id
stringlengths
3
5
url
stringlengths
31
327
title
stringlengths
1
51
text
stringlengths
1
24.7k
30302
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%80%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B5%D0%B8%D0%B0
Еритреиа
Еритреиа (), аофициалтә хьӡы: Еритреиа Аҳәынҭқарра () — Мрагылара-Африкатәи атәыла. Административтә шара Еритреиа иаку аҳәынҭқарра ауп, 6 административтә провинциақәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30304
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%81%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B8
Есватини
Есватини, Свазиленд (; ), аофициалтә хьӡы: Есватини Акралра (; ) — Алада-Африкатәи атәыла. Есватини диархиоуп, 2 аҳцәа имоуп: акрали акрал иани. Административтә шара Есватини иаку аҳәынҭқарра ауп, 4 административтә округқәа (; ) рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Амонархиақәа
30306
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%B0%D1%85%D1%8C%D1%8B%D4%A5%D1%88%D1%8B%D0%BC%D1%80%D0%B0%20%D0%B6%D3%99%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B6%D1%8C%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%B0%D0%B7%D1%85%D0%B0%D2%B5%D0%B0%D1%80%D0%B0
Аԥсны ахьыԥшымра жәларбжьаратәи азхаҵара
Аԥсны ахьыԥшымра жәларбжьаратәи азхаҵара () — Аԥсны Аҳәынҭқарра жәларбжьара-азинтә статус. Атәылақәа Аԥсны Аҳәынҭқарра азхаҵара иарҭаз: (); (); (); (); (); Шьахьҟа ааԥхьара ҟарҵеиты ООН ахеилак: ( — ); ( — ). Атәылақәа Аԥсны Аҳәынҭқарра иофициалым адипломатиатә зыҟазаашьақәа рымоуп: , , , , , , . (???) Азгәаҭақәа Аԥсны аполитика
30308
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%84%D0%B8%D0%BE%D0%BF%D0%B8%D0%B0
Ефиопиа
Ефиопиа (), аофициалтә хьӡы: Афедеративтә Демократиатә Республика Ефиопиа (), анкьа Абиссиниа идыру еиԥш — Мрагылара-Африкатәи атәыла. Административтә шара Ефиопиа 10 регионтә автономтә штатқәеи () 2 ахаланапхгаратә қалақьқәеи рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Афедеративтә республикақәа
30310
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B2%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B0
Гвадалахара
Гвадалахара () Азгәаҭақәа Мексика
30311
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D0%BD
Сапопан
Сапопан () Азгәаҭақәа Мексика
30312
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B6%D0%BD%D1%8F%D1%8F%20%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%B8%D1%8F
Нижняя Калифорния
Баха Калифорниа ма Ҵаҟатәи Калифорниа () Азгәаҭақәа Мексика
30313
https://ab.wikipedia.org/wiki/%22%D0%90%D0%BF%D0%B5%D0%B8%D0%BF%D1%88%22
"Апеипш"
Апеипш ( Урыс. Молодежная организация Абхазии) ари аԥсынтәла аорганизациа аҷкәынцәа, аӡӷабцәа иарызку , дара аоппозициа ,аду авласть иаҟәдыршәом азхаҵара иарамҭәоит, аԥсны иаҟалои зегьы дара иабоит, аԥсахра атәылацәы иртаҳуп , алаҳцәа аԥсны аинтернет аҿы , -Александр Музуриди, Инал Ина-ԥха
30314
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D1%83%D0%B0-%D0%90%D2%9B%D1%8B%D1%80%D2%AD%D1%83%D0%B0%20%D0%B0%D0%B8%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%8C%D1%80%D0%B0%20%281992-1993%29
Аԥсуа-Ақырҭуа аибашьра (1992-1993)
Аԥсуа-Ақыртуа аибашьра (1992-1993) ( Аурыс.- Абхазо-Грузинская война) Аибашьра ,Аԥсуа-Ақыртуа конфликт ақны , иабжьасын 1992 шықәса инаркны 1993 шықәсы, апричина изқәу, Ақыртуа Демократиа Аҳәынҭқарра Аԥсны Автономтәи Аҳәынҭқарра аныхра адгьылду акарта аҿы ,Аԥсуа ,Аурысцәа рверсиа: Ақыртуа амԥыцаҳалаҩцәа ,амилаҭеилыхрацәа Аԥсынҭәыла Егры ирхысны , Аԥсуа радгьыл еинаххылан, аибашьра иарҿыхны ауаа ашьра иаҽын , Ақыртуа рверсиа: Аԥсуа Сепаратистцәа Аурысҭтәыла ирыдгаланы , Қырҭтәылеи рҽынарҳәеит, аԥсуа-ақыртуа рконфликт ианымҵоз ,аҭоурых адгьыл ду ,аԥсахра иаҿын, Аҵаҩ , "Игнароква" афольсификационтә атеориа Аԥсны ажәлар иеиҳәеит , "Аԥсуа-Рыԥсуаӡым, Аԥсны ,Ақыртцәа рҭәылоуԥ," гьы амҵа иеиҳәон, ақыртцәа Амилаҭқәаеилыхцәа звиадистцәа иаазаны Аԥсны иҭанҳыләит , Владислав Гьаргь Арӡынба иҟаиҵаз иҧсҭазаара азы азокон ,Аԥсынтәи Автономтәи Советҭәи Ареспублика ,1990 шәышықәса, де-факто Аԥсны Аҳәакәитра Кыртҭәләи ,асувернтетит гьы еирыҟын ,аха ақыртцәа ,аҭоурых бзианы иаздырымӡоҭ, Аԥсны атеориа Игнароква азы иегалашәаны , ауаа ашьра иаҽын Аԥсны аҿы ,аерманцәа ,аестонцәа, аелынцәа гьы ирымбжьасаӡеит ақырҭуа ,ақыртуа амԥыҵаҳалаҩцәа Аԥсны аҟалақькәа ирацәаны иалоуп 1992 шықәса, кәдарҭәи ашьҳакәа иҭоуп, Очамчыра, Гал, Гулрыпшь рыбжьара ианырцәацәа аильџьџьыны Аԥсны ажәлар ҳәычи иаҿыхынӡа иршьон,ашьаа зегьы восточнытәи фронт қәатәит ,нас Аҟәа ,ирҵан, Аԥсаа Гәмаа(Шрома) ақытақәа аерманцәа, Ақавказтәи Амилатқәа Аидгыла добровлеццәа ирыцхраан аподдержкы иркны аибыслара афырхаҵаразшәа ҳабацәа ҳабдууцәа иаҿын, Гагра Аибыслара ,аииаира ҳгеит ,Аԥсуаа ари аииаира ирагалшәит дарааӡа, аерманаа ,адыгаа ирыҵхрааит Аҟәа аибыслара аҿы аииаира ргаар, Ақыриҭуа аласбақәа ишәаны аукраинцәа амилатеилыхрацәа ирыдгаланы иҩуны мраглыратәи фронт Егры рхысны рыбџьарқәа ирҟаԥсаны ицеит , Аԥсны нас аҳакәитра иҿынтәит 1994 шәышықәса Аибашьрақәа
30320
https://ab.wikipedia.org/wiki/ABBA
ABBA
ABBA () — Агнета Фельтског, Бьорн Ульвеус, Бенни Андерссон, Анни-Фрид Лингстад. Альбомқәа Ring Ring (1973) Waterloo (1974) ABBA (1975) Arrival (1976) The Album (1978) Voulez-Vous (1979) Super Trouper (1980) The Visitors (1981) Voyage (2021) Азхьарԥшқәа https://abbasite.com/ Амузыка
30321
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%B0
Мадонна
Мадонна (; диит нанҳәамза 16, 1958 ш., Беи-Сити, Мичиган, ЕАА) — «Queen of Pop». Альбомқәа Madonna (1983) Like a Virgin (1984) True Blue (1986) Like a Prayer (1989) Erotica (1992) Bedtime Stories (1994) Ray of Light (1998) Music (2000) American Life (2003) Confessions on a Dance Floor (2005) Hard Candy (2008) MDNA (2012) Rebel Heart (2015) Madame X (2019) Алитература Айзод Дж. Миф, разум и большой экран. Осознание героев нашего времени = Myth, Mind and the Screen: Understanding the Heroes of Our Time. — М.: «Клуб Касталия», 2018. — 426 с. — ISBN 978-5-519-60653-0. Андерсен Х. Мадонна. Неавторизованная биография = Madonna, unauthorized. — М.: ТОО «Россия-Великобритания», 1992. — 224 с. — 15 000 экз. — ISBN 5-87387-001-X. Бенуа С. Мадонна. Никто не видит моих слез. — М.: «Алгоритм», 2013. — 272 с. — 3000 экз. — ISBN 978-5-4438-0373-9. Вульф В. В. Идолы — «звезды» — люди. — М.: «Искусство», 1995. — 255 с. — 5000 экз. — ISBN 5-210-02010-X. Грэм М. Память крови = Blood Memory: An autobiography. — M.: «Арт Гид», 2017. — 240 с. — 1500 экз. — ISBN 9785905110788. Джексон Л. Майкл Джексон глазами его сестры. Мадонна: Откровения. — «ИнтерДайджест», 1993. — 336 с. — 100 000 экз. — ISBN 5-8284-0017-7. Душенко К. В., Манчха Г. П. Мысли, афоризмы и шутки выдающихся женщин. — 9-е издание, переработанное. — М.: «Эксмо», 2019. — 528 с. — (За словом в карман). — 3000 экз. — ISBN 978-5-04-098097-0. Зисман В. А. Путеводитель по оркестру и его задворкам. — 2-е издание. — М.: «АСТ», 2018. — 410 с. — (Записки музыканта). — 3000 экз. — ISBN 978-5-17-090591-1. Каджая В. Г. Диакон бесстыжий, или Как делают антисемитом. — М., 2008. — 191 с. — ISBN 978-5-8125-1027-5. Кросс М. Мадонна. История жизни = Madonna: a biography. — Санкт-Петербург: Питер, 2009. — 144 с. — (Люди — легенды). — 4000 экз. — ISBN 978-5-388-00369-0. МакЛарен Л. Мадонна = Madonna. The Lady. — Ростов-на-Дону: «Феникс», 1998. — 320 с. — (Силуэты успеха). — 5000 экз. — ISBN 5-222-00439-2. О’Брайен Л. Madonna. Подлинная биография королевы поп-музыки = Madonna: Like an Icon. — СПб.: «Амфора», 2009. — 480 с. — 5000 экз. — ISBN 978-5-367-00988-0. Одергон А. Отель «Война». Психологическая динамика вооруженных конфликтов = The War Hotel: Psychological Dynamics in Violent Conflict. — М.: «Энигма», 2008. — 512 с. — (Человеческий фактор). — 3000 экз. — ISBN 978-5-94698-064-7. Тараборелли Р. Дж. Мадонна. В постели с богиней = Madonna: An Intimate Biography. — М.: «Эксмо», 2004. — 410 с. — 4000 экз. — ISBN 5-699-04814-6. Ханок Э. C. Пугачёвщина: конец истории. — Минск: «Ковчег», 2015. — 254 с. — 600 экз. — ISBN 978-985-7121-11-3. Харари О. Эффект Мадонны. Стратегии опережения в подражательной экономике = Break from the Pack: How to Compete in a Copycat Economy. — M.: BestBusinessBooks, 2011. — 368 с. — 6000 экз. — ISBN 978-5-91171-011-8. Харифзянов Р., Панова Л. Откровения Ангелов-Хранителей. Переселение душ. — 2-е издание. — M.: «Ермак», «АСТ», 2004. — 288 с. — 150 000 экз. — ISBN 5457449483. Чикконе К., Ли В. Жизнь с моей сестрой Мадонной = Life With My Sister Madonna. — М.: «Эксмо», 2009. — 352 с. — 6000 экз. — ISBN 978-5-699-32932-8. Азхьарԥшқәа Официальный сайт Америкатәи ашәаҳәаҩцәа Америкатәи амузыкантцәа 1958 шықәсазы ииз Нанҳәамза 16 рзы ииз
30346
https://ab.wikipedia.org/wiki/2022
2022
Ахҭысқəа Ажьырныҳәамза Жәабранмза Хәажәкырамза Мшаԥымза Лаҵарамза Рашәарамза Ԥхынгәымза Нанҳәамза Цәыббрамза Жьҭаарамза Абҵарамза Ԥхынҷкәынмза Иит Рыԥсҭазаара иалҵит
30359
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B2%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B8%D0%B0%3A%D0%90%D1%84%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC/%D0%90%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D3%99%20%D0%BB%D0%B0%D1%85%D3%99%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%86%D3%99%D0%B0
Авикипеиа:Афорум/Апроблематә лахәылацәа
Ари адаҟьа азкызаара ахцәажәарахь: Алахәылацәа иззыԥштәым ринцидентқәеи, иааҟәымҵуа иӷәӷәоу ахымҩаԥгашьа рыпроблемақәеи; Иузымыӡбуа аиҿагыларақәа; Агәам дуқәа аԥҵаҩцәа Spam Hello. The creations of Special:Contribs/2600:1700:1E0:6B2F:4C18:7B7A:738A:5DBB should be deleted as the pages are essentially empty and provide no useful information. The person behind this IP, and many other IPs, go to small wikis to create such pages to boost Special:Stats. pinging admin for comment. Minorax (обсуждение) 08:21, 3 ажьырныҳәамза 2022 (UTC) Moving this topic to its respective section. My opinion on this is conflicted. It is true that these pages contain no useful content, on the other hand this can be corrected anytime.--Fraxinus.cs (обсуждение) 09:38, 3 ажьырныҳәамза 2022 (UTC) Well I do agree that information can be added as time passes. However, these pages were created 2 years ago with no one else editing them (not counting another spammer and users reverting the edits). Minorax (обсуждение) 10:56, 3 ажьырныҳәамза 2022 (UTC) Good day and Happy New Year! I remember this articles. As new creating articles I approved it because it was same which I made with another years before. So I want to inform you that I again approving this articles for nowadays. In the future this kind of articles will help us build "year article" according same standard. So to delete it with my opinion is not correct.— Surprizi (обсуждение) 04:49, 4 ажьырныҳәамза 2022 (UTC)
30360
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D2%9F
Ираҟ
Ираҟ (, IPA:ʔiːˈɾɒːk), аофициалтә хьӡы: Ираҟ Ареспублика (, Џьомҳуриет аль-Ира́к, IPA: dʒomhuːˌɾije al-ʿIrāq) — Азиатәи аҳәынҭқарра. Ахьарԥшқәа Азиатәи атәылақәа Афедеративтә республикақәа
30364
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%B8%D0%B0
Замбиа
Замбиа (), аофициалтә хьӡы: Замбиа Ареспублика () — Африкатәи атәыла, 1964 ш. рҟынӡа Аҩадатәи Родезиа иахьӡан. Административтә шара Замбиа 10 апровинциақәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30366
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B8%D0%BC%D0%B1%D0%B0%D0%B1%D0%B2%D0%B5
Зимбабве
Зимбабве (, ), аофициалтә хьӡы: Зимбабве Ареспублика (, ) — Алада-африкатәи атәыла. Административтә шара Зимбабве 8 апровинциақәеи () 2 апровинциала ақалақьқәи рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30371
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B1%D0%BE-%D0%92%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B5
Кабо-Верде
Кабо-Верде (), аофициалтә хьӡы: Кабо-Верде Ареспублика () — Африкатәи адгьылбжьахатә ҳәынҭқарра. Архипелаг Атлантикатә аокеан агәҭантәи ахәҭа аҟны, ари 10 авулкан иахҟьо адгьылбжьахақәа ахь еилоуп. Административтә шара Кабо-Верде 22 амуниципалитетқәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30378
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%83%D0%BD
Камерун
Камерун (, ), аофициалтә хьӡы: Ареспублика Камерун (, ) — Аекваториал-африкатәи атәыла. Административтә шара Камерун 10 арегионқәа (, ) рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30380
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB%20%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Мархолиа, Михаил Константин-иԥа
Михаил Константин-иԥа Мархолиа ( — ) — еицырдыруа, атеатри акинои ррежисиор, Аԥсны зҽаԥсазтәыз аҟазара усзуҩын. Абиографиа Изгәакьаз аԥсуа жәлар рҟазара амаҵ аура ирҿиаратә ԥсҭазаара зегьы азкын, иааирԥшуан аҟыбаҩ ҷыда, аусураз агәацԥыҳәара, ахамеигӡара. 1966 шықәса раахыс М. К. Мархолиа С. Ҷанба ихьӡ зху Аԥсуа ҳәынҭқарратә драматә театр аҿы режиссиорс аус иуан, Аԥсуа телехәаҧшра анышьақәгылаз амш инаркны режиссиор хадас дыҟан. Иара дыруаӡәкуп анаҩс акыр шықәса режиссиор хадас дызмаз Аҟәатәи ахәаԥшҩы қәыԥш изку аурыс театр ашьақәыргылаҩцәа (1981). Михаил Констанин-иԥа Мархолиа 1991 шықәса рзы дҟалоит «Аԥсуафильм» акиностудиаҿы асахьаркыра-документалтә фильмқәа ррежиссиор хадаси рсахьаркыратә напхгаҩыси. Алитература История Абхазии - свидетель: [художественно-публицистический фильм абхазских кинематографистов]//РА. - 1994. - 8 января, (№ 2). - С.1. Михаил Константинович Мархолия//РА.- 2004. - (№ 35).- С.4. Азгәаҭақәа Азхьарԥшқәа Абиографиа - kino-teatr.ru Ажьырныҳәамза 10 рзы ииз 1935 шықәсазы ииз Хәажәкырамза 30 рзы иԥсыз 2004 шықәсазы иԥсыз Аԥсны артистцәа
30384
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%8C%D0%B0%D1%80%D0%B3%D1%8C%20I
Гьаргь I
Гьаргь | актәи (аелын.-Γιώργος ο πρώτος, ақырҭ. გიორგი პირველი) - Аԥсха Аԥсуа Ахра 861-868 шықәса инаркны , Гьаргь аҳәычқәа имамазҭ , Лауан || иԥа иоуп, иара анонимнитәи аԥхәыс дыман, нас лара Иоаан Шавлиани иҿы дҵеиҭ, Гьаргь иман ҩба аиашьаа Феодосии, Дмитрии ,ҩба иашьаҷкәынқ Тинен (Карҭтәыла Анапхагаҩы) Багратеи. Гьаргь иуранагӡа аҭоурых: "Феодосии иашьа Гьаргь актәи, акы аамҭа Ақартли ачихтәи адгьылеи имаан, ана иашьа Дмитрии, иҷкәын Тинен анапхагаҩы азы дықәрҭәииҭ " ,. (О.Х. Бгажба,З.С. Лакоба, Аԥсны аҭоурых, Аҟәа 2015, аҩбатәи аиздание,адәақьа 141) Аԥсуаа
30385
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D1%81%D0%B8%20II
Феодоси II
Феодосии аҩбатәи || (ақырт.-ფეოდოსია , аелын.-Φεοδοσία) - Аԥсуа Ахра Аԥсха 806-825 шықәса инаркны , Лауан иҷкәын, Дмитрии Гьаргьи аиашьа , иара Ақахетиа-Арабтәи-Византиа каолициа Аԥсуа Ахра аибашьра азы иқәақәаны иԥцәиҭ ,ирҿагыланы иареи Тао-Кдарджети аҭауадақәа аибыслара аӡиас "Ксани" (Хымпада, иахьа-Алдатәи Ауаԥстәыла) ирырҭәиҭ , рырра рымҷкәа ирбгеиҭ , Феодосии ақалақь "Хони" иаицеиҭ ,Хопа Киачи аныхабаақәа гьы Очамчира Гәдоуҭа аҿы иааиҵеиҭ Аԥсуаа
30386
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20II
Дырмит II
Дырмит аҩбатәи || (ақырт.-დირმიტი ,аелын. - Ντμίτρι) - Аԥсуа Ахра Аԥсха 825-861 шықәса инаркны, Лауан иҷкәын, Гьаргьи Феодосии аиаша ,ҩба аԥақәа иман: Багратеи, Тиненеи ,иара иашьа Феодоси еипш аполитикатә аекономикатә акультуратә аррәи аизхарра азы зегьы иааиҵон , Византиа-Арабтәи акаолициа атакақәа иҷҳәон , Аибыслара "Буецхебо" аҿы деиаҵахеиҭ ,нас арабцәа аԥара иишәон, , Авизантиа аӷәбақәа Аҟәа (Себастополис) агаҿы ипцәиҭ, дара ари аибысралаҿы 40.000 ауаа рыман. Аԥсуаа
30395
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%83%2C%20%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D1%80%20%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D1%80-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Торнау, Федор Федор-иԥа
Федор Федор-иԥа Торнау (; Полоцк, Урыстәылатәи аимпериа — Елдиц, Австро-Венгриа) — аурыс офицер, адипломат, ашәҟәыҩҩ, аԥшыхәҩы, Кавказтәи аибашьра иалахәыз, акыр ҭоурыхтә, документалтә, литературатә ҩымҭақәа дравторуп. Иара иаанижьит анапылаҩыратә материалқәа аҭоурыхи, аетнографиеи, Мраҭашәаратәи Кавказ аҭоурыхтә географиеи ирызкны. Алитература Торнау Ф. Ф. Воспоминания Кавказского офицера. М.: АИРО-XX, 2000. Электронная версия книги Торнау Ф. Ф. Воспоминания кавказского офицера Дзидзария Г. А. Ф. Ф. Торнау и его кавказские материалы М: Главная редакция восточной литературы издательства «Наука», 1976 Керефов Б.М., Туганов Р.У. Секретная миссия в Черкесию русского разведчика барона Ф.Ф. Торнау. Нальчик: изд-во "Эль-Фа", 1999. -С. 483. Макарова С. Э. Барон Ф. Ф. Торнау и его воспоминания Ктиторова О.В, Кужева К. В. Сведения об абазинах в воспоминаниях Ф. Ф. Торнау (недоступная ссылка) Ефремов Ю. К. Тропами горного Черноморья −2-е изд., дополн. и исправл. Краснодар: ООО Качество, 2008 ISBN 978-5-9703-0143-2 Ажьырныҳәамза 10 рзы ииз 1810 шықәсазы ииз Ажьырныҳәамза 7 рзы иԥсыз 1890 шықәсазы иԥсыз Урыстәылатәи ашәҟәыҩҩцәа Урыстәылатәи адипломатцәа Урыстәылатәи аԥшыхәҩцәа
30396
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B6%D1%8C%D1%8B%D1%80%D0%BD%D1%8B%D1%85%D3%99%D0%B0
Ажьырныхәа
Ажьырныҳәа – Адунеи аншаз амш, аԥсуа жәлар рмилаҭтә, традициатә ныҳәақәа иреиуоуп. Ари аныҳәа адҳәалоуп ажьира анцәахәы – Шьашәы изкны акәырбан аҟаҵара. Ажьырныҳәа еиднакылоит аҭаацәа рыԥшьаҭыԥ аҿы аб ихылҵшьҭра иаҵанакуа аҭынхацәа. Еицырдыруа ашәҟәыҩҩ Никәала Ҳашыг иҩуан: «Ажьырныҳәа – ари ус баша акәырбан аҟаҵара акәӡам иаанаго, ари ижәытәӡоу, аԥсуаа иныҟәырго адунеи аҿы егьырҭ ажәларқәа ирылазмырҩашьо иԥшьоу ҵасуп. Ажьырныҳәа итрадициатәу аԥсуа культура «Аԥсуара» иҩым азакәанқәа рыԥҟаррақәа ируакуп. Кавказ ажәларқәа рыбжьара џьаргьы иуԥылом иахьатәи аԥсуаа рабацәа рабдуцәа рҿы акәымзар ас еиԥш ажьиирҭеи, ажьира ауси, ажьиҩцәеи раҳаҭыр ҳаракны иахьырбоз». Алитература Услар П.К. Этнография Кавказа: Языкознание. - Тифлис:, 1887. - 122 с. Абхазоведение: Вып.II/АН АБИГИ им.Д.И. Гулиа. - Сухум: Алашара, 2003. - 229 с. Аԥсуа милаҭ ныҳәақәа
30404
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B0
Кениа
Кениа (, ), аофициалтә хьӡы: Ареспублика Кениа (, ) — Амрагылара-африкатәи атәыла. Административтә шара Кениа 47 автономтә округқәа (, ) рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30406
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%80
Комор
Комор (акомор. Komori, , ), аофициалтә хьӡы: Комортәи адгьылбжьахақәа реидгыла (акомор. Umoja wa Komori, , ) — Африкатәи адгьылбжьахатә тәыла Индиатәи аокеан аҟны. Административтә шара Комор афедеративтә республика иҟоуп. Ари атәыла 3 афедералтә субиектқәа (автономтә адгьылбжьахақәа) рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Афедеративтә республикақәа
30411
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B0%D0%B4
Чад
Чад (, ), аофициалтә хьӡы: Чад Ареспублика (, ) — Африкаҟны аҳәынҭқарра. Ари атәыла ихьӡ Аӡиа Чад иаауеит. Административтә шара Чад 23 арегионқәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30417
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%83%D2%AD%D1%8B%D1%83%D0%BB%20%D0%B1%D1%8B%D0%B7%D1%88%D3%99%D0%B0
Аруҭыул бызшәа
Аруҭыул бызшәа () Азгәаҭақәа Абызшәақәа Адаӷьсҭан бызшәақәа
30418
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D2%9F
Каидаҟ
Каидаҟ — Адаӷьсҭан инхо каидаҟаа раҳра, ианырҵаз VI шәышықәса рзы. Алитература Аҭоурых атәылақәа рыла
30419
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D2%9F%20%D0%B1%D1%8B%D0%B7%D1%88%D3%99%D0%B0
Каидаҟ бызшәа
Каидаҟ бызшәа ма Хаидаҟ бызшәа (каи. Хайдакьан кув [χɑjdɑqʼɑn kuβ]) — Адаӷьсҭан ишьҭан Каидаҟ бызшәас иамоуп. Ихалхно — 21.000 ҩык. Алфавит Каидаҟ бызшәа акириллица ихархәатәуп. Анбан жәларбжьаратәи афонетикатә транскрипциала: Азгәаҭақәа Абызшәақәа Адаӷьсҭан бызшәақәа
30422
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%82-%D0%B4%E2%80%99%D0%98%D0%B2%D1%83%D0%B0%D1%80
Кот-д’Ивуар
Кот-д’Ивуар (), аофициалтә хьӡы: Кот-д’Ивуар Ареспублика (), ахьӡ аԥсшәахь аиҭага: Абаҩыш Аԥшаҳәа — Мраҭашәара-африкатәи атәыла. Административтә шара Кот-д’Ивуар 12 аокругқәеи () 2 автономтә ақалақьтә округқәеи () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30425
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%81%D0%BE%D1%82%D0%BE
Лесото
Лесото (), аофициалтә хьӡы: Лесото Акралра' () — Алада-африкатәи атәыла. Административтә шара Лесото 10 араионқәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Амонархиақәа
30429
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0
Либериа
Либериа (), аофициалтә хьӡы: Либериа Ареспублика' () — Мраҭашәара-Африкатәи атәыла. Административтә шара Либериа 15 административтә тәылақәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30431
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D0%B0
Ливиа
Ливиа (), аофициалтә хьӡы: Ливиа Аҳәынҭқарра' () — Африкатәи атәыла. Административтә шара Ари атәыла 3 аҭоурыхтә регионқәа иаԥиҵеит: Триполитаниа, Феццан, Киренаика. Иахьа Ливиа 22 административтә раионқәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа
30436
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B8
Маврики
Маврики (, , ), аофициалтә хьӡы: Маврики Ареспублика' (, , ) — Африкатәи адгьылбжьахатә тәыла Индиатәи аокеан аҟны. Административтә шара Маврики 9 административтә округқәеи () 3 Маврикитәи адәныҟатәи адгьылбжьахақәеи () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30439
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B0
Мавританиа
Мавританиа (, ), аофициалтә хьӡы: Аисламтә Республика Мавританиа' (, ) — Аҩада-мраҭашәара-Африкатәи атәыла. Административтә шара Мавританиа 12 административтә областқәеи () 1 аҳҭнықалақьтә автономтә округи Нуакшот рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Аисламтә республикақәа
30441
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0
Уганда
Уганда (), аофициалтә хьӡы: Уганда Ареспублика () — Мрагылара-Африкатәи атәыла. Административтә шара Уганда 4 административтә областқәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30444
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%80
Мадагаскар
Мадагаскар (, ), аофициалтә хьӡы: Мадагаскар Ареспублика' (, ) — Африкатәи адгьылбжьахатә тәыла Индиатәи аокеан аҟны. Административтә шара Мадагаскар 22 административтә раионқәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30448
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B8
Малави
Малави (, ), аофициалтә хьӡы: Малави Ареспублика' (, , ) — Алада-мрагылара-Африкатәи атәыла. Административтә шара Малави иаку аҳәынҭқарра ауп, ари атәыла 3 административтә провинциақәа рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30452
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%87%D0%B0%D0%BC%D1%87%D1%8B%D1%80%D0%B0%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%B0%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%20%D0%B0%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D0%B5%D0%BA%D1%82%D2%9B%D3%99%D0%B0%20%D1%80%D0%B5%D0%B8%D2%9B%D3%99%D1%8B%D4%A5%D1%85%D1%8C%D0%B0%D3%A1%D0%B0
Очамчыратәи амуниципалитет аобиектқәа реиқәыԥхьаӡа
Очамчыратәи амуниципалитет аобиектқәа/абаҟақәа реиқәыԥхьаӡаҿы иарбоуп амуниципалитет аҵакырадгьыл аҿы иҟоу, акультуратә ҭынха аганахьала крызҵазкәа аобиектқәа, урҭ рыхәҭак, азакәан ала иазԥхьагәаҭоу аԥҟарала, иранашьоуп Акультуратә ҭынха иеиҭамҵуа абаҟа астатус. Иеиҭамҵуа абаҟа астатус змоу аобиектқәа рыхәҭак, иара убас, амилаҭтә категориагьы ранашьоуп. Очамчыратәи амуниципалитет аҿы акультуратә ҭынха аганахьала крызҵазкәа аобиектқәа 3 гәыԥкны ишоуп: Астатус змам аобиектқәа Акультуратә ҭынха иеиҭамҵуа абаҟақәа Амилаҭтә категориа змоу иеиҭамҵуа абаҟақәа Очамчыратәи амуниципалитет аобиектқәа реиқәыԥхьаӡа Азхьарԥшқәа heritagesites.ge — კულტურული მემკვიდრეობის უძრავი ძეგლების სია კულტურული მემკვიდრეობის პორტალი Очамчыра араион
30458
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B8
Мали
Мали (), аофициалтә хьӡы: Мали Ареспублика () — Африкаҟны атәыла. Административтә шара Мали 10 административтә областқәеи () 1 аҳҭнықалақьи рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30461
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%BA%D0%BE
Марокко
Марокко (, , ), аофициалтә хьӡы: Марокко Акралра , , ) — Аҩада-мраҭашәара-Африкатәи атәыла. Административтә шара Марокко 12 административтә областқәа (, , ) рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Амонархиақәа
30463
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%B0%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%20%D0%B0%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D0%B5%D0%BA%D1%82%D2%9B%D3%99%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D2%9F%D0%B0%D2%9B%D3%99%D0%B0
Гагратәи амуниципалитет аобиектқәа абаҟақәа
Гагратәи амуниципалитет аобиектқәа/абаҟақәа реиқәыԥхьаӡаҿы иарбоуп амуниципалитет аҵакырадгьыл аҿы иҟоу, акультуратә ҭынха аганахьала крызҵазкәа аобиектқәа, урҭ рыхәҭак, азакәан ала иазԥхьагәаҭоу аԥҟарала, иранашьоуп Акультуратә ҭынха иеиҭамҵуа абаҟа астатус. Иеиҭамҵуа абаҟа астатус змоу аобиектқәа рыхәҭак, иара убас, амилаҭтә категориагьы ранашьоуп. Гагратәи амуниципалитет аҿы акультуратә ҭынха аганахьала крызҵазкәа аобиектқәа 3 гәыԥкны ишоуп: Астатус змам аобиектқәа Акультуратә ҭынха иеиҭамҵуа абаҟақәа Амилаҭтә категориа змоу иеиҭамҵуа абаҟақәа Гагратәи амуниципалитет аобиектқәа реиқәыԥхьаӡа Азхьарԥшқәа heritagesites.ge — კულტურული მემკვიდრეობის უძრავი ძეგლების სია კულტურული მემკვიდრეობის პორტალი Гагра араион Гагра араион ақыҭақәа
30466
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D1%8B%D0%BB%D1%80%D1%8B%D4%A5%D1%88%D1%8C%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%B0%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82%20%D0%B0%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D0%B5%D0%BA%D1%82%D2%9B%D3%99%D0%B0%20%D1%80%D0%B5%D0%B8%D2%9B%D3%99%D1%8B%D4%A5%D1%85%D1%8C%D0%B0%D3%A1%D0%B0
Гәылрыԥшьтәи амуниципалитет аобиектқәа реиқәыԥхьаӡа
Гәылрыԥшьтәи амуниципалитет аобиектқәа реиқәыԥхьаӡа реиқәыԥхьаӡаҿы иарбоуп амуниципалитет аҵакырадгьыл аҿы иҟоу, акультуратә ҭынха аганахьала крызҵазкәа аобиектқәа, урҭ рыхәҭак, азакәан ала иазԥхьагәаҭоу аԥҟарала, иранашьоуп Акультуратә ҭынха иеиҭамҵуа абаҟа астатус. Иеиҭамҵуа абаҟа астатус змоу аобиектқәа рыхәҭак, иара убас, амилаҭтә категориагьы ранашьоуп. Гәылрыԥшьтәи амуниципалитет аҿы акультуратә ҭынха аганахьала крызҵазкәа аобиектқәа 3 гәыԥкны ишоуп: Астатус змам аобиектқәа Акультуратә ҭынха иеиҭамҵуа абаҟақәа Амилаҭтә категориа змоу иеиҭамҵуа абаҟақәа Гәылрыԥшьтәи амуниципалитет аобиектқәа реиқәыԥхьаӡа Азхьарԥшқәа heritagesites.ge — კულტურული მემკვიდრეობის უძრავი ძეგლების სია კულტურული მემკვიდრეობის პორტალი Гәылрыԥшь араион
30468
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%85%D0%BE%D0%B2%2C%20%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%20%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Чехов, Антон Павел-иԥа
Антон Павел-иԥа Чехов (; , Таганрог, Урстәылатәи аимпериа — , Баденваилер, Германиатәи аимпериа) — аурыс шәҟәыҩҩ ду, иҩымҭақәа еиҭагоуп адунеи ажәларқәа акыр рбызшәақәа рахь. А.П. Чехов икалам иҵижьыз ипиесақәа адунеи аҿы иреиӷьу атеатрқәа ррепертуар иузаҟәымҭхо, изырԥшӡо иреиуоуп. Иазгәаҭатәуп, А.П. Чехов иҩымҭақәа акыр жәашықәсақәа рыҩнуҵҟа аԥсшәахь ишеиҭаргоз аԥсуа сахьаркыратә литература аҟазацәа нагацәа. 1920 ш. рзы апрозаик адраматург Ӡ. Дарсалиа Чехов иажәабжь “Хирургия” амотив ала иаԥиҵеит акомедиа “Ахапыц хәышәтәҩы”, уи аахыс акырынтә А.П. Чехов иҩымҭақәа ықәдыргылахьеит аԥсуа сценаҿ. Антон Павел-иԥа Чехов ихьӡ ахҵан Аҟәа ақалақь амҩадуқәа руаки абжьаратә школи. Алитература Пачулиа В.П. Русские писатели в Абхазии. - Сухуми: Алашара, 1980. - 101 с. Абхазия в русской литературе. - Сухуми: Алашара, 1983. - 370 с. Александр и Антон Чеховы. Воспоминания, переписка / Сост., подг. текста и коммент. Е. Гушанской, И. Кузьмичёва. — М.: Зажаров, 2012. — 960 с. — (Биографии и мемуары). — 3000 экз. — ISBN 978-5-8159-1136-9. А. П. Чехов и Нижегородский край : библиогр. указатель ⁄ НГОУНБ, ИБО; сост. Л. П. Селезнева. — Н. Новгород: РИО НГОУНБ, 2010. — 80 с. Бочаров С. Г. «Чехов и философия» // Вестник истории, литературы, искусства. — М.: Собрание; Наука, 2005. Венгеров С. А. Чехов, Антон Павлович // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1903. — Т. XXXVIIIa. — С. 777—781. Вокруг Чехова / Сост., вступ. ст. и примеч. Е. М. Сахаровой. — М.: Правда, 1990. — 656 с. — 100000 экз. Волошинова В. Ф., Волошинова Л. Ф. «Чехов и Ростов-на-Дону» Волчкевич Майя. «Чайка». Комедия заблуждений. — М.: «Пробел-2000», 2010. — 128 с. Волчкевич Майя. «Дядя Ваня». Сцены из непрожитой жизни. — М.: «Пробел-2000», 2010. — 87 с. Гиляровский В. А. Антоша Чехонте / Гиляровский В. А. Москва газетная. Друзья и встречи. — Мінск: Навука и тэхніка, 1989. — 384 с.: иллюстрации. — С. 253—280. — ISBN 5-343-00147-5. Задёра Г. П. Медицинские деятели в произведениях А. П. Чехова. Очерк. — Ежемесячные литературные и популярно-научные приложения к журналу «Нива», 1903, октябрь, ноябрь. Корней Чуковский. Художник Корней Чуковский. Был, есть и будет прекрасен Корней Чуковский. О Чехове Кузичева А. П. А. П. Чехов в русской театральной критике. Комментированная антология. 1887—1917. — М.: ЧПК, 1999. — 542 с. Кузичева А. П. Чеховы. Биография семьи. — М.: «АРТ», 2004. — 472 с. Кузичева А. П. Чехов. Жизнь «отдельного человека». — СПб.: Балтийские сезоны, 2011. — 880 с., илл. Кузичева А. П. Ваш А. Чехов. — М.: Согласие, 2000. — 388 с. Масанов И. Ф. — Чеховиана: Систематический указатель литературы о Чехове и его творчестве / Ввод. ст. и ред. А. Б. Дермана. — М.: Гос. центр. кн. палата РСФСР, 1929. — Вып. 1. — 119 с. Ажьырныҳәамза 29 рзы ииз 1860 шықәсазы ииз Ԥхынгәымза 15 рзы иԥсыз 1904 шықәсазы иԥсыз Урыстәылатәи ашәҟәыҩҩцәа
30475
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D3%99%D2%AD%D0%B0%D0%BD%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%90%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0
Африкагәҭантәи Ареспублика
Африкагәҭантәи Ареспублика (, ) — Африкаҟны атәыла. Административтә шара Африкагәҭантәи Ареспублика 20 административтә префектурақәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30476
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%B7%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%B8%D0%BA
Мозамбик
Мозамбик (), аофициалтә хьӡы: Мозамбик Ареспублика () — Африкаҟны атәыла. Административтә шара Мозамбик 10 административтә провинциақәеи () 1 аҳҭнықалақьи () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30478
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D0%B0
Намибиа
Намибиа (), аофициалтә хьӡы: Намибиа Ареспублика () — Африкатәи атәыла. Административтә шара Намибиа 14 административтә областқәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30480
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B3%D0%B5%D1%80
Нигер
Нигер (, ), аофициалтә хьӡы: Нигер Ареспублика (, ) — Африкатәи атәыла. Административтә шара Нигер 7 административтә регионқәеи () 1 аҳҭнықалақьи рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30486
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B3%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0
Нигериа
Нигериа (, , , ), аофициалтә хьӡы: Афедеративтә Республика Нигериа (, , , ) — Африкатәи атәыла. Административтә шара Нигериа афедеративтә ҳәынҭқарроуп. Ари атәыла 36 аштатқәеи () 1 афедералтә территориеи рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Афедеративтә республикақәа
30489
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0
Руанда
Руанда (), аофициалтә хьӡы: Руанда Ареспублика (, , , ) — Африкагәҭанҟны атәыла. Административтә шара Руанда 5 апровинциақәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30491
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD-%D0%A2%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%B8%20%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%B8%D0%BF%D0%B8%D0%B8
Сан-Томеи Принсипии
Сан-Томеи Принсипии (), аофициалтә хьӡы: Адемократиатә Республика Сан-Томеи Принсипии () — Африкатәи адгьылбжьахатә тәыла Атлантикатә аокеан аҟны. Административтә шара Сан-Томеи Принсипии 6 административтә округқәеи () 1 автономтә региони рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30494
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B8%D1%88%D0%B5%D0%BB%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%90%D0%B4%D0%B3%D1%8C%D1%8B%D0%BB%D0%B1%D0%B6%D1%8C%D0%B0%D1%85%D0%B0%D2%9B%D3%99%D0%B0
Сеишелтәи Адгьылбжьахақәа
Сеишелтәи Адгьылбжьахақәа (, ), аофициалтә хьӡы: Ареспублика Сеишелтәи Адгьылбжьахақәа (, ) — Африкатәи адгьылбжьахатә тәыла Индиатәи аокеан аҟны. Административтә шара Сеишелтәи Адгьылбжьахақәа 26 административтә округқәа рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30497
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B2%D0%B0%20%D1%84%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0%20%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0
Лингва франка нова
Лингва франка нова (Lingua Franca Nova) — адунеижәларбжьаратә бызшәа. Аԥҵаҩы абызшәа Джордж Бурэ. Шәахә. иара убас elefen.org Иԥсабаратәым абызшәақәа
30499
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B8%D0%B4%D0%B3%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0
Аидгылара
Аԥсны Жәлар Рфорум «Аидгылара» — ԥхынҷкәынмза 13, 1988 шықәса рзы иаԥҵаз Аԥсны Жәлар Рфорум «Аидгылара». Аҭоурых Ԥхынҷкәынмза 13, 1988 шықәса рзы Аҟәа имҩаԥысит Жәлар Рфорум «Аидгылара» I аизара ду. Жәабранмза 3, 1990 шықәса рзы Аҟәа имҩаԥысит Жәлар Рфорум «Аидгылара» II аизара ду. Афорум хантәаҩыс далхын Сергеи Мирон-иԥа Шамба. Еиҭарҿыцыз анапхгара аилазаара активла нап адыркит аԥҟаԥҵәа аԥҟарақәеи апрограммеи аус рыдулареи урҭ рынагӡареи. Уи инаваргыланы Афорум имҩаԥнагон Асовет Еидгылаҿ Прибалтика инаркны Аокеан ҭынч аҟынӡа еиҿкааз иформалтәымыз аиҿкаарақәеи дареи рыҩнуҵҟа аимадарақәа рышьақәыргыларазы аусура. «Аидгылара» ахықәкы анагӡараз имҩаԥнагоз хра злаз аусқәа иреиуан СССР автономиатә республикақәеи дареи рымчқәа акоординациа рзура рсуверентә зинқәеи рҳәынҭқарратә статуси рыхьчареи рырҭбаареи алыршахарц азы. Алитература К 20-летию Народного форума Абхазии «Аидгылара»: [о торжественном мероприятии, посвященном 20-летию НФА.]//РА. - 2008. - 13-14 дек., (№ 137). - С.1 Аԥсны аполитикатә партиақәа
30500
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%85%D0%B8%D0%BD%D0%B0%2C%20%D0%95%D0%B2%D0%B4%D0%BE%D0%BA%D0%B8%D0%B0%20%D0%90%D1%84%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B8-%D0%B8%D4%A5%D2%B3%D0%B0
Мухина, Евдокиа Афанаси-иԥҳа
Евдокиа Афанаси-иԥҳа Мухина (диит ) — Аџьынџьтәылатә еибашьра Дуӡӡа 1941-1945 шш. иалахәыз. Абиографиа 16 шықәса ирҭагылаз акомҿар ԥҳәызба цәыббра мза 1941ш. рзы лхатә гәаԥхарала далалоит Ар Ҟаԥшь. Қәрала иқәыԥшӡаз, арраҿы арадист изанааҭ анлоу дцоит аҕа итыл ахь. Лара аԥшыхәҩцәеи апартизанцәеи дрыцхраауан, еиқәлыршәон еимадарала, лхала ахсаалаҿы иазгәалҭон аҕацәа рырратә обиектқәа, зны-зынлагьы лара иҟалҵоз адыррақәа рыла ҳартиллериеи ҳҳаирпланқәеи аҕа ирҭон аахақәа. Аибашьра ашьҭахь Евдокиа Афанаси-иԥҳа аус луан санитаркас аҟәатәи ахәышәтәырҭаҿы, аибашьра иадҳәалаз лгәалашәарақәа рыла илҩит аповест «Восемь сантиметров». 1975 шықәса рзы арежиссиор Иарополк Лапшин ари ашәҟәы амотив ала иҭихит асахьаркыратә фильм «Назначаешься внучкой». Евдокиа Мухина иланашьан Аибашьра Абираҟ Ҟаԥшь аорден, Аџьынџьтәылатә еибашьра аорден II- аҩаӡара, «Аџьынџьтәылатә еибашьра апартизан» амедал убас иҵ. Евдокиа Афанаси-иԥҳа депутатс дыҟан, Аԥснытәи АССР Иреиҳаӡоу Асовет Апрезидиум далахәын. Азхьарԥшқәа О. Старастенко. Дуся Мельникова, Женя Евдокимова и Чижик: одна война и одна жизнь на всех Жәабранмза 16 рзы ииз 1925 шықәсазы ииз Аԥснытәи АССР 10 тәи ааԥхьара Иреиҳаӡоу Асовет адепутатцәа
30505
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B5%D0%BB%D1%81
Уелс
Уелс, Уелстәыла (, ) — Британиаду атәыла зегь реиҳа идуу. Азгәаҭақәа
30513
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%B3%D0%B0%D0%BB
Сенегал
Сенегал (, , , ), аофициалтә хьӡы: Сенегал Ареспублика (, , , ) — Мраҭашәара-африкатәи атәыла. Административтә шара Сенегал 14 аобластьқәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30516
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B3%D1%8B%D1%82
Алгыт
Алгыт () — Аԥсны аҿы Гәдоуҭа араион иау ақыҭа хәыҷы. Аԥсны ақыҭақәа
30517
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D1%8B%D1%85%D3%99%D0%BD%D1%8B
Зыхәны
Зыхәны () - аҭып аҿы аедыгаа ауаа аимшьҭарақәа инхоз ҳәа, иажәу аедыгаа абра риимшьтарақәа XIII н.э. авек ирԥырцәеит. Амилаҭқәа Зыхәны Амраҭашәара Зыхәнытәыла инхоит амилаҭқәа: Шаԥсыӷцәа (Аедыгаа), Абадзехцәа (Аедыгаа), Натухаицәа (Аедыгаа), Бжедугцәа (Аедыгаа), Темиригуаа (Аедыгаа). Амрагылартәи Зыхәны инхоит амилаҭқәа: Аҟабардақәа (Аедыгьаа), Аҷаркьазцәа (Аедыгаа), Аублаа, Асаӡуаа (Аԥсуаа). Аҭоурыхтәи европатәи атәылақәа
30519
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D2%B7%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B0%D0%B0
Аҷануаа
Аҷануаа, Алазцәа (, ма ჭანი [ҷани], ) — ақарҭвел бызшәақәа ирҳәоу ргәыԥ ажәлар ирыҵынақьоу, иахьа маҷны инхоит Ақырҭтәыла аҿы, Ҭырқәтәылеи аҿы гьы.
30526
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B5%D1%80%D1%80%D0%B0-%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%B5
Сиерра-Леоне
Сиерра-Леоне (), аофициалтә хьӡы: Сиерра-Леоне Ареспублика () — Африкамраҭашәаратәи атәыла. Административтә шара Сиерра-Леоне 4 апровинциақәеи () 1 аобласти () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30528
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B8
Сомали
Сомали (, ), аофициалтә хьӡы: Афедеративтә Республика Сомали (, ) — Мрагылара-Африкатәи атәыла. Административтә шара Сомали аофициала 18 административтә провинциақәа () рыла ишоит, де-факто Сомали ҭыԥқәак автономтә региони иазхаҵам ареспублика Сомалиланди рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Афедеративтә республикақәа
30530
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD
Судан
Судан (), аофициалтә хьӡы: Судан Ареспублика () — Африка аҩада-мрагыларатәи атәыла. Административтә шара Судан 18 аштатқәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Афедеративтә республикақәа
30534
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BD%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B0
Танзаниа
Танзаниа (, ), аофициалтә хьӡы: Еиду Ареспублика Танзаниа (, ) — Африкамрагыларатәи атәыла. Административтә шара Танзаниа 31 административтә регионқәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа Асоциалисттә тәылақәа
30536
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%B3%D0%BE
Того
Того (), аофициалтә хьӡы: Тоголезтәи Ареспублика () — Африкамраҭашәаратәи атәыла. Административтә шара Того 5 административтә регионқәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30545
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81
Тунис
Тунис (), аофициалтә хьӡы: Тунистәи Ареспублика () — Аҩада-африкатәи атәыла. Административтә шара Тунис 24 административтә вилаетқәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30547
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%BD%2C%20%D0%91%D0%BE%D0%B1
Дилан, Боб
Боб Дилан (; * , Дулут, Миннесота, ЕАА) — америкатәи ашәаҳәаҩы. Альбомқәа Bob Dylan (1962) The Freewheelin' Bob Dylan (1963) The Times They Are a-Changin''' (1964) Another Side of Bob Dylan (1964) Bringing It All Back Home (1965) Highway 61 Revisited (1965) Blonde on Blonde (1966) John Wesley Harding (1967) Nashville Skyline (1969) Self Portrait (1970) New Morning (1970) Pat Garrett & Billy the Kid (1973) Dylan (1973) Planet Waves (1974) Blood on the Tracks (1975) The Basement Tapes (1975) Desire (1976) Street Legal (1978) Slow Train Coming (1979) Saved (1980) Shot of Love (1981) Infidels (1983) Empire Burlesque (1985) Knocked Out Loaded (1986) Down in the Groove (1988) Oh Mercy (1989) Under the Red Sky (1990) Good as I Been to You (1992) World Gone Wrong (1993) Time Out of Mind (1997) "Love and Theft" (2001) Modern Times (2006) Together Through Life (2009) Christmas in the Heart (2009) Tempest (2012) Shadows in the Night (2015) Fallen Angels (2016) Triplicate (2017) Rough and Rowdy Ways'' (2020) 1941 шықәсазы ииз Лаҵарамза 24 рзы ииз Америкатәи Ауриацәа Америкатәи ашәаҳәаҩцәа Ауриа ашәаҳәаҩцәа Америкатәи акомпозиторцәа
30551
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D1%82%D3%99%20%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B0%D1%82%D3%99%20%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0
Сахаратәи Арабтә Демократиатә Республика
Мраҭашәаратәи Сахара (, ), аофициалтә хьӡы: Сахаратәи Арабтә Демократиатә Республика , ) — Мраҭашәара-африкатәи хәҭакала иазхаҵоу атәыла. Агалериа Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30554
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4
Сомалиленд
Сомалиленд (, ), аофициалтә хьӡы: Сомалиленд Ареспублика (, ) — Мрагылара-африкатәи иазхаҵам атәыла. Административтә шара Сомалиленд 6 административтә провинциақәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Африкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30557
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B0%D1%82%D3%99%20%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%20%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE%20%D0%B0%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82
Адемократиатә Республика Конго апрезидент
Адемократиатә Республика Конго апрезидент (, , ) — Адемократиатә Республика Конго ахада 1960 шықәса инаркны. Шәахә. иара убас Адемократиатә Республика Конго ахадацәа рсиа Адемократиатә Республика Конго апрезидент ихаҭыԥуаҩ Адемократиатә Республика Конго аԥыза министр
30562
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B0%D1%82%D3%99%20%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%20%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE%20%D0%B0%D1%85%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%86%D3%99%D0%B0%20%D1%80%D1%81%D0%B8%D0%B0
Адемократиатә Республика Конго ахадацәа рсиа
Ари адаҟьа иҟои Адемократиатә Республика Конго ахадацәа рсиа — Адемократиатә Республика Конго апрезидентцәа (аҭоурыхла Конготәи Ареспублика, Заир) 1960 шықәса инаркны. Уажәытәи ахада иҟои апрезидент Феликс Чисекеди инаркны. Адемократиатә Республика Конго ахадацәа (1960 ш. инаркны) Азхьарԥшқә Official website of the President of the DRC World Statesmen – Congo (Kinshasa) Адемократиатә Республика Конго аполитика
30563
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%B8%D3%A1%D0%B8%D0%BD
Беиӡин
Беиӡин () – Чынҭ аҳҭнықалақь ауп. Иаланхо . Аҭоурых Административ-территориалтә шара Шьоукы Беиӡин аҭоурыхтә раионқәа: Андинман Беиуан Ҽаоианмын Дунчжимын Фанчжуан Фуҽенмын Фусинмын Гомао Хеԥинли Ванц'ин Ванфуц'ин Удаоқоу Сидан Сичжимын Яиунцун Чжунгуанцун Агеографиа Атранспорт Азхьарԥшқәа Азгәаҭақәа Аҳҭнықалақьқәа Азгәаҭақәа Китаи ақалақьқәа Аҳҭнықалақьқәа
30565
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C
Израиль
Израиль (, ), аофициалтә хьӡы: Израиль Аҳәынҭқарра (, ) — Азиа аҳәынҭқарра иауакуп. Азгәаҭақәа Азиатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30566
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B7%D0%B8%2C%20%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D1%8C
Саркози, Николь
Николь Саркози (; диит , Париж, Франциа) — 23-тәи Франциа апрезидентуп (2007–2012). Азхьарԥшқәа Les Amis de Nicolas Sarkozy Франциа апрезидентцәа Франциатәи аполитикцәа 1955 шықәсазы ииз Ажьырныҳәамза 28 рзы ииз
30569
https://ab.wikipedia.org/wiki/Queen
Queen
Queen (Куи́н) — Британиатәи амузыкатә гәыԥ ыҟан. Альбомқәа Queen (1973) Queen II (1974) Sheer Heart Attack (1974) A Night at the Opera (1975) A Day at the Races (1976) News of the World (1977) Jazz (1978) The Game (1980) Flash Gordon (1980) Hot Space (1982) The Works (1984) A Kind of Magic (1986) The Miracle (1989) Innuendo (1991) Made in Heaven (1995) Азхьарԥшқәа Аофициалтә асаит Британиатәи амузыка
30570
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B8%D1%83%D1%80%D0%B8%2C%20%D0%A4%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B4%D0%B8
Меркиури, Фредди
Фредди Меркиури (, иара ахатәы хьӡы: Фаррух Булсара (); , Стоун-Таун, Занзибар — , Лондон, Британиа Ду) — британиатәи ашәаҳәаҩы. Альбомқәа Queen Queen (1973) Queen II (1974) Sheer Heart Attack (1974) A Night at the Opera (1975) A Day at the Races (1976) News of the World (1977) Jazz (1978) The Game (1980) Flash Gordon (1980) Hot Space (1982) The Works (1984) A Kind of Magic (1986) The Miracle (1989) Innuendo (1991) Made in Heaven (1995) Соло Mr. Bad Guy (1985) Barcelona (1988) The Freddie Mercury Album (1992) The Great Pretender (1992) Freddie Mercury – Remixes (1993) The Solo Collection (2000) Solo (2000) Lover of Life, Singer of Songs (2006) Never Boring (2019) Азхьарԥшқәа Аофициалтә асаит Queen http://www.freddiemercury.com/ 1946 шықәсазы ииз Цәыббрамза 5 рзы ииз 1991 шықәсазы иԥсыз Абҵарамза 24 рзы иԥсыз Британиатәи ашәаҳәаҩцәа
30573
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%8F%D1%8C%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%90%D0%BB%D1%8B%D2%9B%D1%8C%D1%81%D0%B0%20%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D1%8B%D0%B3%D3%99-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Џьениа, Алықьса Камыгә-иԥа
Алықьса Камыгә-иԥа Џьениа ( — ) — ашәҟәыҩҩы-апрозаик, Зҽаԥсазтәыз акультура усзуҩы, аԥсуа жәлар рмилаҭ-хақәиҭратә қәԥара активла далахәын. А. Џьениа иҟазара ажанртә, атематикатә диапазон ҭбаауп, еиуеиԥшым. Иара даԥсаны дыԥхьаӡоуп иаарылукааша новеллистны. Алықьса Џьениа ироманқәеи иповестқәеи рыда ухахьы иузаагом иахьатәи аԥсуа епикатә проза. Алықьса Камыгә-иԥа Џьениа аус иуан “Аԥсны ҟаԥшь”, ажурнал “Алашара” рредакциақәа рҿы, Аԥснытәи Аҳәынҭқарратә шәыҟәҭыжьырҭа директор хадас дыҟан. Алықьса Џьениа ишәҟәқәа иахьа абиблиотекақәа рҿы ус баша аҭыԥ ааныркылаӡом, урҭ ахархәара ҭбаа рымоуп Аԥснытәи аԥхьаҩцәа рыҩнуҵҟа, иара убас Аԥсны анҭыҵгьы. Алитература Восьмой цвет радуги. – Сухум, 1976; Избранное. – Сухум, 1980. Жәабранмза 21 рзы ииз 1930 шықәсазы ииз Ԥхынгәымза 7 рзы иԥсыз 1998 шықәсазы иԥсыз Аԥсны ашәҟәыҩҩцәа Џьениаа
30574
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%8B%D2%AD%D3%99%D0%B1%D0%B0%2C%20%D0%9B%D0%B5%D1%83%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%B0%20%D0%90%D0%BB%D1%8B%D2%9B%D1%8C%D1%81%D0%B0-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Быҭәба, Леуарса Алықьса-иԥа
Леуарса Алықьса-иԥа Быҭәба (, Гәдоуҭа араион — , Дәрыԥшь ақыҭа) — Аԥсуа ҿыханҵаҩ. Абиографиа Далгеит Аҟәатәи асахьаҭыхратә ҵараиурҭа, Қарҭтәи аҳәынҭқарратә сахьаҭыхратә академиа. Леуарса Быҭәба иҭыхымҭақәа қәҵоуп икәша-мыкәша иҟоу адунеи злаҩычоу иблахкыгоу шәыга ԥшшәы хкыла. Уи амозаика ианубаалоит имаҭәарту адунеи ацәаарақәа - Аҟәатәи аҩнқәа, абаашқәа, аҷандарҵлақәа, алашарбагақәа, ашьаҟақәа. Апеизаж аҿы зсахьа ҭихуа аҭыԥ ианыԥшуа, афотографиаҿ еиԥш акәымкәа, асахьаҭыхыҩ иҩнуҵҟатә блала уи аҭыԥ шидикыло ауп. Уи ухызхуа дунеи ссируп, иахьыҟам еибашьрак, шәарҭарак. Асахаьаҭыхыҩ ус ибар иҭахуп иԥсадгьыл - Аԥсны. Леуарса Алықьса-иԥа иусумҭақәа ыҟоуп Аԥсны Аҳәынҭқарра амилаҭҭә сахьаҭыхымҭақәа ргалереиаҿы, иара убас ахатә коллекциақәа рҿы. Леуарса Алықьса-иԥа Быҭәба аԥсуа сахьаҭыхратә ҟазараҿы акырзҵазкуа илагала ду азы ианашьоуп “Ахьӡ-Аԥша” аорден II аҩаӡара. Алитература Скидина С. Леварса Бутба: «Я всегда ощущал себя человеком, который твердо стоит на земле»//НГ. - 1998. - 15 января, (№3). - С.2. Аҩӡба У. Ш.. Аԥсуа биографиатә жәар (Абхазский биографический словарь). Москва, 2015. ад. 185. Азхьарԥшқәа Бутба Леварс . Парус на всю жизнь. Жәабранмза 21 рзы ииз 1960 шықәсазы ииз Цәыббрамза 17 рзы иԥсыз 2007 шықәсазы иԥсыз Аԥсны асахьаҭыхҩцәа Быҭәаа
30578
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%B0%D2%AD%D0%BE%D1%83%D1%80%D1%8B%D1%85%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%B0%D0%B8%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%8C%D1%80%D0%B0%D2%9B%D3%99%D0%B0
Аԥсны аҭоурыхтәи аибашьрақәа
Аԥсны аҭоурыхтәи аибашьрақәа ахҩылаа. Ажәытәтәи Аԥсны апериод Апериод - Аԥсуа Аҳра (786-1004) Аԥсны аҭоурых
30583
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D2%B3%D1%80%D0%B5%D0%B8%D0%BD
Баҳреин
Баҳреин (), аофициалтә хьӡы: Баҳреин Акралра () — аҩада-мрагыларатәи Азиаҟны адгьылбжьахатә ҳәынҭқарра, амонархиа. Административтә шара Баҳреин 4 агуберниақәа рыхьӡ ахырҵиз амуҳафазатқәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Азиатәи атәылақәа Аисламтә тәылақәа Амонархиақәа
30585
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B0%D1%87%D0%B1%D0%B0%2C%20%D2%9A%D1%8C%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%88%D1%8C%20%D0%90%D2%B3%D0%BC%D0%B0%D2%AD%D0%B1%D0%B5%D0%B8%20%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%87%D0%B0-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Чачба, Қьалышь Аҳмаҭбеи Манча-иԥа
Қьалышь Аҳмаҭбеи Манча-иԥа Чачба (; , Сҭампыл, Османтәи аимпериа – , Аҟәа, Аԥсны) — Аԥсны ампыҵакҩы (1780-1808). 1747 шықәсазы ииз 1808 шықәсазы иԥсыз Лаҵарамза 2 рзы иԥсыз Чачаа
30595
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%83%D2%AD%D1%80%D0%B0%D2%B5%D1%8B%D2%B5%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B0
Ауҭраҵыҵындра
Ауҭраҵыҵндра () — Ауҭра аҿы иаҿиоу ашәыр иҭҭәаау. Аҵиаақәа
30596
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B8%D1%82%D0%BB%D0%B5%D1%80%2C%20%D0%90%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%84%20%D0%90%D0%BB%D0%BE%D0%B8%D1%81-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гитлер, Адольф Алоис-иԥа
Адолф Гитлер, Адолф Алоис-иԥа Гитлер (; , Браунау-ам-Инн, Австро-Венгриа – , Берлин, Германиа) — Германиа ахада, амилаҭеилыхрауҩы, аҭыхрауҩы, ашәҟәыаҩырауҩы. 1889 шықәсазы ииз Мшаԥымза 20 рзы ииз 1945 шықәсазы иԥсыз Мшаԥымза 30 рзы иԥсыз Аҽшьҩцәа Адиктаторцәа Антикоммунистцәа
30597
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%87%D0%B0%D1%88%D3%99
Ачашә
Ачашә () — ақырҭуатәи, аԥсуатәи, агыруатәи, амилаҭтәи ачеи ашәеи иалоу афатә. Ачысқәа
30598
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%B7%20%D0%B0%D0%B8%D0%B1%D0%B0%D1%88%D1%8C%D1%80%D0%B0%D2%9B%D3%99%D0%B0
Аԥсны Аҳәынҭқарра иалаз аибашьрақәа
Аԥсны Аҳәынҭқарра иалаз аибашьрақәа ахҩылаа. {| class="wikitable" |+Апериод Аԥсны Аҳәынҭқарра (1992-2022) ! width="50px" |Ашықәсқәа ! width="150px" |Ахьыӡ ! width="150px" |Алаз атәылақәа |- |1992-1993 |Аԥсуа ақырҭуа аибашьра |, . |- |1998 |Фбамшы аибашьра |, . |- |2001 |Қәадры ашьхақәа аҿы акризис |, . |- |2006 |Қәадры аҩбатәи акризис |, |- |2008 |Хәбамшы аибашьра |, , |- Аԥсны аҭоурых
30600
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%88%D1%8C%D1%85%D1%8B%D1%86
Ашьхыц
Ашьхыц ()  - абнатәи амаамасақәа ацха иҟарҵо. Амаҵақәа
30601
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D0%B0
Аублаа
Аублаа (ахатәым ахьыӡла - tʷaχә [ҭәахәы] ) - ма, аубыхцәа, ажәлар хәыҷы инхоз Шәача ду адгьыл аҿы, зқьы аашәы хынҩажәеи ԥшьба (1864) азы шықәса кавказтәи аибашьра аҟынӡа, ицәажәоит иахьа урысшәала, ҭырқшәала, арабшәала, адыгшәала, абазшәала, аԥсшәала. Аублаа рбызшәа иԥсит, аԥсуаа-адыгаа бызшәақәа иалан. Амилаҭқәа
30602
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D2%9F%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B0
Аҟабарда
Аҟабарда — аҭоурыхтәи адгьыл, аҳра Зыхәны иалаз, аҟабардақәа рхатәым дгьыл. Аҳцәа Инал Хуросетлиук (актәи, XV ашәышықәса) Кучук Джанхотов (1809-1822) Аҭоурыхтәи европатәи атәылақәа
30604
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0
Гватемала
Гватемала (), аофициалтә хьӡы: Гватемала Ареспублика () — Аҩадатәи Америкатәи атәыла. Административтә шара Гватемала 22 административтә департаментқәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Аҩада-Америкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30606
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%81
Гондурас
Гондурас (), аофициалтә хьӡы: Гондурас Ареспублика () — Аҩадатәи Америкатәи атәыла. Административтә шара Гондурас 18 административтә департаментқәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Аҩада-Америкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30608
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B0
Гренада
Гренада (, грен. акреол. Gwenad) — Аҩада-Америкатәи адгьылбжьахатә тәыла. Административтә шара Гренада 6 административтә округқәеи () 1 ихьыԥшу атерриториеи рыла ишоит. Азгәаҭақәа Аҩада-Америкатәи атәылақәа Амонархиақәа
30610
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0
Доминика
Доминика (, ), аофициалтә хьӡы: Доминика Аимабзиара () — Аҩада-Америкатәи адгьылбжьахатә тәыла. Административтә шара Доминика 10 административтә округқәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Аҩада-Америкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30616
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%90%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0
Доминиканатәи Ареспублика
Доминиканатәи Ареспублика () — Аҩада-Америкатәи мрагыларатәи Гаити адгьылбжьаха ишараҟны атәыла ауп. Административтә шара Доминиканатәи Ареспублика 31 административтә провинциақәеи () Амилаҭтә округи рыла ишоит. Азгәаҭақәа Аҩада-Америкатәи атәылақәа Ареспубликақәа
30618
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%B8%D0%B4%D1%83%20%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B1%D1%82%D3%99%20%D0%95%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%82%D2%9B%D3%99%D0%B0
Еиду Арабтә Емиратқәа
Еиду Арабтә Емиратқәа (ЕАЕ; ) — Аҩада-мраҭашәаратәи Азиаҟны ҳәынҭқарра, аемират. Административтә шара Еиду Арабтә Емиратқәа 7 аемиратқәа () рыла ишоит. Азгәаҭақәа Азиатәи атәылақәа Аисламтә тәылақәа Афедеративтә монархиақәа
30620
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%87%D0%B1%D0%B0%2C%20%D0%97%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B1%20%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Ачба, Зураб Константин-иԥа
Зураб Константин-иԥа Ачба ( — ) — аԥсуа ауаажәларра-политикатә усзуҩ, жәлар рмилаҭ-хақәиҭратә қәԥаҩцәа драԥхьагылан. Абиографиа XX ашәшықәса 80-тәи ашықәсқәа рынҵәамҭеи 90-тәи ралагамҭеи рзы Зураб Константин-иԥа ауаажәларра-политикатә еиҿкаара “Аидгылара” ахыҵхырҭаҿы дгылан. Иара Аконгресс ашьақәгыларатә еизара ду, анаҩс - Кавказ ажәларқәа рконфедерациа ҳәа иԥсахыз аиҿкааҩцәа дыруаӡәкын. Зураб Ачба аԥсуа парламент ахь депутатс далхын, далахәын Аԥсны Аџьынџьтәылатәи еибашьра 1992-1993 шш. Алитература Аламия Г.Спешу поделиться с Вами. – Сухум, 2000. Заводская Е. Зло как бумеранг//Эхо Абхазии. – 2002. (№7). - С.6. Азхьарԥшқәа Зураб Ачба Жәабранмза 23 рзы ииз 1950 шықәсазы ииз Нанҳәамза 15 рзы иԥсыз 2000 шықәсазы иԥсыз Аԥсны аполитикцәа Аԥсны Жәлар реизара 1-тәи ааԥхьара адепутатцәа Ачаа
30621
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B1%D0%B0%2C%20%D0%92%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%20%D0%A0%D0%B5%D1%88%D1%8C-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Бганба, Витали Решь-иԥа
Витали Решь-иԥа Бганба (диит ) – аԥсуа аҵарауаҩ-афилософ, афилосовиатә ҭҵаарадыррақәа ркандидат, аекономикатә ҭҵаарадыррақәа рдоктор, Урыстәылатәи аекологиатә академиеи, Урыстәылатәи Афедерациа асоциалтә ҵарадырра академиеи, Аноосфера жәларбжьаратәи академиеи дыркадемикуп. Витали Решь-иԥа иглобалтәу-аекологиатә проблемақәеи, афинанстәи абанктәи системақәеи асоциал-философиатә анализ азурала иҭиҵаауеит. Аԥсабареи ауаҩи реиҭакрақәеи, адоуҳаи амифи рышьақәгылареи, ирызкны акыр ҭҵаарадырратә усумҭақәа дравторуп, уаҟа иара иҽазишәоит аԥсуа философиа ауасхырқәа раарԥшра. Витали Решь-иԥа Жәлар Реизара депутатс дыҟан. 1998ш. раахыс Урыстәылатәи Афедерациа асоциалтә ҵарадырра академиа дакадемикуп. Алитература Солнцев Н.В. В.Р. Бганба: Научная библиография. - М. 2003. - 29 с. Саманба Л. Убедительная аргументация, широта обобщений: //РА. - 2009. - 30 июн. 1 июл., (№ 71). - С.2. Жәабранмза 25 рзы ииз 1955 шықәсазы ииз Афилософцәа Бганаа
30622
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D1%87%D0%BA%D0%B0%20%D0%92%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D2%9F%D3%99%D0%B0%D2%9F%D1%8C%28%D0%BA%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BA%29%20%D0%A1%D0%BA%D1%83%D1%80%D0%B4%D1%9F%D1%8C-%D0%B8%D4%A5%D2%B3%D0%B0
Поночка Вандераҟәаҟь(криак) Скурдџь-иԥҳа
Поночка Вандерҟәаҟь (криак) Скурдџь-иԥҳа () — амультфильм "утиные истории" аперсонаж, аӡӷаб-аҟыз 13 шықәса лхыцуеит. The Walt Disney Company
30625
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны абираҟ
Аԥсны абираҟ — Аԥсны аҭоурых аҿы ихархәаруаз ажәытәтәи абираҟқәа. Абираҟқәа ахҩылаа Аԥсны Аҳәынҭқарра асимболқәа
30631
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D2%9F%D3%99%D0%B0%D1%82%D3%99%D0%B8%20%D0%90%D0%B1%D0%BE%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%82%D3%99%20%D0%B1%D0%B0%D2%B3%D1%87%D0%B0
Аҟәатәи Аботаникатә баҳча
Аҟәатәи Аботаникатә баҳча — зегь реиҳа ижәытәу Казказ иҟоу абаҳчақәа иреиуоуп. Аҭоурых XIX ашәышақәса актәи азбжазы Аҟәатәи агарнизон ахәшәтәҩы, аботаникеи абаҳчааӡареи рус бзиаӡаны издыруаз Багриновски иҩны азааигара абаҳча ҟаиҵеит. 1840 шықәса рзы ари абаҳча илаԥш иҵашәеит Амшын Еиқәатәи аԥшаҳәа ацәаҳәа аиҳабы агенерал Н.Н. Раевски. Агенерал Н. Раевски ибзоурала, иара убас аимператор Николаи I иҟаиҵаз ақәшаҳаҭрала Багриновски ибаҳча иҳәынҭқарратәны иҟалоит, 1840 шықәса рынахыс уи «Сухум - Қалетәи арра-ботаникатә баҳча» ҳәа хьӡыс иаҭаны арратә наплакы ахь ииагахоит. Араҟа иазгәаҭан атропикатәи асубтропикатәи ҵиаақәа Амшын Еиқәа аҿықәаҿ аҳауа шырнаало аилкаара. Абаҳча еиҳабыс Н. Раевски дҟаиҵоит Багриновски. Николаи Николаи-иԥа инаукатә ҭҵаарақәа рышьҭа нрыжьит: анаҩс Аԥсны иҟалеит ачаитә, ацитрустә плантациақәа, иара убас аратәи аклимат знаалоз ирацәаны егьырҭ атропикатә культурақәагьы. Иахьа Аҟәатәи Аботаникатә баҳча – Аԥсны аҭыԥ ԥшӡарақәа иреиуоуп, атуристцәеи анаукаҭҵааҩцәеи зызҿлымҳау акрызҵазкуа ҭыԥуп. Алитература Айба Г. Сухумский ботанический сад: путеводитель. - М.: Турист, 1985. - 22 с. Сухумский Ботанический сад: путеводитель. – Тб., 1974. Аҟәа Аԥсны ахыбрақәеи аргыларақәеи 1840 шықәсазы ицәырҵит