Datasets:

haohaaorg

/

shan-news-shanhumanrights_org

like 0

Follow

HaoHaaORG 2

2024-08-26T10:36:33

https://shan.shanhumanrights.org/heavy-sac-bombardment-of-hsipaw-kills-19-civilians-injures-19-damages-over-110-buildings-including-near-chinese-pipelines/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈသီႇပေႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ 19၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 19၊ ႁိူၼ်းယေး လုၵွႆ 110 ပၢႆ ပႃးၸဵမ်ဢၼ်မီးႁိမ်း တေႃႈၼမ်ႉၵႅတ်ႊ/ၼမ်ႉမၼ်းၶႄႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 26/8/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈသီႇပေႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ 19၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 19၊ ႁိူၼ်းယေး လုၵွႆ 110 ပၢႆ ပႃးၸဵမ်ဢၼ်မီးႁိမ်း တေႃႈၼမ်ႉၵႅတ်ႊ/ၼမ်ႉမၼ်းၶႄႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ လႄႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢၼ်သိုပ်ႇၶဝ်ႈတိုၵ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ 19 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 19 လႄႈ ႁိူၼ်းယေး/တိုၵ်းလုၵွႆ 110 ပၢႆ ပႃးၸဵမ်ဢၼ်မီးႁိမ်းတေႃႈၵႅတ်ႊလႄႈၼမ်ႉမၼ်းၶႄႇ ၽွင်းၶၢဝ်းတၢင်းဝၼ်းထိ 19/7/2024 ထိုင် 25/8/2024။ မိူဝ်ႈၼႂ်းၵၢင်လိူၼ် ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တႄႇႁုပ်ႈယိုတ်းၵုမ်းၵမ်ဝၢၼ်ႈၸွမ်းသဵၼ်ႈ တၢင်းလူင် သီႇပေႃႉ-မိူင်းယႆ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶဝ်သိုပ်ႇတူင်ႉၼိုင်ၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေး ဢၼ်ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ ႁၢင်ႇယၢၼ်ဝဵင်းမွၵ်ႈ 40 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊသေ သိုပ်ႇၶဝ်ႈတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈသႅင်ၵႅဝ်ႉ ဢၼ်ယူႇၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇ ႁၢင်ႇၵႆမွၵ်ႈ 20 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႆႈထွႆ။ ဝၼ်းထိ 19/7/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈသွင်ၵေး ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁူင်းႁဵၼ်း လင်ၼိုင်ႈလႄႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 10 လင်လုၵွႆ။ ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ် ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တႄႇၶဝ်ႈတိုၵ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈၶလယ 147 ဢၼ်ပၵ်းႁိမ်းဝၢၼ်ႈ ၼွင်ၵေႃႈလူင် 20 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် သီႇပေႃႉ-ၼမ်ႉလၼ်ႈ။ ဝၼ်းထိ 6/8/2024 ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet fighter သိုၵ်းမၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈ ဝတ်ႉ/ ၵျွင်း ၼွင်ၵေႃႈလူင်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသင်ႇၶ ၸဝ်ႈတူၼ်ၼိုင်ႈလွၼ်ႇတင်းၵူၼ်းႁိူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉ လႄႈ သင်ႇၶ ၸဝ်ႈ ထႅင်ႈတူၼ်ၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း။ ဝၼ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ၵႂႃႇပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈပၢင်မိူတ်ႇ 2 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၵေႃႈလူင်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇ ၸဵပ်း။ ဝၼ်းထိ 9/8/2024 သိုၵ်းပလွင်ႈ/တဢၢင်း TNLA လႄႈသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF မွၵ်ႈ 500 လုၵ်ႉၼႃႈ တၢင်း ႁွင်ႇသေမုင်ႈၸူးဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ ၶိုၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 23 ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈ ၵုင်း ၸူင် ဢၼ်မီး တၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉလႄႈတိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ တင်း လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈလုတၢႆ။ ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉဝၼ်းထိ 10/8/2024 ၼၼ်ႉသိုၵ်းလွင်ႈ/တဢၢင်း TNLA လႄႈသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄ ၵူၼ်းမိူင်း PDF တႄႇ တိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းမီးတၢင်းႁွင်ႇဝဵင်း ပႃးၸဵမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇၸွမ်းၶွၵ်ႈလႄႈ ၼႂ်းဝဵင်း။ ၼႂ်း ဝၼ်းၼၼ်ႉ ဝၢႆးသေမီးပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းမီးၼႂ်းဝဵင်းလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်တီႈၶူဝ် သီႇပေႃႉ ဢွၼ်ၵၼ်ထွႆၵႂႃႇယူႇဝႆႉၼႂ်းတပ်ႉၶလယ 23 ၶဝ်ယဝ်ႉ တႄႇဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း ၼႂ်းဝဵင်းလႄႈ ၸွမ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇႁွပ်ႈၼွၵ်ႈ။ ၼႂ်းဝၼ်းထိ 10/8/2024 ၼၼ်ႉၵူၺ်း မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယိုဝ်းၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 5 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 4 ၵေႃႉႁူမ်ႈပႃးၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ်တၢႆတီႈဝၢၼ်ႈၼႃးလွႆ လႄႈ ၼၢင်း ယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ်တၢႆတီႈဝၢၼ်ႈၵျွင်းၸု။ ဝၢၼ်ႈသွင်ဝၢၼ်ႈၼႆႉ ယူႇၶၢင်ႈတေႃႈၵႅတ်ႊၼမ်ႉမၼ်းၶႄႇ ၵမ်း သိုဝ်ႈ။ တီႈဝၢၼ်ႈၵျွင်းၸု ၼႆႉမီးဢွင်ႈတီႈၵုမ်းၵမ် တေႃႈၵႅတ်ႊဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ဝၼ်းထိ 11/8/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ ပွႆႇတီႈဝတ်ႉ/ ၵျွင်း သူၺ်ႇၸေႇတီႇ ၵၢင်ဝဵင်းသေ တိူဝ်ႉၺႃးသင်ၶၸဝ်ႈတူၼ်/ပႃးၼိုင်ႈ၊ မႄႈၶၢဝ်ပႃးၼိုင်ႈလႄႈ ၼၢင်းယိင်း ထႅင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈ ဝၼ်ႈတႃႈပူၵ်ႇ ဢၼ်မီးတီႈ ၸဵင်ႇႁွင်ႇ ဝၼ်း ဢွၵ်ႇ ၸဵင်ႇဝဵင်း တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆလႄႈၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း။ တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 12 ထိုင်ဝၼ်းထိ 19/8/2024 မႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်း သီႇပေႃႉ လႄႈႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းၵူႈဝၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမီးလွင်ႈလုတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေး/တိုၵ်း လုၵွႆ ပႃး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14၊ 15 လႄႈ 19/8/2024 တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃး လွႆလႄႈၵျွင်းၸု ဢၼ်မီးႁိမ်းတေႃႈၵႅတ်ႊ လႄႈၼမ်ႉမၼ်းၶႄႇ ပႃးၸဵမ်ထၢင် ႁူင်းၵဵပ်း ၼမ်ႉ မၼ်း တီႈဝၢၼ်ႈၵျွင်းၸု ဢၼ်လုၵ်ႉပဵၼ်ၾႆး ႁၢင်ႇၵႆဢွင်ႈၵုမ်းၵမ်တေႃႈၼမ်ႉမၼ်းၶႄႇ 250 မႄႊတိူဝ်ႊၵူၺ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၺႃးလၢၼ်ႉၶၢႆၼမ်ႉမၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈၵျွင်းၸု ဢၼ်မီးႁိမ်းဢွင်ႈတီႈၵုမ်းၵမ်တေႃႈၵႅတ်ႊၼမ်ႉမၼ်းၶႄႇ ၽွင်းၼင်ႇၼၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12 လႄႈ 13/8/2024 ၼၼ်ႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင် သေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 506 ဢၼ်ပၵ်းတီႈၼမ်ႉလၼ်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈၼႃးမၢၵ်ႇ ၶေႃ ၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း။ မၢၵ်ႇလူင်ၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်လင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 16/8/2024 ၵၢင်ဝၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 506 ၵႂႃႇတူၵ်းၼႂ်းပွၵ်ႉၵွင်းလၢင်း ဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈသေ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေးသွင်လင်၊ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၶၢဝ်း ယၢမ်း မွၵ်ႈ 5 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆး ဢၼ်မီးတၢင်းၸၢၼ်း ဝဵင်ၼမ်ႉ လၼ်ႈ တိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းဢဝ်ၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ်တီႈႁူင်းယႃၼမ်ႉလၼ်ႈ ယဝ်ႉတၢႆ တီႈၼၼ်ႈ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼွင်ၵေႃႈလူင် ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈသင်ၶၸဝ်ႈ တူၼ်ၼိုင်ႈလႄႈ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆယဝ်ႉ သင်ၶၸဝ်ႈထႅင်ႈတူၼ်ၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 6/8/2024 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼွင်ၵေႃႈ ဢၼ်မီး တၢင်း ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ ႁၢင်ႇၵႆမွၵ်ႈ 20 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ၊ တိူဝ်ႉၺႃး သင်ၶ ၸဝ်ႈ တူၼ် ၼိုင်ႈလွၼ်ႇလႄႈ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆၸွမ်း၊ သင်ၶၸဝ်ႈထႅင်ႈတူၼ်ၼိုင်ႈသမ်ႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း ႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ ဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼွင်ၵေႃႈ ၼႆႉၸိုဝ်ႈလိုဝ်းယွၼ်ႉတၢင်းႁၢင်ႈလီၼွင်ၵေႃႈသေ မီးယူႇဝႆႉႁိမ်းၶၢင်ႈၼွင် ႁၢင်ႇယၢၼ်ၵႆ တပ်ႉၶလယ 147 သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 1 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၶဝ်ႈယိုတ်းၵုမ်း ၵမ်လႆႈ ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 6/8/2024 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 4 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Jet fighter လမ်းၼိုင်ႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇဝတ်ႉၼွင်ၵေႃႈ ၵမ်းသိုဝ်ႈ။ မၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးတိုၵ်းဝတ်ႉၼွင်ၵေႃႈလၢႆလင် လုၵွႆပႃးၸဵမ် ၸလွပ်ႈ /သႃလႃး လင်ၼိုင်ႈဢၼ်သၢင်ႈဝႆႉၼႂ်းၼွင်ၼၼ်ႉသေ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃး ၸဝ်ႈၼၼ်တိသေၼ သင်ၶၸဝ်ႈတူၼ်ၼိုင်ႈ ဢႃယု 54 လွၼ်ႇလႄႈ မႄႈပႃႈဢွင်ႇလုတၢႆၸွမ်းယဝ်ႉတိူဝ်ႉၺႃးသင်ၶၸဝ်ႈထႅင်ႈတူၼ် ၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း။ သင်ၶၸဝ်ႈတူၼ်ဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉတႄႉ ဢဝ်သူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်တီႈႁူင်းယႃ ၼမ်ႉလၼ်ႈ။ ၸဝ်ႈၼၼ်တိသေၼ ဢၼ်ၺႃးၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇ လုလွၼ်ႇ ပႃႈဢွင်ႇ ဢၼ်ၺႃးၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇ လုတၢႆ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇယူႇၼၼ်ႉ သင်ၶၸဝ်ႈသွင်တူၼ် လႄႈ ပႃႈဢွင်ႇ (ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈ သင်ၶၸဝ်ႈ တူၼ် ဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်း) ၵူၺ်းတိုၵ်ႉ ယူႇတီႈဝတ်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၵေႃႈ လႄႈ ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းၸမ် ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ယွၼ်ႉ ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼႆသေ ပၢႆႈၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈ ယူႇသဝ်းတီႈဝၢၼ်ႈၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃ၊ ၼမ်ႉလၼ်ႈ၊ မိူင်းၶိူဝ်း လႄႈ လၢႆလၢႆတီႈ။ ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈၼၼ်တိသေၼ တႄႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ် သၢင်းၵဵဝ်ႇ တီႈဝတ်ႉၼွင်ၵေႃႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 7/8/2024 ယၢမ်း ၵၢင်ဝၼ်း။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ်ႈႁုပ်ႈယိုတ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈ ၶလယ 147 မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 22/8/2024။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66 99 246 5673/ 66 94 728 6696 Signal (တႆး, ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် 66 99 289 6080 Signal (မၢၼ်ႈ) ၸၼ်ဢဝ်ၾၢႆႇ PDF တီႈၼႆႈ >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2024-08-06T09:25:04

https://shan.shanhumanrights.org/sac-revenge-airstrikes-in-hsenwi-kill-13-civilians-injure-24-damage-over-40-buildings-in-july-2024/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းတွပ်ႇတႅၼ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶိုၼ်းတီႈသႅၼ်ဝီ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ 13၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 24၊ တိုၵ်း/ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ 40 ပၢႆ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2024

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်ထိ 6/8/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းတွပ်ႇတႅၼ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶိုၼ်းတီႈသႅၼ်ဝီ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ 13၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 24၊ တိုၵ်း/ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ 40 ပၢႆ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2024 ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ပိူဝ်ႈပဵၼ်လွင်ႈတွပ်ႇတႅၼ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢၼ်ၶဝ်ႈလေႃႇတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈလႃႈသဵဝ်ႈ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၼၼ်ႉ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ 13 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 24 လႄႈတိူဝ်ႉၺႃး ႁိူၼ်းယေး/တိုၵ်း ၵူၼ်းမိူင်းလုၵွႆ 40 လင်ပၢႆ ပႃးၸဵမ်တိုၵ်းတီႈႁူင်းႁဵၼ်း 3 လင်။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၼႆႉ တိုၵ်းပဵၼ်လွင်ႈတင်ႈၸႂ်တွပ်ႇတႅၼ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈတင်ႈတႄႇလိူၼ် ၸၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊ 2024 ဝၢႆးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵုမ်းၵမ်လႆႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်း 1027 ပွၵ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈမႃးယဝ်ႉ တီႈသႅၼ်ဝီဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈသႅၼ်ဝီ တႄႇဝၼ်းထိ 3/7/2024၊ ဝၼ်းလဵဝ်ၵၼ်တင်းဢၼ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA လႄႈဢူၺ်းလီမၼ်းၶဝ်ႈလူမ်ႇတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်း 1027 ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ ဢၼ်မီးၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊ 3 လုၵ်ႈ တီႈႁိမ်းႁူင်း ပလိၵ်ႊ/ယႄး ၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီလႄႈ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယးလုၵွႆ 10 လင်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉထႅင်ႈလၢႆဝူင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီလႄႈ တီႈထုင်ႉဢိူင်ႇမိူင်း လီၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ဢၼ်ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်းႁၢင်ႇၵႆ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ 10 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊၼၼ်ႉထႅင်ႈ 6 ပွၵ်ႈ။ ဢၼ်ပဵၼ်လွင်ႈႁၢႆႉၸႃႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႃႇတႄႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/7/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊ ပွႆႇလူင်းတီႈၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးၵူၼ်း မိူင်းလုတၢႆ 20 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 10 ၵေႃႉ။ တူဝ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်းမၢင်ၵေႃႉ ယွၵ်းယွႆပဵၼ်ပုတ်းပဵၼ်ပွတ်း။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၼၼ်ႉဢဝ်ၵႂႃႇယူတ်းယႃတီႈႁူင်းယႃ ၵူတ်ႉၶၢႆလႄႈ ႁူင်းယႃၼမ်ႉၽႃႈ (ၶျိၼ်းသူၺ်ႊႁေႃႊ)။ ဝၼ်းထိ 25/7/2024 မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ပွၵ်ႉ 2၊ ႁွႆးမၢၵ်ႇလူင်ၼၼ်ႉၵႂၢင်ႈလိုၵ်ႉ ပဵၼ်လုၵ်းၼွင်လူင်ၵႂႃႇ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း 10 လင်။ ႁွႆးမၢၵ်ႇလူင်ဢၼ်မႃးတူၵ်း ၼၼ်ႉယႂ်ႇလိူဝ်မၢၵ်ႇ ဢၼ်မီးၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊၼၼ်ႉတေႉတေႉ။ တိုၵ်းႁူင်းႁဵၼ်းဢၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇ တိူဝ်ႉၺႃးလုၵွႆ လုၵ်းမၢၵ်ႇလူင်ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်မႃးပွႆႇတီႈသႅၼ်ဝီ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66 99 246 5673/ 66 94 728 6696 Signal (တႆး, ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် 66 99 289 6080 Signal (မၢၼ်ႈ) Download PDF files >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2024-07-22T01:00:33

https://shan.shanhumanrights.org/sac-airstrikes-and-shelling-kill-46-civilians-injure-35-damage-over-150-buildings-along-chinese-pipelines-in-nawngkhio-kyaukme-and-hsipaw-townships/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း၊ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 46 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 35၊ တိုၵ်း/ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ 150 ပၢႆ ၸွမ်းသၢႆတၢင်းတေႃႈၵႅတ်ႊၶႄႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်၊ၵျွၵ်းမႄးလႄႈသီႇပေႃႉ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 22/7/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း၊ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 46 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 35၊ တိုၵ်း/ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ 150 ပၢႆ ၸွမ်းသၢႆတၢင်းတေႃႈၵႅတ်ႊၶႄႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်၊ ၵျွၵ်းမႄးလႄႈသီႇပေႃႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ဝူင်ႈ (ဝၼ်းထိ 19/6/2024 ထိုင် 4/7/2024) ၵူၺ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတီႈဢႄႇသုတ်း 46 ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း၊ လုတၢႆ 35 ၵေႃႉ၊ ႁိူၼ်းယေး လႄႈဝတ်ႉဝႃးတီႈၵိူဝ်းယမ်လုၵွႆ 150 လင်ပၢႆ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်၊ ၵျွၵ်းမႄးလႄႈသီႇပေႃႉ ၼႃႈတီႈဢၼ် သိုၵ်းပလွင်ႈ/လွႆ TNLA၊ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA လႄႈ တပ်ႉၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း 1027 ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းပႃးၸဵမ်မၢၵ်ႇလူင် ဢၼ်မီးၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းပၢင် တိုၵ်း မိူၼ် မိူဝ်ႈ ပၢင်တိုၵ်း 1027 ပွၵ်ႈ ၵမ်း ၼိုင်ႈ ၼႂ်း လၢႆၸႄႈ ဝဵင်း ဢၼ်တေႃႈၵႅတ်ႊ/ၼမ်ႉမၼ်းၶႄႇလတ်းၽၢၼ်ႇၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းႁိမ်းႁွမ်း သၢႆတေႃႈၼမ်ႉမၼ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်း မိူင်းတူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႄ လွင်ႈတေႃႈၼမ်ႉမၼ်းၸၢင်ႈတႅၵ်ႇလုၵ်ႉပဵၼ်ၾႆးလၢမ်းယႂ်ႇလူင်ထႅင်ႈ။ ႁူဝ်ယွႆႈ လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း၊ ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် (ဝၼ်းထိ 25-30/6/2024) မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 25/6/2024 ၼၼ်ႉသိုၵ်းပလွင်ႈ/လွႆ TNLA လႄႈတပ်ႉၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း တႄႇပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း ၸူးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးတၢင်းတူၵ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈဝဵင်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉလုတၢႆ၊ ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉ 1 မၢတ်ႇၸဵပ်း လႄႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပွၵ်ႉပူႇတႃႇလႄႈ ပွၵ်ႉၵၢတ်ႇလုၵွႆလၢႆလၢႆလင်။ ၼႂ်းဝၼ်းလဵဝ်ၵၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းယူႇတီႈဝၢၼ်ႈ ဢုမ်ႈ မၢၵ်ႇ တီး ၼၼ်ႉယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ၶၢမ်ႈတေႃႈၵႅတ်ႊ ၼမ်ႉမၼ်း ၶႄႇၵႂႃႇသႂ်ႇဝၢၼ်ႈ သူမ်ႈသၢႆႇသေ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢႆလၢႆလင်လုၵွႆ။ မၢၵ်ႇလူင်ႁူၺ်ႇၼိုင်ႈ ၵႂႃႇတူၵ်းၼႂ်းဝၢင်း ဝတ်ႉ/ၵျွင်းၶဵဝ်ၶမ်း ဢၼ်ႁၢင်ႇယၢၼ်တေႃႈၵႅတ်ႊ မွၵ်ႈ 80 မႄႊတိူဝ်ႊ ၵူၺ်းၼၼ်ႉသေ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃး သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈ တူၼ်ၼိုင်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းလုၵွႆပႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/6/2024 ၼၼ်ႉသိုၵ်းပလွင်ႈ /လွႆ TNLA လႄႈ ၸုမ်း ၵႅတ်ႇ ၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ႁူမ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇ ႁုပ်ႈယိုတ်း ဢဝ် တပ်ႉမၢၼ်ႈ ၶလ ယ 115 ဢၼ်ယူႇတၢင်းတူၵ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ႁၢင်ႇၵၼ် 2 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ လႄႈၶဝ်ႈၵုမ်း ၵမ်ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/6/2024 သိုၵ်းပလွင်ႈ/ လွႆ TNLA ႁုပ်ႈယိုတ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈ ၶလယ 114 ဢၼ်ယူႇ ႁိမ်းတပ်ႉ ၶလယ 115 ၼၼ်ႉသေ သိုပ်ႇႁုပ်ႈယိုတ်းတပ်ႉ မၢၼ်ႈဢၼ် မီးတီႈဝၢၼ်ႈဢုမ်ႇမၢၵ်ႇ ၶႃး လႄႈဢုမ်ႈမၢၵ်ႇတီး ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်မူႇၸေႈ-ဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတ လေး) တၢင်း တူၵ်း ဝဵင်းၼၼ်ႉ ထႅင်ႈ။ တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 26-30/6/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ် ၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ယိုဝ်း ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈ တၢင်းပႃးၸဵမ်ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်း ၼႂ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းလုၵွႆ ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်း။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸႄႈဝဵင်း ၵျွၵ်းမႄး မၢတ်ႇၸဵပ်း လႄႈ ၶူဝ်းၶွင်လုသုမ်း (19/6/2024 -2/7/2024) ၽွင်းၶၢဝ်းတၢင်း ဝၼ်းထိ 19/6/2024 ထိုင်ဝၼ်းထိ 2/7/2024 ၼၼ်ႉ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းလႆႈၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်း တီႈဢေႇသုတ်းမၼ်းမီး ၵူၼ်းမိူင်း 44 ၵေႃႉလုတၢႆ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 25 ၵေႃႉလႄႈ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလုၵွႆ 100 ပၢႆ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး။ သၢႆမၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်လုတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉ တိုၼ်းမီးၼမ်လိူဝ်ၼႆႉ မိူၼ် ၸုမ်းၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉၸုမ်း ၸွႆႈလိူဝ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ ၶဝ်ထူပ်းႁၼ် ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်း 60 ၵေႃႉ ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19 လႄႈ 24/6/2024 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသွင်ဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း 3 ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း၊ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလၢႆလၢႆလင်လုၵွႆပႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 25/6/2024 ၶၢဝ်းယၢမ်း 6 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းပလွင်ႈ/လွႆ TNLA လႄႈၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်း မိူင်း PDF ၶဝ်တႄႇတိုၵ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈလၢႆလၢႆတီႈ ၼႂ်းၵျွၵ်းမႄး။ ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်တီႈ တပ်ႉမၢၼ်ႈ ၶမယ 501 လႄႈ 502၊ တီႈၵုင်းငမ်းယဵၼ် (ငဵမ်းၶျႅၼ်းယေးၵူင်း)၊ ၼႃးဢၢႆႈၶၢၼ်ႉ၊ သၶၢၼ်းတႃႇ လႄႈဝၢၼ်ႈလူင်ဝၢႆ ၸိူဝ်း ၼႆႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းလႄႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ပႃးၸဵမ် ၼွၵ်ႈႁွပ်ႈ ဝဵင်း ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း 8 ၵေႃႉလုတၢႆ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 11 ၵေႃႉ လႄႈတိူဝ်ႉပႃးႁိူၼ်းယေး ဝတ်ႉဝႃး တီႈၵိူဝ်းယမ် လုၵွႆပႃး။ ဝၼ်းထိ 26/6/2024 သိုၵ်းပလွင်ႈ/လွႆ TNLA လႄႈၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ၶဝ်ၶဝ်ႈႁုပ်ႈယိုတ်းတပ်ႉၵွင်ႈလူင် 352 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ် မီးၼႂ်း ပွၵ်ႉ 1 ဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးလႄႈ ၵုမ်းၵမ်လႆႈ ပႃးႁူင်း ယႃလူင်ၵျွၵ်းမႄး၊ ႁူင်းပလိၵ်ႊ/ႁၢၼ်ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်းမႄး၊ လုမ်း ၽၢႆႇ ဢုပ်ႉပိူင်ႇၵူႈလွင်ႈလွင်ႈလႄႈ လုမ်းၾၢႆႇၶႄၾႆး တီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း ၵႃႈဝႃႈၵႃႈပဵၼ် လႄႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇၸွႆႈ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းဝဵင်း လႄႈ ႁွပ်ႈ ဝဵင်းထႅင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း 7 ၵေႃႉတၢႆ ပႃးၸဵမ် ၸုမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇပႃႈၼႃႈႁိူၼ်း 6 ၵေႃႉ။ ႁူင်းသဝ်းဢၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေၵူၼ်ႇပင်းလုၵွႆ ၼႂ်းၵႄႈ ဝၼ်းထိ 27/6/2024 ထိုင် 29/6/2024 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၵႃႈဝႃႈၵႃႈပဵၼ် လႄႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ပႃးၸဵမ်ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇၶွပ်ႇဝဵင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်း မိူင်းလုတၢႆ 21 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 7 ၵေႃႉ။ ဝၼ်းထိ 30/6/2024 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 11 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊ ၼႂ်းဝဵင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈတိုၵ်း/ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလုၵွႆ 20 ပႃးၸဵမ်ဝတ်ႉ/ၵျွင်းလႄႈ ႁူင်းသဝ်းလင်ၼိုင်ႈ၊ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ 3 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 5 ၵေႃႉ။ ဝၼ်းထိ 2/7/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈဝဵင်း တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ 4 ၵေႃႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸႄႈဝဵင်း သီႇပေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း လႄႈ ၶူဝ်းၶွင်လုသုမ်း (27/6/2024 -4/7/2024) သိုၵ်းပလွင်ႈ/လွႆ TNLA ႁွတ်ႈထိုင်ဝၢၼ်ႈသူပ်းလင် ဢၼ်ယူႇၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇႁၢင်ႇၵႆဝဵင်းသီႇပေႃႉမွၵ်ႈ 6 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ ၽွင်းတဵင်ႈၶိုၼ်း ဝၼ်းထိ 24/6/2024။ ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉၸဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇတီႈၶူဝ် သီႇပေႃႉ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ တႄႇဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ယိုဝ်းၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈသူပ်းလင်းသေ ပၢင်တိုၵ်းတႄႇပဵၼ်။ တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 25/6/2024 ထိုင် 27/6/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇတီႈၶူဝ်သီႇပေႃႉလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 23 ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ယိုဝ်းၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈသူပ်းလင်း လၢႆလၢႆပွၵ်ႈ။ ဝၼ်းထိ 27/6/2024 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 3 မူင်းၶိုင်ႈဝၢႆးဝၼ်း ပဵၵ်ႉသမ်ႉသိုၵ်းပလွင်ႈ/လွႆ ဢမ်ႇယူႇတီႈၼၼ်ႈသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇတီႈၶူဝ်သီႇပေႃႉ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင် ၶဝ်ယိုဝ်းၵႂႃႇၼႂ်းပွၵ်ႉ ပၢၼ်းတဵင်ႇတွင်ႇ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ မၢၵ်ႇလူင်လုၵ်ႈၼိုင်ႈတူၵ်းတႅၵ်ႇၼႂ်းပွၵ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလင်ၼိုင်ႈလုၵွႆ။ ဝၼ်းထိ 29/6/2024 သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ႁွတ်ႈမႃးတီႈဝၢၼ်ႈၸေႈဢႅၼ် ဢၼ်မီးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် မူႇၸေႈ-ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉ ႁၢင်ႇယၢၼ်ဝဵင်းမွၵ်ႈ 30 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ သိုပ်ႇတူင်ႉၼိုင်ၼႃႈတၢင်းတူၵ်းမႃးထိုင်ႁိမ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း ဝၼ်းထိ 2/7/2024 မွၵ်ႈ 7 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ သိုၵ်းပလွင်ႈ/လွႆ TNLA လႄႈၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄ ၵူၼ်းမိူင်း PDF ႁူမ်ႈၵၼ်ၶဝ်ႈတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်မီးႁိမ်းဝၢၼ်ႈၸၢမ်လႅင် ၸဵင်ႇတၢင်းတူၵ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၸွမ်းဝၢၼ်ႈၸၢမ်လႅင် သေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလုတၢႆ 5 ၵေႃႉလႄႈႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ 2 လင်။ ဝၼ်းထိ 4/7/2024 ယၢမ်း ၵၢင် ၶမ်ႈ သိုၵ်း ပလွင်ႈ /လွႆ TNLA လႄႈသိုၵ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၶဝ်ႈယိုဝ်း သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ဢၼ်မီး ၶူဝ် သီႇပေႃႉ သေ တႄႇ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ယႂ်ႇလူင်။ ၶမ်ႈ ၼၼ်ႉ မွၵ်ႈၶၢဝ်း ယၢမ်း 8 မူင်းမၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၶမယ တပ်ႉ 23 မႃးတူၵ်းၼႂ်း ပွၵ်ႉပၢၼ်းတဵင်ႇတွင်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉ သေတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႉ 1 မၢတ်ႇ ၸဵပ်းလႄႈႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ 3 လင်။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66 99 246 5673/ 66 94 728 6696 Signal (တႆး, ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် 66 99 289 6080 Signal (မၢၼ်ႈ) PDF Files >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2024-05-20T14:10:58

https://shan.shanhumanrights.org/sac-airstrikes-shelling-and-landmines-kill-seven-villagers-injure-twenty-in-nawngkhio-township-injure-three-in-mong-mit-township-northern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းလႄႈမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ 9 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 20 ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်လႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 20/5/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းလႄႈမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ 9 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 20 ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်လႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ဝၼ်းထိ 15/4/2024 ထိုင်ဝၼ်းထိ 16/5/2024 ၼၼ်ႉယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းလႄႈ မၢၵ်ႇၾင်လိၼ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 7 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 23 ၵေႃႉၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်လႄႈ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 3,000 ပၢႆၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် လႄႈပၢင်ႇဢူႈလူင် လႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉယင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 100 လင်လုၵွႆပႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/4/2024 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်းတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ (Mandalay PDF) ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းသႂ်ႇၸၼ်ႉၸွမ်ၵၢၼ်သိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်မီးၼႂ်းပၢင်ႇဢူႈလူင် တီႈဢၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းၶွင်ႊသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း မႃးယင်ႉလိုဝ်ႈၽွင်းပီမႂ်ႇ ၶၢဝ်းသွၼ်းၼမ်ႉ (သၢင်းၵႅၼ်ႇ)။ ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇ ၽႄႈလၢမ်းၵႂႃႇၸူးမူႇဝၢၼ်ႈဢၼ်မီးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ပၢင်ႇဢူႈလူင်လႄႈၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်။ ၼႂ်းဝၼ်းထိ 15/4/2024 ၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF တိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ ၶဝ်ႈယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၵ်းယူႇႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းမၢၵ်ႇမူင်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ဢၼ်ယူႇၼႃႈတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ပၢင်ႇဢူႈလူင် ႁၢင်ႇၵႆၵၼ်မွၵ်ႈ 15 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ။ မၢၵ်ႇလူင်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၼၼ်ႉၵႂႃႇတူၵ်းသႂ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းမၢၵ်ႇမူင်ႈသေ တိူဝ်ႉၺႃးဝတ်ႉ/ၵျွင်းၵိုၵ်းပိုၼ်းလင်ၼိုင်ႈ ၾႆးမႆႈပဵၼ်ၽဝ်ႇယဝ်ႉ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈသၢမ်လင်လုၵွႆ။ ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇလၢမ်းထိုင်ဝၢၼ်ႈၸႃႇလီႇ၊ ပႃႁပ်းလႄႈဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်းလၢႆလၢႆဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းသႂ်ႇဝၢၼ်ႈ ၵႃႈဝႃႈၵႃႈပဵၼ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/4/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (Jet) 2 လမ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းတီႈဝၢၼ်ႈ ၸႃႇလီႇ။ မၢၵ်ႇဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇၼိူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇလူင်းၼၼ်ႉ ၸၢၵ်ႇမၼ်းၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု 23 ၵေႃႉၼိုင်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈတၢႆသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၸၢႆးထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢႃယု 60 တီႈဝၢၼ်ႈသူမ်ႈသၢႆႇ မၢတ်ႇၸဵပ်းယဝ်ႉ လႆႈဢဝ်တူဝ်ၵႂႃႇယူတ်းယႃတီႈႁူင်းယႃပၢင်ႇဢူႈလူင်။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 11 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်သေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (Jet) ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းတီႈဝၢၼ်ႈယႄႇပူင်း ဢၼ်ယူႇတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ႁၢင်ႇၵႆမွၵ်ႈ 35 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ သေတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်လင်လုၵွႆလႄႈ ၺႃးပႃးဝူဝ်းတူဝ်ၼိုင်ႈတၢႆ။ ထိုင်ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈမႃး ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 10 မူင်းၵၢင်ၼႂ် တႅဝ်းႁူမ်ႈတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ လုၵ်ႈႁဵၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉ All Burma Students’ Democratic Front (ABSDF) လႄႈ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမူင်းၶၢင် PDF ႁူမ်ႈၵၼ်သေ လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ၼႂ်းၵႄႈမိူင်းမိတ်ႈလႄႈတပဵၵ်ႉၵျိၼ်း၊ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းလႆႈဢိုတ်းတၼ်/ဢမ်ႇပၼ်ၽႂ်ၵႂႃႇမႃး။ မၢၵ်ႇလူင်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉၵႂႃႇတူၵ်းတိူဝ်ႉၺႃးၵႃးတၢင်ႇၵူၼ်းပဵၼ် ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသင်ၶၸဝ်ႈ ပႃး/ တူၼ်ၼိုင်ႈ လႄႈၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းမိတ်ႈတေၵႂႃႇယႃတူဝ်တီႈတိူင်း တႃႈလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) ၼၼ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်း။ ဝၼ်းထိ 20/4/2024 ၼၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵႂႃႇတူၵ်းသႂ်ႇဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၵုင်းမၢၵ်ႇမူင်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသင်ၶၸဝ်ႈဢႃယုမွၵ်ႈ 50 လွၼ်ႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်းသွင်ၵေႃႉဢႃယုမွၵ်ႈ 30 ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းမၢၵ်ႇမူင်ႈတၢႆထႅင်ႈ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဝၼ်းထိ 15/4/2024 လႄႈ ဝၼ်းထိ 5/5/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇ မၢၵ်ႇလႄႈ ယူႇတီႈပၢင်ႇဢူႈလူင်သေဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸႃႇလီႇ၊ ၺွင်ႇၵူင်း လႄႈတင်းမူႇဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇႁိမ်းၸမ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၺွင်ႇၵူင်းဝၢၼ်ႈလဵဝ်မွၵ်ႈႁိမ်း 60 လင်လုၵွႆ။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇသေ ၼႂ်းၸဝ်ႉလိူၼ်မေႇၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 30 ဝၢၼ်ႈ ႁူဝ်ၵူၼ်း 3,000 ပၢႆ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်လႄႈႁိမ်းႁွမ်းပၢင်ႇဢူႈလူင် ပႃးၸဵမ်ဝၢၼ်ႈၵုင်းမၢၵ်ႇမူင်ႈ၊ ၵမ်ႉၵေႃႇ၊ ၸႃႇလီႇ၊ ပႃႁပ်း၊ ၼႃးပႅၼ်ႈလႄႈၺွင်ႇၵူင်း လႆႈပၢႆႈႁိူၼ်းယေးၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်း ပၢင်ပွႆး (ပၢၼ်ႉ ပူၺ်း)၊ ဢိၼ်းဝၢႆ လႄႈၺွင်ႇၵူင်း ပၢႆႈယူႇၸွမ်းပီႈၼွင်ႉၽႂ်မၼ်းၸွမ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇႁိမ်းၸမ်မၢင်ၸိူဝ်း ပၢႆႈၶဝ်ႈမူၵ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 9/5/2024 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 7 မူင်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဢၼ်ယူႇတီႈဝတ်ႉပၢင်ပွႆး ၸၢႆးသၢမ်ၵေႃႉ ဢႃယုမွၵ်ႈ 30 ပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈၸႃႇလီႇ ဢၢင်ႈမိူဝ်းတူၺ်းသူၼ်ဢွႆႈၶဝ်သေ မိူဝ်းယဵပ်ႇၺႃး မၢၵ်ႇၾင်လိၼ်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၾင်ဝႆႉ တီႈတၢင်းၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈ။ ၸိူဝ်းၶဝ်မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းလႄႈလႆႈဢဝ် ၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ်တီႈႁူင်းယႃ ပၢင်ႇဢူႈလူင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/5/2024 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8 မူင်းၵၢင် ၶမ်ႈ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်သေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းယူႇတီႈဝၢၼ်ႈဢုမ်ႈမၢၵ်ႇတီးၼၼ်ႉ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင် ၶဝ်ယိုဝ်းၶဝ်ႈ ၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်သိူဝ် (တူင်း သေႇ) ၵႃႈဝႃႈၵႃႈပဵၼ်။ မၢၵ်ႇလူင်ၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်း လင်ၼိုင်ႈၵွႆ၊ တိူဝ်ႉၺႃး ၸၢႆး 1 ၵေႃႉတင်းယိင်း 1 ၵေႃႉ ဢႃယု မွၵ်ႈ 30 တၢႆသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ထႅင်ႈ 4 ၵေႃႉမၢတ်ႇ ၸဵပ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15/5/2024 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 10 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းယူႇတီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ပွႆး (ပၢၼ်ႉပူၺ်း) ၼၼ်ႉ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်သိူဝ် သၢမ်ၵမ်း။ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ 7 ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်းလႄႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 10 လင်လုၵွႆပႃး။ ဝၼ်းထိ 16/5/2024 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 9 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းယူႇတီႈဝၢၼ်ႈတွင်ႇတလူင်း ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ယိုဝ်းၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈပႃႁပ်း ၵႃႈဝႃႈၵႃႈပဵၼ်သေ တိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်းယိင်းဢႃယုမွၵ်ႈ 30 ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ ၼၢင်းယိင်းဢႃယု 16 ၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈ 5 ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်းပႃး။ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်သိူဝ်ဢၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်း တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66 99 246 5673/ 66 94 728 6696 Signal (တႆး, ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် 66 99 289 6080 Signal (မၢၼ်ႈ) တၢဝ်းလူတ်ႇ >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2024-04-11T08:06:47

https://shan.shanhumanrights.org/concentrated-sac-attacks-along-trade-highways-during-operation-1027-highlight-risk-of-premature-cmec-investment/

လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈၸႂ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်း 1027 ၸီႈၸမ်ႈၼႄလွင်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶႄႇ-မၢၼ်ႈ (CMEC) မီးၽေးၶဵၼ်

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 11/4/2024 လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈၸႂ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်း 1027 ၸီႈၸမ်ႈၼႄလွင်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶႄႇ-မၢၼ်ႈ (CMEC) မီးၽေးၶဵၼ် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈၸႂ်ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် လႄႈၵွင်ႈလူင်တိုၵ်းၸွမ်းသၢႆသဵၼ်ႈတၢင်းၵႃႉၶၢႆ ၼႂ်းႁႃႈၸႄႈဝဵင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉၸီႉၸမ်ႈၼႄၸႅင်ႈလႅင်းဝႃႈ လွင်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇလူင်းတိုၼ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶႄႇ-မၢၼ်ႈ (China Myanmar Economic Corridor) ၼၼ်ႉမီးၽေးၶဵၼ်။ ႁၢင်ႈၽႅၼ်ႇတီႈ/လိၼ်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်လႄႈၵွင်ႈလူင်တိုၵ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႈ၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ သႅၼ်ဝီ၊ ၵုၼ်လူင်လႄႈလႃႈသဵဝ်ႈတင်ႈတႄႇပၢင်တိုၵ်း 1027 မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/10/2023 တေႃႇထိုင်ၵၢၼ်ၵိုတ်း ယိုဝ်းၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11/1/2024 ၼၼ်ႉ ၸီႉၸမ်ႈၼႄ ဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉတင်ႈၸႂ် တိုၵ်းၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ မူႇၸေႈ-သႅၼ်ဝီ-လႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ သဵၼ်ႈ တၢင်းလူင် သႅၼ်ဝီ-ၼမ်ႉၾႃႈ/ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႊႁေႃႇ၊ သွင်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်ၶဝ်ႈ သူႇမိူင်းၶႄႇ။ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမီးလွင်ႈလုတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းတီႈဢႄႇသုတ်း 180 ၵေႃႉလႄႈ ႁႂ်ႈ ႁိူၼ်း/တိုၵ်းလုၵွႆ 300 ပၢႆၼႂ်းမိုဝ်ႉၼႂ်းဝဵင်းလႄႈမူႇဝၢၼ်ႈၸွမ်းသၢႆသဵၼ်ႈတၢင်းၵႃႉၶၢႆၼႆႉ ၼႂ်းႁႃႈၸႄႈဝဵင်း။ ၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇ လႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေး ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်သေ မၢင်ၸိူဝ်းယင်းပႆႇႁတ်း ပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းႁိူၼ်းယွၼ်ႉလွမ်ၵူဝ်ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ၸၢင်ႈၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈလႆႈထႅင်ႈၵူႈၶၢဝ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်း သိုပ်ႇၵုမ်းၵမ် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈမူႇၸေႈ သေ ယင်းသိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၸုမ်းသိုၵ်းၶၢင် KIA ဢၼ်ၵုမ်းၵမ်ပွတ်း တွၼ်ႈ သၢႆတၢင်းလူင်မူႇၸေႈ-သႅၼ်ဝီၼၼ်ႉယူႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸႄႈဝဵင်း ၸိူဝ်းၼႆႉယင်းတိုၵ်ႉ သိုပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ဢၼ်ၾင်ဝႆႉၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA လႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇပိုတ်ႇၽၵ်း တူလႅၼ်လိၼ်ၼမ်ႉၾႃႈ/ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႊႁေႃႊ ဝၼ်းထိ 11/3/2024 ၼႆသေတႃႉ ယင်းပႆႇမီးလွင်ႈႁပ်ႉႁွင်း လွင်ႈ ႁူမ်ႇလူမ်ႈၸွမ်းသၢႆသဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်သူႇၸူးလႃႈသဵဝ်ႈ၊ တီႈဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA လႄႈသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/3/2024။ တင်ႈတႄႇလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်သဵင်ႈမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈ မိၼ် မႅင်းမီႈသိုပ်ႇထႅမ်ဢဵၼ်ႁႅင်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ၶဝ်ႈၼႂ်းမူႇၸေႈလႄႈလႃႈသဵဝ်ႈထႅင်ႈ။ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ယူႇၼႆႉ လွင်ႈတေသိုပ်ႇၶိုင်ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်းတႃႇပူၵ်းပွင် သဵၼ်ႈတၢင်း ၵႃႉၶၢႆပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶႄႇမၢၼ်ႈ CMEC ၼၼ်ႉတိုၼ်းမီးၽေးၶဵၼ်၊ ပိူင်လူင်မၼ်းလွင်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ် သဵၼ်ႈ တၢင်း လူတ်ႉၾႆး တၢင်းဝႆးသုင် မူႇၸေႈ-ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ဢၼ်လႅၼ်ႈၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈသဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ပေႃးတူၺ်းၼႂ်းၶၢဝ်ႇၸိုင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇတေၵူႈယိမ်ငိုၼ်း 8.9 ႁဵင် လၢၼ်ႉ တေႃႊလႃႊ ဢမႄႊရိၵၼ်ႊ တီႈမိူင်းၶႄႇ တႃႇတေမႃးၶိုင်ၵေႃႇသၢင်ႈၶူင်းၵၢၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းၼႆႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်၊ ၵွင်ႈလူင်၊ ၵွင်ႈယိုဝ်းလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမီးလွင်ႈလုသုမ်း/ မၢတ်ႇ ၸဵပ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႈ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်း 1027 ၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉဢၼ်မီး ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ၊ ပလွင်ႈလႄႈရၶႅင်ႇ ပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်းၸူးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈ ဝဵင်း လႅၼ်လိၼ်တႆး-ၶႄႇ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆးလႄႈမိူင်းၵူဝ်း တင်ႈတႄႇဝၼ်းတႄႇပိုတ်ႇ ပၢင်တိုၵ်း 1027။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇတီႈတပ်ႉၶဝ် 105 ဢွင်ႈတီႈၵႃႉၶၢႆ ၼၼ်ႉသေဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းတွပ်ႇၶိုၼ်းၵႃႈ ဝႃႈၵႃႈ ပဵၼ်ၸူးတီႈပၢင်ႇသၢႆး ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလုၵွႆ 5 လင် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/10/2023 (မၢၵ်ႇလူင်လုၵ်ႈ ၼိုင်ႈ တူၵ်းတၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇၼႂ်းဝဵင်းဝၼ်ႊတိင်ႊ) သေမီးၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/11/2023။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉဢမ်ႇၸၢင်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉဢၼ်ႁႃတၢင်းတႄႇၶဝ်ႈယိုတ်း ဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 2/11/2023၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႃတၢင်းၶတ်းၸႂ်ၶဝ်ႈယိုတ်းဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆးသေ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင် ယိုဝ်းၶဝ်ႈပၢင်ႇသၢႆး ယဝ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/11/2023၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸုမ်းဢူၺ်း လီ သၢမ်ပီႈၼွင်ႉၶဝ်သိုပ်ႇၵုမ်းၵမ်ပၢင်ႇသၢႆးဝႆႉၼႂ်းဝၼ်းလဵဝ်ၵၼ်။ ၽွင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ်ပိူဝ်ႈတႃႇႁႄႉၵင်ႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ ဢၼ်တေၶဝ်ႈယိုတ်းမိူင်းၵူဝ်း။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 4/11/2023 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 4 ၵေႃႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 3 ၵေႃႉ တီႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈသျိၼ်ႊၵျိူၵ်ႊ ဢၼ် ယူႇႁိမ်းၸမ်ဝဵင်းမိူင်းၵူဝ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 7/11/2023 ၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉၶဝ် ၶဝ်ႈ ယိုတ်း ၵုမ်းၵမ်မိူင်းၵူဝ်းလႆႈယူႇယဝ်ႉ။ ဝၼ်းထိ 16/11/2023 ၼၼ်ႉၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ တႄႇပိုတ်ႇပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်း တီႈ ဢွင်ႈၵႃႉၶၢႆ 105 လၵ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းလႄႈၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းတုမ်ႉတွပ်ႇ ၶိုၼ်းၸွမ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇႁိမ်းႁွမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပႃးတင်းတၢင်းဝဵင်းမူႇၸေႈ။ ၼႂ်းၵႄႈဝၼ်းထိ 19/11/2023 ထိုင် 11/12/2023 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလုတၢႆ 15 ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း 8 ၵေႃႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း။ ၵူၼ်းမိူင်း 2 ၵေႃႉ ၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈယိင်းၵေႃႉ 1 ၵေႃႈၺႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းတၢႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 28/11/2023 ၽွင်းၶဝ်ႁႃတၢင်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းပၢင်တိုၵ်းတီႈဝၢၼ်ႈ 105 လၵ်း။ လိုၼ်းသုတ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15/12/2023 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ ၶဝ်လမ်းလိုပ်ႈ သိုၵ်း မၢၼ်ႈဢွၵ်ႇတပ်ႉၶဝ်တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈ 105 လၵ်းၼၼ်ႉသေ ယိုတ်းၵုမ်းၵမ် ဢွင်ႈတီႈၵႃႉၶၢႆ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈ တၢင်း မူႇၸႄႈ-လႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ယူႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈ 105 လၵ်းၺႃးႁုပ်ႈယိုတ်းယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈမူႇၸႄႈသိုပ်ႇဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ယိုဝ်း ၶဝ်ႈဢွင်ႈတီႈတပ်ႉၵဝ်ႇၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/12/2023 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇတီႈမူႇၸေႈ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ 105 လၵ်းသေ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 3 ၵေႃႉတၢႆလႄႈမၢတ်ႇၸဵပ်း 5 ၵေႃႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယင်းၺႃးမၢၵ်ႇၾင်လိၼ်ဢၼ်ႁၢင်ႈဝႆႉၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း၊ တီႈဢေႇ သုတ်းမၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆး 6 ၵေႃႉလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယိင်း 1 ၵေႃႉယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၾင်လိၼ်ၽွင်းၵႂႃႇႁႆႈသူၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်ၽိုၼ်း ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းမူႇၸေႈ ၽွင်းႁၢင်လိူၼ် ၸၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊ 2024။ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းလုတၢႆ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း လုသုမ်းၶူဝ်းၶွင် ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႈ ဝၼ်းထိ 30/10/2023 ထိုင် 30/12/2023 ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ဝၢၼ်ႈ/ ပွၵ်ႉ ႁူဝ်ယွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်း မိူင်းလုသုမ်း 1 30.10.2023 ဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ 105 ဢဝ်ၵွင်ႈလူင် ယိုဝ်း ႁိူၼ်းၵူၼ်း မိူင်း 5 လင် လုလႅဝ် 2 1.11.2023 ပွၵ်ႉ 8 ဝဵင်း ပၢင်ႇသၢႆး မၢၵ်ႇလူင်လုၵ်ႈ ၼိုင်ႈ မႃးတူၵ်းသႂ်ႇ ၼိူဝ် ႁိူၼ်း ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 23) ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း လင် 1 3 1.11.2023 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူမ် လုၵ်းပၢႆႈမႅပ်းၵူၼ်ႇ လူင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဢၼ်ယူႇၼႂ်းမိူင်းတၢႆ 2 ၵေႃႉ ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃ ယု 45) လႄႈ 1 ဢွၼ်ႇၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 12) 4 4.11.2023 ဝၢၼ်ႈသျိၼ်ႊ ၵျိုၵ်ႊ ႁိမ်းဝဵင်း မိူင်းၵူဝ်း တၢႆယွၼ်ႉ သိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ၶၢဝ်း ယၢမ်းမွၵ်ႈ 4 မူင်း ၵၢင်ၼႂ် ၸၢႆး 3 ၵေႃႉ (2 ၵေႃႉ ဢႃယုပႃႈတႂ်ႈ 10, ၵေႃႉ 1 ဢႃယု မွၵ်ႈ 30) ယိင်း 2 ၵေႃႉ (ဢႃယု 5 လႄႈ 30) ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း 2 လင် 5 16.11.2023 ပွၵ်ႉ 6 ဝဵင်းမိူင်း ၵူဝ်း တၢႆယွၼ်ႉလဵၼ်ႈ မၢၵ်ႇဢၼ်တူၵ်း ဢမ်ႇတႅၵ်ႇ ၼႂ်းၼႃး ၽွင်းလဵင်ႉဝူဝ်းၵႂၢႆး ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 2 မူင်း ဝၢႆးဝၼ်း ၸၢႆး 3 ၵေႃႉ(ဢႃယု 12, 13 လႄႈ 14) 6 19.11.2023 ဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး တၢႆယွၼ်ႉ မၢၵ်ႇလူင် လုၵ်ႈၼိုင်ႈ တူၵ်းမႃး သႂ်ႇႁိူၼ်း ၶၢဝ်း ယၢမ်း 3:30 မူင်းဝၢႆး ဝၼ်း ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 21) ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း 1 လင် 7 20.11.2023 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတဝ်း တၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈယူႇတီႈတပ်ႉၶဝ် 105 လၵ်း ၼၼ်ႉ သေ ဢဝ် ၵွင်ႈ လူင်ယိုဝ်း ၶၢဝ်း ယၢမ်းမွၵ်ႈ 2:30 ဝၢႆး ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 80) 8 27.11.2023 ဝၢၼ်ႈ 105 လၵ်း တၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်း ၶၢဝ်း ယၢမ်း 4 မူင်းဝၢႆး ဝၼ်း ၸၢႆး 3 ၵေႃႉ (ဢႃယု 7, 10, 18) ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 16) လႄႈယိင်း 1 ၵေႃႉ(ဢႃယု 38) ႁိူၼ်းလင် 1 လႄႈ ၶွၵ်ႈဝူဝ်း 1 လင် 9 28.11.2023 ဝၢၼ်ႈမၢၼ်ႈမေႃႈ တၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈ မိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇ ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 2 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယုမွၵ်ႈ 30) ႁိူၼ်း 1 လင် 10 28.11.2023 ဝၢၼ်ႈမၢၼ်ႈမေႃႈ တၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈ မိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇ ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 7 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယုမွၵ်ႈ 30) ႁိူၼ်း 1 လင် 11 28.11.2023 ဝၢၼ်ႈ 105 လၵ်း ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းတၢႆ ၽွင်းၶီႇလူတ်ႉၶိူင်ႈ တေပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 26) 12 28.11.2023 ဝၢၼ်ႈ 105 လၵ်း ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းတၢႆ ၽွင်းၶီႇလူတ်ႉၶိူင်ႈ တေပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း။ တၢႆတီႈႁူင်းယႃ မူႇၸေႈ ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 24) 13 30.11.2023 ဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် တၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင် ယိုဝ်းၶၢဝ်းယၢမ်း မွၵ်ႈ 3 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 36) 14 2.12.2023 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူမ် တၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ ယၢမ်း 7 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 3 လိူၼ်) ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 32) 15 2.12.2023 ဝၢၼ်ႈ 105 လၵ်း တၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈ မိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယုမွၵ်ႈ 20) ႁိူၼ်းၵူၼ်း 10 လင် 16 2.12.2023 ဝၢၼ်ႈ 105 လၵ်း တၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈ မိၼ်တိုၵ်းပွႆႇ မၢၵ်ႇ လူင်းၽွင်းတိုၵ်ႉ ဢွၵ်ႇႁိူၼ်းႁႃ တၢင်းပၢႆႈၽေး သိုၵ်း ၽွင်းပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်း ယိင်း 1 ၵေႃႉ(ဢႃယုမွၵ်ႈ 20) 17 11.12.2023 ပွၵ်ႉႁူဝ်ၼႃး တၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈယူႇၼိူဝ် ၶိူင်ႈမိၼ် မႅင်းမီႈ သေယိုဝ်းလူင်း ၵႃႈဝႃႈၵႃႈပဵၼ် ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 54) 18 11.12.2023 ဝၢၼ်ႈ 105 လၵ်း တၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင် ယိုဝ်းၽွင်းပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်း ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 50) ၵူၼ်းမိူင်း 5 ၵေႃႉ တီႈဢေႇ သုတ်း ႁိူၼ်း ၵူၼ်း 10 လင် 19 26.12.2023 ဝၢၼ်ႈ 105 လၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇၼႂ်း ၶူင်ႇ/ၵႂၢင်းမၢၵ်ႇၼင်မူႇၸေႈသေ ဢဝ် ၵွင်ႈလူင်ၶဝ် ယိုဝ်း ၵႂႃႇ ၵူႈႁူးၵူႈ တၢင်း ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 5 မူင်းတၢမ်းၶမ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း 3 ၵေႃႉ ၵူၼ်းမိူင်း 5 ၵေႃႉ တီႈဢေႇသုတ်း ႁိူၼ်းၵူၼ်း မိူင်း 5 လင် 20 30.12.2023 ပွၵ်ႉၵွင်းမူးလူင် ဝဵင်းမူႇၸေႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယူႇၼိူဝ်ႁိူဝ်းမိၼ် မႅင်းမီႈသေဢဝ် ၵွင်ႈယိုဝ်း ၽွင်း တေဢွၵ်ႇ ႁိူၼ်းပၢႆႈ ၽေးသိုၵ်းၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 2 မူင်းဝၢႆး ဝၼ်း ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယုမွၵ်ႈ 40) ႁူမ်ႈ တၢႆ 29 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 14 ၵေႃႉ တီႈဢေႇသုတ်း ႁိူၼ်း လႄႈ တိုၵ်း 38 လင် လုၵွႆ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ/မၢတ်ႇၸဵပ်း ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႈ ဝၼ်းထိ 23/12/2023 ထိုင် 30/1/2024 ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ဝၢၼ်ႈ/ ပွၵ်ႉ ႁူဝ်ယွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း 1 23.12.2023 ပွၵ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႈ ဝဵင်းမူႇၸေႈ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ၽွင်းၵႂႃႇသူၼ်/ႁႆႈ ယၢမ်း 1 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 45) 2 11.1.2024 ပွၵ်ႉၶူးဝဵင်း ဝဵင်းမူႇၸေႈ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ၽွင်းၵႂႃႇႁႃၽိုၼ်း ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယုမွၵ်ႈ 40) 3 14.1.2024 ဝၢၼ်ႈ မၢၼ်ႈမႆႇ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ၽွင်းၵႂႃႇၼိူဝ်လွႆ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယုမွၵ်ႈ 42) 4 15.1.2024 ဝၢၼ်ႈဝဵင်းၼၢင်း ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ႁိမ်းၶဵင်ႇၸဝ်ႈတီႈ /ၸဝ်ႈမိူင်း ၽွင်းၵႂႃႇႁႃ တႅပ်းမႆႉၶၢဝ်းယၢမ်း 3 မူင်း ဝၢႆးဝၼ်း ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 44) 5 16.1.2024 ဝၢၼ်ႈဝဵင်းၼၢင်း ၸွၼ်ႉယိူဝ်ႈသေ ၺႃးသႂ်ႇ မၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု45) 6 21.1.2024 ဝၢၼ်ႈ မၢၼ်ႈမႆႇ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ၽွင်းၵႂႃႇႁႃၽိုၼ်းၼိူဝ်လွႆ ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 31) 7 29.1.2024 ဝၢၼ်ႈသၼ်းသႃႇ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ၽွင်းၵႂႃႇႁႃတႅပ်းၽိုၼ်း ၼိူဝ်လွႆ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်း ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 37) 8 30.1.2024 ဝၢၼ်ႈၼွင်မူဝ် ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ၽွင်းတႅပ်းမႆႉသေ ပွၵ်ႈ ႁိူၼ်းယၢမ်းတၢမ်းၶမ်ႈ 5 မူင်း ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယုမွၵ်ႈ 50) ႁူမ်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း 8 ၵေႃႉ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်လႄႈၵွင်ႈဢွၼ်ႇယိုဝ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမီးလွင်ႈ လုတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း 1027 မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/10/2023 ၼၼ်ႉၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ ဢမ်ႇပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ၵူၺ်းၵႃႈဝၼ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 123 ဢၼ်ပၵ်းတီႈၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ သမ်ႉဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ယိုဝ်းၶဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းၵႃႈဝႃႈၵႃႈပဵၼ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 2 ၵေႃႉတၢႆ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 5 ၵေႃႉလႄႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈလုၵွႆ 5 လင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/10/2023 ၼၼ်ႉၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ ၶဝ်ႈယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇဝႆႉတီႈၶူဝ်ၼမ်ႉ ၶၢႆ ၼႂ်းၵႄႈၵူတ်ႉၶၢႆ လႄႈၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ၊ ၵူၺ်းဢမ်ႇသိုပ်ႇယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈၵူတ်ႉၶၢႆတေႃႇထိုင်ဝၼ်းထိ 20/12/2023။ မိူဝ်ႈၼႂ်းဝူင်ႈထူၼ်ႈၼိုင်ႈ လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ၼၼ်ႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်သေ တႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ၶဝ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈၵႃႈလႅင်၊ ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶူဝ်လႄႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ ၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆး 3 ၵေႃႉတၢႆလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈ 3 ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း။ သိုၵ်း မၢၼ်ႈယင်းဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ၶဝ်ၵႂႃႇပွႆႇမၢၵ်ႇဢိူင်ႇမိူင်းၸီးလႄႈဢိူင်ႇတႃႈမိူင်းငႅၼ်း ၼႂ်းၵူတ်ႉၶၢႆၼႃႈတၢင်း ဢွၵ်ႇ တီႈဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉၶဝ် တိုၵ်းၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉယူႇၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ 5,000 လႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးတူဝ်ၵဝ်ႇသေ ပၢႆႈသေႃႉႁူမ်ႈၼႂ်းထိူၼ်ႇၶိူဝ်းလႄႈ ဝတ်ႉဝႃးတီႈၵိူဝ်းယမ်ဢၼ်ယူႇႁိမ်းႁွမ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/11/2023 ၼၼ်ႉၵေႃႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်သေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 123 ဢၼ်ပၵ်းတီႈၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ ၼၼ်ႉဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇၵႃႈဝႃႈ ၵႃႈပဵၼ်ၸွမ်းသၢႆ သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် မူႇၸေႈ-သႅၼ်ဝီ။ မၢၵ်ႇလူင်ၵႂႃႇတူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈမေႃႇႁိတ်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 2 ၵေႃႉ တၢႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13/11/2023 ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းၶၢင်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တီႈဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇၼၢႆး/တၵ်ႉၵၼၢႆး ဢၼ်ယူႇတၢင်းဢွၵ်ႇသေႁၢင်ႇၵႆၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ 20 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ ၼၼ်ႉဝၼ်းၼိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းတီႈဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇၼၢႆးသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆလၢႆလၢႆလင်။ ၼႂ်းၵႄႈဝၼ်းထိ 18/11/2023 ထိုင် 10/12/2023 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈၵူတ်ႉၶၢႆလႄႈၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ ယူႇတီႈ တပ်ႉၶဝ်သေသိုပ်ႇဢဝ်ၵွင်ႈလူင်လႄႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၼႂ်းဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆလႄႈဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇ ၸွမ်းသၢႆသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် သႅၼ်ဝီ-မူႇၸေႈ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း 6 ၵေႃႉတၢႆယဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်း 15 ၵေႃႉ ပႃးလုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇ 5 ၵေႃႉဢၼ်ယူႇတီႈႁူင်းသဝ်း/ပေႃႇတႃႇသွင်ႇ) ၼႂ်းၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇၼႂ်းဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ တင်ႈၸႂ်ႈယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်း 2 ၵေႃႉတၢႆသေ ၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈ သွင် ၵေႃႉဢၼ်ပႆၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၽွင်းဝၼ်းထိ 15-19/12/2023 ၵေႃႈၺႃးမၢတ်ႇၸဵပ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 20/12/2023 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းတဢၢင်း/ပလွင်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႉႁႅင်း ၼႂ်း ဝဵင်ၵူတ်ႉၶၢႆ။ ၼႂ်းၵႄႈဝၼ်းထိ 20/12/2023 ထိုင်ဝၼ်းထိ 3/1/2024 သမ်ႉယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင် လႄႈၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၼႂ်းဝဵင်းလႄႈဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇႁွပ်ႈဝဵင်းသေ ၵူၼ်းမိူင်း 6 ၵေႃႉတၢႆ မၢတ်ႇ ၸဵပ်းထႅင်ႈ 10 ၵေႃႉ။ ဝၼ်းထိ 7/1/2024 သိုၵ်းပလွင်ႈၶဝ်ႈယိုတ်းၵုမ်းၵမ်ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆသေ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၺ်း ၼင်ႇၵဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ 15 လင်လုၵွႆ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းလဵဝ်ၵၼ် ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းၶၢင် ပဵၼ်ထႅင်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇၼမ်ႉၽၵ်းၵႃမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/12/2023။ ဝၢႆးၼၼ်ႉထႅင်ႈမွၵ်ႈလိူၼ်ၼိုင်ႈ သိုၵ်းၶၢင်ၶဝ်ႈႁုပ်ႈယိုတ်းလႆႈတပ်ႉမၢၼ်ႈၶလယ 123 မိူဝ်ႈဝၼ်း ထိ 24/1/2024 သေ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ။ ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယူႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵမ်းၵမ်း ဢဝ်ၶိူင်ႈ မိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ သေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းထုင်ႉဢိူင်ႇၼမ်ႉၽၵ်းၵႃမွၵ်ႈ 2,000 လႆႈဢွၼ် ၵၼ်ပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးသေပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတတ်းၶၢတ်ႇပႅတ်ႈ လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇ ၵပ်း သၢၼ် လႄႈ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဢမ်ႇၸၢင်ႈယိုၼ်ယၼ်လႆႈလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ဢၼ် သိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼႂ်းၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းမိူင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸွႆႈပၼ်ၶေႃႈ မုၼ်း ၶၢဝ်ႇသၢၼ်လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 30 ၵေႃႉလႆႈလုတၢႆလႄႈၵူၼ်းမိူင်း 20 လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းသေ ႁိူၼ်းၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ မွၵ်ႈ 500 လင်လႆႈလုၵွႆ ပႃး ၸဵမ်လွင်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတီႈဢေႇသုတ်း မၼ်း 25 လင်ၺႃး ၾႆးမႆႈ ပဵၼ်ၽဝ်ႇ ၼၼ်ႉပၼ်။ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းလႄႈၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇ မၢၵ်ႇလူင်း လႄႈယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၵွင်ႈဢွၼ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ဝၼ်းထိ 27/10/2023 ထိုင်ဝၼ်းထိ 7/1/2024 ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ဝၢၼ်ႈ/ ပွၵ်ႉ ႁူဝ်ယွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်း မိူင်းလုသုမ်း 1 27.10.2023 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 123 ယူႇတီႈတပ်ႉ ၶဝ် သေဢဝ်ၵွင်ႈ လူင်ယိုဝ်း ၶၢဝ်း ယၢမ်း ၵၢင် 5 မူင်း မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ယိင်း 2 ၵေႃႉ (ဢႃ ယု 33 လႄႈ 7) ၸၢႆး 3 ၵေႃႉ လႄႈ ယိင်း 2 ၵေႃႉ ႁိူၼ်းၵူၼ်း မိူင်း 5 လင် လုၵွႆ 2 30.10.2023 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယိုဝ်းမိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 5 မူင်း ႁူဝ် ၶမ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇ လၢၼ်ႉ/သႅင်ႇၶၢႆပူႉ ၸၢႆး 2 ၵေႃႉ (ဢႃ ယု 18 လႄႈ 20) တင်းယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယုမွၵ်ႈ 20) လၢၼ်ႉ/သႅင်ႇၶၢႆပူႉဢၼ် 1 ၵွႆ 3 1.11.2023 ဝၢၼ်ႈယီႇယၼ်ႇ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 123 ယိုဝ်းမိူဝ်ႈၶၢဝ်း ယၢမ်း 3:35 တူၵ်း သႂ်ႇ ႁိူၼ်းလင်ၼိုင်ႈ ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 66) ႁိူၼ်း 1 လင် 4 2.11.2023 ဝၢၼ်ႈၵႃလႅင် မၢၵ်ႇဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇၼိူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမိူဝ်ႈၶၢဝ်း ယၢမ်း 2 မူင်းဝၢႆး ဝၼ်းလူင်းတူၵ်းသႂ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ သူၼ်ႁႆႈ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈ ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 50) ႁိူၼ် 3 လင် 5 5.11.2023 မၢၼ်ႈၵၢတ်ႇ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇ တီႈ ပၢပ်ႉ ၼမ်ႉမၼ်း ၼမ်ႉၽၵ်းၵႃသေ ယိုဝ်း ယိင်း 2 ၵေႃႉ (ဢႃယု 80 လႄႈ 39) ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 10 လိူၼ်) ႁိူၼ်း 1 လင် 6 6.11.2023 ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶူဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 123 ဢၼ်ပၵ်း တီႈၼမ်ႉ ၽၵ်းၵႃ ဢဝ်ၵွင်ႈ လူင်ၶဝ် ယိုဝ်းၶဝ်ႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ပဵၵ်ႉသမ်ႉ ဢမ်ႇမီး ပၢင်တိုၵ်း သင်။ မၢၵ်ႇလူင်လုၵ်ႈၼိုင်ႈတူၵ်းႁိမ်းသူၼ်ႁႆႈၶၢဝ်းယၢမ်း 1 မူင်းဝၢႆးဝၼ်းသေ ထဝ်ႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 60) 7 12.11.2023 ဝၢၼ်ႈမေႃႇႁိတ်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းယွၼ်ႉၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ် ယိုဝ်းၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဢမ်ႇမီး ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 35) လႄႈ ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 36) 8 13.11.2023 ဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇၼၢႆး သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ် မႅင်းမီႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်း ယၢမ်း ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု မွၵ်ႈ 40) ႁိူၼ်း 3 လင် 9 18.11.2023 ဝၢၼ်ႈၶူဝ်မုင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 123 ၼမ်ႉၽၵ်း ၵႃ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင် ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 9 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ၊ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်း သင် ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 80) ႁိူၼ်း 1 လင် 10 29.11.2023 ဝၢၼ်ႈတူင်ႈသိမ်ႇလူင် ဢိူင်ႇႁူဝ်ၼွင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၵွင်ႈ လူင်ယိုဝ်း ၶဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈတိူဝ်ႉၺႃး ႁိူၼ်း 1 လင် ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 35), ယိင်း 2 ၵေႃႉ (ဢႃယု 32 လႄႈ 7) ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 2) ႁိူၼ်း 1 လင် 11 30.11.203 ၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ၊ ပွၵ်ႉ 1 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 123 ၼမ်ႉၽၵ်း ၵႃ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင် ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ လႄႈတိူဝ်ႉၺႃးႁူင်းသဝ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း လင် 1 ၸၢႆး 4 ၵေႃႉ (ဢႃယု 11, 12, 13 လႄႈ 14) ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 12) ႁိူၼ်း 2 လင် 12 5.12.2023 ၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်း တႃႈမိူင်းငႅၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယုမွၵ်ႈ 40) ယိင်း 1 ၵေႃႉ ႁိူၼ်း 5 လင် 13 10.12.2023 ၵၢင်ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 10) ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ လႄႈ ယိင်း 2 ၵေႃႉ ႁိူၼ်း 4 လင် 14 10.12.2023 ဝၢၼ်ႈလွႆသႅင် မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းလူင်း ၼႂ်းပၢင် သဝ်းၵူၼ်း ပၢႆႈၽေးၼႂ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၶၢဝ်းယၢမ်း မွၵ်ႈ 10 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ၸၢႆး 1 ၵေႃႉယိင်း 1 ၵေႃႉ 15 10.12.2023 ဝၢၼ်ႈမၢၼ်ႈမၢဝ်း၊ ၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၶလယ 123 တပ်ႉၼမ်ႉ ၽၵ်းၵႃ ၸၢႆး 3 ၵေႃႉ ႁိူၼ်း 3 လင် 16 15.12.2023 ပွၵ်ႉ 2, ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၵွင်ႈ ယိုဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေး2 ဢၼ်ပွၵ်ႈ ၶိုၼ်း ႁိူၼ်းတၢႆ ၽွင်းၶၢဝ်း ယၢမ်း 9 မူင်းၵၢင် ၶမ်ႈ ၸၢႆး 2 ၵေႃႉ (ဢႃယုမွၵ်ႈ 30) 17 19.12.2023 ပွၵ်ႉ 2, ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်း ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ပႆ ၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်း ၸၢႆး 2 ၵေႃႉ (ဢႃယုမွၵ်ႈ 25) 18 20.12.2023 ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၸၢင်ႉ ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ် တူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 55) 19 21.12.2023 ဝၢၼ်ႈလွႆပျီႉသုသီး သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 25) ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 24) ႁိူၼ်း 4 လင် 20 1.1.2024 ဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈၶူၵ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ် ၶိူင်ႈ မိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇဝၢၼ်ႈ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ ယိင်း 4 ၵေႃႉ ႁိူၼ်း 1 လင် 21 2.1.2024 ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼွင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူတ်ႉၶၢႆ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း ၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း ယိင်း 2 ၵေႃႉလႄႈၸၢႆး 1 ၵေႃႉ ႁိူၼ်း 3 လင် 21 2.1.2024 ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ဢိုတ်ႈ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉ ၼိုင်ႈ ဢၼ်ပၢႆႈ ၽေး ပၢင်တိုၵ်းသေ သွၼ်ႈတူဝ်ဝႆႉၼႂ်းသူၼ်ႁႆႈၼၼ်ႉ တိူဝ်ႉၺႃးၸၢၵ်ႇ မၢၵ်ႇဢၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈယူႇၼိူဝ် ၶိူင်ႈ မိၼ်သေ ပွႆႇလူင်း ၽွင်းၶၢဝ်း ယၢမ်း 10 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ယိင်း 1 ၵေႃႉ 22 2.1.2024 ပွၵ်ႉ 5, ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇ ၸၢႆး 2 ၵေႃႉ (ဢႃယု မွၵ်ႈ 50 လႄႈ 30) ႁိူၼ်း 8 လင် 23 3.1.2024 ပွၵ်ႉ 8 ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇလူင်းယၢမ်း 11 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ၸၢႆး 2 ၵေႃႉ (ဢႃယု 22 လႄႈ 29) ႁိူၼ်း 2 လင် 24 7.1.2024 ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇ ႁိူၼ်း 15 လင် ႁူမ်ႈ တၢႆ 23 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 37 ၵေႃႉ ႁိူၼ်း/တိုၵ်း 63 လင်လုၵွႆ လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းလုသုမ်း/မၢတ်ႇၸဵပ်းယွၼ်ႉမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ဝၼ်းထိ22-24/12/2023 ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ဝၢၼ်ႈ/ ပွၵ်ႉ ႁူဝ်ယွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း 1 10.11.2023 မၢၼ်ႈၼွင်ရၢၼ်ႊ ဢိူင်ႇၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ ၵႂႃႇၽႃႇၺႃးၸိူၵ်ႈမၢၵ်ႇ ဢၼ်ႁၢင်ႈဝႆႉ ၽွင်း ၵႂႃႇ တီႈႁေႃၸဝ်ႈ မိူင်း ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 36) 2 22.12.2023 ဝၢၼ်ႈမၢၼ်ႈထၢၼ် ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ၽွင်းၵႂႃႇႁႃၽိုၼ်း ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 30) 3 24.12.2023 ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇၸေႈ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၾင်လိၼ်ဝႆႉ ၶၢဝ်း ယၢမ်း 5 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ႁိမ်းတၢင်းၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 18) ႁူမ်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်လႄႈၵွင်ႈဢွၼ်ႇယိုဝ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း မီးလွင်ႈ လုတၢႆ/မၢတ်ႇၸဵပ်း/သုမ်းၶူဝ်းၶွင် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်း 1027 ဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းတၢင်းၶွႆႈသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၼႂ်းၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇၸူးလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ၊ ၵွပ်ႈၼၼ် ၸင်ႇ ပဵၼ်ပဝ်ႉမၢႆလမ်ႇလွင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈတႃႇၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉလႄႈၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ၶဝ် တင်ႈ တႄႇပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်း 1027 ယဝ်ႉ။ ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႂ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/10/2023 ၼၼ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတင်းၼမ်လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းပိုင်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼႂ်း ပိုၼ်ႉ တီႈသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈတပ်ႉငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း ၸၵၶ 16 ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉ တၢင်း ၸၢၼ်းမႄႈၼမ်ႉတူႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇတႄႇဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝဵင်းလႄႈဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇ ႁိမ်း ႁွမ်းပႃးၸဵမ် ဝၢၼ်ႈၵွင်းႁေႃ တီႈဢၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ်ၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈဝႆႉတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၶမ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၼ်း ထိ 28/10/2023 ၼၼ်ႉၵူၺ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း 50 လင်ပၢႆလုၵွႆ၊ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 1 ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း 2 ၵေႃႉ။ ဝၼ်းထိ 29/10/2023 ၸုမ်းဢူၺ်းလီ သၢမ်ပီႈၼွင်ႉၶဝ် ၶဝ်ႈယိုတ်းလႆႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ၊ ၵူၺ်းၵႃႈပႆႇပႃးတပ်ႉ မၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်း ပႃးၸဵမ်ၸၵၶ 16။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်လႄႈၶိူင်ႈမိၼ် မႅင်းမီႈ ယိုဝ်းလူင်းၸူးၼႂ်းဝဵင်းလႄႈဝၢၼ်ႈဢၼ်မီးၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈပၢႆႈ ၽေး တင်းၼမ်။ ၶမ်ႈၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈတပ်ႉ ၸၵၶ 16 မႃးတူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶူးဝဵင်း လႄႈဝၢၼ်ႈ တႅင်ႇယႅတ်ႈ ဢၼ်မီးတၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၾႆးလုၵ်ႉမႆႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 20 လင် ပဵၼ်ၽဝ်ႇ ယူႇယဝ်ႉ။ ဝတ်ႉ/ၵျွင်းၶမ်းဢၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေလုၵွႆ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဢၼ်မႃးပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၶမ်း ၽွင်းၸိူင်ႉၼၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇတႄႇဢဝ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးမွၵ်ႈ 3,000 ၵေႃႉဢၼ်ပိုင်ႈႁူမ်ႈဝႆႉယူႇတီႈဝတ်ႉ ၵျွင်းၶမ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းႁေႃ တေႃႇၼႃႈတပ်ႉၸၵၶ 16 ၶဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ႁူဝ်ႉၶႄတူဝ်–ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဢွၵ်ႇၵႂႃႇတၢင်းလႂ်၊ ၸႅတ်ႈတူၺ်းၼႂ်းၾူၼ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ်လႄႈ ဢမ်ႇပၼ်ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်း ၵိၼ်ၶဝ်ႈၸူးပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး။ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸၵၶ 16 ဢၼ်ယိုဝ်း လူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းၼၼ်ႉမႃးတူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းႁေႃၵမ်းသိုဝ်ႈယူႇသေတႃႉၵေႃႈယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵႄႈဝၼ်းထိ 28 ထိုင် 31 လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ယိုဝ်းမႃးတူၵ်းၼႂ်း ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵျွင်းၶမ်းၼၼ်ႉသေ လႆႈတၢႆ 3 ၵေႃႉ။ ၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ ယွၼ်ႉလိူတ်ႈဢွၵ်ႇၼမ်ပူၼ်ႉ လႄႈဢမ်ႇတၼ်းလႆႈယူတ်းယႃၶိုတ်းတၼ်း။ တင်ႈတႄႇလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊသဵင်ႈထိုင် ဝူင်ႈထူၼ်ႈၼိုင်ႈလိူၼ်ၸၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊ 2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိုပ်ႇဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းလႄႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၼႂ်းဝဵင်းပႃးၸဵမ်ဝၢၼ်ႈႁိမ်း ႁွမ်း။ ဝၼ်းထိ 7/1/2024 မႃးၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉၸင်ႇႁုပ်ႈယိုတ်းလႆႈတပ်ႉမၢၼ်ႈၸၵၶ 16 လႄႈ လၢႆလၢႆတပ်ႉၸိူဝ်းမီးတၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼၼ်ႉ။ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၺႃးလုတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်း ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇတိုၵ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၽွင်း ပၢင်တိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 17 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 27 လႄႈႁိူၼ်း/တိုၵ်းလုၵွႆ 165 လင်ပၢႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်လႄႈၵွင်ႈယိုဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ဝၼ်းထိ 28/10/2023 ထိုင် 3/1/2024 ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ဝၢၼ်ႈ/ပွၵ်ႉ ႁူဝ်ယွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းၶွင်လု သုမ်း/ၵွႆ 1 28.10.2023 ပွၵ်ႉ 1, ဝဵင်း သႅၼ်ဝီ ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ် ယူႇတီႈတပ်ႉၶဝ် ယိုဝ်းမႃး ၸၢႆး 2 ၵေႃႉ (ဢႃယု 40, လႄႈပႃႈတႂ်ႈ 10) ႁိူၼ်း 6 လင် 2 28.10.2023 ဝၢၼ်ႈၵွင်းႁေႃ၊ ပၢင်သဝ်းၵူၼ်း ပၢႆႈၽေး တီႈ ၵျွင်းၶမ်း တၢႆယွၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ် ယိုဝ်းမႃးတီႈပၢင် သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 8 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 60) ႁိူၼ်းၵူၼ်း မွၵ်ႈ 50 လင် 3 29.10.2023 ဝၢၼ်ႈၵွင်းႁေႃ၊ ပၢင်သဝ်းၵူၼ်း ပၢႆႈၽေး တီႈ ၵျွင်းၶမ်း တၢႆယွၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ် ယိုဝ်းမႃးတီႈပၢင် သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 6 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 54) 4 29.10.2023 ဝၢၼ်ႈၶူးဝဵင်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈ တႅၵ်ႇယႅၵ်ႈ ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇတီႈတပ်ႉ ၶဝ်ယိုဝ်း ႁိူၼ်း 20 လင် 5 31.10.2023 ဝၢၼ်ႈၵွင်းႁေႃ၊ ပၢင်သဝ်းၵူၼ်း ပၢႆႈၽေး တီႈ ၵျွင်းၶမ်း တၢႆယွၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ် ယိုဝ်းမႃးတီႈပၢင် သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 7 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 30) 6 1.11.2023 ပွၵ်ႉ 3 တၢႆယွၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင် ဢၼ်မႃးတူၵ်းသႂ်ႇ ႁိူၼ်းၽွင်းတိုၵ်ႉႁူမ်ႈ ၵၼ်ၵိၼ်ၶဝ်ႈ ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 3 မူင်း ဝၢႆးဝၼ်း ယိင်း 2 ၵေႃႉ (ဢႃယု 52, 24) ႁိူၼ်း 1 လင် 7 4.11.2023 မၢၼ်ႈၵွင်း ဢိူင်ႇၼမ်ႉၸလၢပ်ႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်း ၽွင်းပွၵ်ႈ ႁိူၼ်း တေမိူဝ်းဢဝ် သိူဝ်ႈၶူဝ်း ယၢမ်း ၵၢင်ဝၼ်း ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 30) ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 36), ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 8) 8 4.11.2023 ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇ မၢၵ်ႇ ၶိူင်ႈမိၼ် မႅင်း မီႈ 4 လမ်း ၶိူင်ႈ မိၼ်တိုၵ်း ၸႅတ်ႊ 2 လမ်း တင်းဝၼ်း တီႈဢေႇသုတ်း ႁိူၼ်း ၵူၼ်း 50 လင် 9 5.11.2023 ပွၵ်ႉ 3 မၢတ်ႇၸဵပ်းယွၼ်ႉ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၽွင်းသႂ်ႇ ၼမ်ႉမၼ်းလူတ်ႉ ၶိူင်ႈ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ 10 21.11.2023 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၸလၢပ်ႈ တၢႆယွၼ်ႉ မၢၵ်ႇ လူင်သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယၢမ်းတဵင်ႈဝၼ်း ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 33) ႁိူၼ်း 10 လင် 11 30.11.2023 ဝၢၼ်ႈၼွင်ၵေႃႈ ဢိူင်ႇၵုင်းၺွင်ႇ တၢႆယွၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ် မႃးတူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်း ၽွင်းတိုၵ်ႉၼွၼ်း လပ်း ယၢမ်းၵၢင် ၶိုၼ်း ၸၢႆး 2 ၵေႃႉ (ဢႃယု 54 လႄႈ 28), ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 53) ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 7), ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 2) ႁိူၼ်း 1 လင် 12 4.12.2023 ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵျွင်းၶမ်း တၢႆယွၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ် မႃးတူၵ်းၼႂ်း ပၢင် သဝ်းၵူၼ်း ပၢႆႈၽေး ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 60) ယိင်း 2 ၵေႃႉ 13 10.12.2023 ပွၵ်ႉ 1, ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 14) ႁိူၼ်း 10 လင် 14 18.12.2023 ဝၢၼ်ႈပဵင်းႁုင်း၊ ဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၵွၵ်ႇ တၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 14) ဝတ်ႉ/ၵျွင်း လုၵွႆ 15 23.12.2023 ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း 3 ၵေႃႉ ၵူၼ်းမိူင်း 6 ၵေႃႉ ႁိူၼ်း 15 လင် 16 2.1.2024 ဝၢၼ်ႈပၢင်လေႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း ၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း ၸၢႆး 3 ၵေႃႉလႄႈ ယိင်း 1 ၵေႃႉ ႁိူၼ်း 1 လင် 17 3.1.2024 ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတီႈၵျွင်းၶမ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၵွင်းႁေႃ ၻရူၼ်ႊ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၼႂ်း ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေးမွၵ်ႈယၢမ်းၵၢင် ဝၼ်းတဵင်ႈ ယိင်း 1 ၵေႃႉ ( ဢႃယု 16) ၵူၼ်းမူင်း 8 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈ တၢႆ 17 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 27 ၵေႃႉ တီႈဢေႇ သုတ်းႁိူၼ်း/တိုၵ်း 165 လင် ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမီးလွင်ႈလုတၢႆ/ မၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းၶွင်လုလႅဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်လူင်ၽွင်းပၢင်တိုၵ်း 1027 ၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉလႄႈၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ႁူမ်ႈၵၼ်လေႃႇတိုၵ်းႁူင်းပလိၵ်ႊ/ယႄး တီႈ ၼမ်ႉၾႃႈ/ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႊႁေႃႊ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/10/2023 လႄႈ သိုပ်ႇၶဝ်ႈ တိုၵ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်လူင် ၸွမ်းသၢႆသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် သႅၼ်ဝီ-ၼမ်ႉၾႃႈ/ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႊႁေႃႊ။ ၽွင်းယၢမ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၸွမ်းဝဵင်းၵုၼ်လူင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/10/2023 မၢၵ်ႇ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇလူင်းတၢင်းၶိူင်ႈမိၼ်တူၵ်းတီႈဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶူဝ် ၶၢင်ႈတၢင်းၶူဝ်ၵုၼ်လူင်ၵဝ်ႇ ၼိူဝ်မႄႈ ၼမ်ႉ ၶူင်း၊ မီးၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆလႄႈ ႁိူၼ်းလင်ၼိုင်ႈလုၵွႆ။ ၶူဝ်ၵုၼ်လူင်ၵဝ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ လုၵွႆယွၼ်ႉ မၢၵ်ႇလူင်ၽွင်ႈ။ ဝၼ်းထိ 31/10/2023 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇၶၢမ် ဢၼ်ယူႇတၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်းၵုၼ်လူင်ၵေႃႉ 1 တၢႆယွၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၶူဝ်လူင်ၵုၼ်လူင်မႂ်ႇၼႆႉ ၶႄႇၸွႆႈၵၢၼ်ငိုၼ်းသေၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း၊ ယဝ်ႉတူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2023၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ပၢင်ပိုတ်ႇၶူဝ်မႂ်ႇတႄႉၸၼ်ၶပ်ႉမၢႆဝႆႉၼႂ်းလိူၼ် ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2023 ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း 1027 လႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပိုတ်ႇ။ ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်လူင် ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ဝၢၼ်ႈ/ပွၵ်ႉ ႁူဝ်ယွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းၶွင်လု သုမ်း/ၵွႆ 1 30.10.2023 ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶူဝ် တၢႆယွၼ်ႉ သိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈ မိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇ ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 30 ပၢႆ) ႁိူၼ်း 1 လင် 2 31.10.2023 ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇၶၢမ် တၢႆယွၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ ၽွင်းယူႇၼႂ်းလၢၼ်ႉၶဝ်ႈၽၵ်း ယၢမ်း 8 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 13) လၢၼ်ႉၶဝ်ႈၽၵ်း1 ဢၼ် ႁူမ်ႈ တၢႆ 2 ၵေႃႉ တိုၵ်း 2 လင် ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမီးလွင်ႈလုတၢႆ/ မၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းၶွင်လုလႅဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၽွင်းပၢင်တိုၵ်း 1027 တင်ႈတႄႇ ဝၼ်းထိ 27/10/2023 မီးပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႂ်းၵႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈ ၼွင်ႉတီႈလၢၼ်ႇ/ၵဵတ်ႊ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈ-မူႇၸေႈ တီႈႁူဝ်ပိုၵ်ႉ ဢၼ်ယူႇတၢင်းႁွင်ႇဝဵင်း လႃႈသဵဝ်ႈ ႁၢင်ႇၵႆမွၵ်ႈ 10 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ လႄႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈ-မိူင်းယေႃ ဢၼ်ယူႇတၢင်း ဢွၵ်ႇဝဵင်း။ ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇလၢမ်းၽႄႈၸူးဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇတၢင်းႁွင်ႇလႄႈတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်း ပႃးၸဵမ်ဢိူင်ႇမိူင်း ၵႅတ်ႈ ႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉၶူင်း တီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉတင်းၼမ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇ မၢၵ်ႇလႄႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း ၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းလႄႈ ၽၢႆႇတၢင်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉၶဝ် ႁုပ်ႈယိုတ်းလႆႈဢိူင်ႇမိူင်းၵႅတ်ႈလႄႈမိူင်းယေႃ မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ သေ ၵိုတ်းၵၢၼ်လေႃႇတိုၵ်းမၼ်းၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း လႄႈသိုပ်ႇဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတေႃႇထိုင်ၸဝ်ႉလိူၼ် ၸၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊ 2024။ တင်ႈ တႄႇဝၼ်းထိ 27/10/2023 ထိုင် ဝၼ်းထိ 7/1/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇတီႈတိူင်းသိုၵ်း ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်း ဢွၵ်ႇ မၼ်းလႄႈတပ်ႉမၼ်းဢၼ်မီးၼႂ်းဝဵင်း ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၵ်ႇလႄႈ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ 18 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 6 ၵေႃႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းယေး/တိုၵ်း 40 လင်လုၵွႆ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇႁိမ်းႁွမ်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းလႃလီ ယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းတၢႆၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း။ တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 3/11/2023 ထိုင် 16/12/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 7 ၵေႃႉၸိူဝ်းဢွၵ်ႇပႆၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းဢမ်ႇၼၼ် ၶီႇလူတ်ႉ ၶိူင်ႈ၊ ၵေႃႉၼိုင်ႈတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပွင်ႈလႄႈ 6 ၵေႃႉၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ပႃးၸဵမ်ၵူၼ်းဢၼ်မီးတၢင်းပဵၼ်ပၢႆးၸႂ် သေႁႃသင်သိင်ၼႂ်းၵူၺ်ယုၵ်းယၢၵ်း ၼႂ်းပွၵ်ႉ 3။ တင်ႈတႄႇ တႄႇမီးပၢင်တိုၵ်း 1027 တေႃႇထိုင်ပေႃးမီးၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ၼႂ်းဝၼ်းထိ 11/1/2024 ၼၼ်ႉမီး ၵူၼ်းမိူင်း 20,000 ပၢႆၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်းလႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပိုင်ႈႁူမ်ႈ ၸွမ်း ဝတ်ႉ/ၵျွင်း/ ၵျွင်းၽြႃးၶရိယၼ်ႊ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ဢွၼ် ၵၼ်ပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းယဝ်ႉၵူၺ်းၵိုတ်းမွၵ်ႈ 500 ၵေႃႉၵူၺ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်လႄႈၵွင်ႈယိုဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 27/10/2023 ထိုင် 7/1/2024 ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ဝၢၼ်ႈ/ပွၵ်ႉ ႁူဝ်ယွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းၶွင်လု သုမ်း/ၵွႆ 1 27.10.2023 ပွၵ်ႉ 5, ဝဵင်းလႃႈ သဵဝ်ႈ တၢႆယွၼ်ႉတၢင်း ပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ် ၽွင်း လႆႈယိၼ်း သဵင်ၵွင်ႈ လူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 10 ၵၢင်ၶိုၼ်း ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 68) 2 3.11.2023 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပွင်ႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆ ၽွင်းဢွၵ်ႇ တၢင်းလုၵ်ႉမိူင်းယႆ ၵႂႃႇလႃႈသဵဝ်ႈ ၶၢဝ်း ယၢမ်းမွၵ်ႈ 4-5 မူင်း ႁူဝ်ၶမ်ႈ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 26) 3 4.11.2023 ဝၢၼ်ႈပၢင်ႁုင်း တၢႆယွၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ် မႃးတူၵ်းၼႂ်းသွင်ႇ ၾႆး၊ ၼၢင်းၵေႃႉတၢႆ ၼၼ်ႉပဵၼ်မႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႅင် ဢၼ် ဢႃယုၸင်ႇ ႁႃလႆႈ 2 လိူၼ် ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 38) ႁိူၼ်း 1 လင် 4 9.11.2023 ဝၢၼ်ႈမၢၼ်ႈ မွၼ်း ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်း သင်သေ သိုၵ်း မၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ် ဢဝ် ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း တဵင်ႈ ၸၢႆး 2 ၵေႃႉ (ဢႃယု မွၵ်ႈ 30) ႁိူၼ်း 1 လင် 5 9.11.2023 ဝၢၼ်ႈဝဵင်းထၢၼ် ဢိူင်ႇမိူင်းတၢင်ႈ တၢႆယွၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်း မၢၼ်ႈဢၼ် ယိုဝ်း ၶၢဝ်းယၢမ်း မွၵ်ႈ 7 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ၽွင်းတိုၵ်ႉႁုင်ၶဝ်ႈၽၵ်း ၼႂ်းပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ယိင်း 3 ၵေႃႉ (ဢႃယု 12, 40 လႄႈ 60) တိုၵ်းဝတ်ႉ/ ၵျွင်း 1 လင် လႄႈ ႁိူၼ်း 4 လင် 6 14.11.2023 ပွၵ်ႉ 5, ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ် ပၵ်းတပ်ႉ ႁိမ်းႁူင်း ႁဵၼ်းၸၼ်ႉၵၢင် မၢႆ 6 ၼၼ်ႉယိုဝ်း ၶီႇ လူတ်ႉၶိူင်ႈ ၸၢႆး 2 ၵေႃႉ (ဢႃယု 20-30) 7 15.11.2023 ဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၵႅင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ် ၶိူင်ႈ မိၼ် တိုၵ်းပွႆႇ မၢၵ်ႇတူၵ်းႁိမ်းထဵင်ႁႆႈ ယၢမ်း 3 မူင်းဝၢႆး ဝၼ်း၊ ၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉ တၢႆၵမ်းလဵဝ် ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႉ ႁႅင်းသေလႆႈလု သဵင်ႈ ၽွင်းယူတ်း ယႃတူဝ်ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ယိင်း 2 ၵေႃႉ (ဢႃယု 40 လႄႈ 50) သုမ်ႉထဵင် ႁႆႈ 1 လင် 8 16.11.2023 ပွၵ်ႉ 3 ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းတၢႆ ၽွင်းႁႃ သွၵ်ႈတဝ် ၼႂ်းၵူၺ်း ယုၵ်းယၢၵ်းၽွင်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 4 မူင်း ဝၢႆးဝၼ်း။ ပဵၼ်ၵူၼ်း ဢၼ်မီးတၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်ဢမ်ႇပေႃး ၶႅမ်ႉ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယုမွၵ်ႈ 40) 9 18.11.2023 ပွၵ်ႉ 1 ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းတၢႆ ၽွင်းဢွၵ်ႇ ၼွၵ်ႈ ႁိူၼ်းယၢမ်း ၵၢင်ၶမ်ႈ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 38) 10 23.11.2023 မၢၼ်ႈပၢတ်ႈ ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေတၢႆ ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 8 မူင်း ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 41) 11 30.11.203 ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼႃး ဢိူင်ႇၼမ်ႉပွင်ႈ ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ် မႃးတူၵ်း ၼႂ်းသူၼ် ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈ ဢမ်ႇမီးပၢင် တိုၵ်းသင် ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 27) 12 2.12.2023 ဝၢၼ်ႈလူင် တူၺ် ဢိူင်ႇမိူင်း ယေႃ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ် ၶိူင်ႈ မိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇ မၢၵ်ႇ 500 ပွင်ႊ လူင်း၊ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်း သင် ယိင်း 2 ၵေႃႉ ယိင်း 1 ၵေႃႉ ႁိူၼ်း 11 လင် 13 12.12.2023 ပွၵ်ႉ 4 ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ်ယိုဝ်းတၢႆ ၽွင်းၶီႇလူတ်ႉၶိူင်ႈ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း လူင် ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 40) 14 16.12.2023 ပွၵ်ႉ 12 ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းတၢႆ ၽွင်းၶၢမ်ႈ ၶူဝ် A.D. ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 44) 15 21.12.2023 ဝၢၼ်ႈဢီႇၼၢႆး မၢတ်ႇၸဵပ်းယွၼ်ႉ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်း မၢၼ်ႈဢၼ်တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်း 2 လင် ၽွင်းၵၢင်ၼႂ် မွၵ်ႈ 9 မူင်း၊ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်း သင် ယိင်း 2 ၵေႃႉ (ဢႃယုမွၵ်ႈ 30), ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု ပႃႈတႂ်ႈ 10) ႁိူၼ်း 2 လင် 16 23.12.2023 ဝၢၼ်ႈပၢင်မၢတ်ႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၽွင်းလုၵ်ႉ တီႈဝၢၼ်ႈပၢႆႈၽေး သိုၵ်း ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် မွၵ်ႈ 7 မူင်း ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 50) 17 29.12.2023 ဝၢၼ်ႈဢီႇၼၢႆး ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ် ယိုဝ်း ယၢမ်း 11 မူင်း ၵၢင်ၼႂ် ၽွင်းပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်း ယိင်း 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 33) 18 5.1.2024 ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇၶီႈၼူ မၢၵ်ႇလူင် လုၵ်ႉ တၢင်း တိူင်းသိုၵ်း ၸဵင်ႇ ႁွင်ႇဝၼ်း ဢွၵ်ႇမႃး၊ ၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈ ဢမ်ႇမီးပၢင် တိုၵ်း သင်ၶၢဝ်း ၼၼ်ႉ ႁိူၼ်း 2 လင် ၾႆးမႆႈ 19 7.1.2024 ဝၢၼ်ႈမိူင်းယေႃ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်း ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 4 ၵေႃႉလႄႈၼၢင်း ယိင်း 1 ၵေႃႉ ႁိူၼ်း 20 ႁူမ်ႈ တၢႆ 24 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 7 ၵေႃႉ ႁိူၼ်း/တိုၵ်း 43 လင် ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 6-13/12/2023 ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ဝၢၼ်ႈ/ ပွၵ်ႉ ႁူဝ်ယွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း 1 6.12.2023 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၵႅၼ် ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈၶမယ 507 ဢၼ်ၾင်ဝႆႉ ႁိမ်း တပ်ႉၶဝ် ၽွင်းၵႂႃႇႁႃ ၽိုင်ႈ ၼႂ်းထိူၼ်ႇ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု 18) 2 13.12.2023 ဝၢၼ်ႈတွင်ၼဝ်ႈ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၾင် လိၼ် ၽွင်းၵႂႃႇ တႅပ်းမႆႉ ၼိူဝ်လွႆ ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ (ဢႃယု22) ႁူမ်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း 2 ၵေႃႉ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66 99 246 5673/ +66 94 728 6696 Signal (တႆး, ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် 66 99 289 6080 Signal (မၢၼ်ႈ) Download PDF files >>> Shan Burmese English

['လိၵ်ႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ', 'ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2024-03-15T07:33:54

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b5%e1%80%b0%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%80%ad%e1%80%b0%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%9e%e1%81%a2%e1%80%99%e1%80%ba%e1%81%b8%e1%82%84%e1%82%88%e1%80%9d%e1%80%b5%e1%80%84%e1%80%ba/

ၵူၼ်းမိူင်းသၢမ်ၸႄႈဝဵင်းၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး ဝၼ်းထိ 15/3/2024 ၵူၼ်းမိူင်းသၢမ်ၸႄႈဝဵင်းၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ ၵျွၵ်းမႄးၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တင်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈၾင်ႇၼမ်ႉ ပိူဝ်ႈတႃႇႁူမ်ႈၸတ်းပၢင်ယွၼ်းသူးပၼ်မႄႈၼမ်ႉသေ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆ ၼႂ်းတိုဝ်ႉတၢင်းဝၼ်း ႁူမ်ႈၵၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/3/2024 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 200 ၼႂ်းထုင်ႉဢိူင်ႇၼမ်ႉမ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၶွၼ်ႈတုမ် ၵၼ်တီႈၾင်ႇၼမ်ႉမ ယိပ်းတင်းပၢႆႉဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ “ယွၼ်းသူးႁႂ်ႈမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆးႁဝ်းလႆလွတ်ႈလွတ်ႈ လႅဝ်းလႅဝ်းၵိုၵ်းၵမ်ႇၾႃႇသေၵမ်း”၊ ႁႂ်ႈမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆးလႆလွတ်ႈလႅဝ်းသေၵမ်း”၊ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း လွတ်ႈလႅဝ်းသေၵမ်း”ၸိူဝ်းၼႆႉ တင်းၾၢႆႇတႆးလႄႈၾၢႆႇမၢၼ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယင်းဢွၼ် ၵၼ် ၸတ်းပၢင်ယွၼ်းသူးပၼ်မႄႈၼမ်ႉတၢမ်ၾိင်ႈထုင်း သေပွႆႇပႄးလွင်ႈ ၼမ်ႉပိူဝ်ႈပဵၼ်ပိူင်ၾၢင်ႁၢင်ႈသၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉမ ဢၼ်လႆသူႇၸူးၼမ်ႉပွင်ႈ လႄႈၶဝ်ႈၸူးၼမ်ႉတူႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းထုင်ႉၼမ်ႉမၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈဢွင်ႈပၢင်ၵုမ် ၵူၼ်းမိူင်းၼမ်ႉမ တီႈၾင်ႇၼမ်ႉမ လွင်ႈပႄးႁႂ်ႈၼမ်ႉမ လႆလွတ်ႈလႅဝ်းတႃႇသေႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးၵေႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႄႈၵူၼ်းၼုမ်ႇမွၵ်ႈ 30 ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈၾင်ႇမႄႈၼမ်ႉတူႈ ယိပ်းတင်းပၢႆႉဢၼ်ၼိုင်ႈသေ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆးတင်း မူတ်းလႄႈ ၼိူဝ်မႄႈတူႈ။ ၼမ်ႉတူႈၼႆႉ ပဵၼ်မႄႈၼမ်ႉလမ်ႇလွင်ႈလူင်မႄႈၼိုင်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈပိုင်ႈ ဢိင်ၸႂ်ႉပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇမႃးလႄႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ။ မႄႈၼမ်ႉလၢႆသၢႆလႆႈတိုၼ်ႈၶိုၼ်ႈမႃး ယွၼ်ႉၵၢၼ်သိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလၢႆလၢႆလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် မီးၵၢၼ်တိုၵ်းတေႃးၵၼ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၸွမ်းသၢႆမႄႈ ၼမ်ႉတူႈသေတႃႉ လွင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆယႂ်ႇလူင်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ တႄႉယင်းတိုၵ်ႉ သိုပ်ႇၵေႃႇသၢင်ႈယူႇ- မိူၼ်ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်တီႈဝၢၼ်ႈတိၼ်လွႆ/တွင်ႇၶျေႇ၊ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး လႄႈၽၢႆၼမ်ႉတူႈ တီႈဝၢၼ်ႈတႃႈတေႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ။ တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်ၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 100 ၵေႃႉၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈၾင်ႇၶူင်းသေ ႁူမ်ႈၶုၵ်း ထူပ်းထိုင် ၼႂ်း ဝၼ်းႁူမ်ႈၵၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ (The International Day of Action for Rivers) ယူႇယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးလိူၼ် @egel69 (Telegram) ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66 99 246 5673/ +66 94 728 6696 Signal (တႆး, ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် 66 99 289 6080 Signal (မၢၼ်ႈ) Download PDF files >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2024-03-08T04:10:09

https://shan.shanhumanrights.org/maesai-river-pollution-likely-caused-by-expanded-gold-mining-in-eastern-mong-hsat/

ၼမ်ႉမႄႈသၢႆဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ၸၢင်ႈပဵၼ်ယွၼ်ႉၵၢၼ်သိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းၶမ်း တၢင်းၸဵင်ႇဢွၵ်ႇ မိူင်းသၢတ်ႇ

ၼမ်ႉမႄႈသၢႆဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ၸၢင်ႈပဵၼ်ယွၼ်ႉၵၢၼ်သိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းၶမ်း တၢင်းၸဵင်ႇဢွၵ်ႇ မိူင်းသၢတ်ႇ လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် တင်ႈတႄႇၵၢင်လိူၼ်ၸၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊ 2024 မႃး ၵူၼ်းမိူင်းမႄႈသၢႆဢၼ်ယူႇမိူင်းထႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ် ထႆး-တႆး လႆႈၾၢင်ႉႁၼ်မႅၼ်ႈမႄႈၼမ်ႉသၢႆ ဢၼ်လႆလေႃႇလဵင်ႉပၼ်ၸႄႈဝဵင်းမႄႈသၢႆၼၼ်ႉ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၶုၼ်ႇပဵၼ်သီၶၢဝ်မႃး။ ၽႅၼ်ႇတီႈတႄႉ ၼႄဝႃႈ ၼႆႉၸၢင်ႈပဵၼ်ယွၼ်ႉၵၢၼ်သိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းၶမ်း တၢင်းၸဵင်ႇဢွၵ်ႇမိူင်းသၢတ်ႇ ဢၼ်ယူႇတွၼ်ႈတၢင်းၼိူဝ်မႄႈသၢႆ ႁၢင်ႇၵႆၵၼ် 30 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ၊ လွင်ႈၼႆႉထုၵ်ႇလီပႂ်ႉထတ်းထွင်တူၺ်းၼမ်ႉဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်ၵွင်ႉၶိုတ်းၶိုတ်းၸမ်ၸမ်ယူႇ။ မိူဝ်ႈပီ 1999-2001 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းဝ 16,000 ၸိူဝ်းယူႇတၢင်းမိူင်းတႆး ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ၺႃးသိုၵ်း ဝ UWSA တဵၵ်းၸႂ်ႉၶၢႆႉလူင်းမႃးယူႇတၢင်းထုင်ႉဢိူင်ႇထလၢင်းၼႆႉ။ ၼႂ်းၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းဝ 126,000 ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇ၊မိူင်းတူၼ်လႄႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းၸႃႇတိ 1,200 တႄႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးတႆး ၸိူဝ်းၺႃးလိုပ်ႈႁႂ်ႈၶၢႆႉဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ- ၵမ်ႈၼမ်ဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈမႃးယူႇသဝ်းဝႆႉတီႈပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးလွႆၵေႃႇဝၼ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး။ ထိူၼ်ႇၶိူဝ်းတူၼ်ႈမႆႉ တူၼ်ႈတွၵ်ႇၵေႃႈ ၺႃးတီႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉသေ ဢဝ်တူၼ်ႈယၢင်တင်မႃးၽုၵ်ႇတႅၼ်းတၢင်ပႅတ်ႈ။ ၼမ်ႉၶုၼ်ႇသီၶၢဝ် ဢၼ်ႁၼ်ပႅၵ်ႇပိူင်ႈဝႆႉ ၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်ၸၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊ 2024 သၢၼ်ဢၼ်ပဵၼ်ၵွင်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်း မိူၼ် Cyanide ၵေႃႈဢဝ်မႃးၸႂ်ႉတိုဝ်းသုၵ်ႈသီဢဝ်ၶမ်း တီႈထၢင်ၶုတ်းၶမ်း မႄႈၸူၵ်ႉ- မိူဝ်ႈပီ 2021 ၼၼ်ႉၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၶွၼ်ႉတဝ်ႉလီသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႂ်ႈၸၢဝ်းၶႄႇၸုမ်းၶုတ်းၶမ်းၶဝ်ဢဝ်ၸၢၵ်ႈၶုတ်းၶမ်းၸွမ်းၼိူဝ်လွႆ ဢၼ်မီးတၢင်းတူၵ်းဝၢၼ်ႈမႄႈၸူၵ်ႉ။ သၢၼ်ၵွင်ႉဢၼ်လႆဢွၵ်ႇမႃးတီႈၵၢၼ်သုၵ်ႈသီၶမ်းၼၼ်ႉ လႆၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးသင်ထတ်းထွင် ၼၼ်ႉ သေလႆၶဝ်ႈၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉသၢႆ။ မိူင်းၵၢၼ်းလႄႈၼႃးယၢဝ်း – မိူဝ်ႈၼႂ်းႁၢင်ပီ 2022 ၼၼ်ႉသိုၵ်းဝ UWSA ၸၢဝ်းၶႄႇၸုမ်း ၶုတ်းၶမ်းၶဝ် ႁူဝ်ၵူၼ်းၼပ်ႉႁဵင် ဢဝ်ၸၢၵ်ႈၶုတ်းၶမ်း ၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉသၢႆ ၼႂ်းမိူင်းၵၢၼ်း။ လွႆလၢႆလၢႆလုၵ်ႈၵေႃႈ ၺႃးၵူၼ်ႇပင်းလူင်း ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင် ဢဝ်ယဵၼ်းပဵၼ်ၼွင်သူၺ်း/သုၵ်ႈသီၶမ်းယႂ်ႇလူင်သေ ၼမ်ႉသုၵ်ႈၼမ်ႉႁင်ႈမၼ်းလႆလူင်းသူႇမႄႈၼမ်ႉႁိမ်းႁွမ်း။ မိူဝ်ႈႁၢင်ပီ 2023 ၼၼ်ႉ လွင်ႈၶုတ်းၶမ်းလႆႈသိုပ်ႇ ၽႄႈလၢမ်းၶိုၼ်ႈၵႂႃႇ ၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉသၢႆ တွၼ်ႈတၢင်းၼိူဝ် ႁိမ်းၼႃးယၢဝ်း။ မိူဝ်ႈၼႂ်းၸဝ်ႉလိူၼ်ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ 2023 ၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ်သဵၼ်ႈသၢႆတၢင်း ရူတ်ႊ/ၵႃး 6 လေႃႉ တေႃႉတၢင်ႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မႂ်ႇၸၢဝ်းၶႄႇ 1,000 ပၢႆ ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်းလုၵ်ႉတၢင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းသေ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶုတ်းၶမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ Download Update : English Thai Burmese Shan

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2024-02-27T10:50:15

https://shan.shanhumanrights.org/over-6000-flee-sac-airstrikes-shelling-arson-extrajudicial-killing-and-gang-rape-in-mong-mit-northern-shan-state/

ၵူၼ်းမိူင်း 6,000 ပၢႆပၢႆႈၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း၊ ဢဝ်ၾႆးၽဝ် ႁိူၼ်း ၵူၼ်း မိူင်း၊ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းႁၢမ်းပၵ်းႁၢမ်းပိူင်လႄႈ ၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်းပဵၼ်မူႇ ၼႂ်းမိူင်း မိတ်ႈ ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 27/2/2024 ၵူၼ်းမိူင်း 6,000 ပၢႆပၢႆႈၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း၊ ဢဝ်ၾႆးၽဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း၊ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းႁၢမ်းပၵ်းႁၢမ်းပိူင်လႄႈ ၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်းပဵၼ်မူႇ ၼႂ်းမိူင်းမိတ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈလႄႈဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်း 6,000 ပၢႆဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း သေပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 27 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 12 ၵေႃႉလႄႈ ၸုတ်ႇၽဝ်ပိုၼ်ႉတီႈၵႂၢင်ႈယႂ်ႇလူင်ၼႂ်းဝဵင်းတင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 1/1/2024 ထိုင် 2/2/2024။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၺႃးၶႃႈတၢႆၼၼ်ႉ တႃႇ 17 ၵေႃႉပဵၼ်ႁွႆးမိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် (တပ်ႉမ) (99) ၶႃႈႁႅမ်၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼႆႉ လုၵ်ႉတၢင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) သေၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းမိတ်ႈ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 2/1/ 2024 ဝၢႆးသိုၵ်းၶၢင် KIA, တႅဝ်းႁူမ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်မိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉ All Burma Students’ Democratic Front (ABSDF), တပ်ႉၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF, လႄႈသိုၵ်းတဢၢင်း (ပလွင်ႈ/လွႆ) TNLA တႄႇပၢင်တိုၵ်းႁႃတၢင်းတေၶဝ်ႈယိုတ်းဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼႆႉ ယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ ၵိုၵ်းၼႂ်း ႁိူၼ်းဢမ်ႇၼၼ်ယိုဝ်းတၢႆ တီႈၼႂ်းထိူၼ်ႇ၊ ဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽဝ်၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇသွင်ၵေႃႉၺႃးပၢတ်ႇၶေႃးတႅပ်းႁူဝ်။ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃး ၵၼ်ႉၸၼ်ပဵၼ်ၽုင် ဢွၼ်တၢင်းတေယိုဝ်းမၼ်း ၼၢင်း တၢႆ- 1 ၼႂ်း 3 လွင်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်းပဵၼ်ၽုင်ၼႆႉ ပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင်/ တပ်ႉမ 99 မႃးထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းယူႇ ၼႂ်းမိူင်း မိတ်ႈ ၵေႃႉပူၼ်ႉပႅၼ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉၸုမ်းလူင် (တပ်ႉမ) (99) ၼႆႉယင်းၶဝ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းသေဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ် ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈဝူင်းၵႂၢင်ႈထႅင်ႈ၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 150 လင်ပၢႆၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼႆႉဢဝ်ၾႆး ၸုတ်ႇၽဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ဝၢႆးၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်ထွႆထွၼ်ဢွၵ်ႇဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/1/2024။ ၵူၼ်းမိူင်း 4,000 ပၢႆ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းပိုင်ႈႁူမ်ႈယူႇၸွမ်းသၢႆဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ၊ ၸွမ်းႁႆႈၼႃးလႄႈၼႂ်းထိူၼ်ႇမိူင်းမိတ်ႈသေ တႃႇႁူဝ်ၵူၼ်းထႅင်ႈမွၵ်ႈ 2,000 ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးၶဝ်ႈၵႂႃႇ တၢင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတ လေး) ပၢင်ႇဢူးလူင်လႄႈၵျွၵ်းမႄး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈသဵင်ႈလိူၼ် ၸၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊၼၼ်ႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်လူင်းယဝ်ႉသေတႃႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတႄႉ ပႆႇႁတ်း ဢွၼ်ၵၼ် ပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၽႂ် ႁိူၼ်းၽႂ် ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် (တပ်ႉမ) (99) ၼႆႉယင်းတိုၵ်ႉယူႇသဝ်းၸွမ်းတိုၵ်းႁိူၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းဝႆႉယူႇ။ မိူင်းမိတ်ႈၼႆႉ ၵွပ်ႈပဵၼ်မိူင်းဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတၢင်းပၢႆးတိုၵ်းသေ သမ်ႉပဵၼ်မိူင်းဢၼ်မီးၵၢၼ် ၶုတ်းမိူင်ႁႄႊ လႄႈ ပဵၼ်ၽၵ်းတူဢၼ်လုၵ်ႉမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇသူႇၸူးထိုင်ဝဵင်းလိူဝ်ႇ၊ ၵွပ်ႈၼၼ်တႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေလူတ်းယွၼ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၶဝ်ၼၼ်ႉမိူဝ်ႈလဵဝ် တိုၼ်းပႆႇႁၼ်သၢႆငၢႆမၼ်း။ ၼႃႈတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇမိူင်းမိတ်ႈ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်မီးၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းသၢင်ႈၽၢႆၼမ်ႉမၢဝ်း 3-ပဵၼ် ၶူင်းၵၢၼ် ၾႆးၾႃႉႁႅင်းၼမ်ႉ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႆႈၸႂ်ႉငိုၼ်းတိုၼ်း/ထုၼ်း 1.5 ႁဵင်လၢၼ်ႉဝႆႉ ၼႂ်းပီ 2023 သေ ၽႂ်ႁူမ်ႈ လူင်းတိုၼ်းလၢႆလၢႆၼႆ ယင်းပႆႇမီးလွင်ႈပိုတ်ႇၽိူၺ် ဝၢႆးၶွမ်ႊပၼီႊ EDF မိူင်းၾရင်ႊသဵတ်ႊ ထွၼ်တူဝ် ဢွၵ်ႇ တီႈ ၶူင်ၵၢၼ်မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2021 ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ/ဢၢမ်း ၼၢတ်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်း။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း၊ သွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း လႄႈဢဝ် ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်တႄႇၼႃႈသိုၵ်းတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ မိူဝ်ႈၸဝ်ႉလိူၼ်ၸၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/1/2024 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းၶၢင် KIA, သိုၵ်းလုၵ်ႁဵၼ်း ABSDF, တပ်ႉၵႅတ်ႇ ၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ႁူမ်ႈၵၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းပၢၵ်ႇပၢႆ ၶဝ်ႈတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 276 ဢၼ် ပၵ်း တပ်ႉဝႆႉႁိမ်းဝၢၼ်ႈပၢတ်ႈ ဢၼ်ယူႇၼႃႈတၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ႁၢင်ႇၵႆဝဵင်းမွၵ်ႈ 12 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ။ ဝၼ်းထိ 2/1/2024 သမ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်းၶဝ်ႈယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈဝၢၼ်ႈ ၸၢင်ႈၵၢင်ႇ ၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉမိတ်ႈ ယူႇၼႃႈတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇ ဝၼ်းဢွၵ်ႇ ႁၢင်ႇၵႆဝဵင်း မွၵ်ႈ 5 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းဝႆႉႁိမ်းဝဵင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တွပ်ႇၶိုၼ်းၼႆသေဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ၶဝ် ယိုဝ်းလူင် ၵႂႃႇၵူႈႁူး ၵူႈ တၢင်း၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတၢင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇၵေႃႈၶဝ်ႈမႃးထႅမ်ႁႅင်းထႅင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 2/1/2024 ဝၢႆးဝၼ်း ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 99 ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းမွၵ်ႈ 200 ပႃးတင်းရူတ်ႊ/ ၵႃးသိုၵ်းသၢမ်လမ်းသေ ၶဝ်ႈမႃးမိူင်းမိတ်ႈ၊ မႃးၸႅၵ်ႇပဵၼ်လၢႆၸုမ်းယဝ်ႉမၢင်ၸိူဝ်းၵႂႃႇယူႇၼႂ်းဝဵင်း လႄႈမၢင်ၸိူဝ်းၵႂႃႇတူင်ႉၼိုင်ၸွမ်းသၢႆ မႄႈၼမ်ႉမိတ်ႈ။ တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 3-9/1/2024 မႃးသိုၵ်းပလွင်ႈ/လွႆ တႄႇပိုတ်ႇယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်း မိူင်းမိတ်ႈသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းလႄႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းတွပ်ႇၶိုၼ်းယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလုၵွႆပႃးထႅင်ႈလၢႆလၢႆလင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 8/1/2024 ၼၼ်ႉသိုၵ်းၶၢင် KIA, သိုၵ်းလုၵ်ႁဵၼ်း ABSDF, တပ်ႉၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ႁူမ်ႈၵၼ် ႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်တပ်ႉၶလယ 276 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶွႆႈ/မျိတ်ႉၸူင်ႇ ဢၼ်ယူႇတၢင်းႁွင်ႇဝဵင်း မိူင်း မိတ်ႈ ႁၢင်ႇၵႆမွၵ်ႈ 20 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ၊ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈမႄႈၼမ်ႉမၢဝ်းလႄႈ ၼမ်ႉမိတ်ႈမႃးၶွႆႈၵၼ် ၼိူဝ်လႅၼ် လိၼ်ၸႄႈဝဵင်းမၢၼ်ႈပဵင်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11-12/1/2024 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇတီႈတပ်ႉၶဝ်ႁိမ်းဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈသေသိုပ်ႇ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းၵႂႃႇၼႃႈတၢင်းႁွင်ႇ ၵူႈၸွၵ်ႉၵူႈၸဵင်ႇ၊ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 2 ၵေႃႉတၢႆ၊ ဢွၼ်ႇၸၢႆးၵေႃႉ 1 မၢတ်ႇၸဵပ်းယဝ်ႉတိူဝ်ႉၺႃးဝတ်ႉ/ၵျွင်းလင်ၼိုင်ႈလုၵွႆ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢုင်းၵျေႃးမႂ်ႇလုၵွႆပႃး 10 လင် ။ ဝၼ်းထိ 18/1/2024 ဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းၶၢင် KIA၊ သိုၵ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း ABSDF၊ တပ်ႉၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ႁူမ်ႈၵၼ်ၶဝ်ႈတိုၵ်းတပ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်တိုၵ်း (ပိဝ်ႇႁႃႇ) သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးတၢင်းၸၢၼ်း ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ လႄႈႁူင်းပလိၵ်ႊမၢၼ်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ၵျႅတ်ႊတိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၸွမ်းဝဵင်း ပွႆႇလူင်ၵႂႃႇၵႃႈဝႃႈၵႃႈပဵၼ် တွပ်ႇတႅၼ်းသေ ႁဵတ်းၵူၼ်းမိူင်းၸၢႆးၵေႃႉ 1 တၢႆ၊ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉ 1 မၢတ်ႇ ၸဵပ်းပႃးတင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇထႅင်ႈ 4 ၵေႃႉ၊ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးဝတ်ႉဝႃး 2 လင်လႄႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်း မိူင်း 20 လင်လုၵွႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/1/2024 ၼၼ်ႉသိုၵ်းၶၢင် KIA လႄႈၸုမ်းဢူၺ်းလီမၼ်း ၶဝ်ႈႁုပ်ႈယိုတ်းႁူင်းပလိၵ်ႊမိူင်းမိတ်ႈ။ ၶမ်ႈၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 7 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢတ်ႇမိူင်း မိတ်ႈၺႃးၾႆးမႆႈပဵၼ်ၽဝ်ႇ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈလုၵွႆသုမ်းပႃးထႅင်ႈ တင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ၾႆးမႆႈ ႁိုင်လၢႆၸူဝ်ႈမူင်း။ ၽွင်းတဵင်ႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ႈ ၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ပွၵ်ႉပိၼ်ႇတၼ်ႇ သေ ၵႂႃႇၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း 40 ႁိူၼ်း ၸိူဝ်းဢၼ် ၸဝ်ႈႁိူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇသၢၼ် ၸိူဝ်းပဵၼ် ၾူၼ်ႊ၊ ဢိၼ်ႊတိူဝ်ႊၼႅတ်ႊၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဝၼ်းထိ 20/1/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမွၵ်ႇလူင်းၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်း မိူင်း တၢႆ 6 ၵေႃႉ ပႃးတင်းၼၢင်းယိင်း 4 ၵေႃႉ။ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းၶၢင် သိုပ်ႇလၢမ်းထိုင်ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈလႄႈႁိမ်းႁွမ်းထိုင် ဝၼ်းထိ 27/1/2024 တေႃႇထိုင်ၸုမ်းဢူၺ်းလီသိုၵ်းၶၢင်ၺႃးမိပ်ႇဢီးႁႂ်ႈထွၼ်ဢွၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈၸႃႇလီႇ လႄႈဝၢၼ်ႈဢုင်းၵျေႃးမႂ်ႇ ဢၼ်မီးတၢင်းႁွင်ႇဝဵင်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း ၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၾႆးမႆႈလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 20 လင်လုၵွႆ။ ဝၼ်းထိ 27/1/2024 ၶၢဝ်းယၢမ်း 4 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းပွၵ်ႉ လႅတ်ႊၶူၵ်ႉတၢၼ်း သေၵႂႃႇ သွၵ်ႈ တဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 50 လင်၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶဝ်ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်း မိူင်းပႅတ်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ မႃးထႅင်ႈ 6 ဝၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းယဝ်ႉ ဢဝ်ၾႆးၽဝ်ႁိူၼ်းယေး ၼႂ်းပွၵ်ႉၸၢၼ်းဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈ၊ ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇႁိူၼ်း ၵူၼ်းမိူင်း ထႅင်ႈ 100 လင်။ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပွၵ်ႉလႅတ်ႉၶူၵ်ႉတၢၼ်း ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းသႂ်ႇၵွႆ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပွၵ်ႉလႅတ်ႉၶူၵ်ႉတၢၼ်း ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းသႂ်ႇၵွႆ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်း၊ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမီးလွင်ႈလုသုမ်းလႄႈ ၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ် ဢဝ်ၶွင်လၢႆၵူၼ်းမိူင်းယဝ်ႉ ဢဝ်ၾႆးၽဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ လိူၼ်ၸၼ်ႊ-ၾေႊ 2024 ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ဝၢၼ်ႈ/ပွၵ်ႉ ႁူဝ်ယွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်း တၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းၶွင် လုသုမ်း 1 1.1.2024 ဝၢၼ်ႈပၢတ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈ လူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်း ဝၢၼ်ႈ ဝၢႆးဝၼ်း ႁိူၼ်း 12 လင် လုၵွႆ 2 3.1.2024 ၸမ်ဝၢၼ်ႈဝဵင်းမႂ်ႇ ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 5.20 ဝၢႆးဝၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယူႇတီႈတပ်ႉၶဝ်ၼႂ်း ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈသေ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 2 ၵေႃႉ မၢတ်ႇ ၸဵပ်းတီႈၼႂ်း ႁႆႈ ၼႃးၶဝ် ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းၸၢႆး 1 လႄႈ လုၵ်ႈ ယိင်းမၼ်း မၢတ်ႇၸဵပ်း 3 5.1.2024 ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ၵၢင်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း ၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈ ၸၢင်ႈၵၢင်ႇ ႁိူၼ်းလင် 1 ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်း မိတ်ႈလုၵွႆ 4 6.1.2024 ဝၢၼ်ႈတူၼ်ႈၵႅင်း ဢိူင်ႇလွၵ်းလူင် ယၢမ်းတဵင်ႈၶိုၼ်း 12.10 မူင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 348 ဢဝ်မၢၵ်ႇ လူင် ယိုဝ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈ ႁိူၼ်းလင် 1 လုၵွႆ 5 9.1.2024 ဝၢၼ်ႈၽၢႆၶမ်း ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ၵျႅတ်ႉ 2 လမ်းလႄႈ ႁိူဝ်း မိၼ်မႅင်းမီႈ ဢဝ် မၢၵ်ႇ မႃးပွႆႇ ႁိူၼ်း 2 လင် ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈၽၢႆၶမ်းလုၵွႆ 6 11-12.1.2024 ဝၢၼ်ႈဢုင်းၵျေႃးမႂ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၵွင်ႈ လူင် ယိုဝ်းၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 2 ၵေႃႉတၢႆ။ ၸၢႆး 1 ယိင်း 1 ဢွၼ်ႇၸၢႆး ၵေႃႉ 1 ဢႃ ယု (9 ၶူပ်ႇ) မၢတ်ႇၸဵပ်း ဝတ်ႉ/ၵျွင်း လင် 1 လႄႈ ႁိူၼ်းယေး 10 လင်လုၵွႆ 7 18.1.2024 ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်း မွၵ်ႈ 6 ၵၢင်ၼႂ် ၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်းၵျႅတ်ႊ သိုၵ်း မၢၼ်ႈ 2 လမ်း ဢဝ်မၢၵ်ႇမႃးပွႆႇ ၸၢႆးၵေႃႉ 1 (ဢႃယု 28 ) ဢွၼ်ႇၸၢႆး 3 ၵေႃႉ (ဢႃ ယု မွၵ်ႈ 10 ), ၼၢင်း ယိင်း ၵေႃႉ 1 (ဢႃယု မွၵ်ႈ 30), ဢွၼ်ႇယိင်း ၵေႃႉ 1 (ဢႃ ယုမွၵ်ႈ 10) ဝတ်ႉ/ၵျွင်း 2 လင် (မီးပႃးၶူဝ်းၵိုၵ်းပိုၼ်း ႁေႃမိူင်းမိတ်ႈ) လႄႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်း မိူင်း ထႅင်ႈ 20 လင် လုၵွႆ 8 19.1.2024 ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 7 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်း ထဝ်ႈယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ တူၵ်းၸႂ်သေ တၢႆ ၵၢတ်ႇဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ၺႃးၾႆးၽဝ် 9 19.1.2024 ပွၵ်ႉပိၼ်ႇတၼ်ႇ တဵင်ႈၶိုၼ်းဝၼ်းထိ 19/1/2024 သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈသွၵ်ႈ တဝ်ဢဝ် ၶူဝ်းၶွင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပွၵ်ႉ ပိၼ်ႇ တၼ်ႇ ၽွင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပၢႆႈ ၽေး သိုၵ်းၵႂႃႇပိုင်ႈ ႁူမ်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈ ၵျီႇတေႃႇ သု ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၺႃးသွၵ်ႈတဝ် 40 လင် 10 20.1.2024 ပွၵ်ႉၸၢၼ်း မိူင်းမိတ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ၼိူဝ်ဝဵင်း ၸၢႆးၵေႃႉ 1, ယိင်းၵေႃႉ 1 တီႈဢေႇသုတ်း ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း 2 လင်လုၵွႆ 11 20.1.2024 ပွၵ်ႉလႅတ်ႉၶူၵ်ႉတၼ်း ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈ မိၼ်တိုၵ်း ၼိူဝ်ဝဵင်း ၸၢႆးၵေႃႉ 1 (ဢႃယုမွၵ်ႈ 30), ယိင်း 3 ၵေႃႉ (ဢႃယု ၼႂ်းၵႄႈ 20-50) တီႈဢေႇသုတ်း ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း 4 လင်လုၵွႆ 12 20.1.2024 ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉမ 99 ႁႄႉၵူၼ်းၵႃႉၶမ်း သွင် ၵေႃႉဢၼ်ပၢႆႈ ၽေး ၵိုတ်း သေ သွၵ်ႈတဝ် ၸွမ်းတူဝ် ၶိင်းႁၼ် ၺႃးၶမ်း 7 ၸွႆႉလႄႈ ငိုၼ်းၸႄႈ 600 သႅၼ် တီႈၶဝ် ယဝ်ႉဢဝ်ၵႂႃႇ 13 27.1.2024 ဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇၸႃႇလီႇ လႄႈဝၢၼ်ႈဢုင်းၵျေႃး မႂ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၵွင်ႈ လူင်ယိုဝ်း၊ ဢဝ်ၶိူင်ႈ မိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမွၵ်ႈ 200 လင်ၺႃးၽဝ် ၵမ်ႈ ၼမ် ပဵၼ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ သူၺ်ႇၸႃႇလီႇ 14 27.1.2024 ပွၵ်ႉလႅတ်ႉၶူၵ်ႉတၢၼ်း ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်း 4 မူင်း ဝၢႆး ဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈ သွၵ်ႈတဝ် ႁိူၼ်း ၵူၼ်း မိူင်း 50 လင် သေ ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇ ၽဝ်ပႅတ်ႈ ႁိူၼ်းမွၵ်ႈ 50 လင် သွၵ်ႈတဝ်သေဢဝ် ၾႆးၽဝ် 15 27.1.2024-2.2.2024 ပွၵ်ႉၸၢၼ်းဝဵင်း မိူင်းမိတ်ႈ ၽွင်းၵၢင်ဝၼ်း သိုၵ်း မၢၼ်ႈ သွၵ်ႈတဝ် ႁိူၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းသေ ဢဝ်ၾႆး ၸုတ်ႇၽဝ် ပႅတ်ႈ ႁိူၼ်းမွၵ်ႈ 100 လင် သွၵ်ႈတဝ်သေဢဝ် ၾႆးၽဝ် ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆႁၢမ်းပၵ်းႁၢမ်းပိူင်လႄႈ ၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဝၼ်းထိ 19/1/2024 ထိုင်ဝၼ်းထိ 2/2/2024 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင်/ တပ်ႉမ 99 ဢွၵ်ႇသၢႆသိုၵ်းတၢင်းၼွၵ်ႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈသေ ၵႂႃႇၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 17 ၵေႃႉ ၺႃးမၢတ်ႇၸဵပ်း 2 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆးၸိူဝ်းပႂ်ႉၵႅတ်ႇၶႄၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေး ဝၢႆးသေႁႂ်ႈလုၵ်ႈမေးပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇၸႃႇလီႇ ဝၢၼ်ႈလဵဝ်ၵူၺ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆ 7 ၵေႃႉ တႃႇသွင်ၵေႃႉတႄႉ ယိုဝ်းတၢႆယဝ်ႉ ဢဝ်ၽဝ်ပႅတ်ႈ။ ၼႂ်းပွၵ်ႉ ၵျီႇတေႃႇသုသမ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆး 5 ၵေႃႉလႄႈ ယိင်း 1 ၵေႃႉ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆ- ၵူၼ်းၸၢႆးၸိူဝ်းၼၼ်ႉၺႃးၸိူင်ႉမတ်ႉဝႆႉ ၼႃႈတေၺႃးယိုဝ်းတၢႆ၊ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၼၢင်းယိင်းသမ်ႉၺႃးၽဝ်ၾႆး။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉယင်းမီးလွင်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉမ 99 ၼႆႉ ဢဝ်ၾႃႉပၢတ်ႇထိူဝ်တူဝ်ၶိင်းၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ဢဝ်တၢႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸၢႆးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉ ၺႃးဢဝ်မိတ်ႈပၢတ်ႇ ၶေႃး ႁိမ်းၶူဝ် တၢင်း ၶဝ်ႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉမ 99 ၼႆႉ ၵႂႃႇၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်း ထႅင်ႈသၢမ်လွင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/1/2024 ၶၢဝ်းယၢမ်း 4 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉ ၶဝ်ႈ ၵႂႃႇၼႂ်းႁိူၼ်းလင်ၼိုင်ႈၼႂ်းပွၵ်ႉ ယႂႃႇတေႃႇလေး ဢၼ်မီး တၢင်း ၸဵင်ႇဝၼ်းတူၵ်းဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၵွင်ႈငႃပေႃႈမႄႈ ပီႈၼွင်ႉ မၼ်းၼၢင်းဝႆႉသေ ႁူမ်ႈ ၵၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်းဢႃယု 24 ပီၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼႂ်းလုၵ်းၼွၼ်း မၼ်းၼၢင်း။ ဝၼ်းထိ 20/1/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈ ၵႂႃႇႁူပ်ႉၺႃးသွင်ၽူဝ်မေး ဢၼ်ၸူဝ်းၵၼ် ပၢႆႈ ၽေး ၵႂႃႇ ယူႇ ၼႂ်းထိူၼ်ႇသေ တေပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇမိူဝ်းၸႂ်း ဝူဝ်းၵႂၢႆးၶဝ် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢုင်း ၵျေႃးမႂ်ႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းၵေႃႉပဵၼ်ၽူဝ်တၢႆပႅတ်ႈသေ ၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉပဵၼ်မေးယဝ်ႉ ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းၶဝ်ႈ ၵူင်ၶေႃးမၼ်းၼၢင်းတၢႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/1/2024 ၼၼ်ႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 5 ၵေႃႉၵႂႃႇႁူမ်ႈၵၼ်ၵၼ်ႉၸၼ် ၼၢင်းယိင်းဢႃယု 32 ပီ ၵေႃႉဢၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းယူႇၼႂ်းထိူၼ်ႇ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇၸႃႇလီႇ၊ တီႈတူဝ်မၼ်းၼၢင်းမီးႁွႆး မၢတ်ႇၸဵပ်း တင်းၼမ်။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းၶိုင်ဢၢင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 21/1/2024 ၽွင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၼ်ၸုမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈဢၼ်တိုၵ်ႉဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းတီႈဝၢၼ်ႈ မၢၵ်ႇမူင်ႈ ဝၢၼ်ႈ/တယႅၵ်ႉတေႃး၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃးၼၢင်းယိင်းၼုမ်ႇ 4 ၵေႃႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိသင်ႇ ႁႂ်ႈ ၼၢင်း ယိင်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယူႇတၢင်းလင်သေ ၸႅင်ႈလႅင်းဝႃႈၶဝ်ၶိုင်ဢၢင်ႈၵၼ်ႉၸၼ် ၼၢင်း ယိင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ထဵင်ၶိုၼ်းဢမ်ႇယွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်း ၶဝ်ႁႃ တၢင်းဢွၵ်ႇ၊ မၼ်းၸၢႆးၺႃးသိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ်ၸိူၵ်ႈမတ်ႉသေ ပေႃႉထုပ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ မၼ်းၸၢႆးတၢႆ ႁိုဝ်လိပ်းယင်းပႆႇမီးၽႂ်ႁပ်ႉႁူႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆႁၢမ်းပၵ်းႁၢမ်းပိူင် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ် ၸၼ်ႊ-ၾေႊ 2024 ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ဝၢၼ်ႈ/ပွၵ်ႉ ႁူဝ်ယွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းၶွင် လုသုမ်း 1 19.1.2024 ပွၵ်ႉယႂႃႇတေႃႇလေး ၶၢဝ်းယၢမ်း 4 မူင်း ၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ (တပ်ႉမ 99) သၢမ် ၵေႃႉ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်း ႁိူၼ်း လင်ၼိုင်ႈ သေ ႁူမ်ႈၵၼ် ၵၼ်ႉ ၸၼ် ၼၢင်း ယိင်း ဢႃယု 24 ၼႂ်းလုၵ်း ၼွၼ်း မၼ်းၼၢင်း ၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉ 1 ( ဢႃ ယု 24) 2 19.1.2024 ဝၢၼ်ႈၵျီႇတေႃႇသု သိုၵ်းမၢၼ်ႈ (တပ်ႉ မ 99) တိမတ်ႉ ၵူၼ်း ၸၢႆးၵေႃႉ ၼိုင်ႈသေ ပေႃႉထုပ်ႉ ယိုဝ်းတၢႆ ၽွင်းမၼ်းမၼ်းၸၢႆး ၵႅတ်ႇၶႄႁိူၼ်း ၸၢႆးၵေႃႉ 1 (ဢႃယု 28) 3 20.1.2024 ဝၢၼ်ႈဢုင်းၵျေႃးမႂ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ (တပ်ႉ မ 99) ႁူပ်ႉၺႃးသွင်ၽူဝ် မေး ပၢႆႈၽေး သိုၵ်း ၼႂ်းထိူၼ်ႇသေ ပွၵ်ႈ ၶိုၼ်း ဢၢၼ်းမိူဝ်းၸႂ်း ဝူဝ်း ၵႂၢႆး၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်း ၵေႃႉပဵၼ်ၽူဝ် တၢႆသေ ၵၼ်ႉၸၼ် ၵေႃႉပဵၼ် မေး ယဝ်ႉ ဢဝ် ၵွင်ႈ ယိုဝ်းၶဝ်ႈ ၼႂ်းၵူင်ၶေႃး မၼ်း ၼၢင်းတၢႆ ၸၢႆးၵေႃႉ 1 (ဢႃယု မွၵ်ႈ 30), ယိင်း ၵေႃႉ 1 (ဢႃ ယု မွၵ်ႈ 30) 4 21.1.2024 ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇမူင်ႈဝၢၼ်/ တယႅတ်ႉတေႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ (တပ်ႉ မ 99) မတ်ႉၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၸၢႆးၵေႃႉ ၼိုင်ႈ ဢၼ် ႁႄႉ ႁၢမ်ႈၶဝ် ယႃႇႁႂ်ႈ ၼၢင်းယိင်းၼုမ်ႇ 4 ၵေႃႉတီႈဝၢၼ်ႈ ၸၢႆးၵေႃႉ 1 (ဢႃယုမွၵ်ႈ 50) – ယင်း ပႆႇမီးႁပ်ႉႁူႉ ဝႃႈမၼ်းၸၢႆး တၢႆႁိုဝ်လိပ်း 5 26.1.2024 ဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇၸႃႇလီႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 5 ၵေႃႉ (တပ်ႉမ 99) ႁူမ်ႈၵၼ် ၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်း ယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ် ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မူၵ်းယူႇ ၼႂ်းထိူၼ်ႇ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈမၼ်းၼၢင်း ယိင်းၵေႃႉ 1 (ဢႃယု 32) 6 2.2.2024 ဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇၸႃႇလီႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ (တပ်ႉမ 99) ၶူၼ်ႉသွၵ်ႈၼႂ်း ဝၢၼ်ႈသေ ယိုဝ်းတၢႆ ၵူၼ်းၸၢႆး ၸိူဝ်း ယူႇ ပႃႈလင်ႁိူၼ်း ၶဝ် သေပႂ်ႉၵႅတ်ႇၶႄ ၶူဝ်း ၶွင်ႁိူၼ်းယေး ၸၢႆး 5 ၵေႃႉ (ဢႃယု 20-50 ပီ) 7 12.2.2024 ဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇၸႃႇလီႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်း ႁိူၼ်းသေ ထူပ်းႁၼ် ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ 2 ၵေႃႉ ဢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းတၢႆ သေၽဝ် ၸၢႆး 2 ၵေႃႉ 8 13.2.2024 ဝၢၼ်ႈၵျီႇတေႃႇသု ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်း ႁိူၼ်းသေ ထူပ်းႁၼ် တူဝ်တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မတ်ႉ သေယိုဝ်း တၢႆၼႂ်း ႁိူၼ်း ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ 9 13.2.2024 ပွၵ်ႉၵျီႇတေႃႇသု ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ပွၵ်ႈႁိူၼ်းသေ ထူပ်း ၺႃးၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ 6 ၵေႃႉဢၼ် သိုၵ်း မၢၼ်ႈယိုဝ်း တၢႆ- ၸၢႆးၵေႃႉ 1 ၺႃးမတ်ႉ သေယိုဝ်းတၢႆၵိုၵ်းႁိူၼ်း လင် ၼိုင်ႈ သေႁိမ်း ႁိူၼ်းလင် ၼႆႉသမ်ႉ မီးၶၢပ်ႈတူဝ် တၢႆၼၢင်း ယိင်းၵေႃႉ 1 ဢၼ်ၽဝ် ဢမ်ႇတၼ်းမႆႈသဵင်ႈ- ယိင်းၸွၵ်ႉၸဵင်ႇသူၼ် သမ်ႉထူပ်းႁၼ် ၵူၼ်း ၸၢႆး 4 ၵေႃႉၺႃးၸိူၵ်ႈ မတ်ႉ ပေလင်သေ ယိုဝ်းတၢႆ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇဢဝ်ၵွင်ႈလူင်လႄႈဢဝ်မၢၵ်ႇပွႆႇၸွမ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇႁိမ်းဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ တင်ႈတႄႇၸဝ်ႉလိူၼ်ၸၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊ ယဝ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈ ဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼႂ်းဝဵင်း ပႃးၸဵမ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇသၢႆၼွၵ်ႈ၊ ၸွမ်းႁႆႈၼႃးလႄႈၸွမ်းထိူၼ်ႇၶိူဝ်း။ ပေႃးပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇလၢမ်းၶဝ်ႈၼႂ်း ဝဵင်းယဝ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းဝဵင်း သမ်ႉဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈဢွၵ်ႇဝဵင်းသေ ႁႃပိုင်ႈႁူမ်ႈပၢႆႈၽေးၸွမ်း ဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 2,000 ၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈၸႄႈဝဵင်းသေၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈထိုင်ဝဵင်းလိူဝ်ႇ၊ ထိုင်ၵျွၵ်း မႄးလႄႈပၢင်ႇဢူးလူင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉ ပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ် ၸၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊယဝ်ႉသေတႃႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး တိုၵ်ႉဢွၼ်ၵၼ် လွမ်ၵူဝ်တႃႇတေပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၽႂ်ႁိူၼ်းမၼ်းယူႇ ၵွပ်ႈဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉယူႇဝႆႉၸွမ်းၼႂ်းဝဵင်းလႄႈ ႁိမ်း ႁွမ်း။ ၶပ်ႉမၢႆ ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်းမိတ်ႈပိုင်ႈႁူမ်ႈယူႇသဝ်းဝႆႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉ ၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေး ဢၼ်လၢမ်း ၶၢတ်ႈ 1. ၸွမ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း၊ ဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ၊ ၸွမ်းႁႆႈၼႃးလႄႈၸွမ်းၼႂ်း ထိူၼ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ 4,300 2. တိူင်းဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) 1,560 3. ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး 200 4. ၸႄႈဝဵင်းပၢင်ႇဢူးလူင် 100 ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း 6,160 တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 99 246 5673 / +66 94 728 6696 Signal (တႆး, ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66 99 289 6080 Signal (မၢၼ်ႈ) Download PDF files >>>>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2024-01-23T10:30:40

https://shan.shanhumanrights.org/ongoing-sac-attacks-along-chinese-pipelines-in-northern-shan-state-kill-ten-injure-fourteen-civilians/

လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇတိုၵ်းတေႃးၸွမ်းသဵၼ်ႈသၢႆလွတ်ႇၼမ်ႉမၼ်းၵျႅတ်ႊၶႄႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ သိပ်းၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း သိပ်းသီႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 23/1/2024 လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇတိုၵ်းတေႃးၸွမ်းသဵၼ်ႈသၢႆလွတ်ႇၼမ်ႉမၼ်းၵျႅတ်ႊၶႄႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ သိပ်းၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း သိပ်းသီႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဝၼ်းထိ 19/12/2023 ထိုင်ဝၼ်းထိ 11/1/2024 ၼႆႉ မီးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 10 ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း 14 ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇတိုၵ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ၊ သီႇပေႃႉ၊ ၵျွၵ်းမႄး လႄႈၼွင်ၶဵဝ် မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းလႄႈမၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းသႂ်ႇ၊ မၢၵ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉတူၵ်းႁိမ်းႁွမ်းသၢႆလွတ်ႇၼမ်ႉမၼ်းလႄႈၵျႅတ်ႊၶႄႇ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းလႆႈလုတၢႆလႄႈမၢတ်ႇၸဵပ်းၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ တီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းသႂ်ႇၼႂ်းဝဵင်း ဢိၵ်ႇတင်းၸွမ်းသၢႆဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ ၽွင်းပဵၼ်ပၢင် တိုၵ်း ၼႂ်းဝူင်ႈလိုၼ်းသုတ်း လိူၼ်ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ၊ ၵူၺ်းၵႃႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁႄႉၵင်ႈၵႅတ်ႇၶႄလႆႈသိုၵ်းတဢၢင်း/ပလွင်ႈ TNLA ဢၼ်ၶဝ်ႈယိုတ်းဢဝ်ဝဵင်းၼမ်ႉတူႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 28/12/2023 ၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 23/12/2023 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶမယ 324 ယူႇတီႈတပ်ႉၶဝ်သေ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈ ၵႂႃႇၼႂ်းပွၵ်ႉ 3 ဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးၵူၼ်းမိူင်းသီႇၵေႃႉလႆႈလုတၢႆ လႄႈတိူဝ်ႉၺႃး ဝတ်ႉ/ ၵျွင်းၽြႃးမူႇသလိမ်ႇ လင် 1 တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈ 5 လင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 25/12/2023 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းထႅင်ႈသေ ၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢႃယု 19 ဢၼ်ယူႇၼႂ်းဝဵင်း၊ ၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈသမ်ႉမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼႂ်းပွၵ်ႉ 3 ထႅင်ႈလႄႈတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်း ထႅင်ႈ 2 ၵေႃႉတၢႆ။ သိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၼႂ်းပွၵ်ႉ 5 မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/12/2023 ၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၵူၼ်းမိူင်း ထႅင်ႈ 2 ၵေႃႉလႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်း။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းသိုပ်ႇမူႇဝၢၼ်ႈ ၸွမ်းသၢႆလွတ်ႇၼမ်ႉမၼ်းၵျႅတ်ႊ တၢင်းပွတ်းၸၢၼ်း ဝဵင်းၼမ်ႉတူႈၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ယိူင်းမၢႆသေ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၸွမ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/12/2023 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈလီႈ ဢၼ်ယူႇ တၢင်းတူၵ်းတေႃႈၼမ်ႉမၼ်းၵျႅတ်ႊ ႁၢင်ႇၵႆ 200 မႄႊတိူဝ်ႊ သေႁဵတ်းႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လုတၢႆလႄႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးဝတ်ႉ/ၵျွင်းလင်ၼိုင်ႈလုၵွႆပႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 5/1/2024 ၶၢဝ်းယၢမ်း 3 ဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းမႃးပွႆႇၼိူဝ်မၢၼ်ႈသႃႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလုၵွႆ 12 လင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/1/2024 ၶၢဝ်းယၢမ်း 4:30 ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼိူဝ်မၢၼ်ႈလီႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းလင်ၼိုင်ႈလႄႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈ 13 လင်လုၵွႆ။ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇလုၵွႆ ၼႂ်းမၢၼ်ႈသႃႇ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇလုၵွႆ ၼႂ်းမၢၼ်ႈသႃႇ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၸွမ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၵူဝ်ႁႄဢမ်ႇႁတ်းယူႇၸွမ်းႁိူၼ်းယေး၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း 4 ၵေႃႉၼႂ်းၼမ်ႉတူႈလုတၢႆ ၼႂ်းဝူင်ႈထူၼ်ႈၼိုင်ႈ လိူၼ်ၸၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 4/1/2024 ၼၼ်ႉၵေႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မၢၼ်ႈၸၢမ်ၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 35 ပီ တၢႆယွၼ်ႉ လိူတ်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်းၽွင်းတိုၵ်ႉပၢႆႈသေႃႉႁူမ်ႈၼႂ်းထိူၼ်ႇ သေဝၼ်းၼၼ်ႉၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်းတဵင်ႈၶိုၼ်းၵေႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢၼ်ႈတီး ၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈတင်းလုၵ်ႈယိင်းဢွၼ်ႇမၼ်းဢၼ်ဢႃယုၸင်ႇႁႃလႆႈ 3 ၶူပ်ႇလႄႈ 12 ၶူပ်ႇတၢႆၽွင်းတိုၵ်ႉပၢႆႈမႅပ်းမၢၵ်ႇယူႇၼႂ်းလုၵ်းပၢႆႈမၢၵ်ႇ ယွၼ်ႉလုၵ်းထၢင်ပၢႆႈမၢၵ်ႇၵူၼ်ႇလူင်း။ ၵူၼ်းမိူင်းၼမ်ႉတူႈမၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈလၢႆၵေႃႉ ပႃးၸဵမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ်ၶီႈရူတ်ႊၶိူင်ႈ (သႆႇၵေႇ) သေပၢႆႈၽေးသိုၵ်းတေၵႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈပၢႆႈၽေးတီႈလႃႈသဵဝ်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း၊ ၵူၼ်းၸၢႆးထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵႂႃႇၽႃႇၺႃးမၢၵ်ႇဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၾင်ဝႆႉႁိမ်းတပ်ႉၶဝ်ၼႂ်းၼမ်ႉတူႈ ၼၼ်ႉသေ လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းယၢမ်းလဵဝ်ၵၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်မၢၵ်ႇလူင်ၶဝ် ယိုဝ်းၵႂႃႇတၢင်းလၢႆလၢႆၸႄႈဝဵင်း ၸွမ်းသၢႆတေႃႈၼမ်ႉမၼ်း ၵျႅတ်ႊၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ဝၼ်းထိ 19/1/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းတီႈဝၢၼ်ႈႁူးၵျွတ်ႈ ဢၼ်မီးတၢင်း ၸဵင်ႇ ႁွင်ႇ ဝၼ်းတူၵ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉလႄႈ ႁိူၼ်းယေး 20 လင်လုၵွႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 31/12/2023 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းတီႈဝဵင်းမိူင်းငေႃႉ ဢၼ်မီး တၢင်းႁွင်ႇၵျွၵ်းမႄးသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ 10 လင်။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းပလွင်ႈ/တဢၢင်း (TNLA) ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ႁုပ်ႈယိုတ်းလႆႈဝဵင်းမိူင်းငေႃႉၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 28/12/2024 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 23 ယူႇတီႈတပ်ႉၶဝ်ဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းသီႇပေႃႉလႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်မီးတပ်ႉတီႈၶူဝ်သီႇပေႃႉ တၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်းၼၼ်ႉ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်မွၵ်ႈ 10 လုၵ်ႈယိုဝ်းၵႂႃႇ တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉႁူးၼွႆႉ ဢၼ်မီးတၢင်းတူၵ်းဝဵင်း ႁၢင်ႇၵႆဝဵင်းမွၵ်ႈ 5 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ။ မၢၵ်ႇ လူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈလႄႈႁိမ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉႁူးၼွႆႉ ဢၼ်ပၼ်တီႈသေႃႉႁူမ်ႈပၢႆႈ ၽေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းႁွမ်းမွၵ်ႈ 200 ၵေႃႉ ၸိူဝ်းမႃးၼွၼ်းၽွင်းၵၢင်ၶမ်ႈ တင်ႈတႄႇပၢင်တိုၵ်းၼႂ်း ၵႄႈ သိုၵ်း မၢၼ်ႈမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းပလွင်ႈ TNLA ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမႃးၼႂ်းလိူၼ် ၼူဝ်ႊဝႅပ်ႊပိူဝ်ႊ 2023 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၢၵ်ႇလူင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယိုဝ်းမႃးတၢင်းၵႆ 7 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊပၢႆ ၸွမ်းသၢႆသဵၼ်ႈတၢင်းတေႃႈၼမ်ႉမၼ်း ၵျႅတ်ႊ ၼၼ်ႉ သေၵႂႃႇတူၵ်းၸမ်တေႃႈၵျႅတ်ႊမွၵ်ႈ 700 မႄႊတိူဝ်ႊၵူၺ်း။ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးပၢင် တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သင် ၽွင်းၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/1/2024 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇၼိူဝ်လႄႈ ၵုင်းၸၢင်ႈ လဵၵ်း ဢၼ်ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉ ႁၢင်ႇၵႆဝဵင်းသီႇပေႃႉ မွၵ်ႈ 6 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ သေ တိူဝ်ႉၺႃးဝတ်ႉ/ၵျွင်းပၢင်ၼိူဝ်လုၵွႆ။ ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇၼိူဝ်ၼႆႉ ယူႇၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ တေႃႈၼမ်ႉမၼ်းၵျႅတ်ႊ ယူႇႁၢင်ႇမွၵ်ႈ 200 မႄႊတိူဝ်ႊ။ ၽွင်းၼၼ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၼ်း တင်ႈၸႂ်ယိုဝ်းလွၵ်ႇႁႂ်ႈသိုၵ်းပလွင်ႈ TNLA ယႃႇႁႂ်ႈမႃးတိုၵ်းၶဝ် တီႈတပ်ႉၶမယ 503 လႄႈ 504 ဢၼ်မီးႁိမ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉယင်းၺႃးမၢတ်ႇၸဵပ်းယွၼ်ႉမၢၵ်ႇၾင်လိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်မီးႁိမ်း တေႃႈၼမ်ႉမၼ်းၵျႅတ်ႊ ၼႂ်းသီႇပေႃႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 3/1/2024 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၵႂႃႇႁႃၵႂၢႆးမၼ်း သေၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၾင်ဝႆႉ တၢင်းတူၵ်းတၢင်းလူင်ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းတႃႈတေႈမႃး (ယူႇ တၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ ႁၢင်ႇၵႆမွၵ်ႈ 10 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ) တေၵႂႃႇၸူးၶူဝ် တႃႈတေႈ ဢၼ်မီးၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ။ တေႃႈၼမ်ႉမၼ်း မီးတၢင်းတူၵ်းတၢင်းႁၢင်ႇၵႆမွၵ်ႈ 300 မႄႊတိူဝ်ႊသေ ယူႇႁိမ်း ၸမ်ပၢင်ၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼမ်ႉတူႈဢၼ်ၶႄႇယူႇပႃႈလင်ၵမ်ႉၸွႆႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 9/1/2024 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တူင်ႈၸၢင်ႉ (ဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉ) ဢႃယု 63 ၵႂႃႇႁႃဝူဝ်းၵႂၢႆးသေ ယဵပ်ႇၺႃး မၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၾင်ဝႆႉႁိမ်းတပ်ႉၶလယ 23 ၶဝ် ဢၼ်ႁၢင်ႇၵႆတေႃႈၼမ်ႉမၼ်းၵျႅတ်ႊ မွၵ်ႈ 700 မႄႊတိူဝ်ႊ။ ဝၼ်းထိ 11/1/2024 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 1 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈဢုမ်ႈမၢၵ်ႇတီး ဢၼ်ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ႁၢင်ႇၵႆမွၵ်ႈ 20 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ဝဵင်း လိူဝ်ႇ-မူႇၸႄႈ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ၵႂႃႇတူၵ်းတီႈဝၢၼ်ႈ တူင်းသေႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 3 ၵေႃႉလႆႈလု တၢႆ (ၸၢႆး 1 ယိင်း 1 လႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႅင် 4 ၶူပ်ႇ) ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ 5 လင်။ ဝၢၼ်ႈဢုမ်ႈမၢၵ်ႇတီး ၼႆႉယူႇ တၢင်း ဢွၵ်ႇတေႃႈၼမ်ႉမၼ်းၵျႅတ်ႊ ႁၢင်ႇၵႆမွၵ်ႈ 600 မႄႊတိူဝ်ႊ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇ ၸွမ်းသၢႆ တေႃႈၼမ်ႉမၼ်းၵျႅတ်ႊ ၼႆႉယဝ်ႉ။ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ဢၼ်သိုပ်ႇတၢမ်လၢမ်းၵႂႃႇၸွမ်းသၢႆတေႃႈၼမ်ႉမၼ်းၵျႅတ်ႊၼႆႉ သိုပ်ႇပၼ်တၢင်းၵူဝ်ႁႄ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွင်ႈတေႃႈၼမ်ႉမၼ်းၸၢင်ႈတႅၵ်ႇသေယဵၼ်းပဵၼ်ၽေးယႂ်ႇလူင်ဢၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈလုသုမ်းလူင်လၢင် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈၶူဝ်းၶွင်လႄႈၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ/သုမ်း ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဢဝ်ၵွင်ႈ လူင်ယိုဝ်း၊ ၾင်မၢၵ်ႇလႄႈ ယိုဝ်းၵွင်ႈ ၼႂ်းလၢႆၸႄႈဝဵင်း ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ဝၢၼ်ႈ/ပွၵ်ႉ ႁူဝ်ယွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းၶွင်လုသုမ်း 1 22.12.2023 ဝၢၼ်ႈၶူဝ်ၽိူၵ်ႇ၊ ပွၵ်ႉ 3 ၼမ်ႉတူႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်း ၽွင်းၶီႇရူတ်ႉ ၶိူင်ႈတေ ၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈ ပၢႆႈၽေး သိုၵ်းတီႈ ၸၢႆး 1 (ဢႃ ယုမွၵ်ႈ 40) 2 23.12.2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 324 ယူႇတီႈ တပ်ႉၶဝ်သေ ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇ ၵႃႈဝႃႈ ၵႃႈပဵၼ် ၸၢႆး 2 (ဢႃယု မွၵ်ႈ 30 လႄႈ-50) ယိင်း 1 (ဢႃယု 35)လႄႈဢွၼ်ႇ ယိင်း 1 ( ဢႃယု17) ဝတ်ႉ/ၵျွင်း မူႇ လသိမ်ႇ လင် 1 ၵွႆ ႁိူၼ်းယေး 5 လင်လုၵွႆပႃး 3 25.12.2023 ဝၢၼ်ႈၼႃးလဵၼ်း ၼမ်ႉတူႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈ မိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်း တၢင်းၵၢင်ႁၢဝ် မွၵ်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်း 1 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ႁိူၼ်းယေး 2 လင်မႆႈပဵၼ်ၽဝ်ႇ 4 25.12.2023 ပွၵ်ႉ 3, ၼမ်ႉတူႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈ Y12 ပွႆႇမၢၵ်ႇၶၢဝ်း ယၢမ်း မွၵ်ႈ 5 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၸၢႆး 2 men (ဢႃယုမွၵ်ႈ40)) 5 25.12.2023 ဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ် ၵွင်ႈ လူင်ယိုဝ်း ၶဝ်ႈဝဵင်း ယိင်း 1 (ဢႃယု 19) 6 29.12.2023 မၢၼ်ႈလီႈ ၼမ်ႉတူႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈ မိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇ ၶၢဝ်းယၢမ်း 4 ဝၢႆးဝၼ်း၊ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင် ယိင်း 1 (ဢႃယု ) ဝတ်ႉ/ၵျွင်း လင် 1 7 29.12.2023 ပွၵ်ႉ 5၊ ပၢင်ႁတ်း၊ ၼမ်ႉတူႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇ ၽွင်းၶၢဝ်း ယၢမ်း မွၵ်ႈ 4 မူင်း ဝၢႆးဝၼ်း ၸၢႆး 2 (ဢႃယုမွၵ်ႈ 30) 8 2.1.2024 ပွၵ်ႉ 3, ၼမ်ႉတူႈ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ၽွင်းပႆတၢင်းၸမ် တပ်ႉ မၢၼ်ႈ ၶမယ 324 ၸၢႆး 1 (ဢႃယုမွၵ်ႈ 25) 9 4.1.2024 မၢၼ်ႈတီး၊ ဢိူင်ႇမိူင်းယဵၼ်၊ ၼမ်ႉတူႈ လုၵ်းပႅပ်ႉမၢၵ်ႇ ၵူၼ်ႇ လူင်း ၽွင်းတိုၵ်ႉ ပၢႆႈ ၽေး သိုၵ်း ယူႇၼႂ်းလုၵ်း ပႅပ်ႉမၢၵ်ႇ ယၢမ်းတဵင်ႈ ၶိုၼ်း ၸၢႆး 1 (ဢႃယုမွၵ်ႈ40) လႄႈဢွၼ်ႇယိင်း 2 (ဢႃယု 3 လႄႈ 12) 10 4.1.2024 မၢၼ်ႈၸၢမ်၊ ၼမ်ႉတူႈ ပၢႆႈသေႃႉႁူမ်ႈၼႂ်းထိူၼ်ႇ သေတၢႆယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ် လိူတ်ႈသုင် ၸၢႆး 1 (ဢႃယုမွၵ်ႈ 35) 11 5.1.2024 မၢၼ်ႈသႃႇ၊ ၼမ်ႉတူႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈ မိၼ် တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇ ၶၢဝ်း ယၢမ်းမွၵ်ႈ ဝၢႆးဝၼ်း 3 မူင်း၊ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်း သင် ႁိူၼ်း 12 လင် လုၵွႆ 12 10.1.2024 မၢၼ်ႈလီႈ၊ ၼမ်ႉတူႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈ မိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇ ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ ဝၢႆးဝၼ်း 4:30 မူင်း၊ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်း သင် ႁူင်းႁဵၼ်းလင် 1 လႄႈႁိူၼ်းယေး 13 လုၵွႆ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ဝၢၼ်ႈ/ပွၵ်ႉ ႁူဝ်ယွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းၶွင်လုသုမ်း 1 28.12.2023 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉႁူးၼွႆႉ သီႇပေႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင် ယိုဝ်း 10 လုၵ်ႈသေတူၵ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ လႄႈၸွမ်း ႁိမ်းႁွမ်းပၢင် သဝ်းၵူၼ်း ပၢႆႈ ၽေးဢၼ် မီးၵူၼ်း ယူႇ မွၵ်ႈ 200 သႃလႃးလင် 1 လႄႈတိုၵ်းဝတ်ႉ /ၵျွင်းလုၵွႆ 2 3.1.2024 ၸမ်ဝၢၼ်ႈတႃႈတေႈ သီႇပေႃႉ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ၽွင်းၵႂႃႇႁႃၵႂၢႆး ၸၢႆး 1 (ဢႃယု 28) 3 9.1.2024 ႁိမ်းဝၢၼ်ႈတူင်ႉၸၢင်ႉ သီႇပေႃႉ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ၽွင်းၵႂႃႇႁႃၵႂၢႆး ၸၢႆး 1 (ဢႃယု 63) 4 10.1.2024 ပၢင်ႇၼိူဝ်လႄႈ ၵုၼ်ၸၢင်ႈလဵၵ်း သီႇပေႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ ၶၢဝ်းယၢမ်း 5 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ဝတ်ႉ/ၵျွင်းပၢင်ႇ ၼိူဝ်လုၵွႆ ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်လႄႈ ၵျွၵ်းမႄး ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ဝၢၼ်ႈ/ပွၵ်ႉ ႁူဝ်ယွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းၶွင်လုသုမ်း 1 19.12.2023 ဝၢၼ်ႈ ႁူးၵျွတ်ႈ ၵျွၵ်းမႄး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ ၶၢဝ်းယၢမ်း မွၵ်ႈ 4 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း၊ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင် ယိင်း 2 လႄႈၸၢႆး 1 ႁိူၼ်းယေး လုၵွႆ 20 လင် 2 31.12.2023 မိူင်းငေႃႉ ၵျွၵ်းမႄး သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇယၢမ်း 7 မူင်း ၵၢင်ၼႂ် ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ 10 လင် 3 11.1.2024 ဝၢၼ်ႈတူင်းသေႇ ၼွင်ၶဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇတီႈတပ်ႉၶဝ် ဢုမ်ႈမၢၵ်ႇတီးသေယိုဝ်းၵွင်ႈ လူင် ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 1 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း ယိင်း 1 (ဢႃယု မွၵ်ႈ 30) လႄႈ ၸၢႆး 1 (ဢႃယုမွၵ်ႈ 30) တင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ (ဢႃယုမွၵ်ႈ 4 ၶူပ်ႇ) ႁိူၼ်းယေး 5 လင် လုၵွႆ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66 99 246 5673/ +66 94 728 6696 Signal (တႆး, ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် 66 99 289 6080 Signal (မၢၼ်ႈ) Download PDF files >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2023-12-21T11:43:38

https://shan.shanhumanrights.org/sac-attacks-along-chinese-pipelines-in-northern-shan-state-kill-dozens-of-civilians-raise-fears-of-pipeline-explosion/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၸွမ်းတေႃႈၼမ်ႉမၼ်းၶႄႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွမ်ၵူဝ်တေႃႈၼမ်ႉမၼ်း တႅၵ်ႇထႅင်ႈ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 21/12/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၸွမ်းတေႃႈၼမ်ႉမၼ်းၶႄႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ၵူၼ်းမိူင်းလုတၢႆ ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွမ်ၵူဝ်တေႃႈၼမ်ႉမၼ်း တႅၵ်ႇထႅင်ႈ တင်ႈတႄႇၸုမ်းသိုၵ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီ သၢမ်ပီႈၼွင်ႉပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်း 1027 မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/10/2023 ၼၼ်ႉမႃး မီးၵူၼ်းမိူင်း 27 ၵေႃႉလႆႈလုတၢႆ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 33 ၵေႃႉလႄႈႁိူၼ်းယေး ဝတ်ႉဝႃး160 ပၢႆလုၵွႆ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၼႃႈလိၼ် သၢႆလွတ်ႇၵျႅတ်ႊလႄႈၼမ်ႉမၼ်းၶႄႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ပိုၼ်ႉတီႈၼႃႈလိၼ်ဢၼ်ပဵၼ်တီႈယိူင်းတိုၵ်း ၼႂ်းပၢင် ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း 1027 ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇၼႆႉ ပႃး ၸွမ်း ၼႂ်းၼမ်ႉၶမ်း တီႈဢၼ်တေႃႈၼမ်ႉ မၼ်း ၶႄႇ ၶၢမ်ႈ လႅၼ်လိၼ်ၶဝ်ႈမႃးၸူး တၢင်းၽၢႆႇမိူင်းတႆးမိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသို ပ်ႇလၢမ်းၶဝ်ႈၸူးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၸိူဝ်း ယူႇတၢင်းၸၢၼ်း သၢႆတေႃႈလွတ်ႇၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ် ပႃးၸဵမ်ၼွင်ၶဵဝ်၊ ၵျွၵ်းမႄးလႄႈသီႇပေႃႉ တီႈဢၼ် ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ (ပလွင်ႈ၊ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ၊ ရၶႅင်ႇ) ၶဝ်ပႂ်ႉယႃႉၵဝ်း သဵၼ်ႈတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်တေသူင်ႇဢဵၼ်ႁႅင်းၸွမ်းသၢႆသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် မူႇၸေႈ-ဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၢၼ်းတလေး)မႃး။ ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၸႄႈဝဵင်းၸိူဝ်းၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႆႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်းလႄႈၵွင်ႈလူင်တိုၵ်းၸွမ်းသၢႆသဵၼ်ႈတၢင်း တေႃႈၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈလွမ်ၵူဝ်တေႃႈၼမ်ႉမၼ်းတႅၵ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းၺႃးႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ပွၵ်ႉၼိူဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ၸွမ်းသၢႆတေႃႈၼမ်ႉမၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/10/2023 ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉၵျၢၼ်ႉ ဢၼ်ယူႇၼႃႈတၢင်းတူၵ်းႁၢင်ႇၵႆဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် 6 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ သေမီးဝႆႉၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း မူႇၸေႈ-ဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၢၼ်းတလေး) ပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်သိုၵ်း တ ဢၢင်း TNLA ၶဝ်တူင်ႉၼိုင်။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇၼၼ်ႉႁဵတ်း ႁႂ်ႈဝတ်ႉ/ ၵျွင်းၽြႃးႁိၼ်ႇတူႇ ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈလုၵွႆ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈလုတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းပႃးထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉ။ လႅၼ်လိၼ် ၸဵင်ႇဝၢၼ်ႈ ၵျွၵ်ႉၵျၢၼ်ႉၼႃႈတၢင်းၸၢၼ်းၼၼ်ႉ ယူႇႁၢင်ႇၵႆတေႃႈလွတ်ႇၼမ်ႉမၼ်း မွၵ်ႈ 100 မႄႊတိူဝ်ႊၵူၺ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉထႅင်ႈလၢႆဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ် ပိူဝ်ႈတႃႇလိုပ်ႈ သိုၵ်းတဢၢင်း/ပလွင်ႈ TNLA လႄႈၸုမ်း PDF ဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းမီးၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် တၢင်းတူၵ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼၼ်ႉၼႆသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းယေးမွၵ်ႈ 30 လႆႈလုၵွႆ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးၵေႃႉ ၼိုင်ႈတၢႆလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈသၢမ်ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း။ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သွင်ဝၢၼ်ႈတီႈဢၼ်မၢၵ်ႇတူၵ်း ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈတူၼ်ႈၺွင်ႇၶမ်း (သူၺ်ႇၺွင်ႇပိၼ်ႇ) လႄႈဝၢၼ်ႈဢုမ်ႈမၢၵ်ႇၶႃး သွင်ဝၢၼ်ႈၼႆႉတိတ်းၸပ်းသၢႆတေႃႈၼမ်ႉမၼ်းၼႃႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းၺႃးႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ပွၵ်ႉဢွင်ႇမႅတ်ႇတႃႇ ဝတ်ႉ/ၵျွင်းဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇလုၵွႆ ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းပွၵ်ႉမူဝ်ၶမ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 6/11/2023 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းတဢၢင်းလႄႈ ၸုမ်း PDF တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ် ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၶူဝ် ႁူၺ်ႈၵိုတ်ႈ (ၵူတ်ႉထဵၵ်ႉ) တီႈဢၼ်သဵၼ်ႈ တၢင်းလူင်မူႇၸေႈ-ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး။ လွင်ႈၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇထႅင်ႈလၢႆဝူင်ႈၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ဢၼ်မီးတၢင်းဢွၵ်ႇ ၶူဝ်ႁူၺ်ႈၵိုတ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇၼွင်ပိင် ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး သေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလႄႈ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ 20 ပၢႆလုၵွႆ ၼႂ်း 4 ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းတေႃႈၼမ်ႉမၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15/11/2023 ၼၼ်ႉ မီးမၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းလူင်း ၸမ်ဢွင်ႈၵုမ်းၵမ်တေႃႈၼမ်ႉ မၼ်း ၸီးပိၼ်ႇ မွၵ်ႈ 200 မႄႊတိူဝ်ႊၵူၺ်း။ ဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း 5 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 50 မႃးၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ႁိမ်းဢွင်ႈတေႃႈ ၼမ်ႉ မၼ်းၼၼ်ႉသေ သွၵ်ႈတဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 20 ႁိူၼ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈပၢင်တိၼ် ဢၼ်ယူႇႁိမ်းၸမ်ယဝ်ႉ လၵ်ႉဢဝ်ၶဝ်ႈ၊ ၼမ်ႉမၼ်းလႄႈၶူဝ်းႁိူၼ်းၵႂႃႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇၼႄဝႃႈ ဢၼ်ယႃႉၶူဝ်းႁိူၼ်းႁိမ်း ဢွင်ႈတီႈ လွတ်ႇၼမ်ႉမၼ်းၼၼ်ႉ ၼႄးဝႃႈပဵၼ်သိုၵ်းတဢၢင်းၶဝ်ႁဵတ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ၼၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇၽႄႈလၢမ်းတၢင်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် တၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ထိုင်သီႇပေႃႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႆႈဢဝ်ၵွင်ႈလႄႈၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း ၼႂ်းဝဵင်းလႄႈၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းၼွၵ်ႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်းထႅင်ႈပႅတ်ႇၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/11/2023 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၸွမ်းဝၢၼ်ႈပူးၶႃး ဢၼ်မီးၼိူဝ်သဵၼ်ႈ တၢင်းလူင်မူႇၸေႈ-ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ဢၼ်မီးတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလႄႈ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈသၢမ်လင်။ ဝၢၼ်ႈပူးၶႃးၼႆႉ ယူႇတၢင်းႁွင်ႇ ႁၢင်ႇၵႆတေႃႈၼမ်ႉမၼ်း 500 မႄႊတိူဝ်ႊၵူၺ်း။ တင်ႈတႄႇၸဝ်ႉလိူၼ်ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽိူမ်ႉထႅမ်ဢဵၼ်ႁႅင်းသေဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်လႄႈၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်းၸွမ်းၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ပိူဝ်ႈတႃႇႁႄႉၵင်ႈဢမ်ႇႁႂ်ႈသိုၵ်းတဢၢင်း ႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်လႆႈတပ်ႉမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီး တၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း။ ဝၼ်းထိ 16/12/2023 ၼၼ်ႉ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း 14 ၵေႃႉ လႆႈလုတၢႆ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ 11 ၵေႃႉလႄႈႁိူၼ်းယေးတိုၵ်းလုၵွႆ 100 လင်ပၢႆ။ မိူဝ်ႈၶမ်ႈၶိုၼ်းဝၼ်းထိ 6/12/2023 ၼၼ်ႉၵူၺ်း မီးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 5 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 4 ၵေႃႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈ ႁူဝ်ၼႃး ဢၼ်ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ႁၢင်ႇယၢၼ် မွၵ်ႈ 10 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ။ တေႃႈၼမ်ႉမၼ်းတႄႉ မီးတၢင်းသၢႆႉတၢင်း ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼႃးသေ ႁၢင်ႇၵႆ ၸဵင်ႇႁွင်ႇမၼ်းမွၵ်ႈ 40 မႄႊတိူဝ်ႊၵူၺ်း။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းၼႆႉ ၸမ်တေႃႈၼမ်ႉမၼ်းၼႃႇ၊ တေႃႈဢၼ်ယူႇၼႂ်းလိၼ်ႁၢင်ႇၵႆၵၼ်မွၵ်ႈ 1 မႄႊတိူဝ်ႊၵူၺ်း၊ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈမႆႈၸႂ်ယွၼ်ႉၵူဝ်မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇတေႃႈၼမ်ႉမၼ်းသေ တႅၵ်ႇလုၵ်ႉပဵၼ်ၾႆး လၢမ်းယႂ်ႇလူင်လႄႈၸၢင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမီးလွင်ႈလုသုမ်း မၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းသၢႆတေႃႈၼမ်ႉမၼ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇလွမ်ၵူဝ် တေႃႈၼမ်ႉမၼ်း ၵျႅတ်ႊ ၸတ်ႉ လႄႈ တႅၵ်ႇ တင်ႈၶူင်းၵၢၼ်တႄႇပိုတ်ႇမႃး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်၊ ၵွင်ႈဢွၼ်ႇလႄႈမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 8 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 9 ၵေႃႉ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မွၵ်ႈ 40 လင်လုၵွႆၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ဝၼ်းထိ 29/10/2023 -28/11/2023 ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ဝၢၼ်ႈ/ပွၵ်ႉ ႁူဝ်ယွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လုသုမ်း 1. 29.10.2023 ဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉၵျၢၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 7-30 ၵၢင်ၼႂ် ၵူၼ်းၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ (ဢႃယု50) ၸၢႆးၵေႃႉ ၼိုင်ႈ (ဢႃယု 28) လႄႈ ယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ (ဢႃယု မွၵ်ႈ 40) ဝတ်ႉ/ၵျွင်းၽြႃးႁိၼ်ႇတူႇ လင်ၼိုင်ႈလုၵွႆ 2. 1-3.11.2023 ဝၢၼ်ႈဢုမ်ႈမၢၵ်ႇတီး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇမွၵ်ႈ 15 ပွၵ်ႈ တီႈဢႄႇသုတ်း ႁိူၼ်း ယေး 5 လင်လုၵွႆ 3. 1-5.11.2023 ဝၢၼ်ႈၺွင်ႇၶမ်း/ သူၺ်ႇၺွင်ႇပိၼ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇမွၵ်ႈ 15 ပွၵ်ႈ တီႈဢႄႇသုတ်း ႁိူၼ်း ယေး 5 လင်လုၵွႆ 4. 1-5.11.2023 ဝၢၼ်ႈဢုမ်ႈမၢၵ်ႇၶႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇမွၵ်ႈ 15 ပွၵ်ႈ တီႈဢႄႇသုတ်း ႁိူၼ်း ယေး 5 လင်လုၵွႆ 5. 2.11.2023 ဝၢၼ်ႈသၢမ်သိူဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇမွၵ်ႈ 15 ပွၵ်ႈ ၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸၢႆး 2 ယိင်း 1 တီႈဢႄႇသုတ်း ႁိူၼ်း ယေး 5 လင်လုၵွႆ 6. 2.11.2023 ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶူဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ 500 ပွင်ႇ တီႈဢႄႇသုတ်း ႁိူၼ်း ယေး 3 လင်လုၵွႆ 7. 9.11.2023 ဝၢၼ်ႈတူင်းသေႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇတီႈ တပ်ႉၶဝ် တၢၼ်ႇပူဝ်ႇ သေဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ယိင်း 1 8. 15.11.2023 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶၢမ်ပွမ်ႈ /ၸီးၽိဝ်ႇယႄႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇတီႈ တပ်ႉၶဝ် တၢၼ်ႇပူဝ်ႇ သေဢဝ်ၵွင်ႈလူင် ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်း မွၵ်ႈ 5 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ဢွၼ်ႇယိင်း 1 (ဢႃယု 12) ဢွၼ်ႇလႅင် ၸၢႆး 1 (ဢႃယု 1 ၶူပ်ႇ) ယိင်း 1 (ဢႃယု 35) & ဢွၼ်ႇၸၢႆး 1 (ဢႃယု 4 ၶူပ်ႇ) 9. 15.11.2023 ပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ၊ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၼ်းၸၢႆး ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ၶၢဝ်းယၢမ်း ၵၢင်ၶမ်ႈ 9 မူင်း ၸၢႆး 1 (ဢႃယု မွၵ်ႈ 50) 10 15.11.2023 ဝၢၼ်ႈသၢမ်သိူဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်း ၼၢင်းယိင်း ဢၼ်မီး ပၢႆးၸႂ် ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၽွင်းမၼ်းၼၢင်းပႆ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ယိင်း 1 (ဢႃယု 26) 11. 19.11.2023 ဝၢၼ်ႈတူဝ်းပိၼ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈ မိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇ လူင်း သႂ်ႇတီႈ လုမ်း ပလိၵ်ႊ/ယႄး တူဝ်းပိၼ်ႇ လင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သၢမ်လင်လုၵွႆ 12. 22.11.2023 ဝၢၼ်ႈၵုင်းၸူင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၾင် လိၼ် ၽွင်း လဵင်ႉၵႂၢႆး မွၵ်ႈၶၢဝ်း ယၢမ်း 11 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ၸၢႆး 1 (ဢႃယု 58) 13. 28.11.2023 ဝၢၼ်ႈတူင်းသေႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇတီႈ တပ်ႉၶဝ် တၢၼ်ႇပူဝ်ႇ သေဢဝ်ၵွင်ႈလူင် ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်း မွၵ်ႈ 11 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ၸၢႆး 2 (ဢႃယု 28 လႄႈ 40) သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်၊ ၵွင်ႈဢွၼ်ႇလႄႈမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 5 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 13၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 20 ပၢႆလုၵွႆ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးလႄႈသီႇပေႃႉ ဝၼ်းထိ 9/11/2023-5/12/2023 ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ဝၢၼ်ႈ/ပွၵ်ႉ ႁူဝ်ယွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လုသုမ်း 1. 9.11.2023 မၢၼ်ႈၵွင်းမူး၊ ၵျွၵ်းမႄး မၼ်းၸၢႆးယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ ၽွင်း ၵႂႃႇသူၼ် မၢၵ်ႇ ၸွၵ်း ၸၢႆး 1 (ဢႃယု 69) 2. 12.11.2023 ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈၼမ်ႉသိမ်ႇ /ၵျၼ်ႇတီႇ သီႇပေႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းလႄႈမၢတ်ႇၸဵပ်း ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 7 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ၸၢႆး 1 (ဢႃယုမွၵ်ႈ 60) 3. 13.11.2023 ပၢင်သဝ်းၸီးပိၼ်ႇ ၵျွၵ်းမႄး သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း 8 ပွၵ်ႈ တင်ႈတႄႇ 9 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈထိုင် တဵင်ႈၶိုၼ်း ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လင်ၼိုင် လုၵွႆ 4. 13.11.2023 ဝၢၼ်ႈတွင်ႇၵျူႇသျေႃး ၵျွၵ်းမႄး သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 502 ဢဝ်မၢၵ်ႇ လူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်း ဝၢႆးဝၼ်း 3.30 ၶိုင်ႈ ဢွၼ်ႇၸၢႆး 1 (ဢႃယု 8 ပီ) 5. 14.11.2023 ဝၢၼ်ႈပႃႇပူၵ်ႇ ၵျွၵ်းမႄး သိုၵ်းမၢၼ်ဢဝ် မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း ၶဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈၶၢဝ်း ယၢမ်း ဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်း။ မၢၵ်ႇလူင် လုၵ်ႈၼိုင်ႈတူၵ်း ၼႃႈႁိူၼ်းသေ တိူဝ်ႉၺႃးမၼ်း ၸၢႆးတၢႆ ၸၢႆး 1 (ဢႃယု 40) 6. 15.11.2023 ပၢင်သဝ်းၸီးပိၼ်ႇ/ပၢင်တိုင်၊ ပၢင်တီး ၵျွၵ်းမႄး သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း Mi-35 သေပွႆႇမၢၵ်ႇ လူင်းတီႈ တၢင်း ၽႄ ဝၢၼ်ႈၼွင် ပိင် ၼိူဝ်သဵၼ်ႈ တၢင်းမူႇၸေႈ-ဝဵင်းလိူဝ်ႇ။ မၢၵ်ႇ ႁူၺ်ႇၼိုင်ႈ တူၵ်း လူင်းႁိမ်း ဢွင်ႈ ၵုမ်းၵမ် တေႃႈ ၼမ်ႉမၼ်း ၸီးပိၼ်ႇ ၸၢႆး 1 တီႈဢေႇသုတ်းႁိူၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 10 လင် လုၵွႆ 7. 22.11.2023 ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈ ၸၢမ်ၽိူၵ်ႇ သီပေႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း ၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 10:15 ၵၢင်ၼႂ် ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ 3 ၵေႃႉ မၢတ်ႇ ၸဵပ်း ၸၢႆး 3 (ဢႃယုၶဝ် 30 ပၢႆ) 8. 22.11.2023 ပွၵ်ႉသူၺ်ႇပီႇ တိတ်ႉ ဝဵင်း သီႇပေႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း ၶဝ်ႈၼႂ်းပွၵ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း 10:15 ၵၢင်ၼႂ် ယိင်း 2 (မွၵ်ႈ 30 လႄႈ 50) 9. 22.11.2023 ဝၢၼ်ႈၼႃးလွႆ သီႇပေႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း ၶဝ်ႈၼႂ်းၼႃးႁိမ်း ဝၢၼ်ႈၼႃးလွႆ ၶၢဝ်း ယၢမ်း 10:15 မူင်းၵၢင်ၼႂ် တိူဝ်ႉ ၺႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ် တိုၵ်ႉပၢတ်ႇၶဝ်ႈ ၸၢႆး 1 (ဢႃယု 50) 10. 22.11.2023 ဝၢၼ်ႈၸၢမ်ၽိူၵ်ႇ သီႇပေႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ယူႇတီႈၶူဝ် ၼမ်ႉ တူႈ ယိုဝ်းမၼ်း ၸၢႆး ၸၢႆး 1 (ဢႃယု 49) 11. 25.11.2023 မၢၼ်ႈလွႆ-ၼႃးပၢင်ႇ သီႇပေႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း ၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 5 မူင်းၵၢင်ၼႂ်၊ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇၼႂ်းလုၵ်းပဵပ်ႇ မၢတ်ႇၸဵပ်း ၸၢႆး 1 (ဢႃယု 41) 12. 27.11.2023 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉႁူး ၵျွၵ်းမႄး သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်း ဝၢၼ်ႈ ယၢမ်း တဵင်ႈၶိုၼ်း။ မၢၵ်ႇ လူင် လုၵ်ႈၼိုင်ႈ တူၵ်း တီႈဝတ်ႉ /ၵျွင်း ၼမ်ႉ ႁူး တိူဝ်ႉၺႃးသင်ႇၶႃႇ တူၼ်/ပႃး ၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း ၸၢႆး 1 (ဢႃယု 50) 13. 27.11.2023 ဝၢၼ်ႈပူးၶႃး ၵျွၵ်းမႄး သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း တိုၵ်း 3 ပွၵ်ႈတင်ႈ တႄႇ ၶၢဝ်းယၢမ်း 3 မူင်း ထိုင် 6 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၸၢႆး 1 ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 3 လင်လုၵွႆ 14. 27.11.2023 ဝၢၼ်ႈပၢင်ပဝ်း ၵျွၵ်းမႄး သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း 6 ပွၵ်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်း 9 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ ယိင်း 1 တႃႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ဢၼ် 1 ၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 10 လင် လႄႈ ၵႃး 2 လမ်းၺႃးၾႆးမႆႈ 15. 28.11.2023 ဝၢၼ်ႈလွႆၶေႃ ၵျွၵ်းမႄး သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း မွၵ်ႈ 8:30 ၵၢင်ၼႂ် ၸၢႆး 1 (ဢႃယု 29) 16. 5.12.2023 ဝၢၼ်ႈမိူင်းလွႆ ၵျွၵ်းမႄး သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၼႂ်း ဝၢၼ်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်း 5 မူင်း ၵၢင်ၼႂ် ယိင်း 1 (ဢႃယု 35) သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းလႄႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 14 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 11၊ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 100 ပၢႆလုၵွႆ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ၼမ်ႉၶမ်း ဝၼ်းထိ 21/11/2023 – 16/12/2023 ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ဝၢၼ်ႈ/ပွၵ်ႉ ႁူဝ်ယွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၶူဝ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လုသုမ်း 1. 21.11.2023 ပွၵ်ႉၼိူဝ် ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင် ဢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းပွၵ်ႉ ၼိူဝ် ၼၼ်ႉတိူဝ်ႉ ၺႃး ၵူၼ်းမိူင်းသွင် ၵေႃႉတၢႆ ၸၢႆး 1 (ဢႃ ယု မွၵ်ႈ 40) လႄႈ ယိင်း 1 (ဢႃယု27) 2. 26.11.2023 ပွၵ်ႉမၢၼ်ႈၼႃး ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း မွၵ်ႈၶၢဝ်း ယၢမ်း 5 မူင်းၵၢင်ၼႂ် တိူဝ်ႉၺႃး မၼ်း ၼၢင်းၽွင်းတိုၵ်ႉ ၼွၼ်းလပ်း ယူႇၼႂ်း ႁိူၼ်း ဢွၼ်ႇယိင်း 1 (ဢႃယု17) ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လင် 1 လုၵွႆ 3. 1.12.2023 ပွၵ်ႉလူင် ဝဵင်း ၼမ်ႉၶမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း မွၵ်ႈၶၢဝ်း ယၢမ်း 8 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ယိင်း 1 (ဢႃယု 78) ၸၢႆး 1 (ဢႃယု 29) ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 7 လင်လုၵွႆ 4. 1.12.2023 ပွၵ်ႉၼွင်ၸၢင်ႉ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ၶၢဝ်း ယၢမ်း မွၵ်ႈ 9.30 ၵၢင်ၶမ်း ပႃးတင်း မၢၵ်ႇၽူင်ႉ (cluster bomb) ၸၢႆး 1 (ဢႃယု 52) ဝတ်ႉ/ၵျွင်းလင် 1 လႄႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ 4 လင်လုၵွႆ 5. 1.12.2023 ပွၵ်ႉႁူဝ်ၵၢတ်ႇ လႄႈပွၵ်ႉဢွင်ႇ မႅတ်ႉတႃႇ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းယိုဝ်း ၽွင်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 9:30 ၵၢင်ၶမ်ႈ ၸၢႆး 1 (ဢႃယု 28), ယိင်း 2 (ဢႃယု 46 လႄႈ 19 ), ဢွၼ်ႇၸၢႆး 2 (ဢႃယု 12 & 16 ), ဢွၼ်ႇယိင်း 1 (ဢႃယု 17) 6. 6.12.2023 ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်းၽွင်း တဵင်ႈၶိုၼ်း ၸၢႆး 2 (ဢႃယု 46 လႄႈ 35 ), ယိင်း 2 (ဢႃယု 56 လႄႈ 50), ဢွၼ်ႇယိင်း 1 (ဢႃယု 5 ၶူပ်ႇ) ၸၢႆး 2, ယိင်း 1 , ဢွၼ်ႇယိင်း 1 (ဢႃယု 5 ၶူပ်ႇ) ဢွင်ႈၵဵပ်းၶွင် ၵူဝ်ႊ တွင်ႇ ဢၼ်ၼိုင်ႈ လုၵွႆ 7. 6.12.2023 ဝၢၼ်ႈပၢင်လေႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းၽွင်းပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၸုမ်းဢူၺ်းလီ သၢမ်ပီႈ ၼွင်ႉ ၽွင်းၵၢင်ၶိုၼ်း တဵင်ႈ 12 မူင်း ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 7 လင်လုၵွႆ 8. 4.12.2023 ဝၢၼ်ႈလွႆဢွၼ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း 4 ပွၵ်ႈ ၽွင်း ပဵၼ်ပၢင် တိုၵ်း ၸွမ်းၸုမ်းဢူၺ်းလီ သၢမ်ပီႈၼွင်ႉ ၽွင်း ၵၢင်ၶိုၼ်းတဵင်ႈ 12 မူင်း ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 9 လင်လုၵွႆ 9. 1.12.2023 ပွၵ်ႉလူင် ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ၽွင်း 8 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ၼႂ်းဝဵင်း တီႈၵူၼ်းမိူင်း ယူႇသဝ်း ယိင်း 1 ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 7 လင်လုၵွႆ 10. 1.12.2023 ပွၵ်ႉၼွင်ၸၢင်ႉ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇ မၢၵ်ႇ ၽူင်ႉ ၼႂ်းဝဵင်းတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 9 မူင်း ၵၢင်ၶမ်ႈ ၸၢႆး 1 ဝတ်ႉ/ၵျွင်း 1 လင်၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 4 လင်လုၵွႆ 11. 11.12.2023 ပွၵ်ႉၼိူဝ်ဝဵင်း ၼမ်ႉၶမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ 500 ပွင်ႊ သွင်လုၵ်ႈ တီႈႁူင်း ပလိၵ်ႊ /ယႄး ၼႂ်းဝဵင်းၶၢဝ်း ယၢမ်း 7 ၵၢင်ၶမ်ႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 11 လင်လုၵွႆ 12. 11.12.2023 ပွၵ်ႉၵွင်းသႃႇ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ၶၢဝ်း ယၢမ်း 7 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၸၢႆး 1 (ဢႃယု 60) 13. 12.12.2023 ပွၵ်ႉၵုင်းသႃႇယႃႇ လႄႈပွၵ်ႉၵွင်းသႃႇ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း 6 လမ်း တိုၵ်း ၸၢႆး 1 ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 9 လင်လႄႈဝတ်ႉ/ၵျွင်း 1 လင်လုၵွႆ 14. 13.12.2023 ပွၵ်ႉမူဝ်ၶမ်း ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် Mi-35 jet fighter တိုၵ်း ဝတ်ႉ/ၵျွင်း 1 လင် လႄႈႁိူၼ်း ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ 5 လင်လုၵွႆ 15 13.12.2023 ဝၢၼ်ႈမၢၼ်ႈႁွင်း ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 5 လင်လုၵွႆ 16 15.12.2023 ဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ၶၢဝ်း ယၢမ်း 6 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 3 လင်လုၵွႆ 17 15.12.2023 ပွၵ်ႉဢွင်ႇမႅတ်ႉတႃႇ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ၶၢဝ်း ယၢမ်း 11 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 3 လင်လုၵွႆ 18 16.12.2023 ပွၵ်ႉဢွင်ႇမိင်ႇၵလႃႇ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊ သွင်လုၵ်ႈယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းတဵင်ႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 15 လင်လုၵွႆ Download PDF files >>> Shan Burmese English တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66 99 246 5673/ +66 94 728 6696 Signal (တႆး, ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် 66 99 289 6080 Signal (မၢၼ်ႈ)

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2023-11-28T09:38:54

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%84%e1%80%b0%e1%81%ba%e1%80%ba%e1%82%87%e1%80%9a%e1%80%ae%e1%82%87%e1%80%95%e1%80%9c%e1%82%84%e1%80%b8-%e1%80%90%e1%82%84%e1%82%87%e1%81%b6%e1%80%af%e1%80%90%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%91%e1%81%a2/

ငူၺ်ႇယီႇပလႄး တႄႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ထၢင်မႂ်ႇ တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းယႂ်ႇလူင်ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်း ႁွင်ႇသိုပ်ႇ လၢမ်းၽႄႈ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 28/11/2023 ငူၺ်ႇယီႇပလႄး တႄႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ထၢင်မႂ်ႇ တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းယႂ်ႇလူင်ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်း ႁွင်ႇသိုပ်ႇ လၢမ်းၽႄႈ တင်ႈတႄႇၸဝ်ႉလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊမႃးၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းမိူင်ႁႄႈ Mandalay Distribution & Mining ဢၼ် ယူႇပႃႈတႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး သေမီးလွင်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ တႄႇၶုတ်း ထၢၼ်ႇ ႁိၼ် ထၢင်မႂ်ႇတီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်းမိူင်းထုင်ႉဢိူင်ႇၼမ်ႉမ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် ႁၵ်ႉသႃ မႅတ်ႇပႅင်းမႃး၊ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ဢမ်ႇထွမ်ႇၵၢင်ၸႂ် လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းသၢၼ်ၶတ်းသေဢမ်ႇၵႃး ထႅင်ႈၾၢႆႇ ၼိုင်ႈ ၵေႃႈမႅၼ်ႈၽွင်း ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇတိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ် ဢမ်ႇၵိုတ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၸၢဝ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 60 ၵေႃႉဢဝ်ရူတ်ႉၸူင်/ၶုတ်းသၢမ်လမ်းသေ တႄႇၶုတ်းတီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ဢၼ်ပဵၼ်ထိူၼ်ႇၶိူဝ်းႁူဝ်ၼမ်ႉ တီႈဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈလႄႈလႆလေႃႇလဵင်ႉႁႆႈၼႃး ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး 3,000 ပၢႆ၊ ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးၶဝ်လႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းဢဝ်ၼမ်ႉတီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉၼႆႉ လႆလေႃႇလဵင်ႉပၼ်ႁႆႈၼႃးဢၼ်မီး ဢေႊၵႃႊ ၼပ်ႉ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ။ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်တႄႇၸၢမ်းၶုတ်းႁႃထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2021 ဢဝ်ၼမ်ႉ မျၢတ်ႈၼမ်ႉတွၼ်း ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းသေ လူလၢႆၶေႃႈလႆႈၸႂ်ဢၼ်လႆႈတူၵ်းလူင်း ၵၼ်ဝႆႉၸွမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၵင်ႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 5/9/2023 ၼႆႉၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶဝ် ႁွင်ႉပၢင်ၵုမ်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမ 250 ၵေႃႉသေလၢတ်ႈဝႃႈ ၶဝ်လႆႈၶႂၢင်ႉၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်တီႈ လူင် ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅင်ႈ 5 ပီသေလႆႈဝႆႉတႃႇ 2,796.75 ဢေႊၵႃႊ ၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမယဝ်ႉလႄႈ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈၸႂ် ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ တေတႄႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉၼၼ်ႉၵႂႃႇယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15/9/2023 ၼၼ်ႉ တူဝ်တႅၼ်းၶွမ်ႊပၼီႊ ၶဝ်လၢတ်ႈတီႈထဝ်ႈႁႆႈထဝ်ႈၼႃး ထုင်ႉၼမ်ႉမဝႃႈ ပေႃးလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉသဵင်ႈ တေတႄႇၶုတ်းတီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ၼႆသေဢဝ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 25,000,000 ၵျၢပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ်ယဝ်ႉဝႃႈ ၼႆႉပဵၼ်ၵႃႈ “လုသုမ်း”။ ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး ၸိူဝ်းႁႆႈၼႃးၺႃးတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼၼ်ႉ လႆႈႁပ်ႉငိုၼ်းၸဝ်ႈလႂ် 300,000 ၵျၢပ်ႈၵူၺ်းသေ ၸဝ်ႈၼႃးမၢင်ၸိူဝ်းလႆႈၵေႃႉလႂ် 50,000 ၵျၢပ်ႈၵူၺ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉလွမ်ၵူဝ်ႁူဝ်ၼမ်ႉၼႃးၾႃႉ တေထုၵ်ႇယႃႉၵွႆ ၵွပ်ႈဝႃႈမိူဝ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် တႄႇၸၢမ်းၶုတ်းတူၺ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉပေႃးႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉႁႆႈၼႃး ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းၸမ်ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈတႄႇၸၢမ်းၶုတ်း သေဢဝ်ၶီႈလိၼ်ၵွင်ဝႆႉတီႈၼႂ်းႁူဝ်ၼႃးၾႃႉၼၼ်ႉ ၶူၺ်လိၼ်ၼၼ်ႉၵႂႃႇဢိုတ်းတၼ်ပႅတ်ႈသၢႆမႄႈၼမ်ႉ ၸိူဝ်းၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးၶဝ် ပိုင်ႈဢိင်မႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢမ်ႇပေႃးလႆႈၶဝ်ႈႁႆႈၶဝ်ႈၼႃးၼမ်။ ထၢင်ၶုတ်းထၢၼ်ႇမႂ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ထၢင်ထူၼ်ႈသီႇယဝ်ႉ ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ၶဝ်ၶုတ်းၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမ တီႈဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်တႄႇၶုတ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼႂ်းပီ 2004 သေႁူမ်ႈၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပၢၼ် ၼဢၽ ၶုတ်းၽွင်းၼၼ်ႉ။ တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းမႃး ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတင်းၼမ်၊ ပႃးၸဵမ်လူမ်းလႄႈၼမ်ႉဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်၊ လုသုမ်းႁႆႈၼႃးလႄႈ လိၼ်ၵူၼ်ႇလူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ။ တင်ႈတႄႇၸဝ်ႉပီၼႆႉမႃး ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ် ႁႃတၢင်ႇလိၵ်ႈၸူး ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၸိူဝ်းတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းၼႃႈတီႈၼၼ်ႉ ပိူဝ်ႈတႃႇၸွႆႈၵိုတ်းပၼ်လွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇ ႁိၼ်။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၵ်းလၵ်းပႃႉလိၵ်ႈ ၸွမ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉသေ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမလႄႈ တိုၵ်း သူၼ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းသၢၼ်ၶတ်း ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႇပလႄးၶဝ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ပႃးၸဵမ် လိၼ် ယၢင် (ၽိလတ်ႉမြေႇ)လႄႈၵိူဝ်ဝၢၼ် သိၼ်ႊသျူၺ်ႇလီႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၸုမ်းဢူၺ်းလီ သၢမ်ပီႈၼွင်ႉ (ပလွင်ႈ၊ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ၊ ရၶႅင်ႇ) ၶဝ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း 1027 မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/10/2023 ၼၼ်ႉယူႇသေတႃႉ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ယင်းသိုပ်ႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ထၢင်မႂ်ႇယူႇ၊ ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်း မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼၼ်ႉသိုပ်ႇလၢမ်းၽႄႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်သေႁဵတ်းႁႂ်ႈ မီးၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တင်းၼမ် တင်း လၢႆၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်တိတ်းၸပ်းသီႇပေႃႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/10/2023 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းၶဝ်ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၸူးဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပွင်ႈ တၢင်းၸၢၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 400 ပၢႆလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈၼမ်ႉမ ဢၼ်ယူႇႁၢင်ႇၵၼ်မွၵ်ႈ 5 လၵ်း တၢင်းၸၢၼ်း ၼမ်ႉပွင်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ သိုပ်ႇတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ႁပ်ႉထွမ်ႇဢဝ်ၵၢင် ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေ ၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်မၼ်းဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ မီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ဢမ်ႇ ၵမ်ႉၵွႆးၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမၵူၺ်း ပႃးတင်းတၢင်ႇတီႈၼႂ်းမိူင်းတႆး ပႃးၸဵမ်တီႈၵႄႇသီႇ/ၵေးသီး တီႈဢၼ် မၼ်းၶိုင်ဢွၵ်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇ ဢဝ်ပဵၼ်ႁႅင်းတီႈႁူင်းလဵၵ်းလွၼ်ႉပၢင်ပႅၵ်ႇ တီႈႁူဝ်ပူင်းသေ ၵမ်ႉၸွႆႈၼႂ်း ႁူင်း ႁဵတ်းၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇမၢၵ်ႇမိုဝ်ႉၸိုၼ်းယၢမ်း ၶွင်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်း ထိုင် ၽူႈၸိူဝ်းၸႂ်ႉ တိုဝ်းၶူဝ်းၶွင်ၶွမ်ႊပၼီႊငူၺ်ႇယီႇပလႄး မိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉဢွၼ်ၵၼ် မိပ်ႇဢီးလႄႈ သၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈၸႂ်ႉ တိုဝ်းၶူဝ်းၶွင်မၼ်း။ ၶွမ်ႇပၼီႇ Mandalay Distribution and Mining ဢၼ်လႆႈၶုတ်းထႅင်ႈ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃးၵတ်ႉ 2023 ပူဝ်ႇသတိူဝ်ႇ ဢၼ်တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်း ငူၺ်ႇယီႇပလႄး မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/10/2023 ၶၢဝ်းတၢင်းၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး သိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမ ပီ 2023 လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် 2023 ၵူၼ်းမိူင်းထုင်ႉၼမ်ႉမ 100 ပၢႆ ပႃးၸဵမ်ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးၸိူဝ်းႁႆႈၼႃးၶဝ်ယူႇႁိမ်းၸမ် ႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၼ်တီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼမ်ႉမ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇ ႁႃလွၵ်း လၢႆးသၢၼ် ၶတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမ။ ၸိူဝ်းၶဝ်လႆႈ ၵၼ်သေ တႅမ်ႈလိၵ်ႈ ယိုၼ်ႈၸူး ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉ သိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၸွႆႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်သေ လႆႈၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပႃႇတီႇ မႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ယဝ်ႉဢဝ် လိၵ်ႈယိုၼ်ႈတၢင်ႇၼႄ။ လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ 2023 ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးၼမ်ႉမ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵႂႃႇဝၢၼ်ႈႁႆး ငဝ်ႈငုၼ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA သေလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၸၼ်ႉသုင်, CEC ၶွင် SSPP ၸဝ်ႈၼိုင်ႈသေ လႆႈပိုတ်ႇလၢတ်ႈဢွၵ်ႇၼႄတၢင်းမႆႈၸႂ် လွင်ႈ ငူၺ်ႇယီႇ ပလႄး ၶုတ်းထၢၼ်ႇ ႁိၼ်သေ ဢမ်ႇထွမ်ႇၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ ၸဝ်ႈ ႁႆႈၼႃးၶဝ် လႆႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈ SSPP ၸွႆႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်း ထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼၼ်ႉ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၸၼ်ႉသုင် CEC ၶွင် SSPP ၸဝ်ႈၼၼ်ႉတွပ်ႇလၢတ်ႈၶိုၼ်း ဝႃႈ “သင်ဝႃႈသူၶဝ်ဢမ်ႇလူဝ်ႇ ဢမ်ႇယွမ်း ႁပ်ႉ လွင်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၸိုင် ယႃႇပေၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်ၶဝ်။ လၢတ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်ထွၼ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၶိူင်ႈ ၶုတ်း ထၢၼ်ႇႁိၼ်ၶဝ်ဢွၵ်ႇမိူဝ်းမူတ်းလႄႈ။ သင်ဝႃႈၶဝ်ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ် သူ ၶဝ်တုၵ်းယွၼ်းၸိုင် ၶိုၼ်းမႃးၸူးၵဝ်ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ” ၼႆယဝ်ႉ။ လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 5, 2023 တူဝ်တႅၼ်းၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ႁူပ်ႉထူပ်းၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး ၼႂ်းၼမ်ႉမသေ ႁႃ တၢင်း ႁူၺ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈပၼ်ၶဝ်တႄႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ။ လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 4, 2023 ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၸၼ်ႉသုင် CEC ၶွင် SSPP ၸဝ်ႈၼၼ်ႉမႃးႁူပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမ သေလၢတ်ႈဝႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႈသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼႂ်းထုင်ႉ ၼမ်ႉမလႄႈလၢတ်ႈတီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ဝႃႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၼမ်ႉၼိုင်ႈၸႂ်လဵဝ်သေ ႁႃ တၢင်း ႁူမ်ႈ မိုဝ်းၸွမ်း ၸုမ်း တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း CBOs/CSOs ၶဝ်သေသၢၼ်ၶတ်း ၵႂႃႇ။ လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 5, 2023 ဢူးၸေႃႇဝိၼ်း (ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး)၊ ၸၢႆးမွင်ႇ (ၽူႈ ၸတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းၼႃႈတီႈၵၢၼ်ငၢၼ်း) လႄႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် မႃး ႁူပ်ႉ ထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 250 တီႈၼမ်ႉမ ဝၢၼ်ႈလူင်။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ “ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ဢမ်ႇၽွမ်ႉ ၸွမ်းၵေႃႈယဝ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊႁဝ်းလႆႈၶႂၢင်ႉၶုတ်းတီႈလူင် ပွင်ၸိုင်ႈမႃးယဝ်ႉလႄႈႁဝ်းၶဝ် တေသိုပ်ႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်တီႈႁူဝ်ၼႃး ၾႃႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ” ၼႆ။ ၶဝ်ဢဝ်ၽိုၼ်မိူၼ် ဝႂ်ၶႂၢင်ႉသိုပ်ႇၶုတ်းထႅင်ႈ 5 ပီ ဢၼ်မၢႆ ဝၼ်းပဵၼ် ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉ 2023 ၼၼ်ႉၼႄ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈ ၼႃးၶဝ်။ လိၵ်ႈၼၼ်ႉလုၵ်ႉတီႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၾၢႆႇႁၵ်ႉသႃ မႅတ်ႇပႅင်း ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ဢၼ်ပၼ်ၶႂၢင်ႉၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ပၼ်တီႈ Mandalay Distribution & Mining ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး တႃႇတီႈလိၼ်တၢင်းၵႂၢင်ႈ 2,796.75 ဢေႊၵႃႊ ၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမ (သိုပ်ႇပၼ် ၶႂၢင်ႉမႃးတီႈ လိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉ 2020 မိူဝ်ႈဝႂ်ၶႂၢင်ႉၶုတ်းၶဝ်မူတ်းယဝ်ႉ ၼၼ်ႉမႃးထိုင်လိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉ 2025)။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈတိုၼ်းဢမ်ႇ ၽွမ်ႉ ၸွမ်းလွင်ႈတေၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ၸင်ႇ ၵႆႉၵႆႉလူင်းၵႂႃႇတီႈၼမ်ႉသေ ႁႃတၢင်းႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပဵၼ်ၸုမ်း ပဵၼ် ၸုမ်း ယဝ်ႉ ႁႃတၢင်းႁူၺ်းႁႂ်ႈၽွမ်ႉၸွမ်းၶဝ်။ လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 15, 2023 တူဝ်တႅၼ်းၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် မႃးႁူပ်ႉထူပ်းထဝ်ႈႁႆႈထဝ်ႈၼႃး ထုင်ႉၼမ်ႉမသေ လၢတ်ႈဝႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်တေတႄႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉယဝ်ႉ ပေႃး လိူၼ် ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊသဵင်ႈ။ တူဝ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ဢဝ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 25,000,000 ၵျၢပ်ႈသေလၢတ်ႈဝႃႈ ၼႆႉပဵၼ် ၵႃႈဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉလႄႈလုလႅဝ် (သေႁၢႆ)။ ငိုၼ်း ၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းမႅင်ႇပၼ်ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး ၸိူဝ်းႁႆႈၼႃးၺႃးတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႉလႂ် 300,000 ၵျၢပ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉလႂ် 50,000 ၵျၢပ်ႈ။ လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 1, 2023 ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၼမ်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈ မႃးထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမသေ လၢတ်ႈတီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႃႈသင်ဝႃႈ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉႁႆႈၼႃးၸိုင် ၶဝ်တေဢဝ်ၼမ်ႉ ၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉၶွင်း (ၾၢႆႇၼိူဝ် ၼမ်ႉမ) ၼၼ်ႉ မႃးလဵင်ႉပၼ်ႁႆႈၼႃး ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇ ယွမ်းႁပ်ႉလွင်ႈ ၼႆႉၵွပ်ႈဝႃႈ ၼမ်ႉၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉၶွင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၼမ်လႄႈ တေလႆႈ တေႃႇ တေႃႈ မႃးၸူးႁႆႈၼႃး တင်းၼမ်။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ် ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းထိ 1 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ် ဢဝ်ပၢႆႉ တႅမ်ႈ ပႃးလိၵ်ႈသေသၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် သေ ပၵ်းၸွမ်းၼႂ်း ၸႄႈ ဝဵင်း သီႇပေႃႉ လႄႈ တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ဢမ်ႇသိုဝ်ႉၸႂ်ႉတိုဝ်း ၶူဝ်းၶွင် ငူၺ်ႇ ယီႇပလႄး။ လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2023 ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး ၼမ်ႉမၶဝ် တႅမ်ႈလိၵ်ႈယိုၼ်ႈၸူး ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉ သိုၵ်း ၸိုင်ႈ တႆး SSPP/SSA တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၸွႆႈၵိုတ်းပႅတ်ႈ လွင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊငူၺ်ႇ ယီႇပလႄး ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼမ်ႉထုင်ႉၼမ်ႉလႄႈ လွင်ႈၶဝ်သိုပ်ႇၶိုင်လၢႆးယွၵ်ႇ လႅၼ်တေဢဝ်ၼမ်ႉ ပၼ် ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး ။ ၵူၼ်းမိူင်း 400 ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းထိုင်ၼမ်ႉမ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းတီႈၼမ်ႉပွင်ႈ တၢင်း ၸၢၼ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မိူဝ်ႈၵၢင်ၼႂ်ဝၼ်းထိ 29/10/2023 သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ (MNDAA) ဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းဢူၺ်းလီ သၢမ်ပီႈၼွင်ႉ (ပ လွင်ႈ၊ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ၊ ရၶႅင်ႇ) ၶဝ်ႈယိုဝ်းလုမ်းပလိၵ်ႊ/ႁၢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈၼမ်ႉပွင်ႈ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉၵၢင်ဝၼ်း သိုၵ်း မၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းယူႇတီႈၼမ်ႉပွင်ႈၶိုၼ်းယိုဝ်းတွပ်ႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶိုၼ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 1,000 လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၵၢင်ဝဵင်းလႄႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းဝူၺ်ႇလုဝုၼ်ႇ ၼႂ်းၼမ်ႉပွင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/10/2023 ၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (Jet fighter) မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈၼမ်ႉပွင်ႈ သေတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလင်ၼိုင်ႈလုၵွႆ။ ယွၼ်ႉၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ တင်းပၢင် တိုၵ်း သိုပ်ႇလၢမ်းၽႄႈၼႂ်းၼမ်ႉပွင်ႈသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၼမ်လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇ ၵူႈ ႁူးၵူႈတၢင်း ပႃးၸဵမ်တၢင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈၼမ်ႉမ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 400 ပၢႆၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းတီႈၼမ်ႉပွင်ႈမႃးပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈၼႂ်းထုင်ႉဢိူင်ႇၼမ်ႉမ ၼၼ်ႉမီး ၼင်ႇ ပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ ဢွင်ႈတီႈၼႂ်းဢိူင်ႇၼမ်ႉမ ႁူဝ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼမ်ႉ 57 ဝၢၼ်ႈလူင် 133 ဝၢၼ်ႈပဵင်းသၢႆး 18 ဝၢၼ်ႈၼႃးၼၼ်း 41 ဝၢၼ်ႈၼွင်ၼူၺ်း 110 ဝၢၼ်ႈၵုင်းပဝ်း 45 ဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ် 24 ႁူမ်ႈ 428 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢႆႈၽေးၶဝ် လႆႈယင်ႉလိုဝ်ႈပိုင်ႈႁူမ်ႈယူႇသဝ်းတီႈ ထုင်ႉၼမ်ႉမ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းဝူင်ႈၼိုင်ႈတေႃႇ ထိုင်ဝၼ်းထိ 6/11/2023 သေ ပဵၵ်ႉသမ်ႉတိုၵ်ႉလွမ်ၵူဝ်ပၢင်ဢၼ်ၸၢင်ႈသိုပ်ႇ ပဵၼ်ၼၼ်ႉယူႇသေတႃႉ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်းပွၵ်ႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇ မိူဝ်းပၢတ်ႇၶဝ်ႈ/ဢဝ်ၶဝ်ႈႁႆႈၼႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 21-22/11/2023 ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈၼမ်ႉပွင်ႈထႅင်ႈ လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမယ 291 ၸင်ႇဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မွၵ်ႈ 80 လႆႈပၢႆႈၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈယူႇသဝ်းပီႈၼွင်ႉၽႂ်မၼ်း တီႈၼမ်ႉမထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဢၼ်မႃးပိုင်ႈဢိင်တီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼမ်ႉမ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 99 246 5673/ +66 94 728 6696 Signal (Shan, English) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66 99 289 6080 Signal (Burmese) ၸၼ်ဢဝ်ၾၢႆႇ PDF >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2023-10-24T05:02:56

https://shan.shanhumanrights.org/pregnant-woman-injured-buildings-damaged-over-1000-displaced-by-sac-shelling-along-china-trade-corridor-in-hsenwi-township-northern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၶႄႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မႄႈမၢၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း၊ ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 1,000 ပၢႆလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 24/10/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၶႄႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မႄႈမၢၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း၊ ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 1,000 ပၢႆလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းၶၢင် KIA တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 5/10/2023 ထိုင် 19/10/2023 လႄႈပၢင် တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၸွမ်းသၢႆသဵၼ်ႈတၢင်းသႅၼ်ဝီ ထိုင် ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႊႁေႃႊ သဵၼ်ႈတၢင်းၵႃႉၶၢႆၶိုၵ်ႉၶမ်ႇလူင်တႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈ-မိူင်းၶႄႇ ၼၼ်ႉယွၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမႄႈမၢၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း၊ ႁိူၼ်းလၢႆလင်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်း သၢမ်ဝၢၼ်ႈ လုၵွႆသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 1,000 ပၢႆလႆႈပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးသေပၢႆႈၽေးသိုၵ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 5/10/2023 ၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းၶၢင် KIA ပဵၼ်တီႈဝၢၼ်ႈၵုၼ် ၵွၵ်ႇ ဢၼ်ယူႇၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ႁၢင်ႇၵႆမွၵ်ႈ 7 လၵ်း ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်သႅၼ်ဝီ- ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႊ ႁေႃႊ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 50 ၵေႃႉတင်းၵႃးသိုၵ်းလုၵ်ႉတၢင်းသႅၼ်ဝီ မႃးထႅမ်ဢဵၼ် ႁႅင်း ၸွမ်း သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ထႅင်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶၢမ်ႈၼမ်ႉတူႈသေၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သိုၵ်းတႆး SSPP/ SSA ၵုမ်းၵမ်တၢင်းၸၢၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ၼႃး လႄႈလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မွၵ်ႈ 30 ၼႃးထီး(မိၼိတ်ႊ)။ ဝၢႆးဝၼ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးဢဝ်တီႈယူႇၸွမ်းၾင်ႇမႄႈၼမ်ႉတူႈသေ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၶဝ် ၶဝ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းၼႂ်း ထိူၼ်ႇ ၸွမ်းလွႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽၢႆၶမ်းမွၵ်ႈ 60 ၵေႃႉလႆႈပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်း ယေးၶဝ်မွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 7 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ၊ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈဝတ်ႉၽၢႆၶမ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 7/10/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်း 10:30 ၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 323 (ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်း ၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း ၸၵၶ 16 သႅၼ်ဝီ) ဢဝ်တီႈယူႇႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼွင်မွင်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇ တိူဝ်ႉ ၺႃးဝတ်ႉ/ၵျွင်းၵုၼ်ၵွၵ်ႇ။ ၽွင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းဢဝ်ယူႇၸွမ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ၼႃးလႄႈ ၵုင်းၺွင်ႇ ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇ ၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း တၢင်းဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၵွၵ်ႇ။ မၢၵ်ႇလူင်လုၵ်ႈၼိုင်ႈ တူၵ်းတၢင်းႁွင်ႇ ဝတ်ႉ/ၵျွင်းၵုၼ်ၵွၵ်ႇ၊ လုၵ်ႈၼိုင်ႈတူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၵွၵ်ႇလႄႈ ထႅင်ႈလုၵ်ႈၼိုင်ႈတူၵ်း ၼွၵ်ႈ ဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၵွၵ်ႇ။ မၢၵ်ႇလူင်လုၵ်ႈၼိုင်ႈၵႂႃႇတူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈပဵင်းၵၢင်းသေတိူဝ်ႉၺႃးၶွၵ်ႈဝူဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ယွၼ်ႉ မၢၵ်ႇ လူင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈ ၸဝ်ႈသၢင်ႇမွၵ်ႈ 10 တူၼ်/ပႃးတီႈဝတ်ႉၵုၼ်ၵွၵ်ႇ လႆႈဢွၼ် ၵၼ်ပၢႆႈ ၵႂႃႇပိုင်ႈႁူၺ်ႈတီႈဝတ်ႉႁူဝ်မိူင်း ဢၼ်ယူႇတၢင်းဢွၵ်ႇသႅၼ်ဝီ ထႅင်ႈသၢမ်လၵ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼပ်ႉပၢၵ်ႇ ၸိူဝ်း ယူႇၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇပိုင်ႈႁူၺ်ႈပၢႆႈၽေးတီႈဝတ်ႉႁူဝ်မိူင်း ၽွင်း ၼၼ်ႉ။ ဝၼ်းထိ 8/10/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 11 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 323 လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၸွမ်း သိုၵ်း ၶၢင် KIA ၸွမ်းႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၵွၵ်ႇ။ မၢၵ်ႇလူင်ၵႂႃႇတူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈလႄႈၼႂ်းဝၢင်းဝတ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ လင်မုင်း သႃလႃး/ၸလွပ်ႈလုၵွႆ ပႃးၸဵမ်ႁွင်ႈၼွၼ်းၸဝ်ႈသၢင်ႇၶဝ်။ ဝၼ်းထိ 9/10/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်း 10:45 ၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းၶၢင် KIA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တီႈဝၢၼ်ႈ ၵုၼ်ၵွၵ်ႇ။ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇတီႈဝၢၼ်ႈၼႃးၵူင်းသေယိုဝ်းမႃးၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၵွင်းၶဵဝ် ဢိူင်ႇၵုၼ်ၵွၵ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်းယိင်းဢၼ်ပႃးတွင်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 25 လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်း။ မၢၵ်ႇၼၼ်ႉတူၵ်း တႅၵ်ႇႁိမ်းႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်းသေၸၢၵ်ႇမၼ်း ၵႂႃႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇၵွင်းလင်မၼ်းၼၢင်းၽွင်းတိုၵ်ႉတိုၵ်ႉၼွၼ်း တီႈ ႁိူၼ်း။ မၼ်းၼၢင်းလႆႈထုၵ်ႇဢဝ်ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူင်းယႃလႃႈသဵဝ်ႈပိူဝ်ႈယူတ်းယႃ။ ဝၢႆးဝၼ်း ဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉ ၸုမ်းလူင်/တပ်ႉမ 99၊ 88 လႄႈ ၸၵၶ 12 ပႃးတင်းၵႃးတႅင်ႉသွင်လမ်းသိုပ်ႇထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းထႅင်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းၶဵဝ် မွၵ်ႈ 100 လႆႈပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးၶဝ်သေ ၵႂႃႇ ပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈဝတ်ႉၽၢႆၶမ်း။ ဝၼ်းထိ 10/10/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်း 1:30 မူင်းထိုင် 2 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈပၵ်းဢဝ်တီႈယူႇတီႈၼႂ်းဝၢင်း ဝတ်ႉ/ ၵျွင်းၵုၼ်ၵွၵ်ႇလႄႈ ၼိူဝ်လွႆၵွင်းမူး ဢၼ်မီးတၢင်းႁွင်ႇဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၵွၵ်ႇ။ ဝၼ်းထိ 12/10/2023 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇ ယူႇဝႆႉတီႈဝတ်ႉၵုၼ်ၵွၵ်ႇလႄႈလွႆၵွင်းမူး ဢၼ်မီးတၢင်းႁွင်ႇဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၵွၵ်ႇၼၼ်ႉယူႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇၼႂ်းဝၢင်းဝတ်ႉ/ၵျွင်းၵုၼ်ၵွၵ်ႇ သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် သႅၼ်ဝီ-ၶျိၼ်ႊသူၺ်ႊႁေႃႊ ၼႆႉပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းၶိုၵ်ႉၶမ်ႇလမ်ႇလွင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ် ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းၶႄႇ-မၢၼ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းတႃႇ “သဵၼ်ႈတၢင်းၵွင်ႉ ပၢင်ႇလၢႆႇ-လူတ်ႉၾႆး” ၸူးၵၼ် ဢၼ် လုၵ်ႉတီႈ ၶျဵၼ်ႊတူႊ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈ သီႊၶျူၼ်ႊ မိူင်းၶႄႇသေၽႅဝ်ၵႂႃႇၼႂ်းၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ ဢိၼ်ႊ တီႊ ယႃႊ ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈ ၶူင်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵွတ်ႇလူၵ်ႈ (ၵမ်ႇၽႃႇ) Belt and Road Initiative ၶွင်မိူင်းၶႄႇ။ ၼႂ်းတွၼ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းလူတ်ႉၾႆးၶႄႇဢၼ်ၵႂႃႇၸူး လိၼ်ႊၶျၢင်ႊၼႆႉ ၸမ်လႅၼ်လိၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈလိူဝ်ပိူၼ်ႈ လႆႈပိုတ်ႇၵႂႃႇ ၼႂ်း လိူၼ်ဢေႃႊၵၢတ်ႊ 2021။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 1,000 ပၢႆၸိူဝ်းလႆႈပၢႆႈၽေးပၢင်တိုၵ်း မၢၵ်ႇလူင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 1,000 ပၢႆလႆႈပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေပၢႆႈၽေးသိုၵ်းတင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 5/10/2023 ထိုင် 10/10/2023။ ၵမ်ႈၼမ်ၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈပၢႆႈၽေးမီးယူႇတီႈဝတ်ႉႁူဝ်မိူင်း ၵွပ်ႈဝႃႈဢွင်ႈတီႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်လႄႈ ငၢႆႈတႃႇ တေႁပ်ႉၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ဢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတေၶဝ်ႈၸွႆႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈပၢႆႈၽေးမီးယူႇတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းႁူဝ်မိူင်း ၶပ်ႉမၢႆ ဝၢၼ်ႈ လင်ႁိူၼ်း ႁူဝ်ၵူၼ်း 1 ပဵင်းၵၢင်း 32 96 2 ၵုၼ်ၵွၵ်ႇ 80 240 3 ပဵင်းႁုင်း 40 120 4 ဝၢၼ်ႈႁေႈ 57 171 5 တၢင်ႉၶၢၼ် 30 90 6 ၼွင်မွၼ်း 30 90 7 ႁူဝ်ၼွင် 17 52 8 ၽၢႆၶမ်း 20 60 ႁူမ်ႈ 306 919 ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဢၼ်ပိုင်ႈႁူမ်ႈယူႇသဝ်းတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းႁူဝ်မိူင်း တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 99 246 5673/ +66 94 728 6696 Signal (တႆး, ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66 99 289 6080 Signal (မၢၼ်ႈ) Download PDF files:Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2023-10-17T23:55:07

https://shan.shanhumanrights.org/trapped-in-hell/

ၶမ်မိူင်းငရၢႆး

ၶမ်မိူင်းငရၢႆး ၸုမ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းမၢႆမီႈၶႄႇၵႃႉၶၢႆၵူၼ်း၊တဵၵ်းတဵင်ပဵၼ်ၶီႈၶႃႈလႄႈ ၶႃၸႂ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တင်ႈတႄႇဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း Download report: English Chinese Thai Burmese Shan ႁူဝ်ႁုပ်ႈ ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၼႆႉလႆႈဢိင်ဢဝ်ၼိူဝ်လွင်ႈပိူင်ပဵၼ်တူဝ်ထူပ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼၢင်းယိင်းသၢမ်ၵေႃႉ လႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸၢႆးသွင်ၵေႃႉ ၸိူဝ်းလႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇ ၼမ်ႉမိုဝ်းၸုမ်းၵူၼ်းၶႄႇဢၼ်ႁဵတ်းၽိတ်းမၢႆမီႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်လွင်ႈလွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ၊ၵၢၼ်တေႃႇလွင်းလႄႈၵၢၼ်ထႆႇႁၢင်ႈပွႆႇပူၺ်(ဢမ်ႇၼုင်ႈၶူဝ်းလဵင်းထႆႇ)ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၽွင်းငမ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈပိုၼ်ႉတီႈၽွင်းငမ်းဝ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ တွၼ်ႈတူဝ်ထူပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃးဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း ၼႂ်းလိူၼ်ၾႄႊၾေႃႊဝႃႊရီႊ 2021 သေ ၼႂ်းၵၢၼ်တွင်ႈထၢမ်သီႇလွင်ႈၼၼ်ႉလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းႁၼ်ဝႃႈ ယွၼ်ႉမီးလွင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈတၢင်းပၢႆးပၺ်ၺႃႇလႄႈၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်း ဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း။ လုၵ်ႈႁဵၼ်းသၢမ်ၵေႃႉလႄႈၽူႈၸွႆႈလုမ်းလႃးပၢႆးယူႇလီဢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ CDM ၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁႃၵၢၼ်သေလႆႈဢဝ် ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၵႂႃႇၺႃးပိူၼ်ႈလွၵ်ႇၶၢႆၶဝ်ႈပဵၼ်ၶီႈၶႃႈၵၢၼ်ၶၢႆတူဝ်ၼႂ်းဝဵင်းပၢင်သၢင်း လႄႈမိူင်းပွၵ်ႉဢၼ်ယူႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ သိုၵ်းဝ UWSA ၽွင်းငမ်း၊ ၸိူဝ်းၶဝ်လႆႈၺႃးတဵၵ်းတဵင်လွၵ်ႇ ဢဝ်ၵူၼ်းတၢင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊ၊ လႆႈထုၵ်ႇၶၢႆတူဝ် ပၼ်ၸုမ်းၵူၼ်းၶႄႇယဝ်ႉ လႆႈထၢႆႇငဝ်းတူင်ႉပွႆႇပူၺ် တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ ၽွင်းၶဝ်တုမ်ႉတွပ်ႇသၢၼ်ၶတ်း ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်းၼၼ်ႉ လႆႈၺႃးပေႃႉထုပ်ႉလႄႈၶႃၸႂ်သေ ၼၢင်းယိင်းတႄႉၺႃးတဵၵ်းပူၼ်ႉ ပႅၼ်တၢင်းၵႃမ။ ၼႂ်းၵေႃႉဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလႆႈတွင်ႈထၢမ်ၵူၺ်းဢမ်ႇလႆႈထုၵ်ႇၵႃႉၶၢႆသေ လႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼႂ်းႁူင်း ၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ ၼႂ်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ မိူင်းလူင်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼၼ်ႉၶႆႈၼႄလွင်ႈၼွင်ႉယိင်းမၼ်း ၵေႃႉဢၼ်မၼ်းၼၢင်း ႁွင်ႉမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်း ဝႅၼ်တူၵ်းတိုၵ်းသုင်သေၶႃႈတူဝ်တၢႆႁင်းၵူၺ်း ဝၢႆးမၼ်းၼၢင်းလႆႈထုၵ်ႇ မၢပ်ႇၼႄးဝႃႈ လၵ်ႉဢဝ်ငိုၼ်းၼႆသေ ပေႃႈလဵင်ႉ/ၸဝ်ႈၼၢႆးမၼ်းၼၢင်း တင်းၵူၼ်းၶႄႇထႅင်ႈလၢႆလၢႆ ၵေႃႉႁူမ်ႈ ၵၼ် ၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်းၼၢင်း ယွၼ်ႉဢမ်ႇႁႃငိုၼ်းမႃးသၢႆႈတႅၼ်းပၼ်ၶိုၼ်း။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးထုၵ်ႇၵႃႉၶၢႆယဝ်ႉၼၼ်ႉ ပေႃးၶႂ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းတေလႆႈပၼ်ငိုၼ်းၶႄႇ 30,000 ယူၼ်ႊ။ ၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉယွၼ်ႉပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းဢဝ်ငိုၼ်းမႃးပၼ်လႄႈလႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်း။ သွင်ၵေႃႉသမ်ႉလႆႈ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းယွၼ်ႉပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၸွမ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈဝ။ ၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးၶၢႆႉၵႂႃႇ ထႅင်ႈတၢင်ႇတီႈယွၼ်ႉႁႃတၢင်းတေပၢႆႈ။ ၵူၼ်း ၸိူဝ်းၺႃးၵႃႉၶၢႆၵိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈလွင်ႈတြႃးၽဵင်ႇပဵင်းသင်။ ၼႂ်းဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈတွင်ႈထၢမ်ၵဵပ်းႁွမ်တွမ်မႃးၼႆႉ မီးၶေႃႈမုၼ်းလၵ်းထၢၼ်ၸႅင်ႈလႅင်းဝႃႈ လွင်ႈၵူၼ်း ၶႄႇ ဢၼ် ႁဵတ်းၽိတ်းပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၶဝ်လႄႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်ၶိုင်လွၵ်ႇလႅၼ်ႁဵတ်း။ ၼႂ်းသွင်လွင်ႈ ၼႂ်းၼႆႉ မီးလွင်ႈၽွင်းပီႈၼွင်ႉ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးလွၵ်ႇလႅၼ်ၶၢႆၵိၼ်ၶဝ် ၵပ်းသၢၼ် တင်းၸဝ်ႈ ၼႃႈတီႈဝ လုမ်းလႃႈသဵဝ်ႈတႃႇၸွႆႈထႅမ် ယွၼ်ႉႁူႉၶၢဝ်ႇဝႆႉဢွၼ်တၢင်း လႄႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်း ၶဝ်တၼ်း ပၢႆႈလွတ်ႈသေ ဢဝ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးၶၢႆၵိၼ်ၼၼ်ႉၶၢႆႉၵႂႃႇထႅင်ႈ တၢင်ႇတီႈ ဢွၼ်တၢင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၶဝ်တေၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း။ ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼႂ်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ ၼၼ်ႉတိုၼ်းဝႃႈပိုတ်ႇသေ ဢဝ်ၵူၼ်း ဢၼ်သႂ်ႇသိူဝ်ႈတုၺ်ႇၵၼ် ဢၼ်မိူၼ်မိၵ်ႈ ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတမ်းဝႆႉ ပၼ် ၼၼ်ႉမႃးပႂ်ႉဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်လႆႈၺႃးတဵၵ်းၸႂ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼႂ်းမိူင်းပွၵ်ႉၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈ လႆႈၸႂ်ႉၼႅင်ႈသၢႆၼႅတ်ႇ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်၊ ပဵၼ်သၢႆၼႅင်ႈသၢႆ ၼႅတ်ႇဢၼ်လဵဝ် ဢၼ်မီး ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းဝ ၵုမ်းၵမ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႄႈယင်းမီးၵႂၢမ်း ထၢမ်ထႅင်ႈဝႃႈ ၵွပ်ႈသင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်မီးၼမ်ႉၵတ်ႉ လၵ်ႉလွမ် ၸွမ်းတူၺ်းပိူၼ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႉၼႅင်ႈသၢႆ ၼႅတ်ႇ မၼ်းသေ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပႅတ်ႈၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ် တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၶွင်မၼ်းၼၼ်ႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈဝ ၵိုတ်းပႅတ်ႈ လွင်ႈၶဝ်ႈ ႁူမ်ႈႁႄႉၵင်ႈပၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵုမ်းၵမ်ၶဝ်သေ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ ႁႂ်ႈဢဝ်တၢင်းၽိတ်းၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ၸိူဝ်း ႁဵတ်းၽိတ်းၼၼ်ႉ ထိုင်တီႈထိုင်တၢင်းၼႂ်းၵၢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ႁဵတ်းၽိတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်မိူင်းဝႅတ်ႊၼၢမ်ႊ ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်လႄႈပဵၼ်ၽူႈႁူမ်ႈပုၼ်ႈ ၼႂ်း Mytel ၼၼ်ႉ ၵူတ်ႇ ထတ်းပၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းၸႂ်ႉၼႅင်ႈၼႅတ်ႇ Mytel သေႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ် ပိူၼ်ႈတၢင်းဢွၼ်ႊ လၢႆႊ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉပႃး။ ဢွင်ႈတီႈပၢႆတၢင်း တႃႇလွင်ႈၵႃႉၶၢႆၵူၼ်းလႄႈၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းဝ UWSA ၵုမ်းၵမ်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵူၼ်းသီႇၵေႃႉၸိူဝ်းၺႃးပဵၼ်ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵူၼ်းသေ ဢၼ်လႆႈတွင်ႈထၢမ်ဝႆႉၼႂ်းပပ်ႉၼႆႉ ၺႃးၵူၼ်းၶႄႇၶဝ် ပႅတ်ႉလႅၼ်သေ ဢဝ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ပၼ်ၶဝ်ယူႇၼႂ်းဝဵင်းပၢင်သၢင်းလႄႈမိူင်းပွၵ်ႉၼႃႈတီႈဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇ ႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇၸိုင်ႈတႆး ယူႇပႃႈတႂ်ႈသိုၵ်းဝ UWSA ၵုမ်းၵမ်၊ သိုၵ်းဝ UWSA ၼႆႉၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တင်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1989။ ပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉပဵၼ်ပိုၼ်ႉဢၼ်သိုၵ်းဝ UWSA ၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃသေ မီးပလိၵ်ႊ/ႁၢၼ် ၼႂ်းမိူင်းလႄႈ မီးလုမ်းတြႃးႁင်းၶေႃ။ ပၢင်သၢင်း (ဢမ်ႇၼၼ်ပၢင်ၶမ်း) ၼႆႉပဵၼ်ဝဵင်းလူင်သိုၵ်းဝ UWSA သေပိုၼ်ႉတီႈလႅၼ်လိၼ်တိတ်းၸပ်းၸွမ်း လႅၼ်လိၼ်မိူင်းၶႄႇ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉပဵၼ်ငဝ်ႈငုၼ်းထိူၼ်ႇတီႈဢၼ်ၸုမ်း ပႃႇတီႇၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႊ မၢၼ်ႈ CPB၊ ဝဵင်းၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇတိုဝ်ႉတၢင်း/ပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႂ်ႈ သိုၵ်းဝ UWSA ပူၵ်းပွင်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶႂၢၵ်ႈၼႃႈတီႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးၽွင်းပီ 1990 ပၢႆ။ လွင်ႈ ၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပႃးၸွမ်းလွင်ႈႁဵတ်းႁူင်း လဵၼ်ႈ ၽၢႆႉ ဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ပဵၼ်ပိူဝ်ႈႁပ်ႉႁွင်းၵူၼ်းလွင်းၸၢဝ်းၶႄႇမႃးလဵၼ်ႈတေႃႇလွင်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ လၢႆလၢႆပီပူၼ်ႉ မႃးၼႆႉ မီးၵၢၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈၶၢႆႉမႃးပဵၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ မိူင်းပွၵ်ႉတႄႉ ဢွၼ်တၢင်းယၢမ်ႈပဵၼ်ဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇဢွၼ်ႇ ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႈသွမ်ႈႁႃလဵင်ႉတူဝ်ၸႂ်သေ ၵမ်ႈၼမ် ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပဵၼ်တႆးလႄႈလႃးႁူႇ၊ မိူင်းပွၵ်ႉၼႆႉ ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇပၢင်သၢင်း၊ ႁၢင်ႇၵႆပၢင်သၢင်းမွၵ်ႈ 25 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ။ တင်ႈတႄႇပီ 2015 မႃး ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်းၶွင်ၶႄႇလႄႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ Jing Hua ၶွင်သိုၵ်းဝ UWSA လႆႈ ပဵၼ်ႇပႅင်လႅၵ်ႈလၢႆႈ မိူင်းပွၵ်ႉၵႂႃႇပဵၼ်ဝဵင်းယႂ်ႇၶိုတ်းၵၢပ်ႈ ဢၼ်မီး ပႃး တိုၵ်းယႂ်ႇသုင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ငဝ်းႁၢင်ႈသဵင် ဢၼ်သူၼ်းႁူၺ်းၶွင်ၶွင်ႉသိုၵ်းဝ UWSA ၶဝ်ၼၼ်ႉလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈမိူင်းပွၵ်ႉႁဵတ်းႁိုဝ်ပဵၼ် ပိုၼ်ႉတီႈပူၵ်းပွင်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမႃးၼိူဝ်တီႈလိၼ် “ႁၢမ်း၊ ႁူၵ်ႉ”ၼႆၼၼ်ႉယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈတီႈလိၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်တီႈလိၼ်ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်သိုၵ်းဝ ၶဝ်တဵၵ်းႁုပ်ႈသိမ်းဢဝ်မႃးတႄႇသၢင်ႈဝဵင်းမႂ်ႇၼၼ်ႉ ၵူၺ်း။ ႁၢင်ႈထၢႆႇၼႂ်းငဝ်းႁၢင်ႈသဵင်သိုၵ်းဝ ဢၼ်ႁူၺ်းၼႄတၢင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမိူင်းပွၵ်ႉ ပိုၼ်ႉတီႈၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇသၢဝ်ၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃး ၸုမ်းၵူၼ်းပေႃႈလဵင်ႉၶႄႇၶဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်သေ လႆႈတႅပ်းတတ်းၶႃႈ တူဝ်တၢႆႁင်းၵူၺ်း တီႈၼႂ်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ ဝဵင်းလူင်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇဢၼ်မီးပၢင်ၽၢႆႉ ၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ ဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ ဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ ၼႆႉလႆႈထုၵ်ႇပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးၼႂ်းၵႄႈ ပၢင်ၽၢႆႉ ပႃႈတႂ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းဢူၺ်းလီ တီႊမူဝ်ႊၶရေႊ သီႊ မၢၼ်ႈ (MNDAA) ဢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူဝ်ႈပီ 1989 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ 2009 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းဢၼ်ၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ (MNDAA) ႁူမ်ႈၵၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ တိုၵ်း MNDAA ဢၼ်ၽိူင်ႊၵျႃႊသိူင်ႊ ဢွၼ်ၼၼ်ႉတႅၵ်ႇသေ ၸုမ်းဢၼ်ႁူမ်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၶိုၼ်းယွမ်းႁပ်ႉႁဵတ်းပဵၼ်တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် BGF ဢၼ် ယူႇပႃႈတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်။ မိူဝ်ႈလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း လႄႈ တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ် လိၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶိုၼ်းႁူမ်ႈၵၼ်ၽွင်းငမ်း ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ။ လွင်ႈဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈလွင်ႈၵႃႉၶၢႆၵူၼ်း- ၵၢၼ်ၶၢတ်ႇႁဵၼ်းလႄႈၵၢၼ်ႁၢမ်းၵၢၼ် ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း 2021 လွင်ႈၵႃႉၶၢႆၵူၼ်းၼႂ်းႁၢႆးငၢၼ်းၼႆႉ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈမၼ်းတိုၼ်းလုၵ်ႉမႃးတီႈၵၢၼ်ႁဵၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ၼႃႈၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉ ဢၼ်ၺႃးတတ်းၶၢတ်ႇပႅတ်ႈဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/2/2021 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇသၢမ်ၵေႃႉတိုၼ်းပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းဝႆႉၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ။ “ၸႃႇ ပၢၼ်ႇ” (ပဵၼ်ၸိုဝ်ႈပွမ်ဢၼ်ၸႂ်ႉၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၼႆႉ) ၼႆႉပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် ၵေႃႉဢၼ် ႁူမ်ႈ ၸွမ်းပၢင်သၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ဢမ်ႇယွမ်းၶဝ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းပႃႈတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢုပ်ႉပိူင်ႇဢၼ်ၶိုၼ်းပိုတ်ႇၶိုၼ်းၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2021 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်း တဵၵ်းႁႂ်ႈၶဝ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းသိုပ်ႇၵၢၼ်ႁဵၼ်းၶိုၼ်းသေတႃႉ မၼ်းၼၢင်းႁႃၵၢၼ်တႅၼ်းတၢင်ၶဝ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းပႅတ်ႈ၊ ၵၢၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းလႆႈထုၵ်ႇၵႃႉၶၢႆၶဝ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ပူၺ် ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝ။ ၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ ပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း။ ယွၼ်ႉ ဢမ်ႇ ၶႂ်ႈသိုပ်ႇႁဵၼ်းပိူင်ၵၢၼ်ႁဵၼ်းဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉသေလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇႁႃ ၵၢၼ် လၢၼ်ႉၾူၼ်ႊ ဢၼ်မီးၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈယွၼ်ႉလႆႈၵႃႈႁႅင်း/ငိုၼ်းလိူၼ်ဢႄႇလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇ သိုပ်ႇ ႁႃၵၢၼ်မႂ်ႇၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶဝ်ၺႃးပိူၼ်ႈတဵၵ်းႁႂ်ႈလွၵ်ႇႁႃၵၢၼ်တၢင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼွႆႇၼွႆႇ ယၢမ်ႈပဵၼ်မေႃၵူၼ်းလုမ်းလႃးၵူၼ်းပဵၼ် တီႈႁူင်းယႃလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းယဝ်ႉ မၼ်းၼၢင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းပၢင်လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း CDM သေႁူမ်ႈၸွမ်းပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ပႆတၢင်းၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၸဝ်ႈဢႃႇ ၼႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၽူႈၼႄၵၢင်ၸႂ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းပၢႆႈၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈပီႈၼွင်ႉ မၼ်းၼၢင်းဢၼ် မီး ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈယွၼ်ႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵမ်းၵမ်းလမ်းသွၵ်ႈ ႁႃတိၵ်းတိၵ်းလႄႈ မၼ်းၼၢင်းၸင်ႇႁႃၵၢၼ်ၵႂႃႇပဵၼ်မေႃၸွႆႈလုမ်းလႃးၵူၼ်းပဵၼ်ၼႂ်းလိၼ်ဝ တီႈဢၼ် မၼ်းၼၢင်းၺႃးလွၵ်ႇၵႂႃႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၶၢႆတူဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွၵ်းလၢႆးဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵူၼ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇသၢမ်ၵေႃႉ လႆႈထုၵ်ႇလွၵ်ႇၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ယွၼ်ႉၵၢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁႃၵၢၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ ၸႃႇပၢၼ်ႇ တွပ်ႇၸူးၵၢၼ်ပိုၼ်ႇၽၢဝ်ႇႁႃၵၢၼ်ၼႂ်း WeChat တွၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်ၵူၼ်းမေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶႄႇ ၼႂ်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ။ ၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ တွပ်ႇၸူးၵၢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁႃၵၢၼ်ၼႂ်း Facebook တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၸၢႆးဢၼ်မေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်းဢင်းၵိတ်းလႄႈမေႃၸႂ်ႉတိုဝ်းၶွမ်ႊပိဝ်ႊတိူဝ်ႊ ပိူဝ်ႈတႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၵဵမ်ႊဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼႂ်းၶွမ်ႊပၼီႊ တီႈပၢင်သၢင်း ၼိုင်ႈလိူၼ်တေလႆႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈထိုင်သွင်လၢၼ်ႉၵျၢပ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼွႆႇၼွႆႇ သမ်ႉၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းၵေႃႉဢၼ်မၼ်းၼၢင်းႁူႉၸၵ်းသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆႉယူႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ ၵေႃႉဢၼ်ႁႃၵၢၼ်မေႃလုမ်းလႃးၵူၼ်းပဵၼ်တီႈပၢင်သၢင်းပၼ် တီႈဢၼ်လၢတ်ႈဝႃႈမၼ်ၼၢင်းၸၢင်ႈ လႆႈ ငိုၼ်း ၼိုင်ႈလိူၼ် 2,000 ယူၼ်ႊငိုၼ်းၶႄႇၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်သူႇၸူးဢွင်ႈၵႃႉၶၢႆၵူၼ်း ၼႂ်းလိူင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇသၢမ်ၵေႃႉဢၼ်ၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၼႆႉ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းပိူၼ်ႈႁႂ်ႈ ၶဝ် ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇၼႂ်းဝဵင်းဢၼ်မီးတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တီႈဢၼ် ၵူၼ်းၵိၼ်ၵၢင် (ပွႆးၸႃး/ၼၢႆးၼႃႈ) မႃးႁူပ်ႉသေ ဢဝ်ၶဝ်သူင်ႇၵႂႃႇၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ပႃးတင်းၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးၵႃႉၶၢႆတၢင်ႇၵေႃႉ တေႃႇပေႃးထိုင် ဢွင်ႈတီႈပၢႆတၢင်းၶဝ်လႄႈ ၸိူဝ်းၶဝ်တင်းမူတ်းတူၵ်းၵႂႃႇၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝ ၵုမ်းၵမ်။ ၸႃႇပၢၼ်ႇတႄႉ ပိူၼ်ႈႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇတၢင်းၵူတ်ႉၶၢႆ တီႈဢၼ်မၼ်းၼၢင်းလႄႈ ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်းၼၢင်း ဢၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉႁူပ်ႉၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ်လုၵ်ႉလႃႈသဵဝ်ႈမႃး ၸိုဝ်ႈမၼ်းႁွင်ႉဝႃႈ ဢႃႊ သျႅၼ်ႊ ၵေႃႉဢၼ်ဢဝ်ၶဝ်ၶီႇလူတ်ႉ/ၵႃးသေ ၵႂႃႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ တီႈဢၼ်ပိူၼ်ႈဢဝ်မၼ်းၼၢင်းလႄႈ တင်းၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈသၢမ်ၵေႃႉဢၼ်လုၵ်ႉမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇမႃး ၼၼ်ႉၵႂႃႇဝႆႉၼႂ်းႁူင်းသဝ်းတီႈၼိုင်ႈ။ မၼ်း ၼၢင်း လႆႈၵႂႃႇၵူတ်ႇၸႅတ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ 19 သေလႆႈပႂ်ႉထႅင်ႈသၢမ်ဝူင်ႈလူၺ်ႈဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်း ၵၢၼ် သင် ဢွၼ်တၢင်းပိူၼ်ႈတေလၢတ်ႈမၼ်းၼၢင်းဝႃႈ မၼ်းၼၢင်းမီးဢူဝ်းၵၢတ်ႇ/တိုဝ်ႉတၢင်းတေလႆႈၵၢၼ် လီတီႈပၢင်သၢင်း ၼႃႈလိၼ်ဝ ၵုမ်းၵမ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢႃႊသျႅၼ်ႊ ဢဝ်မၼ်းၼၢင်းလႄႈ တင်းၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈ သွင်ၵေႃႉၶီႇလူတ်ႉ/ၵႃးၵႂႃႇတီႈပၢင်သၢင်း တီႈဢၼ်ၶဝ်လႆႈယူႇဝႆႉၵႅပ်ႉၼိုင်ႈ ၼႃႈတေသိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇမိူင်း ပွၵ်ႉ။ တီႈၼၼ်ႈၵေႃႈ ၸိူဝ်းၶဝ်လႆႈၵုမ်းၶင်တူဝ်တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ-19 ထႅင်ႈတႃႇသွင်ဝူင်ႈ ၼႂ်းႁွင်ႈတီႈ လိုဝ်ႈ သဝ်းၼႃႈ ဢႃႊသျႅၼ်ႊ တေမႃးႁွင်ႉၸႃႇပၢၼ်ႇသေသိုပ်ႇမွပ်ႈဢၢပ်ႈပၼ် ၵူၼ်းၶႄႇဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ၽိတ်း ထၢႆႇၼင်ပွႆႇပူၺ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ ၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ တႄႉပိူၼ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇတီႈလႃႈသဵဝ်ႈသေ ၵႂႃႇႁူပ်ႉၼုၼုၵႃႈၼၼ်ႈ။ ၶဝ်လႆႈပႂ်ႉၵႃႈၼၼ်ႈတႃႇၶၢဝ်းတၢင်းသီႇဝၼ်း ၼႃႈတေႁူမ်ႈၵၼ်တင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇထႅင်ႈသီႇၵေႃႉ ဢၼ်လုၵ်ႉ တီႈ မူင်ႇယႂႃႇ၊ မၵူၺ်းလႄႈ ဢီႊယႃႇဝတီႇမႃး။ ၸိူဝ်းၶဝ်ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ်ၼႂ်းရူတ်ႉ/ၵႃး ဝႅၼ်ႊဢွၼ်ႇ ၽၢၼ်ႇတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းသေၵႂႃႇတၢင်းၵဵင်းတုင် ဝၢႆးၼၼ်ႉၶိုၼ်းၵႂႃႇတၢင်းႁွင်ႇ ပွင်ႇၵႂႃႇတီႈမိူင်းပွၵ်ႉ၊ တီႈဢၼ်ၶဝ်လႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈၵုမ်းၵမ်တူဝ်ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ-19 ၼႃႈပိူၼ်ႈတေ ဢဝ်ၶဝ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်။ ၼွႆႇၼွႆႇ ၵေႃႉဢၼ်ၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ယွၼ်ႉဢၼ်ပိူၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁႃၵၢၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈႁႂ်ႈ မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇပႂ်ႉတီႈၵဵင်းတုင်ႁင်းၵူၺ်း၊ တီႈဢၼ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇႁူပ်ႉၵူၼ်းမိုတ်ႈၵၼ်တီႈၼၼ်ႈသေ ၸူဝ်း ဢဝ်မၼ်းၼၢင်းၶီႇၵႃးၵႂႃႇတၢင်းႁွင်ႇ တီႈပၢင်သၢင်းၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝ ၵုမ်းၵမ်။ ပိူၼ်ႈဢဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇလိုဝ်ႈ ယင်ႉဝႆႉတီႈႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်းသေ ၵမ်းၼၼ်ႉၵူၼ်းၶႄႇ ၸႃႇတိမိူင်းမၢၼ်ႈ မႃးႁူပ်ႉမၼ်းၼၢင်းယဝ်ႉဝႃႈ တေ ပၼ်ၵၢၼ်လုမ်းလႃးၵူၼ်းပဵၼ် တီႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၶႄႇဢၼ်ၼိုင်ႈ ငိုၼ်းလိူၼ်တေလႆႈ 2,500 ယူၼ်ႊ ငိုၼ်းၶႄႇ ၼႆသေ မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈၽွမ်ႉလႆႈၸႂ်ၸွမ်း၊ လွင်ႈဝႃႈပိူၼ်ႈတေဢဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇၵုမ်းၶင်ႁဵတ်းၵၢၼ် ၶၢႆတူဝ် တႃႇၵူၼ်းလဵၼ်ႈၵၢၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၶဝ်ၼႆ ၼၼ်ႉမၼ်းၼၢင်းယင်းပႆႇႁူႉထိုင်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမၼ်းၼၢင်း ၸင်ႇလႆႈၾၢင်ႉႁူႉဝႃႈ ၵေႃႉမိုတ်ႈမၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉၶၢႆမၼ်းၼၢင်းပၼ် ၵူၼ်းၵိၼ်ၵၢင် (ပွႆးၸႃး) တႃႇ 2,000 ငိုၼ်းၶႄႇ ယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းၵိၼ်ၵၢင် ၵူၼ်းၸၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈၶိုၼ်းၶၢႆမၼ်းၼၢင်းပၼ်တီႈၵူၼ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ၶဝ် တႃႇငိုၼ်းၶႄႇ 4,000 ယူၼ်ႊယဝ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ လၢႆးပႅတ်ႉလႅၼ်ၵိၼ်ၵၼ်လႄႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၵၼ် တဵၵ်းၸႂ်ႉၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ယွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ မိူဝ်ႈႁွတ်ႈထိုင်ၵႂႃႇတီႈမိူင်းပွၵ်ႉၼၼ်ႉ ၸၢႆးဢေးလႄႈ ၸေႃႇၸေႃႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်သွင်ၵေႃႉ ၼႆႉလႆႈ ၺႃးႁႂ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းတႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ႁူၵ်းလိူၼ် ၸွမ်းၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇ ႁူဝ်ႊလူင်ႊ ဢၼ်ၼိုင်ႈသေ ယုမ်ႇယမ် ဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊလဵၼ်ႈၵဵမ်ႊဢွၼ်ႊလၢႆႊၼႆၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶဝ်ၸင်ႇလႆႈႁူႉ ဝႃႈ ၼႃႈၵၢၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်တႃႇတေႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇ လႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ဢၼ်ႁွင်ႉၵၼ်ဝႃႈ “ၵျႃႇၽျႅၼ်ႊ” တၢင်းၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈ (ပဵၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းၶႄႇ ဢၼ်ဝႃႈ လႅၼ်- ziapian)။ ၵၢၼ်ၶဝ်တႄႉ တေလႆႈႁဵတ်းဢဝ်ၶႅပ်းႁၢင်ႈၼၢင်းယိင်းၸၼ်ၸႂ် ၸၼ်ၸႂ်ၵူၼ်းဢေႊသျႃႊၼၼ်ႉ ဢဝ်ႁႃ လွၵ်ႇလႅၼ်ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း/မိူင်းဝၼ်းတူၵ်း ၸိူဝ်းတေမႃးဢုပ်ႇႁႃတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၼၼ်ႉ သေ သူၼ်း ႁူၺ်းၶဝ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်းၼႂ်းၵၢၼ် ငိုၼ်းၶလိပ်ႊတူဝ်ႊၶိူဝ်ႊလႅၼ်ႊသီႊ ပွမ်သေႁႂ်ႈ ယွမ်းႁပ်ႉ တၢင်းဝႅပ်ႊ သၢႆႊ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ်ၶဝ်တေလႆႈႁႃ ၵူၼ်းမႃးလဵၼ်ႈႁႃ သၢမ်ၵေႃႉ။ ၶၢဝ်းယၢမ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တႄႉ တင်ႈတႄႇ 8 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ထိုင်တဵင်ႈၶိုၼ်း၊ ပဵၼ်ပိူင်ၶၢဝ်းယၢမ်းၶႄႇ။ မီး ၵူၼ်းပႂ်ႉ တူၺ်းၶဝ်ၸမ်ၸမ်ယူႇတႃႇသေႇလႄႈ သင်ဝႃႈဝၼ်းလႂ် ဢမ်ႇလႆႈတၢမ်ၼင်ႇယိူင်းမၢႆၶဝ်ၸိုင် တိုၼ်းၺႃး ႁၵ်း ငိုၼ်းလိူၼ်ၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇသွင်ၵေႃႉၼႆႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈသိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ယဝ်ႉၼႆသေတႃႉ ၵူၺ်းၵႃႈတႅပ်းတတ်းဝႃႈတေ ယူႇတေႃႇၼိုင်ႈလိူၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် တီႈဢေႇသုတ်းမၼ်းပေႃးၸၢင်ႈလႆႈငိုၼ်းလိူၼ် (3,000 ယူၼ်ႊ) ၵွၼ်ႇတေ ဢွၵ်ႇၵၢၼ်ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးလႆႈသၢမ်ဝူင်ႈယဝ်ႉ ၽွင်းၶဝ်လၢတ်ႈ တီႈပေႃႈလဵင်ႉ/ၼၢႆးၸၢင်ႈ ၶဝ်ဝႃႈ ၶဝ်တႅပ်းတတ်းတေဢွၵ်ႇမိူဝ်ႈလိူၼ်သဵင်ႈယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇ လႆႈဢွၵ်ႇၵၢၼ်ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယင်းပၢႆၺႃး ၵူၼ်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႇဢၼ်လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶႄႇၼၼ်ႉ ပၼ်တၢမ်ႇပေႃႉထုပ်ႉထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ သင်ဝႃႈဝၼ်းလႂ်ၶဝ် ဢမ်ႇလႆႈတၢမ်ၼင်ႇယိူင်းမၢႆၶဝ်။ တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်းၶဝ်လႆႈႁၢပ်ႇၼမ်ႉပုင်းလႂ် 5 လိတ်ႊသေလႅၼ်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ မႃးလၢႆလၢႆဝၼ်း ပေႃးၶဝ် လၢတ်ႈဝႃႈတေဢွၵ်ႇၵၢၼ်ၼႆ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ၼၼ်ႉလၢတ်ႈၶဝ်ဝႃႈ တေလႆႈသၢႆႈ တႅၼ်းၶိုၼ်းတႃႇငိုၼ်းၶႄႇၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် 12,000 ယူၼ်ႊ ၼႆယဝ်ႉသေ ဢဝ်ၶဝ်သွင်ၵေႃႉ ၵႂႃႇၵုမ်း ၶင် ဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈ ၸွမ်းၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉၸိူဝ်းၶဝ်ၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၵၢၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈတေၵပ်းသိုပ်ႇတင်း ႁိူၼ်းယေး သေဢဝ်ငိုၼ်းမႃးပၼ်ၼႆၵေႃႈ ပၼ်ယိပ်းၾူၼ်ႊယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈၶဝ်ဢဝ်လွင်ႈ တၢင်းငဝ်းလၢႆး ဢၼ်ၶဝ်ႁူပ်ႉ ၺႃး ယူႇၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတၢင်ႇၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊသေတုၵ်းယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ် လႄႈၺႃးပိူၼ်ႈ ဢဝ်သေႃး မိုဝ်း မႃးထႅပ်းပၼ်ၶဝ်ယဝ်ႉ ဢဝ်မႆႉၾႆးမႃးၶျွတ်ႉသႂ်ႇထႅင်ႈ။ ၼွၵ်ႈသေ ၼၼ်ႉယင်းၺႃးၶႃၸႂ်မိူၼ် ၼင်ႇ တဵၵ်းႁႂ်ႈ ၵိၼ်ၼမ်ႉ သွင်လိတ်ႊၵမ်းလဵဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉသေ ဢဝ်ၵွင်ႈၾႆးမႃးၶျွတ်ႉသႂ်ႇထႅင်ႈ။ တဵၵ်းၸႂ်ႉၶဝ်ႈႁဵတ်း/ထၢႆႇႁၢင်ႈပွႆႇပူၺ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၸႃႇပၢၼ်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်ၵေႃႉဢၼ်ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈတေလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၽၢႆႉဢွၼ်ႊလၢႆႊၼၼ်ႉတႄႉ ၺႃးလွၵ်ႇၶၢႆပၼ်ၵူၼ်းၶႄႇဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼင်ပူဝ်ႉဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼႂ်းမိူင်းပွၵ်ႉ တႃႇငိုၼ်းၶႄႇ 20,000 ယူၼ်ႊ။ ပေႃးမၼ်းၼၢင်းလႆႈႁပ်ႉႁူႉဝႃႈ ၵၢၼ်ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆယဝ်ႉသေ ဢမ်ႇၶႂ်ႈသိုပ်ႇႁဵတ်းၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈၶိုၼ်းလၢတ်ႈ တီႈ မၼ်းၼၢင်းဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်းတေလႆႈပၼ် ငိုၼ်းၶိုၼ်း 30,000 ယူၼ်ႊ ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းလႆႈ ထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝၼ်း ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၽၢႆႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၶဝ် မႃးတဵၵ်းလွၼ်ႈသိူဝ်ႈၶူဝ်း သိူဝ်ႈၼႂ်း ၵူၼ်ၼႂ်းမၼ်းၼၢင်းသေ ပၢပ်းမႅပ်ႉယဝ်ႉ ဢဝ်ၵၢၼ်ႈၾႆးၶျွတ်ႉၶႃၸႂ်မၼ်းၼၢင်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမၼ်း ၼၢင်း လႆႈၺႃးၵုမ်းၶင်ဝႆႉ ၼႂ်းႁွင်ႈၼမ်ႉသေ ဢမ်ႇပၼ်ၵိၼ်ၶဝ်ႈ ၵိၼ်ၼမ်ႉသင် တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းႁႃႈဝၼ်း လႄႈဢဝ်ၾႆးမႃး ၶျွတ်ႉၵူႈဝၼ်း တေႃႇမၼ်းၼၢင်းပေႃးယွမ်းၽွမ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ပၼ်ၶဝ်။ တႃႇဝူင်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းတႄႉ ၸႃႇပၢၼ်ႇလႆႈၺႃးပိူၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉထွတ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်းသေ လၢတ်ႈဝႃႈ တေလႆႈ ၶၢႆတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈၶိုၼ်းလၢတ်ႈမၼ်းၼၢင်းထႅင်ႈဝႃႈ တေလႆႈထၢႆႇငဝ်း ႁၢင်ႈသဵင် ၼင် ပူဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းတွပ်ႇထဵင်ၵမ်းလႂ်ၵေႃႈ ၺႃးၵူၼ်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၶဝ် ပေႃႉထုပ်ႉသေ ဢဝ်ၸိူၵ်ႈၵႂႃႇမတ်ႉ ဝႆႉၼိူဝ်ၵူႇတီႈၼွၼ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸၢႆးသၢမ်ၵေႃႉမႃးၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်းၼၢင်း သေ တင်းပေႃႉတင်း ဢဝ် ၾႆး ၶျွတ်ႉယဝ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၶဝ်ထၢႆႇၼင် ဝီႊတီႊဢူဝ်ႊဝႆႉတင်းမူတ်း။ မၼ်းၼၢင်းပွၵ်ႈထိုင်ႁွင်ႈမိူဝ်ႈလႂ် ၺႃး သေႃးမိုဝ်းမတ်ႉဝႆႉတႃႇသေႇ ၼင်ႇႁိုဝ်မၼ်းၼၢင်းတေဢမ်ႇ ၸၢင်ႈလၵ်ႉပၢႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဝူင်ႈၼိုင်ႈ မၼ်းၼၢင်းၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်သေထၢႆႇ ဝီႊတီႊဢူဝ်ႊဝႆႉ၊ ပွၵ်ႈၼႆႉမၼ်းၼၢင်းၺႃးပေႃႉထုပ်ႉလႄႈ ဢဝ်ၼမ်ႉၶႅင်ၼမ်ႉၵတ်းၵတ်းတွင်ႈ သႂ်ႇတူဝ်မၼ်းၼၢင်း။ မၼ်းၼၢင်းလႆႈၶၢမ်ႇလွင်ႈႁူၵ်ႉႁၢႆႉၸႃႉ လူင်ၸိူင်ႉ ၼႆ မွၵ်ႈၶၢဝ်းတၢင်းသွင်လိူၼ်။ တဵၵ်းပဵၼ်ၶီႈၶႃႈတၢင်းၵႃႇမ ၼွႆႇၼွႆႇ ၵေႃႉယၢမ်ႈပဵၼ်မေႃလုမ်းလႃး CDM ဢၼ်လွမ်ထၢင်ႇဝႃႈမၼ်းၼၢင်းတေလႆႈၵၢၼ်မေႃလုမ်း လႃး ၼၼ်ႉ ဢဝ်ၸၢတ်ႈပၢၼ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇပဵၼ်ၶီႈၶႃႈ တၢင်းၵႃႇမ ဢၼ်ၵေႃႉပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင် ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ် တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶႄႇ ယူႇၼႂ်းဝဵင်းပၢင်သၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးမၼ်းၼၢင်း လႆႈႁူႉတီႈၵေႃႉ ပႄ ၽႃႇသႃႇပၼ်မၼ်းၼၢင်းဝႃႈ ၵၢၼ်ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းၼၢင်းၶိုင်ႁႃ တၢင်းပၢႆႈယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းၼၢင်းတေလႆႈသၢႆႈတႅၼ်းၶိုၼ်းတႃႇငိုၼ်းၶႄႇ 10,000 ယူၼ်ႊပၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶိုၼ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမၼ်း ၼၢင်းၺႃးၵူၼ်းဢၼ်ပႄၽႃႇသႃႇပၼ်မၼ်းၼၢင်းလႄႈတင်း ၵူၼ်းၸၢႆးထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်း ၼၢင်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသွင်လိူၼ် မၼ်းၼၢင်း ၺႃးၵုမ်းၶင်ဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈသေ လႆႈၺႃးပိူၼ်ႈမႃးၵၼ်ႉ ၸၼ်ၵူႈၶမ်ႈ။ ဢၢင်ႈတေၶိုင်ႁႃပၢႆႈ ၵေႃႈသမ်ႉၺႃးၵူၼ်းႁူမ်ႇလူမ်ႈဢၼ်လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶႄႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ဢဝ်သၢႆ ၾႆးလႄႈသၢႆႁၢင်ႉ/သၢႆဢႅဝ် ပေႃႉတႃႇသေႇ။ ႁူမ်ႈၵၼ်ၵၼ်ႉၸၼ် ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၼုၼု မၼ်းလႆႈထုၵ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၽၢႆႇသၢႆမၢႆၵၢၼ် ငိုၼ်းတီႈ ႁူင်းၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ တႃႊယိင်ႊ ၼႂ်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇသေ လႆႈၺႃးပိူၼ်ႈမၢပ်ႇၼႄးဝႃႈ လၵ်ႉဢဝ် ငိုၼ်းၶႄႇ 60,000 ယူၼ်ႊၼႆယူႇယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းၺႃးၵုမ်းၶင် ဝႆႉၸွမ်းပီႈၼၢင်းမၼ်း ၼၢင်းသဵင်ႇသဵင်ႇ ၵေႃႉဢၼ်ႁဵတ်း ၵၢၼ်တီႈႁူင်းၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ၊ ၶဝ်သွင်ၵေႃႉပီႈၼွင်ႉၺႃးၵုမ်ၶင် ဝႆႉတီႈတိုၵ်းၶွမ်ႊပၼီႊဢၼ်ၼိုင်ႈ ၼွၵ်ႈ ဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ တီႈဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၼိူဝ် ဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ ၶဝ်တဵၵ်းႁႂ်ႈၼုၼုသၢႆႈတႅၼ်းၶိုၼ်း ငိုၼ်းၼၼ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈဝူင်ႈ။ ဝၢႆးၶဝ်ၵုမ်းၶင်မၼ်းၼၢင်းလႆႈႁူၵ်းဝၼ်းယဝ်ႉ ပေႃႈလဵင်ႉၼုၼုၶဝ် ႁွင်ႉၵႂႃႇၸွမ်း တီႈ ႁွင်ႈႁူင်းသဝ်း/လႅမ်း Fully Light Hotel ၼႂ်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ တီႈဢၼ်မၼ်းၼၢင်းၺႃး ပေႃႈလဵင်ႉၶဝ်လႄႈ ၵူၼ်းၸၢႆးၶႄႇ ထႅင်ႈသၢမ် ၵေႃႉႁူမ်ႈၵၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်းၼၢင်း။ မၼ်းၼၢင်း တိူဝ်ႉဢူၵ်း တိူဝ်ႉၸႂ် ႁၢဝ်ႉႁႅင်း ၼႃႇ လႄႈ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သၢမ်ဝၼ်းလႆႈတႅပ်း တတ်းဝႅၼ်တူၵ်းႁွင်ႈလုၵ်းၼွၼ်း ၸၼ်ႉသီႇၶႃႈ တူဝ်ၵဝ်ႇတၢႆ။ လွၵ်းလၢႆးပွႆႇၶိုၼ်း ပၼ်ငိုၼ်းၵူၼ်းဢၼ်တီႉမတ်ႉၵုမ်းၵမ် ဝၢႆးလႆႈၺႃးတဵၵ်းတဵင်ႁဵတ်းၵၢၼ်ပွႆႇပူၺ်/ၼင်ပူဝ်ႉ ၸမ်သွင်လိူၼ်ယဝ်ႉ ၸႃႇပၢၼ်ႇၸင်ႇၵပ်းသိုပ်ႇ လႆႈပေႃႈမႄႈ ပီႈၼွင်ႉမၼ်း ႁႂ်ႈၸွႆႈထႅမ်။ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈဝႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ယွၼ်းငိုၼ်း 30,000 ယူၼ်ႊ ငိုၼ်းၶႄႇ တေဢမ်ႇလႆႈယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်တီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈဝ ပေႃးဢမ်ႇ ၼၼ် မၼ်းၼၢင်းတေလႆႈၺႃးဢဝ်တူဝ်သူင်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈတၢင်ႇတီႈ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ဢၼ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇလိုၵ်ႉထႅင်ႈ ၼႆ ယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်းၸင်ႇတူၵ်းလူင်းသေ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵႂႃႇႁပ်ႉဢဝ်တူဝ်မၼ်းၼၢင်းတီႈ မိူင်း ပွၵ်ႉ။ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်လႄႈတင်းၵူၼ်း ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉ ဢဝ်တူဝ်ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ မႃး ၸူးၶဝ်တီႈၽတ်း/ၼတ်ႉ/ၶိၼ်းၵၼ် ဝႆႉ ၼႂ်းလၢၼ်ႉ ဢႃးႁၢၼ်/ၶဝ်ႈၽၵ်းမိူင်းပွၵ်ႉသေ ၶဝ်ၸင်ႇဢဝ် တူဝ်ၼၢင်းၸႃႇ ပၢၼ်ႇဢၢပ်ႈပၼ်ယဝ်ႉ တုၵ်းတုၵ်း ယွၼ်းယွၼ်းႁႂ်ႈလူတ်းပၼ်ၵႃႈတူဝ် 12,000 ယူၼ်ႊ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်း ၸင်ႇဢဝ်မၼ်းၼၢင်းပွၵ်ႈႁေႃႁိူၼ်းၶိုၼ်းသေ ဢမ်ႇႁတ်း မွၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈလႂ်။ ၵပ်းသၢၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းဝ UWSA ဝၢႆးၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ တင်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ထႅင်ႈၸဵတ်းၵေႃႉ လၢတ်ႈတီႈပေႃႈလဵင်ႉ/ၸဝ်ႈ ၼၢႆးၶဝ် ဝႃႈ ၶဝ်ၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၵၢၼ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊတီႈၶွမ်ႊပၼီႊယဝ်ႉ ၼႆၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းၶဝ်ၺႃးၵုမ်းၶင်ဝႆႉ ၼႂ်းႁွင်ႈသေ လၢတ်ႈ ဝႃႈၶဝ်တေလႆႈပၼ်ငိုၼ်းၶႄႇၶိုၼ်းၵေႃႉလႂ် 12,000 ယူၼ်ႊ သင်ဝႃႈၶႂ်ႈဢွၵ်ႇ ၵၢၼ်ၼႆယဝ်ႉ။ ၵၢမ်ႇလီသေလႄႈ ပေႃႈမႄႈၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈၼႂ်းၸုမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်ၵႂႃႇတီႈၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ တႆး ဢၼ်ၼိုင်ႈ ၶဝ်ႈၸွႆႈႁႃတၢင်းၸွႆႈထႅမ်တီႈလုမ်း ၵပ်းသၢၼ်သိုၵ်းဝ UWSA ဢၼ်မီးၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ယွၼ်ႉလွင်ႈၼႆႉသေ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈယႄးဝ ၶဝ်ၸင်ႇၶဝ်ႈၵူတ်ႇသွၵ်ႈတူၺ်းတီႈတိုၵ်းဢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၶဝ်ၵုမ်း ၶင်ဝႆႉၼၼ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉမီးၵၢၼ်ပၼ်ၶၢဝ်ႇဝႆႉလႄႈၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ လႄႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ် ပေႃးဢွၼ်ၵၼ် တေႃႉၶူဝ်းၶွင်ၶဝ်သေ ပၢႆႈဝႆႉဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈယႄး ဝ ၶဝ်ၵေႃႈ ဢဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵႂႃႇ ဝႆႉတီႈႁွင်ႈယႄးၶဝ်တီႈပၢင်သၢင်းသေ ႁႂ်ႈပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၶဝ်မႃး ႁပ်ႉ ၵႃႈၼၼ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃႈမႄႈၶဝ်တင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈၽၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵူၼ်းၶဝ်ၶိုၼ်း ဢဝ် တူဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝ ၵုမ်းၵမ် ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃႈမႄႈ ၵူၼ်း ၼုမ်ႇ ၶဝ်ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ်ယင်းလႆႈပၼ် ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 300,000 တီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈ လႄႈငိုၼ်းၶႄႇ 2,000 ယူၼ်ႊ ပၼ်တီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈဝ ၶဝ်ထႅင်ႈ ပဵၼ်ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ ၽွင်းၶဝ်ႈၵူတ်ႇသွၵ်ႈတဝ် ၸွႆႈဢဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢွၵ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ တင်ႈၸႂ်ဢွၵ်ႇႁႃတၢင်းပၢႆႈ ၼွႆႇၼွႆႇ ၵေႃႉယၢမ်ႈပဵၼ်မေႃယႃလုမ်းလႃးၵူၼ်းပဵၼ်ၼႂ်း CDM ၼၼ်ႉလႆႈထုၵ်ႇတဵၵ်းတဵင်ပဵၼ်ၶီႈၶႃႈ ၶၢႆတူဝ် တႃႇ ၵူၼ်းလွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊသေ မၼ်းၼၢင်းၵၢမ်ႇလီလႄႈၸၢင်ႈႁႃတၢင်းပၢႆႈ ဢွၵ်ႇပူၼ်ႉလွတ်ႈ ၽွင်းတိုၵ်ႉဢဝ်တူဝ်မၼ်းၼၢင်းၶီႇရူတ်ႉ/ၵႃးၸွမ်းၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈသၢမ် ၵေႃႉ(ၸိူဝ်း လႆႈထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉ ႁႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၶၢႆတူဝ် တီႈတိုၵ်းၸွမ်းၵၼ် ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈႁွင်ႈလဵဝ်ၵၼ်) လုၵ်ႉတီႈပၢင်သၢင်း တေၵႂႃႇ မိူင်းပွၵ်ႉ။ ဝၢႆးမၼ်းၼၢင်းလႆႈၵပ်းသိုပ်ႇတင်းၵူၼ်းတင်းႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်းၸွႆႈထႅမ်ယဝ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်ပီႈဢၢႆႈမၼ်း ၼၢင်းႁႃ တၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇၸွမ်းလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းဝ UWSA ဢၼ်မီးၼႂ်းတီႈ လႃႈသဵဝ်ႈ သေ ၵူၼ်း ၵုမ်း ၶင်မၼ်းၼၢင်း လႆႈႁပ်ႉႁူႉၶၢဝ်ႇငၢဝ်းလႄႈၸင်ႇ ဢဝ်မၼ်းၼၢင်း လႄႈ တင်းၽူႈယိင်းထႅင်ႈၶဝ် တင်း မူတ်းသီႇၵေႃႉ ၶၢႆႉတီႈပၢင်သၢင်းတေၵႂႃႇတီႈမိူင်းပွၵ်ႉ ဢွၼ်တၢင်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈဝ တေၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း တီႈ ပၢင်သၢင်း။ ပိူၼ်ႈလၢတ်ႈၶဝ်ဝႃႈ မီးဢဵၼ်းဢၢၼ်း တေဢဝ် ၶဝ်ၵႂႃႇၶၢႆပၼ်တီႈ ဢွင်ႈတီႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၶၢႆတူဝ် ၼႂ်း မိူင်းပွၵ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ပိူၼ်ႈဢဝ်ၶဝ်ၶီႇၵႃးၵႂႃႇသွင်လမ်း။ ၽွင်းၵိုတ်းလူတ်ႉလူင်းၵိၼ်ၶဝ်ႈ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းမိူင်းပွၵ်ႉ ၼၼ်ႉ ၼွႆႇၼွႆႇ လႄႈၼၢင်းယိင်းထႅင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၶိုင်ႁဵတ်းမိူၼ်ၶႂ်ႈၶဝ်ႈႁွင်ႈၼမ်ႉသေ ႁႃလွၵ်းလၢႆး ဢွၵ်ႇပူၼ်ႉတီႈလၢၼ်ႉၶဝ်ႈ ၽၵ်း ဢၼ်ၵူၼ်းၵိုၼ်းၼၼ်ႉယူႇ။ ၼၢင်းယိင်းဢၼ်ၶိုင်တၢင်းပၢႆႈ ၸွမ်းမၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉ မေႃလၢတ်ႈ ၵႂၢမ်း ၶႄႇလႄႈ ၵပ်းသိုပ်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉ/ၵႃးမႃးႁပ်ႉၶဝ် သေ ႁႂ်ႈသူင်ႇၶဝ်ထိုင်ၵဵင်းတုင် တီႈဢၼ်ပီႈ ဢၢႆႈမၼ်း ၼၢင်းမႃးပႂ်ႉဝႆႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉပေႃႈမႄႈလႄႈၵူၼ်းတင်း ႁိူၼ်းၶႂ်ႈႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းယွမ်းၼွမ်းတေႃႇ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ မၢၼ်ႈ (ယွၼ်ႉလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ် CDM) သေၶိုၼ်းမိူဝ်းယူႇၸွမ်းပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉ တီႈႁိူၼ်းၶဝ်သေ တႃႉ မၼ်းၼၢင်းတႅပ်းတတ်း ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်သေ ပိုင်ႈဢိင်ယူႇဝႆႉၼႂ်းမိူင်းထႆးယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁဵတ်းၸွမ်း လွင်ႈဢၼ်လႆႈတွင်ႈထၢမ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးၵႃႉၶၢႆ ၼႂ်းပပ်ႉၽိုၼ်ၼႆႉ လၢတ်ႈၼႄပႃးလွင်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းဝ ၶဝ်ပွႆႇႁႂ်ႈၵၢၼ်တၢင်းၽိတ်းပိူင်မၢႆမီႈၸိူင်ႉၼႆပိုတ်ႇႁဵတ်း ၵၢၼ်လႄႈယင်းပၢႆႁႄႉၵင်ႈပၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၽိတ်းၶဝ်ထႅင်ႈၵွၼ်ႇ။ ၵၢၼ်လွင်ႈႁဵတ်းၽိတ်းယွၵ်ႇလႅၼ်မီးၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်း ၽႅၼ်ႇတီႈၼႂ်းလွင်ႈၵၢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈၼႆႉ ၸီႉၸႅင်ႈၼႄဢွင်ႈတီႈၸိူဝ်းဢၼ် ၵူၼ်းၺႃးၵႃႉၶၢႆၶဝ် လႆႈထုၵ်ႇတေႃႉသူင်ႇၵႂႃႇတၢင်းလႂ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သိုၵ်းဝ UWSA ၵုမ်းၵမ် ၼၼ်ႉသေ ပဵၼ်ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်း ပၢင်သၢင်းလႄႈမိူင်းပွၵ်ႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ် တီႈဢၼ်ၼၢင်းယိင်း ၸိူဝ်းၺႃးၵႃႉၶၢႆႁႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၶၢႆတူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈပဵၼ် ဢွင်ႈတီႈဢၼ်မီးၼႂ်းဝဵင်းပၢင်သၢင်း ႁိမ်းၸမ် ၵၢတ်ႇ၊ ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ၽိတ်းမၢႆမီႈ တီႈမိူင်းပွၵ်ႉတႄႉ ပဵၼ်တီႈတိုၵ်းသုင်ယႂ်ႇလူင် ၼႂ်းဝဵင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႃႈၵၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းႁဵတ်းမၼ်းတိုၼ်းပဵၼ် ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶႄႇၸိူဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းပို ၼ်ႉ တီႈဢၼ်သိုၵ်းဝ UWSA ၶဝ်ၵုမ်းၵမ် ပေႃးဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉလႄႈ (ၶေႃႈလႆႈၸႂ် တၢင်းၵၢၼ်ငိုၼ်း) ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၶဝ်တိုၼ်းတေဢမ်ႇႁတ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈ၊ ဢၼ်မီး ၵၢၼ်ၶႃၸႂ်၊ ပေႃႉထုပ်ႉ၊ ပူၼ်ႉ ပႅၼ် ၵူၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ် ၸိူင်ႉၼႆ (သင်ဝႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈႁိမ်းႁွမ်း ဢမ်ႇ လႆႈႁပ်ႉႁူႉသင်ၸွမ်း) ၼႂ်းဢွင်ႈတိုၵ်း ယႂ်ႇ လူင်ၵၢင်ဝဵင်း သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႂ်ႈႁဵတ်း။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းႁပ်ႉႁူႉ ၸႅင်ႈလွင်ႈတၢင်းဢွၼ်တၢင်း ၼႂ်းလွင်ႈဢၼ် ပေႃႈမႄႈ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးလွၵ်ႇလႅၼ်ၶၢႆ သေၵႂႃႇၵပ်းသိုပ်ႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ လုမ်းၵပ်း သၢၼ်သိုၵ်းဝ UWSA ဢၼ်မီးတီႈလႃႈသဵဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၸွႆႈထႅမ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၶႄႇၸိူဝ်းႁဵတ်း ၵၢၼ်ၽိတ်းၶဝ် ပေႃးႁပ်ႉႁူႉဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ ၽွင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်တေၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း။ ၼႂ်းလိူင်ႈ ၶွင်ၸၢႆးဢေး လႄႈ ၸေႃႇၸေႃႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၶႄႇၸိူဝ်းႁဵတ်းၽိတ်းမၢႆမီႈၶဝ်ပေႃးၶၢႆႉဢွၵ်ႇပၢႆႈဢွၼ်တၢင်း(ပႃးတင်းၶိူင်ႈၶွင်ၶဝ်) ဢွၼ်တၢင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈဝ UWSA ၶဝ်တေၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း ဝၼ်းၼိုင်ႈ၊ တိုၵ်းလႄႈၵူၼ်းၼုမ်ႇသိပ်းၵေႃႉ တႄႉၺႃးၵုမ်းၶင်ဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈၵႃႈၼၼ်ႈ။ ၼႂ်းလိူင်ႈၶွင်ၼွႆႇၼွႆႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၶႄႇၸိူဝ်းၸွႆႈၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈၶဝ် ၸိူဝ်းဢဝ်မၼ်းၼၢင်း လႄႈၼၢင်း ယိင်းထႅင်ႈသၢမ်ၵေႃႉ ပဵၼ်ၶီႈၶႃႈၶၢႆတူဝ်ၼၼ်ႉ ဢဝ်တူဝ်ၶဝ်တီႈပၢင်သၢင်းသူင်ႇၵႂႃႇတီႈ မိူင်းပွၵ်ႉ တီႈဢၼ်ၽႂ် တေဢမ်ႇၸၢင်ႈတိတ်းတၢမ်းမၼ်းၼၢင်း သင်ဝႃႈမၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇပၢႆႈပူၼ်ႉလႆႈ။ ပျီႇတုၸိတ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်း သဵင်ႇသဵင်ႇၵေႃႉပဵၼ်ၼွင်ႉယိင်းၼုၼု ၺႃးပေႃႈလဵင်ႉမၼ်းတင်းၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉ ၵၼ်ႉၸၼ် မၼ်း ၼၢင်း ပဵၼ်ၽုင် ၼႂ်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ လၢတ်ႈၼႄဢွင်ႈတီႈလွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊလႄႈတီႈပိူၼ်ႈၵုမ်း ၶင်ၶဝ်ပီႈ ၼွင်ႉ (လႄႈတီႈဢၼ်ၼုၼုၶႃႈတူဝ်တၢႆ) ၼၼ်ႉမီးၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉၵဝ်ႈၵၢင်ႉ (Kokang Militia Force (KMF) သႂ်ႇ တင်းသိူဝ်ႈၶူဝ်းၸုမ်ႇတုၺ်ႇၵၼ်သေဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁၼ်ၼုၼုၶႃႈတူဝ်တၢႆ သေ ၽွင်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်မႃးဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈၶဝ်ယူႇၼၼ်ႈ။ ၵူၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ဢဝ်ၵွင်ႈငႃသဵင်ႇသဵင်ႇ သေလၢတ်ႈဝႃႈ ယႃႇဢဝ်လိူင်ႈၼႆႉၵႂႃႇပွႆႇၶၢဝ်ႇ တၢင်းလႂ် ၼႆ။ KMF ၼႆႉပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတင်ႈၶိုၼ်ႈမႃးသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉပၼ်ၵွင်ႈၶဝ် ပိူဝ်ႈတႃႇၸွႆႈၵုမ်း ၵမ်ၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈ ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉတိုၼ်းၼႄလွင်ႈမီးၵၢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽိတ်း မၢႆမီႈ ဢၼ်မီးၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၸႂ်ႉ Mytel တႃႇၵၢၼ်ပႅတ်ႉလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ပၼ်တွင်ႈထၢမ်မႃးၼႆႉ ၺႃးတဵၵ်းတဵင်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼႂ်းမိူင်းပွၵ်ႉ လႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႅင်ႈၵၢၼ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ Mytel Network ဢၼ်ပဵၼ်ၶိူင်ႈသိုဝ်ႇသၢၼ် ၵပ်းသၢၼ်မၢၼ်ႈဢၼ်လဵဝ် ဢၼ်ၸႂ်ႉလႆႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ သိုၵ်းဝ UWSA တၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်း ဢွၵ်ႇၸိုင်ႈတႆး။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ၵူၼ်း မိူင်းၼႂ်းပၢင်သၢင်းလႄႈမိူင်းပွၵ်ႉ လႆႈပိုင်ႈဢိင်ၼႅင်ႈ ၵၢၼ်ၵပ်းသၢၼ်ၶႄႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈဝၢႆး Mytel ၶႂၢၵ်ႈပိုၼ်ႉတီႈ မၼ်း မႃးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႈ မိူဝ်ႈသီႇပီပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်မႃးပိၼ်ႇမႃးၸႂ်ႉ Mytel ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းဝႅတ်ႊ ၼၢမ်ႊလႄႈ ၶွမ်ႊပၼီႊၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးမၢၼ်ႈ MEC ဢၼ်ပဵၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸၢင်ႈၵုမ်းၵမ် Mytel တင်းမူတ်းယင်းၸၢင်ႈမီးၼမ်ႉၵတ်ႉ လူလွမ် တူၺ်းပႃး ၵၢၼ်လွမ်တူၺ်းပိူၼ်ႈ၊ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးၵႂၢမ်းထၢမ်မႃးဝႃႈ ၵွပ်ႈသင်ၶဝ်ဢမ်ႇမီး လွင်ႈပူင်ႇသႂ် တႃႇ ၶဝ်ႈထတ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸိူဝ်းၸႂ်ႉၼႅင်ႈၵၢၼ်ၶဝ်သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝ ၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ်ၵူၼ်းဢၼ်ၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ် ၸႃႇပၢၼ်ႇ ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ ဢႃယု 19 ပီ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းၸၢဝ်းၶၢင် ၼမ်ႉၶမ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ မိူဝ်ႈပီ 2021 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းသေ ၽွင်းၼၼ်ႉၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇတိုၵ်ႉၶိုၼ်ႈ ၸၼ်ႉ သုင်ဝႆႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းႁႂ်ႈပိုတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2021 ၼၼ်ႉ ၼၢင်း ၸႃႇပၢၼ်ႇ တႅပ်းတတ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းပၢင်လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်သေ ဢမ်ႇသိုပ်ႇၶိုၼ်ႈ ႁူင်းႁဵၼ်း။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉမၼ်းၼၢင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၼႄၵၢင်လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း ၼၼ်ႉ သေတႃႉ ပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်းသမ်ႉတဵၵ်းႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းၶိုၼ်းၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၶိုၼ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ် တႃႇတေ ထဵင်လွင်ႈဢၼ်ပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်းၵမ်းၵမ်းတဵၵ်းၸႂ်ႉၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၶိုၼ်း ၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းလႆႈတႅပ်း တတ်းဢွၵ်ႇယၢၼ်ႁိူၼ်းၵႂႃႇႁႃၵၢၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2022 ၼၼ်ႉ ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ ႁၼ်ၵၢၼ်ဢွၼ်းလၢႆးဢၼ်ႁူၺ်းႁႂ်ႈမၼ်း ၼၢင်းၶဝ်ႈႁႃ ၵၢၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “ၽွင်းၼၼ်ႉၶႃႈ ၵမ်းၵမ်းႁႃၵၢၼ်တိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။ ယိူင်းဢၢၼ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၶႃႈတႄႉ ပဵၼ်တႃႇဢွၵ်ႇယၢၼ်ႁိူၼ်းၵွပ်ႈဝႃႈပေႃႈမႄႈၵမ်းၵမ်းတဵၵ်းႁႂ်ႈၶဝ်ႈ တွပ်ႇလိၵ်ႈတႃႇ ၶဝ်ႈၸၼ်ႉၸွမ် တိၵ်းတိၵ်း။ ၶဝ်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶႃႈၶဝ်ႈႁဵၼ်းတၢင်းဢွၼ်းလၢႆး တႃႇႁၢင်ႈႁႅၼ်း တွပ်ႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈၶႃႈဢမ်ႇ သူၼ်ၸႂ်တွပ်ႇလိၵ်ႈသင်။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၶႃႈၸင်ႇတႅပ်းတတ်းဢွၵ်ႇႁိူၼ်း သေတႄႇႁႃၵၢၼ်။ ၶႃႈႁၼ်မႅၼ်ႈ ၺႃး ၵၢၼ်ၼႂ်း WeChat ဢၼ်ႁႂ်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇၼႂ်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ (ဝဵင်းလူင် ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ) သေမီး တၢင်းႁူႉ တၢင်း ၽၢႆႇ ၶႄႇ။ ၶႃႈလႆႈၵပ်းသိုပ်ႇ ၵူၼ်းၸၢႆးၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ဢႃး သျႅင်း ယူႇလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉဢၼ် မွၵ်ႇၶႃႈၶိုၼ်း ဝႃႈႁႂ်ႈပႂ်ႉ ၵမ်း ၼိုင်ႈ ၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းၵေႃႈတိုၵ်ႉၸုၵူၼ်းဝႆႉ။ ၵၢၼ်တႄႉပဵၼ်ၵၢၼ် ဢၼ်တေႁဵတ်းတီႈႁူင်းသဝ်း လႄႈ ပေႃႈလဵင်ႉမၼ်းၵေႃႈတေပၼ်ၵႃႈဢွၵ်ႇတႃႈဢွၵ်ႇတၢင်းပၼ်ႁဝ်း။ မၼ်းႁႂ်ႈၶႃႈၵႂႃႇၸူးမၼ်းတီႈ ဢၼ်လၢတ်ႈၶိၼ်းၵၼ်ဝႆႉ”။ ဢႃးသျႅင်း ၽူႈၵပ်းသၢၼ်ၼၼ်ႉ လႆႈၵပ်းသိုပ်ႇၼၢင်းၸႃႇပၢၼ် မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉ 2022 သေႁႂ်ႈမၼ်း ၼၢင်း ပႃးဝႂ်သမ်းယႃႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ 19 ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢွၵ်ႇပၼ် ၼၼ်ႉမႃးၸွမ်း။ ဝၢႆး ၼၼ်ႉ ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ လႆႈၵႂႃႇႁူပ်ႉတၢမ်ၼတ်ႉ/ၽတ်း/ၶိၼ်းၵၼ် တီႈလၢၼ်ႉ ဢႃးႁၢၼ် ဢွင်ႇၶျမ်းသႃႇ ၼႂ်း ၵူတ်ႉၶၢႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/8/2022 ၶၢဝ်းယၢမ်း 2 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/8/2022 ၼၼ်ႉ ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇလႄႈဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်း လုလု ၵေႃႉဢၼ်ႁႃၵၢၼ် မိူၼ်ၵၼ် တင်းမၼ်းၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼႄပေႃႈမႄႈၶဝ်ဝႃႈ ၶဝ်တေဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇလႃႈသဵဝ်ႈ ၵႅပ်ႉၼိုင်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ၶဝ်ဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၵႂႃႇသေ ၸႂ်ႉလူတ်ႉႁပ်ႉၸၢင်ႈ တႅၵ်ႊသီႊ ၵႂႃႇသူင်ႇၶဝ်ထိုင်ၵူတ်ႉၶၢႆ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢွၵ်ႇၵူတ်ႉၶၢႆၵႂႃႇထိုင်ဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ။ ၶဝ်ၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 8 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ။ ၶဝ်လႆႈထုၵ်ႇဢဝ်ၵႂႃႇယူႇဝႆႉ တီႈႁွင်ႈ သဝ်း သျိၼ်ႊပႃႊလီႊ ၸွမ်းၵၼ်တင်းၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈသၢမ်ၵေႃႉဢၼ်လုၵ်ႉလႃႈသဵဝ်ႈ၊ တၢင်ႉယၢၼ်းလႄႈ ၼမ်ႉၸလၢပ်ႈမႃး။ ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ“ မိူဝ်ႈၶမ်ႈဝၼ်းထိ 27 ၼၼ်ႉႁဝ်းႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ။ ဢႃးသျႅၼ်း ၶပ်းၶိုင်ပၼ်တႃႇႁဝ်းၶဝ်လႆႈလိုဝ်ႈယင်ႉတီႈႁူင်းသဝ်းၸွမ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်လုၵ်ႉလႃႈ သဵဝ်ႈလႄႈတၢင်ႇ တီႈမႃး။ တင်းမူတ်းတေမီးႁဝ်းၶႃႈ 8 ၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းႁဝ်းၶဝ်ၽႅဝ်ၵႂႃႇဢွၼ်တၢင်း ၼၼ်ႉ ဢႃးသျႅၼ်းဢဝ် ၶဝ်ႈသွႆးမမ (ၶဝ်ႈသွႆးဢေႃႇတေႃႇ)လႄႈတၢင်းၵိၼ်မႃးလဵင်ႉႁဝ်း။ မၼ်းလၢတ်ႈၼႄႁဝ်းၶဝ်ဝႃႈ တေလႆႈ ၸႅတ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ 19 မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈၵၢင်ၼႂ်။ ႁဵတ်းၼၼ် သေမၼ်းၵေႃႈၸူဝ်းႁဝ်းၶဝ်ၵႂႃႇတီႈႁွင်ႈ ပၼ်ယႃ တူၼ်ႊၶျဵၼ်ႊ (တီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ) တႃႇၸႅတ်ႈတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ19။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢႃးသျႅၼ်းလၢတ်ႈ သပ်းလႅင်းၼႄႁဝ်းၶဝ်ဝႃႈ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ 19 လႄႈ ၵၢၼ်တီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇၵေႃႈဢႄႇၼႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝ တႄႉမီးတိုဝ်ႉတၢင်းၼမ်ယူႇ။ ၸွင်ႇၶႂ်ႈၵႂႃႇၵႃႈၼၼ်ႈၼႄႇ။ ၶႃႈၵေႃႈယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ၼမ်ႉၵတ်ႉ ၽႃႇ သႃႇၶႄႇလႄႈ ၸၼ်ႉၵၢၼ်ႁဵၼ်း ၶႃႈၵေႃႈလီယူႇသေ လႆႈတူၵ်းလူင်းဝႃႈတေၵႂႃႇ ယုမ်ႇယမ်မုင်ႈမွင်းဝႃႈ တေလႆႈၸၼ်ႉၵၢၼ်ၶႅမ်ႉ ၼႂ်း ပၢင်ၽၢႆႉ (ၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ)။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢူၺ်းၵေႃႉၶႃႈလုလု ဢၼ်မႃးၸွမ်းၶႃႈ တႄႉ ၵွပ်ႈမၼ်းဢမ်ႇ ပေႃးလႆႈၽႃႇသႃႇၶႄႇလီလႄႈ တႅပ်းတတ်းဝႃႈတေယူႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇသေ ႁႃၵၢၼ်ၵႃႈ ၼၼ်ႈၵူၺ်း” ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းႁၢင်လိူၼ် သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2022 ဝၢႆးယူႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇသၢမ်ပၢတ်ႈယဝ်ႉ ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ လႆႈတႄႇ ဢွၵ်ႇ ၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇမိူင်းပွၵ်ႉၸွမ်း ၼၢင်းယိင်းၼုမ်ႇလႃႈသဵဝ်ႈသွင်ၵေႃႉလႄႈ ၽူႈၵိၼ်ၵၢင် (ပွႆးၸႃး)ၶဝ် ဢႃးသျႅၼ်း။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝ တင်းသဵင်ႈၼႆႉမီးၵၢၼ်ဢိုတ်းႁပ်း ပႃးၸဵမ် ပၢင်သၢင်း ယွၼ်ႉ တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ 19 ၼႆယူႇသေတႃႉ ၶဝ်ၵေႃႈလႆႈၸွမ်းလွၵ်းလၢႆး ၵႂႃႇၸွမ်း သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်ဢႃး သျႅၼ်း ၶပ်းၶိုင်ပၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၶဝ်ယူႇတီႈပၢင်သၢင်းၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ၊ ၸႃႇပၢၼ်ႇ ၽႅဝ်မိူင်းပွၵ်ႉမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/9/2022။ မၼ်းၼၢင်း လႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈၵုမ်းၶင်တူဝ်ၵဝ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း 14 ဝၼ်း ၼႂ်းႁွင်ႈသဝ်းဢၼ်ယူႇၸမ်ဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၼႂ်းဝဵင်းဢၼ် ၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15 လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၵိၼ်ၵၢင် ဢႃးသျႅၼ်း မႃးႁပ်ႉၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ ၵေႃႉ လဵဝ်ၵူၺ်း။ မၼ်းၸူဝ်းဢဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇတီႈတိုၵ်းဢၼ်ၼိုင်ႈမီးႁိမ်းၵၢတ်ႇ မိူင်းပွၵ်ႉ တီႈဢၼ်မၼ်း လႆႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတူဝ်ၼႄ ၽူႈၸတ်း ၵၢၼ် ၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ ၵႅမ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ် မၼ်းၼၢင်း တေလႆႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ပႃႈတႂ်ႈၶဝ်။ ၶဝ်တင်းသွင်ၵေႃႉပဵၼ်ၶႄႇ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵၢမ်ႇၸႃႇတႃႇဢွၼ်ႇဢၼ်ဢမ်ႇလီၼၼ်ႉၵေႃႈ တႄႇမႃးထိုင် ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇယဝ်ႉ။ တီႈ ဢၼ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇထိုင်ၼၼ်ႉတႄႉ ပႃးၸွမ်းလွင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇႁၢင်ႈၽၢင်ပူၺ်သေ ပိုၼ်ၽႄတၢင်းဢွၼ်း လၢႆး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢႃးသျႅၼ်းၶၢႆမၼ်းၼၢင်းပၼ်လွၵ်းၵၢတ်ႇပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတႃႇ ငိုၼ်းၶႄႇ 20,000 ယူၼ်ႊ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ဝၢႆးဢႃးသျႅၼ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းယဝ်ႉ ၵႅမ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉၸူဝ်းၶႃႈၵႂႃႇ တီႈႁွင်ႈ ဢၼ်ၶႃႈတေလႆႈယူႇ ၵၢင်ၶိုၼ်း။ ၵႅမ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈမႃးၵွႆႈ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ ၵၢၼ် ပဵၼ်သင် တေလႆႈႁဵတ်းသင်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶႃႈလႆႈယူႇၸွမ်းၼၢင်းယိင်းၶႄႇ (ၶႄႇမိူင်းၶႄႇ) ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ထၢမ်ၶႃႈဝႃႈ ႁဝ်းတေႁဵတ်းႁိုဝ်လၢတ်ႈၶျၢတ်ႉ ဢမ်ႇ ၼၼ်ၼႄ ၽၢင်ႁၢင်ႈတူဝ်ၶိင်းငၢမ်းၼႆ။ ႁဵတ်းမိူၼ် ႁၢင်ႈၶႃႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၽၢႆႉ ဢွၼ်းလၢႆး၊ ၶႃႈတွပ်ႇဝႃႈ ၶႃႈတေဢုပ်ႇၶျၢတ်ႉ။ ၶႃႈၵေႃႈတိုၼ်းဝူၼ်ႉဢမ်ႇပွင်ႇ ဝႃႈၶႃႈတေလႆႈၺႃးၶၢႆၶဝ်ႈၼႂ်းႁူင်းၵၢၼ်သင်။ ၵၢင်ၼႂ်ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈမႃး ၵႅမ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ဢၼ်ပဵၼ် ၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉလႄႈ တင်းၵူၼ်းၸၢႆး ထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉမႃးဢဝ်ၶႃႈၵႂႃႇတီႈလုမ်းဢၼ်ၼိုင်ႈသေလၢတ်ႈၶႃႈဝႃႈ “ မႂ်းၼႆႉႁၢင်ႈ လီလႄႈတိုၵ်ႉ ၼုမ်ႇလီ ၵွပ်ႈၼၼ်မႂ်းထုၵ်ႇလႆႈပဵၼ်ၼၢင်းငၢမ်း၊ ၶႃႈၵႂင်ၵႂႃႇမူတ်း၊ ၶႃႈထၢမ် ၶဝ်ဝႃႈ ၼၢင်းငၢမ်းၸိူင်ႉ ႁိုဝ်။ ၶဝ်ဢဝ်ၶႅပ်းႁၢင်ႈၼၢင်းယိင်းပွႆႇပူၺ်ၼၼ်ႉမႃးၼႄၶႃႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈၺႃး ၸိူၵ်ႈမတ်ႉဝႆႉ။ ၶဝ်လၢတ်ႈၶႃႈဝႃႈ မႂ်းတေလႆႈထၢႆႇႁၢင်ႈလႄႈငဝ်းတူင်ႉၸိူင်ႉၼႆ။ ၶႃႈလၢတ်ႈဝႃႈၶဝ် ဝႃႈ ၶႃႈဢမ်ႇ ၶႂ်ႈ ႁဵတ်း ၶႃႈၶႂ်ႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၶိုၼ်းလၢတ်ႈၶႃႈဝႃႈ မႂ်းၼႆႉလႆႈထုၵ်ႇၶၢႆယဝ်ႉ၊ သင်ဝႃႈ ၶႃႈၶႂ်ႈ ပွၵ်ႈ ႁိူၼ်းၸိုင်တေလႆႈပၼ်ၶဝ်ငိုၼ်းၶႄႇၶိုၼ်း 30,000 ယူၼ်ႊၼႆယဝ်ႉ။ ၶႃႈၵေႃႈ တုၵ်းယွၼ်းၶဝ် သေလၢတ်ႈ ဝႃႈၶႃႈတေၵပ်းသိုပ်ႇႁႃတၢင်းဢူၺ်းၵေႃႉၶႃႈလႄႈ ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉ တၢင်းႁိူၼ်း။ ၶဝ်ၵေႃႈပၼ်ၶႃႈၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝၼ်းတႃႇဝူၼ်ႉတူၺ်းၼႆယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈၶဝ်ၶင်ၶႃႈဝႆႉ ၼႂ်းႁွင်ႈပဝ်ႇပဝ်ႇ၊ ပၼ်ၵိၼ်ၶဝ်ႈ တႃႇၼိုင်ႈ ၵၢင်ၼႂ်၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉမီးၶဝ်ႈလႄႈ ၼဵင်ႈၵူဝ်ႈၵူၺ်းꧦ ။ ၽွင်းၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇလႆႈထုၵ်ႇၶင်တူဝ်ဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈသၢမ်ဝၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းႁႃတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇ ႁႃၵူၼ်း ၵိၼ်ၵၢင် ဢႃးသျႅၼ်းလႄႈ ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်းၼၢင်းလုလုၵေႃႉဢၼ်တႅပ်းတတ်းယူႇတီႈ ဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈတိုၼ်းဢမ်ႇသိုပ်ႇထိုင်ၶဝ်လႆႈလႃးလႃး။ ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ ဢမ်ႇႁတ်းၵပ်းသိုပ်ႇႁႃတၢင်းႁိူၼ်းသေလၢတ်ႈၼႄငဝ်းလၢႆးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ႁုၵ်ႉႁၢႆႉလူင် ဢၼ်မၼ်းၼၢင်းၺႃး ၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းၼၢင်းတႅပ်းတတ်းဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းတူဝ်ၵဝ်ႇသေ ဢွၵ်ႇယၢၼ်ႁိူၼ်း ယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈသင်မၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇၵပ်းသိုပ်ႇတီႈႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်းၵမ်းလဵဝ်ၼႆၼၼ်ႉမၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈဝႃႈ“ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝၼ်း ၼၼ်ႉတႄႉ ၶဝ်ယင်းပႆႇသိမ်းၾူၼ်းၶႃႈ။ ၶႃႈၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်ၵပ်းႁႃၵူၼ်းၵိၼ်ၵၢင်ဢႃး သျႅၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈမၼ်းပလွၵ်ႉပႅတ်ႈ WeChat ၶႃႈ။ ၶႃႈၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်ၵပ်းႁႃ ဢူၺ်း ၵေႃႉၶႃႈလုလု ဢၼ် မႃးၸွမ်းၶႃႈ ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉၶေႃႈတွပ်ႇသင်မႃး ၶိုၼ်း။ လွင်ႈလႆႈ ၺႃးၶၢႆၶဝ်ႈၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉၼႆ ၶႃႈၵေႃႈယိၼ်းလီဢူၵ်းဢၢႆၼႃႇလႄႈ ဢမ်ႇပေႃး ႁတ်းၵပ်းႁႃဢူၺ်း ၵေႃႉတၢင်ႇၵေႃႉႁႂ်ႈၸွႆႈၶႃႈ။ လွင်ႈၶႃႈ ဢွၵ်ႇႁိူၼ်းမႃးၼႆႉၶႃႈ ပဵၼ်တၢင်းတႅပ်းတတ်းၸႂ်ၵေႃႉလဵဝ် ၵူၺ်းလႄႈ တိုၼ်းႁူႉဝႃႈပေႃႈ ၶႃႈတိုၼ်း ဢမ်ႇ မီးငိုၼ်းတႃႇထုတ်ႇဢဝ်တူဝ်ၶႃႈ ဢွၵ်ႇ။ ၵွပ်ႈဢမ်ႇၶႂ်ႈ ပၼ် တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတီႈႁိူၼ်းၶႃႈလႄႈ ၶႃႈ ၵေႃႈ တိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈၵပ်းႁႃၶဝ် တီႈႁိူၼ်း။ ၶႃႈယူႇတီႈ ႁွင်ႈၶင်ၼၼ်ႉသၢမ်ဝၼ်း တင်းတုၵ်ႉတူဝ်တုၵ်ႉၸႂ် တႄႉ ၵွင်ပၼ်ႁူဝ်ၶႃႈမူတ်းꧦ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလႆႈထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉသၢမ်ဝၼ်းယဝ်ႉ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်၊ ၵႅမ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လႄႈၵူၼ်းၸၢႆးဢၼ် ၸၢင်ႈမႃး ပဵၼ်ၽၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈထႅင်ႈသၢမ်ၵေႃႉ (ၶဝ်ပဵၼ်ဝ ဢၼ်မေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶႄႇ) ၶဝ်မႃးၸူးၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇတီႈ ႁွင်ႈမၼ်းၼၢင်းသေ ထၢမ်ဝႃႈမၼ်း ၼၢင်းတႅပ်း တတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်။ မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈ သၢႆႈတႅၼ်းၶိုၼ်းငိုၼ်းယဝ်ႉ ၵူၺ်း ၵႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်။ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ၵေႃႈ လၢတ်ႈ သႂ်ႇဝႃႈ တိုၼ်းတေလႆႈႁဵတ်း ၵွပ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ပေႃးလႆႈလူင်းတိုၼ်းတႃႇမၼ်းၼၢင်းယဝ်ႉ။ ၶဝ်လွၵ်ႇငိုတ်ႈ မၼ်း ၼၢင်းဝႃႈ တေတၢင်ႇ တၢင်းၽိတ်းဢဝ် လိူင်ႈဝႃႈ ပႅတ်ႉလႅၼ်ၵိၼ်သင်ဝႃႈမၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇယွမ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်။ ၶဝ်ၵေႃႈ ဢၢင်ႈထိုင်လွင်ႈၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈယႄး(ယႄးဝ) ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပၼ်ၾၢင်ႉဝႃႈတေၼႄပၼ်ၼမ်ႉမၼ်းၼႆသေ ၸႂ်ႉၵူၼ်းႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတဵၵ်းလွၼ်ႈသိူဝ်ႈၶူဝ်းမၼ်းၼၢင်း။ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈဝႃႈ “ၵူၼ်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉတဵၵ်းလွၼ်ႈသိူဝ်ႈၶူဝ်းၶႃႈသေ သိမ်းဢဝ်ၾူၼ်းၶႃႈပႅတ်ႈ။ ၶဝ်မီးၼမ်ၼႃႇၶႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်တွပ်ႇထဵင်။ ၶႃႈၵေႃႈၵိုတ်းဝႆႉၵူၼ်ပွတ်းၼႂ်း ဢၼ်လဵဝ် ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈမႃးပၢပ်းၵႅမ်ႈၶႃႈ ၽွင်းၵူၼ်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိူဝ်း ၼၼ်ႉဢဝ်တင်း ဢၼ်ၾႆးၶျွတ်ႉမႃးတၢတ်ႈၼိူဝ်တူဝ်ၶႃႈလႄႈၶႃၸႂ်ၶႃႈ။ ၽွင်းတိုၵ်ႉၶႃၸႂ်ၶႃႈယူႇ ၼၼ်ႉ ၵႅမ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ဢၼ်ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉၵေႃႈမႃးလၢတ်ႈပၼ်ၾၢင်ႉၶႃႈဝႃႈ သင်ဝႃႈ မႂ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈၸဵပ်းထႅင်ႈၵေႃႈ မႂ်း တေ လႆႈႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇဢၼ်ႁဝ်းၶႂ်ႈပဵၼ်။ သင်ဝႃႈမၼ်းသၢႆႈၶိုၼ်း ငိုၼ်းၵႃႈဢၼ်ႁဝ်းလႆႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ မႃး ၼႆႉ ယဝ်ႉမူတ်းယဝ်ႉၵွၼ်ႇ ႁဝ်းၸင်ႇတေပွႆႇမႂ်း။ ၶႃႈၵေႃႈတင်းၵူဝ် တင်းႁႄသေဢမ်ႇႁတ်းတွပ်ႇ သင်ၶိုၼ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶဝ်ၶိုၼ်းဢဝ်ၶႃႈၵႂႃႇၶင်ဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈၼမ်ႉလဵၵ်ႉ လဵၵ်ႉဢွၼ်ႇထႅင်ႈႁႃႈဝၼ်း။ ၶဝ်ႈၵေႃႈလႆႈၵိၼ်ဢိတ်း ဢွတ်း။ မိူဝ်ႈၶဝ်ဢဝ်ၼမ်ႉၵိၼ်မႃးပၼ်ၶႃႈၵၢင် ၼႂ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢဝ်ၾႆးမႃးၶျွတ်ႉၶႃႈထႅင်ႈ။ ဝၢႆးႁႃႈဝၼ်းယဝ်ႉ တူဝ်ၶိင်းၶႃႈၵေႃႈမိူၼ်ဢမ်ႇပေႃးႁူႉၼိူဝ်ႉ ႁူႉၼင်သင်မႃးယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၵႃႈလႂ် တီႈၽႂ်၊ ၵတ်းၵေႃႈၵတ်း၊ တွင်ႉမႆႈၵေႃႈ တွင်ႉမႆႈသေ လိုၼ်းသုတ်းၶႃႈၵေႃႈတႅပ်းတတ်းယွမ်းႁဵတ်းၸွမ်း ၼင်ႇၶဝ်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ပၼ် ၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ”ဝႃႈၼႆ။ ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈမႃး ၵႅမ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ဢၼ်ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉပႃးၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇၵႂႃႇတီႈ ႁွင်ႈဢၼ် ၼိုင်ႈတီႈဢၼ်မီးၼၢင်းယိင်းသွင်ၵေႃႉပႂ်ႉႁဵတ်းပၼ်ႁၢင်ႈမၼ်းၼၢင်း။ ပေႃးႁဵတ်းႁၢင်ႈ ယဝ်ႉယဝ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ၶိုၼ်းၸူဝ်းမၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇထႅင်ႈတီႈတိုၵ်းၼိုင်ႈဢၼ်မီးတီႈထၢႆႇႁၢင်ႈ။ ၵႃႈၼၼ်ႈ မၼ်းၼၢင်းလႆႈထုၵ်ႇ တဵၵ်းႁႂ်ႈႁဵတ်းထႃႉပွႆႇပူၺ် ထၢႆႇႁၢင်ႈဢၼ်ၸၼ်ၸႂ်ၵူၼ်းၸၢႆး၊ ၵႃႈၼၼ်ႈမီး ၵူၼ်းဢၼ်ၶဝ် ႁႂ်ႈႁဵတ်းၸွမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ ယွၼ်းဢဝ်ၾူၼ်းမၼ်းၼၢင်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ၵႅမ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ဢၼ်ပဵၼ် ၼၢင်းယိင်း ၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ တေပၼ်ၶိုၼ်းယူႇပႂ်ႉတူၺ်းငဝ်းလၢႆးမၼ်းၼၢင်းထႅင်ႈသွင်ဝူင်ႈၵွၼ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်း လႆႈယူႇၸွမ်းႁွင်ႈဢၼ်မီးၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉဢၼ်လုၵ်ႉတီႈတိူင်း ဢီႇရႃႇဝတီႇ မိူင်းမၢၼ်ႈမႃး။ ၶဝ် သွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉယၢမ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ႁွင်ႉၵႂၢမ်းၼႂ်းလၢၼ်ႉၼင်ႈၵိၼ် ပီႇယႃႇလႄႈၶဝ်ႈၽၵ်းသေ လႆႈၶဝ်ႈမႃးဝူင်း ၵၢၼ်ၼႆႉၸွမ်းသၢႆၵပ်းသိုပ်ႇၶဝ်။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉလႆႈႁဵတ်း ၸွမ်းၶဝ်သင်ႇႁႂ်ႈပွႆႇပူၺ်သေႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇသေတႃႉ ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇယင်းၺႃးလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ် ႁၢဝ်ႉႁႅင်းတၢင်ႇၸိူဝ်းထႅင်ႈ။ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ“ၶႃႈလႆႈၺႃးၶဝ်တဵၵ်းၸႂ်ႉႁဵတ်း၊ ထၢႆႇႁၢင်ႈပူဝ်ႉလၢႆလၢႆးၵူႈဝၼ်း။ မၢင်ၸိူဝ်းလႆႈၺႃး ၸိူၵ်ႈမတ်ႉ ၽွင်းမၢင်ၸိူဝ်းႁႂ်ႈထၢႆႇၸွမ်းၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈတၢင်ႇၵေႃႉ။ ၶႃႈလႆႈႁဵတ်း ၸွမ်းလၢႆးၶဝ်လၢတ်ႈၼႄ မူတ်း။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈၶႅပ်းႁၢင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉတေဢဝ်တၢင်ႇလႄႈၶၢႆၼိူဝ် ဢွၼ်ႊလၢႆႊၼႆဝႃႇ ပဵၼ်ဝႅပ်ႉသၢႆႉ ဢၼ် လႂ်ၼႆတႄႉၶႃႈၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ။ ဝၢႆးထၢႆႇႁၢင်ႈၼိုင်ႈဝူင်ႈယဝ်ႉ ၶဝ်ႁႂ်ႈၶႃႈသႂ်ႇၶူဝ်းဢၼ်ၶႃႈဢမ်ႇယၢမ်ႈသႂ်ႇ။ မိူဝ်ႈၶႃႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းႁွင်ႈၼၼ်ႉၶဝ်ၸီႉၼႄၶႃႈ တီႈၵူၼ်း ၸၢႆးသၢမ်ၵေႃႉဢၼ်ၶႃႈဢမ်ႇယၢမ်ႈႁၼ်။ ပွၵ်ႈၼႆႉ တႄႉၶဝ်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶႃႈထၢႆႇငဝ်း/ဝီႊတီႊဢူဝ်ႊႁႂ်ႈၶႃႈ ၼွၼ်းၸွမ်းၵူၼ်းၸၢႆးသၢမ်ၵေႃႉၼၼ်ႉ။ ၶႃႈၵေႃႈႁႃတၢင်း ဢွၵ်ႇပၢႆႈ ၵူၺ်းၵႃႈၺႃးၵူၼ်းဢဝ်ႁူမ်ႇ လူမ်ႈၶဝ်ၺွပ်းသေပေႃႉပၼ်ၶႃႈ၊ ဢဝ်ၸိူၵ်ႈမတ်ႉၶႃႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉၶႃႈၶိုၼ်ႈ ၵႂႃႇၼိူဝ်ၵူႇၼွၼ်း။ ၵူၼ်းၸၢႆး သၢမ်ၵေႃႉၼႂ်းႁွင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈပေႃႉ၊ ဢဝ်ၾႆးၶျွတ်ႉလႄႈ ၼွၼ်းၸွမ်းၶႃႈထႅင်ႈ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ထၢႆႇဝီႊတီႊဢူဝ်ႊဝႆႉ” ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးသေလႆႈထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်ယဝ်ႉမၼ်းၼၢင်းၶိုၼ်းပွၵ်ႈတီႈႁွင်ႈ တီႈၶႃမၼ်းၼၢင်းၵေႃႈဢဝ်ၸိူၵ်ႈ လဵၵ်းမတ်ႉ ဝႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ်မၼ်းၼၢင်းတေဢမ်ႇၸၢင်ႈပၢႆႈပႅတ်ႈၶဝ်။ ႁိုင်မႃးထႅင်ႈဝူင်ႈၼိုင်ႈၶဝ်ၵၼ်ႉ ၸၼ်မၼ်းသေထၢႆႇ ဝီႊတီႊဢူဝ်ႊဝႆႉမိူၼ်ၵၼ်။ ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်တႄႉၶဝ်ပေႃႉထုပ်ႉမၼ်းၼၢင်းမိူၵ်ႈမိူၵ်ႈလိူင်းလိူင်းသေဢဝ်ၼမ်ႉ ၵတ်းၵတ်းတွင်ႈပၼ်မၼ်းၼၢင်း။ လၢႆးပူၼ်ႉပႅၼ်ၸိူင်ႉၼႆမၼ်းၼၢင်းလႆႈၶၢမ်ႇထိုင်သွင်လိူၼ်တေႃႇထိုင် လိုၼ်းသုတ်းမၼ်းၼၢင်းဝႆႉၸႂ် ႁတ်းႁတ်းႁၢၼ်ႁၢၼ်သေယွၼ်း ၾူၼ်း မၼ်းတီႈၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၸၢႆးၼၼ်ႉၶိုၼ်း။ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈဝႃႈတေၵပ်းသိုပ်ႇတၢင်းႁိူၼ်းသေ ႁႃငိုၼ်းမႃးပၼ် ႁႂ်ႈပွႆႇမၼ်းၼၢင်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသွင်လိူၼ် ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇၵေႃႈ ၵပ်းသိုပ်ႇလႆႈတၢင်းႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်း။ မၼ်းၼၢင်း လၢတ်ႈငဝ်း လၢႆးမၼ်းၼႄပေႃႈမၼ်းသေ ယွၼ်းငိုၼ်းႁႂ်ႈၵႂႃႇၸွႆႈဢဝ်မၼ်းၼၢင်းဢွၵ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်လၢတ်ႈ ဝႃႈပေႃးပၼ်ငိုၼ်းၶႄႇ 30,000 ယူၼ်ႊယဝ်ႉ ပေႃႈမႄႈၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵႂႃႇယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈ ထႅမ် တီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈဝ ၼႆ ယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းၸိုင် ၼၢင်းၸႃႇ ပၢၼ်ႇၸၢင်ႈၺႃး ဢဝ်သူင်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈတီႈ ဢၼ်ၵႆ ၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 24/12/2022 ၼၼ်ႉ ပေႃႈမႄႈၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇလႆႈႁူပ်ႉၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၸၢႆးလႄႈ ၽၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ မၼ်းထႅင်ႈသၢမ်ၵေႃႉၼႂ်းမိူင်းပွၵ်ႉ။ ၶဝ်ႁူပ်ႉၵၼ်တီႈၼႂ်းလၢၼ်ႉၶဝ်ႈၽၵ်းတီႈဢၼ် ၶဝ်ၶိုၼ်းဢဝ်တူဝ်ၼၢင်း ၸႃႇပၢၼ်ႇမႃးလႅၵ်ႈဢဝ်ငိုၼ်း ငိုၼ်းမၢၼ်ႈတေမႅၼ်ႈငိုၼ်းၶႄႇ 12,000 ယူၼ်ႊ။ ဝၼ်းထိ 26/12/2022 ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇလႆႈႁွတ်ႈထိုင်ၼမ်ႉၶမ်းၶိုၼ်း။ ဝၢႆးသေလႆႈလွတ်ႈဢွၵ်ႇမႃး လၢႆလၢႆ လိူၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈမၼ်းၼၢင်းယင်းတိုၵ်ႉလႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇပၢႆးၸႂ်လႄႈပၢႆးတူဝ် ဢၼ်လႆႈထူပ်း ၺႃးမႃးၸိူဝ်း ၼၼ်ႉယူႇ။ ၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ ၸၢႆးဢေးဢႃယု 21 ပဵၼ်ၵူၼ်းသီႇပေႃႉလႄႈၸေႃႇၸေႃႇဢႃယု 19 ပဵၼ်ၵူၼ်းၵျွၵ်းမႄး၊ ၶဝ်လႆႈႁူပ်ႉ ထူပ်း ၵၼ်ၽွင်းႁဵတ်းၵၢၼ်ပဵၼ်ၽူႈၶၢႆၾူၼ်းပၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊဢၼ်ၼိုင်ႈၼႂ်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ၸၢႆးဢေး ၼႆႉပဵၼ်လုၵ်ႈ ႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်ပီသၢမ် ၽၢႆႇပၢႆးၼပ်ႉတီႈၸၼ်ႉၸွမ်လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၸေႃႇၸေႃႇသမ်ႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းပီၼိုင်ႈ ၽၢႆႇၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ တီႈၸၼ်ႉၸွမ်ဝဵင်းလိူဝ်ႇ။ ၶဝ်လႆႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်ႁဵၼ်းယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်း သေဢမ်ႇၶႂ်ႈသိုပ်ႇႁဵၼ်းထႅင်ႈပႃႈတႂ်ႈ ၵၢၼ်ႁဵၼ်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်။ ၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ တႄႇၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈၶွမ်ႊပၼီႊၽူၼ်းၼႆႉၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2022 သေလႆႈ ႁပ်ႉ ငိုၼ်းလိူၼ်ဢႄႇမွၵ်ႈ 150,000 ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ။ ပေႃးႁူပ်ႈတင်းၵႃႈၶမ်ႊမသိၼ်ႊမၼ်း သေၶဝ်တေလႆႈထိုင် မွၵ်ႈ 180,000 တေႃႇလိူၼ်ၵူၺ်း။ လၢႆးလႆႈမွၵ်ႈၼၢႆႉ ဢမ်ႇပေႃးၸႂ်ႉၸၢႆႇတႃႇ ၵႃႈၵိၼ်ယမ်ႉ ပႃးတင်းၵႃႈၼမ်ႉ မၼ်းၶဝ်သင်၊ ၵႃႈၶၢတ်ႈႁွင်ႈယူႇသမ်ႉၼိုင်ႈလိူၼ်လႂ်လႆႈပၼ်ပိူၼ်ႈ 40,000 ၵျၢပ်ႈယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၵူၺ်းပေႃးယူႇ ပေႃးၵိၼ်တႃႇတူဝ်ၸႂ်ၶဝ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ တႃႇတၢင်းႁေႃတၢင်း ႁိူၼ်းတႄႉဢမ်ႇပေႃးၸၢင်ႈလႆႈၸွႆႈသင်။ ၵွပ်ႈ ၼၼ် ၶဝ်ၸင်ႇႁႃတူၺ်းဢူဝ်းၵၢတ်ႇ/တိုဝ်ႉတၢင်းတႃႇတေလႆႈ ၵၢၼ်ဢၼ်ၸၢင်ႈမီးလၢႆးလႆႈထႅင်ႈ။ မီးဝၼ်းၼိုင်ႈ ၸၢႆးဢေးလႆႈႁၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်ပိူၼ်ႈၽိုၼ်ၽၢဝ်ႇတၢင်းၾဵၵ်ႊပုၵ်ႊၼႂ်းၵုမ်ႇ ဢွၼ်ႊလၢႆႊ သေ ဢဝ်မႃးၼႄၸေႃႇၸေႃႇ။ ၵၢၼ်ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်လဵၼ်ႈၵဵမ်ႊ ၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ တီႈပၢင်သၢင်း၊ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝၵုမ်းၵမ်။ ၵၢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ဢၼ်ပဵၼ် ၵူၼ်းၸၢႆး ဢၼ်မီးၼမ်ႉၵတ်ႉဢင်းၵိတ်းလႄႈမေႃလဵၼ်ႈၶွမ်ႊပိဝ်ႊတိူဝ်ႊလီ၊ တေပၼ်ငိုၼ်းလိူၼ် ငိုၼ်း မၢၼ်ႈ 2 လၢၼ်ႉၵျၢပ်ႈတေႃႇလိူၼ်။ ၶဝ်ၵေႃႈသူၼ်ၸႂ်ၼႂ်းတိုဝ်ႉတၢင်း ဢူဝ်းၵၢတ်ႇၼႆႉသေ ၸၢႆးဢေးလႄႈ ၸေႃႇ ၸေႃႇ ၸင်ႇၵပ်းတီႈမၢႆ Viber ဢၼ်ပၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈသူၼ်ၸႂ်ၼႂ်းၵၢၼ်ၼႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 8/10/2022 ၼၼ်ႉၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ လႆႈႁူပ်ႉၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ မၼု ဢၼ်ယူႇတီႈလႃႈသဵဝ်ႈ။ မၼ်းၼၢင်းဝႃႈ မၼ်းၼၢင်းပဵၼ်ၽူႈၵိၼ်ၵၢင်တႃႇပေႃႈလဵင်ႉၶဝ်ဢၼ် ယူႇတီႈပၢင် သၢင်းၼႆသေ ၶိုၼ်းၵပ်းပၼ်တၢင်းပၢင်သၢင်းဝႃႈ ၶဝ်သွင်ၵေႃႉလႆႈထုၵ်ႇႁပ်ႉၸၢင်ႈယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းၸႂ်ႉ ၶဝ်ပႂ်ႉၵူၼ်းထႅင်ႈတႃႇသီႇၵေႃႉဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမူင်ႇယႂႃႇလႄႈမၵူၺ်းမႃး တႃႇၸူဝ်း ဢဝ်ၶဝ်ၵႂႃႇတီႈၼႃႈ လိၼ်ဝ ၼႆသေၸူဝ်းဢဝ်ၶဝ်ၵႂႃႇတၢင်းၵဵင်းတုင်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/10/2022 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၼ်းထိ 12/10/2022 မႃးၸၢႆးဢေး၊ ၸေႃႇၸေႃႇလႄႈတင်းၵူၼ်းဢၼ်လုၵ်ႉတီႈမူင်ႇယႂႃႇ၊ မၵူၺ်း လႄႈ ဢီႇရႃႇဝတီႇ လႆႈတႄႇဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းလုၵ်ႉလႃႈသဵဝ်ႈၵႂႃႇၵဵင်းတုင်ၼႂ်းၵႃး ၵႃးဝႅၼ်ႇဢွၼ်ႇ ၶဝ်ႁူၵ်းၵေႃႉၵႂႃႇ ၸွမ်းၵၼ်ယဝ်ႉ။ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းၵဵင်းတုင်- လႃႈသဵဝ်ႈ၊ မိူင်းယႆ၊ ၵေးသီး၊ မိူင်းၵိုင်၊ လၢႆးၶႃႈ၊ ပၢင်လူင်၊ ၼမ်ႉၸၢင်၊ ၶူဝ်လမ်၊ မိူင်းပဵင်း၊ ၵဵင်းတုင်) မိူဝ်ႈဝၼ်း ထိ 13/10/2022 သေထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 14/10/2022 ၶဝ်ထိုင်ၵႂႃႇတီႈ မိူင်းပွၵ်ႉ ၼႂ်းၼႃႈတီႈဝ ယူႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းၸၢႆးဢေး၊ ၸေႃႇၸေႃႇလႄႈတင်းၵူၼ်းဢၼ်ၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်ထႅင်ႈလၢႆလၢႆၵေႃႉ လႆႈငိၼ်းပိူၼ်ႈ လၢတ်ႈၼႄ ၶဝ်ဝႃႈၶဝ်တေလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈပၢင်သၢင်းၼႆၼၼ်ႉ ၶဝ်ထၢမ်မၼုဝႃႈ ၵွပ်ႈသင် ဢဝ်ၶဝ်ႈမိူင်းပွၵ်ႉၼႆ။ မၼု ၼၼ်ႉၶိုၼ်းလၢတ်ႈၼႄၶဝ်ဝႃႈ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ လုမ်းယႂ်ႇၶဝ်ယူႇတီႈပၢင် သၢင်းၼႆသေတႃႉ ၶဝ်မီးလုမ်းယွႆႈ မၼ်းတီႈမိူင်းပွၵ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမၼုၵေႃႈပွႆႇၶဝ်တီႈႁူင်းသဝ်းဢၼ် ၼိုင်ႈပိူဝ်ႈတႃႇသိုပ်ႇၵုမ်းၶင်တူဝ်ၶူဝ်ႊ ဝိတ်ႊ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉပၢတ်ႈၼိုင်ႈ မၼု ၶိုၼ်းမႃးဢဝ်ၸၢႆးဢေး၊ ၸေႃႇၸေႃႇလႄႈတၢင်ႇၵေႃႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတီႈ ၶွမ်ႊ ပၼီႊ ႁႂႃႊလူင်ႊ ၼႂ်းမိူင်းပွၵ်ႉ။ ပေႃးႁွတ်းၵႂႃႇယဝ်ႉၵေႃႈပိူၼ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းတႃႇ ႁဵတ်းၵၢၼ် ၶၢဝ်းတၢင်း ႁူၵ်းလိူၼ် မီးငိုၼ်းလိူၼ်ပၼ် ၼိုင်ႈလိူၼ် 3,000 ယူၼ်ႊ။ ပိူၼ်ႈလၢတ်ႈၶဝ် ဝႃႈတေၸၢမ်းတူၺ်း ဢွၼ်တၢင်း သၢမ်လိူၼ်လႄႈသင်ဝႃႈၶဝ်ဢမ်ႇလႆႈၸႂ် ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ၵၢၼ်ၼႆႉ ပိူၼ်ႈတေပွႆႇၶဝ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်း။ မၼုၵပ်းသိုပ်ႇ ၶဝ်ပၼ်ၵူၼ်းပႄၽႃႇသႃႇၶႄႇ လိၼ်ႊဝူၺ်ႊ သေဢွၵ်ႇ ၽၢတ်ႇယၢၼ်ၶဝ်ၵႂႃႇ။ လွင်ႈဝႃႈတေလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၼႆၼၼ်ႉ ၸေႃႇၸေႃႇတိုၼ်းဝူၼ်ႉဢမ်ႇ ပွင်ႇသေ ဢိတ်း ၵႂၢမ်းၶႄႇဝႃႈ ၸီႊယႃႊပဵၼ်ႊ/ၵျႃႊၽၢၼ်ႊ ၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ်ၸႂ်ႉၸိူင်ႉၼၼ်။ ၸေႃႇၸေႃႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ၵၢၼ်ဢၼ်ၶဝ်ပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈဝႃႈတေပၼ်ႁဝ်းႁဵတ်းဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈ ၵၼ်တင်းဢၼ် ၶဝ်တဵၵ်းၸႂ်ႉႁဝ်းႁဵတ်းၼၼ်ႉၼႃႇ။ ၼွၵ်ႈသေလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်လဵၼ်ႈ ၼိူဝ် ဢွၼ်ႊလၢႆႊ တီႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၶဝ်ယဝ်ႉ ၶဝ်ယင်းတဵၵ်းႁႂ်ႈႁဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ “ၸီႊယႃႊပဵၼ်ႊ/ ၵျႃႊ ၽၢၼ်ႊ” ၼႆၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ ၵၢၼ်ႁဝ်းၶဝ်တႄႉပဵၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်လႆႈ ၸႂ်ႉၶႅပ်းႁၢင်ႈ ၼၢင်းယိင်းၸၼ် ၸႂ် ၸၼ်ၸႂ် ပိူဝ်ႈတႃႇႁူၺ်းသူၼ်းဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶဝ်လႆႈၵပ်းသိုပ်ႇတၢင်းဢွၼ်ႊ လၢႆႊ၊ ပႃးၸဵမ်လွင်ႈလႆႈၸႂ်ႉၶေႃႈၵႂၢမ်းတဵတ်ႈတေႃးၸိူဝ်းၼႆႉ။ ထႅင်ႈလၢႆးၼိုင်ႈတႄႉတေလႆႈႁူၺ်း သူၼ်းပိူၼ်ႈ လူင်းတိုၼ်းလၢင်းၼႂ်း ၶလိပ်ႊတူဝ်ႊ ၼႂ်းဝႅပ်ႊသၢႆႊ ဢၼ်ယွမ်းႁပ်ႉလႄႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ တိုၼ်းပဵၼ်ဢၼ် ၶဝ်ၶိုင်ႁဵတ်းလွၵ်ႇဢဝ်ပိူၼ်ႈၵမ်းသိုဝ်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးပိူၼ်ႈဢူၼ်း/သူင်ႇငိုၼ်းယဝ်ႉ ၵေႃႈ ဝႅပ်ႉသၢႆႉၼၼ်ႉတိုၼ်း ဢိုတ်းပႅတ်ႈ/ယႃႉၵွႆၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးဢေးလၢတ်ႈဝႃႈ “ ၶဝ်တိုၼ်းပၼ်ႁဝ်းႁဵတ်းဝၼ်းၼိုင်ႈတၵ်းတေႁႂ်ႈလႆႈၵူၼ်းသၢမ်ၵေႃႉ ဢၼ်ႁဝ်းတေ လႆႈလွၵ်ႇၵဝ်းၵိၼ် ၼႂ်းၵၢၼ်လႅၼ်ၵိၼ်ၼႆႉ” ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈလႆႈလွၵ်ႇလႅၼ်ၵူၼ်းယူဝ်းယူဝ်းၼၼ်ႉ ၸၢႆးဢေးယိၼ်းပဵၼ်လွင်ႈၸႂ်ဢမ်ႇလီတေႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵႃႈတေ လႆႈ ဢူတ်းယိူၼ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႆႉ ၵွပ်ႈဝႃႈဢမ်ႇမီးတၢင်းလိူၵ်ႈလႄႈဝူၼ်ႉဝႃႈပေႃးလႆႈလိူၼ် ၼိုင်ႈယဝ်ႉတေ ယင်ႉယဝ်ႉ ငိုၼ်းၵေႃႈတေလႆႈယူႇ။ ၶဝ်လႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်တင်ႈတႄႇ 8 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ထိုင် 12 တဵင်ႈၶိုၼ်း။ ၼႂ်းၶၢဝ်း တၢင်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉတႄႉ ၶဝ်တိုၼ်းတေလႆႈပႂ်ႉတူၺ်းၵူၼ်းလဵၼ်ႈ ၼၼ်ႉလႄႈသင်ဝႃႈဝၼ်းလႂ်ၶဝ်ဢမ်ႇ လႆႈၵူၼ်းမႃးလဵၼ်ႈတၢမ်ပဝ်ႉမၢႆၸိုင် ငိုၼ်းလိူၼ်ၶဝ်လႆႈၺႃး တတ်းလူင်း။ ၶဝ်လႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းတိုၵ်းၸၼ်ႉ ထူၼ်ႈသွင် တီႈဢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ 12 ပႃးတင်းၼၢင်းယိင်းၵေႃႈႁူမ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႈၼႆႈ။ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ၸၢင်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် လွၵ်ႇလႅၼ် လၢႆတီႈလၢႆလၢႆၸၼ်ႉသေ ၵူၼ်းၶႄႇမွၵ်ႈ သိပ်းၵေႃႉပႂ်ႉတူၺ်းတႃႇသေႇ။ တၢင်းမုင်ႈႁၼ်ဢၼ်ယူႇတီႈၼႂ်းႁူင်းယွၵ်ႇလႅၼ် ၼႂ်းမိူင်းပွၵ်ႉ တီႈဢၼ်ၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉတူၺ်းဢွၵ်ႇမႃး ၸၢႆးဢေးလၢတ်ႈဝႃႈ ဝၢႆးၶဝ်လၢတ်ႈတီႈၸဝ်ႈၼၢႆး/ပေႃႈလဵင်ႉၶဝ်ဝႃႈ ၶဝ်ၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၵၢၼ်တီႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၼႃႈတေ ယဝ်ႉၵၢၼ် လိူၼ်ထူၼ်ႈၼိုင်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်လႆႈႁၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ႁဵတ်းတေႃႇၶဝ်မႃးပႅၵ်ႇပိူင်ႈ လၢၵ်ႇလၢႆးမႃး။ မၼ်းၸၢႆး လၢတ်ႈဝႃႈ“ဝၢႆးႁဝ်းၶႃႈႁူၵ်းၵေႃႉတင်းၼၢင်းယိင်းသၢမ်ၵေႃႉဢၼ်တိုၼ်းမီးယူႇတီႈၼၼ်ႈ လၢတ်ႈ ဝႃႈႁဝ်းၶဝ်ၶႂ်ႈယွၼ်းပေႃးၵၢၼ် ၼႃႈလိူၼ်တေသဵင်ႈ (လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ) ၼႆယဝ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈႁၼ်ဢၼ် ၶဝ် ႁဵတ်းတေႃႇႁဝ်းၼၼ်ႉလၢၵ်ႇလၢႆးမႃး။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ၽွင်းလိုဝ်ႈယင်ႉ ၵၢၼ်ယူႇၼၼ်ႉၶဝ်ပၼ် ႁဝ်းၵႂႃႇတၢင်းၼွၵ်ႈသိုဝ်ႉတၢင်းၵိၼ်မႃးၵိၼ်လႆႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးႁဝ်းၶႃႈ လၢတ်ႈဝႃႈတေယွၼ်းပေႃးၵၢၼ် ယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉ ၽၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၶဝ် ၼုင်ႈၶူဝ်းတုၺ်ႇလမ် ၶဝ်လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶႄႇ လၢတ်ႈႁဝ်းဝႃႈတေ ဢမ်ႇလႆႈ ဢွၵ်ႇတၢင်းၼွၵ်ႈ ၵွပ်ႈဝႃႈ မီးပိူင်ႁႄႉႁၢမ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ-19 ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဢွၼ် တၢင်းတႄႉ ပေႃး ဢမ်ႇလႆႈလုၵ်ႈၵႃႉ တၢမ်ပဝ်ႉမၢႆၸိုင် ၶဝ်ႁၢၵ်းငိုၼ်းလိူၼ်ႁဝ်းၵူၺ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆး သေလၢတ်ႈၶဝ်ဝႃႈ တေ ယွၼ်း ပေႃးၵၢၼ်ယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶဝ်ၵေႃႈၺႃးပေႃႉထုပ်ႉမႃးယဝ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇလႆႈလုၵ်ႈၵႃႉ တၢမ်ပဝ်ႉမၢႆ။ ၼၢင်းယိင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၺႃးၸႂ်ႉၶုပ်ႉၶဝ်ႇလူင်းပဵၼ်လၢႆလၢႆ ၸူဝ်ႈမူင်း၊ ၵူၼ်းၸၢႆးသမ်ႉၸႂ်ႉပႃးပုင်းၼမ်ႉ 5 လိတ်ႊသေလဵၼ်ႈ” ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးၵူၼ်းဢၼ်လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶႄႇၽၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈဢၼ်ၼုင်ႈၶူဝ်းလမ်ၶဝ်ပူၼ်ႉပႅၼ်လၢႆးမႂ်ႇၼႆႉယဝ်ႉ ဝၢႆးလႆႈ ၶၢမ်ႇတၢမ်ႇမႃးလၢႆလၢႆဝၼ်းယဝ်ႉမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 28/11/2022 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ်ၶဝ် ၵဝ်ႈၵေႃႉ ဢွၼ်ၵၼ် တႅပ်းတတ်းတေဢွၵ်ႇၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊထႅင်ႈ။ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၼၼ်ႉ တွပ်ႇၶဝ်ဝႃႈ ၶဝ်လႆႈထုၵ်ႇၶၢႆ ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် 6,000 ယူၼ်ႊယဝ်ႉလႄႈ သင်ဝႃႈၶဝ်ၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၵၢၼ်ၸိုင်ၶဝ်သွင် ၵေႃႉတေ လႆႈသၢႆႈငိုၼ်း ၶွမ်ႊ ပၼီႊၶိုၼ်းတႃႇ 12,000 ယူၼ်ႊၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေၶဝ်လႆႈႁူႉဝႃႈ ၶဝ်ၺႃး ၶၢႆယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ဢဝ်ၶဝ်ၵူၼ်းသိပ်းၵေႃႉၵႂႃႇၶင်ဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈ(ပႃးတင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇထႅင်ႈ ၵေႃႉ ၼိုင်ႈ ဢၼ်လႆႈႁၼ်လၢႆး ပိူၼ်ႈၶႃၸႂ်ၸိူင်ႉၼၼ်သေလၢတ်ႈဝႃႈ ၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၵၢၼ်ယဝ်ႉ) ၾူၼ်ႊၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ၸႂ်ႉ ၶဝ်ႁုပ်ႈသိမ်းဝႆႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶဝ်ၸင်ႇၵႂႃႇ လၢတ်ႈၼႄၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉဝႃႈ ၶဝ်လူဝ်ႇၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်တင်း တင်း ႁိူၼ်းယေးၶဝ် တႃႇဢဝ်ငိုၼ်းမႃးသၢႆႈၼႆ ၼၼ်ႉၾူၼ်ႊၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉၶဝ်ၶိုၼ်း ပၼ်ယူႇ။ ပေႃး လႆႈၾူၼ်ႊယဝ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ၵေႃႈၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်တၢင်းႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းသေလၢတ်ႈ ၼႄလွင်ႈတၢင်းငဝ်းလၢႆး ၶဝ်ၼႄ တီႈပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉတၢင်းႁိူၼ်းၶဝ်သေ ယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ယူႇယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈမႃး ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ၼၼ်ႉတင်းႁူမ်ႇလူမ်ႈထႅင်ႈ သိပ်းၵေႃႉ ဢၼ်လၢတ်ႈၵႂၢမ်း ၶႄႇ ပႃးတင်းမႆႉၾႆးၶျွတ်ႉ သေၽႅဝ်မႃး ဢဝ် သေႃးမိုဝ်းထႅပ်းမိုဝ်းၶဝ်ဝႆႉသေ ပေႃႉထုပ်ႉၶဝ်မွၵ်ႈ 20 ၼႃးထီး ၵွပ်ႈၶဝ်ဢဝ်လွင်ႈ ၼၼ်ႉၵႂႃႇပိုၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊ လၢႆႊ ၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းႁၼ်ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးႁူမ်ႇ လူမ်ႈ ၶဝ်ပၢပ်း မႅပ်ႉ မၼ်းၼၢင်း ၸိူင်ႉၼၼ်ယူႇ ၼၼ်ႉ ၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ ၸဵပ်းၸႂ်ၼႃႇသေ ဢဝ်တႃမိုဝ်း ႁမ်းပၼ်ၽၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ ၺႃးပိူၼ်ႈတွပ်ႇတႅၼ်းပေႃႉထုပ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ ၶဝ်လႆႈ ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းသေ ၺႃးဢဝ်ၵႂႃႇၶင်ဝႆႉထႅင်ႈတီႈႁွင်ႈၼိုင်ႈၸၼ်ႉႁူၵ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ ၸၢႆးဢေးလၢတ်ႈဝႃႈ “ၶဝ်ဢဝ်ႁဝ်းသွင်ၵေႃႉၽၢတ်ႇၽႄၵၼ်တင်းၸုမ်းႁဝ်းၼၼ်ႉသေ ဢဝ်ႁဝ်း သွင်ၵေႃႉ ၵႂႃႇ ၶင်ဝႆႉထၢပ်ႈၼိူဝ်သုတ်းယဝ်ႉဢိုတ်းႁွင်ႈဝႆႉ။ ၼႂ်းႁွင်ႈၼၼ်ႉ လပ်းသိင်ႇဝႃႈလပ်းသိင်ႇ။ ၶဝ်ႁူၵ်းၵေႃႉ ၼၼ်ႉ ဢဝ်တင်းၶွၼ်ႉၾႆးၶျွတ်ႉၼၼ်ႉသေပေႃႉၶႃႈ။ ၽွင်းၸေႃႇၸေႃႇၶိုၼ်းမင်ၶဝ် ၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်လၢၵ်ႈ ၸၼ်မၼ်းၵႂႃႇၼႂ်းႁွင်ႈၼမ်ႉ။ ၶဝ်ၸၼ်သိူဝ်ႈမၼ်းဢွၵ်ႇသေပေႃႉႁႅမ်မၼ်း။ ၶဝ်ၸၼ်ဢဝ်လွတ်ႇယၢင် တီႈႁွင်ႈၼမ်ႉၼၼ်ႉသေ ဢဝ်တဵၵ်းယဵတ်ႈသႂ်ႇၵူၼ်ႈမၼ်း။ ၶဝ်ဢဝ်သေႃး မိုဝ်းထႅပ်းတီႈမိုဝ်းၶႃႈ ၵိုၵ်းၵူႇ တီႈၼွၼ်း ယဝ်ႉဢဝ်သေႃးမိုဝ်းထႅပ်းမိုဝ်းၸေႃႇၸေႃႇပႄလင်သေ ပွႆႇဝႆႉ ၼႂ်းႁွင်ႈၼမ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃးလၢႆဝၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ ၶဝ်လဵင်ႉၶဝ်ႈဝၼ်းလႂ်ၼိုင်ႈတႃႇၵူၺ်း။ ၶဝ်ၵမ်း ၵမ်းယွၼ်းငိုၼ်းဢၼ်ၶဝ်ထုၵ်ႇၼီႈဝႆႉၼၼ်ႉတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၶဝ်သွင် ၵေႃႉၵမ်းၵမ်းၺႃး ပူၼ်ႉပႅၼ် ပႃးၸဵမ်လွင်ႈၸႂ်ႉၶဝ်ၼင်ႈသေ တဵၵ်းၵိၼ်ၼမ်ႉသွင်လိတ်ႊ၊ ဢဝ်ၵွင်ႈ ၾႆးၾႃႉၶျွတ်ႉလႄႈၺႃး မႆႉၾႆးၾႃႉပေႃႉႁႅမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶဝ်ၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ် ၸိူင်ႉၼႆ ဝူင်ႈၼိုင်ႈ ဝၢႆးပိူၼ်ႈဢဝ်ၶဝ် ၽၢတ်ႇၽႄတင်း တၢင်ႇၸုမ်း။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ပေႃႈမႄႈၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈၼႂ်းၸုမ်းၶဝ်ၼႆႉ ၵပ်းသၢၼ်လႆႈ တီႈလုမ်းၵပ်း သၢၼ် သိုၵ်းဝ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉသေ ဢဝ်လိူင်ႈၼႆႉတၢင်ႇလၢတ်ႈၼႄ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 24 လိူၼ်ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ ၵၢင်ၼႂ် ၼၼ်ႉ သိုၵ်းဝ ၶဝ်ႈၵူတ်ႇသွၵ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တီႈ ဢၼ်ဢဝ် ၵူၼ်းၵုမ်းၶင်ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽွင်းၼၼ်ႉ တူဝ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လႄႈ ၵူၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ်ပေႃးဢဝ် ၶိူင်ႈၶွင်ၶဝ်သေပၢႆႈ ဝႆႉယဝ်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈလႆႈႁူႉဝႆႉဝႃႈ တေမီးၵၢၼ်ၶဝ်ႈၵူတ်ႇသွၵ်ႈ။ ၵူၼ်းသိပ်းၵေႃႉ ဢၼ်ၺႃးၵုမ်း ၶင် ဝႆႉၼၼ်ႉ ပ လိၵ်ႊသိုၵ်းဝ ၶိုၼ်းဢဝ်ၵႂႃႇတီႈပၢင်သၢင်းသေ မွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ် ပေႃႈမႄႈၶဝ်ဢၼ်မႃးတီႈ ပၢင်သၢင်း ပၼ်ၸွမ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈၽၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵူၼ်း ၶိုၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၸေႃႇၸေႃႇ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ“ ႁဝ်းၶႃႈၸူမ်းသိူဝ်းတေႉတေႉ ဢၼ်လႆႈဢွၵ်ႇမႃးတီႈတိုၵ်းၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 24 လိူၼ်ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ။ ပေႃႈၶႃႈမႃးႁပ်ႉႁဝ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 25။ ၶႃႈႁႃတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇပေႃႈ ၶႃႈၽွင်းတေၺႃး ၵုမ်းၶင်။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈၶတ်းၸႂ်ၵပ်းသိုပ်ႇႁႃပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၽႂ်မၼ်း။ ၵၢမ်ႇလီသေ မီးၵေႃႉၼိုင်ႈမီး လွင်ႈၵပ်းသၢၼ်တၢင်းၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉတႆး ဢၼ်ၶိုင်ၸွႆႈတႃႇႁဝ်းၶႃႈ ဢွၵ်ႇမႃး။ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈပၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 300,000 တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈလႄႈ 2,000 ယူၼ်ႊတၢင်းၽၢႆႇဝ တႃႇႁဝ်းၶႃႈၵူႈၵေႃႉ တေလႆႈလွတ်ႈဢွၵ်ႇ” ယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးႁွတ်ႈထိုင်ႁိူၼ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ၸေႃႇၸေႃႇ လႆႈၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်းပၢႆးယူႇလီ တီႈႁွင်ႈယႃဢၼ်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းဝဵင်း ၵျွၵ်းမႄး ပိူဝ်ႈတႃႇယူတ်းယႃႁွႆးၸဵပ်း ဢၼ်မၼ်းၸၢႆးၶၢမ်ႇတၢင်းႁၢႆႉၸႃႉလူင် မႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼွႆႇၼွႆႇ ပၢႆႈမီသမ်ႉၺႃးသိူဝ် “ၶႃႈပၢႆႈတၢင်းႁၢႆႉၸႃႉမိူၵ်ႈမႂ်ႈလူင် ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း၊ၵူၺ်းတူဝ်ၶႃႈသမ်ႉၵႂႃႇၺႃးၽေးႁုၵ်ႉႁၢႆႉၸႃႉလူင်ထႅင်ႈ” ၼႆ ၼွႆႇၼွႆႇ ဢႃယု 29 ၵူၼ်းတႃႈၵုင်ႈ။ မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပႆႇယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းပီ 2021 ၼၼ်ႉ ၼွႆႇၼွႆႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်မေႃယႃ ၽၢႆႇလူလွမ်ၵူၼ်းပဵၼ် ၼႂ်းႁူင်းယႃလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႂ်းတႃႈၵုင်ႈ။ ပေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းၼၢင်းလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းပၢင်လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ် CDM သၢၼ်ၶတ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး။ ၼႂ်းလိူၼ်ၾႄႊၾေႃႊဝႃႊရီႊ 2021 ၼၼ်ႉတင်းလိူၼ်တႄႉ ၼွႆႇၼွႆႇ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ် သၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉလၢႆး ႁုၵ်းႁၢႆႉဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်း ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၵူၼ်းၼႄၵၢင်ၸႂ်လူၺ်ႈလၢႆးငမ်းယဵၼ် ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈ ၵုင်ႈၼၼ်ႉလႄႈ ပေႃႈ မႄႈပီႈၼွင်ႉမၼ်းၼၢင်းလွမ်မႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈမၼ်းၼၢင်းမႃးယဝ်ႉ။ ၶဝ် ၸင်ႇႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇယူႇၸွမ်း ၼၢႆး မၼ်းတီႈၼွင်ၶဵဝ် ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ပေႃးႁွတ်ႈထိုင်ၼွင်ၶဵဝ်ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼွႆႇၼွႆႇ သိုပ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅင်ႈ။ မၼ်းၼၢင်းၶတ်းၸႂ်ႁႃငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသေ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ် CDM သၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉမၼ်းၼၢင်းယင်းၸွႆႈၵူၼ်း ၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းသူၼ်ၸႂ်ၶႂ်ႈ ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလုၵ်ႉသၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ ၼႂ်းလိူၼ်မေႇ 2021 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပလိၵ်ႊ/ယႄးၶဝ်ၸွမ်းႁႃတူဝ်မၼ်းၼၢင်းတီႈႁိူၼ်း ၼၢႆးၶဝ်။ ၵၢမ်ႇလီလႄႈမၼ်း လႆႈႁပ်ႉႁူႉလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းယႄးၶဝ်တေၶဝ်ႈၵူတ်ႇၸႅတ်ႈၼၼ်ႉ သေႁႃတၢင်းပၢႆႈလွတ်ႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်တူင်ႉၼိုင်။ ၼွႆႇၼွႆႇလၢတ်ႈဝႃႈ “တင်ႈတႄႇလိူၼ်မေႇထိုင်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2021 ၶၢဝ်းတၢင်းႁူၵ်း လိူၼ် ၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းလႆႈယူႇၼႂ်းၼႃႈတီႈဢၼ်ၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇၸုမ်းၼိုင်ႈၵုမ်းၵမ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၽွင်းၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းမႃး မၼ်းၼၢင်းသိုပ်ႇၶၢႆႉပၢႆႈၵႂႃႇၸူးႁူဝ်ပူင်း (ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း) တႃႇၵႂႃႇယူႇၸွမ်းဢူၺ်းၵေႃႉ” ဝႃႈၼႆ။ ယိုင်ႈပၢႆႈႁိုင်ၵေႃႈယိုင်ႈမီးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉမၼ်းၼၢင်းမႃး။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉလႄႈၸူႉမၼ်းၼၢင်းယင်းၸၢင်ႈၸွႆႈမၼ်းၼၢင်းယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးၸူႉမၼ်းၼၢင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼႂ်းပီ 2022 ယဝ်ႉ မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်သေတေလႆႈႁႃၵၢၼ်ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလိူၼ် သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2022 ၼွႆႇၼွႆႇ လႆႈၵပ်းသိုပ်ႇတင်းၵူၼ်းဢၼ်မၼ်းႁူႉၸၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၼၢင်းလၢဝ် ၵေႃႉဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ ၼၢင်းလၢဝ်လၢတ်ႈၼႄမၼ်းၼၢင်းဝႃႈ မီးၵၢၼ်ဢၼ် ၼိုင်ႈ တီႈပၢင်သၢင်း ၼႃႈလိၼ်ဝ ၵုမ်းၵမ် တီႈဢၼ်မၼ်းၼၢင်းလႆႈငိုၼ်းၶႄႇၼိုင်ႈလိူၼ် 2,000 ယူၼ်ႊ ၼႆ ယဝ်ႉ။ မၼ်းလၢတ်ႈ ၼႄမၼ်းၼၢင်းဝႃႈ လူဝ်ႇမေႃယႃၼႃႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႈလႄႈ တေၵပ်း သိုပ်ႇပၼ် ၵၢၼ် သင်ဝႃႈမၼ်း ၼၢင်းသူၼ်ၸႂ်ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၶႆႈၸႂ်/ဝူၼ်ႉတူၺ်းလီလီယဝ်ႉ ၼွႆႇၼွႆႇ တႅပ်းတတ်းတေၵႂႃႇႁူပ်ႉၼၢင်းလၢဝ်သေႁႃၵၢၼ်ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၼၢင်းလၢဝ် လၢတ်ႈၼႄလွၵ်းလၢႆးမၼ်းသေ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 9/10/2022 ၼၼ်ႉ ၼွႆႇၼွႆႇ လႆႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်း တၢင်းၵႂႃႇၵဵင်းတုင် ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၼမ်ႉၸၢင်ၶူဝ်လမ်လႄႈမိူင်းပဵင်း သေၼၢင်းလၢဝ်ထူပ်းမၼ်း ၼၢင်းတီႈၼၼ်ႈ ၼင်ႇၽႅၼ်ၵၢၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်သွင်ၵေႃႉ ဢွၵ်ႇတၢင်းၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ်ထိုင်ပၢင်သၢင်း။ ၼႂ်းဝူင်ႈလိုၼ်းသုတ်း ၶွင်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2022 ၼၼ်ႉ ၼွႆႇၼွႆႇလႄႈၼၢင်းလၢဝ်လႆႈႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇ တီႈပၢင်သၢင်းသေ ယူႇဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈသဝ်းလင်ၼိုင်ႈ။ တီႈၼၼ်ႈယဝ်ႉ ဢၼ်ၼၢင်းလၢဝ်ၵပ်း သိုပ်ႇၼွႆႇၼွႆႇ ပၼ်တိၼ်ႇဢေး ၵူၼ်းၸၢႆးၶႄႇမိူင်းမၢၼ်ႈ။ တိၼ်ႇဢေး လၢတ်ႈၼႄၼွႆႇၼွႆႇဝႃႈ တေလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ် မေႃယႃတႃႇၵူၼ်းၶႄႇၼႂ်းၶွမ်ႊပၼီႊ ၸိူဝ်းမႃးယႃတူဝ်ၼႂ်းပၢင်သၢင်း။ တေလႆႈႁပ်ႉငိုၼ်းလိူၼ် 2,500 ယူၼ်ႊ လႄႈ တေမီးၵူၼ်းပႄၽႃသႃ ၸွႆႈမၼ်းၼၢင်းယူႇၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးမၼ်းၼၢင်းတႅပ်းတတ်းတေႁဵတ်းၵၢၼ်ယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ မီးၵူၼ်းၸူဝ်းပႃးဢဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇတီႈၵၢတ်ႇ ပၢင် သၢင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 3/11/2022 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တိၼ်ႇဢေး ၵပ်းသိုပ်ႇမၼ်းၼၢင်းပၼ်ၵူၼ်းၸၢႆးၶႄႇၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ဢႃႊဝူၺ်ႊ ၵေႃႉဢၼ်လၢတ်ႈဝႃႈပဵၼ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊ ၼႆသေ ပွႆႇမၼ်းဝႆႉၼၼ်ႈ။ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ႁၢင်ႈႁႅင်းပၼ်ၼွႆႇၼွႆႇ ႁႂ်ႈယူႇၼႂ်းႁွင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈတီႈတိုၵ်းၼၼ်ႉ။ လွင်ႈဝႃႈ ၼၢင်း လၢဝ်လႆႈၶၢႆမၼ်းၼၢင်းပၼ်တိၼ်ႇဢေးတႃႇငိုၼ်းၶႄႇ 2,000 ယူၼ်ႊယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉ ၼွႆႇၼွႆႇ ယင်းပႆႇႁူႉလႄႈ လွင်ႈဝႃႈတိၼ်ႇဢေးလႆႈၶၢႆမၼ်းၼၢင်းပၼ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပ ၼီႊ ၼၼ်ႉတႃႇ ငိုၼ်းၶေႇ 4,000 ယူၼ် ယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ မၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇႁူႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸင်ႇႁႃႁူႉဝႃႈ မၼ်းၼၢင်းလႆႈထုၵ်ႇလႅၼ်မႃးတႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်မႄႈမွၵ်ႇယႃႈပၼ် ၵူၼ်းၸၢႆးၶႄႇ ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ယွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ တီႈၶွမ်ႊပၼီႊၼႂ်းပၢင် သၢင်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်း လႆႈႁူႉတီႈဢႃႊဝူၺ်ႊၽူႈပႄၽႃသႃ ၵေႃႉဢၼ်ၶဝ်ႈ မႃးႁွင်ႈမၼ်းတင်းၵူၼ်း ၶႄႇ တၢင်ႇၵေႃႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢႃႊဝူၺ်ႊ လၢတ်ႈမၼ်းၼၢင်းဝႃႈ လူဝ်ႇလႆႈတႅၼ်းၶိုၼ်း 10,000 ယူၼ်ႊသင်ဝႃႈၶႂ်ႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း ၼႆသေ ၵွပ်ႈဝႃႈလႆႈပႃးမႃးထိုင်တီႈၶွမ်ႊပၼီႊယဝ်ႉလႄႈ မၼ်းၼၢင်းတိုၼ်းတေလႆႈႁဵတ်းၸွမ်း ၼင်ႇၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် တုၵ်းယွၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢႃႊဝူၺ်ႊလႄႈ ၵူၼ်းၶႄႇၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ် လူလၢႆမၼ်းၼၢင်းယဝ်ႉ။ ၼွႆႇၼွႆႇ လၢတ်ႈဝႃႈ “ ၵွပ်ႈၵႃႈၼၼ်ႈမီးၶဝ်သွင်ၵေႃႉလႄႈ ၶႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်ၶႄတူဝ်ၶႃႈ။ ၶႃႈ ၶတ်းၸႂ် ၵႅတ်ႇၵင်ႈလႆႈသင်ၵေႃႈ ဢဝ်သင်သိင်သိုင်းသႂ်ႇယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇပွင်ႇလွင်ႈသင်မႃး။ တင်ႈတႄႇ ၶမ်ႈၼၼ်ႉ မႃးၵူႈၶမ်ႈၶမ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၶမ်ႈဢၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢူတ်းယိူၼ်ႉၵၼ်ႈလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တၢင်းၼွၵ်ႈ ႁွင်ႈၵေႃႈ ဢိုတ်းဝႆႉသေ ၶႃႈၺႃးၶင်ဝႆႉ။ ၶဝ်ဢဝ်ၶဝ်ႈမႃးပၼ်ၶႃႈ ၼိုင်ႈဝၼ်းသွင် ပွၵ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈၵၢင်ၶမ်ႈမႃး မႃးၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၶႃႈ၊ တင်းၵူၼ်းၸၢႆးသွင်ၵေႃႉ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ သီႇၵေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ” ၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းၵူၼ်းသူင်ႇၶဝ်ႈဢဝ်ၶဝ်ႈမႃးသူင်ႇၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းဢဝ်ဢဵၼ်ႁႅင်းဢီးၽၢင်ႈမၼ်းပႅတ်ႈသေ လႅၼ်ႈလူင်းမႃးထၢပ်ႈတႂ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်းၶတ်းၸႂ်ႁႃတၢင်းပၢႆႈမၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉဢမ်ႇဢွင်ႇမၢၼ်/ဢမ်ႇထိုင် တီႈလႆႈ ယွၼ်ႉမၼ်းၼၢင်းၺႃးၵူၼ်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဢၼ်မေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶႄႇ ၸိူဝ်းပႂ်ႉတၢင်းၼွၵ်ႈ ၼၼ်ႉၶိုၼ်းၺွပ်းလႆႈ။ မၼ်းၼၢင်းၶိုၼ်းၺႃးတဵၵ်းၸႂ်ႉၶဝ်ႈ မႃးၼႂ်းႁွင်ႈၶိုၼ်းသေ ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉတင်းသၢႆ ၾႆးလႄႈ သၢႆႁတ်ႉဢႅဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဝၢႆးသေ ၶတ်းၸႂ်ႁႃလၢႆးပၢႆႈလၢႆလၢႆၵမ်းဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်ယဝ်ႉ ၼွႆႇၼွႆႇ ၶိုၼ်းယွၼ်းဝွၼ်း ဢႃႊဝူၺ်ႊ ၽူႈ ပႄၽႃသႃၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပၼ်ၾူၼ်ႊမၼ်းၼၢင်းၶိုၼ်း ၼင်ႇႁိုဝ်တေၸၢင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇ တၢင်းႁိူၼ်းလႆႈ။ လိုၼ်း သုတ်းမၼ်းၼၢင်းလႆႈၾူၼ်ႊၶိုၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/12/2022 ၼၼ်ႉသေ သိုပ်ႇႁႃပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်းတၢင်း ႁိူၼ်းၵမ်းလဵဝ်။ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈၼႄ ပီႈဢၢႆႈမၼ်းၼၢင်းငဝ်းလၢႆးမၼ်းၼၢင်းသေ ပီႈဢၢႆႈမၼ်းၵေႃႈ ဢဝ်လွင်ႈၼၼ်ႉ တၢင်ႇၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်။ ၵမ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၸွမ်း ဢူၺ်းၵေႃႉၵေႃႉၼိုင်ႈ တႃႇၵႂႃႇတီႈလုမ်းၵပ်းသၢၼ်သိုၵ်းဝ တီႈလႃႈသဵဝ်ႈ တႃႇယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈတီႈလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ဝ ၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ တေၸွႆႈထႅမ်ယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ပႂ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းပီႈဢၢႆႈၼွႆႇၼွႆႇ တိုၵ်ႉႁႃတၢင်းၸွႆႈထႅမ်မၼ်းၼၢင်းယူႇၼၼ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊဢၼ်ၵုမ်းၶင်မၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်တေဢဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈတင်းၽူႈယိင်း ထႅင်ႈသီႇၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 2/1/2023 ၼၼ်ႉ ၼွႆႇၼွႆႇလႄႈ ၼၢင်းယိင်းၼုမ်ႇထႅင်ႈသီႇၵေႃႉ ၺႃးတဵၵ်းတဵင်ႁႂ်ႈၶီႇၵႃး တႃႇ ၵႂႃႇၶၢႆတူဝ်ၼႂ်းႁူင်းၶၢႆတူဝ်ၼႂ်းမိူင်းပွၵ်ႉတီႈဢၼ်ၶဝ်တေလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၶၢႆတူဝ်ၵႃႈၼၼ်ႈ။ ၼွႆႇၼွႆႇလၢတ်ႈဝႃႈ“ ၶဝ်ယိပ်းမိတ်ႈသေတဵၵ်းၸႂ်ႉႁဝ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းၵႃး။ ၶဝ်လႆႈၶၢဝ်ႇႁဝ်း လုတ်ႈဢွၵ်ႇ ယဝ်ႉ၊ ၵွပ်ႈၼၼ်ၶဝ်ၸင်ႇတႅပ်းတတ်းတေဢဝ်ႁဝ်းၶဝ်ၵႂႃႇတီႈမိူင်းပွၵ်ႉ။ ၶႃႈၵေႃႈ ၶတ်း ၸႂ်ႁႃတၢင်းတေပၢႆႈ ထႅင်ႈၽွင်းတေၶဝ်ႈၼႂ်းၵႃး။ ၵွပ်ႈၼၼ်ယဝ်ႉၶဝ်ၸင်ႇဢဝ်မိတ်ႈထိူဝ်ၼႃႈ ဢူၵ်း ၶႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈထုၵ်ႇသူင်ႇ ၵႂႃႇတီႈမိူင်းပွၵ်ႉၸွမ်းၵႃးသွင်လမ်း။ ထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈမီးၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉ ၼိုင်ႈယူႇၼမ်ႉသၼ်ႇ ဢၼ်မိူၼ် ၶႃႈ၊ မၼ်းမေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်းတႆး။ ႁဝ်းၶႃႈသွင်ၵေႃႉဢုပ်ႇ ၵၼ်လွင်ႈ တေႁႃလွၵ်းလၢႆးပၢႆႈ” ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းၵႃးၵိုတ်းတီႈလၢၼ်ႉၶဝ်ႈၽၵ်းတႃႇယင်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇမိူင်းပွၵ်ႉၼၼ်ႉ ၼွႆႇၼွႆႇ လႄႈ ၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ မီးတိုဝ်ႉတၢင်းတႃႇပၢႆႈယူႇယဝ်ႉ။ ၶဝ်လၢတ်ႈၼႄ ၵူၼ်းၵုမ်းၶဝ်ဝႃႈ ၶဝ်ၶႂ်ႈ ၵႂႃႇႁွင်ႈၼမ်ႉၼႆသေ ၶိုင်ပၢႆႈဢွၵ်ႇၽွင်းၵူၼ်းၵုမ်းၶဝ်ဢမ်ႇႁၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၵုမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉမီးသၢမ် ၵေႃႉ၊ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၢၼ်လမ်းႁႃတၢင်းလင်ၶဝ်ၼႂ်းၵႄႈၵူၼ်းၼမ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇတၼ်းႁၼ်။ ၼွႆႇၼွႆႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “ဢူၺ်းၵေႃႉၶႃႈဢၼ်ႁႃးၸူဝ်းၵၼ်လၵ်ႉပၢႆႈၼၼ်ႉမေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်း ၶႄႇလီ လီယူႇ။ မၼ်းၼၢင်းမီးငိုၼ်းၶႄႇယူႇ မၼ်းလႆႈထုၵ်ႇၵႃႉၶၢႆယွၼ်ႉဢမ်ႇတႅၼ်းၼီႈပေႃႈလဵင်ႉ မၼ်းၼၢင်းလႆႈ။ မၼ်း ၼၢင်း ၵေႃႈမီးတီႈၵွင်ႉသၢၼ်ယူႇ။ ပေႃးႁဝ်းဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈတီႈၵႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၵေႃႈ ႁဝ်းၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈၼႂ်း လၢၼ်ႉၶဝ်ႈၽၵ်းႁိမ်းၼၼ်ႉလၢၼ်ႉၼိုင်ႈ။ မၼ်းၼၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇၸဝ်ႈ လူတ်ႉ/ၵႃးဢၼ်မၼ်းႁူႉၸၵ်း ၼၼ်ႉ သေ ၶပ်းၶိုင်ႁႂ်ႈမၼ်းမႃးႁပ်ႉႁဝ်း။ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းၼၼ်ႉၶႃႈ ၵေႃႈၵပ်း သိုပ်ႇပီႈဢၢႆႈၶႃႈသေလၢတ်ႈၼႄ ငဝ်း လၢႆးၶႃႈ” ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉမိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 2 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇမိူင်းပွၵ်ႉသေ ႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵဵင်းတုင် ၶၢဝ်းယၢမ်း 7 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ။ ၶဝ်ယင်ႉလိုဝ်ႈတီႈႁူင်းသဝ်းတီႈၼိုင်ႈၼႂ်းၵဵင်းတုင်သေၼွၼ်းယင်ႉလိုဝ်ႈ ၶိုၼ်းၼိုင်ႈ။ ထိုင်မႃး ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ပီႈဢၢႆႈၼွႆႇၼွႆႇ ၶီႇႁိူဝ်းမိၼ်မႃးၸူးမၼ်းၼၢင်း။ ပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်း ပၼ်ႁႅင်းမၼ်းၼၢင်း ႁႂ်ႈပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းဝႃႈ မၼ်းၼၢင်းတေဢမ်ႇၶဝ်ႈ ၵဵဝ်ႇယုင်ႈၸွမ်း ၵၢၼ်မိူင်း ၼႆသေဢွၼ်ၵၼ် ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း၊ ၼွႆႇၼွႆႇတႄႉ ၸႂ်ႉသဵၼ်ႈ တၢင်းထႅင်ႈတၢင်း ၼိုင်ႈ။ မၼ်းၼၢင်း တႅပ်းတတ်း လၵ်ႉၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းထႆး လၵ်ႉၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ႁႂ်ႈ ဢူၺ်း ၵေႃႉ မၼ်းၼၢင်းတီႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸွႆႈထႅမ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈဝႃႈ“ ၼႂ်းဝူင်ႈလိုၼ်းသုတ်းလိူၼ်ၸၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊၼၼ်ႉ ၶႃႈလႄႈတင်းပီႈဢၢႆႈ ၶႃႈ ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၶဝ်ႈတၢင်းၾင်ႇထႆး။ ပီႈဢၢႆႈၶႃႈၶၢတ်ႈႁိူၼ်းပၼ်ၶႃႈလင်ၼိုင်ႈၼႂ်းမႄႈသၢႆသေ မၼ်းၶိုၼ်း ပွၵ်ႈ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၶႃႈလႆႈလွတ်ႈမႃးယဝ်ႉသေတႃႉ ပေႃးဝူၼ်ႉၼႆၶႃႈတိုၵ်ႉယိၼ်း ၸႂ်လဵၵ်ႉၸွမ်းၼၢင်းယိင်း ထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉ ဢၼ်တိုၵ်ႉၵိုတ်းဝႆႉၼၼ်ႉယူႇ။ ႁဝ်းလၵ်ႉဢွၵ်ႇပၢႆႈၼႆႉလူၺ်ႈ ဢမ်ႇပႃးသင်။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ တူဝ်လွတ်ႈယဝ်ႉသေတႃႉ ၸႂ်တႄႉတိုၵ်ႉလႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇ တၢင်းႁုၵ်းႁၢႆႉ ဢၼ်လႆႈၽၢၼ်ႇမႃးၼၼ်ႉယူႇ။ ၶႃႈႁူႉယူႇဝႃႈ ၶႃႈလူဝ်ႇတီႈယူတ်းယႃၸႂ်/တီႈတိူင်ႇပၢင်ႇပၼ်ႁၼ်ထိုင်တၢင်းပၢႆးၸႂ်တႃႇတေယႃၸႂ်ၶႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈၶႃႈဢမ်ႇၸႂ်တူၵ်း လႄႈ တေဢမ်ႇယွမ်းၵၢၼ်ႉ။ ၶႃႈတေသိုပ်ႇၵူႈလွၵ်းၵူႈလၢႆးၼင်ႇဢၼ်ၶႃႈ မေႃ ပိူဝ်ႈတႃႇႁႄႉၵင်ႈၼၢင်း ယိင်း ၸိူဝ်း ဢၼ်တူၵ်း ပဵၼ်ယိူဝ်ႇၵႂႃႇၼႂ်းငဝ်းလၢႆးလဵဝ်ၵၼ်တင်းဢၼ် ၶႃႈၺႃးမႃး။ ၶႃႈယင်းတေသိုပ်ႇသၢၼ်ၶတ်း သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းတူၵ်းၵႂႃႇၼႂ်းငဝ်းလၢႆး ၸိူင်ႉၼၼ်ယူႇ” ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ဢူၺ်းၵေႃႉလႄႈၵူၼ်းႁူႉၸၵ်းသေ ၼွႆႇၼွႆႇလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်မႄႈဝၢၼ်ႈ ဢၼ်လုမ်း ၵူၼ်း ထဝ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းထႆးဝဵင်းၼိုင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၽွင်းယၢမ်းလဵဝ်ၵၼ် မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈ ႁႃတၢင်း ယူတ်းယႃ ပၢႆးၸႂ် ဢၼ်မၼ်းၼၢင်းလႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇ မၼ်းမႃးၼၼ်ႉယူႇ။ ၼုၼုလႄႈသဵင်ႇသဵင်ႇ သဵင်ႇသဵင်ႇ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈၵၢၼ်ဢၼ်လႆႈငိုၼ်းလီလီတေၸွႆႈၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ၼႃႈႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်းလႄႈ ဢမ်ႇ တွၼ်ႉဝူၼ်ႉဝႃႈ ၵၢၼ်ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသူင်/ၵျိူၵ်ႈၼၼ်ႉတေမႃးဢဝ်ဢႃယုသၢႆၸႂ်ၵေႃႉပဵၼ်ၼွင်ႉႁၵ်ႉ ၼုၼု ၼၼ်ႉၵႂႃႇ။ သဵင်ႇသဵင်ႇလႄႈၼုၼုၼႆႉ ပေႃႈမႄႈပဵၼ်ၶႄႇ ၵိူတ်ႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈပီ 2019 မိူဝ်ႈသဵင်ႇသဵင်ႇဢႃယုလႆႈ 18 ပီ ၼၼ်ႉမၼ်းၼၢင်းယဝ်ႉၵၢၼ်ႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်တီႈႁူင်းႁဵၼ်းၶႄႇဢၼ်မီးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ၊ မၼ်းၼၢင်းႁူႉ လွင်ႈၵၢၼ်ၼၼ်ႉတီႈဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်းၼၢင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ တီႈ ဢၼ်မၼ်းၼၢင်းတႄႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၾၢႆႉ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ တႃႊယိင်ႊ။ သဵင်ႇသဵင်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ မၼ်းၼၢင်းလႆႈတႄႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၸႅၵ်ႇၾၢႆႉ ပၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းမႃးလဵၼ်ႈၾၢႆႉတီႈ ၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈႁၢင်ပီ 2020 ၼၼ်ႉၸၼ်ႉမၼ်းၼၢင်းလႆႈၶိုၼ်ႈၵႂႃႇပဵၼ်ၽၢႆႇ ယိပ်းငိုၼ်း။ ၽွင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဢၼ်မၼ်းၼၢင်းတႅပ်းတတ်းတေဢဝ်ၼွင်ႉယိင်းမၼ်းၼၢင်း ၼုၼု မႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းမၼ်း။ ပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်ၸႅၵ်ႇၽၢႆႉတႃႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈႁူင်းၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ တႃႊယိင်ႊ (Ta Ying casino) သဵင်ႇသဵင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ 2020 ၼၼ်ႉ ၶႃႈပွၵ်ႈမိူဝ်းတီႈႁိူၼ်းသေ ဢဝ်ၼၢင်း ယိင်းမႃးၸွမ်း။ ငိုၼ်းလိူၼ်တႃႇၸၼ်ႉၵၢၼ်ၼၼ်ႉတႄႉ တေလႆႈ 2,000,000 ၵျၢပ်ႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈတေႃႇလိူၼ် ၼႆသေ ပေႃႈမႄႈတီႈႁိူၼ်းၵေႃႈၵမ်ႉထႅမ်ႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းမႃးၸွမ်းၶႃႈ၊ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈႁဝ်းသမ်ႉမီး ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းပီႈၼွင်ႉယူႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇဝႆႉ” ဝႃႈၼႆ။ ၼုၼုၵေႃႉဢၼ်ယၢမ်ႈမီးပၢင်သွၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၵၢၼ်ငိုၼ်းမႃးၼၼ်ႉ ၽၢႆႇၵၢၼ်ငိုၼ်းတီႈၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ ၶဝ် ဢဝ်ၼႃႈတီႈၵၢၼ်ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆငိုၼ်းပၼ်မၼ်းၼၢင်း။ ၼၢင်းယိင်းသွင်ၵေႃႉပီႈၼွင်ႉၼႆႉ ယူႇၸွမ်းၵၼ်တီႈ ႁွင်ႈဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉပၼ်။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2021 ၼၼ်ႉတင်းပီတႄႉ တင်းသွင်ၵေႃႉပီႈၼွင်ႉ သိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးသင်မႃးယုင်ႈမႃးယႃႉၵဝ်းသင်၊ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၵၢၼ်မိူင်းၼႂ်း မိူင်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းလႄႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ-19 တိုၵ်ႉၽႄႈလၢမ်းယူႇသေတႃႉ။ ၵွပ်ႈမီးလွင်ႈၵႅတ်ႇၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ ၼႂ်းၵႄႈၵၢင်မိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈမိူင်းၶႄႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ ၼၼ်ႉပဵၼ်ႇလႅၵ်ႈလၢႆႈလၢႆးမၼ်းမႃးပဵၼ်ၵၢၼ်လဵၼ်ႈတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊယူႇယဝ်ႉ။ သဵင်ႇသဵင်ႇလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ် ဢၼ်ပႄၽႃသႃၶလိပ်ႊဝီႊၻီႊဢူဝ်ႊ (ငဝ်းႁၢင်ႈသဵင် ပွတ်းပွတ်း) တၢင်းၽၢႆႇၶႄႇမႃးပဵၼ်တၢင်းၽၢႆႇမၢၼ်ႈ သေ ဢၼ်ပိုၼ်ၽႄႈၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ပိုၼ်ၽႄႈတိုၵ်းသူၼ်း ၵၢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်တေႃႇလွင်းတီႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းဝူင်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းလိူၼ် ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2021 ၼၼ်ႉၸၢတ်ႈပၢၼ်သဵင်ႇသဵင်ႇလႄႈၼုၼု ၵိုင်ႉ ၵၢင်ႉပဵၼ်ႇလႅၵ်ႈလၢႆႈ။ ၵူၼ်းၶႄႇ ၶႄႇမိူင်းၶႄႇ ၸိုဝ်ႈသျႅၼ်းတိ ၵေႃႉၵုမ်းၵမ်ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၼၼ်ႉႁွင်ႉၼုၼု မိူဝ်ႈယၢမ်းဝၢႆး ဝၼ်း ဝၼ်းထိ 5/11/2021 ၼၼ်ႉသေၼႄးဝႃႈမၼ်းၼၢင်းလၵ်ႉဢဝ်ငိုၼ်း 60,000 ယူၼ်ႊ တီႈၼႂ်းၵၢၼ် ငိုၼ်းၶဝ်ၼႆယဝ်ႉ။ ၼုၼုၵေႃႈထဵင်ၶိုၼ်းတေႉတေႉဝႃႈဝႃႈ ဝႃႈဢမ်ႇလႆႈဢဝ်၊ ၼႆသေလၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႃႈၵေႃႉလဵဝ်ဢၼ် ၸၢင်ႈၶဝ်ႈၼႂ်းၵၢၼ်ငိုၼ်းလႆႈ ယင်းမီးထႅင်ႈလၢႆလၢႆၵေႃႉလူး ဢၼ်မီးၼႃႈတီႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းတႃႇၸတ်း ၵၢၼ်လွင်ႈၼၼ်ႉၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လႄႈ ၽၢႆႇၵၢၼ်ငိုၼ်းၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈၶၢင်ႈၸဝ်ႈၼၢႆး ၶဝ် ၼၼ်ႉသေ ၼႄးဝႃႈၼုၼုလၵ်ႉဢဝ်ငိုၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၶဝ်လွၵ်ႇငိုတ်ႈမၼ်းဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇပၼ်ၶိုၼ်း ငိုၼ်း 60,000 ယူၼ်ႊ ဢၼ်လၵ်ႉဢဝ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉတေ ႁႂ်ႈပျီႇတုၸိတ်ႉ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉမႃးဢဝ်ၵႂႃႇ ၼႆ။ လွင်ႈၸီႉၼႄးသႂ်ႇ မၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇမီးလၵ်းထၢၼ်/သၢၵ်ႈသေႇသင်။ သဵင်ႇသဵင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ၼႂ်းၵၢၼ်ၸတ်းၵၢၼ်သဵၼ်ႈမၢႆငိုၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းပိူင်ႈၵၼ်ၵႂႃႇၸိူင်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ၶွမ်ႊ ပၼီႊၶဝ်တင်ႈၸႂ်ႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ႁဝ်းတိုၼ်း ဢမ်ႇမီးတၢင်းတေႁူႉလႆႈ။ လွင်ႈဝႃႈၼွင်ႉၶႃႈတေလၵ်ႉ ဢဝ် ငိုၼ်းၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈတိုၼ်းဢမ်ႇမီးလွၵ်းလၢႆးမၼ်း။ လွင်ႈသူင်ႇ(ဢူၼ်း)ငိုၼ်းၼႆၵေႃႈ ပဵၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊ လၢႆႊလႄႈ ပဵၼ်ယေးငိုၼ်း (ပၢၼ်ႇ)ၶႄႇၵူၺ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လူင်လႄႈ ႁူဝ်ၼႃႈ ၽၢႆႇၸတ်းၵၢၼ် ငိုၼ်းၵေႃႉလႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇၵမ်ႉထႅမ်မၼ်းၼၢင်း။ လိူဝ်သေ ၸီႉၼႄးမၼ်းၼၢင်းဝႃႈပဵၼ်ၵူၼ်း လၵ်ႉလႄႈတုၵ်း ယွၼ်းႁႂ်ႈပၼ်ငိုၼ်းၶိုၼ်း” ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးဝၼ်း ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်သဵင်ႇသဵင်ႇလႄႈၼုၼု တေဢမ်ႇၸၢင်ႈလၵ်ႉပၢႆႈၼႆႉသေ ၶဝ်သွင်ၵေႃႉပီႈ ၼွင်ႉလႆႈထုၵ်ႇတဵၵ်းတဵင် ၶၢႆႉဢဝ်တီႈယူႇၶဝ်သူင်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈဢၼ်မီးႁႃႈၸၼ်ႉ ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇ ႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ တေႁၢင်ႇၵႆ ဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ မွၵ်ႈ 8 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ ၸမ်ႁိမ်းလႅၼ်လိၼ်တီႈၶၢမ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼၢၼ်ႊသၼ်ႊ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ။ တီႈတိုၵ်းၼၼ်ႉမီးၵူၼ်း ပျီႇတုၸိတ်ႉၵဝ်ႈၵၢင်ႉ သေဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ပၼ်တႃႇၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၼုၼုတႅၼ်းငိုၼ်းၶိုၼ်းၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈပၢတ်ႈသေ ဢဝ်ၶဝ်ပီႈၼွင်ႉၶင်ဝႆႉ ၼႂ်းႁွင်ႈလဵဝ်ၵၼ်။ မိူဝ်ႈထိုင်ဝၼ်းထူၼ်ႈႁႃႈၼၼ်ႉ ပေႃႈလဵင်ႉၶဝ်ၵပ်း/သိုပ်ႇၾူၼ်းၸူး သေ လၢတ်ႈၼႄ မၼ်း ၼၢင်း ႁႂ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းတီႈႁူင်းသဝ်း (ႁေႃတႄႇ) Fully Light Hotel ။ ၼုၼု ၵေႃႈႁဵတ်းၸွမ်းသေ ၵႂႃႇၸွမ်း တင်း တႅင်ႇတူဝ်ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈမိူဝ်ႈမၼ်းၼၢင်းပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းတႄႉ မၼ်း ၼၢင်းမီးႁွႆးၸဵပ်းလႄႈ ၼမ်ႉတႃတူၵ်း။ ႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်း ၽူလီလၢႆႉ Fully Light Hotel သဵင်ႇသဵင်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “ဝၼ်းၼၼ်ႉမိူဝ်ႈၼွင်ႉယိင်းၶႃႈ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ၸွမ်းတူဝ်မၼ်းၼၢင်းပဵၼ် ႁွႆးၸဵပ်းလႄႈႁွင်ႉႁႆႈတိၵ်းတိၵ်း။ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ ၸဝ်ႈၼၢႆးၶဝ်လႄႈၽူႈၸၢႆးထႅင်ႈသၢမ်ၵေႃႉ ၶႄႇမိူင်းၶႄႇ ၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်းၼၢင်းတီႈၼႂ်း ႁွင်ႈ ႁူင်းသဝ်း ၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉၶဝ်ယင်းလွၵ်ႇ ငိုတ်ႈ မၼ်းၼၢင်းဝႃႈ တေသူင်ႇၵႂႃႇၶၢႆတီႈ ႁူင်းၶၢႆတူဝ် ဢၼ်မီးၼႂ်းၼႃႈတီႈဝ ၵုမ်းၵမ် သင်မၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇ ပၼ်ငိုၼ်းၶိုၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ ႁွႆးၸဵပ်းမၼ်း ၼၢင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉမၼ်းၼၢင်းၶတ်းၸႂ် ၵႅတ်ႇၵင်ႈ ယႃႇႁႂ်ႈၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ သဵင်ႇသဵင်ႇၵေႃႈ တင်းၵႂင်ၵႂင် ၵႃးၵႃးသေ ၵပ်းသိုပ်ႇႁႃတၢင်းႁိူၼ်းလႄႈလုင်းၶဝ်ႁႂ်ႈၸွႆႈထႅမ်။ လုင်း မၼ်း ၵေႃႈ ပၼ်ၾၢင်ႉဝႃႈ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ တႃႇတေဢဝ်လိူင်ႈယိုၼ်ႈတၢင်ႇပၼ်တီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်း ပိုၼ်ႉ တီႈၼႆႉ တေၶႂ်ႈ ယၢပ်ႇၵွပ်ႈဝႃႈပဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ်ၵုမ်းၵမ်။ ပေႃႈမႄႈလႄႈပီႈ ၼွင်ႉမၼ်းၼၢင်းတီႈလႃႈသဵဝ်ႈၵေႃႈ တၢင်ႇၼႄၶွမ်ႊပၼီႊသေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငိဝႃႈ တေၶၢႆႁိူၼ်းတီႈလႃႈ သဵဝ်ႈ သေၸၢႆႇ ဝႆႉၶိုင်ႈၼိုင်ႈ တႃႇႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၼွင်ႉယိင်း။ ၼုၼု ၵေႃႈၸႂ်ပိူင်ႈၸႂ်လု ယွၼ်ႉလႆႈၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းႁႆႈၵူႈဝၼ်းသေဢမ်ႇယွမ်းၵိၼ် ၶဝ်ႈ။ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈသဵင်ႇသဵင်ႇဝႃႈ ယႃႇပေပၼ်တၢင်းတုၵ်ႉတီႈႁိူၼ်းယွၼ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမၼ်းၼၢင်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈသဵင်ႇသဵင်ႇဢမ်ႇတွၼ်ႉဝူၼ်ႉႁၼ်ဝႃႈ တၢင်းႁုၵ်ႉႁၢႆႉၸႃႉလူင်ၼၼ်ႉတေႁဵတ်းႁႂ်ႈၼွင်ႉယိင်း မၼ်းၼၢင်းပဵၼ်ၵႂႃႇသေၸိူဝ်ႉသေပိူင်ၸိူင်ႉၼႆ။ ထိုင်မႃးဝၼ်းထူၼ်ႈပႅတ်ႇ ဢၼ်ၶဝ်ထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်ၼၼ်ႉ သဵင်ႇသဵင်ႇၵိုင်ႉၵၢင်ႉတူၵ်းၸႂ်ယွၼ်ႉသဵင်ဢၼ်လင် မႃးၽၵ်းတူပွင်ႇ ၽွင်းမၼ်းၼၢင်းတိုၵ်ႉယူႇၼႂ်းႁွင်ႈၼမ်ႉ။ လွင်ႈလီၵူဝ်လူင်မၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်း ႁၼ်ၼုၼု ဝႅၼ်တူၵ်းႁွင်ႈ ဢၼ်မီးသီႇၸၼ်ႉ။ သဵင်ႇသဵင်ႇၵေႃႈၼႅတ်ႈႁွင်ႉႁႃတၢင်းၸွႆႈထႅမ်သေ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၽူႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၶဝ် ၽုၺ်ႇပၼ်ၽၵ်းတူ။ မၼ်းၼၢင်းႁိပ်ႈလူင်းၶူဝ်လႆဝႆးဝႆး၊ ၵူၺ်းၵႃႈၼုၼု သမ်ႉပေႃးတၢႆယဝ်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈၽွင်းတူၵ်းလူင်းမႃးၼၼ်ႉ ႁူဝ်မၼ်းၼၢင်းၽတ်ႉၺႃး ပိုၼ်ႉဢၼ်သိုဝ်ႇယၢင်တၢင်း (ၶွၼ်ႊၶရိတ်ႊ) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၶမ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် မႃးဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၼုၼုသေ ၽဝ်ပႅတ်ႈ ၵမ်း လဵဝ်။ သဵင်ႇသဵင်ႇၺႃးၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈၶဝ်လွၵ်ႇငိုတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ ယႃႇဢဝ်လွင်ႈၼွင်ႉယိင်းမၼ်းၼၢင်း ၶႃႈတူဝ်တၢႆၼၼ်ႉၸူးၽႂ်လႂ် ၼႆယဝ်ႉ။ သဵင်ႇသဵင်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “ၶႃႈသမ်ႉပေႃးမိုၼ်/မိုင်လူင်ၵႂႃႇ တေဢမ်ႇႁူႉတူဝ်သင်ယဝ်ႉ။ ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၼွင်ႉ သၢဝ် ၶႃႈၵေႃႈလႆႈသဵင်ႈယွၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼၢႆးၶႃႈ ဢၼ်ၶႃႈႁဵတ်းၵၢၼ်မႃးၸွမ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉလႄႈ ၶႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈၶိုၼ်း ၸၼ်ဢဝ်ၼွင်ႉသၢဝ်ၶႃႈမႃးလႆႈၶိုၼ်း။ ၶဝ်ပၼ်ၾၢင်ႉၶႃႈဝႃႈ ယႃႇဢဝ်ၵႂၢမ်းလွင်ႈပိူင် ပဵၼ်ၼႆႉ ၵႂႃႇလၢတ်ႈၼႄၽႂ်ၼႆသေ ႁႂ်ႈၶႃႈမိူဝ်းႁိူၼ်းၶိုၼ်းၵမ်းလဵဝ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶဝ်လွၵ်ႇငိုတ်ႇတေၺွပ်းလုင်းၶႃႈ ဢၼ်ယူႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ။ ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈမႃး ၶႃႈၵေႃႈဢမ်ႇထွမ်ႇသီႇထွမ်ႇႁႃႈသင်သေ သိမ်းၶူဝ်းပွၵ်ႈႁိူၼ်း ၵူၺ်းယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးသဵင်ႇသဵင်ႇ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈသေဢဝ်လိူင်ႈၼၼ်ႉလၢတ်ႈၼႄပေႃႈမႄႈမၼ်းလွင်ႈႁုၵ်းႁၢႆႉလူင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ တၢင်းပဵၼ်ပေႃႈမၼ်းၼၢင်းၶႅၼ်းႁၢင်ႈႁၢႆႉမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇသေဢမ်ႇလုၵ်ႉလႆႈ ၼွၼ်းယူႇၼိူဝ်ၵူႇၵူၺ်း။ သမ်ႉဝႃႈမၼ်းၼၢင်းမီးၵၢင်ၸႂ် ၶႂ်ႈလႆႈလွင်ႈပဵၼ်ထမ်း/တြႃး လႄႈ ၶႂ်ႈဢဝ်လွင်ႈၼႆႉၵႂႃႇတၢင်ႇၼႄတီႈ ၸုမ်းပလိၵ်ႊ/ယႄးၶဝ်ယူႇသေတႃႉမၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁႃၶိုင်လွင်ႈတၢင်းသင် ၵွပ်ႈဝႃႈတီႈႁိူၼ်းၵေႃႈမီးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလွင်ႈငိုၼ်းတွင်းလႄႈသင် ဢမ်ႇမီးသၢၵ်ႈသေႇပဵင်းပေႃးလႄႈသင် ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းသေလႄႈသင် မၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်လွင်ႈၼွင်ႉယိင်းမၼ်းထုၵ်ႇၺႃးလႄႈ ပႃးတင်းလွင်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လႄႈပေႃႈလဵင်ႉၵဝ်ႇမၼ်းၼၢင်းႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်သေႁဵတ်းတေႃႇၼိူဝ်ၶဝ်ပီႈၼွင်ႉၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတိူင်ႇဢဝ်တၢင်းၽိတ်းလႆႈ။ သဵင်ႇသဵင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ“ၶႃႈတိုၵ်ႉမႆႈၸႂ်ၸွမ်းလုင်းၶႃႈ ဢၼ်ယူႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇၼၼ်ႉယူႇ။ ပေႃႈၶႃႈၵေႃႈ ဢမ်ႇယူႇလီ။ ၶႃႈၵေႃႈဢမ်ႇမီးလၵ်းထၢၼ်လႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းသင်။ သင်ဝႃႈၶႃႈလၢတ်ႈလွင်ႈၼႆႉၼႄပိူၼ်ႈၵေႃႈ ပိူၼ်ႈတေဝႃႈၶႃႈလႅၼ်ၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်ၶႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းသင်လႄႈ ဢမ်ႇႁတ်းဢဝ်လွင်ႈၼႆႉလၢတ်ႈၼႄၽႂ်” ဝႃႈၼႆ။ သဵင်ႇသဵင်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ လွင်ႈဢၼ်ၼွင်ႉၶႃႈလႆႈၶၢမ်ႇၺႃးမႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၽႂ်ၵေႃႉလႂ် လႆႈၺႃးမိူၼ်ၼၼ်၊ လႄႈ ၶႂ်ႈၾၢင်ႉထိုင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းတိုၵ်ႉၶႂ်ႈမိုင်ႉႁႃၵၢၼ် ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈလူပ်းလင် လွင်ႈပိူင်ပဵၼ်ဢၼ်လီ တူၵ်းၸႂ်လီၵူဝ်လီၵၢၵ်ႇၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝႆႉပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈၼိုင်ႈၶွင် ၼႂ်းၵၢၼ်ထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ် မီးပေႃးၶႂ်ႈၸွတ်ႇလူင်ၵႂႃႇၵူႈတီႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မၢၼ်ႈၼၼ်ႉလႄႈတၢင်ႇမိူင်း ၸိူဝ်းၺႃးၸုမ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းၶဝ် တဵၵ်းၸႂ်ႉႁႂ်ႈပဵၼ်ၶီႈၶႃႈၶဝ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈ ဝ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ လွင်ႈႁူမ်ႈၵၼ်သိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄ လွင်ႈတူဝ်ထူပ်းၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်လွင်ႈၾၢင်ႉ/ တိူၼ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၸၢင်ႈပဵၼ် ၶႂ်ႈၶၢႆႉႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇ၊ ၼင်ႇႁိုဝ် ၶဝ်ပေႃးတေၸၢင်ႈႁႄႉၵင်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈတေဢမ်ႇလႆႈၺႃးပိူၼ်ႈလွၵ်ႇၵႃႉၶၢႆၵိၼ်သေ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶဝ်။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ် ထုၵ်ႇလီၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၵၢၼ်ၸုမ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်လႄႈ ပၼ်တၢမ်ႇၸိူဝ်းၽူႈမီးတၢင်းၽိတ်းၶဝ် ႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလွင်ႈလႆႈႁဵတ်းၽိတ်း ပူၼ်ႉပႅၼ် ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈပဵၼ်ၶီႈၶႃႈၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ ၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်း- ႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ သိုၵ်းဝ UWSA ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၶဝ် ၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၼ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၵႅတ်ႇၶႄ ပၼ်ၸုမ်းၸိူဝ်းၵူၼ်းၶႄႇ ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ် ႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်လူင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ႁႂ်ႈသိုပ်ႇဢဝ်လိူင်ႈဢဝ်တၢင်းၼိူဝ်ၵူၼ်းၶႄႇႁႂ်ႈယွမ်းႁပ်ႉ တၢင်းႁဵတ်းသၢင်ႈလွင်ႈလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈ ဝ ၼႂ်းမိူင်းတႆး တိုၵ်းသူၼ်းထိုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းဝႅတ်ႊၼၢမ်ႊ ဢၼ်မီးလွင်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း Viettel ၼႅင်ႈသၢႆၼႅတ်ႇ ၸွမ်း Mytel လူင်းၵူတ်ႇထတ်းၼႂ်းၵၢၼ်ၸႂ်ႉၼႅင်ႈသၢႆၼႅတ်ႇ Mytel ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ

['လိၵ်ႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ']

2023-09-28T08:21:38

https://shan.shanhumanrights.org/four-women-injured-houses-damaged-by-sac-shelling-and-airstrikes-in-muse-township-northern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်၊ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း တိူဝ်ႉၺႃး ၼၢင်းယိင်းသီႇၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း မူႇၸေႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 28/9/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်၊ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း တိူဝ်ႉၺႃး ၼၢင်းယိင်းသီႇၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း မူႇၸေႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းသိုၵ်းပလွင်ႈ TNLA တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 17/9/2023 ထိုင် ဝၼ်း ထိ 25/9/ 2023 ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း၊ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း လႄႈ တိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်းယိင်းသီႇၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းသေ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢႆလင် လုၵွႆပႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 17/9/2023 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းပလွင်ႈ TNLA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တီႈ တၢင်းၸၢၼ်း ဝၢၼ်ႈဝဵင်းၼၢင်း ဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝဵင်းမူႇၸေႈ။ ဝၼ်းထိ 18/9/2023 ဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် (တပ်ႉ မ) 99 ဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 40 ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉ တီႈလွႆၸၢၼ်းသႃႇ လႄႈ ၶူးဝဵင်း သၢႆၼွၵ်ႈဝဵင်းမူႇၸေႈ ႁူမ်ႈတင်းၸုမ်းပျီႇတု ၸိတ်ႉ မျဵဝ်ႉမ၊ ၵွင်းၶႃးလႄႈ ပျီႇတုၸိတ်ႉ ပဵင်းသႃႇ ႁူမ်ႈၵၼ် တင်းမူတ်း 100 ပၢႆ ၶဝ်ႈဢိူမ်ႈၸမ်လွႆတေးမိူင်း ဢၼ်မီးတၢင်း ဢွၵ်ႇဢိူင်ႇ ဝၢၼ်ႈၸေႈလၢၼ်ႉ တီႈဢၼ်သိုၵ်းပလွင်ႈဢဝ်တီႈ ယူႇဝႆႉ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵၢင်ၶမ်ႈ မွၵ်ႈ 8 မူင်း ပဵၵ်ႉသမ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးသိုၵ်းပလွင်ႈ ယူႇတီႈၼၼ်ႈသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ယူႇဝႆႉတီႈ လွႆ ၸၢၼ်းသႃႇ တႄႇဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ၶဝ် ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ မၢၼ်ႈၵၢင် ဢိူင်ႇၸေႈလၢၼ်ႉ။ မၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇတူၵ်းတိူဝ်ႉၺႃးသႂ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢႆလင် လုၵွႆသေ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင်ၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃး ၼၢင်းယိင်းဢႃယု 40 ၵေႃႉၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းတီႈၶႃလူင် ၽၢႆႇၶႂႃမၼ်းၼၢင်း။ ၵူၼ်းမိူင်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပိုင်ႈႁူမ်ႈဝတ်ႉဝႃးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/9/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 5 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇမီးသိုၵ်းပလွင်ႈ ယူႇသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ် ယူႇတီႈလွႆၸၢၼ်းသႃႇ တႄႇဢဝ်ၵွင်ႈ လူင်ၶဝ်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်း ဝၢၼ်ႈၸၢၼ်းသႃႇ ဢိူင်ႇၸေႈလၢၼ်ႉ။ မၢၵ်ႇလူင်ၵႂႃႇတူၵ်းတႅၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်လင် လုၵွႆလႄႈၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇၵႂႃႇ တိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်းယိင်း ထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉ ဢၼ်ဢႃယုမွၵ်ႈ 50 ၼၢင်းလိၼ်း လႄႈၼၢင်းသွႆႉ တင်းဢွၼ်ႇယိင်း သၢဝ် ဢႃယု 17 ၸိုဝ်ႈ ႁွင်ႉၼၢင်းဢီႇ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈၸၢၼ်းသႃႇ။ ၸိူဝ်းၶဝ်လႆႈထုၵ်ႇဢဝ်ၵႂႃႇ ၶဝ်ႈ ႁူင်းယႃမူႇၸေႈ။ ဝၼ်းထိ 20/9/2023 ၵၢင်ၼႂ် ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းပလွင်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းသႂ်ႇၵၼ် ယူႇၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇ လူင်ၵႂႃႇတူၵ်းသႂ်ႇဝတ်ႉ/ၵျွင်းၽြႃးသူးတွင်း ဢၼ်မီးၼႂ်းၵႄႈဝဵင်းမူႇၸေႈလႄႈဢိူင်ႇ ၸေႈလၢၼ်ႉ ၼၼ်ႉသေ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃး ၸဝ်ႈသြႃႇၵွၼ်းဝတ်ႉ လႄႈတိူဝ်ႉပႃးဝတ်ႉထႅင်ႈ။ ၸုမ်းၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉတႆး ၼႂ်းမူႇၸေႈ ၸင်ႇမႃးႁပ်ႉဢဝ်ၸဝ်ႈသြႃႇၵွၼ်းဝတ်ႉၵႂႃႇယႃတူဝ်တီႈ ႁူင်းယႃမူႇၸေႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 25/9/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 10 မူင်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ၵႂႃႇပွႆႇမၢၵ်ႇမွၵ်ႈ 10 ၵမ်းသေသႂ်ႇဝၢၼ်ႈ မၢၼ်ႈႁၢၼ်ႇ ဢိူင်ႇမေႃႈတွင်း လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတီႈဢေႇသုတ်း 5 လင်လႆႈ လုလႅဝ်ၸွမ်း။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 700 ပၢၵ်ႇၼႂ်းဢိူင်ႇၼမ်ႉၵတ်း၊ ဢိူင်ႇၸေႈလၢၼ်ႉ လႄႈဝၢၼ်ႈ ဝဵင်း ၼၢင်း ၼႂ်းဝဵင်းမူႇၸေႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈယူႇသဝ်းတီႈဝတ်ႉၼမ်ႉၸမ်ႉ၊ ဝတ်ႉမၢၼ်ႈ ၼိမ်၊ ဝတ်ႉပၢင်ႇၶမ်းလႄႈ ဝတ်ႉၵွင်းတၢတ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းမူႇၸေႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ယၢမ်ႈလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း သိူဝ် မိူဝ်ႈၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႊ မႃးယဝ်ႉပွၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်းၼႂ်းဝူင်ႈထူၼ်ႈ ၼိုင်ႈလိူၼ်သႅပ်ႊထိမ်ႊပိူဝ်ႊ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပိုင်ႈႁူမ်ႈဝတ်ႉဝႃးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 947 286 696 Signal (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66 981 183 767 (မၢၼ်ႈ)

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2023-09-05T06:05:36

https://shan.shanhumanrights.org/three-villagers-including-a-teenage-girl-killed-seven-injured-by-sac-shelling-and-airstrikes-in-kutkhai-and-muse-townships-northern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆလႄႈမူႇၸေႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တိူဝ်ႉ ၺႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉပႃးတင်းဢွၼ်ႇယိင်းသၢဝ်ၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸဵတ်းၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 5/9/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆလႄႈမူႇၸေႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တိူဝ်ႉ ၺႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉပႃးတင်းဢွၼ်ႇယိင်းသၢဝ်ၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸဵတ်းၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်းၸုမ်းပလွင်ႈ TNLA လႄႈသိုၵ်းၶၢင် KIA တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 27/8/2023 ထိုင်ဝၼ်းထိ 1/9/2023 ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆတင်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸႄႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉပႃး တင်းဢွၼ်ႇယိင်းသၢဝ် ဢႃယု 15 ၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇသေလႆႈလူႉတၢႆ၊ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၸဵတ်းၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း၊ ဝတ်ႉ ၽြႃးၶရိယၼ်ႇ၊ ဝတ်ႉဝႃး မုၼ်ၸဝ်ႈ ၸၢဝ်းပုတ်ႉလႄႈႁူင်းႁဵၼ်း ၸၼ်ႉ ဢွၼ် ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလုၵွႆပႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/8/2023 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇတီႈ 105 လၵ်းတပ်ႉၵွင်ႈလူင် တႄႇပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းပ လွင်ႈ TNLA ၸွမ်းၶၢင်ႈတၢင်းလူင်ဝဵင်းလိူဝ်ႇ-မူႇၸေႈ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုမ် ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇလၢမ်းၵႂႃႇပဵၼ်တီႈဝၢၼ်ႈၶူဝ်မုင်းလႄႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုမ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆလႄႈ တီႈဝၢၼ်ႈ ၸေႈလၢၼ်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸႄႈ။ ဝၢႆးဝၼ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်း ဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉဢုမ်သေ တိူဝ်ႉၺႃးၵျွင်းၽြႃးၶရိယၼ်ႇ ၶၢင်လႄႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလင်ၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 28/8/2023 ၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 11 မူင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 105 လၵ်းတပ်ႉၵွင်ႈလူင်ႁိမ်းမူႇၸေႈ တီႈၼိူဝ် လွႆဝတ်ႉ/ၵျွင်းလွႆသုတွင်း ဢၼ်ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ႁၢင်ႇၵႆဝၢၼ်ႈၸေႈလၢၼ်ႉ မွၵ်ႈ 1 ၵီႊလူဝ်ႊ မေႊတိူဝ်ႊ တႄႇဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ယိုဝ်းသႂ်ႇသိုၵ်းပလွင်ႈ TNLA ဢၼ်ဢဝ်တီႈယူႇဝႆႉတီႈ လွႆတေးမိူင်း ႁိမ်း ဝၢၼ်ႈၸေႈလၢၼ်ႉ။ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇၺႃးဝတ်ႉလွႆတေးမိူင်း လုၵ်ႉပဵၼ်ၾႆး ပဵၼ်ၽွင်တဝ်ႈ ၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/8/2023 ၵၢင်ဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း တိုၵ်းၸွမ်းၼိူဝ်လွႆတေးမိူင်း ဝၢၼ်ႈၸေႈလၢၼ်ႉသၢမ်ၵမ်း။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းၸၢႆးဢႃယု 30 ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 50 ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸေႈလၢၼ်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ၺႃးမၢတ်ႇၸဵပ်းတီႈၶေႃးလႄႈၶႃလူင်ၶဝ်။ ဝၢႆးဝၼ်းဝၼ်းထိ 29/8/2023 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸေႈလၢၼ်ႉ ဝၢႆးသိုၵ်း ပလွင်ႈၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ မၢၵ်ႇလူင်ၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃးႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉဢွၼ်လႆႈလုၵ်ႉပဵၼ်ၾႆး။ ၶမ်ႈၼၼ်ႉမွၵ်ႈၶၢဝ်း ယၢမ်း 8 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၽၢႆႇၵျွင်း ဢိူင်ႇၸေႈလၢၼ်ႉ။ မၢၵ်ႇလူင်ၵႂႃႇ တိူဝ်ႉၺႃး ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢႆလင်၊ လူတ်ႉ/ၵႃးလမ်းၼိုင်ႈလႄႈၸၢၵ်ႈထႆလမ်းၼိုင်ႈ လုၵ်ႉပဵၼ်ၾႆးၵိုတ်းတဝ်ႈ။ ၶူဝ်းၶွင်လႄႈလူတ်ႉ/ၵႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇသေလုၵွႆ မၢၵ်ႇလူင်ဢၼ်တူၵ်းဢမ်ႇတႅၵ်ႇတီႈၸေႈလၢၼ်ႉ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဝၢၼ်ႈၽၢႆမၢဝ်း၊ ၽၢႆႇၵျွင်း ဢိူင်ႇ ၸေႈလၢၼ်ႉလႄႈ ဝၢၼ်ႈမၢၼ်ႈၵၢၼ်၊ ဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉၵတ်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉႁူၵ်း ၼႂ်းဢိူင်ႇၼမ်ႉၵတ်း ႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 2,000 လႆႈ ဢွၼ် ၵၼ်ပၢႆႈၽေး ပိုင်ႈႁူမ်ႈ ယူႇတီႈပွၵ်ႉၸွမ်ၸေႃႇလႄႈ ႁူင်း ႁေႃးၵုပ်းပွၵ်ႉႁူဝ်ၼႃးၼႂ်း ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းလႄႈၸွမ်းလၢႆလၢႆဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢႆႈၽေးမၢၵ်ႇလူင်လႄႈပၢင်တိုၵ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/8/2023 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 105 လၵ်းတပ်ႉ ၵွင်ႈ လူင် ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းဢွင်ႈတီႈ သိုၵ်းၶၢင်ယူႇသဝ်း ဢၼ် မီးတၢင်းတၢင်းတူၵ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုမ်။ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇတူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉဢုမ်သေ တိူဝ်ႉ ၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလင်ၼိုင်ႈလုၵွႆ။ မိူဝ်ႈၵၢင်ၼႂ်ဝၼ်းထိ 30/8/2023 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းပလွင်ႈၵႂႃႇယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ ၶလယ 123 တီႈ ၼမ်ႉၽၵ်း ၵႃ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၽၵ်းၵႃသေ မၢၵ်ႇလူင်ၵႂႃႇတူၵ်းသၢမ်တီႈ တိူဝ်ႉၺႃးဢွၼ်ႇယိင်းသၢဝ်ဢႃယု 15 (ၸၼ်ႉ 7) ၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ၊ သေ တိူဝ်ႉၺႃးဢွၼ်ႇၸၢႆး ဢႃယု 19 လႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢႃယု 13 ၶူပ်ႇထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/9/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 1 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ တပ်ႉ123 ဢၼ်ပၵ်းတီႈၼမ်ႉ ၽၵ်းၵႃ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်သေတႃႉ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း။ မၢၵ်ႇလူင်ၵႂႃႇတူၵ်း ၼႂ်းပွၵ်ႉၸီးတပၢၼ်ႇ ၼႂ်းၼမ်ႉၽၵ်းၵႃသေ တိူဝ်ႉၺႃးဢူးပွၵ်ႉလႃႉ ဢႃယု 37 တၢႆထင်တီႈ၊ ဢူးၸေႃႇထုၼ်း လႃႉတွႆးသမ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းသေ ၽွင်းဢဝ်ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူင်းယႃၼၼ်ႉလႆႈလုတၢႆၸွမ်းတၢင်း။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇယင်းတိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉသေ လႆႈဢဝ်ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူင်းယႃလႃႈသဵဝ်ႈ တႃႇယူတ်းယႃ တူဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း သၢမ်တပ်ႉၵွင်ၸိူဝ်းပဵၼ် ၶမယ 421၊ 422 လႄႈ 577 တိုၵ်ႉ တူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ်သိုၵ်းယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸွမ်းတပ်ႉၵွင်ဢၼ် ယူႇပႃႈတႂ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 99 ၵုမ်းၵမ် ၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႈလႄႈၵူတ်ႉၶၢႆယူႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66 94 728 6696 Signal (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် 66 981 18 3767 (မၢၼ်ႈ) Download PDF files >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2023-08-28T07:00:02

https://shan.shanhumanrights.org/farmer-shot-dead-his-injured-wife-arrested-by-sac-troops-in-pekhon-township-southern-shan-state/

ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆ ပၢႆတိၺွပ်းၼၢင်းမေးၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉၵႂႃႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၽၢႆၶုၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 28/8/2023 ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆ ပၢႆတိၺွပ်းၼၢင်းမေးၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉၵႂႃႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၽၢႆၶုၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 21/8/2023 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈၸႂ်ယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းသွင်ၽူဝ်မေးၼႂ်းႁႆႈၼႃးၶဝ် ဢၼ်မီးႁိမ်းဝၢၼ်ႈၶွင်းဢီႉ ၸႄႈဝဵင်းၽၢႆၶုၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း၊ ယိုဝ်းၽူဝ်မၼ်းတၢႆၵမ်းလဵဝ်သေ မေးမၼ်းၺႃး မၢတ်ႇၸဵပ်းယဝ်ႉ တိၺွပ်းဢဝ်ၵႂႃႇ။ ၵၢင်ၼႂ်ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ယဵၼ်ၵႂႃႇ ၵေႃႉပဵၼ်ၽူဝ်ဢႃယု 31 လႄႈ ၼၢင်းမေးမၼ်းဢႃယု 28 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသူၼ် ၵႂႃႇတီႇၽဵဝ်ႈတီႈလိၼ် တႃႇၽုၵ်ႇၶဝ်ႈ ၵၢပ်ႇ/ၶႄႇ တီႈသူၼ်ၶဝ် ဢၼ်မီးၼႂ်းၵႄႈဝၢၼ်ႈၶွင်းဢီႉလႄႈဝၢၼ်ႈၸၢၵ်ႈတေႃႇ/သႅတ်ႉတေႃႇ။ ၼႂ်ၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 8 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 5 ၵေႃႉလုၵ်ႉတီႈတပ်ႉၶဝ်ဢၼ်မီးတီႈလွႆၵုင်းၽြႃး/ပယႃးၵူင်း ဢၼ်ၶဝ်ၸင်ႇႁႃမႃးပၵ်း ယူႇၼႂ်းပီ 2022 ၼၼ်ႉလူင်းမႃးၸူးၶဝ် ဢမ်ႇထၢမ်လွင်ႈတၢင်းသင်သေ ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇ။ ၵေႃႉပဵၼ်ၽူဝ်ၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈႁူၵ်းလုၵ်ႈသေတၢႆထင်တီႈၼႂ်းသူၼ်ႁႆႈၶဝ်၊ ၵေႃႉပဵၼ်ၼၢင်းမေးတႄႉ တိူဝ်ႉၺႃး တီႈႁူဝ်မႃႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၵေႃႉပဵၼ်ၽူဝ်ၼၼ်ႉလႄႈ တင်းၼၢင်းမေး မၼ်းဢၼ် မၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတီႈတပ်ႉၶဝ်ၵုင်းၽြႃး။ ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၶဝ် ၵႂႃႇတုၵ်းယွၼ်းၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆလႄႈၼၢင်းယိင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းဢၼ်ၶဝ်တိၺွပ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယွၼ်းငိုၼ်း 3,500,000 ၵျၢပ်ႈ။ ဝၢႆးၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းပီႈၼွင်ႉၶဝ် ပၼ်ငိုၼ်းဢၼ် သိုၵ်း မၢၼ်ႈယွၼ်းၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 22/8/2023 ၼၼ်ႉယဝ်ႉၵွၼ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇတေဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ် တၢႆလႄႈ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်းဢၼ်ၶဝ်တိၺွပ်းၼၼ်ႉ ပွႆႇဢၢပ်ႈပၼ်ၶိုၼ်း။ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းပီႈၼွင်ႉၶဝ် ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ၸတ်းပၢင်ၸႃႉသေၽဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၼၼ်ႉ တီႈပႃႇႁဵဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈၵုင်း သူၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 24/8/2023 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 94 728 6696 Signal (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66 98 118 3767 (မၢၼ်ႈ) ၸၼ်ဢဝ် Pdf Files >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2023-08-08T11:18:46

https://shan.shanhumanrights.org/five-villagers-killed-nine-injured-by-sac-shelling-airstrike-extrajudicial-execution-beating-and-gang-rape-in-kutkhai-and-muse-townships-northern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း၊ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းႁၢမ်းပၵ်းႁၢမ်းပိူင်၊ ပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ႁူမ်ႈၵၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆလႄႈၸႄႈဝဵင်းမူႇၸႄႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 8/8/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း၊ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းႁၢမ်းပၵ်းႁၢမ်းပိူင်၊ ပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ႁူမ်ႈၵၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆလႄႈၸႄႈဝဵင်းမူႇၸႄႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်လူင်းၵႃႈပဵၼ်လႄႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်ႁဵတ်းၽိတ်း -ပႃးၸဵမ်လွင်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း ႁၢမ်းပၵ်းႁၢမ်းပိူင်သေႁူမ်ႈၵၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်း ၽွင်းပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတိုၵ်းၸုမ်းသိုၵ်း ၶၢင် KIA လႄႈသိုၵ်းပလွင်ႈ TNLA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆတင်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸႄႈ တင်ႈတႄႇလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ဝူင်ႈ လိုၼ်းသုတ်းထိုင်ၼႂ်းၸဝ်ႉလိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႊ 2023 သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း 5 ၵေႃႉလုတၢႆယဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်း 9 ၵေႃႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႃလွၵ်းလၢႆးႁူမ်ႇတူမ်းပႅတ်ႈသၢၵ်ႈသေႇ/လၵ်းထၢၼ် တၢင်းၽိတ်းၶဝ် ဢဝ်သိူဝ်ႈၶူဝ်း သိုၵ်း လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသႂ်ႇပၼ်တီႈတူဝ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်းသေ လွၵ်ႇငိုတ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဝႃႈတေဢဝ်မၢၵ်ႇလူင် ယိုဝ်းသႂ်ႇဝၢၼ်ႈ သင်ပၼ်ၶၢဝ်ႇလွင်ႈၶဝ်ၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉဢွၵ်ႇ။ ႁႃလၢႆးႁူမ်ႇတၢင်းၽိတ်းၶဝ် ဢၼ်ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 23/7/2023 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၸုမ်းသိုၵ်းပလွင်ႈ TNLA ႁိမ်းဝၢၼ်ႈ ၸႄႈလၢၼ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸႄႈ။ ဝၼ်းထိ 24/7/2023 ပဵၵ်ႉသမ်ႉဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်သေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 123 ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉတီႈ ၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းမႂ်ႇသုင် ဢိူင်ႇၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ သေတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းလင်ၼိုင်ႈ လုၵ်ႉမႆႈပဵၼ်ၾႆး။ ဝၼ်းထိ 25/7/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းသႂ်ႇဝၢၼ်ႈသၢႆးၶၢဝ် ဢိူင်ႇသၢႆးၶၢဝ် ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸႄႈ။ မၢၵ်ႇလူင်ဢၼ်ပွႆႇလူင်းၼၼ်ႉတူၵ်းတိူဝ်ႉၺႃး ႁိူၼ်းလင်ၼိုင်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈသၢႆးၶၢဝ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢူး ဢၢႆႈလၢဝ်း ဢႃယု 40 တၢႆ၊ တိူဝ်ႉၺႃးၶႃမေးမၼ်းၸၢႆးထႅင်ႈ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 241 မွၵ်ႈ 10 ဢၼ်ပၵ်းတီႈၵူတ်ႉၶၢႆ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၸူးႁိူၼ်းဢူးဢၢႆႈလၢဝ်း ထူပ်းႁၼ်ပေႃႈမၼ်းၸၢႆးဢၼ်တိုၵ်ႉပႂ်ႉၶၢပ်ႈ တူဝ်တၢႆၼၼ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉပေႃႈမၼ်းၸၢႆးသေဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆဢူးဢၢႆႈလၢဝ်းၵႂႃႇ။ ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းဢူးဢၢႆႈလၢဝ်းဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇယွၼ်းၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆတီႈတပ်ႉၶလယ 241 ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇလႆႈသင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 25/7/2023 ဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉ တူးၸႃႇ (ဢႃယု 25) လႄႈ ပရႅၼ်ႊဢွင်ႇ (ဢႃယု 27) လုၵ်ႉတီႈ ၵျွင်းၶရိယၼ်ႊ ဝၢၼ်ႈတီမႃႉ ဢိူင်ႇမၢၼ်ႈႁႆး ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸႄႈသေ ၶီႇလူတ်ႉ/ၵႃး ပွၵ်ႈႁိူၼ်းယဝ်ႉ ၺႃးသႂ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 569 (ယူႇပႃႈတႂ်ႈငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 17 မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၵုမ်း ၵမ်) တိမတ်ႉဢဝ်ၵႂႃႇတီႈတပ်ႉၶဝ် ဢၼ်မီးၼိူဝ်လွႆႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုမ်။ ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉဢၼ်မီးၵႃႈ ၼၼ်ႈ ႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉသေ ယိုဝ်းတၢႆ။ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ဢူးဢၢႆႈလၢဝ်း၊ တူးၸႃႇ လႄႈ ပရဵင်ႊဢွင်ႇ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢႆႇသေဢဝ်ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်ဢွၼ်းလၢႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/7/2023 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႈၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ တူးၸႃႇ၊ ပရဵၼ်ႊဢွင်ႊလႄႈ ဢူးဢၢႆႈ လၢဝ်း (ဢၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ်သေတၢႆ) သႂ်ႇၶူဝ်းသိုၵ်းပလွင်ႈ TNLA သေလၢတ်ႈဝႃႈ ၶဝ်လႆႈတူဝ်တၢႆ ၵူၼ်းသိုၵ်းပလွင်ႈ TNLA ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၼ်းထိ 31/7/2023 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတီမႃႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁႃတူးၸႃႇလႄႈ ပရႅၼ်ႊဢွင်ႊ သေထူပ်းႁၼ်သၢၵ်ႈ တူဝ်တၢႆဢၼ်ၾႆးမႆႈၵိုတ်းဝႆႉၼႂ်းထိူၼ်ႇတီႈၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုမ် ပႃးတင်းသိူဝ်ႈၶူဝ်းၵဝ်ႇၵဝ်ႇၶဝ် မၢၵ်ႇမိူဝ်ဝႆႉၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယင်းထူပ်းႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ဢူးဢၢႆႈလၢဝ်း ၾင်ဝႆႉဢမ်ႇၵႆႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈ ၼႂ်းသိူဝ်ႈၶူဝ်းသိုၵ်းပလွင်ႈ TNLA။ သိူဝ်ႈၵဝ်ႇၵဝ်ႇဢဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်ၵေႃႉၼိုင်ႈၼုင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/7/2023 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 123 တပ်ႉၼမ်ႉ ၽၵ်းၵႃ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်း ဝၢၼ်ႈလွႆၵုင်းၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈ တၢင်း တင်ႈတႄႇၵၢင်ဝၼ်းထိုင်ဝၢႆးဝၼ်း။ မိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 9:45 ၵၢင်ၶမ်ႈၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇ လူင်ၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈလွႆၵုင်း လင် ၼိုင်ႈ သေ တိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ တေႃႇဢေး ဢၢႆႇ ဢႃ ယု 60 တၢႆ၊ လႄႈ ၼၢင်းယိင်း တေႃႇဢေးဝၼ်း ဢႃယု 40 မၢတ်ႇၸဵပ်း လႄႈဢွၼ်ႇယိင်း လွႆႇပႃႉပႃႉဝိၼ်း ဢႃ ယု 15 ပီ။ ဝၼ်းထိ 29/7/2023 ဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၵူတ်ႉၶၢႆ ၶလယ 242 ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ မၢၼ်ႈၼွင်ဢိူင်ႇ ဢိူင်ႇမိူင်းႁူဝ်ၵႅၼ်ႇ ၸႄႈဝဵင်း ၵူတ်ႉၶၢႆ ဢဝ်ပႃးတင်းၵူၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်သွင်ၵေႃႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈ ၵႂႃႇ ၼႂ်း ဝတ်ႉ/ၵျွင်းမၢၼ်ႈၼွင်သေ ၵႂႃႇႁႅမ်ပႅတ်ႈၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉ ၼိုင်ႈၼႂ်းဝၢင်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶိုၼ်း ၼၼ်ႉ ၶဝ်ၶိုၼ်းဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၼၼ်ႉၵႂႃႇၸွမ်း ၶဝ်ၼႂ်းထိူၼ်ႇ ဢၼ်မီးတၢင်းတူၵ်းဝၢၼ်ႈ တၢင်းဢၼ်ၶဝ် ၶဝ်ႈမႃး။ ပိူင်ပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်းသွင်တီႈၼႂ်းၶိုၼ်းလဵဝ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/7/2023 ၼၼ်ႉသၢႆသိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶမယ 569 ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈသူၼ်လူင် ဢိူင်ႇဢူႇ ယႃႇပုၼ်ႇ ၵွင်းလိၼ်ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ သေဝၢင်းတပ်ႉၶဝ်ၼႂ်းသူၼ်ဢွႆႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈလႄႈၼႂ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း။ ဝၢၼ်ႈ သူၼ်လူင်ၼႆႉတင်ႈယူႇႁိမ်းၶၢင်ႈတၢင်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်မူႇၸႄႈ-ဝဵင်းလိူဝ်ႇ။ ၶမ်ႈၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 10 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 4 ၵေႃႉၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈသူၼ်လူင်သေၽႄၵၼ် ပဵၼ်သွင်ၸုမ်း ၸုမ်းသွင်ၵေႃႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလင်ၼိုင်ႈ ႁိူၼ်း ဢၢႆႈ ၸၢႆး (ၸိုဝ်ႈပွမ်) မေးမၼ်းၸၢႆး ၼၢင်းလၢဝ် (ၸိုဝ်ႈပွမ်)။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈငႃဢၢႆႈၸၢႆးသေ ဢဝ်သေႃး မိုဝ်းထႅပ်းမိုဝ်းမၼ်းပႄလင်ယဝ်ႉဢဝ်ၵႂႃႇၸူးၼၢင်းလၢဝ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလုပ်ႈလုပ်ႈၵမ်းၵမ်း ၸွမ်း ၼႃႈဢူၵ်းၼၢင်းလၢဝ်သေၵၼ်ႉၸၼ် မၼ်းၼၢင်း။ ၽူဝ်မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈတင်းႁႆႈႁႆႈႁွင်ႉႁွင်ႉသေ တုၵ်း ယွၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵိုတ်း။ ၵွပ်ႈသဵင်ႁႆႈမၼ်းၸၢႆးႁႅင်းလႄႈ ၵူၼ်းႁိမ်းႁွမ်းႁိူၼ်းၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်တိုၼ်ႇလုၵ်ႉ။ ဝၢႆး ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉဢၢႆႈၸၢႆး၊ ဢဝ်သေႃးမိုဝ်းမၼ်းဢွၵ်ႇသေ ဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၶဝ်ၵႂႃႇ။ ၼၢင်းလၢဝ် ၼႆႉ ဢႃယု 20 ပီတိုၵ်ႉပႃးတွင်ႉလႆႈ 3 လိူၼ်။ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းလဵဝ်ၵၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းႁိူၼ်းၸၢႆးမွင်ႇ (ၸိုဝ်ႈပွမ်) လႄႈမေးမၼ်း ၼၢင်းထူၺ်း (ၸိုဝ်ႈပွမ်) ဢၼ်မီးႁိမ်းႁၢင်ဝၢၼ်ႈသူၼ်လူင်။ ၶဝ်ဢဝ်ၵွင်ႈငႃၸၢႆးမွင်ႇလႄႈလုၵ်ႈၶဝ်ထႅင်ႈသွင် ၵေႃႉသေ လၢတ်ႈၸၢႆးမွင်ႇဝႃႈ “ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတၢႆၵေႃႈဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမႂ်းသေဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၵႂႃႇ၊ ပေႃးမႂ်းမွၵ်ႇလၢတ်ႈၵူၼ်းတၢင်ႇႁိူၼ်း ႁဝ်းတေဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်ႁိူၼ်းမႂ်း” ၼႆ။ ၸၢႆးမွင်ႇၵေႃႈၵႃႈလႆႈဢဝ် လုၵ်ႈမၼ်းသွင်ၵေႃႉသေဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၵႂႃႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉ ဢဝ်ၵွင်ႈငႃၼၢင်းထူၺ်းသေ ၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်းၼၢင်းၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈ တေႃႇၶဝ်ပေႃးယဝ်ႉသေ ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵႂႃႇ။ ၵၢင်ၼႂ်မိူင်းလႅင်းမႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ဢဝ်လွင်ႈၼႆႉၵႂႃႇတၢင်ႇၼႄၸဝ်ႈသြႃႇ ၸဝ်ႈၵွၼ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း သေ ၸဝ်ႈသြႃႇၵေႃႈႁွင်ႉဢဝ်ႁူဝ်ၼႃႈသၢႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉမႃးတီႈဝတ်ႉ။ ႁူဝ်ၼႃႈသၢႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉ ၵေႃႈႁွင်ႉဢဝ်ၼၢင်းထူၺ်းလႄႈၼၢင်းလၢဝ်မႃးသေ ႁႂ်ႈၶဝ်ၸီႉၼႄဝႃႈ ပဵၼ်သိုၵ်းၵေႃႉလႂ်ဢၼ် ၵၼ်ႉၸၼ် ၶဝ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉ ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉပႃႈၼႃႈၵူၼ်းတင်းၼမ် တီႈဝတ်ႉ ၼၼ်ႉၼႃႈတေ ဢဝ်ၶဝ်ၵႂႃႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်လွၵ်ႇငိုတ်ႇ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၶဝ်ဝႃႈ ပေႃးသူပၼ်ၶၢဝ်ႇလွင်ႈ ၵၼ်ႉၸၼ်ၼႆႉဢွၵ်ႇတၢင်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ တေဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းဝၢၼ်ႈသူ ၵွႆၼႆယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းသႂ်ႇဝၢၼ်ႈၵိုၵ်းပိုၼ်းတႆး ၼႂ်းမူႇၸႄႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/7/2023 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းပလွင်ႈ TNLA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယႂ်ႇလူင်ႁိမ်းဝၢၼ်ႈ ၸႄႈလၢၼ်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸႄႈ။ ဝၼ်းထိ 2/8/2023 ၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 100 ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမူႇၸႄႈမႃးၼၼ်ႉ ၺႃးသိုၵ်း ပလွင်ႈ TNLA ပႂ်ႉတိုၵ်းယိုဝ်း တီႈဝၢၼ်ႈတူင်ႈၶၢၼ်တႂ်ႈ ႁိမ်းဢွင်ႈၵႃႉၶၢႆ 105 လၵ်းသေ ပၢင်တိုၵ်းယႂ်ႇလူင် လႆႈၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၵွင်ႈလူင်ဢၼ်ပၵ်းတီႈ 105 လၵ်းၼၼ်ႉတႄႇဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ယိုဝ်းလူင် ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း။ မၢၵ်ႇလူင်လုၵ်ႈၼိုင်ႈတူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ 105 လၵ်းသေ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းလင်ၼိုင်ႈလႄႈ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတူင်ႈၶၢၼ်မွၵ်ႈ 20 လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈၵျွင်းၽြႃး ၶရိယၼ်ႊ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုမ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 2/8/2023 ၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပၢင်တိုၵ်းၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈတီႈလွႆတေးမိူင်း ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၸႄႈလၢၼ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸႄႈ ၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸၵၶ 7 ၽၢႆၽုၼ်လႄႈသိုၵ်းပလွင်ႈ TNLA။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းပလွင်ႈ ဢဝ်တီႈယူႇတီႈလွႆတေးမိူင်း။ တင်ႈတႄႇၵၢင်ဝၼ်း ဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈတပ်ႉ 105 ၼၼ်ႉယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸႄႈ လၢၼ်ႉ။ မၢၵ်ႇလူင်ၵႂႃႇတူၵ်းသႂ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းႁူၵ်းလင်ၵွႆလႄႈ ဢွၼ်ႇယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 9 ၶူပ်ႇမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸႄႈလၢၼ်ႉတိၵ်းတိၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 40 လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈ တီႈၵျွင်းၵမ်ႇမထၢၼ်းလွႆတေးမိူင်း၊ မၢင်ၸိူဝ်းပၢႆႈၶဝ်ႈႁႃယူႇၸွမ်း ပီႈၼွင်ႉ ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း။ ဝၢၼ်ႈၸႄႈလၢၼ်ႉၼႆႉ ယၢမ်ႈပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈမိူင်းလူင်ပၢၼ်ႁေႃၶမ်း မိူင်းမၢဝ်းလူင်လႄႈ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈၵိူတ်ႇ ၸဝ်ႈၼၢင်းမွၼ်းလႃႈ ဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ၼႂ်းပိုၼ်းတႆး ၸဝ်ႈၼၢင်းဢၼ်လႆႈတႄႇၼႃႈႁိူၼ်းၸွမ်း ၸဝ်ႈ ဢႃႇ ၼေႃႇရထႃႇ ႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႉဢၼ်ၼႂ်းပိုၼ်းဝႃႈၵေႃႇတင်ႈႁေႃၶမ်းပူးၵမ်ႇ ၼႂ်းပီႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 11။ ၶူဝ်း ၵိုၵ်း ပိုၼ်းမိူၼ်ၾႃၵမ်ႇပႅင်း ႁိၼ်တၢင်ႇၸိူဝ်းၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းၸိုဝ်ႈ လိုဝ်း လင်ၼႂ်းပိုၼ်းတႆးၸဝ်ႈၼိုင်ႈ ဢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းမိူင်းမၢဝ်းလူင် ၼႂ်းပီႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 14 ၼၼ်ႉယင်း တိုၵ်ႉ ၵိုတ်း ဝႆႉထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 Signal (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66:98118 3767 (မၢၼ်ႈ) ၸၼ်ဢဝ် File PDF >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2023-07-26T04:18:26

https://shan.shanhumanrights.org/two-civilians-killed-six-injured-by-sac-shelling-during-fighting-with-kia-in-kutkhai-northern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းသိုၵ်းၶၢင် KIA တီႈ ၵူတ်ႉၶၢႆ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆသွင်ၵေႃႉ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်း လၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 26/7/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းသိုၵ်းၶၢင် KIA တီႈ ၵူတ်ႉၶၢႆ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆသွင်ၵေႃႉ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်းၸွမ်းသိုၵ်းၶၢင် KIA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 8/7/2023 ထိုင်ဝၼ်းထိ 18/7/2023 ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၵႂႃႇၵူႈႁူး ၵူႈ တၢင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတၢႆသွင်ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈႁူၵ်းၵေႃႉ။ ပၢင်တိုၵ်းၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈၼႂ်းဝၼ်းထိ 8/7/2023 ဝၢႆးဝၼ်း ၽွင်းသိုၵ်းၶၢင် မူၵ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶမယ 507 လႃႈသဵဝ်ႈလႄႈၶလယ 69 သႅၼ်ဝီဢၼ်မီးဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 100 ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ဝဵင်းလိူဝ်ႇ-မူႇၸႄႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ဝၼ်းထိ 9/7/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈႁူဝ်ၶမ်ႈ 6 မူင်းၼၼ်ႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်သေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶလယ 123 ဢၼ်ပၵ်းတီႈၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႃးၽၢႆ ဢိူင်ႇဢူႇယႃႇ ၽုၼ်ႇၵွင်းလိၼ်။ မၢၵ်ႇလူင်လုၵ်ႈၼိုင်ႈတူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလင်ၼိုင်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်းသွင်ပီႈ ၼွင်ႉဢႃယု 30 ပၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၼႂ်းႁိူၼ်း။ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉယွၼ်ႉၸဵပ်းႁႅင်းလႄႈ လႆႈဢဝ်ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူင်းယႃ။ ဝၼ်းထိ 10-11/7/2023 ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇၽႄႈလၢမ်းထိုင်မၢၼ်ႈပဵင်း ၼႂ်းသႅၼ်ဝီ လႄႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉ ၽၵ်းၵႃ ၼႂ်း ၵူတ်ႉၶၢႆ။ ဝၼ်းထိ 10/7/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 10 မူင်းပဵၵ်ႉသမ်ႉဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်း ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ သင်သေ တႃႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈတပ်ႉ ၵွင်ႈလူင်ဢၼ်ပၵ်းတီႈၵူတ်ႉၶၢႆၼၼ်ႉ ယိုဝ်း မၢၵ်ႇလူင် ၶဝ်ၵႂႃႇၵူႈႁူး ၵူႈ တၢင်းၼႂ်း ဝဵင်း။ မၢၵ်ႇလူင်လုၵ်ႈၼိုင်ႈ တႅၵ်ႇ ႁိမ်းၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းယုဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်တိုၵ်ႉၶီႇလူတ်ႉၶိူင်ႈတေၵႂႃႇၵၢတ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင်ၼၼ်ႉတိူဝ်ႉသႂ်ႇတီႈၶႃလူင်မၼ်းၼၢင်းလႄႈလႆႈဢဝ် ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူင်းယႃၵူတ်ႉၶၢႆ ယူတ်းယႃတူဝ်။ ပၢင်တိုၵ်းယႂ်ႇသိုပ်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇ တၢင်းႁွင်ႇလႄႈတၢင်းၸၢၼ်း ၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶူဝ်မုင်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈၽႃ ၶၢတ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်း ထိ 16/7/2023 ၼၼ်ႉၵေႃႈ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းတႅၵ်ႇၼႂ်း ႁူင်းလဵင်ႉဝူဝ်းၼႂ်း ဝၢၼ်ႈၶူဝ်မုင်း။ မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ ၼၼ်ႉႁဵတ်းၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 50 ယူႇႁိမ်းႁူင်းလဵင်ႉဝူဝ်းၼၼ်ႉ တူၵ်းၸႂ်လိုမ်းတူဝ်သေတၢႆၵႂႃႇ။ မၢၵ်ႇလူင်ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဝူဝ်းတၢႆၸွမ်းထႅင်ႈ 5 တူဝ်။ ဝၼ်းထိ 18/7/2023 ပၢင်တိုၵ်းလူင်ပဵၼ်တီႈ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၶူဝ်မုင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶမယ 88 ဢၼ် ပၵ်းတီႈ လွႆၵွင်းယႃႈၼၼ်ႉ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းယႃႈလႄႈမၢၼ်ႈပဵင်း။ မၢၵ်ႇလူင်ၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတိူဝ်ႉ ၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းယႃႈသွင်လင် လႄႈၼႂ်းမၢၼ်ႈပဵင်းထႅင်ႈၼိုင်ႈလင်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၾႆးမႆႈ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ မွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 5 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶလယ 123 ၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင် ၶဝ် ၵႂႃႇတူၵ်း ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈ ၸီးတပၢၼ်ႇ ဢိူင်ႇၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ ၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင်တိူဝ်ႉၺႃးတေႃႇ ၶၼ်ႇၼၼ်ႇ ဢႃယု 47 ပီ၊ မွင်ႇပရႃႇၸိတ်ႉ ဢႃယု 16 ပီ၊ မွင်ႇပရႃႇသၢၼ်ႇ ဢႃယု 9 ပီ လႄႈမႄႇရီႇ ဢႃယႃ 21 ပီ။ မွင်ႇ မွင်ႇပရႃႇၸိတ်ႉ တႄႉတၢႆ ၽွင်းဢဝ် တူဝ်ၵႂႃႇႁူင်းယႃၵူတ်ႉၶၢႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းယႃႈ ဢၼ်မီးလင် ႁိူၼ်းမွၵ်ႈ 30 လင်လႄႈမၢၼ်ႈပဵင်းဢၼ်မီးလင် ႁိူၼ်းမွၵ်ႈ 20 လင် ႁူမ်ႈႁူဝ်ၵူၼ်းတင်းသွင်ဝၢၼ်ႈ မွၵ်ႈ 220 ၵေႃႉ ၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈဝႆႉတီႈၵျွင်း ၽြႃးၶရိယၼ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶူဝ်မုင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်တီႈယူႇပၵ်းတပ်ႉဝႆႉ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၵွင်းယႃႈ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 Signal (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66:98118 3767 (မၢၼ်ႈ) Download PDF files >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2023-05-30T05:56:57

https://shan.shanhumanrights.org/two-women-and-a-toddler-killed-eighteen-civilians-injured-by-sac-airstrikes-and-shelling-in-pekhon-and-pinlaung-townships/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် တိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်းယိင်းသွင်ၵေႃႉလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၽိုၵ်းပႆတၢႆ၊ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း သိပ်းပႅတ်ႇၵေႃႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၽၢႆၶုၼ်လႄႈပၢင်လွင်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 30/5/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် တိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်းယိင်းသွင်ၵေႃႉလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၽိုၵ်းပႆတၢႆ၊ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း သိပ်းပႅတ်ႇၵေႃႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၽၢႆၶုၼ်လႄႈပၢင်လွင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ်လႄႈယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်း PDF ၼႂ်းပၢတ်ႈ လိုၼ်း သုတ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊလႄႈပၢတ်ႈလိုၼ်းသုတ်းလိူၼ်မေႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၽၢႆၶုၼ်လႄႈ ပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်းသွင်ၵေႃႉ ပႃးတင်းၼၢင်းပႃးတွင်ႉၸမ်ၵိူတ်ႇလုၵ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ ဢွၼ်ႇၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု သၢမ်ၶူပ်ႇ ဢၼ်တိုၵ်ႉၽိုၵ်းပႆတၢႆ၊ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းသိပ်းပႅတ်ႇၵေႃႉလႄႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းလုၵွႆၼပ်ႉသိပ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 24/4/2023 ၼၼ်ႉမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်းယၢင်းလႅင် KNDF ၽွင်း သၢႆသိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း ၸၵၶ 2 မိူင်းၼွင် သွၵ်ႈတဝ်ၶဝ်ႈမႃး တၢင်းဝၢၼ်ႈ ၸလူင်ႈႁွင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 25/4/2023 ၼၼ်ႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်သေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသူင်ႇၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း တၢင်းၵၢင်ႁၢဝ်ၶဝ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈသွင်ၽူၺ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၽၢႆၶုၼ်။ မၢၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈလူင်းတိူဝ်ႉသႂ်ႇႁွင်ႈ ပၼ်ယႃ ဝၢၼ်ႈသွင်ၽူၺ်းသေ တိူဝ်ႉၺႃးၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ်ၸမ်တေၵိူတ်ႇလုၵ်ႈၼၼ်ႉတၢႆ၊ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈထႅင်ႈသၢမ်ၵေႃႉပႃးတင်းမေႃယႃၵေႃႉၼိုင်ႈတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း။ ႁွင်ႈပၼ်ယႃဝၢၼ်ႈသွင်ၽူၺ်း ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းတိူဝ်ႉၺႃးၵွႆ ႁွင်ႈပၼ်ယႃဝၢၼ်ႈသွင်ၽူၺ်း ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းတိူဝ်ႉၺႃးၵွႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/4/2023 ၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉ ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈတီႈပွၵ်ႉၺွင်ႇဝႆးၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆး။ ဝၢႆး ပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 5 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇလၢႆလၢႆဢွင်ႈတီႈသေယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ၶဝ်ႈ ၼႂ်း ဝဵင်းမိူင်းပၢႆး- သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇတီႈတပ်ႉ ၶမယ 336 ၽၢႆၶုၼ်၊ ၶမယ 422 ဢၼ်မီးၸမ်ၽၢႆ မိူင်းပၢႆး လႄႈ တပ်ႉၵွင်ႈလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလွႆၵေႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၵူၺ်း ဢမ်ႇ ၵႃးမၢၵ်ႇယင်းၵႂႃႇတူၵ်းသႂ်ႇတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၺွင်ႇဝႆး ၼႂ်းပွၵ်ႉၺွင်ႇဝႆးတီႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း 60 ၵေႃႉ ၵႂႃႇ ပိုင်ႈႁူမ်ႈဝႆႉ။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးသေႁဵတ်းႁႂ်ႈသင်ၶ ၸဝ်ႈတူၼ်/ပႃးၼိုင်ႈဢၼ်လုၵ်ႉ ၽၢႆၶုၼ်သေပၢႆႈမႃးပိုင်ႈႁူမ်ႈဝႆႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/4/2023 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၽၢႆၶုၼ်ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ လိၼ်ပူၵ်ႇလူင် (တွင်ႇပူဝ်ႉ ၵျီး) ဢိူင်ႇၵုယိၼ်ႇၸႄႈဝဵင်းၽၢႆၶုၼ်၊ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းလင်ၼိုင်ႈလႄႈၵူၼ်းမိူင်းသီႇၵေႃႉ ဢၼ်မီးၼႂ်းႁိူၼ်း- ဢူးၸၼ်ႇ ဢႃယု 39၊ ဢူးမဵဝ်းမိၼ်းၶၼ်ႉ ဢႃယု 31၊ ဢူးဢွင်ႇၸူဝ်းမူဝ်း ဢႃယု 36 လႄႈဢူးမျႃႇယေႇ ဢႃယု 52 မၢတ်ႇ ၸဵပ်းၸွမ်း။ ၸိူဝ်းၶဝ် လႆႈထုၵ်ႇဢဝ်ၵႂႃႇယႃတူဝ်တီႈႁူင်းယႃလွႆၵေႃႇ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 2/5/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 10 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ပဵၵ်ႉသမ်ႉဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်သေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယူႇတီႈတပ်ႉၵွင်ႈလူင်ၶဝ် ၽၢႆၶုၼ်ၼၼ်ႉသေယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈလႃႉဢီး ဢိူင်ႇယီႈၼွႆႉ ၸႄႈဝဵင်းၽၢႆၶုၼ်။ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိူဝ်ႉသႂ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁႃႈႁိူၼ်းသေ လုၵ်ႉပဵၼ်ၽႆး။ ၼႂ်းၵႄႈဝၼ်းထိ 5-8/5/2023 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းၶဝ်ပွႆႇမၢၵ်ႇၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၸႄႈဝဵင်းၽၢႆ ၶုၼ်လႄႈၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း တီႈဢႄႇသုတ်းမၼ်း 15 ပွၵ်ႈသေ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇယွမ်း 30 လင် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸလူင်ႇၸၢၼ်း၊ ၸလူင်ႇႁွင်ႇလႄႈဢိူင်ႇယီႈၼွႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉပႃး ၸွမ်း လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇ သႂ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈ လၢၼ်းၵေႃးဢိူင်ႇယီႈၼွႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 6/5/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 3 မူင်း ပဵၵ်ႉသမ်ႉဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်၊ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉ ပႃး ၸဵမ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢႃယု 10 ၶူပ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ တိူဝ်ႉၺႃးၵျွင်းၶရိယၼ်ႇ ၶႅတ်ႊတူဝ်ႊလိၵ်ႊ လုၵွႆပႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/5/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 7 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈလမ်းၼိုင်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇ ဢၼ်မီးၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႊ လူင်းၼႂ်းပွၵ်ႉၺွင်ႇဝႆးလႄႈ ပွၵ်ႉသေးၵူင်း ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆး၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း သီႇၵေႃႉၼႂ်းပွၵ်ႉပေႃႇဢူးလႄႈပွၵ်ႉၺွင်ႇဝႆးမၢတ်ႇၸဵပ်းသေ ၼၢင်းယိင်းပွၵ်ႉပေႃႇဢူး ဢႃယု 40 ၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ ပႃး။ ဝၢႆးဝၼ်း ဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 422 ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ႈၼႂ်းပွၵ်ႉသီႇၵႃးတူင်းသေ တိူဝ်ႉၺႃး ဢွၼ်ႇၸၢႆး ဢႃယု သၢမ်ၶူပ်ႇတၢႆ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းတီႈဢႄႇသုတ်းသိပ်းလင်လုၵွႆ ၾႆးမႆႈပႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 28/5/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 3 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 422 လႄႈ တပ်ႉၵွင်ႈလူင်သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၵ်းတီႈလွႆၵေႃႇယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၵႂႃႇတၢင်း ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး တၢင်းတူၵ်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆးသေ ႁဵတ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေး သွင်ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း ၸၵၶ 2 မိူင်းၼွင်လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉၵွင် ၸိူဝ်းယူႇပႃႈတႂ်ႈ တပ်ႉၸုမ်းလူင် 66 ၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉသွၵ်ႈတဝ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈသေ ပၢင်တိုၵ်း တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်းလႄႈ ၽၢႆၶုၼ်ယူႇ။ ၵွပ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ တင်း ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်လႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼပ်ႉပၢၵ်ႇ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မူၵ်း ထိူၼ်ႇမူၵ်းၶိူဝ်းဝႆႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 Signal (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66: 98-118-3767 (မၢၼ်ႈ) ၸၼ်ဢဝ်ၾၢႆႇ PDF >>> https://shan.shanhumanrights.org/wp-content/uploads/2023/05/SAC-airstrike-and-shellings-in-Phai-Khun-Shan.pdf Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2023-05-09T10:55:29

https://shan.shanhumanrights.org/sac-shelling-and-airstrikes-kill-four-civilians-and-damage-dozens-of-houses-in-nawngkhio-township-northern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၵွင်ႈလူင်လႄႈၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသီႇၵေႃႉတၢႆ၊ ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်း ၼႂ်း ၸႄႈ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 9/5/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၵွင်ႈလူင်လႄႈၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသီႇၵေႃႉတၢႆ၊ ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်း ၼႂ်း ၸႄႈ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တင်ႈတႄႇမီးပၢင်တိုၵ်း ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်းတိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ (MDY-PDF) ၵိူတ်ႇ ၶိုၼ်ႈ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ 2023 ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ပၢင်ႇဢူႈလူင်-မိူင်းၵုတ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ်သေ ယိုဝ်းလူင်းၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ယူႇ သဝ်း လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသီႇၵေႃႉလုတၢႆ ပႃးတင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ သွင်ၵေႃႉတၢႆၸွမ်း၊ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ လုၵွႆ ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်း။ ၸုမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉ ႁူဝ်ၼႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉ၊ ၵေႃႉၼိုင်ႈပႃး ၸွမ်း လုၵ်ႈမေးမၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈႁႃႈၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းယွၼ်ႉမၢၵ်ႇၾင်လိၼ်။ ပၢင်တိုၵ်းတႄႇပဵၼ်မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 5/4/2023 ၽွင်း သိုၵ်း မၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်မႃးၸွမ်းတၢင်းၼွင်ၶဵဝ်သေ ႁူပ်ႉ ၺႃး ၸုမ်း PDF ဝဵင်းလိူဝ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈတၢၼ်ႇပူဝ်ႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေ ဝၼ်း ၼၼ်ႉ ယၢမ်း ဝၢႆးဝၼ်း 4 မူင်း မၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇ ႁိူၼ်းလင်ၼိုင်ႈသေ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ သွင်ၵေႃႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၼၢင်းမျႃႉဢေး ဢႃယု 14 လႄႈ ဢွၼ်ႇ ၸၢႆးၸၢႆးဝႃႇဝႃႇ ဝိၼ်း ဢႃယု 11 တၢႆထင်တီႈ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 5 မူင်းသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ် ဢဝ်တီႈယူႇတီႈဢွင်ႈၶုတ်းမိူင် ရတၼႃႇ တိင်ႇၵျီႇ ၼၼ်ႉဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၵုင်းၺွင်ႇမွၵ်ႈ 10 လုၵ်ႈ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢွႆႈဢၼ်မီး ၼႂ်း သူၼ် ၼၼ်ႉ လုၵ်ႉပဵၼ်ၾႆး။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇၼၼ်ႉၵႂႃႇ တိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းၶၢႆတၢင်းၶၢႆ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈ တၢင်းသေ မၢတ်ႇ ၸဵပ်း ပႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11/4/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 60 ၵေႃႉ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢိၼ်းမ ဢိူင်ႇႁူဝ်ၶူဝ် (ႁွင်ႇ)၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉယဝ်ႉ တိမတ်ႉ ဢဝ်ပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈ ဢိၼ်းမလႄႈ မေးၼၢင်းမၼ်း ၵႂႃႇ ၸွမ်းၶဝ်ယဝ်ႉၼႄးဝႃႈ ၵမ်ႉထႅမ်ၸုမ်း PDF။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11/4/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8 ၵၢင်ၶမ်ႈသမ်ႉ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမႃးတၢင်း ဢွင်ႈ ၶုတ်းမိူင် ရတၼႃႇ တိင်ႇၵျီႇသေ ၶဝ်ႈတူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈတၢၼ်ႇပူဝ်ႇၼၼ်ႉၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃးလုင်းၸၼ်ႇတိမႃႇ ဢႃ ယု 70 ၵေႃႉၼိုင်ႈလုတၢႆထင်တီႈ။ ဝၼ်းထိ 13/4/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉ ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ ဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ တီႈႁိူၼ်းမၼ်း။ ထိုင်မိူဝ်ႈ လဵဝ် ယင်း ပႆႇမီးၽႂ်လႂ်ႁူႉဝႃႈ ၵႂႃႇမီးၵႃႈလႂ်။ ပၢင်တိုၵ်းယႂ်ႇလူင်သိုပ်ႇလၢမ်းၸွမ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈ တၢၼ်ႇပူဝ်ႇ၊ ၵုင်းၵျီး၊ လႄႈ ႁူဝ်ၶူဝ် ႁူမ်ႈပႃးတင်း လၢႆလၢႆ ဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းႁွမ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်။ ၼႂ်းၵႄႈဝၼ်းထိ 6-20/4/2023 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈ မိၼ် တိုၵ်းယိုဝ်းလူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မွၵ်ႈ 30 ပွၵ်ႈပၢႆ၊ ႁိူၼ်းယေး 9 လင်လုၵွႆ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းၵျီးလႄႈ လုၵွႆ 20 လင် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶၢႆး ယဝ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ/ၶဝ်ႈၶႄႇ ဢၼ်ၵဵပ်းဝႆႉတႃႇၶၢႆမွၵ်ႈၶၼ်ငိုၼ်း 20 လၢၼ်ႉၵျၢပ်ႈ ၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ၾႆး မႆႈၸွမ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 21/4/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်း 4 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းလင်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလၵ်းၵႂၢႆး (ၵလႃးၵွႆး) သေတိူဝ်ႉၺႃးဢူးၶျိတ်ႉသူၺ်ႇ ဢႃယု 52 တၢႆၸွမ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/4/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်း 11 မူင်းပွတ်းၼႂ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၶၢႆး ဢိူင်ႇ ၵူင်းၵျီး ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ ၾင် လိၼ် ၽွင်းၵႂႃႇတူၺ်းသူၼ်ဢွႆႈ လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်သိုၵ်းတင်းသွင်ၾၢႆႇတိုၵ်ႉၶဵင်ႈၶႅင်တေႃႇၵၼ်တၢင်းႁွင်ႇဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်၊ တီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် မႃးတင်ႈယူႇသဝ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈတၢၼ်ႇပူဝ်ႇလႄႈ ႁူဝ်ၶၢႆး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇ တၢၼ်ႇပူဝ်ႇ၊ ၵုင်းၵျီး၊ မၢၼ်ႈၽုၺ်း (ပၢၼ်ႉပူၺ်း)လႄႈ ၶိူဝ်းၼိမ်း (တူဝ်းပိၼ်ႇ) မွၵ်ႈ 4,000 လႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးသေ ပၢႆႈ ၽေးသိုၵ်း ၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈ ယူႇ ၸွမ်း ၼႂ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်၊ ၵျွၵ်းမေးလႄႈ ပၢင်ႇဢူးလူင်၊ ၵမ်ႈၼမ်ၵႂႃႇ ယူႇၸွမ်း ပီႈၼွင်ႉၽႂ်မၼ်း။ မၢင်ၸိူဝ်း ၵေႃႈ ၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းၸမ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသွၼ်ႉႁူမ်ႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းဢၼ်မီးတၢင်းတူၵ်းၼွင်ၶဵဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသွၼ်ႉႁူမ်ႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းဢၼ်မီးတၢင်းတူၵ်းၼွင်ၶဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းမႃး ႁူမ်ႈပၢင်တိုၵ်းပွၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 147 ပႃႈတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်းၸဵင်ႇႁွင်ႇ ဝၼ်း ဢွၵ်ႇလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 253၊ ၶလယ 258 ဢၼ်ယူႇပႃႈတီႈတႂ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 101 ပႃႈတႂ်ႈတိူင်း သိုၵ်းပွတ်းၵၢင် ၵုမ်းၵမ်။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (Signal) (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66 62 569 5220 (မၢၼ်ႈ) Download PDF files:Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2023-03-23T06:01:01

https://shan.shanhumanrights.org/at-least-33-civilians-killed-by-sac-troops-during-military-operations-in-pinlaung-and-pekhon-townships-southern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆတီႈဢႄႇသုတ်း 33 ၵေႃႉၽွင်းပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း လႄႈ ၽၢႆၶုၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 23/3/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆတီႈဢႄႇသုတ်း 33 ၵေႃႉၽွင်းပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း လႄႈ ၽၢႆၶုၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတေႃႇၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်းလႄႈၽၢႆၶုၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်း တင်ႈတႄႇတူၼ်ႈပီ 2023 မႃးၼၼ်ႉ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတီႈဢႄႇသုတ်းမၼ်း 33 ၵေႃႉ ပႃးတင်း ၵၢၼ်ၶႃႈႁႅမ် ၵူၼ်းမိူင်း 21 ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၵွင် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၼဵင်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11/3/2023 သေၵူၼ်းမိူင်း ပႅတ်ႇၵေႃႉသမ်ႉလုတၢႆ ယွၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းသႂ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်း။ ၼွၵ်ႈသေၸႂ်ႉလၢႆလၢႆတပ်ႉၵွင်ပႃႈတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းသူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်းၼပ်ႉပၢၵ်ႇ ပႃႈတႂ်ႈ တိူင်း သိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၵၢင်လႄႈလၢႆလၢႆတပ်ႉၸုမ်းလူင် (တပ်ႉမ) ၽွင်းပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၵွင်သေၽဝ်ႁိူၼ်း 150 လင်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၼဵင်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်တပ်ႉ ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် (တပ်ႉမ) 66 လႄႈတပ်ႉၶမယ 518 ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈငဝ်ႈငုၼ်း ၵုမ်းၵမ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း ၸၵၶ 2 ဢၼ်ယူႇပႃႈ တႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိူင်းၸူးပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်းသေယိုဝ်းလူင်းတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ်လႄႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း ၸွမ်းထႅင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 8/1/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်း 9 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်သေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉၸုမ်းလူင် 55 ဢၼ်ပၵ်းယူႇတီႈဝၢၼ်ႈဝႃးရီးသူးပလၢႆး တၢင်းၸၢၼ်းမိူင်းပၢႆးၼၼ်ႉ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၶဝ် ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆး။ မၢၵ်ႇ လူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းဢူးလဵဝ်ပၼ်ႊ ဢႃယု 66 ၼႂ်းပွၵ်ႉ 1 သေ တူဝ်မၼ်းၵေႃႈတၢႆထင်တီႈ။ ဝၼ်းထိ 10/1/2023 ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်သွၵ်ႈတဝ်တၢင်းတူၵ်းၼွင်ၽၢႆၶုၼ်လႄႈၸုမ်း PDF ၽၢႆၶုၼ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇလၢမ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ယၢင်းလႅင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 16/1/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8 မူင်း 15 ၼႃးထီး ၵၢင်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၵွင်ႈလူင်ဢၼ်ပၵ်း တီႈၽၢႆၶုၼ် ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းၸွမ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸူဝ်ႈၶၢဝ်းဢၼ်မီးႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းသွင်ႇ တၢင်းတူၵ်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆး။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင်ၵႂႃႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇၺႃးၼၢင်းယိင်းဢႃယု 33 ၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈ ႁွင်ႉတေႃႇမူႇလိၼ်းတၢႆသေ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 24/1/2023 ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်း PDF ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆး။ မၢၵ်ႇလူင် ၵႂႃႇတိူဝ်ႉ ၺႃး ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပွၵ်ႉၺွင်ႇဝႆးသေ လုၵ်ႉပဵၼ်ၾႆး။ ၼႂ်းၸဝ်ႉလိူၼ် ၾႅပ်ႊပရူႊဝႃႊရီႊသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းမိူင်းပၢႆးလႄႈၽၢႆၶုၼ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပၢင်တိုၵ်း သိုပ်ႇ လၢမ်းၽႄႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/2/2023 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၼႂ်း ၸွမ်းဝၢၼ်ႈဝႃႊရီႊၵူႊ ဢိူင်ႇရီႊလူင်ႊရီႊၵၢၼ်ႊ ၸႄႈဝဵင်းၽၢႆၶုၼ်။ မၢၵ်ႇၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃးၵျွင်းၽြႃးၶရိယၼ်ႇ လုၵွႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 24/2/2023 ၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈဢူၺ်းလီမၼ်းပျီႇတုၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ႁူမ်ႈၵၼ် သေပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းလႅင် (KNDF) တင်းၸုမ်း PDF တီႈဝၢၼ်ႈ ၵေႃမႆႉသၢင်း ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း။ ၵွပ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း လိူဝ်ၼၼ်ႉသမ်ႉယူႇၸွမ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ထႅင်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 5,000 ပၢႆၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵေႃမႆႉသၢင်း၊ဝၢၼ်ႈလူင်ပႅၼ်ႈ၊ဝၢၼ်ႈၸလူင်ႇၸၢၼ်း၊ဝၢၼ်ႈၸလူင်ႇႁွင်ႇလႄႈ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၼဵင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးသေ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသေႃႉ ႁူမ်ႈ ၸွမ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ၼႂ်းဝဵင်းပၢင်လွင်း။ မီးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈဢႄႇၵူၺ်းယူႇဝႆႉ ပႂ်ႉလူ လွမ်ၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 24/2/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်း 7 ၵၢင်ၶမ်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈတပ်ႉ ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ် ယၼ်ႇသိုၵ်း ၸၵၶ 7 ဢၼ်ပၵ်းတီႈဝဵင်းၽၢႆၽုၼ် ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း တၢင်းဝၢၼ်ႈၸလူင်ႇ ၸၢၼ်း၊ ၸလူင်ႇႁွင်ႇလႄႈ ၵေႃမႆႉသၢင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း။ မၢၵ်ႇလူင်ၼၼ်ႉၵႂႃႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇၺႃးၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 46 ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵေႃမႆႉသၢင်း ၵေႃႉ ၼိုင်ႈတၢႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/2/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 40 လႄႈဢွၼ်ႇၸၢႆးၵေႃႉ ၼိုင်ႈဢႃယု 8 ပီ ဢၼ်တိုၵ်ႉပိုင်ႈႁူမ်ႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းယူႇတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၶွင်းဢီႉ တၢင်းတူၵ်းၽၢႆၶုၼ် ၺႃး ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸၵၶ 7 ယိုဝ်းတီႈတပ်ႉၶဝ်ၼၼ်ႉသေ လႆႈလုတၢႆၵႂႃႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ယၢမ်းၵၢင် ၶမ်ႈ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ႈၵႂႃႇတၢင်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဢၼ်မီးတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၶွင်းဢီႉ။ မၢၵ်ႇလူင်ၵႂႃႇၺႃးသႂ်ႇၼုမ်ႇ ၸၢႆးသွင် ပီႈၼွင်ႉ ဢႃယု 19 လႄႈ 15 တၢႆ။ ဝၼ်းထိ 27/2/2023 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်း PDF ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တီႈဝၢၼ်ႈၵေႃမႆႉသၢင်း ၸႄႈ ဝဵင်းပၢင်လွင်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ဝၢႆးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉ ထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ ယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးထႅင်ႈသီႇၵေႃႉၵေႃႈႁၢႆလၢႆဝႆႉ ဝၢႆးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း။ လွင်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၵွင်တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၼဵင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 9/3/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 6 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 66 လႄႈ 77 ပႃးတင်းဢူၺ်းလီ ၶဝ်ဢၼ် ပဵၼ်ပျီႇတုၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်းၸုမ်း PDF ႁိမ်းဝၢၼ်ႈ သွင်းပျႂင်း၊ ၵေႃမႆႉသၢင်း၊လူင်ပႅၼ်ႈ၊ၸလူင်ႇၸၢၼ်း၊ ၸလူင်ႇႁွင်ႇ၊ ၼမ်ႉၼဵင်ႈလႄႈပၢင်လူင် ၼႂ်းဢိူင်ႇလူင်ပႅၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းပၢင် လွင်း။ ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းလႄႈၵွင်ႈလူင်သေ ယိုဝ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇတၢင်း ဢွင်ႈတီႈၵူၼ်းယူႇသဝ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉၼဵင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ်ပၢႆႈယူႇဝႆႉၼႂ်းထိူၼ်ႇ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဝၼ်းထိ 9-11/3/2023 ၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ဢမ်ႇယွမ်း 15 ပွၵ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/3/2023 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းယူႇတီႈၵုင်းၽြႃး ႁိမ်းဝၢၼ်ႈသွင်းပျွင်း ၼၼ်ႉ ဢဝ်မၢၵ်ႇ လူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၼဵင်ႈ၊ မၢၵ်ႇၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃး ဢူးဢေးၵူဝ်ႇ ဢႃယု 60 ၵေႃႉဢၼ် တိုၵ်ႉပိုင်ႈႁူမ်ႈယူႇ သဝ်း တီႈဝတ်ႉဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၼဵင်ႈတၢႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11/3/2023 ၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇတီႈၵုင်းၽြႃးၼၼ်ႉ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ၵႂႃႇၵူႈႁူး ၵူႈ တၢင်းသေ ၽိူမ်ႉထႅမ်ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၼဵင်ႈထႅင်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 66 လႄႈ ၶမယ 518 ႁွင်ႉဢဝ်သင်ၶႃႇ သၢမ်ပႃးလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 18 ၵေႃႉၸိူဝ်းတိုၵ်ႉပိုင်ႈႁူမ်ႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းယူႇတီႈတိုၵ်းၼႂ်းဝတ်ႉ/ ၵျွင်းၼမ်ႉ ၼဵင်ႈၼၼ်ႉဢွၵ်ႇမႃးသေ ယိုဝ်းတၢႆပႅတ်ႈတင်းမူတ်း။ ဝၢႆးသေၶႃႈတၢႆသင်ၶႃႇ လႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢႆႇ ဢဝ်ၶႅပ်းႁၢင်ႈတူဝ်တၢႆသင်ႇၶႃႇလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ တၢင်ႇၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊဝႃႈ ၶဝ်လႆႈၶႃႈႁႅမ်ၸုမ်း PDF ၼႆ ယဝ်ႉ။ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၼဵင်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၽဝ် ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၾႆး ၸုတ်ႇ ႁိူၼ်းၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉ ၼဵင်ႈတင်းမူတ်း ဢၼ်မီး 350 လင် ၼၼ်ႉ ၽဝ်ပႅတ်ႈ 150 လင်။ ဝၼ်းထိ 12/3/2023 ၸုမ်း KNDF လႄႈၸုမ်းႁူမ်ႈ PDF ၶဝ်ၸၢင်ႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၼဵင်ႈသေ ထူပ်းႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ် တၢႆသင်ႇၶႃႇ လႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႃႈဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၼမ်ႉၼဵင်ႈ။ တီႈဝတ်ႉ/ ၵျွင်းၼမ်ႉၼဵင်ႈ ၼႆႉမီးသင်ၶႃႇ 6 တူၼ်/ပႃး၊သၢမ် ပႃးၺႃးၶႃႈတၢႆသေ သၢမ်ပႃး သမ်ႉတိုၵ်ႉႁၢႆလၢႆဝႆႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းထိ 12/3/2023 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်တိုၵ်ႉပိုင်ႈႁူမ်ႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းယူႇတီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးလေႇထုၼ်ႇ တၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းမိူင်းပၢႆး ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၶဝ်ႈထိူၼ်ႇ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 66 လုၵ်ႉတၢင်းၽၢႆၶုၼ်သေ သွၵ်ႈတဝ်မႃးၸူးပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး။ ၵူၺ်းၵႃႈထဝ်ႈၸၢႆး ဢူးလႃႉၺဵမ်း ဢႃယု 78 လႄႈထဝ်ႈယိင်းတေႃႇမူးလူး ဢႃယု 81 ပႃးတင်းဢွၼ်ႇၸၢႆး မွင်ႇၵျေႃႇထူး ဢႃယု 15 (မၼ်းၸၢႆး ပၢႆႈမႃး ၸူးပေႃႈမႄႈမၼ်း) ၸိူဝ်းဢမ်ႇတၼ်းပၢႆႈၼၼ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆ။ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆထဝ်ႈၸၢႆး ထဝ်ႈ ယိင်းၼၼ်ႉၺႃးဢဝ်ၾႆးၽဝ်။ မိူဝ်ႈပႆႇထိုင်ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈတၢင်းဢွၵ်ႇမိူင်းပၢႆးမီး 2,500 ၵေႃႉ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းၶဝ် လႆႈပၢႆႈၽေးလူင်ၵႂႃႇၵေႃႉႁူးၵေႃႉတၢင်းထႅင်ႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်မီးတင်းဢူၺ်းလီမၼ်းၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ပဢူဝ်း PNO လႄႈၸုမ်း PDF တိုၵ်ႉသိုပ်ႇ ပဵၼ် ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်းလႄႈၽၢႆၶုၼ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၼဵင်ႈလႄႈဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်း ၸူဝ်းၵၼ်ပၢႆႈၽေးႁႃပိုင်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းဝဵင်းပၢင်လွင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၼဵင်ႈလႄႈဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်း ၸူဝ်းၵၼ်ပၢႆႈၽေးႁႃပိုင်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းဝဵင်းပၢင်လွင်း တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66: 98 118 3767 (မၢၼ်ႈ) ၸၼ်ဢဝ် Files PDF: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2023-03-14T08:27:25

https://shan.shanhumanrights.org/four-local-village-tracts-gather-to-bless-the-nam-ma-river-in-hsipaw-township/

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသီႇဢိူင်ႇ ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈၾင်ႇၼမ်ႉမ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ယွၼ်းသူးပၼ်ႁႂ်ႈမႄႈ ၼမ်ႉလႆလွတ်ႈလႅဝ်း

ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇ ၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး ဝၼ်းထိ 14/3/2023 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသီႇဢိူင်ႇ ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈၾင်ႇၼမ်ႉမ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ယွၼ်းသူးပၼ်ႁႂ်ႈမႄႈ ၼမ်ႉလႆလွတ်ႈလႅဝ်း မိူဝ်ႈၼႆႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသီႇဢိူင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈၾင်ႇၼမ်ႉမ ပိူဝ်ႈတႃႇႁူမ်ႈယွၼ်းသူးပၼ်မႄႈၼမ်ႉ ၼႂ်းတိုဝ်ႉတၢင်းဝၼ်းတူင်ႉၼိုင်တေႃႇမႄႈၼမ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 60 ၵေႃႉလုၵ်ႉတီႈသီႇဢိူင်ႇ- ဢိူင်ႇၼႃးၼိဝ်ႉ၊ဢိူင်ႇၼမ်ႉမ၊ဢိူင်ႇမွၵ်ႇတွင်းလႄႈ ဢိူင်ႇမိူင်းၸိတ်ႇ ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈၾင်ႇမႄႈၼမ်ႉမ ယိပ်းတင်းပၢႆႉဢၼ်တႅမ်ႈတင်းၽၢႆႇတႆးၽၢႆႇမၢၼ်ႈဝႃႈ “ မႄႈၼမ်ႉၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇၵႃႉၶၢႆပုၼ်ႈတႃႇပၢႆးမၢၵ်ႈမီးသုၼ်ႇတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ”၊“ယွၼ်းႁႂ်ႈမႄႈၼမ်ႉၼႂ်းမိူင်း ၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းလႆႈလွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်းၵိုၵ်းၵမ်ႇၽႃႇၵႂႃႇသေၵမ်း” ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တီႈပၢင်ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ၽူႈႁူမ်ႈၸတ်းပၢင်ယွၼ်းသူးၶဝ် ၶႆႈၼႄပိုၼ်းဝၼ်းတူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉ လုမ်ႈၾႃႉ လႄႈ ပႃးတင်းငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး မိူၼ်ၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းလႄႈ ၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းဝၼ်းထိ 14/8/2019 ၼၼ်ႉၶွမ်ႇပၼီႇ UNIENERGY ဢၼ်ပၵ်းတီႈတႃႈၵုင်ႈလႄႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး ပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼူၵ်ႉယုင်း လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း MOU ၵၼ်တႃႇလူင်းထတ်းတူၺ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႉထူဝ်ႇပိူဝ်ႇ 2019 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇ ၶဝ်မႃးႁႃသူၼ်းတုမ်ပိူဝ်ႈတႃႇပၼ်ႁႅင်း သၢင်ႈၽၢႆလႄႈ လႆႈၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ဢိုတ်းတၢင်းပႅတ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ၶဝ်ၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမ ၼႆႉလႆႈႁူပ်ႉၺႃးတၢင်းလိူတ်ႇမႆႈယွၼ်ႉ ၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၶွမ်ႇပၼီႇငူၺ်ႇယီႇပလႄးဢၼ်ၸမ်ၸႂ်ၵၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉမႃးၶုတ်းသေ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁုပ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃးယဝ်ႉ ဢွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼၼ်ႉၶွမ်ႇပၼီႇၶဝ်သိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းၵႂႃႇထိုင်တီႈဢွင်ႈ ႁူဝ်ၼမ်ႉ ႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ တီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ် တိုၼ်းႁၵ်ႉသႃဝႆႉဢမ်ႇပၼ်ၽႂ်မႃးယႃႉ မႃးၵဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးၶိူဝ်းႁၢၼ် တႆး၊ မၢၼ်ႈ +95 966-736-474 ၸၢႆးၸိုၼ်ႈ မၢၼ်ႈ +66: 82 868 8482 ၸၢႆးႁေႃသႅင် ဢင်းၵိတ်း +66: 94-728-6696 ၸၼ်ဢဝ် PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2023-02-27T09:53:31

https://shan.shanhumanrights.org/six-villagers-tortured-two-killed-during-sac-military-operation-in-nawngkhio-township-northern-shan-state/

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူၵ်းၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃၸႂ်၊ ဢဝ်တၢႆသွင်ၵေႃႉ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်း ၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 27/2/2023 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူၵ်းၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃၸႂ်၊ ဢဝ်တၢႆသွင်ၵေႃႉ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်း ၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူၵ်းၵေႃႉၺႃးၶႃၸႂ်၊ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးယိုဝ်းတၢႆလႄႈထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇၺႃးသႂ်ႇတၢႆထင်တီႈ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇသိုၵ်းတိုၵ်းတေႃးၸုမ်းၵႅတ်ႇ ၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ႁိမ်းဝၢၼ်ႈလူင်ၶၢၼ် ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်မီးပၢင်တိုၵ်းၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/2/2023။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/2/2023 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 502 လႄႈၶမယ 505 ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း (ၸၵၶ1) ပႆတၢင်းႁွတ်ႈၽႅဝ်ႁိမ်းဝၢၼ်ႈလူင်ၶၢၼ်တၢင်းၸၢၼ်း။ မိူဝ်ႈၶဝ်ႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ လႆႈမီးပၢင်တိုၵ်းၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈၸွမ်းၸုမ်း PDF ဢၼ်တူင်ႉၼိုင်ယူႇၸွမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ။ ဝတ်ႉဝႃး ဢၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇလူင်းတႅၵ်ႇသႂ်ႇ ထိုင်ၵၢင်ဝၼ်းမႃး ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇပဵၼ်ထႅင်ႈသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ၵျႅတ်ႉသၢမ်လမ်း မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈလႄႈၸွမ်းထိူၼ်ႇဢၼ်ယူႇ တၢင်းဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ။ မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းတိူဝ်ႉသႂ်ႇဝတ်ႉ/ၵျွင်း ပႃးၸဵမ်ၸေႇတီႇၵွင်းမူးလုၵွႆယူႇယဝ်ႉ။ ထိုင်ဝၢႆးဝၼ်းမႃး ပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ၵႂႃႇသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ဢဝ်တင်း ထူဝ်ႈသေပၢႆႈၽေးသိုၵ်းပၢႆႈၵႂႃႇၼႃႈ တၢင်းၸၢၼ်း ၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈသွၼ်ႈၽေး တီႈဝတ်ႉ/ ၵျွင်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶူဝ်။ ၵူၺ်းၵႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈ ၵိုတ်းယူႇဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈပိူဝ်ႈတႃႇပႂ်ႉလူလွမ်ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေး။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ဝၢႆးဝၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈလူင်ၶၢၼ်သေ သွၵ်ႈတဝ်ၸွမ်းႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးၸဵတ်းၵေႃႉၸွမ်းႁိူၼ်း ၶဝ်မတ်ႉမိုဝ်းၶဝ်သေဢဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ် ၼႂ်းထိူၼ်ႇတီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ယူႇဝႆႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆး ၸဵတ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ ဢႃယုၶဝ် ယူႇၼႂ်းၵႄႈ 18-35။ ဝၼ်းထိ 11/2/2023 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယႅၵ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸဵတ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်လၢႆၵုမ်ႇ သေၸႅတ်ႈထၢမ်ၶဝ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်သွင်ၵေႃႉသေ ထၢမ်လွင်ႈ PDF ယဝ်ႉဢဝ်တႃမိုဝ်းထုပ်ႉၶဝ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းဢဝ်သွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉၶိုၼ်းမႃးသေ ဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸၢႆးသၢမ်ၵေႃႉ ၵႂႃႇၸႅတ်ႈထၢမ်ၸိူင်ႉၼၼ်ထႅင်ႈ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးသၢမ်ၵေႃႉ မႃးသူင်ႇယဝ်ႉ ၶဝ်ၶိုၼ်းဢဝ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၸၢႆးဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵႂႃႇၸႅတ်ႈထၢမ်ၸိူင်ႉၼၼ်ထႅင်ႈ သေ ဝၢႆးၶဝ်ဢဝ်မၼ်းၸၢႆးမႃးသူင်ႇၶိုၼ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၶဝ်ၶိုၼ်းႁွင်ႉဢဝ် ဢၢႆးၸၢႆး ဢႃယု 24 ၵႂႃႇၵေႃႉ ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းၼၼ်ႉၵႂႃႇ။ ဢမ်ႇႁၼ်မၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်းမႃးလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ထၢမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်သင်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တွပ်ႇၶဝ်ဝႃႈ ယိုဝ်းတၢႆပႅတ်ႈယဝ်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းပဵၼ်ၸုမ်း PDF ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉႁူဝ်ၶမ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 7 မူင်း ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵျႅတ်ႉလမ်းၼိုင်ႈ ၶိုၼ်းမႃးဢဝ် မၢၵ်ႇပွႆႇတီႈ ဝၢၼ်ႈလူင်ၶၢၼ်ထႅင်ႈ။ မၢၵ်ႇလူင်းတူၵ်းတိူဝ်ႉသႂ်ႇႁိူၼ်းလင်ၼိုင်ႈသေ ၺႃးပႃးၸၢႆးဢွင်ႇ တဵင်း ဢႃယု 23 တၢႆ။ ၽွင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ၸွမ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသေ ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၸိူဝ်းမီးၵႃႈၶၼ်ၵႂႃႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတီႈႁၢၼ်ႉၶၢႆ (သႅင်ႇၶၢႆၶွင်) ၶွင်ၵႂႃႇသၢမ်ႁၢၼ်ႉ မႅၼ်ႈငိုၼ်း 20 သႅၼ် ပၢႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/2/2023 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႅတ်ႈထၢမ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈႁူၵ်းၵေႃႉ ၼၼ်ႉ လွင်ႈ PDF ထႅင်ႈသေ ၶိုၼ်းပွႆႇၶဝ်ပွၵ်ႈႁိူၼ်း ၶိုၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လွၵ်ႇငိုတ်ႈပႃးဝႃႈ သင်ဝႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သေၵေႃႉၵေႃႉၸွႆႈထႅမ် PDF ၸိုင်တေဢဝ်ၾႆး ၽဝ်ပႅတ်ႈတင်းဝၢၼ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သင်ႇလၢတ်ႈႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်း ပၢႆႈၽေးၵႂႃႇ သွၼ်ႈႁူမ်ႈတီႈဝၢၼ်ႈ ႁူဝ်ၶူဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်းသင် ဝႃႈဢမ်ႇပွၵ်ႈၸိုင် တေဢဝ်ၾႆး ၸုတ်ႇ ၽဝ်ႁိူၼ်းၶဝ်ပႅတ်ႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေး ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်းပွၵ်ႈ ႁိူၼ်းမိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 14/2/2023 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသွၼ်ႉႁူမ်ႈတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းႁူဝ်ၶူဝ် ဝၢၼ်ႈလူင်ၶၢၼ်ၼႆႉမီးလင်ႁိူၼ်းမွၵ်ႈ 80 သေမီးႁူဝ်ၵူၼ်းယူႇသဝ်း 200 ပၢႆ ပဵၼ် ဝၢၼ်ႈ ပီႈၼွင်ႉတႆး လႄႈ ပီႈၼွင်ႉထၼု ယူႇ ၸွမ်းၵၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ တင်းသဵင်ႈတေမီးႁူဝ်ၵူၼ်း 552 ၵေႃႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လူင်ၶၢၼ်ဝၢၼ်ႈလဵဝ် ၵူၺ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းၸမ်မိူၼ်ဝၢၼ်ႈၼႃးၶႃး၊ ဝၢၼ်ႈၶိူဝ်းၼိမ်း၊ ဝၢၼ်ႈပဵင်းၺူဝ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈသူၼ်ဢွႆႈ လႄႈဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလၵ်းၵႂၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈဝတ်ႉႁူဝ်ၶူဝ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/2/2023 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး တင်းသဵင်ႈၶိုၼ်းဢွၼ်ၵၼ် ပွၵ်ႈၶိုၼ်း ႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/2/2023 ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လွၵ်ႇငိုတ်ႈဝႆႉဝႃႈ သင်ဢမ်ႇပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်းတေ ဢဝ်ၾႆး ၸုတ်ႇ ၽဝ်ပႅတ်ႈ တင်း ဝၢၼ်ႈၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉယူႇၸွမ်းထိူၼ်ႇဢၼ်မီးၸွမ်းဝၢၼ်ႈလူင်ၶၢၼ်ၼၼ်ႉသေ ပႂ်ႉၸႅတ်ႈထၢမ် ၵူၼ်းၵႂႃႇမႃးၸွမ်း သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေမၢင်ပွၵ်ႈၵေႃႈ သွၵ်ႈတဝ်ၸွမ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66 62 569 5220 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) ၸၼ်ဢဝ် PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2023-02-23T13:03:16

https://shan.shanhumanrights.org/11-village-tracts-in-hsipaw-township-northern-shan-state-to-be-impacted-by-upper-yeywa-dam-reservoir/

ဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်တေပဵၼ်ၽေးထူမ်ႈပႅတ်ႈဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈ 11 ဢိူင်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း သီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ

ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇ ၸုမ်းၽူႈၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉတူႈ ဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်တေပဵၼ်ၽေးထူမ်ႈပႅတ်ႈဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈ 11 ဢိူင်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း သီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈႁဵတ်းတီႈဝၢၼ်ႈတိၼ်လွႆ/တွင်ႇၶျေႇ ၼႂ်းဢိူင်ႇလွႆၸွင်ႈ ၸႄႈဝဵင်း ၵျွၵ်းမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၼၼ်ႉ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉယိုင်ႈလုပ်ႇထူမ်ႈ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈၵူၼ်း 11 ဢိူင်ႇ ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ မႄႈၼမ်ႉတူႈ ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈ ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ဝၼ်းထိ 9/12/2022 ၸုမ်းၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်း သီႇပေႃႉၶဝ်ဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ ၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႆႉ တိုၵ်ႉၵေႃႇသၢင်ႈႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈဝႆးဝႆးသေ တေယဝ်ႉၼႂ်းပီ 2023။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၸင်ႇလႆႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈၵေႃႇမတီႇဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇလူင်း ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ဢွင်ႈတီႈၸိူဝ်း ၼမ်ႉတေထူမ်ႈ။ ၼႂ်းၵေႃႇမတီႇၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈပႃးႁူဝ်ပဝ်ႈဢိူင်ႇၶဝ်၊ ၽူႈမၢႆဝၢၼ်ႈၶဝ်၊ ၽၢႆႇတႅၵ်ႈတီႈလိၼ်ၶဝ်၊ ၽၢႆႇၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၶဝ် ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း တင်ႈၶိုၼ်ႈမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွင်းမူးၵိုၵ်းပိုၼ်းပေႃႇၵျူဝ်ႇႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉတူႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈ 11 ဢိူင်ႇၼၼ်ႉၶဝ်ႈပႃး ဢိူင်ႇပေႃႇၵျူဝ်ႇ၊ ဢိူင်ႇၼမ်ႉသိမ်၊ ဢိူင်ႇၼမ်ႉဢုၼ်ႇ၊ ဢိူင်ႇၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃ၊ ဢိူင်ႇၼမ်ႉလၼ်ႈ၊ ဢိူင်ႇလၢဝ်ၶုၼ်၊ ဢိူင်ႇၵုၼ်သေႃႉ၊ ဢိူင်ႇမၢၼ်ႈမွၼ်း/မၢၼ်ႈၵျွင်း၊ ဢိူင်ႇႁူဝ်ၶၢႆး၊ လႄႈ ၵွင်းၶၢမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ လႆႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈၵေႃႇမတီႇတႃႇလူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆပၼ်တၢင်းႁူႉၵူၼ်းမိူင်းတင်ႈတႄႇလိူၼ် ၻီႇသိမ်ႇပိူဝ်ႇ 2022 ယဝ်ႉသေတႃႉ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼမ်ႉတေထူမ်ႈဝၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉယင်းပႆႇလႆႈႁူပ်ႉႁူႉလွင်ႈတၢင်းသင်။ ၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႆႉတႄႇၵေႃႇသၢင်ႈမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼဢၽ၊ ၽၢႆႁူၺ်ႇၼႆႉတေဢိတ်ႇ ဢွၵ်ႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉ 280 မႄႇၵႃႇဝတ်ႉ။ ၽူႈႁူမ်ႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်းပဵၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇ ဢၼ်ၵွင်ႉၵၢႆႇၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ IPG ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈ IGE ပႃးၸဵမ်ၶွမ်ႇပၼီႇ ၼွၵ်ႈမိူင်း မိူၼ် မိူင်းၵျပၢၼ်ႇ၊ သဝိတ်ႉၸိူဝ်ႇလႅၼ်ႇ၊ ၵျိူဝ်ႇမၢၼ်ႇ၊ ၾရင်ႇသဵတ်ႇလႄႈ ၶွမ်ႇပၼီႇၶႄႇ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းမႃးႁၢဝ်ႉႁႅင်းတင်ႈတႄႇ လႆႈႁူႉဝႃႈမီးၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆ ၽွင်းၽၢႆႇ သၢင်ႈၽၢႆၶဝ်လူင်းၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢင်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈ ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ၼႂ်းပီ 2014။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူႈသိုပ်ႇၵူႈပၢၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇတွၼ်ႉသႂ်ႇၸႂ်ဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းၼိူဝ်သဵင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်း တုၵ်း ယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းယင်ႉၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼၼ်ႉသင်။ မိူဝ်ႈၽွင်းတိုၵ်ႉၵေႃႇသၢင်ႈပႆႇႁိုင်သင်ၼၼ်ႉ ၽၢႆႇသၢင်ႈၽၢႆၶဝ်ဝႃႈ ၽၢႆၼႆႉတေတုမ်ႉတိူဝ်ႉဢိူင်ႇၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃတီႈလဵဝ်ၵူၺ်းၼႆ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ တေ တုမ်ႉတိူဝ်ႉ 11 ဢိူင်ႇၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉတူႈၼႆမႃးယူႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်း 11 ဢိူင်ႇၼၼ်ႉပႃးဝႆႉ ဢိူင်ႇဢၼ်မီးပိုၼ်းၶိုၵ်ႉၶမ်ႇလမ်ႇလွင်ႈ ပဵၼ်ဢိူင်ႇပေႃႇၵျူဝ်ႇ ဢၼ်မီး ဝၢၼ်ႈပေႃႇ ၵျိူဝ်ႇ သေ မီးပိုၼ်းၶိုၵ်ႉၶမ်ႇလမ်ႇလွင်ႈ မိူၼ်ၵွင်းမူး ပေႃႇၵျူဝ်ႇ လႄႈလၢႆလၢႆလင်ႁိူၼ်းၸွမ်း ၾင်ႇၼမ်ႉတူႈ ပႃးၸဵမ်ဢွင်ႈၵိုၵ်းပိုၼ်းလိုဝ်းလင်ထႅင်ႈလၢႆတီႈ တေၸူမ်ယူႇတႂ်ႈၼမ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈပေႃႇၵျူဝ်ႇ ဢၼ်မီးႁိမ်းၾင်ႇမႄႈၼမ်ႉတူႈလႄႈၵွင်းမူးၵိုၵ်းပိုၼ်းပေႃႇၵျူဝ်ႇ တင်ႈတႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၽၢႆၼမ်ႉတူႈ/တႃႈတေႈႁႅင်း ၾႆးၾႃႉ 210 မႄႇၵႃႇဝတ်ႉ ဢၼ်ယူႇတၢင်းတွၼ်ႈၼိူဝ်ဝဵင်းသီႇပေႃႉ ႁၢင်ႇယၢၼ်ဝဵင်း 13 လၵ်း တီႈဢိူင်ႇတႃႈတေႈၼၼ်ႉၵေႃႈ တႄႇၵေႃႇသၢင်ႈထႅင်ႈ။ ၽူႈႁူမ်ႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်းၽၢႆၼႆႉပဵၼ် ၶွမ်ႇပၼီႇ Natural Current Energy Hydropower Co. ltd ဢၼ်မီးၸၢဝ်းၶႄႇယူႇပိူင်ႈလင်။ သင်ဝႃႈၽၢႆၼႆႉယဝ်ႉတူဝ်ႈၸိုင် တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈပႅတ်ႈ ဝၢၼ်ႈလီလု ဢၼ်ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈပီႈၼွင်ႉတႆးၵမ်ႈၼမ်ယူႇသဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၼၢင်းမူဝ်သႂ် Email: savenamtu@protonmail.com Signal: +1 772 205 6668 Facebook: Save Namtu River Twitter: @savenamtu PDF files: Shan Burmese English Thai

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2023-01-18T05:41:49

https://shan.shanhumanrights.org/civilian-driver-shot-dead-farmer-injured-by-sac-and-pno-troops-near-tigyit-coal-mine-in-pinlaung-township-southern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်း PNO ယိုဝ်းၵူၼ်းႁေႃးၵႃးၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ၊ ၸဝ်ႈၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း ႁိမ်းမေႃႇ ထၢၼ်ႇႁိၼ်သီႇၵိပ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 18/1/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်း PNO ယိုဝ်းၵူၼ်းႁေႃးၵႃးၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ၊ၸဝ်ႈၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း ႁိမ်းမေႃႇထၢၼ်ႇႁိၼ်သီႇၵိပ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 7/1/2023 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်း ၵူၼ်းႁေႃႈၵႃးၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ၊ ၸဝ်ႈၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးမၢတ်ႇၸဵပ်း ႁိမ်းမေႃႇထၢၼ်ႇႁိၼ်သီႇၵိပ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 3/1/2023 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ႁိမ်းဢိူင်ႇလူင်ၶၢၼ် ဢၼ်မီးတၢင်းတူၵ်း ၼွင်ၸၢမ်ၵႃး ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ဝၼ်းထိ 7/1/2023 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းၸုမ်းပျီႇတု ၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ႁူမ်ႈၵၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 50 တင်ႈၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ဢုမ်ႇပဝ်း (ဢွင်ႇပၢၼ်း)-သီႇၵိပ်ႇ-ပၢင်လွင်း သေၼႄလွင်ႈ တၢင်း လၢတ်ႈဝႃႈ မီး ၸုမ်း ၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF တူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းၼႃႈတီႈၼႆႉ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 8 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ သိုၵ်း မၢၼ်ႈ တႄႇယိုဝ်းၵွင်ႈ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ၵႂႃႇ ၵူႈ ႁူးၵူႈတၢင်း ၵႂႃႇတၢင်း ဝၢၼ်ႈၽြႃးၽိူၵ်ႇ (ပယႃး ၽျူႇ)ဢၼ်ယူႇႁၢင်ႇၵႆဝၢၼ်ႈသီႇၵိပ်ႇမွၵ်ႈ 3 လၵ်း ႁိုင်မွၵ်ႈ 30 ၼႃးထီး။ မၢၵ်ႇၵွင်ႈ ၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼၢင်းသွင် ဢႃယု 40 ၽွင်းၵႅတ်ႇၼမ်ႉၶဝ်ႈၼႃး ဢၼ်မီး တၢင်း ဢွၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈသေပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း။ မၢၵ်ႇ ၵွင်ႈတိူဝ်ႉသႂ်ႇၶႃၸၢႆးဢေး(ၸိုဝ်ႈပွမ်) မၢတ်ႇၸဵပ်း ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်း ဢဝ်မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇ ယႃ တူဝ်တီႈ ႁူင်းယႃပၢင်လွင်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 9 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၶုၼ်ႇ ထုၼ်း (ၸိုဝ်ႈပွမ်) ဢႃယု 35 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵိၼ်ႇ မုၼ်းၶျူင်ႇ ဢိူင်ႇမူၺ်းပျိၼ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ႁေႃႈၵႃးမၼ်းၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ဢုမ်ႇပဝ်း (ဢွင်ႇပၢၼ်း)-သီႇၵိပ်ႇ-ပၢင်လွင်း။ မၼ်းၸၢႆးႁေႃႈၵႃးဝႆး ဢမ်ႇတၼ်းၵိုတ်းၵႃးတီႈႁိမ်းၵဵတ်ႇ/လၢၼ်ႇၼၼ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ဢဝ် ၵွင်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇၵႃးမၼ်းၸၢႆးလႄႈ တိူဝ်ႉပႃးတီႈပုမ်မၼ်းၸၢႆးသေ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉတၢႆၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်။ လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ်ၺႃးၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ PNO ၶဝ်တဵၵ်းၸႂ်ႉၵႂႃႇၼႄတၢင်းၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼႄ။ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၶုၼ်ႇထုၼ်း ၼၼ်ႉပီႈၼွင်ႉမၼ်းၸၢႆးဢမ်ႇတၼ်းလႆႈႁၼ် လႆႈလုမ်းလႃးသင်၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ဢဝ်ၵႂႃႇၽဝ်တီႈပႃႇႁဵဝ်ႈ ပၢင်လွင်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 8/1/2023 ၶၢဝ်းယၢမ်း 2 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ PNO ၶဝ်သိုပ်ႇဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ဢုမ်ႇပဝ်း (ဢွင်ႇပၢၼ်း)-သီႇၵိပ်ႇ-ပၢင်လွင်းဝႆႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉလုၵ်ႉတီႈ ၶမယ 7 ၵၢတ်ႇလေႃႉ၊ ၶမယ 511 တင်း ၶမယ 512 သီႇၵိပ်ႇ ၼၼ်ႉမႃး။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66 62 569 5220 (မၢၼ်ႈ) ၸၼ်ဢဝ် PDF files တီႈတုမ်ႇတႂ်ႈၼႆႉ >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2022-12-02T06:36:31

https://shan.shanhumanrights.org/sac-shelling-kills-eight-civilians-including-three-children-and-injures-fourteen-in-moebye-township-southern-shan-state/

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 700 ပၢႆလႆႈပၢႆၽေးယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇ ၵူႈႁူး ၵူႈတၢင်း ၽွင်းတိုၵ်း ယိုဝ်း SSPP/SSA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 2/12/2022 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 700 ပၢႆလႆႈပၢႆၽေးယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း ၽွင်းတိုၵ်းယိုဝ်း SSPP/SSA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 700 ပၢႆလႆႈၼီပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း ၽွင်းတိုၵ်းယိုဝ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 25/11/2022။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 80 ပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်းယၢမ်း 6 မူင်းၵၢင်ၼႂ် တီႈဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ ဢၼ်ယူႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇ-မူႇၸႄႈ ယူႇတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉ ႁၢင်ႇၵႆဝဵင်းမွၵ်ႈ 10 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶီႇ ၼိူဝ်ရူတ်ႊ/ၵႃး 11 လမ်း လုၵ်ႉတၢင်းသီႇပေႃႉမႃး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈလုၵ်ႉမႃးတီႈတပ်ႉ ၶလယ 68 ဢၼ် ပၵ်းတီႈလႃႈသဵဝ်ႈသေ ၶဝ်ႈဢဝ်တီႈယူႇတီႈၶူဝ်လူင် ဢၼ်ယူႇတၢင်းတူၵ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ ယူႇႁၢင်ႇၵႆဝၢၼ်ႈ မွၵ်ႈ 3 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊလႄႈမၢင်ၸိူဝ်းလုၵ်ႉတီႈတပ်ႉ ၶလယ 23 ဢၼ် ပၵ်းတပ်ႉတီႈသီႇပေႃႉမႃး။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိူင်းၸူးတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ဢၼ်မႃးမီးယူႇ ၸွမ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ ၽွင်းၶၢဝ်းတၢင်းပီမႂ်ႇတႆး။ တင်းသွင်ၽၢႆႇလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ၶၢဝ်းတၢင်းၶိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းသေ ၽွင်းၼၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းလႄႈ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 14 လင်လုၵွႆ၊ ၵူၺ်းၵႃႈၵၢမ်ႇလီသေ ဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ်လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်း။ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်တူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ ယွၼ်ႉတူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႄ မၢၵ်ႇလူင်သေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇလႄႈ ဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်းမွၵ်ႈ 700 လႆႈဢွၼ် ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈပၢႆႈသေႃႉႁူမ်ႈၸွမ်း ဝတ်ႉၼႂ်း ဝၢၼ်ႈ၊ ၵျွင်းၽြႃးလရိယၼ်ႇ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈပၢႆႈ သေႃႉႁူမ်ႈတီႈဝတ်ႉ ၼႂ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ သဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်းပၢႆႈၽေးမီးၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ- ၶပ်ႉမၢႆ ဢွင်ႈတီႈပၢႆႈၽေး လင်ႁိူၼ်းၵူၼ်း ႁူမ်ႈႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း 18 ၶိုၼ်ႈ ၼိူဝ် ပႃႈတႂ်ႈ 18 1 ဝတ်ႉ/ၵျွင်းၽူဝ်းတေႃႇ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ 117 350 170 180 2 ဝတ်ႉ/ၵျွင်းၵုင်းသႃႇ 73 224 148 76 3 ဝတ်ႉၵျွင်းသူပ်းလင်း 91 166 133 33 4 ၵျွင်းၶရိယၼ်ႇ ၵုင်းသႃႇ 5 n/a n/a n/a 5 ဝတ်ႉ/ၵျွင်း မႁႃႇသီႇ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ 3 n/a n/a n/a ႁူမ်ႈတင်းသဵင်ႈ 289 740 + 451 + 289 + ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸိူဝ်းပိုင်ႈႁူမ်ႈဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၸွမ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း ဝၢႆးပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ထွႆဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိုပ်ႇယူႇဝႆႉ ၸွမ်းႁူင်းႁဵၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ထိုင်ဝၼ်းထိ 30/11/2022 မႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၼမ်ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈႁၼ်ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းၶဝ် ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်။ ပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်သဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ ဢၼ်ႁိူၼ်းၶဝ်ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈသေလုၵွႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 25/11/2022- ၶပ်ႉမၢႆ ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈႁိူၼ်း လွင်ႈလုၵွႆယွၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင် 1 ပႃႈၸၢင်းလူႇ ႁိူၼ်းလုၵွႆ 2 ပႃႈမူၺ်းသႃႇ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းၼႃႈႁိူၼ်းသေ သၢႆၾႆးၾႃႉၼႃႈႁိူၼ်းၶၢတ်ႇၵႂႃႇ 3 လုင်းၸေႃးမွင်ႇ ႁိူၼ်း၊ တူႈယဵၼ်( တိူၵ်ႈၵတ်း ) လႄႈ လွတ်ႇၼမ်ႉၵွႆ 4 ပႃႈၸၢင်းမႂ်ႇ လဵၵ်းမုင်းလင်ၶႃးႁိူၼ်းပွင်ႇၵႂႃႇ 5 ၼၢႆးမွၼ်ႇၵျႃႇ လဵၵ်းမုင်းႁိူၼ်း ၵွႆ 20 ၽႅၼ်ႇ 6 ပူႇၸၢင်းမၢတ်ႈ မၢၵ်ႇၵွင်ႈတိူဝ်ႉလဵၵ်းၽိူၵ်ႇ 20 ၽႅၼ်ႇ 7 လုင်းၸိင်ႇ သၢႆၾႆးၾႃႉၼႃႈႁိူၼ်းၶၢတ်ႇ 8 ပႃႈၵျႃႇ လဵၵ်းမုင်းႁိူၼ်း 2 ၽႅၼ်ႇ 9 လုင်းၵျေႃႇတႅတ်ႉ ၺႃးလဵၵ်းၽိူၵ်ႇ 10 လုင်းယီႈ လင်ၶႃးပွင်ႇ 11 ဢေးယွႆႇ ၺႃးထူင်ၶဝ်ႈသၢၼ် လႄႈ လဵၵ်းၽိူၵ်ႇ 12 ပႃႈသူၺ်ႇၸိင်ႇ လဵၵ်းမုင်းႁိူၼ်းပွင်ႇၵႂႃႇ 13 လုင်းထုၼ်းသႃႇ လဵၵ်းမုင်းႁိူၼ်းပွင်ႇၵႂႃႇ 14 မၵျူၺ်ႇ ၽႃႁိူၼ်းလႄႈ လင်ၶႃးႁိူၼ်းပွင်ႇၵႂႃႇ လဵၵ်းမုင်းလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ ဢၼ်ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တၢဝ်းလူတ်ႇဢဝ်ၾၢႆႇ PDF >>> Shan Burmese English တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66 62 569 5220 (မၢၼ်ႈ)

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2022-10-12T10:37:48

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%a2%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%82%87%e1%80%9c%e1%80%b0%e1%80%84/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း၊ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆပႅတ်ႇၵေႃႉ၊ ပႃးတင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ သၢမ်ၵေႃႉလႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ သိပ်းသီႇၵေႃႉ ၼႂ်းမိူင်းပၢႆးၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 12/10/2022 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း၊ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆပႅတ်ႇၵေႃႉ၊ ပႃးတင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ သၢမ်ၵေႃႉလႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ သိပ်းသီႇၵေႃႉ ၼႂ်းမိူင်းပၢႆးၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2022 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၢႆး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢႆပႅတ်ႇၵေႃႉ၊ပႃးတင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ သၢမ်ၵေႃႉလႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈတီႈဢေႇသုတ်းမၼ်းသိပ်းသီႇၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 8/9/2022 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 66 (တပ်ႉမ) ဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 100 လုၵ်ႉ တီႈဝၢၼ်ႈဝႃရီးပလၢႆႊ ဢၼ်မီးတၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်း သေၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆး။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ မီးပၢင် တိုၵ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၸွမ်းၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ဢၼ်တူင်ႉၼိုင်ယူႇတီႈပွႆးၵူင်း ပွၵ်ႉ 1၊ 2 လႄႈ ပွၵ်ႉ 3 ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆးသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇၼႂ်းဝဵင်း ၵူႈႁူး ၵူႈတၢင်း။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႂ်းပွၵ်ႉပွႆးၵူင်း ပွၵ်ႉ 3 သေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႆႈၼီပၢႆႈၵႂႃႇ ပိုင်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းသိုင်ႇဢွင်ႈၵဵပ်းၶွင် (ၵူဝ်ႇတွင်ႇ)။ ဝၼ်းၼၼ်ႉဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း တူၵ်းသႂ်ႇတီႈၵူဝ်ႇတွင်ႇၼၼ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ဢွၼ်ႇၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢႃယုပႃႈတႂ်ႈ 10 ၶူပ်ႇ မၢတ်ႇၸဵပ်း လိူတ်ႈတူၵ်းၼမ်သေ လႆႈလုတၢႆ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉႁဵတ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈသွင် ၵေႃႉမၢတ်ႇ ၸဵပ်းၸွမ်း။ ပၢင်တိုၵ်းယႂ်ႇလူင်ၼၼ်ႉသိုပ်ႇလၢမ်းထိုင်ဝၼ်းထိ 13/9/2022သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉဢဝ်တီႈယူႇ ယူႇတီႈၵျွင်းၽြႃးၼၢႆးၶၢဝ် (မေႇတေႃႇပယႃး) ၼၼ်ႉလႆႈထွႆ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်း တပ်ႉယူႇတီႈၼႂ်းမိူင်းပၢႆးလႄႈလွႆၵေႃႇဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်မွၵ်ႈ 30 လုၵ်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇ လႄႈ မၢၵ်ႇၼၼ်ႉတူၵ်း ၼႂ်းပွၵ်ႉပွႆးၵူင်း ပွၵ်ႉ 1 လႄႈပွၵ်ႉ 3 ဝဵင်းမိူင်းပၢႆးသေ ၵူၼ်းၼုမ်ႇသွင်ၵေႃႉ ဢႃယု မွၵ်ႈ 20 လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်း။ ၼႂ်းဝၼ်းထိ 15-16/9/2022 ၼၼ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းပၢႆးဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသင်။ ၵူၺ်းၵႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းၼႂ်းဝဵင်းသေ ဝၼ်းထိ 16/9/2022 ၼၼ်ႉၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ ၺႃးၵူၼ်း မိူင်း 4 ၵေႃႉ လႆႈလုတၢႆ ၼႂ်းၼၼ်ႉသွင်ၵေႃႉပဵၼ်ဢွၼ်ႇယိင်းသွင်ၵေႃႉပီႈၼွင်ႉဢႃယုမွၵ်ႈ 7 ၶူပ်ႇ လႄႈ ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယုမွၵ်ႈ 50 သွင်ၵေႃႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉယင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸိူဝ်းပိုင်ႈႁူမ်ႈ ယူႇတီႈ ဝတ်ႉမူၺ်ႇ တေႃႇ ၼၼ်ႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ သိပ်းၵေႃႉပၢႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/9/2022 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 2 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၸႅၵ်ႇႁဵတ်းသွင်ငႃးသေၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝဵင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ယူႇတီႈဝတ်ႉမူၺ်ႇတေႃႇ၊ၸႂ်ႉဝတ်ႉမိူၼ်ပဵၼ်တပ်ႉၶဝ်ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇတိုၵ်းၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ၶဝ်ၼႂ်းဝဵင်း။ တီႈဝတ်ႉမူၺ်ႇတေႃႇၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းပၢႆႈၽေးမွၵ်ႈ 100 ပိုင်ႈႁူမ်ႈယူႇဝႆႉသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇပၼ်ၶဝ်ၵႂႃႇမႃးတၢင်းလႂ်၊ ဢဝ်ၶဝ်ႁဵတ်းႁူဝ်ႉၶႄတူဝ် ၽွင်းပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်း PDF။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸိူဝ်းတိုၵ်ႉၵိုတ်းယူႇတီႈဝတ်ႉၼၼ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈငႃၵုမ်းၶင်ဝႆႉတီႈဝတ်ႉ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းထိ 26/9/2022 တေႃႇၶဝ်ပေႃးထွၼ်တပ်ႉၶဝ်ဢွၵ်ႇၵႂႃႇ။ မီးၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵမ်ႈၽွင်ႈ ၵူၺ်းဢၼ်ၸၢင်ႈႁႃတၢင်း ပၢႆႈဢွၵ်ႇလွတ်ႈ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝူင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 100 ပၢႆ ၼႂ်းပွၵ်ႉပွႆးၵူင်း ပွၵ်ႉ 1 ပွၵ်ႉ 2 လႄႈပွၵ်ႉ 3 မိူင်းပၢႆးလုၵွႆသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၢမ်းႁိူၼ်းယေးတီႈ ယူႇၼႂ်းဝဵင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇပၵ်းတပ်ႉဢဝ်တီႈယူႇဝႆႉ တီႈလွႆသႅတ်ႉတေႃႇယႃႇ ဢၼ်မီးတၢင်းတၢင်း ဝဵင်းမိူင်းပၢႆးသေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွမ်မႆႈၸႂ်ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈၵူႈၶၢဝ်း ယၢမ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66 62 569 5220 (မၢၼ်ႈ) လူတ်ႇဢဝ်ၽၢႆႇ PDF >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2022-09-12T12:25:13

https://shan.shanhumanrights.org/cattle-farmer-beaten-and-slashed-in-the-neck-by-three-sac-soldiers-in-ke-see-southern-shan-state/

ၵူၼ်းလဵင်ႉဝူဝ်းၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉပေႃႉထုပ်ႉ၊ဢဝ်မိတ်ႈပၢတ်ႇၶေႃး ၼႂ်းၵႄႇသီႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 13/9/2022 ၵူၼ်းလဵင်ႉဝူဝ်းၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉပေႃႉထုပ်ႉ၊ဢဝ်မိတ်ႈပၢတ်ႇၶေႃး ၼႂ်းၵႄႇသီႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ်တိုၵ်ႉလဵင်ႉဝူဝ်း ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ပေႃႉထုပ်ႉယဝ်ႉ ဢဝ်မိတ်ႈပၢတ်ႇၶေႃးမၼ်းၸၢႆးႁိမ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းၵႄႇသီႇ/ၵေးသီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 31/8/2022 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်းၼၼ်ႉ လုင်းသူၺ်ႇထုၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ယူမ်း ဢိူင်ႇမိူင်းၼိမ် ၸႄႈဝဵင်းၵႄႇသီႇ ဢဝ်ဝူဝ်းၵႂႃႇလဵင်ႉၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈ။ ၽွင်းမၼ်းၸၢႆးၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈ လႅၼ်ၶႅၼ်တပ်ႉ ၶလယ 131 မၢၼ်ႈလႄႈဝၢၼ်ႈၼွင်ယူမ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆးႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉတိုၵ်ႉဢၢင်ႈတေယိုဝ်း ဝူဝ်းမၼ်းလႄႈ လႆႈႁိပ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇႁႄႉႁႂ်ႈၶဝ်ၵိုတ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၼၼ်ႉဢွၵ်ႇတပ်ႉၶဝ်မႃးသေ ထၢမ်လုင်း သူၺ်ႇထုၼ်းဝႃႈ “ၼၼ်ႉပဵၼ်ဝူဝ်းသူႁႃႉ?” ၽွင်းလုင်းသူၺ်ႇ ထုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ “ၸႂ်ႈဢေႃႈ” ၼႆၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉ ၼၼ်ႉၸႂ်ႉလုင်းသူၺ်ႇ ထုၼ်းၶုပ်ႉၶဝ်ႇလူင်း။ လုင်းသူၺ်ႇထုၼ်း ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်း ၵႂၢမ်းၶဝ်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၼၼ်ႉမႃးလွမ်ႉတူဝ်လုင်းသူၺ်ႇထုၼ်းယဝ်ႉ ဢဝ်တႃမိုဝ်းထုပ်ႉ သူၼ်ႈၵွင်ႈတွႆႇမၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢဝ်မိတ်ႈၼႂ်းပႅမ်း လုင်းသူၺ်ႇထုၼ်း ၼၼ်ႉမႃးပၢတ်ႇ/ထိူဝ်ၶေႃး လုင်းသူၺ်ႇထုၼ်း ထႅင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈႁႃႈၵေႃႉ ႁိမ်းၼၼ်ႉႁၼ်သေ ဢၢင်ႈမႃးၸွႆႈလုင်းသူၺ်ႇထုၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၵေႃႈဢဝ်ၵွင်ႈ ယိုဝ်းၶိုၼ်ႈၾႃႉသေၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းတပ်ႉၶဝ်ၶိုၼ်း။ လုင်းသူၺ်ႇထုၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸင်ႇၸွႆႈဢဝ်တူဝ်လုင်းသူၺ်ႇထုၼ်းၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃၵႄႇသီႇ သေလႆႈၶိုၼ်ႈႁူင်းယႃ ယူတ်းယႃ တူဝ်၊ လႆႈယဵပ်ႉႁွႆးၸဵပ်းသိပ်းႁွႆး တင်းမူတ်းမီး 30 ႁွႆး။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ဝၢႆးဝၼ်းၽူႈမီးၸၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 131 ၶဝ်လၢႆလၢႆၵေႃႉ ပႃးၸဵမ်ၸၼ်ႉၸဝ်ႈႁၢၼ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ မႃးၸူးလုင်းသူၺ်ႇထုၼ်းတီႈႁူင်းယႃၵႄႇသီႇ။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ လႆႈၵုမ်းၶင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းႁဵတ်းၽိတ်းၼၼ်ႉဝႆႉယဝ်ႉ တေဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလႄႈပၼ်တၢမ်ႇၶဝ်ၼႆယဝ်ႉ။ ၸုမ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ တုၵ်းယွၼ်းတီႈလုၵ်ႈလၢၼ် ပီႈၼွင်ႉလုင်းသူၺ်ႇထုၼ်းဝႃႈ ယႃႇဢဝ်လွင်ႈၼႆႉတၢင်ႇၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼႆ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်ဢမ်ႇၵမ်ႉၸွႆႈထႅမ်သင်တီႈလုင်းသူၺ်ႇထုၼ်းသေဢမ်ႇၵႃး လွင်ႈဝႃႈၶဝ်တေပၼ်တၢမ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းႁဵတ်းၽိတ်းၼၼ်ႉတႄႉဢမ်ႇတႄႉၼႆဢမ်ႇမီးၽႂ်ႁူႉႁၼ်ၸွမ်း။ လုင်းသူၺ်ႇထုၼ်းၼႆႉ ဢႃယုလႆႈ 47 ပီ မီးလုၵ်ႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈလုၵ်ႈယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ပဵၼ်ပေႃႈမၢႆႈသေ ယူႇၸွမ်းလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း ၵေႃႉႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႆႈၼႃးၼင်ႇၵဝ်ႇ။ လုင်းသူၺ်ႇထုၼ်းပဵၼ် ၽူႈၵွၼ်းၼႃႈႁိူၼ်း သေလွင်ႈလႆႈပဵၼ်ၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵၢၼ်ငိုၼ်းတႃႇလုမ်းလႃး ၵႃႈယူတ်းယႃတူဝ် တီႈႁူင်းယႃတႄႉတႄႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽူႈႁဵတ်းမိူၵ်ႈသၢမ်ၵေႃႉ တီႈတပ်ႉၶလယ 131 ၼႆႉ ပဵၼ်တပ်ႉဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း ၸၵၶ 2 မိူင်းၼွင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးသၼ်လွႆ +66: 88 680 4913 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66 62 569 5220 (မၢၼ်ႈ) ၸၼ်ဢဝ်ၽၢႆႇ PDF တီႈတႂ်ႈၼႆႉ >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2022-08-24T07:15:48

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b5%e1%80%b0%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%9d%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%81%ba%e1%82%83%e1%80%b8%e1%81%b6%e1%80%ae%e1%82%87%e1%81%b5%e1%80%b0%e1%80%99%e1%80%ba%e1%82%87%e1%80%a2/

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးၶီႇၵူမ်ႇဢုင်ထူမ်ဝၢၼ်ႈယွၼ်ႉၵၢၼ်သိုပ်ႇၶုတ်းၶမ်းၼႂ်းထုင်ႉတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းလႄႈ ၸုမ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး ဝၼ်းထိ 24/8/2022 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးၶီႇၵူမ်ႇဢုင်ထူမ်ဝၢၼ်ႈယွၼ်ႉၵၢၼ်သိုပ်ႇၶုတ်းၶမ်းၼႂ်းထုင်ႉတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/7/2022 ၼၼ်ႉယွၼ်ႉၾူၼ်လူင်တူၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမႄႈၼမ်ႉၶမ်းလူၼ်ႉၾင်ႇ၊ လုပ်ႇထူမ်ႈ ဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင် ဢၼ်ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇတႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁၢင်ႇယၢၼ်ၵၼ်မွၵ်ႈ 40 ၵီႊလူဝ်ႊမေႊတိူဝ်ႊသေ ၶီႈၵူမ်ႇလိၼ်မႃးထူမ်သိူဝ်ႇသႂ်ႇမူႇဝၢၼ်ႈ- ၼႆႉတိုၼ်းပဵၼ်ၶီႈၵူမ်ႇလိၼ် ဢၼ်တိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းၶမ်းၼိူဝ်လွႆၶမ်းၼၼ်ႉ လူင်းမႃးထူမ်သႂ်ႇၵမ်းသိုဝ်ႈယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈၼႆႉ တိုၼ်းႁၢင်ႈႁၢႆႉမႃးၵူႈပီတင်ႈတႄႇဢဝ်ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈမႃးၶုတ်းၶမ်းၼႂ်းပီ 2007 ဢွင်ႈတီႈလႅင်ႇၼမ်ႉ မႄႈၼမ်ႉၶမ်း ဢၼ်ယူႇတၢင်းၸၢၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင် ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းလဵၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢွင်ႈထၢင်ၶုတ်းၶမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈမေႇၶႂၢၵ်ႈၵႂၢင်ႈထိုင် 10 ၵီႊလူဝ်ႊမေႊတိူဝ်ႊ ၸွမ်းထုင်ႉသၼ်လွႆၶမ်း ဢၼ်ယူႇၸွမ်းသၢပ်ႇမႄႈၼမ်ႉၶွင် ၼႃႈတၢင်းတူၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶီႈၵူမ်ႇၶီႈလိၼ်ဢၼ်လႆလူင်းမႃး ပႃးတင်းၵွင်ႉသၢၼ်ႊ သၢႆႊယႃႊၼၢႆႊ ၼႂ်းၼွင်ၶိုင်ၶမ်းၼၼ်ႉမႃးဢိုတ်းတၼ်ပႅတ်ႈမႄႈၼမ်ႉၶမ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၾင်ႇမႄႈၼမ်ႉၶမ်း ၵမ်းၵမ်းလႆႈၵူၼ်ႇပင်း ၼႂ်းၶၢဝ်းၾူၼ်ယူႇ ယဝ်ႉ။ လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉလုသုမ်းတီႈၼႃးႁႆးလူင်ပီၼႆႉ လႆႈဝႃႈလုယႂ်ႇသုမ်းလူင်လၢင်တေႉတေႉ။ ၶီႈလိၼ်လႆလုပ်ႇၶဝ်ႈႁိူၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသိပ်းၸဵတ်းႁိူၼ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼႂ်းၼၼ်ႉၵဝ်ႈႁိူၼ်းႁူပ်ႉၺႃးတၢင်းလုသုမ်းယႂ်ႇၼမ်တေႉတေႉ။ ၽူႈၵွၼ်း ၸႄႈဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇ ၵေႃႉဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈၵပ်းသၢၼ်ပၼ်ၼႂ်းၵႄႈၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းၶမ်းလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းထူပ်းၺႃး လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပွၵ်ႈၼႆႉ လႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဢဝ်လူတ်ႉၸူင်/ၶုတ်း မႃးၵိူၵ်ႇၸူင်ဢွၵ်ႇၶီႈလိၼ်ၼၼ်ႉပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈလွင်ႈသၢႆႈတႅၼ်းသင်တႄႉဢမ်ႇႁၼ်ၸွႆႈပႃး။ မိူဝ်ႈလၢႆပီပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ၸွႆႈတီႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၺႃးၶီႈၵူမ်ႇ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼၼ်ႉၼိုင်ႈၶိုင်ႈ ၽွင်းတေ ၶၢႆႉဢွၵ်ႇယူႇတၢင်းၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈ။ တင်ႈတႄႇပီ 2019 မႃးမီးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသိပ်းသွင်ႁိူၼ်း ၼႂ်းလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တင်းမူတ်း 52 လင်ၼၼ်ႉၶၢႆႉဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈသေ လႆႈႁပ်ႉငိုၼ်းၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်း 150,000 ထိုင် 600,000 ဝၢတ်ႇ တေႃႇၼိုင်ႈ လင်ႁိူၼ်း (ၵၢၼ်သၢႆႈတႅၼ်းၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်သႅၼ်းႁိူၼ်းလဵၵ်ႉ/ယႂ်ႇသေပၼ် ဢမ်ႇပၼ်ပဵင်းၵၼ်တင်းမူတ်း)၊ ၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်းဢၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၵုမ်ႇ/ပဵင်းပေႃးတႃႇသိုဝ်ႉတီႈလိၼ်လႄႈႁဵတ်းႁိူၼ်းမႂ်ႇသင် ၵူၺ်းၵႃႈလီလိူဝ်ၺႃးၶီႈၵူမ်ႇၶီႈလိၼ် ထူမ်သႂ်ႇၵူႈပီၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၼမ်ႉၶီႈၵူမ်ႇ ၶီႈလိၼ်ဢၼ်လႆမႃးတီႈထၢင်ၶုတ်းၶမ်းၼၼ်ႉ မႃးထူမ်ယႃႉလုပႅတ်ႈႁႆႈၼႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်လႄႈ ဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်းမိူၼ် ဝၢၼ်ႈဝဵင်းမၢၵ်ႇၼေႃႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉ ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၶွင် ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး ၶဝ်လႆႈၵဵပ်းႁွမ်ၶေႃႈမုၼ်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈလုသုမ်းဝႃႈ မီးတီႈလိၼ်ႁႆႈၼႃး 168 ဢေႊၵႃႊ ပၢႆလႆႈလုသုမ်း တင်းပိုၵ်းယဝ်ႉသေ တႃႇထႅင်ႈ 130 ဢေႊၵႃႊပၢႆ ၸိူဝ်းပဵၼ်တီႈလိၼ်ႁႆႈၼႃး၊ သူၼ်လႄႈၼွင်ပႃၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းပဵၼ်ၵၢၼ်ယဝ်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈ လႅင်ႇၼမ်ႉယဵၼ်းပဵၼ်ၵၢင်ႉသၢၼ်ႊ(မိူဝ်ႇ)ၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ ၼမ်ႉၶမ်းလႄႈၼမ်ႉမေႃႇဢၼ်ယဵၼ်းပဵၼ်ၼမ်ႉၵွင်ႉသၢၼ်ႊ ၼၼ်ႉၵေႃႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ သတ်းလႄႈပႃတၢႆမၢၵ်ႇမိူဝ်သေ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းဢွၼ်ၵၼ်လုၵ်ႉသၢၼ်ၶတ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈၶုတ်းၶမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈၺႃးတၢင်းႁဵတ်းႁၢႆႉၸႃႉသႂ်ႇ။ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်ဢၼ်ဢွၼ်သၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၼၼ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13/10/2015။ တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်ၵူဝ်တႃႇလုၵ်ႉသၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း၊ ၺႃးတဵၵ်းႁႂ်ႈယွမ်းႁပ်ႉဢဝ်ၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်းဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ပၼ်ၸွမ်းပီလႂ်ပီၼၼ်ႉမႃး။ ပီလႂ်ၼိုင်ႈပွၵ်ႈၽၢႆႇၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် တေပၼ်ၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်း 4 လၢၼ်ႉငိုၼ်းထႆးတီႈလုမ်းၸႄႈဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈၵႃႈလႆႈဢဝ်ဢၼ် ၼၼ်ႉမႃးၸႅၵ်ႇပၼ်ၵၼ် တေတူၵ်းမႅၼ်ႈမွၵ်ႈ ဢေႊၵႃႊလႂ် 10,000 ဝၢတ်ႇ တႃႇၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး ၸိူဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈသင်ၼႂ်းလွၵ်းၼႃးၶဝ်ထႅင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းၶမ်းၼႂ်းမိူင်းလဵၼ်းၼႆႉ ၵူၺ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢင်းၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃဝလႄႈ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းသေ ဢၼ်လႆႈၼမ်ႉမျၢတ်ႈၼမ်ႉတွၼ်းမၼ်းသမ်ႉ ၵူၺ်းပဵၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းလႄႈၽူႈလူင်းတိုၼ်းၶဝ်ၵူၺ်း။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးၵၢၼ်ပၼ်ဝႂ်ၶႂၢင်ႉၶုတ်းၼႆသေတႃႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊယႂ်ႇလူင်ၶဝ်တႄႉတိုၵ်ႉပဵၼ်တီႈၵၢႆးတႃၶဝ်ယူႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်မီးလွင်ႈၵွင်ႉၵၢႆႇၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸၼ်ႉသုင်ၼၼ်ႉမီး 12 ဢၼ်သေ လႆႈဢႃယု ၶႂၢင်ႉၶုတ်း ထိုင် 11 ပီ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ လဵၵ်ႉဢွၼ်ႇတႄႉၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းမၼ်းယဝ်ႉ၊ ၸိူဝ်းၶဝ်ဢဝ်ငိုၼ်းမွၼ် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉဢၼ်ၵုမ်းၵမ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉသေႁဵတ်း။ ၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၼႆႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈပဵၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်လႆႈၶႂၢင်ႉၶုတ်းႁိုဝ် ပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉၶုတ်းၵေႃႈယဝ်ႉ ၵၢၼ်ယႃႉၶူဝ်းတိုၼ်းၼမ်ႉ လိၼ် ႁိၼ် ၾႃ သၽႃဝၼၼ်ႉၶဝ်တိုၼ်းဢမ်ႇမီးပၵ်းမီးပိူင်သင်။ မႄႈၼမ်ႉၶမ်း ဢၼ်ၶီႈလိၼ်ၶုတ်းၶမ်းမႃးဢိုတ်းတၼ်ပႅတ်ႈ ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင် ၼႂ်းလိူၼ် ၵျူႊလၢႆႊ 2022 ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး လႆႈတုၵ်းယွၼ်းႁိၵ်ႈႁွင်ႉႁႂ်ႈၵိုတ်းယင်ႉၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈ/ထၢၼ်ႇႁိၼ်/ၶမ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး တင်းမူတ်းတေႃႇပေႃးမီးလွၵ်းပိူင်ၾႅတ်ႊတိူဝ်ႊရိူဝ်ႊ ဢၼ်ၸႅၵ်ႇၽႄဢႃႇၼႃႇ ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မီးသုၼ်ႇလႆႈတႅပ်းတတ်း ႁႄႉၵင်ႈၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၾႃ တီႈယူႇတီႈႁဵတ်းႁႃၵိၼ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇမီးၽေးၶဵၼ်သင် မႃးယႃႉၵဝ်း ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ၼၼ်ႉမႃးယူႇဢမ်ႇၵိုတ်းဢမ်ႇယင်ႉယဝ်ႉ။ တင်ႈတႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးမိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ် ၾႅပ်ႊပရူႊဝႃႊရီႊ 2021 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ မီးၶူင်းၵၢၼ် ၶုတ်းမိူင်/ၶမ်း မႃးၽႂ်းၶၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇပဵၼ်လွၵ်းလၢႆးႁႃလၢႆးလႆႈပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉသေ လွင်ႈၼႆႉပဵၼ်ၵၢၼ်ၵိုင်ႉ ၵၢင်ႉႁဵတ်းႁိပ်ႈၼႅတ်ႈမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇတေႉတေႉ။ ၶွမ်ႊပၼီႊဢၼ်ဢမ်ႇယွမ်းထွမ်ႇၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈၶုတ်းၶမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈ ပႃးတင်း ၶွမ်ႊပၼီႊ မိူင်းဢွတ်ႊသတြေးယႃႊ Australian-led Locrian Precious Metals ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶွမ်ႊပၼီႊ Locrian လႆႈၶႂၢင်ႉၸၢမ်းၶုတ်းၶူၼ်ႉႁႃၶမ်း တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီ မီးပိုၼ်ႉတီႈ 456 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2020 သေလႆႈတႄႇၸၢမ်းၶုတ်းႁႃတူၺ်းယဝ်ႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈၽူႈႁူမ်ႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ယႂ်ႇလူင်မၼ်းဢၼ်ပဵၼ် Myanmar Metals ၼၼ်ႉထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းယဝ်ႉသေတႃႉ။ Locrian ထုၵ်ႇလႆႈၵိုတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူၵ်ႈမႂ်ႈဢမ်ႇမီးတၢင်းဢၢႆယွၼ်ႉတၢင်းႁဵတ်းႁၢႆႉ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉသေ ထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းၵၢၼ်ၶုတ်းမိူင်/ႁႄႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉယူႇ။ ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်မီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵွင်ႉၵၢႆႇၸွမ်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် သေလႆႈၶႂၢင်ႉၶုတ်းၶမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းလဵၼ်း တၢမ်ၼင်ႇသဵၼ်ႈမၢႆဢၼ်လုမ်းႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ၽၢႆႇႁၵ်ႉသႃလႄႈမႅတ်ႇပႅင်းၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ဢၼ် ဢွၵ်ႇၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2021 ၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ မီးၶွမ်ႊပၼီႊ 12 ဢၼ်လႆႈဝႂ်ၶႂၢင်ႉတႃႇၶုတ်းၶမ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းလဵၼ်း ၶၢဝ်းတၢင်း 11 ပီသေၸိူဝ်းလႆႈဝႂ်ၶႂၢင်ႉၶုတ်းတႃႇၶၢဝ်းတၢင်းဢႃယုမူတ်း 1 ပီသမ်ႉမီးၶွမ်ႊပၼီႊ 9 ဢၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၶွမ်ႊပၼီႊ ၸိူဝ်းလႆႈဝႂ်ၶႂၢင်ႉၶုတ်းၼႆႉ မီးၶွမ်ႊပၼီႊ 13 ဢၼ်လႆႈ (ထိုင်ၶွမ်ႊ ပၼီႊ 8 ဢၼ်) လႆႈဝႂ်ၶႂၢင်ႉၼႂ်းၵၢင်ပီ 2020 သေတႃႇ ၶွမ်ႊပၼီႊ 7 ဢၼ် (ထိုင် ၶွမ်ႊ ပၼီႊ 5 ဢၼ်) သမ်ႉလႆႈၶႂၢင်ႉၼႂ်းပီ 2021 ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်း ဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/2/2021။ ၼႂ်းဝႂ် ပၼ်ၶႂၢင်ႉၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊလႂ်လႆႈဝႆႉပိုၼ်ႉတီႈ လွၵ်းၶုတ်း မၼ်း 20 ဢေႊၵႃႊယူႇယဝ်ႉ။ ၶွမ်ႊပၼီႊၸိူဝ်းလႆႈၶႂၢင်ႉၶုတ်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်တၢင်ႇမၢႆၽၢင် ၼႂ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉမီးၶွမ်ႊပၼီႊ Mayflower Mining Enterprises ဢၼ်ၽူႈၵေႃႇ တင်ႈပဵၼ် ၵျေႃႇဝိၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽူႈမီး ၸိုဝ်ႈသဵင်ၼဝ်ႈသေ ပၵ်းဝႆႉယူႇတီႈ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၶွမ်ႊပၼီႊ Mayflower Mining မီးဝႂ်ၶႂၢင်ႉပဵၼ် တၢင်းၵၢၼ်ယႂ်ႇလူင် (သီႇဢၼ်)၊ တင်းမူတ်းလႆႈၶႂၢင်ႉၼႂ်းလိူၼ် ၵျူႊလၢႆႊ 2020။ ၶွမ်ႊ ပၼီႊ Mayflower Mining ၼႆႉၸိုဝ်ႈၼဝ်ႈယွၼ်ႉ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ် ၼႂ်းမႄႈ ၼမ်ႉပၢၼ်း ၼႂ်းတိူင်းတ ၼၢဝ်းသီ ႁူမ်ႈၵၼ်တင်း ၶွမ်ႊပၼီႊထႆး။ ၶွမ်ႊပၼီႊၵမ်ႈၼမ်ၼႆႉမီးလွင်ႈၵွင်ႉၵၢႆႇၸွမ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပၢၼ်ဢွၼ်တၢင်းမိူၼ်တီႈတိူင်းသိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇ၊ၵေႃႉဢၼ်တိုၼ်းဢဝ်ၸၼ်ႉတၼ်းႁဵင်းသေဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်းၶုတ်းၶမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်း မိူၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ လွႆၶမ်းလူင် ဢၼ်ယႂ်ႇလူင်ဢၼ်ၼိုင်ႈ ယၢမ်းလဵဝ်လႆႈၶႂၢင်ႉၶုတ်းၶၢဝ်းတၢင်း 11 ပီ (ပႃးတင်း ဢၼ်လႆႈၶႂၢင်ႉထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း) ၼႆႉမီးလွင်ႈၵွင်ႉၵၢႆႇၸွမ်း ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇ ၸွမ်ႁၢၼ်ၵျေႃႇၽဵဝ်း။ တၢင်ႇမၢႆၽၢင် ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၼႂ်းပီ 2009 (ၽွင်းၸွမ်ႁၢၼ် ၵျေႃႇၽဵဝ်း တိုၵ်ႉႁပ်ႉတၼ်းႁဵင်းပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသၢမ်ၸဵင်ႇ ပီ 2008-2010) တေႃႇထိုင်ပီ 2018၊ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လူင်မၼ်းပဵၼ် လုၵ်ႈၸၢႆးၸွမ်ႁၢၼ် ၵျေႃႇၽဵဝ်း ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၶျႅမ်းပျီႉၵျေႃႇၽဵဝ်း။ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ပဵၼ်ဢူးလေႃး တႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢႃႇၶႃႇ မိူင်းလႃး ယၢမ်ႈႁဵတ်းသိုၵ်းၼႂ်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၶွမ်ႊပၼီႊတၢင်ႇဢၼ် ဢၼ်ၵွင်ႉၵၢႆႇၸွမ်းတိူင်းသိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇ ထႅင်ႈၼၼ်ႉတႄႉပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊဢွင်ႇဝုၼ်းၼေႇ ဢၼ်ၵေႃႇတင်ႈမႃးၼႂ်းပီ 2012 ဢၼ်ၸဝ်ႈသိုၵ်း ၸေႃႇထုၼ်းမျိၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လူင်မၼ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉတႄႉ ၸဝ်ႈသိုၵ်း ၸေႃႇထုၼ်းမျိၼ်ႉ တိုၵ်ႉပဵၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းတိူင်းသိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇၵူၺ်း။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃးယဝ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢွင်ႇဝုၼ်းၼေႇ လႆႈဝႂ်ၶႂၢင်ႉ ၶုတ်းၶမ်း 11 ပီ သွင်ဢၼ်မႃးယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈၶုတ်းၶမ်း ၼိူဝ်လွႆၶမ်း ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်လႆႈဝႂ်ၶႂၢင်ႉၶုတ်းၶမ်းၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းလဵၼ်း မၢႆဝႂ်ၶႂၢင်ႉ ၸိုဝ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ တၢင်းလဵၵ်ႉ/ယႂ်ႇ ၶၢဝ်းတၢင်း တင်ႈတႄႇ တေႃႇထိုင် 0004/2020 Ngwetaungmin Company 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 14.3.2020 13.3.2031 0005/2020 Ngwetaungmin Company 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 14.3.2020 13.3.2031 0071/2020 Hein Metta 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 18.6.2020 17.6.2031 0072/2020 Hein Metta 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 18.6.2020 17.6.2031 0039/2020 Shwe Lat Kaung 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 15.5.2020 14.5.2031 0084/2020 Mayflower Mining 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 3.7.2020 2.7.2031 0091/2020 Mayflower Mining 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 9.7.2020 8.7.2031 0092/2020 Naung Tone Naga 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 9.7.2020 8.7.2031 0093/2020 Mayflower Mining 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 23.7.2020 22.7.2031 0094/2020 Mayflower Mining 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 23.7.2020 22.7.2031 0104/2020 Lwe Kham Lone Mining Company 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 20.8.2020 19.8.2031 0103/2020 Sai Saik Pyo Ye 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 13.8.2020 12.8.2031 0108/2020 Lin Lyan Htat Mining 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 4.9.2020 3.9.2031 0053/2021 Aung Shwin Li 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 21.6.2021 20.6.2032 0056/2021 Aung Woon Nay Company 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 26.8.2021 25.8.2032 0057/2021 Aung Woon Nay Company 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 26.8.2021 25.8.2032 0047/2021 Loi Kham Lone Mining Company 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 2.6.2021 1.6.2032 0052/2021 Loi Kham Lone Mining Company 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 21.6.2021 20.6.2032 0058/2021 Shan East Lin Latt 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 7.10.2021 6.10.2032 0062/2021 Phyaung Phyu Pyaw Shwin 20 ဢေႊၵႃႊ 11 ပီ 26.10.2021 25.10.2032 ၶွမ်ႊပၼီႊ ၸိူဝ်းဝႂ်ၶႂၢင်ႉၶုတ်းၶမ်းမူတ်းဢႃယု ၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းလဵၼ်း မၢႆဝႂ်ၶႂၢင်ႉ ၸိုဝ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ တၢင်းလဵၵ်ႉ/ယႂ်ႇ ၶၢဝ်းတၢင်း တင်ႈတႄႇ တေႃႇထိုင် 0306/2014 Waytay Company 20 ဢေႊၵႃႊ 1 ပီ 30.12.2018 31.5.2019 0072/2015 Mahatankhun 20 ဢေႊၵႃႊ 1 ပီ 12.3.2018 11.3.2019 0103/2015 Sanparami Company 20 ဢေႊၵႃႊ 1 ပီ 13.5.2017 12.5.2018 0104/2014 Sanparami Company 20 ဢေႊၵႃႊ 1 ပီ 13.5.2017 12.5.2018 0146/2015 Sai Saik Pyo Ye 20 ဢေႊၵႃႊ 1 ပီ 8.7.2017 7.7.2018 0065/2015 Tun Phye Thein San Company 20 ဢေႊၵႃႊ 1 ပီ 5.8.2018 31.5.2019 0087/2015 Sintmyint Myanmar Company 20 ဢေႊၵႃႊ 1 ပီ 23.9.2016 22.9.2017 0212/2015 Hongyonsein 20 ဢေႊၵႃႊ 1 ပီ 4.11.2016 3.11.2017 0072/2016 Tachileik Shwetaung 20 ဢေႊၵႃႊ 5 လိူၼ် 24.3.2016 23.3.2017 0002/2016 Tachileik Shwe Sin 20 ဢေႊၵႃႊ 5 လိူၼ် 6.1.2019 31.5.2019 ၶွမ်ႊပၼီႊမိူင်းဢွတ်ႊသတြေးယႃႊ သိုပ်ႇၶုတ်းႁႃၶမ်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ပဵၵ်ႉသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းဝႆႉသေတႃႉ ၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းမိူင်ႁႄႈ ၼွၵ်ႈမိူင်းဢၼ်ပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ Locrian Precious Metals လႆႈၶႂၢင်ႉၶုတ်းႁႃၶမ်းပိုၼ်ႉတီႈၵႂၢင်ႈ ၶႂၢင် တႃႇ 112,730 ဢေႊၵႃႊ (456 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ) တၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇ ပႃးၸဵမ်ပိုၼ်ႉတီႈလွႆၶမ်း။ ဝႂ်ၶႂၢင်ႉ ၶုတ်းၼၼ်ႉတိုၵ်ႉၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈ တင်ႈတႄႇလိူၼ် ၵျူႊလၢႆႊ 29, 2020 ထိုင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 28, 2025 ယူႇယဝ်ႉ။ ၶွမ်ႊပၼီႊ Locrian Precious Metals မိူင်းဢွတ်ႊသတြေးယႃႊ ပိူင်တိုၼ်းမၼ်းၵေႃႇတင်ႈၼႂ်းမိူင်းၶႄႊၼႃႊတႃႊမိူဝ်ႈ ပီ 2011 ပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ Locrian Resources Inc., ၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းမိူင်ႁႄႊ လၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၸိူင်ႉ ၼင်ႇ Oceana Gold လႄႈ Anglo American ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇလႆႈတိုဝ်ႉတၢင်းၶူၼ်ႉႁႃၶုတ်းမိူင်ႁႄႊ ၼႂ်းမိူင်း လၢဝ်း လႄႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ပဵၼ်ၸၢဝ်းဢွတ်ႊသတြေးယႃႊ ၶဝ်ၵေႃႉသိုပ်ႇယိပ်းၵမ်ၶွမ်ႊပၼီႊ Locrian Precious Metals (ပဵၼ် Michael Bui Phin လႄႈ Lachlan Foy) ၶဝ်ယင်းပိုတ်ႇၶွမ်ႊပၼီႊ Valentis Services Ltd., ဢၼ်ပဵၼ်ၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ်ၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈ ၼၼ်ႉထႅင်ႈၵွၼ်ႇ။ ၶွမ်ႊပၼီႊ Locrian လႄႈ Valentis ၸႂ်ႉလုမ်းလဵဝ်ၵၼ်သေ ပၵ်းဝႆႉယူႇတီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/8/2020 ၼၼ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶုတ်းမိူင်ႁႄႊ ဢွတ်ႊသတြေးယႃႊ Myanmar Metals (မိူဝ်ႈလဵဝ်လၢႆႈ ၸိုဝ်ႈပဵၼ် Mallee Resources) လႆႈပုၼ်ႈၼႂ်းႁုၼ်ႉ 51% ၼႂ်းၶွမ်ႊပၼီႊ Locrian Precious Metals လႄႈလွင်ႈၸၢမ်း ၶုတ်းႁႃၶမ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈဝၢႆးသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ် ၾႅပ်ႊ ပရူႊဝႃႊရီႊ 2021 ၼၼ်ႉယဝ်ႉၶွမ်ႊပၼီႊ Myanmar Metals လႆႈတႅပ်းတတ်းဢမ်ႇလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၼႂ်းၵၢၼ် ၶုတ်း မိူင်ႁႄ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ (ပႃးၸဵမ်လွင်ႈၶုတ်းမိူင်ႁႄႈတီႈ မေႃႇငိုၼ်း /ပေႃႇတုၺ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ) သေ မိူဝ်ႈဝၼ်း ထိ 15/3/2021 ၼၼ်ႉ လႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ “လႆႈၵိုတ်းယင်ႉၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၸွမ်းၶူင်းၵၢၼ် Locrian သေလႆႈၸႂ် တူၵ်းလူင်းဝႃႈ တေၸၢႆႇၶိုၼ်းငိုၼ်းတေႃႊလႃႊ ဢမႄႊရိၵၼ်ႊ 390 ႁဵင်ဢၼ်ပဵၼ်ၵႃႈသိုဝ်ႉၶူင်းၵၢၼ်လႄႈ ပၼ်ၶိုၼ်း ငိုၼ်းတီႈၵူၼ်းၶၢႆ တႃႇငိုၼ်းတေႃႊလႃႊ ဢမႄႊရိၵၼ်ႊ 90 ႁဵင်” ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ Myanmar Metals ထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇသေတႃႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ Locrian Precious Metals သမ်ႉတိုၵ်ႉ သိုပ်ႇၶုတ်းၶူၼ်ႉႁႃၶမ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇယူႇ တင်ႈတႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃး၊ မိူၼ်ႁၢင်ႈ ဢမ်ႇတိူဝ်ႉၼိူဝ်ႉတိူဝ်ႉၼင်သင်သေ သိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူၵ်ႈမႂ်ႈၼၼ်ႉယူႇ။ ၼႂ်းၾဵၵ်ႊပုၵ်ႊ Valentis Asia Facebook ၶဝ်ဢွၵ်ႇသူၼ်းႁူၺ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 2/2/2022 ၼၼ်ႉဝႃႈ တွၼ်ႈတႃႇ “ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽူႈၵပ်းသၢၼ် လူင် ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း တွၼ်ႈတႃႇၶူင်းၵၢၼ် Locrian ပိူဝ်ႈတႃႇၵမ်ႉၸွႆႈထႅမ်ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းမိူင်း မၢၼ်ႈ” တွၼ်ႈတႃႇ “ၵွင်ႉသၢၼ်ၵၼ်တင်းႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ တႃႇသိုပ်ႇ ႁဵတ်း ၵၢၼ် ပဵၼ်ၵၢၼ်ၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ်” ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 22/12/2021 ၼၼ်ႉ ၼႂ်းၾဵၵ်ႊပုၵ်ႊ Valentis Asia Facebook ၶဝ်တၢင်ႇၶႅပ်းႁၢင်ႈဢၼ်ဝႃႈ “ ၸုမ်းၵဵပ်း တူဝ်ယၢင်ႇတီႈလိၼ် တီႈမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ။ ၸုမ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်းလႄႈ ပၢင်ႇမုင်ႈၶိုၵ်ႉတွၼ်း” ၼႆသေ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 21/1/2022 ၼၼ်ႉသမ်ႉၶဝ်တၢင်ႇၶႅပ်းႁၢင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈသေၼႄဝႃႈ “ၶူင်းၵၢၼ်လူလွမ်တူၺ်းၸွမ်းၶူဝ်းတိုၼ်း သၽႃ ဝ တႃႇၶူၼ်ႉႁႃၶမ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး” ၼႆယဝ်ႉ။ ၶႅပ်းႁၢင်ႈၸုမ်းၵဵပ်းတူဝ်ယၢင်ႇတီႈလိၼ် တီႈမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၼႂ်းၽဵတ်ႉပုၵ်ႊ Valentis Asis ၶဝ် ႁၢင်ႈၽႅၼ်ႇတီႈလွင်ႈၸၢမ်းၶုတ်းႁႃၶမ်း Locrian ၶဝ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်းပွတ်းဢွၵ်ႇ (တၢမ်ၼင်ႇ Myanmar Metals ASX ၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ) တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94 728 6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း၊ ထႆး) (SHRF) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66: 62 569 5220 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) (SHRF) ၸၢႆးၸိုၼ်ႈ +66: 82 868 8482 (မၢၼ်ႈ) (TSU) ၸၼ်ဢဝ်ၾၢႆႇ PDF >>> Shan Burmese English Thai

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ', 'လိၵ်ႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ']

2022-07-27T09:36:17

https://shan.shanhumanrights.org/over-100-houses-burned-4000-displaced-by-sac-scorched-earth-operation-east-of-moebye-lake-southern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 100 ပၢႆ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 4,000 ႁၢမ်းႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇ ၽွင်းပိုတ်ႇ ၼႃႈသိုၵ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇ တၢင်းဢွၵ်ႇၼွင်မိူင်းပၢႆး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 27/7/2022 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 100 ပၢႆ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 4,000 ႁၢမ်းႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇ ၽွင်းပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇ တၢင်းဢွၵ်ႇၼွင်မိူင်းပၢႆး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တင်ႈတႄႇၵၢင်လိူၼ်မေႊ 2022 မႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်းသေၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸွမ်းၸဵင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ၼွင်လူင်မိူင်းပၢႆး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၽၢႆၶုၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽဝ်ပႅတ်ႈႁိူၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 100 ပၢႆလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈ ႁူဝ်ၵူၼ်း 4,000 ပၢႆလႆႈႁၢမ်း ႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇ ၽွင်းပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတိုၵ်းတေႃးၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF။ ဝၼ်းထိ 12/5/2022 ၸုမ်း PDF ၽၢႆၶုၼ် ၶဝ်ႈတိုၵ်းလၢၼ်ႇ/ၵဵတ်ႉ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉပဢူဝ်း Pa-O National Organization (PNO) ႁူမ်ႈၵၼ်တင်ႈဝႆႉတီႈဝၢၼ်ႈတီႇရိ တၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ (ၺွင်ႇသူၺ်ႇ) ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ဢၼ်လုၵ်ႉယွင်ႁူၺ်ႈၵႂႃႇမိူင်းပၢႆး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ဝႃႈၵႂၢတ်ႇလၢၼ်ႉပိုၼ်ႉတီႈ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၼႆသေပိုတ်ႇ သိုၵ်း၊ တေႃႉဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်းတပ်ႉၶမယ 422 လႄႈ သိုၵ်းပဢူဝ်း PNO ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဢိူင်ႇလွႆပဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၽၢႆ ၶုၼ်ဢၼ်မီးတၢင်းဢွၵ်ႇၼွင်လူင်မိူင်းပၢႆး၊ တႄႇပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ၸွမ်းၸုမ်း PDF သေ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15/5/2022 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းၸွႆႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 4,000 ပၢႆၼႂ်း ဢိူင်ႇ လွႆပဝ်း လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း မၢင်ၸိူဝ်းပၢႆႈၵႂႃႇတၢင်း သီသႅင်ႇ၊ ပၢင်လွင်းလႄႈတူၼ်ႈတီး၊ မၢင်ၸိူဝ်းပၢႆႈ ၵႂႃႇ တၢင်းလွႆၵေႃႇ (မိူင်းယၢင်းလႅင်) လႄႈပၢႆႈၶဝ်ႈၸူး မိူင်းထႆးၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဝၼ်းထိ 16/5/2022 ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်း PDF တီႈဝၢၼ်ႈသီမီးလေႃႉ တီႈၸဵင်ႇၸၢၼ်း ဝၼ်းဢွၵ်ႇၼွင်လူင်မိူင်းပၢႆးသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႆႈဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်းတပ်ႉၸုမ်းလူင် 66 ၶဝ်ႈၸွႆႈထႅင်ႈၸွမ်းသဵၼ်ႈ တၢင်းလူင်မိူင်းပၢႆး-ယွင်ႁူၺ်ႈ ပႃးၸဵမ်ထႅမ်ၶဝ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇလွႆပဝ်း။ ဝၼ်းထိ 16/5/2022 ၶၢဝ်းယၢမ်း 4 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ် ဝၢၼ်ႈသွင်ၼမ်ႉၵေး ဢိူင်ႇလွႆပဝ်း ပဵၵ်ႉသမ်ႉဢမ်ႇမီး ပၢင်တိုၵ်းသင်သေတႃႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၼမ်ႉမၼ်း (ထၢတ်ႈသီႇ) ႁူတ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယဝ်ႉဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇ။ ထိုင်ၵၢင်ၼႂ်မႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 40 ပၢႆၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉၺႃး ၾႆးၽဝ်ပႅတ်ႈ။ ဝၼ်းထိ 17/5/2022 ၶၢဝ်းယၢမ်း 11 ၵၢင်ၶိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉၼႂ်း ဢိူင်ႇလွႆပဝ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း၊ ယိုဝ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇတီႈလွႆၵုၼ်ၵၢင် (လွႆပၢၼ်းၸူင်ႇ) ဢၼ်မီးၼႂ်း ၼွင်လူင်မိူင်းပၢႆး။ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ တိူဝ်ႉၺႃးဝတ်ႉ/ၵျွင်းတီႈလွႆပၢၼ်းၸူင်ႇ၊ ႁူင်းႁဵၼ်းလႄႈ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇယင်းတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၢႆႈ ၽေးမီးဝႆႉ တီႈဝတ်ႉ /ၵျွင်းၼၼ်ႉထႅင်ႈသွင် ၵေႃႉ။ ဝၼ်းထိ 20/5/2022 ဝၢႆးသေပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈ လႄႈၸုမ်း PDF ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမေႃႇလူင်ယဝ်ႉ သိုၵ်း မၢၼ်ႈတႄႇဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈယွၼ်ႉၽူၼ်လူင်တူၵ်းႁႅင်းႁႃႇယႂ်ႇ လႄႈ ၾႆးတၼ်း မႆႈသၢမ်ႁိူၼ်းၵူၺ်း။ ၶိုၼ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမေႃႇလူင်၊ ဝၢၼ်ႈလွႆပဝ်း လႄႈ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမေႃႇသူမ်ႈ။ တီႈဢေႇသုတ်းမၼ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 15 လင်ၺႃးၾႆးမႆႈ။ ၶူဝ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈလွႆပဝ်း ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၼမ်ႉၵေး ဝၼ်းထိ 26/5/2022 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းၼိူဝ်လွႆမိူင်းၵူႈ ၽၢႆႇဢွၵ်ႇဢိူင်ႇလွႆပဝ်းၼၼ်ႉ လူင်းလွႆမႃးၼႂ်း ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇၶိူဝ်ၶမ်းသေ တႄႇဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 7 မူင်းတၢမ်းၶမ်ႈ။ ႁိူၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 20 ပၢႆၺႃးၾႆးမႆႈ။ ဝၼ်းထိ 3/6/2022 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ လႃႉႁေႈသေ ဢဝ်ၾႆး ၸုတ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ 20 လင်ပၢႆ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းဢဝ်ၾႆးၽဝ် ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၵုင်းမၢၵ်ႇလၢင်း ထႅင်ႈ တင်းၼမ်။ ဝၼ်းထိ 21/6/2022 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမေႃႇလူင် ယႃႉတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်း၊ ရူတ်ႊၶိူင်ႈၼိုင်ႈလမ်း၊ လိၼ်ပုၺ် (မေႇဢေႃးၸႃႇ) လႄႈၸၢၵ်ႈထႆၼႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈသၢမ်လင်။ မၢၵ်ႇၾင်လိၼ်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢင်ႈဝႆႉၸွမ်းတိၼ်လွႆမိူင်းၵူႈ ဝၼ်းထိ 22/6/2022 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 6 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လွႆပဝ်းသွင်လင်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉယူႇၸွမ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇ လွႆ ပဝ်းသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်း ႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်း။ သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ယူႇၼႂ်းၸွမ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသေ သွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်လၢႆၶူဝ်း ၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႃး။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၶဝ်ယင်း ဢဝ်မၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ႁၢင်ႈဝႆႉၸွမ်းဝၢၼ်ႈ၊ ယူႇၼိူဝ်လွႆမိူင်းၵူႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ပေႃးႁၼ်ၵူၼ်းၵႂႃႇမႃး ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၵႆႉဢဝ် ၵွင်ႈယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းလႄႈ ဢမ်ႇပေႃးသူႈမီး ၵူၼ်းႁတ်းၸႂ်ႉ သဵၼ်ႈတၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ယူႇၼႂ်းထုင်ႉဢိူင်ႇလွႆပဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉတႆး။ ႁဵတ်းႁႆႈ၊ ၼႃးၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇတင်း မၢၵ်ႇထေႃးပၢတ်ႈ လဵင်ႉၼႃႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်း ၵူၺ်းၵႃႈပီၼႆႉယွၼ်ႉလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ် သေဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ၽုၵ်ႇသွမ်ႈယဝ်ႉလႄႈ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵပ်ႉၵိၼ်းတေႉတေႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးသၼ်လွႆ +66: 88 680 4913 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66 62 569 5220 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) Download PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2022-07-05T09:02:26

https://shan.shanhumanrights.org/namkham-villagers-suffer-from-year-long-electricity-cut-by-china-due-to-border-dispute/

ၵူၼ်းမိူင်းၼမ်ႉၶမ်းၶၢတ်ႇၾႆးၾႃႉပဵၼ်ပီ ယွၼ်ႉပၼ်ႁႃလႅၼ်လိၼ်ၶႅၼ်ႈၵၼ်

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 5/7/2022 ၵူၼ်းမိူင်းၼမ်ႉၶမ်းၶၢတ်ႇၾႆးၾႃႉပဵၼ်ပီ ယွၼ်ႉပၼ်ႁႃလႅၼ်လိၼ်ၶႅၼ်ႈၵၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်း ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၶၢတ်ႇၾႆးၾႃႉမႃးၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင် ယွၼ်ႉတၢင်းၾၢႆႇၶႄႇတတ်းပႅတ်ႈ တင်ႈတႄႇၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2021 မႃးၵွပ်ႈပၼ်ႁႃလႅၼ်လိၼ်တီႈၶႅၼ်ႈၵၼ်။ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်း မီးႁူဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းယူႇသဝ်း 161 လင် တင်ႈယူႇသဝ်းဝႆႉၾင်ႇတၢင်းႁွင်ႇၼမ်ႉမၢဝ်း သေတိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်းၼႆႉႁၢင်ႇၵႆဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းသွင် ၵီႊလူဝ်ႊမေႊတိူဝ်ႊသေ ယူႇဝႆႉၼႃႈတၢင်းႁွင်ႇသေတႃႉ ဢမ်ႇမီးသၢႆၾႆးၾႃႉတေႃႇၸူးမႄႈၼမ်ႉမၢဝ်းသင်၊ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်းၵႃႈလႆႈပိုင်ႈဢိင်ၾႆးၾႃႉ တၢင်းဝၢၼ်ႈၼွင်သွင် ၾင်ႇတၢင်းမိူင်းၶႄႇသေ ၸႂ်ႉတိုဝ်းမႃးၶၢဝ်းႁိုင်ယၢဝ်း ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2020 ၼၼ်ႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶႄႇၶဝ် တႄႇႁဵတ်းႁူဝ်ႉသွင်ထၢပ်ႈ ႁၢင်ႇလႅၼ် လိၼ်မွၵ်ႈ 15- 20 မႄႊတိူဝ်ႊၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ဢၼ်မီးႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်းသေ လၢတ်ႈဝႃႈလူဝ်ႇႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ-19 ၼႆယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ႉၼၼ်ႉသုင် 7 မေႊတိူဝ်ႊ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇလႄႈထႅင်ႈၸၼ်ႉၼိုင်ႈ သမ်ႉသုင်သုင် 5 မေႊတိူဝ်ႊ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းတႆး တတ်းလတ်းၶၢမ်ႈၼႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သေၺၢပ်ႈဝႆႉလႅၼ် လိၼ်တႆး-ၶႄႇယဝ်ႉႁဵတ်း ႁႂ်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးတၢင်းၾင်ႇမိူင်းတႆး ၶၢတ်ႇလၢႆးလႆႈယူႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/7/ 2021 ဢမ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇငၢဝ်းသင်သေ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်း ၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇၶဝ် တႄႇႁဵတ်းႁူဝ်ႉလဵၵ်း ၶႅၼ်ႈလႅၼ်လိၼ်ယဝ်ႉ ၽိုတ်ႉၶဝ်ႈမႃးဢဝ်ၼင်လိၼ် ၾင်ႇမိူင်းတႆး ၼႂ်းၼႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်း ၶဝ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇမႃးႁႄႉႁၢမ်ႈလႄႈ ႁွင်ႉဢဝ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း တင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၾၢႆႇတႅၵ်ႈတီႈလိၼ်ၶဝ်မႃး တီႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁွင်ႉပႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇၶဝ်မႃးပႃးပိူဝ်ႈ တႃႇတေၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၶႄႇၶဝ်ဢမ်ႇယွမ်းမႃး။ ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁႄႉႁၢမ်ႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶႄႇဢၼ်မႃးလွမ်ႉႁူဝ်ႉမႂ်ႇသႂ်ႇၼိူဝ်လိၼ်ၼႃးၶဝ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/7/2021 ၶၢဝ်းယၢမ်း 6 မူင်းၵၢင်ၼႂ် မီးၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶႄႇၶဝ်မွၵ်ႈ 50 ၵေႃႉမႃးတီႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃၼၼ်ႉထႅင်ႈသေ ဢဝ်ရူတ်ႊထုၺ်ႇ/ထႆၼိုင်ႈလမ်း မႃးၶုတ်းလုၵ်း ၶုတ်းႁူးတႃႇတေၾင်သဝ်ႁူဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်းဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁႄႉႁၢမ်ႈၶဝ်ထႅင်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶႄႇၶဝ် လႆႈပွႆႇပႅတ်ႈဝႆႉၶိူင်ႈ ၸၢၵ်ႈရူတ်ႊထုၺ်ႇ/ထႆ ၶုတ်းႁူးၶဝ်သေ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းတၢင်းၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ မီးၵႃးသိုၵ်းၶႄႇသၢမ်လမ်း ၶိုၼ်ႈၶိုၼ်ႈလွင်ႈလွင်ႈယူႇ တီႈလႅၼ်လိၼ်တၢင်းၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇ ၼႄလွင်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈ ႁွင်ႉဢဝ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းမႃး ပိူဝ်ႈတႃႇၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃလႅၼ်လိၼ် ၸွမ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶႄႇၶဝ်၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈသုမ်းတီႈလိၼ်ႁႆႈၼႃး ၼႆသေလိုၼ်းသုတ်းတင်းသွင်ၾၢႆႇလႆႈၸႂ်တူၵ်းလူင်းၵၼ်ယဝ်ႉ ၵိုတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈသိုပ်ႇလွမ်ႉႁူဝ်ႉမႂ်ႇ။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶႄႇၶဝ်ၵေႃႈၶိုၼ်း ထူမ်ပၼ်လုၵ်းႁူးလိၼ်ဢၼ်ၶဝ်ၶုတ်း တႃႇၾင်သဝ်ႁူဝ်ႉ တင်းမူတ်းသေ ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈၶုတ်းထုၺ်ႇ/ ထႆၶဝ်မိူဝ်းၶိုၼ်းမူတ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသွင်ဝၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 20/7/2021 ၶၢဝ်းယၢမ်း 10 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ၾႆးၾႃႉၶႄႇတီႈဝၢၼ်ႈၼွင်သွင် ဢၼ်သူင်ႇပၼ် ဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းၼၼ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉတတ်းပႅတ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်းၶဝ်လႆႈ တၢင်ႇထိုင်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾႆးၾႃႉ တီႈမိူင်းမၢဝ်း (သူၺ်ႇလီႇ) သေလၢတ်ႈဝႃႈႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်သွင် ၶဝ်တေႃႇပၼ် ၾႆးၶိုၼ်းယဝ်ႉၼႆ ၵူၺ်းၵႃႈၾႆးၾႃႉတႄႉဢမ်ႇမႃးလႆႈသၢမ်လိူၼ်ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်း ၸိူဝ်းမီးငိုၼ်းၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်သိုဝ်ႉၸၢၵ်ႈၾႆးလႄႈၽႅၼ်ႇသႅင်လႅတ်ႇ (Solar panels) သေၸႂ်ႉတိုဝ်း ၵူၺ်း။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇပေႃးမီးငိုၼ်းတႄႉလႆႈပိုင်ႈဢိင်ၾႆးတဵၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/10/2021 ၼၼ်ႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾႆးၾႃႉၶႄႇၶဝ် မႂ်တၢမ်ႇငိုၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်သွင် 7,000 ယူၼ်ႊ ၵွပ်ႈဢမ်ႇပၼ်ၾႆးဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်းသေ ဝၼ်းၼၼ်ႉဝၢႆးဝၼ်းၶဝ်ၶိုၼ်းပွႆႇပၼ်ၾႆးတႃႇဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 19/10/2021 မီးၾႆးမႆႈႁိူၼ်းၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်းလင်ၼိုင်ႈသေ ၾႆးၾႃႉၵေႃႈလႆႈတတ်းၵႂႃႇၶိုၼ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်းဢွၼ်ၵၼ်ၵပ်းသၢၼ်တင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾႆးၾႃႉၶႄႇၶဝ် ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၶိုၼ်းပွႆႇပၼ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼၼ်ႉဝႃႈ ၵၢၼ်ယုင်ႈၼႃႇ ပႆႇတၼ်းႁဵတ်းပၼ်ၼႆသေ ဝၢႆးၼၼ်ႉတႄႉတိုၼ်း ဝႃႈဢမ်ႇႁပ်ႉၾူၼ်ႊၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်းယဝ်ႉ။ တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး ၾႆးၾႃႉၵေႃႈၺႃးတတ်းမႃးထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်းလႆႈသိုဝ်ႉၾႆးၾႃႉမိူင်းၶႄႇၸႂ်ႉတိုဝ်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 20 ပီ။ လႆႈၸၢႆႇပၼ်ငိုၼ်းၵႃႈ တိတ်းတင်ႈပၼ် မႄႊတိူဝ်ႊပွၵ်ႊ ၼႂ်းပီ 2002၊ ၼိုင်ႈဢၼ်လႂ်မႅၼ်ႈငိုၼ်းၶႄႇ 560 ယူၼ်ႊ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း လႆႈပၼ်ၵႃႈၾႆးၼိုင်ႈယူႊၼိတ်ႊလႂ် 1 ယူၼ်ႊငိုၼ်းၶႄႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈဝၢႆးၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၾႆးၾႃႉ ႁႅင်းၼမ်ႉမၢဝ်း 1 ပိုတ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းပီ 2009 ၼၼ်ႉယဝ်ႉၵႃႈၾႆးၵေႃႈလူတ်းလူင်းၵႂႃႇလိူဝ် 0.6 ယူၼ်ႊ။ ႁႅင်းၾႆးၾႃႉ ၼမ်ႉမၢဝ်း 1 ဢၼ်သူင်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ၶေႃႈမုၼ်းတၢမ်ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ႁႅင်းၾႆးၾႃႉမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႄႉဢွၼ်ၵၼ်ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ လွင်ႈၾႆးၾႃႉၺႃးတတ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵွပ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ဢွၼ် ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈၶႄႇၶဝ်ၶတ်းၸႂ်ႁႃတၢင်းၽိုတ်ႉၸိမ်ႁိမ်ဢဝ်လႅၼ်လိၼ်ၾင်ႇမိူင်းတႆးၼၼ်ႉၵူၺ်းၼႆ။ လႅၼ်လိၼ်ဢွင်ႈတီႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃၼႆႉ ပဵၼ်တီႈဢၼ်ၶႄႇၶဝ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်တေႁဵတ်းၶူဝ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉမၢဝ်း ၸူး ၼမ်ႉၶမ်း တီႈဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွမ်မႆႈၸႂ်ဝႃႈၸၢင်ႈသုမ်းတီႈလိၼ်ပႃးထႅင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶႄႇပေႃးလႆႈၼမ်ႉတွၼ်းတီႈၶူင်းၵၢၼ်ၾႆးၾႃႉႁႅင်းၼမ်ႉ တီႈၼမ်ႉမၢဝ်း 1 ၼႂ်းၼမ်ႉၶမ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉလႄႈ လွင်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶႄႇၶဝ်ဢမ်ႇသိုပ်ႇပၼ်ၾႆးတႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်လွင်ႈလီသေလၢႆလႄႈ ဢမ်ႇလီပဵၼ်သေဢိတ်း။ ၶူင်းၵၢၼ်ၾႆးၾႃႉႁႅင်းၼမ်ႉ ၼမ်ႉမၢဝ်း 1 ၼၼ်ႉ မီးၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇ China’s Yunnan United Power Development Co. Ltd. လႄႈႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ႁႅင်းၾႆးၾႃႉမိူင်းမၢၼ်ႈ Burma’s Ministry of Electric Power ႁူမ်ႈ ပုၼ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိၼ်ၵႅၼ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈသူင်ႇႁႅင်းၸႂ်ႉတိုဝ်း Build-Operate-Transfer (BOT) တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 40 ပီ။ ႁႅင်းၾႆးဢၼ်ဢွၵ်ႇ 600 မႄႊၵႃႊဝတ်ႊၼၼ်ႉ တႃႇ 400 မႄႊၵႃႊဝတ်ႊ ဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ လႄႈတႃႇ 200 မႄႊၵႃႊဝတ်ႊ သူင်ႇဢွၵ်ႇပၼ်မိူင်းၶႄႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈႁႅင်းၾႆးၾႃႉ တီႈၽၢႆၼမ်ႉမၢဝ်း 1 ၼၼ်ႉၵမ်ႈ ၼမ် ၸႂ်ႉတိုဝ်းသၢႆၾႆးၾႃႉႁႅင်းသုင်သေသူင်ႇၵႂႃႇၸႂ်ႉတီႈႁူင်းႁုင်ႁဵၵ်ႇ တီႈလွႆတႃႈၵွင် ဢၼ်မီးႁိမ်းထီးၶျၢႆႉ ၼႂ်းတိူင်းၸႄႈၵႅင်း ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇ China Nonferrous Metal Mining Group ၵေႃႉႁဵတ်းသၢင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်းၺႃးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ယွၼ်ႉၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းၶူင်းၵၢၼ်ၶႄႇ ပႃးၸဵမ်ၵၢၼ်ၼမ်ႉ မၼ်း လႄႈတေႃႈၵႅတ်ႊ ၶၢမ်ႈမိူင်း (China National Petroleum Corporation’s transnational oil and gas pipelines) ဢၼ်လတ်းၶၢမ်ႈဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်းႁၢင်ႇၵႆဝၢၼ်ႈ 200 မႄႊတိူဝ်ႊ တၢင်းတူၵ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်းယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ 2010 ၽွင်းတိုၵ်ႉတႄႇၾင်တေႃႈမၼ်းယူႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးၶဝ် လႆႈႁပ်ႉလွင်ႈသၢႆႈတႅၼ်းၵမ်ႈၽွင်ႈ ၽွင်း မႃးၶုတ်းလုၵ်းၾင်ၼႂ်းၼႃးၶဝ်လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈဢဝ်မၢၵ်ႇမႃးၾင်တႃႇဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ 2011 ၼၼ်ႉ လုင်းဢွင်ႇၺုၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး ပွၵ်ႉဢွင်ႇမျႅတ်ႈတႃႇ ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ယဵပ်ႇၺႃး မၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ဢၼ်ၾင်ဝႆႉၼႂ်းၼႃးမၼ်း ႁိမ်းဢွင်ႈတီႈၾင်တေႃႈၵႅတ်ႊ ၼၼ်ႉလႆႈတိူဝ်ႉၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းႁွမ်းတေႃႈၵႅတ်ႉ ၼၼ်ႉၵေႃႈ မႆႈၸႂ်ဢွၼ်ၵၼ်ၵူဝ်ယွၼ်ႉဝႃႈ တေႃႈၸၢင်ႈၸတ်ႉပွင်ႇ ဢမ်ႇၼၼ်တႅၵ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်းယင်းလႆႈႁပ်ႉၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈ ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆလူင်ၸဵင် ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉမၢဝ်း ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ၸႄႈတွၼ်ႈယုၼ်ႊၼၢၼ်ႊ မိူဝ်ႈပီ 2010 ၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇတွၼ်ႈတၢင်းတႂ်ႈမႄႈၼမ်ႉၼပ်ႉႁဵင် ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႆႈႁူပ်ႉၺႃးၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵွပ်ႈၼမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶိုၼ်ႈလူင်းႁႅင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူဝ်းတေႃႉသူင်ႇၵႂႃႇယၢပ်ႇမႃးယၢပ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၾႃတတ်းၽၢႆၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၾင်ႇ ၼမ်ႉယူတ်ႇလူင်း၊ ပၼ်ႁႃတႃႈၶုတ်းသၢႆးဢၼ်ၶႄႇႁဵတ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်းၵူၺ်း။ သၢႆးဢၼ်ၶုတ်းၼၼ်ႉၶိုၼ်းဢဝ်တေႃႉသူင်ႇပၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးပၼ်ႁႃလူမ်းဢမ်ႇ ၸိုၼ်ႈ သႂ်ၽွင်းတေႃႉသူင်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးသၼ်လွႆ +66: 88 680 4913 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66 62 569 5220 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2022-06-17T10:01:23

https://shan.shanhumanrights.org/wa-youth-sentenced-to-death-by-sac-court-after-forced-confession-to-bombing-in-tachileik/

လုမ်းတြႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်တၢမ်ႇတၢႆၵူၼ်းၼုမ်ႇဝႃႉ ဝၢႆးတဵၵ်းၸႂ်ႉယွမ်းႁပ်ႉၽိတ်း လွင်ႈမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ ၼႂ်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 17/6/2022 လုမ်းတြႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်တၢမ်ႇတၢႆၵူၼ်းၼုမ်ႇဝႃႉ ဝၢႆးတဵၵ်းၸႂ်ႉယွမ်းႁပ်ႉၽိတ်း လွင်ႈမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ ၼႂ်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း လုမ်းတြႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ တႅပ်းတတ်းပၼ်တၢမ်ႇတၢႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇဝႃႉၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁႂ်ႈၽႅၼ်ၶေႃးတၢႆ ဝၢႆးပေႃႉထုပ်ႉၶႃၸႂ်၊ တဵၵ်းၸႂ်ႉယွမ်းႁပ်ႉၽိတ်းဝႃႈလႆႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇဝိုတ်ႉပွႆႇသႂ်ႇ တီႈပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ၵမ်ႉထႅမ်လွင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢၢမ်းၼၢတ်ႈ/ဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/2/2022။ ဢၢႆႈသႅင်မိူင်း ဢႃယု 24 ၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽၢႆႇၸွပ်ႇသွၵ်ႈမၢၼ်ႈၶဝ် တိၺွပ်းဝၢႆးမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ၊ သေၵုမ်းၶင်ဝႆႉ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းသီႇလိူၼ် ၼႃႈတေပၼ်တၢမ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/6/2022 ပႃႈတႂ်ႈပၵ်းပိူင်မတ်ႉတႃ 54 ဢၼ်ဝႃႈ လူၺ်ႈပၵ်းပိူင်ႁႄႉႁၢမ်ႈၵၢၼ်ၵေႃႇ ၵၢၼ်ႁၢႆႉလႄႈမတ်ႉတႃ 368 (1) ဢၼ်ဝႃႈလူၺ်ႈပၵ်းပိူင် တိုဝ်းၵမ်ၸွမ်း ၵၢၼ်ႁဵတ်းၽိတ်းပၵ်းပိူင်။ ပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ၵမ်ႉထႅမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ၸတ်းႁဵတ်းၼႂ်းပၢင်လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင်သၼ်လွႆတႆး (Shan Yoma) ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/2/2022 ဝၼ်းၶွပ်ႇၶူပ်ႇၼိုင်ႈပီ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမႃးမိူဝ်ႈပီၵၢႆ ဝၼ်းထိ 1/2/2021။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵမ်ႉ ထႅမ်ပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ၵမ်ႉထႅမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်လုၵ်ႈမေး ၵူၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်လႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢင်းမိူင်း သၢတ်ႇ ဢၼ်ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉလႃးႁူႇ တဵၵ်းၶၢၼ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/2/2022 ၽွင်းၵူၼ်းတိုၵ်ႉပႆၼႄၵၢင်ၸႂ်ၵမ်ႉထႅမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸွမ်းၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း၊ ယိပ်းတင်းပၢႆႉလႄႈ တုင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ(ၸွမ်ပိဝ်) ယူႇၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇႁူၺ်ႇၼိုင်ႈတႅၵ်ႇ တီႈပႃႈၼႃႈႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် ဢၼ်မီးၼႂ်းပွၵ်ႉ သၼ်သၢႆးၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 12 တဵင်ႈ။ ၵူၼ်းၼႄၵၢင်ၸႂ် ဢွၼ် တူၵ်းၸႂ်ၽူင်ႉပၢႆႈသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ဢၼ်ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်တႃႇ ပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်း လူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူး ၵူႈတၢင်း ၼႂ်းပၢင်ၵူၼ်း ၼမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီး ၵူၼ်းတၢႆ 4 ၵေႃႉလႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း 30 ပၢႆ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၼၼ်ႉၵမ်ႈၼမ်ယွၼ်ႉၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်း ပျီႇတုၸိတ်ႉဢၼ်ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈယိုဝ်းလူင် ၵႂႃႇ ၵူႈ ႁူးၵူႈတၢင်းၼၼ်ႉၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ (ယႄး) မၢၼ်ႈ၊ ၽၢႆႇၸွပ်ႇသွၵ်ႈ လႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်သွၵ်ႈတဝ်ၸွမ်းႁိမ်း ႁွမ်းၼၼ်ႉ ႁႃ ၵူၼ်းဢၼ်ၶဝ်လွမ် ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ ၵဵဝ်ႈၶွင်ႈၸွမ်းလွင်ႈမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၼႆသေ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 2/2/2022 ၼၼ်ႉၵႂႃႇတိ မတ်ႉဢဝ် ဢၢႆႈသႅင်မိူင်းလႄႈ ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်း ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းၵၼ် ၼႂ်းႁိူၼ်းပေႃႈလဵင်ႉၶဝ် ၼႂ်းပွၵ်ႉဝဵင်းၵႅဝ်ႈ တီႈၶဝ်ႁဵတ်းၵၢၼ်။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ မၢၼ်ႈ ၶဝ်ဢဝ်ၶဝ်ၵႂႃႇတီႈလုမ်းၽၢႆႇၸွပ်ႇသွၵ်ႈၶဝ်။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၽၢႆႇၸွပ်ႇသွၵ်ႈမၢၼ်ႈၶဝ်လၢတ်ႈၼႄဢၢႆႈသႅင်မိူင်းဝႃႈ မီး CCTV ၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်း ဢၼ်ႁၼ်မၼ်း ၸၢႆးတိုၵ်ႉၶီႇ ရူတ်ႉၶိူင်ႈၽၢတ်ႈၵႂႃႇႁိမ်းဢွင်ႈတီႈမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၼၼ်ႉ ၼႆသေ ပေႃႉထုပ်ႉမၼ်းၸၢႆး ႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉ ႁႅင်းႁႅင်းယဝ်ႉ တဵၵ်းၸႂ်ႉႁႂ်ႈယွမ်းႁပ်ႉၽိတ်း။ တၢမ်ၼင်ႇၵူၼ်းဢၼ်ၺႃး ၺွပ်းၸွမ်း မၼ်းၸၢႆး ၶၢဝ်းယၢမ်း လဵဝ်ၵၼ်သေ ၶိုၼ်းပွႆႇၶိုၼ်းၼၼ်ႉလၢတ်ႈတႄႉ ဢၢႆႈသႅင်မိူင်း ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉတေႃႇ ပေႃးလိုမ်း တူဝ်ၼႆယဝ်ႉ။ ဢၢႆႈသႅင်မိူင်းၺႃးပေႃႉထုပ်ႉတႃႇၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈဝူင်ႈ တေႃႇမၼ်းၸၢႆး ပေႃးလႆႈယွမ်းႁပ်ႉဝႃႈၽိတ်း။ မၼ်းၸၢႆးၺႃးၶေႃႈမႂ်ႁဵတ်းၽိတ်းသေ လိုၼ်းသုတ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/6/2022 ၼၼ်ႉ လုမ်းတြႃး ၸႄႈ တွၼ်ႈတႃႈၶီႈ လဵၵ်း တႅပ်းတတ်းပၼ်တၢမ်ႇမၼ်း။ မၼ်းၸၢႆးလႆႈထုၵ်ႇဢဝ်သူင်ႇၵႂႃႇၶင်ဝႆႉတီႈၶွၵ်ႈၵဵင်းတုင်။ ထႅတ်ႉဢွင်ႇလိၼ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢႃယု 21 ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈၺႃးလုမ်းတြႃးၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ပၼ်တၢမ်ႇလွင်ႈမီးၵၢၼ် ႁူမ်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၼၼ်ႉသေ ပၼ်တၢမ်ႇၶွၵ်ႈ 7 ပီ။ ဢၢႆႈသႅင်မိူင်းၼႆႉ လုၵ်ႉပၢင်သၢင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝႃႉၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃၼၼ်ႉမႃး။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းႁႅင်းၵၢၼ်ထမ်းမတႃးၵူၺ်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းၸုမ်း ပႃႇတီႇ ၵၢၼ်မိူင်းသင် ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းၸၢႆးဢမ်ႇပေႃးမေႃၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈလီလႄႈ ပီႈၼွင်ႉတင်းဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်းတိုၵ်ႉၸွႆႈႁႃတၢင်းတၢင်ႇယွၼ်း ႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်မၼ်းၸၢႆး ယူႇယဝ်ႉ။ ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇဝႃႉ (Progressive Wa Youth Network) ၶဝ်ဢွၵ်ႇ ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 3/6/2022 သေ သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈဢမ်ႇပဵၼ်ထမ်းတြႃး ပၼ်တၢမ်ႇတၢႆမၼ်းၸၢႆးၼႆႉႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်းသေ တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းဝႃႉၶဝ်ႁႃႈတၢင်းၸွႆႈထႅမ်လွင်ႈၼႆႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈပူတ်းထွၼ်ပႅတ်ႈတၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်းဢၢႆႈသႅင်မိူင်းၼႆႉ ၽႂ်းၽႂ်းသေ ပွႆႇပၼ် မၼ်းၸၢႆးၵမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးသၼ်လွႆ +66: 88 680 4913 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66 62 569 5220 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2022-05-11T04:22:06

https://shan.shanhumanrights.org/extrajudicial-killing-torture-arbitrary-arrest-looting-torching-of-houses-by-sac-troops-in-ywangan-southern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆႁၢမ်းပၵ်းႁၢမ်းပိူင်၊ တိမတ်ႉ၊ ၶႃၸႂ်၊ သွၵ်ႈတဝ်ႁိမ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼႂ်းလိူၼ် ၾေႊၾေႃႊဝႃႊရီႊထိုင် လိူၼ် ဢေႊပရိူဝ်ႊ 2022

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 11/5/2022 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆႁၢမ်းပၵ်းႁၢမ်းပိူင်၊ တိမတ်ႉ၊ၶႃၸႂ်၊သွၵ်ႈတဝ်ႁိမ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼႂ်းလိူၼ် ၾေႊၾေႃႊဝႃႊရီႊ ထိုင် လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ 2022 ၼႂ်းၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၼႆႉ လႆႈၵဵပ်းႁွမ်ဝႆႉႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၽွင်းၼႂ်းလိူၼ် ၾေႊၾေႃႊဝႃႊရီႊထိုင်လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ 2022။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇမီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပၵ်းတပ်ႉဝႆႉပဵၼ်တီႈပဵၼ်ဢွင်ႈ ၵွပ်ႈဝႃႈယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ် ပၼ်ၸၢဝ်းထၼုၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇဝႆႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶမယ 112 လႄႈၶမယ 117 တီႈၵၢတ်ႇလေႃႉ (ၵလေႃး) တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 502 လႄႈၶမယ 509 လွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ ၼၼ်ႉၶဝ်ႈၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၸုမ်း ၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ဢၼ်မီးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသိပ်းၵေႃႉၺႃးၶႃႈႁႅမ်တၢႆ (တႃႇၵဝ်ႈၵေႃႉၼၼ်ႉ ၺႃးၶႃႈတၢႆပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင်) လႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးတိမတ်ႉ 25 ၵေႃႉ။ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 6 လင်ၺႃးယႃႉၵွႆသွၵ်ႈတဝ် ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵႂႃႇလႄႈၺႃးၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်ထႅင်ႈ 7 ႁိူၼ်း။ လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်လၢႆးၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂႃးပၢၼ်းၵျီး၊လႂႃႉသိၼ်ႇ၊လေႇၵၢႆးလႄႈဝၢၼ်ႈပႄးယိၼ်းတွင်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ 800 ပၢႆလႆႈပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးသေ ပၢႆႈၽေးယူႇၸွမ်း ဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်းလႄႈမူၵ်းယူႇၸွမ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶီႇလူတ်ႉၶိူင်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15/2/2022 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉ မွင်ႇၸိၼ်ႇမိၼ်းၶၢႆႇ ဢႃယု 21 ၶီႇလူတ်ႉၶိူင်ႈ လုၵ်ႉတီႈသူၼ်မၢၵ်ႇၽႃႈသေ ပွၵ်ႈႁိူၼ်းၺႃးသႂ်ႇၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႂ်းၵၢင်ဝၢၼ်ႈၼႂႃးပၢၼ်းၵျီး ဢိူင်ႇၼႂႃးပၢၼ်းၵျီး ၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇတၢႆထင်တီႈ။ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ႁေႃႈၵႃးၼႂ်းမူႇဝၢၼ်ႈဝႆးဝႆးၼၼ်ႉပဵၼ်တပ်ႉၶမယ 112၊ လႄႈၶမယ117။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၼ်းၸၢႆးတၢႆယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆမၼ်းၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃ ၵၢတ်ႇလေႃႉသေ ၽဝ်/ၾင်ၵႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပၼ်ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉမၼ်းႁပ်ႉႁူႉၸွမ်းသင်။ မွင်ႇၸိၼ်ႇမိၼ်းၶၢႆႇ ၼႆႉပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈထၢင်မိူင်မေႃႇၶျီး ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင်သေ မၼ်းၸၢႆးပွၵ်ႈ ႁိူၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇမိူဝ်းယူႇၸွမ်းပေႃႈမႄႈ ပီႈၼွင်ႉတီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ။ တိမတ်ႉၵုမ်းၶင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/3/2022 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 8 ၵေႃႉၵႂႃႇတိမတ်ႉၵူၼ်းၸၢႆးၼႂ်းဝၢၼ်ႈပႄးယိၼ်း တွင်ႇ ဢိူင်ႇၼၼ်းၶူင်ႇ မွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 9 မူင်းၵၢင်သေဢဝ်ၶဝ်ၵႂႃႇတီႈယႂႃႇငၢၼ်ႇ။ ၸိူဝ်းၶဝ်လႆႈထုၵ်ႇ ၵုမ်းၶင်ဝႆႉသေ ယင်းပႆႇႁူႉၺႃးၵုမ်းၶင်ဝႆႉတီႈလႂ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 22/4/2022 ၶၢဝ်းယၢမ်း 1 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇတိမတ်ႉ ယဝ်ႉၵုမ်းၶင် ဢူးၼေႇဝိၼ်း ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈပႄးယိၼ်းတွင်ႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းသိုပ်ႇသူင်ႇတူဝ်မၼ်းၵႂႃႇတီႈ ၶွၵ်ႈတွင်ႇလေးလူင်း ၸမ် ယွင်ႁူၺ်ႈ။ ဝၼ်းထိ 26/4/2022 ၶၢဝ်းယၢမ်း 6 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 50 ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဝၢၼ်ႈလေႇၵၢႆး ဢိူင်ႇလေႇၵၢႆးသေ ၵူတ်ႇၸႅတ်ႈတူၺ်းၾူၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉဢဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵႂႃႇ 21 ၵေႃႉ ၵႂႃႇတီႈတပ်ႉၶဝ်ၵၢတ်ႇလေႃႉ။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၶၢတ်ႇလွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇဝႆႉ။ သွၵ်ႈတဝ်လႄႈဢဝ်ၾႆးၽဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 20/3/2022 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵွၵ်ႈ 2 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇသွၵ်ႈတဝ်ယႃႉၵွႆၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈပႄးယိၼ်းတွင်ႇ။ ဝၼ်းထိ 12/4/2022 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 10 ပၢႆ ဢဝ်ၼမ်ႉမၼ်းထၢတ်ႈသီႇၵႂႃႇ ၸုတ်ႇၽဝ်ႁိူၼ်း တေႃႇသူၺ်ႇဝႃႇဝႃႇ ၵေႃႉဢၼ်ႁူမ်ႈၸွမ်းၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင် CDM၊ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂႃးပၢၼ်းၵျီး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝၢင်းပၢင်သဝ်းတပ်ႉၶဝ်ၼႂ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼႂႃးပၢၼ်းၵျီး မႃးလိူၼ်ပၢႆယဝ်ႉသေ ၵႆႉၵႆႉလႄႇၸႅတ်ႈထၢမ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵႂႃႇမႃး ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ဝၼ်းထိ 13/4/2022 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 1 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 20 ၶီႇၵႃးမႃးၽဝ်ႁိူၼ်း ဢူးၼီႇလႄႈဢူးသီႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈလႂႃႉသိၼ်ႇ ဢိူင်ႇၼၼ်းၶူင်ႇ။ ဝၼ်းထိ 18/4/2022 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်ႁိူၼ်းၵူဝ်ႇဝိၼ်းၶၢႆႇ ၵေႃႉ ဢၼ်ယၢမ်ႈပဵၼ်ပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈၼႂႃးပၢၼ်းၵျီး။ ဝၼ်းထိ 20/4/2022 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇ ႁိူၼ်းၵူဝ်ႇၽူဝ်းၶၢႆႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂႃးပၢၼ်းၵျီး။ ၵူၺ်းၵႃႈၾူၼ်မႃးသေၾႆးဢမ်ႇတၼ်းလုၵ်ႉလၢမ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းမႃးယႃႉၵွႆသေသွၵ်ႈတဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵႂႃႇ။ ဝၼ်းထိ 21/4/2022 ဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽဝ်ႁိူၼ်းၵူဝ်ႇတႅတ်ႉဢူး ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂႃးပၢၼ်းၵျီး။ ဝၼ်းထိ 22/4/2022 ယၢမ်း 1 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇႁိူၼ်းဢူးၼေႇဝိၼ်းလႄႈ ထႅင်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းဝၢင်းလဵဝ်ၵၼ် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈပႄးယိၼ်းတွင်ႇ။ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႂႃႉသိၼ်ႇ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႂႃႉသိၼ်ႇ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇ ၶႃၸႂ်၊ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႈၵေႃႉ ၵွင်ၵၼ် ဝၼ်းထိ 19/4/2022 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႄးယိၼ်းတွင်ႇၵဝ်ႈၵေႃႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉ ၽွင်းၶဝ်ပွၵ်ႈ ၶိုၼ်း ဝၢၼ်ႈၶဝ် ဝၢႆးလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမူၵ်းယူႇၼႂ်းထိူၼ်ႇ တင်ႈတႄႇပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႄႈ PDF မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 15/4/2022။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃၸႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ၊ ဢဝ်မိတ်ႈပၢတ်ႇထိူဝ် ၼိူဝ်ႉၼင် ၸွမ်းမိုဝ်း၊ ပုမ်ၶဝ်ယဝ်ႉ ယိုဝ်းတၢႆသေ ဢဝ်မၢၵ်ႇယၢင်ရူတ်ႊ/ၵႃးၽဝ်ၸွမ်းၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈပႄးယိၼ်းတွင်ႇ။ ဝၼ်းထိ 20/4/2022 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇႁၼ်ၵွင်ၽဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၶဝ်။ မၢင်ၸိူဝ်းၾႆးပႆႇတၼ်းမႆႈမူတ်းလႄႈ ယင်းတိုၵ်ႉႁၼ်ႁွႆးၾႃႉထိူဝ်၊ ႁွႆးမၢၵ်ႇၵွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၸွမ်းတူဝ်ၶဝ်ယူႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်းဢွၼ်ၵၼ်ဢဝ် ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၶဝ်ၾင်လိၼ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉပဵၼ်- ၵူဝ်ႇတိၼ်ႇၽေႇ ဢႃယု (48)၊ ၵူဝ်ႇလႃႉၸူဝ်း ဢႃယု (30)၊ ၵူဝ်ႇထုၼ်းဢူး ဢႃယု (43)၊ ၵူဝ်ႇတႅတ်ႉဢွင်ႇ ဢႃယု (37)၊ ၵူဝ်မဵဝ်းထူၺ်း ဢႃယု (27)၊ ၵူဝ်ႇဝိၼ်းၼႅင်ႇ ဢႃယု (50)၊ ၵူဝ်ႇပထူး၊ ၵူဝ်ႇလႃႉသူၺ်ႇလႄႈၵူဝ်ႇၽူဝ်းပျွင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပႄးယိၼ်းတွင်ႇ ယင်းတိုၵ်ႉလႆႈၼီပၢႆႈဝႆႉယူႇလႄႈယင်းပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း ၽႂ် မၼ်း။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ယိင်းလႅင်းႁၢၼ် +66 62 569 5220 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) ၸၢႆးသၼ်လွႆ +66: 88 680 4913 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2022-05-09T01:02:30

https://shan.shanhumanrights.org/two-youth-forced-to-transport-sac-troops-killed-in-roadside-ambush-in-muse-northern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇသွင်ၵေႃႉတေႃႉသူင်ႇၶဝ်၊ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၽွင်းၺႃး ငွႆးယိုဝ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 9/5/2022 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇသွင်ၵေႃႉတေႃႉသူင်ႇၶဝ်၊ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၽွင်းၺႃး ငွႆးယိုဝ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းသွင်ၵေႃႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉဢဝ်ရူတ်ႊ/ၵႃးၶဝ် တေႃႉသူင်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈ-မူႇၸႄႈသေ ၺႃးသိုၵ်းပလွင်ႈ TNLA ငွႆးယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ လႆႈတၢႆၵႂႃႇၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 4/5/2022။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 5 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇသွင်ၵေႃႉ ၸၢႆးၸၢမ်ႇလႃႉ (ဢႃယု 32) လႄႈ ၸၢႆးသႅင်ႁၢၼ် (ဢႃယု 29) ႁေႃႈရူတ်ႊ/ၵႃးတၢင်ႇၶွင်လမ်းၼိုင်ႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ၵူတ်ႉၶၢႆ-မူႇၸႄႈ၊ ၵႃးၶဝ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉၸုမ်းလူင် 99 ႁႅင်းသိုၵ်း 15 ၵေႃႉတီႈၶူဝ်ၼမ်ႉပေႃႈ ႁၢင်ႇၵႆမူႇၸႄႈမွၵ်ႈ 16 လၵ်းႁႄႉၶဝ်ၵိုတ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶီႇတၢင်းလင်ၵႃးၶဝ်သေတဵၵ်းၸႂ်ႉၶဝ်ၵႂႃႇသူင်ႇ။ ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 5:20 ၼႃးထီးႁူဝ်ၶမ်ႈ ၽွင်းၶဝ်ၸမ်ႁွတ်ႈတီႈဝၢၼ်ႈမေႃႈတွင်း ဢိူင်ႇၼႃးမူၼ်းၼၼ်ႉ ၵႃးၶဝ်ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၺႃးသိုၵ်းပလွင်ႈ TNLA ဢၼ်ဢဝ်တီႈယူႇၼိူဝ်ၵွင်းလွႆငွႆးပႂ်ႉၼၼ်ႉ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းသႂ်ႇ။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးဢူၵ်း၊ပဵမ်ႉ၊ၶႃလႄႈမိုဝ်းၸၢႆးၸၢမ်ႇလႃႉသေ ၸၢႆးသႅင်ႁၢၼ်တႄႉ ၺႃးတိူဝ်ႉသႂ်ႇ တီႈပုမ်၊ႁူဝ်လႄႈၶႅၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵႃးၶဝ်ၵေႃႈပိၼ်ႈငူပ်ႉၸွမ်းၶၢင်ႈတၢင်းၼၼ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတၢႆၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းဢမ်ႇ ယွမ်းသိပ်းၵေႃႉ။ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၸၢႆးၸၢမ်ႇလႃႉလႄႈၸၢႆးသႅင်ႁၢၼ် ဢူၺ်းၵေႃႉၶဝ်ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ႁေႃႈၵႃး ထႅင်ႈလမ်းၼိုင်ႈမႃးၸွမ်းတၢင်းလင်ၼၼ်ႉ ႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း။ မၼ်းၸၢႆးႁၼ်ၵႃးၸၢႆးၸၢမ်ႇလႃႉပိၼ်ႈငူပ်ႉဝႆႉၶၢင်ႈတၢင်းၼၼ်ႉ တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅင်ႈလၢႆလၢႆၵေႃႉမီးႁိမ်းၼၼ်ႉ။ မၼ်းၸၢႆးဢၢင်ႈၵိုတ်း လူင်းတူၺ်းယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁိမ်းၼၼ်ႉဢမ်ႇပၼ်တူၺ်းသေႁႂ်ႈမၼ်း သိုပ်ႇႁေႃႈၵႃးၵႂႃႇ။ မၼ်းၵေႃႈသိုပ်ႇႁေႃႈၵႃးၵႂႃႇထိုင် 105 လၵ်း မိူင်းယု သေၵပ်းသိုပ်ႇႁႃရူတ်ႊ ၵႃးၸုမ်း ၽၢႆႇၸွႆႈလိူဝ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း တႃႇၵႂႃႇႁပ်ႉဢဝ်ဢူၺ်း ၵေႃႉမၼ်းမႃး တီႈႁူင်းယႃ။ ၽိူဝ်ႇၵႃးၸုမ်းၽၢႆႇၸွႆႈ လိူဝ်ၶဝ်ၵႂႃႇထိုင်တီႈၼၼ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ဢမ်ႇပၼ်ဢဝ် တူဝ်တၢႆ ၶဝ်ၵႂႃႇတၢင်းလႂ်။ ၶဝ်ၶိုၼ်းသိုပ်ႇၵႂႃႇတီႈ မူႇၸႄႈသေ ႁွင်ႉဢဝ်ၵႃး ၸုမ်းၽၢႆႇၸွႆႈထႅမ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၶဝ်ထႅင်ႈ လၢႆလၢႆလမ်း ၵႂႃႇတီႈဢွင်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇပၼ်ဢဝ် တူဝ်တၢႆၶဝ်ၵႂႃႇတီႈၸႄႈဢူၸႄႈ ဝဵင်းမူႇၸႄႈ သေ လုမ်းလႃးၶၢပ်ႈတူဝ် တၢႆၶဝ်ၼႂ်း ဝၼ်းထိ 5/5/2022 ဝၢႆးဝၼ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇသွင်ၵေႃႉဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵျွၵ်းမႄး။ ၸၢႆးၸၢမ်ႇလႃႉၼႆႉ ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ပႃးဝႆႉၼႂ်းၸုမ်းဢွၼ်ႁူဝ် ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး (TYN) လႄႈပႃးဝႆႉၼႂ်းလုၵ်ႈၸုမ်းၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး (CSSU)။ ၸၢႆးသႅင်ႁၢၼ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်ၸွႆႈႁူမ်ႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်း မၼ်းၼႂ်းၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးသၼ်လွႆ +66: 88 680 4913 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF files:Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2022-04-19T10:28:10

https://shan.shanhumanrights.org/local-villagers-forced-by-sac-troops-to-build-outpost-near-planned-coal-mine-in-namzarng-southern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢင်ႈတပ်ႉမႂ်ႇပၼ်ၶဝ် ႁိမ်းဢွင်ႈထၢၼ်ႇႁိၼ်ဢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေၶုတ်း ၼႂ်း ၸႄႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 19/4/2022 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢင်ႈတပ်ႉမႂ်ႇပၼ်ၶဝ် ႁိမ်းဢွင်ႈထၢၼ်ႇႁိၼ်ဢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေၶုတ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၽွင်းႁၢင်လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် 2022 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇၼွင်ႁီး ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း 100 ပၢႆၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆၵႂႃႇႁဵတ်းပၼ်တပ်ႉမႂ်ႇၶဝ်ဢၼ်မီး ႁိမ်းဢွင်ႈတီႈဢၼ် ၵိင်ႇၽႄၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႇပလႄးႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ဢွင်ႈယႂ်ႇ ၵႆၵၼ်မွၵ်ႈ 1 လၵ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29-30/3/2022 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ် ဢၼ်ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇ ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ႁၢင်ႇၵႆ မွၵ်ႈ 15 လၵ်းၼၼ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆႁႂ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းတပ်ႉမႂ်ႇပၼ်ၶဝ် ဢၼ်မီးတၢင်း တူၵ်းဝၢၼ်ႈ ၵုင်းတီး ဢိူင်ႇၼွင်ႁီး။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈၶုတ်းလုၵ်း/လိၼ်၊ တႅပ်းတူၼ်ႈမႆႉ လႄႈလွမ်ႉႁူဝ်ႉတပ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ။ တပ်ႉမႂ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ႁဵတ်းၼႂ်းသူၼ်ႁႆႈ လုင်းသႃႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ်။ လွင်ႈဝႃႈတေႁုပ်ႈဢဝ် ႁဵတ်း တပ်ႉၼႆၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇပွင်ႇ ဢမ်ႇလၢတ်ႈသင်တီႈလုင်းသႃႇလႄႈ ၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်းသင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇ ပၼ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 23/3/2022 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶမယ 553 ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉတီႈမိူင်းၵၢၼ်း ပႃႈတႂ်ႈတိူင်း သိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇ ၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 35 ၵေႃႉ လုၵ်ႉတီႈသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ၶူဝ်လမ်-ၼမ်ႉၸၢင် ၼၼ်ႉသေၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵုၼ်သၢႆး ဢိူင်ႇၼွင်ႁီး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ယင်ႉၼွၼ်းတီႈႁူင်းႁဵၼ်းၵုၼ်သၢႆး လၢႆလၢႆၶိုၼ်း၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶိုၼ်းသိုပ်ႇၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈတိုဝ်ႉလႅင် ယင်ႉတီႈၼၼ်ႈၶိုၼ်းၼိုင်ႈသေ သိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 28/3/2022။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်ႉၼႂ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼမ်ႉမူဝ်သေ ႁူဝ်ၶမ်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁွင်ႉဢဝ်ပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ ယွၼ်းတူၺ်းသဵၼ်ႈႁူဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမူဝ်မီးႁူဝ်ႁိူၼ်း 63 လင်၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁိူၼ်းလႂ် ၼိုင်ႈၵေႃႉ တိုၼ်းတေလႆႈမႃး ႁဵတ်းတပ်ႉပၼ်ႁဝ်းတႃႇၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝၼ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႅပ်း တတ်းသူင်ႇၵူၼ်းၵႂႃႇ ႁဵတ်းတပ်ႉ ပၼ်ၶဝ်ၼိုင်ႈဝၼ်း 106 ၵေႃႉသေ ႁဵတ်းယဝ်ႉၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ဝၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 31/3/2022 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶၢႆႉပၢင်သဝ်းၶဝ်ၼႂ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼမ်ႉမူဝ်သေၵႂႃႇယူႇတီႈတပ်ႉမႂ်ႇ ၶဝ်ဢၼ်ႁၢင်ႇၵႆတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၵၢင် တီႈၶူဝ်လမ် မွၵ်ႈ 20 လၵ်း။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွမ်မႆႈၸႂ်ၵူဝ်ဝႃႈ တပ်ႉမႂ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ၶႂၢၵ်ႈႁဵတ်းၼႆႉ ၶႄးၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈငဝ်းလၢႆးသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈ ႁၢင်ႈႁၢႆႉမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းသၢႆမၢႆပၼ်ၶႂၢင်ႉၶုတ်းႁႄႈတူဝ်ႈမိူင်း ဢၼ်ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽၢႆႇႁၵ်ႉသႃမႅတ်ႇပႅင်း ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2021 ပီၵၢႆၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈပၼ်ၶႂၢင်ႉ တေၶုတ်း ထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼႂ်းဢိူင်ႇၼွင်ႁီး ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ႁႃႈဢၼ် တင်းမူတ်း 500 ဢေႊၵႃႊ။ တင်းမူတ်းၼႆႉ ပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ Mandalay Distribution and Mining Company ဢၼ်ပဵၼ်ၵိင်ႇၽႄၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇရီႇပလႄး။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ တူဝ်တႅၼ်းၽၢႆႇၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ပွင်ႇၶၢဝ်ႇမႃးတီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၸႄႈဝဵင်း ၼမ်ႉၸၢင် မိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉဝႃႈ တေတႄႇလူင်းယင်ႇထတ်းတူၺ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႂ်းဢိူင်ႇၼွင်ႁီး ၼႂ်းဢမ်ႇႁိုင် သင်ၼႆႉၼႆယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈမႆႈၸႂ်တႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵွပ်ႈဝႃႈဢွင်ႈတီႈဢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေၶုတ်း ထၢၼ်ႇႁိၼ်မႂ်ႇၼႆႉ ယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလိၼ်ဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပိုင်ႈဢိင်ႁဵတ်းႁႃလဵင်ႉသၢႆၸႂ်မႃး ၼႂ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈပဵၼ်ပိူင်လူင်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တႃႇငိုၼ်းၶဝ်ႈၼႃႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းပဵၼ်ပိူင်လူင်ယဝ်ႉ။ ဝႅပ်ႉသၢႆႊ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽၢႆႇႁၵ်ႉသႃမႅတ်ႇပႅင်း ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ၶွင်လူင် ပွင်ၸိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်ၶိုင်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း၊ ထၢင်ထၢၼ်ႇႁိၼ်မၼ်းမီးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ တၢင်ႉယၢၼ်း၊ မိူင်းယႆ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢင်းသၽႃဝ လုၵွႆ၊ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီလႄႈ ၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ၶဝ် တေႉတေႉၼႆယဝ်ႉ။ ၶွမ်ႊပၼီႊ Mandalay Distribution and Mining Company ၼႆႉယၢမ်းလဵဝ်တိုၵ်ႉၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်တၢင်ႇထၢင် ထႅင်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးသၼ်လွႆ +66: 88 680 4913 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF files:Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2022-04-05T06:32:36

https://shan.shanhumanrights.org/villager-beaten-to-death-by-sac-troops-after-explosion-in-kyaukme-town/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ ဝၢႆးမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 5/4/2022 သိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ ဝၢႆးမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/3/2022 ဝၢႆးမၢၵ်ႇလုၵ်ႈၼိုင်ႈတႅၵ်ႇၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႄႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉဢၼ်တိုၵ်ႉၶီႇရူတ်ႊၶိူင်ႈယူႇၼၼ်ႉၵိုတ်းသေပေႃႉထုပ်ႉႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆယွၼ်ႉႁွႆးၸဵပ်းမၼ်း။ လွင်ႈမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်မၢၵ်ႇဢၼ်ႁဵတ်းဢဝ် တႅၵ်ႇႁိမ်းလုမ်းၽၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇၵျွၵ်းမႄး ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 4 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း။ ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇသေႁဵတ်းႁႂ်ႈလင်ၶႃးလုမ်းၽၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇ ၶဝ်လႆႈလုၵွႆၽွင်ႈ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းၸၢႆးသွင်ၵေႃႉ၊ ၸၢႆးပီး ဢႃယု 43 လႄႈလၢၼ်မၼ်း ၸၢႆးဢွင်ႇၵျေႃႇဢူး ဢႃယု 28 ၶီႇရူတ်ႊၶိူင်ႈသေၵႂႃႇႁႃသိုဝ်ႉၶဝ်ႈၽၵ်းၼႂ်းပွၵ်ႉ 9 ဝၢႆးသိုဝ်ႉၾူၼ်းယဝ်ႉတီႈပွၵ်ႉ 6 ၼႂ်းဝဵင်း ၵျွၵ်းမႄး။ ဝၢႆးသိုဝ်ႉတၢင်းၵိၼ်/ၶဝ်ႈၽၵ်းယဝ်ႉ ၶဝ်ၶိုၼ်းသိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ပွၵ်ႈမိူဝ်း တီႈဝၢၼ်ႈ ၼွင် ပိင်သေႁူပ်ႉၺႃးၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 20 ပၢႆ ႁႄႉၶဝ်ၵိုတ်း တီႈၾႆးၶဵဝ်/ ၾႆးလႅင်ပွၵ်ႉ 6 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸၢႆးဢွင်ႇၵျေႃႇဢူး ၵေႃႉႁေႃႈရူတ်ႊၶိူင်ႈသေ ၸၢႆးပီးၼင်ႈသွၼ်ႉတၢင်းလင်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႅတ်ႈထၢမ်ၶဝ် လွင်ႈမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၼၼ်ႉသေ ပေႃႉထုပ်ႉတဵၵ်းဢီးယဝ်ႈလူင်းၸူးလိၼ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉၶဝ်လၢႆလၢႆၵမ်း ၸွမ်းႁူဝ်ၸွမ်းၼႃႈဢူၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ တေႃႇထိုင်ၶဝ်သွင်ၵေႃႉပေႃးလိုမ်းတူဝ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းဢဝ်ၶဝ်ၶိုၼ်ႈၵႃးသိုၵ်းၶဝ်သေ ဢဝ်ၸၢႆးဢွင်ႇၵျေႃႇဢူး ၵႂႃႇတီႈႁူင်းပလိၵ်ႊ/ယႄးၶဝ်လႄႈ ဢဝ်တူဝ်ၸၢႆး ပီးၵႂႃႇႁူင်းယႃၵျွၵ်းမႄး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉ ၶိုၼ်းႁေႃႈရူတ်ႊ ၶိူင်ႈ ၶဝ်သွင်ၵေႃႉၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႄးၶဝ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမွၵ်ႈၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၶိုၼ်းသိုပ်ႇၾူၼ်း ၸူး ပလိၵ်ႊ/ယႄးၶဝ်သေ လၢတ်ႈ ယိုၼ်ယၼ်ဝႃႈ ၸၢႆးပီးလႆႈတၢႆၵႂႃႇ တီႈႁူင်းယႃယဝ်ႉၼႆ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပလိၵ်ႊ/ယႄး ၶဝ်ၸင်ႇၶိုၼ်းပွႆႇပၼ်ၸၢႆးဢွင်ႇၵျေႃႇဢူး၊ ဢဝ်သေႃးရူတ်ႊၶိူင်ႈ ပၼ်မၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်းသေ လၢတ်ႈဝႃႈ ၵႂႃႇတီႈ ႁူင်းယႃလႆႈယဝ်ႉၼႆ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဝၼ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၸၢႆးဢွင်ႇၵျေႃႇဢူး ဢမ်ႇၵႂႃႇတူၺ်းၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ လုင်းမၼ်းၸၢႆး၊ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းၸၢႆးသိုပ်ႇၾူင်းႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉမၼ်းၸၢႆးတီႈဝၢၼ်ႈပုင်ႇဝူဝ်း မႃးဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆလုင်း မၼ်းတီႈႁူင်းယႃ။ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၸၢႆးပီး ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 30/3/2022 မွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 1 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း ပီႈၼွင်ႉမၼ်းၸၢႆးတီႈပုင်ႇဝူဝ်းၸင်ႇမႃး တီႈႁူင်းယႃ။ ၶဝ်လႆႈပၼ်ၵႃႈၽႃႇတတ်းတႃႇ 54,000 ၵျၢပ်ႈ သေဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ မိူဝ်းၽဝ်/ၾင် တီႈပႃႇႁဵဝ်ႈ ၵျႂၵ်းမႄး မွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 2 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း။ ၵႃႈလုမ်းလႃးၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ/ပၢင်ၸႃႉ (မႃႇသႃႇ) ၼၼ်ႉတူၵ်းမႅၼ်ႈ 500,000 ၵျၢပ်ႈပၢႆ ၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၸွႆႈထႅမ် သၢႆႈတႅၼ်းသင်သေၸိူဝ်ႉသေပိူင်တႃႇၼႃႈႁိူၼ်းမၼ်းၸၢႆး၊ လွင်ႈပၢင်ၸႃႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸွႆႈထႅမ်သင်။ ၸၢႆးပီးၼႆႉ ပဵၼ်ပေႃႈမၢႆႈသေ ယူႇၸွမ်းပီႈၼၢင်းမၼ်းဝႆႉ။ မၼ်းၸၢႆး မီးပီႈၼၢင်းႁႃႈၵေႃႉလႄႈမၼ်းၸၢႆးပဵၼ်ၵေႃႉလဵၵ်ႉ၊ ၵေႃႉလိုၼ်းသုတ်း။ ႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈဢွင်ႈမႄး ရူတ်ႊ/ ၵႃး ၼႂ်းၵျွၵ်းမႄး။ ၸၢႆးဢွင်ႇၵျေႃႇဢူးလၢတ်ႈၼႄ ပီႈၼွင်ႉမၼ်းလွင်ႈတၢင်းဢၼ်လႆႈၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈၼၼ်ႉဝႃႈ “ ၽွင်းမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၼၼ်ႉႁဝ်းၶီႇရူတ်ႊၶိူင်ႈ သေဢွၵ်ႇတီႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၾူင်းမႃး။ ၽွင်းႁဝ်းတိုၵ်ႉႁေႃႈရူတ်ႊ ၽၢတ်ႈတီႈလုမ်းၽၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇယူႇၼၼ်ႉ ႁဝ်းလႆႈငိၼ်းသဵင်မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈႁဝ်းၵေႃႈသိုပ်ႇႁေႃႈ ရူတ်ႊၶိူင်ႈႁဝ်းယူႇ။ ႁဝ်းႁေႃႈရူတ်ႊၶိူင်ႈၵႂႃႇသိုဝ်ႉၽၵ်းႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ။ ၽွင်းႁဝ်းၶိုၼ်းပွၵ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ႁဝ်းလႆႈႁူပ်ႉၺႃးၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း။ ၶဝ်ႁႄႉႁဝ်းၵိုတ်းသေပေႃႉထုပ်ႉဢဝ် တိၼ်ပိတ်ႉႁဝ်း” ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၸၢႆးဢွင်ႇၵျေႃႇဢူး ၺႃးၺွပ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်ငိုၼ်းမၼ်းၸၢႆး 45,000 ၵျၢပ်ႈလႄႈ မၢႆၽၢင် (မၢတ်ႉပူင်ႇတိၼ်ႇ) ဢၼ်မီးၼႂ်းဢႅပ်ႇငိုၼ်းမၼ်းၸၢႆး။ ငိုၼ်းၸၢႆးပီးဢၼ်ပႃးၵိုၵ်းတူဝ်တႃႇ မႄးပဵၼ်ႇမၢႆၽၢင်မႂ်ႇ 700,000 ၵျၢပ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်။ မၼ်းၸၢႆးယူႇတီႈဝၢၼ်ႈၼွင်ပိင်သေ သိုပ်ႇၾူင်းႁွင်ႉလၢၼ်ၸၢႆးမၼ်းႁႂ်ႈဢဝ်သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ႁိူၼ်းမႃးတေပဵၼ်ႇမၢႆၽၢင်မႂ်ႇ။ ၸၢႆးဢွင်ႇၵျေႃႇဢူး ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈပုင်ႇဝူဝ်း ၵၢင်ၼႂ်ဝၼ်းထိ 29/3/2022 ၼၼ်ႉသေ မႃးၸူးဝဵင်းၵျွၵ်း မႄး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/3/2022 ဝၢႆးလုမ်းလႃး/ၾင်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၸၢႆးပီးယဝ်ႉ ၸုမ်းၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉ ၼမ်ႉၶူင်း ၵႂႃႇၸူးႁူင်းပလိၵ်ႊ/ယႄးၶဝ်သေ ယွၼ်းၶိုၼ်းမၢႆၽၢင်ၸၢႆးဢွင်ႇၵျေႃႇဢူးလႄႈငိုၼ်းဢၼ် ၶဝ်ႁုပ်ႈဢဝ်ၵႂႃႇ။ ယႄးၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်ငိုၼ်းသင်သေပျႃး ၼႆယဝ်ႉ။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ဢၢပ်ႈပၼ်ၼႂ်းမိုဝ်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈယႄးၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်လူတ်ႊၶိူင်ႈ ၸၢႆးဢွင်ႇၵျေႃႇ ဢူး ၵူၺ်းဝႃႈၼႆ။ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၸၢႆးဢွင်ႇၵျေႃႇဢူး ယင်းတိုၵ်ႉလႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇ ယွၼ်ႉႁွႆးၸဵပ်း ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပေႃႉထုပ်ႉတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ပၢႆးတူဝ်လႄႈပၢႆးၸႂ်ပႃး ယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းထိ 3/2/2022 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽၢႆႇၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပေႃႉထုပ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ပဵၼ်တုၵ်ႉၶိတ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်း။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၶဝ် ပေႃႉထုပ်ႉ ဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉမၼ်းထိုင်တၢႆၼႂ်း ဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး မိူၼ်လွင်ႈၼႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ မၢၼ်ႈၶဝ် ထၢင်ႇထိူမ်ၽိတ်း ၼႄးဝႃႈမၼ်းၸၢႆးပဵၼ်ၵူၼ်းၵႃႉယႃႈလႄႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်း PDF ၼႆယဝ်ႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ယွမ်းႁပ်ႉဝႃႈၶဝ် “တိၺွပ်းမတ်ႉၺႃးၵူၼ်းၽိတ်း” ၼႆသေတႃႉ ပီႈၼွင်ႉၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းမၼ်းၸၢႆးယင်းပႆႇလႆႈႁပ်ႉတၢင်းၸွႆႈထႅမ်သင်သေလွင်ႈ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးသၼ်လွႆ +66: 88 680 4913 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2022-03-14T06:46:23

https://shan.shanhumanrights.org/foreign-dam-builders-must-stop-colluding-with-burmas-murderous-regime-and-pull-out-of-shan-state/

ၽူႈလူင်းတိုၼ်းသၢင်ႈၽၢႆၼွၵ်ႈမိူင်းတၵ်းလႆႈၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူၵ်ႈမႂ်ႈၶႃႈႁႅမ် ၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉသေ ထွၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆး

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး ဝၼ်းထိ 14/3/2022 ၽူႈလူင်းတိုၼ်းသၢင်ႈၽၢႆၼွၵ်ႈမိူင်းတၵ်းလႆႈၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူၵ်ႈမႂ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉသေ ထွၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆး ပိူဝ်ႈတႃႇႁူမ်ႈမၵ်းမၢႆတွင်းၵိုမ်းၼႂ်းဝၼ်းမႄႈၼမ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးလၢႆလၢႆ ပိုၼ်ႉတီႈလႆႈႁူမ်ႈၵၼ်တႅမ်ႈလိၵ်ႈ/ ၶေႃႈၵႂၢမ်း ၸွမ်းၾင်ႇမႄႈၼမ်ႉသေတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၵိုတ်း ၵၢၼ် သၢင်ႈၽၢႆမႂ်ႇ ဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူၵ်ႈမႂ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉ မီးလၢႆးလႆႈလႄႈ ဝၢင်း ထၢၼ် ႁႅင်းၾႆးၾႃႉ ၸွမ်းဢူၺ်းလီမိူင်းႁိမ်းႁွမ်းမၼ်း။ မိူဝ်ႈလၢႆလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ႁူဝ်ၼႃႈၸုမ်းသိုၵ်းယိုတ်းဢၢမ်းၼၢတ်ႈ/ဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်း လႆႈပိုတ်ႇတိုဝ်ႉတၢင်းႁႂ်ႈသိုပ်ႇၶိုင်ႁဵတ်းသၢင်ႈၽၢႆ ၾႆးၾႃႉ ႁႅင်းၼမ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈဢၼ်တိုၵ်ႉလူဝ်ႇၾႆးၾႃႉၼၼ်ႉ။ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ မီးၽၢႆယႂ်ႇလူင်သိပ်းလုၵ်ႈယဝ်ႉ၊ လႆႈဝႃႈပဵၼ်ႁႅင်းၾႆးၾႃႉ ၶိုင်ႈပၢႆ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယင်းမီးၽၢႆထႅင်ႈလၢႆလုၵ်ႈဢၼ်တိုၵ်ႉသိုပ်ႇၵေႃႇသၢင်ႈသေ မီးၽႅၼ်ၵၢၼ်တေသၢင်ႈမႂ်ႇထႅင်ႈတႃႇသၢဝ်းလုၵ်ႈ ပႃးၸဵမ်ၽၢႆယႂ်ႇလူင်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း ဢၼ်တေ ဢဝ်ႁႅင်းၾႆးမၼ်းသူင်ႇပၼ်ၶႄႇလႄႈထႆး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆယႂ်ႇလူင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်း ပိုၼ်ႉ တီႈတိုၼ်းဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်းလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းမႃးႁၢဝ်ႉႁႅင်းယူႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းထုင်ႉၼမ်ႉပၢင် သၢၼ်ၶတ်းၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း လုၵ်ႈၸုမ်း ၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆးလႄႈဢူၺ်းလီၽူႈၽၢၵ်ႈၵၢၼ်မၼ်း ဢွၼ် ၵၼ်တိတ်းပၢႆႉတင်းၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ “ၵိုတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉႁဝ်း” ႁူမ်ႈၵၼ် ႁၵ်ႉသႃမႄႈၼမ်ႉႁဝ်း” ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ ၸွမ်းၼိူဝ်မၢၵ်ႇႁိၼ် ၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉၶူင်းလႄႈ မႄႈၼမ်ႉ ယႂ်ႇလူင်တၢင်ႇသၢႆ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတၢင်ႉယၢၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ “မႄႈၼမ်ႉပဵၼ်သၢႆလိူတ်ႈလူင်ႁဝ်း၊ ႁဝ်းတၵ်းလႆႈႁူမ်ႈ ၵၼ် ႁၵ်ႉသႃတႃႇလုၵ်ႈလၢၼ်ႁဝ်းမိူဝ်းၼႃႈ” ဝႃႈၼႆ။ တင်ႈတႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢၢမ်းၼၢတ်ႈ/ဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းပီၵၢႆမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉလၢႆးႁုၵ်းႁၢႆႉ မိူၵ်ႈမႂ်ႈ သေ ၽဵဝ်ႈလၢင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းလုၵ်ႉၼႄၵၢင်ၸႂ်တူဝ်ႈမိူင်း။ ၵူၼ်းမိူင်း 1,600 ပၢႆၺႃးသိုၵ်း မၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆ လႄႈၺႃးတိၺွပ်း 12,000 ပၢႆ။ မိူဝ်ႈဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင်ၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉ သိုပ်ႇၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းတေႃးၵူၼ်းမိူင်း ပႃးတင်းၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းသၢပ်ႇ မႄႈၼမ်ႉၶူင်း ၼႂ်း မိူင်းယၢင်း။ ၼင်ႇႁိုဝ်တေပဵၼ်လွင်ႈတုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်း တၢင်းမိူၵ်ႈမႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၼႆသေ ၶွမ်ႊပၼီႊ ၼွၵ်ႈ မိူင်း လႆႈၵိုတ်းယင်ႉၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းၶဝ်ဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ပႃးၸဵမ် ၶွမ်ႊပၼီႊ EDF ဢၼ်လူင်ပွင် ၸိုင်ႈ မိူင်းၾရင်ႊသဵတ်ႇ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်၊ လႆႈၵိုတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆ သူၺ်ႇလီႇ 3 ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉမၢဝ်း ၼႂ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် 2021။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ Razel-Bec ၶွင်ၾရင်ႊသဵတ်ႊ တႄႉတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆ ယႄးယႂႃႇ တွၼ်ႈ ၼိူဝ် ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇဢၼ်မီးၼႂ်းၵႄႈ ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းသိူဝ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း တိုၵ်ႉလႆႈပၢႆႈၽေးၼၼ်ႉယူႇ။ Razel-Bec ၼႆႉႁူမ်ႈပုၼ်ႈၸွမ်းၶွမ်ႊပၼီႊ IPG ဢၼ်ပဵၼ်ၵိင်ႇၽႄ ၶွမ်ႊပၼီႊ IGE ဢၼ်ၺႃးမိူင်းယူႊရူပ်ႊ ႁႅတ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမၼ်း မိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃး ယွၼ်ႉမီးလွင်ႈ ၵွင်ႉၵၢႆႇ ၵၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၵုၼ်ႁဵင် သၢၼ်ၶတ်းၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း ၶွမ်ႊပၼီႊ Scatec မိူင်းၼေႃႊဝူၺ်ႊ ၵေႃႈမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင်ၼႆႉ လႆႈပိုတ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ တေသိုပ်ႇ ၶိုင်သၢင်ႈ ၽၢႆယႄးယႂႃႇ တွၼ်ႈၵၢင် ဢၼ်ယူႇၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းသိူဝ် ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ၼၼ်ႉယူႇ ၼႆ ယဝ်ႉ။ ၸၢႆးၶမ်းႁၢၼ် ၸၼ်ႉၽူႈၼမ်းမူႇဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းထုင်ႉသီႇပေႃႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “ႁဝ်းၶႃႈ တုၵ်း ယွၼ်း ၶွမ်ႊပၼီႊ ၼွၵ်ႈမိူင်းထွၼ်ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်းၶဝ် ဢွၵ်ႇတီႈၶူင်းၵၢၼ်သၢင်ႈ ၽၢႆၼႂ်း မိူင်းတႆး” ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ ပၼ်ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူၺ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၶဝ်မီး ႁႅင်း သိုပ်ႇၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆၵူၺ်း” ဝႃႈၼႆ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 9-4728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းႁွမ် +66: 6-1545-0655 (ထႆး) ၸၢႆးၸိုၼ်ႈ +66: 6-2569-5220 (မၢၼ်ႈ) PDF Files: Shan Burmese English Thai

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2022-02-15T04:10:34

https://shan.shanhumanrights.org/displaced-farmer-tortured-to-death-by-mistake-by-sac-mi-officers-in-kyaukme-town-northern-shan-state/

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၺႃးၽၢႆႇၸွပ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထၢင်ႇၽိတ်း ပေႃႉထုပ်ႉ ၶႃၸႂ် ထိုင်တၢႆ ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 15/2/2022 ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၺႃးၽၢႆႇၸွပ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထၢင်ႇၽိတ်း ပေႃႉထုပ်ႉ ၶႃၸႂ် ထိုင်တၢႆ ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 3/2/2022 ၼၼ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸၢဝ်းၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 44 ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်းၺႃး ၽၢႆႇၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပေႃႉထုပ်ႉၶႃၸႂ် ထိုင်တၢႆ ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတေႃႉသၢင်ႇ ဢၼ်ယူႇတၢင်းႁွင်ႇဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးႁၢင်ႇၵႆမွၵ်ႈ 40 ၵီႊလူဝ်ႊ မႄႊ တိူဝ်ႊ။ ၵွပ်ႈမီးပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈမၼ်းၸၢႆးလႄႈ ၸင်ႇလႆႈၶၢႆႉပၢႆႈၽေးမႃးယူႇၸွမ်းၵေႃႉပဵၼ်ပီႈဢၢႆႈ ၼႂ်းပွၵ်ႉ 9 ဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးတင်ႈတႄႇလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် 2021 မႃး။ မၼ်းၸၢႆးႁဵတ်းသုမ်ႉယူႇၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်းၵေႃႉပဵၼ် ပီႈဢၢႆႈမၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 3/2/2022 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 1 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽၢႆႇၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 16 ၵေႃႉ သႂ်ႇၶူဝ်းၵူၼ်းႁိူၼ်းသေ ၶီႇရူတ်ႉ/ၵႃး မႃးသီႇလမ်း မႃးၸူးႁိူၼ်းပီႈဢၢႆႈၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်း။ ၸိူဝ်းၶဝ်ယႃႉ ၽႃႁိူၼ်း၊ ပေႃႉထုပ်ႉ ၽၵ်းတူ ယႃႉႁူဝ်ႉလဵၵ်းၼၢမ်သေၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶိုၼ်းၶဝ်ႈ ၵႂႃႇၼႂ်းသုမ်ႉႁိူၼ်း ၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်း လႄႈ ႁိူၼ်းပီႈဢၢႆႈၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်း။ ၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်းယူႇၼႂ်းသုမ်ႉႁိူၼ်း ၵေႃႉ လဵဝ်ၵူၺ်း ၵွပ်ႈမၼ်းၸၢႆးပဵၼ် ပေႃႈမၢႆႈလႄႈ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းတႄႉယူႇဝႆႉထႅင်ႈတၢင်ႇတီႈ။ ပီႈဢၢႆႈမၼ်း ၵေႃႉ ဢၼ် ဢင်ႇ ၵႃႇတူဝ်ၶိင်း ဢမ်ႇပေႃး ၶႅင်ႁႅင်း/တဵမ်ထူၼ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ယူႇၸွမ်းမေးမၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းၶဝ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ပဵၼ်သၢႆၸွပ်ႇသိုၵ်းလႄႈၸွမ်းႁႃယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆ။ ၸိူဝ်းၶဝ်သႂ်ႇသေႃးမိုဝ်းၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်း၊ ဢဝ်ၽႃႈပူၵ်ႉႁူဝ်မၼ်းၸၢႆးသေ ပေႃႉပေႃႉ ပိတ်ႉပိတ်ႉမၼ်းၸၢႆး။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၶဝ်ယင်း ပေႃႉပိတ်ႉ ပီႈဢၢႆႈမၼ်းလႄႈ ပီႈလူဝ်းမၼ်းထႅင်ႈသေ သွၵ်ႈႁႃယႃႈမဝ်းၵမ်ၸွမ်းႁိူၼ်းၶဝ်။ ၶဝ်သွၵ်ႈၸွမ်း တူဝ်ၶိင်း ပီႈလူဝ်း မၼ်းသေ ၸၵ်ႉၸၼ်ဢဝ်ပီႇႁူမၼ်းၼၢင်းလႄႈ လၵ်ႉၸူၵ်းဢဝ်ငိုၼ်းတင်း ဢဝ်သႅင်လႄႈ ပီႇႁူၶမ်း မၼ်းၼၢင်းဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ် ယဝ်ႉဢဝ်ပႃးငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 30,000 ၵျၢပ်ႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းထွင်းၼႃႈဢူၵ်း မၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉၵႂႃႇပႃးထႅင်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶဝ်ဢဝ်ၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်း ဢွၵ်ႇၵႂႃႇတၢင်းၼွၵ်ႈ၊ ပေႃႉထုပ်ႉယဝ်ႉ ဢီးမၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်ႈရူတ်ႉ/ၵႃး သေ ႁေႃႈၵႃးၶဝ်ၵႂႃႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်း ၽၢႆႇၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅင်ႈ 6 ၵေႃႉမႃးတီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈသေ သွၵ်ႈႁႃၸွမ်း ႁိူၼ်း၊ ဝၢင်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ ပွၵ်ႈၼႆႉ ၶဝ်ၼႄးၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်းဝႃႈ မီးလွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်တင်းၸုမ်း PDF လႄႈမီးၵွင်ႈပွတ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၵွင်ႈပွတ်းဢၼ်ၶဝ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇႁၼ်မႅၼ်ႈၺႃးသင် ၵူၺ်းၵႃႈ သမ်ႉဢဝ် ၶဝ်ႈသၢၼ်၊ ၼမ်ႉမၼ်း၊ သိူဝ်ႈၶူဝ်းလႄႈၽႃႈႁူမ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉသေ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉထႅင်ႈမွၵ်ႈ ၶိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်း ၽၢႆႇၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅင်ႈ 3 ၵေႃႉႁွတ်ႈမႃးထႅင်ႈ။ ၶဝ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်း ႁိူၼ်းသေ ၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်းယဝ်ႉ ၶိုၼ်းဢွၵ်ႇၵႂႃႇ။ ၵၢင်ၼႂ်မိူင်းလႅင်းမႃး မွၵ်ႈ 8 မူင်းပီႈၼွင်ႉၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်းၵႂႃႇတီႈႁူင်း/လုမ်းပလိၵ်ႊၵျွၵ်းမႄးသေ ၸွမ်းႁႃ တူဝ် မၼ်းၸၢႆး။ ၵူၺ်းၵႃႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႊ/ယႄးၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ မၼ်းဢမ်ႇမီးၵႃႈၼၼ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်း ပီႈၼွင်ႉမၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇတီႈၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉ 9 ထၢမ်ထိုင်လွင်ႈၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်း။ ၵႅမ် ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉၼၼ်ႉလၢတ်ႈၼႄၶဝ်ဝႃႈ ၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်းလႆႈထုၵ်ႇဢဝ်ၵႂႃႇႁူင်းယႃယဝ်ႉ ဢၼ်ၶဝ်တိၺွပ်း မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ “တိၺွပ်းၺႃးၵူၼ်းၽိတ်း” ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းႁႃတၢင်း ဢွၼ်ႈ ဝွၼ်းယွၼ်းပၼ်ငိုၼ်းတႅၼ်းတၢင်သေ ႁႂ်ႈပီႈလူဝ်းၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်း လူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ် ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈဢၼ်ဝႃႈ ၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ယွၼ်ႉဢဝ်လူတ်ႉၶိူင်ႈလူမ်ႉ ၼႆၼၼ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇယွမ်း လူင်း လၢႆးမိုဝ်းပၼ် သေ တင်းပီႈၼွင်ႉမၼ်းၸၢႆးၸင်ႇၸူဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃ။ ၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်း မိူဝ်ႈထိုင်ၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃၵျွၵ်းမႄးၼၼ်ႉ ပီႈၼွင်ႉမၼ်းၸၢႆး ႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 10 ၵေႃႉပႂ်ႉဝႆႉတီႈ တၢင်းၼွၵ်ႈ ႁွင်ႈႁူင်း ယႃ ၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်းၼၼ်ႉ။ မၼ်းၸၢႆးၼွၼ်းလိုမ်းတူဝ်ယူႇ ၼိူဝ်ၵူႇ၊ လိူတ်ႈၵေႃႈဢွၵ်ႇသူပ်းမၼ်း ၸၢႆးလႄႈ ၸွမ်းႁူဝ် ၸိူဝ်း ၼႆႉၵေႃႈ မီးႁွႆးၸဵပ်းၸမ်ႉၵႂႃႇမူတ်း။ သေႃးမိုဝ်းတႄႉ တိုၵ်ႉ သႂ်ႇဝႆႉတီႈၶႅၼ်သၢႆႉ မၼ်းၼၼ်ႉယူႇ။ ၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်း လႆႈလုသဵင်ႈၵႂႃႇၼႂ်းၵၢင်ၶမ်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်း 8 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ။ ထႅင်ႈၼႂ်ၼိုင်ႈမႃး ပီႈၼွင်ႉ မၼ်း ၸၢႆး ၸင်ႇ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈမေႃယႃတီႈ ႁူင်းယႃၶဝ် ၽႃႇတူၺ်း တူဝ်တၢႆမၼ်းၸၢႆးသေ လႆႈႁၼ်လုပ်ႇမၼ်း ၸၢႆးႁၵ်းလႄႈ ၶိူင်ႈပိူင်တၢင်းၼႂ်းတူဝ်လုလႅဝ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸင်ႇႁၢင်ႈႁႅၼ်း ဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇ ၽဝ်တီႈပႃႇႁဵဝ်ႈ ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်းဝၼ်းထိ 5/2/2022 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်းလႆႈလုသဵင်ႈၵႂႃႇယွၼ်ႉၼမ်ႉမိုဝ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽၢႆႇၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼႆႉ သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ယင်းပႆႇမီးလွင်ႈၸွႆႈထႅမ်ၼႃႈႁိူၼ်းၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်းသင်သေၸိူဝ်ႉသေပိူင်။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးသၼ်လွႆ +66: 88 680 4913 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF files:English Burmese Shan

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2022-02-07T07:27:24

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%99%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%9c%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%82%88%e1%82%81%e1%80%b1%e1%82%83/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈမဝ်းလဝ်ႈႁေႃႈရူတ်ႉ/ၵႃးၽႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆၼႂ်းမိူင်းသူႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 7/2/2022 သိုၵ်းမၢၼ်ႈမဝ်းလဝ်ႈႁေႃႈရူတ်ႉ/ၵႃးၽႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆၼႂ်းမိူင်းသူႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႃယု 28 ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈမဝ်းလဝ်ႈႁေႃႈရူတ်ႉ/ၵႃးသိုၵ်းၽႃႇသႂ်ႇတၢႆ ၼႂ်းမိူင်းသူႈ ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်း ၸၢၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/1/2022။ ၸၢႆးမွင်ႇၺူဝ်ႇ ဢႃယု 28 ၽွင်းတိုၵ်ႉတေၶဝ်ႈၼႂ်းရူတ်ႉ/ၵႃးမၼ်းၸၢႆး ဝၢႆးၵႂႃႇၸွႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း ပၢင်ၶႅၵ်ႇ ဢူၺ်း ၵေႃႉ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ႇၸွႆး (ဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇသၢပ်ႇဝဵင်းမိူင်းသူႈ)၊ ၽွင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁေႃႈ ရူတ်ႉ/ၵႃးပဝ်ႇ (ဢမ်ႇတၢင်ႇသင်) မႃးဝႆးဝႆးတၢင်း လင်မၼ်း သေၽႃႇသႂ်ႇႁႅင်းႁႅင်း တူဝ်မၼ်းၸၢႆး ပေႃးသဵၼ် လူင်ၵႂႃႇ 15 ဝႃး။ ၵူၼ်းႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ သဵင်မၼ်းပေႃးလင်လူင်ၵႂႃႇမိူၼ်သဵင် ရူတ်ႉ/ ၵႃး တၢင်ႇယုၵ်းယၢၵ်း ဢၼ်တိုၵ်ႉတၵ်းဝူၵ်ႉ ဢဝ်ယိူဝ်ႇတၢင်ႇသႂ်ႇၼိူဝ်မၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽႃႇသႂ်ႇ ယဝ်ႉသိုပ်ႇႁေႃႈရူတ်ႉ မၼ်းၵႂႃႇဢမ်ႇၵိုတ်းရူတ်ႉ မႃးတူၺ်းသင်။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁိမ်းႁွမ်းၸင်ႇႁိပ်ႈဢဝ်တူဝ်ၸၢႆးမွင်ႇၺူဝ်ႇ ၵႂႃႇႁူင်းယႃမိူင်းသူႈၵမ်းလဵဝ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈမေႃယႃတီႈႁူင်းယႃလၢတ်ႈဝႃႈ ႁွႆးၸဵပ်း ႁွႆးၸတ်ႉ ၸွမ်းတူဝ် ၸွမ်းႁူဝ်မၼ်းၸၢႆးႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႃႇလႄႈ ဢမ်ႇႁပ်ႉယူတ်း ယႃပၼ်သေ ၶိုၼ်းၼႄႉၼမ်း ႁႂ်ႈဢဝ်တူဝ်မၼ်းၸၢႆး ၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃ တူၼ်ႈတီႈ ဢမ်ႇၼၼ် တီႈၶူဝ်လမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉ တၢင်းၸဵပ်း ႁွႆးၸဵပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၶိုၼ်ႈ မႃးသေ ငဝ်းလၢႆးလႅပ်ႈဢမ်ႇပေႃးၶႂ်ႈလီယဝ်ႉလႄႈ ပီႈၼွင်ႉလုၵ်ႈမေးမၼ်းၸၢႆးၸင်ႇတႅပ်းတတ်းဢဝ်တူဝ်မၼ်းၸၢႆး မိူဝ်းႁိူၼ်းသေ လႆႈလုသဵင်ႈၵႂႃႇမိူဝ်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်း 1.30 ဝၢႆးဝၼ်း ဝၢႆးမၼ်းၸၢႆး ၺႃးၵႃးၽႃႇသႂ်ႇယဝ်ႉ သွင်ၸူဝ်ႈမူင်း။ ဝၢႆးႁေႃႈ ရူတ်ႉၽႃႇသႂ်ႇမၼ်းၸၢႆးယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉ ႁေႃႈရူတ်ႉ/ၵႃး မၼ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းတပ်ႉ ၶလယ 149 ၼႂ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ႇၸွႆး၊ ၵွပ်ႈၼၼ် ဢူၺ်းၵေႃႉ မၼ်း ၸၢႆးၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇ တီႈတပ်ႉ သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉ တုၵ်း ယွၼ်းႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈမဝ်း လဝ်ႈၼၼ်ႉပၼ်။ ၸိူဝ်းၶဝ်လႆႈႁူပ်ႉ ၽူႈမီးၸၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈတပ်ႉၼၼ်ႉသေ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ မၼ်းမဝ်းလဝ်ႈ ၼႃႇ လႄႈ တေပၼ်တၢမ်ႇ ႁႂ်ႈမၼ်း တူၵ်းၶွၵ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမဝ်းလဝ်ႈၼၼ်ႉ သမ်ႉပဵၼ်လုၵ်ႈသိုၵ်း ထႅင်ႈတပ်ႉၼိုင်ႈ တီႈၼမ်ႉၸၢင်၊ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလုၵ်ႈ သိုၵ်းတီႈတပ်ႉပၢင်ႇၸွႆး။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ မွၵ်ႈ 8 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိပ်းၵေႃႉ တီႈတပ်ႉ ၶလယ 149 ၼၼ်ႉ မႃးၸူး ႁိူၼ်းၸၢႆးမွင်ႇၺူဝ်ႇ ဢၼ်မီးၼႂ်းပွၵ်ႉ 3 ဝဵင်းမိူင်းသူႈသေ ထၢႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႈမေးၼၢင်း မၼ်းလႄႈ ဝႂ်ၵပ်းတူဝ် မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇပႃး။ မေးၼၢင်းမၼ်းလၢတ်ႈတုၵ်းယွၼ်းတီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉဝႃႈတေၸွႆႈၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ၼႃႈႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမၼ်းၼၢင်း ဢၼ်ဢႃယု 2 ၶူပ်ႇ ၼၼ်ႉၸိူင်ႉႁိုဝ် ၵွပ်ႈဝႃႈလႆႈလုသုမ်းၽူႈၵွၼ်းၼႃႈႁိူၼ်းယဝ်ႉ။ ၸၢႆးမွင်ႇၺူဝ်ႇ ပဵၼ်ၵူၼ်းႁေႃႈ ရူတ်ႉ/ၵႃးတေႃႉသူင်ႇ ၵူၼ်း/ ၶူဝ်းၶွင်။ ၽူႈမီးၸၼ်ႉၽၢႆႇလိူမ်ႈလႆႇၸႄႈဝဵင်း ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ တေႁႃႁၢင်ႈ ႁႅၼ်းၸွႆႈထႅမ်ငိုၼ်းတွင်းပၼ်တႃႇ ၼႃႈႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်းယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ယင်း ပႆႇလႆႈ ႁပ်ႉတၢင်းၸွႆႈထႅမ်သင်။ ပီႈၼွင်ႉ လုၵ်ႈမေးၸၢႆးမွင်ႇၺူဝ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ၸတ်းပၢင်ၸႃႉ ၾင်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ၼႂ်းမိူင်းသူႈ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 31/1/2022 သေလႆႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ 100 သႅၼ်ၵျၢပ်ႈယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးသၼ်လွႆ +66: 88 680 4913 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2022-01-18T12:10:39

https://shan.shanhumanrights.org/villagers-security-threatened-by-burma-army-landmines-along-chinese-pipelines-in-hsipaw-northern-shan-state/

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွမ်ၵူဝ်မၢၵ်ႇဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽင်ဝႆႉၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းတေႃႈၵျႅတ်ႉၶႄႇ ၼႂ်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 18/1/2022 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွမ်ၵူဝ်မၢၵ်ႇဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽင်ဝႆႉၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းတေႃႈၵျႅတ်ႉၶႄႇ ၼႂ်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မႆႈၸႂ်လွမ်ၵူဝ်လႆႈယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽင်ဝႆႉ ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းတေႃႈၼမ်ႉမၼ်းလႄႈၵျႅတ်ႉ ၶႄႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ပူၼ်ႉမႃးမွၵ်ႈသွင်လိူၼ်ၼၼ်ႉ ႁူဝ်သိုၵ်းလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈႁွင်ႉဢဝ်ပူႇၵႄႇ ဢိူင်ႇႁွင်ႈႁႅင်ႈ မႃးၸူးဢွင်ႈတီႈပိုတ်ႇ/ပွႆႇတေႃႈၵျႅတ်ႉ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ဢၢင်း ၼႃႈတၢင်းတူၵ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ ႁၢင်ႇယၢၼ်မွၵ်ႈ 15 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ တီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉ ၸိူဝ်းလုၵ်ႉတီႈတပ်ႉ ၶလယ 23 ၶမယ 503 လႄႈ ၶမယ 504 မႃးဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈတေႃႈၵျႅတ်ႉၶႄႇ။ မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပႆႇႁုပ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ /ဢၢမ်းၼၢတ်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းလႂ်မႃးဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ ဢွင်ႈတီႈပိုတ်ႇ/ပွႆႇ ၼမ်ႉမၼ်းလႄႈၵျႅတ်ႉ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ဢၢင်း ႁူဝ်သိုၵ်းလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼၼ်ႉ လၢတ်ႈတီႈပူႇၵႄႇဝႃႈ ၶဝ်လႆႈႁၢင်ႈမၢၵ်ႇဝႆႉၼႂ်းထိူၼ်ႇႁိမ်းႁွမ်း ဢွင်ႈပိုတ်ႇ/ပွႆႇတေႃႈၼမ်ႉမၼ်း/ၵျႅတ်ႉ ၸွမ်းတၢင်းတူၵ်း လႄႈတၢင်းဢွၵ်ႇ သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် လႃႈသဵဝ်ႈ-ဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) သေယႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇၸမ်ၼၼ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈ တိုၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈထိူၼ်ႇတႃႇႁႃၽိုၼ်း၊ႁႃႁဵပ်း လႄႈ လမ်းတူဝ်ထိူၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်း မီးႁႆႈၼႃး ႁိမ်းႁွမ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ လွမ်ၵူဝ်လႆႈယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇဢၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈၽင်ဝႆႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈထွၼ်မၢၵ်ႇဢွၵ်ႇၼႆသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ “မၼ်းပဵၼ် လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈႁဝ်း” ပေႃးႁဝ်း ဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႈၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေထွၼ်ဢွၵ်ႇပၼ်” ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဢိူင်ႇႁွင်ႈႁႅင်ႈၼႆႉ မီးႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 1,800 ၵေႃႉ။ ဢိူင်ႇႁွင်ႈႁႅင်ႈ မီးဝၢၼ်ႈၼွင်လႅင်၊ ဝၢၼ်ႈသၢႆး၊ တိုင်းလူင်၊ ၼွင်ဢၢင်းလႄႈ ႁွင်ႈႁႅင်ႈ။ ယင်းမီးဢွင်ႈတီႈပိုတ်ႇ/ပွႆႇတေႃႈၵျႅတ်ႉ ထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈယူႇတၢင်းႁွင်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉ ႁၢင်ႇၵႆမွၵ်ႈ 1 ၵီႊ လူဝ်ႊမဵတ်ႊတိူဝ်ႊ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ၵႃႈၼၼ်ႈထႅင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တီႈၼႆႈတႄႉၶဝ်ၽင်မၢၵ်ႇဝႆႉဢမ်ႇၽင်ၼႆၼၼ်ႉ ၶဝ်ယင်းပႆႇလႆႈလၢတ်ႈ ၼႄၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ တေႃႈၼမ်ႉမၼ်းလႄႈၵျႅတ်ႉၶႄႇ ဢၼ်တိုၵ်ႉၽင်လိၼ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႂ်းပီ 2012 တေႃႈၼမ်ႉမၼ်းလႄႈၵျႅတ်ႉ သၢမ်ပုၼ်ႈၼိုင်ႈပုၼ်ႈ 800 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊတိူဝ်ႊ လုၵ်ႉတီႈၾင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇ မိူင်းရၶႅင်ႇ လတ်းၶၢမ်ႈမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ သေၶဝ်ႈၸူးယူႊၼၼ်ႊ မိူင်းၶႄႇ။ လွင်ႈၽင်တေႃႈၵျႅတ်ႉ တင်ႈတႄႇပီ 2011 လႄႈ 2013 ၼၼ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလုႁၢမ်းတီႈႁဵတ်းႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉသေ ပီ 2013 ၼၼ်ႉ ၵေႃႇမတီႇၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးပွတ်းႁွင်ႇ ၶဝ်တၢင်ႇလိၵ်ႈထိုင် ၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်းတႆး တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းၶူင်းၵၢၼ်ပႅတ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်မႃး။ ၽေးႁၢႆႉလူင်ဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ၵူဝ်ႁႅင်းၼႃႇၼၼ်ႉတႄႉပဵၼ်လွင်ႈဢၼ် တေႃႈၵျႅတ်ႉၸၢင်ႈၸတ်ႉပွင်ႇလႄႈတႅၵ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလိူၼ် ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ 2012 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ၊ တႅၼ်းၽွင်းၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ သင်ၶႃႇ ၸဝ်ႈၶဝ် လႆႈၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈ ၽၢႆႇႁွင်ႇၵျွင်းၽြႃးပေႃႇၵျူဝ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉသေ ၸတ်းပၢင်ယွၼ်းသူးၵႅတ်ႇၵင်ႈ ၽေးၶဵၼ် ယႃႇႁႂ်ႈတေႃႈၵျႅတ်ႉ ဢၼ်ၸင်ႇႁႃၾင်ယဝ်ႉ 150 မေႊတိူဝ်ႊၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽေးၶဵၼ်သင် တေႃႇဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃႇၵျူဝ်ႇ (ၽၢႆႇတႆးဝႃႈ မေႃႇၵိူဝ်) ၼႆႉလိုဝ်းလင်ယွၼ်ႉၵၢၼ်ႁုင်ၵိူဝ်သေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ် လွမ်ၵူဝ်ၼမ်ႉၵိူဝ် ၸၢင်ႈၶူပ်းလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ တေႃႈၼမ်ႉမၼ်း/ၵျႅတ်ႉ ၸၢင်ႈၸတ်ႉတႅၵ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလၢႆဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ မီးပၢင်တိုၵ်းႁိမ်းႁွမ်း ဢွင်ႈတီႈပိုတ်ႇ/ပွႆႇတေႃႈၵျႅတ်ႉ ၼွင်ဢၢင်းၼၼ်ႉသေ မီးမၢၵ်ႇတူၵ်းႁိမ်းၼၼ်ႉယူႇ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈတူၵ်းၸႂ် တိုၼ်ႇၽၢၼ်ႈၵူဝ်ႁႄ တေႃႈၵျႅတ်ႉၸၢင်ႈတႅၵ်ႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈလုသုမ်းယႂ်ႇ လူင်လၢင်ၸွမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးသၼ်လွႆ +66: 88 680 4913 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF files:Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2021-12-13T03:02:23

https://shan.shanhumanrights.org/regime-crony-ngwe-yi-pale-starts-coal-exploration-in-community-watershed-at-nam-ma-hsipaw-township-2/

ၶွမ်ႊပၼီႊ တႂ်ႈမိုဝ်းသိုၵ်း ငူၺ်ႇယီႇပလႄး တႄႇၶုတ်းႁႃထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ထုင်ႉၼမ်ႉမႃႉ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 13/12/2021 ၶွမ်ႊပၼီႊ တႂ်ႈမိုဝ်းသိုၵ်း ငူၺ်ႇယီႇပလႄး တႄႇၶုတ်းႁႃထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ထုင်ႉၼမ်ႉမႃႉ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 23/11/2021 မႃး ၶွမ်ႊပၼီႊငူၺ်ႇယီႇပလႄး ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈတိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) ဢၼ်မီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵမ်ႉယၼ်ပၼ်ႁႅင်းမႃးၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉ တႄႇၶုတ်းႁႃထၢၼ်ႇႁိၼ် ဢွင်ႈတီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ လႅင်ႇၼမ်ႉၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမႃႉ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢွၼ်သၢၼ်ၶတ်းမႃးႁၢဝ်ႉႁႅင်း ႁႅင်းႁႅင်း။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ဢဝ်လူတ်ႉ/ၵႃး ထုၺ်ႇၼိုင်ႈလမ်း တီႇၽဵဝ်ႈၸွမ်းတၢပ်ႈ ႁူဝ်လွႆၵၢင်ထိူၼ်ႇလွႆႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ဢွင်ႈဢွၵ်ႇၼမ်ႉ တႃႇပိုၼ်ႉတီႈႁႃႈဢေႊၵႃႊပၢႆသေ ၶုတ်းႁူးၸၢမ်းၶူၼ်ႉႁႃထၢၼ်ႇႁိၼ်။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသၢႆမႄႈၼမ်ႉမ ဢၼ်လႆတၢင်းႁွင်ႇလူင်းမႃးသေ သိုပ်ႇလႆလေႃႇလဵင်ႉပၼ်ႁႆႈၼႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢိုတ်ႇတၼ်ပႅတ်ႈ။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ် 12 ၵေႃႉယူႇဝႆႉဢွင်ႈတီႈၼၼ်ႈသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်တင်းဝၼ်း၊ ၸၢမ်းၶုတ်းလႄႈ ၸုပ်ႇဢဝ်ၼမ်ႉဢွၵ်ႇၼႂ်းထၢင်ဢၼ်ၶဝ်ၶုတ်းၸၢမ်းတူၺ်း။ ဢွင်ႈတီႈၸၢမ်းၶုတ်းႁႃထၢၼ်ႇႁိၼ်တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ တိုၵ်ႉၸၢမ်းၶုတ်းႁႃထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊပေႃးသၢင်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းတႃႇၶဝ်ႈၸူးဢွင်ႈတီႈၼႆႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈထၢင် ထၢၼ်ႇ ၵဝ်ႇၶဝ်တီႈၼႃးၵုၼ် ၼႃႈတၢင်းတူၵ်းလႄႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈလူင် ၼႃႈတၢင်းႁွင်ႇ ၼၼ်ႉမႃးယူႇယဝ်ႉ။ သဵၼ်ႈတၢင်းမႂ်ႇၼႆႉဢမ်ႇၵမ်ႉၵွႆးတေတတ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇပႃႇမႆႉ ႁူဝ်ၼႃးၾႃႉၵူၺ်း ယင်းတေ တတ်း ပႃးၼႂ်းႁႆႈၼႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈ လူးၵွၼ်ႇ။ ႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ၼႆႉပဵၼ်ထိူၼ်ႇၶိူဝ်းပႃႇမႆႉၶဵဝ်တဵမ်လွႆလႄႈပဵၼ်ႁူဝ်ၼမ်ႉဢွၵ်ႇ တႃႇၸဝ်ႈၼႃး ၼႂ်းထုင်ႉ ၼမ်ႉမႃႉ လႆႈပိုင်ႈဢိင် ဢဝ်ၸႂ်ႉတိုၼ်းတႃႇၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၵူႈပီ။ ႁူဝ်ၼႃးၽႃႉၼႆႉ ၸဵမ်ပၢၼ်ပူႇ ပၢၼ်မွၼ်ႇ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ႁၵ်ႉသႃ ​​မႅတ်ႇပႅင်းဝႆႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ​​ၵေႃႈဢမ်ႇပၼ်တႅပ်းမႆႉ ယွၼ်ႉပဵၼ် သၢႆၼမ်ႉဢွၵ်ႇတႃႇဢဝ်ၼမ်ႉႁဵတ်းၼႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢွင်ႈတီႈၸၢမ်းၶုတ်းႁႃထၢၼ်ႇႁိၼ်ႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ်ထၢႆႇလူင်း သဵၼ်ႈတၢင်းမႂ်ႇတႃႇၸၢမ်းၶုတ်းႁႃထၢၼ်ႇႁိၼ် ႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ငူၺ်ႇယီႇပလႄးႁႃတၢင်းၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉၼႆႉမႃး ၶၢဝ်းႁိုင်ယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈတိုၼ်းဢမ်ႇပၼ်ယႃႉမႃးလႃးလႃး။ လိုၼ်းသုတ်း ဢၼ်ၶဝ်ႁႃတၢင်းၶုတ်းတီႈ ႁူဝ်ၼႃး ၾႃႉၼၼ်ႉပဵၼ်ၼႂ်းပီ 2012 ၽွင်းၶဝ်လၵ်ႉလွမ်ၵႂႃႇၶုတ်းဢဝ်ထၢၼ်ႇႁိၼ်တႃႇ 25 လမ်း (လူတ်ႉတေႃႉ တၢင်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ်) သေ ၺႃးပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ႁႄႉႁၢမ်ႈ ယွၼ်ႉၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈတုၵ်းယွၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈ 2017 ၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်ထိူၼ်ႇၶိူဝ်းပႃႇမႆႉ တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ တေသိုပ်ႇယိုၼ်းယၢဝ်းၵႂႃႇၶၢဝ်းၼႃႈၼႆသေ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈ 15 တူၼ်/ ပႃးလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 600 ၵေႃႉဢွၼ်ၵၼ် ၸတ်းပၢင်သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇ ႁႄႉၵင်ႈၽေးၶဵၼ်ပၼ်ႁူဝ် ၼႃးၾႃႉ။ ပၢင်သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇၼၼ်ႉ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈဢၼ်ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ၶုတ်းယူႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉယဝ်ႉ။ ပၢင်သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇ ယွၼ်းသူးပၼ်ပႃႇထိူၼ်ႇ ႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ပီ 2017 ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး လႆႈဢွၵ်ႇၽိုၼ်းတၢမ်းငဝ်းလၢႆးလိုၼ်းသုတ်းဝႆႉ လွင်ႈငူၺ်ႇယီႇပလႄး ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၸွမ်းၽူႈၼမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 2/1/2021 ဢၼ်ဝႃႈငူၺ်ႇယီႇပလႄး တေၵိုတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမႃႉ တင်းမူတ်း ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2021 လႄႈတေဢမ်ႇသိုပ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉတုမ်ႉတိူဝ်ႉသင် (ဢမ်ႇၼၼ် တေပၼ်ၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်းၶိုၼ်းမိုၼ်ႇသႅၼ်ၵျၢပ်ႈသင်ယႃႉမႅၼ်ႈ)။ ႁူဝ်ၵူၼ်း 3,000 ႁဵင်ပၢႆၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမႃႉ လႆႈ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်း ထၢၼ်ႇႁိၼ်တင်းမူတ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈၼႆႉမႃးလၢႆပီ လၢႆပွၵ်ႈယူႇ ၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ႁႆႈၼႃးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ လူမ်းတင်းၼမ်ႉ ဢမ်ႇ ၸိုၼ်ႈသႂ်။ ငူၺ်ႇယီႇပလႄးၼႆႉ တိုၼ်းႁူမ်ႈၵၢၼ်မႃးၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸဵမ်မိူဝ်ႈတႄႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းမၼ်း တႄႇ ၶုတ်းထၢၼ်ႇၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမႃႉ မိူဝ်ႈပီ 2004 ၼၼ်ႉ ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ (လႃႈ သဵဝ်ႈ) ႁူမ်ႈပုၼ်ႈဝႆႉ သၢမ်ပုၼ်ႈၼိုင်ႈပုၼ်ႈ။ ၽွင်းယင်းပႆႇႁူႉဝႃႈမိူဝ်ႈလဵဝ်ၽူႈႁူမ်ႈဝႆႉယူႇလၢႆ လၢႆၼႆ ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉတိုၼ်းလႆႈၼမ်ႉတွၼ်း ၸွမ်းၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႆႉၵမ်းသိုဝ်ႈ ယဝ်ႉ လႄႈ တိုၼ်းမီးသုၼ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇလႆႈယွၼ်းၶႂၢင်ႉ ၽႂ် ထႅင်ႈ။ တင်ႈတႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢၢမ်းၼၢတ်ႈ (ဢႃႇၼႃႇ) ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ၵေႃႈ သိုပ်ႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႂ်းထၢင်ၵဝ်ႇဢၼ်မီးၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမႃႉ (ၼႃးၵုၼ် လႄႈ ၵုင်းပဝ်း) ၼင်ႇ ၸႂ်ၶဝ် သေသိုပ်ႇတေႃႉသူင်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် 100 လမ်းၵႂႃႇၸူးႁူင်းၵၢၼ် ၵိူဝ်ဝၢၼ် သိၼ်း သူၺ်ႇလီႇ ၼႂ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်လႄႈ တင်းႁူင်းၵၢၼ်တၢင်ႇတီႈၼႂ်းတိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ ပႃးၸဵမ်ထႅင်ႈ လၢႆလၢႆ တီႈ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဢဝ်တူဝ်ၼပ်ႉဢၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ မိူဝ်ႈပီၵၢႆပူၼ်ႉမႃး ၼၼ်ႉ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ၶိုင်ဢွၵ်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ် ၶိုင်ႈၼိုင်ႈၼႂ်းႁူဝ်ၼပ်ႉတင်းမူတ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး သၢၼ်ၶတ်း ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ၽူႈလၵ်ႉၸူၼ်ဢဝ်ၶူဝ်းတိုၼ်း သၽႃဝ မိူင်းတႆး ဢၼ်လူလၢႆ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းႁႃတၢင်းၵႅတ်ႇၵင်ႈ ၶူဝ်းတိုၼ်း သၽႃဝလႄႈ ပၢႆးယူႇလီၶဝ် (လွင်ႈလူလၢႆ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၶဝ် တိုၼ်းၸႅင်ႈလႅင်း ၼႂ်းဝႅပ်ႉသၢႆႉၶဝ်)။ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵမ်ႉၵွႆးၶဝ်ၵူၺ်းလႆႈၼမ်ႉတွၼ်း မၼ်းယင်း ၵမ်ႉထႅမ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ် ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်း တူဝ်ႈမိူင်းယူႇၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ်ႁဝ်းၶႃႈ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉ ႁူမ်ႈသၢၼ်ၶတ်း ၶိူင်ႈၶူဝ်းၶွင် ငူၺ်ႇယီႇပလႄး တင်းမူတ်းပႃးၸဵမ် ၵိူဝ်ဝၢၼ်လႄႈယၢင်ပုၼ် (ၽိလတ်ႉမျေႇ) သိၼ်းသူၺ်ႇလီႇတင်းသဵင်ႈ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97-173-1530 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2021-11-23T20:00:38

https://shan.shanhumanrights.org/ngwe-yi-pale-to-start-new-coal-mine-at-nam-ma-watershed-in-hsipaw-northern-shan-state/

ငူၺ်ႇယီႇပလႄး တေတႄႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်မႂ်ႇ တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ထုင်ႉၼမ်ႉမႃႉ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 23/11/2021 ငူၺ်ႇယီႇပလႄး တေတႄႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်မႂ်ႇ တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ထုင်ႉၼမ်ႉမႃႉ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းပိုင်ႈဢိင် ၼမ်ႉတီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ တႃႇၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းမႃး ၶၢဝ်းႁိုင်သေတႃႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ဢၼ်ပၵ်းတီႈတိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) ၼၼ်ႉႁၢင်ႈ ႁႅၼ်းတေတႄႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်မႂ်ႇ တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမႃႉ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉထႅင်ႈ။ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး တႄႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမႃႉၼႆႉမႃးတင်ႈတႄႇ 2004 သေမိူဝ်ႈလဵဝ် တိုၵ်ႉသိုပ်ႇ ၶုတ်းတီႈၼၼ်ႈထႅင်ႈသွင်တီႈ- 1 ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ်လႄႈ 2 ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းပဝ်း။ ၵၢၼ်ၶုတ်း ထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁႆႈၼႃး သၢႆၼမ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလုၵွႆသေ ယင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉလႄႈလူမ်းဢမ်ႇၸိုၼ်ႈ သႂ်ယဝ်ႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈထႅင်ႈ 3000 ပၢႆ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ၵိုတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်မႃးဢမ်ႇထၢတ်ႇသေ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 2/1/2021 ၼၼ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၸွမ်းၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႆႉဝႃႈ တေ ၵိုတ်း ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈၼႃးၵုၼ်ၼၼ်ႉ သဵင်ႈလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2021။ လိူဝ်ၼၼ်ႉယင်းပၢႆလၢတ်ႈဝႃႈ တေ ဢမ်ႇသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းယႃႉလုထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ၼၼ်ႉထႅင်ႈၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 25/2/2021 ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢၢမ်းၼၢတ်ႈ (ဢႃႇၼႃႇ) ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးယဝ်ႉ ၶွမ်ႊပ ၼီႊ ၶဝ်မႃးထူပ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေလၢတ်ႈဝႃႈ ၶေႃႈလႆႈၸႂ်ဢၼ်လႆႈတူၵ်းလူင်း ၵၼ်မႃး ၼၼ်ႉတေဢမ်ႇသိုပ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းယဝ်ႉလႄႈ တေသိုပ်ႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်တေႃႇပေႃးမူတ်းသဵင်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႆႈၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇၸၢင်ႈမီးတိုဝ်ႉတၢင်းတႃႇတူၵ်းလူင်း လၢတ်ႈသင်ၸွမ်းလွင်ႈၼႆႉ။ ႁႆႈၼႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁိမ်းၼႃးၵုၼ် တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး ငူၺ်ႇယီႇပလႄး သိုပ်ႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်မႃးၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၶဝ် တင်းသွင်တီႈ -တီႈၼမ်ႉမႃႉ လႄႈသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းၼိူဝ်လိၼ်တႂ်ႈလိၼ် တီႈၼႃးၵုၼ် တီႈဢၼ်မီးလိၼ်တႅၵ်ႇၸတ်ႉၼိူဝ်ထၢင်ထၢၼ်ႇ တႂ်ႈ လိၼ်ၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွမ်မႆႈၸႂ်ၵူဝ်လိၼ်တေၸၢင်ႈၵူၼ်ႇပင်းလူင်း။ ၼိုင်ႈဝၼ်းမီးရူတ်ႉ/ၵႃးတေႃႉတၢင်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ် 100 လမ်း လုၵ်ႉဢဝ်တီႈၼမ်ႉမႃႉ ၵႂႃႇၸူးႁူင်းၸၢၵ်ႈၵိူဝ်ဝၢၼ် ငူၺ်ႇယီႇပလႄး လႄႈႁူင်းၸၢၵ်ႈယၢင်လိၼ် (ၽိလတ်ႉမြေႇ) ဢၼ်မီးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တင်းႁူင်းၸၢၵ်ႈ တၢင်ႇဢၼ် ၸိူဝ်းမီးၼႂ်းတိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇလႄႈ လၢႆလၢႆတီႈ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ် ၵျူႊလၢႆႊ ၼၼ်ႉ ၵၢၼ်တေႃႉတၢင်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ်လႆႈၵိုတ်းၵႂႃႇၵိုတ်းၵႂႃႇၵမ်းၼိုင်ႈ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ-19၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်တႄႉဢမ်ႇယွမ်းၵိုတ်းယင်ႉ။ ဢွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈၼႃးၵုၼ် လွင်ႈၶုတ်းယႃႉဢဝ်ထၢၼ်ႇႁိၼ် ၵေႃႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇႁဵတ်းယူႇတီႈထၢင်ထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼမ်ႉမႃႉ ဢၼ်မီးတၢင်းႁွင်ႇ ဝၢၼ်ႈၼႃးၼၼ်း ၶွမ်ႊပၼီႊမၼ်းပဵၼ် မိၼ်းသူၺ်ႇလႂႃႇ ဢၼ်တၢင်တူဝ် ႁူင်းၵၢၼ်ၽၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ တပ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၸႂ်ႉၼမ်ႉမႃႉ ဢၢပ်ႇၼၼ်ႉလႆႈႁၼ်ၼမ်ႉဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ၼၼ်ႈမႃးၶုၼ်ႇ ဢူၼ် ၵမ်ႇလမ် ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/10/2021 ၼၼ်ႉၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး မႃးႁူပ်ႉထူပ်းၸဝ်ႈၵွၼ်းဝတ်ႉ /ၵျွင်းၼမ်ႉမႃႉသေ လၢတ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ၶႂ်ႈတႄႇၶုတ်းၸၢမ်းတူၺ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ။ ၸဝ်ႈၵွၼ်းဝတ်ႉ ၼၼ်ႉ ယူႇၶၢင်ႈၽၢႆႇၶွမ်ႊပၼီႊ သၢၼ်ၶတ်းၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ လႆႈဢိူဝ်ႈပၼ်ၶႂၢင်ႉ ႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် တႃႇ မႃးတႄႇၶုတ်းတူၺ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 20/10/2021 ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႃးၶိုၼ်ႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈ ၵွၼ်း ဝတ်ႉ/ၵျွင်းၶိုၼ်းလၢတ်ႈၼႄ တၵ်ႉၵႃႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႃႈ မၼ်းလႆႈပၼ်ၶႂၢင်ႉၶွမ်ႊပၼီႊဢၼ်တေတႄႇ ၶုတ်း ၸၢမ်း တူၺ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈမၼ်းဢမ်ႇႁၢမ်ႈလႆႈ ၵွပ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈၶဝ်ပေႃးတူၵ်းလူင်းၸွမ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ မႄႈၼမ်ႉမ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈလူင် ၶုၼ်ႇဢူၼ်ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ် ယွၼ်ႉၶူၺ်ၶီႈလိၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ဢွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈၼႃးၼၼ်း ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ မၼ်းၸဝ်ႈယင်းလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ ပေႃးထၢၼ်ႇႁိၼ်တီႈၼႃးၵုၼ်သဵင်ႈမူတ်းယဝ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶဝ်တႄႇ ၸုပ်ႇၼမ်ႉၼွင် ႁိမ်းဝၢၼ်ႈပဵင်းသၢႆးၼၼ်ႉဢွၵ်ႇသေ တေၶုတ်းတီႈၼၼ်ႈထႅင်ႈ။ ထၢင်ထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈပဵင်းသၢႆးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ထၢင်ထၢၼ်ႇႁိၼ် ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ထၢင်ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼႂ်းၼမ်ႉမႃႉ တီႈဢၼ်ၶဝ်ၶုတ်းတေႃႇပေႃးယဵၼ်းပဵၼ်ၼမ်ႉၼွင်လူင် တင်ႈတႄႇပီ 2005 ထိုင် 2015။ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇ ႁိၼ် လႆႈၵိုတ်းၵႂႃႇ ယွၼ်ႉၶႂၢၵ်ႈၸူင်ႁူးတႂ်ႈလိၼ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၶဝ်ႈထူမ်ႈလႄႈ လိၼ်ၵူၼ်ႇလူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတုၵ်း ယွၼ်းႁႂ်ႈထူမ်ပၼ်ယူႇသေတႃႉၼွင်ထၢင်ထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼၼ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢမ်ႇ တွၼ်ႉမႃးထူမ်ပၼ်သေပွၵ်ႈ၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉၸင်ႇယဵၼ်းပဵၼ်ၼွင်လူင်မႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 3/11/2021 ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႃးၶိုၼ်ႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းလူႇတၢၼ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵွၼ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းလၢတ်ႈၼႄတၵ်ႉၵႃႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး တေတႄႇၶုတ်းၸၢမ်းတူၺ်း ထၢၼ်ႇ ႁိၼ်တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၼႆ။ ၵုၼ်ႁူဝ်ၼႃးၾႃႉၼႆႉ ပဵၼ်ဝႆႉဢွင်ႈတီႈလႅင်ႇၼမ်ႉ တႃႇၼႂ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ၼႂ်းထုင်ႉဢိူင်ႇၼမ်ႉမႃႉ သေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်လူလွမ်ႁၵ်ႉသႃ မႅတ်ႇပႅင်းမႃးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ပဵၼ်မိူၼ်ၼင်ႇပႃႇထိူၼ်ႇ ၼႂ်းထုင်ႉ ၼႆႉ သေ ၽႂ်တိုၼ်းတေဢမ်ႇလႆႈယႃႉၵဝ်း ႁဵတ်းႁႆႈ တႅပ်းမႆႉ ယႃႉထိူၼ်ႇလူႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉႁွင်ႈသၢႆၼမ်ႉ ဢၼ် လႆ တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉၼႆႉၵေႃႈ လေႃႇလဵင်ႉပၼ် ႁႆႈၼႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼပ်ႉ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇဢေႊၵႃႊသေ ပဵၼ်ဝႆႉ ပိုၼ်ႉ တီႈ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထုင်ႉၼမ်ႉမႃႉ လႆႈၸႂ်ယႂ်ႇ ပိုင်ႈဢိင်ႁဵတ်းႁႃၵိၼ်လဵင်ႉ တွင်ႉမႃးပၢၼ် သိုပ်ႇ ပၢၼ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ 2009 ၼၼ်ႉ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ၶိုင်ႁႃလၢႆးၶုတ်းထၢၼ်ႇတီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ၼႆႉသေ ၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢၼ်ၶတ်း။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးသၢၼ်ၶတ်းၸိူင်ႉၼႆသေတႃႉ မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ ပီ 2012 ၼၼ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် လၵ်ႉလွမ်ၶုတ်းတီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉသေ ၶုတ်းထၢၼ်ႇထိုင် မွၵ်ႈ 25 လမ်းရူတ်ႉ/ ၵႃး၊ ယွၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတုၵ်းယွၼ်းလႄႈပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA လႆႈမႃးႁၢမ်ႈ ႁႂ်ႈ ၵိုတ်း။ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး လွမ်ဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်းၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢၢမ်းၼၢတ်ႈ/ ဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉသေ သိုပ်ႇ တိုဝ် ၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် တိုၼ်းဝႃႈဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်/ဢမ်ႇသႂ်ႇၸႂ်လွင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတေလုသုမ်း၊ တေ တုမ်ႉ တိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီလႄႈ ၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉ ဢမ်ႇၼၼ်ဢၼ်တေယဵၼ်းပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈယူင်ႉသၢင်ႈ ၾိင်ႈ တိုၼ်း သၽႃဝ ၸၢင်ႈလုၵွႆငၢႆႈၼၼ်ႉသင်။ ႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ထွမ်ႇဢဝ်သဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇ ႁိၼ်တင်းသဵင်ႈ ၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမႃႉသေ တေႃႉဢဝ်ၶိူင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်လႄႈၵူၼ်းၶဝ်ဢွၵ်ႇမိူဝ်းမူတ်းမူတ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းဢၼ်ငူၺ်ႇယီႇပလႄး လူင်းၸွမ်းၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢွၼ်တၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတေ ယိုတ်းဢၢမ်းၼၢတ်ႈ (ဢႃႇၼႃႇ) ၸိုင်ႈမိူင်း မၢႆဝၼ်း 2.1.2021 ၽိုၼ်လိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵုမ်ႇပၼီႇ ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်လမ် ငူၺ်ႇယီႇပလႄး (မေႃႇၼႃးၵုၼ်-ၵုင်းပဝ်း) တေၸွႆႈထႅမ်ပၼ် လွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ တႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပီ 2021 ၼီႈ တေႇပၢတ်ႈ(1)လိူၼ်တေႃႇထိုင်ပၢတ်ႈ(6)လိူၼ်သုတ်း ၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ငိုၼ်း တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ (ၵ) ငိုၼ်းၵွင်ၵၢင်ၼႂ်းမိူင်းၼမ်ႉမႃႉ (1000) သႅၼ် (ၶ) ငိုၼ်းၵွင်ၵၢင်ဢိူင်ႇ (100) သႅၼ် 2 *ၶေႃႈမၵ်းမၢႆ* တေႇဢဝ်ဝၼ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ယဝ်ႉ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် တေသိုပ်ႇၶုတ်းၵႂႃႇလီးငၢမ်း ယူႇယဝ်ႉ။ 2 တီႈဢၼ်တေ ပၼ်ၶႂၢင်ႉၶုတ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ တေႇပၢတ်ႈ(1)လိူၼ် တေႃႇထိုင်ပၢတ်ႈ(6)လိူၼ်သုတ်း ပီ 2021 ပဵၼ်တီႈဢၼ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၼင်လိၼ်သူၼ် တီႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း/ ပဵၼ်တီႈ ဢၼ် လႆႈမၵ်းတတ်းၵၼ်ဝႆႉ တီႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉၵူၺ်းယူႇယဝ်ႉ။ 3 တီႈလိၼ်ဢၼ်တႅၵ်ႇ/ၸတ်ႉ/ၵူၼ်ႇ/လူႉၵွႆၼၼ်ႉ ၵုမ်ႇပၼီႇတေလႆႈဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း မႄးထူဝ်း/ ထူမ်ပၼ်ႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈ ၼႂ်းပၢတ်ႈ (4) လိူၼ်သုတ်း 2021 4 တီႈၼႂ်းၵုၼ်ၵၢင် ဢၼ်လူဝ်ႇထူဝ်း/ထူမ်ပၼ်ၼၼ်ႉ တေလႆႈမေးထူမ်ပၼ် ႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၼႂ်းပၢတ်ႈ (4) လိူၼ် ပီ2021 သင်ဝႃႈဢမ်ႇယဝ်ႉတူဝ်ႈၸိုင် တေလႆႈပၼ်ၵႃႈၸၢင်ႈထူဝ်း/ထူမ် သၢင်ႉငိုၼ်း (1ႁဵင်သႅၼ်) လုၵ်ႉတီႈၵေႃႇမတီႇပွင်ၵၢၼ်မိူင်းၼမ်ႉမႃႉ တေၸၢင်ႈပိူၼ်ႈမႃး ထူဝ်း/ထူမ်ပၼ်။ 5 တီႈၽၢႆဢၼ်ၸတ်ႉလႄႈ ဢၼ်ပႆႇယဝ်ႉတူဝ်ႈၼၼ်ႉ တေလႆႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၼႂ်းပၢတ်ႈ (4)လိူၼ်သုတ်း ပီ 2021 သင်ဝႃႈဢမ်ႇယဝ်ႉတူဝ်ႈၸိုင် တေလႆႈပၼ်ငိုၼ်းၵႃႈၸၢင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၽၢႆ ငိုၼ်း (1ႁဵင်သႅၼ်)။ 6 ၼႃႈတီႈဢၼ်ႁၢမ်ႈသီး ၼႃးလႄႈႁူဝ်ၼမ်ႉ တိုၼ်းတေဢမ်ႇလႆႈတိူဝ်းၶႂၢၵ်ႈ ၶုတ်း/ၸူင်ဢဝ် သင်ဝႃႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ/လူႉၵွႆၵႂႃႇၸိုင် တေလႆႈသၢႆႈတႅၼ်းငိုၼ်း (1မုၼ်ႇသႅၼ်)။ 7 သင်ဝႃႈပၢတ်ႈ(6)လိူၼ် ပီ 2021 သုတ်းၵႂႃႇလႄႈ ၵုမ်ႇပၼီႇ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇမိူဝ်း ၵုမ်ႇပၼီႇ ၶႆႈၶိုၼ်းသိုပ်ႇ ၶုတ်းထႅင်ႈၼႆ တေလႆႈၸွႆႈထႅမ် လွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၼႂ်းၵူၼ်းမိူင်းၼိုင်ႈပီ (5 ႁဵင်သႅၼ်)။ 8 ငိုၼ်းၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းမိူင်း (1100) သႅၼ်ၼၼ်ႉပၢတ်ႈ 2 လိူၼ်သုတ်းတေမႃးဢၢပ်ႈထိုင် ၼႂ်းမိုဝ်းၵူၼ်း မိူင်းလီငၢမ်း။ လၢႆးမိုဝ်း ၸုမ်းၵုမ်ႇပၼီႇငူၺ်ႇယီႇပလႄး မၢႆၶပ်ႉ ၸိုဝ်ႈသဵင် ၼႃႈၵၢၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း လၢႆးမိုဝ်း 1. ဢူးယီႇၶျႅၼ်း တၢင်တူဝ်လၢဝ်းပၢၼ်း 2. ၸၢႆးမွင်ႇ မၼ်ႇၼေႇၵျႃႇ 3. လုင်းၵျေႃႇၶၢႆႇ မိူင်းယႆ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97-173-1530 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF Files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2021-10-12T09:52:37

https://shan.shanhumanrights.org/local-farmers-oppose-ngwe-yi-pales-planned-coal-mining-expansion-along-pang-river-in-tangyan-northern-shan-state/

ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး ဢွၼ်ၵၢၼ်သၢၼ်ၶတ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ် ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ဢၼ်ဢၢၼ်းၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇ ႁိၼ် ၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉပၢင် ၼႂ်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 12/10/2021 ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး ဢွၼ်ၵၢၼ်သၢၼ်ၶတ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ် ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ဢၼ်ဢၢၼ်းၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇ ႁိၼ် ၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉပၢင် ၼႂ်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းၽႅၼ်ၵၢၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး လႄႈ ၸဝ်ႈဢႃႇ ၼႃႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ႁူမ်ႈၵၼ်တေၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉပၢင် ၼႂ်းဢိူင်ႇ ၼႃးႁုၵ်ႇ ၸႄႈ ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ပိုၼ်ႉတီႈတေၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇမႂ်ႇၼၼ်ႉ မွၵ်ႈ 850 ဢေႊၵႃႊ ၼိူဝ်တီႈလိၼ်ႁႆႈၼႃး တင်းသွင်ၾၢၵ်ႇ ၾင်ႇ မႄႈၼမ်ႉပၢင်၊ ယူႇၼႃႈတၢင်းတူၵ်း ႁၢင်ႇယၢၼ်ထၢင်ၶုတ်းထၢၼ်ႇၵဝ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇလႅတ်ႇ ၼၼ်ႉၼိုင်ႈ လၵ်း၊ ယွၼ်ႉၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်သေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇလႅတ်ႇတင်းသဵင်ႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ် ၶၢႆႉဢွၵ်ႇပၢႆႈႁႃ တႄႇ ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ ယွၼ်ႉမီးၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇတႂ်ႈလိၼ်မိူင်း ဢၼ်တုမ်ႉယွၼ်ႈႁိူၼ်း ယႄးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈတေၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇထႅင်ႈၵမ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၵမ်ႉၵွႆး လွင်ႈတေ သုမ်းတီႈလိၼ်ႁႆႈၼႃးၵူၺ်း ၶဝ်ယင်းလွမ်ၵူဝ်လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉဢၼ်တေယႃႉလႅဝ်ၶူင်း သၢင်ႈမႄႈၼမ်ႉပၢင်၊ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၶုၼ်ႇဢူၼ်လႄႈ ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေၶုတ်း ထၢၼ်ႇႁိၼ်တႂ်ႈမႄႈၼမ်ႉပၢင် ထႅင်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 14 ဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉ ႁူဝ်ၵူၼ်း 3,000 ပၢႆ လႆႈပိုင်ႈဢိင်မႄႈၼမ်ႉ ပၢင် သေႁဵတ်းႁႆႈ သူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ထူဝ်ႇလိၼ်လႄႈ ၼႃး လၢႆႁဵင် ဢေႊၵႃႊ လဵင်ႉတူဝ်ၸႂ်မႃး။ မႄႈၼမ်ႉပၢင်ၼႆႉ ပဵၼ်မႄႈၼမ်ႉယႂ်ႇလူင် မႄႈ ၼိုင်ႈ ဢၼ်လႆၶဝ်ႈၸူးမႄႈၼမ်ႉၶူင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး သေ ပဵၼ် မႄႈၼမ်ႉဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ ယွၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇ လႆႈပိုင်ႈဢိင်မၼ်း။ ၽႅၼ်ၵၢၼ်မႂ်ႇၶွင်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ၼၼ်ႉ ၽုတ်းဢွၵ်ႇမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 7/5/2021 မိူဝ်ႈၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ ၼႃးႁုၵ်ႉ ႁွင်ႉဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး 15 ၵေႃႉမႃးႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်တီႈႁိူၼ်းမၼ်းသေ ႁႂ်ႈၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၶဝ်လူင်းလၢႆး မိုဝ်းၵမ်ႉထႅမ်တႃႇသိုပ်ႇၶုတ်းႁႃထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼိူဝ်လိၼ်ႁႆႈၼႃးၶဝ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူင်၊ ဝၢၼ်ႈၵျွင်း၊ ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇလႄႈ ဝၢၼ်ႈပဵင်းမူင်ႈ ၶဝ်လႆႈႁပ်ႉႁူႉၶၢဝ်ႇႁႂ်ႈၵႂႃႇႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်ၶဝ် ၼၼ်ႉဝႆႉဢွၼ်တၢင်းၼိုင်ႈဝၼ်းသေ သင်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်မၢႆၽၢင် (မတ်ႉပူင်ႇတိၼ်ႇ) ၶဝ် ၵႂႃႇႁူမ်ႈ ၸွမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ လုင်းၸၢႆးၵူမ်းသႃႇ ႁွင်ႉ လုင်းၸၢႆးသၢင်ႇသေႃး လၢတ်ႈတီႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ဝႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ၶႂ်ႈမႃးယွၼ်းၶုတ်းထၢၼ်ႇ ၼႂ်းၼႃးၼႂ်းသူၼ် သူ ၸဝ်ႈ တႃႇ 2 ထတ်း (ပေႇ) ၼႆ သေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသီႇၵေႃႉ လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၵိုတ်းၼၼ်ႉဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ လူင်းလၢႆးမိုဝ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇၵေႃႈ ၶိုၼ်းႁဵတ်းလၢႆးမိုဝ်းပွမ်တႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသိပ်းဢဵတ်းၵေႃႉ ၸိူဝ်းဢမ်ႇ ယွမ်း လူင်း ပၼ်ၼၼ်ႉသေ ဝၢႆးပၢင်ၵုမ်ယဝ်ႉ ဝၢႆးဝၼ်း ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢွင်ႇၵူဝ်ႇလတ်ႉ ဢၼ်ယူႇ တီႈ ထၢင်ထၢၼ်ႇဝၢၼ်ႈတၢၵ်ႇလႅတ်ႇၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းမႃးဢဝ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 8/5/2021 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး လႆႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈတၢင်ႇထိုင် ၸုမ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉ သိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA၊ ၸုမ်းပႃႇတီႇ ႁူဝ်သိူဝ် SNLD လႄႈၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ မိူင်းႁႃႉ လွင်ႈဢၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶဝ်ၶႂ်ႈမႃးၶိုင်ယႃႉၶုတ်းထၢၼ်ႇ ၼႂ်းသူၼ် ၼႂ်းၼႃး ၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈလိၼ်ႁႆႈၼႃး ႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉပၢင် ဢၼ်ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၸၢင်ႈမႃးယႃႉၵဝ်းလုလႅဝ် တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉသင်ၸွမ်းထႅင်ႈ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းထိ 18/9/ 2021 ဝၼ်း ဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်လႆႈႁွင်ႉၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်တီႈႁိူၼ်းၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ ၼၼ်ႉ ထႅင်ႈ။ ပွၵ်ႈၼႆႉ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ဢွင်ႇၵူဝ်ႇလတ်ႉ ၵေႃႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း။ ၽူႈ ၵွၼ်းဢိူင်ႇ လႄႈ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊ ပၼီႊ ၶဝ်တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး ၶဝ်လူင်းလၢႆး မိုဝ်းၽွမ်ႉၸွမ်းၶဝ် တႃႇသိုပ်ႇ ၶုတ်းၶူၼ်ႉႁႃထၢၼ်ႇ ၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းၼႃးၶဝ်ထႅင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈႁႆႈ ၼႃး ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ တိုၼ်းတေဢမ်ႇ လူင်း ၶႂ်ႈပၼ်ၵႃႈႁိုဝ် ၵေႃႈ ယဝ်ႉ ၼႆ။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၼွၵ်ႈႁဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၸႂ်ယႂ်ႇ သူၼ်ႁႆႈၼႃး ႁဝ်းၵူၺ်း၊ ငိုၼ်းဢၼ်သူ တေပၼ်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇႁူဝ်ႁဵင် မၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇလဵင်ႉသၢႆၸႂ်ႁဝ်းၶႃႈလႆႈ တေႃႇၸူဝ်ႈ။ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈႁဝ်း ၶႃႈ တိုၼ်းတေဢမ်ႇ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ်လႆႈၶႃႈ ၼႆယဝ်ႉ။ တင်ႈတႄႇပၢင်ၵုမ်ၼႆႉမႃး ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းထုင်ႉၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်လူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈသၢႆမၢႆ ႁူဝ်ႁႆႈ ၶႅင်းၼႃး ပိူဝ်ႈ ပဵၼ်တႃႇ ဢွၼ်ၵၼ်တိုၵ်းသူၼ်းႁႄႉၵင်ႈ လွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်မႂ်ႇထႅင်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လုင်းၸၢႆးၵူမ်းသႃႇ ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ ၼႃးႁုၵ်ႇ ၼႆႉ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ႁုပ်ႈယိုတ်းဢၢမ်းၼၢတ်ႈ (ဢႃႇၼႃႇ) ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး ၵေႃႉလိူၵ်ႈၶိုၼ်ႈမႃးလႄႈ ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇၵေႃႉၼႆႉ ႁဵတ်းသင်ၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇယူႇၾၢႆႇၵူၼ်း မိူင်း။ ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇၵေႃႉၵဝ်ႇ ပဵၼ်ၸၢႆးပွမ်ႈ။ မၼ်းၸၢႆးႁူမ်ႈတင်း ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈသေ ဢွၼ်သၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ် ၶုတ်း ထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼႂ်းပီ 2020 လႄႈၺႃးၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉၶဝ် လွၵ်ႇငိုတ်ႈဝႆႉၽွင်းၼၼ်ႉ။ ႁူဝ်ၵူၼ်းလႄႈ တီႈလိၼ်ႁႆႈၼႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 14 ဝၢၼ်ႈႁိမ်းတီႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေၶုတ်းထၢၼ်ႇမႂ်ႇ ၶပ်ႉမၢႆ တၢင်းႁွင်ႇပၢင် လင်ႁိူၼ်း ႁူဝ်ၵူၼ်း ႁႆႈ ၼႃး (ဢေႊၵႃႊ) သူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ (ဢေႊၵႃႊ) သူၼ်ထူဝ်ႇလိၼ် (ဢေႊၵႃႊ) 1 ဝၢၼ်ႈလူင် 42 195 735 432 1,250 2 ဝၢၼ်ႈၵျွင်း 34 170 398 120 1,250 3 ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇ 43 225 900 1,440 1,850 4 လုၵ်းၵုတ်ႇ 45 235 750 1,200 3,000 5 ၵွင်းႁုင်း 34 170 600 120 2,500 6 ပဵင်းမူင်ႈ 104 442 1,860 1,416 250 7 ပုင်ႇႁၢဝ်း 80 390 1,650 400 1,000 8 ၼႃးလႃ 60 310 1,650 160 1,250 9 တၢၵ်ႇလႅတ်ႇ 65 345 1,200 100 1,050 ႁူမ်ႈ 507 2,482 9,743 5,388 13,400 ၶပ်ႉမၢႆ တၢင်းၸၢၼ်းပၢင် လင်ႁိူၼ်း ႁူဝ်ၵူၼ်း ႁႆႈ ၼႃး (ဢေႊၵႃႊ) သူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ (ဢေႊၵႃႊ) သူၼ်ထူဝ်ႇလိၼ် (ဢေႊၵႃႊ) 1 ဝဵင်းလၢၼ်း 40 163 2,300 80 2 ၼမ်ႉသွမ်ႇ 38 159 1,200 60 80 3 ႁူဝ်ၼႃး 23 85 660 4 ဝၢၼ်ႈႁၢၼ်ႈ 20 90 690 250 100 5 ဝၢၼ်ႈၵွင်း 20 118 4,050 ႁူမ်ႈ 141 615 8,900 390 180 တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (Shan, English) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97-173-1530 (Shan, Burmese) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2021-09-29T09:00:50

https://shan.shanhumanrights.org/uwsa-workers-clear-villagers-plantations-to-make-way-for-polluting-factories-in-tachileik-2/

ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်သိုၵ်းဝ UWSA ၶဝ်တီႇၽဵဝ်ႈ သူၼ် တူၼ်ႈမႆႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တႃႇႁဵတ်းသဵၼ်ႈတၢင်း သၢင်ႈႁူင်း ၵၢၼ် ၼႂ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 29/9/2021 ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်သိုၵ်းဝ UWSA ၶဝ်တီႇၽဵဝ်ႈ သူၼ် တူၼ်ႈမႆႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တႃႇႁဵတ်းသဵၼ်ႈတၢင်း သၢင်ႈႁူင်း ၵၢၼ် ၼႂ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 6/9/2021 မႃးၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊႁူင်ႊပင်ႊ ၶွင်သိုၵ်းဝ UWSA 60 ၵေႃႉ ပၢႆ မႃးတီႇ ၽဵဝ်ႈတႅပ်းမႆႉ တီႈလိၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 10 ဢေႊၵႃႊ ပိူဝ်ႈတႃႇတႄႇၶိုင်သၢင်ႈ ႁူင်းၸၢၵ်ႈၼိူဝ် တီႈလိၼ် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁုပ်ႈယိုတ်းဝႆႉ တၢင်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း။ ၶွမ်ႊပၼီႊ လွႆသၢမ်သွင်း ဢၼ်ပဵၼ်ၵိင်ႇၽႄႁူင်ႊပင်ႊ ၼၼ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇႁဵတ်းႁူင်း ၸၢၵ်ႈ ၶိုင်ႁေႊမႅင်ႊၵႃႊၼိတ်ႊသ် တင်းႁူင်းၸၢၵ်ႈယၢင်တင် ၼိူဝ်တီႈလိၼ်ဢၼ်မီး 100 ဢေႊၵႃႊ ယူႇ ၶၢင်ႈမႄႈ ၼမ်ႉႁူၵ်ႈ၊ ႁၢင်ႇယၢၼ်လႅၼ်လိၼ်ထႆးမွၵ်ႈ 1 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ် ၵၼ် သၢၼ်ၶတ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၼႆႉ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၵွပ်ႈဝႃႈၶဝ် ယူႇသၢင်ႈသဝ်းထင် ၼိူဝ်ၼင်လိၼ်ၼႆႉ မႃးပၢၼ် သိုပ်ႇပၢၼ်လႄႈ လွမ် ၵူဝ်လူမ်းတင်းၼမ်ႉဢၼ်တေဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ် သင်ႁဵတ်းႁူင်းၸၢၵ်ႈယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပီၼႆႉမိူဝ်ႈလိူၼ်မေႊ တင်းလိူၼ် ၵျုၼ်ႊ ပူၼ်ႉမႃးၽွင်းၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ႁႃတၢင်းမႃးလွမ်ႉႁူဝ်ႉၸွမ်း တီႈ လိၼ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁႄႉႁၢမ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈပွၵ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ်မႃးၼမ် သေ ပႃး မႆႉပႃးမိတ်ႈမႃးလွၵ်ႇငိုတ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ ဢဝ်လူတ်ႉထုၺ်ႇမႃးယႃႉမႃးထုၺ်ႇ တူၼ်ႈ မႆႉ ၶီႈလဵၵ်း လႄႈၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ်ဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽုၵ်ႇဝႆႉၼႂ်းသူၼ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇတၢင်ႇလၢတ်ႈတီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈယူႇ ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 7/9/2021 ၼၼ်ႉၶဝ် ၶိုၼ်းတႅမ်ႈလိၵ်ႈတၢင်ႇထိုင်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈ ပိူဝ်ႈႁႂ်ႈၸွႆႈၵိုတ်းယိုတ်းပၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ် ၽိုတ်ႉၶဝ်ႈ ယႃႉ ၵဝ်းဢဝ်တီႈလိၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆးသင်မႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11/9/2021 ၼၼ်ႉၽၢႆႇၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ႁွင်ႉတူဝ်တႅၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇႁူပ်ႉဢုပ်ႇၶဝ်တီႈလုမ်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈ/ယႄးၶဝ်သေ တေပၼ်ၵႂႃႈသၢႆႈတႅၼ်းၶိုၼ်း ၼိုင်ႈဢေႊၵႃႊလႂ် 300,000 ဝၢတ်ႇ၊ ၼႆႉ မၼ်း ပဵၼ်လွင်ႈဢမ်ႇငိုင်ႇငၢမ်ႇၵၼ်တင်းၵႃႈၶၼ်တီႈသေဢိတ်း။ ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးၶဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇယွမ်း ႁပ်ႉသေ ၶိုၼ်း တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ဢဝ်တီႈလိၼ် တႃႇ 50 ဢေႊၵႃႊ တႃႇ 50 ဢေႊၵႃႊႁႂ်ႈပၼ် ၸဝ်ႈ ႁႆႈ ၼႃးၶိုၼ်း ၼႆၵေႃႈၽၢႆႇၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ဢမ်ႇၽွမ်ႉၸွမ်း။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈဢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း ပၢင်ၵုမ် ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ႁႅင်းၽၢႆႇၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးသင်။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉတေမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢင်းၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉတင်းလူမ်း ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ် သေတေတုမ်ႉၵူၼ်းမိူင်းတင်းသွင်ၽၢႆႇ (တႆး-ထႆး) သေတိုၼ်းပဵၼ်လွင်ႈလူလၢႆသုၼ်ႇလႆႈၸဝ်ႈႁႆႈ ၸဝ်ႈ ၼႃး ၶဝ်ၸႅင်ႈလႅင်းလီယဝ်ႉၼႆသေတႃႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈၶဝ်ယင်းတိုၵ်ႉယူႇၽၢႆႇသိုၵ်းဝ UWSA ၶဝ်ယူႇ။ ၵဝ်ႉ ငဝ်ႈ သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ႁဝ်းၶႃႈ သိုပ်ႇတုၵ်းယွၼ်းထႅင်ႈ ႁႂ်ႈၶူင်းၵၢၼ်ၼႆႉၵိုတ်းယင်ႉ ၵမ်းလဵဝ်လႄႈ ဢဝ် တီႈလိၼ်ၶိုၼ်းမွပ်ႈ/ဢၢပ်ႈပၼ် ၸဝ်ႈၶွင်မၼ်းၶိုၼ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈ ပိူင်ပဵၼ်ၸွမ်းၶၢဝ်းယၢမ်း ဝၼ်းထိ 6/9/2021 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 9 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊႁူင်ႊပင်ႊၶဝ် 60 ပၢႆၶီႇရူတ်ႉ/ ၵႃးမႃးလူင်း တီႈလိၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁွင်ႈလိုၵ်ႉ ဢၼ်မီးတၢင်းဢွၵ်ႇတႃႈၶီႈလဵၵ်း။ ၶဝ်ဢဝ်ရူတ်ႉ/ၵႃးထုၺ်ႇ မႃးတႄႇတီႇ ၽဵဝ်ႈတီႈ လိၼ် လႄႈတူၼ်ႈမႆႉၶီႈလဵၵ်း (မွၵ်ႇၸီႇလီႇ) တင်းၶူဝ်းႁႆႈၶူဝ်းသူၼ်း ၸဝ်ႈၼႃး။ ၵူၼ်းႁဵတ်း ၵၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပႃးတင်းမိတ်ႈ တင်းမႆႉ မိူၼ်ႁၢင်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႈ သင်ဝႃႈၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးၶဝ်မႃးႁႄႉႁၢမ်ႈၶဝ်။ ၵူၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ် ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၵႂၢမ်းဝတေႃႇၵၼ်သေၼႄပိူင်ၽၢင်ႁၢင်ႈမိူၼ်ၵူၼ်းသိုၵ်းဝ ဢၼ်သႂ်ႇၶူဝ်းၵူၼ်း မိူင်းၵူၺ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး ထၢမ်ၶဝ်ဝႃႈ ၽႂ်ၸႂ်ႉသူၶဝ်မႃးတီႇယႃႉတီႈလိၼ်ၼႆႉၼႆၼၼ်ႉ ၶဝ်ၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ ႁဝ်းမႃးၸွမ်းၵႂၢင်းသင်ႇပႃႈၼိူဝ်ၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉ။ ရူတ်ႉ/ၵႃးထုၺ်ႇၶွင်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် တိုၵ်ႉတီႇ ထုၺ်ႇယႃႉတီႈလိၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၽွင်းၵၢင်ဝၼ်းတဵင်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၼီႊၶၢင်ႊလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶႄႇ ၶႂ်ႈမိူၼ်ပေႃႈလဵင်ႉၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းတီႈလိၼ်ယိပ်းတင်းမၢင်ၸေႈ ဢၼ်မၼ်းဢဝ်ၼႄၸဝ်ႈႁႆႈ ၸဝ်ႈၼႃးဝႃႈ ၼၼ်ႉပဵၼ် ၽိုၼ်လိၵ်ႈဢၼ်လႆႈၶႂၢင်ႉ တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တႃႇမႃးသိုပ်ႇႁဵတ်းၶူင်းၵၢၼ် ၼႆ ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽွင်း ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးၶဝ် လူ/ဢၢၼ်ႇတူၺ်းလိၵ်ႈၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ်ဝႃႈ လိၵ်ႈၼၼ်ႉပဵၼ် ၽိုၼ်လိၵ်ႈဢၼ် ၶွမ်ႊ ပၼီႊ ႁူင်ႊပင်ႊၶဝ် တၢင်ႇထိုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်တီႈလိၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1999 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈ/ယႄး သွင်ၵေႃႉႁေႃႈရူတ်ႉ/ၵႃးယႄးသေ မႃးၵိုတ်းႁိမ်းၼၼ်ႉ ၵိုတ်းတူၺ်း ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ဢၼ်တိုၵ်ႉတီႇၽဵဝ်ႈတီႈလိၼ်ၼၼ်ႉယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇဢွၵ်ႇရူတ်ႉ/ၵႃးသင်ယူႇ ႁိုင်မွၵ်ႈ 5 ၼႃးထီး(မိၼိတ်ႉ) ယဝ်ႉၶိုၼ်းႁေႃႈၵႃးၶဝ်ၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ ၼီႊၶၢင်ႊ ထိုင်မႃးၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 1 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇတီႈလုမ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ႁွင်ႈ လိုၵ်ႉ သေတၢင်ႇထိုင်လွင်ႈဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်မႃးယႃႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၶိုၼ်း လၢတ်ႈဝႃႈ ၸင်ႇႁႃ မႃးယူႇၵူၺ်းလႄႈ ပႆႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉလွင်ႈပၼ်ႁႃဢၼ်ၼႆႉ သင်ၼႆ။ မၼ်းၶိုၼ်းႁႂ်ႈ ၸဝ်ႈ ႁႆႈ ၼႃးၶဝ်ၶႆႈ ၼႄငဝ်းလၢႆး ပိူင်ပဵၼ်မၼ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈလိုၼ်းသုတ်းၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်း သင် ပၼ်လႆႈ ၵွပ်ႈဝႃႈ လုမ်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ လူင်ပွင် ၸိုင်ႈတင်းသဵင်ႈဢိုတ်းပႅတ်ႈ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ-19 ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ သိုပ်ႇတီႇၽဵဝ်ႈ တူၼ်ႈမႆႉ တီႈလိၼ်တေႃႇထိုင် 6 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈသေ ဢွၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်းမိူဝ်း။ ဝၼ်းထိ 7/9/2021 ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵဝ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၶိုၼ်းမႃးတီႇၽဵဝ်ႈတီႈလိၼ် (တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃးၶဝ်သိုပ်ႇမႃးတီႇၽဵဝ်ႈ တီႈ လိၼ် ၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ)။ ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး 45 ၵေႃႉဢွၼ်ၵၼ်သူင်ႇလိၵ်ႈထိုင်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ လၢႆလၢႆၽၢႆႇၼႂ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း (ပႃးၸဵမ် ၸၼ်ႉ ဢိူင်ႇ၊ ၸႄႈဝဵင်း၊ ၸႄႈတွၼ်ႈ၊ ၽၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ၊ ၽၢႆႇတီႈလိၼ်လႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈ/ ယႄး) တၢင်ႇ လၢတ်ႈၼႄလွင်ႈတၢင်းဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊႁူင်ႊပင်ႊၶဝ် ၽိုတ်ႉႁိမ်ဢဝ်တီႈလိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ၸွႆႈၶိုင်ပွင်ပၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈယင်းပႆႇႁၼ်ၶေႃႈတုမ်ႉတွပ်ႇ ၸွႆႈထႅမ် သင်မႃး။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်သိုၵ်းဝ ၶဝ်တိုၵ်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈၼႂ်းသူၼ်ၼိူဝ်တီႈလိၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဝၼ်းထိ 8/9/2021 ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် သိုပ်ႇတီႇၽဵဝ်ႈတီႈလိၼ်လႄႈ တေႃႉမႆႉဢၼ်ၶဝ်တႅပ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉဢွၵ်ႇ။ ဝၼ်းထိ 9/9/2021 ဝၢႆးဝၼ်း ၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊ ႁူင်ႊပင်ႊ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၸၢႆးၼေႃႇၶမ်း မႃးတီႈဢွင်ႈတီႈလိၼ်ၼၼ်ႉ သေလၢတ်ႈၼႄၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးၶဝ်ဝႃႈ “သင်ဝႃႈသူၶဝ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈတီႈလိၼ်ၼႆႉတႄႉတႄႉၸိုင် ဢဝ်ၽိုၼ် လိၵ်ႈ ၽိုၼ်လၢႆး ဢၼ်ဝႃႈသူပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်တီႈလိၼ်တႄႉၼၼ်ႉမႃးလႄႈ ႁဝ်းၵႂႃႇလၢတ်ႈၵၼ်တီႈႁူင်း ပလိၵ်ႊ။ သူၶဝ်ၶႂ်ႈႁွင်ႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽၢႆႇတႅၵ်ႈတီႈလိၼ်မႃးၸွမ်းသူၵေႃႈလႆႈ ၼႂ်းဝၼ်းထိ 11/9/2021။ ႁဝ်းၶဝ်ထုၵ်ႇ လီ ႁူပ်ႉၵၼ်သေ ႁႃၶေႃႈလႆႈၸႂ်ၵၼ် ၼႂ်းၵႄႈၶွမ်ႊပၼီႊလႄႈ ၸဝ်ႈၶွင်တီႈလိၼ်။ ၸိူဝ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸဝ်ႈ ၶွင်တီႈ လိၼ်တႄႉၼၼ်ႉယႃႇမႃး” ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းထိ 11/9/2021 ၶၢဝ်းယၢမ်းတင်ႈတႄႇ 9 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ထိုင် 10 မူင်းၵၢင်ၼႂ်၊ ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၽၢႆႇဢုပ်ႉ ပိူင်ႇ ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ တူဝ်တႅၼ်းၽၢႆႇၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး သီႇၵေႃႉ တင်းၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊႁူင်ႊ ပင်ႊ သၢမ်ၵေႃႉ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်တီႈႁူင်းပလိၵ်ႊႁွင်ႈလိုၵ်ႉ။ ဢၼ်ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးသီႇၵေႃႉ ၵူၺ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင် ၵုမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ယွၼ်ႉမီးလွင်ႈမၵ်းၶၼ်ႈၵူၼ်း ဢမ်ႇပၼ်ၶဝ်ႈၼမ် ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ-19။ ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ သင်ဝႃႈ ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးမႃးၼမ်လိူဝ်ၼႆႉ ၸၢင်ႈၺႃးဢဝ်လိူင်ႈ၊ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၸဝ်ႈ ႁႆႈ ၼႃးမွၵ်ႈသိပ်းၵေႃႉဢွၼ်ၵၼ် ပႂ်ႉဝႆႉတၢင်းၼွၵ်ႈႁူင်းပလိၵ်ႊ။ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ႁူင်ႊပင်ႊၶဝ်ဝႃႈ တေပၼ်ငိုၼ်းၶိုၼ်းတီႈၸဝ်ႈၼႃးၸိူဝ်း မီးဝႂ် ၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈဢေႊၵႃႊလႂ် 300,000 ဝၢတ်ႇ။ ၸဝ်ႈၼႃးၶဝ်ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉတႃႇၶၢႆတီႈလိၼ် ၶဝ်။ ၶဝ် လၢတ်ႈ ဝႃႈ ၼႂ်းၵုမ်ႇၸဝ်ႈၼႃးႁဝ်းမီးၶေႃႈလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉဝႃႈ တေပၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ႁူင်ႊပင်ႊ တႃႇတီႈ လိၼ်ၶိုင်ႈၼိုင်ႈ (50 ဢေႊၵႃႊ) လႄႈဢၼ်လိူဝ်တႃႇ 50 ဢေႊၵႃႊၼၼ်ႉ ၼႂ်းၸဝ်ႈၼႃးႁဝ်း 69 ၵေႃႉ ၶိုၼ်းတေၽႄပၼ်ၵၼ် ၼင်ႇႁိုဝ်တေၸၢင်ႈပိုင်ႈဢိင်တီႈလိၼ်သေႁဵတ်းႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵႂႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈၽၢႆႇၶွမ်ႊပၼီႊ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉတႃႇပၼ်တီႈလိၼ်ၸဝ်ႈၼႃးၶိုၼ်း။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ သင်ဝႃႈၸဝ်ႈ ၼႃးၶဝ်ဢမ်ႇယွမ်းဢဝ်ၵႃႈၶၼ်ဢၼ်ႁဝ်းပၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊတေႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်တီႈလိၼ်ၼႆႉ တင်း မူတ်း တိုၼ်းတေဢမ်ႇပၼ်သင်သေဢိတ်းယဝ်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈၶဝ်မီးလိၵ်ႈၶႂၢင်ႉဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢွၵ်ႇပၼ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်မိုင်ၵႂႃႇ လွင်ႈတေၶၢႆတီႈလိၼ် ဢမ်ႇၶၢႆၼၼ်ႉသေ ၶိုၼ်းတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၶွမ်ႊပ ၼီႊ ၶဝ် ၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈသိုပ်ႇတီႇၽဵဝ်ႈတီႈလိၼ် တေႃႇထိုင်လုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵူႈဢၼ် ၶိုၼ်းပိုတ်ႇ ၼင်ႇႁိုဝ် ပၼ်ႁႃၸိူဝ်းၼႆႉပေႃးတေၸၢင်ႈဢဝ်ၵႄႈၶႆၼႂ်းလုမ်းတြႃး။ ပၢင်ၵုမ်ယဝ်ႉၵႂႃႇ ၵူၺ်းဢမ်ႇလႆႈၶေႃႈတွပ်ႇသင်။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈဢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ တိုၼ်း ဢမ်ႇႁႃတၢင်းလႄႈၵႄႈၶႆ ဢမ်ႇၼၼ်ၵမ်ႉထႅမ်ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးသင်။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၶဝ် ၵူၺ်း လၢတ်ႈဝႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီယႃႉၵဝ်း ႁႆႈၼႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ် ၵွပ်ႈဝႃႈၶဝ်ယင်းပႆႇလႆႈ ပၢတ်ႇ ၶဝ်ႈၶဝ် ၼႆၵူၺ်း။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်တိုၵ်ႉသိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းတီႈလိၼ်ၼၼ်ႉၵူႈဝၼ်းတင်ႈတႄႇ ၶၢဝ်း ယၢမ်း 9 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ထိုင် 6 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈယူႇ။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇယူႇ တီႈၼၼ်ႈ ၵူၺ်းၵႃႈယူႇၼႂ်းပွၵ်ႉဝဵင်းၵႅဝ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်း။ ပေႃးၶဝ်မႃး ႁဵတ်းၵၢၼ် ၶဝ်ပႃးမိတ်ႈ ပႃးမႆႉ မႃးၸွမ်း ၶဝ်ၵူႈဝၼ်း၊ ၸဝ်ႈ ႁႆႈၼႃးၶဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁတ်းႁႄႉႁၢမ်ႈသင်ၶဝ်။ သင်ဝႃႈ ၶႂ်ႈႁူႉပိုၼ်းလင်လွင်ႈၼႆႉ ၶဝ်ႈတူၺ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်း ဢၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းဢွၵ်ႇဝႆႉ “ လီဢွၼ်ၵၼ် ၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉႁူၵ်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်း” ၼႆၼၼ်ႉလႆႈယူႇဢေႃႈ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း၊ ထႆး) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97-173-1530 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF Files: Shan Burmese English Thai

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2021-08-26T03:39:08

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b6%e1%80%bd%e1%80%84%e1%80%ba%e1%82%87%e1%80%9e%e1%80%ae%e1%82%87%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88-%e1%80%95%e1%81%bc%e1%80%ba/

ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်ႁူင်းၵၢၼ်သိုၵ်းဝႃႉ UWSA သိုပ်ႇႁဵတ်းႁူင်းၵၢၼ် ဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈလူမ်း ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ် ၼႂ်းဝူင်းၵႂၢင်ႈ

ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းမႂ်ႇ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 26/8/2021 လီဢွၼ်ၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉႁူၵ်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်း ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်ႁူင်းၵၢၼ်သိုၵ်းဝႃႉ UWSA သိုပ်ႇႁဵတ်းႁူင်းၵၢၼ် ဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈလူမ်း ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ် ၼႂ်းဝူင်းၵႂၢင်ႈ ႁူဝ်ႁုပ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ သၢၼ်ၶတ်းၶွမ်ႊပၼီႊႁူင်ႊ ပၢင်ႊဢၼ်သိုၵ်း ဝႃႉပဵၼ် ၸဝ်ႈၶွင်သေ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပၼ်ႁႅင်းႁႂ်ႈသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈ ႁူင်းၵၢၼ် သွင်ဢၼ်ၼၼ်ႉမီး ၼိူဝ်လိၼ် ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈဢၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈႁုပ်ႈယိုတ်း (သိမ်း) ဢဝ်၊ ႁူင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉတေႁဵတ်းႁႂ်ႈ လူမ်းဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်။ ႁူင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ၽႅၼ်ၵၢၼ်သႂ်ႇၼိူဝ်တီႈလိၼ်တၢင်းၵႂၢင်ႈ 100 ဢေႊၵႃႊ ဢၼ်မီးတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ ၼႆႉပဵၼ် ပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈၼိုင်ႈၼႂ်းတီႈလိၼ် 600 ဢေႊၵႃႊ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁုပ်ႈ ယိုတ်းဢဝ်တီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁွင်ႈလိုၵ်ႉ မိူဝ်ႈပီ 1998-1999 ပိူဝ်ႈတႃႇၵေႃႇသၢင်ႈႁူင်းၵၢၼ်ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ။ တီႈလိၼ် 100 ဢေႊၵႃႊ ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ပၼ် ၶွမ်ႊပ ၼီႊႁူင်ႊပၢင်ႊၼႂ်းပီ 2001 ဢၼ်သိုၵ်းဝႃႉ UWSA ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင် ပိူဝ်ႈတႃႇၵေႃႇသၢင်ႈႁူင်းၵၢၼ် ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇသၢင်ႈ သေပွၵ်ႈ။ မိူဝ်ႈပီ 2011 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁွင်ႈလိုၵ်ႉၶဝ်တႄႇဢဝ်လိူင်ႈမၼ်းတၢင်ႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ သၢင်ႇသီႈ (ပၢၼ်ၸွမ် ၸိုင်ႈ တဵင်းၸဵင်ႇ) ၼင်ႇႁိုဝ်တေလႆႈတီႈလိၼ်ၶဝ်ၶိုၼ်းၼႆသေ ၶဝ်ၶိုၼ်းဢွၼ်ၵၼ် တႄႇၽုၵ်ႇသၢင်ႈႁဵတ်း ၵိၼ် ၼိူဝ်ၼင်လိၼ် ၶဝ်ၶိုၼ်း တီႈဢၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းလႆႈ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ် တုၵ်းယွၼ်းမႃး လၢႆပွၵ်ႈ လၢႆၵမ်း ဝၢႆးလူင် ပွင်ၸိုင်ႈ ၼူၵ်ႉယုင်း ၶိုၼ်ႈမႃးမီး ဢၢမ်းၼၢတ်ႈ (ဢႃႇၼႃႇ) ၸိုင်ႈမိူင်းသေတႃႉ မိူဝ်ႈ ဝၼ်း ထိ 5/9/2019 ၼၼ်ႉ လူင်ပွင် ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး လႆႈပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ သၢမ်သွင်း ဢၼ်ပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ႁူင်ႊ ပၢင်ႊ ၼၼ်ႉႁႂ်ႈၵေႃႇသၢင်ႈႁူင်းၵၢၼ် သွင်ဢၼ် ၼိူဝ်တီႈလိၼ် 100 ဢေႊၵႃႊ ၼၼ်ႉထႅင်ႈ – ပဵၼ်ႁူင်းၵၢၼ် ယၢင် တင်လႄႈႁူင်းၵၢၼ် ႁဵတ်းႁေႊမႅင်ႊၵႃႊၼိတ်ႊသ် (Manganese)။ မိူဝ်ႈလိူၼ် ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2019 ၼၼ်ႉၶွမ်ႊပၼီႊ သိုၵ်းဝႃႉ ၶဝ်ႁႃလွၵ်းလၢႆးတႄႇလွမ်ႉႁူဝ်ႉတီႈ လိၼ်ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ ၵူၺ်း ၵႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႁႄႉႁၢမ်ႈ။ ၽၢႆႇၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ဢဝ်လိူင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႃႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၼႃႈတီႈ လႄႈ ယႃႉၶူဝ်းၶွင် ၶဝ်ၵွႆၼႆ သေဢမ်ႇသိုပ်ႇသၢင်ႈသင်။ ၽွင်းပီ 2020 လႄႈၸဝ်ႉပီ 2021 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၶဝ် သိုပ်ႇ ႁႄႉႁၢမ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်တေ မႃးလွမ်ႉႁူဝ်ႉတီႈၼႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉထႅင်ႈသေ ဢဝ်လိူင်ႈမၼ်း တၢင်ႇထိုင် လုမ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁႂ်ႈၸွႆႈဢဝ် ပၼ်တီႈလိၼ် ၶဝ်ၶိုၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 6/5/2021 ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢၢမ်းၼၢတ်ႈ(ဢႃႇၼႃႇ) ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးယဝ်ႉသၢမ်လိူၼ်ၼၼ်ႉ ၶွမ်ႊ ပၼီႊ ၶဝ်ၵိုင်ႉၵၢင်ႉဢဝ်ရူတ်ႉ/ၵႃး ထုၺ်ႇမႃးထုၺ်ႇတီႈလိၼ်ႁႂ်ႈပဵင်း။ ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႄႈ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈ ဢွၼ် ၵၼ်ၵႂႃႇ ႁႄႉႁၢမ်ႈ ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ/ယႄးမၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈမႃးႁႄႉၵင်ႈပၼ် ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶဝ်သေ လွင်ႈၼၼ်ႉၼႄဝႃႈ ၸဝ်ႈ ၼႃႈတီႈမႂ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉယူႇၽၢႆႇ ၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼႂ်းလိူၼ်မေႊလႄႈလိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼၼ်ႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးလွင်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႈသေတႃႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ယင်းႁတ်း ႁတ်း ႁၢၼ်ႁၢၼ်သေႁႃတၢင်းႁႄႉႁၢမ်ႈလွင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ဢၼ်ႁႃလွၵ်းလၢႆး ၶိုင်ဢဝ် တီႈ လိၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉယူႇ၊ ၽၢႆႇၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်သမ်ႉတိုၵ်ႉလႆႈၶႂၢင်ႉ တႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ယၢမ်း ၵၢင်ၶိုၼ်း ၽွင်းမီးပၵ်းပိူင်ႁႄႉ ႁၢမ်ႈ ဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈ ႁိူၼ်းယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ-19၊ ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶဝ်ဢဝ်ယၢင်လိၼ် (ၽိလတ်ႉမြေႇ) မႃးၵေႃႇ ႁၢၵ်ႈလွမ်ႉႁူဝ်ႉ ႁႂ်ႈ ၵႅၼ်ႇၶႅင် တႃႇတေယႃႉဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇငၢႆႈတေႉတေႉ။ တင်ႈတႄႇၸဝ်ႉလိူၼ် ၵျူႊလၢႆႊမႃး လွင်ႈၶွမ်ႊ ပၼီႊ ၶဝ်လွမ်မႃးလွမ်ႉႁူဝ်ႉ ၼၼ်ႉၵေႃႈလႆႈၵိုတ်းၵႂႃႇ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်တႄႉလွမ်ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ ယွၼ်ႉ ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈ ၶီႈ ထုၵ်ႇဢိုတ်းႁပ်း (လွၵ်ႊတွင်ႊ) ဝႆႉၼၼ်ႉၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈတေၵေႃႇသၢင်ႈႁူင်းၵၢၼ်ဢမ်ႇၵမ်ႉၵွႆးလွင်ႈၶဝ်လႆႈသုမ်းတီႈလိၼ် ၵူၺ်း ၶဝ် ယင်းမႆႈၸႂ်လွမ်ၵူဝ်ပႃးလွင်ႈၼမ်ႉတေဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်၊ ၶုၼ်ႇဢူၼ် ပိူင်လူင်မၼ်း ၼမ်ႉႁူၵ်ႈ ဢၼ်လႆ ၽၢၼ်ႇၸူး ႁိမ်းႁွမ်း ဢွင်ႈတီႈႁူင်းၸၢၵ်ႈ ၼႃႈတေယဵၼ်းမႃးပဵၼ်ၼမ်ႉဢၼ်ၶႅၼ်ႈလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆးသေ သိုပ်ႇ လႆ ၶဝ်ႈၸူးၼမ်ႉမႄႈၶွင် တီႈသၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးလၢႆပီၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽၢႆႇၼမ်ႉမိူင်းထႆးၶဝ် လႆႈထတ်းႁၼ်မႅၼ်ႈၸၼ်ႉၽေးႁၢႆႉ ႁေႊမႅင်ႊၵႃႊ ၼိတ်ႊသ် ၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉႁူၵ်ႈ တီႈဢၼ်လႆႈၸုပ်ႇဢဝ်ၼမ်ႉမႄႈသၢႆၸႂ်ႉတိုဝ်းတႃႇၼႃႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းၼၼ်ႉ။ လွင်ႈ ၼႆႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်ယွၼ်ႉ ၼမ်ႉၶုၼ်ႇဢူၼ်ဢၼ် လုၵ်ႉတီႈဢွင်ႈၶုတ်း ႁေႊမႅင်ႊၵႃႊၼိတ်ႊသ် တၢင်းႁွင်ႇဝဵင်း တႃႈၶီႈ လဵၵ်းလႄႈၵွင် ႁေႊမႅင်ႊၵႃႊ ၼိတ်ႊသ် ဢၼ်မီးႁိမ်း မႄႈၼမ်ႉႁူၵ်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်သၢင်ႈႁူင်းၵၢၼ် ႁေႊမႅင်ႊ ၵႃႊၼိတ်ႊသ် ဢၼ်မီးႁိမ်းၽင်ႇၼမ်ႉ ႁူၵ်ႈၵမ်းသိုဝ်ႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေႁဵတ်းၼမ်ႉၶုၼ်ႇဢူၼ်မႃး လိူဝ်ၵဝ်ႇသေ တေပဵၼ်ၽေးႁၢႆႉၸႃႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇပၢႆးယူႇ လီလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယင်းဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်ပႃးလွင်ႈလူမ်းဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ် ဢၼ်တေ လုၵ်ႉ တီႈ ႁူင်းၵၢၼ်တင်းသွင်ဢၼ်ၼၼ်ႉမႃး၊ ပိူင်လူင်မၼ်းတေပဵၼ်ဢၢႆမဵၼ်လိပ်း ဢၼ်တေလုၵ်ႉ တီႈႁူင်း ၸၢၵ်ႈ ယၢင်တင် ၼၼ်ႉ မႃးသေ တေမႃးဢုမ်ႈသုမ်ႇသႂ်ႇတၢင်းပွတ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇ ဢၼ်မီးတၢင်း ဢွၵ်ႇဝဵင်းတႃႈၶီႈ လဵၵ်းသေ ၼႃႈလိၼ် တိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ်ၾင်ႇထႆး တၢင်းမႄႈသၢႆ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼၼ်ႉတေႁဵတ်း ႁႂ်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉ ပၢႆးယူႇလီ ႁၢဝ်ႉႁႅင်းလႄႈ တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ပႃးပၢႆးၵၢၼ်လႄႇမိူင်းၼၼ်ႉပႃးဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ၵၢၼ်ၶုတ်းႁေႊမႅင်ႊၵႃႊၼိတ်ႊသ် လႄႈႁူင်းၸၢၵ်ႈယၢင်တင် ၼႂ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ပေႃးမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ သၽႃ ဝ လႄႈ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၶဝ်ယဝ်ႉ ၵွပ်ႈတႃႇပဵၼ်ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးႁဵတ်းႁႂ်ႈ သိုၵ်း မၢၼ်ႈၶဝ် မၢၵ်ႈမီး ယဝ်ႉယင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းလူင်းတိုၼ်းဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်ႇတီႈ မႃးလူင်းတိုၼ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ ၽႅၼ် ၵၢၼ်ႁူင်းၸၢၵ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းတင်းသွင်ၽၢႆႇ(ၽၢႆႇထႆး-ၽၢႆႇတႆး) ၸွမ်းလႅၼ် လိၼ်ထႅင်ႈ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၵမ်ႉထႅမ်တၢင်းႁတ်းႁၢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁွင်ႈလိုၵ်ႉ ဢၼ်ၶတ်းၸႂ်ၵႅတ်ႇၵင်ႈတီႈ လိၼ်ၶဝ် လႄႈႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၶွင်ႊသီႊသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်းသိုၵ်းဝႃႉ (UWSA) ၶဝ်ၵိုတ်းယင်ႉ ၽႅၼ်ၵၢၼ် ၶူင်းၵၢၼ်ၶဝ်သေ ဢဝ်တီႈလိၼ်မွပ်ႈယိုၼ်ႈ (ဢၢပ်ႈ) ပၼ်ၶိုၼ်းၸဝ်ႈၶွင်မၼ်း။ လွင်ႈဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းထုင်ႉမႄႈသၢႆ ဢွၼ်ၵၼ်ႁႄႉႁၢမ်ႈ ၶွမ်ႊပၼီႊႁူင်ႊပၢင်ႊ ဢၼ်ဢၢၼ်း ႁဵတ်း ႁူင်းၽဝ် ထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 20 ပီၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈၸူမ်းၸွမ်း တေႉတေႉသေ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းထုင်ႉမႄႈသၢႆတေၶဝ်ႈႁူမ်ႈသၢၼ်ၶတ်း ပိူဝ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၵင်ႈမႄႈၼမ်ႉႁူၵ်ႈ ၼၼ်ႉထႅင်ႈယူႇ။ Shan Burmese English Thai တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း၊ ထႆး) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97-173-1530 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ)

['လိၵ်ႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ']

2016-07-13T06:04:11

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%90%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%9c%e1%82%86%e1%82%88%e1%80%95%e1%80%ad%e1%80%af%e1%80%90/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတၵ်းလႆႈပိုတ်ႇလၢတ်ႈသပ်းၸႅင်ႈႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလွင်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၸဵတ်းၵေႃႉတၢႆ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတၵ်းလႆႈပိုတ်ႇလၢတ်ႈသပ်းၸႅင်ႈႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလွင်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၸဵတ်းၵေႃႉတၢႆ ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးမၢႆ 04/2016 ဝၼ်းထိ 13/07/2016 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတၵ်းလႆႈပိုတ်ႇလၢတ်ႈသပ်းၸႅင်ႈႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလွင်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၸဵတ်းၵေႃႉတၢႆ ၼႂ်းထုင်ႉဢိူင်ႇမိူင်း ယေႃ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈလႆႈတွင်ႈထၢမ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၽူႈၸိူဝ်းလႆႈထူပ်းႁၼ်ပိူင်ပဵၼ်မၼ်းသေလႆႈႁူႉ ၸႅင်ႈလႅင်းဝႃႈၵၢၼ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်းၸဵတ်းၵေႃႉၼႂ်းထုင်ႉဢိူင်ႇမိူင်းယေႃၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ႁွင်ႇၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2016 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်း။ၵွပ်ႈၼၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတုၵ်း ယွၼ်း ထိုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢၼ် NLD ဢွၼ်ႁူဝ်ႁႂ်ႈဢဝ် လိူင်ႈ လၢဝ်းၶၼ်ၽႂ်းပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်လိူင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၽူႈႁဵတ်းၽိတ်း ၼၼ်ႉႁပ်ႉ တၢင်းၽိတ်းၶဝ်လႄႈၶဝ်ႈ သူႇပိူင် မၢႆမီႈလုမ်းတြႃးဢၼ်ၽဵင်ႇပဵင်း။ ႁူဝ်ယွႆႈၶၵ်ႉတွၼ်ႈလွင်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်း လွင်ႈတၢင်းပိူင်ပဵၼ်မၼ်းလႆႈၵိူတ်ႇ/ပဵၼ်ၶိုၼ်ႈတီႈတၢင်းတူၵ်းထုင်ႉဢိူင်ႇမိူင်းယေႃၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၸႄႈတွၼ်ႈ လႃႈသဵဝ်ႈၸိုင်ႈ တႆးပွတ်းႁွင်ႇယူႇႁၢင်ႇၵႆမိူင်းယေႃမွၵ်ႈၶိုင်ႈလၵ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 25/06/2016 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယတပ်ႉ 362 ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းမွၵ်ႈ 100 လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းယၢင်း (ဢၼ်ယူႇတၢင်း တူၵ်းမိူင်းယေႃမွၵ်ႈ 6 လၵ်းပၢႆ (10 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ) တၢင်းၼမ်ႉၸလၢပ်ႈ-လွႆတဝ်ႇ (တၢင်းႁွင်ႇ) ၸိူဝ်းၼၼ်ႉမႃး။ လုၵ်ႉတီႈမိူင်း ယၢင်းသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉသိုပ်ႇပႆတၢင်းလူင်မုင်ႈၸူးမိူင်းယေႃ။ ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 2:30 ဝႆၢးဝၼ်းၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅဝ်တၢင်း ၼႃႈ ၸမ်ႁွတ်ႈၽႅဝ်မိူင်းယေႃထႅင်ႈမွၵ်ႈၶိုင်ႈလၵ်းၼၼ်ႉၶဝ်တေႇ ဢိုတ်းတၢင်းႁၢမ်ႈရူတ်ႊ/ၵႃးၵႂႃႇမႃးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း။ ရူတ်ႊ/ၵႃး ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းယေႃမႃး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈၸႂ်ႉၵူၼ်းႁေႃႈမၼ်းၵိုတ်းသေထၢမ်ဝႃႈၸွင်ႇႁၼ်သိုၵ်းတႆး? ၵွင်ႈသူ မီးလႂ်? ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ရူတ်ႊ/ၵႃးရူတ်ႊၶိူင်ႈၸိူဝ်းလုၵ်ႉတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေတေၵႂႃႇမိူင်းယေႃၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈၺႃး ၸႂ်ႉၵိုတ်း တီႈတၢင်း ၽေပၢင်ၵေ လူင်မူၼ်းသေ ၸႅတ်ႈထၢမ်မိူၼ်ၵၼ်။ဢမ်ႇပၼ်ရူတ်ႊ/ၵႃးၵႂႃႇမႃးတၢင်းလႂ်၊ရူတ်ႊ/ၵႃးၸိူဝ်းတေ ႁူၼ် ပွၵ်ႈၶိုၼ်း တၢင်းမိူင်းယေႃၵေႃႈဢမ်ႇပၼ်ပွၵ်ႈ။ၽွင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမီးယူႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်ယၢဝ်းၵႆႁၢင်ႇ ၵၼ်မွၵ်ႈလၵ်း ပၢႆၸမ် သွင်လၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်းဝၢႆႇ 3:00 မူင်းၼၼ်ႉရူတ်ႊ/ၵႃးရူတ်ႊၶိူင်ႈၸိူဝ်းတိုၵ်ႉၵိုတ်းမီးယူႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၵႃးမွၵ်ႈ 10 လမ်းရူတ်ႊၶိူင်ႈ မွၵ်ႈ 30 ၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉယူႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်သူႇၸူးမိူင်းယေႃ။မီးၵူၼ်းသွင်ၵေႃႉလုၵ်ႉတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၶီႇရူတ်ႊၶိူင်ႈမႃးၸွမ်း ၵၼ်လမ်းၼိုင်ႈ။ၽွင်းၶဝ် ယူႇႁၢင်ႇသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် 5-10 ဝႃးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁွင်ႉၸႂ်ႉႁႂ်ႈၶဝ်ၵိုတ်းရူတ်ႊၵူၺ်းၵႃႈၶဝ် ဢမ်ႇ ၵိုတ်းသေသိုပ်ႇ ႁေႃႈ ၵႂႃႇ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းၶိုၼ်ႈၾႃႉၶဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇၵိုတ်းထႅင်ႈလႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇၶဝ်သေတိူဝ်ႉ ၺႃး တၢႆထင် တီႈၵမ်း လဵဝ်။လွင်ႈပိူင်ပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၼ်းဢွၵ်ႇတၢင်းၸဝ်ႈရူတ်ႊၸဝ်ႈၵႃးၶဝ်ၸိူဝ်းၺႃးၸႂ်ႉၵိုတ်း ၼိူဝ်သဵၼ်ႈ တၢင်းၼၼ်ႉႁၼ်ၵၼ်ယူႇ။ ၽွင်းၼၼ်ႉပေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ထႅဝ်တၢင်းလင်လႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈယိုဝ်းတၢင်းၼႃႈယဝ်ႉၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်လွမ် ထၢင်ႇဝႃႈၶဝ်ထုၵ်ႇ ပိူၼ်ႈယိုဝ်းၶဝ်ယဝ်ႉၼႆသေဢဝ်ၵွင်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းယဝ်ႉ။လိူဝ်ၼၼ်ႉၸဝ်ႈရူတ်ႊၵႃးၸိူဝ်းယူႇ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၼၼ်ႉယင်းလႆႈႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ပွႆႇၶိူင်ႈ ထၢႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႈၵၢင်ႁၢဝ် (ၻရူၼ်ႊ) ၶဝ်ၶိုၼ်ႈၾႃႉသေသေႃႉႁႃ ထၢႆႇ ၶႅပ်းႁၢင်ႈသိုၵ်းၽူႈၶဵၼ်ၶဝ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉယူႇ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵပ်းၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈၶဝ်ႁႃၵၼ်သေလၢတ်ႈတေႃႇ ပွင်ႇလႅင်း ၼႄၵၼ်လွင်ႈ ၶဝ်လႆႈ ထူပ်းႁၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ၸိူဝ်းတိုၵ်ႉယူႇၼႂ်းႁႆႈၼႂ်းသူၼ်ၶၢင်ႈတၢင်း တင်းသွင်ၾၢႆႇ သေႁဵတ်း ၵၢၼ်ၶဝ် ၼၼ်ႉယူႇ။ၸွမ်းၶၢင်ႈတၢင်းလူင်ၾၢႆႇၸၢၼ်းၼၼ်ႉတႄႉပဵၼ်သူၼ်မၢၵ်ႇၵဵင်သၢင်းၽေႃး /မၢၵ်ႇၵဵင်ၸလၢႆးလႄႈၶၢင်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်တၢင်းႁွင်ႇၼၼ်ႉတႄႉပဵၼ်သူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝႆၢးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇႁႃတိၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ၸိူဝ်းတိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇၼႂ်းႁႆႈၼႂ်းသူၼ်။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်း မိူင်းၸိူဝ်းတိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇၼႂ်းႁႆႈၼႂ်းသူၼ်ၼၼ်ႉမီးၶႂ်ႈၸမ်ပၢၵ်ႇၵူၺ်းၵႃႈၵမ်ႈၼမ်ဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈမႅပ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ်တိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇၼႂ်းသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇတၢင်းႁွင်ႇသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၼၼ်ႉလၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈ လႆႈထုၵ်ႇ တိၺွပ်းၸွမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသိပ်းၵေႃႉ (ၼၢင်းယိင်းႁႃႈၵေႃႉလႄႈၵူၼ်းၸၢႆးႁႃႈၵေႃႉ)- “ၽွင်းႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇၼႂ်းသူၼ် ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈလႆႈငိၼ်းသဵၼ်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇယူႇ”။ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇ မႅပ်းတီႈထဵင်ၼႂ်းသူၼ်ႁဝ်း။ ဝႆၢးၼၼ်ႉမီးသိုၵ်း မၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈႁၼ်ႁဝ်းသေပႆမႃးၸူး ႁဝ်းယဝ်ႉၸႂ်ႉႁဝ်း ဢွၵ်ႇထဵင်မႃး။ၶဝ်ထၢမ်ႁဝ်းဝႃႈၸွင်ႇသူႁၼ်သိုၵ်းတႆးလႄႈ ၸွင်ႇငိၼ်း သဵင်ၵွင်ႈ။ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ တွပ်ႇဝႃႈ လႆႈငိၼ်းဢိူဝ်ႈ၊လႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈမေႃးတၢင်းလွႆၼၼ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းၶဝ်ၵေႃႉ ၼိုင်ႈ ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈပေႃးယဝ်ႉၼႆ။ ဝႆၢးၼၼ်ႉၶဝ်ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းၸွမ်းလွႆမွၵ်ႈသီႇႁႃႈၵမ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈတူၺ်း ၵႂႃႇၸွမ်း လွႆၼၼ်ႉယူႇ ၊ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇမီးသင်သေၶဝ်ၸင်ႇဢဝ်ႁဝ်းမႃးၸူးသဵၼ်ႈတၢင်းတီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈပႂ်ႉယူႇဝႆႉ။ တေၵႆ ၵၼ်တင်းတီႈဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈႁဵတ်းၵၢၼ်မွၵ်ႈၼိုင်ႈလၵ်း။ ဝႆၢးၼၼ်ႉမွၵ်ႈ 5 ၼႃးထီး ဝႆၢးႁဝ်းၶႃႈထိုင်ၵႂႃႇသဵၼ်ႈတၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉၶဝ် ၵမ်းၵမ်းထၢမ်ႁဝ်းယူႇ။ဝႆၢးၼၼ်ႉၶဝ်ဢဝ်ဢၢႆႈမွင်ႇလႄႈဢၢႆႈသူၺ်ႇလူႇၵႂႃႇႁၢင်ႇၵႆႁဝ်းဢိတ်းဢွတ်းသေထၢမ်တၢင်းၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈ။ဢၢႆႈမွင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈမၼ်းဢမ်ႇပွင်ႇၸႂ်/ ၶဝ်ႈၸႂ်ၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းပဵၼ်တဢၢင်းၼႆယဝ်ႉ။သိုၵ်းၶဝ်ၵေႃႈလၢၵ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇၸူးၽင်ႇႁိုၵ်းႁိမ်းတၢင်းသေဢဝ် ၽႃႇမိုဝ်းပၢပ်းပၼ်ၶဝ်၊ပေႃႉထုပ်ႉၶဝ်၊ဢဝ်သူၼ်ႈၵွင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉပေႃႉၶဝ်။ဝႆၢးၼၼ်ႉဢဝ်ၸိူၵ်ႈမတ်ႉမိုဝ်း ၶဝ်“ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဢွၵ်ႇတၢင်း(ၸဝ်ႈရူတ်ႊၸဝ်ႈၵႃး)ဢၼ်တိုၵ်ႉၶမ်ဝႆႉယူႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလႆႈႁၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉၺႃးပေႃႉထုပ်ႉယူႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉၶဝ်ယင်းလႆႈႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇႁွင်ႉဢဝ်ၼၢင်းယိင်း 7 ၵေႃႉၸိူဝ်းဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉ ႁႆႈသဵင် ပေႃးပၼ်းဢူၼ်လူင် ၵႂႃႇ ၼၼ်ႉယူႇ၊ၼႂ်းၶဝ်ၼၼ်ႉမီးၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈလႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းယွၼ်ႉၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တူၵ်းႁိမ်းၶဝ်ၽွင်းၶဝ်တိုၵ်ႉႁဵတ်း သူၼ်ၶဝ်ႈ ၵၢပ်ႇႁိမ်းလွႆပူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မၢၵ်ႇလူင်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵႂႃႇ ၵူႈႁူး ၵူႈတၢင်းၼၼ်ႉမႃးတူၵ်းတႅၵ်ႇႁိမ်းၶဝ်သေ ၵေႃႉ ၼိုင်ႈလႆႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇဢဝ်ၶဝ် ဢွၵ်ႇမႃး ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း သေဢဝ်ယႃသႂ်ႇပၼ်ယဝ်ႉၶိုၼ်းပွႆႇၼၢင်း ယိင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈ ႁိူၼ်း။ ၼႂ်းၽွင်းၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းၸၢႆးသၢမ်ၵေႃႉ (ၸၢႆးဢႆၢႈသႆႇ၊ ၸၢႆးဢႆၢႈမွင်ႇလႄႈၸၢႆးဢႆၢႈလွတ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵိုတ်ႈ)ၶီႇရူတ်ႊ ၶိူင်ႈသေၽႅဝ်ၵႂႃႇ။ၵေႃႉၼိုင်ႈလုၵ်ႉတီႈသူၼ်သေတေပွၵ်ႈႁိူၼ်း၊ ၵေႃႉၼိုင်ႈတေၵႂႃႇႁပ်ႉ မႄႈထဝ်ႈမၼ်းဢၼ်တိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉတေၵႂႃႇႁပ်ႉလုၵ်ႈယိင်းမၼ်းဢၼ်တိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်မိူၼ်ၵၼ်။ၶဝ်ၵေႃႈလႆႈ ထုၵ်ႇၸႂ်ႉႁႂ်ႈၵိုတ်းလႄႈၸႅတ်ႈ ထၢမ်မိူၼ်ၵၼ်။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵိုတ်းၶမ်ယူႇၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်း ၵေႃႈလႆႈႁၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းသူၼ်ယူႇ။ ၼႂ်းၽွင်းယၢမ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ႁူဝ်ၶမ်ႈ ၵၢင်ဝၼ်းတူၵ်းၶႂ်ႈလပ်းသိင်ႇမႃးလွႆးလွႆး။ ၽွင်းမွၵ်ႈ 7:30 လပ်းသိင်ႇၸွမ်ႉႁွမ်ႉၼၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈၵေႃႈၶိုၼ်းပွႆႇပိုတ်ႇပၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်ၶဝ်ဢိုတ်းဝႆႉၼၼ်ႉသေပွႆႇႁႂ်ႈၵူၼ်းဢွၵ်ႇတႃႈ ဢွၵ်ႇတၢင်းၶဝ်ၶိုၼ်းသိုပ်ႇၶၢဝ်း တၢင်းၽႂ်မၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၼမ်ၸိူဝ်းၶဝ်ၺွပ်းမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈၶိုၼ်းပွႆႇပၼ်ပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶဝ်ၼွၵ်ႈသေၵူၼ်းၸၢႆးႁႃႈၵေႃႉ- ၵူၼ်းၶီႇရူတ်ႊၶိူင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵိုတ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉဢၼ်လႆႈထုၵ်ႇၸႅတ်ႈထၢမ်ႁၢင်ႇၵႆပိူၼ်ႈ။လႆႈႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶဝ်ၵႂႃႇတၢင်းလွႆပူႇၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၼၢင်းယိင်းၸၢဝ်းႁႆႈသူၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်ဢၢႆႈမွင်ႇ၊ လုၵ်ႈပီႈလုၵ်ႈၼွင်ႉႁဝ်း ဢႆၢႈ သူၺ်ႇလူႇ လႄႈတင်းၵူၼ်းၸၢႆးသၢမ်ၵေႃႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵိုတ်ႈၼၼ်ႉ ဢဝ်ၵႂႃႇၶိုၼ်းတၢင်းလွႆ တၢင်းသူၼ် ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈႁဵတ်း မႃး။ ဝႆၢးၼၼ်ႉၶဝ်ၵေႃႈၶိုၼ်းပွႆႇႁဝ်းပွၵ်ႈႁိူၼ်း ၽိူဝ်ႇႁဝ်းၶႃႈထိုင်ႁိူၼ်းၵေႃႈပေႃးလပ်းသိင်ႇ မီးမွၵ်ႈ 9:00 ၵၢင်ၶမ်ႈၼႆႉ ယဝ်ႉ”ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁႃႈၵေႃႉၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶိုၼ်းႁၼ်ၼႃႈၶဝ်ဝႃႈ ၶဝ်တိုၵ်ႉမီးသၢႆၸႂ်ယဝ်ႉ။ လွင်ႈသွၵ်ႈႁႃၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ႁၢႆလၢႆ လႄႈႁႃတၢင်းၶဝ်ႈသူႇပိူင်ပဵၼ်ထမ်းတြႃးလွင်ႈထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ ႁူဝ်ၶမ်ႈၼႂ်းဝၼ်းထိ 25/06/2016 ၼၼ်ႉတႄႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁႃႈၵေႃႉဢၼ်လႆႈထုၵ်ႇတိၺွပ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇယွၼ်း တၢင်းၸွႆႈထႅမ်တီႈၸဝ်ႈၼႃႈမိူင်းယေႃပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၸွႆႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈပၼ်တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၶဝ်ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၶဝ် ဢမ်ႇပေႃးဢဝ်သႂ်ႇၸႂ်ဝႆႉၼၵ်းသင်သေဢမ်ႇပၼ်ႁႅင်းဢဝ်လိူင်ႈၵႂႃႇတၢင်ႇတီႈၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈယႄးၶဝ်ၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်း ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်း သိုၵ်း ၼႆသေသမ်ႉတေလႆႈသဵင်ႈငိုၼ်းတွင်းၸွမ်းထႅင်ႈသင်ဝႃႈတေယိုၼ်ႈလိူင်ႈၼႆယဝ်ႉ။ တၢမ်ၼၢင်းမေးၵေႃႉလႆႈၺႃးၺွပ်းဢဝ်ႁၢႆလၢႆဝႆႉၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ“မိူဝ်ႈဝၼ်းဢၼ်ၶဝ်လႆႈၺႃးတိၺွပ်း ၼၼ်ႉ၊ၶမ်ႈ ၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈၶတ်းၸႂ်ႁႃတၢင်းတႃႇႁႂ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်းထုင်ႉဢိူင်ႇမိူင်းယေႃၶဝ်ၸွႆႈထႅမ်ယူႇ။ႁဝ်းၶႃႈၵႂႃႇ တီႈ လုမ်းၶဝ် သေ ယွၼ်း တၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၺ်းၵႃႈၶဝ်သမ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈမၼ်းၶမ်ႈလပ်းသိင်ႇမႃးတိၵ်းတိၵ်း ယဝ်ႉၶဝ်ဢမ်ႇႁတ်းဢွၵ်ႇၵႂႃႇၵွပ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းၶဝ် ၸၢင်ႈမႃး” ၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းယေႃၶဝ်တႄႉၶတ်းၸႂ်ႁႃတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ယူႇၶမ်ႈၼၼ်ႉ၊မၼ်းၵေႃႈႁႃတၢင်းၶဝ်ႈထူပ်းၽူႈဢွၼ် ႁူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်မႃးယင်ႉတီႈၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်မိူင်းယေႃၼၼ်ႉယူႇ။ၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပႂ်ႉယၢမ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈပေႃးၽႂ်မႃးထၢမ်လိူင်ႈၼႆႉတေယိုဝ်းတၢႆၼႆယဝ်ႉ။ ဝႆၢးၼၼ်ႉထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/06/2016 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်သမ်ႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်း တၢင်းသၢမ် ဝၼ်းႁၢမ်ႈ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႆႈၼႃးၽႂ်မၼ်း။ ဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ လုမ်းပလိၵ်ႊ / ႁူင်းယႄး ၼႂ်းထုင်ႉမိူင်း ယေႃလႄႈ ၽူႈၼမ်းၼႂ်းၽၢႆႇၽွင်းငမ်းထုင်ႉဢိူင်ႇမိူင်းယေႃၶဝ် ႁႃတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇ တွင်ႈထၢမ် ထိုင်ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိူဝ်ႈ တႃႇ ပွႆႇပၼ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ် 5 ၵေႃႉဢၼ်ၺႃးၺွပ်းဝႆႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈတၢင်းၾၢႆႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်းပွင်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ ပွႆႇပၼ်ယဝ်ႉ ပွႆႇပၼ် ဝၼ်းထိ 25/06/2016 ၼၼ်ႉယဝ်ႉၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉမေးၼၢင်းၵေႃႉလႆႈၺႃးၺွပ်းသေႁၢႆလၢႆဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ“ ၽိူဝ်ႇထိုင်ၵၢင်ၼႂ် (ဝၼ်းထိ 26/06/2016) မႃးၽွင်းႁဝ်းၶႃႈၵႂႃႇၸူးၶဝ် (ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်းထုင်ႉဢိူင်ႇမိူင်းယေႃ) ထႅင်ႈၼၼ်ႉၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ပႂ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈ ပႂ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈၼႆသေ ၽွင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်သိုပ်ႇ/ၵပ်းၾူၼ်ႊၸူးၽူႈမီးၸၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးပွႆႇၶဝ်ယဝ်ႉလူး” ၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းယၢမ်းၼႆႉ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်မိူင်းယေႃ (ၵိင်ႇၽႄ) လႆႈဢိုတ်းႁပ်းဝႆႉၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်သီႇဝၼ်းသေ ႁူင်းယႃ ၵေႃႈထုၵ်ႇ ဢိုတ်းႁပ်းဝႆႉၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝၼ်းမိူၼ်ၵၼ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်တႄႉၵဝ်ႁႄၵၼ်တေႉတေႉ ၽွင်း သိုၵ်း မၢၼ်ႈပၵ်းယူႇဝႆႉ ၸူဝ်ႈ ၶၢဝ်းၼႂ်းထုင်ႉဢိူင်ႇမိူင်းယေႃၼႆႉ ထိုင်တီႈသမ်ႉပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈမီးၽႂ်လႂ် ႁတ်းၵႂႃႇၵၢတ်ႇ ၵႂႃႇသႃးၵၼ်ယဝ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇထိုင်ဝၼ်းထိ 29/06/2016 မႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸင်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႆႈၼႃးၽႂ်မၼ်းၶိုၼ်းသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လၢႆလၢႆၵေႃႉ ႁူမ်ႈ ၵၼ်ၵႂႃႇသွၵ်ႈႁႃယဝ်ႉထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ႁႆၢဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢွၼ်တၢင်းတႄႉၶဝ် ထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆၵူၼ်း ၶီႇရူတ်ႊ ၶိူင်ႈသွင်ၵေႃႉဢၼ်ၺႃးယိုဝ်းတၢႆၼၼ်ႉမီးယူႇၸွမ်းၶၢင်ႈတၢင်း။ တူဝ်တၢႆၶဝ်သွင် ၵေႃႉၼၼ်ႉၵေႃႈၼၼ်ႉမီးၸွမ်း ၶၢင်ႈတၢင်း သေ ဢဝ်ၶႄလႄႈမႂ်မႆႉႁူမ်ႇဝႆႉ။ ဢွၼ်တၢင်းတႄႉဢမ်ႇမီး ၽႂ်လၢမ်း ႁူႉလႆႈ ဝႃႈၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆသွင်ၵေႃႉ ၼႆႉပဵၼ် ၽႂ်လႂ်။ ၵွပ်ႈၼၼ်ၸင်ႇ ၶိုၼ်း ဢဝ်လိၼ်ထူမ်ပၼ်တီႈၼၼ်ႈယူႇ။ ဝႆၢးၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်းထူပ်းႁၼ်ၶုမ်လိၼ်ဢၼ်ၸင်ႇႁႃ ၶုတ်းမႂ်ႇမီးယူႇႁိမ်း သူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၸွမ်းလွႆပူႇ သေ ထူပ်းႁၼ်တူဝ် တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးတိၺွပ်းႁၢႆလၢႆဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းႁူမ်ႈၵၼ်ႁႃဢွင်ႈတီႈၾင်တူဝ်တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 5 ၵေႃႉမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/06/2016 ပႃႈၸၢႆးဢၢႆႈသူၺ်ႇလူႇ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “ ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 11:00 ၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈထူပ်းႁၼ်ၶုမ်လုၵ်းမႂ်ႇမႂ်ႇ သေမဵၼ်တူႇ ဢၼ်မီးယူႇၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇတီႈဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈႁဵတ်းၵၢၼ်။ ၵွပ်ႈၼၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်း သူၼ် ႁဝ်းၶႃႈၵမ်ႈၽွင်ႈၶိုၼ်း ၶုတ်းတူၺ်းၶုမ်ၼၼ်ႉ သေလႆႈႁၼ်တူဝ်တၢႆၵူၼ်းယူႇၼႂ်းၼၼ်ႉ။ လၢၼ်ၸၢႆးၶႃႈဢၢႆႈမွင်ႇ တႄႉမီးၼႂ်းၶုမ်ၼိုင်ႈသေ ထႅင်ႈၶုမ်ၼိုင်ႈ တႄႉမီးၵူၼ်းသၢမ်ၵေႃႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵိုတ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းႁဝ်း ၶႃႈႁၼ် တူဝ်တၢႆဢၢႆႈသူၺ်ႇလူႇလႄႈ ဢၢႆႈမွင်ႇ ၼၼ်ႉ တႄႉလႆႈႁၼ်ၶဝ်သႂ်ႇၵူၼ်းလၢႆးသိုၵ်းဝႆႉ ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇမီး သၢႆႁတ်ႉ (သၢႆႁၢင်ႉ)။ တီႈသူပ်းၶဝ်ၼၼ်ႉလႆႈႁၼ်ဢဝ်ၽႅၼ်ႇ ၽႃႈၸႅတ်ႉ မတ်ႉ ႁပ်းဝႆႉ။ တီႈဢူၵ်းၸၢႆးသႃႇလူႇၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ်မၢၵ်ႇၵွင်ႈသွင်လုၵ်ႈလႄႈတီႈတွင်ႉမၼ်းထႅင်ႈသွင်လုၵ်ႈ။ တီႈႁူဝ် ဢၢႆႈမွင်ႇ သမ်ႉ လႆႈႁၼ်ႁွႆးပေႃႉထုပ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၾင်ဝႆႉႁိမ်းသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇတီႈလွႆပူႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ၼႆႉ ၼုင်ႈသိူဝ်ႈၶူဝ်း ၵူၼ်းမိူင်း ထမ်း မတႃးၵူၺ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈလႆႈထုၵ်ႇဢဝ်ၵူၼ် သိုၵ်း လၢႆးၼၼ်ႉ မႃးသုပ်း သွၼ်ႉသႂ်ႇၵူၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ဝႆႉ ယူႇ ယဝ်ႉ။ မေးၼၢင်းၵေႃႉလႆႈထုၵ်ႇၶႃႈတၢႆ ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈ ၼႄဝႃႈ“ ၵူၼ် ၼၼ်ႉယႂ်ႇယႂ်ႇသေ ၽိူဝ်ႇ ထွတ်ႇတူၺ်း ၵေႃႈပေႃးလူမ်လူဝ်ႉလူဝ်ႉ။ ၶဝ်သွၼ်ႉၼုင်ႈပၼ်ၸိူင်ႉ ၼၼ် ယဝ်ႉ ၵူၼ်လၢႆးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းမၼ်း”။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းၶဝ်ယင်းဢဝ်ၵူၼ်လၢႆးသိုၵ်း ၼၼ်ႉ သုပ်း သႂ်ႇ ပၼ်တီႈ တူဝ်တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵိုတ်ႈထႅင်ႈ ၵေႃႉ ၼိုင်ႈ။ တူဝ်တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵိုတ်ႈ 3 ၵေႃႉဢၼ်ထူပ်းႁၼ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/06/2016 ဝၼ်းထိ 02/07/2016 လႆႈၸတ်းပၢင်ႁႅၼ်းသွမ်းလူႇပၼ်ၶဝ်တီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းဝိႁႃရ ထုင်ႉမိူင်းယေႃၵႂႃႇ။ လႆႈၽိတ်ႈ ပၢင်းထိုင် သင်ၶ ၸဝ်ႈသီႇဝတ်ႉ ႁူမ်ႈပႃးဝတ်ႉဢၼ်ယူႇၼႂ်းလႃႈသဵဝ်ႈဝတ်ႉၼိုင်ႈ။ ပၢင်ႁႅၼ်းသွမ်းပၼ် ၶဝ်ၼႆႉလႆႈ ၸတ်းတၢင်းၾၢႆႇ ပုတ်ႉ/ ၾၢႆႇတႆး လႄႈၾၢႆႇၶရိတ်ႉ တၢမ်ႁိတ်ႈႁွႆးတႆးလႄႈတဢၢင်းၶဝ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းထိ 02/07/2016 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ ၶမယ 362 ၶဝ်ၵေႃႈဢွၵ်ႇယၢၼ်မိူင်းယေႃၵႂႃႇ။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းထိ 04/07/2016 ၵွၼ်ႇၸင်ႇတေႁူႉဝႃႈ တူဝ်တၢႆ ၵူၼ်းသွင်ၵေႃႉ (ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉ ဢၼ်ၺႃး ယိုဝ်းတၢႆ ၽွင်းၶီႇရူတ်ႊၶိူင်ႈ) ၼၼ်ႉပဵၼ်ၽႂ်လႂ်။ ၵူၼ်းၸၢႆးသွင်ၵေႃႉ ၼေႃႇၻိၼ်ႇ လႄႈ ၸၢႆးလႃႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၵၼ် ၶဝ်ပဵၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉယၢဝ်လႃႈသဵဝ်ႈ။ ၶႃသွင်ၵေႃႉပီႈၼွင်ႉတေၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းယေႃ ပၢင်ႁႅဝ် ပိူဝ်ႈတႃႇၵႂႃႇၶႆႈႁႃ ၼၢင်းမေး ၸၢႆးၼေႃႇ ၻိၼ်ႇ ဢၼ်ၽၢတ်ႇယၢၼ်ၵၼ်ဝႆႉၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင်လၢႆဝၼ်းသေ ပႆႇၶိုၼ်းပွၵ်ႈ ႁိူၼ်း၊ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ ၵေႃႈယွၼ်ႉ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈ ထႅမ်တေၽုၵ်ႇတေသွမ်ႈၵွပ်ႈထိုင်ၶၢဝ်း ၾႃႉၾူၼ် တူၵ်း လႄႈထိုင်ၶၢဝ်းလူဝ်ႇ ၽုၵ်ႇလူဝ်ႇ သွမ်ႈၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပၢင်ႁႅၼ်းသွမ်းပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းမိူင်းယေႃ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 02/07/2016 ဢွၼ်တၢင်းတႄႉဢမ်ႇထၢင်ႇဝႃႈၶဝ်ႁၢႆလၢႆ၊ ၵူၺ်းၵႃႈယဵပ်ႇၶဝ်ႈၸဝ်ႉလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊမႃး ၽွင်းၶႃသွင်ၵေႃႉပီႈၼွင်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပွၵ်ႈ ႁိူၼ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ပီႈၼွင်ႉတၢင်းလင်ၶဝ်ၵေႃႈ လွမ်မႆႈၸႂ်ဝႃႈယူဝ်ၶႄးပဵၼ်ၶဝ်ႁိုဝ်ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၸွမ်းလိူင်ႈ လၢဝ်းဢၼ်ပဵၼ်ၼႂ်း ထုင်ႉ မိူင်းယေႃ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ထိုင်ဝၼ်းထိ 04/07/2016 မႃးၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းပီႈၼွင်ႉၶႃသွင်ၵေႃႉ ႁႃႈၵေႃႉ ႁူမ်ႈတင်းပီႈဢၢႆႈၶဝ်၊ ၼွင်ႉၸၢႆးၶဝ် လႄႈဢၢဝ်ၶဝ်ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁႃၶဝ်တၢင်းမိူင်းယေႃယူႇယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၵႂႃႇၸူးတီႈၵူၼ်းၸၢႆးသွင်ၵေႃႉၶီႇရူတ်ႊၶိူင်ႈၼၼ်ႉထုၵ်ႇၺႃးယိုဝ်းသေ တွင်းလႆႈၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ၶႃသွင်ၵေႃႉပီႈၼွင်ႉ ၵႆႉသႂ်ႇၵႆႉပႃး တူၵ်းမၢၵ်ႇမိူဝ်ဝႆႉၼိူဝ်လိၼ်ၼိူဝ်ၶၢင်ႈတၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၢဝ်ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ “ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁၼ်မၢၵ်ႇႁူဝ်ၶဝ်၊ မၢၼ်ႇတႃၶဝ်၊ ဢႅပ်ႇငိုၼ်းၶဝ်၊ ၶႅပ်းတိၼ်ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ၊ ၵွပ်ႈၼၼ် ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ တိုၼ်းယုမ်ႇယမ်ဝႃႈဢၼ်ၺႃးယိုဝ်းတၢႆၼၼ်ႉပဵၼ်ၶဝ်ယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈထၢမ်ႁႃတူၺ်း သၢႆပီႈသၢႆၼွင်ႉ ၶဝ်တၢင်းလႂ် ၵေႃႈ ဝႃႈဢမ်ႇႁၼ်မႃးမီးယူႇၸွမ်းႁိူၼ်းၶဝ်။ ႁဝ်းၶႃႈပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈသေ မိူဝ်းလၢတ်ႈၼႄပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈ လွင်ႈၼႆႉ၊ ႁဝ်း ၶႃႈၵေႃႈဢဝ်လိူင်ႈၼႆႉသေၵႂႃႇတၢင်ႇဝႆႉတီႈလုမ်းပလိၵ်ႊမၢႆ 1 ဢၼ်လူ လွမ် တူၺ်းထိုင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်း ထုင်ႉဢိူင်ႇ ဢီႇၼႆၢး ၸႄႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ၵေႃႈႁပ်ႉ ဢဝ်လိူင်ႈၼႆႉဝႆႉပဵၼ် “လိူင်ႈၵူၼ်းႁႆၢ” ၼႆသေၶိုၼ်းပၼ်တၢင်း ႁၼ်ထိုင် ႁႂ်ႈႁဝ်း ၶႃႈဢဝ် လိူင်ႈၼႆႉၵႂႃႇတၢင်ႇ တီႈႁူင်းပလိၵ်ႊမၢႆ 2 ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလူင်ယူႇယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 06/07/2016 ၼၼ်ႉၵေႃႉပဵၼ်ဢၢဝ်လႄႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းပီႈၼွင်ႉၶိုၼ်းၵႂႃႇတီႈမိူင်းယေႃထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈပႃးတင်းတႅၼ်း ၽွင်း ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်လႄႈၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၶဝ်။ၵမ်းၼႆႉၶဝ်ၵႂႃႇၶုတ်းတူၺ်းၶုမ်လိၼ် ဢၼ်ထူမ်ဝႆႉ တူဝ်တၢႆ ၵူၼ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉတူဝ်တၢႆၶဝ်ၼၼ်ႉၼဝ်ႈလၢၼ်ႈသေဢမ်ႇႁၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈၵေႃႉပဵၼ်ဢၢဝ်ၶဝ် တႄႉတိုၵ်ႉတွင်းလႆႈသိူဝ်ႈၶူဝ်းဢၼ်လၢၼ် မၼ်းသႂ်ႇၼၼ်ႉယူႇ။ ၼႂ်းဝၼ်းၼႆႉၶဝ်ဢဝ်လိူင်ႈၼႆႉၵႂႃႇတၢင်ႇတီႈလုမ်းပလိၵ်ႊမၢႆ 2 တီႈလႃႈသဵဝ်ႈ။ၶဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းတႅၼ်းၽွင်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်၊ပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈၶဝ်လႄႈထဝ်ႈဝၢၼ်ႈထဝ်ႈၼႃးၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ၶဝ်လႆႈၵႂႃႇထူပ်းၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းပလိၵ်ႊၵေႃႉႁပ်ႉဝႆႉလိူင်ႈလၢဝ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈပႆႇပွင်ႇ လၢတ်ႈသင်ၶိုၼ်းဝႃႈတေႁဵတ်းႁိုဝ်တေႃႇ။မၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈတေၶိုၼ်းၽတ်း (ၼတ်ႉ)/ႁွင်ႉၶိုၼ်း ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ထုၵ်ႇၶႃႈတၢႆ မၢႆၶပ်ႉ ၸိုဝ်ႈ ဢႃယု ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဝၢၼ်ႈတီႈယူႇ ၼႃႈႁိူၼ်း ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈၶႃႈတႆၢ 1. ၼေႃႇၻိၼ်ႇ 33 လွႆလႃႉ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉယၢဝ်၊ ဢိူင်ႇဢီႇၼၢႆး လႃႈသဵဝ်ႈ တေႇၼႃႈႁိူၼ်း မီးလုၵ်ႈ 2 ၵေႃႉ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆၽွင်းၶီႇရူတ်ႊ ၶိူင်ႈ တေၵႂႃႇႁႃႁပ်ႉမေး 2. ၸၢႆးလႃႉ (ၼွင်ႉၸၢႆး ၼေႃႇတိၼ်ႉ) 30 လွႆလႃႉ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉယၢဝ်၊ ဢိူင်ႇဢီႇၼၢႆး လႃႈသဵဝ်ႈ တေႇၼႃႈႁိူၼ်း မီးလုၵ်ႈၸၢႆး 2 ၵေႃႉ လုၵ်ႈ ယိင်း 1 ၺႃးယိုဝ်းတၢႆ ၽွင်းၶီႇရူတ်ႊ ၶိူင်ႈ တေၵႂႃႇႁႃႁပ်ႉပီႈလူဝ်း 3. ၸၢႆးဢၢႆႈသႆႇ 23 တဢၢင်း (လွႆ) ဝၢၼ်ႈၵိုတ်ႈ မိူင်းယေႃ တႄႇၼႃႈႁိူၼ်း ယဝ်ႉ မီးလုၵ်ႈ ၸၢႆးသွင်ၵေႃႉ ၺႃးၺွပ်းၽွင်းၶီႇရူတ်ႊၶိူင်ႈ ပွၵ်ႈ ႁိူၼ်း လုၵ်ႉတီႈ သူၼ် ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ သေ ပွၵ်ႈ၊ ၺႃးပေႃႉ ထုပ်ႉ၊ ထူပ်း ႁၼ် တူဝ်တၢႆၼႂ်း ၶုမ်လုၵ်း 4. ၸၢႆးဢၢႆႈမွင်ႇ 27 တဢၢင်း (လွႆ) ဝၢၼ်ႈၵိုတ်ႈ မိူင်းယေႃ ပႆႇတႄႇၼႃႈႁိူၼ်း (ယူႇ ၸွမ်းလဵင်ႉ လူ မႄႈ ထဝ်ႈဢႃယု 60) ၺႃးၺွပ်းၽွင်းၶီႇရူတ်ႊ ၶိူင်ႈ တေ ၵႂႃႇ ႁပ်ႉမႄႈထဝ်ႈ တီႈသူၼ် ၶဝ်ႈ ၵၢပ်ႇ ပွၵ်ႈႁိူၼ်း၊ ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉ၊ ထူပ်းႁၼ် တူဝ်တၢႆၼႂ်း ၶုမ်လုၵ်း 5. ၸၢႆးဢၢႆႈလွတ်ႈ 35 တဢၢင်း (လွႆ) ဝၢၼ်ႈၵိုတ်ႈ မိူင်းယေႃ တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းယဝ်ႉ မီးလုၵ်ႈၸၢႆး 1 ၵေႃႉ ယိင်း 1 ၵေႃႉ ၺႃးၺွပ်းၽွင်းၶီႇရူတ်ႊ ၶိူင်ႈ တေ ၵႂႃႇႁပ်ႉ လုၵ်ႈ ယိင်းတီႈ ႁူင်းႁဵၼ်း မိူင်းယေႃ ပွၵ်ႈႁိူၼ်း၊ ၺႃးပေႃႉ ထုပ်ႉ၊ ထူပ်းႁၼ် တူဝ်တၢႆၼႂ်း ၶုမ် လုၵ်း 6. ၸၢႆးသူၺ်ႇလူႇ 17 တႆး ဝၢၼ်ႈတပ်ႉ မိူင်းယေႃ ပႆႇတႄႇၼႃႈႁိူၼ်း ၺႃးၺွပ်းၽွင်းတိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ၺႃးပေႃႉ ထုပ်ႉ၊ တူဝ် တၢႆထူပ်း ႁၼ်ၼႂ်းၶုမ် လုၵ်း 7. ဢၢႆႈမွင်ႇ 25 တဢၢင်း (လွႆ) ဝၢၼ်ႈတပ်ႉ မိူင်းယေႃ တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းယဝ်ႉ မီးလုၵ်ႈယိင်း 2 ၵေႃႉ လုၵ်ႈၸၢႆး 1 ၵေႃႉ ၺႃးၺွပ်းၽွင်းတိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉ၊ တူဝ်တၢႆထူပ်း ႁၼ်ၼႂ်းၶုမ်လုၵ်း လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတုမ်ႉတွပ်ႇၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်း မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းတႄႉ မီးၽူႈမီးၸၼ်ႉသုင်ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ႁႃတၢင်းပိူဝ်ႈတႃႇတွပ်ႇထဵင်လိူင်ႈၼႆႉသေ ႁႃတၢင်းတႃႇ ဢဝ်လိူင်ႈ ၼႆႉပိူဝ်ႈသႂ်ႇပၼ်ၸုမ်းမိၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းတေႃႇသူႈၶဝ်ယူႇ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 02/07/2016 ၼၼ်ႉလိၵ်ႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ မျႃႉဝၻီႇဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်ၶဝ်ဢွၵ်ႇႁၢႆးငၢၼ်း လၢတ်ႈဝႃႈ လႆႈထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆၵူၼ်းၸဵတ်းၵေႃႉ ဝႆၢးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSA လႄႈတပ်ႉသိုၵ်း ပူတ်းပွႆႇ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း TNLA ႁိမ်းမိူင်းယေႃ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းႁႆၢးငၢၼ်းၼၼ်ႉယင်းလၢတ်ႈ ပႃးဝႃႈၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်တူဝ်တၢႆ ၾၢႆႇၽူႈၶဵၼ် ဢၼ်ထူပ်းႁၼ်ၸွမ်းငိုၼ်းမၢၼ်ႈ (1.9 လၢၼ်ႉၵျၢပ်ႈ)သေ မီးယႃမႃႉ (2,000 မဵတ်ႉ) ၼိူဝ်ၼၼ်ႉဝႃႈၼႆ။ ၶဝ်လၢတ်ႈ ဝႃႈ တူဝ်တၢႆထႅင်ႈႁႃႈၵေႃႉၼၼ်ႉလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းႁၼ်မီးပႃး ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉသေ ပဵၼ်ၸိူဝ်းတူဝ် တၢႆဢၼ်ၶဝ်တိုၵ်ႉသွၵ်ႈႁႃယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉၼႆ။ ၶၢဝ်ႇဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈဢွၵ်ႇတၢင်းလိၵ်ႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ သၢႆလႅင်း မၢၼ်ႈ (The New Light of Myanmar) ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ (“သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇသွၵ်ႈ ႁႃၵူၼ်းၸိူဝ်းထၢင်ႇထိူမ် ဝႆၢးထူပ်းႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၸဵတ်းၵေႃႉၼႂ်းမိူင်းယေႃ”) ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၵမ်ႈၼမ်တိုၼ်းတႅမ်ႈဝႃႈၵၢၼ်ၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၼ်းမီးလွင်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ၼၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇပဵၼ်ၵၢၼ်တုမ်ႉတွပ်ႇလွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 03/07/2016 ၽွင်းၶၢဝ်း ယၢမ်း 11:30 ပွတ်းၼႂ်ၼၼ်ႉ ၸွမ်ႁၢၼ်ၵျေႃႇၵျေႃႇၸူဝ်းၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်း ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ပႃးတင်းၸဝ်ႈႁၢၼ်ၵျီႇဝိၼ်းလႄႈၶုၼ်သိုၵ်း ဝိၼ်းၵျေႃႇၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးႁူပ်ႉထူပ်းပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းၺႃးၶႃႈတၢႆၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၼႂ်းမိူင်းယေႃ။ မႃးထူပ်းတီႈလုမ်းၽွင်းငမ်းမိူင်းယေႃ။ ၽွင်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၼႆႉဢမ်ႇပၼ်ထၢႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႈသင်။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၼႆႉမီး ၽူႈပႄၽႃသႃၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ၽူႈၼမ်းၼႂ်းၾၢႆႇ ၽွင်း ငမ်းမိူင်းယေႃၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈႁူဝ်ၼႃႈၸဝ်ႈ ၼႃႈတီႈပလိၵ်ႊ မိူင်းယေႃ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးထွမ်ႇၸွမ်း။ တၢင်းၾၢႆႇၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၵေႃႈမီးမႄႈၵူၼ်းဢၼ်ၺႃးၶႃႈတႆၢ ၼၼ်ႉ 2 ၵေႃႉလႄႈ မႄႈမၢႆႈၵူၼ်း ၺႃးၶႃႈတႆၢၼၼ်ႉ 4 ၵေႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈၾၢႆႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉ ၵေႃႈထၢမ်ထိုင်ပိူင်ပဵၼ်ႁဵတ်ႇၵၢၼ် ဢၼ်ၵိူတ်ႇ /ပဵၼ်ၶိုၼ်ႈၼႂ်းဝၼ်းထိ 25/06/2016 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၶဝ်ထၢမ် ပီႈၼွင်ႉ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်းၺႃးၶႃႈတႆၢၼၼ်ႉၵမ်းၵေႃႉၵေႃႉ။လိုၼ်းသုတ်းၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈၶဝ်ယုမ်ႇဝႃႈၵူၼ်းဢၼ်ၺႃးၶႃႈ တၢႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၽၵ်းၵႃႇထမ်းမတႃး (ယူဝ်းယူဝ်း)တေႉၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းပီႈ ၼွင်ႉၶဝ်ၵေႃႈ ဢုၼ်ႇၸႂ်မႃးဢိတ်းၼိုင်ႈ ၵွပ်ႈဝႃႈ ၶဝ် ၵေႃႈတိုၼ်း ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽၵ်းၵႃႇထမ်းမတႃးမႃးယူႇၸဵမ်လႂ်ယဝ်ႉ။ ဝႆၢးၼၼ်ႉၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းၸွမ်ႁၢၼ်ၵျေႃႇၵျေႃႇၸူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈဢဝ်ငိုၼ်းၸွႆႈပၼ်ပီႈၼွင်ႉၼႃႈႁိူၼ်းၵူၼ်းၸိူဝ်း ၺႃးၶႃႈတႆၢ ၼၼ်ႉၵေႃႉလၢႆ300,000 ၵျၢပ်ႈ၊ၵူၺ်းၵႃႈလၢတ်ႈဝႃႈဢၼ်ၼႆႉဢမ်ႇၸႂ်ႈ “ၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်း” လႄႈဢမ်ႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းလွင်ႈ မႃး တွင်ႈ ထၢမ်တူၺ်းၼႆႉသင်ၼႆ။မၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈမၼ်းမႃးၼၼ်ႉတႃႇမႃးၸွပ်ႇထၢမ်တူၺ်း ၶေႃႈမုၼ်းလွင်ႈတၢင်း မၼ်းသေ တႅမ်ႈ မၢႆၵူၺ်း၊ဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်လၢတ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈတေလႆႈၸႅတ်ႈတူၺ်း ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈၵွၼ်ႇတႃႇတေလႆႈ ၶေႃႈဢၼ် ထုၵ်ႇ မႅၼ်ႈၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈမၼ်းၼႆယဝ်ႉ။မၼ်းယင်းလၢတ်ႈဝႃႈၶၵ်ႉတွၼ်ႈမၼ်းတႄႉယင်းပႆႇယဝ်ႉငိုၼ်းဢၼ်ပၼ်ၼႆႉၵေႃႈပဵၼ် ငိုၼ်း သုၼ်ႇ တူဝ်ၵူၺ်းၵွပ်ႈဝႃႈမႃးႁၼ်ၼႃႈလုၵ်ႈလၢင်း ၼၢင်းမေး ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်းလႆႈလုတၢႆၵႂႃႇသေငိၼ်းဢီးလူလုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်း တိုၵ်ႉၵိုတ်းဝႆႉတၢင်းၼွင်ႈတၢင်းလင်ၼႆယဝ်ႉ။ငိုၼ်းဢၼ်မၼ်းမႃးပၼ်ၼၼ်ႉတင်းသဵင်ႈတင်းမူတ်းတေမႅၼ်ႈမွၵ်ႈ 1,500,000 ၵျၢပ်ႈယူႇယဝ်ႉ။မၼ်းလၢတ်ႈတီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၶဝ်ဝႃႈ “လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉတေဢမ်ႇႁႂ်ႈၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈပဵၼ်ထႅင်ႈ” ဝႃႈၼႆ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းလၢတ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်သေတ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ၶဝ်တႄႉယင်းတိုၵ်ႉ လွမ်ၵူဝ်လွင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၼ်ႇပုတ်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉယူႇ။ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၺႃးၶႃႈ တၢႆၼၼ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ပၼ်တၢမ်ႇသၢႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉႁိုဝ် ဢမ်ႇႁူႉ။ ၶဝ်တႄႉလၢတ်ႈဝႃႈၶႂ်ႈ လႆႈလွင်ႈ ပိူင်ပဵၼ်ထမ်းတြႃးထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ထုၵ်ႇလႆႈပူတ်းပႅတ်ႈလွၵ်းပိူင်ပၼ်ႇတူင်ႇဢၼ်ဢမ်ႇဢဝ်တၢင်းၽိတ်းၵူၼ်းသိုၵ်းႁဵတ်းၽိတ်းၼၼ်ႉၶၼ်ၽႂ်း တၢမ်ၼင်ႇဢၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးလႆႈတွင်ႈထၢမ်သေ လႆႈႁူပ်ႉႁၼ်လၵ်းထၢၼ် (သၢၵ်ႈသေႇ) ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမယတပ်ႉ 362 ၼႆႉႁဵတ်းၽိတ်းတၢမ်ၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ ၶဝ်ယိုဝ်းတၢႆၵူၼ်းမိူင်းသွင်ၵေႃႉဢၼ်ၶီႇရူတ်ႊၶိူင်ႈယွၼ်ႉၸႂ်ႉၵိုတ်းလႄႈဢမ်ႇၵိုတ်း ၶဝ်ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းႁႆႈၸွမ်းသူၼ်သေႁဵတ်း ႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း ၶဝ်တိၺွပ်း၊ပေႃႉထုပ်ႉလႄႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽၵ်းၵႃႇထမ်းမတႃး 5 ၵေႃႉသေဢဝ်ၵူၼ်လၢႆးသိုၵ်းသုပ်းသႂ်ႇပၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်တၢႆၼၼ်ႉသၢမ်ၵေႃႉပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈမိူၼ်ၵူၼ်းသိုၵ်း။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးသၢၼ်ၶတ်းလိူင်ႈလၢဝ်းပိူင်ပဵၼ်ၼႆႉ၊ လွင်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၸၼ်ႉသုင်ၶဝ်ႁႃတၢင်း ႁူမ်ႇငမ်း ဢိၵ်ႇ တင်းလွင်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ယူႇဢမ်ဢိုတ်းဢမ်ဢိုဝ်ႈတႃႇၶဝ်ႈၸွႆႈထႅမ်လိူင်ႈၼႆႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး တုၵ်းယွၼ်းထိုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢၼ် NLD ဢွၼ်ႁူဝ်ဢဝ်လိူင်ႈလၢဝ်းပၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇ ဢဝ်ၽူႈ ၸိူဝ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉၶဝ်ႈသူႇလွၵ်းပိူင်တၢင်းၵၢၼ်ပဵၼ်ထမ်းတြႃးၽဵင်ႇပဵင်းလႄႈပူတ်းယႃႉပႅတ်ႈ လွၵ်း ပိူင်ဢၼ်ဢမ်ႇဢဝ် တၢင်းၽိတ်းၵူၼ်းသိုၵ်းႁဵတ်းၽိတ်း ဢၼ်လွၵ်ႇငိုတ်ႈၸၢတ်ႈပၢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၽၵ်းၵႃႇ ထမ်းမတႃး တင်းမိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66: (0) 81-630-6655 (ဢင်းၵိတ်း၊ တႆး၊ ထႆး) ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62- 941-9600 (ဢင်းၵိတ်း၊ တႆး) ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ +66: (0) 94-638-6759 (ဢင်းၵိတ်း၊ မၢၼ်ႈ) Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2016-04-21T03:34:27

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%81%b6%e1%82%82%e1%81%a2%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%90%e1%80%95%e1%80%ba%e1%82%89%e1%81%8a/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂၢၵ်ႈတပ်ႉ၊ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ-ၶႄႇလႄႈၶူင်သၢင်ႈ”ဝၢၼ်ႈၽီ”

သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂၢၵ်ႈတပ်ႉ၊ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ-ၶႄႇလႄႈၶူင်သၢင်ႈ”ဝၢၼ်ႈၽီ” ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး မႆၢ 02/2016 ဝၼ်းထိ 21/04/2016 တင်ႈတႄႇပီၵၢႆပူၼ်ႉမႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂၢၵ်ႈသၢင်ႈတပ်ႉလႄႈသိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸွမ်းလွႆလႅၼ်လိၼ်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ-ၶႄႇသေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်း မိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ႁူဝ်မိုၼ်ႇဢမ်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး၊တၢမ်ၼင်ႇဢၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈ သုၼ်ႇလႆႈ ၵူၼ်း ၸိုင်ႈတႆး လႆႈတွင်ႈထၢမ်ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႉ 2016။ ? လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်းလင်ၼၼ်ႉယွၼ်ႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႂ်းၵႄႈတပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ လႄႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ(ၵူဝ်းၵၢင်ႉ)ပီၵၢႆပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 100,000 လႆႈတႄႇ ပၢႆႈၽေး သိုၵ်းသိူဝ် ၶဝ်ႈၸူးမိူင်း ၶႄႇ မိူဝ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ် ၾႅပ်ႊပရူႊဢႃႊရီႊ 2015 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းပၵ်းတပ်ႉ ယူႇႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉတဵၵ်း တဵင် ပေႉၵိၼ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈႁၢမ်ႈတၢပ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇႁိူၼ်း ၵဝ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈမီးလွင်ႈၶႃႈႁႅမ်သေဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၢႆလၢႆၵၢင်ၶၢဝ်း ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းမိူဝ်ႈပီၵၢႆ၊ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ်လၢတ်ႈ ၼႄလွင်ႈ သိုၵ်း မၢၼ်ႈသိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထမ်းမတႃးႁူမ်ႈပႃးလွင်ႈတိၺွပ်းၵုမ်းၶင်ပေႃႉထုပ်ႉ ၶႃႈႁႅမ်၊ တဵၵ်းတဵင် ၵၼ်ႉၸၼ် လူလၢႆ ၼၢင်းယိင်း၊ႁိမ်ၸိင်းဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢိၵ်ႇတင်းတဵၵ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉသေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆး ၸႂ် ယူႇ။လိူဝ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇ ၵၢင်ႁၢင်ႈမၢၵ်ႇ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်လႄႈႁဵတ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းႁႃတၢင်းပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း ၼၼ်ႉလႆႈၸဵပ်းသႅပ်ႇၸွမ်း။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁဝ်းၶႃႈလႆႈတွင်ႈထၢမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ 20 ဝၢၼ်ႈပၢႆ (ၼႂ်းပွတ်းႁွင်ႇ လၢဝ်ႇ ၵၢႆးလႄႈ ၸႄႈဝဵင်း ၵုင်းၸၢင်ႉ) ၸိူဝ်းၶဝ်လၢတ်ႈၼႄဝႃႈဝၢၼ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉတိုၼ်းဝႃႈပဵၼ်ဝၢၼ်ႈႁၢမ်းၵႂႃႇသဵင်ႈ၊ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းယူႇသဝ်း တင်းပိုၵ်း၊ မၢင်တီႈ ၵေႃႈမီးၵူၼ်းယူႇသဝ်းၸူဝ်ႈ ၶၢဝ်းဢိတ်းဢွတ်း သေပႂ်ႉလူလွမ် တူၺ်း သူၼ်ႁႆႈၼႃးၶဝ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈငဝ်းလၢႆးငၢႆး မိူၼ် ပွတ်းၸၢၼ်းဝဵင်းလၢဝ်ႊၵၢႆႊသေ ပိူင်း ဢွၵ်ႇၼႄလွင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈ ၸႂ်ဝၢင်းၽႅၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇဢမ်ႇႁႂ်ႈမီးၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်း ၼႂ်းပွတ်း တွၼ်ႈ လႅၼ်လိၼ်ပွတ်းဢွၵ်ႇ ပိုၼ်ႉတီႈၽွင်းငမ်း တူဝ်ၵဝ်ႇ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉတင်း ပိုၵ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းတိုၵ်ႉၶၢင်ႉၶမ်ယူႇတၢင်းၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇသေဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁွင်းၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဢၼ်ထုၵ်ႇတၢင်း ၵၢၼ်သင်၊ ၸိူဝ်းၶဝ် ထုၵ်ႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶႄႇဢိုတ်းႁပ်းပႅတ်ႈမိူဝ်ႈပီၵၢႆတေမီးမွၵ်ႈ 20,000 ပၢႆ၊လႆႈပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈပၢင်သဝ်း ၵူၼ်း ပၢႆႈၽေးၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ဢၼ်မီးယူႇဝႆႉတင်းၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇလႅၼ်လိၼ်မိူင်းၶႄႇ-မိူင်းတႆးလႄႈလႆႈပိုင်ႈဢိင်ၶဝ်ႈ ၼမ်ႉ တၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ပိူၼ်ႈမႃး ၸွႆႈလူလွမ်တူၺ်းထိုင်သေႁဵတ်းၵၢၼ်ၵိၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႆႈသူၼ်ပိူၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။လိူဝ်ၼၼ်ႉၵမ်ႈၼမ်လႆႈၽၢတ်ႇၽႄၵၼ် သေ ႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်သေတီႈတီႈၼႂ်း မိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်းလွင်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇမီးလွင်ႈၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵင်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵဝ်ႈ ၵၢင်ႉသေၵူၼ်းမိူင်း ထူပ်းၺႃးပၼ်ႁႃလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵပ်ႉၵိၼ်း ယွၼ်ႉလႆႈပၢႆႈၽေးၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇမီး ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈ လႄႈတူင်ႇဝူင်း လုမ်ႈ ၾႃႉၶဝ်သႂ်ႇၸႂ်တူၺ်းထိုင်ပၼ်သင်။လွင်ႈႁၢႆးငၢၼ်းဢၼ်ယူႇတီႈ UNOCHA (လုမ်းလူင်ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈ လုမ်ႈၾႃႉၵပ်းသၢၼ်ၸွႆႈ လိူဝ်ႁဵတ်း ၵၢၼ်တႃႇၽွၼ်းလီၵူၼ်းမိူင်း) ၼႂ်းလိူၼ်ၵျၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊ 2016 ၶဝ်သမ်ႉတူၺ်းၶၢမ်ႈ ပႅတ်ႈ တၢင်းႁႆၢႉၸႃႉၽေးၵိၼ်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းသေလၢတ်ႈဝႃႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးပိုၼ်ႉတီႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉဢၼ်တိုၵ်ႉၵိုတ်း ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇမီး4,000 ၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ၸဝ်ႈတႃႇၼလႄႈၸုမ်းၸွႆႈလိူဝ်ၶဝ်ႁႂ်ႈႁႃတၢင်းပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈငဝ်း လၢႆးႁိပ်ႈ ၼႅတ်ႈတႃႇၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၸိူဝ်းယူႇၸွမ်း လႅၼ်လိၼ် ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ-ၶႄႇၼႆႉယူႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်လွင်ပွင်ၸိုင်ႈဢၼ် NLD ဢွၼ်ႁူဝ်ၼႆႉႁႃတၢင်းၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃ ၵၢၼ်မိူင်း၊ဢမ်ႇၸႂ်ႉသိုၵ်းသေၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈတႄႇၶိုၼ်းၶၵ်ႉ ၵၢၼ်လွင်ႈငမ်း ယဵၼ်ဢၼ်မီးၵူႈမူႇ ၵူႈၸုမ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈသေဢမ်ႇပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵဝ်ႈၵၢင်ႉ (ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႉၶ်ျ 2016) တွင်ႈထၢမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဝၢၼ်ႈသႅဝ်းပၢင်ႊထၢင်ႊ (ၵေႃႉလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉ) ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႆႉတိုၼ်းမီးလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်း 151 လင်၊ၵူၺ်းၵႃႈမိူဝ်ႈလဵဝ်ဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ်ႁတ်းယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေၵေႃႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁဝ်း ဢၼ် ပၢႆႈ မႃးယူႇတီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႆႉမီး 11 လင်ႁိူၼ်း။ ၵႃႈၼႆႈမီးၵူၼ်းမွၵ်ႈ 40 ၵေႃႉ။ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁဵတ်း ၵၢၼ်သူၼ် ဢွႆႈပိူၼ်ႈ (ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ)သေ သိုပ်ႇလဵင်ႉတူဝ်ၸႂ်ၵႂႃႇၵူၺ်း။ ႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းၼၼ်ႉမီးတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈပၵ်းယူႇဝႆႉ။ တပ်ႉၼၼ်ႉပၵ်းယူႇၼိူဝ်ၵွင်းလွႆဢၼ်ယူႇတၢင်းၼိူဝ် ဝၢၼ်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ၼၼ်ႉပဵၼ်တပ်ႉၶလယ 33။တပ်ႉၼၼ်ႉၸင်ႇႁႃမႃးတႄႇမွၵ်ႈ 4 လိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵူၺ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းၵမ်ႈၼမ်လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၶဝ်ႈၸူးမိူင်းၶႄႇဝႆၢးပၢင်တိုၵ်းၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမိူဝ်ႈပီၵၢႆ (ၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပရူႊဢႃႊရီႊ 2015) ၵူၺ်း ၵႃႈၵူၼ်းၸၢႆးၵမ်ႈၽွင်ႈၵႆႉၵႆႉၶၢမ်ႈၵႂႃႇၵႂႃႇမႃးမႃးပိူဝ်ႈတႃႇသူႇၸႂ်းသူၼ်ႁႆႈၼႃး ၵွပ်ႈဝႃႈဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ မၼ်း ယူႇၸမ်လႅၼ်လိၼ်။မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 27/12/2015 ပီၵၢႆၼၼ်ႉၶႃႈပွၵ်ႈမိူဝ်းၸွမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသီႇၵေႃႉ။ ႁဝ်းၶႃႈၶၢမ်ႈပူၼ်ႉၵႂႃႇမိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 4 မူင်းဝႆၢးဝၼ်းသေမိူဝ်းၸူးဝၢၼ်ႈႁဝ်း။ ၶႃႈၼွၼ်းတီႈႁိူၼ်းၶႃႈၶိုၼ်းၼိုင်ႈ။ ဝႆၢးၼၼ်ႉ ထႅင်ႈ ဝၼ်းၼိုင်ႈ ဝႆၢးဝၼ်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်း 60 ၵေႃႉမႃးၸူးႁိူၼ်းၶႃႈ။ၶဝ်ဢဝ်ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ (မၢၵ်ႇၽၢင်း)ၼႄၶႃႈ သေလၢတ်ႈဝႃႈၶဝ်လႆႈ ထူပ်းႁၼ်ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇႁိမ်းႁွမ်းႁိူၼ်းၶႃႈ။ ၶဝ်တိၺွပ်းၶႃႈႁူမ်ႈပႃးတင်းၵူၼ်းဝႃႈထႅင်ႈ သွင်ၵေႃႉၸိူဝ်း ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း ဢွၼ်ၼႃႈ ၼၼ်ႉ။ ၶဝ်ဢဝ်ၸိူၵ်ႈမတ်ႉမိုဝ်းၶႃႈသေဢဝ်ၽႃႈပူၵ်ႉတႃၶႃႈ။ၵမ်းၼၼ်ႉၶဝ်ဢဝ်ၶႃႈၶိုၼ်ႈၼိူဝ်ရူတ်ႊသေႁေႃႈၵႂႃႇၸူးတပ်ႉၶဝ်တီႈ ဝၢၼ်ႈ ထႃႊသျုၺ်ႊထၢင်ႊ။ ၶဝ်ဢဝ်ၶႃႈၶင်ဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈလုၵ်းၵေႃႉလဵဝ်။ၶဝ်ဢဝ်ၸိူၵ်ႈလဵၵ်းမတ်ႉၶႃၶႃႈဝႆႉ။ၵူႈဝၼ်းဝၼ်းၼႆႉမီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢႆလၢႆၵေႃႉမႃးၸူး ၶႃႈ သေထၢမ်။ ၸွင်ႇသူၺႃးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ? ၸွင်ႇသူပဵၼ်ၵူၼ်းၶဝ်? သိုၵ်းၶဝ်ယူႇတီႈလႂ်? မႃးထၢမ်မိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈၶႃႈတွပ်ႇ ဝႃႈၶႃႈဢမ်ႇ ႁူႉသင်။ ၶဝ်ပေႃႉၶႃႈၵူႈၵမ်း၊မၢင်ပွၵ်ႈၵေႃႈဢဝ်တႃမိုဝ်းၶဝ်မင်၊ မၢင်ပွၵ်ႈၵေႃႈဢဝ်သူၼ်ႈၵွင်ႈၶဝ်ထုပ်ႉ။ မၢင် ဝၼ်းၶႃႈ ပေႃးတၢႆ လိုမ်း လႄႈလိူတ်ႈတႅၵ်ႇလူင်းၸွမ်းႁူးၶူးၼင်ၶႃႈၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶႃႈလႆႈထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉတီႈၼၼ်ႉမွၵ်ႈ 2 ဝူင်ႈ။ လိုၼ်းသုတ်းၶဝ်ၵေႃႈၶိုၼ်းပွႆႇၶႃႈတီႈဝၢၼ်ႈယူၺ်ႊပႃႊ။ၵမ်းၼၼ်ႉၶႃႈၵေႃႈပႆ ပွၵ်ႈ ၶိုၼ်း လႅၼ်လိၼ်။ ၶႃႈဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇၼႃႇဢမ်ႇမီးႁႅင်း၊ၶႃႈလႆႈပႆမွၵ်ႈၶၢဝ်းတၢင်း 3 ၸူဝ်ႈမူင်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉဢၼ်လႆႈထုၵ်ႇတိၺွပ်းၼၼ်ႉၵေႃႈၶိုၼ်းပွႆႇဝၢႆးၶဝ်ပွႆႇၶႃႈယဝ်ႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉၵေႃႈလႆႈထုၵ်ႇၸႅတ်ႈ ထၢမ်လႄႈၺႃးပေႃႉထုပ်ႉၸိူင်ႉၼင်ႇၶႃႈၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ၶဝ်ယင်းၺႃးဢဝ်ၽႃႈပၢတ်ႇ/ထိူဝ်ၸွမ်းႁူဝ်လႄႈတူဝ်ၶိင်း ၶဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉပႃး။ ဝႆၢးႁဝ်းၶႃႈလႆႈထုၵ်ႇပွႆႇတူဝ်ယဝ်ႉဝူင်ႈၼိုင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ထႅင်ႈၵေႃႉ ၼိုင်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းၸိုဝ်ႈႁွင်ႉလူဝ်ႊၾႃႊၸိဝ်ႊဢႃယု 39 လႆႈထုၵ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်း။ မၼ်းလႆႈထုၵ်ႇတိၺွပ်းၽွင်းပွၵ်ႈမိူဝ်းၸႂ်းသူၼ်ႁႆႈ ၼႃးမၼ်း။ မၼ်းလႆႈထုၵ်ႇတိၺွပ်းၵႂႃႇ မွၵ်ႈၶၢဝ်းတၢင်း 10 ဝၼ်း။မိူဝ်ႈမၼ်း ပွၵ်ႈမႃးၸူးလႅၼ်လိၼ်ၾၢႆႇ တၢင်းမိူင်းၶႄႇ ၼၼ်ႉၼႃႈတႃမၼ်းပေႃးမၢၼ်ႉ ၸမ်ႉၵႂႃႇ သဵင်ႈသေတုမ်ႉ တိူဝ်ႉ ပႃးပၢႆးၸႂ်ထႅင်ႈ။မၼ်း ယူႇထႅင်ႈ 3ဝၼ်းသေဝႆၢးၼၼ်ႉႁၢႆလၢႆၵႂႃႇတၢင်းလႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵေႃႉဢၼ်ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉ လွင်ႈဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈယူႇသဝ်းႁိမ်းႁွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၼၼ်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈယူႇၸမ်ဝၢၼ်ႈႁဝ်း။ ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈပွၵ်ႈ မိူဝ်းၸႂ်းသူၼ် ႁႆႈၶိင်းၼႃး ႁဝ်း။ႁဝ်းၶႃႈယၢမ်ႈမီး လၢႆးလႆႈ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ၽုၵ်ႇဢွႆႈႁဝ်းမႃး။ ၼိုင်ႈႁိူၼ်းလႂ်ယၢမ်ႈလႆႈတီႈဢႄႇသုတ်း မၼ်း 5,000 ယူၼ်ႊငိုၼ်းၶႄႇ တႃႇၼိုင်ႈ ပီပေႃးၶၢႆဢွႆႈယဝ်ႉ။ မၢင်ႁိူၼ်းယင်းလႆႈထိုင် 20,000 ယူၼ်ႊၵွၼ်ႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉမီးမႃး သွင်ပီယဝ်ႉႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈ တီႇဢွႆႈ/ ဢဝ်ဢွႆႈ။ပိူဝ်ႈတႃႇႁဝ်းၶႃႈ တေ သိုပ်ႇယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇတီႈၼႆႈ (မိူင်းၶႄႇ)ၼၼ်ႉလႆႈၶၢႆ ပႅတ်ႈ ဝူဝ်းၵႂၢႆးၸိူဝ်းၵိုတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပႅတ်ႈထႅင်ႈယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူင်ႊသျီႊထူဝ်ႊ (လၢတ်ႈၼႄလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၽဝ်ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး၊ ၶႃႈႁႅမ်၊ တဵၵ်းၸႂ်ႉ ႁႅင်းလၢႆ လႄႈ ႁိမ်ၸိင်းဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း) ၵူၼ်းၸၢႆးၸၢဝ်းၼႃးဢႃယု 58 ၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁူင်ႊသျီႊထူဝ်ႊၼႆႉမီးၼႃႈႁိူၼ်း/ၶွပ်ႈၶူဝ်း 40 ပၢႆ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၼမ်ယူႇသဝ်းဝႆႉတီႈပၢင် သဝ်းၵူၼ်း ပၢႆႈၽေး။ ႁဝ်းၶႃႈပိုင်ႈဢိင် ယူႇသဝ်းၵႃႈၼႆႈမႃးတင်ႈတႄႇလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2015 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈယူႇသဝ်း တီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶျႃႊႁိူဝ်ႊပႃႊဢၼ်မီးဝႆႉတၢင်းၾႆၢႇလႅၼ်လိၼ် မိူင်းတႆး/မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ။ တီႈၼၼ်ႈ မီးႁူဝ်ၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေးၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇမၼ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 17/10/2015 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈမွၵ်ႈ 30 ၵေႃႉမႃးသေၸႂ်ႉႁဝ်းၶႃႈဢွၵ်ႇပၢႆႈ။ၶဝ်ဢဝ် ၵွင်ႈယိုဝ်းၶိုၼ်ႈၾႃႉသေယိုဝ်းလွၵ်ႇႁဝ်းၶႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်တုၵ်းယွၼ်း ၶဝ် ယႃႇတဵၵ်းၸႂ်ႉႁဝ်းၶႃႈၶၢႆႉၵႂႃႇတၢင်းလႂ်။ လိုၼ်းသုတ်းၶဝ်ပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းႁဝ်းၶႃႈၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝၼ်းတၵ်း တေလႆႈ ၶၢႆႉ။ဝႆၢးၼၼ်ႉၶဝ်ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်ပႅတ်ႈသုမ်ႉသွင်းႁဝ်းၶႃႈ။ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈလႆႈၶၢႆႉပၢႆႈၶဝ်ႈမႃးတီႈၼႆႈတၢင်းၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇ။ ႁဝ်းၶႃႈလုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈသေတႄႇဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈမႃးတီႈၼႆႈ ၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပရူႊဢႃႊရီႊ 2015။ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႉၶ်ျ 2015 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁူင်ႊ သျီႊ ထူဝ်ႊသၢမ်ၵေႃႉပွၵ်ႈၵႂႃႇမိူဝ်းၸႂ်းသူၼ်ႁႆႈၼႃးၶဝ်။ ၸိူဝ်းၶဝ်လႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်း။ ၵူၼ်းၸၢႆးသွင်ၵေႃႉၺႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် မိတ်ႈ ပၢတ်ႇထိူဝ်ထိုင်တၢႆပဵၼ်ယီႊလၢဝ်ႊလႄႈလူဝ်ႊၶျႆၢႊၸူႊ။ ၶဝ်သွင်ၵေႃႉဢႃယု ယူႇၼႂ်း 50 ပီ။ၵူၼ်းၸၢႆးထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉယိလၢဝ်းဢိူဝ်ႊဢႃယု 30 ၵေႃႈလႆႈၺႃးမိတ်ႈပၢတ်ႇထိူဝ်၊ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇ ထိုင်တၢႆ။မၼ်းၸၢႆး ႁႃတၢင်းပၢႆႈပွၵ်ႈထိုင်တီႈ လႅၼ်လိၼ်။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2015 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈႁွင်ႉယၢင်ႊၸိင်ႊၻႃႊဢႃယု 50 ပွၵ်ႈမိူဝ်းၸႂ်းဝူဝ်းၵႂၢႆး တီႈ ဝၢၼ်ႈသေၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇ။မၼ်းၸၢႆးဢမ်ႇတၼ်းၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈၵူၺ်းၵႃႈမၢၵ်ႇၵွင်ႈတူၵ်းႁိမ်းတိၼ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ မၼ်းတူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႄ။ မၼ်း ၸၢႆးပွႆႇပႅတ်ႈဝူဝ်းၵႂၢႆးမၼ်းသေလႅၼ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းတီႈလႅၼ်လိၼ်။မၼ်းတိုၵ်ႉမီးယူႇတီႈ ၼႂ်းပၢင် သဝ်းၵူၼ်း ပၢႆႈ ၽေး။မၼ်းၸၢႆးတူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႄတေႉတေႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်မီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈသၢမ်တပ်ႉပၵ်း သဝ်းယူႇၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်း (ႁူင်ႊသျီႊထူဝ်ႊ)။ ၵႃႈၼၼ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈမီးမွၵ်ႈ 150။ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈတႄႉတိုၼ်းဝႃႈဢမ်ႇၶႂ်ႈမီးၽႂ်လႂ်ယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းမီးၵူၼ်းၸၢႆးမၢင်ၵေႃႉမၢင်ပွၵ်ႈႁႃတၢင်း ပွၵ်ႈမိူဝ်း ႁႃႁဵတ်းႁႆႈ ၼႃးယူႇ ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉဢၼ်ႁၢမ်းပႅတ်ႈတင်းပိုၵ်း (ဝၢၼ်ႈသဝ်ႊလုၶျၢၼ်ႊ) သင်ဝႃႈမီးၽႂ်လႂ်ယူႇဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸိုင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁွင်ႉၶဝ်ပိူဝ်ႈတႃႇတဵၵ်းၵိၼ်ႁႅင်းလႆၢ။ မိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵူၺ်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉ ၵိၼ် ႁႅင်းလၢႆၼႂ်း ဝၢၼ်ႈႁဝ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ် ၸိသင်ႇၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၵေႃႉလႂ် ၵေႃႉၼၼ်ႉႁႂ်ႈဢဝ်မႆႉၵႂႃႇၸူးပၢင် သဝ်းတပ်ႉၶဝ်။သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ႁဵတ်း လွင်ႈမူတ်းသႂ်ၸွမ်း တပ်ႉၶဝ်သေမႄးတၢင်းပၼ်ၶဝ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ် ယင်းတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၢပ်ႇၶျေႃးၶဝ်ႈ ၼမ်ႉၶူဝ်းၶွင်ဢၼ် ၶဝ်ဢဝ်မႃးတီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်လႆႈ ထုၵ်ႇတဵၵ်းၸႂ်ႉတေႃႉၶူဝ်းၶူဝ်လႄႈၶိူင်ႈၶွင်ၵေႃႇသၢင်ႈ တီႈ ႁိူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၶဝ်ယႃႉလႅဝ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈယူၺ်ႊပႃႊ ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈယူၺ်ႊပႃႊၼႆႉဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ်ယူႇသဝ်း ယဝ်ႉယၢမ်း လဵဝ်။မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းယၢမ်ႈမီးလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်း 80 ပၢႆ၊ၵူၺ်းၵႃႈမိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉယဵၼ်းပဵၼ်ဝၢၼ်ႈႁၢမ်းတင်းပိုၵ်းယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၵူႈၸိူဝ်ႉ ၵူႈလွင်ႈယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႆႉၵေႃႈမိူၼ်ၵၼ်တင်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈယဝ်ႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵူႈၸိူဝ်းၵူႈလွင်ႈ-ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ႁဝ်း၊ ၶူဝ်းၶွင်ႁဝ်း၊ ၶိူင်ႈ ၸၢၵ်ႈႁဝ်း၊ သတ်း လဵင်ႉႁဝ်းၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵူႈၼွၼ်းၶႃႈၵေႃႈၶဝ်ယင်းဢဝ်ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသျုင်ႊတဵဝ်ႊဢၢႆႊ (လၢတ်ႈၼႄလွင်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဢၼ်ၺႃးမၢတ်ႇၸဵပ်းယွၼ်ႉမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ လွင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၢႆလၢႆ) ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းၼႃးဢႃယု 61 ႁဝ်းၶႃႈပၢႆႈၸူးပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဢွၼ်တၢင်းသုတ်းမိူဝ်ႈပီၵၢႆပူၼ်ႉမႃး။မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉမီးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 700 ပၢႆယူႇဝႆႉတီႈ ၼႆႈ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ် ဢႄႊပရိူဝ်ႊ 2015 ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁိမ်းႁွမ်းတီႈၼႆႈ (တီႈလွႆ ၼၢၼ်ႊထဵၼ်ႊမိူၼ်ႊ) ၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇလူင် တူၵ်း ႁိမ်းပၢင် သဝ်းၼႆႉသေႁဝ်းၶႃႈလႆႈၶၢႆႉထႅင်ႈ။ ဝႆၢးၼၼ်ႉမွၵ်ႈသၢမ်လိူၼ်ႁဝ်းၶိုၼ်းမႃး၊ ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇပေႃးမီး ၵူၼ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းပၢင်သဝ်း ၼႆႉၼမ် ယဝ်ႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵူၺ်းမီး 13 ၼႃႈႁိူၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ၊ လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇ လႄႈၵူၼ်းတုၵ်ႉၶိတၵူၺ်း။ၵူၼ်းၸိူဝ်း ပွင်ပဵၼ်လႆႈတႄႉပိူၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉၵႂႃႇတၢင်ႇတီႈယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇမီး ငိုၼ်းတေၶၢႆႉၵႂႃႇတၢင်ႇတီႈထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၶႂ်ႈယူႇတီႈၼႆႈယွၼ်ႉၸမ်ဝၢၼ်ႈႁဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ပေႃး လုၵ်ႉၵႃႈ ၼႆႈၵႂႃႇလႆႈပႆၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉဢမ်ႇမီးၽႂ်ၸၢင်ႈမိူဝ်းတီႈဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ပိၵ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်တေမိူဝ်းၸူးဝၢၼ်ႈႁဝ်းဝႆႉယဝ်ႉ။လိူဝ် ၼၼ်ႉၶဝ်ယင်းဢဝ်မၢၵ်ႇၾင်လိၼ်ဝႆႉတီႈလႅၼ်လိၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇႁၢမ်ႈတၢပ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ၶၢမ်ႈပူၼ်ႉမိူဝ်း။ မိူဝ်ႈလိူၼ် ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယု 15 ၵေႃႉၼိုင်ႈၶၢမ်ႈပူၼ်ႉမိူဝ်းသူႇၸႂ်းလဵင်ႉလူဝူဝ်းၵႂၢႆးမၼ်းသေ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ တီႈ လႅၼ်လိၼ်။ၵႃႈၼၼ်ႈၵႆတီႈၼႆႈ မွၵ်ႈ 10 ၼႃးထီးၵူၺ်း။ ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်းတႄႉလႅၼ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူဝ်း ၸူးပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ယဝ်ႉ ၶႃႈၶိုၼ်းႁွင်ႉၵူၼ်း 4 ၵေႃႉၵႂႃႇၸွႆႈၵေႃႉယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ။ မၼ်းၸၢႆးလႆႈထုၵ်ႇဢဝ် ၵႂႃႇ ယူတ်းယႃတီႈႁူင်းယႃၼႃးသၢၼ်ႈသေလႆႈတႅပ်းၶႃ ပႅတ်ႈ။မၼ်းၸၢႆးပဵၼ်ၵူၼ်းႁူင်ႊသျီႊထူဝ်ႊၵူၺ်းၵႃႈလႆႈယူႇ သဝ်းဝႆႉ တီႈဝၢၼ်ႈလၢဝ်ႁိူၺ်ႊၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ။ ၶႃႈဢမ်ႇလႆႈမိူဝ်းၸူးဝၢၼ်ႈၶႃႈမီးပီၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ၶႃႈဢမ်ႇ ႁတ်း ပွၵ်ႈမိူဝ်းၵွပ်ႈဝႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇတီႈၼၼ်ႈလႆႈႁၢႆ လၢႆ ပႅတ်ႈမိူဝ်ႈၼႂ်း လိူၼ်မၢတ်ႉၶ်ျပူၼ်ႉမႃး။ မီးထဝ်ႈ ယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 90 လႄႈလၢၼ်ၸၢႆးမၼ်းဝၢင်ႊ လၢဝ်ႊ လိဝ်ႊၵေႃႉ ဢၼ် ဢႃယုလႆႈ 20 ပီ။ ၶႃသွင်ၵေႃႉ ၼႆၢးလၢၼ်ယူႇပႂ်ႉဝႆႉပိူဝ်ႈတႃႇလူလွမ်တူၺ်းထိုင်ႁိူၼ်းယႄးၶဝ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈဢဝ်ႁၢႆလၢႆ ပႅတ်ႈ။ဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ်ႁပ်ႉ ႁူႉၸွမ်း ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းလွင်ႈတၢင်းၶဝ်၊ၵူၺ်းၵႃႈႁဝ်းတႄႉ ဝူၼ်ႉဝႃႈၶဝ်တိုၼ်းၺႃးၶႃႈ တၢႆပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႉၶ်ျပီၵၢႆၼၼ်ႉၵေႃႈၵူၼ်း ၸၢႆးသၢမ်ၵေႃႉၸိူဝ်းပွၵ်ႈမိူဝ်ႈၸူးသျုင်ႊ ၻႅဝ်ႊ ဢၢႆႊၼၼ်ႉၵေႃႈလႆႈႁၢႆလၢႆပႅတ်ႈ။ ၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉၸူႊၽိင်ႊဢႅၼ်ႊ (ဢႃယု 30) ၶျိ လၢဝ်ႊသၼ်ႊ (ဢႃယု 60)လႄႈဝၢင်ႊမႃႊလိဝ်ႊ (ဢႃယု 25)။ ၶဝ်ပွၵ်ႈ မိူဝ်းၸႂ်းႁိူၼ်းသေဢမ်ႇႁၼ်ၶိုၼ်းပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ၶႃႈၵေႃႈယင်းလွမ်ဝူၼ်ႉဝႃႈႁိူၼ်းႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်ႉတေၵိုတ်းယူႇႁႃႉၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉယဝ်ႉဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈၸွင်ႇဢီသင်တေၵိုတ်းၼႂ်းမၼ်း ယူႇႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇ ႁူႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈဝႃႈၵႃႈၼၼ်ႈမီးပၢင်သဝ်းတပ်ႉသိုၵ်းၶဝ်ယူႇဝႆႉသေဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ် ႁတ်းပွၵ်ႈမိူဝ်း ၶိုၼ်း။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၽူႈယိင်းဢႃယုယႂ်ႇလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵပ်ႉၵိၼ်းလူင်ႁဝ်းၶႃႈၵႃႈၼႆႈတႄႉပဵၼ်လွင်ႈၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ယဝ်ႉ။ႁဝ်းၶႃႈယၢမ်ႈလႆႈၶဝ်ႈၼမ်ႉဢၼ်တီႈပိူၼ်ႈ ၸွႆႈ ထႅမ်မႃးယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈႁဝ်းဢမ်ႇမီးသင်တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 2 လိူၼ်ယဝ်ႉ။ႁဝ်းၵႃႈလႆႈႁႃတၢင်းယူႇလွတ်ႈႁႃၵၢၼ် ငၢၼ်း သေ ႁဵတ်းႁႃ လဵင်ႉတွင်ႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၵူၺ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵႃႈၼႆႈသမ်ႉၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈၵူၼ်းထဝ်ႈဢၼ်ယူႇ ၼႂ်း ပၢင်သဝ်းၼႆႉသေၸိူဝ်းၶဝ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်။ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈၵႂႃႇႁႃၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ်ၸွမ်းႁူၺ်ႈလွႆဢၼ် ယူႇႁိမ်း ႁွမ်းၼႆႉသေၵိၼ်လဵင်ႉသၢႆၸႂ်ၵႂႃႇၵူၺ်း။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဝၢၼ်ႈဝႃႊၸိုဝ်ႊၶျႆၢႊ (လူလၢႆၼၢင်းယိင်း၊ ဢမ်ႇပၼ်ဝႂ်ၵပ်းတူဝ်(မၢတ်ႉပူင်ႇတိၼ်ႇ) တဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈထူၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ) ၼၢင်းယိင်းၸၢဝ်းၼႃးဢႃယု 40 ၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းၼႆႉယၢမ်ႈမီးလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်း 60 ပၢႆၵူၺ်းၵႃႈမိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉၵိုတ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉတီႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ ပဵၼ်ၵူၼ်း ၸၢႆး ၵူၺ်း ၊ၼၢင်းယိင်းတႄႉဢမ်ႇႁတ်းယူႇၵႃႈၼၼ်ႈယဝ်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈၼၢင်းယိင်းၵမ်ႈၽွင်ႈဢၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်း ၼၼ်ႉ လႆႈထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ် မိူဝ်ႈပီၵၢႆ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼၢင်းယိင်းသွင်ၵေႃႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်း (ဝႃႊၸိုဝ်ႊၶျႆၢႊ) လႆႈထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ်ၼႂ်းလိူၼ်မေႊမိူဝ်ႈပီၵၢႆ။ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢႃယု 40 မၼ်းၼၢင်းဢွၵ်ႇပၢႆႈယၢၼ်ဝၢၼ်ႈသေၶိုၼ်းလၵ်ႉပွၵ်ႈမိူဝ်းၸႂ်းႁိူၼ်း။ မၼ်းၼၢင်းပွၵ်ႈမိူဝ်းၸွမ်းၵေႃႉ ပဵၼ်ၽူဝ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈၵေႃႉပဵၼ် ၽူဝ် သမ်ႉ ၵႂႃႇၸႂ်းသူၼ်ႁႆႈၼႃးၶဝ်ၽွင်းမၼ်းၼၢင်းပွၵ်ႈၵႂႃႇၸႂ်းႁိူၼ်းၵေႃႉလဵဝ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်း တပ်ႉဝႆႉၼိူဝ်လွႆပႃႈၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈ ၶဝ် ၼၼ်ႉႁၼ်မၼ်းၼၢင်းသေၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 4-5 ၵေႃႉလူင်းမႃးၸူးမၼ်းၼၢင်းယဝ်ႉ ၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်း။ဝႆၢးၼၼ်ႉ 10 ဝၼ်းလိူင်ႈ လၢဝ်းၵၼ်ႉၸၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်ၵိူတ်ႇပဵၼ်ထႅင်ႈၸွမ်းၼၢင်းယိင်းတၢင်ႇၵေႃႉ ဢၼ် ဢႃယု 50။ မၼ်းၼၢင်းပွႆႇဝႆႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇမၼ်း ၼၢင်းဝႆႉၼႂ်းမိူင်းၶႄႇသေပွၵ်ႈမိူဝ်းသူႇၸႂ်းႁိူၼ်းယႄးမၼ်းၼၢင်း။ သိုၵ်းၶဝ် ႁၼ်မၼ်းၼၢင်းလႄႈလူင်းမႃးၸူးၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်း ၼၢင်းၼႂ်း ႁိူၼ်းၶဝ်။ ၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 40 ဢၼ်ယူႇႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈလၢဝ်ႊရႅၼ်ႊၶျႆၢႊၼၼ်ႉၵေႃႈလႆႈၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်ၼႂ်း လိူၼ် ဢေႃး ၵၢတ်ႊပီၵၢႆ။ မၼ်းၼၢင်းပိုင်ႈႁူမ်ႈပၢႆႈၽေးယူႇသဝ်းဝႆႉၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၵူၺ်းၵႃႈပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်း ပိူဝ်ႈတႃႇမိူဝ်းသူႇၸႂ်းလွင်ႈ လုသုမ်းႁိူၼ်းယႄးသေပွႆႇဝႆႉၵေႃႉပဵၼ်ၽူဝ်လႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဝႆႉတီႈလႅၼ်လိၼ်။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈလူင်းမႃးၸူးမၼ်းၼၢင်းသေၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်းၼၢင်း။မၼ်းၼၢင်းႁွင်ႉႁွင်ႉႁႆႈႁႆႈသေၵႂႃႇၸူးႁူဝ်ၼႃႈဝၢၼ်ႈသေလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈတၢင်းပဵၼ်မႃးမၼ်း။ ၵူၼ်းၸၢႆးၸၢဝ်းၼႃးဢႃယု 73 ၶႃႈဢမ်ႇမီးဝႂ်ၵပ်းတူဝ် (မၢတ်ႉပူင်ႇတိၼ်ႇမၢၼ်ႈ) တဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈထူၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ။ၶႃႈမီးဝႂ်သီၶဵဝ် “ဢၼ်မီးသၢမ်တူပ်ႉ” (ပဵၼ်ဝႂ်ထတ်း ထွင်ဝႂ် ၵပ်း တူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း)။ ဝႂ်ၼၼ်ႉဢွၵ်ႇပၼ်ၶႃႈမိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်မေႊ 2009။ တီႈတႄႉမၼ်းပေႃႈမႄႈၶႃႈမီး ဝႂ်ၵပ်းတူဝ်မိူင်းမၢၼ်ႈတဵမ် တဵမ်ထူၼ်ႈထူၼ်ႈ ယဝ်ႉ လႄႈၶႃႈၵေႃႈထုၵ်ႇလႆႈဝႂ်ၵပ်းတူဝ်တဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈထူၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ဢမ်ႇဢွၵ်ႇ ပၼ်ၶႃႈတဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈထူၼ်ႈဢၼ်ပဵၼ်ၸၢဝ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉဢမ်ႇလႆႈလွင်ႈ ၽဵင်ႇပဵင်းသင်။ၼႆႉၵေႃႈပဵၼ်ငိူၼ်ႈငဝ်ႈလွင်ႈတၢင်း ဢၼ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယူႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၶေႃႈႁႄႉႁၢမ်ႈလႄႈတၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်းဢၼ်ပႃးဝႆႉၼႂ်းဝႂ်ၵပ်းတူဝ်သၢမ်တူပ်ႉ မၢႆတွင်း*ဝႂ်သီၶဵဝ် “ဝႂ်သၢမ်တူပ်ႉ” ၼၼ်ႉဢွၵ်ႇပၼ်ၵူၼ်းၸၢႆးသေဝႂ်သီၶွင်ႇ “ဝႂ်သၢမ်တူပ်ႉ” သမ်ႉဢွၵ်ႇပၼ်ၼၢင်းယိင်း။ ၼႂ်းဝႂ် ၼၼ်ႉ တႅမ်ႈ လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈၽူႈၵေႃႉယိပ်းထိုဝ်ဝႂ်ၼႆႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁပ်ႉႁွင်းတႃႇလႆႈဝႂ်ၵပ်းတူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉယင်းမီး ၶေႃႈ ႁႄႉႁၢမ်ႈ လႄႈ တူတ်ႈတၢမ်ႇတၢင်း ၽိတ်းၼႂ်းဝႂ်ၼၼ်ႉဝႆႉပႃးထႅင်ႈသင်ဝႃႈပူၼ်ႉပႅၼ်။ ၽူႈၵေႃႉဢၼ်ယိပ်းထိုဝ်ဝႂ် ၼႆႉ တၵ်းလႆႈႁၢႆးငၢၼ်းၼႄၸဝ်ႈ ၼႃႈ တီႈၶဝ်သင်ဝႃႈဢွၵ်ႇတၢင်း ပူၼ်ႉ လိူဝ်ၼိုင်ႈလိူၼ်။ၽူႈၵေႃႉပူၼ်ႉပႅၼ်ၼၼ်ႉတေလႆႈႁပ်ႉ တၢင်းၽိတ်းတၢမ်ႇၶွၵ်ႈသွင်ပီၼႆယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 (0) 62- 941-9600 (ဢင်းၵိတ်း၊ တႆး) လွၼ်ႉၼုမ်ႇၸဵင် +66 (0) 63- 838-9029 (ဢင်းၵိတ်း၊ မၢၼ်ႈ) Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2016-06-01T10:04:05

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88-%e1%80%95%e1%80%b1%e1%82%83%e1%82%89%e1%80%91%e1%80%af%e1%80%95%e1%80%ba%e1%82%89%e1%81%8a-%e1%81%b6/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပေႃႉထုပ်ႉ၊ ၶႃႈႁႅမ်လႄႈဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းႁူဝ်ႉၶႄတူဝ် ၽွင်းပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းမႂ်ႇတေႃႇ SSPP/SSA

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး မႆၢ 03/2016 ဝၼ်းထိ 01/06/2016 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပေႃႉထုပ်ႉ၊ ၶႃႈႁႅမ်လႄႈဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းႁူဝ်ႉၶႄတူဝ် ၽွင်းပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းမႂ်ႇတေႃႇ SSPP/SSA ႁိမ်းႁွမ်း ဢွင်ႈတီႈသၢင်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်းမႄး ၽွင်းၼႂ်းလိူၼ်မေႊ ပီ 2016 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းႁဝ်းႁႅင်း ထိုင်ၶၵ်ႉၵၢၼ် ၽိတ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ပိူင် သိုၵ်း (War crime) ၽွင်းၶဝ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းမႂ်ႇတေႃႇပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး / တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/ SSA ၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်း ၵျွၵ်းမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ဢွင်ႈတီႈႁိမ်းၸမ် တီႈတေသၢင်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 03/05/2016 သိုၵ်မၢၼ်ႈသီႇတပ်ႉ ဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 500 လုၵ်ႉတီႈတပ်ႉ 325၊ 502၊ 503 ႄလႈ 114 ဢမ်ႇပၼ် ၾၢင်ႉ သင်သေ လေႃႇတိုၵ်းၼႃႈတီႈၽွင်းငမ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်ယူႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး တၢင်း ၸၢၼ်း ပဵၵ်ႉသမ်ႉ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းဝႆႉၸွမ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈယဝ်ႉ ၵေႃႈယဝ်ႉ သေ ပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး ယူႇသဝ်းတူင်ႉၼိုင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်းလၢႆသိပ်းပီ။ ဝႆၢးပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈဝူင်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသူင်ႇၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈ ၶဝ်ႈတိုၵ်းၸွမ်းမိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 13/ 05/2016 သေပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၸွမ်းမူႇဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်း လႄႈၽွင်းၵၢင်လိူၼ်မေႊၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 23၊ ၶမယ 501၊ 504၊ 115 ႄလႈ 17 မွၵ်ႈ 1,000 လႆႈႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်ပိုၼ်ႉတီႈၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်း 1,000 ပၢႆလႆႈ ပိုၼ်ႉ ပွႆႇပႅတ်ႈ ႁိူၼ်းယေးသေ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၵမ်းၼႆႉ ၽွင်းၶဝ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတေႃႇပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈတႆး ၼႆႉမီးလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်း 43 ၵေႃႉႁူမ်ႈပႃးၼၢင်းယိင်း၊ တဵၵ်းဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းႁူဝ်ႉ ၶႄတူဝ်ၶဝ်၊ ပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 5 ၵေႃႉလိူဝ်ႁႅင်း၊ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇမိူဝ် (ဢမ်ႇမီးပၵ်းမီးပိူင်) တီႈဢေႇသုတ်းမၼ်း 3 ၵေႃႉ လႄႈမီး ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆထႅင်ႈ 5 ၵေႃႉဢၼ်ယင်းပႆႇၸၢင်ႈၵူတ်ႇထတ်းႁႃလၵ်းထၢၼ်မၼ်း။ ပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ႁူဝ်ႁုပ်ႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဝၼ်းထိ ၽူႈထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ် လႆၢးပူၼ်ႉပႅၼ် ဢွင်ႈတီႈထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ် 11-12/05/2016 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 30 ၵေႃႉ (ဢိၵ်ႇ ပႃးၼၢင်းယိင်း) တဵၵ်းဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁဵတ်း ႁူဝ်ႉ ၶႄတူဝ်ၶဝ် လုၵ်ႉဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇ ၵႂႃႇ ဝၢၼ်ႈ ၽႃႉလိူမ်ႈ 13/05/2016 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ မိူဝ်ႈ လဵဝ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ် ႁၢဝ်ႉ ႁႅင်း ယူႇၼိူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်သေ ဢဝ်မၢၵ်ႇ ပွႆႇ လူင်းၸူး လႄႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်း ၸွမ်း ႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈဢႅၵ်းၵျီး ၸႄႈ တွၼ်ႈၵျွၵ်းမႄး 14/05/2016 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 3 ၵေႃႉ (တႃႇ 1 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းဝႆႉယဝ်ႉ) ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း ႁၢမ်း ပၵ်း ႁၢမ်းပိူင် (ၽဝ်တၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း) ႁိမ်းႁွမ်း ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၽၢတ်ႇ ၵျွၵ်းမႄး 14/05/2016 မွၵ်ႈ 97 လင်ႁိူၼ်း ယႃႉၵွႆ ယွင်သိမ်းၶဝ်ႈ ၶွင် ၵိၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ ၶူဝ်းၶွင် တၢင်ႇ ၸိူဝ်း၊ ဢဝ်ၾႆးၽဝ် ႁိူၼ်း 2 လင် ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၽၢတ်ႇ၊ ဢႅၵ်းၵျီး လႄႈဝၢၼ်ႈဝူဝ်းလူင် 18-19/05/2016 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 6 ၵေႃႉ တဵၵ်းဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁဵတ်းႁူဝ်ႉ ၶႄတူဝ် လုၵ်ႉဝၢၼ်ႈပၢင်ႇလေႃႉ ၵႂႃႇထိုင်ဝၢၼ်ႈၼွင်ၵႂၢင် 20-21/05/2016 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 6 ၵေႃႉ (ႁူမ်ႈ ပႃး ပူႇၵႄႇ) တဵၵ်းဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁဵတ်းႁူဝ်ႉ ၶႄတူဝ် လုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈၼွင်ၵႂၢင် ၵႂႃႇထိုင်ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဝႃႈ 20/05/2016 ၵူၼ်းမိူင်း 5 ၵေႃႉ (ယင်းပႆႇ ၸၢင်ႈ ၵူတ်ႇထတ်း) ၶႃႈႁႅမ်ႁၢမ်းပၵ်းႁၢမ်းပိူင် (ၽဝ်ပႅတ်ႈတူဝ်တၢႆ) ဝၢၼ်ႈဝူဝ်းလူင် ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁဝ်းၶႃႈ သၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း ဢၼ် သမ်ႉပေႃးထိုင်ၶၵ်ႉၵၢၼ်ၽိတ်း ပူၼ်ႉ ပႅၼ် ပိူင်သိုၵ်းၼႆႉႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်းသေ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈ လွင်ႈပွႆႇဝၢင်းၶႂၢင်းပၼ်ၵေႃႉႁဵတ်းၽိတ်း/ ၵေႃႉပူၼ်ႉ ပႅၼ် ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉတၢင်းၽိတ်းၼၼ်ႉယူႇ။ တူင်ႇဝူင်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ လူဝ်ႇလႆႈဢွၵ်ႇၸိၸမ်ႈထတ်းသၢင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း လႄႈၵၢၼ်ပူၼ်ႉ ပႅၼ်ပိူင်သိုၵ်း ဢၼ်ပဵၼ်တူဝ်ယၢင်ႇႁၢႆႉၸႃႉ တွၼ်ႈတႃႇ ၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႆႉယူႇ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈ တႆးႁဝ်း ၶႃႈ ငိၼ်းၼႅင်ၸႂ်ၸွမ်း ၶၢဝ်းတၢင်းတူဝ်တႅၼ်းမိူင်းယူႊရူပ်ႊဢၼ်လေႇယဵမ်ႈသီႇပေႃႉ (ၾၢႆႇတၢင်းဢွၵ်ႇၵျွၵ်းမႄး) မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 16/05/2016 လွင်ႈဢၼ် ဢမ်ႇတူၵ်ႇလၢတ်ႈသေႉၼေးသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေၸိူဝ်ႉသေပိူင် ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈပၢင်တိုၵ်းၼႆႉႄလႈ တၢင်း ႁဵတ်း ႁၢႆႉၸႃႉလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇဢဝ်ဢွၵ်ႇလၢတ်ႈၼေသင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ ၶႂ်ႈသိုပ်ႇသပ်းၸႅင်ႈၼႄပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈ ႁိမ်းႁွမ်းဢွင်ႈတီႈၽၢႆ ယႄးယႂႃႇ တွၼ်ႈၼိူဝ်ၼၼ်ႉယူႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတိုၼ်းဝႃႈဢွၵ်ႇသဵင် သၢၼ်ၶတ်းၶူင်းၵၢၼ်ၼႆႉယဝ်ႉသေ လွင်ႈတၢင်းဢၼ် လႆႈၵိူတ်ႇ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းပွၵ်ႈၼႆႉၵေႃႈသၢႆငၢႆလႅပ်ႈတိုၼ်းၶႂ်ႈပဵၼ်ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂ်ႈၵုမ်းၵမ်ပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇ လူမ်ႈ တႃႇလွင်ႈတိုၵ်ႉၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈသိုပ်ႇတုၵ်းယွၼ်းထိုင်ၶွမ်ႊပၼီႊၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းႁူမ်ႈၸွမ်း ၶူင်း ၵၢၼ်ၼႆႉ လႄႈၽၢႆတၢင်ႇ ဢၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ မိူင်းသဝိတ်ႊၸလႅၼ်ႊ၊ ၵျိူဝ်ႊမၼ်ႊ၊ ၼေႃႊဝူၺ်ႊ၊ ၵျပၢၼ်ႊ လႄႈ ၶႄႇၶဝ်ႁူမ်ႈပုၼ်ႈၸွမ်း ႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်း ဢမ်ႇၼၼ် ဢၼ်ၶၢမ်ႇၸုၼ်ႉပၼ်ႁႅင်း(လူင်းတိုၼ်း) ၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းၽိတ်းဝႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇတီႇၽဵဝ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်း တႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ဝၼ်းထိ 11-20/05/2016 ၵူၼ်းမိူင်း 30 ၵေႃႉလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းဢဝ်ႁဵတ်းႁူဝ်ႉၶႄတူဝ် ဝၼ်းထိ 11/05/2016 သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 100 ၵေႃႉ တိၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇ ၼႃးမူၼ်း ဢိူင်ႇၵုင်းၼိဝ်ႉ 30 ၵေႃႉသေ ၸိ သင်ႇ ႁႂ်ႈၶဝ်ဢွၼ်ၼမ်းတၢင်းၵႂႃႇၸူးဝၢၼ်ႈၽႃႉလိူမ်ႈ။ ၸိူဝ်းၶဝ် လႆႈထုၵ်ႇတဵၵ်းၸႂ်ႉၵႂႃႇဢွၼ်တၢင်းသိုၵ်းၶဝ်။ ၸိူဝ်းၶဝ်လႆႈတႄႇၶၢဝ်းတၢင်း ယၢမ်း 07:00 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ဝၼ်းထိ 11/05/2016 လႆႈပႆၼမ်းတၢင်းၵႂႃႇ တင်းၶိုၼ်း တင်းဝၼ်း တေႃႇပေႃးထိုင်ဝၢၼ်ႈၽႃႉလိူမ်ႈ ယၢမ်း 09:00 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ သေ ၸင်ႇလႆႈ ထုၵ်ႇပွႆႇ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ၼၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈတိုၼ်းဢမ်ႇလဵင်ႉၶဝ်ႈလဵင်ႉၼမ်ႉသင်။ မၢင်ၸိူဝ်း ယင်းလႆႈ ထုၵ်ႇၸႂ်ႉတေႃႉတဵင်ႇထူင်ပိူဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ။ တင်ႈၸႂ်ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၵူၼ်းမိူင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13/05/2016 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢႃယု 60 ပီ လႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈယူႇ ၼိူဝ်ႁိူဝ်း မိၼ်မႅင်း မီႈၶဝ်သေဢဝ်မၢၵ်ႇပွႆႇလူင်းလႄႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ပၢႆးၸႂ်ႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉ လုင်းဢွင်ႇထုၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢႅၵ်းၵျီး ဢိူင်ႇႁၢႆးၵုၺ် ၵႂႃႇႁဵတ်းႁႆႈသူၼ်မၼ်းဢၼ်မီး ၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈ။ ၽွင်းမၼ်း လႆႈငိၼ်းသဵင်ႁိူဝ်းမိၼ်မိၼ်မႃးၼိူဝ်ႁူဝ်မၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းဢွၵ်ႇၼႂ်းႁႆႈမၼ်းမႃးယူႇတီႈပၢင်ႇပဵင်း သေမုင်ႈတူၺ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ် ယူႇၼိူဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်ၼၼ်ႉႁၼ်မၼ်းသေဢဝ်မၢၵ်ႇ ပွႆႇလူင်းၸူးမၼ်းသၢမ်လုၵ်ႈလႄႈဢဝ်ၵွင်ႈၸၢၵ်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇၸူးမၼ်း။ ၵၢမ်ႇ လီ လႄႈ ဢမ်ႇတိူဝ်ႉမၼ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ်ႁၢဝ်ႉႁႅင်းတေႉတေႉ။ မၼ်းလႅၼ်ႈမိူဝ်းၸူးပီႈၼွင်ႉလုၵ်ႈမေးမၼ်းသေ လၢတ်ႈ ၼေလွင်ႈတၢင်းမၼ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈတင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး မၼ်းၼႆႉတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ် ႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉ ႁႅင်းႁႅင်း သမ်ႉပေႃး ဢမ်ႇတွင်း ဝႃႈ ၽႂ်ပဵၼ်ၽႂ် ၼႂ်းႁိူၼ်းၼႂ်းယေးမၼ်းယဝ်ႉ။ မၼ်းတႄႇၼႃႈႁိူၼ်းယဝ်ႉ မီးလုၵ်ႈလၢင်းသွင်ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 5 ၵေႃႉလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉသေဢဝ်ၾႆးသျွတ်ႉ လႄႈတဵၵ်းၸႂ်ႉႁၢပ်ႇၶျေႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/05/2016 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမယ တပ်ႉ 504 တိၺွပ်းလႄႈပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁႃႈၵေႃႉၶၢဝ်းတၢင်းသွင် ၶိုၼ်းသေ တဵၵ်းၸႂ်ႉၶဝ်ႁၢပ်ႇၶျေႃး။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁႃႈၵေႃႉၼၼ်ႉ ၸၢႆးသိင်ႇ ဢႃယု 28 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႅၵ်းၵျီး ၸၢႆးပၼ်ၸိတ်တ ဢႃယု 36 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႅၵ်းၵျီး ၸၢႆးၼၼ်တိယ ဢႃယု 36 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႅၵ်းၵျီး လုင်းမွင်ႇၵၢၼ်ႇ ဢႃယု 40 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢႅၵ်းၵျီး ၸၢႆးသုၸေယ ဢႃယု 45 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၽၢတ်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႅၵ်းၵျီးၵမ်ႉၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းပၢင်ႇလေႃႉ တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 12-13/ 05/2016 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႅၵ်းၵျီးသီႇၵေႃႉ ၸၢႆးသိင်ႇ၊ ၸၢႆးပၼ်ၸိတ်တ၊ ၸၢႆးၼၼ်တိယ လႄႈလုင်း မွင်ႇၵၢၼ်ႇ ၶဝ်သီႇၵေႃႉၼႆႉ ယူႇဝႆႉပႂ်ႉလူလွမ်တူၺ်း ႁိူၼ်းယေး။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈၶဝ်ငိၼ်းသဵင်မၢၵ်ႇ သဵင်ၵွင်ႈႁူၼ်ႈပၼ်းမႃး မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 14/05/2016 ၼၼ်ႉ ၶဝ်ၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်ပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးသေ ဢၢင်ႈၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈပၢင်ႇလေႃႉၼင်ႇၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းၶဝ် တိုၵ်ႉပႆ ၽၢတ်ႈၵႂႃႇတၢင်းဝတ်ႉၼမ်ႉၽၢတ်ႇၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 08:00 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉ ၵႂႃႇႁူပ်ႉၺႃးသႂ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ လႆႈထုၵ်ႇ တိ ၺွပ်း။ တီႈၼၼ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈမီး မွၵ်ႈ 100 ၵေႃႉယူႇဝႆႉတီႈ ၼမ်ႉၽၢတ်ႇ ၽွင်းၼၼ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ ၸၢႆးသုၸေယ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၽၢတ်ႇ ၵေႃႉဢၼ်ပၢႆႈၽေးၵႂႃႇတီႈပၢင်ႇလေႃႉ ယဝ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈ မႃး ပိူဝ်ႈတႃႇမိူဝ်းပွႆႇဝူဝ်းၵႂၢႆးမၼ်းတီႈႁိူၼ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈသမ်ႉလႆႈထုၵ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်း ၽွင်းမၼ်းၸၢႆးတိုၵ်ႉပႆၽၢတ်ႈၵႂႃႇ တၢင်း ဝတ်ႉၼမ်ႉၽၢတ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁႃႈၵေႃႉၼႆႉ လႆႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိတ်ႉလႄႈဢဝ်ၶွၼ်ႉ၊ ဢဝ်သူၼ်ႈၵွင်ႈပေႃႉထုပ်ႉ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉလႆႈၺႃးသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ဢဝ် မိတ်ႈထိူဝ်ၶဝ်ထႅင်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထၢမ်ၶဝ် ၸွင်ႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းသိုၵ်းတႆး ဢမ်ႇၼၼ် ၸွင်ႇဢဝ်ၶဝ်ႈဢဝ်ငိုၼ်းၸွႆႈထႅမ် သိုၵ်း တႆး ၼႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉ ၸၢႆးၼၼ်တိယလႄႈၸၢႆးသုၸေယ လႆႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးသျွတ်ႉ ၸွမ်းတူဝ်ၶဝ်သေ ၸႅတ်ႈထၢမ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၸိူၵ်ႈမတ်ႉမိုဝ်းပေလင်သေဢဝ်သိၼ်ႈမတ်ႉပူၵ်ႉတႃၶဝ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၶင် ၶဝ်ဝႆႉ ၼႂ်းသွင်ႇၾႆးဝတ်ႉ ၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ၶိုၼ်း ဢမ်ႇလဵင်ႉၶဝ်ႈလဵင်ႉၼမ်ႉသင်။ ၸၢႆးၼၼ်တိယ လၢတ်ႈၼႄတူဝ်ထူပ်းမၼ်းဝႃႈ ” သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်မိတ်ႈထိူဝ်ၸွမ်းၶေႃးၶႃႈလႆၢလၢႆၵမ်း။ ၶဝ်ဢဝ်သူၼ်ႈ ၵွင်ႈ သွင်ႉပၼ်ၼႃႈတႃ၊ ၶူးလင်၊ ၵႅမ်ႈလႄႈသူပ်းၶႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈဢဝ်ၾႆးသျွတ်ႉ တၢင်းလင်ၶႃႈ၊ ႁူဝ်မႃႇၶႃႈၶွၼ်ၶႂႃ၊ ၸွမ်းဢူၵ်းၶႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶဝ်ဢဝ်သူၼ်ႈၵွင်ႈသွင်ႉထုပ်ႉပၼ်ၼႃႈၶႅင်ႈၶႃႈသေမတ်ႉတိၼ်မတ်ႉမိုဝ်းၶႃႈ။ ဢဝ်ၽႅၼ်ႇပူၵ်ႉတႃၶႃႈ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ တႄႉ သူပ်း ၶႃႈၵေႃႈဢွၵ်ႇလိူတ်ႈဢွၵ်ႇယၢင်။ သိူဝ်ႈၶူဝ်းၶႃႈၵေႃႈၼုၵ်းၵူဝ်ႈလိူတ်ႈၵူဝ်ႈယၢင်ၵႂႃႇသဵင်ႈ။ တႃၶႃႈၵေႃႈၸဵပ်း။ ၶဝ်ဢမ်ႇ ပၼ် ႁဝ်းၶႃႈ လပ်းၼွၼ်း တႃႇသွင်ၶိုၼ်း” ၼႆ။ ထိုင်ၼႂ် ဝၼ်းထိ 16/05/2016 ၼၼ်ႉၵေႃႈၶဝ်တိုၵ်ႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၵ်ႉတႃ၊ ၺႃးတဵၵ်းၸႂ်ႉႁၢပ်ႇၶျေႃး တႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်လႄႈ ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ်လႆႈပႃးထူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ၼမ်ႉၼၵ်း မီးမွၵ်ႈ 10 ၵီႊလူဝ်ႊ။ ၶဝ်လႆႈၺႃးတဵၵ်းၸႂ်ႉပႆတၢင်းလုၵ်ႉ ဢဝ်ဝတ်ႉၼမ်ႉ ၽၢတ်ႇ ၵႂႃႇၸူးဝတ်ႉပၢင်ႇလေႃႉ (ၵႆၵၼ်မွၵ်ႈ 5 ၵီႊ လူဝ်ႊ မဵတ်ႊ=3 လၵ်းပၢႆ) ၸင်ႇတေၵီႈပၼ်သိၼ်ႈပူၵ်ႉတႃၼၼ်ႉၶိုၼ်း။ တႃႇတေ လႆႈထုၵ်ႇပွႆႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈလႄႈ သင်ၶၸဝ်ႈတူၼ်ၼိုင်ႈလႆႈယိုၼ်ယၼ်ၵမ်ႉထႅမ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တေႉတေႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈသိုၵ်းတႆး ၼႆၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေပွႆႇပၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၸၢႆးၼၼ်ႇတိယၼႆႉ လႆႈဢဝ်ၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ်တီႈႁူင်းယႃၵျွၵ်းမႄး ၵွပ်ႈဝႃႈ မၼ်းၸၢႆးၺႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပေႃႉထုပ်ႉ ႁၢဝ်ႉႁႅင်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁႅမ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်း သၢမ်ၵေႃႉ ၼင်ႇႁၢမ်းပၵ်းႁၢမ်းပိူင် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/05/2016 ၼၼ်ႉ လႆႈထူပ်းႁၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉဢၼ်ထုၵ်ႇၽဝ်ၼၼ်ႉမီးယူႇတၢင်းၸၢၼ်း ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇ လေႃႉ၊ ၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉၼႆႉလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/05/2016။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၼၼ်ႉပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၵႂၢင်။ ၸိုဝ်ႈသဵင်ၶဝ်မီးၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ မၢႆၶပ်ႉ ၸိုဝ်ႈ ဢႃယု ၸိုဝ်ႈပေႃႈမႄႈ ၼႃႈႁိူၼ်း 1 ၸၢႆးဢၢႆႈၼွင်ႉ (ႁွင်ႉ) ဢႃၸိင်ၼ မၢႆၵပ်းတူဝ် 13/ ၵမၼ (ၼၢႆႇ) 110825 27 လုင်းပၼ် ပႃႈၺိင်ႇ မေးၼၢင်း -ဢေးၶမ်းသႃႇ ဢႃယု 23 မီးလုၵ်ႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 10 လိူၼ် 2 ၸၢႆးဢၢႆႈမၢတ်ႈ (ပီႈဢၢႆႈၸၢႆး ဢၢႆႈၼွင်ႉ) မၢႆၵပ်းတူဝ် 13/ၵမၼ (ၼၢႆႇ) 090608 30 လုင်းပၼ် ပႃႈၺိင်ႇ မေးၼၢင်း- ဢေးပူး ဢႃယု 23 မီးလုၵ်ႈၸၢႆးသၢမ်ၵေႃႉ (ၵေႃႉၼိုင်ႈ 7 ပီ၊ ထႅင်ႈသွင် ၵေႃႉပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉ ၽႃၽေ 3 ၸၢႆးဢၢႆႈတိင်ႉ (ႁွင်ႉ) ၸၢႆးသု ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၶႅၼ်ႈတွင်ႉၵၼ်တင်း ၸၢႆးဢၢႆႈၼွင်ႉ လႄႈၸၢႆးဢၢႆႈ မၢတ်ႈ မၢႆၵပ်းတူဝ် 13/ၵမၼ (ၼၢႆႇ) 130401 26 လုင်းၶူဝ်ႇ ပႃႈၼၢင်းဢိူၺ်ႈ မေးၼၢင်း- ဢေးၶမ်းပူး မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13/05/2016 ၼၼ်ႉ ၸၢႆးဢႃၸိၼ်ၼ လႆႈထုၵ်ႇၺႃးယိုဝ်းသႂ်ႇတီႈၵွင်ႇၵေႃႈ ပွင်ႇတၢင်းလွတ်ႇၶေႃး ၽွင်းဢဝ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉ သူင်ႇပၼ် ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁိမ်း ဝၢၼ်ႈ ဢႅၵ်းၵျီး။ မၼ်းၸၢႆး မီး ၾူၼ်းဢၼ်ၼိုင်ႈသေထူဝ်းႁႃပီႈၼွင်ႉမၼ်းၸၢႆးမႃးၸွႆႈဢဝ်ၵႂႃႇ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/05/2016 ၼၼ်ႉပီႈဢၢႆႈမၼ်း ၸၢႆးဢၢႆႈ မၢတ်ႈလႄႈတင်းပီႈၼွင်ႉၶႅၼ်ႈတွင်ႉၶဝ်ၸၢႆးတိင်ႉ ၶီႇတင်းရူတ်ႊၶိူင်ႈသေဢၢင်ႈၵႂႃႇႁပ်ႉဢဝ်မၼ်း။ ၶဝ်ၵေႃႈဢဝ်မၼ်းသွၼ်ႉ ရူတ်ႊ သေ ၶီႇရူတ်ႊၶိူင်ႈမႃး တၢင်း ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၽၢတ်ႇ ယဝ်ႉ လႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၵိုတ်းလႄႈ တိ ၺွပ်း ဝႆႉ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉၽၢတ်ႇၵမ်ႈ ၽွင်ႈ လႆႈႁၼ်မႅၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/05/2016 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ႇလေႃႉ ႁူၵ်းၵေႃႉဢၼ်လႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၼမ်းတၢင်း ၵႂႃႇ ၸူး ဝၢၼ်ႈ ၼွင်ၵႂၢင်ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈႁိူၼ်းသေ ၽွင်းၶဝ် ပႆၽၢတ်ႈၵႂႃႇၼၼ်ႉ လႆႈထူပ်းႁၼ်ၵွင်တဝ်ႈ ၵူၼ်းသၢမ် ၵေႃႉၼၼ်ႉ ၵိုတ်းဝႆႉတီႈ ၵွင်းမၢၵ်ႇမူင်ႈၵၢၼ်ႈလႅင် ၼႂ်းၵႄႈ ၼမ်ႉ ၽၢတ်ႇ လႄႈပၢင်ႇလေႃႉ။ ၽွင်းၶဝ်ႁွတ်ႈထိုင် ပၢင်ႇလေႃႉ ၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ၶိုၼ်း ၶႆႈ လၢတ်ႈၼႄၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တီႈ ၼၼ်ႈသေ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် တီႈၼၼ်ႈတွင်းလႆႈဝႃႈ ပဵၼ် ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၼွင် ၵႂၢင်သၢမ်ၵေႃႉ ဢၼ်လႆႈထုၵ်ႇတိၺွပ်း မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 14/05/2016 ၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၵေႃႈၶိုၼ်း သိုပ်ႇ ၾူၼ်း ႁွင်ႉႁႃပူႇၵႄႇ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၵႂၢင် သေ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/05/2016 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈဢဝ်ထူဝ်ႈသေၵႂႃႇတူၺ်းတီႈ ၵွင်တဝ်ႈ။ ၶဝ်ပွႆႇ ၵွင်တဝ်ႈ ဝႆႉတေႃႇ ထိုင် ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ဝၼ်းထိ 20/05/2016 သေၸင်ႇတေၶိုၼ်းၵဵပ်းဢဝ်လုပ်ႇ ၵႂႃႇတီႈဝတ်ႉ ပၢင်ႇလေႃႉ။ ဝၼ်းထိ 21/05/2016 ၼၼ်ႉ ၸင်ႇၸတ်းပၢင်ၸႃႉ(ပၢင်မႃႇသႃႇ)လဵၵ်ႉလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇပၼ်ၶဝ်။ လွင်ႈယႃႉၵွႆၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်လႄႈၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သၢမ်ဝၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/05/2016 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းပၵ်းယူႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၽၢတ်ႇ (ဢၼ်မီး 40 လင်ႁိူၼ်း) ၵႂႃႇသွၵ်ႈတဝ် ႁိူၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁိူၼ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉႁိူၼ်းၼိုင်ႈသေ ယႃႉၽၵ်းတူ ႁိူၼ်း လႄႈယႃႉၵွင်ယွင်ၶဝ်ႈယႄးၶဝ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ၶဝ်ယႃႉ ပႅတ်ႈ ထူင် ၶဝ်ႈ၊ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ လႄႈပုၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉပေႃးမၢၵ်ႇမိူဝ်ၵႂႃႇ ၼိူဝ် လိၼ် သဵင်ႈမူတ်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉဢဝ်ၵိူဝ်သႂ်ႇၼႂ်း ထၢင်ၼမ်ႉ မၼ်း ၶိူင်ႈ ရူတ်ႊၶိူင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉသင်ၶၸဝ်ႈတူၼ်ၼိုင်ႈ တီႈ ဝတ်ႉလႆႈႁၼ်မႅၼ်ႈ။ ၽွင်းဝၼ်းထိ 14-16/05/2016 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယႃႉလႅဝ်ၶူဝ်း ၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႅၵ်းၵျီး (ဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 25) လႄႈဝၢၼ်ႈ ဝူဝ်းလူင် (ဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 32) မိူၼ်ၼႆထႅင်ႈ။ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈဝူဝ်းလူင် ၼႆႉႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်လင်လႆႈထုၵ်ႇ ၽဝ်ပႅတ်ႈထႅင်ႈသေ ရူတ်ႊၶိူင်ႈလႄႈၸၢၵ်ႈထႆၼႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈၵေႃႈၺႃးယႃႉၵွႆထႅင်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူၵ်းၵေႃႉ ႁဵတ်းႁူဝ်ႉၶႄတူဝ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/05/2016 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ႇလေႃႉ 6 ၵေႃႉ လႆႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၼမ်းတၢင်း လုၵ်ႉဝၢၼ်ႈ ပၢင်ႇ လေႃႉ ၵႂႃႇၸူးဝၢၼ်ႈၼွင်ၵႂၢင် ဢၼ်ၵႆမွၵ်ႈ 9 လၵ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈထုၵ်ႇတဵၵ်းၸႂ်ႉၼမ်းတၢင်း ၵႂႃႇဢွၼ်တၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်မီးဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 100 ၵေႃႉၵႂႃႇတင်းၶိုၼ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈၵိၼ်ၼမ်ႉသင်။ ထိုင်ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ဝၼ်းထိ 19/05/2016 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸင်ႇပွႆႇၶဝ်ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇလေႃႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူၵ်းၵေႃႉလႆႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းဢဝ်ႁဵတ်းႁူဝ်ႉၶႄတူဝ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 20/05/2016 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 5 ၵေႃႉလႄႈပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈ ဢူးတေႇဝိင်ႇ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၵႂၢင် လႆႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 100 ၵေႃႉတဵၵ်းၸႂ်ႉၶဝ်ၼမ်းတၢင်းၵႂႃႇၸူးဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဝႃႈ။ ၶဝ်တႄႇဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၼွင်ၵႂၢင်မွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 2:00 ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ သေႁွတ်ႈ ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဝႃႈ မွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 5:00 ၵၢင်ၼႂ် ဝၼ်းထိ 21/05/2016။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈၵိၼ် ၼမ်ႉသင်။ ဝႆၢးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းပွႆႇၶဝ်ပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း။ ၼႂ်းၼၼ်ႉၸိုဝ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉပဵၼ် ၸၢႆးမျိၼ်ႉ ဢႃယု 35 လႄႈၸၢႆးၸၼ်တိမႃ ဢႃယု 32။ ထူပ်းႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁႃႈၵေႃႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈဝူဝ်းလူင် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12-13/05/2016 ၼၼ်ႉ မီးပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈဝူဝ်းလူင်။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝူဝ်းလူင် ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးသေပၢႆႈၽေးသိုၵ်း၊ ၵမ်ႈၼမ်ၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈဝတ်ႉပၢင်ႇလေႃႉ။ ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းၶဝ် ဝၼ်းထိ 20/05/2016 ဝႆၢးပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈထူပ်းႁၼ်ႁိူၼ်းယေးလႄႈ ၶူဝ်း ၶွင်ၶဝ်လႆႈထုၵ်ႇယႃႉၵွႆ သေ ႁိူၼ်းသွင်လင်လႆႈထုၵ်ႇၾႆးၽဝ်ပႅတ်ႈ။ ၵွင်တဝ်ႈႁိူၼ်းဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ႁိူၼ်း မေႃယႃ လုင်းသေႃးပေတလႄႈ လႆႈထူပ်းႁၼ်ပႃးၶၢပ်ႈတဝ်ႈတူဝ်တႆၢသွင်ၵေႃႉ။ တီႈလင်ႁိူၼ်းလုင်းထုၼ်းဢွင်ႇ ၼႂ်းလုၵ်းထၢင်ၽၢႆႈၼၼ်ႉ ထူပ်းႁၼ်ပႃးၶၢပ်ႈ တူဝ်တၢႆၵူၼ်းဢၼ်ထုၵ်ႇၽဝ်ပႃး။ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆဢၼ်ထုၵ်ႇၽဝ်ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ လႆႈထူပ်းႁၼ်တီႈၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ၵႆမွၵ်ႈ 15 ၼႃးထီး ပေႃးပႆလုၵ်ႉတီႈ ဝၢၼ်ႈၵႂႃႇ သေ မီးဝႆႉတီႈၶၢင်ႈတၢင်း။ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၸိူဝ်းၼႆႉယင်းပႆႇၸၢင်ႈၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပႃႈတႂ်ႈၼႆႉလႆႈႁၢႆလၢႆဝႆႉ တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 13/05/2016 သေ လွမ်ၵူဝ် ဝႆႉဝႃႈ ယူဝ်ၸၢင်ႈပဵၼ်ၸိူဝ်းၶဝ်။ ၸၢႆးၵျေႃႇလူၼ်း ဢႃယု 40 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝူဝ်းလူင် (ပေႃႈမႄႈ လုင်း လၢႆးၶမ်း ၼႆၢးတိ) ၸႆၢးပေႃႇ ဢႃယု 23 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝူဝ်းလူင် (ပေႃႈမႄႈ လုင်းၸေႃး ပႃႈၺုၼ်ႉ) ၸၢႆးထုၼ်းသူၺ်ႇ ဢႃယု 33 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႅၵ်းၵီး (မေးၼၢင်း ၼၢင်းသႅင်လႃႇ) ၸၢႆးၵေႃး ဢႃယု 22 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ၵႅၼ် (ပေႃႈမႄႈ လုင်းသၢင်ႇထုၼ်း ပႃႈထုၼ်း) ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 (0) 62- 941-9600 (ဢင်းၵိတ်း၊တႆး) ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ +66 (0) 94-638-6759 (ဢင်းၵိတ်း၊မၢၼ်ႈ) Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2016-03-30T04:48:17

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%bd%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%81%e1%81%a2%e1%82%86%e1%80%b8%e1%80%84%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%82%82%e1%80%ba%e1%82%87-%e1%80%90%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba/

ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းမႂ်ႇ- တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းၽၢႆၸိူဝ်းတေသၢင်ႈ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ

ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းမႂ်ႇ- တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းၽၢႆၸိူဝ်းတေသၢင်ႈ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ဝၼ်းထိ 30/03/2015 ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းမႂ်ႇ-တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်လႄႈၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆ တၢင်ႇဢၼ်ၸိူဝ်း တေသၢင်ႈ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ မိူဝ်ႈၼႆႉယူႇတီႈၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးလႆႈၸတ်းပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းမႂ်ႇသေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်လႄႈၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆၾႆးၾႃႉႁႅင်းၼမ်ႉၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ၊ၵွပ်ႈတိုၵ်ႉမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်၊မီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃဝလႄႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းသေဢမ်ႇမီးလွင်ႈ ၸႅင်ႈလႅင်း ဢမ်ႇႁပ်ႉ ထွမ်ႇဢဝ်ၵၢင်ၸႂ် ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းတေၺႃးၽေးႁၢႆႉၸႃႉ။ ၽိုၼ်ႁၢႆငၢၼ်း “လီဢွၼ်ၵၼ်ၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉတူႈ” ၼႆႉပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈတိုၼ်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈၸႅင်ႈလႅင်း (Transparency) ၼႂ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်တႃႇသၢင်ႈၽၢႆသီႇဢၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ (မၢၼ်ႈႁွင်ႉၻူၵ်ႉၻဝတီႇဢမ်ႇ ၼၼ်မျိတ်ႉငႄႇ)။ ႁူမ်ႈပႃး တင်းၽၢႆယႄးယႂႃႇဢၼ်မီးဝႆႉသေၽၢႆမႂ်ႇသီႇဢၼ်ၼႆႉတိုၼ်းတေဢိုတ်းပႅတ်ႈသၢႆမႄႈ ၼမ်ႉတူႈဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးမႄႈၼိုင်ႈၼၼ်ႉၶိုင်ႈၼိုင်ႈ၊တိုၼ်းတေတုမ်ႉတိူဝ်ႉပိူင်ယူင်ႉသၢင်ႈသတ်းၼမ်ႉ လႄႈ ၸိူဝ်ႉၾၼ်း တၢင်ႇၸိူဝ်းႁူမ်ႈ တင်းၸၢတ်ႈပၢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁဵင်ႁူဝ်မိုၼ်ႇၸိူဝ်းပိုင်ႈဢိင်မႄႈၼမ်ႉၼၼ်ႉ တင်းပိုၵ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇ၊ သဝိတ်ႊၸလႅၼ်ႊ၊ၵျိူဝ်ႊမၼ်ႊ လႄႈ ၵျပၢၼ်ႊၶဝ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း ၼၼ်ႉပဵၼ် ဢၼ် ၶိုပ်ႈၼႃႈလိူဝ်ပိူၼ်ႈသေဢၢၼ်းႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2018။ၽႆၢဢၼ်ၼႆႉတင်ႈယူႇဝႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ၵျွၵ်းမႄး၊ ဢၢင်ႇၵဵပ်း ၼမ်ႉမၼ်းတေယိုင်ႈၶိုၼ်ႈမွၵ်ႈ 60 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ၊ တေထူမ်ႈပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ဝၢၼ်ႈတႆး ဢၼ်ၵိုၼ်းမၢၵ်ႈမီးလီလႄႈမီး ႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 500၊ ဝၢၼ်ႈၼႆႉၸိုဝ်ႈလိုဝ်းယွၼ်ႉၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈမၢၵ်ႇဢူဝ်း၊မၢၵ်ႇဝၢၼ် သေဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉယင်း တေထူမ်ႈ ပႃး ဝဵင်းသီႇပေႃႉပဵၼ်ပွတ်းပဵၼ်တွၼ်ႈ။ၽၢႆၼႆႉတၢင်းသုင်မၼ်းတေမီး 102 မဵတ်ႊသေၽၢႆၼႆႉတေဢိတ်ႇဢွၵ်ႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉ ထိုင် 308 မီႊၵႃႊဝတ်ႊယူႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းတေတႄႇၵေႃႇသၢင်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်တိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉသေဢမ်ႇမီးၽႂ်မႃးတိူင်ႇပၢင်ႇဢဝ် တၢင်းႁၼ် ထိုင်သင်လႄႈၶဝ်တိုၼ်းသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈတႃႇတေလႆႈၶၢႆႉဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ23/02/2016 ၼၼ်ႉၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ တႃႈလူင် 200 ပၢႆလႆႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းသေယိုၼ်ႈတၢင်ႇထိုင်ၽွင်းတႅၼ်း/ တႅၼ်းၽွင်းသီႇပေႃႉၸၢႆးၶမ်းဢွင်ႇ ႁႂ်ႈၸွႆႈထႅမ်ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇလႆႈၶၢႆႉဝၢၼ်ႈ။ လွင်ႈမႆႈၸႂ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းၽၢႆၼမ်ႉတူႈတင်းသဵင်ႈႁူမ်ႈထိုင်ဢၢႆလူမ်းဢၼ်မီးၵွင်ႉၼႂ်းဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉၵွပ်ႈတိုၵ်ႉမီးၵၢၼ်ၶုတ်းမိူင်ႁႄႈတၢင်းတွၼ်ႈၼိူဝ်၊ လွင်ႈဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢမ်းၶၢတ်ႈလႆႈဝႃႈၼမ်ႉတေၶိုၼ်ႈၶိုၼ်ႈလူင်းလူင်းလႄႈလွင်ႈၽၢႆ တေၸၢင်ႈတႅၵ်ႇၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႆႉလတ်းၽၢၼ်ႇသဵၼ်ႈသၢႆဢိင်ႇသၼ်ႇ (ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ) ဢၼ်မီးသုၼ် ၵၢင် (ၵႅၼ်ၵၢင်) ဢိင်ႇသၼ်ႇယႂ်ႇ ႁၢဝ်ႉ ႁႅင်းသုတ်းၼႂ်းပိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈမိူဝ်ႈပီ 1912 သေမီးတၢင်ႉတၢင်းႁႅင်းထိုင်မွၵ်ႈ 8 ၼႆယဝ်ႉ။ ၽၢႆယႂ်ႇယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၵၢင် ဢၼ်မီးႁႅင်းၾႆး 700 မီႊၵႃႊဝတ်ႊၼၼ်ႉပဵၼ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ SN Power ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼေႃႇဝူၺ်ႊပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၶွင်သေမီးယူႇဝႆႉၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈတေတင်ႈ ယူႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈသၢႆဢိင်ႇသၼ်ႇၼႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆတၢင်ႇဢၼ်ၵေႃႈမီးယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်တီႈဢၼ်မီးၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ် တူင်ႉၼိုင်ပိူဝ်ႈတႃႇလွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇႁူမ်ႈတင်းသုၼ်ႇလႆႈတႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင်ၸုမ်းသၽႃဝၸိုင်ႈတႆးလၢတ်ႈဝႃႈ “တွၼ်ႈတႃႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႄႇပျီႇတေႃႇဢၼ်တဵၵ်းႁႂ်ႈၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆ သိုပ်ႇ ၶိုပ်ႈၼႃႈၵႂႃႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သေသၢၼ်ၶတ်းၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉမိူၼ်တင်း ဢမ်ႇသၢင်းၵိၼ်၊ ဢမ်ႇဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းတေႃႇၽႂ်ၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ”။ “သင်ဝႃႈလူင်ပွင် ၸိုင်ႈမႂ်ႇ ဢၼ် NLD ဢွၼ်ႁူဝ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸိုင်မၼ်းတၵ်းလႆႈၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈ ၼမ်ႉတူႈ လႄႈ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉ တၢင်ႇဢၼ်ၸိူဝ်း ယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်“ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆႁၢႆးငၢၼ်းၼႆႉလႆႈၸီႉၼႄးပႃးလွင်ႈၵၢၼ်သိူင်ႇလပ်ႉၸဝ်ႈတႃႇၼငိုၼ်းတိုၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူင်ႉၼင်ႇမိူင်းသဝိတ်ႊ ၸလႅၼ်ႊ လႄႈ ၼေႃႇဝူၺ်ႊဢၼ်ၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈဝႃႈၶဝ်ၵမ်ႉထႅမ်“ၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်” ၽွင်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႄႇပျီႇ တေႃႇပိူဝ်ႈတႃႇလႆႈၼမ်ႉမျၢတ်ႈၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီတီႈၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝဢၼ်မီးၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်းၽွင်းပႆႇမီး လွင်ႈငမ်းယဵၼ်သင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်း (တႃႈလူင်) +95 (0)9-262-108-062 (တႆး၊မၢၼ်ႈ) ၸၢႆးၶမ်းမျၢတ်ႈ (ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး) +95 (0)9-961-804-767 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) ၸႆးၶိူဝ်းသႅင် (ၸုမ်းသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ) +66 (0) 81-672-2031 (မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း၊ ထႆး) ၸၢႆးႁေႃသႅင် (ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း) +66 (0) 62-941-9600 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) Report Shan Burmese Press Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2016-10-12T03:46:46

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%9e%e1%80%b0%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%9e%e1%80%b1%e1%82%87%e1%80%95%e1%81%a2%e1%80%84/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈသူၼ်းသေႇပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၸုမ်းသိုၵ်းတႆးလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA၊ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်းမိူင်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးမၢႆ 7/2016 ဝၼ်းထိ 12/10/2016 သိုၵ်းမၢၼ်ႈသူၼ်းသေႇပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၸုမ်းသိုၵ်းတႆးလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA၊ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်းမိူင်း ယူႇ သဝ်းလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 2,000 ၼႂ်းမိူင်းၵိုင်လႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသူၼ်းသေႇႁႂ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းႁူမ်ႈဝႃႈၶွင်ႇသီႇဢဝ် ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈတႆးၼႆႉလူင်းလႆၢးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်း (NCA) ဝႆႉယဝ်ႉသေတၵေႃႈယဝ်ႉ။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈ လူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်း လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 2,000 လႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးသေပၢႆႈၽေး သိုၵ်းသိူဝ်တင်ႈတႄႇယၢင်ႈၶဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2016 ၼႆႉမႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 01/10/2016 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 292 ၼွင်ဝူဝ်းၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႈၸွၵ်ႇမွၵ်ႈ40 ဢမ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇမွၵ်ႇလၢတ်ႈၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈပၢင်ပွႆးဢၼ်ယူႇတၢင်းႁွင်ႇလႄႈႁၢင်ႇၵႆဝဵင်းမိူင်းၵိုင်မွၵ်ႈ 25 လၵ်းၼၼ်ႉသင်သေၵႂႃႇပွႆႇၵူၼ်း 24 ၵေႃႉဢၼ်ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးတိၺွပ်းၵုမ်းၶင်ဝႆႉၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ၊တိတ်းၸပ်းယႃႈ မဝ်းၵမ်လႄႈမူၼ်ႉမႄးတူဝ်ၸႂ်ပၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၶဝ်ႈၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းတပ်ႉပၢင်သဝ်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၼၼ်ႉ သွင်ၾၢႆႇလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်ႈတႄႇ ၶၢဝ်းယၢမ်း 4:00 ထိုင် 7:00 ႁူဝ်ၶမ်ႈၸွပ်ႉႁွမ်ႉ။ ဝႆၢးၼၼ်ႉထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႃးပွႆးၸႄႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 200 ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈၼၼ်ႉထႅင်ႈသေ လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၸွမ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈ ၵုင်းသႃႇ ဢၼ်ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇပၢင်ပွႆး ႁၢင်ႇ ၵၼ်မွၵ်ႈၼိုင်ႈလၵ်း။ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း(ႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈ) သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွင်လမ်း ၵေႃႈမိၼ်ပၼ်ႇလဵပ်ႈၼိူဝ်ပိုၼ်ႉတီႈၼႆႈသေ ႁဵတ်း ႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ပွႆး 700 ပၢႆ (ႁူမ်ႈပႃးမႄႈပႃးတွင်ႉ 15 ၵေႃႉ)၊ ဢိၵ်ႇတင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်းမွၵ်ႈ 200 မိူၼ်ဝၢၼ်ႈၼႃးလွႆ၊ ဝၢၼ်ႈမူင်ႈ၊ ႁူၺ်ႈၸိုၵ်ႉလႄႈၵုင်းသႃႇၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈ ပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးသေပၢႆႈၽေးသေႃႉႁူမ်ႈတီႈဝတ်ႉ တူင်ႇလၢဝ်းဢၼ် ယူႇ တၢင်းဢွၵ်ႇပၢင်ပွႆးသေႁၢင်ႇၵၼ် မွၵ်ႈ 1 လၵ်းၶိုင်ႈ။ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းတူင်ႇလၢဝ်းၵေႃႈမွၵ်ႈ 1,000 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵႂႃႇၼွၼ်းတီႈဝတ်ႉ တူင်ႇ လၢဝ်းၵွပ်ႈဝႃႈ လွမ်ၵူဝ်ပၢင်တိုၵ်းၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းပၢႆႈသေႃႉႁူမ်ႈတီႈဝတ်ႉၼႂ်းတူင်ႇလၢဝ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 03/10/2016 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ 292 ၶိုၼ်းထွႆဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈပၢင်ပွႆးသေဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်း တီႈ ၶွၵ်ႈၵုမ်း ၶင် 24 ၵေႃႉလႄႈၵူၼ်းပႂ်ႉၶွၵ်ႈ (ၶွၵ်ႈမူၼ်ႉမႄးတူဝ်ၸႂ်ၵူၼ်းၸပ်းယႃႈမဝ်းၵမ်) 2 ၵေႃႉၼၼ်ႉၸိမ်ၸွမ်ႇ ၸွမ်းၼႂ်းၵႄႈၶဝ်ၵႂႃႇတီႈ တပ်ႉ ၶမယ 505 ဢၼ်မီးၼႂ်းၼမ်ႉလၼ်ႈလႄႈယူႇၼႃႈတၢင်းႁွင်ႇပၢင်ပွႆးသေ ႁၢင်ႇ ၵၼ်မွၵ်ႈ 20 လၵ်း။ ဝႆၢးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းသႂ်ႇဝၢၼ်ႈပၢင်ပွႆးလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းဢိၵ်ႇပႃး ရူတ်ႊၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းထုၵ်ႇၵုမ်းၶင် ယွၼ်ႉလိူင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ဢိၵ်ႇတင်းၼၢင်းယိင်းႁူၵ်း ၵေႃႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းႁႂ်ႈပႆၼႂ်းၵႄႈသၢႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်၊ တိုၼ်းၸႅင်ႈလႅင်း ဝႃႈ မိူၼ်ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းႁူဝ်ႉ ၶႄ တူဝ် ယွၼ်ႉၵူဝ်တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးRCSS/SSA ယိုဝ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႆၸွမ်ႇၸွမ်းထႅဝ်သိုၵ်းၶဝ် တႃႇႁႄႉၵင်ႈၶႄတူဝ် ၵွပ်ႈၵူဝ်ၺႃးယိုဝ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 04/10/2016 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 180 လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းပၢႆး (လႅၼ်လိၼ်မိူင်းတႆး-မိူင်းယၢင်းလႅင်) မႃး တီႈတူင်ႇလၢဝ်းထႅင်ႈသေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၼမ်ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးဢမ်ႇႁတ်းပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 07/10/2016 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်ဢၼ်ၶဝ်ႁွင်ႉၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၵူၺ်း ၵႃႈၵူၼ်းပႂ်ႉၶွၵ်ႈ မူၼ်ႉမႄးတူဝ်ၸႂ်သွင်ၵေႃႉၸၢႆးၵျေႃႇလူႇ ဢႃယု 18 လႄႈၸၢႆးဢွင်ႇမျိၼ်ႉဢႃယု 40 ၼၼ်ႉတႄႉ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉတီႈ တပ်ႉ မၢၼ်ႈၶမယ 505 ၼမ်ႉလၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 09/10/2016 ၼၼ်ႉထဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈထဝ်ႈၼႃးဝၢၼ်ႈပၢင်ပွႆး၊ ထဝ်ႈဝၢၼ်ႈ ထဝ်ႈၼႃးတူင်ႇလၢဝ်း၊ တႅၼ်းၽွင်း/ၽွင်းတႅၼ်းပႃႇတီႇႁူဝ် သိူဝ်သီႇပေႃႉဢိၵ်ႇတင်းၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇၼမ်ႉလၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၵႂႃႇယွၼ်း ႁႂ်ႈပွႆႇ ပၼ်ၵူၼ်းပႂ်ႉၶွၵ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းသွင်ၵေႃႉတီႈတပ်ႉၶ လယ 243 ၼမ်ႉလၼ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈပေႃး ဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉတီႈၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်းပႆႇ ၸၢင်ႈပွႆႇပၼ်ၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းသွင်ၵေႃႉၼႆႉတႄႉမႆႈဢူၵ်းမႆႈၸႂ်ၸွမ်း ႁၢဝ်ႉႁႅင်းလႄႈဢမ်ႇႁူႉၸွမ်း လႆႈဝႃႈၶဝ်တေသိုပ်ႇပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵႂႃႇၼႆယဝ်ႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းသွင်ၵေႃႉၽူႈပႂ်ႉၶွၵ်ႈမူၼ်ႉမႄးတူဝ်ၸႂ်ၵူၼ်းတိတ်းယႃႈယွၼ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းသင်ၽိတ်းလႄႈၶဝ်ႈၸွႆႈထႅမ်ၼႃႈၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၵူၺ်းသေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈသေႇ ယူင်းပူင်းယႃႉႁႂ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းလႄႈထွၼ်သိုၵ်းဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉၼႆႉပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းပႆၢႈၽေးသိုၵ်းၼၼ်ႉပေႃးၸၢင်ႈပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းလွတ်ႈၽေးလီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိုၼ်းလင်ႁူင်းတိုတ်းယႃႈမူၼ်ႉမႄးတူဝ်ၸႂ်တီႈပၢင်ပွႆး ႁူင်းတိုတ်းယႃႈမူၼ်ႉမႄးတူဝ်ၸႂ်တီႈပၢင်ပွႆးၼႆႉဢိင်ၼိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းတုၵ်းယွၼ်းယွၼ်ႉဝႃႈယႃႈ မဝ်းၵမ်လႄႈၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းမၼ်း ၼမ် ၶိုၼ်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းၵိုင် လႄႈၼမ်ႉလၼ်ႈ သေၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA လႆႈ ႁူမ်ႈ ၵၼ်တင်းၵူၼ်း မိူင်းတႄႇတင်ႈမႃး။ယႃမၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉ ထုၵ်ႇ ၵေႃႈထုၵ်ႇသေ ႁႃသိုဝ်ႉငၢႆႈ၊လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု 10 ၶူပ်ႇၵေႃႈယင်း ၵိၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းပႃး။ ယႃမၼိုင်ႈမဵတ်ႉလႂ်လႆႈသိုဝ်ႉ 150 ၵျၢပ်ႈ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းတိတ်းၸပ်းယႃႈမဝ်းၵမ်ၼၼ်ႉလႆႈ တိၺွပ်းၵုမ်း ၶင်ဝႆႉတီႈ ႁူင်းတိုတ်းယႃႈပိူဝ်ႈ တႃႇ မူၼ်ႉမႄးတူဝ်ၸႂ်တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 5-6 လိူၼ်။ သၢႆမၢႆၵူၼ်းၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈယႃႈမဝ်းၵမ်ဢၼ်ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ တီႈႁူင်းမူၼ်ႉ မႄးတူဝ်ၸႂ်တီႈပၢင်ပွႆးမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 01/10/2016 ၼၼ်ႉမီးမိူၼ်ၼင်ႇဢၼ်ၼႄဝႆႉပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ။ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 09/06/2016 ၼၼ်ႉ ထုၼ်းထုၼ်းဝိၼ်းဢႃယု 21 ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈ 292 လႆႈ ထုၵ်ႇၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး /တပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA တိၺွပ်းတီႈလၢၼ်ႇ (ၵဵၵ်ႉ) RCSS/SSA တီႈ ၼိုင်ႈၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းၸၢႆးမီးယႃမမွၵ်ႈ20 မဵတ်ႉသေဢဝ်ၵႂႃႇၵုမ်း ၶင်ဝႆႉ တီႈႁူင်း မူၼ်ႉမႄးတူဝ်ၸႂ်ၵူၼ်းတိတ်းယႃႈ။ၵူၺ်းၵႃႈမၼ်းၸၢႆးလၵ်ႉယႃႉၶွၵ်ႈဢွၵ်ႇသေမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 22/09/2016။ လွင်ႈၼႆႉၸၢင်ႈပဵၼ်လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈ 292 ပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉၽိုၵ်ႉၽၢၵ်ႉၶဝ်ႈၼႂ်းဢွင်ႈတီႈၵုမ်း ၵမ်မူၼ်ႉမႄးတူဝ်ၸႂ်ၵူၼ်း တိတ်းယႃႈမဝ်းၵမ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 01/10/2016 ဢၼ် RCSS/SSA လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈၵၼ်တင်ႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၢႆၶပ်ႉ ၸိုဝ်ႈ ဢႃယု တီႈယူႇ 1 ဢၢႆႈၸၢႆး 35 ၼမ်ႉလၼ်ႈပွၵ်ႉၸၢၼ်း 2 ဢူးလေႃးၵၼ်ႇ 47 ၼမ်ႉလၼ်ႈပွၵ်ႉၸၢၼ်း 3 ၼၢင်းဢူး 43 ၼမ်ႉလၼ်ႈပွၵ်ႉၵျူႇတေႃး 4 တေႃႇလႃႉၶိၼ်ႇ 53 ၼမ်ႉလၼ်ႈပွၵ်ႉႁူင်းၸၢၵ်ႈ 5 ၸၢႆးၺုၼ်ႉ 47 ဝၢၼ်ႈၶူဝ်ႁၵ်းဢိူင်ႇမၢၼ်ႈလီႈ 6 ၽူဝ်းသႃႇ 47 ဝၢၼ်ႈၶူဝ်ႁၵ်းဢိူင်ႇမၢၼ်ႈလီႈ 7 ၸၢႆးမွင်ႇ 43 မၢၼ်ႈလီႈ 8 ၼၢင်းႁွမ် 50 မၢၼ်ႈလီႈ 9 တေႃႇဢေးလၢၼ်ႈ 29 မၢၼ်ႈလီႈ 10 ၼၢင်းလီ 30 မၢၼ်ႈလီႈ 11 တေႃႇဢေးလၢၼ်ႈ 30 မၢၼ်ႈလီႈ 12 ၸၢႆးလၢၼ် 28 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉသွင်ၵူးဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈၸိင်း 13 လုင်းၸၼ်ႇတႃႇ 50 ဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈၸိင်း 14 လႃႉသူၺ်ႇ 21 မၢၼ်ႈပၢင်ႇဢိူင်ႇမိူင်းၶိူဝ်း 15 ဢၢႆႈၸၢႆး 50 ပွၵ်ႉ 4 မိူင်းၵိုင် 16 လုင်းၺူဝ်ႇ 51 ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶၢႆးမိူင်းၵိုင် 17 ၸၢႆးမိူင်း 23 ပွၵ်ႉ 3 မိူင်းၵိုင် 18 ၸၢႆးၼွင်ႉ 34 ဝၢၼ်ႈၶေးဢူဝ်း (ၶၢႆးဢုင်) မိူင်းၵိုင် 19 ဢၢႆႈၽူးၸိင်ႇ 36 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇၵိၼ်ဢိူင်ႇပၢင်ၵႄႇတုမိူင်းၵိုင် 20 ဢႆၢႈဢေႃး 44 ဝၢၼ်ႈၶူးဢိူင်ႇပၢင်ၵႄႇတုမိူင်းၵိုင် 21 ဢၢႆႈလူႇ 18 ဝၢၼ်ႈလုၵၢၼ်ႇဢိူင်ႇတူင်ႇလၢဝ်း 22 ဢူးသၢင်ႇသေႃး 51 ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇၵၢတ်ႇမိူင်းၵိုင် 23 မျိၼ်ႉဝိၼ်း 19 ဝၢၼ်ႈတႃႇသီႇဢိူင်ႇၼွင်လူင်ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် 24 ၸၢႆးလိၼ်း 31 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၵူႇဢၢင်ႇတေႃးလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ သၢႆမၢႆၵူၼ်းပႆၢႈၽေးသိုၵ်းတီႈတူင်ႇလၢဝ်း (ဝၼ်းထိ 11/10/2016) သၢႆမၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းႁၢမ်းတီႈယူႇသေလႆႈၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈၽူၺ်းၼႂ်းတူင်ႇလၢဝ်းဝၼ်းထိ 11/10/2016 ၼၼ်ႉ ၼင်ႇ ပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ ၸိုဝ်ႈဝၢၼ်ႈ ဢႃယု 5 လူင်းတႂ်ႈ ဢႃယု 5-17 ဢႃယု 18-49 ဢႃယု 50 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း ၸၢႆး/ယိင်း ၸၢႆး/ယိင်း ၸၢႆး/ယိင်း ၸၢႆး/ယိင်း ပၢင်ပွႆး 63/76 70/63 183/196 50/67 768 ၵုင်းသႃႇ 13/12 36/47 53/75 16/21 273 1,041 မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ပွႆး ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62-941-9600 (ဢင်းၵိတ်း၊တႆး) ယိင်းလွၼ်ႉလႅင်း +66: (0) 63-838-9029 (ဢင်းၵိတ်း၊မၢၼ်ႈ)

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2016-09-28T03:27:23

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%84%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%82%81%e1%81%a2%e1%80%84%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%9e%e1%80%b5%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%99%e1%82%82%e1%80%ba%e1%82%87-%e1%81%b5%e1%80%af%e1%81%bc%e1%80%ba/

ငဝ်းႁၢင်ႈသဵင်မႂ်ႇ- ၵုၼ်ႁဵင်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးဢၼ်ဢမ်ႇမီးဢၼ်မိူၼ်ၼၼ်ႉယူႇၼႂ်းၽေးၶဵၼ်ၽႅၼ်ၵၢၼ် ၽၢႆၼမ်ႉၶူင်း

လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 28/09/2016 ငဝ်းႁၢင်ႈသဵင်မႂ်ႇ– ၵုၼ်ႁဵင်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးဢၼ်ဢမ်ႇမီးဢၼ်မိူၼ်ၼၼ်ႉယူႇၼႂ်းၽေးၶဵၼ်ၽႅၼ်ၵၢၼ် ၽၢႆၼမ်ႉၶူင်း ငဝ်းႁၢင်ႈသဵင်ပၼ်လိူင်ႈတၢင်းႁူႉမႂ်ႇပိုတ်ႇသၢႆၼႄမိူဝ်ႈၼႆႉပိူဝ်ႈတႃႇပိုတ်ႇၽိူၺ်ၼႄတၢင်းႁၢင်ႈလီသၽႃဝၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ် ” ၵုၼ်ႁဵင်ၵုၼ်”ဢၼ်ဢမ်ႇမီးဢၼ်မိူၼ်မၼ်းၸွမ်းသၢပ်ႇထုင်ႉပၢင်တီႈၼမ်ႉၶူင်းလႄႈၼမ်ႉပၢင်ၶွႆႈၺႃး ၵၼ်၊ မိူဝ်ႈလဵဝ်ယူႇ ၼႂ်းၽေးၶဵၼ်လူင်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်တေသၢင်ႈၽၢႆလူင်တီႈမိူင်းတူၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း/ပွတ်းဢွၵ်ႇ။ ငဝ်းႁၢင်ႈသဵင် “တေႁႂ်ႈၵုၼ်ႁဵင်ၸူမ်“ ၼႆႉတေၸူဝ်းဢဝ်ၽူႈတူၺ်းမၼ်းၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵုၼ်ႁဵင်ဢၼ်ပဵၼ်ပိၵ်ႇထိူၼ်ႇႁၢင်ၶိူဝ်းႁၢင်ႇၵႆပိူၼ်ႈသေပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈမူၵ်းသိူင်ႇဝႆႉယွၼ်ႉပၼ်ႁႃပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်မႃးၶၢဝ်းတၢင်းၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းပီထိုင်ႁၢၼ်ႉၼႆႉၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ငဝ်းႁၢင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈဢဝ်ၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊမိူၼ်မၢၵ်ႇတႃၼူၵ်ႉမိၼ်မုင်ႈ တူၺ်းသေထၢႆႇဢဝ်၊တေလႆႈႁၼ်ၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇ၊ သၢႆၼမ်ႉၸႅဝ်ႈလႄႈဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇၶူဝ်းၵဝ်ႇမွၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်းဢၼ်ယူႇၼႂ်းၵုၼ်ႁဵင်သၢႆမႄႈၼမ်ႉပၢင်ၸိူဝ်းဢမ်ႇတွၼ်ႉယၢမ်ႈလႆႈႁၼ်မႃးသေပွၵ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸၢဝ်းႁႆႈၸၢဝ်းၼႃးလႄႈလႃႈၼမ်ႉၶဝ်တေႃႉတႆႇၶႆႈၼႄလွင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးၾိင်ႈထုင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ၊ လွင်ႈလႆႈ လုၵွႆလုသုမ်းယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂၢၵ်ႈႁႅင်းသိုၵ်းၽိုတ်ႉတိုၵ်းတေႃးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၽွင်းသိပ်းပီပၢႆပူၼ်ႉမႃး ၼၼ်ႉသေလၵ်းထၢၼ် (သၢၵ်ႈသေႇ)မၼ်းဢၼ်လႆႈၵဵပ်းႁွမ်ဝႆႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈလႆႈပိုတ်ႇၼႄပႃး။ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉလႆႈတွင်ႈထၢမ်ပႃးၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၽွင်းၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းလႆႈၼီပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသေၶဝ်ႈပိုင်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈထႆးယဝ်ႉယင်းတိုၵ်ႉမီးယူႇဝႆႉၼႂ်းမိူင်းထႆးလႄႈ ပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈ ၶိုၼ်း ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်။ လွင်ႈသၢၼ်ၶတ်းၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၵေႃႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းမႃးဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝႆၢး။ ပိုၼ်ႉတီႈဢၢင်ႇၵဵပ်း ၼမ်ႉ ၽၢႆယႂ်ႇလူင်ၼႆႉတၵ်းတေလုပ်ႇထူမ်ႈၸူမ်ပႅတ်ႈပိုၼ်ႉတီႈၵုၼ်ႁဵင်တင်း ပိုၵ်းသေႁႅင်းၾႆး မၼ်းသမ်ႉတေသူင်ႇဢွၵ်ႇၸူး မိူင်းထႆးလႄႈမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင်ၾၢႆႇသၽႃဝၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ“ ၵုၼ်ႁဵင်ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉထုၵ်ႇလႆႈၵႅတ်ႇၵင်ႈဝႆႉပဵၼ်ၶႃႈၵုၼ် (ဢမူၺ်ႇ) လုမ်ႈၾႃႉ“ သင်ဝႃႈသၢင်ႈၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၸိုင်ၶႃႈၵုၼ်ၶူဝ်းတိုၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇၼပ်ႉၵႃႈၶၼ်မၼ်းလႆႈၼၼ်ႉတိုၼ်းတေလုသုမ်းလႄႈႁႆၢလႆၢၵႂႃႇတေႃႇၸူဝ်ႈယဝ်ႉဢမ်ႇႁၢင်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢၼ် NLD ဢွၼ်ႁူဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈတေသိုပ်ႇၶိုင်သၢင်ႈၽၢႆႁႅင်းၼမ်ႉၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႆ ယဝ်ႉ။ ၸုမ်းပႃႇတီႇၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းတႆးလႄႈၸုမ်းသိုၵ်းတႆးၶဝ်ၵေႃႈလႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသၢၼ်ၶတ်းၽႅၼ် ၵၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ငဝ်းႁၢင်ႈသဵင်ဢၼ်ၼႆႉလႆႈပိုတ်ႇသၢႆၼႄႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ၊တူၼ်ႈတီးၸိုင်ႈတႆးလႄႈၵဵင်းမႆႇၸိုင်ႈထႆးသေသိုပ်ႇပွႆႇဢွၵ်ႇတၢင်း TV ထႆး(Thai PBS) ယူႇယဝ်ႉ။ ငဝ်းႁၢင်ႈသဵင်ဢၼ်ၼႆႉၶဝ်ႈတူၺ်းတီႈ Shan State Rivers Facebookၼႂ်းဝၼ်း 29/09/2016 လႆႈၶႃႈ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၼၢင်းၼူၼ်းမူဝ် +95 9250 485 182 ၼၢင်းၶမ်းၼွင်ႉ +95 9791 634 239 ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် +95 92 6436 2973 +66 81 6722 031 ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66 81 630 6655 ယိင်းၼွင်ႉဢွၼ်ႇ +66 94 606 2856 ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 62 941 9600 Shan Burmese English Thai

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-11-20T07:18:06

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9c%e1%80%bd%e1%80%84%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%a2%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%81%b5%e1%80%bd%e1%80%84/

လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းလႄႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းၼွင်ဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်း6,000 ပဵၼ်လွင်ႈပူၼ်ႉ ပႅၼ်ပိူင်သိုၵ်း

ဝၼ်းထိ 20/11/2015 ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလႆၢးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းလႄႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းၼွင်ဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်း6,000 ပဵၼ်လွင်ႈပူၼ်ႉ ပႅၼ်ပိူင်သိုၵ်း လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းလႄႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၼႂ်းမိူင်းၼွင်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင်/ ၸၢၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 09-12/11/2015 ၼၼ်ႉပဵၼ်ၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်တေႃႇၵူၼ်းမိူင်းသုတ်းသၼ်လႄႈၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈသႄႉ သွမ်း ႁၢဝ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်းယူႇ။ လွင်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းလႄႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၸူးတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်းၶွၼ်ႈ ၼမ်ၼႂ်း ဝဵင်း မိူင်းၼွင်ဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်း6,000 သေႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းယေးလုလႅဝ်၊ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၸိူဝ်းၼႆႉမၼ်းတိုၼ်း ပိုတ်ႇတီႈပွင်ႇ ၶေႃႈ ၵႂၢမ်း/ၵႂၢမ်းမႆၢဝႃႈပဵၼ်လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ပိူင်သိုၵ်း (war crime) သေထိုင်တီႈတူင်ႇဝူင်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉၶဝ်တၵ်းလႆႈသႄႉ သွမ်း ႁၢဝ်ႉႁႅင်းလႄႈဢဝ်လိူင်ႈဢဝ်လၢဝ်းပၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူင်းၼွင်ၼႆႉပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွင်းငမ်းသေမီးတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသၢမ်တပ်ႉလွမ်ႉႁွပ်ႈဝႆႉႁူမ်ႈပႃးတင်းငဝ်ႈငုၼ်း ၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း (ၸၵၶ) 2 ဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်းဝဵင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူင်းၼွင်ၼႆႉယူႇတၢင်းၸၢၼ်း ငဝ်ႈငုၼ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (SSPP/SSA) ဝၢၼ်ႈႁႆးသေယူႇႁၢင်ႇၵၼ်မွၵ်ႈ 20 လၵ်း။ ပိုၼ်ႉတီႈ ၼႃႈ လိၼ်ဢၼ်ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးၵုမ်းၵမ်ၽွင်းငမ်းဝႆႉၼႆႉလႆႈထုၵ်ႇပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်း လူင်ပွင် ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင်တေႃႇႁၢဝ်ႉႁႅင်းတင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 06/10/2015 ၼၼ်ႉမႃးပဵၵ်ႉသမ်ႉပႃႇတီႇ မႂ်ႇၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈယဝ်ႉၵေႃႈယဝ်ႉ။ ဢွၼ်ၼႃႈ ဝၼ်းထိ 09/11/ 2015 ၼၼ်ႉၵေႃႈမီးပၢင်တိုၵ်းၼႃႈတၢင်းႁွင်ႇလႄႈၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇမိူင်းၼွင်ၼၼ်ႉယူႇ။မီးၵူၼ်းမိူင်း 200 ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသေႃႉႁႃတီႈပိုင်ႈႁူမ်ႈသေယူႇသဝ်းဝႆႉၼႂ်း ဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼႂ်းမိူင်း ၼွင်ဝတ်ႉ ၼိုင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ တပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈတႄႇပိုတ်းယိုဝ်းမိူင်းၼွင် ၶမ်ႈၶိုၼ်းဝၼ်းထိ 09/11/2015 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈတပ်ႉငဝ်ႈ ငုၼ်း ၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း (ၸၵၶ) 2 ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းၼွင်ႁူမ်ႈတင်းဝၢၼ်ႈၼႃးလိၼ်လႅင်ဢၼ် ယူႇ တၢင်းတူၵ်းဝဵင်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇႁဵတ်းၼၼ်တေႃႇထိုင်ၵၢင်ၼႂ်မိူင်းလႅင်းၼႂ်းဝၼ်းထိ 10/11/2015 သေမီးပႃးလွင်ႈဢဝ်ၵွင်ႈဢွၼ်ႇယိုဝ်းၸွမ်းၽွင်ႈ၊လွင်ႈၼၼ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပွၵ်ႉ 1 လႄႈပွၵ်ႉ 4 ပႃးတင်းဝၢၼ်ႈ ၼႃး လိၼ်လႅင်လုၵွႆၽွင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈၵၢမ်ႇလီလႄႈဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ်လႆႈႁပ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၵွပ်ႈဝႃႈၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈမႅပ်းၸွမ်းႁူး လုၵ်းလိၼ်တီႈပႆၢႈမၢၵ်ႇဢၼ်ၶုတ်းဝႆႉၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းႁိူၼ်းၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈၽွင်း မွၵ်ႈၶၢဝ်း ယၢမ်း 08:00 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၼႂ်းဝၼ်းထိ 10/11/2015 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈလႄႈႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်း (ၵျႅတ်ႊ) မိၼ် ၽၢတ်ႈၼိူဝ်ဝဵင်းမိူင်းၼွင်သေပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၸူးဝဵင်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းလႄႈ တိုၵ်းမၢင်ၸိူဝ်းလုၵွႆ၊ ယွၼ်ႉၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ မေႃသွၼ်လိၵ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလႆႈႁပ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၼႂ်းႁိူၼ်း မၼ်းၼၢင်း။ မၢၵ်ႇၽၢင်း ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပွႆႇလူင်း ဝၼ်းထိ 10/11/2015 ထူပ်းႁၼ်ၼႂ်းဝၢင်းႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်မိူင်းၼွင် ဝႆၢးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇယဝ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈၶဝ်ႈပတ်းပူလူမေးလွင်ႈလုသုမ်းလႄႈသွၵ်ႈႁႃ သိုၵ်း တႆး။ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈၶႆႈလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉၽၵ်းတူသေတဵၵ်းၸႂ်ႉၸဝ်ႈႁိူၼ်းၶုပ်ႉၶဝ်ႇ ၼင်ႈလူင်း ပႃးၸဵမ်လွၵ်ႇငိုတ်ႈတေၶႃႈတၢႆၵူၼ်းႁိူၼ်းၵူႈၵေႃႉသင်ၶဝ်ထူပ်းႁၼ်သိုၵ်းတႆးပၢႆႈမႅပ်းဝႆႉၼႂ်းႁိူၼ်းၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈလႆႈထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်သေၸႅတ်ႈထၢမ်လွင်ႈသိုၵ်းတႆးၶဝ်ယူႇၵႃႈလႂ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။လုင်းၸၢမ်ႇၺုၼ်ႉၵေႃႉၵႂႃႇပၢင်ၸႃႉ ပိူၼ်ႈၼႂ်း ပွၵ်ႉ 1 သေပွၵ်ႈမႃးၼၼ်ႉၽွင်းၵၢင်ဝၼ်းတဵင်ႈၼႂ်းဝၼ်းထိ 10/11/2015 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈမွၵ်ႈ 50 ၵေႃႉ တိၺွပ်းဢဝ်မၼ်း တီႈႁိူၼ်းသေဢဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်ပႃးတင်းၵူၼ်းၸၢႆးထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉ၊ဢဝ်ၵႂႃႇၸူးတပ်ႉၶဝ်တီႈ တပ်ႉ 286 ဢၼ်မီး တၢင်းတူၵ်းဝဵင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတွင်ႈထၢမ်ၶဝ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈဝႃႈၸွင်ႇၶဝ်ဢဝ်သိုၵ်းသိုၵ်းတႆးသိူင်ႇဝႆႉ၊ ၸွင်ႇႁဵတ်းၶဝ်ႈ ၽၵ်းလဵင်ႉသိုၵ်းတႆး ၼႆၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းသေၶိုၼ်းပွႆႇၶဝ်ၶိုၼ်း။ လွင်ႈလုလႅဝ်ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင်ဢၼ်မႃးတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းလႄႈၾႆးမႆႈပႃးယွင်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ပႃႈငႅမ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11/11/2015 ၼၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼႄဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းပွၵ်ႉ 1 ဝဵင်း မိူင်းၼွင်ၸိူဝ်းပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈဝႆႉႁိူၼ်းယေးသေပၢႆႈၽေးသိုၵ်း။ ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉၼႂ်းဝၼ်းထိ 12/11/2015 ၼၼ်ႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယူႇတီႈတပ်ႉၶဝ်ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း (ၸၵၶ) 2 သေဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝဵင်းလႄႈႁဵတ်း ႁႂ်ႈႁိူၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းလင်ၼိုင်ႈၼႂ်းဝဵင်းပွၵ်ႉ 4 လုၵွႆပႃး။ ယွၼ်ႉလွင်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇပႃးၸဵမ်လွင်ႈ လွၵ်ႇငိုတ်ႈ ၵူၼ်း မိူင်းၼႂ်းဝၼ်းထိ 12/11/2015 ၼၼ်ႉသေ လႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼွင်တင်းၼမ်တင်းလၢႆလႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးသေပၢႆႈ ၽေးသိုၵ်းသိူဝ်။ၸိူဝ်းၵိုတ်းလိူဝ်ၵေႃႈၵမ်ႈ ၼမ်ပဵၼ် ၵူၼ်းၽၢၼ်ၸိူဝ်းဢမ်ႇပေႃးမီးငိုၼ်းတွင်းၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၢႆႈ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈပေႃးၵၢင်ၶမ်ႈ ၵႂႃႇပိုင်ႈ ႁူမ်ႈ ၽူၺ်းၼွၼ်းတီႈဝတ်ႉမိင်ႇၵလႃႇယၼ်ႇဢွင်ႇပိူဝ်ႈတႃႇလွင်ႈလွတ်ႈၽေးတူဝ်ၵဝ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။တီႈဝတ်ႉမိင်ႇၵလႃႇယၼ်ႇ ဢွင်ႇ ၵေႃႈပေႃးၵၢင်ၶမ်ႈမႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇၵူတ်ႇၸႅတ်ႈမႆၢၾၢင် သေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်း မိူင်းလွမ်ၵူဝ်ထႅင်ႈ။ ၼႂ်းဝၼ်းထိ 12/11/2015 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢွၵ်ႇၵႂၢမ်းသင်ႇဝႃႈၽႂ်တေဢမ်ႇလႆႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၵႂႃႇတၢင်းလႂ်၊ၵွပ်ႈဝႃႈၶိုၼ်း ၼႆႉ သိုၵ်း တႆးတေမႃးယိုဝ်းႁဝ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းႁၢမ်ႈတၢပ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃးၶဝ်ႈ/ ဢွၵ်ႇမိူင်းၼွင်လႄႈ တတ်းပႃးလႅင်းၾူၼ်ႊထႅင်ႈ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉပဵၼ်ၶၢဝ်းပၢတ်ႇၶဝ်ႈသေတႃႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢမ်ႈတၢပ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇႁႂ်ႈၵႂႃႇ သူၼ်ႁႆႈၼႃးပၢတ်ႇၶဝ်ႈၼွၵ်ႈဝဵင်းလႄႈဢဝ်တၢင်းတုၵ်ႉၵိၼ်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼႂ်းၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉပိူဝ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈ။ ထဝ်ႈယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းၼွင် ဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးမႃးပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈလႆၢးၶႃႈ တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃးၼႂ်းမိူင်းၼွင်ၼႆႉမီးလွင်ႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၶဵင်ႈၶႅင်။ႁူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၼွင်မွၵ်ႈသွင်ပုၼ်ႈသၢမ်ပုၼ်ႈဢၼ်မီး 6,000 ၼၼ်ႉလႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးသေပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်လႄႈႁႃတီႈပိုင်ႈႁူမ်ႈၽူၺ်းၸွမ်းတၢင်ႇဝၢၼ်ႈတၢင်ႇဝဵင်း ယူႇ ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၵွပ်ႈမီးလွင်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း၊ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၸူးဝၢၼ်ႈၵူၼ်းဢၼ်ယူႇတၢင်းႁွင်ႇဝဵင်းၼၼ်ႉသေၵူၼ်းပႆၢႈၽေးၵမ်ႈၼမ်ယင်းပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်းလင်ၽႂ်မၼ်း။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈသႄႉသွမ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵႃႈဝႃႈၵႃႈပဵၼ် လႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမီး လွင်ႈလုသုမ်း ယႂ်ႇ လူင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်းယူႇ။ႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းထိုင် ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ႁႂ်ႈဢွၵ်ႇ လၢတ်ႈသႄႉသွမ်းလွင်ႈပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေႁႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇလၢတ်ႈ သပ်းၸႅင်ႈၼႄလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ပိူင်သိုၵ်းၼႆႉယူႇ။ တွင်ႈထၢမ်ၵူၼ်းမိူင်းၼွင်ဢၼ်ပၢႆႈၽေး ၼၢင်းယိင်းဢႃယု 75 ၵူၼ်းမိူင်းၼွင်ပွၵ်ႉ 1 ဢၼ်ပႆၢႈမႃးပိုင်ႈႁူမ်ႈယူႇသဝ်းဝႆႉၼႂ်းဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီး (တွင်ႈထၢမ်ဝၼ်းထိ 18/11/2015) “ၽွင်းႁဝ်းၶႃႈလႆႈငိၼ်းသဵင်မၢၵ်ႇၼၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈၵမ်ႈၼမ်ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းယဝ်ႉ။ႁဝ်းဢွၼ် ၵၼ်ပၢႆႈ လႄႈဢမ်ႇ တၼ်းလႆႈသင်၊ၶူဝ်းၶွင်ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈဢမ်ႇတၼ်းလႆႈသင်။ မၢၵ်ႇၼမ်ၵႃႈႁိုဝ်ၼႆႁဝ်းၶႃႈပေႃး ဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈယဝ်ႉမၼ်းၼမ်ၼႃႇ။ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈၵူဝ်ၼႃႇသေၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈႁႃတၢင်းပၢႆႈၽႂ်မၼ်းၵူၺ်းၶႃႈ။ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈၵႂင်ၵႂင်ၵႃးၵႃးဢမ်ႇႁူႉဝႃႈတေလႆႈႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ယဝ်ႉၽွင်းၼၼ်ႉ။ ၶဝ်ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းၵၢင်ၶမ်ႈ၊ၵၢင်ၼႂ်/ဝၼ်းသမ်ႉဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်မႃးပွႆႇမိူင်းၼွင်။ ဢၼ်ၶဝ်ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်သေပွႆႇ မၢၵ်ႇၼၼ်ႉ မီးႁူဝ်သိပ်းမၼ်းယဝ်ႉ”။ ၼၢင်းယိင်းမိူင်းၼွင်ဢႃယုမွၵ်ႈ 40 ပွၵ်ႉ 3 ၵေႃႉၼိုင်ႈ၊မိူဝ်ႈလဵဝ်ပိုင်ႈႁူမ်ႈၽူၺ်းယူႇဝႆႉၼႂ်းမိူင်းလၢႆးၶႃႈ (တွင်ႈထၢမ်ဝၼ်းထိ 13/11/2015) သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်သေယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝဵင်းတိၵ်းတိၵ်း။ၶဝ်ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်မႃးမွၵ်ႈသၢမ်လမ်းသေပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်း ၼႂ်းဝဵင်း။ ၵူၼ်းမီးၵႃႈလႂ်ၵေႃႈၶဝ်ပွႆႇၵႃႈၼၼ်ႈယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈၵူဝ်တေႉတေႉ။ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈဢမ်ႇႁတ်း ဢွၵ်ႇႁိူၼ်းႁဝ်း။ ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်မႃးတူၺ်းမႃးၸွႆႈသင်။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ယင်းဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉၽၵ်းတူသေၶဝ်ႈမိူဝ်းသွၵ်ႈႁႃ သိုၵ်းတႆးၼႂ်း ႁိူၼ်းႁဝ်းၶႃႈၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈသိုၵ်းတႆးယူႇဝႆႉၼႂ်းႁိူၼ်းသူၼႆ။ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁပ်ႉႁွင်း(ဢမၶၢမ်ႇ)ဝႃႈဢမ်ႇမီး တိုၼ်းဝႃႈဢမ်ႇမီး သိုၵ်းတႆး ၼႆဢေႃႈ။ သူၶႂ်ႈသွၵ်ႈၵေႃႈသွၵ်ႈလႃႈၼႂ်းႁိူၼ်းႁဝ်းၼႆဢေႃႈ။ၵမ်းၼၼ်ႉၶဝ်ၵေႃႈၸႂ်ႉၸဝ်ႈႁိူၼ်း ၶုပ်ႉၶဝ်ႇ လူင်းသေထၢမ်ဝႃႈၸွင်ႇသိုၵ်း တႆးမီးၼႂ်းႁိူၼ်းသူ?။ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈဢမ်ႇမီး။ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈပေႃးဝႃႈမီး သိုၵ်းတႆးႁဝ်းတေဢဝ်သူတၢႆတင်းႁိူၼ်း ၼႆဝႃႇ။ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈဢေႃႈဢမ်ႇပဵၼ်သင်ပေႃးဝႃႈ မီးၵေႃႈႁဝ်းၶႃႈၶၢမ်ႇတၢႆတင်းႁိူၼ်းၼႆသေၵမ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈ မိူဝ်းသွၵ်ႈႁႃသိုၵ်းတႆး ၼႂ်း ႁိူၼ်းဢမ်ႇႁၼ်သင်လႄႈၶဝ်ၵေႃႈၶိုၼ်းလူင်းႁိူၼ်းၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ်ဢေႃႈ။ ၶဝ်လွၵ်ႇငိုတ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢေႃႈ။ႁဵတ်းတႄႉၶဝ်ဢမ်ႇႁဵတ်းသင်ၼင်ႇၵဝ်ႇၵွပ်ႈဝႃႈမီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႈ ႁႆႈတိၵ်းတိၵ်း ၶွင် ၸင်ႇႁႃလႆႈသိပ်းလိူၼ်ၵူၺ်းၶႃႈၼႃႇ။ ဝႆၢးႁဝ်းၶႃႈပႆၢႈယဝ်ႉ (ဝၼ်းထိ 10/11/2015) ၼႂ်းမိူင်းၼွင်ၵေႃႈဢမ်ႇပေႃးမီးၵူၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵိုတ်းၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇ ၼွၼ်း တီႈဝတ်ႉမိင်ႇၵလႃႇယၼ်ႇဢွင်ႇ။တီႈၼၼ်ႈၵေႃႈပေႃးၵၢင်ၶမ်ႈမႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇၸႅတ်ႈ မၢႆၾၢင် (မၢတ်ႈပူင်ႇ တိၼ်ႇ) ၵူႈၶမ်ႈၼႆၶႃႈဝႃႇ။ ႁူဝ်ယွႆႈၵမ်ႈၽွင်ႈဢၼ်လႆႈႁပ်ႉႁူႉလွင်ႈလုသုမ်းလႄႈလွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းလႄႈဢဝ် ႁိူဝ်း မိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းၼွင် (ဝၼ်းထိ 09-12/11/2015) ဝၼ်းထိလႄႈၶၢဝ်းယၢမ်း လွင်ႈတၢင်းလႄႈလွင်ႈလုသုမ်း ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈႁိူၼ်းဢၼ်လႆႈလုသုမ်း ဢွင်ႈတီႈ ၾၢင်ႁၢင်လုၵွႆ 09/11/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်း 11 ၵၢင်ၶိုၼ်း ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း လုင်းဝိၼ်းၼႆၢႇပႃႈထူၺ်း ဝၢၼ်ႈၼႃးလိၼ်လႅင်ၽၢႆႇဢွၵ်ႇမိူင်းၼွင် ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ 09/11/2015 တဵင်ႈၶိုၼ်း ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း လုင်းၵႃႇၵ ပွၵ်ႉ 4 ဝဵင်းမိူင်းၼွင် ထူဝ်ႈလႄႈၸၢၵ်ႇထႆၼႃး လုၵွႆ 10/11/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်း 5 မူင်း ၵၢင်ၼႂ် ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း၊ၵွင်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႈပႃး ပႃႈၶမ်းဢိင်ႇ ပွၵ်ႉ 1 ဝဵင်းမိူင်းၼွင် ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ၊ၽၵ်းတူပွင်ႇ ၵွႆ၊သႆၢၾႆးၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈသေပဵၼ်ၾႆးလုၵ်ႉ 10/11/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်း 7 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း လုင်းၸေႃႇမိၼ်းပႃႈမွၼ်း ပွၵ်ႉ 1 ဝဵင်းမိူင်းၼွင် ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ 10/11/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်း ၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်း ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇ လုင်းသၢင်ႇဢွၼ်ႇပႃႈသႅပ်ႉ ပွၵ်ႉ 1 ဝဵင်းမိူင်းၼွင် ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ 10/11/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် ပွၵ်ႉ 1 ဝဵင်းမိူင်းၼွင် ႁူင်းႁဵၼ်းလုၵွႆ 10/11/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇ မေႃသွၼ်ယဵၼ်ႇယဵၼ်ႇၼု ပွၵ်ႉ 1 ဝဵင်းမိူင်းၼွင် မီးလွင်ႈလုသုမ်း (တိူဝ်ႉၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇပႃး) 12/11/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်း 3 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း ပႃႈငႅမ်ႇ ပွၵ်ႉ 4 ဝဵင်းမိူင်းၼွင် ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆၾႆးမႆႈယွင်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ပႆႇႁူႉဝၼ်း ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း လုင်းၵျေႃႇႁၢၼ်ႇ ပွၵ်ႉ 1 ဝဵင်းမိူင်းၼွင် ႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸႆၢးႁေႃသႅင် +66 (0) 62- 941-9600 (တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66 (0)81-603-6655 (ထႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ +66 (0) 94-638-6759 (မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) Shan Burmese English Thai

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-11-12T06:24:16

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%9a%e1%80%ad%e1%80%af%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%81%b8%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%82%88%e1%82%81/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင် ၼႂ်းဝၼ်းလိူၵ်ႈတင်ႈ၊ ၼၢင်းယိင်းလႄႈ ဢွၼ်ႇၸၢႆးၼုမ်ႇသွင်ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း ႁၢဝ်ႉႁႅင်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင် ၼႂ်းဝၼ်းလိူၵ်ႈတင်ႈ၊ ၼၢင်းယိင်းလႄႈ ဢွၼ်ႇၸၢႆးၼုမ်ႇသွင်ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း ႁၢဝ်ႉႁႅင်း 12/11/2015 မိူဝ်ႈဝၼ်းလိူၵ်ႈတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈဝၼ်းထိ 08/11/2015 ၼၼ်ႉတပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵူၼ်း မိူင်း ၸိူဝ်းၵႂႃႇပၢတ်ႇၶဝ်ႈသေပွၵ်ႈႁႆႈၼႃးၼႂ်းမိူင်းၼွင်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း/ၵၢင်။မီးၼၢင်းယိင်းဢႃယုယႂ်ႇ 55 ပီၵေႃႉ ၼိုင်ႈ လႄႈဢွၼ်ႇၸၢႆးၼုမ်ႇဢႃယု 15ပီလႆႈႁပ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႆႉႁုင်းၶမ်းဢိူင်ႇဝဵင်းၵဝ်ႇဢၼ်ယူႇတၢင်းႁွင်ႇမိူင်းၼွင် မွၵ်ႈ 30 ၵေႃႉၵႂႃႇယွၼ်းၶႂၢင်ႉတီႈႁူဝ်ၼႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈဝဵင်းၵဝ်ႇပိူဝ်ႈတႃႇၵႂႃႇပၢတ်ႇၶဝ်ႈႁႆႈ ၼႃးယွၼ်ႉထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းပၢတ်ႇ။ ႁူဝ်ၼႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၵေႃႈပၼ်ၶႂၢင်ႉ/ဢၼုယၢတ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇပၢတ်ႇၶဝ်ႈသေသင်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်း 4:00 မူင်းတၢမ်းၶမ်ႈယွၼ်ႉပဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်။ ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 3:30 ဝႆၢးဝၼ်းၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လုၵ်ႉၼႂ်းႁႆႈ ၼႃးၽႂ်မၼ်းသေဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်း မၢၼ်ႈယူႇ တီႈတပ်ႉၶဝ်သေဢွၵ်ႇမႃးသွင်ၵေႃႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းႁၢတ်ႇသႂ်ႇၵူၼ်းမိူင်း။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႃႈတႅင်ႉဢႃယု 55 လႄႈၸၢႆး ၶမ်းပၢင်ႇဢႃယု 15 ပီၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈတီႈၶေႃးသေမၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ ၽွင်းၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်လႅၼ်ႈၶဝ်ႈဢုမ်ႇသႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းသေဢၢင်ႈၸွႆႈထႅမ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈမီး သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇၼႂ်းတပ်ႉၶဝ်မႃးသေႁွင်ႉသႅၼ်ႇသႂ်ႇၶဝ်ဝႃႈ ယႃႇၵႂႃႇၶဝ်ႈၸမ် ၵွပ်ႈဝႃႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉမီး သိုၵ်းတႆးယူႇဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈၵႃႈလႆႈပႂ်ႉတေႃႇ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ဝၢၼ်ႈ မႆႉႁုင်းၶမ်း မႃးလၢတ်ႈမႃးယွၼ်းတီႈတပ်ႉၶဝ်ၼၼ်ႉ တင်းႁိုင် သေၸင်ႇၵွႆႈလႆႈဢဝ်တူဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇယူတ်းယႃ ႁူင်းယႃ။ ထိုင်မွၵ်ႈ 6:30 ႁူဝ်ၶမ်ႈ ၵွၼ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇၶႂၢင်းပၼ်ႁႂ်ႈဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉသႂ်ႇ ၼႂ်း ထူဝ်ႈ (ထေႃႇလႃႇၵျီႇ) သေသူင်ႇၵႂႃႇၸူးႁူင်း ယႃမိူင်းၼွင်။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸဵပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း ၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈယွၼ်ႉတီႈႁူင်းယႃမိူင်းၼွင်ဢမ်ႇမီးမေႃယႃၶဝ်ယူႇဝႆႉၵေႃႈလွင်ႈၼိုင်ႈသေ ႁူင်း ယႃမိူင်းၼွင်ဢမ်ႇႁပ်ႉယူတ်းယႃၶဝ်လႄႈၸင်ႇလႆႈဢဝ်ၵႂႃႇ ႁူင်းယႃလွႆလႅမ်ဢၼ်မီးၶၢဝ်းတၢင်းၵႆ လုၵ်ႉမိူင်း ၼွင် ၵႂႃႇ 90 လၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ထိုင်ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈမႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းသေသိုပ်ႇဢဝ်သူင်ႇၵႂႃႇၶိုၼ်ႈႁူင်းယႃ သိုၵ်းၶဝ်တီႈ ဢုမ်ႇပဝ်း (ဢွင်ႇပၢၼ်း) ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းဢၼ်မီးၶၢဝ်းတၢင်းၵႆထႅင်ႈ 90 လၵ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဢဝ်တူဝ်ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းသွင်ၵေႃႉလုၵ်ႉမိူင်းၼွင်ၵႂႃႇႁူင်းယႃလွႆလႅမ်ၼၼ်ႉမီးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ၵႂႃႇၸွမ်း 5 ၵေႃႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတေဢဝ်တူဝ်ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇသိုပ်ႇယူတ်းယႃတီႈႁူင်းယႃသိုၵ်း ဢုမ်ႇ ပဝ်းၼၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈၶဝ်ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းတင်းမူတ်းၽႂ်ဢမ်ႇတၢပ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းၼႆသေဢမ်ႇ ပၼ်ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵႂႃႇၸွမ်း သေၵေႃႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် မိူဝ်ႈလဵဝ် ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်းၶိူဝ်းတင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇမီး ၽႂ်လႂ်ႁပ်ႉ ႁူႉၸွမ်းငဝ်းလၢႆးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉ ဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်း ႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉလႄႈပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းလႆႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်း တေႉတေႉၼႆယဝ်ႉ။ ပႃႈတႅင်ႉၼႆႉပဵၼ်မႄႈမၢႆႈသေမီးလုၵ်ႈၸၢႆးသွင်ၵေႃႉ။ၸၢႆးၶမ်းပၢင်ႇသမ်ႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆလိုၼ်းသုတ်းၶွင်လုင်းဢႃႇ ၸေႇယ လႄႈပႃႈထူၺ်း။ မၼ်းၸၢႆးမီးပီႈၼၢင်းသွင်ၵေႃႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇဝႆႉတီႈတပ်ႉဝဵင်းၵဝ်ႇၼၼ်ႉမီးမွၵ်ႈ 100 ပဵၼ်တပ်ႉၵွင် 66 ဢၼ်လုၵ်ႉၶူဝ်လမ်မႃး (သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ ဝဵင်းၵဝ်ႇၶဝ်ပၼ်ႇပုတ်ႈလႆၢႈၵၼ်)။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁႅင်းသိုၵ်းတီႈၼႆႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းလေႃႇ တိုၵ်းပႃႇ တီႇမႂ်ႇသုင် ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 06/10/2015 ၼၼ်ႉမႃးယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/10/ 2015 ၼၼ်ႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉဝဵင်းၵဝ်ႇၼႆႉပွႆႇမၢၵ်ႇယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈ တၢင်းသေ မၢၵ်ႇၵႂႃႇတူၵ်းၼႂ်း ဝၢၼ်ႈမူၺ်ႇ တေႃႇလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၽွင်းလႅၼ်ႈႁႃတၢင်းပၢႆႈ မၢၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉမႃးယူႇယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸႆၢးႁေႃသႅင် +66 (0) 62- 941-9600 (တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ +66 (0) 94-638-6759 (မၢၼ်ႈ၊ဢင်းၵိတ်း) Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-09-10T03:59:44

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b5%e1%80%b0%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%9d%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%90%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%9a%e1%80%bd%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%b8-%e1%82%81%e1%82%82/

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉလႆႈ ထုၵ်ႇသိုၵ်:မၢၼ်ႈတိၺွပ်း ပေႃႉထုပ်ႉသေတဵၵ်းႁွင်ႉ ဢဝ်ၵႂႃႇ ၼႂ်းမိူင်းပွၼ်

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉလႆႈ ထုၵ်ႇသိုၵ်:မၢၼ်ႈတိၺွပ်း ပေႃႉထုပ်ႉသေတဵၵ်းႁွင်ႉ ဢဝ်ၵႂႃႇ ၼႂ်းမိူင်းပွၼ် 10/9/2015 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းယၢဝ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပွၼ်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းတၢင်ႇလိၵ်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 05/10/2015 ထိုင် ၽူႈ ၵွၼ်းတပ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႄလႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႊ(ယႄး)ၶဝ်သေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပွႆႇ ပၼ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းၵေႃႉ လႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉ ထုပ်ႉ၊တိၺွပ်းလူၺ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈတၢင်းသင်သေတဵၵ်းႁွင်ႉ ဢဝ်ၵႂႃႇၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅပ်ႊပိူဝ်ႊ ပူၼ်ႉမႃး။ ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသူင်ႇထိုင်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်ၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ“မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/09/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်း မွၵ်ႈ 12:00-1:00 pm ၵၢင်ဝၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 12 လွႆလႅမ်လႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၵွင် 246 ၼမ်ႉၸၢင်ပေႃႉပေႃႉထုပ်ႉ ထုပ်ႉၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းယဝ်ႉဢဝ်ထူင်သုပ်းႁူဝ်မၼ်းၸၢႆးသေတဵၵ်းၸႂ်ႉၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်” ၼႆယဝ်ႉ။ ၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းၼႆႉဢႃယုလႆႈ 33 ပဵၼ်ၸၢဝ်းၼႃး။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/09/2015 ဝၢႆးမၼ်း ပွၵ်ႈသူၼ်ႁႆႈၼႃးမႃး ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၼၼ်ႉမၼ်းၸၢႆးယင်ႉလိုဝ်ႈၼွၼ်းတႂ်ႈလၢင်ႈႁိူၼ်းၶဝ်။ၽွင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 150 ၵေႃႈ မႃးၽႅဝ် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းယၢဝ်း ဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 48လင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈၵိုတ်းၽႂ်လႂ်ယဝ်ႉမီးၵမ်ႈဢႄႇၵူၺ်း ၵွပ်ႈဝႃႈၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းႁႆႈၼႃးၽႂ်မၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းပဵၼ်ၵႆႇ၊ၶူဝ်းၶွင်လႄႈမိတ်ႈၵႂႃႇသွင်မၢၵ်ႈ။ မိူဝ်ႈသိုၵ်း မၢၼ်ႈမႃးတီႈႁိူၼ်းၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းၶဝ်ၼၼ်ႉၶဝ်ႁၼ်ၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းသေပေႃႉထုပ်ႉမၼ်းၸၢႆး။ ဝႆၢးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၵႂႃႇတီႈႁိူၼ်း ၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းၶဝ်လႆႈထူပ်းႁၼ်ႁွႆးလိူတ်ႈယၢင်ၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းတူၵ်း ၼိူဝ်ပိုၼ်ႉတႂ်ႈလၢင်ႈႁိူၼ်းၶဝ်ၼၼ်ႉဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်လၢၵ်ႈၸၼ်မၼ်းၸၢႆးဢွၵ်ႇႁိူၼ်းသေဢဝ်မၼ်းၸၢႆးၽၢတ်ႈၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈႁိူၼ်းပူႇႁဵင်ၶဝ်။ တီႈၼၼ်ႈၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းႁၼ်တၢမ်တႃလၢတ်ႈၼႄဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼေးၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းဝႃႈပဵၼ်သိုၵ်းတႆးၼႆသေဢဝ် တိၼ်ပိတ်ႉလႄႈ ပေႃႉပေႃႉထုပ်ႉထုပ်ႉမၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်မတ်ႉမိုဝ်း မၼ်းၸၢႆးပႄလင် ယဝ်ႉဢဝ်ထူင်သုပ်းႁူဝ် မၼ်းၸၢႆးသေတဵၵ်းဢဝ် တူဝ်မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ထူပ်းႁၼ်ၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၸိူၵ်ႈမတ်ႉသေ ၽၢတ်ႈ ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇၵွင်းယၢဝ်းၵႂႃႇ။ ၽွင်းၼၼ်ႉလႆႈႁၼ်မၼ်းၸၢႆးသႂ်ႇၵူၼ်သိုၵ်းတႆးဝႆႉ။ ထူင်တႄႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇဢဝ်သုပ်း ႁူဝ်မၼ်းၸၢႆးယဝ်ႉၵူၺ်းၵႃႈၶဝ်ဢဝ်ယၢင်ပလၢတ်ႊတိၵ်ႊႁပ်း/ပိၵ်ႉသူပ်းမၼ်းၸၢႆးဝႆႉ။ ၽႃႈတူင်ႇ (လူင်ႇၵျီႇ) ၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းလႄႈသွၵ်းတိၼ်မၼ်းၸၢႆးတႄႉလႆႈႁၼ်ဢဝ်ပႅတ်ႈဝႆႉပႃႈၼႃႈႁိူၼ်းလုင်းႁဵင် ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ မၼ်းၸၢႆးၼုင်ႈဝႆႉသိူဝ်ႈၽၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ဢၼ်ပႃးမိၵ်ႈမၢႆၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA သေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်တႄႉလွမ်ထၢင်ႇဝႃႈလွင်ႈၼႆႉၶႄးၸၢင်ႈပဵၼ်လွင်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈမၼ်း ၸၢႆးၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းသိုၵ်းတႆးၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉၼႆ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပႆၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းတၼ်ဢၼ်ၵႆၵၼ်မွၵ်ႈ 5 လၵ်း။ၶဝ်ၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈၼၼ်ႈမိူဝ်ႈၶၢဝ်း 11:00 မူင်းၵၢင် ၶိုၼ်း။ ၵႃႈၼၼ်ႈမီးၸုမ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပဢူဝ်း Pa-oh National Army (PNA) ၸုမ်းၵိုတ်းယိုဝ်း ၶဝ်ယူႇဝႆႉ။ ၸဝ်ႈႁၢၼ်သေႃးၽၢႆႇၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းပဢူဝ်းတီႈၼၼ်ႈလၢတ်ႈၼႄဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၶႂ်ႈမႃးလိုဝ်ႈ ယင်ႉၼွၼ်း ၵႃႈၼၼ်ႈ ၶိုၼ်းၼၼ်ႉပႃးတင်းသိုၵ်းတႆးၵေႃႉဢၼ်ၶဝ်ၺွပ်းလႆႈလႄႈၵေႃႉဢၼ်ၶႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်တၢႆ ၼၼ်ႉဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် လၢတ်ႈ ဝႃႈသိုၵ်းတႆးဢၼ်ႁဝ်းတိၺွပ်းလႆႈၼႆႉတေဢဝ်ၵႂႃႇပၼ်တၢမ်ႇမၼ်းပေႃႉထုပ်ႉ မၼ်းတေႃႇပေႃးတၢႆၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းၸဝ်ႈႁၢၼ်သေႃးၼၢႆႇႁၼ်ငဝ်းလၢႆးႁွႆးၸဵပ်းၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းၵေႃႉဢၼ်မီးႁွႆးၸဵပ်းတီႈၼႃႈၽၢၵ်ႇသွင်ႁွႆးၼၼ်ႉမၼ်း မႆႈၸႂ်ဝႃႈၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းလႅပ်ႈဢမ်ႇလွတ်ႈတၢႆၽွင်းယင်ႉလိုဝ်ႈတီႈဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉၼႆသေမၼ်းၶိုၼ်း လၢတ်ႈတီႈသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၶဝ်ဝႃႈႁဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈသူၶဝ်ယူႇတီႈၼႆႈၼႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈဢွၵ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉၵႂႃႇ သေ ၵႂႃႇၼွၼ်း ၼႂ်းထိူၼ်ႇယဝ်ႉၶိုၼ်းၼၼ်ႉ။ ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ပႆၵႂႃႇတၢင်းၸၢၼ်းသေမုင်ႈၸူးဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်းၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ႁၼ်ၸၢႆးတဵင်းထုၼ်း ၼုင်ႈတင်းၶူဝ်းသိုၵ်းတႆး၊သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႁွင်ႉဢဝ်ၽၢတ်ႈၵႂႃႇ တၢင်းဝၢၼ်ႈ ၼွင်ပႃတႅပ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၶဝ် လၢတ်ႈဝႃႈၼႃႈမၼ်းၵေႃႈပဵၼ်လိူတ်ႈပဵၼ်ယၢင်လႄႈၸမ်ႉၵႂႃႇသဵင်ႈမူတ်းၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃႈမႄႈၸႆၢးတဵင်းထုၼ်းလုင်းဢုမ်လႄႈပႃႈသႃႇၵေႃႉယူႇတီႈဝၢၼ်ႈၵွင်းယၢဝ်းတႄႉမႆႈဢူၵ်းမႆႈၸႂ်ဢမ်ႇပဵၼ်ယူႇပဵၼ် ၼွၼ်း ၸွမ်လုၵ်ႈၸၢႆးၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းယၢဝ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ”ၸႆၢးတဵင်းထုၼ်းၼႆႉပဵၼ်ၵူၼ်းလီမေႃမီး ၼမ်ႉၸႂ် ၸွႆႈလိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ မၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထမ်းမတႃး(ယူဝ်းယူဝ်း) ၸိူင်ႉႁဝ်းၶဝ်ၵူၺ်း။ လွင်ႈဝႃႈမၼ်းဢမ်ႇလႆႈမီးလွင်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၸွမ်းၸုမ်းလႂ်ၼႆၼၼ်ႉႁဝ်းႁပ်ႉပၢၵ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈ”ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈဢၼ်တၢင်ႇယိုၼ်ႈယွၼ်းႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းၼၼ်ႉမီးၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈၵွင်းယၢဝ်းလႄႈ သြႃႇ ၸဝ်ႈၼင်ႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၵွင်းယၢဝ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းတၢင်ႇထိုင်။လိၵ်ႈၼၼ်ႉလႆႈသူင်ႇၸူးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈလူင်ပွင် ၸိုင်ႈ၊ ၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈပလိၵ်ႊ(ယႄး)၊ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈသိုၵ်းၸၼ်ႉၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပွၼ်လႄႈ ၸၼ်ႉၸႄႈတွၼ်ႈ လွႆလႅမ်သေယင်းလႆႈသူင်ႇပႃးၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၵွင်ဢၼ်တဵၵ်းႁႂ်ႈၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းၵႂႃႇၸွမ်းၼၼ်ႉယူႇ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉယင်းလႆႈသူင်ႇပႃးလုမ်းၽႄၸုမ်းပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းတႆးပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ SNDP လႄႈပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် SNLD တင်းသွင်ပႃးထႅင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈလႆႈတၢင်ႇလိၵ်ႈၵႂႃႇၼၼ်ႉယင်းပႆႇမီးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်ၶိုၼ်းတုမ်ႉတွပ်ႇသင်မႃး။ၵူၺ်းၵႃႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 07/10/2015 ဝႆၢးသူင်ႇလိၵ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉသွင်ဝၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်လႆႈႁၼ်ၸႆၢးတဵင်းထုၼ်းလႆႈထုၵ်ႇၵုမ်းၶင် တူဝ်ဝႆႉၼႂ်းလုမ်း ၵုမ်းၶင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။မၼ်းၸၢႆးမီးယူႇၸွမ်း ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်မွၵ်ႈ 60 ဢၼ်ပဵၼ်တပ်ႉၵွင် 12 ၼႂ်းၵႄႈ ဝၢၼ်ႈၵုင်းမၢၵ်ႇၵႃႇလႄႈၵွင်းတၼ်ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈၵွင်းယၢဝ်းဝၢၼ်ႈၸႆၢးတဵင်းထုၼ်းၶဝ်ၼႆႉယူႇၽၢႆႇၸၢၼ်းမိူင်းပွၼ်သေၵႆၵၼ်တင်းမိူင်းပွၼ် 12 လၵ်းလႄႈ ယူႇတၢင်း ႁွင်ႇဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်းတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်လႄႈၵွင်ႈယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေပေႃႉထုပ်ႉ တင်း တင်ႈၸႂ်ယိုဝ်းၵူၼ်း မိူင်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/09/2015 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈၵွင်းယၢဝ်းလႄႈဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃ တႅပ်း ၼႆႉၵႆ ၵၼ်မွၵ်ႈ 14 လၵ်း။ လွင်ႈပိူင် ပဵၼ်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ပိူင်သိုၵ်းၼၼ်ႉၶဝ်ႈတူၺ်းလႆႈတီႈ http://shanhumanrights.org/shan/index.php/news-updates/190-2015-09-28-10 -16-38 လႆႈယူႇၶႃႈ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸႆၢးႁေႃသႅင် +66 (0) 62- 941-9600 (ဢင်းၵိတ်း-တႆး) ၸႆၢးၶိုၼ်းမႂ်ႇ +66 (0) 94-638-6759 (ဢင်းၵိတ်း-မၢၼ်ႈ) Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-11-15T03:32:56

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b5%e1%80%b0%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%80%ad%e1%80%b0%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%90%e1%82%86%e1%80%b8%e1%80%90%e1%81%a2%e1%80%84%e1%80%ba%e1%82%87%e1%81%bc%e1%82%84%e1%81%bd/

ၵူၼ်းမိူင်းတႆးတၢင်ႇၼႄၽိုၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း 23,717 ၵေႃႉ သၢၼ်ၶတ်းၽၢႆၼမ်ႉၶူင်း တီႈၵိူဝ်းၵုမ်မိူင်းဢွတ်ႊသတြေႊ လီႊယႃႊၼႂ်းတႃႈၵုင်ႈ

ၵူၼ်းမိူင်းတႆးတၢင်ႇၼႄၽိုၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း 23,717 ၵေႃႉ သၢၼ်ၶတ်းၽၢႆၼမ်ႉၶူင်း တီႈၵိူဝ်းၵုမ်မိူင်းဢွတ်ႊသတြေႊ လီႊယႃႊၼႂ်းတႃႈၵုင်ႈ 15 November 2015 မိူဝ်ႈၼႆႉတူဝ်တႅၼ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးၵႂႃႇတၢင်ႇၼႄၽိုၼ်လူင်းလႆၢးမိုဝ်း23,717 ၵေႃႉသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈ ၵေႃႇသၢင်ႈ ၽၢႆၼိူဝ်ႄမႈၼမ်ႉၶူင်းတီႈလုမ်းၶွမ်ႊပၼီႊမိူင်းဢွတ်ႊသတြေႊလီႊယႃႊ Australian company Snowy Mountains Engineering Corporation (SMEC) ၼႂ်းဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈ။ လၢႆးမိုဝ်းဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းၽႆၢၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉၵူၼ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းၵဵပ်းပိူင်လူင်မၼ်းၵူၼ်းမိူင်းတႆးၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းၸမ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈတီႈ ၼေႇပျီႇတေႃႇၶိုင်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ဢၢၼ်းသၢင်ႈ ၽၢႆ တဵင်ၼိူဝ်မႄႈ ၼမ်ႉဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းမႃးလႆၢၸူဝ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉသေတေဢဝ်ႁႅင်းၾႆးၾႃႉမၼ်း သူင်ႇဢွၵ်ႇၶၢႆပၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း။ တင်ႈတႄႇလိူၼ်မၢတ်ႉၶ်ျ 2015 မႃး ၸုမ်း SMEC ၶဝ်လူင်းၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢင်း တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း လႄႈလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢင်းသၽႃဝ (သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ) Environmental and Social impact assessments (EIA/SIA) တွၼ်ႈတႃႇၽႆၢမိူင်းတူၼ်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇပဵၼ်ၽၢႆဢၼ်ယႂ်ႇသုတ်းၼႂ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽႆၢ ႁႃႈ ဢၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉ ၶူင်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ။ၽႆၢမိူင်းတူၼ်ဢၼ်တၢင်းသုင်မီး 241 မဵတ်ႊၼႆႉတေႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉယိုင်ႈၶိုၼ်ႈသေလုပ်ႇထူမ်ႈ ပႅတ်ႈပိုၼ်ႉတီႈတၢင်းၵႂၢင်ႈ640 သီႇၸဵင်ႇပၼ်ႇႁွပ်ႈ ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ ဢၼ်ၶႂ်ႈၵႂၢင်ႈပဵင်းတၢင်း ၵႂၢင်ႈ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းသိင်ႊ ၵပူဝ်ႊ တင်းမူတ်းၼၼ်ႉယူႇ။ ၸုမ်း SMEC ၶဝ်မီးၶပ်ႉမႆၢဢၢင်ႈဢၢၼ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်လူင်းၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်း EIA/SIA ၶဝ်ယဝ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းပီၼႆႉ၊ ၵူၺ်းလႆႈထုၵ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸွမ်းႁႄႉႁၢမ်ႈတၢပ်ႈၽွင်းၶဝ်လူင်းၵဵပ်းၸိူဝ်းဝဵင်းတေတုမ်ႉတိူဝ်ႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဢၼ်ပႃးဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်၊ ဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်ၼႆႉၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ယွၼ်ႉမီးၵုၼ်ႁဵင်ၵုၼ်ၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉပၢင်သေသင်ၽႆၢမိူင်းတူၼ်ပဵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ တေႉၸိုင်ဝဵင်း ၵုၼ်ႁဵင်တေၸူမ်ယူႇတႂ်ႈဢၢင်ႈၵဵပ်းၼမ်ႉၽႆၢၼၼ်ႉယူႇ။ ၸုမ်း SMEC ၶဝ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸႂ်လမ်တေႉတေႉၵွပ်ႈဝႃႈၸိူဝ်းၶဝ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းဢူၵ်းဢၢႆသင်သေပၼ်ႁႅင်းႁႂ်ႈ သၢင်ႈၽႆၢ ၼႂ်း ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း၊ ၸိူဝ်းၶဝ်ဢမ်ႇသႂ်ႇၸႂ်သင်သေတူၺ်းၶၢမ်ႈပႅတ်ႈၽွၼ်းႁႆၢႉၸႃႉလူင်ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း တေႁူပ်ႉ ထူပ်းယဝ်ႉပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈယိူင်းဢၢၼ်းလူင် ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼႆႉပဵၼ်ပိူဝ်ႈ တႃႇတေႃႉဢဝ်ႁႅင်းၾႆး ၾႃႉ သူင်ႇၶၢႆဢွၵ်ႇပၼ်မိူင်း ၶႄႇလႄႈမိူင်းထႆးၵူၺ်းသေတ ၶဝ်သမ်ႉပႆၢပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈတီႈၵူၼ်းမိူင်းဝႃႈၵူၼ်းမိူင်း တေ လႆႈၾႆးၾႃႉၼႆထႅင်ႈ။ ၼၢင်းၶမ်းၼွင်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵုၼ်ႁဵင်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉပဵၼ်လိူတ်ႈသၢႆၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼပ်ႉႁူဝ် လၢၼ်ႉၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈယဝ်ႉ” မၼ်းတိုၼ်းပဵၼ်ၶူဝ်းၶွင်ၵိုၵ်းပိုၼ်းႁဝ်းလႄႈၼေႇပျီႇတေႃႇတင်းၶွမ်ႊပၼီႊ ၼွၵ်ႈမိူင်း ၶဝ်တၵ်းတေဢမ်ႇလႆႈဢဝ်ၶၢႆ”ၼႆ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉလႆႈၶႂၢင်ႉတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇမႃးသေတၽွင်းလူင်းၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉၸုမ်း SMEC ၶဝ်ယင်း လႆႈ ထုၵ်ႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉၶဝ်ႁႄႉႁၢမ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၶဝ်ၶဝ်ၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉယူႇ၊ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈဝႃႉ ၶဝ် လၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယုင်ႈယၢင်ႈၼၼ်ႉယူႇ။ မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉလႆလတ်း ၽၢၼ်ႇ ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်မီး ၸုမ်းမိၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႆၢၸုမ်းၶႅင်ႇၵၼ်ၵုမ်းၵမ်ပိုၼ်ႉတီႈ။ ၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ႁူမ်ႈပုၼ်ႈၼႂ်းၵႄႈ China’s Three Gorges Corporation(ၶႄႇ), the Electricity Generating Authority of Thailand (ထႆး), ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉမၢၼ်ႈ လႄႈ ၸုမ်းၵူၼ်းၵႃႉ မၢၼ်ႈၵူႈ ၸိုင်ႈမိူင်း/ Myanmar’s Ministry of Electric Power, International Group of Entrepreneurs (မၢၼ်ႈ)။ ၽၢႆလူင် ဢၼ်ၼႆႉတေဢိတ်ႇဢွၵ်ႇႁႅင်း ၾႆးၾႃႉ 7000 မီႊၵႃႊဝတ်ႊ သေၼႂ်းၼၼ်ႉတႃႇ 90% တေ ဢဝ်သူင်ႇ ဢွၵ်ႇၶၢႆပၼ်မိူင်းထႆး လႄႈမိူင်းၶႄႇ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၼၢင်းၶမ်းမၢႆ (+95)09260185001 ၼၢင်းၶမ်းၼွင်ႉ (+95)09428367849 ၼၢင်းၶမ်းယိင်းၼွင်ႉ (+95)09403717870 ၼၢင်းယိင်းႁၢၼ်ၾႃႉ (+66) 0892627848 ၸႆၢးၶိူဝ်းသႅင် (+66) 0816722031 & (+95)0931068530

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2016-03-03T09:40:17

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b6%e1%80%bd%e1%80%99%e1%80%ba%e1%82%8a%e1%80%95%e1%81%bc%e1%80%ae%e1%82%8a%e1%81%b6%e1%80%af%e1%80%90%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%81%b6%e1%80%99%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%81%b6%e1%80%90%e1%80%ba%e1%80%b8/

ၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းၶမ်းၶတ်းၸႂ်သိုဝ်ႉလွင်ႈတဵတ်ႇယဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉၺႃးၵွင်ႉသၢၼ်ႊၶီႈလိၼ်ၶုတ်းၶမ်းၼႂ်းၸိုင်ႈ တႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ

ၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းၶမ်းၶတ်းၸႂ်သိုဝ်ႉလွင်ႈတဵတ်ႇယဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉၺႃးၵွင်ႉသၢၼ်ႊၶီႈလိၼ်ၶုတ်းၶမ်းၼႂ်းၸိုင်ႈ တႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ဝၼ်းထိ 03/03/2016 ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးတႆးလႄႈၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးတိုၼ်းသႄႉသွမ်းလွင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းၶမ်း ၶဝ် ႁႃ တိုဝ်ႉတၢင်းသိုဝ်ႉႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းထူပ်းၺႃးၵွင်ႉသၢၼ်ႊၶီႈလိၼ်ၶုတ်းၶမ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇတဵတ်ႇယဵၼ် တႅၼ်းတီႈ တေႁႃတၢင်းတွပ်ႇသၢႆႈတႅၼ်းမႄးပၼ်ၶိုၼ်းတၢမ်ၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းၵၢၼ် ၶုတ်းၶမ်းသေမႄးပၼ်ၶိုၼ်း တီႈလိၼ်ႁႆႈၼႃးၸိူဝ်းလုၵွႆသုမ်းယွၼ်ႉၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၺႃးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉယွၼ်ႉၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းႁိမ်းႁွမ်းလွႆၶမ်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်းၸမ်သိပ်းပီ။သၢႆမႄႈၼမ်ႉၵိၼ် ၼမ်ႉၸႂ်ႉဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈပိုင်ႈဢိင်မႃးၼၼ်ႉၵေႃႈလႆႈထုၵ်ႇဢိုတ်ႇတၼ် လႄႈ ပဵၼ်ၶီႈလိၼ်ၵွင်ႉသၢၼ်ႊသၢႆႊယႃႊၼႆၢႊ (ၵွင်ႉသၢၼ်ႊႁၢႆႉႁႅင်းတႃႇသတ်းလႄႈၵူၼ်း) သေတီႈလိၼ်ႁႆႈၼႃးမွၵ်ႈ 300 ဢေႊၵႃႊၼႆႉတိုၼ်းဝႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈၸႂ်ႉၽုၵ်ႇသွမ်ႈသင်လႆႈယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2014 ၼၼ်ႉၵေႃႈပိူဝ်ႈတႃႇပဵၼ်ၵၢၼ် တုမ်ႉတွပ်ႇ ပၼ်ဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈတႅမ်ႈတၢင်ႇလိၵ်ႈထိုင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆသေၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၶုတ်းမိူင် ႁႄႈလႄႈပႃႇမႆႉၸၢႆး ဢၢႆႈ ပဝ်းလႆႈၸိ သင်ႇႁႂ်ႈၵိုတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၵူၺ်းၵႃႈၶေႃႈၸိသင်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႆႈထုၵ်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇ ဢမ် ပႅတ်ႈသေၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶုတ်းထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 28/02/2016ၼႆႉမီးရူတ်ႉၵႃးၶွင်ၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းၶမ်းၸႆၢးသႆႉပဵဝ်းယေး၊သူၺ်ႇတွင်ႇလႄႈလွႆၶမ်းလူင်ၶဝ် သီႇလမ်း ႁွတ်ႈမႃး ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်သေႁွင်ႉဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 30 ၵေႃႉၵႂႃႇတီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းပိူဝ်ႈတႃႇၵႂႃႇ ဢဝ်ငိုၼ်း ၵႃႈ သၢႆႈတႅၼ်းလွင်ႈတီႈလိၼ်ႁႆႈၼႃးၸိူဝ်းလႆႈထုၵ်ႇၶီႈလိၼ်ၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း ထူမ်ပႅတ်ႈလႄႈလုၵွႆၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ။ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ပၼ် ငိုၼ်းၸႄႈတႃႇ 7 ဢေႊၵႃႊ 12,000 ဝၢတ်ႇတေႃႇၼိုင်ႈဢေႊၵႃႊ။ၶဝ်ပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈဝႃႈတေ ပၼ်ထိုင် 3 လၢၼ်ႉဝၢတ်ႇ တႃႇတင်း ဝၢၼ်ႈၼႆ။ လွင်ႈတႃႇတေႁပ်ႉငိုၼ်းၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်းၼႆႉၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ဝၢၼ်ႈ(ပူႇၵႄႇ) လႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်မၢင်ၸိူဝ်းဢမ်ႇလႆႈ ႁပ်ႉႁူႉလႄႈဢမ်ႇမီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၸွမ်းသင်၊ ဢၼ်ၼႆႉတိုၼ်းႁၼ် ၸႅင်ႈလႅင်းဝႃႈပဵၼ်ၵၢၼ်ႁႃတၢင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်း သၢၼ်ၶတ်းတဵတ်ႇယဵၼ်တေႃႇၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ၼႆႉဢဝ်ၶီႈလိၼ်ထွၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းၼႃးႁဝ်းထွၵ်ႇယဝ်ႉထွၵ်ႇထႅင်ႈလိူဝ် မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းၵွၼ်ႇ။ႁဝ်းတေႁဵတ်းႁိုဝ်ႁပ်ႉငိုၼ်းဢၼ်တိုၼ်းတေယႃႉပႅတ်ႈၸၢတ်ႈပၢၼ်ႁဝ်းၼၼ်ႉလႆႈ“ ဝႃႈၼႆ။ ၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းတီႈလွႆၶမ်းၼႆႉၶႂၢၵ်ႈမႃးတင်ႈတႄႇပီ 2015 သေယင်းမီးၶွမ်ႊပၼီႊမႂ်ႇၸိုဝ်ႈသျှၢၼ်းသူၺ်ႇလီႇၼႆၶဝ်ႈမႃးၶုတ်း ထႅင်ႈ။ဢွင်ႈတီႈၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၸိူဝ်းၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းဢၼ်ယိုဝ်းလုင်းသၢမ်ၸၢဝ်းၼႃးဢႃယု 54 ၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ်ၶိုၼ်ႈမိူ ဝ်း လဵပ်ႈႁဵၼ်းပၵ်းတႃတူၺ်းလွင်ႈၵၢၼ်ၶႂၢၵ်ႈပိုၼ်ႉတီႈၶုတ်းၶမ်းတႆၢမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13//10/2015 ၼၼ်ႉဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉ။ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းပီႈၼွင်ႉလုင်းသၢမ်ႁႃတၢင်းဢဝ်လိူင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယိုဝ်းလုင်းသၢမ်ၼၼ်ႉယူႇ။ၵၢၼ်ထွမ်ႇငိၼ်းလိူင်ႈလၢဝ်းၼႂ်း လုမ်းတြႃးၼၼ်ႉလႆႈတႄႇႁဵတ်းၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/01/2016 ပဵၼ်ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း တီႈ လုမ်းတြႃးတႃႈၶီႈလဵၵ်း။ သိုၵ်း မၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉယွမ်းႁပ်ႉဝႃႈလႆႈယိုဝ်းၵူၺ်းၵႃႈတွပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈၵွပ်ႈထုၵ်ႇၾႆၢႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယိုဝ်းၶဝ်ၼႆ။ တီႈတႄႉမၼ်း လုင်း သၢမ် လႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇမီးၵွင်ႈၵၢင်ႇသင်၊ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ပႆလူင်းလွႆၶိုၼ်းသေပဵၼ်ၾၢႆႇၺႃးယိုဝ်းသႂ်ႇ ၼၼ်ႉၵူၺ်း ယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇ ၵပ်း လိူင်ႈလၢဝ်းၵၢၼ်ၶိုၼ်ႈလုမ်းၶိုၼ်ႈၸႆး(လုမ်းတြႃး)ၼႆႉယင်းပႆႇ လႆႈၽတ်း/ၼတ်ႉဝၼ်းမၼ်းထႅင်ႈ ဝႃႈတေ ၶိုၼ်း တႄႇ မိူဝ်ႈလႂ်။ ၵေႃၵပ်းသၢၼ်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးလႄႈၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းထိုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႂ်ႇဢၼ် NLD ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇၶဝ်ဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉႁႂ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းလွၵ်းပိူင်ၾႅတ်ႊတရိူဝ်ႊပိူဝ်ႈတႃႇမူၼ်ႉမႄးလႅၵ်ႈလၢႆႈလႄႈပိူဝ်ႈ တႃႇ ႁႂ်ႈ လွၵ်းပိူင်ဢၼ်ၼႄႇပျီႇတေႃႇၵုမ်းၵမ်ဢႃႇၼႃႇတီႈလဵဝ်ၵေႃႉလဵဝ်သေပၼ်ဢႃႇၼႃႇ၊ပၼ်ၶႂၢင်ႉၶုတ်းၶမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵူၼ်းၵိုၵ်း မိူင်းၶဝ်ယူႇသဝ်းၼၼ်ႉသုတ်းဝၢႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၼၢင်းလႃႈ + 95 (0)9-492-571-94 / +95 (0)926-421-3703 (တႆး၊မၢၼ်ႈ) ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ +66 (0) 94-638-6759 (ဢင်းၵိတ်း၊မၢၼ်ႈ) ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 (0) 62- 941-9600 (ဢင်းၵိတ်း၊တႆး) Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2016-01-18T09:20:26

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%9a%e1%80%ad%e1%80%af%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%9d%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းဝၢၼ်ႈတဢၢင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉ ၺႃးၶႃႈတၢႆ ပႃးတင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢမ်ႇပေႃးတဵမ်ၼႂ်းဝၼ်းလွတ်ႈလႅဝ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းဝၢၼ်ႈတဢၢင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉ ၺႃးၶႃႈတၢႆ ပႃးတင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢမ်ႇပေႃးတဵမ်ၼႂ်းဝၼ်းလွတ်ႈလႅဝ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မၢၼ်ႈ 18 January 2016 မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 04/01/2016 ဝၼ်းလွတ်ႈလႅဝ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁူမ်ႈၸတ်းပၢင်ဝၼ်းမိူင်းလွတ်ႈလႅဝ်း တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ လႄႈတႃႈၵုင်ႈယူႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇပိုတ်းယိုဝ်း ဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းတဢၢင်း (ပလွင်ႈ) ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း လႃႈ သဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၺႃးၶႃႈတၢႆ ပႃးတင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ဢမ်ႇပေႃးတဵမ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 04/01/2016 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 5 မူင်းဝႆၢးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 20 ဢၼ်လုၵ်ႉမႃးတီႈတပ်ႉ ၶလယ 213 လႄႈ ၶလယ 217 မိူင်းၵႅတ်ႈ ႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈတဢၢင်း (ပလွင်ႈ) ဝၢၼ်ႈပၢင်လူမ်း ဢိူင်ႇၼႃးၼၢင်း ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်မီးယူႇႁၢင်ႇၵႆဝဵင်းလႄႈယူႇၼိူဝ်လွႆ။ ဝၢၼ်ႈပၢင်လူမ်းၼႆႉမီးလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမွၵ်ႈ 40 ပၢႆလႄႈမီး ႁူဝ် ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 200 ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းတဢၢင်း။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတေႇၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ယိုဝ်းၵွင်ႈၶိုၼ်ႈၾႃႉ လႄႈယိုဝ်းၶဝ်ႈၸူးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆပႃႈၼႃႈႁိူၼ်းၶဝ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉဢၼ်ၺႃးယိုဝ်းတႆၢၼၼ်ႉ ဢၢႆႈသၢမ် ဢႃယု 30 ပဵၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇပေႃးၶႂ်ႈတဵမ်၊ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈ 2. ဢႆၢႈလႃႉ ဢႃယု 38 ဢႆၢႈၸၢမ်ႇပီႈဢၢႆႈ ဢၢႆႈသၢမ် တႄႉမီးယူႇၼႂ်းႁိူၼ်းၶဝ်သေ မၼ်းလႆႈႁၼ်ၼွင်ႉၸၢႆးမၼ်းၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈလၢႆလၢႆလုၵ်ႈ ၸွမ်း ဢူၵ်း လႄႈၸွမ်းလင်မၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်တိၺွပ်းဢွၼ်ႇၸၢႆးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸွမ်းတၢင်းထႅင်ႈ သွင်ၵေႃႉသေႁွင်ႉဢဝ် ၵႂႃႇတီႈ ဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈတီႈဢၼ်တိုၵ်ႉၶၢမ်ႇသၢင်ႇၼႂ်းဝၼ်းလဵဝ်ၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈလုင်းထူၺ်း ဢႃယု 70 တႄႉတိုၵ်ႉမီးတီႈဝတ်ႉၸွမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ၽွင်းမၼ်းႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်ဢွၼ်ႇၸၢႆးသွင်ၵေႃႉၵႂႃႇၸူးၶဝ်တီႈဝတ်ႉၼၼ်ႉ မၼ်းလၢတ်ႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဝႃႈ ဢွၼ်ႇၸၢႆးသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႈသိုၵ်းလႄႈဢမ်ႇထုၵ်ႇလီတိၺွပ်းၶဝ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈပွႆႇဢွၼ်ႇၸၢႆးၶဝ်သေ ၶိုၼ်းတိၺွပ်းပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈ လႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတီႈဝတ်ႉၼၼ်ႉထႅင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ သေဢဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉဢၼ်လႆႈထုၵ်ႇတိၺွပ်းၼၼ်ႉ လုင်းထူၺ်း ဢႃယု 70 ပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈ 2. ဢၢႆႈသၢမ် ဢႃယု 40 သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇတီႈဝတ်ႉသေယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်သီႇၵမ်းၵႂႃႇၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်း ၼၼ်ႉယူႇ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၼမ်ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇဝၢၼ်ႈသေတ ၵမ်ႈၽွင်ႈတိုၵ်ႉမီးဝႆႉယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ လႄႈ ႁၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးယိုဝ်းၼၼ်ႉၾင်ယူႇ။ ၶဝ်ၶုတ်းႁူးၼႃႈႁိူၼ်းဢၢႆႈသၢမ်သေ ၾင် ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၶဝ်သွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 06/01/2016 ၼၼ်ႉသိုၵ်းၶဝ်တႄႇဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 07/01/2016 ၼၼ်ႉမီးၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈသီႇလမ်း လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းၵႅတ်ႈမႃး ႁူမ်ႈပႃးတင်း ၶလယ 291 ၼမ်ႉပွင်ႈ လႄႈပျီႇတုၸိတ်ႉဝၢၼ်ႈပၢင်ႇ တင်းၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ ၸႆၢးမျႃႉထုၼ်း ဝၢၼ်ႈတေႃးၼေႇ သေၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈ ပၢင်လူမ်း။ ဝၼ်း ထိ 08/01/2016 ၼၼ်ႉ ၶဝ်ၶုတ်းဢဝ်တူဝ်တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉသေၵႂႃႇၾင်ၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈ ယူႇယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၼင်ႇၵဝ်ႇၶဝ်ၶိုၼ်းဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈသေ ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉၶဝ်ၶိုၼ်းသင်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်း ပၢႆႈမႅပ်းၸွမ်း ၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းၶဝ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 04/01/2016 ၼၼ်ႉတႄႉတိုၵ်ႉႁၢႆလၢႆဝႆႉသေ ဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ် ႁပ်ႉႁူႉႁၼ်ၸွမ်းလွင်ႈတၢင်းၶဝ်။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ သႄႉၼႄး လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇတင်ႈၸႂ်ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်ပဝ်ႉမၢႆ ၼႆႉပႃး ၸဵမ်လွင်ႈပဵၵ်ႉသမ်ႉပဵၼ်ၽွင်းႁႃတၢင်းဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းသေတႃႉ သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇ ပိုတ်ႇ ၼႃႈသိုၵ်း ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ပိုၼ်ႉတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇသဝ်း ႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်းၼၼ်ႉယူႇ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်တိုၵ်ႉသိုပ်ႇၽိူမ်ႉၵၢၼ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႈၼႆႉ ၵွပ်ႈဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ မီးၽႅၼ်ၵၢၼ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇၶူင်းၵၢၼ် ၽၢႆႁႅင်းၼမ်ႉ ၽၢႆၼွင်ၾႃ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း ၾၢႆႇဢွၵ်ႇလႃႈသဵဝ်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၾႆၢၼႆႉတေ ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇႁႅင်းၾႆး 1,200မီႊၵႃႊဝတ်ႊ ပဵၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ႁူမ်ႈပုၼ်ႈၸွမ်းၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇ Hydrochina Corporation သေၼႂ်းႁႅင်း ၾႆး တင်းမူတ်း ၼႆႉတႃႇ 90% တေသူင်ႇဢွၵ်ႇပၼ်မိူင်းၶႄႇ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸႆၢးႁေႃသႅင် +66 (0) 62- 941-9600 (တႆး-ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ +95 (0)92-639-00807 (မၢၼ်ႈ-ဢင်းၵိတ်း) Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-12-28T07:33:35

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b5%e1%80%b0%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%80%ad%e1%80%b0%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%9c%e1%82%86%e1%82%88%e1%80%91%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%82%87%e1%81%b6%e1%82%83%e1%82%88/

ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈထုၵ်ႇၶႃႈတၢႆ၊ ႁၢႆလၢႆ၊ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ တၢႆ၊ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၵၢင်

ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈထုၵ်ႇၶႃႈတၢႆ၊ ႁၢႆလၢႆ၊ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ တၢႆ၊ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၵၢင် 28 December 2015 ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၽိုၼ်ၼႆႉ လႆႈၵဵပ်းႁွမ်တွမ် ပိူင်ပဵၼ်လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇ လႆႈၵူၼ်း ၽွင်း ၶဝ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင် တင်ႈတႄႇၸဝ်ႉလိူၼ် ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊ ပိူဝ်ႊ 2015 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇ လႆႈ ၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၵဵပ်းႁွမ်တွမ် လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းၼႃး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ထုၵ်ႇၶႃႈတၢႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13/11/2015 လႄႈ လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈႁၢႆလၢႆဝႆႉ ႁိမ်းႁွမ်း မိူင်းဢၢၵ်ႇ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈသေႃႉ ၸႄႈဝဵင်း မိူင်းသူႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈ ၵူၼ်း ၸိုင်ႈတႆး ႁဝ်းၶႃႈ ယင်းလႆႈၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ဝႆႉပႃး လွင်ႈသင်ၶၸဝ်ႈလႆႈလွၼ်ႇ တူၼ်ၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းသၢမ်တူၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/11/2015 ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇၾင် လိၼ်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်လႅပ်ႈၸင်ႇႁႃ ၾင်ဝႆႉႁိမ်းတပ်ႉၶဝ်တီႈမိူင်းၼွင်တႅၵ်ႇၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸၢဝ်းၼႃးလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆၼႂ်းမိူင်းဢၢၵ်ႇ၊ ၵေႃႉၼိုင်ႈတိုၵ်ႉႁၢႆလၢႆလွမ်ထၢင်ႇ ယူဝ်ၸၢင်ႈ ၶႄးတၢႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13/11/2015 ၼၼ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ၵေႃႉၼိုင်ႈလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆ ၽွင်းပွၵ်ႈ မိူဝ်းတီႈ မိူင်းဢၢၵ်ႇ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈသေႃႉၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသူႈ။ မၼ်းၸၢႆးပွၵ်ႈမိူဝ်း ၶႆႈႁႃၵေႃႉ ပဵၼ် လုၵ်ႈၶူၺ် ဢၼ်လုၵ်ႉ တီႈပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသေမိူဝ်းလူလွမ်တူၺ်းႁႆႈၼႃးၶၢဝ်းတၢင်းလၢႆဝၼ်း ဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉသေ လႆႈႁႆၢလၢႆဝႆႉ။ လုင်းသု ဢႃယု 52 လႆႈပႆၢႈၽေးၸွမ်းပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဝၢၼ်ႈ သေႃႉၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ ဝႆၢးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတေႃႇပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင် ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၼႂ်းတူင်ႇတၢင်ႇ/ပိုၼ်ႉတီႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပၢင်တိုၵ်း ၼၼ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းတေႉတေႉ သေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တင်း မူတ်း ဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 54 လင် ၼၼ်ႉလႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၼီပၢႆႈတင်းသဵင်ႈ။ ၵမ်ႈၼမ် လႆႈပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်း ပၢႆႈ ၽေးတီႈဝၢၼ်ႈသေႃႉ ဢၼ်ႁၢင်ႇၵႆမွၵ်ႈ 3 လၵ်း။ လုင်းသုၼႆႉတႄႇၼႃႈႁိူၼ်းယဝ်ႉသေ မီးလုၵ်ႈလၢင်း 6 ၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 09/11/2015 ၼၼ်ႉလုၵ်ႈၶူၺ် မၼ်း ၸၢႆးဢႃ ၸေယ ဢႃယု 29 ပွၵ်ႈမိူဝ်းတီႈမိူင်းဢၢၵ်ႇ ပိူဝ်ႈတႃႇမိူဝ်းႁႃပၢတ်ႇၶဝ်ႈသေ ဢမ်ႇႁၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်း။ ယွၼ်ႉၵွပ်ႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်းမၼ်း ၸၢႆးသေ လုင်းသု လႄႈ လုင်းယဵၼ်ႇ ၵေႃႉပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၶႅၼ်ႈတွင်ႉၵၼ်တင်းမၼ်း ၸင်ႇလႆႈပႆပွၵ်ႈမိူဝ်းၶႆႈႁႃၽွင်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းထိ 13/11/2015 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၼႃးသွင်ၵေႃႉၼႆႉ ဢမ်ႇႁတ်းပႆၸွမ်းတၢင်းလူင်သေလႆႈပႆလတ်းမိူဝ်းၸွမ်းထိူၼ်ႇၸွမ်းၶိူဝ်း မိူဝ်းၸူးသူၼ်ႁႆႈၼႃး ဝၢၼ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 8:00 ၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉ ၶႃသွင်ၵေႃႉႁွတ်ႈၽႅဝ်ႈၵႂႃႇတီႈမႄႈၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇ ဢၼ်ႁၢင်ႇၵႆမိူင်းဢၢၵ်ႇ မွၵ်ႈၼိုင်ႈလၵ်း၊ ၽွင်းၼၼ်ႉၶဝ်မုင်ႈႁၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်မီးပႃႈၼႃႈၶဝ်သေယူႇဝႆႉတီႈႁူၺ်ႈမီတၢႆ ၼၼ်ႉယူႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ဢဝ်ၵွင်ႈႁၢတ်ႇသႂ်ႇၶဝ်ၵမ်းလဵဝ်။ လုင်းယဵၼ်ႇၵေႃႉဢၼ်ပႆၸွမ်းတၢင်းလင် လုင်းသုၼၼ်ႉ တႄႉ ႁၼ်ပီႈၼွင်ႉ ၶႅၼ်ႈတွင်ႉမၼ်းတိူဝ်ႉၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈလႆၢတီႈ သေပိၼ်ႈလူမ်ႉ သုတ်းသဵင်ႈလူမ်းႁႆၢၸႂ် ၼိူဝ်လိၼ်မိူင်းၵႂႃႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လုင်းယဵၼ်ႇၵေႃႈတင်းၵူဝ်တင်းႁႄသေလႅၼ်ႈပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းတၢင်းလင်။ ၽွင်းမၼ်းၽႅဝ်ၶိုၼ်း တီႈဝၢၼ်ႈသေႃႉ ယဝ်ႉမၼ်းၶိုၼ်းၶႆႈၼႄပိူင်ပဵၼ်မၼ်းတီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းယၢမ်းၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသေႃႉၵမ်ႈၼမ် ဢိၵ်ႇတင်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸိူဝ်းပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းတီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်း ပၢႆႈၽေး ဝၢၼ်ႈသေႃႉ လႆႈၶၢႆႉၵႂႃႇပိုင်ႈဢိင်တၢင်ႇတီႈ ၵွပ်ႈဝႃႈမီးပၢင်တိုၵ်းႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈသေႃႉ ႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼၢင်းမေး လုင်းသုလႄႈ ၼႃႈႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်းၵေႃႈ လႆႈၶၢႆႉတီႈပၢင်သဝ်း ဝၢၼ်ႈသေႃႉသေၵႂႃႇပိုင်ႈဢိင် တီႈဝၢၼ်ႈဝ ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်း ၵႄႇသီႇ/ၵေးသီးၸွမ်းပိူၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 16/11/2015 ၼၼ်ႉၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး လႆႈတွင်ႈထၢမ် ပႃႈၸွႆး ဢႃယု 48 ၵေႃႉပဵၼ်မေး လုင်းသု ဢၼ်ၶၢႆႉပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပႆၢႈၽေးတီႈဝၢၼ်ႈသေႃႉမႃးတီႈဝၢၼ်ႈဝ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်း တိူဝ်ႉဢူၵ်း တိူဝ်ႉၸႂ် ၸွမ်းဢမ်ႇၵွမ်ႉၵူၺ်းလွင်ႈမၼ်းၼၢင်းလႆႈလုသုမ်းၽူႈၵွၼ်းၼႃႈႁိူၼ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၵူၺ်း ယင်းတိူဝ်ႉဢူၵ်းတိူဝ်ႉၸႂ်ပႃးလွင်ႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ်ၸၢင်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်း ဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၵေႃႉပဵၼ်ၽူဝ်မၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉသေ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလုမ်းလႃးသၢင်းၵျဵဝ်ႇလီလီ ယွၼ်ႉတိုၵ်ႉမီးပၢင်တိုၵ်းယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းတႄႉ တိုၵ်ႉဢိုၵ်ႉၼိုၵ်ႉၼႂ်းၸႂ်ဝႆႉယူႇ လွင်ႈဝႃႈတေႁဵတ်းႁိုဝ်သိုပ်ႇၵွၼ်း ၼႃႈႁိူၼ်းၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈဝႃႈ ”ၽူဝ်ၶႃႈဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းသင်ၽိတ်း။ မၼ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇလီလႆႈၺႃးယိုဝ်းတႆၢ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႁၼ်ယူႇ လူး လွင်ႈဝႃႈမၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၺ်း။ မၼ်းလႄႈတင်းပီႈၼွင်ႉၶႅၼ်ႈတွင်ႉ ၶႃႈၵေႃႈၼုင်ႈၶူဝ်းၵူၼ်း မိူင်းၵူၺ်း၊ႁၼ်ပဵၼ် ၸိူင်ႉၼႆယူႇၵေႃႈယင်းမႃးတင်ႈၸႂ်ယိုဝ်းၶဝ်ထႅင်ႈ”ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းႁၢင်ႈႁႅၼ်းႁၢႆးငၢၼ်းလွင်ႈၼႆႉ (25/12/2015) ယူႇၼႆႉၵေႃႈ ယင်းပႆႇမီးၽႂ်ပႃႈၸၢင်ႈမိူဝ်းသေႁႃၶၢပ်ႈတူဝ် လုင်းသု ၵွပ်ႈဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇႁဵတ်းတပ်ႉ ႁဵတ်းပၢင်သဝ်းၶဝ်ႁိမ်းႁွမ်း မိူင်းဢၢၵ်ႇယူႇ။ လုၵ်ႈၶူၺ်ၶဝ်ၵေႃႉ ပဵၼ် ၸၢႆးဢႃၸေယ တႄႉတိုၵ်ႉႁၢႆလၢႆဝႆႉသေ လွမ်ၵူဝ်ၸွမ်းဝႃႈၶႄးမၼ်းၸၢႆးၵေႃႈ ထုၵ်ႇၶႃႈတၢႆယဝ်ႉႁိုဝ် ၼႆယူႇ။ မၢၵ်ႇၾင်လိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁိမ်းမိူင်းၼွင် ႁဵတ်းႁႂ်ႈသင်ၶၸဝ်ႈတူၼ်/ပႃးၼိုင်ႈလွၼ်ႇ၊ ၸဝ်ႈသၢင်ႇသၢမ်တူၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/12/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 5:00 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ မီးၸဝ်ႈၸၢင်းတူၼ်/ပႃးၼိုင်ႈ လႄႈၸဝ်ႈသၢင်ႇသီႇတူၼ် ဝတ်ႉၵုင်းတေႃႇ ဢၼ်ယူႇၼွၵ်ႈဝဵင်းမိူင်းၼွင် ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ ၽွင်းၵႂႃႇဢၢပ်ႇၼမ်ႉႁွင်ႈ (ၼမ်ႉၼႅပ်ႇ) ဢၼ်မီးႁိမ်းဝတ်ႉ။ မၢၵ်ႇ ၼၼ်ႉ တႅၵ်ႇသႂ်ႇၶႃၾႆၢႇၶႂႃ ၸဝ်ႈၸၢင်းတူၼ်ၼိုင်ႈလႄႈၸဝ်ႈသၢင်ႇထႅင်ႈတူၼ်ၼိုင်ႈ၊ ၸဝ်ႈသၢင်ႇသွင်တူၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်း။ ၸဝ်ႈၸၢင်းတူၼ်ၼၼ်ႉလွၼ်ႇ ယွၼ်ႉတၢင်းၸဵပ်းမၼ်းၸဝ်ႈ။ သင်ၶၸဝ်ႈၸိူဝ်းလႆႈႁပ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသၢင်ႇၵေႃးသႃႇလ ဢႃယု 13 ပဵၼ်လုၵ်ႈ လုင်းဢေႃး + ပႃႈလႅင် ၸဝ်ႈသၢင်ႇ ၸႃႇရိၼ်ႇတ ဢႃယု 17 ပဵၼ်လုၵ်ႈ လုင်းဢွင်ႇ + ပႃႈၼူၼ်း ၸဝ်ႈသၢင်ႇ ၸဝၼ ဢႃယု 20 ပဵၼ်လုၵ်ႈ လုင်းသု + ပႃႈဢွင် ၸဝ်ႈၸၢင်း သီႇႁၼႃႇတ ဢႃယု 25 ပဵၼ်လုၵ်ႈ လုင်းသု + ပႃႈသႃႇ ၸဝ်ႈသၢင်ႇဢၼ်တူၼ်ဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉတၢင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉ လႅၼ်ႈၵႂႃႇႁွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႃးၸွႆႈဢဝ်ၸဝ်ႈသၢင်ႇ ၸဝ်ႈၸၢင်းၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇႁူင်းယႃမိူင်းၼွင်။ ၵူၺ်းၵႃႈ မေႃယႃမိူင်းၼွင်ပေႃးယႃၸဝ်ႈသၢင်ႇၵေႃးသႃႇလ ၵူၺ်း ၵွပ်ႈဝႃႈတၢင်းၸဵပ်းမၼ်းၸဝ်ႈဢမ်ႇပေႃးႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ သင်ၶၸဝ်ႈသၢမ်တူၼ် ဢၼ် ၸဵပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼၼ်ႉတႄႉလႆႈ ဢဝ်ၵႂႃႇတီႈ ႁူင်းယႃလွႆလႅမ်သေ ဝႆၢး ၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းသိုပ်ႇဢဝ်ၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃသိုၵ်းဢုမ်ႇပဝ်း/ဢွင်ႇပၢၼ်း ၶိုၼ်း ၼၼ်ႉ ၵူၺ်းၼင်ႇ ၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ တီႈႁူင်းယႃဢွင်ႇပၢၼ်းၼၼ်ႉတႄႉ လႆႈတႅပ်းၶႃၶွၼ်ၶႂႃသင်ၶၸဝ်ႈ တင်း သွင် ၸဝ်ႈသၢင်ႇၸဝၼ လႄႈၸဝ်ႈၸၢင်း သီႇႁၼႃႇတ ယဝ်ႉ။ ၶႃၸဝ်ႈသၢင်ႇၸဝၼ တႄႉ ဢွၼ်တၢင်းလႆႈတႅပ်းပႃႈတႂ်ႈႁူဝ်ၶဝ်ႇ မၼ်းၸဝ်ႈ သေ ဝႆၢးၼၼ်ႉ ၶိုၼ်း လႆႈ တႅပ်းပႃႈၼိူဝ်ႁူဝ်ၶဝ်ႇမၼ်းၸဝ်ႈ ထႅင်ႈယူႇ ယဝ်ႉ။ မၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႈ တိုၵ်ႉလႆႈယူတ်းယႃတီႈႁူင်းယႃ ဢွင်ႇပၢၼ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝႆၢးၸဝ်ႈၸၢင်းသီႇႁၼႃတ လႆႈထုၵ်ႇတႅပ်းၶႃယဝ်ႉၼၼ်ႉ တၢင်း ၸဵပ်း ဢမ်ႇၶႅၼ်းႁၢႆၶိုၼ်းမႃးသေ မၼ်းၸဝ်ႈ လႆႈလွၼ်ႇၵႂႃႇတီႈ ႁူင်းယႃဢွင်ႇပၢၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 06/12/2015 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝႆၢးသေမၢၵ်ႇၾင်လိၼ်တႅၵ်ႇယဝ်ႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဝႃႈပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႉၾင်မၢၵ်ႇဝႆႉ ႁိမ်းႁွမ်းတပ်ႉၶဝ် ဝႆၢး တႄႇ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတေႃႇပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ၼႂ်းၸဝ်ႉ လိူၼ် ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ ၼႆသေတႃႉဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉလႂ်မႃးၸူးဝတ်ႉ ပိူဝ်ႈတႃႇမႃးယွမ်း ၼွမ်း တၢင်းၽိတ်း ဢမ်ႇၼၼ် ယွမ်းႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၶိုၼ်းသင်။ မၢၵ်ႇၾင်လိၼ်ဢၼ်တႅၵ်ႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈသၢင်ႇ ၸဝ်ႈၸၢင်းၶဝ် လႆႈႁပ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/11/2015 ၼၼ်ႉ မီးတီႈႁိမ်းႁွမ်းတိၼ်လွႆတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ ငဝ်ႈငုၼ်း ၵုမ်းၵုမ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း (ၸၵၶ) 2 မိူင်းၼွင် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်တွင်ႈထၢမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်လၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈၾင်မၢၵ်ႇၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းၼွင် တွင်ႈထၢမ် လုင်းသၢင်ႇဢွၼ်ႇ ဢႃယု 52 ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး မိူင်းၼွင် ပွၵ်ႉၼိုင်ႈ “ၶဝ်လၢတ်ႈႁဝ်းဝႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇလီမႃးၸႂ်းၼႃးႁဝ်း ၵွပ်ႈဝႃႈၶဝ်တေဢဝ်မၢၵ်ႇၾင်ဝႆႉၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းတပ်ႉၶဝ်” ၶႃႈၵႂႃႇပၢတ်ႇၶဝ်ႈတီႈၼႃးၶႃႈ ဢၼ်မီးတၢင်းတူၵ်းမိူင်းၼွင် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 03/11/2015 ပႃးတင်းမေးၶႃႈ လႄႈလုၵ်ႈၸၢႆး ၶႃႈသွင်ၵေႃႉ တင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈ သိပ်းဢိတ်းၵေႃႉဢၼ်ၵႂႃႇၸွႆႈႁဝ်းပၢတ်ႇၶဝ်ႈ။ ႁဝ်းၶႃႈတႄႇပၢတ်ႇၶဝ်ႈမိူဝ်ႈ ၶၢဝ်း 8 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ယင်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈဝၼ်းၽွင်းၵၢင်ဝၼ်းတဵင်ႈ။ၶၢဝ်းဝႆၢးဝၼ်း 1 မူင်းၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈၶိုၼ်းတႄႇပၢတ်ႇၶဝ်ႈထႅင်ႈ မိူဝ်ႈ ၽွင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ 9 ဢၼ်မီးႁိမ်းၼႃးႁဝ်းၶႃႈႁႅင်းၵူၼ်းမွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉမႃးၸူးႁဝ်းၶႃႈ။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ႁၼ်ႁွႆးသွၵ်းတိၼ်ၸွမ်းၼႂ်းၼႃးႁဝ်းၼႆသေ တႄႇထၢမ်ႁဝ်းဝႃႈ ၸွင်ႇသိုၵ်းတႆးၸႂ်ႉႁဝ်း မႃးၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ။ တီႈတႄႉ မၼ်းပဵၼ်ႁွႆးသွၵ်းတိၼ်ၽႂ်ၼႆႁဝ်းတေႁဵတ်းႁိုဝ်ႁူႉ။ ယူဝ်ပဵၼ်ႁွႆးတိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်းၵူၺ်းၼႆၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ် လႆႈ။ ၶဝ်ထၢမ်ႁဝ်းၶႃႈ မွၵ်ႈၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ၸူဝ်ႈမူင်း။ ၶဝ်ၸၼ်ၶေႃးသိူဝ်ႈၸႆၢးသႅင်ႁၢၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၵႂႃႇၸွမ်းၸုမ်းႁဝ်း ၼၼ်ႉသေဢဝ်ၵွင်ႈငႃမၼ်းယဝ်ႉ ႁႃတၢင်းတဵၵ်းႁႂ်ႈမၼ်းယွမ်းႁပ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ႁွႆးသွၵ်းတိၼ်ၽႂ်ၼႆယူႇ။ လိုၼ်းသုတ်း ၶဝ်ၵေႃႈၶိုၼ်းပွႆႇႁဝ်းၵႂႃႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈၶဝ်လၢတ်ႈတီႈႁဝ်းဝႃႈ ယႃႇပေမႃးတီႈၼႃးၼႆႉထႅင်ႈ ၵွပ်ႈဝႃႈၶဝ်တေ ၾင်မၢၵ်ႇဝႆႉၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းတပ်ႉၶဝ်ၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ “ပေႃးသူမႃးႁဝ်းတေယိုဝ်းသူ။ ပေႃးသူဢမ်ႇၵူဝ်တၢႆ ၵေႃႈမႃးလႄႈ” ၼႆ။ ၶႃႈၵေႃႈၵႃႈလႆႈပွႆႇပႅတ်ႈၶဝ်ႈၼႂ်းၼႃး ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၸိူဝ်းႁဝ်းၶႃႈပႆႇလႆႈပၢတ်ႇ ပႆႇလႆႈၵဵပ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉဝႆႉယဝ်ႉ။ ၶႃႈသုမ်းငိုၼ်း လၢႆးလႆႈမွၵ်ႈ 800,000 ၵျၢပ်ႈယဝ်ႉ။ ဝႆၢးၶႃႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းတီႈမိူင်းၼွင်ယဝ်ႉ မွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 5 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈ တီႈတပ်ႉ 9 မႃးတီႈႁိူၼ်းၶႃႈသေၸိသင်ႇႁႂ်ႈၶႃႈၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်တီႈႁူင်းႁဵၼ်းသၢႆလႅင်း ဢၼ်ပဵၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼႂ်းဝဵင်း။ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈမီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼမ်ဝႆႉ။ ၶဝ်မတ်ႉမိုဝ်းၶႃႈပေလင်သေထၢမ်ၶႃႈထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈဝႃႈ ၵွပ်ႈသင် လႄႈၶႃႈၵႂႃႇတီႈၼႃးၶႃႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ “ၵွပ်ႈသင်မႂ်းၵႂႃႇပၢတ်ႇၶဝ်ႈ? မႂ်းၵႂႃႇပၢတ်ႇၶဝ်ႈတႃႇလဵင်ႉသိုၵ်း တႆးၶဝ်ႁႃႉ?”ၼႆ။ ၶဝ်ထၢမ်ၶႃႈမွၵ်ႈၶၢဝ်းတၢင်းၸူဝ်ႈမူင်းၼိုင်ႈ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉၶႃႈလႆႈႁၼ်ၵူၼ်းမိူင်းသွင်ၵေႃႉတီႈၼႂ်းဝဵင်းၼၼ်ႉၵေႃႈၺႃးၸႅတ်ႈထၢမ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵေႃႉၺႃးၼၼ်ႉ ၵေႃႉ ၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈလုင်းထုၼ်းမၼ်းၺႃးၼႄးသႂ်ႇဝႃႈ ႁုင်ၶဝ်ႈလဵင်ႉသိုၵ်းတႆး။ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉလုင်းထူၺ်း ၵေႃႉပဵၼ် မႃယႃ မၼ်းၺႃးၼႄးဝႃႈယူတ်းယႃပၼ်သိုၵ်းဝ ၼႆယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈၺႃးၸႅတ်ႈထၢမ်မွၵ်ႈၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းယဝ်ႉ ၸင်ႇတေပွႆႇၶိုၼ်း။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸႆၢးႁေႃသႅင် +66 (0) 62- 941-9600 (တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ +66 (0) 94-638-6759 (မၢၼ်ႈ၊ဢင်းၵိတ်း) Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-12-12T04:40:35

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%a2%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%81%be%e1%82%86%e1%80%b8%e1%81%bd%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%80%9d%e1%81%a2/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၽဝ်ဝၢၼ်ႈ တဢၢင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၊တိၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သူင်ႇတၢင်းသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးယိုဝ်းတၢႆ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၽဝ်ဝၢၼ်ႈ တဢၢင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၊တိၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သူင်ႇတၢင်းသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးယိုဝ်းတၢႆ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း 22/12/2015 ၽွင်းၵၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2015 ပူၼ်ႉမႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၽဝ်လင်ႁိူၼ်းၸၢဝ်းတဢၢင်း (ပလွင်ႈ) ၸမ်ၶိုင်ႈဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇပိူဝ်ႈပၼ်တၢမ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸွႆႈထႅမ်ၸုမ်း သိုၵ်းၸၢဝ်း ၶိူဝ်း။ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵေႃႉၼိုင်ႈလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉသူင်ႇတၢင်းသေထုၵ်ႇၺႃး ယိုဝ်းတႆၢၼႂ်း ပၢင်တိုၵ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13/11/2015 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 150 လုၵ်ႉမႃးတီႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 88 ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈႁွတ်ႈမႃးတီႈ ဝၢၼ်ႈပၢင်ၵၢင်းဢၼ်ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းၼမ်ႉတူႈမွၵ်ႈ 30 လၵ်း။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 170 ပၢႆဢွၼ်ၵၼ်ၼီပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသေၵိုတ်းဝႆႉၸဝ်ႈသြႃႇၼင်ႈ ဝတ်ႉ/ၵျွင်း တူၼ်လဵဝ် ၵူၺ်း၊ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈသေႃႉႁူမ်ႈၸွမ်း ႁိမ်းႁွမ်းထိူၼ်ႇလွႆႁႆႈၼႃးၵွပ်ႈၸိူဝ်းၶဝ်ႁပ်ႉႁူႉဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မုင်ႈၼႃႈၸူးတပ်ႉ သိုၵ်းပွတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉ ၸၢတ်ႈတၢင်းဢၢင်း Ta’ang National Liberation Army (TNLA) ပိူဝ်ႈတႃႇတိုၵ်းယိုဝ်းၵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁွတ်ႈထိုင်တၢင်းၾၢႆႇဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉၶဝ်ထူပ်းႁၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 37 ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉမႆၢႇဢႆၢႈလႃႉၵေႃႉဢၼ်ပၢႆႈၸွမ်း ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းမၼ်းသေႁႃတၢင်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းပိူဝ်ႈ တႃႇမိူဝ်းတူၺ်းလွမ် မူမၼ်း ၽွင်းသိုၵ်းၶဝ်ပႆႇႁွတ်ႈၽႅဝ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းမႆၢႇဢႆၢႈလႃႉသေတဵၵ်းၸႂ်ႉ မၼ်းၵႂႃႇၸွမ်းသူင်ႇ တၢင်း ပၼ်ၶဝ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈသွၵ်ႈတဝ်ၸွမ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေတႄႇမုင်ႈၼႃႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼႃႈတၢင်းတူၵ်း။ၽွင်းၶဝ်ႁွတ်ႈထိုင်တီႈပႃႇႁဵဝ်ႈ (ပႃႇၸႃႉ) ဢၼ်ယူႇၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈၽွင်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 5:00 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈၼၼ်ႉၶဝ်လႆႈပဵၼ်ပၢင် တိုၵ်းၵၼ် တင်းသိုၵ်း တဢၢင်း ႁၢဝ်ႉႁႅင်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းပႃးၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေတိူဝ်ႉၺႃး ဝတ်ႉ ဝႃးလုၵွႆပႃး။ ၵၢမ်ႇလီလႄႈၸဝ်ႈသြႃႇၼင်ႈဝတ်ႉ တၼ်းလႆႈပႆၢႈသေႃႉႁူမ်ႈၼႂ်းလုၵ်းလိၼ်ဢၼ်မီးႁိမ်းဝတ်ႉၼၼ်ႉသေမၼ်း ၸဝ်ႈဢမ်ႇတၼ်းလႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းသင်။ ဝႆၢးပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ယဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈပုတ်ႈယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈလႄႈႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈသေသိုပ်ႇဢဝ်တီႈယူႇတီႈတပ်ႉ ႁၢမ်းၶဝ်ဢၼ်မီးႁိမ်းဝတ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/11/2015 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇဢဝ်ၾႆးၽဝ်ႁိူၼ်းၸၢဝ်းပလွင်ႈ ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ၶဝ်လၢတ်ႈတီႈၸဝ်ႈသြႃႇၼင်ႈဝတ်ႉဝႃႈၶဝ်ၶႂ်ႈပၼ်တၢမ်ႇၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈဢၼ်ၸွႆႈ ထႅမ် သိုၵ်းတဢၢင်းၼၼ်ႉၼႃႇၼႆယဝ်ႉ။ၸဝ်ႈသြႃႇၼင်ႈဝတ်ႉၵေႃႈတုၵ်းယွၼ်းၶဝ်ယႃႇ ႁႂ်ႈၽဝ် လင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႅတ်ႈတင်းမူတ်း။ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၶဝ်ဢဝ်ၾႆးၽဝ်ႁိူၼ်း ၵူၼ်း 14 လင်တင်းမူတ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈမီးႁိူၼ်းၵူၼ်း 35 လင်ႁူမ်ႈပႃးႁိူၼ်းပူႇၵေႇလုင်းၸၢမ်ႇ။ ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈ တင်းၶဝ်ႈပိူၵ်ႇၶဝ်ႈသၢၼ်၊ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇလႄႈ ရူတ်ႊၶိူင်ႈႁူၵ်းလမ်းၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈထုၵ်ႇၾႆးမႆႈပႃးၵႂႃႇၸွမ်းႁိူၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15/11/2015 ၼၼ်ႉၵေႃႈမီးပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းတဢၢင်းထႅင်ႈ ႁၢဝ်ႉႁႅင်း ႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇယူႇသဝ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈမွၵ်ႈသွင်ဝူင်ႈ(ပၢတ်ႈ)တေႃႇထိုင်ဝၼ်းထိ 29/11/2015 ယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းၶဝ်ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵႂႃႇၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 4:00 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉၵေႃႈၶဝ်ဢဝ်ၾႆးၽဝ်ႁိူၼ်း ၵူၼ်းၼႂ်း ဝၢၼ်ႈထႅင်ႈလင်ၼိုင်ႈပဵၼ်ႁိူၼ်းဢၼ်မီးၶဝ်ႈၵဵပ်းဝႆႉ တင်းၼမ်တင်းလၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်းၼႆႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇႁတ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းတီႈဝၢၼ်ႈပၢင်ၵၢင်း။ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 04/12/2015 ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ထၢင်ႇဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵႂႃႇ မူတ်းယဝ်ႉၵွၼ်ႇၵမ်ႈၽွင်ႈၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈမိူဝ်း လူလွမ်ထတ်းတူၺ်းၶူဝ်းႁိူၼ်းၽိူၼ်ဝၢၼ်ႇၶဝ်ၸိူဝ်းၵိုတ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထူပ်းႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ မၢႆႇဢႆၢႈ လႃႉ ဢၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈၼႂ်းပႃႇႁဵဝ်ႈမီးယူႇၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်း တူဝ်တၢႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈသီႇၵေႃႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တႄႉ ထၢင်ႇဝႃႈလွင်ႈမႆၢႇဢႆၢႈလႃႉလႆႈ တၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ တေပဵၼ်ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13/11/2015 ၼၼ်ႉယဝ်ႉၼႆ။ဝႆၢးထူပ်းႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ် မႆၢႇဢႆၢႈလႃႉယဝ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ် ၽဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆမၼ်းယဝ်ႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇယၢၼ်ဝၢၼ်ႈပၢင်ၵၢင်းၵႂႃႇယဝ်ႉသေတႃႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇၶႂ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူဝ်းယူႇတီႈ ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇယွၼ်ႉၼိမိၵ်ႈဢမ်ႇလီၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 08/12/2015 မႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်တႄႇသၢင်ႈ ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇဢွင်ႈတီႈမႂ်ႇဢၼ်ႁၢင်ႇၵႆဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမွၵ်ႈၼိုင်ႈလၵ်းၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ မၢႆႇဢႆၢႈလႃႉၼႆႉၵိုတ်းဝႆႉမေးၼၢင်းလႄႈလုၵ်ႈသွင်ၵေႃႉ- လုၵ်ႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယႃလႆႈ 3 ၶူပ်ႇတင်းလုၵ်ႈယိင်း ဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ်ၸင်ႇႁႃလႆႈ1 ၶူပ်ႇ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၵၢၼ်တၢႆမၢႆႇဢၢႆႈလႃႉၼႆႉတိုၼ်းပဵၼ်ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသူင်ႇတၢင်းၵႂႃႇပၢင်တိုၵ်း၊မိူၼ်ၸႂ်ႉသူင်ႇတၢင်း လႄႈသင်၊တဵၵ်းၸႂ်ႉႁၢပ်ႇၶျေႃးလႄႈသင်ဢမ်ႇၼၼ်တဵၵ်းၸႂ်ႉ ႁဵတ်းႁူဝ်ႉၶႄတူဝ် ၶဝ်ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈမိပ်ႇဢီး သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵိုတ်းယိုတ်း လွင်ႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိူင်ႉၼႆပႃးၸဵမ်ႁႂ်ႈၵိုတ်းပႃးၽႅၼ်လၢႆးတိုၵ်းတေႃးၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ် တင်ႈၸႂ်ယႃႉလုလႅဝ်ႁိူၼ်း ယေးလႄႈၶဝ်ႈၼမ်ႉ တၢင်းၵိၼ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သႆၢမၢႆၵူၼ်းႁၢမ်းႁႅၵ်းႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇဝၢၼ်ႈပၢင်ၵၢင်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇဢၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းတင်ႈတႄႇၵၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊ ပိူဝ်ႊ 2015 *မၢႆတွင်း *ၼႂ်းသႆၢမႆၢၼႆႉမီးၶေႃႈမုၼ်းတႃႇ 33 လင်ႁိူၼ်းၼႂ်း 35 လင်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။သၢႆမၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၢမ်းႁႅၵ်းႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇဢၼ်တေႉမၼ်းၼမ်လိူဝ်ၼႆႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸႆၢးႁေႃသႅင် +66 (0) 62- 941-9600 (တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ +66 (0) 94-638-6759 (မၢၼ်ႈ၊ဢင်းၵိတ်း) Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-08-05T04:17:37

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b5%e1%80%bd%e1%80%95%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%84%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%9c%e1%81%a2%e1%82%86%e1%80%b8%e1%81%b5%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%99%e1%80%ad%e1%80%b0%e1%80%84%e1%80%ba/

ၵွပ်ႈငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းဢမ်ႇၼိမ်လႄႈၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်း SMEC

ၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ပိူဝ်ႈတႃႇမႄႈၼမ်ႉၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဝၼ်းထိ 05 /08/2015 ၵွပ်ႈငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းဢမ်ႇၼိမ်လႄႈၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်း SMEC ၶွမ်ႊပၼီႊဢေႃႊသတေႊရီႊ ယိူဝ်ႊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်လူင်းၵဵပ်းၶေႃႈထတ်းသၢင်ႈလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း SIA/EIA ၶေႃႈထတ်းသၢင်ႈလွင်ႈတုမ်ႉ တိူဝ်ႉ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉပိူဝ်ႈတႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းထိူင်းလူင်း တွၼ်ႈတႃႇတေႁဵတ်းၽၢႆလႆႈၼၼ်ႉမိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2015 ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်လႆႈလူင်းၵဵပ်း EIA/SIA ၼႂ်းတူင်ႇဝဵင်းၵုၼ် ႁဵင် လႄႈ မိူင်းတူၼ်ၵူၺ်းၵႃႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ဢမ်ႇပၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ SMEC (Australia’s Snowy Mountains Engineering Corporation ၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလင်ၼၼ်ႉၶွမ်ႊပၼီႊလႆႈၶၢႆႉၵႂႃႇၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်း EIA/SIA တီႈၼႂ်းတူင်ႇဝဵင်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၵူၺ်းၵႃႈၵွပ်ႈၵၢၼ် မိူင်းဢမ်ႇၼိမ်တင်းၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ် သၢၼ် ၶတ်းလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၵႂႃႇယၢပ်ႇဢိတ်း ၼိုင်ႈ၊ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉပေႃးဝႃႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ် သၢၼ်ၶတ်း တႄႉၶွမ်ႊပၼီႊEIA/SIAတေသိုပ်ႇၶိုပ်ႈၼႃႈႁဵတ်းသၢင်ႈ ၵႂႃႇထႅင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 06/07/2015 ၼၼ်ႉတူဝ်တႅၼ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ EIA/SIA (4) ၵေႃႉၵႂႃႇယွၼ်းၶႂၢင်ႉတႃႇ လူင်းၵဵပ်း EIA/ SIA ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝႃႉ ၵူၺ်းၵႃႈတီႈပၢင်သၢင်းငဝ်ႈၸိုင်ႈဝဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉၶဝ်ႈၵဵပ်း ပၼ်ၶေႃႈတွပ်ႇ ၶိုၼ်းဝႃႈ တေႃႈလဵဝ်ငဝ်းလၢႆး ၵၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇပေႃးလီလႄႈထႅင်ႈသွင်သၢမ်လိူၼ်ၵွႆႈမႃးဢုပ်ႇၵၼ်ၶိုၼ်း။ ၵွပ်ႈဝႃႈတင်ႈ တႄႇမိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျုၼ်ႊတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႄႈတပ်ႉသိုၵ်းဝလႆႈမီးလွင်ႈဢမ်ႇထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ်သေပဵၼ်ပၼ်ႁႃဝႆႉ။ ဝၢႆးလင်ဝႃႉ ႁၢမ်ႈၶဝ်ႈၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၶဝ်ယဝ်ႉၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်လႆႈၵိုတ်း ၵၢၼ်လူင်းၵဵပ်းၼႂ်းၼႃႈ လိၼ်ဝႃႉ သေတေႃႈလဵဝ် ၶွမ်ႊပ ၼီႊ SMEC ၶၢႆႉပိုၼ်ႉတီႈလူင်းၵဵပ်း EIA/SIA ပိူဝ်ႈတႃႇႁဵတ်းၽၢႆလူင်ၼမ်ႉၶူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈၽၢႆႇဢွၵ်ႇ ၼမ်ႉၶူင်းယူႇ။ ၵွင်းမူးထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်း ပဵၼ်ႁိုဝ် ၵေႃႈယဝ်ႉၶွမ်ႊပၼီႊ SMEC သိုပ်ႇၶိုၼ်ႈၼႃႈၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်းၽၢႆႇဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈဢုပ်ႉပိူင်ႇဝႃႉ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ် မိူင်းပဵင်းယူႇ။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၶွမ်ႊပၼီႊ SMEC လႆႈၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်လိုင်းႁိမ်း ၵွင်းမူး ႁူဝ်လိုင်းၽၢႆႇႁွင်ႇ တႃႈၵေႃႈ။ ၵွပ်ႈဝႃႈပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼႆႉၼမ်ႉတေလူပ်ႈထူမ်ႈပႅတ်ႈလႄႈၶဝ်ၸင်ႇလႆႈၶဝ်ႈၵဵပ်း။ ပေႃး တူၺ်းၶိုၼ်းပိုၼ်းၵွင်းမူးႁူဝ် လိုင်းၼႆႉတႄႇမႃးမီး 700 ပီပၢႆပဵၼ်ၵွင်းမူးၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင်ဢၼ် ၼိုင်ႈၼႂ်း မိူင်းတႆး၊ ပေႃးထိုင်မႃးလိူၼ်သၢမ်မူၼ်းမီး ပွႆးလူင်တၢမ်ႁိတ်ႈႁွႆးၾိင်ႈထုင်းသႃႇသၼႃႇ သေၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇ သဝ်းၼႂ်းၵုၼ်ႁဵင် ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်။ ၵူၺ်းၵႃႈသင်ပဵၼ်ႁဵတ်းၽၢႆမိူင်းတူၼ် (ၽၢႆလူင်ၼမ်ႉၶူင်း) တႄႉၸိူဝ်းၼႆႉတေ ယူႇတႂ်ႈၼမ်ႉတင်းမူတ်း (ၼမ်ႉတေထူမ်ႈမူတ်း)။ ၶွမ်ႊပၼီႊ SMECလူင်းၵဵပ်း EIA/SIA ယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇ 1. ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼႃး၊ 2. ဝၢၼ်ႈသေႃႉ၊ 3. ဝၢၼ်ႈၶူင်ၸၢင်ႉ လႄႈ 4. ဝၢၼ်ႈမူၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းတွပ်ႇပၼ်ၶဝ် လႆႈႁပ်ႉၶူဝ်းတွၼ်ႈ ထူင်ပႃးၼမ်ႉသူမ်ႈၼမ်ႉၸဵမ်းလႄႈၶဝ်ႈမုၼ်းသေၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵႃႈတွပ်ႇ တႅၼ်း ၵွပ်ႈသုမ်းၶၢဝ်းယၢမ်းမႃးတွပ်ႇပၼ်ၶဝ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်း ထိ 17-26/07/2015 ၶွမ်ႊပၼီႊSMEC သိုပ်ႇလူင်းၵဵပ်း EIA/SIA ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းပူး လူင်ၸဵင်ႇ ႁွင်ႇဝၼ်း ဢွၵ်ႇၽၢႆမိူင်းတူၼ်လႄႈသင်ဝႃႈပဵၼ်သၢင်ႈၽၢႆမိူင်းတူၼ်ပွတ်းတႅမ်ႇၼႂ်းမိူင်းပူးလူင်ၵေႃႈၼမ်ႉတေထူမ်ႈပႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/07/2015 ၶွမ်ႊပၼီႊ SMEC ႁွင်ႉပၢင်ၵုမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းဝဵင်းႁွင်ႇဢိူင်ႇမိူင်းပူးလူင်ၶဝ် ႁွင်ႉၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ 14 ဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉတေလႆႈမႃးၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ်ၵူၺ်းၵႃႈပီႈၼွင်ႉတႆး လႃးႁူႇလႄႈ တဢၢင်း (ပလွင်ႈ) ၸိူဝ်း ဢၼ်ယူႇၼႂ်း 14 ဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉမႃးၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈ 30 ၵေႃႉၵူၺ်း။ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ SM EC လၢတ်ႈၼႄ ၵူၼ်းမိူင်းဝႃႈ သင်ပဵၼ်ႁဵတ်းၽၢႆၼမ်ႉၶူင်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼႆႉၼမ်ႉတေ ထူမ်ႈၵွပ်ႈၼၼ် လႄႈ လႆႈ လူင်း ၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်းတီႈ ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၼႆ သေၽွင်းတေႁုပ်ႈလူပ်းပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် SMEC ၶဝ်ပၼ် ၶူဝ်းၽၢၵ်ႇတွၼ်ႈထူင်ပႃးၼမ်ႉသူမ်ႈၼမ်ႉၸဵမ်း လႄႈ ၶဝ်ႈမုၼ်းတီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းမႃးၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းပူးလူင် ၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းၽၢႆမိူင်းတူၼ် ပၢင်ၵုမ်ၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတိုၼ်ႇတူဝ်းမႃးသေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ႁၢမ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ SMEC ဢမ်ႇပၼ်လူင်းၵဵပ်း EIA/SIA ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၶဝ်ထႅင်ႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်တၼ်းၵဵပ်းယဝ်ႉ (4) ဝၢၼ်ႈၵူၺ်း။ ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်း ဢၼ်ၵဵပ်း ယဝ်ႉၼၼ်ႉ ပဵၼ် 1. ဝၢၼ်ႈၵဵင်း ႁိၼ်၊ 2. ဝၢၼ်ႈတူင်ႈ၊ 3. ဝဵင်းႁွင်ႇ လႄႈ 4. ဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၵွၵ်ႇ။ ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်း ဢၼ်ဢမ်ႇပၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊလူင်းၵဵပ်းၼႂ်း ဝၢၼ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ် 1. ဝၢၼ်ႈၸွမ်တွင်း၊ 2. ဝဵင်းၸၢၼ်း၊ 3. ဝဵင်းၵဝ်ႇ၊ 4. ပဵင်းသၢင်း၊ 5. လွၼ်းၵႅဝ်ႈ၊6. ၼႃးလေး၊ 7. ဝၢၼ်ႈၶုမ်ႉ၊ 8. ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ၊ 9. တႃႈၵူးလႄႈ 10. ၵုင်းလိၼ်။ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ 2 ဝၢၼ်ႈယူႇၸပ်းႁိမ်းၽင်ႇၼမ်ႉၶူင်းၵမ်းသိုဝ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 21/07/2015 ငဝ်ႈငုၼ်းပႃႇတီႇတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆးပိုတ်ႇလုမ်းတီႈဝဵင်းႁွင်ႇ ဢိူင်ႇမိူင်းပူး လူင်သေလႆႈ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၽိုၵ်းၽွၼ်ႉပႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈ (300) ပၢႆ။ ၼႂ်းပၢင်ၽိုၵ်းၽွၼ်ႉမီးၵႂၢမ်းထၢမ်ဝႃႈ ၸွင်ႇယွမ်းႁပ်ႉၽၢႆၼမ်ႉ ၶူင်းလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတင်းမူတ်းဢွၼ်ၵၼ်ယုၵ်ႉမိုဝ်းတွပ်ႇဝႃႈဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18-21/07/2015 ၶွမ်ႊပၼီႊ SMEC လူင်းၵဵပ်း EIA/SIA တီႈဝၢၼ်ႈသွင်လၵ်း၊ သင်ဝႃႈပဵၼ် သၢင်ႈၽၢႆ မိူင်းတူၼ်ၸိုင် ဝၢၼ်ႈသွင်လၵ်းၵေႃႈတေၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈပႃး။ ၵူၺ်းၵႃႈၶွမ်ႊပၼီႊ SMEC လူင်းၵဵပ်း EIA/SIA တီႈ ဝၢၼ်ႈသွင်လၵ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇ သၢမ်ပုၼ်ႈသွင်ပုၼ်ႈ။ ဝၢၼ်ႈသွင်လၵ်းၼႆႉမီးလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းယူႇသဝ်း 120 ဢၼ် ဢမ်ႇတွပ်ႇဢမ်ႇႁပ်ႉၶွမ်ႊပၼီႊၼၼ်ႉ မီး 40 ႁိူၼ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်မႆႈၸႂ်ဝႃႈၵၢၼ်ၵဵပ်း EIA/SIA ၼႆႉၵူဝ်မၼ်း ပဵၼ်တႃႇၵမ်ႉထႅမ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ် မႄႈၼမ်ႉ ၶူင်းလႄႈ ၸင်ႇၵွႆႈတုမ်ၵၼ်တီႈဝတ်ႉဝၢၼ်ႈသွင်လၵ်းမွၵ်ႈ 80 ၵေႃႉပၢႆသေဢွၵ်ႇသၢၼ်ၶတ်းၶွမ်ႊ ပၼီႊ SMEC မိူဝ်ႈဝၢႆးဝၼ်း ဝၼ်းထိ 21/07/2015။ ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 22/07/2015 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်းပၼ်ၶူဝ်းတွၼ်ႈၶိုၼ်း သေ မဝ်ႇၵႃးယိုၼ်ႈ ပၼ်ပႃးပူဝ်ႊ သတႃႊသၢၼ်ၶတ်းၽၢႆလူင်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းပႃး။ ၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ႁူမ်ႈပုၼ်ႈၼႂ်းၵႄႈ China’s Three Gorges Corporation(ၶႄႇ), the Electricity Generating Authority of Thailand (ထႆး), Myanmar’s Ministry of Electric Power, International Group of Entrepreneurs (မၢၼ်ႈ)။ ၽၢႆလူင်ဢၼ်သုင်241 မဵတ်ႊၼႆႉတေဢိတ်ႇဢွၵ်ႇႁႅင်း ၾႆးၾႃႉ 7000 မီႊၵႃႊ ဝတ်ႊ သေၼႂ်းၼၼ်ႉ တႃႇ 90% တေ ဢဝ်သူင်ႇဢွၵ်ႇၶၢႆပၼ်မိူင်းထႆးလႄႈမိူင်းၶႄႇ။ ဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉ ဢၼ်မီး ပိုၼ်ႉ တီႈ 640 သီႇၸဵင်ႇပၼ်ႇႁွပ်ႈ ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ ၼၼ်ႉၼႂ်းသၢမ်ပုၼ်ႈၼမ်ႉတေယိုင်ႈၶိုၼ်ႈသွင်ပုၼ်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပတ်းပိုၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ်လႆႈတီႈ 1 ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် + 66 816 722 031 2 ၼၢင်းၶမ်းမၢႆ +95 092 6018 5001 3 ၼၢင်းၶမ်းၼွင်ႉ +95 094 2836 7849 Shan Burmese English Thai

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-06-26T03:52:14

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b5%e1%80%b0%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%80%ad%e1%80%b0%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%81%b5%e1%80%af%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%81%e1%80%b5%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%91%e1%80%90%e1%80%ba/

ၵူၼ်းမိူင်းၵုၼ်ႁဵင်ထတ်းသၢင်ၸီႉၼႄးလွင်ႈၸုမ်းၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် “ဢဝ်ၶွင်တွၼ်ႈ” ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းပိူဝ်ႈတႃႇ သူၼ်းႁူၺ်း ၵမ်ႉထႅမ် ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၼမ်ႉၶူင်း

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵူၼ်းမိူင်းၵုၼ်ႁဵင် ဝၼ်းထိ 26/06/2015 ၵူၼ်းမိူင်းၵုၼ်ႁဵင်ထတ်းသၢင်ၸီႉၼႄးလွင်ႈၸုမ်းၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် “ဢဝ်ၶွင်တွၼ်ႈ” ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းပိူဝ်ႈတႃႇ သူၼ်းႁူၺ်း ၵမ်ႉထႅမ် ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၼမ်ႉၶူင်း လွင်ႈၸုမ်းၶွမ်ႊပၼီႊသၼူဝ်ႊဝီႊမွင်ႊထဵၼ်ႊၸုမ်းမိူင်းဢွတ်ႊတေႊရီႊယႃႊ Snowy Mountains Engineering Corporation (SMEC) ၶဝ်ဢဝ်ၶွင်တွၼ်ႈသူၼ်းႁူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇ လူင်းႁဵတ်းၵၢၼ်ထတ်းသၢင်ႈလွင်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉ တၢင်းသၽႃဝ လႄႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း (EIA/SIA) တႃႇၶူင်းၵၢၼ် ၽၢႆႁႅင်းၼမ်ႉၾႆးၾႃႉမိူင်းတူၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼၼ်ႉမီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇၼႂ်း လိူၼ် မေႊ 2015 သေ ၸုမ်းၶွမ်ႊပၼီႊမိူင်းဢွတ်ႊသတေႊရီႊယႃႊ (SMEC) ၶဝ်ၶိုၼ်းၸတ်းပၢင်ၸီႉၸႅင်ႈပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း မိူဝ်ႈ ဝၼ်း ထိ 18/06/2015 ဝႃႈၸုမ်းၶဝ်ဢမ်ႇလႆႈပၼ်ၶူဝ်းတွၼ်ႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼၼ်ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈၶိုၼ်းၸီႉၸႅင်ႈပၼ်ၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၶူဝ်းတွၼ်ႈဢၼ်ၸုမ်းၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းမိူင်းၵုၼ်ႁဵင်ဢၼ်ပဵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇသူၼ်းတိုၵ်းႁူၺ်းၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႉထႅမ်ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼၼ်ႉယူႇ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/04/2015 ၼၼ်ႉၸုမ်းပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ Union Solidarity and Development Party (USDP) ၶဝ်ႁွင်ႉပၢင် ၵုမ် လုၵ်ႈၸုမ်းၶဝ်လႄႈ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ဝၢၼ်ႈပႃးၸဵမ်ၼႂ်းဝဵင်းလႄႈဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းႁွမ်းပိူဝ်ႈတႃႇႁူပ်ႉ ထူပ်း ၽွင်း လူင်ၾၢႆႇ ၾႆး ၾႃႉမိူင်းတႆးလုင်းၸၢႆးထုၼ်းယိၼ်ႇၵေႃႉဢၼ်လေႇယဵမ်ႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်ၼၼ်ႉယူႇ။ ပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉၸတ်းတီႈ ႁူင်းႁေႃ ၼမ်ႉပၢင် မီးၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 300 ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ ဝၢႆးပၢင်ၵုမ်ယဝ်ႉၽွင်းၵူၼ်းမိူင်းတေပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်လႆႈႁပ်ႉထူင်ၵေႃႉႁူၺ်ႇႁူၺ်ႇသေၼိူဝ်ထူင်ၼၼ်ႉတႅမ်ႈဝႆႉလိၵ်ႈမၢၼ်ႈတင်းလိၵ်ႈဢင်းၵိတ်းဝႃႈ “ၶူင်းၵၢၼ်ႁႅင်းၼမ်ႉၾႆးၾႃႉ မိူင်းတူၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း တွၼ်ႈၼိူဝ်” ၼႆ သေမီးပႃး တင်းမိၵ်ႈမၢႆ(လူဝ်းၵူဝ်ႉ)ယႂ်ႇၶွင်ၶူင်းၵၢၼ်ဝႆႉၼႂ်းၵၢင်မၼ်း။ တီႈပႃႈၼိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈမီးမိၵ်ႈမၢႆလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇၶွင်ၶွမ်ႊ ပၼီႊ 5 ဢၼ်ၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်း လွင်ႈၽၢႆၼၼ်ႉယူႇ၊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်မိၵ်ႈမၢႆၶွင်ၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇChina Three Gorges Corporation, China Southern Power Grid, Sinohydro, ထႆးthe Electricity Generating Authority of Thailand (International) and မၢၼ်ႈMyanmar’s International Group of Entrepreneurs Company ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းထူင်ၼၼ်ႉပဵၼ်ၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းဝႆၼၢင်းယိင်းတႆးၸိူဝ်းပဵၼ်သိၼ်ႈ၊ဢႅပ်ႇယႃႈမွင်ႇ(ပယုၵ်ႉသီႇ) ယႃႈၵႄႈလႅတ်း (ယႃႁၢၵ်ႈမႆႉ ႁၢၵ်ႈတွၵ်ႇတႆး)၊ ယႃမဵတ်ႉဝီႊတႃႊမိၼ်ႊၶႅပ်းၼိုင်ႈလႄႈ ယႃၵႄႈၸဵပ်း ၵႄႈမူၺ်ႈၶႅပ်းၼိုင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းလႆႈႁပ်ႉၶူဝ်းတွၼ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈဢမ်ႇတၼ်းၾၢင်ႉလူမႅၼ်ႈလိၵ်ႈဢၼ်မီးၼိူဝ်ထူင်ဢၼ်ဢမ်ႇပႃးလိၵ်ႈတႆးၼၼ်ႉသင်။ ၽွင်းၶဝ်ၽႅဝ်ႁိူၼ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉၵူၺ်းၸင်ႇၶိုၼ်းၾၢင်ႉၶုၵ်းၸႂ်လႆႈဝႃႈမၼ်းပဵၼ်ၶူဝ်းတွၼ်ႈပိူဝ်ႈတႃႇသူၼ်းႁူၺ်းၵမ်ႉထႅမ်ၽၢႆမိူင်း တူၼ်ၼႆလႄႈၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်ဢၼ်ၸႂ်ဢမ်ႇလီၸွမ်းတေႉတေႉၵွပ်ႈဝႃႈၶဝ်ၵေႃႈတိုၼ်းဢမ်ႇၵမ်ႉထႅမ်ၽၢႆယူႇယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ၶႂ်ႈဢဝ်ၶူဝ်းတွၼ်ႈၼၼ်ႉဢၢပ်ႈပၼ်ၶိုၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶူဝ်းတွၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈပၼ်ဝႆႉပႃႈၼႃႈၸုမ်းSMEC ၶဝ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေၸတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း ၵုၼ်ႁဵင် ၵဵဝ်ႇၵပ်းၽၢႆ မိူင်း တူၼ် သၢမ်ဝၼ်းသေ မၼ်းတိုၼ်းၸႅင်ႈလႅင်းလီဝႃႈပဵၼ်ၵၢၼ်သူၼ်းႁူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းတႃႇၵမ်ႉထႅမ်ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆမိူင်းတူၼ် ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈၶူဝ်းတွၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉမၼ်းပဵၼ်ၶွင်မွၼ် (ၵၢၼ်ၵိၼ်သူးၵိၼ်လၢပ်ႈ)ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶူဝ်းတွၼ်ႈယူႇၼႂ်းထူင်လႂ်ထူင်ၼၼ်ႉ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်လွင်ႈ တၢင်းဢၼ်ၼိုင်ႈဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ၸွမ်းၵူၼ်းလူင်းတိုၼ်းလၢင်းတႃႇသၢင်ႈၽၢႆသေပဵၼ်လွင်ႈ တၢင်း ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလႆႈတႅမ်ႈၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵူၼ်မိူင်းၵုၼ်ႁဵင်မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 30/04/2015 ဢၼ်ဝႃႈ “ ၵူၼ်းမိူင်းၵုၼ်ႁဵင် တိုၼ်း တေသၢၼ် ၶတ်း ႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်း ၼိူဝ်လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်တႃႇတိုၵ်းသူၼ်း ႁူၺ်းႁဵတ်း သၢင်ႈၶူင်း ၵၢၼ်ၾၢႆႁႅင်းၼမ်ႉၾႆးၾႃႉ မိူင်းတူၼ်ဢမ်ႇဝႃႈ တေပဵၼ်ၽႂ်လႂ်၊ ၸုမ်းလႂ်၊လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ၊ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်၊ ၶွမ်ႊပၼီႊၸိူဝ်း လူင်းတိုၼ်းလၢင်း ပႃးၸဵမ်လွင်ႈ ၸတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆ၊ၵၢၼ်တိုၵ်းသူၼ်းသေ လွင်ႈလွင်ႈ၊ ဢဝ် ငိုၼ်းတွၼ်ႈ၊ ၶွင်မွၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တၢင်းသိုဝ်ႈ ၵေႃႈလီတၢင်းဢွမ်ႈၵေႃႈလၢႆးတေသၢၼ်ၶတ်းႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်း” မိၵ်ႈမၢႆ ၶွမ်ႊပၼီႊ 5 ဢၼ်ၸိူဝ်းမီးၼိူဝ်ထူင်ၶူဝ်းတွၼ်ႈ သင်ၶႂ်ႈႁူႉႁူဝ်ယွႆႈထႅင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၼၢင်းမျႃႉလေး (+95) 09250783156 ၸၢႆးသီႇႁႃႉ (+95) 09428367956 ၼၢင်းၶမ်းၼွင်ႉ (+95) 09428367849 ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် (+66) 0808476538 (ဢင်းၵိတ်း၊ ထႆး) Shan Burmese English Thai

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-05-11T08:47:51

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b5%e1%80%b0%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%95%e1%81%a2%e1%82%86%e1%82%88%e1%81%bd%e1%80%b1%e1%80%b8%e1%81%b5%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%82%88%e1%81%b5%e1%81%a2%e1%80%84%e1%80%ba%e1%82%89%e1%81%bc/

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႂ်းပၢင်သဝ်းငိၼ်းၵူဝ်ႁႄတႃႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းၵွပ်ႈၵူၼ်းၸိူဝ်းပွၵ်ႈၺႃးပၢတ်ႇၶေႃး၊ ၶႃႈတၢႆဢဝ်ႁၢႆလၢႆ

ဝၼ်းထိ 11/05/2015 ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႂ်းပၢင်သဝ်းငိၼ်းၵူဝ်ႁႄတႃႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းၵွပ်ႈၵူၼ်းၸိူဝ်းပွၵ်ႈၺႃးပၢတ်ႇၶေႃး၊ ၶႃႈတၢႆဢဝ်ႁၢႆလၢႆ ၸွမ်းၼင်ႇၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးလႆႈတွင်ႈထၢမ်သေလႆႈႁပ်ႉႁူႉထိုင်လွင်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ (ၵူဝ်းၵၢင်ႉ)ၸိူဝ်း ပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းၼႂ်းပၢင်သဝ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ၶႄႇ(မၢၼ်ႈ-ၶႄႇ) တၢင်းႁွင်ႇဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆးၼၼ်ႉတိုၵ်ႉဢိုၵ်ႉၼိုၵ်ႉငိၼ်း ၵူဝ်ႁႄၵူဝ်လႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းၵွပ်ႈဝႃႈၸိူဝ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉလႆႈထုၵ်ႇပၢတ်ႇၶေႃး၊ၶႃႈတၢႆလႄႈဢဝ်ႁၢႆလၢႆၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸွမ်းတႅဝ်းႁူတ်ႈယၢဝ်းလူင်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ-ၶႄႇၼၼ်ႉတိုၵ်ႉမီးၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇ ႁူဝ်ႁဵင် ပိုင်ႈဢိင်ယူႇ သဝ်း ၸွမ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဢၼ်တၢင်းၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶႄႇၶဝ်ႁဵတ်း ပၼ်လႄႈ ပႃးတင်းၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းသုမ်ႉ ပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈဢွၼ်ႇဢွၼ်ႇဢိတ်းဢိတ်း ဢၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေးႁဵတ်း ဢဝ်ႁင်းၵူၺ်းၼၼ်ႉယူႇ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဢၼ်ၵဝ်ႉ ငဝ်ႈသုၼ်ႇ လႆႈ ၵူၼ်း ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈတွင်ႈထၢမ် မႃး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇၼႂ်းႁူဝ်ၵူၼ်း 15,000။ ၸိူဝ်းၶဝ်ယူႇသဝ်းတီႈလႅၼ်လိၼ်ဢၼ်တေႃႇၼႃႈ တၢင်းႁွင်ႇ လၢဝ်ႇၵၢႆး ႁၢင်ႇၵႆဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး 10 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈလုၵ်ႉၸွမ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇ ၸွမ်းႁူၺ်ႈ လွႆၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းဝၢၼ်ႈ ဢွင်ႈတီႈတိုၵ်ႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼပ်ႉ ႁူဝ်ႁဵင်ၸိူဝ်းၼႆႉၸဵမ်ပိုင်းမၼ်းပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းၼႂ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လင်ယႂ်ႇ လူင်ဢၼ်ပၵ်းသဝ်းဝႆႉ ၼႂ်းၵႄႈလႅၼ်လိၼ်တင်းသွင်မိူင်း(တႆး-ၶႄႇ) တီႈမၢႆႊတီႊႁိူဝ်ႊ တင်ႈတႄႇ ဢဝ်ၵၢင် လိူၼ်ၾႅပ်ႊပရူႊဢႃႊရီႊမႃး၊ၵူၺ်းၵႃႈမိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 15/04/2015 ၼၼ်ႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈလူင် ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈလၢဝ်ႇၵၢႆးႁွတ်ႈၽႅဝ်တီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၼၼ်ႉ သေ လၢတ်ႈတီႈၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေးၾၢႆႇ လႅၼ်လိၼ်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉဝႃႈသူတေဢမ်ႇလႆႈယူႇ တီႈၼႆႈၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတီႈ ၼၼ်ႈလႆႈ ထုၵ်ႇ ၸိသင်ႇႁႂ်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်းယူႇတီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်း ပၢႆႈၽေးဢၼ်ပၵ်းဝႆႉၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းတီႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး လႄႈတီႈၵုင်း ၸၢင်ႉ (ၵူင်းၵျႅၼ်း)သေ ယင်းလွၵ်ႇငိုတ်ႈ ထႅင်ႈဝႃႈသင်ဝႃႈဢမ်ႇပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုတ်းၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်းၸိုင်တေလႆႈ ထုၵ်ႇ ထၢင်ႇ ထိူမ် ဝႃႈပဵၼ်ၵူၼ်းၵမ်ႉထႅမ်ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမၢၼ်ႈ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA လႄႈတေလႆႈ ထုၵ်ႇၶႃႈႁႅမ်တၢႆၼႆယဝ်ႉ။ၵူၺ်းၵႃႈၵွပ်ႈ ၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေးလွမ်ၵူဝ်ႁႄလွင်ႈတေ လႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉလႄႈၵမ်ႈၼမ်ဢွၼ် ၵၼ်ၶၢႆႉပၢႆႈ ၸူးပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေးဢၼ်ပၵ်းၼႂ်းလႅၼ် လိၼ်ၶႄႇယူႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈလၢဝ်ႇၵၢႆးၸိသင်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းဢမ်ႇပႆႇတၼ်းႁိုင်လၢႆဝၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်ႇ ၼႃႈသိုၵ်းယႂ်ႇလူင်တိုၵ်းတေႃးၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတီႈလွႆၼၢၼ်ထဵၼ်းမိူၼ်သေၸႂ်ႉ တိုဝ်းၶိူင်ႈယိုဝ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလူင် ၸိူဝ်း ၼႆႉ။ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းလူင်းတၢင်းၾၢႆႇမိူင်းၶႄႇလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေး 700 ပၢႆၸိူဝ်းပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းတီႈပၢင်သဝ်းၶျိၼ်းၶၢႆႊ ၵူဝ်ႊ (တႃႈၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ဢၼ်တေႃႇ ၼႃႈ ၵၼ်တင်းၼၢၼ်ထဵၼ်းမိူၼ်) လႆႈယၢႆႉၶၢႆႉၸူးလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇလိုၵ်ႉလိူဝ်ၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ ပၢင်တိုၵ်းယႂ်ႇလူင်ဢၼ်သိုပ်ႇပဵၼ်ယူႇၶိူဝ်းၶိူဝ်းယႂ်းယႂ်းတင်ႈတႄႇၸဝ်ႉလိူၼ်မေႊမႃးၼၼ်ႉယိုင်ႈၶႅၼ်း ထႅင်ႈႁႅင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်း ပၢႆႈၽေး ၶဝ်လွမ်ၵူဝ်ၵူဝ်ႁေႁေယူႇယဝ်ႉ။ၵမ်ႈၼမ်ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၵူဝ်ႁေပူၼ်ႉလႄႈတေႃႈ တေၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်မိူဝ်းသူႇၸႂ်း ပီႈၼွင်ႉၽႂ် မၼ်း ၵူၺ်းၵေႃႈပဵၼ်လွင်ႈၼၵ်းၸႂ်ၽႂ်မၼ်းတေႉတေႉ၊ၽၢႆႇ ၼိုင်ႈၵေႃႈၵွပ်ႈမီးလိူင်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၶၢမ်ႈလႅၼ် လိၼ်သေ ဢဝ်ႁၢႆလၢႆႁၢႆလွၵ်ႇပႅတ်ႈၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ်လၢတ်ႈၼႄဝႃႈဝၢၼ်ႈၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတင်းၼမ်မိူဝ်ႈလဵဝ်တိုၼ်းဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ်ယူႇသဝ်းယဝ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ်လၢတ်ႈၼႄပိူင်ပဵၼ်လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈထုၵ်ႇၶႃႈတၢႆဢမ်ႇၼၼ်ဢဝ်ႁၢႆလၢႆပႅတ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်တင်ႈတႄႇပၢင် တိုၵ်း ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 09/02/2015 ၼၼ်ႉ ယူႇ။ ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ဢွင်ႈတီႈ ႁူဝ်ႁုပ်ႈလိူင်ႈလၢဝ်း 1 12/02/2015 ဝၢၼ်ႈ ၶျိမိၼ်ၶျူၼ်ႊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆၵူၼ်းထဝ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၼႂ်းႁိူၼ်းမၼ်း 2 14/02/2015 ဝၢၼ်ႈ ၶျိမိၼ်ၶျူၼ်ႊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းထဝ်ႈတႃမွတ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ ထုၵ်ႇၽဝ် တၢႆၵိုၵ်းႁိူၼ်းမၼ်း 3 15-16/02/ 2015 ဝၢၼ်ႈလၢဝ်းတူင်ၵူဝ်ႊ ၵူၼ်းထဝ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆထင်ၼႂ်းႁိူၼ်းမၼ်း ယွၼ်ႉ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတူၵ်းသႂ်ႇ 4 ၵၢင်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 2015 ဝၢၼ်ႈ ၶျိမိၼ်ၶျူၼ်ႊ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသီႇၵေႃႉပွၵ်ႈၶိုၼ်း၊လႆႈထူပ်းႁၼ် တူဝ်တၢႆ ၶဝ်သွင်ၵေႃႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃး ပၢတ်ႇၶေႃး၊ တႃႇသွင်ၵေႃႉ တိုၵ်ႉႁၢႆလၢႆ 5 14/04/2015 ဝၢၼ်ႈ သူၼ်သျႅင်ႊ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသီႇၵေႃႉပွၵ်ႈၶိုၼ်းသေထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်း၊ တႃႇသၢမ်ၵေႃႉႁၢႆလၢႆဝႆႉ မၼ်းတိုၼ်းၸႅင်ႈလႅင်းလီဝႃႈတႃႇၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတေပွၵ်ႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉတိုၼ်းဢမ်ႇလွတ်ႈၽေးၽွင်း ပၢင် တိုၵ်းပႆႇယဵၼ်လႄႈသိုၵ်း မၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းသေဢမ်ႇမီး လွင်ႈ ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းသင် ၼၼ်ႉယူႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတၵ်းလႆႈ ၵိုတ်း ယိုတ်းလွင်ႈမိပ်ႇဢီးႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢဝ်ႇၵၢႆးၽွင်း ငဝ်းလၢႆးႁၢႆႉၸႃႉၸိူင်ႉၼႆ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းထိုင်ၽွင်းၶဵဝ်(ၽွင်းတၢင်)ၼွၵ်ႈမိူင်း၊ ၸုမ်းၶႃပႄလႅင်ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ (International Committee of the Red Cross (ICRC)၊ လုမ်းလူင်ၾၢႆႇလူလွမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ (United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR)၊ လႄႈလုမ်းလူင်ၾၢႆႇသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ (Office of the High Commissioner for Human Rights (OHCHR) ႁႂ်ႈယုၵ်ႉဢဝ်လွင်ႈတၢင်းမႆႈဢူၵ်းမႆႈၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႄၵူၼ်းမိူင်း ၽွင်းႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း ၸွမ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈတႃႇႁႂ်ႈၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ ပၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး သိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵဝ်ႈ ၵၢင်ႉ ၼၼ်ႉယူႇ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းဢၼ်ဢိင်ၼိူဝ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵဝ်ႈၵၢင်ႉလၢတ်ႈၼႄၼႂ်းၸဝ်ႉလိူၼ်မေႊ 2015 ဝၢၼ်ႈ ၶျိမိၼ်ၶျူၼ်ႊ ၵူၼ်းထဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆတၢင်ႇၸိူဝ်းထုၵ်ႇၽဝ်တၢႆ၊ ထူပ်းႁၼ်ပႃးတူဝ်တၢႆ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉ၊ ၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးပၢတ်ႇၶေႃးတၢႆ၊ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉႁၢႆလၢႆ ဝၢၼ်ႈၶျိမိၼ်ၶျူၼ်ႊဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 45 ပၢႆသေယူႇႁၢင်ႇၵႆဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆးမွၵ်ႈ 5 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊယူႇ ၸဵင်ႇႁွင်ႇ ဝၼ်းတူၵ်း ၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်လႆႈပွႆႇပႅတ်ႈဝႆႉႁိူၼ်းယေးသေၼီပၢႆႈၽွင်းပၢင်တိုၵ်းတႄႇၵိူတ်ႇပဵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 09/02/2015 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈ တႄႇ မၼ်းၵူၼ်းထဝ်ႈဝၢၼ်ႈထဝ်ႈသူၼ်မၢင်ၸိူဝ်းယူႇဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းသေဝူၼ်ႉဝႃႈတေလွတ်ႈၽေးယူႇၽွင်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဝၢၼ်ႈၸူဝ်းၵၼ်ပၢႆႈၸူးလႅၼ်လိၼ်မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈပၢႆႈၶဝ်ႈမူၵ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇႁိမ်းႁွမ်းၸမ်ဝၢၼ်ႈ။ၵူၺ်းၵႃႈမိူဝ်ႈ ဝၼ်း ထိ 12/02/ 2015 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႃယု 50 ႁွင်ႉယၢင်ႊၶဵဝ်ႊၾူႊၼႂ်းႁိူၼ်းမၼ်း၊မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 14/02/2015 ၼၼ်ႉ ၵေႃႈၵူၼ်းတႃမွတ်ႇဢႃယု 70 ႁွင်ႉယၢင်ႊလိသူဝ်ႊလႆႈထုၵ်ႇဢဝ်ၾႆး ၽဝ်တၢႆၵိုၵ်းႁိူၼ်းသေ လုၵ်ႈၸၢႆး မၼ်း ၵေႃႉႁူပ်ႉထူပ်း ႁၼ်။ဝၢႆးၼၼ်ႉမႃးဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ်ႁတ်း ယူႇၼႂ်း ဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၼမ်ပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းဝႆႉၼႂ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ၊ၵူၺ်းၵႃႈၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၸၢဝ်းၼႃးသီႇၵေႃႉၶိုၼ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းၸႂ်းႁိူၼ်းၶဝ်။ယွၼ်ႉဢမ်ႇၶိုၼ်းပွၵ်ႈၸူးလႅၼ်လိၼ်လႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸင်ႇ မိူဝ်းတၢမ်းတၢင်း လင် သေထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆၸၢဝ်းၼႃး သွင်ၵေႃႉယူႇတႂ်ႈလၢင်ႈႁိူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။တီႈၶၢပ်ႈတူဝ် တၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈႁၼ် ပၢတ်ႇ ၶေႃးဝႆႉသေၵွၵ်းႁူဝ်မၼ်းတႄႉႁၢႆၵႂႃႇတၢင်းလႂ်ဢမ်ႇႁူႉ။ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆဢမ်ႇမီးၵွၵ်းႁူဝ်ၼၼ်ႉတႄႉပဵၼ်ယၢင်ႊၸဵဝ်ႊပၢဝ်ႊ ဢႃယု 50 ၵေႃႉဢၼ်မီးလုၵ်ႈၸၢႆးသၢမ်ၵေႃႉလႄႈလုၵ်ႈယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉပဵၼ်ယၢင်ႊ လိၼ်ႊၵႂင်ႊဢႃယုမၼ်းၸၢႆး 20 ပီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းၵိုတ်းထႅင်ႈၸၢဝ်းၼႃးသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉတႄႉပဵၼ်ယၢင်ႊၸၢႆႊပိူၺ်ႊဢႃယု 20 ပီလႄႈလၢဝ်းဢိူဝ်ႊဢႃယု 30 တိုၵ်ႉႁၢႆလၢႆဝႆႉ။ ဝၢၼ်ႈလၢဝ်းတူင်ၵူဝ်ႊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်သေတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢႆထင်ၼႂ်းႁိူၼ်း၊လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၵေႃႈထုၵ်ႇယိုဝ်းၽွင်းဢၢင်ႈတေဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆပေႃႈၽင်လိၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15-16/02/2015 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇတီႈတပ်ႉၶဝ်ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉၼိူဝ်ၵွင်းလွႆသေဢဝ် မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းတူၵ်းလူင်း ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈလၢဝ်း တူင်ၵူဝ်ႊဢၼ်ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်းဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး ႁၢင်ႇၵႆမွၵ်ႈ 5 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁူဝ်လင် ႁိူၼ်း 100 ပၢႆၵမ်ႈၼမ်တႄႉဢွၼ်ၵၼ်ၼီပၢႆႈဝၢႆးပၢင် တိုၵ်းတႄႇၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 09/02/2015 မၢင်ၸိူဝ်းပၢႆႈၸူး လႅၼ် လိၼ်မၢင်ၸိူဝ်းပၢႆႈၶဝ်ႈမူၵ်းၼႂ်း ထိူၼ်ႇဢၼ်ယူႇႁိမ်းၸမ်ဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉၸၢဝ်ႊ ၾူႊၵိူၺ်ႊ ဢႃယု 50 တႄႉတိုၵ်ႉယူႇဝႆႉၼႂ်းႁိူၼ်းမၼ်းသေထုၵ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းမၼ်းလႄႈတၢႆပႃး ၸွမ်း ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉဝၼ်းၼိုင်ႈမိူဝ်ႈလုၵ်ႈၸၢႆးၸၢဝ်ႊၾူႊၵိူၺ်ႊပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉမၼ်းၸၢႆးထူပ်းႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆပေႃႈမၼ်းသေမၼ်းၸၢႆးတိုၵ်ႉဢၢင်ႈတေဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆပေႃႈမၼ်းၽင်ယူႇ။ၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်း မၢၼ်ႈသမ်ႉယူႇၼိူဝ်ၵွင်းလွႆတီႈ တပ်ႉၶဝ်ဢၼ်မီး ၽၢႆႇ ၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉသေဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇမၼ်းၸၢႆး လႄႈမၼ်းၸၢႆးၵေႃႈၵႃႈလႆႈၼီပၢႆႈၽွင်းတိုၵ်ႉတေၽင်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၵေႃႉ ပဵၼ် ပေႃႈမၼ်းႁႂ်ႈၶႅမ်ႉလႅပ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈသူၼ်သျႅင်ႊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသီႇၵေႃႉၽွင်းၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈ၊ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉလႅပ်ႈတၢႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/02/2015 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသူၼ်သျႅင်ႊဢၼ်ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်းဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး 8 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ ၸၢဝ်းၼႃးသီႇၵေႃႉတိုၵ်ႉၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈလုၵ်ႉတီႈလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇသေတေမိူဝ်းၸႂ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသူၼ်သျႅင်ႊၼႆႉၵေႃႈလႆႈ ၼီ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈတပ်ႉသိုၵ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တင်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 09/02 /2015 မိူၼ်ၵၼ်တင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢင်ႇဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေလႆႈၼီပၢႆႈၽေးၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဢၼ် ႁွင်ႉၶျႃႊ ႁေႊပႃႊဢၼ်မီးၼႂ်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ၊ပၢင်သဝ်းၼၼ်ႉပေႃးပႆဢဝ်တေၵႆတင်းဝၢၼ်ႈၶဝ်မွၵ်ႈ 3 ၸူဝ်ႈမူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းၼႃးသီႇၵေႃႉၼႆႉဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းပိူဝ်ႈတႃႇမိူဝ်းၸႂ်းဝၢၼ်ႈလႄႈမိူဝ်းလူလွမ်ႁိူၼ်းယေးႁႆႈၼႃးၶဝ်။ၶဝ်ၶီႇရူတ်ႉ ၶိူင်ႈ 2 လမ်း။ရူတ်ႉၶိူင်ႈလမ်းၼိုင်ႈတႄႉသျိယူႊဢႃယု(18) လႄႈၸီႊယႃႊ ၼဵင်ႊဢႃယု (23) သွင်ပီႈၼွင်ႉၶီႇၸွမ်းၵၼ်။ထႅင်ႈ လမ်း ၼိုင်ႈတႄႉပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉၶႅၼ်ႈတွင်ႉၶဝ်ၸိုဝ်ႈၸီႊယႃႊ ၾူႊဢႃယု (22) လႄႈၾၢင်ႊယိင်ႊဢႃယု(26) ၵေႃႉၶီႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၶဝ်တိုၵ်ႉမုင်ႈၼႃႈၸူးဝၢၼ်ႈၶဝ်ယူႇၼၼ်ႉၸိူဝ်းၶဝ်ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်း။ၾၢင်ႊယိင်ႊဝႅၼ် လူင်းရူတ်ႉ ၶိူင်ႈသေလႅၼ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းတၢင်းလင်။ၽွင်းမၼ်းတိုၵ်ႉလႅၼ်ႈယူႇၼၼ်ႉမၼ်းၸၢႆးလႆႈငိၼ်း သဵင်ၵွင်ႈ ၽၢဝ်ႇၸွမ်း တၢင်းလင်မၼ်း ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်း။ မၼ်းၸၢႆးလႆႈထုၵ်ႇၵွင်ႈယိုဝ်းၸွမ်းတၢင်းလင်ထႅင်ႈ၊ၵူၺ်းၵႃႈၵၢမ်ႇလီလႄႈမၢၵ်ႇ ၵွင်ႈၼၼ်ႉ တူၵ်းၸွမ်းလိၼ်ၸွမ်း သူၼ်ႈတိၼ်မၼ်း ၼၼ်ႉၵူၺ်းသေမၼ်းၸၢႆးတၼ်းလွတ်ႈထိုင်လႅၼ်လိၼ်ၶိုၼ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမွၵ်ႈၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းၵူၼ်းထဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈလဵဝ်ၵၼ်ပႃးတင်းပေႃႈၾၢင်ႊ ယိင်ႊပႆတၢင်းၼိူဝ် သဵၼ်ႈ တၢင်း။ ၶဝ်ၽၢတ်ႈမိူဝ်းတီႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈမွၵ်ႈ 20-30 ၵေႃႉ။ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ႁေႃႈရူတ်ႉ (ၵႃး)လႄႈမၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈဢၼ် ပေႃႈၾၢင်ႊ ယိင်ႊၶဝ်တွင်းဝႃႈတိုၼ်းပဵၼ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း။သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၵေႃႈလၢတ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းထဝ်ႈသွင် ၵေႃႉ ၵိုတ်းၵႅပ်ႉၼိုင်ႈသေၶိုၼ်းပွႆႇၶဝ်ၵႂႃႇ။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈၵူၼ်းၼုမ်ႇသၢမ်ၵေႃႉၼၼ်ႉပႆႇႁၼ် ပွၵ်ႈၸူးလႅၼ်လိၼ်ၶိုၼ်းလႄႈပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်းၵိုတ်း တၢင်းၼွင်ႈတၢင်း လင်(ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတီႈလႅၼ်လိၼ်)ၵေႃႈဢမ်ႇႁတ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းသွၵ်ႈႁႃတူဝ်ၶဝ်။မၢင်ၽဝ်ႇၵေႃႈၸိူဝ်းၶဝ်တေၺႃး ယိုဝ်း တၢႆဢမ်ႇၼၼ်လႆႈထုၵ်ႇတိၺွပ်းၵႂႃႇယဝ်ႉႁိုဝ်ၼႆယင်းပႆႇမီးၽႂ်ႁူႉ ၸွမ်း။သျိယူႊၼႆႉတႄႇၼႃႈႁိူၼ်း ယဝ်ႉသေမီး လုၵ်ႈၸၢႆး သွင်ၵေႃႉယဝ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈသူၼ်သျႅင်ႊၼႆႉပဵၼ်ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈမီးလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်း 8 လင်သေမီးႁူဝ်ၵူၼ်း 30 ၵေႃႉၵူၺ်း။လွင်ႈဢၼ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ သၢမ် ၵေႃႉလႆႈႁၢႆလၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉလႆႈဝႃႈပဵၼ်လွင်ႈလုသုမ်းယႂ်ႇသုမ်းလူင်တႃႇၼႃႈ ဝၢၼ်ႈတႃၶူင်ႇလွင်ႈၼိုင်ႈၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ပိုၼ်းၵႅပ်ႈပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉယၢမ်းလဵဝ် တပ်ႉသိုၵ်းဢူၺ်းလီတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမၢၼ်ႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉ(ၵူဝ်းၵၢင်ႉ) (Myanmar National Democratic Alliance Army (MNDAA) ၼႆႉၽိူင်ၵျႃႊသိူင်ႊဢွၼ်ႁူဝ်၊မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းဢုပ်ႉပိူင်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႃႈလိၼ်ပူၵ်းပွင်တူဝ်ၵဝ်ႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉ၊ တူၵ်းလူင်း ၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူဝ်ႈပီ 1989။ၵူၺ်းၵႃႈမိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵၢတ်ႊပီ 2009 ၽွင်း တပ်ႉသိုၵ်း MNDAA ဢမ်ႇယွမ်းႁဵတ်းတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် Border Guard Force (BGF) ၸွမ်းၼင်ႇပိူင်ငဝ်ႈပိုင်း မိူင်း 2008 ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈတိုတ်ႉၸၼ်သေဢမ်ႇဢဝ်ၵၢင်ၸႂ်ၽႂ်လႂ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းယႂ်ႇလူင်ၸူးတပ်ႉသိုၵ်း ၵဝ်ႈ ၵၢင်ႉသေႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်ပိုၼ်ႉတီႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉ၊လိုပ်ႈတပ်ႉသိုၵ်း MNDAA ဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေး သိုၵ်း သိူဝ် 30,000 ပၢႆပၢႆႈၶဝ်ႈၸူးလႅၼ်လိၼ်မိူင်းၶႄႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းဢဝ်တပ်ႉၶွၼ်ႉတဝ်ႉၶဝ်ၸိူဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢၼ်ပၢႆႊၶျူႊၶိၼ်ႊ(Bai Zuoqian) ဢွၼ်ႁူဝ်ၶိုၼ်းတႅၼ်းတၢင်။ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီပၢႆမႃးၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂၢၵ်ႈၼႃႈ သိုၵ်းၶဝ်လႄႈ ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၶဝ်ၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး။ ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဢၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶႄႇသၢင်ႈပၼ် ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဢၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးႁဵတ်းဢဝ်ႁင်းၵူၺ်း တွင်ႈထၢမ်ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66: (0) 93-264-9487 (တႆး-ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ 66: (0) 94-638-6759 (မၢၼ်ႈ-ဢင်းၵိတ်း) လုမ်း 66: (0) 9-329-77754 Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-07-20T05:11:58

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%95%e1%80%b5%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%82%89%e1%80%9e%e1%80%99%e1%80%ba%e1%82%89%e1%80%99%e1%80%ae%e1%80%b8%e1%80%9c%e1%80%bd%e1%80%84%e1%80%ba%e1%82%88-%e1%80%95%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%90%e1%81%a2/

ပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးလွင်ႈ ပၼ်တၢမ်ႇၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်း ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ၶႃႈတၢႆၼၢင်းယိင်း ၼႂ်းႁူဝ်ပူင်

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 20/07/2015 ပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးလွင်ႈ ပၼ်တၢမ်ႇၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်း ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ၶႃႈတၢႆၼၢင်းယိင်း ၼႂ်းႁူဝ်ပူင်း ၵေႃႈယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းယင်းတိုၵ်ႉၵူဝ်ႁႄ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးဝၼ်းထိ 06/06/2015 ၼၼ်ႉ ၼၢင်းယိင်းတႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း လႆႈထုၵ်ႇၵၼ်ႉ ၸၼ်လူလၢႆ ယဝ်ႉၶႃႈတၢႆ သေႁိမ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇ လႄႈမီးလၵ်း ထၢၼ် (သၢၵ်ႈသေႇ) ပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ ထႅဝ် 249 ဢၼ်ယူႇၸမ်ႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉၵေႃႉပူၼ်ႉပႅၼ်။ ဝၢႆး သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ ၼၼ်ႉတွပ်ႇထဵင်ဢမ်ႇႁပ်ႉလၢႆလၢႆပွၵ်ႈယဝ်ႉ ၽူႈမီးၸၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းတိၺွပ်း လုၵ်ႈသိုၵ်းၶဝ်ၵေႃႉၼိုင်ႈသေပၼ်တၢမ်ႇပေႃႉထုပ်ႉ ၼႄပႃႈၼႃႈၵူၼ်း မိူင်းလႄႈပိုတ်ႇလၢတ်ႈ ၼႄၵူၼ်းမိူင်းဝႃႈ တေပၼ်တၢမ်ႇတၢႆလုၵ်ႈသိုၵ်းၵေႃႉဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆၶႃႈတၢႆၼၢင်းယိင်း ၼၼ်ႉၼႆ ယဝ်ႉ။ တၢမ်တူဝ်ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်းပွတ်းဢွၵ်ႇ ၸွမ်ႁၢၼ် ဢေးဝိၼ်း ၵေႃႉဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ တူၼ်ႈတီး (တွင်ႇၵျီး) မႃးယွမ်းၼွမ်း တၢင်းၽိတ်းတေႃႇၸဝ်ႈၽူဝ်ၵေႃႉလႆႈထုၵ်ႇၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်ၶႃႈတၢႆသေ ၸွႆႈထႅမ် ငိုၼ်းတွင်း လႄႈ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်တီႈ မၼ်းၸၢႆး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၸႅင်ႈလႅင်း (ပူင်ႇသႂ်) ၼႂ်းလွင်ႈသိုၵ်းၶဝ်ၵႄႈၶႆလွင်ႈၼႆႉသေယင်းတိုၵ်ႉမီး လွင်ႈ ထၢင်ႇထိူမ် (ငမ်းငဝ်း) ၼႂ်းၵၢၼ်လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း ပဵၼ်ထမ်းၼၼ်ႉယူႇ။ ယူႇတီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈယင်းတိုၵ်ႉမီး လွင်ႈၶွင်ႈၶမ်ၸႂ်ဝႃႈ ၵွပ်ႈသင်တိၺွပ်းၵူၼ်း ႁဵတ်း ၽိတ်းမၼ်းၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း ၽွင်းမီးသိုၵ်းလၢႆၵေႃႉႁူမ်ႈ ၵၼ်ႁဵတ်းၽိတ်း လႄႈယင်းလွမ်ဝူၼ်ႉဝႃႈယင်းတိုၵ်ႉမီးၵူၼ်းႁဵတ်း ၽိတ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈယူႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ယင်းတိုၵ်ႉမီးလွင်ႈၶွင်ႈၶမ်ၸႂ်ဝႃႈ ၵွပ်ႈသင်တိၺွပ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းမၼ်း ၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း ၽွင်းမီးလၢႆၵေႃႉႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းၽိတ်း လႄႈယင်းလွမ်ဝူၼ်ႉငႅဝ်ၸွမ်းထႅင်ႈဝႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉမီး ၵူၼ်းႁဵတ်း ၽိတ်း ထႅင်ႈလၢႆၵေႃႉလွတ်ႈတၢမ်ႇ တၢင်းၽိတ်းဝႆႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢမ်းႁူႉ လႆႈဝႃႈ တၢမ်ႇတၢႆၵေႃႉ ႁဵတ်းၽိတ်းၼၼ်ႉ တေပၼ်မိူဝ်ႈလႂ်။ လိူင်ႈၼႆႉတိုၼ်းၸိၼႄၸႅင်ႈလႅင်းဝႃႈ ပဵၵ်ႉသမ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈလႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈ မိူဝ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2014 ပူၼ်ႉမႃးဝႃႈ တေႁႂ်ႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်သုတ်းဝၢႆး(ဢမ်ႇႁႂ်ႈမီးထႅင်ႈ)ၼႆမႃး ယဝ်ႉသေတ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉယင်းပႆႇမီးသင် လႅၵ်ႈလၢႆႈ ပိူဝ်ႈတႃႇႁူမ်ႈၵႅတ်ႇၶႄပၼ်ၼၢင်းယိင်း ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယုင်ႈ ယၢင်ႈ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်။ လွင်ႈ ပၼ်လွင်ႈ သၢႆႈ တႅၼ်းဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႁဵတ်းၵႂႃႇၼႂ်းလိူင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်တီႈႁူဝ်ပူင်းၼႆႉမိူၼ်ႁၢင်ႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈ သင်သေ ဢမ်ႇဢဝ်ဢွၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄငဝ်ႈႁၢၵ်ႈ လွင်ႈတၢင်းဢၼ်သိုၵ်းၶဝ်ပူၼ်ႉပႅၼ် ၵၼ်ႉၸၼ် လူလၢႆ ၼၼ်ႉ လႄႈ မိူၼ်တင်းပိုတ်ႇတၢင်းပၼ်လိူင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်သိုပ်ႇၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈ ပဵၼ်ထႅင်ႈ ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ပိူင်လူင်ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်မီးၼႆႉ ၵွပ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၽိူမ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈၼႂ်းၸႄႈ မိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉပဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵိုတ်းယိုဝ်းမိူၼ်ၼႂ်းႁူဝ်ပူင်းၼႆႉၵေႃႈယဝ်ႉ တႅၼ်း တီႈ တေလူတ်း(ယွမ်း)လူင်းသိုၵ်း ၶဝ်သေ ၼႄၼမ်ႉၸႂ်ၽိူၵ်ႇၸိုၼ်ႈတေႃႇၵၢၼ်ႁႃတၢင်း ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵၢၼ် မိူင်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်တိုၵ်ႉသိုပ်ႇဢဝ်တီႈယူႇလႄႈ သၢင်ႈတပ်ႉ ၶဝ်သေပၵ်းသဝ်းဝႆႉၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈယူႇ။ လွင်ႈယႂ်ႇထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈသမ်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း(လၵ်းမိူင်း) မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉပၼ်ဝႆႉသိုၵ်းမီး ဢမ်ႊ ၼၢတ်ႊ (ဢႃႇၼႃႇ) သေ ဢမ်ႇ ယွမ်းယူႇပႃႈတႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵုမ်းၵမ်ၶဝ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်း ၶဝ်သိုပ်ႇ မၼ်ႈၸႂ် ၶႂ်ႈႁဵတ်းသင်ႁဵတ်းသေ ဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ်ၸၢင်ႈဢဝ် လိူင်ႈ ၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းတိုၼ်းၸႅင်ႈလႅင်းဝႃႈ ၵူၼ်း ႁဵတ်းၽိတ်းၼႂ်းလိူင်ႈႁူဝ်ပူင်းၼႆႉ ႁတ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်သေၶႃႈတၢႆၼႂ်းၶၢဝ်း တၢင်း 60 မဵတ်ႊ ဢၼ် ဢမ်ႇၵႆ တပ်ႉၶဝ် ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်း ဢၼ်ဢမ်ႇပေႃးမီးၵူၼ်းၵိုၼ်းယူႇသဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈပၼ်ႁႃလွင်ႈသိုၵ်းပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆၵၼ်ႉၸၼ်ၶႃႈတၢႆၼႆႉပိုတ်ႇလၢတ်ႈဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈ သုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ လႆႈတိုၵ်းသူၼ်း တုၵ်းယွၼ်းထိုင်လူင်ပွင် ၸိုင်ႈ မၢၼ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း၊ ထွၼ် သိုၵ်းဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းသေ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်း ပိူဝ်ႈတႃႇမူၼ်ႉမႄးလႅၵ်ႈလၢႆႈၵၢၼ်မိူင်းဢၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းသိူဝ်သုတ်းဝၢႆးသေ ပဵၼ်မႃး ၵၢၼ် ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်း ဢၼ်သိုၵ်းယူႇပႃႈတႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉယူႇ။ ႁူဝ်ယွႆႈလိူင်ႈပိူင်ပဵၼ် ၼၢင်းၶႅၵ်ႇၵေႃႉလႆႈထုၵ်ႇၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၶႃႈတၢႆၼႆႉ ဢႃယု 28 ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးတွင်း ဢိူင်ႇမိူင်း လၢင်း ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ် ပူင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ မၼ်းၼၢင်းပဵၼ်ၸၢဝ်းႁႆႈမႄႈၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ၵူပ်ႉၵူႈ တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းယဝ်ႉ မီးလုၵ်ႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢႃယု 13 တိုၵ်ႉၼုင်ႈသၢင်ႇသေယူႇသဝ်းဝႆႉတီႈ ဝတ်ႉၵုင်း တိုင်း ဢၼ်လႅၼ်ႁူဝ်ႉတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်တိတ်းၸပ်းဝႆႉ။ ၽွင်းၵၢင်ၼႂ်ဝၼ်းထိ 06/06/2015 ၼၼ်ႉမၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇႁႆႈသူၼ်သေ ၽွင်းတိုၵ်ႉပွၵ်ႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်း ၼၢင်းသမ်ႉဢဝ်ၶူဝ်းၶွင် ၽၵ်းၵႂႃႇလူႇတီႈဝတ်ႉၵုင်းတိုင်းၽွင်းဝၢႆးဝၼ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈတေႃႇထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်း 05:00 မူင်းၵေႃႈဢမ်ႇႁၼ်ပွၵ်ႈႁိူၼ်း။ ၵေႃႉပဵၼ် ၸဝ်ႈၽူဝ်မၼ်းၼၢင်းၸၢႆးၵႃဝိၵေႃႈမႆႈၸႂ်သေၸွမ်းၵႂႃႇႁႃ မၼ်းတီႈႁိူၼ်းမႄႈၶဝ် (ၽၢႆႇမေး) ပႃႈၼေႇ ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇႁၼ်မၼ်း ၼၢင်း ယူႇတီႈၼၼ်ႈ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ပႃႈၼေႇ မႄႈၼၢင်းၶႅၵ်ႇတင်းၽူဝ်မၼ်းၼၢင်းၸၢႆးၵႃဝိ ၸွမ်းၵၼ်ၵႂႃႇႁႃတူဝ်ၼၢင်းၶႅၵ်ႇ ၸွမ်း တၢင်းဢၼ်မၼ်းၼၢင်း ယၢမ်ႈၵႂႃႇသူၼ်ႁႆႈၼၼ်ႉယူႇ။ ဝတ်ႉၵုင်းတိုင်း ဢၼ်လႅၼ်ႁူဝ်ႉတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိတ်းၸပ်း ၽွင်း 06:00 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်လႆႈ ထူပ်းႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ၼၢင်းၶႅၵ်ႇႁိမ်း တၢင်း ၼႂ်းၵႄႈဝတ်ႉၵုင်း တိုင်းလႄႈဝၢၼ်ႈ ၼႃး တွင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းၼွၼ်း တၢႆၼိူဝ်လိၼ် သေ ဢမ်ႇမီးသိူဝ်ႈၶူဝ်း တိတ်း ၸွမ်းတူဝ်သင်၊ သိၼ်ႈမၼ်းၼၢင်း ၵေႃႈၶိုၼ်း မတ်ႉ ၶေႃးမၼ်းၼၢင်းဝႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉမၼ်းၼၢင်း ယင်းမီးႁွႆး ၸဵပ်း တီႈၵၢင်းလႄႈၵွင်ႇၵေႃႈ ထႅင်ႈ လႅပ်ႈၺႃး သေလွင်ႈလွင်ႈပေႃႉ ထုပ်ႉဝႆႉသေ တူဝ်မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈပဵၼ် လိူတ်ႈတင်း တူဝ်။ ႁူမၼ်း ၼၢင်းၽၢႆႇၶႂႃ ၵေႃႈလႆႈထုၵ်ႇမိတ်ႈထိူဝ်ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်ပီႇႁူလႄႈ ငိုၼ်းဢၼ်မၼ်း ၼၢင်းပႃးၵိုၵ်းတူဝ် 120,000 ၵျၢပ်ႈ ၼၼ်ႉ ၵေႃႈၺႃးႁိမ်ၸိင်းဢဝ်ၵႂႃႇ။ တူဝ်တၢႆမၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉ ထူပ်း ႁၼ်ႁိမ်း ႁွမ်း တပ်ႉထႅဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 249 ၵုင်းတိုင်းၽႃလၢႆး ႁၢင်ႇၵႆမွၵ်ႈ 60 မဵတ်ႊ ဢၼ်ပၵ်းႁိမ်း ၸမ်ဝတ်ႉ ၵုင်းတိုင်းၵမ်း သိုဝ်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မႄႈမၼ်းၼၢင်းဢဝ်သိူဝ်ႈၽႃႈႁူမ်ႇပၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆမၼ်းၼၢင်းသေ ၵေႃႉပဵၼ်ၽူဝ်မၼ်းၼၢင်းၸၢႆးၵႃဝိ ၵေႃႈ ၶိုၼ်းၵႂႃႇမွၵ်ႇ လၢတ်ႈ ၼႄၵူၼ်းလူင်ဝၢၼ်ႈလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်မႃးတူၺ်းတီႈလႄႈ လွင်ႈ တၢင်း ပိူင်ပဵၼ်ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ် ၵေႃႈထူပ်းႁၼ်ႁွႆးသွၵ်းတိၼ်ႁိမ်းႁွမ်းတူဝ်တၢႆၼၢင်းၶႅၵ်ႇ လႄႈ ၶွၼ်ႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈႁိမ်းၼၼ်ႉ မီးပႃးႁွႆးလိူတ်ႈလႄႈၶူၼ်ႁူဝ်ၸပ်းဝႆႉ။ မႆႉၼၼ်ႉတႄႉပဵၼ်မႆႉဢၼ် ဢဝ်မုင်း လင်ၶႃး ပၢင်သဝ်းတပ်ႉသိုၵ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိတ်ႈတီႇႁႆႈသူၼ် ဢၼ်ၼၢင်းၶႅၵ်ႇပႃးၸပ်း တူဝ် မၼ်း ၼၢင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈပၵ်းဝႆႉၼိူဝ်လိၼ်ႁိမ်းၶၢင်ႈတူဝ်မၼ်းၼၢင်းသေမီးႁွႆးလိူတ်ႈတိတ်းဝႆႉ။ မိတ်ႈၼၼ်ႉ တႄႉတိုၼ်း ဢဝ်ပၢတ်ႇႁူမၼ်းၼၢင်းပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်ပီႇႁူၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉဝၼ်းၼိုင်ႈ ဝၼ်းထိ 07/06/2015 ၵေႃၵမ်ၵၢၼ် (ၵေႃႊမတီႊ) ဢိူင်ႇမိူင်းလၢင်းလႄႈ ြသႃႇ ၸဝ်ႈၵွၼ်း ဝတ်ႉၵုင်းတိုင်း ႁူမ်ႈၵူၼ်းမွၵ်ႈ 20 ၼႆႉႁွင်ႉ ဢဝ် ၶုၼ်သိုၵ်း ၵျေႃႇတႅတ်ႉ ႁူဝ်ၼႃႈ တပ်ႉထႅဝ် 249 ၵႂႃႇၸူးတီႈဝတ်ႉ။ မၼ်းပႃး ၵူၼ်းသိုၵ်းၵႂႃႇၸွမ်း သွင် ၵေႃႉ။ ၵေႃၵမ် ၵၢၼ် ဢိူင်ႇ မိူင်းလၢင်းၵေႃႈ လၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈ ၶဝ်ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလုၵ်ႈ ၼွင်ႉ မၼ်းပူၼ်ႉပႅၼ် ႁဵတ်းၽိတ်းၼႆယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈမၼ်းတွပ်ႇ ထဵင်ဝႃႈလုၵ်ႈၼွင်ႉ မၼ်း ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်း။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ မွၵ်ႈၶၢဝ်း ယၢမ်း 03:00 ဝၢႆးဝၼ်းၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၼၢင်းၶႅၵ်ႇၵေႃႈ ၸွႆႈၵၼ်ဢဝ် ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၼၢင်းၶႅၵ်ႇၽဝ် (သၢင်းၵျဵဝ်ႇ)ယူႇယဝ်ႉ။ ပၢင်သဝ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈ ဢၼ်လႅၼ်ႁူဝ်ႉတိတ်းၸပ်းဝတ်ႉၵုင်းတိုင်း လွင်ႈဢၼ်ၶုၼ်သိုၵ်း ၵျေႃႇတႅတ်ႉ တွပ်ႇထဵင်ဝႃႈလုၵ်ႈၼွင်ႉတပေးမၼ်းဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းၽိတ်းၼႆၼၼ်ႉ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈလႄႈၸဝ်ႈ ြသႃႇ ၼင်ႈဝတ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇၽွမ်ႉသေ ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 08/06/2015 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁၢၼ် ဝူၺ်ႇယၼ်ႇငဵမ်းတူႇရဵင်ႇ ၽူႈၵွၼ်း တပ်ႉၵွင်ၶလယ 249 ဢၼ်ပၵ်းတီႈမိူင်းပဵင်း ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ် ပူင်းလူင်းမႃးၸူးသေၸွႆႈၵႄႈလိတ်ႈလိူင်ႈၼၼ်ႉ။ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၼၢင်းၶႅၵ်ႇ ဝၼ်းထိ 09/06/2015 ဝၢႆးၵူတ်ႇထတ်းယဝ်ႉ ၸဝ်ႈႁၢၼ် ဝူၺ်ႇယၼ်ႇငဵမ်းတူႇရဵင်ႇ ႁွင်ႉ ဢဝ်ပီႈၼွင်ႉ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၼၢင်းၶႅၵ်ႇ လႄႈ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ တၢင်ႇဝၢၼ်ႈ ၵႂႃႇတီႈတပ်ႉၵုင်းတိုင်း ၽႃ လၢႆး။ မၼ်းယွမ်းၼွမ်းတၢင်း ၽိတ်း တေႃႇ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈသေလၢတ်ႈဝႃႈ ၶဝ်လႆႈတိၺွပ်း ဝႆႉၵူၼ်းသိုၵ်း ဢၼ်ႁဵတ်းၽိတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၼႆသေ လၢတ်ႈ ဝႃႈတေပၼ်တၢမ်ႇ တၢႆၵေႃႉ ၼၼ်ႉ။ ၵူၼ်းသိုၵ်း ၵေႃႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ထုၵ်ႇႁွင်ႉ ဢဝ်မႃးပႃႈ ၼႃႈၵူၼ်း ၼမ်သေ ပေႃႉပေႃႉထုပ်ႉ ထုပ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႄပႃႈၼႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း။ ပီႇႁူ လႄႈ ငိုၼ်းဢၼ် ၼၢင်းၶႅၵ်ႇပႃး ၸပ်းတူဝ် မၼ်းၼၢင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈၶိုၼ်းဢဝ်ဢၢပ်ႈ ပၼ် ၽူဝ်ၼၢင်းၶႅၵ်ႇၶိုၼ်း။ ဝၼ်းထိ 11/06/2015 ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ တူၼ်ႈတီး ၸွမ်ႁၢၼ် ဢေးဝိၼ်း ႁွတ်ႈမႃး တီႈဝတ်ႉၵုင်းတိုင်း ပႃးတင်း လုၵ်ႈ ၼွင်ႉၵူၼ်းသိုၵ်းမၼ်းမႃးမွၵ်ႈသိပ်းၵေႃႉပႃးတင်းၵႃးသိုၵ်းသွင်လမ်း။ မၼ်းႁွင်ႉ ဢဝ်ၸၢႆးၵႃဝိၽူဝ်ၼၢင်းၶႅၵ်ႇလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵႂႃႇ ၸူးတီႈဝတ်ႉၵုင်းတိုင်း သေမၼ်းၵေႃႈယွမ်း ၼွမ်း တၢင်းၽိတ်းတေႃႇၸၢႆးၵႃဝိ လႄႈပၼ်ၶွင်တွၼ်ႈၶဝ်ႈသၢၼ် 15 ထူင်၊ ဢႃႇလူး 2 ထူင်၊ ႁူဝ်မီႇလႅင် 1 ထူင်၊ ၼမ်ႉမၼ်းၵိၼ် 16.6 လိတ်ႊ လႄႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 53 သႅၼ်။ ဝၼ်းထိ 12/06/2015 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇတီႈတပ်ႉထႅဝ် ၵုင်းတိုင်းၽႃလၢႆး ၼၼ်ႉလႆႈလႅၵ်ႈလၢႆႈပိုၼ်ႉ တီႈသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈ ဝၢၼ်ႈ ၵဵင်းၶမ်းၼႂ်းႁူဝ်ပူင်းၶိုၼ်းမႃးပုတ်ႈယူႇ။ ဝၼ်းထိ 23/06/2015 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်းၸတ်းပၢင်သွမ်းလူင်ပၼ်ၼၢင်းၶႅၵ်ႇ။ ၼႂ်းဝၼ်းၼႆႉဢမ်ႇမီး ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်း လူင်ပွင် ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းသင်။ တင်ႈတႄႇမေးၸၢႆးၵႃဝိ ၼၢင်းၶႅၵ်ႇထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ်ၶႃႈတၢႆယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၸၢႆးၵႃဝိၼႆႉ တိူဝ်ႉပႃး ပၢႆးၸႂ် မႃး သေ လႆႈၵႂႃႇယူတ်းယႃတီႈႁွင်ႈယႃၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယူႇယဝ်ႉ။ မၢႆတွင်း– ဝၢၼ်ႈၼႃးတွင်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇသေမီးလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမွၵ်ႈ 25 လင်ၵူၺ်း။ ပၢင်သဝ်း တပ်ႉထႅဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉၼႆႉပၵ်းတပ်ႉမႃးတီႈၼႆႈမွၵ်ႈ 20 ပီပၢႆယဝ်ႉ၊ မီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉသေ ယူႇသဝ်း ၶဝ်ပၼ်ႇပုတ်ႈတပ်ႉၵၼ်သၢမ် လိူၼ်လႂ်ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ မိူဝ်ႈၼႃႈဝူင်ႈဢၼ်ပႆႇၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈလိူင်ႈ ၵၼ်ႉ ၸၼ်ၼႆႉ ၶုၼ်သိုၵ်းၵျေႃႇတႅတ်ႉ လႄႈလုၵ်ႈၼွင်ႉမၼ်းၼႆႉၽေႉၼႃႇ ပေႃးၶဝ်ႁၼ်ယိင်းသၢဝ်ဢွၼ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၵႆႉၸၼ် လုပ်ႈၵမ်း ၸုပ်ႇၼူမ်လဵၼ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ သင်ၶႂ်ႈႁူႉလၢႆးႁူဝ်ယွႆႈထႅင်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66: (0) 62- 941-9600 (တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ 66: (0) 94-638-6759 (မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-06-09T09:19:29

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9c%e1%80%b0%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%95%e1%80%bd%e1%80%84%e1%80%ba%e1%81%b8%e1%80%ad%e1%80%af%e1%80%84%e1%80%ba%e1%82%88%e1%81%bc%e1%80%b1%e1%82%87%e1%80%95%e1%80%bb%e1%80%ae%e1%82%87%e1%80%90/

လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇတၵ်းလႆႈယႃႉပႅတ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်တႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းတွၼ်ႈၼိူဝ် (မိူင်းတူၼ်) ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး ဝၼ်းထိ 09/06/2015 လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇတၵ်းလႆႈယႃႉပႅတ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်တႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းတွၼ်ႈၼိူဝ် (မိူင်းတူၼ်) ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းလၢႆလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉမီးလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ႁဵတ်းသၢင်ႈတႃႇၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉ ၶူင်းတွၼ်ႈ ၼိူဝ် (မိူင်းတူၼ်) ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇဢၼ်ပဵၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ႁူမ်ႈပုၼ်ႈၼႂ်းၵႄႈ China’s Three Gorges Corporation(ၶႄႇ), the Electricity Generating Authority of Thailand (ထႆး), Myanmar’s Ministry of Electric Power, International Group of Entrepreneurs (မၢၼ်ႈ) ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၶိုၼ်ႈမႃးတိၵ်းတိၵ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၽၢႆလူင်ဢၼ်သုင် 241 မဵတ်ႊၼႆႉတေဢိတ်ႇဢွၵ်ႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉ 7000 မီႊၵႃႊဝတ်ႊသေၼႂ်းၼၼ်ႉတႃႇ 90% တေဢဝ် သူင်ႇဢွၵ်ႇ ၶၢႆ ပၼ်မိူင်းထႆးလႄႈမိူင်းၶႄႇ။ၼမ်ႉတေယိုင်ႈၶိုၼ်ႈသွင်ပုၼ်ႈသၢမ်ပုၼ်ႈၸွမ်း သၢႆၼမ်ႉၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးသေတေ လုပ်ႇထူမ်ႈပႅတ်ႈ ႁူၺ်ႈ လွႆၵဵင်းၶမ်းဢၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်းလႄႈၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ လိၼ်ႁိၼ်ၽႃပႃးၸဵမ်ၵုၼ်ဢွၼ်ႇၵုၼ်ဢိတ်းဢၼ်ယူႇၼႂ်း မႄႈၼမ်ႉ ပၢင်သေတၢင်ႇပၼ်ၸိုဝ်ႈဝဵင်းဝႃႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်ၼႆၼၼ်ႉပႃး။ တင်ႈတႄႇၸဝ်ႉပီ 2015 မႃးၼႆႉၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ (ဢိၼ်ႊၵျိၼ်ႊၼီႊယိူဝ်ႊ) မိူင်းၶႄႇၶဝ် 60 ပၢႆမႃးဢဝ်တီႈယူႇ သဝ်းဝႆႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေၶိုင်သၢင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းၽၢႆႁႅင်းၼမ်ႉ၊ၵူတ်ႇ ထတ်းတူၺ်းဢွင်ႈတီႈတေ ႁဵတ်း လႄႈၶုတ်းႁူး ၸူင်လွႆလိုၵ်ႉႁိမ်းၽင်ႇမႄႈၼမ်ႉၶူင်းယူႇယဝ်ႉ။ဢွင်ႈတီႈတေ ႁဵတ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈမၢၼ်ႈယႄးၶဝ် ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉပၼ်ၼႅၼ်ႈၼႃသေႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉမွၵ်ႈ 20 လၵ်းၼႆႉတိုၼ်းဝႃႈဢဝ် ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဝႆႉၶဵင်ႈၶဵင်ႈၶႅင်ၶႅင်လႄႈ လိူဝ်သေ လုၵ်ႈၸုမ်း ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶဝ်ၼၼ်ႉတိုၼ်းဢမ်ႇပၼ်ၽႂ်လႂ်ၶဝ်ႈၸမ်လႃးလႃး။ ၸုမ်းၶွမ်ႊပၼီႊသၼူဝ်ႊဝီႊမွင်ႊထဵၼ်ႊမိူင်းဢွတ်ႊသ်တေႊလီႊယိူဝ်ႊၼႆႉလူင်းႁဵတ်းၵၢၼ်ထတ်းသၢင်လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ တၢင်း သၽႃဝၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်လႄႈလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢင်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း EIA/SIA တွၼ်ႈတႃႇၽၢႆၼႆႉသေလုၵ်ႈၸုမ်း မၼ်း တႄႉ တႄႇလူင်းၶဝ်ႈႁႃၵူၼ်းမိူင်းတႆးၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် 2015 မႃးယူႇယဝ်ႉ။ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးႁဝ်းၶႃႈတိုၼ်းယၢမ်ႈသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈတေဢဝ်ၽၢႆမႃးတတ်းပႅတ်ႈၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝၼမ်ႉလိၼ် ႁိၼ်ၽႃ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းႁဝ်းၼႆႉမႃးလၢႆပွၵ်ႈလၢႆၽဝ်ႇလႄႈမႆႈဢူၵ်းမႆႈၸႂ်ၼိူဝ်လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈပူၵ်းပွင်ၸိူဝ်းၼႆႉၼင်ႇ ပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်လွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ယူႇပိူင်လူင်မၼ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းသုတ်းၼႂ်းလွပ်ႈႁူဝ်သိပ်းပီၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈလႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ (ၵူဝ်းၵၢင်ႉ)ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်း ႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႆႉသေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၵုၼ်လူင်ၼိူဝ် မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇလႆႈၵိုတ်းဝႆႉ။ ၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼႆႉယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်မီးသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်မူႇယႂ်ႇၸုမ်းလူင်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးတူင်ႉၼိုင်ယူႇဝႆႉ။ႁိမ်းႁွမ်းပိုၼ်ႉတီႈ သၢင်ႈၽၢႆလႄႈပိုၼ်ႉတီႈယိူင်းဢၢၼ်းဝႆႉဢဝ်ပဵၼ်ဢၢင်ႇ ၵဵပ်းၼမ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈမီးသိုၵ်းလူင်ပွင် ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းၸၢဝ်း ၶိူဝ်းယူႇဝႆႉတင်းၼမ်တင်း လၢႆ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈပၵ်းတပ်ႉဢဝ်တီႈယူႇဝႆႉႁိမ်းႁွမ်း ဢွင်ႈ တီႈၽၢႆလၢႆလၢႆတပ်ႉမီးထိုင် 39 တပ်ႉ ၼႂ်း ၶၢဝ်းတၢင်းၽၢၼ်ႇမႃး 20 ပီၼႆႉၵူၺ်း။ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈမီးလွင်ႈၵိုတ်းယိုဝ်း တေႃႇၵၼ်သေတယင်းတိုၵ်ႉ မီး ပၢင်တိုၵ်းၽွင်းပူၼ်ႉ မႃးပႆႇႁိုင်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 04/06/2015 ၼႂ်းၵႄႈတပ်ႉသိုၵ်း မိူင်းဝၽွမ်ႉႁူမ်ႈ UWSA လႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၼမ်ႉတေထူမ်ႈၼၼ်ႉလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းလိုပ်ႈၶၢႆႉပႅတ်ႈၽွင်းၶဝ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၵႂၢတ်ႇ လၢင်ႉၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈ ၵၢင်ႇ မိူဝ်ႈပီ 1996-1998 ဢၼ်ထူၺ်ႈပႃးႁိူၼ်း ပႃးယေးၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸိုင်ႈ တႆးပွတ်းၵၢင် 300,000 ပၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မူႇဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇမီး ယူႇၵေႃႈလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇ ပူၼ်ႉ ပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းသေလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်တၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်း ပူၼ်ႉပႅၼ်ၼၼ်ႉသင်။ သင်ဝႃႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉၼႆယူႇၸိုင်မၼ်းတိုၼ်းတႅတ်ႈ တေႃးဝႃႈၶဝ်တိုၼ်း တေ သူင်ႇထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႅၼ်ၼႃ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉတိုၼ်းတေ ႁဵတ်း ႁႂ်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း လႄႈတေသိုပ်ႇမီးလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ် သုၼ်ႇလႆႈ သုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈၵေႃႈတေသိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢင်ႈႁၢႆႉၶိုၼ်ႈ ၵွပ်ႈဝႃႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၼႆႉမုင်ႈၼႃႈတႃႇၶၢႆမႄႈ ၼမ်ႉၶူင်းၸူးမိူင်း ႁိမ်းႁွမ်းၵူၺ်းတႅၼ်းတီႈတေဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈပိူင်မိူင်း ႁူမ်ႈတုမ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇပႃႈတႂ်ႈၶၵ်ႉၵၢၼ် လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ဢၼ်တေပဵၼ်လွင်ႈ ႁႂ်ႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမီးဢေႃးၸႃႇဢမ်းၼၢတ်ႈမီးသုၼ်ႇလႆႈတႅပ်းတတ်းႁင်းၶေႃပိူဝ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ပႃးၸဵမ် သဵၼ်ႈတၢင်းၼမ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၶၵ်ႉၵၢၼ် EIA/SIA ၶွမ်ႊပၼီႊ SMEC ၶဝ်ၼႆႉမၼ်းၶႂ်ႈၸႅင်ႈလႅင်းမႃးဝႃႈပဵၼ်ၵၢၼ်ဢူၵ်း ဢၢႆယဝ်ႉၵွပ်ႈၶဝ် ယိူင်း ဢၢၼ်းတႃႇတွၵ်ႇၸုမ်ႈၼိူဝ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆမိူင်းတူၼ်လွင်ႈလဵဝ်လိူဝ် သေ မီးယိူင်းဢၢၼ်းလွင်ႈလီ မီးၵၢင် ၸႂ်ၽိူၵ်ႇၸိုၼ်ႈ လႄႈၶႂ်ႈၵူတ်ႇထတ်းလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း တေႉတေႉ ၼၼ်ႉယူႇ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးလွင်ႈပၼ်ၵႂၢမ်း မၼ်ႈဝႃႈတေၸတ်း “ပၢင်ႁူပ်ႉ ထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်မီးလွင်ႈပွင်ႇၸႅင်ႈလႅင်းလီ” ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸႄႈဝဵင်း ဢၼ်တေမီး လွင်ႈ တုမ်ႉ တိူဝ်ႉၼႆသေတ SMEC ၶဝ်ၶိုၼ်းယႃႉပႅတ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်ပၢင်ႁူပ်ႉ ထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸၼ်ႉ ၸႄႈ ဝဵင်းသေ သိုပ်ႇမီးပၢင်ၵုမ်ဢိုတ်းႁပ်း (ဢမ်ႇပိုတ်ႇၽိူၺ်) ၸွမ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မၢၼ်ႈ ၶဝ်ဢဝ်ၵူၺ်းယဝ်ႉတူဝ်ယၢင်ႇ မၼ်း ပဵၼ်တီႈလွႆလႅမ် လႄႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း။လွင်ႈၼႆႉတႄႉ တိုၼ်းပဵၼ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶဝ်ပိူဝ်ႈတႃႇငိူင်ႉဝႄႈလွင်ႈၵူၼ်း မိူင်းတေ လုၵ်ႉၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်း ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၼ်းမိူင်းလုၵ်ႉၼႄ ၵၢင်ၸႂ် သၢၼ်ၶတ်းၽွင်း SMEC ၶဝ် ၸတ်း ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းတွင်ႈထၢမ် ၵူၼ်းမိူင်းတီႈမိူင်းတူၼ်ဝၼ်း ထိ 06/04/2015 လႄႈ ၼႃႈ SMEC ၽႅၼ်ၵၢၼ်တေ ၸတ်း ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းတွင်ႈ ထၢမ် ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/04/2015 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၸုမ်း SMEC ၶဝ်လူင်းႁဵတ်းၽိုၼ်ယင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၼႂ်းမိူင်းတူၼ်ၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်မေႊ 2015 ယဝ်ႉၸုမ်း SMEC ၶဝ်လႆႈထုၵ်ႇတတ်း ပႅတ်ႈ ၵၢၼ်မၼ်းၼႂ်းမိူင်းတူၼ်လႄႈထုၵ်ႇလိုပ်ႈဢွၵ်ႇ ၼႂ်း မိူင်း တူၼ်ၵွပ်ႈၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၼႂ်းမိူင်းတူၼ်ၵေႃႈသၢၼ်ၶတ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းလူင်းယင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၸုမ်း SMEC ၶဝ်လၢတ်ႈၼႄၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၵဵဝ်ႇၵပ်းၽွၼ်းလီၽၢႆလႄႈ ပၼ်ၶွင်တွၼ်ႈဢိတ်း ဢွတ်းဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁၼ်ဝႃႈပဵၼ်ၵၢၼ်သူၼ်းႁူၺ်း ၶဝ်ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းယွမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ပၼ်ၶဝ် ၼႂ်းလွင်ႈဢၼ်ၵူၼ်း မိူင်းမၢင်ၸိူဝ်းဢမ်ႇ ပွင်ႇၸႂ်သင် ၸွမ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ဢၼ် တေသၢင်ႈၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼႆႉလႄႈၽႅၼ်ၵၢၼ်တင်းသဵင်ႈဢၼ်တေသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း။ၸုမ်း SMEC ၶဝ် ထုၵ်ႇလႆႈၵိုတ်း ယိုတ်းပႅတ်ႈၶၵ်ႉၵၢၼ် EIA/SIA ၶဝ်လႄႈထွၼ် ဢဝ်ၶွမ်ႊပၼီႊတင်းသဵင်ႈတင်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ဢိၵ်ႇတင်း ၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ်ၼႂ်းၵၢၼ် ႁဵတ်းသၢင်ႈတင်းမူတ်း ဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၽၢႆမိူင်းတူၼ်။ ၸိူဝ်းၵမ်ႉထႅမ်ႁၼ်လီၸွမ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး ၸုမ်းသၽႃဝ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၸိုင်ႈတႆး (Shan Sapawa Environmental Organization) ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး (Shan Human Rights Foundation) ၸုမ်းသိုဝ်ႇႁႅင်းၼုမ်ႇ (Shan Youth Power) ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးတႆး (Shan Farmers’ Network) ၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆးၸၼ်ႉၸွမ် (ၸိုင်ႈထႆး) (Shan University Students (Thailand) ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး (Shan Women’s Action Network) ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈပူၵ်းပွင်ၸိုင်ႈတႆး (Shan State Development Foundation) ၵေႃတႆး (Shan State Organization) ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး (Shan Youth Organization) ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး (Shan Youth Network Group) ၵုၼ်ႁဵင် ၾွင်ႇၻေးသျိၼ်း(Kun Heng Foundation) ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉ မိူင်းတူၼ်၊ ၼႃးၵွင်းမူး လႄႈပုင်ႇပႃႇၶႅမ် (Mong Ton- Na Kawng Moo- Pong Pa Kham River Protection Group) ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉ မိူင်းပၼ်ႇ (Mong Pan River Protection Group) တုမ်းတူၼ်ႈတႆး (Toom Toan Tai) ၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (Worker Solidarity Association) ၵေႃႊမတီႊ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတႆး (Shan Refugee Committee) ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် +66 81 672 2031 တႆး၊ ထႆး၊ ဢင်းၵိတ်း၊ မၢၼ်ႈ ၼၢင်းၶမ်းၼွင်ႉ +95 94 283 67849 တႆး ၼၢင်းသႅင်ႁွမ် +95 92 50 486 512 တႆး၊ မၢၼ်ႈ ဢဝ်ၾၢႆႊ PDF ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ Shan Burmese English Thai ဢဝ်ၾႆၢႊ PDF ၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတုမ်ႉတွပ်ႇ Shan Burmese English Thai

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-05-01T04:37:44

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b8%e1%80%af%e1%80%99%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%81%b6%e1%80%bd%e1%80%99%e1%80%ba%e1%82%8a%e1%80%95%e1%81%bc%e1%80%ae%e1%82%8a-%e1%80%99%e1%80%ad%e1%80%b0%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%a2%e1%80%bd/

ၸုမ်းၶွမ်ႊပၼီႊ မိူင်းဢွတ်ႊသ်တေႊရီႊယႃႊ ၶိုၼ်းယႃႉ/ယုၵ်ႉလိူၵ်ႈပႅတ်ႈပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 01/05/2015 ၸုမ်းၶွမ်ႊပၼီႊ မိူင်းဢွတ်ႊသ်တေႊရီႊယႃႊ ၶိုၼ်းယႃႉ/ယုၵ်ႉလိူၵ်ႈပႅတ်ႈပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း ၵွပ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵုၼ်ႁဵင် 300 ပၢႆၶွၼ်ႈၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၼမ်ႉၶူင်း/မိူင်းတူၼ် ၸုမ်းၶွမ်ႊပၼီႊ မိူင်းဢွတ်ႊသ်တေႊရီႊယႃႊ လႆႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉၽိုၵ်ႉၽၢၵ်ႉယႃႉ(ယုၵ်ႉလိူၵ်ႈ) ပႅတ်ႈၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ 30/04/2015 ၽႅၼ် ၵၢၼ် ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းထွမ်ႇတၢင်းႁၼ်ထိုင်ၵူၼ်းမိူင်း တီႈၵုၼ်ႁဵင် ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်း ၸၢၼ်း ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ 300 ပၢႆႁူမ်ႈ တင်းၽွင်းတႅၼ်း(တႅၼ်းၽွင်း)တႆး ၶွၼ်ႈၵၼ်ႁူမ်ႈဢုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄတၢင်းမႆႈၸႂ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆလူင်မိူင်း တူၼ်ၼိူဝ် မႄႈၼမ်ႉ ၶူင်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/04/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်း 1 pm to 3:30 pm ဝၢႆးဝၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ 300 ပၢႆ လုၵ်ႉတီႈၵႃလိ၊ ၵုၼ်ႁဵင်၊ ၵဵင်းလူမ်း၊ ၵဵင်းၶမ်း၊ ၼွင်ၶဵဝ်၊ ဝဵင်းၽုၺ်း၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ သၢႆးၶၢဝ်၊ ဝၢၼ်ႈလဝ်း၊ ၵုင်းပဝ်း၊ သၢႆးၶၢဝ်ၸၢၼ်း၊ ဝူဝ်းလူင်၊ ၼႃးပဝ်း၊ ဝၢၼ်ႈပၢတ်ႇ၊ ၼမ်ႉလၼ်ႈ၊ သၢႆးမူၼ်ႇ လႄႈ ၼႃးလိၼ်လႅင် ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈႁူင်းႁေႃၼမ်ႉပၢင် ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် သေႁၢင်ႈ ႁႅၼ်းဢၢၼ်းသၢၼ်ၶတ်း ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ၸုမ်းမိူင်းဢွတ်ႊသ်တေႊရီႊယႃႊ Australian Snowy Mountains Engineering Corporation (SMEC), ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဢၢၼ်းၸတ်းၼႂ်းႁူင်းႁေႃဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်။ ၵူၼ်းမိူင်းသၢၼ်ၶတ်းၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း ၵူၺ်းၵႃႈၵွပ်ႈၶၢဝ်ႇငၢဝ်းဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတေသၢၼ်ၶတ်းၼၼ်ႉဢွၵ်ႇဝႆႉဢွၼ်တၢင်းလႄႈ ၸုမ်းၽၢႆႇၶွမ်ႊ ပၼီႊ ဢၼ်တေလူင်း ထွမ်ႇ တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၵူၼ်းမိူင်းၸုမ်းဢွတ်ႊတေႊရီႊယႃႊၶဝ် လႆႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉၽိုၵ်ႉၽၢၵ်ႉ ယႃႉပႅတ်ႈၶိုၼ်း ၶပ်ႉမၢႆၽႅၼ်ၵၢၼ်ပၢင် ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ၶဝ်ၶိုင် ဢၢင်ႈၸတ်းႁဵတ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းတေၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ် ၶတ်းၶဝ်ၵေႃႈၶိုၼ်းၸတ်း ပၢင်ႁူပ်ႉ ထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းႁင်းၵူၺ်း ဢၼ် ၽွင်းတႅၼ်း(တႅၼ်းၽွင်း) ၼၢင်းဝႃႇၼူႉ (ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ) ၵုၼ်ႁဵင်ၵေႃႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းသေ ႁူမ်ႈၵၼ် ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၵုၼ်ႁဵင် တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆမိူင်းတူၼ် (ဢွၼ် တၢင်းဝႃႈ ၽၢႆတႃႈသၢင်း) ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း။ ၵူၼ်းမိူင်းပိုတ်ႇၼႄတၢင်းမႆႈၸႂ်ၵဵဝ်ႇၵပ်း လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်လႄႈ ၶူဝ်းၵိုၵ်းပိုၼ်း ၵိုၵ်းမိူင်း ၸဵမ်ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃႇဝ ၸိူဝ်းၼႆႉတေမူၺ်ႉၵွႆဝွတ်ႈဝၢႆး ယွၼ်ႉၽၢႆလူင်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉလွင်ႈတူၵ်းလူင်း ၵိုတ်းယိုဝ်း ၵေႃႈပႆႇ မၼ်ႈၵိုမ်းသေ တိုၵ်ႉမီးပၢင်တိုၵ်းၵိူတ်ႇ ၶိုၼ်ႈ လႄႈပႆႇမီးၶေႃႈႁပ်ႉႁွင်း တၢင်းၵၢၼ်မိူင်းသင် ၼႆယဝ်ႉ။ ဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်ၼႆႉတေလႆႈထုၵ်ႇ/ၺႃးတၢမ်ႇၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈပႅတ်ႈယႂ်ႇလူင်လၢင်ယွၼ်ႉၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼၼ်ႉယူႇသင်တိုၵ်ႉသိုပ်ႇ ႁဵတ်း သၢင်ႈၽၢႆ။ ၶူဝ်းၵိုၵ်းပိုၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵဵင်းၶမ်း ဢၼ်မီးဝၢၼ်ႈၵူၼ်း 100 ပၢႆသေယူႇသဝ်းၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉ သၢႆပၢင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈ တၵ်းတေၸူမ်ၸိၵ်း ယူႇတႂ်ႈၼမ်ႉတင်းပိုၵ်း ၵူၺ်းပႆႇၵႃး ၵုၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉပၢင်ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ/ႁဵင် ဢၼ်တၢင်ႇပၼ်ၸိုဝ်ႈ ဝဵင်းဝႃႈ ဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် (ယွၼ်ႉ မီးၵုၼ်ႁဵင်ၵုၼ် ၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉပၢင်) ၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈ တေထူမ်ႈၸူမ်ၵွႆပႃး။ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵဵင်းၶမ်းၼႆႉ ၸဵမ်ပိုင်းမၼ်းမီးႁူဝ်ၵူၼ်း 15,000 ပၢႆၵူၺ်းၵႃႈယွၼ်ႉၵမ်ႈၼမ်လႆႈဢွၼ်ၵၼ် ၼီပၢႆႈၽေးသိုၵ်း သိူဝ်ၶဝ်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆးၽွင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၢင်ႈသိုၵ်း ၸႂ်ႉလၢႆးႁုၵ်းႁၢႆႉသေလိုပ်ႈႁေႃႈ ၶၢႆႉပၢႆႈၽွင်းပီ 1996-1998 ပိူဝ်ႈတႃႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ၊ ၵူၼ်းမိူင်းၵဵင်းၶမ်းၵေႃႈ ၺႃးပႃးၸွမ်း လွင်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉလၢႆးႁုၵ်းႁၢႆႉသေ တဵၵ်းလိုပ်ႈ ႁေႃႈၶၢႆႉပၢႆႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင် 300,000 ပၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးဝၼ်းထိ 06/04/2015 ၼၼ်ႉၵေႃႈၸုမ်း SMEC ၼႆႉၸတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းမိူင်းတူၼ်သေၵူၼ်းမိူင်းတူၼ်လႄႈလၢႆလၢႆတီႈႁူမ်ႈၵၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 150 ၵႂႃႇၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း ယဝ်ႉ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ သင်ဝႃႈၽၢႆမိူင်းတူၼ်(ဢွၼ်တၢင်းဝႃႈၽၢႆတႃႈသၢင်း)ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းပဵၼ်သၢင်ႈႁဵတ်းၵႂႃႇယဝ်ႉတူဝ်ႈၸိုင် တေပဵၼ်ၽၢႆဢၼ်ယႂ်ႇ သုတ်း ၼႂ်းၵုၼ်ၸဵင်ႇၸၢၼ်း ဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဢေႊသျႃႊ။ တေဢိတ်ႇဢွၵ်ႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉ 7000 မေႊၵႃႊဝတ်ႊ။ ၼႂ်းႁႅင်းၾႆးတင်းမူတ်း ၼၼ်ႉတေသူင်ႇဢွၵ်ႇၶၢႆပၼ်မိူင်းထႆးလႄႈမိူင်းၶႄႇ တႃႇႁူဝ် ပၢၵ်ႇလႂ် 90 %။ ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆယႂ်ႇလူင်ၼႆႉၶွမ်ႊပၼီႊၼွၵ်ႈမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းၸိူဝ်းပဵၼ် ၸုမ်းၶႄႇ China Three Gorges Corporation, China Southern Power Grid, Sinohydro, ၸုမ်းထႆး the Electricity Generating Authority of Thailand, and လႄႈၸုမ်းမၢၼ်ႈ the International Group of Entrepreneurs Co. (Myanmar) ၶဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းတိုၼ်း။ ၶဝ်ႈတူၺ်းဝႅပ်ႊသၢႆႊ www.shanhumanrights.org သင်ၶႂ်ႈႁူဝ်ယွႆႈထႅင်ႈတွင်ႈထၢမ် ၼၢင်းသႅင်ႁွမ် (ၵုၼ်ႁဵင်) (+95) 09-250486512 ၼၢင်းမျႃႉလေး (သၢႆးမူၼ်ႇ) (+95) 09-32343472 ၼၢင်းၶမ်းၼွင်ႉ (ဝၢၼ်ႈလဝ်း) (+95) 09-428367849 ၸၢႆးသီႇႁ (ၵႃလိ) (+95) 09-428367956 ၸၢႆးၶမ်းလူႇ (ၵႃလိ) (+95) 09-428367625 ၸၢႆးလၢဝ်မိူင်း (ႁွင်ႉ) ၸၢႆးပီး (ၵုၼ်ႁဵင်) (+95) 09-250252588 ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66: (0) 93-264-9487 (Shan, English) ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ 66: (0) 94-638-6759 (Burmese, English) လုမ်း 66: (0) 9-329-77754 Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-07-03T04:24:04

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%9a%e1%80%ad%e1%80%af%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%82%87/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်၊ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလႄႈၺႃးပေႃႉထုပ်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လူင်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 03/07/2015 သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်၊ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလႄႈၺႃးပေႃႉထုပ်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လူင်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼၢင်းယိင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/06/2015 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၵႂႃႇလၢႆၽၢႆႇလၢႆတၢင်းသေၵႂႃႇတူၵ်းၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ယူႇသဝ်းလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလိူဝ်ႁႅင်းၽွင်းၵႂႃႇ သူၼ် ႁႆႈ ဢၼ်မီးတၢင်းႁွင်ႇဝဵင်းပၢင်လူင်ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း။ ယွၼ်ႉမီးလွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ၼႂ်းၵႄႈတပ်ႉသိုၵ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးတင်းတပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မၢၼ်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/06/2015 တၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လူင်ၼၼ်ႉသေထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 19/06/2015 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉၵွင် 249 လႄႈ 513 လုၵ်ႉတၢင်းႁူဝ်ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ သေဢဝ်ၵွင်ႈလူင်မၢၵ်ႇ 60mm ယိုဝ်းၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈၽႃသိူဝ်ႇ လႄႈ ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇလိၼ်လိူင်ဢၼ်ယူႇၼႂ်း ဢိူင်ႇတၢတ်ႇဢေၸႄႈဝဵင်းပၢင်လူင်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ၽွင်းလႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းယူႇၼၼ်ႉပႃႈသႂ်ဢႃယု 38 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႂ်ႇလိၼ်လိူင်မႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ လွတ်ႈၽေးလၢၼ်ၸၢႆး မၼ်းဢၼ်တိုၵ်ႉႁဵတ်းသူၼ် ၶႅပ်ႇတၢင်းယူႇႁၢင်ႇၵႆဝၢၼ်ႈၶဝ်မွၵ်ႈ 2 လၵ်း ၼၼ်ႉယူႇ။မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်းဢၢင်ႈၵႂႃႇ ႁွင်ႉ လၢၼ်ၸၢႆးမၼ်းပွၵ်ႈ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽွင်းတိုၵ်ႉၵႂႃႇၸွမ်း တၢင်းၼၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင်လုၵ်ႈၼိုင်ႈတူၵ်းတႅၵ်ႇႁိမ်းမၼ်း သေၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉ သႂ်ႇ တီႈပုမ်မၼ်းၼၢင်း။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇဢၼ်တိူဝ်ႉၺႃးပႃႈသႂ် ပႃႈသႂ်ၵေႃႈ ဢဝ်ၽႅၼ်ႇမတ်ႉႁၢမ်ႈလိူတ်ႈၵိုတ်းဝႆႉသေပွၵ်ႈၶိုၼ်းတၢင်းလင် မိူဝ်းႁႃႁိူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ၊ပီႈၼွင်ႉမၼ်းၵႂႃႇႁွင်ႉမေႃယႃ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမႃးၸွႆႈဢဝ်ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တီႈပုမ်မၼ်းၼၢင်း ဢွၵ်ႇသေယဵပ်ႉဝႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉႁွႆးၸဵပ်းလိုၵ်ႉဝႆႉလႄႈပႃႈသႂ်ႇၸင်ႇလႆႈ ထုၵ်ႇဢဝ်တူဝ်သူင်ႇၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃလွႆလႅမ် ပိူဝ်ႈတႃႇသိုပ်ႇ ယူတ်းယႃထႅင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ မေႃယႃၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢဝ်ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတီႈပုမ်ပႃႈသႂ်ဢွၵ်ႇ ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ်ၽၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႃးၵူတ်ႇထတ်းလႄႈႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလွင်ႈယိုဝ်း မၢၵ်ႇလူင် သေ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉသင်။တပ်ႉၵွင်သိုၵ်း မၢၼ်ႈ 249 တင်းတပ်ႉၵွင် 513 ၼႆႉယူႇပႃႈတႂ်ႈၵုမ်းၵမ်တပ်ႉ ၸုမ်းလူင်သိုၵ်း မၢၼ်ႈ 55 ဢၼ်ပၵ်းတီႈၵၢတ်ႇလေႃႉ (ၵလေႃး) ၼႂ်းၸိုင်ႈ တႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်လူင်လၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်း ၸွမ်းလူင် ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ လိူၼ်ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ 2011 ၼၼ်ႉသေ လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈၼႂ်းၵၢၼ် မႄးလီၵၼ်ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ လႄႈ ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တဵင်းၸဵင်ႇပဵၼ်ၵဝ်ႉၵၼ်း ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်လူင်တီႈ ၼေႇပျီႇတေႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဝၼ်းထိ 12/02/2015 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းထဝ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 21/06/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8:30 ႁူဝ်ၶမ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၵွင် 513 ဢဵၼ်ႁႅင်းႁိမ်းၸမ် 20 ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းၼႃးသၢၼ်ဢိူင်ႇၽႃသိူဝ်ႇၸႄႈဝဵင်းပၢင်လူင်။ၽွင်းၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈ ႁွင်ႉလုင်းၺုၼ်ႉဢၼ်ႁိူၼ်းမၼ်းႁၢမ်ႉ ယူႇတၢင်း ၼွၵ်ႈလႄႈႁၢင်ႇၵႆတၢင်ႇႁိူၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉဢွၵ်ႇႁိူၼ်း မႃး ဢဝ်ၾႆးသၢႆ(ၾႆးထၢတ်ႈ)ထွင်ႇတူၺ်းသဵင်ၶွမ်ႉၶွမ်ႉၶႅပ်ႉၶႅပ်ႉ ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်း ႁိူၼ်းမၼ်းသမ်ႉပဵၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ပၢႆၵွင်ႈၶဝ်ၽတ်ႉပၼ်ၵႅမ်ႈမၼ်းၽၢႆႇသၢႆႉဢွၵ်ႇလိူတ်ႈဢွၵ်ႇယၢင်ၵႂႃႇ။ ဝၢႆးၶဝ်ၶိုၼ်းႁူႉဝႃႈၶဝ်ႁဵတ်းၽိတ်းတေႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းသင်ယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ၶိုၼ်းဢဝ်တူဝ် လုင်းၺုၼ်ႉၵႂႃႇထႅင်ႈဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈၵုင်းဢၼ်ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်းဝၢၼ်ႈလုင်းၺုၼ်ႉ 2 လၵ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းယဵပ်ႉ ပၼ် ႁွႆးၸဵပ်းလုင်းၺုၼ်ႉသေပွႆႇလုင်းၺုၼ်ႉပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း။ လုင်းၺုၼ်ႉၼႆႉပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ႁဵတ်းၵိၼ်ႁႆႈၼႃးသေမီးၶႃသွင်ပေႃႈလုၵ်ႈယူႇၸွမ်းၵၼ်။ ဝၼ်း ၼၼ်ႉလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း ၵႂႃႇ ၵိၼ်ၸၢင်ႈလဵင်ႉဝူဝ်းပိူၼ်ႈတၢင်ႇဝၢၼ်ႈသေၵိုတ်းလုင်းၺုၼ်ႉယူႇႁိူၼ်းဝႆႉၵေႃႉလဵဝ်။ ႁိူၼ်းလုင်းၺုၼ်ႉၶဝ်ပေႃႈလုၵ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66: (0)62-941-9600 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ 66: (0) 94-638-6759 (မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) လုမ်း 66: (0) 9-329-77754 Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-05-27T03:59:58

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%9a%e1%80%ad%e1%80%af%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%9b%e1%80%b0%e1%80%90%e1%80%ba%e1%82%89/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းရူတ်ႉၵူၼ်းမိူင်းသွင်တီႈၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ၵူၼ်းမိူင်းသၢမ်ၵေႃႉၸဵပ်းလိူဝ်ႁႅင်းၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 27/05/2015 သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းရူတ်ႉၵူၼ်းမိူင်းသွင်တီႈၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ၵူၼ်းမိူင်းသၢမ်ၵေႃႉၸဵပ်းလိူဝ်ႁႅင်းၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ 1 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်း၊ ဢဝ်မၢၵ်ႇပွႆႇသႂ်ႇရူတ်ႉ/ၵႃးလႄႈရူတ်ႉၶိူင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၵႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်းသႅၼ်ဝီ– လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၵူၼ်းၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆၵူၼ်းမိူင်းသၢမ်ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်းပႃးတင်းလုၵ်ႈယိင်းၶဝ်ဢႃယု 16 ၵေႃႉၼိုင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/04/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်း 08:00 မူင်းၵၢင်ၼႂ်မီးသွင်ပူႇဢွၵ်ႇၽူဝ်မေးပႃးတင်းလုၵ်ႈလၢင်း ၶဝ်ၶီႇရူတ်ႉ/ၵႃးႁွၼ်ႊ တႃႊဢွၼ်ႇလမ်းၼိုင်ႈ လုၵ်ႉတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေတေၵႂႃႇတၢင်းသႅၼ်ဝီမိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈၶဝ်ဢူးမိၼ်ႉၼၢႆႇ ၵေႃႉႁေႃႈရူတ်ႉသေမေးမၼ်းပႃႈၼၢင်းႁၢၼ်ႇၼင်ႈတၢင်းၶၢင်ႈ သၢႆႉမၼ်းလႄႈၸိူဝ်းပဵၼ်လုၵ်ႈၶၢဝ်သၢမ်ၵေႃႉၼၢင်းၶွၼ်ႇ ၼၼ်ႇ ဢႃယု 16၊ၸၢႆးၽျဵဝ်းဝူၺ်ႇလိၼ်းဢႃယု 10 လႄႈၼၢင်းသႂ်သႂ်သႅၼ် ဢႃယု 9 လိူၼ်ပၢႆၼင်ႈတၢင်းလင်။ မိူဝ်ႈၽွင်းရူတ်ႉၶဝ်ႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈမိူင်းလီၼၼ်ႉလုၵ်ႈယိင်းၶဝ်ၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉမဝ်းရူတ်ႉ/ၵႃးလႄႈ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈၶဝ်ၸင်ႇ ႁိပ်ႈႁေႃႈရူတ်ႉၽႂ်းဢိတ်းၼိုင်ႈပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၸဵဝ်းႁွတ်ႈထိုင်တီႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ပႃႈၼႃႈၶဝ်သမ်ႉမီးသၢႆရူတ်ႉ/ၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 20 လမ်းမုင်ႈၼႃႈၸူးသႅၼ်ဝီ သဵၼ်ႈတၢင်းလဵဝ်ၵၼ်။ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈၶဝ် ၵေႃႈၶတ်းၸႂ်ႁေႃႈရူတ်ႉပူၼ်ႉသၢႆရူတ်ႉ/ၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵမ်းလမ်း လမ်းယူႇ။ ၽွင်းရူတ်ႉၶဝ်ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈတေပူၼ်ႉရူတ်ႉ/ၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း 20 လမ်းသေၵိုတ်းထႅင်ႈလမ်းလိုၼ်းသုတ်းၵူၺ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ သမ်ႉမီးရူတ်ႉၶိူင်ႈလမ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းသႅၼ်ဝီးမႃးတၢင်းၼႃႈၶဝ်လႄႈၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈၶဝ် ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉ/ၵႃး ၵေႃႈၵွပ်ႈ တိုၵ်ႉႁၼ်ရူတ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မၼ်းႁေႃႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉတိုၵ်ႉၵိုတ်းၵႆၶဝ်ဝႆႉယူႇသေမၼ်းၵေႃႈၵိုတ်းဝႄႈပၼ်သဵၼ်ႈတၢင်း။ ႁူးမၢၵ်ႇၵွင်ႈဢၼ်ယိုဝ်းတိူဝ်ႉၺႃးရူတ်ႉ/ၵႃး ဝၢႆးရူတ်ႉမၼ်းၵိုတ်းၵမ်းၼိုင်ႈဢမ်ႇတၼ်းႁိုင်လႆႈငိၼ်းသဵင်မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇလႄႈသဵင်ၵွင်ႈ။ဢူးမိၼ်ႉၼၢႆႇၵေႃႉႁေႃႈရူတ်ႉ/ၵႃးတႄႉမၢတ်ႇၸဵပ်းတီႈၶႅၼ်၊ၶႃလူင်လႄႈမၢၵ်ႇၵၢဝ်ႈမၼ်း။ၽွင်းၼၼ်ႉၵေႃႉပဵၼ်မေးမၼ်း တူၺ်းတၢင်းလင်သေလႆႈ ႁၼ်မၢၼ်ႇ ၽၵ်းတူရူတ်ႉ ၶဝ်ၵွႆမူတ်း လုၵ်ႈယိင်းၶဝ်ၵေႃႉဢၼ်ဢႃယုလႆႈ 16 ၼၼ်ႉၵေႃႈလိူတ်ႈဢွၵ်ႇတီႈၵွၵ်းႁူဝ်မၼ်းတင်းၼမ်ၼႂ်းရူတ်ႉ ၶဝ်ၵေႃႈပဵၼ် လိူတ်ႈပဵၼ်ယၢင်ၵႂႃႇသဵင်ႈ။ ႁွႆးလိူတ်ႈဢၼ်ၸုမ်ႉဝႆႉတီႈၼင်ႈၼႂ်းရူတ်ႉ/ၵႃး ဝၢႆးၼၼ်ႉဢမ်ႇႁိုင်မီးမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇထႅင်ႈႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉလႄႈမၢၵ်ႇၼၼ်ႉတိူဝ်ႉၺႃးသွင်ပူႇဢွၵ်ႇဢၼ်တိုၵ်ႉၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈ သေ ၸင်ႇႁႃ ပူၼ်ႉၵႃးဢိတ်းၼိုင်ႈ။ လုင်းသုဢႃယု 40 ၵေႃႉဢၼ်ႁေႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႈတိူဝ်ႉၺႃး ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတီႈႁူဝ်လႄႈဢူၵ်း။ လိူတ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၼႂ်း သူပ်း မၼ်းတိၵ်းတိၵ်းသေတၢႆထင်တီႈတီႈၼၼ်ႈၵမ်းလဵဝ်။ၵေႃႉပဵၼ်မေးမၼ်းၸၢႆးၼၢင်းသႅင်ဢၼ်ၼင်ႈ သွၼ်ႉရူတ်ႉၶိူင်ႈတၢင်း လင် ၼၼ်ႉတႄႉမၢတ်ႇၸဵပ်းတီႈႁူဝ်မႃႇလႄႈတီႈမၢၵ်ႇၵၢဝ်ႈမၼ်းၼၢင်းယူႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇယဝ်ႉၵူၼ်းဢွၵ်ႇတၢင်းဢၼ်ၶီႇရူတ်ႉ/ၵႃး (ၼၢင်းႁၢၼ်ႇမေးၸဝ်ႈရူတ်ႉ) လႆႈႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉယိပ်း တင်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသေဢွၵ်ႇမႃးတီႈၼႂ်းယုမ်းၸဝ်ႈမိူင်းမိူင်းလီၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ၽၢတ်ႇဢၼ်ယူႇႁိမ်းၸမ်ၵေႃႈဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉၵႂႃႇႁူင်းယႃသႅၼ်ဝီ။လုင်းသုၵေႃႉႁေႃႈ ရူတ်ႉၶိူင်ႈၼၼ်ႉတႄႉဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၽင်တီႈပႃႇႁဵဝ်ႈၶႅၵ်ႇသႅၼ်ဝီ။ၼၢင်းသႅင်ၵေႃႉပဵၼ်မေးတႄႉလႆႈၶိုၼ်ႈႁူင်းယႃသႅၼ်သေမိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉလူင်းႁူင်းယႃယဝ်ႉၵူၺ်းၵႃႈပႆႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်သင်လႆႈလူင်လၢင်။ ၼၢင်းၶွၼ်ႇၼၼ်ႇၵေႃႉဢၼ်ဢႃယု 16 ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်းၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉ/ၵႃးၼၼ်ႉတႄႉလႆႈၽႃႇတတ်း တီႈႁူင်း ယႃလႃႈသဵဝ်ႈ တီႈႁူဝ်ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇဢွၵ်ႇၵမ်ႈၽွင်ႈသေလႆႈသိုပ်ႇသူင်ႇၵႂႃႇႁူင်းယႃဝဵင်းလိူဝ်ႇလႄႈလႆႈ သိုပ်ႇၽႃႇ တတ်းတီႈၵွၵ်းႁူဝ် ထႅင်ႈ သွင်ပွၵ်ႈ။ ဝၢႆးၽႃႇတတ်းဢဝ်ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇဢွၵ်ႇယဝ်ႉမၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈၵႂၢမ်းလႆႈမႃးၽွင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၺႃးၵွၵ်းႁူဝ် ၽၢႆႇၶႂႃလႄႈတူဝ်ၶိင်းမၼ်းၼၢင်းၽၢႆႇသၢႆႉၼႆႉဢမ်ႇၸၢင်ႈတူင်ႉၼိုင်လႆႈယဝ်ႉ။ ၼၢင်းၶွၼ်ႇၼၼ်ႇ ၵေႃႉၺႃးမၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း ​ပေႃႈမၼ်းၼၢင်းၵေႃႉပဵၼ်ဢူးမိၼ်ႉၼၢႆႇၵေႃႈလႆႈယူတ်းယႃ ႁွႆးမၢတ်ႇၸဵပ်းတီႈၶႃလႄႈတီႈႁူဝ်မႃႇမၼ်း။ၵႃႈယူတ်းယႃၶဝ် တႄႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်လႆႈသဵင်ႈဝႆႉ 40 သႅၼ်။ယွၼ်ႉယိမ်ရူတ်ႉ/ၵႃးပိူၼ်ႈသေႁေႃႈၵႂႃႇၵူၺ်းလႄႈၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၺႃးသေႁူဝ်ရူတ်ႉ လႄႈ ၶၢင်ႈရူတ်ႉ ၵွႆယွၵ်းယွႆမူတ်း၊တေလႆႈသၢႆႈတႅၼ်းပၼ်ၸဝ်ႈၶွင် ရူတ်ႉတႃႇ 70 သႅၼ်ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ/ယႄးသႅၼ်ဝီၵေႃႈမႃးဢဝ်ရူတ်ႉၵႂႃႇဝႆႉတီႈႁူင်းပလိၵ်ႈသႅၼ်ဝီဝူင်ႈၼိုင်ႈသေၸင်ႇႁႂ်ႈၸဝ်ႈရူတ်ႉမႃးဢဝ် ရူတ်ႉၵႂႃႇ ၶိုၼ်းယူႇယဝ်ႉ။လိူင်ႈလၢဝ်းဢၼ်ပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢမ်ႇႁပ်ႉဢဝ် ပုၼ်ႈၽွၼ်းလူလွမ်ၸွႆႈတူၺ်းသၢႆႈတႅၼ်းၵႃႈ လုသုမ်းသင်။ 2 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းၵူၼ်းၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလိူဝ်ႁႅင်းတီႈမူႇၸႄႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/05/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်း 08:10 မူင်းတၢမ်းၶမ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၵွင်ၶလယ 83 ဢဵၼ် ႁႅင်းသိပ်းပၢႆ ယိုဝ်း ၵူၼ်း မိူင်းၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈဢၼ်ၽၢတ်ႈၶူဝ်ၼမ်ႉၸၢင်ႉၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်းၵႄႈမူႇၸႄႈ လႄႈၼမ်ႉၶမ်း။ ၵေႃႉၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၼၼ်ႉပဵၼ်ၸၢႆးလႅင်းပၢင်ႇဢႃယု 16 မၼ်းၸၢႆးၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈသေပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈ ၼွင်လွင်းဝၢႆး မၼ်း ၸၢႆးလႄႇသၢဝ်တီႈဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းလႄႈမၼ်းၸၢႆး ၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈ 5 ႁွႆး။ၺႃးတီႈၵွၵ်းႁူဝ် 1 လုၵ်ႈ၊ ပွင်ႈႁူဝ်ၶႅၼ်ၽၢႆႇသၢႆႉ 1 လုၵ်ႈ 1၊ပွင်ႈႁူဝ်ၶႅၼ်ၶႂႃလုၵ်ႈ 1၊ၽၢႆႇတႂ်ႈႁူဝ်ၶဝ်ႇလုၵ်ႈ 1၊ၽၢႆႇၼိူဝ်ႁူဝ်ၶဝ်ႇလုၵ်ႈ 1။ၵူၺ်းၵႃႈယွၼ်ႉၸၢႆးလႅင်းပၢင်ႇတိုၼ်ႇၵူဝ်ၼႃႇ ဢႃးလႃးလႄႈဢမ်ႇတၼ်းႁူႉဝႃႈတူဝ်ၵဝ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈသေႁေႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႈမၼ်းမုင်ႈၼႃႈ ၸူး ႁိူၼ်းလွင်ႈလဵဝ်ၵူၺ်း။ ၢႆးလႅင်းပၢင်ႇ ၵေႃႉၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၸၢႆးလႅင်းပၢင်ႇလႆႈၶဝ်ႈယူတ်းယႃတူဝ်တီႈႁူင်းယႃမူႇၸႄႈသေၽႃႇတတ်းဢဝ်မၢၵ်ႇၵွင်ႈဢွၵ်ႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉယင်းပႆႇၸၢင်ႈပႆ။ ၶမ်ႈဢၼ်ဢဝ်တူဝ်မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူင်းယႃယူတ်းယႃတူဝ်ၼၼ်ႉမီးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်မႃးဢဝ်ၶေႃႈ မုၼ်းမႃးတူၺ်းယူႇၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလွင်ႈယိုဝ်းၸၢႆးလႅင်းပၢင်ႇၼၼ်ႉသင်။ ပူၼ်ႉမႃးဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉတၢင်းၽၢႆႇပေႃႈမႄႈၸၢႆးလႅင်းပၢင်ႇလႆႈယိုၼ်ႈလိူင်ႈထိုင်မေႃသွၼ်ၼၢင်းငူၺ်ႇလုၵ်ႈၸုမ်းပႃႇ တီႇသိူဝ် ၽိူၵ်ႇ ၼႂ်းမူႇၸႄႈယူႇပိူဝ်ႈတႃႇၸွႆႈဢဝ်လိူင်ႈလၢဝ်းပၼ်။ၵူၺ်းၵႃႈထိုင် မိူဝ်ႈလဵဝ် တၢင်းၽၢႆႇပေႃႈမႄႈ ၸၢႆးလႅင်းပၢင်ႇ ယင်းပႆႇလႆႈ ႁပ်ႉႁူႉၶေႃႈတွပ်ႇသင်ၼႆယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၵွင်ၶလယ 83 ၼႆႉယူႇပႃႈတႂ်ႈၵုမ်းၵမ်ၶွင်တပ်ႉၸုမ်းလူင် 88 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းယူႇတီႈဝၢၼ်ႈၵူဝ်ႇတွင်ႇၽၢႆႇၵၢတ်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸႄႈ။လုၵ်ႈသိုၵ်းမၼ်းတူင်ႉၼိုင်ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်မိူင်းတႆးလႄႈမိူင်းၶၢင်တင်ႈတႄႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်ႇ ၼႃႈသိုၵ်းၸူးသိုၵ်းၶၢင် KIA ၽွင်းၵၢင်လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ 2014 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66: (0) 93-264-9487 (Shan, English) ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ 66: (0) 94-638-6759 (Burmese, English) လုမ်း 66: (0) 9-329-77754 Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-04-06T03:35:57

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b6%e1%80%b1%e1%82%83%e1%82%88%e1%80%95%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%81%bd%e1%81%a2%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%82%87%e1%81%b5%e1%80%b0%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%80%ad%e1%80%b0/

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်ၸိုင်ႈတႆး

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်ၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 06/04/2015 1 ဢိင်ၼိူဝ်ၸုမ်းၽၢႆႇထတ်းထွင်လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉသၽႃႇဝလႄႈထတ်းထွင်လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း (Environment Impact Assessment, (EIA), Social Impact Assessment (SIA) ပိူဝ်ႈတႃႇၶူင်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း (မိူင်းတူၼ်/ဢွၼ် တၢင်း ဝႃႈၽၢႆတႃႈသၢင်း) လႄႈႁူင်းၾႆးၾႃႉဢၼ်ႁၢင်ႇၵႆဝၢၼ်ႈသႃလႃး 19 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊၼၼ်ႉသေၵူၼ်းမိူင်းတူၼ်ၸင်ႇလႆႈ မီးၵၢင်ၸႂ်ပၢႆးဝူၼ်ႉၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ- ၵ ႁဝ်းၶႃႈႁၼ်ဝႃႈၶၢဝ်းယၢမ်းတွၼ်ႈတႃႇႁၢင်ႈႁႅင်းထတ်းထွင်လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတင်းသၽႃႇဝ(EIA) တင်းလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း (SIA) ပိူဝ်ႈတႃႇၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆႁႅင်းၼမ်ႉၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2015 ၼႆၼၼ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းပွတ်းပူၼ်ႉလႄႈတိုၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းႁၢင်ႈ ႁႅၼ်းၵုမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈထူၼ်ႈ။ ၶ သင်ဝႃႈၽၢႆၼႆႉပဵၼ်သၢင်ႈတေႉၸိုင်ဝဵင်းႁိမ်းႁွမ်း၊ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းလႄႈဝတ်ႉဝႃးတီႈၵိူဝ်းယမ်ၸိူဝ်းယူႇတၢင်းပွတ်းတွၼ်ႈၼိူဝ်တေထုၵ်ႇ ၼမ်ႉထူမ်ႈပႅတ်ႈ။ င ၵၢၼ်လူင်းမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းၵေႃႈၸင်ႇႁႃတႄႇၵူၺ်းသေၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်သင်။တေလႆႈပႂ်ႉတူၺ်းငဝ်းလၢႆး(ၵၢၼ် ၵိုတ်း ယိုဝ်း)မွၵ်ႈ 2-3 ပီၵွၼ်ႇၸင်ႇတေၸၢင်ႈႁူႉလႆႈဝႃႈတေမီးလွင်ႈငမ်းယဵၼ်မၼ်ႈၵိုမ်းတေႉႁိုဝ်ဢမ်ႇတေႉမိူဝ်ႈပႆႇသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈ သင်သေလွင်ႈလွင်ႈ။ တူဝ်တႅၼ်းၸုမ်း SMEC ၸ ၵွပ်ႈၺႃးတၢမ်ႇၽေးသိုၵ်းၵၢင်မိူင်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်းႁိုင်ယဝ်ႉလႄႈမိူဝ်ႈလႆႈငိၼ်းဝႃႈပိူၼ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းၼႆၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ် ၸူမ်းၸွမ်းၵူၺ်းၵႃႈၼႂ်းၽွင်းယၢမ်းလဵဝ်ၵၼ်သမ်ႉလႆႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်းဝဵင်းႁိမ်းႁွမ်းလႄႈသင်ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းလႄႈသင်တေၸၢင်ႈၺႃး ၽေး ၼမ်ႉ ထူမ်ႈပႅတ်ႈယွၼ်ႉၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆ(မိူင်းတူၼ်)ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သ ၼမ်ႉတေထူမ်ႈပိူင်လူင်မၼ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်ဢၼ်ယူႇၸမ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း။ႁိူၼ်းၵူၼ်းလႄႈႁႆႈၼႃးဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇၶူဝ်းၵိုၵ်းပိုၼ်း ၵေႃႈတေမူၺ်ႉၸူမ်သုတ်းဝၢႆးၵွႆႁၢႆလၢႆပႅတ်ႈ။ 2 ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈၵူၼ်းမိူင်းတူၼ်ၸင်ႇလႆႈသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈတေသၢင်ႈၽၢႆၼမ်ႉၶူင်းႁူင်းႁႅင်းၼမ်ႉၾႆးၾႃႉဢၼ်ႁၢင်ႇၵႆဝၢၼ်ႈသႃ လႃး 19 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးၸွမ်းၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆမႄႈၼမ်ႉၶူင်းပွတ်းတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းသၢၼ်ၶတ်း ဢမ်ႇႁပ်ႉၽၢႆမိူင်းတူၼ် သင်ၶႂ်ႈႁူႉႁူဝ်ယွႆႈတွင်ႈထၢမ် လုင်းၸၢႆးၸၢမ်ႇၺုၼ်ႉ (+95) 09 3619 1646 လုင်းၸၢႆးဢေႃးတ (+95) 09 4902 5446 ၼၢင်းဢူင်းယိၼ်ႇ (+95) 09 3204 5590 Shan

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-11-03T03:24:12

https://shan.shanhumanrights.org/2850-2/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇၶႂၢၵ်ႈၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင်၊ၵူၼ်းမိူင်း 6,000 ပၢႆႁၢမ်းႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 03/11/2015 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇၶႂၢၵ်ႈၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင်၊ၵူၼ်းမိူင်း 6,000 ပၢႆႁၢမ်းႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇ၊ ၵူၼ်းမိူင်းသီႇၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်းယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵႃႈပဵၼ် ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈသႄႉသွမ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂၢၵ်ႈၼႃႈသိုၵ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈပၢင်တိုၵ်းဢၼ် လေႃႇ တိုၵ်း ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးၶႂၢၵ်ႈယႂ်ႇၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းပူၼ်ႉမႃးလႆၢဝၼ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင်၊ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵွင်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၵႃႈပဵၼ်သေၵူၼ်းမိူင်းလႆႈႁပ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း။ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း6,000 ပၢႆၼႂ်း 22 ဝၢၼ်ႈၼႂ်းသၢမ်ၸႄႈဝဵင်းတင်ႈတႄႇၸဝ်ႉလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊမႃး။ သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼႄႇပျီႇတေႃႇၽိူမ်ႉႁႅင်းသိုၵ်း14 တပ်ႉၵွင်ၶဝ်ႈၸူးၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသူႈ၊မိူင်းၼွင်လႄႈၵႄႇသီႇ (ၵေးသီး) သေပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင်တေႃႇပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 06/10/2015 သေ ႁီႉၼႄးၼႄၼႃႈတိူဝ်ႈဝႃႈပိူဝ်ႈတႃႇတဵၵ်းမိပ်ႇဢီးပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင် ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ဢွၵ်ႇၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈပၼ်ၶႂၢင်ႉတူင်ႉၼိုင်ယူႇသဝ်းၼၼ်ႉၼႆ။တီႈတႄႉမၼ်း ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ၵူၺ်းလႆႈပဵၼ် ၽၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄတူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ ပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တိုၼ်းပဵၼ်ၼႃႈတီႈၼႃႈလိၼ်SSPP/SSA မႃးၸဵမ်လႂ်၊ လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈပႃးၼႂ်း ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းတၢမ်ၼင်ႇပႃႇတီႇ မႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး လႆႈႁူမ်ႈမၢႆဝႆႉ ၼႂ်းၵၢၼ်ၵိုတ်း ယိုဝ်း ၵႄႈၵၢင်သွင်ၽၢႆႇ (ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင် ၸိုင်ႈ တႆး လႄႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ) မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊ 2012 (ဢၼ်ဝႃႈတူင်ႉ ၼိုင်ၵႂႃႇမႃးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႃႈလိၼ် တူဝ်ၵဝ်ႇၵုမ်းၵမ်မိူၼ်ပၵ်းၵဝ်ႇပိူင်ၵဝ်ႇလႆႈ) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်ၼႄႇပျီႇတေႃႇပဵၼ်ၽၢႆႇ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶေႃႈ တူၵ်းလူင်း ၵိုတ်းယိုဝ်းဢၼ်သွင်ၽၢႆႇ ႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပၢင်တိုၵ်းမႂ်ႇပိူဝ်ႈတႃႇႁုပ်ႈယိုတ်းတႃႈသၢမ်ပူးဢွင်ႈတီႈၶိုၵ်ႉတွၼ်းတႃႈၶၢမ်ႈမႄႈၼမ်ႉပၢင်ၼႂ်းမိူင်းသူႈၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ3,600 ပၢႆလႆႈပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးႁႆႈၼႃးမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉၶဝ်သေပၢႆႈႁႃတီႈသေႃႉႁူမ်ႈလွတ်ႈၽေး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ပဵၵ်ႉသမ်ႉပႃႇတီႇ မႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးလႆႈထွႆပၼ်တႃႈသၢမ်ပူးၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15/10/2015 ၼၼ်ႉယဝ်ႉသေတႃႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ၽိုတ်ႉၶဝ်ႈၸူးငဝ်ႈငုၼ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးဝၢၼ်ႈႁႆးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵႄႇသီႇ(ၵေးသီး)ယူႇ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 25/10/2015 ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်ၵျႅတ်ႊမိၼ်ၽၢတ်ႈၼိူဝ်ငဝ်ႈငုၼ်းဝၢၼ်ႈႁႆး သေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်း မိူင်းၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁႆးတူၵ်းၸႂ် ၵူဝ်ႁႄလွမ်ၵူဝ်လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတေဢဝ်မၢၵ်ႇပွႆႇလူင်းသႂ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၼ်းထိ 26/10/2015 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းသႂ်ႇဝၢၼ်ႈမူၺ်တေႃႇဢၼ်ယူႇတၢင်းၸၢၼ်းငဝ်ႈငုၼ်းဝၢၼ်ႈႁႆးၼၼ်ႉသေ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးဢႃယု 25 ၵေႃႉၼိုင်ႈလႆႈႁပ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၽွင်းမၼ်းၸၢႆးလႅၼ်ႈႁႃ တၢင်းပၢႆႈမၢၵ်ႇၼၼ်ႉယူႇ။ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းႁႆႈသူၼ်ဝၢၼ်ႈၵုင်းၼိမ်ဢၼ်ယူႇတင်းၸဵင်ႇ ၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇငဝ်ႈငုၼ်းဝၢၼ်ႈႁႆးၸိုဝ်ႈလုင်းပွႆးဢႃယု 53 လႆႈ ႁပ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း။လုင်းပွႆးပဵၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး သိုၵ်းၼႂ်းၸဝ်ႉ လိူၼ်ဢွၵ်ႊ ထူဝ်ႊပိူဝ်ႊၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ၵူၺ်းၵႃႈမၼ်းလုၵ်ႉ တီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသေဢၢင်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်းၸႂ်းႁႆႈသူၼ်မၼ်း။ လုင်းပွႆး ၵေႃႉလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်း မိူဝ်ႈၽွင်းတဵင်ႈၶိုၼ်းလိုၵ်းယဵၼ်ဝၼ်းထိ 28/10/2015 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင် 120mm ယိုဝ်းသႂ်ႇဝၢၼ်ႈႁႆး၊ၽွင်းၼၼ်ႉပဵၼ်ၶိုၼ်းပွႆးဢွၵ်ႇဝႃႇမႅၼ်ႈၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇၵႂႃႇၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈဝတ်ႉဝၢၼ်ႈႁႆးပိူဝ်ႈတႃႇသူင်သိူဝ်းၸွမ်းတၢင်းလူႇၼႂ်းၶမ်ႈၶိုၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇဝႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မၢၵ်ႇလူင် 8 လုၵ်ႈတူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁႆးလႄႈႁိမ်းႁွမ်းသေတူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁႆးသွင်လင်လုၵွႆလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉ၊ယိင်းဢႃယု 40 တင်းလုၵ်ႈယိင်းဢွၼ်ႇမၼ်းၼၢင်းဢႃယု 5 ၶူပ်ႇလႆႈႁပ်ႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းယွၼ်ႉၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇၽွင်းသွင်ၶႃမႄႈလုၵ်ႈ တိုၵ်ႉလပ်းၼွၼ်းတီႈႁိူၼ်း။ ရူတ်ႉ/ၵႃးဢၼ်ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇသေလုၵွႆ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းသႂ်ႇငဝ်ႈငုၼ်းဝၢၼ်ႈႁႆးၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁႆးႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ2,000 လႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေပႆၢႈႁႃပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈလွတ်ႈၽေးၶဵၼ်ယူႇသဝ်းၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈ၊ဝဵင်းယူႇ ယဝ်ႉ။ပေႃးၼပ်ႉႁူဝ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵဝ်ႇလႄႈၵူၼ်းပႆၢႈၽေးသိုၵ်းမႂ်ႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်လႆၢတီႈၸိုင်ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁူဝ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၶိုၼ်ႈထိုင်6,000 ပၢႆယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းႁၢမ်းႁႅၵ်း ႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇတၼ်းသဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈ ပိုၼ်ႉ ပွႆႇပႅတ်ႈဝႆႉႁိူၼ်းယေးႁႆႈၼႃးသူၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇပၢႆႈသေႃႉ ႁူမ်ႈယဝ်ႉ လႄႈထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵပ်ႉၵိၼ်း လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈ ထႅမ် တေႉတေႉ။ ႁူင်းႁဵၼ်း လႆႈထုၵ်ႇ ဢိုတ်း ႁပ်း ပႅတ်ႈ 14 လင်သေႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း1,250 ၵေႃႉဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈႁဵၼ်း ဢဝ်တၢင်း ႁူႉ တၢင်းမေႃသင်ယဝ်ႉ။ တင်ႈ တႄႇ ဝၼ်းထိ 01/11/2015 မႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၢမ်ႈတၢပ်ႈဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်း လႄႈရူတ်ႉ/ၵႃး ၵႂႃႇမႃးၶဝ်ႈၸူး ပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းတီႈႁၢႆးပႃယဝ်ႉ။ ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝတ်ႉႁၢႆးပႃ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသူႈ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတိုၼ်းသႄႉၼႄးလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂၢၵ်ႈၽိုတ်ႉသိုၵ်းၶဝ်ႈၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဢၼ် ပႃႇတီႇမႂ်ႇ သုင် ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးၵုမ်းၵမ်သေဢဝ်တၢင်းတုၵ်ႉၵိၼ်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇပူဝ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်းမိူင်း ၼၼ်ႉယူႇ။ ၼႄႇပျီႇတေႃႇ တၵ်းလႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းပၢင်တိုၵ်း၊လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁၢမ်းႁႅၵ်းႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇတၼ်း သဝ်းလႄႈ လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၼႆႉတင်း မူတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉပိုတ်ႇပႅတ်ႈၼႃႈတိူဝ်ႈဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈၶၵ်ႉ ၵၢၼ် ငမ်းယဵၼ်ၼႆၼၼ်ႉ သေၸီႉၸႅင်ႈၼႄဝႃႈ လူင်ပွင် ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼႄႇပျီႇတေႃႇဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ် တႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵႄႈ ၶႆလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈပၢင်တိုၵ်းၵႃႈႁိုဝ်၊ၵူၺ်းပဵၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်လၢႆး သိုၵ်းၵုမ်းၵမ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈတူင်ႇဝူင်းလုမ်ႈၾႃႉဢွၵ်ႇထတ်းသၢင်ႈႁီႉၼႄးလွင်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼႄႇပျီႇတေႃႇဢဝ်သိုၵ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေႁႂ်ႈၵိုတ်းယင်ႉဝႆႉလွင်ႈၵမ်ႉထႅမ်ၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈ ငမ်းယဵၼ်တေႃႇထိုင်ၼႄႇပျီႇ တေႃႇပေႃးၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတိုၵ်းတေႃးၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉယူႇ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈႁပ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလေႃႇတိုၵ်း ဝၼ်းထိ လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ဢွင်ႈတီႈ ႁူဝ်ယွႆႈ 26/10/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်း 10 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႃယု 53 ပီထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းသေလႆႈႁပ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းတီႈၶႅၼ် ဝၢၼ်ႈၵုင်းၼိမ်ဢိူင်ႇႁၢႆးပႃႄၸႈဝဵင်းမိူင်းသူႈ လုင်းပွႆး ၵေႃႉလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း သေႃႉႁူမ်ႈတီႈပၢင် သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းႁႆၢးပႃ။ၽွင်းၺႃး သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၼၼ်ႉမၼ်း ပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းသူႇၸႂ်းသူၼ်ႁႆႈ ၼႃး။ၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈသွင် လုၵ်ႈတီႈၶႅၼ်မၼ်း။ လုင်း ပွႆးႁပ်ႉၵၢၼ်ယူတ်းယႃ တီႈႁူင်းယႃဝၢၼ်ႈႁႆး။ 26/10/2015 ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈဢႃယု 25 တီႈ တွင်ႉ၊ႁိူၼ်းၵူၼ်းသၢမ်လင်လႆႈလုၵွႆယွၼ်ႉမၢၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈမူၺ်ႇတေႃႇဢိူင်ႇဝဵင်းၵဝ်ႇၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼွင် ၸၢႆးဢုင်း တိုၵ်ႉႁႃတၢင်းလႅၼ်ႈ ပၢႆႈမၢၵ်ႇဢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်း ၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ၊ၵူၺ်းၵႃႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉ ၺႃးတီႈတွင်ႉ သေၼွၼ်းဢၢပ်ႇလိူတ်ႈ။မၼ်း ၸၢႆးလႆႈထုၵ်ႇဢဝ် ၵႂႃႇယူတ်း ယႃ တူဝ်တီႈ ႁူင်းယႃမိူင်းၼွင်ဝၼ်း ထိ 27/10/ 2015 ဝၼ်းထိ 28/10/2015 သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင် (120mm) ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 40 ၵေႃႉ 1 လႄႈဢွၼ်ႇယိင်းဢႃယု 5 ၶူပ်ႇ ၵေႃႉ 1၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းသွင်လင် တင်းရူတ်ႊ/ၵႃး ၼိုင်ႈလမ်းလုၵွႆ ဝၢၼ်ႈႁႆး ပွၵ်ႉ 1 ၸႄႈ ဝဵင်းၵႄႇသီႇ (ၵေးသီး) သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈႁႆးၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 200 ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ် သူင်သိူဝ်းပွႆးဢွၵ်ႇဝႃႇတီႈဝတ်ႉ။မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းလူင်းႁိမ်းဝတ်ႉလႄႈႁူင်းႁဵၼ်းသေတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်း သွင်လင်ဢၼ်ၼၢင်းၵဵင်လႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်းမၼ်းၼၢင်းၼၢင်းႁွမ်ၶၢဝ်တိုၵ်ႉၼွၼ်းလပ်း။ၼၢင်းၵဵင် လႆႈတိူဝ်ႉၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တီႈၼႃႈၽၢၵ်ႇသေ ၼၢင်း ႁွမ်ၶၢဝ်ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတီႈႁူဝ်တင်း ၶႃယူႇယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းလႄႈဢွင်ႈတီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင်တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 06/10/2015 ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းယၢမ်းလဵဝ် ႁူဝ်ၼပ်ႉ ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈပၢႆႈဢွၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈသေႃႉၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသူႈ 1,900 22 ဝၢၼ်ႈ (ႁူမ်ႈပႃးဝၢၼ်ႈလူၺ်၊ၵုၼ်ၵႅင်း၊ မိူင်းဢၢၵ်ႇ၊ၵုင်းၸၢမ်၊ ဝၢၼ်ႈၼိူဝ်၊ဝၢၼ်ႈႁႆၢး၊ ဝၢၼ်ထမ်ႈ၊ဝၢၼ်ႈၵျွင်း၊ၼမ်ႉပႃမုင်း၊ၼမ်ႉသူမ်ႈ၊ၽၵ်းၵီး) ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းသူႈ – ဝတ်ႉႁူမ်ႈယဵၼ် – ၵျွင်းဝဵင်းၸၢၼ်း – ပွၵ်ႉ 1 ပွၵ်ႉၶႄႇ 480 တီႈဝၢၼ်ႈႁၢႆးပႃၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသူႈ – ဝတ်ႉႁၢႆးပႃ 1,300 တီႈၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼွင် – ဝတ်ႉမိင်ႇၵလႃႇယၢၼ်ႇဢွင်ႇ 280 တူယႃး 150 ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းႁွမ်း ၵဵင်းလိူၼ်၊ဝၢၼ်ႈဝ၊ ၶုမ်ႇပၢင်၊ၵေးသီး၊ ပၢင်လေႃႉ မွၵ်ႈ2,000 ဝၢၼ်ႈႁႆး ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း 6,110 ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸႆၢးႁေႃသႅင် +66 (0) 62- 941-9600 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ +66 (0) 94-638-6759 (မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-10-15T03:02:38

https://shan.shanhumanrights.org/2840-2/

သင်ဝႃႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇၶႂ်ႈလႆႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇၸိုင်တၵ်းလႆႈၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈၽိုတ်ႉႁႅင်းသိုၵ်း

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး ဝၼ်းထိ 15/10/2015 သင်ဝႃႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇၶႂ်ႈလႆႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇၸိုင်တၵ်းလႆႈၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈၽိုတ်ႉႁႅင်းသိုၵ်း ၶဝ်ႈၸူးပိုၼ်ႉတီႈတႆးဢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းဝႆႉ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး (Shan CBOs) ႁဝ်းၶႃႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်းငဝ်းလၢႆးဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတေႃႇပိုၼ်ႉတီႈသီႇၸႄႈဝဵင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင်ၶွင်ၸုမ်းတႆးဢၼ်လႆႈၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ဝႆႉတင်းလူင်ပင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း 1,500 ပၢႆၼၼ်ႉယူႇ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 06/10/2015 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင်တေႃႇပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသူႈလႄႈၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼွင်။ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း၊သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းသိပ်းတပ်ႉၵွင်ပၢႆလေႃႇတိုၵ်းသေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း 1,500 ပၢႆၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်း ယေးလႄႈသူၼ်ႁႆႈၼႃးသေၼီပၢႆႈ ၽေး သိုၵ်း။ ၵူၼ်းမိူင်း 1,000 ပၢႆလႆႈပၢႆႈသေႃႉႁူမ်ႈၸွမ်းဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်း ၸိူဝ်းယူႇၸမ် ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလႆႈၼီ ပၢႆႈၽေး သိုၵ်း သေႃႉႁူမ်ႈယူႇဝႆႉၸွမ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇႁူၺ်ႈလွႆ။ ၼၢင်းယိင်းသီႇၵေႃႉလႆႈၵိူတ်ႇ/လဵင်ႉလုၵ်ႈၽွင်းပႆၢႈသေႃႉႁူမ်ႈ၊ ၵေႃႉၼိုင်ႈၵိူတ်ႇၼႂ်းထမ်ႈ။ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၸိူဝ်းပႆၢႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉတိုၵ်ႉလူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်တင်းၼမ်လႄႈလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႇပႃး။မႅၼ်ႈၽွင်းလူဝ်ႇပၢတ်ႇၶဝ်ႈလွၼ်ႉဢဝ်ၶူဝ်းႁႆႈၶူဝ်းသူၼ်သေတၸိူဝ်းၶဝ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၢတ်ႇၸၢင်ႈၵဵပ်းသင်လိူဝ်ၼၼ်ႉတႃႇ ၵိၼ်တႃႇယမ်ႉမိူဝ်းၼႃႈၵေႃႈပဵၼ်ဢၼ်ဝူၼ်ႉယၢပ်ႇၵပ်ႉၵိၼ်းမႆႈၸႂ်တေႉတေႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11/10/2015 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၸူးငဝ်ႈငုၼ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးဝၢၼ်ႈႁႆးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵႄႇသီႇ (ၵေးသီး)၊ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁဵင်လႆႈထူပ်းၺႃးတၢင်းလိူတ်ႇမႆႈ၊ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းပူၼ်ႉမႃးလၢႆဝၼ်းၼႆႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၽိူမ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈသေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွမ်ၵူဝ်ဝႃႈ ပၢင် တိုၵ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၽိုတ်ႉၶဝ်ႈၸမ်ႁိမ်းၶဝ်ထႅင်ႈ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/10/2015 ၼႆႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းမႂ်ႇတေႃႇပႃႇတီႇ မႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၼႂ်ပိုၼ်ႉတီႈတၢင်ႉယၢၼ်းထႅင်ႈ။ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉၵေႃႈယင်းတေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႆႈပွႆႇ ပႅတ်ႈသူၼ်ႁႆႈၼႃးႁိူၼ်းယေးသေပၢႆႈၽေးသိုၵ်းထႅင်ႈ။ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး (Shan CBOs) ႁဝ်းသၢၼ်ၶတ်းလႄႈသေႉၼေးလွင်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းမႂ်ႇၼႆႉႁၢဝ်ႉႁႅင်း၊ ပႃးၸဵမ်လွင်ႈ ယိုဝ်း ၵွင်ႈၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်းလႄႈလွင်ႈတဵၵ်းတဵင်ႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႆႈၶၢႆႉပၢႆႈႁိူၼ်းယေး ၸိူဝ်း ၼႆႉ။ပၢင်တိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉတိုၼ်းပဵၼ်ပိူင်ၽႅၼ်တိုၵ်းၼေႇပျီႇတေႃႇပူၼ်ႉမႃးလႆၢပီဢၼ် ဢၢၼ်းႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်ပိုၼ်ႉတီႈ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA သေပဵၼ်ၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ် ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵိုတ်းယိုဝ်းဢၼ်လႆႈလူင်း လႆၢး မိုဝ်းမႃးၼႂ်းလိူၼ်ၵျၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊ 2012 ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းမႂ်ႇၼႆႉပဵၼ်ဢွၼ်ၼႃႈတေလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်းပိုၼ်ႉNationwide Ceasefire Agreement (NCA) သေၼႄလႆႈၸႅင်ႈလႅင်းဝႃႈၼေႇပျီႇတေႃႇဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်ၼႂ်းၵၢၼ် ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း ပိူဝ်ႈတႃႇ ၵႄႈလိတ်ႈလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၽႅၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်ဢဝ်သိုၵ်းပိူဝ်ႈတႃႇႁုပ်ႈယိုတ်း ၵုမ်းၵမ်ပိုၼ်ႉတီႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႆႉပဵၼ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းပီမၼ်းမႃးယဝ်ႉ။ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵိုတ်းယိုဝ်းပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇပႃးၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉယင်းပဵၼ်လႆၢးၸဵၵ်ႇယႅၵ်ႈပိူဝ်ႈတႃႇၵုမ်းၵမ်လႄႈ ပၼ်ၼႃႈလီ ၽၢႆႇၼိုင်ႈ ၸႂ်ႉလၢႆးႁုၵ်းႁႆၢႉတဵၵ်း တဵင်ၽၢႆႇၼိုင်ႈ၊ ၸိူဝ်းၼႆႉတေဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ လႆႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ်သင်ဝႃႈတူင်ႇဝူင်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉၶႂ်ႈႁၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈတေႉ ယူႇၸိုင် ထုၵ်ႇ လႆႈ သႄႉသွမ်းလွင်ႈပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်းမႂ်ႇၼႆႉၼႄၵူၼ်းမိူင်းလႄႈမိပ်ႇဢီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼေႇပျီႇ တေႃႇႁႂ်ႈၵိုတ်း ယိုတ်းလွင်ႈ တိုၵ်ႉၽိုတ်ႉထူဝ်းသိုၵ်းၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းသေထွၼ်သိုၵ်းဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ပႃးၽူႈၸွႆႈထႅမ်တူင်ႇဝူင်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉပိူဝ်ႈတႃႇၸွႆႈထႅမ်ၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်လႄႈယႃႈယႃၸူးထိုင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းပႆၢႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၵၢင်ပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင် ၼႆႉၸွႆႈၽၢၼ်ႇတၢင်းၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးၸိူဝ်းၵမ်ႉထႅမ် Shan Human Rights Foundation Shan State Development Foundation Shan Sapawa Environmental Organization Shan Youth Power Shan Women’s Action Network Worker Solidarity Association Migrant Worker Federation Shan Literature and Culture Society (Chiang Mai) Shan Literature and Culture Association in Mong Su Shan Youth Network Group Shan Youth Power Group Organizations in Toom toan tai Shan Refugee Committee Koong Jor Refugee Committee Shan Youth Organization Jao Khur Tai Organization Shan Students’ Union Chiangmai Shan Farmers’ Network ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် +66 (0)81-672-2031 တႆး၊မၢၼ်ႈ၊ဢင်းၵိတ်း ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66 (0)81-603-6655 တႆး၊ထႆး၊ဢင်းၵိတ်း ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 (0)62-941-9600 တႆး၊ဢင်းၵိတ်း Shan Burmese English Thai

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-10-10T02:47:47

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%81%b5%e1%80%b1%e1%82%83%e1%82%89%e1%80%9a%e1%80%ad%e1%80%af%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%81%b5/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉယိုဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇဢွင်ႈတီႈၶုတ်းၶမ်းၼၼ်ႉတၵ်းလႆႈပၼ်တၢမ်ႇ

ဝၼ်းထိ 14/10/2015 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉယိုဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇဢွင်ႈတီႈၶုတ်းၶမ်းၼၼ်ႉတၵ်းလႆႈပၼ်တၢမ်ႇ ႁဝ်ႈၶႃႈၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးတႆးလႄႈၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပၼ်တူတ်ႈ/တၢမ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းမိူဝ်ႈဝႃးၼႂ်းတီႈပိုၼ်ႉတီႈၶုတ်းၶမ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆလႄႈမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႃႈၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13/10/2015 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်ဢိူင်ႇမိူင်းလဵၼ်းၵိင်ႇၸႄႈဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇမွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉၶိုၼ်ႈၵႂႃႇၼိူဝ်လွႆပိူဝ်ႈတႃႇတိတ်းတၢမ်းၸွမ်းလွင်ႈဝႃႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ၵိုတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းဢမ်ႇၵိုတ်း၊ၸွင်ႇႁဵတ်းၸွမ်းၵႂၢမ်းမၼ်ႈဢၼ်လႆႈတူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉၼႂ်းဝူင်ႈၵၢင်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ၊တူဝ်တႅၼ်းၶွမ်ႊပၼီႊလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်တင်ႈတႄႇလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2014 ၼၼ်ႉမႃး။ၶီႈလိၼ်ၼမ်ႉငူၼ်ႉတီႈၶုတ်းၶမ်းၼၼ်ႉလူင်းထူမ်သိူဝ်ႇသႂ်ႇတူင်ႈၼႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသေႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးပၢႆးယူႇလီၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႃးလၢႆပီယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁွတ်ႈထိုင်ၵႂႃႇတီႈဢွင်ႈၶုတ်းၶမ်းၶွမ်ႊပၼီႊလွႆၶမ်းလူင်ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၶတ်းၸႂ်ႁႃတၢင်းလၢတ်ႈတေႃႇၽူႈၵုမ်းၵၢၼ်(မၼ်ႊၼဵၵ်ႊၵျႃႊ)မၼ်းယူႇၵူၺ်းၵႃႈၽူႈၵုမ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉၸႂ်လမ်သေၵႂႃႇႁွင်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၵွင် 330 ဢၼ်ပၵ်းသဝ်းႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉမႃး။ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉတိုၵ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်းပွၵ်ႈ၊ၵူၺ်းၵႃႈၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းၸွမ်း။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈတူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႄသေလႅၼ်ႈၵႂႃႇၵေႃႉႁူးၵေႃႉတၢင်းယူႇယဝ်ႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႃယု 50 ၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉလုင်းသၢမ်ၺႃးယိုဝ်းသေမၢတ်ႇၸဵပ်းလိူဝ်ႁႅင်း။မၼ်းလႆႈထုၵ်ႇဢဝ်မႃးတီႈႁူင်းယႃမိူင်းၽျၢၵ်ႈသေတၢႆတီႈၼၼ်ႈ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈႁႃႈၵေႃႉလုင်းၽတ်း၊ၸၢႆးလႃ၊ၸၢႆးသၢမ်၊ၸၢႆးၼွႆႉလႄႈလုင်းဢိၼ်းတႄႉလႅၼ်ႈတူၵ်းလူင်းၵႂႃႇၼႂ်းႁူၺ်ႈသေလႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းၽွင်းၶဝ်ႁႃတၢင်းပၢႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။လုင်းဢိၼ်းတႄႉလႆႈယူတ်းယႃဝႆႉတီႈႁူင်းယႃတႃႈၶီႈလဵၵ်း။ ပိူင်ပဵၼ်လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းၶႃႈတိုၼ်ႇတူဝ်တူၵ်းၸႂ်ၸွမ်းတႄႉတႄႉလွင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇတေႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၶတ်းၸႂ်ႁႃတၢင်းၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈတူင်ႇဝူင်းၶဝ်လႄႈသၽႃဝၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ် (သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ) ၶဝ်ၼၼ်ႉယူႇ။ႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢဝ်လိူင်ႈဢဝ်လၢဝ်းသေပၼ်တူတ်ႈ/ တၢမ်ႇသိုၵ်းၸိူဝ်းႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းသေယိုဝ်းတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းလၢႆးၶိုဝ်းယမ်ဢၼ်ၸိသင်ႇႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းၶမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵိုတ်း ၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေသၢႆႈတႅၼ်းပၼ်ၶိုၼ်းၼင်ႇထုၵ်ႇၵႃႈထုၵ်ႇႁူဝ်တၢမ် ၼင်ႇဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်လႆႈပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈ/တူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉမႃးမိူဝ်ႈပီၵၢႆ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၼၢင်းလႃႈ (+95) 094-925-7194 တႆး၊ မၢၼ်ႈ ၸၢႆးၼုမ်ႇ (+95) 092-508-41617 တႆး၊ မၢၼ်ႈ ၸႆၢးႁေႃသႅင် (+66) 062-941-9600 တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ (+66) 094-638-6759 မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-08-14T10:03:14

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%a2%e1%80%99%e1%80%ba%e1%82%87%e1%80%9c%e1%80%ad%e1%80%b0%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%90/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇလိူၵ်ႈတီႈသေဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းႁိမ်းငဝ်ႈငုၼ်း SSPP/SSA

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 14/08/2015 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇလိူၵ်ႈတီႈသေဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းႁိမ်းငဝ်ႈငုၼ်း SSPP/SSA ​လႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ထူပ်းတၢင်းလိူတ်ႇမႆႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 07/08/2015 ၽွင်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈၸုမ်းၶိုင်ပွင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်မၢၼ်ႈတိုၵ်ႉဢုပ်ႇၵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇႁႃတၢင်းၵိုတ်းယိုဝ်းပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းယူႇၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းသႂ်ႇၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းငဝ်ႈငုၼ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵႄႇသီႇ/ၵေးသီးသေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း 3,700 ပၢႆၼႂ်း 8 ဝၢၼ်ႈထူပ်းတၢင်းလိူတ်ႇမႆႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇတီႈတပ်ႉၵိဝ်ႇမွၵ်ႇၶၢဝ်မွၵ်ႈ 8 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊတၢင်းၸၢၼ်းငဝ်ႈငုၼ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးဝၢၼ်ႈႁႆးသေဢဝ်မၢၵ်ႇလူင် 120mm ႁႃႈလုၵ်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇ။မၢၵ်ႇလူင်ၼၼ်ႉတူၵ်းႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ႇၼႃးၼွင်၊ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉလိၼ်းလူင်လႄႈဝၢၼ်ႈၼွင်ႁီးဢၼ်ယူႇတၢင်းဢွၵ်ႇငဝ်ႈငုၼ်းဝၢၼ်ႈႁႆး။ၵၢမ်ႇလီသေဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ်လႆႈႁပ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်း၊ၵူၺ်းၵႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၢၼ်တူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁေၵႂႃႇသဵင်ႈၵွပ်ႈဝႃႈတင်ႈတႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းယႂ်ႇလူင်ၸူး SSPP/SSA မိူဝ်ႈပီ 2011 ၼၼ်ႉမႃးယဝ်ႉပႆႇယၢမ်ႈမီးတူဝ်ထူပ်းဢၼ်မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းႁိမ်းၸမ်ႁိူၼ်းၸိူင်ႉၼႆမႃးထႅင်ႈ။ လွင်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၸိူဝ်းၼႆႉၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းတႆးၽႃႇႁိုၵ်ႉၺႃးၵၼ်ၼႂ်းဝၼ်းထိ 07/08/2015 ပွတ်းၼႂ်ၼၼ်ႉသေလႆႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တီႈၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၢၼ်ႈႁႆးမွၵ်ႈ20 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ။သၢႆသိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉၽႃႇၺႃးသၢႆသိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၽွင်းတိုၵ်ႉၶၢမ်ႈတၢင်းသေတင်းသွင်ၾၢႆႇလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ၼၼ်ႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းထမ်းမတႃး (ဢၼ်ၵႆႉၵႆႉလေႇပဵၼ်)သေထုၵ်ႇလီဢဝ်လၢႆးၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းတင်းသွင်ၾၢႆႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵႄႈလိတ်ႈသေတသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းငဝ်ႈငုၼ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA တီႈဢၼ်ဢမ်ႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈသင်ၸွမ်းတီႈတႄႇၵိူတ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉယူႇ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈၸီႉၼႄးတၢင်းႁဵတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸၢတ်ႈပၢၼ်ၽဝၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်လႆႈထူပ်းတၢင်းလိူတ်ႇမႆႈၼႆႉႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်းယူႇ။ တင်ႈတႄႇပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၶိုၼ်းသိုပ်ႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၵျၼ်ႊၼိဝ်ႊဢႃႊရီႊ 2012 မႃးပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးလႆႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းဢၼ်ဢဝ်သိုၵ်းမႃးဝႅတ်ႉလွမ်ႉသေၶတ်းၸႂ်ႁႃတၢင်းႁႂ်ႈငဝ်ႈငုၼ်းဝၢၼ်ႈႁႆးပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈတူၼ်း(ယူႇႁင်းၵူၺ်းၽႂ်၊ၸုမ်းလႂ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵပ်း သိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇ)ၼၼ်ႉယူႇ။မိူဝ်ႈလဵဝ်မီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 17 တပ်ႉၵွင်လွမ်ႉႁွပ်ႈငဝ်ႈငုၼ်းဝၢၼ်ႈႁႆးဝႆႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမီးၵတိ/သတ်ႉၸႃႇတေႃႇၶေႃႈတိုဝ်းၵမ်ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းၼၼ်ႉသေတုၵ်းယွၼ်းထႅင်ႈႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼႄၼမ်ႉၸႂ်ၶၢဝ်သႂ်သိုဝ်ႈယူဝ်းတေႃႇၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႄႈၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈမေႇၶႂၢၵ်ႈတပ်ႉသေပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼၼ်ႉယူႇ၊လိူဝ်ၼၼ်ႉတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈထွၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႃႈလိၼ်ယုင်ႈယၢင်ႈၼႆႉၶိုၼ်းယူႇ။ သင်ၶႂ်ႈႁူႉလၢႆးႁူဝ်ယွႆႈထႅင်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66: (0) 62- 941-9600 (တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ 66: (0) 94-638-6759 (မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2014-11-13T09:56:45

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b8%e1%80%bd%e1%80%99%e1%80%ba%e1%81%b8%e1%80%ad%e1%80%af%e1%80%84%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%99%e1%80%ad%e1%80%b0%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%a2%e1%82%84%e1%80%99%e1%80%b1%e1%82%87%e1%80%9b/

ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢႄမေႇရိၵၼ်ႇ ပႃႊရၵ်ႉဢူဝ်ႊပႃႊမႃႊ တၵ်းလႆႈၸီႉၸမ်ႈတွင်ႈထၢမ်ထိုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး ဝၼ်းထိ 13 /11/ 2014 ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢႄမေႇရိၵၼ်ႇ ပႃႊရၵ်ႉဢူဝ်ႊပႃႊမႃႊ တၵ်းလႆႈၸီႉၸမ်ႈတွင်ႈထၢမ်ထိုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၵွပ်ႈသင်တိုၵ်ႉပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆ းၽွင်းယၢမ်းၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၽွင်းမိူဝ်ႈၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ယူႇၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးႁၼ်ထိုင်ဝႃႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းယႂ်ႇလူင်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင်တင်ႈတႄႇလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2014 မႃးၼၼ်ႉပဵၼ်လွင်ႈလူလၢႆပူၼ်ႉပႅၼ်ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵိုတ်းယိုဝ်းလႄႈတိုၼ်းဝႃႈပဵၼ်လွင်ႈသၢၼ်ၶတ်းၵၼ်တင်းဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈႁိၵ်ႈႁွင်ႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉယူႇ။ ႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းထိုင်ၸွမ်ၸိုင်ႈဢူဝ်ႊပႃႊမႃႊႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈမႆႈၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ၼႆႉဢုပ်ႇလၢတ်ႈပိုတ်ႇၽိူၺ်ၼႄပႃႈၼႃႈၵူၼ်းတင်းၼမ်ၸွမ်းၸွမ်ၸိုင်ႈတဵင်းသဵင်ႇမိူဝ်ႈၽွင်းႁူပ်ႉၵၼ်တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၼၼ်ႉသေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းၵၢၼ်ပိုတ်ႇသိုၵ်းလႄႈတႄႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈသိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းႁဝ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈဝွတ်ႈဝၢႆးၼၼ်ႉယူႇ။ တင်ႈတႄႇလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2014 မႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၽိူမ်ႉဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ပိူဝ်ႈတႃႇပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းလႄႈႁုပ်ႈယိုတ်းၵုမ်းၵမ်ပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵေးသီးလႄႈမိူင်းသူႈ၊ၸိူဝ်းပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (SSPP/SSA) ၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉယူႇ။ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးၼႆႉပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်ၶိုၼ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈထႅင်ႈၼႂ်းပီ 2012။ၽွင်းမိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းပႃးၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ်ယႂ်ႇလူင်မိူၼ်ၶိူင်ႈမိၼ်ၸႅတ်ႊလႄႈႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈသေပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတေႃႇတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး၊ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ႈၸူးထိုင်ပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်း၊ပေႃႉထုပ်ႉၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်းလႄႈႁိမ်ၸိင်းဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းသေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလႆႈပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးသေပၢႆႈၽေးသိုၵ်းႁႃသေႃႉႁူမ်ႈတီႈလွတ်ႈၽေးၼၼ်ႉယူႇ။ၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 300 ယင်းတိုၵ်ႉလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသေပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းဝႆႉၼႂ်းၵျွင်းဝၢၼ်ႈဝၢပ်ႈမႃးၶၢဝ်းတၢင်းမီး 4 လိူၼ်ပၢႆ၊ဢမ်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈဝၢႆႇသၢႆႇၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၵွပ်ႈဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပၵ်းတပ်ႉယူႇဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႆႉၵေႃႈတိုၼ်းႁၼ်ၸႅင်ႈလႅင်းလီဝႃႈပဵၼ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇႁုပ်ႈယိုတ်းၵုမ်းၵမ်လႄႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်မီးၶူဝ်းၶွင်တိုၼ်းႁႄႈသၽႃႇဝလိူင်ႇမၢၵ်ႈၵိုၼ်းၼမ်၊ၸိူဝ်းပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၶဝ်ၶိုၼ်းဢဝ်ၶၢႆပၼ်တီႈၵူၼ်းမႃးလူင်းတိုၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈၵူၼ်းလူင်းတိုၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်ၼၼ်ႉယူႇ။လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၶဝ်တိုၼ်းဢမ်ႇပႂ်ႉတေႃႇထို်ပေႃးမီးလွင်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉလႄႈၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်တွၼ်ႈတႃႇလႅၵ်ႈလၢႆႈသူႇၸူးလွၵ်းပိူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႊတရႄႈသေပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႂ်ႈမႃးလူင်းတိုၼ်းၼႂ်းမိူင်း။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼႆႉတိုၼ်းတင်ႈၸႂ်ၶႂ်ႈယႃႉၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်သေသိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်ႁဵတ်းႁၢႆႉမိူၵ်ႈလိူင်းတေႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ယူႇ၊ၵွပ်ႈဝႃႈတူင်ႇဝူင်းၸၢဝ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉတဵတ်ႇယဵၼ်ဝႆႉလႄႈမိူၼ်ထႅမ်ႁႅင်းဢီးပၼ်ၶဝ်ၼႆႉ။ၵွပ်ႈၼၼ်ထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းၽွင်းမိူဝ်ႈၽွမ်ၸိုင်ႈဢူဝ်ႊပႃႊမႃႊႁူပ်ႉၸွမ်းၸွမ်ၸိုင်ႈတဵင်ႈၸဵင်ႇၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉသေၶႂ်ႈႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈမႆႈၸႂ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉဢုပ်ႇလၢတ်ႈပိုတ်ႇၽိူၺ်ၼႄၵူၼ်းလူင်ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉလႄႈမိပ်ႇဢီးပၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈႁဵတ်းၸွမ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈပႃႈတႂ်ႈၼႆႉပိူဝ်ႈတႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸႅတ်ႈၸၢင်ႇၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတၵ်းလႆႈၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးလႄႈၼႂ်းၼႃႈတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း၊ႁႂ်ႈၵိုတ်းပႃးလွင်ႈၶႂၢၵ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းသေထွၼ်တပ်ႉၶဝ်ဢိၵ်ႇပႃးႁႂ်ႈထွၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သုၵ်ႉယုင်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယူႇၼႆႉၵမ်းလဵဝ်။ သိုၵ်းမၢၼ်းတၵ်းလႆႈၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈတၵ်းလႆႈတႄႇပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၸွမ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ်ပိူဝ်ႈတႃႇမူၼ်ႉမႄးလႅၵ်ႈလၢႆႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း/လၵ်းမိူင်းသေၵေႃႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႈၻရႄႈလႄႈၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ တၵ်းလႆႈၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈယႃႉၶူဝ်းၶွင်တိုၼ်းႁႄႈသၽႃႇဝလႄႈလွင်ႈပူၵ်းပွင်ယႂ်ႇလူင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းတီႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃသုၵ်ႉယုင်ႈတေႃႇပေႃးမီးလွင်ႈၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းသေလႅၵ်ႈလၢႆႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းႁႂ်ႈပေႃးမီးလွင်ႈႁပ်ႉႁွင်းသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ လွင်ႈဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢမေႊရိၵၼ်ႊၶဝ်ဢဝ်ၸိုဝ်ႈဢူးဢွင်ႇတွင်းၽူႈမီးၸၼ်ႉၼႂ်းၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈသႂ်ႇၼႂ်းသၢႆမၢႆသဵၼ်ႈလမ်ယွၼ်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းမၼ်းလႆႈၼမ်ႉမျၢတ်ႈၼမ်ႉတွၼ်းၼႂ်းၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈလႄႈၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းသၢင်ႈၽၢႆယႂ်ႇလူင်ၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈႁၼ်လီၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်းယူႇ။ ႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢမႄႊရိၵၼ်ႊသိုပ်ႇမိပ်ႇဢီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈထႅင်ႈႁူမ်ႈပႃးလွင်ႈၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ႁူမ်ႈမိုဝ်းတၢင်းၽၢႆႇသိုၵ်းတေႃႇသိုၵ်းသွင်မိူင်း။တီႈၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဢၼ်သုၵ်ႉယုင်ႈဝႆႉၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႆႉႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းဢမႄႊရိၵၼ်ႊလႄႈသင်၊ၸုမ်းၸဝ်ႈငိုၼ်းတိုၼ်းမိူင်းဢမႄႊရိၵၼ်ႊလႄႈသင်ႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်းယႂ်ႇလူင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႃႈလိၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းတိုၵ်ႉမီးပၼ်ႁႃၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိုၼ်းသုတ်းၼင်ႇႁိုဝ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈတေပေ်မိူင်းၽႅတ်ႊၻရႄႊၸႅတ်ႈၸၢင်ႇၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်းထိုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းဢမႄႊရိၵၼ်ႊပိူဝ်ႈတႃႇပဵၼ်ၽူႈႁူမ်ႈသၢင်ႈမီးၼမ်ႉတွၼ်းၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်သေႁႂ်ႈၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်သဵင်ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းတုၵ်းယွၼ်းၼၼ်ႉသေၵမ်း။ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးၸိူဝ်းႁၼ်လီၵမ်ႉထႅမ်မီးၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ- ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈပူၵ်းပွင်ၸိုင်ႈတႆး ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး ၸုမ်းသၽႃႇဝသိင်ႇသႅတ်ႉလွမ်ႉတႆး ၵေႃတႆး ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်ၵူၼ်ႈၼုမ်ႇတႆး ၸုမ်းသိုဝ်ႇႁႅင်းၼုမ်ႇ ၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆးၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (ၸိုင်ႈထႆး) ၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၵေႃႈလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၸုမ်းႁူမ်ႈတုမ်ႁႅင်းၵၢၼ်

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2014-10-10T09:41:33

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9a%e1%80%bd%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%89%e1%80%90%e1%80%95%e1%80%ba%e1%82%89%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%a2%e1%80%9d/

ယွၼ်ႉတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလႆႈတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းလႄႈလႆႈပၢႆႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ

လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထီႉ 10 လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2014 ယွၼ်ႉတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလႆႈတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းလႄႈလႆႈပၢႆႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်းယိုဝ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆးတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ( SSPP/SSA) ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင်ၸဵမ် ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ် ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ မီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၶူဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵွႆၼမ်သေသုမ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၶဝ်လိူဝ်သေၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇၼႂ်းၸေႈဝဵင်းၵေးသီးလႆႈပၢႆႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ။ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊတႄႇဝၼ်းထီႉ 2-4 ပီ 2014ၼၼ်ႉၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း(9) တပ်ႉၵွင်ဢဵၼ်ႁႅင်းဢမ်ႇယွမ်းမွၵ်ႈ(2000)။ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်တိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (SSPP/SSA) တီႈၼႂ်းတူင်ႇဝဵင်းၵေးသီးဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈဝၢပ်ႈၼၼ်ႉၸႂ်ႉမၢၵ်ႇလူင်(100)လုၵ်ႈသႅၼ်း(60,81mm တင်း 120mm)ဢဝ်ယိုဝ်းသႂ်ႇၵူၼ်းမိူင်း။တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းထဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈတၢႆသွင်ၵေႃႉ၊ၵေႃႉၼိုင်ႈဝၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႉ”ႁႅင်း”၊ပူႇၵေႇလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆသွင်ၵေႃႉၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၶဝ်ဢၢင်ႈၵႂႃႇၵၢတ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၼိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းမိူၼ်ၼင်ႇပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းလႄႈႁိမ်ဢဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်းၶူဝ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၸဵဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မၢၵ်ႇလူင်ဢၼ်ၶဝ်ယိုဝ်းသႂ်ႇတီႈတႃႈၽႃသွင်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈငူးလိူမ်ၶဝ်လႆႈပၢႆႈယၢၼ်ႁိူၼ်းယေးပၢၵ်ႇပၢႆၵေႃႉပၢႆ။မၢၵ်ႇလူင်ဢၼ်မၢၼ်ႈၶဝ်ယိုဝ်းမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈတူၵ်းသႂ်ႇဝၢၼ်ႈဝၢပ်ႈတီႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးမီးမွၵ်ႈ (300) IDPs ၸိူဝ်းဢၼ်လုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈတႃႈၽႃသွင်ႇမႃးသေႃႉႁူမ်ႈမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး(3) လိူၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းလႆႈၼႃႈတီႈတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး(SSPP/SSA) တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊဝၼ်းထီႉ(5) ၼၼ်ႉၶဝ်ၵိုတ်းယဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းဝႆႉၵမ်းၼိုင်ႈၵူၺ်းၵႃႈၶဝ်တိုၵ်ႉသိုပ်ႇသူင်ႇၵႃႈတႅင်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်လႄႈၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶိုၼ်ႈၵႂႃႇတီႈၼႃႈလိၼ်ဢၼ်ပဵၼ်ပၢင်သိုၵ်းယူႇတႃႇသေႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်ႈၶဝ်ႈမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 5 ဝၼ်း၊ဝၢႆးၼၼ်ႉသိမ်းဢဝ်ၼႃႈလိၼ်ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆးတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးၵႂႃႇၵမ်ႈၽွင်ႈၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းတိုၵ်ႉထႅမ်ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ၵႃႈတႅင်ႉၶဝ်မႃးၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၼႆႉလႄႈလွမ်ၵူဝ်ဝႆႉတေပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မိူဝ်ႈလႂ်ထႅင်ႈဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢမ်းႁူႉလႆႈ။ ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးသႄႉသွမ်းလွင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းလႄႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးႁၢဝ်ႉႁႅင်းသေလိူဝ်သေပဵၼ်လွင်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်းလႄႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းယဝ်ႉယင်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၼိူဝ်ၶၵ်တွၼ်ႈၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ယၢမ်းလဵဝ်ၵမ်းသိုဝ်ႈ။ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးတုၵ်းယွၼ်းလွင်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းယၢမ်းလဵဝ်လႄႈႁႂ်ႈထွၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး(SSPP/SSA) ၵမ်းလဵဝ်ၼႆယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင်(3-6.10.2014) မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိူဝ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႃႇယု 53 ပီတၢႆထင်တီႈ ဝၼ်းထီႉ 3 လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပႃႊပီ 2014 ၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုင်းၵႂႃႇတူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈငူးလိူမ်ဢၼ်ၸမ်ၵၼ်တင်းတႃႈၽႃသွင်ႇၼႂ်းၸေႈဝဵင်းၵေးသီး။မၢၵ်ႇလူင်ၵႂႃႇတူၵ်းသႂ်ႇၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်းလုင်းဝႃႇလိင်ႇလႅင်းလႄႈၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇၵႂႃႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇလုင်းဝႃႇလိင်ႇလႅင်းတၢႆထင်တီႈၵမ်းလဵဝ်၊ဝူဝ်းၵႂၢႆးၵေႃႈတိူဝ်ႉပႃးထႅင်ႈ။ မၢၵ်ႇလူင်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမႃးၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးႁိူၼ်းၸၢႆးသူၺ်ႇဢွင်ႇၵႃႈၶၼ်မွၵ်ႈ 2900000 ပျႃး၊တိူဝ်ႉပႃးႁိူၼ်းလူင်းထုၼ်းၵႃႈၶၼ်မွၵ်ႈ 385000 ပျႃး။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝၢၼ်ႈငူးလိူမ်ဢွၼ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇပၢႆႈတင်းဝၢၼ်ႈမီးလင်ႁိူၼ်းမွၵ်ႈ 100 လင်ပၢႆ။ ပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းပျီႇတုၸိတ်ႉၶဝ်ထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆပႅတ်ႈၸွမ်းတၢင်းၽွင်းၵႂႃႇၵၢတ်ႇမိူင်းယႆ ဝၼ်းထီႉ 3 လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊပီ 2014 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆပႅတ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉဢၼ်ဢၢင်ႈၵႂႃႇၵၢတ်ႇမိူင်းယႆ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၼႆႉၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈလုင်းမူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းဝ၊ပဵၼ်ပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပွင်ႈ၊ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉၸၢႆးသူၺ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွႆမိူင်းပၢတ်ႇၸေႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း။ၸၢႆးသူၺ်ႇၼႆႉပဵၼ်သိုၵ်းပျီႇတုၸိတ်ႉၸုမ်းပူဝ်ႇမူၼ်းၶဝ်။ ၶဝ်သွင်ၵေႃႉၼႆႉၶီႇလူတ်ႉၶိူင်ႈလုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈပုင်ႇသေဢၢင်ႈၵႂႃႇမိူင်းယႆႁႃသိုဝ်ႉဝူဝ်းၵႂၢႆးၼၼ်ႉၵႂႃႇႁူပ်ႉႁႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၶဝ်တၢႆပႅတ်ႈတီႈလွႆၵိဝ်ႇၸီႉ။ဝၢႆးၼၼ်ႉဢဝ်ၾႆးၽဝ်လူတ်ႉၶိူင်ႈၶဝ်ပႃးယဝ်ႉ။ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းသႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႃႇယု 77 တၢႆထင်တီႈလႄႈလုၵ်ႈၶူၺ်မၼ်းတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်း ဝၼ်းထီႉ 4 လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊပီ 2014၊ၶၢဝ်းယၢမ်း 6 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႇႁူႈဢိူင်ႇၼွင်သွမ်းမိူင်းၵၢဝ်ၸေႈဝဵင်းၵေးသီး။လုင်းဢူႉဢႃႇယု 77 ပီၽွင်းတိုၵ်းႁႃသွၵ်ႉမႅပ်းတီႈလွတ်ႈၽေးယူႇႁိမ်းသိုင်ႇဝႆႉၽိုၼ်းၼၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင်မႃးတူၵ်းသႂ်ႇၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်းႁိမ်းမၼ်းလႄႈဢဝ်တၢႆထင်တီႈၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်ဢမ်ႇၵႃးလုၵ်ႈၶူၺ်မၼ်းၸၢႆးယႃႇၸိင်ႇၵေႃႈတိူဝ်ႉဝၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်းဝႆႉလႄႈလႆႈၵႂႃႇယူတ်းယႃဝႆႉတီႈႁူင်းယႃ။ဝူဝ်းၵႂၢႆးလုင်းဢူႉၶဝ်ၵေႃႈတိူဝ်ႉဝၢတ်ႈၸဵပ်းပႃးလႄႈမၢၵ်ႇ 60 mm ဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇတႅၵ်ႇၵေႃႈတိုၵ်ႉမီးထႅင်ႈယူႇၼႆယဝ်ႉ။ ဢဝ်သူၼ်ႈၵွင်ႈသွၵ်းပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝၢၼ်ႈၽႅတ်ႈ ဝၼ်းထီႉ 4 လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊပီ 2014 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝၢၼ်ႈၽႅၼ်ႈမႃးပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႃႇယု 18 ပီ၊သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼႆႉပဵၼ်တပ်ႉၵွင်လူင်မၢႆ 22သေပၵ်းတပ်ႉပၢင်သဝ်းတီႈဝၢၼ်ႈၽႅတ်ႈၶဝ်ၶဝ်မႃးၼႂ်းဝၢၼ်ႈၽႅတ်ႈမႃးႁၼ်သႂ်ႇၸၢႆးမွင်ႇၼူႉယဝ်ႉဢဝ်သူၼ်ႈၵွင်ႈသွၵ်းသႂ်ႇႁူဝ်ၸၢႆးမွင်ႇၼူႉ၊ပိတ်ႉပေႃႉပၢပ်းပၼ်ၸၢႆးမွင်ႇၼူႉတေႃႇပေႃးႁၢၼ်ႉၸႂ်ၶဝ်လႄႈမႄႈၸၢႆးမွင်ႇၼူႉပႃႈယူင်ႇယွၼ်းတွင်းပၢၼ်ႇၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈၶဝ်ဢမ်ႇပေႃးတေႃႇထိုင်မႄႈပႃႈယူင်ႇပေႃးပဵၼ်လိူတ်ႈၶိုၼ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ဝႅတ်ႉလွမ်ႉဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝၢၼ်ႈၽႅတ်ႈ ဝၼ်းထီႉ 4 လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊပီ 2014 ၼႆႉၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမီးဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 30ၵေႃႉဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉၶဝ်တီႈဝၢၼ်ႈၽႅတ်ႈၼၼ်ႉၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေမႃးဝႅတ်ႉလွမ်ႉႁိူၼ်းလုင်းဢွၼ်ႇဢႃယု 50ပီ၊ၶိုၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵႂႃႇ TV သွင်လူၵ်ႈ၊ၾူင်းၼိုင်ႈၶိူင်ႈ၊ၶူဝ်းတႆးၼိုင်ႈၸုမ်ႇလႄႈဢဝ်ၵႆႇၵႂႃႇသဵင်ႈသဵင်ႈယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းထုၵ်ႇႁႄႉႁၢမ်ႈဢမ်ႇပၼ်ၶၢႆၶူဝ်းၸႂ်ႉသွႆဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထီႉ 6 လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊပီ 2014ၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၸီႉသင်ႇႁႄႉႁၢမ်ႈဝႃႈၽႂ်တေဢမ်ႇလႆႈၶၢႆမၢၵ်ႇၾႆးထၢတ်ႈ၊တဵၼ်း၊ၵိူဝ်၊ၽွင်ဝၢၼ်လႄႈၼမ်ႉမၼ်းၵိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉဢၼ်လူဝ်ႇၸႂ်ႉတင်းသဵင်ႈႁၢမ်ႈဢဝ်ဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼွၵ်ႈဝဵင်းဝႃႈၼႆ။

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-01-24T09:33:14

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b5%e1%80%b0%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%9d%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%81%bc%e1%82%83%e1%80%b8%e1%80%9e%e1%81%a2%e1%82%86%e1%80%b8-%e1%80%90%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8/

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးသၢႆး တုၵ်းယွၼ်းတီႈလိၼ်ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ႁုပ်ႈသိမ်းဢဝ်ၵႂႃႇ

ပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးတႆး ဝၼ်းထိ 24/01/2015 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးသၢႆး တုၵ်းယွၼ်းတီႈလိၼ်ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ႁုပ်ႈသိမ်းဢဝ်ၵႂႃႇ ႁဵတ်းၶူင်း ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈယၢင်တင် ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးတႆးလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢိူင်ႇၼႃးသၢႆး ၸႄႈဝဵင်း ၼမ်ႉတူႈ ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်းမႄး ၸိုင်ႈ တႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸိူဝ်းထုၵ်ႇၶွမ်ႊပၼီႊ Top Conquer Co, Ltd. ႁုပ်ႈ သိမ်းဢဝ်တီႈလိၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၶူင်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇ တူၼ်ႈယၢင်တင် ပႅတ်ႈၼၼ်ႉ ႁဵတ်းပၢင် သပ်းၸႅင်ႈ ၶၢဝ်ႇ တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးသေတုၵ်းယွၼ်းတႃႇလႆႈတီႈလိၼ်ၶိုၼ်း။ မိူဝ်ႈပီ 2007 ၼၼ်ႉၶွမ်ႊပၼီႊ Top Conquer Co, Ltd. ၶဝ်လႆႈၶႂၢင်ႉတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တႃႇႁဵတ်းၶူင်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇ တူၼ်ႈ ယၢင် တင် ၼိူဝ်ဢွင်ႈတီႈလိၼ် ႁူၵ်ႉႁၢမ်း (တီႈဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈၶွင်) တႃႇ 1500 ဢေႊၶိူဝ်ႊ ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆဝၢၼ်ႈၼႃးသၢႆးမွၵ်ႈ 2 လၵ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ် ၼႆႉ တႄႇၶူင်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈယၢင်တင်ႁိမ်းႁွမ်း တီႈလိၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးသၢႆးသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ မီးလွင်ႈႁုပ်ႈသိမ်းဢဝ်ပႃးတီႈလိၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈ။ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈလႆႈထုၵ်ႇ တဵၵ်းၸႂ်ႉၶၢႆႉပၢႆႈလူၺ်ႈဢမ်ႇ သၢႆႈ တႅၼ်းသင်။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊဢၼ်ၼႆႉလႆႈၶႂၢင်ႉတႃႇႁဵတ်းၶူင်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈယၢင်တင်ၼိူဝ် ဢွင်ႈတီႈ လိၼ်ႁူၵ်ႉႁၢမ်းတႃႇ 1500 ဢေႊၶိူဝ်ႊယဝ်ႉ ၼႆသေတႃႉ တၢမ်ၼင်ႇသဵၼ်ႈမၢႆတီႈလိၼ်မိူဝ်ႈပီ 2006 ၼၼ်ႉ ၽၢႆႇတႅၵ်ႈ တီႈလိၼ် ၸႄႈဝဵင်း၊ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈလႄႈ တူဝ်တႅၼ်း ၸဝ်ႈႁႆႈ ၸဝ်ႈၼႃးၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊဢၼ်ၼႆႉ ႁဵတ်းၶူင်းၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်သႂ်ႇၼိူဝ်တီႈလိၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈ 763 ဢေႊၶိူဝ်ႊ ၼႆယဝ်ႉ။ တီႈလိၼ်ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး 60 ၵေႃႉပၢႆၼႆႉလႆႈထုၵ်ႇႁုပ်ႈသိမ်းဢဝ်သေ ၼႂ်းၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 44 ၵေႃႉၼႆႉတိုၼ်းဝႃႈဢမ်ႇလႆႈၵႃႈသၢႆႈ တႅၼ်းသင်ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၼႂ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈတႃႇ 16 ၵေႃႉ လႆႈ ထုၵ်ႇၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်တဵၵ်းႁႂ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပုၼ်ႈ(ပွင်းပုၼ်ႈ) လႄႈတဵၵ်းႁႂ်ႈ ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈယၢင်တင်ၼႂ်း ဢွင်ႈတီႈလိၼ်ၶဝ် ဢၼ်လႆႈႁပ်ႉၼမ်ႉတွၼ်းဢိတ်းဢွၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈၶူင်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈယၢင်တင်ၼႆႉသေလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၼမ်လႆႈလုသုမ်း တီႈလိၼ်ၶဝ် ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယင်းလႆႈထူပ်း ၺႃး တၢင်းတုၵ်ႉၵိၼ်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉပႃးထႅင်ႈ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉထုၵ်ႇၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈ သုၼ်ႇ ပဵၼ်တၢင်ႇၸိူဝ်းထႅင်ႈ။ ၵွပ်ႈမီး လွင်ႈၽုၵ်ႇတူၼ်ႈယၢင်တင်ႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းလႄႈတီႈလိၼ်တိူၵ်ႇႁႆႈတိူၵ်ႇသူၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၶဝ်လႆႈထုၵ်ႇႁုပ်ႈသိမ်းဢဝ်လၢႆသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႃႈလႆႈႁႃဢွင်ႈတီႈၽုၵ်ႇႁဵတ်းႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်ႉ တီႈမႂ်ႇ ဢၼ်ႁၢင်ႇၵႆဝၢၼ်ႈ ၶဝ်ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇတေႃႉတၢင်ႇ ၵႂႃႇမႃး ႁဵတ်းႁႆႈႁဵတ်းသူၼ်လႆႈသဵင်ႈငိုၼ်းယႂ်ႇ သဵင်ႈၶၢဝ်း ယၢမ်းၼမ်ထႅင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မၢင်ၸိူဝ်းယင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈသူင်ႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်ၶဝ်ႈ/ၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းထႅင်ႈ ၵွပ်ႈၵႃႈၸႂ်ႉ ၸၢႆႇတႃႇ ႁိူၼ်း ဢမ်ႇၵုမ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈၼႃးၵွၵ်ႇ ၼႂ်းဢိူင်ႇၼႃးသၢႆး ဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်း 12 လင် ၼၼ်ႉ လႆႈထုၵ်ႇ တဵၵ်း ၸႂ်ႉၶၢႆႉပၢႆႈ ယွၼ်ႉတႃႇၽုၵ်ႇတူၼ်ႈယၢင်တင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၵၢၼ်ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈယၢင်တင်ႁိမ်းႁွမ်းၸွမ်းဝၢၼ်ႈၼႃးသၢႆးဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ႁုပ်ႈသိမ်းဢဝ် တီႈလိၼ်လၢႆပႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီး ႁူဝ်ႉ မီး ႁၢဝ်းသင်လႄႈပေႃးဝူဝ်းၵႂၢႆးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ႈၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈ သူၼ်ယၢင်တင်ၶဝ်ၸိုင် ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶဝ်ဢဝ် ၾႃႉၽၼ်းၶႃဝူဝ်းၵႂၢႆး ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၸဝ်ႈဝူဝ်းၵႂၢႆးယင်းလႆႈသၢႆႈငိုၼ်းလူင်လၢင် တၢင်ဝူဝ်းၵႂၢႆးၶဝ်ထႅင်ႈ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ် ၾႅပ်ႊၾေႃႊ ဝႃႊရီႊ 2014 ၼၼ်ႉ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ယင်းဢဝ်မၢႆမီႈ မတ်ႉတႃ 447 သေဢဝ် လိူင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၼႃး ဢၼ်ထႆႁႆႈၼႃးမၼ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ တင်ႈတႄႇပီ 2013 မႃး ၵွပ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူပ်ႉၺႃးတၢင်းတုၵ်ႉယၢၵ်ႈၸိူင်ႉၼႆ သေ လႆႈတၢင်ႇလိၵ်ႈ ယိုၼ်ႈထိုင်သၽႃးမိူင်းတႆး လႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈထိုင်ၸၼ်ႉၸႄႈဝဵင်းတင်းၸၼ်ႉ ၸႄႈမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 03/01/2015 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ႁူဝ်ၼႃႈၽၢႆႇတီႈလိၼ်ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ ဢူးထုၼ်း သူၺ်ႇတင်းလုၵ်ႈၸုမ်းမၼ်း လူင်းႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းတီႈလိၼ်ၶဝ်ထုၵ်ႇႁုပ်ႈသိမ်းၼၼ်ႉယူႇ။ ၸုမ်းမၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ တၢမ်ၼင်ႇၶေႃႈသင်ႇဢၼ်လုၵ်ႉ တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆးမႃးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ထုၵ်ႇသိမ်းတီႈလိၼ်တေလႆႈငိုၼ်းသၢႆႈတႅၼ်း 1 ဢေႊၶိူဝ်ႊလႂ် 200,000 ၵျၢပ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈမိူဝ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ယွၼ်းတူၺ်းလိၵ်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသင်ႇလူင်းမႃး ၼႆၼၼ်ႉ ၸုမ်းဢူးထုၼ်း သူၺ်ႇ ၶဝ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်ဢွၵ်ႇၼႄသင်။ ၵွပ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁပ်ႉငိုၼ်းၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်းသေ ၶိုၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈတီႈလိၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်သၢႆၸႂ် တီႈပိုင်ႈဢိင်ႁဵတ်းႁႃၵိၼ်ႁဝ်းယဝ်ႉ ႁဝ်းၶႂ်ႈလႆႈတီႈလိၼ်ႁဝ်းၶိုၼ်းၵူၺ်း ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင်သင်ၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးသၢႆးၸိူဝ်းၺႃးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉလႄႈၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈ ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးတႆး လႆႈ သူင်ႇ ယိုၼ်ႈလိၵ်ႈထိုင် လူင်ပွင်ၸို်င်ႈမိူင်းတႆးသေ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈ ၶွမ်ႊ ပၼီႊ Top Conquer Company ၶဝ်ႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈ တုၵ်းယွၼ်းၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ ႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် မွပ်ႈဢၢပ်ႈတီႈလိၼ်ၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ်ႁုပ်ႈသိမ်းၵႂႃႇ တႃႇၶူင်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇ တူၼ်ႈယၢင်တင်ၼၼ်ႉ ပၼ်ၶိုၼ်းတီႈ ၸဝ်ႈၶွင်တီႈလိၼ်လႄႈ ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိူဝ်း ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်တီႈလိၼ် 2. ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိူဝ်းတီႈလိၼ်လႆႈထုၵ်ႇၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ႁုပ်ႈသိမ်းၵႂႃႇသေ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈသင်ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၶဝ် သၢႆႈ တႅၼ်းပၼ်ၵႃႈမၼ်းၶိုၼ်းတဵမ်တဵမ် ထူၼ်ႈထူၼ်ႈ 3. ႁႂ်ႈပၼ်ၶိုၼ်းငိုၼ်းဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် မႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သင်ၶႂ်ႈႁူႉႁူဝ်ယွႆႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၶႂ်ႈႁၼ်ဝႂ်ပိဝ်တင်းၽၢႆႇမၢၼ်ႈၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈႁုပ်ႈသိမ်းတီႈလိၼ် ၼႆႉၸိုင် ၶႅၼ်းတေႃႈၵပ်းသိုပ်ႇတီႈ shanfarmers@gmail.com ၶႃႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ်တႃႇႁဵတ်းၶၢဝ်ႇ ၼၢင်းသႅင်ၸၢမ် (+95 (0)926 0893745) ၸၢႆးယေႃ (+95 (0)947 322683)

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-03-14T09:27:03

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b6%e1%80%b1%e1%82%83%e1%82%88%e1%80%95%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%81%bd%e1%81%a2%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%82%87%e1%80%9c%e1%80%bd%e1%80%84%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%90%e1%80%b0%e1%80%84/

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉလႄႈသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼႂ်းဝၼ်းမႄႈၼမ်ႉၵူႈမိူင်းမိူင်း

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉလႄႈသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼႂ်းဝၼ်းမႄႈၼမ်ႉၵူႈမိူင်းမိူင်း ဝၼ်းထိ 14 လိူၼ်မျၢတ်ႉၶျ်ပီ 2015 တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉၼႂ်းမိူင်းတႆး ၼႂ်းၽၢႆလူင် 43 ဢၼ်တေၵေႃႇသၢင်ႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈၶိုင်ႈပၢႆၼၼ်ႉတေၵေႃႇသၢင်ႈၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၼႂ်းမိူင်းတႆးပႃးၽၢႆလူင် 4 ဢၼ်၊တေၵေႃႇသၢင်ႈၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းလႄႈမႄႈၼမ်ႉဢၼ်လႆၸူးၼမ်ႉမႃႉ။ ၸုမ်းတႆးမီးလွင်ႈမႆႈၸႂ်ယွၼ်ႉဝႃႈတီႈ တေၵေႃႇ သၢင်ႈၽၢႆၵမ်ႈပႃႈၼမ်ၼၼ်ႉပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈလႆႈထူပ်းၺႃးလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈႁူမ်ႈပႃးၽၢႆလူင်ၵုၼ်လူင်ဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၼိူဝ် မႄႈၼမ်ႉၶူင်းဢၼ်မီးၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ(ၵူဝ်းၵၢင်ႉ)သေလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၸဵမ်မိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ် February လႄႈ မီး ၵူၼ်းႁၢမ်းတီႈယူႇတၼ်းသဝ်းၼပ်ႉထိုင်ႁူဝ် 100,000 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ထိုင်တီႈဝႃႈမီးလွင်ႈႁၢမ်ႈဢမ်ႇႁႂ်ႈသိုပ်ႇၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆလူင်ၵုၼ်လူင်သေတႃႉၸုမ်းၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းတိုၵ်ႉၶိုင်ႁႃလၢႆးတႃႇၵေႃႇ သၢင်ႈၽၢႆတႃႈသၢင်း၊မိူင်းတူၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ/ၸၢၼ်းဢၼ်တိုၵ်ႉပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းၵႄႈၵၢင် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးလႄႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းဝၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်ဝၼ်းထိ 10 ၼၼ်ႉၵူင်ႇပၼီႇ ၶႄႇ၊ထႆးလႄႈမၢၼ်ႈလႆႈၸတ်းႁဵတ်းပၢင်တိူင်ႇပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းတီႈတူၼ်ႈတီးပဵၼ်ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ဝၢင်းၽႅၼ်တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆ။ ၼႂ်းပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ တီႈဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီး “ထိုင်တီႈဝႃႈမီးလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈတႃႇၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းသေတႃႉၽၢႆႇပူၵ်းပွင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶႄႇလႄႈထႆးယင်းတိုၵ်ႉ ၶိုင် ႁႃတႃႇၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆတၢင်ႇဢၼ်ထႅင်ႈယူႇ” ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင်လၢတ်ႈ “ၶဝ်ဢမ်ႇႁူႉထိုင်လွင်ႈၽေးတႃႇတေၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼႂ်း ပိုၼ်ႉ တီႈပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉႁိုဝ်?” ၽၢႆလူင်မိူင်းတူၼ်/တႃႈသၢင်းၼၼ်ႉပဵၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ထႆး Thailand’s EGAT International ၶူင်းၵၢၼ်ၶႄႇ China’s Sinohydro, China Southern Power Grid (CSG)လႄႈ Three Gorges Corporation ႁူမ်ႈၵၼ်ဝႆႉ။ ၼႂ်းႁႅင်းၾႆးဢၼ်ဢွၵ်ႇ 7000 မီႇၵႃႇဝိူတ်ႉၼၼ်ႉတႃႇ 90% တေၶၢႆပၼ်မိူင်းထႆးလႄႈမိူင်းၶႄႇ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈႁဝ်းၶႃႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းမိူင်းတႆးၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းၸုမ်းပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းတင်းသဵင်ႈလႄႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈ ၵၢင်ႇတင်းသဵင်ႈၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်းၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁဝ်းၶႃႈသေၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆတင်းမူတ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။ သင်ၶႂ်ႈႁူႉႁူဝ်ယွႆႈထႅင်ႈၵပ်းသိုပ် ႇactionforrivers@gmail.comဢမ်ႇၼၼ်ၶဝ်ႈတူၺ်းဝႅပ်ႉသၢႆႉ www.shanhumanrights.org လႄႈၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၵူဝ်ႇၼေႇမဵဝ်း (+95 (0) 9522 8275) ၼၢင်းၶမ်းၼွင်ႉ (+95 (0) 9428 3678 49) ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် (+95 (0)94 282 06916) Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-03-12T09:07:51

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%95%e1%81%a2%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%9e%e1%80%95%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%81%b8%e1%82%85%e1%80%84%e1%80%ba%e1%82%88%e1%81%b6%e1%81%a2%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%82%87%e1%81%bd%e1%80%b0%e1%82%88%e1%82%81/

ပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇၽူႈႁူမ်ႈႁၵ်ႉသႃမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆးဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၸိုင်ႈတႆး

ၸႅင်ႈသိုဝ်ႇ ပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇၽူႈႁူမ်ႈႁၵ်ႉသႃမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆးဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၸိုင်ႈတႆး ပိူဝ်ႈတႃႇပဵၼ်လွင်ႈမၢႆတမ်းၼႂ်းဝၼ်းႁူမ်ႈတူင်ႉၼိုင်ႁၵ်ႉသႃမႄႈၼမ်ႉဝၼ်းထိ 14 လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်သေႁဝ်းၶႃႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ၊ လၢႆတီႈလၢႆတၢင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးဢိၵ်ႇတင်းၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးလႄႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ တေၸတ်းပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ ၵဵဝ်ႇၵပ်းၽွၼ်းႁၢႆႉ ဢၼ်မႃးယႃႉၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃမႄႈၼမ်ႉၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးလႄႈ ၸင်ႇလႆႈမီးၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ႁူမ်ႈၵၼ်ႁႄႉၵင်ႈမႄႈၼမ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၼ်းထိ 13/03/2015 ဝၼ်းသုၵ်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 10:00 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ထိုင်12:00 တဵင်ႈ ဢွင်ႈတီႈ လၢၼ်ႉၶဝ်ႈၽၵ်းၶလၢတ်ႉသိၵ်ႉ၊သဵၼ်ႈတၢင်းယႄႇထွၵ်ႉဢူးလၢၼ်း၊ပွၵ်ႉၵၢၼ်ႇသေႉ၊ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး တီႈၵပ်းသိုပ်ႇ ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် (+95 (0)94 282 06916)

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-01-07T08:47:22

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%81%b6%e1%82%83%e1%82%88%e1%82%81%e1%82%85%e1%80%99%e1%80%ba%e1%81%b5%e1%80%b0%e1%81%bc%e1%80%ba/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆပႃႈၼႃႈပေႃႈမႄႈမၼ်းၸၢႆး ဝၢႆးၼၼ်ႉတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 1,200 ပၢႆ ၼႄၵၢင်ၸႂ်

ၽိုၼ်တၢမ်း ငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 07/01/2015 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆပႃႈၼႃႈပေႃႈမႄႈမၼ်းၸၢႆး ဝၢႆးၼၼ်ႉတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 1,200 ပၢႆ ​ၼႄၵၢင်ၸႂ် သၢၼ်ၶတ်းၸုမ်း ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ သိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ လွင်ႈၶႃႈႁႅမ်ပေႉၵိၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း မိူင်းယွင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ12/12/2014 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ 573 ယိုဝ်းၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉဢႃယု 32 ၵေႃႉပဵၼ် တၢင်း ပဵၼ်ႁူဝ် ၸႂ်လူႉ (ဢွၵ်းဢေႃဢမ်ႇပေႃးလီ) တီႈႁိူၼ်းၶဝ်တေႃႇၼႃႈပေႃႈမႄႈမၼ်းၸၢႆးၼႂ်းဝၢၼ်ႈထိၼ်ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈ တပ်ႉၸႄႈဝဵင်း မိူင်း ယွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁွင်ႉႁိုတ်းသႂ်ႇ မၼ်းၸၢႆးႁႂ်ႈဢွၵ်ႇ တၢင်းၼွၵ်ႈႁိူၼ်းသေ ယိုဝ်းသႂ်ႇမၼ်းၸၢႆး ၽွင်း ယၢင်ႈ ဢွၵ်ႇႁိူၼ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသွင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/12/2014 ၼၼ်ႉၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၶၢၼ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ (66) ဝၢၼ်ႈ လႄႈၵူၼ်း ၸိူဝ်း ယူႇ ၼႂ်းဝဵင်းထႅင်ႈ 9 ပွၵ်ႉ ႁူမ်ႈႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 1200 ပၢႆ ၼိုင်ႈႁိူၼ်း ၼိုင်ႈၵေႃႉႁႂ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၼႄၵၢင် ၸႂ် (ပျႃႉသၼ်ႇတ) တေႃႇၸုမ်း ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တီႈၵႂၢင်းမၢၵ်ႇၼင် ဝဵင်းမိူင်းယွင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉ ၽူႈတၢင်တူဝ်ၼိုင်ႈ ႁိူၼ်း ၼိုင်ႈ ၵေႃႉၶဝ်ႈႁူမ်ႈ၊ ၽူႈတၢင်တူဝ်ဝၢၼ်ႈတႃႇၼမ်းဢၢၼ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ သၢၼ် ၶတ်း ၼၼ်ႉလႆႈထုၵ်ႇၸၢင်ႈ 50,000 ၵျၢပ်ႈ သေ ဢၢၼ်ႇဝႃႈ “ႁဝ်းသၢၼ်ၶတ်းၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ၊ ၵွပ်ႈၶဝ် တဵၵ်းၵဵပ်းၶွၼ်ႇ၊ ၵဵပ်းသိုၵ်းလႄႈ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းဢမ်ႇမီး တၢင်း ၽိတ်း သင်ၼႆ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈတင်းသဵင်ႈ ထုၵ်ႇတဵၵ်း ၸႂ်ႉႁႂ်ႈႁွင်ႉပၢဝ်ႇတၢင်းၽၢႆႇမၢၼ်ႈဝႃႈ ႁႂ်ႈၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈ ၵၢင်ႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ”ၼႆ။ ၸုမ်းယိပ်း ၵွင်ႈ ၵၢင်ႇဢၼ်တူင်ႉၼိုင် ယူႇၼႂ်းမိူင်းယွင်းၼႆႉ ပိူင်လူင်မၼ်း ပဵၼ် ၸုမ်းၶွင်ႇသီႇ ဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈတႆး (RCSS) ဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းၸွမ်းလူင် ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တင်ႈတႄႇပီ 2011 ၼၼ်ႉမႃးယဝ်ႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈဢဝ်ၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉတၢႆ ၽိတ်းပိူင်ႈပိူင်လုမ်းြတႃး၊ဢမ်ႇ ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ ၸွမ်း တြႃးၼႆႉႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်းသေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ်ၵူတ်ႇသွၵ်ႈဢဝ်လိူင်ႈၼႆႉဢွၵ်ႇလၢတ်ႈ ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇသပ်း ၸႅင်ႈၼႄႁႂ်ႈၸႅင်ႈၸႅင်ႈလႅင်းလႅင်း။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈသၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ႈ ႁူမ်ႈ ပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ယႂ်ႇလူင်သေ ႁွင်ႉပၢဝ်ႇသၢၼ်ၶတ်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တႃႇႁူမ်ႇ ထူမ်ပႅတ်ႈတၢင်းၽိတ်း ဢၼ် ၶဝ်ႁဵတ်းယဝ်ႉသေ ဢဝ်ပူဝ်ႉသႂ်ႇပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ ႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်းယူႇ။ လွင်ႈတဵၵ်း ၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်း မိူင်းႁဵတ်းၸိူင်ႉ ၼႆၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ် လူလၢႆ သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ လူလၢႆ ၼမ်ႉ ၵတ်ႉ ပႃးၸဵမ်ၵုၼ်းမုၼ်ၵူၼ်းယဝ်ႉ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢွၵ်ႇၼႄ ၵၢင်ၸႂ် ပိူဝ်ႈတႃႇယႃႉ ၸိုဝ်ႈသဵင်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၽွင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇသၢင်ႈလွင်ႈ ငမ်းယဵၼ် ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းယူႇ ၸိူင်ႉၼႆ ပဵၼ်လွင်ႈဢမ်ႇထုၵ်ႇလီႁဵတ်းလႄႈ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ဢမ်ႇ ႁပ်ႉ လႆႈ တေႉတေႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈၵၢၼ်တၢႆဢမ်ႇတြႃးၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/12/2014 လွင်ႈပိုတ်ႇလၢတ်ႈဢွၵ်ႇၼႄပႃႈတႂ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်ပေႃႈၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉလုင်းၼၢၼ်ဢုၼ်ႇၵေႃႉႁူႉႁၼ်ၸွမ်းလွင်ႈ ၵၢၼ်တၢႆ ၸၢႆး သၢမ်တိပ်ႉၶႆႈၼႄ။ဝၢႆးၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉတၢႆယဝ်ႉၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႁွင်ႉ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းမိူင်း ယွင်း မႃးၸူးဢွင်ႈ တီႈၸၢႆး သၢမ်တိပ်ႉတၢႆ တႃႇပဵၼ်ႁူတႃ(သၢၵ်ႈသေႇ)ၸွမ်း ၵူၺ်းၵႃႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽူႈမီး ပုၼ်ႈ ၽွၼ်းၶဝ်ဢမ်ႇထၢမ်ၵဵဝ်ႇ ၵပ်းၵၢၼ်တၢႆ သင်တီႈ လုင်းၼၢၼ်ဢုၼ်ႇ​လႄႈမႄးၼၢင်းမၼ်းသေၶေႃႈ၊ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ် တီႈ လီပၵ်းၸႂ်ႁူႉဝႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၽူႈမီႈပုၼ်ႈ ၽွၼ်းၶဝ် ဢမ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းသင်ၼႆ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶေႃႈၵႂၢမ်းလုင်းၼၢၼ်ဢုၼ်ႇလၢတ်ႈ “ႁဝ်းၶႃႈပဵၼ်တႆးလိုဝ်ႉပဵၼ်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈၶႃႈ။ၶႃႈယူႇတီႈဝၢၼ်ႈထိၼ်ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈတပ်ႉၸႄႈဝဵင်း မိူင်းယွင်း။ ဝၢၼ်ႈ ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉမီးလင်ႁိူၼ်း (13) ႁိူၼ်းႁူဝ်ၵူၼ်းႁူမ်ႈမီး (64) ၵေႃႉမႄးၶႃႈ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉပႃႈသႅင် ဢိၼ်ႇ။ႁဝ်းမီးလုၵ်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ်သၢမ် ၵေႃႉလုၵ်ႈၸၢႆးၵေႃႉယႂ်ႇၶႃႈတႄႉပဵၼ်မုၼ်ၸဝ်ႈ ယူႇဝႆႉတီႈသိပ်းသွင်ပၼ်းၼႃးတီႈမိူင်းၶႄႇ။လုၵ်ႈယိင်း ၶႃႈသမ်ႉ တေႇၼႃႈႁိူၼ်း သေ ၵႂႃႇယူႇၸွမ်းၽူဝ်မၼ်း ထႅင်ႈဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ။လုၵ်ႈၸၢႆး လႃႈ (လိုၼ်း)ႁဝ်းၶႃႈတေႉ ပဵၼ် ၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉ ယူႇၸွမ်းၶႃႈ ႁဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉၼႆႉဢႃယုလႆႈ 32 ပီမၼ်းၸၢႆးယၢမ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်း ႁဵတ်းႁႆႈႁဵတ်း ၼႃးၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈပီ 2011 ၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆးယၢမ်ႈၶဝ်ႈႁဵတ်းသိုၵ်း ၸွမ်း ၸုမ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုဝ်ႈတႆး RCSS/ SSA ပီၼိုင်ႈ သေထွၼ် တူဝ်ဢွၵ်ႇ။ လွင်ႈတၢင်း ဢၼ်လႆႈဢွၵ်ႇမႃး ၼၼ်ႉ ၵေႃႈမၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇပွင်ႇလႅင်း ပၼ်တီႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမရ 334 တီႈမိူင်း ယွင်း ယဝ်ႉ မိူဝ်ႈပီ 2012 ၼၼ်ႉ။ ဝၢႆး ၼၼ်ႉမႃးမွၵ်ႈပီၼိုင်ႈ မၼ်းၸၢႆးဢွၵ်းဢေႃဢမ်ႇပေႃးလီယဝ်ႉ။ လွင်ႈၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉဢွၵ်းဢေႃဢမ်ႇပေႃးလီၼႆႉၵူၼ်းမိူင်းယွင်းၶဝ်ၽႂ်ၵေႃႈႁူႉယူႇ။လွင်ႈၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉဢွၵ်းဢေႃ ဢမ်ႇလီ ၼႆၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ယၢမ်ႈၵႂႃႇတၢင်ႇလၢတ်ႈၼႄၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်လၢႆပွၵ်ႈသေ ဢဝ်မၼ်းၵႂႃႇ သႂ်ႇၶွၵ်ႈဝႆႉမွၵ်ႈ 45 ဝၼ်း ယူႇ ၵွပ်ႈၶဝ်ၵူဝ်မၼ်းႁဵတ်းႁၢႆႉပိူၼ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈမၼ်းဢမ်ႇႁဵတ်းႁၢႆႉပိူၼ်ႈသင်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉ မႃးသၢမ်လိူၼ်ၶႃႈသိုဝ်ႉၵႃးမႃး လမ်း ၼိုင်ႈသေ မၼ်းၸၢႆးၸိူၵ်ႈႁေႃႈ(ၶပ်း) လဵၼ်ႈၸွမ်းဝၢၼ်ႈ။မၼ်းၸိူၵ်ႈၼွၼ်း ၼႂ်းၵႃး ဢၼ်ဝႆႉတီႈႁိူၼ်းႁဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/11/2014 ၼၼ်ႉမၼ်းၸၢႆးၼွၼ်းလပ်းယူႇတီႈၼိူဝ်ၵႃးၽၢႆႇၼႃႈႁိူၼ်းႁဝ်းၼၼ်ႉမၼ်းၸၢႆး ၼုင်ႈဝႆႉၵူၼ် လၢႆး သိုၵ်းမိူၼ်ၼင်ႇၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉတီႈၼႆႈ(တီႈမိူင်းယွင်း)ၼုင်ႈၵၼ်ယူႇ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 335 ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၸိူဝ်းပႂ်ႉယၢမ်း ၼၼ်ႉႁၼ် မၼ်း သေၸႂ်ႉမၼ်းဢွၵ်ႇမႃးတၢင်းၼွၵ်ႈၵႃး။မၼ်းၵေႃႈထဵင်ၶိုၼ်း သေၶပ်း လူတ်ႉဢွၵ်ႇၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ၸိူဝ်ႉၼၼ် လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁိုတ်းသႂ်ႇမၼ်းသေ ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇမၼ်း 8 ၵမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၶိုၼ်းသိုပ်ႇၽူင်းၵႃႇ တီႈပူဝ်ႇလူင်ၶဝ်ၶိၼ်ႇမွင်ႇ တၢၼ်း။ မၼ်းၵေႃႈမႃးၽႅဝ်တီႈႁိူၼ်းၶႃႈၶဝ်သေၶႃႈလၢတ်ႈၼေဝႃႈလုၵ်ႈၸၢႆးၶႃႈၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉ ၼႆႉဢွၵ်းဢေႃဢမ်ႇလီၼႆသေ မၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇဢဝ်လွင်ႈဢဝ် တၢင်း သင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/12/2014 ယၢမ်းမူင်း 9:30 ၵၢင်ၶမ်ႈၼၼ်ႉယႄးထုၼ်းဢွင်ႇၵေႃႉပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီး ၸၼ်ႉၶမ ရ 573 ပႃးတင်းလုၵ်ႈၼွင်ႉမၼ်း 12 ၵေႃႉမႃးၸႅတ်ႈတူၺ်းၵူၼ်းတီႈႁိူၼ်းႁဝ်းၶႃႈၶဝ်ပႃးၽူႈပေ ၽႃႇသႃႇၶဝ် ၸၢႆးၼၢၼ်မူၼ်းဢၼ်ယူႇတီႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈမႃးၸွမ်း။ယဝ်ႉၵေႃႈပႃးပူႇ ၵႄႇဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈလုင်း ၼွႆႉလီးပႃးတင်းပူႇသႅၼ် ဢိူင်ႇၼွႆႉဢဵင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ၶဝ်ထၢမ်ႁဝ်းဝႃႈလုၵ်ႈ ၸၢႆးႁဝ်း ၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉမီးတီႈလႂ်ၼႆ။ မိူဝ်ႈလုင်းမွၵ်ႇၶဝ်ဝႃႈ လုၵ်ႈႁဝ်းၼွၼ်းဝႆႉ ၼိူဝ်ၵႃး မၼ်း တီႈႁိူၼ်းႁဝ်းၼႆၼၼ်ႉၶဝ်ၶတ်းၸႂ်ႁွင်ႉမၼ်းဢွၵ်ႇမႃးၼႂ်း ၵႃးမၼ်း။ၵူၺ်းၵႃႈမၼ်းၸၢႆးထဵင်ၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ၵမ်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇၸႅတ်ႈၵူၼ်းဢၼ်ယူႇတၢင်ႇ ႁိူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ ၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉ မိူဝ်ႈယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 10:30 ၼၼ်ႉၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်မႃးဝႅတ်ႉတီႈႁိူၼ်းႁဝ်းၶႃႈ။ၶႃႈလႄႈမႄးၶႃႈ တိုၵ်ႉၼွၼ်း လပ်းယူႇ၊ သိုၵ်း မၢၼ်ႈၶဝ်မႃးႁွင်ႉႁဝ်းလုၵ်ႉသေလၢတ်ႈႁဝ်းၶႃႈပိုတ်ႇၾႆး၊ ၶဝ်ႁွင်ႉ ၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉဢွၵ်ႇ တီႈၼႂ်း ၵႃးမႃးၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်ႈ ထဵင် ၶိုၼ်း။မၼ်းဝႃႈ “ႁဝ်းဢမ်ႇႁဵတ်းသင်ၽိတ်း”။ၽွင်းၼၼ်ႉႁဝ်းပေႃးႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၽုၺ်ႇလူမ်းလူတ်ႉ ပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်ႉၼၼ်လႄႈမၼ်းၸၢႆးဢမ်ႇၸၢင်ႈ ၶပ်းလူတ်ႉဢွၵ်ႇပၢႆႈ။သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၶဝ် မႃးဝႅတ်ႉလွပ်ႈသေဢဝ်ၵွင်ႈငႃဝႆႉၸၢႆး သၢမ်တိပ်ႉ ယူႇ။ ႁဝ်းႁၼ်ၸိူဝ်ႉၼၼ်လႄႈႁဝ်းတူၵ်းၸႂ်သေ ၵူဝ် ၶဝ်တေ ယိုဝ်းသႂ်ႇၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉလႄႈႁဝ်းႁွင်ႉလုၵ်ႈၸၢႆး ႁဝ်းၶႃႈဢွၵ်ႇတီႈ ၵႃး ၼၼ်ႉမႃးယဝ်ႉ။ ႁိူၼ်းၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉ တီႈမၼ်းၸၢႆးထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆ ၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉ ၵေႃႈဢွၵ်ႇတီႈၵႃးမႃး၊ မၼ်းၸၢႆးယိပ်းပႃးလႅဝ်းဢိုဝ်ႈမၢၵ်ႈၼိုင်ႈတင်းၵွင်ႈမၢၵ်ႇတႅပ်း ဢၼ်ဢဝ်မႆႉ ႁဵတ်းဝႆႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းၸၢႆးၵႆႉပႃးဝႆႉယူႇတႃႇသေႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မၼ်းယိပ်းဝႆႉ ၸိူဝ်ႉၼၼ်ၵူၺ်းမၼ်း ဢမ်ႇယၢမ်ႈ ႁဵတ်းႁၢႆႉ ၽႂ်ယဝ်ႉၵေႃႈမၼ်းပႆၽႅတ်ႈယၢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် မွၵ်ႈထတ်း(ပေႇ)ၼိုင်ႈသေၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းႁိူၼ်း။ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်း လုၵ်းၼွၼ်း မၼ်းတႃႇမၼ်းတေႁဵတ်းႁၢႆႉ ပိူၼ်ႈၼၼ်ႉတိုၼ်းဢမ်ႇမီး။ၵူၺ်ၵႃႈ ၸုမ်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ် ၵွင်ႈငႃ လုၵ်ႈၸၢႆး ၶႃႈဝႆႉ။ ၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းလုၵ်းမၼ်းသေပိၵ်ႉၽၵ်းတူဝႆႉႁိုင်မွၵ်ႈသိပ်းၼႃးထီး (မိၼိတ်ႉ)ၸုမ်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈၶဝ် ႁွင်ႉ မၼ်း ဢွၵ်ႇ မႃးတၢင်းၼွၵ်ႈၶႃႈၵေႃႈႁွင်ႉမၼ်းဢွၵ်ႇမႃးယူႇၶႃႈလၢတ်ႈမၼ်းဝႃႈ “ဢွၵ်ႇမႃးလႄႈပေႃးဢမ်ႇ ဢွၵ်ႇမႃးၶဝ်တေယိုဝ်း မႂ်းၼႂ်း ႁိူၼ်း၊ ဢွၵ်ႇမႃးလၢတ်ႈတေႃႇၽူႈမီးပုၼ်ႈ ၽွၼ်းၶဝ်လႄႈၼႆ”။ လိုၼ်းသုတ်းၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉၵေႃႈဢွၵ်ႇမႃးတီႈၼႂ်းႁွင်ႈမၼ်းယိပ်းပႃးတင်းလႅဝ်းလႄႈၵွင်ႈမၢၵ်ႇတႅပ်း ဢၼ်ဢဝ် မႆႉ ႁဵတ်းဝႆႉ ၼၼ်ႉသေယၢင်ႈဢွၵ်ႇမႃးတီႈသိၵ်ႈၶိုၼ်ႈလႆ။ ဢွၵ်ႇမႃးတီႈႁိူၼ်းႁဝ်းၼၼ်ႉမၼ်းတၼ်းတိုဝ်းၶႅပ်း မၼ်းၽၢႆႇၼိုင်ႈၵူၺ်း သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၶဝ်ယိုဝ်းသႂ်ႇမၼ်း။မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၼ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉ ယိုဝ်းမၼ်းသီႇႁွႆးၶဝ်ယူႇဝႆႉၼွၵ်ႈ ႁိူၼ်းၽၢႆႇ ၼႃႈၽၵ်းတူႁိူၼ်းႁဝ်းၶႃႈ။ပူဝ်ႇၶဝ်သမ်ႉယူႇတင်းလင်ၶဝ်။ၶႃႈ​လႄႈ မႄး ၶႃႈၵေႃႈၸုၵ်း ယူႇဝႆႉတၢင်း လင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ် ၼၼ်ႉၶဝ်ဢမ်ႇမီးၶေႃႈၸီႉသင်ႇသင်တႃႇတေယိုဝ်း။ၶဝ်ယိုဝ်း သႂ်ႇ ၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉမိူဝ်ႈမၼ်းဢွၵ်ႇႁိူၼ်းမႃးၼၼ်ႉၵမ်း လဵဝ်ယဝ်ႉ။ ဢွင်ႈတီႈယၢင်ႈတိၼ် တီႈၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆ မိူဝ်ႈပိူၼ်ႈယိုဝ်းမၼ်းပႆႇႁိုင်သင်ၼၼ်ႉမၼ်းၸၢႆးႁွင်ႉႁႆႈသေၶႃႈၵေႃႈလႅၼ်ႈၵႂႃႇႁွပ်ႇဢဝ်မၼ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သွင်ၼႃးထီးၵူၺ်း မၼ်းၸၢႆးၵေႃႈသဵင်ႈၵၢမ်ႇၵႂႃႇတီႈၼႂ်းမိုဝ်းၶႃႈၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။“ၶႃႈၵေႃႈ ႁွင်ႉပၢဝ်ႇဝႃႈၵိုတ်းလႄႈလုၵ်ႈ ၸၢႆးၵဝ်တၢႆယဝ်ႉ”ၼႆ။ ၶႃႈဢဝ်လုၵ်ႈၸၢႆးၶႃႈဝၢင်းၵႂႃႇၼိူဝ်လိၼ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၢၵ်ႇၽၢင်းၵွင်ႈ ဢၼ်ယိုဝ်းဢွၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉတၢႆ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈမႃးၸႅတ်ႈဝႃႈမၼ်းတၢႆယဝ်ႉႁႃႉ ဢမ်ႇတၢႆၼႆယူႇ။ ၶႃႈႁၼ်ႁွႆးဝၢတ်ႇမၢၵ်ႇၵွင်ႈသွင်ႁွႆးတီႈၼိုင်ႈ တီႈ ႁူဝ်မႃႇ မၼ်းၸၢႆးထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈသမ်ႉတီႈႁူဝ်ၼဝ်ႇမၼ်းသေသိုၵ်းၶဝ်ၸၼ်သိူဝ်ႈ မၼ်းပႅတ်ႈ။ ၶႃႈႁၼ်ႁွႆးမၢတ်ႇ ၸဵပ်း မၼ်း တီႈႁူဝ်ၼဝ်ႇမၼ်းၵူၺ်းၵႃႈဢႅပ်ႈတေမၢတ်ႇထႅင်ႈသေတီႈတီႈယူႇၵွပ်ႈဝႃႈ လိူတ်ႈဢွၵ်ႇ မႃးၼမ်ၼႃႇ”။ မိူဝ်ႈၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉတႄႉမၼ်းၼုင်ႈဝႆႉၵူၼ်လၢႆးသိုၵ်းၵူၺ်းၵႃႈမိူဝ်ႈမၼ်း ဢွၵ်ႇမႃးတႄႉ မၼ်းၼုင်ႈ ၵူၼ်လမ်။ၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ်ထၢမ်ၶႃႈဝႃႈ “မီးလႂ်ၶူဝ်းသိုၵ်းၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉ?” ၶႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ ၶႃႈဢမ်ႇလႆႈ ႁူႉၸွမ်း”။သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈမၼ်းယၢမ်ႈႁၼ်ၼႂ်းလူတ်ႉမၼ်းၼႆ​လႄႈၶဝ်ၵႂႃႇတီႈလူတ်ႉမၼ်း သေ ဢဝ်ၶူဝ်းလၢႆးတင်းလႅဝ်းဢၼ် ၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉၵႆႉယိပ်းဝႆႉ ပႃးတင်းဢၼ်မၼ်းဢဝ်ဝႆႉတီႈၼႂ်းၵႃးမၼ်းထႅင်ႈသၢမ်မၢၵ်ႈ၊ၵွင်ႈပွတ်းဢၼ်မၼ်းၵႆႉယိပ်း ၼၼ်ႉ ၵေႃႈပႃး ထႅင်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်တၢင်ႇဝႆႉၼိူဝ်ၽိူၼ် သေထၢႆႇၶႅပ်း ႁၢင်ႈ ၵႂႃႇယူႇ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်သိုပ်ႇၾူၼ်းၸူးၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈၶိၼ်ႇမွင်ႇတၢၼ်းဢၼ်ယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉယူႇ။မၼ်း ၵေႃႈႁွတ်ႈ ၽႅဝ်မႃးမိူဝ်ႈယၢမ်း 11 မူင်းၵၢင်ၶိုၼ်းပႃးတင်းၵႃးလုၵ်ႈသိုၵ်းမၼ်းမႃးပႃးၸွမ်းလုၵ်ႈသိုၵ်း 3-4 ၵေႃႉ၊မႃးထၢႆႇႁၢင်ႈသေ သိုပ်ႇ ႁွင်ႉ ယႄးၶဝ်မႃး။ဝၢႆးၼၼ်ႉမွၵ်ႈၶိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းယႄးၶဝ်ၵေႃႈၽႅဝ်မႃးသေမႃးႁွင်ႉ ဢဝ်မေႃ ယႃမိူင်းယွင်းၶဝ်မႃး။ၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈယႄးၶဝ်မႃးၵူတ်ႇထတ်းတူဝ်တၢႆၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈတိုၼ်းဢမ်ႇ ထၢမ် လွင်ႈၸၢႆး သၢမ်တိပ်ႉထုၵ်ႇ ယိုဝ်းတၢႆ ၸိူင်ႉႁိုဝ်သေၶေႃႈ။ၵွၼ်ႇၼႃႈမေႃယႃမိူင်းယွင်းသွင်ၵေႃႉ ၶဝ်တေမႃး ထိုင်ၼၼ်ႉ တေမီးမွၵ်ႈသွင်ၸူဝ်ႈမူင်း။ၶဝ်ၵေႃႈမႃးသႂ်ႇ ထူင်သုပ်းမိုဝ်းသေၵူတ်ႇထတ်းၸွမ်းတူဝ်ၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉ။ၶဝ်ၸႅတ်ႈသင်တႄႉ ၶႃႈၵေႃႈဢမ်ႇၸွမ်းႁၼ်ၵွပ်ႈဝႃႈၶဝ်ဢမ်ႇ ပၼ် ၶဝ်ႈၸမ်။ၸုမ်းမေႃယႃၶဝ်ၵေႃႈတိုၼ်းဢမ်ႇ ထၢမ်ဝႃႈမၼ်းတၢႆ ၸိူင်ႉႁိုဝ်သေၶေႃႈမိူၼ်ၵၼ်ယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉၶႃႈၵေႃႈထၢမ်ယႄးၶဝ်ဝႃႈ “သူၶဝ်ယဝ်ႉၵၢၼ်တီႈလုၵ်ႈၸၢႆးၶႃႈယဝ်ႉႁႃႉ? ၸွင်ႇၶႃႈဢဝ်ၵႂႃႇၽဝ်လႆႈ မိူဝ်ႈ လဵဝ်? ယႄးၶဝ်ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ “ယဝ်ႉယဝ်ႉဢဝ်ၵႂႃႇၽဝ်လႆႈယဝ်ႉ” ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးမေႃယႃၶဝ်၊ ယႄးၶဝ်၊ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၶဝ်ပွၵ်ႈမိူဝ်း ယဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈၶိုၼ်းၵႂႃႇတီႈဝတ်ႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈထိၼ်တီႈဢၼ် ၶဝ်ပႂ်ႉမႃးၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢွၵ်ႇၶူင်ႇႁိူၼ်းၶႃႈၵႂႃႇယဝ်ႉ၊ပူႇၵႄႇၵေႃႈႁွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႂ်ႈဝၢၼ်ႈၼိူဝ်မႃးတီႈဝၢၼ်ႈထိၼ်ယူႇ။ပူႇၸၢၼ် (ပူႇပၢၼ်း) ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈႁဝ်းတေလႆႈၽဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆပႅတ်ႈၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းတၢႆႁုင်၊ပေႃး ၸွမ်းဢဝ်တၢင်း ယုမ်ႇၼႂ်း ဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇၽဝ်ၵမ်းလဵဝ်မၼ်းၸၢင်ႈမႃးယႃႉႁဵတ်းႁၢႆႉတေႃႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ၼွင်ႉၶူၺ်ၶႃႈၵေႃႈ ၶီႇလူတ်ႉၶိူင်ႈၵႂႃႇမွၵ်ႇၵူၼ်းတၢင်ႇဝၢၼ်ႈမႃးႁႅၼ်းတႃႇၽဝ်မၼ်းယဝ်ႉၵွပ်ႈဝႃႈၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇ မီးၽႂ် ႁတ်းၽဝ်၊ၽႂ်ၵေႃႈၵူဝ်။ ၶႃႈၵေႃႈလႆႈၸၢင်ႈၵူၼ်းတၢင်ႇဝၢၼ်ႈတႃႇသီႇၵေႃႉၵေႃႉ လႂ် 30,000 ၵျၢပ်ႈႁႂ်ႈဢဝ်ၽႃႈၶၢဝ်လႄႈသၢတ်ႇမႃးပူၵ်ႉ ႁေႃႇၵဵၼ်သၢတ်ႇ သႂ်ႇၼႂ်းထူဝ်ႈ (ထေႃႇလၵျီႇ) သေၵႂႃႇၽဝ် ပႅတ်ႈတီႈပႃႇႁဵဝ်ႈဝၢၼ်ႈပႃးတင်းၽိုၼ်းတႃႇၽဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၽိုၼ်းၵႃႈၽဝ် ၵေႃႈၶႃႈ လႆႈသိုဝ်ႉထႅင်ႈ 30,000 ၵျၢပ်ႈ။ ႁဝ်းၽဝ်မၼ်းမိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 4 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ဝၼ်းထိ 13/12/2014 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မီးၵူၼ်းမႃးႁူမ်ႈၽဝ်ၸွမ်းႁဝ်း ၶႃႈ မွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉ ၼႆပူႇၸၢၼ်ဝႃႈ။ ၵမ်းၼၼ်ႉပူႇၸၢၼ်ၵေႃႈၵႂႃႇတီႈဝတ်ႉသေသင်ႇၶၸဝ်ႈတီႈဝတ်ႉသမ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈႁဝ်းတေလႆႈၶုတ်းလိၼ် တီႈ လိူတ်ႈမၼ်း တူၵ်း ၼၼ်ႉသေၽဝ်ၸွမ်းၶၢပ်ႈမၼ်းတႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉႁၢမ်ႈလွင်ႈဢမ်ႇလီၼႆ။ ဢွင်ႈတီႈၽဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉ ၵမ်းၼၼ်ႉၵူၼ်းသီႇၵေႃႉဢၼ်ၶႃႈၸၢင်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈၶုတ်းလိၼ်တီႈဢၼ်ၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉတၢႆၼၼ်ႉၵႂႃႇၽဝ် ၸွမ်းတီႈပႃႇ ႁဵဝ်ႈတီႈၽဝ်မၼ်းဢၼ်တိုၵ်ႉမီးဢၢႆယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမွၵ်ႈ 7 ဝၼ်းၶႃႈၵေႃႈၶိုၼ်းသိူဝ်ႇယၢင်လိၼ် (ၽိလၢပ်ႉ မျေႇ) ထူမ်သႂ်ႇ ႁူးလိၼ်ဢၼ်ၶုတ်းဢွၵ်ႇတီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13/12/2014 ၶၢဝ်းယၢမ်း 9 မူင်းၼၼ်ႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈယႄးလႄႈၸၢႆးထေး (ၵေႃႉဢၼ်ၶႃႈသိုဝ်ႉၵႃးတီႈမၼ်း) မႃးတီႈ ႁိူၼ်းၶႃႈသေၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈၶဝ်တေဢဝ်ၵႃးမၼ်းၵႂႃႇ ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင် ၵူၺ်းၼႆ ယဝ်ႉ။ ၶႃႈလႄႈ တင်းပူႇ ၵႄႇ ၵေႃႈလႆႈလူင်းလၢႆးမိုၼ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈၽိုၼ်လၢႆးဢၼ်ၼိုင်ႈ။ၽိုၼ်လိၵ်ႈၼၼ်ႉ လၢတ်ႈ ဝႆႉဝႃႈၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈယႄး ၶဝ်တေႁုပ်ႈ ယိုတ်းၵႃးဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်းၼႆယဝ်ႉ။ သင်ၶႂ်ႈႁူႉႁူဝ်ယွႆႈထႅင်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် 66: (0) 93-264-9487 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းၶႂၼ်လဵၵ်း 66: (0) 84-668-0984 (မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-03-04T07:56:22

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%a2%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%81%b5%e1%80%bd%e1%80%84%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%9a%e1%80%ad%e1%80%af/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်း၊ ပေႃႉထုပ်ႉၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၽွင်းပၢင်တိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း (ၸိုင်ႈတႆး) ဝၼ်းထိ 04/03/2015 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်း၊ ပေႃႉထုပ်ႉၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၽွင်းပၢင်တိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း(ၸိုင်ႈတႆး) လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းတွင်ႈထၢမ်ငဝ်းလၢႆးပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ (ၵူဝ်းၵၢင်ႉ) ယၢမ်းလဵဝ်သေလႆႈႁူႉ ဝႃႈ သိုၵ်း မၢၼ်ႈဢမ်ႇၸႅၵ်ႇၽေသင်သေယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းထိုင်တၢႆၸိူဝ်းၼႆႉလိူဝ်ၼၼ်ႉဢဝ် ၵူၼ်း မိူင်းပဵၼ်တူဝ်တၢင်တႃႇၵၢၼ်မူၵ်းယိုဝ်း၊ပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ်ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈၸွႆႈထႅမ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆၸိူဝ်း ၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁဝ်းၶႃႈလႆႈၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်းလိူင်ႈလၢဝ်းတၢမ်ပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းထိ 13/02/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 04း00 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း ဢဝ်ယိုဝ်းၵွင်ႈလႄႈၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်း၊ၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 76 ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 47 ၸိူဝ်းၶဝ်ၶီႇရူတ်ႉ/ၵႃးၽၢတ်ႈလဝ်ႇၵၢႆး ဝၼ်းထိ 13/02/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 06း00 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ဢဝ်ယိုဝ်းၵွင်ႈလႄႈတိူဝ်ႉၺႃးၵူႈၽူဝ်မေးၵူႈၼိုင်ႈ- မေးၼၢင်းဢႃယု 48 လႄႈၵေႃႉပဵၼ်ၽူဝ်ဢႃယု 33 ပီ။ သွင်ၽူဝ်မေးၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၽၢတ်ႈ လဝ်ႇၵၢႆး ဝၼ်းထိ 13/02/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈထုၵ်ႇဢဝ်ပဵၼ်တူဝ်တၢင်ပိူဝ်ႈတႃႇၸၢမ်းတူၺ်း လၢႆးသိုၵ်း မုတ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဝၼ်းထိ 19/02/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 03း00 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းလႄႈၸၢဝ်းၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 61 တိူဝ်ႉၺႃးမၢတ်ႇၸဵပ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၵႆၵၼ်တၢင်းၸၢၼ်း ဝဵင်းလဝ်ႇၵၢႆး 6 လၵ်း ဝၼ်းထိ 19/02/2015 ပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 4 ၵေႃႉတီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၵ်း ၼႂ်း လဝ်ႇ ၵၢႆး သေ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈႁၢႆလၢႆဝႆႉထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၽူႈႁူႉႁၼ်တၢမ်တႃၶဝ်လၢတ်ႈၼႄဝႃႈၶဝ်လႆႈႁၼ်တူဝ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်းၸွမ်းၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်းလဝ်ႇၵၢႆး၊တီႈတူဝ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်း ၼၼ်ႉမၢင်ၸိူဝ်းထုၵ်ႇမတ်ႉမိုဝ်းသေပဵၼ်ၽၢင်ႁၢင်ႈဢၼ်ၸိၸမ်ႈၼေလႆႈဝႃႈၵၢၼ်ဢဝ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉၼမ်သေဢၼ် လႆႈၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼႆႉၵွၼ်ႇ။ ယူႇတီႈၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁဝ်းၶႃႈသႄႉသွမ်းလွင်ႈယိုဝ်းလႄႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်တေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉတေႉတေႉဝႃႈဝႃႈသေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၼၢင်းယၢင်ႊႁီႊလီႊတူဝ်တႅၼ်းသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉၵပ်းသၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်ႈလေႇယဵမ်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉၽႂ်းၽႂ်းပိူဝ်ႈတႃႇပၵ်းတႃတူၺ်းၸွမ်းငဝ်းလၢႆးသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေတႃႇဢီးသူၼ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈဢဝ်လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉပိုတ်ႇလၢတ်ႈဢွၵ်ႇၼႄၸႅင်ႈၸႅင်ႈလႅင်းလႅင်းၼၼ်ႉယူႇ။ ႁူဝ်ယွႆႈပိူင်ပဵၼ်/ႁဵတ်ႇၵၢၼ် (ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈတွင်ႈထၢမ်ၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပရူႊဢႃႊရီႊဝူင်ႈလိုၼ်းသုတ်း) ပဵၼ်ၸိုဝ်ႈတႄႉၽူႈလႆႈထုၵ်ႇပေႃႉထုပ်ႉ၊ပူၼ်ႉပႅၼ်သေထုၵ်ႇၶႃႈတၢႆၵမ်ႈၽွင်ႈၵူၺ်းၵွပ်ႈတႃႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၽူႈထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်လႄႈဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်ဢွၵ်ႇၼႄတင်းမူတ်း 1 ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းလႄႈၵူၼ်းမိူင်းၽူႈယိင်းသွင်ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၽွင်းၶီႇရူတ်ႉ/ၵႃးၽၢတ်ႈဝဵင်းလဝ်ႇၵၢႆးဝၼ်းထိ 13/02/2015 “ၼၢႆးၼၢႆး” (ဢႃယု 76) ယူႇၼႂ်းလဝ်ႇၵၢႆး။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/02/2015 ဝၢႆးမီးၵၢၼ်ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ယဝ်ႉမၼ်းၼၢင်းလႆႈ ၼီပၢႆႈ ၸွမ်းၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်းထိုင်လႅၼ်လိၼ်ၾင်ႇၶႄႇ။ဝၼ်းထိ 13/02/2015 မၼ်းၼၢင်းၶိုၼ်းပွၵ်ႈႁိူၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇမိူဝ်းပွႆႇမူ 6 တူဝ်ဢွၵ်ႇၶွၵ်ႈၵွပ်ႈဝႃႈဢမ်ႇမီးၽႂ်ဢွႆႇၶဝ်ႈၶဝ်။မၼ်းၼၢင်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်းၵွပ်ႈဝႃႈဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ် ဝူၼ်ႉဝႃႈ ထုၵ်ႇလီပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းၽွင်းငဝ်းလၢႆးပဵၼ်ၽိုၼ်းၾႆးၸိူင်ႉၼၼ်။ၸိူဝ်းၶဝ်ၵေႃႈဝူၼ်ႉဝႃႈပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်း ထဝ်ႈယူဝ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈ တေဢမ်ႇႁဵတ်းသင်ၼႆမၼ်းၼၢင်းၸင်ႇပွၵ်ႈမိူဝ်း။ မိူဝ်ႈမၼ်းၼၢင်းထိုင်ႁိူၼ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉသၢႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶီႇရူတ်ႉ/ၵႃးမႃးႁိမ်းၸမ်မၼ်းသေၵိုတ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈမၢင်ၸိူဝ်းလူင်းရူတ်ႉ သေယႃႉၽၵ်းတူႁိူၼ်းႁိမ်းႁွမ်းဢၼ်မီးလၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၶွင်ၵိၼ်ယွႆႈယႅမ်းယဝ်ႉဢဝ်ၶွင်မၢင်ၸိူဝ်းၵိၼ်ၽွင်ႈ။ၶဝ်ႁၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ ယိင်း ၼၼ်ႉယူႇၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇလၢတ်ႈသင်တီႈမၼ်းၼၢင်း။ၵမ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈၵႂႃႇၸူးထႅင်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈသေလၢတ်ႈ တီႈ ၸဝ်ႈ ႁိူၼ်းၼၼ်ႉဝႃႈၵူၼ်းထဝ်ႈယိင်းၼၼ်ႉဢမ်ႇထုၵ်ႇလီယူႇဝႆႉတီႈႁိူၼ်းထုၵ်ႇလီပၢႆႈၵႂႃႇၸူးမိူင်းၶႄႇၼႆယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉမၼ်းၼၢင်းၵေႃႈၵပ်းသိုပ်ႇသေၵေႃႉၵေႃႉႁႂ်ႈၶပ်း/ႁေႃႈရူတ်ႉၵႂႃႇသူင်ႇမၼ်းၼၢင်းလႄႈၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈ 2 ၵေႃႉတီႈ လႅၼ် လိၼ်။ရူတ်ႉၼၼ်ႉသမ်ႉပဵၼ်ရူတ်ႉဢွၼ်ႇ(ရူတ်ႉၵဵင်)သေၽွၵ်းတူၵေႃႈလဵၵ်ႉၵႅပ်ႈ။ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 04း00 ပၢႆးလႃႈ ၼၼ်ႉၸုမ်းၶဝ်တိုၵ်ႉႁေႃႈရူတ်ႉလတ်းၽၢၼ်ႇသဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်းၵႄႈဝဵင်းလႄႈၻူၼ်ႊၶျၢၼ်ႊတီႈတေႃႇလွင်း(လဵၼ်ႈၾၢႆႉ) ၶႃႊသီႊ ၼူဝ်ႊယူႇၽွင်းၼၼ်ႉၶဝ်ၺႃးၵွင်ႈၸၢၵ်ႈဢၼ်ယိုဝ်းသႂ်ႇၶိူဝ်းၶိူဝ်းယႂ်းယႂ်းသေတိူဝ်ႉၺႃးၶၢင်ႈရူတ်ႉၽၢႆႇၼိုင်ႈ။မၢၵ်ႇၵွင်ႈၵမ်ႈ ၽွင်ႈ တႅင်းပွင်ႇၶၢင်ႈရူတ်ႉသေၵႂႃႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇၺႃးတိၼ်ၽၢႆႇသၢႆႉၵူၼ်းထဝ်ႈယိင်းဢၼ်ၼင်ႈတၢင်းၼႃႈႁိမ်းၵူၼ်းၶပ်း/ ႁေႃႈရူတ်ႉၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ၽူႈယိင်းထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 47 ၵေႃႉၼင်ႈတၢင်းလင်ၼၼ်ႉတႄႉတိူဝ်ႉၺႃးတီႈၶႃ။မၢၵ်ႇၵွင်ႈယိုဝ်းၶဝ်ႈပွင်ႇ မၢၵ်ႇၵၢဝ်ႈၽၢႆႇသၢႆႉမၼ်းၼၢင်းသေၶဝ်ႈပႃးမၢၵ်ႇၵၢဝ်ႈၽၢႆႇၶႂႃထႅင်ႈ။ရူတ်ႉ/ၵႃးၵေႃႈၵွပ်ႈယၢင်မၢၵ်ႇမၼ်းပွင်ႇသေလႆႈၵိုတ်းဝႆႉ။ၵမ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 4-5 ၵေႃႉယိပ်းတင်းၵွင်ႈၸၢၵ်ႈသေဢွၵ်ႇမႃးတီႈတိုၵ်းတၢင်းၸၢၼ်းတၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးၸူးရူတ်ႉၼၼ်ႉသိုၵ်းၶဝ်ၵေႃႉၼိုင်ႈမေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶႄႇ။မၼ်းထၢမ်ဝႃႈ “သူၽၢတ်ႈမႃးတၢင်းၼႆႉ ႁဵတ်း သင်?” ၵူၼ်းထဝ်ႈယိင်းၼၼ်ႉၵေႃႈတွပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈသူၸႂ်ႉႁဝ်းၵႂႃႇၸူးလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇလူး၊သူသမ်ႉယိုဝ်းႁဝ်းႁဵတ်းသင်?” ၵမ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈလၢတ်ႈတီႈၼၢင်းယိင်းၶဝ်ႁႂ်ႈၵႂႃႇႁႃယူတ်းယႃ။ၶဝ်ဢမ်ႇၸွႆႈၵူၼ်းၸဵပ်းသင်။ၽူႈယိင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈၵပ်း သိုပ်ႇၾူၼ်ႊႁႃရူတ်ႉ/ၵႃးတၢင်ႇလမ်းမႃးႁပ်ႉၶဝ်ၵႂႃႇ။ၸိူဝ်းၶဝ်ၵေႃႈလႆႈထုၵ်ႇဢဝ်ၵႂႃႇတီႈၻူၼ်ႊၶျၼ်ႊတီႈမီးၸုမ်း ၵူၼ်း ၼုမ်ႇပႂ်ႉၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်၊ၵူၺ်းၵႃႈတီႈၼၼ်ႈဢမ်ႇမီးမေႃယႃလႄႈတိၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈယိင်းၼၼ်ႉၵေႃႈပဵၼ်လိူတ်ႈပဵၼ်ယၢင်ယူႇတင်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ထိုင်ၵၢင်ၼႂ်မိူင်းလႅင်းမႃးၸိူဝ်းၶဝ်လႆႈထုၵ်ႇဢဝ်ၶိုၼ်ႈရူတ်ႉတေႃႉၵႂႃႇၸူးတႃႈၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် 125 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၸွမ်းတႃႈ ၸွမ်းတၢင်းၵေႃႈၸိူဝ်းၶဝ်လႆႈထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆၵူၼ်းၼုမ်ႇ 4 ၵေႃႉ (ဢႃယုမွၵ်ႈ 17-18) သႂ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းထမ်း မတႃး (ယူဝ်းယူဝ်း) တၢႆယူႇႁိမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိၼ်ႊသႅင်ႊၶျဵင်ႊၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၽွင်းၶဝ်ႁွတ်ႈထိုင်လႅၼ်လိၼ်ၼၼ်ႉၸိူဝ်းၶဝ် လႆႈ ထုၵ်ႇဢဝ်ၵႂႃႇယူတ်းယႃတီႈႁူင်းယႃၼႃးသၢၼ်ႈ(ၽၢႆႇမိူင်းၶႄႇ)ၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ 2 ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းၶႃႈႁႅမ်ၵူႈၽူဝ်မေးဢၼ်ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၼႂ်းလဝ်ႇၵၢႆးဝၼ်းထိ 13/02/2015 တင်းဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းတူဝ်တၢင်တႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းမုတ်းတေႃႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၼၢင်းယိင်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ (ၶျဵၼ်ႊသိင်ႊၸီႊဢႃယု 48) တင်းၽူဝ်ၶႄႇမၼ်းၼၢင်း (ယၢင်ႊဢိူဝ်ႊဢႃယု 33) တီႈယူႇၼႂ်းလဝ်ႇၵၢႆး တီႈ မၢၼ်ႊၶႃႊႁိမ်းၸမ်ၵၢတ်ႇ။သွင်ပူႇဢွၵ်ႇလဵင်ႉမူလႄႈမီးႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းဢွၼ်ႇဢၼ်ၼိုင်ႈ။ၶႃသွင်ပူႇဢွၵ်ႇ မီးလုၵ်ႈ လၢင်းတိုၵ်ႉ လဵၵ်ႉ ၵိုၵ်းၵၼ်သွင်ၵေႃႉ၊ၵေႃႉပဵၼ်ၼၢင်မေးတႄႉမီးလုၵ်ႈသီႇၵေႃႉယဝ်ႉမီးၸွမ်းၽူဝ်ၵေႃႉဢွၼ်တၢင်း။ ၵူၼ်းႁိူၼ်းလင်ၼႆႉလႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/02/2015 ထိုင်လႅၼ်လိၼ်ၾင်ႇၶႄႇၽွင်းတႄႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း။မိူဝ်ႈဝၼ်း ထိ 12/02/2015 ၼၼ်ႉသွင်ပူႇဢွၵ်ႇၶိုၼ်းပွၵ်ႈႁိူၼ်းမိူဝ်းဢွႆႇၶဝ်ႈမူဢၼ်ၶဝ်လဵင်ႉဝႆႉ။ၶဝ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်သေ ၶီႇရူတ်ႉ ၶိူင်ႈပွၵ်ႈႁိူၼ်း။ၽွင်းၶဝ်လတ်းၶၢမ်ႈတီႈတႃႈၵူတ်ႇထတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယုမ်ႉၸူးၶဝ်လႄႈ ၶဝ်ၵေႃႈ ထၢင်ႇဝႃႈတေဢမ်ႇမီးပၼ်ႁႃသင်ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ၶဝ်ၶိုၼ်းပွၵ်ႈၸူးလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇယၢမ်းတၢမ်းၶမ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13/02/2015 ၼၼ်ႉသွင်ပူႇဢွၵ်ႇၶိုၼ်းၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ထႅင်ႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈပိူဝ်ႈတႃႇမိူဝ်းဢွႆႇၶဝ်ႈမူၶဝ်။ၵူၺ်းၵႃႈယၢမ်း တၢမ်း ၶမ်ႈၼၼ်ႉၶဝ်ဢမ်ႇၶိုၼ်းပွၵ်ႈလႅၼ်လိၼ်တၢင်းၾင်ႇၶႄႇယဝ်ႉလႄႈၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းၶဝ်ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈလွမ်မႆႈၸႂ်ၸွမ်း၊ၽွင်း ၼၼ်ႉ ၽႂ်ၵေႃႈၶတ်းၸႂ်ထူဝ်းၾူၼ်ႊႁႃၶဝ်ယူႇၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈၶိုၼ်းတွပ်ႇလၢတ်ႈသင်။ဝၢႆးၼၼ်ႉဝၼ်းၼိုင်ႈၵူၺ်းၵူၼ်း ႁိူၼ်း မၼ်းလႆႈႁၼ်ၶႅပ်းႁၢင်ႈတူဝ်တၢႆသွင်ၶႃပူႇဢွၵ်ႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/02/2015 ၼၼ်ႉပီႈၼွင်ႉၶဝ်ၶိုၼ်းပွၵ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈသၢမ်ၵေႃႉပိူဝ်ႈတႃႇမိူဝ်းဢဝ်ၶၢပ်ႈ တူဝ်တၢႆ ၶဝ်သၢင်းၵဵဝ်ႇတီႈလႅၼ်လိၼ်။မိူဝ်ႈမိူဝ်းၸွမ်းတၢင်းၼၼ်ႉမၼ်းၸၢႆး (ပီႈၼွင်ႉသွင်ပူႇဢွၵ်ႇဢၼ်တၢႆ) လႆႈထူပ်းႁၼ်တူဝ် တၢႆၵူၼ်း မိူင်းၵူၼ်းၸၢႆးထႅင်ႈ 10 ၵေႃႉၸွမ်းၶၢင်ႈတၢင်းမိုဝ်းၵူၼ်းတၢႆၼၼ်ႉၵေႃႈထုၵ်ႇဢဝ်ၸိူၵ်ႈမတ်ႉဝႆႉ။ တီႈတူဝ်တၢႆသွင်ပူႇဢွၵ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈလႆႈႁၼ်ႁွႆးမၢၵ်ႇၵွင်ႈတိူဝ်ႉၺႃးယူႇ။တီႈၵေႃႉပဵၼ်မေးၼၼ်ႉၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈၶဝ်ႈၶႃလူင်၊ၶႅၼ်လႄႈၵွင်းလင် မၼ်းၼၢင်း။တီႈၵေႃႉပဵၼ်ၽူဝ်သမ်ႉမီးႁွႆးမၢၵ်ႇၵွင်ႈၶဝ်ႈတီႈႁူဝ်လႄႈတီႈၶၢင်ႈ။ၶႃသွင်ပူႇဢွၵ်ႇလႆႈထုၵ်ႇယိုဝ်း ၽွင်းၶပ်း/ ႁေႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၶူဝ်းၶွင်ၵမ်ႈၽွင်ႈဢၼ်သွင်ၶႃပူႇဢွၵ်ႇ ဢဝ်တီႈႁိူၼ်းယေး မႃး ၸိူဝ်းပဵၼ်ၽႅၼ်ႇသီႊတီႊတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမၢၵ်ႇမိူဝ်ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၸွမ်းၶၢင်ႈၶႃၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/02/2015 ၼၼ်ႉပီႈၼွင်ႉၶဝ်တၢင်ႇၵေႃႉမႃးၸူးၶဝ်တီႈလႅၼ်လိၼ်ၾင်ႇၶႄႇလၢတ်ႈတီႈၵူၼ်းႁိူၼ်းမၼ်းဝႃႈမၼ်းလႆႈ ႁၼ်သွင်ပူႇဢွၵ်ႇၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၽၢတ်ႈမၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်းလဝ်ႇၵၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉမွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 05း30 တၢမ်းၶမ်ႈၽွင်းၶဝ်တေပွၵ်ႈႁိူၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ဝၢႆးၼၼ်ႉဢိတ်းၼိုင်ႈမၼ်းၸၢႆးလႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈသေလႆႈႁႃ တီႈသိူင်ႇမႅပ်း တူဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ၽွင်းမၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်းလုၵ်ႉၶိုၼ်ႈၼၼ်ႉမၼ်းၸၢႆးလႆႈႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႉဢၼ်မႃးတိၺွပ်းမၼ်း ၸၢႆး။ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်မႃးတိၺွပ်းမၼ်းၸၢႆးၼၼ်ႉမီးမွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈမၼ်းၸၢႆးလႆႈထုၵ်ႇဢဝ်တူဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းၸုမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႂ်းရူတ်ႉ/ၵႃးလၢႆလၢႆလမ်းၼွၵ်ႈဝဵင်းတီႈ ၼိုင်ႈႁွင်ႉဝႃႈၸိဝ်ႊၾႅင်ႊ။ၸုမ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႆႈထုၵ်ႇၸႂ်ႉပႂ်ႉတီႈၼိုင်ႈၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမူၵ်းတူဝ်ယူႇ ထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးႁိမ်းႁွမ်း။ယိူင်းဢၢၼ်းၶဝ်တႄႉပိူဝ်ႈတႃႇပႂ်ႉမူၵ်းယိုဝ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉသင်မႃးၸွႆႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢဝ်ၶဝ် တိၺွပ်းဝႆႉ ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ၵူၺ်းၵႃႈၶဝ်တႄႉဢမ်ႇပိုတ်ႇတူဝ်ဢွၵ်ႇ။ၵွပ်ႈၼၼ်ၶဝ်ၵေႃႈၶၢႆႉတီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉတီႈၼိုင်ႈသေႁဵတ်းလၢႆးၸိူင်ႉၼႆမိူၼ်ၵၼ်ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇမီးသင်ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈ။လိုၼ်းသုတ်းၶဝ်ၵေႃႈၶိုၼ်းသူင်ႇတူဝ်ၵႂႃႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈငဝ်ႈငုၼ်းၽၢႆႇၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ် ၵၢၼ် သိုၵ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈလဝ်ႇၵၢႆးတီႈၶဝ်တိၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်းဝႆႉလၢႆၶမ်ႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ဝၢႆးၼၼ်ႉၵၢင်ၼႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၶဝ်ၵေႃႈလႆႈထုၵ်ႇပွႆႇယဝ်ႉ။တီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထုၵ်ႇၵုမ်းၵမ်ၶွၼ်ႈၵၼ်ဝႆႉတီႈၼၼ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇမီးၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် သင်တႃႇၽူႈထုၵ်ႇၵုမ်းၵမ်သင်။ 3 ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းလႄႈၸၢဝ်းၼႃးၵဝ်ႈၵၢင်ႉဢႃယု 61 မၢတ်ႇၸဵပ်းတၢင်းၸၢၼ်းလဝ်ႇၵၢႆးဝၼ်းထိ 19/02/2015 “ယေးယေး” ဢႃယု 61 ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼၢၼ်ႊၾူႊတၼ်ႊယူႇတၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်းလဝ်ႇၵၢႆးမွၵ်ႈ 6 လၵ်း။မၼ်းၸၢႆးမီး လုၵ်ႈသၢမ် ၵေႃႉ လႄႈမီးပႃးလၢၼ်။မၼ်းၸၢႆးလႆႈပၢႆႈၶဝ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇၸွမ်းၵူၼ်းႁိူၼ်းမၼ်းတင်ႈတႄႇပၢင်တိုၵ်းတႄႇပဵၼ်သေၸိူဝ်း ၶဝ် ယူႇ သဝ်းဝႆႉတီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတီႈၼိုင်ႈတၢင်းၸၢၼ်းၼႃးသၢၼ်ႈ(တၢင်းမိူင်းၶႄႇ) တီႈၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် 137။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/02/2015 ၼၼ်ႉမၼ်းၸၢႆးၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်သေမိူဝ်းၶိုၼ်းႁိူၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇမိူဝ်းၸႂ်းႁႆႈၼႃး။မိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 03း00 ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈမၼ်း။ၽွင်းတႄႇယိုဝ်းၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉမၼ်း ၸၢႆး လႄႈၵူၼ်းၶၢင်ႈႁိူၼ်းႁိမ်းႁွမ်းမၼ်းလႅၼ်ႈဢွၵ်ႇပိူဝ်ႈတႃႇႁႃတၢင်းမႅပ်းတူဝ်ၼႂ်းသူၼ်ဢွႆႈ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢင် ၸိူဝ်းလွတ်ႈ ၵႂႃႇဢမ်ႇမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၵူၺ်းၵႃႈၽွင်းမၼ်းၸၢႆးတေၽႅဝ်တီႈသူၼ်ဢွႆႈၼၼ်ႉမၼ်းၸၢႆးႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉ ၼိုင်ႈ ယူႇ ယၢၼ်မွၵ်ႈ 30 မဵတ်ႊ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼၼ်ႉသႂ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်းၵူၼ်းမိူင်းသေႁၼ်ၸႅင်ႈလီၼႃႇဢဝ်ၵွင်ႈငႃမၼ်းသေယိုဝ်းတီႈၶႃလူင်။မၢၵ်ႇၵွင်ႈၼၼ်ႉပွင်ႇၽၢတ်ႇၶႃၶွၼ်သၢႆႉၸူးၶွၼ်ၶႂႃယူႇ။မၼ်းၸၢႆးၵေႃႈတင်းပႆၶႄႉယႄႉၶႄႉယႄႉသေၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်း သူၼ် ဢွႆႈယဝ်ႉပွႆႇတူဝ်လူင်းမူၵ်းတူဝ်ယူႇယဝ်ႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼၼ်ႉၵေႃႈသိုပ်ႇယိုဝ်းၸွမ်းလင်မၼ်းတိၵ်းတိၵ်းယူႇၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇတိူဝ်ႉမၼ်းထႅင်ႈ။ မၼ်းၸၢႆးဝၢင်းတူဝ်လူင်းတီႈၼၼ်ႈမွၵ်ႈ 25 ၼႃးထီးတေႃႇထိုင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼၼ်ႉၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ဝၢႆးၼၼ်ႉမၼ်းႁွင်ႉသေ ၵူၼ်း ႁိမ်း ႁွမ်းမႃးၸွႆႈႁႃမၼ်း။ၸုမ်းၵူၼ်းႁိူၼ်းႁိမ်းႁွမ်းၵေႃႈၸွႆႈၵၼ်ၽႃတူဝ်မၼ်းၵႂႃႇၸူးလႅၼ်လိၼ်တီႈမၼ်းၸၢႆးလႆႈထုၵ်ႇ ဢဝ်ၵႂႃႇ ၶဝ်ႈ ႁူင်းယႃၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မၼ်းၸၢႆးဢၢပ်ႈလိူတ်ႈတင်းတူဝ်ၵူၺ်းၵႃႈၵၢမ်ႇလီလႄႈဢမ်ႇၺႃးဢဵၼ်လိူတ်ႈ လူင်သေၶိုၼ်းၶႅၼ်းၶိုၼ်း။ 4 ပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉ 4 ၵေႃႉတီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၽၢႆႇၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈလဝ်ႇၵၢႆးဝၼ်းထိ 19/02/2015 ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈတိုၵ်ႉႁၢႆလၢႆဝႆႉယူႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉ 4 ၵေႃႉယူႇတီႈဝၢၼ်ႈပွၵ်ႉပွၵ်ႉဢၼ်ယူႇတၢင်းတူၵ်းလဝ်ႇၵၢႆးယၢၼ်ၵၼ်မွၵ်ႈ 1 လၵ်း၊ၸိူဝ်းၶဝ်ယူႇဝႆႉ ၼႂ်းႁိူၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/02/2015 ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 10 ၵေႃႉႁွတ်ႈၽႅဝ်တီႈဝၢၼ်ႈၶဝ်ယၢမ်း 10း00 မူင်းၵၢင်ၼႂ်။သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၸုမ်းၼႆႉမႃးၸွမ်းၶေႃႈၸိသင်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၽၢႆႇၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈလဝ်ႇၵၢႆးဢၼ် ယူႇၸမ်။ သိုၵ်းၶဝ်ႁွင်ႉၵူၼ်းၸၢႆးၸိူဝ်းၼၼ်ႉဢွၵ်ႇမႃးတၢင်းၼွၵ်ႈသေသွၵ်ႈတဝ်လႄႈႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်ၾူၼ်ႊတင်းငိုၼ်းတီႈၶဝ်။ၵူၼ်း ၸၢႆး ၵေႃႉ ၼိုင်ႈသုမ်းငိုၼ်းၶႄႇ 600 ယႂၼ်ႊ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈမတ်ႉမိုဝ်းၶဝ်ပေလင်ပူၵ်ႉပႃးတႃၶဝ်။ၸိူဝ်းၶဝ်လႆႈထုၵ်ႇတဵၵ်း ၸႂ်ႉပႆၵႂႃႇ ၸူး တီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢၼ်လႆႈလတ်းသူၼ်ဢွႆႈၸိူဝ်းထုၵ်ႇၽဝ်ပႅတ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၽွင်းၶဝ်ပႆၼၼ်ႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ် ပိတ်ႉ လႄႈဢဝ်ၵွင်ႈပေႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၽွင်းၶဝ်ႁွတ်ႈထိုင်တီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၸိူဝ်းၶဝ်လႆႈထုၵ်ႇၸႅတ်ႈထၢမ်ၵမ်းၵေႃႉၵေႃႉၼႂ်းႁွင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ။ၸိူဝ်းၶဝ် ဢမ်ႇ မေႃ ၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉမေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶႄႇဢိတ်းၼိုင်ႈ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ထၢမ်ႁႃဝႃႈၵွင်ႈၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၶဝ်မီးလႂ်။ၵူၼ်းဝၢၼ်ၶဝ်ၵေႃႈဝႃႈၶဝ်ဢမ်ႇမီးၵွင်ႈသင်ၼႆသေတႃႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်တႄႉသိုပ်ႇပေႃႉ ထုပ်ႉၸႅတ်ႈ ထၢမ်ၶဝ် ယူႇၸိူင်ႉၼၼ်ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉထုၵ်ႇဢဝ်ၵွင်ႈပေႃႉႁႅမ်ႁူမ်ႈပႃးတင်းဢဝ်ပႅပ်ႉယၢင်ၸိူဝ်းၼႆႉႁႅမ်ပႃး။ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈလႆႈ ထုၵ်ႇဢဝ် ၾႆးၸုတ်ႇၶီႈမႅပ်ႉလႄႈတိၼ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၸိူဝ်းၶဝ်ထုၵ်ႇဢဝ်တူဝ်ၵႂႃႇတၢင်းၼွၵ်ႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်မၢင်ၸိူဝ်းသိုပ်ႇဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉထႅင်ႈ။ ၶဝ်လႆႈထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်တူဝ်ဝႆႉတီႈပၢင်သဝ်းတီႈၼိုင်ႈတႃႇၶိုၼ်းၼိုင်ႈ။ဝၢႆးၼၼ်ႉၸိူဝ်းၶဝ်ထုၵ်ႇဢဝ်ၶွၼ်ႉပေႃႉထုပ်ႉထႅင်ႈသေပွႆႇ တူဝ်ၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။သိုၵ်းၶဝ်ထၢႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႈၶဝ်ဝႆႉသေလၢတ်ႈဝႃႈယႃႇပေပွၵ်ႈႁိူၼ်းဢမ်ႇၼၼ်ၸၢင်ႈၺႃးၶႃႈတၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ။ၵူၺ်း ၵႃႈမီးၵူၼ်းၸၢႆးသၢမ်ၵေႃႉၵူၺ်းလႆႈထုၵ်ႇပွႆႇထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉတိုၵ်ႉၵိုတ်းဝႆႉၼႂ်းပၢင်သဝ်းသေဢမ်ႇႁၼ်တူဝ်မၼ်း တင်ႈ တႄႇၼၼ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၼၼ်ႉႁၼ်ရူတ်ႉ/ၵႃးလမ်းၼိုင်ႈသေသိုပ်ႇၵႂႃႇၸွမ်းတေႃႇပေႃးထိုင်လႅၼ်လိၼ်ၶႄႇၵမ်းသိုဝ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၶဝ်ၵေႃႈၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃယူတ်းယႃႁွႆးၸဵပ်းၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈထုၵ်ႇပေႃႉထုပ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းလႄႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ပႃး တၢင်း ၼႂ်းတူဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ သင်ၶႂ်ႈႁူႉႁူဝ်ယွႆႈထႅင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇ Mobile Phone: +66 (0) 93- 297-7754 Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-02-27T04:46:21

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%82%81%e1%80%ad%e1%80%99%e1%80%ba%e1%81%b8%e1%80%ad%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%a2%e1%80%9d/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁိမ်ၸိင်းဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႆးလႄႈတဢၢင်း(ပလွင်ႈ)ႁိမ်းႁွမ်းလဝ်ႇၵၢႆး

သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁိမ်ၸိင်းဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႆးလႄႈတဢၢင်း(ပလွင်ႈ)ႁိမ်းႁွမ်းလဝ်ႇၵၢႆး ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း (ၸိုင်ႈတႆး) ဝၼ်းထိ 27/02/2015 ၽွင်းဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈသွၵ်ႈတဝ်ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈတႆးလႄႈတဢၢင်း (ပလွင်ႈ) ဢၼ်ယူႇၸမ်ဝဵင်းလဝ်ႇ ၵၢႆးဝဵင်းလူင်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ(ၵူဝ်းၵၢင်ႉ) သေႁိမ်ၸိင်းဢဝ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်လႄႈၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယဝ်ႉယႃႉလုလႅဝ်ပႃးၶူဝ်းၶွင် ၵူၼ်း တၢင်ႇၸိူဝ်းထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၼမ်ဢွၼ်ၵၼ်ၼီပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းတႄႇၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈပဵၼ်မႃး ဝၼ်းထိ09/02/2015 ပၢႆႈ ၶဝ်ႈၸူး လႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ။ၵူၺ်းၵႃႈမၢင်ၸိူဝ်းၵိုတ်းယူႇဝႆႉတၢင်းလင် ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈၽူႈဢႃႇယုယႂ်ႇၶဝ် သိုပ်ႇ ယူႇ ပႂ်ႉတီႈ ႁိူၼ်း ဝႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇလူလွမ်တူၺ်းၶူဝ်းၶွင်လႄႈႁိူၼ်းယေး။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶႆႈၼႄလွင်ႈတၢင်းပိူင်ပဵၼ်လွင်ႈ သိုၵ်း မၢၼ်ႈၶဝ်သွၵ်ႈတဝ် ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁိူၼ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉႁိူၼ်းၼိုင်ႈသေႁိမ်ၸိင်းဢဝ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉ တၢင်းၵိၼ် လႄႈ ယႃႉ လုလႅဝ်ပႃး ၶူဝ်းၶွင် ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 21/02/2015 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈမိူဝ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႃးသၢႆးဢၼ်ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းတဢၢင်း (ပလွင်ႈ) ၶဝ်ယူႇမီး လင်ႁိူၼ်းၵူၼ်း 80 ပၢႆသေႁိမ်ၸိင်းဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်းႁိူၼ်း။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈလႆႈထုၵ်ႇဢဝ်ၵွင်ႈငႃသေ တဵၵ်း ၸႂ်ႉၼင်ႈၶုပ်ႉ ၶဝ်ႇလူင်းယဝ်ႉႁႂ်ႈဢဝ်မိုဝ်းသၢၼ်ၵွင်ႇၵေႃႈဝႆႉၽွင်းသိုၵ်းၶဝ်လၵ်ႉဢဝ်ၾူၼ်ႊ၊ငိုၼ်းလႄႈရူတ်ႉၶိူင်ႈ သွင် လမ်းတီႈမၼ်း။ ဝၼ်းထိ 23/02/2015 သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁိမ်ၸိင်းဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်တီႈဝၢၼ်ႈၼႃးပၢင်ဝၢၼ်ႈတႆးမီးလင်ႁိူၼ်း 30 ပၢႆ။ၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေးဝၢၼ်ႈ ၼႃးပၢင်ၵေႃႉၼိုင်ႈၶႆႈၼႄလွင်ႈပီႈၶူၺ်မၼ်းလႆႈထုၵ်ႇတဵၵ်းၸႂ်ႉၼင်ႈၶုပ်ႉၶဝ်ႇလူင်းပႃႈၼႃႈသိုၵ်းၶဝ်ယဝ်ႉၸႂ်ႉသၢၼ်မိုဝ်းပေၵွင်ႇ ၵေႃႈၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၶဝ်ႈမိူဝ်းလၵ်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈၼႂ်းသွင်ႇၾႆး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 25/02/2015 ၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈႁႅင်းၵူၼ်းမွၵ်ႈ 10 ၵေႃႉၶဝ်ႈမိူဝ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇဝၢၼ်ႈတႆး။ဝၢၼ်ႈ ၵုင်းသႃႇၼႆႉမီးလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမွၵ်ႈ 70 ပၢႆ၊သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၶုပ်ႉၶဝ်ႇၼင်ႈလူင်းသေ ႁႂ်ႈဢဝ်မိုဝ်း သၢၼ်ၵွင်ႇ ၵေႃႈ ဝႆႉပႃး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁုပ်ႈသိမ်းဢဝ်ၾူၼ်ႊ တီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 10 ၵေႃႉ။ တႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉသုမ်း ပႃးၶွမ်ႊ ပိဝ်ႊၻိူဝ်ႊသွင်ၶိူင်ႈ။ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉ သုမ်းပႃး ရူတ်ႉ/ၵႃးဝႅၼ်ႊ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် လႄႈ ငိုၼ်း ၸိူဝ်း ၼႆႉ ၵေႃႈထုၵ်ႇႁုပ်ႈ သိမ်း ဢဝ်ပႃး။ ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႁၼ်ၶႅပ်းႁၢင်ႈမၼ်းထၢႆႇဝႆႉၸွမ်း သိုၵ်းၵဝ်ႈ ၵၢင်ႉ (ၵူဝ်းၵၢင်ႉ)ၼၼ်ႉ လႆႈထုၵ်ႇ လွၵ်ႇ ငိုတ်ႈဝႃႈတေဢဝ်သႂ်ႇၶွၵ်ႈ(ထွင်ႇ) သင်ဢမ်ႇဢဝ်ငိုၼ်းတင်းမူတ်း 60,000 ယႂၼ် မွပ်ႈဢၢပ်ႈပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၼႆယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈပဵၼ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈၶွင်ယူႇသဝ်းဝႆႉၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ယႃႉၽၵ်းတူမၼ်းၵွႆသေ ၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ် ယဝ်ႉ ဢဝ် ၶူဝ်းၶွင်ၸဝ်ႈႁိူၼ်းၼင်ႇၶဝ်ၶႂ်ႈလႆႈၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယႃႉလုၵွႆပႃး ၶူဝ်းၶွင်ၸဝ်ႈႁိူၼ်းႁူမ်ႈပႃးတင်းရူတ်ႉ/ၵႃးၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ လမ်း ၼိုင်ႈၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇလႄႈဝၢၼ်ႈၼႃးသၢႆးယင်းလၢတ်ႈၼႄပႃးလွင်ႈသူၼ်ဢွႆႈၶဝ်လႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ် ပႅတ်ႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈဝၼ်းပၢင်တိုၵ်းတႄႇၵိူတ်ႇပဵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉဢမ်ႇမီးတီႈပၢႆႈမူၵ်းၸွမ်းၼႂ်းသူၼ်ဢွႆႈၼႆယဝ်ႉ။သူၼ်ဢွႆႈတင်း မူတ်း ၸမ်တေလႆႈၽၼ်းဢဝ်ယဝ်ႉသေ သမ်ႉလႆႈထုၵ်ႇၾႆးၽဝ်ပႅတ်ႈလၢႆလၢႆလႄႈမီးလွင်ႈလုသုမ်း တိုၼ်း ငိုၼ်းယႂ်ႇလူင်တႃႇ ၸဝ်ႈ ၶွင် ဢွႆႈတေႉတေႉ၊သူၼ်ဢွႆႈၸိူဝ်းၼႆႉၸၢင်ႈလႆႈငိုၼ်းၶႄႇထိုင်300,000 ယႂၼ်ပေႃးပဵၼ် သူၼ် ယႂ်ႇၼႆယဝ်ႉ။ သင်ၶႂ်ႈႁူႉႁူဝ်ယွႆႈထႅင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇ Mobile Phone: +66 (0) 93- 297-7754 Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2021-06-16T07:11:28

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%a2%e1%80%bd%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%81%b5%e1%82%85%e1%80%90%e1%80%ba%e1%82%87%e1%81%b5%e1%80%84%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%9e%e1%81%a2%e1%82%86%e1%80%9c%e1%80%ad%e1%80%b0%e1%80%90%e1%80%ba%e1%82%88/

ဢွၼ်ၵႅတ်ႇၵင်ႈသၢႆလိူတ်ႈ မႄႈမိူင်းတႆး ၊ ၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉၶူင်း

ဢွၼ်ၵႅတ်ႇၵင်ႈသၢႆလိူတ်ႈလူင်ႄမႈမိူင်းတႆး၊ ၵႅတ်ႇၵင်ႈႄမႈၼမ်ႉၶူင်း ဝၼ်းထိ 16/6/2021 ဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်တႆးၼႆႉ လႆႈလိူၵ်ႈမၵ်းဢဝ်ဝၼ်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်းတႆး 56 ေၵႃႉ ၼႂ်းႄၸႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် မိူဝ်ႈပီ 1997 ၽွင်းသို်ၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉလၢႆးႁုၵ်းႁၢႆႉပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းယႂ်ႇ လူင်ေသ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ႄလႈတဵၵ်းလိုပ်ႈေႁႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶၢႆႉပၢႆႈႁိူၼ်းေယးတီႈယူႇ 400,000 ပၢႆ ေသႁဵတ်းၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင်ႄလႈပွတ်းၸၢၼ်း လႆႈႁၢမ်းသုၼ်ႇလႆႈ ၵူႈၸိူဝ်းၵူႈပိူင်ၽွင်းၼၼ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈ တုၵ်းယွၼ်းလွင်ႈပဵၼ်ထမ်းတႃႇၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၶႃႈတၢႆ ၽွင်းၼၼ်ႉ၊ ယၢမ်းလဵဝ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈၼၼ်ႉမႃးပဵၼ်ၽူႈေၵႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၼႂ်းၸို်င်ႈမိူင်း ပတ်းပိုၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းယႂ်ႇလူင်ၼႂ်းမိူင်းတႆးမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 20 ပီပၢႆၼၼ်ႉယိူင်းဢၢၼ်း ပိူဝ်ႈ တႃႇ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸုမ်းသိုၵ်းတႆးေသ ယိုတ်းၵုမ်းၵမ်ၼႃႈတီႈဢၼ်မီးၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တင်ႈႄတႇ ၼၼ်ႉမႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်းၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆးေသ ၶၢႆၵိၼ်တီႈလိၼ်၊ မႆႉႄလႈ ႄမႈၼမ်ႉ ၸိူဝ်းၵႃႈ ယႂ်ႇ ၶၼ်လူင်ယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၶိုၼ်းယႂ်ႇၼမ်မႃးထႅင်ႈဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်း ဢၢမ်းၼၢတ်ႈ (ဢႃႇ ၼႃႇ) ၸိုင်ႈမိူင်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/2/2021 ၼၼ်ႉေသ မိူဝ်ႈလဵဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုင်ႁႂ်ႈ ၶူင်းၵၢၼ်ဢၼ်ၵိုတ်း ယင်ႉမႃးၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉႁႂ်ႈတူင်ႉၼိုင်ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်ႄမႈ ၼမ်ႉၶူင်း ဢၼ်ပဵၼ်သၢႆလိူတ်ႈလူင် တႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ တွၼ်ႈတၢင်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉၶၢႆပၼ် ၽူႈလူင်းတိုၼ်းသၢင်ႈၽၢႆ။ မိူဝ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ်ေမႊ ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႂ်ႈ ၶွမ်ႊပၼီႊႄၶႇ China’s Hanergy သၢင်ႈၽၢႆဢွၼ် တၢင်း သုတ်းၼိူဝ်ႄမႈၼမ်ႉၶူင်း တီႈၵုၼ်လူင် ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ။ ႁႅင်းၾႆး 90% ၼႂ်း 1,400 ေမႊၵႃႊ ဝတ်ႊၼႆႉ ေတသူင်ႇပၼ်မိူင်းႄၶႇ။ ၵၢၼ်ႈသၢင်ႈၽၢႆၼၼ်ႉတိုၼ်းေတႁဵတ်းႁႂ်ႈႄမႈၼမ်ႉၶူင်းလုႁၢႆ ဝၢႆးတၢႆ ပႃးၸဵမ်ယူင်ႉသၢင်ႈၶူဝ်းတိုၼ်း သ ၽႃဝမၼ်း ဢၼ်ဢမ်ႇမၼ်ႈၵုိမ်းၵႅၼ်ႇၶႅင် ႄလႈတိုၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉ ၵူၼ်းႄလႈသတ်း ၼပ်ႉႁူဝ်လၢၼ်ႉ ၸိူဝ်းပိုင်ႈဢိင်မၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၽူႈလူင်းတိုၼ်း ၼွၵ်ႈမိူင်း ထွၼ် ဢွၵ်ႇၼႂ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၵမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇၼၼ်ေတႁူမ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ် ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၵမ်ႉၵွႆးမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးၵူၺ်း မိူဝ်ႈလဵဝ်ေၵႃႈတုိၵ်ႉသိုပ်ႇၶႃႈႁႅမ် ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇ လူမ်ႈၽၢႆ ႄလႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပိူင်ယူင်ႉသၢင်ႈၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ လုၵွႆၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ တွၼ်ႈတၢင်းဢွၵ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97-173-1530 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2018-01-26T07:06:17

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%95%e1%80%ad%e1%80%af%e1%80%90%e1%80%ba%e1%82%87%e1%80%95%e1%81%a2%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%90/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်းပၢႆပီလႄႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးၵူႈပွတ်းတွၼ်ႈ

ဝၼ်းထိ 26/01/2018 သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်းပၢႆပီလႄႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးၵူႈပွတ်းတွၼ်ႈ တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 31/12/2017 ထိုင်ဝၼ်းထိ 07/01/2018 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁူၵ်းတပ်ႉၵွင်ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈ တိူင်း သိုၵ်း သီႇတိူင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးၼၼ်ႉ ပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်းတေႃႇတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး၊ တိုၼ်းဢမ်ႇၼပ်ႉသွၼ်ႇ သႂၢင်းၵိၼ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၸုမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA သေသိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်း ႁွင်ႇ၊ ပွတ်းၸၢၼ်း လႄႈပွတ်းဢွၵ်ႇ။ လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇ လႆႈၵူၼ်း ပႃးၸွမ်းလွင်ႈ ပေႃႉထုပ်ႉ၊ တိမတ်ႉ၊ တဵၵ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆ၊ တဵၵ်းၶၢၼ်းၵိၼ်ၶဝ်ႈၶွင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႄႈ တဵၵ်းၶၢၼ်း လူတ်ႉၵႃးၵူၼ်းမိူင်းသေ လွၵ်ႇ ငိုတ်ႈ တေဢဝ်ၾႆးၽဝ်ဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 31/12/2017 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 147 ႁႅင်းၵူၼ်း100 ပၢႆ လႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 243 ဢၼ်ယူႇ ပႃႈ တႂ်ႈ တိူင်းသိုၵ်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ (လႃႈသဵဝ်ႈ) ပိုတ်းယိုဝ်းတပ်ႉ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈ တႆး SSPP/SSA သေဢဝ်ၾႆးၽဝ်ပႅတ်ႈႁူင်းတိုတ်းယႃႈၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးသၢင်ႈဝႆႉ တီႈ ၼမ်ႉယမ်း ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇသီႇပေႃႉ ယၢၼ်သီႇပေႃႉမွၵ်ႈ 30 လၵ်း။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇတိမတ်ႉၵူၼ်းမိူင်းသီႇၵေႃႉ- ၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ်ႁၢဝ်ႉႁႅင်း၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇတဵၵ်း ၶၢၼ်းၸႂ်ႉလူတ်ႉၵႃးၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈႁႃႈလမ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 03/01/2018 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 292 ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၵၢင် (ၶူဝ် လမ်)လႄႈၶမရ 332 ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ (တူၼ်ႈတီး) ပိုတ်းယိုဝ်းပၢင်သဝ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ် ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA တီႈလွႆလႅမ်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ဝၼ်းထိ 05/01/2018 သမ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇၵႂႃႇတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသူင်ႇတၢင်းၶဝ်ဢၼ်ၵႆ 5 လၵ်း။ ဝၼ်းထိ 05/01/2018 လႄႈဝၼ်းထိ 06/01/2018 သမ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမရ 333 လႄႈ ၶလရ 43 ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈ တိူင်းသိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇ (ၵဵင်းတုင်) လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈ တႆး RCSS/SSA သၢမ်ပွၵ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ၊ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႅတ်ႈထၢမ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်သိုၵ်းတႆးသေလွၵ်ႇငိုတ်ႈပႃးဝႃႈတေဢဝ်ၾႆးၽဝ်ဝၢၼ်ႈလႄႈတဵၵ်းၶၢၼ်းၵိၼ် ၶဝ်ႈၶွင်တီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ လွင်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇပႃႈတႂ်ႈ တိူင်းသိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးတင်းသဵင်ႈလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းလႄႈ ပူၼ်ႉ ပႅၼ် သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈလီလႆႈမႆႈၸႂ်တေႉတေႉ။ ၵွပ်ႈဝႃႈတိုၼ်းပဵၼ်ၵႂၢမ်းသင်ႇ ၸၼ်ႉ ပႃႈၼိူဝ် တီႈၼႄႇပျီႇတေႃႇ လူင်းၸူးတပ်ႉသိုၵ်း ပိူဝ်ႈတႃႇပိုတ်းယိုဝ်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇ ပဵၵ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း NCA လႄႈဢမ်ႇၸႂ်ႈၸုမ်းဢၼ်လူင်း လၢႆး မိုဝ်း NCA ၼၼ်ႉၵေႃႈယဝ်ႉ ၼၼ်ႉသေ သိုပ်ႇပၼ်တၢမ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ယွၼ်ႉထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ ၵမ်ႉထႅမ် ၸုမ်း မႅၵ်ႇ ၵွင်ႈၵၢင်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸွမ်းႁၢမ်ႈတၢပ်ႈ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ် RCSS/SSA ဢွၼ်ၸတ်းပိူဝ်ႈတႃႇ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၼၼ်ႉတိုၼ်းပဵၼ်ၾၢင်ႁၢင်ႈ လွင်ႈဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂ်ႈပဵၼ်ပၢင် တိုၵ်းၼႂ်းပီ 2018 ဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းတၢမ်ပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ– ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ– သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလရ 147 လႄႈ 243 တိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 31/12/2017 ၼၼ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈတပ်ႉ 147 ၼွင်ၵေႃႈ 243 ၼမ်ႉလၼ်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ် 100 ပၢႆ လေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉၼမ်ႉယမ်း ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇသီႇပေႃႉ ယၢၼ်ၵၼ်မွၵ်ႈ 30 လၵ်းသေ ၽဝ် ပႅတ်ႈ တပ်ႉပၢင်သဝ်း ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA။ တပ်ႉၼမ်ႉယမ်းၼႆႉ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉ သိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ပိုတ်ႇဝႆႉပဵၼ် ႁူင်းတိုတ်းယႃႈ၊ မူၼ်ႉမေးတူဝ်ၸႂ် ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းတိတ်း ယႃႈမဝ်း ၵမ်။ ဝၢႆးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵႂႃႇတိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းယူမ်း 3 ၵေႃႉဢၼ်ယူႇႁိမ်းႁွမ်း ၽွင်းၶဝ် ၵႂႃႇဢိတ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉႁဵဝ်းသေပွၵ်ႈမႃး ႁိူၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၼ်မႅၼ်ႈၸၢၵ်ႈ လၢတ်ႈ တီႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်ၽႃႉမိတ်ႈထႅၵ်ႇ ၵွၵ်းႁူဝ် ပေႃႉထုပ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉလိၼ်း (ၸၢဝ်းတဢၢင်း/လွႆ) သွင်ၵေႃႉၽူဝ်မႄး လုၵ်ႉတၢင်းသွင်ၵေးမႃး ႁၼ်သႂ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉ ဢဝ်ထူင်သုပ်းႁူဝ်ၶဝ်ဝႆႉ တီႈၼမ်ႉယမ်း မိူဝ်ႈၶၢဝ်း ယၢမ်း (2) မူင်းဝၢႆးဝၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁေႉၵူၼ်းသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉဝႆႉ ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ၸူဝ်ႈမူင်းသေ ၸႅတ်ႈထၢမ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၽႂ်လႂ်၊ လုၵ်ႉလႂ်မႃး၊ တေၵႂႃႇတီႈလႂ်ၸဵမ်ၸိူဝ်း ၼႆႉၸင်ႇပွႆႇ သေလၢတ်ႈဝႃႈ သူၶႂ်ႈမိူဝ်းလၢတ်ႈၽႂ်ၵေႃႈ လၢတ်ႈလႃႈ ႁဝ်းတေယူႇတီႈၼမ်ႉယမ်းၼႆႉထႅင်ႈ 1 ၶိုၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ ယွၼ်ႉပႃးၵွင်ႈလူမ်း (ၵွင်ႈယိုဝ်းၼူၵ်ႉ)။ ဝၼ်းထိ 01/01/2018 ၶၢဝ်းယၢမ်း 3 မူင်း လုင်းၸၢႆးၶမ်းဢွင်ႇ တႅၼ်းၽွင်းသီႇပေႃႉတင်းၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ ဝၢၼ်ႈ သွင်ၵေး လႄႈၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈပၢင်သၢၼ်ႈ ၵႂႃႇထူပ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈသွင်ၵေး တီႈဢၼ်ၶဝ်ၵိုတ်းယင်ႉ လိုဝ်ႈ ဝႆႉၼႂ်းဝတ်ႉ/ ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ။ ၾၢႆႇတႅၼ်းၽွင်းၶဝ်တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 4 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၶုၼ်သိုၵ်းလူင် မဵဝ်းၵျေႃႉၶၢႆႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ တေပွႆႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉ ၼႂ်းဢမ်ႇႁိုင် ၼႆႉယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉ ဢၼ်ႁၼ်ၺႃးၵွင်ႈလူမ်းလႄႈ ၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ တေဢဝ်သႂ်ႇ ၶွၵ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 4 ၵေႃႉဢၼ်ၶဝ်တိမတ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၵႂႃႇဝႆႉတီႈတပ်ႉၶဝ်ၼွင်ၵေႃႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 02/01/2018။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 22/01/2018 ၼၼ်ႉ ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 4 ၵေႃႉၼၼ်ႉလႆႈႁူႉဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶဝ် သူင်ႇၵႂႃႇပၼ် ႁူင်းပလိၵ်ႊ လႃႈသဵဝ်ႈသေဢဝ်သႂ်ႇၼႂ်းၶွၵ်ႈယဝ်ႉ ၼႆ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 4 ၵေႃႉဢၼ်ၺႃးတိမတ်ႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၸၢႆးလူႇဢႃႇယု 30 ပီပဵၼ်လုၵ်ႈ လုင်းသေႃးယ ဝၢၼ်ႈၵုင်းယူမ်း (လင်ႁိူၼ်း 30 ၼႂ်းဢိူင်ႇ သႅင်ၵႅဝ်ႉ) (မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ထုၵ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်ၽႃႉ မိတ်ႈထႅၵ်ႇ ၵွၵ်းႁူဝ်ပေႃႉထုပ်ႉႁၢဝ်ႉ ႁႅင်းယွၼ်ႉ ႁၼ်ၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈတီႈတူဝ်မၼ်း) ၸၢႆးလူႇဢႃႇယု 35 ပီ ပဵၼ်လုၵ်ႈၼၢႆးၼၢင်း ယူႇဝၢၼ်ႈၵုင်းယူမ်း ၸၢႆးဢုင်းၵျေႃႇဢႃႇယု 40 ပီ ပဵၼ်လုၵ်ႈလုင်းၵျေႃႇ ဝၢၼ်ႈၵုင်းယူမ်း ၸၢႆးထူး ဢႃယု 30 လုၵ်ႈၸၢႆး ၶိင်းဢွင်ႇ ၼၢႆးမၢႆ ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ ဢိူင်ႇသႅင်ၵႅဝ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ ႁူပ်ႉသႂ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈသဵၼ်ႈတၢင်းၵႄႈၵၢင်ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ လႄႈၼမ်ႉႁဵဝ်း ပႃးၵွင်ႈလူမ်း (ဢၼ် ယိုဝ်းၼူၵ်ႉ)။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵုင်းယူမ်း ႁၼ်ၽွင်းလုၵ်ႉဝၢၼ်ႈမႂ်ႇတေၽၢတ်ႈၵုင်းယူမ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလရ 243 လႄႈ 147 တဵၵ်းၶၢၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢဝ်လူတ်ႉၵႃးတေႃႉသူင်ႇၶဝ်ထိုင်သွင်ၵႄး ၽွင်း ပိုတ်း ယိုဝ်း SSPP/SSA ဝၼ်းထိ 31/12/2017 ၵၢင်ၼႂ် (8) မူင်းပၢႆဝၼ်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 243 လႄႈ ၶလရ 147 ပိုတ်းယိုဝ်းပၢင်သဝ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးတီႈတပ်ႉၼမ်ႉယမ်းယဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢွၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈပၢင်ၶူး ၵႂႃႇတၢင်း ဢွၵ်ႇသေၵႂႃႇတဵၵ်းၶၢၼ်းဢဝ်ၵႃးတီႈဝၢၼ်ႈၼွင်ပူး (2) လမ်းသေၵႂႃႇတင်းဝၢၼ်ႈ ၵုင်း ၼိဝ်ႉထိုင်တီႈ ၼမ်ႉယမ်း (11) မူင်း။ ၶဝ်ၶိုၼ်ႈဢဝ်တီႈယူႇၵုင်းၽၢႆႇတူၵ်းၼမ်ႉယမ်း သေ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ပွႆႇသႂ်ႇႁူင်းတိုတ်းယႃႈၼမ်ႉယမ်း၊ဝၢႆးၶဝ် ယိုဝ်း ၼမ်ႉယမ်းယဝ်ႉ ယၢမ်း (12) မူင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းတပ်ႉၼမ်ႉယမ်း သေဢဝ်ၾႆးၽဝ်ၶွၵ်ႈလႄႈ ႁူင်းၼွၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇတီႈၼၼ်ႈထိုင်12 မူင်းၵၢင်ၶိုၼ်းယဝ်ႉၸင်ႇဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼႃႈတင်းတူၵ်းမိူဝ်းၽႅဝ် ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉႁဵဝ်းယဝ်ႉ သိုပ်ႇၵႂႃႇတင်းဝၢၼ်ႈၵုင်းယူမ်း သေတဵၵ်းၶၢၼ်းဢဝ်ၵႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်လမ်း သူင်ႇ တၢင်းၶဝ် တၢင်းဝၢၼ်ႈပၢင်သၢၼ်ႈ တင်းသွင်ၵႄး။ ၵႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၶၢၼ်းၸႂ်ႉလၢႆၼၼ်ႉ ၵႃးၼၢႆးဢွင်ႇ မႄႈမၢႆႈ ဝၢၼ်ႈၵုင်းယူမ်း ၵႃးၸၢႆးၶမ်းပၢင်ႇ ဝၢၼ်ႈၵုင်းယူမ်း ၵႃးၸၢႆးၶမ်းလူႇ ဝၢၼ်ႈၵုင်းယူမ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလရ 292 လႄႈၶမရ 332 တဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသူင်ႇတၢင်း ဝၼ်းထိ 03/01/ 2018 ဝၢႆးဝၼ်း မွၵ်ႈ 13:30 မူင်းၶိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလရ 292 လႄႈ ၶမရ-332 ႁႅင်းမွၵ်ႈ 90-ၵေႃႉ ၶဝ်ႈ ဝႅတ်ႉယိုဝ်း ၽွင်းၵူၼ်းသိုၵ်း RCSS/SSA 4 ၵေႃႉ ပႂ်ႉဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼွၵ်ႈပၢင်သဝ်း ဝႆႉတီႈၸဝ်ႈမိူင်း ဝၢၼ်ႈ လူင်ၶိင် ဢိူင်ႇၼွင်လႅင် ၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ် လိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈဝၼ်း သေႁဵတ်းႁႂ်ႈၾၢႆႇၵူၼ်းသိုၵ်း RCSS တူၵ်းသုမ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လႄႈမၢတ်ႇၸဵပ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ဝၼ်းထိ 05/01/2018 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလရ 292 ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼွင်ပႃတႅပ်းသေ တဵၵ်းတဵင် ႁႂ်ႈလုင်းၵၢင်ႉ ႁႃ ပၼ်ၵူၼ်းသူင်ႇတၢင်းပၼ်ၶဝ် ၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆလႄႈ ၸၢႆးထုၼ်း ဢႃႇယု 19 ယူႇပွၵ်ႉၵုင်းဢွၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃ တႅပ်း လုၵ်ႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၼႄတၢင်း ၵႂႃႇသူင်ႇသၢႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထိုင်တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်ႁႅင်ႈ ယၢၼ်ၵႆ 5 လၵ်း ဢၼ်မီး ၽၢႆႇၸၢၼ်း ဝၢၼ်ႈလွႆၵိူၼ်ႇ ဢိူင်ႇၼွင်လႅင် ၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ် ယဝ်ႉၸင်ႇပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉၵွင် ၶလရ 292 ၼႆႉပၵ်းတီႈၵွင်းသၢႆး ဢိူင်ႇပဵင်းၸႂ် ၼမ်ႉၸၢင် (ငဝ်ႈတပ်ႉမီး ၼွင်ဝူဝ်း-ဢၢင်ႇတေႃး) ယူႇၽၢႆႇတႂ်ႈၵုမ်းၵမ် ငဝ်ႈငုၼ်းတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၵၢင် (ရလၶ) ၶူဝ်လမ်။ တပ်ႉ ၶမရ-332 သမ်ႉပၵ်းတီႈ မိူင်းပၼ်ႇ ယူႇၽၢႆႇတႂ်ႈၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း (ၸၵၶ) မၢႆ-17 ငဝ်ႈငုၼ်းတိူင်းသိုၵ်း ဝၼ်းဢွၵ်ႇ (ရပၶ) တူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 333 လႄႈၶလရ 43 လွၵ်ႇငိုတ်ႈတေဢဝ်ၾႆးၽဝ်ဝၢၼ်ႈ၊တဵၵ်းၶၢၼ်းၵိၼ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 05/01/2018 ၶၢဝ်းယၢမ်း 10:40 ၵၢင်ၼႂ် ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၽႃႇၺႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ 333 ႁႅင်းၵူၼ်း 18 ၵေႃႉတီႈၼႂ်းၵေႈၵၢင်ဝၢၼ်ႈပဵင်းသၢင်း လႄႈ မၢၵ်ႇႁိၼ်တင်ႈ တီႈႁူၺ်ႈႁူဝ်ၶိုင်ႇ ဢိူင်ႇမိူင်းပူးလူင်ဝဵင်းမိူင်းလႅင်း။ ဝၼ်းထိ 06/01/2018 ၶၢဝ်းယၢမ်း 10:30 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းတႆးလႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ 333 ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ထႅင်ႈ တီႈၼႂ်းၵေႈၵၢင် ဝၢၼ်ႈလွၼ်း ၵႅဝ်ႈလႄႈဝၢၼ်ႈပဵင်းသၢင်းဢိူင်ႇမိူင်းပူးလူင်ဝဵင်းမိူင်းလႅင်း။ ဝၼ်းၼႆႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ဝၢႆးဝၼ်း 5:30 မူင်း တပ်ႉသိုၵ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) တင်းတပ်ႉမၢၼ်ႈ ၶလရ 43) လႆႈ ပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တီႈလွႆၶိုင်ႇ ဢိူင်ႇယၢင်းၶမ်း ၸႄႈဝဵင်း မိူင်းပဵင်း။ ထိုင်မႃးယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 06/01/2018 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမရ-333 ႁွင်ႉဢဝ်ပူႇၵၢင်ႉဝၢၼ်ႈလွၼ်းၵႅဝ်ႈ ၵႂႃႇထတ်းထၢမ် ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင် RCSS/SSA တီႈဝၢၼ်ႈပဵင်းသၢင်း ဢိူင်ႇမိူင်းပူးလူင်။ၼွၵ်ႈသေ ၼၼ်ႉတဵၵ်းတဵင်ယွၼ်းၵိၼ်ၼိူဝ်ႉမူ တီႈၼႃႈဝၢၼ်ႈလွၼ်းၵႅဝ်ႈတႃႇ 10-ၸွႆႉ၊ ပူႇၵၢင်ႉ ဝၢၼ်ႈလွၼ်းၵႅဝ်ႈ ယွၼ်း ၼွမ်းတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈပၼ် ယွၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၵၼ် ၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ လႄႈ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈလႆႈႁူမ်ႈၵၼ်သိုဝ်ႉၼိူဝ်ႉမူပၼ် တႃႇ 8-ၸွႆႉ။ ဝၼ်းထိ 07/01/2018 ဝၢႆးသေပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပႂ်ႉတီႈတပ်ႉလွႆၶိုဝ်ႇၼၼ်ႉ ႁွင်ႉဢဝ် ပူႇၵၢင်ႉဝၢၼ်ႈၼႃးယၢင်း ဢိူင်ႇယၢင်းၶမ်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်း ၵႂႃႇၸႅတ်ႈထၢမ်သၢႆမၢႆၶႅၵ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ သေ လၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းမႃးထႅင်ႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ႁဝ်းတေဢဝ်ၾႆးၽဝ်ဝၢၼ်ႈၼႃးယၢင်းသူတင်းမူတ်း ၼႆသေ ၶိုၼ်းၸႅတ်ႈထတ်းၵွင်ႈပီႇတုၸိတ်ႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႃးယၢင်း ၼူမ်တူၺ်းပၢၵ်ႇၵွင်ႈၵူႈလဝ်းထႅင်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉၵွင် ၶမရ 333 မိူင်းသၢတ်ႇၼႆႉ ယူႇတႂ်ႈၵုမ်းၵမ် ၽႅၼ်ၵၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း (ၸၵၶ) မၢႆ-14 ငဝ်ႈငုၼ်းတိူင်းသိုၵ်းပိုၼ်ႉတီႈသၢမ်ၸဵင်ႇ (တသၶ) ၵဵင်းတုင်။ တွင်ႈထၢမ် လွၼ်ႉၸၢႆး +66: 93-297-7754 (မၢၼ်ႈ၊ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66: 81-603-6655 (တႆး၊ထႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 62- 941-9600 (တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) PDF Filed: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2020-07-30T05:46:14

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%81%b6%e1%80%ad%e1%80%af%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%a2%e1%81%a2%e1%80%84%e1%80%ba%e1%82%88%e1%81%b5/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုင်ဢၢင်ႈၵၼ်ႉၸၼ် ၼၢင်းယိင်းႁိမ်းတပ်ႉၶဝ်ၼႂ်းမိူင်းတူၼ်ၸီႉ ၸႅင်ႈၼႄ လွင်ႈဢမ်ႇဢဝ်တၢင်းၽိတ်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 30/7/2020 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုင်ဢၢင်ႈၵၼ်ႉၸၼ် ၼၢင်းယိင်းႁိမ်းတပ်ႉၶဝ်ၼႂ်းမိူင်းတူၼ်ၸီႉ ၸႅင်ႈၼႄ လွင်ႈဢမ်ႇဢဝ်တၢင်းၽိတ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 24/7/2020 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈဢၢင်ႈၶိုင်ၵၼ်ႉၸၼ် ၼၢင်းယိင်းဢၼ်တိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇ သူၼ်မၼ်းၼၢင်း ၵႆတင်းတပ်ႉမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 200 ဝႃး ဢၼ်မီးတၢင်းၸၢၼ်းမိူင်းတူၼ် ႁၢင်ႇၵႆဝဵင်းမိူင်းတူၼ် 10 လၵ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼၼ်ႉယူႇတီႈတပ်ႉဢၼ်မီးႁိမ်းဝၢၼ်ႈမႄႈၵႅၼ်း ၸႄႈဝဵင်း မိူင်းတူၼ်။ ပဵၼ်တပ်ႉ ၶလယ (277) လႄႈ ၶလယ (133) ႁူမ်ႈၵၼ်မွၵ်ႈ 15 ၵေႃႉပၵ်းတပ်ႉယူႇသဝ်းဝႆႉ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်လုၵ်ႉမိူင်းတူၼ် ထိုင်လႅၼ် လိၼ်ထႆး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 24/7/2020 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 09:00 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ သၢၼ်းလိၼ်းဢွင်ႇ လုၵ်ႉတီႈတပ်ႉ ၶဝ်သေ လူင်းၵႂႃႇတီႈၽင်ႇၼမ်ႉမႄႈၵႅၼ်းၽၢႆႇၸၢၼ်းတပ်ႉၶဝ် ၵႂႃႇႁၼ်မႅၼ်ႈ “ၼၢင်းသႅင်” (ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိုဝ်ႈတႄႉ) ဢႃ ယု မွၵ်ႈ 32 ပီ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႂ်ႇမွၵ်ႇပဝ်းႁွမ် မႄႈၵႅၼ်း ၽွင်းမၼ်းၼၢင်းတိုၵ်ႉပၢတ်ႇငႃးယူႇၼႂ်းသူၼ်ႁႆႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼၼ်ႉ လၵ်ႉလွမ်ငွႆးၸၼ်ဢဝ်မၼ်းၼၢင်းၶဝ်ႈယုမ်းၵႂႃႇသေၶိုင်ဢၢင်ႈ တဵၵ်းၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ။ၼၢင်း သႅင် ၵေႃႈတူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႄ သႅၼ်ႇႁွင်ႉ သႅၼ်ႇၼႂ်းယုမ်းၼၼ်ႉလႄႈ ၵေႃႉပဵၼ်ပီႈဢၢႆႈ ၽူဝ်မၼ်းၼၢင်း ဢၼ်မႃးပၢတ်ႇ ငႃးႁိမ်းသူၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉလႆႈငိၼ်းသေ ၵႂႃႇတူၺ်းဢၼ်မေႃးယူႇၼႂ်းႁူၺ်ႈၼၼ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇမၼ်းၸၢႆးထိုင်ၵေႃႈ ႁၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈၼၼ်ႉၶီႇယူႇၼိူဝ်တူဝ်ၼၢင်းသႅင်သေ တဵၵ်းၶေႃးမၼ်းၼၢင်းဝႆႉ။ ၼၢင်းသႅင်ၵေႃႈ ဢဝ်မိုဝ်းမၼ်းပၢၵ်ႈပႅတ်ႈ ႁဵတ်းၼၼ်။ ၽိူဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉႁၼ်ၵူၼ်းမႃးယဝ်ႉ မၼ်းၸင်ႇၶုၼ်ႇၶၢၼ်ႇ လုၵ်ႉလႅၼ်ႈပၢႆႈၵႂႃႇတီႈ တပ်ႉၶဝ်ၶိုၼ်း ၵမ်းလဵဝ်။ ၼၢင်းသႅင်လႄႈပီႈၼွင်ႉမၼ်းၶိုၼ်းလုၵ်ႉတီႈသူၼ်ပွၵ်ႈႁိူၼ်းသေ ၵႂႃႇတၢင်ႇလၢတ်ႈ တီႈပူႇၵႄႇ ပွၵ်ႉဝၢၼ်ႈမႂ်ႇမွၵ်ႇပဝ်း ႁွမ် လွင်ႈမၼ်းၼၢင်းၺႃတေထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ်။ လုင်းႁဵင်ပွၵ်ႉ၊ တူဝ်ၼၢင်းသႅင်တင်းပီႈၼွင်ႉမၼ်းလႄႈထဝ်ႈဝၢၼ်ႈ ထဝ်ႈၼႃးၶဝ် ၶိုၼ်းၵႂႃႇတီႈတပ်ႉ တၢင်ႇလၢတ်ႈတီႈပူဝ်ႇလူင်ၶဝ်တီႈတပ်ႉမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ။ ၶဝ်လၢတ်ႈလွင်ႈတၢင်းၼႄႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉသေ ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶိုၼ်းထတ်းတူၺ်း ၵူၼ်း သိုၵ်းၶဝ်လႄႈ ႁွင်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼၼ်ႉ မႃးဢုပ်ႇၵၼ်တီႈႁိူၼ်းပျီႇတုၸိတ်ႉမူးသိူဝ်း တီႈမႄႈၵႅၼ်း မိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 10 မူင်းၵၢင်ၼႂ်။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽူႈမီးၸၼ်ႉ တီႈတပ်ႉပိဝ်ႇႁႃႇမိူင်းတူၼ် ၶုၼ်သိုၵ်းလူင် ဢွင်ႇတႅၵ်ႉ မႃးထိုင်သေမၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ တေ ပၼ်တၢမ်ႇသိုၵ်းၵေႃႉႁဵတ်းၽိတ်းၼၼ်ႉၼႆသေ ႁွင်ႉဢဝ်သၢၼ်းလိၼ်းဢွင်ႇမိူဝ်းၵႂႃႇၸွမ်း။ မၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ တေ ဢဝ်သႂ်ႇၶွၵ်ႈတီႈမိူင်းတူၼ်။ ၼၢင်းသႅင်တႄႉဢမ်ႇလႆႈလွင်ႈၸွႆႈထႅမ်လႄႈၵႃႈသေႁၢႆသင် သေၸိူဝ်ႉသေပိူင်။ လွင်ႈဝႃႈတေပၼ်တၢမ်ႇသိုၵ်းၵေႃႉႁဵတ်းၽိတ်းၼၼ်ႉ ၼၢင်းသႅင်လႄႈပီႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းမၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉၸွမ်း ဝႃႈ ပၼ်တေႉ ဢမ်ႇပၼ်တေႉ ၼႆၼၼ်ႉသင်သေ ယူႇတီႈပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းမၼ်းၼၢင်းၵေႃႉဢၼ်ထုၵ်ႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈၶိုင်ဢၢင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ် ၵၼ်လွင်ႈၼႆႉ။ၼၢင်းသႅင်လႄႈ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ တႃႇတူဝ်ၸႂ်သင်၊ ယွၼ်ႉတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉပၵ်းတပ်ႉဝႆႉယူႇ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈမႄႈၵႅၼ်း။ ထႅင်ႈ ၽၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်း ထႅင်ႈမိူဝ်ႈလႂ် ၼႆၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ႁူႉ လႆႈလႄႈ မီးလွင်ႈလႆႈမႆႈၸႂ်မႆႈၶေႃးဝႆႉယူႇ။ ၼၢင်းသႅင်ၼႆႉပဵၼ်ၵူၼ်းၸႃႇတီႉမိူင်းႁၢင်မၼ်းၼၢင်းမႃးၶိုၼ်ႈပႂ်ႉဝၢၼ်ႈမႂ်ႇမွၵ်ႇပဝ်းႁွမ်သေမီးလုၵ်ႈသွင်ၵေႃႉ။ ၼႃႈ ၵၢၼ် ၼႃႈႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်းၵေႃႈႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သူၼ် ႁႆႈ ၼႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 28/7/2020 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းပၵ်းယူႇတီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈမႄႈၵႅၼ်းၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶၢႆႉလၢႆႈသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 553 မိူင်းတုမ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇၶိုၼ်းမႃးပုတ်ႈတႅၼ်းမွၵ်ႈ 30 ၵေႃႉ။တပ်ႉမၢၼ်ႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈမႄႈၵႅၼ်းၼႆႉတင်ႈမႃးမွၵ်ႈၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီ။ၵူႈပွၵ်ႈၵၢၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈၶၢႆႉပုတ်ႈတပ်ႉၵၼ်ၼႆႉသိပ်းလိူၼ်ၸင်ႇလႅၵ်ႈလၢႆႈၼိုင်ႈပွၵ်ႈ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97-173-1530 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2020-10-19T05:34:43

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%9a%e1%80%ad%e1%80%af%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%81%b5%e1%80%bd%e1%80%84%e1%80%ba%e1%82%88/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵွင်ႈ/ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း၊ ၶႃၸႂ်၊ တိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈသွၵ်ႈတဝ်ႁိူၼ်းယေး ၽွင်းပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း ယႂ်ႇ တေႃႇ RCSS/SSA ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵျွၵ်းမႄးပွတ်းၸၢၼ်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 19/10/2020 သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵွင်ႈ/ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း၊ ၶႃၸႂ်၊ တိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈသွၵ်ႈတဝ်ႁိူၼ်းယေး ၽွင်းပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း ယႂ်ႇ တေႃႇ RCSS/SSA ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵျွၵ်းမႄးပွတ်းၸၢၼ်း တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 30/9/2020 မႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတေႃႇ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA တၢင်းလိၼ် လႄႈ တၢင်းၵၢင်ႁၢဝ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵျွၵ်းမႄးပွတ်းၸၢၼ်း၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ပႃးၸဵမ် လွင်ႈယိုဝ်းၵွင်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း၊ ၶႃၸႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ၊ တိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႄႈ ၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ် ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယဝ်ႉယႃႉလႅဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵင်ပၢႆလုၵ်ႉတီႈတပ်ႉ ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း (ၸၵၶ 1) ၵျွၵ်းမႄး၊ တပ်ႉၸုမ်းလူင် 101၊ လႄႈ တပ်ႉၸုမ်းလူင် 99 ၸိူဝ်းၼႆႉ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈ ၶဝ်ႈၸွႆႈသွၵ်ႈတဝ်ၸွမ်းမူႇဝၢၼ်ႈ တၢင်းၸၢၼ်း ဝဵင်း ၵျွၵ်းမႄးသေ ဢဝ်ၵွင်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇယိုဝ်းသႂ်ႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 4,500 ပၢႆလႆႈ ပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေး သေ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၼၼ်ႉ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး လႆႈၵဵပ်းႁွမ်ၶေႃႈမုၼ်းႁူဝ်ယွႆႈမၼ်းပႃးၸဵမ် လွင်ႈသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶၢင်ႈၶၢႆးသေ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 45 ပီ၊ ၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ႁိူၼ်း ယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယဝ်ႉယႃႉလုၵွႆၶူဝ်းႁိူၼ်းယေးၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶၢင်ႈၶၢႆးတင်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ်၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ်သွင်ၵေႃႉတင်းၶႃၸႂ်လႄႈဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးၽိုင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 19 ႁၢႆလၢႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇဝႆႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပွၵ်ႈႁိူၼ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသေၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ဝႆႉၸွမ်းဝတ်ႉ/ ၵျွင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉၵေႃႈထူပ်းၺႃးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်လႄႈ လွမ်ၵူဝ်တၢင်းပဵတ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ-19 ၵၼ်။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၵမ်းၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းတူဝ်ႈမိူင်း (NCA) ၵွပ်ႈဝႃႈ RCSS/SSA ၵေႃႈပဵၼ်ၸုမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ဝႆႉယဝ်ႉသေ ထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇႁႃပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုတ်ႈၶၢဝ်း ယၢမ်းၵိုတ်းသိုၵ်းၽၢႆႇလဵဝ်ပိူဝ်ႈႁႃတၢင်းၸွႆႈၵုမ်းၵမ်တၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ19။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတေႃႇ RCSS /SSA ၼႂ်းထုင်ႉၵျွၵ်းမႄးပွတ်းၸၢၼ်းထႅင်ႈပွၵ်ႈၼႆႉပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်ၼႂ်းပီၼႆႉ။ ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတၢင်းသေ ပိုတ်ႇ တေႃႇ RCSS/SSA ၼၼ်ႉပဵၼ်ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊပူၼ်ႉမႃး၊ ၼၼ်ႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈၶႃၸႂ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ သေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 15,000 လုၵ်ႉၼႄၵၢင်ၸႂ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/7/2020။ လွင်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႄးဝႃႈ RCSS/SSA ပူၼ်ႉပႅၼ်ၼႃႈတီႈၼႂ်း လိၵ်ႈတူၵ်းလူင်း NCA ၼႆ ၵူၺ်းၵႃႈၽၢႆႇ RCSS /SSA တွပ်ႇၸႅင်ႈဝႃႈ ၼႂ်းတူၵ်းလူင်း NCA ၼၼ်ႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈတတ်းမၵ်းၼႃႈတီႈလႄႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉယင်းပႆႇ လႆႈတူၵ်း လူင်းသင်ၵၼ်ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/10/2020 ၼၼ်ႉထိမ်းၽၢႆႇၶေႃႈမုၼ်းမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် လၢတ်ႈၵႅတ်ႇ လွင်ႈပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေ လၢတ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် “ဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ” ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်တႃႈလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး)-လႃႈသဵဝ်ႈၵူၺ်းၼႆ။ လွင်ႈ ၼႆႉလႅပ်ႈပဵၼ်ပိူင်လူင်တႃႇပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း- ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈမႂ်ႇၼႂ်းၵျွၵ်းမႄး ပႃးၸဵမ်လွင်ႈ ၶႂၢၵ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶႄႇ-မၢၼ်ႈလႄႈ ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈသဵၼ်ႈသၢႆၾႆးၾႃႉ ဢၼ်မီးၼႂ်းၵႄႈၽႅၼ် ၵၢၼ်သၢင်ႈ ၽၢႆ ၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉတူႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈလူင်းထတ်းတႃႇသၢႆၾႆးၾႃႉႁႅင်း 230 ဝူတ်ႊၼၼ်ႉ တၢင်းယၢဝ်းမီး 75 ၵီႊလူဝ်ႊ မဵတ်ႊ တင်ႈတႄႇဢဝ်တီႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ထိုင်ၽၢႆၼမ်ႉတူႈ ၼႂ်းသီႇပေႃႉ။ လွင်ႈၼႆႉၸင်ႇႁႃမီးၵၢၼ်လူင်းၵူတ်ႇထတ်း ၼႂ်း လိူၼ် မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင်ၼႂ်းပီၼႆႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉယင်းမီးလွင်ႈထၢင်ႇထိူမ်ထႅင်ႈဝႃႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈၸႂ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉၶဝ်ၶႂ်ႈယႃႉၵဝ်းပၢင်လိူၵ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းထိ 8/11/2020 ၼႆႉ ယႃႇႁႂ်ႈပဵၼ်လိူၵ်ႈၼႂ်းၵျွၵ်းမႄး ၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈပႃႇတီႇတႆး ငဝ်ႈငုၼ်းတီႇမူဝ်ႇၶရေႇ ၸီႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး/ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် (SNLD) ပႄႉတင်းသဵင်ႈၼႂ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပီ 2015 ပူၼ်ႉမႃး (သၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ၊ သၽႃး ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈသၽႃးၸႄႈမိူင်း)။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 16/10/2020 ၼႆႉၵေႃႊမသိၼ်ႊ လိူၵ်ႈတင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေ ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႂ်း 12 ဢိူင်ႇၼႂ်းၵျွၵ်းမႄး ပႃးၸဵမ်သီႇဢိူင်ႇ ဢၼ်မီးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးတၢင်းၸၢၼ်း-ၸိူင်ႉၼင်ႇ ဢိူင်ႇၼွင်သိမ်ႇ၊ ဢိူင်ႇပၢင်လေႃႉ၊ ဢိူင်ႇႁၢႆးၵုၺ်လႄႈ ဢိူင်ႇၶိူဝ်းၼိမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၽွၼ်းလႆႈၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈသၽႃးၵူၼ်းမိူင်းပီ 2015 ၽွၼ်းလႆႈၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈသၽႃးၵူၼ်းမိူင်းပီ 2015 ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတၢင်းသင်ၼႆႉလႄႈ တုၵ်း ယွၼ်း ႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈထွၼ်သိုၵ်းဢွၵ်ႇၼႂ်းမူႇဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ် ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပေႃး ၸၢင်ႈပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းႁိူၼ်း။ ႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းထိုင်တူင်ႇဝူင်းလုမ်ႈၾႃႉႁႂ်ႈမိပ်ႇဢီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵိုတ်းၵၢၼ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းလႄႈ လွင်ႈပူၼ်ႉ ပႅၼ် သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းတင်းမူတ်း ၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃးၸၢင်ႈမီးလွင်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ၸၢင်ႈယၢင်ႈၸူးပိူင်ပိုင်း လၵ်းမိူင်းမႂ်ႇ ဢၼ်ဢဝ်လွၵ်းပိူင် ၾႅတ်ႊၻိူဝ်ႊရိူဝ်ႊသိူဝ်ႇပိုၼ်ႉၶိုင်သၢင်ႈတႃႇလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း။ ႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈ ၶွမ်ႊပၼီႊၼွၵ်ႈမိူင်းထွၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသၢင်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ပိူဝ်ႈတႃႇငိူင်ႉဝႄႈလွင်ႈ သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၵူတ်ႉလႅၼ်လႄႈ လွင်ႈၶဝ်ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း တႃႇဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈဢွင်ႈတီႈသၢင်ႈၽၢႆၼႆႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ၊ သွၵ်ႈတဝ်ယႃႉလုၵွႆၶူဝ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၶၢင်ႈၶၢႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 3/10/2020 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 50 ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶၢင်ႈၶၢႆး တီႈဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၼမ် ပၢႆႈၽေး ၵႂႃႇ ပိုင်ႈ ႁူမ်ႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၵွပ်ႈဝႃႈမီးပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇၸွမ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈ သေပၵ်း ပၢင်သဝ်းၶဝ်ဝႆႉၼႂ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း။ သြႃႇမ ၼၢင်းၶမ်းၼုမ်ႇလႄႈၽူဝ်မၼ်းၼၢင်းတႄႉယူႇဝႆႉၼႂ်းႁိူၼ်း ပႃးၸွမ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ် လုင်းၵျႃႇဢေး ဢႃယု 45 (ပဵၼ် လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းမွင်ႇႁိူင်းလႄႈပႃႈသိုဝ်ႉ) ၵွပ်ႈၶဝ်ၶႂ်ႈပႂ်ႉၶူဝ်းၶွင်ၶဝ်တီႈႁိူၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 4/10/2020 ၶၢဝ်းယၢမ်း 6 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇတီႈတၢပ်ႈလွႆတၢင်းၸၢၼ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်းသေ ယိုဝ်း မၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵမ်းသိုဝ်ႈ။ မၢၵ်ႇလူင်သွင်လုၵ်ႈ တူၵ်း သႂ်ႇ ၺႃးႁိူၼ်းၼၢင်းၶမ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းယေးလုၵွႆ လႄႈ လုင်း ၵျႃႇဢေးၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တီႈႁူၽၢႆႇသၢႆႉ၊ တီႈဢႅင်ႈ၊ မိုဝ်း လႄႈၶႃ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ မၢၵ်ႇလူင်ထႅင်ႈလုၵ်ႈၼိုင်ႈ တူၵ်း သႂ်ႇၼႂ်း ဝၢင်းႁိူၼ်းသေတိူဝ်ႉၺႃးရူတ်ႉ/ၵႃး။ ၼၢင်းၶမ်းၼုမ်ႇတႄႉပႆႇႁတ်းၽၢတ်ႇႁိူၼ်း။ မၼ်းၼၢင်းသိုပ်ႇၾူၼ်းႁႃၸဝ်ႈသြႃႇၼင်ႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၶၢင်ႈၶၢႆးသေ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈ ၸဝ်ႈသြႃႇမႃးၸွႆႈတူၺ်း။ ၸဝ်ႈသြႃႇၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇပၼ်ဢွၵ်ႇဝၢင်းၵျွင်း ၵူၺ်းတေထၢမ်ၶဝ်တူၺ်းၵွၼ်ႇ ၼႆ။ ယူႇၵမ်းၼိုင်ႈၵူၼ်းလူင်သၢမ်ၵေႃႉလႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသီႇၵေႃႉၸင်ႇမႃးၸူးမၼ်းၼၢင်းသေ ၶဝ်ၶိုၼ်းၸူဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇတူၺ်း လုင်း ၵျႃႇ ဢေးယဝ်ႉ ဢဝ်မၼ်းၵႂႃႇတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းသေလၢင်ႉႁွႆးၸဵပ်းမၼ်း။ ယူႇၵမ်းၼိုင်ႈၶိုၼ်းဢဝ်မၼ်းၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃၵျွၵ်းမႄး မိူဝ်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်း 9 ၵၢင်ၶမ်ႈတႃႇယႃၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်းဢဝ်ၵူၼ်ႈၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇသွင်လုၵ်ႈဢၼ်တူၵ်းတႅၵ်ႇသႂ်ႇႁိူၼ်းၼၼ်ႉသေလၢတ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႃႈ ၼႆႉဢမ်ႇၸႂ်ႈ မၢၵ်ႇႁဝ်း ပဵၼ်မၢၵ်ႇၵူၼ်းသူ RCSS/SSA ၵူၺ်းဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်ႈၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇဢၼ်တႅၵ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်မၢၵ်ႇသႅၼ်း 60 mm ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယၢမ်ႈၸႂ်ႉမႃးယူႇတႃႇသေႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇပၼ်ၼၢင်းၶမ်းၼုမ်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်းဝၢႆးဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းၺႃးသႂ်ႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇ တီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၶဝ်ႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၵိၼ်ၶူဝ်းၶွင်တီႈႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်းသေ ယႃႉလႅဝ်ပႅတ်ႈပႅၼ်ႈၽႃႁိူၼ်းၼၼ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယႃႉလုၶူဝ်းၶွင် ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “ပေႃးၵၢင်ၶမ်ႈမႃး သိုၵ်း မၢၼ်ႈၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈသေသွၵ်ႈတဝ် ႁႃၵိၼ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉ တၢင်းၵိၼ်။ ၶဝ်ႈ ၼမ်ႉမၼ်း(ၸိူဝ်းၵိုတ်းလိူဝ်) ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈၶဝ်ဢဝ်ထွၵ်ႇပႅတ်ႈမူတ်း။ ၽႃႈသိူဝ်ႇၶူဝ်း ၼွၼ်း ၸိူဝ်း ၼႆႉၵေႃႈထူၵ်းဢွၵ်ႇ ဢဝ်မႃးပႅတ်ႈၵၢင်ဝၢၼ်ႈ။ ၶဝ် သွၵ်ႈတဝ်ၵူႈႁိူၼ်းသေ ယႃႉလုၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၵူႈ ႁိူၼ်းယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးၶႅပ်းႁၢင်ႈဢၼ်လုင်းၵျႃႇဢေး ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇမၢတ်ႇ ၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼၼ်ႉဢွၵ်ႇၼိူဝ် ဢွၼ်း လၢႆႊ မိူဝ်ၵႂႃႇမူတ်း ယဝ်ႉၽၢႆႇထိမ်း ၶေႃႈမုၼ်းမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 6/10/2020 သေၼႄးဝႃႈပဵၼ် သိုၵ်း တႆး RCSS /SSA ၵေႃႉယိုဝ်းၼႆ။ လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၽၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ “မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 4/10/2020 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈၶၢင်ႈၶၢႆးၼၼ်ႉ သၢႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသေလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၸုမ်း RCSS/SSA ဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်ၼႃႈတီႈၶဝ်သေ မႃး တူင်ႉၼိုင်။ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်တီႈတၢင်းဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၶၢင်ႈၶၢႆးဢၼ်ႁၢင်ႇယၢၼ် 3,000 မေႊတိူဝ်ႊ၊ သိုၵ်း RCSS/ SSA ၶဝ် ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ဢၼ်တူၵ်းသေတႅၵ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶၢင်ႈၶၢႆး ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃး ဢူးၵျႃႇဢေး ၵေႃႉဢၼ်တိုၵ်ႉယူႇၼႂ်း ႁိူၼ်း တေႃႇၶမ်းၼုမ်ႇ” ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၺႃးတိမတ်ႉ–သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 4/10/2020 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵႂၢႆးတၢႆတူဝ်ၼိုင်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ်။ ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၼ်ၸိူင်ႉၼၼ် ၶဝ်ၵေႃႈႁႃၵႅတ်ႇၵႂၢႆးၶဝ်မႃးမတ်ႉဝႆႉတီႈႁိူၼ်းၼင်ႇႁိုဝ်တေလွတ်ႈၽေး။ ၵူၼ်ဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉ လုင်းၶႅၼ်လႄႈလုင်းယူင်ႇၵေႃႈ ႁႃ ၵႅတ်ႇၵႂၢႆးၶဝ်သေၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈငႃသႂ်ႇၶဝ်ယဝ်ႉ ႁွင်ႉၶဝ်ၵႂႃႇထႅင်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈတီႈဢဝ်ႁူဝ်ၼႃႈၶဝ်ယူႇဝႆႉႁိူၼ်းတၢင်း တူၵ်း ဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးတိမတ်ႉၶိုၼ်းလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “ႁဝ်းၶႃႈလၢတ်ႈၼႄၶဝ်ဝႃႈႁဝ်းၶႃႈပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႆႉလႄႈပဵၼ်ၵူၼ်း မိူင်းထမ်းမတႃး (ယူဝ်းယူဝ်း) ၵူၺ်း။ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈယွၼ်းတွင်းပၢၼ်ႇၶဝ်ယႂ်ႇယႂ်ႇၼမ်ၼမ်ဝႃႈယႃႇႁဵတ်းသင်တီႈႁဝ်းၶႃႈ ၸိူဝ်း ၼႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈၶဝ်မတ်ႉမိုဝ်းႁဝ်းၶႃႈပႄလင်သေမတ်ႉၵိုၵ်းသဝ်တႂ်ႈလၢင်ႈႁိူၼ်းဝႆႉ” ၼႆယဝ်ႉ။ ၵၢမ်ႇလီသေလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉၸၢင်ႈၵီႈၸိူၵ်ႈၶမ်ႈၼၼ်ႉသေလွတ်ႈဢွၵ်ႇပၢႆႈ ၼႂ်းၵႄႈလပ်းသိင်ႇလူင် တင်းၶိုၼ်း သေ ၵႂႃႇၸူးထႅင်ႈဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼၼ်ႉသိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄထႅင်ႈဝႃႈ “သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ယိုဝ်းမူတၢႆသွင်တူဝ်လႄႈၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ၵူႈႁိူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ ႁိၼ်ငိုၼ်းၶမ်းၵေႃႈဢဝ်ငိုၼ်းမူတ်း။ ၶဝ်ႁၼ်ပပ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈသေသမ်ႉႁၼ်လိၵ်ႈဢင်းၵိတ်းလႄႈထၢမ်ႁဝ်းဝႃႈ“ၽႂ် မႃးသွၼ်ဢင်းၵိတ်းပၼ်သူ? ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈၸဝ်ႈသြႃႇၵျွင်းပုင်ႇဝူဝ်းသွၼ်ပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်းၶႃႈ။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ၶဝ် ၶိုၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ“ ပေႃးၼၼ်ၸဝ်ႈသြႃႇသူၵေႃႈပဵၼ်ၵူၼ်းသိုၵ်းဢိူဝ်ႈၼေႃႈ?”ၼႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶုတ်းႁူးၸွမ်းႁိူၼ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ႁဝ်း။ ၶဝ်ယူႇၸွမ်းဝၢင်းႁိူၼ်းလႄႈတႂ်ႈလၢင်ႈႁိူၼ်းသေယိုဝ်း” ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ်ဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ “ႁဝ်း ၶႃႈ မႆႈၸႂ်ၶူဝ်းႁိူၼ်းၶူဝ်းယေးႁဝ်းတေႉ။ ဝၢၼ်ႈႁဝ်းၼႆႉမိူၼ်ပဵၼ်တပ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ဝႆႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၶဝ်ယိုဝ်းၼၼ်ႉၶဝ်ယူႇတီႈလႅၼ်ႁူဝ်ႉမႄႈၶႃႈ၊ ယူႇတီႈသိုင်ႇဝူဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ သေယိုဝ်း။ ၵမ်ႉသမ်ႉၶၢႆႉၵႂႃႇယူႇတႂ်ႈႁိူၼ်းႁဝ်းသေယိုဝ်း။ ၶဝ်ယူႇႁိူၼ်း လႂ်ၵေႃႈ ယူႇ တီႈၼၼ်ႈသေယိုဝ်းယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈၵူဝ်သေၸင်ႇပၢႆႈ ဢမ်ႇ တၼ်း ႁွင်ႉၽႂ်လႂ်။ ၼႅတ်ႈလႅၼ်ႈပၢႆႈၸိူင်ႉၼၼ်ဢေႃႈ” ဝႃႈၼႆ။ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ်မီးလင်ႁိူၼ်းမွၵ်ႈ 35 လင်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႄႉဢွၼ် ၵၼ်ပၢႆႈ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 4/10/2020 ၵိုတ်းဝႆႉ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၸဵတ်းၵေႃႉ (ၽူႈၸၢႆးႁႃႈၵေႃႉလႄႈၽူႈ ယိင်း သွင်ၵေႃႉ) ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇပၼ်ဢွၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈသေႁႂ်ႈယူႇၸွမ်းၶဝ်။ သိုၵ်း မၢၼ်ႈတဵၵ်းႁႂ်ႈၵႂႃႇယူႇၸွမ်းၶဝ်ထႅင်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈတေႃႇထိုင်ဝၼ်းထိ 11/10/2020 ၽွင်းတႅၼ်းၽွင်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် SNLD ၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်းလႄႈ လုင်းၸၢႆးၵူးတင်းၸုမ်းၼမ်ႉၶူင်းၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉ ၶဝ်ၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ်သေ ၵႂႃႇ လၢတ်ႈ တုၵ်း ယွၼ်းတီႈႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ၸုမ်းၶဝ်ၸူဝ်းဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸဵတ်းၵေႃႉၼၼ်ႉမႃးတီႈ ဝတ်ႉ/ၵျွင်းလွႆ တေး (တွင်ႇထဵၵ်ႈ) တီႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ် ယူႇ ဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 11/10/2020 မႃးဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ်ၼႆႉႁၢမ်း ၵူၼ်းယူႇ ပႅတ်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်း ၶွင်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈသေ ယႃႉလုၵွႆၶူဝ်း ႁိူၼ်း ၶူဝ်းယေးၵူႈႁိူၼ်း၊ ထူင်ၶဝ်ႈၵေႃႈဢဝ်မိတ်ႈထႅၵ်ႇထွၵ်ႇၶဝ်ႈမၼ်း ပႅတ်ႈ၊ ယႃႉ ၽၢၵ်ႈ ႁိူၼ်း၊ ဢဝ်ၽႃႈသိူဝ်ႇၶူဝ်းၼွၼ်း ထိမ်ႈပႅတ်ႈမၢၵ်ႇမိူဝ် ၼႂ်းၵၢင်ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁႃတၢင်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉမၢၵ်ႇ ႁိၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/10/2020 ၼၼ်ႉယူႇၵူၺ်း ၼႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇပၼ်ၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈ။ သိုၵ်းဝၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈႁၢႆလၢႆဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃၸႂ် ယွၼ်ႉထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈပဵၼ်သိုၵ်းတႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 9/10/2020 ၶၢဝ်းယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 4:30 ၼၼ်ႉ ၸၢႆးမွင်ႇဢူး ဢႃယု 19 ပီ ဝၢၼ်ႈၼႃးၽိုင်ႈ လုၵ်ႉတီႈႁိူၼ်း တိုၵ်ႉ တေၵႂႃႇပႂ်ႉသူၼ်ႁႆႈ မၼ်းၵႂႃႇထူပ်းသႂ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽၢႆႇႁွင်ႇၼႃးၽိုင်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႅတ်ႈထၢမ် မၼ်း သေ သွၵ်ႈတူၺ်းၸွမ်း ထူင်ၸွမ်းထွင်းမၼ်း။ ႁၼ်ၽူင်းမၼ်းသေဢဝ်ၸႅတ်ႈတူၺ်းၼႂ်းၽူင်းမၼ်းလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၼ်သႂ်ႇၶႅပ်းႁၢင်ႈမၼ်း သႂ်ႇၶူဝ်း သိုၵ်းတႆးသေထၢႆႇႁၢင်ႈဝႆႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈၼႄးမၼ်းဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်သိုၵ်းတႆး။ မၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ ၶႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈသိုၵ်း ၶႃႈၼုင်ႈၶူဝ်းမၼ်းသေပေႃႉပုင်ႇၵူၺ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇထွမ်ႇမၼ်း တိၼ်ပိၵ်ႉသႂ်ႇ ၸွမ်းၼႃႈ ၸွမ်းတူဝ်မၼ်း ၵမ်းလဵဝ်။ ႁဵတ်းၼၼ်သေ ၶိုၼ်းဢဝ်တူဝ် ၸၢႆး မွင်ႇဢူးၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းမႃးတီႈႁိူၼ်းမၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ် ၶူဝ်းၼႂ်းႁိူၼ်းမၼ်းၸွတ်ႇတူဝ်ႈမူတ်း။ ၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်း ႁိူၼ်း ၵေႃႈဢဝ်ၵိၼ်ဢဝ်မႃးၸွမ်းၶဝ်။ ၶဝ်ၶိုၼ်းသိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းမႃး ၼွင်သိမ်ႇၼွၼ်းတီႈၼွင်သိမ်ႇၶိုၼ်းၼိုင်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈၵႂႃႇထူပ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်သေ လၢတ်ႈဝႃႈၸၢႆးမွင်ႇဢူးၼႆႉမၼ်း ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်းမၼ်းၸၢႆးဢမ်ႇၸႂ်ႈသိုၵ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇႁဵတ်းသင်တီႈမၼ်း ႁဝ်းတေဢဝ်မၼ်းႁဵတ်းၵူၼ်းသူင်ႇတၢင်းႁဝ်းၵူၺ်း ၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/10/2020 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 7 မူင်းတပ်ႉၸုမ်းၼႆႉၶိုၼ်းဢဝ်တူဝ်မၼ်းၸၢႆးမႃးၶိုၼ်း တီႈဝၢၼ်ႈၼႃးၽိုင်ႈ မႃး သွၵ်ႈတဝ်တီႈ ႁိူၼ်းမၼ်းထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ။ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈမႃးၼွၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈသၢမ်ပူးထႅင်ႈၶိုၼ်းၼိုင်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၶၢဝ်ႇမၼ်းၸၢႆးယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/10/2020 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ပွင်ႇၶၢဝ်ႇမႃးတီႈၵူၼ်းလူင်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉဝႃႈ မၼ်းၸၢႆးလွတ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉၼႆ ၵူၺ်းၵႃႈထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ပႆႇမီးၽႂ်လႆႈၶၢဝ်ႇငၢဝ်းမၼ်းဝႃႈတၢႆႁိုဝ်လိပ်း။ ၸၢႆးမွင်ႇဢူး ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်း ပၼ်ႇၸိၵ်ႉတ လႄႈပႃႈလႃႉသေး ဝၢၼ်ႈၼႃးၽိုင်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႇသဵၼ်ႈသၢႆၾႆးၾႃႉ သဵၼ်ႈသၢႆၾႆးၾႃႉ ဢၼ်တေႃႇၸွမ်းၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ထိုင်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽႆၢၼမ်ႉတူႈ ၼႂ်းသီႇပေႃႉ ၼၼ်ႉလတ်းၶၢမ်ႈ တၢင်းၸၢၼ်းဝဵၵ်းၵျွၵ်းမႄးသေ ပဵၼ်ၸိူဝ်းဢွင်ႈဢၼ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈလူင်းၵူတ်ႇထတ်းလွင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈတႃႇသၢႆႁႅင်းၾႆး 230 ၵီႊလူဝ်ႊဝူတ်ႊ ၼၼ်ႉ ၸုမ်းၶွမ်ႊပၼီႊ Resource and Environment Myanmar Company Ltd (REM) ၶဝ်တႄႇႁဵတ်းပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင်သင်ၼႆႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ Natural Current Energy Hydropower Co.Ltd. (NCEH) ၶဝ်ၵေႃႉႁပ်ႉၼႃႈတီႈ ပဵၼ်ၽူႈႁူမ်ႈပုၼ်ႈၶူင်းၵၢၼ် ၽၢႆၼမ်ႉတူႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၼမ်ႉတူႈ ႁႅင်းၾႆး 210 မေႊၵႃႊဝတ်ႊ ၼႆႉၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶိုင်သၢင်ႈႁဵတ်းၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ယူႇႁၢင်ႇၵႆဝဵဝ်းသီႇပေႃႉ မွၵ်ႈ 25 ၵီႊလူဝ်ႊမေႊတိူဝ်ႊ။ လွင်ႈၵၢၼ်လူင်းထတ်းလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႃႇၽၢႆၼမ်ႉတူႈတႄႉတိုၵ်ႉႁဵတ်းသၢင်ႈယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈတင်ႈတႄႇပီ 2017 မႃး ၸုမ်း NCEH ၶဝ်လႆႈတီႇၽဵဝ်ႈထိူၼ်ႇၶိူဝ်းပႃႇမႆႉၸိူဝ်းႁၢမ်ႈတၢပ်ႈဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ သၢင်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇၸူးဢွင်ႈတီႈသၢင်ႈၽၢႆလႄႈသၢင်ႈဢွင်ႈတီႈယူႇသဝ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ်ဝႆႉယဝ်ႉ။ တႅၼ်းၽွင်းၼမ်ႉတူႈ ၼၢင်း ၶမ်းဢေးလႆႈဢဝ်လွင်ႈၼႆႉဢုပ်ႇၼႂ်းသၽႃး တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇႁၼ်ဢဝ်တၢင်းၽိတ်း NCEH ၶဝ်သင်။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းၽၢႆၼမ်ႉတူႈၼႆႉႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်းယူႇ။ ဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉၽၢႆၼမ်ႉတူႈၼႆႉ တေ ႁဵတ်း ႁႂ်ႈၼမ်ႈမၼ်းယိုင်ႈၶိုၼ်ႈထိုင် 15 ၵီးလူဝ်ႊမဵတ်ႊ တွၼ်ႈတၢင်းၼိူဝ်လႄႈတေထူမ်ႈပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈတႆး ဝၢၼ်ႈလီလု ဢၼ်မီး လင်ႁိူၼ်း 47 လင်လႄႈမီးႁူဝ်ၵူၼ်း 212 ၵေႃႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႄႉဢမ်ႇၶႂ်ႈၶၢႆႉပၢႆႈၵႂႃႇတၢင်းလႂ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းသီႇ ပေႃႉၸိူဝ်းယူႇတွၼ်ႈတၢင်းတႂ်ႈၵေႃႈလွမ်ၵူဝ်မိူဝ်ႈၽွင်းၼမ်ႉၶိုၼ်ႈလူင်းသေ ၼမ်ႉတေၶိုၼ်ႈလူင်းႁႅင်းမိူဝ်ႈလႂ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈ လၢမ်း လႆႈလႄႈလိူဝ်ၼၼ်ႉတေဢိုတ်းတၼ်ပႅတ်ႈငႂ်ႈလိၼ်လီ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သင်ၶႂ်ႈႁူႉႁူဝ်ယွႆႈၶဝ်ႈတူၺ်းတီႈ ၼႆႈၵေႃႈလႆႈ https://shan.shanhumanrights.org/wp-content/uploads/0202/10/3-14-2020_Namtu_Dam-Shan.pdf ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးဢၼ်ပိုင်ႈႁူမ်ႈသဝ်းတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတၢမ်ၶေႃႈမုၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13/10/2020 မၢႆၶပ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢွင်ႈတီႈပိုင်ႈႁူမ်ႈပၢႆႈၽေး ႁူဝ်ၵူၼ်း 1 ဝၢၼ်ႈၶၢင်ႈၶၢႆး ဝတ်ႉ/ၵျွင်းႁၢႆးၵုၺ် 125 2 ဝတ်ႉ/ၵျွင်းပုင်ႇဝူဝ်း 718 3 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ်၊ ဝၢၼ်ႈၶၢင်ႈၶၢႆး ဝတ်ႉ/ၵျွင်းလွႆတေး (တွင်ႇထဵၵ်ႈ) 646 4 ဝၢၼ်ႈၶၢင်ႈၶၢႆး ဝတ်ႉ/ၵျွင်းၶၢင်ႈၶၢႆး 74 5 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶႅမ်၊ ဝၢၼ်ႈၼႃးဢေႃႈ၊ ဝၢၼ်ႈၼွင်သိမ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈၼႃးၽိုင်ႈ ဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၼွင်သိမ်ႇ 452 6 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ်၊ ဝၢၼ်ႈၵုၼ်ႁႅၼ်၊ ဝၢၼ်ႈပဵင်းထွၼ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈႁၢင်ၼွင်၊ ဝၢၼ်ႈတေႃလိူဝ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈၵုင်းၺွင်ႇ ဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၵုၼ်ႁႅၼ် 397 7 ဝၢၼ်ႈၼႃးသွင်း ဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၼႃးသွင်း 170 8 ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼမ်ႉ ဝတ်ႉ/ၵျွင်း ႁူဝ်ၼမ်ႉ 386 9 ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼမ်ႉ ဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၵွင်းၶၢမ် 400 10 ဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၵွင်းလၢင်း 286 11 ဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၼွင်ၵႂၢင် 95 12 ဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၵွင်းမူးၶၢၼ် 250 13 ဝတ်ႉ/ၵျွင်း ဢုမ်ႇႁိတ်း 430 14 တႃႈလူင် ၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃ 100 ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း 4,529 10-19-2020_Khang_Khai_IDPs 10-19-2020_Khang_Khai_IDPs ၶၢဝ်းတၢင်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၸူး RCSS/SSA ၼႂ်းထုင်ႉပွတ်းၸၢၼ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး (ဝၼ်းထိ 30/9/2020 – 10/10/2020) သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်း– 1 တပ်ႉၵွင်ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 99 2 တပ်ႉၸုမ်းလူင် 101 တင်းၵဝ်ႈတပ်ႉၵွင်ပႃႈတႂ်ႈ တပ်ႉငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း1 (ၸၵၶ1) ၵျွၵ်းမႄးတင်းမူတ်း- 1 ၶလယ 234 (သီႇပေႃႉ)၊ 2 ၶလယ 243 (ၼမ်ႉလၼ်ႈ) 3 ၶမယ 17 (ၼွင်ၶဵဝ်) 4 ၶမယ 501 (ၵျွၵ်းမႄး) 5 ၶမယ 502 (ၵျွၵ်းမႄး) 6 ၶမယ 503 (သီႇပေႃႉ) 7 ၶမယ 504 (ၼွင်ၶဵဝ်) 8 ၶမယ 505 (ၼမ်ႉလၼ်ႈ) 9 ၶမယ 506 (ၼမ်ႉလၼ်ႈ) 10 တပ်ႉၵွင်ႈလူင် 352 (ၵျွၵ်းမႄး) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဝၼ်းထိ 29/9/2020 သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုတ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းၵိုတ်းသိုၵ်းၽၢႆႇလဵဝ်တင်ႈတႄႇလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊသဵင်ႈထိုင် လိူၼ်ဢွၵ်ႊ ထူဝ်ႊ ပိူဝ်ႊသဵင်ႈ 2020 ဝၼ်းထိ 30/9/2020 ၶၢဝ်းယၢမ်း 7 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 100 လုၵ်ႉတၢင်းၵျွၵ်းမႄးထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇၼႃးပဵင်း (မွၵ်ႈ 8 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ ၸဵင်ႇ ၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး) ၸႅၵ်ႇပဵၼ်သွင်ၸုမ်း- ၸုမ်းၼိုင်ႈၶဝ်ႈမႃး တၢင်းဝၢၼ်ႈၵွင်း ႁုင်း သေထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈသမ်ႉၶဝ်ႈတၢင်းၼွင်ပိင်ႇဢွၼ်ႇ။ ၶဝ်တႄႇပၢင်တိုၵ်းပွမ် ယိုဝ်းၽၢႆႇလဵဝ်ၸွမ်း ယုမ်း ယွမ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ ၶၢဝ်းယၢမ်း 12:15 သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵွင်ႈပႃးၸဵမ်မၢၵ်ႇ 60 mm သႂ်ႇႁိမ်းဢွင်ႈတီႈ RCSS/SSA တီႈၼႃးပုင်ႇ ဢိူင်ႇၼႃးပဵင်း။ ဝၼ်းထိ 1/10/2020 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8:30 မူင်း ၶိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉထူဝ်ႈၸၢႆးၼၼ်ႇတိယ ၵႂႃႇသူင်ႇၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ်လုၵ်ႉပၢင် လေႃႉၵႂႃႇ ၼမ်ႉၽၢတ်ႇ။ ၶၢဝ်းယၢမ်း 1 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းတႆး တီႈဝၢၼ်ႈပၢင်လေႃႉ (တၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ႁၢင်ႇယၢၼ်ဝဵင်း 10 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ)။ ဝၼ်းထိ 2/10/2020 ၶၢဝ်းယၢမ်း 9 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇပၢင်တိုၵ်းၽၢႆႇလဵဝ် တီႈလွႆလႅမ် တၢင်းတူၵ်းၶၢင်ႈၶၢႆး တၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးမွၵ်ႈ 25 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 101 ႁႅင်းသိုၵ်းမွၵ်ႈ 70 ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း ႁိမ်း ဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉဝႃႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဝႃႉ တိုၼ်ႇပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းႁၢႆးၵုၺ်။ ဝၼ်းထိ 3/10/2020 ၶၢဝ်းယၢမ်း ၵၢင်ၼႂ် 4 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 101၊ ၶမယ 115 လႄႈၶလယ 136 မွၵ်ႈ 300 ၸုၵၼ်တီႈဝၢၼ်ႈပုင်ႇဝူဝ်းသေ တႄႇပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းတႆး RCSS/SSA တၢင်းဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈပုင်ႇဝူဝ်း တၢင်းၸၢၼ်းၵျွၵ်းမႄး ႁၢင်ႇၵႆဝဵင်း ၵျွၵ်း မႄးမွၵ်ႈ 30 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတၢႆ 4 ၵေႃႉမၢတ်ႇၸဵပ်းတင်းၼမ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယူႇၸွမ်းသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ႁႆႈ ၼႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈပုင်ႇဝူဝ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်မီးတီႈပုင်ႇ ဝူဝ်း ၼၼ်ႉ မႃးတေႃႉဢဝ်ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၶဝ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းတီႈတပ်ႉၶဝ်ပုင်ႇဝူဝ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ဢၼ် လုၵ်ႉတၢင်းမေႃႇမႃ (တၢင်းတူၵ်း) ၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပုင်ႇဝူဝ်းထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးၸူး ဝၢၼ်ႈ ၶၢင်ႈၶၢႆး။ ဝၼ်းထိ 4/10/2020 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8:30 မူင်း ၵၢင်ၼႂ် ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၼႂ်းၵႄႈဝၢၼ်ႈၶၢင်ႈၶၢႆးလႄႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ် ၶၢဝ်းယၢမ်း 11 မူင်းၵၢင် ၼႂ် ထိုင် ဝၢႆး ဝၼ်း 3 မူင်း ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တၢင်းဢွၵ်ႇပုင်ႇဝူဝ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶၢင်ႈၶၢႆး လႄႈၼမ်ႉ မၢၵ်ႇႁိၼ်ၵူႈႁိူၼ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ်သွင်ၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈမတ်ႉသေၸႅတ်ႈထၢမ် ၵၢင်ၶိုၼ်း မႃး ၶဝ်သွင်ၵေႃႉ ပၢႆႈလွတ်ႈလႆႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ်ၸဵတ်းၵေႃႉ (ၸၢႆး 5 ယိင်း 2) ၸိူဝ်းပႂ်ႉလူ လွမ် သတ်းလဵင်ႉၶဝ်ၼၼ်ႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉႁႂ်ႈယူႇၸွမ်းၶဝ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈတေႃႇထိုင်ဝၼ်းထိ 11/10/2020 တေႃႇထိုင်တႅၼ်းၽွင်းပႃႇႁူဝ်သိူဝ်သွင်ၵေႃႉ ၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်းလႄႈ လုင်းၸၢႆးၵူး တင်းၸုမ်း ၼမ်ႉၶူင်း ၶႅၵ်ႇ လီပၢင်ၸႃႉ မႃးၸွႆႈပႃးၶဝ်ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ။ ၶၢဝ်းယၢမ်း 12 မူင်း ႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈမႃးမိၼ်ၼိူဝ်ဢွင်ႈတီႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 3:30 ဝၢႆးဝၼ်း ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တၢင်းဢွၵ်ႇပုင်ႇဝူဝ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းၼမ်လႄႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁႃထူဝ်ႈ ပၼ်ၶဝ်ႁႃႈလမ်းတႃႇတေႃႇၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၶဝ်ပွၵ်ႈၸူးတပ်ႉၶဝ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႃယွၼ်းလူႇၶၢမ်ႇ လိူတ်ႈ ၸွမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ၶၢဝ်းယၢမ်း 6 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇၸွမ်းႁိမ်းဝၢၼ်ႈၶၢင်ႈၶၢႆး၊ ၼႂ်းသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၼႂ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း။ မၢင်ၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းတၢပ်ႈလွႆ တၢင်းၸၢၼ်းဝတ်ႉၶၢင်ႈၶၢႆးသေယိုဝ်းၵွင်ႈ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶၢင်ႈၶၢႆး။ မၢၵ်ႇလူင်သွင်လုၵ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းသြႃႇမၼၢင်းၶမ်းၼုမ်ႇ၊ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးလုင်းၵျႃႇဢေး ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ်။ မၢၵ်ႇလူင် ထႅင်ႈလုၵ်ႈၼိုင်ႈတူၵ်းသႂ်ႇၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်းၼၢင်းၶမ်းၼုမ်ႇၶဝ်သေတိူဝ်ႉၺႃးရူတ်ႉ/ၵႃး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇထႅမ် ႁႅင်းသိုၵ်းထႅင်ႈသွင်လမ်း လုၵ်ႉတၢင်းဢိူင်ႇမေႃႇမႃ ၶဝ်ႈမႃးတီႈပုင်ႇဝူဝ်း။ ၶၢဝ်းယၢမ်း 9 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းပၢင်တိုၵ်းၽၢႆႇလဵဝ်သေယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ႁိမ်းဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇလၢင်း ဢိူင်ႇပျွင်ႇၶွင်း ဝၼ်းထိ 5/10/2020 ၶၢဝ်းယၢမ်း 6-7 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းသိုၵ်းတႆးတီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈလွႆၶေႃ တၢင်းဢွၵ်ႇၵျွၵ်းမႄး ယၢၼ်မွၵ်ႈ 7 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ ဝၼ်းထိ 6/10/2020 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸွမ်းဝဵင်းႁိမ်းႁွမ်းၸိူင်ႉၼင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉလႄႈၼွင်ၶဵဝ်ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 10 ၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇပိုတ်းယိုဝ်း တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းမူးလႅင် ဢိူင်ႇ ပၢင်တႅင်။ ၶၢဝ်းယၢမ်း 11 မူင်းၵၢင် ၼႂ် ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၢၼ်တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်ပိင်ဢွၼ်ႇလႄႈ ယိၼ်ႇၵွႆးတွင်ႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈ ၽေး ၸူးတီႈပုင်ႇဝူဝ်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 2-5 မူင်းဝၢႆး ဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တီႈ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၶၢင်ႈၶၢႆး ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ ပဵၼ် တီႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ်ပွၵ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းတီႈၵုၼ်ႁႅၼ်ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။သဵင်ၵွင်ႈသဵင် မၢၵ်ႇ မေႃး ပၼ်း ၸွမ်းတူၼ်းလွႆ။ 10 ၵၢင်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵႂႃႇတၢင်းဢွၵ်ႇပုင်ႇဝူဝ်းတင်းၶမ်ႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႈၵွင်ႈတူၵ်းသႂ်ႇတၢင်းဢွၵ်ႇၵျွင်း ပုင်ႇ ဝူဝ်းသၢမ်လုၵ်ႈ။ ဝၼ်းထိ 7/10/2020 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 05:10 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းသိုၵ်းတႆးတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ်။ 10 မူင်းၵၢင် ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈတပ်ႉၵွင်ႈလူင် 352 ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ယိုဝ်းၵွင်ႈၶဝ်ၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈၸွႆးၵူင်း ၸဵင်ႇ ၸၢၼ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵွင်ႈၽၢႆႇလဵဝ် တီႈၵွင်းၸဝ်ႈမိူင်း ဝၢၼ်ႈ ပျွင်ႇ ၶွင်း ဢိူင်ႇပျွင်ႇၶွင်း ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး။ 12 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းသိုၵ်းတႆးႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁိူဝ်းဝိၼ်မႃးၶျႃႉၶူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်သၢမ်လမ်း တီႈႁူဝ်လွႆၽၢႆႇဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈပုင်ႇဝူဝ်း ၸွမ်း ဝၢၼ်ႈၶၢင်ႈၶၢႆး ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမၢၵ်ႇႁိၼ်။ ႁိူဝ်းဝိၼ်ၼၼ်ႉလုၵ်ႉတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်း မႃးၶျႃႉ ၶူဝ်း ယဝ်ႉၶိုၼ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်း။ ႁိူဝ်းဝိၼ်းၼၼ်ႉလုၵ်ႉတင်းလႃႈသဵဝ်ႈမႃး။ ၽွင်ႈၼၼ်ႉထႅင်ႈ တၢင်း ၼိုင်ႈ သမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉၸုမ်းလူင် 99 ႁႅင်းသိုၵ်း 200 ပၢႆ မုင်ႈၼႃႈၵႂႃႇ တၢင်းတွင်ႇၶျေႇတႅင်ႈ။ 1 မူင်း ဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၵႃးသွင်လမ်းပႃးတင်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸေးမိုဝ်း လုၵ်ႉတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၼမ်ႉ လၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ 2 မူင်း ဝၢႆးဝၼ်း ႁိူဝ်းဝိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွင်လမ်းမႃးမိၼ်ၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈၵုင်းႁၢတ်ႇ (ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇပုင်ႇဝူဝ်း ယၢၼ်မွၵ်ႈ 8 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ) ၼႂ်းဢိူင်ႇၼွင်သိမ်ႇ တဝ်သွၵ်ႈႁႃသိုၵ်းတႆးသေယိုဝ်းလူင်း။ လွင်ႈ ၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းႁၢတ်ႇ၊ ၵွင်းၶၢမ်၊ လူင်ၶၢႆး၊လႄႈၵုင်းၸူင် ဢိူင်ႇၼွင်သိမ်ႇ လႆႈပၢႆႈႁိူၼ်း ယေး။ မၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းလုင်းပၢၼ်းသႃႇလႄႈလုင်းဢူတ်ႉတမ ဝၢၼ်ႈၵုင်းႁၢတ်ႇသေ လင်ႁိူၼ်း ၵွႆပႃး။ လုင်းၸၢမ်ႇသႃႇ ဢႃယု 45 ၺႃးၸၢၵ်ႇတီႈမိုဝ်းမၼ်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၼႆႉယင်းတေႃႉသူင်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၶဝ်လႄႈ တေႃႉၵူၼ်းၸဵပ်းၶဝ်ပွၵ်ႈမိူဝ်း။ ၶၢဝ်းယၢမ်း 4 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၽၢႆႇလဵဝ် ၶဝ်ႈၸွမ်းထိူၼ်ႇႁိမ်းဝၢၼ်ႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းပုင်ႇဝူဝ်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 5:15 သိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႃႇၵႃးသီႇလမ်းသေ ပႆတင်ႈတႄႇတွင်ႇၶျေႇထိုင် ပုင်ႇ ဝူဝ်း ဝၼ်းထိ 8/10/2020 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8 မူင်း ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တီႈၼမ်ႉမေႃႇၽီလူး ဢိူင်ႇလွႆၸွင်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢႆႈပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈဝတ်ႉ ၼမ်ႉႁၢင်ႈ ၶိူင်ႈ ဢိူင်ႇႁၢႆးၵုၺ်။ 11: 40 ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တီႈႁိမ်းၼမ်ႉႁၢင်ႈၶိူင်ႈ 12: 30 ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈႁၢႆးၵုၺ်လႄႈၼႃးသွင်း 9 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၽၢႆႇလဵဝ်သေယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ႁိမ်းဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇလၢင်း ဢိူင်ႇပျွင်ႇၶွင်း ဝၼ်းထိ 9/10/2020 12: 15 ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ႁိမ်းသၼ်လွႆတေး (တွင်ႇထဵၵ်ႉ) 7 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၵွင်ႈလူင် 352 ထႅမ်ႁႅင်းၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈၸွႆးၵုင်းသေ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇ 60 mmၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸွႆးၵုင်း။မၢၵ်ႇလူင်လုၵ်ႈၼိုင်ႈတူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸွႆးၵုင်းသေတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းလုၵွႆလႄႈဢွင်ႈၵဵပ်းၶွင် (ၵူဝ်ႇတွင်ႇ) လုင်းတိၼ်ႇမွင်ႇဝိၼ်းၵေႃႈၺႃးပႃး။ၼၢင်းမၼ်းၸိင်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸွႆးၵုင်းၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတီႈႁူဝ်လႄႈၶႃမၼ်းၼၢင်း။မၼ်းၼၢင်းလႆႈထုၵ်ႇဢဝ်ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူင်းယႃ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈသိုၵ်းတႆးဢမ်ႇမီးၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေၵေႃႉမိူဝ်ႈၶဝ်ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၼၼ်ႉဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းထိ 10/10/2020 ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၽၢႆႇလဵဝ် လုၵ်ႉတီႈၵွင်းလွႆႁိမ်းပုင်ႇဝူဝ်းသေယိုဝ်း 12:25 ဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁိူၼ်းဝိၼ်လုၵ်ႉတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈမႃးလူင်းတီႈဝၢင်းမၢၵ်ႇၼင်တီႈဝၢၼ်ႈပုင်ႇဝူဝ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ်မႃးထႅမ်ၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ်။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97-173-1530 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF Files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2020-10-05T05:34:35

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%81%b6%e1%82%83%e1%81%b8%e1%82%82%e1%80%ba-%e1%81%b5%e1%80%b0%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%9d/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃၸႂ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉ ၼႄးဝႃႈပဵၼ်ၽူႈဢဝ်ၶၢဝ်ႇသိုၵ်းတႆး RCSS/SSA ၼႂ်းမိူင်းၵိုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 5/10/2020 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃၸႂ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉ ၼႄးဝႃႈပဵၼ်ၽူႈဢဝ်ၶၢဝ်ႇသိုၵ်းတႆးRCSS/SSA ၼႂ်းမိူင်းၵိုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 20/9/2020 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၵႂႃႇႁႃဝူဝ်းၵႂၢႆးႁိမ်းတိၼ်လွႆတွၼ်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင်သေၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၺွပ်းဢဝ်ၽႃႈယၢင်ပူၵ်ႉတႃယဝ်ႉပေႃႉထုပ်ႉ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႄးၶဝ်ဝႃႈပဵၼ်သၢႆလပ်ႉ ဢၼ်ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA သူင်ႇၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၶဝ်ၼႆ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၼၼ်ႉပဵၼ် လုင်းၵႃႇတိၵ ဢႃယု 58၊ ၸၢႆးၼူၺ်ႇ ဢႃယု 30 လႄႈၸၢႆးၼေႇမိၼ်ႇတ ဢႃယု 30 ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူင်ၸၢမ် ဢိူင်ႇႁူဝ်ၶၢႆးၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 20/9/2020 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 3 မူင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၼၼ်ႉ ၵႂႃႇႁႃဝူဝ်းၵႂၢႆးႁိမ်းတိၼ်လွႆတွၼ်းသေၵႂႃႇႁူပ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဝ်ႈၵေႃႉတီႈတပ်ႉလွႆတွၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႄးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႃႈ ၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇပၼ်သိုၵ်းတႆးၼႆသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁူၵ်းၵေႃႉတိမတ်ႉ ဢဝ်ၽႃႈယၢင်ပူၵ်ႉၼႃႈတႃယဝ်ႉ တိၼ်ပိတ်ႉ၊ ဢဝ်ၶွၼ်ႉပေႃႉထုပ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ။ လုင်းၵႃႇတိၵ ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉတီႈႁူဝ်မွၵ်ႈ 15 ၵမ်း၊ ၸၢႆးၼူၺ်ႇၺႃးပေႃႉထုပ်ႉၸွမ်းႁူဝ် 10 ၵမ်းလႄႈ ၸၢႆးၼေႇမိၼ်ႇတ ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉၸွမ်းႁူဝ်လႄႈတူဝ်မွၵ်ႈ 15 ၵမ်း။ ၽွင်းၺႃးပေႃႉထုပ်ႉယူႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႅတ်ႈထၢမ်ၶဝ်ဝႃႈ “ပဵၼ်သိုၵ်း RCSS ၸၢင်ႈသူမႃးဢဝ်ၶၢဝ်ႇႁဝ်းႁႃႉ? ၸၢင်ႈသူမႃး ၵေႃႉၵႃႈႁိုဝ်?” ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထိုင်ႁိူၼ်းၶိုၼ်း မွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 4:30 သေလႆႈ ၵႂႃႇယူတ်းယႃႁွႆးၸဵပ်းၶဝ်တီႈၵေႇသီႇ/ ၵေး သီး။ လုင်းၵႃႇတိၵ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းၶမ်းဢူး လႄႈပႃႈ ၶမ်းဢူး၊ ၸၢႆးၼူၺ်ႇ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းသိင်း လႄႈ ပႃႈပိၼ်း၊ ၸၢႆးၼေႇမိၼ်ႇတ သမ်ႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်း ၵႃႇတိၵ လႄႈပႃၶွင်ႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉတီႈလွႆတွၼ်းပဵၼ် ၶလရ 294 (ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉတီႈ တႃႈသၢင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်း ပၼ်ႇ) တင်းတပ်ႉ ၶမရ 575 (ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉတီႈ ဢိူင်ႇၼႃးလေႃ ၸႄႈဝဵင်း မိူင်းပၼ်ႇ)။ ဝၢႆးသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃၸႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ ဢွင်ႇလုၺ်ႇ ၽူႈမီးၸၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈတပ်ႉလွႆတွၼ်း တႅမ်ႈလိၵ်ႈၽိုၼ်ၼိုင်ႈ ထိုင် ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ RCSS ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉတီႈၼိုင်ႈဝႃႈ ၶဝ်လႆႈတိမတ်ႉဝႆႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉဢၼ် RCSS သူင်ႇမႃးႁႃ ၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်သိုၵ်းၶဝ်တီႈလွႆတွၼ်းၼၼ်ႉၼႆသေ ၼႄးပႃးဝႃႈ RCSS ပဵၼ်ၽၢႆႇသေႇယူင်းပူင်းယႃႉၶႂ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၽွင်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ-19 ၽႄႈလၢမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ လွႆတွၼ်း ပဵၼ်လွႆလမ်ႇလွင်ႈတၢင်းၵၢၼ်သိုၵ်း ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢဝ်တီႈ RCSS/SSA ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ၼႂ်းၸဝ်ႉလိူၼ်မျၢတ်ႉ ပီၼႆႉဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်းလၢႆလၢႆတပ်ႉၵွင်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတေႃႇ။ တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်မႃးပုတ်ႈပၵ်းတပ်ႉတီႈလွႆတွၼ်းၼၼ်ႉ ၵမ်းၵမ်းတဵၵ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တေႃႉတၢင်ႇၶိူင်ႈၶူဝ်းသိုၵ်း၊ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်လႄႈ ၶၢၼ်းမႆႉတႃႇလွမ်ႉတပ်ႉ မႄးတပ်ႉမႂ်ႇၼိူဝ်လွႆတွၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 5/7/2020 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 294 လူင်းလွႆ တွၼ်း မႃးသေၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈလူင်ၸၢမ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶၢၼ်း ထူဝ်ႈသီႇလမ်း-ထူဝ်ႈ လုင်းၼၼ်ႇတ၊ ထူဝ်ႈလုင်းၵိဝ်ႇ၊ ထူဝ်ႈလုင်းၵုင်ႇတလ လႄႈထူဝ်ႈ လုင်းမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵႂႃႇတေႃႉတၢင်ႇၶဝ်ႈ ၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၶဝ် တီႈႁမ်းငၢႆးသေ ဢဝ် ၶိုၼ်ႈ သူင်ႇပၼ်ၶဝ်ႁႂ်ႈထိုင်ၼိူဝ်လွႆတွၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 5/8/2020 ၼၼ်ႉ ၵေႃႈ သိုၵ်း မၢၼ်ႈၶမရ 575 ၶၢၼ်းထူဝ်ႈၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈလူင်ၸၢမ် သွင်လမ်း။ ထူဝ်ႈ လုင်းသၢင်ႇၶမ်းလႄႈထူဝ်ႈလုင်းမွင်ႇ၊ လႆႈၵႂႃႇတၢင်ႇဢဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈၶဝ် တီႈႁမ်းငၢႆးထိုင်လွႆပႅၵ်ႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပၼ် ၵႃႈၼမ်ႉမၼ်းၼိုင်ႈလမ်း 20,000 ၵျၢပ်ႈ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97-173-1530 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2020-07-13T05:31:23

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%90%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%9c%e1%82%86%e1%82%88%e1%80%a2%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%80%9c%e1%80%ad%e1%80%b0%e1%80%84%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8/

တၵ်းလႆႈဢဝ်လိူင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်ႁဵတ်းၽိတ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇဢဝ်လိူင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႄၵၢင်ၸႂ်တုၵ်းယွၼ်းလွင်ႈပဵၼ်ထမ်း/တြႃးၼႂ်းၵျွၵ်ႉမႄး

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး ဝၼ်းထိ 13/7/2020 တၵ်းလႆႈဢဝ်လိူင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်ႁဵတ်းၽိတ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇဢဝ်လိူင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႄၵၢင်ၸႂ်တုၵ်းယွၼ်းလွင်ႈပဵၼ်ထမ်း/တြႃးၼႂ်းၵျွၵ်ႉမႄး ႁဝ်းၶႃႈၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးၵမ်ႉထႅမ်ပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ယႂ်ႇလူင်ၵူၼ်းမိူင်းၵျွၵ်ႉမႄးမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/7/2020 ဢၼ်တုၵ်းယွၼ်းလွင်ႈပဵၼ်ထမ်း/တြႃးတႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆ၊ၶႃၸႂ်လႄႈလႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/6/ 2020 ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵူၼ်းမိူင်း 15,000 ပၢႆၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ၼႂ်းၵျွၵ်ႉမႄးသေပႆၼႄၵၢင်ၸႂ်တေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းတၢင်းၽိတ်းၶဝ်ဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်ႁဵတ်းၽိတ်းတေႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ၵူၼ်းၼႄၵၢင်ၸႂ်ဢွၼ်ၵၼ်ၶီႇထေႃႈ၊ပႆတၢင်းမႃးလၢႆတီႈလၢႆတၢင်းသေၼႄၵၢင်ၸႂ်၊ယိပ်းတင်းပၢႆႉဢၼ်တႅမ်ႈတင်းလိၵ်ႈတႆး၊လိၵ်ႈမၢၼ်ႈလႄႈလိၵ်ႈဢင်းၵိတ်းဝႃႈ “ႁဝ်းဢမ်ႇလူဝ်ႇတပ်ႉမတေႃႇမိူၵ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်း”၊ “သိုၵ်းတပ်ႉမတေႃႇၶႃႈႁႅမ်ပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းလႄႈယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းတၢႆ/မၢတ်ႇ” ၸိူဝ်းၼႆႉ။ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႊ/ယႄးၶဝ်ႁႄႉႁၢမ်ႈဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းၼႄၵၢင်ၸႂ်ၶဝ်ၶဝ်ႈဝဵင်းၵမ်းၼိုင်ႈသေၶိုၼ်းပွႆႇပၼ်ၶဝ်ႈယူႇ။ တီႈပၢႆႉၼၼ်ႉၼႄပႃးၶႅပ်းႁၢင်ႈလုင်းသုထဝ်ႈၸၢႆးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ၵႅၼ်ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆလႄႈပႃႈသႂ်ဢႃယု 55 ၵေႃႉဢၼ်လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းယွၼ်ႉၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇၵွင်ႈတင်းလုင်းမွင်ႇၶေႇဢႃယု 56 ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉထိုင်ပေႃးလိုမ်းတူဝ်။လွင်ႈၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 23၊ 22 လႄႈ 147 ၵေႃႉပူၼ်ႉပႅၼ်ႁဵတ်းၽိတ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/7/2020 ႁူဝ်ၶမ်ႈၼၼ်ႉဝႃႈတေယိုၼ်ႈလိူင်ႈဢဝ်တၢင်းၽိတ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်ၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢမ်ၵေႃႉ- ဢူးၸၢႆးတၢၼ်းမွင်ႇ၊ဢူးၸေႃးတိၵလႄႈဢူးဢႃရိယၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ဢဝ်ပိူင်မၢႆမီႈမၢႆ 19 ဢၼ်ဝႃႈလူၺ်ႈလွင်ႈၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်လူၺ်ႈလၢႆးငမ်းယဵၼ်သေပႆၼႄၵၢင်ၸႂ်လူၺ်ႈလၢႆးငမ်းယဵၼ်တင်းမၢႆ 18 ဢၼ်ဝႃႈ လူၺ်ႈပၵ်းပိူင်ႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ဢၼ်ၸၢင်ႈတိတ်းၸပ်းၵၼ် (ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ-19) ၼၼ်ႉသေပိုတ်ႇလိူင်ႈႁႃတၢင်းၽိတ်းဝႆႉ။ ႁဝ်းၶႃႈၵမ်ႉထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၵျွၵ်ႉမႄးၸိူဝ်းၼႄၵၢင်ၸႂ်တုၵ်းယွၼ်းလွင်ႈပဵၼ်ထမ်း/တြႃးသေတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈပူတ်းထွၼ်ပႅတ်ႈလွင်ႈတေဢဝ်တၢင်းၽိတ်း/ ဢဝ်လိူင်ႈၽူႈၼမ်းၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢမ်ၵေႃႉၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်လူၺ်ႈဢမ်ႇလူဝ်ႇမီးၶေႃႈၼွင်ႇမတ်ႉငိူၼ်ႈၶႆသင်။ ႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်တူင်ႇဝူင်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉႁႂ်ႈမိပ်ႇဢီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈတၢင်းၽိတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်သိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်ပႄႉၵိၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉသေႁႂ်ႈယႃႉပႅတ်ႈပိူင်ပွႆႇဝၢင်းတၢင်းၽိတ်းၼိူဝ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉတၢင်းၽိတ်းသင်သေၸႂ်ႉတိုဝ်းယိပ်းၵမ်မႃးႁူဝ်သိပ်းပီမိူင်းၼၼ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆး ၸုမ်းသၽႃဝ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၸိုင်ႈတႆး ၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆးၸၼ်ႉၸွမ် (ၸိုင်ႈထႆး) ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ပုင်ႇပႃႇၶႅမ် ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး (TYN) ပီႈၼွင်ႉတႆးၶၢမ်ႈပၢင်ႇလၢႆႇ မိူင်းယူႊရူပ်ႊ မုၵ်ႉၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး (ၸိုင်ႈထႆး) လိၼ်မွၵ်ႇမႂ်ႇ တုမ်းတူၼ်ႈတႆး လုမ်းယွင်ႁူၺ်ႈၼွၵ်ႈမိူင်း ၵေႃႇမတီႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေး (လႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆး) ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆတႆးလႅင်း ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆၵေႃႇဝၼ်း ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵွင်းမုင်ႈမိူင်း ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆလမ် ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆသၢမ်သိပ်း ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵုင်းၵျေႃႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုၼ်ႁူဝ်ယၢၼ်ႈ (ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး) ဝၢၼ်ႈၼႃးလႃႉ (ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး) ဝၢၼ်ႈဝူဝ်းလူင် (ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး) ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပုၼ်း (ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး) ဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ် (ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး) ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼႃး (ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး) ဝၢၼ်ႈၵဵင်းၶမ်း (ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး) ဝၢၼ်ႈသၢႆးၶၢဝ် (ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး) ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈတႆးၼုမ်ႇ ႁိူၼ်းႁူမ်ႈႁၵ်ႉ ထုင်ႉၵုၼ်ပၢင်ၵုၼ်ၶူင်း ႁူမ်ႈႁႅင်းၸႂ်တႆး ၸုမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းမႂ်ႇထုင်ႉမၢဝ်း ၸုမ်းႁၵ်ႉၼမ်ႉၸႂ်ပီႈၼွင်ႉႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း (မိူင်းၶႄႇ) တႃဝၼ်းမႂ်ႇ (မိူင်းၶႄႇ) ၵေႃသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸုမ်းတႆးမႁႃႇၶျႆး ဝူင်းၽုင်မူတ်ႉ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးလႅင်း +66 86-188-9827 (မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66 81-603-6655 (ထႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) PDF Filed: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2021-04-12T04:56:02

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b6%e1%80%bd%e1%80%99%e1%80%ba%e1%82%8a%e1%80%95%e1%81%bc%e1%80%ae%e1%82%8a-razel-bec-%e1%81%be%e1%80%9b%e1%80%84%e1%80%ba%e1%82%8a%e1%80%9e%e1%80%b5%e1%80%90%e1%80%ba%e1%82%8a%e1%80%91%e1%80%af/

ၶွမ်ႊပၼီႊ Razel-Bec ၾရင်ႊသဵတ်ႊထုၵ်ႇလႆႈယိူင်ႈၸွမ်း EDF ဢၼ်ဢွၼ်ၵိုတ်းယင်ႉၶူင်းၵၢၼ် ၽၢႆၼႂ်း မိူင်းတႆး

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ပီၵေႃးၸႃႇ 1382၊ လိူၼ်ႁႃႈမႂ်ႇ 1 ၶမ်ႈ၊ ဝၼ်းၸၼ်၊ ပီတႆး 2115 ၼီႈ ဝၼ်းထိ 12/4/2021 ၶွမ်ႊပၼီႊ Razel-Bec ၾရင်ႊသဵတ်ႊထုၵ်ႇလႆႈယိူင်ႈၸွမ်း EDF ဢၼ်ဢွၼ်ၵိုတ်းယင်ႉၶူင်းၵၢၼ် ၽၢႆၼႂ်း မိူင်းတႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/3/2021 ၼၼ်ႉၶွမ်ႊပၼီႊလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၾရင်ႊသဵတ်ႊဢၼ်ပဵၼ် Electricite de France (EDF) ပိုတ်ႇၽိူၺ်ဝႃႈလႆႈၵိုတ်းယင်ႉလွင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆသူၺ်ႇလီ 3 ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵွပ်ႈ မႆႈၸႂ်ၸွမ်းငဝ်းလၢႆးသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ/ဢၢမ်းၼၢတ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းမိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 1/2/2021။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးယိၼ်းႁၼ်လီၸွမ်းလွင်ႈဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ EDF တႅပ်းတတ်းၵိုတ်းယင်ႉ ၶူင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉသေတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊRazel-Bec (ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈႁူမ်ႈၸုမ်းFayat) ၾရင်ႊသဵတ်ႊ ယိူင်ႈၸွမ်းလႄႈထွၼ်ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းဢွၵ်ႇတီႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႂ်းၸိုင်ႈ တႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်ယူႇ။ ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ဢၼ်တႄႇမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ် လူင် ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းပီ 2008 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်း ၵူၼ်းတႆးလႆႈသၢၼ်ၶတ်းမႃး ႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်းၵွပ်ႈဝႃႈၵူၼ်း မိူင်း တိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉသင်လႄႈဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉၽၢႆႁႅင်းၾႆးၾႃႉ 280 မေႊၵႃႊဝတ်ႊၼၼ်ႉတေ ယိုင်ႈ ၶိုၼ်ႈတႃႇ 60 ၵီႊလူဝ်ႊမေႊတိူဝ်ႊလႄႈ တေထိုင် ဝဵင်းသီႇ ပေႃႉ၊လိူဝ်ၼၼ်ႉတေထူမ်ႈပႅတ်ႈမူႇဝၢၼ်ႈတႆးဢၼ်မီးမႃးၸဵမ် ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီပႃးတင်းႁႆႈၼႃးလိၼ်ငႂ်ႈလီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ဢွင်ႈတီႈ တေသၢင်ႈၽၢႆၼႆႉယူႇဝႆႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းသိူဝ်လႄႈသိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်သေသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵမ်းၵမ်းပူၼ်ႉ ပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႃးၸဵမ်လွင်ႈၶႃႈ ႁႅမ်တၢႆလၢႆလၢႆ၊ၶႃၸႂ်လႄႈတဵၵ်းဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁဵတ်းႁူဝ်ႉၶႄ တူဝ်ၶဝ်ၽွင်းဢွၵ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈ ၼိူဝ်ၼႆႉၸႂ်ႉ တိုဝ်း ငိုၼ်းတိုၼ်းတီႈယႄးငိုၼ်းမိူင်းၶႄႇသေၶိုင် ၵေႃႇသၢင်ႈ။ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးၵမ်းၵမ်းၵႆႉတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ၶွမ်ႊပၼီႊၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၽၢႆၼၼ်ႉထွၼ်ဢွၵ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ်တေသိုပ်ႇႁူမ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉမႃး။ဝၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးဢွၵ်ႇၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 9/7/2020 လွင်ႈ“သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆလၢႆလၢႆ၊ၶႃၸႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽွင်းပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း RCSS/SSA ႁိမ်းၽၢႆယႄးယႂႃႇ တွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး” ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၸုမ်းသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းBusiness and Human Rights Resource Centre (BHRC) ၸုမ်းဢၼ်လူလွမ်ပႂ်ႉတူၺ်းလၢႆးႁဵတ်းသၢင်ႈႁႂ်ႈ ၸွမ်းလၵ်းၸဵင်လုမ်ႈၾႃႉ ၵူႈ မိူင်းမိူင်းၶဝ် လႆႈတႅမ်ႈ လိၵ်ႈထိုင်ၶွမ်ႊပၼီႊၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၽၢႆၵူႈဢၼ်ယူႇ၊ၵူၺ်းၵႃႈ မီးၶွမ်ႊပၼီႊ Stucky ၶွင်မိူင်းသဝိတ်ႊ ၸိူဝ်ႊလႅၼ်ႊၵူၺ်း ဢၼ်ၶိုၼ်းတွပ်ႇသေလၢတ်ႈဝႃႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ဢမ်ႇသိုပ်ႇ ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၸွမ်းၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၶွမ်ႊပၼီႊတၢင်ႇဢၼ် ပႃးၸဵမ် IPGRB (Razel-Bec’s joint venture in Burma) တႄႉဢမ်ႇတုမ်ႉတွပ်ႇသင်ၶိုၼ်း။ IPGRB ၼႆႉပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊႁူမ်ႈပုၼ်ႈၼႂ်းၵႄႈၶွမ်ႊပၼီႊ Razel-Bec လႄႈၶွမ်ႊပၼီႊInternational Power Group Public Company Ltd. (IPG) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ IPG သမ်ႉပဵၼ်ၵိင်ႇၽႄၶွမ်ႊပၼီႊ International Group of Entrepreneurs (IGE) ပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၼမ်းၼႃႈ ၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈၵေႃႉၵေႃႇတင်ႈမၼ်းပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းဢွင်ႇတွင်းၽူႈမီးၸၼ်ႉၵဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးႁွင်ႈၵၢၼ်ၽၢႆႇငိုၼ်းတွင်းမိူင်းဢ မႄႊ ရိၵၢၼ်ႊႁႅတ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမၼ်းၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2014 ယွၼ်ႉ“ပဵၼ်ၵၢၼ်ယႃႉၵဝ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၶၵ်ႉၵၢၼ်မိူင်းလႄႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ” တင်း “လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၸႂ်ႉလၢႆးႁုၵ်းႁၢႆႉ၊လွင်ႈၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵင်လႄႈလွင်ႈၵိၼ်သူးၵိၼ်လၢပ်ႈ (ငိုၼ်းမွၼ်)” ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ IGE ယင်းပဵၼ်ၵေႃႉၽၢၵ်ႈၵၢၼ်တင်းၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇလႄႈထႆးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေၽႅၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယႂ်ႇလူင်သၢမ်ဢၼ်(ၽၢႆၼွင်ၽႃ၊မိူင်းတူၼ်လႄႈႁတ်ႉၵျီး) ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉ ၶူင်းၼႂ်းမိူင်းတႆးလႄႈမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇသေလႆႈၺႃးၵူၼ်း မိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသၢၼ်ၶတ်းႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉ ႁႅင်းႁႅင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶွမ်ႊပၼီႊIPGRB ၼႆႉလႅပ်ႈပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၼွၵ်ႈမိူင်းဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းယဝ်ႉတီႈၶူင်း ၵၢၼ်ၽၢႆ ယႄး ယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်။ၼႂ်းၵူႊၵိူဝ်ႊဢၼ်ဢဝ်လၢဝ်ပွမ် (ၵျူဝ်ႇတု) သေတူၺ်းၼၼ်ႉတေလႆႈ ႁၼ်ႁၢင်ႈ “ပၢင်သဝ်း IPGRB” မိူဝ်ႈလဵဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ တင်ႈတႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ/ဢၢမ်းၼၢတ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းၸဵမ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/2/2021 ၼၼ်ႉမႃးၵူၼ်းမိူင်းလုၵ်ႉၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းၸဵမ်ၸႄႈဝဵင်း ႁိမ်းၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ပႃးတင်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးလႄႈသီႇပေႃႉ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 17/2/2021 ၼၼ်ႉၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးၸွမ်းပႃးတင်းပၢႆႉဢၼ်ဝႃႈ“ၶူင်း ၵၢၼ်ၽၢႆႁႅင်းၼမ်ႉယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ပႃးၸွမ်းၵၢၼ်လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်”။ၵူၺ်းၵႃႈဝၢႆးၼၼ်ႉ ယဝ်ႉဢမ်ႇႁၼ်ၸိူဝ်းၶဝ်လုၵ်ႉၼႄၵၢင်ၸႂ်ၸွမ်းၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈ။ၵူၺ်းၵႃႈ လႆႈငိၼ်းသဵင်ၵူၼ်းႁဵတ်း ၵၢၼ် ၶဝ်တွႆႇမေႃႉတွႆႇဝၢၼ်ႇၵမ်ႉၸွႆႈလွင်ႈလုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ် CDM ၼၼ်ႉယူႇယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း။ၵၢၼ်ၵေႃႇ သၢင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈလႅပ်ႈမိူၼ်ႁၢင်ႈၸမ်ၵိုတ်းယင်ႉပႅတ်ႈတင်းမူတ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလၢႆလၢႆဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ/ပလိၵ်ႊယႄးၶဝ်ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်ႈ မႃးထႅင်ႈ တင်းၼမ်၊ၸဵမ်ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးၶိူင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသင်သေလုၵ်ႉ ၼႄၵၢင်ၸႂ် ၸွမ်းၼႂ်း ဝဵင်းလႄႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၶႃႈႁႅမ်ပႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းသိူဝ်သေၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇဢၼ်ပွႆႇ လူင်း တၢင်းၵၢင်ႁၢဝ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ EDF လၢတ်ႈၼႄလွင်ႈဢၼ်မၼ်းလႆႈၵိုတ်းယင်ႉၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၼၼ်ႉၸွမ်းလၵ်းၸဵင်လုမ်ႈၾႃႉယဝ်ႉ။လွင်ႈၼႆႉ ၶိုၼ်းပဵၼ်ၵႂၢမ်းထၢမ်တႃႇၶွမ်ႊပၼီႊ Razel-Bec ဝႃႈၸွင်ႇတေၸွမ်းမိူၼ်လၵ်းၸဵင်လုမ်ႈၾႃႉ ႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တင်ႈတႄႇတႄႇမၼ်း Razel-Bec တိုၼ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇလီႁူမ်ႈၸွမ်းၶွမ်ႊပၼီႊသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေသၢင်ႈၽၢႆၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းသိူဝ်ၼႂ်းမိူင်းတႆး၊ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီသၢၼ်ၶတ်းၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပၢၵ်ႈ ပႅတ်ႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႊ/ယႄးၶဝ် ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဢွင်ႈသၢင်ႈၽၢႆၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်း Razel-Bec ၶဝ်ၵိုတ်းယင်ႉလွင်ႈယူႇၶၢင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူၵ်ႈမႂ်ႈ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉသေၸွမ်းလၵ်းၸဵင်လုမ်ႈၾႃႉယဝ်ႉ။ႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်း Razel-Bec ႁႂ်ႈထွၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97-173-1530 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF Files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2021-04-09T04:48:38

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%90%e1%80%b5%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%81%b5%e1%80%b0%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၵူၼ်းမိူင်းၶၢႆႉဝၢၼ်ႈၼႂ်းမိူင်းပၼ်ႇၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းထႅင်ႈ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ပီၵေႃးၸႃႇ 1382၊ လိူၼ်သီႇလွင်ႈ 13 ၶမ်ႈ၊ ဝၼ်းသုၵ်း၊ ပီတႆး 2115 ၼီႈ ဝၼ်းထိ 9/4/2021 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၵူၼ်းမိူင်းၶၢႆႉဝၢၼ်ႈၼႂ်းမိူင်းပၼ်ႇၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းထႅင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/3/2021 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်လၵ်းဢိူင်ႇဝူဝ်းလၢႆးၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းမွၵ်ႈ 300 ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၶၢႆႉဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ။ ၵႂၢမ်းသင်ႇၼၼ်ႉလုၵ်ႉတီႈငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်းၸၵၶ 17 မိူင်းပၼ်ႇဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၵၢင်ၶူဝ်လမ်ၼၼ်ႉမႃး။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈယူႇၼႂ်းၼႃႈလိၼ်တပ်ႉသိုၵ်းၶဝ်ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈသၢမ်လၵ်း (ဢမ်ႇၼၼ်ဝၢၼ်ႈၵျွင်းထမ်ႈ) ၼႆႉမီးယူႇၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇမိူင်းပၼ်ႇယၢၼ်ဝဵင်းသၢမ်လၵ်းၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ဢၼ်မုင်ႈၸူးၶူဝ်တႃႈသၢင်းၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶိုင်ႈဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈဢၼ်ဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 45 လင်တၢင်းၸၢၼ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၼၼ်ႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းတဵင်ႁႂ်ႈၶၢႆႉ။ၼႂ်းၼၼ်ႉမီးႁိူၼ်းၸၢဝ်းမၢၼ်ႈ 12 လင်လႄႈၸိူဝ်းလိူဝ်ၼၼ်ႉပဵၼ်ၸၢဝ်းလီႉသူး/လီးသေႃးတင်းမူတ်း။ ဝၢၼ်ႈသၢမ်လၵ်းၼႆႉတႄႇမႃးမိူဝ်ႈပီ 2001 ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလီးသူးပႅတ်ႇႁိူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလိုပ်ႈႁေႃႈၶၢႆႉတီႈဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇၶဝ်ဝၢၼ်ႈလွႆလူမ်းဢိူင်ႇဝူဝ်းလၢႆးလႄႈဝၢၼ်ႈၶူဝ်ႁၢၵ်းဢိူင်ႇတွင်ၵႂၢႆးၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇၽွင်းပီ 1996-1998 ၼၼ်ႉဢွၼ်တႄႇတင်ႈမႃး။ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလိုပ်ႈႁေႃႈၶၢႆႉပၢႆႈၼႂ်းပီ 1996-1998 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇတႃႇမွၵ်ႈ 61 ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 10,000 ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁေႃႈလိုပ်ႈၵႂႃႇယူႇၸွမ်းၶွပ်ႇဝဵင်းသေၸိူဝ်းၶဝ်လႆႈႁဵတ်းသုမ်ႉသွင်းဢွၼ်ႇယူႇဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉတၢင်းၸွႆႈထႅမ်သင်။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းလၵ်ႉလွမ်ပွၵ်ႈမိူဝ်းႁႃၸႂ်းႁိူၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇႁႃၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ်လဵင်ႉသၢႆၸႂ်ၼၼ်ႉၵေႃႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃၸႂ်သေဢဝ်တၢႆလၢႆလၢႆ။ၼႂ်းပီ 1997 ၼၼ်ႉၵူၺ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးလႆႈၵဵပ်းႁွမ်ၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႅမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 37 ၵေႃႉၼႂ်းမိူင်းပၼ်ႇတၢႆလၢႆလၢႆ၊ၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 331၊ 332 လႄႈ 520 ၶႃၸႂ်တေႃႇပေႃးတၢႆ။ထဝ်ႈယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၽဝ်တူဝ်လိပ်းထိုင်တၢႆၼႂ်းဝၢၼ်ႈဝူဝ်းလၢႆး။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလီႉသူးလႆႈယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတမ်းဝၢင်းဝႆႉပၼ်ၼၼ်ႉလၢႆလၢႆပီ။ၼႂ်းပီ 2001 မႃးၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းပႆႇပၼ်ၸိူဝ်းၶဝ် ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူဝ်းယူႇတီႈဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇ၊ၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈတႄႇ ဝၢၼ်ႈႁိမ်းၶၢင်ႈတၢင်းလူင်တီႈဝၢၼ်ႈသၢမ်လၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼႆႉပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းသၢမ်ယဝ်ႉဢၼ်ပီႈၼွင်ႉလီႉသူးၶဝ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၶၢႆႉပၢႆႈ။ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၶဝ်ၺႃးသင်ႇႁႂ်ႈၶၢႆႉၵႂႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈမွၵ်ႈ ½ ၵီႊလူဝ်ႊယူႇတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈသၢမ်လၵ်းၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလီႉသူးတႄႉဢမ်ႇၶႂ်ႈၵႂႃႇယူႇတီႈၼၼ်ႈၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းပဵၼ်လွႆသေႁႃၼမ်ႉယၢပ်ႇၼႃႇလႄႈလိၼ်တီႈၼၼ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇပေႃးၽုၵ်ႇသင်လႆႈ။ မိူဝ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်လၵ်းၶဝ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈၶၢႆႉဝၼ်းထိ 14/3/2021 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းလွင်ႈၽွမ်ႉလႆႈၸႂ်ၸွမ်းဝႃႈၶဝ်ၶၢႆႉပၼ်ၵွပ်ႈဝႃႈတီႈလိၼ်တီႈၼၼ်ႈပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်တပ်ႉသိုၵ်းၶဝ်။ၵူၺ်းၵႃႈမီး 14 လင်ႁိူၼ်းၵူၺ်းဢၼ်ယွမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ်။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းပဵၼ်လီႉသူးတင်း 31 ႁိူၼ်းတႄႉဢမ်ႇယွမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/3/2021 ၼၼ်ႉၸွမ်သိုၵ်းမဵဝ်းမိၼ်းတၢၼ်းၶိုၼ်းႁွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်လၵ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇယွမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၼၼ်ႉၵႂႃႇၸူးတီႈၼႂ်းတပ်ႉၸၵၶ 17 ၶဝ်သေတဵၵ်းတဵင်ႁႂ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈဝၢၼ်ႈသူၼၼ်ႉယူႇၼႂ်းလိၼ်တပ်ႉၸၵၶ17။မၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈမၼ်းမီးၶၢဝ်းယၢမ်းယူႇတီႈၸၵၶ 17 ၼႆႉႁႃႈပီၵူၺ်း။မိူဝ်ႈလဵဝ်ယူႇမႃးမီးသွင်ပီယဝ်ႉလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတေလႆႈၶၢႆႉၽွင်းမၼ်းပႆႇလႆႈလၢႆႈၵႂႃႇတၢင်းလႂ်ၼႆႉၼႆယဝ်ႉ။ၵူၺ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇယွမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ်။ ၸၵၶ 17 ၼႆႉမီးတပ်ႉၵွင်ယူႇပႃႈတႂ်ႈမၼ်းထႅင်ႈ 10 တပ်ႉၵွင်တႄႇၵေႃႇတင်ႈမႃးမိူဝ်ႈပီ 2000 ၼႂ်းမိူင်းပၼ်ႇ။မိူင်းပၼ်ႇၼႆႉပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတၢင်းၵၢၼ်သိုၵ်းတႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵွပ်ဝႃႈမၼ်းပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းတေႃႉသူင်ႇလမ်ႇလွင်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းဢၼ်ၶၢမ်ႈၼမ်ႉၶူင်းတီႈတႃႈသၢင်းသေၵွင်ႉၸူးမိူင်းတူၼ်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸၵၶ 17 ၼႆႉဢဝ်တီႈယူႇပၵ်းဝႆႉၸွမ်းၼိူဝ်လွႆတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇသေမုင်ႈၶဝ်ႈၸူးၼႂ်းဝဵင်းလႄႈၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်။ၵူၺ်းၵႃႈတပ်ႉမၼ်းယင်းပႆႇၶႂၢၵ်ႈၵႂႃႇတၢင်းလွႆသုင်ဢၼ်မီးပႃႈလင်ဝၢၼ်ႈသၢမ်လၵ်း။ၵွပ်ႈၼၼ်လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်လၵ်းၶၢႆႉၼႆႉၵေႃႈမၼ်းၵဵဝ်ႇၸွမ်းလွင်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်တေၶႂၢၵ်ႈတပ်ႉၸၵၶ 17 သေႁဵတ်းႁႂ်ႈၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇမၼ်းမၼ်ႈၵိုမ်းပိူဝ်ႈတႃႇႁႄႉၵင်ႈလွင်ႈၵၢၼ်ပိုတ်းယိုဝ်းဢၼ်ၸၢင်ႈမႃးတၢင်းသဵၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၶဵင်ႈၶႅင်ၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၸိူဝ်းတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းမိူင်းပၼ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁၢဝ်ႉႁႅင်းမႃးတင်ႈတႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ/ဢၢမ်းၼၢတ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/2/2021 ၼၼ်ႉမႃးယဝ်ႉ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းလိုပ်ႈႁေႃႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးၶၢႆႉပၢႆႈၽွင်းပီ 1996-1998 ဢၼ်ထူၺ်ႈပႃးႁၢၵ်ႈပႃးတေႃၵူၼ်းမိူင်း 300,000 ပၢႆၼႂ်း 11 ၸႄႈဝဵင်းၼၼ်ႉၵေႃႈယိူင်းဢၢၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇတတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈၵမ်ႉထႅမ်တပ်ႉ သိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ဢၼ်ၸင်ႇႁႃၶိုၼ်းၵေႃႇတင်ႈမႂ်ႇၽွင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97-173-1530 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF Files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2021-04-02T06:50:34

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b6%e1%80%bd%e1%80%99%e1%80%ba%e1%82%8a%e1%80%95%e1%81%bc%e1%80%ae%e1%82%8a%e1%80%99%e1%80%ad%e1%80%b0%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%a2%e1%80%bd%e1%80%90%e1%80%ba%e1%82%8a%e1%80%9e%e1%80%90/

ၶွမ်ႊပၼီႊမိူင်းဢွတ်ႊသတြေးယႃႊသိုပ်ႇၸၢမ်းၶုတ်းၶူၼ်ႉႁႃၶမ်း ပိုၼ်ႉတီႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၼႂ်း ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ပီၵေႃးၸႃႇ 1382၊ လိူၼ်သီႇလွင်ႈ 5 ၶမ်ႈ၊ ဝၼ်းၽတ်း၊ ပီတႆး 2115 ၼီႈ ဝၼ်းထိ 1/4/2021 ၶွမ်ႊပၼီႊမိူင်းဢွတ်ႊသတြေးယႃႊသိုပ်ႇၸၢမ်းၶုတ်းၶူၼ်ႉႁႃၶမ်း ပိုၼ်ႉတီႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၼႂ်း ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 8/3/2021 ဝၼ်းဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလိူတ်ႈလႆၼွင်းယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉလၢႆးႁုၵ်းႁၢႆႉၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉ ၵူၼ်း မိူင်းၸိူဝ်းၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ (ဢၢမ်းၼၢတ်ႈ) ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၼ်ႉၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈၶွမ်ႊပၼီႊ Australian-led Access Resources Asia (ARA) မိူင်းဢွတ်ႊသတြေး ယႃႊၶဝ်ၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈၼႂ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇပိူဝ်ႈသိုပ်ႇၶူၼ်ႉႁႃ ၶမ်းၼႂ်း ပိုၼ်ႉ တီႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်။ ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ် ARA ၶဝ်တႄႇၶူၼ်ႉႁႃၼၼ်ႉတၢင်းၵႂၢင်ႈမီး 547 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊသီႇၼႃႈၽဵင်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈၶဝ်တင်းမူတ်း 1,800 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊသီႇၼႃႈၽဵင်ႇၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ။လွင်ႈ တေၶုတ်းၶမ်း ပိုၼ်ႉတီႈ ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်လူင်ၼႆႉၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသၢၼ်ၶတ်းမႃးႁၢဝ်ႉႁႅင်းၵွပ်ႈဝႃႈတေႁဵတ်း ႁႂ်ႈ သၽႃဝၾိင်ႈတိုၼ်း ပဵၼ်လႄႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလုသုမ်းတင်းၼမ်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇဢၼ်မီးႁူၺ်ႈ လွႆ၊ႁႆႈၼႃး လႄႈ လႅင်ႇသၢႆၼမ်ႉတင်းၼမ်ပိူင်လူင်မၼ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း။ မိူဝ်ႈပီ 2017 လႄႈ 2018 ၼၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈလႆႈႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းသၢၼ်ၶတ်းသေတၢင်ႇထိုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼူၵ်ႉယုင်း (NLD) ပိူဝ်ႈႁႂ်ႈ ARA ၵိုတ်းၶူင်းၵၢၼ်၊ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆးသင်မႃး။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/11/2020 ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၽၢႆႇမႅတ်ႇပႅင်းပႂ်ႉပႃးၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝမိူင်းမၢၼ်ႈပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼူၵ်ႉ ယုင်းပၼ်ၶႂၢင်ႉၶွမ်ႊပၼီႊ ARA တႃႇၶူၼ်ႉႁႃၶမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းၽျၢၵ်ႈတႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 6/1/2021 ၼၼ်ႉၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ARA ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၶဝ်ၵႂႃႇလေႇယဵမ်ႈမိူင်းၽျၢၵ်ႈ သေႁူပ်ႉထူပ်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၽွင်းတေပိုတ်ႇလုမ်းၽႄ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 24/1/2021 ၼၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ၊ၵၢင်ႉၵႄႇပေႃႈႁႆႈမႄႈၼႃးၼႂ်း 13 ဢိူင်ႇလႄႈ 3 ပွၵ်ႉလႆႈ တႅမ်ႈလိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင်ၸွမ်ၸိုင်ႈလႄႈၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၶူင်းၵၢၼ်မီး ၵူၼ်းမိူင်း 3,883 ၵေႃႉႁူမ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း။ၶွမ်ႊပၼီႊ ARA ၶဝ်တိုၼ်းဢမ်ႇသႂ်ႇၸႂ်လွင်ႈၽိုၼ်လိၵ်ႈၼၼ်ႉ သင်သေ ဢမ်ႇၵႃးမိူဝ်ႈလဵဝ်ပၢႆႁူမ်ႈတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉသေသိုပ်ႇ ၶိုင်လူင်းတိုၼ်း မၼ်းယူႇ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပႆႇယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး လႆႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ Access Asia Mining Pte Ltd (ဢၼ်ပဵၼ်ငဝ်ႈလူင်ၶွမ်ႊပၼီႊ ARA သေပၵ်းဝႆႉ တီႈမိူင်းသိင်ႊၵပူဝ်ႊ) ႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶုတ်းၶူၼ်ႉႁႃၶမ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၵွပ်ႈဝႃႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇလႆႈၸႂ် ယွၼ်ႉပၼ်ႁႃၵၢၼ်သိုၵ်းယုင်ႈယၢင်ႈလႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်းမၼ်းၶဝ်ႈၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ 2018 ၼၼ်ႉၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းလႆႈၵဵပ်းႁွမ်ၶေႃႈမုၼ်းလွင်ႈထဝ်ႈယိင်းဢႃယု 73 ပီၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ၼႂ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈသေတိုၵ်းသူၼ်းၶွမ်ႊပၼီႊ Access Asia Mining (AAM) ၶဝ်ၵိုတ်းပႅတ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်ၸၢမ်းၶုတ်းႁႃၶမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢမ်ႇၼၼ်တီႈဢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽူႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းမီးသုၼ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းၼၼ်ႉ။ တႃႇတုမ်ႉတွပ်ႇပၼ်ၶိုၼ်းလွင်ႈၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးတုၵ်းယွၼ်းၼၼ်ႉၶွမ်ႊပၼီႊ AAM ၶဝ် လႆႈ သူင်ႇလိၵ်ႈထိုင်ၸုမ်း Business and Human Rights Resource Centre မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ14/5/2018 ၼၼ်ႉ သေ လၢတ်ႈဝႃႈ “ဢမ်ႇလႆႈမီးလွင်ႈၵွင်ႉၵၢႆႇၵၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၸွႆႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်သင်။လွင်ႈ ၼႆႉႁဝ်းတိုၼ်းႁတ်းလၢတ်ႈပုတ်းၶၢတ်ႇၸႅင်ႈလႅင်း။ၶွမ်ႊပၼီႊ AAM ႁဝ်းတိုၼ်းႁၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ် ႁဝ်း ၸၢင်ႈၶုတ်းမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈၵၢင်းၽေးၶဵၼ်သေၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈႁပ်ႉတွၼ်ႈႁဝ်းလီ။ႁဝ်း တိုၼ်း ဢမ်ႇလူဝ်ႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသေဢိတ်း၊မိူၼ်ၼင်ႇဢၼ်ဝႃႈမႃးပႃႈၼိူဝ်ၼႆႉၵွပ်ႈဝႃႈႁဝ်းယင်းပႆႇ တႄႇ ႁဵတ်းသၢင်ႈဢမ်ႇၼၼ်မီးၶူင်းၵၢၼ်မၼ်ႈၵိုမ်းယူႇၼႂ်းမိူင်းတႆးလႄႈမၼ်းတိုၼ်းဢမ်ႇလူဝ်ႇလွင်ႈလႆႈ ၸွႆႈႁႄႉ ၵင်ႈပၼ်သင်” ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉတိုၼ်းၸႅင်ႈလႅင်းလီဝႃႈ ARA/AAM ၶဝ်“ၶိုင်ႁဵတ်းသၢင်ႈ”ယဝ်ႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်တီႈၼႂ်းမိူင်းတႆး၊ပိူင်လူင် မၼ်း ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ/ဢၢမ်းၼၢတ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/2/2021 ၼၼ်ႉယဝ်ႉသေမိူဝ်ႈ လဵဝ်တႄႉဢမ်ႇၸၢင်ႈထဵင်ယဝ်ႉလွင်ႈဝႃႈၶဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်တၢင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေတႄႇၶိုင် ႁဵတ်း သၢင်ႈ ၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း။ ARA/AAM ၶဝ်တိုၼ်းမီးလွင်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ/ ယႄးၶဝ်ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းသၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇ ၼႃႇၸိုင်ႈ မိူင်းပႃးတင်းလွင်ႈသိုပ်ႇၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပဵၼ်သိုၵ်းသိူဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶွမ်ႊပၼီႊ AAM ၼႆႉပဵၵ်ႉသမ်ႉ လူင်းတၢင်ႇမၢႆၽၢင်ဝႆႉၼႂ်းမိူင်းသိင်ႊၵပူဝ်ႊသေတႃႉ ၵၢၼ်ၸတ်းၵၢၼ် မၼ်း တႄႉ ယင်းတိုၵ်ႉမီးၵူၼ်းၸၢဝ်း ဢွတ်ႊသတြေးယႃႊ ၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသူၼ်းတုမ် (ၵျေႇၺႃႇ/ ၶူဝ်ႊသၼႃႊ) ၸိူင်ႉၼင်ႇ “လၵ်းပိူင်ပႃႈလင် ယင်းမီးၸုမ်းၵေႃႇသၢင်ႈပၢႆးၸၢၵ်ႈတင်းၼမ်” ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸိူဝ်းၶဝ် ထုၵ်ႇလီ ၶႆႈၸႂ်ဝႃႈလွင်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇမီးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၽေးၶဵၼ်ၼမ် လိူဝ်ၼမ်ႉတွၼ်းဢၼ်တေလႆႈ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ ARA/AAM ၵိုတ်းပႅတ်ႈ ၵၢၼ် လူင်းတိုၼ်း ၼႂ်း မိူင်းမၢၼ်ႈတင်းမူတ်းၵမ်းလဵဝ်။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး တိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ပႃး ၶွမ်ႊပၼီႊ ၼွၵ်ႈမိူင်းႁႂ်ႈငိူင်ႉဝႄႈၵၢၼ်လူင်း တိုၼ်း လၢင်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တေႃႇပေႃးမီးလွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႄႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၾႅတ်ႊၻိူဝ်ႊရိူဝ်ႊ တီႊ မူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပေႃးၸၢင်ႈမီး သုၼ်ႇလႆႈ ႁႄႉၵင်ႈ ၼမ်ႉလိၼ် ႁိၼ် ၽႃၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇၸၢင်ႈထုၵ်ႇယႃႉလႅဝ် ဢဝ်ၼမ်ႉမျၢတ်ႈၼမ်ႉတွၼ်း ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ AAM ၶဝ်ၶိုင်ၸၢမ်းၶုတ်းႁႃၶမ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ဝၼ်းထိ 26/1/2015 ၶွမ်ႊပၼီႊ AAM ၵေႃႇတင်ႈၶိုၼ်ႈၼႂ်းမိူင်းသိင်ႊၵပူဝ်ႊ ဝၼ်းထိ 13/10/2015 ၶွမ်ႊပၼီႊ AAM လူင်းမၢႆၽၢင်ၵိင်ႇၽႄမၼ်းဢၼ်ပဵၼ် Access Resources Asia Co. Ltd ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2017 ၽူႈႁူမ်ႈပုၼ်ႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ AAM ဢွၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ လႆႈတႄႇ“ၶၵ်ႉၵၢၼ် ဢုပ်ႇ ဢူဝ်းၸွမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 50 ဝၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်လႆႈၶႂၢင်ႉဝႆႉ ၼႂ်း မိူင်း တႆးပွတ်း ဢွၵ်ႇသေ တေၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း 2 လိူၼ် လႄႈတေလႄႇ ယဵမ်ႈ တူၺ်းၵူႈဝၢၼ်ႈ” ပိူဝ်ႈ တႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းတႃႇၵၢၼ်ၶုတ်းၸၢမ်းတူၺ်း ၸွမ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ႁဝ်း ပႃးၸဵမ် လွင်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢင်ႈမီးၸႂ် လွမ်ၵူဝ် တုမ်ႉတိူဝ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ” ဝၼ်းထိ 10/9/2017 ၵူၼ်းမိူင်းၽျၵ်ႈသူင်ႇလိၵ်ႈသၢၼ်ၶတ်းထိုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး ပိူဝ်ႈတႃႇ ႁႂ်ႈ ၵိုတ်း ပႅတ်ႈၶူင်းၵၢၼ်ၸၢမ်းၶုတ်းၶူၼ်ႉႁႃၶမ်း ၶွမ်ႊပၼီႊ ARA။ ဝၼ်းထိ 14/5/2018 ၶွမ်ႊပၼီႊ AAM တႅမ်ႈလိၵ်ႈထိုင်ၸုမ်း Business and Human Rights Resource Centre လၢတ်ႈဝႃႈၶဝ်ဢမ်ႇတွၼ်ႉမီးလွင်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵွင်ႉၵၢႆႇ ၸွမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သေ ပွၵ်ႈလႄႈလၢတ်ႈဝႃႈ“ ၵွပ်ႈပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊမိူင်းသိင်ႊၵပူဝ်ႊ ဢၼ်ၼိုင်ႈသေ ၵၢၼ်ၸတ်းၵၢၼ်မၼ်းသမ်ႉပဵၼ်လၢႆးၸတ်းၵၢၼ် ဢွတ်ႊသတြေးယႃႊလႄႈ ႁဝ်းတိုၼ်းမီး လၵ်းၸဵင်ဢၼ်ၶိုၵ်ႉသုတ်း ၸၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ၊ပိူဝ်ႈတႃႇတေ သိုပ်ႇ ၼႃႈၵၢၼ်ႁဝ်းၵႂႃႇဝၢႆးလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်း ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယဝ်ႉ ၵူၺ်း ” ဝႃႈၼႆ။ လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2018 ၽူႈႁူမ်ႈပုၼ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ AAM ၶဝ်ဢွၵ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၶဝ်လႆႈႁပ်ႉၶေႃႈၶႂၢင်း ပၼ် တႃႇ ၸၢမ်းၶုတ်းႁႃၶမ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းတႆး။ ဝၼ်းထိ 13/9/2018 ၵူၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း 3,300 ၵေႃႉပၢႆသေသူင်ႇလိၵ်ႈထိုင် ၽူႈ ၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ပိူဝ်ႈတႃႇသၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ ARA ဢၼ်တေ ၸၢမ်း ၶုတ်း ၶူၼ်ႉႁႃၶမ်း ဝၼ်းထိ 26/11/2020 ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၽၢႆႇမႅတ်ႇပႅင်းပႂ်ႉပႃး ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ မိူင်း မၢၼ်ႈပၢၼ် လူင် ပွင်ၸိုင်ႈၼူၵ်ႉယုင်းပၼ်ၶႂၢင်ႉၶွမ်ႊပၼီႊ ARA ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်တႃႇၸၢမ်းၶုတ်း ၶူၼ်ႉ ႁႃၶမ်းၼႂ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼမ်ႉလဝ်း ၼႂ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ လႄႈၵဵင်း တုင်တႃႇ 141,904.628 ဢေႊၵႃႊ (547.2802 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊ တိူဝ်ႊသီႇၼႃႈၽဵင်ႇ) တၢမ်ၶပ်ႉမၢႆပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ 1. ၶၢဝ်းယၢမ်းၶူၼ်ႉႁႃ 26.11.2020 ထိုင် 25.11.2021 2. ၵၢၼ်ၸၢမ်းၶုတ်းႁႃ 26.11.2021 ထိုင် 25.11.2022 3. ဢၼ်ၸၢင်ႈလူင်းမိုဝ်းပဵၼ်လႆႈ 26.11.2022 ထိုင် 25.11.2023 ဝၼ်းထိ 7/12/2020 ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ၽၢႆႇမိူင်ႁႄႈ သူင်ႇၽိုၼ်ဝႂ်ၶႂၢင်း ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၸူး ၶွမ်ႊ ပၼီႊ ARA ပိူဝ်ႈတႃႇလူင်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းထတ်းတူၺ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ။ ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈ ၶႂၢင်းၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈသင်ဝႃႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ႁဵတ်း သၢင်ႈၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 လိူၼ်ၸိုင် ငိုၼ်းၵႃႈဢၼ် ပၼ်ဝႆႉလူင်ႈ ၼႃႈၼၼ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်းတေႁုပ်ႈ ယိုတ်း ဢဝ်သေဝႂ်ၶႂၢင်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈတေၶိုၼ်းႁုပ်ႈ ယိုတ်း ယႃႉပႅတ်ႈယဝ်ႉၼႆ။ ဝၼ်းထိ 6/1/2021 ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ARA ၶဝ်လူင်းလႄႇမိူင်းၽျၢၵ်ႈသေႁူပ်ႉထူပ်း တင်းၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈ မၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈတေပိုတ်ႇလုမ်းၵိင်ႇၽႄ။ ဝၼ်းထိ 24/1/2021 ၵူၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ တႅမ်ႈလိၵ်ႈထိုင်ၸွမ်ၸိုင်ႈလႄႈၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း သၢၼ်ၶတ်း ၶွမ်ႊ ပၼီႊ ARA ၶူင်းၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း၊ မီးၵူၼ်းမိူင်း 3,883 ၵေႃႉ လူင်းလၢႆးမိုဝ်း။ ဝၼ်းထိ 1/2/2021 သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ /ဢၢမ်းၼၢတ်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်း ဝၼ်းထိ 19/2/2021 ၵူၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈၺႃးတဵၵ်းတဵင်ႁႂ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ပၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်း ဝၼ်းထိ 8/3/2021 ၵူဝ်ႇမျႅတ်ႉတူႇလႃႉ (ဢမ်ႇၼၼ် ၵျေႃႇမျႅတ်ႉတူႇ) ၽၢႆႇၼႃႈလိၼ်မိူင်း လုၵ်ႉတီႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ ARA မႃးႁူပ်ႉထူပ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇ ဢုပ်ႇ ဢူဝ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၸၢမ်းၶုတ်းၶူၼ်ႉႁႃၶမ်း။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97-173-1530 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF files: >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2020-02-24T10:54:51

https://shan.shanhumanrights.org/hundreds-of-villagers-forced-to-build-new-burma-army-tactical-command-base-east-of-lashio-near-salween-river/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းတဵင်ၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼပ်ႉပၢၵ်ႇ တႃႇသၢင်ႈ တပ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်လၢႆးတိုၵ်းမႂ်ႇတၢင်းၸဵင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇလႃႈသဵဝ်ႈႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉၶူင်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 24/2/2020 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းတဵင်ၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼပ်ႉပၢၵ်ႇ တႃႇသၢင်ႈ တပ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်လၢႆးတိုၵ်းမႂ်ႇတၢင်းၸဵင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇလႃႈသဵဝ်ႈႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉၶူင်း တင်ႈတႄႇလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2019 မႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၶၢၼ်းႁွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 11 ဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်း ၵႅတ်ႈၸေႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၵေႃႉ တေႃႉမႆႉတေႃႉၵႂႃႇပၼ်ၶဝ်ပိူဝ်ႈတႃႇသၢင်ႈတပ်ႉ ၽႅၼ်ၵၢၼ်လၢႆးတိုၵ်းမႂ်ႇ (တပ်ႉပျူႇႁႃႇ) လႄႈ ႁုပ်ႈသိမ်း ဢဝ်ပႃးတီႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁိူၼ်းလႂ်ၼိုင်ႈၵေႃႉၼႂ်းႁူဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းၸမ်မွၵ်ႈ 500 ပၢၵ်ႇ ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းၵႅတ်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆ၊ၵႂႃႇတႅပ်းမႆႉသေတေႃႉသူင်ႇပၼ်တီႈတပ်ႉၶဝ်ၼိုင်ႈလိူၼ်မွၵ်ႈ 6 ဝၼ်းပႃးၸဵမ် တဵၵ်းၶၢၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွမ်ႉႁူဝ်ႉတပ်ႉပၼ်ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ 2019 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၶၢၼ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆတီႇၽဵဝ်ႈတီႈလိၼ် 4 ဝၼ်းသၢင်ႈတပ်ႉပျီႇတုၸိတ်ႉမၢၼ်ႈပၢင်ႇ ဢၼ်မီးႁိမ်းတပ်ႉမႂ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ တပ်ႉမႂ်ႇၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉမီးၼိူဝ်ၵွင်းလွႆၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇလႃႈသဵဝ်ႈႁၢင်ႇၵႆဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈမွၵ်ႈ 60 ၵီႊ လူဝ်ႊ မေႊတိူဝ်ႊၸမ်ႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉၶူင်းလႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈမီးမွၵ်ႈ 300-400 ပၢၵ်ႇ၊ယူႇပႃႈတႂ်ႈတပ်ႉငဝ်ႈငုၼ်း ၵုမ်းၵမ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်းမၢႆ 10 (MOC10)၊သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းပဵၼ် တပ်ႉၶမရ 362၊ 365 လႄႈ 366 ၼႆႉမီး လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈတပ်ႉၵၼ်သေမၢင်ပွၵ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် (တပ်ႉမ) 11 လႄႈ 88 ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈတူင်ႉၼိုင်ပႃး။ တပ်ႉမႂ်ႇၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉလႅပ်ႈမီးၽႅၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈႁႅင်းၵႅၼ်ႇၶႅင်တႃႇႁႄႉၵင်ႈတတ်းတၢင်းၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇဢၼ်ၵႆႉၽႅတ်ႈတၢင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉသေၶဝ်ႈတိုၵ်းၼႂ်းႁိမ်းႁွမ်းလႃႈသဵဝ်ႈမိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉ 2019 ၼၼ်ႉလႄႈ ပဵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းၵႃႉၶၢႆၸူးလႅၼ်လိၼ်မိူင်းတႆး-မိူင်းၶႄႇၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းမူႇၸေႈ-လႃႈသဵဝ်ႈ-တႃႈလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) ၸိူဝ်းၼႆႉပႃးတင်းသဵၼ်ႈတၢင်း သႅၼ်ဝီ-ၵုၼ်လူင်- ၼမ်ႉၽႃႈ(ၶျိၼ်းသူၺ်ႇႁေႃႇ)။ တပ်ႉၼႆႉတႃႇၸွႆႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၸွမ်းလွႆဢၼ်မီးတၢင်းတူၵ်းၾင်ႇၶူင်းတွၼ်ႈတၢင်းၼိူဝ်ၼႆႉတပ်ႉၼႆႉယင်းတေ ၸၢင်ႈပိုတ်ႇတၢင်းပၼ်တႃႇသၢင်ႈၽၢႆၵုၼ်လူင်လႄႈၼွင်ၾႃဢၼ်တေသၢင်ႈၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းသၢၼ်ၶတ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼၼ်ႉသေတေဢဝ်ႁႅင်းၾႆးသူင်ႇဢွၵ်ႇပၼ်မိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉပႃးထႅင်ႈ။ လွင်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇတဵၵ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆၵူၼ်းမိူင်းယူႇၼႆႉဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈတိုၼ်းဢမ်ႇၵွတ်ႇၵႆႇတူၺ်းလၢႆ ၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်ၼႆၼၼ်ႉတိုၼ်းဢမ်ႇမီးတီႈပွင်ႇသင်၊မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင်ၼႆႉၵေႃႈ ယူႇ တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသေလႆႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈတႃႇၵၢၼ်တုၵ်းယွၼ်း တၢင်ႇလၢတ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ (National Complaints Mechanism) တႃႇႁႂ်ႈလွင်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆ သုတ်းဝၢႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2019 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇ သၢင်ႈတပ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်လၢႆးတိုၵ်းမႂ်ႇတီႈတၢင်းၸၢၼ်းမိူင်းၵႅတ်ႈႁၢင်ႇၵႆတပ်ႉဢွၼ်ႇ ဢၼ်မီးဝႆႉၸဵမ်မိူဝ်ႈ ဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉမွၵ်ႈ 300 မေႊတိူဝ်ႊ။ဢွင်ႈ တီႈတပ်ႉမႂ်ႇၼႆႉ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းပဵၼ် တပ်ႉပျီႇတုၸိတ်ႉမၢၼ်ႈပၢင်ႇၶဝ်ယူႇဝႆႉသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းၸႂ်ႉ ႁႂ်ႈၶဝ်ဢွၵ်ႇၵႂႃႇယူႇ ၼႃႈတၢင်း တူၵ်းႁၢင်ႇၵႆၼၼ်ႉ မွၵ်ႈ 500 မေႊတိူဝ်ႊ။ တပ်ႉမႂ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းၵႅတ်ႈ ၼႂ်းဝူင်ႈထိၼိုင်ႈလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမရ 366 ဢွၵ်ႇၵႂၢမ်းသင်ႇႁႂ်ႈၽူႈ ၵွၼ်းဢိူင်ႇ မိူင်းၵႅတ်ႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇတင်း 11 ဝၢၼ်ႈ ႁႃမႆႉ၊ တႅပ်းမႆႉပၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇမႄးၵုမ်းလုၵ်းတပ်ႉမႂ်ႇၶဝ်။ ၼိုင်ႈ ဝၢၼ်ႈ လႂ်လႆႈႁႃမႆႉပၼ် (25) လႅမ်ႈ၊ ( 1 လႅမ်ႈလႂ်တေလႆႈမီးတၢင်းယၢဝ်း (2) ဝႃးလႄႈယၢဝ်းမွၵ်ႈ 7 ထတ်း)။ ၼႆသေ ပူႇၵၢင်ႉ ပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈဝၢၼ်ႈလႂ်ဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉလႆႈၶၢၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁိူၼ်းလႂ်ႁိူၼ်းၼၼ်ႉႁႃ တႅပ်းမႆႉတေႃႉ တၢင်ႇ ၵႂႃႇသူင်ႇပၼ် တီႈ ၵွင်းလွႆတပ်ႉၶဝ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 500 ၵေႃႉၺႃးတဵၵ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆၼႂ်းၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးပုင်ႇ 80 ၵေႃႉ၊ဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇ 75 ၵေႃႉ၊ဝၢၼ်ႈလူင် 78 ၵေႃႉ၊ဝၢၼ်ႈၼႃးဢေႃႈ 80 ၵေႃႉ၊ဝၢၼ်ႈပဵင်းၶၢၼ် 15 ၵေႃႉ၊ဝၢၼ်ႈႁူဝ်လဵင်း 35 ၵေႃႉ၊ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉလိၼ်းၶၢၼ် 35 ၵေႃႉ၊ဝၢၼ်ႈၼႃးယီး 28 ၵေႃႉ၊ဝၢၼ်ႈပဵင်းသၢႆး 30 ၵေႃႉ၊ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶၢႆး 30 ၵေႃႉ၊ဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၵႅင်း 10 ၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 4/11/2019 ၼၼ်ႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်း ၶၢၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈဢဝ်မႆႉႁႂ်ႈၵႂႃႇလွမ်ႉႁူဝ်ႉတပ်ႉ ပၵ်းၶၢၵ်ႇ ပၵ်း ၼၢမ်ပၼ်ၶဝ်တႃႇ (2) ၸၼ်ႉ တင်းသီႇၼႃႈ သီႇၾၢႆႇ။ ဝၢၼ်ႈ ယႂ်ႇ (ဢၼ်မီးလင် ႁိူၼ်း 50 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်) လႆႈတေႃႉပၼ်မႆႉၶဝ် 25 လႅမ်ႈလႄႈဝၢၼ်ႈလဵၵ်ႉ (ဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 50 လူင်းတႂ်ႈ) လႆႈႁႃတေႃႉမႆႉ ပၼ်ၶဝ် 15 လႅမ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈႁိူၼ်း ၼိုင်ႈ ၵေႃႉလႆႈႁႃတႅပ်းမႆႉသေမႃးဝႆႉ တီႈ ႁိူၼ်းပူႇၵၢင်ႉ ပူႇၵႄႇ။ ပေႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢဝ် မႆႉမႃးၸေးၵၼ်ယဝ်ႉ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၶိုၼ်း လႆႈတေႃႉဢဝ်မႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵႂႃႇပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈတပ်ႉ ၶဝ် မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈမႅၵ်ႇၵႂႃႇ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈသႂ်ႇထူဝ်ႈၵႂႃႇ။ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ လႆႈလွမ်ႉႁူဝ်ႉတပ်ႉပၵ်း ၶၢၵ်ႇပၵ်း ၼၢမ်ပၼ် သွင်ၸၼ်ႉ/ ထၢပ်ႈ။ ထၢပ်ႈတၢင်းၼႂ်းလႄႈထၢပ်ႈတၢင်းၼွၵ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၶဝ်လႆႈထုၵ်ႇၸႅၵ်ႇပဵၼ် လၢႆၵုမ်ႇသေလွမ်ႉႁူဝ်ႉတပ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေႃႇပေႃးယဝ်ႉ တူဝ်ႈ။ ၶဝ်လႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ သၢမ် ဝၼ်း ၸင်ႇလွမ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၶဝ် လႆႈလုၵ်ႉ ၵႂႃႇႁဵတ်း တင်ႈတႄႇၶၢဝ်းယၢမ်း 6 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ထိုင် 4 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း။ လႆႈပႃးၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်း ၵိၼ် ၵႂႃႇႁင်းၽႂ် ႁင်းမၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၸွႆႈထႅမ် ပၼ်သင်။ တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 9/11/2019 မႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပႃးၵွင်ႈသေပႂ်ႉၸွမ်းတၢင်းၶဝ်ႈ/ဢွၵ်ႇမိူင်းၵႅတ်ႈ တၢင်းႁွင်ႇထိုင် တၢင်းၸၢၼ်း တေႃႇထိုင် သဵၼ်ႈတၢင်းႁိမ်းတပ်ႉမႂ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈပႂ်ႉတီႈတၢင်းၶဝ်ႈမိူင်းၵႅတ်ႈ ႁိမ်းၵၢတ်ႇသေထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈသမ်ႉပႂ်ႉၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၼႃႈတၢင်းၸၢၼ်းယၢၼ်ဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 500 မေႊတိူဝ်ႊ။ သိုၵ်း မၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉၸႂ်ႉၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉ/ၵႃးၵႂႃႇမႃးၸွမ်းတၢင်းၵိုတ်းသေၸႅတ်ႈထၢမ်၊ ၶဝ်ယူႇတင်ႈတင်ႈတႄႇ ၶၢဝ်းယၢမ်း 6 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ထိုင် 4 မူင်းဝၢႆးဝၼ်းၵူႈဝၼ်း။ ၶဝ်ႁႂ်ႈၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉ/ၵႃးၵိုတ်းသေ သွၵ်ႈတဝ်ၸွမ်း ရူတ်ႉ/ ၵႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵႂႃႇလွမ်ႉႁူဝ်ႉတပ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/11/2019 ၼၼ်ႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၶၢၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁႂ်ႈႁႃမႆႉပၼ်ၶဝ်ထႅင်ႈမိူၼ်မိူဝ်ႈဝၼ်း ထိ 4/11/2019 ၼၼ်ႉသေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 500 လႆႈၵႂႃႇလွမ်ႉႁူဝ်ႉတပ်ႉမႂ်ႇပၼ်ၶဝ်ထႅင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/12/2019 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွင်ႇၶၢဝ်ႇလၢတ်ႈမႃးၸူး ပူႇၵၢင်ႉ၊ ပူႇၵႄႇဝႃႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵႂႃႇ ၽဵဝ်ႈ ဢဝ်ၶူဝ်းႁႆႈၶူဝ်းသူၼ် ႁႂ်ႈတႅပ်းဢဝ်ၽိုၼ်းဢဝ်မႆႉယႃႇႁႂ်ႈဝႆႉသင် ၽၢႆႇတပ်ႉ တေယိုတ်းဢဝ်တီႈလိၼ် ဢၼ် မီး ႁိမ်းၵွင်း လွႆ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉတႃႇတေပၵ်းတပ်ႉ ပၢင်သဝ်းတပ်ႉၶဝ်ၼႆသေ ဝၢႆးၼၼ်ႉမႃးဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၵႂႃႇ မႃး တၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽုၵ်ႇထူဝ်ႇလိၼ်၊ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇလႄႈၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ သေ ၸႂ်ႉတိုဝ်းတီႈလိၼ်ပႃႇမႆႉၼၼ်ႉဢဝ်ႁဵတ်းၽိုၼ်းလႄႈၶူဝ်းၶွင်ၸႂ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇႁတ်းသၢၼ်ၶတ်း ၶေႃႈ ၸီႉသင်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/12/2019 ၼၼ်ႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢဝ်မႆႉ ၵႂႃႇလွမ်ႉႁူဝ်ႉပၼ်တပ်ႉၶဝ် ထႅင်ႈ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈသၢမ်ဝၼ်းသေႁဵတ်းပၼ်ၶဝ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 22/12/2019 ၼၼ်ႉၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉမၢၼ်ႈပၢင်ႇ ၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇတီႇၽဵဝ်ႈတီႈလိၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇသၢင်ႈတပ်ႉမႂ်ႇၶဝ်ဢၼ်မီးတၢင်းတူၵ်းတပ်ႉမႂ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈတေႃႉမႆႉမွၵ်ႈၵႃႈဢၼ် ၶဝ်တေႃႉပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵႂႃႇပၼ်တီႈတပ်ႉပျီႈတုၸိတ်ႉ မၢၼ်ႈပၢင်ႇၼိုင်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈလႅမ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၺႃးၸႂ်ႉတီႇၽဵဝ်ႈတီႈလိၼ်တႃႇသွင်ဝၼ်းသေ လႆႈႁဵတ်းတပ်ႉပၼ်ၶဝ်ဢဝ်မႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၶိုၼ်းႁဵတ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢမ်ႇလႆႈတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်သင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 23/12/2019 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပႃႇတီႇ မႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ပဵၼ်ပၢင် တိုၵ်းၵၼ် တီႈႁိမ်းတၢင်းၽေလူင်းၵႂႃႇမိူင်းယေႃ မိူင်းၵႅတ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇ ၶၢဝ်းယၢမ်း 10 မူင်း-11 မူင်း။ ဝၼ်းထိ 27/12/2019 ၶၢဝ်းယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် လုၵ်ႈၼိုင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈငိၼ်းသဵင် မၢၵ်ႇၼၼ်ႉတူၵ်းတႅၵ်ႇ တၢင်းႁွင်ႇဝၢၼ်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း တူၵ်းၸႂ်တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈ၊ ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိႉ 6/2/2020 ပီၼႆႉၼၼ်ႉ ၵေႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈတေႃႉမႆႉၵႂႃႇပၼ်ၶဝ် 15 ထိုင် 25 လႅမ်ႈတႃႇတပ်ႉမႂ်ႇၶဝ်။ ပွၵ်ႈၼႆႉတႄႉၸႂ်ႉဢဝ်မႆႉၵႂႃႇပၼ်ၶဝ်လၢႆလၢႆၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းသင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 9/2/2020 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူႈဝၢၼ်ႈလႆႈတေႃႉမႆႉၵႂႃႇပၼ်တီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅင်ႈ 15 ထိုင် 25 လႅမ်ႈထႅင်ႈ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 94-728-6696 (တႆးဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးတိုၼ်းႁၢၼ် +66 93- 297-7754 (တႆးမၢၼ်ႈ) PDF files: >> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2019-12-06T10:42:17

https://shan.shanhumanrights.org/large-scale-coal-mining-begins-in-mong-kok-despite-local-opposition/

ပဵၵ်ႉသမ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢၼ်ၶတ်းသေတႃႉယင်းတႄႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်

ၽိုၼ်းတၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး ဝၼ်းထိ 6/12/2019 ပဵၵ်ႉသမ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢၼ်ၶတ်းသေတႃႉယင်းတႄႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၵႂၢင်ႈၶႂၢင် ပဵၵ်ႉသမ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢၼ်ၶတ်းဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်းသေတႃႉၽၢႆႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၶဝ်ယင်းတေႇႁၢင်ႈႁႅၼ်းတီႇၽဵဝ်ႈတီႈ လိၼ် ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၼႂ်းမိူင်းၵူၵ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇယူႇ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 22/10/2019 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 300 ပၢႆၸတ်းပၢင်ယွၼ်းသူးပၼ်ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၾႃသိုပ်ႇၸႃတႃပိူဝ်ႈတႃႇ ပဵၼ်လွင်ႈၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈယႃႇႁႂ်ႈမီးၽေးၶဵၼ် မႃးယႃႉ မႃးၶုတ်းတီႈလိၼ်တႃႇဢဝ်ထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၺ်းၵႃႈတင်ႈ တႄႇ ၼၼ်ႉမႃးၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊထႆးၶဝ်ဢဝ်ရူတ်ႉၶုတ်းၸူင်တီႈလိၼ်လႄႈရူတ်ႉသိပ်းလေႃႉ တေႃႉတၢင်ႇၶဝ်ၶဝ်ႈ တီႇ ၽဵဝ်ႈဢွင်ႈတီႈလိၼ်ဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်းဝၢၼ်ႈဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းၵူၵ်းသေတႄႇတီႇၽဵဝ်ႈၼႃႈလိၼ်တႃႇ 3,200 ဢေႊ ၵႃႊ တႃႇထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 2/11/2019 ၼၼ်ႉၵေႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈငိၼ်းတီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾၢႆႇၵုမ်းၵမ်တီႈလိၼ်မိူင်းသၢတ်ႇၶဝ်ဝႃႈပႅတ်ႇ ဝၢၼ်ႈဢၼ်မီးၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းၵူၵ်းတင်းသဵင်ႈၼႂ်းၵဝ်ႈဝၢၼ်ႈသေမီးႁူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 2,500 ၼၼ်ႉတၵ်းတေလႆႈၸႂ်ႉၶၢႆႉ ဝၢၼ်ႈပိူဝ်ႈတႃႇႁဵတ်းတၢင်းၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်လႄႈႁူင်းၽဝ်ထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႆယဝ်ႉ။ ၶူင်းၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် 28 ပီၼႂ်းမိူင်းၵူၵ်းၼႆႉပဵၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶိူင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းသႁႃၵွၼ်း (Thaiand’s Sahakol Equipment) ထႆးလႄႈၶွမ်ႊပၼီႊၼွင်ၶမ်းမၢၼ်ႈ (Golden Lake) ၶဝ်ႁူမ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းဝႆႉၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊ လၢႆႊ 2019။ၵူၺ်းၵႃႈမီးၸိုဝ်ႈလိုဝ်းဝႆႉဝႃႈၶွမ်ႊပၼီႊၼွင်ၶမ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၶွမ်ႊပၼီႊပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမၢၼ်ႈ Myanmar Economic Corporation (MEC) ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ယူႇပိူင်ႈလင်ဝႆႉ။မိူဝ်ႈၸၢႆးၼူၼ်းၵေႃႉပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ၶွမ်ႊပၼီႊၼွင်ၶမ်းမႃးလႄႇမိူင်းၵူၵ်းၼၼ်ႉမၼ်းၵႂႃႇၼွၼ်းၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႂ်းတပ်ႉ။ MEC ၼႆႉတိုၼ်းပဵၼ်ၽူႈႁူမ်ႈလူင်းတိုၼ်းၸွမ်းသႃႊရႃႊပူႊရီႊၶူဝ်ႊ (Saraburi Coal) (ပဵၼ်ၵိင်ႇၽႄၶွမ်ႊပၼီႊ Italian Thai Development Company) ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2008 တႃႇၶူင်းၵၢၼ်ထၢၼ်ႇႁိၼ်မိူင်းၵူၵ်း။ၵူၺ်းၵႃႈၶူင်းၵၢၼ်ဢၼ်ၼၼ်ႉလႆႈထုၵ်ႇၵိုတ်းယင်ႉၼႂ်းပီ 2011 ဝၢႆးၵူၼ်းမိူင်းထႆးႁူမ်ႈၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈၸုမ်း MEC သိုပ်ႇပၼ်ႁႅင်းၶူင်းၵၢၼ်ဢၼ်ၼႆႉသေၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၸုမ်း Myanman EITI ၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ MEC ၼႆႉလႆႈၶႂၢင်ႉတႃႇၶူင်းၵၢၼ် 20 ပီ (တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 18/11/2018 ထိုင်ဝၼ်းထိ 17/3/2035) ပိူဝ်ႈတႃႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ 13.7596 သီႇၸဵင်ႇၵီႊလူဝ်ႊမေႊတိူဝ်ႊၼႂ်းမိူင်းၵူၵ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 17/7/2017 ၼၼ်ႉၽၢႆႇၵုမ်းၵမ်တီႈလိၼ်ၸေႈဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇၶဝ်ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈထိုင်ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉၼႂ်းမိူင်းၵူၵ်းတင်းသၢမ်ပွၵ်ႉဝႃႈ MEC ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းတီႈလိၼ် 200 ဢေႊၵႃႊတႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းသၢင်ႈႁူင်းၽဝ်ထၢၼ်ႇႁိၼ်လႄႈတၢင်ႇလွင်ႈၼႆသေထၢမ်ထိုင်လွင်ႈသၢၼ်ၶတ်းပႃးဝႃႈသင်ဝႃႈဢမ်ႇႁၼ်လီဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ၽွမ်ႉၸွမ်းၸိုင်ႁဵတ်းလိၵ်ႈတၢင်ႇထိုင်လႆႈၼႃႈဝၼ်းထိ 15/8/2017 ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတင်းသၢမ်ပွၵ်ႉၵေႃႈလႆႈႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၼ်သေႁူမ်ႈၵၼ်ဝႃႈတေသၢၼ်ၶတ်းၶူင်းၵၢၼ်ထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႆယဝ်ႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းသၢၼ်ၶတ်းသေတၢင်ႇလိၵ်ႈသၢၼ်ၶတ်းထိုင်တီႈၽၢႆႇၵုမ်းၵမ်တီႈလိၼ်ၸေႈဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 9/8/2017 ၼၼ်ႉသေဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉၶေႃႈတွပ်ႇသင်မႃး။ ၵူၺ်းၵႃႈၼႂ်းပီၼႆႉမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/8/2019 ၶၢဝ်းယၢမ်း 7 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈၼၼ်ႉၸုမ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ၶဝ်ႈမိူဝ်းႁူပ်ႉထူပ်းၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉၼႂ်းမိူင်းၵူၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈသေလၢတ်ႈဝႃႈၽိုၼ်လိၵ်ႈသၢၼ်ၶတ်းဢၼ်တၢင်ႇဝႆႉမိူဝ်ႈသွင်ပီပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉထုၵ်ႇလီထွၼ်ၶိုၼ်းယဝ်ႉၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းတေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ႈၸႂ်ၽိတ်းၵၼ်။မိူဝ်းၼႃႈမႃးတေဢမ်ႇတူၺ်းၼႃႈၵၼ်လႆႈ၊ၸွင်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ႈၸႂ်လီလီယူႇႁႃႉဢၼ်ၶဝ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၼၼ်ႉ၊ၸွင်ႇမီးၽႂ်သေၸုမ်းၸုမ်းမႃးတဵၵ်းၸႂ်ႉၶဝ်လူင်း။လိူဝ်ၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈၶဝ်တေမႃးသပ်းလႅင်းၼႄၽွၼ်းလီၽွၼ်းႁၢႆႉၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇၼႄၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ထႅင်ႈၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 17/10/2019 ၼၼ်ႉတူဝ်တႅၼ်းၶွမ်ႊပၼီႊထႆး ၶဝ်ၶဝ်ႈ ၵႂႃႇၼႂ်းမိူင်းၵူၵ်းသေႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၸွမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတီႈၵျွင်းဝၢၼ်ႈ ဝဵင်း တင်ႈတႄႇၶၢဝ်းယၢမ်း 3 မိူင်း 5 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း။ၶဝ်လၢတ်ႈ တီႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႃႈၶဝ်တေ“ၶုတ်းၸၢမ်းတူၺ်း” ထၢၼ်ႇႁိၼ်ဢွၼ်တၢင်းတင်ႈ တႄႇဝၼ်းထိ 25/10/2019 ၼႆႉၼႆယဝ်ႉ။ၵူၺ်းၵႃႈတင်ႈတႄႇ ၼၼ်ႉ မႃးလွင်ႈဝႃႈၶဝ်တေၶုတ်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၼႆမၼ်းၵေႃႈၸႅင်ႈ လႅင်း မႃးၵွပ်ႈဝႃႈၶဝ်တီႇၽဵဝ်ႈပိုၼ်ႉတီႈလႄႈမီးၵွင်ထၢၼ်ႇႁိၼ်ၵွင်ယႂ်ႇၵွင် လူင် မႃးသေမၼ်းၼမ်လိူဝ်လွင်ႈဝႃႈ“ၸၢမ်းတူၺ်း”ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆးဢွၵ်ႇဝႃႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်တေၶုတ်း ထၢၼ်ႇ ႁိၼ် 300,000တၢၼ်ႊတေႃႇ ပီ၊ပိူင်လူင်မၼ်းတွၼ်ႈတႃႇမိူင်းထႆးသေတေႁဵတ်း ပႃးႁူင်းၽဝ်ထၢၼ်ႇႁိၼ် 600 မေႊၵႃႊ ဝတ်ႊပိူဝ်ႈတႃႇၸႅၵ်ႇၽေသူင်ႇႁႅင်းၾႆးၶဝ်ႈပၼ်ႁႅင်းၾႆးၾႃႉမိူင်းထႆးၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊထႆးၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႆႉတေတေႃႉသူင်ႇလုၵ်ႉဢဝ်တီႈမိူင်းၵူၵ်းၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းလုင်း-မိူင်းႁႆး ထိုင်တေႃၵေႃႉတႃႈၶီႈလဵၵ်းသေတေဢဝ်ၶၢမ်ႈၶူဝ်လွင်ႈမိုတ်ႈၵိုဝ်းမၢႆ 2 ထိုင်မႄႈသၢႆၼႂ်းမိူင်းထႆး။ ယင်းမီးလွင်ႈထၢင်ႇထိူမ်ထႅင်ႈဝႃႈထၢၼ်ႇႁိၼ်ၵမ်ႈၽွင်ႈတေ ဢဝ်ၸႂ်ႉ ၽဝ်တီႈႁူင်းၽဝ်ထၢၼ်ႇႁိၼ် 23 မေႊၵႃႊဝတ်ႊဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊမိၼ်းၶဵတ်ႉတိတ်ႉလႆႈၶႂၢင်ႉတီႈၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းမၢၼ်ႈ (Myanmar Investment Commission) မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 22/12/2017 ၼၼ်ႉသေတိုၵ်ႉႁဵတ်းသၢင်ႈယူႇတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉႁႅမ်းဢၼ် မီးၼႂ်းၵႄႈၵၢင်မိူင်းႁႆးလႄႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼၼ်ႉယူႇၼႆယဝ်ႉ။ၶွမ်ႊပၼီႊမိၼ်းၶဵတ်ႉတိတ်ႉၼႆႉယင်းလႆႈၶႂၢင်ႉတႃႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼၼ်ႉတႃႇပိုၼ်ႉတီႈ 0.2003 သီႇၸဵင်ႇၵီႊလူဝ်ႊမေႊတိူဝ်ႊတႃႇၶၢဝ်း တၢင်းႁႃႈပီ (တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 24/6/2015 ထိုင် 10/2/2020)။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် +95 98-893-712-91 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66 87 658 9551 (တႆး၊ ထႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းႁွမ် +66 82 189 0684 (တႆး၊ ထႆး) ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) PDF files:>>> Shan Burmese English Thai

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2019-10-10T10:39:14

https://shan.shanhumanrights.org/press-release-villagers-block-unienergy-staff-from-promoting-dam-building-on-nam-ma-river-in-hsipaw/

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၢမ်ႈတၢပ်ႈၶွမ်ႇပၼီႇ UNIENGERGY ဢၼ်ႁႃလၢႆးသူၼ်းႁူၺ်းသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉမ ၸေႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ

ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ– ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၢမ်ႈတၢပ်ႈၶွမ်ႇပၼီႇ UNIENGERGY ဢၼ်ႁႃလၢႆးသူၼ်းႁူၺ်းသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉမ ၸေႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ဝၼ်းထိ 10/10/2019 မိူဝ်ႈၼႆႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢဝ်မႆႉႁႄႉႁၢမ်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇUNIENGERGY ဢမ်ႇပၼ်ၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၶွမ်ႇပၼီႇၵိုတ်းလွင်ႈတေမႃးသူၼ်းႁူၺ်းတႃႇၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉမၼႂ်းၸေႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢၼ်ၶတ်းမႃးႁၢဝ်ႉႁႅင်းယူႇၵေႃႈပိူဝ်ႈတႃႇၵၢၼ်လူင်းလဵပ်ႈႁဵတ်းထတ်းသၢင်ႈၵၢၼ် သၢင်ႈ ၽၢႆတႃႇႁႅင်းၾႆး 25 မီႇၵႃႇဝတ်ႉ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉမၼႆသေ ၶွမ်ႇပၼီႇ UNIENGERGY ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉလႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၶေႃႈလႆႈၸႂ် MOU ၼႂ်းၵႄႈၶွမ်ႇပၼီႇလႄႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆးမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/8/2019 ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 7/10/2019 ၼၼ်ႉဢူးမျိၼ်ႉၸေႃႇၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇမႃးႁူပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတီႈလႃႈသဵဝ်ႈသေလၢတ်ႈၼႄဝႆႉဝႃႈပေႃးဝၼ်းထိ 10/10/2019 ၼႆႉၸုမ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇၶဝ်တေလူင်းမိူဝ်းတီႈဝၢၼ်ႈတႃႇမိူဝ်းႁူပ်ႉဢုပ်ႇၸွမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွင်ႈတေသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉမ။လိူဝ် ၼၼ်ႉ တေႁူပ်ႉဢုပ်ႇၸွမ်းၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉၶဝ်ပႃးၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ပႃးၸဵမ်ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇၶဝ်သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈ ၶွမ်ႇပၼီႇႁၢင်ႈ ႁႅၼ်းၶႂ်ႈႁူပ်ႉႁူပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ၸၢႆးပီးၽူႈၵွၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉမလၢတ်ႈဝႃႈ “ယႃႇပေမႃးထူပ်းႁဝ်းယဝ်ႉ။ႁဝ်းဢမ်ႇႁပ်ႉတွၼ်ႈ။ႁဝ်းၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈဢမ်ႇၶႂ်ႈထူပ်းသူလႄႈဢမ်ႇၶႂ်ႈဢုပ်ႇလွင်ႈၼႆႉၸွမ်းသူ။ႁဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈသူသၢင်ႈၽၢႆ။ႁဝ်းၶႂ်ႈယူႇၵတ်း ၵတ်း ယဵၼ်ယဵၼ်ႁင်းႁဝ်းၵူၺ်း” ဝႃႈၼႆ။ တင်ႈတႄႇပီႈ 2017 မႃးၶွပ်ႇပၼီႇလႆႈႁႃတၢင်းၶဝ်ႈႁႃၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတီႈၼမ်ႉမလႄႈၼမ်ႉပွင်ႈမႃးၶွႆႈၵၼ်ၼႂ်းၸေႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉမႃးလၢႆလၢႆၵမ်း။ ၼႂ်းၸဝ်ႉပီၼႆႉမိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၽေႇၽေႃႇဝႃႇရီႇၼၼ်ႉၵေႃႈၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇဢူးမျိၼ်ႉၸေႃႇႁႃတၢင်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇသၢႆးလႅင်ၸေႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ၵူၺ်းၵႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သၢၼ် ၶတ်းဢမ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းသေလၢတ်ႈဝႃႈႁဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈႁူပ်ႉထူပ်း၊ႁဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈလႆႈၽၢႆမႃးသၢင်ႈၼိူဝ် မႄႈ ၼမ်ႉႁဝ်းၵွပ်ႈဝႃႈဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉမၼ်းၼၼ်ႉပဵၼ်ႁဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမၼႆႉမီးၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝမိူၼ်ထၢၼ်ႇႁိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေပဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းသိူဝ်တီႈဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ်ၵႆႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်။မိူဝ်ႈပီ 2016 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းယႂ်ႇလူင်တေႃႇပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉသေပၢင်တိုၵ်းပွၵ်ႈၼၼ်ႉႁဵတ်း ႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁဵင်ပၢႆလႆႈပိုတ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းသေပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ၼႂ်းၼၼ်ႉမၢင်ၸိူဝ်းၺႃးၶႃႈတၢႆဢဝ်ႁၢႆ လၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးဝီး +95 (0) 97 306 429 ၸၢႆးသႃႇလူႇ +95 (0) 94 272 51315 ၸၢႆးတဵင်းမျိၼ်ႉ +95 (0) 94 231 660 69 PDF files:>>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2019-10-22T10:12:52

https://shan.shanhumanrights.org/hundreds-of-villagers-hold-prayer-ceremony-against-planned-coal-mine-and-power-plant-in-mong-kok-eastern-shan-state-2/

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼပ်ႉပၢၵ်ႇ ၸတ်းပၢင်ယွၼ်းသူးပၼ်ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃပႃႇမႆႉ သၢၼ်ၶတ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇ ႁိၼ်လႄႈႁူင်းၾႆးၾႃႉ ၼႂ်းမိူင်းၵူၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ

ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇ ၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼပ်ႉပၢၵ်ႇ ၸတ်းပၢင်ယွၼ်းသူးပၼ်ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃပႃႇမႆႉ သၢၼ်ၶတ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇ ႁိၼ်လႄႈႁူင်းၾႆးၾႃႉ ၼႂ်းမိူင်းၵူၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ဝၼ်းထိ 22/10/2019 မိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းပၢင်ယွၼ်းသူးပၼ် ၼမ်ႉ လိၼ် ႁိၼ်ၽႃ ပႃႇမႆႉတီႈ ထၢတ်ႈၸႂ်မိူင်း ထၢတ်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉတၢင်ႇၸိုဝ်ႈပၼ် ၼႂ်းမိူင်းၵူၵ်း ၸေႈဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ပိူဝ်ႈတႃႇ ႁႂ်ႈထႆးလႄႈမၢၼ်ႈ ၵိုတ်းလွင်ႈတေၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼႂ်းမိူင်းၵူၵ်း ဢၼ် တေတုမ်ႉ တိူဝ်ႉသၽႃဝလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းပဵၼ်ၵွင်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11/7/2019 ၼၼ်ႉ ၶွမ်ႇပၼီႇ သႁႃၵွၼ်း (SQ) မိူင်းထႆးလႄႈၶွမ်ႇပၼီႇၼွင်ၶမ်း Golden Lake Co. Ltd (GL) မိူင်းမၢၼ်ႈ လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း MOU ၵၼ်တႃႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼႂ်းမိူင်းၵူၵ်း တႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်း 28 ပီ သေမုင်ႈမွင်းဝႃႈတေမီးလၢႆးလႆႈ 27 ႁဵင်လၢၼ်ႉဝၢတ်ႇ ငိုၼ်းထႆး။ ၶွမ်ႇပၼီႇထႆးလႄႈမၢၼ်ႈသွင်ဢၼ်ၼၼ်ႉ လႆႈၸႂ်ႉငိုၼ်းပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း 300 လၢၼ်ႉဝၢတ်ႇ ပိူဝ်ႈ တႃႇႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ လွင်ႈထၢၼ်ႇႁိၼ်မိူင်းၵူၵ်း၊ ၶွမ်ႇပၼီႇ (SQ) ဢဝ် 70% လႄႈၶွမ်ႇပၼီႇ ၼွင်ၶမ်းမိူင်းမၢၼ်ႈသမ်ႉဢဝ် 30%။ ၶွမ်ႇပၼီႇၶဝ်ၽႅၼ်ၵၢၼ် တေၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ပီလႂ် 300,000 တၼ်ႊ ပိူင်လူင်မၼ်းတႃႇမိူင်းထႆးသေ တေသၢင်ႈႁူင်း ၾႆးၾႃႉ ၽဝ်ထၢၼ်ႇႁိၼ် ႁႅင်းၾႆး 600 မေႇၵႃႇဝတ်ႉယဝ်ႉ တေဢဝ်ႁႅင်းၾႆးၾႃႉသူင်ႇၶဝ်ႈမိူင်းထႆး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 8/9/2019 ၼၼ်ႉၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ထႆး 8 ၵေႃႉ ၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းၵူၵ်း သေႁၢင်ႈႁႅၼ်းဢွင်ႈတီႈတေၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်၊ ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၸူးၶဝ် သေလၢတ်ႈဝႃႈၶဝ် သၢၼ်ၶတ်း ၶူင်းၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၵွပ်ႈဝႃႈ တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉ တီႈလိၼ် ႁႆႈၼႃး၊ မႄႈၼမ်ႉ၊ ႁိူၼ်းယေး ၼႆသေ ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈမႃးၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ထႆးၶဝ် ၶိုၼ်းပွၵ်ႈၵႂႃႇတီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 17/10/2019 ၼၼ်ႉတူဝ်တႅၼ်း ၶွမ်ႇပၼီႇၶဝ်ၶိုၼ်း မႃးတီႈမိူင်းၵူၵ်းသေႁဵတ်း ပၢင်ၵုမ်ၸွမ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတီႈၵျွင်းဝၢၼ်ႈဝဵင်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 3 မူင်းထိုင် 5 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း။ ၶဝ်လၢတ်ႈၼႄ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႃႈ ပေႃးထိုင် ဝၼ်းထိ 25/10/2019 မႃးၶဝ်တေ“ၶုတ်းၸၢမ်းတူၺ်းၵူၺ်း” ၼႆသေ လၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ တေၶုတ်း တႃႇ 3,200 ဢေႇၵ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၵူၵ်းၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်ၸွမ်းလွင်ႈၼႆႉသေၸင်ႇလႆႈၸတ်း ပၢင်ယွၼ်းသူးပၼ် ၼမ်ႉ လိၼ် ႁိၼ်ၽႃ မိူဝ်ႈၼႆႉ ယဝ်ႉ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၶွမ်ႇပၼီႇ ၶဝ်ၵိုတ်းၵၢၼ်ၶုတ်း ထၢၼ်ႇႁိၼ် တင်းမူတ်း ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ထၢတ်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ တေမႃးမႄးၵုမ်း လုမ်းလႃးၼႆႉ ယူႇႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းသေ ၸဝ်ႈၶူးဝႃး လႆႈဢွၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမႄးၵုမ်းၵေႃႇသၢင်ႈမႃးမိူဝ်ႈၽွင်းၼႂ်းပီ 2016 ပိူဝ်ႈတႃႇပဵၼ်တီႈ ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈၼပ်ႉယမ် ပိုင်ႈ ဢိင် လႄႈ ပဵၼ်လွင်ႈႁႄႉၵင်ႈၽေးၶဵၼ်ပႃး။ မိူင်းၵူၵ်းၼႆႉႁၢင်ႇၵႆလႅၼ်လိၼ်ထႆး မွၵ်ႈ 40 ၵီႇလူဝ်ႇမေႇတိူဝ်ႇ သေပဵၼ်ဝႆႉမိူင်းႁူၺ်ႈလွႆၼႂ်း ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း၊ ယူႇႁိမ်းၸမ်ႁူဝ်မႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ဢၼ်လႆ လဵင်ႉလူသၢႆၸႂ် သတ်းလႄႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း လၢႆ လၢႆၶိူဝ်းၵူၼ်း ပႃးၸဵမ်ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇတွၼ်ႈတၢင်းတႂ်ႈမႄႈၼမ်ႉ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈ ၵဵင်းမႆႇ ၵဵင်းႁၢႆး မိူင်းထႆး ၸိူဝ်းၼႆႉပႃး။ မိူင်းၵူၵ်းၼႆႉမီးႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 2,500 ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈယူႇသဝ်းပီႈၼွင်ႉတႆး၊ လႃးႁူႇ၊ လႄႈဢႃႇၶႃႇ သေသင် ဝႃႈမီးၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်မႃးၸိုင် ၸိူဝ်းၶဝ်တေလႆႈၶၢႆႉ တီႈယူႇတၼ်းသဝ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သၢမ်တပ်ႉၵွင် လႆႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶဝ်ႈလွမ်ႉႁွပ်ႈဝႆႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပိူဝ်ႈတႃႇ ဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၵၢၼ် ၶုတ်း ထၢၼ်ႇ။ ၶွမ်ႇပၼီႇထႆးလႄႈဢီႇတလီႇ ၶဝ်လႆႈၶႂၢင်ႉတႃႇၶုတ်းႁႄႈလိၵ်ႊၼၢႆႉ (ထၢၼ်ႇႁိၼ်သီၼမ်ႉထၢၼ်) ၼႂ်း မိူင်းၵူၵ်း ၼႂ်း ပီ 2008၊ ၵူၺ်းၵႃႈလႆႈၵိုတ်းယင်ႉပႅတ်ႉၼႂ်းပီ 2011 ယွၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆးလႄႈၵူၼ်း မိူင်းထႆး ႁူမ်ႈၵၼ် သၢၼ်ၶတ်း ႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းၵူၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ“ ႁဝ်းၶႃႈၸတ်းပၢင်ယွၼ်းသူးပၼ်ၼမ်ႉ လိၼ် ႁိၼ် ၽႃ ႁဝ်း ၶႃႈမိူဝ်ႈၼႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈၽေးၶဵၼ် လႄႈႁၵ်ႉသႃ ၶူဝ်းတိုၼ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ႁဝ်းၶႃႈဝႆႉၼႂ်း လိၼ်မိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉၶႃႈ။ သင်ဝႃႈလႆႈၶုတ်းဢွၵ်ႇၼႆ မၼ်းတေတုမ်ႉတိူဝ်ႉတီႈ လိၼ် ႁႆႈ ၼႃး၊ ထိူၼ်ႇ ၶိူဝ်း ပႃႇမႆႉႁဝ်းလႄႈမႄႈၼမ်ႉႁဝ်းၶႃႈၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် +95 98-893-712-91 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66 87 658 9551 (တႆး၊ ထႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းႁွမ် +66 82 189 0684 (တႆး၊ ထႆး) ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 63-389-5088 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) PDF files:>>> Shan Burmese English Thai

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2020-03-27T09:56:33

https://shan.shanhumanrights.org/burma-army-troops-shell-indiscriminately-loot-property-use-forced-labor-during-large-scale-operation-against-nca-signatory-rcssssa-in-mong-kung/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း၊ သွၵ်ႈတဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်း၊ တဵၵ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆၵူၼ်းမိူင်း ၽွင်းပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းယႂ်ႇတေႃႇ RCSS/ SSA ဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ၼႂ်းမိူင်းၵိုင်

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 27/3/2020 သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း၊ သွၵ်ႈတဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်း၊ တဵၵ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆၵူၼ်းမိူင်း ၽွင်းပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းယႂ်ႇတေႃႇ RCSS/ SSA ဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ၼႂ်းမိူင်းၵိုင် တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 27/2/2020 မႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵဝ်ႈတပ်ႉၵွင် မွၵ်ႈ 1500 ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းၵိုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင် ပိူဝ်ႈ တႃႇႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်တပ်ႉလွႆသုင် ၶွင်ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် မၢၵ်ႇ လူင်၊ ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 800 လႆႈပၢႆႈႁိူၼ်းယေး၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၶူၼ်ႉ သွၵ်ႈ တဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 17 ဝၢၼ်ႈလႆႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉ/ၶၢၼ်းႁႂ်ႈဢဝ်မႆႉပူၵ်ႇၵႂႃႇပၼ်ၶဝ်တီႈတပ်ႉ ဢၼ် ၶဝ် ယိုတ်းလႆႈတီႈတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ လွင်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႆႉ တိုၼ်းလႆႈၶေႃႈသင်ႇတီႈၸၼ်ႉပႃႈၼိူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵဝ်ႈတပ်ႉၵွင်ၼႆႉ ယူႇပႃႈတႂ်ႈတိူင်း သိုၵ်းသၢမ်တိူင်းသိုၵ်း- ၶမယ 520၊ 574လႄႈ575 ယူႇပႃႈတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ (တူၼ်ႈတီး)၊ ၶမယ136၊ 325 လႄႈၶ လယ 22၊ 33 ၼႆႉယူႇပႃႈတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ (လႃႈသဵဝ်ႈ) လႄႈၶမယ 246၊ 525 ၼႆႉယူႇပႃႈတႂ်ႈ တိူင်းသိုၵ်း ဝၼ်းဢွၵ်ႇၵၢင် (ၶူဝ်လမ်) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တပ်ႉဢၼ်ယိုတ်းဢဝ်တီႈ သိုၵ်းတႆး RCSS/SSA ၼၼ်ႉပဵၼ်တပ်ႉလွႆတွၼ်း လမ်ႇလွင်ႈတၢင်းၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ဢၼ်မီးၼႂ်းၵႄႈ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင်၊ ၵႄႇသီႇလႄႈသီႇပေႃႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီၵၢႆပူၼ်ႉမႃးၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် 2019 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်ႇၼႃႈ သိုၵ်းမိူၼ်ၼႆႉသေႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်တပ်ႉလွႆပၢင်ၶႃး ဢၼ်ပဵၼ်တပ်ႉပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/ SSA ယူႇတၢင်းႁွင်ႇလွႆတွၼ်း ႁၢင်ႇၵၼ်မွၵ်ႈ 10 ၵီႊလူဝ်ႊမေႊတိူဝ်ႊ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ သွင်တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈ တႆးလႆႈ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈဝႆႉၵေႃႈယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းသင် သေၸုမ်း RCSS/SSA ယင်း ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ဝႆႉထႅင်ႈၵွၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၼ်းဢမ်ႇမီးတၢင်းဢၢႆသင်သေပူၼ်ႉပႅၼ်ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵိုတ်းယိုဝ်း ၼင်ႇႁိုဝ်တေလႆႈၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်း သိုပ်ႇ ၵုမ်းၵမ်ၼႃႈတီႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးသေ တိုၼ်းၼႄဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၼ်းဢမ်ႇမီးၵၢင်ၸႂ်သိုဝ်ႈယူဝ်းတေႃႇၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်း ယဵၼ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းၼႄၼမ်ႉၸႂ်ပုၼ်ႈသုၼ်ႇတူဝ်ဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းဢၢႆသေ ၸႂ်ႉတိုဝ်းငိုၼ်းၸိုင်ႈမိူင်းပိုတ်ႇၼႃႈ သိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းယူႇ ၽွင်းထုၵ်ႇလီဢဝ်ငိုၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉမႃးၸႂ်ႉတိုဝ်း ႁႄႉၵင်ႈ တၢင်းပဵၼ်ၵႃႇလႃႉ ၸိူဝ်ႉမႅင်း ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ 19 (Covid-19) ဢၼ်ပဵၼ်ၽေးလူင်တေႃႇလုမ်ႈၾႃႉယၢမ်းလဵဝ် ပႃးၸဵမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈတူင်ႇဝူင်းလုမ်ႈၾႃႉ ႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်း (ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်း) ၸွမ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ။ သင်ဝႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႉလၢႆးၽွင်းၶဵဝ်လႄႈႁႅတ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးႁၢဝ်ႉႁႅင်းၸိုင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၼ်းတေႁတ်းသိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ် ၶႂၢၵ်ႈ ၼႃႈသိုၵ်းသေသိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းလႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်းငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉတေႁၢင်ႇၵႆယိူင်းမၢႆမၼ်းၵႂႃႇ တိၵ်း တိၵ်းၵူၺ်း။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသူၼ်းၾႆးပၢင်တိုၵ်းယိုဝ်းၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 18/2/2020 သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 500 ၶီႇၵႃးသိုၵ်းသေထႅမ်ႁႅင်းၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းၵိုင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/2/2020 သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်းတီႈတပ်ႉလွႆတွၼ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းႁွမ်းလႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈ သဵင်မၢၵ်ႇသေ ႁၼ်ႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈမိၼ်ၼိူဝ်ၵၢင်ႁၢဝ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉထႅင်ႈသၢမ်ဝၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်း ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈတီႈ လွႆ တွၼ်းၵူၺ်း ၸိူဝ်းႁိမ်းႁွမ်းမိူၼ်တီႈလွႆၽႃပႅၼ်၊ တီႈလွႆလႅမ် ၽၢႆႇၸၢၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၼၢင်းယေႃး၊ တီႈၵႄႈၵၢင် ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇၵၢတ်ႇ လႄႈ ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇပူဝ်ႇ ဢိူင်ႇ ဝၢၼ်ႈ ၶူင်ႉၸႄႈဝဵင်းၵႄႇသီႇ/ၵေးသီး၊ တီႈလွႆႁူၼ်းႁိမ်းဝၢၼ်ႈလွႆတွင်ႇ ဢိူင်ႇၼွင် သွမ်း ၸႄႈဝဵင်းၵႄႇသီႇ ၸိူဝ်းၼႆႉပႃး။ မိူဝ်ႈၸဝ်ႉၼႂ်ဝၼ်းထိ 2/3/2020 ၼၼ်ႉမီးပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႄႈ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA တီႈ မိူင်းၵၢဝ်လႄႈၼွင်သွမ်း ၸႄႈဝဵင်းၵႄႇသီႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈၶႅမ် 276 ပၢႆလႆႈပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးသေ ပၢႆႈႁႃတီႈ ပိုင်ႈႁူမ်ႈ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼႂ်းဝတ်ႉ /ၵျွင်းၼႂ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈၶႅမ် ၸႄႈဝဵင်းၵႄႇသီႇ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 2/3/2020 ၶၢဝ်းယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1:50 ထိုင် 3:30 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇႁိမ်းဝၢၼ်ႈဝၢၼ်ႈၵုင်းၺွင်ႇ-ၽႃၸႃး ဢိူင်ႇ ႁမ်းငၢႆး ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် ဢဝ်ၵွင်ႈလူင်လႄႈၵွင်ႈၸၢၵ်ႈယိုဝ်းၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတူၵ်းၸႂ် တိုၼ်ႇၵူဝ် လႅၼ်ႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်းႁႃတၢင်းပၢႆႈၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်း၊ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇၼၼ်ႉတိူဝ်ႉသႂ်ႇႁိူၼ်း လႄႈႁူင်းႁဵၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၵုင်းၺွင်ႇၽႃၸႃး။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽႃၸႃးၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “ၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇမီးသိုၵ်းတႆး။ ၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်း လူင် ၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ်ယဝ်ႉ။ သဵင်ၵွင်ႈၵေႃႈဢမ်ႇထၢတ်ႇ။ ၶဝ်ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်မွၵ်ႈသိပ်းလုၵ်ႈၼႆႉ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇတႅၵ်ႇ” ဝႃႈ ၼႆ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽႃၸႃး ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢမ်ၽွင်းမၼ်း ၸၢႆး ပွၵ်ႈတီႈၵျွင်းဢၼ်ၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈပၢႆႈ ၽေးသိုၵ်း ၼၼ်ႉမႃး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထၢမ်ဝႃႈ ၵူၼ်းထိူၼ်ႇမီးလႂ်?။ မၼ်းၸၢႆးတွပ်ႇဝႃႈ ၶႃႈဢမ်ႇႁူႉ ဢမ်ႇႁၼ် ၼႆသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းၸီႉ ၵႂႃႇတၢင်းၼိူဝ်လွႆပုၼ်ႉယဝ်ႉဢဝ်မိတ်ႈငႃၶေႃးမၼ်းၸၢႆးသေဝႃႈ “ၸွင်ႇႁပ်ႉႁွင်း (ဢမၶၢမ်ႇ)လႆႈႁဝႃႈ တီႈလွႆပုၼ်ႉ ဢမ်ႇ မီးသိုၵ်း တႆး” ၼႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈလွမ်ၵူဝ်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းၼၼ်ႉသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သၢမ်ဝၢၼ်ႈ- ဝၢၼ်ႈၵုင်းၺွင်ႇ-ၽႃၸႃး၊ ၸၢမ်ပွင်ႇ လႄႈ ႁၢႆးငိုၼ်း 500 ပၢႆၼႂ်း ဢိူင်ႇႁမ်းငၢႆး လႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေး လႄႈၶူဝ်းၶွင်သေ ပၢႆႈ ၽေးသိုၵ်းၵႂႃႇပိုင်ႈ ႁူမ်ႈတီႈဝတ်ႉလွႆၸၢၵ်ႈ လႄႈဝတ်ႉ ၵုင်းၸူင် ဢိူင်ႇႁမ်းငၢႆး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၽိူဝ်ႇထိုင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 6/3/2020 ၼၼ်ႉမႃးၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းၺွင်ႇ -ၽႃၸႃးၸိူဝ်းပၢႆႈ ၽေး ၼၼ်ႉၶိုၼ်းပွၵ်ႈႁိူၼ်းယေး လႆႈထူပ်းႁၼ်ၶူဝ်းႁိူၼ်း ၶဝ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈ တဝ်မၢၵ်ႇမိူဝ်သေမၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈၺႃးလၵ်ႉဢဝ် ၵႂႃႇ။ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 51 လင်ပႃးၸဵမ် ၶူးသွၼ်ႁူင်း ႁဵၼ်း (ဢၼ်ရူတ်ႊၶိူင်ႈမၼ်းၺႃးလၵ်ႉဢဝ်ၵႂႃႇ) လႆႈ သုမ်း ငိုၼ်းလႄႈ ၶူဝ်းၶၼ်ယႂ်ႇ (ပႃးၸဵမ်ၶမ်း)၊ ယၢမ်း မူင်း၊ ၾူၼ်ႊ၊ ၸၢၵ်ႈတီႇသူၼ်၊ လႄႈ ၸၢၵ်ႈလိူဝ်ႈမႆႉ၊ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်း ၵိၼ် (ၵႆႇ၊ ပဵတ်းလႄႈမူ)၊ ၶဝ်ႈသၢၼ်၊ ၶူဝ်းၶွင်ႁႅင်ႈ၊ ၶူဝ်းၼႂ်းသွင်ႇၾႆး၊ ၽႃႈႁူမ်ႇလႄႈ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ သၢမ်ၵၼ်းၵႃႈၶၼ် မွၵ်ႈႁိမ်း 13,732,000 ၵျၢပ်ႈ ၸိူဝ်း ၼႆႉသုမ်းၵႂႃႇ။ လွင်ႈႁၢမ်ႈတၢပ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 3/32020 ၽွင်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၽႄပၢင်ႇၵႄႇတုၼႂ်းမိူင်းၵိုင်သေ ၸႅတ်ႈထၢမ်ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၵႂႃႇမႃး ႁႄႉႁၢမ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းတေၵႂႃႇၼႂ်းဝဵင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 131 ၼႂ်းဝဵင်းၵႄႇသီႇ လႄႈၶလယ 9 မိူင်းၼွင်ၵေႃႈ ဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၸွမ်း ၵႄႇသီႇ-မိူင်းၼွင်သေ ဢမ်ႇပၼ်ၽႂ်ၵႂႃႇမႃးလတ်းၽၢၼ်ႇ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 3/3/2020 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 4 မူင်းဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉမီးသဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇတီႈ ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၽၢႆ ဢိူင်ႇႁမ်းငၢႆး။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမယ 574 လႄႈ 575 ၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈၵုင်းၺွင်ႇၽႃၸႃး ဢိူင်ႇႁမ်းငၢႆးသေပၵ်းတပ်ႉၶဝ်။ ၶဝ်ဢမ်ႇပၼ် ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၶဝ်ႈ/ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ။ ယိုဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢမ်ၼႃႈတၢမ်တႃ ဝၼ်း 3/3/2020 ၼၼ်ႉယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း မီးလုင်းသႅင်လႄႈ လုင်းထုၼ်းလူႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းၺွင်ႇၽႃၸႃး သွင်ၵေႃႉဢၼ်ပၢႆႈ ၽေးသိုၵ်း ဝၼ်းဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉ ဢၢင်ႈမိူဝ်းဢွႆႇၶဝ်ႈမူတီႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမုင်ႈႁၼ်ၶဝ်ယဝ်ႉဢမ်ႇထၢမ်သင်သေ ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇၶဝ်ၵမ်းလဵဝ်။ ၵၢမ်ႇလီလႄႈၶဝ်တၼ်းလႅၼ်ႈပၢႆႈလွတ်ႈသေ မၢၵ်ႇၵွင်ႈဢမ်ႇတၼ်းတိူဝ်ႉၺႃးၶဝ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၶၢၼ်းႁႂ်ႈတေႃႉမႆႉပူၵ်ႇလႄႈရူတ်ႊတႃႇတေႃႉၶူဝ်းၶွင်သိုၵ်းၶဝ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 7/3/2020 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈလွႆတွၼ်း တပ်ႉၵဝ်ႇသိုၵ်းတႆး ၼၼ်ႉၶၢၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၶၢႆးၵႂႃႇ ထူပ်းၶဝ်ဝၢၼ်ႈလူင်ၸၢမ် ဢိူင်ႇႁူဝ်ၶၢႆး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသင်ႇႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢဝ်မႆႉပၼ်ၶဝ် ပိူဝ်ႈတႃႇၵုမ်းတပ်ႉၵဝ်ႇတႆးတီႈလွႆ တွၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11-12/3/2020 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈလွႆတွၼ်း လူင်းလွႆၵႂႃႇတဵၵ်းၶျေႃးၵူၼ်းမိူင်း ဝၢၼ်ႈလူင်ၸၢမ် ဢိူင်ႇႁူဝ်ၶၢႆး ႁႂ်ႈဢဝ်ထူဝ်ႈ 2 လမ်း လႄႈ ရူတ်ႊၶိူင်ႈ 7 လမ်း တေႃႉတၢင်ႇၶဝ်ႈ ၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် သူင်ႇပၼ်တီႈၼိူဝ်လွႆတွၼ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈ တၢင်ႇၵႂႃႇပၼ်ၶဝ် ၶၢဝ်းယၢမ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႈသုမ်းၼမ်ႉမၼ်းရူတ်ႊၵေႃႈလႆႈသႂ်ႇႁင်းၵူၺ်း။ ဝၼ်းထိ 13/3/2020 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈလွႆတွၼ်း တဵၵ်းၶျေႃးထႅင်ႈ ထူဝ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း 3 လမ်း လႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁႂ်ႈႁၢင်ႈ ႁႅၼ်းတူဝ်ႈတၼ်းဝႆႉပႃး ရူတ်ႊၶိူင်ႈ 7 လမ်း ႁႂ်ႈဢဝ်ၵႂႃႇဝႆႉပၼ်တီႈၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ။ လူဝ်ႇၸႂ်ႉမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈၸႂ်ႉၵၢၼ်လႆႈ ၵမ်း လဵဝ် ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၼ်းထိ 19/3/2020 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈလွႆတွၼ်းယွၼ်းမႆႉပူၵ်ႇ တီႈၵူၼ်းမိူင်းတႃႇ (17) ဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇႁမ်းငၢႆး ႁႂ်ႈတႅပ်း ပၼ်မႆႉပူၵ်ႇ တႃႇမွၵ်ႈ (200) လႅမ်ႈ၊ ႁႅင်းၵူၼ်း လႄႈ ထူဝ်ႈ/ၵႃး (2) လမ်းတႃႇတၢင်ႇမႆႉပူၵ်ႇ သူင်ႇႁွတ်ႈၽႅဝ်ထိုင်တီႈတပ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈၼွင်လႅင် 10 လႅမ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈႁမ်းငၢႆး 5 လႅမ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈၵုင်းၶမ်း 10 လႅမ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈၽႃလၢမ်း 10 လႅမ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈပႅၵ်ႇ 10 လႅမ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼွင် 10 လႅမ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈၼွင်ဢုင် 15 လႅမ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈၸၢမ်ပွင်ႇ 10 လႅမ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈၼွင်တဝ်း 10 လႅမ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၽၢႆ 20 လႅမ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈၼႃးလိူဝ်ႇ 10 လႅမ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢူတ်း 20 လႅမ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈလွႆသၢႆး 12 လႅမ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈထမ်ႈ 5 လႅမ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈလွႆသၢင်း 10 လႅမ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈၵုင်းသၢၼ်ႈ 10 လႅမ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈၼေႃႇသႅင် 5 လႅမ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁႆးငိုၼ်း လႄႈဝၢၼ်ႈၵုင်းၺွင်ႇ သမ်ႉတဵၵ်းၶၢၼ်း ႁႂ်ႈဢဝ်ႁႅင်းၵူၼ်း လႄႈ ထူဝ်ႈ/ၵႃး တႃႇတၢင်ႇမႆႉၵႂႃႇဝႆႉပၼ် ၶဝ်တီႈ ဝၢၼ်ႈလူင်ၸၢမ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶၢင်းပွင်ႉၵၼ်ဝႃႈၵွပ်ႈပဵၼ်ၶၢဝ်းႁႅင်ႈလႄႈမႆႉၵေႃႈႁႃယၢပ်ႇႁႃယဵၼ်း တႃႇတေၵႂႃႇသၢင်းပၼ်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယွၼ်း မႃး ၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97-173-1530 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF files: >> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2020-03-14T09:16:28

https://shan.shanhumanrights.org/unauthorized-construction-at-namtu-hsipaw-dam-site-highlights-urgent-need-for-dam-moratorium-in-burma/

ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉတီႈၽၢႆၼမ်ႉတူႈ/သီႇပေႃႉၼၼ်ႉပိူင်းၼႄလွင်ႈႁိပ်ႈလူဝ်ႇၵိုတ်းယင်ႉၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၽၢႆၼမ်ႉတူႈ/သီႇပေႃႉ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉတီႈၽၢႆၼမ်ႉတူႈ/သီႇပေႃႉၼၼ်ႉပိူင်းၼႄလွင်ႈႁိပ်ႈလူဝ်ႇၵိုတ်းယင်ႉၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဝၼ်းထိ 14/3/2020 ဢၼ်လူင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈဢမ်ႇဢဝ်လိူင်ႈလၢဝ်းသင်ၸွမ်းလွင်ႈၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉတီႈဢွင်ႈတီႈၵၢၼ်သၢင်ႈ ၽၢႆၼမ်ႉတူႈ (သီႇပေႃႉ) ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉပိူင်းၼႄလွင်ႈလူဝ်ႇလႆႈႁိပ်ႈၵိုတ်းယင်ႉၵၢၼ် သၢင်ႈ ၽၢႆတေႃႇပေႃးမီးပိူင်ပိုင်းလၵ်းမိူင်းၾႅတ်ႊၻိူဝ်ႊရိူဝ်ႊမႂ်ႇၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမီး ၶႂၢင်ႉႁူမ်ႈ ၵႅတ်ႇၵင်ႈၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝႁင်းၶဝ်လႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်မီးၵၢၼ်ဝၢင်းၽႅၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼမ်ႉတူႈၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈႁႅင်းၾႆး 210 မေႊၵႃႊဝတ်ႊယူႇတၢင်းႁွင်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉမွၵ်ႈ 25 ၵီႊလူဝ်ႊမေႊတိူဝ်ႊ။ၶွမ်ႊပၼီႊဢၼ်ၶိုင်သၢင်ႈၽၢႆၼႆႉပဵၼ် Current Energy Hydropower Co. Ltd. (NCEH) ဢၼ်ပၵ်းလုမ်းဝႆႉၼႂ်းဝဵင်းတႃႈလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) မိူဝ်ႈပီ 2013။ ၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ၼႆႉလူင်းလၢႆးမိုဝ်း MOU ၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈတႃႇၶူင်းၵၢၼ်ဢၼ်ၼႆႉ၊ၵူၺ်းၵႃႈမိူဝ်ႈလဵဝ်တိုၵ်ႉႁဵတ်း ၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းလွင်ႈတေသၢင်ႈလႆႈဢမ်ႇသၢင်ႈလႆႈသေတိုၵ်ႉထတ်းတူၺ်းၶိုၼ်း။ၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ၼႆႉပႆႇလႆႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ထတ်းသၢင်ႈလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉသၽႃဝလႄႈလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း (EIA/SIA) ဢၼ်ၸမ်ပဵၼ်တႃႇၶူင်း ၵၢၼ်သေတႃႇႁႂ်ႈပၵ်းပိူင်ၽၢႆႇထိင်းသိမ်းၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝမိူင်းမၢၼ်ႈၶဝ်ယိုၼ်ႁပ်ႉႁွင်းပၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။သင်ဝႃႈၶူင်း ၵၢၼ် ဢၼ်ၼႆႉပႆႇလႆႈႁပ်ႉႁွင်းဝႃႈႁဵတ်းလႆႈယဝ်ႉပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် (ၶဝ်ႈတြႃး)ၸိုင်ၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ၼႆႉတိုၼ်းဢမ်ႇမီး ၶႂၢင်ႉ တႃႇတေတႄႇၵေႃႇသၢင်ႈသင်တႃႇၶူင်းၵၢၼ်လႃးလႃး။ ၵူၺ်းၵႃႈတင်ႈတႄႇပီ 2017 မႃးၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ၼႆႉလူင်းတီႈတီႇၽဵဝ်ႈပိုၼ်ႉတီႈယႃႉထိူၼ်ႇၶိူဝ်းပႃႇမႆႉဢၼ်ၵႅတ်ႇၵင်ႈဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေႁဵတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၸူးဢွင်ႈတီႈတေသၢင်ႈၽၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉလႄႈၵေႃႇသၢင်ႈပိုၼ်ႉ/ၸၼ်ႉထၢပ်ႈတီႈယူႇ တီႈသဝ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ၶူဝ်ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းဢၼ်ၼိုင်ႈၵေႃႈလႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈသႂ်ႇဝႆႉ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉသေဢဝ်ပုၼ်တႄႇႁၢၵ်ႈၵေႃႇသၢင်ႈၸွမ်းၸဵင်ႇၾင်ႇမႄႈၼမ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 24/2/2020 ၼၼ်ႉၼၢင်းၶမ်းဢေးတႅၼ်းၽွင်းၼမ်ႉတူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ထိုင်တီႈလုမ်းႁွင်ႈၵၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢဝ်လိူင်ႈဢဝ်လၢဝ်းၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ဢၼ် လႆႈပူၼ်ႉပႅၼ်ပၵ်းပိူင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မၼ်းၼၢင်းယင်းလုၵ်ႉတွင်ႈထၢမ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၼႂ်းသၽႃးတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇပဵၼ် သွင်ပွၵ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈလွင်ႈတၢင်းသင်မႃး။ ၼွၵ်ႈသေပၼ်တၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်းၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ၼႂ်းပီ 2017 ယွၼ်ႉ တႅပ်းမႆႉ ဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉ (ၼိုင်ႈတူၼ်ႈလႂ် 5,000 ၵျၢပ်ႈ) ယဝ်ႉႁွင်ႈၵၢၼ်လူင် ၽၢႆႇၾႆးၾႃႉ လႄႈ ႁႅင်းထၢတ်ႈ(MOEE)ၵူၺ်းပၼ်ၾၢင်ႉၶွမ်ႊ ပၼီႊဝႃႈ တေဢမ်ႇလႆႈ ပူၼ်ႉ ပႅၼ် ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၼႆၵူၺ်း။ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၼႂ်း ပိုၼ်ႉ တီႈ ၵေႃႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇ တိုဝ်ႁဵတ်းသၢင်ႈလႄႈဢဝ်ၵူၼ်း ဢၼ်လၢတ်ႈ ၵႂၢမ်းၶႄႇမႃးႁဵတ်းလၢႆလၢႆ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 7/8/2019 ၼၼ်ႉယွၼ်ႉလိၼ်ၵူၼ်ႇ လႄႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ်တၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽႆၢၼမ်ႉတူႈၼႆႉႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်းယူႇ။ဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉၽၢႆၼႆႉတေ ယိုင်ႈ ၶိုၼ်ႈတွၼ်ႈတၢင်းၼိူဝ် 15 ၵီႊလူဝ်ႊမေႊတိူဝ်ႊပၢႆသေတေထူမ်ႈပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈတႆးဝၢၼ်ႈလီလုဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 47 လင်လႄႈႁူဝ်ၵူၼ်း 212 ၵေႃႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႄႉဢမ်ႇၶႂ်ႈၶၢႆႉၵႂႃႇတၢင်းလႂ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼပ်ႉႁဵင်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၸိူဝ်းယူႇတွၼ်ႈတၢင်းတႂ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၼမ်ႉတူႈၼၼ်ႉလွမ်ၵူဝ်လွင်ႈၼမ်ႉတေယူပ်ႈ/ႁႅင်ႈ၊ၼမ်ႉတေၶိုၼ်ႈတေလူင်း၊လႄႈတေဢိုတ်းတၼ်ပႅတ်ႈပိုၼ်ႉတီႈငႂ်ႈလိၼ်လီၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေလွမ်ၵူဝ် ပႃးလွင်ႈၼမ်ႉတေၵိုင်ႉၵၢင်ႉၼွင်းထူမ်ႈသင်ဝႃႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉပွႆႇၼမ်ႉဢမ်ႇၼၼ်ၽၢႆတႅၵ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ။ လွင်ႈၶိုၼ်းပၼ်ၶႂၢင်ႉဝၢင်းၽႅၼ်ၵၢၼ်တႃႇၶိုၼ်းတႄႇၶုတ်းႁႃငိုၼ်းလႄႈၸိုၼ်းတီႈထၢင်ၶုတ်းငိုၼ်း-ၸိုၼ်းထၢင်ၶုတ်းၼမ်ႉ တူႈ (ပေႃႇတုၺ်း-ၼမ်ႉတူႈ) ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ဢၼ်ယူႇတွၼ်ႈတၢင်းၼိူဝ်ဢွင်ႈတီႈၽၢႆၼမ်ႉတူႈမွၵ်ႈ 40 ၵီႇလူဝ်ႇမေႇတိူဝ်ႇၼၼ်ႉ ၵေႃႈတိုၼ်းပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉၽၢႆတေၶုၼ်ႇတေဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်လႄႈတေတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်း ယူႇတွၼ်ႈတၢင်းတႂ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၸိုၼ်းပဵၼ်ၵွင်ႉၼႆႉမၼ်းပဵၼ်ၽေးႁၢႆႉၼႃႇပိူင်လူင်မၼ်းတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတေႁဵတ်း ႁႂ်ႈၵၢၼ်ႁုၼ်ႈမုၼ်းပၢႆးတူဝ်ပၢႆးၸႂ်ၶဝ်ၼၼ်ႉထိုၵ်းထိူင်းလူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၶွမ်ႊပၼီႊ Myanmar Metals ဢွတ်ႊသ တြေး ယႃးပၵ်းဝႆႉၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈသေလႆႈပုၼ်ႈဝႆႉ 51% ၼႂ်းၵၢၼ်ၶုတ်းမိူင်ႁႄႈၼၼ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်ႁႂ်ႈမီးၸိုၼ်း 2 လၢၼ်ႉတၢၼ်ႊတေႃႇပီသေႁႂ်ႈပဵၼ်မႃးမိူင်းဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၸိုၼ်းယႂ်ႇသုတ်းမၢႆသၢမ်ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆယဝ်ႉ။ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉ ဢမ်ႇမီးတိုဝ်ႉတၢင်းတႃႇသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈတေၶုတ်းမိူင်ႁႄႈဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼႄႇပျီႇတေႃႇပၼ် ၶႂၢင်ႉၶုတ်း ၼႆႉ သင်။ ၽၢႆၼမ်ႉတူႈၼႆႉယင်းယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်မီးသိုၵ်းသိူဝ်ယိုဝ်းၵၼ်၊တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇပိုတ်းယိုဝ်းၸုမ်းမႅၵ်ႇ ၵွင်ႈၵၢင်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယူႇ။လၢႆပီပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလီလုလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမႃးလၢႆလၢႆပွၵ်ႈယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/11/2019 ၼၼ်ႉၵူၼ်းလႄႇမိူင်းၸၢဝ်းၵျိူဝ်ႊမၼ်ႊၵေႃႉၼိုင်ႈၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၵႂႃႇတၢင်းဢွင်ႈတီႈတေသၢင်ႈၽၢႆမွၵ်ႈၸဵတ်းၵီႊလူဝ်ႊမေႊတိူဝ်ႊ ၼႆႉသေၺႃးမၢၵ်ႇၾင်လိၼ်တႅၵ်ႇလႄႈလႆႈတၢႆပႅတ်ႈ။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၽၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈလိၼ်ၵူၼ်ႇၺႃးသႂ်ႇတၢႆ မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2016 ၼၼ်ႉၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးႁူမ်ႈၵၼ်ဢွၵ်ႇၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းဢၼ်ဝႃႈ “လီဢွၼ်ၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉတူႈ” ၼႆသေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈတင်းမူတ်းတေႃႇထိုင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းပေႃးမီးလွၵ်းပိူင်ၽွင်းငမ်းၾႅတ်ႊတရိူဝ်ႊဢၼ်ၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၼႂ်းမိူင်းသေပိုတ်ႇပၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၶဝ်မီးသုၼ်ႇလႆႈတႅပ်းတတ်းၼိူဝ်ၶူင်းၵၢၼ်ဢၼ်တေယႃႉၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၺ်းၵႃႈၶေႃႈတၢင်ႇလၢတ်ႈၼႄမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႆႈထုၵ်ႇပိုၼ်ႉပႅတ်ႈၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃးၽၢႆဢၼ်ၶိုင်ၵေႃႇသၢင်ႈယူႇၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈယင်းထုၵ်ႇၶွမ်ႊပၼီႊငိုၼ်းၵွင်တိုၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ (IFC) ႁူၺ်းသူၼ်းပၼ်ႁႅင်းဝႃႈ “ပဵၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ၾႆးၾႃႉႁႅင်းၼမ်ႉဢၼ်ယိုၼ်းယၢဝ်း” တႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆထႅင်ႈ။ၼွၵ်ႈသေၽၢႆၼမ်ႉတူႈ/သီႇပေႃႉယဝ်ႉယင်းမီးထႅင်ႈၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆသၢမ်ဢၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ၊ၵူၼ်းလူင်းတိုၼ်းမၼ်းပဵၼ်မိူင်းဢွတ်ႊသထရီးယႃႊ (မိူင်းၼႂ်းၵုၼ်ယူႊရူပ်ႊ)၊ၼေႃႇဝူၺ်း၊သဝိတ်ႊၸိူဝ်ႊလႅၼ်ႊ၊ၾရင်ႊသဵတ်ႊၶႄႇလႄႈၵျပၢၼ်ႇၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တီႈတႄႉမၼ်းဢမ်ႇမီးသင် “ယိုၼ်းယၢဝ်း” လႆႈၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆဢၼ်တိုၵ်ႉႁဵတ်းသၢင်ႈယူႇၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ။ၵူၼ်းႁဵတ်းၽၢႆၶဝ်ၵေႃႈတိုၼ်းယႃႉမႄႈၼမ်ႉတႃႇႁဵတ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးပုၼ်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇသေဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝဢမ်ႇၼၼ်ပၵ်းပိူင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းသင်။ တႃႇတေၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝလႄႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းႁဝ်းႁႂ်ႈၶႅင်ႁႅင်း၊လွတ်ႈၽေးလႄႈတင်းၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉႁဝ်းၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈႁႂ်ႈၵိုတ်းယင်ႉၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ လႄႈမႄႈၼမ်ႉ ၵူႈ မႄႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈတေႃႇပေႃးမီးၵၢၼ်ၸႅၵ်ႇၽႄဢၢမ်းၼၢတ်ႈ (ဢႃႇၼႃႇ) ပႃႈတႂ်ႈပိူင်ပိုင်းလၵ်းမိူင်းၾႅတ်ႊ တိူဝ်ႊရိူဝ်ႊမႂ်ႇသေႁႂ်ႈၵူၼ်းလူင်းတိုၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်လႄႈၽူႈပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ်လူင်းတိုၼ်းၶဝ်ၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈသၢင်ႈၽၢႆၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းၽၢႆၼမ်ႉတူႈ (သီႇပေႃႉ) တီႈၵႅပ်ႈမၼ်း (တင်ႈတႄႇလိူၼ်ၵျူႇလၢႆႇ 2018 ၶွမ်ႊပၼီႊ MyAsia Consult ၶဝ်ဢွၵ်ႇၽိုၼ်ထတ်းသၢင်ႈ EIA/SIA ၽိုၼ်ၵႄႈၶႆႁၢႆးငၢၼ်း) ၸိုဝ်ႈၽၢႆ ၼမ်ႉတူႈ (သီႇပေႃႉ) ဢွင်ႈတီႈၽၢႆ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈႁၢင်ႇၵႆ 25 ၵီႊ လူဝ်ႊမေႊတိူဝ်ႊတွၼ်ႈတၢင်းၼိူဝ်လုၵ်ႉဝဵင်းသီႇပေႃႉၶိုၼ်ႈ ၽူႈသၢင်ႈၽၢႆ (တိုၵ်ႉယူႇၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်သၢင်ႈ၊ႁဵတ်းလႄႈၶေႃႈလႆႈၸႂ်ၼႂ်းၵၢၼ်သူင်ႇဢၢပ်ႈၵၼ်) ၶွမ်ႊပၼီႊ Natural Current Energy Hydropower Co. Ltd. (NCEH) ႁႅင်းၾႆးၾႃႉၽၢႆ 210 မေႊၵႃႊဝတ်ႊ (တႃႇၵၢၼ်ၾႆးၾႃႉမိူင်းမၢၼ်ႈ) တၢင်းသုင်ၽၢႆ 114 မေႊတိူဝ်ႊ တၢင်းသုင်ၼမ်ႉ သုင်လိူဝ်ၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ 495 မေႊတိူဝ်ႊ ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၼမ်ႉဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉတေထူမ်ႈ 866.69 ႁႅၵ်ႊတႃႊ ဝၢၼ်ႈဢၼ်တေၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈပႅတ်ႈ ဝၢၼ်ႈလီလု (မီး 47 လင်ႁိူၼ်းႁူဝ်ၵူၼ်းမီး 212 ၵေႃႉ) ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်တႆး ၵူၺ်းၵႃႈၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်း ၶဝ်တႅမ်ႈ ၽိတ်းဝႆႉ ဝႃႈပဵၼ်“ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ”။ ၶၢဝ်းတၢင်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ 66 လိူၼ် ၵႃႈၶၼ်ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ 436.28 လၢၼ်ႉငိုၼ်းတေႃႊလႃႊဢမႄႊရိၵၼ်ႊ လွင်ႈဢၼ်လီၼၵ်းၸႂ်ၵမ်ႈၽွင်ႈၵဵဝ်ႇၵပ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်း EIA/SIA ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ MyAsia ၶဝ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၶဝ်ၼၼ်ႉလိူၵ်ႈဢဝ်ၶေႃႈမုၼ်းၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၶွင် IFC ၵၢၼ်ဝၢင်းၽႅၼ်ထတ်းသၢင်ႈၾႆးၾႃႉႁႅင်းၼမ်ႉၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ (IFC’s 2018 Strategic Environmental Assessment of the Hydropower Sector in Burma) သေလၢတ်ႈဝႃႈၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်း IFC လၢတ်ႈဝႆႉယူင်ႉသၢင်ႈၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝၼၼ်ႉမၼ်းတႅမ်ႇ (ပၼ်ဝႆႉ1 ၼႂ်း 5 တႃႇၸၼ်ႉတူၼ်ႈမီးၸႂ်လႄႈလိၼ်ပိၼ်ႇပႆႇပိုင်ႈဢိင်ၵၼ်သေ2 ၼႂ်း5 တႃႇယူင်ႉသၢင်ႈၼမ်ႉ) တႃႇၽၢႆၼမ်ႉတူႈသေ ဢမ်ႇလၢတ်ႈပႃးလွင်ႈၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်း IFC ဢၼ်မီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် (5 ၼႂ်း5) ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇဢွင်ႈတီႈၽၢႆ ၼမ်ႉတူႈၼၼ်ႉသင်။ ၵၢၼ်တႄႇႁၢၵ်ႈဢဝ်ပုၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉၸွမ်းၸဵင်ႇမႄႈၼမ်ႉ ၼႂ်းတွၼ်ႈႁုပ်ႈတီႈဝႃႈ “ဢၼ်ၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေးလႄႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢွၼ်ႇ” ၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၶဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈၽိတ်းၽိတ်းၾူၼ်ၾူၼ်။ၼႂ်းၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ “တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး” တူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း NCA လႄႈပဵၼ်ဝႆႉပႃးလုၵ်ႈၸုမ်းၸုမ်းဢူၺ်းလီးပွတ်းႁွင်ႇ။ၵူၼ်းတႅမ်ႈၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းမၼ်းယင်းၵႂၢင်ဢမ်ႇၶဝ်ႈၸႂ်ၸွမ်းလွင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးလွႆတႆးလႅင်း RCSS/SSA ဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ၼၼ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႈလုၵ်ႈၸုမ်းၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇတင်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးဝၢၼ်ႈႁႆး SSPP/SSA ဢၼ်ပႆႇလူင်း NCA သေပဵၼ်ဝႆႉလုၵ်ႈၸုမ်းၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉသင်သေႁဵတ်းတီႈၽၢႆၼမ်ႉတူႈ/သီႇပေႃႉ ၼႂ်းတွၼ်ႈၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းဢၼ်ဝႃႈ “ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းလႄႈၵၢၼ်ပိုတ်ႇၽိူၺ်” ၼၼ်ႉလႆႈယုၵ်ႉယွင်ႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ၼႂ်းတွၼ်ႈၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းသေလၢတ်ႈဝႃႈ “ၸဝ်ႈၶွင်ၶူင်းၵၢၼ်ၼႆႉမီးလွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်ၸွမ်းၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း NGOs လႄႈၸုမ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢမ်ႇၶၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆးသေပိုတ်ႇၽိူၺ်ၼႄ ႁူဝ် ယွႆႈၶူင်းၵၢၼ်လႄႈၵၢၼ်ဝၢင်းၽႅၼ်ပႃး” ၼႆႁိမ်းၶႅပ်းႁၢင်ႈၼၢင်းၶမ်းဢေးတႅၼ်းၽွင်းၼမ်ႉတူႈၽွင်းၽူႈပၼ်တၢင်းၶႆႈ ၸႂ်တႃႇၶူင်းၵၢၼ်ၶဝ်တိုၵ်ႉတွင်ႈထၢမ်မၼ်းၼၢင်းယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။လွင်ႈၼႆႉတိုၼ်းၽိတ်းၽူၼ်တင်းမူတ်းၵွပ်ႈဝႃႈမိူဝ်ႈ ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢႆးၶဝ်ပိုၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2018 ၼၼ်ႉၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH သမ်ႉပေႃးပၢၵ်ႈပႅတ်ႈတၢင်းမႆႈၸႂ်ဢၼ် ၼၢင်းၶမ်းဢေးတၢင်ႇလၢတ်ႈၼႄၼႂ်းသၽႃးၼႂ်းလိူၼ်ၾေႊၾေႃႊဝႃႊရီႊ 2018 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ၶဝ်ၵေႃႇသၢင်ႈလႄႈပူၼ်ႉပႅၼ်ပၵ်းပိူင် မိူဝ်ႈၸဝ်ႉပီ 2017ၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ၶဝ်တႄႇတီႇၽဵဝ်ႈထိူၼ်ႇၶိူဝ်းပႃႇမႆႉႁိမ်းဢွင်ႈတေသၢင်ႈၽၢႆ။ ဝၼ်းထိ 18/7/2017ၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ၶဝ်ၺႃးတၢမ်ႇႁႂ်ႈသၢႆႈငိုၼ်း (တႅမ်ႉမႆႉတူၼ်ႈလႂ် 5,000 ၵျၢပ်ႈ) ယွၼ်ႉတႅပ်းမႆႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈထိူၼ်ႇဢၼ်ၵႅတ်ႇၵင်ႈဝႆႉပူၼ်ႉပႅၼ်ပၵ်းပိူင်ၽၢႆႇပႃႇမႆႉတွၼ်ႈ 40.။ ဝၼ်းထိ 26/2/2018ၼၢင်းၶမ်းဢေးတႅၼ်းၽွင်းၼမ်ႉတူႈတၢင်ႇလၢတ်ႈတင်ႈၵႂၢမ်းထၢမ်ၼႂ်းသၽႃးတီႈၼႄႇပျီႇတေႃႇထၢမ်ထိုင်တီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၽၢႆႇၾႆးၾႃႉလႄႈႁႅင်းထၢတ်ႈၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ၶဝ်တိုၵ်ႉသိုပ်ႇၵေႃႇ သၢင်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶူင်းၵၢၼ်ပဵၵ်ႉသမ်ႉၶဝ်ယင်းပႆႇလႆႈလူင်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉသၽႃဝၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်လႄႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ESIA။ ဝၼ်းထိ 26/3/2018 ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၽၢႆႇၾႆးၾႃႉလႄႈႁႅင်းထၢတ်ႈၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ပႂ်ႉတေႃႇပေႃးလႆႈၶႂၢင်ႉတီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၽၢႆႇၾႆးၾႃႉလႄႈႁႅင်းထၢတ်ႈသေၸင်ႇၵွႆႈသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈ။ NCEH လၢတ်ႈဝႃႈတေႁဵတ်းၸွမ်းပၵ်းပိူင်။ ဝၼ်းထိ 13/6/2019 NCEH လႆႈၶႂၢင်ႉတႃႇၶုတ်း 30,000 ႁူး (မွၵ်ႈ 85,000 မေႊတူဝ်ႊႁိၼ်) ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶျွင်းသႃႇဢၼ်ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈၵႅတ်ႇၵင်ႈဝႆႉ၊ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉႁဵတ်းဢွင်ႈတီႈယူႇသဝ်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်း။သင်ဝႃႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၸိုင်ဢၼ် လႆႈၶႂၢင်ႉဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈတေထွၼ်ၶိုၼ်း။ၵူၺ်းၵႃႈၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ၶဝ်ႁဵတ်းဢွင်ႈတီႈယူႇသဝ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ်ပူၼ်ႉ ပႅၼ်လွင်ႈၼႆႉယဝ်ႉ။ ဝၼ်းထိ 16/12/2019 ၼၢင်းၶမ်းဢေးတႅၼ်းၽွင်းၼမ်ႉတူႈတၢင်ႇလၢတ်ႈတင်ႈၵႂၢမ်းထၢမ်ၼႂ်းသၽႃးဝႃႈၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊလူင်းတိုၼ်းလၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ (MIC) ပၼ်ၶႂၢင်ႉၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH မိူဝ်ႈလႂ်တႃႇသိုပ်ႇႁဵတ်းၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၼမ်ႉတူႈၼႆႉ။ ဝၼ်းထိ 21/1/2020ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၽၢႆႇၾႆးၾႃႉလႄႈႁႅင်းထၢတ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈတွပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈပႆႇလႆႈပၼ်ၶႂၢင်ႉၶွမ်ႊ ပၼီႊ NCEH တႃႇသိုပ်ႇႁဵတ်းၶူင်းၵၢၼ်။ၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ၶဝ်တၢင်ႇၽိုၼ်ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇတႃႇၶူင်းၵၢၼ်ၼိုင်ႈဢၼ်မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 14/6/2019 သေႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၽၢႆႇၾႆးၾႃႉလႄႈႁႅင်းထၢတ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉထတ်းတူၺ်းဝႃႈၸွင်ႇၶူင်း ၵၢၼ် ၼႆႉမီးငိုၼ်းပဵင်းပေႃးတႃႇႁဵတ်းသၢင်ႈလႆႈ။တႃႇၵၢၼ်သၢင်ႈပေႃးတေၸၢင်ႈလူင်းႁဵတ်းလႆႈၼၼ်ႉမီးၶၵ်ႉတွၼ်ႈလၢႆလၢႆၶၵ်ႉတွၼ်ႈ- ပႃးၸဵမ်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈလူင်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉသၽႃဝၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်လႄႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ESIA ဢွၼ်တၢင်းၶူင်းၵၢၼ်တေလႆႈၶႂၢင်ႉတီႈၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊလူင်းတိုၼ်းလၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ (MIC) လႆႈ။ ဝၼ်းထိ 24/2/2020 ၼၢင်းၶမ်းဢေးတႅၼ်းၽွင်းၼမ်ႉတူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ထိုင်လုမ်းႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁဵတ်းပႃးသၢႆမၢႆၶေႃႈမုၼ်းပႃႈၼိူဝ်ၼႆႉသေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈလၢဝ်းပၼ်တၢမ်ႇၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ဢၼ်ၵမ်းၵမ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ။ ၶႅပ်းႁၢင်ႈ Google လိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် ပီ 2020 ဢၼ်ၼႄတီႈဢွင်ႈသၢင်ႈၽၢႆဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉ ပိုၼ်းလင်ၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ၼႆႉလူင်းမၢႆၾၢင်ၸွမ်းၾၢႆႇၼႄးၼမ်းၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်းၵၢၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈမၢၼ်ႈ Directorate of Investment and Company Administration (DICA) မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 7/11/2013။ၼႂ်းဝႅပ်ႉသၢႆႉၶဝ်လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈမီးလုမ်းငဝ်ႈငုၼ်းပၵ်းဝႆႉၼႂ်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) သေမီးလုမ်းၵိင်ႇၽႄဝႆႉတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ။ၽူႈၵုမ်းၵၢၼ်မၼ်းပဵၼ်ဢူးၵျေႃႇၸဵင်ႇသေမၼ်းပဵၼ်ပႃးၽူႈၵုမ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊသူၺ်ႇဢူၵ်ႉၶၢႆႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝႅပ်ႉသၢႆႉၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ၶဝ်လၢတ်ႈဝႆႉၶေႃႈမုၼ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ (ဢမ်ႇပႃးႁူဝ်ယွႆႈ) လွင်ႈဝႃႈမၼ်းမီးၶႂၢင်ႉတႃႇသၢင်ႈၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆႁႅင်းၼမ်ႉသႅၼ်းၵၢင်လႄႈသႅၼ်းယႂ်ႇပႃး။မၼ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းၶူင်းၵၢၼ်လႂ်လၢႆလၢႆၼႆတႄႉဢမ်ႇႁၼ်သႂ်ႇဝႆႉပႃး။ၼႂ်းဝႅပ်ႉသၢႆႉၶဝ်ဢွင်ႈၶႅပ်းႁၢင်ႈမၼ်းၼၼ်ႉမီးပႃးၶႅပ်းႁၢင်ႈဢၼ်တေပဵၼ်ၽၢႆၶူင်းၵၢၼ်တီႈၼမ်ႉတူႈ၊ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇမီးၶေႃႈသပ်းလႅင်းမၼ်းပႃး။ လႅင်ႇၶေႃႈမုၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈၶွမ်ႊပၼီႊ NCEH ၼႆႉယင်းႁဵတ်းၽၢႆႁႅင်းၼမ်ႉႁူၺ်ႇဢွၼ်ႇမၼ်းထႅင်ႈ 4 ဢၼ် (ဢၼ်ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇႁႅင်းၾႆး 15 မေႊၵႃႊဝတ်ႊ၊ 18 မေႊၵႃႊဝတ်ႊ၊ 20 မေႊၵႃႊဝတ်ႊ၊ 22 မေႊၵႃႊဝတ်ႊ) ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၼိမ်မႄႈၼမ်ႉဢၼ်လႆၼႂ်းၵႄႈၵူတ်ႉၶၢႆလႄႈသႅၼ်ဝီသေသိုပ်ႇလူင်းၸူးမႄႈၼမ်ႉၶူင်းႁိမ်းၵုၼ်လူင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးထမ်းဢၢႆး (ၽူႈႁူမ်ႈၸတ်းပၢင်ယွၼ်းသူး) +95 (0)9-453-132-755 ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်း (ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်) +95 (0)9-262-108-062 Press release PDF files: >> Shan| Burmese| English Namtu/Hipaw dam PDF files: >> Shan| Burmese| English [1] https://shan.shanhumanrights.org/wp-content/uploads/2021/03/03-30-2016-Namtu-English-1.pdf [2] https://www.ifc.org/wps/wcm/connect/industry_ext_content/ifc_external_corporate_site/hydro+advisory/resources/sea+of+the+hydropower+sector+in+myanmar+resources+page [3] http://www.myasiaconsulting.com/pdf/Hsipaw_Scoping_Report.pdf [4] https://ncehydropower.com/index.php

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2020-03-05T09:01:07

https://shan.shanhumanrights.org/hundreds-of-kunhing-villagers-hold-blessing-ceremony-for-salween-river-and-historic-ho-leung-stupa/

ၵူၼ်းမိူင်းၸေႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ဢွၼ်ၵၼ်ယွၼ်းသူးပၼ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းလႄႈထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်း

ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇၵူၼ်းမိူင်းၵုၼ်ႁဵင် ဝၼ်းထိ 5/3/2020 ၵူၼ်းမိူင်းၸေႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ဢွၼ်ၵၼ်ယွၼ်းသူးပၼ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းလႄႈထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်း မိူဝ်ႈၼႆႉၵူၼ်းမိူင်းၵႃလီႉ-ၵုၼ်ႁဵင်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼပ်ႉပၢၵ်ႇဢွၼ်ၵၼ်ၸတ်းပၢင်ယွၼ်းသူးတီႈၾင်ႇၼမ်ႉၶူင်းယွၼ်းသူးႁႂ်ႈမႄႈၼမ်ႉၶူင်းလႆလူင်းဢမ်ႇထၢတ်ႇသေသိုပ်ႇဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵုသူဝ်ႇတၢင်းလီတီႈထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်း (ႁူဝ်လိင်း) ႁႂ်ႈယူႇၵိုၵ်းပိုၼ်းႁိုင်ယၢဝ်းၶၢဝ်းၵႆ။ ၼႆႉပဵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇၶုၵ်းထူပ်းဝၼ်းႁၵ်ႉသႃမႄႈၼမ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ ဢၼ်တူၵ်း မႅၼ်ႈၺႃးၼႂ်းဝၼ်းထိ 14 လိူၼ် မၢတ်ႉၶျ် ၵူႈပီ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉတေဢွၼ်ၵၼ်ၶီႇႁိူဝ်း ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇဝႆႈထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်း (ႁူဝ်လိင်း) ဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈပီၵေႃး ၸႃႇ 666 ႁိုင်ၼၢၼ်းမႃး 700 ပီပၢႆသေမီးၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ယွၼ်ႉဢူငဝ်းဢၼ်ပိုတ်ႇ/ဢိုတ်းၽၵ်းတူႁင်းၵူၺ်းၼႂ်း ဝၼ်းလိူၼ်သီႇမူၼ်းၸွမ်းၾိင်ႈထုင်းလၢႆးၼပ်ႉပီလိူၼ်ဝၼ်းတႆးဢၼ်တူၵ်းမႅၼ်ႈၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် (လိူၼ်လုမ်ႈ ၾႃႉ/ၵလႃး) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၸိူဝ်းၶဝ် တေ ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းၵုသူဝ်ႇတၢင်းလီတီႈထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်းသေယွၼ်းသူးဝႆႈသႃႁႂ်ႈထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်းသိုပ်ႇမီးယူႇၵိုၵ်းပိုၼ်း ႁိုင်ႁိုင် ၸူဝ်ႈလုၵ်ႈပၢၼ်လၢၼ်သေ တေၸႅၵ်ႇပႃးဝႂ်ပိဝ်တီႈၵူၼ်း ၽူႈၸိူဝ်း မႃးႁဵတ်းၵုသူဝ်ႇတၢင်းလီဢၼ် လုၵ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးမႃး ၵူႈပွတ်းၵူႈတွၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လၢႆလၢႆပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းၸေႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်ပႃးၸဵမ်ၵုၼ်ဢွၼ်ႇၵုၼ်ဢိတ်းၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉပၢင် ဢၼ်မီးႁဵင်ၵုၼ် ၶိုၼ်းတၢင်ႇ ၸိုဝ်ႈပၼ်ဝဵင်းဝႃႈ “ဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်” ၼႆၼၼ်ႉတေၺႃးၼမ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း ထူမ်ႈပႅတ်ႈမူတ်း။ထၢတ်ႈ ထွတ်ႈမျၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်းဢၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်းမႃးႁိုင်ၼၢၼ်းလၢႆပၢၵ်ႇပီ ၼၼ်ႉၵေႃႈၸၢင်ႈ ၸူမ်ယူႇ တႂ်ႈၼမ်ႉပႃး။ ၼၢင်းၸဵင်ၶမ်း ၽူႈႁူမ်ႈၸတ်းပၢင်ယွၼ်းသူးၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ “ႁဝ်းၶႃႈၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ၵႃႈၼႆႈပိူဝ်ႈတႃႇႁူမ်ႈၵၼ် ယွၼ်းသူး ပၼ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းလူင်မိူင်းတႆးႁဝ်း ၼင်ႇႁိုဝ်မၼ်းပေႃးတေလႆလွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်းဢမ်ႇ ထၢတ်ႇသေသိုပ်ႇၸိုမ်ႉၸုမ်ႉပၼ် တီႈလိၼ်တီႈႁဵတ်းႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉႁဝ်း ပႃးၸဵမ်ၶူဝ်းၵိုၵ်းပိုၼ်းႁဝ်းၶႃႈဢေႃႈ” ဝႃႈၼႆ။ ၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼႆႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ၊ၶွမ်ႊပၼီႊ EGAT မိူင်းထႆးလႄႈၶွမ်ႊပၼီႊၽၢႆသၢမ်ၾႃ (China’s Three Gorges Corporation) ၶႄႇၶဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းတိုၼ်း။ၽၢႆယႂ်ႇလူင်ႁူၺ်ႇၼႆႉတေဢိတ်ႇဢွၵ်ႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉ 7,000 မေႊၵႃႊဝတ်ႊသေ ၾႆးၵမ်ႈၼမ်တေဢဝ်သူင်ႇဢွၵ်ႇပၼ်မိူင်းႁိမ်းႁွမ်း။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၽူႈႁူမ်ႈၸတ်းပၢင်ယွၼ်းသူးၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၶၢႆပႅတ်ႈၶူဝ်းတိုၼ်းၵႃႈ ၶၼ်ယႂ်ႇမိူၼ်မႄႈၼမ်ႉႁဝ်း”၊ၽွင်းယၢမ်းၾိင်ႈၾႃႉ (ရႃႇသီႇဢုတု) ပဵၼ်ပၼ်ႁႃယူႇၼႆႉႁဝ်းထုၵ်ႇလီႁၵ်ႉသႃ သိမ်းပႅင်း ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃႇဝႁဝ်းယဝ်ႉႁဝ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇလီယႃႉၵဝ်းၵွႆ” ဝႃႈၼႆ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးဢွင်ႇၵျေႃႇဢူး +95 942 837 5113 (ၽၢႆႇမၢၼ်ႈ) ၸၢႆးထုၼ်းဢွင်ႇ +95 978 175 2576 (ၽၢႆႇမၢၼ်ႈ) ၼၢင်းလႃႉယဵၼ်ႇ +95 925 319 0536 (ၽၢႆႇတႆး) ၼၢင်းၸဵင်ၶမ်း +95 944 447 0883 (ၽၢႆႇတႆး) ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် +95 926 436 2973 (မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66 816 036 655 (ထႆး ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 947 286 696 (တႆး ဢင်းၵိတ်း) PDF files: >> Shan Burmese Thai English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2019-04-04T08:53:59

https://shan.shanhumanrights.org/farmer-beaten-with-rifle-butt-and-arbitrarily-arrested-by-burma-army-in-mong-pan-southern-shan-state-2/

ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈသွင်ႉသႂ်ႇယဝ်ႉတိၺွပ်းတီႈမိူင်းပၼ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 4/4/2019 ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈသွင်ႉသႂ်ႇယဝ်ႉတိၺွပ်းတီႈမိူင်းပၼ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 25/3/2019 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈ(သႆႇၶႄႇ)ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် သူၼ်ႈ ၵွင်ႈ ပေႃႉထုပ်ႉလႄႈတိၺွပ်း ၼႂ်းမိူင်းပၼ်ႇ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်း 8.30 ၵၢင်ၶမ်ႈ လုင်းၵႅဝ်ႈ ဢႃယု 44 လုၵ်ႉတၢင်းၼႂ်းမိူင်းပၼ်ႇတေၵႂႃႇလေႇပီႈ ၼွင်ႉ တီႈၵဵင်းတွင်းသေ ႁူပ်ႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 520 မွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉၸႅတ်ႈထၢမ်မၼ်း တီႈႁူဝ်ၶူဝ်တီႈ တၢင်းၵႂႃႇႁေႃၵျွင်းၸဝ်ႈၵေႃးလီႇ ဢၼ်မီးတၢင်းၼွၵ်ႈဝဵင်း။ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢမ်မၼ်းဝႃႈ မႂ်းပဵၼ် သိုၵ်းတႆးႁႃႉ? “မၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ ၶႃႈဢမ်ႇပဵၼ်သိုၵ်းတႆး တႆးတႄႉ ၶႃႈပဵၼ်ဢေႃႈ“ ၼႆသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်သူၼ်ႈၵွင်ႈ ထုပ်ႉသႂ်ႇႁူဝ်မႃႇမၼ်း ယဝ်ႉဢဝ်မၼ်းသူင်ႇဢၢပ်ႈ ပၼ်ႁူင်းပလိၵ်ႈႁႂ်ႈပၼ်တၢမ်ႇယူႇ။ မၼ်းယင်းဢမ်ႇႁူႉဝႃႈယွၼ်ႉသင်လႄႈပေႃႉမၼ်း ၺွပ်းမၼ်းၵႂႃႇ ဢၢပ်ႈ ပၼ်ယႄးၶဝ်။ ယႄးပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈၶဝ် ထၢမ်မၼ်းဝႃႈ မႂ်းႁူႉၸၵ်းၽႂ်ၵူၼ်း ၼႂ်းမိူင်းပၼ်ႇၼႆႉ “လုင်းၵႅဝ်ႈတွပ်ႈဝႃႈၶႃႈ ႁူႉ ၸၵ်းလုင်းႁဵင်ၵျေႃႇ ဝၢၼ်ႈၵုင်းၵႅင်းၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ ၼႆသေ ယႄးၶဝ်ၵေႃႈသိုပ်ႇၽူင်းႁႃ လုင်းႁဵင် သေ ထၢမ်လွင်ႈလုင်းၵႅဝ်ႈၸွင်ႇႁူႉၸၵ်းမၼ်း၊ လုင်းႁဵင်ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈႁူႉၸၵ်းဢေႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်း မိူင်း တေႉဢေႃႈမၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈသိုၵ်း ၼႆသေမိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 11.30 ၵၢင်ၶမ်ႈၼၼ်ႉ လုင်းႁဵင်ဝၢၼ်ႈၵုင်းၵႅင်း ၵႂႃႇ ယိုၼ်ႁပ်ႉ/ထွၵ်ႈၶၢမ်ႇလုင်းၵႅဝ်ႈတီႈ ႁူင်းပလိၵ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ လုင်းၵႅဝ်ႈၼႆႉပဵၼ်လုၵ်ႈလုင်းတေႃးၼ ပႃႈသႃႇယူႇဝၢၼ်ႈတူၼ်ႈႁုင်းပွၵ်ႈ (5) ဝဵင်းၵဵင်းတွင်း။မၼ်းမႃး ထင်သဝ်းမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်သူၼ်ၽၵ်းမီႇတီႈမိူင်းပၼ်ႇၸူဝ်ႈၶၢဝ်းသေႁိုင်ႁိုင်ၼၢၼ်းၼၢၼ်းၵႆႉမိူဝ်းလေႇ ၸႂ်း ပီႈၼွင်ႉမၼ်းတီႈၵဵင်းတွင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉၶမယ 520 ၼႆႉ ငဝ်ႈတပ်ႉပၵ်းဝႆႉတီႈ မိူင်းပၼ်ႇ ယူႇၽၢႆႇတႂ်ႈတပ်ႉၵုမ်းၵမ် ၽႅၼ်ၵၢၼ် ယၢၼ်ႇသိုၵ်း (ၸၵၶ 17) ပႃႈတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၵၢင် (ၶူဝ်လမ်) ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းပၼ်ႇၼႆႉ မီးသိုၵ်းလၢႆမူႇၸုမ်း ပႃးၸဵမ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ပျီႇတုၸိတ်ႉလႄႈ ၶွင်ႇသီႇ ဢဝ် ၶိုၼ်း ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း NCA ။ ၵၢၼ်ပူၼ်ႉ ပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၼႆႉ ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵိုတ်းသိုၵ်း ၽၢႆႇလဵဝ် ၶၢဝ်းတၢင်းသီႇလိူၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11-12/3/2019 ၼၼ်ႉၵေႃႈ တူဝ်တႅၼ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၸွမ်းသုၼ်လွင်ႈၶိုၼ်းမႄးလီၵၼ် ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလႄႈလွင်ႈ ငမ်းယဵၼ် (NRPC) တင်းၸုမ်းတူဝ်တႅၼ်း ၽၢႆႇဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ ပိူဝ်ႈ တႃႇ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃလႄႈသိုပ်ႇၶိုင်သၢင်ႈၶၵ်ႉၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 62- 941-9600 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97- 173-1530 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF files:>>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2019-02-09T08:49:24

https://shan.shanhumanrights.org/villagers-in-hsaileng-village-tract-hsipaw-township-oppose-hydropower-dam-construction-2/

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇသၢႆးလႅင်ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉသၢၼ်ၶတ်းၶွမ်ႇပၼီႇ UNIENERGY CO. LTD ဢၼ်ၶိုင်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၶူင်းၵၢၼ်တႃႇသၢင်ႈၽၢႆ

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢႆးလႅင် ဝၼ်းထိ 9/2/2019 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇသၢႆးလႅင်ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉသၢၼ်ၶတ်းၶွမ်ႇပၼီႇ UNIENERGY CO. LTD ဢၼ်ၶိုင်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၶူင်းၵၢၼ်တႃႇသၢင်ႈၽၢႆ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢႆးလႅင်၊ပဵင်းသႃႇလႄႈ ဝၢၼ်ႈသူပ်းတုင်း ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ သၢၼ်ၶတ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆႁႅင်းၼမ်ႉ ဢၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇ UNIENERGY ၶဝ်တေသၢင်ႈတဵင်သႂ်ႇၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉသေ လၢတ်ႈဝႃႈတိုၼ်းဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉၵၢၼ်ပၼ်ႁႅင်းသၢင်ႈၽၢႆလႃးလႃး။ ၶွမ်ႇပၼီႇဢၼ်ၼႆႉ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေလူင်းႁူပ်ႉဢုပ်ႇၸွမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇသၢႆးလႅင် ၼႂ်းဝၼ်းထိ 11/2/2019 ၼႆႉ။ ဢူးမျိၼ်ႉၸေႃႇၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇ လႆႈႁဵတ်းလိၵ်ႈၽိတ်ႈႁွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်ၸွမ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢမ်ႇႁပ်ႉဢမ်ႇလႆႈၸႂ်တႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းပၢင်ၵုမ်သေလၢတ်ႈဝႃႈႁဝ်းဢမ်ႇလူဝ်ႇၽၢႆ၊ သင်ဝႃႈသၢင်ႈၽၢႆမႃး ဢၼ်တေၺႃးၽေးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်း ၵွပ်ႈၼၼ်တိုၼ်းတေဢမ်ႇဢဝ်ၽၢႆ။ ယူႇတီႈႁဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ႁဝ်းတိုၼ်းတေဢမ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ်ဢၼ်ဢူးမျိၼ်ႉၸေႃႇတေဢွၼ်ၸတ်းၼၼ်ႉလႄႈ ႁဝ်းတိုၼ်းတေသၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆ။ ႁဝ်းတိုၼ်းသၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈပၼ်ႁႅင်းၵမ်ႉထႅမ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၵူႈၸိူဝ်းလႄႈ တိုၼ်းၼႄၵၢင်ၸႂ်ဝႃႈတိုၼ်းဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆ။ ၶွမ်ႇပၼီႇ UNIENERGY ၼႆႉ ၽႅၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆသႂ်ႇၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတီႈဢၼ်ၼမ်ႉမႃႉလႄႈၼမ်ႉပွင်ႈၶွႆႈၵၼ်(ၸၢပ်ႈၵၼ်)။ တႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼႆႉ ၶွမ်ႇပၼီႇဢၼ်ၼႆႉလႆႈလူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသွင်ပွၵ်ႈယဝ်ႉ၊ ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းပဵၼ်ၼႂ်းပီ 2017 လႄႈ ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်ပဵၼ်ၼႂ်းလိူၼ်ၸၼ်ႇၼႃႇဝႃႇရီႇ 2019 ၼႆယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးသႃႇလူႇ +95 (0) 94 732 0606 ၸၢႆးတဵင်းမျိၼ်ႉ +95 (0) 94 231 660 69 လုင်းဢႃႇလေႃးၵ +95 (0) 96 947 03269 PDF files:>>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2018-10-16T08:40:26

https://shan.shanhumanrights.org/farmer-riding-motorcycle-shot-dead-by-burma-army-patrol-near-chinas-trans-burma-oil-and-gas-pipelines-in-kyaukme-northern-shan-state/

ၸဝ်ႈၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆႁိမ်းတေႃႈၵႅတ်ႉလႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်ဢၼ် လတ်းၽၢၼ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈမိူင်းၶႄႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 16/10/2018 ၸဝ်ႈၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆႁိမ်းတေႃႈၵႅတ်ႉလႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်ဢၼ် လတ်းၽၢၼ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈမိူင်းၶႄႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/10/2018 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 6 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃးဢႃယု 34 ဢၼ်ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယတပ်ႉ 504 ဢၼ်ဢွၵ်ႇသွၵ်ႈတဝ်ပိုၼ်ႉတီႈ ယိုဝ်းတၢႆ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ႁိမ်းႁွမ်းတေႃႈၵႅတ်ႉလႄႈၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ် ဢၼ်လတ်းၶၢမ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ မိူင်းၶႄႇ။ ၸၢႆးဢၢႆႈထုၼ်း ၸဝ်ႈၼႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ဢၢင်း ဢၼ်ယူႇၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးႁၢင်ႇၵႆ မွၵ်ႈ 10 လၵ်း ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၵႂႃႇသူၼ်ႁႆႈသေ ၺႃးၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 15 ၵေႃႉ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈတပ်ႉၶမယ 504 ပၵ်းတပ်ႉတီႈသီႇပေႃႉ ဢွၵ်ႇသွၵ်ႈတဝ်ႁိမ်းတၢင်းၶဝ်ႈသူၼ်ႁႆႈမၼ်း။ ၵွပ်ႈၵူဝ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ မၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်းဝၢႆႇရူတ်ႉၶိူင်ႈမၼ်းသေၶီႇဢွၵ်ႇၵႂႃႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁိုတ်းႁွင်ႉသႂ်ႇ ႁႂ်ႈၵိုတ်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇၵိုင်ႉၵၢင်ႉၵိုတ်းလႆႈၵမ်းလဵဝ်လႄႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းၸွမ်းတၢင်းလင်။ မၢၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႈၼိုင်ႈ တိူဝ်ႉၺႃးတၢင်းလင်မၼ်းၸၢႆးသေတၢႆပႅတ်ႈ။ မိူဝ်ႈယၢမ်း 7 မူင်းၼၼ်ႉ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶမယ 504 ၼၼ်ႉ ဢဝ်ၾူၼ်ႊထူဝ်းႁႃလုင်းၵျေႃႇလႃႉ ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ ႁွင်ႈႁႅင်ႈလႄႈ ပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈၼွင်ဢၢင်းသွင်ၵေႃႉ။ မၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ “ႁဝ်းယိုဝ်းၵူၼ်းၽိတ်း။ မႃးၵူတ်ႇၸႅတ်ႈထတ်းတူၺ်းလႄႈဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႂ်” ထိုင်မႃးၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 7:30 မူင်းၶိုင်ႈ ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈဢၼ်ၶဝ်ယိုဝ်းၼၼ်ႉသေ တွင်းလႆႈဝႃႈၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်တၢႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸၢႆးဢၢႆႈထုၼ်း။ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶိုၼ်းထၢမ်ပူႇၵႄႇၶဝ်ဝႃႈ တေႁဵတ်းႁိုဝ်လိူင်ႈၼႆႉ။ “ႁဝ်းၶႃႈၸႂ်ဢမ်ႇလီၸွမ်းတေႉတေႉလႄႈယွမ်းၼွမ်း လွင်ႈဢၼ်လႆႈယိုဝ်းၽိတ်းၼၼ်ႉတေႉတေႉ”ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၸၢႆးဢၢႆႈထုၼ်း ဢၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈၼွၼ်းတၢႆၼိူဝ်လိၼ် ထိုင်မႃးၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 8 မူင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈႁွင်ႉဢဝ်ၵႃးၸုမ်းၼမ်ႉၶူင်း ၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉ မႃးဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆမၼ်းၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃၵျွၵ်းမႄးတႃႇ ၵူတ်ႇထတ်းၵၢၼ်တၢႆမၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယၢမ်း 9 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈၼၼ်ႉ ပူႇၵႄႇၶဝ်ၶိုၼ်းမႃးဝၢၼ်ႈၼွင်ဢၢင်းသေ မႃးပွင်ႇလၢတ်ႈပၼ်မႄႈလႄႈ မေးၸၢႆးဢၢႆႈထုၼ်း လွင်ႈမၼ်းၸၢႆးၺႃးယိုဝ်းတၢႆၼၼ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမွၵ်ႈ 11 မူင်းၸမ်တဵင်ႈၶိုၼ်း ပူႇၵႄႇၶဝ်လႄႈ မႄႈမၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇၸူးႁူင်းပလိၵ်ႊ/ယႄး ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်လွင်ႈၵၢၼ်ယိုဝ်းတၢႆၼႆႉၵႂႃႇပွင်ႇလၢတ်ႈ။ ဝၼ်းထိ 2/10/2018 မွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 10 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ၽူႈမီးၸၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈတပ်ႉ ၶမယ 501 လႄႈ504 ပႃးတင်းၵူၼ်းသိုၵ်းမွၵ်ႈ 15 ၵေႃႉ ၶီႇၵႃးသၢမ်လမ်း မႃးတီႈႁိူၼ်းပူႇၵႄႇ ဝၢၼ်ႈၼွင်ဢၢင်းသေ မႃးလၢတ်ႈတီႈမႄႈၸၢႆးဢၢႆႈထုၼ်းလႄႈ မေးမၼ်းၸၢႆး လွင်ႈမၼ်းၸၢႆးၺႃးယိုဝ်းတၢႆၼၼ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ထၢမ်မႄႈမၼ်းၸၢႆးဝႃႈ ၶႂ်ႈႁဵတ်းဢီသင်ၵဵဝ်ႇၵပ်းလိူင်ႈၼႆႉ ၸွင်ႇၶႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈၶိုၼ်ႈလုမ်းတြႃးၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ “ၶႂ်ႈႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈႁဝ်းၽွမ်ႉယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈသင်ဝႃႈ တေဢဝ်လိူင်ႈၼႆႉၶိုၼ်ႈလုမ်းတြႃးၸိုင် မၼ်းတေၵိၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းတႃႇသူလႄႈတႃႇႁဝ်းပႃး၊ မၼ်းၵေႃႈတေဢမ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈၸၢႆးသူၼၼ်ႉပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်း” ဝႃႈၼႆ။ လိုၼ်းသုတ်း ပူႇၵႄႇလႄႈ မႄႈမၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈ တေဢမ်ႇဢဝ်လိူင်ႈၶိုၼ်ႈလုမ်းတြႃးယဝ်ႉ ႁႂ်ႈမၼ်းယဝ်ႉၼွၵ်ႈလိူင်ႈလုမ်းတြႃးသေလႃႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶဝ်ႈသၢၼ်ထူင်ၼိုင်ႈ မႅၼ်ႈငိုၼ်းမွၵ်ႈ 35,000 ၵျၢပ်ႈ၊ ၼမ်ႉမၼ်းၵိၼ်သၢမ်တဝ်ႈ၊ ၵိူဝ်ဝၢၼ်ၼိုင်ႈ 1 လူဝ်း၊ ၵွပ်ႊၾီႊ ပူၵ်ႉၼိုင်ႈ(ၽႃႇၼိုင်ႈ) လႄႈ ငိုၼ်းမၢၼ်ႈလၢၼ်ႉၼိုင်ႈ (သိပ်းသႅၼ်) ပၼ်တီႈမေးမၼ်းၸၢႆးယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ငိုၼ်းလႄႈ ၶဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈပဵၼ်ၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်း ၵူၺ်းၵႃႈ ပဵၼ်ၵႃႈၸွႆႈထႅမ် တႃႇၼႃႈႁိူၼ်းသူၵူၺ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ၊ ပူႇၵႄႇ၊ မႄႈမၼ်းၸၢႆးလႄႈ မေးမၼ်းၸၢႆးၵေႃႈလႆႈၸႂ်တူၵ်းလူင်းမိုဝ်းပၼ်ဝႃႈ ႁၢၼ်ႉၸႂ်ၸွမ်းလိူင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ မွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 1 မူင်းဝၢႆး ဝၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၶိုၼ်းဢွၵ်ႇတီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပူႇၵႄႇ၊ မႄႈမၼ်းၸၢႆးလႄႈ မေးမၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်းၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃသေ ဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆမၼ်းၵႂႃႇၽဝ်တီႈပႃႇႁဵဝ်ႈ ၵျွၵ်းမႄး မွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 2 မူင်း ဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸၢႆးဢၢႆႈထုၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းထုၼ်း ပႃႈဝႃႇ ဝၢၼ်ႈၼွင်ဢၢင်း ဢိူင်ႇႁွင်ႈႁႅင်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ မေးမၼ်းၸၢႆး ပဵၼ်ၼၢင်းသူၺ်ႇယိင်း၊ ၶဝ်မီးလုၵ်ႈယိင်း ႁူမ်ႈၵၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢႃယုၸင်ႇႁႃလႆႈ 6 လိူၼ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 3/10/2018 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽူႈမီးၸၼ်ႉထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လုၵ်ႉတီႈတပ်ႉၶမယ 504 ဢၼ် ယူႇပႃႈတႂ်ႈငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း မၢႆ – 1 (ၸၵၶ) ၵျွၵ်းမႄး တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မွၵ်ႈ 5 ၵေႃႉ မႃးတီႈႁိူၼ်းပူႇၵႄႇၼွင်ဢၢင်းထႅင်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇမႃးႁႃလၢတ်ႈဝႃႈ လိူင်ႈမၼ်းယဝ်ႉယဝ်ႉလႄႈ ၸွင်ႇၵူၼ်းႁိူၼ်း ၸၢႆးဢၢႆႈထုၼ်း တေဢမ်ႇဢဝ်လိူင်ႈလၢဝ်းထႅင်ႈ ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ယိုဝ်းၸၢႆးဢၢႆႈထုၼ်းၼႆႉ ယူႇႁၢင်ႇၵႆတေႃႈ တေႃႈၵႅတ်ႉလႄႈၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ် ႁၢင်ႇၵႆတေႃႈမွၵ်ႈ 15 မေႊတိူဝ်ႊ ပဵၼ်တီႈႁိမ်းတေႃႈၵႅတ်ႉလႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်ၶႄႇ ဢၼ်လုၵ်ႉဢဝ်တၢင်း ဢၢဝ်ႇပၢင်ႇလၢႆႇ ပႅင်ႊၵေႃႊ တီႈၵျွၵ်ႉၽိဝ်ႇ မိူင်းရၶႅင်ႇသေ လတ်းၽၢၼ်ႇမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ထိုင်မိူင်းၶႄႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တေႃႈၵႅတ်ႉလႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်ၶႄႇၼႆႉ ၽႃႇလတ်းတတ်းၵၢင် ၵျွၵ်းမႄး သီႇပေႃႉ ႁိမ်းၸမ် ၵွင်းမူးလိုဝ်းလင် ပေႃႇၵျူဝ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်းပီ 2012 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸဝ်ႈႁႆႈ ၸဝ်ႈၼႃး သၢၼ်ၶတ်းတေႃႈၵႅတ်ႉလႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ် ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႇ China National Petroleum Corporation ၵေႃႉၵေႃႈသၢင်ႈၼၼ်ႉယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇတိူဝ်ႉၼိူဝ်ႉၼင်ၶဝ်။ ၼွၵ်ႈသေလႆႈသုမ်းတီႈလိၼ်ပၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ၶႄႇယဝ်ႉ ပိုၼ်ႉတီႈပေႃႇၵျူဝ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈဢွၵ်ႇၵိူဝ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် သင်ဝႃႈၶၢဝ်းႁိုင်မႃး ၼမ်ႉၵိူဝ်ၵိၼ်သေ ပဵၼ်ႁေႃၵႂႃႇလႄႈတေႃႈၵႅတ်ႉႁူဝ်ႈပွင်ႇ လုၵ်ႉတႅၵ်ႇပဵၼ်ၾႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်းၾင်တေႃႈၵႅတ်ႉလႄႈၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ဢၢင်းသုမ်းသူၼ်တႃႇ 15 ၸဝ်ႈ မွၵ်ႈ 25 ဢေႊၵႃႊ ၸွမ်းယူႇယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 62- 941-9600 (တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97- 173-1530 (တႆး၊မၢၼ်ႈ) PDF files: >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2019-03-20T08:05:28

https://shan.shanhumanrights.org/burma-army-ground-and-aerial-attack-to-seize-strategic-mountain-in-n-shan-state-kills-one-villager-injures-two-and-displaces-700/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတၢင်းလိၼ်လႄႈၵၢင်ႁၢဝ်တႃႇႁုပ်ႈယိုတ်းလွႆလူင်လမ်ႇလွင်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ႁွင်ႇ၊ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းသွင်ၵေႃႉလႆႈပၢႆႈႁိူၼ်းယေး 700

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 20/3/2019 သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတၢင်းလိၼ်လႄႈၵၢင်ႁၢဝ်တႃႇႁုပ်ႈယိုတ်းလွႆလူင်လမ်ႇလွင်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ႁွင်ႇ၊ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းသွင်ၵေႃႉလႆႈပၢႆႈႁိူၼ်းယေး 700 ၽွင်းဝၼ်းထိ 9-10/3/2019 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 400 ပၢႆပႃးတင်းၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း (ႁိူဝ်းမိၼ် မႅင်းမီႈ/helicopter) သွင်လမ်းလႄႈၵွင်ႈၵၢင်ႇပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်းႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်တပ်ႉလမ်ႇလွင်ႈပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA တီႈလွႆပၢင်ၶႃးဢၼ်မီးတၢင်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉပွတ်းၸၢၼ်း၊ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းထဝ်ႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ၊မၢတ်ႇၸဵပ်းသွင်ၵေႃႉလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 700 လႆႈပွႆႇပႅတ်ႈ ႁိူၼ်း ယေးပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်။ ထဝ်ႈၸၢႆးဢႃယု 67 ၵေႃႉၼိုင်ႈၽႃႇၺႃးမၢၵ်ႇသေလႆႈလုတၢႆၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 9/3/2019 ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵႂႃႇသူင်ႇလိၵ်ႈပၼ်သိုၵ်းတႆးတီႈၼိူဝ်လွႆပၢင်ၶႃး။ ထဝ်ႈၸၢႆးထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ် ၵႂႃႇၸွမ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း။ ဝၼ်းထိ 10/3/2019 သမ်ႉထဝ်ႈယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇပီ ၵူၺ်ႈ (Rocket) ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇၼိူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်သေယိုဝ်းလူင်းသႂ်ႇႁိူၼ်း ဢၼ်မၼ်းၼၢင်းတိုၵ်ႉႁဵတ်း ၽၵ်းယူႇ။ ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ၶႃးလႄႈထႅင်ႈၵဝ်ႈဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းတုင် တင်းမူတ်း မွၵ်ႈ 700 လႆႈပၢႆႈၶဝ်ႈၸူးဝဵင်းၵႄႇသီႇ/ၵေးသီးသေပိုင်ႈႁူမ်ႈဝႆႉတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မွၵ်ႈၼိုင်ႈဝူင်ႈ။ လွႆပၢင်ၶႃးၼႆႉသုင်လႄႈမုင်ႈႁၼ်လႆႈ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ ၵေးသီးတင်းမိူင်းၵိုင်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ တိုၼ်း ပဵၼ်ၶေႃႈသင်ႇပႃႈၼိူဝ်သင်ႇလူင်းပိူဝ်ႈတႃႇႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်လွႆၼႆယဝ်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈ မီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈသီႇ တပ်ႉၵွင် လႄႈတင်းတပ်ႉၵၢင်ႁၢဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉႁူမ်ႈတိုၵ်းၸွမ်း။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉပဵၼ်ၼႂ်းၽွင်း ၶၢဝ်းတၢင်း ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵိုတ်းသိုၵ်းၽၢႆႇလဵဝ် ၶၢဝ်းတၢင်းသီႇ လိူၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 21/12/2018 ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်တိူင်းသိုၵ်းႁႃႈတိူင်း၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၼႂ်း ၼႃႈလိၼ် တိူင်း သိုၵ်း တင်းသီႇတိူင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးယဝ်ႉ။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈဝၢႆးတူဝ်တႅၼ်းၽၢႆႇဢုပ်ႇဢူဝ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ၸွမ်သိုၵ်း ယႃႇပျေႉ ဢွၼ်ႁူဝ် လႄႈ တူဝ်တႅၼ်း ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ႁူပ်ႉၵၼ်တီႈၼႄႇပျီႇတေႃႇယဝ်ႉသွင်ဝူင်ႈ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 25/2/2019 ၼၼ်ႉသေမီးၶေႃႈလႆႈၸႂ်ၵၼ်ပႃးဝႃႈ တေႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် ၵူႈလိူၼ် ပိူဝ်ႈတႃႇသၢင်ႈ လွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ် ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း 1.ထဝ်ႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ၊ ၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်းယွၼ်ႉၽႃႇၺႃးမၢၵ်ႇ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉ ၵႂႃႇသူင်ႇ လိၵ်ႈပၼ်သိုၵ်းတႆး သိုၵ်းမၢၼ်ႈပႃးတင်းၶလယ 23 သီႇပေႃႉ၊ ၶမယ 17 ဝၢၼ်ႈလီႈ၊ ၶမယ 325 မိူင်းယႆ လႄႈၶလယ 67 ႁူဝ်ယႃႉ လုၵ်ႉမႃးလၢႆတီႈလၢႆတၢင်းသေ ပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်းၸူးပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး တီႈလွႆပၢင် ၶႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 8/3/2019 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 80 လုၵ်ႉတၢင်းၵေးသီး ၶီႇထေႃႈသီႇ လမ်းမႃးယင်ႉတီႈဝၢၼ်ႈ ၵုၼ်တီး ဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 32 လင် ယူႇတၢင်းဢွၵ်ႇပၢင်ၶႃး။ ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 9/3/2019 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 4 မူင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼၼ်ႉၸႂ်ႉၵူၼ်းထဝ်ႈသွင်ၵေႃႉ ၵႂႃႇ သူင်ႇလိၵ်ႈပၼ်သိုၵ်းတႆးတီႈၼိူဝ်လွႆပၢင်ၶႃး- ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉပဵၼ် လုင်းသႃႇ ဢႃယု 67 ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၵုၼ်တီးလႄႈလုင်းမွင်ႇဢႃယု 50 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ၶႃး။ လုင်းမွင်ႇ ၽွင်းၵူၼ်းထဝ်ႈသွင်ၵေႃႉတိုၵ်ႉၵႂႃႇသူင်ႇလိၵ်ႈယူႇၼၼ်ႉ သမ်ႉၵႂႃႇ ၽႃႇ ၺႃးမၢၵ်ႇလႄႈလုင်းသႃႇတၢႆထင် တီႈ ၵမ်းလဵဝ်သေ လုင်းမွင်ႇ တႄႉ မၢတ်ႇ ၸဵပ်း တီႈတိၼ်လႄႈၵုမ်ႇၽၢႆႇသၢႆႉယၢမ်းလဵဝ် တႄႉ ယူတ်း ယႃ ဝႆႉတီႈ ႁူင်း ယႃ ၵေးသီး။ ပေႃးသဵင်မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇယဝ်ႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်ႈယိုဝ်းသိုၵ်း ပႃႇ တီႇ မႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆးၼိူဝ်လွႆပၢင်ၶႃးၵမ်း လဵဝ်။ လုင်းသႃႇၼႆႉတႄႇၼႃႈႁိူၼ်းၸွမ်းပႃႈၸၢမ်ႇသေ မီးလုၵ်ႈယိင်း ႁူမ်ႈ ၵၼ်သၢမ်ၵေႃႉ။ ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇပီၵူၺ်ႈသႂ်ႇတီႈၵူၼ်းမိူင်း၊ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း၊ ႁိူၼ်း လင် ၼိုင်ႈၵွႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/3/2019 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းမွၵ်ႈ 5 မူင်းၼၼ်ႉ ၼၼ်ႉၶိူင်ႈ မိၼ်တိုၵ်း (ႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈ) သိုၵ်း မၢၼ်ႈ သွင်လမ်း လုၵ်ႉတၢင်းၼမ်ႉ ၸၢင် မႃး မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈယိုဝ်းလွႆပၢင်ၶႃး။ ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇပီၵူၺ်ႈလူင်းသႂ်ႇၼႂ်း ဝၢၼ်ႈပၢင်ၶႃး ဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 37 လင်။ မၢၵ်ႇပီၵူၺ်ႈလုၵ်ႈၼိုင်ႈ တိူဝ်ႉသႂ်ႇႁိူၼ်းလုင်း ၸၢမ်ႇသႅင် ဢၼ်ၼၢႆးၸင်ႈဢႃယု 50 ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၽွင်းတိုၵ်ႉ ႁဵတ်းၽၵ်း ယူႇၼႂ်းမၼ်း။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇပီၵူၺ်ႈတိူဝ်ႉသႂ်ႇဢူၵ်းၾၢႆႇ သၢႆႉ မၼ်း ၼၢင်း။ ၼၢႆးၸင်ႈ လုင်းၸၢမ်ႇသႅင်ၵေႃႈ တၼ်းၼႅတ်ႈၸၼ်ဢဝ် ၼၢႆးၸင်ႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်း ၽွင်း ၾႆး တေ လုၵ်ႉမႆႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼၢႆးၸင်ႈလႆႈထုၵ်ႇဢဝ်ယႃတူဝ်ႁူင်းယႃ ၵေးသီးသေ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉၶႅၼ်းမႃးဢိတ်းဢိတ်း။ ပၢင်တိုၵ်းတၢင်းၵၢဝ်ႁၢဝ်ၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ၶႃးဢိူင်ႇမိူင်းတုင်လႄႈ ထႅင်ႈၵဝ်ႈဝၢၼ်ႈၸိူဝ်း ယူႇႁိမ်း ႁွမ်း မိူၼ် 1.ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇတပ်ႉ 2. ဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၼိမ် 3.ဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၶႃး 4. ဝၢၼ်ႈ​​မေႃႇ 5.ဝၢၼ်ႈၵုၼ်တီး 6.ၼႂ်း ဝဵင်း 7.ဝၢၼ်ႈႁွမ်ႈ 8. ဝၢၼ်ႈပၢင်ၵႂၢႆး 9. ဝၢၼ်ႈပၢင်ၸိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူဝ်ၵူၼ်းတင်းမူတ်းမွၵ်ႈ 700 လႆႈၶၢႆႉ ပၢႆႈၸူး ၵေးသီး သေၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၵွင်ဢုတ်ႇ ဝတ်ႉ/ၵျွင်းလွႆပေႃယူႇယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 16/3/2019 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၼမ်ၶိုၼ်းဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်း ၼွၵ်ႈသေဝၢၼ်ႈပၢင်ၶႃးဢၼ်ယင်း ပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈ ၼၼ်ႉ ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 62- 941-9600 (တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97- 173-1530 (တႆး၊မၢၼ်ႈ) PDF files:>>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']