Datasets:

haohaa

/

shan-news-shanhumanrights_org

like 0

2018-10-04T05:17:43

https://shan.shanhumanrights.org/burma-army-drones-and-new-strategic-road-instil-fear-among-idps-on-shan-thai-border/

ၻရူၼ်ႊသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသဵၼ်ႈတၢင်းမႂ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆးၵူဝ်ႁႄ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 4/10/2018 ၻရူၼ်ႊသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသဵၼ်ႈတၢင်းမႂ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး–ထႆးၵူဝ်ႁႄ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇၻရူၼ်ႊပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၶိုၼ်ႈၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးလွႆလမ်ဢၼ်မီးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၵဵင်းမႆႇၸိုင်ႈထႆးပွတ်းႁွင်ႇတင်းၵၢၼ်ႁဵတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းမႂ်ႇၶိုၵ်ႉၶမ်ႇဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းထႃးသူႇၸူးမႄႈၼမ်ႉၶူင်းၸမ်တေယဝ်ႉၼၼ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးလွမ်ၵူဝ်ၽေးသိုၵ်းဢၼ်ၸၢင်ႈၶဝ်ႈမႃးၸမ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 16/09/2018 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 293 ပွႆႇၻရူၼ်ႊဢၼ်ၼိုင်ႈၶိုၼ်ႈၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်။ဝၼ်းထိ 23/09/2018 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇၶိုၼ်းပွႆႇၻရူၼ်ႊၶိုၼ်ႈၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းသၢႆသိုၵ်းၵႃးၸဵတ်းလမ်းဢၼ်ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ်ၶိၼ်ႇလၢႆႇၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇမႃးတီႈပၢင်သဝ်းတပ်ႉၶလယ 249 ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈမိူင်းတေႃႉ။ ၻရူၼ်ႊၼၼ်ႉပွႆႇၶိုၼ်ႈၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၵုမ်းၵမ်သေပဵၼ်တပ်ႉဢၼ်ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး 200 ပၢႆၸိူဝ်းပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းတီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးလွႆလမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လႅၼ်လိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉမီးယူႇဝႆႉပႃႈတႂ်ႈမိူင်းထႃးၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်သေပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈ လႄႈသိုၵ်း ဝႃႉ UWSA သိုပ်ႇၽိူမ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈပၵ်းဝႆႉၽွင်းပူၼ်ႉမႃးလၢႆပီၼၼ်ႉယဝ်ႉပဵၵ်ႉသမ်ႉ RCSS/SSA ပဵၼ် ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းဝႆႉမိူဝ်ႈပီ 2011 လႄႈပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတူဝ်ႈမိူင်း (NCA) မိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉၵေႃႈယဝ်ႉ။ၼႂ်းၶေႃႈလႆႈၸႂ်တူၵ်းလူင်းၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ၼၼ်ႉမီးပႃးဝႆႉဝႃႈပၼ် RCSS/SSA ပၵ်းငဝ်ႈၸိုင်ႈၼႂ်းမိူင်းထႃး (ႁူဝ်မိူင်းထိုင်တွၼ်ႈတၢင်းတူၵ်းၵေႃႈပႃး) ဝႃႈၼႆသေတႃႉၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇ တွၼ်ႉ ထွၼ်သိုၵ်းၶဝ်ဢွၵ်ႇသေပွၵ်ႈလႄႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈပဵၼ် ၼမ်ႉပဵၼ် တူဝ်မႃး။ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းလဵဝ်ၵၼ်သိုၵ်းဝႃႉUWSA ၵေႃႈၶႂၢၵ်ႈတပ်ႉပၵ်းသဝ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႈသေ မိူဝ်ႈလဵဝ်မီးတပ်ႉ ဢွၼ်ႇ တပ်ႉဢိတ်းမွၵ်ႈ 40 ၸွမ်းၶွပ်ႇလႅၼ်လိၼ်ၼႂ်းၵႄႈလၵ်းတႅင်ႇပဵင်းလူင်လႄႈၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇလွႆလမ်လႄႈ လွႆတႆးလႅင်း ငဝ်ႈငုၼ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၵိုတ်းတိုၵ်းၸွမ်း RCSS/SSA ယဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈသိုပ်ႇသၢင်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉ တၢင်းမိူင်း ထႃးၵႂႃႇထိုင်ၾင်ႇၶူင်းၶၢမ်ႈၶူင်းၾၢႆႇပုၼ်ႉပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်သူႇၸူးမိူင်းပၼ်ႇတီႈဢၼ်ငဝ်ႈငုၼ်းၵမ်းၵမ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း (ၸၵၶ 17) ၶဝ်ပၵ်းဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။သဵၼ်ႈတၢင်းၼႆႉၸမ်တေယဝ်ႉသေတေပဵၼ်သဵၼ်ႈ တၢင်းၶိုၵ်ႉၶမ်ႇတႃႇၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈ တေပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းတေႃႉၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇမၢၵ်ႇမိုဝ်ႉၸိုၼ်းယၢမ်းၽႂ်းၶၼ်တႃႇ ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်း RCSS/SSA ၸွမ်းႁူၺ်ႈလွႆသုင်ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉယင်းပဵၼ် ၵၢၼ် ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႇတႃႇၶူင်းၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်းမိူၼ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းဢၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇဢၼ်လုၵ်ႉတီႈၶွမ်ႊပၼီႊယႂ်ႇလူင်မိူၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊသၢမ်ၾႃ(Three Gorges Corporation) ဢၼ် လၵ်ႉ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈတင်ႈတႄႇၸဝ်ႉပီ 2018 ၼႆႉယဝ်ႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ယဝ်ႉသေတႃႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/ SSA ၼႆႉယင်းၵႆႉလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ယူႇ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/09/2018 ၼၼ်ႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 332 ဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 80 ၸႂ်ႉၶိူင်ႈလူင်သေတိုၵ်းယိုဝ်း RCSS/SSA ၼႂ်းဢိူင်ႇၵဵင်းလူမ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်ဢၼ်ၽၢႆမိူင်းတူၼ် ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း တေလုပ်ႇထူမ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵုၼ်ႁဵင်ၼႆၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈ“ ႁဵင်ၵုၼ် ” တၢင်းၾၢႆႇတႆး ယွၼ်ႉပဵၼ် ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉၶွင်မႄႈၼမ်ႉပၢင် ဢၼ်ပဵၼ်မႄႈၼမ်ႉယႂ်ႇ မႄႈၼိုင်ႈဢၼ်လႆၶဝ်ႈၸူးမႄႈၼမ်ႉၶူင်း ၼႂ်း ၸိုင်ႈတႆး။ ၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼႆႉၶႄႇလႄႈထႆးႁူမ်ႈလူင်းတိုၼ်းသေပဵၼ်ၽၢႆဢၼ်ယႂ်ႇလူင်ဢၼ်ၼိုင်ႈၼႂ်းသၢမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး။ႁႅင်းၾႆးတႃႇ 90% ၼႆႉတေဢဝ်သူင်ႇၸူးမိူင်းထႆး။မိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ငဝ်ႈငုၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ NLD ၵႂႃႇလေႇယဵမ်ႈၽၢႆသၢမ်ၾႃၽွင်းၵႂႃႇလေႇမိူင်းၶႄႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ်ၶိၼ်ႇလၢႆႇၼႆႉလႆႈထုၵ်ႇလႅၵ်ႈလၢႆႈတၼ်းႁဵင်းမႃးပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇၼႂ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ 2018 မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇလႄႈဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၸုမ်းလူင် 99 ဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈသဵင်ၼဝ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မၼ်းၼႆႉလႆႈထုၵ်ႇဢမႄႊရိၵၼ်ႊႁႅတ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 17/08/2018 ယွၼ်ႉလႆႈႁဵတ်းၽိတ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ပိူင်သိုၵ်းဢၼ်မၼ်းၵေႃႉဢွၵ်ႇၵႂၢမ်းသင်ႇၼႂ်းမိူင်းၵူဝ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2016 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၸိုဝ်ႈၾဵၵ်ႊပုၵ်ႊၶွင်မၼ်းၵေႃႈၺႃးၸဝ်ႈၶွင်ၾဵၵ်ႊပုၵ်ႊထွၼ်ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈၼႂ်း 18 ၾဵၵ်ႊပုၵ်ႊသုၼ်ႇတူဝ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/08/2018 ယွၼ်ႉပဵၼ်ၾဵၵ်ႊပုၵ်ႊဢၼ်သၢင်ႈပၼ်ႁႃသႂ်ႇႁၢႆႉပၢႆႉသီ (Hate Speech) ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ် ၶိၼ်ႇလၢႆႇ လွႆလမ်ၼႆႉပဵၼ်ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးမိူင်းတႆးဢၼ်ၼိုင်ႈၼႂ်းႁူၵ်းပၢင်သဝ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆး။ပၢင်သဝ်းႁူၵ်းပၢင်မီးႁူဝ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်း 6,000 ပၢႆၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ၸုမ်းၸဝ်ႈတႃႇၼႃႉၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်တတ်းၵၢၼ်ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးႁူၵ်းပၢင်သဝ်းၼႆႉမိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2017 ပဵၵ်ႉသမ်ႉၼႂ်းမိူင်းတႆးတိုၵ်ႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ပႆႇၵတ်းယဵၼ်လႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈယဝ်ႉ။ ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတီႈလွႆလမ် ႁူင်းႁဵၼ်း ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတီႈလွႆလမ် တွင်ႈထၢမ် ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66: 81-603-6655 (တႆး၊ထႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 62- 941-9600 (တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97- 173-1530 (တႆး၊မၢၼ်ႈ) ၸၢႆးသႅင်တႆး +66: 81- 474-5604 (တႆး၊မၢၼ်ႈ) PDF files: >>> Shan Burmese English Thai

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2019-08-29T04:47:11

https://shan.shanhumanrights.org/burma-army-ib-68-fires-shells-from-village-temple-killing-52-year-old-farmer-in-lashio-2/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 68 ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၼႂ်းၵျွင်း၊ တူၵ်းသႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးဢႃယု 52 ၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ ၼႂ်းလႃႈသဵဝ်ႈ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 29/8/2019 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 68 ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၼႂ်းၵျွင်း၊ တူၵ်းသႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးဢႃယု 52 ၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ ၼႂ်းလႃႈသဵဝ်ႈ မိူဝ်ႈႁူဝ်ၶမ်ႈဝၼ်းထိ 18/8/2019 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 68 ယူႇၼႂ်းဝၢင်းၵျွင်းသေယိုဝ်းမၢၵ်ႇသေ ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ ဢၼ်ယူႇတၢင်းၸင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇႁၢင်ႇၵႆဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈမွၵ်ႈ 10 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ ၼၼ်ႉ သေ မၢၵ်ႇတူၵ်းတႅၵ်ႇလႄႈၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းၸၢႆးၸဝ်ႈၼႃး ဢႃယု 52 ၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆ။ မိူဝ်ႈၵၢင်ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီ ပွတ်းႁွင်ႇၶဝ် လႆႈလတ်းၽၢတ်ႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 68 ၵေႃႈတႄႇယိုဝ်းၵွင်ႈ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇၶဝ်ၸွမ်း ဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇလႄႈ ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်း ယူႇႁိမ်း ႁွမ်း ဢၼ်ယူႇႁၢင်ႇၵၼ်မွၵ်ႈ 5 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ ၼႃႈတၢင်းတူၵ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လု ၵွႆ ၸွမ်းၽွင်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၸွမ်းထိူၼ်ႇပႃႇမႆႉဢၼ်မီးႁိမ်းၸမ် ထႅင်ႈ လႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတူၵ်းၸႂ်တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈႁႃတၢင်းပၢႆႈပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးၶဝ်။ ၽွင်းၵၢင်ဝၼ်း ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 68 မွၵ်ႈ 50 ၵေႃႉဢၼ်ၸဝ်ႈႁၢၼ် ဢွင်ႇၵျီးဢွၼ်ႁူဝ် ၶဝ်ႈၵႂႃႇပၵ်း လိုဝ်ႈသဝ်းၼႂ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း တီႈဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈမႃးပိုင်ႈႁူမ်ႈလိုဝ်ႈသဝ်းယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်း ၶၢဝ်းယၢမ်း မွၵ်ႈ 6 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼၼ်ႉ တႄႇယိုဝ်းမၢၵ်ႇ 60 mm ၶဝ်ၶဝ်ႈၼႂ်း ဝၢၼ်ႈ ၵုင်းသႃႇ။ မၢၵ်ႇလုၵ်ႈၼိုင်ႈတူၵ်းႁိမ်း လုင်းဢေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႃယု 52 ၵေႃႉဢၼ်ၸွမ်းႁႃ လုၵ်ႈမေးမၼ်းၸွမ်း ႁိူၼ်းၵူၼ်းႁိမ်းႁိူၼ်း ဢၼ်ယူႇႁၢင်ႇၵႆဝတ်ႉ/ၵျွင်း မွၵ်ႈ 200 မီႊတိူဝ်ႊ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ ၽူင်ႉ သႂ်ႇ တီႈ ၼႃႈဢူၵ်းမၼ်းသေ တၢႆထင်တီႈၵမ်းလဵဝ်။ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆမၼ်းႄတႉ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်း ၵူၼ်းၸုမ်း ၼိုင်ႈ မႃးဢဝ် ၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃလႃႈသဵဝ်ႈသေ လုမ်းလႃးပူၼ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ်တီႈၼၼ်ႈ။ လုင်းဢေးၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸဝ်ႈၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈ။ တၢင်းၼွင်ႈတၢင်းလင် ၵိုတ်းဝႆႉၵေႃႉပဵၼ်ၼၢင်းမေးမၼ်း ၼၢင်း ၵဵင်လႄႈလုၵ်ႈၽႃၽႄၶဝ်သွင်ၵေႃႉဢၼ်ဢႃယုၸင်ႇႁႃလႆႈ 13 ၶူပ်ႇ၊ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း ၸၢႆး ၸၢမ်ႇ ပုၼ်ႉ (ၵေႃႉပဵၼ်ၸဝ်ႈသၢင်ႇ ယူႇတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၵုင်းသႃႇ) လႄႈလုၵ်ႈယိင်းမၼ်း ၼၢင်းၸၢမ်ၺူဝ်ႇ။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 68 ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/8/2019 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁွင်ႉဢဝ် တင်းၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ (ဢုၵ်ႉၵထ)ၵႂႃႇၸွမ်းသူင်ႇတၢင်းၶဝ်သေလၢတ်ႈတီႈၽူႈၵွၼ်းဝၢၼ်ႈဝႃႈ ပေႃးၶၢဝ်ႇ လိူင်ႈ မိူဝ်ႈ ၶမ်ႈဝႃးဢွၵ်ႇၵႂႃႇတႄႉ ႁဝ်းတေလႆႈဢုပ်ႇၵၼ်တင်းသူထႅင်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈပိူင်ပဵၼ်ၶပ်ႉတၢမ်း လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင် ၼႂ်းၸေႈဝဵင်းလႃႈ သဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်း ႁွင်ႇ (ဝၼ်းထိ 17-19/8/2019) ဝၼ်းထိ 17/8/2019 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈၸွမ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းၸူင် ၽၢႆႇႁွင်ႇဝၢၼ်ႈတႃႈပုင်ႇ (တီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 68 ပၵ်းတပ်ႉၶဝ်) ဢၼ်ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ယၢၼ်ၵၼ် မွၵ်ႈ 4 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ။ သဵင်ၵွင်ႈၵမ်ႉၵိုတ်း ၵမ်ႉယိုဝ်း တေႃႇထိုင်ၵၢင်ဝၼ်းတဵင်ႈ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵုင်းၸူင် ၵမ်ႈၽွင်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈ ဝတ်ႉ/ၵျွင်းတႃႈပုင်ႇ။ ၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉ မီးသဵင်မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇတီႈ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၼမ်ႉမၼ်း တဵင်ႇၽိဝ်ႇ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ပိုၵ်ႉ ဢၼ်ယူႇတၢင်း ႁွင်ႇသေယူႇၵႆဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မွၵ်ႈ 10 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် သႅၼ်ဝီ။ မီး ၵႂၢၼ်း ၾႆး ပဵဝ် ၾႆး လုၵ်ႉၶိုၼ်ႈတီႈၼႃႈႁၢၼ်ႉၶၢႆ ၼမ်ႉမၼ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ပိုၵ်ႉ လႄႈၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇ မၢၵ်ႇ ၶီႈၼူ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၶဝ်ႈၸူးလႃႈသဵဝ်ႈ။ ဝၼ်းထိ 18/8/2019 ၶၢဝ်းယၢမ်း 4 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ၸုမ်းသိုၵ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ ၵမ်ႈၽွင်ႈၽၢတ်ႈၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼႃး ဢၼ် ယူႇ တၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇလႃႈသဵဝ်ႈ ႁၢင်ႇၵႆလႃႈသဵဝ်ႈမွၵ်ႈ 11 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ။ ၶၢဝ်းယၢမ်း 7 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 68 ပၢၵ်ႇပၢႆ ႁွတ်ႈမႃးတီႈဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇၶီႈၼူ (ယူႇတၢင်းတူၵ်း ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼႃး 3 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ) သေ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ် တၢင်းဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ၊ ႁိမ်းဝတ်ႉ/ ၵျွင်းမၢၵ်ႇ ၶီႈၼူ။ ၶၢဝ်းယၢမ်း 8 မူင်းထိုင် 11 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 68 ယူႇတီႈဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇၶီႈၼူသေယိုဝ်းမၢၵ်ႇၶဝ် ၵႂႃႇၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇ ၸွမ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ၸိူင်း၊ ၵွင်းၽိဝ်၊ ႁူဝ်ၼႃး၊ ၵုင်းသႃႇ လႄႈၵွင်းႁုင်း။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၸၢၵ်ႇ မၢၵ်ႇ တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းလုင်းလိုၼ်းလႄႈပႃႈၼု ၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼႃးလႄႈ ႁူဝ်ႉလုင်းဢွင်ႇ ပႃႈၺုၼ်ႉ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၵွင်းႁုင်းသေ လုလႅဝ်ၽွင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈၵၢမ်ႇလီလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႄႉတၼ်းဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈဢွၼ် တၢင်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ်လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းသင်။ ၶၢဝ်းယၢမ်း 11 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 68 မွၵ်ႈ 50 ဢၼ်ၸဝ်ႈႁၢၼ် ဢွင်ႇၵျီး လုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇ ၶီႈၼူသေမုင်ႈၼႃႈၸူးဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ ဢၼ်ယူႇၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇ ယဝ်ႉပၵ်းပၢင်သဝ်းၶဝ်ၼႂ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်းၵုင်း သႃႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ ၵမ်ႈၼမ်ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးၵႂႃႇပိုင်ႈဢိင်တီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၵုင်းသႃႇ ၼႂ်းဝၼ်းၼႆႉ သေ ဢွၼ်ၵၼ်ၵူဝ်ႁႄ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးယူႇ လိုဝ်ႈၼႂ်းဝၢင်းၵျွင်းယူႇၸွမ်းၶဝ်။ ၶၢဝ်းယၢမ်း 11 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ထိုင် 12 မူင်းၵၢင်ဝၼ်းတဵင်ႈ ႁိူဝ်း မိၼ် သိုၵ်း မၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈ မိၼ်မႃးတၢင်း လႃႈသဵဝ်ႈ သေ မႃးၸွမ်း ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼႃး။ ႁိူၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼႂ်း ထိူၼ်ႇ ပႃႇမႆႉ ယူႇတၢင်းႁွင်ႇဝၢၼ်ႈ သေ ႁၢင်ႇၵႆဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 500 မီႊ တိူဝ်ႊ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၶိုၼ်း ႁၢႆၵႂႃႇၵႅပ်ႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ ဝၢႆးၼၼ်ႉ မွၵ်ႈ 10 ၼႃးထီး ၶိုၼ်း လႆႈႁၼ်မိၼ်မႃးတီႈဢွင်ႈၵဝ်ႇ ၼၼ်ႉ သေ ပွႆႇ မၢၵ်ႇမွၵ်ႈသိပ်းလုၵ်ႈ။ ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈမိၼ်မႃးႁိမ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18.8.2019 ၶၢဝ်းယၢမ်း 1 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 400 ၼႂ်းဢိူင်ႇၵုင်းသႃႇ၊ ဢိူင်ႇႁူဝ်ၼႃး၊ ဢိူင်ႇပၢင်ႇၸူင် ၸိူဝ်း တိုၵ်ႉ ၵိုတ်းဝႆႉၸွမ်းႁိူၼ်း ဢွၼ်ၵၼ်ၵဵပ်းၶူဝ်းလဵင်းသေပၢႆႈၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈ ဝတ်ႉ/ၵျွင်းၵုင်းသႃႇ။ ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 6 ႁူဝ်ၶမ်ႈ ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇၵမ်ႈၽွင်ႈ တိုၵ်ႉတေႃႉၶူဝ်းၶဝ်တၢင်ႇသႂ်ႇၼိူဝ် ထေႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇပၢႆႈၶဝ်ႈၸူးဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈယူႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းပၵ်းပၢင်သဝ်းၶဝ်ဝႆႉၼႂ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၵုင်းသႃႇ တႄႇယိုဝ်းမၢၵ်ႇ 60 mm ၶဝ်ၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇႁူၵ်းလုၵ်ႈ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၵေႃႈတႅၵ်ႇ မၢင်ဢၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇတႅၵ်ႇ။ မၢၵ်ႇလုၵ်ႈၼိုင်ႈတူၵ်းယၢၼ်ၵျွင်းၵုင်းသႃႇမွၵ်ႈ 200 မီႊတိူဝ်ႊသေ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇၽူင်ႉၺႃးသႂ်ႇ ၵူၼ်းၸၢႆးဢႃယု 52 လုင်းဢေးၸဝ်ႈၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆထင်တီႈ။ လုင်းဢေး ပွၵ်ႈၼႃးမႃးႁႃလုၵ်ႈမေးတီႈႁိူၼ်းသေ ၽွင်း မၼ်း ဢမ်ႇႁၼ်ၽႂ်ၼၼ်ႉ မၼ်းၵႂႃႇထၢမ်လုင်းတိင်း ၵူၼ်း ႁိမ်းႁိူၼ်းမၼ်း လွင်ႈလုၵ်ႈမေး မၼ်း။ လုင်းတိင်း လၢတ်ႈ မၼ်းဝႃႈ လုၵ်ႈမေးမၼ်းၵႂႃႇ မီးတီႈ ၵျွင်း ယဝ်ႉ ၼႆလႄႈ လုင်းဢေး ၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ “လီယဝ်ႉပေႃးၼၼ် မိူဝ်ႈၼႆႉၵဝ် ပဵၼ်ၽူႈပႂ်ႉဝၼ်း ၵဝ်တေ ၵႂႃႇပႂ်ႉဝၼ်း သေၵွၼ်ႇ ဝႃႈ ၼႆ”။ ၽွင်းလုင်းဢေးတေဢွၵ်ႇၵႂႃႇတီႈ ၽၵ်းတူ လုင်းတိင်း ၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇဢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇ တီႈၵျွင်း သေယိုဝ်း မႃးတူၵ်းၼိူဝ်တၢင်း ယၢၼ်မၼ်းမွၵ်ႈ 5 ဝႃး။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃး ၸွမ်း ၼႃႈဢူၵ်း မၼ်းလႄႈမၼ်း လႆႈ တၢႆထင်တီႈၵမ်းလဵဝ်။ လုင်းတိင်းတႄႉ ၵၢမ်ႇလီသေ တၼ်း ပၢႆႈ ၶဝ်ႈႁိူၼ်း လႄႈ ဢမ်ႇ တၼ်း ၺႃး။ တူဝ်တၢႆလုင်းဢေး ၽွင်းၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇတၢင်ႇလုၵ်ႈမႃးတူၵ်းၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်း ပႃႈသႅင် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇသေ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃး ၾႃႁိူၼ်းလႄႈ ႁဵၵ်ႇလဵၵ်းမုင်းၽွင်ႈ။ ႁိူၼ်းပႃႈသႅင် ဢၼ်လူႉၵွႆယွၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းသႂ် ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 7 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈမိၼ်မႃးတၢင်းႁွင်ႇဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼႃးသေ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်း ထႅင်ႈမွၵ်ႈ သိပ်းလုၵ်ႈၸွမ်းထိူၼ်ႇ ပႃႇမႆႉၼၼ်ႉ။ ဝၼ်းထိ 19/8/2019 ၶၢဝ်းယၢမ်း 5 မူင်း ၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းပၢင်သဝ်းယူႇၼႂ်းဝတ်ႉၵုင်းသႃႇၼၼ်ႉ တႄႇဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ ၵုင်းသႃႇၵႂႃႇ တၢင်းဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇ-ဝူဝ်းလူင်၊ ဢိူင်ႇပၢင်ႇၼႃး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁွင်ႉဢဝ်ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ(ဢုၵ်ႉၵထ) ဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ လုင်းဢွင်ႇလူႇ ၵႂႃႇၸွမ်းသူင်ႇတၢင်းပၼ်ၶဝ်ထိုင်ဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇ-ဝူဝ်းလူင်။ ၽွင်းၶဝ်ထိုင်ၵႂႃႇ တီႈၼၼ်ႈ ၼၼ်ႉၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇလၢတ်ႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းမီးၵၢၼ်တေလူဝ်ႇမိူဝ်းၶဝ်ႈလုမ်းၼႆယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းလၢတ်ႈတီႈမၼ်းဝႃႈ သင်ဝႃႈလွင်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇမိူဝ်ႈၶမ်ႈဝႃးဢွၵ်ႇၵႂႃႇၸိုင် ႁဝ်းတေလႆႈဢုပ်ႇ ၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်းယၢမ်း 12 ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း (ပရႁိတ) ၸုမ်းၼိုင်ႈမႃးဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆလုင်းဢေး ၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃ လႃႈသဵဝ်ႈ ယဝ်ႉၶိုၼ်းလုမ်းလႃးလႄႈပူၼ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၼႂ်းဝၼ်းထိ 20/8/2019 ယူႇယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 63-389-5088 ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97-173-1530 PDF files:>>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2019-05-23T03:20:22

https://shan.shanhumanrights.org/shrinking-refuge-new-threats-to-refugee-security-on-the-shan-thai-border-3/

ဢွင်ႈတီႈပိုင်ႈႁူမ်ႈပၢႆႈၽေးၵႅပ်ႈမႃး- ၽေးၶဵၼ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈတႃႇၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸွမ်းလႅၼ်တႆး-ထႆး

ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇ ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းမႂ်ႇ ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး(SHRF)လႄႈ ၸုမ်းၵေႃႇမတီႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေး လႅၼ်လိၼ်ထႆး (SSRC-TB) ဝၼ်းထိ 23/5/2019 ဢွင်ႈတီႈပိုင်ႈႁူမ်ႈပၢႆႈၽေးၵႅပ်ႈမႃး– ၽေးၶဵၼ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈတႃႇၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸွမ်းလႅၼ်တႆး–ထႆး ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းမႂ်ႇ ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး(SHRF)လႄႈ ၸုမ်းၵေႃႇမတီႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေး လႅၼ်လိၼ်ထႆး (SSRC-TB) လႆႈပိုတ်ႇၽိူၺ်ၼႄ ၽေးၶဵၼ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ယွၼ်ႉၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းဝ UWSA ၶဝ်ၽိုတ်ႉၸိမ် ၶဵင်ႈၶႅင်သႂ်ႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆး ဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 6,000 ပၢႆ ၸိူဝ်းၺႃးၸဝ်ႈတႃႇၼၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ် တတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈၸွႆႈထႅမ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ၽွင်းပီပၢႆပူၼ်ႉမႃး။ ႁူမ်ႈဝႃႈၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းဝႆႉ ၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈယဝ်ႉသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇသူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်းၶႂၢၵ်ႈၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်း ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးႁႃႈပၢင်သေ ႁဵတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းမႂ်ႇ၊ ပွႆႇၻရူၼ်ႊလႄႈ မိူဝ်ႈၼႂ်း လိူၼ်ၾႅပ်ႊပရူႊဝႃႊရီႊ 2019 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်သႅၼ်းမၢၵ်ႇ 120 mm ႁူၵ်းလုၵ်ႈ ၶဝ်သႂ်ႇ တီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသွင်တီႈ။ လွင်ႈၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတိုၼ်ႇသၢၼ်ႈၵူဝ်ႁႄသေ လႆႈဢွၼ်ၵၼ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၶုတ်းလုၵ်းၶုတ်းထၢင်တႃႇပၢႆႈမႅပ်းလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၽိုၵ်းႁၢင်ႈႁႅၼ်းဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈ သင်ဝႃႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၵၼ်မႃးထႅင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းဝ UWSA ၵေႃႈ သိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈပိုၼ်ႉတီႈမၼ်းတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း/ဢွၵ်ႇၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ်ယူႇ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပရူႊဝႃႊရီႊ 2019 ၼၼ်ႉသိုၵ်းဝ UWSA ၶဝ်လႆႈ ယိုတ်းဢဝ်ႁႆႈတီႈလိၼ် တီႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈႁိမ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးလွႆၵေႃႇဝၼ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇလႄႈ ပဵၼ်ၵၢၼ် ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶေႃႈတူၵ်း လူင်းၼႃႈတီႈဢၼ်လႆႈတူၵ်းလူင်းဝႆႉၸွမ်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼႃႈတီႈလိၼ် တီႈႁဵတ်းႁႃၵိၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ်ၵႅပ်ႈလူင်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇထႅင်ႈ။ လွင်ႈသိုပ်ႇထႅမ်သိုၵ်းၶႂၢၵ်ႈတပ်ႉၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း/ပွတ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ လႆႈၸီႉၸႅင်ႈၼႄၼႂ်းၽႅၼ်ႇတီႈမႂ်ႇ ဢၼ် ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ႁဵတ်းဢွၵ်ႇပိုတ်ႇၼႄ လွင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းဝ UWSA ပဵၼ်ၸုတ်ႇပဵၼ်ၸုတ်ႇပၵ်းဝႆႉၼႅၼ်ႈၼႃ ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၽႅၼ်ႇတီႈၼၼ်ႉ ယင်းပိုတ်ႇၼႄပႃးလွင်ႈၶႂၢၵ်ႈပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်သိုၵ်းဝ UWSA ၶဝ်ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ပိုၼ်ႉ တီႈၼႃႈလိၼ်ၶဝ်တွၼ်ႈတၢင်းၸၢၼ်း ဢၼ်ၶဝ်တဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းၸၢဝ်းဝ ပွတ်းႁွင်ႇ ႁူဝ်ၵူၼ်း 120,000 ၶၢႆႉလူင်းမႃး ယူႇတၢင်းၸၢၼ်းမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးသၢဝ်းပီပၢႆၼၼ်ႉသေ တဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်း (ၵူၼ်းၸႃႇတိ) ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်တႆး၊ ဢႃႇၶႃႇလႄႈလႃးႁူႇၶဝ်ဢွၵ်ႇပႅတ်ႈ ၸွမ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ၸႅၵ်ႇယႅၵ်ႈသေ ဢုပ်ႉပိူင်ႇတၢမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယၢမ်ႈၸႂ်ႉမႃးဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈလိၼ်ႁႆႈၼႃး တီႈၽုၵ်ႇတီႈႁဵတ်းႁႃၵိၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်ယဵၼ်းပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈသိုၵ်းၶဝ်ယူႇ ၸွတ်ႇတူဝ်ႈၽႄႈၵႂႃႇတင်းပိုၵ်းယဝ်ႉ ပိူဝ်ႈတႃႇၵုမ်းၵမ်ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈမႆႉ- ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ် တူၼ်ႈယၢင် ဢၼ်ၽုၵ်ႇသေ ၶိုၼ်းတေႃႉသူင်ႇပၼ်မိူင်းၶႄႇ။ ၽွင်းၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းလႄႈတၢင်ႇမိူင်းဢွၼ်ၵၼ်ပၵ်းတႃၸွမ်းပွႆးၶွပ်ႈတဵမ် 30 ပီသိုၵ်းဝ UWSA ၵိုတ်းယိုဝ်း ပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ၶႄႇမိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးယူႇၼၼ်ႉ လွင်ႈၼႄ ၽၢင်ႁၢင်ႈသိုၵ်းၶိုၵ်ႉၶၢႆးယႂ်ႇလူင် ဢၼ်ၸႂ်ႉၵူၼ်းသိုၵ်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်တီႈငဝ်ႈငုၼ်းသိုၵ်းဝ UWSA ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းပွတ်း ၸၢၼ်း တီႈႁူၺ်ႈဢေႃႈ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ဢၼ်ႁၢင်ႇၵႆလႅၼ်လိၼ်ထႆး 10 ၵီးလူဝ်ႇမီႇတႃႇ ၵူၺ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တိုၼ်းပဵၼ်လွင်ႈဢၼ် ၾၢင်ႉတိူၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇလူဝ်ႇၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃ လွင်ႈၼႃႈလိၼ်ၵုမ်းၵမ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း/ဢွၵ်ႇ ၵွၼ်ႇၼႃႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ်ပေႃးၸၢင်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸၢႆးလႅင်း ႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃႇမတီႇ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေး (လႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆး) လၢတ်ႈဝႃႈ “သူၼ်ဝၢၼ်ႈၼႃးႁဝ်းၵေႃႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းဝ ႁုပ်ႈယိုတ်း(သိမ်း)ဢဝ်ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈလဵဝ် တႃႇတေပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇ မိူင်းလင်ႁဝ်းၼၼ်ႉတိုၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ” ဝႃႈၼႆ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉလႆႈယိုၼ်ႈတၢင်ႇလိၵ်ႈၸူးၸဝ်ႈတႃႇၼႃႉမိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ် ပိူဝ်ႈတႃႇၶဝ်ၸၢင်ႈပဵၼ်ႇၸႂ် လႅၵ်ႈလၢႆႈ မႃးၸူးလွင်ႈ ဢၼ်ၶဝ်လႆႈတတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပၢႆႈၽေးၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2017 ၼၼ်ႉမႃးယူႇ သေတႃႉ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ယင်းပႆႇမီးၽႂ် မိူင်းလႂ် သူၼ်ၸႂ်ဝၢႆႇတူၺ်းၶိုၼ်း။ ၼႂ်းၽႅၼ်ႇတီႈ ၸုမ်း UN လႄႈ ၸုမ်း INGO ၶဝ် ဢၼ်ၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ၼႂ်းပွတ်းၸဵင်ႇ ၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ တိုၼ်းဢမ်ႇၼႄပႃး ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် တႆး-ထႆး ၼႆႉယဝ်ႉ။ ၸၢႆးလႅင်းလၢတ်ႈဝႃႈ “လွင်ႈဢမ်ႇသႂ်ႇၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးၼႆႉ မၼ်းတိုၼ်းတေဢမ်ႇၸၢင်ႈလႆႈ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်”။ “ႁဝ်းတႄႉၶႂ်ႈႁႂ်ႈၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်သိုပ်ႇမိပ်ႇဢီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် သုတ်းဝၢႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ ၶဝ်ႈတူၺ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းဢၼ်တဵမ်မၼ်းလႆႈတီႈၼႆႈ Full report PDF Files:>>> English | Burmese | Shan | Thai Prass release PDF files:>>>> English| Burmese| Shan| Thai ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးလႅင်း +66 (0) 86 188 9827(တႆး၊ မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66 (0) 97- 173-1530(တႆး၊ မၢၼ်ႈ) ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66(0)87-658-9551 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ၊ ထႆး) ၼၢင်းလိုၼ်းႁွမ် +66(0) 880818868 (တႆး၊ ထႆး)

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2018-07-19T10:13:48

https://shan.shanhumanrights.org/burma-army-and-militia-severely-torture-village-headman-for-alleged-rcss-ssa-links-in-loilem-southern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉပေႃႉထုပ်ႉလုင်းၵၢင်ႉဝၢၼ်ႈ ႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႄးဝႃႈပဵၼ်ၸၢႆးႁၢၼ်ဝၢၼ်ႈ RCSS ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 19/07/2018 သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉပေႃႉထုပ်ႉလုင်းၵၢင်ႉဝၢၼ်ႈ ႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႄးဝႃႈပဵၼ်ၸၢႆးႁၢၼ်ဝၢၼ်ႈ RCSS ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လုင်းၵၢင်ႉဝၢၼ်ႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 430 လႄႈၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပေႃႉထုပ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းမိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 27/06/2018 ၼႂ်းဝၢၼ်ႈမူးသိူဝ်းဢိူင်ႇၼွင်လႅင်ၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။လုင်း ၵၢင်ႉ ၺႃးမၢပ်ႇၼႄးသႂ်ႇဝႃႈမီးလွင်ႈၵွင်ႉၵၢႆႇၸွမ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး(RCSS/SSA)။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/06/2018 ၶၢဝ်းယၢမ်း 7 မူင်းၵၢင်ၼႂ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 430 ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉတီႈၵွင်းသၢႆး/ ဝေႃးလၶႄး(မိူင်းယၢင်းလႅင်) ပႃႈတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ (တူၼ်ႈတီး)မွၵ်ႈ 25 ၵေႃႉဢၼ်ၶုၼ် သိုၵ်းလူင် တွင်းလိၼ်းထုတ်ႉဢွၼ်ႁူဝ်လႄႈၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ 13 ၵေႃႉလုၵ်ႉဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်း ၵႂႃႇၼွၼ်း တီႈ ဝၢၼ်ႈ မူးသိူဝ်းဝၢၼ်ႈတႆးဢၼ် မီးလင်ႁိူၼ်း30 လင်လႄႈမီးႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 100။ ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 27/06/2018 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်းၶုၼ်သိုၵ်းလူင်တွင်းလိၼ်းထုတ်ႉလႆႈၸတ်းၵူၼ်းသိုၵ်းႁူၵ်း ၵေႃႉ (သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 2 လႄႈသိုၵ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ 4 ၵေႃႉ) ၵႂႃႇၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်တီႈႁိူၼ်းၼၢင်းၸၢမ်သေတွင်ႈထၢမ်မၼ်းၼၢင်းယဝ်ႉမၢပ်ႇၼႄးဝႃႈၽူဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းလွႆတႆးလႅင်း။ ၶိုၼ်းၼၼ်ႉယၢမ်း 11:30 ၸမ်တဵင်ႈၶိုၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းၵႂႃႇၸႅတ်ႈထၢမ်သွၵ်ႈတဝ်ႁိူၼ်းလုင်းၵၢင်ႉတွင်း သေထူပ်းႁၼ်ၵႅတ်ႉသ်မၢၵ်ႇပွႆႇပႃယဝ်ႉမၢပ်ႇၼႄးဝႃႈလုင်းၵၢင်ႉတွင်းပဵၼ်ၸၢႆးငၢၼ်ဝၢၼ်ႈ။လုင်းၵၢင်ႉ တွပ်ႇဝႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈၸၢႆးငၢၼ်ဝၢၼ်ႈ၊ပဵၼ်လုင်းၵၢင်ႉၵူၺ်းၼႆၵေႃႈဢမ်ႇထွမ်ႇသေပေႃႉထုပ်ႉဢဝ်တိၼ် ပိတ်ႉလုင်းၵၢင်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းယဝ်ႉလၢၵ်ႈလုင်းၵၢင်ႉလူင်းႁိူၼ်းၵႂႃႇဝႃႈတေဢဝ်ၵႂႃႇႁႅမ်တၢႆၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်လုင်းၵၢင်ႉဢွၵ်ႇၵႂႃႇၾၢႆႇတူၵ်းဝၢၼ်ႈ ယၢၼ်ၵႆဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 10 ၼႃးထီး တီႈမႆႉႁႆး ၼၼ်ႉဝႃႈ တေဢဝ်တၢႆတီႈၼၼ်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်သူၼ်ႈၵွင်ႈ သွၵ်းသႂ်ႇမႅပ်ႉၾၢႆႇသၢႆႉ 1 ၵမ်း၊ တႃၾၢႆႇသၢႆႉ 1 ၵမ်း၊ သူပ်း 1 ၵမ်း၊ ၶီႈမွမ်ႈ 2 ၵမ်း၊ ထိုင်တီႈလုင်းၵၢင်ႉ ပေႃးဢၢပ်ႇလိူတ်ႈ ဢၢပ်ႇယၢင်ၵႂႃႇသဵင်ႈတင်းတူဝ်။ လုင်းၵၢင်ႉ ပႆႇတၢႆလႄႈဢဝ်ပၢႆၵွင်ႈတွင်ႈသႂ်ႇ ၼႃႈဢူၵ်း 6 ၵမ်းယဝ်ႉဢဝ်ၵွင်ႈပွတ်းယိုဝ်းသႂ်ႇထႅင်ႈ 3 ၵမ်း ၵွင်ႈဢမ်ႇဢွၵ်ႇ လႄႈလုင်းၵၢင်ႉတင်ႈတူဝ်ၶိုၼ်ႈ သေၼႅတ်ႈဝၵ်ႉဢဝ်ၵွင်ႈၶႃ 2 ၵေႃႉဢမ်ႇလႆႈ သေ ပတ်ႉလူမ်ႉထႅင်ႈ 3 ၵေႃႉ ယဝ်ႉလႅၼ်ႈပၢႆႈၵႂႃႇ။ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းၸွမ်းလင် ၵွင်ႈဢွၵ်ႇယဝ်ႉၵူၺ်းမၢၵ်ႇၵွင်ႈဢမ်ႇ ၸပ်း လုင်းၵၢင်ႉ သေ လႅၼ်ႈပၢႆႈၶဝ်ႈထိူၼ်ႇၵႂႃႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ဢမ်ႇႁတ်းလမ်းၸွမ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ တဵင်ႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ ႁႅင်းၵူၼ်း 4 ၵေႃႉမိူဝ်းႁွင်ႉဢဝ်ၸၢႆး ငူၺ်ႇ ဢႃယု 30 သေ ၵႂႃႇၸႅတ်ႈထၢမ်လွင်ႈသိုၵ်းတႆးတီႈၵၢင်ဝၢၼ်ႈ ယဝ်ႉပၢပ်းမႅပ်ႉ ၾၢႆႇသၢႆႉ 3 ၵမ်း၊ ဢဝ် တိၼ် ပိတ်ႉတိၼ် ထိပ်ႇ ၸဵပ်းတူဝ်လၢႆလၢႆလၢႆသေပွႆႇမိူဝ်းၶိုၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 28/06/2018 ယၢမ်း 05:00 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၶုၼ်သိုၵ်းလူင်တွင်းလိၼ်းထုတ်ႉလႆႈၸတ်းႁႅင်းၵူၼ်း 6 ၵေႃႉၵႂႃႇသွၵ်ႈၼႂ်းႁိူၼ်း တႂ်ႈႁိူၼ်း ပေႃႈထဝ်ႈဢွင်ႇ၊ လႆႈသုမ်းငိုၼ်း 12,000 ၵျၢပ်ႈ၊ ပေႃႈထဝ်ႈဢွင်ႇ ထၢမ် ၶဝ်ဝႃႈ သူမႃးသွၵ်ႈတဝ်ႁိူၼ်းၵဝ်ႁဵတ်းသင်? ၶဝ်တွပ်ႇၼႄးဝႃႈၸၢႆးငၢၼ်ဝၢၼ်ႈလုင်းတွင်း မႃးမႅပ်း သိူင်ႇတူဝ် ဝႆႉတီႈႁိူၼ်းမၼ်း ၼႆသေ လၢတ်ႈတီႈပေႃႈထဝ်ႈဢွင်ႇဝႃႈပေႃးႁၼ်ၸၢႆးငၢၼ်ဝၢၼ်ႈ လုင်းတွင်း တီႈလႂ် မိူဝ်ႈ လႂ် ႁႂ်ႈဢဝ်တၢႆပႅတ်ႈ တီႈၼၼ်ႈၼႆ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉယၢမ်း 06:00 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမူးသိူဝ်း မွၵ်ႈ 50 ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇတူၺ်း ၾၢႆႇ တူၵ်းဝၢၼ်ႈတီႈ မႆႉႁႆးၼၼ် ႉႁၼ် ပဵၼ် လိူတ်ႈ ပဵၼ်ယၢင်ၵႂႃႇသဵင်ႈ ထၢင်ႇဝႃႈ လုင်း ၵၢင်ႉတၢႆယဝ်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ၸွမ်း သွၵ်ႈႁႃ ၸွမ်းႁူၺ်ႈၸွမ်းလွႆ ၵေႃႈဢမ်ႇႁၼ်။ ထိုင် ဝၼ်း ထိ 29/06/2018 ယၢမ်း 10:00 မူင်း ၵၢင်ၼႂ် မႃးၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၸင်ႇၵႂႃႇထူပ်းႁၼ် လုင်းၵၢင်ႉၾၢႆႇ ၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈတီႈၼႂ်းၵႄႈ မၢၵ်ႇ ႁိၼ် ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆ ဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈၼိုင်ႈ လၵ်း။ လႆႈႁၼ်လုင်းၵၢင်ႉပဵၼ်လိူတ်ႈ ပဵၼ်ယၢင် တဵမ်တူဝ်ဝႆႉလႄႈ ႁွႆးၸဵပ်း တင်းၼမ် မႅပ်းသိူင်ႇတူဝ် 2 ၶိုၼ်း ဢိုပ်းၶဝ်ႈ ဢိုပ်းၼမ်ႉ ဝႆႉၼႂ်း ၵႄႈမၢၵ်ႇႁိၼ်ၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ပီႈၼွင်ႉ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းလုင်းၵၢင်ႉ ၸွႆႈယူတ်းယႃ လုမ်းလႃးမၼ်းဝႆႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉၸဵပ်း ၼႂ်းႁႅင်းလႄႈၶီႈ ဢွၵ်ႇလိူတ်ႈ သေလႆႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်း တေႉတေႉ။ ႁွႆးၸဵပ်း လုင်းၵၢင်ႉတွင်း လုင်းၵၢင်ႉတွင်းၼႆႉလႆႈပဵၼ်ၵၢင်ႉမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 1 ပီဢႃယု 50 ၸိုဝ်ႈပေႃႈလုင်းဝိုၵ်ႉ မႄႈပဵၼ်ပႃႈသူၺ်ႇ ပဵၼ် ၵူၼ်း ၸႃႇတီႉ ဝၢၼ်ႈမူးသိူဝ်း ဢိူင်ႇၼွင်လႅင် ၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ မီးလုၵ်ႈၸၢႆးသီႇ ၵေႃႉ လႄႈလုၵ်ႈယိင်းသၢမ်ၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းၸဝ်ႉလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ဝၼ်းထိ 08/06/2018 ၶၢဝ်းယၢမ်း 1 မူင်းဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမယ 430 ၼႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇ ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်း 30 ဢၼ်ၶုၼ်သိုၵ်းလူင် တွင်းလိၼ်းထုတ်ႉ ဢွၼ်ႁူဝ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉမေႃႇၽႆႇ ဢၼ်ယူႇၾၢႆႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈမူးသိူဝ်း ႁၢင်ႇယၢၼ်မွၵ်ႈ 15 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ ဢိူင်ႇၼွင် လႅင် ၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်းသေ မိူဝ်း ယႃႉသေႃးၽၵ်းတူ သွၵ်ႈတဝ်ႁိူၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁူၵ်း ႁိူၼ်းၸိူဝ်းၶဝ်ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ ပဵၼ်ႁိူၼ်းသိုၵ်းတႆး။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁူၵ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ 1. ၸၢႆး ၵူမ်းဢႃယု 30 လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းဢေႃး + ပႃႈထုၼ်း၊ 2. ၸၢႆးလႃႉဢွင်ႇ ဢႃယု 31 လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းဢုင်း + ပႃႈၽဵင်ႇ၊ 3. ၸၢႆးၼေႇ ဢႃယု 32 လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းလူႇ + ပႃႈသု၊ 4. ၸၢႆးပၢၼ်း ဢႃယု 33 လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းဢုင်း + ပႃႈၶိၼ်ႇ၊ 5. ၸၢႆးပၢးၼ် ဢႃယု 30 လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းဢွင်ႇ + ပႃႈမၢတ်ႈ လႄႈ 6. ၵၢင်ႉပျႃး ဢႃယု 28 လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းဢွင်ႇသႃႇ + ပႃႈထွၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈ ႁႃၶဝ် ႁူၵ်းၵေႃႉ ၼႂ်းႁိူၼ်း ၶဝ်ဢမ်ႇႁၼ်သေ ႁွင်ႉဢဝ် ပႃႈဢု၊ ၼၢင်းၼု လႄႈၼၢင်းမူး တွင်ႈထၢမ်ဝႃႈ ၶဝ်ႁူၵ်းၵေႃႉ ၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်း RCSS ၸွင်ႇၸႂ်ႈ ၸၢၵ်ႈ လၢတ်ႈလႄႈ ၵွင်ႈၶဝ်ဝႆႉၵႃႈလႂ်? ၸွင်ႇႁၼ်? ၼၢင်းၼု တွပ်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇ ႁၼ် ဢမ်ႇႁူႉ ၼႆယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပေႃႉထုပ်ႉၸဝ်ႈၼႃး၊ ၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ႁိူၼ်းပူႇၵၢင်ႉ တီႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 08/07/2018 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 430 လႄႈၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸၢဝ်းၼႃး ၵေႃႉဢၼ်လုၵ်ႉတီႈသူၼ် ႁႆႈ ၼႃးသေ ပွၵ်ႈႁိူၼ်း ဝၢၼ်ႈလွႆၵိူၼ်ႇ ဢိူင်ႇၼွင်လႅင် ၸႄႈဝဵင်း လွႆ လႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၽွင်း 9:30 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 30 ပၢႆ ဢၼ်ၸဝ်ႈႁၢၼ် ဢွင်ႇမိၼ်းထုၼ်း ဢွၼ်ႁူဝ် ပႃး တင်း ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ သိပ်းၼိုင်ႈလုၵ်ႉတၢင်းဝၢၼ်ႇၸဝ်ႈ-ၼႃးလူင်သေမႃး ႁွင်ႉထၢမ်ၸၢႆးဝုၼ်း ဢႃယု 34 လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းလႅင် + ပႃႈၽၢၼ် ၵေႃႉဢၼ်တိုၵ်ႉမုင်ႈၼႃႈမိူဝ်းႁိူၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ထၢမ်မၼ်းဝႃႈ “လုင်း ၵၢင်ႉသူပဵၼ်ၽႂ် ၸွင်ႇမီးၵွင်ႈ? ၵွင်ႈသူဢၼ်ဢဝ်သိူင်ႇဝႆႉၼၼ်မီးတီႈလႂ်? ၼႆသေပေႃႉထုပ်ႉတီႈၵႅမ်ႈ (1) ၵမ်း ဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉသႂ်ႇၸွမ်းဢႅဝ်ၸၢႆးဝုၼ်းထႅင်ႈ(3) ၵၢမ်းသေပွႆႇၶိုၼ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼၼ်ႉၶိုၼ်းမိူဝ်းသွၵ်ႈတဝ် တီႈ ႁိူၼ်းပူႇၵၢင်ႉ ၸၢႆးသုၼၼ်ႇတႃႉ ပေႃႈလုင်း လဵၵ်း + မႄႈပႃႈပွၵ်း ဝၢၼ်ႈလွႆၵိူၼ်ႇ ဢိူင်ႇၼွင်လႅင် ၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ်၊ သွၵ်ႈတဝ်ၼိူဝ်ႁိူၼ်းတႂ်ႈႁိူၼ်း ၸွမ်းတိူၵ်ႈ ၶူဝ်း လဵင်းယဝ်ႉ လၵ်ႉဢဝ်ပႃးၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈ/ဝေႃး(1)လုၵ်ႈ မႅၼ်ႈငိုၼ်း(35,000)ၵျၢပ်ႈ လႄႈ ၶိူင်ႈ သႂၢင်းႁႅင်း (Power Bank) သႂၢင်း ၾူၼ်း(1) လုၵ်ႈ မႅၼ်ႈငိုၼ်း (5,000) ၵျၢပ်ႈသေ ၸႅတ်ႈထၢမ် ပူႇၵၢင်ႉ ႁၢဝ်ႉႁႅင်းဝႃႈ ပူႇၵၢင်ႉဢဝ်ၵွင်ႈသိူင်ႇဝႆႉၼႂ်းႁိူၼ်း ဢမ်ႇၼၼ်ၼႂ်း ထိူၼ်ႇလႄႈဢမ်ႇ လၢတ်ႈ ၼႄ ၼႆသေ သိုပ်ႇၸႅတ်ႈထၢမ် ပႃးလွင်ႈ ၸၢႆးငၢၼ်ဝၢၼ်ႈ လႄႈၵူၼ်းၸွႆႈၵၢၼ် သိုၵ်းတႆးပဵၼ်ၽႂ် လၢႆလၢႆ ၼႆ။ ပူႇၵၢင်ႉ ဢမ်ႇလၢတ်ႈသင် လႄႈ ပူင်ၵႂၢမ်းၼၵ်းဝႆႉဝႃႈ သင်ဝႃႈၽႂ်ၸွႆႈၵၢၼ်သိုၵ်းတႆး တေလႆႈၺႃး တၢပ်ႇၶွၵ်ႈ( 20) ပီၼႆယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 09/07/2018 ၸင်ႇဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵႂႃႇၶိုၼ်းတၢင်းၼမ်ႉဝေႃႇၽႆႇ ဢိူင်ႇၼွင်လႅင် ၸႄႈဝဵင်း လွႆ လႅမ်။ ၶူဝ်းႁိူၼ်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းႁိမ်ဢဝ်သတ်းလဵင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈတိုၵ်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/ SSA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်း ၵိုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းဢဝ်လၢႆသတ်းလဵင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11/07/2018 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 576 ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉတီႈၵဵင်းတွင်း ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်း 116ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈ ၵုမ်းၵမ်ယၼ်ႇသိုၵ်း ၸၵၶ 17 ၵႂႃႇဢဝ်လၢႆၶူဝ်းၶွင် သတ်းလဵင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢူတ်း ဢိူင်ႇ ႁမ်း ငၢႆး ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင်။ လုင်းသု + ပႃႈသႃႇ သုမ်းမူ 5 တူဝ် မႅၼ်ႈငိုၼ်း 1,500,000 ၵျၢပ်ႈ ၸၢႆးသၢင်ႇမိၼ်ႉ + ၼၢင်းမွၼ်း သုမ်းၵႂၢႆး 1 တူဝ်မႅၼ်ႈငိုၼ်း 2,000,000 ၵျၢပ်ႈ။ ပၢင်တိုၵ်းတႄႇပဵၼ်ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈတိုၵ်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/ SSA တီႈႁူၺ်ႈမူၼ်ႇ ၾၢႆႇတူၵ်းႁူဝ်ၶၢႆး ဢိူင်ႇႁူဝ်ၶၢႆး ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ယၢမ်းၸမ်တဵင်ႈ ဝၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 09/07/2018 ၼႃႈတေထိုင်ပၢင်ၵုမ် ပၢင်လူင်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီ 21 ပွၵ်ႈၵမ်းသၢမ်။ ပၢင်တိုၵ်း ၶၢဝ်းတၢင်း 4 ဝၼ်းတင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 9-12/႐7/2018 ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈပၢႆႈၽေးႁဵင်ပၢႆ ၵႂႃႇပိုင်ႈသဝ်း တီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၼႆႉပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်း တိုၵ်း တူဝ်ႈမိူင်း NCA မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2015 ၼၼ်ႉသေပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးတူင်ႉၼိုင် ၶိုင်သၢင်ႈ လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ဢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃးၼၼ်ႉ တေႉတေႉဝႃႈဝႃႈ ၸုမ်းၼိုင်ႈ ပဵၵ်ႉသမ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸွမ်းႁႄႉ ႁၢမ်ႈတၢပ်ႈ ပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်းၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး ဢၼ်တင်းၽၢႆႇ RCSS၊ ပႃႇ တီႇ ၵၢၼ်မိူင်း လႄႈၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းတႆး ၶိုင်ပွင်ၸတ်းႁဵတ်းၼၼ်ႉယူႇ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 62- 941-9600 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97- 173-1530 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2018-03-26T09:58:57

https://shan.shanhumanrights.org/killing-and-torture-of-civilians-by-burma-army-in-kyaukme-and-mong-kung-townships/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပေႃႉထုပ်ႉၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးလႄႈၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင်

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 26/03/2018 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပေႃႉထုပ်ႉၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးလႄႈၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် 1.ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 23 ယိုဝ်းတၢႆႁိမ်းႁွမ်းၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/03/2018 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 23 ယိုဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၽွင်းၶီႇ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ တၢႆ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵျွင်းၶမ်း (ဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇၵျွင်း) ဢိူင်ႇလွႆၸွင်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ဢၼ်ႁၢင်ႇၵႆဢွင်ႈတီႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇမွၵ်ႈ 5 လၵ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉပဵၼ်ၸၢႆးပႃႉ ဢႃယု 43 လႄႈၸၢႆးတေႃးၼဢႃယု 29 ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇၵျွင်း ၽွင်းတိုၵ်ႉၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈသေတေၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈၼွင်ပိင်။ ၸၢႆးပႃႉပဵၼ်ၵူၼ်းၶပ်းရူတ်ႉၶိူင်ႈသေၸၢႆးတေႃးၼႃႉ သွၼ်ႉတၢင်းလင်။ ဢူၺ်းၵေႃႉၶဝ်ထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉၵေႃႈ ၶီႇ ရူတ်ႉၶိူင်ႈၵႂႃႇၸွမ်းတၢင်းလင်။ မိူဝ်ႈၽွင်း 5:30 ၵၢင်ၼႂ်ၽွင်းၶဝ်ႁၢင်ႇယၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵျွင်းၶမ်း (သူၺ်ႇၵျွင်း) မွၵ်ႈၶိုင်ႈလၵ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ ႁူပ်ႉၺႃးသႂ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸွမ်းတၢင်း ဢၼ်ဢဝ်ၵႃးၶဝ်ၵိုတ်းသေ ပႂ်ႉဝႆႉတီႈၶၢင်ႈတၢင်းယဝ်ႉ ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇၶဝ်။ ၸၢႆးပႃႉလႄႈၸၢႆးတေႃးၼႃႉ ၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈသေပိၼ်ႈတူၵ်းရူတ်ႉၶိူင်ႈတၢႆထင်တီႈ။ တႃႇထႅင်ႈသွင် ၵေႃႉ ဢၼ်ၶီႇရူတ်ႉ ၶိူင်ႈၸွမ်းတၢင်းလင်ၶဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ ပေႃးလႆႈႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းဢူၺ်း ၵေႃႉၶဝ်ယဝ်ႉၵေႃႈၵိုတ်းရူတ်ႉၶိူင်ႈသေလႅၼ်ႈပၢႆႈလွတ်ႈၵႂႃႇ။ ၽွင်းၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉဢၼ်ယူႇႁိမ်းတၢင်းႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်း။ ၶဝ်တွင်းၵႃးဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵိုတ်းသေယူႇဝႆႉၸွမ်းၼၼ်ႉပဵၼ်ၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 23 ဢၼ်ပၵ်းပၢင်သဝ်းဝႆႉႁိမ်းဢွင်ႈတီႈၽၢႆယႄးယႂႃႇ တွၼ်ႈၼိူဝ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၺႃးယိုဝ်းတၢႆယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈၶဝ်ၶီႇၵႂႃႇတၢင်းတပ်ႉၶဝ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၵိုတ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁေႃႈၵႃးၶဝ်မိူဝ်းၸူးတီႈတပ်ႉၶဝ် ပွႆႇတူဝ် တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉဝႆႉၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူဝ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းၼႃးသွင်ၵေႃႉဢၼ်ႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၼၼ်ႉ ပႆႇႁတ်းၵႂႃႇတူၺ်း တူဝ်တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉသေ ၶိုၼ်းမိူဝ်းတီႈဝၢၼ်ႈၵျွင်းၶမ်း (သူၺ်ႇၵျွင်း) ယဝ်ႉၵႂႃႇမွၵ်ႇလၢတ်ႈၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ဝၢၼ်ႈလွင်ႈတၢင်းမၼ်း။ ၵမ်းၼၼ်ႉၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ဝၢၼ်ႈ လႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 15 ၵေႃႉ ၸင်ႇၵႂႃႇလုမ်းလႃးၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉသေ ဢဝ်ၾင်မိူဝ်ႈယၢမ်း 2.30 ဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈတၢႆၼႆႉ ပႆႇမီးၽႂ်ႁတ်း ဢဝ်လိူင်ႈၼႆႉ ၼႆႉၵႂႃႇတၢင်ႇဢဝ်လိူင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆ ၸၢႆးပႃႉ ဢႃယု 43 ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းသေႃးပေႇတ လႄႈပႃႈပုင်ႇ (ၵူပ်ႉၵူႈတင်းၼၢင်း ဢေးၶိၼ်ႇ မီးလုၵ်ႈယိင်းႁူမ်ႈၵၼ် 2 ၵေႃႉ) ၸၢႆးတေႃးၼႃႉ ဢႃယု 29 ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းၼၼ်ႇတိယ လႄႈပႃႈယူၺ်း (ၵူပ်ႉၵူႈ တင်းၼၢင်းမျႃႉဢူးသႃႇ) ၸၢႆးပႃႉ ၵေႃႉဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆ ၢႆးတေႃးၼႃႉ ၵေႃႉဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆ ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ဢၼ်တိုၵ်ႉၶိုင်သၢင်ႈယူႇၼႆႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ မိူင်းသဝိတ်ႊ ၸလႅၼ်ႊ၊ ၵျိူဝ်ႊမၼ်ႊ၊ ၵျပၢၼ်ႇ လႄႈၶႄႇ ၶဝ်ႁူမ်ႈလူင်းတိုၼ်း။ ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆဢၼ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉတေပဵၼ်ၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်း မႃးႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်းသေ မိူဝ်ႈလိူၼ်မေႊ 2016 ၼၼ်ႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းၵၼ်ဝႆႉတင်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၼႂ်းပီ 2012 ယူႇယဝ်ႉသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းယႂ်ႇလူင်တိုၵ်းတေႃး ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ၸိူဝ်းတူင်ႉၼိုင်ယူႇႁိမ်းႁွမ်း ဢွင်ႈတီႈၽၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉ ၶႃႈႁႅမ်လႄႈ ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်း ႁူဝ်ႉ ၶႄတူဝ် ၶဝ်ပႃး။ ဢွင်ႈတီႈသၢင်ႈၽၢႆၼၼ်ႉ မီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 23 မွၵ်ႈ 30 ပၵ်းတပ်ႉယူႇဝႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ပၼ်ၵူၼ်းသၢင်ႈၽၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ 2. ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 578 ပေႃႉထုပ်ႉၼႂ်းမိူင်းၵိုင်ယွၼ်ႉထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ ပဵၼ်သၢႆ လပ်ႉ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 578 လႄႈသိုၵ်းတႆးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/03/2018 ႁိမ်းဝၢၼ်ႈ ဝၢင်ႈမိူင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမတ်ႉၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ သေ ပေႃႉထုပ်ႉၸႅတ်ႈထၢမ်ႁၢဝ်ႉႁႅင်း ၼႄးဝႃႈပဵၼ်သၢႆလပ်ႉ ၽူႈၸွပ်ႇ RCSS/SSA ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းတႆးလႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 578 ဢဵၼ်ႁႅင်း 95 ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉ တီႈ လၢင်းၶိူဝ်းသေ ၽိူမ်ႉထႅမ်ဢဵၼ်ႁႅင်းၶဝ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈယၢမ်း 9 မူင်း။ သဵင်ၵွင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဝၢင်ႈမိူင်း (မီးလင်ႁိူၼ်းမွၵ်ႈ 100) လႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်တိုၵ်ႉႁဵၼ်းလိၵ်ႈတႆး တီႈႁူင်းႁဵၼ်းမွၵ်ႈ 80 တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈႁွင်ႉႁႆႈႁႃတၢင်းပၢႆႈမိူဝ်းႁႃႁိူၼ်းၶဝ်။ ပၢင်တိုၵ်းႁိုင်မွၵ်ႈၼိုင်ႈ ၸူဝ်ႈမူင်း။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ဝၢႆးဝၼ်းယၢမ်း 4:30 ၸၢႆးမျိၼ်ႉ ဢႃယု 35 ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းသေႃးသူၺ်ႇ လႄႈပႃႈသႅင်ထုၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဝၢင်ႈမိူင်း ၵႂႃႇတူၺ်းဝူဝ်းမၼ်းၼႂ်းၼႃး ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆမွၵ်ႈ 2 လၵ်း ယူႇတၢင်းႁွင်ႇဝၢၼ်ႈဝၢင်ႈမိူင်း။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၼ်မၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးၸူးမၼ်းသေ ၸႅတ်ႈထၢမ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႄးဝႃႈ မႃးၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇပၼ် RCSS/SSA။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢမ်မၼ်းဝႃႈ “မႂ်းမႃးတီႈၼႆႈ တႃႇမႃးၸွပ်ႇတူၺ်းဝႃႈ ၸွင်ႇႁဝ်းပႃႈဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႈယဝ်ႉ ပႆႇဢွၵ်ႇ ၼႆဢမ်ႇၸႂ်ႈႁႃႉ?။ ၸၢႆးမျိၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ မၼ်းၵႂႃႇလဵင်ႉဝူဝ်းမၼ်းၵူၺ်းၼႆ၊ ၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇယုမ်ႇမၼ်းၸၢႆး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမတ်ႉမိုဝ်းမၼ်းပႄလင်သေ ပေႃႉထုပ်ႉမၼ်း၊ ဢဝ်သူၼ်ႈၵွင်ႈသွင်ႉသႂ်ႇလႄႈဢဝ်တိၼ် ပိတ်ႉမၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ တေႃႇလိူတ်ႈပေႃးတူၵ်းယၢင်ပေႃးဢွၵ်ႇ ၸွမ်းႁူဝ် ၸွမ်းတူဝ်မၼ်းယဝ်ႉ။ ၽွင်း 6 မူင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းပွႆႇမၼ်းသေ ပၼ်ၵႃႈယူတ်းယႃ 10,000 ၵျၢပ်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇယူတ်း ယႃႁွႆးၸဵပ်း။ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်း တူဝ်ႈမိူင်း NCA ၸုမ်းၼိုင်ႈ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 62- 941-9600 (တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97- 143-1530 (တႆး၊မၢၼ်ႈ) ၸၢႆးသႅင်တႆး +66: 81- 474-5604 (တႆး၊မၢၼ်ႈ) PDF files: >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2018-03-01T09:52:37

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b5%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%82%89%e1%80%84%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%9e%e1%80%af%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%87%e1%80%9c%e1%82%86%e1%82%88%e1%81%b5%e1%80%b0%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%81%b8/

ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈပၼ်တၢမ်ႇၶွၵ်ႈဢမ်ႇပဵၼ်ထမ်း (တြႃး) တေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းထုင်ႉႁူဝ်ပူင်းထိုင်သိပ်းပီ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးမၢႆ 02/2018 ဝၼ်းထိ01/03/2018 ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈပၼ်တၢမ်ႇၶွၵ်ႈဢမ်ႇပဵၼ်ထမ်း (တြႃး) တေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းထုင်ႉႁူဝ်ပူင်းထိုင်သိပ်းပီ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈပၼ်တၢမ်ႇၶွၵ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႅတ်ႇၵေႃႉၼႂ်းထုင်ႉပူင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/02/2018 တင်ႈတႄႇသီႇပီထိုင်သိပ်းပီ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းၼႃးၺႃးတိမတ်ႉတင်ႈတႄႇလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2017 သေလႆႈထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉၼႂ်းၶွၵ်ႈႁူဝ်ပူင်းယွၼ်ႉထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈမီးလွင်ႈၵွင်ႉၵၢႆႇၸွမ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/ SSA ဝၢႆးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/07/2017။ဝၢႆးပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၽိူမ်ႉထႅမ်ဢဵၼ်ႁႅင်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေၶဝ်ႈဝႅတ်ႉလွမ်ႉလႄႈပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇလိူၵ်ႈၼႃႈသင်ယဝ်ႉမၢပ်ႇၼႄးဝႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႉထႅမ်ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးတိမတ်ႉယွၼ်ႉမီးၶူဝ်းၶွင်ၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈ၊ၵွင်ႈသတ်ႉယၢမ်း၊မၢၵ်ႇၵွင်ႈပဵၵ်ႉသမ်ႉၶူဝ်းၶွင်ၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်ဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်ၵူႈဝၼ်းတၢမ်ၾိင်ႈထုင်းပႂ်ႉႁႆႈလႄႇထိူၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးတိၵုမ်းၶင်ဝႆႉတီႈၼႂ်းၶွၵ်ႈႁူဝ်ပူင်းလႄႈလႆႈၶဝ်ႈလုမ်းတြႃးလၢႆလၢႆပွၵ်ႈသေၸၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းထိုင်ႁူၵ်းလိူၼ်ပၢႆၵွပ်ႈဝႃႈၽူႈမၢပ်ႇၼႄးတၢင်းၽိတ်း (သိုၵ်းမၢၼ်ႈ) ဢမ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းၼႄလၵ်းထၢၼ် (သၢၵ်ႈသေႇ) လႆႈတႅတ်ႈတေႃးဢမ်ႇၼၼ်ဢမ်ႇတွပ်ႇလၢတ်ႈသင်ၼႂ်းလုမ်းတြႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/02/2018 ၼၼ်ႉပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၺႃးတိမတ်ႉၵုမ်းၶင်ဝႆႉၼႂ်းၶွၵ်ႈလႄႈၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ (ဢုၵ်ႉၵထ) ႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈၶွၵ်ႈႁူဝ်ပူင်းမိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 8 ၵၢင်ၼႂ်သေၽူႈၵႄႈတၢင် (lawyer) ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈတေပူတ်းထွၼ်ပႅတ်ႈၶေႃႈၼႄး/ၶေႃႈႁႃတင်းမူတ်းယဝ်ႉၼႆ။ၵူၺ်းၵႃႈသမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉပၼ်တၢမ်ႇၶွၵ်ႈသေဢဝ်လၢႆႈသူင်ႇၸူးၶွၵ်ႈတွင်ႇလေးလူင်းတီႈၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ (ၺွင်ႇသူၺ်ႇ) လႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၶဝ်ၽိုၵ်ႉၽၢၵ်ႉတူၵ်းၸႂ်ၸွမ်းတႄႉ။ၽွင်းဢဝ်တူဝ်ၶဝ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၶဝ်ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈႁၼ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၺႃးၶေႃႈၼႄး/ၶေႃႈႁႃၶေႃႈ 67 ပၵ်းပိူင်လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇသၢၼ် (ယွၼ်ႉမီးၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈ)၊ပၵ်းပိူင်မၢႆ 3/3 လႄႈ 5/4 ပီ1956 ပၵ်းပိူင်ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်- ၵၢၼ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်း (ယွၼ်ႉမီးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းသိူဝ်ဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉ) လႄႈပၵ်းပိူင်ၶေႃႈ 12 ပၵ်းပိူင်ၵွင်ႈၵၢင်ႇ (ယွၼ်ႉမီး ၵွင်ႈ ဢၼ်ထၢင်ႇထိူမ်သေလွင်ႈလွင်ႈ) လႄႈၶေႃႈ 8 ပၵ်းပိူင်ၾၢႆႇတေႃႉသူင်ႇ(ယွၼ်ႉမီးရူတ်ႉ/ၵႃးဢမ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဢမ်ႇမီးၶွၼ်ႇ) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မၢႆၶပ်ႉ ၸိုဝ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢႃယု ဝၢၼ်ႈတီႈၺႃး တပ်ႉၵွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်တိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၶေႃႈၼႄး/ၶေႃႈႁႃဢၼ်ၼႄးသႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တၢမ်ႇၶွၵ်ႈ 1 ၸၢႆးၵူဝ်ႇ 37 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ၶလရ 225 လႄႈ ၶလရ 249 ပၵ်းပိူင်လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇသၢၼ် – 1 ပီ ပၵ်းပိူင်ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ -3 ပီ 4 ပီ 2 ၸၢႆးလႃႉထုၼ်း 24 ဝၢၼ်ႈၶူဝ်တွင်း ၶမရ 424 ပၵ်းပိူင်လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇသၢၼ် – 1 ပီ ပၵ်းပိူင်ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ -3 ပီ 4 ပီ 3 လုင်းဢေႃးၼ 40 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ၶလရ 225 လႄႈ ၶလရ 249 ပၵ်းပိူင်ၵွင်ႈၵၢင်ႇ 7 ပီ 4 ၸၢႆးၸိင်ႇတႃႇ 28 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ၶလရ 225 လႄႈ ၶလရ 249 ပၵ်းပိူင်ၵွင်ႈၵၢင်ႇ 7 ပီ 5 ၸၢႆးၸၢမ်ႇ 29 ဝၢၼ်ႈၶူၵ်ႉလဝ်း ၶမရ 424 ပၵ်းပိူင်ၵွင်ႈၵၢင်ႇ 7 ပီ 6 ၸၢႆးၶုၼ် 30 ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇလၢင်း ၶလရ 249 ပၵ်းပိူင်ၵွင်ႈၵၢင်ႇ 7 ပီ 7 ၸၢႆးပၼ်ႇတ 30 ဝၢၼ်ႈၶူၵ်ႉလဝ်း ၶမရ 424 ပၵ်းပိူင်လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇသၢၼ် – 1 ပီ ပၵ်းပိူင်ၵွင်ႈၵၢင်ႇ – 7 8 ပီ 8 လုင်းသၢင်ႇၸၢႆး 47 ဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၵုင်း ၶလရ 249 ပၵ်းပိူင်ၾၢႆႇတေႃႉသူင်ႇ -3 ပီ ပၵ်းပိူင်ၵွင်ႈၵၢင်ႇ – 7 10 ပီ ဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယုပီၸၢႆးဝိၼ်းၵေႃႈၺႃးတိမတ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းလဵဝ်ၵၼ်တင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယွၼ်ႉမီးၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈၼႆသေၺႃးၵုမ်းၶင်ဝႆႉၼိုင်ႈလိူၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈၺႃးၶေႃႈၼႄး/ၶေႃႈႁႃယူႇၵူၺ်းၵႃႈပႆႇလႆႈပၼ်တၢမ်ႇ။ ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၺႃးတိမတ်ႉပၼ်တၢမ်ႇၶွၵ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉႁႃတၢင်းတၢင်ႇလိူင်ႈၼႂ်းႁူဝ်ပူင်းသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈတႅပ်းတတ်းတြႃးလုမ်းတြႃးၼႆႉယူႇ။ လွင်ႈပၼ်တၢမ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းသင်ၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်လွင်ႈပိုတ်ႇၼႄဝႃႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈဢမ်ႇမီးတြႃးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၼ်းၶိုၼ်ႈၶၼ်တဵၵ်းတဵင်ပၼ်တၢမ်ႇၶွၵ်ႈႁၢႆႉၵျၢမ်းတႃႇလွၵ်ႇငိုတ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းတႆးၵူဝ်သေလွၵ်ႇငိုတ်ႈပႃးၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ယႃႇႁႂ်ႈတုမ်ႉတွပ်ႇသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၼႃႈသိုၵ်းလႄႈလွင်ႈသေႇယူင်းပူင်းယႃႉႁႂ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၼႂ်းလၢႆလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉပဵၵ်ႉသမ်ႉ RCSS/SSA ပဵၼ်ၸုမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း NCA ၼႆသေတႃႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတင်းၼမ်။ ၸၢႆးႁေႃသႅင်ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးလၢတ်ႈဝႃႈ “ၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႆႉၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသင်”ၼႆ။ “ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈထုၵ်ႇပဵၼ်ယိူဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်မိပ်ႇငႅၼ်းၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇႁႂ်ႈယွမ်းယူႇပႃႈတႂ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ၸုမ်းၵမ်ႉထႅမ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈႁႂ်ႈဢဝ်လွင်ႈပၼ်တၢမ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းထုင်ႉႁူဝ်ပူင်းဢမ်ႇၽဵင်ႇပဵင်းပဵၼ်ထမ်း/တြႃးၸိူဝ်းၼႆႉဢွၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄၵူၼ်းမိူင်းတူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉသေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႆးဝႆးလူၺ်ႈဢမ်ႇမီးၶေႃႈၼွင်ႇမတ်ႉသင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈတိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉၶဝ်ႈတူၺ်းလႆႈတီႈၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးတၢမ်ၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉလႆႈယူႇၶႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းလၢႆတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇပေႃႉထုပ်ႉ၊ၶႃႈႁႅမ်၊တိၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်း တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပူတ်းထွၼ်ၶေႃႈမၢပ်ႇၽၢမ်းႁႃလိူင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 62- 941-9600 (တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97- 143-1530 (တႆး၊မၢၼ်ႈ) ၸၢႆးသႅင်တႆး +66: 94- 728-6696 (တႆး၊မၢၼ်ႈ) PDF files: >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2018-05-11T09:44:22

https://shan.shanhumanrights.org/fatal-attack-on-boat-carrying-civilians-in-southern-shan-state-highlights-insecurity-of-planned-salween-dams/

ၵၢၼ်ယိုဝ်းၵူၼ်းၶီႇႁိူဝ်းၺႃးယိုဝ်းတၢႆ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၸီႈၸႅင်ႈဢွၵ်ႇၼႄဝႃႈႁၢမ်းလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ တႃႇၽႅၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 11/5/2018 ၵၢၼ်ယိုဝ်းၵူၼ်းၶီႇႁိူဝ်းၺႃးယိုဝ်းတၢႆ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၸီႈၸႅင်ႈဢွၵ်ႇၼႄဝႃႈႁၢမ်းလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ တႃႇၽႅၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/4/2018 ၼၼ်ႉႁိူဝ်းဢွၼ်ႇလမ်းၼိုင်ႈလေႇလဵပ်ႈထွင်ၶိုၼ်ႈၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉၶူင်းသေၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၸိုဝ်ႈယိုဝ်း၊ၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈၸဵပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းထိုင်တၢႆသေဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယု 9 ၶူပ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း၊လွင်ႈၼႆႉပဵၼ်ႁိမ်းႁွမ်းဢွင်ႈတီႈၸုမ်းၾၢႆႇၵေႃႇသၢင်ႈၶႄႇၶဝ်တိုၵ်ႉလူင်းၵူတ်ႇထတ်းပိုၼ်ႉတီႈတႃႇသၢင်ႈၽၢႆလူင်မိူင်းတူၼ်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 9/4/2018 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသႃလႃးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်ၵဝ်ႈၵေႃႉ (ၸၢႆးသီႇၵေႃႉ၊ယိင်းသီႇၵေႃႉလႄႈဢွၼ်ႇၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ) ဢဝ်တင်းႁိူဝ်းၸၢၵ်ႈဢွၼ်ႇသေလေႇၵႂႃႇတီႈဢွင်ႈတႅပ်းမႆႉဢၼ် မီး တွၼ်ႈၼိူဝ်ၸွမ်းၾင်ႇမႄႈၼမ်ႉၶူင်းယဝ်ႉယင်ႉလိုဝ်ႈၼွၼ်းတီႈၼၼ်ႈၶိုၼ်းၼိုင်ႈ။ထိုင်ၵၢင်ၼႂ်မိူင်း လႅင်းမႃးၸုမ်းၶဝ်ၶိုၼ်းဢွၼ်ၵၼ်ၶီႇႁိူဝ်းလွင်ႈၸွမ်းၼမ်ႉမႃး။ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်းယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းၶဝ်ၺႃး ၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇယိုဝ်းသႂ်ႇတီႈၾင်ႇၶူင်းၾၢႆႇတၢင်းတူၵ်း တွၼ်ႈတၢင်းၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈသႃလႃး ယၢၼ်ဝၢၼ်ႈသႃလႃးမွၵ်ႈ 6 လၵ်း။ၸၢႆးပေႇတိဢႃယု 42 ၺႃးယိုဝ်းတီႈႁူဝ်ၼဝ်ႇပွင်ႇၽၢတ်ႇတၢင်းလင်၊ဢွၼ်ႇၸၢႆး ၸၢႆးႁူဝ်လူင် ဢႃယု 9 ၶူပ်ႇၵေႃႉဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၸၢႆးထုၼ်းငူၺ်ႇၵူၼ်းႁေႃႈႁိူဝ်းၼၼ်ႉၺႃးတီႈမၢၵ်ႇ ၵၢဝ်ႈၾၢႆႇၶႂႃ။ ၵူၼ်းႁေႃႈႁိူဝ်းၵေႃႈၵိုတ်းၸၢၵ်ႈမၼ်းသေပွႆႇႁိူဝ်း လွင်ႈ ၼမ်ႉတေႃႇထိုင်ဝၢၼ်ႈသႃလႃးသေၸင်ႇႁႃ ၵႃးမႃးဢဝ်ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇတီႈႁူင်း ယႃမိူင်း တူၼ်။ၸၢႆးပေႇတိတႄႉယွၼ်ႉၸဵပ်းႁၢဝ်ႉ ႁႅင်း လႄႈ လႆႈလု တၢႆၵွၼ်ႇၼႃႈ ၵႃးတေမႃးႁပ်ႉၵႂႃႇႁူင်းယႃ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ဢွၼ်ႇၸၢႆးႁူဝ်လူင်ၼၼ်ႉတႄႉဢဝ် ၵႂႃႇ ၶဝ်ႈႁူင်း ယႃ မိူင်းတူၼ်သေယူတ်းယႃၶႃမၼ်း ၸၢႆး။ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈယင်းလႆႈၵႂႃႇႁႃမေႃယူႇၵူႈ ဝူင်ႈ ယူႇ။ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၸၢႆးပေႇတိတႄႉဢဝ်မိူဝ်းတီႈႁိူၼ်းၶဝ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈသႃလႃး သေထိုင်မႃးထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း တဵင်ႈၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉ တီႈတပ်ႉႁိမ်းၶူဝ်တႃႈသၢင်းမႃးတီႈႁိူၼ်းၸၢႆးပေႇတိသေထၢမ်လွင်ႈတၢင်းပိူင်ပဵၼ်မၼ်း။ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ၸၢႆး ပေႇတိၼၼ်ႉဢဝ်ဝႆႉတီႈႁိူၼ်းၶဝ်သွင်ၶိုၼ်း။ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 12/4/2018 ၼၼ်ႉၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈယႄး မိူင်းတူၼ်ၶဝ်မႃးဢဝ်ၶၢပ်ႈ တူဝ်တၢႆ မၼ်း ၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်းႁႃလၵ်းထၢၼ်(သၢၵ်ႈသေႇ) တီႈ ႁူင်း ယႃမိူင်းတူၼ်။ပဵၵ်ႉသမ်ႉပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းမၼ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈပၼ်ဢဝ်ၵႂႃႇသေတႃႉဢမ်ႇမီးၽႂ်ႁတ်း လၢတ်ႈ ထဵင်သင်လႄႈၵႃႈလႆႈပၼ်ၵႂႃႇ။ဝၢႆးၵူတ်ႇထတ်းၶၢပ်ႈ တူဝ်တၢႆ ၸၢႆးပေႇတိ ယဝ်ႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ၸင်ႇႁႂ်ႈ ပီႈၼွင်ႉ ၸၢႆးပေႇတိမႃးဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆမၼ်းမိူဝ်းလုမ်းလႃး သၢင်း ၵဵဝ်ႇတီႈ ပႃႇႁဵဝ်ႈ မိူင်းတူၼ်ဝၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၢႆးပေႇတိၼႆႉပဵၼ်ပျီႇတုၸိတ်ႉမၢၼ်ႈ ပႃႈတႂ်ႈပျီႇတုၸိတ်ႉ မိူင်းၵၢင် ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉတီႈမႄႈၵႅၼ်း ပွတ်း ၸၢၼ်းမိူင်းတူၼ်သေ တိၼ်ႇဝိၼ်း ၵုမ်းၵမ်ဢွၼ်ႁူဝ်ဝႆႉ။ၸၢႆးပေႇတိ ၵူပ်ႉၵူႈတင်းၼၢင်းၼိူင်းသေမီးလုၵ်ႈ ယိင်းၵေႃႉ ၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉၼၢင်းၶမ်းၶိၼ်ႇ။ၸၢႆးပေႇတိၼႆႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်တတ်းမႆႉၵူၺ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈသႅၼ်းယႂ်ႇ မိူၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ၊ၸႂ်ႉလိူဝ်ႈမႆႉမိုဝ်းသေမီးလုၵ်ႈၼွင်ႉၸွမ်းၽွင်ႈ။ၽွင်းမၼ်းၺႃးယိုဝ်းတၢႆၼၼ်ႉမၼ်းၼုင်ႈ သိူဝ်ႈပျီႇတုၸိတ်ႉ။မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းပေႃးတေၵႂႃႇၼႂ်းထိူၼ်ႇဢွင်ႈတီႈတတ်းမႆႉမၼ်းဢမ်ႇၼုင်ႈသိူဝ်ႈ ၶူဝ်း ပျီႇတုၸိတ်ႉၵူၺ်းၵႃႈဝၢႆးၸုမ်းၵေႃႇသၢင်ႈၶႄႇၶဝ်ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉ တႃႇၵူတ်ႇထတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆ မိူင်းတူၼ်ၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပရူႊဝႃႊရီႊ 2018 ၼႆႉမႃးမၼ်းၵေႃႈသႂ်ႇၶူဝ်းပျီႇတုၸိတ်ႉမၼ်း။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ် လၢတ်ႈၼႄဝႃႈဝၢႆးၸုမ်းၶႄႇၶဝ်ၶဝ်ႈမႃးၼႆႉၽၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႅၼ်ႈၼႃမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇသေ မၼ်းၵေႃႈထၢင်ႇဝႃႈမၼ်ႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလႆႈယဝ်ႉၼုင်ႈၶူဝ်းပျီႇတုၸိတ်ႉလႆႈယဝ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈသႃလႃး ၸေႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ဢၼ်မီးၽၢႆႇဢွၵ်ႇမႄႈၼမ်ႇၶူင်း ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ပႆႇမီးၽႂ်ၸုမ်းလႂ်ပိုတ်ႇႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းဝႃႈယိုဝ်းသေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်လွမ်ၵူဝ်ဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။ဝၢၼ်ႈသႃလႃးၼႆႉမီးလင်ႁိူၼ်း 50 ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်တႆးမၢၼ်ႈမီးမွၵ်ႈသၢမ်လင်။ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႅၼ်ႈၼႃ တႃႇၸုမ်းၶႄႇလူင်းထတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/1/2018 ၼၼ်ႉဢူးၼၢႆႇသူၺ်ႇဢူးၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈလုမ်းၸွမ်ၸိုင်ႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပၢႆးမၢၵ်ႈမီးသူင်ႇလိၵ်ႈ (လိၵ်ႈလပ်ႉ) ၽိုၼ်ၼိုင်ႈထိုင်ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉသေလၢတ်ႈ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းၸွႆႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ၵူၼ်းၶႄႇ 10 ၵေႃႉၸိူဝ်းပဵၼ် ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇဢၼ်လုၵ်ႉ တီႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶႄႇၽၢႆသၢမ်ၾႃ (China Three Gorges Corporation) မႃးသေတေဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇ တႃႇ ၵေႃႇသၢင်ႈ ၽၢႆမိူင်းတူၼ်။ၽိုၼ်မိူၼ်မၼ်းသူင်ႇၸူးလုမ်းသိုၵ်း သုင်သုတ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ႁွင်ႈ ၵၢၼ် ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ လႄႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၼႂ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ်ယွၼ်းတၢင်း ႁူမ်ႈမိုဝ်းတႃႇ ဢဝ် ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ၸုမ်းၵူၼ်းၶႄႇ ၼၼ်ႉ။ၼႂ်းလိၵ်ႈၼၼ်ႉယင်းလၢတ်ႈဝႃႈၵူၼ်းၶႄႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေ လုၵ်ႉ တီႈတႃႈၵုင်ႈသေၵႂႃႇတီႈ တႃႈၶီႈ လဵၵ်း ယဝ်ႉတေသိုပ်ႇ ၽၢၼ်ႇတၢင်းမိူင်းတူၼ် ယဝ်ႉၶဝ်ႈၵႂႃႇ တီႈဝၢၼ်ႈသႃ လႃးၼႆ ယဝ်ႉ။ လိၵ်ႈလပ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပရူႊဝႃႊရီႊ 2018 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ သႃလႃးႁၼ်ၵူၼ်းၶႄႇ ၶဝ်မႃးၵႃး လၢႆလၢႆ လမ်းဢၼ်ႁေႃႈ လတ်း ၽၢၼ်ႇ ဝၢၼ်ႈၶဝ်သေပူၼ်ႉၵႂႃႇတီႈ မႄႈပႃႉတၢင်းႁွင်ႇ ဝၢၼ်ႈသႃလႃး ဢၼ်ၵႆ မွၵ်ႈ 12 လၵ်း။ၶဝ်မႃးၸွမ်းၵႃး SURF လုၵ်ႉတၢင်းတႃႈ ၶီႈလဵၵ်း မႃး။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ၵႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉမၢင်လမ်း ပဵၼ်ၵႃးၶွမ်ႊ ပၼီႊမၢၼ်ႈ IGE (International Group of Entrepreneurs Company) ဢၼ်လူင်းတိုၼ်း ၼႂ်းၵၢၼ် ၵေႃႇသၢင်ႈ ၽၢႆမိူင်းတူၼ်။ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ လၢတ်ႈ ၼႄဝႃႈ ႁူမ်ႇလူမ်ႈတႃႇၵူၼ်း ၶႄႇၶဝ်ၵေႃႈ ၼႅၼ်ႈၼႃၼႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ၵူၼ်းၶႄႇၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈႁဵတ်း ၵၢၼ်ၶဝ် ၼၼ်ႉ ၵူၺ်းၶဝ် ဢမ်ႇလူင်းမႃးၸူးဝၢၼ်ႈသႃလႃး။သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၶမရ 580 (ပႃႈတႂ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 14 မိူင်း သၢတ်ႇ) လႄႈပျီႇတုၸိတ်ႉ (ပျီႇတု ၸိတ်ႉမိူင်းၵၢင်တင်းတပ်ႉပႂ်ႉ လႅၼ်လိၼ် 1007) ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ပၼ်ၶဝ်။ ပေႃးတေၵႂႃႇတၢင်းလႂ် ၵေႃႈမီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸွမ်းဢဝ်ႁူမ်ႇ လူမ်ႈပၼ်ၶဝ်ၼိုင်ႈ ၵေႃႉတေႃႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈ သွင်ၵေႃႉၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်လိုဝ်ႈသဝ်းတီႈမႄႈပႃႉ ဢၼ်ဢိၼ်ႇၵျိၼ်ႇၼီႇယႃႇၶေႇၶဝ်ယူႇသဝ်းဝႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသႃလႃးလၢတ်ႈဝႃႈဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉ ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်း လီမၼ်းၸွမ်း ၶဝ်သင်။ၶဝ်ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁဵတ်း ၵၢၼ်လႄႈၵႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈ ၶဝ် ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈ။တေႃႈၼင်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်း ၵိၼ် ၽၵ်း ယိူဝ်ႈ ၼၢင်းၶဵဝ်ၵေႃႈ ယင်းသိုဝ်ႉဢဝ် တီႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်းမႃး၊ၶဝ်တိုၼ်းဢမ်ႇသိုဝ်ႉ တီႈဝၢၼ်ႈသႃလႃး။ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “ဢၼ်ႁဝ်းလႆႈတႄႉမီး ၽုၼ်ႇမုၵ်ႉၵူၺ်း”။(ၵွပ်ႈဝႃႈပေႃးၵႃးၶဝ် ၶဝ်ႈ ၽၢၼ်ႇ ဝၢၼ်ႈၽုၼ်ႇမုၵ်ႉပေႃးၵုမ်ႈလူင်ၵႂႃႇ သဵင်ႈ) ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယင်းလွမ်ၵူဝ်တႃႇလၢတ်ႈလွင်ႈၵူၼ်းၶႄႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈၵွပ်ႈဝႃႈပေႃးၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈယႄးၶဝ်ႁူႉဝႃႈၽႂ်ႁူႉၽႂ်လၢတ်ႈလွင်ႈၶႄႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆၶဝ်ႁွင်ႉၸႅတ်ႈထၢမ်တိၵ်းတိၵ်းၼႆယဝ်ႉ။ ပိုၼ်းလင်ၽၢႆမိူင်းတူၼ် ၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼႆႉပဵၼ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆ ဢၼ်တေသၢင်ႈၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းလူင်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးဢၼ်ၼိုင်ႈၼႂ်းသၢမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ် ၽၢႆသၢမ်ဢၼ် ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး။မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းၽႅၼ်ၵၢၼ်တေဢွၵ်ႇ ႁႅင်း ၾႆးၾႃႉ7,000 မေႊၵႃႊဝတ်ႊသေတေသုင် 231 မီႊတိူဝ်ႊ၊တေပဵၼ်ၽၢႆဢၼ်ယႂ်ႇသုတ်းၼႂ်းၵုၼ်ၸဵင်ႇ ၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇလႄႈဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉမၼ်းတေယႂ်ႇၵႂၢင်ႈ ပဵင်းတၢင်းယႂ်ႇၵႂၢင်ႈမိူင်းသိင်ႊၵႃႊပူဝ်ႊသေတေယိုတ်ႈၵိၼ်ပိုၼ်ႉတီႈတၢင်းယၢဝ်းမၼ်းသၢမ်ပုၼ်ႈသွင်ပုၼ်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မူႇဝၢၼ်ႈႁိူၼ်း၊ ၵူၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇတေၺႃးၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈပႅတ်ႈပႃးၸဵမ်ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းႁွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉပၢင်ၸဵမ် ဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်ဢၼ်ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝၶိုၼ်းတၢင်ႇပၼ်ၸိုဝ်ႈဝဵင်းဝႃႈ “ဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်” (ယွၼ်ႉမီးၵုၼ်ႁဵင်ၵုၼ် ၼႂ်းၼမ်ႉပၢင်) ၼၼ်ႉပႃးယူႇယဝ်ႉ။ ၽၢႆၼႆႉပဵၼ်ၵၢၼ်ႁူမ်ႈပုၼ်ႈ ၼႂ်းၵႄႈၶွမ်ႊပၼီႊၽၢႆသၢမ်ၾႃၶႄႇ (China Three Gorges Corporation), ၶွပ်ႊၼီႊသိၼူဝ်ႊႁၢႆႊၻရူဝ်ႊ (Sinohydro) လႄႈၶွမ်ႊပၼီႊၶျၢႆႊၼႃႊသၢဝ်ႊတိူၼ်ႊၵရိတ်ႊ (China Southern Grid from China) ၶဝ်ဢဝ် 56% ၼႂ်းၶူင်းၵၼ်ၼႆႉ၊ ၶွမ်ႊပၼီႊထႆး (Electricity Generating Authority of Thailand International Company – EGATi သမ်ႉဢဝ် 30%၊ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၽႅၼ်ၵၢၼ်ႁႅင်းၾႆးၾႃႉမၢၼ်ႈMyanmar Department of Hydropower Planning (DHPP) သမ်ႉဢဝ် 10% လႄႈၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးၵူႈမိူင်းမိူင်း မၢၼ်ႈBurma’s International Group of Entrepreneurs – IGOEC သမ်ႉဢဝ် (4%)။IGOEC ၼႆႉပဵၼ် လုၵ်ႈလၢင်းဢူးဢွင်ႇတွင်းၽွင်းလူင်ၾၢႆႇႁူင်းၸၢၵ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢူးတဵင်းသဵင်ႇ သေ ပဵၼ်တူဝ်တႅၼ်းတႃႇၵပ်းသၢၼ်ၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ၸွမ်းၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇလၢႆလၢႆၸုမ်း ၸိူဝ်း တူင်ႉ ၼိုင်ၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးၼႂ်းပီ 2012 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝႅပ်ႊသၢႆႊ EGAT ၼၼ်ႉတႅမ်ႈလၢတ်ႈၼႄဝႆႉဝႃႈၶူင်းၵၢၼ်ၼႆႉမိူဝ်ႈလဵဝ်မႄးဢွၵ်ႇႁၢင်ႈၾၢင် (redesigned) မၼ်းဝႆႉပဵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇ “လူတ်းယွၼ်ႇလူင်းၽွၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃဝ” သေမိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉယိူင်းဢၢၼ်းတေၶူင်ဢွၵ်ႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉ 3,000 မေႊၵႃႊဝတ်ႊ။ၼႂ်းၼၼ်ႉတႃႇ 90% ဢၼ် ဢွၵ်ႇတီႈၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼႆႉတေဢဝ်သူင်ႇၸူးမိူင်းထႆးၼႆယဝ်ႉ။(https://www.egati.co.th/en/investment/en-mongton.html)။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉတိုၼ်းသၢၼ်ၶတ်းၽၢႆၼႆႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းသေတိုၼ်းတေသိုပ်ႇတေႃႇသူႈသၢၼ်ၶတ်းလႄႈတေတႅမ်ႈသူင်ႇလိၵ်ႈသၢၼ်ၶတ်းၼႆယဝ်ႉ။ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး CSSU ဢၼ်ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းလႄႈတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးလၢႆလၢႆမူႇၸုမ်းႁူမ်ႈၵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉယၢမ်ႈဢွၵ်ႇလိၵ်ႈသၢၼ်ၶတ်းၽၢႆမိူင်းတူၼ်လႄႈၽၢႆတၢင်ႇဢၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/08/2016 သေလၢတ်ႈဝႃႈ “ ၽၢႆၼႆႉတေပဵၼ်လွင်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႈတႃႇၵူၼ်း၊ၶူဝ်းၶွင်ၵိုၵ်းပိုၼ်း၊ႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇလႄႈတေယႃႉလုၵွႆပႅတ်းပိူင်ယူင်ႉသၢင်ႈၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ” သေ “လွင်ႈဢၼ်တိုၵ်ႉသိုပ်ႇမုင်ႈၼႃႈၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆယူႇၼႆႉၵေႃႈတေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵူၺ်း”ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢွင်ႈတီႈသၢင်ႈၽၢႆလႄႈပိုၼ်ႉတီႈဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉဢၼ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉမီးယူႇဝႆႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႁိမ်ၸိင်းၶဵင်ႇတႃႉၵၼ်ပဵၼ်တီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းယႂ်ႇလူင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 20 ပီပၢႆသေၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင်၊တဵၵ်းပေႃႉထုပ်ႉ၊တဵၵ်းၵၼ်ႉၸၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉမႃး။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်ၶူဝ်လမ်ႇလွင်ႈ ဢၼ်ၶၢမ်ႈ မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႂ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇတီႈတႃႈ သၢင်းၼၼ်ႉဝႆႉ သေမီးတပ်ႉႁူမ်ႇလူမ်ႈ တပ်ႉဢွၼ်ႇ တပ်ႉ ဢိတ်းၶဝ် ပၵ်းဝႆႉၸွမ်း မႄႈၼမ်ႉၶူင်းႁိမ်း ဝၢၼ်ႈ သႃလႃးလႄႈဢွင်ႈတီႈသၢင်ႈၽၢႆသေတႃႉၶဝ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵုမ်းၵမ် ႁူၺ်ႈလွႆ ထိူၼ်ႇၶိူဝ်းၸိူဝ်းယူႇဝႆႉပဵၼ် သွင်ၽၢၵ်ႇၶၢင်ႈ မႄႈၼမ်ႉၶူင်းလႄႈပဵၼ် တီႈၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈ လၢႆလၢႆၸုမ်းၵုမ်းၵမ်ဝႆႉပႃးၸဵမ်ၶွင်ႇသီႇဢဝ် ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈ တႆး (RCSS/SSA)။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉမီးပၢင်တိုၵ်းၼႂ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းတႆး (RCSS/SSA) ၼႂ်းမိူင်းပဵင်းၾၢႆႇႁွင်ႇဝၢၼ်ႈသႃလႃးသေႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႄႈပေႃႉထုပ်ႉယွၼ်ႉထၢင်ႇထိူမ် ဝႃႈၵမ်ႉ ၸွႆႈ ထႅမ်သိုၵ်းတႆးပဵၵ်ႉသမ်ႉ RCSS/ SSA ၼႆႉပဵၼ်ၸုမ်း ဢၼ်လူင်းလၢႆး မိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း NCA ဝႆႉၸွမ်းလူင် ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈမိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉမႃး ၵေႃႈ ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2011 ၼၼ်ႉၵူၼ်းၵေႃႇသၢင်ႈၶႄႇသၢမ်ၵေႃႉလူင်းထတ်းတႃႇၽၢႆမိူင်းတူၼ်သေလႆႈထုၵ်ႇၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတိၺွပ်းၵႂႃႇ (ၸိုဝ်ႈၶဝ်တႄႉဢမ်ႇပိုတ်ႇၽိူၺ်သေပွၵ်ႈ) ပႃးၸွမ်းၵူၼ်းၸွႆႈပေၽႃသႃမၼ်း။ဝၢႆးတိၺွပ်းဝႆႉၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်လိူၼ်ယဝ်ႉၶဝ်ၶိုၼ်းထုၵ်ႇပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်းလူၺ်ႈဢမ်ႇမီးႁူးမီးႁွႆးၸဵပ်း မၢတ်ႇသင်။(http://burmariversnetwork.org/news/china-asks-shan-army-to-chase-its-four-missing-guys)။ ပူၵ်းတိုၼ်ႇတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ၽူႈလူင်းတိုၼ်းၽၢႆၶဝ် ပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးၵၢၼ်တူၵ်းလူင်းၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉသေတႃႉၵၢၼ်ပိုတ်းယိုဝ်းၵူၼ်းၶီႇႁိူဝ်းၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းၸႅင်ႈၸႅင်ႈလိူင်ႈဢၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉတိုၼ်းၸီႉၸႅင်ႈၼႄဝႃႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉ ၶူင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဢမ်ႇႁူႉလႆႈဝႃႈပဵၼ်ၸုမ်းလႂ်ယိုဝ်းသေတႃႉလွင်ႈၵၢၼ်ပိုတ်းယိုဝ်းၽွင်းၸုမ်းၶႄႇၶဝ်လူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉ ထတ်းသၢင်ႈယူႇၼႆႉၵေႃႈ သမ်ႉဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ၶဝ်ၼႅၼ်ႈၼႃလႄႈမၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈ ဢၼ် ဢမ်ႇထၢင်ႇလႄႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉပဵၼ်ၼၼ်ႉသင် ၵွပ်ႈမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႅၼ်ႈၼႃဝႆႉ။ ၵၢၼ်ပိုတ်းယိုဝ်းၼႆႉတိုၼ်းပဵၼ်လွင်ႈပူၵ်းတိုၼ်ႇတိုၵ်းသူၼ်းပၼ်ၾၢင်ႉထိုင်ၽူႈလူင်းတိုၼ်းသၢင်ႈၽၢႆ ၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မၼ်းတိုၼ်းမီးၽေးၶဵၼ်ၼမ်တေႉတေႉတႃႇတေသိုပ်ႇႁႂ်ႈၶူင်းၵၢၼ်ယႂ်ႇလူင်ဢၼ်တိုၵ်ႉ ပဵၼ် လွင်ႈထဵင်မေႃးၵၼ်ယူႇၼႆႉႁဵတ်းၵႂႃႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းသိူဝ်သေၵၢၼ်ၵုမ်းၵမ်ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝၼႆႉ ၵေႃႈတိုၼ်းပဵၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈပၼ်ႁႃဢၼ်လႆႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်မႃးၶၢဝ်းတၢင်းၼပ်ႉႁူဝ်ပီမၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵေႃႈၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး တိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ၽူႈလူင်းတိုၼ်းၽၢႆၵူႈဢၼ်ၼိူဝ် မႄႈၼမ်ႉၶူင်းလႄႈမႄႈၼမ်ႉတၢင်ႇသၢႆၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈတင်းမူတ်း ႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်တႃႇသၢင်ႈၽၢႆၸိူဝ်းၼႆႉၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းသိူဝ်။လွင်ႈသိုပ်ႇမုင်ႈၼႃႈႁဵတ်းသၢင်ႈ ၽၢႆၸိူဝ်း ၼႆႉၵေႃႈမိူၼ်ၵၼ်တင်းသူၼ်းၾႆးပၼ်ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ယိုတ်ႈယၢဝ်းမႃးၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈမွတ်ႇ လႆႈ သေတေပဵၼ်လွင်ႈဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းယဵတ်ႈပူဝ်ႉသႂ်ႇၼႂ်းၽေးၶဵၼ်လူင်ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် +95: 926-436- 2973 (တႆး၊ဢင်းၵိတ်း၊မၢၼ်ႈ) ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66: 81-603-6655 (တႆး၊ထႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 62- 941-9600 (တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97- 143-1530 (တႆး၊မၢၼ်ႈ) PDF files: Shan Burmese English Thai

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2018-03-13T09:31:26

https://shan.shanhumanrights.org/talong-villagers-4th-prayer-ceremony-for-namtu-river-to-free-flow/

ပၢင်ယွၼ်းသူးပၼ်မႄႈၼမ်ႉတူႈႁႂ်ႈလႆလွတ်ႈလႅဝ်း ပွၵ်ႈထူၼ်ႈ 4 ပီႈၼွင်ႉဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ႁွင်ႇ

ၸႅင်ႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ပၢင်ယွၼ်းသူးပၼ်မႄႈၼမ်ႉတူႈႁႂ်ႈလႆလွတ်ႈလႅဝ်း ပွၵ်ႈထူၼ်ႈ 4 ပီႈၼွင်ႉဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ႁွင်ႇ ယွၼ်းၽိတ်ႈမွၵ်ႇ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၼႂ်းတိုဝ်ႉတၢင်းဝၼ်းတူင်ႉၼိုင်တႃႇ မႄႈၼမ်ႉတူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ လိူၼ်မၢတ်ႉ ဝၼ်းထိ 14၊ တေမီးၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇလၢႆလၢႆၸႄႈဝဵင်း လႄႈၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး မွၵ်ႈ 500 ႁူမ်ႈၵၼ် ၸတ်းပၢင်ယွၼ်းသူးပၼ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ႁႂ်ႈလႆႈလႆလွတ်ႈလႅဝ်းတႃႇသေႇယႃႇႁႂ်ႈလႆႈ မီးၶူင်းၵၢၼ်သင်မႃးႁႄႉတတ်း။ ဝၼ်းထိ 14/03/2018 ဝၼ်းပုတ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်း 09:00 ဝၢႆးဝၼ်းထိုင် 11:00 တွၼ်ႈၼႂ် ဢွင်ႈတီႈ ၾင်ႇမႄႈၼမ်ႉတူႈဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ဢိူင်ႇၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးထမ်းဢၢႆး +95 (0) 9-971-8799-82 ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်း +95 (0) 9-262-108-062 PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2018-04-23T07:39:02

https://shan.shanhumanrights.org/brutal-rape-of-73-year-old-woman-by-burma-army-soldier-in-mong-phyak-highlights-vulnerability-of-women-in-militarized-eastern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၵၼ်ႉၸၼ်ထဝ်ႈယိင်းဢႃယု 73 ၼႂ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈပဵၼ်လွင်ႈထၢင်ႇၸႅင်ႈဝႃႈၼၢင်းယိင်းမီး ၽေး ၶဵၼ်ၼမ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 23/04/2018 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၵၼ်ႉၸၼ်ထဝ်ႈယိင်းဢႃယု 73 ၼႂ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈပဵၼ်လွင်ႈထၢင်ႇၸႅင်ႈဝႃႈၼၢင်းယိင်းမီး ၽေး ၶဵၼ်ၼမ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ လွင်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတဵၵ်းၵၼ်ႉၸၼ်ထဝ်ႈယိင်းဢႃယု 73 သေဢဝ်မိတ်ႈပၢတ်ႇႁူၼႂ်းမိူင်း ၽျၢၵ်ႈၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 02/04/2018 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉပဵၼ်လွင်ႈထၢင်ႇၸႅင်ႈၼႄဝႃႈၼၢင်း ယိင်း မီးၽေးၶဵၼ်ၼမ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇၽိူမ်ႉထႅမ်ႁႅင်းၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈဢၼ်ယူႇၼႂ်းၵႄႈၵၢင်တႃႈၶီႈလဵၵ်းလႄႈၵဵင်းတုင်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပၵ်းတပ်ႉၶဝ်လွမ်ႉ ႁွပ်ႈဝႆႉမီးပႃးၸဵမ်တပ်ႉငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 18၊ၶလရ 329၊ၶလရ 330၊တပ်ႉၵႃး ၵၢပ်ႇလဵၵ်း၊တပ်ႉၵမ်ႉထႅမ်လႄႈတပ်ႉႁူင်းယႃသိုၵ်းမၢႆ 1 ၸိူဝ်းၼႆႉ။ပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းၸွမ်း ၸုမ်း မႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ်မႃးတင်ႈတႄႇပီ 2012 ယဝ်ႉသေတႃႉယင်းပႆႇမီးၵၢၼ်လူတ်းထွၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းဢွၵ်ႇၼႂ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇသင်။ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈၼႆႉမီးႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ6,000၊မီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႅင်းသိုၵ်းမွၵ်ႈ 1,000 ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉႁွပ်ႈဝဵင်းဝႆႉ။ၵွပ်ႈမီးသိုၵ်းတင်းၼမ်ယူႇဢိူမ်ႈသဝ်းၸမ်ဝႆႉလႄႈၵႆႉၵႆႉပဵၼ်လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း၊ပိူင်လူင် မၼ်း ၼၢင်းယိင်းလႆႈလွမ်ၵူဝ်ၵွပ်ႈမီးလွင်ႈၶႂၢင်းပၼ်တၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်းတေႃႇသိုၵ်းဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆၼၢင်းယိင်း။မိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးလႆႈၵဵပ်းႁွမ်ၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူင်းၽျၢၵ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်းႁိမ်းႁွမ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၵၼ်ႉၸၼ် ၼၼ်ႉထုၵ်ႇဢဝ်သူင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းတီႈတပ်ႉၶဝ်ၼႂ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈသေဢမ်ႇလႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇဝႃႈပၼ်တၢမ်ႇတၢင်း ၽိတ်းသင်မၼ်းထႅင်ႈ။ လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ဢၼ်ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 02/04/2018 ၼႆႉၵေႃႈမီးလွင်ႈတၢင်းလၢႆလၢႆလွင်ႈဢၼ်တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵေႃႉၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉႁၢမ်းတၢင်းၽိတ်းထႅင်ႈယူႇ။လွင်ႈတၢင်းမၼ်းပဵၼ်ၶၢဝ်းၵၢင်ဝၼ်းသေပဵၼ်တီႈႁိမ်းၸမ်ပၢင်မၢၵ်ႇၵွပ်ႊၾ် လႄႈၸမ်တပ်ႉဢၼ်လုၵ်ႈသိုၵ်းၼႂ်းတပ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႉၵၼ်ႉၸၼ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ဝၢႆးပဵၼ်လိူင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်လၢႆၸူဝ်ႈမူင်းယဝ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ/ယႄးၶဝ်တိမတ်ႉမၼ်း ႁိမ်းဢွင်ႈ တီႈပဵၼ်ၼၼ်ႉသေမိုဝ်းမၼ်းလႄႈသိူဝ်ႈၶူဝ်းမၼ်းၵေႃႈတိုၵ်ႉၼုၵ်းလိူတ်ႈဝႆႉပႃးတင်းပီႇႁူၵေႃႉၺႃးၵၼ်ႉ ၸၼ်သေတိုၼ်းပဵၼ်လၵ်းထၢၼ်ဢၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈယႃႉလုပႅတ်ႈလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂၢင်းပၼ်တၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်းၵူၼ်းသိုၵ်းဢၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉတိုၼ်း ပဵၼ်လွင်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႈတႃႇၼၢင်းယိင်းတင်းမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉသေလွင်ႈၼႆႉတၵ်းတေလႆႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵွပ်ႈၼၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁၼ်လီၸွမ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယုင်ႈယၢင်ႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ဢၼ်လူင်း ၸိုဝ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသႂ်ႇၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆလမ် (Blacklists) ၵွပ်ႈ“ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈမီးလွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ဢမ်ႇၼၼ်တိုၼ်းမီးၼႃႈတီႈတႃႇႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၼၢင်းယိင်း” ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉထုၵ်ႇလႆႈမိပ်ႇငႅၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶၼ်ၶၼ်ၽႂ်းၽႂ်းဢမ်ႇၵမ်ႉၵွႆးတႃႇၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆပဵၼ်ပၵ်းပဵၼ်ပိူင်တၢင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉၵူၺ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈ ၼႃႈ သိုၵ်းသေပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈတၵ်းလႆႈၵိုတ်းပႃး။လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ တၵ်းလႆႈပႃးၸွမ်းလွင်ႈႁႅတ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးပိူင်လူင်မၼ်းလွင်ႈယႃႉၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ၶဝ်ႈဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ၶူင်းၵၢၼ်သေပဵၼ်လွင်ႈတၢင်း ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵိူတ်ႇပၢင်တိုၵ်းလႄႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိူင်လူင်မၼ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ Access Asia Mining မိူင်းဢွတ်ႊသ်တြေးယႃႊဢၼ်ၶိုင်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေၶုတ်းၶမ်းထုင်ႉမိူင်းၽျၢၵ်ႈတႃႇ 150,000 ဢေႊၵႃႊၼၼ်ႉၵိုတ်းယိုတ်းသေထွၼ်ဢဝ်ၶူင်းၵၢၼ်မၼ်းဢွၵ်ႇ၊ၵွပ်ႈဝႃႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတိုၼ်းသၢၼ်ၶတ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း၊ဢမ်ႇၼၼ်တိုၼ်းပဵၼ်ၽေးၶဵၼ်ယုင်ႈယၢင်ႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈပူၼ်ႉ ပႅၼ် ပဵၼ်ပၵ်းပဵၼ်ပိူင်ဢိၵ်ႇတင်းလွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈၸုမ်းၽူႈႁူမ်ႈပုၼ်ႈၶဝ်ဢၼ်ဢွၵ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 02/03/2018 (http://accessasiamining.com/pdf/shareholders/AAM_Shareholder%20Update%20020318.pdf) ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈ ဝႆႉဝႃႈၶွမ်ႊပၼီႊတိုၵ်ႉပႂ်ႉၶေႃႈပၼ်ၶႂၢင်ႉၶုတ်းၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းတႃႇၶူင်းၵၢၼ်မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး။လိူဝ်ၼၼ်ႉၶွမ်ႊပၼီႊယင်းလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ “ ပိူၼ်ႈၵမ်းၵမ်းထၢမ်ႁဝ်းလွင်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၼ်ႁႃၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸၢဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊတေႃႇၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးႁဝ်းယူႇ။ပၼ်ႁႃ ၸိူဝ်းၼႆႉၽွင်း တူင်ႇဝူင်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉႁၼ်ဝႃႈမၼ်းပဵၼ်လွင်ႈႁၢႆႉၸႃႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႆယူႇၼၼ်ႉမၼ်းဢမ်ႇ မႃး တုမ်ႉယွၼ်ႈသင်ၼႂ်းၵၢၼ်ႁဝ်းၶိုၼ်းၶိုၼ်းဝၼ်းဝၼ်းသင်ၵွပ်ႈဝႃႈႁဝ်းဢမ်ႇယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉသေႁဝ်းဢမ်ႇမီးၶႂၢင်ႉဢမ်ႇတူင်ႉၼိုင်ႁဵတ်းသင်တီႈၼၼ်ႈ”။ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးၶႂ်ႈၸီႉၸမ်ႈ ၼႄ ဝႃႈမၼ်းတိုၼ်းပဵၼ်ၽွၼ်းႁၢႆႉလူင် မိူၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ႁဵတ်းၽိတ်းၸဵမ်လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ် လူလၢႆ ပဵၼ်ပၵ်း ပဵၼ်ပိူင်၊တေႃႇၸၢဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ၊ဢၼ်တေဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ Access Asia Mining ၶုတ်းၶမ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်မိူဝ်ႈဝၼ်ထိ 02/04/2018 ထဝ်ႈယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 73 ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်သေဢဝ်မိတ်ႈထိူဝ်ႁူဝ်လႄႈႁူယဝ်ႉ ဢဝ်ပီႇႁူမၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇၽွင်းၵႂႃႇႁႃၽၵ်းတီႈၼႃးဢၼ်မီးၸမ်ဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇမိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 02/04/2018။ ဝၼ်းၼၼ်ႉမိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 7:30 ၵၢင်ၼႂ်ပႃႈၵွင်ၵႅဝ်ႈဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၵႂႃႇႁႃၵဵပ်းၽၵ်းတီႈသူၼ်ၼႃးတၢင်းတူၵ်းႁိူၼ်းဢၼ်ၵႆႁိူၼ်းမွၵ်ႈၶိုင်ႈလၵ်း။ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း9:30 ၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႃးႁူႇၵေႃႉ ၼိုင်ႈ ၵႂႃႇလၢတ်ႈတီႈၸၢႆးတိပ်ႉယီႈၽၢႆႇၽွင်းငမ်း (ဢုပ်ႉၶျူၵ်ႉယေးမူး) ဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈလွင်ႈဝႃႈမီးၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈၼွၼ်းၵူဝ်ႈလိူတ်ႈဝႆႉၼိူဝ်လိၼ်တီႈၼႃးသေဢမ်ႇမီးသိၼ်ႈ၊မီးႁိမ်းပၢင်လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၵွပ်ႊၾ်တၢင်းႁွင်ႇဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈ။ ၸၢႆးတိပ်ႉယီႈၵေႃႈၵႂႃႇတူၺ်းၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်ၸဵပ်းယူႇၼၼ်ႉသေလႆႈႁူႉဝႃႈပဵၼ်ပႃႈၵွင်ၵႅဝ်ႈ။မၼ်းၼၢင်းၼင်ႈၶွင်ႇယွင်ႇဝႆႉဢမ်ႇမီးသိၼ်ႈတူဝ်ၶိင်းၵေႃႈၵူဝ်ႈလိူတ်ႈ။ႁူၺႃးမိတ်ႈပၢတ်ႇလႄႈတီႈႁူဝ်မၼ်းမီးႁွႆးၾႃႉ မိတ်ႈသၢမ်ႁွႆး။မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈၼႄၸၢႆးတိပ်ႉယီႈဝႃႈၺႃးပိူၼ်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ယဝ်ႉ။ၸၢႆးတိပ်ႉယီႈၵေႃႈ ၼႅတ်ႈဢဝ်လိူင်ႈၵႂႃႇလၢတ်ႈတီႈႁူင်းယႄးသေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢင်ႇၵေႃႉသမ်ႉၼႅတ်ႈၵႂႃႇလၢတ်ႈတီႈႁိူၼ်းပႃႈ ၵွင်ၵႅဝ်ႈ။ၸၢႆးတိပ်ႉယီႈတင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈယႄးသွင်ၵေႃႉၵေႃႈၶီႇၵႃးလမ်းၼိုင်ႈသေၽႅဝ်ၵႂႃႇၶိုၼ်းတီႈပဵၼ် ၼၼ်ႉလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းမႃးဢဝ်တူဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃၵူၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈမိူဝ်ႈၶၢဝ်း 11:00 မူင်း တွၼ်ႈ ၼႂ်။မေႃယႃတီႈႁူင်းယႃလၢတ်ႈလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းဝႃႈၵွပ်ႈလိူတ်ႈဢွၵ်ႇၼမ်ၼႃႇလႄႈထုၵ်ႇလႆႈဢဝ်ၵႂႃႇ တီႈ ႁူင်းယႃတႃႈၶီႈလဵၵ်းဢမ်ႇၼၼ် တီႈၵဵင်းတုင်။လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၵေႃႈလိူၵ်ႈႁူင်းယႃၵဵင်းတုင်သေဢဝ်တူဝ် မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇထိုင်ႁူင်းယႃၵဵင်းတုင်မိူဝ်ႈ 1:00 ဝၢႆးဝၼ်း။မၼ်းၼၢင်းလူဝ်ႇလိူတ်ႈၵူၺ်းၵႃႈတီႈႁူင်းယႃ သမ်ႉ ဢမ်ႇမီးလိူတ်ႈပဵင်းပေႃး။ဝၢႆးၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းမၼ်းလၢတ်ႈၼႄၸၢႆးတိပ်ႉယီႈလႄႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ/ယႄးၶဝ် ယဝ်ႉၽူႈမီးၸၼ်ႉသိုၵ်းသွင်ၵေႃႉၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃၵဵင်းတုင်သေႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇဢဝ်ပႃႈၵွင်ၵႅဝ်ႈသူင်ႇၵႂႃႇ တီႈႁူင်းယႃသိုၵ်းတီႈၵဵင်းတုင်မိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 8:30 မူင်းၸမ်ၶမ်ႈသေလႆႈၵႂႃႇသႂၢင်းလိူတ်ႈၵႃႈၼၼ်ႈ။ ၽွင်းၼႂ်းၵႄႈၶၢဝ်းယၢမ်းၼၼ်ႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈယႄးၶဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းႁႃၵူၼ်းႁၢႆႉၼၼ်ႉသေၵႂႃႇႁၼ်သႂ်ႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ဢမ်ႇသႂ်ႇၶူဝ်း သိုၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉၼေႇမဵဝ်းတူႇဢႃယု 25 တႂ်ႈထဵင်ၼႃးႁိမ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼႃးဢၼ် ဢမ်ႇပေႃးၵႆတီႈပဵၼ်လိူင်ႈၽွင်း 11:30 မူင်းၶိုင်ႈတွၼ်ႈၼႂ်။သိူဝ်ႈမၼ်းၵေႃႈၵူဝ်ႈလိူတ်ႈဝႆႉလႄႈထူပ်းႁၼ် ပီႇႁူဢၼ်ၼိုင်ႈတီႈမၼ်း။မၼ်းပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈတပ်ႉႁူင်းယႃသိုၵ်းမၢႆ 1 ႁိမ်းဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈ။ၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈၶဝ်တိၺွပ်းမၼ်းသေဢဝ်ၵႂႃႇၶင်ဝႆႉတီႈႁူင်းယႄးမိူင်းၽျၢၵ်ႈယဝ်ႉၸႅတ်ႈထၢမ်လွင်ႈတၢင်း တီႈမၼ်း။ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉႁူင်းယႃသိုၵ်းမၢႆ 1 ၼၼ်ႉၵေႃႈမႃးတီႈႁူင်းယႄးသေၸႅတ်ႈ ထၢမ်မၼ်းယဝ်ႉဢဝ် တူဝ်မၼ်း ၵႂႃႇ ၵုမ်းၶင် တီႈတပ်ႉႁူင်းယႃသိုၵ်းမၢႆ 1 မိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 5:30 မူင်းၶိုင်ႈႁူဝ်ၶမ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉမိူဝ်ႈ 5:00 တၢမ်းၶမ်ႈၼၼ်ႉၽူႈမီးၸၼ်ႉသိုၵ်းသွင်ၵေႃႉတီႈတပ်ႉႁူင်းယႃသိုၵ်းမၢႆ 1 လႄႈၸၢႆး တိပ်ႉယီႈၵႂႃႇတီႈလုင်းၸၢႆးသႅင်ၽူဝ်ပႃႈၵွင်ၵႅဝ်ႈသေလၢတ်ႈတီႈမၼ်းဝႃႈယႃႇပေမႆႈၸႂ်လွင်ႈၵႃႈယူတ်းယႃ သင်။တေဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇတင်းမူတ်းလႄႈသင်ဝႃႈမၼ်းတၢႆၵႂႃႇၵေႃႈတေဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း လုမ်း လႃးပၼ်ပႃးတင်းမူတ်းၼႆယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်ႁဵတ်းၽိတ်းၼၼ်ႉတေဢဝ်ၶိုၼ်ႈလုမ်းတြႃးသိုၵ်း။မိူဝ်ႈလဵဝ်ပႆႇမီး လွင်ႈၶဝ်ႈလုမ်းတြႃးသင်ၵွပ်ႈဝႃႈတိုၵ်ႉပႂ်ႉပႃးၵွင်ၵႅဝ်ႈႁူႉတူဝ်လီလီယူႇ။ပႃႈၵွင်ၵႅဝ်ႈၶႅၼ်းမႃးဢိတ်းဢွတ်းသေၶိုၼ်းဢဝ်မႃးယူတ်းယႃတီႈႁူင်းယႃသိုၵ်းမၢႆ1 မိူင်းၽျၢၵ်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15/04/2018 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပီႇႁူပႃႈၵွင်ၵႅဝ်ႈဢၼ်ၺႃးမိတ်ႈပၢတ်ႇထိူဝ်ဢဝ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉမႅၼ်ႈငိုၼ်း 150,000 ၵျၢပ်ႈ။ပီႇႁူဢၼ်ထူပ်း ႁၼ်ၼၼ်ႉတႄႉတိုၵ်ႉဢဝ်ဝႆႉတီႈႁူင်းယႄးပိူဝ်ႈတႃႇပဵၼ်လၵ်းထၢၼ် (သၢၵ်ႈသေႇ) ၸွမ်းၾႃႉမိတ်ႈဢၼ် ဢဝ်ပၢတ်ႇထိူဝ်ႁူမၼ်းၼၢင်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 62- 941-9600 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66: 81-603-6655 (ထႆး၊တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97- 143-1530 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) ၸၢႆးသႅင်တႆး +66: 81- 474-5604 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF files:>>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2018-03-08T07:28:09

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b5%e1%80%b0%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%9d%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%90%e1%82%83%e1%82%88%e1%80%9c%e1%80%b0%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%9e%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%81%b6/

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်သၢၼ်ၶတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းတႃႇသၢင်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်

ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် ဝၼ်းထိ 08/03/2018 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်သၢၼ်ၶတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းတႃႇသၢင်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသၢၼ်ၶတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ၸုမ်းသၽႃဝမၢၼ်ႈ (Myanmar Environment Institute) ၶဝ်ၸတ်းတႃႇၶိုင်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်တင်းမူတ်း။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉၸုမ်း MEI ၶဝ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈလုမ်းႁွင်ႈၵၢၼ်ၽၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉမိူဝ်ႈၼႆႉ။ပဵၵ်ႉသမ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢၼ်ၶတ်းမႃးႁၢဝ်ႉႁႅင်းလၢႆပွၵ်ႈလၢႆၽဝ်ႇ သေတႃႉၸုမ်း MEI ၼႆႉႁႃသူၼ်းတုမ်ပၼ်ႁႅင်းတႃႇၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ယူႇ။သင် ဝႃႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်သၢင်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၸိုင်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈ တႃႈ လူင်ဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 653 ၵေႃႉတင်းမူတ်း။ပိုၼ်ႉတီႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈမၢၵ်ႇဢူဝ်း၊မၢၵ်ႇဝၢၼ် 637 ဢေႇၵႃႉ၊ပိုၼ်ႉတီႈႁႆႈၼႃး 140 ဢေႇၵႃႉလႄႈသူၼ်ႁႆႈတင်းၼမ်ပႃးၸဵမ်ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ၊ႁူင်း ႁဵၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉတေတူၵ်းယူႇတႂ်ႈၼမ်ႉတင်းသဵင်ႈ။ ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “ ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇပွင်ႇၸႂ်ၵွပ်ႈသင်လူင် ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉဢမ်ႇဝႆႉၼၵ်းသဵင်ႁူဝ်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း။ႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၶူင်းၵၢၼ် ဢၼ် ၼႆႉ ၵိုတ်းပႅတ်ႈမႃးလၢႆလၢႆပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ပေႃးသိုပ်ႇႁဵတ်းၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၼႆႉယူႇၵေႃႈမိူၼ်တင်းဢဝ် ႁဝ်းၶႃႈ ထိမ်ႈသႂ်ႇၼႂ်းၽေးႁုၵ်းႁၢႆႉလူင်ၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉ။လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထုၵ်ႇလႆႈ ထွမ်ႇသဵင် ႁဝ်း ၶႃႈသေၵႅတ်ႇၶႄပၼ်မူႇဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇလႆႈလုၵွႆ။ႁဝ်းၶႃႈတိုၼ်းသၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈ ပၼ်ႁႅင်းတိုၵ်းသူၼ်းႁဵတ်းသၢင်ႈၽၢႆၼႆႉယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၼႆႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈၸႅင်ႈလႅင်းတင်ႈတႄႇႁဵတ်းသၢင်ႈမႃးမိူဝ်ႈပီ 2008 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈ ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉလႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉၸွမ်းလႄႈမိူဝ်ႈလဵဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ၵူဝ်ယွၼ်ႉၽၢႆၸၢင်ႈတႅၵ်ႇၵွပ်ႈ ဝႃႈၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈမၼ်းဢမ်ႇၶႅမ်ႉ။မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင်ၼႆႉလိၼ်ၵူၼ်ႇတီႈၾင်ႇ ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိၼ်ၵူၼ်ႇတီႈၾင်ႇ ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆ ၼႂ်းလိူၼ် ၾေႇၾေႃႇဝႃႇရီႇ 2018 လိၼ်ၵူၼ်ႇတီႈၾင်ႇ ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆ ၼႂ်းလိူၼ် ၾေႇၾေႃႇဝႃႇရီႇ 2018 ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႆႉပဵၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ဢၼ်ၼိုင်ႈၼႂ်းသီႇၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆ ၼိူဝ် မႄႈတူႈၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေပဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမီးသိုၵ်းသိူဝ်လၢႆၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်ဝႆႉ။ၶူင်းၵၢၼ် ၽၢႆၼႆႉၶွမ်ႇပၼီႇၶႄႇ၊ၵျပၢၼ်ႇ၊သဝိတ်ႉသလႅၼ်ႇလႄႈၵျိူဝ်ႇမၼီႇၶဝ်ႁူမ်ႈလူင်းတိုၼ်းဝႆႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးထမ်းဢၢႆး +95 (0) 9-453-132-755 ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်း +95 (0) 9-262-108-062 ၸၢႆးၵွၼ်ႈသႅင် +66 (0) 62-941-9600 PDF files:>>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2018-01-15T07:13:23

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b5%e1%80%b0%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%80%ad%e1%80%b0%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%90%e1%82%86%e1%80%b8%e1%80%a2%e1%80%99%e1%80%ba%e1%82%87%e1%82%81%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba/

ၵူၼ်းမိူင်းတႆးဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ပၢင်ၵုမ် IFC တူၼ်ႈတီးယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ဢမ်ႇယဵၼ်လႄႈမီးလွင်ႈႁၢမ်ႈတၢပ်ႈၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်

ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး (ASSR) ဝၼ်းထိ 15/01/2018 ၵူၼ်းမိူင်းတႆးဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ပၢင်ၵုမ် IFC တူၼ်ႈတီးယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ဢမ်ႇယဵၼ်လႄႈမီးလွင်ႈႁၢမ်ႈတၢပ်ႈ ၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး(ASSR) သၢၼ်ၶတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၽူႈႁူမ်ႈပုၼ်ႈၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆႁႅင်းၼမ်ႉဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးမိူဝ်ႈၼႆႉႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်း၊ပၢင်ၵုမ်ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်တႃႇ “ႁုပ်ႈတုမ်” ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶေႃႈမုၼ်းလွင်ႈလူင်းၵူတ်ႇထတ်းလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉသၽႃဝၾိင်ႈတိုၼ်းstrategic environmental assessment (SEA) ပိူဝ်ႈတႃႇၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆ။ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၼႆႉၶွမ်ႊပၼီႊငိုၼ်း ၵွင်တိုၼ်းၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းInternational Finance Corporation (IFC) ၶပ်းၶိုင်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းမႃးတင်ႈတႄႇပီ 2016။ တင်ႈတႄႇၸဵမ်လႂ်မႃးၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆးႁဝ်းလႆႈသၢၼ်ၶတ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်လွင်ႈ လူင်း ၵူတ်ႇထတ်းလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉသၽႃဝၾိင်ႈတိုၼ်း(SEA) ဢၼ်တိုၼ်းပဵၼ်ၼႃႈတိူဝ်ႈ တႃႇပၼ်ႁႅင်း ၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆယႂ်ႇလူင်ၸိူဝ်းပဵၼ်ၽွၼ်းလီတႃႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇလႄႈၶွမ်ႊပၼီႊ သၢင်ႈ ၽၢႆသေပဵၼ်ဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 23/12/2017 ၼၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆးမွၵ်ႈ 1,000 ပႃးၸဵမ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းၶူင်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းပႃးတင်းၽၢႆၼွင်ၾႃတီႈ ၸႄႈ ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်းယွၼ်ႉႁႅင်းၾႆးမၼ်းတေဢဝ်သူင်ႇၸူးမိူင်းၶႄႇၵူၺ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆၼွင်ၾႃၼႆႉငဝ်းလၢႆးမၼ်းမိူၼ်ၵၼ်တင်းၽၢႆတၢင်ႇဢၼ်ၼႂ်းမိူင်းတႆး၊မီးယူႇဝႆႉၼႂ်းၵႄႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်တီႈဢၼ်မီးၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်တေႃႇသူႈတွၼ်ႈတႃႇသုၼ်ႇလႆႈလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း ၼပ်ႉ ႁူဝ်သိပ်းပီ။လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ယူႇၾၢႆႇလဵဝ်သေႁႃတၢင်းႁဵတ်းသၢင်ႈၽၢႆၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈ ဢၼ်မီးပၼ်ႁႃသိုၵ်းသိူဝ်ယုင်ႈယၢင်ႈၽွင်းလၢႆၾၢႆႇႁႃတၢင်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ၵုမ်းၵမ်ၶူဝ်း တိုၼ်း သၽႃဝၼၼ်ႉယူႇသေၸၢင်ႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃလႄႈသေႇယူင်းပူင်းယႃႉႁႂ်ႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ IFC ထုၵ်ႇလီၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ထတ်းသၢင်ႈ(တႃႇသၢင်ႈၽၢႆ)မၼ်းၼၼ်ႉမႃးၸဵမ်လႂ်ယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈလဵဝ်ပၼ်ႁႃယုင်ႈယၢင်ႈသိုၵ်းသိူဝ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈၶႂ်ႈဝႃႈႁၢဝ်ႉႁႅင်းမႃးၵူႈၾၢႆႇသေပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်းထႅင်ႈၼႆႉၵေႃႈပဵၼ်လွင်ႈထၢင်ႇထိူမ်လၢႆၸိူဝ်ႉလၢႆလွင်ႈမႃးဝၢႆးၵၢၼ်လူင်းႁူပ်ႉထူပ်း ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းတႃႇၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း ၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ (ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး) လူင်ႈၼႃႈၺႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸွမ်းႁႄႉႁၢမ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃး၊ၵၢၼ်ႁူပ်ႉဢုပ်ႇဢူဝ်းဢၼ် IFC ၸတ်း ၼႂ်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၼႆႉယိုင်ႈၶႅၼ်းပဵၼ်တီႈလီႁီႉလီၼႄးယဝ်ႉ။ ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင်ၸုမ်းသၽႃဝသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၸိုင်ႈတႆးလၢတ်ႈဝႃႈ “လွင်ႈၼႆႉမိူၼ်တင်း IFC ၽိူမ်ႉလွင်ႈ လူ လၢႆသႂ်ႇၼႂ်းတၢင်းဝၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉဢၼ်ၶဝ်ႁဵတ်းပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်းၽူႈႁူမ်ႈပုၼ်ႈၶဝ် တီႈတူၼ်ႈတီးမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ၊ၵွပ်ႈဝႃႈတႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈၵုမ်းထိင်းၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝတႃႇမီးသုၼ်ႇတႅပ်း တတ်း ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်မၼ်းၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈၺႃးႁႄႉႁၢမ်ႈ” ဝႃႈၼႆ။ ၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆးယင်းၸႂ်ဢမ်ႇလီၸွမ်းငိုၼ်းၵွၼ်ႈယႂ်ႇဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢွတ်ႊသ်တရေႊယႃႊၸႂ်ႉတိုဝ်းပိူဝ်ႈတႃႇၵၢၼ်ထတ်းသၢင်ႈလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ (တႃႇသၢင်ႈၽၢႆ) ၼၼ်ႉ တေႉတေႉၵွပ်ႈဝႃႈၸဝ်ႈတႃႇၼႃႉ AusAid ဢၼ်ပႃးၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၸဝ်ႈတႃႇၼႃႉတၢင်းလၢႆၼၼ်ႉသမ်ႉတတ်းပႅတ်ႈ လွင်ႈၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်တႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးၸွမ်းလႅၼ်လႄႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁၢမ်းႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇဢွၼ်ၵၼ်ၼီပၢႆႈၽေးတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၽဵဝ်ႈ မူၺ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင်မိူဝ်ႈပီ 1996-1998 ၼၼ်ႉသေႁဵတ်းႁႂ်ႈပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉႁၢမ်းဝႆႉတႃႇ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈၼမ်ႉထူမ်ႈယွၼ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆတႃႈသၢင်း (မိူင်းတူၼ်) ၼိူဝ်မႄႈ ၼမ်ႉၶူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် +95- 92- 6436- 2973 ၸၢႆးထမ်းဢၢႆး +95- 99- 7187- 9982 ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66- 62- 941- 9600 PDF files:>>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2018-09-11T06:48:50

https://shan.shanhumanrights.org/myanmar-energy-ministry-must-stop-ignoring-warning-signs-of-upper-yeywa-dam-instability/

ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉဢမ်ႇထုၵ်ႇလီဝႆႉမဝ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ဢၼ်ဢမ်ႇၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ ၵႅၼ်ႇၶႅင်

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် ဝၼ်းထိ 11/9/2018 ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉဢမ်ႇထုၵ်ႇလီဝႆႉမဝ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ဢၼ်ဢမ်ႇၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ ၵႅၼ်ႇၶႅင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉလႄႈၵျွၵ်းမႄးတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၽွင်းလူင်ၾၢႆႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉလႄႈႁႅင်းထၢတ်ႈၵိုတ်း ယိုတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈဢမ်ႇဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းတၢင်းမႆႈဢူၵ်းၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဢဝ်ဢုပ်ႇလၢတ်ႈၼႂ်းသၽႃးၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ ၽၢႆ ယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် – ပိူင်လူင်မၼ်းယွၼ်ႉမီးသၢႆငၢႆပၼ်ၾၢင်ႉဝႃႈၽၢႆဢမ်ႇမီးလွင်ႈၶိူင်ႇၶမ်ႉၵိုမ်းၵႅၼ်ႇလႄႈ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၶူင်းၵၢၼ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 3/9/2018 ၼၼ်ႉၸၢႆးၸိုၼ်ႈသႂ် (ၸၢႆးတၢၼ်ႉၸိၼ်ႇ) တႅၼ်းၽွင်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်သီႇပေႃႉလႆႈဢဝ်တၢင်းမႆႈဢူၵ်းမႆႈၸႂ်ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႂ်းသၽႃး၊တိုၵ်းသူၼ်းတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၵွပ်ႈဝႃႈမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃဝပႃးၸဵမ်လွင်ႈၽၢႆၸၢင်ႈတႅၵ်ႇ။ ၸၢႆးၸိုၼ်ႈသႂ်လႆႈသပ်းၸႅင်ႈၼႄပႃးလၵ်းထၢၼ် (သၢၵ်ႈသေႇ) ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆဢမ်ႇၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ။မိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းၼမ်ႉၼွင်းလႄႈပိုၼ်ႉထၢၼ်ၵၢၼ်သိူဝ်ႇပူ (Foundation) တႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼၼ်ႉၺႃးၼမ်ႉလုပ်ႇလႆၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ၼႂ်းပီၼႆႉၵေႃႈတႅၼ်ႈၾႃၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈမၼ်းဢမ်ႇၵႅၼ်ႇၶႅင်သေတႅၵ်ႇယၢႆႈယူတ်ႇတူၵ်းထႅင်ႈ။ ၾႃၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆၵူၼ်ႇလူင်းတီႈဢွင်ႈတီႈသၢင်ႈၽၢႆ ၼႂ်းလိူၼ် ၾေႇၾေႃႇဝႃႇရီႇ 2018 ၾႃၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆၵူၼ်ႇလူင်းတီႈဢွင်ႈတီႈသၢင်ႈၽၢႆ ၼႂ်းလိူၼ် ၾေႇၾေႃႇဝႃႇရီႇ 2018 ၵူၺ်းၵႃႈၵႅမ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉၻွၵ်ႉၻိူဝ်ႇဢူးထုၼ်းၼၢႆႇဢမ်ႇဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းလွင်ႈမႆႈဢူၵ်းၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈတွပ်ႇ ပၼ်ၸၢႆးၸိုၼ်ႈသႂ်ၼႂ်းသၽႃးၶိုၼ်းဝၼ်းထိ 6/9/2018။မၼ်းယင်းပၢႆဝႃႈတေသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၽၢႆၵႂႃႇၼႆသေလၢတ်ႈဝႃႈၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼၼ်ႉတေၵႅတ်ႇၵင်ႈပၼ်ၽေးသၽႃဝၼမ်ႉၼွင်းဢၼ်တေထူမ်ႈႁိမ်းႁွမ်းသၢပ်ႇမႄႈၼမ်ႉၵဵဝ် (ဢေႇ ရႃႇဝတီႇ) တွၼ်ႈတၢင်းတႂ်ႈၸိူဝ်း ၼၼ်ႉပႃးၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉမိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 11/9/2018 ၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼႂ်းသၽႃး ၵမ်ႉထႅမ်ပၼ် သဵင် တႃႇၽိူမ်ႉထႅမ် ငိုၼ်းတွင်း ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇတႃႇၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆထႅင်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉသင်ဝႃႈၽၢႆတႅၵ်ႇမႃးၸိုင်မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ၵႅမ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉဢမ်ႇဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းယႂ်ႇလူင်သင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊မိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၽၢႆၼမ်ႉသႂႃႇ(သႂႃႇၶျွင်း) သေၵိုင်ႉၵၢင်ႉႁဵတ်း ႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈႁၢမ်းႁိူၼ်းယေး 60,000 ပၢႆပဵၼ်ၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈယႂ်ႇလူင်ဢၼ်ဢမ်ႇယၢမ်ႈႁူပ်ႉၺႃးမႃး သေပွၵ်ႈ ၼႂ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ။ ၵႅမ်ၽွင်းလူင်တၵ်းလႆႈၾၢင်ႉမႅၼ်ႈထိုင်ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၶွင်မိူင်းၵျူဝ်ႇမၼ်ႇၼီႇ (German engineering firm, Lahmeyer International) ၼႆႉမီးလွင်ႈႁူမ်ႈပုၼ်ႈၸွမ်းတီႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်သေပဵၼ်ၵိင်ႇၽႄ ၶွမ်ႇပၼီႇပႅဝ်းၵျီႇယၼ်ႇ (Belgian company Tractebel ENGIE) ဢၼ်ပၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆသေႊပဵၼ်ႊ သေႊၼမ်ႉၼွႆႉ ၽၢႆဢၼ်တႅၵ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းလၢဝ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်လၢတ်ႈဝႃႈ “သၢႆငၢႆဢၼ်ပၼ်ၾၢင်ႉမႃးၼၼ်ႉမၼ်းပေႃးတႅၵ်ႇလႅင်းလီၼႃႇယဝ်ႉ။ပေႃး သၢင်ႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႆႉမိူၼ်တင်းသၢင်ႈပၼ်ၽေးၶဵၼ်ယဝ်ႉၵွပ်ႈၼၼ်တၵ်းလႆႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၵမ်းလဵဝ်” ဝႃႈၼႆ။ ၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် တိုၵ်ႉသိုပ်ႇသၢင်ႈဝႆႉယူႇၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်းမႄးၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ။ ဢၢင်ႇ ၵဵပ်းၼမ်ႉ ဢၼ်ၽႅၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉတၢင်းယၢဝ်း တေယိုင်ႈထိုင် 60 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတိူဝ်ႇပၢႆ လႄႈတေ လုပ်ႇထူမ်ႈပႅတ်ႈ ဝၢၼ်ႈ တႃႈလူင် ဢၼ်မီးဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 653 ၵေႃႉ၊ တီႈလိၼ် ၽုၵ်ႇမၢၵ်ႇ ၸွၵ်း မၢၵ်ႇဝၢၼ် 637 ဢေႇၵႃႉ၊ တီႈလိၼ်ၼႃး 140 ဢေႇၵႃႉ၊ သူၼ်ႁႆႈတင်းၼမ် တင်းလၢႆပႃးၸဵမ်ဝတ်ႉ/ ၵျွင်း၊ ၵွင်းမူး၊ ႁူင်းႁဵၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉတင်းမူတ်း။ တွင်ႈထၢမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းတေၺႃးၽေးတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်း +95 (0)92 653 409 83 ၸၢႆးမျိၼ်ႉ +95 (0) 99 718 799 82 PDF files: >>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2018-09-07T04:20:52

https://shan.shanhumanrights.org/burma-army-conscripts-porters-detains-elderly-and-children-during-clearance-operations/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၢပ်ႇၶျေႃး၊ ၵုမ်းၶင်ၵူၼ်းထဝ်ႈလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၽွင်း “ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပိုၼ်ႉတီႈ” ႁိမ်းႁွမ်းၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 7/9/2018 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၢပ်ႇၶျေႃး၊ ၵုမ်းၶင်ၵူၼ်းထဝ်ႈလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၽွင်း “ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပိုၼ်ႉတီႈ” ႁိမ်းႁွမ်းၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ – တိၺွပ်းပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 23/07/2018 ထိုင်ဝၼ်းထိ 9/8/2018 သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႃႈတပ်ႉၵွင်ၸိူဝ်းပဵၼ်ၶမယ 115၊ 501၊ 504၊ 505 လႄႈ 506 ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉ/ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇတၢင်းႁွင်ႇၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမေးၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 21 ၵေႃႉႁၢပ်ႇၶျေႃး လႄႈသူင်ႇတၢင်းပၼ်ၶဝ်တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းႁႃႈဝၼ်း၊ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢင်ၸိူဝ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉလႄႈ ဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉယွၼ်ႉဢမ်ႇပွင်ႇၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶိုၼ်းဝၢႆး တႅၼ်း ၽွင်းပႃႇ တီႇ ႁူဝ်သိူဝ်ၵျွၵ်းမေးၶဝ်ႈၸွႆႈၵႄႈလိတ်ႈ။လိူဝ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈတီႈဢၼ်ၶဝ်ၵုမ်းၶင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 50 ပၢႆပႃးၵူၼ်းထဝ်ႈ၊ၼၢင်းယိင်းလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းသိုင်ႇၵႂၢႆး/ၶွၵ်ႈၵႂၢႆးတႃႇၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ၶိုၼ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉ တူႈႁၢဝ်ႉႁႅင်းသေမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11/08/2018 ၼၼ်ႉတႅၼ်းၽွင်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်သိပ်းဢဵတ်းၵေႃႉလူင်းၵႂႃႇ ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းတေၺႃးၽေးယွၼ်ႉၽၢႆၼမ်ႉတူႈၼၼ်ႉလႄႈလႆႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈ ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊမိူင်းသဝိတ်ႊၸိူဝ်ႊလႅၼ်ႊ၊ၵျိူဝ်ႊမၼီႊ၊ၵျႃႊပၢၼ်ႊလႄႈမိူင်းၶႄႇၶဝ် လူင်းတိုၼ်းလၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးၵမ်းၵမ်းလႆႈၾၢင်ႉထိုင်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းသိူဝ်ယွၼ်ႉ ႁဵတ်း ႁႂ်ႈၵိူတ်ႇပၼ်ႁႃသေလႆႈၵဵပ်းႁွမ်ၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁိမ်း ၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၽွင်းသွင်ပီပူၼ်ႉမႃး။မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် 2018 ၼၼ်ႉၵေႃႈၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈ ၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးလႆႈၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၽၢႆၼၼ်ႉယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းၶီႇ ရူတ်ႉၶိူင်ႈတၢႆ။ ၼႂ်းၽွင်းယၢမ်းလဵဝ်ၵၼ်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 430၊ 518၊ၶလယ 249၊ 295၊ 296၊ 284 ႁူၵ်းတပ်ႉၵွင်လႄႈပျီႇတုၸိတ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ဝၢၼ်ႈၵူၼ်း ႁႃႈၸႄႈဝဵင်း တင်ႈတႄႇၼႂ်းၸဝ်ႉလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2018။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းသေပေႃႉထုပ်ႉလႄႈမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ သွၵ်ႈတဝ် ၶူဝ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈ။လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ပဵၼ်ၸုမ်း ဢၼ် လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်း တူဝ်ႈမိူင်း NCA ဝႆႉသေတႃႉၵေႃႈယဝ်ႉ တိုၼ်းပဵၼ်လွၵ်းလၢႆး မိပ်ႇငႅၼ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉ သိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးႁႂ်ႈထွၼ်သိုၵ်းဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵုမ်းၵမ်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းတၢမ်ၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ပေႃႉထုပ်ႉ၊တဵၵ်းႁၢပ်ႇၶျေႃး၊ဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း၊သွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်လၢႆ “ၽွင်းၵႂၢတ်ႉ လၢင်ႉ/ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ” ပိုၼ်ႉတီႈႁိမ်းႁွမ်းဢွင်ႈတီႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႂ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်လႄႈၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမေး 1.သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ၽွင်းတဵင်ႈၶိုၼ်းဢဝ်ငိုၼ်းပူႇၵၢင်ႉလၢႆ ၽွင်းတဵင်ႈၶိုၼ်းဝၼ်းထိ 23/07/2018 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 115 မွၵ်ႈ 40 ၵေႃႉၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ႁိူၼ်းပူႇ ၵၢင်ႉဝၢၼ်ႈၼွင်ပိင်လူင်ဢၼ်ယူႇၼႃႈၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်းႁၢင်ႇၵႆဝဵင်းၵျွၵ်းမေး 12 လၵ်း၊သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မၢပ်ႇ ၼေးသႂ်ႇလုင်းၵၢင်ႉဝႃႈၸွႆႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇပၼ်သိုၵ်းတႆး။ ယၢမ်း 2 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶီႇၵႃးသၢမ်လမ်းသေႁွတ်ႈၵႂႃႇတီႈႁိူၼ်းပူႇၵၢင်ႉလုင်းၸၢႆး ၼွင်ႉဢႃယု 50။သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႅတ်ႉလွမ်ႉႁွပ်ႈႁိူၼ်းသေဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉၽၵ်းတူႁိူၼ်းၶဝ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈ။သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၼေးပူႇၵၢင်ႉဝႃႈမီးၵွင်ႈ၊ပိူၼ်ႈသူင်ႇလိၵ်ႈမႃးၸူးႁဝ်းဝႃႈ သူၸွႆႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇပၼ်သိုၵ်းတႆးၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းႁိူၼ်းလႄႈႁိမ်းႁွမ်းထိုင်ယၢမ်း 3 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉဢမ်ႇႁၼ်သင်။ၵူၺ်းၵႃႈဢဝ် ငိုၼ်း ၵႂႃႇ 50,000 ၵျၢပ်ႈသေပွၵ်ႈၶိုၼ်းတီႈတပ်ႉၶဝ်။ ၽွင်းတေပွၵ်ႈၶိုၼ်းတီႈတပ်ႉၶဝ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈတီႈပူႇၵၢင်ႉဝႃႈယႃႇပၼ်ၽႂ်ႁူႉ၊ယႃႇဢဝ်ၶၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇ ၼႂ်းၾဵတ်ႊပုၵ်ႊလႄႈဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊၼႆ။ 2. ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသီႇၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉသူင်ႇတၢင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 2/08/2018 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယတပ်ႉ 501 ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉတီႈၵျွၵ်းမေးမွၵ်ႈ 70 ၵေႃႉ ဢၼ် ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်ဢွင်ႇၼၢႆႇထူးဢွၼ်ႁူဝ်လုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈၼႃးပုင်ႇသေဢွၵ်ႇၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉ /ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၼႃႈလိၼ်။ၽွင်းၶဝ်ထိုင်ၼမ်ႉပႅၼ်သေသိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇထိုင်ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇလေႃႉဢိူင်ႇပၢင်ႇလေႃႉၸႄႈ ဝဵင်းၵျွၵ်းမေးယၢမ်း 11 မူင်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ၵႂႃႇႁႃပူႇႁဵင် ပၢင်ႇလေႃႉ ႁႂ်ႈႁႃထေႃႈလႄႈ ၵူၼ်းသူင်ႇတၢင်းပၼ်ၶဝ်။ ပူႇႁဵင်ႁႃပၼ်ၶဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ (4) ၵေႃႉ လႄႈထေႃႈၼိုင်ႈလမ်းၵႂႃႇသူင်ႇၶဝ်တၢင်းပဵင်းၼိမ် ဢိူင်ႇပၢင်ႇလေႃႉ။ၶဝ်ၵႂႃႇလူင်းတီႈပၢင်ၶိုၵ်ႉၶူၺ်ႇသေၶိုၼ်းသိုပ်ႇပႆတၢင်းလတ်း ၵႂႃႇထိုင်ပဵင်းၼိမ် ၶၢဝ်းယၢမ်းၸမ် 1 မူင်းဝၢႆး ဝၼ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ႇလေႃႉသီႇၵေႃႉ ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉသူင်ႇတၢင်းၼၼ်ႉ ၸၢႆးတၢၼ်းမွင်ႇ (ၸဝ်ႈထေႃႈ) ၸၢႆးပႃႉဢေး (ၵူၼ်းၸွမ်းၵူၼ်းႁေႃႈထေႃႈ) ၸၢႆးၸၢမ်ႇလူႇ (ၵူၼ်းသူင်ႇတၢင်းထိုင်ပဵင်းၼိမ်လႆႈၼွၼ်းၸွမ်းၶဝ်တီႈဢႅတ်ႉၵျီးၶိုၼ်း) ၸၢႆးၵျေႃႇ (ၵူၼ်းသူင်ႇတၢင်းထိုင်ပဵင်းၼိမ်လႆႈၼွၼ်းၸွမ်းၶဝ်တီႈဢႅတ်ႉၵျီးၶိုၼ်း ) 3. သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 11 ၵေႃႉၺႃးႁၢပ်ႇၶျေႃး၊ ၺႃးပိတ်ႉ လႄႈ ပေႃႉထုပ်ႉ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 50 ပၢႆ ၺႃးၵုမ်းၶင်ၼႂ်းသိုင်ႇၵႂၢႆး၊ ဢဝ်ၶွင်လၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈယႃႉၵွႆ ၶူဝ်းႁိူၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမယ 501 ႁွတ်ႈတီႈၵုင်းႁူဝ်ဝၢၼ်ႈ ပဵင်းၼိမ် ဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 38 လင် ယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉဢၼ်ၶဝ်ႁွင်ႉမႃးသူင်ႇတၢင်းၼၼ်ႉ လၢတ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈသဵၼ်ႈတၢင်းၼႆႉ တၢင်း ၼႃႈၶႃႈဢမ်ႇႁူႉလီပႂ်ႉဝႆႉတီႈၼႆႈ ၶႃႈတေၶဝ်ႈၵႂႃႇႁွင်ႉၵူၼ်းႁူႉတၢင်းမႃးသူင်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈပေႃးထိုင်ဝၢၼ်ႈယူႇယဝ်ႉႁဝ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ်ယဝ်ႉ၊ ႁဝ်းဢမ်ႇပႂ်ႉ ယဝ်ႉတီႈၼႆႈ။ႁဵတ်းၼၼ်သေၶဝ်ဢွၼ် ၵၼ် ၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈပဵင်းၼိမ်းၵႂႃႇ။ မိူဝ်ႈၽွင်းၶဝ်တိုၵ်ႉၶဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈယူႇၼၼ်ႉႁူဝ်သိုၵ်းၶဝ်ပေႃးထိုင် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ယဝ်ႉ ႁၢင်မၼ်းသမ်ႉမီးတီႈၵုင်းႁူဝ်ဝၢၼ်ႈ။ ၽွင်းၼၼ်ႉမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ တီႈႁူဝ်ဝၢၼ်ႈ (2)လုၵ်ႈ ယၢၼ်ဝၢၼ်ႈ 45 ဝႃးသေၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉသႂ်ႇ သိုၵ်း ၶဝ် တၢႆ(2) ၵေႃႉတီႈ ၼၼ်ႈၵမ်းလဵဝ်။ႁဵတ်းၼၼ်သေသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထၢင်ႇ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ မီးႁိမ်းၼၼ်ႉၼႆလႄႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉယိုဝ်းၸွမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉမွၵ်ႈ (30) ၼႃးထီး။ ယွၼ်ႉၶဝ် ယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈတၢင်းလႄႈမၢၵ်ႇၵွင်ႈၶဝ်ၵႂႃႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ႁိူၼ်းၼိုင်ႈလင် ပဵၼ်ႁိူၼ်းပႃႈၵုၺ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်း သိုပ်ႇၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေ သွၵ်ႈ တဝ်ႁိူၼ်း ပူႇၵၢင်ႉ လုင်းတေႇဝိင်ႇ ပႃႈ ၼၢင်း ပီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပေႃႉၵွႆ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ (3) လမ်း လႄႈ ဢဝ်ငိုၼ်း ၵႂႃႇ (500,000)ၵျၢပ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢွၼ်ၵၼ် တိုၼ်ႇ သၢၼ်ႈ ပၢႆႈၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈ ၽွင်ႈၵႂႃႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်း ႁႆႈ ၼႂ်းသူၼ်သေ ဢမ်ႇႁတ်း ပွၵ်ႈႁိူၼ်း။ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵိုတ်းၼႂ်း ဝၢၼ်ႈ 50 ပၢႆၵမ်ႈၼမ်ႉပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈလႄႈ လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၵၼ်ယူႇဝႆႉတီႈ သိုင်ႇ ၵႂၢႆးၸၢႆးထုၼ်း။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႆႈၼွၼ်း တီႈၼၼ်ႈ (3) ၶိုၼ်း တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 3/8/2018 ထိုင် ဝၼ်းထိ 5/8/2018။ၽွင်းမိူဝ်ႈၶဝ်တိုၵ်ႉမီးၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်လၢတ်ႈ တီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ယႃႇ ၵႂႃႇ တၢင်းလႂ် ႁႂ်ႈယူႇဝႆႉ တီႈသိုင်ႇၵႂၢႆးၼၼ်ႉၼႆ မီးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတိုဝ်ၵႂႃႇတူၺ်း ႁိူၼ်းမၼ်း လႄႈၺႃး ပၢပ်းၼိုင်ႈၵမ်း။ ၸၢႆးတေႃးၼ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶင်ဝႆႉတီႈၼိူဝ်ႁိူၼ်း သေမၼ်းၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈ လႄႈၵႂႃႇ လၢတ်ႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်၊ၵူၺ်းၵႂၢမ်းၶဝ်ဢမ်ႇပွင်ႇၵၼ်လႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢင်ႇ မၼ်းလၵ်ႉပၢႆႈၼႆသေမိူဝ်ႈ မၼ်းတေလူင်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉတူၵ်းႁိူၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၺွပ်းၵူၼ်းၸၢႆးၼႂ်းဝၢၼ်ႈ 11 ၵေႃႉသေတဵၵ်းၸႂ်ႉႁၢပ်ႇၶျေႃး၊တဵင်ႇထူင်ၶူဝ်းၶွင်ပၼ်ၶဝ်ၽွင်းၵႂႃႇ တီႈ ဝၢၼ်ႈဢႅၵ်ႉၵျီးသေၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈၼၼ်ႈယၢမ်း 2 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း။တီႈပဵင်းၼိမ်တႄႉၵိုတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 5 ၵေႃႉယူႇဝႆႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 11 ၵေႃႉၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၶဝ်တဵင်ႇၶူဝ်းၶဝ်တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 5 ဝၼ်းတေႃႇထိုင်ဝၼ်းထိ 5/8/2018။ မၢင်ၸိူဝ်းၺႃးပိတ်ႉလႄႈၺႃးပေႃႉ ၵွပ်ႈၶဝ်ဢမ်ႇပွင်ႇၵႂၢမ်းသင်ႇတၢင်းၽၢႆႇမၢၼ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 11 ၵေႃႉၸိူဝ်းၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ်ၼၼ်ႉ- လုင်းသၢင်ႇၵၢၼ်း ၸၢႆးဢေး လုင်းဢွင်ႇၸၢမ်ႇ (ၺႃးၵၢင်ႇပိုတ်းၵွင်းလင်ၵမ်းလႄႈၺႃးထုပ်ႉတီႈတႃပေႃးၵမ်ႇ) ၸၢႆးၸၼ်ႇတႃႇ ၸၢႆးၶမ်းလူႇ (ၺႃးပိတ်ႉၼိုင်ႈၵမ်း) ၸၢႆးဢၢႆႈလၢၼ် (ၺႃးပိတ်ႉၵမ်း) ၸၢႆးဢွင်ႇၶိင်ႇ (ၺႃးပိတ်ႉၵမ်း) ၸၢႆးဢွင်ႇၸိင်ႇ (ၺႃးသူၼ်ႈၵွင်ႈၼိုင်ႈၵမ်း) ၸၢႆးလူႇ ၸၢႆးဢၢႆႈထွၼ်း (ၺႃးမတ်ႉပေႈပိၵ်ႇ) လုင်းၸၢႆးထူး 4. ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 6 ၵေႃႉၺႃးႁၢပ်ႇၶျေႃး၊ ၼႄတၢင်း၊ ပႄၽႃႇသႃႇ- ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉဢမ်ႇပေႃးတဵမ် ၺႃး တိၼ်ပိတ်ႉလႄႈပေႃႉ၊ ၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးပၢပ်းမႅပ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 3/8/2018 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 501 ၵမ်ႈၼမ်ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈပဵင်းၼိမ်သေ ၵႂႃႇၸူးဝၢၼ်ႈ ဢႅၵ်ႉၵျီး ဢိူင်ႇပၢင်ႇလေႃႉ မွၵ်ႈႁူဝ်ၶမ်ႈ 7 မူင်း။ ဝၢၼ်ႈဢႅၵ်ႉၵျီးၼႆႉ မီးလင်ႁိူၼ်း 80 လင်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇ ၸွမ်းၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၸွမ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သေဢဝ်ၵိၼ်ၶဝ်ႈၶွင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတေႃႇထိုင် ဝၼ်းထိ 8/8/2018။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ၸွမ်းထိူၼ်ႇႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈ၊ ၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပဵင်းၼိမ် 11 ၵေႃႉၼၼ်ႉသူင်ႇ တၢင်း ပၼ်ၶဝ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉယင်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႅၵ်ႉၵျီး 3 ၵေႃႉ- ၸၢႆးၶေႇမိင်ႇ၊ လုင်းၸိၵ်ႉတ လႄႈၸၢႆးၵေႃး ထႅင်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၶဝ်ယူႇၸွမ်းၶဝ်ၽွင်းၵၢင်ၶိုၼ်း။ ၸၢႆးပီးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႅၵ်ႉၵျီး ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵႂႃႇၸွမ်းပႄၽႃႇသႃႇပၼ်ၶဝ်တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းသီႇဝၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 4/8/2018 ၼၼ်ႉ ၸၢႆးတေႃးၼ ဢႃယု 30 (ၵူၼ်းဢမ်ႇပေႃးတဵမ်) ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉတူၵ်းႁိူၼ်းသေပေႃႉထုပ်ႉ။ လုင်းၸၢင်းထုၼ်း ဢႃယု 50 ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ် တိုၵ်ႉဢွႆႇၵႂၢႆးမၼ်းယူႇၼၼ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပၢပ်းမႅပ်ႉသေ လွၵ်ႇငိုတ်ႈ ဢဝ်ၶဵဝ်းငႃၶေႃး ၵွပ်ႈဢမ်ႇပွင်ႇ လွင်ႈ တၢင်း ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈတေႃႇမၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 5/8/2018 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢႅၵ်ႉၵျီး ၸိသင်ႇ လုင်းၶမ်း ပူႇၵၢင်ႉဝၢၼ်ႈပၢင်ၵႅၼ် (ယူႇ တၢင်း ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈဢႅၵ်ႉၵျီး) လႄႈၸၢႆးသေႃး ဢႃယု 40 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ မႃးတီႈ ဝၢၼ်ႈ ဢႅၵ်ႉၵျီးသေတဵၵ်းၸႂ်ႉၵႂႃႇသူင်ႇတၢင်းပၼ်ၶဝ်။ 5. သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ၸွမ်းႁိူၼ်း-ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၺွပ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပွႆႇၶိုၼ်းဝၢႆးတႅၼ်းၽွင်း ပႃႇတီႇ ႁူဝ်သိူဝ်တုၵ်းယွၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 8/8/2018 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 5 မူင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈဢႅၵ်ႉၵျီးသေ ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈ ပၢင်ၵႅၼ် ဢိူင်ႇႁၢႆးၵုၺ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းတိုၵ်ႉၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပဵင်းၼိမ် 11 ၵေႃႉ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႅၵ်ႉၵျီး 4 ၵေႃႉလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ၵႅၼ် 2 ၵေႃႉ ၸွမ်းသူင်ႇတၢင်းပၢၼ်ၶဝ်ယူႇ။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈ ပၢင်ၵႅၼ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇသွၵ်ႈတဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သွင်ႁိူၼ်း- ႁိူၼ်းၸၢႆးၸၢမ်ႇပႃႉ လႄႈၼၢင်းမျႃႉမွၼ်း ထႅင်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈသမ်ႉ ပဵၼ်ႁိူၼ်း ၼၢႆးလၢႆႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းထဝ်ႈ။ ဝၼ်းထိ 8/8/2018 ယၢမ်း11 မူင်းၵၢင်ၼႂ် ၼၼ်ႉ ၸၢႆးထုၼ်းဝိၼ်း တႅၼ်းၽွင်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် ၵျွၵ်းမႄး လႄႈဢူၺ်း ၵေႃႉႁူမ်ႈၽၢၵ်ႈၵၢၼ် 4 ၵေႃႉ ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈပၢင်ၵႅၼ်သေ ႁႃတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ တႅၼ်း ၽွင်း ၶဝ်ႁူပ်ႉထူပ်း ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွင်ႇၼၢႆႇထူး ၸၼ်ႉၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် တီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းပၢင်ၵႅၼ် ၼၼ်ႉ သေ တွင်ႈထၢမ်တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတင်းမူတ်း ၸိူဝ်းဢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁၢပ်ႇ ၶျေႃး ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ။ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ဢွင်ႇၼၢႆႇထူး လၢတ်ႈတီႈတႅၼ်းၽွင်းၶဝ်ဝႃႈ “ၽွင်းႁဝ်းၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉ/ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈ ယူႇၼႆႉ ႁဝ်းႁွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႄတၢင်းႁဝ်း ၵွပ်ႈဝႃႈႁဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈၺွပ်းၺႃး ၵူၼ်း ၽိတ်း။ ႁဝ်းဢမ်ႇႁူႉ လႆႈဝႃႈ ၵေႃႉလႂ်ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း လႄႈၵေႃႉလႂ်ပဵၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ႁဝ်းၸင်ႇႁွင်ႉၶဝ်မႃး ၸွမ်း ႁဝ်း။ ဢမ်ႇႁိုင်သင်ၼႆႉႁဝ်းတေပွႆႇပၼ်ၶဝ်ယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးၼႆႉယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပဵင်းၼိမ်လႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႅၵ်ႉၵျီး 15 ၵေႃႉ မိူဝ်းႁိူၼ်း ၶိုၼ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ၵႅၼ်ထႅင်ႈ 2 ၵေႃႉၼၼ်ႉတႄႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းပႆႇပွႆႇ ဝၼ်းၼၼ်ႉ၊ ၶဝ်လႆႈ ယူႇ ၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတေႃႇထိုင်ဝၼ်းထိ 9/8/2018 ဝၼ်းဢၼ်ၶဝ်ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵႂႃႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ 6. သိုၵ်းမၢၼ်ႈသၢမ်တပ်ႉၵွင် ဢဝ်ၶွင်လၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 9/8/2018 ယၢမ်း 10 မူင်းၶိုင်ႈၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသၢမ်တပ်ႉၵွင်- ၶမယ 504 ၼွင်ၶဵဝ်၊ ၶမယ 505 ၼမ်ႉလၼ်ႈ လႄႈၶမယ 506 ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈ တပ်ႉငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း ၸၵၶ 1 ၼႂ်း တိူင်းသိုၵ်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ (လႃႈသဵဝ်ႈ) ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈပဵင်းသေႃႉ ဢိူင်ႇပၢင် ၸၢမ် ၸႄႈဝဵင်း ၵျွၵ်း မႄး သေတဵၵ်းယႃႉၶဝ်ႈႁိူၼ်းပႃႈမၼ်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၵ်ႉဢဝ် ငိုၼ်း 190,000 ၵျၢပ်ႈ၊ ၾူၼ်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈ၊ ၶိူင်ႈသႂၢင်းႁႅင်း/ထၢတ်ႈ (Power Bank) လႄႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်တိူၵ်ႈ ၶူဝ်းႁိူၼ်း ယုင်ႈယၢင်ႈၵႂႃႇမူတ်း။ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်း၊ ပေႃႉထုပ်ႉ၊ ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်လၢႆ ၼႂ်း 5 ၸႄႈဝဵင်း ပိူဝ်ႈတႃႇမိပ်ႇငႅၼ်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း 1. သိုၵ်းမၢၼ်ႈၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 4 ၵေႃႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွႆလွမ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 6/7/2018 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမယ 430 တပ်ႉၵွင်းသၢႆး ဢၼ်ၶုၼ်သိုၵ်းလူင် တွင်းလိၼ်း ထုတ်ႉဢွၼ်ႁူဝ် 30 ပၢႆ ဢွၵ်ႇသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းထိူၼ်ႇလႄႈဝၢၼ်ႈၵူၼ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း လွႆလႅမ် ပွတ်းၸၢၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလုၵ်ႉတီႈလွႆယႄး သေလတ်းလူင်းသႂ်ႇပွၵ်ႉၵုင်းၼွင် ဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်းဢိူင်ႇၼွင်လႅင်။ ဝၢႆးဝၼ်း ဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်း 2 ၵေႃႉ လုင်းထွၼ်း ဢႃယု 58 လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းတေႇဝိင်ႇ ပႃႈမၢႆ ပွၵ်ႉၵုင်းၼွင် ၼွင်ပႃတႅပ်း၊ ၺႃးၺွပ်းၽွင်း 6 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ တီႈၵွင်းမူးၼွင် ၾၢႆႇႁွင်ႇဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်း။ ၸၢႆးတႅမ်ႇ ဢႃယု 35 လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းငႄႇ ပႃႈမႅင်ႉ ပွၵ်ႉၵုင်းဢွၵ်ႇ ၼွင်ပႃတႅမ်း၊ ၺႃးၺွပ်းယၢမ်း 8 ၵၢင်ၶမ်ႈ တီႈၵွင်းမူး ၵုင်းဢွၵ်ႇၼွင်ပႃတႅပ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/7/2018 ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 430 ၸုမ်းၼႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇ လုၵ်ႉတၢင်း ၼွင်မူဝ်မႃး၊ တိၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူင်ၶိင် ဢိူင်ႇၼွင်လႅင် ၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ် 2 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉ ၵႂႃႇ သိုဝ်ႉ ၶူဝ်းၶွင်ၵိၼ်ယမ်ႉ တီႈၼွင်မူဝ်သေ ဢၢၼ်းပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်းသမ်ႉ မႃးၺႃးသိုၵ်း မၢၼ်ႈၸွမ်းတၢင်း လႄႈ ၺႃးၺွပ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉ- ၸၢႆးငူၺ်ႇ ဢႃယု 22 လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းပီႉ ပႃႈဢိၼ်း ယူႇဝၢၼ်ႈမူးသိူဝ်း ဢိူင်ႇၼွင်လႅင် ၸႄႈဝဵင်းလွႆ လႅမ် ၸၢႆးၵျုၼ်း ဢႃယု 22 လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းၵျေႃႇ ပႃႈဢူၵ်း ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်လေး ဢိူင်ႇၼႃးယၢႆႈ/ယႆး ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်။ ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈ ၶၢမ်းၼမ်ႉယွၵ်ႈ ဢိူင်ႇၼွင်လႅင် ၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 4 ၵေႃႉၼႆႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၺွပ်းသေ ၵုမ်းၶင်ဝႆႉတီႈ ဝၢၼ်ႈယဵၼ်ႇ ဢၼ်ယူႇတၢင်းၸၢၼ်း ႁူဝ် ပူင်း။ ပီႈၼွင်ႉ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ၵႂႃႇတီႈတပ်ႉသေယွၼ်းႁူပ်ႉထူပ်းၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇပၼ်ႁူပ်ႉထူပ်း။ (မိူဝ်ႈ ပၢႆလိူၼ် ဢေႃးၵၢတ်ႉၼၼ်ႉ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး လႆႈႁပ်ႉၶၢဝ်ႇဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇပၼ် ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၶိုၼ်းယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈယူႇတီႈၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး တိုၵ်ႉတိတ်းတၢမ်း ပိူဝ်ႈတႃႇ ယိုၼ် ယၼ် ၵဵဝ်ႇၵပ်း လွင်ႈၼႆႉလႄႈ ငဝ်းလၢႆးၵျၢမ်ႇၸမႃႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းတိုၵ်ႉထုၵ်ႇၺွပ်းဝႆႉၼၼ်ႉယူႇ။) 2. သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်လၢႆၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 25/7/2018 ယၢမ်း 7 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမယ 518 လႄႈၶလယ 284 ဢၼ်ၶုၼ် သိုၵ်းလူင် ၵျေႃႇသဵင်ႇလတ်ႉ ဢွၼ်ႁူဝ် ပၵ်းတပ်ႉတီႈမိူင်းၼၢႆး ပႃႈတႂ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇ သိုၵ်း ၸၵၶ 2 မွၵ်ႈ 30 ၵေႃႉ ၶဝ်ၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉသပ်ႉပေႇ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈၼႃး ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆးသေ ၵႂႃႇ ဢဝ် လၢႆၵႆႇလႄႈငိုၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ လုင်းတႃႇ ပႃႈထုၼ်း သုမ်းၵႆႇသွင်တူဝ် မႅၼ်ငိုၼ်း 9,000 ၵျၢပ်ႈ ၸၢႆးဢေႃးတ ၼၢင်းလဵၵ်ႉ သုမ်းငိုၼ်း 33,000 ၵျၢပ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈၸၢႆးဢေႃးတ ၵႂႃႇလၢတ်ႈ ႁူဝ်ၼႃႈ ၶဝ် လႄႈ ၶိုၼ်းဢဝ်ငိုၼ်းပၼ်ၶိုၼ်း။ 3. ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 6 ၵေႃႉပႃးၸဵမ် ပူႇၵၢင်ႉၺႃးၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ၼႂ်းႁူဝ်ပူင်း ပေႃႉထုပ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/7/2018 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ပဢူဝ်း ၼႂ်းတပ်ႉမုၵ်ႉ 9 လုၵ်ႉတၢင်း ဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉႁူးလႅင် ဢိူင်ႇမူၺ်ႇတေႃႇ ၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးသေၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်း ဝၢၼ်ႈၼႃးလႅင် ဢိူင်ႇမိူင်းပဵင်း ၸႄႈ ဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း။ ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ၶဝ် သွၵ်ႈတဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသေ ပေႃႉႁႅမ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူၵ်းၵေႃႉ ပႃးၸဵမ်ပူႇၵၢင်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူၵ်းၵေႃႉၼၼ်ႉ လုင်းၵေႃးဝိ ဢႃယု 50 ပဵၼ်ပူႇၵၢင်ႉ ဝၢၼ်ႈ ၼႃးလႅင် ၺႃးပျီႇတုၸိတ်ႉ ဢဝ် သူၼ်ႈၵွင်ႈ တွင်ႈတမ်သႂ်ႇ တီႈၼိဝ်ႉမိုဝ်း လႄႈ ၵွၵ်းႁူဝ် ထိုင်တီႈပေႃးတႅၵ်ႇ ဢွၵ်ႇ လိူတ်ႈ ၸၢႆးၵိုတ်း ဢႃႇယု 27 ပီ ပဵၼ်လုၵ်ႈလုင်း ပေး + ပႃႈၸၢမ်ႇ ၺႃးတိၼ်ပိတ်ႉလူမ်ႉ ယဝ်ႉ ၺႃးပႃး သူၼ်ႈ ၵွင်ႈ ပေႃႉသႂ်ႇ တီႈ ၵွၵ်းႁူဝ်ပေႃးတႅၵ်ႇ လႄႈ လႅၼ်ႈပၢႆႈ ဢွၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈၵႂႃႇ ယင်းပႆႇမီးၽႂ်လႂ်ႁူႉဝႃႈ ၵႂႃႇမီး ၵႃႈလႂ် ၸၢႆးပၼ်ႇတႃႉဝ ဢႃႇယု 21 ပီ ပဵၼ်လုၵ်ႈ လုင်းလွႆ + ပႃႈၵွႆႇ ၺႃးပျီႇတူႉၸိတ်ႉ PNO ဢဝ်ၵွင်ႈပွတ်း ငႃသႂ်ႇတီႈၵွၵ်းႁူဝ် ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈတင်းၸဵပ်းဝၢတ်ႇသင် ၸၢႆးလူင် ဢႃႇယု 31 ပီႊ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းပေး + ပႃႈပွႆး ၺႃးပိတ်ႉလူမ်ႉသေ ၺႃးသၼ်ၵွင်ႈ သွင်ႉသႂ်ႇ တီႈၵွင်းလင် 2 ၵမ်း ၸၢႆးၵွႆႇ ဢႃႇယု 36 ပီ ပဵၼ်လုၵ်ႈလုင်းလိုၼ်း + ပႃႈလိူၼ် ၺႃးတိၼ်ပိတ်ႉသႂ်ႇ 15 ၵမ်း ၺႃးသၼ်ၵွင်ႈ သွင်ႉသႂ်ႇတီႈၵွၵ်းႁူဝ် 3 ၵမ်း လႄႈ ၵွင်းလင် 1 ၵမ်း ၸၢႆးသူႉၸိင်ႇတႃႇ ဢႃႇယု 38 ပီ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းၵေႃးၸၢမ်ႇလႃႉ + ပႃႈသိုဝ်ႉ ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉ 20 ၵမ်း။ 4. ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸဝ်ႈၼႃး ၺႃးၸႅတ်ႈထၢမ်၊ ၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးၺွပ်း ယွၼ်ႉမီးၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း မိူင်းပၼ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 3/8/2018 ၶၢဝ်းယၢမ်း 12 မူင်းၶိုင်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 296 ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉတီႈ မႆႉပူၵ်ႇ ပၢင်ပီႇ မွၵ်ႈ 35 ၵေႃႉၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼွင်လူမ်ႇ ဢိူင်ႇၼႃးမွၼ် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်း ပၼ်ႇသေၵႂႃႇၸႅတ်ႈထၢမ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းတိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇၼႂ်းၼႃး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၼ်ၺႃး ၸၢၵ်ႈ လၢတ်ႈတီႈ ၸၢႆး ၸိၵ်ႉတ (ဢၼ် မၼ်း ၸၢႆးၸႂ်ႉၵူႈဝၼ်း) ၼၼ်ႉသေ မၢပ်ႇၼေးဝႃႈ မၼ်းၸၢႆး ပဵၼ်သိုၵ်းတႆးၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၺွပ်းမၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉတီႈဝၢၼ်ႈၼွင်လူမ်ႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်းမၼ်းသေဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၵမ်ႉထႅမ်ဝႃႈမၼ်းၸၢႆးပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၺ်းဢမ်ႇ ၵဵဝ်ႇ ၶွင်ႈၸွမ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼႆလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်းမိူဝ်ႈယၢမ်း 2 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ တပ်ႉ 296 ပၵ်းတပ်ႉ ႁိမ်းမႆႉပူၵ်ႇ ပၢင်ပီႇ ယူႇတၢင်းၸၢၼ်းဝၢၼ်ႈ လႄႈ ၾၢႆႇတူၵ်းမိူင်း ပၼ်ႇ ႁၢင်ႇ ယၢၼ် မိူင်းပၼ်ႇ 30 လၵ်း။ ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉ ဝူင်ႈထူၼ်ႈၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 296 ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႇၼႅၼ်ႈ ၼႃသေ ၸွမ်းၵူတ်ႇၸႅတ်ႈၵူၼ်းမိူင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ ၼိုင်ႈသေ ၸႅတ်ႈထၢမ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸွမ်း ၼႂ်းတူင်ႈၼႂ်းၼႃးသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူဝ်ႁႄ ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇႁႃ ႁဵတ်းၵၢၼ် ၸွမ်းႁႆႈၼႃးၶဝ်။ သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၶလယ 296 ၼႆႉပၵ်းတပ်ႉဝႆႉတီႈ တႃႈၵေႃႈ-ၵႃလိ သေပႃးဝႆႉ ၼႂ်းတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၵၢင် (ၶူဝ်လမ်) ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်။ 5. သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶွင်ၶူဝ်းၶွင်လၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 9/8/2018 ယၢမ်း 5 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 295 ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်း ၵုမ်းၵမ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း ၸၵၶ 17 လုၵ်ႉတၢင်းပႃႇၵၢင်း ဢိူင်ႇမိူင်းၶုၼ် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင် မႃးသေမႃး ယင်ႉ လိုဝ်ႈၼွၼ်းတီႈၵျွင်းၸၢၵ်ႈ ဢိူင်ႇမိူင်းၶုၼ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ၼိူဝ်ဝတ်ႉ/ၵျွင်း တႂ်ႈၵျွင်း ၵျွင်းၵဝ်ႇ ၵျွင်းမႂ်ႇ ပႃးၸဵမ် ၵျွင်းသုင်းသွမ်း သွၵ်ႈမူတ်းဢမ်ႇထၢမ် ဢမ်ႇယွၼ်းၶႂၢင်ႉတီႈၽႂ်လႂ်သေ သွၵ်ႈႁႃ ဢမ်ႇႁၼ် သင်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ယၢမ်း 7 မူင်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼႆႉဢွၵ်ႇတီႈၵျွင်းၸၢၵ်ႈသေ မုင်ႈၼႃႈၵႂႃႇ တၢင်း ဝၢၼ်ႈၵုင်းယူမ်း ဢိူင်ႇမိူင်းၶုၼ် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇသွၵ်ႈတဝ် ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သွင် ႁိူၼ်း သေ ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇ လုင်းဢႃလေႃးၵ ဢႃယု 50 လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းတႃႉ ပႃႈသူၺ်ႇ လုင်းသူၺ်ႇ ဢႃယု 40 လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းတႃႉ ပႃႈသႃႇ ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၵႆႇသၢမ်တူဝ် မႅၼ်ႈငိုၼ်း 20,000 ၵျၢပ်ႈ၊ မေႃႈ ၶၢင် ၼိုင်ႈ လုၵ်ႈ မႅၼ်ႈငိုၼ်း 10,000 ၵျၢပ်ႈလႄႈၾႃႉၼိုင်ႈမၢၵ်ႈ မႅၼ်ႈငိုၼ်း 10,000ၵျၢပ်ႈ။ ထိုင်ယၢမ်းၵၢင် 11 မူင်းၶိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵုင်းယူမ်းသေၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈပၢင်ႇ ၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်း ၶုၼ် မိူၼ် ၵၼ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ် ႁိူၼ်းၸၢႆးပီး ဢႃယု 25 လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းသု လႄႈပႃႈၼု သေလၵ်ႉဢဝ် ၶူဝ်း ၶွင်ၼႂ်းႁိူၼ်း မႅၼ်ႈငိုၼ်း 125,000 ၵျၢပ်ႈ။ 6. သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 18 ႁိူၼ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15/8/2018 ယၢမ်း 4 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 249 (ဢၼ်လုၵ်ႉပထူးမႃး)၊ လုၵ်ႉတၢင်းဝၢၼ်ႈ ၵီႇတေႃႇ ဝၢၼ်ႈဢေႃႈ ၾၢႆႇႁွင်ႇဝၢၼ်ႈၼွင်ယႃႈသႆး ႁၢင်ႇၵၼ် မွၵ်ႈ 4 လၵ်း သေၵႂႃႇၶူၼ်ႉ သွၵ်ႈတဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼွင်ယႃႈသႆး ပွၵ်ႉႁွင်ႇ ဢိူင်ႇမိူင်းပဵင်း ၸႄႈဝဵင်း ႁူဝ်ပူင်း ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၼ်ႈငူပ်ႉတိူၵ်ႈၶူဝ်းႁိူၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇမိူဝ်ၵႂႃႇမူတ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်း မၢၼ်ႈ သွၵ်ႈတဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်း ၼၼ်ႉ- ႁိူၼ်းလုင်းမၢႆ + ပႃႈမၢတ်ႈ ႁိူၼ်းပႃႈမူၼ်း ႁိူၼ်းပႃႈၵျီႇ ႁိူၼ်းၸၢႆးၸိၵ်ႉတ + ၼၢင်းဢူႉ ႁိူၼ်းၸၢႆးဝိရိယ + ၼၢင်းၵိုတ်း ႁိူၼ်းပႃႈသီႇ ႁိူၼ်းၸၢႆးၸိတ်ႉတ ႁိူၼ်းၸၢႆးၼႃႇလိင်ႇတ + ၼၢင်းၼူၼ်း ႁိူၼ်းတုၸႃႇတ + ၼၢင်းတႅင်ႇ ႁိူၼ်းပႃႈၵျီႇလႄႈၸၢႆးဢေႃးၼၼ်ႇတႃႇ ႁိူၼ်းပႃႈၵွႆႇ ႁိူၼ်းပႃႈၼူႉ ႁိူၼ်းၸၢႆးပၼ်ႇတိ + ၼၢင်းၸိင်ႇ ႁိူၼ်းလုင်းထုၼ်း + ပႃႈထုၼ်း ႁိူၼ်းလုင်းဢေႃး + ပႃႈၵျီႇ ႁိူၼ်းလုင်းၵေႃး ႁိူၼ်းလုင်းၼုမ်ႇ ႁိူၼ်းလုင်းမေႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈႁႃသင် ဢမ်ႇႁၼ်သေ ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵႂႃႇၼွၼ်း တၢင်းဝၢၼ်ႈၼွင်ယႃႈသႆး ပွၵ်ႉၸၢၼ်း ဢိူင်ႇမိူင်းပဵင်း ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းယူႇယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 62- 941-9600 (တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97- 173-1530 (တႆး၊မၢၼ်ႈ) ၸၢႆးသႅင်တႆး +66: 81- 474-5604 (တႆး၊မၢၼ်ႈ) PDF files:>>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2018-08-23T04:09:49

https://shan.shanhumanrights.org/assr-fully-supports-demands-of-ta-long-villagers-to-halt-upper-yeywa-dam/

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆးႁၼ်လီၵမ်ႉထႅမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆးႁၼ်လီၵမ်ႉထႅမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ဝၼ်းထိ 23/08/2018 ဝၢႆးတႅၼ်းၽွင်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်သိပ်းဢဵတ်းၵေႃႉ ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် ဢိူင်ႇၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11/08/2018 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် လႆႈသူင်ႇလိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင်ၵေႃၵမ်ၵၢၼ် (ၵေႃႊမတီႊ) သၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလႄႈသၽႃးၵူၼ်းမိူင်း 23 တီႈ တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇမိူဝ်ႈၼႆႉသေ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၶူင်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉယိုင်ႈထူမ်ႈပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ႁူဝ်ၵူၼ်း 600 ပၢၵ်ႇပၢႆ ပႃးၸဵမ်ဢွင်ႈတီႈလိၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈႁႆႈၼႃး၊ ႁူင်းႁဵၼ်း၊ ဝတ်ႉဝႃးၵွင်းမူးၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ ၶူင်းၵၢၼ်ၼႆႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈၸႅင်ႈလႅင်း တင်ႈတႄႇၵေႃႇသၢင်ႈႁဵတ်းမႃး။ မိူဝ်ႈ 2008 တႄႇၵေႃႇသၢင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉၸွမ်းသင်။ ၽိူဝ်ႇထိုင်ၼႂ်းပီ 2014 မႃး ၸင်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉဝႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတေလႆႈၶၢႆႉႁႃတီႈယူႇမႂ်ႇ ၼႆလႄႈ ၸင်ႇလႆႈဢွၼ်ၵၼ်တိုၼ်ႇတူဝ်လုၵ်ႉသၢၼ်ၶတ်းမႃး။ တႄႇၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် ၵမ်းၵမ်းလႆႈသူင်ႇလိၵ်ႈသၢၼ်ၶတ်းထိုင်တီႈတႅၼ်းၽွင်းၸႄႈမိူင်းတႆးလႄႈသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမႃး တင်ႈတႄႇပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတဵင်းသဵင်ႇထိုင်ပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼူၵ်ႉယုင်း (NLD) ယၢမ်းလဵဝ်။ ၵူၺ်းၵႃႈလွင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မိူၼ်ႁၢင်ႈယင်းပႆႇတိူဝ်ႉၼိူဝ်ႉတိူဝ်ႉၼင်သင်။ ၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး(ASSR)ႁဝ်းၶႃႈ တိုၼ်းၵမ်ႉထႅမ်ၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် ဢၼ်ႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၶူင်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ဢၼ်တေယႃႉလုၵွႆပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်၊ ႁႆႈၼႃးလႄႈ တီႈလိၼ်ၽုၵ်ႇသွၵ်ႈမၢၵ်ႇဢူဝ်း၊ မၢၵ်ႇၸွၵ်း၊ မၢၵ်ႇဝၢၼ်ၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင် တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး လၢတ်ႈဝႃႈ “လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢမ်ႇထုၵ်ႇလီသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၽၢႆ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသၢၼ်ၶတ်းဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်းၼၼ်ႉ။ မၼ်းတေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်ပၼ်ႁႃယုင်ႈယၢင်ႈထႅင်ႈၵူၺ်း” ဝႃႈၼႆ။ ၽေးသၽႃႇဝယွၼ်ႉၽၢႆၼႂ်းမိူင်းလၢဝ်းတႅၵ်ႇ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလၢဝ်းလႆႈလုႁၢႆတၢႆလႄႈ ၶၢႆႉပၢႆႈႁိူၼ်းယေးၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်၊ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈတၢင်းဢၼ်လီၵူဝ်လီၽၢၼ်ႈ တႃႇပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၸွမ်းသၢပ်ႇမႄႈၼမ်ႉတူႈ သင်ဝႃႈၽၢႆတႅၵ်ႇ။ ၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းတႃႇသၢင်ႈၽၢႆသေႊပဵၼ်ႊသေႊၼမ်ႉၼွႆႉၼႂ်းမိူင်းလၢဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸုမ်းသူၺ်ႊတိတ်ႉသျ်ၾိူမ်ႊ AF ၶၼ်ႊသၢဝ်ႊ (Swedish firm AF Consult) ၶဝ်ၵေႃႉၶပ်းၶိုင်လႄႈ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်ဝၢင်းဢွၵ်ႇပိူင်ႁၢင်ႈၽၢင် (Design) ၽၢႆယေးယႂႃႇၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ (ၼႂ်းတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ) ဢၼ်ယဝ်ႉၵႂႃႇၼႂ်းပီ 2011 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ပဵၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ဢၼ်ၶိုပ်ႈၼႃႈသေပိူၼ်ႈၼႂ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆသီႇဢၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ။ ၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႆႉ မီးယူႇဝႆႉၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမေး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေ ၶွမ်ႊပၼီႊမိူင်းၶႄႇ၊ သဝိတ်ႊၸိူဝ်ႊလႅၼ်ႊ၊ ၵျူဝ်ႊမၼီႊလႄႈ ၵျႃႇပၢၼ်ႊၶဝ်ႁူမ်ႈလူင်းတိုၼ်းဝႆႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် +66 (0) 81-672-2031 ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်း +95 (0) 9-262-108-062 ၸၢႆးထမ်းဢၢႆး +95 (0) 9-971-879-982 ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 (0) 62- 941-9600 PDF files:>>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2018-08-08T03:12:35

https://shan.shanhumanrights.org/csos-in-hsipaw-township-strongly-oppose-dams-on-namtu-river/

ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတူင်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉသၢၼ်ၶတ်းၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈႁၢဝ်ႉႁႅင်း

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတူင်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉ ဝၼ်းထိ 8/8/2018 ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတူင်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉသၢၼ်ၶတ်းၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈႁၢဝ်ႉႁႅင်း ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း11 ၸုမ်း တူဝ်တႅၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 37 ဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်မိူဝ်ႈၼႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ယွၼ်ႉမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢင်းသၽႃႇဝလႄႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း။ ၼၢင်းလႅင်းလႅင်းၵေႃႉဢၼ်ပႃးၼႂ်းၸုမ်းဢွၼ်တူင်ႉၼိုင်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “ ၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃဝႁဝ်းၼႆႉ မီးၵၢၼ်ယႃႉလုၼမ်ၼႃႇ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ပီမႃးၼႆႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇႁဝ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းမႃးတိၵ်းတိၵ်း ၵွပ်ႈဝႃႈမီးၵၢၼ်ယႃႉၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃဝၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၶိုင်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးၽေးၶဵၼ်တေႃႇၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃဝလႄႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းႁဝ်းထႅင်ႈၵူၺ်း ။ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆတင်းသဵင်ႈ တၵ်းလႆႈၵိုတ်း ပႅတ်ႈ” ဝႃႈၼႆ။ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႆႉ ပေႃးမီးၽၢႆယႄးယႂႃႇတီႈၵျွၵ်ႉသီႇ ၼႂ်းတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) ဢၼ်ယဝ်ႉၵႂႃႇ ၼႂ်းပီ 2010 ၼၼ်ႉယဝ်ႉသေ ယင်းမီးၽႅၼ်ၵၢၼ်တႃႇသၢင်ႈၽၢႆထႅင်ႈသီႇဢၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ၊ ဢၼ်ၼိုင်ႈၼႂ်းတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇလႄႈတႃႇထႅင်ႈသၢမ်ဢၼ် ပဵၼ်ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်းမႄးၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆဢၼ်ၶိုပ်ႈၼႃႈလိူဝ်ပိူၼ်ႈတႄႉ ပဵၼ်ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ဢၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇၼွၵ်ႈမိူင်းမိူၼ်မိူင်းၶႄႇ၊မိူင်းၵျိူဝ်ႇမၼ်ႇၼီႇ၊သဝိတ်ႉၸိူဝ်ႇလႅၼ်ႇလႄႈၵျႃႇပၢၼ်ၶဝ်ႁူမ်ႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်း။ သင်ဝႃႈၽၢႆဢၼ်ၼႆႉ ယဝ်ႉတူဝ်ႈယဝ်ႉၸိုင် ၼမ်ႉတေလုပ်ႇထူမ်ႈပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 653 ၵေႃႉ၊ တီႈလိၼ်ၽုၵ်ႇမၢၵ်ႇၸွၵ်းမၢၵ်ႇဝၢၼ် 637 ဢေႇၵႃႉ၊တီႈလိၼ်ၼႃး 140 ဢေႇၵႃႉ၊ သူၼ်ႁႆႈတင်းၼမ်တင်းလၢႆပႃးၸဵမ်ဝတ်ႉ/ၵျွင်း၊ ၵွင်းမူး၊ ႁူင်းႁဵၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉတင်းမူတ်း။ မိူဝ်ႈလိူၼ်ၾေႇၾေႃႇဝႃႇရီႇပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈမၼ်းဢမ်ႇၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလိၼ်ၵူၼ်ႇလူင်းတီႈၾင်ႇၵေႃႇသၢင်ႈၼၼ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉလႄႈတင်းလွင်ႈၽေးသၽႃႇဝၽၢႆတႅၵ်ႇဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈၼႂ်းမိူင်းလၢဝ်း ၼႂ်းလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈလီၽၢၼ်ႈလီၵူဝ်သင်ဝႃႈၽၢႆၼမ်ႉတူႈတႅၵ်ႇ။ ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၼမ်ႉတူႈဢၼ်ၼိုင်ႈတီႈယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၵၢင် ဢၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇၼေႃႇဝူၺ်းၶဝ်လူင်းတိုၼ်းၼၼ်ႉ မီးယူႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈသၢႆဢိင်ႇသၼ်ႇ (ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းဢၼ်ႁူမ်ႈၸတ်းပၢင်ပၼ်ပိုၼ်ႉႁူႉၼၼ်ႉ ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးမိူင်းတႆး(Shan State Farmers’ Network) ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး(Tai Youth Network (TYN) ၸုမ်းဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (Tai Youth Power United) ဝၼ်းမူဝ်း(One More) ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး(Shan Women Action’s Network) ၽူဝ်းတေႃႇၵျွင်းပရႁိတ(Bo Taw Kyaung Parahita) Sawn Son Shin Women Network ၸုမ်းၼၢင်းယိင်းသူၺ်ႇသီႇပေႃႉ(Shwe Hsipaw Women Organization) ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇပွၵ်ႉၸၢတ်ႈသု(Jart Su Youth Association) ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်ၼၢင်းယိင်းသီႇပေႃႉ(Hsipaw Women Network) တူဝ်တႅၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 37 ဝၢၼ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်း +95 (0) 9-262-108-062 ၼၢင်းၶိၼ်ႇမႃႇဢေး +95 (0) 9-781-169-316 ၸၢႆးထေး +95 (0) 9-444-997-738 ၵူဝ်ႇၽူင်းၵျေႃႇ +95 (0) 9-457-898-318 ၸၢႆးထမ်းဢၢႆး +95 (0) 9-971-879-982 PDF files:Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2017-10-31T09:47:59

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b6%e1%80%b1%e1%82%83%e1%82%88%e1%80%95%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%81%b6%e1%81%a2%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%82%87%e1%81%b5%e1%80%b1%e1%82%83%e1%82%87%e1%80%99%e1%80%90%e1%80%ae%e1%82%87/

ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇၵေႃႇမတီႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆးၵဵဝ်ႇၵပ်းဢူးၸေႃႇထေးလၢတ်ႈဝႃႈယိုၼ်ႈမိုဝ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတႆးပၢႆႈၽေး

ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇၵေႃႇမတီႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆးၵဵဝ်ႇၵပ်းဢူးၸေႃႇထေးလၢတ်ႈဝႃႈယိုၼ်ႈမိုဝ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတႆးပၢႆႈၽေး ဝၼ်းထိ 31/10/2017 ဢူးၸေႃႇထေးၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လူင်လုမ်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းလၢတ်ႈၼႂ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလၢႆဢၼ်ဝႃႈသုၼ် ၵၢင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႄႈလွင်ႈၶိုၼ်းမႄးလီၵၼ်ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမီးၽႅၼ်ၵၢၼ်တေၸွႆႈ ထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးဢၼ်ၺႃးၸဝ်ႈတႃႇၼႃႉၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်တတ်းပႅတ်ႈၼၼ်ႉသင်ဝႃႈယိုၼ်ႈ ယွၼ်း တၢင်းၸွႆႈထႅမ်မႃးၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလိူင်ႈၼႆႉၵေႃႇမတီႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေး Shan State Refugee Committee (Thai Border) ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉလွင်ႈဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၵပ်းသိုပ်ႇမႃးၵမ်းသိုဝ်ႈလႄႈႁဝ်းၶႃႈမီးလွင်ႈ ထၢင်ႇထိူမ်/ ငမ်းငဝ်းၼႂ်းၸႂ်ဝႆႉယူႇဝႃႈၸွင်ႇၸႂ်ႈၵၢၼ်ယိုၼ်ႈမိုဝ်းၸွႆႈထႅမ်ဢၼ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ/သိုဝ်ႈယူဝ်း-ယူဝ်ၶႄး ၸၢင်ႈပဵၼ်လွင်ႈၶႂ်ႈဢဝ်ၼႃႈဢဝ်တႃတေႃႇၼွၵ်ႈမိူင်းသေဢဝ်ႁူမ်ႇငမ်း ႁႄႉပႅတ်ႈလွင်ႈ သိုၵ်း မၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၼႃႈသိုၵ်းလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈယႆၢႉၶၢႆႉပၢႆႈယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸႄႈမိူင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်လႄႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း (IDPs) ၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈပၢႆႈ ယွၼ်ႉၽေး သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းလိုပ်ႈၶၢႆႉပၢႆႈယႂ်ႇလူင်ၽွင်းပီ 1996-1998 ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁူဝ်ၵူၼ်း 300,000 ပၢႆၼႂ်းမိူင်းတႆး လႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၺႃးပေႃႉထုပ်ႉ၊ၶႃႈႁႅမ်လႄႈၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ။ဝၢၼ်ႈၵူၼ်း 1,400 ဝၢၼ်ႈပၢႆၽွင်း ပူၼ်ႉမႃးသၢဝ်းပီၼၼ်ႉ ၵမ်ႈပႃႈၼမ် ယင်းတိုၵ်ႉလႆႈထုၵ်ႇပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈဝႆႉထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်၊ တီႈလိၼ်ႁႆႈၼႃး တီႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈႁဵတ်းႁႃၵိၼ်ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ႁုပ်ႈယိုတ်းၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ။ ၽွင်းယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ငဝ်းလၢႆးလွင်ႈလီၵူဝ်လီၵၢၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇၵေႃႈယင်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ၶၢဝ်ႇလိုဝ်းယွၼ်ႉလွင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉဢဵၼ်ႁႅင်းတင်းၼမ်တင်းလၢႆၶဝ်ႈၵုမ်းၵမ်ပႃးၸဵမ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးလႄႈမိူင်းၶၢင်။လွင်ႈဢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်းလွၵ်းလၢႆးႁၢႆႉၵျၢမ်းပႄႉၵိၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းသေဢမ်ႇမီးလွင်ႈ ဢဝ် တၢင်းၽိတ်းၶဝ်သင်ၼၼ်ႉပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ႁၢမ်ႈတၢပ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးၸွမ်း လႅၼ်လိၼ်ဢၼ် တေ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်းလင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၶႂ်ႈၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးသေဢမ်သဵင်/ ဢမ်ႇတူၵ်ႇဢမ်ႇတၵ်ႉလွင်ႈသိုၵ်း မၢၼ်ႈသိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်ပႄႉၵိၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉမိူၼ်တင်းဢမ်ႇသိုဝ်ႈယူဝ်း/ ဢမ်ႇမီးၵၢင်ၸႂ် ၽိူၵ်ႇၸိုၼ်ႈ တႄႉ။ လုင်းၸၢႆးလႅင်းႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃႇမတီႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေး (လႅၼ်လိၼ်ထႆး) လႄႈပဵၼ်တင်းႁူဝ် ၼႃႈပၢင် သဝ်းၵုင်းၵျေႃႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈလႆႈတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉပဵၼ်ၵၢၼ်ၵႄႈၶႆပၼ်ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းဢၼ်တေႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈထွၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၶႃႈလႄႈလွင်ႈၵိုတ်း ယိုတ်းပႅတ်ႈ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ”။သင်ဝႃႈဢမ်ႇႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆၸိုင်တႃႇႁဝ်းၶႃႈ တေ ပွၵ်ႈ မိူဝ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉပႆႇပဵၼ်လႆႈ” ဝႃႈၼႆ။ ၵေႃႇမတီႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေး The SSRC (TB) ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈၶိုၼ်းတုၵ်းယွၼ်းထိုင် တီႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈ လုမ်ႈၾႃႉပိူဝ်ႈတႃႇၶိုၼ်းသိုပ်ႇၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈလႄႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၵမ်းသိုဝ်ႈတေႃႇၶဝ်ပေႃးၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်းလင်လွတ်ႈၽေးလီလႄႈမီးသရေႇၼႃႈတႃၸွမ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႇထူဝ်ႇပိူဝ်ႇ 2017 ၼႆႉၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်တႃႇႁူဝ်ၵူၼ်း 6,000 ၸွမ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆးၺႃးၸဝ်ႈတႃႇၼႃႉၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်တတ်းပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် လုင်းၸၢႆးလႅင်း+ 66 (0) 86 188 9827 လုင်းၸၢႆးပဵင်း+66 ၶဝ်ႈတူၺ်းၽိုၼ်ၵေႃႇမတီႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေး (လႅၼ်လိၼ်ထႆး) ယိုၼ်ႈယွၼ်းၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉထိုင်ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉလႄႈၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးဢၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးဢွၵ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/08/2017 တီႈhttp://bit.ly/2zZUpRE PDF files: Shan Burmese English Thai

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2017-08-30T08:11:11

https://shan.shanhumanrights.org/as-conflict-escalates-in-shan-state-aid-must-not-be-cut-off-to-shan-thai-border-refugees/

ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပႆႇယဵၼ်တေတတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးယူႇၸွမ်းလႅၼ် လိၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပဵၼ်

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးမၢႆ 08/2017 ဝၼ်းထိ 30/08/2017 ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပႆႇယဵၼ်တေတတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးယူႇၸွမ်းလႅၼ် လိၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပဵၼ် ႁူဝ်ႁုပ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေး ပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်မီးပၢင်သဝ်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်း 6 တီႈၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် တႆး-ထႆးသေမီးႁူဝ်ၵူၼ်း 6,200 ပၢႆ (ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ဝႆႉသႅၼ်းၸုမ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း Internally displaced persons or IDPs) ၵွပ်ႈဝႃႈလႆႈ ပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းဝႆႉၼႂ်းလႅၼ်လိၼ်ၾၢႆႇမိူင်းတႆး) ၼႂ်းၵူၼ်း ပၢႆႈၽေးၼႆႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလႂ် 70% ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႆႉမီးမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 18 ပီယဝ်ႉ။ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး သိုၵ်း သိူဝ်ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၼႂ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင်ၽွင်း 1996-1998 ဢၼ်ႁဵတ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း 300,000 ပၢႆလႆႈၺႃးပၢႆၵွင်ႈၸိ ၸမ်ႈ ပႃႈၼႃႈႁိူၼ်းၶဝ်သေတဵၵ်းလိုပ်ႈၶၢႆႉပၢႆႈ၊ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၺႃးသိုၵ်း မၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉ၊ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၶႃႈတၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးပၢႆႈၽေးၼႆႉဢမ်ႇလႆႈထုၵ်ႇႁပ်ႉႁွင်း/မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးလႄႈဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉ တၢင်းၸွႆႈ ထႅမ်မိူၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ယၢင်း၊ယၢင်းလႅင်၊လႄႈမွၼ်း၊ၵွပ်ႈၼၼ်ၵႃႈလႆႈပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်း ၸွမ်း လႅၼ် လိၼ်တႆးသေႁႃလဵင်ႉ တူဝ်ၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလူၺ်ႈ လၢႆး ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵွပ်ႈလႆႈပၵ်းပၢင် သဝ်းယူႇ ၸွမ်းၼိူဝ်ၸိၵ်းလွႆဢၼ်ဢမ်ႇပေႃး မီးတီႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈႁႃၵိၼ်သေမီးတပ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ (UWSA) ႁွပ်ႈဝႆႉလႄႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးပၢႆႈၽေးလႆႈ ၶပ်းၶိုင်ၽိုတ်ႉယူႇၼႂ်းၵႄႈတၢင်း ယၢပ်ႇလူင်လၢႆ ၸိူဝ်ႉ လၢႆပိူင်တႃႇယူႇသၢင်ႈပဵၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း၊သၢင်ႈႁူင်းႁဵၼ်း၊ႁူင်းယႃ (ႁွင်ႈယႃ)လႄႈ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇတီႈၵိူဝ်း ယမ် ၸိူဝ်းၼႆႉတေႉတေႉ။ လွင်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈတႃႇၼၸွႆႈထႅမ်ၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်လႆႈၸွႆႈထႅမ်ၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ်ၸၼ်ႉပိုၼ်ႉ ထၢၼ်မိူၼ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉ တၢင်းၵိၼ်မႃးတႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 18 ပီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈလူၺ်ႈလွင်ႈတၢင်းဢမ်ႇသၢင်ႇထုၵ်ႇသေလႄႈလွင်ႈၸွႆႈထႅမ်ၸိူဝ်းၼႆႉတေၵိုတ်းပႅတ်ႈ။ၵွပ်ႈၽွၼ်း ၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈသေလႄႈၸဝ်ႈတႃႇၼၽူႈၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်လႆႈယၢႆႉၶၢႆႉၵွင် တိုၼ်းငိုၼ်းၸွႆႈလိူဝ်ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၶဝ်ၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းသေသမ်ႉလႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈတေၵိုတ်းပႅတ်ႈ လွင်ႈၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈတႆးပၢႆႈၽေးတင်း 6 ပၢင်သဝ်းဢၼ်မီးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆးၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2017 ၼႆႉၼႆယဝ်ႉ။ တီႈတႄႉမၼ်းၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးပၢႆႈၽေးဢၼ်မီးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆးၼႆႉယင်းပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇ မိူင်းလင်။သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႈ ပႆႇႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်း လႄႈ တိုၵ်ႉ သိုပ်ႇ ၶႂၢၵ်ႈ ၼႃႈသိုၵ်းသေႁၢင်ႈသိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉယူႇ။ၵူၼ်းမိူင်းသိုပ်ႇၺႃးၸၢၵ်ႇၺႃး လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ဢၼ်ပဵၼ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်းလင်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးပၢႆႈၽေးၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းလႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈသေပၢႆႈ ၽေး ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းဝႃႉ (UWSA) သိုပ်ႇႁုပ်ႈယိုတ်းၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ။ၶူင်းၵၢၼ်မႂ်ႇယႂ်ႇလူင် လၢႆလၢႆ ဢၼ်ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်ဝႆႉသမ်ႉဢမ်ႇ ပႃးၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း(ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇလႆႈၸႂ်) သေပဵၼ်လွင်ႈလွၵ်ႇ ငိုတ်ႈတႃႇႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈၵူၼ်းတၵ်း လုလႅဝ်ၸူမ်ႁၢႆတေႃႇၸူဝ်ႈတေႃႇ ပၢၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးပႆႇမီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵိုတ်းယိုဝ်းပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်းဢၼ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ၊သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇထွၼ်သိုၵ်း ၶဝ်ဢွၵ်ႇ လႄႈဢမ်ႇ မီး ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းတၢင်းၵၢၼ်မိူင်းပိူဝ်ႈတႃႇၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈသိုၵ်း ၵၢင်မိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၸိုင်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး တိုၼ်းဢမ်ႇႁတ်းပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်းလင်။ တေႃႇထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးပေႃးလႆႈထၢင်ႇႁၢင်ႈလူမ်ၸႂ်သေပွၵ်ႈၶိုၼ်း၊မီးလွင်ႈႁူမ်ႈလူမ်ႈ လႄႈ မီးသရေႇၼႃႈတႃ ၼၼ်ႉၸဝ်ႈတႃႇၼၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်ထုၵ်ႇလႆႈသိုပ်ႇၵမ်ႉထႅမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸွမ်း လႅၼ် လႄႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း (IDPs) ၸွမ်း လႅၼ် လိၼ်တႆး-ထႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လမ်းၼႂ်း ႁူဝ်ႁုပ်ႈ ပိုၼ်းၵႅပ်ႈလွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁၢမ်းႁိူၼ်းယႄးတီႈယူႇသေၶၢႆႉပၢႆႈၶဝ်ႈၸူးမိူင်းထႆး – သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင် 1996-1998 – တဵၵ်းၸႂ်ႉဝႃႉၶဝ်ႈပၵ်းဢဝ်တီႈယူႇၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း (1999-2001) ပိုၼ်းၵႅပ်ႈလႄႈငဝ်းလၢႆးၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်းဢိၵ်ႇတင်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸွမ်းပၢင်သဝ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး–ထႆးယၢမ်းလဵဝ် – ႁူဝ်ၵူၼ်းၼႂ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးမိူဝ်ႈလဵဝ် – လွင်ႈတင်ႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး–ထႆး – လွင်ႈမီးပၢင်သဝ်းၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးပၢႆႈၽေးဢၼ်လဵဝ်ၼႂ်းလိၼ်ထႆး – လွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉၼႂ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း ၽေးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ပိုၼ်ႉတီႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈဢေႇ၊မီးတိုဝ်ႉတၢင်းတႃႇၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉဢိတ်းဢွတ်း လွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉတၢင်းပၢႆးယူႇလီလႄႈပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ – လွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉၼႂ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵုင်းၵျေႃႇ လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်လႄႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်း – သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး – သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းလႄႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း – လွင်ႈလႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇဢမ်ႇၼၼ်လႆႈထုၵ်ႇႁုပ်ႈယိုတ်းၵုမ်းၵမ် – လွင်ႈလွမ်ၵူဝ်တႃႇတေသုမ်းတီႈလိၼ်တေႃႇၸူဝ်ႈတေႃႇပၢၼ်ယွၼ်ႉၶူင်းၵၢၼ်ယႂ်ႇလူင် တွၼ်ႈလူပ်းလင် ပိုၼ်းၵႅပ်ႈလွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁၢမ်းႁိူၼ်းယႄးတီႈယူႇသေၶၢႆႉပၢႆႈၶဝ်ႈၸူးမိူင်းထႆး ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးလႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၼီပၢႆႈၶဝ်ႈၸူးမိူင်းထႆးမႃးၶၢဝ်းတၢင်းၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းပီပိူဝ်ႈတႃႇႁႃ တၢင်းပၢႆႈ သိုၵ်းၵၢင် မိူင်း လႄႈဝႄႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉၵူၺ်းၵႃႈဢွၼ်တၢင်းပီ 1990 ၼၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈပၢႆႈယႂ်ႇလူင်လၢင်ၵႃႈႁိုဝ်။လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉဢမ်ႇမိူၼ်ၵူၼ်းမိူင်းယၢင်းလႅင်၊ယၢင်းၽိူၵ်ႇလႄႈ မွၼ်းၶဝ်ၸိူဝ်းမီးႁူဝ်ၵူၼ်းၼပ်ႉ မိုၼ်ႇ ပၢႆႈၽေးၶဝ်ႈၸူးမိူင်း ထႆးတင်ႈတႄႇပီ 1980။ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းယၢင်း ပၢႆႈၽေးၶဝ်တႄႇတင်ႈၼႂ်းမိူင်းထႆးမိူဝ်ႈပီ 1984။ဝၢႆးပီ 1988 ယဝ်ႉမီးပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းမွၼ်းလႄႈၵူၼ်း ယၢင်းလႅင်ပၢႆႈၽေးထႅင်ႈ။ ပိူင်လူင်ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးလႆႈၶၢႆႉပၢႆႈၽေးမႃးယႂ်ႇလူင်လၢင်ၼၼ်ႉမီးသွင်လွင်ႈၽွင်းႁၢင်ပီ 1990- ၼၼ်ႉၵေႃႈပဵၼ်လွင်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉမိူင်းတႆး ပွတ်းၵၢင်ဢၼ် တႄႇမိူဝ်ႈပီ 1996 လႄႈထႅင်ႈလွင်ႈ ၼိုင်ႈ သမ်ႉပဵၼ်လွင်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၶၢႆႉယၢႆႉၵူၼ်းၸၢဝ်းဝႃႉမိူင်းတႆးပွတ်း ႁွင်ႇ လူင်းမႃးပၵ်းသဝ်းယူႇတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႂ်းပီ 1999 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင်ၼႂ်းပီ 1996-1998 ဝၢႆးတပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းတႆး (Mong Tai Army/MTA) ဝၢင်းၶိူင်ႈပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၢင်ပီ 1995 ယဝ်ႉၸဝ်ႈ ယွတ်ႈသိုၵ်းၶိုၼ်းဢွၼ် ဢဝ် လုၵ်ႈၼွင်ႉၵေႃႇတင်ႈၶိုၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး Shan State Army (ဝၢႆးမႃးၶိုၼ်းသိုပ်ႇၸႂ်ႉၸိုဝ်ႈၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်း ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး -RCSS/SSA)။ၼႂ်းလိူၼ် မျၢတ်ႉၶ်ျ 1996 ၼၼ်ႉပိူဝ်ႈတႃႇတတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈၸွႆႈထႅမ်ၸုမ်း ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်းၶဝ်ၼႆသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းယႂ်ႇလူင်ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင်ဢဝ်ပၢႆၵွင်ႈၸိၸမ်ႈ တဵၵ်း လိုပ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶၢႆႉပၢႆႈၵႂႃႇယူႇၸွမ်းသၢပ်ႇဝဵင်းလႄႈၸွမ်းသဵၼ်ႈ တၢင်းလူင်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈလုသုမ်းလူင်လၢင်တေႉတေႉ။ၽွင်း 1996-1998 ၼၼ်ႉဝၢၼ်ႈၵူၼ်း 1,400 ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၵူၼ်း 300,000 ပၢႆလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၶၢႆႉပၢႆႈ လႄႈလႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းသၢၼ်ၶတ်းဢမ်ႇၼၼ်ၸိူဝ်းလၵ်ႉလွမ် ပွၵ်ႈမိူဝ်းၸႂ်းႁိူၼ်း၊ႁႆႈၼႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆ တေႃႇၼႃႈတေႃႇတႃဢမ်ႇၼၼ်ပေႃႉ ထုပ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းၸိူဝ်းၼႆႉ။ၽွင်းၼၼ်ႉၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးလႆႈၵဵပ်းႁွမ် တွမ်လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်း 600 ပၢႆၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈတၢႆဢိၵ်ႇပႃးလွင်ႈမီးၸိုဝ်ႈလိုဝ်းယွၼ်ႉ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်း 56 ၵေႃႉပဵၼ်ၵွင်ၼႂ်း ၼၼ်ႉၼၢင်းယိင်းၵေႃႈပႃးၼႂ်းၵုၼ်ႁဵင်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 16/06/1997ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လေႃႉဝူဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈတၢႆပဵၼ်ၽုင်သေ ပႅတ်ႈဝႆႉၸွမ်းတၢင်းၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 16/06/1997 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႂ်ႈဢဝ်လေႃႉမိူဝ်းတေႃႉတၢင်ႇၶဝ်ႈတီႈဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇၵူၺ်း ဢမ်ႇၵႃးယင်းၺႃး သိုၵ်း မၢၼ်ႈတိမတ်ႉသေယိုဝ်းတၢႆၸွမ်းတၢင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၼၢင်းယိင်းဢဝ်ပဵၼ်ၶိူင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇမိူၼ်တိုၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈ ၵၼ်ႉၸၼ်ဢၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးလႄႈၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆးလႆႈႁူမ်ႈ ၵၼ်ၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ဢွၵ်ႇ ၵႂႃႇၼႂ်းပီ 2002 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းလုၵ်ႉမႃးလၢႆတီႈ လၢႆတၢင်းတႃႇ 52 တပ်ႉၵွင်မီးလၢႆး ပူၼ်ႉပႅၼ်တၢင်းၵႃႇမလၢႆမဵဝ်း တေႃႇၼၢင်းယိင်းလႄႈဢွၼ်ႇယိင်း 625 ၵေႃႉ၊ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ် လႆႈထုၵ်ႇတဵၵ်းၸႂ်ႉၶၢႆႉပၢႆႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ၼၢင်း ယိင်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇလႂ် 61 % ၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်ပဵၼ်ၽုင်။ 25% ၵၼ်ႉၸၼ်ယဝ်ႉၶႃႈတၢႆသေမၢင် ၸိူဝ်း ၵၼ်ႉ ၸၼ်ၶႃႈ တၢႆယဝ်ႉ ယႃႉတူဝ်တၢႆပဵၼ်ပိတ်းပဵၼ်ပွတ်းၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵွပ်ႈမီးလွင်ႈၵၢၼ်ၶႃႈႁႅမ်ႁုၵ်းႁၢႆႉၸိူဝ်းၼႆႉသေဢမ်ႇ ၸၢင်ႈသိုပ်ႇယူႇၵႂႃႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်တဵၵ်းၸႂ်ႉ ယူႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉလႄႈၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းလၢႆႈၶၢႆႉ ဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၸင်ႇလႆႈ ပၢႆႈၶဝ်ႈ ၸူးမိူင်းထႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းတင်းမူတ်းပႃးၸဵမ်ၵူၼ်းထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼုမ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈၶၢႆႉ ပၢႆႈၽေး ၸွမ်းၵၼ်ပဵၼ်ယိုတ်ႈပဵၼ်သၢႆ -ၶၢမ်ႈႁူၺ်ႈ ၶၢမ်ႈလွႆၶီႇပေးလွင်ႈၸွမ်း ၼမ်ႉၶူင်းလႄႈယိမ်ၵႃး ပိူၼ်ႈတေႃႇ ပေႃးထိုင်လႅၼ်လိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းလိူၼ်မေႇ 1996 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼပ်ႉႁူဝ် မိုၼ်ႇ တိုၼ်ႇၵၼ်ပၢႆႈၶဝ်ႈၸူးမိူင်းထႆး ပွတ်းႁွင်ႇသေ လႆႈ ၽၢတ်ႇၽႄၵၼ်ၵႂႃႇယူႇ ၸွမ်းႁႆႈ၊သူၼ်မၢၵ်ႇ ၸွၵ်းမၢၵ်ႇဝၢၼ်ႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ဢမ်ႇၼၼ်ပႂ်ႉတိုဝ်ႉ တၢင်း တႃႇၶၢႆႉၶဝ်ႈၼႂ်းပၢင်သဝ်း ၵေႃႇသၢင်ႈၼႂ်းဝဵင်း ၵဵင်းမႆႇၸိူဝ်းၼႆႉ။ၵွပ်ႈပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်ဢၼ်ဢမ်ႇ ထုၵ်ႇမၢႆမီႈ လႄႈလႆႈႁိူဝ်ႉမွႆႈၸႂ်ၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်းၵူဝ် ၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ထႆးၶဝ်တိၺွပ်းယဝ်ႉသူင်ႇ ပွၵ်ႈၶိုၼ်း ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်း လင်သေၺႃးၵူၼ်းၵိၼ်ၵၢင် (ပွႆးၸႃး) လႄႈ ပေႃႈလဵင်ႉၼၢႆးၸၢင်ႈၶဝ်ၵိၼ်ၸိၵ်းတွၵ်ႇ ၸွၵ်းၼိူဝ်ၶဝ် ထႅင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ၵွပ်ႈလွမ်ၵူဝ်ၽေးၶဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႁဵတ်း ၵၢၼ်သေၵူၼ်းပၢႆႈၽေးမၢင် ၸိူဝ်းတၢႆယွၼ်ႉတၢင်း ပဵၼ်ဢၼ်ၸၢင်ႈယႃႁၢႆလႆႈယူႇၼၼ်ႉၵေႃႈမီး။လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢမ်ႇ ၸၢင်ႈၶဝ်ႈထိုင်ႁူင်းႁဵၼ်းသေထူပ်းၺႃးပၼ်ႁႃတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတၢင်းပၢႆးယူႇလီလႄႈလွင်ႈလွတ်ႈ ၽေးၵွပ်ႈယူႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်းၼမ်၊ဢွင်ႈ တီႈႁဵတ်းၵၢၼ် ဢမ်ႇမူတ်းသႂ်၊သမ်ႉၵႆႉလႆႈႁူပ်ႉၺႃးၵွင်ႉသၢၼ်ႊယႃၶႃႈ မူင်ႈမႅင်း ဢၼ်ပဵၼ်ၽေးတေႃႇပၢႆး ယူႇလီႁၢဝ်ႉႁႅင်းၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းတႆးၵႆႉလႆႈႁႃတၢင်းၶဝ်ႈႁႃၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆးလၢႆပွၵ်ႈလၢႆၽဝ်ႇပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈႁပ်ႉႁူႉထိုင်ငဝ်း လၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉသေတင်ႈပၼ်ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတႃႇတႆးမိူၼ်ပီႈၼွင်ႉယၢင်းလႅင်၊ယင်းၽိူၵ်ႇၶဝ် ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၼႆယူႇၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇပဵၼ်မႃးၸွမ်းၼင်ႇလွင်ႈၶႂ်ႈပဵၼ်။ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆးၶဝ်သမ်ႉတွပ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးပၢႆႈၽေးတင်း ၼမ်တင်းလၢႆၼႆႉပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ် “ႁႃႁဵတ်းၵၢၼ် ၸွမ်းၶိင်ႇၶၢဝ်း” ၼၼ်ႉၵူၺ်းဝႃႈၼႆ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႂ်းမိူင်းထႆးသေတႃႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင်ယင်းတိုၵ်ႉ သိုပ်ႇ ပၢႆႈၸူးတီႈဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းမုင်ႈမွင်းသင်ၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ 1998 ၼၼ်ႉၵဝ်ႉငဝ်ႈ သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸိုင်ႈတႆးလႆႈႁပ်ႉႁူႉတီႈဢေႇသုတ်းမၼ်းႁူဝ်ၵူၼ်း 80,000 လႆႈလုၵ်ႉဢဝ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်တဵၵ်းၸႂ်ႉၶၢႆႉပၢႆႈၸိူဝ်း ၼၼ်ႉသေပၢႆႈၶဝ်ႈၸူးမိူင်းထႆးထႅင်ႈ။ တဵၵ်းၸႂ်ႉဝႃႉၶဝ်ႈပၵ်းဢဝ်တီႈယူႇၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း (1999-2001) ၽွင်းႁၢင်ပီ 1999 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် တင်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈတႄႇ 1989 ၼၼ်ႉလႆႈတႄႇတဵၵ်းၸႂ်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းဝႃႉၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၸွမ်း လႅၼ်လိၼ်ၶႄႇႁႂ်ႈမႃးယူႇတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ဢဝ်ၼႃႈတိူဝ်ႈဢၼ်ဝႃႈတေၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆသေႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉဝႃႉၸိူဝ်းဢၼ်ယူႇသဝ်းၸွမ်းလွႆပိုၼ်ႉတီႈၽုၵ်ႇယႃႈၽိၼ်ႇတၢင်းပွတ်းႁွင်ႇၶၢႆႉလူင်းၸူးပိုၼ်ႉတီႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈလိၼ်လီၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆးတီႈ ဢၼ်ၶဝ်ၸၢင်ႈၽုၵ်ႇတူၼ်ႈတႅၼ်းတၢင်ယႃႈၽိၼ်ႇၼႆယဝ်ႉ။တီႈတေႉမၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ်မိူင်း- ၸႂ်ႉပိူင် ၸႅၵ်ႇၽႄသေဢုပ်ႉပိူင်ႇလူင် ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂ်ႈႁႂ်ႈသိုၵ်းဝႃႉ UWSA တိုၵ်း RCSS/SSA သေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းတႆးဢူၼ်ႈလူင်းၼႂ်းမိူင်း တႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းပီ 1999-2001 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 126,000 ပၢႆမွၵ်ႈၼိုင်ႈပုၼ်ႈၼႂ်းသီႇပုၼ်ႈၶွင်ႁူဝ်ၵူၼ်း ၸၢဝ်း ၶိူဝ်းဝႃႉမိူင်းႁူမ်ႈ တုမ်မၢၼ်ႈၼႂ်း 6 ၸႄႈဝဵင်းၶွင်ၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ်ဝႃႉလႆႈထုၵ်ႇတဵၵ်းၸႂ်ႉၶၢႆႉမႃးယူႇတင်း ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း၊မိူင်းသၢတ်ႇ၊မိူင်းတူၼ်လႄႈၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆးၸိူဝ်းၼႆႉ။လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉႁဵတ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းဝႃႉၸိူဝ်းၺႃးလွင်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉ ၶၢႆႉသေပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးလႄႈၶူဝ်းၶွင် ၶဝ်တၢင်း မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉႁူပ်ႉထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတေႉတေႉ။တၢင်းပဵၼ်ၵေႃႈၽႄႈလၢမ်းသေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းဝႃႉၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းပၢင်သဝ်းဢၼ်တဵၵ်းၸႂ်ႉၶၢႆႉယၢႆႉယူႇၼၼ်ႉတၢႆၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်။ ၽႅၼ်ႇတီႈၸုမ်း LNDO လႃးႁူႇ ဢၼ်ၼႄလွင်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉပီႈၼွင်ႉဝႃႉပွတ်းႁွင်ႇၶၢႆႉလူင်းပွတ်းၸၢၼ်းပီ 1999-2001 လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းဝႃႉၶၢႆႉယၢႆႉလူင်း မႃးယူႇတီႈဢွင်ႈတီႈမႂ်ႇၼၼ်ႉႁဵတ်း ႁႂ်ႈ မီးပၼ်ႁႃၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉ ၸွမ်း ၵူၼ်းၸႃႇတိၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းပဵၼ် တႆး၊လႃးႁူႇလႄႈဢႃႇၶႃႇၸိူဝ်းယူႇ တၢင်း မိူင်းတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇ/ ပွတ်းၸၢၼ်း ၼၼ်ႉတေႉတေႉ။ႁိူၼ်းယေး၊ဢွင်ႈ တီႈလိၼ်၊မၢၵ်ႇတဝ်ႈၶဝ်ႈၼမ်ႉ တၢင်း ၵိၼ်ၸိူဝ်း ၼႆႉၵေႃႈလႆႈၺႃးႁုပ်ႈယိုတ်း (သိမ်း) ဢဝ်သေဢမ်ႇသၢႆႈ ၵႃႈတႅၼ်း ၶိုၼ်းသင်၊မၢင်ဢွင်ႈမၢင်တီႈၵေႃႈ သိုၵ်း ဝႃႉ UWSA ၶဝ်တႄႇၵဵပ်း ၶွၼ်ႇ ၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇၸွမ်းၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်း မိူင်းၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈဢမ်ႇၶၢမ်ႇလႆႈတဵၵ်းတဵင်ၸိူဝ်းၼႆႉသေလႆႈၶၢႆႉပၢႆႈၵႂႃႇ ယူႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇ မိူင်းဢမ်ႇ ၼၼ်ၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းထႆးၸိူဝ်းၼႆႉ။ (ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်း ၸုမ်း LNDO လႃးႁူႇ ဢၼ်လၢတ်ႈလွင်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉဝႃႉပွတ်းႁွင်ႇၶၢႆႉလူင်းပွတ်းၸၢၼ်း) ၵူၼ်းၶိူဝ်းဝႃႉ 16,000 ပၢႆပၵ်းယူႇသဝ်းၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းၵၢၼ်းၸွမ်းသၢႆၼမ်ႉသၢႆတၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇမိူင်း သၢတ်ႇတီႈဢၼ် မီးဝၢၼ်ႈၵူၼ်းၸႃႇတိ 6 ဝၢၼ်ႈသေမီးႁူဝ်ၵူၼ်းယူႇသဝ်းမွၵ်ႈ 1,200 ၸိူဝ်း ပဵၼ်တႆး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်း တႆး RCSS/SSA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႉႁႅင်း ႁိမ်းႁွမ်း ၼၼ်ႉ ၼႂ်းပီ 2001 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းဝႃႉ UWSA တႄႇၶႃႈႁႅမ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်း ပဵၼ်တႆးႁႃတၢင်း ၽိတ်းသႂ်ႇဝႃႈၸွႆႈထႅမ်သိုၵ်းတႆးၼႆယဝ်ႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းပဵၼ်တႆးၼႂ်းမိူင်းၵၢၼ်းဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈၽေး သိုၵ်းၶဝ်ႈၸူးလႅၼ်လိၼ်ထႆးသေတႄႇတင်ႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတီႈလွႆၵေႃႇ ဝၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ဝၢၼ်ႈလႄႈႁိူၼ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းမိူင်းၵၢၼ်းတင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၶဝ်ႁုပ်ႈယိုတ်းပႅတ်ႈ။ ပိုၼ်းၵႅပ်ႈလႄႈငဝ်းလၢႆးၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်းဢိၵ်ႇတင်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸွမ်းပၢင်သဝ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး–ထႆးယၢမ်းလဵဝ် ႁူဝ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်းလႄႈၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၼႂ်းပၢင်သဝ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆးမိူဝ်ႈလဵဝ်မီးမိူၼ် ပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ (လုၵ်ႉတၢင်းတူၵ်းသူႇၸူးတၢင်းဢွၵ်ႇ) မၢႆၶပ်ႉ ၸိုဝ်ႈပၢင်သဝ်း ပီႈတင်ႈ ဢွင်ႈတီႈ (ၸႄႈတွၼ်ႈ/ၵိင်ႇၸႄႈတွၼ်ႈမိူင်းထႆး) ႁူဝ်ၵူၼ်းယၢမ်းလဵဝ် ၸၢႆး ယိင်း ႁူမ်ႈ % ဢႃယု 18 လူင်းတႂ်ႈ 1 ၵွင်းမုင်ႈမိူင်း (ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP) 2007 တေႃႇၼႃႈမွၵ်ႇၸၢမ်ႇပေႇႄမႈႁွင်ႉသွၼ် 119 127 246 41% 2 လွႆတႆးလႅင်း (ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP) 1999 တေႃႇၼႃႈ ပၢင်မၢၵ်ႇၽႃႈႄမႈႁွင်ႉသွၼ် 1,130 1,179 2,309 52% 3 လွႆလမ် (ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP) 2006 တေႃႇၼႃႈဝဵင်းႁႅင်ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ 121 117 238 37% 4 ၵုင်းၵျေႃႇ (ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး) 2002 ဝဵင်းႁႅင်ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ 192 210 402 40% 5 လွႆသၢမ်သိပ်း (ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP) 2006 တေႃႇၼႃႈမိူင်းၾၢင်ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ 208 148 356 32% 6 လွႆၵေႃႇဝၼ်း (ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP) 2001 တေႃႇၼႃႈႄမႈၾႃႉလူင်ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းႁၢႆး 1,246 1,388 2,634 34% ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း 3,016 3,169 6,185 39% ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးလႄႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေး IDPs ၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းပၢင်သဝ်းၼႆႉပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းလၢၵ်ႇလၢႆမီးတႆး၊လႃးႁူႇ၊ဢႃႇၶႃႇ၊ဝႃႉ၊တဢၢင်း(ပလွင်ႈ)၊ပဢူဝ်း၊လိသူး၊ ယၢင်းလႄႈၶႄႇၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူႈၶႅမ်ႉတိုၼ်းမီး ၶွမ်ႊမတီႊ ဢၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸွမ်း လႅၼ်လိၼ် လႄႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP တင်ႈၶိုၼ်ႈမႃး ပႃးၸွမ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းယၢမ်ႈပဵၼ် ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇ မိူင်းလင်တီႈၶဝ် လႆႈၶၢႆႉပၢႆႈမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈတႃႇၼၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်လႆႈၶဝ်ႈၸွႆႈၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၼႂ်းပၢင်သဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉမႃးတင်ႈတႄႇ တင်ႈပၢင် သဝ်းမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ဝၢႆးမႃးမီးၸုမ်းၸွႆႈလိူဝ်မၢင်ၸုမ်းၶဝ်ႈၸွႆႈထႅမ်တႃႇၶၢဝ်းပွတ်းၼႂ်းလွင်ႈပၢႆးယူႇလီ လႄႈ ပၢႆးပၺ်ၺႃႇၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး IDP လွႆတႆးလႅင်း ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး IDP လွႆၵေႃႇဝၼ်း လွင်ႈတင်ႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး–ထႆး ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်းIDP ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆးၼႆႉ သၢင်ႈမႃးမိူဝ်ႈပီ 1999 တေႃႇၼႃႈ ၸႄႈတွၼ်ႈ မႄႈႁွင်ႉသွၼ် ၸိုင်ႈထႆး။ တႃႇ 35 လင်ႁိူၼ်းၸိူဝ်းလႆႈထုၵ်ႇတဵၵ်းလိုပ်ႈၶၢႆႉပၢႆႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၵၢင် ၼၼ်ႉတင်ႈ ပၢင်သဝ်းၸွမ်းလႅၼ်တၢင်း ၾင်ႇထႆး။ ၽိူဝ်ႇႁိုင်မႃးမွၵ်ႈသွင်ဝူင်ႈ ၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ထႆးၶဝ်တဵၵ်းၸႂ်ႉၶၢႆႉ ယႆၢႉၶဝ်ႈယူႇ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၶႅၼ်ႈၵၼ် တီႈဢၼ်ၶဝ်ၸၢင်ႈပိုင်ႈဢိင် လွင်ႈႁူမ်ႇ လူမ်ႈၸွမ်းသိုၵ်းတႆး RCSS/SSA ဢၼ်ၸင်ႇ ႁႃပူၵ်းတင်ႈငဝ်ႈငုၼ်းၼိူဝ်သၼ်လွႆတႆးလႅင်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသၢင်ႈပၢင်သဝ်းယဝ်ႉ ႁူင်းႁဵၼ်းလႄႈ(ႁွင်ႈပၼ်ယႃ) ၵေႃႈသိုပ်ႇၵေႃႇတင်ႈမႃးသေ မီးၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေးၶဝ်ႈ မႃးပိုင်ႈႁူမ်ႈတင်းၼမ်။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၽၢၼ် ပေႃႈမႄႈ လႄႈ လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇၸိူဝ်း ဢမ်ႇပေႃးမီးတိုဝ်ႉတၢင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ လုၵ်ႉဢဝ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး သေသူင်ႇမႃး ပိူဝ်ႈတႃႇ လႆႈႁပ်ႉလွင်ႈလူလွမ် တူၺ်းထိုင်လႄႈလႆႈၶဝ်ႈႁူင်းႁဵၼ်း။ ႁဵတ်းၼၼ်သေပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP ၵေႃႈယိူင်ႈၸွမ်းလွၵ်းလၢႆးၼႆႉသေသၢင်ႈမႃး၊ပီႈၼွင်ႉ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်း ပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP ဢွၼ်တၢင်းတႄႉယူႇတူၺ်းတီႈလႅၼ်လိၼ်ၾင်ႇထႆးယူႇၵူၺ်းဢမ်ႇ မီးတီႈပိုင်ႈဢိင်တႃႇ RCSS/SSA ၸၢင်ႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တၢင်းၾင်ႇတႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2001 ၼၼ်ႉၵူၼ်းပႆၢႈၽေးမွၵ်ႈ 500 လႆႈၼီပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်လႄႈလွင်ႈဝႃႉၶၢႆႉၶဝ်ႈမႃးယူႇၼႂ်းမိူင်းၵၢၼ်းတၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇမိူင်းသၢတ်ႇၼၼ်ႉသေတင်ႈပၢင် သဝ်းတီႈလႅၼ်လိၼ်တၢင်း ၾင်ႇထႆးတီႈမႄႈၾႃႉ လူင်ပွတ်းႁွင်ႇၸႄႈတွၼ်ႈ ၵဵင်းႁႆၢးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဝူင်ႈၼိုင်ၵူၺ်းၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆးၶဝ်တဵၵ်းၸႂ်ႉၶၢႆႉယႆၢႉၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၵႂႃႇ တင်ႈပၢင်သဝ်းဢၼ် RCSS/SSA ၸၢင်ႈ ဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်။ ၽွင်းသင်ႇၶႃႇၶၢမ်ႇသွမ်းတီႈပၢင်သဝ်းလွႆၵေႃႇဝၼ်း ၵျွင်းၶရိတ်ႉ တီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး IDP လွႆၵေႃႇဝၼ်း ၵူၺ်းၵႃႈၵၢမ်ႇႁၢႆႉသေလႄႈပဵၵ်ႉသမ်ႉလႆႈထုၵ်ႇတဵၵ်းၸႂ်ႉၶၢႆႉၵႂႃႇပၵ်းပၢင်သဝ်းတီႈလႅၼ်လိၼ်ၶႅၼ်ႈ ၵၼ် ယဝ်ႉၼၼ်ႉသေတႃႉယင်းထုၵ်ႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆးႁႂ်ႈယႃႉပၢင်သဝ်းထႅင်ႈ။မိူဝ်ႈပီ 2006 ၼၼ်ႉပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတီႈလွႆတႆး လႅင်းမွၵ်ႈႁူဝ်ႁိူၼ်း 68 လင်၊ႁူင်းႁဵၼ်း၊ႁူင်းသဝ်းၸၢႆးယိင်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း၊ဝတ်ႉဝႃး လႄႈႁွင်ႈယႃဢၼ်တိတ်းၸပ်း တၢင်း ၾင်ႇထႆးၼၼ်ႉတဵၵ်းႁႂ်ႈယႃႉၵွႆသေၶိုၼ်းလႆႈၵႂႃႇသၢင်ႈ ယူႇတၢင်း ၾင်ႇမိူင်းတႆး။တီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၼႂ်းမိူင်းလွႆၵေႃႇဝၼ်းၵေႃႈမိူဝ်ႈပီ 2009 ၼၼ်ႉႁူဝ်ႁိူၼ်းမွၵ်ႈ 20 လင်ပႃးၸဵမ်ႁူင်းႁဵၼ်းလင်ၼိုင်ႈဢၼ်လႅၼ်မၼ်း ပႅၼ်ၶဝ်ႈၼႂ်းလိၼ်ထႆးၼၼ်ႉၵေႃႈၺႃးႁႂ်ႈယႃႉ ပႅတ်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။ မိူဝ်ႈပီ 2007 ၼၼ်ႉႁူဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး 24 ႁူဝ်ႁိူၼ်းတီႈလွႆသၢမ်သိပ်းၼၼ်ႉၵေႃႈလႆႈထုၵ်ႇႁႂ်ႈၶၢႆႉယၢႆႉႁိူၼ်း ယေး ၶဝ်ႈၵႂႃႇယူႇၼႂ်းလိၼ်မိူင်းတႆးလိုၵ်ႉထႅင်ႈ“ၼင်ႇႁိုဝ်ယူႇတီႈလႅၼ်လိၼ်မုင်ႈတူၺ်းဢမ်ႇႁၼ်” ပဵၵ်ႉသမ်ႉပေႃး ပဵၼ်ၼႂ်းၾင်ႇမိူင်းတႆးယဝ်ႉသေတႃႉ။ ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး IDP တီႈလွႆသၢမ်သိပ်းဢၼ်လႆႈထုၵ်ႇ တဵၵ်းၶၢႆႉၶဝ်ႈၵႂႃႇတၢင်းၼႂ်းမိူင်းတႆးထႅင်ႈမိူဝ်ႈပီ 2007 လွင်ႈမီးပၢင်သဝ်းၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးပၢႆႈၽေးဢၼ်လဵဝ်ၼႂ်းလိၼ်ထႆး ၽွင်းႁူဝ်ပီ 1996 ဝၢႆးတပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းတႆး MTA ဝၢင်းၶိူင်ႈယဝ်ႉၼၼ်ႉဝၢၼ်ႈၵူၼ်းလၢႆလၢႆဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈ ပူတ်းပွႆႇလွတ်ႈလႅဝ်း MTA ဢၼ်တေႃႇၼႃႈၵၼ်တင်းဝဵင်းႁႅင် ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ ပွတ်းႁွင်ႇ ၼၼ်ႉလႆႈတူၵ်းယူႇ ပႃႈ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်ၵႂႃႇ။ မိူဝ်ႈပီ 2002 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းတႆး RCSS/SSA လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႅၼ် လိၼ်ၼႆႉႁၢဝ်ႉ ႁၢဝ်ႉ ႁႅင်းႁႅင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းလႅၼ်လိၼ် ၼႆႉ ၸွႆႈထႅမ်သိုၵ်းတႆးၼႆသေ ဢဝ်မၢၵ်ႇ လူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ၊ ၺႃးၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႉၼိုင်ႈလႆႈတၢႆလႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း 12 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈေၵႃႉ ၼိုင်ႈတၢႆၺႃးတႅပ်းပဵၼ်သၢမ်ပွတ်းထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတင်း 4 ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇသဝ်းႁိမ်းလႅၼ်လိၼ်ၼၼ်ႉလႆႈဢွၼ် ၵၼ် ပၢႆႈၶဝ်ႈၸူးၼႂ်းလိၼ်ထႆး သေပိုင်ႈဢိင်ယူႇ သဝ်းၵႂႃႇၼႂ်းဝတ်ႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းႁႅင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းပဵၼ် ရူတ်ႉၶိူင်ႈ၊ ရူတ်ႉ/ၵႃး၊ လဵၵ်းမုင်းလႄႈသတ်းလဵင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ် ဢဝ်ၵိၼ်သဵင်ႈမူတ်း။ မိူဝ်ႈပီ 2003 ၼၼ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးလႆႈၶၢႆႉၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈတီႈဝတ်ႉၾႃႉဝဵင်းဢိၼ်း တီႈဢၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၶဝ်ပၼ် ၶႂၢင်ႉႁႂ်ႈတင်ႈ ပၢင်သဝ်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်းသေႁွင်ႉဝႃႈ ၵုင်းၵျေႃႇၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵႃႈၼႆႈၸၢင်ႈႁပ်ႉ တၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ဢၼ်တီႈၸုမ်းတူဝ်တႅၼ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉၶဝ်ၸွႆႈမႃး၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶွမ်ႊမသိၼ်ႊ လုမ်းလူင် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ UNHCR ဢမ်ႇပၼ်ႁႂ်ႈလူင်းၸိုဝ်ႈဝႃႈပဵၼ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႆ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ဢမ်ႇ မိူၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးပီႈၼွင်ႉ ယၢင်း၊ ယၢင်းလႅင်လႄႈမွၼ်းၶဝ်သေ ပၢင် သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵုင်းၵျေႃႇၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ လႆႈၵႂႃႇမိူင်းထူၼ်ႈသၢမ် ပိူဝ်ႈတႃႇၵႂႃႇယူႇ သဝ်းမိူၼ်ပိူၼ်ႈ။ လွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉၼႂ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်းၼႆႉလႆႈႁူပ်ႉၺႃးလွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉလၢႆလၢႆၸိူဝ်းပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်သၢႆၸႂ်ယူႇလွတ်ႈတီႈၼိူဝ်သၼ်လွႆ သုင် တီႈ ဢၼ်ၶဝ်ပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်း ၵွပ်ႈဝႃႈၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ်လုၵ်ႉမႃးတီႈဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇဢၼ်ယူႇတီႈ တႅမ်ႇ ႁဵတ်းႁႃၵိၼ် ငၢႆႈ။ ၽေးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP ၼႆႉတင်ႈယူႇဝႆႉၸွမ်းၶဵတ်ႇလႅၼ်လိၼ်လဵၵ်ႉဢွၼ်ႇဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈ RCSS/SSA ၵုမ်းၵမ်။တၢင်းၾင်ႇမိူင်းတႆးၼၼ်ႉမီးပၢင်သဝ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႆၢလႆၢဢၼ်၊မီးၸုမ်းပျီႇ တုၸိတ်ႉဢမ်ႇၼၼ်မီးသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ႁွပ်ႈဝႆႉ။ယၢမ်ႈမီးပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းႁိမ်း ႁွမ်းပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP လႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႇတႃႇၸၢတ်ႈပၢၼ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း ၶဝ် တေႉ တေႉ။ မိူဝ်ႈပီ 2002 ၼၼ်ႉမီးပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊သိုၵ်းဝႃႉ UWSA လႄႈပျီႇတုၸိတ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် သေတိုၵ်း RCSS/SSA ႁိမ်းပၢင်သဝ်းလွႆၵေႃႇဝၼ်း၊တီႈဢၼ်မီးပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP ၶဝ်ၵေႃႈၵွင်ႈလူင်သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၶဝ်မႃးတူၵ်းႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉလၢႆလၢႆလုၵ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ 2005 ၼၼ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတေႃႇတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇလွႆ တႆးလႅင်း။မၢၵ်ႇလူင်ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်မႃးတူၵ်းၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP ၶဝ်လႆႈမူၼ်ႉၶဝ်ႈ ယူႇၼႂ်းႁူးလုၵ်းလိၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇပၢႆႈမၢၵ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်ၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်လူတ်းလူင်းမႃးၼႆႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP ၶဝ်ၵေႃႈ လွမ်ၵူဝ်ယူဝ်ၸၢင်ႈထူပ်းၺႃးပၢင်တိုၵ်းၸိူင်ႉၼၼ်ထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး IDP တီႈပၢင်သဝ်းလွႆတႆးလႅင်းၽွင်းပၢႆႈမၢၵ်ႇလူင်ၵႂႃႇယူႇၼႂ်းပိုင်ႈႁူးလိၼ် ပီ 2005 ပိုၼ်ႉတီႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈဢေႇ၊မီးတိုဝ်ႉတၢင်းတႃႇၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉဢိတ်းဢွတ်း ၼမ်ႉၵပ်ႉၵိၼ်းသေမီးပိုၼ်ႉတီႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈဢိတ်းဢွတ်းၵူၺ်းၼိူဝ်လွႆလႄႈၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်း ပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP ၶဝ်။ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈထိူၼ်ႇၵႂႃႇလိုၵ်ႉသေႁဵတ်းႁႆႈ သူၼ်ၵွပ်ႈမီးပၢင်သဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၶဝ်ႁွပ်ႈဝႆႉ။ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP ၶဝ် ၸၢင်ႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈမၢၵ်ႇတဝ်ႈၶဝ်ႈၼမ်ႉႁိမ်းႁွမ်းႁိူၼ်းၶဝ်ဢိတ်းဢွတ်းသေမီးႁႆႈလွႆတီႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ဢိတ်း ဢွတ်းၵူၺ်းဢၼ်မီးႁိမ်းၸမ်ပၢင်သဝ်းမၢင်ၸိူဝ်း၊ၵူၺ်းၵႃႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈပဵင်းပေႃးတႃႇတူဝ်ၵဝ်ႇ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP ၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းပၢင်သဝ်းမၢင်ၸိူဝ်းၸၢင်ႈၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၵႂႃႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်း လိၼ်ထႆးဢၼ်ပၼ် ၸွမ်းလၢႆးဝၼ်းယူႇ၊ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၵၢၼ်ႁႆႈသူၼ်ၼႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၺ်းၵႃႈၵၢၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉပဵၼ်ၵၢၼ်ၸွမ်းၶိင်ႇၶၢဝ်းၵူၺ်းသေလႆႈၵႃႈႁႅင်းဢႄႇၼႃႇ။ပေႃးပဵၼ်ၼႂ်းပၢင်သဝ်း ဢၼ်ၵႆ ၸိုင်တိုၼ်းဢမ်ႇမီးၵၢၼ်တႃႇႁႃၵိၼ်ၸၢင်ႈၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး IDP ၵွင်းမုင်ႈမိူင်း ဢမ်ႇမီးၵႃႈပၢႆးယူႇလီလႄႈပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇတဵမ်ထူၼ်ႈ ၼႂ်းပၢင်သဝ်းၵူႈတီႈၼႆႉမီးႁွင်ႈပၼ်ယႃၵူႈဢၼ်မီးပႃးၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ပၢႆးယူႇလီဢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈပဵၼ်ၵူၼ်းၸွႆႈပၢႆးယူႇလီ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မေႃယႃဢွၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉၸွႆႈပၼ်ပိုၼ်ႉထၼ်ပၢႆးယူႇ လီလႄႈပၢႆးပၺ်ၺႃႇသေပေႃးပဵၼ်တၢင်းပဵၼ် ဢၼ် ႁၢႆႉႁႅင်းတႄႉသမ်ႉႁႂ်ႈလူင်းယႃၼႂ်းႁူင်းယႃမိူင်းထႆးသေလႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းလူင်းယႃၼိုင်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵႃႈၵႂႃႇမႃး လႄႈၵႃႈယႃႈယႃတႄႉမႃးပဵၼ်လွင်ႈ ၼၵ်းၼႃပႃးပၼ်ႈတႃႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေးၶဝ်ယဝ်ႉ။ ႁူင်းႁဵၼ်းလွႆၵေႃႇဝၼ်း ႁူင်းႁဵၼ်းလွႆၵေႃႇဝၼ်း ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးလႆႈၵေႃႇတင်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပၢင်သဝ်းလႂ်ပၢင်သဝ်းၼၼ်ႉသေလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸိူဝ်း မႃးၶဝ်ႈႁူင်း ႁဵၼ်း ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵမ်ႉၵွႆးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵူၺ်းယင်းမီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၽၢၼ်ပေႃႈမႄႈလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸိူဝ်း ႁၢမ်း တိုဝ်ႉတၢင်းၶဝ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးလၢႆတီႈလၢႆတၢင်း မႃးၶဝ်ႈပႃး။ႁူင်းႁဵၼ်းတီႈလွႆတႆးလႅင်း ၼႆႉယၢမ်းလဵဝ်မီးလုၵ်ႈ ႁဵၼ်း 700 ပၢႆ။ၼွၵ်ႈသေလူဝ်ႇလႆႈမီးဢႃး ႁၢၼ် ၵၢၼ်ၵိၼ်ဢၼ်မီးထၢတ်ႈယႂ်းလီပဵင်းပေႃးၸွႆႈ ပၼ် တႃႇလုၵ်ႈႁဵၼ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉယင်းမီးလွင်ႈၶဵင်ႇ တႃႉ တႃႇႁႃငိုၼ်းၸွႆႈထႅမ်ၶူးသွၼ်၊ၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ်ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းလႄႈ ပၢင်သွၼ်ဢိၵ်ႇတင်းလွင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ပပ်ႉတႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶပ်ႉမၢႆ ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP ႁူင်းႁဵၼ်း ႁူဝ်ၼပ်ႉလုၵ်ႈႁဵၼ်း ႁူဝ်ၼပ်ႉၶူးသွၼ် 1 ၵွင်းမုင်ႈမိူင်း 1 45 4 2 လွႆတႆးလႅင်း 1 710 48 3 လွႆလမ် 1 39 2 4 လွႆသၢမ်သိပ်း 1 20 2 5 လွႆၵေႃႇဝၼ်း 1 219 9 ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း 5 1,033 65 လွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉၼႂ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵုင်းၵျေႃႇ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းပၢင်သဝ်းၵုင်းၵျေႃႇၵေႃႈထူပ်းၺႃးပၼ်ႁႃတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမိူၼ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP မိူၼ်ၵၼ် ၵွပ်ႈဝႃႈဢမ်ႇမီးတီႈလိၼ်တႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၼႆႉဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇတၢင်းလႂ်။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဢၼ်လူဝ်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ၼၼ်ႉလႆႈၵႂႃႇႁူင်းယႃ မိူင်းထႆး တီႈဝဵင်းႁႅင်ဢၼ်လႆႈႁေႃႈ ရူတ်ႉၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်း။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်လႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူင်းႁဵၼ်း ထႆး ၼွၵ်ႈပၢင်သဝ်းဢၼ်မီးရူတ်ႊ/ၵႃးႁပ်ႉသူင်ႇ ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်လႄႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်း တင်ႈတႄႇမီးၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်မိူဝ်ႈ 2011 မႃးသေ ၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ်ၵေႃႈတႄႇလူင်းလၢႆး မိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်း၊ မီးၵၢၼ် ၶိုၼ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းမႂ်ႇၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၸဝ်ႈတႃႇၼ ၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်ၵေႃႈတႄႇ တတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈၸွႆႈ ထႅမ်ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ဢၼ်ၸွႆႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ်ၼၼ်ႉ မႃးယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈပဵၵ်ႉသမ်ႉ RCSS/SSA လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ဝႆႉၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼႂ်းလိူၼ် ၻီႊသိမ်ႊ ပိူဝ်ႊ 2011 သေလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်း NCA မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊ ပိူဝ်ႊ 2015 ၼၼ်ႉပႃး ၵေႃႈယဝ်ႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လႄႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP ၸိူဝ်းတိုၵ်ႉမီးယူႇၼႂ်း ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸွမ်းလႅၼ် လိၼ် ၼၼ်ႉပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်း ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်းလင် ၵွပ်ႈမီးလၢႆလၢႆ လွင်ႈတၢင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး တင်ႈတႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းႁေႃႈလိုပ်ႈၶၢႆႉပၢႆႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင်ၽွင်း 1996-1998 မႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်းသေ ထႅမ်ဢဵၼ်ႁႅင်းၶဝ်ၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူဝ်ႈပီ 1996 လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်းၼမ်မႃး 2006 မိူဝ်ႈ 2011 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈတိူင်းသိုၵ်းထူၼ်ႈ 14 – တိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၵၢင်တီႈၶူဝ်လမ်ၸႄႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၶဝ်တဵၵ်းလိုပ်ႈႁေႃႈၶၢႆႉပၢႆႈၵူၼ်းမိူင်းၽွင်း 1996-1998 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇမိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတီႈၶူဝ်လမ်ၼၼ်ႉဢဝ်ယဵၼ်မႃးပဵၼ်တီႈၶွၼ်ႈသိုၵ်းဢၼ်မီးဢဵၼ်ႁႅင်း 27 တပ်ႉၵွင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉ RCSS/SSA လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၸၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႂ်းလိူၼ်ၵျၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊ 2012 သေ ၼႂ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်းမီးပႃး ဝႆႉဝႃႈပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႂ်ႈ RCSS/SSA ပၵ်းငဝ်ႈငုၼ်းၼႂ်းႁူဝ်မိူင်းလႄႈၵိင်ႇၸႄႈ ဝဵင်း မိူင်းထႃး (မီးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း) ၼႆသေတႃႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းဢမ်ႇထွၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမၼ်းဢွၵ်ႇ သေ တပ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႈ။ဢၼ်တၢမ်းမႃးမၼ်းတႄႉ RCSS/SSA တိုၵ်ႉလႆႈ သိုပ်ႇပၵ်းငဝ်ႈငုၼ်းတီႈ ၼိူဝ်လွႆတႆးလႅင်းယူႇၼၼ်ႉၵူၺ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းလႄႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ပဵၵ်ႉသမ်ႉၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA လႄႈပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၶဝ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းမႃးတင်ႈတႄႇ 2011 သေတႃႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိုပ်ႇပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၸူးပၢၵ်ႇပွၵ်ႈပၢႆ။ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝၢႆး RCSS/SSA လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းပတ်းပိုၼ်ႉ တူဝ်ႈမိူင်းNCA ၼႂ်းပီ 2015 သေတႃႉ ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈၼႆႉတိုၵ်ႉသိုပ်ႇမီးယူႇ၊ ပၢင်တိုၵ်းၵမ်း လိုၼ်းပဵၼ်တီႈၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း၊ မိူင်းပဵင်းလႄႈ မိူင်းၵိုင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်မီးၵၢၼ်ၵိုတ်း ယိုဝ်း သေၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ် သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁူမ်ႈပႃးလွင်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းတၢႆလၢႆလၢႆႁၢမ်းပၵ်းႁၢမ်းပိူင်၊ပေႃႉထုပ်ႉ လႄႈၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၼၢင်းယိင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။တင်ႈတႄႇလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2017 မႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇ ၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်းၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉႁူဝ်ပူင်းတီႈဢေႇသုတ်းမၼ်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈ 8 တပ်ႉၵွင်လႆႈပေႃႉထုပ်ႉလႄႈတိၺွပ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ။ လွင်ႈလႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇဢမ်ႇၼၼ်လႆႈထုၵ်ႇႁုပ်ႈယိုတ်းၵုမ်းၵမ် ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 1,400 ဝၢၼ်ႈလႆႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းလိုပ်ႈၶၢႆႉပၢႆႈၽွင်းပီ 1996-1998 ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵမ်ႈၼမ်ႁၢမ်း ပႅတ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇႁတ်းမိူဝ်းယူႇမိူဝ်းထင်ၶိုၼ်း။ႁိူၼ်းလႄႈဝတ်ႉဝႃး ၽႃသိူဝ်ႇၵေႃႈလႆႈထုၵ်ႇပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈဝႆႉသေတီႈလိၼ် ၵေႃႈလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်း ဢူၺ်းလီ မၼ်းႁုပ်ႈယိုတ်းၵုမ်းၵမ်ပႅတ်ႈ။ ၽႅၼ်ႇတီႈ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းလိုပ်ႈႁေႃႈၶၢႆႉပၢႆႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်း ၵူၼ်းႁၢမ်းသုၼ်ႇ SHRF 1998 တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆးဢၼ်ပဵၼ်ပႃးဝဵင်းၼိုင်ႈၼႂ်းဝဵင်းၸိူဝ်းၺႃးတဵၵ်းလိုပ်ႈႁေႃႈၶၢႆႉပၢႆႈၼၼ်ႉယၢမ်ႈမီးဝၢၼ်ႈၵူၼ်း224 ဝၢၼ်ႈမိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းပီ 1996။မိူဝ်ႈလဵဝ်တၢမ်ၼင်ႇႁွင်ႈၵၢၼ်ၽၢႆႇၼႂ်းဝဵင်းၶဝ်ဢဝ်သၢႆမၢႆဝႆႉၼၼ်ႉၵိုတ်း83 ဝၢၼ်ႈၵူၺ်း (ၼႂ်း 27 ဝၢၼ်ႈပဵၼ် ”ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ”)။တႃႇ141 ဝၢၼ်ႈတႄႉ တိုၼ်းဝႃႈဢမ်ႇႁၼ်ပႃးယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP ၸိူဝ်းပၢႆႈမႃးယွၼ်ႉဝႃႉၶဝ်ႈၽိုတ်ႉၸိမ်ယူႇသဝ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ၼႂ်းပွတ်း ဢွၵ်ႇမိူင်းသၢတ်ႇၼၼ်ႉဢွင်ႈတီႈၵဝ်ႇႁိူၼ်းၵဝ်ႇၶဝ်ၵေႃႈသိုၵ်းဝႃႉႁုပ်ႈယိုတ်းသေပၼ်ၵူၼ်းဝႃႉ ၶဝ်ယူႇပႅတ်ႈ။ဝၢၼ်ႈ ၵဝ်ႇတႆးၼႂ်းမိူင်းၵၢၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈသိုၵ်းဝႃႉႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်တင်းပိုၵ်းၵႂႃႇပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ လွင်ႈလွမ်ၵူဝ်တႃႇတေသုမ်းတီႈလိၼ်တေႃႇၸူဝ်ႈတေႃႇပၢၼ်ယွၼ်ႉၶူင်းၵၢၼ်ယႂ်ႇလူင် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်တေသၢင်ႈၶူင်းၵၢၼ်ၾႆးၾႃႉႁႅင်းၼမ်ႉ/ၽၢႆဢမ်ႇ ၼၼ်ၶူင်းၵၢၼ် ၶုတ်းႁႄႈၼၼ်ႉတေသုမ်းပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးၶဝ်တေႃႇၸူဝ်ႈတေႃႇပၢၼ်ယဝ်ႉသင်ဝႃႈ သိုပ်ႇႁဵတ်းၶူင်း ၵၢၼ်ဢၼ်ၼႆႉ။ တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်းၽၢႆလူင်မိူင်းတူၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼၼ်ႉပဵၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊထႆး၊ၶႄႇ ၶဝ်ႁူမ်ႈလူင်း တိုၼ်းတွၼ်ႈ တႃႇတေႃႉဢဝ်ႁႅင်းၾႆးသူင်ႇၸူးမိူင်းထႆးၼၼ်ႉၼမ်ႉတေလုပ်ႇထူမ်ႈ ပႅတ်ႈ တီႈလိၼ်ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈၸွမ်း သၢပ်ႇၼမ်ႉပၢင်ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်း ၵုၼ်ႁဵင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၼ်းမိူင်းႁိမ်းၸမ် 50,000 ပဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၺႃးတဵၵ်းလိုပ်ႈႁေႃႈၶၢႆႉပၢႆႈၽွင်း 1996-1998 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။သင်ဝႃႈၽၢႆသိုပ်ႇ ႁဵတ်းသၢင်ႈၸိုင်ၵူၼ်းမိူင်းတင်းၼမ်တင်းလၢႆတိုၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈႁႃႁိူၼ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ၶူင်းၵၢၼ်ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်တေၼမ်ႉထူမ်ႈယွၼ်ႉၽၢႆတႃႈသၢင်း (မိူင်းတူၼ်) ဢၼ်ပႃးၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်း ၸုမ်းသၽႃဝ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၸိုင်ႈတႆး 2006 မိူၼ်ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇၶူင်းၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈလိၵ်ႊၼၢႆႊလႄႈၶူင်းၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမၢၼ်ႈၶွင်သိုၵ်း မၢၼ်ႈတင်းၶွမ်ႊပၼီႊဢီႊတလီႊ-ထႆးၶဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်ၼႂ်းမိူင်းၵူၵ်း၊ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇၼၼ်ႉတေႁဵတ်းႁႂ်ႈႁူဝ်ၵူၼ်း 1,000 ပၢႆၸိူဝ်းပဵၼ်တႆး၊လႃးႁူႇလႄႈဢႃႇၶႃႇတႃႇတင်း ဢိူင်ႇဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇသဝ်းလႆႈၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေးၼႂ်းမိူင်း IDP တီႈ ပၢင်သဝ်းလွႆၵေႃႇဝၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၼီပၢႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၼႂ်းမိူင်း ၵူၵ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈတေဢမ်ႇၸၢင်ႈ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း သင် ဝႃႈ ၶူင်းၵၢၼ်ၼႆႉသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈ။ၶူင်းၵၢၼ်ဢၼ်ၼႆႉလႆႈ ၵိုတ်းယင်ႉမႃးတႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 6 ပီယဝ်ႉၵွပ်ႈ ဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢင်း ၾင်ႇထႆးလႄႈၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်သၢၼ်ၶတ်း(ၵွပ်ႈ ၼမ်ႉၵူၵ်းဢၼ်ပဵၼ်သၢႆၼမ်ႉ လေႃႇလဵင်ႉလႄႈလမ်ႇလွင်ႈတႃႇထႆး မႄႈၼိုင်ႈ ဢူၼ်ၶုၼ်ႇ)။ၵူၺ်းၵႃႈတင်ႈတႄႇလိူၼ် ဢေႃးၵၢတ်ႊ 2017 မႃးၶူင်းၵၢၼ်ဢၼ်ၼႆႉၶိုၼ်းတႄႇႁဵတ်းသေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈထုၵ်ႇၸိသင်ႇဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈပိုၼ်ႉတီႈ ၶုတ်း ထၢၼ်ႇၼႆႉယဝ်ႉ။ ပိုၼ်ႉတီႈ ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်မိူင်းၵူၵ်း ဢၼ်ၸုမ်းႁၵ်ႉမိူင်းၵူၵ်းဢွၵ်ႇဝႆႉပီ 2011 တွၼ်ႈလူပ်းလင် ပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်သေတႃႉတွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸွမ်းပၢင်သဝ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆးတေပွၵ်ႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ယင်းပႆႇႁၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းမၼ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းဢမ်ႇတိုဝ်းၵမ်ႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈ တူၵ်းလူၵ်းၵိုတ်းယိုဝ်းဢၼ်လႆႈလူင်းဝႆႉၸွမ်း RCSS/SSA လႄႈယင်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်းၶဝ်သေပိုတ်ႇ ၼႃႈသိုၵ်းၶဝ်တူဝ်ႈမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းယူႇ။ၵူၼ်းမိူင်းတိုၵ်ႉၺႃး လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၸွမ်းၼင်ႇၽႅၼ်ၵၢၼ် ၶဝ်ၼၼ်ႉယူႇ။ ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈထုၵ်ႇပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈဢမ်ႇၼၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉဢမ်ႇၼၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၶဝ်ႁုပ်ႈယိုတ်းၵုမ်းၵမ်ပႅတ်ႈ။ ပေႃးဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်းဢၼ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ၊သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇထွၼ်တပ်ႉမၼ်း ဢွၵ်ႇ လႄႈ ဢမ်ႇမီးၶေႃႈ တူၵ်းလူင်းတၢင်းၵၢၼ်မိူင်းၸွမ်းၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းၸိုင် ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးတိုၼ်းဢမ်ႇႁတ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တေႃႇထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးပေႃးၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်းဢၼ်မီးလွင်ႈ လွတ်ႈၽေး၊မီးၵုင်ႇမုၼ်သရေႇၼႃႈတႃ ၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းတၢင်ႇထိုင်ၸဝ်ႈတႃႇၼ ၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ် ႁႂ်ႈသိုပ်ႇၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေး ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် လႄႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း IDPs ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် တႆး-ထႆးၶဝ်ႁႂ်ႈလႆႈ ႁပ်ႉတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ပဵင်းပေႃး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် လုင်းၸၢႆးလႅင်း + 66: (0) 86-188-9827 လုင်းၸၢႆးပဵင်း + 66: (0) 82-181-4891 လုင်းသၢင်ႇၸၢႆး + 66: (0) 97-939-8350 +95 (0) 94-232-88790 ၼၢင်းသႅင်ဢိၼ်ႇ + 66: (0) 97-968-9572 ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66: (0) 81-603-6655 ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62-941-9600 ၸၢႆးၵွၼ်းလႅဝ်း +66: (0) 94-643-4230 Urgent Appeal PDF files >>>> Shan Burmese English Thai SHRF Update PDF files:>>> Shan Burmese English Thai [1]Lahu National Development Organisation, Unsettling Moves, 2002, http://www.burmalibrary.org/docs23/Unsettling_Moves-tpo.pdf

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2017-07-07T08:01:40

https://shan.shanhumanrights.org/fighting-against-rcss-ssa-and-human-rights-violations-by-burma-army-in-mong-paeng-highlight-insecurity-in-eastern-shan-state-despite-peace-process/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်းယိုဝ်း RCSS/SSA လႄႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇပဵၵ်ႉသမ်ႉပဵၼ်ၽွင်းယၢမ်းသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်သေတႃႉ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး မၢႆ 5/2017 ဝၼ်းထိ 07/07/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်းယိုဝ်း RCSS/SSA လႄႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇပဵၵ်ႉသမ်ႉပဵၼ်ၽွင်းယၢမ်းသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်သေတႃႉ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈၵၢင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸို င်ႈတႆး RCSS/SSA မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 17/06/2017 ႁိမ်းႁွမ်းမိူင်းပူးလူင် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵမ်း လိုၼ်းၼႂ်း ၵႄႈတင်း သွင်ၾၢႆႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉ ၽွင်းၵၢင်ပီ ပီၼႆႉယဝ်ႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၼႆႉပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်း ယိုဝ်းပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်း NCA သေၶဝ်ႈႁူမ်ႈၶိုင်ပွင်ႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မၢၼ်ႈသေတႃႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းႁႃလၢႆးယုင်ႈၵဝ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ယူႇသေလွင်ႈသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းပဵင်း၊တိမတ်ႉလႄႈပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်း ဢၼ်ၶဝ်ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈၵပ်းသိုပ်ႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းသိုၵ်းတႆးၼႆၼၼ်ႉယူႇ။ ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးဢၼ်ၼႆႉလႆႈၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ277၊ 527 လႄႈပျီႇတု ၸိတ်ႉတိၺွပ်းၵုမ်းၶင်၊ပေႃႉထုပ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်လၢႆၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်း ၼႂ်းၵႄႈလိူၼ် ၾႅပ်ႊပ ရူႊဢႃႊရီႊလႄႈလိူၼ် ဢေႊပရိူဝ်ႊ 2017 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလိူင်ႈၼိုင်ႈ တီႈၵၢတ်ႇလႅင်ႉ ဢၼ်ႁၢင်ႇၵႆမႄႈၼမ်ႉၶူင်း 10 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 22/04/2017 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းတဢၢင်း (ပလွင်ႈ) ႁူၵ်းၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႅတ်ႈထၢမ်၊ ပေႃႉ ထုပ်ႉလႄႈတဵၵ်း ၸႂ်ႉၶုတ်း “ၶုမ်လိၼ်” သေထူမ်ၶိုၼ်းတူဝ်ၵဝ်ႇတေႃႇထိုင်ၼႃႈဢူၵ်းတႃႇၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈၸူဝ်ႈ မူင်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သွင်ၵေႃႉ ပႃးတင်းလုင်းၵၢင်ႉ လႆႈၺႃးမတ်ႉသေၵုမ်းထိင်းဝႆႉတႃႇၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝၼ်း။ ၼႃႈလိၼ်ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်းၼႃႈတၢင်းတူၵ်းၼႆႉတိတ်းၸပ်းၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉၶူင်းသေပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၼမ်ႉ တေလုပ်ႇထူမ်ႈယွၼ်ႉၽၢႆလူင်မိူင်းတူၼ် ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းလူင်းတိုၼ်းလၢင်းထႆးလႄႈၶႄႇ ၸိူဝ်း ၼႆႉၽႅၼ်ၵၢၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ပဵၼ်တီႈလႆႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်းလူင်လၢင်ၵွပ်ႈဝႃႈ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင်ၼႆႉႁွင်ႈ ၵၢၼ်လူင်ၾၢႆႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉမိူင်းထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈတေသိုပ်ႇၵမ်ႉပၼ်ႁႅင်းၶိုင်သၢင်ႈၽၢႆမိူင်းတူၼ် တႅၼ်းတီႈ ၽၢႆ ႁတ်ႉၵျီး (ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႂ်းမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ) ၵွပ်ႈဝႃႈမီးပၼ်ႁႃၼႂ်းၵႄႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ လႄႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ (ၶၢဝ်ႇ ပၶျႃႊၶျၢတ်ႊ ထုရၵိတ်ႊ 18/06/2017) ၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉမိူၼ်တင်းၶဝ်ႈ ၸႂ် ၽိတ်းတေႉ မိူၼ်တင်းမိူင်းတႆးဢမ်ႇမီးပၼ်ႁႃပၢင်တိုၵ်းသင် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈတေႉမၼ်း ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးဢၼ်ၼႆႉ ၼႄဝႆႉလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်မီးပၼ်ႁႃပၢင်တိုၵ်း လႄႈမီးလွင်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ဢၼ်သိုပ်ႇပဵၼ်ယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်တိတ်းၸပ်း ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ဢွင်ႈဢၢင်ႇၵဵပ်း ၼမ်ႉၽၢႆမိူင်းတူၼ်တေလုပ်ႇထူမ်ႈပႅတ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼင်ႇဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆး မေႃထတ်းသၢင်ႈ လွင်ႈတေသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႂ်းမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇဝႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်း ယွၼ်ႉမီးပၼ်ႁႃၼႆၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈ မေႃထတ်းသၢင်ႈပၼ်တႃႇမိူင်းတႆးၽွင်ႈ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ဢၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး လႆႈၵဵပ်းႁွမ်တွမ်– ၵူၼ်းၸၢႆးသွင်ၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းၵုမ်းၶင်လူၺ်ႈဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းသင် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 09/02/2017 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼႃးလိူဝ်ႇပၢင်ႁႆးၼႂ်းၵႄႈဢိူင်ႇမိူင်းမၢင်းလႄႈဢိူင်ႇမိူင်းပူးဢွၼ်ႇၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်း။ဝၼ်းၼၼ်ႉဝႆၢးပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ277 မိူင်းတူၼ်ႁူပ်ႉၺႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႅၵ်ႇဢိူင်ႇမိူင်းပူးဢွၼ်ႇသွင်ၵေႃႉၽွင်းတိုၵ်ႉၶီႇရူတ်ႊၶိူင်ႈႁႃသိုဝ်ႉမႃႉတီႈမိူင်းမၢင်း သေပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၶဝ်ၵိုတ်းသေတိၺွပ်းၵုမ်းၶင်ၶဝ်ဝႆႉတီႈတပ်ႉၶဝ်တီႈဝၢၼ်ႈ ၵွင်းၵၢတ်ႇဢိူင်ႇမိူင်းမၢင်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉ ဢၼ်ၺႃးတိၺွပ်းၵုမ်းၶင်ၼၼ်ႉ ၸၢႆးသုဢႃယု 39 ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းၵွၼ်း + ပႃႈၵိုတ်ႈ ၸၢႆးဝၼ်ႇၼဢႃယု 30လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းမၢၼ်ႇမႃႉ + ပႃႈမၢၼ်ႇဢွင်ႇ။ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈပေႃႉထုပ်ႉတေႃႇႁူဝ်ပေႃးဢွၵ်ႇလိူတ်ႈ။ဢမ်ႇမီးလွင်ႈယူတ်းယႃပၼ်မၼ်း ၸၢႆးသင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/02/2017 ၼၼ်ႉပေႃႈမႄႈၸၢႆးဝၼ်ႇၼလႄႈပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵႂႃႇၸူးတီႈတပ်ႉ မၢၼ်ႈတီႈမိူင်းမၢင်းသေလႆႈႁူပ်ႉႁၼ်လွင်ႈၸၢႆးဝၼ်ႇၼထုၵ်ႇၺႃးပေႃႉထုပ်ႉလႄႈဢဝ်ပဵၼ်လိူင်ႈယႂ်ႇမႄႈမၼ်းၸၢႆးလိုမ်းတူဝ်ၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇၶိုၼ်းပွႆႇပၼ်ၸၢႆးဝၼ်ႇၼၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ။ဝၢႆးၼၼ်ႉ ထႅင်ႈသွင်ဝၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၸင်ႇၶိုၼ်းသိုပ်ႇပွႆႇပၼ်ၸၢႆးသု ထႅင်ႈ။ ဝၢႆးသေပဵၼ်လိူင်ႈၼႆႉယဝ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉဢၼ်ၺႃးတိမတ်ႉပေႃႉထုပ်ႉၼႆႉတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ပၢႆးၸႂ် ႁၢဝ်ႉႁႅင်းသေဢမ်ႇႁတ်းတေႃႇၼႃႈႁူပ်ႉထူပ်းလၢတ်ႈတေႃႇၽႂ်လႂ်ၵႂႃႇပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်လၢႆငိုၼ်းတွင်းလႄႈၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/03/2017 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရတပ်ႉ 527 မိူင်းသၢတ်ႇလႄႈၸုမ်းပျီႇတု ၸိတ်ႉလႃးႁူႇ ဢၼ်မွင်ႇတူဝ်းဢွၼ်ႁူဝ်မွၵ်ႈ 40 ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈတပ်ႉၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း(ၸၵၶ) (MOC 14) မိူင်းသၢတ်ႇၶီႇရူတ်ႊၵႃးသၢမ် လမ်းလုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းမၢင်းမႃးသေၶဝ်ႈမိူဝ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶၢမ်းပၢၵ်ႈဢိူင်ႇမိူင်းပူးဢွၼ်ႇၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်း။ ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 20/03/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼႆႉဢွၵ်ႇသွၵ်ႈတဝ်ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းသူၼ်ႁႆႈဝၢၼ်ႈ ၶၢမ်းပၢၵ်ႈ သေသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸွမ်းႁေႃႁိူၼ်းထဵင်ႁႆႈၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပႃႈတႂ်ႈၼႆႉလႆႈသုမ်းၶူဝ်းၶွင်၊ လုင်းဢိၼ်းသႅင်ဢႃယု 39 လႄႈပႃႈယွၼ်းဢႃယု 39 သုမ်းၾူၼ်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈ၊ၾႃႉမိတ်ႈၵႃႈၶၼ် 7,500 ၵျၢပ်ႈ၊လႄႈငိုၼ်းတွင်း 300,000 ၵျၢပ်ႈ။ လုင်းမႁႃႇဢႃယု 47 လႄႈပႃႈဢွင်ႇဢႃယု 52 သုမ်းၶဝ်ႈ 5 ထူင်ၵႃႈၶၼ် 60,000 ၵျၢပ်ႈ၊ၶႅပ်းႁၢင်းသႅင်လႅတ်ႇၼိုင်ႈဢၼ်ၵႃႈၶၼ် 50,000 ၵျၢပ်ႈ၊မေႃႈၾႆး Battery ၵႃႈၶၼ် 28,000 ၵျၢပ်ႈ၊ၾႃႉမိတ်ႈၼိုင်ႈမၢၵ်ႈၵႃႈၶၼ် 15,000 လႄႈၵႆႇၼိုင်ႈတူဝ်ၵႃႈၶၼ် 7,000 ၵျၢပ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းတဢၢင်းႁူၵ်းၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉ၊ ၾင်ၼႂ်းလုၵ်းလိၼ်ၼိုင်ႈၶိုင်ႈ၊ပူႇၵၢင်ႉလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးမတ်ႉဝႆႉယွၼ်ႉထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈၸွႆႈထႅမ်သိုၵ်းတႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 22/04/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ 247 တဵၵ်းတဵင်ပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူၵ်းၵေႃႉ သေတိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉပႃးတင်းပူႇၵၢင်ႉဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းတဢၢင်း (ပလွင်ႈ) ဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလႅင်ႉဢိူင်ႇသႅၼ်မွင်းၸႄႈ ဝဵင်းမိူင်းပဵင်း။ ၵၢင်ဝၼ်းဝၼ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၵၢတ်ႇလႅင်ႉသေၸိသင်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈႁိူၼ်း ၼိုင်ႈၵေႃႉၵႂႃႇၵုမ်ၵၼ်တီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၵၢတ်ႇလႅင်ႉ။ (ဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလႅင်ႉၼႆႉမီးလင်ႁိူၼ်းမွၵ်ႈ 30 လင်) ဝတ်ႉ/ၵျွင်းၵၢတ်ႇလႅင်ႉ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်တဵၵ်းၶၢၼ်းၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၵႂႃႇၶွၼ်ႈ တုမ်ၵၼ်တီႈဝတ်ႉၼၼ်ႉၶဝ်ထၢမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵမ်း ၵေႃႉၵေႃႉလွင်ႈသိုၵ်းတႆး။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈဢမ်ႇႁူႉပွင်ႇၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈလီလီသေလႆႈတွပ်ႇ ၵႂႃႇၵႂၢင်ၵႂၢင်ၵႃးၵႃးၽိတ်းၽိတ်းၽူၼ်ၽူၼ်။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူၵ်းၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉသေ တဵၵ်းၸႂ်ႉၶုတ်းၶုမ်လိၼ်ၵႂၢင်ႈၼိုင်ႈဝႃးလိုၵ်ႉၼိုင်ႈသွၵ်ႇၼႂ်းသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇတၢင်းလင်ဝတ်ႉ။ဝၢႆးၶုတ်းၶုမ်လိၼ်ယဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၶဝ်လူင်းၼွၼ်းၼႂ်းၶုမ်သေတဵၵ်း ႁႂ်ႈဢဝ်လိၼ်ထူမ်တူဝ် ၶဝ်ၶိုၼ်းထူမ်ထိုင်ၼႃႈဢူၵ်းတႃႇၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်း။ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်း ၸႂ်ႉၶဝ် ဢွၵ်ႇၼႂ်းၶုမ်သေလၢတ်ႈဝႃႈ “သူၼႆႉၶဝ်ႈၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆတၢႆယဝ်ႉ” ၼႆ။ ပေႃႇပရၢႆႇဢႃယု 30 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ်ၺႃးလိၼ်ထူမ်ၼၼ်ႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 5-6 ၵေႃႉပေႃႉထုပ်ႉၽွင်းတိုၵ်ႉၸႅတ်ႈထၢမ်။မၼ်းၸၢႆးၺႃးပေႃႉတီႈၼႃႈၽၢၵ်ႇ၊တႃၾၢႆႇသၢႆႉလႄႈၶူးၼင် သေႁဵတ်းႁႂ်ႈတႃမၼ်းၸၢႆးပေႃးပူမ်ပေႃးၸမ်ႉၶူးၼင်ၵေႃႈတႅၵ်ႇဢွၵ်ႇလိူတ်ႈ။ ဝၢႆးပဵၼ်လိူင်ႈၼႆႉယဝ်ႉပေႃႇပရၢႆႇဢမ်ႇႁတ်းယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေပၢႆႈၵႂႃႇယူႇၸွမ်းမႄႈမၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉၸၢင်ႉၵၢတ်ႇလိူဝ်ႇဢၼ်မီးၼႂ်းၵႄႈၼမ်ႉၸၢင်လႄႈမိူင်းၼၢႆးၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈဝၼ်း။ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဝူင်ႈၼိုင်ႈတႄႉ မၼ်းၸၢႆးတိုၼ်းဢမ်ႇၵိၼ်ၶဝ်ႈ ၵိၼ်ၼမ်ႉသင်၊တူဝ်မၼ်းၸၢႆးၵေႃႈသၼ်ႇသၼ်ႇသၢႆသၢႆ။မႄႈမၼ်းၸၢႆးၸင်ႇ ႁွင်ႉၾၼ်ပၼ်သေၸင်ႇၶိုၼ်းလီမႃး။သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႉတိုၼ်းဢမ်ႇၸွႆႈၵႃႈယူတ်းယႃသင်။ ႁိူၼ်းပေႃႇပရၢႆႇ ၽွင်းပေႃႇပရၢႆႇတိုၵ်ႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႅတ်ႈထၢမ်ယူႇ တီႈဝတ်ႉၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶႅပ်းႁၢင်ႈပူႇ လၢမ်ႈၸၢႆးၸဵၼ်းသၢမ်မႃးၼႄသေဝႃႈၼႆႉၸွင်ႇၸႂ်ႈ သိုၵ်း တႆး။ၵွပ်ႈမၼ်းၸၢႆးဢမ်ႇႁူႉပွင်ႇၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈ လီလီ လႄႈလႆႈတွပ်ႇၵႂႃႇဝႃႈၸႂ်ႈဢိူဝ်ႈၼႆ။ၵွပ်ႈၼၼ်ၸၢႆး ၸဵၼ်းသၢမ်ၵေႃႈၺႃးတိမတ်ႉယွၼ်ႉလွင်ႈ ထၢင်ႇထိူမ် ဝႃႈၵပ်းၵၢႆႇၸွမ်းသိုၵ်းတႆးၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉၸၢႆးၸဵၼ်းသၢမ်လႄႈပူႇၵၢင်ႉလုင်းသၢမ်သူၺ်ႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၵၼ်။သိုၵ်းမၢၼ်ႈမတ်ႉ မိုဝ်းၶဝ် ပေႈလင်သေမတ်ႉဝႆႉတၢင်းလင်ဝတ်ႉတႃႇၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝၼ်း။ၶဝ်ၸင်ႇႁႃပွႆႇပၼ်မိူဝ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သိုပ်ႇၾူၼ်းၸူးပီႈၼွင်ႉလုင်းသၢမ်သူၺ်ႇတီႈၼမ်ႉၸၢင်ဢၼ်မေႃၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈလီၼၼ်ႉမႃးၸွႆႈလၢတ်ႈပၼ်။မၼ်းၵေႃႈ လၢတ်ႈၼႄသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဝႃႈၵူၼ်းသွင်ၵေႃႉၼႆႉဢမ်ႇၸႂ်ႈသိုၵ်းတႆး RCSS ၼႆသေၶဝ်ၸင်ႇႁႃပွႆႇ ပၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၺႃးတိမတ်ႉၼၼ်ႉမီးၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ– ပူႇၵၢင်ႉလုင်းသၢမ်သူၺ်ႇဢႃယု 40 ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးပေႃႈမိင်ႈလႄႈမႄႈမိင်ႈဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလႅင်ႉ။ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈမၢပ်ႇၼေးဝႃႈၵႂႃႇႁွင်ႉသိုၵ်းတႆးမႃးပၵ်းတပ်ႉၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈ။ ၸၢႆးၸဵၼ်းသၢမ်ဢႃယု 30 ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းၸဵၼ်းသၢၼ်လႄႈပႃႈၸဵၼ်းသၢမ်ဝၢၼ်ႈ ၵၢတ်ႇလႅင်ႉ။ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈမၢပ်ႇၼေးဝႃႈပဵၼ်သိုၵ်းတႆး တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62- 941-9600 (တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးၵွၼ်းလႅဝ်း +66: (0) 65-026-6104 (မၢၼ်ႈ၊ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းလွၼ်ႉလႅင်း +66: (0)63-838-9029 (မၢၼ်ႈ၊ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66: (0) 81-603-6655 (ထႆး၊တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) PDF files >>>> Shan Burmese English Thai

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2017-09-21T07:48:56

https://shan.shanhumanrights.org/ongoing-torture-killing-arbitrary-arrests-during-midnight-raids-by-burma-army-in-ho-pong-township/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇပေႃႉထုပ်ႉ၊ၶႃႈႁႅမ်၊တိၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်းၽွင်းၶဝ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ႁူဝ်ပူင်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးမၢႆ 10/2017 ဝၼ်းထိ 21/09/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇပေႃႉထုပ်ႉ၊ၶႃႈႁႅမ်၊တိၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်းၽွင်းၶဝ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ႁူဝ်ပူင်း တင်ႈတႄႇႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2017 မႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းၾၢႆႇႁွင်ႇ ၸႄႈဝဵင်း ႁူဝ်ပူင်း၊ ပေႃႉထုပ်ႉ၊ ၶႃႈႁႅမ်လႄႈတိၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၽွင်းၶၢဝ်းတၢင်းဝၼ်းထိ 31/07/2017 တေႃႇထိုင်ဝၼ်းထိ 05/08/2017 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 249 လႄႈ ၶမရ 425 ၶဝ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းသၢမ်ဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း၊တႃႇသွင်ဝၢၼ်ႈ မႅၼ်ႈၽွင်းတဵင်ႈၶိုၼ်း။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ5 ၵေႃႉၺႃးပေႃႉထုပ်ႉ၊တႃႇ 11 ၵေႃႉႁူမ်ႈပႃးဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယု 16 လုၵ်ႈႁဵၼ်းၺႃးတိမတ်ႉ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 31/07/2017 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမရ 421 ယိုဝ်းတၢႆ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 09/09/2017 ၼၼ်ႉထႅင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 514 တိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇမီး တၢင်းၽိတ်းသင်သေပေႃႉထုပ်ႉၽူႈမၢႆဝၢၼ်ႈႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ ႁူဝ်ႁုပ်ႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႂ်းထုင်ႉႁူဝ်ပူင်းဢၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးလႆႈၵဵပ်း ႁွမ်တွမ်ဝႆႉၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဝၼ်းထိ 31/07/2017 ထိုင်ဝၼ်းထိ11/09/2017 ၼၼ်ႉမီးၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းထိ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ် ၸဵပ်းယွၼ်ႉၺႃး ပူၼ်ႉပႅၼ် ဢွင်ႈတီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ် ႁႅင်းသိုၵ်း မၢႆတပ်ႉ ပႃႈတႂ်ႈၵုမ်းၵမ် 31/07/2017 ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆ ၾၢႆႇႁွင်ႇဝၢၼ်ႈၶူဝ်တွင်း၊ဢိူင်ႇပႃၶီး ဢမ်ႇႁူႉ ၶမရ 421 ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်း ၵမ် ၽႅၼ် ၵၢၼ်ယၼ်ႇ သိုၵ်း 7 (ပၵ်းတပ်ႉ တီႈၽၢႆၶုၼ်ႇ) 31/07/2017 ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ ၸႅတ်ႈထၢမ်၊ပေႃႉထုပ်ႉ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼႃးပုင်ႇဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ ဢမ်ႇႁူႉ ၶမရ 425 ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်း ၵမ် ၽႅၼ် ၵၢၼ်ယၼ်ႇ သိုၵ်း 7 (ပၵ်း တပ်ႉ တီႈဝၢၼ်ႈယဵၼ်ႇ) 01/08/2017 ၸၢႆး 3 ၵေႃႉ ၸႅတ်ႈထၢမ်၊ပေႃႉထုပ်ႉ ဝၢၼ်ႈၼႃးပုင်ႇဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ 40 ၶလရ 249 တိူင်းသိုၵ်းဝၼ်း ဢွၵ်ႇ (တူၼ်ႈတီး) 03/08/2017 ၸၢႆး 9 ၵေႃႉႁူမ်ႈပႃးဢွၼ်ႇ ၸၢႆးဢႃယု 16 ၵေႃႉ 1 ၺႃးသေႃးမိုဝ်း မတ်ႉၽွင်း တဵင်ႈ ၶိုၼ်းသေၵုမ်းၶင် ဝႆႉၼႂ်းတပ်ႉ ဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၵူင်း၊ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈမိူင်းပဵင်း 30 ၶလရ 249 တိူင်းသိုၵ်းဝၼ်း ဢွၵ်ႇ (တူၼ်ႈတီး) 04/08/2017 ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ တိၺွပ်းၵုမ်း ၶင်ဝႆႉ ၼႂ်းၶွၵ်ႈ ႁူင်းယႄး ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇလၢင်းဢိူင်ႇလၢႆႈသၢၵ်ႇ 30 ၶလရ 249 တိူင်းသိုၵ်းဝၼ်း ဢွၵ်ႇ (တူၼ်ႈတီး) 10/09/2017 ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ ပေႃႉထုပ်ႉ လိုမ်းတူဝ် မတ်ႉဝႆႉၶၢင်ႉ ၶိုၼ်း ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ 45 ၶမရ 514 ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်း ၵမ် ၽႅၼ် ၵၢၼ်ယၼ်ႇ သိုၵ်း 2 (ပၵ်းတပ်ႉတီႈမိူင်းၵိုင်) လွင်ႈၼႆႉပဵၼ်ၵၢၼ်သိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းဝၢႆးလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၵၼ်တင်း ၶွင်ႇ သီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/07/2017 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 04/08/2017 ၼၼ်ႉၵေႃႈၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸိုင်ႈတႆးလႆႈဢွၵ်ႇ ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းၵူၼ်းတင်းၼမ်ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဝၼ်းထိ 16/07/2017 ထိုင်ဝၼ်းထိ 30/07/2017။ဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယု 12 ပီၵေႃႉဢၼ်ၺႃးတိၺွပ်းမိူဝ်ႈဝၼ်ထိ 18/07/2017 ယွၼ်ႉမီးၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈ ၼၼ်ႉလႆႈထုၵ်ႇပွႆႇၶိုၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15/08/2017 သေလႆႈၺႃး ၵုမ်းၶင် ၶၢဝ်း တၢင်း 4 ဝူင်ႈ။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 249 ၽႃလၢႆး ဢိူင်ႇမိူင်းပဵင်း ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းၽိုၵ်းယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 28-30/08/2017 ၼၼ်ႉၵေႃႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႄၸွမ်းတႄႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/08/2017 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသူင်ႇ လိၵ်ႈၾၢင်ႉထိုင်ပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈ တႃႇသီႇဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းပဵင်း ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းသေ ၾၢင်ႉထိုင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႃႈ ႁႂ်ႈယူႇႁၢင်ႇၵႆတပ်ႉၶဝ် ၵွပ်ႈတေယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းထိ 31 လိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉ လႄႈဝၼ်းထိ 2 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2017 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ တပ်ႉ 216 ယွၼ်းထူဝ်ႈ (ထေႃႇလႃႇၵျီႇ) ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁႂ်ႈၵႂႃႇတေႃႉၶိူင်ႈၶွင်ၶဝ်လႄႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵႂႃႇ သူင်ႇတၢင်းပၼ် ၶဝ်ဝၢၼ်ႈတေႃႇဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းႁူဝ်ပူင်း။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ယင်းလႆႈၵဵပ်းႁွမ်ၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်လၢႆၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽွင်းၶဝ် ၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းထုင်ႉႁူဝ်ပူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 421 ယိုဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 31/07/2017 ဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉၸၢႆးသုၵမ်ႇဢႃယု 37 တိုၵ်ႉပႆၵႂႃႇသူၼ်ႁႆႈဢၼ်မီးတၢင်းႁွင်ႇဝၢၼ်ႈၶူဝ်တွင်းသေႁူပ်ႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 421 ၵမ်ႈၽွင်ႈဢၼ်ယိုဝ်းမၼ်းတၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၸၢႆးသုၵမ်ႇပႆႇပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶူဝ်တွင်းလႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇလႄႈၶဝ်လွမ် ထၢင်ႇဝႃႈမၼ်းၸၢႆးလႅပ်ႈၺႃးယိုဝ်းတၢႆယဝ်ႉၼႆယူႇၵူၺ်းၵႃႈၶဝ်ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇသွၵ်ႈႁႃမၼ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမွၵ်ႈႁိမ်းလိူၼ်ၼိုင်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 28/08/2017 ၼၼ်ႉပလိၵ်ႊႁၢၼ် (ယႄး)ၶဝ်မႃးၸူးမေး ၼၢင်းၸၢႆးသုၵမ်ႇ သေလၢတ်ႈမၼ်းၼၢင်းဝႃႈၽူဝ်မၼ်းၼၢင်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 421 ယိုဝ်းတၢႆယဝ်ႉၵွပ်ႈ ဝႃႈမၼ်းလႅၼ်ႈပၢႆႈၶဝ်ၼႆ။ဝၢႆးၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶိုၼ်းဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇလုမ်းလႃးၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ၸၢႆးသုၵမ်ႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၸၢႆးသုၵမ်ႇလႄႈမေးၼၢင်းမၼ်းမီးလုၵ်ႈလၢင်းႁူမ်ႈၵၼ်သၢမ်ၵေႃႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ 425 လႄႈ 249 ၸႅတ်ႈထၢမ်၊ပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 4 ၵေႃႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 31/07/2017 ၼၼ်ႉၸၢႆးထုၼ်းထုၼ်းဢႃယု 44 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးပုင်ႇဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇၵႂႃႇ ၼႂ်းထိူၼ်ႇတၢင်းႁွင်ႇဝၢၼ်ႈပိူဝ်ႈတႃႇၵႂႃႇလဵင်ႉဝူဝ်းၵႂၢႆးသေႁူပ်ႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 425 ၸုမ်းၼိုင်ႈ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၸႅတ်ႈထၢမ်လႄႈပေႃႉထုပ်ႉမၼ်းၸၢႆးလၢႆလၢႆၵမ်းသေပွႆႇၶိုၼ်း။ၵွပ်ႈၺႃးပေႃႉထုပ်ႉ လႄႈမၼ်းၸၢႆးဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် 5 ဝၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 01/08/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 11 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 249 မွၵ်ႈ 40 ၶဝ်ႈ ၵႂႃႇၼႂ်း ဝၢၼ်ႈၼႃးပုင်ႇသေသွၵ်ႈတဝ်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။လုင်းဢႃရိယဢႃယု 58 တိုၵ်ႉၸုၵ်းဝႆႉ ပႃႈၼႃႈႁိူၼ်းမၼ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိၼႄးသႂ်ႇဝႃႈပဵၼ်ပေႃႈသိုၵ်းတႆး RCSS/SSA ၼႆသေထၢမ်မၼ်းဝႃႈ လုၵ်ႈၸၢႆးသူၵႂႃႇလႂ်ၼႆ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်တႃမိုဝ်းပေႃႉထုပ်ႉမၼ်းသၢမ်ၵမ်းသေၶိုၼ်းပွႆႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼႆႉ ၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇၶိုၼ်းၵႂႃႇတိၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 2 ၵေႃႉဢၼ်လုၵ်ႉတီႈသူၼ်ႁႆႈသေပွၵ်ႈ ႁိူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႃးပုင်ႇ၊သိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢမ်ၶဝ်လွင်ႈသိုၵ်းတႆး RCSS/SSA မႃးမီးၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႆသေပေႃႉ ထုပ်ႉၶဝ်။သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မတ်ႉၶဝ်သွင်ၵေႃႉ ဢဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းယဝ်ႉၶိုၼ်းပွႆႇတီႈတၢင်းႁွင်ႇဝၢၼ်ႈမိူဝ်ႈယၢမ်း ဝၢႆး ဝၼ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ။ၵူၼ်းၸၢႆးသွင်ၵေႃႉ ၼၼ်ႉ- လုင်းသၢင်ႇမွင်ႇဢႃယု 47 လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းၵႃႇလိင်ႇလႄႈပႃႈမွၼ်း ၸၢႆးၵႃလိဢႃယု 19 ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းၵျေႃႇလႄႈပႃႈသေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 10 ၵေႃႉပႃးတင်းဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယု 16 ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ 249 တိမတ်ႉၽွင်းၶဝ်ႈၶူၼ်ႉ သွၵ်ႈတဝ်ယၢမ်းတဵင်ႈၶိုၼ်းလိုၵ်းယဵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 03/08/2017 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 10 ၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 249 တိၺွပ်းၵုမ်းၶင် ၽွင်းၶဝ်ၶဝ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်းလိုၵ်းယဵၼ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၵူင်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈမိူင်းပဵင်းၸႄႈ ဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း။ ဝၼ်းၼၼ်ႉၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 1:30 ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉမႃးၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလမ်းၼိုင်ႈပႃးတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 249 ၶီႇ ၸွမ်းမွၵ်ႈ 30 လုၵ်ႉတီႈတပ်ႉၶဝ်ၽႃလၢႆးဢၼ်မီးၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းပဵင်းသေႁွတ်းၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈ ၵုၼ်ၵူင်းဢၼ်မီး လင်ႁိူၼ်းၵူၼ်း 65 လင်။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵိုတ်းၵႃးၶဝ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေပႆၶဝ်ႈၵႂႃႇၸူးႁိူၼ်း လုင်းဝၼ်းယဝ်ႉလွမ်ႉႁွပ်ႈ ႁိူၼ်းမၼ်းသေၽၢင်ႈၽၵ်းတူႁိူၼ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇ။ ၽွင်းလုင်းဝၼ်းလုၵ်ႉၽုၺ်ႇၽၵ်းတူတူၺ်းၶဝ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းႁိူၼ်းသေသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်း မၼ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈႁႃသိုၵ်းတႆးဢမ်ႇႁၼ်ယဝ်ႉၶဝ်ၶိုၼ်းတိၺွပ်းလုင်းဝၼ်းလႄႈလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၵေႃႉ ဢၼ်ဢႃယုလႆႈ 16 ၼၼ်ႉၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်။ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းၵႂႃႇသွၵ်ႈၼႂ်းႁိူၼ်းလုင်းလမ်သေတိ ၺွပ်းမၼ်းထႅင်ႈ။ဝၢႆးၼၼ်ႉၶိုၼ်း ၵႂႃႇသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းႁိူၼ်းလုင်းၵုၼသေတိၺွပ်းၵူၼ်းၸၢႆး 4 ၵေႃႉၵႃႈ ၼၼ်ႈ (လုင်းၵုၼ၊လုၵ်ႈၶူၺ် မၼ်း 2 ၵေႃႉလႄႈလုၵ်ႈလဵင်ႉၶဝ် 1 ၵေႃႉ)။ဝၢႆးၼၼ်ႉၶိုၼ်းၵႂႃႇသွၵ်ႈ တဝ် ၼႂ်းႁိူၼ်းပႃႈၼွႆႉသေတိၺွပ်းၵူၼ်းၸၢႆး 2 ၵေႃႉ။တႃႇထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတိၺွပ်းၽွင်းၵႂႃႇၶဝ်ႈႁွင်ႈၼမ်ႉ ၼွၵ်ႈႁိူၼ်း။တင်းသဵင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 10 ၵေႃႉၺႃး သေႃးမိုဝ်းမတ်ႉသေတိၺွပ်းဝႆႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းၸမ်ၼၼ်ႉတူၺ်းႁၼ်မႅၼ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႈၸွမ်းႁိမ်းႁိူၼ်းၽွင်းၶဝ် တိုၵ်ႉတိၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵႂႃႇၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 2:30 ၵၢင်ၼႂ်သေၶိုၼ်းၵႂႃႇၸူးတီႈ တပ်ႉၶဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသိပ်းၵေႃႉၼၼ်ႉၵေႃႈဢဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်။ မႄႈဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယု 16 ဢၼ်ၺႃးၺွပ်းၼၼ်ႉၵႂႃႇမွၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄၶူးသွၼ်မၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။မၼ်းၼၢင်း သိုပ်ႇၾူၼ်းၸူးတပ်ႉမၢၼ်ႈၼၼ်ႉသေလၢတ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ဢွၼ်ႇၸၢႆးၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းလူဝ်ႇၵႂႃႇ ႁူင်းႁဵၼ်း/ၵျွင်းၼႆယဝ်ႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းပွႆႇပၼ်မၼ်းၸၢႆးမိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 8 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉသေ မၼ်းၸၢႆးၵေႃႈလုၵ်ႉဢဝ်တီႈတပ်ႉမၢၼ်ႈပႆမိူဝ်းၸူးႁိူၼ်းၶဝ်ယဝ်ႉ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 9 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 9 ၵေႃႉႁူမ်ႈပႃးပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၵူင်းပႃးတင်းၵႃး 3 လမ်းၵႂႃႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉသေၶတ်းၸႂ်ႁႃတၢင်းႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးတိၺွပ်း ၼၼ်ႉယူႇၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇလႆႈထူပ်းၶဝ်။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽူႈမီးၸၼ်ႉၵႃႈၼၼ်ႈၸႂ်ႉပူႇၵႄႇပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း သေလၢတ်ႈဝႃႈပေႃးလူဝ်ႇၸင်ႇၵွႆႈ ႁွင်ႉၼႆယဝ်ႉ။မၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ “ႁဝ်းတေဢမ်ႇႁဵတ်းသင်တီႈၶဝ် (ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးတိၺွပ်း)။ႁဝ်းတိၺွပ်းၶဝ်ၵွပ်ႈႁဝ်းလႆႈၶေႃႈၸိသင်ႇပႃႈၼိူဝ်မႃး” ၼႆယဝ်ႉ။ ၵႃးဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁေႃႈၵႂႃႇၸူးတီႈတပ်ႉမၢၼ်ႈၼၼ်ႉပဵၼ်ၵႃးလုင်းသၢင်ႇၸၢႆးၵေႃႉဢၼ်ၺႃးၺွပ်း ၼၼ်ႉလမ်းၼိုင်ႈ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈတွင်းလႆႈၵႃးလမ်းၼၼ်ႉသေလၢတ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႃႈႁႂ်ႈဢဝ်ဝႆႉတီႈတပ်ႉ ၶဝ်ၼႆယဝ်ႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵေႃႈလႆႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၵူင်းၶိုၼ်းၸွမ်းၵႃးသွင်လမ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉပူႇၵႄႇလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶိုၼ်းၵႂႃႇၸူးတီႈတပ်ႉမၢၼ်ႈထႅင်ႈတႃႇ ၵႂႃႇပႂ်ႉႁပ်ႉၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးၺွပ်း။ၽွင်း 10 မူင်းၵၢင်ၶိုၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 8 ၵေႃႉသေလုင်း သၢင်ႇၸၢႆးတႄႉ တိုၵ်ႉၺႃး ၵုမ်းၶင်ဝႆႉၵႃႈၼၼ်ႈ။မၼ်းၸၢႆးၺႃးမၢပ်ႇၼႄးဝႃႈပဵၼ်သိုၵ်းတႆး RCSS/SSA ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ထုၵ်ႇပွႆႇမႃးၼၼ်ႉလၢတ်ႈၼႄဝႃႈၶဝ်လႆႈၺႃးၵုမ်းၶင်ဝႆႉၸွမ်းၵၼ်ၼိုင်ႈႁွင်ႈလႂ် 4-5 ၵေႃႉ။တေၵႂႃႇ ႁွင်ႈၼမ်ႉၵေႃႈၺႃးသေႃးမိုဝ်းမတ်ႉဝႆႉသေၵႂႃႇၸွမ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၸိုဝ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 10 ၵေႃႉဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းၵုမ်းၶင်ဝႆႉတီႈၽႃလၢႆးၼၼ်ႉ– လုင်းဝၼ်းဢႃယု 50 လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းဝူၺ်ႇပၼ်တႃႉ ၸၢႆးၼုမ်ႇမိူင်းဢႃယု 16 လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းဝၼ်း လုင်းလမ်ဢႃယု 49 လုင်းၵုၼဢႃယု 57 လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းလမ် လုင်းသၢင်ႇၸၢႆးဢႃယု 47 လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းဢုတ်တမလႄႈပဵၼ်လုၵ်ႈၶူၺ်လုင်းၵုၼ ၸၢႆးၼုမ်ႇဢႃယု 27 လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းတေႃးၼလႄႈပႃႈလၢၼ်၊ပဵၼ်လုၵ်ႈၶူၺ်လုင်းၵုၼ ၸၢႆးပွၵ်းဢႃယု 22 လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းသၢင်ႇမၢတ်ႈလႄႈပႃႈတိၼ်ႇ၊ပဵၼ်လုၵ်ႈလဵင်ႉလုင်းၵုၼ လုင်းဢေးဢႃယု 39 လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းမၢႆ ၸၢႆးၼေႃႇဢႃယု 18 လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းၽိဝ်လႄႈပႃႈၼွႆႉ ၸၢႆးထူၺ်းဢႃယု 28 လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းၸၼ်ႇတႃႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးတိၺွပ်းလူၺ်ႈဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းသင်ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 249 ၶဝ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ် ယၢမ်းတဵင်ႈၶိုၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတဵင်ႈၶိုၼ်းလိုၵ်းယဵၼ်ဝၼ်းထိ 04/08/2017 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပႃးတင်းၵႃး 4 လမ်းတၢင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ 249 မွၵ်ႈ 30 သေၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇလၢင်း၊ဢိူင်ႇလၢႆႈသၢၵ်ႇၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈပႃးၸဵမ်ၼႂ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းႁွင်ႈၸဝ်ႈၶူးၶႄႇမိၼ်တသေထူပ်းႁၼ်ဝႂ်ၸၢႆးငၢၼ်ဝၢၼ်ႈသွင်ၽိုၼ်၊ပဵၼ် ၶွင်ၸၢႆးသၢၼ်းလႄႈၸၢႆးၶုၼ်ဢၼ်ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်တီႈငဝ်ႈၸိုင်ႈလွႆတႆးလႅင်းမႃး။သိုၵ်းမၢၼ်ႈထူပ်းႁၼ်ၶူဝ်းသိုၵ်းထႅင်ႈၸုမ်ႇၼိုင်ႈ(ဢမ်ႇပႃးၶိူင်ႈမိၵ်ႈမၢႆသင်)လႄႈပပ်ႉပိုၼ်းတႆး 3 ပပ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမၢပ်ႇၽၢမ်းၼႄးဝႃႈၸဝ်ႈၶူးဝႃႈမီးပပ်ႉပိုၼ်းဢၼ်ပဵၼ် “ပၢႆးမိူင်း”။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းမၢပ်ႇၼႄး ဝႃႈၸဝ်ႈၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်ဢွၼ်ႁူဝ်မႃးၶႅပ်းႁၢင်ႈၸၢႆးသၢၼ်းၼႆႉမိူၼ်ႁၢင်ႈၸဝ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ၵူၺ်းၵႃႈၸဝ်ႈၶူးတွပ်ႇဝႃႈ တူၺ်းလီလီလႄႈမၼ်းဢမ်ႇမိူၼ်ၸၢႆးသၢၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းဝႃႈပေႃးၼၼ်ႁိူၼ်းၸၢႆးသၢၼ်းမီးလႂ် ၵႂႃႇၼေႁဝ်းလႄႈၼႆသေမၼ်းၸဝ်ႈၵေႃႈလႆႈမႃး ၼေပၼ်ႁိူၼ်းၸၢႆးသၢၼ်းသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၸႂ်ႉ ၸဝ်ႈၶူးႁွင်ႉၸၢႆးသၢၼ်း။ၸၢႆးသၢၼ်းဢမ်ႇမီးႁိူၼ်းလႄႈ မေးၼၢင်းမၼ်း မႃးပိုတ်ႇပၼ်ၽၵ်းတူ ၶဝ်သေတွပ်ႇဝႃႈ ၸၢႆးသၢၼ်းဢမ်ႇယူႇႁိူၼ်းၼႆသေၶဝ်ဢမ်ႇယုမ်ႇ လႄႈ ၸႂ်ႉလုၵ်ႈၼွင်ႉမၼ်းၵႂႃႇ သွၵ်ႈၼႂ်းႁိူၼ်းဢမ်ႇႁၼ်သင်သေၶိုၼ်းႁွင်ႉဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်းၼၢင်းမေး မၼ်းၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်တီႈၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈယဝ်ႉ ၸႅတ်ႈထၢမ်လွင်ႈၸၢႆးသၢၼ်းၵႂႃႇမီးတီႈလႂ်ၵႂႃႇလၢႆဝၼ်းယဝ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁဵတ်းၼၼ်သေၶဝ်ၶိုၼ်းၵႂႃႇႁွင်ႉလုင်းႁဵင်လႄႈလုင်းၵၢင်ႉမႃးတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းသေၶိုၼ်းၸႂ်ႉလုင်းၵၢင်ႉၵႂႃႇ ၼေႁိူၼ်း ၸၢႆးၶုၼ်။သိုၵ်းမၢၼ်ႈထူပ်းႁၼ်ၸၢႆးၶုၼ်တီႈႁိူၼ်းမၼ်းသေတိၺွပ်းဢဝ်ၸၢႆးၶုၼ်မိူဝ်းၸွမ်း ၶဝ်တီႈၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ။ ၶိုၼ်းဢဝ်မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇၶင်ဝႆႉတီႈႁူင်းသဝ်းယႄး(ယႄးသၶၢၼ်း)တီႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ပႆႇပွႆႇမႃး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထၢႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႈၸဝ်ႈၶူးလႄႈဢဝ်ပိုၼ်းၵႅပ်ႈမၼ်းၸဝ်ႈဝႆႉ။ ၸၢႆးၶုၼ်ၼႆႉ ဢႃယု 30 ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းပုတ်းလႄႈပႃႈယွတ်ႈ ဝၢၼ်ႈၼႃးပုင်ႇ ဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ ၸႄႈဝဵင်း ႁူဝ်ပူင်း တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းယဝ်ႉသေ မီးလုၵ်ႈသွင်ၵေႃႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 216 တဵၵ်းယွၼ်းထူဝ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသူင်ႇတၢင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 31/08/2017 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရတပ်ႉ 216 မွၵ်ႈ 50 သွၵ်ႈတဝ်ႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈၼႃး ပုင်ႇၸႄႈဝဵင်း ႁူဝ်ပူင်းသေတဵၵ်းယွၼ်းထူဝ်ႈ (ထေႃႇလႃႇၵျီႇ) လုင်းၸၢင်းၶုၺ်ႉဢႃယု 52။သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ထူဝ်ႈလုင်းၸၢင်းၶုၺ်ႉတၢင်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်လႄႈထူင်ၶဝ်သေၸိသင်ႇႁႂ်ႈမၼ်းႁေႃႈထူဝ်ႈၵႂႃႇ ၸူးဝၢၼ်ႈႁႆႈၶၢႆး။လုင်းၸၢင်းၶုၺ်ႉလႆႈႁေႃႈထူဝ်ႈပၼ်ၶဝ်တင်းဝၼ်းသေဢမ်ႇလႆႈၵႃႈၼမ်ႉ မၼ်းသင်။ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိသင်ႇၸၢႆးဝႃႇလိင်ႇသူင်ႇဢႃယု 34 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးပုင်ႇၵႂႃႇ သူင်ႇ တၢင်းပၼ်ၶဝ်တီႈဝၢၼ်ႈႁႆႈၶၢႆး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 02/09/2017 ၼၼ်ႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်း 216 ၼႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇ ႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈႁႆႈ ၶၢႆးသေတဵၵ်းယွၼ်းထူဝ်ႈၸၢႆးပိူဝ်ႈယိူဝ်းဢႃယု 23 လႄႈၸိသင်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၸၢႆးပၼ်ႇတိဢႃယု 25 ၵႂႃႇသူင်ႇတၢင်းပၼ်ၶဝ်။ ၽူႈမၢႆဝၢၼ်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမရ 514မတ်ႉလႄႈပေႃႉထုပ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/09/2017 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 514 ပႃႈတႂ်ႈငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇ သိုၵ်း 2 (ပၵ်းတပ်ႉတီႈမိူင်းၵိုင်) ဢၼ်ၸဝ်ႈႁၢၼ်ၸေႃးထေးဢူးဢွၼ်ႁူဝ်ၵႂႃႇတိမတ်ႉၽူႈမၢႆဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းသေပေႃႉထုပ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ ဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၼ်းတၢင်းတူၼ်ႈတီး (တွင်ႇၵျီး) မႃးသိုဝ်ႉၵႂၢႆးသၢမ်တူဝ်တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ။ၸၢႆးပၼ်ႇၽူႈမၢႆဝၢၼ်ႈၵေႃႈလႆႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇၵႂၢႆးဢၼ်ၶၢႆၼၼ်ႉတၢမ်ႁိတ်ႈႁွႆႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေလႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ်။ၽွင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 6 မူင်းၼၼ်ႉၵူၼ်းသၢမ်ၵေႃႉဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းတူၼ်ႈတီးမႃးသိုဝ်ႉၵႂၢႆးၼၼ်ႉဢဝ်ၵႂၢႆးဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵႂႃႇတၢင်းႁွင်ႇဝတ်ႉ(ၵျွင်း)ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉသေဢဝ်ၵႂၢႆးလွတ်ႈတူဝ်ၼိုင်ႈ။ၵူၼ်းသိုဝ်ႉၵႂၢႆးသၢမ်ၵေႃႉၼၼ်ႉၵေႃႈၸွမ်းၶႆႈႁႃၵႂၢႆးၼၼ်ႉ သေၵႂႃႇႁူပ်ႉသႂ်ႇၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈဝတ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢမ်ၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေထိုင်မွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 8 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈမႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းႁွင်ႉၸၢႆးပၼ်ႇၵႂႃႇထူပ်း ၶဝ်သေၸႅတ်ႈထၢမ်မၼ်းၵဵဝ်ႇလွင်ႈလႆႈ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ်ၼၼ်ႉ။ မၼ်းၸၢႆးၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈလႆႈၵဵပ်းဝႆႉၶွၼ်ႇၼႆႉတၢင်ႁူဝ်ပဝ်ႈ (ဢုၵ်ႉၵထ) ၼႂ်းဢိူင်ႇပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းမူႇဝၢၼ်ႈၶိုၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ၵူၺ်းၵႃႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၼ်းဢမ်ႇယုမ်ႇမၼ်းသေၸိၼႄးတၢင်းၽိတ်းသႂ်ႇဝႃႈမၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လၵ်ႉၵႃႉၶၢႆၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈၼႆယဝ်ႉ။မၼ်းၸၢႆး ၶိုၼ်းတွပ်ႇၶဝ်ဝႃႈသင်ဝႃႈၶႃႈပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၼွၵ်ႈမၢႆမီႈၸိုင်ႈတေႁဵတ်းႁိုဝ်ႁတ်းမႃးၸူးသူၼႆ။ ၵမ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈၸႂ်လမ်သမ်ဢဝ်တႃမိုဝ်းထုပ်ႉမၼ်းတေႃႇမၼ်းၸၢႆးသမ်ႉပေႃးလိုမ်းတူဝ်ၶၢဝ်းတၢင်းမွၵ်ႈၶိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်း။ၽိူဝ်ႇႁူႉတူဝ်ၶိုၼ်းမႃးၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 9 မူင်းၼၼ်ႉႁူဝ်မၼ်းၸၢႆးပေႃး တႅၵ်ႇလိူတ်ႈသေၺႃးမတ်ႉ ၵိုၵ်းသဝ်းၵျွင်းဝႆႉယဝ်ႉ။မၼ်းၸၢႆးၺႃးပေႃႉထုပ်ႉၸွမ်းဢူၵ်းၸွမ်းၼႃႈၸိူဝ်းၼႆႉလၢႆလၢႆၵမ်းသေမတ်ႉဝႆႉတေႃႇထိုင်မိူင်းလႅင်းတေႃႇႁူဝ်ပဝ်ႈဢိူင်ႇမႃးသပ်းလႅင်းၼႄလွင်ႈလႆႈ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇတီႈၵူၼ်းသိုဝ်ႉ ၵႂၢႆးၼၼ်ႉ ၼႄၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇပွႆႇပၼ်ၸၢႆးပၼ်ႇၶိုၼ်းမိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 9:30 ၵၢင်ၼႂ်ဝၼ်းထိ 11/09/2017 ၼၼ်ႉသေၸွမ်းၵၢင်းၸွမ်းတႃလႄႈႁူဝ်မၼ်းၸၢႆးပေႃးပဵၼ်ႁွႆး ၸမ်ႉမၢၼ်ႉပူမ်ၵႂႃႇသဵင်ႈ။ ႁူဝ်ပဝ်ႈဢိူင်ႇ (ဢုၵ်ႉၵထ) ၵေႃႈဢဝ်လိူင်ႈၼႆႉၵႂႃႇလၢတ်ႈၼႄၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၶလရ 249 ၽႃလၢႆးမိူင်းပဵင်းၼၼ်ႉသေၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၼၼ်ႉၶိုၼ်းတွင်းပၢၼ်ႇလႄႈလၢတ်ႈဝႃႈႁဝ်းတွင်းပၼ်ႇယႂ်ႇယႂ်ႇၼမ်ၼမ်ၵူၼ်းႁဝ်း ၵေႃႈႁဝ်းတေသင်ႇသွၼ်ၵူၼ်းၸဵပ်းၼၼ်ႉၵေႃႈႁဝ်းတေယႃပၼ်ၼႆယဝ်ႉ။ၵႃႈယူတ်းယႃတႄႉလႆႈႁူႉဝႃႈလႆႈႁပ်ႉ 100,000 ၵျၢပ်ႈၼႆ။ ၸၢႆးပၼ်ႇၼႆႉဢႃယု 24 ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းၸၼ်ႇတႃႇ + ပႃႈငူၺ်ႇဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလရ 225 လႄႈၶလရ 249 ႁိမ်ဢဝ်ၵႃး၊ ငိုၼ်း၊ ၶမ်း၊ ၾူၼ်း လႄၶွင်ၵိၼ်ယမ်ႉ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 225 လႄႈၶလရ 249 တိုၵ်ႉမီးယူႇထင်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉၶူၵ်ႉတင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 18 ထိုင် 21/07/2017 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇႁိမ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢမ် ၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ- လုင်းၸိၵ်းတ လႄႈပႃႈၵီႇ သုမ်းငိုၼ်း 26 သႅၼ်ၵျၢပ်ႈ၊ ၶမ်းၵႃႈၶၼ် 30 သႅၼ်ၵျၢပ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သုမ်းၼမ်ႉမၼ်း ၵႃႈၶၼ် 50,000 ၵျၢပ်ႈ လႄႈၾူၼ်းသွင်လုၵ်ႈၵႃႈၶၼ် 140,000 ၵျၢပ်ႈ။ ၽၵ်းတူႁိူၼ်းၶဝ်ၵေႃႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွႆ။ လုင်းသၢင်ႇလူႇ လႄႈပႃႈမျႃႉၼု သုမ်းငိုၼ်း 14 သႅၼ်ၵျၢပ်ႈ၊ ၼမ်ႉမၼ်းသွင်တဝ်ႈ မႅၼ်ႈငိုၼ်း 50,000 ၵျၢပ်ႈ။ ၶဝ်ႈသၢၼ် 15 ထူင် မႅၼ်ႈငိုၼ်း 127,500 ၵျၢပ်ႈ လႄႈၾူၼ်းသွင်လုၵ်ႈၵႃႈၶၼ် 140,000 ၵျၢပ်ႈ။ လုင်းၸၼ်ႇတႃႇ လႄႈပႃႈၶမ်း သုမ်းၵႃး 1 လမ်း ၵႃႈၶၼ် 80 သႅၼ်ၵျၢပ်ႈ လႄႈ ၶဝ်ႈ 8 ႁေႃႇ (ထူင်လဵၵ်ႉ) မႅၼ်ႈငိုၼ်း 65,000 ၵျၢပ်ႈ၊ ၾႃႁူမ်ႇၼမ်ႉမၼ်း 10 ဢၼ် မႅၼ်ႈငိုၼ်း 500,000 ၵျၢပ်ႈ လႄႈၵွင်ႈထၢႆႇ ၶႅပ်းႁၢင်ႈ 1 လုၵ်ႈ မႅၼ်ႈငိုၼ်း 300,000 ၵျၢပ်ႈ။ ပႃႈမုင်ႉ သုမ်းၾူၼ်း 1 လုၵ်ႈ မႅၼ်ႈငိုၼ်း 500,000 ၵျၢပ်ႈ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62-941-9600 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးၵွၼ်းလႅဝ်း +66: (0) 94-643-4230 (မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2017-08-04T07:13:51

https://shan.shanhumanrights.org/widespread-arrests-torture-disappearance-of-civilians-under-high-level-burma-army-operation-in-ho-pong-after-fighting-with-nca-signatory-rcss-ssa/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းလၢႆတီႈ၊ ပေႃႉထုပ်ႉ၊ ဢဝ်ႁၢႆလၢႆ ယွၼ်ႉၵႂၢမ်းသင်ႇပႃႈၼိူဝ် ၼႂ်းႁူဝ်ပူင်းဝၢႆးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်း RCSS/SSA ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ယဝ်ႉ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး မၢႆ 7/2017 ဝၼ်းထိ 04/08/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းလၢႆတီႈ၊ ပေႃႉထုပ်ႉ၊ ဢဝ်ႁၢႆလၢႆ ယွၼ်ႉၵႂၢမ်းသင်ႇပႃႈၼိူဝ် ၼႂ်းႁူဝ်ပူင်းဝၢႆးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်း RCSS/SSA ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ယဝ်ႉ ၽွင်းၵၢင်လိူၼ် ၵျူႊလၢႆႊ 16-30/07/2017 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ တီႈဢေႇသုတ်းဢမ်ႇယွမ်း ပႅတ်ႇ တပ်ႉၵွင် သွၵ်ႈတဝ်လတ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းသၢမ်ဢိူင်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းသေ တိမတ်ႉလႄႈ ပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတင်းၼမ် ပိူဝ်ႈပၼ်တၢမ်ႇယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈ တႆး RCSS/SSA ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/07/2017။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ယင်းပႆႇႁူႉထိုင်ငဝ်းလၢႆး ၵူၼ်းမိူင်းၸဵတ်း ၵေႃႉပႃးတင်းဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယု 12 ၵေႃႉၼိုင်ႈဝႃႈၵႂႃႇမီးၵႃႈလႂ်ၵႃႈလီ။ ႁူဝ်ႁုပ်ႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းထိ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃး လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ် ၸဵပ်းယွၼ်ႉ လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ် ဢွင်ႈတီႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ႁူဝ်ပူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ် ႁႅင်းသိုၵ်း မၢႆတပ်ႉ ပႃႈတႂ်ႈၵႂၢမ်းသင်ႇ 16/07/2017 ၸၢႆး 3 ၵေႃႉ ပေႃႉထုပ်ႉ၊ တိၼ် ပိတ်ႉ၊ ၵေႃႉလႆႈ ၶဝ်ႈႁူင်းယႃ ယွၼ်ႉၸဵပ်းႁႅင်း ႁိမ်း ဝၢၼ်ႈမိူင်း ပဵင်း ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈ မိူင်းပဵင်း 100 ၶမရ 508 တပ်ႉၸုမ်းလူင် 55 (ပၵ်းတပ်ႉ တီႈပထူး) ၶမရ 423 ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ် ၽႅၼ် ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 7 (ပၵ်းတပ်ႉ တီႈသီသႅင်) 18/07/2017 ၸၢႆး 3 ၵေႃႉ ဢွၼ်ႇၸၢႆး 12 ပီ 1 ၵေႃႉ တိၺွပ်း၊ ႁၢႆလၢႆ ႁိမ်း ၶူၵ်ႉလဝ်း လႄႈၶူဝ်တွင်း ဢိူင်ႇၼမ်ႉပႃၶီး 100 ၶမရ 424 ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ် ၽႅၼ် ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 7 18/07/2017 ၸၢႆး 3 ၵေႃႉ ပေႃႉထုပ်ႉ၊ တိၼ် ပိတ်ႉ၊ တဵၵ်းၸႂ်ႉ ၼႄတၢင်း ဝၢၼ်ႈၼႃးပုင်ႇ ဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ 60 ၶမရ 508 တပ်ႉၸုမ်းလူင် 55 ၶမရ 509 တပ်ႉၸုမ်းလူင် 55 19-21/07/ 2017 ၸၢႆး 17 ၵေႃႉ ဢိၵ်ႇ တင်း ၽူႈယႂ်ႇဝၢၼ်ႈ လႄႈၽူႈမၢႆ ပႃးၸဵမ် ၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉ ၵုမ်းၶင်ၼႂ်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း၊ ၸႅတ်ႈ ထၢမ်၊ ပေႃႉထုပ်ႉ၊ ဢဝ်တႃမိုဝ်း ထုပ်ႉ၊ သူၼ်ႈၵွင်ႈ ထုပ်ႉ၊ ဢဝ်မိတ်ႈ ၶိတ်ႇ၊ ၸၢႆး 3 ၵေႃႉတိုၵ်ႉႁၢႆဝႆႉ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ 100 ၶလရ 225 တိူင်းသိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇ (ၵဵင်းတုင်) ၶလရ 249 တိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ (တူၼ်ႈတီး) 29-30/07/ 2017 ၸၢႆး 3 ၵေႃႉ တိၺွပ်း ၵုမ်းၶင်၊ ပေႃႉထုပ်ႉ၊ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယိုဝ်းတၢႆ ႁိမ်းႁႆႈၶၢႆး ဢိူင်ႇ ၼမ်ႉပႃၶီး 50 ၶမရ 421 ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ် ၽႅၼ် ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 7 ၶမရ 423 ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ် ၽႅၼ် ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 7 ၶမရ 425 ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ် ၽႅၼ် ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 7 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလရ 249 ၼႆႉလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၸွမ်း RCSS/SSA ႁိမ်း ႁႆႈၶၢႆး ဢိူင်ႇၼမ်ႉပႃၶီး မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/07/2017 သေၼၼ်ႉဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇတီႈဢေႇသုတ်းဢမ်ႇယွမ်း7 တပ်ႉၵွင်သူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈထႅမ် ႁႅင်းသိုၵ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈထႅင်ႈ။တီႈတေႉမၼ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးRCSS/SSAၼႆႉပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ် လူင်းလၢႆး မိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းတူဝ်ႈမိူင်းNCAယဝ်ႉလႄႈလွင်ႈလႆႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢိတ်းဢွတ်းၼၼ်ႉထုၵ်ႇလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းႁႃတၢင်းၵႄႈ လိတ်ႈၼိူဝ်ၽိူၼ်တီႈၶွမ်ႊမတီႊပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်းလွင်ႈၵိုတ်းယိုဝ်းၸၼ်ႉၸႄႈမိူင်းတႆးဢၼ်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈဝႆႉတႃႇပၵ်းတႃတူၺ်းငဝ်း လၢႆးၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉဢဝ်လၢႆးၵၢၼ်သိုၵ်းဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈၵၢၼ်ၸိသင်ႇလၢႆတီႈတင်းၼမ်ၼၼ်ႉၶဝ်ႈၵႄႈလိတ်ႈ။လွၵ်းလၢႆးၵၢၼ် ပူၼ်ႉပႅၼ်ဢၼ်မီးလၢႆတပ်ႉၵွင်ၼၼ်ႉမၢင်ပွၵ်ႈမိူၼ်ႁူမ်ႈၵၼ်တင်းၸၼ်ႉပႃႈၼိူဝ်သေဢဝ်ၶေႃႈသင်ႇတီႈၸၼ်ႉပႃႈၼိူဝ်တႃႇၶႃႈႁႅမ် ၵူၼ်းမိူင်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်လုၵ်ႉမႃးတီႈတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇလႄႈတိူင်းသိုၵ်း သၢမ် ၸဵင်ႇတင်းသွင်ၼၼ်ႉ သွၵ်ႈ တဝ် တိၺွပ်းပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းမိူင်း 19 ၵေႃႉႁူမ်ႈပႃးၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉ တီႈၼႂ်းဝတ်ႉ ၼမ်ႉၶူၵ်ႉ။ လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉတိုၼ်းပဵၼ်လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵိုတ်းယိုဝ်းတူဝ်ႈမိူင်းNCAဢၼ်ႁၢမ်ႈတၢပ်ႈလွင်ႈပေႃႉထုပ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈလွင်ႈတိၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းသင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။လွင်ႈပိုတ်ႇတၢင်းပၼ်ႁႂ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ မၼ်းတိုၼ်းၼႄၼမ်ႉၸႂ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ဢမ်ႇသၢင်းၵိၼ်လႄႈဝႆႉမဝ်သၢင်းၽႅပ်ႉၼိူဝ်ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းNCAဢိၵ်ႇတင်းၶၵ်ႉၵၢၼ် လွင်ႈငမ်းယဵၼ်တင်းပိုၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈသၢၼ်ၶတ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ။လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈတၵ်း လႆႈပိုတ်ႇၽိူၺ်ႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေတူင်ႇဝူင်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉထုၵ်ႇလႆႈမိပ်ႇငႅၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မၢၼ်ႈၼင်ႇႁိုဝ်လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉတေသုတ်းဝၢႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈဢမ်ႇႁပ်ႉၼႃႈၵၢၼ်လူင်UNတႃႇၶဝ်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈသေႁႃၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈမိူၼ်တင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ႉႁႄႉၵင်ႈပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇမီးလွင်ႈၵူတ်ႇထတ်းသၢင်ႈ လႄႈပၼ်ႁႅင်းႁႂ်ႈသိုပ်ႇႁတ်းပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းထႅင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။လွင်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁတ်းသိုပ်ႇပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းမိူင်း တင်းၼမ်ပဵၵ်ႉသမ်ႉၼၢင်းယၢင်ႊႁီႊလီႊတူဝ်တႅၼ်းUNၾၢႆႇတိတ်းတၢမ်းငဝ်းလၢႆးသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈတိုၵ်ႉမီးယူႇၼႂ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ(ၽွင်းဝၼ်းထိ09/07/2017ထိုင်ဝၼ်းထိ21/07/2017) ၼၼ်ႉၵေႃႈတိုၼ်းပိုတ်ႇၼႄၸႅင်ႈလႅင်းဝႃႈ ဢမ်ႇမီး ၽႂ်လႂ်ဢဝ်လိူင်ႈၶဝ်လႆႈၼႂ်းပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉၵေႃႈၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်းငဝ်းလၢႆးၵူၼ်းမိူင်းၸဵတ်းၵေႃႉဢၼ်ၺႃးၵုမ်းၶင်ပႆႇႁူႉႁၼ်ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၸွမ်းပိူင်လူင် မၼ်းဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယု12ၼၼ်ႉသေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း ၽႂ်းၽႂ်းလူၺ်ႈဢမ်ႇမီး ၶေႃႈ ၼွင်ႇမတ်ႉသင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉ၊ၵေႃႉၼိုင်ႈလႆႈၶဝ်ႈႁူင်းယႃယွၼ်ႉၸဵပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ16/07/2017ၶၢဝ်းယၢမ်း9မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၸၢႆးဢုတ်ႉတလလႄႈၸၢႆးသုၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၵႂႃႇႁႃသိုဝ်ႉၼိူဝ်ႉမူ တီႈၾၢႆႇတူၵ်းၶူဝ်လူင် ၼမ်ႉဢႅတ်ႇႁိမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းပဵင်း၊ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈဝၼ်းၼၼ်ႉဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ်ၶၢႆၼိူဝ်ႉမူလႄႈၸင်ႇဝၢႆႇႁူဝ်ရူတ်ႉၶဝ်ပွၵ်ႈႁိူၼ်းဢုတ်ႉတလဝၢၼ်ႈမိူင်းပဵင်းၶိုၼ်း။ ၽွင်းဝၢႆႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉသၢႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 508 ပထူးလႄႈၶမရ 423 သီသႅင် (သီႇသႅင်ႇ) ဢဵၼ်ႁႅင်း 100 ပၢႆတိုၵ်ႉဢွၵ်ႇ သၢႆသိုၵ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝၢႆးသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၶလရ 249 တပ်ႉၽႃလၢႆး လႄႈတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/07/2017 ပူၼ်ႉမႃးတီႈႁႆႈၶၢႆးဢိူင်ႇၼမ်ႉပႃၶီး (ႁႆႈၶၢႆးၼႆႉယူႇၾၢႆႇႁွင်ႇ ဝၢၼ်ႈမိူင်းပဵင်းၵႆဝၢၼ်ႈမိူင်းပဵင်း 1 ၸူဝ်ႈမူင်းပေႃးၶီႇရူတ်ႉ)ၸႄႈ ဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းႁၢင်ႇၵႆ ႁူဝ်ပူင်း 17 လၵ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၶဝ်ၵိုတ်းရူတ်ႉၶိူင်ႈ။ၽွင်းၼၼ်ႉၸၢႆးဢုတ်ႉတလၵေႃႉဢၼ်ႁေႃႈလူတ်ႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ၵိုတ်းလႆႈၵမ်းလဵဝ် သေၼၢၼ်း လူင်းလႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇလၢၵ်ႈမၼ်းလူင်းရူတ်ႉသေပေႃႉထုပ်ႉမၼ်းၸွမ်းႁူဝ်ၾၢႆႇ သၢႆႉ၊တႃၾၢႆႇသၢႆႉ၊ ဢဝ်သူၼ်ႈၵွင်ႈသွင်ႉသႂ်ႇၵွၵ်းႁူဝ်မၼ်းလႄႈ တႅၵ်ႇဢွၵ်ႇလိူတ်ႈၵမ်းသိုဝ်ႈသေ မဝ်းလိုမ်းတူဝ် ၵႂႃႇမွၵ်ႈႁႃႈ ၼႃးထီး။ ၸၢႆးဢုတ်ႉတရ ၽွင်းတိုၵ်ႉယူတ်းယႃတူဝ်တီႈႁူင်းယႃ ႁူဝ်ပူင်း ၸၢႆးသုသမ်ႉၺႃးတိၼ်လႄႈတႃမိုဝ်းပေႃႉထုပ်ႉၸွမ်းႁူဝ် ၸွမ်း ၼႃႈ ၸွမ်းတူဝ် မွၵ်ႈ (5) ၵမ်း။ ဝၢႆးၶဝ်ပေႃႉထုပ်ႉယဝ်ႉ ၶိုၼ်း ၸႅတ်ႈထၢမ်ဝႃႈ “သူပဵၼ်ၽူႈၸွပ်ႇႁႃႉ ပဵၼ်သင်သူ ႁၼ်ႁဝ်းယဝ်ႉ သူဝၢႆႇႁူဝ်ရူတ်ႉသူပွၵ်ႈၶိုၼ်းတေၵႂႃႇၵေႃႈသူဢမ်ႇၵႂႃႇပူၼ်ႉပူၼ်ႉ?”။သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိမ်းဢဝ်ၶူဝ်းၸွမ်းတူဝ်ၸၢႆးသုၵႂႃႇ ၾူင်း (1) လုၵ်ႈ မႅၼ်ႈငိုၼ်း 130,000 ပျႃး လႄႈငိုၼ်း 70,000 ပျႃး ဢိၵ်ႇတင်း ဝႅၼ်ငိုၼ်းၼိုင်ႈၵူႈ၊ တႅင်းၵႃးသွင်မဵတ်ႉ၊ ငိုၼ်းထႆး 10 ဝၢတ်ႇ၊ မိတ်ႈၼိုင်ႈ မၢၵ်ႈ၊ ထူင်ပႃးၼိုင်ႈလုၵ်ႈ။ ႁဵတ်းၼၼ်သေၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၶဝ်ၶိုၼ်းၶဝ်ႈမႃးထၢမ်ဝႃႈပဵၼ်သင်ၼႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉဢၼ်ပေႃႉထုပ်ႉၼၼ်ႉတွပ်ႇ ၵူၼ်းလူင် ၶဝ်ဝႃႈ ၸၢႆးဢုတ်ႉတလႁိမ်ဢဝ်ၵွင်ႈၶႃႈၼႆ။ ၽွင်းၶႃသွင်ၵေႃႉ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႅတ်ႈထၢမ်ယူႇၼၼ်ႉ ၸၢႆး ၶိူဝ်း သမ်ႉ လုၵ်ႉတီႈၼႃးမၼ်း ဢၢင်ႈမႃး သိုဝ်ႉၶိူင်ႈ ၸၢၵ်ႈထႆ မၼ်းတီႈၽႃလၢႆး သမ်ႉမႃးၺႃးသႂ်ႇၶဝ်သေ မၼ်းၵေႃႈ ၺႃးၸွမ်းၶဝ်သွင်ၵေႃႉ ၺႃးတႃမိုဝ်းထုပ်ႉသႂ်ႇႁူဝ် မၼ်း (2)ၵမ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉလူင်းၵႂႃႇၼႂ်းၼွင်ပႃၽၢႆႇတူၵ်းၶူဝ်လူင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းလွၵ်ႇ (2) ၵမ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းဝႃႈပေႃးႁဝ်းဢမ်ႇဢွၵ်ႇမိူဝ်းယဝ်ႉ သူတေဢမ်ႇလႆႈမိူဝ်းၵႂႃႇတၢင်းလႂ်ၼႆ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်း မၢၼ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈၼွင်ယႃႈသႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇမိူဝ်းယဝ်ႉ ၸၢႆးသု ၸင်ႇတၢင်ႇဢဝ်ၸၢႆးဢုတ်ႉတလ မိူဝ်းတီႈႁွင်ႈပၼ်ယႃ (သေးၶၢၼ်း) ဝၢၼ်ႈမိူင်းပဵင်း။ ယွၼ်ႉၸဵပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႃႇလႄႈ မေႃယႃတီႈမိူင်းပဵင်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇတႅမ်ႈလိၵ်ႈပၼ် ႁႂ်ႈမိူဝ်းပေႃႉထၢတ်ႈ မၢၼ်ႇတီႈႁူင်းယႃႁူဝ်ပူင်း။ ႁဵတ်းၼၼ်သေ ႁူဝ်ၶမ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 8:30 ပီႈၶူၺ်ၸၢႆးဢုတ်ႉတလ ၸင်ႇဢဝ်ၵႃး မၼ်းၵႂႃႇ သူင်ႇထိုင်တီႈႁူင်းယႃႁူဝ်ပူင်း ထိုင်တီႈၼၼ်ႈမွၵ်ႈ 11:00 မူင်းၸမ်ၸမ်။ ထိုင်ႁူင်းယႃယဝ်ႉမေႃယႃ ၶဝ်ဢဝ်မၼ်း ၵႂႃႇပေႃႉထၢတ်ႈမၢၼ်ႇၵမ်းလဵဝ်။ မၼ်းၸၢႆးလႆႈယူတ်းယႃတူဝ်ထိုင်ဝၼ်းထိ 19/07/2017 သေၼႂ်း ဝၼ်းၼၼ်ႉၵၢင် ၼႂ် မီးၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈသိုၵ်း (ၸယၽ) ႁူဝ်ပူင်း 5 ၵေႃႉ မႃးထၢမ်ဢဝ်ၵႂႃႇယူတ်းယႃ။ ၸုမ်းၶဝ်ၵေႃႈ ဢဝ်သႂ်ႇၵႃးၵႂႃႇပႃး တင်းမေးမၼ်းၸၢႆး မိူဝ်ႈၶၢဝ်း 9:00 မူင်းၶိုင်ႈၵၢင်ၼႂ် တီႈႁူင်းယႃသိုၵ်းတူၼ်ႈတီး သေ လႆႈယူတ်းယႃ တေႃႇထိုင် ဝၼ်းထိ 21/7/2017 ၸင်ႇၶိုၼ်းလူင်းႁူင်းယႃမိူဝ်းယူႇတီႈႁိူၼ်း ဝၢၼ်ႈမိူင်းပဵင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈယူႇတီႈ ႁူင်းယႃ ႁူဝ်ပူင်းလႄႈတူၼ်ႈတီးၼၼ်ႉတႄႉမၼ်းၸၢႆး ဢမ်ႇလႆႈသဵင်ႈၵႃႈယူတ်းယႃသင် ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇလႆႈၵႃႈၸွႆႈ တႃႇၶဝ်ႈ ၽၵ်းဢႃးႁၢၼ်တၢင်းၵိၼ် လိူဝ်သေၸူၵ်းထွင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇသိုဝ်ႉၸၢႆႇ။ ၶူဝ်းၶွင်ၸၢႆးသုၼၼ်ႉတႄႉမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 20/07/2017 ၼၼ်ႉ ပိဝ်ႇႁႃႇမူးတပ်ႉ (423) ႁွင်ႉမၼ်း လႄႈ ၽူႈၵွၼ်း ဢိူင်ႇမိူင်းပဵင်း ၵႂႃႇထူပ်းတီႈတပ်ႉၶဝ်ၽႃလၢႆး။ ၶဝ်ပၼ်ငိုၼ်းၶိုၼ်း ၽူင်းတေႉဢမ်ႇႁူႉဝႃႈၸုမ်းလႂ် ဢဝ်ၵႂႃႇ လႄႈ ဢမ်ႇ လႆႈၶိုၼ်း၊ ၵူၺ်းၶဝ်ပၼ်ငိုၼ်းၵႃႈၽူင်းၼၼ်ႉတႅၼ်းတၢင် 130,000 ပျႃး၊ တၢင်ႇၸိူဝ်းတႄႉဢမ်ႇပႃးသေ လၢတ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းယွမ်းတၢင်းၽိတ်းတၢင်ၵူၼ်းသိုၵ်းႁဝ်းတေႉ ႁဝ်းတွင်းပၢၼ်ႇတၢင်ၶဝ်ယဝ်ႉ သူယႃႇပေ တၢင်ႇၶၢဝ်ႇ ၼိူဝ် ဢိၼ်ႇ ထၼႅတ်ႉထႅင်ႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်း 3 ၵေႃႉ ဢၼ်ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉၼၼ်ႉ ၸၢႆးဢုတ်ႉတလ ဢႃႇယု 39 ပီ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး လုင်းပုင်ႇၺႃႉ + ပႃႈၼုမ်ႇ ယူႇဝၢၼ်ႈမိူင်းပဵင်း ဢိူင်ႇမိူင်းပဵင်း ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း။ ၵူပ်ႉၵူႈၸွမ်းၼၢင်းၽိတ်ႈသေ မီးလုၵ်ႈလၢင်းႁူမ်ႈၵၼ်သွင်ၵေႃႉ- လုၵ်ႈၸၢႆးဢႃႇယု 11 ပီ လုၵ်ႈယိင်းဢႃႇယု 7 ပီ။ ႁဵတ်းၵၢၼ်သူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၸၢႆးသုဢႃႇယု 31 ပီ လုၵ်ႈ လုင်းၺႃႇၸိင်ႇ ယူႇဝၢၼ်ႈၼႃးလူင် ဢၼ်မီးၾၢႆႇဢွၵ်ႇမိူင်းပဵင်း၊ မၼ်းၸၢႆးတႄႉ ဢမ်ႇပေႃးၸဵပ်းၼမ် လႄႈထိုင်ႁူင်းယႃႁူဝ်ပူင်းသေၶိုၼ်းပွၵ်ႈႁိူၼ်း။ ၸၢႆးၶိူဝ်း ဢႃယု 23 လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းသၢင်ႇလဵၵ်း ယူႇဝၢၼ်ႈမိူင်းပဵင်း ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈမိူင်းပဵင်း ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပေႃႉထုပ်ႉ တဵၵ်းၸႂ်ႉၼႄသဵၼ်ႈတၢင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/07/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်း 12 မူင်းတဵင်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ 508 လႄႈ 509 (လုၵ်ႉတၢင်း ၵဵင်း ၶမ်း၊ ၾၢႆႇႁွင်ႇဝၢၼ်ႈၼႃးပုင်ႇမႃး) ၶၢမ်ႈၼမ်ႉဢႅတ်ႇၼႃႈတၢင်းတူၵ်းၸူးတၢင်းဢွၵ်ႇ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈပုင်ႇဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း။တီႈၼၼ်ႈဢမ်ႇမီးၶူဝ်ၶၢမ်ႈၼမ်ႉၵွပ်ႈၼၼ်မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈလုၺ်းၶၢမ်ႈ၊ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈၶၢမ်ႈလႄႈၵိုတ်းဝႆႉၾၢႆႇပုၼ်ႉတၢင်းတူၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၶၢမ်ႈပူၼ်ႉၼၼ်ႉၵႂႃႇ တီႈႁိူၼ်းလုင်း ၸိင်ႇၵ လႃး ဢၼ်မီးႁိမ်းၾင်ႇၼမ်ႉ ဝၢၼ်ႈၼႃးပုင်ႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉ သေပေႃႉထုပ်ႉလႄႈ ဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉမွၵ်ႈ 8 ၵမ်း သေ ထၢမ်ထိုင်လွင်ႈသိုၵ်းတႆး ၸွင်ႇသိုၵ်းတႆးမီးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼႆႉ ဢိၵ်ႇတင်းထၢမ်ထိုင် ၶူဝ်ၶၢမ်ႈၼမ်ႉၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉမၼ်းၵႂႃႇၼႄၶူဝ် ဢၼ်မီးၾၢႆႇၸၢၼ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလတ်းဝၢၼ်ႈၼႃးပုင်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉၶဝ်တိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉဢၼ်ယူႇၸွမ်းႁိူၼ်းထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ပဵၼ်ဢၢႆႈၵလႃးၵေႃႉဢၼ်ၺႃးတႃမိုဝ်းပေႃႉထုပ်ႉသၢမ်ၵမ်းသေ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉပဵၼ် ၸၢႆးလိုၼ်း ၵေႃႉဢၼ် ၺႃးတႃမိုဝ်းလႄႈတိၼ်ပိတ်ႉ 9 ၵမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉ ၼႆႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵႂႃႇ သူင်ႇၵႂႃႇၼႄၶူဝ် ၶၢမ်ႈၼမ်ႉ။ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၼ်ၶူဝ်ၶၢမ်ႈၼမ်ႉယဝ်ႉၶဝ်ၶိုၼ်းဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႃးသူင်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈပွႆႇၶိုၼ်းမိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း5:00 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉ ဝၢႆးၽူႈယႂ်ႇဝၢၼ်ႈၵႂႃႇ ယိုၼ်ယၼ်ႁပ်ႉႁွင်းဝႃႈပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၼၼ်ႉ လုင်းၸိင်ႇၵလႃး ဢႃယု 45 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးပုင်ႇ ဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ဢၢႆႈၵလႃး ဢႃယု 33 ပဵၼ်လုၵ်ႈၶူၺ် လုင်းမၢတ်ႈ ဝၢၼ်ႈၼႃးပုင်ႇ ဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၸၢႆးလိုၼ်း ဢႃယု 32 လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းသႃႇ လႄႈပႃႈလႃႉသူၺ်ႇ ဝၢၼ်ႈၼႃးပုင်ႇ ဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 19 ၵေႃႉႁူမ်ႈပႃးၽူႈယႂ်ႇဝၢၼ်ႈလႄႈၽူႈမၢႆ ၺႃးတိၺွပ်းၵုမ်းၶင်၊ ပေႃႉထုပ်ႉတီႈဝတ်ႉ 3 ဝၼ်း၊ မၢင်ၸိူဝ်းပႆႇပွႆႇလႄႈပႆႇႁူႉၸွမ်းငဝ်းလၢႆးၶဝ်ဝႃႈမီးၵႃႈလႂ် ပဵၼ်ႁိုဝ် ပဵၼ်ႁႃ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/07/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်း 4:00 ဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ တပ်ႉ 225 မိူင်းတူၼ် လႄႈၶလရတပ်ႉ249ၽႃလၢႆးဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ100သွၵ်ႈတဝ်ႁႃသိုၵ်းတႆးၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်း 120 ၵူႈႁိူၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 19 ၵေႃႉ (ၵူၼ်းၸၢႆး 17 ၵေႃႉလႄႈၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉ) ၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ် ထၢင်ႇထိူမ်၊ မတ်ႉမိုဝ်းပေလင်သေဢဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇၸုတုမ်ၵၼ်တီႈၼႂ်းသႃလႃး ဝတ်ႉၼမ်ႉၶူၵ်ႉ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်း။ ၽွင်းတိုၵ်ႉၵုမ်းၶင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယူႇၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ဢွၵ်ႇၸႅတ်ႈထၢမ်ၼႃႈဝၢင်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၵမ်းၵေႃႉၵေႃႉၵူႈဝၼ်းသေ ၸႅတ်ႈထၢမ်ႁႃလွင်ႈသိုၵ်းတႆး။ ၸႅတ်ႈထၢမ်ဝႃႈ သိုၵ်းတႆးၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉ ၵွပ်ႈသင်သူဢမ်ႇ လၢတ်ႈ ဢမ်ႇပွင်ႇႁဝ်း? သိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢမ်တင်းၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇပေႃးပွင်ႇၸႂ်/ၶဝ်ႈၸႂ်လီလီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။တွပ်ႇပၼ်ၶဝ်ၵေႃႈၺႃးပေႃႉဢမ်ႇ တွပ်ႇၵေႃႈၺႃးပေႃႉယဝ်ႉ။သင်တွပ်ႇၵႂၢမ်းတႆးၶႅၼ်းၺႃးၼမ်။မၢင်ၸိူဝ်းၺႃးသူၼ်ႈၵွင်ႈထုပ်ႉသႂ်ႇၸွမ်းႁူဝ်ၸွမ်းတူဝ်။ မၢင်ၸိူဝ်းၺႃးမိတ်ႈၶိတ်ႇၸွမ်းႁူဝ် ၸွမ်းၼႃႈလိူတ်ႈပေႃးဢွၵ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸၢႆးပၼ်ႇတၽူႈယႂ်ႇဝၢၼ်ႈၵေႃႈၺႃးတိၺွပ်းၵုမ်းၶင်လႄႈၺႃးပေႃႉထုပ်ႉပႃး။မၼ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်သူၼ်ႈၵွင်ႈပေႃႉထုပ်ႉလႄႈ ဢဝ်မိတ်ႈၶိတ်ႇၸွမ်းၼႃႈ။ၸၢႆးထူးငူၺ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးပေႃႉထုပ်ႉၸွမ်းႁူဝ်ႁၢဝ်ႉႁႅင်းလႄႈမိူဝ်ႈလဵဝ်ဢဝ်ႁူၶႂ်ႈဢိုဝ်ႈ (ဢမ်ႇပေႃးငိၼ်းလီ)ပႅတ်ႈ၊မိုဝ်းၾၢႆႇသၢႆႉၵေႃႈယွၼ်ႉၺႃးသူၼ်ႈၵွင်ႈပေႃႉႁၢဝ်ႉႁႅင်း လႄႈ ဢဝ်ၶတ်းသေဢမ်ႇပေႃးၶႂ်ႈၸၢင်ႈယူၵ်ႉ။ ၼၢင်းယိင်းသွင်ၵေႃႉၵေႃႈ ၺႃးတိၺွပ်းၵုမ်းၶင်ၸွမ်းလႄႈၺႃးတႃမိုဝ်းထုပ်ႉၸွမ်းၼႃႈလၢႆလၢႆၵမ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၺႃးၵုမ်းၶင်ၼၼ်ႉလႆႈႁပ်ႉၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ပီႈၼွင်ႉတၢင်းႁိူၼ်းမႃးသူင်ႇပၼ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်း မၢၼ်ႈဢမ်ႇပၼ်ပီႈၼွင်ႉၶဝ်ၶဝ်ႈၸမ်ၶဝ်လႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းသိုပ်ႇသူင်ႇပၼ်ၶဝ်ဢဝ်။ ၼႂ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၺႃးၵုမ်းၶင်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းပွႆႇပၼ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 21/07/2017 ၼၼ်ႉ 16 ၵေႃႉ ၵူၺ်း ၵႃႈ ၸၢႆးၵူဝ်ႇ၊ ၸၢႆးဢေႃးၼႃႉလႄႈၸၢႆးၸိင်ႇတႃႇ တႄႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇပွႆႇပၼ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမတ်ႉမိုဝ်းၶဝ်ၵိုၵ်းမႆႉပေ လင်သေ ဢဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းၽွင်းၶဝ်ဢွၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉဝၼ်းထိ21/07/2017ၼၼ်ႉသ ၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈ ၵျီႇ တေႃႇ လႄႈပႃႇဢေႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ်ႁူႉႁၼ်ၸွမ်းငဝ်းလၢႆးၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၶဝ်လႄႈ ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း တင်းၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်ၸွမ်းၶဝ်တေႉတေႉ။ ၽူႈယႂ်ႇဝၢၼ်ႈၸၢႆးပၼ်ႇတလႄႈၽူႈမၢႆမၼ်းၸၢႆးဝိရိယဢၼ်ၺႃးၵုမ်းၶင်လႄႈပေႃႉထုပ်ႉၸွမ်းတီႈဝတ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 21/07/2017 ၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်ၼႂ်းထိူၼ်ႇ ႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈၵျီႇတေႃႇ ၶိုၼ်းၼိုင်ႈ သေပွႆႇၶဝ်ပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း။ သၢႆမၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းၵုမ်းၶင်တီႈဝတ်ႉၼၼ်ႉတၢမ်ၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ မၢႆၶပ်ႉ ၸိုဝ်ႈ ဢႃယု ပေႃႈမႄႈ ဝၢၼ်ႈ လွင်ႈၵုမ်းၶင် 1 ၸၢႆးပၼ်ႇတ ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ(ဢူၵ်ႉၵထ) ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ 33 လုင်း ၸၼ်ႇတိမႃႇ + ပႃႈငူၺ်ႇ ဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ ၸႄႈဝဵင်း ႁူဝ်ပူင်း ဝၼ်းထိ 18-22/07/2017 (ၵုမ်းၶင် တီႈသႃလႃး (ၸလွပ်ႈ) ၼႂ်းဝတ်ႉ 3 ၶိုၼ်း လႄႈၼႂ်းထိူၼ်ႇ 1 ၶိုၼ်း) 2 ၸၢႆးဝိရိယ ပဵၼ်ၽူႈမၢႆ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ 33 လုင်း ဝႃႇလိင်ႇတ + ပႃႈမွၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ဝၼ်းထိ 18-22/07/2017 (ၵုမ်းၶင် တီႈသႃလႃး (ၸလွပ်ႈ) ၼႂ်းဝတ်ႉ 3 ၶိုၼ်း လႄႈၼႂ်းထိူၼ်ႇ 1 ၶိုၼ်း) 3 လုင်းထၢၵ်ႈထုၼ်း 62 လုင်းၵၼ်ႇၼ ဝၼ်းထိ 18-21/07/2017 4 လုင်းၵျေႃႇ (ၵၢင်ႉၵဝ်ႇ) 60 လုင်းပၢင်ႇ ဝၼ်းထိ 18-21/07/2017 5 လုင်းထုၼ်းသႃႇ 53 ပူႇဢုမ်ႇ ပႃႈမျႃႉ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ဝၼ်းထိ 18-21/07/2017 6 ၸၢႆးထူးငူၺ်ႇ 40 ဝၼ်းထိ 18-21/07/2017 7 ၸၢႆးဢိင်ႇတႃႇ 39 လုင်းမူး ဝၼ်းထိ 18-21/07/2017 8 ၸၢႆးမွင်ႇ 20 လုင်းဝိသ ပႃႈတွင်း ဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ ၸႄႈဝဵင်း ႁူဝ်ပူင်း ဝၼ်းထိ 18-21/07/2017 9 ပႃႈသႅင်မႂ်ႇ 42 လုင်းလဵၵ်ႉ ဝၼ်းထိ 18-21/07/2017 10 ၼၢင်းပွၼ် 22 လုင်းလူႇ ပႃႈမျႃႉၼု ဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ ၸႄႈဝဵင်း ႁူဝ်ပူင်း ဝၼ်းထိ 18-21/07/2017 11 ၸၢႆးလိင်ႇၵမ်ႇ 20 လုင်း သြႃႇၵျေႃႇ ပႃႈငိုၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ ၸႄႈဝဵင်း ႁူဝ်ပူင်း ဝၼ်းထိ 18-21/07/2017 12 ၸၢႆးၼၼ်ႇတီႇ 35 လုင်းမေႇထႃႇ + ပႃႈလႃႉ ဝၢၼ်ႈ ၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ ၸႄႈဝဵင်း ႁူဝ်ပူင်း ဝၼ်းထိ 18-21/07/2017 13 ၸၢႆးဢေႃး 40 လုင်းၸၢႆး ဝၼ်းထိ 18-21/07/2017 14 လုင်းပုင်ႇၺ 44 လုင်းၺူဝ်ႇ ဝၼ်းထိ 18-21/07/2017 15 လုင်းၵႅင်း 45 ဝၼ်းထိ 18-21/07/2017 16 ၸၢႆးလၢဝ်းလီး 22 ဝၼ်းထိ 18-21/07/2017 17 ၸၢႆးၵူဝ်ႇ 35 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ဝၼ်းထိ 18-21/07/2017 ၵုမ်းၶင် တီႈသႃလႃး (ၸလွပ်ႈ) ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇပွႆႇ ပႆႇႁူႉၶၢဝ်ႇ ငၢဝ်း ငဝ်းလၢႆးၶဝ် 18 ၸၢႆးဢေႃးၼ 40 လုင်းဢေႃး + ပႃႈလႃႈ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ဝၼ်းထိ 18-21/07/2017 ၵုမ်းၶင် တီႈသႃလႃး (ၸလွပ်ႈ) ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇပွႆႇ ပႆႇႁူႉၶၢဝ်ႇ ငၢဝ်း ငဝ်းလၢႆးၶဝ် 19 ၸၢႆးၸိင်ႇတႃႇ 28 လုင်းလူႇ + ပႃႈမျႃႉၼု ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ဝၼ်းထိ 18-21/07/2017 ၵုမ်းၶင် တီႈသႃလႃး (ၸလွပ်ႈ) ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇပွႆႇ ပႆႇႁူႉၶၢဝ်ႇ ငၢဝ်း ငဝ်းလၢႆးၶဝ် မၢႆတွင်း– လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 249 မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း(ဢၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးၵဵပ်းႁွမ် ပိုၼ်ဢွၵ်ႇ) ပႃးၸွမ်းလွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ပဵၼ်မူႇသေဢဝ်တၢႆၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 28 တီႈ ၾၢႆႇႁွင်ႇ ႁူဝ်ပူင်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 06/06/2015။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်း၊ပေႃႉထုပ်ႉ၊ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမီးတၢင်းပဵၼ်ႁူဝ်ၸႂ်ဢမ်ႇပေႃးလီၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/07/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 5 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈလုင်းပႃႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၵႂႃႇဢဝ်ၵႆႇတီႈ ထဵင်ႁႆႈ မၼ်းႁိမ်းမႆႉၼိမ်ဢၼ်ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈႁၢမ်းမီးတၢင်းႁွင်ႇႁႆႈၶၢႆးဢိူင်ႇၼမ်ႉပႃၶီးသေထူပ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 421 (ဢၼ်ပၵ်းတီႈၽၢႆၶုၼ်ႇ)၊ ၶမရ 423 ၶမရ 425(ဢၼ်ပၵ်းတီႈဝၢၼ်ႈယဵၼ်ႇ)။တီႈၼႆႈပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/07/2017 ၼၼ်ႉသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႅတ်ႈထၢမ်မၼ်းဝႃႈတေၵႂႃႇလႂ်၊ၽႂ်သမ်ႉပၼ်ၶႂၢင်ႉမႃး။ လုင်းပႃႉၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈဢမ်ႇယွၼ်းၶႂၢင်ႉၽႂ်လႂ် ၵွပ်ႈဝႃႈမႃးႁႆႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းလၢတ်ႈ မၼ်းဝႃႈသင်ဝႃႈႁဝ်း လႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈ တႅၵ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈသူၼႆႉထႅင်ႈၸိုင်ဝၢၼ်ႈသူၼႆႉတၵ်းလႆႈထူပ်း ၺႃးတၢင်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼႆယဝ်ႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိၺွပ်းလုင်းပႃႉ ဝႆႉတီႈႁႆႈမၼ်းၼ ၼ်ႉၶိုၼ်းၼိုင်ႈသေဢမ်ႇပၼ်ၵိၼ်ၶဝ်ႈ ၵိၼ် ၼမ်ႉသင်။ထိုင်ဝၼ်းၼိုင်ႈ မႃးမေးမၼ်းပႃႈ ၼၢင်းလႅင်ႁူႉၶၢဝ်ႇလွင်ႈၽူဝ်မၼ်းၺႃးတိၺွပ်းၵုမ်းၶင်သေၵႂႃႇႁႃၽူဝ်မၼ်းဢၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈတိုၵ်ႉၵုမ်းဝႆႉၼၼ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈ ၼႄသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဝႃႈၽူဝ်မၼ်းၼၢင်းယူႇၼႂ်း ဝၢၼ်ႈႁႆႈၶၢႆးၼႆႉၼႆ သေၶဝ် ၸင်ႇၶိုၼ်း ပွႆႇပၼ် မိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 4 မူင်းဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ30/07/2017ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ9မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၸၢႆးဝၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁႆႈၶၢႆးထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၵႂႃႇႁႆႈမၼ်းမၼ်းဢၼ်မီးႁိမ်းမႆႉၼိမ်တႃႇပွႆႇၵႂၢႆး ဢၼ်မၼ်းလဵင်ႉၼၼ်ႉသေထူပ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ421/423လႄႈ42။သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ထူင်ယၢင်သုပ်းႁူဝ်မၼ်း သေပေႃႉထုပ်ႉလၢႆလၢႆၵမ်းတႃႇၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ထူင်ယၢင်သုပ်းႁူဝ်မၼ်းသေဢဝ်တူဝ်မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇပွႆႇ ထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈမိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 1 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ30/07/2017ၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ10မူင်းၵၢင်ၼႂ်လုင်းသူၺ်ႇ(ႁူဝ်ၸႂ်ဢမ်ႇပေႃးလီ)ၵူၼ်းပႂ်ႉႁူင်းၸၢၵ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးသိုၵ်း မၢၼ်ႈၶမရ425ၺွပ်းသေပေႃႉထုပ်ႉယဝ်ႉယိုဝ်းတၢႆတီႈမႆႉၼိမ်။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ01/08/2017 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵႂႃႇထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆမၼ်းဢၼ်ထုၵ်ႇဢဝ်ၾႆးၽဝ်ဝႆႉၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းၸၢႆးဢမ်ႇႁတ်းဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၼၼ်ႉမိူဝ်းလုမ်းလႃးတီႈဝၢၼ်ႈ။ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆမၼ်းၼၼ်ႉပွႆႇဝႆႉယူႇၸိူင်ႉၼၼ်ပႆႇမီးၽႂ် ႁတ်းၵႂႃႇတူၺ်းၵႂႃႇဢဝ်သေဝၼ်းထိ 02/08/2017 ၼႆႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁႅၼ်းသွမ်းတၢင်တူဝ် (ၵူဝ်ႇၸႃး) ပၼ် မၼ်းတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းႁႆႈၶၢႆးယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၼၼ်ႉ လုင်းပႃႉဢႃယု 48 ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းပၼ်ႇတလႄႈပႃႈလွတ်ႈဝၢၼ်ႈႁႆႈၶၢႆးဢိူင်ႇၼမ်ႉပႃၶီး၊တႄႇၼႃႈႁိူၼ်းၸွမ်းၼၢင်းလႅင် ၸၢႆးဝၼ်းဢႃယု 30 လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းၵျေႃႇလႄႈပႃႈမႂ်ႇဝၢၼ်ႈႁႆႈၶၢႆးဢိူင်ႇၼမ်ႉပႃၶီး လုင်းသူၺ်ႇဢႃယု 45 တီႈယူႇလႄႈပေႃႈမႄႈဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉ တွင်ႈထၢမ် ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66: (0) 81-603-6655 (ထႆး၊တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62- 941-9600 (တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးၵွၼ်းလႅဝ်း +66: (0) 65-026-6104 (မၢၼ်ႈ၊ဢင်းၵိတ်း) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2017-06-29T06:57:58

https://shan.shanhumanrights.org/600-villagers-hold-forest-blessing-ceremony-to-oppose-coal-mining-in-nam-ma/

ၵူၼ်းမိူင်း 600 ၸတ်းပၢင်သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇပႃႇမႆႉသၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႂ်းၼမ်ႉမ

ႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆး (ၼမ်ႉမ) ဝၼ်းထိ 29/06/2017 ၵူၼ်းမိူင်း 600 ၸတ်းပၢင်သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇပႃႇမႆႉသၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႂ်းၼမ်ႉမ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 23/06/2017 ၼၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်း 30 ဝၢၼ်ႈပၢႆမွၵ်ႈ 600 ၵေႃႉဢၼ်လႆႈၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ၼႂ်းထုင်ႉဢိူင်ႇၼမ်ႉမၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေၸတ်းပၢင်သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇပႃႇမႆႉလႄႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႂ်းထုင်ႉဢိူင်ႇၼမ်ႉမ။ ပၢင်ယွၼ်းသူးလႄႈသိုပ်ႇၸႃႇတႃႇပႃႇမႆႉၼႆႉမီးသင်ၶႃႇၸဝ်ႈ 15 တူၼ်ဢွၼ်ၼမ်းၼႃႈသေလႆႈၸတ်းၵႂႃႇ တီႈဢွင်ႈတီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉဢၼ်ပဵၼ်လႅင်ႇၼမ်ႉတႃႇၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈထုင်ႉၼမ်ႉမ။ ပၢင်သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇ ပႃႇမႆႉၼႆႉတႄႇၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 9 မူင်း၊သင်ၶႃႇၸဝ်ႈဢွၼ်ႁူဝ်သေႁေႃးလွတ်ႈၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းပႃႇမႆႉလႄႈၵူၼ်းမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ်ယွၼ်းသူးႁႂ်ႈပႃႇမႆႉသိုပ်ႇမီးၵႂႃႇယိုၼ်းယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်။ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိူဝ်းလုၵ်ႉမႃးတၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇ၊ပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈထုင်ႉဢိူင်ႇၼမ်ႉမလႄႈႁိမ်းႁွမ်း3,000 ပၢႆလႆႈၺႃးၽွၼ်းၸႃႉလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉယွၼ်ႉၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်မႃးၶၢဝ်းတၢင်းသိပ်းပီပၢႆ။ႁႆႈၼႃးလႆႈလုၵွႆ၊သၢႆၼမ်ႉၸိူဝ်းလေႃႇလဵင်ႉၼႃးၵေႃႈလုၵွႆလႄႈမီးၶီႈ ၽုၼ်ႇမုၵ်ႉၽုၵ်းသႂ်ႇဝၢၼ်ႈပႃး။ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇၼႆႉၵမ်ႈၼမ်ၶုတ်းတီႈႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ်၊ၸူင်ၶုတ်းတႂ်ႈလိၼ်။လိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈလႆႈထူပ်းႁၼ်ၺႃးလိၼ်တႅၵ်ႇဢႃႈလူင်းၼႂ်းလိၼ်ဢၼ်ယူႇႁိမ်းႁွမ်းထၢင်ထၢၼ်ႇ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 24/06/2017 ၼႆႉၵေႃႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉဢဝ်လိၼ်ယူၼ်ႇလူင်းတၢင်းလိုၵ်ႉ 25 ထတ်းတီႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်မီးတၢင်းတူၵ်း ထၢင်ထၢၼ်ႇၼႃးၵုၼ်ထႅင်ႈ။ဝၢႆးၼၼ်ႉထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈၾႆးၵိုင်ႉၵၢင်ႉမႆႈလႄႈမီးၵႂၼ်းၾႆးဢွၵ်ႇမႃးၼႂ်းႁူးလုၵ်း ပိုင်ႈလိၼ်ထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႃးၵုၼ်ၼၼ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ ဢွင်ႈတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်တီႈၼိုင်ႈ၊တီႈဝၢၼ်ႈပဵင်းသၢႆးၼၼ်ႉတႄႉလႆႈၵိုတ်းယင်ႉၵႂႃႇမိူဝ်ႈပီ 2015၊ၵူၺ်းၵႃႈၶွမ်ႇပၼီႇၶဝ်ဢမ်ႇၶိုၼ်းၶုတ်းထူမ်ပၼ်လုၵ်းထၢင်ထၢၼ်ႇလႄႈဢမ်ႇမေးပၼ်ႁႂ်ႈၼႃႈလိၼ်လီၶိုၼ်း။လုၵ်းထၢင် ထၢၼ်ႇၼၼ်ႉဢဝ်ယဵၼ်းပဵၼ်ၼွင်လူင်သေႁဵတ်းႁႂ်ႈၼႃႈလိၼ်ႁိမ်းႁွမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵႆႉၵႆႉယၢတ်ႇလူင်းယူႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆး (ၼမ်ႉမ) ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်တင်းပိုၵ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပပ်ႉဢၼ်ၸိုဝ်ႈဝႃႈ” ၵိုတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇၼႂ်းၼမ်ႉမ” ဢၼ်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးထုင်ႉၼမ်ႉမၶဝ်ၶပ်းၶိုင်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉၶဝ်ႈတူၺ်းလႆႈတီႈဝႅပ်ႉသၢႆႉၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး(တီႈၼႆႈ) လႆႈယူႇ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၼၢင်းလၢဝ် မၢႆၾူၼ်း +95 (0) 94-482-088-58 သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈဢွၼ်ၼမ်းပၢင်သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇပႃႇမႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇပႃႇမႆႉ လုၵ်းလိၼ်ဢၼ်ယူတ်ႇလူင်းၼႂ်းသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ႁိမ်းထၢင်ထၢၼ်ႇၼႃးၵုၼ် ဝၼ်းထိ 24/06/2017 ၵႂၼ်းၾႆးမႆႈဢၼ်လုၵ်ႉဢွၵ်ႇမႃးတႂ်ႈလုၵ်းလိၼ်မေႃႇထၢၼ်ႇႁိမ်းၼႃးၵုၼ် ဝၼ်းထိ 25/06/2017 PDF file >>>>> Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2017-09-14T04:12:59

https://shan.shanhumanrights.org/indiscriminate-burma-army-shelling-shooting-cause-300-villagers-to-flee-in-mong-yai-northern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်၊ ၵွင်ႈယိုဝ်းၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 300 တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈၵူဝ်ႁႄပၢႆႈ ၽေးၼႂ်းမိူင်းယႆၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၺႃးၺွပ်းၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးပေႃႉထုပ်ႉ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးမၢႆ 09/2017 ဝၼ်းထိ 14/09/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်၊ ၵွင်ႈယိုဝ်းၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 300 တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈၵူဝ်ႁႄပၢႆႈ ၽေးၼႂ်းမိူင်းယႆၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၺႃးၺွပ်းၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးပေႃႉထုပ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိႉ 10/09/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမရ တပ်ႉ(325) ဢၼ် ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉတီႈ မိူင်းယႆ တင်းၸုမ်းပီႇတုၸိတ်ႉၼမ်ႉပွင်ႈ (18) ၵေႃႉႁူမ်ႈၵၼ်မွၵ်ႈ (57) ၵေႃႉဢွၼ် ၵၼ်ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး ဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆၵႂႃႇတၢင်းႁွင်ႇဝၢၼ်ႈသေ ၵႂႃႇၾႃႇၺႃးမၢၵ်ႇၾၢႆႇ ႁွင်ႇဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး ၼၼ်ႉယဝ်ႉယိုဝ်းၵွင်ႈၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း။ ၽွင်းလႆႈယိၼ်းသဵင်မၢၵ်ႇၵွင်ႈတႅၵ်ႇၸွမ်းလွႆၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး ဢၼ်မီး (50)လင်ႁိူၼ်း ႁူဝ် ၵူၼ်း (300) ၼၼ်ႉတိုၼ်ႇသၢၼ်ႈ ၵူဝ်ႁႄသေပၢႆႈၽေး ၵႂႃႇၸွမ်းၵႃး (ရူတ်ႊ) 3 လမ်း ပႃးတင်းထေႃႈ (ထေႃႇ လႃႇၵျီႇ)။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႇမွၵ်ႈ (100) ပၢႆႈၵႂႃႇယင်ႉဝႆႉတီႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပူၵ်ႇ (ဝၢၼ်ႈတႆး ဢၼ်လင်ႁိူၼ်း မီးမွၵ်ႈ 40 ႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 200 ပၢႆ) ဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း တႃႇဝၼ်းၼိုင်ႈ၊ တႃႇ 200 ၵေႃႉ ပၢႆႈၶဝ်ႈယူႇၸွမ်းသုမ်ႉသူၼ်ႁႆႈ။ဝၢၼ်ႈလွႆယွႆးၼႆႉ ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်းမိူင်းယႆ ယၢၼ်ဝဵင်း မိူင်းယႆမွၵ်ႈ(20) လၵ်းယူႇၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိႉ 10/09/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် (9) မူင်းၶိုင်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇႁူပ်ႉသႂ်ႇ ၸၢႆး သၢင်ႇလႃႉ ၵေႃႉဢၼ်ၵႂႃႇသူင်ႇၶဝ်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းႁႆႈတီႈႁႆႈမၼ်းသေပွၵ်ႈမႃး တီႈၾၢႆႇၸၢၼ်းဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်း သေလွၼ်ႈဢဝ်သိူဝ်ႈမၼ်းမတ်ႉပေလင်ယဝ်ႉႁွင်ႉဢဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်ၼႃႈတၢင်း ၸၢၼ်းလွႆယွႆး။ ၵႂႃႇႁိုင်မွၵ်ႈ 10 ၼႃးထီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၼ်မႅၼ်ႈႁွႆးတိၼ်သိုၵ်းတႆးသေၸႂ်ႉၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ် ၵႂႃႇသွၵ်ႈတဝ်ၸွမ်းထဵင်သုမ်ႉထဵင်ႁႆႈ လႄႈၵႂႃႇႁၼ်ၺႃးၸၢႆးသၢင်ႇၵျေႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးလၢၼ်ႇဢိူင်ႇ ဝၢၼ်ႈပႃႇၵၢင်း ဢၼ်ၵႂႃႇၼွၼ်းပႂ်ႉႁႆႈ တိုၵ်ႉယူႇဝႆႉၼႂ်းထဵင်မၼ်းသေၸႅတ်ႈထၢမ်မၼ်းဝႃႈ“ၸွင်ႇႁၼ် သိုၵ်းတႆး”ၼႆသေမၼ်းတွပ်ႇဝႃႈဢမ်ႇႁၼ်ၼႆ။ယူႇႁိုင်မွၵ်ႈ 5 ၼႃးထီးသမ်ႉလႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇ ႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉလႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်တႃ မိုဝ်းထုပ်ႉသႂ်ႇ ၼႃႈတႃၾၢႆႇသၢႆႉ မၼ်းသမ်ႉပေႃးမၢၼ်ႉ ၵမ်းလဵဝ် ယဝ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈမႂ်းလႅၼ်ႁဝ်းႁႄႈဝႃႈဢမ်ႇမီးသိုၵ်းတႆးၼႆသေယိုဝ်းတွပ်ႇ။ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင် ယိုဝ်း 3-4 ၵမ်းယိုဝ်းၵႂႃႇ ၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းမွၵ်ႈ20 လုၵ်ႈ။ ယူႇယူႇသေယိုဝ်းပဵၼ်ၵမ်း ပဵၼ်ၵမ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွႆယွႆးဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်း 3 မူင်းၶိုင်ႈဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၸၢႆးသၢင်ႇၵျေႃႇ တဵင်ႇၶူဝ်းၶွင်ၶဝ်သေ ႁွင်ႉ ၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်ဢွၵ်ႇႁႆႈၵႂႃႇတၢင်းၸၢၼ်း ဢၼ်ၵႂႃႇပွင်ႇဝၢၼ်ႈၼမ်ႉယူၼ်း။ မိူဝ်ႈၸမ်ထိုင်တၢင်းတူၵ်း ၼမ်ႉယူၼ်းယၢမ်း 4 မူင်းပၢႆၼၼ်ႉသမ်ႉၵႂႃႇထူပ်းသႂ်ႇ ၸၢႆးသၢင်ႇၵွၼ်း ဢၼ်တိုၵ်ႉႁေႃႈၵႂၢႆးမိူဝ်းႁိူၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၼ်မၼ်းပႃးၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈသေတိမတ်ႉဢဝ်မၼ်းၵႂႃႇၸွမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉ၊ ၵႂၢႆးတႄႉ ပွႆႇ မိူဝ်းႁိူၼ်းႁင်းၶဝ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉၵႂႃႇၶင်ဝႆႉ တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပူၵ်ႇၼိုင်ႈၶိုၼ်း။ ၸၢႆးသၢင်ႇလႃႉလႄႈၸၢႆးသၢင်ႇၵွၼ်းတႄႉဢဝ်ၼွၼ်းတၢင်ႇႁိူၼ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇမတ်ႉသင်၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸၢႆးသၢင်ႇၵျေႃႇတႄႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမတ်ႉဝႆႉတီႈသိုင်ႇဝူဝ်းႁိူၼ်းလုင်းသူၺ်ႇ ထဝ်ႈႁႆႈ ထဝ်ႈၼႃးဝၢၼ်ႈ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပူၵ်ႇ တင်ႈတႄႇ 7 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈတေႃႇထိုင်ၵၢင်ၼႂ် ဝၼ်းထိ 11/09/2017။ ၵၢင်ၼႂ်ဝၼ်းထိ 11/09/2017 ၼၼ်ႉလုင်းသူၺ်ႇ ၵႂႃႇၵမ်ႉထႅမ် ယိုၼ်ယၼ်(ထွၵ်ႈထၢမ်ႇ) ဢဝ်ၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉလႄႈသိုၵ်း မၢၼ်ႈၸင်ႇပွႆႇပၼ်ၶဝ်ပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွႆယွႆးဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိႉ09/09/2017 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶမရ (325) ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉတီႈမိူင်းယႆ တင်း ၸုမ်းပီႇတုၸိတ်ႉၼမ်ႉပွင်ႈ လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းယႆၵႂႃႇတင်းဝၢၼ်ႈပႃႇၵၢင်းသေ ၵႂႃႇၼွၼ်း တီႈႁူင်းႁဵၼ်း ဝၢၼ်ႈပႃႇၵၢင်းၼိုင်ႈၶိုၼ်း မိူဝ်ႈၼႃႈတေဢွၵ်ႇသွၵ်ႈတဝ်ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ။ သဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 3 ၵေႃႉထုၵ်ႇတိမတ်ႉပေႃႉထုပ်ႉၼၼ်ႉ ၸၢႆးသၢင်ႇလႃႉဢႃယု 29 ပဵၼ်လုၵ်ႈ လုင်းဢေႃး + ပႃႈၵျႃႇ ယူႇဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး ဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ။ ၸၢႆးသၢင်ႇၵျေႃႇဢႃယု 36 ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းထုၼ်း + ပႃႈၵူမ်းယူႇဝၢၼ်ႈၼႃးလၢၼ်ႇဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈပႃႇၵၢင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ။ ၸၢႆးသၢင်ႇၵွၼ်း ဢႃယု 32 ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းၸၼ်ႇတႃႇ + ပႃႈမူၼ်းယူႇဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈပႃႇ ၵၢင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ 11/9/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 147 ၼွင်ၵေႃႈၶၢႆးသိမ်ႇမွၵ်ႈ 30 ၵေႃႉလုၵ်ႉတၢင်း သွင်ၵႄးၶဝ်ႈမႃးတၢင်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇၵုင်းမိုတ်ႈ (ဝၢၼ်ႈႁၢမ်း) ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉသေဢဝ်ၵွင်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်း လႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉတိုၼ်ႇသၢၼ်ႈၵူဝ်ႁေ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62-941-9600 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးၵွၼ်းလႅဝ်း +66: (0) 94-643-4230 (မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2017-07-11T03:48:23

https://shan.shanhumanrights.org/1534/

လွင်ႈတၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇမႅင်း (TB) ပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင်ၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈလႆႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်းပၢႆးယူႇလီယွၼ်ႉလူမ်းဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ၽိူမ်ႉ ၶိုၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼမ်ႉမ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး မၢႆ 6/2017ဝၼ်းထိ 11/07/2017လွင်ႈတၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇမႅင်း (TB) ပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင်ၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈလႆႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်းပၢႆးယူႇလီယွၼ်ႉလူမ်းဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ၽိူမ်ႉ ၶိုၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼမ်ႉမ တၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇမႅင်း (TB) ဢၼ်ၵိူတ်ႇပဵၼ်ၼႂ်းပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းထုင်ႉၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼမ်ႉမသီႇပေႃႉၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလႆႈမႆႈၸႂ်လႅပ်ႈတေလၢမ်းၽေႈ၊ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈငဝ်းလၢႆးဢၼ်တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီၵူၼ်း မိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယွၼ်ႉၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇၼၼ်ႉတေႁိုင်တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလႂ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသိပ်းၵေႃႉ (ၸၢႆးပႅတ်ႇယိင်းသွင်) ၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁႃႈဝၢၼ်ႈလႆႈၵူတ်ႇၸႅတ်ႈထတ်းႁၼ်ၺႃးတၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇမႅင်း (TB) တီႈႁူင်းယႃသီႇပေႃႉ၊ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၼႂ်းပီ 2015။ၼႂ်းၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉၶိုင်ႈၼိုင်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႃး ၵုၼ်ဢၼ်ယူႇႁိမ်းၸမ်ထၢင်ထၢၼ်ႇႁိၼ်တီႈဢၼ်ၶုတ်းမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2004 သေၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းမႃး ႁၢဝ်ႉႁႅင်း ၼႂ်းပီ 2014။ လွင်ႈလူမ်းဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ၼႆႉၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈယွၼ်ႉၶီႈၽုၼ်ႇမုၵ်ႉဢၼ်ၶုတ်း၊တီႈၵဵပ်းသိမ်းလႄႈတေႃႉတၢင်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ် ပႃးၸဵမ်ဢၢႆၵႂၢၼ်းတီႈၵွင်ထၢၼ်ႇႁိၼ်ဝႆႉႁိမ်းဢွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ်လၢတ်ႈဝႃႈလႆႈ သုတ်ႇ“ဢၢႆမဵၼ်လိပ်းမဵၼ်ၶဵဝ်”ဢၼ်လုၵ်ႉမႃးတီႈၵွင်ထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼၼ်ႉၵူႈၶိုၼ်းဝၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းလႆႈၵူတ်ႇထတ်းမႅၼ်ႈၺႃးတၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇမႅင်းၼၼ်ႉတၢမ်ၼင်ႇသဵၼ်ႈမၢႆပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ- ၶပ်ႉမၢႆ ဢႃယု ၸၢႆး/ယိင်း ဝၢၼ်ႈ ပီၵူတ်ႇၸႅတ်ႈ ႁူဝ်ယွႆႈ 1 45 ၸၢႆး ၼႃးၵုၼ်ၼွႆႉ 2017 2 30 ယိင်း ၼႃးၵုၼ် 2017 ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ႁၢဝ်ႉႁႅင်းသေ တိုၵ်ႉ ယူတ်းယႃတူဝ် ယူႇတီႈ ႁူင်းယႃ သီႇ ပေႃႉ၊ မၼ်းၼၢင်း မီးလုၵ်ႈလၢင်း 3 ၵေႃႉ 3 23 ၸၢႆး ဝၢၼ်ႈလူင် ၼမ်ႉမ 2016 4 15 ၸၢႆး ၼႃးၵုၼ် 2016 5 41 ၸၢႆး ၼႃးၵုၼ် 2015 6 70 ၸၢႆး ၼႃးၵုၼ် 2015 မေးမၼ်းၸင်ႇႁႃတၢႆ မိူဝ်ႈ 2 လိူၼ် ပူၼ်ႉမႃးၵူၺ်း ယွၼ်ႉဢႆႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ လႅပ်ႈ တေၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇမႅင်း (TB) ပႃး 7 58 ၸၢႆး ပႃတႅပ်း 2015 8 51 ၸၢႆး ၼွင်ၼုၺ်း 2015 9 43 ၸၢႆး ၼွင်ၼုၺ်း 2015 10 55 ယိင်း ၼႃးၵုၼ် 2013 ဝၢႆးလႆႈၵူတ်ႇၺႃးတၢင်းပဵၼ်ယဝ်ႉ မၼ်းၼၢင်းလႆႈၶၢႆႉပၢႆႈၵႂႃႇယူႇ တၢင်ႇ တီႈသေ ဢမ်ႇသိုပ်ႇယူႇတီႈ ၼႃးၵုၼ် ယဝ်ႉ ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ် ၵေႃႉဢၼ်ဢႃယုလႆႈ 70 ပီၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ မၼ်းလႆႈၵူတ်ႇၸႅတ်ႈထူပ်း ၺႃး လွင်ႈၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇမႅင်း (TB) ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2015။ လွင်ႈတၢင်းပဵၼ်ဢၼ်ၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်းထူပ်းၺႃး တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇငိုၼ်းတွင်းတေႉတေႉ။ မၼ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးဢွၼ်ႇသေမီးဝႆႉသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ လႄႈ သူၼ် မွၵ်ႇၸီႇလီႇ (မႆႉၶီႈလဵၵ်း)။ မိူဝ်ႈပႆႇၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇမႅင်းၼၼ်ႉတႄႉ ၼိုင်ႈပီႁဵတ်းႁႆႈႁဵတ်းသူၼ် သေ မီးငိုၼ်းၶဝ်ႈ 300,000 ၵျၢပ်ႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵွပ်ႈၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ၵွပ်ႈလူမ်းဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ၵွပ်ႈမီးဢၢႆ မဵၼ်လိပ်း မဵၼ်ၶဵဝ် ဢၢႆမဵၼ်ႁၢဝ်ႉႁႅင်းဢၼ်လုၵ်ႉမႃးတၢင်းလုၵ်းထၢင်ထၢၼ်ႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈသေ ဢမ်ႇပေႃး ၸၢင်ႈႁဵတ်းသူၼ်တေႉတေႉလႄႈ ငိုၼ်းၶဝ်ႈႁူဝ်ပီၵူၺ်းလႆႈ 50,000 ၵျၢပ်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ။ မၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ“ ၶႃႈမီးသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇလႄႈသူၼ်မွၵ်ႇၸီႇလီႇ တၢင်းၵႂၢင်ႈမွၵ်ႈ 2 တိုင်ႇ ယၢၼ်ၵႆမေႃႇထၢၼ်ႇၼႃးၵုၼ် ၼၼ်ႉမွၵ်ႈ 120 ဝႃး။ ပေႃးၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈသူၼ်ၼၼ်ႉၼႆ ဢၢႆထၢၼ်ႇမဵၼ်လိူဝ်ႁႅင်းၼႃႇ-မဵၼ်လိပ်းမဵၼ်ၶဵဝ် သမ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇၸၢင်ႈၵိၼ်ၶဝ်ႈၵိၼ်ၼမ်ႉလႆႈ” ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးမၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်မႃး လႆႈၵႂႃႇၸႂ်းႁူင်းယႃတီႈသီႇပေႃႉၼိုင်ႈပွၵ်ႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းတၢင်း 3-4 ဝၼ်းၵူႈလိူၼ် သေ ႁဵတ်း ႁႂ်ႈဢမ်ႇပေႃးၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႃၵိၼ်လႄႈ မီးငိုၼ်းၶဝ်ႈဢေႇ။ မိူဝ်ႈၸဝ်ႉပီၼႆႉပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင် ၼၼ်ႉၵေႃႈ မေးမၼ်းဢႆ ႁၢဝ်ႉႁႅင်း သေလႆႈလုသဵင်ႈၵႂႃႇ မိူဝ်ႈသွင်လိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵူၺ်း။ လႅပ်ႈတေပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇမႅင်း (TB) ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးငိုၼ်းလႄႈ ဢမ်ႇလႆႈၵႂႃႇၵူတ်ႇၸႅတ်ႈထတ်းတူၺ်းတီႈႁူင်းယႃ။ ဢၢႆၵႂၢၼ်း ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးတီႈၵွင်ထၢၼ်ႇႁိၼ် ႁိမ်းၼႃးၵုၼ် တၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇမႅင်းၼႆႉၵမ်ႈၼမ်ၵူတ်ႇၸႅတ်ႈၺႃးမိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2015 ၽွင်းႁူဝ်ပဝ်ႈ (ဢုၵ်ႉၵထ) ၼမ်ႉမ ၾၢင်ႉမႅၼ်ႈ ၵူၼ်း ဢႆႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးသေ လႆႈၸတ်းဢဝ်ရူတ်ႊ/ၵႃးမၼ်းၵႂႃႇသူင်ႇၵူတ်ႇၸႅတ်ႈတီႈႁူင်းယႃသီႇပေႃႉၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပေႃးသူၼ်ၸႂ်ၵႂႃႇၸႅတ်ႈတီႈႁူင်းယႃလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းၵႆ (ၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ၸူဝ်ႈမူင်း)၊ ဢမ်ႇပေႃးမီးငိုၼ်းလႄႈဢမ်ႇပေႃးႁူႉၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈတႃႇလၢတ်ႈတေႃႇ ၸွမ်းၵူၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈႁူင်းယႃၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈတီႈႁူင်းယႃၵမ်ႈၼမ်ဢမ်ႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်းတႆး။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ဢၼ်မီးလူမ်းဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ် မီးဢၢႆမဵၼ်မႃး ႁၢဝ်ႉႁႅင်းမႃးၼႆႉၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2017 ၼႆႉ ႁၢဝ်ႉ ႁႅင်းလိူဝ်သေမိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း။ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼမ်ႉမၼႆႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႊပရႄး ဢၼ်တင်ႈႁူင်းၵၢၼ်ဝႆႉတီႈ တိူင်းဝဵင်း လိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) တႄႇၶုတ်းမႃးတင်ႈတႄႇပီ 2004။ ၼႂ်းၵႃႈဢွင်ႈတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ယႂ်ႇလူင်သၢမ်ဢွင်ႈတီႈ ၼၼ်ႉ တႃႇတီႈၼိုင်ႈဢၼ်ပဵၼ်တီႈပဵင်းသၢႆးတႄႉလႆႈၵိုတ်းယင်ႉၵႂႃႇမိူဝ်ႈပီ 2015။ တႃႇသွင်တီႈဢၼ်ပဵၼ်တီႈ ၼႃး ၵုၼ် လႄႈပၢင်ငႃး ၼၼ်ႉတႄႉတိုၵ်ႉၶုတ်း၊ တိုၵ်ႉၸူင်ဢဝ်ထၢၼ်ႇႁိၼ်သေတေႃႉတၢင်ႇၼိူဝ်ၵႃးၶဝ်ၵႂႃႇၸူးႁူင်း ၵၢၼ် ၵိူဝ်ဝၢၼ်လႄႈလိၼ်ယၢင် (ၽိလၢတ်ႉမျေႇ) ငူၺ်ႇယီႇပရႄးၶဝ်ဢၼ်မီးၼႂ်းၼွင်ၶဵဝ်ၸိုင်ႈတႆးလႄႈ တိူင်းတႃႈ လိူဝ်ႇ ၼၼ်ႉၵူႈဝၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းထုင်ႉဢိူင်ႇၼမ်ႉမၼႆႉမီးႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 1,500 သေမီးဝၢၼ်ႈၸဵတ်းဝၢၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈပိုင်ဢိင်ႁႆႈ သူၼ် ၼႃး ပဵၼ်ပိူင်လူင်တႃႇၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉယဝ်ႉ။ ၼွၵ်ႈသေမီးလူမ်းဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ယင်းထူပ်းၺႃးၽေးႁၢႆႉၸႃႉယွၼ်ႉၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်လႄႈလႆႈလုသုမ်းတိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃး၊ ၼမ်ႉၶုၼ်ႇဢူၼ် ဢမ်ႇ ၸိုၼ်ႈသႂ်လႄႈ ၵႆႉမီးၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉၸွမ်းတႃႈၸွမ်းတၢင်းယွၼ်ႉၵႃးတေႃႉတၢင်ႇ ထၢၼ်ႇႁိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်ဝႃႈ တၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇမႅင်း (TB) ဢၼ်ၽိူမ်ႉၶိုၼ်ႈမႃးၼႆႉ ၶႄးၸၢင်ႈၵဵဝ်ႇၵပ်းၸွမ်း လွင်ႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်ထူၺ်ႈၸႂ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်မႃးၶၢဝ်းႁိုင် ၸွမ်းၶီႈၽုၼ်ႇမုၵ်ႉ လႄႈလူမ်းဢမ်ႇၸိုၼ်ႈ ယွၼ်ႉ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ သမ်ႉဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉပၢႆးယူႇလီဢၼ်ၸၢင်ႈၶဝ်ႈထိုင်လႄႈ ဢမ်ႇမီးၾၢႆႇပၢႆးၵုမ်း ၵမ် တၢင်းပဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းတိုၵ်ႉတေႃႉတၢင်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ်တီႈၼႃးၵုၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႆႈ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼမ်ႉမၼႆႉမႃး ဢမ်ႇထၢတ်ႇ ဢမ်ႇဝၢႆး။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ် ဢႄႊပရိူဝ်ႊ 2016 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 250 ပၢႆလႆႈႁူပ်ႉတင်းၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ၶွမ်ႊ ပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႇပရႄး ၶဝ်ၼႂ်းၼမ်ႉမသေ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၶဝ်ၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်လႄႈတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶဝ်ၶိုၼ်းမႄးထူမ်ပၼ်ၼမ်ႉၼွင်လူင်တီႈပဵင်းသၢႆး တီႈဢၼ်ယဵၼ်းပဵၼ်ၼွင်လူင်လႄႈမီးၵွင်ႉပႃး ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼွင်လူင်ၼၼ်ႉၵေႃႈၶဝ်ဢမ်ႇၶိုၼ်းထူမ်ပၼ်သေဢမ်ႇၵႃးသမ်ႉသိုပ်ႇၶုတ်းဢဝ်ထၢၼ်ႇႁိၼ် ႁၢဝ်ႉ ႁၢဝ်ႉ ႁႅင်းႁႅင်း တေႃႇထိုင်လိူၼ်မေႇ 2016 ထိုင်တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃးဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်းသိုၵ်းတႆး ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼမ်ႉမ ဢၼ်ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ယိုဝ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ထၢင်ထၢၼ်ႇၶဝ်သေ တိုၵ်းလိုပ်ႈသိုၵ်းတႆး SSPP/SSA ဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းပဵၼ်ၽၢႆႇၸၢၼ်းဢွင်ႈတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉပဵၵ်ႉသမ်ႉ မီးၵၢၼ် ၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တင်းသွင်ၾၢႆႇဝႆႉသေတႃႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၺႃးပေႃႉထုပ်ႉလႄႈၶႃႈတၢႆယွၼ်ႉ ပၢင်တိုၵ်းၵႂႃႇၵေႃႈမီး။ ဝၢႆး မီး ၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၵႂႃႇၵႅပ်ႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ ၶိုၼ်းမီးၵၢၼ်ၶုတ်းလူင်လၢင်ထႅင်ႈဝၢႆးပၢင်တိုၵ်း ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62- 941-9600 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးၵွၼ်းလႅဝ်း +66: (0) 65-026-6104 (မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2017-06-02T03:44:00

https://shan.shanhumanrights.org/new-eia-sia-causes-fear-among-local-villagers-of-coal-mining-expansion-in-nam-ma/

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆး

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆး လွင်ႈၸုမ်းၽၢႆႇသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ(သၽႃဝ)မၢၼ်ႈဢၼ်ပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ်တႃႇၶွမ်ႇပၼီႇၶဝ်လူင်းႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼမ်ႉမၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလွမ်မႆႈၸႂ်လွင်ႈတေသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ထႅင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ28/05/2017ၼၼ်ႉၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းၸုမ်းၶူဝ်းတိုၼ်းလႄႈသၽႃဝမၢၼ်ႈ/ထတ်းသၢင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈပၢႆႈမၢၵ်ႈမီးResource&EnvironmentMyanmar/SocialEconomicSurvey(REM)ၻွၵ်ႊၻိူဝ်ႊၻီႇႁၸူဝ်းလႄႈၻွၵ်ႊၻိူဝ်ႊၸၼ်ႇတႃႇလၢႆႇၶဝ်ဢွၼ်ႁူဝ်10ၵေႃႉႁွတ်ႈၽႅဝ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼမ်ႉမဢွင်ႈတီႈ ၶွမ်ႇပၼီႇငူၺ်ႇယီႇပရႄးၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်တင်ႈတႄႇပီ 2004 မႃး။ၽွင်းၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉၸုမ်းၶဝ်ၵႂႃႇထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ငႃး၊ႁူးမီ၊တိုင်းႁႆးလႄႈၶူဝ်ၼႃးၾႃႉဢၼ်ယူႇ ၸမ်ဢွင်ႈတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ပၢင်ငႃး။ ဝၼ်းၼၼ်ႉၵၢင်ဝၼ်းၸုမ်းၶဝ်ၶိုၼ်းၵႂႃႇတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼမ်ႉမသေႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ79ၵေႃႉဢၼ်လုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈလူင်၊ပဵင်းသၢႆး၊ၵုင်းပဝ်းလႄႈၼႃးၵုၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇၸမ်ဢွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႃးၵုၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ၸုမ်းၶဝ်တွင်ႈထၢမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတင်ႈတႄႇ 1:00-မူင်းထိုင် 4:00 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း 36 ၵေႃႉ၊ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၼႃးၵုၼ်လႄႈၵုင်းပဝ်း။ ၸုမ်းၶဝ်ဢဝ်ၽိုၼ်လိၵ်ႈသေတွင်ႈထၢမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႃႈႁိူၼ်းတႃယေးလွင်ႈယူႇလွင်ႈၵိၼ်လႄႈလွင်ႈႁဵတ်းၼႃးၼိုင်ႈပီလႆႈၵႃႈႁိုဝ်။ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉထၢမ်ထိုင်လွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉသင် လၢႆလၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၼမ် တွပ်ႇၵႂႃႇလွင်ႈဢမ်ႇလႆႈၸႂ် ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ယွၼ်ႉမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ၵၢၼ် ၶုတ်းထၢၼ်ႇၼႆႉ လွင်ႈမႆႈၸႂ်ၽွၼ်းၸႃႉမၼ်းမီးၼမ်ယွၼ်ႉလုၵ်းထၢၼ်ႇပဵၼ် ၼွင်လူင်လိုၵ်ႉ လႄႈ လိၼ်ၵုၼ်ႇပင်း ယူႇ ၶိုၼ်း ၶိုၼ်းဝၼ်းဝၼ်း၊ၼမ်ႉၼွင်သုင်မႃးလႄႈ လႆၶဝ်ႈ ၼႂ်းၼႃးသေ ၸိုမ်းၶဝ်ႈ ၼႃးဢမ်ႇႁႅင်ႈလႆႈ သေပွၵ်ႈ၊ ၼမ်ႉထၢၼ်ႇလႆၶဝ်ႈၼႂ်းႁွင်ႈၵူၼ်းၸိူဝ်းၸႂ်ႉ ၼမ်ႉတၢင်းတႂ်ႈ မၼ်းလႆႈၺႃး တၢင်းယၢပ်ႇ ၽိုတ်ႇ၊ၶီႈၶူၺ်လိၼ်ၶဝ် လႆသႂ်ႇၼႂ်းႁွင်ႈၼမ်ႉ လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁွင်ႈၼမ်ႉတိုၼ်ႈမႃးတိၵ်းတိၵ်း၊ ယွၼ်ႉၸူင်ၶုတ်းလႄႈလႆႈမႆႈၸႂ်ၵူဝ်လိၼ်ၵူၼ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယင်းလၢတ်ႈၼႄထႅင်ႈဝႃႈတေႃႈလဵဝ်ၼႃႈလိၼ်ႁိမ်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇမေႃႇထၢၼ်ႇၼႃးၵုၼ်ၼၼ်ႉလႆႈႁၼ်ၼင်လိၼ်တႅၵ်ႇငၢၵ်ႈတၢင်းၵႂၢင်ႈမီး(4)ပႅၵ်ႉတၢင်းယၢဝ်းမီးမွၵ်ႈ (200)ထတ်း/ပေႇပၢႆ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢတ်ႈၼႄဝႃႈလွင်ႈၸူင်ၶုတ်းၼႆႉလႆႈမႆႈၸႂ်ႁၢဝ်ႉႁႅင်း၊ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်တႃႇသိုပ်ႇႁဵတ်းထႅင်ႈတီႈမႂ်ႇၵေႃႈလီတီႈၵဝ်ႇၵေႃႈလီၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတေႉၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵိုတ်းၶူင်းၵၢၼ်ၵမ်းသိုဝ်ႈ သေဢွၵ်ႇမိူဝ်းၵႂႃႇၼႂ်းၼႃႈ လိၼ်ၼမ်ႉမ။ တိုၼ်းဢမ်ႇလူဝ်ႇလွင်ႈသၢႆႈတႅၼ်းသင်၊ လူဝ်ႇႁႂ်ႈၵၢၼ် ၶုတ်းထၢၼ်ႇ ၵိုတ်းပႅတ်ႈၼၼ်ႉလွင်ႈလဵဝ်ၵူၺ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွမ်ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈၵွပ်ႈသင်ၸုမ်းဢၼ်လူင်းထတ်းသၢင်ၼႆႉထၢမ်ၵႂၢမ်းထၢမ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းမေႃႇထၢၼ်ႇဢၼ်တိုၵ်ႉၶုတ်းယူႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၵူၺ်းသေဢမ်ႇထၢမ်ပႃးလွင်ႈဢၼ်တိုၵ်ႉမီးၽႅၼ်ၵၢၼ်တေသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇ ႁိၼ်တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉဢၼ်ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈလႅင်ႇၼမ်ႉလႄႈၶွမ်ႇပၼီႇငူၺ်ႇယီႇပရႄးၶဝ် ႁႃတၢင်းသူၼ်းႁူၺ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၽွမ်ႉၸွမ်းၶဝ်မႃးၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉသင် ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈယင်းလွမ်ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ယွၼ်ႉလွင်ႈယွၼ်းထၢႆႇဢဝ်ၽိုၼ်မိူၼ်ၽိုၼ်ၵႂၢမ်းထၢမ်ၶေႃႈထတ်းသၢင်ၶဝ်ၼၼ်ႉဝႆႉၵေႃႈၸုမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉၶိုၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈၶေႃႈမုၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်လွင်ႈသိူင်ႇသိမ်းၼႆယဝ်ႉ။ၵူၼ်းၼႂ်းၸုမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ ”သူထၢင်ႇႁဝ်းပဵၼ်ၽႂ်?ႁဝ်းမႃးၼႆႉတေမႃးထၢမ် ၵၢင်ၸႂ်သူ၊သူၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်သင် ၼႆၵေႃႈလၢတ်ႈႁဝ်းသိုဝ်ႈသိုဝ်ႈ”ၼႆယဝ်ႉ။ ဢွၼ်တၢင်းဝၼ်းထိ 20/05/2017 မိူဝ်ႈဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၸုမ်း REM ၶဝ်ၼႆႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇႁွင်ႉႁဵတ်းပၢင် ၵုမ်တီႈလုမ်းၶဝ်တီႈသီႇပေႃႉသေႁွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉယွၼ်ႉၶုတ်းထၢၼ်ႇ ၵူႈတီႈ” ၼႂ်းတူင်ႇဝဵင်း သီႇပေႃႉ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁႅင်းၵူၼ်းၵေႃႈမီး (80)ပၢႆ။ တီႈၼၼ်ႈ တႅၼ်းၽွင်းပႃႇတီႇ ႁူဝ်သိူဝ် သွင်ၵေႃႉၵေႃႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၸွမ်း။ တီႈၼၼ်ႈ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈပေႃးဝၼ်းထိ 28/05/2017 မႃး ႁဝ်းတေလူင်း ပိုၼ်ႉတီႈသေမိူဝ်းတွင်ႈထၢမ်ထႅင်ႈ၊ ၸုမ်းႁဝ်းၼႆႉဢမ်ႇၸႂ်ႈၽၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၽၢႆႇၶွမ်ႇပၼီႇသင်၊ ႁဝ်းပဵၼ်ၽၢႆႇၵူတ်ႇထတ်းထိင်းသိမ်း သိင်ႇ ဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸုမ်းၽူႈပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ်ၶဝ်ၼႆႉ ၽွင်းၶဝ်လူင်းထတ်းသၢင် လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢင်းသၽႃဝ လႄႈလွင်ႈတုမ်ႉ တိူဝ်ႉတၢင်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း EIA/SIA ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၸႅင်ႈလႅင်း သေ ၵၢၼ်ဝႆႉဝၢင်းတူဝ်ၶဝ် တေႃႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇပေႃးၶိုၵ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွမ်ထၢင်ႇတၵ်ႉလၢမ်းဝႃႈ ၸုမ်းၼႆႉတိုၼ်းပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်းၶွမ်ႇ ပၼီႇၵမ်းသိုဝ်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼမ်ႉမ တိုၼ်းပိုတ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်ဝႃႈ တိုၼ်းၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈ ၼမ်ႉမ ၵိုတ်းပႅတ်ႈၵမ်းသိုဝ်ႈ ၵွပ်ႈမၼ်းမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢင်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း လႄႈ ၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃဝ ႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆး တိုၼ်းၵမ်ႉထႅမ်လွင်ႈ တုၵ်းယွၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလႄႈတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၶွမ်ႇပၼီႇ ငူၺ်ႇယီႇပရႄး ၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႂ်း ၼမ်ႉမ ၵမ်းသိုဝ်ႈသေ ဢမ်ႇတၢပ်ႈဝူၼ်ႉသွၼ်ႇ လွင်ႈတေသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၶဝ်ထႅင်ႈ ယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၼၢင်းႁွမ်ၶမ်း +95 (0) 944-077-6672 ၵူၼ်းၼုမ်ႇပိုၼ်ႉတီႈၼမ်ႉမ ၸၢႆးၾႃႉ +66: (0) 65-026-6104 ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆး PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2017-12-21T09:21:21

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%91%e1%82%85%e1%80%99%e1%80%ba%e1%82%81%e1%82%85%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%90%e1%80%b0/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းတူင်ႉၼိုင်၊တဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတေႃႉၶွင်သူင်ႇတၢင်းလႄႈႁၢင်ႈမၢၵ်ႇၾင်လိၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးမၢႆ12/2017 ဝၼ်းထိ 21/12/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းတူင်ႉၼိုင်၊တဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတေႃႉၶွင်သူင်ႇတၢင်းလႄႈႁၢင်ႈမၢၵ်ႇၾင်လိၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၽွင်းၼႂ်းလိူၼ်ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ 2017 ၼႆႉပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးလွင်ႈၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉၼႆသေတႃႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းတူင်ႉၼိုင်ႁႃတၢင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇယူႇ။လွင်ႈၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 04/12/2017 သေဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 519 လႄႈၶလရ 278 တဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ဝၢၼ်ႈတေႃႉၶွင်လႄႈသူင်ႇတၢင်းပၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/12/2017 ၼၼ်ႉသမ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈမႆႈၸႂ်ၵူဝ်ႁႄသေႁႃတၢင်းတေႃႉၶူဝ်းပၢႆႈၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 278 ၶိုၼ်းၸိသင်ႇႁႂ်ႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းၶိုၼ်း၊သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇၾင်ဝႆႉၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈသေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇသူၼ်ႁႆႈၼႃး။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်မီးၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸဵတ်းၵေႃႉသၢမ်ဝၢၼ်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈၶမရ 519 လႄႈၶလရ 278 မွၵ်ႈ 100 တဵၵ်းၸႂ်ႉတေႃႉၶွင်သူင်ႇတၢင်းပၼ်ၶဝ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/11/2017 ဝၢႆးမီးပၢင်ၵုမ်ၸွမ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်းပိုၼ်ႉပိူဝ်ႈတႃႇလိူၵ်ႈႁႃၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇၼႂ်းမိူင်းပဵင်းယဝ်ႉၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းႁွင်ႉၵူၼ်းၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်းတီႈတပ်ႉၶလရ 43 (ယူႇပႃႈတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်းပၵ်းငဝ်ႈတပ်ႉဝႆႉတီႈၵဵင်းတုင်) ၶဝ်။ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈတပ်ႉၼၼ်ႉလၢတ်ႈတီႈၵူၼ်းၶဝ်ႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉဝႃႈၽႂ်ၶိုၼ်ႈမႃးပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ (ဢုၵ်ႉၵထ) ၵေႃႈယဝ်ႉတေလႆႈသူင်ႇၶၢဝ်ႇငၢဝ်းလွင်ႈသိုၵ်းတႆးတူင်ႉၼိုင်ၸွမ်းဝၢၼ်ႈပၼ်ၶဝ်ၶိုတ်းတၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 04/12/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်း 2:30 ၶိုင်ႈသိုၵ်းတႆးလႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 519 မိူင်းတူၼ်မွၵ်ႈ 50 လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တီႈၾၢႆႇႁွင်ႇႁူၺ်ႈၼွတ်ႈယၢၼ်ႁူၺ်ႈၼွတ်ႈမွၵ်ႈၶိုင်ႈလၵ်းၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းပူးဢွၼ်ႇၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်း။ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉႁိုင်မွၵ်ႈ 30 ၼႃးထီး။ ဝၢႆးၼၼ်ႉဝၼ်းထိ 05/12/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၶၢၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈၼွတ်ႈႁႃႈၵေႃႉသူင်ႇတၢင်းလႄႈတေႃႉၶူဝ်းၶွင်ပၼ်ၶဝ်ၵႂႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်း 5 လၵ်း တီႈဝၢၼ်ႈၼႃးယၢင်းဢၼ်ယူႇၼႂ်းဢိူင်ႇယၢင်းၶမ်းမီးၼႂ်းၵႄႈမိူင်းပဵင်းလႄႈမိူင်းပူးဢွၼ်ႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁႃႈၵေႃႉၼၼ်ႉ- လုင်းၼၢမ်းသႅင်ဢႃယု 48၊လုင်းၶမ်းႁိူင်းဢႃယု 55၊လုင်းၽူမ်းမဢႃယု 45၊လုင်းၵျွင်းငိုၼ်းဢႃယု 47 လႄႈလုင်းဢၢႆႈၵမ်ႇဢႃယု 45။လုင်းဢၢႆႈၵမ်ႇလႄႈလုင်းၵျွင်းငိုၼ်းလႆႈတေႃႉၶူဝ်းၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈၼွတ်ႈၼႆႉပဵၼ်ဝၢၼ်ႈပလွင်ႈမီးႁူဝ်ႁိူၼ်းမွၵ်ႈ 30 လင်သေမီးႁူဝ်ၵူၼ်းပၢၵ်ႇပၢႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းထိ 05/12/2017 ၼႆႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 278 မိူင်းသၢတ်ႇၸိသင်ႇႁႂ်ႈလုင်းၼၼ်ႇတႃႇဢႃယု 40 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးၵွၵ်ႇ (ၼႃးၵွၵ်ႇယူႇၾၢႆႇၸၢၼ်းဝၢၼ်ႈယၢဝ်မွၵ်ႈၼိုင်ႈလၵ်း) တေႃႉၶူဝ်းသူင်ႇတၢင်းပၼ်ၶဝ်ထိုင်တူင်ႈ လႅင်ႉဢိူင်ႇတႃႈၶႅၵ်း ၶၢဝ်းတၢင်း 5 လၵ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်း။လုင်းၼၼ်ႇတႃႇလႆႈတေႃႉၶူဝ်းၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၵ်း 10 ၸွႆႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းပွႆႇလုင်းၼၼ်ႇတႃႇတီႈတူင်ႉလႅင်ႉ။ ဝၼ်းထိ 06/12/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 278 ၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇတဵၵ်းႁွင်ႉလုင်းၼေႃႇဢႃယု 40 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယၢဝ်ၵႂႃႇတေႃႉၶွင်သူင်ႇတၢင်းပၼ်ၶဝ်လုၵ်ႉဢဝ်တီႈဝၢၼ်ႈယၢဝ်ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶႅၵ်ႇဢိူင်ႇပၢင်ဝၢႆၶၢဝ်းတၢင်း 10 လၵ်းၾၢႆႇဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈယၢဝ်။မၼ်းလႆႈၼွၼ်းတၢင်းၸွမ်းၶဝ်ၶိုၼ်းၼိုင်ႈသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇ ပွၵ်ႈ ႁိူၼ်းၶိုၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 278 လွၵ်ႇငိုတ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ၊ႁၢမ်ႈတၢပ်ႈဢမ်ႇပၼ်ပၢႆႈသေၾင်မၢၵ်ႇဝႆႉၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/12/2017 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 278 လုၵ်ႉတၢင်းဝၢၼ်ႈၼႃးၵွၵ်ႇသေၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈယၢဝ်။ၽွင်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉမွၵ်ႈ 4 မူင်းၶိုင်ႈထိုင် 5 မူင်းၶိုင်ႈၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ႁႃသိုၵ်းတႆးၵူႈႁိူၼ်း။ၶဝ်ႁၼ်ၺႃးၵွင်ႈသတ်ႉယၢမ်းၵဝ်ႇတီႈႁိူၼ်းလုင်းငိုၼ်းၽူႈၵွၼ်းဝၢၼ်ႈယၢဝ်သေၼေးဝႃႈၵွင်ႈၼၼ်ႉပဵၼ်ၵွင်ႈသိုၵ်းတႆး။ၵူၺ်းၵႃႈမၼ်းၶိုၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈၵွင်ႈၼၼ်ႉပဵၼ်ၵွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ဢၢပ်ႈပၼ်ဝႆႉတႃႇပျီႇတုၸိတ်ႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႆသေၸင်ႇယဵၼ်ၵႂႃႇ။ ထိုင်ၵၢင်ၼႂ်မိူင်းလႅင်းမႃးမွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 8 မူင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႃးပၢင်ၵုမ်ၼိုင်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉတီႈႁိူၼ်းလုင်းငိုၼ်း။ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႃႈ “ၸွင်ႇႁၼ်သိုၵ်းတႆး? ၶဝ်ယူႇတီႈလႂ်? ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတွပ်ႇဝႃႈႁဝ်းဢမ်ႇႁၼ်ႁဝ်းဢမ်ႇႁူႉဝႃႈၶဝ်ယူႇၵႃႈလႂ်ၼႆသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶႅပ်းႁၢင်ႈၵဝ်ႇဢၼ်မီးသိုၵ်းတႆးၼၼ်ႉဢွၵ်ႇမႃးၼေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈႁဝ်းဢမ်ႇႁူႉဢၼ်ၼၼ်ႉမၼ်းလႅပ်ႈၵႆႁဝ်းၼႃႇၼႆယဝ်ႉ။ၵမ်းၼၼ်ႉၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၶိုၼ်းလၢတ်ႈတီႈလုင်းငိုၼ်းဝႃႈပေႃးလႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇႁိမ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈမႂ်းတေလႆႈၺႃးမတ်ႉ။ ယွၼ်ႉလႆႈငိၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႇလုင်းငိုၼ်းၼၼ်ႉလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၵူဝ်သေၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 1 မူင်းၶိုင်ႈဝၢႆးဝၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်တေႃႉၶူဝ်းလဵင်းၽႂ်မၼ်းသေပၢႆႈၵႂႃႇၸွမ်းၵႃးသီႇလမ်းထိုင်ဝၢၼ်ႈၽိတ်ႉဢၼ်ၵႆမွၵ်ႈ 7 လၵ်းၼႃႈတၢင်းၸၢၼ်းလႄႈတီႈဝၢၼ်ႈလွၼ်သႆးဢၼ်ၵႆထႅင်ႈမွၵ်ႈ 3 လၵ်းလုၵ်ႉဢဝ်ဝၢၼ်ႈၽိတ်ႉၵႂႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ဝၢၼ်ႈယၢဝ်ၼႆႉယူႇၼႂ်းဢိူင်ႇတႃႈၶႅၵ်းမီးလင်ႁိူၼ်း 17 မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 50 ပၢႆ။ ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 4 မူင်းဝၢႆးဝၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတိုၼ်ႇသၢၼ်ႈၵၼ်ပၢႆႈလႄႈၸင်ႇႁွင်ႉၸၢႆးဝႃႇလိင်ႇတင်းၸၢႆးသုၼၼ်ႇတႃႇသေထၢမ်ဝႃႈ “ၽႂ်ၸႂ်ႉသူပၢႆႈ? သိုၵ်းတႆးႁႃႉဢမ်ႇၼၼ်ႁဝ်းႁႃႉ?” ၼႆ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႃႈႁဝ်းပၢႆႈႁင်းၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းၸိသင်ႇႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈပေႃးႁဝ်းႁၼ်ၵႃးသူတေႃႉၶွင်ပၢႆႈထႅင်ႈႁဝ်းတေၺွပ်းတေမတ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ဝၢႆးၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယၢဝ်ႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇၾင်ဝႆႉၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၾင်မၢၵ်ႇဝႆႉတၢင်းဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ 1 လုၵ်ႈယၢၼ်ဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈၼိုင်ႈလၵ်းလႄႈၾင်ဝႆႉတၢင်းဢွၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈၼႃး ၵွၵ်ႇ 12 လုၵ်ႈ။ယွၼ်ႉၵူဝ်မၢၵ်ႇၾင်လိၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉသေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇႁႆႈၵႂႃႇသူၼ်၊ၶဝ်ယိုၼ်ႈယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈႁႂ်ႈမႃးဢဝ်မၢၵ်ႇၾင်လိၼ်ၼၼ်ႉဢွၵ်ႇပၼ်ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းပဵင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းထုင်ႉၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်းၼႆႉမီးသိပ်းတပ်ႉၵွင်- မီးတပ်ႉၶလရ 43 (ပၵ်းဝႆႉမိူင်းပဵင်း)၊ၶလရ 246 (ၵုၼ်ႁဵင်)၊ၶလရ 247 (ၼမ်ႉၸၢင်)၊ၶလရ 277 (မိူင်းတူၼ်)၊ၶလရ 278 (လွႆသွင်း/မိူင်းသၢတ်ႇ)၊ၶမရ 333 (မိူင်းသၢတ်ႇ) ၶမရ 360 (မိူင်းပဵင်း)၊ၶမရ 519 (မိူင်းတူၼ်)၊ၶမရ 527 (မိူင်းသၢတ်ႇ) လႄႈၶမရ 528 (မိူင်းပဵင်း) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2017 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးလႆႈၵဵပ်းႁွမ်ၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 277 လႄႈ 527 ဢိၵ်ႇတင်းပျီႇတုၸိတ်ႉတိၺွပ်း၊ၵုမ်းၶင်၊ပေႃႉထုပ်ႉလႄႈဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်လၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်း။ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၼႆႉပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးၵိုတ်းယိုဝ်းၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၸၼ်ႉၸႄႈမိူင်းလႄႈၸၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သေပဵၼ်ပႃးၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းတူဝ်ႈမိူင်း NCA ၼႂ်းပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတဵင်းသဵင်ႇဢွၼ်ႁူဝ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15/10/2015 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေႇယူင်းပူင်းယႃႉႁႂ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသေပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉပဵၼ်လွင်ႈယႃႉလုၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵိုတ်းယိုဝ်းတူဝ်ႈမိူင်း NCA ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62- 941-9600 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းလွၼ်ႉလႅင်း +66: (0) 63-838-9029 (မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) လုမ်း +66: (0) 93-297-7754 PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2017-11-28T07:57:03

https://shan.shanhumanrights.org/urgent-appeal-for-charges-to-be-dropped-against-nine-ho-pong-farmers-unjustly-arrested-four-months-ago/

တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပူတ်းထွၼ်ၶေႃႈမၢပ်ႇၽၢမ်းႁႃလိူင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ပူင်းၼႂ်းလုမ်းတြႃးၸိူဝ်းၺႃးၺွပ်းလူၺ်ႈဢမ်ႇတြႃးၽွင်းပူၼ်ႉမႃးသီႇလိူၼ်

ၽိုၼ်တုၵ်းယွၼ်းၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 28/11/2017 တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပူတ်းထွၼ်ၶေႃႈမၢပ်ႇၽၢမ်းႁႃလိူင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ပူင်းၼႂ်းလုမ်းတြႃးၸိူဝ်းၺႃးၺွပ်းလူၺ်ႈဢမ်ႇတြႃးၽွင်းပူၼ်ႉမႃးသီႇလိူၼ် ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပူတ်းထွၼ်ပႅတ်ႈၶေႃႈမၢပ်ႇၽၢမ်း/ၵၢဝ်ႇႁႃလိူင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵဝ်ႈၵေႃႉပႃးတင်းဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယု 12 ပီၵေႃႉၼိုင်ႈၼႂ်းႁူဝ်ပူင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း၊ၸိူဝ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉမၢပ်ႇၽၢမ်းၼေးတၢင်းၽိတ်းသႂ်ႇလူၺ်ႈဢမ်ႇတြႃးၽွင်းပူၼ်ႉမႃးၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 15 ထိုင်လိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉ 4 ယွၼ်ႉထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈၵပ်းၵၢႆႇၸွမ်းသိုၵ်းတႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႅတ်ႇၵေႃႉၺႃးၺွပ်းၵုမ်းၶင်ဝႆႉၼႂ်းႁူင်းပလိၵ်ႊ/ယႄးတီႈႁူဝ်ပူင်း၊ၼႂ်းၼၼ်ႉႁူၵ်းၵေႃႉၵူၺ်းဢၼ်လႆႈၶဝ်ႈလုမ်းတြႃးတီႈႁူဝ်ပူင်းသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းမၢပ်ႇၽၢမ်းႁႃတၢင်းၽိတ်းသႂ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉဢမ်ႇပေႃးႁတ်းသူႈလိူင်ႈမၼ်းလႄႈဢမ်ႇၶဝ်ႈလုမ်းတြႃးတေႉတေႉဝႃႈဝႃႈသေႁႃတၢင်းဝႄႈႁူဝ် ၵႄႈတူဝ်ထူင်ႇၸၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း။ ဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယု 12 ပီ (ၺႃးၺွပ်းယွၼ်ႉပႃးၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈ) ၼၼ်ႉၺႃးၵုမ်းၶင်ဝႆႉသၢမ်ပၢတ်ႈတေႃႇထိုင်ပေႃႈမႄႈပီႈ ၼွင်ႉမႃးယိုၼ်ယၼ်ႁပ်ႉႁွင်းဢဝ်တီႈႁူင်းပလိၵ်ႊႁူဝ်ပူင်း။မၼ်းၸၢႆးလႆႈထုၵ်ႇပွႆႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 05/08/2017 ၵူၺ်းၵႃႈ တိုၵ်ႉလႆႈၵႂႃႇႁၢႆးငၢၼ်းတူဝ်ပၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်သိပ်းပွၵ်ႈပၢႆ လႄႈလႆႈၵႂႃႇလုမ်းတြႃးၸွမ်းပိူၼ်ႈၵူႈမိူဝ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၺႃးၵုမ်းၶင်ဝႆႉၼႆႉၺႃးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇငိုၼ်းတွင်းတႃႇႁႃၽူႈၵႄႈတၢင်၊ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၽွင်းယူႇၼႂ်းၶွၵ်ႈဢိၵ်ႇပႃးလွင်ႈပီႈၼွင်ႉၵႂႃႇမႃးသူႇၸႂ်းဢၼ်လုၵ်ႉဢဝ်တီႈဝၢၼ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇၸူးႁူင်းသဝ်းတီႈၵုမ်းၶင်ၶဝ်ၼၼ်ႉတေႉတေႉၵွပ်ႈဝႃႈလႆႈၵႂႃႇမႃးၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈဝၼ်း။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၺႃးၵုမ်းၶင်ဝႆႉၼၼ်ႉၵမ်ႈၼမ်ပၢႆး ယူႇလီ ဢမ်ႇပေႃးတဵမ်ထူၼ်ႈၵွပ်ႈၺႃးပေႃႉထုပ်ႉၽွင်းၶဝ်ထုၵ်ႇၺွပ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၺႃးၺွပ်းၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်းၼပ်ႉပၢၵ်ႇသေထူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈႁူဝ်ပူင်းၼႃႈတၢင်းႁွင်ႇဝၢႆးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/07/2017 ၸွမ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၸုမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်း NCA ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်သေသွၵ်ႈႁႃပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇလိူၵ်ႈၼႃႈသင်၊ မၢပ်ႇၽၢမ်းၼေးဝႃႈၸွႆႈထႅမ်သိုၵ်းတႆးၼႆ ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႈၵေႃႉၼႆႉၺႃးၺွပ်းယွၼ်ႉပႃးၶူဝ်းၶွင်မိူၼ်ၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈ၊ၾူၼ်း၊ၵွင်ႈသတ်ႉယၢမ်းလႄႈမၢၵ်ႇၵွင်ႈပဵၵ်ႉ သမ်ႉၶူဝ်းၶွင်ၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်ၶိူင်ႈၸႂ်ႉဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်ၵူႈဝၼ်းယူႇၼၼ်ႉၵူၺ်းၵေႃႈယဝ်ႉ။လွင်ႈသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ဢမ်ႇမီးလၵ်းထၢၼ်(သၢၵ်ႈသေႇ)သေႁႃလိူင်ႈမၢပ်ႇၽၢမ်းသႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇပေႃး ႁတ်းသူႈလိူင်ႈတွပ်ႇထၢမ်ၼႂ်းလုမ်းတြႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵၢၼ်ၶဝ်ႈလုမ်းတြႃးၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႈၵေႃႉၸိူဝ်းၺႃးမၢပ်ႇၼေးၼၼ်ႉၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ မၢႆၶပ်ႉ ၸိုဝ်ႈ ဢႃယု ဝၢၼ်ႈတီႈၺႃးၺွပ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ၺွပ်း ၶၵ်ႉၵၢၼ်လုမ်းတြႃးမိူဝ်ႈလဵဝ် 1 ၸၢႆးဝိၼ်း 12 ဝၢၼ်ႈၶူဝ်တွင်း ၶမရ 424 လႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈလုမ်းတြႃးၸွမ်းၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၺႃးမၢပ်ႇၽၢမ်းႁႃလိူင်ႈ သႂ်ႇ၊ၶဝ်ႈလုမ်းတြႃးသိပ်းပွၵ်ႈပၢႆ 2 လုင်းဢေႃးၼႃႉ 40 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ၶလရ 225 ၊ၶလရ 249 ၵွပ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇမႃးလႄႈပႆႇ လႆႈၶဝ်ႈလုမ်းတြႃးၸႅတ်ႈလိူင်ႈမၼ်း 3 ၸၢႆးၸိင်ႇတႃႇ 28 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ၶလရ 225 ၊ၶလရ 249 ၵွပ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇမႃးလႄႈပႆႇ လႆႈၶဝ်ႈလုမ်းတြႃးၸႅတ်ႈလိူင်ႈမၼ်း 4 ၸၢႆးၵူဝ်ႇ 37 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ၶလရ 225 ၊ၶလရ 249 ၶဝ်ႈလုမ်းတြႃး 1 ပွၵ်ႈ ၵူၺ်းၵႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇတွပ်ႇလၢတ်ႈသင် 5 ၸၢႆးလႃႉထုၼ်း 24 ဝၢၼ်ႈၶူဝ်တွင်း ၶမရ 424 ၶဝ်ႈလုမ်းတြႃး 3 ပွၵ်ႈ၊ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇထႅင်ႈ 2 ပွၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇမႃး 6 ၸၢႆးၸၢမ်ႇ 29 ဝၢၼ်ႈၶူၵ်ႉလဝ်း ၶမရ 424 ၶဝ်ႈလုမ်းတြႃး 1 ပွၵ်ႈၵူၺ်းၵႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇတွပ်ႇလၢတ်ႈသင် 7 ၸၢႆးပၼ်ႇတ 30 ဝၢၼ်ႈၶူၵ်ႉလဝ်း ၶမရ 424 ၶဝ်ႈလုမ်းတြႃး 1 ပွၵ်ႈၵူၺ်းၵႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇတွပ်ႇလၢတ်ႈသင် 8 လုင်းသၢင်ႇၸၢႆး 47 ဝၢၼ်ႈၵုၼ်ၵုင်း ၶလရ 249 ၶဝ်ႈလုမ်းတြႃး 7 ပွၵ်ႈ၊သိုၵ်း မၢၼ်ႈဢမ်ႇမႃး 4 ပွၵ်ႈလႄႈဢမ်ႇတွပ်ႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈသင် 2 ပွၵ်ႈ 9 ၸၢႆးၶုၼ် 30 ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇလၢင်း ၶလရ 249 ၶဝ်ႈလုမ်းတြႃး 4 ပွၵ်ႈ၊သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇမႃး 3 ပွၵ်ႈလႄႈဢမ်ႇတွပ်ႇၵႂၢမ်း လၢတ်ႈသင် 1 ပွၵ်ႈ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈတိၺွပ်းမၢပ်ႇၽၢမ်းႁႃတၢင်းၽိတ်းသႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသေဢဝ်ၶဝ်ႈလုမ်းတြႃးၸိူဝ်းၼႆႉဢိၵ်ႇတင်းလွင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႃးၸဵမ်ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၶဝ်လႆႈတုၵ်ႉယၢပ်ႇၸွမ်း ႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပူတ်းထွၼ်ပႅတ်ႈ ၶေႃႈမၢပ်ႇၽၢမ်းႁႃတၢင်းၽိတ်း သႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႈၵေႃႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်းၽႂ်းၽႂ်းလူၺ်ႈဢမ်ႇမီးၶေႃႈၼွင်ႇမတ်ႉသင်။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးၺွပ်းၼၼ်ႉၶဝ်ႈတူၺ်းတီႈၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၼႂ်းဝႅပ်ႉသၢႆႉၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸိုင်ႈတႆးၵႃႈၼႆႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢႆတီႈ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇပေႃႉထုပ်ႉတိၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62- 941-9600 ၼၢင်းလွၼ်ႉလႅင်း +66: (0) 63-838-9029 PDF files:Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2017-01-16T07:30:46

https://shan.shanhumanrights.org/aerial-bombing-by-burma-army-jets-kills-three-villagers-injures-seven-in-kyaukme-northern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်ယိုဝ်းတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ်တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆသၢမ်ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းၸဵတ်းၵေႃႉၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ၵျွၵ်းမႄးၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁိူဝ်းမိၼ်ယိုဝ်းတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ်တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆသၢမ်ၵေႃႉ၊မၢတ်ႇၸဵပ်းၸဵတ်းၵေႃႉၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ၵျွၵ်းမႄးၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး မၢႆ 01/2017 ဝၼ်းထိ 16/01/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ၵျႅတ်ႊသွင်လမ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းတီႈဝၢၼ်ႈပၢင်မၢၵ်ႇမိုဝ်းၸႄႈဝဵင်း ၵျွၵ်းမႄးၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/12/2016 သေၵူၼ်းမိူင်းသၢမ်ၵေႃႉလႆႈတၢႆ၊ၸဵတ်းၵေႃႉမၢတ်ႇ ၸဵပ်းပႃးတင်းၼၢင်း ယိင်းသွင်ၵေႃႉလႄႈ ဢွၼ်ႇၸၢႆးႁႃႈၶူပ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉမွၵ်ႈ 8:00 မူင်းၵၢင်ၼႂ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 506 ဢၼ်ယူႇတီႈဝၢၼ်ႈယွင်ပၢင်လဢဝ် ၵွင်ႈလူင် ယိုဝ်းသႂ်ႇၸွမ်း တီႈလွႆယဵၼ်တီႈဢၼ်မီးတပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း (ပလွင်ႈ) ယူႇဝႆႉႁၢင်ႇၵႆဝၢၼ်ႈပၢင်မၢၵ်ႇမိုဝ်းမွၵ်ႈၼိုင်ႈလၵ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉ ၵွင်ႈလူင်ၶဝ်ယိုဝ်းတေႃႇထိုင် 6:30 ႁူဝ်ၶမ်ႈ။ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈပၢင်မၢၵ်ႇမိုဝ်းၼႆႉမီးလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်းမွၵ်ႈ 100 သေမီးႁူဝ်ၵူၼ်း 300 ပၢၵ်ႇပၢႆ။ၽွင်းတႄႇ ၵိူတ်ႇပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၵူဝ်ႁႄသေၼီပၢႆႈၽေးၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈယူႇဝႆႉတီႈႁိူၼ်းလုင်းလုင်း ၸိၵ်ႉတ။ႁိူၼ်းလုင်း ၼႆႉၵႂၢင်ႈယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ဝူၼ်ႉဝႃႈတေႁူမ်ႇလူမ်ႈလွတ်ႈၽေးၼႆ ၵၼ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 4:05 ဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵျႅတ်ႊ ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသွင်လမ်းလုၵ်ႉ တၢင်းလႃႈ သဵဝ်ႈၶိုၼ်ႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၸွမ်းလွႆယဵၼ်လႄႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈပၢင်မၢၵ်ႇမိုဝ်း။ မၢၵ်ႇလုၵ်ႈၼိုင်ႈတူၵ်းသႂ်ႇ ႁိူၼ်းလုင်းလုင်းၸိၵ်ႉတသေ တိူဝ်ႉၺႃးသႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸၢႆးသၢမ်ၵေႃႉ တၢႆထင်တီႈ ပႃးၸဵမ် လုင်းလုင်းၸိၵ်ႉတ လႄႈတိူဝ်ႉၺႃးပႃးၼၢင်းယိင်းသွင်ၵေႃႉ၊ ဢွၼ်ႇၸႆၢး ဢႃယု 5 ၶူပ်ႇ ၼိုင်ႈၵေႃႉ လႄႈ ၵူၼ်းၸၢႆးထႅင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ ဝူဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်တူဝ် တူဝ်ၼိုင်ႈၵေႃႈတၢႆထင်တီႈ တူဝ်ၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း။ မၢၵ်ႇသၢမ်လုၵ်ႈတူၵ်းႁိမ်းႁွမ်း ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈသေတိူဝ်ႉၺႃးသင်ၶၸဝ်ႈသီႇတူၼ် ၸိူဝ်းတိုၵ်ႉပၢႆႈ သေႃႉႁူမ်ႈ တႂ်ႈ ဝတ်ႉ/ၵျွင်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉတူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 16 လင်လႆႈလုၵွႆယွၼ်ႉမၢၵ်ႇ။ ဝၢႆးဢဝ်မၢၵ်ႇပွႆႇသႂ်ႇယဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈမိူဝ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈပၢင်မၢၵ်ႇမိုဝ်းသေ ပၵ်းပၢင်သဝ်းၶဝ်ယူႇဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၸိသင်ႇ ႁႂ်ႈဢဝ်တူဝ်တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၼၼ်ႉ ၵႂႃႇၾင်ပႅတ်ႈ တီႈပႃႇႁဵဝ်ႈတီႈပၢင်လၢင်းမိူဝ်ႈယၢမ်း 7:30 ၵၢင်ၶိုၼ်း။ မိူဝ်ႈဢဝ်တူဝ်တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇၾင်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းၵမ်ႈၽွင်ႈ မီးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၽူႈၸၢႆး 5 ၵေႃႉၼၢင်းယိင်း ၼိုင်ႈ ၵေႃႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၼ်းဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸတ်းပၢင်ၸႃႉ တၢမ်ႁိတ်ႈ ႁွႆႈၾိင်ႈထုင်းသင်။ တူဝ်တၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉဢမ်ႇသႂ်ႇၵွမ်ႇသင်ၵဵၼ်သႂ်ႇသၢတ်ႇသေၾင်ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဝၢတ်ႇၸဵပ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢင်းၶဝ်ၵပ်းၽူင်းႁႃၸုမ်းၼမ်ႉၶူင်းၼႂ်းဝဵင်းႁႂ်ႈမႃးႁပ်ႉၵႂႃႇ ယူတ်းယႃ တီႈၼႂ်းဝဵင်း ၼႆလႄႈယၢမ်း 7:30 တၢမ်းၶမ်ႈၸုမ်းၼမ်ႉၶူင်းႁပ်ႉမိူဝ်းထိုင်တီႈ ႁူင်းယႃလႃႈသဵဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 11:30 ၵၢင်ဝၼ်းထႅင်ႈ ဝၼ်းၼိုင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၼၢင်းၶိၼ်ႇတၢၼ်းၼု ဢႃယု 35 ဢၼ်လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈၽူဝ်မၼ်းၼၢင်း ၸၢႆး ဢၢႆႈဝုၼ်း လႄႈပေႃႈၾၢႆႇၽူဝ်မၼ်းၼၢင်း လုင်းလုင်းၸိၵ်ႉတ ၺႃးမၢၵ်ႇဢၼ် ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇလူင်း ၼၼ်ႉတူၵ်း တႅၵ်ႇသႂ်ႇသေလႆႈလုတၢႆ။ မၼ်းၼၢင်းမီးလုၵ်ႈလၢင်း ႁူၵ်းၵေႃႉ လႄႈ တိုၵ်ႉ ပႃးတွင်ႉဝႆႉထႅင်ႈပႅတ်ႇလိူၼ်။ မၼ်းၼၢင်းၺႃး ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇႁၢဝ်ႉႁႅင်း သေလႆႈတႅပ်းၶႃၾၢႆႇၶႂႃပႅတ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်း ထိ 06/01/2017 ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇယဝ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 200 ပၢၵ်ႇပၢႆလႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းဝဵင်း ၵျွၵ်းမႄးတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼမ်ႉၸဵတ်းလိၼ်း။ၼႂ်းဝူင်ႈလိုၼ်းသုတ်းလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊၼႆႉၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၵမ်ႈၼမ်ၶိုၼ်း ဢွၼ် ၵၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉ။ၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 506 ၼၼ်ႉ တႄႉတိုၵ်ႉသိုပ်ႇပၵ်းယူႇဝႆႉၼႂ်း ဝၢၼ်ႈသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ 501 လႄႈ 502 ၸိူဝ်းၼႆႉၶိုၼ်းသိုပ်ႇ ထႅမ်ဢဵၼ်ႁႅင်း ၶဝ်ႈဢဝ်တီႈယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉထႅင်ႈ ယူႇယဝ်ႉ။ သၢႆမၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ (ပဵၼ်ၸၢဝ်းၼႃးတင်းမူတ်း) ဢၼ်လႆႈတၢႆယွၼ်ႉၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶပ်ႉမၢႆ ၸိုဝ်ႈ ဢႃႇယု ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇႁိူဝ်းမိၼ်ပွႆႇသႂ်ႇ 1 လုင်းၸိၵ်ႉတ 70 ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇတူဝ်မၼ်းၶႃသွင်ၶႂၼ်ပုတ်းၶၢတ်ႇၵမ်းသိုဝ်ႈ 2 ၸၢႆးဢၢႆႈဝုၼ်း 30 မၼ်းၸၢႆးပဵၼ်လုၵ်ႈလုင်းၸိၵ်ႉတၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵွၵ်းႁူဝ်လႄႈမိုဝ်းမၼ်းၸၢႆးသွင်ၶွၼ် 3 ၸၢႆးဢၢႆႈယူင်ႇ 30 မၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးပုမ်မၼ်းၸၢႆးတၢႆထင်တီႈ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ လုင်းၸိၵ်းတ ဢၼ်ၺႃးႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းသႂ်ႇ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ၸၢႆးဢၢႆႈဝုၼ်း ဢၼ်ၺႃးႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းသႂ်ႇ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ၸၢႆးဢၢႆႈယူင်ႇ ဢၼ်ၺႃးႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းသႂ်ႇ သၢႆမၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ယွၼ်ႉၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶပ်ႉမၢႆ ၸိုဝ်ႈ ၸၢႆး/ယိင်း ဢႃႇယု ပေႃႈမႄႈ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃး 1 ဢေးလႅင်း ယိင်း 20 လုင်းဢွင်ႇပႃႈဢွင်ႇ မၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵွၵ်းႁူဝ်မၼ်းၼၢင်း 2 ၼၢင်းၶိၼ်ႇ တၢၼ်းၼု (မေးၼၢင်း ၸၢႆးဢၢႆႈဝုၼ်း ၵေႃႉၺႃးၸၢၵ်ႇ မၢၵ်ႇႁိူဝ်းမိၼ် တိုၵ်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈ သေတၢႆ) ယိင်း 35 လုင်းပေႉၼၢႆးၵၢၼ်း မၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၶႃသွင်ၶွၼ် ဝၢတ်ႇ ၸဵပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း၊ လႆႈတႅပ်း ၶႃပႅတ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 06/01/2017၊ပႃးတွင်ႉလႆႈ 8 လိူၼ်လႄႈမီးလုၵ်ႈ 6 ၵေႃႉ သေ မိူဝ်ႈ လဵဝ်ပဵၼ်မႄႈမၢႆႈ ၵႂႃႇပႅတ်ႈ 1.ၼၢင်းမွၼ်း 14 ပီ 2.ၸၢႆးသႅင် 12 ပီ 3.ၼၢင်းၼူၼ်းမူဝ် 10 ပီ 4. ၼၢင်းဢေးၽွင် 9 ပီ 5. ၸၢႆးၵွၼ်းငိုၼ်း 6 ပီ 6. ၼၢင်းမူၺ်လၢဝ် 1 ပီ ၼႃႈႁိူၼ်း မၼ်းၼၢင်းလႆႈမႆႈ ၸႂ်လူင်လၢင် 3 ၸၢႆးၵွၼ်းငိုၼ်း ၸၢႆး 5 လုၵ်ႈၸၢႆးဝုၼ်း ၼၢင်းၶိၼ်ႇတၢၼ်းၼု ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးႁူဝ်မႃႇ ၾၢႆႇၶႂႃ 4 ၸၢႆးဢၢႆႈဢွင်ႇ ၸၢႆး 37 လုင်းၵၢတ်ႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉတိၼ်လႄႈမိုဝ်းၾၢႆႇၶႂႃ၊ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶႅၼ်းမႃး ဢိတ်း ဢိတ်း 5. ၸဝ်ႈၸၢင်း ပုင်ၺ သင်ၶ ၸဝ်ႈ 26 လုင်းၸၢင်းမၼ်ႈပႃႈၸၢင်းသူၺ်ႇမိၼ်ႉ မၢၵ်ႇတိူဝ်ႉတီႈၼႃႈၽၢၵ်ႇလႄႈၶႃလူင် လႆႈယင်ႉယူတ်းယႃ တီႈႁူင်းယႃ ၶိုၼ်းၼိုင်ႈ 6. ၸဝ်ႈၸၢင်း ၶေမိၼ်တ သင်ၶ ၸဝ်ႈ 33 လုင်းၸၢင်းသူၺ်ႇပႃႈၸၢင်းမဢေး ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇတီႈၵွင်းလင် 5 တီႈ လႆႈယင်ႉယူတ်း ယႃ တီႈႁူင်း ယႃၶိုၼ်းၼိုင်ႈ 7 ၸဝ်ႈၸၢင်း ၵႃလိင်တ သင်ၶ ၸဝ်ႈ 37 လုင်းၸၢင်းသူၺ်ႇထုၼ်းပႃႈၸၢင်းၼီး ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉတီႈမိုဝ်းၾၢႆႇသၢႆႉ လူင်းႁူင်းယႃမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 04/01/2017 ၼၢင်းၶိၼ်ႇတၢၼ်းၼု ဢၼ်ၺႃးႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းသႂ်ႇ ဢွၼ်ႇၸၢႆး 5 ၶူပ်ႇ ဢၼ်ၺႃးႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းသႂ်ႇ သၢႆမၢႆႁိူၼ်းလႄႈၶူဝ်းႁိူၼ်းၸိူဝ်းလုလႅဝ်ယွၼ်ႉ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶပ်ႉမၢႆ ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈၶွင် ႁူဝ်ၵူၼ်းယူႇသဝ်း ၶူဝ်းၶွင်ၸိူဝ်းလုလႅဝ် မႅၼ်ႈၶၼ်ငိုၼ်း 1 ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ မီးၸဝ်ႈၸၢင်း 3 တူၼ် /ပႃး ၸဝ်ႈသၢင်ႇ 16 တူၼ် /ပႃး ၵျွင်းသုင်းသွမ်းသွင်လင်၊ ထၢင်ၼမ်ႉ 2 ထၢင်၊ႁူင်းႁုင်မိုဝ်ႉ လႄႈ ႁူဝ်ႉ ဢုတ်ႉ 200 သႅၼ်ၵျၢပ်ႈ 2 လုင်းၸိၵ်ႉတ မီးၵူၼ်းႁိူၼ်း 5 ၵေႃႉ ၸွမ်ႁိူၼ်း၊ ၾႃႁိူၼ်း လႄႈၶူဝ်း ႁိူၼ်း၊လူတ်ႉၶိူင်ႈ ၼိုင်ႈလမ်း၊ ဝူဝ်းသွင်တူဝ်တၢႆၼိုင်ႈတူဝ် ၸဵပ်းၼိုင်ႈတူဝ် ၶဝ်ႈပိူၵ်ႇ 250 တိၼ်း၊ ၸၢၵ်ႈသီၶဝ်ႈၼိုင်ႈလင် တေမႅၼ်ႈငိုၼ်း8,285,000 ၵျၢပ်ႈ 3 ၸၢႆးမွင်ႇဢေး မီးၵူၼ်းႁိူၼ်း 5 ၵေႃႉ ၸွမ်ႁိူၼ်း၊ ၾႃႁိူၼ်း 60 သႅၼ် 4 ပႃႈဢေးၼေႇ မီးၵူၼ်းႁိူၼ်း 3 ၵေႃႉ ၸွမ်ႁိူၼ်း၊ ၾႃႁိူၼ်း 50 သႅၼ် 5 ပႃႈဢေးမုင်း မီးၵူၼ်းႁိူၼ်း 2 ၵေႃႉ ၸွမ်ႁိူၼ်း၊ ၾႃႁိူၼ်း၊ သွင်ႇၾႆး 50 သႅၼ် 6 ပႃႈဢေးၼီႇ မီးၵူၼ်းႁိူၼ်း 4 ၵေႃႉ ၸွမ်ႁိူၼ်း၊ ၾႃႁိူၼ်း 30 သႅၼ် 7 ၸၢႆးဢၢႆႈဝုၼ်း မီးၵူၼ်းႁိူၼ်း 8 ၵေႃႉ ၸွမ်ႁိူၼ်း၊ ၾႃႁိူၼ်း၊ၵူၼ်းတၢႆၼိုင်ႈၵေႃႉ 30 သႅၼ် 8 ၸၢႆးဢၢႆႈပ မီးၵူၼ်းႁိူၼ်း 5 ၵေႃႉ ၸွမ်ႁိူၼ်း၊ ၾႃႁိူၼ်း 30 သႅၼ် 9 လုင်းဢွင်ႇၵျေႃႇ မီးၵူၼ်းႁိူၼ်း 8 ၵေႃႉ ၸွမ်ႁိူၼ်း၊ ၾႃႁိူၼ်း၊ သွင်ႇၾႆး 20 သႅၼ် 10 ၸၢႆးမွင်ႇမွင်ႇ မီးၵူၼ်းႁိူၼ်း 4 ၵေႃႉ ၸွမ်ႁိူၼ်း၊ ၽၵ်းတူႁိူၼ်း၊ ၽၵ်းတူပွင်ႇ 600,000 ၵျၢပ်ႈ 11 ပီႈဝိၼ်း မီးၵူၼ်းႁိူၼ်း 2 ၵေႃႉ ၸွမ်ႁိူၼ်း၊ ၾႃႁိူၼ်း 500,000 ၵျၢပ်ႈ 12 လုင်းပီး မီးၵူၼ်းႁိူၼ်း 3 ၵေႃႉ ၸွမ်ႁိူၼ်း၊ ၾႃႁိူၼ်း 300,000 ၵျၢပ်ႈ 13 ၸၢႆးသႅင်ၶၢၼ်ႉ မီးၵူၼ်းႁိူၼ်း 7 ၵေႃႉ ၸွမ်ႁိူၼ်း၊ ၾႃႁိူၼ်း 300,000 ၵျၢပ်ႈ 14 ၸၢႆးသၢင်ႇပီး မီးၵူၼ်းႁိူၼ်း 8 ၵေႃႉ ၸွမ်ႁိူၼ်း၊ ၾႃႁိူၼ်း 300,000 ၵျၢပ်ႈ 15 ၸၢႆးဝိၼ်းမျိၼ်ႉ မီးၵူၼ်းႁိူၼ်း 4 ၵေႃႉ ၸွမ်ႁိူၼ်း၊ ၾႃႁိူၼ်း၊ ၽၵ်းတူပွင်ႇ 200,000 ၵျၢပ်ႈ 16 လုင်းၸိင်ႇ မီးၵူၼ်းႁိူၼ်း 7 ၵေႃႉ ၸွမ်ႁိူၼ်း၊ ၾႃႁိူၼ်း 200,000 ၵျၢပ်ႈ 17 လုင်းၸၼ်ႇတေႃး မီးၵူၼ်းႁိူၼ်း 1 ၵေႃႉ ၸွမ်ႁိူၼ်း၊ ၽၵ်းတူပွင်ႇ 100,000 ၵျၢပ်ႈ သႃလႃး ဝတ်ႉဝႃး/ၵျွင်းပၢင်မၢၵ်ႇမိုဝ်း ဢၼ်ၺႃးႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ဝူဝ်းလုင်းၸိၵ်းတ ဢၼ်ၺႃးႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းသႂ်ႇ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62- 941-9600 (ဢင်းၵိတ်း၊ တႆး) ၼၢင်းလွၼ်ႉလႅင်း +66: (0) 63-838-9029 (ဢင်းၵိတ်း၊ မၢၼ်ႈ) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2016-11-29T09:47:24

https://shan.shanhumanrights.org/extrajudicial-killing-arbitrary-arrest-looting-by-burma-army-in-nawngkhio-hsipaw-and-mong-hsu-in-october-2016/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်၊ တိၺွပ်းၵုမ်းၶင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈသွၵ်ႈတဝ်ယႃႉဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽွင်းႁွၼ်ႈထဝ်ႇတဝ်ႁႃ သိုၵ်း SSPP/SSA ၼႂ်းၼွင်ၶဵဝ်၊ သီႇပေႃႉလႄႈမိူင်းသူႈ ၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2016ctober 2016

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး မၢႆ 8/2016ဝၼ်းထိ 29/11/2016သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်၊ တိၺွပ်းၵုမ်းၶင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈသွၵ်ႈတဝ်ယႃႉဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽွင်းႁွၼ်ႈထဝ်ႇတဝ်ႁႃ သိုၵ်း SSPP/SSA ၼႂ်းၼွင်ၶဵဝ်၊ သီႇပေႃႉလႄႈမိူင်းသူႈ ၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2016ၽိုၼ်းတၢမ်းငဝ်းလၢႆးဢၼ်ၼႆႉလႆႈတိတ်းတၢမ်းၵဵပ်းႁွမ်ၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႂ်း သၢမ်ၸႄႈဝဵင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁွၼ်ႈထဝ်ႇသွၵ်ႈတဝ်ႁႃပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2016 ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈတိၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းၼႂ်းၼွင်ၶဵဝ် သွၵ်ႈတဝ်ယႃႉဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းဝၢႆးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း2,000 ပၢႆလႆႈပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ် ယိုဝ်းၸၢဝ်းၼႃးၵူၼ်းမိူင်းသူႈၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆတီႈလၢၼ်ႇ(ၵဵတ်ႊ)ၵူတ်ႇထတ်းယွၼ်ႉဢမ်ႇၵိုတ်းလူတ်ႉၶိူင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်လႄႈတိၺွပ်းၵုမ်းၶင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽွင်းသွၵ်ႈတဝ်ႁႃသိုၵ်း SSPP/SSA ၼႂ်းၼွင်ၶဵဝ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/10/2016 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢႃယု 27 ၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးၶႃႈတၢႆ၊ၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးၺွပ်း၊ဝၼ်းထိ 20/10/2016 သမ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းၼႃးဢႃယု52 ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉတီႈၼွင်ၶဵဝ်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇတိၺွပ်းလူၺ်ႈဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းသင်၊ၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတိုၵ်းယိုဝ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင် ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/10/2016 ၶၢမ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 1:30 ဝၢႆးဝၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႅတ်ႇၵေႃႉ (ၸိူဝ်းၸွႆႈၵၢၼ်ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆးၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈသိုၵ်း) လုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈသၢမ်သိူဝ်ဢၼ်ယူႇတၢင်းတူၵ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ႁၢင်ႇၵႆမွၵ်ႈ 15 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊသေႁေႃႈရူတ်ႉ/ၵႃးၽွင်းၼၼ်ႉၶဝ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 40 ၵေႃႉဢၼ်လုၵ်ႉတီႈတပ်ႉၶမယ 114 လႄႈ 115 ဢဝ်ၵွင်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းသႂ်ႇၶဝ်။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈၵိုတ်းၵႃးၶဝ်သေဢွၼ်ၵၼ်လႅၼ်ႈပၢႆႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သမ်ႉ လမ်းၸွမ်း။ၽွင်းၶဝ်တိုၵ်ႉလႅၼ်ႈယူႇၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇယိုဝ်းၸွမ်းတၢင်းလင်ၶဝ်ၽၢတ်ႈ ဝၢၼ်ႈ ၵွင်းလႄႈလွႆၶႂၢင်သေမၢၵ်ႇၵွင်ႈတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းၽွင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူၵ်းၵေႃႉဢၼ်မႃးၸွမ်းၵႃးၼၼ်ႉတႄႉတၼ်းၸၢင်ႈပၢႆႈလွတ်ႈယူႇၵူၺ်းၵႃႈၸၢႆးသူၺ်ႇဢႃယု 27 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢင်းၼူမ်းၺႃးၵွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေတၢႆၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈလွႆၶႂၢင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆ မၼ်းၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉဝၢႆးဝၼ်းသေထူပ်းႁၼ်ႁွႆးမၢၵ်ႇၵွင်ႈလၢႆလၢႆႁွႆးယူႇယဝ်ႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢင်းၼူမ်းထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၸၢႆးၸေႃးဢႃယု 18 တႄႉလႅပ်ႈၺႃးၺွပ်းသေယင်းပႆႇမီးၽႂ်ႁူႉၸွမ်းဝႃႈမၼ်းမီးတီႈလႂ်။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၵမ်းၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 50 ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႆႈၼီပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသေၵႂႃႇသေႃႉႁူမ်ႈၸွမ်းဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်းလႄႈၼႂ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်တီႈဢၼ်ၶဝ်ၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈယင်ႉဝႆႉၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝၼ်းယဝ်ႉၸင်ႇပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 20/10/2016 ၼၼ်ႉၵေႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု52 ယူႇဝၢၼ်ႈသူမ်ႈသၢႆႇဢၼ်ယူႇၸမ်တီႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းဝၼ်းထိ 10/10/2016 ၼၼ်ႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်မႃးယိုဝ်းဝၼ်းၼၼ်ႉထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈၸွႆႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇပၼ်သိုၵ်းတႆးၼႆသေတိၺွပ်းၵႂႃႇ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/10/2016 ၼၼ်ႉလုင်းသူၺ်ႇၶမ်း-ၸၢဝ်းၼႃး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လူင်းႁူင်းယႃတီႈဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်း တလေး) သေ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းတီႈ ဝၢၼ်ႈသူမ်ႈသၢႆႇ။ၶိုၼ်းၼၼ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 2:30 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶမယ 114လႄႈ115 ၼွင်ၶဵဝ် တႃႇၵႃးသွင်လမ်းမႃးတီႈႁိူၼ်းလုင်း သူၺ်ႇၶမ်းၶဝ်။သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 40 လွမ်ႉဝႆႉႁိူၼ်းမၼ်း သေယႃႉၽၵ်း တူ လႄႈ ၽၵ်းတူပွင်ႇသေႁဵတ်းႁႂ်ႈၽၵ်းတူပွင်ႇလႆႈလုၵွႆသွင်ဢၼ်။ ၽွင်းလုင်းသူၺ်ႇၶမ်းလုၵ်ႉပိုတ်ႇၽၵ်းတူပၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈ မႃးၼႂ်းႁိူၼ်းမၼ်းသေလၢတ်ႈဝႃႈမၼ်း ၺႃး ၺွပ်းယဝ်ႉၼႆ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇထၢမ်သင်ၸၵ်ႉဢဝ်တူဝ်မတ်ႉသေသေႉၼေး ၸႅတ်ႈ ထၢမ် ဝႃႈ “သူၼႆႉၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၸွမ်း လုင်းထုၼ်းၵေႃႉဢၼ်ၵဵပ်းၶွၼ်ႇပၼ် သိုၵ်းတႆး ၸွင်ႇၸႂ်ႈ? မီးလိၵ်ႈတၢင်ႇၶိုၼ်ႈမႃးဝႃႈသူလႄႈၶိင်းထုၼ်းၼႆႉၵပ်း သိုပ်ႇ ၵၼ်” ၼႆယဝ်ႉ။ လုင်းသူၺ်ႇၶမ်း လုင်းသူၺ်ႇၶမ်းလၢတ်ႈၼႄသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဝႃႈမၼ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးၵူၺ်း ဢမ်ႇလႆႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇသင်ပၼ်သိုၵ်းတႆးၼႆ သေတသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇထွမ်ႇမၼ်း။ၽွင်းၼၼ်ႉၵူၼ်းဢၼ်မီးၼႂ်းႁိူၼ်းၸွမ်းလုင်းသူၺ်ႇၶမ်းၼၼ်ႉမီးမေးမၼ်း ၼၢင်းသေႃးယီႇ (ႁွင်ႉပႃႈတိၼ်ႇငူၺ်ႇ)ဢႃယု 46 ၼၼ်ႉၵူၺ်း လုၵ်ႈလၢင်းၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉတႄႉတိုၵ်ႉၶဝ်ႈ ႁူင်းႁဵၼ်း ဝႆႉ ၼႂ်းတိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇယူႇ။ၽွင်းၽူဝ်မၼ်းၼၢင်းၺႃး မတ်ႉပူၵ်ႉတႃယူႇၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈၺႃးၸိသင်ႇ ႁႂ်ႈၼင်ႈ လူင်းဝႆႉမိူၼ်ၵၼ်။ ၵမ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်သွၵ်ႈတဝ်ႁႃၸွမ်းၼႂ်းႁိမ်းႁွမ်းႁိူၼ်းတေႃႇထိုင် 4:50 ၵၢင်ၼႂ်သေပႂ်ႉဢူးသဵင်ႇလုၺ်ႇႁူဝ် ပဝ်ႈဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈသူမ်ႈသၢႆႇ မႃးလူင်းလၢႆးမိုဝ်းပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဝႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇလႆႈဢဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်းသင်ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းဢွၵ်ႇတီႈႁိူၼ်းၵႂႃႇၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 5:00 ၵၢင်ၼႂ်သေဢဝ်လုင်းသူၺ်ႇၶမ်းၵႂႃႇၸွမ်း ၶဝ်။မေးမၼ်း ၼၢင်းသေႃးယီႇၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉၸွမ်းဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် တေဢဝ်ၽူဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇတီႈလႂ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 22/10/2016 ၼၼ်ႉလုင်းၵျေႃႇၸူဝ်းၼွင်ႉၶူၺ်လုင်းသူၺ်ႇၶမ်းလႄႈၸၢႆးၽူးဢွင်ႇၸုမ်းပႃႇတီႇသိူဝ် ၽိူၵ်ႇၵဝ်ႇၵႂႃႇတီႈတပ်ႉမၢၼ်ႈၶမယ 114 ဢၼ်ပၵ်းတီႈၼွင်ၶဵဝ်သေယွၼ်းထူပ်းလုင်းသူၺ်ႇၶမ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ် လၢတ်ႈဝႃႈမၼ်းမီးၼႂ်းတပ်ႉၼႆသေဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉႁူပ်ႉထူပ်း။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်းငဝ်းလၢႆးဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတိုၵ်းတေႃးပႃႇတီႇမႂ်ႇ သုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ဝႆႉၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ လႄႈလွင်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဢၢင်ႈဝႃႈၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၸွမ်း SSPP/SSA ၼႆၼၼ်ႉယူႇ၊ SSPP/SSA ၼႆႉၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းဢမ်ႇႁၢင်ႉ ဢမ်ႇ ၵၢတ်ႈ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈလႆႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၸၢႆး သူၺ်ႇလႄႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၸၢႆးၸေႃးတင်းလုင်းသူၺ်ႇၶမ်းၶၼ်ၶၼ်ၽႂ်းၽႂ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သွၵ်ႈတဝ်ယႃႉဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းဝၢႆးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း2,000 ပၢႆလႆႈပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 23/10/2016 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶမယ 147လႄႈၶမယ 291 ၼမ်ႉပွင်ႈဢဵၼ်ႁႅင်း 120 ပၢႆတိုၵ်း ယိုဝ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼႃးလေႃႉ(ယူႇတၢင်းၸၢၼ်း သီႇပေႃႉ 10 လၵ်း) သေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸဵတ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ2,000 ပၢႆလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ လႄႈ ၸွမ်းဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်း။ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ယႃႉဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးလေႃႉယူႇယဝ်ႉ။လွင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈၸိူဝ်းပၢႆႈမႅပ်းႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉႁၼ်မႅၼ်ႈ။. ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းႁႃတီႈသေႃႉႁူမ်ႈ ပၢင်တိုၵ်းၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 7:00 မူင်းၵၢင်ၼႂ်သေႁိုင်မွၵ်ႈၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်း။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွမ်ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးလေႃႉ၊ၸႄႊၶၢၼ်၊ၼမ်ႉၽၢတ်ႇ၊ၼမ်ႉၶႅဝ်း၊ၼမ်ႉႁူၵ်း၊ဝၢၼ်ႈၶၢႆး၊ဝၢၼ်ႈၶူးၸိူဝ်းၼႆႉဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈဝတ်ႉဝႃး(ၵျွင်း) ႁိမ်းႁွမ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမွၵ်ႈၼိုင်ႈဝူင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးလေႃႉ ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေႃႉတဝ်ယႃႉၵွႆ သၢႆမၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးလေႃႉၸိူဝ်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ယႃႉဢဝ်ၶူဝ်းႁိူၼ်း ၶပ်ႉမၢႆ ၸိုဝ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ၺႃးသွၵ်ႈတဝ်ယႃႉဢဝ် 1. လုင်းသႅင် + ပႃႈဢေး ၶူဝ်းႁိူၼ်း (ၵႃႈၶၼ် 150,000 ၵျၢပ်ႈ) 2. လုင်းသႃႇ + ပႃႈၺုၼ်ႉ မင်းၵူၺ်း 1 လႄႈသၢႆၶေႃး 1 3. လုင်းပၢင်ႇ ြၽႃး 1 သူႇ 4. လုင်းထုၼ်း + ပႃႈၺုၼ်ႉ ြၽႃး 1 သူႇ 5. လုင်းထုၼ်းဢွင်ႇ မိတ်ႈ 2 မၢၵ်ႈ 6. လုင်းပီးယဵၼ်ႇ ၶူဝ်းႁိူၼ်း 7. လုင်းၼၼ်ႇတႃႇ ၶူဝ်းႁိူၼ်း 8. ပႃႈပွၵ်း ၶူဝ်းႁိူၼ်း 9. လုင်းသႅင်ယွင်ႇ ၶူဝ်းႁိူၼ်း 10. ပီႈသႃႇ ၶူဝ်းႁိူၼ်း 11. ပႃႈသိုဝ်ႉ ၶူဝ်းႁိူၼ်း 12. ၼၢႆးသႃႇ ၶူဝ်းႁိူၼ်း 13. လုင်းဢုၵ်တမ ၶူဝ်းႁိူၼ်း သၢႆမၢႆၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းသီႇပေႃႇဝၼ်းထိ 23-24/10/2016 သၢႆမၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈဝတ်ႉဝႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 24/10/2016 ၼၼ်ႉတၢမ်ၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ ၶပ်ႉမၢႆ ပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်းမိူင်းပၢႆႈၽေးၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈ ဝၢၼ်ႈ တီႈလုၵ်ႉမႃး ႁူဝ်ၼပ်ႉ 1. ဝတ်ႉ(ၵျွင်း)မိူင်းၶိူဝ်း ၼႃးလေႃႉ 47 ၼွၵ်ႈသေႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေး 513 ၵေႃႉဢၼ်ပိုင်ႈဢိင်ယူႇတီႈဝတ်ႉဝႃးယဝ်ႉယင်းမီးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈ 100 တိုၵ်ႉယူႇဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈ 613 ၸႄႊၶၢၼ် 86 ၼမ်ႉၽၢတ်ႇ 92 ၼမ်ႉၶႅဝ်း 109 ၼမ်ႉႁူၵ်း 131 ဝၢၼ်ႈၶၢႆး 22 ဝၢၼ်ႈၶူး 26 ႁူမ်ႈ 513 2. ဝတ်ႉၼွင်ဝၼ်း ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉ 167 3. ဝတ်ႉသီထွၵ်ႈ ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉ 150 4. ဝတ်ႉသွင်ၵေး ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉ 350 5. ဝတ်ႉၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃ ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉ 120 6. ဝတ်ႉသၢႆလေး ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉ 165 7. ၼွင်ပူး ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉ 68 8. ၼမ်ႉလၼ်ႈ ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉ 128 9. ဝတ်ႉၼႃးလိူဝ်ႇသၢႆးၶၢဝ် ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉ 105 10. ၼႃးဢုင် ဝၢၼ်ႈၼႃးလေႃႉ 8 264 ဝၢၼ်ႈၼႃး 256 ႁူမ်ႈ 264 ႁူမ်ႈႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်းတင်းမူတ်း 2,130 ယိုဝ်းၸၢဝ်းၼႃးၵူၼ်းမိူင်းသူႈၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆတီႈလၢၼ်ႇ(ၵဵတ်ႊ)ၵူတ်ႇထတ်းယွၼ်ႉဢမ်ႇၵိုတ်းလူတ်ႉၶိူင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/10/2016 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းၼႃးဢႃယု 40 ၵေႃႉၼိုင်ႈၶီႇလူတ်ႉၶိူင်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆ ၽွင်းတိုၵ်ႉၶပ်းလူတ်ႉၽၢတ်ႈၵႂႃႇတီႈလၢၼ်ႇ(ၵဵတ်ႊ)ၵူတ်ႇထတ်း။ လုင်းသုၸၢဝ်းၼႃးလုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈမၼ်းဝၢၼ်ႈၶူဝ်ၸူမ်ဢိူင်ႇပၢင်ႇၸွႆးၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသူႈသေၶီႇလူတ်ႉၶိူင်ႈၸွမ်းလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၵႂႃႇၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းသူႈပိူဝ်ႈတႃႇၵႂႃႇဢဝ်လူတ်ႉၶိူင်ႈ ဢၼ်ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈမႄးဝႆႉတင်ႈတႄႇ ဝၼ်းထိ 23/10/2016။ ၽွင်းတိုၵ်ႉၶီႇလူတ်ႉၵႂႃႇၼႂ်းဝဵင်းၼၼ်ႉၶဝ်လႆႈႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 10 ၵေႃႉမီးယူႇတီႈလၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်းတီႈပွၵ်ႉ4 ၼႂ်းဝဵင်း။လၢၼ်ႇ(ၵဵတ်ႊ)ၵူတ်ႇထတ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယတပ်ႉ 149 ၸင်ႇႁႃႁဵတ်းမႃးမွၵ်ႈၶၢဝ်းတၢင်းၸမ်လိူၼ်လိူၼ်ပၢႆၼႆႉၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈယူႇတီႈၼၼ်ႈတႃႇသေႇ။ပႃႈလင်လၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉမွၵ်ႈ 300 ထတ်းသမ်ႉမီးလၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်းပလိၵ်ႊ/ယႄးၶဝ်ဢၼ်မီးမႃးၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ပလိၵ်ႊ/ယႄးတီႈလၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်းၶဝ်ၼၼ်ႉမၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ်ၵႆႉၸႂ်ႉၵူၼ်းၶီႇလူတ်ႉၶိူင်ႈ၊လူတ်ႉၵႃးၶဝ်ၵိုတ်းသေၵဵပ်း“ၶွၼ်ႇ” ဢၼ်ၶဝ်ဝႃႈတႃႇၵႃႈ မႄးတၢင်းၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၼႂ်ၼၼ်ႉလုင်းသုလႄႈလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းတႄႉဢမ်ႇလႆႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈပလိၵ်ႊ/ ယႄးတီႈလၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်းၶဝ်ၸႂ်ႉၵိုတ်း။ ဝၢႆးၵႂႃႇဢဝ်လူတ်ႉၶိူင်ႈၶဝ်တီႈႁၢၼ်ႉမႄးလူတ်ႉယဝ်ႉလုင်းသုၸႂ်ႉလုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၵႂႃႇႁႃသိုဝ်ႉၽၵ်းသေၶိုၼ်းၶီႇလူတ်ႉၶိူင်ႈဢၼ်မႄးၼၼ်ႉပွၵ်ႈႁႃႁိူၼ်းမၼ်းၶိုၼ်း။ ၽွင်း 10.00 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉလုင်းသုၶီႇလူတ်ႉၶိူင်ႈမၼ်းမုင်ႈၸူးတီႈလၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်းပလိၵ်ႊ/ယႄးတီႈပွၵ်ႉ 4။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉယင်းလႆႈႁၼ်ၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉၶီႇလူတ်ႉၶိူင်ႈၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈလုင်းသုသေၽၢတ်ႈလၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်းၼၼ်ႉၵႂႃႇဢမ်ႇၺႃးႁၢမ်ႈတၢပ်ႈၸႂ်ႉၵိုတ်းသင်၊ၵူၺ်းၵႃႈပလိၵ်ႊ/ယႄးၶဝ်ၼၼ်ႉႁွင်ႉသႂ်ႇ လုင်းသုႁႂ်ႈၵိုတ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈလုင်းသုဢမ်ႇၵိုတ်းသေသိုပ်ႇၶပ်းလူတ်ႉၽၢတ်ႈၵႂႃႇၸူးလၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းမၼ်းတိုၵ်ႉမီးတီႈႁိမ်းလၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်း သိုၵ်း မၢၼ်ႈ မွၵ်ႈ 90 ထတ်းၼၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်း ႁၼ် တၢမ်တႃ ႁၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈတီႈလၢၼ်ႇၵူတ်ႇ ထတ်းၼၼ်ႉ ယိုဝ်းသႂ်ႇလုင်းသု ယူႇယဝ်ႉ။မၢၵ်ႇၵွင်ႈတိူဝ်ႉ ၺႃးၵွင်ႇၵေႃႈလႄႈပွင်ႇ ၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇတၢင်းတႃ မၼ်း ၽၢႆႇၶႂႃသေတၢႆထင်တီႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးလႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇယဝ်ႉၵေႃႈၵူၼ်းမိူင်း မၢင် ၸိူဝ်း ၵႂႃႇၸူးတီႈလၢၼ်ႇၵူတ်ႇ ထတ်းၼၼ်ႉသေ ထၢမ် ႁႃလွင်ႈတၢင်းဝႃႈပဵၼ်သင်ၼႆယူႇ။ပလိၵ်ႊ/ ယႄးၶဝ် ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၶၢမ်ႈပူၼ်ႉ လၢၼ်ႇၵူတ်ႇ ထတ်း ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ်ၶီႇလူတ်ႉၶိူင်ႈၼၼ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းၶဝ်ယိုဝ်းဝႃႈၼႆ။မိူဝ်ႈထၢမ်ထိုင်ဝႃႈ မၼ်းပဵၼ် သင်ၼႆၼၼ်ႉၶဝ် တွပ်ႇဝႃႈ “ႁဝ်းၸႂ်ႉၶဝ် ၵိုတ်း၊ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းဢမ်ႇၵိုတ်း။သိုၵ်းၶဝ်ၵေႃႈၶႂ်ႈႁႂ်ႈမၼ်းၵိုတ်းယူႇ၊ၶဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇ ၶႂ်ႈယိုဝ်း မၼ်းတၢႆ။ၶဝ်ယိုဝ်းၶိုၼ်ႈ ၾႃႉၵူၺ်း” ၼႆယဝ်ႉ။ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆလုင်းသု ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 11 မူင်းၼၼ်ႉလုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းသု ၶီႇလူတ်ႉပွၵ်ႈႁိူၼ်းပႃးတင်းၽၵ်းဢၼ်မၼ်းသိုဝ်ႉမႃးသေၽႅဝ်ၵႂႃႇ တီႈလၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။မၼ်းၸၢႆးလႆႈႁၼ်လူတ်ႉၵႃးသိုၵ်းသွင်လမ်းပႃးတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇၸွမ်းၼၼ်ႉ တင်းၼမ်လႄႈလႆႈႁၼ်ပႃးတူဝ်တၢႆဢၼ်ၼွၼ်းသိူဝ်ႇၼိူဝ်ၶၢင်ႈတၢင်းယဝ်ႉဢဝ်ၽႃယၢင်ႁူမ်ႇဝႆႉပဵၼ်ပွတ်းပဵၼ် တွၼ်ႈ ။မၼ်းၸၢႆးတွင်းၵူၼ်ပေႃႈမၼ်းဢၼ်ၸပ်းဝႆႉတီႈတူဝ်တၢႆၼၼ်ႉသေၶဝ်ႈၸႂ်ဝႃႈပေႃႈမၼ်းၸၢႆးၺႃးယိုဝ်းၼႆ ယဝ်ႉ။မၼ်းၸၢႆးၵေႃႈၶပ်းလူတ်ႉပွၵ်ႈႁိူၼ်းၽႂ်းၽႂ်းသေမိူဝ်းႁႃမႄႈမၼ်းၵေႃႉဢၼ်တိုၵ်ႉၽုၵ်ႇၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ်ယူႇၼႂ်း သူၼ် ၼၼ်ႉသေၶႃသွင်ၵေႃႉၶိုၼ်းၸူဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇၼႂ်းဝဵင်း၊ၽွင်းၼၼ်ႉတူဝ်တၢႆၼၼ်ႉပေႃးဢဝ်သႂ်ႇၵႃး ၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃ မိူင်းသူႈယဝ်ႉ။ လၢၼ်ႇ(ၵဵတ်ႊ)ၵူတ်ႇထတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈလုင်းသုၺႃးယိုဝ်း(ႁၢင်ႈပိုၼ်ၵၢင်ႇၸီႉၼႄဢွင်ႈတီႈတူဝ်တၢႆလုင်းသု)) ၵႃးပလိၵ်ႊ/ယႄးသွင်လမ်းပႃးတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေၵႂႃႇၸွမ်းထိုင်တီႈႁူင်းယႃတီႈဢၼ်မေႃယႃၶဝ်ၽႃတတ်းတူၺ်း ႁွႆး ၸဵပ်းတီႈႁူဝ်လုင်းသုလႄႈဢဝ်တူဝ်တၢႆမၼ်းၵႂႃႇဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈယဵၼ်သေထႅပ်းသေႃးဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 1:30 ဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းပီႈၼွင်ႉလုင်းသုသၢဝ်းၵေႃႉလုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈၶူဝ်ၸူမ်သေၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းတႄႉၶဝ်ဢမ်ႇလႆႈႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၵွပ်ႈဝႃႈႁွင်ႈယဵၼ်ၼၼ်ႉထႅပ်းသေႃးဝႆႉ။ဝၢႆးၼၼ်ႉပလိၵ်ႊ/ ယႄးႁႃႈၵေႃႉမႃးသေၸိသင်ႇႁႂ်ႈဢဝ်တူဝ်တၢႆၼၼ်ႉၵႂႃႇၾင်ၵမ်းလဵဝ်ၼႆယဝ်ႉ။ယႄးၶဝ်ၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈဢမ်ႇတၢပ်ႈ ဢဝ်သႂ်ႇၵွမ်ႇယဝ်ႉၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈပႃႈဢွင်ႇမေးလုင်းသုလၢတ်ႈတီႈယႄးၶဝ်ၼၼ်ႉဝႃႈတိုၼ်းတေဢမ်ႇဢဝ်ၵႂႃႇၾင်ပေႃးပႆႇလႆႈၵွမ်ႇၼႆယဝ်ႉ။မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈတီႈယႄးၶဝ်ၼၼ်ႉဝႃႈၾိင်ႈထုင်းႁဝ်းၼႆႉတေလႆႈဢဝ်ၵူၼ်းတၢႆဝႆႉသၢမ်ဝၼ်းဢမ်ႇၼၼ်ၼိုင်ႈဝူင်ႈသေၽိတ်းပၢင်းသင်ၶႃႇၸဝ်ႈမႃးလွတ်ႈႁေႃးလႄႈႁႅၼ်းသွမ်းႁဵတ်းၵုသူဝ်ႇတၢင်းလီပၼ်မၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ဝၢႆးၼၼ်ႉယႄးၶဝ်ၵေႃႈပွႆႇႁႂ်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၽူႈတၢႆၼၼ်ႉၵႂႃႇႁႃၵွမ်ႇမႃးလႄႈၽိတ်ႈပၢင်းသင်ၶႃႇၸဝ်ႈတီႈဝတ်ႉၼႂ်းမိူင်းသူႈမႃးတီႈႁူင်းယႃသေလွတ်ႈႁေႃးပၼ်လုင်းသုၽွင်း 3.30 ဝၢႆးဝၼ်း ယဝ်ႉၶိုၼ်းဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆလုင်းသုၵႂႃႇၾင်တီႈပႃႇႁဵဝ်ႈမိူင်းသူႈယူႇယဝ်ႉ။ ပၢင်ၸႃႉလုင်းသု တၢမ်ၼင်ႇပီႈၼွင်ႉလုၵ်ႈလၢင်းၼၢင်းမေးမၼ်းဝႃႈၽွင်းမၼ်းဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉပႃးငိုၼ်းၵႂႃႇ 10,000,000 ၵျၢပ်ႈၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းၶႂ်ႈသိုဝ်ႉဝူဝ်း၊ၵႂၢႆး သင်ၵႂႃႇၺႃးပေႃႈၵႃႉဝူဝ်းၵႂၢႆးၼႆယဝ်ႉ။ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉမၼ်းယင်းတိုဝ်းယၢမ်းမူင်းၶမ်း လႄႈပႃးၾူၼ်းႁူၺ်ႇၼိုင်ႈ၊ၵူၺ်းၵႃႈၽွင်းၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆမၼ်းႁွတ်ႈၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃၼၼ်ႉယဝ်ႉၵူၼ်းလုမ်းလႃးႁူင်း ယႃၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈလႆႈႁၼ်မႅၼ်ႈငိုၼ်းၸွမ်းတူဝ်မၼ်း 186,000 ၵျၢပ်ႈၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉ။ ပလိၵ်ႊ/ယႄးၶဝ်တႄႉလၢတ်ႈတီႈပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းမၼ်းဝႃႈလူတ်ႉၶိူင်ႈလႄႈၾူၼ်းမၼ်းၼၼ်ႉလႆႈၵဵပ်းဝႆႉတီႈႁူင်းပလိၵ်ႊၼႆသေတေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းမၼ်းယင်းပႆႇၸၢင်ႈလႆႈၶိုၼ်း။ မေးၼၢင်းလုင်းသုလၢတ်ႈဝႃႈမၼ်းၼၢင်းယင်းပႆႇလႆႈႁပ်ႉၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်းသင်တီႈပလိၵ်ႊ/ယႄးၶဝ်သေၸိူဝ်ႉသေပိူင်။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1-2/11/2016 ၼႆႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းပီႈၼွင်ႉလုင်းသုလႆႈႁႅၼ်းသွမ်းတၢင်တူဝ်(ၵူဝ်ႇၸႃး) ပၼ်မၼ်းၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ မေးၼၢင်းလုင်းသုလၢတ်ႈဝႃႈ “ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလိူင်ႈၼႆႉႁႂ်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ်ပေႃးလႆႈႁပ်ႉႁူႉဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်းၽၵ်းၵႃႇဢၼ်ဢမ်ႇတၢင်းၽိတ်းသင်။ၽူဝ်ၶႃႈၼႆႉဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းသင်ၽိတ်း။ၵွပ်ႈဝႃႈႁဝ်းၶႃႈယူႇၼႂ်း“ၼႃႈလိၼ်လမ်” (ပိုၼ်ႉတီႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်) လႄႈဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ်ႁတ်းလၢတ်ႈဢွၵ်ႇသၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢင်ၸိူဝ်းလႄႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်းမႄးတၢင်းႁၼ်မႅၼ်ႈပိူင်ပဵၼ်မၼ်းယူႇသေတၶဝ်ဢမ်ႇႁတ်းလၢတ်ႈဢွၵ်ႇလွင်ႈၼႆႉ” ၼႆယဝ်ႉ။ လုင်းသုၼႆႉယၢမ်ႈပဵၼ်ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ဝၢၼ်ႈၶူဝ်ၸူမ်မႃး။တၢင်းၼွင်ႈတၢင်းလင်ၵိုတ်းဝႆႉမေးၼၢင်းလႄႈလုၵ်ႈလၢင်းသွင်ၵေႃႉလုၵ်ႈၸၢႆးဢႃယု 20 ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈလုၵ်ႈယိင်းဢႃယု 18 ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ တင်ႈတႄႇလၢႆလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂၢၵ်ႈသၢင်ႈတပ်ႉၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းမိူင်းသူႈပိူဝ်ႈတႃႇၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တၢင်း ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸို်င်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇပႃးၵွင်ႈပႃးၵၢင်ႇသင်ၼႆႉလႄႈတၢင်းႁဵတ်းလိူင်းၸိူင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းပလိၵ်ႊ/ယႄးဢၼ်တဵၵ်းၸႂ်ႉႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းလုင်းသုၸတ်းပၢင် ၸႃႉၽႂ်းၽႂ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၵူတ်ႇထတ်းဢၼ်မီးလွင်ႈ ၸႅင်ႈလႅင်းၵဵဝ်ႇၵပ်းလိူင်ႈၼႆႉလႄႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလွင်ႈလႆႈယိုဝ်းလုင်းသုတၢႆၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62- 941-9600 (ဢင်းၵိတ်း၊ တႆး) ၼၢင်းလွၼ်ႉလႅင်း +66: (0) 63-838-9029 (ဢင်းၵိတ်း ၊မၢၼ်ႈ) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2016-12-28T09:07:46

https://shan.shanhumanrights.org/looting-arbitrary-arrest-torture-forced-labour-by-burma-army-in-muse-northern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၵ်ႉၸူၼ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း၊ တိၺွပ်းလႄႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၶၢပ်ႇၶျေႃးၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းမူႇၸႄႈ ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ

ဝၼ်းထိ 28/12/2016 ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးမၢႆ 10/2016 သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၵ်ႉၸူၼ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း၊ တိၺွပ်းလႄႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၶၢပ်ႇၶျေႃးၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းမူႇၸႄႈ ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 33 သွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈယႃႉႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းတီႈပၢင်ႇသၢႆး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/11/2016 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 33 ၵုမ်းၵမ်သွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင် ၵူၼ်းမိူင်းသေ ယႃႉလႅဝ်ပႃးႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း 14 လင်တီႈဝၢၼ်ႈၶူင်ႈလူင်ပၢင်ႇသႆၢးၸႄႈဝဵင်းမူႇၸႄႈၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ။ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶူင်ႈလူင်ၼႆႉမီးလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်း 60 လင်သေမီးႁူဝ်ၵူၼ်း 310 ၵေႃႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈ ၼမ်ဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းယွၼ်ႉဝႃႈမီးပၢင်တိုၵ်းႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉၼႃႈတၢင်းႁွင်ႇမွၵ်ႈလၵ်းၼိုင်ႈမီးပၢင်တိုၵ်း ႁၢဝ်ႉ ႁႅင်းတီႈဝၢၼ်ႈၵွင်းၸူင် လႄႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတဝ်းၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်း ႁွင်ႇ (ၶၢင်၊တဢၢင်း၊ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လႄႈရၶၢႆႇ) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၸၢင်းတူၼ်ၼိုင်ႈဢၼ်သိုပ်ႇယူႇဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶူင်ႈလူင်လႆႈႁၼ်မႅၼ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယႃႉၽၵ်းတူႁိူၼ်းသေ ၶဝ်ႈၵႂႃႇသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇၸၢႆးထုၼ်းဢွင်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ်တိုၵ်ႉၶီႇရူတ်ႊၶိူင်ႈတီႈ ဝၢၼ်ႈၵွင်းၸူင် မႃးၼၼ်ႉမၼ်းၸၢႆးမႃးထိုင်တီႈဝၢၼ်ႈၶူင်ႈလူင်သေလႆႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 33 ၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉယိုဝ်းသႂ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵၢမ်ႇလီလႄႈမၢၵ်ႇၵွင်ႈဢမ်ႇတိူဝ်ႉမၼ်းၸၢႆး။ သၢႆမၢႆၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ယႃႉလုလႅဝ်ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈၵွင်းၸူင် ၼၼ်ႉမီးၼင်ႇပႃႈ တႂ်ႈၼႆႉ ၶပ်ႉမၢႆ ၸိုဝ်ႈဝၢၼ်ႈ ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ၺႃးသွၵ်ႈတဝ်ယႃႉၵွႆ 1. လုင်းယီႊမၢႆ- ပႃႈၶမ်းလႅင် ၵွင်ႈထၢႆႇၵႃႈၶၼ် 410,000 ၵျၢပ်ႈ၊ပီႇႁူသွင်ၵူႈၵႃႈၶၼ် 226,000 ၵျၢပ်ႈ၊ၶူဝ်းၶွင်တႃႇၶၢႆၼႂ်းႁၢၼ်ႉၵႃႈၶၼ် 478,500 ၵျၢပ်ႈ၊ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 40,000 ၵျၢပ်ႈလႄႈငိုၼ်းၶႄႇ 600 ယႂၼ်။ 2. ဢၢႆႈၵေႃႇငိုၼ်း- ၼၢင်းၶမ်းလႅင် ထုၼ်း ၽၵ်းတူႁိူၼ်းလႄႈၽၵ်းတူပွင်ႇၵွႆ 3. ၼၢႆးဢွင်ႇပၢၼ်း ၽၵ်းတူႁိူၼ်းလႄႈၽၵ်းတူပွင်ႇၵွႆ 4. ဢၢႆႈသေႃး၊ၼၢႆးသူၺ်ႇႁၢၼ်ႇ ၾူၼ်းသွင်လုၵ်ႈၵႃႈၶၼ် 180,000 ၵျၢပ်ႈ၊ပီႇႁူၵူႈၼိုင်ႈၵႃႈၶၼ် 110,000 ၵျၢပ်ႈ 5. ဢၢႆႈသၢင်ႇ- ၼၢင်းၶမ်းထုၼ်း ၽၵ်းတူႁိူၼ်းလႄႈၽၵ်းတူပွင်ႇၵွႆ 6. ဢၢႆႈဢွင်ႇလႃႉ + မသူဝ်း ၽၵ်းတူႁိူၼ်းလႄႈၽၵ်းတူပွင်ႇၵွႆ 7. ဢၢႆႈထေး + ဢေးမၢႆ ၾူၼ်းလႄႈယၢမ်းမူင်းႁွႆႈမိုဝ်းၵႃႈၶၼ် 300,000 ၵျၢပ်ႈ 8. ဢၢႆႈသၢမ်ၸိင်ႇ+ ၼၢင်းၶမ်းလႅင်း သူၺ်ႇဢွင်ႇ ၶူဝ်းၶွင်တႃႇၶၢႆၼႂ်းႁၢၼ်ႉၵႃႈၶၼ်ငိုၼ်းၶႄႇ 8,200 ယႂၼ် 9. ၸၢႆးလၢဝ်သႂ် + ၼၢင်းထွၼ်းသႃႇ ငိုၼ်းၶႄႇ 5,300 ယႂၼ်၊ၶူဝ်းၶွင်တႃႇၶၢႆၵႃႈၶၼ် 300,000 ၵျၢပ်ႈ 10. ဢၢႆႈပူး + ၼၢင်းဢွင်ႇ ၽၵ်းတူႁိူၼ်းလႄႈၽၵ်းတူပွင်ႇၵွႆ 11. ဢၢႆႈထူၺ်း + ၼၢင်းသူၺ်ႇမျႃႉ ၽၵ်းတူႁိူၼ်းလႄႈၽၵ်းတူပွင်ႇၵွႆ 12. ဢၢႆႈတဵင်းဢူး + ၼၢင်းၶမ်းယဵၼ်ႇ ၽၵ်းတူႁိူၼ်းလႄႈၽၵ်းတူပွင်ႇၵွႆ 13. ဢၢႆႈပဝ်း + ၼၢင်းၶမ်းလႃႉ ၶူဝ်းၶွင်တႃႇၶၢႆၼႂ်းႁၢၼ်ႉၵႃႈၶၼ် 700,000 ၵျၢပ်ႈ 14. လၢဝ်းဝူး + ၼၢင်းဢွင်ႇပၢၼ်း ၽၵ်းတူႁိူၼ်းလႄႈၽၵ်းတူပွင်ႇၵွႆ ၶူဝ်းႁိူၼ်းဢၼ်ၺႃးသွၵ်ႈတဝ် ယႃႉဢဝ် ၶူဝ်းႁိူၼ်းဢၼ်ၺႃးသွၵ်ႈတဝ် ယႃႉဢဝ် ၵူၼ်းမိူင်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသီႇၵေႃႉထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းတဵၵ်းၸႂ်ႉႁုင်ၶဝ်ႈၽၵ်းပၼ်ၶဝ်တီႈမိူင်းၵူဝ်း ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝူင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 22/11/2016 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်း ပွၵ်ႉ 6 ၼႂ်း မိူင်းၵူဝ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸႄႈၺႃးသိုၵ်း မၢၼ်ႈဢၼ် ယူႇ ပႃႈတႂ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 33 လႄႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 99 ဢၼ်ၵုမ်းၵမ် ပၵ်းသဝ်းယူႇၽၢႆႇ ႁွင်ႇဝၢၼ်ႈ ၼွင်ၶမ်းတိၺွပ်း ၽွင်းၶဝ်လုၵ်ႉတီႈသုမ်ႉပၢႆႈၽေးလႅၼ်လိၼ်မိူင်းၶႄႇသေမိူဝ်းၸႂ်းႁိူၼ်းၶဝ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသီႇၵေႃႉ ၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်း ဢၼ်ပၢႆႈၽေးၸွမ်းၵူၼ်းၼႂ်းပွၵ်ႉၶဝ်ၸိူဝ်းဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၶဝ်ႈမိူင်းၶႄႇသေ သေႃႉႁူမ်ႈပိုင်ႈၽူၺ်း ၽွင်း ပဵၼ်ပၢင် တိုၵ်း ၼႂ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 20/11/2016 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၶဝ်ၺႃးၺွပ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉၶဝ် ႁုင်ၶဝ်ႈၽၵ်းပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႃႇတပ်ႉ ၶဝ် တီႈမိူင်း ၵူဝ်း ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်း 23 ဝၼ်းသေၸင်ႇပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်း 14/11/2106 ယၢမ်း 4 မူင်းပၢႆပၢႆးလႃႈၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်းၼႆႉ မီး လင်ႁိူၼ်း 35 လင်ႁူဝ်ၵူၼ်းမီး 155 ၵေႃႉ။ မၢႆၶပ်ႉ ၸိုဝ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢႃယု တီႈယူႇ လွင်ႈတၢင်းလုသုမ်းႁူဝ်ယွႆႈမၼ်း 1 ၸၢႆးဢၢႆႈသႅင် 30 ဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်း 2 ၸၢႆးဢၢႆႈယုင်ႉ 20 ဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်း ႁိူၼ်းမၼ်းၸၢႆးထုၵ်ႇၾႆးၽဝ်မႆႈမူတ်း 3 ၸၢႆးဢၢႆႈပွႆး 20 ဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်း 4 ၸၢႆးဢၢႆႈမူၼ်း 16 ဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်း ၵူၼ်းမိူင်းတီႈပၢင်ႇသၢႆးၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 33 လႄႈတပ်ႉ 99 တိႉၺွပ်း ပေႉၵိၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 05­­/12/ 2016 ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇသၢႆးၸႄႈဝဵင်းမူႇၸႄႈၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ထုၵ်ႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈတိၺွပ်းပေႃႉထုပ်ႉသေဢဝ်သႂ်ႇၶွၵ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းယၢမ်း 9:30 ၼၼ်ႉၸၢႆးလိူၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၶႂၢင်ႊယဝ်ႊသႅၼ်ႊ – ပႃႈၼၢင်းသႅင်ၶွတ်ႇ ယူႇပၢင်ႇ သၢႆး ပွၵ်ႉ 1 ႁူပ်ႉထူပ်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈတၢင်းၽေပွၵ်ႉ 1 သေသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႅတ်ႈထၢမ် မၼ်းၸၢႆးဝႃႈ လုၵ်ႉတီႈ လႂ်မႃးပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈမၼ်း ၸၢႆးပဵၼ် ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆသေတ သိုၵ်း မၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉတိႉၺွပ်းမၼ်းၸၢႆးသႂ်ႇၶွၵ်ႈယူႇ။ ၽွင်းမၼ်း ၸၢႆးတိုၵ်ႉ ယူႇၼႂ်းၶွၵ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉ မၼ်း ၸၢႆး 7 ၵမ်း။ ထိုင်ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ဝၼ်းထိ 06/12/2016 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇၵပ်းၽူင်းႁႃလုင်းမၼ်းၸၢႆး လုင်း ၵျေႃႇထူၺ်းႁႂ်ႈ ၵႂႃႇၸူးတီႈႁူင်းပလိၵ်ႊ/ယႄး သေ လုင်းၵျေႃႇထူၺ်းၵေႃႈႁွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵႂႃႇၸွမ်း မၼ်းသွင်ၵေႃႉ ၵႂႃႇဢုပ်ႇ လၢတ်ႈ တီႈၶဝ်သေ ဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်းၸင်ႇပွႆႇပၼ်ၸၢႆးလိူၼ်ယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62- 941-9600 (ဢင်းၵိတ်း၊ တႆး) ၼၢင်းလွၼ်ႉလႅင်း +66: (0) 63-838-9029 (ဢင်းၵိတ်း၊ မၢၼ်ႈ) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2016-11-28T07:30:06

https://shan.shanhumanrights.org/1500-farmers-demand-cancellation-of-upper-yeywa-dam-as-war-in-n-shan-state-escalates/

ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈယႃႉပႅတ်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၽႄႈလၢမ်း

ဝၼ်းထိ 28/11/2016ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈယႃႉပႅတ်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၽႄႈလၢမ်းဝၼ်းထိ 27/11/2016 ၼႆႉၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး1,500 ၵေႃႉ 19 ၸႄႈဝဵင်းလႆႈၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈၾင်ႇမႄႈၼမ်ႉတူႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉပိူဝ်ႈတႃႇတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈယႃႉပႅတ်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ဢၼ်မီးၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇတီႈ ဢၼ်မီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ယိုတ်ႈ လၢမ်းထိုင်လၢႆလၢႆတီႈၼႂ်းဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ။ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႆႉယူႇတၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးသေပဵၼ်ၽၢႆဢၼ်ယူႇၼႂ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆၼမ်ႉတူႈသီႇႁူၺ်ႇၼၼ်ႉႁူၺ်ႇၼိုင်ႈ။ၽၢႆၼႆႉႁူမ်ႈဝႃႈမီးၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝၢင်းၽႅၼ်ဢွင်ႈတီႈမႃးတင်ႈတႄႇပီ 2008 သေတႃႉယင်း ပႆႇလႆႈတႄႇႁဵတ်းသၢင်ႈ။ လွင်ႈ လႆႈၸၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းထူင်ႇထဵဝ်ႈမႃးၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉၵေႃႈယွၼ်ႉဝႃႈပီၵၢႆပီဢွၼ်ၼႆႉၼမ်ႉ ၼွင်းႁိမ်းႁွမ်းမႄႈၼမ်ႉတူႈလၢႆ ပွၵ်ႈလၢႆ ၽဝ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆၼႆႉၶွမ်ႇပၼီႇၶႄႇ၊သဝိတ်ႉၸလႅၼ်ႊ၊ၵျိူဝ်ႇမၼ်ႊလႄႈၵျပၢၼ်ႇၶဝ်ႁူမ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈသေတေၶူင်ဢွၵ်ႇဢၢင်ႇၵဵပ်း ၼမ်ႉယၢဝ်း ထိုင် 60 ၵီႇလူဝ်ႇမေႇတိူဝ်ႇ၊တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉယိုင်ႈထူမ်ႈထိုင်ဝဵင်းသီႇပေႃႉလႄႈလုပ်ႇထူမ်ႈႁိူၼ်းယေး၊တီႈလိၼ်ႁႆႈၼႃးဢိၵ်ႇပႃး ၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 650 ဢၼ်ယူႇတီႈတႃႈလူင်လႄႈၶူဝ်းၵိုၵ်းပိုၼ်းၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇပႃးၸဵမ် သူၼ် မၢၵ်ႇၸွၵ်း မၢၵ်ႇဝၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉတေၺႃး ၼမ်ႉထူမ်ႈပႅတ်ႈမူတ်း။ ဢွင်ႈတီႈတေသၢင်ႈၽၢႆလႄႈဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉမၼ်းၼႆႉ မီးယူႇၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်း ၵႄႈၵၢင်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ပဵၼ်တီႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတိုၵ်းတေႃးၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇပူၼ်ႉမႃးလၢႆလိူၼ်ၼႆႉသေ မီးလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇ လႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း ပႃးၸဵမ်လွင်ႈပေႃႉထုပ်ႉၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 23/10/2016 ၼၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်း 2,000 ပၢႆလႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈ ႁိူၼ်းယေးၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်းယိုဝ်း ၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇတီႈတၢင်းဢွၵ်ႇတႃႈလူင်လႄႈ ႁၢင်ႇၵႆ တႃႈလူင် 20 ၵီႇလူဝ်ႇမေႇတိူဝ်ႇၵူၺ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ယိုတ်ႈလၢမ်းၽႄႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၽွင်းဝူင်ႈ ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈပၢႆႈ ၽေးသိုၵ်း ထိုင်ၼမ်ႉတူႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တႃႈလူင်ၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႆႉလႄႇၽၢတ်ႈၵႂႃႇၽၢတ်ႈမႃးသေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူဝ်ႁႄလႄႈယင်းပၵ်းတပ်ႉပၢင်သဝ်းၶဝ်ယူႇဝႆႉၼိူဝ်လွႆသုင်သေပၵ်းတႃၸွမ်းတူၺ်းပိုၼ်ႉတီႈသၢင်ႈၽၢႆပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းထိုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ NLD ႁႂ်ႈယႃႉပႅတ်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၵမ်းလဵဝ်ၵွပ်ႈဝႃႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉတူႈၼႆႉဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းမႃးႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸၢႆးထမ်းဢၢႆး ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆးလၢတ်ႈဝႃႈ“လွင်ႈၵုမ်းၵမ်ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝၼႆႉ တိုၼ်းပဵၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈ ပၼ် ႁႃယုင်ႈယၢင်ႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈယဝ်ႉ။သင်ဝႃႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုပ်ႇၶိုင်သၢင်ႈၽၢႆမႂ်ႇ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈသၢၼ်ၶတ်းၵၢင်ၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိုင်လွင်ႈၼႆႉတိုၼ်းတေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်း သိူဝ်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇဢမ်ႇႁၢင်ႉၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ”ဝႃႈၼႆ။ ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ၶွမ်ႇပၼီႇၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႆႉၶိုၼ်းထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းၶူင်းၵၢၼ်ယုင်ႈယၢင်ႈၼႆႉၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းတိုၼ်းပဵၼ်လွင်ႈၽိတ်းပိူင်ႈပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်းႁၢႆႉလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ထူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉ။ပိူင် လူင်မၼ်းၸုမ်း Stucky SA ၼႆႉထုၵ်ႇလီ ထွၼ် ဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵွပ်ႈဝႃႈပၼ်ၼႃႈတိူဝ်ႈမိူင်းသဝိတ်ႉၸလႅၼ်ႇၵႅဝ် ၸွမ်းမိူၼ်ပဵၼ်“ၽူႈသၢင်ႈလွင်ႈငမ်း ယဵၼ်“ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈမီးၾႅတ်ႉတရိူဝ်ႇဢၼ်ၸႅၵ်ႇၽႄဢႃႇၼႃႇၼင်ႇ ႁိုဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းပေႃးၸၢင်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်၊ၵုမ်းၵမ်လႄႈၸတ်းၵၢၼ်ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝလႆႈႁင်း ၵူၺ်း ၶေႃၶေႃၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇ ၸၢႆးထမ်းဢၢႆး +95 (0)9-718-799-82 ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်း +95 (0)9-262-108-062 PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2016-09-08T07:24:10

https://shan.shanhumanrights.org/latest-burma-army-attack-on-strategic-sspp-ssa-mountain-base-stokes-fears-of-major-war-escalation/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးတီႈလွႆလမ်ႇလွင်ႈ၊သူၼ်းၾႆးပၢင်တိုၵ်းလူင်သေ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁၢမ်းႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးတွၼ်ႈၵၢင်

ဝၼ်းထိ 08/09/2016 ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးမၢႆ 6/2016 သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးတီႈလွႆလမ်ႇလွင်ႈ၊သူၼ်းၾႆးပၢင်တိုၵ်းလူင်သေ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁၢမ်းႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးတွၼ်ႈၵၢင် ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်းယိုဝ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈ တႆးတီႈလွႆလမ်ႇလွင်ႈတႃႇၵၢၼ်သိုၵ်းဢၼ်ပဵၼ်တပ်ႉပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း၊ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 100 လႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေး၊သူၼ်းၾႆးႁႂ်ႈပၢင်တိုၵ်းမႂ်ႇၵိူတ်ႇ ၶိုၼ်ႈသေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၼီပၢႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 28/08/2016 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတိုၵ်းယိုဝ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈ တႆးတီႈလွႆၸေးလွႆသုင်လုၵ်ႈၼိုင်ႈဢၼ်ယူႇၼႂ်းၼႃႈတီႈပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးၵုမ်းၵမ်၊ၼႃႈ တီႈပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးတီႈၼႆႈၼႆႉယူႇၼႂ်းတွၼ်ႈတၢင်းတူၵ်းၶူင်းသေၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇသမ်ႉ ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းဝၽွမ်ႉႁူမ်ႈ UWSA ၵုမ်းၵမ်လႄႈပဵၼ်ၼႂ်းၼႃႈတီႈဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ။လွင်ႈပိုတ်ႇၼႃႈ သိုၵ်းပိုတ်းယိုဝ်းတီႈလွႆၼႆႉမိူၼ်တင်းဝႃႈ တေလႆႈၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈၼႃႈတီႈသေမိူၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ်သေႇ ယူင်းႁႂ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵူၺ်း။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉတိုၼ်းၽႅၼ်ဝႆႉဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈတီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၼႃႈဝၼ်းဢၼ်တေပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတေၶိုၼ်ႈမိူဝ်းတူၺ်းၼိူဝ်လွႆၼႆယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 28/08/2016 ၶၢဝ်းယၢမ်း 04:15 ဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယတပ်ႉ 523 တၢင်ႉယၢၼ်း၊ၶလယတပ်ႉ 33 မိူင်းၵၢဝ်လႄႈပျီႇတုၸိတ်ႉဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ75 ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇၼိူဝ်လွႆဢၼ်ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးပၵ်းဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၽွင်းၶဝ် တိုၵ်ႉၶိုၼ်ႈလွႆယူႇၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယတပ်ႉ 147 ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတၢင်းတႂ်ႈတိၼ်လွႆသမ်ႉဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်မွၵ်ႈ 20 လုၵ်ႈယိုဝ်းၶိုၼ်ႈၸူးတပ်ႉပၢင်သဝ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးယူႇယဝ်ႉ။ ၶိုၼ်းၼၼ်ႉပဵၵ်ႉသမ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႆႈထုၵ်ႇတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးလိုပ်ႈယိုဝ်းထွႆပွၵ်ႈၶိုၼ်းသေတၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးယွၼ်ႉၵူဝ်မၢၵ်ႇလူင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶူဝ်တုမ်းလႄႈႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈလွႆလႅမ်ၸိူဝ်းပဵၼ်တႆးလႄႈလီးသေႃးၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ၊ၼၢင်းယိင်းလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇမွၵ်ႈ 100 လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၵၢဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းလီးသေႃးတႄႉတင်ႈပၢင်သဝ်းၶဝ်ၸွမ်းသႅင်ႇၸွမ်းႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၶွင်ပိူၼ်ႈဢၼ်မီးႁိမ်းႁွမ်းၵၢတ်ႇမိူင်းၵၢဝ်သေၸိူဝ်းပဵၼ်တႆးတႄႉပၢႆႈၵႂႃႇယူႇၸွမ်းပီႈၼွင်ႉၽႂ်မၼ်း။ၸိူဝ်း ၶဝ်ယင်ႉလိုဝ်ႈသဝ်းယူႇဝႆႉတႃႇၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ဝၼ်းတေႃႇငဝ်းလၢႆးပၢင်တိုၵ်းပေႃးယဵၼ်ၶိုၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈလွမ်ၵူဝ်လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတေႁၢင်ႈႁႅၼ်းသိုၵ်းယႂ်ႇလူင်လေႃႇတိုၵ်းမိူၼ်မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2013 ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉယူႇ။ၽွင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ၽိူမ်ႉထႅမ်ၽိုတ်ႉၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း၊တဵၵ်းဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းႁူဝ်ႉၶႄတူဝ်ၶဝ်လႄႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉသေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း 2,000 ပၢႆၸိူဝ်းပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉတဢၢင်း (ပလွင်ႈ/ လွႆ)၊တႆးလႄႈဝၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ (ၶဝ်ႈတူၺ်းလႆႈတီႈၼႆႈhttp://www.shanhumanrights.org/index.php?option=com_content&view=article&id=171:august-2009&catid=35:2009&Itemid=77). တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇၽိူမ်ႉထႅမ်ဢဵၼ်ႁႅင်း သိုၵ်းမၼ်း သိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်းမၼ်းၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼႆႉ 1,000 ပၢႆသေတင်ႈတပ်ႉမႂ်ႇဝႆႉၸွမ်းတိၼ်လွႆၸေး 15 တပ်ႉလႄႈၼႂ်းပီၼႆႉမိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိသင်ႇႁႂ်ႈပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉ သိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ထွၼ်တပ်ႉဢွၵ်ႇတီႈလွႆၼႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ ပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈလမ်ႇလွင်ႈတႃႇၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆၼွင်ၾႃၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈၶိုင်သၢင်ႈၵႂႃႇၵႃႈၼႆႈ ယူႇတၢင်းႁွင်ႇတၢင်ႉယၢၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းပဵၵ်ႉသမ်ႉသိုၵ်းတႆးလႄႈပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းတႆးဢိၵ်ႇတင်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်SNLD ဢၼ်ပႄႉလိူၵ်ႈတင်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2015 သေလႆႈတီႈၼင်ႈတႃႇၼႂ်းသၽႃး ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉၵမ်ႈၼမ်ၼၼ်ႉ သၢၼ်ၶတ်းယူႇသေတႃႉ။ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၽၢႆၼွင် ၾႃပေႃးၸၢင်ႈသိုပ်ႇ ၶိုင်သၢင်ႈၵႂႃႇၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၼ်းတေႁႃလၢႆးႁႂ်ႈပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈ တႆး SSPP/SSA ထွၼ်တပ်ႉဢွၵ်ႇၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းမႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်းလွင်ႈပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ၸင်ႇႁႃပဵၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉပဵၼ်ဢၼ်ပိူင်းၼႄပၢင်တိုၵ်းမႂ်ႇယႂ်ႇလူင်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတေပိုတ်ႇၼၼ်ႉသေ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်လႆႈ ပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးလႄႈထူပ်းၺႃးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလွင်ႈၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။သင်ဝႃႈသိုၵ်းဝ UWSA ၵေႃႈလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းမႃးယဝ်ႉၸိုင်လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းတေလႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးလႄႈတူၵ်းတၢင်းၵိၼ်းတုၵ်ႉယၢၵ်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈတေၵိုင်ႉၵၢင်ႉၽိူမ်ႉသုင်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇလူင်လၢင်ဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းယွၼ်းထိုင်ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈလၢဝ်းပိူဝ်ႈတႃႇၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂၢၵ်ႈသၢင်ႈတပ်ႉလႄႈပၢင်တိုၵ်းသေႁႄႉၵင်ႈပၼ်ၽေးသိုၵ်းသိူဝ် ဢၼ်ၽႄႈလၢမ်းယႂ်ႇလူင်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62-941-9600 (ဢင်းၵိတ်း၊တႆး) ယိင်းလွၼ်ႉလႅင်း +66: (0) 63-838-9029 (ဢင်းၵိတ်း ၊မၢၼ်ႈ) PDF files:Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2016-12-06T09:18:40

https://shan.shanhumanrights.org/burma-army-tortures-three-farmers-and-shoots-one-farmer-in-mong-yen-northern-shan-state/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်တဵၵ်းတဵင်ၸဝ်ႈၼႃးသၢမ်ၵေႃႉလႄႈယိုဝ်းၸဝ်ႈၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈၼႂ်းမိူင်းယဵၼ်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸို်င်ႈတႆး မၢႆ 9/2016 ဝၼ်းထိ 06/ 12/ 2016 သိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်တဵၵ်းတဵင်ၸဝ်ႈၼႃးသၢမ်ၵေႃႉလႄႈယိုဝ်းၸဝ်ႈၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈၼႂ်းမိူင်းယဵၼ်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၺႃးပေႃႉထုပ်ႉယွၼ်ႉလၢတ်ႈၵႂၢမ်းႁႅင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13/11/2016 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉဢိၵ်ႇတင်းဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယု 16 ၼိုင်ႈၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ တပ်ႉ 119 ပေႃႉထုပ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းပဝ်းဢိူင်ႇဢီႇၼၢႆးထုင်ႉမိူင်းယဵၼ်ၸႄႈတွၼ်ႈ လႃႈသဵဝ်ႈၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11/11/2016 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယတပ်ႉ 119 မွၵ်ႈ 50 ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 33 တိူင်းတႃႈ လိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) ၵုမ်းၵမ် ၶီႇလူတ်ႉၵႃးၵႂႃႇတၢင်းၵႂႃႇတင်းဝၢၼ်ႈၸၢမ်မိူင်းမုဢၼ်ယူႇတၢင်းႁွင်ႇလႃႈလဵဝ်ႈသေၵိုတ်း ယင်ႉ တီႈဢီႇၼၢႆး၊ဝၢႆးၼၼ်ႉၶဝ်ၶိုၼ်းပႆလိၼ်ၵႂႃႇမွၵ်ႈ 10 လၵ်းသေထိုင်ႁွတ်ႈၵႂႃႇမိူင်းတွင်ၽွင်း 6:00 ႁူဝ်ၶမ်ႈယဝ်ႉၵိုတ်း ယင်ႉ လိုဝ်ႈ ၼွၼ်းတီႈၼၼ်ႈၶိုၼ်းၼိုင်ႈ။ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 12/11/2016 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိုပ်ႇပႆၵႂႃႇတီႈ ဝၢၼ်ႈၵုင်း ပဝ်း သေ ယင်ႉလိုဝ်ႈၼွၼ်းတီႈၼၼ်ႈထႅင်ႈၶိုၼ်းၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13/11/2016 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 8 မူင်းၵၢင်ၼႂ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းဢွၼ်ၵၼ်ၸုၵ်းလွမ်ႉႁွပ်ႈဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉလႆႈငိၼ်း သဵင်ၸဝ်ႈၼႃးသၢမ်ၵေႃႉဢုပ်ႇၵၼ်ၼႂ်းႁိူဝ်းၶဝ်လင်ၼိုင်ႈ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၼၼ်ႉပဵၼ်လုင်းလႃႉဝိၼ်းဢႃယု 64၊ၸၢႆးၺုၼ်ႉဢႃယု 25 လႄႈၸၢႆးထုၼ်းဢႃယု 16 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉဢုပ်ႇၵၼ်သဵင်ႁႅင်းဝႆႉၵွပ်ႈဝႃႈႁူလူင်းလႃႉဝိၼ်း ဢမ်ႇပေႃးလီ၊ၶဝ်ဢုပ်ႇၵၼ်လွင်ႈၵႂႃႇလေႇမိူင်းယဵၼ်။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉၸိၼႄးဝႃႈ ၶဝ်ႁႃလွၵ်းလၢႆး ပွႆႇၶၢဝ်ႇပၼ် သိုၵ်းတႆးလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတူင်ႉၼိုင်ၼင်ႇႁိုဝ်သိုၵ်းတႆးတေၸၢင်ႈႁၢင်ႈမၢၵ်ႇၵၢင်ဝႆႉၸွမ်းတၢင်းၶဝ်ၼႆသေတႄႇပေႃႉ ထုပ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းပွႆႇပၼ်ၶဝ်ဝၢႆးထဝ်ႈဝၢၼ်ႈထဝ်ႈၼႃးၵႂႃႇလူင်း လၢႆးမိုဝ်းယိုၼ် ယၼ်ႁပ်ႉႁွင်း ဢဝ်ၶဝ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸၢႆးထုၼ်း ၸၢႆးၺုၼ်ႉ လုင်းလႃႉဝိၼ်း ႁူဝ်ယွႆႈၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၺႃးပေႃႉထုပ်ႉၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ- ၶပ်ႉမၢႆ ၸိုဝ်ႈ ဢႃယု ဝၢၼ်ႈတီႈယူႇ ႁွႆးၸဵပ်းယွၼ်ႉၺႃးပေႃႉ 1 လုင်းလႃႉဝိၼ်း 64 ၵိူတ်ႇတီႈၼမ်ႉတူႈသေမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈၵုင်းပဝ်း ၺႃးပေႃႉတီႈသူပ်းသေႁဵတ်းႁႂ်ႈၶဵဝ်ႈ လွၼ်ႇၼိုင်ႈသိၵ်ႈလႄႈလိူတ်ႈတဵမ် သူပ်း 2 ၸၢႆးၺုၼ်ႉ 25 ပွၵ်ႉပူႇတႃႇလႃႈသဵဝ်ႈသေၶၢႆႉမႃးတီႈၵုင်းပဝ်း ၺႃးပိတ်ႉတီႈႁူဝ်သေႁဵတ်းႁႂ်ႈႁူၽၢႆႇ ၶႂႃသိၵ်ႇ 3 ၸၢႆးထုၼ်း 16 ဝၢၼ်ႈၵုင်းပဝ်း ၺႃးမတ်ႉမိုဝ်းပႄလင်သေပေႃႉ ထုပ်ႉတီႈႁူဝ်လႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈလိူတ်ႈ ဢွၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈၵုင်းပဝ်းၼႆႉမီးလင်ႁိူၼ်း 20 ပၢႆပႃးၸဵမ်ၸၢဝ်းၶၢင်၊လိသူး၊လႃးႁူႇလႄႈတႆးယူႇႁူမ်ႈၵၼ်။ၵုင်းပဝ်းၼႆႉယူႇတၢင်းၸဵင်ႇ ႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇမိူင်းယဵၼ်။ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉမီးၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇလၢႆလၢႆ ၸုမ်းတူင်ႉ ၼိုင်ဝႆႉပႃးၸဵမ်ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ၸဝ်ႈၼႃးၺႃးယိုဝ်းၽွင်းပွၵ်ႈႁိူၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 16/11/2016 ၼၼ်ႉၸဝ်ႈၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 40 လႆႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ 69 ယိုဝ်းၽွင်းမၼ်းတိုၵ်ႉပွၵ်ႈ ႁိူၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈၸၢၵ်ႈဢိူင်ႇမိူင်းပႃးထုင်ႉမိူင်းယဵၼ်ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ 69 မွၵ်ႈ 50 လုၵ်ႉတၢင်းသဵၼ်ႈဝီ မႃးၸူးမိူင်းပႃးတီႈဢၼ်မီးတပ်ႉၶဝ်ယူႇဝႆႉသေယူႇဝႆႉတီႈ ဝၢၼ်ႈ ၸၢၵ်ႈ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 3:30 ဝၢႆးဝၼ်းၸၢႆးဢၢႆႈသႆဢႃယု 40 လုၵ်ႉၼႂ်းထိူၼ်ႇသေပွၵ်ႈႁိူၼ်းသမ်ႉၺႃးသႂ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၸုၵ်းသေပႂ်ႉယၢမ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈမၼ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈယိုဝ်းသႂ်ႇမၼ်းသေမၢၵ်ႇၵွင်ႈႁူၺ်ႇၼိုင်ႈတိူဝ်ႉသႂ်ႇၶႃလူင်မၼ်း။ပီႈၼွင်ႉမၼ်းလႆႈဢဝ်မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇႁူင်းယႃလႃႈသဵဝ်ႈပိူဝ်ႈတႃႇယူတ်းယႃတူဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62- 941-9600 (ဢင်းၵိတ်း၊ တႆး) ၼၢင်းလွၼ်ႉလႅင်း +66: (0) 63-838-9029 (ဢင်းၵိတ်း၊ မၢၼ်ႈ) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2016-08-23T07:48:30

https://shan.shanhumanrights.org/key-concerns-about-the-naung-pha-dam/

လွင်ႈမႆႈၸႂ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းၽၢႆၼွင်ၽႃၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း

လွင်ႈမႆႈၸႂ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းၽၢႆၼွင်ၽႃၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးဝၼ်းထိ 23/08/2016 ၶေႃႈမုၼ်းပိုၼ်းပိူင်ႈလင်ၽၢႆၼွင်ၽႃ ဢွင်ႈတီႈ- ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႂ်းၵႄႈၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈႁူဝ်ပၢင်ႇၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တၢင်းသုင်- 90မဵတ်ႊ ႁႅင်းၾႆး- 1,200 မီႊၵႃႊဝတ်ႊ (တႃႇ 90% တေသူင်ႇဢွၵ်ႇၸူးမိူင်းၶႄႇ) သႅၼ်းဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉ-31.28 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ (တၢင်းယၢဝ်းပိုၼ်ႉတီႈၼမ်ႉယိုင်ႈ 110 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ) ၶွမ်ႊပၼီႊၸိူဝ်းႁူမ်ႈပုၼ်ႈ- Hydrochina Corporation (China – state-owned) ႁႆႊတရူဝ်ႊၶျႆႊၼႃႊၶူဝ်ႊပေႃႊရေႊသျိၼ်ႊ (လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်) International Group of Entrepreneurs (Burma) ၸုမ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း (မၢၼ်ႈ) လူင်းလႆၢးမိုဝ်းMOU- လိူၼ်ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ 2009 (ၼႂ်းပၢၼ် လီႊၸိၼ်ႊပိၼ်ႊတေပဵၼ်မႃးၸွမ်ၸိုင်ႈၶႄႇ) လူင်းလၢႆးမိုဝ်း MOA- လိူၼ်မၢတ်ႉၶ်ျ 2014 လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢင်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃဝ(ESIA) တႄႉၶွမ်ႊပၼီႊ SMEC မိူင်းဢေႃႊသ်တြေးရီႊယႃႊတိုၵ်ႉလူင်းႁဵတ်းသၢင်ႈသေတေယဝ်ႉတူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2016။ လွင်ႈမႆႈၸႂ်ယႂ်ႇလူင်ၵဵဝ်ႇၵပ်းၽၢႆၼွင်ၽႃႁဝ်းၶႃႈတိုၼ်းသၢၼ်ၶတ်းၽႆၢၵူႈဢၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းဢၼ်လႆလူင်းလွတ်ႈလႅဝ်းသေပဵၼ်သဵၼ်ႈလိူတ်ႈလူင်ၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်လၢၼ်ႉၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈပွတ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။လွင်ႈတေဢဝ်သင်မႃးတတ်းႁႄႉႁၢမ်ႈဢူတ်ႇၵဵၼ်ၼမ်ႉယႂ်ႇလူင်မၼ်းဢၼ်လႆလူင်းၼၼ်ႉတိုၼ်းတေႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢင်းၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃဝလႄႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းယႂ်ႇလူင်လၢင်ဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ၵူၺ်းၵႃႈၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၶဝ်ႈၸႂ်ၵမ်ႈၼမ်တႄႉတေလၢတ်ႈဝႃႈၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉမီးတၢင်းပႆၢၸိုင်ႈမိူင်းပုၼ်ႉသေၽႆၢတေဢမ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉသင်ၵႃႈႁိုဝ်ၼႆၵၼ်ယူႇ။ပိူင်လူင်မၼ်းၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉမီးယူႇတီႈ”လိုၵ်ႉၵႆ”ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇၸိုင်ႈတႆးၼႆၵူၼ်းမိူင်းယင်းဢမ်ႇပေႃးႁူႉထိုင်။ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈႁဝ်းၶႃႈၸင်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈသပ်းၸႅင်ႈၼႄလွင်ႈမႆႈဢူၵ်းမႆႈၸႂ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းၽၢႆၼွင်ၽႃၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ- သူၼ်းၾႆးပၢင်တိုၵ်း ၽၢႆၼွင်ၽႃၼႆႉမီးယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်။ဢွင်ႈတီႈၽၢႆၼႃႈတၢင်းတူၵ်းလႄႈပိုၼ်ႉတီႈၶူင်းၵၢၼ်ဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉ၊သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈပျီႇတုၸိတ်ႉမၼ်းပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတိုၵ်းတေႃးၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇပႃးၸဵမ်ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA တပ်ႉသိုၵ်းၶၢင်လွတ်ႈလႅဝ်း KIA တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတဢၢင်း TNLA ၸိူဝ်းၼႆႉပိူဝ်ႈတႃႇၵုမ်းၵမ်ပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်လႄႈၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၸုမ်းၸိူဝ်းၼႆႉတိုၼ်းပႆႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း NCA မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15/10/2015 ၼၼ်ႉသင်။ ပိုၼ်ႉတီႈသၢင်ႈၽၢႆၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇတေႃႇၸူးပိုၼ်ႉတီႈၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇဝတပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းဝၽွမ်ႉႁူမ်ႈ UWSA ဢၼ်မီးႁႅင်းသိုၵ်းယႂ်ႇလူင်ၵုမ်းၵမ်သေၸုမ်းၼႆႉၵေႃႈဢမ်ႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA။ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႃႈလိၼ်ၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ်မႃးၼႆႉတပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းဝၽွမ်ႉႁူမ်ႈ UWSA လႄႈသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၵေႃႈယၢမ်ႈမီးလွင်ႈၶဵင်ႈၶႅင်တေႃႇၵၼ်ၵွပ်ႈဝႃႈပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သိုၵ်းဝၵုမ်းၵမ်သေပၼ်ပဵၼ်ၼႃႈတီႈၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇဝတၢမ်ၼႂ်းပိူင်ပိုင်းလၵ်းမိူင်း 2008 ၼၼ်ႉဢမ်ႇမီးၼမ်။သိုၵ်းမၢၼ်ႈယၢမ်ႈၸိသင်ႇႁႂ်ႈသိုၵ်းဝ UWSA ၶဝ်ထွၼ်တပ်ႉထွၼ်သိုၵ်းၶဝ်ၸိူဝ်းမီး တၢင်းပွတ်းၸၢၼ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆးယူႇ၊ၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းဝ UWSA ဢမ်ႇယွမ်းလႄႈယင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈတင်း သွင်ၾႆၢႇ မီးၵၢၼ်တင်ႈတပ်ႉတေႃႇၵၼ်သေယင်းထိုင်မီးၵၢၼ်တွၵ်ႉတႅၵ်ႉၵၼ်တၢင်းၵၢၼ်သိုၵ်းမႃးမိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ် ၵျုၼ်ႊ 2015။ သင်ဝႃႈၽၢႆၼွင်ၽႃတႄႇသၢင်ႈယဝ်ႉၼႆၸိုင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၼ်းတေၽိူမ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းမၼ်းၶဝ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဢွင်ႈတီႈသၢင်ႈၽၢႆလႄႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းပိူဝ်ႈတႃႇၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉဢမ်ႇႁၢင်ႉ။လွင်ႈၼႆႉတိုၼ်းတေႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်လႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၼ်း တေသိုပ်ႇ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၶဝ်ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈၸွႆႈထႅမ်ၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉလွင်ႈဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇမၢၼ်ႈယူႇတီႈၾၢႆႇလဵဝ်သေတႅပ်းတတ်းပိူဝ်ႈတႃႇသိုပ်ႇၶိုင်သၢင်ႈၽၢႆၼမ်ႉၶူင်းဢိၵ်ႇပႃးၽၢႆၼွင်ၽႃပဵၵ်ႉသမ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸွမ်းသၢပ်ႇမႄႈၼမ်ႉၶူင်းဢွၼ်ၵၼ် သၢၼ်ၶတ်းယူႇၵေႃႈယဝ်ႉၼၼ်ႉတိုၼ်းပဵၼ်လွင်ႈၶတ်းၶႂၢင်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ် ဢၼ်မီးတေႃႇလွင်ႈငမ်း ယဵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ပိူင်လူင်ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးပၼ်ႁႃပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ယူႇၼႆႉၵေႃႈယွၼ်ႉပိူဝ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵၢင်ယႃႉၵဝ်းၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝၵိၼ်ႁူဝ်တေႃႇၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်း(ၸၢဝ်းၶိူဝ်း)ၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵွပ်ႈၼၼ်လွင်ႈၶၢႆၼမ်ႉၶူင်းၸူးၵူၼ်းလူင်းတိုၼ်းလၢင်းၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်ၵွၼ်ႇၼႃႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၸႅၵ်ႇၽေဢႃႇၼႃႇ ၾႅတ်ႊ ၻိူဝ်ႊရိူဝ်ႊတေတႄႇၼႆႉတိုၼ်းဢဝ်လွင်ႈထၢင်ႇထိူမ်ပိူဝ်ႉသႂ်ႇၼိူဝ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢၼ်ဝႃႈမီး ၵၢင်ၸႂ်တႃႇႁပ်ႉ ႁွင်း လွင်ႈ ၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်း (ၸၢဝ်းၶိူဝ်း)ၶဝ်တုၵ်းယွၼ်းသုၼ်ႇလႆႈၽဵင်ႇပဵင်းလႄႈပဵၼ်သၢႆငႆၢဢမ်ႇလီတႃႇ ၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈ ငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈလူဝ်ႇသၢင်ႈၽၢႆၼမ်ႉၶူင်းပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းပေႃးလႆႈၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈတိုၼ်းၽိတ်းၾူၼ်ယူႇၵွပ်ႈဝႃႈႁႅင်းၾႆးၾႃႉၵမ်ႈၼမ်ဢၼ်တေလႆႈတီႈၽႅၼ်ၵၢၼ် ၽၢႆႁႃႈ ဢၼ်ၼႆႉတိုၼ်းတေသူင်ႇဢွၵ်ႇၸူးမိူင်းႁိမ်းႁွမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ႁႅင်းၾႆးၾႃႉၽႆၢၼွင်ၽႃ 1,200 မီႊၵႃႊဝတ်ႊၼႆႉတႃႇ 90 % တိုၼ်းတေသူင်ႇဢွၵ်ႇၸူးမိူင်းၶႄႇသေၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉၵူၺ်းတေလႆႈၺႃးၽွၼ်းႁႆၢႉလွင်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉမၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။ လွၵ်းတွၼ်ႈၶႄႇၼႂ်းၵၢၼ်ပၼ်ႁႅင်းဢီးသူၼ်းႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈယွမ်းႁပ်ႉၽၢႆၼမ်ႉၶူင်းဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸူမ်းတွၼ်ႈပိူဝ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇလႆႈၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉၼႆႉထုၵ်ႇလႆႈထတ်းသၢင်ႈယူႇ။ပွႆႇႁႂ်ႈၽၢႆသူၼ်းၾႆးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်၊ၼႆႉတႄႉတိုၼ်းပဵၼ်လွင်ႈၶႄႇၶဝ်ႈၸိမ်ၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈယႃႉၵဝ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ဢၼ်ၶႄႇဝႃႈၶႄႇၵမ်ႉထႅမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၶႄႇမိပ်ႇဢီးသိုၵ်းဝ UWSA ႁႂ်ႈယွမ်းႁပ်ႉၽၢႆၼွင်ၽႃပဵၵ်ႉသမ်ႉတေမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉၵေႃႈထုၵ်ႇလႆႈထတ်းသၢင်ႈ။မၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းဝ UWSA လႄႈၽွင်းတႅၼ်း/တႅၼ်းၽွင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတေႃႇသူႈၵၼ်၊ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉယင်းသၢၼ်ၶတ်းတေႃႇၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇတၢင်ႇၸုမ်းၸိူဝ်းသၢၼ်ၶတ်းၽၢႆၼမ်ႉၶူင်း၊သူၼ်းၾႆးၸႅၵ်ႇယႅၵ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇမီးလွင်ႈငမ်းယဵၼ်။ ၽေးၶဵၼ်ၽၢႆတႅၵ်ႇၵွပ်ႈဢိင်ႇသၼ်ႇ(ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ) ၸႄႈတွၼ်ႈယူႊၼၼ်ႊၼႆႉပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်မီးသၢႆဢိင်ႇသၼ်ႇၼမ်တီႈၼိုင်ႈၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ။လွင်ႈဢၼ်သၢႆမႄႈၼမ်ႉၶူင်း/ၼုလႆၸွမ်းသဵၼ်ႈသၢႆဢိင်ႇသၼ်ႇမႄႈၼမ်ႉၼုၼၼ်ႉၵေႃႈပဵၼ်ပိူင်လူင်မၼ်းယဝ်ႉဢၼ်လူင် ပွင် ၸိုင်ႈၶႄႇလႆႈၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်မၼ်းတႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ။တၢမ်ၼင်ႇၽူႈလူင်ႉၾၢႆႇ လွင်ႈဢိင်ႇသၼ်ႇၶႄႇၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈၼမ်ႉၼၵ်းၼမ်ႉၼႂ်းဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉဢၼ်ယူႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈသၢႆဢိင်ႇသၼ်ႇၼၼ်ႉၸၢင်ႈပဵၼ်ၼဵၼ်ဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈဢိင်ႇသၼ်ႇ(ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ) ၼႆယဝ်ႉ။ ပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇဢၼ်တိတ်းၸပ်းမိူင်းၶႄႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈမီးသဵၼ်ႈသၢႆဢိင်ႇသၼ်ႇ။ ၽၢႆၼွင်ၽႃၼႆႉမီးယူႇႁိမ်းၸမ်သဵၼ်ႈသၢႆဢိင်ႇသၼ်ႇၼမ်ႉပွင်ႈသေဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉမၼ်းသမ်ႉတေၶႂၢၵ်ႈတေႃႇထိုင်သဵၼ်ႈသၢႆဢိင်ႇသၼ်ႇၼမ်ႉတိင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊလႄႈဢေႃႊၵၢတ်ႊၼႆႉၵူၺ်းဢိင်ႇသၼ်ႇတီႈဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇသၢမ်ပွၵ်ႈယဝ်ႉၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းသဵၼ်ႈသၢႆဢိင်ႇသၼ်ႇၼမ်ႉတိင်ၼၼ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇတွၼ်ႈတၢင်းတႂ်ႈၽၢႆၼွင်ၽႃတိုၼ်းလႆႈၵူဝ်ၽၢႆတႅၵ်ႇလႄႈလွင်ႈလုသုမ်းသၢႆၸႂ်ဢိၵ်ႇ တင်းၶူဝ်းၶွင်သင်ဝႃႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉပွႆႇၼမ်ႉထူမ်ႈယႂ်ႇလူင်။ ယင်းမီးလွင်ႈမႆႈၸႂ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းၽၢႆၵုၼ်လူင်ဢၼ်မီးႁႅင်းၾႆး1,400 မီႊၵႃႊဝတ်ႊ၊Chinese Hanenergy ၶွမ်ႊပၼီႊႁႅၼ်ႊဢႅၼ်ႊၼိူဝ်ႊၵျီႊၶႄႇၽႅၼ်ၵၢၼ်တႃႇသၢင်ႈၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းသေမီးယူႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈသၢႆဢိင်ႇသၼ်ႇၼမ်ႉတိင်။သင်ဝႃႈဢိင်ႇသၼ်ႇႁႂ်ႈၽႆၢၵုၼ်လူင်တႅၵ်ႇၸိုင်ဝဵင်းၵုၼ်လူင်ဢၼ်ယူႇတၢင်းၸၢၼ်းၽၢႆဢိတ်းၼိုင်ႈၵူၺ်းၼၼ်ႉတိုၼ်းတေၵွႆတင်းမူတ်းယွၼ်ႉၵဵၼ်ၼမ်ႉလူင်တေပုင်ႈသႂ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽႅၼ်ႇတီႈ ဢိင်ႇသၼ်ႇယႂ်ႇလူင်ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ NTf= သဵၼ်ႈသၢႆဢိင်ႇသၼ်ႇၼမ်ႉတိင် ဢၼ်ယူႇ ႁိမ်းႁွမ်းၽၢႆၼွင်ၽႃလႄႈ NPf=သဵၼ်ႈသၢႆဢိင်ႇသၼ်ႇၼမ်ႉပွင်ႈ ၽေးၶဵၼ်ၼမ်ႉထူမ်ႈၽိူမ်ႉၶိုၼ်ႈ ဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉၽၢႆၼွင်ၽႃတေယၢဝ်း 110 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊထိုင်သူပ်းပၢၵ်ႇမႄႈၼမ်ႉတိင်။ပေႃးၶၢဝ်းႁိုဝ်ႉ/ၾူၼ်ၼႆၼမ်ႉပေႃးၼွင်းပေႃးထူမ်ႈယူႇယဝ်ႉ၊လိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈယင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉႁႆႈၼႃး လႆၢႁဵင်ဢေႊ ၵႃႊသေဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈယင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်းဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇလုသုမ်းၸွမ်း။သင်ဝႃႈသၢင်ႈၽၢႆၼွင်ၽႃၸိုင်ၵၢၼ်ၶၢင်ႇၼမ်ႉၸွမ်းၼမ်ႉတိင်ၵေႃႈတေလူတ်းလူင်းထႅင်ႈပွင်ႇဝႃႈတေမီးလွင်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်းလႄႈတေႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိူဝ်ႉၾၼ်းဢိၵ်ႇတင်းႁိူၼ်းယေးၼႂ်းႁူၺ်ႈၼမ်ႉတိင်လုၵွႆ။ လွင်ႈၼမ်ႉၼွင်းတၢင်းၼိူဝ်ၽၢႆၼၼ်ႉတေလူဝ်ႇႁႂ်ႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉပွႆႇၼမ်ႉလူင်းတၢင်းတႂ်ႈၽၢႆၼမ်လႄႈတေႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈတွၼ်ႈတၢင်းတႂ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉထူမ်ႈႁူဝ်ပၢင်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/08/2016 ၼမ်ႉထူမ်ႈႁူဝ်ပၢင်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/08/2016 လွင်ႈမႆႈၸႂ်ၵဵဝ်ႇၵပ်း ESIA ၶွင် SMEC တႃႇၽၢႆၼွင်ၽႃ မိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉ SMEC ၶဝ်ၶတ်းၸႂ်ႁႃတၢင်းပိူဝ်ႈတႃႇလူင်းႁဵတ်း ESIA တႃႇၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းဢၼ်မီးႁႅင်းၾႆး 7000 မီႊၵႃႊဝတ်ႊၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ/ၸၢၼ်းၼၼ်ႉယူႇ။ၵူၺ်းၵႃႈၵူၼ်းမိူင်းလုၵ်ႉတိုၼ်ႇသၢၼ်ၶတ်းၽၢႆ ႁၢမ်ႈတၢပ်ႈ SMEC ၶဝ်တႃႇလူင်းႁဵတ်း ESIA လၢႆလၢႆၸႄႈဝဵင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ်တေငိူင်ႉဝႄႈလွတ်ႈလႆႈလွင်ႈသၢၼ်ၶတ်းၸိူင်ႉၼၼ်ၼၼ်ႉ SMEC ၶဝ်လူင်းႁဵတ်း ESIA တႃႇၽၢႆၼွင်ၽႃ လပ်ႉလပ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ၶဝ်ဢမ်ႇၸတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵူၼ်းမိူင်းယႂ်ႇလူင်မိူၼ်တီႈဝဵင်းလူင်ၸိုင်ႈတႆး ဝဵင်း တူၼ်ႈတီးပိူဝ်ႈတႃႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတႄႇႁဵတ်း ESIA ဢၼ်မၼ်းယၢမ်ႈႁဵတ်းမႃးၼင်ႇ ESIA တီႈမိူင်းတူၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၶဝ်မွၵ်ႇၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႃႇ”ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း” ၼႂ်းဝဵင်းမိူၼ်ၼင်ႇၵုၼ်လူင်လႄႈႁူဝ်ပၢင်ႇ သေမွၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈတၢင်းပၢင်ၵုမ်ဢိတ်းဢွတ်းၵူၺ်း။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵေႃႈတိုၼ်းလၢတ်ႈၼႄတၢင်းမႆႈဢူၵ်းမႆႈၸႂ်ၶဝ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းၽၢႆတီႈပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။တီႈၼႂ်းႁူဝ်ပၢင်ႇတႄႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၸႄႈဝဵင်းၶဝ်တိုၼ်းလၢတ်ႈသၢၼ်ၶတ်းၽၢႆၵွပ်ႈဝႃႈၵူဝ်ၼမ်ႉထူမ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၺ်းၵႃႈဝႅပ်ႊသႆၢႊဢၼ်ပၼ်ႁႅင်းၽၢႆၼွင်ၽႃ (naopha.com) ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ”ဢွင်ႇမၢၼ်”ထိုင်တီႈၼႆသေလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈၵူၼ်းမိူင်းတုၵ်းယွၼ်းၶွမ်ႊပၼီႊ ”ႁႂ်ႈသၢင်ႈၽၢႆၽႂ်းၽႂ်း” ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈတၢင်းဢၼ်တေႃႇမႃးမၼ်းၼၼ်ႉတႄႉၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်သေသၢၼ်ၶတ်းၽၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 05/08/2016 ၼၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်း9 ဢိူင်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်းမွၵ်ႈ 250 ႁူမ်ႈတင်းၽွင်းတႅၼ်း/ တႅၼ်းၽွင်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်တၢင်ႉယၢၼ်းၸတ်းပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းၽၢႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 21/08/2016 ၼၼ်ႉၵေႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၼ်ႉၽူႈၼမ်းမွၵ်ႈ 60 ၸိူဝ်းလုၵ်ႉမႃးတီႈႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ၵုၼ်လူင်၊တၢင်ႉယၢၼ်း၊လႃႈသဵဝ်ႈလႄႈသႅၼ်ဝီပႃးၸဵမ်ၽွင်းတႅၼ်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်သၢမ်ၵေႃႉၸတ်းပၢင်သၢၼ်ၶတ်းၽၢႆ ၼွင်ၽႃထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်း 250 ဢၼ်လုၵ်ႉမႃးတီႈ ၵဝ်ႈဢိူင်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းၽၢႆၼွင်ၽႃ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 05/08/2016 ၵူၼ်းမိူင်း 60 ၵေႃႉဢၼ်လုၵ်ႉမႃးတီႈ ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ ၵုၼ်လူင်၊ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ တၢင်ႉယၢၼ်းလႄႈသႅၼ်ဝီ ၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ် ၶတ်းၽၢႆၼွင်ၽႃ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 21/08/2016 ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် +66 81-6722-031 +95 92 6436 2973 ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66 81-630-6655 ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 62- 941-9600 ဢဝ်ၾၢႆႊ PDF ပိုၼ်းၵႅပ်ႈၵဵဝ်ႇၵပ်းၽၢႆၼွင်ၽႃ Shan|Burmese| English| Thai ဢဝ်ၾႆၢႊ PDF ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ် Shan| Burmese| English| Thai [1] Eleven media, “Hydropower essential: govt” http://www.elevenmyanmar.com/politics/5655

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2017-05-25T08:50:36

https://shan.shanhumanrights.org/coal-mining-in-mong-kung-threatens-vital-southern-shan-state-water-source/

ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼႂ်းမိူင်းၵိုင် ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈသၢႆမႄႈၼမ်ႉၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၺႃးၽေးဢိုတ်ႇတၼ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး မၢႆ 04/2017 ဝၼ်းထိ 25/05/2017 ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼႂ်းမိူင်းၵိုင် ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈသၢႆမႄႈၼမ်ႉၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၺႃးၽေးဢိုတ်ႇတၼ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လွင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်သွင်ဢၼ်တႅပ်းတတ်းတေသိုပ်ႇၶုတ်းၶူၼ်ႉႁႃထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင်ပဵၵ်ႉသမ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသၢၼ်ၶတ်းၵေႃႈယဝ်ႉၼၼ်ႉတေႁဵတ်းႁႂ်ႈသၢႆမႄႈၼမ်ႉတဵင်းဢၼ်ပဵၼ်သၢႆၵႄးမႄႈ ၼမ်ႉၶိုၵ်ႉၶမ်ႇလမ်ႇလွင်ႈလူင်မႄႈၼိုင်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ပိုင်ႈဢိင်ၼၼ်ႉၺႃး ၽေးဢိုတ်ႇတၼ်လႄႈဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်။ ၶွမ်ႊပၼီႊပျေႉဢွင်ႇႁိူင်း တင်းႁိူင်းမဵတ်ႉတႃႇသွင်ဢၼ်ၼႆႉလႆႈႁပ်ႉဝႂ်ၶႂၢင်ႉ(ဢၼုယၢတ်ႈ) တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼေႇ ပျီႇ တေႃႇပိူဝ်ႈတႃႇတႄႇၶုတ်းၶူၼ်ႉႁႃထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႂ်းပီ2014 ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇဝဵင်းမိူင်းၵိုင် ဢၼ်ႁၢင်ႇၵႆမွၵ်ႈ2 လၵ်း။ဢွင်ႈတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႆႉပဵၼ်တီႈလႅင်ႇ သၢႆၼမ်ႉဢၼ်ယူႇႁိမ်းႁွမ်းမႄႈၼမ်ႉတဵင်းဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းၵိုင်သေ လႆ လူင်းသူႇ ၸူးၸႄႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ၊ၼမ်ႉၸၢင်၊ၵဵင်းတွင်းလႄႈလၢင်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ လႆၶဝ်ႈသူႇမႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈႁူႉထိုင်ၽေးႁၢႆႉၸႃႉဢၼ်တေမႃးယႃႉသၢႆၵႄးမႄႈၼမ်ႉၼၼ်ႉသေၵူၼ်းမိူင်းၵိုင်ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းမႃးႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်းတင်ႈတႄႇ လႆႈႁူႉငိၼ်းဝႃႈမီးၽႅၼ်ၵၢၼ် တေၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႆၼၼ်ႉမႃးယဝ်ႉ။ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႆႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၸူးၶွမ်ႊပၼီႊ၊ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈ တႆးRCSS/SSA၊ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပႃႇမႆႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး၊ပလိၵ်ႊႁၢၼ်/ယႄးလႄႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ သေ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၸွႆႈၵိုတ်းယိုတ်းၽႅၼ် ၵၢၼ်ၶုတ်း ထၢၼ်ႇႁိၼ်မႃးယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈမိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ2015 ၼၼ်ႉၶွမ်ႊပၼီႊသွင်ဢၼ် ၼႆႉ လႆႈၶႂၢင်ႉတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇထႅင်ႈတႃႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႂ်းလွၵ်းပိုၼ်ႉ တီႈတႃႇ200 ဢေႊၵႃႊဢၼ်လႆႈၶႂၢင်ႉ။ထိုင်မႃးၼႂ်းလိူၼ်ၵျၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊ2017 ၼႆႉၶဝ်တႄႇၶုတ်းယဝ်ႉ။ ပိုၼ်ႉတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႆႉမီးယူႇဝႆႉၼႂ်းထိူၼ်ႇလွႆဢၼ်မီးႁွင်ႈမႄႈၼမ်ႉလၢႆလၢႆသၢႆၸိူင်ႉၼင်ႇၼမ်ႉႁူၺ်ႈသိမ်ႇ၊ၼမ်ႉႁူၺ်ႈမႃလႄႈၼမ်ႉၵုင်းလူမ်းဢၼ်လႆလေႃႇလူင်းၶဝ်ႈၸူးၼမ်ႉၶီႈၸင်သေလႆၶဝ်ႈသူႇမႄႈၼမ်ႉတဵင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းၼမ်ႉၶီႈၸင်လႄႈတၢပ်ႈႁူၺ်ႈလွႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ႁဵတ်းသူၼ်တႅင်တဝ်ႈ၊တႅင်ႁွမ်၊မၢၵ်ႇၵဵင်၊မၢၵ်ႇၸွၵ်း၊ထူဝ်ႇလိၼ်လႄႈၶဝ်ႈၼႃးၸိူဝ်းၼႆႉ။ၼိုင်ႈပီမီးလၢႆးလႆႈလၢၼ်ႉပွင်း 150 ငိုၼ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ထိူၼ်ႇပႃႇပႅၵ်ႇတီႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယၢမ်ႈႁၢပ်ႈၵၼ်ဝႆႉဝႃႈတေဢမ်ႇလႆႈပွမ်ႈၼႆမႃးၸဵမ်လၢႆပီလၢႆပၢၼ်ယူႇ။ ပႃႇထိူၼ်ႇပႅၵ်ႇၼႆႉၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပိုင်ႈဢိင်ယႂ်ႇၼမ်မိူၼ်ၼင်ႇ ႁႃၵိၼ်ၽၵ်းၶဵဝ်၊ ႁႃၵဵပ်းႁဵပ်းလႄႈၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ်တၢင်ႇၸိူဝ်း။ၵူၼ်းမိူင်းတိုၼ်းႁၢမ်ႈဢမ်ႇပၼ်ၽႂ်ပွမ်ႈၽႂ်တႅပ်းယႃႉပႃႇပႅၵ်ႇ၊ၵူၺ်းၵႃႈပေႃးလူဝ်ႇၸႂ်ႉဢဝ်ႁဵတ်းပႅၵ်ႇဢိတ်းဢွတ်းတႄႉလႆႈယူႇၵူၺ်း ဢမ်ႇပၼ်ယႃႉယႂ်ႇယႃႉလူင်။တင်ႈတႄႇလိူၼ်ၾႅပ်ႊပရူႊဢႃႊရီႊပီၼႆႉမႃးၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်မႃးပွမ်ႈမႃးတႅပ်းမႆႉတၢင်းၵႂၢင်ႈပေႃးမီး 5 တိုင်ႇသေမႆႉဢၼ်ၶဝ်တႅပ်းၼၼ်ႉၵေႃႈဢဝ်ႁဵတ်းသုမ်ႉသေၶၢႆပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၶႆႈလႆႈၼၼ်ႉၼႂ်းၶၼ်ထုၵ်ႇထုၵ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လုၵ်းၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ထၢၼ်ႇႁိၼ်ဢၼ်ၶုတ်းဢွၵ်ႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉတၢၼ်ႊပွင်းမၼ်းတေမီးၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇသေဢဝ်ၵွင်ဝႆႉပေႃးပဵၼ်လွႆလူင်လႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈထူမ်သိူဝ်ႇဢိုတ်းတၼ်ပႅတ်ႈႁွင်ႈမႄႈၼမ်ႉဢၼ်လႆလေႃႇလဵင်ႉၼႃး ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းၼမ်ႉၶီႈၸင်ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်ဝႃႈသင်ၾူၼ်တူၵ်းၼမ်ႉတေလုပ်ႇတွင်ႈၶီႈၶူၺ်လိၼ်ထၢၼ်ႇၼၼ်ႉလူင်း ထူမ်ၼႂ်းၼႃးၶဝ်လႄႈယႃႉလုၶဝ်ႈၼႃးပႃးၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးပွၵ်.7မိူင်းၵိုင်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃ;ၼမ်ႉႁူၺ်ႈသိမ်ႇၼႆႉၶဝ်ၶုတ်းၶူၺ်လိၼ်ထူမ်ၽွင်ႈယဝ်ႉ။တၢင်းၶၢင်ႈမၼ်းၶူၺ်လိၼ်ၼမ်ၼႃႇတေယႃႉၼႃးႁဝ်းယဝ်ႉ။ၼႃးၸိူဝ်းၼႆႉႁဵတ်းၵိၼ်မႃးသီႇႁႃႈပၢၼ်ယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးၸိူဝ်းႁဵတ်းၼႃးၸမ်ဢွင်ႈတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼၼ်ႉၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈႁႆႈၼႃးၸွမ်းဝၢၼ်ႈၽွင်းမိူင်းဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 50၊ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇလၢင်းဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 40၊ဝၢၼ်ႈတီးဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 40၊ၵုင်းၸူင်ဢၼ် မီးလင်ႁိူၼ်း 20၊ဝဵင်းငိုၼ်းဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 70၊လွႆသဵဝ်ႈဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 40၊လွႆပူႇတဝ်ႉဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 80၊ၵုၼ်ပၼ်ႇဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 50 လႄႈဝၢၼ်ႈၵူၺ်ႈဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 30 ၸိူဝ်းၼႆႉၶၢႆႉမႃးယူႇ။ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈလိုပ်ႈႁေႃႈၶၢႆႉပၢႆႈၶဝ်ႈယူႇ ဝဵင်းမိူင်းၵိုင်ပွၵ်ႉ 7 ၽွင်း 1996-1997 ပိူဝ်ႈတႃႇႁၢမ်ႈတၢပ်ႈႁႄႉၵင်ႈ ၶဝ်ဢမ်ႇႁႂ်ႈၵမ်ႉၸွႆႈထႅမ်သိုၵ်းတႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ပဵၵ်ႉသမ်ႉၸိူဝ်းၶဝ်လႆႈထုၵ်ႇလိုပ်ႈၶၢႆႉ ၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၵိုင်သေတၶဝ်တိုၵ်ႉဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းႁႆႈၼႃးဢၼ်မီး ၸမ်ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇၶဝ်လႄႈယူႇၸမ်ပိုၼ်ႉတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၼႆႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယင်းဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်လွင်ႈၼမ်ႉတေဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ယွၼ်ႉၶူၺ်လိၼ်ထၢၼ်ႇႁိၼ်ဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးၽေးတေႃႇပႃၼႂ်းၼမ်ႉလႄႈသတ်းတၢင်ႇၸိူဝ်းဢၼ်ပိုင်ႈမႄႈၼမ်ႉတဵင်းလႄႈမႄႈၼမ်ႉ တၢင်ႇသၢႆၸိူဝ်းလႆသူႇၸူ;ၼမ်ႉတဵင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပိုင်ႈဢိင်မႄႈၼမ်ႉၼႆႉသေႁႃၵိၼ်ပူပႃၼႂ်းမၼ်းမႃးယူႇ။ မႄႈၼမ်ႉတဵင်း ဢၼ်လႆၽၢၼ်ႇဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈထၢၼ်ႇႁိၼ်ၸိူဝ်းၵွင်ဝႆႉၼၼ်ႉပႆႇတေႃႉဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈၵႂႃႇတၢင်းလႂ်သေတၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉဢွၼ်လွမ်မႆႈၸႂ်ဝႃႈရူတ်ႉ/ၵႃး 10 လေႃႉၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇတေလတ်းၽၢၼ်ႇဝၢၼ်ႈၶဝ်သေႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးၽုၼ်ႇမုၵ်ႉ-လူမ်းဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်၊သဵၼ်ႈတၢင်းလုၵွႆၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉ။ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉပႆႇႁူႉ ဝႃႈထၢၼ်ႇႁိၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတေတေႃႉၵႂႃႇတၢင်းလႂ်၊ၵူၺ်းၵႃႈမီးၶၢဝ်ႇၵၢင်လၢႆဝႃႈတေတေႃႉၵႂႃႇတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈၵျွၵ်းမႄးၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈလွမ်ၵူဝ်ထိုင်လွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်တေမီးၽေးတုမ်ႉတိူဝ်ႉတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈသၽႃႇဝၸိူဝ်းၼႆႉသေၽူႈၼမ်းတူင်ႇဝူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ၸင်ႇတႅပ်းတတ်းပိူဝ်ႈတႃႇၶွၼ်ႈႁႅင်းၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းယႂ်ႇလူင် တေႃႇၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၶဝ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11/04/2017 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ဢွၼ်တၢင်းတေၼႄၵၢင်ၸႂ်ၼၼ်ႉဝၼ်းထိ 10/04/2017 ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၼ်သေၸႅၵ်ႇဝႂ်ပိဝ်၊ဢဝ်ဢူတ်ႇသေႃႇၸွမ်းပွၵ်ႉ 7 ဝဵင်းမိူင်းၵိုင်လႄႈဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈယၢတ်ႇ၊ဢိူင်ႇၵၢတ်ႇၽုၺ်း၊ဢိူင်ႇဝဵင်းငိုၼ်းၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဝၼ်းထိ 11/04/2017 မႃးၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ4,000 ပႃးၸဵမ် သင်ၶႃႇ၊ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ၊ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ၊ လုင်း ၸၢႆးလူင်ၽူႈတႅၼ်းၵူၼ်းမိူင်းငဝ်ႈငုၼ်းတီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး/ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် (ၸၼ်ႉၸႄႈဝဵင်း)၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ယိင်းၸၢႆးၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်း။ၸိူဝ်းၶဝ်ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းမူၺ်ႇတေႃႇၼႂ်းဝဵင်း မိူင်းၵိုင်ဢွၼ်တၢင်းသေဢွၼ်ၵၼ်သိုပ်ႇၵႂႃႇတီႈႁေႃ ၸဝ်ႈ မိူင်းဢၼ်မီးတၢင်းႁွင်ႇလွႆသဵဝ်ႈဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈယၢတ်ႇဢၼ် ယူႇႁိမ်းဢွင်ႈတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်။တီႈႁေႃၸဝ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉၸိူဝ်းၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ၵၢဝ်ႇၵိၼ်ႇသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၶုတ်းထၢၼ်ႇတိုဝ်ၶုတ်း၊ဢမ်ႇထွမ်ႇသဵင်ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇလႆႈ ၸႂ်ၸွမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ဝႆၢးပၢင်ၵၢဝ်ႇၵိၼ်ႇယဝ်ႉၸိူဝ်းၶဝ်ၶိုၼ်းဢွၼ်ၵၼ်ပႆၵႂႃႇၸူးဢွင်ႈတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ပဵၵ်ႉ သမ်ႉၾၢႆႇၽူႈၼမ်းဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ် ၶဝ်လၢတ်ႈပၼ်ၾၢင်ႉဝႃႈတေဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႉလၢႆးၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၼႂ်းပၢင်ၼႄ ၵၢင်ၸႂ်ၼႆသေတၽွင်းမိူဝ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇႁွတ်ႈ ထိုင်တီႈဢွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼၼ်ႉၵူၼ်းဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၸႂ်ႁၢဝ်ႈသေလႆႈယႃႉလုၶူဝ်းၶွင်ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶဝ်ၽွင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ပၢင်လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ် သင်ၶႃႇလႄႈၵူၼ်းမိူင်းၵိုင် ဝၢႆးပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်သွင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13/04/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်း 5:30 ႁူဝ်ၶမ်ႈၼၼ်ႉတူဝ်တႅၼ်းၶွမ်ႊပၼီႊပျေႉဢွင်ႇႁိူင်း တင်းႁိူင်းမဵတ်ႉတႃႇ 2 ၵေႃႉၼၢင်းႁၢၼ်ႇလႄႈလုင်းထုၼ်းမႃးႁူပ်ႉထူပ်းသင်ၶႃႇလႄႈၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 50 ပႃးၸဵမ်တႅၼ်းၽွင်းၵူၼ်းမိူင်းလုင်းၸၢႆးလူင်၊ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉ3 ၊ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇလုင်းတေႇဝိင်ႇတီႈဝတ်ႉ/ ၵျွင်းၵၢင်ပွၵ်ႉ 4 ဝဵင်းမိူင်းၵိုင်။တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉၾၢႆႇၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈဝႃႈတေၵိုတ်းယိုတ်း ပႅတ်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်တင်းမူတ်းၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈလိူၼ်ထိုင်ဝၼ်းထိ 13/05/2017 ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းၵႂၢမ်းမၼ်ႈဢၼ်ပၼ်ဝႆႉတေႃႇသင်ၶႃႇလႄႈၵူၼ်းမိူင်း။တႅၼ်းတီႈတေဢွၵ်ႇမိူဝ်းၵႂႃႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇၼၼ်ႉၶဝ်သမ်ႉလွမ်ႉႁူဝ်ႉၵင်ႈဝႆႉလႄႈ ႁဵတ်းၽၵ်းတူ/ၵဵၵ်ႉၵူတ်ႇထတ်းဝႆႉၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းပိုၼ်ႉတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇသေသိုပ်ႇၶုတ်း၊ယႃႉၵဝ်းၼမ်ႉၶီႈၸင်ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵဵတ်ႉဢၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇၶဝ်မႃးတင်ႈႁႄႉဝႆႉ ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်/ႈဢွၵ်ႇ လွင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းထၢၼ်ႇၶဝ်ဢမ်ႇၼပ်ႉဢမ်ႇ သၢင်းၵိၼ်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းသိုပ်ႇသၢၼ် ၶတ်းမႃးဢမ်ႇ ထၢတ်ႇဢမ်ႇဝႆၢးတေႃႇၶူင်းၵၢၼ်ဢၼ်တေယႃႉၵဝ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈ ၾိင်ႈတိုၼ်း သၽႃဝၼၼ်ႉၵဝ်ႉငဝ်ႈ သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ႁဝ်း တူၵ်းၸႂ်ဢၢမ်းဢေႃးၸွမ်းလူင်လၢင်တေႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတုၵ်း ယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၶူင်းၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇၼႆႉ။ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉသိုပ်ႇႁိၵ်ႈႁွင်ႉတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၵိုတ်း ယင်ႉပႅတ်ႈၶူင်းၵၢၼ်ယႃႉၶူဝ်းတိုၼ်း သၽႃႇဝၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်း/ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတေႃႇပေႃးမီး လွင်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းတူၵ်းလူင်းတၢင်းၵၢၼ်မိူင်းလႄႈမီးလွၵ်းပိူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (ၾႅတ်ႊၻိူဝ်ႊ ရိူဝ်ႊ) ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမီးသုၼ်ႇလႆႈႁႄႉၵင်ႈၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃႇဝၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတူဝ်ၵဝ်ႇပိုင်ႈဢိင် ယူႇသဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62- 941-9600 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးၵွၼ်းလႅဝ်း +66: (0) 65-026-6104 (မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းလွၼ်ႉလႅင်း +66: (0)93-297-7754 (မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2017-03-27T08:37:22

https://shan.shanhumanrights.org/arbitrary-arrest-of-two-villagers-by-burma-border-guard-force-in-mong-yawng-eastern-shan-state/

တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ၼႂ်းမိူင်းယွင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇတိၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းသင်သွင်ၵေႃႉ

တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ၼႂ်းမိူင်းယွင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇတိၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းသင်သွင်ၵေႃႉၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးမၢႆ 03/2017 ဝၼ်းထိ 27/03/2017 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းသင်သွင်ၵေႃႉၺႃးတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်မၢၼ်ႈတိၺွပ်းၼႂ်းမိူင်းယွင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12-18/03/2017။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/03/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈၸုမ်းတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်မၢၼ်ႈမၢႆ 1008 ၶဝ်ႈမိူဝ်းၼႂ်းႁိူၼ်းလုင်းၼၢၼ်ဢုၼ်ႇဢႃယု54 ၼႂ်းဝၢၼ်ႈထိၼ်ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈတပ်ႉၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယွင်း။ၶဝ်ယႃႉၽၵ်းတူႁိူၼ်းလုင်းၼၢၼ်ဢုၼ်ႇသေၶဝ်ႈမိူဝ်းသွၵ်ႈတဝ်ႁႃၼႂ်းႁိူၼ်းၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇၺႃးလုင်းၼၢၼ်ဢုၼ်ႇ။ ၸုမ်းၼၼ်ႉသိုပ်ႇသွၵ်ႈႁႃလုင်းၼၢၼ်ဢုၼ်ႇသေၵႂႃႇထူပ်းႁၼ်မၼ်းၼႂ်းဝတ်ႉဝၢၼ်ႈပၢၼ်ဢၼ်ႁၢင်ႇယၢၼ်ဝၢၼ်ႈထိၼ် 2 လၵ်းယူႇၼႃႈတၢင်းၸၢၼ်းၽွင်းၵၢင်ၼႂ် 1 မူင်းၼႂ်းဝၼ်းထိ 13/03/2017။ၸုမ်းတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်မၢၼ်ႈၼၼ်ႉဢဝ်လုင်းၼၢၼ်ဢုၼ်ႇၵႂႃႇတီႈမၢၼ်ႈ 335 ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းယွင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။တီႈၼၼ်ႈၶဝ်ၸႅတ်ႈထၢမ်လုင်းၼၢၼ်ဢုၼ်ႇလႄႈၸိၼႄးဝႃႈလုင်းၼၢၼ်ဢုၼ်ႇၵဵပ်းၶွၼ်ႇၸွႆႈသိုၵ်းတႆးၼႆယဝ်ႉ။ဝႆၢးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်လုင်းၼၢၼ်ဢုၼ်ႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈတႃႇၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝၼ်းသေတဵၵ်းၸႂ်ႉမၼ်းၵႂႃႇဢွၵ်ႇတၢင်းၸွမ်းၶဝ်လႄႈၸႂ်ႉပႃးၵွင်ႈၵႂႃႇၸွမ်း။ ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 16/03/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်း 11 မူင်းၵၢင်ၶိုၼ်းၸုမ်းတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ၶဝ်ၵႂႃႇၺွပ်းၸၢႆးၼွႆႉသၢင်ႇသႅင်ဢႃယု 48 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ယၢင်းဢၼ်ယူႇတၢင်းတူၵ်းဝၢၼ်ႈပၢၼ်တီႈႁိူၼ်းမၼ်း။တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်မၢၼ်ႈၼၼ်ႉဢဝ်တူဝ်မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇၸူးတပ်ႉမၢၼ်ႈ 335 ၼႂ်းမိူင်းယွင်း၊ၵူၺ်းၵႃႈၵၢမ်ႇလီလႄႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းပီႈၼွင်ႉပႃးၸဵမ်ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ဝၢၼ်ႈၸွမ်းၵႂႃႇၶႆႈတီႈတပ်ႉမၢၼ်ႈၶဝ်သေႁပ်ႉႁွင်းဝႃႈမၼ်းၸၢႆးပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထမ်းမတႃး(ယူဝ်းယူဝ်း)ၵူၺ်းဢမ်ႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၼ်တင်းသိုၵ်းတႆးၼႆသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်းပွႆႇပၼ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 17/03/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်း 4 ဝၢႆးဝၼ်း။ မိူဝ်ႈတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်မၢၼ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇၺွပ်းၸၢႆးၼွႆႉသၢင်ႇသႅင်ၼၼ်ႉၶဝ်ဢဝ်ပႃးလုင်းၼၢၼ်ဢုၼ်ႇၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်။ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 18/03/2017 ၼၼ်ႉၸုမ်းတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ်ၶဝ်ဢမ်ႇႁၼ်လၵ်းထၢၼ် (သၢၵ်ႈသေႇ) လွင်ႈဝႃႈလုင်းၼၢၼ်ဢုၼ်ႇၼႆႉၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းသိုၵ်းတႆးတေႉၼႆၼၼ်ႉသေၶိုၼ်းပွႆႇလုင်းၼၢၼ်ဢုၼ်ႇပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း။ၽိူဝ်ႇထိုင်ႁိူၼ်းယဝ်ႉလႆႈႁူႉဝႃႈငိုၼ်းလႄႈၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ် 20 လၢၼ်ႉၵျၢပ်ႈၺႃးသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၵႂႃႇ။မိူဝ်ႈသွင်ပီပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈလုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းၼၢၼ်ဢုၼ်ႇၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 573 ယိုဝ်းတၢႆတီႈႁိူၼ်းၶဝ်တေႃႇၼႃႈတေႃႇတႃပေႃႈမႄႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62- 941-9600 (ဢင်းၵိတ်း၊ တႆး) ယိင်းလွၼ်ႉလႅင်း +66: (0) 63-838-9029 (ဢင်းၵိတ်း၊ မၢၼ်ႈ) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2017-03-22T08:32:35

https://shan.shanhumanrights.org/over-400-local-villagers-gather-to-call-for-halt-of-dams-on-namtu-river-in-northern-shan-state/

ၵူၼ်းမိူင်းထုင်ႉသၢပ်ႇမႄႈၼမ်ႉတူႈ 400 ပၢႆတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ

ၵူၼ်းမိူင်းထုင်ႉသၢပ်ႇမႄႈၼမ်ႉတူႈ 400 ပၢႆတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ဝၼ်းထိ 22/03/2017 မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 21/03/2017 ၼႆႉၵူၼ်းမိူင်းၸွမ်းသၢပ်ႇထုင်ႉမႄႈၼမ်ႉတူႈ 400 ပၢႆၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈၾင်ႇ မႄႈ ၼမ်ႉတူႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေတုၵ်းယွၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇမႅတ်ႇပႅင်းထိင်းသိမ်း၊ၵႅတ်ႇၵင်ႈမႄႈ ၼမ်ႉၶူဝ်း တိုၼ်းသၽႃဝလႄႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းၶူင်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ။ ဝၼ်းထိ 21/3/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်း 9 မူင်းၵၢင်ၼႂ်တေႃႇထိုင် 11 မူင်းၸမ်တဵင်ႈမိူဝ်ႈဝႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်း ယူႇသဝ်းၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉတူႈ20 ဝၢၼ်ႈ မိူၼ်ဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်၊တႃႈတေႈ၊တူၼ်ႈၵႃႈ၊ဝဵင်းၵဝ်ႇ၊ၼွၵ်ႈၵၢတ်ႇ၊ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ၊ၸၢင်ႈလဵၵ်း၊တူၼ်ႈတီး၊ပဵင်းသၢႆး၊ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး၊ဝၢင်ၵိူဝ်၊ဝၢၼ်ႈၵွင်း-ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ၊တိုင်းၶႄႈတိုင်းၸၢမ်၊ၵွင်းပဵင်း၊ၼႃးၶၢႆး၊ဝၢၼ်ႈႁၢႆး၊ႁူဝ်မေႃႇ၊ၼႃးၵိဝ်ႇ၊ပၢင်ၼိူဝ်လႄႈၵုင်းယၢင်ဢိၵ်ႇတင်းပႃႇတီႇ ၵၢၼ် မိူင်းတႆး (ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်လႄႈပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ) ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉႁူဝ်ၵူၼ်း 400 ပၢႆၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈ တႃႈတေႈ ၾင်ႇမႄႈၼမ်ႉၾၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇပိူဝ်ႈၶုၵ်းထူပ်းဝၼ်းတူင်ႉၼိုင်ၵႅတ်ႇၶႄ မႄႈၼမ်ႉၸၢတ်ႈ ၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႉၶ်ျ။ မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႆႉယၢမ်းလဵဝ်ယူႇၼႂ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်တေသၢင်ႈၽၢႆပၢၼ်ႈၼမ်ႉၼိူဝ်မၼ်းၽၢႆမႂ်ႇသီႇၽၢႆ သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပဵၼ်လွင်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႈတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်၊ယူင်ႉသၢင်ႈပိူင်ပဵၼ်တူဝ်မီးၸႂ်လႄႈ ၸိူဝ်ႉ ၽၼ်းလၢၵ်ႇလၢႆၸိူဝ်း ပိုင်ႈဢိင်မႄႈၼမ်ႉတူႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၽၢႆၼမ်ႉတူႈၼႆႉပဵၵ်ႉသမ်ႉယူႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်မီးပၼ်ႁႃယုင်ႈ ယၢင်ႈ သိုၵ်း သိူဝ်သေတၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆဢၼ်မုင်ႈၼႃႈၽႂ်းၶၼ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈပဵၼ်ၽၢႆ ယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ဢၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇၶႄႇ၊ၵျူဝ်ႇမၢၼ်ႇ၊သဝိတ်ႇၸလႅၼ်ႇလႄႈမိူင်းၵျပၢၼ်ႇႁူမ်ႈလူင်း တိုၼ်းလၢင်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ပဵၼ်သၢင်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇၸိုင်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈပႅတ်ႈ ဝၢၼ်ႈ တႃႈလူင်ဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 650 ပႃးၸဵမ်ၶူဝ်းၵိုၵ်းပိုၼ်း၊ၸေႇတီႇၵွင်းမူးလႄႈႁႆႈၼႃးတီႈလိၼ် ဢၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းပိုင်ႈဢိင်ႁဵတ်းႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉမႃးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႆႉလႆလတ်းယူႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈသၢႆဢိင်ႇသၼ်ႇ (ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ) ၵျွၵ်ႉၵျႅၼ်ႉဢၼ်သၼ်ႇၶွၼ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ႁၢဝ်ႉႁႅင်းသုတ်းမိူဝ်ႈပီ 1912 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။သဵၼ်ႈသၢႆဢၼ်ပဵၼ်ၵႅၼ်ၵၢင်မၼ်းသမ်ႉ လတ်းတႂ်ႈ ၼွင်ၶဵဝ်ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်းမႄးၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇတီႈဢၼ်မိူင်းၼေႃႇဝူၺ်းၶဝ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၽႅၼ်ၵၢၼ် တေ သၢင်ႈၽၢႆႁႅင်းၾႆးၾႃႉ 700 မေႇၵဝတ်ႊၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ဢၼ်ပဵၼ်ယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၵၢင် ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ဢၼ်တေၺႃးၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈလႄႈပဵၼ်ပႃး ၽူႈႁူမ်ႈၸတ်းပၢင် ယွၼ်းသူး ပၼ်မႄႈၼမ်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထုၵ်ႇလႆႈထွမ်ႇသဵင်ၵူၼ်းမိူင်းၵွပ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း လိူၵ်ႈၶဝ် ၶိုၼ်ႈမႃး။လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢမ်ႇထုၵ်ႇလီသိုပ်ႇၶပ်းၶိုင်သၢင်ႈၽၢႆဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း သၢၼ် ၶတ်းၼႆႉသင်” ဝႃႈၼႆ။ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းတႆးပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်လႄႈပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇဢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းၼႂ်းပၢင်ယွၼ်းသူး ပၼ်မႄႈ ၼမ်ႉတူႈႁႂ်ႈလႆႈလႆလွတ်ႈလႅဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈတေယူႇၶၢင်ႈၵူၼ်းမိူင်း၊ထွမ်ႇသဵင်ၵူၼ်းမိူင်းသေႁူမ်ႈၵႅတ်ႇၶႄၽေး ၶဵၼ်ဢၼ်တေမႃးယႃႉၼႆယဝ်ႉ။ တူဝ်တႅၼ်းပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းတႆးဢၼ်ၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “ႁဝ်းတေၸုၵ်းမၼ်ႈၽၢႆႇၵူၼ်းမိူင်း၊တေႁဵတ်း သၢင်ႈၸွမ်းသဵင်ႁူဝ်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းသေႁူမ်ႈၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉၵႂႃႇ” ဝႃႈၼႆ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးထမ်းဢၢႆး +95 (0)9-718-799-82 ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်း +95 (0)9-262-108-062 PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2017-03-06T07:36:49

https://shan.shanhumanrights.org/village-leader-of-nam-ma-coal-mining-area-shot-dead-by-unknown-assailants/

ၽူႈၼမ်းၼႂ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ထုင်ႉထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼမ်ႉမထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး မၢႆ 02/2017ဝၼ်းထိ 06/03/2017 ၽူႈၼမ်းၼႂ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈထုင်ႉထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼမ်ႉမ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆထင်တီႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/02/2017 ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈပဵၼ်ႁွႆးမိုဝ်းၽႂ်လႂ်ၸုမ်းလႂ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈ ၵူဝ်ႁႄ။ လုင်းၸၢမ်ႇၽေႇဢႃႇယု (57)ပီဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ် ထုင်ႉၼမ်ႉမ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႉပဵၼ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၸုမ်း 4 ထုင်ႉၼမ်ႉမ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆ တီႈႁိမ်းတိၼ် လွႆႁႆႈမၼ်း ဢၼ်မီးၽၢႆႇႁွင်ႇၼႃးၵုၼ် ၽၢႆႇၸၢၼ်းလုၵ်း ထၢင်ထၢၼ်ႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၵႃး။ မၢၵ်ႇၵွင်ႈသီႇလုၵ်ႈ တိူဝ်ႉၺႃးတီႈၵွၵ်းႁူဝ်၊ တီႈႁူဝ်ၸႂ်၊တီႈမိုဝ်း ၽၢႆႇသၢႆႉလႄႈၸွမ်း ၶႅၼ်။ ယိုဝ်းတၢင်းၼႃႈလႄႈတၢင်းလင်။ ဝၼ်းၼၼ်ႉၸၢႆးဢေးလုၵ်ႉၵုၼ်းပဝ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းႁိူၼ်း တီႈဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ်သေလႆႈထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆလုင်းၸၢမ်ႇၽေႇ ၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 4.30 ဝၢႆးဝၼ်း။မၼ်းၸၢႆးၼႅတ်ႈမိူဝ်းႁွင်ႉလုၵ်ႈယိင်း လုင်းၸၢမ်ႇၽေႇလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ်မႃးလုမ်းလႃး၊ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈပၢင်းဢဝ်မုၼ်ၸဝ်ႈ လႄႈႁူဝ်ပဝ်ႈ (ဢူၵ်ႉၵထ)ၵႂႃႇတူၺ်းတူဝ်တၢႆလုင်း ၸၢမ်ႇ ၽေႇ တီႈသူၼ်။ လုင်းၸၢမ်ႇၽေႇ မၢၵ်ႇၵွင်ႈဢၼ်တိူဝ်ႉၺႃးလုင်းၸၢမ်ႇၽေႇ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းႁႆႈဢၼ်ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်းႁႆႈလုင်းၸၢမ်ႇၽေႇၼိုင်ႈၽႃႇလူင်ႇ (မွၵ်ႈ 200 မီႊတႃႊ) ၼၼ်ႉၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈၶဝ်လႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈသၢမ်သီႇၵမ်းမေႃးမႃးတၢင်းႁႆႈ လုင်းၸၢမ်ႇၽေႇယူႇၽွင်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇႁတ်းဢွၵ်ႇတူၺ်းၼႆယဝ်ႉ။ ဝၼ်းထိ 27/02/2017 ၼၼ်ႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႊမၢၼ်ႈလႄႈမေႃယႃ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ မႃးၸႅတ်ႈ ထတ်းတူၺ်းသေ ဢဝ်ပႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈလႄႈသိူဝ်ႈမၼ်း မိူဝ်းၵႂႃႇ။ ဝၼ်းထိ 28/02/2017 ၼၼ်ႉလုၵ်ႈလၢင်းၼၢင်းမေးမၼ်း လႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ် ၸင်ႇလုမ်းလႃးၶၢပ်ႈတူဝ်မၼ်းယဝ်ႉ။ လုင်းၸၢမ်ႇၽေႇၼႆႉႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈတီႈၼမ်ႉမမႃးၶၢဝ်းတၢင်း (30) ပီတေႃႇထိုင်ဝၼ်းလိုၼ်းသုတ်း ၸၢတ်ႈပၢၼ်။ၵူပ်ႉၵူႈၵၼ်တင်းပႃႈၼၢင်းသႅင်ဢူးသေ မီးလုၵ်ႈလၢင်းႁူမ်ႈၵၼ် (5) ၵေႃႉ၊ 1. ၼၢင်းမျႃႉလေး၊ 2. ၼၢင်းမျႃႉ ထေး၊ 3. ၼၢင်းမျႃႉၶိၼ်ႇ၊ 4. ၸၢႆးၺၢၼ်ႇ၊ 5. ၼၢင်းမျႃႉၸိင်း။လုင်းသၢင်ႇၽေႇၼႆႉဢမ်ႇယၢမ်ႈႁဵတ်းၽိတ်းၼိူဝ်ၽႂ်ၸုမ်းလႂ်ၼႆယဝ်ႉ။ ထုင်ႉၼမ်ႉမ ၼႆႉပဵၼ်တီႈဢၼ်ဢွၵ်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ်သေလိုဝ်းလင်ဝႆႉ။ ၶွမ်ႊပၼီႊဢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇတီႈ ၼမ်ႉမ ၼႆႉပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ၶုတ်းထၢၼ်ႇတီႈၼမ်ႉမ မႃးတင်ႈတႄႇပီ 2004။ ဢွင်ႈတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇယႂ်ႇလူင်ၼႆႉယူႇ တၢင်းႁွင်ႇ ဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ် ႁၢင်ႇၵႆမွၵ်ႈ ၼိုင်ႈၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ။ လွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼၼ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ သူၼ်ႁႆႈၶိင်းၼႃး၊ ၼမ်ႉတီႈၸႂ်ႉတိုဝ်း လႄႈလူမ်း ထူၺ်ႈၸႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉပႃးယဝ်ႉ။ တင်ႈတႄႇပီ 2016 မႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထုင်ႉၼမ်ႉမ လုၵ်ႉသၢၼ် ၶတ်း လွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမ သေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇ တင်းမူတ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းလိူၼ် မေႊ 2016 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းယႂ်ႇလူင် ၸႂ်ႉပႃးၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ၸူးပႃႇတီႇ မႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈ တႆး SSPP/SSA ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ် လွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉမီးၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၺႃး ၶႃႈတၢႆ၊ တိၺွပ်း၊ ပေႃႉထုပ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူင်းယႆမၢႆတပ်ႉ 325 လႄႈ ၸုမ်းသိုၵ်းပီႇတုၸိတ်ႉ ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇသွင် ၸုမ်း ႁႅင်းၵူၼ်းဢမ်ႇယွမ်း 100 ႁူမ်ႈၵၼ်တူင်ႉၼိုင်ပၵ်းသဝ်းဝႆႉတီႈၶူဝ်ၼၢင်းၾႃႉ ဢၼ်ယၢမ်ႈပဵၼ်ပၢင်သဝ်း တပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA မႃး။ ၶူဝ်ၼၢင်းၾႃႉၼႆႉ ယူႇတၢင်းၸၢၼ်းၼႃးၵုၼ် ႁၢင်ႇၵႆၵၼ်မွၵ်ႈ 4 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ် ၾႅပ်ႊပရူႊဢႃႊရီႊ 2017 ၼၼ်ႉဢူးတဵင်းမိၼ်ႉ ၸုမ်းၶွမ်ႇပၼီႇမႃးထူပ်းလုင်း ၸၢမ်ႇၽေႇ တီႈႁိူၼ်းမၼ်း သေလၢတ်ႈလွင်ႈ တေယွၼ်းၸၢမ်းၶုတ်းထၢၼ်ႇတီႈႁူဝ်ၼႃးၽႃႉဢၼ်ယူႇတၢင်း ဢွၵ်ႇၼႃးၵုၼ်သေ ႁၢင်ႇၵႆၵၼ်မွၵ်ႈ 2 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊတၢမ်ဢၼ်ယၢမ်ႈလၢတ်ႈၵၼ်ဝႆႉၼႂ်းပီ 2016 ၵူၺ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၶဝ်ဢမ်ႇလႆႈတူၵ်းလူင်းသင်ၵၼ်။ ႁူဝ်ၼႃး ၾႃႉ ၼႆႉပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈလႅင်ႇၼမ်ႉ ၶိုၵ်ႉၶၢႆး တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထုင်ႉၼမ်ႉမၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶွမ်ႊပၼီႊ ငူၺ်ႇယီႇပလႄး ၶတ်းၸႂ်ႁႃတၢင်းၶုတ်းထၢၼ်ႇ တီႈႁူဝ်ၼႃးၾႃႉ ၼႆႉတင်ႈတႄႇပီ 2009 ယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈၽွင်းၼၼ်ႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး တိုၼ်းဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉၶုတ်း။ လွင်ႈလုင်းၸၢမ်ႇၽေႇၺႃးယိုဝ်းတၢႆၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွမ်ၵူဝ်ႁႄသေႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈဢမ်ႇၶႂ်ႈမီးၽႂ်လႂ်မႃးႁတ်းသိုပ်ႇႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းၽူႈၼမ်းၼႂ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈတႅၼ်းၵႂႃႇ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ သၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈၶႃႈႁႅမ်ၽူႈၼမ်းတူင်ႇဝူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႆႉသေ သၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈတိုၵ်ႉမီးၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇၼႂ်းထုင်ႉၼမ်ႉမလႄႈ ဢဝ်သိုၵ်းမႃးဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈထၢင်ထၢၼ်ႇ ဢၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်း ႁႂ်ႈသိုပ်ႇ ပဵၼ်ပၼ်ႁႃယုင်ႈယၢင်ႈၵႂႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်းထႅင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62- 941-9600 (ဢင်းၵိတ်း၊တႆး) ယိင်းလွၼ်ႉလႅင်း +66: (0) 63-838-9029 (ဢင်းၵိတ်း၊မၢၼ်ႈ) PDF files:Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2016-05-15T03:25:38

https://shan.shanhumanrights.org/open-letter-to-daw-aung-san-suu-kyi-regarding-plans-by-norways-sn-power-to-build-the-middle-yeywa-dam-on-the-namtu-river/

ထိုင်- ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း ၼေႇပျီႇတေႃႇ

ဝၼ်းထိ 26/5/2026 လိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းၽႅၼ်ၵၢၼ် ဢၼ်ၸုမ်း SN Power မိူင်းၼေႃႊဝူၺ်ႊ ၶဝ် တေသၢင်ႈ ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၵၢင် ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ထိုင်- ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း ၼေႇပျီႇတေႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/03/2016 ၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈပိုၼ်ဢွၵ်ႇၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်း ဢၼ်ၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ”လီဢွၼ်ၵႅတ်ႇၶႄမႄႈ ၼမ်ႉတူႈ” သေပိုတ်ႇၶႆႈၼႄလွင်ႈမႆႈဢူၵ်း မႆႈၸႂ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈသီႇဢၼ် ႁူမ်ႈ တင်းၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၵၢင် ဢၼ်တေဢွၵ်ႇႁႅင်းၾႆး 700 မီႊၵႃႊဝတ်ႊသေ ယူႇၼႂ်းၶၵ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ် လူင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼေႃႊဝူၺ်ႊ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်၊ ယူႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်းမႄးၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ တင်ႈတႄႇႁဝ်းၶႃႈပိုၼ်ဢွၵ်ႇၽိုၼ်ႁၢႆငၢၼ်းယဝ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈႁပ်ႉၽိုၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းဢွင်ႈတီႈသေ တိုၵ်းသူၼ်း ၶွင်ၸုမ်း SN Power မိူင်းၼေႃႊဝူၺ်ႊၶဝ် တွၼ်ႈတႃႇၽၢႆတီႈ ယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၵၢင်၊ ၽိုၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉတူဝ်ႈ ၼႂ်း လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2015 (တူၺ်းလႆႈၼႂ်းၽိုၼ်ၼႅပ်ႇ)။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၸုမ်း SN Power ၶဝ်တိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်း ဢွင်ႈတီႈ တေသၢင်ႈၽၢႆ ယွၼ်ႉမီးၶေႃႈလႆႈၸႂ်ၸွမ်းႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ၾၢႆႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉယူႇ။ ႁဝ်းၶႃႈမီးလွင်ႈမႆႈၸႂ်လူင်လၢင် ၸွမ်းလွင်ႈၽိုၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းဢွင်ႈတီႈ တေသၢင်ႈၽၢႆ ဢၼ်လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ ဢမ်ႇမီး ပၼ်ႁႃ ၶေႃႈၵိတ်ႇၶွင်ႈၶမ်သင် တႃႇၶူင်းၵၢၼ်ၼႆၼၼ်ႉယူႇ။ တၢင်းမႆႈဢူၵ်းမႆႈၸႂ်ႁဝ်းၶႃႈတၢမ်ၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ 1. ၼႂ်းၽိုၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈ ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်တိုၵ်ႉၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈၶိူဝ်းယႂ်းယူႇၼႂ်းမိူင်း တႆး လႄႈလွင်ႈဢၼ်ပၢင်တိုၵ်း တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် တိုၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆ ၼႆႉသင်။ ၼင်ႇဢၼ်လႆႈပိုတ်ႇ လၢတ်ႈၼႄ ၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းႁဝ်းၶႃႈၼၼ်ႉတႄႉ လိူင်ႈၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ၼႆႉတိုၼ်း ပဵၼ်ငိူၼ်ႈၼဵၼ် တႃႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၸွမ်းၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်း လုၵ်ႉတေႃႇသူႈ သၢၼ်ၶတ်း လွၵ်းပိူင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်းလဵဝ်ဢၼ်ၵုမ်းၵမ် ဝႆႉၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸၢဝ်း ၶိူဝ်းတင်းပိုၵ်း သေ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈတပ်ႉ ၽိူမ်ႉထႅမ်ဢဵၼ် ႁႅင်းၶဝ်ႈ ၸွမ်းၶူင်းၵၢၼ် ယႃႉၶူဝ်း တိုၼ်း သၽႃဝ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပၢင်တိုၵ်းတႄႉတိုၵ်ႉၵိုၼ်း ယူႇၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇပဵၵ်ႉ သမ်ႉ ပဵၼ်ၽွင်း ၵူတ်ႇ ထတ်း လဵပ်ႈႁဵၼ်း ပိုၼ်ႉတီႈ တေသၢင်ႈၽၢႆ ၼႆသေတႃႉ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇဢဝ်ဢွၵ်ႇ လၢတ်ႈ ပႃးသင်။ ပိူင်လူင်မၼ်း ဢၼ်သိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယူႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး (ယူႇတၢင်းဢွၵ်ႇၼွင်ၶဵဝ် ၵမ်း သိုဝ်ႈ) ၼႆႉ ပဵၼ်တီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းယႂ်ႇလူင် ၸႂ်ႉပႃးၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းတေႃး ၼႃႈတီႈပႃႇတီႇ မႂ်ႇသုင် ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉ သိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ဢၼ်ယူႇတၢင်းႁွင်ႇ ဢွင်ႈတီႈၽၢႆယႄး ယႂႃႇတွၼ်ႈ ၼိူဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉတိုၼ်းသွၼ်ႇဝႃႈ လွင်ႈၼႆႉမၼ်းပဵၼ်လွင်ႈတင်ႈၸႂ်ပွႆႇပႅတ်ႈ (ဢမ်ႇသႂ်ႇၸွမ်း) လႄႈဢမ်ႇၸၢင်ႈ ၶႂၢင်းပၼ်လႆႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈဢမ်ႇမီး ပၼ်ႁႃပၢင်တိုၵ်း ဢၼ်မၢတ်ႇငၢႆႈၸဵပ်းငၢႆႈ ၼႆၼၼ်ႉ တိုၼ်းပဵၼ်တၢင်းမႆႈဢူၵ်း ၸႂ်လူင်ႁဝ်းၶႃႈယဝ်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈ SN Power ၼႆႉမၼ်းပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼေႃႊဝူၺ်ႊသေ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼေႃႊဝူၺ်ႊ သမ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ၼမ်းၸွႆႈထႅမ်ၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ 2. ၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းထတ်းသၢင်လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉသၽႃဝ လႄႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတွၼ်ႈႁႅၵ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၺ်းသႂ်ႇၸႂ်ယိူင်း ၸူး ၼႂ်းတွၼ်ႈမႄႈၼမ်ႉ တီႈဢၼ်တေသၢင်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၵၢင်လႄႈ ဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉမၼ်း ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ တိုၼ်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈၶႆႈၸႂ်ဝူၼ်ႉပႃး လွင်ႈဢၼ်တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢတ်ႇဢွၼ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ယွၼ်ႉ ၽၢႆ ႁႃႈဢၼ် ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ လႄႈတေပဵၼ်ႇပႅင်လႅၵ်ႈလၢႆႈပႅတ်ႈ ယူင်ႉပိူင်သတ်းယူႇၼမ်ႉလႄႈ တၢင်ႇၸိူဝ်း ဢိၵ်ႇပႃးသတ်းတူဝ်မီးၸႂ်ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းႁွမ်း ႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် မၼ်းတိုၼ်း ပဵၼ် လွင်ႈဢၼ်ၼမ်းတၢင်းၽိတ်းပိူင်ႈယဝ်ႉ ဢၼ်တၢင်းၾၢႆႇ ၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈ ပိုၼ်ႉ ထၢၼ်တွၼ်ႈတႃႇ” တီႈလမ်ႇလွင်ႈၵဵဝ်ႇၵပ်းသၽႃဝတင်းမူတ်း” ၼႆႉလႆႈၸတ်းၵၢၼ် ၽွတ်ႈတင်ႈၶိုၼ်ႈ ယဝ်ႉ” သေ ” တိုၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ” မႄႈၼမ်ႉလႄႈ ဢွင်ႈတီႈလမ်ႇလွင်ႈ တႃႇၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ဢမ်ႇၸႂ်ႈတီႈမီးၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ၶိုၵ်ႉၶၢႆးသင် ”ၼႆၼၼ်ႉယူႇ။ 3. လွင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ”ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းဢဝ်တၢင်း ႁၼ်ထိုင်ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ ၽိုၼ်ယင်ႇ ၵၢင်ၸႂ်ပၢႆးတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း-ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ယဝ်ႉတူဝ်ႈယဝ်ႉ။ မီးသၢႆငၢႆငဝ်းလၢႆးလီ ”ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵေႃႈႁၼ်လီၵမ်ႈၼမ်” လွင်ႈလၢတ်ႈတႅမ်ႈပႃးဝႆႉၼႂ်းၽိုၼ်ၵၢၼ်ၶူၼ်ႉႁႃလဵပ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ၼႆႉ ၼႆႉႁဝ်းၶႃႈတိုၼ်း သၢၼ်ၶတ်း။ တၢမ်ၼင်ႇဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလႆႈတွင်ႈထၢမ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းယူႇသဝ်းႁိမ်းႁွမ်းဢွင်ႈတေသၢင်ႈၽၢႆ ၼၼ်ႉတႄႉတိုၼ်း ဝႃႈဢမ်ႇမီးပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း ဢၼ်ပဵၼ်လိူင်ႈပဵၼ်လၢဝ်းတေႉတေႉ ဝႃႈဝႃႈၼၼ်ႉ သင်။ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈထုၵ်ႇမွၵ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ မီးၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆ ၼႆသေ ႁႂ်ႈတွပ်ႇပၼ်ၵႂၢမ်း ထၢမ်ၵဵဝ်ႇၵပ်း ၵၢၼ်ယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းတိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉၶေႃႈမုၼ်း ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၽွၼ်း ႁႆၢႉ ၸႃႉယွၼ်ႉၽၢႆ ၼၼ်ႉသင်လႄႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈတွင်ႈ ထၢမ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်း လွင်ႈၽၢႆၼၼ်ႉသင်။ တႃႇလူပ်းလင်ၼၼ်ႉၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉၶဝ် ”ၵမ်ႈၼမ်ႁၼ်လီၸွမ်း” လွင်ႈၽၢႆယူႇၼႆၼၼ်ႉ တိုၼ်းပဵၼ်လွင်ႈၼမ်းတၢင်းၽိတ်းပိူင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ 4. ၼႂ်းလွင်ႈၽိုၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းၼၼ်ႉယင်းလၢတ်ႈပႃးထႅင်ႈလွင်ႈဢွင်ႈတီႈၶူင်းၵၢၼ်ဝႃႈ ”တိုၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ/ ဢမ်ႇ ပဵၼ် ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၶွင်ႉၶမ်သင်”ၼႆ။ တိုၼ်းဢမ်ႇလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈ ဢၼ်ၸၢင်ႈ မီးၽေးၶဵၼ် ဢိင်ႇသၼ်ႇ/ ၽႅၼ်ႇလိၼ် ဝႆၼၼ်ႉတင်းပိုၵ်းယဝ်ႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉ ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆၼၼ်ႉတိုၼ်းတေယူႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ယူႇ ၸမ်ႁိမ်းႁွမ်းသၢႆဢိင်ႇ သၼ်ႇယႂ်ႇလူင် ဢၼ်ၵိူတ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႉႁႅင်းသုတ်းၼႂ်းပိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈပီ 1912 ၼၼ်ႉသင်။ လွင်ႈၼႆႉပဵၵ်ႉသမ်ႉပဵၼ်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈႁႅၵ်ႈၼႆသေတႃႉ တိုၼ်းပဵၼ်လွင်ႈမႆႈၸႂ် လူင်လၢင် ၵွပ်ႈဝႃႈၼႂ်းၽိုၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်း ၶဝ်ၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇသႂ်ႇပႃးၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းၽွၼ်းၸႃႉသင်ဢမ်ႇၼၼ်လႆႈထုၵ်ႇ SN Power ၶဝ်လၢတ်ႈႄၼၽိတ်းၽိတ်း ၽူၼ်ၽူၼ်ပႅတ်ႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈတွၼ်ႈတႃႇ ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီၸုမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ၵၢမ်ႇၸတႃႇ မႄႈၼမ်ႉဢၼ် ႁဝ်းၶႃႈ ႁၵ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ၸိူဝ်း ပိုင်ႈဢိင်မၼ်း တူၵ်းယူႇ ၼႂ်းမိုဝ်းၸုမ်းၼၼ်ႉသင်။ ၵွပ်ႈၼၼ်ႁဝ်းၶႃႈၶိုၼ်းသိုပ်ႇတုၵ်းယွၼ်း ၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁဝ်းၶႃႈဢၼ်ပႃးၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းႁဝ်း တၢမ်ၼင်ႇ တႂ်ႈၼႆႉ – ႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈ ၽႅၼ်ၵၢၼ် ဢၼ်တေသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈတင်းမူတ်းပႃးၸဵမ် ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈ ၼိူဝ် – ႁႂ်ႈၶႆႈၸႂ်ၶိုၼ်းမိူဝ်ႈမီးပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းပိူဝ်ႈတႃႇ ၵေႃႇတင်ႈၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၾႅတ်ႊၻရိူဝ်ႊ ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ ပိူဝ်ႈတႃႇၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃပၢင်တိုၵ်း၊ ဝၢင်းၸႂ်လႆႈ လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းသေ မီးၵၢၼ်ၸႅၵ်ႇၽႄ ၶူဝ်းတိုၼ်း သၽႃဝ ၸူးၸႄႈမိူင်း မိူဝ်ႈလႂ် ၵိုင်ႇထုၵ်ႇပူၵ်းပွင်ၾႆးၾႃႉ ႁႅင်းၼမ်ႉၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ၸင်ႇၵွႆႈ ဝူၼ်ႉမႂ်ႇထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ – ၽႅၼ်ၵၢၼ်မိူဝ်းၼႃႈ တႃႇၾႆးၾႃႉႁႅင်းၼမ်ႉ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ တၵ်းလႆႈမီးလွင်ႈၸႅင်ႈလႅင်း လႄႈမီးလွင်ႈၵူတ်ႇ ထတ်း လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၸွမ်းသၢႆၵႄးမႄႈၼမ်ႉတူႈတင်းမူတ်း – တၵ်းလႆႈမီးလွင်ႈပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႄလႄႈဢဝ်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်း ၸိူဝ်းတေတုမ်ႉတိူဝ်ႉ တင်းသဵင်ႈတွၼ်ႈ တႃႇၽႅၼ်ၵၢၼ်သေဢၼ်ဢၼ်မိူဝ်းၼႃႈ ၸွမ်းၵေးမႄႈၼမ်ႉတူႈ ဢိင်ၼိူဝ်ၼမ်ႉၸႂ်ၸိုၼ်ႈသႂ်သေ ၸၢႆးထမ်းဢၢႆး ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆး မၢႆၾူၼ်း +99 (0) 94-5313-2755 ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် ၸုမ်းသၽႃဝ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၸိုင်ႈတႆး မၢႆၾူၼ်း +66 (0) 81-672-2031 ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး မၢႆၾူၼ်း +66 (0) 94-638-6759 ၽိုၼ်မိူၼ်သူင်ႇၸူး – ဢူးၽေႇမျိၼ်ႉထုၼ်း ၽွင်းလူင် ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉ ၼေႇပျီႇတေႃႇ – ငဝ်ႈငုၼ်းတီႇမူဝ်ႇၶရေႇသီႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး (လုမ်းငဝ်ႈငုၼ်း) Open letter PDF files: Shan Burmese English ၽိုၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းၾၢႆႇဢင်းၵိတ်း ၸုမ်း Middle Yeywa Project ၶဝ်

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2016-08-17T08:21:33

https://shan.shanhumanrights.org/to-daw-aung-san-suu-kyi-state-counsellor-and-foreign-minister/

လိၵ်ႈၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းတႆး 26 ယိုၼ်ႈထိုင်ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇႁႂ်ႈယႃႉပႅတ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆၼမ်ႉၶူင်း

ဝၼ်းထိ17/08/2016 လိၵ်ႈၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းတႆး 26 ယိုၼ်ႈထိုင်ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇႁႂ်ႈယႃႉပႅတ်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆၼမ်ႉၶူင်း ထိုင်– ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း ႁဝ်းၶႃႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈပိုတ်ႇတၢင်းမႆႈဢူၵ်းမႆႈၸႂ်လူင်ႁဝ်းၶႃႈထိုင်ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸဝ်ႈဢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝၼ်း ထိ 12/08/2016 ၼၼ်ႉဝႃႈတေသိုပ်ႇၶိုင်သၢင်ႈၽၢႆၾႆးၾႃႉႁႅင်းၼမ်ႉၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၵွပ်ႈဝႃႈပဵၼ်တၢင်းလိူၵ်ႈ လီ သုတ်းပိူဝ်ႈတႃႇၽိူမ်ႉထႅမ်ပၼ်လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းလူဝ်ႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉပဵၼ်သၢႆလိူတ်ႈလမ်ႇလွင်ႈယႂ်ႇလူင်တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်း(ၸၢဝ်းၶိူဝ်း)ၼပ်ႉႁူဝ်လၢၼ်ႉၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈပွတ်းဢွၵ်ႇ၊မိူင်းထႆးလႄႈမိူင်းၶႄႇတႄႉတေဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈယွၼ်ႉဢူတ်ႇၵဵၼ်ၼမ်ႉတေ လေႃႇလိုင်ႈယိုင်ႈၼွင်းသႂ်ႇၼၼ်ႉသင်။ၵဵဝ်ႇၵပ်းၽၢႆၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉၵူၼ်းမိူင်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး၊ယၢင်းလႅင်၊ယၢင်း ၽိူၵ်ႇလႄႈမွၼ်းဢိၵ်ႇတင်းပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈလၢႆပွတ်းလၢႆတွၼ်ႈလႄႈပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ႁိမ်းႁွမ်းၵူႈတီႈတီႈ သိုပ်ႇသၢၼ်ၶတ်းယူႇဢမ်ႇယင်ႉဢမ်ႇလိုဝ်ႈ။ ႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈတူၵ်ႇၸဝ်ႈဝႃႈမႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသုၵ်ႉယုင်ႈယၢင်ႈမႃးၶၢဝ်းတၢင်းၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းပီ၊ပဵၼ် တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈတပ်ႉသေသိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်တဵၵ်းတဵင်ႁဵတ်းႁၢႆႉမိူၵ်ႈလိူင်းတေႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းပိူဝ်ႈ တႃႇ ၵုမ်းၵမ်ဢဝ်ပိုၼ်ႉတီႈလႄႈၶူဝ်းၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃဝၼၼ်ႉယဝ်ႉ။သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈတေသိုပ်ႇပၼ်ႁႅင်းႁဵတ်းသၢင်ႈၽၢႆ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇႁူမ်ၸူမ်းတွၼ်ႈၼႆႉယူႇၸိုင်မိူၼ်တင်းပၼ်ႁႅင်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇၽိုတ်ႉဢဝ်တီႈယူႇ၊ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သေတၢင်းႁႆၢႉမိူၵ်ႈလိူင်းတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈတေသိုပ်ႇမီးၵႂႃႇယူႇဢမ်ႇသုတ်းဢမ်ႇဝႆၢး ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ လွင်ႈယူႇတီႈၾၢႆႇလဵဝ်သေတႅပ်းတတ်းတႃႇသိုပ်ႇသၢင်ႈၽၢႆၼမ်ႉၶူင်းၼႃႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၵဵဝ်ႇၵပ်းလွၵ်းပိူင်ၾႅတ်ႊၻိူဝ်ႊရိူဝ်ႊတေတႄႇၼႆႉပဵၼ်လွင်ႈလူတ်းယွၼ်ႇဝႆႉမဝ်ပႅတ်ႈသုၼ်ႇတႅပ်းတတ်းၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်း (ၸၢဝ်းၶိူဝ်း) ပိူဝ်ႈတႃႇပဵၼ်ၽူႈႁူမ်ႈတႅပ်းတတ်းၼိူဝ်ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝဢၼ်မီးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ယူႇသဝ်းသေပဵၼ်လွင်ႈၸီႉၸႅင်ႈၼႄဝႃႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈသိုဝ်ႈယူဝ်းတေႃႇၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ဢၼ်ၼႆႉၸင်ႇႁႃယင်ႇၶဝ်ႈမႃးလၢႆဝူင်ႈၵွၼ်ႇၼႃႈတေဝၢင်းၽႅၼ်တႃႇ “ပၢင်ၵုမ်လူင် ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 21 ပီ ပၢင်လူင်” ၼႆႉၵူၺ်းသမ်ႉပေႃးပိုတ်ႇၾႆးၶဵဝ်ပၼ်တႃႇ သၢင်ႈၽၢႆၼမ်ႉၶူင်းယဝ်ႉလႄႈပဵၼ်တီႈလီၼၵ်းၸႂ်ၸွမ်းလူင်လၢင်တေႉတေႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈၸီႉၸမ်ႈၼႄလွင်ႈႁႅင်းၾႆးၾႃႉၵမ်ႈၼမ်ဢၼ်တေဢိတ်ႇဢွၵ်ႇတီႈၽၢႆၼမ်ႉၶူင်းၸိူဝ်းၼႆႉတေ သူင်ႇဢွၵ်ႇပၼ်မိူင်းႁိမ်းႁွမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ် လွင်ႈဝႃႈတေသၢင်ႈၽၢႆပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ပေႃးလႆႈ ၸႂ်ႉၾႆးၾႃႉၼႆၼၼ်ႉတိုၼ်းပဵၼ်လွင်ႈၽိတ်းၾူၼ်ယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်းႁႅင်းၾႆးၾႃႉမွၵ်ႈ 90% ဢၼ် တေ ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇတီႈၽၢႆၵုၼ်လူင် 1,400 မီႊၵႃႊဝတ်ႊလႄႈၽၢႆၼွင်ၽႃ1,200 မီႊၵႃႊဝတ်ႊၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႂ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉတိုၼ်းဝႃႈ တေသူင်ႇဢွၵ်ႇၸူးမိူင်းၶႄႇသေတႃႇၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်း (ၸၢဝ်းၶိူဝ်း)ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မၢၼ်ႈတႄႉတိုၼ်းတေလႆႈၺႃး လွင်ႈလုသုမ်းယႂ်ႇလူင်ဢၼ်တေ လီၵူဝ်လီၵၢၵ်ႇ ၼၼ်ႉဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ တွၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်ၶိုၼ်းမႄးလီၵၼ်ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလႄႈတႃႇႁႂ်ႈၶူဝ်းၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃဝပေႃးတေသိုပ်ႇမီးၵႂႃႇႁိုင် ယၢဝ်း ၶၢဝ်းၵႆမိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်းၸဝ်ႈၼၵ်းၼၵ်းၼႃၼႃႁႂ်ႈယႃႉပႅတ်ႈ ၽႅၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆ ၼိူဝ် မႄႈၼမ်ႉၶူင်း ၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မီးလၵ်းၼမ်းၾႅတ်ႊၻိူဝ်ႊရိူဝ်ႊဢၼ်ပၼ်သုၼ်ႇလႆႈ ၽဵင်ႇပဵင်း တႃႇ ၵူၼ်း ၵိုၵ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ၵူၺ်း တေႁဵတ်းႁႂ်ႈပၼ်ႁႃပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သုတ်းဝႆၢးလႆႈလႄႈလွင်ႈ ငမ်းယဵၼ်ဢၼ်မိူင်း ႁိမ်းႁွမ်း ႁဝ်းၵေႃႈ ၶႂ်ႈမီးၶႂ်ႈ ပဵၼ်ၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉတေသၢင်ႇထုၵ်ႇၼႆ ႁဝ်းၶႃႈၸင်ႇလႆႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈတုၵ်းယွၼ်း ၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။ ဢိင်လူၺ်ႈၼမ်ႉၸႂ်ၽိူၵ်ႇၸိုၼ်ႈသေ ……. ၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တွၼ်ႈတႃႇမႄႈၼမ်ႉၸိုင်ႈတႆး (Action for Shan State Rivers) ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆး (Shan State Farmers’ Network) ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈ ၸဝ်ႈၼႃးတႆး (Shan Farmers Network) ၸုမ်း သၽႃဝ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၸိုင်ႈတႆး (Shan Sapawa Environmental Organization) ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး (Shan Human Rights Foundation) ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး (Shan Women’s Action Network) ၵေႃႁူမ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး ၸိုင်ႈထႆး (Shan Students Union-Thailand) ၸုမ်းသိုဝ်ႇႁႅင်းၼုမ်ႇ (Shan Youth Power) မုၵ်ႉၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး (Shan Youth Organizaztion) ၸုမ်းပူၵ်းပွင်ၼမ်ႉၵတ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇ ( Capacity Building for Youth) ၵူၼ်းၼုမ်ႇလၢႆးၶႃႈ (Lai Kha Youth Association) ၸုမ်းၼႅင်ႈသၢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး (Shan Youth Network Group) ၵေႃတႆး ႁႅင်းၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (Workers Solidarities Association) ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ၵေႃႇမတီႇႁႄႉၵင်ႈတီႈလိၼ် ၾိင်ႈထုင်း ၼွင်ၸၢင်ႉ (Nong Zarng Customary Land Committee) တုမ်းတူၼ်ႈတႆး (Toom Toan Tai) ၵေႃပူၵ်းပွင်ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈၸိုင်ႈတႆး မုၵ်ႉၸုမ်းပူၵ်းပွင်မူႇဝၢၼ်ႈလႄႈပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ (Community Action for Development Education) ၵေႃၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းပၼ်ႇ (Mong Pan Youth Committee) ၵေႃႇမတီႇ ဝၢၼ်ႈပၢႆႈၽေးၵုင်းၵျေႃႇ (ပဵင်းလူင် လႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆး) Koong Jor Refugees Camp Committee ၵေႃႇမတီႇ သုၼ်ပၢႆႈၽေးဝၢၼ်ႈပဵင်းၾႃႉ (Wan Paing Fah IDPs Camp Committee) မုၵ်ႉၸုမ်းၼၢင်းယိင်းၸိုင်ႈတႆး (Shan State Women’s Organisation) မုၵ်ႉၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိုင်ႈတႆး (Shan State Youth Network Committee) ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး (ၵႃလိ) Tai Literature and Culture Association (KarLi) မုၵ်ႉၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး (ၵႃလိ) Tai Youth Organization (Karli) ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၼၢင်းၶမ်းမၢႆ +95: (0) 97 904 137 28 ၼၢင်းၼူၼ်းမူဝ် +95: (0) 97-911-00443 ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် +66: (0) 81-6722-031 ယိင်းႁၢၼ်ၾႃႉ +66: (0) 89 062 7848 PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2016-08-02T07:31:00

https://shan.shanhumanrights.org/1154/

ၶႃႈႁႅမ်တႃႇထၢၼ်ႇ- သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်း၊ ပေႃႉထုပ်ႉလႄႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်း ပိူဝ်ႈတႃႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ထၢင်ထၢၼ်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးမၢႆ 5/2016ဝၼ်းထိ 02/08/2016ၶႃႈႁႅမ်တႃႇထၢၼ်ႇ– သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်း၊ပေႃႉထုပ်ႉလႄႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းပိူဝ်ႈတႃႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈထၢင်ထၢင်ႇတီႈၼမ်ႉမၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႂ်းလိူၼ်မေႊ 2016 သိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းလူၼ်ႉလိူဝ်တေႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢိၵ်ႇတင်းတိၺွပ်း၊ပေႃႉထုပ်ႉလႄႈၶႃႈႁႅမ်ၽွင်းၶဝ်ပိုတ်ႇ ၼႃႈသိုၵ်းပိူဝ်ႈတႃႇၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼမ်ႉမ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/05/2016။ၵၢၼ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းယႂ်ႇၵမ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်း 500 ပၢႆၸိူဝ်းလုၵ်ႉမႃးတီႈတပ်ႉၶလယ 41 လႃႈသဵဝ်ႈ၊ၶမယ 523 တၢင်ႉယၢၼ်း၊ၶလယ 67 မိူင်းယႆလႄႈၶမယ 291 ၼမ်ႉပွင်ႈႁူမ်ႈတင်းပျီႇတုၸိတ်ႉ (မၢၼ်ႊပၢင်ႇလႄႈပျီႇတုၸိတ်ႉလႃး ႁူႇ) ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇသေၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းပႃးၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းမႅင်းမီႈၸိူဝ်းၼႆႉ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/05/2016 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉ- ၵူၼ်းၸၢႆးႁူလိုင်ႇလႄႈဢႃႉဢႃယု 34 ၺႃးယိုဝ်း တၢႆၼႂ်းႁႆႈၼႃးမၼ်းလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 25 ၵေႃႉတိုၵ်ႉႁေႃႈရူတ်ႊၶိူင်ႈသေၺႃးၸႂ်ႉ ၵိုတ်း ယဝ်ႉဢဝ်မၢၵ်ႇႁိၼ် ပေႃႉထုပ်ႉထိုင်တႆၢ။ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းတိၺွပ်း လႄႈၵုမ်းၶင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တီႈဢႄႇသုတ်းမၼ်းသိပ်းသၢမ်ၵေႃႉ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းသင်၊ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃးဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယု 16 ၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈၺႃးပေႃႉထုပ်ႉသေတိမတ်ႉ မိူၼ် သတ်း ယဝ်ႉတဵၵ်းၸႂ်ႉႁၢပ်ႇၶျေႃး။ၼႂ်းၼၼ်ႉၵူၼ်းၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈဢႃယု 51ပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈလူင်ဢၼ်ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈယႂ်ႇၼႂ်းဢိူင်ႇ ၼမ်ႉမႁၢႆလႆၢဝႆႉ။ ပၢင်တိုၵ်းပွၵ်ႈၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်း၊ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း မႅင်းမီႈယိုဝ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၸွမ်းပိုၼ်ႉ တီႈ ၵူၼ်းမိူင်းယူႇ သဝ်းသေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 1,000 ပၢႆလႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်းသေပၢႆႈၽေးသိုၵ်း။ ၵမ်ႈၼမ်ၵႂႃႇသေႃႉႁူမ်ႈၼႂ်း ဝဵင်းသီႇပေႃႉ လႄႈလႃႈသဵဝ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ။ဝႆၢးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၵ်ႇပၢႆႈယၢၼ်ႁိူၼ်းယေး ယဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ် ယႃႉဢဝ်ၶူဝ်း ၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႄႈယႃႉလုၵွႆၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေးၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႃးတေႃ၊တိုင်းႁႆးလႄႈၶူဝ်ၼၢင်းၾႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်း ဢမ်ႇပၢႆႈၸွမ်းပိူၼ်ႈၵေႃႈလႆႈထုၵ်ႇႁၢမ်ႈတၢပ်ႈ ဢမ်ႇပၼ် ၵႂႃႇႁဵတ်းႁႆႈ ႁဵတ်းသူၼ်တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝူင်ႈ။ၵွပ်ႈပဵၼ်ၽွင်းၶၢဝ်း လွင်း/ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇလႄႈလွင်ႈၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတေႉတေႉ။ ၼမ်ႉမၼႆႉပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ဢွၵ်ႇထၢၼ်ႇယႂ်ႇၼမ်တီႈၼိုင်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ။မိူဝ်ႈပီ 1990 ၼၼ်ႉ တႄႉ သိုၵ်း မၢၼ်ႈၶဝ်ၶုတ်းၵမ်းသိုဝ်ႈၵူၺ်းၵႃႈတင်ႈတႄႇပီ 2004 မႃးမီးၶွမ်ႊပၼီႊငူၺ်ႇယီႇပလႄးဢၼ်တင်ႈ ဝႆႉတီႈ တိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ (မၼ်း တလေး) လႆႈႁူမ်ႈပုၼ်ႈၵၼ်တင်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၾၢႆႇၶုတ်းမိူင်ႁႄႈမၢၼ်ႈမၢႆ 3 သေ ပဵၼ်တူဝ်ပဵၼ်တိၼ်ႇတႃႇ ၶုတ်း ထၢၼ်ႇ ယႂ်ႇလူင်မႃးဢၼ်ၼိုင်ႈ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်တႄႉဢွၼ်လၢမ်းဝႃႈမီးရူတ်ႊၵႃး ယႂ်ႇလူင်ၼပ်ႉပၢၵ်ႇလမ်းမၼ်းတေႃႉဢဝ် ထၢၼ်ႇ လိၵ်ႊၼၢႆႊလုၵ်ႉဢဝ်တီႈလုၵ်းထၢင်ထၢၼ်ႇသေသူင်ႇၸူးၶွမ်ႊ ပၼီႊငူၺ်ႇယီႇပလႄးႁူင်းၵၢၼ်ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇလိၼ်ယၢင်/ ပုၼ် (ၽိလတ်ႉမြေႇ) လႄႈၵိူဝ်ဝၢၼ် ဢၼ်မီးၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်းမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇလႄႈတိူင်း တႃႈလိူဝ်ႇၵူႈဝၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈတီႈလိၼ်တီႈသူၼ်ဝၢၼ်ႈႁႆႈၼႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလုၵွႆထူပ်းၺႃးတၢင်းယၢပ်ႇမိူၼ်ၼင်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈၶီႈ လိၼ်ၶူၺ်လိၼ်ထူမ်သိူဝ်ႇဢိုတ်းတၼ်၊ၼမ်ႉၵိၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႉတိုဝ်းဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်၊လူမ်းဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉပိူင်လူင်မၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉဝၢၼ်ႈပဵင်းသၢႆးလႄႈဝၢၼ်ႈလူင်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ပဵၵ်ႉသမ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်း၊သၢၼ် ၶတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇယူႇၵေႃႈၶွမ်ႊပၼီႊငူၺ်ႇယီႇပလႄးၼႆႉတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈပိုၼ်ႉတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇမၼ်းယူႇ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 01/04/2016 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼမ်ႉမသေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇ ဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၾႃၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းသၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼမ်ႉမမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 01.04.2016 မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 17/05/2016 ၼၼ်ႉပိူဝ်ႈတႃႇတုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်းလွင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶၢင်းပွင်ႉတုၵ်းယွၼ်းၼႆၼၼ်ႉသေၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၵမ်ႈၽွင်ႈလုၵ်ႉတီႈငဝ်ႈငုၼ်းဝၢၼ်ႈႁႆး (ႁၢင်ႇယၢၼ် 100 ၵီႊလူဝ်ႊ မဵတ်ႊၼႃႈတၢင်းၸၢၼ်း)သေၶီႇရူတ်ႊၵႃးပိူဝ်ႈတႃႇမႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းထတ်းသၢင်ပိုၼ်ႉတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇၼႂ်းၼမ်ႉမ၊ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းငဝ်ႈငုၼ်းဝႆၢးဝၼ်း။ဝႆၢးၼၼ်ႉဝၼ်းၼိုင်ႈၵူၺ်း ထိုင်ဝၼ်းထိ 18/05/2016 မႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၶဝ်ယိူင်း ၸူးတပ်ႉပၢင်သဝ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈတႆးသၢမ်ပၢင်သဝ်းဢၼ်မီးယူႇတၢင်းၸၢၼ်းၼမ်ႉမပဵၵ်ႉသမ်ႉ SSPP/SSA ပဵၼ်ၸုမ်းၵိုတ်းယိုဝ်းသေမီး ၶေႃႈလႆႈၸႂ်ၵိုတ်းယိုဝ်းၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈဝႆႉမႃးၵေႃႈယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈလဵဝ်တပ်ႉပၢင် သဝ်း ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈ တႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးၼၼ်ႉလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁႅင်းသိုၵ်းသေတဵၵ်းလိုပ်ႈဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼမ်ႉမဢၼ်တိုၼ်းပဵၼ် ၼႃႈတီႈၵုမ်းၵမ်မႃးၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းပီ/လၢႆပီလၢႆပၢၼ်မၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်ၵၢၼ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတိုၵ်းတေႃးၼႆႉယိူင်းဢၢၼ်းပိူင်လူင်မၼ်းတိုၼ်းယုမ်ႇယမ်ဝႃႈပဵၼ်ပိူဝ်ႈ တႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇ လူမ်ႈ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈလဵဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈပျီႇတုၸိတ်ႉၶဝ်ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၵုမ်းၵမ်ပိုၼ်ႉတီႈ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁူမ်ႈပႃးတင်းသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းဢၼ်တေႃႉသူင်ႇထၢၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယူႇ ၼၼ်ႉၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇလႆႈၵိုတ်းယင်ႉဝႆႉမွၵ်ႈၼိုင်ႈဝူင်ႈ/ပၢတ်ႈၵူၺ်းၵႃႈၶိုၼ်းတႄႇၶုတ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/05/2016 ပဵၵ်ႉသမ်ႉပဵၼ်ၽွင်းယၢမ်း ဢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႁၢမ်ႈတၢပ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇႁႆႈၵႂႃႇသူၼ်ၵႂႃႇၼႃးၶဝ် ၼၼ်ႉယူႇၵေႃႈယဝ်ႉ။ၼႂ်းၽွင်းယၢမ်းပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ယင်းလႆႈ ႁၼ်ရူတ်ႊၵႃး ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ၸွႆႈတေႃႉသူင်ႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈတေႃႉၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ၶဝ်သွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶွင်လၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မႃးၸိူဝ်း ၼၼ်ႉယူႇ။ ထၢၼ်ႇဢၼ်ၶုတ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼမ်ႉမ ၵွပ်ႈၼၼ်ၵၢၼ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတိုၵ်းတေႃးၼႆႉယိူင်းဢၢၼ်းပိူင်လူင်မၼ်းတိုၼ်းယုမ်ႇယမ်ဝႃႈပဵၼ်ပိူဝ်ႈ တႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇ လူမ်ႈ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈလဵဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈပျီႇတုၸိတ်ႉၶဝ်ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၵုမ်းၵမ်ပိုၼ်ႉတီႈ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁူမ်ႈပႃးတင်းသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းဢၼ်တေႃႉသူင်ႇထၢၼ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယူႇ ၼၼ်ႉၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇလႆႈၵိုတ်းယင်ႉဝႆႉမွၵ်ႈၼိုင်ႈဝူင်ႈ/ပၢတ်ႈၵူၺ်းၵႃႈၶိုၼ်းတႄႇၶုတ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/05/2016 ပဵၵ်ႉသမ်ႉပဵၼ်ၽွင်းယၢမ်း ဢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႁၢမ်ႈတၢပ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇႁႆႈၵႂႃႇသူၼ်ၵႂႃႇၼႃးၶဝ် ၼၼ်ႉယူႇၵေႃႈယဝ်ႉ။ၼႂ်းၽွင်းယၢမ်းပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ယင်းလႆႈ ႁၼ်ရူတ်ႊၵႃး ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ၸွႆႈတေႃႉသူင်ႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈတေႃႉၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ၶဝ်သွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶွင်လၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မႃးၸိူဝ်း ၼၼ်ႉယူႇ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းၼမ်ႉမၼႆႉတိုၼ်းပဵၼ်လၵ်းထၢၼ်/သၢၵ်ႈသေႇဝႃႈၶူင်းၵၢၼ်ယႃႉ ၶူဝ်းတိုၼ်းသ ၽႃဝၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းသိူဝ်ၼၼ်ႉတိုၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ်သူၼ်းၾႆးႁႂ်ႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်း မိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇသဝ်းၶဝ်ယွၼ်ႉမၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတိုၼ်းသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းလႄႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်းယူႇ။ႁဝ်းၶႃႈသိုပ်ႇတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း၊လွင်ႈ သိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်း လႄႈ လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်း/ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်ပွႆႇ ၽႃႈပႅတ်ႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်း ၽိတ်းဢမ်ႇဢဝ်တၢင်းၽိတ်းၼၼ်ႉသုတ်းဝႆၢးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈထႅင်ႈပိူဝ်ႈတႃႇၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈၶူင်းၵၢၼ် ယႃႉၶူဝ်း တိုၼ်း သၽႃဝၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်ပဵၼ်ပၼ်ႁႃၵၢၼ်သိုၵ်းသိူဝ်ၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်။ၶူင်းၵၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉသင်ဝႃႈမီးၾႅတ်ႊၻိူဝ်ႊရိူဝ်ႊ ငမ်း ယဵၼ်ၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းထုၵ်ႇတီႈ မႅၼ်ႈတၢင်းယဝ်ႉသေၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမီး သုၼ်ႇလႆႈတႅပ်း တတ်းၸွမ်း ၼႂ်းလွင်ႈ တေယႃႉၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ယူႇသဝ်းယဝ်ႉၵွၼ်ႇ ၸင်ႇထုၵ်ႇ လႆႈၶႆႈၸႂ်ၶိုၼ်းထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း မၢႆတွင်း– မၢင်တီႈမၢင်တွၼ်ႈလႆႈၸႂ်ႉၸိုဝ်ႈပွမ်လႄႈၶိူင်ႈမၢႆ “ “ ပိူဝ်ႈတႃႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူလိုင်ႇလႄႈဢႃႉၺႃးယိုဝ်းတၢႆတီႈသူၼ်ႁႆႈမၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/05/2016 ၶၢဝ်းယၢမ်း 9:00 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိုဝ်ႈၸၢႆးၸၢမ်ႇထုၼ်းဢႃယု 34 ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းတၢႆၼႂ်းသူၼ်ႁႆႈ မၼ်း ႁိမ်းဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈၸၢႆးမူၺ်း ဢၼ်ယူႇ ႁိမ်းၸမ်သူၼ်ၵၼ်ႁၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈႁွင်ႉသႂ်ႇၸၢႆးၸၢမ်ႇထုၼ်းသေၽွင်းမၼ်းဢမ်ႇတွပ်ႇ သင်ၶိုၼ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇမၼ်းတၢႆ။ ၸၢႆးမူၺ်းလႆႈႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၸၢႆးၸၢမ်ႇထုၼ်းလူမ်ႉ ၼွၼ်း ၼိူဝ်လိၼ်ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းႁိမ်းသူၼ်မၼ်းသေ မၼ်းၸၢႆးၵေႃႈ ၵူဝ်တေႉတေႉဝႃႈဝႃႈလႄႈလႅၼ်ႈပၢႆႈမႅပ်း သိုၵ်း မၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝႆၢးမၼ်းပၢႆႈမႅပ်းသေႁိုင်တၢၼ်ႇတၢၼ်ႇယဝ်ႉၶိုၼ်းႁတ်းဢွၵ်ႇ မႃးၼၼ်ႉမၼ်းၸၢႆး ဢၢင်ႈၵႂႃႇ တူၺ်းၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၸၢႆးၸၢမ်ႇထုၼ်းယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇႁၼ်ယဝ်ႉ။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ယင်းပႆႇမီး ၽႂ်လႂ်ထူပ်းႁၼ်ၶၢပ်ႈ တူဝ်တၢႆမၼ်းၸႆၢးဝႃႈၵႂႃႇမီးတီႈလႂ်။ ၵူၼ်းၶီႇရူတ်ႊၶိူင်ႈၺႃးယိုဝ်းသေပေႃႉထုပ်ႉထိုင်တႆၢ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/05/2016 ၶၢဝ်းယၢမ်း 11:00 မူင်းပွတ်းၼႂ်ၼၼ်ႉၸၢႆးသေႃးလိင်ႇဢႃယု 25 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်တိုဝ်ႉၶီႇရူတ်ႊ ၶိူင်ႈ ၽၢတ်ႈဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆးသေၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇမၼ်းၸႆၢးၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။မၼ်းၸၢႆးလူမ်ႉတူၵ်းရူတ်ႊ မၼ်းပႃႈၼႃႈႁိူၼ်း ၸၢႆးသိုဝ်ႉ ၼၢင်းလီ ဢၼ်မီးႁၢင်ဝၢၼ်ႈသေ ႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်မၢၵ်ႇႁိၼ်ပေႃႉထုပ်ႉႁူဝ် မၼ်းၸၢႆးလႆၢလႆၢၵမ်းယဝ်ႉ ႁႅမ် မၼ်းတၢႆ။ ယင်းႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၵ်ႉဢဝ်ငိုၼ်းတီႈတူဝ်မၼ်းၸၢႆးယူႇ။ ပီႈၼွင်ႉၸၢႆးသေႃးလိင်ႇ တႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ မၼ်းၸၢႆးပႃးငိုၼ်းၸပ်းတူဝ် 600,000 ၼႆယဝ်ႉ။ ၵေႃႉဢၼ်ႁၼ်တၢမ် တႃလိူင်ႈၼႆႉထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈ “လုင်းၵေႃး“ ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈ “လုင်းၵေႃး“ တႄႉပႆႇပၢႆႈၽွင်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 50 တေၽႅဝ်မႃးၼႂ်းဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ၼႂ်းဝၼ်းထိ 18/05/2016 ၼၼ်ႉ။ မၼ်းၵေႃႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်း ပေႃႉထုပ်ႉ လႄႈမတ်ႉဝႆႉတႂ်ႈလၢင်ႈႁိူၼ်း လုင်းသူၺ်ႇၶမ်း ၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းလႆႈႁၼ်ၸၢႆးသေႃးလိင်ႇ ၺႃးယိုဝ်းၽွင်း တိုၵ်ႉၶီႇရူတ်ႊ ၶိူင်ႈလႄႈလွင်ႈလႆႈ ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉထိုင်တၢႆၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း။ ဝႆၢးၼၼ်ႉယဝ်ႉ “လုင်းၵေႃး” ၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇၶိုၼ်းသေ မၼ်း ပႆၢႈပႆတိၼ်ၵႂႃႇသေႃႉႁူမ်ႈတီႈဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇၶေႃၵျွင်းၶမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၸၢႆးသေႃးလိင်ႇ ဢၼ်ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉထိုင်တၢႆ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၸၢႆးသေႃးလိင်ႇတႄႉၵိုတ်းဝႆႉ ၼိူဝ် သဵၼ်ႈ တၢင်းလၢႆလၢႆဝၼ်းယူႇ ၵွပ်ႈဝႃႈဢမ်ႇမီးၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၵေႃႉလႂ် ႁတ်း ၵႂႃႇလုမ်း လႃး။ ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 21/05/2016 ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းသီႇ ပေႃႉၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁူမ်ႈတင်း ပႃႇတီႇ ႁူဝ်သိူဝ်ႁေႃႈ ရူတ်ႊၽၢတ်ႈတၢင်းဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆးမႃးပိူဝ်ႈတႃႇမိူဝ်း တေႃႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼမ်ႉမ ၼၼ်ႉထူပ်း ႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ မၼ်း ၸၢႆးမီးၸွမ်းၶၢင်ႈတၢင်း သေသမ်ႉပေႃးၼဝ်ႈယဝ်ႉ။ လိုၼ်းသုတ်းထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 22/05/2016 ပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆးလုင်းဢေးၸင်ႇႁႃၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူးမီမႃးၸွႆႈယူၵ်ႉ ဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆမၼ်းၵႂႃႇၾင်ၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပူႇၵႄႇဢၼ်ႁၢႆလၢႆၼၼ်ႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/05/2016 ၼၼ်ႉလုင်းဢေႃးဢွင်ႇဢႃယု 51 ပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈလူင်ၼမ်ႉမလုၵ်ႉတီႈႁႆႈသူၼ်မၼ်း သေပွၵ်ႈႁိူၼ်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 7:00 ၵၢင်ၼႂ်၊မၼ်းမိူဝ်းႁူပ်ႉသႂ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈတီႈႁူဝ်လွႆပဵင်းသၢႆး။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈႁႃၸွမ်းတူဝ် မၼ်း သေထူပ်းႁၼ်ၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈတီႈတူဝ်မၼ်းလႄႈၼႄးမၼ်းဝႃႈပဵၼ်ၵူၼ်းဢဝ်ၶၢဝ်ႇပၼ်သိုၵ်းတႆးၼႆယဝ်ႉ။ဝၼ်းၼႆႉ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉၵေႃႈၺႃးတိၺွပ်းမိူၼ်ၵၼ်သေႁၼ်မၼ်းၺႃးၵုမ်းၶင်ယူႇ ဝႆႉၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်လႄႈလႆႈႁၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်မၼ်းၵႂႃႇၼႃႈတၢင်းၸၢၼ်းတၢင်းၼႃးတေႃ။မၼ်းယင်း တိုၵ်ႉႁၢႆလၢႆဝႆႉထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းၵုမ်းၶင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းၶၢဝ်းတၢင်းၸဵတ်းဝူင်ႈ၊ တဵၵ်းၸႂ်ႉဢဝ်ႁဵတ်းႁူဝ်ႉၶႄတူဝ်ၶဝ်ပႃး ၸၢႆးလူႇဢႃယု 25 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းၼႃးဝၢၼ်ႈပဵင်းသၢႆးယူႇတီႈၼႂ်းသူၼ် ႁႆႈ မၼ်းသေမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/05/2016 ၶၢဝ်းယၢမ်း 3:00 ဝႆၢးဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈထူပ်းႁၼ်မၼ်းတီႈၼၼ်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၼႄးဝႃႈ မၼ်းၸၢႆးပဵၼ်သိုၵ်းတႆးၼႆသေဢဝ်တူဝ်မၼ်းၸၢႆးသူင်ႇၵႂႃႇၸူးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 291 ဢၼ်ဢဝ်မၼ်းၵႂႃႇ ၸွမ်း ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း၊ မၢင်ပွၵ်ႈၸႂ်ႉမၼ်းၸၢႆးၼမ်းတၢင်း ၶဝ် ၵႂႃႇမိူၼ် ၼင်ႇ ဢဝ်ႁဵတ်းႁူဝ်ႉၶႄတူဝ်ပၼ်ၶဝ်။ ဝၼ်းထိ 22/05/2016 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းဢဝ်မၼ်းသူင်ႇၵႂႃႇတီႈတပ်ႉမၢၼ်ႈၼမ်ႉပွင်ႈ (တၢင်းႁွင်ႇၼမ်ႉမ)သေၸင်ႇႁႃပွႆႇ ၶိုၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်း ထိ 07/07/2016 ဝၢႆးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈၽွင်းတႅၼ်း/ တႅၼ်းၽွင်း ပႃႇတီႇ ႁူဝ်သိူဝ်သီႇပေႃႉဢွၼ် ၵၼ်တၢင်ႇယိုၼ်ႈလိူင်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းၼႃးၺႃးပေႃႉထုပ်ႉလိူဝ်ႁႅင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉသၢႆတႃၶၢဝ်းယၢဝ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/05/2016 ၼၼ်ႉ “ၸၢႆးၵေႃး“ဢႃယု 30 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူင်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းဢဝ်တီႈ သူၼ်ႁႆႈမၼ်း။မၼ်းၸၢႆး ၺႃးမတ်ႉဝႆႉ၊ဢဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်သေလႆႈၼွၼ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇၸွမ်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းၼိုင်ႈ။မၼ်းၸၢႆး ဢမ်ႇလႆႈ ၵိၼ်ၶဝ်ႈၵိၼ်ၼမ်ႉသင်။ထိုင်ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈမႃးၶၢဝ်းယၢမ်းဝႆၢးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၸင်ႇပွႆႇမၼ်းသေမၼ်းၵေႃႈ လႆႈမႃးၼွၼ်း ၼႂ်းထဵင်မၼ်း၊ဝႆၢးၼၼ်ႉၶိုၼ်းႁႃတၢင်းပွၵ်ႈႁိူၼ်း။ၵူၺ်းၵႃႈမၼ်းလႆႈထူပ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈ ပဵင်း သၢႆး။သိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 4-5 ၵေႃႉတဵၵ်း ၸႂ်ႉမၼ်းၶုပ်ႉၼွၼ်းလူင်းတႂ်ႈလိၼ်သေဢဝ်ၶွၼ်ႉႁူဝ်ႉပေႃႉမၼ်း။ၶဝ်ပေႃႉထုပ်ႉ မၼ်း တင်ႈတႄႇၶႃထိုင်ႁူဝ်ႁူဝ်ထိုင်ၶႃႁဵတ်းႁႂ်ႈလိူတ်ႈတူၵ်းယၢင်ဢွၵ်ႇမႃးၸွမ်းႁူလႄႈတႃၾၢႆႇၶႂႃမၼ်း ယူႇယဝ်ႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထၢမ်မၼ်း ဝႃႈလုၵ်ႉတီႈလႂ်မႃးၼႆၸိူဝ်းၼႆႉသေၽိူဝ်ႇမၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူင်ၼႆ ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇပွႆႇမၼ်း၊သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈႁဝ်းပေႃႉၵူၼ်းၽိတ်းယဝ်ႉၼႆ။ၵမ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်းဢဝ်မၼ်း ပွႆႇမႃးၸွမ်းၵႃး ဢၼ် ၽၢတ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းသေၸဝ်ႈၵႃးၼၼ်ႉၶိုၼ်းဢဝ်မၼ်းမိူဝ်းသူင်ႇထိုင်ႁိူၼ်း။မၼ်းလႆႈယူတ်းယႃတူဝ် လႄႈႁွႆးၸဵပ်းသေသၢႆတႃမၼ်းတႄႉဢမ်ႇၶိုၼ်းလီမိူၼ်ၵဝ်ႇယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းမတ်ႉဝႆႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၶၢဝ်းတၢင်းႁႃႈဝၼ်း ဝၼ်းထိ 19/05/2016 “ၸၢႆးပုၼ်း“ ဢႃယု 42 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးၼၼ်းၵႂႃႇတူၵ်းလိၵ်ႈၽိတ်ႈမွၵ်ႇတၢမ်ႁိတ်ႈႁွႆးၾိင်ႈထုင်းတီႈ ဝၢၼ်ႈပၢင်ငႃး။မၼ်းၸၢႆးၼွၼ်းတီႈႁိူၼ်းပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉသေထိုင်ၵၢင်ၼႂ်ၽွင်း 6:00 မႃးမၼ်း ၸၢႆးပႆလဵၼ်ႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ၊သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈပၢၵ်ႇပၢႆသမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶဝ်ႈမိူဝ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ လႄႈထူပ်း ႁၼ်မၼ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉထၢမ် မၼ်းဝႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇလႂ်မူတ်း။မၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ မူတ်းယဝ်ႉ၊သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်း ထၢမ်မၼ်းထႅင်ႈဝႃႈၵွပ်ႈသင်မႂ်းဢမ်ႇပၢႆႈ။မၼ်းၵေႃႈ ၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈၶႃႈပဵၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထမ်းမတႃး(ယူဝ်းယူဝ်း)ၵူၺ်းၼႆ၊ဝႆၢးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉမၼ်းၼွၼ်း ၼိူဝ်လိၼ်သေမတ်ႉမိုဝ်းမၼ်းပေလင်။သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၼ်းၵႂႃႇၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၶဝ် သေ လႆႈၼွၼ်း ယူႇၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 4 ၶိုၼ်း 5 ဝၼ်း၊ လႆႈၵႂႃႇၸွမ်းသၢႆးၶၢဝ်၊ပၢင်ငႃး၊ၵွင်းမၢၵ်ႇမူင်ႈလႄႈၼႃးၼိဝ်ႉလၵ်းတႅင်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ။ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉၵိုတ်းၶၢင်ႉ ၶမ်ယူႇ ၸွမ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉၼၼ်ႉၶဝ်မတ်ႉမၼ်းၸၢႆးဝႆႉတႂ်ႈတူၼ်ႈမႆႉ။ ၽွင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈမီးယူႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈသမ်ႉၶဝ်မတ်ႉမၼ်းဝႆႉတႂ်ႈ လၢင်ႈႁိူၼ်းပိူၼ်ႈ။ဝၼ်းထိ 25/05/2016 ၽွင်းၶဝ်ၽႅဝ်ႁွတ်ႈၵႂႃႇတီႈ ဝတ်ႉ/ ၵျွင်း မၢၵ်ႇၶေႃၵျွင်းၶမ်းၼၼ်ႉသမ်ႉမႅၼ်ႈ မိူဝ်ႈၸဝ်ႈသြႃႇဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼွင်ငိုၼ်းမႃးတီႈဝတ်ႉဝၼ်းၼၼ်ႉသေမၼ်း ၸဝ်ႈ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၶဝ်တိၺွပ်းဝႆႉ၊ၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇပၼ်ၸၢႆးပုၼ်းၵေႃႉ လဵဝ်ၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/05/2016 ၼၼ်ႉ “ၸၢႆးလၢဝ်“ ဢႃယု 40 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွႆငိုၼ်း (မိူင်းယႆ) မီးယူႇဝႆႉတီႈသူၼ်ႁႆႈမႄႈမၼ်း တီႈ ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆးၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈၶဝ်ႈမႃးတိၺွပ်းမၼ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်မၼ်းၸၢႆး ၵႂႃႇတၢင်း ဝၢၼ်ႈပၢင်ငႃး၊ မတ်ႉ မိုဝ်းမၼ်းသေဢဝ်မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းႁိမ်းႁွမ်း ၼၼ်ႉတေႃႇထိုင် ဝၼ်းထိ 25/05/2016 ၸွမ်း “ၸႆၢးပုၼ်း” (ဢၼ်လၢတ်ႈၼႄပႃႈၼိူဝ်)။ “ၸၢႆးလၢဝ်“ ၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇပွႆႇၸွမ်း “ၸႆၢးပုၼ်း”တီႈမၢၵ်ႇၶေႃၵျွင်းၶမ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈဝႆၢးၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢဝ်မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇၼႃးတေႃသေ မၼ်းၸၢႆးလၵ်ႉပၢႆႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႆႈတီႈၼၼ်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသီႇၵေႃႉယဝ်ႉတဵၵ်းၸႂ်ႉႁၢပ်ႇၶျေႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းၼႃးသီႇၵေႃႉသၢမ်ဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇၼမ်ႉမၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉတေႃႉၶဝ်ႈပၼ်ၶဝ်ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၸွမ်းသိုၵ်းတႆး။ၸိူဝ်းၶဝ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၶင်ဝႆႉၶၢဝ်းတၢင်းသွင်ဝူင်ႈ/ပၢတ်ႈ။ႁူဝ်ယွႆႈမၼ်းတၢမ် ၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ- ဝၼ်းထိ 18/05/2016 “ၸၢႆးၸၢႆး“ ဢႃယု 21 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူင်ၶီႇရူတ်ႊၶိူင်ႈသေၵႂႃႇသူင်ႇလုၵ်ႈလဵင်ႉ/ ၵူၼ်း ႁဵတ်း ၵၢၼ်မၼ်းတီႈသူၼ်ႁႆႈမၼ်းသေၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 7:00 ၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈမွၵ်ႈ 70 ဢၼ်ယူႇၸမ် ဝၢၼ်ႈပဵင်းသၢႆးၸႂ်ႉမၼ်းၵိုတ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၸႅတ်ႈထၢမ်မၼ်းလွင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းတႆးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉယူႇတီႈလႂ်မီးတီႈလႂ်လႄႈၸွင်ႇသိုၵ်းတႆးႁူမ်ႈတူင်ႉၼိုင်ၸွမ်းသိုၵ်းလွႆ/တဢၢင်းၸိူဝ်း ၼႆႉ။ၽွင်းၶဝ်တိုၵ်ႉၸႅတ်ႈထၢမ်မၼ်း ယူႇၼၼ်ႉမီးရူတ်ႊၵႃးတေႃႉတၢင်ႇသွင်လမ်းႁေႃႈယူႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈ တၢင်း ဢၼ်ႁၢင်ႇၵႆၶဝ်မွၵ်ႈၼိုင်ႈလၵ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် တႄႇဢဝ် ၵွင်ႈယိုဝ်းလႄႈဢဝ်မၢၵ်ႇဝိုတ်ႉသႂ်ႇရူတ်ႊ ၵႃး ၼၼ်ႉယူႇ။ရူတ်ႊၵႃးၼၼ်ႉလမ်းၼိုင်ႈတိူဝ်ႉၺႃးမၢၵ်ႇၼႃႈ လႄႈ ၽၵ်းတူတၢင်းၼႃႈမၼ်း။ၽွင်းၼၼ်ႉ မီး ၵူၼ်းသွင်ၵေႃႉၶီႇရူတ်ႊၶိူင်ႈၸွမ်းတၢင်းထႅင်ႈ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႈယိုဝ်းသႂ်ႇၶဝ် ထႅင်ႈၵူၺ်းၵႃႈၵၢမ်ႇလီ လႄႈဢမ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၶဝ်။ ဝႆၢးၶဝ်ၸႅတ်ႈထၢမ်ၸၢႆးၸၢႆးယဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမတ်ႉမိုဝ်းမၼ်းၸၢႆးသေတဵၵ်းၸႂ်ႉမၼ်းၸၢႆးတေႃႉထူင်ၶဝ်ႈ ၵႂႃႇ ၸွမ်း ၶဝ် ၼႂ်းထိူၼ်ႇတေႃႇထိုင်ၼႃးတေႃ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းပွႆႇမၼ်းၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉဝၢႆးဝၼ်း။ၽွင်း ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် တၢင်းၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းမႅင်းမီႈၶဝ်သေပွႆႇမၢၵ်ႇၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉယူႇ။ ၽွင်းၵၢင်ၼႂ်ဝၼ်းထိ 18/05/2016 ၼၼ်ႉ “ၸၢႆးလႃႉ” ဢႃယု 30 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူင်ၶီႇရူတ်ႊၶိူင်ႈသေဢၢင်ႈၵႂႃႇထူပ်း မေးၼၢင်းမၼ်းၵေႃႉဢၼ်တိုၵ်ႉၼၢဝ်ဝႆႉသေလႆႈႁူပ်ႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈၸႂ်ႉမၼ်းၵိုတ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မတ်ႉမိုဝ်းမၼ်း၊ တဵၵ်းၸႂ်ႉတေႃႉတဵင်ႇပၼ်ထူင်ၶဝ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းၸၢႆးၸၢႆး (တၢင်းၼိူဝ်)။ဝႆၢး ၼၼ်ႉၶဝ်ၶိုၼ်းပွႆႇမၼ်းၸၢႆး။ ဝၼ်းထိ 19/05/2016 “ၸၢႆးမူးလိင်ႇ“ ဢႃယု 20 လုၵ်ႉတီႈသူၼ်ႁႆႈမၼ်းသေပွၵ်ႈႁိူၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈၼႃး ၵုၼ်ၶၢဝ်း ယၢမ်း 4:00 မူင်းဝႆၢးဝၼ်းမၼ်းၸၢႆးလႆႈႁူပ်ႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈမွၵ်ႈ 50။သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ၼႄး မၼ်းၸၢႆးဝႃႈ ပဵၼ်သိုၵ်းတႆးၼႆသေၸႅတ်ႈထၢမ်လွင်ႈသိုၵ်းတႆး။သိုၵ်းမၢၼ်ႈမတ်ႉမၼ်းသေဢဝ် ၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ် တီႈၼႃးတေႃတႃႇ ၶၢဝ်း တၢင်း 7 ဝၼ်း 7 ၶိုၼ်း။ဝႆၢးၼၼ်ႉၶဝ်ၶိုၼ်းဢဝ်မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇၼႂ်း ထိူၼ်ႇႁိမ်းႁွမ်းပၢင်ငႃးတီႈဢၼ်မၼ်းလႆႈၺႃး မတ်ႉ ဝႆႉ တႂ်ႈတူၼ်ႈမႆႉၶိုၼ်းၼိုင်ႈ။ဝႆၢးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်တဵၵ်းၸႂ်ႉမၼ်းတေႃႉတဵင်ႇၶဝ်ႈ ၶဝ်ၵႂႃႇတီႈမၢၵ်ႇၶေႃၵျွင်းၶမ်းသေၺႃးမတ်ႉဝႆႉတႂ်ႈလၢင်ႈႁိူၼ်းပိူၼ်ႈ 6 ၶိုၼ်း 6 ဝၼ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းပွႆႇမၼ်းၸၢႆးဝၼ်းထိ 02/06/2016။ ဝၼ်းထိ 19/05/2016 “ၸၢႆးတိ“ ဢႃယု 40 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ၼူၺ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈတီႈၼႃး ၵုၼ် တိၺွပ်း၊ပၢပ်းၵႅမ်ႈ၊မတ်ႉဝႆႉသေဢဝ်မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇတီႈပၢင်ငႃး။သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉမၼ်းတေႃႉတဵင်ႇ ထူင်ၶဝ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇၸွမ်း ႁိမ်း ႁွမ်းဝၢၼ်ႈၼႃးတေႃ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်းဝၼ်းထိ 02/06/2016။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းၼႃး ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းၵုမ်းၶင်ယွၼ်ႉႁွႆးဢၢတ်းမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ၊ ၺႃးပိတ်ႉလႄႈတဵၵ်းၸႂ်ႉႁၢပ်ႇၶျေႃး ”ၸၢႆးသု” ဢႃယု 40 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးတေႃၸၢဝ်းၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈ မီးႁွႆးဢၢတ်းတီႈၶႅၼ်မၼ်း ယွၼ်ႉဝႃႈမိူဝ်ႈ လဵၵ်ႉၽွင်း ဢႃယု လႆႈၸဵတ်း ပီၼၼ်ႉၶႅၼ်မၼ်းၸၢႆးၺႃးၶိူင်ႈဢိတ်ႇဢွႆႈၶိုတ်ႈသႂ်ႇ။ မၼ်းၸၢႆးပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵႂႃႇသေႃႉႁူမ်ႈပိုင်ႈ ၽူၺ်းၸွမ်း ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ တီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းပူဝ်းတေႃႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 18/05/2016ၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 22/05/2016 ၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉမၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်းၸွမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢင်ႇၵေႃႉပွၵ်ႈမိူဝ်းၸႂ်းႁိူၼ်းသေထူပ်း ၺႃးသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၸုမ်းၼိုင်ႈတီႈပၢင်ငႃး။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈၸႅတ်ႈထၢမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၼႆႉသေၵုမ်းၶင်ၶဝ်ဝႆႉတီႈပၢင်ငႃး ၶိုၼ်းၼိုင်ႈၸွမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႅတ်ႇၵေႃႉၸိူဝ်းၺႃးၺွပ်းၵုမ်းၶင်ဝႆႉၼၼ်ႉ။ဝႆၢးၼၼ်ႉဝၼ်းၼိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇ ပၼ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈတင်းမူတ်းလိူဝ်သေၸၢႆးသုၵွပ်ႈဝႃႈၶဝ်ႁၼ်မႅၼ်ႈႁွႆးဢၢတ်းမၼ်းတီႈၶႅၼ်မၼ်းသေတဵၵ်းၼႄး မၼ်းဝႃႈမၼ်းပဵၼ်သိုၵ်းတႆးယွၼ်ႉမီးႁွႆးဢၢတ်းၼႆယဝ်ႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢမ်မၼ်းလၢႆလၢႆၵမ်းတင်းၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈသေထၢမ်ထိုင်ဝႃႈသူဢဝ်ၵွင်ႈသူသိမ်းဝႆႉတီႈလႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉသေလွၵ်ႇငိုတ်ႈဝႃႈတေဢဝ်မိတ်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆၼႆၢယဝ်ႉ။ၵူၺ်းၵႃႈမၼ်းၸၢႆးသမ်ႉဢမ်ႇၶဝ်ႈၸႂ်/ဢမ်ႇပွင်ႇၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈလီလီ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈတဵၵ်းၸႂ်ႉမၼ်းၶုပ်ႉၶဝ်ႇ လူင်းၼိူဝ် လိၼ်၊မတ်းမိုဝ်းမၼ်းပေလင်သေပိတ်ႉပၼ်ႁူဝ်မၼ်းၸၢႆးတေႃႇမၼ်းၸၢႆး ပေႃႉလူမ်ႉ ထူလိၼ်လူင်ၵႂႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၶင်မၼ်းၸၢႆးဝႆႉၶိုၼ်းၼိုင်ႈသေၶိုၼ်းတဵၵ်းၸႂ်ႉမၼ်းၸၢႆးတေႃႉတဵင်ႇပၼ်ၶူဝ်းၶွင်ၶဝ်ၵႂႃႇတေႃႇထိုင် ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇၶေႃ။ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇၶေႃယဝ်ႉၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်းဢဝ်မၼ်းၸၢႆးမတ်ႉဝႆႉတႂ်ႈလၢင်ႈႁိူၼ်းပိူၼ်ႈတေႃႇထိုင်ဝၼ်းထိ 02/06/2016သေၸင်ႇၶိုၼ်း ပွႆႇ မၼ်းၸၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယု 16 လႄႈၵူၼ်းထဝ်ႈဢႃယု 55 ၽူႈယႂ်ႇဝၢၼ်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉတိၺွပ်းဝႆၢးႁၼ်မႅၼ်ႈၽိုၼ် မႅၵ်ႊၵၸိၼ်ႊ SSPP ဝၼ်းထိ 27/05/2016 သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉဢွၵ်ႇၵူတ်ႇထတ်းပိုၼ်ႉတီႈႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈပဵင်းသၢႆးသေၶဝ်ႈမိူဝ်း ၼႂ်း ႁိူၼ်းၼၢႆးဢိင်ႇဢွၼ်ႇယဝ်ႉႁၼ်မႅၼ်ႈလၢၼ်ၸၢႆးမၼ်းဢႃယု 16 ၸၢႆးပႃႉတီႈၼၼ်ႈ။ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၼ်မႅၼ်ႈပပ်ႉမႅၵ်ႊၵ ၸိၼ်ႊဢၼ် SSPP/SSA ၶဝ်ပိုၼ်ဢွၵ်ႇမီးယူႇဝႆႉၸွမ်းမၼ်းၼႂ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉၶဝ်ၸႅတ်ႈထၢမ် ၸၢႆးပႃႉၵဵဝ်ႇၵပ်း လွင်ႈမၼ်းဢဝ် ပပ်ႉၼၼ်ႉတီႈလႂ်မႃးသေ ပေႃႉႁႅမ်၊မတ်ႉမၼ်းယဝ်ႉဢဝ်ၵႂႃႇၸူးတၢင်ႇႁိူၼ်း၊ႁွင်ႉဢဝ်ႁူဝ်ၼႃႈဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈပူႇမိူင်းႁႂ်ႈ ထၢမ် မၼ်းၸၢႆး ၵဵဝ်ႇၵပ်းပပ်ႉမႅၵ်ႊၵၸိၼ်ႊ။သိုၵ်းၶဝ်ပၢပ်းၵႅမ်ႈပူႇမိူင်းလႄႈဢဝ်တိၼ်ထိုပ်ႈဢူၵ်းမၼ်း။မၼ်းလႄႈၸၢႆးပႃႉၺႃးမတ်ႉ ဝႆႉတႂ်ႈလၢင်ႈႁိူၼ်း ၶိုၼ်းၼိုင်ႈ။ထိုင်ၵၢင်ၼႂ်မိူင်း လႅင်းမႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈလႄႈသင်ၶၸဝ်ႈတူၼ်ၼိုင်ႈမႃးတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပွႆႇ ပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သပ်းၸႅင်ႈၼႄဝႃႈပပ်ႉမႅၵ်ႊၵၸိၼ်ႊ ၼၼ်ႉပဵၼ်ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးၶဝ် ပိုၼ်ဢွၵ်ႇ ၸႅၵ်ႇ ပၼ် ၽွင်းၶဝ်ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ပွႆး မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးလၢႆလၢႆပီၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ဝႆၢးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းပွႆႇပၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင် ၵေႃႉၼၼ်ႉသေလၢတ်ႈဝႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇထုၵ်ႇလီလူဢၢၼ်ႇပပ်ႉမႅၵ်ႊၵၸိၼ်ႊၸိူင်ႉၼၼ်ၼႆယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်း ဝၼ်းထိ 20/05/2016 ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 11 ပွတ်းၼႂ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇ 60 mm ယိုဝ်းၵႂႃႇတၢင်းႁွင်ႇဝၢၼ်ႈပဵင်းသၢႆးသွင် တၢင်း။ၶဝ်ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်သၢမ်လုၵ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းႁႆႈသူၼ်ၼႃးတီႈဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်တိုၵ်ႉမီး ၵူၺ်းၵႃႈ ၵၢမ်ႇလီ လႄႈဢမ်ႇမီး ၽႂ်လႂ်မၢတ်ႇၸဵပ်းသင်။လိူဝ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းၵႂႃႇတၢင်းဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၼမ်ႉမ ထႅင်ႈလုၵ်ႈၼိုင်ႈသေမၢၵ်ႇ လူင်တူၵ်းယၢၼ်ဝတ်ႉမွၵ်ႈ 300 ထတ်းၵူၺ်း၊တီႈဝတ်ႉၼမ်ႉမၼႆႉမီးၸဝ်ႈသၢင်ႇ လႄႈၸဝ်ႈၸၢင်းၶဝ် 140 တူၼ်ပႆၢယူႇသဝ်း။သြႃႇၸဝ်ႈ ၼင်ႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းလႄႈၸဝ်ႈသၢင်ႇၸဝ်ႈၸၢင်းၶဝ်ၵေႃႈ ဢွၼ် ၵၼ်ပၢႆႈၽေးၵႂႃႇသေႃႉႁူမ်ႈၼႂ်းသီႇပေႃႉမိူၼ်ၵၼ်ယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယႃႉၵွႆၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်လၢႆ–ၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းထၢၼ်ႇၶဝ်သမ်ႉၸွႆႈ ဝႆၢးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးတေႃ၊တိုင်းႁႆးလႄႈၶူဝ်ၼၢင်းၾႃႉဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈယဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ယႃႉလႅဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၶႂ်ႈၵူႈႁိူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ။ၶူဝ်းၶွင်ၸိူဝ်းၵိၼ်လႆႈလႄႈမီးၵႃႈၶၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈၵမ်ႈၼမ် ၶဝ်ဢဝ်သေ ထူင်ၶဝ်ႈလႄႈထူင် တၢင်ႇၸိူဝ်ႉ တၢင်ႇပိူင်ၵေႃႈယႃႉလႅဝ်ယဝ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈဝႆႉမၢၵ်ႇမၢၵ်ႇမိူဝ်မိူဝ်။ရူတ်ႊၶိူင်ႈ ၵေႃႈယႃႉလႅဝ်ဢမ်ႇၼၼ်ၽဝ်ပႅတ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 21/05/2016 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၼ်ရူတ်ႊတေႃႉသူင်ႇၶွမ်ႊပၼီႊငူၺ်ႇယီႇပလႄးၶဝ်တေႃႉတၢင်ႇၶူဝ်းၶွင်ဢၼ် သွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႃးတေႃ (ႁူမ်ႈပႃးၶႅပ်းႁႅင်းထၢတ်ႈသၢႆလႅတ်ႇ) ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈၼႃးၼၼ်းဢိူင်ႇၼမ်ႉမ။ၶူဝ်းၶွင် ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉတေႃႉၵႂႃႇဝႆႉတီႈၼၼ်ႈသေဝႆၢးၼၼ်ႉၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉမၢၼ်ႈပၢင်ႇၶဝ် သမ်ႉသိုပ်ႇတေႃႉဢဝ်ၵႂႃႇထႅင်ႈ။ ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယူႇၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈပၢင်သဝ်းၶဝ်ၼႂ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇၼမ်ႉမ။ၶဝ်ၶႂ်ႈဢဝ်သင် ၵိၼ်ၵေႃႈဢဝ် ၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၶဝ်ယဝ်ႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပဵင်းသၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈၶႆႈၼႄဝႃႈ“မီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 100 ၵေႃႉယူႇ ဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်း။သိုၵ်း မၢၼ်ႈၼွၼ်းတီႈႁိူၼ်းၶႃႈ 22 ၵေႃႉတႃႇသၢမ်ၶိုၼ်း။ၶဝ်ဢဝ်ၶဝ်ႈ၊ၵိူဝ်၊ၼမ်ႉမၼ်းၵိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉတူမ်ႈႁုင်တႃႇၶဝ်ၵိၼ်။ၵၢမ်ႇလီ လႄႈ ဢမ်ႇမီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်းသၢဝ်ယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ၵွပ်ႈဝႃႈၶဝ်ဢွၼ် ၵၼ်ပၢႆႈၽွင်းသဵင်ၵွင်ႈတႄႇတႅၵ်ႇယဝ်ႉ”ဝႃႈၼႆ။ ၶူဝ်းႁိူၼ်းၽိူၼ်ဝၢၼ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ၵွႆ ၶူဝ်းႁိူၼ်းၽိူၼ်ဝၢၼ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ၵွႆ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်လၢႆၶူဝ်းၶွင်လႄႈၸိူဝ်းယႃႉလုၵွႆၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႃးတေႃ မၢႆၶပ်ႉ ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈၶွင် ဝၢၼ်ႈ ၶူဝ်းၶွင်လုသုမ်း ဢမ်ႇၼၼ်ဢဝ်လၢႆ ႁူမ်ႈၵႃႈၶၼ် ငိုၼ်းတင်းမူတ်း ၸၢႆးႁၢၼ်ႇ+ ၼၢင်းႁၢၼ်ႇ ၼႃးတေႃ ၶဝ်ႈသၢၼ်(6)ထူင်၊ ရူတ်ႊၶိူင်ႈ (1)လမ်း၊ ၸိူဝ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ(7)ထူင်၊ မေႇတီးၸုင်ႇ (4)ထူင်၊ ၾႆးလႅတ်ႇ (2)၊ပီႇထီႇ(1) ၵႃႈၶၼ်ဢၼ်လူႉ သုမ်းမီး 120,000,0 ၵျၢပ်ႈ ၸၢႆးသၢင်ႇၼုမ်ႇ + ၼၢင်းဢေးၶိူဝ်း ၼႃးတေႃ ရူတ်ႊၶိူင်ႈ (1)လမ်း၊ ၶဝ်ႈသၢၼ်(7)ထူင်၊ ၶိူင်ႈၾႆးလႅတ်ႇ၊ ပီႇထီႇ လိူဝ်သေၼၼ်ႉလု သုမ်းၼမ် 100,000,0 ၵျၢပ်ႈ ၸၢႆးပၼ်ႇတိ ၼႃးတေႃ ၶဝ်ႈသၢၼ်(2)ထူင်၊ တိူၵ်ႈၶူဝ်း၊ ၶူဝ်းၼိုင်ႈၵူႈၸိူဝ်း၊ ရူတ်ႊၶိူင်ႈ (1)လမ်း 1,100,000 သႅၼ် ပႃႈၺူဝ်ႇ ၼႃးတေႃ ၽြႃးၼိုင်ႈသူႇ၊ ၶဝ်ႈသၢၼ် (5)ထူင်၊ ၾႆးလႅတ်ႇ၊ ပီႇထီႇ၊ ၶူဝ်းၼိုင်ႈတၢင်းဝႆ 350,000,0 သႅၼ် လုင်းထုၼ်းဢွင်ႇ + ပႃႈၼၢင်းပဝ်း ၼႃးတေႃ ရူတ်ႊၶိူင်ႈ 1 ၼိုင်ႈလမ်း၊ ၶဝ်ႈသၢၼ်(8)ထူင်၊ ၾႆးလႅတ်ႇ 1၊ပီႇထီႇ 2 10 သႅၼ်ပၢႆ လုင်းပၼ်း + ပႃႈလႃႉၶိၼ်ႇ ၼႃးတေႃ ရူတ်ႊၶိူင်ႈ 1 လမ်း၊ ၶဝ်ႈသၢၼ်(6)ထူင်၊ ပီႇထီႇ 2၊ၶူဝ်းၼုင်ႈၶူဝ်းႁိူၼ်းၵွႆ မူတ်း ယဝ်ႉ 10 သႅၼ်ပၢႆ ၸၢႆးမွင်ႇဢေး + ၼၢင်းဢေႃပိၼ် ၼႃးတေႃ ရူတ်ႊၶိူင်ႈ 1၊ၶဝ်ႈသၢၼ် 6 ထူင်၊ၾႆးလႅတ်ႇ၊ ပီႇထီႇ၊ ၶူဝ်းႁိူၼ်းၵွႆမူတ်း 10 သႅၼ်ပၢႆ လုင်းၵေႃႇၶမ်း + ပႃႈငိုၼ်းလူႇ ၼႃးတေႃ ရူတ်ႊၶိူင်ႈ 1 လမ်း၊ ၶဝ်ႈသၢၼ် 7 ထူင်၊ ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်မီးၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵွႆမူတ်းယဝ်ႉ 900,000 ပၢႆ လုင်းသေႃးသႃႇ + ပႃႈဢူႉ ၼႃးတေႃ ၶဝ်ႈသၢၼ် 4 ထူင်၊ၵႆႇ၊ ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေးတင်းမူတ်း 800,000 ဢူးၼ + ပႃႈပဝ်း ၼႃးတေႃ ပီႇႁူ၊ သၢႆၶေႃး၊ ၸိူဝ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ 5 ထူင်၊ ၽုၼ်ႇ 3 ထူင်၊ ၼမ်ႉမၼ်းၻီႊၸေႊ ၼိုင်ႈပုင်း၊ ၼမ်ႉမၼ်းရူတ်ႊၼိုင်ႈပုင်း၊ ၶဝ်ႈသၢၼ် 5 ထူင်၊ၸၢၵ်ႈလိူဝ်ႈမႆႉ၊ ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေးတင်းမူတ်း 12 သႅၼ်ပၢႆ ၸၢႆးသၢင်ႇလႅင် + ၼၢင်းဢေးၸိင်ႇ ၼႃးတေႃ ၶဝ်ႈသၢၼ် 6 ထူင်၊ၶူဝ်းႁိူၼ်းတင်းမူတ်း 8 သႅၼ်ပၢႆ လုင်းၵျေႃႇဢွမ် + ပႃႈၼၢင်းသူၺ်ႇ ၼႃးတေႃ ၽြႃးၼိုင်ႈသူႇ၊ ၸၢၵ်ႈထႆၼႃး၊ ၻီႊၸေႊ 3 ပုင်း၊ ၼမ်ႉမၼ်း၊ သၢႆၶေႃး၊ ၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်းႁၢၼ်ႉ ဢဝ်ၵိၼ်မူတ်း၊ သၢင်ႉငိုၼ်း 100,000,0 210,000,00 လုင်းၵႃႇလိင်ႇ ၼႃးတေႃ ၸွမ်ႁိူၼ်းပွင်ႇပိဝ်၊ ၶဝ်ႈသၢၼ် 3 ထူင်၊ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေးၵွႆမူတ်း ပႆႇႁူႉ ပူႇဢွင်ႇ ၼႃးတေႃ ၸိူဝ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ 33 ထူင်၊ ၸၢၵ်ႈ၊ ၶဝ်ႈသၢၼ် 11 ထူင်၊ ရူတ်ႊၶိူင်ႈ 1 လမ်း၊ ၶူဝ်းႁိူၼ်းယေးၵွႆမူတ်း 105,000,0 လုင်းပၼ်းသႃႇ ၼႃးတေႃ ၶဝ်ႈသၢၼ် 8 ထူင်၊ ပီႇႁူၶၼ်ငိုၼ်း 650,000၊ ရူတ်ႊၶိူင်ႈ 1 လမ်း၊ ၸိူဝ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ(6)ထူင်၊ ငႃးၶၢဝ်(7) ထူင်၊ ငႃးၵျႃႇပၢၼ်ႇ(1) 166,100,0 ပူၵွမ်း ၼႃးတေႃ ၶဝ်ႈသၢၼ် 4 ထူင်၊ ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေးၵွႆမူတ်း 460,000 ပူၵျေႃႇ + ၼၢႆးၼုမ်ႇ ၼႃးတေႃ ၶဝ်ႈသၢၼ် 11 ထူင်၊ ၶဝ်ႈတၢင်းလၢႆတႃႇ လူႇတၢၼ်း (18) ထူင်၊ ၶဝ်ႈပိူၵ်ႇ (27)ထူင်၊ ၶူဝ်းႁိူၼ်းၵွႆမူတ်း 10 သႅၼ်ပၢႆ ၸၢႆးဢွင်ႇပၢၼ်း + ၼၢင်းထူၺ်း ၼႃးတေႃ ရူတ်ႊၶိူင်ႈ 1 လမ်း၊ၶဝ်ႈသၢၼ် 3 ထူင်၊ ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေး 700,000 ၸၢႆးသၢင်ႇမွင်ႇ + ၼၢင်းၵဵင် ၼႃးတေႃ ၸိူဝ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ 21 ထူင်၊ ၽုၼ်ႇ 1 ထူင်၊ ၶဝ်ႈသၢၼ် 5 ထူင်၊ ဝူဝ်းသွင်တူဝ်၊ ပီႇထီႇလႄႈၾႆးလႅတ်ႇ ဢိၵ်ႇတင်းၶူဝ်းႁိူၼ်းၵူႈ လွင်ႈလွင်ႈ 145,000,0 လုင်းၸၢႆးမွင်ႇ + ပႃႈၼၢင်းၵွႆ ၼႃးတေႃ ၶဝ်ႈသၢၼ် 5 ထူင်၊ ၾႆးလႅတ်ႈလႄႈ ပီႇထီႇ ဢိၵ်ႇတင်း ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းၵူႈ လွင်ႈလွင်ႈ 300,000 ၸၢႆးသူၺ်ႇ+ ၼၢင်းဢေးလူႇ ၼႃးတေႃ ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေးၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ 375,000 လုင်းတိဢွမ် + ပႃႈၽိတ်ႈ ၼႃးတေႃ ၶဝ်ႈသၢၼ် 5 ထူင်၊ ၶူဝ်းႁိူၼ်းၵူႈ လွင်ႈ လွင်ႈ 800,000 ၸၢႆးသၢင်ႇလူႇ + ၼၢင်းရီႇ ၼႃးတေႃ ၸၢၵ်ႈၼမ်ႉမႆႈ 1 လုၵ်ႈ၊ ရူတ်ႊၶိူင်ႈ 2 လမ်း၊ ၶဝ်ႈသၢၼ် 3 ထူင်၊ ၸွမ်ႁိူၼ်း ပွင်ႇပဵဝ်၊ ၶူဝ်းႁိူၼ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ဢဝ်ပႃးငိုၼ်းၵႂႃႇ 357,000 30 သႅၼ် ၸၢႆးသၢင်ႇလူႇ + ၼၢင်းဢေးပဝ်း ၼႃးတေႃ ၶဝ်ႈသၢၼ် 10 ထူင်၊ ၼမ်ႉမၼ်းၸႂ်ႉ (ထၢတ်ႈသီႇ) 1 ထၢင်လူင်၊ ၻီႊၸေႊ 2 ပုင်း၊ ၽုၼ်ႇ 7 ထူင်၊ ၸိူဝ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ 2 ထူင်၊ ၵိူဝ် 1 ထူင်လူင်၊ ၸၢၵ်ႈႁူတ်းယႃ 1 လုၵ်ႈ 25 သႅၼ် ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်လၢႆၶူဝ်းၶွင်လႄႈၸိူဝ်းယႃႉလုၵွႆၼႂ်းဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး မၢႆၶပ်ႉ ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈၶွင် ဝၢၼ်ႈ ၶူဝ်းၶွင်လုသုမ်း ဢမ်ႇၼၼ်ဢဝ်လၢႆ လုင်းၽုၺ်ႇ + ပႃႈၵျႃႇၶမ်း ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး လႆႈသုမ်းၶဝ်ႈ 2 ပွတ်း 4 ပေႇ၊ ၵွင်ႈယၢမ်း ၼိုင်ႈလဝ်း လုင်းထူၺ်း + ပႃႈထႅဝ်ႇ ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး လႆႈသုမ်းၶဝ်ႈသၢၼ် 1 ပွတ်း၊ ပႃႈၵွႆႇ ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး လႆႈသုမ်းမႅင်းၵူၺ်း၊သၢႆၶေႃးၵႃႈၶၼ်ငိုၼ်း 300,000 လုင်းသူၺ်ႇၶမ်း + ပႃႈၶဵမ် ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး လႆႈသုမ်းၼမ်ႉမၼ်း 1 ပုင်း၊ ၶဝ်ႈသၢၼ် 1 ပွတ်း လုင်းၸႃႇလိင်ႇ + ပႃႈၵျႃႇ ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး လႆႈသုမ်းၶဝ်ႈသၢၼ် ၶိုင်ႈထူင်ပၢႆ2 ပွတ်း လုင်းဢွင်ႇဢူၵ်ႉၵထ (ႁူဝ်ပဝ်ႈဢိူင်ႇ) ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ၽူင်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈၶႅပ်းထႅမ်ငိုၼ်း/ၵၢတ်ႉ- 47 ၶႅပ်း၊ထီႇဝီႇ 1 လုၵ်ႈ ၸၢႆးပၢၼ်းၸိင်ႇ + ၼၢင်းထုၼ်း ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ၼမ်ႉမၼ်း 5 ၸွႆႉ၊ၵႆႇသွင်တူဝ် လုင်းပၢင်ႇ + ပႃႈၺုၼ်ႉ ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ၶဝ်ႈသၢၼ် 4 ပွတ်း ၸၢႆးဢုင်ႇ + ၼၢင်းလူႇ ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ၶဝ်ႈသၢၼ် 1 ပွတ်း သၢင်ႇၽိတ်ႈ + ၼၢင်းလႃႉ ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ၶဝ်ႈသၢၼ် 6 ပေႇ၊ ထီးဝီး 1 လုၵ်ႈ သၢင်ႇမၢတ်ႈ + ၼၢင်းမူၺ်း ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ၼမ်ႉလႅတ်ႇ 1 ဢၼ်၊ ၾႃႉတုင်းလူင် 1 မၢၵ်ႈ ၸၢႆးလွတ်ႈ + ၼၢင်းသွႆး ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ထီးဝီး 1 ဢၼ် လုင်းလိုၼ်း + ပႃႈၼၢင်းယွၼ်း ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ထီးဝီး 1 ဢၼ်ၼမ်ႉၾႆး 1 ပုင်း လုင်းၸိၼ + ပႃႈၶွင်ႇ ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ထီးဝီးလႄႈဢွၵ်ႉသႅတ်ႉ လုင်းၼေႇမိင်ႇ + ပႃႈလူႇ ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ၾႆးလႅတ်ႇ၊ၽႃႈၶူဝ်း၊ မေႃၶၢင်လူင် လုင်းၶမ်းလႅင် ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ထီးဝီး 1 ဢၼ် ၸၢႆးဝႃႇလႃႉ + ၼၢင်းသႅင်း ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ၸိူဝ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ 2 ထူင် လုင်းၺႃႇ + ပႃႈၼေႃႇ ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ၽႃႈမႆ၊ ၽႃႈသိူဝ်ႇၶူဝ်းႁိူၼ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ လုင်းဢေး + ပႃႈမူး ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ၶဝ်ႈသၢၼ်ၼိုင်ႈပွတ်း၊ထီးဝီး၊ မေႃလူင်၊ ၽႃႈမႆ၊ ၽႃႈသိူဝ်ႇ၊ ၶူဝ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ လုင်းၺႃႇၼႃႉ + ပႃႈၼေႃႇ ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး လႆႈသုမ်းၽႃႈမႆ၊ ၽႃႈသိူဝ်ႇၶူဝ်းလဵင်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ဢၢႆႈသၢင်ႇၽေႇ + ၼၢင်းဢိင်ႇ ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ၶဝ်ႈသၢၼ် 2 ပွတ်း၊ တၢင်းၵိၼ်ၼႂ်းသႅင်ႇ ၵႃႈၶၼ် 800,000 ပႃႈၵျႃႇ ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ၶဝ်ႈသၢၼ်ၼိုင်ႈပွတ်းၼိုင်ႈၶိုင်ႈ လုင်းၵျေႃႇ + ပႃႈပီး ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး လႆႈသုမ်းၶဝ်ႈသၢၼ် 2 ပွတ်း၊ မေႃႈလူင် 1 လုၵ်ႈ ၸၢႆးၵေႃးယ + ၼၢင်းသူၺ်ႇ ဝၢၼ်ႈတိုင်းႁႆး ၶူဝ်းၸႂ်ႉၼႂ်းႁိူၼ်းဢမ်ႇၵိုတ်းသေဢိတ်း တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62- 941-9600 (ဢင်းၵိတ်း၊တႆး) ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ +66: (0) 94-638-6759 (ဢင်းၵိတ်း၊မၢၼ်ႈ) PDF files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2021-02-25T03:25:27

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%80%9e%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%81%a2%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%88%e1%80%90%e1%80%b5%e1%81%b5%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%81%b8%e1%82%82%e1%80%ba%e1%82%89%e1%81%b5%e1%80%b0/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်ၵမ်ႉထႅမ်ၶဝ်

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 25/2/2021 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်ၵမ်ႉထႅမ်ၶဝ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19 လႄႈ 23/2/2021 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢႆလၢႆႁဵင်ၼႂ်းသီႇၸႄႈဝဵင်းၼႂ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇႁႂ်ႈဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်ၵမ်ႉထႅမ်လွင်ႈၶဝ်ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ/ဢၢမ်းၼၢတ်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/2/2021 ၼၼ်ႉ။ ပၢင်ဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်ၵမ်ႉထႅမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၸတ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/2/2021 ႁဵတ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း မိူင်း သၢတ်ႇ၊မိူင်းတူၼ်လႄႈမိူင်းၽျၢၵ်ႈ၊တဵၵ်းၸႂ်ႉပီႈၼွင်ႉလႃးႁူႇ၊ဢႃႇၶႃႇလႄႈတႆးယိပ်းတင်းတုင်း/ ၸွမ် ပိဝ် မၢၼ်ႈ၊ၶႅပ်းႁၢင်ႈၸွမ်သိုၵ်းလူင်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၸိူဝ်းၼႆႉသေဢွၵ်ႇၼႄၵၢင် ၸႂ်ပႆၸွမ်း သဵၼ်ႈတၢင်း လႄႈႁႂ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉ သႅၼ်ႇဝႃႈ “တႃႇႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၼိမ်သဝ်းလႄႈမီးလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ….. ပဵၼ်ပုၼ်ႈ ၽွၼ်းႁဝ်း” တႃႇဢဝ် ၽွၼ်းၵၢၼ်လိူၵ်ႈဢၼ်ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ဢွၵ်ႇၼႄ ….. ပဵၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းႁဝ်း” ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယင်းလႆႈထုၵ်ႇတဵၵ်းတဵင်ႁႂ်ႈႁွင်ႉသႅၼ်ႇဝႃႈ “ပိူဝ်ႈတႃႇမႅတ်ႇပႅင်းပႂ်ႉပႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈသႃႇသၼႃႇ” ဢၼ်ပဵၼ်ၶေႃႈႁိၵ်ႈႁွင်ႉၸုမ်းၸၢဝ်းပုတ်ႉဢၼ်မီးပၢႆဝူၼ်ႉႁၢဝ်ႈႁႅင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉပဵၵ်ႉ သမ်ႉဝႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉလႃးႁူႇလႄႈဢႃႇၶႃႇၸိူဝ်းၼပ်ႉယမ်သႃႇသၼႃႇၶရိတ်ႉၵေႃႈယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ဢၼ်မၼ်းၵုမ်းၵမ်ၼႂ်းဝဵင်းလႂ်ဝဵင်းၼၼ်ႉတဵၵ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၵ်ႇ ၼႄ ၵၢင်ၸႂ်ၵမ်ႉထႅမ်ၶဝ်။ ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉၶဝ်ၵေႃႈ ၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ် ၵႂႃႇၶွၼ်ႈ တုမ် ၵၼ်ၼႂ်းဝဵင်းယၢမ်း 9 မူင်းၵၢင်ၼႂ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/2/2021 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းမိူင်းသၢတ်ႇ ၺႃးၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉၶဝ်တဵၵ်းၶၢၼ်းၵႂႃႇၼိုင်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉ မွၵ်ႈ 20 ဝၢၼ်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇၵႂႃႇၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ၵမ်ႉထႅမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ၶဝ်လွၵ်ႇ ငိုတ်ႈဝႃႈ သင်ဝႃႈဢမ်ႇၵႂႃႇတေဢမ်ႇလႆႈယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢွၵ်ႇ ၼႄၵၢင်ၸႂ် ၵမ်ႉထႅမ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇၶဝ် ၺႃးႁၢမ်ႈတၢပ်ႈ ဢမ်ႇႁႂ်ႈဢွၵ်ႇၼႄ ၵၢင်ၸႂ် ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း သေ သင်ဝႃႈမီးၽႂ်ဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ် တၵ်းလႆႈၺႃးၺွပ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ၵမ်ႉထႅမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႂ်းမိူင်းသၢတ်ႇၼၼ်ႉမီးၵူၼ်းမွၵ်ႈ 2,000 ၵေႃႉ ၼိုင်ႈၵေႃႉ လႂ် လႆႈငိုၼ်း မွၵ်ႈ 2,500 -3,000 ၵျၢပ်ႈ။ လဵင်ႉပႃးၶဝ်ႈထႅင်ႈ။ တီႈၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ၼၼ်ႉမီး ၸၢဝ်းလႃးႁူႇ ဢၼ် ယူႇၼႂ်းပႃႇတီႇ သၢင်ႇသီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းဝႃႈ ၽႂ်ဢမ်ႇၵမ်ႉထႅမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယိုတ်း ဢႃႇၼႃႇ/ ဢၢမ်း ၼၢတ်ႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းႁၵ်းလင်ဝၢၼ်ႈမိူင်း ဝႃႈၼႆ။ တီႈမိူင်းတူၼ်တႄႉ မီးၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ပျီႇတုၸိတ်ႉၼႃးၵွင်းမူးၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇႁူမ်ႈ ပၢင် ၼႄ ၵၢင်ၸႂ်ၵမ်ႉထႅမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢင်ၸိူဝ်းလႆႈငိုၼ်း 5,000 ၵျၢပ်ႈ မၢင်ၸိူဝ်းလႆႈ 20,000 ၵျၢပ်ႈ။ ၼႂ်းငဝ်းႁၢင်ႈသဵင် (Video) ပၢင်ၼႂ်ၵၢင်ၸႂ်တီႈမိူင်းသၢတ်ႇဢၼ်ဢွၵ်ႇတၢင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊ (ၾဵတ်ႊပုၵ်ႊ) ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်လႆႈငိၼ်းၵၼ်ဝႃႈ “ႁွင်ႉႁႅင်းႁႅင်း” “ပေႃးသူဢမ်ႇႁွင်ႉတေလႆႈၺႃးၺွပ်း” ဢမ်ႇႁႂ်ႈသူမႃးပႆ၊ ႁႂ်ႈသူမႃးႁွင်ႉၵူၺ်း” တီႈမိူင်းၽျၢၵ်ႈ မီးႁူဝ်ၼႃႈပျီႇတုၸိတ်ႉ ၼမ်ႉယုမ်း ၸတ်းႁႂ်ႈလႃးႁူႇလႄႈဢႃႇၶႃႇ မွၵ်ႈ 100 ၵႂႃႇႁူမ်ႈ ၼႄ ၵၢင်ၸႂ် ၵမ်ႉထႅမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၵႂႃႇႁူမ်ႈပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ်လႆႈငိုၼ်း 6,000 ၵျၢပ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 23/2/2021 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼႂ်းပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႇၵေႃႉၼိုင်ႈၸတ်းပၢင်ၵမ်ႉထႅမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်း ဢႃႇၼႃႇ/ဢၢမ်းၼၢတ်ႈ တီႈမိူင်းၶၢၵ်ႇ ဢၼ်မီးတၢင်းႁွင်ႇၵဵင်းတုင်သေ လၢတ်ႈတီႈၵူၼ်းတႆး၊ ဢႃႇၶႃႇလႄႈ လႃးႁူႇ ၶဝ်ဝႃႈ ပေႃးၽႂ်ၵႂႃႇႁူမ်ႈတေလႆႈငိုၼ်း 5,000 ၵျၢပ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတီႈမိူင်းၶႃ မွၵ်ႈ 50 ၵေႃႉၵႂႃႇႁူမ်ႈ ၵွပ်ႈဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈတေၵမ်ႉထႅမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သင်ႁူႉတႄႉတေဢမ်ႇႁူမ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်း ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼႅၼ်ႈၼႃ။ မီးတပ်ႉငဝ်ႈ ငုၼ်း ၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 14 တီႈမိူင်းသၢတ်ႇလႄႈ တပ်ႉငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်း ၵမ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇ သိုၵ်း 18 တီႈမိူင်းၽျၢၵ်ႈ။ ပႃႈတႂ်ႈတပ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉမီးတပ်ႉၵွင် 10 တပ်ႉၵွင်။ တပ်ႉၸိူဝ်း ၼႆႉယူႇပႃႈတႂ်ႈတိူင်း သိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇ ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈၵဵင်းတုင် တီႈဢၼ်မီးၵူၼ်းမိူင်း ၼမ်လၢႆဢွၵ်ႇၼႄ ၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ/ ဢမ်းၼၢတ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်ႈတူၺ်းႁၢင်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ်/တီႈမၼ်း တီႈၼႆႈ ၶႃႈ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97-173-1530 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ) PDF Files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-09-28T10:22:56

https://shan.shanhumanrights.org/burma-army-shelling-killing-and-torture-of-civilians-in-mong-pawn-constitute-war-crimes/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်၊ ၶႃႈႁႅမ်လႄႈပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းပွၼ်မိူၼ်ၽိတ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ပိူင်သိုၵ်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်၊ ၶႃႈႁႅမ်လႄႈပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းပွၼ်မိူၼ်ၽိတ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ပိူင်သိုၵ်း 15/9/2015 မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/09/2015 ပူၼ်ႉမႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 100 ယိုဝ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပွၼ်ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵႃႈပဵၼ်သေတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢႆးသီႇၵေႃႉႄလႈ ယိင်းသွင်ၵေႃႉၼႂ်းၼၼ်ႉတၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈယွၼ်ႉလွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ ၽွင်းတိုၵ်ႉၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉလႄႈပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းသေလိုၼ်းသုတ်းလႆႈတႅပ်းၶႃပႅတ်ႈ၊ ၼွၵ်ႈသေ ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈၸႂ်ယိုဝ်းမႄႈပႃႈထဝ်ႈယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈတၢႆထင်တီႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းၶဝ်ႈ သွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်လၢႆ ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသီႇၵေႃႉပႃးၶိူင်ႈၶူဝ်းၶွင်ၶဝ်ၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်ထႅင်ႈ။ ပၢင်တိုၵ်းၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ထိူၼ်ႇသေလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSAၼႂ်းၸဝ်ႉလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊပိူဝ်ႈတႃႇၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉသိုၵ်းတႆးဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်သိုၵ်းတႆးၵုမ်းၵမ်မႃးပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပွတ်းၸၢၼ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပွၼ်ပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးလွင်ႈတူၵ်း လူင်းၵိုတ်း ယိုဝ်းတေႃႇၵၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈယဝ်ႉ။လွင်ႈတၢင်းမၼ်းတႄႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၵူၺ်းပႆႇပေႃးယင်းႁဵတ်းၽိတ်းပူၼ်ႉပႅၼ်တေႃႇၵူၼ်းမိူင်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႂ်းၽွင်းယၢမ်းဢၼ်လၢႆၾၢႆႇတိုၵ်ႉႁႃတၢင်းဢုပ်ႇဢူဝ်းပိူဝ်ႈတႃႇၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်းလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမီး လွင်ႈထၢင်ႇ ထိူမ်ၼိူဝ်လၢႆးဝႆႉဝၢင်းၼမ်ႉၸႂ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတေႃႇၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ၼႆႉယူႇ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈထတ်းသၢင်ႈသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈပၢင်တိုၵ်းလႄႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈ သုၼ်ႇပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉမိူၼ်ၽိတ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ပိူင်ၵၢၼ်သိုၵ်း(ဢမ်ႇယိုဝ်းသိုၵ်းသမ်ႉယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်း လႄႈ ယိုဝ်းပႃးၵူၼ်းမိူင်း) ၼႆႉသေ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းၼႂ်းလွင်ႈၼႆႉႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းတင်းမူတ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်ယူႇတီႈၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈလႆႈတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈဝႃႈ ႁႂ်ႈလူင်းၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်းသေပၼ်တူတ်ႈ/တၢမ်ႇ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းၵေႃႉဢၼ်ၸိသင်ႇ ႁႂ်ႈယိုဝ်းၶဝ်ႈ ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈ လႄႈပေႃႉထုပ်ႉၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းၵၢၼ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းသေထွၼ်သိုၵ်းဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႈလႄႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းပိူဝ်ႈတႃႇၶိုၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ်ၵေႃႇ သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်ၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်သေပဵၼ်ၵၢၼ်ႁႄႉၵင်ႈ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇၵိူတ်ႇပဵၼ်လိူင်ႈလၢဝ်းထႅင်ႈ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈလႆႈတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်တူင်ႇဝူင်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉထႅင်ႈ ႁႂ်ႈထတ်းသၢင်ႈသေႉၼႄးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ႁဵတ်းၽိတ်းပူၼ်ႉပႅၼ်ပိူင်ၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉသေႁႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်းလွင်ႈ ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်းဝႃႈၽႂ်ၵေႃႉပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းႁဵတ်းပဵၼ် ႁႂ်ႈၵိုတ်းယင်ႉၵၢၼ်ၸွႆႈထႅမ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈတွၼ်ႈတႃႇၶၵ်ႉၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်တေႃႇထိုင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃးၵိုတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းလႄႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းသေတႄႇထွၼ်သိုၵ်းၶဝ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်း တီႈတိုၵ်ႉသုၵ်ႉယုင်ႈ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/09/2015 မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/09/2015 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 100 ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈတပ်ႉၵွင် 12 (လွႆလႅမ်)၊ 422 ၵၢတ်ႇလေႃႉ (ၵလေႃး)၊ 517 (မိူင်းပွၼ်)ၸိူဝ်းၼႆႉႁွတ်ႈၽႅဝ်ယူႇၸွမ်းၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်းဢိူင်ႇၼွင်လႅင် မူၽိူၵ်ႇ ၾၢႆႇၸၢၼ်း ဝဵင်းမိူင်းပွၼ် ယၢၼ်ၵႆၵၼ်မွၵ်ႈ18 လၵ်းၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢဝ်တီႈယူႇၶဝ် ၼိူဝ်ၵွင်းလွႆဢၼ် ယူႇ တၢင်းႁွင်ႇဝၢၼ်ႈ ၼွင်ပႃတႅပ်းဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမွၵ်ႈ 200 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 10.20မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်းၵေႃႉၼိုင်ႈပႆၵႂႃႇသူၼ်မၼ်းသေႁူပ်ႉထူပ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼိူဝ်ၵွင်း လွႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉထၢမ်မၼ်းဝႃႈ ”ၸွင်ႇသိုၵ်းတႆးမီးၼႂ်းဝၢၼ်ႈသူ” မၼ်းၵေႃႈတွပ်ႇဝႃႈဢမ်ႇမီးသေၵေႃႉၼႆ သေသိုပ်ႇပႆ ၵႂႃႇ သူၼ်မၼ်း။ ၵူၺ်းဝႆၢးၼၼ်ႉမွၵ်ႈ 5 ၼႃးထီး/မိၼိတ်ႉမၼ်းလႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်သဵင်မၢၵ်ႇၽွင်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈၶဝ်တႄႇယိုဝ်းၵွင်ႈ လူင် 60 mm ၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၢၵ်ႇလူင်ၸဵတ်းလုၵ်ႈတူၵ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈလႆၢတီႈသေတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူၵ်းၵေႃႉလႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်း။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်း မၢၼ်ႈဢၼ်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်းသေတႅၵ်ႇ မၢၵ်ႇလူင်သွင်လုၵ်ႈတူၵ်းတႅၵ်ႇႁိမ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇၸမ်ဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼွင်ပႃတႅပ်း၊ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸၢႆးသီႇ ၵေႃႉ ၸိူဝ်းတိုၵ်ႉႁဵတ်းၽၵ်းတႃႇႁၢင်ႈႁႅၼ်းတၢင်းလူႇၼႂ်းဝႃႇလႆႈၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇသေမၢတ်ႇၸဵပ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၺႃး မၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉ ၸၢႆးတွင်ႇဢႃယု 37 မၢတ်ႇၸဵပ်းတီႈၶႃၾၢႆႇၶႂႃလႄႈမိုဝ်း ၸၢႆးသၢင်ႇသူၺ်ႇဢႃယု 35 မၢတ်ႇၸဵပ်းတီႈတွင်ႉ ၸၢႆးၽေႇဢႃယု 37 မၢတ်ႇၸဵပ်းတီႈၶႃလႄႈပုမ်/ပဵမ်ႉ ၸၢႆးမေးမၢတ်ႇၸဵပ်းတီႈမိုဝ်းၾၢႆႇၶႂႃ ၸႆၢးတွင်ႇၼႆႉတိူဝ်ႉၺႃးႁၢဝ်ႉႁႅင်းသေဢမ်ႇပေႃးၸၢင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၶၢႆႉတီႈလႆႈ၊တႃႇထႅင်ႈသၢမ်ၵေႃႉၼၼ်ႉတႄႉ တင်း ၸဵပ်း တင်းၵူဝ်သေလႅၼ်ႈႁႃပၢႆႈမႅပ်းတူဝ်ဝႆႉၼႂ်းယုမ်းၸွမ်းႁူၺ်ႈၸွမ်းလွႆၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ မၢၵ်ႇလူင်သွင်လုၵ်ႈတူၵ်းႁိမ်းႁိူၼ်းၼၢင်းၵေႃႇဢၼ်ဢႃယုလႆႈ 28 သေတိုၵ်ႉပႃးတွင်ႉဝႆႉၵဝ်ႈလိူၼ်။ ၽွင်းမၢၵ်ႇလူင်မႃးတူၵ်း ၼၼ်ႉမႅၼ်ႈၽွင်းမၼ်းၼၢင်းတိုၵ်ႉတေၶဝ်ႈမိူဝ်းၼႂ်းႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်းသေလႆႈတိူဝ်ႉၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတီႈၶႃမၼ်းၼၢင်း လႄႈႁဵတ်း ႁႂ်ႈ မၼ်းၼၢင်းလိုမ်းတူဝ်ၵႂႃႇ။ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းလူင်းႁိမ်းႁိူၼ်းၼၢင်းၶမ်းမူဝ်းၵေႃႉဢၼ်ဢႃယုလႆႈ 25။ ၽွင်းၼၼ်ႉမၼ်းၼၢင်းယူႇၼွၵ်ႈႁိူၼ်း သေလႆႈ တိူဝ်ႉၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇမၢတ်ႇၸဵပ်းတီႈၶႅၼ်ၾၢႆႇၶႂႃမၼ်းၼၢင်း။ မၢၵ်ႇလူင်ထႅင်ႈသွင်လုၵ်ႈတူၵ်းလူင်းၼႂ်းဝၢင်းဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼွင်ပႃတႅပ်း၊ၵၢမ်ႇလီလႄႈဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ်လႆႈႁပ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၸွမ်းၽႃဝတ်ႉ/ၵျွင်းယူႇယဝ်ႉ။ သဵင်ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၼၼ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႄသေလႅၼ်ႈပၢႆႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈပိူဝ်ႈတႃႇသိူင်ႇတူဝ်မႅပ်းၸွမ်း ထိူၼ်ႇႁူၺ်ႈလွႆယူႇယဝ်ႉ။ ၵိုတ်းဝႆႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈဢႄႇၵူၺ်းပႆၢႈမႅပ်းဝႆႉၸွမ်းႁိူၼ်းဢမ်ႇၼၼ်တီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼွင်ပႃတႅပ်း။ ဝႆၢးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ယဝ်ႉၶဝ်ၶဝ်ႈမိူဝ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေၶိုၼ်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈလူင်းႁိူၼ်းၼိုင်ႈၼႄလွင်ႈတၢင်းဝႃႈသွၵ်ႈႁႃသိုၵ်းတႆးၼႆယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈမွၵ်ႈပႅတ်ႇၵေႃႉထူပ်းႁၼ်ၸႆၢးတွင်ႇၵေႃႉလႆႈတိူဝ်ႉၺႃးမၢတ်ႇၸဵပ်းယွၼ်ႉမၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ၼွၼ်းၽႄႇယူႇၼိူဝ်လိၼ်။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်တဵၵ်းဢဝ်ၵူၼ်လႆၢးသႂ်ႇပၼ်မၼ်း၊ဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉမၼ်းလႄႈပေႃႉထုပ်ႉမၼ်းၽွင်း မၼ်းၸၢႆးဢမ်ႇၶႂ်ႈသႂ်ႇၵူၼ်လၢႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ဝႆၢးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢႆႇဢဝ်ႁၢင်ႈမၼ်းသေပွႆႇပၼ် မၼ်းၶိုၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၼ်း ဢမ်ႇႁႃယႃၸွႆႈယူတ်းယႃမၼ်းၸႆၢးသင်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇၶိုၼ်းပႆၵႂႃႇၸူးဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼွင်ပႃတႅပ်းယူႇယဝ်ႉ။ၽွင်းၶဝ်တိုၵ်ႉယူႇႁၢင်ႇဝတ်ႉမွၵ်ႈ 50 မဵတ်ႊၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈယိင်းဢႃယု 56 ၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉပႃႈၵျႃႇတိုၵ်ႉဢၢင်ႈၶဝ်ႈမိူဝ်းၼႂ်းဝၢင်းဝတ်ႉ။ ႁိူၼ်းပႃႈၵျႃႇၼႆႉယူႇႁိမ်းၸမ်ဝတ်ႉၼွင်ပႃတႅပ်းၵူၺ်း၊ ပႃႈၵျႃႇဢၢင်ႈၵႂႃႇႁႃလၢၼ်ၸႆၢးမၼ်းထၢင်ႇဝႃႈ လၢၼ်မၼ်းပႆၢႈမႅပ်းဝႆႉ ၼႂ်းဝတ်ႉၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းပၢႆႈမႅပ်းဝႆႉႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတိုၼ်း တင်ႈၸႂ် ယိူင်းသေယိုဝ်းသႂ်ႇပႃႈၵျႃႇၼႆယဝ်ႉ။ပႃႈၵျႃႇတိူဝ်ႉၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈတီႈဢူၵ်းၾၢႆႇသၢႆႉသေ တႆၢထင်တီႈၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ဝႆၢးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းပႃႈၵျႃႇတႆၢယဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ပႆၶဝ်ႈၵႂႃႇၸူးတီႈတူဝ်တႆၢပႃႈၵျႃႇသေၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်းဝႃႈပႃႈ ၵျႃႇတၢႆ ယဝ်ႉၼႆသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းဢဝ်ၽႃႈယၢင်ႁူမ်ႇတူဝ်တၢႆပႃႈၵျႃႇယဝ်ႉပွႆႇတူဝ်တၢႆပႃႈၵျႃႇ ၼွၼ်းတႆၢဝႆႉ ၼိူဝ် လိၼ်ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ဝႆၢးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝတ်ႉၼွင်ပႃတႅပ်းၵႂႃႇသေၵႂႃႇမိူဝ်းသွၵ်ႈတဝ်ၸွမ်းႁွင်ႈၼွၼ်း၊ တူႈသိူဝ်ႈၽႃႈ /ပီႇတူႇ၊ ၸွမ်းထူင်ၸိူဝ်းၼႆႉသေယိုဝ်းၵွင်ႈၶဝ်ထႅင်ႈ။ ၵႅမ်ၽူႈၵွၼ်းဝတ်ႉၼွင်ပႃတႅပ်းၸဝ်ႈဢၼ်လႆႈၼီပၢႆႈဝႆၢးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉၶိုၼ်းပွၵ်ႈ ၸူးတီႈ ဝတ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ မၼ်းၸဝ်ႈႁၼ်မႅၼ်ႈတူဝ်တၢႆပႃႈၵျႃႇသေၶဝ်ႈၶိုၼ်ႈၵႂႃႇၸူးတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ယဝ်ႉ ထၢမ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဝႃႈ“ ၵွပ်ႈသင်လႄႈသူယိုဝ်းမၼ်း? မၼ်းဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းသင်ၽိတ်းလူး၊သူၶဝ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီယိုဝ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးတၢင်း ၽိတ်းသင်”ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၼ်းဢမ်ႇယွမ်းၼွမ်းတၢင်းၽိတ်းဢၼ်လႆႈယိုဝ်းပႃႈၵျႃႇတၢႆၼၼ်ႉသင်။ သိုၵ်း မၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၶိုၼ်းထၢမ်ၵႅမ်ၸဝ်ႈသြႃႇဝႃႈဢႃယုၸဝ်ႈလႆႈၵႃႈႁိုဝ်လႆႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈတီႈလႂ်မႃးၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၽွင်းယၢမ်းၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမၢင်ၸိူဝ်းသွၵ်ႈတဝ်ႁိမ်းႁွမ်းၸွမ်းဝၢၼ်ႈသေသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ပႃးၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတီႈႁိူၼ်းလႄႈတီႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၶွင်ယူႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉၸိူဝ်းၶဝ်ဢမ်ႇႁၼ်ၶူဝ်းၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇ ၶဝ်ၸိူဝ်းပဵၼ်သႅင်၊ၶမ်း၊ငိုၼ်း၊တၢင်းၵိၼ်၊ၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းဝႆ၊ၶူဝ်းၸႂ်ႉသွႆၼႂ်းႁိူၼ်းယႄးလႄႈၵႆႇၸိူဝ်းၼႆႉယွၼ်ႉလႆႈထုၵ်ႇလၵ်ႉဢဝ်ၵႂႃႇပႃး တီႈဢႄႇသုတ်းမၼ်းမီးမွၵ်ႈသိပ်းႁိူၼ်းလႄႈသွင်ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းဢၼ်လႆႈလုသုမ်းၶူဝ်းၶွင်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ယင်းလႆႈႁၼ်မႃႉမၼ်းထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆပႃးထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႈၼမ်ၵူဝ်ႁႄၵၼ်သေဢမ်ႇႁတ်းဢဝ်လွင်ႈၶူဝ်းၶွင်ၶဝ်လုသုမ်းႁႆၢၼၼ်ႉၵႂႃႇတၢင်ႇလၢတ်ႈတီႈလႂ်ၵူၺ်း မီးၼၢင်း ယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉပႃႈၶိၼ်ႇဢၼ်မေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈမၼ်းၼၢင်း ႁၼ်ငိုၼ်း ၼႂ်းႁိူၼ်းမၼ်း 1,500,000ၵျၢပ်ႈႁႆၢၵႂႃႇၼၼ်ႉမၼ်းၵႂႃႇႁႃတီႈႁူဝ်ၼႃႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉ သေယွၼ်း ဢဝ်ငိုၼ်းမၼ်းၶိုၼ်း။ ၵမ်း ၼၼ်ႉႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈထၢမ်လုၵ်ႈၼွင်ႉမၼ်းသေဢဝ်ငိုၼ်းမၼ်းၼၢင်း ၼၼ်ႉ ပၼ်ၶိုၼ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈႁူဝ်ၼႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉလၢတ်ႈမၼ်းဝႃႈယႃႇဢဝ်လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်လၵ်ႉဢဝ်ၶူဝ်း ၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵႂႃႇလၢတ်ႈၼႄ ၶၢဝ်ႇၵႃႈ လႂ်ၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းဝၢႆႇဝၼ်းမွၵ်ႈ 1 မူင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵမ်ႈၼမ်မႃးၶွၼ်ႈၵၼ်တီႈၼႂ်းဝၢင်းဝတ်ႉ။ၽွင်းၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈၵူၼ်း ၸၢႆးသီႇၵေႃႉလႄႈၼၢင်းယိင်းႁႃႈၵေႃႉပွၵ်ႈသူၼ်/ၼႃးၶဝ်သေမႃးႁိူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်။ၽွင်းၶဝ်တိုၵ်ႉပႆယၢင်ႈၸူးႁိမ်းၸမ် ဝတ်ႉၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၸိသင်ႇၵူၼ်းၸၢႆးႁႂ်ႈၵႂႃႇၸူးၶဝ်ၼႂ်းဝတ်ႉ။ဝႆၢးၼၼ်ႉၵူၼ်းၸၢႆးၶဝ်လႆႈထုၵ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉႁႂ်ႈ ပႃးၶူဝ်းၶွင်ၶဝ်သေၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်။ ၸိုဝ်ႈၵူၼ်းၸၢႆးၸိူဝ်းထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ် ၼၼ်ႉ ၸၢႆးငူၺ်ႇဢႃယု 17 ၸၢႆးသႅင်ဢႃယု 17 ၸၢႆးၵျေႃႇဢႃယု 28 လုင်းၽေႇဢႃယု 50 ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵႂႃႇၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်းဝႆၢႇ 2 မူင်းတင်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသီႇၵေႃႉၼၼ်ႉပႃးၶူဝ်းၶွင်ၶဝ်ၵႂႃႇပၼ်။ သိုၵ်း မၢၼ်ႈၶဝ်ဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇသေဝႆၢးၼၼ်ႉမွၵ်ႈၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၸိသင်ႇႁႂ်ႈ လုင်းၽေႇ ပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်းယဝ်ႉႁႂ်ႈႁွင်ႉပူႇႁဵင်ဝၢၼ်ႈၵႂႃႇၸူးၶဝ်တီႈဝၢၼ်ႈလူင်ၶိင်ဢၼ်ၶဝ်မုင်ႈၼႃႈ ၵႂႃႇ ၸူးၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈဢၼ်ၶဝ်ယိုဝ်းပႃႈၵျႃႇတၢႆၼၼ်ႉၶဝ်ၽိတ်းယဝ်ႉ လႄႈမၼ်းတေသၢႆႈတႅၼ်းမႃးတႃႇ ငိုၼ်း300,000 ၵျၢပ်ႈတီႈပူႇႁဵင်သင်ဝႃႈပူႇႁဵင်ဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်းၵႂႃႇၸူးၶဝ် ၼႆယဝ်ႉ။ လုင်းၽေႇၵေႃႈပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်းသေဢဝ်လွင်ႈတၢင်းၶၢဝ်ႇဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၾၢၵ်ႇမႃးတီႈမၼ်းၼၼ်ႉၵႂႃႇလၢတ်ႈၼႄပူႇႁဵင်ဝၢၼ်ႈၶဝ်၊ ၵူၺ်းၵႃႈပူႇႁဵင်ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇထူပ်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်။ ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 4 မူင်းဝႆၢးဝၼ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈလူင်ၶိင်။ ၶဝ်ၼွၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈ လူင်ၶိင်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼွၼ်းၸွမ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူင်ၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ထိုင်ၵၢင်ၼႂ်မိူင်းလႅင်းမႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼွင်ပႃတႅပ်းသၢမ်ၵေႃႉ ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇပွႆႇၶဝ်ပွၵ်ႈႁိူၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉတေပွၵ်ႈ ဝၢၼ်ႈ ၼွင်ပႃတႅပ်းၶိုၼ်း ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ငိုၼ်းသႂ်ႇထူင်လိၵ်ႈ100,000 ၵျၢပ်ႈသေႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၼၼ်ႉ ၵႂႃႇဢၢပ်ႈပၼ်ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ပႃႈၵျႃႇၼႆယဝ်ႉ။ ဢွၼ်ၼႃႈဝၼ်းၼၼ်ႉဝႆၢးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၸွႆႈလူလွမ်တူၺ်းထိုင်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉသေႁၢင်ႈႁႅင်းဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆပႃႈ ၵျႃႇၵႂႃႇၾင်ယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈၵၢမ်ႇႁၢႆႉလႄႈဢမ်ႇမီးရူတ်ႉ/ၵႃးၼႂ်းဝၢၼ်ႈ၊ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈလႆႈပႂ်ႉတေႃႇထိုင်ဝၼ်းထိ 13/09/2015 တေႃႇထိုင် ရူတ်ႉ/ၵႃးတေႃႉသူင်ႇတၢင်ႇဝၢၼ်ႈမႃးႁပ်ႉဢဝ်ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇယူတ်းယႃ တူဝ်တီႈႁူင်းယႃမိူင်းပွၼ် ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ႁူင်းယႃမိူင်းပွၼ်ဢမ်ႇႁပ်ႉယူတ်းယႃတၢင်းၸဵပ်းၸႆၢးတွင်ႇၵွပ်ႈၼၼ်မၼ်းၸႆၢးလႆႈထုၵ်ႇသူင်ႇတူဝ်ၵႂႃႇယူတ်းယႃတီႈႁူင်းယႃတူၼ်ႈတီး(တွင်ႇၵျီး)သေလႆႈထုၵ်ႇတႅပ်းၶႃၶွၼ်ၶႂႃတႄႇဢဝ်ႁူဝ်ၶဝ်ႇမၼ်းလူင်းပႅတ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ဝႆၢးၼၼ်ႉမၼ်းၸႆၢးလႆႈ ထုၵ်ႇသူင်ႇတူဝ်ၵႂႃႇယူတ်းယႃတီႈႁူင်းယႃဝဵင်းလိူဝ်ႇ/မၼ်းတလေးမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/09/2015 ၵွပ်ႈဝႃႈမိုဝ်းမၼ်းၸၢႆးၾၢႆႇၶႂႃ ၵေႃႈ ငဝ်းလၢႆးဢမ်ႇပေႃးလီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉလႂ် မႃး ထၢမ်လွင်ႈငဝ်းလၢႆးမၼ်း ၸႆၢး ဝႃႈပဵၼ်ႁိုဝ်ပဵၼ်ႁႃသင်လႄႈၸွႆႈထႅမ်ၵႃႈယူတ်းယႃတီႈ ႁူင်းယႃသင်ၸွမ်းသေၸိူဝ်ႉ သေပိူင်။ ၸၢႆးသၢင်ႇသူၺ်ႇၵေႃႉလႆႈထုၵ်ႇၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇၸွမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၵၼ်တင်းၸၢႆးတွင်ႇၼၼ်ႉယူႇဝႆႉတီႈႁူင်းယႃမိူင်းပွၼ်ၵွပ်ႈဝႃႈမိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းမေႃယႃၶဝ်ထၢင်ႇဝႃႈႁွႆးၸဵပ်းမၼ်းတေဢမ်ႇထိုင်တီႈလီလႆႈမႆႈၸႂ်ထိုင်သႆၢၸႂ်ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၺ်းၵႃႈႁွႆးၸဵပ်း ၼႂ်းတွင်ႉမၼ်းၼၼ်ႉယဵၼ်းမႃးႁၢဝ်ႉႁင်း သေလႆႈလုသဵင်ႈသၢႆၸႂ်ၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/09/20105 ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈ ၸိူဝ်း ၼႆႉတိုၼ်းဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၸွႆႈထႅမ်သေၸိူဝ်ႉသေလွင်ႈ။ ၸႆၢးသၢင်ႇသူၺ်ႇၼႆႉတႄႇၼႃႈႁိူၼ်း ယဝ်ႉသေမီးလုၵ်ႈလၢင်းသၢမ်ၵေႃႉယဝ်ႉ။ ၸၢႆးသၢင်ႇသူၺ်ႇၵေႃႉလႆႈတၢႆယွၼ်ႉႁွႆးၸဵပ်းယဵၼ်းၼႂ်းတွင်ႉ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸႆၢးႁေႃသႅင် +66 (0) 62- 941-9600 (ဢင်းၵိတ်း-တႆး) ၸႆၢးၶိုၼ်းမႂ်ႇ +66 (0) 94-638-6759 (ဢင်းၵိတ်း-မၢၼ်ႈ) Download PDF: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-12-08T09:51:26

https://shan.shanhumanrights.org/hundreds-attend-ceremony-to-honor-farmer-killed-by-burmese-government-troops-at-gold-mine-in-eastern-shan-state/

ၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ယွင်ႈယေႃးၸဝ်ႈၼႃးၵေႃႉလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်း သဵင်ႈၵၢမ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈၶုတ်းၶမ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ

ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇ ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 08/12/2015 ၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ယွင်ႈယေႃးၸဝ်ႈၼႃးၵေႃႉလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်း သဵင်ႈၵၢမ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈၶုတ်းၶမ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးလၢႆၸႄႈဝဵင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးမွၵ်ႈ 300 ပၢႆၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ယွင်ႈယေႃးလုင်းသၢမ် ၸဝ်ႈၼႃး ၵေႃႉလႆႈ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ပိုၼ်ႉတီႈၶုတ်းၶမ်း ၼႂ်းမိူင်းလဵၼ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ယိုဝ်းသေသဵင်ႈ ၵၢမ်ႇ ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈသွင်လိူၼ်ပူၼ်ႉမႃး။ ပၢင်ယွင်ႈယေႃးၼႆႉ ယူႇတီႈၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆး (Shan State Farmers’ Network) လႆႈ ၸတ်း ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈလုင်းသၢမ် ဢၼ်ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင် တီႈဢၼ်လႆႈႁပ်ႉလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းယွၼ်ႉ ၵၢၼ် ၶုတ်းၶမ်းၼိူဝ်လွႆၶမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သၢႆၵေးမႄႈၼမ်ႉတႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၵေႃႈလႆႈထုၵ်ႇဢိုတ်ႇတၼ်လႄႈ ပဵၼ်ငူၼ်ႉ/ၵွင်ႉ သေ တီႈလိၼ် ႁႆႈၼႃးၵေႃႈ ၼမ်ႉငူၼ်ႉ/ၵွင်ႉၶီႈလိၼ်ၶီႈသၢႆးထူမ်သိူဝ်ႇပႅတ်ႈ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉ တွင်ႉပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ၵပ်ႉၵိၼ်းၸႂ် ထႅင်ႈလႄႈမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးပၢႆးယူႇလီ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈထႅင်ႈ။ ဝႆၢးၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်လုၵ်ႉတိုၼ်ႇသၢၼ်ၶၢတ်းၶိုၼ်ႈမႃးယဝ်ႉ ၽွင်းလူင်ၾႆၢႇပႃႇမႆႉလႄႈမိူင်ႁႄႈမိူင်းတႆး ၵေႃႈၸိသင်ႇႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း ၵူၺ်းၵႃႈၾၢႆႇၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ် ဢမ်ႇထွမ်ႇၶေႃႈၸိသင်ႇ သင်သေ သိုပ်ႇၶုတ်းၶမ်းၶဝ်ယူႇ လၢတ်ႈဝႃႈၶဝ်လႆႈၶႂၢင်ႉ(ဢၼုယၢတ်ႈ)မႃးတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13/10/2015 ၼၼ်ႉ လုင်းသၢမ်ၵေႃႉဢၼ်ဢႃယု 54 ၸၢဝ်းၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈဢိၵ်ႇတင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈမွၵ်ႈသိပ်းသီႇ ၵေႃႉၸူဝ်းၵၼ်ၶိုၼ်ႈလွႆၵႂႃႇပိူဝ်ႈတႃႇၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်းလွင်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶုတ်းၶမ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈလႆႈထုၵ်ႇၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ပိုၼ်ႉတီႈၶုတ်းၶမ်းၶဝ်ယိုဝ်းသႂ်ႇ။ မၢၵ်ႇၵွင်ႈတိူဝ်ႉၺႃးတီႈၶႃသေႁဵတ်းႁႂ်ႈလိူတ်ႈတူၵ်းယၢင် ဢွၵ်ႇထိုင်တီႈလႆႈသဵင်ႈၵၢမ်ႇသုတ်းမုၼ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢွၼ်ၵၼ်တုၵ်းယွၼ်းထိုင်တီႈ ၸိူဝ်းႁပ်ႉၼႃႈတီႈပိုတ်းယိုဝ်းလႄႈၶႃႈႁႅမ်လုင်းသၢမ်ၼၼ်ႉတၵ်းလႆႈ ဢဝ်လိူင်ႈဢဝ်လၢဝ်းပၼ်တင်းလုမ်းတြႃးၼႆယဝ်ႉ။ ၸုမ်းသိုၵ်းဢၼ်ယိုဝ်းသႂ်ႇၼၼ်ႉပဵၼ်တပ်ႉၵွင် 330 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိူင်းၽျၢၵ်ႈသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်သမ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ လွင်ႈလႆႈပိုတ်းယိုဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်တႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ သိုၵ်းၶဝ် ၵူၺ်းၼႆ၊ တီႈတႄႉမၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇမီးၵွင်ႈၵၢင်ႇသင် ၸိူဝ်းၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်းပွၵ်ႈ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၵွင်ႈ ယိုဝ်းသႂ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေၶဝ်ယိုဝ်းယဝ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ႁၢမ်ႈတၢပ်ႈပီႈၼွင်ႉ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း လုင်းသၢမ် ဢမ်ႇပၼ်ၽႂ်လႂ်ႁူပ်ႉထူပ်း ႁၼ်တူဝ်မၼ်းသေ ၸိသင်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၽႂ်တေဢမ်ႇလႆႈ ပၼ်ၶၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇ တၢင်းၼွၵ်ႈ။ ႁူဝ်ယွႆႈၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶုတ်းၶမ်းလႄႈပၢင်ယွင်ႈယေႃး လုင်းသၢမ် ၵေႃႉလႆႈထုၵ်ႇယိုဝ်းတၢႆၼၼ်ႉ လႆႈၵဵပ်း ႁွမ်တွမ်ဝႆႉ ၼႂ်းၽိုၼ်ပပ်ႉဢွၼ်ႇဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆးၶဝ်ဢွၵ်ႇ ဢၼ်ဝႃႈ “ၵႂၢမ်းမၼ်ႈဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်း ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးတၢမ်ႇၽေးၶုတ်းၶမ်း ၼႂ်းမိူင်းလဵၼ်း ႁၢဝ်ႉႁႅင်း ႁိုဝ်ၸၢင်ႈသိူဝ်းၼွၼ်း” ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်သိုပ်ႇတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈ ၵိုတ်းယိုတ်းၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၵမ်းလဵဝ်၊ သၢႆႈတႅၼ်း ပၼ် တိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃးၸိူဝ်ႉလုၵွႆ လႄႈမႄးပူပၼ်သၢႆၵေးမႄႈၼမ်ႉၵိၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႉ ႁႂ်ႈၶိုၼ်းမိူၼ်ပၵ်းၵဝ်ႇ ပိူင်ၵဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉတုၵ်းယွၼ်းပႃးထႅင်ႈ ႁႂ်ႈႁၢမ်ႈတၢပ်ႈၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵွင်ႉသၢၼ်ႊ သၢႆႊယႃႊၼၢႆႊ လႄႈၵွင်ႉ သၢၼ်ႊ ဢၼ်ပဵၼ်ၽေးၶဵၼ်ႁၢဝ်ႉႁႅင်း တႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶုတ်းမိူင်ႁႄႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ပပ်ႉၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈတူၺ်းလႆႈတီႈ ဝႅပ်ႊသၢႆႊ www.shanhumanrights.org ၵပ်သိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၼၢင်းလႃႈ + 95 (0)9-492-571-94 ၸၢႆးထမ်းဢၢႆး +95 (0)9-731-910-62 တွၼ်ႈတႃႇဢင်းၵိတ်း + 66 (0) 93-297-7754 Press release PDF files: Shan Burmese English Thai

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2015-11-25T08:59:24

https://shan.shanhumanrights.org/sexual-violence-by-burmese-government-troops-continues-despite-ceasefires-in-shan-state/

ပဵၵ်ႉသမ်ႉၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးမီးၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်လူလႆၢ ၼၢင်းယိင်းယူႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလႆၢးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၼႂ်းဝၼ်းၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉၸႃႉၼိူဝ်ၼၢင်းယိင်း ဝၼ်းထိ 25/11/2015 ပဵၵ်ႉသမ်ႉၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးမီးၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်လူလႆၢ ၼၢင်းယိင်းယူႇ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး လႆႈၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ၸုၶေႃႈမုၼ်း ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ပူၼ်ႉ ပႅၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၼၢင်းယိင်း ပႅတ်ႇလိူင်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းလႄႈပွတ်းဢွၵ်ႇ တင်ႈတႄႇလိူၼ် ဢေႊ ပရိူဝ်ႊ 2015 မႃး၊ တင်းမူတ်းပဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်လႆႈၵိုတ်းယိုဝ်းယဝ်ႉ။ လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉပိုတ်ႇၼႄ ႁၢင်ႈ ၾၢင်လွင်ႈႁုၵ်ႉႁႆၢႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈဢၼ်လွတ်ႈႁၢမ်းတၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်း (ဢမ်ႇမီးၽႂ်ဢဝ်တၢင်းၽိတ်း ပၼ်တၢမ်ႇၶဝ်)လႄႈ ယင်းတိုၵ်ႉမီးလွင်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်းသေ ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း ပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးၵၢၼ်တူၵ်းလူင်းၵိုတ်း ယိုဝ်းၵေႃႈယဝ်ႉ၊ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်းတိုၵ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸႄႈမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈ ႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ လွင်ႈဢၼ်တိုၵ်ႉပဵၼ်မႂ်ႇမႂ်ႇတႄႉၸင်ႇႁႃၵိူတ်ႇ/ပဵၼ်ၶိုၼ်ႈၼႂ်းဝၼ်းထိ 05/11/2015 ႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵႄႇသီႇ/ၵေးသီး။ မီးၼၢင်းယိင်းဢႃယု 32 ပီၵေႃႉၼိုင်ႈလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 10 ၵေႃႉ ၵၼ်ႉၸၼ် ပဵၼ်ၽုင် ၽွင်းၵေႃႉပဵၼ်ၽူဝ်မၼ်းၼၢင်းလႆႈထုၵ်ႇမတ်ႉဝႆႉတႂ်ႈထဵင်ၼႃး (သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်းၼၢင်း ၼိူဝ်ထဵင် ၼႃး)။ လွင်ႈၼႆႉၵိူတ်ႇ/ပဵၼ်ၶိုၼ်ႈၽွင်းသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ႁၢင်ႈသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင် ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉ သိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (SSPP/SSA)။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းၼႂ်းၵႄႈသွင်ၾၢႆႇ(တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး တင်း တပ်ႉသိုၵ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ)ယဝ်ႉသေတႃႉ တင်ႈတႄႇလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၽိူမ်ႉႁႅင်းသိုၵ်း 20 တပ်ႉၵွင်၊ ပႃးတင်းၶိူင်ႈ ၵွင်ႈလူင်လႄႈၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းပိူဝ်ႈတႃႇႁုပ်ႈယိုတ်းၵုမ်းၵမ်ၼႃႈတီႈပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးသေ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ဢိၵ်ႇတင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း 10,000 ပၢႆလႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈ ႁိူၼ်းယႄး သေပၢႆႈၽေးသိုၵ်း သိူဝ်။ ၼႂ်းလိူင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ၸဵတ်းလိူင်ႈတၢမ်ၼင်ႇဢၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး လႆႈၵဵပ်းႁွမ်တွမ်ၶေႃႈမုၼ်းမႃး ပဵၼ်ၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈၼွၵ်ႈဝဵင်း (ဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇ ဢၼ်ႁၢင်ႇၵႆဝဵင်း) ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းလႄႈပွတ်းဢွၵ်ႇ ပဵၼ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈတပ်ႉ သေၽိုတ်ႉသိုၵ်းၶဝ်ဝႆႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉပဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်လႆႈ ၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ဝႆႉတင်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) တင်ႈတႄႇလိူၼ်ၻီႊသိမ်ႊ ပိူဝ်ႊ 2011 ယဝ်ႉ ၼၼ်ႉၵေႃႈလၢႆး။ ၼႂ်းလိူင်ႈဢၼ်လႆႈၵဵပ်းႁွမ်တွမ်မႃးၼႆႉ ယင်းပဵၼ်ဢၼ်ၸီႉၼႄလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်ႁဵတ်းၽိတ်းၶဝ် မၼ်ႈ ၸႂ် လွင်ႈၶႂ်ႈႁဵတ်းသင်ႁဵတ်း ဢမ်ႇမီးၽႂ်လႂ်ဝႃႈသင်ၶဝ်ၼၼ်ႉယူႇ။ မၢင်လိူင်ႈပဵၼ်လွင်ႈႁူမ်ႈၵၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ် ၵၼ်ႉၸၼ် ပဵၼ်ၽုင်လႄႈ မၢင်လိူင်ႈပဵၼ်လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်တေႃႇၼႃႈတေႃႇတႃ(ဢၼ်မီးၽူႈႁူႉႁၼ်ၸွမ်း)သေ တႃႇလိူင်ႈၼိုင်ႈ ပဵၼ်လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ယဝ်ႉၶႃႈတၢႆ ပဵၼ်ၼႂ်းႁိမ်းႁွမ်းတပ်ႉသိုၵ်းဢၼ်ယူႇႁိမ်းၸမ်ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလိူင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ မီးသွင်လိူင်ႈၵူၺ်း ဢၼ်လႆႈႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်းတီႉၺွပ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်း ၵွပ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ၊ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်း လူင်ဝၢၼ်ႈ ၶဝ်သႂ်ႇၸႂ်ၶဝ်ႈၸွႆႈၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈတူတ်ႈ(တၢမ်ႇ)တၢင်းၽိတ်း ၶဝ်တႄႉဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉ ႁူႉၸွမ်းဝႃႈပၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ် ၵွပ်ႈဝႃႈ လုမ်းတြႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈၸႅင်ႈလႅင်း။ ၼႂ်းမၢင်လိူင်ႈၵေႃႈသိုၵ်းၶဝ် ဢဝ်ငိုၼ်းယဵတ်ႈမွၼ်ႁႂ်ႈလိူင်ႈလၢဝ်းမၼ်းတဵတ်ႇယဵၼ်ႁၢႆလၢႆ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ် ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁပ်ႉလိူင်ႈလၢဝ်း ၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းသိုၵ်းသိူဝ်။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ မႆႈၸႂ်ၸွမ်းငဝ်းလၢႆးလွင်ႈဢၼ်ၽူႈႁဵတ်းၽိတ်း လွတ်ႈႁၢမ်းတၢင်းၽိတ်းဝႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၶႃႈတၢႆပႅတ်ႈမေႃသွၼ်ၶၢင်သွင်ၵေႃႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းၶႃးၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႂ်းလိူၼ် ၵျၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊ 2015 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဢိုတ်းႁပ်းပႅတ်ႈလိူင်ႈလၢဝ်းသေ သိုပ်ႇႁူမ်ႇ ငမ်းၵႅတ်ႇၶႄဝႆႉပၼ် ၽူႈႁဵတ်းၽိတ်း ပူၼ်ႉပႅၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၶႃႈတၢႆ ၼၼ်ႉယူႇ။ ၼႂ်းလိူင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵွႆး သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၢမ်ႈတၢပ်ႈလွင်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ(ယႄး) ၶဝ်တေလူင်းၵူတ်ႇထတ်း(ၸႅတ်ႈထၢမ်)ၵူၺ်း ၶဝ်ယင်းပၢႆ လွၵ်ႇငိုတ်ႈ ၸိူဝ်းတေဢဝ်လိူင်ႈလၢဝ်းၶဝ်သေ တၢင်ႇထိုင်လုမ်းတြႃးပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်တၢင်းၽိတ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယူႇ။ ပိူဝ်ႈတႃႇတေႁႂ်ႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၸိူဝ်းၼႆႉသုတ်းဝႆၢးၼၼ်ႉ လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းတၵ်းလႆႈတႄႇၵႄႈၶႆ တီႈၶူင်းသၢင်ႈဢၼ်တႄႇႁဵတ်းႁႂ်ႈလိူင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၵိူတ်ႇ/ပဵၼ်ၶိုၼ်ႈၼၼ်ႉယူႇ၊ ၼၼ်ႉၵေႃႈပဵၼ်လွင်ႈလၵ်းၼမ်း (ပေႃႊ လသီႊ) ၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်းပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈတီႈၼႄႇပျီႇတေႃႇ တင်း လွင်ႈသေႇယူင်းပူင်းၸႃႉ လွင်ႈပႅင်းၸင်းတေႃႇ ၸၢဝ်း ၶိူဝ်း ဢိၵ်ႇတင်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇယိပ်းၵမ်ဢမ်းၼၢတ်ႈ(ဢႃႇၼႃႇ)ဝႆႉၼႂ်းပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း (လၵ်းမိူင်း)သေ ဢမ်ႇပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းဢုပ်ႇပိူင်ႇၽွင်းငမ်းၵမ်းသိုဝ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2014 ၼၼ်ႉၵေႃႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈလႆႈလူင်းလႆၢးမိုဝ်းၼႂ်းၽိုၼ် ပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈလွင်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်လူလႆၢၼၢင်းယိင်းသုတ်းဝႆၢးၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း/လွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈ ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းဢင်းၵိတ်း ပဵၼ်ၽူႈၵမ်ႉထႅမ်(ပဵၼ်ပိူင်လူင် ယူႇတၢင်းလင်) ဢၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉပေႃးၸၢင်ႈဢဝ်လိူင်ႈ လၢဝ်းဢုပ်ႇလၢတ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလႆႈငၢႆႈငႅမ်ႈၼၼ်ႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈလွင်ႈၼႆႉၵေႃႈတူင်ႇဝူင်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉယင်း တိုၵ်ႉယဵၼ်သီႇသီႇယူႇ ပႃးတင်းမိူင်းဢင်းၵိတ်းယဝ်ႉ၊ လွင်ႈဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇၶဝ် တိုၵ်ႉသိုပ်ႇ ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈပဵၼ်သၢႆငၢႆပိူဝ်ႈတႃႇသိုပ်ႇမီးလွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်လူလႆၢထႅင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင်တူင်ႇဝူင်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉႁႂ်ႈ “ႁဵတ်းၸွမ်း တၢင်းလၢတ်ႈ” ပိူဝ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈၼၢင်းယိင်းလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းယုင်ႈ ယၢင်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တူင်ႇဝူင်းလုမ်ႈၾႃႉတၵ်းလႆႈတႄႇသႄႉသွမ်းလွင်ႈသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႄႇပျီႇတေႃႇ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇ ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းသေ တၵ်းလႆႈႁႃလၢႆးဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်းၼေႇပျီႇတေႃႇထႅင်ႈၼႂ်းငိူၼ်ႈၶႆပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵိုတ်း ယိုတ်း လွင်ႈၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်းလႄႈလွင်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ႁုပ်ႈၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၼၢင်းယိင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လႄႈ ပွတ်းဢွၵ်ႇ (လိူၼ်ဢႄႊပရိူဝ်ႊ ထိုင် လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2015) ၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ ၾၢင်ႁၢင်ႈ ၵၼ်ႉၸၼ် ဢႃယု/သႅၼ်း ပၢၼ် ၼၢင်း ယိင်း ဢွင်ႈတီႈ (ၸႄႈဝဵင်း) ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ် ၵၼ်ႉၸၼ် ႁူဝ်ယွႆႈ လွင်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ် လွင်ႈတၢင်း ၶဝ်ႈ ထိုင်လုမ်း တြႃး 1 17/04/2015 ၶိုင်ဢၢင်ႈ ၵၼ်ႉၸၼ် 14 လွႆလႅမ် (မွၵ်ႈၸၼ်ႉ ႁူဝ်ႁၢၼ် ႁူဝ်သိုၵ်း) ၸိုဝ်ႈ သြႃႇမိၼ်ႉ တဵင်း ၽူႈၵၼ်ႉၸၼ် ၶိုင်ဢၢင်ႈၵၼ်ႉ ဢွၼ်ႇယိင်း ၼႂ်း ႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈပေႃႈမၼ်ႈ မၼ်းၼၢင်းလႄႈ ၵူၼ်းႁိူၼ်းႁိမ်း ႁွမ်း လႆႈငိၼ်း သဵင်မၼ်း ႁွင်ႉသေ တၼ်းၵႅတ်ႇၶႄ ႁႄႉၵင်ႈလႆႈ ဝၼ်းထိ 22/04/2015 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်း သူၼ် လႄႈ ပေႃႈ မႄႈ လုၵ်ႉ တီႈဝၢၼ်ႈ ဢၢင်ႈတၢင်ႇႁႂ်ႈ ဢဝ်လိူင်ႈတီႈလွႆလႅမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ လုမ်း ၾၢႆႇ ၽွင်းငမ်းလွႆ လႅမ် ဢမ်ႇ ႁပ်ႉ လိူင်ႈလၢဝ်း။ 2 21/05/2015 ၵၼ်ႉၸၼ် ပဵၼ်ၽုင် 22 မိူင်းပဵင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉ ၶမယ 333 ၵၼ်ႉၸၼ်ၽွင်း ဢွၵ်ႇၼႃႈသိုၵ်း သွၵ်ႈ ထိူၼ်ႇ သေ ထဝ်ႇႁွၼ်ႈၶဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်း ဢမ်ႇမီးၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၽူႈလႂ် ၽႂ်လႂ် ႁတ်း ဢဝ်လိူင်ႈ ၵႂႃႇ တၢင်ႇ လၢတ်ႈ 3 06/06/2015 ၵၼ်ႉၸၼ် ၶႃႈတၢႆ ဢဝ်ပႃး ၶူဝ်းၶွင်ၵႂႃႇ 28 ႁူဝ်ပူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 249 တပ်ႉထႅဝ် ၵုင်းတိုင်း ၽႃလၢႆး ဢၼ်လႅၼ်ႁူဝ်ႉ တိတ်းၸပ်း ဝတ်ႉၵုင်း တိုင်း လိူင်ႈၼႆႉ ၵိူတ်ႇ ၶိုၼ်ႈ တီႈႁွမ်း ႁွမ်းတပ်ႉ မၢၼ်ႈ ႁၢင်ႇၵႆၵၼ် တင်း တပ်ႉ မၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 60 မဵတ်ႊၵူၺ်း။ ပဵၼ်ၽွင်း မၼ်း ၼၢင်း ဢဝ်ၶူဝ်း လူႇ မိူဝ်းလူႇ တၢၼ်း တီႈဝတ်ႉ သေၶိုၼ်း ပွၵ်ႈ ႁိူၼ်း။ မီးလၵ်း ထၢၼ်ဝႃႈ ၵူၼ်း ၵၼ်ႉ ၸၼ်ၼႆႉ လႅပ်ႈဢမ်ႇ ၵႃး ၵေႃႉလဵဝ် (လႅပ်ႈ မီးလၢႆၵေႃႉ) မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်း ႁူဝ်ၼႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ဢမ်ႇ ယွမ်းႁပ်ႉဝႃႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉ မၼ်းႁဵတ်း ၽိတ်း။ ၵူၺ်းဝႆၢး ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်း လူင်ၼႂ်း ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ် တုၵ်းယွၼ်း ယဝ်ႉ၊ ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်း ဢၼ်ယႂ်ႇ လိူဝ်မႃးတိ ၺွပ်း သိုၵ်းၵေႃႉဢၼ် ႁဵတ်း ၽိတ်းသေပၼ် တၢမ်ႇ ပေႃႉ ထုပ်ႉတေႃႇ ၼႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပၼ် တၢမ်ႇၶွၵ်ႈလၢႆပီၼႆ ဢမ်ႇ လႆႈႁပ်ႉႁူႉ။ တိူင်း သိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ (တူၼ်ႈ တီး) မႃးပၼ်လႄႈၶဝ်ႈၶွင် တီႈၸဝ်ႈၽူဝ်မၼ်း ၼၢင်း ငိုၼ်း 5.3 လၢၼ်ႉ (5 လၢၼ်ႉ 3 သႅၼ်ၵျၢပ်ႈ) * 4 06/07/2015 ၶိုင်ဢၢင်ႈၵၼ်ႉ ၸၼ် 20 လၢႆးၶႃႈ ၸဵင်ႇမိၼ်း ၵႅမ်ၽူႈ ၵွၼ်းတပ်ႉ ၶမယ 512 ၽူႈဢၢင်ႈၵၼ်ႉ ၸၼ် ဢဝ်ၵွင်ႈငႃ မၼ်း ၼၢင်း ပႃႈ ၼႃႈပေႃႈ မႄႈ မၼ်းၼၢင်းသေ တဵၵ်းၸႂ်ႉႁႂ်ႈၵႂႃႇ ၸွမ်း တႃႇႁူမ်ႈ ၵႃႇမ။ မႄႈမၼ်း ၼၢင်းပဵၼ် လူမ်း သေ ၸင်ႇပွႆႇ။ မွၵ်ႈတဵင်ႈၶိုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈၸုမ်းၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းဢဝ်ၵွင်ႈမႃး ယိုဝ်းႁိမ်းႁိူၼ်း ၶဝ်မႄႈလုၵ်ႈထႅင်ႈ။ မႄႈမၼ်းၼၢင်း တႄႉ လႆႈဢဝ်ၵႂႃႇ ယူတ်း ယႃတီႈ ႁူင်းယႃ ၽူႈၶိုင်ဢၢင်ႈၵၼ်ႉ ၸၼ် ဢဝ်ငိုၼ်း 300,000 ၵျၢပ်ႈ ၶိုင်ပၼ်တီႈ ပေႃႈ မႄႈ မၼ်းၼၢင်းသေ လၢတ်ႈ ဝႃႈ ယႃႇဢဝ်လိူင်ႈၵႂႃႇ လၢတ်ႈၵႃႈလႂ် 5 08/08/2015 ၶိုင်ၵၼ်ႉ ၸၼ် ဢွၼ်ႇ ယိင်း ဢႃယု 15 ၶူဝ်လမ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 4 ၵေႃႉ တပ်ႉ ၶလယ 149။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မႃးယွၼ်း တီႈသွင်ႇၾႆး ၶဝ် 4 ၵေႃႉၶိုင်ဢၢင်ႈ ၵၼ်ႉ ၸၼ် မၼ်းၼၢင်း ၽွင်း လုၵ်ႉႁုင်ၶဝ်ႈ ၽၵ်းၵၢင်ၼႂ် ပေႃႈ မႄႈလႄႈၵူၼ်း ၶၢင်ႈ ႁိူၼ်း ငိၼ်း သဵင်ႁွင်ႉ သေမႃး ၸွႆႈ တၼ်း လႄႈ ဢမ်ႇတၼ်း လႆႈ ၵၼ်ႉၸၼ် ပေႃႈမႄႈ လႄႈပီႈ ၼွင်ႉ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ဢမ်ႇႁတ်း ဢဝ်လိူင်ႈ ၵႂႃႇတၢင်ႇတီႈ လႂ် 6 24/08/2015 ၵၼ်ႉၸၼ် 32 တႃႈၶီႈ လဵၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈတပ်ႉ 18 ၽူႈၵၼ်ႉၸၼ် ပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉဢၼ်ယူႇၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈ။ ၵၼ်ႉ ၸၼ် မၼ်းၼၢင်း တီႈသူၼ် ႁႆႈ ၼႃး ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ပူႇၵၢင်ႉ/ၵႄႇၸွႆႈၽူဝ် မၼ်းၼၢင်းဢဝ်လိူင်ႈ ၵႂႃႇတၢင်ႇတီႈတပ်ႉ မၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ ဝႆၢးမၼ်းၼၢင်းၸီႉၼႄ လႆႈဝႃႈပဵၼ်သိုၵ်းၵေႃႉ လႂ်ယဝ်ႉ ၽူႈၵွၼ်း သိုၵ်း မၢၼ်ႈတပ်ႉ ၼၼ်ႉ ဢဝ်မိုဝ်းပၢပ်း ၵႅမ်ႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉမၼ်း လႄႈ ဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉ ပႃး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉ ၼၼ်ႉ လႆႈထုၵ်ႇသူင်ႇ ၶၢႆႉၵႂႃႇ တီႈတပ်ႉမၼ်း မိူင်း ၽျၢၵ်ႈသေ ပႆႇလႆႈ ႁပ်ႉႁူႉၸွမ်းဝႃႈ ၶဝ်ပၼ်တၢမ်ႇသင် မၼ်းထႅင်ႈ။ ၽူႈၵွၼ်း တိူင်းသိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇ ၶမ်း ဢဝ်ငိုၼ်းမႃးၸွႆႈ (ၵႃႈသေႁၢႆ)တီႈ မၼ်း ၼၢင်း 5,000 ဝၢတ်ႇ။ 7 03/11/2015 ၵၼ်ႉၸၼ်ပဵၼ် ၽုင် 45 မိူင်းပၼ်ႇ ႁူဝ်ႁၢၼ်/ ႁူဝ် သိုၵ်း မိၼ်းၸူဝ်း လုၵ်ႈၼွင်ႉ ၶုၼ်သိုၵ်း ၵူဝ်ႇၸႃႇၼေႇ တပ်ႉ 996 သွင်မၢၼ်ႈသွင် ၵေႃႉ ၵၼ်ႉၸၼ် မၼ်းၼၢင်းၼႂ်း ႁိူၼ်း၊ ၽွင်းၽူဝ် မၼ်း ၼၢင်း မႃး ၸွႆႈၼၼ်ႉ သိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ်ၶွၼ်ႉ ပေႃႉ ႁူဝ်မၼ်း ၸၢႆး လႄႈ ႁဵတ်း ႁႂ်ႈမိၼ်ႇႁူ ၶွၼ် ၶႂႃမၼ်းၸႆၢးသိၵ်ႇ လိူတ်ႈဢွၵ်ႇ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ သိုၵ်း မၢၼ်ႈၵေႃႈ ႁွင်ႉဢဝ် ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ဝၢၼ်ႈလႄႈသွင်ၶႃ ပူႇဢွၵ်ႇၵႂႃႇၸူးတပ်ႉ ၶဝ်သေဢဝ်ငိုၼ်း မၢၼ်ႈ 500,000 ၵျၢပ်ႈ လႄႈမူသွင်တူဝ်သၢႆႈ တႅၼ်းပၼ်။ ၽူႈၵွၼ်း တပ်ႉယင်းပၢႆ လၢတ်ႈ ထႅင်ႈဝႃႈ တေ ပၼ် တၢမ်ႇ တၢင်းၽိတ်း သိုၵ်းၵေႃႉ ႁဵတ်းၽိတ်း သေဢဝ် သႂ်ႇၶွၵ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈယင်းပႆႇ ႁပ်ႉႁူႉထိုင်လွင်ႈပၼ် တူတ်ႈတၢမ်ႇထိုင်ၵႃႈ လႂ်ၵႃႈလီႇယဝ်ႉ။ 8 05/11/2015 ၵၼ်ႉၸၼ်ပဵၼ် ၽုင် 32 ၵႄႇသီႇ/ ၵေးသီး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မွၵ်ႈ 10 ၵေႃႉ မၼ်းၼၢင်းလႄႈ ၽူဝ်မၼ်းၼၢင်း လႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ်တူဝ် ဝႆႉတီႈ ထဵင်ၼႃး ၶဝ်။ ၵေႃႉ ပဵၼ် ၽူဝ်လႆႈ ထုၵ်ႇ မတ်ႉ ဝႆႉၼိူဝ် ထဵင်။ မၼ်းၼၢင်း သမ်ႉ လႆႈ ထုၵ်ႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈၵၼ်ႉၸၼ်တႂ်ႈ ထဵင်။ မႅၼ်ႈၽွင်း ပဵၼ်ပၢင် သိုၵ်းသိူဝ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈ ၽွင်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ပိုတ်ႇ ၼႃႈသိုၵ်းသေ ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈမီးၽႂ်ၸွႆႈ တိတ်း တၢမ်းဢဝ် လိူင်ႈပၼ် *မၢႆတွင်း – သင်ၶႂ်ႈႁူႉလွင်ႈႁူဝ်ယွႆႈယႅမ်း ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်လႄႈၶႃႈတႆၢတီႈႁူဝ်ပူင်းၸိုင် ၶဝ်ႈတူၺ်းတီႈ ဝႅပ်ႊသၢႆႊ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း တၢမ်တီႈၼႆႈၶႃႈ http://shanhumanrights.org/shan/index.php/news-updates/185-2015-07-20-11-12-30 ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်းၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ဝၼ်းထိ 26/08/2015 လိူင်ႈၼႆႉ ၵိူတ်ႇ/ပဵၼ်ၶိုၼ်ႈတီႈၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈသၢမ်ပူး ဢၼ်ႁၢင်ႇၵႆဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းမၢၵ်ႈ 25 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ ၼႃႈတၢင်း ဢွၵ်ႇ ဢၼ်ယူႇႁိမ်းၸမ် ႄမႈၼမ်ႉၶွင်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/11/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 5:00 ႁူဝ်ၶမ်ႈ ၼၢင်းဝၼ်း (ၸိုဝ်ႈပွမ်) ဢႃယု 32 ၸၢဝ်းၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ပူး ၵႂႃႇၸႂ်းၼႃးၵေႃႉလဵဝ် ၽွင်းၽူဝ်မၼ်း ၼၢင်းဢဝ် ၸၢၵ်ႈၶိူင်ႈ တတ်းယႃႈၵႂႃႇသူင်ႇၸဝ်ႈၶွင်မၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ဝိၼ်းၼႆၢႇ ယူႇတီႈတပ်ႉၶဝ်တီႈ သၢမ်ပူး ဢွၵ်ႇႁႃၽိုၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ လႄႈထူပ်းႁၼ်မၼ်းၼၢင်းၵေႃႉလဵဝ်သေ ဢဝ်မိတ်ႈငႃမၼ်းၼၢင်းယဝ်ႉ ၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်းၼၢင်း။ ဝႆၢးၼၼ်ႉ ၼၢင်းဝၼ်းၵေႃႈတင်းလႅၼ်ႈတင်းႁႆႈသေ မိူဝ်းၸူးဝၢၼ်ႈမၼ်းၼၢင်းလႄႈလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၽူဝ်မၼ်းၼၢင်း ၵေႃႉဢၼ်တိုၵ်ႉၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈသေဢၢင်ႈၵႂႃႇႁပ်ႉမၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉယူႇ။ ၽွင်းမၼ်းၼၢင်းၶႆႈလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈတၢင်း မၼ်းၸူးၽူဝ်မၼ်းၼၢင်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၶႃသွင်ၵေႃႉပူႇဢွၵ်ႇၵေႃႈၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၵႂႃႇၸူးပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈၶဝ်ၵမ်းလဵဝ်သေ လၢတ်ႈၼႄလွင်ႈတၢင်းပိူင်ပဵၼ်မၼ်းယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈၵေႃႈသိုပ်ႇၾူၼ်းၸူးႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ် ပၵ်းတီႈတပ်ႉသၢမ်ပူးၼၼ်ႉသေ ၽူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈႁွင်ႉမၼ်းၼၢင်းႁႂ်ႈမႃးၸူးတီႈတပ်ႉၶဝ်သေ ၸီႉၼႄ ဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉ ဢၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉပဵၼ်ၵေႃႉလႂ်ၼႆယဝ်ႉ။ ၼၢင်းဝၼ်းၵေႃႈၵႂႃႇၸွမ်းၽူဝ်မၼ်းၼၢင်းတီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉသေ ၸီႉၼႄၵေႃႉၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်းၼၢင်း ၼၼ်ႉပဵၼ်ဝိၼ်းၼႆၢႇၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်မိုဝ်းပၢပ်းပၼ်ၵႅမ်ႈဝိၼ်း ၼႆၢႇသေ ဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉမၼ်းပႃႈၼႃႈမၼ်းၼၢင်းလႄႈ လၢတ်ႈဝႃႈဝိၼ်းၼႆၢႇၼႆႉ တေလႆႈၺႃးတၢမ်ႇၼႆယဝ်ႉ။ ဝႆၢး ဝၼ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈၼႂ်ၼိုင်ႈ ဝိၼ်းၼႆၢႇလႆႈထုၵ်ႇသူင်ႇၵႂႃႇၸူးတီႈတပ်ႉၵဝ်ႇၶဝ် ငဝ်ႈငုၼ်း ၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 18 တီႈမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ။ ၼၢင်းဝၼ်းလႄႈၽူဝ်မၼ်းၼၢင်းတိုၼ်းဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ၸွမ်း လွင်ႈတၢမ်ႇဝိၼ်းၼၢႆႇ ၼႆႉသေ ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 27/08/2015 ၼၼ်ႉ ၶႃသွင်ၵေႃႉပူႇဢွၵ်ႇၵႂႃႇတီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းသေ ၵႂႃႇတိူင်ႇပၢင်ႇယွၼ်းတၢင်းႁၼ်ထိုင်/ တၢင်း ၸွႆႈထႅမ်တီႈၸုမ်းပႃႇတီႇၵၢၼ် မိူင်းၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၸုမ်းပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈၵေႃႈပၼ်ငိုၼ်းၶဝ် 3,000 ဝၢတ်ႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇၸွႆႈၶဝ်ၶဝ်ႈထိုင်လွင်ႈတြႃးၽဵင်ႇပဵင်း။ ဝႆၢးၼၼ်ႉၼႂ်းဝူင်ႈထိသွင် လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ၸုမ်းၽၢႆႇၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်း ၸွမ်ႁၢၼ် ဢွင်ႇၸေႃႇ ဢေး ၵေႃႈတၢမ်တူဝ်မၼ်းမႃးၸူးတီႈဝၢၼ်ႈသၢမ်ပူးပႃးတင်းလုၵ်ႈၼွင်ႉမၼ်းမႃးၸွမ်းမွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉ မႃးၸွမ်း သၢမ်လေႃႉ။ မၼ်းၶၢၼ်းႁွင်ႉဢဝ်ပူႇၵႄႇဝၢၼ်ႈလႄႈၼၢင်းဝၼ်းမႃးပႃႈၼႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 30 ၵေႃႉ။ မၼ်းၵေႃႈ ထၢမ်ၼၢင်းဝၼ်းလႄႈၵူၼ်းဝႃႈ ၶဝ်ၶႂ်ႈလႆႈဢီသင်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵွပ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈၼၢင်းဝၼ်းလွမ်ၵူဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉသေ ဢမ်ႇႁတ်းလၢတ်ႈလွင်ႈလိူင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်။ ၸွမ်ႁၢၼ် ဢွင်ႇၸေႃႇဢေး ၵေႃႈ ဢဝ်ငိုၼ်းယိုၼ်ႈပၼ်ၼၢင်းဝၼ်း 5,000 ဝၢတ်ႇၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ တင်ႈတႄႇမီးလွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉၶိုၼ်ႈမႃး ၼၢင်းယိင်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ပူးဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇသူၼ်ႁႆႈၼႃးႁင်းၵူၺ်းၵေႃႉ လဵဝ်။ ၸိူဝ်းၶဝ်လွမ်ၵူဝ်ဝႃႈ သင်ဝႃႈၽႂ်လႂ်လႆႈထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ်ထႅင်ႈမိူဝ်းၼႃႈၸိုင် ၸၢင်ႈၺႃးၶႃႈတၢႆ ၼင်ႇႁိုဝ်တေ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၸီႉဢွၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈၽႂ်လႂ်ၵေႃႉၵၼ်ႉၸၼ်ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းသဝ်းတီႈတပ်ႉၶဝ်ဝၢၼ်ႈသၢမ်ပူးၼၼ်ႉ မီးမွၵ်ႈ 40 ၵေႃႉ တပ်ႉၼႆႉယူႇပႃႈတႂ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်း ၵုမ်းၵမ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 18 မိူင်းၽျၢၵ်ႈသေ မႃးပၵ်းသဝ်းယူႇဝႆႉတီႈၼႆႈမွၵ်ႈ 9 ပီယဝ်ႉ။ တီႈတပ်ႉၶဝ်ပၵ်းသဝ်းၼႆႉ မီးႁိမ်းႁွမ်းဝတ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ၵႆၢးတႃၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးသိုၵ်းမႃးပၵ်းသဝ်း ၸွမ်းႁိမ်း ႁွမ်း တီႈပိုင်ႈဢိင်ၵိူဝ်းယမ်ၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်မႃးပၵ်းသဝ်းၵႃႈၼႆႈ ၵႆႉဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ် သေ ၸႂ်ႉႁႂ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇ သိုဝ်ႉၼမ်ႉရူတ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉမႃးပၼ်ၶဝ်ယူႇ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸႆၢးႁေႃသႅင် +66 (0) 62- 941-9600 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66 (0)81-603-6655 (ထႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ +66 (0) 94-638-6759 (မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) Download PDF: Shan Burmese English Thai

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2017-12-04T06:53:16

https://shan.shanhumanrights.org/burma-army-lib-147-uses-forced-labor-loots-food-and-requisitions-civilian-trucks-during-military-operation-against-sspp-ssa-in-hsipaw/

သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 147 တဵၵ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆ၊ဢဝ်ၵိၼ်ၶွင်လၢႆလႄႈတဵၵ်းၶၢၼ်းထူဝ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး မၢႆ 11/2017 ဝၼ်းထိ 04/12/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 147 တဵၵ်းၸႂ်ႉႁႅင်းလၢႆ၊ဢဝ်ၵိၼ်ၶွင်လၢႆလႄႈတဵၵ်းၶၢၼ်းထူဝ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 147 တဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ၊ဢဝ်ၵိၼ်ၶွင်လၢႆလႄႈတဵၵ်းၶၢၼ်းထူဝ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 28/11/2017 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 147 ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉတီႈၼွင်ၵေႃႈမွၵ်ႈ 60 ၵႃးသွင်လမ်းႁွတ်ႈ ၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈပႃႇၵၢင်းသေသိုပ်ႇပႆၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈၶႃးၶဵဝ်၊ၵႂႃႇတဵၵ်းၸႂ်ႉထဝ်ႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉလုင်းသုဢႃ ယု 50 ၵႂႃႇသူင်ႇတၢင်းပၼ်ၶဝ်ထိုင်ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉလိၼ်း (ဝၢၼ်ႈပလွင်ႈ မီးႁူဝ်လင်ႁိူၼ်းမွၵ်ႈ 30)။ၽွင်းၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉ လိၼ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉသိုၵ်း မၢၼ်ႈၶိုၼ်းပွႆႇလုင်းသုပွၵ်ႈႁိူၼ်းသေၶဝ်သိုပ်ႇၼွၼ်းတီႈၼၼ်ႉၶိုၼ်းၼိုင်ႈ။ ဝၼ်းထိ 29/11/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်း 8:30 ၵၢင်ၼႂ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈၼမ်ႉလိၼ်းသေသိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းမုင်ႈၸူးၼႃႈ တၢင်းၸၢၼ်းဢၼ်မီးလွႆၵႂႃႇႁူပ်ႉသႂ်ႇပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးတီႈ ၵွင်းမႆႉႁုင်း။လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၵၼ်ႁိုင်မွၵ်ႈ 35 ၼႃးထီး၊ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းထွႆပွၵ်ႈၸူးဝၢၼ်ႈၼမ်ႉလိၼ်း။ ဝၼ်းၼၼ်ႉဝၢႆးဝၼ်းလုင်းပုၼ်ႉတင်းၵူၼ်းႁိူၼ်းမၼ်းတိုၵ်ႉႁေႃႈထူဝ်ႈလူင်ၵႂႃႇၶၢႆၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ/ၶဝ်ႈၶႄႇၶဝ်တီႈ သီႇ ပေႃႉ သေၶိုၼ်းပွၵ်ႈႁိူၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈၼွင်လႄႈႁူပ်ႉသႂ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 147 ဢၼ်တိုၵ်ႉထွႆပွၵ်ႈၸူးဝၢၼ်ႈၼမ်ႉလိၼ်း ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၶဝ်ၵိုတ်းထူဝ်ႈသေသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းထူဝ်ႈယဝ်ႉဢဝ်တႅင်တဝ်ႈ/ ၸမ်ႇပူႇ 10 လုၵ်ႈဢမ်ႇပၼ်ၵႃႈမၼ်း။ဝၢႆးၼၼ်ႉၶိုၼ်းဢိုတ်းတၢင်းထူဝ်ႈဢမ်ႇပၼ်သိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းထႅင်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼွၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉလိၼ်းၶိုၼ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉၶိုၼ်းသိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈပႃႇၵၢင်း။မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 30/11/2017 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉပူႇၵႄႇၵႂႃႇႁႃၵႃးပၼ်ၶဝ်သၢမ်လမ်းသေ တဵၵ်းၸႂ်ႉ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈပႃႇၵၢင်း သၢမ်ၵေႃႉလုင်းၸၢႆးလူင်၊ၼၢင်းဢေးမျႅၼ်ႉလႄႈလုင်းၸၼ်ႇတေႃးႁေႃႈသူင်ႇၶဝ်လုၵ်ႉဢဝ် တီႈ ဝၢၼ်ႈပႃႇၵၢင်းၵႂႃႇၸူး တပ်ႉၶဝ်တီႈသႅင်ၵႅဝ်ႉ။ၵႃႈၼမ်ႉမၼ်းထူဝ်ႈၵေႃႈၶဝ်ဢမ်ႇပၼ်။ ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSPP/SSA ၼႆႉလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းမႂ်ႇၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူဝ်ႈပီ 2012 ၵူၺ်းၵႃႈၵႆႉလႆႈၺႃးသိုၵ်မၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းသႂ်ႇတင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး။ ဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယု 8 ၶူပ်ႇတၢႆယွၼ်ႉမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 28/11/2017 ၼၼ်ႉၸၢႆးလႃႉႁၢၼ်ႇဢႃယု 8 ၶူပ်ႇလုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းသၢင်ႇၶႅင်ႇပႃႈသိုဝ်ႉၵႂႃႇၸွမ်း ပေႃႈ မႄႈမၼ်းၼႂ်းသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇသူၼ်ႁႆႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၼႃးသၢင်း၊ဢိူင်ႇၼႃးသၢင်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ။ၽွင်းၶၢဝ်း ယၢမ်း 4 မူင်းဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉပေႃႈမႄႈမၼ်းၸၢႆးၸႂ်ႉႁႂ်ႈၵႂႃႇၵဵပ်းၽၵ်းပၵ်ႉၼႆလႄႈမၼ်းၸၢႆးၵေႃႈလုၵ်ႉတီႈထဵင်သူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၶဝ် သေ ၵႂႃႇၵဵပ်းၽၵ်းပၵ်ႉလႄႈၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ M9 ၼႂ်းၵေႃၵူၺ်ႈယုမ်းၽၵ်းပၵ်ႉယဝ်ႉမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ လႄႈမၼ်း ၸၢႆးတၢႆ ထင်တီႈၵမ်းလဵဝ်။ ၢႆးလႃႉႁၢၼ်ႇ ဢႃယု 8 ၶူပ်ႇ ၵေႃႉယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ M9 သေတၢႆထင်တီႈ ၽွင်းလႆႈငိၼ်းသဵင်မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇယဝ်ႉၼၼ်ႉပေႃႈမႄႈမၼ်းၸၢႆး လႅၼ်ႈ ၸူးတၢင်းသဵင်မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၼၼ်ႉသေ ထူပ်းႁၼ်မၼ်း ၸၢႆး ၼွၼ်း တၢႆဝႆႉယဝ်ႉ။ပေႃႈမႄႈမၼ်း ၸၢႆးၶိုၼ်း ဢဝ်ၶၢပ်ႈ တူဝ်တၢႆမၼ်း ၾင်ႁိမ်းသူၼ်ႁႆႈဝၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မၼ်းၸၢႆး ပဵၼ် လုၵ်ႈၸၢႆးၵေႃႉလဵဝ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွမ်တူၵ်ႇတၵ်ႉၵၼ်ဝႃႈမၢၵ်ႇၼၼ်ႉပဵၼ်မၢၵ်ႇ သိုၵ်း မၢၼ်ႈၵွပ်ႈဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၵွင် 110 မွၵ်ႈ 100 ၵေႃႉဢၼ်ယူႇ ပႃႈတႂ်ႈ တပ်ႉၸုမ်းလူင် 33 လႄႈသိုၵ်းလွႆ/တဢၢင်းလႆႈပဵၼ်ပၢင် တိုၵ်း ၵၼ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 02/10/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်း 4 မူင်းဝၢႆးဝၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉသေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႆႈႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႅၵ်ႇ မၢၵ်ႇ ၼၼ်ႉပႃး။ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၸၢႆးလႃႉႁၢၼ်ႇတၢႆၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းလွႆ ပဵၼ်ပၢင်ၵၼ် ၼႂ်းလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႃးသၢင်းၼႆႉမီးလင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းမွၵ်ႈ 70၊ယူႇတၢင်း ႁွင်ႇမိူင်းယဵၼ်ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈႁိမ်းၾင်ႇၼမ်ႉတူႈ။သူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇတီႈဢၼ်ၸၢႆးလႃႉႁၢၼ်ႇတၢႆၼၼ်ႉၵေႃႈပေႃးပႆ ဢဝ် တေၵႆဝၢၼ်ႈၼႃးသၢင်းမွၵ်ႈ 40 ၼႃးထီး။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 62- 941-9600 (တႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းလွၼ်ႉလႅင်း +66: (0) 63-838-9029 (မၢၼ်ႈ၊ဢင်းၵိတ်း) လုမ်း +66: (0) 93-297-7754 Download PDF files Burmese Shan English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2019-09-23T04:15:45

https://shan.shanhumanrights.org/villagers-forced-to-sit-kicked-in-chest-by-burma-army-ib-278-in-mong-paeng-eastern-shan-state/

ၵူၼ်းမိူင်းသွင်ၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ(278) တဵၵ်းၼင်ႈဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉၼႂ်းမိူင်းပဵင်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 23/9/2019 ၵူၼ်းမိူင်းသွင်ၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ(278) တဵၵ်းၼင်ႈဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉၼႂ်းမိူင်းပဵင်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ (278) တိၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်းသွင်ၵေႃႉၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်း၊ တဵၵ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼင်ႈ လူင်း သေဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉၸွမ်းဢူၵ်း၊ ၸီႉၼႄးဝႃႈဢမ်လွင်ႈတူင်ႉၼိုင် သိုၵ်းတႆးဝႆႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/9/2019 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 10 မူင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမၢႆတပ်ႉၶလယ (278) ငဝ်ႈ တပ်ႉ မိူင်းသၢတ်ႇႁႅင်းသိုၵ်း(100)ပၢႆၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈလွၼ်းၵႅဝ်ႈ ဢိူင်ႇမိူင်းပူးလူင်။သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽေၵၼ်သွင် ၸုမ်းသေသွၵ်ႈႁႃသိုၵ်းတႆး။ၸုမ်းၼိုင်ႈၶဝ်ႈသွၵ်ႈၸွမ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈၸုမ်း ၼိုင်ႈ သမ်ႉ ၵႂႃႇသွၵ်ႈၸွမ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇ။ၸုမ်းဢၼ်သွၵ်ႈတဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉမႃးၶျႃႉ/ဝႆႉၶူဝ်းၶဝ်သေ ၶဝ်ၵႂႃႇ ထၢမ်ႁႃ လွင်ႈသိုၵ်းတႆးတီႈ လုင်းၸၼ်ႇတဝႃႈၸွင်ႇႁၼ်သိုၵ်းတႆး။လုင်းတွပ်ႇဝႃႈႁဝ်းဢမ်ႇႁူႉ ႁဝ်းဢမ်ႇ ႁၼ် ၸွမ်း။ မိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ6 မူင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈဢၼ်ၵႂႃႇသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းထိူၼ်ႇၼၼ်ႉသမ်ႉၵႂႃႇႁၼ်မႅၼ်ႈႁွႆးတီႈယူႇၵဝ်ႇသိုၵ်းတႆးတီႈၽၢႆႇဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈလွၼ်းၵႅဝ်ႈသေၵပ်းၽူင်းၸူးၸုမ်းသိုၵ်း ၶဝ်ၸိူဝ်းမီးၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ဝႃႈၶဝ်ႁၼ်ႁွႆးသိုၵ်းတႆး။ႁဵတ်းၼၼ်သေသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၶိုၼ်း ႁွင်ႉဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်ၼႂ်းထိူၼ်ႇ၊ ႁွင်ႉဢဝ်လုင်းၸၼ်ႇတလႄႈလုင်း ၸၢႆးၸေႇယ ၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်ၼႂ်းထိူၼ်ႇၵႂႃႇၸူးတီႈယူႇၵဝ်ႇသိုၵ်းတႆးၼၼ်ႉ။ ၽိူဝ်ႇထိုင်တီႈၼၼ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ “ၸမ်ၸမ်ဝၢၼ်ႈသူၵူၺ်း ပဵၼ်သင်သူဢမ်ႇႁူႉလွင်ႈသိုၵ်း တႆး မႃးယူႇၸိူဝ်းၼႆႉ” သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်လမ်သေၸႂ်ႉၶႃသွင်ၵေႃႉၼင်ႈလူင်းယဝ်ႉတိၼ်ပိတ်ႉတီႈဢူၵ်း ၶႃသၢမ် သီႇၵမ်း လူမ်ႉ လူင်းၵႂႃႇ ၼိူဝ်လိၼ်။ၶိုၼ်းဢဝ်မိတ်ႈၸမ်ႈတီႈႁူဝ်မႃႇ လုင်းၸၼ်ႇတ ယဝ်ႉၸႂ်ႉၶဝ်လုၵ်ႉၶိုၼ်ႈမႃး သေသိုၵ်း မၢၼ်ႈၶိုၼ်းမတ်ႉမိုဝ်းၶႃ ပေႈပိၵ်ႇၸွမ်းၵၼ်သေဢဝ်ၶဝ် မႃးၼႂ်းဝၢၼ်ႈလွၼ်းၵႅဝ်ႈၶိုၼ်း။ မိူဝ်ႈမႃးထိုင်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈယဝ်ႉလုၵ်ႈလၢင်းၼၢင်းမေးၶဝ်သွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉႁွင်ႉႁွင်ႉႁႆႈႁႆႈလႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၶိုၼ်းပွႆႇပၼ် ၶႃပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်းမိူဝ်ႈၵၢင်ၶမ်ႈၶၢဝ်း 8:30။ ၸုမ်းသိုၵ်းၶိုၼ်းသိုပ်ႇယူႇတီႈဝၢၼ်ႈလွၼ်းၵႅဝ်ႈၼိုင်ႈၶိုၼ်းမၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈၼွၼ်း ၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈမၢင်ၸိူဝ်း ၵေႃႈ ၼွၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေထိုင်ဝၼ်းထိ 13/9/2019 ၶၢဝ်းယၢမ်း 10 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၶဝ်ၶိုၼ်းဢွၵ်ႇၵႂႃႇ တၢင်း ဝၢၼ်ႈ ပဵင်းသၢင်း ၼႃႈတၢင်းၸၢၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လုင်းၸၼ်ႇတ ဢႃယု 54 ပီမေးၼၢင်း ပဵၼ်ပႃႈၼၢင်းသႅင်လူႇယူႇဝၢၼ်ႈလွၼ်းၵႅဝ်ႈ။ႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး။ဝၢႆးၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉယဝ်ႉဢူၵ်းၸဵပ်းထူၺ်ႈၸႂ်ယၢပ်ႇသေလႆႈႁႃယူတ်း ယႃ ပေႃႉထၢတ်ႈမၢၼ်ႇဝႆႉတီႈၵဵင်းတုင်။ ၸၢႆးၸေႇယ ဢႃယု 40 ပီမေးၼၢင်း ပဵၼ်ၼၢင်းၶမ်းယူႇဝၢၼ်ႈလွၼ်းၵႅဝ်ႈႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သူၼ်ႁႆႈ ၼႃး။ ဝၢၼ်ႈလွၼ်းၵႅဝ်ႈဢိူင်ႇမိူင်းပူးလူင်ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼႆႉ မီးလင်ႁိူၼ်း (21) လင်ႁိူၼ်းႁူဝ်ၵူၼ်းမီး (80) ၵေႃႉ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႆႉၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈၼႂ်းၼႃႈတီႈဢၼ်ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) တူင်ႉၼိုင်။ RCSS/SSA ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်းပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတဵင်းသဵင်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ15/10/2015။လွင်ႈၼႆႉၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈဝၢႆးတူဝ် တႅၼ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်းတူဝ်တႅၼ်းၽၢႆႇဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈလႄႈတူဝ်တႅၼ်းၽၢႆႇဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသွင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/9/2019 တီႈဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 31/8/2019 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုတ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းၵိုတ်းတိုၵ်းၽၢႆႇလဵဝ်ထႅင်ႈထိုင်ဝၼ်းထိ 21/9/2019 ၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈ ၼႃႈလိၼ်တိူင်းသိုၵ်းႁႃႈတိူင်းဢၼ်ပႃးတင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 63-389-5088 ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66 (0) 97-173-1530 Download PDF:ShanBurmeseEnglish

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2019-12-09T04:15:02

https://shan.shanhumanrights.org/statement-of-shan-communities-in-support-of-international-legal-action-against-burmas-military/

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးၼႂ်းမိူင်း/ၼွၵ်ႈမိူင်း ၵမ်ႉထႅမ်ၼွၵ်ႈမိူင်းတေဢဝ်လိူင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးၼႂ်းမိူင်း/ၼွၵ်ႈမိူင်း ၵမ်ႉထႅမ်ၼွၵ်ႈမိူင်းတေဢဝ်လိူင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဝၼ်းထိ 9/12/2019 ႁဝ်းၶႃႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးၵမ်ႉထႅမ်လွင်ႈၼွၵ်ႈမိူင်းတေဢဝ်လိူင်ႈၸၼ်ႉၽူႈၼမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းမီး/ယိပ်းၵမ်ဢႃႇၼႃႇသေႁဵတ်းႁၢႆႉမိူၵ်ႈလိူင်းတေႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈမႃးလၢႆသိပ်းပီဢၼ်ဢမ်ႇမီးလွင်ႈပၼ်တၢမ်ႇၶဝ်မႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ လွင်ႈႁၢႆႉမိူၵ်ႈလိူင်းလူင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၽၢႆႇပဵၼ်ထမ်းၽဵင်ႇပဵင်းၼွၵ်ႈမိူင်းမိူၼ်ၼင်ႇလုမ်းတြႃးလွင်ႈပဵၼ်ထမ်းၽဵင်ႇပဵင်းလုမ်ႈၾႃႉ International Court of Justice (ICJ)၊လုမ်းတြႃးလုမ်ႈၾႃႉ International Criminal Court (ICC) ၶဝ်လႄႈတင်းလွင်ႈပိုတ်ႇလိူင်ႈဢဝ်တၢင်းၽိတ်းတီႈလုမ်းတႅပ်းတတ်းတြႃးလုမ်ႈၾႃႉuniversal jurisdiction ၼႂ်းမိူင်းဢႃႇၵျိၼ်ႇတီးၼႃးလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၸၢဝ်းရူဝ်ႇႁိၼ်ႇၵျႃႇပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင်ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇတီႈၸၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ (ၵမ်ႇၽႃႇ) သေတိုၵ်ႉႁႃတၢင်းၶိုင်ပွင်တႃႇလႆႈလွင်ႈပဵၼ်ထမ်းယူႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈလႆႈၺႃးလၢႆးႁုၵ်းႁၢႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းလိုပ်ႈႁေႃႈၶႃႈႁႅမ်မႃးမိူၼ်ဢၼ်ၸၢဝ်းရူဝ်ႇႁိၼ်ႇၵျႃႇၶဝ်ၺႃးၼႆႉမႃးလၢႆသိပ်းပီယဝ်ႉ၊ပိူင်လူင်မၼ်းၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းယႂ်ႇလူင်တဵၵ်းလိုပ်ႈႁေႃႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးၶၢႆႉပၢႆႈၽွင်းပီ 1996-1998။ၽွင်းၼၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင်လႄႈပွတ်းၸၢၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်း 1,400 ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၵူၼ်း 300,000 ပၢႆလႆႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ပၢႆၵွင်ႈၸမ်ႈသေတဵၵ်းၶၢႆႉပၢႆႈႁိူၼ်းယေး၊ ၵမ်ႈၼမ်ပၢႆႈၶဝ်ႈမိူင်းထႆးသေပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်းထိုင်တေႃႈလဵဝ်။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼပ်ႉပၢၵ်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈတၢႆပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင်လႄႈၶႃၸႂ်ပႃးၸဵမ်သင်ၶ ၸဝ်ႈဢၼ်ပဵၼ်သႃသၼႃပုတ်ႉတီႈၵိူဝ်းယမ်။ လွင်ႈတဵၵ်းၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၼၢင်းယိင်းတႆးၼႆၵေႃႈတိုၼ်းပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းၵၢၼ်သိုၵ်း။ၼႂ်းပပ်ႉၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်း 2002 “ထၢင်ႇႁၢင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်- သိုၵ်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်းၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး” ၼၼ်ႉလႆႈၵဵပ်းႁွမ်ၶေႃႈမုၼ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်းလႄႈဢွၼ်ႇယိင်း 625 ၵေႃႉၽွင်းပီ 1996-2001။လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉမီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢၵ်ႇလၢႆ 52 တပ်ႉၵွင်၊ႁူဝ်ပၢၵ်ႇလႂ် 83% ၼႆႉပဵၼ်ၽူႈမီးၸၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ပႃႈၼႃႈလုၵ်ႈသိုၵ်းၶဝ်။ႁူဝ်ပၢၵ်ႇလႂ် 61% ၵၼ်ႉၸၼ်ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၽုင်။ၼႂ်းမၢင်လွင်ႈပဵၼ်လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈမတ်ႉၵုမ်းၼၢင်းယိင်းဝႆႉသေၵၼ်ႉၸၼ်ပဵၼ်ၽုင်ၶၢဝ်းတၢင်းယၢဝ်းထိုင်မွၵ်ႈသီႇလိူၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။လွင်ႈ ၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်းပႃးၸွမ်းလွင်ႈမိူၵ်ႈလိူင်းႁၢႆႉၸႃႉသေမၢင်ပွၵ်ႈၶႃၸႂ်၊ပေႃႉထုပ်ႉ၊ဢဝ်မိတ်ႈထိူဝ်လႄႈဢဝ်ထူင်ယၢင် သုပ်းႁူဝ်ႁႂ်ႈထူၺ်ႈၸႂ်ယၢပ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ။ၼၢင်းယိင်းၸိူဝ်းၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလႂ် 25% တၢႆ။ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းမၼ်းၼၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈၺႃးတၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်းသင်။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယင်းပၢႆၺႃးတဵၵ်းၸႂ်ႉလူင်းလၢႆးမိုဝ်းဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇလႆႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်သင်ၼႆထႅင်ႈ။ ၸုမ်းလုမ်ႈၾႃႉUNၽၢႆႇၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်းလွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း(UN Independent International Fact Finding Mission) ၶဝ်လႆႈၵဵပ်းႁွမ်ၶေႃႈမုၼ်းဝႆႉလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးယင်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ယူႇ။ပေႃးယင်းတိုၵ်ႉမီးလွင်ႈပူတ်းဝၢင်းၶႂၢင်ႉပၼ်ၵၼ်ယူႇပႆႇဝၢႆးၸိုင်ၵၢၼ်ၶႃႈႁႅမ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၵေႃႈတိုၵ်ႉတေသိုပ်ႇပဵၼ်ယူႇ။ၵွပ်ႈၼၼ်ႁဝ်းၶႃႈၸႂ်ယႂ်ႇၸႂ်ၵီႈၸွမ်းလွင်ႈတူင်ႇဝူင်းလုမ်ႈၾႃႉဢဝ်လွင်ႈၼႆႉပိူင်းၼႄႁႂ်ႈလႆႈႁူႉႁၼ်ၸႅင်ႈထိုင်လွင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉမိူၵ်ႈလိူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမၢၵ်ႇလေႃႉပၼ်ႇမႃးၸူးၸၼ်ႉၽူႈၼမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတၵ်းတေလႆႈႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉတိုၼ်းတေပဵၼ်လွင်ႈပူၵ်းႁႂ်ႈၽူႈလူင်းတိုၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်ၾၢင်ႉတိုၼ်ႇတူဝ်ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ “ၵၢၼ်ႁဵတ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမိူၼ်ပၵ်းၵဝ်ႇပိူင်ၵဝ်ႇ” ၸွမ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉတိုၼ်းပဵၼ်လွင်ႈၵမ်ႉထႅမ်ၵၢၼ်ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵူၺ်းလႄႈလွင်ႈၼႆႉတိုၼ်းတေဢမ်ႇမီးတၢင်းႁႄႉၵင်ႈဢၼ်ပိူၼ်ႈတေထတ်းသၢင်သေႉၼေးၼၼ်ႉလႆႈ။ ႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈတူင်ႇဝူင်းလုမ်ႈၾႃႉႁူမ်ႈၵၼ်မိပ်ႇငႅၼ်းပႃးၸဵမ်လွင်ႈႁႅတ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၼိူဝ်မိူင်းမၢၼ်ႈၼင်ႇႁိုဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃးတေၵိုတ်းလွင်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းလႄႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတူဝ်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သေႁႃတၢင်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းဢၼ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇပိူဝ်ႈတႃႇၵိုတ်းပႅတ်ႈသိုၵ်းၵၢင်မိူင်းသေႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမီးလွင်ႈပဵၼ်ထမ်းတြႃးလႄႈလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းဢၼ်ပႂ်ႉမုင်ႈမွင်းမႃးၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉတူဝ်ႈထိုင်ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်တင်းသဵင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၵေႃႇမတီႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေး (လႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆး) ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆတႆးလႅင်း ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆၵေႃႇဝၼ်း ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵွင်းမုင်ႈမိူင်း ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆလမ် ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆသၢမ်သိပ်း ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵုင်းၵျေႃႇ ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆး လိၼ်မွၵ်ႇမႂ်ႇ မုၵ်ႉၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးၸိုင်ႈထႆး တုမ်းတူၼ်ႈတႆး ႁူမ်ႈႁႅင်းၸႂ်တႆး မိူင်းၵွၵ်ႇ ပီႈၼွင်ႉတႆးၶၢမ်ႈပၢင်ႇလၢႆႇမိူင်းယူးရူပ်ႇ ပီႈၼွင်ႉတႆးမိူင်းဢွတ်ႉသ်တြေးရီးယႃး မူႇၸုမ်းတႆးယၢၼ်မိူင်း မိူင်းမလေးသျႃး လုမ်းယွင်ႁူၺ်ႈၼွၵ်ႈမိူင်း ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးလႅင်း +66 86-188-9827 ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66 81-603-6655 ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 94-728-6696 Download PDF Files: Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2020-01-21T04:05:39

https://shan.shanhumanrights.org/press-release-by-shan-community-groups/

တႅပ်း 4 တႅပ်း- ငဝ်းတူင်ႉမႂ်ႇပိုတ်ႇၽိူၺ်ၼႄတၢင်းမိူၵ်ႈမႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ “ၽွင်းၽဵဝ်ႈလၢင်ႉပိုၼ်ႉတီႈ” ၼႂ်းမိူင်းတႆး

ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး ဝၼ်းထိ 21/1/2020 တႅပ်း 4 တႅပ်း– ငဝ်းတူင်ႉမႂ်ႇပိုတ်ႇၽိူၺ်ၼႄတၢင်းမိူၵ်ႈမႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ “ၽွင်းၽဵဝ်ႈလၢင်ႉပိုၼ်ႉတီႈ” ၼႂ်းမိူင်းတႆး မိူဝ်ႈၼႆႉၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးလႆႈပိုတ်ႇၼႄငဝ်းတူင်ႉမႂ်ႇတႅပ်း 4 တႅပ်းဢၼ်လႆႈၵဵပ်းႁွမ်ဝႆႉ တၢင်းမိူၵ်ႈလိူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၽွင်း “ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း ၽဵဝ်ႈလၢင်ႉပိုၼ်ႉတီႈ” ၼႂ်းမိူင်းတႆးမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11/12/2019 ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈႁႄႉၵင်ႈပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ၶႃႈ ႁႅမ်ၶိူဝ်း ၵူၼ်းတီႈလုမ်းလူင်ၽၢႆႇပဵၼ်ထမ်း/တြႃးၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ International Court of Justice (ICJ) ဝႃႈ “သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူၺ်းၽဵဝ်ႈ လၢင်ႉပိုၼ်ႉတီႈ” ဢၼ်ယိူင်းၸူးၵူၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉဢမ်ႇၼၼ်ၵူၼ်းၵေႃႇၵၼ်ႁၢႆႉၶဝ်ၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉ။ ငဝ်းတူင်ႉဢၼ်ၼႆႉၼႄတီႈပွင်ႇပိူင်ပဵၼ်တႄႉလွင်ႈ “ၽဵဝ်ႈလၢင်ႉပိုၼ်ႉတီႈ” ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၺႃး- လွင်ႈၽဵဝ်ႈ လၢင်ႉ ပိုၼ်ႉတီႈႁုၵ်းႁၢႆႉမိူၵ်ႈလိူင်းဢၼ်လႆႈၸိုဝ်ႈလိုဝ်းဝႃႈ “ၵၢၼ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတႅပ်း 4 တႅပ်း” ဢၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလုသုမ်းယႂ်ႇလူင်လၢင်လႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈႁၢမ်းႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇတၼ်းသဝ်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းငဝ်းတူင်ႉ (ဝီးၻီးဢူဝ်း) ဢၼ်ၼႆႉၽူႈယၢမ်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉ၊ၶႃၸႂ်လႄႈၽူႈၸိူဝ်းယၢမ်ႈႁၼ်တၢမ်တႃၶဝ်ၶိုၼ်းၶႆႈ ၼႄ ပိူင် ပဵၼ်ၽွင်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉမိူၵ်ႈလိူင်းတေႃႇၽွင်းၼၼ်ႉဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈ တဵၵ်းလိုပ်ႈႁေႃႈၵူၼ်းမိူင်းၶၢႆႉပၢႆႈ 1,800 ဝၢၼ်ႈ၊ၼႂ်း 15 ၸေႈဝဵင်းႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 400,000 ၼႂ်း ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၵၢင် လႄႈပွတ်းၸၢၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၽွင်းပီ 1996 လႄႈ 1998 ၼၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆး 1,000 ပၢႆၺႃးၶႃႈတၢႆလႄႈ တီႈဢေႇသုတ်းၼၢင်းယိင်း 625 ၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 20 ပီပၢႆၼၼ်ႉယင်းပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်းလႄႈလႆႈ ယဵၼ်းပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်းတေႃႇသူႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉယူႇၼႂ်းမိူင်းထႆးထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ ၸၢႆးၶူမ်ၶၢႆးၽူႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇငဝ်းတူင်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ “ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈလုမ်ႈၾႃႉၶုၵ်းၸႂ်လႆႈတၢင်းႁၢႆႉမိူၵ်ႈလိူင်းလူင် ဢၼ်လႆႈၵိူတ်ႇပဵၼ် ၼႂ်းမိူင်း တႆးၽွင်းၼၼ်ႉ”။ “သင်ဝႃႈဢမ်ႇဢဝ်လိူင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈထိုင်လွင်ႈပဵၼ်ထမ်းၽဵင်ႇပဵင်းၸိုင်ၵၢၼ်ႁဵတ်း ၽိတ်းႁၢႆႉၸႃႉ လူင်ၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၼ်း တေသိုပ်ႇပဵၼ်ထႅင်ႈၵူၺ်း” ဝႃႈၼႆ။ ငဝ်းတူင်ႉၼၼ်ႉၶဝ်ႈတူၺ်းလႆႈတီႈၼႆႈ ၽၢႆႇဢင်းၵိတ်း ဢၼ်မီးလိၵ်ႈမၢၼ်ႈသပ်းၸႅင်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးလႅင်း +66 86-188-9827 ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66 81-603-6655 ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 94-728-6696 Download PDF: ShanEnglishBurmese

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2020-06-16T03:49:25

https://shan.shanhumanrights.org/still-waiting-for-justice-remembering-the-hsai-khao-and-tad-fa-ho-massacres/

တိုၵ်ႉပႂ်ႉတႃႇလွင်ႈပဵၼ်ထမ်း/တြႃး- ၶုၵ်းထူပ်းလွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းသၢႆးၶၢဝ်လႄႈတၢတ်ႇၾႃႉႁူဝ်ႈၺႃးႁႅမ်တၢႆပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင်

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး ဝၼ်းထိ 16/6/2020 တိုၵ်ႉပႂ်ႉတႃႇလွင်ႈပဵၼ်ထမ်း/တြႃး– ၶုၵ်းထူပ်းလွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းသၢႆးၶၢဝ်လႄႈတၢတ်ႇၾႃႉႁူဝ်ႈၺႃးႁႅမ်တၢႆပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင် မိူဝ်ႈၼႆႉႁဝ်းၶႃႈၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးလႆႈႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းတၢင်းလူႇတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပိူဝ်ႈပဵၼ်လွင်ႈၶုၵ်းထူပ်းႁဵတ်းၵုသူဝ်ႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 56 ၵေႃႉဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 23 ပီ၊ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူၵ်ႈမႂ်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်းတႆးယႂ်ႇလူင်လၢင်ၽွင်းၶဝ် “ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပိုၼ်ႉတီႈ” ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင်လႄႈပွတ်းၸၢၼ်းၼႂ်းပီ 1996-1998။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 16/6/1997 ၼၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်း 56 ၵေႃႉတင်းၸၢႆး၊ယိင်းလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆသွင်တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်ပွတ်းၸၢၼ်း။ၸိူဝ်းၶဝ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းလိုပ်ႈၶၢႆႉပၢႆႈႁႂ်ႈၵႂႃႇယူႇၼႂ်းဝဵင်း ၼႂ်းလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသေၶိုၼ်းပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႂ်ႈဢဝ်လေႃႉၵႂၢႆး/လေႃႉဝူဝ်းပွၵ်ႈၵႂႃႇတေႃႉဢဝ်ၶဝ်ႈတီႈဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇၶဝ်ၸွမ်းၾင်ႇၼမ်ႉပၢင်။ၸိူဝ်းၶဝ်ႁူပ်ႉၺႃး သႂ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸွမ်းတၢင်းသေၺႃးတိမတ်ႉလႄႈယိုဝ်းတၢႆၸွမ်းၶေႃႈၸီႉသင်ႇ- ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 29 ၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 246 ၶႃႈႁႅမ်တၢႆတီႈသၢႆးၶၢဝ်လႄႈထႅင်ႈ 27ၵေႃႉၺႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 513 ၶႃႈႁႅမ်တၢႆႁိမ်းတၢတ်ႇၾႃႉႁူဝ်ႈ။ၶၢပ်ႈတူဝ် တၢႆၶဝ်ၵေႃႈလႆႈပွႆႇပႅတ်ႈၼဝ်ႈဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ်။ ထိုင်တေႃႈလဵဝ်ၵေႃႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်းတႆးပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင်ၽွင်းၶဝ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း “ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပိုၼ်ႉ တီႈ” ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင်လႄႈပွတ်းၸၢၼ်းဢၼ်ထူၺ်ႈပႃးႁၢၵ်ႈပႃးတေႃတႃႇႁူဝ်ၵူၼ်း400,000ပၢႆ ၼႂ်း15ၸႄႈ ဝဵင်း ၽွင်းပီ 1996-1998 ၼႆႉယင်းပႆႇလႆႈႁပ်ႉလွင်ႈပဵၼ်ထမ်း/တြႃးၸိူဝ်းၺႃးၶႃၸႂ်၊ၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်ဢဝ်တၢႆၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈမိူၼ်ၵၼ်။ ၵွပ်ႈလွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉသေဝၢၼ်ႈၵူၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇဝၢၼ်ႈပၢႆၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်ပွတ်းၸၢၼ်းလႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁၢမ်းဝႆႉထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇၵဝ်ႇဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးၶဝ်ႈပိုင်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းမိူင်းထႆးမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 20 ပၢႆၼၼ်ႉၵေႃႈပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်း မိူဝ်း ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်းၼွၼ်းၵွပ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉမီးယူႇဝႆႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်သေသိုပ်ႇမီးၶႂၢင်ႉတႃႇၶႃၸႂ်၊ၵၼ်ႉၸၼ်လႄႈၶႃႈ ႁႅမ် တၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းသင်တေႃႇၶဝ်ၼၼ်ႉယူႇ။ ၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းဢၼ်ၶိုၼ်းၵဵပ်းမိူဝ်ႈပီ 2014 ၼၼ်ႉၵေႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇႁူဝ်ႁဵင်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်ယင်းဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈပႃးလႄႈဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလႆႈလိူၵ်ႈတင်ႈၼႂ်းပီ 2010 တင်းပီ 2015 လႄႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်းၼႂ်းပီ 2020 ၼႆႉၵေႃႈတေဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလႆႈလိူၵ်ႈတင်ႈမိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈတဵၵ်းလိုပ်ႈႁေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶၢႆႉပၢႆႈလႄႈလွင်ႈဢမ်ႇၸၢင်ႈမီးသုၼ်ႇလႆႈလိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉတိုၼ်းပဵၼ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ (ၼႄႇပျီႇတေႃႇ) ပိူဝ်ႈတႃႇၶဝ်ႈၵုမ်းၵမ်ဢဝ်ၼမ်ႉမျၢတ်ႈၼမ်ႉတွၼ်းၼိူဝ်ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝၼႂ်းပိုၼ်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်းသေပိုတ်ႇပၼ်တိုဝ်ႉတၢင်းၶဝ်လႆႈၶိုင်သၢင်ႈၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆမိူင်းတူၼ်ယႂ်ႇလူင်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းဢၼ်ဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉမၼ်းတေလုပ်ႇထူမ်ႈပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်းလင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၺႃးၶႃႈတၢႆပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင်ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 1997 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼႆႉၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇလႄႈၶွမ်ႊပၼီႊလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆးၶဝ်ႁူမ်ႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်းသေၽႅၼ်ၵၢၼ်တေသူင်ႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း။ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇသွၵ်ႈတဝ်ထိူၼ်ႇၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းဢွင်ႈတီႈတေသၢင်ႈၽၢႆသေသိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယူႇ။ ႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼွၵ်ႈမိူင်းလႄႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ၵိုတ်းလွင်ႈတူၺ်းၶၢမ်ႈပႅတ်ႈတၢင်းၽိတ်းယႂ်ႇလူင် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းၽိတ်းမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး တင်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်းၶဝ်ၼၼ်ႉသေတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈ“လွင်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇႁဵတ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ မိူၼ်ပၵ်းၵဝ်ႇပိူင်ၵဝ်ႇ” တေႃႇထိုင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃးႁပ်ႉ ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းတၢင်းႁဵတ်းၶဝ်သေမီးမႃးပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း (လၵ်းမိူင်း) ဢၼ်ပဵၼ်ပိူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ (ၾႄႊ တရိူဝ်ႊ) ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမီးသုၼ်ႇလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႄႈၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်းၶဝ်ၵေႃႈမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈဢၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈၺႃးပၢႆၵွင်ႈၸီႉၸမ်ႈႁႂ်ႈဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတီႈလိၼ်ၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆး ၸုမ်းသၽႃဝ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၸိုင်ႈတႆး ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး လိၼ်မွၵ်ႇမႂ်ႇ မုၵ်ႉၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးၸိုင်ႈထႆး တုမ်းတူၼ်ႈတႆး မူႇၸုမ်းတႆးယၢၼ်မိူင်း မိူင်းမလေးသျႃး လုမ်းယွင်ႁူၺ်ႈၼွၵ်ႈမိူင်း ၵေႃႇမတီႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေး (လႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆး) ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆတႆးလႅင်း ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆၵေႃႇဝၼ်း ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵွင်းမုင်ႈမိူင်း ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆလမ် ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆသၢမ်သိပ်း ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵုင်းၵျေႃႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး- – ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုၼ်ႁူဝ်ယၢၼ်ႈ (ဢိူင်ႇႁူဝ်ယၢၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်) – ဝၢၼ်ႈၼႃးလႃႉ (ဢိူင်ႇႁူဝ်ယၢၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်) – ဝၢၼ်ႈဝူဝ်းလူင် (ဢိူင်ႇႁူဝ်ယၢၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်) – ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပုၼ်း (ဢိူင်ႇႁူဝ်ယၢၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်) – ဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ် (ဢိူင်ႇႁူဝ်ယၢၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်) – ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼႃး (ဢိူင်ႇႁူဝ်ယၢၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်) – ဝၢၼ်ႈၵဵင်းၶမ်း (ဢိူင်ႇၵဵင်းၶမ်း ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်) – ဝၢၼ်ႈသၢႆးၶၢဝ် (ဢိူင်ႇသၢႆးၶၢဝ် ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်) ၶဝ်ႈတူၺ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းဢၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၵဵပ်းႁွမ်ဝႆႉမိူဝ်ႈပီ 1998 ၼၼ်ႉလႆႈတီႈၼႆႈၶႃႈ ၵူၼ်းႁၢမ်းသုၼ်ႇ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးလႅင်း +66 86-188-9827 (မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66 81-603-6655 (ထႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) ပေႃႈထဝ်ႈလႃႉ (ၵူၼ်းႁူႉႁၼ်ၸွမ်းပိူင်ပဵၼ်ဝၼ်းၼၼ်ႉ) +66 82-182-7093/ +93-189-4494 (တႆး) Briefers: English Thai Shan PDF files: English Thai Shan Burmese

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2019-11-24T03:46:13

https://shan.shanhumanrights.org/talong-villagers-protest-electricity-ministers-visit-to-promote-upper-yeywa-dam-on-namtu-myitnge-river/

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်သၢၼ်ၶတ်းၽွင်းလူင်ၽၢႆႇၾႆးၾႃႉ လေႇယဵမ်ႈဝၢၼ်ႈဢၼ်ဢၢၼ်းပၼ်ႁႅင်းသၢင်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ

ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်သၢၼ်ၶတ်းၽွင်းလူင်ၽၢႆႇၾႆးၾႃႉ လေႇယဵမ်ႈဝၢၼ်ႈဢၼ်ဢၢၼ်းပၼ်ႁႅင်းသၢင်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ဝၼ်းထိ 24/11/2019 မိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈတေႁူပ်ႉထူပ်း လုင်းၸၢႆးသၢမ်တိပ်ႉလူင် ၽွင်းလူင်ၽၢႆႇၾႆးၾႃႉ မိူင်းတႆးလႄႈၸုမ်းမၼ်းဢၼ်ၶႂ်ႈမႃးႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် ၸေႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ပိူဝ်ႈတႃႇပၼ်ႁႅင်းသၢင်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇ တွၼ်ႈၼိူဝ် ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ၼႆႉ မီးယူႇၼိူဝ်ၾင်ႇမႄႈၼမ်ႉတူႈ တၢင်းၼိူဝ်ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ဢၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇ ၶႄႇ၊ သဝိတ်ႉၸလႅၼ်ႇ လႄႈၵျပၢၼ်ႇၶဝ်တိုၵ်ႉၶိုင်သၢင်ႈ ပဵၵ်ႉသမ်ႉယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းသိူဝ်သေတႃႉ။ သင်ဝႃႈၽၢႆၼႆႉသၢင်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၸိုင် ဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉမၼ်းတေယိုင်ႈထူမ်ႈပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်းႁိမ်းၸမ် 700 ပႃးၸဵမ်ၶူဝ်းၵိုၵ်းပိုၼ်းလႄႈတီႈလိၼ်ဢၼ်မီးငႂ်ႈၽုၼ်ႇလီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်လၢတ်ႈဝႃႈ “ႁဝ်းၶႃႈ ၵမ်းၵမ်းတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းယင်ႉၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇ တွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႆႉမႃးလၢႆပွၵ်ႈၼႃႇယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ်ဢမ်ႇထွမ်ႇသဵင်ၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁဝ်း။ ဢၼ်ၽွင်းလူင်မႃးၼႆႉၵေႃႈမႃးပၼ်ႁႅင်းသၢင်ႈၽၢႆထႅင်ႈ၊ ၵွပ်ႈၼၼ်ႁဝ်းၶႃႈသမ်ႉတေထူပ်းမၼ်းႁဵတ်းသင်?” ဝႃႈၼႆ။ ဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ယွၼ်ႉၼမ်ႉၸဵမ်းဝၢၼ် မၢၵ်ႇဝၢၼ် ဢၼ်ၽုၵ်ႇၸွမ်း သၽႃႇဝ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ၵမ်ႈၼမ်မီးသူၼ်မၢၵ်ႇဝၢၼ်တီႈဢေႇသုတ်းမၼ်း 2 ဢေႇၵႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလၢႆးလႆႈ 1,960,000 ၵျၢပ်ႈတေႃႇပီ ယူႇယဝ်ႉ။ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ မီးၽႅၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယႂ်ႇလူင် သၢမ်ဢၼ်ပႃးၸဵမ် ၽၢႆလူင် ဢၼ်တေဢိတ်ႇဢွၵ်ႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉ 735 မီႇၵႃႇဝတ်ႉ တီႈယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၵၢင် ၼႂ်းၸေႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တီႈမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သေ ၶွမ်ႇပၼီႇ SN Powerဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼေႃႇဝူၺ်း ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ၵေႃႉလူင်းတိုၼ်းၶိုင်သၢင်ႈ၊ ၽၢႆၼႆႉ မီးယူႇၼိူဝ်သၢႆဢိင်ႇသၼ်ႇ (ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ) ၵျွၵ်ႉၵျႅၼ်ႉ တီႈဢၼ်ပဵၼ်ဢွင်ႈသုၼ်ၵၢင် ဢိင်ႇသၼ်ႇႁၢဝ်ႉႁႅင်းလူင် ၼႂ်း ပိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈလႆႈလီၵူဝ်လီၽၢၼ်ႈယွၼ်ႉႁႅင်းၼမ်ႉၼၵ်းဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပဵၼ် ၼဵၼ် ဢိင်ႇသၼ်ႇလႆႈ မိူၼ်ၼႂ်းမိူင်းလၢဝ်း တီႈဢၼ်မီးဢိင်ႇသၼ်ႇ ႁႅင်းထိုင် 6.1 ရိၵ်ႉတိူဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃး၊ ၸၢင်ႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉႁႅင်းၼမ်ႉၼၵ်း ၽၢႆသႆးယႃးပူရီး ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶွင် ဢၼ်ၸင်ႇႁႃယဝ်ႉတူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶႅပ်းႁၢင်ႈဢၼ်ၵိုင်ႉၵၢင်ႉလီယုပ်းၽၢၼ်ႈ ယွၼ်ႉမႄႈၼမ်ႉၶွင် တွၼ်ႈတၢင်းတႂ်ႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉႁႅင်ႈႁႅင်း ၵွပ်ႈၽၢႆ သႆးယႃးပူရီး ၼၼ်ႉၵေႃႈပဵၼ်တီႈလီၾၢင်ႉတေႉတေႉ။ ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်းလၢတ်ႈဝႃႈ “ၼမ်ႉမႄႈယႂ်ႇလူင်မိူၼ်မႄႈၼမ်ႉၶွင်ၼၼ်ႉ ၼမ်ႉႁႅင်ႈႁႅင်းသေယင်းလၢႆႈမႃးပဵၼ်သၢႆးၵေး ၼမ်ႉဢွၼ်ႇ ပေႃးၼၼ်မႄႈၼမ်ႉတူႈႁဝ်းလူး သမ်ႉတေပဵၼ်ႁိုဝ်?” ဝႃႈၼႆ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးထမ်းဢၢႆး +95 (0)9-453-1327-55 ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်း +95 (0)9-262-108-062 PDF files:>>> တႆးမၢၼ်ႈဢင်းၵိတ်း

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2021-01-26T03:01:05

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b6%e1%80%b1%e1%82%83%e1%82%88%e1%80%95%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%81%bd%e1%81%a2%e1%80%9d%e1%80%ba%e1%82%87-%e1%80%9c%e1%80%bd%e1%80%84%e1%80%ba%e1%82%88%e1%81%b5%e1%80%b1%e1%82%83/

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လွင်ႈၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ၽၢႆႇၽွင်းငမ်း ၸႄႈဝဵင်းႁွင်ႉဢဝ်ၽူႈဢွၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းသၢၼ်ၶတ်း ၽၢႆတၢင်ႇလိၵ်ႈထိုင်ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၵႂႃႇတွင်ႈထၢမ်တီႈလုမ်းၽၢႆႇၽွင်းငမ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၸႄႈဝဵင်း

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလွင်ႈၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ၽၢႆႇၽွင်းငမ်းၸႄႈဝဵင်းႁွင်ႉဢဝ်ၽူႈဢွၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းသၢၼ်ၶတ်း ၽၢႆတၢင်ႇလိၵ်ႈထိုင်ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၵႂႃႇတွင်ႈထၢမ်တီႈလုမ်းၽၢႆႇၽွင်းငမ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၸႄႈဝဵင်း ဝၼ်းထိ 26/1/2021 မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/10/2020 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းတေၺႃးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉယွၼ်ႉၽၢႆမွၵ်ႈ 2,000 ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ၼမ်ႉတူႈ၊ၵျွၵ်းမႄးလႄႈလႃႈသဵဝ်ႈၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇလႆႈႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းယိုၼ်ႈလိၵ်ႈထိုင်ၼၢင်းဢွင်ႇ သၢၼ်းသုၵျီႇၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁႂ်ႈၸွႆႈၵိုတ်းပၼ်ၶူင်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆသၢမ်ဢၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ။ ၽၢႆသၢမ်ဢၼ်ၼၼ်ႉပဵၼ်ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၵၢင်ဢၼ်တေဢိတ်ႇဢွၵ်ႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉ 735 မေႊၵႃႊဝတ်ႊ၊ၽူႈလူင်းတိုၼ်းပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ SN Power ဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼေႃႇဝူၺ်း၊ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ဢၼ်တေဢိတ်ႇဢွၵ်ႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉ 280 မေႊၵႃႊဝတ်ႊ၊ၽူႈလူင်းတိုၼ်းပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇ၊ၵျပၢၼ်ႇ၊သဝိတ်ႊၸိူဝ်ႊလႅၼ်ႊလႄႈၾရင်ႇသဵတ်ႈသေထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈသမ်ႉပဵၼ်ၽၢႆၼမ်ႉတူႈ (သီႇပေႃႉ) ဢၼ်တေဢိတ်ႇဢွၵ်ႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉ 210 မေႊၵႃႊဝတ်ႊၽူႈလူင်းတိုၼ်းပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊNatural Current Energy Hydropower Company။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈသူင်ႇလိၵ်ႈထိုင်ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇၼၼ်ႉသေလႄႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 25/1/2021 ၼႆႉၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ၽၢႆႇၽွင်းငမ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉလႆႈႁွင်ႉဢဝ်ၽူႈၼမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသီႇၵေႃႉဢၼ်သူင်ႇလိၵ်ႈထိုင်ၼၢင်းဢွၼ်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇၼၼ်ႉၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်းၶဝ်တီႈလုမ်းၽၢႆႇၽွင်းငမ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈဝဵင်းသီႇပေႃႉသေတွင်ႈထၢမ်။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်ထၢမ်ထိုင်လွင်ႈလႆႈသူင်ႇလိၵ်ႈၸူးၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇ၊လွင်ႈသုၼ်ႇတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ႁူဝ်ယွႆႈၶေႃႈမုၼ်း လွင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆ၊ၽွၼ်းလီၽွၼ်းႁၢႆႉလွင်ႈသၢင်ႈၽၢႆပႃးၸဵမ်လွင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၼ်ထိုင်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၸိူင်ႉႁိုဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ၶေႃႈမုၼ်း ဢၼ်ၽၢႆႇၽူႈၼမ်း 4 ၵေႃႉတွပ်ႇပၼ်ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈတေဢဝ် သူင်ႇထိုင်ႁွင်ႈၵၢၼ် ၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇ ၶွင်ႈၵူႈတီႈတီႈတေႃႇထိုင်လုမ်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈဢၼ်တၢင်းၽၢႆႇၽူႈၼမ်း 4 ၵေႃႉၶဝ်ထၢမ်ထိုင်လွင်ႈၽိုၼ်လိၵ်ႈဢၼ်လႆႈသူင်ႇထိုင်ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇယဝ်ႉၼၼ်ႉတႄႉၽၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်ဢမ်ႇတွပ်ႇသင်။ ၽွင်းတိုၵ်ႉလႆႈထုၵ်ႇထၢမ်ယူႇၼၼ်ႉၵေႃႈၽၢႆႇၽူႈၼမ်း 4 ၵေႃႉၶဝ်လႆႈတိုၵ်းသူၼ်းတုၵ်းယွၼ်းၶိုၼ်းၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းၵဝ်ႇၵဝ်ႇၼင်ႇဢၼ်ယၢမ်ႈတုၵ်းယွၼ်းမႃးမိူၼ်ၼင်ႇ- ႁဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ၊ႁဝ်းဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်းလွင်ႈတေလႆႈၶၢႆႉဝၢၼ်ႈလႄႈဢၼ်ႁဝ်းၶႂ်ႈလႆႈၼၼ်ႉပဵၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႁဝ်းၵူၺ်းၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸၢႆးၽူင်းမျိၼ်ႉ 09 45313 2755 ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်း 09 7731 64541 ၸၢႆးတဵင်းမျိၼ်ႉ 09 6673 56474 ၸၢႆးၵျေႃႇၸေႃးႁၢၼ်ႇ 09 696 456 848 Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2020-10-27T02:53:15

https://shan.shanhumanrights.org/%e1%81%b5%e1%80%b0%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%99%e1%80%ad%e1%80%b0%e1%80%84%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%81%bc%e1%82%82%e1%80%ba%e1%80%b8%e1%80%95%e1%80%ad%e1%80%af%e1%81%bc%e1%80%ba%e1%82%89%e1%80%90/

ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁူမ်ၸူမ်းလွင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ Stucky မိူင်းသဝိတ်ႊၸိူဝ်ႊလႅၼ်ႊ ထွၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶူင်း ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇ တွၼ်ႈၼိူဝ်

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 27/10/2020 ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႁူမ်ၸူမ်းလွင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ Stucky မိူင်းသဝိတ်ႊၸိူဝ်ႊလႅၼ်ႊထွၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶူင်း ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းၸွမ်းသၢပ်ႇမႄႈၼမ်ႉတူႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇႁူမ်ၸူမ်းၸွမ်းလွင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ Stucky SA မိူင်းသဝိတ်ႊၸိူဝ်ႊလႅၼ်ႊထွၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶူင်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/8/2020 ၼၼ်ႉၶွမ်ႊပၼီႊ Stucky SA ၶဝ်တႅမ်ႈလိၵ်ႈထိုင်ၸုမ်း Business and Human Rights Resource Centre (BHRRC) ၶဝ်ဝႃႈလႆႈထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းၵၢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈသၢင်ႈၽၢႆ၊ၼႂ်းၶေႃႈ ၵႂၢမ်း ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ “Stucky SA ႁဝ်းတေဢမ်ႇသိုပ်ႇၶဝ်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၼႂ်းၶူင်း ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယႄး ယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ထႅင်ႈယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်း BHRRC ၶဝ်လႆႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈထိုင်ၶွမ်ႊပၼီႊၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈလူင်းတိုၼ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းၽၢႆယႄးယႂႃႇ တွၼ်ႈၼိူဝ်ဝၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးဢွၵ်ႇၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 9/7/2020 လွင်ႈ “သိုၵ်း မၢၼ်ႈယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းတၢႆလၢႆလၢႆလႄႈၶႃၸႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၽွင်းပိုတ်ႇယိုဝ်း RCSS/SSA ႁိမ်းဢွင်ႈတီႈ ၽၢႆယေးယႂႃႇ တွၼ်ႈၼိူဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး” ဢၼ်တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊၼွၵ်ႈမိူင်းထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်း လၢင်း သၢင်ႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ပိူဝ်ႈငိူင်ႉဝႄႈလွၵ်းလိင်ႉလႅၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ၶႃႈႁႅမ် ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈဢွင်ႈတီႈသၢင်ႈၽၢႆ။ ၸုမ်း BHRRC လႆႈတွင်ႈထၢမ်ၶွမ်ႊပၼီႊၼွၵ်ႈမိူင်းဢၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးသႂ်ႇၸိုဝ်ႈဝႆႉတင်းမူတ်း ၼၼ်ႉႁႂ်ႈတုမ်ႉတွပ်ႇပၼ်တၢင်းမႆႈဢူၵ်းၸႂ်တၢမ်ၼင်ႇၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးလႆႈတုၵ်းယွၼ်းဝႆႉၼႂ်းၽိုၼ် တၢမ်းငဝ်းလၢႆး၊ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃးၸဵမ်ၶွမ်ႊပၼီႊ High Tech Concrete Technology Co. Ltd; IPGRB (RAZEL-BEC’s joint venture in Burma); Stucky SA; Toshiba; Yunnan Machinery Import and Export Co. Ltd.; and Zhejian Orient Engineering. ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼွၵ်ႈသေၶွမ်ႊပၼီႊ Stucky SA ယဝ်ႉၼၼ်ႉမီးၶွမ်ႊပၼီႊ Toshiba ၵူၺ်းဢၼ်တုမ်ႉတွပ်ႇပၼ်ၶိုၼ်းၸုမ်း BHRRC မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 7/8/2020 သေလၢတ်ႈဝႃႈမီးၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇၵိင်ႇၽႄယွႆႈဢွၼ်ႇၶဝ်ၵူၺ်းဢၼ်တိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶိုင် ၵၢၼ်ၸွမ်းၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇ China’s Zhejiang Orient Engineering တီႈၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼၼ်ႉသေတိုၵ်ႉတိတ်းတၢမ်းၸွမ်းငဝ်းလၢႆးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝႆႉယူႇ။ၶဝ်တႅမ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “ဝၢႆးသေႁူႉၸွမ်းငဝ်းလၢႆးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယဝ်ႉသင်ဝႃႈၸမ်ပဵၼ်ၸိုင်ၸင်ႇၵွႆႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ Zhejiang Orient Engineering တွင်ႈ ထၢမ်ထိုင်တီႈၸုမ်းၵၢၼ်ၽၢႆႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉမၢၼ်ႈၼင်ႇႁိုဝ်ပေႃးၸၢင်ႈၶပ်းၶိုင်ၵႂႃႇႁႂ်ႈသၢင်ႇထုၵ်ႇၸွမ်းငဝ်းလၢႆး ပိူင်ပဵၼ်မၼ်း” ဝႃႈၼႆ။ ၶွမ်ႊပၼီႊ Stucky SA ၼႆႉပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊထူၼ်ႈသွင်ဢၼ်ထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇတီႈၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 21/1/2020 ၼၼ်ႉၶွမ်ႊပၼီႊၾရင်ႊသဵတ်ႊဢၼ်ပဵၼ် Engie တႅမ်ႈလိၵ်ႈထိုင်ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းသဝ်းတီႈမိူင်းဢင်းၵိတ်း Burma Campaign (BCUK) သေလၢတ်ႈဝႃႈၵိင်ႇၽႄၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ဢၼ်ပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ Lahmeyer ၵျိူဝ်ႊမၼ်ႊၼီႊၼၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈၵဵဝ်ႇ ၶွင်ႈၸွမ်း ၶူင်းၵၢၼ်သၢင်ႈ ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ထႅင်ႈယဝ်ႉၼႆသေ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၸုမ်းၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းသဝ်းတီႈမိူင်း ဢင်းၵိတ်းBurma Campaign (BCUK) ၶဝ်ထွၼ်သဵၼ်ႈမၢႆ“ ၶွမ်ႊပၼီႊၸိုဝ်ႈၼဝ်ႈ” ဢွၵ်ႇပၼ်ၼႂ်း သဵၼ်ႈ မၢႆဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပၵ်းသဝ်းတီႈမိူင်းဢင်းၵိတ်းBurma Campaign (BCUK) ၶဝ်တႅမ်ႈလိၵ်ႈၸူး ၶွမ်ႊပၼီႊ Stucky SA သေတွင်ႈထၢမ်လွင်ႈၸႅင်ႈလႅင်းထိုင် လွင်ႈလႆႈထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇတီႈၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆ ယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼၼ်ႉ ယူႇ၊ၸုမ်းၶဝ် ၶိုၼ်းလႆႈႁပ်ႉၵႂၢမ်းတွပ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/10/2020 ဢၼ်လုၵ်ႉမႃးတီႈႁူဝ် ပဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး Gruner/Stucky’s Head of Business Area Energy, Stefan Muetzenberg ၶဝ်ဝႃႈၶွမ်ႊပၼီႊ ဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းၼႂ်းၶူင်းၵၢၼ်သၢင်ႈ ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႆသေတႃႉ “ၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈဝႃႈၸႂ်ႈတႄႉဢမ်ႇၸႂ်ႈတႄႉၼႆၼၼ်ႉယင်းပႆႇပိုတ်ႇၽိူၺ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်”။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းတေၺႃးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉယွၼ်ႉၽၢႆၼၼ်ႉလႆႈသူင်ႇလိၵ်ႈထိုင်ၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းမိူဝ်ႈၼႆႉပႃးတင်းလၢႆးမိုဝ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 2,000 ၵေႃႉတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းၸွႆႈၵိုတ်းပၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈတင်းမူတ်းလႄႈႁႂ်ႈႁပ်ႉထွမ်ႇပၼ်သဵင်ၵၢင်ၸႂ်ဝၢၼ်ႈလႄႈၶိုင်သၢင်ႈပၼ်တၢမ်ၼင်ႇဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတုၵ်းယွၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇပၢင်တိုၵ်းႁိမ်းႁွမ်းၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၽၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးပႆႇ ႁိုင်ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵွင်ႈ/မၢၵ်ႇလူင်ၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း၊ ၶႃၸႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၵွႆၶူဝ်းၶွင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း 4,500 ပၢႆ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် +95: 98-893-712-91 (တႆး၊မၢၼ်ႈ၊ဢင်းၵိတ်း) ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66: 81-603-6655 (ထႆး၊ဢင်းၵိတ်း) ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း) လိၵ်ႈထိုင်ဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇ : Shan Burmese English ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၸုမ်းႁၵ်ႉသႃမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး Shan Burmese English

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2019-09-12T03:52:21

https://shan.shanhumanrights.org/ifc-must-stop-promoting-dams-on-the-namtu-myitnge-river-amidst-conflict-in-shan-state/

IFC တၵ်းလႆႈၵိုတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈပၼ်ႁႅင်းသူၼ်းႁူၺ်းသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၽွင်းမီးပၼ်ႁႃသုၵ်ႉယုင်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆး

Statement by Action for Shan State Rivers: ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉၼႂ်းမိူင်းတႆး ဝၼ်းထိ 12/9/2019 IFC တၵ်းလႆႈၵိုတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈပၼ်ႁႅင်းသူၼ်းႁူၺ်းသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၽွင်းမီးပၼ်ႁႃသုၵ်ႉယုင်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆး ႁဝ်းၶႃႈၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉၼႂ်းမိူင်းတႆးသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈၽိုၼ်ထတ်းသၢင်ႈ လွင်ႈတုမ်ႉ တိူဝ်ႉၼိူဝ်မႄၼမ်ႉတူႈ ဢၼ်ပၼ်ႁႅင်းသူၼ်းႁူၺ်းၵမ်ႉထႅမ်ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆသေ သၢၼ်ၶတ်းဢမ်ႇၶဝ်ႈ ၸွမ်းပၢင်ၵုမ် “ၽူႈၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ” ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ငိုၼ်းၵွင်တိုၼ်းၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း International Finance Corporation (IFC) ၶဝ်ၸတ်းၼႂ်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး မိူဝ်ႈၼႆႉ။ မိူဝ်ႈၼႆႉIFC ၶဝ်ၸတ်းပၢင်ၵုမ်တီႈႁူင်းသဝ်း (Mountain Star Hotel) ၼႂ်းပွၵ်ႉၵၢၼ်ႇသျေႉဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီး။ပၢင်ၵုမ်ၼႆႉမီးတူဝ်တႅၼ်းၽၢႆႇႁွင်ႇၵၢၼ်လူင်ၽၢႆႇၾႆးၾႃႉလႄႈႁႅင်းထၢတ်ႈဢမ်ႇၼၼ်ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ၽၢႆႇထိင်းသိမ်းၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝမိူင်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း။ IFC ၶဝ်တိုၼ်းလၢတ်ႈဝႆႉၼႂ်းၽိုၼ်ပၢႆးၵူတ်ႇထတ်းတႃႇၾႆးၾႃႉႁႅင်းၼမ်ႉမိူင်းမၢၼ်ႈၼႂ်းပီ 2018 ၼၼ်ႉၸႅင်ႈလႅင်းဝႃႈမႄႈၼမ်ႉတူႈၼႆႉတိုၼ်းပဵၼ် “ငဝ်ႈတိုၼ်းလီလူင်” တႃႇပူၵ်းပွင်ႁဵတ်းသၢင်ႈၾႆးၾႃႉႁႅင်းၼမ်ႉ၊ပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းသၢႆၵေးမႄႈၼမ်ႉလႄႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆမႂ်ႇယူႇသေတႃႉၵေႃႈယဝ်ႉ။ ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင်ၸုမ်းသၽႃႇဝသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၸိုင်ႈတႆးလၢတ်ႈဝႃႈ “ပၢင်ၵုမ်IFC တီႈတူၼ်ႈတီးၼႆႉပဵၼ်ၵၢၼ်ၶိတ်ႇပၼ်ထုၵ်ႇၼႂ်းၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈလႄႈႁဝ်းတိုၼ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈလႆႈသေပွတ်းသေတွၼ်ႈ” ဝႃႈၼႆ။ ၽိုၼ်ထတ်းသၢင်ႈလွင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၶွင်IFC ၼၼ်ႉၸုမ်းၽၢႆႇၸွႆႈထႅမ်မိူင်းဢွတ်ႉသတြေးရီးယႃး (Australian Aid) ၶဝ်ၵေႃႉပၼ်ငိုၼ်းသေၶွမ်ႇပၼီႇၽၢႆႇပၼ်တၢင်းႁူႉၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈမိူင်းသူၺ်ႇတဵင်ႇ Swedish engineering consultancy company (SWECO) ၶဝ်ၵေႃႉလူင်းႁဵတ်းသၢင်ႈ။ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႆႉမီးၽႅၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆလူင်သီႇဢၼ်ပႃးၸဵမ်ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ဢၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇမိူင်းသဝိတ်ႉၸိူဝ်ႊလႅၼ်ႊ၊ၵျႃႇပၢၼ်ႇ၊လႄႈၶႄႇၶဝ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်းသေတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၵေႃႇသၢင်ႈဝႆႉၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၽၢႆဢၼ်တိုၵ်ႉႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈတႄႉပဵၼ်ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၵၢင်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ဢၼ်တေဢိတ်ႇဢွၵ်ႇႁႅင်းၾႆး 735 မီႇၵႃႇဝတ်ႉသေပဵၼ်ၶူင်းၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ SN Power မိူင်းၼေႃႇဝူၺ်း။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/8/2019 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉႁူဝ်ပဝ်ႈ SN Power မိူင်းၼေႃႇဝူၺ်းမိတ်ႉသတိူဝ်ႇဢွႆႊတဵၼ်ႊဢွႆႊႁွၵ်ႊ (Mr. Oystein Oyehaug) မိူဝ်းလႄႇမိူင်းမၢၼ်ႈသေလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၼၢင်းဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၼႂ်းဝၼ်းထိ 29/8/2019 ပိူဝ်ႈတႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ၾႆးၾႃႉႁႅင်းၼမ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းယင်ႉၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆမႂ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸႄႈမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတေႃႇပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သိုၵ်းၵၢင်မိူင်းပေႃးဝၢႆးလႄႈမီးမႃးပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း(လၵ်းမိူင်း) ႁူမ်ႈတုမ်ဢၼ်ပၼ်သုၼ်ႇလႆႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႃႇၵႅတ်ႇၵင်ႈၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝပႃးၸဵမ်မႄႈၼမ်ႉ။ တၵ်းလႆႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈဢၼ်မႂ်ႇ- ပဵၵ်ႉသမ်ႉတိုၵ်ႉၵေႃႇသၢင်ႈဢမ်ႇၼၼ်တိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်လူင်းထတ်းသၢင်ႈလွင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈမၼ်းယူႇၵေႃႈယဝ်ႉ မိူင်းသဝိတ်ႊၸိူဝ်ႊလႅၼ်ႊ၊ၵျႃႇပၢၼ်ႇ၊ၶႄႇလႄႈမိူင်းၼေႃႇဝူၺ်းၶဝ်တၵ်းလႆႈၵိုတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈပၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊမိူင်းၶဝ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ IFC တၵ်းလႆႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်သူၺ်းႁူၺ်းပၼ်ႁႅင်းၵမ်ႉထႅမ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် +95 (0) 926 436 2973 ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း +66 (0) 87-658-9551 ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: (0) 63-389-5088 ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66 (0) 97-173-1530 ၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆးၼႆႉ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး လၢႆလၢႆၸုမ်း ႁူမ်ႈၵၼ်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈမႃး ပိူဝ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၶႄပႂ်ႉပႃးမႄႈၼမ်ႉၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ASSR Statement PDF files: English Burmese Shan Open Letter PDF files: English Burmese Shan

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2019-08-21T03:38:23

https://shan.shanhumanrights.org/ta-long-villagers-hold-blessing-ceremony-against-controversial-dams-on-namtu-myitnge-river/

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇဝၢၼ်ႈသၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ

ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇဝၢၼ်ႈသၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ဝၼ်းထိ 21/8/2019 မိူဝ်ႈၼႆႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်လႄႈဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်းၼႂ်းၸေႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၸတ်းပၢင်သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ႁႂ်ႈသိုပ်ႇယိုၼ်းယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်၊ပိူဝ်ႈသၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ် မႄႈၼမ်ႉ တူႈဢၼ်တေလုပ်ႇထူမ်ႈဝၢၼ်ႈလႄႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ သင်ၶၸဝ်ႈ 12 ပႃးလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 700 ၸိူဝ်းလုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃ၊ ႁူဝ်ၼႃး၊ မၢၼ်ႈႁူမ်ႈ၊ တူၼ်ႈၵႅင်း၊ ၼၢႆးလူင်၊ ၼႃးသလွင်း၊ ၼမ်ႉလၼ်ႈလႄႈသီႇပေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူမ်ႈၵၼ်တီႈဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် ဢၼ် ယူႇႁိမ်း ၾင်ႇ မႄႈၼမ်ႉတူႈ ပိူဝ်ႈသိုပ်ႇၸႃႇတႃႇဝၢၼ်ႈယၢမ်း 7 မူင်းၵၢင်ၼႂ်။ ဝၢႆးသိုပ်ႇၸႃႇတႃႇ ဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈတေႁူမ်ႈၵၼ် ဢဝ်ပၢႆႉသၢၼ်ၶတ်းၽၢႆ တိတ်းၸွမ်းႁိူၼ်း ၸွမ်းဝၢၼ်ႈ ပိူဝ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်သၢၼ်ၶတ်း ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ။ ဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်တင်းသွင်ဝၢၼ်ႈမီးႁူဝ်ၵူၼ်းႁိမ်းၸမ် 700 သေၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ယွၼ်ႉၼမ်ႉၸဵမ်းဝၢၼ်မၢၵ်ႇ ဝၢၼ်ဢၼ်ၽုၵ်ႇၸွမ်းသၽႃႇဝၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ၵမ်ႈၼမ်မီးသူၼ်မၢၵ်ႇဝၢၼ်သေတီႈ ဢေႇသုတ်း 2 ဢေႇၵႃႉလႂ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလၢႆးလႆႈ 1,960,000 ၵျၢပ်ႈတေႃႇပီယူႇယဝ်ႉ။ ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်လၢတ်ႈဝႃႈ “ႁဝ်းႁၵ်ႉဝၢၼ်ႈႁဝ်းလႄႈသူၼ်မၢၵ်ႇဝၢၼ်ဢၼ်ပၼ်ၼမ်ႉ တွၼ်းၽွၼ်းလီႁဝ်းမႃးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်။ႁဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈၶၢႆႉၵႂႃႇတၢင်းလႂ်ထႅင်ႈ။ႁဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽၢႆၼႆႉမႃး ထူမ်ႈပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈႁဝ်း” ဝႃႈၼႆ။ သင်ဝႃႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ႁဵတ်းသၢင်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၸိုင်ၼမ်ႉတေယိုင်ႈၶိုၼ်ႈထူမ်ႈပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈတႃႈ လူင်တၢင်းတူၵ်းလႄႈဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်တၢင်းဢွၵ်ႇပႅတ်ႈမူတ်းယဝ်ႉ၊ၶူဝ်းၵိုၵ်းပိုၼ်းလႄႈၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၾႃဢၼ်မီးငႂ်ႈၽုၼ်ႇလီသေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈပိုင်ႈဢိင်မၼ်း ႁဵတ်းႁႃလဵင်ႉတွင်ႉမႃးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈတေၸူမ်ယူႇတႂ်ႈၼမ်ႉပႅတ်ႈသဵင်ႈ။ၽၢႆၼႆႉပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈပဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းသိူဝ်သေတႃႉၶွမ်ႇပ ၼီႇၶႄႇ၊သဝိတ်ႉၸိူဝ်ႇလႅၼ်ႇလႄႈၵျႃႇပၢၼ်ႇၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉတိုၵ်ႉလူင်းတိုၼ်းႁဵတ်းသၢင်ႈယူႇ။ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းၵႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁိမ်းၼွင်ၶဵဝ်၊ၵျွၵ်းမေး၊ၵူတ်ႉၶၢႆ၊သႅၼ်ဝီလႄႈလႃႈ သဵဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇတင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 15/8/2019 မႃးၼၼ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း3,000 ပၢႆယဝ်ႉ။ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉမီးၽႅၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယႂ်ႇလူင်သၢမ်ဢၼ်ပႃးၸဵမ်ၽၢႆလူင်ဢၼ်တေဢိတ်ႇဢွၵ်ႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉ 735 မီႇၵႃႇဝတ်ႉတီႈယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၵၢင်ၼႂ်းၸေႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်တီႈမီး ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သေၶွမ်ႇပၼီႇ SN Power ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼေႃႇဝူၺ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ၼၼ်ႉၵေႃႉလူင်းတိုၼ်းၶိုင်သၢင်ႈ။ ၸၢႆးထမ်းဢၢႆးၵေႃႉႁူမ်ႈၸတ်းပၢင်သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၽွင်းတိုၵ်ႉမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသိုၵ်းၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇယူႇၼႆႉ” ၼႆယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် ၸုမ်းသၽႃဝ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၸိုင်ႈတႆး +66 (0)81 672 2031 ၸၢႆးထမ်းဢၢႆးၽူႈႁူမ်ႈၸတ်းပၢင်သိုပ်ႇၸႃႇတႃႇ +95 (0)9-718-799-82 ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် +95 (0)9-262-108-062 Download PDF files: English Burmese Shan

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2019-07-25T03:34:46

https://shan.shanhumanrights.org/lahu-villager-beaten-by-burma-army-troops-for-buying-rice-in-mong-paeng-eastern-shan-state/

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းလႃးႁူႇၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉယွၼ်ႉသိုဝ်ႉၶဝ်ႈသၢၼ်ၼႂ်းမိူင်းပဵင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 25/7/2019 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းလႃးႁူႇၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉယွၼ်ႉသိုဝ်ႉၶဝ်ႈသၢၼ်ၼႂ်းမိူင်းပဵင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 6/7/2019 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႃးႁူႇၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 579 ပေႃႉထုပ်ႉၽွင်းသိုဝ်ႉၶဝ်ႈသၢၼ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းလႅင်းဢိူင်ႇမိူင်းလႅင်းၸေႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်းၸေႈတွၼ်ႈမိူင်းသၢတ်ႇၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။ ဝၼ်းၼၼ်ႉယၢမ်း 6 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈၸႃႇပေႃႉဢႃယု 32 ၵႂႃႇသိုဝ်ႉၶဝ်ႈသၢၼ်တီႈႁၢၼ်ႉ/ရၢၼ်ႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေၺႃးသႂ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 579 မွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉႁွင်ႉၸႅတ်ႈထၢမ်မၼ်းၸၢႆးလွင်ႈသိုဝ်ႉၶဝ်ႈသၢၼ်၊ထၢင်ႇမၼ်းၸၢႆးသိုဝ်ႉပၼ်သိုၵ်းတႆးၸိူဝ်းၼႆႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်တႃမိုဝ်းထုပ်ႉမၼ်းၸၢႆးၸဵတ်းၵမ်းၽွင်းၶဝ်တိုၵ်ႉၸႅတ်ႈထၢမ်မၼ်း “မႂ်းသိုဝ်ႉၶဝ်ႈသၢၼ်ပၼ်သိုၵ်းတႆးႁႃႉ?” မၼ်းၸၢႆးတွပ်ႇဝႃႈ “ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႃႈၶႃႈသိုဝ်ႉတႃႇၶႃႈၵိၼ်ၵူၺ်း။ၶႃႈတေၵႂႃႇဝၢၵ်ႇမႆႉ(မႆႉပဝ်း)ၼႂ်းထိူၼ်ႇတႃႇႁႃယႃႁၢၵ်ႈမႆႉႁၢၵ်ႈတွၵ်ႇမႃးၶၢႆ” ၼႆယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႅတ်ႈထၢမ်မၼ်းၸၢႆးႁိုင်မွၵ်ႈၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းသေၶိုၼ်းပွႆႇမၼ်းၸၢႆး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 579 ၼႆႉပၵ်းတပ်ႉတီႈမိူင်းသၢတ်ႇယူႇပႃႈတႂ်ႈငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်းမၢႆ14၊ယူႇပႃႈတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇဢၼ်ပၵ်းငဝ်ႈငုၼ်းဝႆႉတီႈၵဵင်းတုင်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။ ဝၢၼ်ႈမိူင်းလႅင်းၼႆႉမီးလင်ႁိူၼ်း 30 လင်ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈတႆးလႄႈလႃးႁူႇယူႇၸွမ်းၵၼ်။ၸႃႇပေႃႉၼႆႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းၸႃႇႁေႉလႄႈပႃႈၼႃႇႁေႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းလႅင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၵ်ႉဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်လၢႆၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းမိူင်းပဵင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13-15/7/2019 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 554 ဢၼ်ပၵ်းတီႈမိူင်းတုမ်းၵႂႃႇသွၵ်ႈတဝ်ထိူၼ်ႇႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ်သၢႆးဢိူင်ႇမိူင်းပူးဢွၼ်ႇၸေႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းသေၵႂႃႇဢဝ်ၵိၼ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13/7/2019 ယၢမ်း 8 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 30 ၵေႃႉၵႂႃႇလၵ်ႉဢဝ်မၢၵ်ႇၽိတ်ႉလႄႈၽၵ်းၵၢတ်ႇတင်းပဵတ်းမႅၼ်ႈငိုၼ်း 15,000 ၵျၢပ်ႈၸဝ်ႈၶွင်ပဵၼ်လုင်းၵျွင်းၽူဝ်းမႃႉလႄႈပႃႈၵျွင်းဝူဝ်းၸိင်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ်သၢႆး။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/7/2019 ယၢမ်း 3 မူင်းဝၢႆးဝၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ်သၢႆးသေၵႂႃႇလၵ်ႉဢဝ်ပဵတ်းပူႇလၢႆးသႂ်သႅင်လႄႈပႃႈလၢႆးသႂ်လူႇသၢမ်တူဝ်မႅၼ်ႈငိုၼ်း 30,000 ၵျၢပ်ႈ။ ဝၼ်းထိ 15/7/2019 ယၢမ်း 7 မူင်းၵၢင်ၼႂ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼႆႉၼင်ႇၵဝ်ႇၵႂႃႇလၵ်ႉဢဝ်ၵိၼ်ပဵတ်းလုင်းၵျွင်းၽူဝ်းမႃႉလႄႈပႃႈၵျွင်းဝူဝ်းၸိင်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ်သၢႆးသၢမ်တူဝ်မႅၼ်ႈငိုၼ်း 24,000 ၵျၢပ်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈသေၵႆႉၶဝ်ႈမိူဝ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈမိူဝ်းလၵ်ႉဢဝ်ၵိၼ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 63-389-5088 ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း+66: 97-173-1530 Download PDF Files: English Burmese Shan

['ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']