Datasets:

severo

/

RedPajama-Tiny

like 0

Timmins—Baie James est une circonscription électorale fédérale et provinciale en Ontario (Canada). Circonscription fédérale La vaste circonscription est constituée du quart nord-est de la province longeant les côtes de la baie d'Hudson et la baie James, englobant des parties des districts territoriaux de Kenora, Cochrane et Timiskaming. Les villes principales sont Timmins et Kirkland Lake. Les circonscriptions limitrophes sont Kenora, Thunder Bay—Superior-Nord, Algoma—Manitoulin—Kapuskasing, Nickel Belt, et Nipissing—Timiskaming, ainsi que les circonscriptions fédérales d'Abitibi—Témiscamingue, Abitibi—Baie-James—Nunavik—Eeyou et Nunavut. Résultats électoraux Source : Élections Canada – Candidats confirmés dans Timmins—Baie James (2015) Source : Élections Canada Historique La circonscription de Timmins—Baie James a été créée en 1996 à partir des circonscriptions de Cochrane—Superieur et de Timiskaming—Cochrane. Circonscription provinciale Comme partout en Ontario, les circonscriptions provinciales se sont accordées avec les fédérales depuis les élections provinciales du . Circonscription fédérale en Ontario

{'title': 'Timmins—Baie James', 'url': 'https://fr.wikipedia.org/wiki/Timmins%E2%80%94Baie%20James', 'language': 'fr', 'timestamp': '20230320'}

Fujio Yamamoto (jap. , Yamamoto Fujio; * 27. Mai 1966 in der Präfektur Kanagawa) ist ein ehemaliger japanischer Fußballspieler. Karriere Yamamoto erlernte das Fußballspielen in der Schulmannschaft der Odawara High School und der Universitätsmannschaft der Universität Tsukuba. Seinen ersten Vertrag unterschrieb er 1990 bei Mitsubishi Motors. Der Verein spielte in der höchsten Liga des Landes, der Japan Soccer League. Mit Gründung der Profiliga J.League 1992 und der damit verbundenen Neuorganisation des japanischen Fußballs wurde der Mitsubishi Motors zu Urawa Reds. Für den Verein absolvierte er fünf Erstligaspiele. 1993 wechselte er zum Zweitligisten NKK SC. Für den Verein absolvierte er 14 Spiele. 1994 wechselte er zum Erstligisten Bellmare Hiratsuka. 1994 gewann er mit dem Verein den Kaiserpokal. Für den Verein absolvierte er 27 Erstligaspiele. Ende 1996 beendete er seine Karriere als Fußballspieler. Erfolge Bellmare Hiratsuka Kaiserpokal Sieger: 1994 Weblinks Fußballspieler (Urawa Red Diamonds) Fußballspieler (Shonan Bellmare) Japaner Geboren 1966 Mann

{'title': 'Fujio Yamamoto', 'url': 'https://de.wikipedia.org/wiki/Fujio%20Yamamoto', 'language': 'de', 'timestamp': '20230320'}

Tylorrhynchus chinensis är en ringmaskart som beskrevs av Grube 1868. Tylorrhynchus chinensis ingår i släktet Tylorrhynchus och familjen Nereididae. Inga underarter finns listade i Catalogue of Life. Källor Havsborstmaskar chinensis

{'title': 'Tylorrhynchus chinensis', 'url': 'https://sv.wikipedia.org/wiki/Tylorrhynchus%20chinensis', 'language': 'sv', 'timestamp': '20230320'}

Xiamiangao är en sockenhuvudort i Kina. Den ligger i provinsen Shanxi, i den norra delen av landet, omkring 180 kilometer norr om provinshuvudstaden Taiyuan. Antalet invånare är . Befolkningen består av kvinnor och män. Barn under 15 år utgör %, vuxna 15-64 år %, och äldre över 65 år %. Runt Xiamiangao är det ganska tätbefolkat, med invånare per kvadratkilometer. Närmaste större samhälle är Dongshentou, km söder om Xiamiangao. Trakten runt Xiamiangao består i huvudsak av gräsmarker. Genomsnittlig årsnederbörd är millimeter. Den regnigaste månaden är juli, med i genomsnitt mm nederbörd, och den torraste är januari, med mm nederbörd. Källor Orter i Shanxi WP:Projekt Kina

{'title': 'Xiamiangao (sockenhuvudort i Kina, Shanxi Sheng, lat 39,50, long 112,51)', 'url': 'https://sv.wikipedia.org/wiki/Xiamiangao%20%28sockenhuvudort%20i%20Kina%2C%20Shanxi%20Sheng%2C%20lat%2039%2C50%2C%20long%20112%2C51%29', 'language': 'sv', 'timestamp': '20230320'}

Walter Balmer (28. marts 1948 - 27. december 2010) var en schweizisk fodboldspiller (angriber). Balmer spillede 20 kampe og scorede to mål for Schweiz' landshold, som han debuterede for i en venskabskamp mod Tyrkiet 24. september 1969. På klubplan startede Balmer sin karriere hos FC Thun i sin fødeby, inden han i 1969 skiftede til FC Basel. Her var han med til at vinde fire schweiziske mesterskaber. Titler Schweizisk mesterskab 1969, 1970, 1972 og 1973 med FC Basel Schweizisk pokal 1975 med FC Basel Schweizisk Liga Cup 1972 med FC Basel Referencer Eksterne henvisninger Fodboldspillere fra Schweiz Personer fra Thun

{'title': 'Walter Balmer', 'url': 'https://da.wikipedia.org/wiki/Walter%20Balmer', 'language': 'da', 'timestamp': '20230320'}

Kazuary (Casuariinae) – monotypowa podrodzina ptaków z rodziny kazuarowatych (Casuariidae). Występowanie Podrodzina obejmuje trzy gatunki lądowe, nielotne, zamieszkujące Nową Gwineę i północno-wschodnią Australię, a także wyspy leżące pomiędzy nimi. Morfologia Długość ciała 100–170 cm, masa ciała 17,6–58 kg. Samice są większe i jaśniej ubarwione. Ptaki te charakteryzują się znacznymi rozmiarami, ciemnym (czarnym) ubarwieniem, krępą budową, uwstecznieniem skrzydeł i kostną naroślą na czaszce w kształcie hełmu. Nogi masywne, z trzema palcami, przy czym środkowy zaopatrzony jest w potężny pazur, który jest groźną bronią. Przez długi czas zastanawiano się, do czego ptakom służy narośl na głowie. Coraz więcej dowodów wskazuje na to, że służy ona częściowej regulacji ciepłoty organizmu (w podobny sposób działa dziób tukana wielkiego). Inne hipotezy zakładają, że hełm kazuara może służyć obronie przed drapieżnikami bądź urazami od spadających z drzew owoców. Sugerowano również, że być może odgrywa on jakąś rolę w zwiększeniu zasięgu oraz wzmocnieniu dźwięków wydawanych przez ptaka. Dotąd jednak jedynie hipoteza dotycząca regulacji temperatury organizmu ptaka zyskała solidniejsze naukowe podstawy. Ekologia Odżywiają się głównie owocami, uzupełniając dietę grzybami, ślimakami i małymi kręgowcami. Jako jedne z nielicznych ptaków mają genitalia takie jak u ssaków i niektórych gadów. Zwierzęta te prowadzą samotniczy tryb życia i bardzo aktywnie bronią swego terytorium, także przed ludźmi i groźnymi im drapieżnikami. Systematyka Etymologia Cela: kelēs, κελητος kelētos „rumak, koń wyścigowy”, od κελλω kellō „pędzić”. Gatunek typowy: Struthio casuarius Linnaeus, 1758. Casuarius (Casearius, Casoaris, Casoarius): malajska nazwa Kasuari dla kazuara hełmiastego. Cassowara: jak Casuarius. Gatunek typowy: Cassowara eximia Perry, 1811 (= Struthio casuarius Linnaeus, 1758). Oxyporus: gr. οξυς oxus „ostry, spiczasty”; πωρος pōros „kostnina”. Nowa nazwa dla Casuaria. Thrasys: gr. θρασυς thrasus „śmiały, porywający, zuchwały”. Nowa nazwa dla Casuaria. Hippalectryo: gr. ἱππαλεκτρυων hippalektruōn „koń-kogut”, baśniowy gryf, od ἱππος hippos „koń”; αλεκτρυων alektruōn „kogut”. Gatunek typowy: Casuarius indicus Voigt, 1819 (= Struthio casuarius Linnaeus, 1758). Podział systematyczny Do rodziny należy jeden rodzaj i trzy gatunki: Casuarius bennetti – kazuar mniejszy Casuarius unappendiculatus – kazuar jednokoralowy Casuarius casuarius – kazuar hełmiasty Przypisy

{'title': 'Kazuary', 'url': 'https://pl.wikipedia.org/wiki/Kazuary', 'language': 'pl', 'timestamp': '20230320'}

Leucorchestris arenicola ist eine in der namibischen Wüste endemische Spinnenart aus der Familie der Riesenkrabbenspinnen (Sparassidae). Ausgewachsene Tiere erreichen einen Durchmesser von etwa 10 cm und wiegen etwa 5 g. Die heißen Sonnenstunden verbringen die Tiere geschützt am Ende von 30–40 cm langen Wohnröhren unter der Sandoberfläche. In den Nachtstunden verlassen sie die Wohnröhren zur Nahrungs- und Partnersuche und entfernen sich dabei bis zu 100 Meter von ihrem Standort. Die Spinne kommuniziert durch Trommeln der Vorderbeine auf der Sandoberfläche und kann diese Vibrationen über mehrere Meter weit spüren. Die rhythmischen Bewegungen verhalfen Leucorchestris arenicola zu ihrem Trivialnamen Dancing White Lady. Weitere Arten Als White Lady werden noch einige andere Spinnenarten bezeichnet. Oft wird die – ebenfalls aus der Namib stammende – Afrikanische Radspinne Carparachne aureoflava neben ihrem üblichen Trivialnamen Wheel Spider auch (Dancing) White Lady Spider genannt, und in der Terraristik werden auch die Arten der Gattung Cerbalus, die in Nordafrika und dem Nahen Osten vorkommen, als White Lady bezeichnet. Literatur Hallan, Joel 2006: SYNOPSIS OF THE DESCRIBED ARANEAE OF THE WORLD Texas A&M University Department of Entomology. John R. Henschel: Long-distance wandering and mating by the Dancin White Lady Spider (PDF, 306 kB) The Journal of Arachnology 30, S. 321–330, 2002 Diemut Klärner: Wüstenspinnen - Heimkehr in tiefer Nacht.. In: F.A.Z., 12. September 2006, Nr. 212 / Seite 34 Senckenberg Naturkundemuseum: Wüstentänzern auf der Spur - Riesenkrabbenspinnen in der Namib Thomas Norgaard: Nocturnal Navigation in Leucorchestris arenicola, The Journal of Arachnology 33, 553-540 Einzelnachweise Weblinks Riesenkrabbenspinnen Sparassidae

{'title': 'Leucorchestris arenicola', 'url': 'https://de.wikipedia.org/wiki/Leucorchestris%20arenicola', 'language': 'de', 'timestamp': '20230320'}

Behrouz Rahbar (, 23 September 1945 – 22 March 2019) was an Iranian cyclist. He competed in three events at the 1972 Summer Olympics according to sports-reference.org and according to the-sports.org he rode in addition the men's sprint event. He also won gold medal in the 1974 Asian Games in Tehran. References External links 1945 births 2019 deaths Iranian male cyclists Olympic cyclists of Iran Cyclists at the 1972 Summer Olympics Place of birth missing Asian Games gold medalists for Iran Asian Games bronze medalists for Iran Asian Games medalists in cycling Cyclists at the 1974 Asian Games Medalists at the 1974 Asian Games 20th-century Iranian people

{'title': 'Behrouz Rahbar', 'url': 'https://en.wikipedia.org/wiki/Behrouz%20Rahbar', 'language': 'en', 'timestamp': '20230320'}

Tetrasarus quadriscopulatus is a species of beetle in the family Cerambycidae. It was described by Thomson in 1868. References Acanthoderini Beetles described in 1868

{'title': 'Tetrasarus quadriscopulatus', 'url': 'https://en.wikipedia.org/wiki/Tetrasarus%20quadriscopulatus', 'language': 'en', 'timestamp': '20230320'}

Правило 13 Правил игры в футбол регламентирует процедуру выполнения штрафных и свободных ударов, которые назначаются в ситуациях, описанных в Правиле 12. Штрафной удар Мяч, забитый непосредственно со штрафного удара в ворота соперника, засчитывается. Мяч, забитый со штрафного удара в собственные ворота, не засчитывается; противоположная команда в такой ситуации получает право на угловой удар. Свободный удар Мяч, забитый непосредственно после свободного удара, не засчитывается, вне зависимости от того, в чьи ворота он был забит. В случае если команда непосредственно со свободного удара забивает мяч в ворота соперника, назначается удар от ворот, если же мяч забит в свои ворота — то команда соперника получает право на угловой удар. О назначении свободного удара судья сигнализирует поднятой вверх рукой, которую он не должен опускать до того момента, пока удар не будет выполнен и мяч не коснётся кого-либо из игроков либо не выйдет из игры. Процедура Свободный и штрафной удары во всех случаях выполняются по неподвижному мячу. Игрок, выполнивший удар, не может вторично касаться мяча до тех пор, пока его (мяча) не коснётся какой-либо другой игрок. Штрафной и свободный удары, выполняемые из-за пределов штрафной площади Штрафной или свободный удар из-за пределов штрафной площади выполняется любым игроком команды с места, где произошло нарушение Правил (или же, в зависимости от вида нарушения, с места, где находился мяч в момент остановки игры). Все игроки противоположной команды должны находиться на расстоянии не менее чем 9,15 м от мяча до тех пор, пока мяч не вошёл в игру. Мяч считается в игре, когда по нему нанесён удар и он находится в движении. Свободный удар, выполняемый из пределов своей штрафной площади Штрафной или свободный удар из пределов своей штрафной площади выполняется любым игроком команды с места, где произошло нарушение (или же, в зависимости от вида нарушения, с места, где мяч находился в момент остановки игры). Если удар следует выполнить из пределов площади ворот, то он может быть выполнен с любой её точки. Все игроки противоположной команды должны находиться на расстоянии не менее чем 9,15 м от мяча и за пределами штрафной площади до тех пор, пока мяч не вошёл в игру. Свободный удар, выполняемый из пределов штрафной площади соперника Свободный удар из пределов штрафной площади выполняется любым игроком команды с места, где произошло нарушение Правил (или же, в зависимости от вида нарушения, с места, где находился мяч в момент остановки игры). В случае, если свободный удар должен быть выполнен из пределов площади ворот соперника, он выполняется с ближайшей к месту нарушения точки на линии площади ворот, параллельной линии ворот. Все игроки противоположной команды должны находиться на расстоянии не менее чем 9,15 м от мяча до тех пор, пока мяч не вошёл в игру, кроме случаев, когда игроки располагаются на линии своих ворот и между их стойками. Мяч считается в игре, когда по нему нанесён удар и он находится в движении. Нарушения и наказания Если при выполнении удара один из соперников находится к мячу ближе, чем того требуют Правила, удар повторяется. Если при выполнении удара из пределов своей штрафной площади мяч не покинет её пределов или же коснётся внутри неё кого-либо из игроков, удар повторяется. Если игрок, выполнивший удар, вторично коснётся мяча (не руками) до того, как его (мяча) не коснётся кто-либо из других игроков, то противоположная команда получает право на выполнение свободного удара с места, где произошло нарушение. Если игрок (не вратарь), выполнивший удар, вторично коснётся мяча руками до того, как его (мяча) не коснётся кто-либо из других игроков, то противоположная команда получает право на выполнение штрафного или 11-метрового удара, в зависимости от того, где произошло нарушение. Если вратарь, выполнивший удар, вторично коснётся мяча (не руками) до того, как его (мяча) не коснётся кто-либо из других игроков, то противоположная команда получает право на выполнение свободного удара с места, где произошло нарушение. Если вратарь, выполнивший удар, вторично коснётся мяча руками до того, как его (мяча) не коснётся кто-либо из других игроков, то противоположная команда получает право на выполнение штрафного удара (в случае если нарушение произошло за пределами штрафной площади вратаря) или свободного удара (в случае, если нарушение произошло в пределах штрафной площади вратаря) с места, где произошло нарушение. Примечания Правила футбола Футбольная терминология

{'title': 'Штрафной и свободный удары (футбол)', 'url': 'https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%BD%D0%BE%D0%B9%20%D0%B8%20%D1%81%D0%B2%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B9%20%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8B%20%28%D1%84%D1%83%D1%82%D0%B1%D0%BE%D0%BB%29', 'language': 'ru', 'timestamp': '20230320'}

Bleiburška tragedija i Križni put (vidi terminologiju) su najčešći nazivi koji se koriste kako bi opisali događanja koja su uslijedila nakon neuspješnog pokušaja predaje pripadnika poraženih vojski Savezničkim Britanskim postrojbama u blizini koruškog gradića Bleiburga u današnjoj Austriji, neposredno nakon završetka Drugog svjetskog rata. Pripadnici poraženih vojski su nakon neuspješnih pregovora s britanskim i partizanskim zapovjednicima bezuvjetno položili oružje na Bleiburškom polju 15. svibnja 1945. nakon čega su od Britanaca, zajedno s većim brojem civila koji su im bili u pratnji, izručeni jedinicama NOVJ, tada već združenim u JNA. Nakon predaje uslijedio je prisilni povratak zarobljenika u Jugoslaviju tijekom kojeg je dio zarobljenika ubijen na području današnje Slovenije u masovnim pogubljenjima koja su proveli partizani, dio je ubijen ili je umro od iznemoglosti tijekom dugih marševa smrti, a dio je umro kasnije u radnim logorima od raznih bolesti i loših uvjeta života. Takvo postupanje partizana prema ratnim zarobljenicima predstavlja najveći ratni zločin u razdoblju neposredno nakon rata, a često se opravdava osvetničkim, ali i političkim motivima koje su partizani pod zapovjedništvom KPJ imali. Početkom svibnja 1945. osovinski hrvatski i manjim dijelom crnogorski vojnici iz sastava četničkih postrojbi koje su poslije tzv. Bitke na Lijevča polju u travnju 1945. god. došli pod zapovjedništvo NDH, uz tisuće pripadnika slovenskih Belogardejaca i ruskih Kozaka iz sastava XV. SS kozačkog konjaničkog korpusa koji je bio stacioniran na području ondašnje Jugoslavije još od 1943., zajedno s velikim brojem civila povlačili su se pred napredovanjem Jugoslavenske armije i Bugarske carske vojske, te su doprli do teritorija Austrije koji je već tada bio pod okupacijom britanskih i američkih snaga kojima su se naumili predati. Suprotno njihovim očekivanjima, Britanske snage su im zapriječile put i naložile predaju u ruke jugoslavenskih partizana što su na kraju poraženi vojnici u bezizlaznoj situaciji i prihvatili te su 15. svibnja 1945. položili oružje na Bleiburškom polju. Prema službenim izvorima u završnim operacijama rata zarobljeno je ukupno preko 340.000 vojnika Sila Osovine, od čega su oko 120.000 vojnika bili pripadnici kvislinških vojski s teritorija bivše Jugoslavije (ustaše i domobrani iz NDH, četnici s teritorija današnje Srbije, Crne Gore i Bosne i Hercegovine te slovenski belogardejci). Nakon zarobljavanja kod Bleiburga, snage Jugoslavenske armije su zarobljene vojnike i civile s Bleiburga povukle dublje na područje pod svojom kontrolom, te su veliki broj tih ljudi pobili u masovnim zločinima kod Teznog, u Barbarinu rovu, na Kočevskom Rogu, Maceljskoj šumi, te na mnogo drugih manjih stratišta diljem bivše Jugoslavije tijekom marševa smrti koji su uslijedili nakon predaje partizanskim snagama. Točan broj ubijenih u događanjima prije i nakon predaje na Bleiburškom polju ni do danas nije precizno utvrđen. U komunističkoj Jugoslaviji nakon rata, pa sve do raspada Jugoslavije, javno se nije govorilo o nikakvim masovnim ubojstvima i drugim zločinima koje su u Drugom svjetskom ratu počinile snage pod kontrolom komunista. Takve teme su bile tabu, a o njima se nije pisalo niti ih se istraživalo sve do trenutka raspada Jugoslavije. Najpouzdanije procjene broja žrtava, zbog neprovođenja sveobuhvatnih forenzičkih istraživanja, smatraju se one napravljene na osnovu demografskih istraživanja. Prema istraživanjima demografa Vladimira Žerjavića koja su provedena i objavljena 1990., nakon osamostaljenja Republike Hrvatske, a čije se procjene do boljeg utvrđivanja pojedinosti o gubilištima uzimaju kao najvjerodostojnije, ukupan broj žrtava u događajima prije i nakon predaje na Bleiburgu kreće se oko 65.000 - 67.00 pobijenih, od kojih 45.000 do 55.000 Hrvata i Bošnjaka, 8.000 do 10.000 Slovenaca te oko 2.000 Srba i Crnogoraca. Žerjavić 1995. iznosi dodatne procjene kako je 45.000 Hrvata i 4.000 Bošnjaka živote izgubilo u blizini Bleiburga ili tijekom marševa smrti koji su uslijedili nakon predaje. Od Hrvata, Žerjavić navodi da je 11.600 osoba izgubilo živote u akcijama prije predaje, a 33.300 nakon predaje. Druge procjene svih žrtava kreću se od 35.000 pa čak do prijeko milijun pobijenih (pretežno iz izvora bliskim hrvatskoj emigraciji, tradicionalno sklonom NDH režimu), a brojne rasprave o razmjerima Bleiburške tragedije mjerene u ljudskim životima traju i danas. Hrvatska državna komisija za utvrđivanje ratnih i poratnih žrtava 90-ih je poimenično popisala 13.300 Hrvata iz Hrvatske i BiH stradalih vezano za Bleiburg, od kojih 11.096 vojnika NDH, te 2.204 "ostalih ili neidentificiranih". Stradanje hrvatskih ratnih zarobljenika nakon predaje na Bleiburgu događalo se u sklopu postupanja jugoslavenskih snaga s drugim zarobljenim osovinskim vojnicima. Procjenjuje se da je Jugoslavenska armija na kraju II. svjetskog rata zarobila 194.000 njemačkih vojnika, od kojih je pobijeno i od bolesti narednih nekoliko mjeseci pomrlo njih između 80 i 100 tisuća; jugoslavenski službeni izvori su potom priznavali svega 15.028 njemačkih ratnih zarobljenika pomrlih u jugoslavenskom zarobljeništvu. Terminologija Za stradanja zarobljenih vojnika koji su se predali na Bleiburškom polju ili su se predali ili bili zarobljeni drugdje u području današnje Koruške, Slovenije i općenito na granici s Austrijom, gdje su bili zaustavljeni od savezničke britanske vojske, koriste se mnogi nazivi. Osim naziva Bleiburška tragedija, u Hrvatskoj se koriste još i nazivi Križni put, Bleiburški pokolj, Bleiburški masakr, Zločin u Bleiburgu, Slučaj Bleiburg ili jednostavno Bleiburg. Kritičari prigovaraju korištenju takvih naziva jer povijesni izvori ne pokazuju da je na samom Bleiburškom polju bilo masovnih likvidacija. Križni put je također naziv za marševe smrti koji su uslijedili nakon predaje poražene vojske NDH na Bleiburgu. U literaturi na engleskom jeziku koristi se često termin "Bleiburg repatriations" ("Bleiburške repatrijacije"), koji najčešće uključuje dio događaja koji je ključan za ulogu britanskih snaga i zapovjedništava, a manje se bavi onim što je nakon predaje vojnika na Bleiburgu uslijedilo. U Sloveniji se događaji iz svibnja 1945. nazivaju Vetrinjska tragedija, po slovenskom nazivu za austrijski gradić Viktring gdje je bio smješten jedan od zarobljeničkih logora pod upravom savezničkih snaga. Povijesne okolnosti Sporazum iz Jalte Na Konferenciji u Jalti na sovjetskom poluotoku Krimu, 4. veljače 1945. sastali su se Staljin, Roosevelt i Churchill - vođe najvećih savezničkih država antihitlerovske koalicije. Trebalo se dogovoriti o završetku rata i novoj karti poslijeratnog svijeta. Osim o sudbini Njemačke i odluci da se svi raseljeni ljudi podrijetlom iz SSSR-a moraju vratiti kući - uključujući tu i one koji su se tijekom rata borili protiv SSSR-a. O stanovnicima područja Jugoslavije koji su se borili na strani sila Osovine nije se u Jalti ništa odlučilo, pa je u primjenu dolazila Ženevska konvencija o postupanju s ratnim zarobljenicima iz 1929. god., koje su propisivale da ratne zarobljenika valja zaštititi "od djela nasilja", te prema kojima povratak zarobljenika u zemlju iz koje su došli predstavlja pravo zarobljenika, a ne njegovu obvezu. Staljin i Churchill su se u pogledu Jugoslavije bili dogovorili da na tom prostoru utjecaj zapada i istoka bude pola-pola, tj. o nastavku procesa dogovaranja između jugoslavenskih komunista i građanskih snaga koji je bio označen Sporazumima Tito-Šubašić iz 1944. godine. Međutim su Tito i Staljin vodili računa, kako da onemoguće obnovu starog poretka u Jugoslaviji i uspostave ondje komunističku vladavinu. Jugokomunistička masovna ubijanja na područjima stavljenima pod svoju kontrolu 1944. i 1945. godine Čim su u snage NOVJ stavile pod snagu područja Srbije u rujnu 1944. god., započele su ondje s masovnim ubijanjem osoba označenih kao "neprijatelji". Strijeljanjima izvan ratnih operacija likvidirano je ondje više desetaka tisuća ljudi. Službeni Registar žrtava Komisije za tajne grobnice ubijenih posle 12. septembra 1944. pri Ministarstvu pravde Republike Srbije sadrži (stanje 6. kolovoz 2022.) podatke o 59.554 žrtava pobijenih od komunističkih vlasti krajem 1944. i tijekom 1945. godine. Ubijanja civila i ratnih zarobljenika uslijedila su također i na područjima NDH, kako su dolazila pod kontrolu jugoslavenskih komunističkih snaga. Tako su u Zagrebu u svibnju 1945. god. pobijeni svi ranjeni i bolesni pripadnici osovinskih vojnika koji su se nalazili na liječenju u bolnicama; popisano je do danas poimenično 4.791 tih pobijenih ranjenika i bolesnika. Susret nadirućih savezničkih snaga u Austriji Početkom travnja 1945. savezničke armije započele su svoj konačan masovni napad na njemačke položaje u sjevernoj Italiji. Feldmaršal Harold Alexander, vrhovni saveznički zapovjednik na Sredozemlju hrabrio je svoje armije riječima: "…potreban je samo jedan snažan udarac da ih (Nijemce) se izbriše zauvijek. Došao je tren da krenemo u posljednju bitku koja će dokrajčiti rat u Europi…". Taj snažan udarac započeo je 9. travnja, kada je Osma armija generala Richarda McCeerya strahovito bombardirala utvrđene položaje njemačke Desete armije, čije je desno krilo dodirivalo Jadran. General von Vietinghoff potpisao je 29. travnja predaju svih snaga pod svojim zapovjedništvom, a taj je sporazum stupio na snagu 2. svibnja. Nakon predaje poražena vojska bježi prema Austriji. Istodobno napreduju prema Beču i Sovjetske snage. Situaciju dodatno komplicira Tito koji je već ušao u austrijsku pokrajinu Korušku. Sa zapada dolazi u taj dio Austrije britanska Osma armija na čijem se čelu nalazio general Sir Richard McCreery. Osma armija bila je sastavljena od dva korpusa: Trinaesti korpus bio je u blizini Titove vojske, a Peti korpus, na čelu s generalom Charlesom Keightleyem, okupirao je južnu Austriju preko jugoslavenske granice na sjeveru. Masovni bijeg s istoka Europe U taj se kraj sljevalo mnoštvo njemačke vojske i Folksdojčera izbjeglih s istoka Europe, ali i vojne formacije njemačke vojske sastavljene od pripadnika drugih naroda, te pripadnika vojnih formacija s područja istoka i jugoistoka Europe koje su se borile na njemačkoj strani. Svi su oni - uz borbe s vojnim formacijama koje su ih progonile - bježali pred Rusima i jugoslavenskim komunistima, te su jedinu nadu u spas vidjeli u predaji Britancima i Amerikancima. Završne ratne operacije u Jugoslaviji Uključivanje pješadijskih snaga Crvene armije u Beogradsku ofenzivu kao i logistička podrška zapadnih saveznika dovele su do pojačanja partizaniskih ofenzivnih akcija. Do kraja 1944., uz pomoć Crvene armije, partizani su preuzeli kontrolu na području Srbije, sjeverne Makedonije, Crne Gore i Dalmacije. Njemačke snage, zajedno s Nedićevcima, pripadnicima srpskih kvislinških snaga odanih njemačkom okupatoru, povlačile su se iz Srbije. Wermacht i vojska NDH uspostavili su front u Srijemu kako bi omogućili povlačenje Grupe E njemačke vojske s Balkana. Nakon što su preuzeli kontrolu u Srbiji, partizani su počinili masovna ubojstva ratnih zarobljenika i civila etničkih Nijemaca - Folksdojčera. Komunističko vodstvo usvojilo je političku odluku o progonu iz zemlje njemačke etničke manjine ("Folksdojčera") koju su smatrali suodgovornom za nacističke zločine, kao i odluku o konfiskaciji njihove cjelokupne imovine. Zbog toga je Njemačka pokušala provesti evakuaciju ukupnog njemačkog stanovništva iz Jugoslavije u Reich, ali krajem 1944. bilo je još uvijek oko 150.000 Nijemaca u Vojvodini koju su kontrolirali partizani. Do svibnja 1945. većina njih je internirana u preko 40 koncentracijskih logora u regiji u kojima je umrlo oko 46.000 ljudi. U svibnju 1944. Tito osniva obavještajnu službu koju naziva Odjeljenje za zaštitu naroda (OZN ili OZNA) koju je ustrojio po uzoru na sovjetski NKVD. OZNA je bila vojna obavještajna služba i politički motivirana tajna policija Komunističke partije. U kolovozu 1944. utemeljio je i vojnu postrojbu naziva Korpus narodne obrane Jugoslavije (KNOJ) čija je izričita zadaća bila sigurnost i zaštita na oslobođenim teritorijima tj. "likvidacija četničkih, ustaških, bjelogardejskih i drugih antinarodnih bandi…obezbeđenje centralnih organa vlasti…Čišćenje tek oslobođenog teritorija". Kako je snaga partizana, koji su narodu pružali alternativu i za koje se činilo da rade više u nacionalnom interesu Hrvata, jačala i kako je raslo nezadovoljstvo s ustaškim i nacističkim vlastima, NDH je imala velike probleme prilikom mobilizacije dodatnih vojnih snaga. Kada je u kolovozu 1944 u NDH propao pokušaj državnog prevrata, poznat pod imenom Urota Lorković-Vokić, svi urotnici su uhićeni i pogubljeni. Njihovi vođe zagovarali su prelazak NDH na stranu Saveznika. Takva događanja dodatno su demoralizirala vojsku NDH, a kako se rat nastavljao stopa dezertiranja je porasla, posebno među domobranima, pripadnicima regularne vojske NDH. 30. kolovoza 1944. Tito je ponudio amnestiju hrvatskim i slovenskim domobranima kao i četnicima, ako dezertiraju i priključe se partizanima do 15. rujna 1944. Nakon 15. rujna, svima koji se nisu priključili partizanima "sudit će narod". Na dan isteka ponude za amnestiju, Tito je naredio podređenima da nastave primati kasne prebjege. Slični pozivi ponavljani su i nakon isteka krajnjeg roka prvog ultimatuma iako su poznati i slučajevi ubojstva hrvatskih domobrana i nakon što su prebjegli partizanima. Samo dan prije isteka roka Kralj Petar II Karađorđević pozvao je četnike da se stave pod zapovjedništvo partizana nakon čega se veliki broj četnika doista priključio partizanima. U studenom 1944. provedena je reorganizacija vojske NDH kada su pod imenom Hrvatske oružane snage objedinjeni ustaše i domobrani objedinjeni u jedinstvenu vojsku. Pavelić je 13. siječnja 1945. naredio spajanje Hrvatskih domobrana i Ustaške vojnice i time stvorio jedinstvenu vojsku koja je brojala do 280.000 ljudi, ako se tu uračunaju i vojne postrojbe sastavljene uglavnom od hrvatskih vojnih obveznika, koje su kao dijelovi Wehrmactha, Njemačke policije u NDH i SS-a bile pod izravnim njemačkim zapovjedništvom. Do tada su partizani zarobljene domobrane obično ismijavali, ponižavali i nakon toga puštali kućama ako se nisu htjeli priključiti revoluciji, ali to se preko noći promijenilo pa je njihovo zarobljavanje od početka 1945. značilo gotovo sigurnu smrt. I neki četnici, kao oni iz Dinarske četničke divizije pod zapovjedništvom Momčila Đujića, nastavili su surađivati sa snagama Osovine. Đujićeve postrojbe borile su se rame uz rame s njemačkom vojskom i ustašama krajem 1944. u Bitci za Knin protiv partizanskog 8. dalmatinskog korpusa. Bitka je završila pobjedom partizana, a Dinarska četnička divizija počela se povlačiti u smjeru Slovenije. Pavelić je osobno izdao naređenje o slobodnom prolasku te zloglasne četničke divizije kroz teritorij pod kontrolom NDH i dao im je precizne naredbe o smjeru kretanja. Kako je predviđeni smjer kretanja prolazio kroz teritorij pod partizanskom kontrolom, a i zbog toga što Đujić nije vjerovao Paveliću zbog ranijih slučaja ubojstva četnika koji su prolazili kroz NDH od strane ustaša, Đujić se povlačio alternativnom rutom u dogovoru s lokalnim zapovjednicima Wermachta. Do početka 1945. partizanski odredi su se već ujedinili u Jugoslavensku narodnu armiju čijih je 800.000 boraca bilo organizirano u pet korpusa. Njihovo djelovanje bilo je usmjereno na proganjanje ostataka poražene Njemačke i vojske NDH. U ožujku 1945. 4. korpus JNA napredovao je kroz Liku, Primorje i Kvarner. Najveći dio Bosne i Hercegovine bio je u partizanskim rukama još od kraja travnja. 12. travnja 1945. napravljen je proboj na Srijemskom frontu što je ubrzalo povlačenje njemačke vojske koja se povlačila s Balkana još od listopada 1944. pa su 1. i 3. korpus JNA počeli napredovati kroz Slavoniju prema zapadu. Pod kontrolom vlasti NDH bio je još samo sjeveroistočni dio Hrvatske s glavnim gradom Zagrebom. U Zagreb su se slijevale brojne izbjeglice iz svih krajeva NDH koja je bila u raspadu, dok su nadirući Partizani provodili osvetu nad zarobljenim pripadnicima HOS-a, kao i nad tisućama civila za koje su sumnjali da bi im mogli biti politički protivnici. U toj situaciji, poput pripadnika drugih vojski osovine, ni ustaše se nisu namjeravale predati Crvenoj armiji, ali ni jugoslavenskim partizanima - za pripadnike oružanih snaga NDH i njima sklone civile, predaja zapadnim saveznicima je bila zadnja nada za spas. Povlačenje poraženih vojski Osovine prema Austriji Kolaps Srijemskog fronta u travnju 1945. ubrzao je povlačenje njemačke vojske pred nadirućim snagama NOVJ i Crvene armije. Iz straha od odmazde ni ustaše se nisu njima željeli predati, već su kroz Sloveniju pokušali doprijeti do Slovensko-Austrijske granice kako bi se predali Britanskim snagama koje su napredovale sjeverno od Italije. Vlasti NDH planirale su, organizirale i provele masovni zbijeg naroda iako za to nije bilo strateških razloga niti je uopće postojalo ciljno odredište koje je bilo u stanju primiti toliki broj izbjeglica. Odluka Vlade NDH o povlačenju je donesena 3. svibnja. Pojedinci iz vrha NDH, ali i slovenski kvislinzi, vjerovali su kako će zapadni Saveznici prihvatiti vojsku u bijegu kako bi im pomogla u borbi protiv komunista i podržati ih u ponovnom osvajanju vlasti u Hrvatskoj i Sloveniji. Slovenski biskup Gregorij Rožman molio je Saveznike da okupiraju Sloveniju kako bi spriječili komuniste da preuzmu vlast u državi. Vodstvo NDH 6. svibnja ukinulo je rasne zakone i poslalo Saveznicima zahtjeve za suradnjom, ali ti pokušaji prelaska na pobjedničku stranu nisu urodili plodom. Iako je moguće kako je vodstvo NDH organiziralo zbijeg civila kako bi potkrijepilo njihove tvrdnje da partizani ubijaju nevine civile, sam broj civila koji se priključio zbijegu je usporio povlačenje i onemogućio samu predaju vojske Saveznicima. Većina civila prema izvještajima iz tog vremena su ili imali antikomunistički svjetonazor ili su se pribojavali komunističke osvete. Neki povjesničari smatraju da je veliki broj civila uključen u operaciju povlačenja kako bi se formirao ljudski živi štit koji bi omogućio usporavanje jugoslavenskog napredovanja i izvlačenje državnog vrha na vrijeme. Vlada NDH pobjegla je iz Zagreba 6. svibnja 1945. i došla nadomak Klagenfurta u Austriji 7 svibnja. Pavelić je s vojnim vrhom napustio Zaprešić 7. svibnja u večernjim satima s namjerom da se pridruži ostatku vrha NDH u Austriji. Većina vojnog vrha NDH uspjela je pobjeći prvo u Zapadnu Europu pa onda u Latinsku Ameriku dok su partizani uspjeli zarobiti samo jedan mali dio viših časnika vojske NDH. Predaja na Bleiburškom polju Sjedište brigadira Scotta, zapovjednika britanske 38. pješačke brigade, bilo je tada u Bleiburškom zamku, smještenom na brijegu koji dominira cijelim gradićem Bleiburgom. Bliže gradića nalazi se prostrano otvoreno polje omeđeno niskim šumovitim brežuljcima. Prema tom polju prilazilo je mnoštvo ljudi, njih sad znatno više od sto tisuća. Većinu tih ljudi činile su hrvatske trupe i civili, koji su kod Dravograda prešli granicu u nadi da će moći nastaviti dalje na zapad, do Klagenfurta. No, sad su im se na tom putu ispriječile trupe brigadira Scotta, dok su se brojčano jake skupine Titovih partizana raspršile po šumama i zauzele prijeteće, iako još ne i aktivne borbene položaje. Hrvatske su trupe bile naoružane, a britanski stav je bio nepoznat. Brigadir Scott je zatražio daljnje upute: »…Tražimo da Osma armija hitno odluči hoćemo li prihvatiti predaju tih snaga ili ćemo zahtijevati njihov povratak u Jugoslaviju…» Scott ubrzo dobiva odgovor i na temelju njega izdaje naredbu za izručenje “Jugoslavena“. Skupina viših hrvatskih generala krenula je u pratnji Britanaca na sastanak sa Scottom u Bleiburški dvorac. Scott je u dvorcu primio i vođu partizanskih gonitelja, komesara Milana Bastu («odlučnog mladića u ranim dvadesetim godinama željnog borbe s loše naoružanim i demoraliziranim Hrvatima» - prisjećao se Scott). Scott je uspio nagovoriti Bastu kako je najprihvatljivije da uvjeri Hrvate neka odlože oružje i dobrovoljno se predaju. Sljedeći je razgovor Scott vodio s hrvatskim zapovjednikom, generalom Herenčićem, kojeg su Scott i Basta uspjeli prisiliti da prihvati bezuvjetnu predaju (u kojoj vojnici kojima zapovijeda Herenčić ipak dobivaju status ratnih zarobljenika, koje se ne smije mučiti ni ubijati), premda su Britanci sumnjali da će se sve riješiti pravedno kako je i obećano.Basta je pregovore zaključio ovim riječima: »Zahtijevamo bezuvjetnu predaju cijele vojske za jedan sat. Ako prihvatite, žene i djeca mogu se vratiti svojim kućama. Vojnici i časnici ostat će ratni zarobljenici, te ćemo ih povesti u Maribor gdje će im se suditi. Ako ne prihvatite uvjete za petnaest minuta, započeti će opći napad i vi se nećete imati pravo pozivati na međunarodne konvencije Crvenog križa.» Bitno je napomenuti kako su se pregovori u Bleiburškom dvorcu odvijali samo usmeno. Nije vođen nikakav zapisnik niti je potpisan bilo kakav dokument. General Basta uvjerava brigadira Scotta da će se sa svima koji se vrate u Jugoslaviju postupati ljudski i da se Hrvati nemaju čega bojati. Makar se Herenčiću ta objava ultimatuma činila ciničnom prijevarom, ocijenivši da nema izbora, Herenčić je kapitulirao. Herenčić naređuje svojim trupama da bace oružje; sam uspijeva pobjeći dublje u Austriju, i potom u Italiju. Nakon predaje, vojnici i civili vraćeni su na područje Jugoslavije. Druge grupe HOS-a, slovenskih domobrana, te srpskih i crnogorskih četnika predavale su se na području Koruške tijekom prethodnih dana, a neke manje grupe i nakon 15. svibnja. Jugoslavenska armija je bila prisutna na području austrijske pokrajine Koruške do 24. svibnja. Mnogi zarobljeni Hrvati, Slovenci, Crnogorci i Srbi, koji su se prethodnih dana bili predali Britancima ili Amerikancima, bili su smješteni u zarobljeničkim logorima u Koruškoj ili u Italiji; većina njih predana je Jugoslaviji, tj. komunističkoj vlasti. Obračun s vojnicima koji su odbili predaju Franci Strle, slovenski partizan, novinar te viđeniji slovenski autor knjiga partizanske tematike u desetljećima komunističke vladavine, opisuje događaje na Bleiburgu u svojoj knjizi "Veliko finale u Koruškoj" iz 1977. god. Među ostalim, Strle prenosi opis događaja u kojem dio opkoljene vojske, pripadnika snaga Osovine, koji su se u velikoj masi nalazili ispod brežuljaka koje su zaposjeli partizani, nisu u roku od 20 minuta koji su im ostavili Britanci istaknuli bijele zastave. Na njih je prema iskazima u Strleovoj knjizi otvorena vatra iz mitraljeza vatra u trajanju od 15 do 20 minuta. Podatke o broju žrtava tog masakra Strle ne iznosi. U knjizi Strle prenosi sadržaj intervja kojega je u pripremi knjige napravio (i o tome 1974. god. sačinio magnetofonski zapis) s generalom JNA Mićom Došenovićem, koji je u svibnju 1945. bio načelnik štaba 14. (slovenske) udarne divizije JA, čiji se jedan bataljun našao na Bleiburgu ("odbor 14. udarne divizije" je pokrovitelj objavljivanja te Strletove knjige iz 1977. god.): "Na pitanje može li se pucanje na ustašku kolonu shvatiti kao topničku pripravu, kako se navodi u knjizi 'Završne operacije za oslobođenje Jugoslavije 1944. do 1945.' nasmijao se podrugljivo. 'Bože sačuvaj!', žestoko je rekao. 'Nikakve topničke priprave nije bilo, nikakve. Taj masakr, da ga tako nazovem, učinili su puškomitraljezi šarci. Naglašavam da smo imali idealne položaje i malu udaljenost, a pred sobom gomilu. To nije bio borbeni raspored, to je bila gomila zbijenog ljudstva na cesti i blizu cesti, vozilo do vozila i čovjek do čovjeka ..." Partizan Jože Petrovčić (kurir u štabu 14. divizije, koji se vozio uz časnike JA koji su sudjelovali u pregovorima i naredili otvaranje vatre na "neprijatelja") također govori o mitraljeskoj vatri koja je otvorena jer nisu sve postrojbe na Bleiburškom polju bile izvjesile bijele zastave točno u od Britanaca zakazanom (kratkom, 20 minuta) vremenu, i iznosi da se "ustaše" nisu uopće branili. Mitraljeska vatra da je trajala čitavih petnaest do dvadeset minuta, nakon čega je glavnina "ustaša" istaknula bijele zastave i predala se. Podatak o broju pobijenih u mitraljeskom masakru, F. Strle nije uspio pribaviti. Križni put Masovne likvidacije izvršene su kod Maribora, Celja, Kočevja i drugdje u Sloveniji, a u Hrvatskoj u okolici Krapine, Samobora, Karlovca, Siska, Bjelovara i drugdje. Znatan broj ljudi pomro je od iscrpljenosti i zaraznih bolesti u raznim logorima koje su osnovale komunističke vlasti. Masovno stradanje trajalo je od svibnja do kolovoza 1945. godine. Opća amnestija proglašena je 3. kolovoza 1945., ali je ubijanja (iako u manjem obimu) bilo i kasnije. Postoje vrlo različite procjene broja ubijenih tako da na primjer Hrvatska enciklopedija navodi brojeve od 45.000 do 200.000; Hrvatski obiteljski leksikon od istog izdavača iz 2005. godine govori o nekoliko desetaka tisuća ubijenih. Najvjerojatniji broj Hrvata koje su pobile snage Jugoslavenske armije, prema stanju istraživanja 2007., je oko 60.000; daljnjih oko 20.000 je iz redova pripadnika drugih naroda - prvenstveno Slovenaca, Srba i Nijemaca. Odgovornost Josipa Broza Tita Pitanje odgovornosti Josipa Broza Tita - koji je u vrijeme ovih zločina držao čvrstu kontrolu nad svim vojnim snagama koje su izvršile pokolje - ostaje do danas kontroverzno pitanje u javnom mnijenju: naposljetku do danas (2014. god.) središnji trgovi i najznačajnije ulice u mnogim hrvatskim gradovima nose njegovo ime. Kako su tijekom jugoslavenske komunističke vladavine općenito skrivani dokazi o Bleiburgu i pokoljima koji su nakon njega uslijedili, tako tadašnja historiografija baš ništa nije rekla niti o ulozi Josipa Broza Tita u uspostavi brojnih stratišta za na Bleiburgu i drugim obližnjim mjestima zarobljene vojnike poraženih vojski i civile koji su ih slijedili na putu prema zapadu: naprosto jugoslavenski historičari uopće nisu spominjali bilo koji zločin kojega su tijekom rata i u poraću skrivili partizani, Jugoslavenska armija ili bilo koja organizacija jugoslavenske vlasti. U propagandi jugoslavenskog režima, prikazivalo se da je on nastao na moralno besprijekoran način, i da njegovo djelovanje nije okaljano baš nikakvim moralnim negativnostima. Neki od autora skloni J. B. Titu priznaju danas zločine, ali nalaze "dobre razloge" da se pristupi masovnom ubijanju: naime da je postojala "opasnost" da vojne snage NDH prijeđu na stranu zapadnih saveznika, čime bi bila ugrožena obnova Jugoslavije i uspostava komunističke vladavine. Vladimir Geiger u više znanstvenih radova ukazuje na Josipa Broza Tita kao naredbodavca zločina. Neki drugi autori analiziraju iskaze očevidaca i literaturu iz "partizanskih" izvora koji smještaju Josipa Broza Tita (koji se prema dnevnim izvještajima iz "Vjesnika" nije u vrijeme pokolja nalazio u Beogradu, nego je obilazio gradove i vojne postrojbe na području sjeverozapada Hrvatske i Slovenije) izravno na stratišta i u aktivnosti usmjerene na ubijanje tisuća vojnih i civilnih zarobljenika. Da je Josip Broz Tito naložio ubijanja, iznosi i Simo Dubajić, major Jugoslavenske armije koji je neposredno organizirao ubijanje barem 23.000 zarobljenika u pokolju na Kočevskom Rogu, te koji je o nizu zločina koje je počinio krajem II. svjetskog rata otvoreno progovorio u svojoj knjizi "Život, grijeh i kajanje" iz 2006. godine, a potom i u više intervjua za TV i pisane medije. Tito je 26. svibnja 1945. u govoru pred građanstvom okupljenima na Kongresnom trgu u Ljubljani prilično jasno poručio: „Što se tiče onih izdajnika koji su se našli unutar naše zemlje, u svakom narodu posebice – to je stvar prošlosti. Ruka pravde, ruka osvetnica našeg naroda dostigla ih je golemu većinu, a samo jedan mali dio uspio je pobjeći pod krilo pokrovitelja izvan naše zemlje. Ta manjina više nikad neće gledati naše divne planine, naša rascvjetala polja. Ako bi se to ipak dogodilo, trajat će kratko.“ Dominik Vuletić u radu “Kazenopravni i povijesni aspekti bleiburškog zločina“ piše: “Odgovornost zapovjednika i ostalih najodgovornijih časnika na terenu poput Baste, Ostojića ili Dubajića nikako se ne smije promatrati izolirano. Oni su bili kotači u velikom represivnom stroju jugoslavenskoga komunističkog aparata. Pritom nisu postupali na svoju ruku, bez obzira na to što su neki od njih poput Baste imali dosta prostora za autonomiju, već su izvršavali naređenja i slijedili opći režimski smjer najokrutnijeg obračuna s neprijateljem... Organizacija koja je bila zadužena u najvećoj mjeri za provođenje totalitarne i represivne politike jest OZNA odnosno Odjeljenje za zaštitu naroda. Ta organizacija bila je glavni nositelj i provoditelj zločina. OZNA je osnovana odlukom Josipa Broza Tita od 13. svibnja 1944. god. Vrlo brzo stvorena je široka mreža suradnika OZNE sa svim jugoslavenskim postrojbama. Pritom se oslanjalo na vojno ustrojstvo jugoslavenskih snaga gdje je svaka jedinica uz redovnoga vojnog zapovjednika imala i političkog komesara. Takvo ustrojstvo preneseno je iz Staljinova modela reorganizacije Crvene armije tridesetih godina... Na čelu OZNE nalazio se načelnik koji je bio sve od njezina utemeljenja Aleksandar Ranković... Ranković u funkciji načelnika OZNE izravno je podređen Josipu Brozu Titu i između njih nema posrednika. Govoreći o odgovornosti samog Josipa Broza treba spomenuti da je on u vrijeme bleiburških događaja te marševa smrti koji su uslijedili bio predsjednik Vlade (DFJ), ministar obrane u toj Vladi, generalni sekretar partije (KPJ) te vrhovni zapovjednik svih jugoslavenskih oružanih snaga (prvo NOVJ a poslije Jugoslavenske armije), dakle de facto i de iure imao je kontrolu nad svim snagama te je bio najodgovornija osoba u zemlji. Jugoslavenske snage koje su sudjelovale u bleiburškim događajima postupale su po Titovim naređenjima i bile su pod njegovom kontrolom... O postojanju te kontrole svjedoči i stalna komunikacija između Josipa Broza i zapovjednika III. jugoslavenske armije Koste Nađa... 51. divizija, postrojba koja se našla u Bleiburgu dio je III. armije... 51. divizija i Milan Basta zajedno s cijelom III. jugoslavenskom armijom dobili su 17. i 18. svibnja nakon izvršenja bleiburških zločina i sprovođenja izručenih vojnika i civila natrag u Sloveniju od samog Tita nove vojne zadatke (jer je bila riječ o najisturenijim jugoslavenskim postrojbama) glede napetosti sa zapadnim saveznicima te su ih odmah izvršile. Dakle, ne može biti sumnje da je Josip Broz Tito imao punu efektivnu kontrolu nad postrojbama koje su sudjelovale u zločinima.“ Odgovornost Pavelića i ustaša Neki zapadni povjesničari pišu da, pored komunističkih jugoslavenskih vlasti, Pavelić i ustaše također snose odgovornost za Bleiburg. Tako npr. švicarski povjesničar Michael Portmann piše: “Odgovornost za Bleiburg u velikoj mjeri leži na Paveliću i samom ustaškom režimu: krvavi ustaški teror nad srpskim stanovništvom (prisilni prijelazi, protjerivanja i masovna ubijanja), odlučno savezništvo hrvatske države s nacističkom Njemačkom i – posljednje ali ne i najmanje važno – kao razloge za doista brutalnu partizansku odmazdu potrebno je navesti naredbu Pavelića da se ne preda, nego da se u borbi povuče do austrijske granice". Tomasevich pak ocjenjuje: "Sada moramo postaviti stvarno fundamentalno pitanje, tj. tko je odgovoran za Bleiburg... O problemu Bleiburga očito se ne može raspravljati izdvojeno, kao što to ustaški i proustaški pisci redovno čine. On je tijesno povezan s uspostavom i općom politikom NDH, s ustaškim terorom usmjerenim protiv srpskoga stanovništva, s odlučnim savezom NDH s nacističkom Njemačkom i sa završnim nastojanjima ustaša da pobjegnu i da se povežu sa Zapadom protiv komunista. Stoga moramo zaključiti da je odgovornost za Bleiburg kolektivna odgovornost Pavelića i ustaškoga režima." Tomasevich dodaje, o odgovornosti koja stoji na jugoslavenskom komunističkom vodstvu: "Uništenje većega dijela kvislinških snaga zarobljenih na kraju rata - što je činjenica - bio je čin masovnoga terora i realizacija okrutne političke kon­cepcije, sličnog onome koji su prakticirale ustaše i četnici tijekom rata." Ivo Goldstein pak navodi da je razlika u tome što su ustaše počinile genocide, u kojima su masovno ubijani žene, djeca i stariji ljudi, po “grijehu” rođenja u drugoj vjeri ili nacionalnosti. Po drugoj strani Bleiburg je bio ratni zločin ubijanja gotovo isključivo razoružanih zarobljenika poraženih neprijateljskih vojski koje su četiri godine ratovale na strani nacista i fašista. "To nimalo ne anulira zločin Bleiburga, ali ga čini ipak različitim od Jasenovca". Kontroverze oko uloge savezničkih vojski u izručenju ratnih zarobljenika vojsci NOVJ Okolnosti britanskog izručivanja žrtava kod Bleiburga jugoslavenskim počiniteljima dugo su predstavljale dobro čuvanu tajnu, o čijim neugodnim detaljima najinformiraniji sudionici trajno šute, a dokumentacija - makar je riječ o akciji koja uključuje veliki broj vojnih postrojbi, koje su na dnevnoj bazi stvarale mnogo dokumentacije o vojnim zadatcima, o kretanju postrojbi, o vojnicima, o raspolaganju streljivom, gorivom, hranom i drugim sredstvima i drugim aspektima svojeg djelovanja - je izrazito manjkava. Historiografija međutim prepoznaje da su se u zbivanjima 1945. na prostoru Austrije dogodile 'dvije kobne pogreške' - izručivanje Kozaka Crvenoj armiji, te istovremeno izručivanje "Jugoslavena" snagama JA koje su notorno ubijale zarobljene "kvislinge". Obje 'kobne pogreške' vezane su uz istu osobu, Harolda Macmillana, tadašnjeg opunomoćenog ministra pri glavnom štabu savezničkih snaga (kasnije promoviran u lorda Stocktona; Macmillan je 1957. godine postao premijerom Velike Britanije). Prema istraživanju grofa Tolstoja, bitnu ulogu u provođenju odluke o izručenju odigrao je Harold Macmillan, tadašnji britanski ministar za Sredozemlje pri glavnom štabu savezničkih snaga, kojeg je na to mjesto 1942. god. postavio Winston Churchill. O važnosti te svoje službe Macmillan kasnije govori: Macmillan, kako se bližilo proljeće 1945. godine, postaje sve više zaokupljen problemom odnosa s novim režimom maršala Tita u Jugoslaviji. Četvrtog je svibnja zabilježio u svoj dnevnik da se «naglo razvija nova glavobolja - Jugoslavenske armije prodiru u Julijsku krajinu i Austriju - u žestokoj utrci s Osmom armijom». Macmillan je bio iskusan politički savjetnik War Officea (Britansko ministarstvo rata), te čovjek u izravnom dodiru s premijerom, kabinetom i Foreign Officeom (Britansko ministarstvo vanjskih poslova). Prije bleiburške krize, britanske su snage su prihvaćale predaju manjih vojnih postrojbi koje su dolazile s jugoslavenskog područja, a britanski su stražari sprječavali partizane u njihovim pokušajima da se dokopaju Hrvata. No, od 15. svibnja nadalje, politika britanskog 5. korpusa prema zarobljenim Hrvatima drastično se promijenila. Politika poštovanja ratnih zakona pretvorila se u politiku suradnje i podrške komunističkom režimu. Zaokret je počeo 13. svibnja kada je Harold Macmillan stigao u Glavni stožer Petog korpusa britanske Osme armije. Macmillan je prije toga 12.svibnja otputovao u sjeveroistočnu Italiju, u sjedište Osme armije, kako bi se s generalom McCreeryjem konzultirao o sve lošijim odnosima s Titom. Namjera mu je, navodno, bila obavijestiti McCreeryja o političkoj situaciji, te od stručnjaka na licu mjesta dobiti vojnu procjenu situacije. U tom trenutku nastaje preokret u Macmillanovu planu. Umjesto da je, kao što je bilo predviđeno, otputovao u Napulj, on iznenada avionom dolazi u Austriju. Tamo je proveo dva sata u razgovoru s Keightleyem i suradnicima. Taj susret poznat je pod nazivom Klagenfurtska zavjera. Što se dogodilo na tom sastanku, može se zaključiti samo iz događaja koji su uslijedili, jer Macmillan nikada nije otkrio razloge iznenadne promjene plana glede puta, kao ni teme diskusija koje su vođene s Petim korpusom. Prije Macmillanova dolaska zapisi ukazuju da Peti korpus nije imao ni namjeru, ni želju bilo koga predati. Po povratku u Napulj 14.svibnja Macmillan je uspio uvjeriti Alexanderovog izvršnog administrativnog časnika generala Robertsona da izda zapovijed o repatrijaciji Jugoslavenskih državljana jugoslavenskim a Kozaka sovjetskim komunistima. Odluka Amerikanaca i Britanaca da predaju zarobljenike komunističkim saveznicima Kasno te noći 14. svibnja američki politički savjetnik Kirk - nakon konzultacija s MacMillanom - poslao je svom Ministarstvu u Washington izvještaj sljedećeg sadržaja: Robertson je zapovijed zaključio uputom: Kopije zapovijedi poslane su šefu Glavnog stožera, generalu Morganu, koji je upravo krenuo na dužu misiju u sjevernu Italiju i Austriju. Kirk nije znao da je tog popodneva (14. svibnja) u 14:30 general Robertson već odaslao zapovijed (FX 75383) Petom korpusu, odnosno Keightleyu da se 'Rusi' tj. Kozaci što hitnije predaju Staljinovim snagama. Ni jedna kopija te zapovijedi nije poslana na znanje Kirku, što znači da je cijela akcija provedena bez američkog pristanka. Ta je zapovijed služila kao temelj časnicima Petog korpusa za izvršenje repatrijacije zarobljenika i izbjeglica, koje su se provodile tijekom cijele druge polovice svibnja. State Department nalaže Kirku 16. svibnja da uloži službeni protest AFHQ-u. Od Glavnog je stožera, Alexander tražio daljnje upute i pomoć pri «konačnom raščišćavanju prenatrpanog ljudstva u južnoj Austriji. Hitno tražimo uputstva za konačno razmještanje Jugoslavena i Kozaka. Ako bi ih se vratilo u zemlju podrijetla ,bilo bi fatalno za njihovu dobrobit…» Ministarstva vanjskih poslova Amerike i Velike Britanije potom se usuglašuju da je najbolje da postrojbe koje se žele predati britanskim i američkim snagama budu razoružane i poslane u logore u sjevernoj Italiji u kojima će biti podvrgnuti ispitivanjima. Sukladno tom stavu, upravo je sam Alexander 17.svibnja izdao zapovijed, poznata još pod nazivom 'Distone zapovijed' kojom se nalaže smještanje četnika i drugih jugoslavenskih zarobljenika i 'disidenata' iz Austrije u kampove u sjevernoj Italiji, kod Distonea, naravno ako se oni ne žele sami predati 'svojim' vlastima, tj. Titu. Kirk je smatrao da je sada sve riješeno i da je sve u skladu s odlukama, te da ne postoji mogućnost repatrijacije bjegunaca. Stoga on 18.svibnja javlja američkom Ministarstvu vanjskih poslova da je Alexander izdao zapovijed koja je zamijenila Robertsonovu, te da jugoslavenski zarobljenici više nisu ugroženi. No američki politički savjetnik je prevaren. Tek nakon dva mjeseca Kirk će otkriti da su zarobljenici već 16. svibnja 1945. godine predani Titovim snagama. U međuvremenu se u Sloveniji provode masovni pokolji Hrvata, a oni koji tek stižu upućeni su Šestom odredu specijalnih snaga, posebnoj postrojbi koja je bila sposobna ispuniti osjetljive i tajne zadatke koji će ostati nepoznati uobičajenoj vojnoj liniji zapovijedanja. Jedinica je bila stacionirana na austrijsko-jugoslavenskoj granici, te je osigurala suradnju u predaji zarobljenika snagama JA na način da regularne britanske snage ništa ne doznaju o pokoljima. Umjesto u Italiju, zarobljenici su se slali Titovim trupama koje su potom preuzele 'pošiljku'. Za transport, kao i za sporazum s Ivanovićem bio je zadužen brigadir Toby Low (kasnije proizveden za lorda Aldingtona). Kada je 21. svibnja general McCreery zatražio objašnjenje je li Robertsonova zapovijed u skladu s politikom Glavnog stožera, feldmaršal Alexander po prvi puta - tako proizlazi iz službene korespondencije - doznaje za njezino postojanje. Iz toga bi proizlazilo da su MacMillan i general Robertson na svoju ruku donijeli zapovijed kojom su Petom korpusu nalaže da izruči jugoslavenske zarobljenike Titovim partizanima i Kozake Staljinu, usprkos tome što su upute koje je MacMillan dobio od vlada Velike Britanije i Sjedinjenih Država] izričito zabranjivale takvo postupanje. Međutim je rasvjetljavanje događaja jako otežano, jer je čitav arhiv MacMillanovog ureda u Glavnom štabu savezničkih snaga (AFHQ) nestao pod nerazjašnjenim okolnostima. Status predanih Hrvata prema međunarodnom ratnom pravu U zapovijedi generala Robertsona, napisano je bilo sljedeće: »Svi predani vojnici jugoslavenske nacionalnosti, koji su služili njemačku vojsku, trebaju se razoružati i predati jugoslavenskim postrojbama». Priznata interpretacija Ženevske konvencije je da uniforma određuje nacionalnu pripadnost. Ako su Hrvati smatrani pripadnicima njemačke vojske - a neporecivo je da je bilo i takvih Hrvata koji su služili u postrojbama njemačke vojske poput 369. divizije Wehrmachta, onda su trebali biti i tretirani kao njemački ratni zarobljenici. Međutim, Aldington nije pokušao saznati državnu pripadnost ili status nijedne ruske i jugoslavenske zarobljene čete. Civili su imali status izbjeglica, civila kojima treba pružiti zaštitu od progonitelja. Britanci zaštitu izbjeglicama s Bleiburga nisu pružili. Za vrijeme suđenja povjesničaru Nikolaju Tolstoju 1989. u Londonu, lord Aldington i njegov suradnik iz 5. korpusa 1945. godine, brigadir Tryon-Wilson, opravdavali su se Tyron-Wilsonovom tvrdnjom da su ubijeni civili bili tretirani kao simpatizeri tadašnje hrvatske vojske. Namjera te tvrdnje bila je opravdati uključenje civila među vojnike NDH koji su bili izručeni Titovim četama, iako civili nisu bili spomenuti u zapovijedi koju je navodno 5. korpus izvršio. Iako je taj plan Aldingtonu služio za ostvarenje cilja u to vrijeme, u stvarnosti samo je pogoršao prekršaj međunarodnog prava. Članak 81. u Ženevskoj konvenciji 1929. g. govori o tome da i civili koji su simpatizeri određene vojske imaju pravo biti tretirani kao ratni zarobljenici. Hrvatska stradanja u brojkama Tuđman citira savezničke izvještaje po kojima je novim vlastima s Bleiburga i iz ostalih dijelova Austrije do 1. lipnja 1945 sveukupno izručeno 26.399 pripadnika “jugoslavenskih kvislinških postrojbi” (kasnije se taj broj povećao na 29.792 zarobljenika), od tih 12.196 Hrvata, 5.480 Srba, 8.263 Slovenaca, te 400 Crnogoraca. Kosta Nađ, zapovjednik 3. armije, koja je vodila sve bitke na austrijskoj granici, navodi da je bilo ukupno 109.000 zarobljenika, od čega 40.000 ustaša i domobrana. Ivan Dolničar, koji je 1945. bio polički komesar jedne slovenske brigade, u službenom glasilu KPJ "Borba" 1949. god., u kojemu se citira Saopštenje Ministarstva unutrašnjih poslova FNRJ iz iste godine: prema tom izvoruu, u operacijama na kraju rata je bilo "zarobljeno 341.405 neprijateljskih vojnika, od kojih je: '221.287 okupatorskih vojnika… i 120.150 kvislinških vojnika'. Grahek-Ravančić piše kako Dolničarove tvrdnje nisu potvrđene u dokumentima.Prema izvješću opunomoćenika OZNA-e Dimitrija Georgijevića načelniku te službe zamjeniku maršala Tita Aleksandru Rankoviću od 12. srpnja 1945. godine, u tada uspostavljenim logorima u Jugoslaviji bilo je vrlo mnogo zarobljenih vojnika poraženih vojski, među kojima bilo 81 tisuća Nijemaca, po nešto manje od tisuću Austrijanaca i Mađara, 12 tisuća Talijana, oko 500 četnika i oko 20 tisuća Hrvata - ustaša i domobrana. Franjo Tuđman, koji je tokom Bleiburga bio jedan od Hrvatska koji su djelovali pri Vhovnom štabu JNA u svojoj knjizi Bespuća povijesne zbiljnosti, u poglavlju "Bleiburški mit", navodi da je kod Bleiburga došlo do "paroksizma uveličavanja" žrtvi na 500.000 i više, slično Jasenovcu. Tuđman u svojim radovima iz 1980.-ih godina navodi 35 do 40 tisuća žrtvi u svemu vezano za Bleiburg. Tuđman također citira savezničke izvještaje po kojima je novim vlastima s Bleiburga i iz ostalih dijelova Austrije do 1. lipnja 1945 sveukupno izručeno 26.399 pripadnika “jugoslavenskih kvislinških postrojbi” (kasnije se taj broj povećao na 29.792 zarobljenika), od tih 12.196 Hrvata, 5.480 Srba, 8.263 Slovenaca, te 400 Crnogoraca. Martina Grahek-Ravančić iz Hrvatskog instituta za povijest, smatra da su (2005. god.) najpreciznije i najšire prihvaćene brojke o hrvatskim žrtvama, procjene hrvatskog demografa Vladimira Žerjavića; koji navodi 33.300 žrtava nakon predaje, plus 11.600 žrtvi tokom vojnih akcija prije predaje. Također piše da su tvrdnje o između 200.000 i 600.000 žrtvi sigurno pretjerane, te su višekratno veće od procjena sveukupnih hrvatskih žrtvi rata i poraća na sve strane - to jest 192.000 - od demografa Žerjavića. 1991. nove hrvatske vlasti su osnovale Komisiju za utvrđivanje ratnih i poratnih žrtava, s Vicom Vukojevićem na čelu. Komisija je u svom radu "stavila naglasak na žrtve komunističkog režima." Crkva u Hrvatskoj i BiH je naveliko sudjelovala u radu Komisije, brojni župnici su prikupili podatke o žrtvama rata i poraća u svojim mjestima. Uključili su se znanstvene institucije kao Hrvatski institut za povijest, te emigratske organizacije i istraživači. Koristili su i rad svećenika te bivšeg ustaškog potpukovnika Krunoslava Draganovića, koji je pomogao brojnim ustašama i Nacistima u bijegu iz Europe, te se 20 godina bavio prikupljanjem dokumentacije o Bleiburgu. Komisija je djelovala 11 godina, u zadnjem izvještaju navodi popis ukupno 13.300 Hrvata iz Hrvatske i BiH stradalih u događajima povezanima s Bleiburgom, što je ujedno i najopsežniji popis. Popis uključuje 5.503 pripadnika ustaške milicije, 3.101 hrvatskog domobrana, 2.492 nerazvrstana pripadnika Oružanih snaga te 2.204 ostalih ili neidentificiranih. U nekim slučajevima postoje temeljitija forenzička istraživanja o pobijenima: tako je prigodom izgradnje autoceste kod stratišta u Teznom pronađeni na potezu dužine 70 m posmrtni ostaci 1179 žrtava, za koje se u najvećem dijelu može reći da su vojnici NDH, te su zasigurno među žrtvama i crnogorski četnici. Stručnjaci utvrđuju da je rov popunjen posmrtnim ostacima u dužini od 940 m, i Mitja Ferenc procjenjuje broj ondje zatrpanih tijela na oko 15.000. Usprkos slabe očuvanosti kostiju, Mitja Ferenc navodi da bi neke "mogle pripadati, osobama ženskog spola” (svjedoci koje Ferenc citra navode da je među zrtvama bilo članova ženskih ustaških postrojbi). Istraživanjem se ustanovljuje da su u ubijanju zarobljenika sudjelovali vojnici 6. (istočnobosanske) brigade 17. divizije JA. U zatvorenom rudničkom oknu Huda Jama kod Laškog ekshumirano je 726 kostura, koji pretežno pripadaju ratnim zarobljenicima - Hrvatima, koji su bili živi zazidani u rudnik; pretpostavlja se da se ondje nalaze ostaci ukupno oko 3000 žrtava. I za neka druga stratišta poput Kočevskog Roga i Maceljske šume također postoje relativno utemeljene procjene, s visokim brojem žrtva. Zdravko Dizdar prema stanju literature 2005. godine govori o ukupno 62.000 do tada poimenično utvrđenih hrvatskih žrtava poratnih pokolja. Za te brojke Vladimir Geiger pak 2012. godine navodi da "iako statistički moguće, očito su grube procjene, jer (Dizdar) nije naveo koji su popisi žrtava i slične publikacije konzultirani, koliko je smrtnih slučajeva navedeno u pojedinačnim popisima i kako je izvršena provjera i revizija podataka." Geiger dodaje kako smatra da su Žerjavićeve procjene o 55.000 Hrvata i muslimana pobijenih u Bleiburškim događajima ipak preniske. U vrijeme kada su kod Bleiburga jugoslavenske snage zarobile oko 100 tisuća pripadnika poraženih snaga NDH i njima sklonih civila, između 8 i 11 tisuća zarobljenika Britanci su privremeno bili smjestili u logor što su ga bili osnovali u mjestu Viktringu: međutim su i oni poslije predani Jugoslavenskoj armiji (JA) i skoro svi pobijeni. Prema izvještaju štaba 12. divizije JA sačinjenom odmah nakon događaja, 15. svibnja se na Bleiburgu predalo 93.000 "neprijateljskih vojnika", a njih 27 (ne 27 tisuća: 27 vojnika) je ubijeno. Milan Basta - tada politički komesar 51. vojvođanske divizije (inače podrijetlom s područja Like, gdje je 1941. godine bio pristupio partizanima) i sudionik pregovora o predaji na Bleiburgu - piše 1980. godine o "predaji 100.000 Pavelićevih vojnika"; još oko 20.000 vojnika NDH da se predalo na drugim mjestima. O ubijanju zarobljenih "Pavelićevih vojnika" Basta ne govori baš ništa: on doduše u svojoj knjizi koja se u prvom redu bavi završnim operacijama u travnju i svibnju 1945. godine na čak 89 mjesta koristi on riječ "pokolj" - ali svaki pojedini put govoreći o zločinima koje su ranije tijekom ratnih godina činili "Pavelićevi vojnici". Otkrivanje istine o Bleiburgu nakon rata Za čitavo vrijeme trajanja komunističke Jugoslavije, Bleiburg i Križni put se uopće nisu smjeli spominjati, te su za javnost u Hrvatskoj bili potpuna nepoznanica. Poneki preživjeli bi nešto u povjerenju ispričali bliskim osobama, te se eventualno moglo načuti potihu glasinu kako je veliki broj zarobljenih ustaša i domobrana bio pobijen 1945. godine. 1963. godine je u Buenos Airesu na španjolskom jeziku „Bleiburška tragedija hrvatskog naroda“. Urednik te knjige Ivo Bogdan je navodno baš zbog prikupljanja i objavljivanja dokumenata u Blaiburgu ubijen 1971. godine od strane agenata Udbe. 1975. godine su agenti Udbe ubili i Nikolu Martinovića, 65 godišnjeg poduzetnika iz Klagenfurta i preživjelog vojnika s Križnog puta, zbog iniciranja postavljanja spomenika bleiburškim žrtvama i pokretanj prvog tzv. Marša mira u Bleiburgu koji je trebao upoznati austrijsku i svjetsku javnost o zločinima Titova diktatorskog režima. Makar je taj marš ubojstvom Nikole Martinovića 1975. godine bio spriječen, već sljedeće 1976. godine skupina preživjelih Hrvata okupila se na bleiburškom polju, gdje je "svaki učesnik bio čuvan od četiri austrijska policajca iako im se prethodno preko prijetećih pisama prijetilo smrću. Istina se ipak više nije mogla zaustaviti.“ Krajem 1988. godine je o sudbini Hrvata koje su Britanci predali Jugoslavenskoj armiji na Bleiburgu, te Kozaka koje su Britanci 1945. godine predali Crvenoj armiji počeo pisati britanski autor grof Nikolaj Tolstoj. Odlukom suda bila ubrzo zabranjena i povučena iz prodaje, pa čak i iz knjižnica, a nakon što ga je umirovljeni britanski časnik Lord Aldington, raniji načelnik stožera felmdaršala Alexandera (te, kasnije, predsjednik britanske Konzervativne partije) tužio za klevetu, Tolstoj je zbog navodno neistinitih tvrdnji o ulozi britanskih snaga i njihovih zapovjednika bio osuđen platiti odštetu od čak 1,5 milijuna britanskih funti. U srpnju 1995. godine je Europski sud za ljudska prava jednoglasno odlučio da je takva presuda predstavljala povredu prava na slobodu izražavanja. Bleiburg danas Udruga Počasni bleiburški vod nastoji podržati i njegovati sjećanje na žrtve odavanjem dostojne počasti svim nedužnim žrtvama komunističkog pokolja u Bleiburgu. Udruga je osnovana početkom 1950.-ih godine: 1950. god. je prva grupa hrvatskih emigranata predvođenih Mirkom Karačićem posjetila Bleiburško polje i ondje dala prisegu da će njegovati spomen na poginule vojnike Hrvatskih oružanih snaga i hrvatske civile. Na 6. je znanstvenom skupu Dani dr Franje Tuđmana održanom 2013. godine, profesor Nedjeljko Mihanović ocijenio je kako je Bleiburg težak teret za britansku politiku. Tu činjenicu smatra razlogom što je Hrvatski sabor bio 2012. godine donio odluku kako više neće biti pokrovitelj obilježavanja spomena na bleiburšku tragediju. 2015. godine, pokroviteljstvo nad obilježavanjem 70. obljetnice bleiburške tragedije preuzela je Predsjednica Republike Hrvatske Kolinda Grabar Kitarović; vjerske obrede u Bleiburgu predvodili su kardinal Josip Bozanić i zagrebački muftija dr. Aziz ef. Hasanović. Političke podjele u Hrvatskoj potaknule su tadašnjeg premijera Zorana Milanovića, predsjednik Hrvatskog sabora Josipa Leku (svi iz SDP) i ministra obrane Antu Kotromanovića da dan ranije iskažu počast žrtvama Križnog puta u Teznom kraj Maribora, na mjestu masovne grobnice snaga NDH i civila pobijenih u svibnju 1945. Premijer i predsjednik Hrvatskog sabora su poručili da su zločini koje su komunističke vlasti počinile na kraju Drugoga svjetskog rata, kazali su premijer i predsjednik parlamenta, okaljali su "pravednu borbu", a današnja Hrvatska osuđuje sve zločine počinjene u ime bilo koje ideologije. "Ovdje smo da odamo pijetet žrtvama komunističkog terora." Zbog isticanja ustaških simbola na komemoracijama u Bleiburgu, desna austrijska vlada je 2019. zabranila ustaške, uz isilovske i druge terorističke simbole, a 2021. je k tome dodala i zabranu HOS-ovih obilježja s bijelim prvim poljem na šahiranom grbu, jer su fašistički. Austrijske vlasti su također uhitile i osudile sudionike skupa na Bleiburgu, zbog ustaških i nacističkih pozdrava. U ožujku 2019. godine je katolička biskupija u Klangenfurtu otkazala gostoprimstvo hrvatskim biskupima, koji godinama predvode misna slavlja prigodom godišnjih komemoracija na Bleiburškom polju, uz objašnjenje da "ukupna slika ove manifestacije šteti ugledu Katoličke crkve i mogla bi s pravom poslužiti kao osnova da se, u slučaju da se izda dozvola za održavanje mise, Katoličkoj crkvi u Koruškoj predbaci instrumantalizacija jedne mise u političke svrhe i nedostatak distance prema fašističkom svjetonazoru“. Hrvatska biskupska konferencija reagirala je na taj čin priopćenjem, u kojem iznosi da je "sa žaljenjem je primila tu odluku i izražava svoje duboko neslaganje s razlozima koji se navode za takvu odluku i u cijelosti ih odbacuje." Nakon što je spomen misa na bleiburškom polju 2019. godine ipak održana, zbog protivljenja austrijskih političkih krugova, 2020., 2021. i 2022. god. komemoraciju Bleiburške tragedije se održavaju u Hrvatskoj. Krajem 2021. grupa stručnjaka koju je ovlastilo austrijsko ministarstvo vanjskih poslova, preporučilo je trajnu zabranu komemoracije na Bleiburgu. Tadašnji ministar unutranjih poslova iz redova kršćansko-demokratskih konzervativaca, Karl Nehammer, tim je povodom izjavio: “U Austriji je veličanje teror-režima nedopustivo. Mi ćemo spriječiti svaki pokušaj širenja desno-ekstremnih i revizionističkih svjetonazora na skupovima.” U travnju 2022. lokalne vlasti austrijske savezne pokrajine Koruške, uklonile su hrvatski grb s prvim bijelim poljem sa spomenika na Bleiburgu. Filmovi Četverored, igrani film Bleiburg: Titova dozvola za genocid, dokumentarni film Literatura Knjige Prvo objavljeno djelo s podacima o Bleiburgu i Križnom putu bila je knjiga "La tragedia de Bleiburg" objavljena na španjolskom jeziku 1963. godine kod Instituto Croata Latinoamericano de Cultura. Mitja Ferenc i Želimir Kužatko: Prikrivena grobišta Hrvata u Republici Sloveniji Dusper, Zvonimir: U vrtlogu Bleiburga, Rijeka: Vitagraf, 1996. (2. nadopunjeno izdanje) Marko Grčić i dr: Otvoreni dossier: Bleiburg, Zagreb: 1990. Prva knjiga koja je u Hrvatskoj javno govorila o toj temi. Pripremila ju je grupa novinara nakon serije intervjua sa sudionicima Križnog puta koji su bili objavljivani u časopisu Start. Jurčević, Josip: Bleiburg, Zagreb: Dokumentacijsko informacijsko središte - DIS, 2005. Najnovija opsežna studija hrvatskog povjesničara, koji istražuje šire okolnosti i uzroke Bleiburškog pokolja (pri čemu je "Bleiburg" samo simbol za sveukupni komunistički teror 1945. godine). Marević, Jozo (urednik): Od Bleiburga do naših dana. Zbornik radova o Bleiburgu i Križnom putu s drugog međunarodnog znanstvenog simpozija u Zagrebu 14. i 15. svibnja 1994, Zagreb: Marabu, 1994. Zbornik tekstova vrlo šarolikog oblika: svjedočenja, znanstveni radovi, eseji. Prvi simpozij održan je 1993. i s njega je također tiskan zborni U Bleiburgu iskra. Nikolić, Vinko: Tragedija se dogodila u svibnju…, Zagreb: 1995. (Prvo izdanje u Barceloni i Münchenu 1984) Perić, Miljenko: 1945-1995. Bleiburg. Svjedočanstvo, Zagreb: autor, 1995. . Prcela, John Ivan (ur.) i Živić, Dražen (ur.): Hrvatski holokaust - dokumenti i svjedočanstva o poratnim pokoljima u Jugoslaviji, Hrvatsko društvo političkih zatvorenika, Zagreb, 2001. Dopunjeno hrvatsko zdanje značajne knjige, koja je pod naslovo Operation Sloughterhouse izašla u SAD 1970. Tolstoj, Nikolaj: Ministar i pokolji. Bleiburg i Kočevski rog 1945, Zagreb: Nakladni zavod Matice Hrvatske, 1991. Žerjavić, Vladimir: Opsesije i megalomanije oko Jasenovca i Bleiburga. Gubici stanovnišva Jugoslavije u drugom svjetskom ratu, Zagreb: Globus, 1992. (2. izd.). Najopsežnija studija o žrtvama Drugog svjetskog rata na području Jugoslavije, na temelju statističkih izračunavanja i dokumenata. Anđelko Mijatović, Prof. dr. Šimun Šito Ćorić: Bleiburška tragedija i Križni put hrvatskoga naroda godine 1945. , Hrvatski svjetski kongres, Zagreb, 2007. Članci Jelačić, Ivan pl.: Predgovor, u zborniku Od Blaiburga do naših dana, 1994, str. 108-121. Autor daje neke podrobnije podatke o planu povlačenje HOS-a, te procjene brojnog stanja HOS-a i broja žrtava. Šklopan, Vladimir: Povlačenje hrvatskih oružanih snaga u svibnju 1945, u: Od Bleiburga do naših dana : zbornik radova o Bleiburgu i križnom putu s drugog međunarodnog simpozija u Zagrebu 14. i 15. svibnja 1994 str. 77-88. Detaljni prikaz organizacije povlačenja HOS-a u razdoblju 5. do 15. svibnja 1945. Žerjavić, Vladimir: Žrtve oko Bleiburga i na Križnom putu, u: Od Bleiburga do naših dana : zbornik radova o Bleiburgu i križnom putu s drugog međunarodnog simpozija u Zagrebu 14. i 15. svibnja 1994, str. 151-159. U ovom članku autor odgovara nekim kritičarima njegovih izračunavanja iznesenih u gore navedenoj knjizi. Svjedočenje dominikanca o. Drage Kolimbatovića o blajburškom zločinu : : »Umjesto utočišta, u Englezima nađosmo krvnike« , u: Glas Koncila 19/07, str. 25 Mr. Martina Grahek-Ravančić : Na križnom putu po Hrvatskoj : Masovne grobnice - svjedočanstva o »opreznosti i predostrožnosti«, u: Glas Koncila 30/09, str. 25 Izlaganje prof. dr. Branimira Lukšića u Splitu 22. svibnja 2007. : Bleiburg - mrlja na britanskoj savjesti u: Glas Koncila 22/07, str. 25 Vanjske poveznice "Izručenja i sudbine zarobljenika smještenih u savezničkim logorima u svibnju 1945.", Martina Grahek Ravančić, "Časopis za suvremenu povijest" br. 2/2009, str. 391. – 416 U deželi grob do groba... "Partizanska i komunistička represija i zločini u Hrvatskoj 1944. – 1946." - Dokumenti: Zagreb i Središnja Hrvatska, Hrvatski institut za povijest 2008 Prilog istraživanju problema Bleiburga i križnih putova (u povodu 60. obljetnice), Zdravko Dizdar Martina Grahek Ravančić: Razmišljanja o broju pogubljenih i stradalih na Bleiburgu i križnom putu, Hrvatski institut za povijest, Zagreb V. Žerjavić: Manipulacije brojem žrtava 2. svjetskoga rata (engleski) Operation Slaughterhouse - Bleiburški masakr kroz oči svjedoka (engleski) "Kaznenopravni i povijesni aspekti bleiburškog zločina", "Pravnik" Vol 41. Br. 85/2007, Dominik Vuletić, Sveučilište u Zagrebu, 2007. Nikolai Tolstoy:Bleiburški pokolj 'We will demand the truth about the Bleiburg massacre', intervju s Nikolajem Tolstoyem, Executive Intelligence Review, Volume 21, Number 27, July 1, 1994., pristupljeno 18. svibnja 2021. Zapisnik saslušanja kod OZNE 24. siječnja 1946. ravnatelja GRAVSIGUR-a Eriha Lisaka, bliskog suradnika Ante Pavelića koji je surađivao u planiranju povlačenja HOS-a prema Bleiburgu, te u najbližoj Pavelićevoj grupi uspio izbjeći u Austriju (uredio Željko Karaula). Pristupljeno 3. travnja 2022. Izvori Partizanski zločini u Drugom svjetskom ratu i poraću Hrvatska povijest Jugoslavija u Drugom svjetskom ratu Kozaci Bleiburg

{'title': 'Bleiburška tragedija', 'url': 'https://hr.wikipedia.org/wiki/Bleibur%C5%A1ka%20tragedija', 'language': 'hr', 'timestamp': '20230320'}

BrahMos é um míssil de cruzeiro supersónico que pode ser lançado de submarinos, barcos, aviões ou em terra. O nome BrahMos vem da junção dos nomes de dois rios: o rio Brahmaputra na Índia e o rio Moskva, na Rússia. O míssil viaja a velocidades de Mach 2.8 a 3.0 e um tem um alcance de 290 km. Mísseis de cruzeiro antinavio da Índia Mísseis de cruzeiro antinavio da Rússia Motores ramjet Ligações externas

{'title': 'BrahMos', 'url': 'https://pt.wikipedia.org/wiki/BrahMos', 'language': 'pt', 'timestamp': '20230320'}

Doctor Victor is a Czech rock trio formed in Prague in 2012. The band consists of Victor on vocals and lead guitar, Al on bass, and Tom on drums. Doctor Victor's music is based primarily on the legacy of traditional rock from the late 1960s and early 1970s, with elements of blues music. In 2016, they released their debut album, 1st Prescription. The band's 2018 single "StandUP" was included in the Czech selection for the Eurovision Song Contest. History Founding and early days: 2012–15 Doctor Victor was founded in 2012 by Victor, a graduate of the Jaroslav Ježek Conservatory in Prague and holder of a scholarship at the Berklee College of Music in Boston. The band won the Hard Rock Rising 2013 contest in Czechia as well as the Czech Global Battle of the Bands contest in 2014. In the contest's worldwide finals in Chiang Mai, Thailand, the band placed second. In April 2014, they were on the cover of the Czech music magazine Muzikus, and their single "Beautiful Age" got into the top 70 rock songs in the Unsigned Only Music Competition in the United States in 2015. They continued to perform, opening for popular Czech bands such as Lucie and Chinaski. Debut album, touring, and Eurovision Song Contest: 2016–18 Doctor Victor's debut album, 1st Prescription, was released on 21 March 2016 and two months later, they were chosen by AC/DC as their support band for the Prague show of their Rock or Bust World Tour. In February 2017, they launched their first official tour, named Music Is My Drug Tour, at clubs and festivals across Czechia. In May, they were on the cover of the magazine Rock & All. In the summer of 2017, they performed in the United Kingdom for the first time, playing six cities, including London. In October, the band revealed that they would be collaborating on the upcoming solo album of Dan McCafferty, original lead singer of Nazareth. The album, titled Last Testament, was released in 2019 and featured Doctor Victor on the track "My Baby". The band's single "StandUP" was released in January 2018, together with an announcement of its inclusion in the Czech national selection for the Eurovision Song Contest. The song was chosen out of more than 400 submissions from all over the world. Doctor Victor went back on tour in 2018 and travelled to the UK as well as other European countries, including Germany, the Netherlands, and Austria. After finishing their summer tour, they were selected among the top ten semi-finalists in the KISS KRUISE 2018 competition. Also in 2018, the band opened for The Dead Daisies in Prague. 2019–present In 2019, the band toured the UK and USA, performing at the NAMM Show in California, among other venues and events. Band members Victor – vocals, lead guitar Muddy – bass guitar, vocals Karpa – drums, vocals Discography 1st Prescription (2016) References External links Czech rock music groups Musical groups established in 2012 2012 establishments in the Czech Republic

{'title': 'Doctor Victor', 'url': 'https://en.wikipedia.org/wiki/Doctor%20Victor', 'language': 'en', 'timestamp': '20230320'}

Справжні молі () — родина молевидних лускокрилих. Як правило, від дрібних до середніх розмірів (розмах крил 7-30 мм, до 37-46 мм у Scardia, яких іноді виділяють в окрему родину). Щелепні щупики тонкі, складаються з 5 члеників. Гусениці харчуються грибами і рослинним детритом, кератиновмісними тваринними залишками (пух, пір'я, шерсть), нерідко зустрічаються в гніздах птахів і норах тварин. Найвідоміші представники пошкоджують вовняні вироби (наприклад, сукняна, шубна і килимова молі) та продукти харчування (наприклад, зернова міль). У світовій фауні, за різними оцінками, багато в чому залежими від розуміння обсягу родини, від двох до трьох тисяч видів. Пара представників родини була знайдена в балтійському бурштині. Класифікація 357 родів і понад 2300 видів. Родину поділяють на такі підродини: Dryadaulinae Erechthiinae Euplocaminae Hapsiferinae Harmacloninae Hieroxestinae Meessiinae Myrmecozelinae Nemapogoninae Perissomasticinae Scardiinae Setomorphinae Siloscinae Stathmopolitinae Teichobiinae Тінеїни (Tineinae) Примітки Література Определитель насекомых европейской части СССР. Т. IV. Чешуекрылые. Вторая часть // (Гершензон З. С. и др.) / под общ. ред. Г. С. Медведева. — Л.: Наука, 1981. — 788 с. — (Определители по фауне СССР, издаваемые Зоологическим институтом АН СССР; вып. 130). — 3650 экз. Посилання Global Taxonomic Database of Tineidae Родини лускокрилих Справжні молі

{'title': 'Справжні молі', 'url': 'https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B6%D0%BD%D1%96%20%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D1%96', 'language': 'uk', 'timestamp': '20230320'}

Ácsteszér är ett mindre samhälle i provinsen Komárom-Esztergom i Ungern. År 2019 hade Ácsteszér totalt 710 invånare. Källor Orter i Komárom-Esztergom

{'title': 'Ácsteszér', 'url': 'https://sv.wikipedia.org/wiki/%C3%81cstesz%C3%A9r', 'language': 'sv', 'timestamp': '20230320'}

Заксендорф () — деревня в Германии, в земле Саксония-Анхальт. Входит в состав города Барби района Зальцланд. Население составляет 313 человек (на 31 декабря 2006 года). Занимает площадь 9,67 км². Впервые упоминается в 1100 году. До 31 декабря 2009 имела статус общины (коммуны). 1 января 2010 года вместе с рядом других населённых пунктов вошла в состав города Барби. Примечания Города Саксонии-Анхальт

{'title': 'Заксендорф (Барби)', 'url': 'https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D1%80%D1%84%20%28%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B8%29', 'language': 'ru', 'timestamp': '20230320'}

Poneridia limbata es una especie de insecto coleóptero de la familia Chrysomelidae. Fue descrita científicamente en 1913 por Weise. Referencias Poneridia

{'title': 'Poneridia limbata', 'url': 'https://es.wikipedia.org/wiki/Poneridia%20limbata', 'language': 'es', 'timestamp': '20230320'}

Das Bronzedreieck von Heddernheim ist ein römerzeitliches Votivblech aus Bronze für Jupiter Dolichenus, dessen Kult auf den Wettergott von Aleppo zurückgeführt werden kann. Es wurde beim Nordwestzentrum, Frankfurt am Main gefunden und stammt aus der Römersiedlung Nida. Das Bronzedreieck kam Anfang des 19. Jahrhunderts in den Kunsthandel. Heute befindet es sich in der Sammlung Nassauischer Altertümer in Wiesbaden. Beschreibung und Deutung Das Bronzedreieck gliedert sich bildlich in drei Register, in denen verschiedene Gottheiten dargestellt werden. Die Ikonographie weist deutlich Parallelen zu syrischen und anatolischen Darstellungen der Bronze- und Eisenzeit auf. Es ist offensichtlich, dass der Künstler gute Kenntnisse der orientalische Symbolik besaß. Im unteren Register steht Juno Dolichena auf einer Hinde, links und rechts stehen zwei bärtige Berggötter mit erhobenen Händen und je einer Menschenbüste darüber. Die Darstellung der Berggötter gleicht erstaunlich stark hethitischen Darstellungen, wo diese mit einem Schuppenrock dargestellt werden, die Felsen symbolisieren. Auf dem Bronzedreieck werden diese als fünf Kugeln dargestellt, der ursprüngliche Rock wurde durch die römische Militäruniform ersetzt. Die Menschenbüsten und Juno Dolichena haben keine direkten Parallelen in der anatolischen und syrischen Ikonographie. Im mittleren Register steht der bärtige Jupiter Dolichenus auf einem Stier. Wie bei vielen eisenzeitlichen Darstellungen des luwischen Wettergottes Tarhunza aus Syrien hat er den typischen Zopf. In der rechten hält er eine Doppelaxt und in der linken ein Blitzbündel, während die syrischen Vorgänger eine einfache Axt und ein einfaches nach oben gerichtetes Blitzbündel halten. Das Schwert und der kurze Schurz sind ebenfalls orientalisches Erbe, nur dass die Kleidung, wie bei den Berggöttern, der römischen Militäruniform angepasst wurde. Im oberen Register sind die Siegesgöttin Victoria und die Büste des Sonnengottes Sol abgebildet, deren unterer Rand eine Mondsichel bildet. Diese Darstellung ist eine Neuerung gegenüber der für Jupiter Dolichenus üblichen Begleitung von Sol, Luna und einem Adler. Diese Dreiheit hat ihr Vorbild in der altorientalischen Flügelsonne, die ein Zeichen der Herrschaft und bei Göttern auch der himmlischen Macht darstellt. Ursprünglich ein Symbol der Sonne konnte sie in späterer Zeit mit der Mondsichel kombiniert werden und wurde dann in der Römerzeit in Sonne, Mond und Adler aufgelöst. Eine Auffälligkeit des Bronzedreiecks von Heddernheim ist die Darstellung der beiden Berggötter unterhalb des Gottes. Dies erinnert stark an die Darstellung des Wettergottes Teššub im hethitischen Felsheiligtum von Yazılıkaya, der auf zwei Berggöttern stehend dargestellt wird. Auch auf hethitischen Siegeln findet sich dieses Motiv häufig. Bronze- und eisenzeitliche Vorläufer Literatur Guy Bunnens: The Storm-God in Northern Syria and Southern Anatolia from Hadad of Aleppo to Jupiter Dolichenus. In: Manfred Hutter: Offizielle Religion, lokale Kulte und individuelle Religiosität. Ugarit-Verlag (2004). ISBN 3-934628-58-3. S. 57–82 Einzelnachweise Archäologischer Fund (Frankfurt am Main) Archäologischer Fund (Klassische Antike) Frankfurt-Heddernheim Bronzeskulptur in Hessen Römisches Relief Skulpturengruppe Skulptur (Religion) Museum Wiesbaden Bronzerelief Jupiter (Mythologie) Votivgabe Skulptur (Frankfurt am Main) Archäologischer Fund in Europa

{'title': 'Bronzedreieck von Heddernheim', 'url': 'https://de.wikipedia.org/wiki/Bronzedreieck%20von%20Heddernheim', 'language': 'de', 'timestamp': '20230320'}

Asclepias pseudoamabilis är en oleanderväxtart som beskrevs av Goyder. Asclepias pseudoamabilis ingår i släktet sidenörter, och familjen oleanderväxter. Inga underarter finns listade i Catalogue of Life. Källor Sidenörter pseudoamabilis

{'title': 'Asclepias pseudoamabilis', 'url': 'https://sv.wikipedia.org/wiki/Asclepias%20pseudoamabilis', 'language': 'sv', 'timestamp': '20230320'}

Marie-Louise Fébronie Chassé Leclerc Meilleur (Kamouraska, 29 augustus 1880 – North Bay, 16 april 1998) was een Canadese supereeuwelinge die de leeftijd van 117 jaar en 230 dagen bereikte. Vanaf 4 augustus 1997 tot aan haar overlijden, ruim acht maanden later, was zij de erkende oudste levende persoon op aarde. Zij volgde hiermee de 122-jarige Française Jeanne Calment (1875-1997) op. Meilleur was destijds de op één na oudste persoon ooit (na Calment) en is anno 2021 nog altijd de oudste persoon die ooit in Canada heeft geleefd. Twee dagen voordat Marie-Louise overleed, stierf ook de 118-jarige Amerikaanse Felicie Young Cormier. Deze laatste zou zijn geboren op 9 november 1879. Cormier had echter geen officiële geboorteakte, waardoor de claim niet hardgemaakt kon worden. Daardoor werd Meilleur officieel als oudste aangewezen. Biografie Meilleur werd geboren als dochter van Pierre Chassé (1849-1911) en Fébronie Lévesque (1852-1912). In 1900 huwde Marie-Louise met Gérard-Etienne Leclerc (1872-1911), en samen kregen ze zes kinderen. Haar man overleed aan longontsteking. Twee jaar na zijn dood vertrok ze richting Ontario, waar ze ging werken bij haar zuster Albertine. In 1915 hertrouwde ze met Hector Meilleur (1880-1972). Het stel verhuisde naar Rapide des Joachims en kreeg in totaal nog eens zes kinderen. Na het overlijden van Hector trok ze in bij een van haar dochters. In 1989 ging Meilleur naar een rusthuis. Ze was inmiddels vrijwel doof en blind, maar kwam nog wel in het nieuws toen zij in het rusthuis op zoek ging naar een vrouw voor haar 81-jarige zoon. Zij overleed in het rusthuis in 1998 op 117-jarige leeftijd. Een van haar kinderen was toen ook al 90 jaar oud geworden. Marie-Louises zoon Ernie woonde in hetzelfde rusthuis als zijn moeder. Haar achterkleinkind was in 1998 zelf reeds grootouder. Zie ook Oudste mens Lijst van oudste mensen Canadees honderdplusser Oudste mens Supereeuweling

{'title': 'Marie-Louise Meilleur', 'url': 'https://nl.wikipedia.org/wiki/Marie-Louise%20Meilleur', 'language': 'nl', 'timestamp': '20230320'}

Helle Degn, née le , est une femme politique danoise membre des Sociaux-démocrates, ancien ministre et ancienne députée au Parlement (le Folketing) entre 1971 et 1975 puis entre 1977 et 2000. Biographie Elle est l’ancienne présidente du Centre Mandela du Danemark, et actuellement sa vice-présidente (Rikke Forchhammer la remplace à la tête de l'institution). Décoration Ordre de Dannebrog Annexes Notes et références Sources Articles connexes Cabinet Poul Nyrup Rasmussen I Liste des ministres danoises Ministre danoise Ministre danois de la Coopération pour le développement Naissance en octobre 1946 Ordre de Dannebrog

{'title': 'Helle Degn', 'url': 'https://fr.wikipedia.org/wiki/Helle%20Degn', 'language': 'fr', 'timestamp': '20230320'}

Пётр Петрович Берг (1897—1974) — советский учёный в области литейных процессов, заслуженный деятель науки и техники РСФСР, доктор технических наук, профессор. Биография Родился 25 декабря 1897 года в Санкт-Петербурге в семье служащих. Окончил Петроградский горный институт (1921). Работал в Геологическом управлении по изысканию нерудных материалов. В 1933 году в работе «Курс формовочных материалов» предложил классификацию свойств, определяющих качество формовочных материалов, и методику оценки теплового режима литейных форм и отливок, дал классификацию литейных дефектов. В марте 1941 года защитил диссертацию на соискание ученой степени доктора технических наук по теме «Основные теории проницаемости формовочных материалов» . В 1945—1948 работал начальником литейного отдела ЦНИИТМАШ, одновременно преподавал в МАМИ на кафедре «Машины и технология литейного производства», вёл курсы «Формовочные материалы» и «Контроль качества отливок». С 1948 по 1974 год зав. кафедрой «Технология металлов» МАДИ. Создал в институте исследовательскую лабораторию по формовочным смесям. в 1967 году на кафедру по приглашению П.П. Берга пришел его ученик, кандидат технических наук Александр Петрович Панов . С 1971 по 1974 год в аспирантуре МАДИ на кафедре «Технология металлов» учился будущий ректор МАДИ (2001—2016) В.М. Приходько, защитивший в 1975 году диссертацию на соискание ученой степени кандидата технических наук под руководством А.П. Панова . В 1950-е годы по приглашению руководства Саратовского автомобильно-автодорожного института читал лекции по прогрессивной технологии литейного производства . Заслуженный деятель науки и техники РСФСР. Награждён медалями. Скончался в 1974 году. Похоронен на Введенском кладбище (4 уч.). Научно-методические труды Источники История, Кафедра «Технология конструкционных материалов» История в лицах, Московский государственный машиностроительный университет (МАМИ) Примечания Литература Выпускники Санкт-Петербургского горного университета Преподаватели Саратовского технического университета Похороненные на Введенском кладбище Преподаватели МАДИ Преподаватели МАМИ

{'title': 'Берг, Пётр Петрович', 'url': 'https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B3%2C%20%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80%20%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87', 'language': 'ru', 'timestamp': '20230320'}

Der Kia Geuraento war ein mittelschwerer Lkw, den Kia Motors zwischen 1995 und 2000 als Nachfolger des Asia AM produzierte. Der Geuraento entstand in technischer Zusammenarbeit mit Hino Motors und war im Wesentlichen ein Mix aus Komponenten des Hino Ranger III+IV. So war das Chassis und das Führerhaus vom Ranger III, Die Front und das Armaturenbrett wiederum vom Ranger IV. Ebenso wie der 7,4-Liter-Dieselmotor mit 370 PS. Neben der Antriebsformel 6x4 gab es ihn auch als 8x8. Die Nutzlast betrug zunächst 11,5 Tonnen. Ab 1996 gab es ein Kipperfahrzeug, Sattelzugmaschine und Betonmischer mit jeweils 15 Tonnen Nutzlast. 1997 wurde dann eine eigens entwickelte 430-PS-Variante des in Lizenz gebauten Hino Motors ins Programm mit aufgenommen, wodurch Kia nun auch Versionen bis 23 Tonnen Nutzlast anbieten konnte. Im südkoreanischen Marktsegment für Baufahrzeuge wurde Kia dadurch Marktführer. Durch die Fusion mit der Hyundai Motor Company wurde 2000 beschlossen künftig alle Nutzfahrzeuge von Kia und Asia Motors oberhalb des Kia Bongo einzustellen oder als Hyundai zu vermarkten. Da der ursprüngliche Hino Motor die Abgasvorschriften für 2001 nicht einhalten konnte wurde die Produktion Ende 2000 zugunsten des Hyundai Super Truck, der bis dahin ein Konkurrenzmodell war, eingestellt. Einzelnachweise Weblinks Geuraento Lkw-Modell

{'title': 'Kia Geuraento', 'url': 'https://de.wikipedia.org/wiki/Kia%20Geuraento', 'language': 'de', 'timestamp': '20230320'}

Ärkeängeln Sankt Mikaels kyrka (ukrainska: Церква св. Архистратига Михаїла) är en träkyrka väster om byn Uzhok i Transkarpatiens oblast i västra Ukraina. Den byggdes 1745, är tillägnad ärkeängel Mikael och används som församlingskyrka. En sakristia har byggts i tegel och 1927 byggdes ett klocktorn. År 2013 utsågs den, som en av 16 träkyrkor i Karpaterna, till världsarv under samlingsnamnet Träkyrkor i Karpatiska regionen i Polen och Ukraina av Unesco. Källor Världsarv i Ukraina Världsarv inskrivna 2013 Kyrkobyggnader i Ukraina Kyrkobyggnader invigda 1745 Byggnader i Zakarpatska oblast Kategori_Kyrkobyggnader tillägnade ärkeängeln Mikael

{'title': 'Ärkeängeln Sankt Mikaels kyrka', 'url': 'https://sv.wikipedia.org/wiki/%C3%84rke%C3%A4ngeln%20Sankt%20Mikaels%20kyrka', 'language': 'sv', 'timestamp': '20230320'}

Eudarcia ornata är en fjärilsart som beskrevs av Reinhardt Gaedike 2000. Eudarcia ornata ingår i släktet Eudarcia och familjen äkta malar. Inga underarter finns listade i Catalogue of Life. Källor Externa länkar Äkta malar ornata

{'title': 'Eudarcia ornata', 'url': 'https://sv.wikipedia.org/wiki/Eudarcia%20ornata', 'language': 'sv', 'timestamp': '20230320'}

In economia lutilità è la misura della felicità o soddisfazione individuale. Un bene è dunque utile se considerato idoneo a soddisfare una domanda. Secondo l'utilitarismo, la massimizzazione dell'utilità sociale dovrebbe essere il fine ultimo della società, che dovrebbe quindi tendere ad ottenere "la felicità maggiore per il maggior numero di individui". Utilità cardinale e ordinale In economia, l'utilità individuale era implicitamente assunta come una quantità misurabile e addizionabile. Il principio di massima felicità sopra accennato era infatti commisurato alla possibilità di: misurare l'utilità di ciascun individuo ricollegabile a qualsiasi evento, ed in particolare al consumo di quantità date di beni e servizi; sommare le utilità individuali per ottenere l'utilità totale della collettività. Questa nozione di utilità, come una quantità misurabile e aggregabile tra gli individui, è stata poi denominata utilità cardinale. Secondo tale nozione ciascun individuo è in grado di assegnare un valore esatto a ciascun bene su una scala cardinale. Per superare le critiche mosse da più parti, a partire dai contributi di Vilfredo Pareto, gli economisti neoclassici svilupparono il concetto di utilità ordinale, per la quale si argomentò che l'unica cosa realmente necessaria alla fondazione della teoria del valore e della teoria del consumo neoclassiche era la possibilità che gli individui potessero disporre su una scala ordinale i diversi beni in base alle loro preferenze, quindi contava solo l'ordine, non la grandezza assoluta dell'utilità. Così, ad esempio, se l'utilità fosse intesa in senso cardinale e un individuo attribuisse utilità 10 ad una tazza di caffè e utilità 2 ad un bicchiere di aranciata, questo starebbe a significare che l'individuo preferisce cinque volte di più la tazza di caffè all'aranciata; laddove l'utilità venisse invece intesa in senso ordinale, l'unica cosa che potrebbe essere detta circa le preferenze dell'individuo in questione, sarebbe che egli preferisce il caffè all'aranciata, senza con questo quantificare in termini assoluti tale preferenza. Funzione di utilità Si consideri un insieme di consumo , cioè l'insieme di tutte le possibili combinazioni di consumo individuale, e una relazione , detta di preferenza debole, su : significa cioè che un consumatore le cui preferenze sono rappresentate da , posto di fronte alla scelta tra e , preferirà o sarà indifferente tra le due opzioni. Si stabilisce così un ordinamento degli elementi dell'insieme . Sia inoltre caratterizzata dalle seguenti proprietà: Completezza: si ha oppure ; Transitività: , . Sotto tali ipotesi, si definisce una relazione di preferenza razionale (in linguaggio matematico preordine totale); si dimostra inoltre che, sotto l'ulteriore ipotesi di continuità di detta relazione, è possibile rappresentare attraverso una funzione di utilità, una funzione cioè che leghi il consumo di beni al livello di utilità. È banale osservare che l'ipotesi di completezza implica la riflessività della relazione : ossia si ha . In termini formali, sotto l'ipotesi che ci siano beni di consumo, l'insieme di consumo si riduce allo spazio euclideo . Qualsiasi paniere consumato è un vettore di dimensione . Una generica funzione di utilità è definita come: tale che se e solo se . In particolare, tale funzione sarà unica a meno di una trasformazione monotona crescente; in altri termini, se è una funzione di utilità che rappresenta le preferenze e è una funzione monotona crescente, allora anche rappresenta le preferenze . Tale proprietà implica la natura ordinale dell'ordinamento stabilito in termini di utilità - per cui non ha significato affermare che un consumatore trae dal consumo del paniere un'utilità doppia rispetto a quella che ottiene dal consumo del paniere . Nella teoria economica vengono utilizzate diverse specificazioni della funzione di utilità: funzioni di utilità Cobb-Douglas; funzioni di utilità CES (Constant Elasticity of Substitution); funzioni di utilità CRRA (Constant Relative Risk Adversion); funzioni di utilità CARA (Constant Absolute Risk Adversion). Note Bibliografia (traduzione italiana:) French, Simon (1993): Decision Theory, Ellis Horwood, New York, 1993. Kreps, David Mark (1998) Notes on the Theory of Choice, Underground Classics in Economics, Westview Press, Boulder (CO), USA. Fishburn, Peter C. (1979): Utility Theory for Decision Making, Krieger, Huntington (NY). Prima edizione (1970): Wiley, New York, in inglese. Voci correlate Marginalismo Microeconomia Ofelimità Utilità attesa Utilità marginale Altri progetti Collegamenti esterni Microeconomia Economia della produzione

{'title': 'Utilità (economia)', 'url': 'https://it.wikipedia.org/wiki/Utilit%C3%A0%20%28economia%29', 'language': 'it', 'timestamp': '20230320'}

Спунер () град је у америчкој савезној држави Висконсин. Демографија По попису из 2010. године број становника је 2.682, што је 29 (1,1%) становника више него 2000. године. Референце Литература Види још Списак градова у САД по броју становника Највећи градови у САД по деценијама Спољашње везе -{United States Census Bureau}- Градови у Висконсину Википројект географија/Насеља у САД

{'title': 'Спунер (Висконсин)', 'url': 'https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%B5%D1%80%20%28%D0%92%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%B8%D0%BD%29', 'language': 'sr', 'timestamp': '20230320'}

Gerd Faltings (Gelsenkirchen, 28 juli 1954) is een Duits wiskundige die bekend is door zijn werk in de rekenkundige algebraïsche meetkunde. Hij slaagde erin het vermoeden van Mordell te bewijzen. Biografie Faltings werd geboren in het Gelsenkirchense stadsdeel Buer. Van 1972 tot 1978 studeerde hij wiskunde en natuurkunde aan de Universiteit van Münster. In 1978 ontving hij zijn doctoraat in de wiskunde en in 1981 verkreeg hij de venia Legendi (Habilitatie) in de wiskunde, beide aan de Universiteit van Münster. Gedurende deze tijd was hij assistent-professor aan de Universiteit van Münster. Van 1982 tot 1984 was hij hoogleraar aan de Bergische Universität Wuppertal. Daarna was hij hoogleraar aan de Universiteit van Princeton (1985-1994). Hij werd in 1986 gelauwerd met de Fields-medaille voor zijn bewijs van het vermoeden van Mordell; dit vermoeden stelt dat elke niet-singuliere projectieve kromme van genus g > 1, gedefinieerd over een getallenveld K slechts eindig veel K-rationale punten bevat. Het vermoeden van Mordell heet sedertdien de stelling van Faltings. Sinds 1995 is hij directeur van het Max-Planck-Institut voor Wiskunde in Bonn. In 1996 ontving hij de Gottfried Wilhelm Leibniz-prijs van de Deutsche Forschungsgemeinschaft, de belangrijkste prijs in de Duitse wetenschap. Prijzen Fields-medaille (1986) Gottfried Wilhelm Leibniz-prijs (1996) Cantor-medaille (2017) Externe links Gerd Faltings op MacTutor Faltings' thuispagina aan de Universiteit van Bonn Duits wiskundige Getaltheoreticus Winnaar van de Fieldsmedaille

{'title': 'Gerd Faltings', 'url': 'https://nl.wikipedia.org/wiki/Gerd%20Faltings', 'language': 'nl', 'timestamp': '20230320'}

Za druge osebe glej Thomas Wright (razločitev). Thomas Wright, angleški učenjak, astronom, matematik, filozof, izdelovalec inštrumentov, arhitekt in oblikovalec vrtov, * 1711, Byers Green, grofija Durham, Anglija, † 1786. Življenje in delo Od leta 1730 je Wright poučeval matematiko in navigacijo na šoli v Sunderlandu. Kasneje se je preselil v London, kjer je delal za svoje bogate pokrovitelje. Nazadnje se je umaknil v County Durham kjer je v Westertonu zgradil majhen observatorij. Wright je najbolj znan po poskusu pojasnitve nastanka Osončja. Leta 1750 je trdil, da so zvezde v Rimski cesti razporejene v disk, kar je objavil v delu Izvirna teorija ali nova domneva Vesolja (An original theroy or new hypothesis of the universe). Njegovo zamisel je prevzel in naprej razvil Kant. Priznanja Poimenovanja Po njem, Fredericku Eugeneu Wrightu in Williamu Hammondu Wrightu se imenuje krater Wright na Luni. Sklici Glej tudi seznam angleških arhitektov seznam angleških astronomov seznam angleških matematikov Angleški arhitekti Angleški astronomi Angleški matematiki Angleški filozofi Ljudje, po katerih so poimenovali krater na Luni

{'title': 'Thomas Wright (astronom)', 'url': 'https://sl.wikipedia.org/wiki/Thomas%20Wright%20%28astronom%29', 'language': 'sl', 'timestamp': '20230320'}

Thomas „Tom“ Davison (* 3. Januar 1988) ist ein britischer Springreiter und ehemaliger Bassist der Band Dakota. Privates Davison entstammt einer Reiterfamilie, sein Vater ist der berühmte Dressurreiter Richard Davison, seine Mutter Gillian ritt früher Vielseitigkeit, heute reitet auch sie Dressur. Sein jüngerer Bruder Joseph ist Springreiter. Davison studierte Business Management an der University of Manchester. Pferde Egano Star, Schimmel, Besitzer: Richard Davison Kindalton Holly, Fuchs Weblinks Davison Equestrian Einzelnachweise Springreiter Reiter (Vereinigtes Königreich) Musiker (Vereinigtes Königreich) Brite Geboren 1988 Mann

{'title': 'Tom Davison (Reiter)', 'url': 'https://de.wikipedia.org/wiki/Tom%20Davison%20%28Reiter%29', 'language': 'de', 'timestamp': '20230320'}

Subglacial eruptions, those of ice-covered volcanoes, result in the interaction of magma with ice and snow, leading to meltwater formation, jökulhlaups, and lahars. Flooding associated with meltwater is a significant hazard in some volcanic areas, including Iceland, Alaska, and parts of the Andes. Jökulhlaups (glacial outburst floods) have been identified as the most frequently occurring volcanic hazard in Iceland, with major events where peak discharges of meltwater can reach 10,000 – 100,000 m3/s occurring when there are large eruptions beneath glaciers. It is important to explore volcano-ice interactions to improve the effectiveness of monitoring these events and to undertake hazard assessments. This is particularly relevant given that subglacial eruptions have demonstrated their ability to cause widespread impact, with the ash cloud associated with Iceland's Eyjafjallajökull eruption in 2010 resulting in significant impacts to aviation across Europe. Examples Deception Island, Antarctica (1969) Given that subglacial eruptions occur in often sparsely populated regions, they are not commonly observed or monitored; thus timings and sequences of events for an eruption of this type are poorly constrained. Research of the 1969 Deception Island eruption demonstrates that the impact of a subglacial eruption is not limited purely by glacier thickness, but that the pre-volcanic ice structure and densification (proportion of impermeable ice) play a role as well. In this case, even though the glacier was thin, a large jökulhlaup was observed as the glacier was largely made up of impermeable (unfractured) ice with a sudden supraglacial flood once the cavity has reached capacity. The resulting flood severely damaged buildings on the island, with complete destruction of a British scientific station. Grímsvötn, Iceland (1996) Over a period of 13 days in 1996, 3 km2 of ice was melted with erupted magma fracturing into glass to form a 7 km long and 300 m high hyaloclastite ridge under 750 m of ice at Gjalp fissure vent of Grímsvötn volcano in Iceland. Meltwater flowed along a narrow basal glacier bed into a subglacial lake for five weeks, before being released as a sudden flood, or jökulhlaup. Although it has been proposed that subglacial volcanism may play a role in the dynamics of West Antarctic ice streams by supplying water to their base, for the Gjalp eruption, no rapid basal sliding was observed at the regional scale, with the formation of ice cauldrons over eruptive fissures due to the sudden removal of mass at the base. Research demonstrated that for warm-based glaciers, the effects of subglacial volcanic eruptions are localised, with eruptions forming deep depressions and causing jökulhlaups. For there to be significant changes in the extent and shape of an ice sheet, extensive subglacial volcanism would be required, melting a considerable fraction of the total ice volume over a short period of time. Eyjafjallajökull, Iceland (2010) In the first two days of the eruption, ice cauldrons were formed over the volcanic vents. Radar images reveal the development of these cauldrons in a 200 m thick ice cover within the summit caldera. They can also be used to document the subglacial and supraglacial passage of meltwater away from the eruption site. Research shows the eruption breached the ice surface four hours after the initial eruption onset, whilst meltwater release was characterised by accumulation and subsequent drainage, with most of the volcanic material in the ice cauldrons being drained in hyperconcentrated floods. See also Pillow lava Subaqueous volcano Subglacial mound Subglacial volcano Submarine volcano Tuya Types of volcanic eruptions References Phreatomagmatic eruptions Glaciovolcanism Volcanic eruption types

{'title': 'Subglacial eruption', 'url': 'https://en.wikipedia.org/wiki/Subglacial%20eruption', 'language': 'en', 'timestamp': '20230320'}

Youngblood - Spalle larghe (Youngblood) è un film drammatico statunitense del 1986, interpretato da Rob Lowe, Patrick Swayze, Cynthia Gibb, Keanu Reeves e Ed Lauter. Trama Il diciassettenne americano Dean Youngblood ha il pallino dell'hockey, e sogna di giocare nella squadra del National Hockey League. Ci riuscirà, ma non sarà facile sia cavarsela nel duro e violento allenamento del gioco, sia farsi accettare dai componenti della nuova squadra già ben affiatati e più grandi di lui, guidati dal capitano e leader Derek Sutton. Inoltre, Dean passa fin troppo tempo seduto in panchina, forse a causa della gelosia dell'allenatore Murray Chadwick, padre della bella e giovane Jessie (figlia del Coach) che tifa sempre per lui. Il momento di difficoltà più grande arriva quando proprio il leader del gruppo viene gravemente ferito durante una partita dallo scorretto Carl Racki, al punto di compromettere definitivamente la sua carriera. Dean, ferito e scoraggiato, decide di tornare nella fattoria paterna dove lo attendono il padre Blane, e il fratello Kelly, entrambi ex giocatori professionisti. Lo alleneranno sia nella tattica sportiva che nella difesa contro la brutalità di alcuni giocatori, fino al far riemergere nel ragazzo il coraggio necessario ad affrontare l'importante partita, il Memorial Cup playoff tra la sua squadra e il Thunder Bay Bombers, e vendicare l'amico Derek. Produzione La storia del film è la quasi totale autobiografia del regista Peter Markle. Le riprese del film si sono svolte nella città di Toronto. Gli interni sono stati girati nel Ted Reeve Arena, la Hamilton Mustangs e lo Scarborough Gardens Arena. I diritti televisivi di Youngblood sono detenuti dal canale tv Versus, che mandò in onda il film durante i playoff della Stanley Cup. Collegamenti esterni Film drammatici Film sull'hockey su ghiaccio

{'title': 'Spalle larghe', 'url': 'https://it.wikipedia.org/wiki/Spalle%20larghe', 'language': 'it', 'timestamp': '20230320'}

Ирина Эдвиновна Минх (род. 16 апреля 1964, Черепаново, Новосибирская область, РСФСР, СССР) — советская баскетболистка. Из семьи депортированных в Сибирь немцев. Заслуженный мастер спорта СССР (1991). Биография Окончила Новосибирский электротехнический институт, Новосибирский государственный педагогический институт, преподаватель. Выступала в 1982—1992 за «Динамо» (Новосибирск). В сборную команду СССР/России входила в 1985—1992. В 1992 уехала в Израиль, играла за клуб «Хапоэль» (Кишон). С 1994 играла в Германии («Бохум»). В 90-х играла сезон в Австрии. Европейскую карьеру завершила в команде «Рентроп» (Бонн, Германия). В 2004 играла за «Динамо-Энергия» (Новосибирск). Работала главным тренером «Динамо-Энергия» (Новосибирск) (ноябрь 2004 — март 2005). В сезоне 2005-06 — старший тренер «Динамо-Энергии-2», в сезоне 2006-07 — тренер-селекционер клуба. С 2007 года — генеральный менеджер «Динамо-Энергия». С 2016 года — президент клуба «Динамо» (Новосибирск). 4 октября 2018 года стало известно, что Анатолий Локоть назначил Ирину Минх советником мэра Новосибирска по спорту. Достижения Чемпионка ОИ 1992 Бронзовый призер ОИ 1988 Серебряный призер ЧМ 1986 Чемпионка Европы 1987, 1991 Чемпионка Всемирной Универсиады 1985 Чемпионка СССР 1986—1988 Серебряный призер чемпионата СССР 1985 Бронзовый призер чемпионата СССР 1981—1983 Обладатель Кубка Ронкетти 1986 Двукратный серебряный призер Кубка европейских чемпионов 1987, 1988 Награды Медаль ордена «За заслуги перед Отечеством» II степени (5 ноября 2020 год) - за заслуги в развитии физической культуры и спорта, многолетнюю добросовестную работу. Примечания Ссылки Профиль Интервью: «С Аллой Пугачёвой мы всегда где-то рядом» Ирина Минх: «Только в Новосибирске я чувствую себя дома!» Персоналии по алфавиту Википедия:Биографии современников Родившиеся 16 апреля Родившиеся в 1964 году Родившиеся в Черепанове Баскетболисты СССР Заслуженные мастера спорта СССР Игроки сборной СССР по баскетболу Олимпийские чемпионы по баскетболу Олимпийские чемпионы от Объединённой команды Чемпионы летних Олимпийских игр 1992 года Баскетболисты на летних Олимпийских играх 1992 года Бронзовые призёры летних Олимпийских игр 1988 года Баскетболисты на летних Олимпийских играх 1988 года Чемпионы Европы по баскетболу Чемпионы СССР по баскетболу Игроки ЖБК «Динамо» Новосибирск Баскетбольные тренеры России Выпускники Новосибирского технического университета Выпускники Новосибирского педагогического университета

{'title': 'Минх, Ирина Эдвиновна', 'url': 'https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D1%85%2C%20%D0%98%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B0%20%D0%AD%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0', 'language': 'ru', 'timestamp': '20230320'}

Cancer Letters, abgekürzt Cancer Lett., ist eine wissenschaftliche Fachzeitschrift, die vom Elsevier-Verlag veröffentlicht wird. Die Zeitschrift erscheint derzeit mit 28 Ausgaben im Jahr. Es werden Arbeiten veröffentlicht, die sich mit den Grundlagen und translationaler Onkologie beschäftigen. Der Impact Factor lag im Jahr 2016 bei 6,375. Nach der Statistik des ISI Web of Knowledge wird das Journal mit diesem Impact Factor in der Kategorie Onkologie an 25. Stelle von 217 Zeitschriften geführt. Einzelnachweise Onkologische Zeitschrift Englischsprachige 14-tägliche Zeitschrift Ersterscheinung 1975 Medizinische Fachzeitschrift (Niederlande) Elsevier

{'title': 'Cancer Letters', 'url': 'https://de.wikipedia.org/wiki/Cancer%20Letters', 'language': 'de', 'timestamp': '20230320'}

Henri Vallette, né le à Bâle en Suisse et mort le dans le arrondissement de Paris, est un sculpteur animalier suisse, installé à Paris dès 1907 et enseignant à l'École nationale supérieure des arts décoratifs à partir de 1929. Biographie Henri Vallette naît le 16 septembre 1877 à Bâle, en Suisse du mariage de Oscar Vallette et Anna Françoise Amélie Bonnet. Il est le cinquième d'une fratrie de six enfants. Son père est pasteur suffragant à l’Église française de Bâle (1870-1877) et pasteur de l'Église de la Confession d'Augsbourg. Le 18 juillet 1907, il se marie avec Cécile Adèle Diertelen, fille d’un pasteur missionnaire au Lesotho, à la mairie du arrondissement de Paris. De ce mariage naissent trois enfants: Laure (1908), Catherine (1912) et Claude (1914). Il passe sa jeunesse à Montpellier et entame une licence de lettres option langues vivantes (bilingue allemand) et honore une année de service militaire. À partir de 1900, à la suite de sa rencontre avec Eugène Burnand, il se spécialise dans la sculpture des animaux de campagne et du quotidien et entre comme élève dans l’atelier parisien du sculpteur Jean Dampt qui sera d'ailleurs témoin de son mariage. Il rencontre également un certain Louis de Monard avec qui il tisse un fort lien d'amitié. Lors de la grande guerre, il est affecté à son unité le 5 août 1914, d’abord en garnison, puis rejoint le front en décembre 1915 avec le grade de sous-lieutenant au d'Infanterie. Il reste 28 mois dans les tranchées, et participe à la Bataille de Verdun (1917) et au chemin des Dames (1917). En 1929 il est nommé professeur de sculpture à l’École nationale supérieure des arts décoratifs. Œuvres notables Buste de Paul Valéry,1926, bibliothèque Paul-Doucet. Les merlots, Bronze, collection privée. Le daim, Bronze, collection privée. Le coq, Bronze, collection privée. Le chat couché, 1929, Bronze, centre Georges-Pompidou. Le monument aux mères, square Ferdinand-Brunot, 14ème arrondissement de Paris. Monument aux morts de Nogent-le-Rotrou. Références Liens externes Sculpteur suisse Naissance en septembre 1877 Décès en mai 1962 Décès à 84 ans

{'title': 'Henri Vallette', 'url': 'https://fr.wikipedia.org/wiki/Henri%20Vallette', 'language': 'fr', 'timestamp': '20230320'}

Бенито Мартинес (, род. 28 июня 1971, Альбукерке, Нью-Мексико, США) — американский актёр, известный благодаря ролям на телевидении. Жизнь и карьера Мартинес родился и вырос в Альбукерке, штат Нью-Мексико, где выступал со своим отцом будучи ребёнком. Он обучался актёрскому мастерству в Лондонской академии музыкального и драматического искусства, вскоре после чего начал карьеру в театре. В 1990-х Мартинес начал появляться на телевидении, в эпизодах «Звёздный путь: Следующее поколение», «Надежда Чикаго», «Секретные материалы», «Полиция Нью-Йорка» и «Прикосновение ангела». На большом экране у него были роли в «Эпидемия» (1995), «Пила: Игра на выживание» (2004) и «Малышка на миллион» (2004). Мартинес за свою карьеру сыграл несколько десятков ролей, но наибольшей известности добился играя Дэвид Асеведа в сериале FX «Щит» с 2002 по 2008 год. С тех пор у него были второстепенные роли в «Отряд «Антитеррор»», «24 часа» и «Спасите Грейс». Более существенные роли он сыграл в «Сыны анархии» (2011-2012) и «Карточный домик» (2014-2015). В 2015 году Мартинес получил похвалу от критиков за роль отца обвиняемого в убийстве подростка в сериале ABC «Американское преступление». Примечания Ссылки Актёры телевидения США Выпускники Лондонской академии музыкального и драматического искусства

{'title': 'Мартинес, Бенито', 'url': 'https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%81%2C%20%D0%91%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%BE', 'language': 'ru', 'timestamp': '20230320'}

Ransom é uma cidade localizada no estado americano de Kansas, no Condado de Ness. Demografia Segundo o censo americano de 2000, a sua população era de 338 habitantes. Em 2006, foi estimada uma população de 286, um decréscimo de 52 (-15.4%). Geografia De acordo com o United States Census Bureau tem uma área de 0,8 km², dos quais 0,8 km² cobertos por terra e 0,0 km² cobertos por água. Ransom localiza-se a aproximadamente 766 m acima do nível do mar. Localidades na vizinhança O diagrama seguinte representa as localidades num raio de 32 km ao redor de Ransom. Ligações externas Cidades do Kansas

{'title': 'Ransom (Kansas)', 'url': 'https://pt.wikipedia.org/wiki/Ransom%20%28Kansas%29', 'language': 'pt', 'timestamp': '20230320'}

Во́зний Ко́сть Гнатович (1887 — 5 червня 1919, Житомир) — український військовий діяч, полковник, командир полку Дієвої Армії УНР, військовий комендант міста Житомир. Життєпис Комендант Житомира в січні—лютому 1918 р. та з листопада 1918 р. до середини квітня 1919 р. (до залишення міста українськими військами). 11 лютого 1919 р. очолив щойно створене Волинське губернське українське національне товариство. 3 березня цього ж року як комендант Житомира видав наказ — до 15 березня замінити всі російські вивіски і герби Російської імперії на українські. За невиконання наказу передбачався грошовий штраф. Після цього виїхав до Рівного, де був призначений командиром 50-го пішого Новоград-Волинського (Звягельського) полку Дієвої армії УНР. Наприкінці квітня 1919 р. захворів на тиф, був залишений у рівненській лікарні після відходу з міста українських військ. Потрапив до більшовицького полону, вивезений ЧК до Житомира, де був підданий жорстоким тортурам та вбитий. Обставини смерті вдалося встановити після визволення Житомира українськими військами 21 серпня 1919 р. Житомирські газети того часу повідомляли, що 2 вересня 1919 р. влада УНР організувала урочистий похорон Костя Возного на кладовищі Житомирського кафедрального собору. Однак вже 17 вересня більшовики відбили місто, тому могилу, напевно, знищили. Точне місце поховання невідоме. Орієнтовно, це сквер біля Преображенського собору Житомира, або (за иншою версією) подвір'я цього ж собору. Примітки Джерела Петрів В. Житомирська юнацька школа//Літопис Червоної Калини. — Львів. — 1937. — Ч. З, 17 Винник І. Бої Житомирської пішої юнацької школи//За Державність — Варшава. — 1939. — Ч. 9. — С. 166 Ф. Дідук «На сторожі революції» //Радянська Житомирщина. — 28 березня 1967. — С. 2. «Українське Слово» від 14 вересня 1941 р., стаття «Ми не забули» Загиблі за незалежність Української держави у 1917 - 1921 рр. воїни українських збройних сил

{'title': 'Возний Кость Гнатович', 'url': 'https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D0%B8%D0%B9%20%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C%20%D0%93%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87', 'language': 'uk', 'timestamp': '20230320'}

Melanie Pfeifer (* 25. August 1986 in Frankfurt am Main) ist eine deutsche Kanutin, die im Kanuslalom antritt. Bei den Kanuslalom-Europameisterschaften 2009 in Nottingham belegte Melanie Pfeifer den vierten Platz in der Einzelwertung und erhielt mit der Mannschaft die Bronzemedaille. Im Jahr darauf gewann sie in Čunovo den Europameistertitel mit der Mannschaft, bei den Weltmeisterschaften im gleichen Jahr erhielt sie in der Mannschaftswertung die Silbermedaille. 2011 erhielt sie mit der Mannschaft die Bronzemedaille bei den Weltmeisterschaften. 2012 fanden die Europameisterschaften auf ihrer Heimstrecke in Augsburg statt, Pfeifer gewann den Titel mit der Mannschaft und belegte in der Einzelwertung den zweiten Platz. Zwei Jahre später erhielt sie bei den Europameisterschaften in Wien ebenfalls Silber im Einzelwettbewerb, mit der Mannschaft belegte sie in Wien den vierten Platz. Bei den Weltmeisterschaften 2014 auf dem Deep Creek Lake in Maryland erreichte Melanie Pfeifer den dritten Platz in der Einzelwertung, mit der Mannschaft belegte sie den fünften Platz. 2015 fanden die Europameisterschaften in Markkleeberg statt, die deutsche Mannschaft belegte den achten Platz, in der Einzelwertung kam Melanie Pfeifer auf den neunten Rang. Bei den Weltmeisterschaften 2015 in London erhielt Pfeifer die Bronzemedaille in der Einzelwertung. Ihren bis dahin größten Erfolg erreichte Melanie Pfeifer bei den Europameisterschaften 2016 in Liptovský Mikuláš, sie gewann in der Einzelwertung und erhielt mit der Mannschaft Silber. Bei den Olympischen Spielen 2016 belegte sie den siebten Platz. Ihr Trainer Stefan Henze starb während der Olympischen Spiele 2016 infolge eines Verkehrsunfalls. Melanie Pfeifer startet für den Verein Kanu Schwaben Augsburg. 2009, 2011, 2013 und 2014 gewann sie jeweils die deutschen Meistertitel im Einzel. In den Jahren 2009 und 2011 wurde sie in der Mannschaft Deutsche Meisterin. Weblinks Homepage Porträt bei der deutschen Olympiamannschaft Kanute (Deutschland) Europameister (Kanu) Deutscher Meister (Kanu) Olympiateilnehmer (Deutschland) Teilnehmer der Olympischen Sommerspiele 2016 Sportler (Augsburg) Deutscher Geboren 1986 Frau

{'title': 'Melanie Pfeifer', 'url': 'https://de.wikipedia.org/wiki/Melanie%20Pfeifer', 'language': 'de', 'timestamp': '20230320'}

Strogij junoša (Строгий юноша) è un film del 1936 diretto da Abram Matveevič Room. Trama Note Collegamenti esterni

{'title': 'Strogij junoša', 'url': 'https://it.wikipedia.org/wiki/Strogij%20juno%C5%A1a', 'language': 'it', 'timestamp': '20230320'}

Interferon alpha-14 is a protein that in humans is encoded by the IFNA14 gene. References Further reading

{'title': 'IFNA14', 'url': 'https://en.wikipedia.org/wiki/IFNA14', 'language': 'en', 'timestamp': '20230320'}

Chandernagor bezeichnet: Chandannagar, indischen Stadt Françoise Chandernagor (* 1945), französische Schriftstellerin

{'title': 'Chandernagor', 'url': 'https://de.wikipedia.org/wiki/Chandernagor', 'language': 'de', 'timestamp': '20230320'}

Митрополи́т Венеди́кт (, в миру Гео́ргиос Цеку́рас, ; ) — епископ Иерусалимской православной церкви, митрополит Диокесарийский (с 2019), патриарший эпитроп Вифлеема (с 2021). Биография Родился в 1957 году в Калаврите, в Ахее, в Греции. Учился в городе Эйон. В 1976 году был пострижен в монашество с именем Венедикт в монастыре Великая Лавра. В 1982 году прибыл в Иерусалим и был зачислен в Святогробское братство. В 1983 году хиротонисан во иеродиакона, а в 1986 году — во иеромонаха с возведением в достоинство архимандрита. Служил настоятелем Монастыря Святой Екатерины, затем церемонимейстером и казначеем Иерусалимской патриархии. Благодаря ему были восстановлены приходы Животворящего Источника и Святого Диодора в Иерихоне. В апреле 1994 году включён в состав Священного синода Иерусалимской православной церкви. 9 февраля 1998 года состоялась его архиерейская хиротония во епископа Газского с возведением в сан архиепископа. В 2000 году был назначен патриаршим эпитропом в Амман. 24 сентября 2001 году возведён в достоинство митрополита с назначением на Филадельфийскую кафедру. Под его покровительством и защитой были: возведены Святые Церкви Иоанна Крестителя в Иордании, храм Святых Константина и Елены в Марг-эль-Хамаме, поликлиника, детский сад и музей митрополии. Также был освящен древний Храм Святого Георгия в Салте и учреждён книжный магазин Митрополии. В 2005 году было завершено строительство часовня Святого Нектария в Священной Митрополии. 15 мая 2018 года решением Священного синода был назначен настоятелем «места паломничества Крещения Господня на восточном берегу Иордана». 8 октября 2018 года решением Священного синода был назначен председателем Церковного апелляционного суда. 25 сентября 2019 года решением Священного синода переименован в митрополита Диокесарийского. Примечания Персоналии:Великая Лавра Митрополиты Иерусалимской православной церкви

{'title': 'Венедикт (Цекурас)', 'url': 'https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%82%20%28%D0%A6%D0%B5%D0%BA%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%81%29', 'language': 'ru', 'timestamp': '20230320'}

Nerlin Alexis Membreño Flores (Tegucigalpa, 24 de enero de 1972) es un exfutbolista y director técnico hondureño. Actualmente es asistente técnico del Marathón de la Liga Nacional de Honduras. Trayectoria Como jugador Como jugador, desarrolló gran parte de su carrera en el Olimpia, club con el que militó durante doce años y conquistó diez títulos nacionales e internacionales. Posteriormente, fichó por el Victoria, con el cual alcanzó a ser subcampeón del fútbol hondureño, en el Clausura 2006. Una vez finalizado ese torneo, firmó contrato por un año con el Atlético Olanchano, en donde finalmente se retiró. Selección nacional Fue internacional con la Selección de fútbol de Honduras en diecisiete ocasiones y marcó un gol. Como entrenador El 3 de diciembre de 2013, la directiva del Olimpia nombró al argentino Héctor Vargas como director técnico y a Membreño como asistente técnico. Como mano derecha de Vargas, Membreño conquistó cinco títulos nacionales (la Liga, la Copa y la Supercopa de Honduras), siendo uno de los únicos cuerpos técnicos en la historia del fútbol hondureño que ganaron las tres competiciones. El 8 de septiembre de 2017, el Honduras Progreso lo nombró como entrenador en reemplazo de Wilmer Cruz, con un contrato por lo que restaba del Torneo Apertura 2017. Al mando del cuadro arrocero, dirigió catorce partidos, sumando: cuatro triunfos, un empate y nueve derrotas. El 12 de diciembre fue separado de su cargo y, dos meses después, el 2 de febrero de 2018, demandó al club ante el Tribunal Nacional Arbitral de Fútbol (TNAF) por adeudo de dos meses de salario. En 2019 fue nombrado entrenador del Olancho de la Liga de Ascenso de Honduras, con el objetivo de ascender a la máxima categoría. Con el cuadro olanchano se consagró campeón del Torneo Clausura 2019, pero perdió la finalísima de ascenso ante Real Sociedad. El 18 de agosto de 2020 fue anunciado como asistente técnico de Ramón Maradiaga en el Vida, como relevo del cuerpo técnico liderado por el uruguayo Fernando Araújo. El 21 de noviembre de 2020, tras la renuncia de Maradiaga y faltando pocas fechas para terminar el Torneo Apertura 2020, Membreño fue designado como entrenador del club. Clubes Como jugador Como asistente técnico Como entrenador Palmarés Como jugador Como entrenador Referencias Enlaces externos Ficha de jugador Futbolistas de Honduras Futbolistas del Club Deportivo Olimpia en los años 1990 Futbolistas del Club Deportivo Olimpia en los años 2000 Futbolistas del Club Deportivo Victoria Futbolistas del Atlético Olanchano Futbolistas de la selección de fútbol de Honduras Entrenadores de fútbol de Honduras Entrenadores del Club Deportivo Honduras Progreso Entrenadores del Olancho Fútbol Club Entrenadores del Club Deportivo Vida

{'title': 'Nerlin Membreño', 'url': 'https://es.wikipedia.org/wiki/Nerlin%20Membre%C3%B1o', 'language': 'es', 'timestamp': '20230320'}

La storia dell'Uzbekistan ha conosciuto importanti migrazioni di popoli, parallelamente all'ascesa e caduta di potenti dinastie e imperi che si sono qui alternati, che hanno causato significativi cambiamenti nella composizione etnica del paese. Gli uzbeki, di lingua turca, sono solo tra gli ultimi di questi popoli che si stabilirono in queste terre. L'Uzbekistan si trova nel cuore dell'Asia centrale, tra le steppe, i deserti e le montagne, all'incrocio delle grandi vie di comunicazione e del commercio tra occidente e oriente. Oggi questo paese indipendente, il più popoloso della regione, cerca di fare il suo cammino verso le grandi potenze e di affermare la propria identità che si sta forgiando. Preistoria Recenti studi genetici hanno dimostrato che gli uomini sono giunti per la prima volta nel territorio del moderno Uzbekistan tra i 40.000 e i 50.000 anni fa, questo lo rende uno dei più antichi territori abitati. Le evidenze archeologiche di questa presenza, tuttavia, sono contrastanti a differenza di alcune regioni dell'Africa e dell'Australia. Gli studi hanno qui identificato la regione di origine delle popolazioni che abiteranno in seguito l'Europa, la Siberia e il Nord America. Questa zona è anche considerata da alcuni come l'Urheimat delle lingue indoeuropee. L'eta del bronzo Tra il 2200 e 1700 a.C., una civiltà molto avanzata dell'età del bronzo, chiamata civiltà battriano-margiana o civiltà dell'Oxus (Amu Darya), esistette nel sud dell'Uzbekistan e del Turkmenistan. Era in contatto con la civiltà della Valle dell'Indo e, nel periodo più tardo, venne infiltrata da popoli Indoari, originari del Kazakhstan occidentale, che si mischiarono con i più avanzati popoli indigeni non-indoeuropei, oggi scomparsi. I siti archeologici, come Djarkoutan o Mollali Tepe rivelano l'esistenza di uno stile di vita già urbano, con una pratica sviluppata di irrigazione e la coltivazione di grano e orzo. Nessuna traccia di scrittura è stata ancora scoperta. Dal 1700 a.C., gli Indoari cominciarono a migrare verso l'India. Essi furono sostituiti in Uzbekistan da tribù di pastori nomadi iranici come i Sogdiani, che si sedentarizzarono. Si conosce anche un'altra cultura archeologica, chiamata di Tazabagyab, che apparve intorno al 1500 a.C. nei pressi Khwārezm a sud del lago d'Aral, da dove potrebbero essere arrivati gli iranici del Turkestan occidentale. Questa cultura mostra una commistione di elementi della cultura di Srubna e dalla cultura di Andronovo, che si estendeva dagli Urali a ovest fino al lago Bajkal a est, e il Syr Darya sud. La cultura di Andronovo è stata la prima ad aver utilizzato il carro da guerra, trainato da due cavalli. Le genti Andronovo vivevano in villaggi, coltivavano la terra e allevavano gli animali. Erano esperti nella fabbricazione di armi e strumenti in bronzo. I persiani, i greci e i nomadi Bactriani, Sogdiani e Impero achemenide I due principali popoli iraniani dell'Uzbekistan sono stati i Sogdiani nella regione di Samarcanda e Bukhara, e i Battriani più a sud, a cavallo tra l'Uzbekistan meridionale e l'Afghanistan settentrionale. Gli indiani hanno dato il nome alla Bactriana di Bahlikâ e i cinesi di Daxia. La sua capitale era Battra (l'attuale Balkh). La città di Samarcanda (Marakanda in greco) è stata fondata dai Sogdiani probabilmente nel V secolo a.C. Sogdiani e Battriani non sono mai stati unificati in uno Stato: il loro territorio è stato diviso in principati incentrati intorno alle loro città. Lo Zoroastrismo, religione puramente iranica, è stata forse sviluppata in Battriana. L'Avesta, il testo sacro, conosciuto come Sughda - "i sogdiani, la sogdiana", ma è molto difficile una datazione. Esso risale almeno a una lontana antichità. I Sogdiani sembrano essere stati sedentari come sciti-Sakas. Più a nord, intorno al Lago d'Aral, sono vissute le tribù nomadi Saka (o Sakas, relative agli Sciti) e i Massageti, del tutto iranici. Questi erano dei guerrieri coraggiosi che, sotto il regno della regina Tomiri, assassinarono il re persiano Ciro I. Come per i Sogdiani e i Bactriani, le donne hanno giocato un ruolo importante. La gente della Battriana e Sogdiana, nonché della Corasmia che si trova a nord-ovest, erano per lo più contadini perfettamente padroni delle tecniche di irrigazione nelle valli del Syr Darya, Amu Darya e Zeravshan. Essi sono stati raggruppati in grandi comunità, praticando attivamente il mestiere della metallurgia e del commercio. Il nomadismo si sviluppò principalmente nel deserto e nella montagna. La città di Afrasiab, vicino a Samarcanda, è stata fondata solo nel 500 a.C. Il museo del sito archeologico contiene i più antichi pezzi degli scacchi conosciute. I murales di Afrasiab sono famosi e la città è considerata un focolaio della moderna lingua persiana. Secondo Ferdowsi, autore del Shah-nama, che raccoglie i poemi epici persiani, il personaggio Afrasiab, leggendario fondatore della città, sarebbe un re di tutti i Turanici, antenato degli Eftaliti e probabilmente anche Karakhanidi. Dal 545 al 540 a.C. Ciro II, fondatore dell'impero persiano, intraprese la conquista dell'Asia Centrale, e annetté la Battriana, la Sogdiana, il Khwārezm e la Partia all'impero achemenide come province (XI, XV e XVI satrapia). Alessandro il Grande e i Seleucidi Alessandro Magno conquistò la Sogdiana e la Battriana nel 327 a.C., mentre stava conducendo una campagna contro Dario III, che mise termine alla dinastia achemenide. Due anni dopo, sull'Oxus (Amu Darya), fondò una città che si sarebbe chiamata Termez (Tirmidh nell'adattamento iranico del nome greco-battriano del re Demetrio I), attualmente la città più a sud dell'Uzbekistan. Stabilitosi a Maracanda (Samarcanda), sposò Rossane, la figlia di Ossiarte, capo della Battriana locale, che aveva catturato nel 327 a.C. Poi prese, mentre cadeva una neve fitta, la fortezza sogdiana chiamata "Roccia", fino ad allora considerata inespugnabile. Offrì al capo, Ariamazes una capitolazione onorevole che fu respinta. La città (nei pressi dell'attuale città di Derbent) venne presa e Ariamazès fu ucciso. Il suo matrimonio costituì un aiuto prezioso per sedare la forte resistenza popolare in Sogdiana, guidata da Spitamene, che fermò l'avanzata del suo esercito, per quanto la conquista della Battriana fosse relativamente facile per Alessandro. Questo matrimonio fu anche il preludio alle nozze di Susa, dove 10.000 greci si unirono in matrimonio con 1.000 donne orientali nel 324 a.C. Dopo aver sposato, e prima di intraprendere la campagna in India, Alessandro lasciò nel 323 a.C. il suo quartier generale di Samarcanda per conquistare la cittadella dell'attuale Tashkent (attuale Uzbekistan), a sud della quale, sullo Iassarte (Syr Darya), ordinò la costruzione di una città-fortificata che avrebbe chiamato Alessandria Eschate (la lontanissima). Dopo la morte di Alessandro nel 323 a.C. il regno nella parte nord-orientale del suo impero fu chiamato dai geografi greci Transoxiana ("Il paese al di là dell'Oxus") che fu assegnata al generale di Alessandro Seleuco I Nikator, fondatore della dinastia seleucide. Sotto Seleuco I, la Battriana registrarono una massiccia immigrazione di greci in esilio e fu ellenizzata più di ogni altra regione conquistata. Sotto il governo di Seleuco II, i Seleucidi, troppo preoccupati per i loro problemi in Siria, non erano nella possibilità di garantire il controllo dei loro possedimenti orientali. Il regno indipendente greco-battriano venne fondato da Diodoto I verso il 250 a.C. come Battriana, dopo essersi liberato facilmente dalla tutela dei Seleucidi. Sotto il regno di Eutidemo I, il secondo successore di Diodoto, il seleucide Antioco III cercò di riappropriarsi della Battriana, ma non vi riuscì venendo costretto a riconoscere l'indipendenza del regno. Un'importante caratteristica dello sviluppo urbano di questo periodo è il sincretismo greco-orientale nel campo delle arti che raggiunse il suo picco attraverso l'arte del Gandhara. La dinastia seleucide si spense definitivamente nel 64 a.C., sotto Antioco XIII, quando i resti del suo impero, una volta il più grande regno ellenistico, venne annesso all'Impero Romano. Le invasioni dei nomadi e la creazione della Via della Seta Tra il primo secolo a.C. e il II secolo d.C., il territorio del regno greco-battriano fu invaso da popolazioni nomadi provenienti dalla Cina, il Yuezhi e i Sakas. Il centro del regno fu poi spostato a sud-est per diventare, verso 190 a.C., il regno indo-greco. I Parti hanno occupato nel 115 a.C. la parte occidentale della Battriana (tra l'Uzbekistan e il Turkmenistan attuali), sostituendo i Sakas che erano migrati più a sud di quello che oggi è l'Afghanistan. Condivisero così questa terra con gli Yuezhi che regnarono dal 126 a.C. A quel tempo, il sincretismo religioso, perpetuato dai Parti, gradualmente si evolve verso il monoteismo e il concetto di religione universale si diffuse tra i popoli dell'attuale Uzbekistan. Attraverso l'influenza dei sacerdoti (magi), lo zoroastrismo diventerà la religione ufficiale sotto Sasanidi. Più a est, l'Impero Kusana si era formato da diversi principati distinti, verso l'inizio del primo millennio, oltre un centinaio di anni dopo il regno greco-battriano venne distrutto dalle popolazioni nomadi. Gradualmente occupò, tra 105 e 250 d.C., la Bactriana e parte della Sogdiana e della Corasmia. Questo impero è stato creato dai Kusani una tribù degli Yuezhi, un popolo dello Xinjiang, nell'attuale Cina e forse in relazione con i Tocari. Per molti secoli la civiltà Kusana si trovò al centro degli scambi tra Oriente (Cina) e occidente (Impero Romano), sul percorso della Via della Seta. I Kusani importarono il Buddismo in Asia centrale e svilupparono le arti ellenistiche d'Oriente. Con l'apertura della Grande Via della Seta, la più lunga via commerciale terrestre e marittima dell'antichità, nel II secolo a.C. (?), e soprattutto grazie alla sua sicurezza garantita dai Kusani, dopo che era rimasta a lungo alla mercé di banditi e saccheggiatori, il centro di gravità del mondo iranico venne spostato tra le rive del Tigri e quelle dell'Amu Darya. La Persia dei Parti distolse lo sguardo dalle rive dell'Eufrate, per guardare ben oltre il Syr Darya: ai loro occhi il commercio con la Cina assumeva un'importanza che non aveva mai avuto con la Grecia, e la Transoxiana divenne il crocevia di rotte commerciali. La Via della Seta non fu solo utilizzata per il trasporto di seta in Europa - spezie, tè, carta e porcellana passati da questa strada - ma giocò un ruolo importante nella diffusione delle credenze (ad esempio del buddismo), di idee e cultura. La strada durante la sua esistenza arricchì tutti i punti delle città coinvolte, come Samarcanda, Kokand e Fergana. La famosa strada rimarrà in uso fino alla metà del Medioevo. In breve, la storia della Transoxiana tra il II secolo a.C. e il III secolo d.C. è complessa, differenti regni più o meno effimeri e di origini incerte si sono succeduti prima d'essere spazzati via dalla potenza crescente dei Sasanidi zoroastriani. Allo stesso tempo, a Ferghana a est vi è un passaggio fondamentale della Via della seta, che ha conservato la sua indipendenza. I Sasanidi persiani I Sasanidi erano una dinastia persiana originaria del Fars, fondata intorno al 224 d.C. da un presunto discendente di Dario III. Sotto i Sasanidi, l'arte e la cultura persiana raggiunsero un livello notevole e la forza militare della dinastia poteva sfidare anche la potente Roma. Il regno sasanide è stato caratterizzato da un accentuato accentramento del potere, una pianificazione urbana ambiziosa e un'agricoltura con tecniche avanzate. Già tra il III e il IV secolo, i Sasanidi intrapresero tentativi di conquista della Transoxiana, ma la loro espansione graduale provocò rivolte tra i nomadi Kusani, che rifiutarono di cedere il loro territorio e impegnarono in molte battaglie i Sasanidi. Più tardi, alla fine del IV secolo, saranno gli Unni, Chioniti (gli Unni rossi) e poi Kidariti, che sfideranno i Sasanidi per mantenere le loro posizioni in Transoxiana. Essi irromperanno anche sull'Iran. Nel 427, il re sasanide Bahram V ("Vahram Ghur"), schiacciato le truppe nomadi degli Unni bianchi (Heptaliti) che provenivano dall'Asia centrale e dalla Cina ripristinarono il dominio persiano. Suo figlio Yazdgard II Sipahdost consolida la sua presenza nel 442, eliminando il successore dell'impero Kusana, il regno kidarita, apparentato agli Unni, ex alleato dei Persiani. La dinastia sasanide controllerà per più di quattro secoli un vasto territorio tra cui la Transoxiana, sviluppando una sontuosa arte di corte, intraprendendo grandi opere civili, e, approfittando della sua posizione unica sulla via della seta, ha condotto vittoriosamente per quasi tutto il periodo le guerre sul fronte orientale, contro gli Unni e i turchi, e a ovest, contro l'impero romano. Gli Unni bianchi L'imperatore sasanide Yazdgard II dovette affrontare gli attacchi delle tribù nomadi degli Unni bianchi nel 442. A quanto pare, al fine di escludere i Sogdiani, gli Unni hanno dovuto adottare il loro linguaggio. In seguito iniziarono a stabilirsi. È generalmente considerato che gli Unni bianchi siano i primi antenati del popolo uzbeko attuale. Con l'aiuto ottenuto dagli Unni, Peroz I divenne imperatore di Persia nel 459-484. Per ringraziarli, diede loro quartiere Taliqan, a sud est dell'attuale Turkmenistan. E non si attese troppo che cominciasse un conflitto tra loro. Peroz I fu ucciso nel 484 durante una nuova battaglia contro gli Unni. La sua morte comportò conflitti interni tra i Sasanidi, costringendoli ad abbandonare il territorio dell'attuale Uzbekistan e a rendere omaggio agli Unni. La conquista del bacino del Tarim fece alleare gli Unni bianchi e il Khaganato di Rouran. Dopo aver inflitto un colpo fatale al Khaganato nel 552, i Göktürk cercarono di allearsi con i Persiani contro gli Unni. Tra il 560 e il 563, furono sconfitti in una grande battaglia che durò otto giorni, nei pressi di Bukhara. Più tardi, vennero divisi in principati che pagavano tributi ai Persiani e ai Turchi. I Göktürk dell'Ovest I Turchi avevano istituito il loro impero nel 552. Nel 576, Mugan (Muhan) (553-572), figlio del khan turco Bumin, succedette al padre affidando l'ala occidentale dell'impero dei Göktürk a suo zio Istämi. Quest'ultimo si alleò con i Sasanidi persiani per combattere gli Unni bianchi. Dopo essersi sbarazzati di questi ultimi verso il 563, i due alleati si spartirono l'odierno Uzbekistan, incluso il territorio dei Sogdiani, ma presto entrarono in urto. Nonostante le guerre condotte insieme fino al 630, i Turchi e i Bizantini non potevano superare i Persiani. Il Khan dei Göktürk Tardu, succeduto al padre Istämi, era stato incoraggiato dai Cinesi, che volevano eliminare l'impero turco. Le sue politiche portarono a una separazione definitiva dell'impero dei Göktürk in due entità, una dei Turchi orientali in Mongolia, diretta da Nivar, fratello di Mugan, e una dei Turchi occidentali nel Tian Shan, Uzbekistan e Kazakistan orientale, guidata da Tardu. La sconfitta di Tardu provocata dal suo ambizioso nipote Apa Khaghan (Daluobian), portò al caos i Turchi occidentali, fin quando costoro trovarono nuovi comandanti nella persona di Shigui e di suo fratello Tong (secondo l'onomastica cinese). Quest'ultimo era un sovrano potente, che estes3 il suo potere su una parte dell'Afghanistan e nell'India settentrionale. Pochi mesi dopo, le tribù vassalle dei Qarluq si ribellarono e Tong fu ucciso. I Turchi occidentali persero ancora una volta la loro unità. Nell'anno 640, i Cinesi s'impadronirono delle ricche oasi del bacino del Tarim, lungo la via della seta, che si trovavano appena a sud del loro territorio. Nel 651, i Turchi occidentali si schierarono sotto l'autorità del Khan cinese Helu. Dopo aver ottenuto il sostegno degli Uiguri, i Cinesi si mossero contro di lui e lo sconfissero nel 657. Praticamente tutta l'Asia centrale poi cadde nelle mani cinesi. Sotto i Turchi, in particolare grazie alle loro esigenze di armi e gioielli, i popoli dell'attuale Uzbekistan svilupparono attivamente l'artigianato dei metalli (oro, argento, ferro, piombo, rame, e così via), così come la scrittura. La crescita del commercio sulla Via della seta tra Cina ed Europa ebbe un impatto significativo sulla produzione locale di cotone e seta. Il famoso pellegrino cinese Xuanzang passò verso il 631 da Tashkent e Samarcanda durante il suo viaggio in India alla ricerca di manoscritti sacri buddisti. Gli Arabi Dopo il primo tentativo parzialmente riuscito di conquistare e islamizzare Samarcanda e Ferghana nel 706, gli Arabi, guidati dalle truppe del generale Qutayba ibn Muslim, conquistarono verso il 712 i territori degli attuali Uzbekistan e Kirghizistan. Essi entrarono in contatto con i Cinesi durante il regno del primo califfo abbaside Abu l-ʿAbbās con la battaglia del Talas. Affermarono con la forza l'Islam tra i popoli dell'Asia centrale che avevano praticato fino a quel momento lo zoroastrismo. I Sogdiani, che avevano accettato di convertirsi all'Islam, furono esentati dal pagamento delle tasse. Data l'ampiezza delle conversioni e la conseguente riduzione delle entrate fiscali, gli Arabi decretarono che i nuovi convertiti dovessero essere circoncisi (malgrado ciò non abbia mai costituito un obbligo per i musulmani) e avere una buona conoscenza del Corano. Questa misura comportò una vasta rivolta. Nel 720 e 721 i Sogdiani distrussero la guarnigione araba di Samarcanda, con l'aiuto dei Turchi. Un nuovo governatore del Khorasan fu nominato nella persona di Saʿīd b. ʿAmr al-Ḥarashī. I ribelli sogdiani scelsero questa volta una strategia prudente, arretrando verso oriente. Guidati da Divashtich re della città orientale di Panjikand, alcuni di loro si rifugiarono nella fortezza di Abargar, situata sul monte Mug. Lì, sulla riva sinistra del Zeravshan, gli archeologi hanno trovato molti documenti ricchi di insegnamenti sulla società sogdiana. Gli Arabi quindi assediarono la fortezza e Divashtich si dovette arrendere. Nel 728, il governatore della Corasmia, Ashras ibn ʿAbd Allāh al-Sulamī, offrì un'esenzione fiscale per i nuovi convertiti, che produsse tuttavia esattamente gli stessi effetti precedenti. Con l'aiuto dei Turchi, Bukhara divenne il centro della rivolta sogdiana. Venne sottomessa nell'estate del 729, dopo diversi mesi di duri combattimenti. Samarcanda, guidata dal re Ghurak (successore di Tarkhun), non si ribellò. Nonostante la repressione degli Arabi, la resistenza dei Sogdiani non si fermò e divenne particolarmente forte nel 733 e 734. Il governatore Naṣr b. Sayyār (738-748) decise quindi di condurre una politica più conciliante verso le élite locali. Il controllo arabo dell'Asia centrale si consolidò dopo la battaglia del Talāṣ (nel Kirghizistan, nei pressi dell'attuale città di Taraz del Kazakistan) contro i Cinesi nel 751. Questa vittoria segnò l'avanzata più a oriente degli eserciti arabi e dette la possibilità di acquisire una serie di tecniche cinesi, tra cui quella della fabbricazione della carta. Nella battaglia del Talāṣ, gli Arabi vittoriosi fecero prigionieri molti Cinesi, carpendo così il loro segreto. Capirono subito il valore di questo nuovo mezzo per diffondere l'Islam, e Samarcanda sarà il primo centro di produzione della carta nel mondo musulmano. Inoltre, miglioreranno la sua fabbricazione, incorporando nella preparazione degli stracci. Il califfo Hārūn al-Rashīd impose l'uso della carta in tutta l'amministrazione del Califfato. La carta arriverà poi nel resto del mondo conosciuto e, attraverso le conquiste arabe, nell'Occidente e in Asia centrale. Si troverà a Baghdad nel 793, nel 900 al Cairo, a Xàtiva (San Felipe, Spagna) nel 1056 e, infine, in Francia nei primi anni del XIV secolo. Il popolo dell'Uzbekistan organizzò numerose rivolte contro gli Arabi, la più importante delle quali avvenne in Sogdiana nel 720-722, ma essa si verificò ancora nel 734-737 in Sogdiana e Corasmia e, infine, nel 747-750 sotto la guida di Abu Muslim, che contribuì potentemente alla caduta degli Omayyadi e alla presa di potere degli Abbasidi. Altre rivolte ebbero luogo nel 801-802 e nel 806 in tutto il Mā warāʾ al-nahr (nome che gli Arabi diedero alla Transoxiana). L'annessione della Transoxiana al Califfato abbaside contribuirà alla crescita delle grandi città di Samarcanda, Tashkent, Termez e Bukhara, allo sviluppo dell'artigianato, del commercio (in particolare quello di confine) e alle tecniche di irrigazione. Dal 750 al 850, la scienza arabo-musulmana abbaside conobbe la sua acme. I governanti pagavano, a volte a peso d'oro, qualsiasi libro recentemente tradotto in arabo e, quindi, a partire dal IX secolo, la maggior parte degli scritti della Grecia classica ed ellenistica erano disponibili in arabo. Il filosofo al-Farabi (nato in Transoxiana), il "secondo maestro" (in riferimento al primo maestro, Aristotele), svolse un ruolo importante in questa dinamica. Il grande matematico al-Khwarizmi, che elaborò i principi algebrici e che dette il suo nome all'algoritmo, nacque verso il 783 a Khiva. Il famoso astronomo al-Farghānī (805-880) era nativo di Ferghana, mentre l'Imām Muḥammad al-Bukhārī (810-870), famoso tradizionista musulmano sunnita di origine persiana, nacque nella città di Bukhara. I Samanidi persiani I Samanidi furono la prima dinastia persiana a riconquistare il potere in Uzbekistan dopo la conquista araba. Nell'819, il califfo al-Maʾmūn (813-833) aveva ricompensato i quattro figli dei territori persiani Saman Khoda (Nūḥ, Aḥmad, Yaḥyā e Ilyās) per il loro fedele servizio, dando a ciascuno di loro una provincia. Ismāʿīl I (892-907), figlio di Ahmad, prese rapidamente il controllo della Transoxiana e della Corasmia persiana e vi si stabilì come un governatore semi-indipendente, scegliendo Bukhara come sua capitale. La Valle dello Zeravshan, la regione di Shash (Tashkent) e le città di Samarcanda e Termez sono state anche al centro dello sviluppo del territorio samanide, il suo artigianato e il suo commercio fiorente (vetro, carta, pelle, tessuto, seta, bestiame ecc). Nel 900, Aḥmad sconfisse il Saffaride ʿAmr b. al-Layth che voleva invadere la provincia. Da allora in poi, fino all'anno 1005, i Samanidi rimasero padroni di gran parte dei loro territori. Per reggere il confronto con i loro vicini meridionali (Tahiridi, Ghaznavidi e Ghuridi) con i quali si trovano a competere per il potere nel X secolo, i Samanidi non solo usavano la forza militare, ma anche l'arte. Essi sviluppano l'architettura urbana e funeraria, creano dei pezzi di ceramica molto diversi con uno scenario caleidoscopico, disegni in marmo, ecc. Il grande medico e filosofo Avicenna (Abū ʿAlī b. Sīnā), nacque vicino a Bukhara nel 980, mentre l'enciclopedista scienziato al-Bīrūnī, che era il suo corrispondente, nacque nel 973 in un sobborgo di Kath, nei pressi della città attuale uzbeka di Urgenč. I Karakhanidi, i turchi Selgiuchidi e l'Impero corasmio La dinastia turca dei Karakhanidi, considerati gli antenati dei moderni uzbeki, governarono sull'attuale Uzbekistan dalla fine del IX secolo al 1212. Nel 920, i Karakhanidi si convertirono collettivamente all'Islam. Sotto il regno di Harun I (982-993), hanno preso Bukhara nel 992 dai Samanidi. Sotto il regno dei suoi successori, i Karakhanidi completarono la conquista della Transoxiana cacciando definitivamente i Samanidi nel 999. Dopo la sconfitta dei Karakhanidi sui Selgiuchidi (1040), un'altra dinastia turca dell'Asia centrale e avversari tra i più pericolosi, il Khanato dei Karakhanidi venne tagliato in due: il regno occidentale, la cui capitale era Bukhara, si è trasferito nel 1042 Samarcanda, e il regno orientale con Kashgar come centro. Nel 1089, i Selgiuchidi sconfissero definitivamente il regno occidentale poi sotto il regno di Aḥmad I (1081-1095) occuparono Bukhara e Samarcanda. Nonostante le difficoltà, i Karakhanidi della Transoxiana riuscirono a sviluppare un'intensa attività architettonica. Così, sotto Maometto II (1102 - 1130) venne eretto a Bukhara il minareto Kalyan. Più tardi, nel 1124-1218, nella Valle di Ferghana avvennero le conquiste delle tribù proto-mongole cinesi dei Kara Khitai. Il sovrano della Corasmia ʿAlāʾ al-Dīn Tekish (Takash) (1172-1200) conquistò la Persia nel 1194 e deposto lo stesso anno l'ultimo sultano turco della dinastia dei Grandi Selgiuchidi Tuğrul ibn Arslan che ha regnato su una parte della Transoxiana. Ma è dallo scià della Corasmia ʿAlāʾ al-Dīn Muḥammad che lo Stato dei Karakhanidi con la capitale Samarcanda fu distrutto nel 1212. L'ascesa della Corasmia come grande potenza non poteva aver luogo senza l'alleanza della dinastia con i Cumani e gli Oghuz. Ma le campagne e le incursioni di questi ebbero conseguenze devastanti per l'agricoltura in Asia centrale in quanto, oltre alla distruzione a causa delle guerre, molti campi furono trasformati in pascolo per gli armenti dai nomadi cumani. Il regno dell'Impero corasmio fu di breve durata. Nel 1219, il governatore corasmio di Otrar sul Syr Darya attaccò una carovana di mercanti-spia inviati da Gengis Khan e ne uccise i componenti. Gli ambasciatori inviati da quest'ultimo per chiedere spiegazioni incontrarono lo stesso destino: ciò provocò una terribile repressione. Nel 1220, i Mongoli conquistarono l'odierno Uzbekistan, le principali città come Samarcanda, Bukhara e Tashkent subirono gravi distruzioni. I mongoli e i turco mongoli Gengis Khan, i Chagataidi e Barlas La presa di Samarcanda ebbe luogo per opera del Khan mongolo Gengis Khan (1220), che aveva rovesciato l'Impero corasmio. Ha poi lasciato il suo impero ai suoi quattro figli, sotto l'autorità del terzo, il Khan supremo Ögödei. L'attuale Uzbekistan finì nelle mani del suo secondo figlio Chagatai, che dette origine alla dinastia dei Chagataidi. Il Khanato Chagatai, fu fondato nel 1219 come regno turco-mongolo, e copriva gli attuali quattro paesi dell'Asia centrale, Kazakistan meridionale, Xinjiang occidentale cinese e Afghanistan settentrionale. Ha agito dal 1229 al 1571 come regno autonomo all'interno dell'Impero mongolo. Nella prima metà del XIV secolo, l'impero di Chagataidi si divise in due, quello mongolo nomade orientale, e il Mā warāʾ al-Nahr, un khanato (ulus) occidentale, per lo più sedentario. Il regno di Chagatai durò fino al 1347 quando il leader della tribù di Karnau, Kazaghan (Qazghan) assassinò l'ultimo grande Khan di Chagatai, Kazan (Qazan Khan ibn Yasaur) e proclamò l'emiro. L'emiro Kazaghan e dopo di lui suo figlio ʿAbd Allāh regnarono sull'attuale Uzbekistan fino ai primi anni del 1360, ma dopo l'assassinio di quest'ultimo, il paese cadde nel caos. I nomadi del Mongolistan, meglio addestrati militarmente, approfittarono della situazione, organizzando numerosi attacchi che indebolirono e impoverirono la regione. Poi la tribù mongola-turca dei Barlas, spregiativamente chiamati "asini", al comando di Haji Barlas, cominciarono a crescere d'importanza nella regione. Dopo la fuga di Haji Barlas in Persia, fu il nipote Timur (Tamerlano), che prese il comando. Tamerlano e i timuridi Tamerlano (1336-1405), noto anche come Amīr Tīmūr, nato a Kesh attuale Shakhrisabz (Shahr-e Sabz) nei pressi di Samarcanda, da una tribù turco-mongola di Barlas, fu un grande lcondottiero e studioso di arte e lettere. Era un lontano parente di Gengis Khan. Orgoglioso comandante e spietato, disabile di gambe (il suo nome Tamerlano deriva dal persiano "Teimūr Lang" o "Timur lo Zoppo", in turco "Timur Aqsaq"), fino alla fine della sua vita non fu in grado di camminare, è sempre andato a battaglia ordinando ai suoi uomini di portarlo nella mischia, armato della sua spada. Grazie a un complesso sistema di alleanze, fu eletto Grande Emiro di Samarcanda nel 1369, dove installò la sua capitale, fece risorgere questa prestigiosa città che i Mongoli di Gengis Khan avevano devastato nel 1220, facendovi convergere ricchezza e talento di artisti, artigiani, studiosi e letterati, catturati durante le sue campagne. Dopo aver sposato Aldjaï, una nipote dell'emiro di Qazghan, morta prima del 1370, sposò diverse vedove del fratello Mir Hussein, fra cui Saray Malik Katun, conosciuta con il titolo di Bibi Khanum ("maggiore principessa"), era figlia del defunto khan Qazan che gli aveva conferito l'ambito titolo di güregen ("figlio imperiale"). Una famosa moschea a Samarcanda prende il nome dalla principessa. Tamerlano, impegnato in una rapida conquista del mondo islamico, s'impadronì della Corasmia e del Grande Khorasan nel 1371, dell'Iran e della Mesopotamia cinque anni più tardi, e poi delle pianure dei Kipchak, dove regnava l'Orda d'Oro, per poi andare nel 1395 a colpire diverse città in Russia prima di avviare la campagna per la conquista dell'India (1398-1399), in cui saccheggiò la città di Delhi. In Anatolia nel 1402, catturò il sultano ottomano Bayazid II e in più combatté in Siria, prese Damasco, dirigendosi verso l'Egitto, ma la dinastia mamelucca si dichiarò sua vassalla, evitando l'annessione del suo territorio. A settantuno anni, stava per trasferirsi in Cina quando la morte lo colse. Il suo impero, che comprendeva diversi paesi attuali dell'Asia centrale, gli sopravvisse per un secolo. La successione fu organizzata già nel corso della sua vita, e fu suo figlio Shah Rukh che salì al trono. Ma il territorio era stato spezzettato in fretta, e fu il successore di Timur a prendere le armi per riconquistare l'impero ereditato dal padre. Nel 1420, guidò l'Iran e l'Iraq, e dominò, almeno nel nome, l'India e la Cina. Suo figlio, Ulugh Beg, famoso astronomo e governatore di Samarcanda, gli succedette nel 1447. Ma, attaccato da tutte le parti, conobbe un periodo di declino territoriale che proseguì fino alla fine del regno di Sulṭān Ḥusayn Mīrzā Bayqarā (r. 1469-1506), con cui si chiuse la dinastia. L'Impero timuride cadde nel 1507 per mano della dinastia degli Uzbeki shaybanidi. Le grandi conquiste culturali, artistiche e scientifiche ebbero come luogo privilegiato soprattutto Samarcanda e Herat, durante il XV secolo, chiamato Rinascimento timuride, in particolare durante i regni di Shah Rukh (1377-1447), di Ulugh Beg (1394-1449) e Sulṭān Ḥusayn Mīrzā Bayqarā (1438-1506). Ulugh Beg, essendo un grande studioso, costruì una madrasa a Samarcanda, inaugurata nel 1420, dove probabilmente insegnò, ed edificò un osservatorio, aperto nel 1429, dove lavorarono circa 70 matematici e astronomi, compresi Qadi-zade-i Rumi, al-Kashi e ʿAlī al-Qushjī, che portarono a conclusione lo zij-i Sultani (Zīj-e Solṭānī, in persiano), la cui accuratezza è rimasta insuperata per due secoli. Alla morte di Shah Rukh nel 1447, salì al trono dei Timuridi, ma entrò in conflitto con i figlio maggiore, Abd al-Laṭīf, che lo assassinò nel 1449 per salire poi al trono, prima di essere ucciso stesso nel 1450. ʿAlī al-Qushjī ha lasciato una copia dello Zīj-e Solṭānī a Tabriz e Istanbul, da dove raggiunse poi l'Europa. La Madrasa di Ulugh Beg continuò a funzionare fino al XVII secolo, ma la vita culturale dei Timuridi si concentrò a Herat, nella seconda metà del XV secolo, quando il famoso poeta e filosofo uzbeko Ali-Shir Nava'i, fondatore della lingua uzbeka moderna, condusse la sua vita e il suo lavoro. I primi uzbeki (shaybanidi) Gli Shaybanidi, dinastia mongola musulmana discendente da Shibani Khan, figlio di Joci, originariamente composta da 15.000 famiglie, era stato un piccolo Batu Khan (Canato) all'interno dell'Orda d'Oro chiamata Orda Grigia nell'attuale Kazakhstan occidentale. Per diversi secoli, gli shaybanidi hanno notevolmente moltiplicato, senza riuscire a mantenere un'unità delle tribù. Il possente Khan Abu l-Khayr è riuscito a unire le tribù nomadi shaybanide che abitavano tra Tobol, Ural e Syr Darya nel 1429 sotto il nome di Ulus uzbeko. Questa è la prima volta il nome "uzbeko" è apparso nella storia; senza avere un significato etnico, che prende il nome da Uzbek Khan, principe mongolo del XIV secolo che ha impiantato l'Islam in seno all'Orda d'Oro. Abu l-Khayr, conquistando la Corasmia nel 1447, ha cercato di creare un forte stato uzbeko, ma è stato ucciso nel 1468 dalle tribù dell'attuale Kazakistan. Suo nipote, il principe Muḥammad Shaybānī rifondò con il fratello Maḥmūd, il Khanato dell'Uzbekistan e conquistò nel 1500, usando mercenari di Astrakhan, le città di Bukhara e Samarcanda. Rovesciò così facilmente i Timuridi nel 1507, ma venne ucciso in una battaglia con i persiani nel 1510. Gli altri sultani shaybanidi, Ilbars e Bilbars, presero possesso di Khiva nel 1511. Tuttavia, il khanato non ebbe assicurato il suo territorio che nel 1512, dopo la sua vittoria contro il Moghul Babur, ma senza essere in grado di consolidare in uno Stato unico e solido. Verso il 1512, il Khanato uzbeco era governato da quattro khan che vi hanno regnato separatamente. Il Khanato uzbeko ha cercato di approfittare del traffico delle carovane che attraversavano la regione, ma nel lungo periodo, rimase tagliato fuori dal commercio internazionale. Inoltre, durante il regno di ʿAbd Allāh II di Bukhara, il Khanato sperimentò una stagnazione intellettuale a causa di una maggiore presa religiosa sullo Stato. La dinastia dei Shaybanidi si estinse nel 1598 con l'assassinio da parte dell'entourage del Khan di Bukhara e Samarcanda di ʿAbd al-Muʾmin. Durante la seconda metà del XVII secolo, il Canato di Bukhara ha sperimentato un cambiamento dinastico e fu governato da un lignaggio nativo di Astrakhan, i Janidi, discendenti di Jochi. Gran parte della tribù uzbeka discendente da Abu l-Khayr si troverà più a nord, in particolare nella valle del fiume Chu, per formare l'etnia dei kazaki. Nel XVI secolo sui vasti territori dell'Asia centrale, in particolare dalle parti dell'Uzbekistan, la poesia del grande poeta iraniano Giami era estremamente popolare, e ha arricchito l'arte della pittura di nuovi temi. Ciò ha segnato l'inizio dello sviluppo di molte scuole d'arte, le più grandi delle quali erano in Iran. Il regno di Babur nel Fergana La culla della religione zoroastriana, Fergana, ha giocato nel Medioevo un ruolo centrale nella storia del potente impero Mogul in Asia meridionale e l'India, Babur ne è stato il fondatore. Alla morte di Omar Sheikh Mirza II, re di Fergana nel 1498, suo figlio Zahiruddin Muhammad Bābur (1483-1530), anche se ancora minorenne, fu il capo di quella regione della parte orientale dell'attuale Uzbekistan. Un discendente di Tamerlano tramite certo Miran Shah e Gengis Khan attraverso sua madre, una volta assicurato il suo trono, pensò ossessivamente di espandere i suoi territori. Così nel 1497, attaccò e prese Samarcanda, su cui pensava di avere un legittimo diritto ereditario. Ma una ribellione tra i suoi nobili determinò il sequestro del suo regno, le sue truppe lo hanno abbandonato e lui perse le sue conquiste. È arrivato a riprendere Samarcanda più tardi, ma è stato presto scacciato nel 1501 dal suo principale nemico, Muḥammad Shaybānī, il potente Khan degli Uzbeki. Per tre anni si aggirò invano tentativo di recuperare i suoi beni perduti. Nel 1504, raccolte alcune truppe di fedeli, Babur attraversa l'Hindu-Kush e prende con la forza la città di Kabul, trovandosi a capo di un ricco regno. Ancora una volta, nel 1510, dopo la morte di Muḥammad Shaybānī, Babur ha reclamato i suoi possedimenti originali ricevendo l'aiuto decisivo del turkmeno Ismāʿīl Safavī. Con la nuova forza, fece nel 1511 un ingresso trionfale a Samarcanda. Ma nel 1514 è stato nuovamente sconfitto dai khan uzbeko e dovendo tornare con difficoltà a Kabul. I tre Khanati usciti dalla divisione del Khanato di Chagatai Khanato di Khiva Il Khanato di Khiva, chiamato anche "Stato di Khwarezm (Corasmia)," è stato il più anziano dei tre khanati uzbeki, tra il 1512 e il 1920 a sud del lago d'Aral. Avendo inizialmente la sua capitale a Gurganj (Urgench), a seguito del brusco cambiamento nel corso dell'Amu Darya (Oxus) nel 1598, che è stato fatale, Khorezm trasferì la capitale a Khiva piccola fortezza del tempo. Per alcuni secoli Khiva diventa la mecca del mondo sunnita dell'Asia centrale, prima di diventare un protettorato dell'Impero russo nel 1873. Khanato (Emirato) di Bukhara Il Khanato di Bukhara (1599-1920), era uno Stato dell'Asia centrale prevalentemente persiano, con capitale a Bukhara, e che comprendeva anche la città di Samarcanda. La dinastia dei Janidi governò il Khanato di Bukhara dal 1599 al 1785 dopo aver deposto gli altri discendenti di Joci della dinastia uzbeka degli shaybanidi. Nel XVII secolo, i membri della dinastia hanno costruito due delle tre madrase nella piazza Registan di Samarcanda (nel 1646 e il 1660). Il Khanato di Bukhara è stato ribattezzato "emirato" nel 1785, in seguito alla conquista dello Scià di Persia, Nadir Shah. Nel 1868, l'Emirato di Bukhara divenne protettorato della Russia. Poco dopo la Rivoluzione d'Ottobre, dopo la cattura di Bukhara da parte dell'Armata Rossa il 2 settembre 1920, perse definitivamente la sua indipendenza per formare la Repubblica popolare sovietica di Bukhara prima di entrare nel 1924 nel RSS uzbeko (nella sua grande parte) e nel RSS Tagika. Khanato di Kokand Il Khanato di Kokand, che ha avuto origine nella valle di Fergana, era uno Stato esistente tra il 1709 e il 1876 in un territorio compreso entro i limiti Orientali dell'Uzbekistan odierno e parti dell'attuale Tagikistan e Kirghizistan. La vasta orda di nomadi kirghisi e kazaki, attiva nel Kazakistan orientale, divenne ben presto sua vassalla. Nei primi anni del XIX secolo, Kokand viene annessa alla città di Tashkent. Sotto la minaccia di un attacco del Khanato di Bukhara che si apprestava ad annettere Tashkent, il generale russo Michail Grigor'evič Černjaev colse l'occasione per fare un'offensiva sul Khanato di Kokand. A seguito di pesanti combattimenti nel 1876 Kokand fu annessa alla Russia aprendo la strada ai russi per il resto dell'Asia centrale. Sotto l'Impero Russo I russi compaiono nella regione alla fine del XIX secolo, dopo una vittoria lampo delle truppe del generale Michail Grigor'evič Černjaev a Shymkent (nell'attuale Kazakhstan) nel 1864. In primo luogo sostennero i kazaki nomadi e il Khan di Bukhara e Khiva, e poi a est dell'attuale Uzbekistan, tra cui Tashkent (1865). I territori conquistati sono stati raggruppati in un'unità amministrativa chiamata Governo Generale del Turkestan. Nel 1867 Tashkent divenne la capitale del Turkestan, che svolgerà un ruolo importante nella storia della coltivazione del cotone. Le autorità zariste hanno favorito la cultura del cotone nel Turkestan invece dell'allevamento tradizionale estensivo. La produzione e la distribuzione erano controllate dai russi, che hanno portato significativi conflitti tra la popolazione locale e i coloni. Nel dominio linguistico, la Russia ha adottato varie misure per diffondere il russo nei territori conquistati in Asia centrale. Nel mese di marzo del 1876, il Khanato di Kokand cade a sua volta sotto le mani dei russi, dopo aspri combattimenti di Pulad Khan contro le truppe comandate dal generale russo von Kaufmann e Skobelev. I khanati di Bukhara (che comprende anche Samarcanda) e Khiva, divennero protettorati russi nel 1868, perdendo completamente la loro sovranità nel 1920 quando sono stati incorporati nel Turkestan russo. Nel 1916, gli uzbeki si ribellarono contro le autorità russe, ma la rivolta fu duramente repressa dalle autorità imperiali. Tuttavia, queste annessioni russe permettono l'introduzione di nuove relazioni socio-culturali, il commercio intenso tra i russi e i commercianti uzbeki, così come lo sviluppo dell'istruzione, l'industria e le ferrovie, che porta allo sviluppo socio-economico veloce della regione. L'epoca sovietica Genesi della moderna nazione uzbeka I bolscevichi presero il potere in Russia dopo la rivoluzione d'ottobre del 1917 incontrando una forte resistenza dei nazionalisti uzbeki (basmachi). Una volta soppressa la resistenza, i comunisti cercarono alleati tra i musulmani progressisti perché si resero rapidamente conto che il rischio di una spietata repressione avrebbe gettato i musulmani del Turkestan nelle braccia dei bianchi. Uno di loro, Sultan Galiev, non appena il pericolo di nuove rivolte era passato, venne rimosso dal cerchio del potere e espulso dal Partito Comunista. Una cosa preoccupava in realtà i bolscevichi: il panturchismo - l'unione di tutti i popoli turchi -, che avrebbero voluto rimuovere il nome di "Turkestan". L'Uzbekistan come repubblica e come nazione unica e distinta esiste solo dal 27 ottobre 1924, quando diverse entità territoriali esistenti in Asia centrale (parte del Turkestan, della Repubblica di Bukhara e Repubblica del Khorezm, gli ultimi due sono ex khanati) sono stati raggruppati nella Repubblica socialista Sovietica (RSS) dell'Uzbekistan - la Repubblica autonoma Sovietica del Tagikistan originariamente costruita nel RSS uzbeko è costituita come una repubblica costituente separata nel 1929. Le cinque repubbliche dell'Asia centrale sono nate dalla divisione territoriale condotta sotto l'egida del Commissario per le nazionalità dell'epoca, Joseph Stalin, secondo la ripartizione etnica della popolazione. Pertanto, le diverse enclave uzbeke sui territori kirghiso e Tagiko e viceversa sono stati creati (Barak Sarvan, Vorukh, Kairagach, Sokh, Shakhimardan, Qalacha e Khalmion). Nel 1936, la RSS uzbeca è stata ampliata con l'integrazione della Repubblica autonoma di Karakalpakstan, separata dal RSS kazako. Sotto Stalin Nel 1928, Stalin ordinò la collettivizzazione delle terre in tutta l'Unione Sovietica. La rivolta dei basmachi (principalmente di origine contadina) Uzbeki, iniziò nel 1916 e soppressa intorno 1926, riprenderà poi e durerà fino al 1940. Negli anni 1937-1938, durante le "Grandi Purghe" staliniste, sono stati uccisi diversi funzionari statali uzbeki, tra cui l'ex primo ministro Fayzulla Khodzhayev. L'Islam è stato uno dei bersagli della repressione stalinista dovendo rendere completamente atea l'Unione Sovietica. Gran parte delle moschee vennero chiuse e la maggior parte delle chiese, diversi attivisti musulmani giustiziati e i sacerdoti inviati al Gulag. Durante la seconda guerra mondiale, l'Uzbekistan ha accolto centinaia di migliaia di famiglie sovietiche provenienti dall'occidente, tra cui molti orfani di guerra, accelerando la russificazione della Repubblica, soprattutto nella capitale Tashkent. Alcune delle industrie pesanti della parte europea dell'Unione Sovietica sono state evacuate. Gli impianti sono rimasti in Uzbekistan dopo la guerra, contribuendo alla industrializzazione della repubblica. Nel 1943, nel bel mezzo della guerra, i tedeschi del Volga e le altre minoranze tedesche dell'URSS, furono falsamente accusati di simpatia per gli invasori tedeschi e vennero deportati in Uzbekistan - anche se in misura minore rispetto alla vicina Kazakhstan - alfine di essere lontani dalle linee nemiche. Dopo la guerra La lotta dei bolscevichi per l'emancipazione delle donne uzbeke ha dato i suoi frutti: alla fine del 1960, quasi nessuna donna indossava il chador e tutte le ragazze ricevevano l'istruzione pubblica così come i ragazzi. L'analfabetismo, quasi totale nel 1924, è stato completamente sradicato intorno all'anno 1950. Con lo sviluppo delle attività di estrazione e lo sfruttamento della monocoltura di cotone decine di migliaia di lavoratori qualificati in tutta l'URSS vennero in Uzbekistan negli anni 1960-1980. Il 4 gennaio 1966 a Tashkent si è tenuta la conferenza Indo-Pakistana che ha portato al ripristino delle relazioni diplomatiche tra i due paesi. Il 26 aprile 1966 a Tashkent e la sua regione sono stati gravemente colpiti da un terremoto, dopo un vasto programma di ricostruzione è stato lanciato grazie alla partecipazione di tutte le repubbliche sovietiche. Questo evento ha rafforzato la quarta ondata di immigrazione di lingua russa già in corso nel paese (dopo quella del periodo coloniale e poi sotto i bolscevichi, e poi durante la seconda guerra mondiale). Dopo il 1966 la capitale uzbeka è cresciuta in modo significativo diventando la più grande e moderna città in Asia centrale. Negli anni 1960-1980 Tashkent ha ospitato un prestigioso festival internazionale di film provenienti da Asia, Africa e America Latina. La questione del cotone Un fenomeno che ha in gran parte fatto la storia dell'Uzbekistan negli anni 1960-1980 è stato lo sviluppo intensivo della raccolta di cotone, ordinata da Mosca come parte della specializzazione delle repubbliche sovietiche. L'obiettivo è stato pubblicizzato dai pianificatori sovietici per la produzione di 6 milioni di tonnellate di "oro bianco" dell'Uzbekistan. Questo rapido sviluppo, con una gara per i rendimenti nelle condizioni di deficit di terra irrigata a disposizione, ha avuto un impatto catastrofico sull'ecologia della regione: l'uso eccessivo di fertilizzanti chimici e defolianti avvelenò l'acqua e il suolo, mentre il drenaggio accelerato delle risorse dei fiumi Amu Darya e Syr Darya per l'irrigazione ha portato al prosciugamento del lago d'Aral su cui scorrono. La superficie di questo mare interno è diminuita della metà in 40 anni e le attività di pesca connesse sono state distrutte. Sotto pressione di Mosca per produrre più cotone, i leader uzbeki hanno sviluppato un sistema corrotto di falsificazioni statistiche. Il leader del partito (e della Repubblica) del tempo, Sharof Rashidov, il suo entourage e il figlio di Léonid Brejnev, sono stati coinvolti nel caso del cotone immaginario (diverse centinaia di migliaia di tonnellate), che hanno procurato guadagni d'oro per il bilancio dello Stato uzbeko, e nelle tasche dei principali soggetti interessati. Alla fine del 1983, quando la più grande frode nella storia dell'Unione Sovietica è stato smascherata, Rashidov è morto per un attacco di cuore. Nonostante la grandezza di questo caso e la volontà del potere uzbeko di mettere a tacere il suo passato sovietico, Rashidov è stato apprezzato ufficialmente come un leader che ha investito molto nello sviluppo della repubblica (alcuni importanti complessi architettonici e la sontuosa metropolitana sono stati eretti a Tashkent durante il suo regno) ed è stato in grado di ottenere una certa autonomia da Mosca grazie a un sottile gioco di influenze e l'utilizzo dei guasti nell'apparato sovietico in favore dell'Uzbekistan. Il "Caso uzbeko" e le sue conseguenze politiche Dopo lo scandalo del cotone del 1983, le gravi accuse di corruzione sono state portati da parte di Mosca su tutto lestablishment uzbeko, a seguito di un'indagine federale condotta dai principali investigatori antifrode Gdlian e Ivanov ("Caso uzbeko"). Risultato: la quasi totalità dell'apparato statale uzbeko è stato sostituito, parte del quale è stato anche imprigionato. Il controllo diretto di Mosca è stato rafforzato (in particolare sotto l'ex capo del KGB Yuri Andropov). Ai leader uzbeki che si sono succeduti l'uno dopo l'altro fino al 1990, Mosca non voleva dare loro il tempo di sviluppare possibili nuove strutture e reti familiari corrotte. Ousmankhodjaev (1983), Salimov (1983-1986), Nichanov (1986-1988), Khabiboullaev (1988-1989), Ibragimov (1989-1990) sono stati i leader effimeri del gruppo dello Stato uzbeko in quel periodo. I pogrom dei turchi-Mescheti nel 1989 Nel giugno del 1989, nel bel mezzo della perestroika, nella valle di Fergana, violenti scontri degenerano in deportazioni verso i pogrom dei turchi-mescheti provenienti dalla regione della Georgia da parte di Stalin nel settembre 1944. In totale, quasi 40.000 turchi mescheti fuggirono dall'Uzbekistan di cui 15.000 sono stati accolti come rifugiati in Russia. L'origine dei pogrom rimane poco chiara: era l'ascesa del nazionalismo uzbeko o i drammatici scontri interetnici verificatisi in tutta l'Unione alla fine del 1990? Infine, solo poche migliaia di mescheti sono rimasti in Uzbekistan, decine di migliaia sono fuggiti in Russia, Azerbaigian e Ucraina. I negoziati sull'Unione Beneficiari di significativi contributi dal centro (miliardi di rubli di trasferimenti annuali nel 1989), chiamati in causa a risolvere l'handicap della sua specializzazione nel settore primario, l'Uzbekistan è stato un forte sostenitore del mantenimento dell'URSS quando le tendenze centrifughe si sono fatte sentire a seguito delle tendenze liberaliste fornite dalla perestroika e dalla glasnost. Nel referendum sul mantenimento dell'URSS organizzato da Michail Gorbačëv nel 1991, la stragrande maggioranza degli Uzbeki ha risposto "sì". Dopo una trattativa, di nove delle quindici repubbliche sovietiche, tra cui l'Uzbekistan, è stato accettato un nuovo trattato che costituiva una nuova URSS (Unione delle Repubbliche Sovrane Sovietica) che ha ridato sovranità in seno a una federazione con un presidente, una politica estera e militare comune. Il trattato doveva essere firmato il 20 agosto 1991, ma la riluttanza di Ucraina e il putsch di Mosca durante il quale i leader uzbeki hanno preferito aspettare e vedere l'atteggiamento, lo ha portato a saltare. La Russia ha poi dichiarato la supremazia delle leggi russe su quelle sovietiche. Anticipando un crollo di ciò che rimaneva dell'URSS, il Soviet Supremo del RSS uzbeko, infine, ha dichiarato la propria indipendenza il 31 agosto 1991 (celebrata il 1º settembre), approvata successivamente da un nuovo referendum in cui la stragrande maggioranza, questa volta ha votato per l'indipendenza. Dopo l'indipendenza Durante i primi anni di indipendenza, il governo uzbeko si consolida sotto una stretta tutela presidenziale. Il nuovo paese rafforza la sua presenza sulla scena internazionale, apre i collegamenti aerei diretti con diversi paesi, ha iniziato la grande opera di ricostruzione urbana e su strada, adotta misure destinate ad accogliere gli investitori stranieri. Ma l'apertura delle frontiere provoca nel decennio 1990-2000 la partenza di massa di forza lavoro qualificata russofona. Il 21 dicembre 1991 l'Uzbekistan è diventato membro associato della Comunità degli Stati indipendenti (Trattato di Alma-Ata), attualmente composto da 12 delle 15 ex repubbliche dell'URSS. Il 2 marzo 1992 l'Uzbekistan ottiene un seggio alle Nazioni Unite, è diventato anche un membro dell'UNESCO. Il 27 gennaio 2006 entra a far parte della Comunità Economica Eurasiatica. La presidenza Karimov Dopo l'indipendenza, l'Uzbekistan ha avuto una presidenza forte, persino autoritaria. Il paese è gestito dal 1989 al 2016 da Islam Karimov, un ex leader del partito comunista della Repubblica, fondatore del Partito Popolare Democratico dell'Uzbekistan. Sotto il regno di Karimov, tutti i partiti di opposizione, anche moderati (che sono i più influenti Erk (volontà) e Birlik (Unità)) sono stati vietati, nessuna corrente dissenziente, e il carattere islamico represso. I media e tutti gli aspetti della vita sociale, politica ed economica e anche culturale sono sotto lo stretto controllo e dell'apparato statale di censura. Le elezioni legislative del 26 dicembre 2004 permettono al presidente di estendere il suo mandato, ma le elezioni sono state fortemente criticate dai venti osservatori dell'Organizzazione per la Sicurezza e la Cooperazione in Europa (OSCE), di cui l'Uzbekistan è membro. Il 23 dicembre 2007 Karimov è stato nuovamente eletto per sette anni. Nonostante le disposizioni costituzionali gli vietino di correre per più di due mandati consecutivi, grazie a un sottile gioco di interpretazioni, è stato in grado di restare a capo dello Stato uzbeko per oltre 25 anni. Le riforme economiche Dopo l'indipendenza, il presidente Karimov ha scelto una strategia di riforme economiche graduali volte in particolare al raggiungimento dell'autosufficienza energetica e alimentare del paese nonché di attirare gli investitori stranieri. A un certo livello, questa politica ha dato effetto - alcune aziende locali hanno firmato contratti di joint venture con partner stranieri, i più importanti sono quelli del gruppo delle auto coreane Daewoo o i trattori Case degli USA. Tuttavia, la crescita economica è rimasta soggetta a fluttuazioni periodiche delle materie prime da cui dipende pesantemente il paese. La dipendenza da proventi da esportazione, che rappresentano oltre il 40% del PIL del paese (cotone e oro per la maggior parte), lo sviluppo dell'economia uzbeka è stato frenato dai poco brillanti risultati della raccolta di cotone di cui l'Uzbekistan è il quarto più grande produttore. Inoltre, senza nessuna strategia di riforma vera e propria, le autorità del paese hanno intensificato gli errori (come ad esempio nel regime degli scambi, hanno rifiutato la convertibilità della moneta nazionale fino al 2003 che ha causato attriti con il FMI) e le misure restrittive e dirigiste nei confronti delle piccole e medie imprese, che hanno portato a una stagnazione del settore. Solo il piccolo commercio ambulante e le società con il diritto privilegiato di importare riuscirono prosperare mentre il tessuto economico generale è rimasto di fatto sotto uno Stato forte. In realtà, il governo ha ritardato la liberalizzazione dell'economia e la privatizzazione per paura delle sue conseguenze sull'ambiente sociale già fortemente degradato (il 27% della popolazione vive sotto la soglia di povertà e il reddito medio è in calo dal 1997) e per proteggere gli interessi di alcuni attori economici influenti, parenti delle élite dominanti. L'offensiva, a partire dall'estate del 2004, contro l'economia sommersa è stata fonte di grande disagio sociale. Il terrorismo islamico La repressione delle autorità uzbeke contro i movimenti estremisti islamici provoca l'impulso all'azione. Il 16 febbraio 1999 la capitale Tashkent ha subito sei esplosioni, di cui una fuori dal Parlamento, poco prima l'arrivo del presidente Islam Karimov. Le bombe hanno causato la morte di 16 persone, 130 feriti e gravemente distrutti alcuni edifici governativi e la sede della Banca Nazionale dell'Uzbekistan (NBU). Le autorità lo ritennero un attacco contro il presidente e accusarono le forze islamiche. Nel 2004, altri due atti terroristici attribuiti al movimento islamista Hizb ut-Tahrir sono avvenuti a Tashkent: alla fine di marzo un'esplosione che prende di mira le forze di sicurezza si è verificata al bazar Chorsu a fine luglio, degli attentati suicidi erano contemporaneamente perpetrati contro le ambasciate degli Stati Uniti e Israele. Da allora, la polizia (militsia) è diventata pervasiva: i controlli sono stati rafforzati in luoghi popolari e fuori della città. Il clima politico è ora tornato alla normalità e le elezioni parlamentari (26 dicembre 2004 e 9 gennaio 2005) sono state condotte in modo pacifico e senza incidenti. I movimenti radicali islamici sono rappresentati dal Movimento islamico dell'Uzbekistan, registrato nella lista delle organizzazioni terroristiche in molti paesi, e fondato nel 1997. Il movimento Akramia, branca radicale del movimento Hizb ut-Tahrir con sede a Londra che sostiene un ritorno al regime islamico rigoroso e la ricostruzione del califfato. Il massacro di Andijan Venerdì 13 maggio 2005, alcuni uomini presero d'assalto una prigione di Andijan per liberare centinaia di persone, tra cui 23 uomini d'affari accusati di terrorismo islamico. Gli stessi hanno poi preso d'assalto il municipio e creato una riunione dove molte persone hanno parlato e criticato i servizi governativi e di sicurezza sulle loro pressioni che esercitavano. Per sedare la rivolta, le autorità hanno mandato l'esercito che ha aperto il fuoco sulla manifestazione pacifica. Questa versione è stata respinta dalle autorità, che lo consideravano come un tentativo di destabilizzazione. Alcune ONG come il Comitato internazionale della Croce Rossa (CICR), hanno segnalato da 500 a 1000 morti, mentre il governo uzbeko ne riconosce solo 187. Le organizzazioni che difendono la libertà di stampa e di condizioni umane hanno suonato un campanello d'allarme su questi eventi per sollecitare la comunità internazionale ad agire. Diversi osservatori e ONG, tra cui Human Rights Watch hanno ribadito le loro accuse di parodia della giustizia e di uso della tortura per estorcere confessioni agli accusati. Dopo il verdetto, l'UE ha vietato il soggiorno sul suo suolo per un periodo di un anno diversi funzionari uzbeki, tra cui i ministri degli Interni e della Difesa, che sono accusati di essere "direttamente responsabili" della repressione di Andijan. Le relazioni con gli Stati Uniti e la Russia Poco dopo gli attentati dell'11 settembre 2001, il presidente Islam Karimov ha deciso di sostenere gli Stati Uniti nella sua "guerra contro il terrorismo" e che il suo paese poteva essere utilizzato come base per le operazioni nella guerra in Afghanistan. Le strutture militari Uzbeke, tra cui la base aerea K2 a Khanabad, sono state utilizzate dalla coalizione. Con questo approccio, le autorità uzbeke hanno contato sulla cooperazione economica e militare strategica con gli Stati Uniti per aiutare Tashkent a risolvere i suoi problemi economici e politici. Tuttavia, verso la fine del 2002, Tashkent ha cominciato a mal sopportare la sua eccessiva dipendenza alla realizzazione di siti militari statunitensi sul suolo uzbeko. Dopo il tentativo di ribellione di Andijan, gli stati occidentali e le varie organizzazioni per i diritti umani hanno lanciato una grande guerra mediatica contro l'Uzbekistan nel chiedere il rafforzamento della pressione economica e politica sul regime. In seguito al deterioramento delle relazioni e la fuoriuscita di oltre 450 rifugiati uzbeki dalle Nazioni Unite (ONU) partendo dalle basi degli Stati Uniti; il 30 luglio 2005, Tashkent ha reagito chiudendo le basi militari dispiegate sul suo territorio, riorientando la sua politica estera verso la Russia, che ha scelto di criticare la sanguinosa repressione di Andijan, aderendo all'organizzazione della Comunità economica eurasiatica sotto l'egida di Mosca. Tuttavia, il 13 novembre 2008 l'Uzbekistan ha sospeso la sua appartenenza a questa organizzazione, un segno di un'inversione di tendenza con la Russia. Nell'agosto 2006 l'Uzbekistan ha inoltre aderito all'Organizzazione del Trattato di Sicurezza Collettiva, un'altra organizzazione sotto l'egida russa. I rapporti con i vicini dell'Asia centrale Le relazioni con i vicini dell'Asia centrale rimangono tesi a causa di dispute storiche, economiche e politiche (la questione della demarcazione dei confini in particolare nella valle di Fergana). Nel febbraio 1999 dei gruppi islamici provenienti dal Tagikistan causano dei problemi (16 morti) a Tashkent. L'incontro, nel novembre 2004, tra il Presidente Karimov e il suo omologo turkmeno ha contribuito a rilanciare un dialogo che era in fase di stallo dal 2002. Tashkent aspira come il suo vicino Kazakistan alla leadership regionale e conosce i rapporti a volte tesi con i suoi vicini tagiki e kirghisi. Tashkent ha sempre coltivato stretti rapporti con gli Uzbeki dell'Afghanistan, ha comunque vicina a Kabul e partecipa con Teheran a dei progetti stradali di un percorso tra paesi .Tashkent partecipa anche allo Shanghai Cooperation Organization (SCO), un'organizzazione per garantire la sicurezza (coordinamento della lotta al terrorismo e sorveglianza delle frontiere), che riunisce i paesi dell'Asia centrale (con l'esclusione del Turkmenistan), Russia e Cina. Il centro regionale per la lotta al terrorismo è stato inaugurato a Tashkent nel gennaio 2004. Dopo Karimov Con la morte di Karimov avvenuta il 2 settembre 2016 il nuovo presidente è Shavkat Mirziyoyev che sembra voler apportare delle novità rispetto al passato. Un primo segnale è la volontà di allentare il regime dei visti turistici dapprima promesso per il 2017 poi procrastinato al 2021. Ma anche l'allentamento della repressione nei confronti degli oppositori politici e di coloro che si battono per i diritti civili nel paese. Note Bibliografia In russo Dizionario Enciclopedico Brockhaus ed Efron. San Pietroburgo, 1887-1907. Grande enciclopedia sovietica. Mosca, 1969-1978 In francese C. E. Bosworth, Les dynasties musulmanes, trad. Y. Thoraval, Actes sud, coll. Sinbad, 1996, Jean-Paul Roux, L'Asie centrale. Histoire et civilisations, Fayard, 1997, «Bactriane», Marie-Nicolas Bouillet et Alexis Chassang [sous la dir. de], Dictionnaire universel d’histoire et de géographie, 1878 Johannes Kalter and Margareta Pavaloi, Uzbekistan. Heirs to the Silk Road, Thames and Hudson, 1997, Françoise Spiekermeier, Asie centrale: Kirghizistan, Ouzbékistan, Arthaud, 2001, Calum MacLeod et Bradley Mayhew, Ouzbékistan: Samarcande, Boukhara, Khiva, Olizane, Genève, 2002, Catherine Poujol, Ouzbékistan: la croisée des chemins, Belin / La Documentation française, 2005, Jean Sellier et André Sellier, Atlas des peuples d'Orient. Moyen-Orient, Caucase, Asie centrale, La Découverte, 1993, Vincent Fourniau, Histoire de l'Asie centrale, Presses universitaires de France, Paris, 1992, Jacques Anquetil, Routes de la soie: des déserts de l'Asie aux rives du monde occidental, vingt-deux siècles d'histoire, J.-C. Lattès, 1992, Emmanuel Choisnel, Les Parthes et la route de la soie, L'Harmattan / IFEAC, 2004, Bradley Mayhew, Paul Clammer, Michael Kohn, Asie centrale, la route de la soie, Lonely Planet, 2004, Sergio Cozzi, Didier Labouche, Ouzbékistan, au cœur des routes de la soie, Géorama, 2001, René Grousset, Empire des steppes: Attila, Gengis-Khan, Tamerlan, Payot, 2001, Voci correlate Storia dell'Iran Espansione islamica Scienza e tecnica islamiche Arte islamica Primi ministri dell'Uzbekistan Inno nazionale della Repubblica dell'Uzbekistan Politica dell'Uzbekistan Altri progetti Collegamenti esterni Les steppes d'Asie centrale. Histoire et civilisation Liste du patrimoine mondial de l'UNESCO en Ouzbékistan Divers liens sur les événements de mai 2005 en Ouzbékistan Fiche sur l'Ouzbékistan sur le site de l'université de Laval, au Québec Torture in Uzbekistan

{'title': "Storia dell'Uzbekistan", 'url': 'https://it.wikipedia.org/wiki/Storia%20dell%27Uzbekistan', 'language': 'it', 'timestamp': '20230320'}

Титувенайское апилинкское староство () — одно из 11 староств Кельмеского района, Шяуляйского уезда Литвы. Административный центр — город Титувенай. География Расположено на Восточно-Жемайтском плато Жемайтской возвышенности, в центрально-западной части Литвы, на востоке Кельмеского района. Граничит с Кукячяйским и Лёляйским староствами на западе, Титувенайским — окружая его, Бубяйским и Шяуляйским сельским староствами Шяуляйского района — на севере, Тируляйским, Шяуленайским и Шаукотским староствами Радвилишкского района, а также Шилувским староством Расейняйского района — на юге. Население Титувенайское апилинкское староство включает в себя 103 деревни, 7 хуторов и 3 населённых пункта при железнодорожной станции (). Примечания Староства Кельмеского района

{'title': 'Титувенайское апилинкское староство', 'url': 'https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%82%D1%83%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5%20%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%BA%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5%20%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE', 'language': 'ru', 'timestamp': '20230320'}

Limenitis panthalis är en fjärilsart som beskrevs av Hans Fruhstorfer. Limenitis panthalis ingår i släktet Limenitis och familjen praktfjärilar. Inga underarter finns listade i Catalogue of Life. Källor Praktfjärilar panthalis

{'title': 'Limenitis panthalis', 'url': 'https://sv.wikipedia.org/wiki/Limenitis%20panthalis', 'language': 'sv', 'timestamp': '20230320'}

Habrophlebia is a genus of pronggilled mayflies in the family Leptophlebiidae. There are about nine described species in Habrophlebia. Species These nine species belong to the genus Habrophlebia: Habrophlebia antoninoi Alba-Tercedor, 2000 c g Habrophlebia consiglioi Biancheri, 1959 c g Habrophlebia eldae Jacob & Sartori, 1984 c g Habrophlebia fusca (Curtis, 1834) i c g Habrophlebia gilliesi Peter, 1963 g Habrophlebia lauta McLachlan, 1884 c g Habrophlebia tenella Kang & Yang, 1994 g Habrophlebia vaillantorum Thomas, 1986 c g Habrophlebia vibrans Needham, 1907 i c g b Data sources: i = ITIS, c = Catalogue of Life, g = GBIF, b = Bugguide.net References Further reading Mayfly genera Insects of Europe Mayflies

{'title': 'Habrophlebia', 'url': 'https://en.wikipedia.org/wiki/Habrophlebia', 'language': 'en', 'timestamp': '20230320'}