id
int64 0
3.57M
| text
stringlengths 0
1.2M
|
|---|---|
2,421 | == Olaylar == * Kasım - Virginialı James Monroe 5. ABD başkanı oldu * 11 Aralık - Indiana 19. eyalet olarak ABD birliğine katıldı * Osmanlı'nın ilk KİT'i sayılan Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası kuruldu. == Doğumlar == * 11 Eylül - Carl Zeiss * ? - Tsultrim Gyatso, 10. Dalay Lama (ö. 1837) * Mart 14 – William Marsh Rice, Amerikalı eğitimci (d. 1900) * Nisan 21 – Charlotte Brontë, İngiliz romancı (d. 1855) * Nisan 22 – Charles Denis Bourbaki, Fransız general (d. 1897) * Nisan 25 – Eliza Daniel Stewart, ADB'li lider (d. 1908) * Mayıs 24 – Emanuel Leutze, Amerikan ressam (d. 1868) * Haziran 19 – William Henry Webb, Amerikalı sanayici (d. 1899) * 30 Haziran – Richard Lindon, Rugby sporunun mucidi (d. 1887) * 4 Temmuz – Arthur de Gobineau, Fransız diplomat ve yazar (d. 1882) * 23 Temmuz – Charlotte Cushman, Amerikalı sahne sanatçısı(d. 1876) * 31 Temmuz – George Henry Thomas, Amerikalı general (d. 1870) * 4 Ağustos – William Julian Albert, Amerikalı devlet adamı (d. 1879) * 16 Ağustos – Charles John Vaughan, İngiliz bilim insanı (d. 1897) * 17 Kasım – August Wilhelm Ambros, Avusturyalı besteci (d. 1876) * 13 Aralık – Ernst Werner von Siemens, Alman mühendis, mucit ve sanayici (ö. 1892) * tarihi bilinmeyen ** Félix Charles Douay, Fransız general (d. 1879) ** Francis Dutton, (d. 1877) == Ölümler == * Ocak 27 – Samuel Hood, 1st Viscount Hood, İngiliz amiral (d. 1724) * Şubat 6 – Maria Ludwika Rzewuska, Polish szlachcianka (d. 1744) * 22 Şubat – Adam Ferguson, İskoç Aydınlanması'nın filozofu ve tarihçi (d. 1723). * Mart 19 – Philip Mazzei, İtalyan doktor ve Thomas Jefferson'ın arkadaşı (d. 1730) * Mart 20 – I. Maria, Portekiz kraliçesi (d. 1734) * Haziran 5 – Giovanni Paisiello, İtalyan besteci (d. 1751) * Haziran 12 – Pierre Augereau, Fransız mareşal (d. 1757) * Temmuz 5 – Dorothea Jordan, Aktris ve İngiltere kralı IV. William'ın eşi (d. 1761) * Temmuz 7 – Richard Brinsley Sheridan, İrlandalı oyunyazarı (d. 1751) * Temmuz 14 – Sebastián Francisco de Miranda y Rodríguez * Eylül 27 – Edward Charles Howard, İngiliz kimyacı (d. 1774) * Kasım 8 – Gouverneur Morris, Amerikalı devlet adamı (d. 1752) * Aralık 15 – Charles Stanhope, İngiliz devlet adamı ve bilim insanı (d. 1753) * Aralık 30 – Louis Henri Loison, Fransız general (d. 1771) |
2,423 | == Olaylar == * Illinois 21. eyalet olarak ABD birliğine katıldı * 12 Şubat – Şili bağımsızlığını ilan etti * 20 Ekim – ABD ve Birleşik Krallık, ABD ile Kanada arasındaki sınırı belirledi * İlk mürekkep fabrikasını Fransız matbaacısı Pierre Lorilleux tarafından kuruldu. == Doğumlar == * 5 Mayıs - Karl Marx, Alman filozof ve ekonomist (ö. 1883) * 11 Temmuz - William Edward Forster, İngiliz siyaset adamı (ö. 1886) * 13 Eylül - Gustave Aimard, Fransız yazar (ö. 1883) * 26 Ekim - İvan Sergeyeviç Turgenyev, Rus yazar (ö. 1883) === Doğum tarihi bilinmeyen === * ? - Abdullah Ramiz Paşa, Osmanlı Devleti asker ve dilci (ö.1878) * ? - İbrahim Ethem Paşa (ö. 1893) == Ölümler == * 5 Ocak - Marcello Bacciarelli, İtalyan ressam (d. 1731) * 4 Ekim - Josef Abel, Avusturyalı ressam (d. 1764) |
2,424 | == Olaylar == * 17 Ocak - Simón Bolívar Kolombiya Cumhuriyeti'ni ilan etti. * 22 Şubat - Florida 5 milyon dolara İspanya'dan satın alındı * 14 Aralık - Alabama 22. eyalet olarak ABD birliğine katıldı == Doğumlar == === Ocak === === Şubat === * 14 Şubat - Christopher Latham Sholes, Amerikalı mucit (ö. 1890) * ? Şubat - Osman Selahaddin Dede Efendi === Mart === * 1 Mart - Władysław Taczanowski * 28 Mart - Joseph Bazalgette, İngiliz mühendis (ö. 1891) === Nisan === === Mayıs === * 24 Mayıs - I. Victoria * 31 Mayıs - Walt Whitman === Haziran === * 5 Haziran - John Couch Adams, İngiliz gökbilimci (ö. 1892). * 10 Haziran - Gustave Courbet, Fransız ressam (ö. 1877) * 12 Haziran - Charles Kingsley, İngiliz yazar (ö. 1875) * 20 Haziran - Jacques Offenbach, Alman asıllı Fransız müzisyen (ö. 1880) * 26 Haziran - Abner Doubleday, Amerikalı general (ö. 1893) === Temmuz === === Ağustos === * 1 Ağustos - Herman Melville), Amerikalı yazar (ö. 1891) * 13 Ağustos - George Gabriel Stokes * 19 Ağustos - Tirimüjgan Sultan * 25 Ağustos - Allan Pinkerton, İskoç dedektif ve casus, ABD’deki ilk dedektif ajansı olan Pinkerton Ajansını kurmasıyla bilinir (ö. 1884). === Eylül === * 7 Eylül - Thomas A. Hendricks, Amerikalı politikacı ve hakim (ö. 1885) * 18 Eylül - Léon Foucault, Fransız fizikçi (ö. 1868) === Ekim === * 4 Ekim - Francesco Crispi, İtalya başbakanı (ö. 1901) === Kasım === === Aralık === * 30 Aralık - Heinrich Theodor Fontane, Alman eczacı ve yazar (ö. 1898). === Gün ve Ay belli olmayan === * ? - Hüseyin Avni Paşa, Osmanlı devlet adamı. (ö. 1876) == Ölümler == |
2,422 | == Olaylar == * 24 Temmuz - Sırbistan, Osmanlı İmparatorluğu'na özerkleşti. * 10 Aralık – Mississipi 20. eyalet olarak ABD birliğine girdi * Erie Kanalı'nın inşasına başlandı. * İtalya'nın Palermo kentinde büyük bir deprem oldu. * Kadmiyum, lityum ve selenyum elementleri keşfedildi * Kalküta çevresinde oluşmuş ve Güneydoğu Asya, Ortadoğu, Doğu Afrika ve Akdeniz kıyılarına kadar yayılmış bir salgın hastalık olan, ilk Asya kolera salgını veya Asya kolerası olarak da bilinen İlk kolera pandemisi başladı. == Doğumlar == === Ocak–Haziran === * 6 Ocak – J. J. McCarthy, İrlandalı mimar (ö. 1882) * 8 Ocak – Theophilus Shepstone, İngiltere doğumlu Güney Afrikalı devlet adamı (ö. 1893) * 19 Şubat – III. William Hollanda kralı (ö. 1890) * 22 Şubat – Carl Wilhelm Borchardt, Alman matematikçi (ö. 1880) * 6 Mart – Orléanslı Clémentine, Kral Louis-Philippe'in kızı ve Çar I. Ferdinand'ın annesi (ö. 1907) * 22 Mart – Braxton Bragg, Amerikalı general (ö. 1876) * 15 Nisan – Benjamin Jowett (ö. 1893) * 15 Mayıs – Debendranath Tagore, Hint filozof (ö. 1905) * 19 Mayıs – Theodor August Heintzman, Kanadalı piyano üreticisi (ö. 1899) * 30 Haziran – Joseph Dalton Hooker, İngiliz bitkibilimci (ö. 1911) === Temmuz–Aralık === * 12 Temmuz – Henry David Thoreau, Amerikalı filozof (ö. 1862) * 24 Temmuz – Adolphe, Lüksemburg dükü (ö. 1905) * 29 Temmuz – Ivan Aivazovsky, Ermeni-Rus ressam (ö. 1900) * 3 Ağustos – Arşidük Albert, Avusturyalı general (ö. 1895) * 14 Ağustos – Alexander H. Bailey, Amerikalı siyasetçi (ö. 1874) * 24 Ağustos – Aleksey Konstantinovich Tolstoy, Rus yazar (ö. 1875) * 10 Ekim – Christophorus Buys Ballot, Hollandalı kimyager ve meteorolog (ö. 1890) * 17 Ekim – Sir Syed Ahmed Han (Bahadır), Pakistan için "İki Millet Teorisi"nin kurucusu (ö. 1898) * 3 Kasım – Leonard Jerome, Amerikalı girişimci ve Winston Churchill'in dedesi (ö. 1891) * 12 Kasım – Mirza Hüseyin Ali, Bahai Dini'nin kurucusu (ö. 1892) * 17 Kasım – Benjamin Champney, Amerikalı ressam (ö. 1907) * 30 Kasım – Theodor Mommsen, Alman yazar, 1902 yılı Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1903) == Ölümler == === Ocak–Haziran === * 12 Ocak – Juan Andres, İspanyol Cizvit (d. 1740) * 16 Ocak – Alexander J. Dallas, Amerikalı devlet adamı ve finansör (d. 1759) * 8 Mart – Anna Maria Lenngren, İsveçli yazar (d. 1754) * 4 Nisan – André Masséna, Fransız mareşal (d. 1758) * 12 Nisan – Charles Messier, Fransız astronom (d. 1730) * 24 Haziran – Thomas McKean, Amerikalı avukat ve Amerikan Bağımsızlık Bildirisi'nin imzacısı (d. 1734) === Temmuz–Aralık === * 14 Temmuz – Anne Louise Germaine de Staël, Fransız yazar (d. 1766) * 18 Temmuz – Jane Austen, İngiliz romancı (d. 1775) * 19 Temmuz – John Palmer, mimar (d. yaklaşık 1738) * 24 Temmuz – Karađorđe Petrović, Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Birinci Sırp Ayaklanması'nın lideri ve Sırp Karađorđević Hanedanı'nın kurucusu (d. 1768) * 22 Ağustos – Nakşidil Sultan, Osmanlı padişahı II. Mahmut'un annesi, Valide Sultan ve I. Abdülhamit'in eşi (d. 1768) * 13 Ekim – Julius Caesar Ibbetson, sanatkar (d. 1759) * 16 Ekim – Manuel Piar, Venuzuelalı lider (d. 1774) * 6 Kasım – Prenses Charlotte Augusta (d. 1796) * 11 Kasım – Francisco Javier Mina, İspanyol askeri lider (d. 1789) (infaz) * 14 Kasım – Policarpa Salavarrieta, Kolombiya'nın bağımsızlığı için mücadele vermiş ajan ve devrimci (d. 1795) * 30 Kasım – Jean-Baptiste-Melchior Hertel de Rouville, Canadian politician (d. 1748) * 12 Aralık – I. Tekle Giyorgis, Etiyopya imparatoru (d. yaklaşık 1751) * tarih bilinmiyor – Usman dan Fodio, Sokoto Halifeliği'nin kurucusu (d. 1754) |
2,377 | == Olaylar == * 6 Ocak - Yarışma programı Wheel of Fortune, ABD'de yayın hayatına başladı. * 30 Ocak - THY'nin Bursa isimli yolcu uçağı, elektriklerin kesik olmasından dolayı Yeşilköy Havaalanı'na inemeyince Marmara Denizi'ne düştü. Uçakta bulunan 42 kişiden kurtulan olmadı. * 5 Şubat - Amerikan Kongresi, Türkiye'ye silah ambargosu uygulanmasını kabul etti. * 11 Şubat - Madagaskar devlet başkanı Richard Ratsimandrava, göreve gelişinin altıncı gününde suikaste uğrayarak öldü. * 13 Şubat - Kıbrıs Türk Federe Devleti kuruldu. Devlet Başkanlığı'na Rauf Denktaş getirildi. * 22 Mart - Hollandalı Teach-In grubu, Ding-A-Dong şarkısıyla 1975 Eurovision Şarkı Yarışması'nı kazandı. Türkiye'nin ilk kez yer aldığı yarışmada Semiha Yankı, Seninle Bir Dakika ile 13. oldu. * 25 Mart - Suudi Arabistan Kralı Faysal, yeğeni tarafından vurularak öldürüldü. * 1 Nisan - Ondokuz Mayıs Üniversitesi kuruldu. * 4 Nisan ** Microsoft firması kuruldu. ** Operation Babylift kapsamında Vietnamlı öksüz, yetim bebek ve çocukları Vietnam'dan Filipinler'e götüren ABD Hava Kuvvetleri'ne ait C-5 nakliye uçağı, kalkışından yarım saat sonra teknik arıza nedeniyle pirinç tarlasına çakıldı. 78'i çocuk 155 kişi öldü. * 5 Nisan - İki kozmonotu Salyut 4 uzay istasyonuna taşıyan Soyuz 18-1 uzay aracı teknik arıza nedeniyle yörüngeye ulaşamadan düştü. Kozmonotlar sağ olarak kurtuldu. * 12 Nisan - Süleyman Demirel'in kurduğu Milliyetçi Cephe hükûmeti TBMM'den güvenoyu aldı. * 13 Nisan - Lübnan'nın başkenti Beyrut'a dört Hristiyan Falanjiste karşılık 27 Filistinlinin öldürülmesiyle Lübnan İç Savaşı başladı. * 16 Nisan - Amerikan Temsilciler Meclisi, 24 Nisan tarihini, 'Ermenilere karşı işlenen insanlık dışı suçları anma günü' kabul etti. * 17 Nisan - Kamboçya'da, Pol Pot liderliğindeki Kızıl Kmer'lerin başkent Phnom Penh'i ele geçirmesiyle iç savaş sona erdi. * 20 Nisan - Türkiye'nin Beyrut basın danışmanının otomobili Ermeni teröristlerce bombalandı. * 30 Nisan - Kuzey Vietnam birliklerinin başkent Saigon'a girmesiyle Vietnam Savaşı, komünistlerin galibiyeti ile sona erdi. * 11 Haziran - Gerçekleştirilen referandum sonucunda Yunanistan cumhuriyet oldu. * 20 Haziran - Jaws gösterime girdi. * 24 Haziran - Diyarbakır'a bir gezi düzenleyen MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş'in kente gelmesiyle olaylar çıktı. Biri asker üç kişi öldü, 46 kişi ağır yaralandı. * 25 Haziran - Mozambik, Portekiz'den bağımsızlığını ilan etti. * 20 Temmuz - Merkezi İzmir olmak üzere yeni kurulan Ege Ordusu göreve başladı. * 25 Temmuz - Türkiye, ABD'ye Türkiye'deki ortak savunma üsleri anlaşmalarının geçersiz olduğunu, İncirlik Üssü dışındakilere Türk Bayrağı çekileceğini bildirdi. * 29 Temmuz - Genelkurmay Başkanlığı, İncirlik dışındaki ABD üslerinin devralındığını açıkladı. * 4 Ağustos - Kıbrıs Harekâtı dolayısıyla 20 Temmuz 1974'te ilan edilen sıkıyönetim kaldırıldı. * 8 Ağustos - Çin'in Henan eyaletinde bulunan Banqiao Barajı, Nina Tayfunu sebebiyle çöktü. 230 bin insan öldü. * 5 Eylül - Charles Manson Çetesi üyesi Lynette Fromme, Sacramento'da ABD Başkanı Gerald Ford'a suikast girişiminde bulundu. Fromme tabancasının şarjörüne mermi sürmeyi unuttuğu için girişimi başarısızlıkla sonuçlandı. * 6 Eylül - Diyarbakır, Lice'de meydana gelen 6.6 şiddetindeki depremde 2.385 kişi öldü, 7 bine yakın ev yıkıldı. * 22 Eylül - Kendisine karşı ilk suikast girişiminden 17 gün sonra ABD başkanı Gerald Ford, San Francisco'da Sara Jane Moore tarafından düzenlenen ikinci bir silahlı suikast girişiminden de yara almadan kurtuldu. * 30 Eylül - Boeing AH-64 Apache ilk uçuşunu gerçekleştirdi. * 31 Ekim - Queen'in Bohemian Rhapsody single'ı piyasaya sürüldü. * 11 Kasım - Angola, Portekiz'den bağımsızlığını ilan etti. * 22 Kasım - Monarşi İspanya'ya geri döndü; Juan Carlos İspanya kralı oldu. * 25 Kasım - Surinam, Hollanda'dan bağımsızlığını ilan etti. * 21 Aralık - Aralarında Çakal Carlos'un da bulunduğu 6 kişilik terörist grup, Viyana'da düzenlenen OPEC konferansını basarak, aralarında 10 ülkenin petrol bakanlarının da olduğu 70 kişiyi rehin aldı. * 25 Aralık - İngiliz Heavy metal grubu Iron Maiden, Londra'da kuruldu. === Tarihi bilinmeyenler === * Birleşmiş Milletler tarafından Uluslararası Kadınlar Yılı olarak ilan edildi. * Lyme hastalığı tanımlandı. == Dünya nüfusu == Dünya nüfusu 1975 1970 1980 Dünya 4,068,109,000 3,692,492,000 4,434,682,000 Afrika 408,160,000 357,283,000 469,618,001 Asya 2,397,512,000 2,143,118,000 2,632,335,000 Avrupa 675,542,000 655,855,000 692,431,000 Güney Amerika 321,906,000 284,856,000 361,401,000 Kuzey Amerika 243,425,000 231,937,000 256,068,000 Okyanusya 21,564,000 19,443,000 22,828,000 == Nobel Ödülleri == * Fizik - Aage Niels Bohr, Ben Roy Mottelson, Leo James Rainwater * Kimya - John Warcup Cornforth, Vladimir Prelog * Tıp - David Baltimore, Renato Dulbecco, Howard Martin Temin * Edebiyat - Eugenio Montale * Barış - Andrei Dmitrievich Sakharov * Ekonomi - Leonid Kantorovich, Tjalling Koopmans == Doğumlar == === Ocak === * 1 Ocak - Marc Paquet, Kanadalı oyuncu * 3 Ocak - Alptekin Cevherli, Türk siyasetçi ve yazar * 3 Ocak - Aneta Germanova, Bulgar millî voleybolcu * 4 Ocak - Carlo Levi, İtalyan ressam, yazar, doktor, aktivist, antifaşist * 19 Ocak - Alexander Yordanov, Bulgar futbolcu * 28 Ocak - Susana Feitor, Portekizli yürüyüşçü === Şubat === * 5 Şubat - Giovanni van Bronckhorst, Endonezya asıllı Hollandalı futbolcu * 22 Şubat - Drew Barrymore, Amerikalı aktris === Mart === * 10 Mart - DJ Aligator, Iran asıllı Danimarkalı DJ, prodüktör * 27 Mart - Fergie (Stacy Ferguson), Amerikalı pop-R&B; şarkıcısı * 28 Mart - Alper Yılmaz, Türk basketbolcu === Nisan === *1 Nisan- Hakan Karsak,Türk oyuncu * 6 Nisan - Zach Braff, Amerikalı aktör, yönetmen ve senarist * 8 Nisan - Funda Arar, Türk rock ve Arabesk-rock sanatçısı * 14 Nisan - Veronika Zemanova, Çek pornografik film yıldızı, şarkıcı ve model * 20 Nisan - Esra Dalfidan, Türk asıllı Alman caz şarkıcısı * 18 Nisan - Kerim Tekin, Türk pop müziği sanatçısı (ö. 1998) * 29 Nisan - Ziynet Sali, Türk şarkıcı === Mayıs === * 2 Mayıs - Ahmed Hassan, Mısırlı orta saha ve forvet oyuncusu * 8 Mayıs **Enrique Iglesias, İspanyol şarkıcı, aktör, model ve söz yazarı **Mehmet Günsür, Türk oyuncu * 10 Mayıs - Merih Ermakastar, Türk şarkıcı ve sinema oyuncusu * 17 Mayıs - Laura Voutilainen, Fin şarkıcı * 19 Mayıs ** Eva Polna, Rus şarkıcı, söz yazarı ve besteci ** Jonas Renkse, İsveçli şarkıcı ** Ozan Güven, Türk oyuncu * 31 Mayıs - Merle Dandridge, Japon-Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı === Haziran === * 4 Haziran - Angelina Jolie, Amerikalı aktris * 7 Haziran - Allen İverson, Amerikalı NBA oyuncusu * 13 Haziran - Toni Ribas, İspanyol porno aktörü * 20 Haziran - Uğur Taner, Türk yüzücü * 30 Haziran - Ralf Schumacher, Alman Formula 1 pilotu === Temmuz === * 1 Temmuz - Tatyana Tomaşova, Rus atlet * 5 Temmuz - Ai Sugiyama, Japon profesyonel tenis oyuncusu * 6 Temmuz - Curtis James Jackson III ya da bilinen adıyla 50 Cent, Amerikalı rap müzik sanatçısı * 9 Temmuz - Anthony Parker, Amerikalı basketbolcu * 20 Temmuz - Yusuf Şimşek, Türk Millî Futbolcu * 22 Temmuz - Aslı Der, Türk yazar * 24 Temmuz - Torrie Wilson, Amerikalı model ve güreşçi * 27 Temmuz - Serkan Çeliköz, besteci, aranjör, prodüktör,müzisyen, maSKott grubu üyesi * 30 Temmuz - Cherie Priest, Amerikalı yazar === Ağustos === * 7 Ağustos ** Charlize Theron, Güney Afrikalı aktris ** Koray Candemir, Maskott grubunun solisti, gitaristi, söz yazarı, besteci, prodüktör * 10 Ağustos - İlhan Mansız, Türk futbolcu * 12 Ağustos - Burcu Güneş, Türk pop müzik sanatçısı, söz yazarı * 12 Ağustos - Casey Affleck, Amerikalı oyuncu * 23 Ağustos - Bünyamin Sudaş, Türk halterci * 27 Ağustos - Arkın Gelenbe, Türk oyuncu === Eylül === * 1 Eylül - R. Kan Albay, Flaman film yönetmeni ve aktör * 7 Eylül **Esra Balamir, Türk model, şarkıcı, oyuncu ve televizyon sunucusu **Zeynep Günay Tan, Türk yönetmen * 8 Eylül **Julie Le Breton, Kanadalı oyuncu **Larenz Tate, Amerikalı sinema oyuncusu **Kobi Farhi, İsrailli ses sanatçısı ve Oryantal metal grubu Orphaned Land'in kurucusu **Lee Eul-yong, Güney Koreli futbolcu * 9 Eylül **İlker Kızmaz, Türk sinema ve dizi oyuncusu **Michael Bublé, Kanadalı müzisyen, pop-caz sanatçısı ve oyuncu * 17 Eylül - Tayna Lawrence, Jamaikalı atlet * 20 Eylül - Asia Argento, İtalyan sinema oyuncusu ve yönetmen * 24 Eylül - Ahmet Saraçoğlu, Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu * 30 Eylül - Marion Cotillard, Fransız aktris === Ekim === * 12 Ekim - Fettah Can, Türk şarkıcı, besteci, söz yazarı ve aranjör * 17 Ekim ** Anne Kremer, Lüksemburglu profesyonel tenis oyuncusu ** Burak Güven, Mor ve Ötesi grubu üyesi, bas gitarist, şarkı yazarı, geri vokal/vokal * 20 Ekim - Sevinç Erbulak, Türk aktris * 25 Ekim - Ali Eren Beşerler, Türk Millî eski Futbolcu === Kasım === * 2 Kasım - Sinan Sümer, Türk dizi ve sinema oyuncusu * 9 Kasım - Isabelle Dumont, Fransız büyükelçi * 14 Kasım - Nazmi Avluca, grekoromende Dünya ve Avrupa şampiyonu, Türk millî güreşçi === Aralık === * 3 Aralık - Cristina Llanos, İspanyol şarkıcı, besteci ve gitarist * 5 Aralık - Alper Kul, Türk oyuncu * 19 Aralık - Cosmin Contra, Rumen futbolcu Doğum günü ve ayı belli olmayanlar, * Aslı Perker, Türk gazeteci, yazar * Aylin Yıldızoğlu, Türk basketbol oyuncusu * Ayça Bingöl, Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu == Ölümler == === Ocak === * 5 Ocak - Arif Nihat Asya, Türk şair * 5 Ocak - Gottlob Berger, II. Dünya Savaşı esnasında Nazi Almanyası'nda Obergruppenführer rütbesinde bir Nazi savaş suçlusu * 6 Ocak - Ahmet Caferoğlu, Anadolu ağızları üzerindeki çalışmalarıyla ünlü dilbilimci * 18 Ocak - Arif Müfid Mansel, Türk arkeolog * 24 Ocak - Erich Kempka, Nazi Almanyası'nda yarbay, Adolf Hitler'in şoförü ve Allgemeine SS üyesi * 30 Ocak - Şerafettin Ayhan, Türk siyasetçi === Şubat === * 3 Şubat - Ümmü Gülsüm, Mısır'lı Arap ses sanatkarı * 4 Şubat - Mehmet Muhlis Ete, Türk siyasetçi * 5 Şubat - Mehmet Orhan Mersinli, Türk siyasetçi * 6 Şubat - Kenryō Satō, Japon topçu ve kurmay subayı * 8 Şubat - Robert Robinson, İngiliz kimyager * 10 Şubat - Hüseyin Ataman, Türk siyasetçi * 11 Şubat - Cemal Hüsnü Taray, Türk siyasetçi * 12 Şubat - Vedat Dicleli, Türk siyasetçi * 14 Şubat - Julian Huxley, İngiliz evrimsel biyolog * 22 Şubat - Nejdet Sançar, Türkçü ve Turancı eğitimci yazar * 24 Şubat - Nikolay Bulganin, Rus asker ve siyaset adamı * 25 Şubat ** Elijah Muhammed, ABD'de İslam Ümmeti olarak da bilinen Amerikan İslam Misyonu adlı Siyah hareketinin önderi ** Marcia Trimble, cinayete kurban giden çocuk === Mart === * 8 Mart - George Stevens, Amerikalı yapımcı, yönetmen, senarist * 13 Mart - İvo Andriç, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Sırp ve Hırvat yazar * 14 Mart - Susan Hayward, Oskar ödülü almış Amerikalı sinema oyuncusu * 15 Mart - Aristotle Onassis, Yunan armatör ve iş insanı * 25 Mart - Faysal bin Abdül Aziz, Suudi Arabistan Kralı === Nisan === * 5 Nisan - Çan Kay Şek, Çin doğumlu Tayvanlı asker ve siyasetçi * 12 Nisan - Josephine Baker, kadın dansçı ve şarkıcı * 13 Nisan - François Tombalbaye, Çad'ın ilk cumhurbaşkanı olarak görev yapmış olan bir öğretmen ve sendika aktivisti * 14 Nisan - Fredric March, iki kez Oscar, iki kez Tony ödülü sahibi Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu * 19 Nisan - Bijan Cezani, İranlı Marksist entelektüel * 21 Nisan - Pascoal Ranieri Mazzilli, Brezilya'nın devlet başkanı === Mayıs === * 7 Mayıs - Johannes Krüger, Alman mimar (d. 1890) * 8 Mayıs - Avery Brundage, Amerikalı atlet, spor yöneticisi, sanat koleksiyoncusu ve hayırsever * 13 Mayıs - Marguerite Perey, Fransız fizikçi * 14 Mayıs - Ernst Alexanderson, İsveç asıllı Amerikalı elektrik mühendisi * 15 Mayıs - Lung Chien, Hong Konglu film yönetmeni, aktör ve senarist * 17 Mayıs - İsmail Hakkı Gedik, Türk siyasetçi * 18 Mayıs - Kasimir Fajans, Polonya asıllı Amerikalı kimyacı * 20 Mayıs - Barbara Hepworth, İngiliz heykeltıraş ve sanatçı === Haziran === * 3 Haziran - Eisaku Satō, Japon siyasetçi, 3 dönem Japon başbakanı * 6 Haziran - Hiroshi Ōshima, Japon İmparatorluğu'nun korgenerali ve II. Dünya Savaşı sırasında Berlin Büyükelçisi * 14 Haziran - Sadık Tekin Müftüoğlu, Türk siyasetçi * 26 Haziran - Lübov Petrovna Orlova, Sovyetler Birliği'nin tanınmış sinema ve tiyatro oyuncusu ve şarkıcı * 28 Haziran - Rod Serling, Amerikalı senarist, televizyon yapımcısı ve anlatıcı === Temmuz === * 5 Temmuz - Otto Skorzeny, Nazi Subayı * 6 Temmuz - Reşat Ekrem Koçu, Türk tarihçi ve yazar (d. 1905) * 9 Temmuz - Franz Six, Nazi Subayı * 12 Temmuz - Latife Uşşaki, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk'ün dul eşi (d. 1898) * 14 Temmuz - Fahri Belen, Türk asker ve siyasetçi === Ağustos === * 15 Ağustos ** Harun Karadeniz, 1960'lı yılların öğrenci liderlerinden ** Mucibur Rahman, Bangladeş'in ilk başbakanı ve devlet başkanı * 23 Ağustos - Faruk Gürler, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 15. Genelkurmay Başkanı * 27 Ağustos - Haile Selassie, Etiyopya'nın son imparatoru * 29 Ağustos - Éamon de Valera, İrlandalı siyaset ve devlet adamı === Eylül === * 9 Eylül - Minta Durfee, sessiz sinema dönemi oyuncularından Amerikalı aktris * 20 Eylül - Saint-John Perse, Fransız şair ve diplomat * 21 Eylül - Bedri Rahmi Eyüboğlu, ressam ve şair (d. 1913) * 26 Eylül - Ahmet Danyal Topatan, sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu * 27 Eylül - Türkân Örs Baştuğ, Türk öğretmen, milletvekili === Ekim === * 22 Ekim - Arnold Joseph Toynbee, İngiliz tarihçi * 22 Ekim - Daniş Tunalıgil, Türk diplomat ve Türkiye'nin Viyana Büyük Elçisi * 24 Ekim - İsmail Erez, Türk diplomat ve Türkiye'nin Paris Büyükelçisi === Kasım === * 2 Kasım - Pier Paolo Pasolini, İtalyan film yönetmeni, senarist, şair * 6 Kasım - Ernst Hanfstaengl, Nazi Almanyası'nda Adolf Hitler için çalışan yabancı basın sekreteri * 11 Kasım - Mina Witkojc, Sorb şair ve yayıncı * 13 Kasım - Olga Berggolts, Sovyet şair * 20 Kasım - Francisco Franco, İspanyol General ve devlet adamı === Aralık === * 11 Aralık - Hüseyin Nihal Atsız, gazeteci, şair ve 'turancılığın' önemli savunucularından (d. 1905) * 18 Aralık - Theodosius Dobzhansky, Ukraynalı genetikçi ve evrim biyoloğu * 19 Aralık - William A. Wellman, Amerikalı film yönetmen Doğum günü ve ayı belli olmayanlar, * F. Celaleddin, Türk yazar * Hayrullah Fişek, Kurtuluş Savaşı’nın önde gelen askerlerinden * Kâmil Koç, Türk iş insanı * Melek Ökte, Tiyatro oyuncusu, yönetmen * Munis Faik Ozansoy, Türk bürokrat, şair ve yazar * Sait Selahattin Cihanoğlu, Spor adamı * İsmail Hakkı Oygar, Türk seramik sanatçısı |
2,426 | == Olaylar == * 25 Mart - Mora isyanı * 27 Eylül - Meksika'nın bağımsızlığı tanındı * 19 Ağustos - Navarin Katliamı: Mora isyanında Navarin kentini ele geçiren Yunanlar 3.000 Türk'e katliam yaptılar. * 23 Eylül-26 Eylül - Tripoliçe katliamı: Mora isyanında Tripolis kentini ele geçiren Yunanlar 32.000 Türk ve 5.000 Musevi'yi öldürdü. * 1821-1823 Osmanlı-İran Savaşı başladı. == Doğumlar == * 9 Nisan - Charles Baudelaire, Fransız şair (ö. 1867) * 16 Nisan - Ford Madox Brown, İngiliz ressam (ö. 1893) * 16 Mayıs - Pafnuty Lvovich Chebyshev, Rus matematikçi (ö. 1894) * 30 Ekim - Fyodor Mihayloviç Dostoyevski, Rus yazar (ö. 1881) * 12 Aralık - Gustave Flaubert, Fransız romancı (ö. 1880) == Ölümler == * 5 Mayıs - I. Napolyon, ünlü Fransız komutan (d. 1769) |
2,427 | == Olaylar == * 7 Eylül – Brezilya, Portekiz’den bağımsızlığını ilan etti * Hatay - Halep bölgesinde meydana gelen büyük deprem tarihi dokuya zarar vermiştir. == Doğumlar == * 6 Ocak - Heinrich Schliemann, Alman Arkeolog. (ö. 1890) * 27 Mart - Ahmed Cevdet Paşa, Büyük Alim ve Devlet Adamı * 18 Mayıs - Mathew Brady, Amerikalı fotoğrafçı (ö. 1896) * 27 Aralık - Louis Pasteur bilim insanı (ö. 1895) == Ölümler == * 16 Mart - Jeanne Louise Henriette Campan, Fransız eğitimci ve yazardır (d. 1752) |
2,425 | 1820 (MDCCCXX) cumartesi günü başlayan bir artık yıldır. == Olaylar == * 19 Ocak – Birleşik Krallık'ta III. George öldü, kral naibi IV. George olarak tahta çıktı. * 3 Mart – Missouri Uzlaşması, Maine serbest eyalet ve Missouri köleci eyalet olarak ABD birliğine katıldı, (bkn. :en:Missouri Compromise) * 15 Mart - Maine'nin ABD eyaleti olmasına karar verildi. == Doğumlar == === Ocak - Haziran === * 10 Ocak – Louisa Lane Drew, Aktris (ö. 1897) * 17 Ocak – Anne Brontë, İngiliz yazar (ö. 1849) * 1 Şubat – George Hendric Houghton, American Protestant Episcopal clergyman (ö. 1897) * 8 Şubat – William Tecumseh Sherman, Amerikalı general (ö. 1891) * 13 Şubat – James Geiss, İngiliz iş insanı (ö. 1878) * 15 Şubat – Susan B. Anthony, ABD'de kadınların oy hakları için mücadele etmiş kadın aktivist (ö. 1906) * 17 Şubat – Henri Vieuxtemps, Belçikalı kemancı ve besteci (ö. 1881) * 22 Şubat - Eduard Kaiser, Avusturyalı ressam (ö. 1895) * 28 Şubat – John Tenniel, İngiliz ressam (ö. 1914) * 3 Mart – Henry D. Cogswell, Amerikalı hayırsever (ö. 1900) * 4 Mart – Francesco Bentivegna, İtalyan devrimci(ö. 1856) * 14 Mart – II. Victor Emmanuel, İtalya devlet başkanı (ö. 1878) * 20 Mart – Alexandru Ioan Cuza, Romanya'nın ilk devlet başkanı Domnitor (ö. 1873) * 17 Nisan - Alexander Cartwright, Amerikalı sporcu (ö. 1892) * 26 Nisan – Alice Cary,Amerikalı şair, Phoebe Cary (1824-1871)'nin kız kardeşidir. (ö. 1871) * 27 Nisan – Herbert Spencer, İngiliz filozof (ö. 1903) * 12 Mayıs – Florence Nightingale, İngiliz hemşire (ö. 1910) * 23 Mayıs – Lorenzo Sawyer, Amerikalı adalet adamı (ö. 1891) * 27 Mayıs – Mathilde Bonaparte, İtalya prensesi (ö. 1904) === Temmuz - Aralık === * 9 Temmuz – John Wright Oakes, Manzara ressamı (ö. 1887) * 23 Temmuz – Julia Gardiner Tyler, Amerikalı başkan eşi (ö. 1889) * 17 Eylül – Émile Augier, Fransız oyun yazarı(ö. 1889) * 27 Eylül – Wilhelm Siegmund Teuffel, Alman hümanist(ö. 1878) * 29 Eylül – Henry, Count of Chambord (ö. 1883) * 5 Ekim – David Wilber, Amerikalı politikacı (ö. 1890) * 6 Ekim – Jenny Lind, İsveçli soprano (ö. 1887) * 23 Kasım – Isaac Todhunter, İngiliz matematikçi (ö. 1884) * 28 Kasım – Friedrich Engels, Alman filozof (ö. 1895) === Tarihi bilinmeyenler === * Nigoğos Ağa, Osmanlı bestecisi (ö. 1890) == Ölümler == === Ocak - Haziran === * 17 Ocak – Daniel Albert Wyttenbach, academic (d. 1746) * 23 Ocak - Kent ve Strathearn Dükü Prens Edward Augustus, Kraliçe Victoria'nın babası (d. 1767) * 19 Ocak - III. George ya da George William Frederick Büyük Britanya ve İrlanda Kralı (d. 1738). * 11 Şubat – Karl von Fischer, Alman mimar (d. 1782) * 14 Şubat – Charles Ferdinand (d. 1778) * 22 Mart – Stephen Decatur, Amerikalı denizci (d. 1779) * 30 Mayıs – William Bradley, Britain's tallest ever man (d. 1787) * 9 Haziran – Wilhelmina (d. 1751) * 19 Haziran – Joseph Banks, İngiliz doğabilimci ve bitkibilimci (d. 1743) * 20 Haziran – Manuel Belgrano, Arjantinli devlet adamı ve Arjantin Kurtuluş Savaşı'nda general (d. 1770) === Temmuz - Aralık === * 12 Ağustos – Manuel Lisa, kürk taciri (d. 1772) * 3 Eylül – Benjamin Latrobe, İngiliz mimar (d. 1764) * 26 Eylül – Daniel Boone, Amerikan öncü (d. 1734) * 29 Eylül – Barthelemy Lafon, mimar ve kaçakçı (d. 1769) * 15 Ekim – Karl Philipp Fürst zu Schwarzenberg, Avusturyalı mareşal (d. 1771) * 25 Aralık – Joseph Fouché, Fransız devlet adamı (b. 1763) * tarihi bilinmeyen – William Drennan, Kuzey İrlandalı şair (b. 1754) |
2,428 | == Olaylar == * 2 Aralık – James Monroe, Monroe doktrini’ni ilan etti. * 28 Temmuz – Erzurum Antlaşması, imzalandı. 1821-1823 Osmanlı-İran Savaşı sona erdi. == Doğumlar == === Ocak === * 8 Ocak - Alfred Russel Wallace, Britanyalı toplum ve doğa bilimci, antropolog ve biyolog (ö. 1913) === Şubat === === Mart === === Nisan === * 25 Nisan - Abdülmecit, 31. Osmanlı padişahı ve 111. İslam halifesi (ö. 1861) === Mayıs === === Haziran === === Temmuz === * 3 Temmuz - Ahmet Vefik Paşa - Osmanlı sadrazamı (ö. 1891) === Ağustos === === Eylül === * 9 Eylül - Joseph Leidy, Amerikalı bilim insanı (ö. 1891) === Ekim === === Kasım === === Aralık === * 7 Aralık - Leopold Kronecker, Alman matematikçi ve mantıkçı (ö. 29 Aralık 1891) == Ölümler == * 26 Ocak - Edward Jenner, İngiliz hekim (d. 1749) * ? - Hamdullah Abdullah Paşa, Osmanlı Devleti denizci ve kaptanıderyası (d. ?) |
2,430 | == Olaylar == * 9 Şubat – Massachusettsli John Quincy Adams ABD’nin altıncı başkanı oldu. * 6 Ağustos Bolivya'nın (İspanya boyunduruğundan kurtulup) bağımsızlığı ilanı. * 7 Ekim - Karlsruhe Üniversitesi, Almanya'da "Polytechnische Schule" adıyla kuruldu * 26 Ekim – Büyük Gölleri Hudson Nehri’ne bağlayan ve New York eyaletinin ortasından geçen Erie Kanalı açıldı. * 10 Aralık - Brezilya bölgede isyancıları ortadan kaldırmak için savaş başlattı. Arjantin de karşılık olarak savaş ilan etti. (Bknz. Arjantin- Brezilya Savaşı) == Doğumlar == * 4 Mayıs - Thomas Henry Huxley, İngiliz biyolog (ö. 1895) * 25 Ekim - Johann Strauss II, Avusturyalı besteci (ö. 1899) * 30 Kasım - William-Adolphe Bouguereau, Fransız akademik ressam (ö.1905), * Ziya Paşa, (asıl ismi "Abdülhamid Ziyaeddin") Türk yazar, şair ve devlet adamı (ö. 1880) == Ölümler == * 8 Ocak - Elias (Eli) Whitney, Amerikalı mucit ve sanayici (d. 1765) * 1 Aralık - I. Aleksandr (Rusça: Александр I Павлович) (d. 23 Aralık 1777) Rus çarı yerine I. Nikolay (1796-1855) geçti * 29 Aralık - Jacques-Louis David, Fransız ressam (d. 1748) |
999 | 300px|küçükresim Yıldız Savaşları, George Lucas tarafından yaratılmış, öncelikle filmleriyle tanınmış, sonraki yıllarda çizgi roman, video oyunları, televizyon yapımları vb. dallarda ününü arttırmış kurgusal bir evren ve markadır. Serinin ilk filmi, 25 Mayıs 1977'de 20th Century Fox tarafından Star Wars (Yıldız Savaşları) ismiyle yayınlanmış ve dünya çapında bir popüler kültür fenomeni olmuştur. Üçer yıl arayla iki devam filmi yayınlanmıştır. Orijinal üçlemenin son filminin yayınlanmasının 16 yıl ardından, "öncül" üçlemenin ilk filmi yayımlanmış ve yine üçer yıl arayla diğer iki film de yayımlanmıştır. 2015 yılında "ardıl" üçleme başlamış, 2 yıl arayla devam filmleri yayınlanmıştır. 2019 yılı verilerine göre on iki Yıldız Savaşları filminin toplam hasılatı yaklaşık olarak 10,25 milyar dolardır. Bu hasılatla Yıldız Savaşları serisi, en çok hasılatı olan film serisi olmuştur. Yıldız Savaşları günümüze kadar kendisine ait filmlerin hasılatı, oyuncak, DVD, kitap, bilgisayar oyunu ve ticari ürün geliriyle 33 milyar dolarlık dev bir kazanç sağlamıştır. George Lucas filmleri, kitaplar, televizyon dizileri, video oyunları ve çizgiromanlar gibi birçok farklı alanda yayınların ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Üçlemede tasvir edilen kurguya pek çok yenilik getiren bu yan ürünler, serinin takipçileri tarafından Genişletilmiş Evren adıyla bilinen kurgusal evrenin oluşmasına imkân sağlamıştır. Bu yayınlar sayesinde filmler arasındaki boşlukta, Star Wars markasının popülerliği ve değeri korunmuştur == Kurgu == Yıldız Savaşları yayınlarındaki olaylar, kurgusal bir galakside gerçekleşmektedir. Pek çok uzaylı ırkı tasvir edildiği gibi, genellikle sahiplerinin emirlerini yerine getiren robotlara da yer verilmiştir. Uzay yolculuğuna oldukça sık rastlanır, evrendeki pek çok gezegen (daha sonra Galaktik İmparatorluk olarak değişmek üzere) Galaktik Cumhuriyetin bir üyesidir. Yıldız Savaşları'nın göze çarpan bir karakteristiği "Güç" olarak adlandırılan, yetenekli bireyler tarafından kullanılabilen, tüm evreni kapsadığına inanılan enerjidir. Yayınlanan ilk filmde "tüm canlı varlıkları sarmalayan, delip geçen, birbirine bağlayan enerji" olarak açıklanmıştır. "Güç", kullanıcılarına, telekinezi, kehanet, öngörü, zihin kontrolü gibi çeşitli doğaüstü yetenekler bahşeder ve refleksler ve hız gibi pek çok fiziksel özelliğin gelişmesini sağlar. Bu yetenekler karakterler arasında farklılık gösterebilir. Güç iyilik için kullanılabileceği gibi, nefret, saldırganlık ve kötülük duygularını besleyen karanlık tarafının takipçileri tarafından farklı amaçlar için kullanılabilir. Temel altı filmde Güç'ü iyilik için kullanan Jedi'lar ile galaksiyi ele geçirmek amacıyla karanlık tarafa geçmiş Sithlerin mücadelesi konu edilmiştir. == Filmler == Film serisi 25 Mayıs 1977'de yayınlanan Yıldız Savaşları ile başladı. Ardından, 21 Mayıs 1980'de yayınlanan İmparator ve 25 Mayıs 1983'te yayınlanan Jedi'ın Dönüşü geldi. İlk filmin adı Yıldız Savaşları olmasına rağmen, daha sonra gelen öncül filmlerle isim karışıklığı yaşamamak için Yeni Bir Umut (A New Hope) altbaşlığı eklenmiştir. 1997'de, Yıldız Savaşları'nın gösterime girmesinin 20. yıldönümünde, orijinal üçleme çeşitli yenilemelerle tekrar sinemalarda gösterime girdi. Bu yenilemeler, filmlerin çekildiği tarihte mümkün olmayan bilgisayar efektleri ile gerçekleştirilmiş eklemelerdi. Filmlerin daha sonraki yayımlarında da (örn. 21 Eylül 2004'te yayınlanan serinin DVD'leri) değişiklikler yapılmaya devam edildi. Uzun süre beklenilen öncül üçleme de, 19 Mayıs 1999'da yayımlanan Yıldız Savaşları: Bölüm I - Gizli Tehlike, 16 Mayıs 2002'de yayımlanan Yıldız Savaşları: Bölüm II - Klonların Saldırısı, 19 Mayıs 2005'te yayımlanan Yıldız Savaşları: Bölüm III - Sith'in İntikamı ile tamamlandı. Yıldız Savaşları: Bölüm VII - Güç Uyanıyor filmi ise 17 Aralık 2015'te Türkiye'de vizyona girmiştir. Çekimi İngiltere ve B.A.E'de yapılan filmin yönetmenliğini J.J. Abrams üstlenmiştir. Yönetmenliğini Rian Johnson'ın yaptığı ve 2017 yılında vizyona giren Yıldız Savaşları: Bölüm VIII - Son Jedi ile 2019 yılında vizyona giren ve yönetmenliği J.J. Abrams tarafından üstlenilen Yıldız Savaşları: Bölüm IX - Skywalker'ın Yükselişi filmiyle orijinal üçlemenin sonrasını anlatan ardıl üçleme tamamlanmış oldu. Film ABD vizyon tarihi Yönetmen Orijinal üçleme Bölüm IV – Yeni Bir Umut 25 Mayıs 1977 George Lucas Bölüm V – İmparator 21 Mayıs 1980 Irvin Kershner Bölüm VI – Jedi'ın Dönüşü 25 Mayıs 1983 Richard Marquand Öncül üçleme Bölüm I – Gizli Tehlike 19 Mayıs 1999 George Lucas Bölüm II – Klonların Saldırısı 16 Mayıs 2002 Bölüm III – Sith'in İntikamı 19 Mayıs 2005 Ardıl üçleme Bölüm VII – Güç Uyanıyor 18 Aralık 2015 J. J. Abrams Bölüm VIII – Son Jedi 15 Aralık 2017 Rian Johnson Bölüm IX – Skywalker'ın Yükselişi 20 Aralık 2019 J. J. Abrams Antoloji filmleri Rogue One 16 Aralık 2016 Gareth Edwards Han Solo 25 Mayıs 2018 Ron Howard Animasyon Filmleri Klon Savaşları 15 Ağustos 2008 Dave Filoni === Oyuncu Kadrosu ve Karakterler === D Karakter Film Öncül Üçleme Orijinal Üçleme Ardıl Üçleme Gizli Tehlike Klonların Saldırısı Sith'in İntikamı Yeni Bir Umut İmparator Jedi'ın Dönüşü Güç Uyanıyor Son Jedi Skywalker'ın Yükselişi Anakin Skywalker Jake Lloyd Hayden Christensen Sebastian Shaw, Hayden Christensen Hayden Christensen (seslendirme) Darth Vader James Earl Jones (seslendirme) David Prowse, James Earl Jones (seslendirme) James Earl Jones (seslendirme) Luke Skywalker Aidan Barton Mark Hamill Leia Organa Aidan Barton Carrie Fisher Yoda Frank Oz(Seslendirme) Frank Oz(Seslendirme) Frank Oz(Seslendirme) Palpatine Ian McDiarmid Ian McDiarmid Ian McDiarmid Obi-Wan Kenobi Ewan McGregor Alec Guinness Ewan McGegor (Seslendirme) R2-D2 Kenny Baker Jimmy Vee C-3PO Anthony Daniels Han Solo Harrison Ford Harrison Ford Chewbacca Peter Mayhew Peter Mayhew, Joonas Suotamo Qui-Gon Jinn Liam Neeson Liam Neeson (seslendirme) Liam Neeson (seslendirme) Padmé Amidala Natalie Portman Nute Gunray Silas Carson Yüzbaşı Panaka Hugh Quarshie Sio Bibble Oliver Ford Davies Jar Jar Binks Ahmed Best (seslendirme) Boss Nass Brian Blessed (seslendirme) Sabé Keira Knightley Darth Maul Ray Park,Peter Serafinowicz (seslendirme) Watto Andy Secombe (seslendirme) Sebulba Lewis MacLeod (seslendirme) Shmi Skywalker Pernilla August Jabba the Hutt Larry Ward (seslendirme) Larry Ward (seslendirme) Larry Ward (seslendirme) Bib Fortuna Matthew Wood Şansölye Valorum Terence Stamp Mace Windu Samuel L. Jackson Yüzbaşı Typho Jay Laga'aia Bail Organa Jimmy Smits Zam Wesell Leeanna Walsman Jango Fett Temuera Morrison Dexter Jettster Ronald Falk (seslendirme) Boba Fett Daniel Logan Jeremy Bulloch,Jason Wingreen (seslendirme),Temuera Morrison (seslendirme; 2004 DVD) Owen Lars Joel Edgerton Phil Brown Beru Bonnie Piesse Shelagh Fraser Cliegg Lars Joel Edgerton Kont Dooku Christopher Lee General Grievous Matthew Wood (seslendirme) Grand Moff Tarkin Wayne Pygram Peter Cushing Wedge Antilles Denis Lawson Denis Lawson Amiral Piett Kenneth Colley Lando Calrissian Billy Dee Williams Billy Dee Williams Amiral Ackbar Timothy M. Rose, Erik Bauersfeld (seslendirme) Wicket Warwick Davis Warwick Davis Finn John Boyega Rey Daisy Ridley Kylo Ren Adam Driver Poe Dameron Oscar Isaac Supreme Leader Snoke Andy Serkis General Hux Domhnall Gleeson Lor San Tekka Max von Sydow Captain Phasma Gwendoline Christie Maz Kanata Lupita Nyong'o Amilyn Holdo Laura Dern ' DJ Benicio Del Toro Rose Tico Kelly Marie Tran === Tema === Yıldız Savaşları dünyası, o güne kadar yaratılmış diğer çoğu bilimkurgu filmleri ve fantastik filmlerde kullanılan şık, gösterişli ve fütüristik gelecek kavramının aksine, "kirli" bir portre çizmiştir. Lucas'ın bu vizyonu daha sonra karanlık ve yıpranmış bir uzay gemisinde geçen Yaratık(Alien), post-apokaliptik bir çölde geçen Mad Max 2 ve yıkık dökük ve kaotik bir şehirde geçen Bıçak Sırtı (Blade Runner) filmleriyle popülerlik kazanmıştır. Lucas, filmlerde gerek diyaloglarda, gerek sahne planlarında paralellik öğelerine özellikle dikkat etmiştir. Luke Skywalker ve babası Anakin'in yolculuklarındaki paralellikler buna örnek gösterilebilir. === Teknik bilgi === İlk altı Yıldız Savaşları filmi 2.40:1'lik görüntü oranında çekilmiştir. Orijinal üçlemenin çekimlerinde anamorfik lensler kullanılmıştır. Bölüm IV ve V Panavision ile çekilirken, Bölüm VI'de Joe Dunton Camera (JDC) kullanılmıştır. Bölüm I, Arriflex kameralarda anamorfik Hawk lensiyle, Bölüm II ve III ise Sony'nin CineAlta yüksek çözünürlüklü dijital kamerasıyla çekilmiştir. Yeni Bir Umut'un ses efekteri için George Lucas, Ben Burtt'ü işe almıştır. Burtt'ün başarıları Academy of Motion Picture Arts and Sciences tarafından, o tarihte bu dal için bir ödül kategorisi olmadığından özel başarı ödülüyle ödüllendirilmiştir. Lucasfilm şirketi, Jedi'in Dönüşü filmi için THX ses standardını geliştirmiştir. John Williams altı filmin de müziklerini bestelemiştir. George Lucas, her önemli karakter ve konsept için farklı temalarda besteler olmasını planlamıştır. Williams'ın Star Wars teması modern müzik tarihinin en bilinen bestelerinden biri olmuştur. Orijinal üçlemenin ışın kılıcı koreografisi kılıç ustası Bob Anderson tarafından geliştirilmiştir. Anderson, aktör Mark Hamill'i (Luke Skywalker) eğitmiş ve İmparator ile Jedi'in Dönüşü filmlerinde Darth Vader'in kılıç dövüşü sahnelerinde dublörlük yapmıştır. == Diziler == Dizi Sezonlar Bölümler Orijinal yayın tarihi Kanal Animasyon diziler Klon Savaşları 7 133 3 Ekim 2008 – 4 Mayıs 2020 Cartoon Network / Netflix / Disney+ Asiler 4 75 3 Ekim 2014 – 5 Mart 2018 Disney XD Resistance 2 40 7 Ekim 2018 – 26 Ocak 2020 Disney Channel The Bad Batch 2 27 4 Mayıs 2021 – Disney+ Visions 1 9 22 Eylül 2021 - Tales of the Jedi 1 6 26 Ekim 2022 Canlı çekim diziler The Mandalorian 3 24 12 Kasım 2019 – Disney+ The Book of Boba Fett 1 7 29 Aralık 2021 – Obi-Wan Kenobi 1 6 27 Mayıs 2022 – Andor 1 12 21 Eylül 2022 – == Yıldız Savaşları'nda Zaman == Yıldız Savaşları filmleri "uzun zaman önce çok çok uzak bir galakside" geçiyor olsalar da çizgi romanlar, kitaplar gibi film dışı ürünlerde zaman Yavin Savaşı'na, yani Yıldız Savaşları: Bölüm IV - Yeni Bir Umut'a göre düzenlenir. Örneğin Yıldız Savaşları: Bölüm VI - Jedi'ın Dönüşü 4 ABY (After Battle of Yavin - Yavin Savaşı'ndan Sonra) tarihinde iken Yıldız Savaşları: Bölüm III - Sith'in İntikamı 19 BBY (Before Battle of Yavin - Yavin Savaşı'ndan Önce) tarihindedir. Legends: Yıldız savaşları filmler dışında da Genişletilmiş Evren (Expanded Universe - EU) kategorisi altında da birçok öykü içermektedir. 50.000 BBY'dan şu ana kadar 138 ABY'e kadar ulaşılmış birçok farklı mekân ve hikâye devam etmektedir. Canon: Disney'ın Lucasfilm şirketini satın almasıyla yeniden yapılandırılan ve güncel olan zaman çizelgesidir. 5000 BBY'dan şu ana kadar 35 ABY'e kadar ulaşılmış birçok farklı mekân ve hikâye devam etmektedir. Yıldız Savaşları canon kurgusal evreni çeşitli dönemler içerir, bunlardan üçü film üçlemelerine odaklanmıştır. Diğer dönemler Ocak 2021'de tanımlandı: * Yüksek Cumhuriyet: "High Republic" dönemi, öncül üçlemeden 200 yıl önce geçiyor. The High Republic ve yakında çıkacak olan The Acolyte'da yayınlanan medyayı içerir. * Jedi'ın Düşüşü: Galaktik Cumhuriyet'in, hükümdarı Palpatine - gizli Sith lordu Darth Sidious - tarafından yozlaştırıldığı, Öncül üçlemenin dönemi. Cumhuriyet ile Ayrılıkçı bir konfederasyon arasındaki Klon Savaşları'nı düzenledikten sonra Palpatine Jedi Düzeni'ni yok eder, Cumhuriyeti devirir ve Galaktik İmparatorluğu kurar. Bu dönemde Öncül üçleme filmleri ve Klon Savaşları animasyonu yer alıyor. Bu dönem daha önce Ağustos 2019'da Cumhuriyet Dönemi olarak tanımlanmıştı. * İmparatorluk Hükümdarlığı: İmparatorluğun hükümdarlığını keşfeden öncül üçlemeden sonraki dönem. The Bad Batch animasyonu, Obi-Wan Kenobi dizisi ve Han Solo: Bir Star Wars Hikayesi'ni içerir. * İsyan Dönemi: İmparatorluğun birkaç yıl süren Galaktik bir İç Savaşta Asi İttifakı tarafından savaşıldığı, İmparator'un ölümüyle zirveye ulaştığı ve sonunda İmparatorluğun çöküşüyle sonuçlanan orijinal üçlemenin çağı. Star Wars Asiler animasyonu, Andor dizisi, Rogue One ve orijinal üçleme filmlerini içerir. * Yeni Cumhuriyet: İmparatorluğun düşüşünü izleyen, Yeni Cumhuriyet'in oluşum yıllarında geçen orijinal üçlemeden sonraki dönem. The Mandalorian ve yan dizileri, The Book of Boba Fett, Rangers of the New Republic ve Ahsoka'yı içeriyor. * İlk Düzen'in Yükselişi: İmparatorluğun kalıntılarının İlk Düzen olarak yeniden yapılandığı Ardıl üçlemenin dönemi. Eski İsyanın kahramanları, Yeni Cumhuriyet'in yardımıyla, baskıcı rejime ve yöneticilerine karşı Direnişe liderlik ediyor, gizemli varlık Snoke ve kukla ustası, canlanan Palpatine. Star Wars Resistance animasyonu ve Ardıl üçleme filmlerini içerir. Bu dönem daha önce Ağustos 2019'da Direniş Dönemi olarak tanımlanmıştı. Dönem Film / Dizi Yıl Jedi'ın Düşüşü I: Gizli Tehlike 32 BBY II: Klonların Saldırısı 22 BBY Klon Savaşları 22 BBY–19 BBY III: Sith'in İntikamı 19 BBY İmparatorluk Hükümdarlığı The Bad Batch 19 BBY– Han Solo 13 BBY/10 BBY Obi-Wan Kenobi 9 BBY İsyan Dönemi Asiler 5 BBY–0 BBY Andor 5 BBY - 0 BBY Rogue One 13 BBY/0 BBY IV: Yeni Bir Umut 0 BBY/0 ABY V: İmparator 3 ABY VI: Jedi'ın Dönüşü 4 ABY Yeni Cumhuriyet The Mandalorian c. 9 ABY The Book of Boba Fett Ahsoka İlk Düzen'in Yükselişi Resistance 34 ABY–35 ABY VII: Güç Uyanıyor 34 ABY VIII: Son Jedi IX: Skywalker'ın Yükselişi 35 ABY == İzleme Sırası == Aşağıda fanlar arasındaki en popüler üç izleme sırası verilmiştir. Sadece Canon Live-action film ve diziler sıralanmıştır. Çıkış Sırası Çıktığı Yıl IV Yeni Bir Umut 1977 V İmparator 1980 VI Jedi'ın Dönüşü 1983 I Gizli Tehlike 1999 II Klonların Saldırısı 2002 III Sith'in İntikamı 2005 VII Güç Uyanıyor 2015 Rogue One 2016 VIII Son Jedi 2017 Han Solo 2018 The Mandalorian (Bölümler 1-7) 2019 IX Skywalker'ın Yükselişi The Mandalorian (Bölümler 8-16) 2019-2020 The Book of Boba Fett (Bölümler 1-7) 2021-2022 Obi-Wan Kenobi 2022 Andor (Bölümler 1-12) The Mandalorian (Bölümler 17-) 2023 Kronolojik Sıra Geçtiği Yıl I Gizli Tehlike 32 BBY II Klonların Saldırısı 22 BBY III Sith'in İntikamı 19 BBY Han Solo 13 BBY, 10 BBY Obi-Wan Kenobi 9 BBY Andor (Bölümler 1-12) 5 BBY Rogue One 13 BBY, 0 BBY IV Yeni Bir Umut 0 BBY/0 ABY V İmparator 3 ABY VI Jedi'ın Dönüşü 4 ABY The Mandalorian (Bölümler 1-16) 9 ABY The Book of Boba Fett (Bölümler 1-7) c. 9 ABY VII Güç Uyanıyor 34 ABY VIII Son Jedi IX Skywalker'ın Yükselişi 35 ABY Machete Sırası IV Yeni Bir Umut V İmparator II Klonların Saldırısı III Sith'in İntikamı VI Jedi'ın Dönüşü Jedi'ın Dönüşü sonrası VII Güç Uyanıyor VIII Son Jedi IX Skywalker'ın Yükselişi Diğer her şey (sıralama önemsiz) Rogue One I Gizli Tehlike Han Solo The Mandalorian (Chapters 1-16) The Book of Boba Fett (Chapters 1-7) Obi-Wan Kenobi == Hasılat == Film Çıkış tarihi Bütçe (Tahmini) Hasılat Hasılat sıralaması ABD ABD dışı Uluslararası Enflasyona göre ayarlanmış (Amerikan Doları) ABD Uluslararası Yıldız Savaşları: Bölüm IV - Yeni Bir Umut 25 Mayıs 1977 11.000.000 $ 460.998.007 $ 314.400.000 $ 775.398.007 $ 1.416.050.800 $ 4. 30. Yıldız Savaşları: Bölüm V - İmparator 21 Mayıs 1980 18.000.000 $ 290.475.067 $ 247.900.000 $ 538.375.067 $ 780.536.100 $ 38. 62. Yıldız Savaşları: Bölüm VI - Jedi'ın Dönüşü 25 Mayıs 1983 32.500.000 $ 309.306.177 $ 165.800.000 $ 475.106.177 $ 747.772.300 $ 29. 80. Yıldız Savaşları: Güç Uyanıyor 2015 Orijinal Yıldız Savaşları üçlemesi Toplamı 61.500.000 $ 1.060.779.251 $ 728.100.000 $ 1.788.879.251 $ 2.944.359.200 $ Yıldız Savaşları: Bölüm I - Gizli Tehlike 19 Mayıs 1999 115.000.000 $ 431.088.301 $ 493.229.257 $ 924.317.558 $ 674.365.200 $ 7. 11. Yıldız Savaşları: Bölüm II - Klonların Saldırısı 16 Mayıs 2002 115.000.000 $ 310.676.740 $ 338.721.588 $ 649.398.328 $ 425.074.300 $ 27. 42. Yıldız Savaşları: Bölüm III - Sith'in İntikamı 19 Mayıs 2005 113.000.000 $ 380.270.577 $ 468.728.238 $ 848.998.815 $ 471.630.400 $ 11. 20. Öncül Yıldız Savaşları üçlemesi Toplamı 343.000.000 $ 1.122.035.618 $ 1.300.679.083 $ 2.422.714.701 $ 1.571.069.900 $ Star Wars: Klon Savaşları 15 Ağustos 2008 8.500.000 $ 35.161.554 $ 33.121.290 $ 68.282.844 $ 35.020.908 $ 1557. — Yıldız Savaşları Genel Toplam 430.000.000 $ 2.217.976.423 $ 2.061.900.373 $ 4.279.876.796 $ 4.384.857.465 $ == Akademi Ödülleri == Altı film toplamda 25 Akademi Ödülüne aday olmuş, 10'unu kazanmıştır. Bunlardan üçü Özel Başarı Ödülüdür. Ödül Kazanılan Ödüller IV: Yeni Bir Umut V: İmparator VI: Jedi'ın Dönüşü I: Gizli Tehlike II: Klonların Saldırısı III: Sith'in İntikamı Yardımcı Erkek Oyuncu Aday (Alec Guinness) Sanat Yönetmenliği Kazandı Aday Aday Kostüm Tasarımı Kazandı Yönetmen Aday (George Lucas) Kurgu Kazandı Makyaj Aday Müzik (Orijinal Şarkı) Kazandı Aday Aday Sinematografi Aday Özgün Senaryo Aday Ses Kurgusu Aday Aday Ses Miksajı Kazandı Kazandı Aday Aday Görsel Efekt Kazandı Aday Aday Özel Başarı Ödülü Kazandı (Uzaylı, Yaratık ve Robot Sesleri) Kazandı (Görsel Efekt) Kazandı (Görsel Efekt) == Kaynakça == == Dış bağlantılar == * Star Wars resmi sitesi * Star Wars TURK * The Force * Wookieepedia * Yıldız Savaşları.com *StarWars.com | Home Kategori:Robot filmleri Kategori:Uzay macerası filmleri Kategori:Amerika Birleşik Devletleri epik filmleri Kategori:Televizyona uyarlanmış filmler |
2,431 | == Olaylar == * 1 Nisan - Samuel Morey içten yanmalı motorun patentini aldı. * 21 Haziran - Yeniçeri ocağı kaldırıldı. * Krom (Cr) elementi keşfedildi. * 27 Eylül - Stockton'dan Darlington'a giden dünyanın ilk Demiryolu yolcu hattı açıldı. == Doğumlar == * 18 Şubat - Julius Thomsen, Danimarkalı kimyager (ö. 1909) * 24 Kasım - Carlo Collodi, İtalyan gazeteci ve yazar (ö. 1890) == Ölümler == * Mustafa Rakım, Türk hattat (d. 1757) |
2,401 | Google (), internet araması, çevrimiçi bilgi dağıtımı, reklam teknolojileri ve arama motorları için yatırımlar yapan çok uluslu Amerikan anonim şirketi. İnternet tabanlı hizmet ve ürünler geliştirir, ek olarak bunlara ev sahipliği yapar.Bakınız: Google ürünleri listesi. Kârının büyük kısmını eski adı AdWords olan Google Ads programı aracılığıyla reklamlardan elde etmektedir. Şirket, Larry Page ve Sergey Brin tarafından, Stanford Üniversitesi'nde doktora öğrencisi oldukları sırada kurulmuştur. İkili, sık sık "Google Guys" olarak anılmaktadır. Google, ilk olarak, 4 Eylül 1998 tarihinde özel bir şirket olarak kuruldu ve 19 Ağustos 2004 tarihinde halka arz edildi. Halka arzın gerçekleştiği dönemde, Larry Page, Sergey Brin ve Eric Schmidt, takip eden yirmi yıl boyunca, yani 2024 yılına kadar Google'da birlikte çalışmak üzere anlaştılar. Kuruluşundan bu yana misyonu "dünyadaki bilgiyi organize etmek ve bunu evrensel olarak erişilebilir ve kullanılabilir hale getirmektir. Gayri resmî sloganı ise, Google mühendisi Amit Patel tarafından bulunan ve Paul Buchheit tarafından desteklenen "Don't be evil" (Kötü olma) dır. 2006 yılında, hâlen şirket merkezi konumunda olan Mountain View, Kaliforniya'ya taşınmıştır. Google'ın dünya çapında veri merkezlerinde bir milyondan fazla sunucuda çalıştığı, bir milyardan fazla arama isteğini işlediği ve kullanıcıları tarafından oluşturulan verinin gün başına yirmi dört petabayt olduğu tahmin edilmektedir. Kuruluşundan bugüne dek gerçekleşen büyüme hızı, şirketin temel web arama motorunun ötesinde ürünler, satın almalar ve ortaklıklar zincirinin meydana gelmesini sağladı. Şirket, Orkut, Google Buzz ve Google+ gibi sosyal ağ araçları ile elektronik posta hizmeti Gmail servisi gibi çevrimiçi verimlilik yazılımları sunmakta, ek olarak, web tarayıcısı Google Chrome, fotoğraf görüntüleme ve düzenleme yazılımı Picasa ve anlık mesajlaşma Google Talk gibi uygulamalarla masaüstüne kadar uzanmaktadır. Bunlar dışında, Android mobil işletim sistemi gelişimine öncülük yapmıştır. Cr-48 ana işletim sistemi olarak da bilinen yeni Google Chrome OS, 15 Haziran 2011 tarihinden beri, Samsung Series 5 ve Acer AC700 gibi ticari Chromebook'larda kullanılmaktadır. Alexa, internette en çok ziyaret edilen web sitesi olarak ABD odaklı "google.com"'u listelemektedir, YouTube, Blogger, Orkut gibi Google'a ait diğer siteler ve çok sayıda uluslararası Google sitesi (google.co.in, google.co.uk vb.) ise en çok ziyaret edilen siteler arasında ilk yüz içinde yer almaktadır. Ek olarak şirket, BrandZ marka değeri veritabanı listesinde ikinci sırada yer almaktadır. Buna karşın Google, gizlilik, telif hakkı ve sansür gibi konularda eleştiriler almaktadır. == Tarihçe == Google'ın kuruluş süreci 1996 Ocak ayında Kaliforniya'daki Stanford Üniversitesi'nde doktora öğrencileri olan Larry Page ve Sergey Brin'in araştırma projesiyle başladı. Geleneksel arama motorlarıyla yapılan aramalarda, sonuçlar; aranan terimlerin sayfada kaç kez görüldüğü mantığıyla sıralanıyordu ancak Google siteler arası ilişkilerin analizi konusunda çok daha elverişli iki sistem kuramı ortaya koydu. Bu yeni teknolojiye PageRank adı veriliyordu, bu sisteme göre sayfa dizinlerinin orijinal site ile olan bağlantı dönüşümleri belirlenerek; siteler, gösterilen ilgiye göre sıralanıyordu. Küçük bir arama motoru olan ve Robin Li tarafından IDD Bilişim Hizmetleri adına geliştirilen "RankDex", zaten 1996'dan beri site puanlaması ve sayfa sıralaması için benzer bir strateji kullanmaktaydı. RankDex, patentliydi ve Li'nin Çin'de kurulmuş olduğu Baidu adını taşıyan arama motoru bu sistemle çalışıyordu. Page ve Brin yeni oluşturdukları arama motoruna ilk olarak "BackRub" ismini koymuştu, çünkü siteler için geri bağlantıların kontrol edilmesinin önemini tahmin edebiliyorlardı. Ancak daha sonra, "googol" sözcüğü üzerinde orijinal bir imla değişikliği yapılarak, bu arama motoru Google olarak adlandırıldı, Google arama motoruyla insanlara büyük bir bilgi kaynağının sunulduğunu belirtmek için bu isim konulmuştu, çünkü googol on üzeri yüz rakamını ifade ediyordu. Başlangıçta Google; Stanford Üniversitesi'nin alt-alan adı olarak google.stanford.edu alan adını kullandı. Bugün kullandığı alan adını 15 Eylül 1997'de etkinleştirdi ve 4 Eylül 1998'de Google şirketi resmen kuruldu. Şirket merkezi arkadaşları Susan Wojcicki'nin Menlo Park, Kaliforniya'da bulunan garajı olarak belirlendi. Stanford Üniversitesi'nde doktora yapan bir öğrenci olan Craig Silverstein, ilk çalışan olarak işe alındı. Bir yıl önceki rakam olan 931 milyon tekil ziyaretçi sayısındaki yüzde 8,4'lük bir artışla, 2001 Mayıs ayında; Google'nin tekil ziyaretçi sayısı ilk kez 1 milyarı buldu. === Finansman ve ilk halka arz === küçükresim|Google sunucularındaki ilk yenileme ucuz maliyetli donanımlarla yapılmıştır.|alt=Google'nin ilk sunucularındaki açık devre kartları ve kablolama sistemlerinin görünümü. Google'a 100,000 $'lık ilk finansman desteğini daha önce Google'ın da dahil olduğu bir şirket olan Sun Microsystems'in kurulum ortaklarından Andy Bechtolsheim vermiştir. 1999'un başlarında, hâlâ doktora öğrencileri olan Brin ve Page, akademik araştırmalar için bir arama motoru geliştirmenin ilgi çekici bir düşünce olduğuna karar vererek, Excite'yi satın almak için CEO George Bell'e 1 milyon $ önerdiler. Ancak Bell bu teklifi kabul etmese de, Excite yatırımcılarından Vinod Khosla bu kararı eleştirerek, Brin ve Page ile 750,000 $ civarında bir tutarda müzakerelere başladı. Google; 7 Haziran 1999'da Kleiner Perkins Caufield & Byers ve Sequoia Capital gibi büyük yatırım şirketlerinin açtığı krediler de dahil olmak üzere, 25 milyon $'lık bir fon kullanacağını açıkladı. Google'nin ilk halka arzı ana finansal sisteme geçişinden yaklaşık beş yıl sonra, 19 Ağustos, 2004'te gerçekleşti. Şirket bu arz sonucunda yatırımcılarla, hisse başına 85 $'dan 19,605,052 hissesini paylaştı. Hisseler Morgan Stanley ve Credit Suisse tarafından oluşturulan benzersiz çevrimiçi açık arttırma sistemi sayesinde, hissedârlara ulaştırıldı. Piyasa değeri 23 milyar $'ı aşkın bir şirket olan Google bu halka arz sonrasında, 1,67 milyon $'lık hisse senedi satışı yaptı. Paylaşılan 271 milyonluk hissenin büyük bölümünün Google'nin denetim alanında kalması sonrasında, birçok Google çalışanı hisseler sayesinde milyoner oldu. Yahoo!'nun sahip olduğu 8,4 milyonluk Google hissesi, Google'ın rakibi Yahoo!'nun bu halka arzdan kârlı çıkmasını sağladı. Bazı insanlar Google'nin halka arzının şirket kültüründe kaçınılmaz değişiklikler oluşturacağını tahmin ediyordu. Dayanak olarak, hissedârların şirket üzerindeki baskısı sonucunda, şirket çalışanlarının olumsuz etkileneceği; bunun yanında şirket yönetiminde olan kişilerin hisse senetleri sayesinde milyoner olabileceği gerçeği gösteriliyordu. Şirket kurucu ortakları Sergey Brin ve Larry Page yatırımcıların taşıdığı bu endişelere yanıt vererek; halka arzdan sonra şirket kültürünün değişmeyeceğini savundu ve bu yönde bir rapor hazırlattı. Ancak 2005'te; The New York Times gazetesindeki makaleler de dahil olmak üzere birçok kaynakta Google'nin yeni yapısı sorgulandı ve kurum felsefesindeki masumiyetin ve kurumsallaşma karşıtı tavrın kaybedildiği savunuldu. Bunun üzerine Google, benzersiz kurum kültürünü devam ettirebilmek için bir kurumsal kültür şefi ve bir insan kaynakları yöneticisini göreve getirdi. Şeffaf bir örgütlenme (organizasyon) için işbirliği ortamının kaçınılmaz olduğundan hareketle, kurumsal kültür şefinin görevlendirilmesinin altında yatan amaç, kurumun kuruluşundan itibaren kazanılan temel değerlerinin ve kurumsal kültürün gerektirdiği çalışma ahlakının korunmasını içeriyordu. Google bu dönemde, eski çalışanlarının cinsiyetçilik ve yaş ayrımcılığı yaptığı ithamlarıyla karşı karşıya kaldı. Öncelikle güçlü bir satış potansiyeli ve çevrimiçi pazarlamayla birlikte tanıtım konularındaki kazanç sayesinde, Google; halka arz sonrasında hisse senedi performansında başarılı bir ivme yakalayarak; 31 Ocak 2007'de ilk kez borsa işlemlerinde (hisse değeri) 700 $ düzeyine ulaştı. Google'nin hisse senetlerinin değer kazanmasındaki temel unsur, büyük yatırım şirketlerinin ve finansman şirketlerinin aksine; genel itibarıyla bireysel yatırımcılar oldu. Şirket bugün itibarıyla GOOG menkul değer sembolü altında NASDAQ borsasında, GGQ1 imiyle de Frankfurt Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem görmektedir. === Büyüme === Şirket merkez ofisini Mart 1999'da önde gelen Silikon Vadisi teknoloji şirketlerinin de yer aldığı Palo Alto, Kaliforniya'ya taşımıştır. Ertesi yıl, Page ve Brin'in reklam destekli arama motoru oluşturma düşüncesine karşı çıkmasına karşın, anahtar sözcüklere dayalı reklam satışına başlamıştır. Sayfa tasarımını yalın tutmak ve hızlı erişimi sağlamak amacıyla reklamların düz metin biçiminde olmasına özen gösterilmiştir. Anahtar sözcükler (tıklama başına 5 centten başlayan) tutar teklifleri ve tıklama sayısı dikkate alınarak hesaplanıyordu. Bu satış modeli ilk kez, Idealab'den ayrıldıktan sonra Bill Gross tarafından kurulan Goto.com şirketinde uygulanmıştı. Bu şirket, adını Overture Services olarak değiştirdikten sonra Google'a kendi tıklama başına ödeme patentlerini ihlal ettiği gerekçesiyle bir dizi dava açmıştır. Daha sonra Yahoo! tarafından satın alınan ve Yahoo! Search Marketing adını alan Overture Services'ın açtığı bu davalar Google'ın şirket hisselerinin bir bölümünü Yahoo!'ya devretmesiyle çözüme kavuşturulmuştur. Google bu sırada kendi geliştirdiği PageRank sisteminin patentini almıştır. Resmî olarak Stanford Üniversitesi'ne kayıtlı görünen patentte Lawrence Page'in adı mucit olarak geçmektedir. 2003 yılında şirket 1600 Amphitheatre Parkway, Mountain View, Kaliforniya'daki bugünkü ofisini Silicon Graphics'ten kiralamıştır. Bu ofis, 1'in sonuna googol tane sıfır eklenmesiyle oluşan googolplex sözcüğünden esinlenerek oluşturulmuş olan Googleplex adıyla anılmaktadır. Google üç yıl sonra SGI'a ait bu yeri 319 milyon dolar karşılığında satın almıştır. Bu sırada, "Google" terimi günlük yaşamda kendine yer bulmuş, "google" eylemi Merriam Webster Collegiate Dictionary ve Oxford English Dictionary'ye girmiştir. Sözcüğün anlamı "Google arama motorunu kullanarak İnternet üzerinde bilgi aramaktır." === Satın almalar ve ortaklıklar === Google, 2001 yılından bu yana ağırlıklı olarak küçük girişim sermayeli şirketlere odaklanarak, birçok şirket satın aldı. 2004'te aldığı bu tip bir firma Keyhole, Inc'dır. Bu firma Earth Viewer adında bir ürün geliştirmişti ve bu ürünle kullanıcıya dünyanın 3 boyutlu görüntüsünü sunuluyordu. Google hizmeti 2005 yılında Google Earth olarak adlandırdı. 2 yıl sonra çevrimiçi video sitesi YouTube'u 1,65 milyar $ (hisse senedi) karşılığı satın aldı. 13 Nisan 2007'de ise DoubleClick'i 3,1 milyar $'a satınalarak web yayımcıları ve reklam ajansları ile DoubleClick arasındaki ilişkiye sahip oldu. Aynı yıl GrandCentral'i 50 milyon $'a satınaldı ve bu site daha sonra Google Voice adını aldı. 5 Ağustos 2009'da ilk halka açık şirketini, video yazılımı üreten On2 Technologies'i 106,5 milyon $'a satınaldı. Google ayrıca bir sosyal ağ arama motoru olan Aardvark'ı da 50 milyon $'a alıp kendi dahili bloglarında "Nereye kadar götürebileceğimizi görebilmek için işbirliğine sabırsızlanıyoruz" (we're looking forward to collaborating to see where we can take it.) yazmıştı. Nisan 2010'da ise donanım firması, Agnilux'u satınaldığını duyurdu. Satınaldığı firmalara ek olarak, araştırmadan reklama kadar her konuda diğer organizasyonlarla işbirliğine de girdi. 2005'te NASA Ames Research Center ile 93.000 m² ofis inşası için ortaklık yaptı. Ofisler, yüksek boyutlu bilgi yönetimi, nanoteknoloji, dağıtık hesaplama ve uzay sanayi girişimcileri için kullanılacaktı. Ekim 2005'te Sun Microsystems ile birbirlerinin teknolojilerini paylaşmak ve dağıtımda yardımcı olmak amacıyla işbirliğine gittiler. Şirket, Time Warner'ın AOL'u ile birbirlerinin video arama hizmetlerini geliştirmek için işbirliği yaptı. Yine 2005'te içlerinde Microsoft, Nokia ve Ericsson'un da bulunduğu pek çok firma ile mobil araçlarda kullanılmak üzere yeni .mobi üst seviye alan adı finansmanı için işbirliğine gitti. Google böylece "Adsense for Mobile"ı kullanıma alacak ve gelişmekte olan mobil reklam pazarında avantaj elde edecekti. Reklamda daha geniş kitlelere erişebilmek için, News Corporation'a ait Fox Interactive Media ile MySpace sosyal ağında arama ve reklam sağlama üzerine 900 milyon $'lık anlaşma yaptılar. Google, 2006 Ekiminde duyurduğu YouTube alımının işlemlerini 13 Kasım 2006'da tamamladı. YouTube’un işletim masrafları hakkında detay yayınlamadı ve 2007'de Youtube’un maddi gelirini bilançosuna eklemedi. 2008 Haziran'ında Forbes'ta yayınlanan bir makalede, Quentin Hardy ve Evan Hessel YouTube’un 2008 yılında getireceği kârı, reklam satışlarında bir gelişme olmayacağı tahmini ile birlikte 200 milyon $ olarak öngördü. 2007'de Google NORAD Tracks Santa'yla yılbaşında Noel babanın gelişini takip eden hizmete sponsorluğa başladı. Google Earth'de 3 boyutlu track Santa ilk kez uygulanmaya başlandı ve eski sponsor AOL kalktı. Google'ın YouTube'u NORAD Tracks Santa'ya kendi kanalını verdi. 2008'de Google, GeoEye ile Google Earth'e yüksek çözünürlüklü (0.41 m monochrome, 1.65 m renkli) görüntü aktaracak uydu yollamak üzere işbirliğine girdi. Uydu Vandenberg Hava Kuvvetleri Üssü'nden 6 Eylül 2008'de fırlatıldı. Google son işbirliğini de aynı yıl duyurdu ve Life dergisinin fotoğraf arşivine ev sahipliği yapmaya başladı. Bu arşivdeki bazı fotoğraflar dergide daha evvel yayınlanmış değildi. Fotoğraflar filigranlandı ve kamu malı statüsüne bakılmadan telif hakları bildirimi üzerlerine işlendi. 2010 yılında, Google Enerji yenilenebilir enerji alanındaki ilk yatırımını, Kuzey Dakota'da 38 milyon $'a aldığı iki adet rüzgâr çiftliği ile yaptı. Şirket iki çiftlikten toplam 169,5 megawatt güç yani 55.000 eve yetecek enerjiyi üreteceğini açıkladı. NextEra Enerji Kaynakları tarafından geliştirilen çiftlikler bölgede fosil yakıt kullanımını azaltacak ve kar sağlayacaktı. NextEra Enerji Kaynakları projedeki %20 hisseyi Google Enerjiye satarak, projenin geliştirilmesi için fon sağlamış oldu. Yine 2010 yılında Google, web tabanlı telekonferans ve diğer ilişkili hizmetleri sağlayan Norveç menşeli firma olan Global IP Solutions'ı satın aldı. Bu edinim ile Google ürünlerine telefon tipi hizmetleri de ekleyebildi. Ardından, 27 Mayıs 2010'da mobil reklam ağı AdMob'un satınalımını tamamladığını açıkladı. Federal Ticaret Komisyonu bu satınalmaya ilişkin açtığı soruşturmayı kapmasının üzerinden birkaç gün geçtikten sonra Google bu firmayı belirsiz bir fiyata satın almıştır. Temmuz 2010'da Google Iowa rüzgâr çiftliği ile 114 megawatt enerji alımı için 20 yıl süreli anlaşma imzaladı. 4 Nisan 2011'de, The Globe and Mail 6.000 adet Nortel Networks patenti için Google'ın 900 milyon $ teklif ettiğini duyurdu. 15 Ağustos 2011'de ise Google Motorola Mobility'i ABD ve Avrupa'da mevcut yasa uygulayıcı ve kurulların karşı görüş bildirmelerine rağmen 12,5 milyar $'a satın alacağını açıkladı. Google blog'daki bir yazıda İcra başkanı ve kurucu ortak Larry Page bu satınalımın Google'ın patent portföyünü güçlendirmek amaçlı stratejik bir satınalım olduğunu dile getirdi. Şirketin Android işletim sistemi, özellikle Apple ve Microsoft Android'e uygun telefon üreticileri HTC, Samsung ve Motorola ile davalık olmuşken bu satınalma ile elde ettiği, Motorola'ya ait mobil aletlere ve kablosuz teknolojilere ilişkin yüklüce patent portföyü Google'a, diğer firmalarla (özellikle Apple ve Microsoft) devam eden patent anlaşmazlıklarında yardımcı olacaktı, Android işletim sistemini de serbestçe sunmaya devam edecekti. 2014'te Google, yeni kurulan video ve özel efekt şirketi Zync Inc.’yi satın aldığını açıkladı. Zync, “Star Trek Into Darkness” ve “Looper” adlı filmlerde de kullanılan video ve özel efekt özellikleri hizmetini sunan bir şirket. Google, Zync’i kendi bulut platformuna alacağını bildirdi. Ağustos 2015'te Larry Page'in yaptığı açıklamaya göre artık Google ve satın aldığı kuruluşlar Alphabet adlı holdinge bağlanmış ve holdingin CEO'su Larry Page Yönetim kurulu başkanı ise Sergey Brin olmuştur. Ayrıca Larry Page'den boşalan Google'ın CEO makamına Sundar Pichai getirilmiştir. == Ürünler ve hizmetler == === Reklam === Google gelirlerinin yüzde doksan dokuzuna yakınını kurumsal reklam programlarından elde etmektedir.Google Annual Report, Şub. 15, 2008 Şirket, 2006 mali yılı için toplam reklam gelirini 10.492 milyar dolar olarak açıklarken, lisanslama ve diğer girdilerden sağladığı gelirin yalnızca 112 milyon dolar olduğunu belirtmiştir. Bu doğrultuda, çevrimiçi reklam pazarında büyük komisyon ücretleri elde edebilmek için çeşitli yenilikleri yaşama geçirmiştir. Teknolojik olarak DoubleClick'ten yararlanan şirket, kullanıcıların ilgi alanlarına göre hedef reklamları belirleyerek; kullanıcıların amacına uygun içerikleri, onlarla buluşturmuştur. Google’ın diğer ürünlerinden, Google Analytics site içi bağlantılardaki tıklanma sayısının incelenmesi gibi yöntemlerle; internet sitesi sahiplerinin sitelerine giriş yapan insanların nereden ve nasıl giriş yaptığını takip edebilmesini sağlamaktadır. İki yönlü bir program olan Google reklamlarda üç yönlü websiteleri yer alabilmektedir. Bir diğer ürün olan Google AdWords ile; Google içerik ağlarında, tıklama başına ödeme veya görüntüleme başına ödeme gibi seçeneklerle; reklamcıların kendi reklamlarını yayınlayabilmesine imkân tanınmaktadır. Kardeş hizmet Google AdSense ise, site sahiplerinin kendi sitelerinde bu reklamları yayınlayabilmesini ve yayınlanan reklamlardan tıklama başına para kazanmalarını sağlamaktadır. Programın eksikliklerinden ve eleştirilen yönlerinden biri, Google'ın tıklama sahtekarlığı konusunda yetersiz kalışıdır, insanlar veya otomatik kodlar aracılığıyla ürünle ilgilenmeden yapılan "tıklamalar", reklam veren kişilerin hizmet karşılığı olmadan Google'a para ödemesine neden olmaktadır. Reklam endüstrisinin 2006 raporlarına göre; çevrimiçi reklamlara yapılan tıklamaların %14 ila %20'lik kısmının sahte ya da geçersiz tıklama olduğu açıklanmıştır.Mills, Elinor. "Google to offer advertisers click fraud stats ." c net . 25 Temmuz, 2006. 29 Temmuz, 2006 tarihinde erşilmiştir. Ayrıca, diğer bir tartışma kullanıcıların belirli bir web sitesi içerisinde aradıklarını bulmalarını sağlayan, ikincil bir arama kutusu sistemi olan "arama içinde arama" uygulaması üzerinde yaşanmıştır. Yakın bağlantıları olan bir özel şirket için arama içinde arama özelliği kullanılırken, bu şirket kullanıcıları çekebilecek özgün bir arama sistemi beklentisinde olmasına rağmen; yapılan aramanın sonuçlarında çoğunlukla rekabet içinde olunan şirketler de yer almaktadır. Google reklam sisteminin karşılaştığı diğer bir eleştiri de; reklamın Sanal Binyıl Telif Hakkı Sözleşmesi'ne uygunluğu konusunda bir şüphe dahi olsa reklamcının sansürlenmesidir. Örneğin 2003 Şubat'ında, Google; kâr amacı gütmeyen ve büyük bir kruz gemisinin atık su arıtma uygulamalarını protesto eden bir örgütlenme olan Oceana'nın reklamlarının gösterimini durdurmuştur. Google buna gerekçe olarak kendi yayın politikası olan: ‘’"Google bir görüşün, kişinin ya da organizasyonun karşı savunuculuğunu yapan hiçbir reklamı yayınlamayı kabul etmez."’’ prensibini göstermiştir. Ancak daha sonra bu politika değiştirilmiştir. 2008 Haziran ayında Google ve Yahoo! bir reklam anlaşması yapmış, bu anlaşma uyarınca Yahoo! kendi ağ sayfalarında Google reklamlarının gösterilmesine izin vermiştir. Ancak iki şirket arasındaki bu anlaşma Birleşik Devletler Adalet Bakanlığı tarafından güven vermeyen bir eylem olarak görülmüş ve bu nedenle hiçbir zaman hayata geçirilememiştir. Sonuç olarak Google, Kasım 2008'de anlaşmayı feshettiğini açıklamıştır. Google kendi ürün tanıtımlarında kullanılmak üzere Demo Slam adlı bir site açarak; geliştirdiği ürünlerin teknoloji sunumunu yapmayı amaçlamıştır. Sitede her hafta iki takım; Google teknolojisinin yeni bağlamlarını ortaya koyabilmek için yarışmaktadır. Arama Motorları Dergisi'nde Demo Slam'den şöyle bahsedilmiştir: "Yaratıcı ve teknoloji meraklısı insanların, orada kendi videolarını oluşturup, dünya insanlarının en yeni ve muhteşem teknolojileri anlamlandırabilmesine yardımcı olabilecekleri bir yer." === Arama motoru === küçükresim|sol|2011'de, Google; daha parlak yeni bir logo ve siyah bir gezinti çubuğuyla anasayfasını yeniledi.|alt=Google'nin 2010'daki anasayfası. Google Arama, bir arama motoru uygulaması olup, şirketin en popüler uygulamasıdır. Kasım 2009'da comScore’un yayımladığı bir pazar araştırmasına göre, Google ABD'deki arama motoru sektörünün en çok kullanılan uygulaması olup, pazar payının %65,6'sını elinde tutmaktadır. Google milyarlarca ağ sayfası (web) dizinine sahiptir, böylece kullanıcılar anahtar kelimeler ve uygulamaların kullanımı yoluyla arzu ettikleri bilgilere ulaşmak için arama yapabilmektedir. Google popülerliğine karşın, birçok kurumun eleştirisine de maruz kalmıştır. 2003'te The New York Times Google'nin dizinleme hizmeti hakkında şikayette bulunmuş, Google'ın önbellek uygulamalarının korunan içeriklerin telif haklarını ihlal ettiğini iddia etmiştir. Ancak, bu durum üzerine Birleşik Devletler Nevada Bölge Mahkemesi'nde görülen Field v. Google ve Parker v. Google davaları Google'nin lehine sonuçlanmıştır. Ayrıca 2600: The Hacker Quarterly, yeni hızlı arama özelliklerinin aranmasına izin vermeyeceği sözcüklerin devasa bir listesini yayımlamıştır. Google İzleme Örgütü, Google'nin sayfa derecelendirme algoritmasını eleştirerek; Google'nin yerleşik siteleri yeni sitelere karşı kayırdığını iddia etmiş, şirketin CIA ve NSA ile ilişkili olduğunu savunmuştur. Tüm bu eleştirilere rağmen; ana arama motorunun yanında; Google'nin görsel arama motoru, Google Haberler, Google Haritalar da dahil olmak üzere birçok hizmeti geniş bir yaygınlık kazanmıştır. 2006'nın ilk yarısında, şirket; Google Video uygulamasıyla kullanıcıların internet üzerinden yükleme, arama ve video izleme gibi işlemleri gerçekleştirebilmesini sağlayan sistemi başlatmıştır.Tyler, Nathan. "Google to Launch Video Marketplace ." Google. 6 Ocak, 2006. 23 Şubat, 2007 tarihinde erişilmiştir. Ancak 2009'da, bu sistemi video aramaları konusunda geliştirmek amacıyla, sisteme video yüklenebilme özelliğini kaldırmıştır. Masaüstüne hitap eden ve bilgisayar içi yerel konumlarda arama yapabilmeyi sağlayan Google Masaüstü ve son olarak Birleşik Devletler Patent ve Ticari Marka Bürosu'yla yapılan işbirliği neticesinde oluşturulmuş ve kullanıcılara; Birleşik Devletlerdeki marka ve patent bilgilerine ücretsiz erişim imkânı sağlayan Google Patents’i geliştirmiştir. Google sunucularında barındırılan tartışmalı arama hizmetlerinden biri de Google Kitaplar'dır. Şirket kitapları tarayarak, bu yazılı ürünlere sınırlı ve tam önizleme olmak üzere iki biçiminde erişim sağlamıştır. Bu yeni hizmet nedeniyle, 8.000 civarında Amerikalı yazarı temsil eden bir grup olan Yazarlar Birliği 2005'te Google aleyhine New York Şehri Federal Mahkemesi'nde bir dizi dava açmıştır. Google bu iddiaları; bu hizmet çerçevesinde mevcut ve tarihsel tüm telif hakkı uygulamalarına riayet edildiği yönündeki savunmasıyla yanıtlamıştır. Google; Birleşik Krallık, ABD, Kanada ve Avustralya kaynaklarından elde ettiği eserleri sınırlı tarama çerçevesinde hizmete sunma vaadiyle 2009'da bu sorunun çözümüne ulaşmıştır. Bununla birlikte, 2009 sonlarına doğru Fransız yayınevi Éditions du Seuil tarafından basılan La Martinière'nin eserleri Paris Aslî Hukuk Mahkemesinde açılan dava sonucunda; Google veri tabanından çıkarılmıştır. Google, Amazon.com'a rakip olarak, yeni kitapların sanal sürümlerini satışa sunmayı planlamaktadır. 21 Temmuz 2010'da çıkan Bing'e karşılık olarak; Google görsel aramalardaki küçük görsellerin gruplandırma sistemini daha gelişkin ayrıntılarla güncellemiştir. Ağ sayfası aramalarında, 23 Temmuz 2010 itibarıyla hâlâ sayfa formatı başına grup görüntü sistemi kullanılsa da, belirli İngilizce sözlük terimleri için bağlantılı sonuçlar web aramalarının üzerinde görülmektedir. Google'nin algoritması Mart 2011'de yenilenmiş; bu yeni sistemde yüksek kaliteli içeriklere ağırlık verilmiş, ve imkân dahilinde n-gram değeriyle, değersizleşmiş içeriğin silinmesi hedeflenmiştir. === Verimlilik araçları === Google kuruluşundan itibaren, standart ağ arama sistemlerinin yanında bir dizi verimlilik araçları da yayınlamıştır. Google'nin sağladığı ücretsiz bir çevrimiçi posta uygulaması olan Gmail’in yalnız davet ile üye kabul eden beta sürümü 1 Nisan 2004'te başlatılmış, uygulama 7 Şubat 2007'de genel kullanıma açılmıştır. Servis, 7 Temmuz 2009'da beta sürümünden yükseltilmiş ve aylık 146 milyon kullanıcıya ulaşmıştır. Gmail, bir gigabaytlık saklama alanına ve internet forumlarına benzer bir biçimde aynı konuşmaya ait postaları tek bir mesaj sekmesinde koruma özelliğine sahip olan ilk e-posta hizmeti olmuştur. Bu servis güncel olarak 7400 MB ücretsiz saklama alanı sunmaktadır; buna ek olarak 20 GB ila 16 TB arasında bir saklama alanına Gigabayt başına 0,25 dolar ödenerek sahip olunabilmektedir. Gmail uygulaması program geliştiricileri tarafından; tarayıcıyı yinelemeksizin etkileşimli olarak sayfanın yenilenmesine izin veren AJAX uygulamasının öncüsü olarak kabul edilmektedir. Uygulamaya yapılan en büyük eleştiri, bu uygulamanın diğer çevrimiçi uygulamalarla bağlantısından dolayı mevcut verilerin deşifre edilebilme potansiyelidir. Steve Ballmer (Microsoft'un CEO'su),Microsoft's Ballmer: Google Reads Your Mail ChannelWeb, Ekim 2007 Liz Figueroa,Google's Gmail could be blocked BBC News, Nisan 2004 Mark Rasch, ve Google İzleme Örgütü editörüGmail is too creepy Google-Watch mevcut e-posta iletisi içeriklerinin adil kullanım gereklerinin ötesinde işlev gördüğüne inandıklarını söylemişlerdir ancak Google gönderilen e-postanın gönderen ve alan haricinde hiç kimse tarafından okunmadığını, reklamların yalnızca ilgiyi arttırmak için kullanıldığını iddia etmiştir. Diğer bir verimlilik paketi olan Google Docs, belgelerin çevrimiçi alanda oluşturulması, düzenlenmesi ve paylaşılmasını içermektedir ve Microsoft Word'a benzemektedir. Servisin özgün adı Writely'dir, 9 Mart 2006'da piyasaya sürüldüğünde yalnız davet yoluyla hesap edinilmesine izin verilmiştir. 6 Haziran'dan sonra Google deneysel bir tablo düzenleme programı oluşturmuştur, bu programın 10 Ekim'de Google Docs ile entegre olarak kullanılması planlanmıştır. Google'nin sunum hazırlamak için geliştirdiği program 17 Eylül 2007'de, Gmail tam sürüme yükselmeden ve diğer üç hizmet başlamadan önce hayata geçirilmiştir. Google Takvim ve diğer Google Takım uygulamaları 7 Temmuz 2009'da kullanıma açılmıştır. === Yatırım ürünleri === Google şirket pazarına 2002 Şubat'ında Google Arama Araçları (Google Search Appliance ) ile girdi, böylece daha büyük organizasyon yapılarına arama teknolojilerini sunmayı hedefliyordu. Daha küçük organizasyon yapıları için üretilen Mini'yi bundan üç yıl sonra kullanıma sundu. Ardından 2006'da Özelleştirilmiş Arama iş sürümünü (Custom Search Business Edition ) hizmete aldı. Bu versiyonda kullanıcılar reklamdan arındırılmış Google.com index'inden faydalanabiliyorlardı. Bu hizmet daha sonra 2008 yılında Google Site Araması olarak isimlendirilmiştir. Şirket pazarına yönelik bir diğer Google ürünü de Google Apps Premier Edition'dır. Bu hizmet ve hizmete eşlik eden iki sürüm (eğitim ve standart sürümler), firmalara, okullara ve diğer organizasyonlara Google'ın Gmail ve Google Documents gibi çevrimiçi uygulamalarını, kendi domain'lerinde kullanma imkânı sağlamaktadır. Premier sürüm Standart sürüme göre ek özellikler sağlar. Daha fazla disk alanı, API erişimi ve premium destek bu özellikler arasında bulunmakta ve kullanıcı başına yıllık 50 $'a mal olmaktadır. Google App'lerin geniş bir kullanıcı hizmetine sunumu Thunder Bay, Ontario, Kanada'da Lakehead Üniversitesi için 38.000 kullanıcı ile 2007 yılında gerçekleştirilmiştir. Google App'lerin kullanıma açılması ile Google, güvenlik hizmetleri sunan Postini'yi satınalmış ve Google Postini hizmetleri adıyla Google App'lerin içine entegre etmiştir. === Diğer ürünler === Google Çeviri, otuz beş farklı dil arasında çeviri yapabilen bilgisayar sistemli bir çeviri servisidir. İnternet tarayıcıları için hazırlanan bazı eklentiler, Google Çeviri'ye kolay erişim imkânı sağlamaktadır. Yazılımın kullandığı sistem dil bilimsel dizin teknolojisidir, özellikle Avrupa Parlamentosu ve BM tutanakları olmak üzere, profesyonel çeviri metinlerindeki çeviri sistemleri; program algoritması tarafından "öğrenilmektedir". Ayrıca, "daha iyi bir çeviri öner" özelliğiyle, güncel çevirilerdeki yanlış veya kalitesiz tercümelerin geliştirme ekibine ulaştırılması sağlanmaktadır. Google, 2002'de Google Haberler hizmetini başlatmıştır. Şirket insansız bir sistemle, yalnızca bilgisayar algoritmasıyla haber derleme işlemi yapan bir sistem geliştirdiğini açıklamıştır ve bu hizmet için editör, yayın yönetmeni veya yayımcı başyazar istihdam etmemektedir. Site, Yahoo! Haber Servisi'nde yer alan düşük lisanslı haberleri barındırmış ve haberlerle başlıklarının site içinde verilmesi yerine, haberin içeriği ve fotoğrafları konu sınıflandırılması yapılmış bağlantılar halinde sunmuştur. Fotoğrafların kullanım hakkı sorunlarını en aza indirmek için görsellerin düşük çözünürlüklü sürümleri kullanılıp, konuyla ilgili diğer kaynaklardaki haberler de başlıklar halinde sıralanmıştır. Bununla birlikte, Fransız Basın Ajansı telif hakkı ihlalini gerekçe göstererek Kolombiya Bölgesi'de bulunan federal bir mahkemede Google aleyhinde dava açmıştır. Davanın nedeni; Google'ın AFP makalelerinin bir kısmını, açıklanmayan bir anlaşma ile tam metin şeklinde ve siteye yerleşik olarak Google Haberler'de kullanmasıdır. 2006'da Google, San Francisco kentinde EarthLink üzerinden ücretsiz geniş bant ve kablosuz internet erişimi hizmeti sağlamak için bir teklif yapmıştır. Ancak Comcast ve Verizon gibi büyük telekomünikasyon şirketleri bu hizmetin "haksız rekabet" doğuracağı ve kent içi hizmet taaddütlerine aykırı olduğu gerekçesiyle bu teklife karşı çıkmıştır. 2006'da yapılan ağ tarafsızlığı kongresinden önce, Google İnternet Sorumlusu Evanjelist Vinton Cerf geniş ağ internet sağlayıcılarını; ‘’gerçek üstü taktiklerle ve eksik bilgilendirmeyle tüketicilerin yaklaşık yarısının tercihi olmakla’’ suçlamıştır. Google günümüzde, merkezinin bulunduğu Mountain View'de ücretsiz wi-fi hizmetini kullanıcılara sunmaktadır. Bir yıl sonra, Google'ın muhtemelen Apple'nin iPhone ürününe rakip olarak, kendi cep telefonunu piyasaya sürmek için hazırladığı plan ortaya çıkmıştır. Ancak Android adı verilen bu proje, mobil (taşınabilir) bir aygıt değil, mobil cihazlar için geliştirilmiş açık kaynaklı bir lisans olan Apache 2.0 lisansının üzerine kurulmuş bir işletim sistemi olarak kullanıma sunulmuştur. Google, Android tabanlı cep telefonlarında bulunan entegre uygulamaları çalıştırmak için bu yazılımı geliştirmiş, 2008 Eylül’ünde, T-Mobile'nin ürettiği G1 modeli ilk Android tabanlı telefon olmuştur. Bir yıldan uzun bir süre sonra; 5 Ocak 2010'da Google tarafından şirkete ait Android tabanlı ilk cep telefonu olan Nexus One piyasaya sürülmüştür. Şirketin üzerinde çalıştığı diğer projeler; ağ sayfası (web) tarayıcısı, işbirlikçi iletişim hizmeti ve mobil ödeme sistemidir. İlk olarak, 1 Eylül 2008'de açık kaynak kodlu bir web tarayıcı olan Google Chrome'nin geliştirildiği duyurulmuştur, tarayıcı 2 Eylül 2008 tarihinde kullanıma sunulmuştur. Bir sonraki yıl, 7 Temmuz 2009'da; Google, açık kaynak kodlu işletim sistemi Linux tabanında kullanıcıların kendi Google hesaplarını yönetmelerini sağlayan ve yalnız bir web tarayıcı içeren Google Chrome OS'u duyurmuştur. İkinci olarak, 27 Mayıs 2009'da duyurulan Google Wave, kullanıcıların web üzerinden işbirliği ve iletişimini kolaylaştıran bir sistem olarak tarif edilmiştir. Bu hizmet Google'ın "yapılandırılmış e-posta" sisteminin yanında; gömülü ses, görüntü ve diğer görsel içeriği gerçek zamanlı düzenleyebilme ve yeni uzantılarla birlikte iletişim deneyimini geliştirebilme yeteneklerini vadetmektedir. Hizmet ilk olarak geliştirici önizlemesine açılmış ve ilgili kullanıcılar deneme sürecine davet edilmiştir, 19 Mayıs 2010'da ise Google'ın I/O ilkesi çerçevesinde sistemin genel kullanımına başlanmıştır. 2011'de ise şirket; Google Wallet ile cep telefonu üzerinden ödeme yapabilmeyi sağlayan bir sistem geliştirdiğini açıklamıştır.TARA SIEGEL BERNARD, The New York Times. "Google Unveils App for Paying With Phone ." 26 Mayıs, 2011. 30 Mayıs, 2011 tarihinde erişilmiştir. Haziran 2011'den sonra, bir sosyal ağ hizmeti olan ve Google+ (kişisel ve marka hesapları için kullanımdan kaldırıldı) olarak adlandırılan çevrimiçi yazılım geliştirilmiştir.Parr, Ben. "Google Launches Google+ To Battle Facebook [PICS]" , Mashable.com, 28 Haziran, 2011; 28 Haziran, 2011 tarihinde erişilmiştir. 14 Temmuz 2011'de Google tarafından sınırlı deneme aşamasında başlatılan bu uygulamanın yalnızca iki haftada 10 milyon kullanıcıya ulaştığı açıklanmıştır. İlerleyen dört haftada bu uygulamanın, 25 milyon kullanıcı sayısını aştığı belirtilmiştir. 21 Temmuz, 2011 tarihinde erişilmiştir. == Kurumsal konular ve kültür == Google resmî olmayan bir kurum kültürüne sahiptir. Şirket, 2007 ve 2008 yıllarında Fortune dergisinin yayımladığı çalışan açısından en ideal şirketler sıralamasında ilk sırada yer almış, ayrıca 2009 ve 2010 yıllarında aynı sıralamada dördüncü olmuştur. Buna ek olarak, 2010 yılında Universum İletişim tarafından okul mezunlarına yönelik işgücü çekiciliği açısından en cazip şirket dalında aday gösterilmiştir. Google, kurumsal felsefesini: “kötülük yapmadan da para kazanılabilir”, “takım elbise giymeden de ciddi olunabilir” ve “iş kamçılayıcı; rekabet eğlenceli olmalıdır” gibi özgür prensipler üzerine kurmuştur. === Çalışanlar === Halka arz sonrasında Google'ın hisse senedi performansı, çalışanlarına çok erkenden ve rekabetçi bir şekilde tazmin edilmelerini sağladı. Google’ın halka arzından sonra, kurucuları Sergey Brin, Larry Page ve CEO'su Eric Schmidt, maaşlarının 1 $'a düşürülmesini kabul ettiler ve şirketin maaşlarını arttırma tekliflerini sürekli reddettiler, zira sahip oldukları Google hisse senetlerinden gelirleri gelmeye devam edip ana gelir kaynaklarını oluşturuyordu. 2004 yılından önce, Schmidt, yılda 250.000 $; Page ve Brin'in her biri yıllık 150.000 $ gelir sahibi oldular. 2007’de ve 2008’in başlarında, üst düzey yöneticilerin birçoğu Google'ı bıraktı. Ekim 2007'de, YouTube'un CFO'su Gideon Yu beraberinde yüksek kademeden mühendis olan Benjamin Ling ile Facebook'a katıldı. Mart 2008'de Sheryl Sandberg, küresel çevrimiçi satış ve operasyon başkan yardımcısı, Facebook'ta COO (chief operating officer, operasyonlardan sorumlu en tepe yönetici) olarak işe başladı, bunun yanı sıra, Ash ElDifrawi, Google’ın marka reklam yöneticisi, 2009'da Hayneedle adını alacak Netshops çevrimiçi perakende şirketinde pazarlamadan sorumlu müdür olmak üzere işinden ayrıldı. 4 Nisan 2011'de Larry Page CEO ve Eric Schmidt Google İcra Kurulu Başkanı oldu. Bir motivasyon tekniği olarak, Google genellikle icat boş zamanı (Innovation Time Off) adı verilen politikaya sahiptir. Buna göre Google mühendisleri çalışma saatlerinin %20'sini ilgilerini çeken projeler üzerinde geçirmek için teşvik edilirler. Google hizmetleri arasından Gmail, Google Haberler, Orkut ve AdSense gibi hizmetler bu bağımsız çabalardan ortaya çıkmıştır. Stanford Üniversitesi'ndeki bir mülakatında, Marissa Mayer, Google'ın Arama Ürünleri ve Kullanıcı Deneyimi Başkan Yardımcısı, o zaman lanse edilen yeni ürünlerin yarısının bu icat boş zamanlarında yaratıldığını söylemiştir. Mart 2011’de, danışmanlık firması Universum, 10.000'den fazla genç profesyonelin katılımı ile gerçekleştirdiği araştırmanın sonucunda; Google’ın, katılımcıların yaklaşık yüzde 25'i tarafından ideal işveren listesinde ilk sırada sıralandığını yayımladı. === Googleplex === Mountain View'de bulunan Google'ın merkez binası Googleplex olarak anılmaktadır. İsmi, Google ve kompleks ile googolplex kelimesinden türetilmiştir. Binanın lobisi piyano şeklinde dekore edilmiştir, içeride lav lambaları, eski server clusterlar ve duvarlarda arama sorgu projeksiyonları bulunmaktadır. Koridorlarda egzersiz topları ve bisikletler mevcuttur. Her çalışanın ortak eğlence ve dinlenme merkezlerine giriş hakkı vardır. Eğlence alanları yerleşkenin her yerinde bulunmaktadır. Antrenman salonlarında ağırlıklar, ergometreler, soyunma odaları, duş ve kurulanma imkânları, masaj salonları, çeşitli video oyunları, langırt, piyano, bilardo masaları ve masa tenisi mevcuttur. Bunlara ek olarak da beslenme ihtiyaçlarını karşılamak için çeşitli yiyecek ve içeceklerin bulunduğu odalar mevcuttur."Googleplex Hakkında ." Google. tarihinde erişildi Mart 5, 2008. Çalışanlar odalarda bulunan gıdaları ücretsiz, satış makinelerinde bulunanları ise ücreti karşılığında alabilmektedir. Google, 2006 yılında 28,900 m²'lik çalışma alanına sahip New York City, Manhattan 111 Eighth Caddesi'ndeki binasına taşındı.Reardon, Marguerite. "Google takes a bigger bite of Big Apple ." c net . Ekim 2, 2006. 9 Ekim 2006 tarihinde erişildi. Bina Google tarafından özel olarak inşa edildi ve büyük ortaklıkları başaran en büyük satış grubu olarak lanse edildi. 100'den fazla projeden (Google maps, Google Spreadsheets ve diğerleri...) sorumlu olan mühendis personel grubu New York City'de bulunan ekibe dahil edildi. Bina yılda 10 milyon $’a kiralanmıştır ve Mountain View'deki merkez binasına benzer dizayn ve fonksiyonlara sahiptir. Kasım 2006'da Pittsburgh'daki Carnegie Mellon yerleşkesinde bir ofis açtı. Bu ofiste akıllı telefon uygulama ve programlarının satışıyla ilgili reklam yapılması üzerine odaklanıldı. 2006'nın sonlarına doğru, Google AdWords bölümü için Ann Arbor, Michigan'da yeni bir merkez bina kurdu. Ayrıca, dünyanın birçok yerinde yerel ofisleri bulunmaktadır. Google, çevreye duyarlı olma noktasında adımlar atmaktadır. Ekim 2006'da şirket binlerce güneş paneli kurma planını açıklamış, sistemin; 1.6 megawatt elektrik gücü üreteceğini tahmin ederek ihtiyacı olan elektrik enerjisinin %30'nu bu yolla karşılamayı planlamıştır.Richmond, Riva. "Google'ın ana merkezine büyük güneş paneli inşa etme planı ." MarketWatch .17 Ekim 2006 tarihinde erişildi. Bu sistemin, dünyadaki en büyük güneş enerjisi kaynaklı güç üretimi sistemi olarak planlanmıştır. Buna ek olarak 2009 yılında Google, Googleplex etrafındaki otlak alanlarının kısa kalmasını sağlamak maksadıyla bu alanda keçi sürüleri konuşlandıracağını ve ayak izlerinin karbon salınım oranını azaltması yoluyla çalıların mevsimlere bağlı olarak yanmasının önüne geçilmesini de amaçladığını açıkladı. Çimlerin kısa tutulması ile ilgili fikir, yarı iletken alanında çalışan mühendis R. J. Widlar'a aittir. Buna rağmen Harper Magazine tarafından Google, kendi iç yapısında kullandığı bir slogan olan "Kötü olmayın" prensibine ve kamu enerjisi tasarrufu kampanyalarına uymayıp, kendi sunucuları için gereken büyük miktarda enerjiyi sağlama çabasına girdiği gerekçesiyle "enerji israfı" suçlamalarıyla karşı karşıya kalmıştır.Strand, Ginger. "Keyword: Evil ." 9 Nisan 2008 tarihinde erişildi. === Paskalya yumurtaları ve 1 Nisan şakaları === küçükresim|sağ|Google Gulp! (Beta havuçlu) Google geleneksel olarak 1 Nisan şakaları yapar. 2000 yılında MentalPlex şakasında zihin gücü ile internette arama yapılabileceği öne sürmüştü. 2007'de Google TiSP adında bedava bir internet hizmeti sunmaya başladığını duyurmuştu. TiSP veya Toilet Internet Service Provider, (Tuvalet Internet Servis Sağlayıcı ) ile hizmet alana fiberoptik kablo ile tuvalet sifonundan drenaj kanalı sayesinde erişim sağlamayı vadetti. Yine 2007'de Google, Gmail ana sayfasından Gmail Paper duyurusu yaptı. Buna göre kullanıcı epostaları basılacak ve kendilerine yollanacaktı. 2008'de Google Gmail Custom Time'ın duyurusu yaptı, buna göre kullanıcılar e-postanın yollandığı zamanı değiştirebileceklerdi. 2013'te "Arama motoru teknolojisinde koku devrimi" adıyla duyurduğu "Google Burun" isimli uygulamayla internet kullanıcılarına 1 Nisan şakası yaptı. "Google Burun", bir günlük beta sürümüyle "1 Nisan şakasıyla" internet kullanıcılarına merhaba dedi. "Google Aroma veritabanı - 15 milyondan fazla koku verisi" gibi çarpıcı ifadelerle tanıtımı yapılan uygulama tamamen 1 Nisan şakasından ibaret."Kokla", "Koklamayı başlat" butonlarına bastıktan sonra "Koku gönderiliyor" uyarısıyla "Burnunuzu ekrana mümkün olduğunca yaklaştırın ve Enter'a basın" gibi bir ifade ekrana çıkıyor. Hemen Yanında "Yardıma mı ihtiyacınız var?" butonuna bastıktan sonra, uygulamanın 1 Nisan şakası olduğu anlaşılıyordu. Topeka, Kansas şehrinin valisi, Google'ın Google Fiber Projesi hakkındaki kararını etkileyebilmek için şehrin ismini bir süreliğine Google olarak değiştirmişti. Google, buna karşılık olarak, 2010 yılındaki şakasında, adını geçici olarak Topeka şeklinde değiştirdi. 2011'de Gmail Motion duyurusunu yaptı. Bu hizmetle Google, kamera ile kullanıcıların Gmail hesabını ve bilgisayarı vücut hareketleri yoluyla denetlemesine olanak sağlayacaktı. Tüm bu 1 Nisan şakaları ile birlikte, Google hizmetlerinde çeşitli paskalya yumurtaları bulunmaktadır. Örneğin, Google arama motoru dil seçenekleri arasında Swedish Chef'in "Bork bork bork," Pig Latin, "Hacker" veya leetspeak, Elmer Fudd ve Klingon bulunmaktaydı. Ek olarak arama motoru Douglas Adams'ın Otostopçunun Galaksi Rehberi isimli kitabında da geçen Hayat, Evren ve her şey hakkındaki nihai yanıtı da sağlar. Ayrıca, arama sayfasında dil oyunları da yapmaktadır; örneğin recursion (yineleme) sözcüğü arandığında, imla kontrolü yineleme yaparak yine recursion sözcüğünü aramayı tavsiye eder. Benzer şekilde "Anagram" (bir kelimedeki harflerin yerini değiştirerek yeni bir kelime üretmek) sözcüğü arandığında, imla kontrolü tavsiyesi "Did you mean: nag a ram?" şeklinde olur. Google Maps'te de geniş su kütleleri ile ayrılmış iki nokta arasında, örneğin Tokyo ve Los Angeles arasında, yol tarifi sorulduğunda, "Pasifik Okyanusu'nu kayak yaparak geçin." şeklinde bir tarif görülebilir. 2010 FIFA Dünya Kupası süresince, "Dünya Kupası", "FIFA" vb. aramalarda alttaki sayfa listesi "Goooo...gle" şeklinde değil "Goooo...al!" şeklinde belirmiştir. === Yardım çalışmaları === 2004 yılında Google, 1 milyar $'lık bir başlangıç sermayesi ile kâr amacı gütmeyen bir hayır organizasyonu olan Google.org'u kurdu. Organizasyonun misyonu, iklim değişikliği, küresel halk sağlığı ve küresel yoksulluk ile ilgili farkındalık yaratmaktır. İlk projelerinden biri, hibrid elektrikli otomobillere her galonla 100 mil gidebilmelerini sağlayacak bir eklenti yapmaktı. Google, 2004 yılında bu programa yönetici müdür olarak Dr. Larry Brilliant'ı aldı. Programın şu andaki yöneticisi ise Megan Smith'dir. 2008 yılında Google, "10100 Projesi" ile projeye başvuran ve şirket tarafından seçilen 16 fikri kullanıcılarının oylamasına açmıştır. İki yıllık sessizlik sonrasında, 10100 Projesi'nin kazananlarına toplam 10 milyon $ vermeye karar vermiştir. Takip eden, 2011 yılında ise, Uluslararası Matematik Olimpiyatları'nı desteklemek amacıyla, gelecek beş yıl için (2011-2015) Uluslararası Matematik Olimpiyatları'na 1 milyon € bağışlamıştır. === Ağ tarafsızlığı === Google ağ tarafsızlığının ünlü bir destekleyicisidir. Google'ın İnternet Tarafsızlık Rehberine göre; > Ağ tarafsızlığı; İnternet kullanıcılarının, gördükleri içerikleri ve > İnternet'te kullanılan uygulamaları kontrol edebilmeleri prensibidir. > İnternet ilk günlerinden beri bu tarafsızlık ilkesine göre faaliyet > göstermektedir. Temelde bu tarafsızlık ilkesi İnternet'e eşit erişim > hakkındadır. Bizim görüşümüze göre geniş bant taşıyıcıları, rekabet > uygulamaları ve içeriklerine karşı ayrımcılığa neden olmaması için pazar > gücünden izin almadır. Yalnızca telefon şirketleri, müşterilerini kimi, > niçin arayacaksa izin almadan yapmalıdır. Geniş bant taşıyıcılar, pazar > güçlerinin kontrolünde bu faaliyetlerini icra etmelidirler. 7 Şubat 2006 yılında İnternet Protokolü'nün yaratıcısı, Google'ın başkan yardımcısı ve "Baş İnternet Misyoneri" olan Vint Cerf, kongre önünde, "Geniş bant taşıyıcılarının insanların ne gördüklerini ve çevrimiçi olarak ne yapmak istediklerini kontrol etmelerine izin vermenin, İnternet'in başarı sağlaması prensiplerini temelden çökerteceğini" ifade etmiştir. === Gizlilik === Google'nin yönetim şefi Eric Schmidt, 2007'de Financial Times'a verdiği bir demeçte: "Google'ın hedefi "Yarınım nasıl olacak?" ve "Ne iş yapacağım?" gibi geleceğe dönük sorular sorulmasına olanak tanımak ve bu soruları yanıtlayabilmektir." demiştir.Google’s goal: to organise your daily life Financial Times Schmidt 2010'da Wall Street Journal'a verdiği başka bir röportajda ise bunu teyit etmiş ve şöyle demiştir: "Aslında birçok kişi Google'ın onların sorularını yanıtlamak istemediğini düşünüyor, onlar (kullanıcılar) bundan sonra Google'ın neler yapacağını anlamak istiyor."Google and the Search for the Future Wall Street Journal 2009 Aralık ayında, Google CEO'su, Eric Schmidt, gizlilik konusundaki endişelerini açıklamıştır: "Eğer herkesin bilmesini istemediğin bir şey varsa, belki de ilk raddede bunu yapmayacaksın. Eğer gerçekten bir gizliliğe ihtiyacınız varsa, gerçek şu ki Google dahil arama motorları bu bilgileri bir süreliğine koruyor; örneğin, "Amerikan Yurtseverlik Yasası uyarınca bizim elimizdeki mevcut bilgileri yetkili makamlara sunmamız imkan dahilindedir." Google Uluslararası Gizlilik Örgütü'nün "Gizlilik Muhalifi" olarak nitelendirdiği şirketler arasındadır, bu listede Google gizlilik güvenilirliği en düşük kurumlar arasında yer alıp, mevcut konumuyla bu derecedeki tek şirkettir.Google ranked 'worst' on privacy BBC News, Haziran 2007Delichatsios, Stefanie Alki; Sonuyi, Temitope, "Get to Know Google...Because They Know You" , MIT, Ethics and Law on the Electronic Frontier, 6.805, 14 Aralık, 2005 2010 Tekonomi konferansında Eric Schmidt internetin geleceğinin "gerçek şeffaflık ve bilinirlik" üzerine kurulacağını tahmin etmiş: "Dünyadaki eş zamanlı olmayan tehditlere karşı, belirli bir tanımlama yapamamak son derece tehlikeli. Bundan dolayı bazı insanlar için doğrulama hizmetini kullanmaya mecburuz. Bu hükûmetlerin isteklerindendir." şeklinde konuşmuş ve devam etmiştir: "Yeterli sayıda iletinize, bulunduğunuz yere ve kullandığınız yapay zekâya bakılınca; bizler sizin nerede olabileceğinizi tahmin edebiliriz. Bize 14 fotoğrafınızı gösterin; bizler sizin kim olduğunuzu tanımlayabiliriz. Şimdi düşüneceksiniz ki, internet ortamında 14 fotoğrafım nerede var? Facebook'taki fotoğraflar size ait!" Kâr amacı gütmeyen bir kurum olan Kamusal Bilgi Araştırmaları; Google İzleme Örgütünü başlatmış, "Google'ın tekelini, algoritmasını ve gizlilik sorunlarını görün" içerikli bir web reklamı hazırlamıştır. Bu site Google'ın internet çerezlerini saklaması konusundaki soruları gündeme taşımıştır. 2007 yılında; bu çerezlerin ömrünün 32 yıl olduğu ve bu verilerle kullanıcı kimliklerine istinaden, benzersiz kullanım günlüklerinin oluşturulmasının mümkün olduğu açıklanmıştır. Google kurduğu sosyal ağ hizmeti olan Google Buzz ürünü nedeniyle de eleştirilerle karşı karşıya kalmıştır, Gmail kullanıcıları bu hizmetten yararlanmayı kapatmadığı takdirde otomatik olarak iletişim listesinde yer almıştır. Ayrıca Google belirli ülke ve bölgelerde bazı siteleri kendi inisiyatifiyle engellediği için eleştirilmiştir. Mart 2010'a kadar Google, halk dilinde "Çin'in Büyük Güvenlik Duvarı" olarak bilinen Çin'in İnternet sansürleme politikalarına bağlı kalmıştır. 2010'da Çin Komünist Partisi Bürosu'ndan sızdırılan diplomatik ilişki raporlarında, Google'ın dünya çapındaki sunucularından bir kısmının koordineli sabotaj düzenleyen bir grup tarafından ele geçirildiği ve bunun "hükûmet operatörleri, özel güvenlik çalışanları ve Çin hükûmetine bağlı internet casusları" tarafından yapıldığı belirtilmiştir. Google'ın yerel ve ulusal gizlilik politikası son derece etkili olmasına rağmen, şirket kendi çevrimiçi politikasını kamuoyu ile paylaşmamıştır. Ağustos 2010'da, New York Halk Sözcüsü Bill de Blasio tüm ulusal şirketleri politik harcamalarını açıklamaya çağırmıştır. Google 2006-2010 arasında, otuzdan daha fazla ülkede özel Wi-Fi ağı kurmuş, Google Streetview ile kullanıma sunulan 600 gigabaytlık veri sayesinde de ücretsiz kamera-yol izleme sistemi geliştirilmiştir. Ancak Google, ne bu konudaki gizlilik politikası ne de Wi-Fi istasyonlarını barındıran kişiler hakkında bir açıklama yapmıştır. Bir Google temsilcisi, şirketin Almanya'da açılan soruşturmaya dek veri toplama faaliyetlerinden haberdâr olmadığını iddia etmiş ve Google'ın arama motorları veya diğer servislerinde topladığı bu verilerin kullanılmadığını söylemiştir. Consumer Watchdog temsilcisi ise verdiği cevapta, "Bir kez daha Google'ın gizlilik politikasındaki eksiklikler görüldü. Şirketin bilgisayar mühendisleri cinnet halinde çalışıyor; her ne kadar örtülmeye çalışılsa da, onların internet çerezlerini biriktirdiği ortaya çıktı." şeklinde konuşmuştur. Bunun yasal cezalara neden olabileceğini, Google'ın izin verilen kadar internet çerezini yok etmediğini savunmuştur. === Yarışmalar === Google programlama ve diğer bilgisayar bilimleri konularında birçok yarışma düzenmiş ve var olan yarışmalara sponsor olmuştur. 2003'ten beri düzenlediği Code Jam ile Google'da çalışması muhtemel yüksek kalite mühendis adaylarını keşfetmeyi amaçlamıştır. Yarışmada amaç, kısıtlı bir sürede, verilen algoritma problemlerini çözebilecek bilgisayar programları yazmaktır. Yapay zekâ konusunda 2009-2011 yılları arasında 4 defa düzenlenen AI Challenge yarışmasına 2010 yılından itibaren sponsor olmuştur.experimentgarden.blogspot.com/2010/02/google- university-of-waterloo-ai.html (en) Bu yarışmada katılımcılar verilen oyun kuralları içinde birbirine üstünlük kurmaya çalışan yapay zeka programları yazmaya çalışır. Optimizasyon problemleri üzerine yoğunlaşılan Google HashCode yarışması 2014 yılında Fransa çapında düzenlenmiştir.http://googlefrance.blogspot.com.tr/2014/04/200-developpeurs- pour-relever-le-defi.html (fr), GoogleFrance Blogspot (21/04/14). 2015 yılından itibaren yarışma uluslararası çapta düzenlenmeye başlanmıştır.http://codeforces.com/blog/entry/23270 (en) Google, doğrudan bilgisayar bilimleriyle ilgili olmayan bazı yarışmaları da destekler. Google Bilim Fuarı, 2005 yılından beri senede bir kez düzenlenen bir bilim ve mühendislik yarışmasıdır. Yarışmaya 13-18 yaşındaki bireylerden oluşan ekipler katılabilir.https://googleblog.blogspot.com.tr/2015/09/supporting-young- scientists-fair.html (en) Official Google Blog, (21/09/2015) Güç elektriği alanındaki Little Box Challenge yarışmasının amacı en küçük güç çeviriciyi yapmaktır. Yapılan güç çevirici kW ölçütünde olmalıdır.http://webrazzi.com/2014/07/23/google-little-box-challenge/ (tr) Webrazzi, 23.05.2014 2008 yılından beri düzenlenen Online Marketing Challenge'ın amacı ise Google'ın pazarlama araçlarını kullanarak bir işletme ya da organizasyonun tanıtımını yapmaktır.https://www.workshopdigital.com/blog/what-is-the-google-online- marketing-challenge/ (en) Workshop Digital ==Ayrıca bkz.== *GAFAM == Kaynakça == == Dış bağlantılar == * Google ana sayfası * Google resmî blogu * Google hakkında bilgiler Kategori:Alphabet (şirket) Kategori:1998'de kurulan şirketler Kategori:Amerika Birleşik Devletleri web siteleri Kategori:Bulut bilişim servis sağlayıcıları Kategori:Mountain View, Kaliforniya merkezli şirketler Kategori:İnternet reklamcılığı ve tanıtım Kategori:Amerika Birleşik Devletleri merkezli çok uluslu şirketler Kategori:Amerika Birleşik Devletleri merkezli internet şirketleri Kategori:E-pazarlama şirketleri Kategori:1998'de kurulan internet içerikleri Kategori:Cep telefonu üreticileri Kategori:Webby Ödülü sahipleri Kategori:1998'de Kaliforniya'da kurulan oluşumlar Kategori:Yapay zekâ şirketleri Kategori:San Francisco Körfez Bölgesi merkezli teknoloji şirketleri Kategori:1998'de kurulan teknoloji şirketleri Kategori:Sanal gerçeklik şirketleri Kategori:Web portalları |
2,433 | == Olaylar == === Ocak === === Şubat === * 21 Şubat - Kaçarlar Rusya ile Türkmençay Antlaşması'nı imzaladılar. === Mart === * 4 Mart - ABD'de Andrew Jackson (1767-1845) yedinci başkan oldu. === Nisan === * 26 Nisan - Rusların Osmanlı Devleti'ne savaş açmasıyla 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı başladı. === Mayıs === === Haziran === * 12 Haziran - Osmanlı İmparatorluğu'nun Çerkesya'daki liman kalesi Anapa Rusların eline geçti. === Temmuz === * 2 Temmuz - Osmanlı Devleti'nin Poti, Ahıska, Ardahan, Kars ve Iğdır sancakları Rusların eline geçti. * 4 Temmuz – Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk ticari Demiryolunun yapımına başlandı === Ağustos === * 27 Ağustos - 10 Aralık 1825'te baslayan Arjantin-Brezilya savaşı sona erdi. (Bknz. Arjantin-Brezilya Savaşı) === Eylül === === Ekim === === Kasım === === Aralık === == Tarihi bilinmeyenler == * Toryum elementi keşfedildi * İstanbul'a ilk buharlı gemi geldi * İngiliz komedyen olan Thomas Rice, Jim Crow karakterini yarattı. == Doğumlar == === Ocak === === Şubat === * 8 Şubat - Jules Verne, Fransız yazar (ö.1905) === Mart === === Nisan === === Mayıs === * 8 Mayıs - Jean Henry Dunant, İsviçreli yazar, iş insanı ve Kızılhaç'ın kurucusu === Haziran === === Temmuz === === Ağustos === === Eylül === * 9 Eylül - Lev Tolstoy, Rus yazar (ö. 1910) === Ekim === * 29 Ekim - Thomas F. Bayard, Amerikan avukat, politikacı ve Wilmington, Delaware'de diplomat === Kasım === === Aralık === * 18 Aralık - Viktor Rydberg, İsveçli yazar. (ö. 1895) * Kara Abdal, Osmanlı Devleti şairi (ö. 1885) == Ölümler == * 9 Temmuz - Gilbert Stuart, Amerikalı ressam (d. 1755) * 19 Kasım - Franz Schubert, Avusturyalı besteci (d. 1797) * 11 Aralık - Ayşe Seniyeperver Sultan |
2,432 | 1827 (MDCCCXXVII) pazartesi günü başlayan bir yıldır. == Olaylar == * 14 Mart - II. Mahmut tarafından kurulan Dar-ül Fünun'un açılışı. * 1 Ekim - Revan ve Nahçıvan Hanlıkları fiilen yıkıldı. Erivan ve Nahçıvan'ın Rusya'ya verilmesi Türkmençay Antlaşmasıyla tanındı. * 20 Ekim - Navarin Savaşı == Doğumlar == === Ocak === === Şubat === === Mart === * 14 Mart - George Frederick Bodley, Birleşik Krallık kökenli bir mimar (ö. 21 Ekim 1907) === Nisan === * 10 Nisan - Lewis Wallace, Amerikan İç Savaşı Birlik kuvvetleri generali, devlet adamı ve yazar (ö. 15 Şubat 1905) === Mayıs === === Haziran === * 12 Haziran - Johanna Spyri, İsviçreli yazar, Heidi'nin yazarı === Temmuz === === Ağustos === === Eylül === * 8 Eylül - Heonjong, Joseon Krallığının 24. kralı (ö. 1849) === Ekim === === Kasım === * 22 Kasım - Karol Estreicher, Polonyalı kütüphaneci (ö. 1908) === Aralık === * 15 Aralık - Joseph Halévy, Yahudi- Fransız doğubilimci ve seyyah (ö. 1917) == Ölümler == * 26 Mart - Ludwig van Beethoven, Alman besteci (d. 1770) * 18 Kasım - Wilhelm Hauff, Alman yazar (d. 1802) |
2,429 | == Olaylar == == Doğumlar == * 2 Mart - Bedřich Smetena, Çek besteci (ö. 1884) * 27 Temmuz - Alexandre Dumas, fils, Fransız yazar (ö. 1895) * 16 Eylül – Fransa kralı XVIII. Louis öldü yerine X. Charles geçti (1757-1836) == Ölümler == * 19 Nisan - George Gordon Byron, daha sonra Noel, 6. Baron Byron FRS, Anglo-İskoç şair ve romantizm akımının önde gelen figürlerindendi (d. 1788). * 21 Aralık - James Parkinson, İngiliz cerrah, eczacı, jeolog, paleontolog ve siyasi aktivistti. (d. 1755) |
2,434 | == Olaylar == * 19 Ocak - Johann Wolfgang von Goethe'nin eseri Faust ilk kez sahnelendi. * 3 Mart - II. Mahmut'un Kıyafet Islahati * Mart - İlk lokomotif olan Stephenson's Rocket İngiltere'de Londra-Oxford-Liverpool arası sefere başladı. * 9 Ekim - Prof. Friedrich Parrot, Marco Polo'nun hiçbir zaman tırmanılamaz dediği Ağrı Dağı'na ilk kez tırmandı. == Doğumlar == * 7 Mart - Eduard Vogel, Alman kaşif * 9 Eylül - Lev Tolstoy, Rus filozof, yazar * 5 Ekim - Chester A. Arthur, ABD'nin 21. Başkanı * 29 Kasım - Anton Grigoryeviç Rubinstein, Rus bestekâr ve piyanist. == Ölümler == * Mahmud Celaleddin, Türk Hattat |
2,435 | == Olaylar == * 3 Şubat - Londra Antlaşması imzalandı. * 6 Nisan – New York'lu Joseph Smith (1805-1844) Mormon Kitabı’nı yayınlayarak Ahir Zaman Azizleri Kilisesi’ni kurdu. Bu kilisenin üyelerine daha sonradan Mormonlar denildi. * 4 Temmuz - Cezayir'e saldıran Fransızlar, bu ülkeyi işgal ettiler.Bu amaçla Yabancılar Lejyonu kuruldu. * 29 Temmuz – Fransa kralı X. Charles görevden alındı yerine I. Louis Philippe (1773-1850) geçti. * 15 Eylül – Meksika'da kölelik kaldırıldı == Doğumlar == === Ocak === === Şubat === * 8 Şubat - Abdülaziz, 32. Osmanlı padişahı === Mart === === Nisan === === Mayıs === === Haziran === === Temmuz === === Ağustos === === Eylül === * 8 Eylül - Frederic Mistral, Fransız şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1914) === Ekim === === Kasım === === Aralık === * 3 Aralık - Frederic Leighton, İngiliz ressam. * 10 Aralık - Emily Dickinson * 10 Ekim - II. Isabel, İspanya kraliçesi (ö. 1904) == Ölümler == * 26 Haziran - Birleşik Krallık kralı IV. George öldü, yerine IV. William (1765-1837) geçti * 9 Eylül - Bailey Bartlett, Amerikalı siyasetçi (d. 1750) * 18 Kasım - Adam Weishaupt, Illuminati'nin kurucusu. * 17 Aralık - Simón Bolívar, lider |
2,436 | == Olaylar == * Faraday sabiti açıklandı * Çin'de ilk nüfus sayımı yapıldı * 7 Nisan – Brezilya İmparatoru I. Pedro (1798-1834) tahtı II. Pedro’ya bıraktı. * Çin Yıllıklarına Ilk Basvurma. == Doğumlar == === Ocak === === Şubat === === Mart === === Nisan === * 1 Nisan - Albert Anker, İsviçreli ressam (ö. 1910) === Mayıs === === Haziran === === Temmuz === === Ağustos === === Eylül === * 8 Eylül - Wilhelm Raabe, Alman romancı (ö. 1910) === Ekim === === Kasım === === Aralık === === Tarihi bilinmeyenler === * Oturan Boğa (Yerli dilinde: Tatanka Iyotake); (ö. 15 Aralık, 1890), ABD ordularına karşı savaşan son Yerli kabile şefi == Ölümler == * 4 Temmuz - James Monroe, ABD. 5. başkanı. * 14 Kasım - Georg Wilhelm Friedrich Hegel'in ölümü * 16 Kasım - Carl Philipp Gottlieb von Clausewitz, Prusyalı general ve entelektüel (d. 1780). * 8 Aralık - James Hoban, İrlandalı mimar, Beyaz Saray en önemli eserlerinden biridir. * 23 Aralık - Emilia Plater, Polonyalı-Litvan kahraman (d. 1806) |
2,437 | == Olaylar == * İlk sürat teknesi Baltimore’da yapıldı.Bilim ve Buluşlar Tarihi, Isaac Asimov, sayfa 294 == Doğumlar == * 23 Ocak - Édouard Manet), Fransız ressam (ö. 1883) * 2 Ekim - Edward Burnett Tylor, Britanyalı antropolog (ö. 1917) * 16 Ağustos - Wilhelm Wundt, Alman psikolog (ö. 1920) * 15 Aralık - Gustave Eiffel, Eyfel Kulesinin yapımcısı * Agah Efendi * Louisa May Alcott * Alfred von Waldersee * Arminius Vambery * Arthur Hughes (sanatçı) * Björnstjerne Björnson * Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa * Lewis Carroll * Cenanizade Mehmed Kadri Paşa * Pavel Petrovich Çistiakov * William Crookes * Fevzi Bey * Gustave Doré * Harilaos Trikupis * Hüseyin Tevfik Paşa * Nikolay Pavloviç İgnatyev * Jose Echegaray * Jules Ferry * I. Maximilian (Meksika) * Mihail Nikolayeviç Romanov * Hippolyte Moulin * Muhsinzade Abdullah Hamdi Efendi * Osman Nuri Paşa (asker) * Antonin Proust * Thomas Belt * Andrew Dickson White == Ölümler == * 4 Mart - Jean-François Champollion, Fransız eski Yunan ve Latin edebiyatı âlimi, filolog, doğu bilimci ve mısırbilimci. (d. 1790) * 12 Kasım - Barnaba Oriani * 10 Mart - Muzio Clementi * 31 Ağustos - Everard Home, İngiliz cerrah (d. 1756) * Frederich Kuhlau * Georges Cuvier * Johann Wolfgang von Goethe * Jeremy Bentham * Mustafa Behçet Efendi * Müştak Baba * Rasmus Christian Rask * Sadi Carnot * Jean-Baptiste Say * Walter Scott * Solomon Tshekisho Plaatje * Évariste Galois == Kaynakça == |
2,438 | == Olaylar == *14 Mayıs - Kütahya Antlaşması: 1831-1833 Osmanlı-Mısır Savaşı sona erdi. * 8 Temmuz – Osmanlı İmparatorluğu ile Çarlık Rusyası arasında Hünkâr İskelesi Antlaşması imzalandı. * 23 Ağustos – İngiliz parlamentosunun aldığı kararla tüm İngiliz kolonilerinde kölelik kaldırıldı * Osmanlı döneminde Kıbrıs Adasında Kıbrıs ayaklanmaları gerçekleşti. == Doğumlar == * 28 Şubat - Alfred Graf von Schlieffen, Alman general. * 7 Mayıs, Alman besteci Johannes Brahms (ö. 1897) * 11 Ağustos, Robert G. Ingersoll * 21 Ekim , İsveçli kimyacı ve mühendis Alfred Berhard Nobel (ö. 1896) == Ölümler == * ? - Abbas Mirza Kaçar, Kaçarlar hükümdarı (d. 1787) |
2,439 | == Olaylar == * İlk biçerdöverin patenti alındıBilim ve Buluşlar Tarihi, Isaac Asimov, sayfa 295 == Doğumlar == === Ocak–Haziran === * 7 Şubat – Johann Philipp Reis, Alman fizikçi ve mucit (ö. 1874) * 8 Şubat – Dmitri Mendeleev, Rus kimyacı (ö. 1907) * 9 Şubat – Felix Dahn, Alman yazar (ö. 1912) * 15 Şubat – Samuel Arza Davenport, Amerikalı politikacı (ö. 1911) * 16 Mart – ** - Ernst Haeckel, Alman zoolog ve filozof (ö. 1919) ** - James Hector, İskoç jeolog (ö. 1907) * 17 Mart – Gottlieb Daimler, Alman mühendis ve mucit (ö. 1900) * 19 Mart – Charles Davis Lucas, Victoria Cross recipient (ö. 1914) * 20 Mart – Charles W. Eliot, American President of Harvard University (d. 1926) * 23 Mart – Julius Reubke, Alman besteci (d. 1858) * 24 Mart – ** - William Morris, İngiliz şair, sanat yazarı ve desinatör (ö. 1896) ** – John Wesley Powell, Amerikalı kâşif (d. 1902) * 1 Nisan – Big Jim Fisk, Amerikalı girişimci (d. 1872) * 2 Nisan – Frédéric Bartholdi, French sculptor (d. 1904) * 26 Nisan – Artemus Ward, Amerikalı humorist (d. 1867) * 23 Mayıs – Carl Heinrich Bloch, Danimarkalı heykeltıraş (ö. 1890) === Temmuz–Aralık === * 11 Temmuz – James McNeill Whistler, Amerikalı ressam (ö. 1903) * 19 Temmuz – Edgar Degas, Fransız ressam (ö. 1917) * 4 Ağustos – John Venn, Britanyalı matematikçi (ö. 1923) * 22 Ağustos – Samuel Pierpont Langley, Amerikalı astronom, fizikçi ve havacılık öncüsü (ö. 1906) * 31 Ağustos – Amilcare Ponchielli, İtalyan besteci (ö. 1886) * 9 Eylül – Joseph Henry Shorthouse, İngiliz romancı (ö. 1903) * 8 Ekim – Walter Kittredge, Amerikalı besteci (ö. 1905) * 19 Kasım – Georg Hermann Quincke, Alman fizikçi (ö. 1924) * 16 Aralık – Léon Walras, Fransız ekonomist (ö. 1910) == Ölümler == * I. Pedro, Brezilya İmparatorluğu'nun kurucusu (d. 1798) == Kaynakça == Kara Harp Okulu Kuruldu(1834) |
2,440 | == Olaylar == * Halley kuyruklu yıldızı, Dünya'nın yakınından geçti. (önceki: 1758 ; sonraki : 1910) * Güney Afrika'da Hollanda asıllı çiftçiler İngilizlerin köleleri serbet bırakması sonucu Orange ve Vaal nehirlerini geçerek Transvaal Cumhuriyeti ve Özgür Orange Devleti’ni kurdular * Avustralya'da Melbourne şehri kuruldu. * İlk biçerdöver, ABD'de Hiram Moore tarafından icat edildi. == Doğumlar == * Abdürrezzak Abdi Efendi, Osmanlı Devleti tuluat sahnesinin önemli temsilcisi (ö. 1914) * 29 Kasım, İmparatoriçe Cixi, Çin Qing Hanedanlığı üyesi (ö. 1908) * 21 Ekim, Christiana Haag, Gregoryen takvimine göre hayali bir günde öldüğü iddia edilen ilk insan (ö. 1869) == Ölümler == * 2 Mart - Son Kutsal Roma İmparatoru ve Avusturya İmparatoru II. Francis öldü yerine I. Ferdinand (1793-1875) geçti |
2,442 | == Olaylar == * 3 Mart – ABD Teksas'ın bağımsızlığını tanıdı. * Michigan 26. eyalet olarak ABD birliğine katıldı. * IV. William'ın ölümü üzerine Victoria, Birleşik Krallık tahtının başına geçti. * Kanada'da Yukarı Kanada Ayaklanması gerçekleşti. == Doğumlar == === Ocak === * 17 Ocak - Vasili Vasilyeviç Radlof * 19 Ocak - William Williams Keen === Şubat === === Mart === * 18 Mart - Grover Cleveland === Nisan === * 17 Nisan - John Pierpont Morgan === Mayıs === * 27 Mayıs - Wild Bill Hickok === Haziran === * 7 Haziran - Alois Hitler * 22 Haziran - Paul Morphy === Temmuz === * 4 Temmuz - Carolus-Duran === Ağustos === * 25 Ağustos - Bret Harte === Eylül === * 14 Eylül - Nikolay Vasilyeviç Bugayev === Ekim === * 28 Ekim - Tokugawa Yoşinobu === Kasım === * 23 Kasım - Johannes Diderik van der Waals * 26 Kasım - John Alexander Reina Newlands === Aralık === * 24 Aralık - Elisabeth * 25 Aralık - Cosima Wagner === Doğum günü ve ayı bilinmeyenler === * Dikran Çuhacıyan * Feride Hanım * Hagop Balyan * J. Cleaveland Cady * Mübarek el-Sabah == Ölümler == * 19 Şubat - Georg Büchner, Alman oyun yazarı (d. 17 Ekim 1813) * Mayıs - Tsultrim Gyatso, 10. Dalay Lama (d. 1816) * 6 Haziran - Diego Portales, Şili'yi diktatörlükle yöneten siyaset adamı (d. 1793). * 20 Haziran – IV. William, Birleşik Krallık kralı. * ? - Ōshio Chūsai, Neokonfüçyüsçü filozof (d. 1794) |
2,443 | == Olaylar == * 6 Ocak - Samuel Morse kendi geliştirdiği Mors alfabesini ilan etti. * 16 Aralık – Güney Afrika’da Boer’ler Zuluları yenilgiye uğrattılar. * On dört bin çeroki Kızılderilisi Georgia’daki evlerinden batıya kızılderili bölgesine sürüldüler. Bu olaya Gözyaşı Yolu denir. == Doğumlar == * 25 Ekim - Georges Bizet, Fransız besteci (ö. 1875) * 7 Aralık - Mathias Villiers de l'Isle-Adam, Fransız yazar. ;Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler: * José Ruiz y Blasco, İspanyol ressam (ö. 1913) * Ali Suavi, Osmanlı düşünürü ve yazarı. (ö.1878) == Ölümler == |
2,444 | == Olaylar == * 2 Ocak - Fotoğrafın mucitlerinden biri olan Fransız fotoğrafçı Louis Daguerre ayın ilk fotoğrafını çekti. * 3 Kasım - Çin ile Birleşik Krallık arasında Afyon Savaşı başladı. * 3 Kasım - Gülhane Hattı Hümayunu ilan edildi; Tanzimat Devri başladı. == Doğumlar == * 9 Ocak - Paul Cézanne, Fransız ressam (ö. 1906) * 11 Şubat - J. Willard Gibbs, Amerikalı bilim insanı (ö. 1903) * 1 Kasım - Gazi Ahmet Muhtar Paşa - Osmanlı sadrazamı (ö. 21 Mart 1919) == Ölümler == * 2 Temmuz - II. Mahmud, 30.Osmanlı Padişahı |
2,447 | == Olaylar == * Abdaliye Devleti'nin Afgan Devleti emiri Dost Muhammed Han tarafından ortadan kaldırılması. * Ses dalgalarındaki Doppler etkisi açıklandı * 9 Ağustos – Webster Ashburton Antlaşması ile Kanada ABD sınırı belirlendi * 29 Ağustos – Nanking Antlaşması ile Hong Kong İngilizlere devredildi * Türkiye'de veteriner hekimliği öğretiminin başlaması == Doğumlar == === Ocak === * 11 Ocak - William James, Amerikalı yazar ve ruh bilimci (ö. 1910) === Şubat === === Mart === === Nisan === === Mayıs === === Haziran === === Temmuz === === Ağustos === === Eylül === * 7 Eylül - Johannes Zukertort, Leh-Alman- İngiliz satranç oyuncusu (ö. 1888) * 21 Eylül - II. Abdülhamid, Osmanlı padişahı === Ekim === === Kasım === === Aralık === * 2 Aralık - C. W. Alcock, İngiliz futbolcu, futbol hakemi, kriketçi, gazeteci, yazar ve spor yöneticisi (ö. 1907) == Ölümler == |
2,441 | == Olaylar == * Pepsin enzimi keşfedildi * Martin Van Buren (1782-1862) ABD’nin 8. başkanı oldu * 5 Ocak – Davy Crockett Teksas'a geldi. * 12 Ocak ** Gemide Charles Darwin bulunan , Sidney'e ulaştı. ** Will County, Illinois kuruldu. *16 Şubat – Saint Petersburg'daki Lahaman Tiyatrosu'nda çıkan yangında 126 kişi öldü."Fires, Great", in The Insurance Cyclopeadia: Being an Historical Treasury of Events and Circumstances Connected with the Origin and Progress of Insurance, Cornelius Walford, ed. (C. and E. Layton, 1876) p76 *23 Şubat – Teksas Devrimi : Alamo Savaşı, Santa Anna komutasındaki Meksika Ordusu tarafından çevrili bir Amerikan yerleşimci ordusuyla başladı. *25 Şubat - Samuel Colt, ilk döner namlulu çok atışlı ateşli silah olan Colt revolver için Amerika Birleşik Devletleri patentini aldı. *6 Mart - Teksas Devrimi : Alamo Savaşı sona erdi; 182 Teksaslı yerleşimci asker, yaklaşık 5.000 Meksikalı askerle mücadelede öldü.The World Book Encyclopedia. 1970. (U.S.A.) Library of Congress catalog card number 70-79247. *11 Mart - Sultan II. Mahmud, Reis ül- Küttab ve Kahya Bey'in makamlarını kaldırarak yerlerine Osmanlı Hariciye ve İçişleri bakanlıklarını kurdu. * 21 Nisan – San Jacinto Savaşı ile Teksaslılar bağımsızlıklarını ilan etti. * 15 Haziran - Arkansas, Amerika Birleşik Devletleri'ne kabul edilen 25. eyalet oldu. * 27 Temmuz - Güney Avustralya'nın Adelaide yerleşim yeri kuruldu. * 2 Ekim - Charles Darwin, daha sonra evrim teorisini geliştirmek için kullanacağı biyolojik verilerle ile İngiltere'ye döndü. * 28 Kasım - Londra Üniversitesi, ilk bağlı kolejler olarak adlandırılan University College London ve King's College London ile Kraliyet imtiyaznamesi tarafından kuruldu. == Doğumlar == === Ocak === * 8 Ocak – Lawrence Alma-Tadema, Hollandalı-İngiliz ressam (ö. 1912) * 14 Ocak – Henri Fantin-Latour, Fransız ressam (ö. 1904) * 27 Ocak - Leopold von Sacher-Masoch, Avusturyalı yazar (ö. 1895) === Şubat === * 18 Şubat – Sri Ramakrishna, Hintli aziz (ö. 1886) * 21 Şubat – Léo Delibes, Fransız besteci (ö. 1891) * 24 Şubat – Winslow Homer, Amerikalı ressam (ö. 1910) === Mart === === Nisan === === Mayıs === * 31 Mayıs - Jules Chéret, Fransız matbaacı (ö. 1932) === Haziran === * 9 Haziran - Elizabeth Garrett Anderson, İngiliz doktor, kadın hakları savunucusu (ö. 1910) === Temmuz === * 8 Temmuz – Joseph Chamberlain, İngiliz siyasetçi (ö. 1914) === Ağustos === * 25 Ağustos – Bret Harte, Amerikalı yazar (ö. 1902) === Eylül === * 7 Eylül - Henry Campbell-Bannerman, Birleşik Krallık Başbakanı (ö. 1908) * 30 Eylül - Remigio Morales Bermúdez, Perulu politikacı, Peru'nun 56. Başkanı (ö. 1894) === Ekim === * 15 Ekim – James Tissot, Fransız sanatçı (ö. 1902) === Kasım === === Aralık === == Ölümler == * 1 Şubat – Marie-Anne Pierrette Paulze, Fransız kimyager (d. 1758) * 9 Mart – Destutt de Tracy, Fransız filozof (d. 1754) * 7 Nisan – William Godwin, İngiliz düşünür yazar (d. 1756) * 10 Haziran – André-Marie Ampère, Fransız fizikçi (d. 1775) * 20 Haziran – Emmanuel-Joseph Sieyès, Fransız din adamı, anayasa teorisyeni (d. 1748) * 23 Haziran – James Mill, İngiliz tarihçi, ekonomist, siyaset teorisyeni ve filozof (d. 1773) * 28 Haziran – James Madison, 85, Amerika Birleşik Devletleri'nin 4. Başkanı (d. 1751) * 21 Ağustos – Claude-Louis Navier, Fransız mühendis, fizikçi (d. 1785) * 14 Eylül - Aaron Burr, Amerika Birleşik Devletleri'nin 3. Başkan Yardımcısı (d. 1756) * 17 Eylül – Antoine Laurent de Jussieu, Fransız botanikçi (d. 1748) * 6 Kasım - Fransa Kralı X. Charles (d. 1757) * 16 Kasım – Christiaan Hendrik Persoon, Hollandalı mikolog (d. 1761) == Popüler Kültürde 1836 == 1836, Paradox Development Studio'nun büyük strateji video oyunları Victoria: An Empire Under the Sun, Victoria II ve Victoria 3 için başlangıç tarihi olarak hizmet ediyor. == Kaynakça == Kategori:Artık yıllar |
2,446 | == Olaylar == * Charles Dickens'in Antikacı Dükkanı isimli romanının kitap olarak basılması. * 4 Mart – William Henry Harrison (1773-1841) ABD’nin 9. başkanı oldu * John Tyler (1790-1862) ABD'nin 10. başkanı oldu. * 20 Nisan - İlk dedektif öyküsü Morgue Sokağı Cinayetleri yayımlandı. Edgar Allan Poe'nun eserinde Paris'li Bay C. Auguste Dupin'in seri cinayetleri ortaya çıkarmadaki çözümleyici zekası betimleniyordu. * Yeni Zelanda Britanyalı kolonisi oldu. * Afyon Savaşı'nda Birleşik Krallık Hong Kong'u eline geçirdi. == Doğumlar == === Ocak === === Şubat === === Mart === === Nisan === * 1 Nisan - Arabi Paşa (ö. 1911) === Mayıs === === Haziran === * 26 Haziran - Paul Wallot, Alman mimar (ö. 1912) === Temmuz === === Ağustos === === Eylül === * 8 Eylül - Antonín Dvořák, Çek besteci (ö. 1904) === Ekim === === Kasım === === Aralık === === Tarihi bilinmeyenler === * Ali Rıza Efendi, Atatürk'ün babası (ö. 1888) * Şeker Ahmet Paşa, Osmanlı ressam == Ölümler == * Konstantinos Nikolopoulos - Yunan besteci, arkeolojist, filolojist (d. 1768) |
2,448 | == Olaylar == * 19 Temmuz – Transatlantik olarak kabul edilebilecek ilk gemi SS Great Britain suya indirildi * Osmanlıların "Kaime" adındaki ilk banknotu basıldı. == Doğumlar == * 15 Nisan - Henry James, Amerikalı yazar. * 21 Mayıs - Charles Albert Gobat, Nobel Barış Ödülü sahibi İsviçreli yazar. * 15 Haziran - Edvard Grieg, Norveçli besteci. * Abidin Paşa, Osmanlı Devleti veziri Mesnevi yorumcusu (ö. 1906). == Ölümler == * 3 Mart - David Porter), Amerika Birleşik Devletleri Donanması'nda görev yapmış bir amiral (d. 1780). * 4 Haziran - Ippolito Rosellini, İtalyan mısırbilimci (d. 1800). |
2,445 | 1840 (MDCCCXL) çarşamba günü başlayan bir artık yıldır. == Olaylar == * Termokimya biliminin temeli Hess yasası açıklandı * 7 Şubat - Hacı Karandıqo Berzeg komutasında Karadeniz Kıyı Hattına yönelik operasyonlar başladı == Doğumlar == === Ocak === === Şubat === === Mart === === Nisan === === Mayıs === * 7 Mayıs - Pyotr Ilyich Tschaikovsky, Rus besteci (ö. 1893) * 13 Mayıs - Alphonse Daudet, Fransız yazar (ö. 1897) === Haziran === === Temmuz === === Ağustos === === Eylül === * 7 Eylül - Kral Sisowath, Kamboçya Kralı (ö. 1927) * 21 Eylül - V. Murat, 33. Osmanlı padişahı (ö. 1904) * 30 Eylül - Jehan Georges Vibert, Fransız ressam (ö. 1902) === Ekim === === Kasım === * 14 Kasım - Claude Monet, Fransız empresyonist ressam (ö. 1926) === Aralık === * 21 Aralık - Namık Kemal, vatan şairi (ö. 1888) * Tarihi bilinmeyenler: ** Sırpuhi Düsap, Ermeni yazar (ö. 1901) == Ölümler == * 7 Haziran – Prusya kralı III. Friedrich Wilhelm öldü. Yerine IV. Friedrich Wilhelm (1795-1861) geçti. |
2,450 | == Olaylar == * 29 Ocak - Amerikalı şair Edgar Allan Poe tarafından yazılan Kuzgun ilk defa New York kentinde yayınlandı. * 3 Mart – Florida ABD birliğine 27. eyalet olarak katıldı * 29 Aralık – Teksas ABD birliğine 28. eyalet olarak katıldı. * 10 Nisan - Türk Polis Teşkilatı kuruldu. * 23 Mayıs - New York Polis Teşkilatı kuruldu. == Doğumlar == === Ocak === === Şubat === * 14 Şubat – Quintin Hogg, İngiliz hayırsever (ö. 1903) * 15 Şubat – Elihu Root, Amerikalı devlet adamı ve diplomat, Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1937) * 25 Şubat – George Reid, Avustralya başbakanı (ö. 1918) === Mart === * 3 Mart – Georg Cantor, Alman matematikçi (ö. 1918) * 10 Mart – III. Alexander, Rus imparatoru (ö. 1894) * 27 Mart – Wilhelm Conrad Röntgen, Alman fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibidir (ö. 1923) === Nisan === * 24 Nisan – Carl Spitteler, İsveçli yazar, Nobel Edebiyat Ödülü sahibidir (ö. 1924) === Mayıs === * 12 Mayıs – Gabriel Fauré, Fransız besteci (ö. 1924) * 16 Mayıs – Ilya Ilyich Mechnikov, Rus mikrobiyolojist, Nobel Tıp Ödülü sahibidir (ö. 1916) * 17 Mayıs – Jacint Verdaguer, Katalan şair (ö. 1902) * 25 Mayıs – Eugène Grasset, İsveç asıllı artist (ö. 1917) * 30 Mayıs – I. Amadeo, İspanya kralı (ö. 1890) === Haziran === * 7 Haziran – Leopold Auer, Macar kemancı ve bestekâr (ö. 1930) * 16 Haziran – Heinrich Dressel, Alman arkeolog (ö. 1920) * 18 Haziran – Charles Louis Alphonse Laveran, Fransız fizikçi, Nobel Tıp Ödülü sahibidir (ö. 1922) === Temmuz === * 4 Temmuz – Thomas John Barnardo, İrlandalı hayırsever (ö. 1905) * 18 Temmuz – Tristan Corbière, Fransız şair (ö. 1875) * 19 Temmuz – Horatio Nelson Young, Amerikalı denizci (ö. 1913) === Ağustos === * 10 Ağustos – Abay Kunanbayoğlu, Kazak şair (ö. 1904) * 19 Ağustos – Edmond James de Rothschild, Fransız hayırsever (ö. 1934) * 25 Ağustos – II. Ludwig (ö. 1886) === Eylül === === Ekim === * 21 Ekim – William McKendree Carleton, Amerikalı şair (ö. 1912) === Kasım === * 4 Kasım – Vasudev Balwant Phadke, Hindistanlı devrimci (ö. 1883) * 10 Kasım – John Sparrow David Thompson, Kanada başbakanı (ö. 1894) === Aralık === * 9 Aralık – Joel Chandler Harris, Amerikalı yazar (ö. 1908) === Tarihi bilinmeyenler === * Henry Vaughan (mimar) İngiliz Gotik mimari tarzında kilise mimarisi üzerinde uzmanlaşmış Amerikalı mimar. (ö. 30 Haziran 1917) == Ölümler == === Ocak === === Şubat === * 13 Şubat – Henrik Steffens, Norveçli filozof (d. 1773) === Mart === === Nisan === * 10 Nisan – Thomas Sewall, Amerikalı anatomist (d. 1786) === Mayıs === * 12 Mayıs – János Batsányi, Macar şair (d. 1763) === Haziran === * 8 Haziran – Andrew Jackson, ABD'nin 7. devlet başkanı (d. 1767) === Temmuz === * 12 Temmuz ** Friedrich Ludwig Persius, mimar (d. 1803) ** Henrik Wergeland, Norveçli yazar (d. 1808) * 17 Temmuz – Charles Grey, Birleşik Krallık başbakanı (d. 1764) === Ağustos === * 23 Ağustos – Rafael Urdaneta (d. 1788) === Eylül === === Ekim === === Kasım === * 12 Kasım – Elizabeth Fry, İngiliz hümanist (d. 1780) * 26 Kasım – Nairne, İskoç şarkı yazarı (d. 1766) === Aralık === |
2,449 | == Olaylar == * 27 Şubat - Dominik Cumhuriyeti'nin Haiti'den bağımsızlığını ilan etmesi. * Günümüzde kullanılan Türk Bayrağı, Sultan Abdülmecid tarafından Osmanlı Bayrağı olarak yürürlüğe konuldu. * İsveçli bilim insanı Gustaf Erik Pasch kibriti icat etti. * Bahai takviminin başlangıcı. * Rutenyum Karl Klaus tarafından keşfedildi. == Doğumlar == === Ocak–Haziran === * 9 Ocak – Julián Gayarre, İspanyol opera şarkıcısı (ö. 1890) * 17 Şubat – Aaron Montgomery Ward, Amerikalı iş insanı (ö. 1913) * 20 Şubat ** Ludwig Boltzmann, Avusturyalı fizikçi (ö. 1906) ** Joshua Slocum, Kanadalı denizci (ö. 1909) * 21 Şubat – Charles-Marie Widor, Fransız besteci (ö. 1937) * 10 Mart – Pablo de Sarasate, İspanyol keman sanatçısı (ö. 1908) * 18 Mart – Nikolai Rimsky- Korsakov, Rus besteci (ö. 1908) * 25 Mart – Adolf Engler, Alman bitkibilimci (ö. 1930) * 30 Mart – Paul Verlaine, Fransız şair (ö. 1896) * 16 Nisan – Anatole France, Fransız yazar, Nobel Edebiyat Ödülü sahibidir (ö. 1924) * 17 Mayıs – Julius Wellhausen, Alman teolog ve oryantalist (ö. 1918) * 21 Mayıs – Henri Rousseau, Fransız ressam (ö. 1910) * 22 Mayıs – Mary Cassatt, Amerikalı ressam (ö. 1926) * 23 Mayıs – Abdu'l Baha, İranlı Bahai lideri (ö. 1921) * 3 Haziran – Garret A. Hobart, ABD'nin 24. başkanı (ö. 1899) === Temmuz–Aralık === * 11 Temmuz – I. Peter (ö. 1921) * 22 Temmuz – William Archibald Spooner, Britanyalı bilgin ve Anglikan rahibi (ö. 1930) * 28 Temmuz – Gerard Manley Hopkins, İngiliz şair (ö. 1889) * 30 Temmuz – Robert Jones Burdette, Amerikalı siyasetçi (ö. 1914) * 5 Ağustos – Ilya Repin, Rus ressam ve heykeltıraş (ö. 1930) * 17 Ağustos – II. Menelik, Etyopya kralı (ö. 1913) * 22 Ağustos – George Washington DeLong, Amerikalı deniz subayı ve kâşif (ö. 1881) * 23 Ağustos – Hamilton Disston (ö. 1896) * 29 Ağustos – Edward Carpenter, İngiliz sosyalist şair (ö. 1929) * 30 Ağustos – Emily Ruete, Zengibar prensesi (ö. 1924) * 20 Eylül – William H. Illingworth, Amerikalı fotoğraf sanatçısı (ö. 1893) * 5 Ekim – Francis William Reitz (ö. 1934) * 15 Ekim – Friedrich Nietzsche, Alman filozof (ö. 1900) * 22 Ekim – Louis Riel, Kanadalı lider (ö. 1885) * 23 Ekim ** Sarah Bernhardt Fransız aktris (ö. 1923) ** Robert Bridges, İngiliz şair (ö. 1930) * 27 Ekim – Klas Pontus Arnoldson, İsveçli yazar, Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1916) * 2 Kasım – V. Mehmed, Osmanlı padişahı (ö. 1918) * 10 Kasım – Henry Eyster Jacobs, Amerikalı dinbilimcisi (ö. 1932) * 23 Kasım – Karl Benz, Alman sanayici (ö. 1929) * 8 Aralık – Émile Reynaud, Fransız fen öğretmeni ve mucit (ö. 1918) === Tarihi bilinmeyen === * Abdurrahman Han, Afganistan emiri (ö. 1901) * Ahmet Mithat Efendi, Türk yazar (ö. 1912) == Ölümler == === Ocak–Haziran === * 25 Ocak – Jean-Baptiste Drouet, Fransız mareşal (d. 1765) * 27 Ocak - Jean-Charles-Emmanuel Nodier, Fransız yazar (d. 1780). * 15 Şubat – Henry Addington, Birleşik Krallık başbakanı (d. 1757) * 8 Mart – XIV. Charles (d. 1763) * 20 Mart – Claude Pierre Pajol, Fransız asker (d. 1772) * 13 Nisan – Mamiya Rinzō, Japon kâşif (d. 1775) * 18 Mayıs – Richard McCarty, Amerikalı siyasetçi (d. 1780) * 13 Haziran – Thomas Charles Hope, İskoç bilim insanı, Strontiumu bulmuştur (d. 1766) * 15 Haziran – Thomas Campbell, İskoç şair (d. 1777) * 27 Haziran ** Hyrum Smith, Amerikalı dini lider (d. 1800) ** Joseph Smith, Jr., Mormonluk adıyla bilinen Latter Day Saint hareketinin kurucusudur (ö. 1805) === Temmuz–Aralık === * 11 Temmuz – Evgeny Baratynsky, Rus şair ve düşünür (d. 1800) * 27 Temmuz – John Dalton, İngiliz kimyacı ve fizikçi (d. 1766) * 28 Temmuz – Joseph Bonaparte, I. Napolyon'un kardeşi ve Napoli ve İspanya kralı (d. 1768) * 29 Temmuz – Franz Xaver Wolfgang Mozart, Avusturyalı besteci (d. 1791) * 29 Kasım – Prenses Sophia (d. 1773) * 2 Aralık – Eustachy Erazm Sanguszko, Polonyalı askeri lider (d. 1768) |
2,451 | == Olaylar == * 1 Eylül - Sultanahmet'te Darülfünun binasının temeli atıldı. * 15 Haziran - Sainte-Pulchérie Fransız Lisesi, Şefkat Rahibeleri tarafından kuruldu. * 23 Eylül - Neptün keşfedildi. == Doğumlar == * 21 Ekim - Edmondo De Amicis, İtalyan yazar. (ö.1908) * Kölemen Abdullah Paşa Osmanlı Devleti harbiye nazırı, müşir (ö.1937) == Ölümler == * Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi Osmanlı Devleti bestekâr (d.1778) * Abbas Kulu Ağa Azeri şair ve tarihçi (d.1794) |
2,452 | == Olaylar == * Dersim'deki ilk ayaklanma başladı. * 21 Mayıs - Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü (Defterhane-iş Amire Kalemi) kuruldu. * 26 Temmuz - Liberya bağımsızliğını ilan etti. * Komünist Manifesto yayınlandı. == Doğumlar == * 5 Eylül - Jesse James, Amerikalı haydut (ö. 1882) * 11 Şubat - Amerikalı mucit Thomas Alva Edison (ö. 1931) * 3 Mart - Amerikalı mucit, sanayici Alexander Graham Bell (ö. 1922) * 26 Kasım - Maria Fyodorovna, Rusya'nın imparatoriçesi (ö. 1928) == Ölümler == * 30 Mart - Jules Auguste Armand Marie de Polignac, Fransız siyasetçi (d. 1780). * 4 Kasım - Avusturyalı besteci Felix Mendelssohn Bartholdy (d. 1809). * Athanasios Kristopulos - Yunan şair (d. 1772) |
2,453 | == Olaylar == * 2 Şubat – Meksika-Amerika Savaşı, Guadelupe-Hidalgo Antlaşması’nın imzalanması ile sona erdi. * 22 Şubat - Paris Ayaklanması ve 1848 Devrimleri başladı. * 26 Şubat - Fransa’da İkinci Cumhuriyet ilan edildi. * 2 Aralık - I. Franz Joseph, Avusturya İmparatoru oldu. * Zachary Taylor, ABD’nin 12. başkanı oldu * Wisconsin ABD birliğine 30. eyalet olarak katıldı. * Kaliforniya'da altına hücum başladı. Servet arayan Çinli göçmenlerle dolu ilk gemi San Francisco'ya vardı. == Doğumlar == === Ocak === === Şubat === * 4 Şubat - Jean Aicard Fransız şair, yazar === Mart === * 19 Mart - Wyatt Earp, Amerikalı kanun adamı. (ö. 1929) === Nisan === === Mayıs === === Haziran === * 7 Haziran - Paul Gaugin, Fransız ressam (ö. 1903) === Temmuz === === Ağustos === === Eylül === * 8 Eylül - Viktor Meyer, Alman kimyacı (ö. 1897) === Ekim === === Kasım === === Aralık === === Tarihi bilinmeyen === * Ahmed Süreyya Emin Bey dünyada ilk olarak seri atışlı sahra topu mucidi. == Ölümler == * 18 Aralık - Bernhard Bolzano İtalyan asıllı Çek filozof ve matematikçi. |
2,454 | == Olaylar == == Doğumlar == * 14 Eylül - Ivan Pavlov, Rus fizyolog ve Nobel Tıp veya Fizyoloji Ödülü sahibi (ö. 1936) == Ölümler == * 8 Şubat - France Prešeren, Sloven şair * 15 Mart - Giuseppe Caspar Mezzofanti, İtalyan Katolik kardanali, ünlü dilbilimci ve hiperpoliglot (d. 1774) * 23 Ağustos - Edward Hicks, Amerikalı ressam ve din adamı (d. 1780) * 14 Eylül - Ivan Pavlov, Rus fizyolog (ö. 1936) * 6 Ekim - Lajos Batthyány, Macar devlet adamı (d. 1806) * 7 Ekim - Edgar Allan Poe, Amerikalı yazar * 18 Ekim - Frédéric Chopin, Polonya asıllı Fransız besteci, piyanist (ö. 1810) * 27 Aralık - Jacques-Laurent Agasse, İsviçreli ressam (d. 24 Nisan 1767) * Yesarizade Mustafa İzzet, Türk hattat (d. 1776). |
2,455 | == Olaylar == * Millard Fillmore, ABD'nin 13. başkanı oldu. * Çin'de Taiping Ayaklanması başladı. * Valide Sultan Mektebi adi ile ilk sivil lise kuruldu. Bugünkü adıyla Cağaloğlu Anadolu Lisesi (21 Mart) * Jules Gabriel Verne yazmaya 1850 yılında başladı. == Doğumlar == * 7 Mart - Tomáš Garrigue Masaryk, Çekoslovakya'nın kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı (ö. 1937) * 5 Ağustos - Guy de Maupassant, Fransız yazar. == Ölümler == * 28 Mart - Bernt Michael Holmboe, Norveçli matematikçi (d. 1795) * 16 Nisan - Marie Tussaud, Madame Tussaud Müzesi'nin Fransız asıllı kurucusu (d. 1761) * 1 Mayıs - Henri Marie Ducrotay de Blainville, Fransız bilim insanı (d. 1777) * 18 Ağustos - Honoré de Balzac, Fransız yazar (d. 1799) |
2,456 | == Olaylar == * 17 Ocak - Şirket-i Hayriye kuruldu * 1 Mart - Victor Hugo Fransa Ulusal Kongresi'nde ilk kez "Avrupa Birleşik Devletleri" terimini kullandı. * 11 Mart – Giuseppe Verdi Rigoletto adlı operasının ilk gösterimini Venedik'te gerçekleştirdi. * 1 Mayıs – Modern dünya fuarlarının ilki olan Büyük Sergi Londra’da açıldı. * 18 Eylül - ABD gazetesi The New York Times yayın hayatına başladı. * 2 Aralık – Louis Napolyon Fransa’da darbe yaptı. == Süregelen olaylar == * Taiping Ayaklanması (1851–1864) == Doğumlar == * 18 Ocak - Albert Aublet, Fransız sanatçı ve ressam (ö. 1938) * 8 Mart - İsmail Gaspıralı (Gasprinskiy), Kırım Tatarı eğitimci, yayıncı ve politikacı (ö. 11 Eylül 1914). * ? - Sadettin Paşa - 1896 yılında Doğu Anadolu'da önemli anılarını yazan ve devlete rapor sunmuş önemli Osmanlı paşası (ö. 1908). == Ölümler == * ? - Basmacı Abdi Efendi, Osmanlı bestekârı. (d. 1787) * 27 Ocak - John James Audubon, Amerikalı ressam (d. 26 Nisan 1785) * 1 Şubat - Mary Shelley, İngiliz yazar. * 18 Şubat - Carl Gustav Jacob Jacobi, Alman matematikçi. (d. 10 Aralık 1804) * 9 Mart - Hans Christian Ørsted, Danimarkalı fizikçi ve kimyager. (d. 14 Ağustos 1777) * 10 Temmuz - Louis Daguerre, Fransız sanatçı, kimyager ve dagerreyotipi yönteminin mucidi. (d. 18 Kasım 1787) * 14 Eylül - James Fenimore Cooper, Amerikalı yazar. (d. 15 Eylül 1789) * 4 / 7 Ekim - Manuel de Godoy, "Barış Prensi" olarak da bilinen İspanya başbakanı. (d. 12 Mayıs 1767) * 19 Aralık - Joseph Mallord William Turner, İngiliz ressam. (d. 23 Nisan 1775) |
2,458 | == Olaylar == * 12 Ocak - Taiping Ayaklanması: Taiping ordusu Wuchang'ı işgal etti. * İngiliz mühendis George Cayley aerodinamik olarak rüzgarla uçabilen planör’ü yaptı. * 30 Aralık – Gadsden Alımı ile ABD Meksika sınırı bugünkü haline geldi. == Doğumlar == * 28 Ocak - Jose Marti, Küba bağımsızlık mücadelesinin öncüsü, şair, yazar (ö. 1895) * 6 Şubat - Ignacij Klemenčič, Sloven fizikçi (ö. 1901) * 30 Mart - Vincent van Gogh, Hollandalı ressam (ö. 1890) * 7 Temmuz - Albert Vandal, Fransız tarihçisi (ö. 1910) * ? - Lucy Parsons, Amerikalı sendikacı (ö. 1942) == Ölümler == * 2 Mayıs - Bezmiâlem Valide Sultan, Osmanlı Padişahı II. Mahmud'un ikinci eşi ve padişah Abdülmecid'in annesi |
2,457 | 1852 (MDCCCLII) perşembe günü başlayan bir artık yıldır. == Olaylar == * Tufts Üniversitesi kuruldu. * Gazlardaki Joule Thomson Etkisi açıklandı * Amerikalı mucit Elisha Graves Otis (1811-1861) yeterli koruyucu tertibata sahip ilk mekanik asansörü yaptı * Franklin Pierce ABD’nin 14. başkanı oldu. * 2 Aralık - Louis Napolyon kendisine III. Napolyon unvanını vererek II. İmparatorluğu ilan etti. == Doğumlar == === Ocak === * 2 Ocak - Abdülhak Hamit Tarhan Türk şair ve oyun yazarı (ö.1937) === Şubat === === Mart === === Nisan === * 1 Nisan - Edwin Austin Abbey, Amerikalı ressam (ö. 1911) === Mayıs === * 31 Mayıs - Francisco Pascasio Moreno, kaşif, antropolog ve jeolog === Haziran === === Temmuz === === Ağustos === === Eylül === * 8 Eylül - Gojong, Joseon Krallığı'nın 26. kralı ve Kore'nin ilk imparatoru (ö. 1919) === Ekim === === Kasım === === Aralık === * 15 Aralık - Henri Becquerel, Fransız fizikçi (ö. 1908) === Tarihi bilinmeyenler === ** J. Elfreth Watkins, Amerikalı inşaat mühendisi (ö. 1903) ** Salih Butka, Arnavut şair (ö. 1938) == Ölümler == * 6 Ocak - Louis Braille, Fransız mucit (d. 1809) * 25 Şubat - Thomas Moore, İrlandalı şair. * 4 Mart - Nikolay Gogol, Rus yazar (d. 1809) * 23 Eylül - John Vanderlyn, Amerikalı ressam (d. 1775) |
2,459 | == Olaylar == * 28 Mart – Kırım Savaşı başladı * 31 Mart – Japonya Kanagawa Antlaşması’nı imzalayarak iki limanını Amerikan ticaretine açtı. * 30 Mayıs – ABD’de Kansas-Nebrasya Kanunu kabul edildi ve 1820 Uzlaşması’na son verildi. * 3 Aralık - Florence Nightingale Üsküdar'da. * Osmanlı Devleti ilk dış borcunu aldı == Doğumlar == * 7 Temmuz - Nikolay Morozov, Rus bilim insanı ve Yeni Kronoloji'nin kurucusu (ö. 1946) * 24 Temmuz - Konstantin Josef Jireček, Çek tarihçi, diplomat ve Slavist (ö. 1918) *? - Çerkes Kabasakal Mehmed Paşa, Osmanlı paşası (ö.1909) == Ölümler == * 31 Ocak - Silvio Pellico, İtalyan yurtsever, şair ve oyun yazarı (d. 1788). |
2,460 | == Olaylar == * 28 Şubat - "Küçük Kıyamet" olarak adlandırılan 1855 Bursa Depremi == Doğumlar == === Ocak === === Şubat === * 17 Şubat - Otto Liman von Sanders === Mart === * 12 Mayıs - Anatoli Lyadov, Rus besteci (ö. 1914) === Nisan === === Mayıs === * 21 Mayıs - Émile Verhaeren, Belçikalı şair === Haziran === === Temmuz === === Ağustos === === Eylül === * 7 Eylül - William Friese-Greene, İngiliz mucit ve profesyonel fotoğrafçı (ö. 1921) * 9 Eylül - Houston Stewart Chamberlain, İngiliz yazar ve filozof (ö. 1927) === Ekim === === Kasım === === Aralık === ==== Gün ve Ayı bilinmeyen ==== * ? - Mehmed Şemseddin Paşa, Osmanlı dönemi devlet adamı == Ölümler == * 26 Ocak - Gerard de Nerval, Fransız şair (d. 1808) * 2 Mart - Rus çarı I. Nikolay öldü. Yerine II. Aleksandr geçti |
2,302 | Adıyaman, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Orta Fırat Bölümü'nde bulunan bir ildir. İdari merkezi Adıyaman şehridir. TÜİK 2021 sonu verilerine göre ilin nüfusu 632.459'dur. Doğusunda Diyarbakır, kuzeyinde Malatya, batısında Kahramanmaraş, güneyinde Gaziantep ve Şanlıurfa illeri ile çevrilidir. İlin doğusunda Torosların güneydoğu uzantısı olan Malatya dağları, güneydoğusunda Atatürk Baraj Gölü yer alır. Doğusundan Fırat Nehri ile çevrilidir. İlin kuzey kesimi genel anlamda dağlık ve engebeli iken güney kesiminde geniş ovalar bulunur. İl sınırları içerisindeki tek üniversite Adıyaman Üniversitesi'dir. == Etimoloji == == Tarihçe == === Erken Dönem === Adıyaman ve çevresinde yapılan arkeolojik kazılar, bölgede tarih öncesi dönemlerden beri insan yerleşimlerinin var olduğunu göstermiştir. Perre (Pirin), Palanlı, Haydaran ve Turuş'ta yapılan kazılar, bölgede Üst Paleolitik döneme tarihlenen mağara yerleşimlerini ortaya çıkarmıştır. Palanlı köyündeki Palanlı mağarasının, MÖ 40 bin yıllarında kullanıldığı tahmin edilmektedir. Diğer bölgelerde yapılan kazılarda MÖ 3 binli yıllara tarihlenen kalıntılara ulaşılmıştır. Adıyaman ve çevresinde görülen ilk devlet örgütlenmesi Hititler tarafından kurulmuştur. Hitit yazıtlarına göre MÖ 1650'li yıllarda Adıyaman'ın da içerisinde bulunduğu Anadolu'nun güneydoğusu büyük oranda Hitit egemenliğine girmiştir. Hititlerin zayıflamasının ardından MÖ 16. yüzyıl sonlarında Adıyaman ve çevresi Hurriler'in egemenliği altına girmiş, sonrasında ise bölge, yıkılışlarına kadar Mitanniler'in hakimiyetinde kalmıştır. Mitannilerin ardından bölgede bir Geç Hitit krallığı olan Kummuh Krallığı hüküm sürmeye başlamıştır. MÖ binli yıllarda kurulduğu tahmin edilen bu krallığa ait en eski yazıtlara Adıyaman'ın Besni ilçesinde yapılan kazılarda ulaşılmıştır. Keşfedilen Kummuh ve Asur kaynakları, Kummuh Krallığı'nın Asurlulara vergi ödeyen devletlerden biri olduğunu ortaya koymuştur. Başta Asurlularla dostane ilişkiler yürüten Kummuh Krallığı, MÖ 750'li yıllardan itibaren Asurluların güç kaybedişinin ardından Urartuların bölgeye yaptıkları saldırılar ile Urartular tarafından vergiye bağlanmış ve Asurlulara karşı topladıkları ittifaka katılmaya zorlanmıştır. MÖ 8. yüzyıl ortalarında bugünkü Besni ilçesi çevresinde yapıldığı düşünülen savaşlarda Asurluların Urartuları yenmesiyle Kummuh Krallığı tekrar Asurlulara vergi ödemeye başlamıştır. Kummuh Krallığı'nın MÖ 8. yüzyılın sonlarında Urartular ile ittifak yaparak vergi vermeyi reddetmesiyle bölge Asur Kralı II. Sargon tarafından işgal edilmiş, Kummuh Krallığı sona ermiş ve bölge Asurluların bir eyaleti haline gelmiştir. Asurluların hakimiyeti boyunca bölgedeki yerli halkın çoğu Güney Mezopotamya'ya sürgün ettirilmiş, o bölgedeki halklar da Kummuh Bölgesine zorunlu göçe tabi tutulmuştur. Asurlular bölgede MÖ 7. yüzyılın sonuna kadar hakim olmuş, MÖ 607'de Asurlular'ın Babillilerle yapılan savaşı kaybetmeleriyle birlikte bölge Babil hakimiyetine girmiştir. Babil hakimiyetinden önce Kummuh diye bilinen bölge, sonrasında Kommagene ismiyle bilinir olmuştur. Babil egemenliğinin ardından bölge MÖ 6. yüzyıl ortalarında Perslerin hakimiyetine girmiştir. Pers hakimiyetinde, öncesinde bölgeden sürgün ettirilen halkların bölgeye dönüşüne müsaade edilmiş, bu da bölgede zengin bir kültürün oluşmasını sağlamıştır. Bölgedeki Pers hakimiyeti Pers Kralı III. Darius'un MÖ 333 yılında Büyük İskender'e yenilmesiyle son bulmuş, Kommagene toprakları da diğer Doğu ve Güneydoğu Anadolu topraklarıyla birlikte Büyük İskender'in hakimiyetine girmiştir. Büyük İskender'in ölümünün ardından generallerinin taht kahvgasına tutuşması ve imparatorluğun parçalanmasının ardından Kommagene bölgesi İskender'in generallerinden biri olan I. Seleukos tarafından kurulan Seleukos İmparatorluğu'nun hakimiyetine girmiştir. Seleukos hakimiyeti bölgenin kültürel açıdan canlandığı ve Helenizm kültürü etkisine girdiği bir dönem olmuştur. === Kommagene Krallığı Dönemi === MÖ 2. yüzyıl başlarında Seleukos İmparatorluğu'nun çözülmeye başlamasıyla bölgenin Seleukos valisi Ptolemaios, Kommagene'de bağımsızlığını ilan ederek Kommagene Krallığı'nı kurmuştur. Ptolemaios'un ardından tahta geçen oğlu Sames, kendi ismini verdiği Samosata şehrini başkent ilan etmiştir. Bu dönemde Kommagene Kuzey Suriye ile Toroslar arasındaki bölgede hüküm sürmüştür. Seleukosların yakılışına kadar Seleukoslarla iyi ilişkiler sürdüren Kommagene Krallığı, Seleukosların yıkılışının ardından dönem dönem Part İmparatorluğu, Ermenistan Krallığı ve Roma İmparatorluğu'na bağlı bir halde yaşamını sürdürmüştür. MÖ 1. yüzyılın başlarında Roma'nın Anadolu'daki etkinliğini arttırması ile bölgedeki krallar da Roma hakmiyetini kabul ederek devletlerinin varlığını sürdürebilmiştir. Nitekim Kommagene Krallığı da bu dönemde Roma hakimiyetini tanımış ve varlığını sürdürmüştür. MS 1. yüzyılda Roma İmparatorluğu ile çalkantılı ilişkiler içine giren Kommagene Krallığı, Roma tarafından iki kez ilhak edilmiş, ara ara Roma'ya bağımlı bir devlet olarak yaşamasına izin verilmişse de MS 72'de tamamen Roma'nın hakimiyetine girmiştir. Kommagene Krallığı hanedanı kendilerini Helen ve Perslerin "uğurlu soyu" olarak nitelemiştir. Kommagene kralları kendilerini baba tarafından Pers İmparatoru I. Darius'a, anne tarafından ise Büyük İskender'e dayandırmıştır. Nitekim Kommagene Kralı I. Antiochos, 2150 metre yükseklikteki Nemrut Dağı'na devasa ve anıtsal bir tapınak inşa ettirmiş, buraya tanrılarıla birlikte tanrılaşmış Pers ve Helen atalarının heykellerini sıralamıştır. Nemrut Dağı'ndaki bu heykeller bugün Adıyaman'ın en önemli turizm değerlerinden biridir. Ayrıca I. Antiochos'un oğlu II. Mitridat'ın hanedanın kadınlarının gömümlesi için yaptırdığı bir anıt mezar olan Karakuş Tümülüsü de Kommagene Krallığı döneminden kalan şehrin önemli turizm noktalarından biridir. Bugün Adıyaman ili sınırları içerisinde kalan antik Samosata, bugünkü Kahta ilçe sınırları içerisindeki Arsemia ve Adıyaman şehir merkezinin kuzeyindeki Perre (Pirin) şehirleri, Kommagene Krallığı'nın önemli şehirleri arasındaydı. === Roma ve Bizans Dönemi === Bölge Roma hakimiyetine girdikten sonra Romalılar ile Partlar arasındaki güç mücadelesine sahne olmuştur.Partların batıya doğru olan ilerleyişini durdurmak isteyen Romalılar, bölgeye tahkimat yapmışlar, özellikle Samosata şehri Romalılar tarafından askeri bir üs olarak kullanılmıştır. Romalılar bu dönemde Kommagene topraklarını baştan başa dolaşan yollar inşa etmişlerdir. Malatya'dan başlayıp Perre'ye, oradan Samosata'ya, oradan da Fırat kıyısını izleyerek Kızılin civarından Suriye'ye giden bu yol güzergahında inşa edilen köprülerin bazıları bölgede hâlâ ayaktadır. Romalıların Kahta Çayı üzerinde inşa ettiği Cendere Köprüsü, Adıyaman'ın önemli turizm noktaları arasındadır. Romalılar ve İranlılar arasındaki güç mücadelesi bölgede asayişi ortadan kaldırmış ve nüfusun azalmasına sebep olmuştur. Romalıların İranlılarla olan güç mücadelesi Safeviler devrinde de devam etmiş, 3. yüzyıl ortalarında bölge Safevi şahı I. Şâpûr'un orduları tarafından işgal edilerek tahrip edilmiştir. Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında bölünmesinin ardından bölge Bizans hakimiyetinde kalmıştır. Adıyaman ve çevresi bu dönemde Bizans ile Safeviler ve Müslüman Araplar arasındaki güç mücadelesine sahne olmuştur. 7. yüzyıl ikinci yarısından itibaren bölge Müslüman Araplar'ın akınlarına maruz kalmıştır. Bizans'ın Yermuk Savaşı'ndan sonra bölgeden çekilmesiyle boşalan alanlar zamanla Müslümanlar tarafından doldurulmuştur. Halife Ömer devrinde devam eden Müslüman akınlarıyla bölgeye gelen sahabe Safvan bin Muattal'ın kabri, bugün Samsat ilçesinde bulunmaktadır ve Adıyaman'ın önemli turizm noktalarından biridir. === Orta Çağ'da Bölgedeki Güç Mücadeleleri === Bölgede Bizans ile Müslüman Araplar arasındaki güç mücaladelesi Emeviler döneminde de devam etmiştir. Emevi iktidarının sonuna doğru bölgeye gelen komutan Mansur bin Cavane, Perre şehrini Emeviler adına fethetmiş ve şehrin güneyinde yeni bir kale ve bu kale etrafında kümelenmiş yeni bir kasaba inşa ettirmiştir. Yeni yapılan kale ve çevresindeki şehir, Mansur bin Cavane'nin ardından Mansur'un Kalesi anlamına gelen Hısnımansur ismini almıştır. Bugünkü Adıyaman şehir merkezinin kuruluşu bu tarihe dayanmaktadır. Hısnımansur ve Besni'yi içine alan bu bölge bu tarihten itibaren Emeviler ile Bizans arasındaki şiddetli çatışmalara sahne olmuş, bölge sık sık Emevilerle Bizans arasında el değiştirmiştir. Uzun süre bir sınır bölgesi olan bu alanda, ilerleyen dönemlerde Arap, Türk, Bizans ve Ermeni kuvvetleri birbiriyle mücadele etmiştir. Abbasiler döneminde bölgede devlet hakimiyeti güçlenmişse de 9. yüzyıla gelindiğinde Abbasiler Bizans'a karşı olan gücünü koruyamamıştır. Bu dönemde yapılan Bizans akınları ile bölgede Bizans hakimiyeti sağlanmıştır. Bir dönem Hamdanilerin hakimiyeti altına giren Besni'nin de Bizans tarafından alınmasının ardından bölge uzun bir süre Bizans hakimiyetinde kalmıştır. Hısnımansur ve çevresine ilk Selçuklu akınları 11. yüzyılın ikinci yarısında yapılmıştır. Bu akınlar sırasında bölge Selçuklu hakimiyetine girmişse de sonrasında bölge Selçuklular ve bölgede Bizans'ın Malazgirt yenilgisiyle güç kazanan Ermeniler arasındaki mücadelelere de sahne olmuştur. Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurulmasının ardından bölgeye gönderilen Süleyman Şah'ın komutanlarından Emir Buldacı, Güneydoğu Anadolu'da yaptığı fetihler sırasında 1084 yılında Besni ve Hısnımansur çevresini kontrol altına almışsa da I. Haçlı Seferi'nin başlamasıyla Müslümanlar güç kaybetti ve Adıyaman ve çevresi Urfa Haçlı Kontluğu'nun hakimiyetine girdi. 1144 yılında İmameddin Zengi'nin Urfa Haçlı Kontluğu'na son vermesinin ardından Frankların elindeki Samsat 1150'de, Hısnımansur da 1151'de Zengilerin idaresine geçmiştir. Bölge bu tarihten sonra Artuklular ve Eyyübilerin idaresine geçmiş, 1226 yılına kadar Artuklu-Eyyübi- Selçuklu mücadelelerine sahne olmuştur. 1226 yılında Selçuklu komutanı Emir Çavlı, Selçuklulara karşı ittifak yapan Artuklu ve Eyyübi ordusunu mağlup ederek Hısnımansur ve Kahta çevresini Selçuklu hakimiyetine almıştır. Bölgenin Selçuklu hakimiyetinde olduğu dönemde Baba İshak İsyanı çıkmış, isyan Hısnımansur, Kahta, Samsat ve çevresnde etkili olmuş ve bölgedeki yerleşimler asiler tarafından tahrip edilmiştir. 1243 yılında Selçukluların Moğollara yenilmesiyle Anadolu'da başlayan Moğol istilasından Adıyaman ve çevresi de nasibini almıştır. Bölgede Moğollardan kaçan Türkmenlerin yarattığı kargaşa ve sonrasında Moğolların bölgeyi istilası, yerli halka zor zamanlar yaşatmış, Hısnımansur ve çevresindeki köyler sık sk yağma olaylarına sahne olmuştur. 13\. yüzyılın sonlarında Moğol işgalinde kalan bölgeye 14. yüzyıl başlarından itibaren Memluk akınları yapılmış, sonrasında Adıyaman ve çevresi Dulkadiroğulları Beyliği hakimiyetine girmiştir. === Osmanlı Dönemi === Hısnımansur, Kahta, Besni ve Gerger şehirlerinin Osmanlı hakimiyetine ilk girişi 1399 yılındadır. Bir süre Kadı Burhaneddin hakimiyetinde kalan Adıyaman ve çevresi Yıldırım Bayezid'in Malatya üzerine yaptığı seferden sonra Osmanlı hakimiyetine girmişse de bu kısa sürmüş, 1402'deki Ankara Savaşı'nın ardından Adıyaman ve çevresi Timur'un hakimiyetine geçmiştir. Timur'un Anadolu'dan ayrılmasının ardından bölgede tekrar Dulkadiroğulları hakim olmuştur. Osmanlı Devleti'nin tekrar güçlenmesinin ardından Adıyaman ve çevresi Dulkadiroğulları, Osmanlılar ve Memlükler arasındaki bir geçiş noktası haline gelmiştir. Dulkadiroğulları'nın Çaldıran Savaşı'nda Osmanlı'nın yardım isteğini geri çevirmesi ve Osmanlı ordularına saldırması bölgenin Osmanlı hakimiyetine geçişine zemin hazırlamıştır. Nitekim Çaldıran Seferi sonrasında gerçekleşen Turnadağ Muharebesi'nin ardından Dulkadiroğulları toprakları Osmanlı hakimiyetine girmiştir. Ayıntab, Hısnımansur ve Besni de 1516 yılının ağustos ayında Yavuz Sultan Selim'in bizzat katıldığı Mısır Seferi sırasında, Mercidabık Muharebesi öncesinde tamamen Osmanlı hakimiyetine girmiştir. 16\. yüzyıl başında Osmanlı hakimiyetine girmelerinin ardından Kahta, Gerger ve Hısnımansur başta Maraş Eyaleti içerisindeki bir sancak olan Besni'ye bağlı kazalar halindeyken, sonrasında Elbistan sancağına bağlanmışlar, 16. yüzyılın ikinci yarısında Zülkadriye Eyaleti'nin merkezinin Maraş'a taşınmasının ardından Besni ile birlikte Maraş'a bağlı kazalar haline gelmişlerdir. Genel olarak bölgenin Maraş'tan idare edilişi Tanzimat devrine kadar devam etmiştir. Tanzimat döneminde yapılan değişikliklerin ardından Kahta, Gerger, Hısnımansur ve Besni kazaları Malatya sancağına bağlanmıştır. 1864'te Teşkil-i Vilâyet Nizamnâmesi ile oluşturulan Diyarbekir Vilayeti'ne bağlı Mamüretülaziz sancağına bağlanan bu kazalar, 1870 yılında sancak haline getirilen Malatya'ya bağlanmıştır. 1883'te Malatya'nın Diyarbekir Vilayeti'nden ayrılarak yeni kurulan Ma‘mûretü'l-Azîz Vilayeti'ne bağlanmasıyla Kahta, Gerger, Hısnımansur ve Besni de Diyarbekir Vilayeti'nden ayrılmıştır. === Milli Mücadele Dönemi === Adıyaman, Milli Mücadele döneminde işgale uğramamıştır. Ancak çevre şehirleri Antep, Maraş ve Urfa'nın işgal edilmesi, Adıyaman ve çevresini de etkilemiştir. Hısnımansur, Besni ve Kahta'da Müdâfaa-i hukuk cemiyetleri kurulmuş, bölge halkı tarafından ilgili makamlara Anadolu'nun işgalini protesto eden telgraflar çekilmiş, Fransız işgali altındaki çevre şehirlere yiyecek, giyecek ve asker yardımı yapılmış, Antep, Urfa ve Maraş savunmalarına Hısnımansur, Besni, Kahta ve Samsat’tan birçok destek milis kuvveti gönderilmiştir. Bölgedeki Rişvan aşiretinin reisi olan Kahtalı Hacı Bedir Ağa, Ali Galip komplosunun önlenmesinde rol oynamış, adamlarıyla birlikte Antep ve Urfa savunmalarına katılmış, Antep Savunması'ndaki hizmetlerinden dolayı kırmızı-yeşil şeritli İstiklâl Madalyası ile ödüllendirilmiştir. Yine Besni Kuvâ-yi Milliye komutanı Besnili Hasan Ağa da emrindeki kuvvetlerle Antep Savunması'na katılmıştır. Kahtalı Hacı Bedir Ağa ve Besnili Reşit Ağa Adıyaman ve çevresini Birinci Meclis'te temsil etmiştir. === Cumhuriyet Dönemi === Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasının ardından yürürlüğe giren 1924 Anayasası'nın yeniden düzenlediği idari taksimatta Hısnımanusur, Kahta ve Besni, Malatya iline bağlı kazalardır. 1926 yılında yapılan bir değişiklikle Besni kazası Gaziantep'e bağlanmışsa da bu değişiklik 1933 yılında geri alınarak Besni tekrar Malatya'ya bağlanmıştır. Hısnımansur kazasının ismi 28 Aralık 1928 tarihinde resmî olarak "Adıyaman" olarak değiştirilmiştir. 1954 yılına kadar idari statüsü değişmeyen Adıyaman'ın 1954 seçimleri sonrasında il yapılması gündeme gelmiştir. 28 Mayıs 1954 tarihinde Adıyaman'ın il yapılmasıyla ilgili kanun tasarısı TBMM tarafından Dahiliye ve Bütçe encümenlerine gönderilmiş, bu kanun tasarısı 14 Haziran 1954 tarihinde TBMM'de görüşülmüştür. Meclisteki bu görüşmeler sırasında CHP'li ve DP'li milletvekilleri Adıyaman'ın Malatya'dan ayrılarak il yapılması hakkında ortak görüş belirtmişlerdir. Adıyaman'ın Malatya'dan ayrılmasına gerekçe olarak şehrin ekonomik gelişimini sağlama ihtiyacı ve coğrafi konumu gösterilmiştir. Dahiliye vekili Namık Gedik bu görüşmeler sırasında doğu-batı ekseninde uzanan dağların Adıyaman, Kahta ve Gerger'in Malatya ile olan ulaşımını zorlaştırdığını belirtmiş, söz alan diğer milletvekilleri coğrafi konumu, iklim şartları ve zirai imkanları sebebiyle Malatya'dan farklı özellikler gösteren bu kazaların ayrı bir vilayet haline getirilmesinin isabetli olacağını belirtmişlerdir. Meclisteki bu görüşmeler sırasında Adıyaman'ın vilayet yapılması hakkında görüş birliği olsa da Besni kazasının durumu hakkında ciddi görüş ayrılıkları olmuştur. Milletvekillerinin kaydadeğer çoğunluğu ve Malatya ile Gaziantep milletvekilleri, iktisadi ve kültürel anlamda Gaziantep'e bağlı olan ve o zamanki 60 bin kişilik nüfusuyla 50 bin nüfuslu Adıyaman'dan daha büyük olan Besni kazasının Malatya'dan ayrılarak Adıyaman'a değil, Gaziantep'e bağlanması gerektiğini belirtmişlerdir. Bu milletvekilleri Besni'nin Adıyaman'a bağlanması durumunda Besni halkının Gaziantep'e göç edeceğini belirtmiştir. Hükûmet ve karşıt görüş bildiren milletvekilleri ise coğrafi olarak Gaziantep'e değil, Adıyaman'a yakın olması dolayısıyla Besni'nin Adıyaman'a bağlanması gerektiğini belirtmişlerdir. Nitekim oturumda alınan kararla Besni kazası Adıyaman'a bağlanan kazalardan biri olmuştur. Mecliste yapılan oylamayla kanun tasarısı kabul edilmiş, kanunun 1 Aralık 1954 tarihinde yürürlüğe girmesiyle Adıyaman; Besni, Kahta, Gerger ve Çelikhan ilçeleri kendisine bağlanarak vilayet statüsüne kavuşmuştur. Daha sonra 1 Nisan 1958 tarihinde Gölbaşı, 1 Nisan 1960 tarihinde Samsat, 9 Mayıs 1990 tarihinde Tut ve 1991 yılında ise Sincik ilçe merkezine dönüştürülerek Adıyaman'a bağlanmıştır. == Coğrafya == 320px|küçükresim|sol İl, Adıyaman (merkez ilçe), Besni, Çelikhan, Gerger, Gölbaşı, Kâhta, Samsat, Sincik ve Tut ilçelerinden oluşur. Adıyaman ilinin büyük bölümü Güneydoğu Anadolu Bölgesindedir. Kuzeydeki Çelikhan ile Gerger ilçelerinin bir kısmı Doğu Anadolu Bölgesinde, batıda bulunan Gölbaşı ile Besni ilçesinin bir kısmı da Akdeniz Bölgesi içerisindedir. İlin yüzölçümü 7.644 km² dir. Adıyaman şehrinin merkez olduğu Adıyaman ili; kuzeyde Malatya, kuzeydoğuda Diyarbakır, doğu ve güneyde Şanlıurfa, güneybatıda Gaziantep ve batıda Kahramanmaraş illeri ile komşudur. İldeki belli başlı dağlar; Akdağ (2551 m), Dibek (2549 m), Tucak-Ulubaba (2530 m), Gördük (2206 m), Nemrut (2150 m), Bozdağ (1200 m) ve Karadağ (1115 m)'dır. İlin kuzeyinde, Toroslar'ın uzantısı olan Malatya dağları yer alır. Güneye doğru yükseklikler azalmakta ve ovalık alanlar görülür. Çelikhan, Tut ve Gerger ilçelerinin tamamına yakını dağlıktır. Merkez, Besni ve Kahta ilçelerinin kuzey kesimleri dağlık, güney kesimleri ova şeklindedir. Samsat ilçesi ise ilin en alçak arazilerine sahiptir. İlin önemli ovaları; Kahta, Çakırhöyük (Keysun), İnekli ve Pınarbaşı ovalarıdır. === Akarsular === İlin en önemli akarsuyu Fırat Nehri'dir. Şanlıurfa ve Diyarbakır ile sınır oluşturan nehrin il içerisindeki uzunluğu 180 km' dir. Diğer başlıca akarsular; Göksu Çayı, Besni Akdere Çayı, Sofraz Çayı, Kahta Çayı, Ziyaret Çayı, Keysun Çayı, Çakal Çayı, Kalburcu Çayı, Değirmen Çayı, Birimşe Çayı, Eğriçay ve Halya Deresidir. == İlçelerTUİK ve KGM == === İlçelerin Konumu === Konum bilgileri İlçe Kuruluş yılıİçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü Alanı km² Rakım mt. Merkeze uzaklık kmKarayolları Genel Müdürlüğü Ulaşan yollar Adıyaman Merkez 1.814 701 Besni Cumh.önce 1.235 902 44 Çelikhan 1954 444 1.388 57 Adıyaman=>, -10=> Gerger 1954 668 750 100 Gölbaşı 1958 800 902 63 Kahta Cumh.önce 1.274 724 35 Samsat 1960 319 593 47 Sincik 1990 495 1.373 69 Tut 1990 290 929 59 ADIYAMAN 1954 7.337 == Nüfus == Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2023 verileri ) Adıyaman İli Nüfusu: 635.169'dur. Bu nüfusun %76,77'si şehirlerde yaşamaktadır (2022 sonu). İlin yüzölçümü 7.337 km2'dir. İlde km2'ye 87 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 174’dür.) İlde yıllık nüfus % 0,48 oranında azalmıştır. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Merkez i(% 1,25), Samsat (% -9,16) 06 Şubat 2023 TÜİK verilerine göre 9 İlçe, 23 belediye, bu belediyelerde 174 mahalle, ayrıca 453 köy bulunmaktadır. 2022 yılı sonunda Adıyaman ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri''' İlçe Nüfus 2021 Nüfus 2022 Nüfus Artışı % Belediye Sayısı Mahalle Sayısı Köy Sayısı Köy Nüfusu Şehir nüfusu Şehirde oturan Alanı km2 km2'ye düşen kişi Besni 77.207 77.180 -0,04 6 37 67 27.584 49.596 64,26 1235 62 Çelikhan 15.294 14.858 -2,89 2 17 20 3.359 11.499 77,39 444 33 Gerger 16.416 15.711 -4,39 1 4 45 12.954 2.757 17,55 668 24 Gölbaşı 50.150 50.324 0,35 4 17 30 10.766 39.558 78,61 800 63 Kahta 127.534 128.961 1,11 3 25 102 36.082 92.879 72,02 1274 101 Merkez 312.207 316.140 1,25 3 49 135 38.378 277.762 87,86 1814 174 Samsat 7.313 6.673 1 4 16 2.883 3.790 56,80 319 21 Sincik 16.341 15.947 -2,44 2 14 24 9.441 6.506 40,80 495 32 Tut 9.686 9.375 -3,26 1 7 14 6.080 3.295 35,15 290 32 Adıyaman 632.148 635.169 23 174 453 147.527 487.642 76,77 7.339 87 === İlin yıllara göre nüfusları === == Yönetim == İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclisleri oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar. İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23) İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer. Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur. Adıyaman Valisi, 1976-İzmir doğumlu Osman Varol Haziran 2023/312 kararla, Ağrı Valisi iken atanmıştır.https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/06/20230626-10.pdf Adıyaman Belediye Başkanı, 1965 Adıyaman doğumlu Süleyman Kılınç (AK PARTİ), 31 Mart 2019 seçimlerinde %53,22 oy oranıyla seçilmiştir. 2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Adıyaman İl Genel Meclisi üye sayısı, 27 AK Parti, 2 CHP ve 1 SAADET olmak üzere 30’dur. Adıyaman Belediye meclisi ise 28 AK Parti, 9 SAADET olmak üzere 37 üyeden oluşur. 2023 Türkiye genel seçimleri sonucuna göre Adıyaman'ın Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki üyelerinin siyasi partilere dağılımı: 4 AK Parti, 1 CHP'dir.https://www.ysk.gov.tr/doc/karar/dosya/45639002/2023-1255.pdf == Ekonomi == === Sanayi siteleri === ==== Adıyaman Organize Sanayi Bölgesi ==== 1991 yılında kuruluş çalışmalarına başlanan Adıyaman Organize Sanayi Bölgesinde, 1996 yılında kamulaştırma ve etüd-proje işlemleri tamamlanmıştır. 1997 yılında altyapı çalışmalarına ve arsa tahsis işlemlerine başlanmıştır. İl Merkezine 6 km uzaklıkta, ilimiz kuzeybatı istikametinde, Belediye sınırları içerisinde, TPAO tesisleri ile açılacak olan Adıyaman Kuzey Çevre Yolunun bitişiğinde 150 hektarlık alan üzerinde kurulan Bölge, 86 adet sanayi parseli ile 1. Derecede Kalkınmada Öncelikli Yöre, teşvik, imkân ve kolaylıklarıyla sanayicilerimizin hizmetine sunulmuştur. Adıyaman Küçük Sanayi sitesi 1969 yılında kurulmuş 1987 yılında ihale edildikten sonra yapımına fiilen 30.4.1988 yılında başlanmış ve 2000 yılı içerisinde tamamlanarak hizmete açılmıştır. Toplam 350.000 m² alana sahip olan sitede 350 adet iş yeri bulunmaktadır. Ancak Küçük Sanayi sitesinin ihtiyacı karşılayamaması nedeniyle 200 ek iş yeri 2001 yatırım programına alınarak inşaatına başlanmıştır. Besni Organize Sanayi Bölgesi 2005 yılında 120 hektarlık alana kurulmaya başlayan ve her geçen gün yatırımcısını artıran Besni OSB şu an için 12 işletmeye ev sahipliği yapıyor. ==== Besni Küçük Sanayi sitesi ==== Besni'nin Kayaardı mevkiinde 06.12.1993 tarihinde ihale edilen sitenin inşaatına Nisan 1994 yılında başlanılmıştır. Besni Küçük Sanayi Sitesi % 85 sanayi ve Ticaret Bakanlığı kredi desteği ile yürütülmektedir. Tamamlandığında 278 iş yerinin bulunacağı sitenin inşaatı % 30 oranında tamamlanmış olup, faaliyete geçtiğinde 1500 kişi istihdam edilecektir. ==== Gölbaşı Küçük Sanayi sitesi ==== 22 Kasım 1989 yılında kurulan küçük sanayi sitesinin inşaatı Gaziantep yolu üzerinde belediye imar planı içerisinde 30 dönüm üzerinde devam etmektedir. K.S.S 100 iş yeri kapasiteli %70 sanayi ve Ticaret Bakanlığı Kredi desteğine sahiptir. Site tamamlandığında küçük esnaf ve zanaatkar daha sağlıklı ortamlarda daha iyi hizmet verme imkânına kavuşacaktır. ==== Öz Kahta Küçük Sanayi Sitesi ==== Kahta Küçük Sanayi Sitesi 27.09.1996 yılında kurulmuş olup, proje çalışmaları tamamlanmıştır. 2001 yılı revize yatırım programına alınması için girişimler devam etmektedir. == Spor == 2018-19 Sezonu sonunda Futbol takımı Adıyaman 1954, BAL'a düşmüştür. Ayrıca BAL takımı Kahta Dirilişspor ve Kadın voleybol 2. Lig takımı Adıyaman İ.Kültür S. da küme düşmüştür. Liglerdeki en başarılı sonucu, Hentbol erkekler süper lig takımı Adıyaman Belediye SK ligde 5. olarak elde etmiştir. Futbol Türkiye Kupası 'nda Adıyaman 1954, 2.turda elenmiştir. Hentbol Türkiye Kupası'nda Adıyaman Belediye SK 2.tur grup maçlarında elenmiştir. Adıyaman'da, 8.598 kişi kapasiteli Atatürk Stadyumu en önemli spor tesisidir. Ayrıca, 1.000 kişilik Adıyaman Belediyesi Spor Salonu ve 1.000 kişilik Adıyaman Üniversitesi Kapalı Yüzme Havuzu vardır. == Ayrıca bakınız == * Adıyaman'ın ilçeleri * Adıyaman ilindeki yerleşim yerleri listesi * Adıyaman Üniversitesi * Adıyaman ili genel seçim sonuçları * Adıyaman Müzesi * Nemrut Dağı ;Arkeolojik sitler * Gritille * Hayaz Höyük * Nemrut Dağı Millî Parkı * Samsat Höyük * Tille Höyük == Kaynakça == == Dış bağlantılar == * Adıyaman Valiliği * Adıyaman Köyleri * Adıyaman İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü * YerelNet Adıyaman sayfası * TÜİK Kategori:Türkiye'nin illeri |
902 | : sağ|çerçevesiz|400x400pik Bu liste, egemen devletlere genel bir bakış sağlamaktadır ve ülkelerin egemenliklerinin tanınması hakkında bilgi veren bir listedir. Birleşmiş Milletler'in kayıtlarına göre dünya üzerinde toplamda 208 ülke yer almaktadır. Listelenen 208 ülke, Birleşmiş Milletler'e (BM) üyelik durumlarına göre üç kategoriye ayrılabilir: 193 BM üye devleti, 2 BM gözlemci devleti ve diğer 13 devlet. BM üyesi olmayan ülkeler ise listede eğik gösterilmiştir. Uluslararası ortamda tanınan, Birleşmiş Milletler'e üye olmayan ülkeler şunlardır: * 1971'den itibaren Birleşmiş Milletler'e üye olmayan, ancak uluslararası hukuk ve Montevideo Konvansiyonu'na göre devlet olarak tanımlanan ülke: Çin Cumhuriyeti (Tayvan) * Birleşmiş Milletler'in 41 üyesi tarafından tanınan, fakat Birleşmiş Milletler tarafından tanınmayan ülke: Sahra Arap Demokratik Cumhuriyeti (Batı Sahra) * Birleşmiş Milletler'in 97 üyesi ve Çin Cumhuriyeti tarafından tanınan ülke: KosovaAyrıntılar için: Kosova'nın tanınma süreci * Türkiye dışında herhangi bir Birleşmiş Milletler üyesi tarafından tanınmayan ülke: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (Kıbrıs Cumhuriyeti) * Rusya, Venezuela ve Nikaragua dışındaki Birleşmiş Milletler üyeleri tarafından tanınmayan ülkeler: Abhazya (Gürcistan) ve Güney Osetya (Gürcistan) * Birleşmiş Milletler'in hiçbir üyesi tarafından tanınmayan fiilen bağımsız ülkeler: Dağlık Karabağ Cumhuriyeti (Azerbaycan), Transdinyester (Moldova), Somaliland (Somali) küçükresim|500x500px||orta == A == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Abhazya KafkasyaHukuken Gürcistan sınırları içerisindedir. Sohum Abhazca, Rusça 244.926 Abhazya apsarı, Rus rublesi Afganistan Asya Kâbil Peştuca, Darice 40.340.000 Afgani Almanya Orta Avrupa Berlin Almanca 83.701.000 Euro Amerika Birleşik Devletleri Kuzey AmerikaDünyanın en kalabalık 3. ülkesidir. En çok Hristiyanın yaşadığı ülkedir. Washington - 333.886.000 Amerikan doları Andorra Batı Avrupa Andorra la Vella Katalanca 77.421 Euro Angola Güneybatı Afrika Luanda Portekizce 34.588.000 Kwanza Antigua ve Barbuda Karayipler St. John's İngilizce 99.100 (tahminî) Doğu Karayip doları Arjantin Güney Amerika Buenos Aires İspanyolca 45.808.250 Arjantin pesosu Arnavutluk Balkanlar Tiran Arnavutça 2.866.343 Arnavut leki Avustralya Okyanusya Canberra - 25.923.217 Avustralya doları Avusturya Orta Avrupa Viyana Almanca 9.036.475 Euro Azerbaycan Kafkasya Bakü Azerice 10.248.551 Azerbaycan manatı == B == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Bahamalar Karayipler Nassau İngilizce 398.670 Bahama doları Bahreyn Basra Körfezi Manama Arapça 1.751.737 Bahreyn dinarı Bangladeş Orta Asya Dakka Bengalce 167.054.664 Bangladeş takası Barbados Karayipler Bridgetown İngilizce 287.814 Barbados Doları Belçika Orta Avrupa Brüksel Felemenkçe, Fransızca, Almanca 11.641.129 Euro Belize Kuzey Amerika Belmopan İngilizce 408.700 Belize doları Benin Batı Afrika Porto-Novo Fransızca 12.644.402 Batı Afrika CFA Frangı Belarus Kuzey Avrupa Minsk Rusça 9.429.723 Belarus rublesi Bhutan Hint Anakarası Thimphu Dzongka 783.552 Ngultrum Birleşik Arap Emirlikleri Arap Yarımadası Abu Dabi Arapça 10.023.383 BAE dirhemi Birleşik KrallıkBirleşik Krallık; İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda olmak üzere dört kurucu ülkeden oluşur. Kuzeybatı Avrupa Londra İngilizce 68.311.726 İngiliz sterlini Bolivya Güney Amerika Sucre İspanyolca, Keçuva, 11.917.065 Boliviano Bosna-Hersek Balkanlar Saraybosna Boşnakça, Sırpça, Hırvatça 3.259.696 Marka Botsvana Güney Afrika Gaborone İngilizce 2.417.950 Pula Brezilya Güney AmerikaDünyanın en kalabalık 6. ülkesidir. Brasilia Portekizce 214.541.770 Brezilya reali Brunei Borneo Adası Bandar Seri Begavan Malayca 443.220 Brunei doları Bulgaristan Balkanlar Sofya Bulgarca 6.868.072 Lev Burkina Faso Batı Afrika Ouagadougou Fransızca 21.851.845 Afrika frangı Burundi Orta Afrika Gitega Fransızca, Rundice 12.465.455 Burundi frangı == C == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Cezayir Kuzey Afrika Cezayir Arapça 44.936.046 Cezayir dinarı Cibuti Doğu Afrika Cibuti Arapça, Fransızca 1.008.880 Cibuti frangı == Ç == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Çad Orta Afrika N'Djamena Fransızca, Arapça 17.203.487 Afrika frangı Çekya Doğu Avrupa Prag Çekçe 10.723.619 Çek korunası Çin Doğu AsyaDünyanın en kalabalık 2. ülkesidir. Yakın zamanda Hindistan en kalabalık ülke unvanını almıştır. Pekin Çince 1.445.025.408 Çin yuanı == D == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Kafkasya Hankendi Ermenice,Rusça 150.932 Ermeni dramı, Karabağ dramı Danimarka İskandinavya Kopenhag Danca 5.825.425 Danimarka kronu Doğu Timor Güneydoğu Asya Dili Portekizce, Tetum 1.357.733 Amerikan doları Dominik Cumhuriyeti Karayipler Santo Domingo İspanyolca 11.000.766 Dominik pezosu Dominika Karayipler Roseau İngilizce 72.241 Doğu Karayip doları == E == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Ekvador Güney Amerika Qutio İspanyolca 17.979.759 Amerikan doları Ekvator Ginesi Sahra Altı Afrika Malabo İspanyolca, Fransızca 1.474.845 CFA frangı El Salvador Orta Amerika San Salvador İspanyolca 6.534.288 El Salvador kolonu Endonezya Güneydoğu AsyaDünyanın en kalabalık 4. ülkesidir. En çok Müslümanın yaşadığı ülkedir. Cakarta Endonezce 277.685.640 Endonezya rupiahı Eritre Doğu Afrika Asmara Tigrinya, Arapça, İngiizce 3.644.455 Nakfa Ermenistan Kafkasya Erivan Ermenice 2.967.548 Ermeni dramı Estonya Baltık Ülkesi Tallinn Estonca 1.320.434 Euro Esvatini Güney Afrika Mbabane İngilizce, Swati dili 1.179.654 Lilangeni, Rand Etiyopya Doğu Afrika Addis Ababa Amharca 119.499.870 Etiyopya birri == F == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Fas Kuzey Afrika, Mağripler Rabat Arapça 37.554.604 Fas dirhemi Fiji Okyanusya'da bir ada ülkesi Suva İngilizce 906.735 Fiji doları Fildişi Sahili Batı Afrika Yamoussoukro Fransızca 27.455.109 Afrika frangı Filipinler Güney Asya Manila Filipince, İngilizce 111.805.981 Filipinler pesosu Filistin Orta DoğuBMGK gözlemci üyesidir. Kudüsİsrail de başkentinin Kudüs olduğunu iddia etmektedir; ancak Birleşmiş Milletler, bu kararı tanımadığını açıklamıştır. \---- Arapça 5.290.709 Mısır lirası, Yeni İsrail şekeli, Ürdün dinarı, Filistin poundu Finlandiya İskandinavya Helsinki Fince, İsveççe 5.549.571 Fin markkası Fransa Orta Avrupa Paris Fransızca 65.511.923 Euro, Fransız frangı == G == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Gabon Orta Afrika Libreville Fransızca 2.306.099 Afrika frangı Gambiya Batı Afrika Banjul İngilizce 2.528.214 Gambiya dalasisi Gana Batı Afrika Akra İngilizce 32.096.372 Cedi Gine Batı Afrika Konakri Fransızca 13.706.833 Gine frangı Gine-Bissau Batı Afrika Bissau Portekizce 2.042.055 CFA frangı Grenada Karayipler'de bir ada ülkesi St. George's İngilizce 113.168 Doğu Karayip doları Guyana Güney Amerika Georgetown İngilizce 792.198 Guyana doları Guatemala Orta Amerika Guatemala İspanyolca 18.426.830 Guatemala quetzalı Güney Afrika Cumhuriyeti Güney Afrika Pretoria / Bloemfontein / Cape Town 11 taneGüney Afrika Cumhuriyeti'nin, aralarında İngilizcenin de olduğu birbirinden farklı 11 tane resmî dili vardır. 60.380.651 Güney Afrika randı Güney Kıbrıs Akdeniz Lefkoşa Yunanca 1.218.808 Euro Güney Kore Uzakdoğu Seul Korece 51.290.720 Won Güney Osetya Kafkasya Tshinvali Osetçe, Rusça 70.000 Rus lublesi Güney Sudan Orta Afrika Cuba İngilizce 11.193.725 Güney Sudan lirası Gürcistan Kafkasya Tiflis Gürcüce 3.970.798 Gürcistan larisi == H == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Haiti Karayipler'de bir ada ülkesi Port-au-Prince Fransızca 11.613.004 Gourde Hırvatistan Balkanlar Zagreb Hırvatça 4.071.152 Kuna Hindistan Hint AnakarasıDünyanın en kalabalık ülkesidir. Yakın zamanda Çin'i geçmiştir ve en kalabalık ülke olmuştur. Yeni Delhi Hintçe, İngilizce 1.399.948.850 Rupi Hollanda Batı Avrupa Amsterdam Felemenkçe, Almanca 17.191.540 Euro Honduras Orta Amerika Tegucigalpa İspanyolca 10.146.241 Lempira == I == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para Birimi Irak Orta Doğu Bağdat Arapça, Kürtçe 41.745.695 Irak dinarı == İ == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi İran Batı Asya Tahran Farsça 85.460.027 İran riyali İrlanda Batı Avrupa Dublin İrlandaca, İngilizce 4.990.402 Euro İspanya İber Yarımadası Madrid İspanyolca 46.700.263 Euro İsrail Orta DoğuYahudilerin çoğunlukta olduğu tek ülkedir. \- İsrail, tıpkı Filistin gibi başkentinin Kudüs olduğunu ilan etmiştir. Ancak BM, bu kararı tanımamıştır. İbranice 8.859.077 Yeni İsrail şekeli İsveç İskandinavya Stockholm İsveççe 10.186.877 İsveç kronu İsviçre Orta Avrupa - İsviçre'nin resmî başkenti yoktur. Almanca, Fransızca, İtalyanca 8.741.235 İsviçre frangı İtalya Güney Avrupa Roma İtalyanca 60.282.261 Euro İzlanda Kuzey Avrupa Reykjavík İzlandaca 344.292 İzlanda kronu == J == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Jamaika Karayipler Kingston İngilizce 2.977.781 Jamaika doları Japonya Uzak Doğu Tokyo Japonca 125.709.303 Japon yeni == K == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Kamboçya Doğu Asya Phnom Penh Kmerce 17.052.338 Riel Kamerun Orta Afrika Yaoundé Fransızca, İngilizce 27.615.325 Afrika frangı Kanada Kuzey Amerika Ottawa İngilizce, Fransızca 38.228.381 Kanada doları Karadağ Balkanlar Podgorica Karadağca 627.783 Euro Katar Orta Doğu Doha Arapça 2.954.886 Katar riyali Kazakistan Orta Asya Astana Kazakça, Rusça 19.086.898 Tenge, Kazak manatı Kenya Doğu Afrika Nairobi Svahili, İngilizce 55.676.559 Kenya şilingi Kırgızistan Orta Asya Bişkek Kırgızca, Rusça 6.673.191 Som, Kırgız manatı Kiribati Pasifik Güney Tarava Kiribatice, İngilizce 122.568 Avustralya doları Kolombiya Güney Amerika Bogotá İspanyolca 51.227.789 Kolombiya pesosu Komorlar Hint Okyanusu Moroni Komorca, Arapça, Fransızca 898.870 Komor frangı Kongo Cumhuriyeti Orta Afrika Brazzaville Fransızca 5.737.955 Afrika frangı Kongo DC Orta Afrika Kinşasa Kongoca, Fransızca, 94.032.226 Kongo frangı Kosova BalkanlarKısmî tanırılığa sahiptir. Tanımayan ülkelere göre hukuken Sırbistan sınırları içerisinde. Priştine Arnavutça, Sırpça 1.739.825 Euro Kosta Rika Orta Amerika San José İspanyolca 5.157.931 Kosta Rika kolonu Kuveyt Orta Doğu Kuveyt Arapça 4.346.440 Kuveyt dinarı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti AkdenizTürkiye dışında herhangi bir Birleşmiş Milletler üyesi tarafından tanınmayan ülkedir. Hukuken Kıbrıs Cumhuriyeti sınırları içerisinde. Kuzey Lefkoşa Türkçe 380.000 Türk lirası Kuzey Kore Uzak Doğu Pyongyang Korece 25.931.196 Kuzey Kore wonu Kuzey Makedonya Balkanlar Üsküp Makedonca, Arnavutça 2.080.438 Makedonya dinarı Küba Karayipler'de bir ada ülkesi Havana İspanyolca 11.305.268 Küba pezosu == L == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Laos Güneydoğu Asya Vientiane Laoca 7.428.649 Kip Lesotho Güney Afrika Maseru Sotho dili, İngilizce 2.168.423 Loti, Rand Letonya Doğu Avrupa Riga Letonca 1.859.332 Euro Liberya Batı Afrika Monrovia İngilizce 5.252.355 Liberya doları Libya Kuzey Afrika Trablus Arapça 6.992.919 Libya dinarı Lihtenştayn Orta Avrupa Vaduz Almanca 36.281 İsviçre frangı Litvanya Doğu Avrupa Vilnius Litvanca 2.682.092 Litas Lübnan Orta Doğu Beyrut Arapça 6.694.070 Lübnan poundu Lüksemburg Batı Avrupa Lüksemburg Lüksemburgca, Almanca, Fransızca 636.763 Euro == M == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Macaristan Orta Avrupa Budapeşte Macarca 9.615.551 Forint Madagaskar Afrika'da bir ada ülkesi Antananarivo Malgaşça, Fransızca 28.862.669 Malagaz rangı Malavi Güneydoğu Afrika Lilongwe İngilizce, Çevaca 19.129.952 Kvaça Maldivler Hint Okyanusu'nda bir adalar ülkesi Malé Maldivce, İngilizce 534.893 Rufiyaa Malezya Güneydoğu Asya Kuala Lumpur Malayca 32.974.690 Ringgit Mali Batı Afrika Bamako Fransızca 21.221.904 Afrika frangı Malta Avrupa'da bir ada ülkesi Valletta Maltaca, İngilizce 443.274 Malta lirası Marshall Adaları Kuzey Pasifik Majuro İngilizce, Marshallca, Japonca, Hintçe 59.930 Amerikan doları Mauritius Hint Okyanusu'nda ada ülkesi Port Louis - 1.273.263 Mauritius rupisi Meksika Orta Amerika Meksiko İspanyolca 130.881.401 Meksika pesosu Mısır Kuzey Afrika Kahire Arapça 105.216.402 Mısır lirası Mikronezya Federal Devletleri Pasifik'te bir ada ülkesi Palikir İngilizce 116.892 Amerikan doları Moğolistan Orta Asya Ulan Batur Moğolca 3.350.579 Togrot Moldova Doğu Avrupa Kişinev Moldovaca 4.015.642 Moldova leyi Monako Batı Avrupa Monaco-Ville Fransızca 39.242 Euro Moritanya Batı Afrika Nuakşot Arapça 4.846.413 Ouguiya Mozambik Güneydoğu Afrika Maputo Portekizce 32.706.400 Metikal Myanmar Güneydoğu Asya Nepido Birmanca 55.059.831 Kyat == N == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Namibya Güneybatı Afrika Windhoek İngilizce, Almanca 2.612.482 Namibya doları Nauru Pasifik'te bir ada ülkesi Yaren (de facto) Nauruca, İngilizce 10.860 Avustralya doları Nepal Güney Asya Katmandu Nepalce 29.940.849 Nepal rupesi Nikaragua Orta Amerika ülkesi Managua İspanyolca 6.742.200 Nigaruka korbobası Nijer Batı Afrika ülkesi Niamey Fransızca 25.715.811 Afrika frangı Nijerya Gine Körfezi'nde bir Afrika ülkesi Abuja İngilizce 214.486.053 Naira Norveç Bir İskandinav ülkesi Oslo Norveççe 5.491.764 Norveç kronu == O == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Orta Afrika Cumhuriyeti Afrika'nın ortasında bir kara ülkesi Bangui Sango, Fransızca 4.985.779 Afrika frangı == Ö == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Özbekistan Orta Asya'da bir ülke Taşkent Özbekçe 34.128.386 Özbekistan somu == P == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Pakistan Orta Asya'da bir ülke İslamabad Urduca, İngilizce 227.440.243 Pakistan rupisi Palau Kuzey Pasifik'te bir adalar ülkesi Ngerulmud İngilizce, Palauca 18.175 Amerikan doları Panama Orta Amerika Panamá İspanyolca 4.413.172 Panama balboası Papua Yeni Gine Yeni Gine Adası'nın doğusunda bir ülke Port Moresby İngilizce, Tok Pisin, Hiri Motu 9.214.227 Papua Yeni Gine kinesi Paraguay Güney Amerika Asunción İspanyolca, Guarani 7.262.998 Paraguay guaranisi Peru Güney Amerika Lima İspanyolca 33.446.076 Nuevo Sol Polonya Doğu Avrupa Varşova Lehçe 37.744.774 Polonya zlotisi Portekiz Güney Avrupa, İber Yarımadası Lizbon Portekizce 10.154.893 Euro == R == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Romanya Balkanlar'da bir ülke Bükreş Rumence 19.095.090 Romanya leyi Ruanda Orta Afrika ülkesi Kigali Ruandaca, İngilizce, Fransızca 13.450.717 Ruanda frangı Rusya Doğu Avrupa ülkesi Moskova Rusça 145.688.479 Rus rublesi == S == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti Batı Afrika Layun Arapça 597.339 Fas dirhemi Saint Kitts ve Nevis Bir Karayip ülkesi Basseterre İngilizce 53.672 Doğu Karayip doları Saint Lucia Bir Karayip ülkesi Castries İngilizce 184.637 Doğu Karayip doları Saint Vincent ve Grenadinler Bir Karayip ülkesi Kingstown İngilizce 111.345 Doğu Karayip doları Samoa Pasifik'te bir ülke Apia Samoaca 201.759 Tala San Marino Orta Avrupa'da küçük bir ülke San Marino İtalyanca 34.031 Euro São Tomé ve Príncipe Atlas Okyanusu'nda adalar ülkesi São Tomé Portekizce 226.035 Dobra Senegal Batı Afrika ülkesi Dakar Fransızca 17.455.217 CFA frangı Seyşeller Hint Okyanusu'nda adalar ülkesi Victoria Seyşeller Kreolü, Fransızca, İngilizce 99.093 Seyşeller rupisi Sırbistan Balkanlar'da bir ülke Belgrad Sırpça 8.666.156 Sırp dinarı Sierra Leone Batı Afrika ülkesi Freetown İngilizce 8.231.282 Leone Singapur Güneydoğu Asya'da ada ülkesi Singapur İngilizce, Malayca, Çince, Tamilce 5.920.425 Singapur doları Slovakya Orta Avrupa Bratislava Slovakça 5.456.560 Euro Slovenya Orta Avrupa Ljubljana Slovence 2.077.135 Euro Solomon Adaları Pasifik'te adalar ülkesi Honiara İngilizce 713.434 Solomon doları Somali Afrika Boynuzu'nda bir ülke Mogadişu Somalice, Arapça 16.655.131 Somali şilini Somaliland Hiçbir ülke tarafından tanınmamaktadır. Hargeisa Somalice, Arapça, İngilizce 3.500.000 Somaliland şilini Sri Lanka Hint Okyanusu'nda bir ada ülkesi Kolombo Seylanca, Tamilce 21.525.675 Sri Lanka rupisi Sudan Doğu Afrika'da bir ülke Hartum Arapça, İngilizce 45.538.035 Sudan dinarı Surinam Güney Amerika Paramaribo Felemenkçe 594.167 Surinam guldeni Suriye Orta Doğu Şam Arapça 19.206.952 Suriye sterlini Suudi Arabistan Arap Yarımadası'nda bir ülke Riyad Arapça 35.560.980 Suudi riyali == Ş == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Şili Güney Amerika Santiago İspanyolca 19.154.489 Şili pezosu == T == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Tacikistan Orta Asya'nın güneyinde bir ülke Duşanbe Tacikçe 9.852.288 Somoni Tanzanya Doğu Afrika Dodoma Svahili, İngilizce 62.556.905 Tanzanya şilini Tayland Güneydoğu Asya, Uzak Doğu Bangkok Tayca 69.962.271 Tayland bahtı Tayvan Doğu Asya'da, çok az ülke tarafından tanınan ülkeEski adı "Formoza" veya "Milliyetçi Çin" olan "Çin Cumhuriyeti". Uluslararası alanda "Çin Taipeisi" olarak anılır. Taipei Standart Çince 23.570.344 Yeni Tayvan doları Togo Batı Afrika Lomé Fransızca 8.594.640 CFA frangı Tonga Pasifik'te adalar ülkesi. Nuku'alofa Tongaca, İngilizce 107.187 Pa'anga Transdinyester Hiçbir ülke tarafından tanınmayan Doğu Avrupa ülkesi Tiraspol Rusça, Moldovca, Ukraynaca 469.000 Transdinyester rublesi Trinidad ve Tobago Karayipler'de ada ülkesi Port of Spain İngilizce 1.403.540 Trinidad ve Tobago doları Tunus Kuzeybatı Afrika ülkesi Tunus Arapça 11.980.655 Tunus dinarı Tuvalu Pasifik'te adalar ülkesi Funafuti Tuvalyanca, İngilizce 12.003 Avustralya doları Türkiye Batı Asya ve Güneydoğu Avrupa ülkesi Ankara Türkçe 85.065.043 Türk lirası Türkmenistan Orta Asya ülkesi Aşkabat Türkmence 6.155.886 Manat == U == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Uganda Doğu Afrika ülkesi Kampala İngilizce, Shavili 47.751.664 Uganda şilini Ukrayna Doğu Avrupa ülkesi Kiev Ukraynaca 43.305.696 Ukrayna hrivnası Umman Arap Yarımadası'nın güneydoğusunda bir ülke Maskat Arapça 5.249.719 Umman riyali Uruguay Güney Amerika ülkesi Montevideo İspanyolca 3.489.790 Uruguay pesosu == Ü == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Ürdün Bir Orta Doğu ülkesi Amman Arapça 10.245.077 Ürdün dinarı == V == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Vanuatu Pasifik'te adalar ülkesi. Port Vila Bislamaca, İngilizce, Fransızca 318.546 Vatu Vatikan Güney AvrupaBMGK gözlemci üyesidir. Vatikan İtalyanca, Latince 801 Euro Venezuela Güney Amerika Caracas İspanyolca 29.370.242 Venazuela bolivari Vietnam Bir Hindiçini ülkesi. Hanoi Vietnamca 98.494.754 Vietnam dongu == Y == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Yemen Arap Yarımadası'nın güneybatısında bir ülke San'a Arapça 30.842.866 Yemen dinarı Yeni Zelanda Okyanusya'da bir ada ülkesi Wellington İngilizce, Maorice 4.878.752 Yeni Zelanda doları Yeşil Burun Adaları Batı Afrika'da bir ada ülkesi Praia Portekizce 564.680 Yeşil Burun Adaları eskudosu Yunanistan Bir Güneydoğu Avrupa ülkesi Atina Yunanca 10.340.713 Euro == Z == Ülke Açıklama Başkent Resmî dil Nüfus Para birimi Zambiya Eski adı Kuzey Rodezya olan Güney Afrika ülkesi Lusaka İngilizce 19.246.995 Kwacha Zimbabve Eski adı Rodezya olan Güney Afrika ülkesi Harare İngilizce, Çevaca, 15.245.700 Zimbabwe doları == Bağımlı Ülkeler == Hükümran ülkeler dışında özerk yapıya ve özel statüye sahip pek çok ülke bulunmaktadır. Aşağıda bu bağımlı ülkelerin listesi verilmiştir: == Notlar == == Ayrıca bakınız == * Ülke *Tanınmayan devletler listesi * Ülke bayrakları listesi == Kaynakça == * Büyük Atlas, Karatay Yayınları, Konya, 2010 * |
2,461 | == Olaylar == * 1 Şubat - Paris Antlaşması ile Kırım Savaşı sona erdi * 18 Şubat - Islahat Fermanı * ABD’de James Buchanan 15. başkan oldu * 7 Haziran - Dolmabahçe Sarayı kullanıma açıldı. * Gözleve Muharebesi'nın bitişi * TCDD kuruldu. * Gregor Mendel genetik üzerine yaptığı araştırmalara başladı. * 12 Ekim - Girit'te 7,7 Mw ile 8,3 Mw arasında bir deprem meydana geldi. == Süregelen olaylar == * İngiltere-İran Savaşı * Kırım Savaşı * II. Afyon Savaşı * Taiping Ayaklanması == Doğumlar == * 6 Mayıs - Sigmund Freud, Avusturyalı nörolog (ö. 1939) * 10 Temmuz - Nicola Tesla, Sırp asıllı fizikçi, mucit, makine mühendisi ve elektrik mühendisi (ö. 1943). * 29 Kasım - Theobald von Bethmann Hollweg, Alman şansölyesi (ö. 1921) * 28 Aralık - Woodrow Wilson, ABD'nin 28. başkanı == Ölümler == * 31 Ocak - Khedrup Gyatso, 11. Dalay Lama (d. 1838) * 12 Şubat - Giuseppe Donizetti (Donizetti Paşa), İtalyan müzisyen (d. 1788). * 24 Şubat - Nikolay İvanoviç Lobaçevski, Rus matematikçi (d. 1792). * 3 Mayıs - Adolphe Adam, Fransız besteci (d. 1803) * 21 Temmuz - Emil Aarestrup, Danimarkalı erotik şair (d. 1800) * 29 Temmuz - Robert Schumann, Alman besteci (d. 1810) * ? - Abdullah Paşa, Osmanlı Devleti valisi (d. 1795) |
2,462 | == Olaylar == * 8 Mart - ABD'nin New York kentinde 40.000 dokuma işçisi insanca çalışma koşulları istemiyle greve başladı. Ancak polis grevcilere saldırdı ve çıkan yangında çoğu kadın 129 işçi can verdi. * 10 Mayıs – Hindistan'da İngilizlere karşı Sepoy İsyanı başladı == Doğumlar == === Ocak === === Şubat === * 22 Şubat - Heinrich Hertz, Alman fizikçi (ö. 1894) === Mart === === Nisan === === Mayıs === === Haziran === === Temmuz === * 24 Temmuz - Henrik Pontoppidan, Danimarkalı yazar (ö. 1943) === Ağustos === === Eylül === * 8 Eylül - Georg Michaelis, Almanya Şansölyesi (ö. 1936) === Ekim === === Kasım === * 27 Kasım - Charles Scott Sherrington, İngiliz nörofizyolog, histolog, bakteriyolog ve patolog (ö. 1952) === Aralık === ===Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler=== *Zübeyde Hanım, Mustafa Kemal Atatürk'ün annesi (ö. 1923) == Ölümler == * 26 Ocak - Trinley Gyatso, 12. Dalay Lama (ö. 1875) * 5 Eylül - Auguste Comte, Fransız sosyolog, matematikçi ve filozof. Sosyolojinin babası olarak tanımlanmaktadır (d. 1798). * 26 Kasım - Joseph Freiherr von Eichendorff (Joseph Karl Benedikt von Eichendorff), Alman romantizm'in önemli lirik şair ve düzyazı yazarlarındandır (d. 1788). |
2,463 | == Olaylar == * 29 Temmuz - ABD ve Japonya Harris Antlaşması'nı imzaladı. * Minnesota 32. eyalet olarak ABD birliğine katıldı. * İlk başarılı Atlantik aşırı telgraf kablosunu döşeyen gemi olan Great Eastern suya indirildi. * Babür İmparatorluğu, Birleşik Krallık tarafından yıkıldı ve yerine koloni olarak Britanya Hindistanı kuruldu. * Osmanlı İmparatorluğu Eşcinselliği serbest bıraktı == Doğumlar == * 18 Mart - Rudolf Diesel, Alman mucit (ö. 1913) * 4 Nisan - Remy de Gourmont, Fransız şair (ö. 1915) * 23 Nisan - Max Planck, Alman fizikçi, Nobel Ödülü sahibi (ö. 1947) * 16 Haziran - John Peter Russell, Avustralyalı ressam. (ö. 1930) * 27 Ekim - Theodore Roosevelt, ABD Başkanı * 30 Ekim - Duiliu Zamfirescu, Rumen yazar * 20 Kasım - Selma Lagerlöf, Alman Yazar. (ö. 16 Mart 1940) * Mehmet Ubeydullah Hatipoğlu, Osmanlı ve Türk siyasetçi * Kāng Yǒuwéi (), Neokonfüçyüsçü filozof, Kanton yakınlarında doğdu. * Louise Abbema, Fransız ressam (ö. 1927) * Hoca Ali Rıza (ö. 1930 Üsküdar), Türk ressam == Kaynakça == |
2,465 | 1860 (MDCCCLX) pazar günü başlayan bir artık yıldır. == Olaylar == * 21 Mayıs 1864'te Çerkes Sürgünü başladı. * Sezyum elementi keşfedildi * Çalışan bir içten yanmalı motor Jean Joseph Etienne Lenoir tarafından yapıldı * Fransa'da Ren Nehri üzerindeki Karlsruhe'de ilk uluslararası bilimsel konferans kimyagerler tarafından düzenlendi. Konferansta Avogadro Hipotezi kabul edildi * Abraham Lincoln ABD'nin 16. başkanı oldu * 22 Ekim - Türkiye'nin ilk Gazetesi olan Tercüman-ı Ahval basıldı * 20 Aralık – Güney Karolina, ABD birliğinden ayrıldı == Doğumlar == * 3 Ocak - Kato Takaaki, Japonya başbakanı (d. 1926) * 29 Ocak - Anton Çehov, Rus yazar (ö. 1904) * 25 Mayıs - James McKeen Cattell, Amerikalı bilim insanı (ö. 1944) * 29 Mayıs - Isaac Albéniz, İspanyol besteci ve piyanist (ö. 1909) ;Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler: * Miralay Sadık Bey, Türk asker ve siyaset adamı. (ö. 23 Şubat 1941) == Ölümler == * 29 Haziran - Thomas Addison, İngiliz hekim (d. 1793). * 21 Eylül - Arthur Schopenhauer, Alman filozof ve düşünür (d. 1788). * 24 Ekim - Élie Louis Decazes (ve Glücksberg Dükü), Fransız siyasetçi (d. 1780). |
2,464 | == Olaylar == * Charles Dickens'in ünlü romanı "İki Şehrin Hikayesi" yayımlandı. * Charles Robert Darwin, doğal seçilim yoluyla evrim kuramını açıkladığı "Türlerin Kökeni" isimli kitabını yayımladı. * Oregon 33. eyalet olarak ABD birliğine katıldı. * 4 Aralık - Mekteb-i Mülkiye kuruldu. * New York'ta Central Park açıldı. * Kızıldeniz'le Akdeniz'i birbirine bağlayacak 101 mil uzunluğundaki Süveyş Kanalı'nın kazılmasına Akdeniz'deki kıyı kenti Port Said'de başlandı. * İsviçreli iş insanı Henri Dunant, İtalya'da Solferino Muharebesi sonrası uluslararası Kızılhaç'ı kurmaya karar verdi. * 27 Ağustos - Dünya'nın ilk petrol kuyusu ABD'de açıldı. * Carrington Olayı: Güneş'teki büyük patlamalardan dolayı Dünya'ya gelen jeomanyetik fırtına bütün telgraf kablolarını bozmuş ve gece bu olayı yaşayan insanlara gazete okuyabilmelerini sağlayacak kadar ışık getirmiştir. 200px|küçükresim|İtalya'nın 1859'daki siyasi durumu == Doğumlar == * 11 Ocak – George Nathaniel Curzon, İngiliz devlet adamı ve Viceroy of India (ö. 1925) * 27 Şubat – Wilhelm II, Almanya'nın son imparatoru ve Prusya Kralı (ö. 1941) * 1 Şubat **Henry Miller, Aktör ve yapımcı (ö. 1926) ** Victor Herbert, Besteci (Babes In Toyland) (ö. 1924) * 3 Şubat – Hugo Junkers, Alman sanayici ve uçak tasarımcısı (ö. 1935) * 6 Şubat – Elias Disney, Amerikan çiftçi ve Walt Disney'in babası (ö. 1941) * 8 Şubat - Gabriele Reuter, Alman kadın edebiyatçı (ö. 1941) * 14 Şubat – Henry Valentine Knaggs, English physician and author (ö. 1954) * 16 Şubat – George Washington Gale Ferris, inventor of the Ferris wheel (ö. 1896) * 19 Şubat – Svante Arrhenius, İsveçli kimyacı ve fiziksel kimya biliminin kurucularından. (ö. 1927) * 28 Şubat – Florian Cajori, Swiss historian of mathematics (ö. 1930) * 2 Mart – Sholom Aleichem, Ukrayna doğumlu Yahudi yazar (ö. 1916) * 4 Mart – Alexander Stepanovich Popov, Rus fizikçi (ö. 1905) * 8 Mart – Kenneth Grahame, İngiliz yazar (ö. 1932) * 12 Mart – Abraham H. Cannon, American Mormon apostle (d. 1896) * 26 Mart – Alfred Edward Housman, İngiliz şair (ö. 1936) * 8 Nisan – Edmund Husserl, Avuturyalı filozof (ö. 1938) * 15 Mayıs – Pierre Curie, Fransız fizikçi, eşi Marie Curie ile beraber Nobel Fizik Ödülü aldı (ö. 1906) * 22 Mayıs – Arthur Conan Doyle, İskoç yazar (ö. 1930) * 21 Haziran – Henry Ossawa Tanner, Amerikalı sanatçı (ö. 1937) * 6 Temmuz – Verner von Heidenstam, İsveçli yazar, 1916 yılı Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1940) * 11 Temmuz (June 29 Julian Calendar) – Peter Verigin, Doukhobor leader (ö. 1924) * 4 Ağustos - Knut Hamsun, Norveçli yazar (ö. 1952) * 18 Ağustos – Anna Ancher, Dansk ressam (ö. 1935) * 3 Eylül – Jean Jaurès, Fransız sosyalist politikacı (ö. 1914) * 16 Eylül – Yuan Shikai, Çinli diktatör (ö. 1916) * 18 Eylül – Lincoln Loy McCandless, Hawaili politikacı (ö. 1940) * 21 Eylül – Francesc Macià i Llussà, Katalan politikacı (ö. 1933) * 9 Ekim – Alfred Dreyfus, Fransız subayı (ö. 1935) * 12 Ekim - Diana Abgar, Ermeni diplomat ve yazar (ö. 1937) * 18 Ekim – Henri Bergson, Fransız filozof, Nobel Edebiyat Ödülüne layık görülmüştür (ö. 1941) * 20 Ekim – John Dewey, Amerikalı filozof ve eğitim kuramcısı (ö. 1952) * 21 Ekim – Francesc Macià, President of the Catalan Generalitat (ö. 1933) * 14 Kasım – Alexandru Averescu, Romanyalı asker ve politikacı (ö. 1938) * 19 Kasım – Mikhail Ippolitov-Ivanov, Rus besteci (ö. 1935) * 23 Kasım – Billy the Kid, Amerikalı haydudu (ö. 1881) * 2 Aralık – Georges Seurat, Fransız ressam (ö. 1891) * 15 Aralık – L. L. Zamenhof, Esperanto'nun yaratıcısıdır (ö. 1917) * 17 Aralık – Paul César Helleu, Fransız sanatçı (ö. 1927) * tarihi bilinmeyen – William Bliss Baker, Amerikalı ressam (ö. 1886) == Ölümler == * Satō Issai (), Neokonfüçyüsçü filozof (d. 1772) * 28 Ocak : Carl Adolph Agardh, botaniste, mathématicien, économiste et homme politique suédois (d. 1785) * 29 Ocak : William Cranch Bond, astronome américain * 26 Şubat : Carl Ludwig Doleschall (ou Doleschal), naturaliste autrichien (d. 1827) * 30 Mart : Philippe Musard, compositeur et chef d'orchestre français (d. ) * 16 Nisan : Alexis de Tocqueville, Fransız siyasi düşünür ve tarihçi (d. 1805) * 6 Mayıs - Alexander von Humboldt, Alman doğabilimci ve kâşif * 11 Haziran : Klemens Wenzel von Metternich, Avusturyalı bir diplomat * 5 Temmuz : Charles Cagniard de Latour, ingénieur et physicien français (d. ) * 23 Temmuz : Marceline Desbordes-Valmore, poétesse française (d. 1786) * 7 Eylül: Sidi Muhammed bin Ali es-Senusi, Senusiye olarak bilinen dinsel ve siyasal hareketin kurucusu. * 15 Eylül : Isambard Kingdom Brunel, Fransız kökenli İngiliz bilim insanı ve mimar. (d. 1806) * 15 Ekim : Pedro Parraga, matador espagnol (d. ). * 31 Ekim : Allyre Bureau, homme politique, musicien (d. 1810) * 22 Kasım : Abdallah Asbonne, mamelouk de la Garde impériale et Consul de France * 8 Aralık : Thomas de Quincey, İngiliz deneme yazarı (d. 1785) * 10 Aralık : Thomas Nuttall, botaniste et ornithologue américain (° 1786) |
2,466 | == Olaylar == * Kuş olma sürecine girmiş yarı sürüngen yarı kuş dinozor fosili Archaeopteryx fosili bulundu. * Talyum elementi keşfedildi. * 29 Ocak – Kansas, ABD birliğine 34. eyalet olarak katıldı. * 4 Şubat – ABD birliğinden ayrılan köleci eyaletler Montgomery, Alabama'da toplanarak Amerika Konfedere Devletleri birliğini kurdular. Jefferson Davis bu birliğin ilk başkanı oldu. * 17 Mart – İtalya Krallığı ilan edildi. * 12 Nisan – Amerikan İç Savaşı başladı. == Doğumlar == * 4 Ocak – Vahidettin, son Osmanlı padişahı (ö. 1926) * 10 Nisan – Edmund Allenby, Britanyalı mareşal (ö. 1936) * 2 Kasım – Maurice Blondel, Fransız düşünür (ö. 1949) * 29 Aralık – Necip Asım Yazıksız, Türk dilbilimci, tarihçi, siyasetçi (ö. 1935) ;Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler * Corci Zeydan, Mısırlı Arap yazar (ö. 1914) == Ölümler == * 2 Ocak – Prusya kralı IV. Friedrich Wilhelm öldü, yerine I. Wilhelm geçti. * 2 Haziran – Mehmet İskender Paşa * 25 Haziran – Abdülmecid, 31. Osmanlı padişahı * 14 Aralık - Albert, Kraliçe Victoria'nın eşi |
2,467 | == Olaylar == * Emily Dickinson Massachusetts eyaletindeki Amherst kentinde bulunan evine kapanarak, 24 yıl sonraki ölümüne değin bir daha dışarı çıkmadı ve ölümünden sonra kendisini üne kavuşturan 1.800 şiiri yazdı. * 1 Ocak – ABD'de Özgürlük Bildirisi yayınlandı. * 19 Haziran - ABD'de kölelik resmi olarak kaldırıldı. == Doğumlar == * 24 Ocak - Edith Wharton, Amerikalı yazar ve moda tasarımcısı. * 22 Ağustos - Claude Debussy, Fransız besteci (ö. 1918) * 11 Eylül - O. Henry, Amerikalı öykü yazarı (ö. 5 Haziran 1910) * 9 Ekim - Fatma Aliye Hanım, Türk edebiyatının ilk kadın romancısı (ö. 1936) ;Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler: * Nabizâde Nâzım, Tanzimat dönemi Osmanlı-Türk yazarı. (ö. 6 Ağustos 1893) * Augustine Sackett, Alçıpanın yaratıcısı. == Ölümler == * 10 Ocak - Samuel Colt, Amerikalı kâşif ve sanayici. * 24 Temmuz - Martin Van Buren, 8. ABD başkanı (d. 5 Aralık 1782) * 7 Kasım - Bahadır Şah II, Son Babür hükümdarı, şair, müzisyen ve hattat (d. 1775) |
2,468 | == Olaylar == * 10 Ocak - Dünyanın ilk metro sistemi olan Londra Metrosu, Metropolitan hattı Paddington ile Farringdon arasında ilk kez hizmete girdi. * 13 Ocak - Darülfünun, Kimyager Derviş Paşa'nın verdiği halka açık fizik dersi ile eğitim hayatına başladı. * 1 Temmuz -3 Temmuz – ABD birliği ile Konfedere birlik arasında Gettysburg Savaşı * 16 Eylül - Robert Koleji dört öğrenci ile eğitime başladı. * Ziraat Bankası'nın kuruluşu * Londra metrosu açıldı. * Alman kimyager Adolf von Baeyer barbitürik asiti keşfetti == Doğumlar == * 1 Ocak - Pierre de Coubertin, Fransız Olimpiyat Oyunları kurucusu (ö. 1937) * 19 Ocak - Werner Sombart, Alman iktisatçı ve sosyolog (ö. ?). * 22 Eylül - Ferenc Herczeg, Macar oyun yazarı (ö. 1954) * ? - Hans Aanrud, Norveç'li yazar (ö. 1953) == Ölümler == * 9 Haziran - Dost Muhammed Han, Afganistan hükümdarı (1826-1863) ve Barakzay hanedanının kurucusu (d. 1793). * 13 Ağustos - Eugène Delacroix, Fransız ressam (d. 26 Nisan 1798) * 17 Eylül - Alfred de Vigny, Fransız şair, oyun ve roman yazarı * 21 Aralık - Giuseppe Gioacchino Belli, Romalı şair |
2,469 | == Olaylar == * Nevada ABD birliğine 36. eyalet olarak girdi * 7 Mart 1864, Ruslara yenilen ve Türkiye'ye gönderilmekte olan Adige Şapsığlara verilen süre doldu ve Şapsığ köyleri istisnasız Rus askerlerince ateşe verilip yakılmaya başlandı. * 8 Ekim - Osmanlının yeni vilayet sistemine geçmesi Tuna Vilayeti'nin kurulması * Çin'de Taiping Ayaklanması bastırıldı. * 21 Mayıs - Çerkes Sürgünü == Doğumlar == === Ocak === * 1 Ocak - Alfred Stieglitz, Amerikalı fotoğrafçı (ö. 1946) === Şubat === === Mart === === Nisan === * 2 Nisan - Max Weber, ünlü Alman sosyolog ve ekonomist (ö. 1920) === Mayıs === * 15 Mayıs - Vilhelm Hammershøi, Danimarkalı ressam === Haziran === === Temmuz === === Ağustos === === Eylül === === Ekim === * 30 Ekim - Theodor Wiegand, Alman arkeolog (ö. 1936) === Kasım === === Aralık === * 14 Aralık - Frank Campeau, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1943) === Doğum ay ve günü bilinemeyenler === * Einar Benediktsson, İzlandalı şair ve avukat (ö. 1940) * Salih Zeki, Osmanlı- Türk matematik bilgini (ö. 1921) == Ölümler == * 8 Aralık - George Boole, İngiliz matematikçi ve filozof. |
2,470 | == Olaylar == * 15 Nisan - Andrew Johnson ABD’nin 17. başkanı oldu * Karamuklu köyü kuruldu * Amerikan İç Savaşı sona erdi * Maxwell Denklemleri geliştirildi * Möbius Şeridi * Dolunay ilk kez semada görülmedi. (Şubat) == Doğumlar == * 17 Mart - Gabriel Narutowicz, seçilen ilk Polonya devlet başkanı (ö. 16 Aralık 1922) * 13 Haziran - William Butler Yeats, İrlandalı şair, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1939) * 24 Eylül - Mollie McConnell, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1920) == Ölümler == * 15 Nisan – Abraham Lincoln ABD başkanı suikast sonucu öldürüldü (d. 1809) * 30 Nisan - Robert FitzRoy İngiliz meteorolog ve denizci (d. 1805) * 12 Kasım - Elizabeth Gaskell, İngiliz romancı (d. 29 Eylül 1810) |
2,471 | == Olaylar == * Prusya ve İtalya, Avusturya'ya saldırarak Yedi Hafta Savaşı'nı başlattılar * 11 Mart - İlk özel Türkçe gazete olan Tercüman-ı Ahval yayınına son verdi. * 7 Haziran - İzmir-Aydın arasında kurulan ilk demiryolu hattı açıldı * 3 Temmuz – Sadowa Muharebesi (veya Königgrätz Muharebesi) ile Yedi Hafta Savaşı sona erdi. 23 Ağustos'ta Prag Antlaşması imzalandı. * Avrupa ile Amerika arasındaki ilk başarılı telgraf kablosu atlantiğe Great Eastern gemisi tarafından döşendi. * Rus yazar Dostoyevski'nin en büyük romanı kabul edilen Suç ve Ceza yayımlandı. * Norveçli tiyatro yazarı Henrik İbsen'in Brand adlı eseri yayımlandı. == Doğumlar == * 26 Nisan - Adelheid Steinmann, Alman politikacı ve kadın hakları aktivisti (ö. 1925) * 10 Haziran - Arthur Castrén, Fin siyasetçi (ö. 1946) * 10 Eylül - Jeppe Aakjær, Danimarkalı yazar (ö. 1930) * 9 Ekim ** Philippe Berthelot, Fransız diplomat (ö. 1934) ** Emine Nazikeda, VI. Mehmed'in eşi (ö. 1941) * 12 Kasım - Sun Yat-sen, modern Çin'in kurucusu, devrimci lider (ö. 12 Mart 1925) == Ölümler == * 15 Ocak - Massimo d'Azeglio * 3 Şubat - François-Xavier Garneau * 9 Mart - Alphonse-Marie-Marcellin-Thomas Bérenger * 5 Nisan - Thomas Hodgkin * 21 Nisan - Jane Welsh Carlyle * 26 Nisan - Hermann Goldschmidt * 13 Mayıs - Ippolito Caffi * 7 Haziran - Şef Seattle * 20 Temmuz - Bernhard Riemann * 1 Ağustos - John Ross * 11 Ağustos - Philippe Buchez * 26 Ağustos - Joseph Weydemeyer * 26 Eylül - Carl Jonas Love Almqvist * 25 Eylül/7 Ekim - Aleksandr Filippoviç Kaşevarov * 18 Ekim - Manuel Bulnes * ?? Kasım - Sabah II Al-Sabah * 19 Kasım - Francesco Della Suda * 18 Aralık - Salomon Rafael Kamondo * 31 Aralık - Ateş Mehmet Paşa === ??? === * Garabet Amira Balyan * Han Mahmud * Âşık Seyrani |
2,472 | == Olaylar == * 30 Ocak - Mutsuhito Japonya'nın İmparatoru oldu. * 17 Şubat - Süveyş Kanalı'ndan ilk gemi geçti. * 1 Mart - Nebraska, ABD'ye 37. eyalet olarak katıldı. * 30 Mart – Alaska, Rus Çarı II. Aleksandr tarafından ABD’ye 7.2 milyon dolara satıldı * 1 Nisan - Singapur, Britanyalı kolonisi oldu. * 29 Mayıs - Avusturya-Macaristan İmparatorluğu kuruldu. * 1 Temmuz - Kanada Konfederasyonu kuruldu. * 28 Ağustos – ABD Hawainin batısındaki Midway Adaları’nı topraklarına kattı * 18 Ekim - ABD, Alaska'yı Rusya'dan alarak topraklarına kattı. == Doğumlar == === Ocak === * 11 Ocak - Edward Bradford Titchener, İngiliz, psikolog (ö. 1927) === Şubat === === Mart === === Nisan === === Mayıs === === Haziran === * 28 Haziran - Luigi Pirandello, İtalyan oyun yazarı ve romancı (ö. 1936) * 28 Haziran - Lightner Witmer, Amerikalı psikolog (ö. 1956) === Temmuz === === Ağustos === === Eylül === * 7 Eylül - J.P. Morgan Jr., Amerikalı bankacı, finans yöneticisi ve hayırsever (ö. 1943) * 8 Eylül - Aleksandr Parvus, Alman aktivist (ö. 1924) === Ekim === === Kasım === * 7 Kasım - Marie Curie Nobel Fizik Ödülü fizik'çi (ö.1934) === Aralık === * 27 Aralık - Tevfik Fikret Türk şair ve yazar (ö. 1915) === Tarihi bilinmeyenler === * Hüseyin Suat Yalçın, Türk şair ve yazar (ö. 1942) * Dürrizade Abdullah Beyefendi, Osmanlı Devleti şeyhülislamı (ö. 1923) * Halit Ziya Uşaklıgil, Türk şair ve yazar (ö. 1945) * Ken'an Rifâî, Türk mutasavvıf (ö. 1950) == Ölümler == * 14 Ocak - Jean Auguste Dominique Ingres, Fransız ressam (d. 1780). * 25 Ağustos - Michael Faraday, İngiliz fizikçi * 31 Ağustos - Charles Baudelaire, Fransız şair (d. 1821) * ? - İsmail Selim Paşa, Yunan asıllı Mısırlı general ve siyasetçi (d. 1809) |
2,473 | == Olaylar == * 18 Ocak - Japonya da İmparator Mutsuhito, Parlamenter monarşiyi ilan etti. * 11 Haziran - "Hilal-i Ahmer Cemiyeti" adıyla Kızılay kuruldu * 1 Ağustos - Alaska ABD tarafından Rus İmparatorluğu'ndan satın alındı. * 18 Ağustos - Fransız astronom Pierre Jules César Janssen, helyum elementini keşfetti. * 1 Eylül - Sultan Abdülaziz tarafından Galatasaray Lisesi kuruldu. * 26 Ekim - İmparator Mutsuhito'nun talimatıyla Japonyada rönesans ve reform hareketleri kapsamında Avrupa'nın çeşitli ülkerinden mimar, mühendis, fizikçi, matematikçi, doktor gibi çeşitli meslek dallarında uzmanlar getirtilerek japon uzmanlara eğitim verilmeye başlandı. * 28 Ekim - Thomas Edison geliştirdiği elektrikli bir oy kayıt makinasının patentini aldı. * ? - Ahmed Süreyya Emin Bey dünyada ilk olarak seri atışlı bir sahra topu icad etti. * Amerikalı mühendis George Westinghouse insan kası yerine sıkıştırılmış havayı kullanan havalı freni icat etti * Helyum elementi keşfedildi * İmparator Mutsuhitonun talimatıyla Japonya'nın başkenti Kyoto'dan Tokyo'ya taşındı. == Doğumlar == * 9 Ocak - Søren Sørensen, Danimarkalı biyokimyacı (ö. 1939) * 1 Şubat - Ovannes Kaçaznuni, Ermeni siyasetçi ve Ermenistan'ın ilk başbakanı (ö. 1938) * 4 Şubat - Constance Markievicz, İrlandalı devrimci ve yurtsever görüşe sahip süfrajet (ö. 1927) * 28 Mart - Maksim Gorki, Rus yazar (ö. 1936) * 10 Nisan - George Arliss, İngiliz aktör (ö. 1946) * 6 Mayıs - Gaston Leroux, Fransız gazeteci, yazar (ö. 1927) * 29 Mayıs - Abdülmecid Efendi, son Osmanlı halifesi (ö. 1944) * 6 Eylül - Axel Hägerström, İsveçli filozof (ö. 1939) * 21 Eylül - Olga Knipper, Sovyet aktris (ö. 1959) * 28 Ekim - James Brendan Connolly, Amerikalı atlet (ö. 1957) ;Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler: * Abdullah Azmi Efendi, Osmanlı devlet adamı (ö. 1937) * Ali Galip Pasiner, Türk asker (ö. 1939) == Ölümler == * 11 Şubat - Léon Foucault, Fransız fizikçi (d. 1819). * 13 Kasım - Gioacchino Rossini, İtalyan besteci (d. 1792) |
2,474 | == Olaylar == * 6 Mart – Rus kimyager Dimitriy İvanoviç Mendeleyev Elementlerin periyodik tablosunu yayınladı. * 3 Ağustos - Büyük Samsun yangını meydana geldi. 125.000 m²'lik alan yangından birinci derecede etkilendi. * 23 Aralık - İlk gülmece dergisi Diyojen yayımlandı. === Tarihi bilinmeyenler === * Mısır'da Süveyş kanalı açıldı. * İlk Çocuk dergisi "Mümeyyiz", aynı adı taşıyan gazetenin eki olarak yayınlanmaya başladı. * Japon İmparatoru Mutsuhito çeşitli sanayi ve finans kuruluşlarıyla üniversitelerin gelişmesi için gerekli adımların atılmasını sağladı. Hiroşima, Tokyo ve Kyoto gibi büyük şehirlerde tersane, fabrika ve üniversiteler kuruldu. * Japonya da ilk Gazete basıldı, Demiryolu ağı yapımına başlandı. İlk banka kuruldu ve Genel Nüfus sayımı yapıldı. * Maarif Nezareti adı altında Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı kuruldu. == Doğumlar == === Ocak === * 22 Ocak - Grigori Yefimoviç Rasputin, Rus mistik (ö. 1916) === Şubat === === Mart === === Nisan === === Mayıs === *16 Mayıs - Albert Cuny, Fransız dilbilimci (ö. 1947) === Haziran === * 27 Haziran - Emma Goldman, anarko-komünist yazar (ö. 1940) === Temmuz === === Ağustos === === Eylül === * 4 Eylül - Karl Seitz, Avusturyalı siyasetçi ve devlet adamı (ö. 1950) * 9 Eylül - Abdullah Cevdet, Jön Türkler hareketinin önderlerinden, düşünür (ö. 1932) === Ekim === * 2 Ekim - Mohandas Karamçand Gandi Hindistan ve Hindistan Bağımsızlık Hareketi'nin siyasi ve ruhani lideri === Kasım === * 22 Kasım - André Gide, Fransız yazar (ö. 1951) === Aralık === * 31 Aralık - Henri Matisse, Fransız ressam (ö. 1954) ==== Doğduğu ay ve gün bilinmeyenler ==== * Rakım Elkutlu, Klâsik Türk mûsıkisi bestekârı (ö. 1948) * Abdullah Atıf, Osmanlı Devleti divan şairi lugatçı (ö. ?) * Abdullah Zühdü, Osmanlı Devleti gazeteci (ö. 1925) * Ahmet Ağaoğlu, yazar ve siyaset adamı (ö. 1939) * Mehmet Emin Kalmuk (ö. 20 Mart 1954), hendese (Geometri) muallimi, telgraf ve telefon müderrisi (Medrese hocası). == Ölümler == * 28 Şubat - Alphonse de Lamartine (Alphonse-Marie-Louis de Prat de Lamartine), Fransız yazar, şair ve politikacı (d. 1790). * 31 Mart - Allan Kardec, Fransız yazar, Deneysel Spiritüalizm'in kurucusu (d. 1804). * 1 Mayıs - (Prens) Aleksandr Menşikov, Kırım Savaşı'nın ilk iki yılında Rus kuvvetlerinin komutanı (d. 1787). * 16 Eylül - Thomas Graham, İskoç kimyacı (d. 1805). * 8 Ekim - Franklin Pierce, 14. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (d. 1804). * 26 Aralık - Jean Louis Marie Poiseuille, Fransız doktor. Öldüğü ay ve gün bilinmeyenler * Barutçubaşı Hovannes Bey Dadyan, Osmanlı döneminde yaşamış Ermeni asıllı mühendis ve müteşebbis (d. 1799). |
2,475 | == Olaylar == * 24 Kasım - Türkiye'nin ilk mizah gazetesi Diyojen yayımlandı * 12 Aralık - Güney Karolinalı Joseph H. Rainey, ABD Kongresi'ne seçilen ilk siyahi oldu. == Doğumlar == * 22 Nisan - Vladimir İlyiç Ulyanov Lenin, SSCB'nin kurucusu * Annibale Rigotti, İtalyan mimar (ö. 1968) == Ölümler == * 9 Haziran - Charles Dickens, İngiliz yazar ve toplum eleştirmeni (d. 1812) |
2,476 | == Olaylar == * 18 Ocak – Alman İmparatorluğu 2. Reich adı ile kuruldu * 1 Mart – Fransa’nın son kralı III. Napolyon sürgüne gönderildi. Adolphe Thiers’in başkan olmasıyla üçüncü cumhuriyet kuruldu. * 18 Mart - Paris Komünü ilan edildi * 29 Haziran - İlk sendikacılık yasası, Birleşik Krallık Parlamentosu’nda onaylandı. === Tarihi bilinmeyenler === * Charles Darwin İnsan Soyunun Aslı kitabını yayınladı == Doğumlar == * 15 Ocak - Ahatanhel Krımski, Ukraynalı bilim insanı ve akademisyen (ö. 1942) * 22 Haziran - William McDougall, İngiliz psikolog (ö. 1938) * 10 Temmuz - Marcel Proust, Fransız yazar. * 29 Ağustos - Jack Butler Yeats, İrlandalı ressam (ö. 1957). * 17 Ekim - Dénes Berinkey, Macar siyasetçi, hukukçu. (ö. 1944) Doğduğu ay ve gün bilinmeyenler * Sütçü İmam, Türktür. Türk Bağımsızlık Savaşının kahramanlarındandır (ö. 25 Kasım 1922). * Mehmet Güneşdoğdu (ö. 23 Şubat 1946) TBMM 4. ve 5. dönem Samsun milletvekili. * Vahan Şahinyan, Osmanlı Ermenisi tiyatro oyuncusu (ö. 1946) == Ölümler == * 17 Şubat - Şeyh Şamil, Kuzey Kafkasya halklarının, Avar kökenli politik ve dini önderi * 13 Eylül - Şinasi, Türk yazar ve gazeteci |
2,477 | == Olaylar == * 6 Nisan - Pertevniyal Lisesi, Mahmudiye Rüştiyesi adı altında eğitim-öğretime başladı. * 23 Aralık - Vefa Lisesinde eğitime başlandı. === Tarihi bilinmeyenler === * Dünya futbol tarihinin ilk resmi maçı İngiltere - İskoçya arasında oynandı. * İnsanlığın günümüze kalan en eski edebi eseri olan Gılgamış Destanı arkeolojik bir kazıda ortaya çıkarıldı * Mısır'da, Thebes yıkıntılarında Ebers Papirüsü bulundu. * Türkiye'de ilk defa Türkçe eğitim veren lise olan Vefa Lisesi kuruldu. * Kasım - İlk Türk romanı Şemseddin Sami'nin Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat'ı Hadîka gazetesinde tefrika edilmeye başlandı. == Doğumlar == * 22 Nisan - Henning Berger, İsveçli yazar (ö. 1924) * 6 Mayıs - Ahmet Cemal Paşa, Osmanlı asker ve siyaset adamı (ö. 1922). * 15 Temmuz - Arşak Çobanyan, Osmanlı Ermenisi şair, yazar, dilbilimci ve çevirmen (ö. 9 Haziran 1954) * Hattat Aziz Efendi, Türk hattat (ö. 1934). == Ölümler == |
2,478 | == Olaylar == * 1873 ekonomik krizi * 1 Nisan - Namık Kemal'in Vatan Yahut Silistre adlı tiyatro oyununun ilk temsili Gedikpaşa Tiyatrosu'nda yapıldı. === Tarihi bilinmeyenler === * San Francisco’da kablo ile çekilen ilk tramvaylar hizmete girdi == Doğumlar == === Ocak === * 31 Ocak - İsmail Saip Sencer, Türk kütüphaneci (ö. 1940) === Şubat === === Mart === === Nisan === * 1 Nisan - Rus besteci Sergey Rahmaninov (ö. 1943) === Mayıs === === Haziran === === Temmuz === * 1 Temmuz - Alice Guy-Blaché, Fransız film yönetmeni ve yapımcısı (ö. 1968) === Ağustos === === Eylül === * 1 Eylül - İvan Kliun, Rus ressam (ö. 1943) * 8 Eylül **Alfred Jarry, Fransız oyun yazarı, romancı ve şair (ö. 1907) **David O. McKay, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin 9. başkanı (ö. 1970) === Ekim === * 4 Ekim - Gheorghe Țițeica, Rumen matematikçi (ö. 1939) * 14 Ekim - Jules Rimet, Fransız FIFA başkanı (ö. 1956) === Kasım === === Aralık === * 20 Aralık - Mehmet Âkif Ersoy (ö. 1936) == Ölümler == * 9 Ocak – III. Napolyon (Birleşik Krallık'ta sürgünde öldü) * 14 Aralık - Louis Agassiz, Amerikalı zoolog, glasiyolog ve jeolog |
2,479 | == Olaylar == * Galyum elementi keşfedildi * Bandırma'da büyük yangın oldu *İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi kuruldu == Doğumlar == === Ocak === * 25 Ocak - W. Somerset Maugham, İngiliz oyun, roman ve hikâye yazarı (ö. 16 Aralık 1965) === Şubat === === Mart === * 24 Mart - illüzyonist Harry Houdini (ö.1926) === Nisan === * 24 Nisan - John Russell Pope Amerikalı mimar. (ö. 27 Ağustos 1937) === Mayıs === === Haziran === === Temmuz === === Ağustos === === Eylül === * 13 Eylül - Avusturyalı besteci Arnold Schönberg (ö. 1951) === Ekim === === Kasım === * 30 Kasım - İngiliz siyaset adamı Sir Winston Churchill (ö. 1965) === Aralık === === Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler === * Ahmet Mazhar Müfit Kansu, Türk devlet adamı, vali, milletvekili ve yönetici. (ö. 1948, İstanbul) * Abdulla Avlani, Özbek şair (ö. 1934). * Louis Allyn, Amerikalı kimyager (ö. 1940) * Savarş Boğos Karakaş, Türkiye Ermenisi tiyatro sanatçısı (ö. 3 Mart 1941) == Ölümler == * 9 Şubat - Jules Michelet, Fransız tarihçisi (d. 1798). * 12 Temmuz - Fritz Reuter, Alman romancı (d. 1810). * Ferik Abdullah Paşa Osmanlı Devleti asker ve haritacı (d. ?) |
2,480 | == Olaylar == * 17 Ocak - Karaköy - Beyoğlu arasındaki Tünel hizmete girdi. Tünel dünyanın en eski ikinci ve en küçük metrosuydu. === Tarihi bilinmeyenler === * Demiryolları ve tramvaylarda ırk ayrımını benimseyen ilk yasa olan Jim Crow yasaları Tennessee'de (ABD) kabul edildi. * Osmanlı İmparatorluğu'nun hazinesinin iflas ettiği açıklandı. == Doğumlar == * 2 Şubat - Fritz Kreisler, Avusturyalı besteci (ö. 1962) * 2 Mart - Oszkár Jászi, Macar sosyal bilimci ve siyasetçi (ö. 1957) * 20 Mart - Gottfried Bernhardy, Alman filolog ve tarihçi (ö. 1875) * 26 Mart - Aleksey Uhtomskiy, Rus devrimci ve Sosyalist Devrimci Parti önderlerinden (ö. 1905) * 22 Eylül - Mikalojus Konstantinas Čiurlionis, Litvan ressam, besteci ve yazar (ö. 1911) * 29 Ekim - Rebeca Matte Bello, Şilili heykeltıraş (ö. 1929) * 4 Aralık - Rainer Maria Rilke, Alman şair (ö. 1926) * 19 Aralık - Mileva Marić, Sırp fizikçi (ö. 1948) ;Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler: * İskilipli Mehmed Âtıf, Türk din adamı (ö. 4 Şubat 1926) * Maurice Ravel, Fransız besteci (ö. 1937) == Ölümler == * 23 Ocak - Charles Kingsley, İngiliz yazar (d. 1819). * 25 Nisan - Trinley Gyatso, 12. Dalay Lama (d. 1933) * 3 Haziran - Georges Bizet, Fransız besteci (d. 1838) |
2,481 | == Olaylar == * 14 Şubat Amerikalı bilim insanı Alexander Graham Bell, telefonu icat etti * 30 Mayıs - Padişah Abdülaziz tahttan indirildi, yerine V. Murat getirildi. * 25 Haziran – ABD ile Kızılderililer arasında Little Big Horn Savaşı oldu * Alman mühendis Nikolaus August Otto, dört zaman ilkesine göre çalışan motoru yaptı * 31 Ağustos - Akıl sağlığı yerinde olmayan V. Murat tahttan indirildi, yerine II. Abdülhamit padişah oldu. * 23 Aralık - İlk Osmanlı anayasası olan Kanun-i Esasi ilan edildi. * 23 Aralık - Osmanlı İmparatorluğu'nda I. Meşrutiyet ilan edildi. === Tarihi bilinmeyenler === * Rutherford Birchard Hayes ABD'nin 19. başkanı oldu * Kraliçe Victoria Hindistan İmparatoriçesi unvanını aldı * Amerikalı kütüphaneci Melvil Dewey kütaphanedeki kitapları sınıflandırmak ve düzenlemek için Dewey Onlu Sınıflama Sistemi'ni geliştirdi. * Ahmet Mithat Efendi'nin Felatun Bey ile Rakım Efendi romanı yayımlandı. * Osmanlı İmparatorluğu'nda I. Meşrutiyet ilan edildi. * Falkland tilkisinin soyu tükendi == Doğumlar == * 12 Ocak - Jack London, Amerikalı yazar (ö. 1916) * 12 Şubat - Thubten Gyatso, 13. Dalay Lama (ö. 1933) * 26 Şubat - Agustín Pedro Justo, Arjantin'in devlet başkanlarından (ö. 1943) * 10 Mart - Faik Ali Ozansoy, Türk şair (ö. 1950) * 21 Mart - Risale-i Nur Külliyatı'nın yazarı Said Nursî (ö. 1960) * 23 Mart - Ziya Gökalp, ünlü Türk düşünürü (ö. 1924) * 7 Ağustos - Mata Hari * 25 Aralık - Muhammed Ali Cinnah, Nobel Barış Ödülü sahibi Pakistan'ın kurucusu.(ö.1948) ;Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler: * André Alwal, Fransız heykeltıraş (ö. 1953). * Behiç Erkin, Türk asker, siyasetçi, diplomat. * Hüseyin Nazmi Solok, Türk Kurtuluş Savaşı'nda görev yapmış komutan. (ö 1956) * Mustafa Durak Sakarya, Türk siyasetçi. (ö. 21 Ekim 1942) == Ölümler == * 4 Haziran - Abdülaziz, 32. Osmanlı padişahı. * 8 Haziran - George Sand, Fransız yazar ve romancı. (d.1804) * 16 Kasım - Kazasker Mustafa İzzet Efendi, Türk hattat, bestekâr, devlet adamı. |
2,482 | == Olaylar == * 29 Ocak - Japonya'da yeni imparatorluk hükûmetine karşı Satsuma Ayaklanması başladı. *4 Mart :*Emile Berliner mikrofonu icat etti . :*Pyotr İlyiç Çaykovski'nin Kuğu Gölü balesi sahnelendi :*Rutherford B. Hayes, ABD'nin 19. başkanı oldu. * 5 Şubat - Mithat Paşa, sadrazamlıktan azledildi. Daha sonra Arabistan'da Taif zindanında boğduruldu. * 24 Nisan - Rusya'nın Osmanlı Devleti'ne savaş açmasıyla, 93 Harbi başladı. * 9 Mayıs :*Romanya Osmanlı Devleti'nden bağımsızlığını ilan etti. :*Iquique Depremi ve tsunamisi: Güney Amerika'nın batı kıyısında en az 8,5 Ms büyüklüğünde bir deprem meydana geldi ve Pasifik kıyısı çevresinde 2.541 kişi öldü. *20 Haziran - Graham Bell dünyanın ilk ticari telefon hizmetini Hamilton, Kanada'da kurdu. * 26 Haziran - Ekvador'daki Cotopaxi yanardağının patladı. Çevresindeki şehirleri yok eden ve 1.000 kişinin ölümüne neden olan şiddetli çamur akışlarına neden oldu. * 19 Temmuz - Plevne Savunması: Rus birlikleri Plevne'yi kuşattı. * 12 Ağustos - Amerikalı gök bilimci Asaph Hall, Mars'ın uydusu Deimos'u keşfetti. * 18 Ağustos - Asaph Hall, Mars'ın uydusu Phobos'u keşfetti. * 1 Eylül - Plevne kuşatmasının üçüncü savaşı olan Lofça Muharebesi yapıldı. Rus birlikleri, Lofça'daki Osmanlı kalesini aldı. * 21 Kasım - Thomas Edison pikapı icat etti. * 9 Aralık - Plevne kuşatması sona erdi. * 13 Aralık - 2. Meclis-i Mebusan çalışmalarına başladı. === Tarihi bilinmeyenler === * Stephan Beşlisi Édouard Stephan tarafından bulundu. == Doğumlar == === Ocak === * 3 Ocak - Josephine Hull, Amerikalı aktris (ö. 1957) * 22 Ocak - Hjalmar Schacht, Alman ekonomist, politikacı ve bankacı (ö. 1970) * 26 Ocak – Kees van Dongen, Hollandalı- Fransız ressam (ö. 1968) === Şubat === * 7 Şubat - G. H. Hardy, İngiliz matematikçi (ö. 1947) * 12 Şubat - Louis Renault, Fransız sanayici, Renault'nun kurucusu (ö. 1944) * 14 Şubat – Edmund Landau, Alman matematikçi (ö. 1938) * 17 Şubat – André Maginot, Fransız siyasetçi (ö. 1932) === Mart === * 12 Mart - Wilhelm Frick, Alman Nazi siyasetçisi (ö. 1946) === Nisan === === Mayıs === * 5 Mayıs - Georgiy Sedov, Ukraynalı-Sovyet kâşif (ö. 1914) === Haziran === * 14 Haziran - Jane Bathori, Fransız opera şarkıcısı (ö. 1970) === Temmuz === * 1 Temmuz - Recep Sıtkı Efendi, Türk. Mülazım-ı Evvel (Yüzbaşı) (ö. 1915) * 2 Temmuz - Hermann Hesse, Alman Yazar (ö. 1962) === Ağustos === * 5 Ağustos - Tom Thomson, Kanadalı ressam. (ö. 1917) === Eylül === * 7 Eylül - Milan Nedić, Sırp general ve politikacı (ö. 1946) === Ekim === === Kasım === === Aralık === ===Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler=== * Fatin Gökmen, Kandili Gözlemevi'nin kurucusu Türk gök bilimci (d.1955) * Şahin Bey, Türk Kurtuluş Savaşı kahramanı Türk asker (ö. 1920) * Cafer Tayyar Eğilmez, Türk asker ve siyaset adamı. Trakya bölgesi Kuvâ-yi Milliye yöneticisi ve milletvekili. (ö. 3 Ocak 1958, İstanbul) == Ölümler == * 6 Mayıs - Johan Ludvig Runeberg, Finlandiyalı şair * 31 Aralık - Gustave Courbet, Fransız ressam (d. 1819). |
2,483 | == Olaylar == * 2 Şubat - Bugünkü Yunanistan topraklarında yaşayan Yunan Halkı, Osmanlı İmparatorluğu'na karşı ayaklanma başlattı. * 13 Şubat - II. Abdülhamit, I. Meşrutiyet'i kaldırdı. * 3 Mart – Ayastefanos Antlaşması imzalandı. * 4 Haziran - Kıbrıs'ın idaresinin geçici olarak Birleşik Krallık’a bırakıldığı antlaşma imzalandı. * 13 Temmuz - Berlin Antlaşması imzalandı. === Tarihi bilinmeyenler === * Namık Kemal'in İntibah romanı yayınlandı. * Manchester United takımı kuruldu. * Avusturya Bosna-Hersek'i işgal etti. == Doğumlar == * 9 Ocak - John B. Watson, Amerikalı psikolog (ö. 1958) * 16 Ocak - Harry Carey Amerikalı oyuncu (ö. 1947) * 25 Ocak - Ernst Alexanderson - İsveçli elektrikçi (ö. 1975) * 8 Şubat - Martin Buber - Avusturya asıllı İsrailli filozof (ö. 1965) * 14 Şubat - Kōki Hirota, Japonya başbakanı (ö. 1948) * 12 Mart - Said Nursi tasavvuf yazarı (ö. 23 Mart 1960) * 15 Mart - Rıza Şah Pehlevi - İran şahı (ö. 1944) * 7 Nisan - Ivar Tengbom, İsveçli mimar (ö. 1968) * 4 Mayıs - Aleksandr Tamanian, Ermeni mimar ve kentbilimci. (ö. 1936) * 5 Haziran - Meksikalı devrimci köylü lideri Pancho Villa. (ö. 1923) * 18 Aralık - Josef Stalin, Gürcü asıllı Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri, mareşal. (ö. 5 Mart 1953) Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler * Ali Çetinkaya, Kurtuluş Savaşı kahramanlarından. (ö. 1949) * Tuğbay Şevki Savaşçı, Kurtuluş Savaşı gazisi. (ö. 9 Eylül 1942) * Władysław Dziewulski, Polonyalı gök bilimci ve matematikçi. (ö. 1962) == Ölümler == * 9 Ocak – İtalya kralı II. Victor Emmanuel öldü, yerine I. Umberto geçti. * 7 Kasım - Józef Kowalewski, Polonyalı doğubilimci (d. 1801) ;Öldüğü gün ve ay bilinmeyenler: * Ali Suavi, Osmanlı düşünürü ve yazarı. (d.1838) * Abdullah Ramiz Paşa Osmanlı İmparatorluğu asker ve dilci. (d. 1818) |
2,484 | == Olaylar == * 11 Ocak - İngiliz-Zulu Savaşı başladı. * 22 Ocak - İngiliz- Zulu Savaşı - Isandlwana Muharebesi: 1.200 İngiliz askerinden oluşan bir kuvvet, 20.000'den fazla Zulu savaşçısı tarafından yok edildi. * 3 Mart - Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu kuruldu. * 5 Nisan - Pasifik Savaşı: Şili, Bolivya ve Peru'ya savaş ilan etti. * 1 Temmuz - Çin'in Kansu eyaletinde meydana gelen 8.0 büyüklüğündeki depremde 22.000 kişi öldü. * 21 Ekim - Thomas Edison, karbon filamanlı elektrik ampulünü icat etti. * 31 Aralık - Thomas Edison elektrik ampulunu kamuya tanıttı. === Tarihi bilinmeyenler === * Kiros Silindiri, Asur bilgini Hormuzd Rassam tarafından Babil'deki Marduk Tapınağı'nda bulunmuştur. * Ali Rana Tarhan, siyasetçi (ö. 1956) == Doğumlar == * 1 Ocak - Edward Morgan Forster, İngiliz roman, öykü ve deneme yazarı (ö. 1970) * 3 Ocak - Grace Coolidge - İlk ABD lady'si (ö. 1957) * 22 Şubat - Johannes Nicolaus Brønsted - Danimarkalı kimyacı (ö. 1947) * 8 Mart - Otto Hahn - Nobel ödülünü alan Alman kimyacı (ö. 1968) * 14 Mart - Albert Einstein, Alman kökenli fizikçi (ö. 1955) * 26 Nisan - Owen Willans Richardson - Nobel ödülünü alan İngiliz fizikçi (ö. 1959) * 28 Mayıs - Milutin Milanković - Sırp bilim insanı (ö. 1958) * 14 Haziran - Neyzen Tevfik, Türk neyzen, şair (ö. 1953) * 1 Temmuz - Léon Jouhaux - Nobel ödülü alan Fransız lider (ö. 1954) * 15 Ağustos - Ethel Barrymore, Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1959) * 21 Ağustos - Henry Ainley, İngiliz sahne ve sinema oyuncusu (ö. 1945) * 31 Ağustos - Taişo - 123'üncü Japon imparatoru (ö. 1926) * 5 Ekim - Francis Peyton Rous - Nobel ödülünü alan Amerikan patolojist (ö. 1970) ;Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler: * Nadir Mutluay, İstiklâl Savaşı'nda Anadolu'da çıkan iç isyanları bastırmada ve işgale direnen Türk güçlerine silah temin etmede önemli hizmetleri geçmiş Müftü. (ö. 4 Mayıs 1945) * Albay Reşat Bey, Türk asker. * Sadri Maksudi Arsal, Türk-Tatar hukukçu, tarihçi, düşünüri siyasetçi (ö. 20 Şubat 1957) * Adaviye Efendiyeva, Sovyet Kırım Tatarı dokuma ustası, sanatçısı. (ö. 1944) == Ölümler == == Ayrıca == * 1879'da Osmanlı İmparatorluğu |
2,485 | == Olaylar == * Şubat – Science dergisi ilk olarak ABD'de Thomas Edison'un mali desteğiyle yayınlandı. * 2 Şubat - Cadde ve sokakların gece aydınlatılması uygulamasına ilk defa ABD'nin Wabash şehrinde başlandı. * 24 Şubat - Ampulün ilk kullanımına SS Columbia gemisinde başlandı. * 29 Haziran - Fransa Tahiti'yi ilhak etti. * 22 Temmuz - Abdurrahman Han, Afganistan emiri oldu. * 1 Temmuz - O Canada Kanada'da ilk kez söylendi. * 4 Kasım - İlk yazar kasanın patenti ABD'nin Dayton şehrinde alındı. * 9 Kasım - Zagreb'de büyük bir deprem meydana geldi ve Zagreb Katedrali dahil birçok binayı yıkıldı. * 1 Aralık - Manuel González Flores (1833-1893) Meksika'nın 31. cumhurbaşkanı oldu. === Tarihi bilinmeyenler === * Gadolinyum elementi keşfedildi * ABD’de James Abram Garfield 21. başkan oldu * Thomas Alva Edison 40 saat dayanabilen ampulü icat etti == Doğumlar == * 12 Ocak - Fahrettin Altay, Kurtuluş Savaşı komutanı * 27 Haziran - Helen Keller, Amerikalı pedagog * 23 Ağustos - Aleksandr Grin, Rus yazar (ö. 1932) * 6 Eylül - Aleksandr Şotman, Sovyet devlet adamı (ö. 1937) * 1 Kasım - Alfred Luthar Wegener, kıta kayması kuramını ortaya koyan Alman yerbilimci * 5 Kasım - Mihail Sadoveanu, Rumen yazar, şair ve politikacı (ö. 1961) * 8 Kasım - Miheil Cavahişvili, Gürcü yazar == Ölümler == * 8 Mayıs - Gustave Flaubert Fransız romancı * 17 Mayıs - Ziya Paşa, Türk edebiyatı öncülerinden * 5 Ekim - Jacques Offenbach, Alman asıllı Fransız müzisyen (d. 1819). |
2,486 | 1800 (MDCCC) yılı Gregoryen takvimine göre çarşamba ve Jülyen takvimine göre Pazar günü ile başlayan bir yıldır."Calendar in year 1800 (Russia)" (full Julian calendar), webpage: Julian-1800 (Russia used the Julian calendar until 1919). == Olaylar == * Dünya nüfusu 978 milyon kişiydi. 1 milyar kişi sınırı 1802 yılına kadar aşılamadı. Nüfusun bölgelere göre dağılımı: **Afrika: 107,000,000 ** Asya: 635,000,000 *** Çin:300-400,000,000 Roberts, J: "History of the World.". Penguin, 1994. ** Avrupa: 203,000,000 ** Latin-Amerika: 24,000,000 ** Kuzey Amerika: 7,000,000 ** Okyanusya: 2,000,000 === Ocak - Mart === * 18 Ocak - Fransa Bankası'nın kuruluşu * 14 Mart - Papa VII. Pius (Kardinal Barnaba Chiaramonti) 251'inci papa olarak seçildi. === Nisan - Haziran === * 24 Nisan - ABD Kongre Kütüphanesi kuruldu. * 15 Mayıs - Napolyon Bonapart, Alpleri geçerek İtalya'yı işgal etti. * 2 Haziran - İlk çiçek aşısı Trinity, Newfoundland'de uygulandı. * 14 Haziran ** – Fransa ile Avusturya arasında Marengo Muharebesi meydana geldi. ** - Marengo Muharebesinde Napolyon Avusturya kuvvetlerini Marengo, İtalya yakınlarında mağlup etti. * 27 Haziran - Trablusgarp Paşası Yusuf ibn Ali Karamanlı İsveç'e savaş açtı. === Temmuz - Eylül === * 20 Eylül - Mortefontaine Anlaşması (:en:Convention of 1800), Fransa, Büyük Britanya ve ABD arasında imzalandı. Böylece Quasi Savaşı sona erdi. === Ekim - Aralık === * 1 Kasım - ABD Başkanı John Adams Beyaz Saray da yaşamaya başlayan ilk ABD Başkanı oldu. * 3 Aralık - Hohenlinden Muharebesinde, Fransa ordusu Avusturya kuvvetlerini mağlup etti. * 24 Aralık - Napolyon Bonapart'a karşı Paris'te düzenlenen suikast başarısız oldu. === Tarihlenemeyenler === * Alessandro Volta tarafından galvanik pil icat edildi: ilk kimyasal pil. * Wilhelm Herschel tarafından kızılötesi keşfedildi. * Anthony Carlisle ve William Nicholson tarafından suya voltaik akım verilerek hidrojen ve oksijen üretilmiş, suyun Eloktrolizi keşfedilmiştir. * Thomas Jefferson ABD seçimlerinde John Adams'ı mağlup etti. * Downing College, Cambridge kuruldu. == Doğumlar == === Ocak-Haziran === * 7 Ocak - Millard Fillmore, ABD'nin 13'üncü başkanı (ö. 1874) * 14 Ocak - Ludwig von Köchel, Avusturyalı müzikolojist (ö. 1877) * 1 Şubat - Brian Houghton Hodgson, İngiliz sivil devlet memuru (ö. 1894) * 12 Şubat - John Edward Gray, İngiliz zoolog (ö. 1875) === Temmuz - Aralık === * 13 Ağustos - Ippolito Rosellini, İtalyan mısırbilimci (ö. 1843) * 3 Aralık - France Prešeren, Sloven şair (ö. 1849) * 4 Aralık - Emil Aarestrup, Danimarkalı erotik şair (ö.1865) == Ölümler == * 11 Ocak - Kira Frosini Yanya valisi Tepedelenli Ali Paşa'nın eşi (d. 1773) * 13 Ocak - Peter von Biron, Kurlandiya Dükalığı'nın son dükü (d. 1724) * 19 Mart - Joseph de Guignes, Fransız doğubilimci, Sinolog ve Türkolog (d. 1721) * 25 Nisan ** William Cowper, İngiliz şair ve Hümanist (d. 1731) ** Israel Acrelius, Lüterci misyoner ve papaz (d. 1714) * 7 Mayıs - Niccolo Piccinni, İtalyan besteci. (d. 1728) * 18 Mayıs - Aleksandr Suvorov, Rus mareşal, Rymik Kontu ve Smolensk Prensi (d. 1729) * 17 Haziran - Süleyman Halebi, Kürt kökenli teoloji öğrencisi. (d. 1777) * 20 Haziran - Abraham Gothelf Kästner, Alman matematikçi ve vecize yazarı (d. 1719) * Eylül - Gabriel Prosser, Afrika-Amerikalı bir köle. Etnik kökenli isyanı başlattı. (d. 1776) * 8 Ekim - Salavat Yulayev, Başkurdistan istiklal savaşcısı ve şairi. (d. 1776) == Kaynakça == |
2,488 | == Olaylar == * 10 Mayıs - Cezzar Ahmed Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Akka'da Napolyon Bonapart'ın komutasındaki Fransız ordusunu yenilgiye uğrattı. * 15 Temmuz - Mısır'da Reşit (Rosetta) Taşı bulundu. * Osmanlı-İngiliz ittifak antlaşması imzalandı. * Alaska, Rusya tarafından alındı. * Napolyon, Fransa'da askerî darbeyle yönetime el koydu. == Doğumlar == * 22 Nisan - Jean Louis Marie Poiseuille, Fransız doktor * 20 Mayıs - Honoré de Balzac, Fransız yazar (ö. 1850) Doğduğu ay ve gün bilinmeyenler * Barutçubaşı Hovannes Bey Dadyan, Ermeni asıllı mühendis ve müteşebbis (ö. 1869) == Ölümler == * 3 Ocak - Şeyh Galip, Türk divan edebiyatı şairi, mutasavvıf (d. 1757) * 24 Şubat - Georg Christoph Lichtenberg, Alman doğa bilimleri, astronomi ve matematik profesörü, yazar, eleştirmen (d. 1742) * 14 Aralık - George Washington, ABD eski başkanı |
2,489 | == Olaylar == * Fransız orduları İsviçreyi işgal etti. == Doğumlar == * 19 Ocak - Auguste Comte, Fransız sosyolog, matematikçi ve filozof. Sosyolojinin babası olarak tanımlanmaktadır (ö. 1857). * 17 Şubat - * 26 Nisan - Eugène Delacroix, Fransız ressam (ö. 13 Ağustos 1863). * 21 Ağustos - Jules Michelet, Fransız tarihçisi (ö. 1874). * 12 Ekim - I. Pedro, Brezilya İmparatorluğu'nun kurucusu (ö. 1834). == Ölümler == * 4 Haziran - Giacomo Casanova, İtalyan yazar (d. 1725) * 4 Aralık - Luigi Galvani, İtalyan fizikçi (d. 1737). Öldüğü gün ve ay bilinmeyenler * Abdullah Birri Efendi, Osmanlı Devleti devlet adamı (d. 1743) |
2,490 | == Olaylar == * 17 Ekim – Fransa ile Avusturya arasında Campo Formio Antlaşması imzalandı * Venedik Cumhuriyeti yıkıldı. == Doğumlar == * 31 Ocak - Franz Schubert, Avusturyalı besteci (ö.1828) * ? - Şeyh Şamil'in doğumu * 3 Mart - Gotthilf Heinrich Ludwig Hagen, Alman fizikçi ve mühendis (ö. 1884) * 27 Mart - Alfred de Vigny, Fransız şair, oyun ve roman yazarı * 30 Ağustos - Mary Shelley, İngiliz yazar. * 13 Aralık - Heinrich Heine, Alman romantik şair ve yazar (ö. 1856) == Ölümler == * 10 Eylül - Mary Wollstonecraft, İngiliz yazar (d. 1759) * 27 Mayıs - François-Noël Babeuf, Fransız şair ve yazar (d. 1760) * 10 Kasım – Rusya Çariçesi II. Yekaterina öldü. Yerine I. Paul (1754-1801) geçti. * 16 Kasım – Prusya kralı II. Friedrich Wilhelm öldü yerine III. Friedrich Wilhelm (1770-1840) geçti Öldüğü ay ve gün bilinmeyenler * Tatarcık Abdullah Efendi Osmanlı Devleti devlet adamı (d.1730) |
2,491 | == Olaylar == * 1 Haziran – Tennessee onaltıncı eyalet olarak ABD birliğine katıldı. * 4 Kasım – Osmanlı Devleti, Trablus Antlaşması sonucunda Amerika Birleşik Devletleri'nden vergi almaya başladı. (Bitişi:1812) == Doğumlar == == Ölümler == * 8 Aralık - Petro Aleksandroviç Rumyantsev, (d. 4 Ocak 1725) Çariçe II. Katerina'nın emrinde 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşına kumandanlık etmiş Rus generali |
2,492 | == Olaylar == * Fransız Ordusu Hollanda’yı istila etti, Hollanda donanmasını esir aldı ve Batavia Cumhuriyetini kurdu. * Polonya (Lehistan)'nın Rusya, Prusya ve Avusturya arasında bölünmesi. == Doğumlar == === Ocak === === Şubat === === Mart === === Nisan === === Mayıs === === Haziran === === Temmuz === === Ağustos === === Eylül === * 7 Eylül - John William Polidori, İngiliz yazar ve doktor (ö.1821) === Ekim === === Kasım === === Aralık === == Ölümler == * Abdullah Paşa Osmanlı Devleti valisi (ö.1856) |
2,493 | == Olaylar == * 4 Şubat - Birinci Fransız Cumhuriyeti meclisi köleliği kaldırdı. * Haziran-Temmuz - İtalya'da Vezüv Yanardağı patladı; Torre del Greco kasabasını yok etti. == Doğumlar == * Abbad Kulu Ağa Azeri şâir ve târihçi (ö. 1846) * Ōshio Chūsai (), Neokonfüçyüsçü filozof (ö. 1837) == Ölümler == * 25 Ağustos - Leopold August Abel, Alman kemancı ve besteci (d. 1717) |
2,494 | == Olaylar == * 21 Ocak - Fransa Kralı XVI. Louis giyotinle idam edildi. Bunun sonucunda Büyük Britanya, Hollanda ve İspanya Fransa’ya savaş açtı. * 23 Ocak - Rusya ve Prusya, Polonya'yı bölüştü. * 1 Şubat - Fransa, Büyük Britanya ve Hollanda'ya savaş ilan etti. * 24 Şubat - Nizam-ı Cedit ordusunun kurulmasına karar verildi. * 13 Mayıs - Fransa'da Devrimci Cumhuriyetçi Kadın Yurttaşlar Kulübü kuruldu. * 2 Haziran - Fransa'da Maximillian Robespierre öncülüğünde Jakobenler iktidarı ele geçirdi. * 13 Temmuz - Fransız Devrimi önderlerinden Jean-Paul Marat,muhalifi Charlotte Corday tarafından bıçaklanarak öldürüldü. * 21 Eylül - Fransa'da cumhuriyet ilan edildi * 16 Ekim - Marie Antoinette idam edildi. * 8 Kasım - Paris'te Louvre Müzesi açıldı. * 20 Kasım - Fransız fizikçi Jean Francois Pilatre de Rozier ve arkadaşı balonu kullanan ilk pilot oldular. * Philadelphia'da sarı humma salgını yaşandı. Salgında 5.000 veya daha fazla insanın öldüğü resmi olarak belgelendi. == Tarihi bilinmeyenler == * Daimi elçiliklerin ıslahı ve Londra, Paris ve Viyana'da daimi elçilik kurulması. * Hasköy'de Humbaracı ve Lağımcı Ocağı Kışlası'nda Mühendishane-i Cedide'nin açılması. == Doğumlar == * Nisan - Thomas Addison, İngiliz hekim (ö. 1860). * 15 Nisan - Friedrich Georg Wilhelm von Struve, Alman - Rus gök bilimci. * 26 Haziran - Diego Portales, Şili'yi diktatörlükle yöneten siyaset adamı (ö. 1837). * 24 Temmuz - Simón Bolívar, Güney Amerikalı devrimci, önder. * ? - Dost Muhammed Han, Afganistan hükümdarı (1826-1863) ve Barakzay hanedanının kurucusu (ö. 1863). * Sam Houston, Amerikalı politikacı, Teksas Cumhuriyeti başkanı. * I. Ferdinand, Avusturya imparatoru. * Charles Paul de Kock, Fransız roman yazarı. * Thomas Doughty, Amerikalı ressam. == Ölümler == * 6 Şubat - Carlo Goldoni, İtalyan oyun yazarı. * 2 Mart - Carl Gustaf Pilo, İsveçli ressam (d. 1711). * 24 Eylül - Baron de Tott, Macar kökenli aristokrat, Fransız subayı. * 16 Ekim - Marie Antoinette, Fransa kraliçesi (d. 1755). * 3 Kasım - Olympe de Gouges, Fransız feminist yazar (d. 1748). |
2,495 | == Olaylar == * 9 Ocak - Osmanlı İmparatorluğu ve Rusya arasında 5 yıllık savaşın ardından Yaş Anlaşması imzalanmıştır. Osmanlı Devleti Kırım'ın Rusya'ya ait olduğunu resmen kabul etmiştir. Yaş Anlaşması ile Osmanlı Devleti'nin yıkılış dönemi başladı. == Doğumlar == * 28 Şubat - Gioacchino Rossini, İtalyan besteci (ö. 1868). * 1 Aralık - Nikolay İvanoviç Lobaçevski, Rus matematikçi (ö. 1856). == Ölümler == * Richard Arkwright * Denis Fonvizin * Ange-Jacques Gabriel * John Paul Jones * Joshua Reynolds * George Brydges Rodney * Kalafat Mehmed Paşa * II. Leopold (Kutsal Roma İmparatoru) * Mekkî Mehmet Efendi |
2,496 | == Olaylar == * 4 Mart – Vermont On dördüncü eyalet olarak ABD birliğine katıldı * 12 Haziran - Kafkasya - Çerkesya'da bulunan Osmanlı kalesi Anapa ve kalede bulunan İmam Mansur Rusların eline geçti. * Ziştovi Anlaşması, Osmanlı- Avusturya arasında imzalandı. == Doğumlar == === Ocak === * 15 Ocak – Franz Grillparzer, Avusturyalı yazar (ö. 1872) * 28 Ocak – Louis Joseph Ferdinand Herold, Fransız besteci (ö. 1833) === Şubat === * 12 Şubat – Peter Cooper, Amerikan sanayici, mucit and philanthropist (ö. 1883) * 21 Şubat ** Carl Czerny, Avusturyalı besteci (ö. 1857) ** John Mercer, bilim insanı (ö. 1866) === Mart === * 23 Nisan – James Buchanan, ABD'nin 15. başkanı (ö. 1868) === Nisan === * 27 Nisan – Samuel Morse, American mucit (ö. 1872) === Mayıs === === Haziran === === Temmuz === * 26 Temmuz – Franz Xaver Wolfgang Mozart, Avusturyalı besteci ve piyanist(ö. 1844) === Ağustos === === Eylül === * 5 Eylül – Giacomo Meyerbeer, Alman besteci(ö. 1864) * 7 Eylül - Giuseppe Gioacchino Belli, İtalyan şair (ö. 1863) * 21 Eylül – István Széchenyi, Macar politikacı ve yazar(ö. 1860) * 22 Eylül – Michael Faraday, İngiliz bilim insanı (ö. 1867) * 26 Eylül – Théodore Géricault, Fransız ressam (ö. 1824) === Ekim === === Kasım === === Aralık === * 26 Aralık – Charles Babbage, İngiliz matematikçi ve mucit (ö. 1871) == Ölümler == * 5 Aralık - Wolfgang Amadeus Mozart, Avusturyalı besteci (d. 1756) Öldüğü ay ve gün bilinmeyenler * John Jones - Hekim (d. 1729) [[de * Madde işaretli liste ögesi :1791]] |
2,497 | == Olaylar == * Amerika kolonileri bir araya gelerek ABD'yi kurup, İskoçya ile dostluk antlaşması imzalandı. * Osmanlı İmparatorluğu ve Prusya Krallığı arasında Osmanlı-Prusya İttifakı imzalandı. == Doğumlar == * 21 Nisan - Manuel Blanco Encalada, Şili'nin ilk devlet başkanı (ö. 1876) * 21 Ekim - Alphonse de Lamartine (Alphonse-Marie-Louis de Prat de Lamartine), Fransız yazar, şair ve politikacı (ö. 1869). * 23 Aralık - Jean-François Champollion, Fransız eski Yunan ve Latin edebiyatı âlimi, filolog, doğu bilimci ve mısırbilimci. == Ölümler == * 20 Şubat – II. Joseph, Kutsal Roma İmparatoru (Yerine kardeşi II. Leopold (1747-1792) geçti). * 17 Nisan - Benjamin Franklin, Philadelphia ABD (d. 1706) * 17 Temmuz - Adam Smith, İskoç ahlak felsefesi, mantık, hukuk profesörü (d. 1723) Öldüğü ay ve gün bilinmeyenler * Gelenbevi İsmail Efendi, Osmanlı Devleti matematikçi (d. 1730) |
2,498 | == Olaylar == * 4 Şubat - George Washington, ABD'nin ilk başkanı olarak seçildi. * 7 Mayıs - III. Selim Osmanlı tahtına çıktı. * 14 Temmuz - Paris hapishanesi Bastille düştü. Bu olay Fransız Devrimi'nin başlangıcı kabul edilir. * 26 Ağustos - Fransa Meclisi, İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi'ni kabul etti. * 21 Kasım - Kuzey Karolina, Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 12. eyalet oldu. === Tarihi bilinmeyenler === * İlk anayasa ABD'de kabul edildi. * Lavoisier'nin, 33 elementi sıraladığı ve bu elementlerin adlandırılması ile ilgili modern sistemi sunduğu Traité Élémentaire de Chimie yayımlandı. == Doğumlar == * 6 Ağustos - Friedrich List, Alman ekonomist (ö. 1849) * Kavalalı İbrahim Paşa, Mısır ve Sudan valisi (ö. 1848) == Ölümler == * 28 Mart - I. Abdülhamid, Osmanlı padişahı (d. 1725) |
2,500 | == Olaylar == * Bağımsızlıklarını ilan eden koloniler, içişlerinde serbest eyaletlerden oluşan ABD'yi (Amerika Birleşik Devletleri) kurmuşlardır. * 7 Aralık - Delaware Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 1. eyalet oldu. * 12 Aralık - Pensilvanya Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 2. eyalet oldu. * 18 Aralık - New Jersey Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 3. eyalet oldu. == Doğumlar == * 26 Ağustos - (Prens) Aleksandr Menşikov, Kırım Savaşı'nın ilk iki yılında Rus kuvvetlerinin komutanı (ö. 1869). === Doğduğu ay ve gün bilinmeyenler === * Abbas Mirza Kaçar, Kaçarlar hükümdarı (ö. 1833). * Basmacı Abdi Efendi, Osmanlı Devleti bestekârı (ö. 1851). == Ölümler == * Şahin Giray, Son Kırım hanı. |
2,501 | == Olaylar == * 27 Nisan - İngiliz astronom William Herschel keşiflerinin ilk listesini içeren Bin Yeni Nebula Kataloğu ve Yıldız Kümeleri'ni yayınladı. * 1 Mayıs – Mozart'ın Figaro'nun Düğünü operasının galası Viyana'da yapıldı. * 10 Haziran - Çin'in Siçuan eyaletindeki Dadu Nehri üzerindeki bir baraj, bir depremin neden olduğu heyelan nedeniyle çökerek 100.000 kişinin ölümüne neden oldu. * 23 Ekim - Hicri 13. yüzyıl, hicri takvime göre 1 Muharrem 1201'de başladı. == Yapıtlar == * 22 Haziran - Kıbrıs'ta Bellapais Kilisesi, Papa 3. Seneus tarafından açıldı. == Doğumlar == * 21 Mayıs - Carl Wilhelm Scheele, İsveç asıllı Alman eczacı ve kimyager (d. 1742) == Ölümler == * 17 Ağustos – II. Friedrich, Prusya kralı |
2,499 | == Olaylar == * 1 Ocak - Londra'nın en eski gazetesi The Times yayımlanmaya başladı. * 2 Ocak - Georgia Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 4. eyalet oldu. * 9 Ocak - Connecticut Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 5. eyalet oldu. * 6 Şubat - Massachusetts Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 6. eyalet oldu. * 28 Nisan - Maryland Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 7. eyalet oldu. * 23 Mayıs - Güney Karolina Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 8. eyalet oldu. * 21 Haziran - New Hampshire Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 9. eyalet oldu. * 25 Haziran - Virginia Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 10. eyalet oldu. * 26 Temmuz - New York (eyalet) Amerika Birleşik Devletleri anayasasını onaylayan 11. eyalet oldu. == Doğumlar == * 22 Ocak - George Gordon Byron, daha sonra Noel, 6. Baron Byron FRS, Anglo-İskoç şair ve romantizm akımının önde gelen figürlerindendi (ö. 1824). * 22 Şubat - Arthur Schopenhauer, Alman filozof ve düşünür (ö. 1860). * 10 Mart - Joseph Freiherr von Eichendorff (Joseph Karl Benedikt von Eichendorff), Alman romantizm'in önemli lirik şair ve düzyazı yazarlarındandır (ö. 1857). * 24 Haziran - Silvio Pellico, İtalyan yurtsever, şair ve oyun yazarı (ö. 1854). * 6 Kasım - Giuseppe Donizetti (Donizetti Paşa), İtalyan müzisyen (ö. 1856). == Ölümler == * 8 Mart - Carl Philipp Emanuel Bach, Alman besteci (d. 1714). Öldüğü ay ve gün bilinmeyenler * Esma Sultan (III. Ahmet'in kızı), Osmanlı padişahı III. Ahmet'in kızıydı (d. 1726). * Süleyman Sadeddin Efendi, Osmanlı bilgini (d. 1719). |
2,502 | == Olaylar == * 7 Ocak - Fransız Jean-Pierre Blanchard ve Amerikalı John Jeffries, bir hidrojen gazı balonuyla İngiltere'nin Dover kentinden Fransa'nın Calais kentine seyahat ederek Manş Denizi'ni hava yoluyla geçen ilk kişiler oldular. * 28 Aralık - NGC 2022 bulutsusu Frederick William Herschel tarafından keşfedildi. == Doğumlar == * 4 Ocak - Jacob Grimm, Alman hukukçu ve dil bilimci. * 10 Şubat - Claude-Louis Navier, Fransız mühendis ve fizikçi. * 27 Mart - XVII. Louis, Kral XVI. Louis ile Kraliçe Marie Antoinette'nin ikinci oğlu. XVI. Louis'in idam edilmesinin ardından kralcılar tarafından tahtın varisi olarak ilan edilmiş ve 1793'ten ölümüne değin Fransa Kralı unvanı taşımıştır (ö. 1795) * 26 Nisan - John James Audubon, Amerikalı ornitolog, doğa bilimci, avcı, ve ressam. * 20 Temmuz - II. Mahmut, 30. Osmanlı padişahı (ö. 1839) * 17 Ekim - José Miguel Carrera, Güney Amerikalı millî kahraman ve Şilili politikacıdır. === Tarihi bilinmeyenler === * Nicholas Aylward Vigors, Zoological Society of London'ın ortak-kurucusu. == Ölümler == * 3 Ocak – Baldassare Galuppi, İtalyan besteci (d. 1706) * 20 Şubat - Halil Hamid Paşa, Osmanlı sadrazamı (d. 1736) * 28 Ağustos – Jean-Baptiste Pigalle, Fransız heykeltıraş (d. 1714) Ölüm günü ve ayı bilinmeyenler * Denis Çiçerin - Çiçerin ailesi mensubu Rus korgeneral, Sibirya Krallığı valisi. (d. 1720) * Faustina Pignatelli, İtalyan matematikçi (d. 1705) |
2,504 | == Olaylar == * 8 Nisan – 1441'den beri varlığını sürdüren Kırım Hanlığı, II. Katerina'nın emriyle Rus İmparatorluğu tarafından ilhak edildi. * 27 Ağustos - Jacques Charles ile Robert kardeşler tarafından tasarlanan hidrojenle dolu ilk gaz balonunun ilk uçuşu gerçekleştirildi. * 3 Eylül – Paris Antlaşması ile Büyük Britanya, Amerika Birleşik Devletleri'nin bağımsızlığını tanıdı. == Doğumlar == === Ocak === === Şubat === === Mart === === Nisan === * 3 Nisan - Washington Irving, Amerikalı yazar === Mayıs === === Haziran === === Temmuz === * 24 Temmuz - Simón Bolívar, Güney Amerikalı El Liberdator -veya Liberator- lakaplı aristokrat, devrim önderi, on bir yıl boyunca yönettiği Büyük Kolombiya'nın kurucusu ve ilk devlet başkanı === Ağustos === === Eylül === * 8 Eylül - N. F. S. Grundtvig, Danimarkalı filozof, din bilgini, öğretmen, tarihçi ve şair (ö. 1872) === Ekim === === Kasım === === Aralık === == Ölümler == * 18 Eylül - Leonhard Euler, İsviçreli matematikçi ve fizikçi. * 27 Temmuz - Johann Kirnberger, Alman besteci ve kuramcı.(d. 1721) |
2,503 | 17\. yüzyıl | 18. yüzyıl | 19. yüzyıl | 1779 | 1780 | 1781 | 1782 | 1783 | 1784 | 1785 | 1786 | 1787 | 1788 | 1789 == Olaylar == 6 Ocak - Osmanlı İmparatorluğu, Rusya'nın Kırım'ı ilhakını kabul etti . == Doğumlar == * 24 Kasım – Zachary Taylor, 12. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (ö. 1850) == Ölümler == |
2,505 | == Olaylar == * 18 Haziran - İsviçre'de Anna Göldi büyücülükten ölüm cezasına çarptırıldı (bu son yasal büyücülük cezasıdır). * 16 Temmuz – Mozart'ın Saraydan Kız Kaçırma operası ilk olarak Viyana'da icra edildi. * 21 Ağustos - İstanbul'da akşam saatlerinde çıkan ve iki buçuk gün süren bir yangın binlerce binayı ve şehrin yarısını yok etti. Yüzlerce insan öldü. *14 Aralık - Montgolfier Kardeşler ilk kez Fransa'da bir sıcak hava balonunu yaklaşık 2 km uçurdu. == Doğumlar == * 5 Aralık - Martin Van Buren, 8. ABD başkanı (ö. 24 Temmuz 1862). == Ölümler == |
2,506 | == Olaylar == * 5 Ocak - Amerikan Bağımsızlık Savaşı: Richmond-Virginia, Benedict Arnold komutasındaki İngiliz deniz kuvvetleri tarafından yakıldı. * 13 Mart - Astronom William Herschel, İngiltere'nin Bath şehrinde, kendi inşa ettiği teleskobuyla yeni bir gök cismi keşfetti. Gördüğünün yeni bir Kuyruklu yıldız olduğunu düşündü, fakat daha sonraki gözlemler, bu cismin yeni bir gezegen olduğunu ortaya çıkardı. Gezegene Uranüs adı verildi. * Mason'luğun bu yılda doğduğu kabul edilmektedir. * 9 Nisan - Astronom Charles Messier Sombrero Gökadası'nı keşfetti. == Doğumlar == * 5 Ekim - Bernhard Bolzano, İtalyan asıllı bir Çek filozof ve matematikçi == Ölümler == * Abılay Han, Kazak Türkleri önderi Orta Cüz Hanı |
2,507 | == Olaylar == * 10-16 Ekim - Karayipler'de gerçekleşen kasırgada en az 22.000 kişi öldü. * 16 Aralık - Kōkaku Japonya imparatoru oldu. == Doğumlar == * Atçalı Kel Mehmet Efe * Yeoryos Karaiskakis * Mehmed Emin Rauf Paşa * Karl Nesselrode * Miloš Obrenović * José Joaquín de Olmedo * Pierre-Jean de Béranger * Reşid Mehmed Paşa * Tudor Vladimirescu * Şüca Şah Dürrani * 29 Nisan - Jean-Charles-Emmanuel Nodier, Fransız yazar (ö. 1844). * 1 Şubat - David Porter), Amerika Birleşik Devletleri Donanması'nda görev yapmış bir amiral (ö. 1843). * 4 Nisan - Edward Hicks, Amerikalı ressam ve din adamı (ö. 1849). * 1 Haziran - Carl Philipp Gottlieb von Clausewitz, Prusyalı general ve entelektüel (ö. 1831). * 14 Mayıs - Jules Auguste Armand Marie de Polignac, Fransız siyasetçi (ö. 1847). * 18 Eylül - Élie Louis Decazes (ve Glücksberg Dükü), Fransız siyasetçi (ö. 1860). * 29 Ağustos - Jean Auguste Dominique Ingres, Fransız ressam (ö. 1867). == Ölümler == * Damat Abdullah Paşa, Osmanlı Devleti valisi ve hattat (d. ?) * Feyzullah Abid, Osmanlı Devleti Divan edebiyatı şair'i (d. ?) * 22 Haziran - Erzurumlu İbrahim Hakkı, Osmanlı Devleti fikir adamı (d. 18 Mayıs 1703) |
2,508 | == Olaylar == * 14 Şubat - James Cook, Hawaii Adaları'nda öldürüldü. * 10 Mart - Osmanlı ve Rusya imparatorlukları arasında Kırım Hanlığı'na ilişkin Aynalıkavak Antlaşması imzalandı. * 21 Haziran - İspanya Kralı III. Carlos, Büyük Britanya'ya savaş ilan etti. == Doğumlar == === Ocak === === Şubat === === Mart === === Nisan === === Mayıs === * 28 Mayıs - Thomas Moore, İrlandalı şair (ö. 1852) === Haziran === === Temmuz === === Ağustos === === Eylül === * 8 Eylül - Osmanlı padişahı IV. Mustafa (ö. 1808) === Ekim === === Kasım === === Aralık === == Ölümler == * 20 Ocak - David Garrick, İngiliz oyuncu, oyun yazarı, tiyatro yöneticisi ve yapımcısı (d. 19 Şubat 1717) * 14 Şubat - James Cook, denizci kâşif (d. 1728) |
2,511 | == Olaylar == * 1 Mayıs - İlluminati'nin kuruluşu. * 4 Temmuz - Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi. == Doğumlar == == Ölümler == * Kral Yeongjo * 25 Ağustos – David Hume, İskoç filozof (d. 1711). |
2,512 | == Olaylar == == Doğumlar == * 10 Şubat - Ádám Récsey, 1848 Macar Devrimi sırasında 4 gün başbakanlık görevi yürüten Macar politikacı ve general * 20 Ocak - André-Marie Ampère, Fransız fizikçi * 18 Ekim - John Vanderlyn, Amerikalı ressam (ö. 1852) * 24 Ekim - Bahadır Şah II, Son Babür hükümdarı, şair, müzisyen ve hattat (ö. 1862) == Ölümler == |
2,510 | 17\. yüzyıl | 18. yüzyıl | 19. yüzyıl | 1772 | 1773 | 1774 | 1775 | 1776 | 1777 | 1778 | 1779 | 1780 | 1781 | 1782 == Olaylar == * 21 Haziran - Encyclopædia Britannica'nın ikinci baskısı Edinburgh'da yayınlanmaya başladı. * 24 Aralık - İngiliz kaşif James Cook, Kiritimati'yi (Christmas Adası) keşfetti. == Doğumlar == * 12 Eylül - Henri Marie Ducrotay de Blainville, Fransız bilim insanı (ö. 1850) * 18 Ekim - Heinrich von Kleist, Alman yazar (ö. 1811) * 23 Aralık - I. Aleksandr, Rus çarı (ö. 1825) == Ölümler == * İvazzade Halil Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. 1724). |
2,509 | 1778 (MDCCLXXVIII) perşembe günü başlayan bir yıldır. == Olaylar == * 18 Ocak - İngiliz kâşif James Cook, Hawaii'ye ulaştı. * 6 Şubat – Fransa, Amerika Birleşik Devletleri’ni tanıdı ve dostluk anlaşması yaptı. == Doğumlar == === Ocak === * 9 Ocak - Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi - Türk besteci === Şubat === === Mart === === Nisan === === Mayıs === === Haziran === === Temmuz === === Ağustos === === Eylül === * 9 Eylül - Clemens Brentano, Alman yazar (ö. 1842) === Ekim === === Kasım === === Aralık === ==== Doğduğu Gün ve Ay belli olmayanlar ==== * George Drouillard, Amerikalı çevirmen (ö. 1809) * Luigi Zandomeneghi, İtalyan heykeltıraş (ö. 1850) == Ölümler == * 2 Temmuz - Jean- Jacques Rousseau, Cenevreli filozof ve yazar |
2,513 | == Olaylar == * 21 Ocak - I. Abdülhamid'in tahta geçişi * 31 Mart - Amerikan Bağımsızlık Savaşı: Büyük Britanya hükûmeti Boston, Massachusetts limanını kapattı. * 10 Mayıs – Fransa kralı XV. Louis öldü. Yerine XVI. Louis ile Kraliçe Marie Antoinette geçti * 21 Temmuz - Küçük Kaynarca Antlaşması, Osmanlı ve Rusya İmparatorlukları arasında imzalandı * 1 Ağustos - Oksijenin varlığı kesin olarak kanıtlandı * 5 Eylül - Birinci Kıtasal Kongre, Philadelphia'da toplandı == Doğumlar == * 17 Eylül - Giuseppe Caspar Mezzofanti, İtalyan Katolik kardanali, ünlü dilbilimci ve hiperpoliglot == Ölümler == * 21 Ocak - Osmanlı padişahı III. Mustafa, (d. 1717) * 4 Nisan - Oliver Goldsmith İrlandalı şair, yazar * 10 Mayıs - XV. Louis, Fransa kralı * ? - Giambattista Vico, İtalyan düşünür |
2,514 | == Olaylar == * 16 Aralık - Boston Çay Partisi - Boston’da Samuel Adams (1722-1803) ve John Hancock (1737-1793) tarafından örgütlenmiş bir grup radikal Kızılderililer gibi giyinerek çay taşıyan gemilere çıkıp 342 sandık çayı denize attılar . * Mühendishane-i Bahr-i Hümayun (İstanbul Teknik Üniversitesi, Deniz Harp Okulu ve Deniz Lisesi) kuruldu. == Doğumlar == * 13 Haziran - Thomas Young, İngiliz fizikçi * 9 Şubat - William Henry Harrison, ABD devlet başkanı == Ölümler == * Abdaliye Devleti hükümdarlarından Ahmed Han'ın ölümü. |
2,515 | == Olaylar == * 27 Temmuz - Polonya ilk kez bölündü. == Doğumlar == * 2 Mayıs - Novalis, Alman yazar (ö. 25 Mart 1801) * ? - Athanasios Kristopulos, Yunan şair (ö. 1847) * ? - Satō Issai (), Neokonfüçyüsçü filozof (ö. 1859) == Ölümler == |
2,516 | == Olaylar == * Britannica Ansiklopedisi’nin ilk baskısı üç cilt olarak çıktı == Doğumlar == * 13 Nisan - Richard Trevithick, İngiliz mucit ve maden mühendisi. * 15 Ağustos - Walter Scott, İskoç tarihi roman yazarı,şair. == Ölümler == |
Subsets and Splits
No saved queries yet
Save your SQL queries to embed, download, and access them later. Queries will appear here once saved.