review
stringlengths 272
20.6k
| review_length
int64 41
2.99k
|
|---|---|
आइतबार दिउँसो बजे अर्घाखाँचीको सन्धिखर्कबाट प्युठान बाँदिकोटको लागि जना यात्रु बोकेर जिप छुटेको थियो भारतको बनारसबाट आफ्नो घर प्युठान सौतामारे हिँडेका वर्षीय केशरबहादुर जिसी पनि सोही जिपमा थिए गाडी स्टार्ट हुँंदैगर्दा जिपमा बसेका एक यात्रुले ‘जिपमा फरक आवाज आइरहेको छ बिग्रिएको हो कि’ भनेर चालक यमबहादुर श्रीषलाई सोधे चालक श्रीषले ती यात्रुलाई हकार्दै ‘कहाँ बिग्रिनु हाम्रो गाडीको बारेमा हामीलाई थाहा हुन्छ कि तपाईंलाई’ गाडी ठिक छ | 66 |
चैत काठमाडौं आफ्ना छोराछोरीलाई सरकारी विद्यालयमा नपढाउने सबै तहका नेता र कर्मचारीहरुलाई अयोग्य ठहर्याउने प्रस्ताव संसदीय समितिमा दर्ता भएको छ शिक्षा ऐन लाई संशोधन गर्न बनेको विधेयक माथि जना सांसदले सय वटा संशोधन प्रस्ताव दर्ता गराएका छन् हाल उक्त विधेयक संसदको महिला बालबालिका जेष्ठ नागरिक र समाजकल्याण समितिमा बिचाराधिन छ काभ्रे क्षेत्र नम्बर बाट निर्वाचित एमाले सांसद् रामहरी सुवेदीले दर्ता गराएको प्रस्तावमा केन्द्रदेखि स्थानीय तहका नेता तथा कार्यकर्ता निजामति कर्मचारी शिक्षक र सार्वजनिक संस्थानमा आवद्ध सबै कर्मचारीहरुले आफ्ना छोराछोरी अनिवार्य रुपमा सार्वजनिक विद्यालयमा पढाउनुपर्ने उल्लेख छ अन्यथा नेता होस् या कर्मचारी सबैलाई पदमा रहेर काम गर्न अयोग्य ठहरिने प्रस्ताव सुवेदीले गरेका छन् शिक्षकलाई बर्खास्त गर्न प्रस्तावपार्टी पिच्छे संगठन खोलेर राजनीति गर्ने परिपाटीलाई रोक्नुपर्ने र राम्रो नतिजा दिन नसक्ने शिक्षकहरुलाई सेवाबाटै बर्खास्त गर्नुपर्ने प्रस्ताव पनि उनले गरेका छन् नेतादेखि कर्मचारी सबैले आफ्ना छोराछोरीलाई महंगा निजी विद्यालयमा पढाउने गरेकाले सार्वजनिक शिक्षामा सरकारी लगानी खेर गइरहेको र आफूले सुधारका लागि विधेयकमा नयाँ दफा थप गर्न प्रस्ताव गरेको सांसद सुवेदीले बताए सार्वजनिक शिक्षामा सरकारले अहिले करिब खर्ब रुपैयाँ खर्च गर्दै आएको छ शिक्षकको तलब छात्रवृत्ति पाठ्यपुस्तक भवन निर्माण लगायतका शिर्षकमा सरकारले वर्षेनि खर्ब रुपैयाँ लगानी गर्दै आएपनि परीणाम सन्तोषजनक छैन सांसद् सुवेदीले विद्यार्थीको ठूलो हिस्सा अहिले पनि सार्वजनिक विद्यालयमा नै अध्ययन गरिरहेको र सरकारले समेत ठूलो लगानी गरिरहेकाले सार्वजनिक विद्यालयको सुधारका लागि राजनीतिक र प्रशासनिक निकायले गम्भिरता देखाउनुपर्ने बताए शिक्षा ऐन लाई संशोधन गर्न बनेको विधेयक विधेयक अहिले महिला समितिमा विचाराधीन छ खासगरी निजी विद्यालय तथा निजी उच्च मावि संचालक र उच्च माध्यमिक शिक्षा परिषद् विधेयकको विपक्षमा रहेका कारण समितिले चार महिनादेखि विधेयकमाथि परेका संशोधनमा छलफल गराएको छैन | 254 |
काठमाडौँ जेठ वैशाख महिनाभर विद्युत् चुहावट नियन्त्रण अभियान सञ्चालन गरेको नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले सो कार्यक्रमलाई वर्षभरि नै निरन्तरता दिने भएको छ वार्षिक रु आठ अर्ब्भन्दा बढी चुहावटबाटै घाटा व्यहोर्दै आएको प्राधिकरणले न्यूनतम रुपमा चोरी नियन्त्रण गर्न सकेका खण्डमा उपभोक्ताले ठूलो राहत महसुस गर्ने भएकाले निरन्तरता दिन लागेको हो प्राधिकरणले अभियानका क्रममा छ सयभन्दा बढीलाई विद्युत् चोरीको अभियोगमा पक्राउ गरेको छ एक हजार लाई प्रत्यक्ष रुपमा बिजुली चोरेको फेला पारी कारबाहीको दायरामा ल्याउन लागेको छ मध्य तराईमा बढ्ता विद्युत् चोरी हुने गरेकोसमेत अभियानका क्रममा फेला परेको छ सो अवधिमा प्राधिकरणले रु नौ करोड लाख हजार बक्यौता नतिर्ने छ हजार ग्राहकमा लाइन काटिदिएको छ भने छ करोड लाख हजार रुपैयाँ असुल गरेको छ प्रधानमन्त्रीको निर्देशन र ऊर्जा मन्त्रीको संयोजनमा प्राधिकरणले अगाडि बढाएको चोरी नियन्त्रण अभियानले आंशिक सफलता पाएपछि त्यसलाई निरन्तरता दिन लागिएको हो प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक मुकेशराज काफ्लेका अनुसार विशेष गरी तराई–मधेसका जिल्लामा रहेको चोरी नियन्त्रण गर्न प्राधिकरण सामान्य रुपमा सफल भएको छ चोरी तथा प्राविधिक चुहावटकै कारण उपभोक्ता दैनिक घन्टाभन्दा बढी विद्युत्भार कटौतीको मारमा परिरहेको अवस्थामा प्राविधिक चुहावट तत्काल नियन्त्रण गर्न नसके पनि चोरी मात्रै नियन्त्रण गर्दा प्राधिकरणको आर्थिक स्वास्थ्य सबल हुने भएकाले अभियान निरन्तर जारी रहने काफ्लेको कथन छ सरकारको निर्देशनभन्दा पनि प्राधिकरणले चोरीलाई नियन्त्रण गर्न नियमित अभियान सञ्चालन गर्नुपर्ने दायित्व नै बोकेको छ तर अभियान पटके जस्तो हुँदै आएको छ निरन्तर अनुगमन तथा विद्युत् चोरीलाई सार्वजनिक अपराधका रुपमा मानेर नीतिगत रुपमा कडाइ एवम् कार्यान्वयनमा जोड दिने तर्फ प्राधिकरण लाग्नुपर्ने देखिन्छ उपप्रधानमन्त्री टोपबहादुररायमाझीले विद्युत् चोरीमा संलग्न जो कोहीलाई कारबाही गर्न निर्देशनदिएका छन् राजनीतिक आड शक्ति तथा पहुँचका आधारमा विद्युत् चोरी गर्ने र बिल भुक्तानी नगर्ने प्रवृत्ति रोक्नुपर्ने जनाउँदै मन्त्री रायमाझीले निरन्तर अनुगमन गर्न र जो कोहीलाई पनि कानुनको दायरामा ल्याउन निर्देशन दिइएको बताए प्राधिकरणले गत वैशाख महिनाभर मातहतका आठ वटै क्षेत्रीय कार्यालय र त्यस मातहतका प्राधिकरणको केन्द्रीय भारप्रेषण केन्द्रका अनुसार मुलुकभित्र उपलब्ध कुल मेगावाट विद्युत्मध्ये प्राविधिक चुहावट र चोरीका कारण मात्रै मेगावाट विद्युत् खेर गइरहेको छ विद्युत्भार कटौतीका कारण उपभोक्ता मारमा परिरहेको अवस्थामा एक मेगावाट विद्युत्को पनि ठूलो अर्थ हुने अवस्थामा उक्त परिमाणको विद्युत् चुहावट र चोरीमा जानु जस्तो गम्भीर विषय अरु हुनै नसक्ने जनाउँदै व्यवस्थापिका–संसद् कृषि तथा जलस्रोत समितिले समेत सरकारलाई नियन्त्रणका लागि निर्देशन दिएको थियो अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले समेत चोरी नियन्त्रणका विषयमा चासो राख्दै प्राधिकरणलाई आवश्यक निर्देशन दिएको थियो पछिल्लो पटक प्राधिकरण कर्मचारी युनियनको दसौँ महाधिवेशन उद्घाटन गर्ने क्रममा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले न्यूनतम एक प्रतिशत मात्रै भए पनि चोरी तथा चुहावट नियन्त्रण गर्न प्राधिकरणको नेतृत्वलाई निर्देशन दिनुभएको थियो प्राधिकरणले यस वर्ष एक प्रतिशत चुहावट घटाउने लक्ष्य राखेको छ एक प्रतिशत मात्रै चुहावट तथा चोरी नियन्त्रण गर्न सके पनि एक जिल्लालाई विद्युत्भार कटौती मुक्त गर्न सकिन्छ रासस | 420 |
राजविराज असार महिला बालबालिका ज्येष्ठ नागरिक तथा समाज कल्याण संसदीय समितिको नेतृत्वमा विभिन्न चार मन्त्रालयको टोलीले सप्तरीमा विहीवारदेखि स्थलगत अनुगमन शुरु गरेको छ लक्षित वर्गकालागि सञ्चालित कार्यक्रम प्रभावकारी नभएकोबारे जन गुनासो बढेपछि टोलीले स्थानीय स्तरमै पुगेर अनुगमन शुरु गरेको हो समितिकी सभापति रञ्जु ठाकुरको नेतृत्वमा युवा तथा खेलकुद मन्त्रालयका सह–सचिव चुडामणी स्वास्थ्य मन्त्रालयका झलक शर्मा पौडेल शिक्षा मन्त्रालयका उप–सचिव दिपक शर्मा र स्थानीय विकास मन्त्रालयका उप–सचिव दिपकराज सुवेदी शिक्षा विशेषज्ञ पुरुषोत्तम आचार्यसहितको टोलीले जिल्लाको बलुवा सितापुर महेन्द्र जनता उच्च माध्यमिक विद्यालयमा आयोजित कार्यक्रममा लक्षितवर्ग र सरोकारवालाहरुसँग विद्यालयमा बालक्लवको अवस्था छात्राहरुकालागि गुनासो पेटिका छात्रा शौचालय खेल मैदान विद्यालयमा छात्र–छात्राको उपस्थिति छात्रबृति तथा पाठ्यपुस्तक वितरणलगायतको विषयमा दोहोरो सम्वाद गरिएको थियो यसैगरी राजविराजमा विहीवारै आयोजित अन्तर मन्त्रालय बीचको अन्तरक्रिया कार्यक्रममा शिक्षा स्वास्थ्य स्थानी विकास युवा तथा खेलकुद मन्त्रालयको विषयमा सरोकारवालाहरुले विभिन्न प्रश्नहरु राखेका थिए विद्यालयमा छात्राहरुकोलागि छुट्टै शौचालयको अभाव टिफिन पछि ग्रामिण भेगका विद्यालयहरुमा पठन–पाठन नहुने गरेको छात्राहरुले बीचैमा पढाई छोड्ने समस्या बालविवाहलगायतका समस्याहरुबारे सहभागीहरुले गुनासो गरेका छन् उनीहरुले किशोरी शिक्षाको प्रभावकारितामा कमी सुनौला हजार दिन कार्यक्रम सरकारी कार्यालय र विद्यालय अपाङ्गमैत्री नभएको विषयमा समेत ध्यानाकर्षण गराए एकै प्रकारको कार्यक्रम विभिन्न मन्त्रालय मार्फत हुने गरेको कारणले पनि कार्यक्रममा प्रभावकारिता नभएको भन्दै मातहतका कार्यालयहरु बीच आपसी समन्वय गरी एकद्वार माध्यमबाट सञ्चालन हुनुपर्नेमा सहभागीहरुले सुझाव दिए उनीहरुले प्रभावकारी अनुगमनको अभावले कार्यक्रम कागजमा मात्रै सिमित रही लक्षित वर्गसम्म नपुगेको विषयलाई पनि प्राथमिकताका साथ उठाएका थिए जिल्ला शिक्षा अधिकारी लक्ष्मी प्रसाद भट्टराईको अध्यक्षतामा आयोजित कार्यक्रममा समितिकी सभापति ठाकुरले युनिसेफद्वारा सरसफाई खोप पोषण सुनौला हजार दिन लगायतको कार्यक्रममा सहयोग प्राप्त भएको तर त्यसलाई एकद्वार मार्फत सञ्चालन नगरि विभिन्न मन्त्रालयमार्फत गरिएकोले अपेक्षाकृत सफलता हासिल नभएको बताईन् उनले स्थानीयस्तरमा पनि मिल्दाजुल्दा कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने कार्यालय बीच समन्वय होस् भन्ने उद्देश्यका साथ स्थलत रुपमै यस्तो छलफल आयोजना गरिएको स्पष्ट पारिन् विभिन्न मन्त्रालयसँग सम्वन्धित प्रश्नबारे ती मन्त्रालयका प्रतिनीधिले प्रष्ट्याएका थिए कार्यक्रममा शिक्षक अपाङ्ग महिला गैरसरकारी संस्था ज्येष्ठ नागरिक सञ्चारकर्मी निजी विद्यालय समेतका जिम्मेवार पदाधिकारीहरुको सहभागिता रहेको थियो शुक्रवार समेत जिल्लाका विभिन्न स्थानमा स्थानीय समुदायसँग सेवाको विषयमा स्थलगत रुपमै छलफल सरोकारवाला कार्यालयका प्रमुख तथा कार्यक्रम संयोजकसँग छलफल गरिने कार्यक्रम रहेको एजुकेशन पेजेजका कार्यकारी निर्देशक राजेन्द्र उप्रेतीले जानकारी दिए | 335 |
गत वर्षको भूकम्पले देशका विभिन्न भागमा निकै क्षति पुर्यायो वैशाख को परकम्पबाट हाम्रो घर पनि क्षतिग्रस्त बन्यो घर नभत्किए पनि बस्नका लागि सुरक्षित थिएन जेनतेन बर्खाभरि थेग्यो भने हिउँद लागेपछि बनाउँला भन्दै डरैडरमा वर्षा काटियो जोडसँग हावाहुरी चल्दा अलि जोडले पानी पर्दा जोडसँग हावाहुरी चल्दा घर भत्किने डरले आँगनमा निस्किनुपर्ने अवस्था थियो हिँड्दा पनि घर हल्लिन्थ्यो दशैँअघि सरकारले पहिलो किस्ताको रकम वापत हजार दियो दशैको टीका थापेपछि धराप घर भत्काइयो घर भत्केपछि हाम्रो परिवार पूरै भूकम्पपीडितको हालतमा पुग्यो गाईभैंसी बाँध्ने गोठमा अहिले परिवारका सदस्यहरु छन् घर कहिले बन्ने हो थाहा छैन जाडो बढ्दै छ काठले बारेका भित्ताबाट चिसो सिरेटोले पोल्छ धन्न हामीसँग ओढ्नेओछ्याउने लत्ताकपडा छन् अन्न सुरक्षित नै रहेकोले त्यति कष्ट भोग्नु परेको छैन तर भूकम्पमा घरगोठ सबै भत्किएर खाद्यान्न र कपडा नभएका परिवारका सदस्य गुमाएका जीवित भएकाहरु पनि अगंभग भएका परिवारको हालत यो दुई वर्षसम्म कस्तो भएको होला उनीहरु कसरी बाँचिरहेका होलान् उनीहरुको आत्माले सरकारलाई के भन्दो हो यसबारे सरकारले के सोँच्दो हो सम्झँदा पनि अचम्म लाग्छ गाउँमा जजसका घर बस्न योग्य थिएनन् ती सबैले क्षतिपूर्तिको पहिलो किस्ताको रकम पाएनन् इञ्जिनियरले कसरी मूल्यांकन गरे थाहा भएन तर उनीहरुले किटानी गरे बाहेकका घर पनि क्षति भएका छन् तर ती सबैले क्षतिपूर्तिको लागि कार्ड बनाउन पाएका छैनन प्रभावित सबै जिल्लाको हालत यही होला सरकारले दिएको पहिलो किस्ताको हजार बाट घरको जग हाल्ने बाहेक अरु काम भएको छैन दोस्रो किस्ताको रकम कहिले दिने हो अत्तोपत्तो छैन कार्यविधि बनिसक्यो प्रतिवेदन तयार भइसक्यो र सम्झौता भइसक्यो भन्ने जस्ता कुराले जनताको भत्किएको घर कहिले बन्ला सुशील कोइराला प्रधानमन्त्री हुँदा भूकम्प गएको हो उनले तुरुन्त राहतका कार्यक्रम अघि बढाउन निर्देशन दिएको दियै गरे पनि कति पीडितले कसरी राहत पाएन पत्तो भएन त्यसपछि आएका केपी ओलीले पनि कोइरालाको भनाइ शिरोपर गर्दै भूकम्प पीडितलाई क्षतिपूर्ति दिने सरकारको पहिलो प्राथमिकता भएको बताए यस्तै कुरा गर्दागर्दै ओली सरकार ढल्यो ओलीपछि प्रधानमन्त्री बनेका प्रचण्डले पनि अघिल्ला प्रमले जस्तै फेहरिस्त दोहोर्याउन छाडेनन् आफू प्रम भएको दिनभित्र पहिलो किस्ताको रकम दिइसक्ने दोस्रो किस्तामा अघिल्लो सरकारले घोषणा गरेको भन्दा बढी रकम दिने घोषणा गरे तोलाको त्यो वचन पनि खोलामै गयो राजधानीको आसपासका पीडितको क्षतिको विवरण त अहिलेसम्म यकिन भइसकेेको रहेनछ भने दूरदराजका मान्छेको हातसम्म रकम कहिले पुग्ला उनीहरु कहिले आफ्नो घरमा बस्न पाउलान् सबै अनिश्चित छ भूकम्पपछि गत वर्ष पीडितहरुले गर्मी र वर्षायामको कष्ट त्रिपालमै काटे जाडोमा त त्रिपालमा बस्नु पर्दैन भन्ने आश्वासन पीडितले नपाएका होइनन् तर त्यो जाडो जेनतेन त्यत्तिकै काट्नुपर्यो सक्नेहरुले तुषारो र ठिही खेपे नसक्ने कतिपयले कठ्याङ्गि्रँदै ज्यान गुमाए यस्ता घटनाले सरकारमा बस्नेहरुको मन पोल्छ कि पोल्दैन खै उनीहरुलाई त्रिपालको कथा के थाहा नेताहरु विदेशमा उपचार गराउने पैसा दिन कुनै कार्यविधि चाहिँदैन तर जनतालाई राहत र सेवासुविधा दिने कुरा सधैं प्रक्रियाको गञ्जागोल खडा गरिन्छ थाहा छैन अझै कति वर्षसम्म भूकम्पपीडितहरु यही हालतमा रहने हुन् राष्ट्रिय पुन र्निमार्ण प्राधिकरणको गठन भएको यो पुस गते एक वर्ष पूरा भयो एक वर्षे कार्यकाल पूरा भएको अवसरमा प्राधिकरणका प्रमुखले कार्यक्रमको आयोजना गर्दै राजनीतिक संक्रमणकालका कारण सोचेजति काम गर्न नसकेको जवाफ दिए हुन न सरकारमा आसीन प्रधानमन्त्री र अन्य मन्त्रीहरुले पनि आफ्नो बचाउमा यही जवाफ दिने हुन् सधैं उनीहरुको जवाफ ओठमै हुन्छ ‘राजनीतिक संक्रमणका कारण चाहेको जस्तो गर्न सकिएन ’दोस्रो जनआन्दोलनपछि नेताहरुले सबैभन्दा धेरै दोहोर्याउँदै आएको शब्द हो राजनीतिक संक्रमणकाल जनतालाई गुमराहमा पारेर आफू साखुल्ले बन्ने राम्रो अस्त्र भइदिएको छ यो शब्द नेतालाई जस्तो संक्रमणकाल हास्य कलाकार जोडी धुर्मुस र सुन्तलीलाई पनि थियो होला तर उनीहरुले सरकारलाई समेत लाज लाग्ने गरी सिन्धुपाल्चाकको गिरानचौरमा एकीकृत नमुना बस्ती निर्माण गरेर चौतर्फी वाहवाही कमाए आफू कस्सिँदै देशविदेशमा सहयोगका हात फैलाएर केकति गर्न सकिन्छ उनीहरुले कुनै कसर बाँकी राखेनन् उनीहरुको लगन र सफलताले देखाउँछ साथ सहयोग र सामूहिक प्रयास तथा समाजका लागि केही गर्नुपर्छ भन्ने भावना भएपछि जस्तोसुकै काम पनि फते गर्न सकिँदो रहेछ तर सरकार कहाँ छ र के गर्दै छ भूकम्प गएको अब चार महिनापछि दुई वर्ष पुग्नेछ तर अझै पनि सरकारी तत्परता देखिएको छैन पुनर्निर्माण प्राधिकरणका कार्यकारी प्रमुख परिवर्तनको खुसामद चलिरहेको संकेत मिलिरहेको छ दलहरुको पार्टीगत स्वार्थकै लुकिछिपी जारी छ यो साढे एक वर्षभन्दा बढी समय जनताले कति कष्टमा दिनहरु काटे सरकारलाई अन्दाज समेत नहोला हुन पनि शहरको सुविधायुक्त महलमा बसेर त्रिपालको भरमा बसेकाहरुको पीडा कसरी पो महसुस होला र अचानोको चोट खुकुरीले जान्दैन सरकार र दलका नेताहरु हामीलाई सधैं अचानो बनाइरहेको छ सुविधायुक्त महलबाट एकदिन मात्रै भए पनि भूकम्प पीडितको त्रिपाल र छाप्रोमुनि गएर आफूलाई उनीहरुको ठाउँमा उभ्यानुस् थोरै भए पनि उनीहरुको मर्म थाहा होला महलबाट त त्रिपालको पीडा के बुझिएला र सरकार | 697 |
अहिले जिल्ला नगरपालिका र हजार गाविस छन् सालमै गठन भएका यी स्थानीय निकायको संख्यामा थपघट भए पनि अहिलेसम्म पुरानै संरचनामा चलिरहेका छन् साढे पाँच दशकको अवधिमा बसाइसराइ बजारीकरण पूर्वाधार निर्माणका कारण जनघनत्वमा उल्लेख्य फेरबदल भयो राज्यव्यवस्था पञ्चायत हुँदै बहुदलीय व्यवस्थापछि गणतन्त्रमा प्रवेश गरिसकेको छ तर राज्य र नागरिकलाई जोड्ने सेतु स्थानीय तह जस्ताको तस्तै छ को दशकपछि झिनो रूपमा उठेको राज्य पुनःसंरचनाको मुद्दाले को दशकमा संघीयतालाई स्थापित गर्यो संघीय प्रणालीमा आधारित राज्य पुनःसंरचना प्रक्रियामा जाने भएपछि स्थानीय निकायको पनि पुनःसंरचना गर्नुपर्ने भयो सरकारले चैत गते स्थानीय निकाय पुनःसंरचना आयोग गठन गरेको छ आयोगले एक वर्षभित्र स्थानीय निकायको संख्या घटाएर पुनःसंरचनाको सिफारिस दिनुपर्नेछ स्वायत्त संरक्षित र विशेष क्षेत्र पनि सिफारिस गर्नुपर्नेछ झट्ट हेर्दा नगरपालिका र गाविसको संख्या फेरबदल गरे पुग्नेजस्तो देखिए पनि पुनःसंरचना प्रक्रिया जटिल रहेको बताउँछन् आयोगका अध्यक्ष बालानन्द पौडेल शिक्षा सामान्य प्रशासन ऊर्जा र महिला बालबालिका तथा समाजकल्याण मन्त्रालयमा सचिव रहिसकेका पौडेल सालमा निवृत्त भएका हुन् स्थानीय तहको पुनःसंरचना प्रक्रिया बाधा÷व्यवधानका साथै सम्भावना र चुनौतीबारे पौडेलसँग कारोबारकर्मी रञ्जित तामाङले गरेको कुराकानी:बालानन्द पौडेल संयोजक स्थानीय निकाय पुनःसंरचना आयोगआयोगले अहिले के गरिरहेको छ भर्खर आयोगको कार्यालय राख्ने टुंगो लागेको छ आयोगका लागि आवश्यक अस्थायी कर्मचारीको दरबन्दी पनि स्वीकृत भएको छ अब कर्मचारी व्यवस्थापनमा लाग्छौं आयोगको बजेट पनि स्वीकृत भएको छ हामीले आयोगको कार्यविधि बनाएर सार्वजनिक पनि गरिसक्यौं वार्षिक कार्ययोजना पनि बनाइसक्यौं त्यही कार्ययोजनाअनुसार काम अगाडि बढाउँदै छौं काम गर्दै जाँदा कार्ययोजनाअनुसार नहुने हो कि भन्ने आशंका हामीलाई छ तर सकेसम्म कार्ययोजनाअनुसारै काम गर्न प्रयासरत छौं यही कार्ययोजनाअन्तर्गत हामीले पाँचवटा विषयगत उपसमिति गठन गरिसक्यौं उपसमितिहरूले काम पनि थालिसकेका छन् उपसमितिहरूमा विज्ञहरूको सेवा आवश्यक परेको छ आयोगको सैद्धान्तिक स्पष्टता कायम गर्न हामीले छलफल पनि चलाइरहेका छौं आयोगको क्षेत्राधिकार पर्याप्त छ कि अपर्याप्त आयोगको काम कर्तव्य र क्षेत्राधिकारबारे संविधानले नै स्पष्ट व्यवस्था गरेको छ आयोगले गाउँपालिका र नगरपालिकाको संख्या र सिमाना तोक्ने हो अवधिसमेत संविधानले तोकेको छ सरकारले दिएको मापदण्डभित्र रहेर गाउँपालिका र नगरपालिकाको संख्या र सिमाना तोक्नुपर्छ भनेको छ जहाँसम्म कार्यक्षेत्रको कुरा छ झट्ट हेर्दा संख्या र सिमाना तोक्ने विषय सामान्य लाग्न सक्छ तर संख्या र सिमाना तोक्दा सैद्धान्तिक आधार आवश्यक छ हामीले जुन स्थानीय निकाय तोक्ने भनेका छौं त्यो भनेको ‘डेलिभरी प्वाइन्ट’ हो स्थानीय निकाय भनेको नागरिकलाई जोड्ने राज्यको अंग हो नागरिकले अनुभूत गर्न सक्ने भनेको स्थानीय सरकार नै हो त्यसैले आर्थिक प्रशासनिक राजनीतिक सामाजिक र सांस्कृतिक रूपले दिगो स्थानीय निकाय बनाउनुपर्नेछ के आधारमा संख्या र सिमाना तोक्न गइरहेका छौं भनेर स्पष्ट हुनुपर्छ यसले पूरा गर्नुपर्ने काम के–के हुन् कस्ता स्रोतसाधन आवश्यक पर्छन् भनेर स्पष्ट हुनुपर्नेछ विज्ञको सहयोग चाहिने क्षेत्र पनि यही हो कसरी संख्या र सिमाना तोक्दा भविष्यमा गाउँपालिका र नगरपालिकाले प्रभावकारी ढंगले कार्यसम्पादन गर्न सक्छन् त्यसलाई मध्यनजर गरेर काम गर्दै छ काम धेरै छन् तर एक वर्षभित्र सक्नुपर्ने बाध्यता छ एक वर्षभित्र यति धेरै काम कसरी गर्नुहुन्छ एक वर्षभित्र काम सक्नै पर्छ नभए अरू उपाय छैन संविधानले नै एक वर्षको समय दिएको छ यही भएर हामीले एक वर्षको कार्ययोजना बनाएका हौं आयोगले उपसमिति मात्रै होइन जिल्लामा भएका प्राविधिक समितिलाई झनै क्रियाशील बनाउनुपर्नेछ जिल्लास्थित प्राविधिक समिति जति क्रियाशील हुन्छ त्यति नै आयोगले चाँडो र प्रभावकारी कार्यसम्पादन गर्न सक्छ त्यसैले जिल्लास्तरीय समितिहरूलाई पर्याप्त स्रोतसाधन दिएर बढीभन्दा बढी क्रियाशील गराउँछौं जिल्लाका यी समिति भनेका हाम्रा वटा हात हुन् स्थानीय प्राविधिक समितिहरूलाई सरकारले पर्याप्त स्रोतसाधन दिनेमा तपाईं कत्तिको विश्वस्त हुनुहुन्छ आफ्नो कामका लागि सरकारले कन्ज्युस्याइँ गर्ला भन्ने मलाई लाग्दैन चाहिने बजेट सरकारले दिन्छ अर्थ मन्त्रालयसँग पनि कुरा भइसकेको छ आयोगको टीओर हेर्दा स्थानीय सरकारको संख्या घटाउनुपर्नेछ वर्गकिलोमिटरभन्दा बढी क्षेत्रफलका गाविसको संख्या दुई दर्जनजति रहेछ महाभारत पर्वत शृंखलामा पनि देखि वर्ग किलोमिटरका गाविस धेरै रहेछन् कसरी गाभ्नुहुन्छ स्थानीय सरकारलाई संविधानले जति अधिकार र कर्तव्य दिएको छ त्यसलाई बहन गर्न सक्ने दीर्घकालीन स्थानीय संरचना बनाउनुपर्छ यसले निश्चित जनसंख्या र भूगोलको माग गर्छ सरकारले हामीलाई दिएको मापदण्डमै नगरपालिकाको संख्या बढाउने र गाउँपालिकाको संख्या घटाउने भन्ने छ यो सरकारको चाहना हो अर्को अहिले गाविस हुँदा नागरिकले पाइरहेको सेवा–सुविधा गाउँपालिका बनेपछि गुमाउनु हुन्न भन्ने मुख्य लक्ष्य हो सकेसम्म गाविसभन्दा गाउँपालिकामा सेवा–सुविधा बढी हुनुपर्छ नभए अहिले पाइरहेको सेव–सुविधामा कमी आउन हुँदैन स्वायत्त शासन ऐनले जति अधिकार दिएको छ गाउँपालिकामा जाँदा त्यो घट्न हुँदैन भन्ने मान्यता छ गाउँपालिका बनेर सेवा–सुविधा खोसियो भने स्थानीय निकाय पुनःसंरचनाको कुनै औचित्य रहन्न त्यही भएर सबै ठाउँमा गाभ्ने मात्रै भन्दा पनि कतिपय ठाउँमा भिन्न व्यवस्थाअन्र्तगत हेरिनुपर्छ अहिले गाविसबाट पाइरहेको सेवा गाउँपालिकाको वडाबाट पाउनुपर्छ भनिएको छ अब हाम्रो ध्यान गाउँपालिका र नगरपालिका मात्रै होइन वडासम्मै पुगेको छ ठूला गाविसलाई कसरी गाभ्ने त ठूला गाविस कसरी गाभ्ने भन्ने कुरा छ हामीलाई जिल्लाको सीमा चलाउने अधिकार छैन यो संविधानले नै किटान गरेको व्यवस्था हो हाम्रो भूगोल र जनघनत्वमा विविधता छ समथर भूभाग र पर्वतीय क्षेत्रमा जनघनत्वको चरित्र नै फरक छ सहर र गाउँको त भन्नै परेन तराई पहाड र हिमालमा पनि आ–आफ्नै खाले विविधता छ जस्तो खाले भौगोलिक र जनघनत्व भए पनि नागरिकलाई सरकारले दिने सेवा–सुविधा सहज र सरल बनाउने हो यसो भन्दै गर्दा दिगो खालको संरचना गठन पनि गर्नुपर्नेछ अहिले कतिपय गाविस भौगोलिक रूपमा धेरै ठूला देखिन्छन् तर पछिल्लो समय विकास भएको सडक सञ्चारमाध्यमका कारण पहुँच सरल भइसकेको छ यस्तै हुनुपर्छ भन्ने मापदण्ड त बनिसकेको छैन आयोग अध्ययनकै क्रममा छ हामी यस्तो स्थानीय संरचना गठनको सिफारिस गर्ने तयारीमा छौं सरकारले सस्तोमा सेवा दिन सकियोस् र नागरिकले सहज ढंगले त्यो सेवा प्राप्त गर्न सकियोस् हिमाली क्षेत्रमा पर्वतारोहणको रोयल्टी चरिचरनको खर्कका लागि सीमा विवाद छ मान्छे जान नसकिने उच्च पहाडी र हिमाली भेगमा सीमांकन कसरी गर्नुहुन्छ हामीले परिचालन गर्ने भनेको जिल्लास्तरीय प्राविधिक समिति हो स–शरीर उपस्थित भएर हिमाली क्षेत्रको सीमांकन गर्न असोज–कात्तिकपछि सम्भव छैन आयोगको समयावधि चैतसम्म मात्रै हो हाम्रो कार्ययोजना पनि स्थलगत अध्ययनलाई चाँडै सक्ने गरी बनाएका छौं जटिलता पक्कै छ कतिपय ठाउँमा जान पनि सकिँदैन त्यस्ता ठाउँमा नक्सा तथ्यांक हेरेर तथा प्रविधिको प्रयोग गरेर सीमांकन गर्छौं तर जहाँ पहिलादेखि नै विवाद छ त्यस्ता ठाउँमा चाहिँ स्थलगत अध्ययन गर्नुपर्छ केही दशकयता हिमाल र पहाडमा जनसंख्या घट्दै र तराईमा बढ्दो छ यस्तो अवस्थामा समग्र स्थानीय निकाय पुनःसंरचनाका मापदण्ड के–के हुन् मापदण्डहरू आइसकेका छन् तर ‘बेन्चमार्किङ’ गर्ने कुरामा भने टुंगोमा पुगेका छैनौं बसाइसराइले भविष्यमा पार्ने प्रभावबारे आज पनि हामीले छलफल गरिरहेका थियौं तपार्इँले भन्नुभए जसरी सहरी क्षेत्र र समथर भूभागमा बसाइँ सर्ने परिपाटी बढ्दै गएको छ यसले गर्दा आज उपयुक्त देखिएका स्थानीय निकाय भोलि अनुपयुक्त हुन पनि सक्छन् आज अनुपयुक्त देखिएका भोलि उपयुक्त देखिन पनि सक्छन् विगतमा अटाई–नअटाई विद्यार्थी भएको स्कुलमा आज आए विद्यार्थीभन्दा शिक्षक धेरै भए दुई दशकअघिसम्म प्रावि नभएका ठाउँमा अहिले प्लस टुको भवन ठडिइसकेको छ बसाइसराइका कारण आउने उतारचढावले स्थानीय निकायको पुनःसंरचना प्रक्रियालाई मात्रै होइन समग्र विकास प्रक्रियालाई नै जटिल बनाएको छ तर जटिल भन्दैमा पन्छिन मिल्दैन आजको मात्रै हेरेर पुग्दैन भोलिको अवस्थालाई पनि ख्याल गरेर पुनःसंरचना गरिनुपर्छ पुनःसंरचना मात्रै होइन विकास प्रक्रियामै सरकारले परिवर्तन गर्न आवश्यक छ होइन भने स्थानीय निकाय मात्रै समायनुकूल पुनःसंरचना गरेर हुँदैन विकास प्रक्रिया शासकीय पद्धति स्थानीय सेवा प्रवाहको शैलीलाई समायनुकूल परिवर्तन गर्नुपर्छ बसाइसराइका कारण आएको उतारचढावप्रति आयोग पनि गम्भीर छ यसलाई पनि ध्यान दिएर पुनःसंरचना गर्न सरकारलाई सिफारिस दिन्छौं स्थानीय निकाय वा राज्यको पुनःसंरचना निरन्तर गर्नुपर्दो रहेछ समायनुकूल पुनःसंरचनाका लागि यस्ता आयोगलाई दीर्घकालसम्म राख्नुपर्छ जस्तो लाग्दैन स्थानीय निकायको पुनःसंरचना भनेको ‘स्ट्याटिक’ होइन ‘डाइनामिक’ नै हो स्थानीय निकाय भनेको भूगोल मात्रै होइन जनसंख्या पनि हो भूगोल मात्रै छ जनसंख्या छैन भने स्थानीय निकाय मान्न सकिन्न जनसंख्या स्थिर रहँदैन भने पछि त्यसको सान्दर्भिकता पनि स्थिर रहँदैन त्यसैले निश्चित समयमा पुनरावलोकन गरिनुपर्छ जहाँसम्म आयोगको निरन्तरताको कुरा छ आयोग नै चाहिन्छ भन्ने मलाई लाग्दैन प्रान्तीय सरकारले आवश्यक महसुस गरे कार्यदल बनाएर यो कामको निरन्तरता दिन सक्छ बाह्य मुलुकसँग सीमा जोडिएका लिम्पियाधुरा सुस्ता कालापानीजस्ता कतिपय ठाउँमा मित्र राष्ट्रसँग ‘तेरो÷मेरो’ अवस्था छ ती क्षेत्र नेपालको कुनै गाविस वा नगरपालिकामा पर्छन् यस्ता ठाउँको पुनःसंरचना कसरी हुन्छ अहिले भएका वडा र गाविस नफुटाई सम्मिलन गराउने भनिएको छ कतिपय विवाद सम्मिलनबाट टुंगिन सक्लान् कतिपय नटुंगिन पनि सक्छन् यस्ता विवादलाई अन्य तरिकाबाट पनि मिलाउलान् जहाँसम्म अन्तरराष्ट्रिय सीमा विवादको कुरा छ विवादित ठाउँहरू कुनै नगरपालिका वा गाविसमा पर्नु स्वाभाविक हो तर अन्तरराष्ट्रिय सीमा विवाद सुल्झाउने वा के गर्ने भन्ने चाहिँ आयोगको क्षेत्राधिकारमा पर्दैन अन्य देशसँगको सीमा विवाद सुल्झाउने काम सरकारको अन्य निकायले गर्छ बरु त्यस्ता निकायसँग पुनःसंरचना प्रक्रियामा आवश्यकताअनुसार सल्लाह लिने वा समन्वय पनि गर्न सकिन्छ कुनै समय उत्तरी भेग खम्पा विद्रोहको चपेटामा प¥यो ÷ पछि दक्षिणी भाग भूमिगत समूहबाट प्रभावित बन्यो स्थानीय निकायको पुनःसंरचना गर्दा बाह्य चुनौतीलाई कत्तिको ख्याल गर्नुहुन्छ आयोगले आन्तरिक व्यवस्था अनुकूल कुनै काम गर्दैन नेपालले तय गरेका आफ्नो सामरिक महत्वका विषयलाई अनुकूल हुने गरी नै स्थानीय एकाइ बनाउन सिफारिस दिन्छौं सीमा क्षेत्रको स्थानीय निकायले पनि हाम्रो बाह्य सुरक्षालाई प्रभाव राख्नेछ हामी पनि चाहन्छौं कि नेपालका स्थानीय निकाय सामरिक महत्व र बाह्य सुरक्षाका दृष्टिले मुलुकका लागि सहयोगीसिद्ध होस् त्यसैले आयोगले कस्ता स्थानीय एकाइ बनाउँदा आन्तरिक तथा बाह्य सुरक्षामा सहयोग पुग्छ भनेर सरोकारवाला निकायसँग छलफल गर्छौं इलामको लारुम्बा (माङ्सेबुङ) ललितपुरको खोकना र मुस्ताङको लोमान्थाङजस्ता धार्मिक तथा सांस्कृतिक पहिचान बोकेका ठाउँलाई पुनःसंरचना प्रक्रियाले कसरी समेट्छ गाविसहरू गाभ्दा यस्ता ठाउँहरूको पहिचान संकटमा पर्ने त होइन यस्तै क्षेत्रहरूलाई संरक्षण गर्ने भनेर आयोगलाई विशेष संरक्षित र स्वायत्त क्षेत्र पनि तोक्ने अधिकार दिइएको छ महत्वपूर्ण धार्मिक सांस्कृतिक क्षेत्र कुनै गाविस वा नगरपालिकामा त अवश्य नै पर्छन् विशेष खाले धार्मिक तथा सांस्कृतिक चरित्रका यस्ता ठाउँलाई आवश्यकताअनुसार विशेष व्यवस्था गर्न आयोगले सिफारिस गर्नेेछ विशेष स्वायत्त र संरक्षित क्षेत्र जे भने पनि लोकल युनिटभन्दा बाहिरचाहिँ हुँदैन हामीले दिएको सिफारिस संघीय कानुन बनेपछि लागू हुन्छ स्वायत्त विशेष र संरक्षित क्षेत्र तोक्ने विषय त अल्पसंख्यक जातिसँग मात्रै सम्बन्धित छ नि होइन र हामीलाई दिएको टीओरमा यति जाति वा धर्म भनेर तोक्ने भनिएको छैन आवश्यकताअनुसार तोक्न सक्नेछ यसो भन्दै गर्दा अहिलेको संविधानले जति म्यान्डेट दिएको छ त्योभन्दा बाहिर गएर काम गर्न सकिँदैन स्वायत्त विशेष र संरक्षित क्षेत्रको चरित्र उस्तै देखिन्छ यिनीहरूबीच फरकचाहिँ के छ | 1,512 |
प्रहरीले हत्याका घटनामा आर्थिक प्रलोभनमा परेर पोष्टमार्टमको गलत रिपोर्ट बनाउने गरेको संसदीय समितिको अनुसन्धानबाट खुलेको छव्यवस्थापिका संसद्को सामाजिक न्याय तथा मानवअधिकार समिति अन्तर्गतको उपसमितिले काभ्रेको पाँचखालका अजित मिजारको रहस्यमय मृत्युका सम्बन्धमा अध्ययनका क्रममा प्रहरीले पोष्टमार्टमको गलत रिपोर्ट बनाउने गरेको खुलेको होकाभ्रेको ज्याम्दीकी पराजुली थरकी वर्षिय युवतीसँग प्रेम विवाह गरेका पाँचखालका वर्षिय अजित गत असार गते घरबाट हराएकामा असार गते धादिङको गजुरी खोलामा उन | 63 |
कात्तिक काठमाडौं रुरल माइक्रोफाइनान्स डेभेलपमेण्ट सेण्टर (आरएमडिसी) र बेलायती यूकेएड सक्षम एक्सेस टु फाइनान्स कार्यक्रमबीच जिल्लामा विपन्न समुदायहरूको वित्तसम्मको पहुँच पुर्याउने गरी सम्झौता भएको छ यूकेएड सक्षमको सहायतामार्फत आरएमडिसीले देशका ग्रामीण लघुवित्त संस्थाहरूसम्मको पहुँच अभिवृद्धि गर्नका लागि आफ्नो “इन्हृयान्स इन्क्लुसिभ फाइनान्सियल फ्रन्टिएर टु द पुअर”नामको कार्यक्रम प्रारम्भ गर्नेछ साझेदारीले ग्रामीण लघुवित्त विकास केन्द्रलाई कोहलपुर र इटहरीमा शाखा कार्यालय खोल्न मद्दत गर्नेछ जसमार्फत सक्षमका कार्यक्रम भएका जिल्लाहरूमा भएका करिब लघुवित्त संस्थाहरू सम्म पुग्न मद्दत पुग्नेछ यूकेएड सक्षमको सहयोगमार्फत आरएमडिसीका प्रस्तावित शाखाहरूले लघुवित्त संस्थाहरूको क्षमता विकास गर्न र थोक कर्जा प्रदानगर्नका लागि वितरण प्रणालीको रूपमा पनि काम गर्नेछन् आरएमडिसीले उक्त लघु वित्त सस्थाहरूलाई वित्तीय साक्षरता प्रदान गर्नका लागि विभिन्न स्रोत तथा साधनहरू पनि प्रदान गर्नेछ कार्यक्रममा बोल्दै आरएमडिसीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत ज्योतिचन्द्र ओझाले भनेे “नेपालको ग्रामीण भेगमा वित्तीय सेवा प्रदान गर्नमा लघु वित्त संस्थाहरू र थोक कर्जाले महत्वपूर्ण भूमिका खेलेका छन् ग्रामीण जनसंख्याको आवश्यकता पूरा गर्न र वित्तीय सेवामा रहेको कमी पूरा गर्नका लागिआˆनो भरपूर प्रयास गर्न ग्रामीण लघुवित्त विकास केन्द्र कटिवद्ध छ ’ | 162 |
राजविराज पुस सप्तरीको भारदह वडा– स्थित बलुवा गाउँमा शनिवार राती जङ्गली हात्तीको आक्रमणबाट एक जनाको मृत्यु भएको छ कोशी टप्पु वन्य जन्तु आरक्षबाट आएको आएको हात्तीको समूहको आक्रमणबाट अन्दाजी वर्षिय रघुनाथ खङ्गको मृत्यु हो घरमा सुतिरहेको अवस्थामा हात्तीले घरमा आक्रमण गरेपछि खङ्ग भागिरहेको अवस्थामा जङ्गली हात्तीले लखेटेर मारेको इलाका प्रहरी कार्यालय भारदहले जनाएको छ मृतकको पोष्टमार्टमकालागि राजविराज स्थित गजेन्द्रनारायण सिंह सगरमाथा अञ्चल अस्पताल ल्याईएको छ हात्तीको समूहले मृतक खङ्गसहित अन्य किसानहरुको गहुँ बाली नष्ट गरेको छ | 76 |
राजविराज माघ मधेशी वीर शहीद स्मृति कपको विजेता तथा उपविजेता टिमलाई बुधबार एक एक कार्यक्रमका बीच कप शिल्ड तथा प्रमाणपत्र वितरण गरियो मधेश आन्दोलनमा सहादत प्राप्त गरेका शहीदहरुको स्मृतिमा सप्तरीको बरही बिरपुरमा यङ्ग ईभेन क्रिकेट क्लव बरही बीरपुरद्वारा आयोजित मधेशी वीर शहीद स्मृति क्रिकेट कप– क्रिकेट प्रतियोगिताको विजेता तथा उप–विजेता टिमलाई कप शिल्ड तथा प्रमाणपत्र वितरण गरिएको हो विजेता टिम बिरपुर– लाई प्रमुख अतिथि मधेशी मोर्चा क्षेत्र नम्वर का क्षेत्रिय संयोजक लक्ष्मण यादवले कप सहित हजार नगद समेत प्रदान गरे यसैगरी उप–विजेता टिम बरहीलाई शिल्ड प्रमाणपत्र र पुरस्कार प्रदान गरिएको छ सोही अवसरमा बिरेन्द्र झा कैलाश झा अञ्जु यादव केशव चौधरी विद्यानन्द वेदर्दीसहितका चर्चित कलाकारहरुले मधेश आन्दोलन सम्बन्धि गीत तथा नृत्य प्रस्तुत गरेका थिए क्लवका अध्यक्ष प्रमोद कुमार यादवको अध्यक्षता तथा मधेशी मोर्चा क्षेत्र न का क्षेत्रिय संयोजक एवम् सदभावना पार्टीका क्षेत्रिय अध्यक्ष लक्ष्मण यादवको प्रमुख आतिथ्य तथा युवा विद्यार्थी मोर्चाका पूर्व संयोजक एवं विद्यार्थी मञ्चका केन्द्रीय सदस्य शम्भु कुमार यादव युवा विद्यार्थी मोर्चाका संयोजक तारकेश्वर प्रसाद यादवको विशिष्ट आतिथ्यमा आयोजित कार्यक्रममा महिला मञ्चकी केन्द्रीय महासचिव पुनम यादव विद्यार्थी मञ्चका केन्द्रीय अध्यक्ष किशोर कुमार यादव संघीय समाजवादी फोरम नेपालकी केन्द्रीय सदस्य रिता शर्मा यादव महिला नेतृद्वय रमिला साह उपमा देव मिरा देवी यादव पत्रकारद्वय मनोज कुमार माझी शुभ नारायण यादवलगायतले खेलाडिहरुलाई पुरस्कार तथा प्रमाणपत्र वितरण गरेका छन् | 207 |
राजविराज फागुन सप्तरीको छुट्टा–छुट्टै स्थानमा शनिवार सवारी दुर्घटनामा परी प्रहरीसहित जनाको मृत्यू भएको छ पूर्व–पश्चिम राजमार्ग अन्तर्गत सप्तरीको मधुपटृी– स्थित बलान खोला नजिकै पूर्वबाट पश्चिमतर्प जाँदै गरेको नाख नम्बरको ट्रक र विपरित दिशाबाट आउँदै गरेको बा प नम्बरको मोटरसाइकल एक आपसमा ठोक्किदा मोटरसाइकल सवार दुई प्रहरीको मृत्यु भएको छ प्रहरीका अनुसार सो दुर्घटनामा सुनसरीको भादगाउँ सिनुवारी– निवासी प्रहरी जवान सुरज चौधरी र उदयपुरको रामपुर ठोक्सिला– का प्रहरी जवान सीताराम खड्काको मृत्यु भएको छ ठक्करबाट गम्भीर घाइते भएका दुवै जनालाई उद्धार गरी उपचारको लागि विराटनगरतर्प लगिने क्रममा बाटोमै मृत्यु भएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय सप्तरीले जनाएको छ मृतक दुवै प्रहरी पूर्व क्षेत्र प्रहरी गण मुख्यालय रानीमा कार्यरत रहेको तथा लहानतर्प कामले जाँदै गर्दा दुर्घटनामा परेको जनाईएको छ यस्तै सप्तरीको भारदहमा ट्रयाक्टरको ठक्करबाट भारदह– का वर्षिय पप्पु माझीको मृत्यु भएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय सप्तरीले जनाएको छ | 133 |
मंसिर काठमाडौं प्रधानमन्त्री प्रचण्डले वर्षौंदेखि बिकराल समस्याको रुपमा रहेको लोडेसेडिङ हटाएर जनतालाई राहत दिएकोमा उर्जा मन्त्रालय र नेपाल विद्युत प्राधिकरणको प्रशंसा गरेका छन् सोमवार बिद्युत चुहावट नियन्त्रण सम्बन्धी प्रधानमन्त्री कार्यालयमा आयोजित समन्वयात्मक बैठकलाई सम्बोधन गर्दै प्रधानमन्त्री प्रचण्डले लोडसेडिङबाट जनतालाई राहत दिएकोमा उर्जामन्त्रालयलाई धन्यवाद दिएका हुन् प्रधानमन्त्री प्रचण्डले भने ‘उर्जा मन्त्रालयले राम्रो काम गरेको छ तर त्यो पनि कतिपयलाई सहृय हुन सकिरहेको छैन राम्रो गर्यो भन्न नसक्ने र नचाहने काम राजनीतिक तह र व्यूरोक्रेसीबाटै हुने गरेको छ ’सरकार गठन भएको चार महिना वितिसक्दा पनि अन्य धेरैजसो मन्त्रालयहरुले उत्साहजनक प्रगति देखाउन नसकेको भन्दै प्रधानमन्त्रीलेे धेरै ठूला काम केही गर्न नसकेको भन्दै गुनासो गरे प्रधानमन्त्री प्रचण्डले विद्युत चोरी नियन्त्रणको लागि आवश्यक नियम कानून परिवर्तन गर्न सरकार तयार रहेको समेत बताए उनले सर्वसाधारण जनताले हुकिङ गरेर विद्युत चोरेको र अरबपतिले चोरी गरेको विषयलाई एकै रुपमा नहेर्न प्राधिकरणलाई आग्रह गरे जनतालाई सम्झाएर बानी सुधार्ने र अर्बपतिलाई कानूनी कारवाहीको दायरामा ल्याउनुपर्नेमा उनको जोड थियो | 148 |
काठमाडौँ चैत यसै साताबाट प्रदर्शनमा आउन लागेको चलचित्र नाई नभन्नु ल फेरी पनि सिने बजारमा धमाका मच्याउने तयारीमा रहेको छ चलचित्र नाइ नभन्नु ल बाट चलचित्रको वजारमा नयाँ कृतिमान बनाउन सफल भएपछि अघिल्लो श्रृङ्खलाका निर्देशक विकास आचार्यले तेस्रो श्रृङ्खला निर्माण गरेका हुन् को सफलताले हौसियर लाई पनि दर्शकमाझ ल्याउन लागेका निर्माता आर्चायले यसबाट पनि सफलता पाउनेमा आफु ढुक्क रहेको डिसी नेपाल डटकमसँग बताए चैत गतेबाट देशभर प्रदर्शनमा आउन लागेको सो चलचित्रले यसपटक पनि सिने बजारमा तहल्का मच्याउने निर्मातानिर्देशकको दावी छ चलचित्रको कथाबस्तु राम्रो भएकाले दर्शकले रुचाउनेमा आफु ढुक्क भएको निर्माता आचार्यको विश्वास छ मुस्कान ढकालले निर्देशन गरेको चलचित्र नाईं नभन्नु ल मा अनुभव रेग्मी सफला भट्टराई आर्यन सिग्देल सञ्चिता लुईँटेल सुरज सिंह ठकुरी संयम पुरी आश्मा डिसी प्रियंका कार्की लगाएतको अभिनय रहेको छ सांगीतिक प्रेमकथामा बनेको नाईं नभन्नु ल मा बसन्त सापकोटाको संगीत रहेको छ वान टाइम सिनेमा प्रालीको व्यानरमा निर्माण गरिएको चलचित्र नाई नभन्नु ल लाई दर्शकले कत्तिको रुचाउनेहुन त्यो भने चलचित्र रिलीज भैसकेमात्र थाहाँ हुने छ | 158 |
नेपालमा आदिवासीजनजाति लगायत समुदायले माग गरेको धेरै समयपछि धर्मनिरपेक्षता स्वीकार गरियो अन्तरिम संविधान को भाग धारा को मा ‘नेपाल एक स्वतन्त्र अविभाज्य सार्वभौमसत्तासम्पन्न धर्मनिरपेक्ष समावेशी र संघीय लोकतान्त्रिक राज्य हो’ भन्ने उल्लेख छ अन्तरिम संविधान घोषणा भएदेखि नै राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी नेपालले नेपाल पुनः हिन्दु धर्म सापेक्ष र राजतन्त्रात्मक देश हुनु पर्ने भनी वकालत गर्दै आएको छ विभिन्न हिन्दु धर्मालम्बीहरुको संघसंस्था र व्यक्तिगत रुपमा केही अतिवादी हिन्दुहरुले पनि नेपाललाई पुनः हिन्दु राष्ट्र घोषणा गर्नु पर्ने माग चर्को रुपमा उठाएका छन् नामै तोकेर भन्नु पर्दा विगतमा नेपाली कांग्रेसको एकमना सरकार र विभिन्न समयमा बनेको संयुक्त सरकारमा सँधै मालदार मन्त्रालय सम्हालेका भ्रष्टाचारको आरोपमा जेल सजाय काटेका र पछिल्लोपटक भएको नेपाली कांग्रेसको महाधिवेशनमा अत्यधिक बहुमत ल्याएर केन्द्रीय सदस्य जितेका ‘प्रभावशाली नेता’ खुमबहादुर खड्का हिन्दु राज्यको पक्षमा खुलेर लविङ गरिरहेका छन् खड्का पछाडि शेखर/शशांक कोइराला लगायत कांग्रेसको केन्द्रीय तहमा रहेका अन्य नेताहरु पनि नेपाललाई हिन्दु राज्य बनाउन कन्दनी कसेर लागेको देखिन्छ यस मामलामा नेपाली कांग्रेस मात्र नभएर नेकपा एमाले र एमाओवादी केन्द्रभित्रका अनुदारवादी बाहुनक्षेत्री नेताहरु पनि ‘तैँ चुप मै चुप’ छन् त्यसैले त नेपालको संविधान मा धर्मनिरपेक्ष भनी लेखिए तापनि व्याख्या थपियो हिन्दु धर्मबारे फैलाइएको भ्रमत्यसो त नेपालका हिन्दु बौद्ध र किरातहरु धार्मिक रुपमा एकै हुन् बौद्ध र किरात धर्म मान्नेहरु पनि हिन्दु नै हुन् र उनीहरु ॐ कार परिवारभित्रका हुन् भन्नेहरु पनि कम छैनन् यो अनौठो तर्कलाई विस्तृतमा व्याख्या गरेको भने देखिँदैन ॐ कार परिवार के हो किन एकै भनिएका ॐ कार परिवारभित्रका हिन्दु धर्मालम्बीहरुले बडा दसैं मनाउने क्रममा हिन्दुहरुको शक्ति पीठ र मठमन्दिरमा बली दिइने असख्ंय पशुपंक्षीको आत्माको शान्तिका लागि त्यही समयमा बौद्धधर्मालम्बीहरु पूजापाठ गर्छन् हिन्दु धर्मालम्बीहरुले मातापिता मान्ने गरेको गाईगोरु किरातहरुले किन भक्षण गर्छन् किन हिन्दु धर्मालम्बीले जसरी बौद्ध र किरातहरुले गाईलाई माता मान्दैनन् किन किरात बौद्धहरुले गाईलाई हिन्दुले जसरी धनको देवी/लक्ष्मी मान्दैनन् यस्ता प्रश्नहरुमाथि पटक्कै चर्चा गरेको पाइँदैन हुन त ‘सत्य तीतो’ हुन्छ नेपाल धार्मिक रुपमा हिन्दु अधिराज्य हुनुपर्छ भन्नेहरुले दिने गरेको अर्को अनौठो उदाहरण भनेको को राष्ट्रिय जनगणनाको परिणाम पनि हो को जनगणनामा धार्मिक रुपमा प्रतिशत हिन्दुहरुको तथ्यांक आएको थियो नेपालमा हिन्दु धर्मालम्बीहरुको जनसंख्या बढेको देखाउनु भनेको शंकास्पद होअचम्म के छ भने नेपालका आदिवासी जनजातिको जनसंख्या प्रतिशत र इस्लाम धर्म मान्नेहरु प्रतिशत क्रिश्चियन धर्म प्रतिशत प्रकृति धर्म प्रतिशत र अन्य धर्मालम्बीहरुलाई जोड्ने हो भने नेपालमा हिन्दु धर्म मान्नेहरुको जनसंख्या लगभग / प्रतिशत हुनु पर्ने हो उता विगत लामो समयदेखि हिन्दू धर्म मान्दै आएका दलित मधेसी बाहुन क्षेत्री ठकुरी सन्यासी लगायत जात समूहका व्यक्तिहरु पनि लोभलालचमा परेर नै किन नहोस् ठूलो संख्यामा क्रिश्चियन धर्मतर्फ लागेको प्रष्टैसँग देखिन्छ यथार्थ यस्तो हुँदाहुँदै पनि नेपालमा हिन्दु धर्मालम्बीहरुको जनसंख्या बढेको देखाउनु भनेको शंकास्पद नै हो यस्तो नहोस् भनेरै विगत लामो समयदेखि आदिवासी जनजाति दलित मधेसी आदि समुदायले केन्द्रीय तथ्यांक विभागले राष्ट्रिय जनगणना गर्दा खपत हुने गणकमा (जनशक्ति) आफ्नै समुदायका अगुवालाई तालिम दिएर खटाइयोस् भन्ने माग राख्दै आएका छन् तर यस विषयमा सम्बन्धित पक्षले (खासगरी उपल्लो तहका सरकारी कर्मचारी र राजनैतिक पार्टीका नेताहरुले) कहिल्यै पनि गम्भीर रुपमा सोचेनन् किनभने उनीहरु सबै एकै जात/वर्ग/क्षेत्रबाट आएकाहरु छन् उनीहरुलाई राम्रोसँग थाहा छ कि यो मागलाई सम्बोधन गर्ने बित्तिकै हरेक / वर्षमा गरिने राष्ट्रिय जनगणनामा जसरी नेपाली भाषीको जनसंख्या घट्दै गएको छ त्यसैगरी हिन्दु धर्म मान्नेहरुको संख्या पनि निश्चित रुपमा घट्ने छ यसरी लादियो हिन्दु धर्मवास्तविकता के हो भने पृथ्वीनारायण शाहले नेपालको भौगोलिक एकीकरण सुरु गरेपछि उनले र उनका सन्तान/दरसन्तानले ती भूगोलमा शाह वंशको विजयसँगै हिन्दु धर्म गोर्खा भाषा (त्यो बेला न त खस भाषा नै भनिन्थ्यो न त नेपाली भाषा नै) नेपालका आदिवासीजनजाति लगायतलाई जबरजस्ती हिन्दु संस्कृति लादे यसरी नेपालको भगौलिक एकीकरणपछिको वर्षे शासनकालमा विभिन्न भगौलिक क्षेत्रमा विभिन्न जातजातिका अगुवालाई स्थानीय स्तरको छोटेराजा/शासक नियुक्त गरियो यसै क्रममा राई चौधराई सुब्बा मुखिया ‘देवान थरी कारबारी बैदार गुरुङ द्वारे तोहले माथा करता आदि पदहरुको सिर्जना गरियो माथि उल्लेखित पदहरुमध्ये राई चौधराई सुब्बा मुखिया देवानलाई ‘जिम्मावाल’ पनि भन्ने गरिन्थ्यो युगौंयुगदेखि आफ्नै प्रकारको अलग धर्मसंस्कृति मान्दै आएका नेपालका आदिवासी जनजातिमाथि भौगोलिक एकीकरणपछि हिन्दु धर्म लादिएको हो भन्ने प्रष्टैसँग देखिन्छअझै पनि गाउँघरमा विगतमा यस्तो पद पाएका वा तिनका सन्तानलाई फलानो ‘जिम्मावाल’ वा ‘जिम्मावाल्नी’ भनी बोलाउने प्रचलन हटिसकेको छैन जे होस् यी जिम्मावालरुले ‘पञ्चखत’ बाहेकको सबै कानुनी कामकारबाही स्थानीय स्तरमा आफै फत्ते गर्थे त्यसबाहेक उनीहरुको मुख्य काम भनेको हिन्दुहरुको महान चाड ‘बडा दसैं’ मा (महाअष्टमीको दिन) पद अनुसार मौलोमा राँगो र बोकोको मार हान्ने हुन्थ्यो सानो पद पाएकाहरुले बोकाको मार हान्ने र ठूलो पद पाएकाहरुले चाहिँ राँगोको मार हान्ने तथा मार हानेको राँगो/बोकोलाई ढुङ्गो/काठको मौलोको वरिपरि तीनफन्को घुमाएर आफ्नो दुबै हात रगतमा चोपलेर आफ्नो घरको मूल ढोकाको दाँयातर्फ ‘पञ्जाछाप’ लगाउने गर्नु पर्दथ्यो राई चौधराई सुब्बा मुखिया देवान आदिले हिन्दु धर्म अनुसार बडा दसैं माने कि मानेनन् भनेर हिउँदे याममा जोगीको भेषमा ‘जय गोरख नाथ’ भन्दै सरकारी जासुसहरु गाउँगाउँ घुम्थे यसरी हेर्दा युगौंयुगदेखि आफ्नै प्रकारको अलग धर्मसंस्कृति मान्दै आएका नेपालका आदिवासी जनजातिमाथि भौगोलिक एकीकरणपछि हिन्दु धर्म लादिएको हो भन्ने प्रष्टैसँग देखिन्छ इस्वी संवत् मा दसैं बहिस्कार गर्दा धनकुटाका ‘राई’ रामलीहाङ र ‘राई’ रिदामालाई राज्यले हत्या गरेकोले पनि यहि पुष्टि हुन्छ (स्रोतः स्वर्गीय डाक्टर हर्क गुरुङको जनजाती सेरोफेरो नामक किताब) स्मरणीय छ हाल उनीहरु धनकुटाका आदिवासी आठपहरिया किरात भएको पुष्टि भएको छ राप्रपा नेपालले चढेको घोडादोस्रो संविधानसभाको निर्वाचनमा धर्म निरपेक्षताको विरोध गर्ने राप्रपा नेपालले प्रत्यक्षमा एक सिट नजिते पनि समानुपातिकमा सिट जित्यो त्यो जित राप्रपा नेपालको आफ्नै बलबुताले भन्दा पनि नेपाली कांग्रेस नेकपा एमाले लगायतका अनुदारवादी पार्टीकै केन्द्रीय तहदेखि स्थानीय तहसम्मका नेताहरुको लबिङले गर्दा सम्भव भएको हो भन्नेमा कुनै शंका छैन हुन पनि उनीहरुले खुलेरै पहाड र काठमाडौमा ‘एक भोट दाईलाई (नेपाली कांग्रेस/नेकपा एमाले)लाई एक भोट गाईलाई र मधेसमा एक भोट गाछीलाई एक भोट बाछीलाई भन्ने नारा नै लगाएका थिए धन्न राप्रपा नेपालले संविधानसभाको बैठकमै नेपाल पुनः हिन्दु अधिराज्य हुनु पर्छ भनेर सार्वजनिक महत्वको विषय ल्याएन यदि ल्याएको भए संभवतः नेपाली कांग्रेस नेकपा एमाले मधेसवादी दलहरु लगायत हिन्दुवादी राजनैतिक पार्टी र तिनका नेताहरुले टेबल ठोकेर पारित गर्ने थिए तर त्यसो गर्दा राप्रपा नेपालले सँधै हिन्दु धर्म र राजतन्त्रलाई भजाएर राजनीति गर्ने बाटोमा पनि विराम लाग्न सक्थ्यो यो जोखिम उठाउनका लागि लोकेन्द्रबहादुर चन्दको भाषा सापटी लिएर भन्नु पर्दा कमल थापा जस्ता मुसो प्रवृत्ति भएका र राजनीतिमा माहिर मानिएका नेताले किन त्यसो गर्थे किनकि ‘एक माघले जाडो जाँदैन’ भन्ने त उखानै छ | 964 |
नेकपा एमालेको केन्द्रिय कमिटिको बैठकले वरियता क्रममा नेता माधवकुमार नेपाललाई तेस्रोमा राख्ने निर्णय गरेको छ पार्टी मुख्यालय बल्खुमा आज बसेको बैठकमा अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले नेता झलनाथ खनाललाई दोस्रो नेता नेपाललाई तेस्रो र नेता वामदेव गौतम चौथो वरियतामा राख्न गरेको प्रस्ताव बैठकले पास गरेको एक नेताले जानकारी दिए बैठकमा उपाध्यक्ष भीम रावलले कांग्रेससहितका दलहरुसँग मिलेर कात्तिक गते बनाएको सात प्रदेश र संसदबाट निर्वाचित कार्यकारी प्रधानमन्त्रीसहितको नौंबुँदे साझा प्रस्तावबारे केन्द्रीय सदस्यहरुलाई जानकारी गराएका छन् यो निर्णसँगै एमालेको अर्को बैठक मंसिर गतेसम्मका लागि स्थगित एमालेले जनाएको छ पटकपटक मिति तोक्दै सार्ने गरिएको बैठक एक महिनाका लागि स्थगित गरिएको हो गएको गते शुक्रबार एकछिन बसेको बैठकमा नेता नेपालले सदस्यहरुको रोमा बसेर पार्टी अध्यक्षको कार्यशैलीको विरोध गर्दै ध्यानाकर्षण पत्र पेश गरेका थिए उनले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले पार्टीको विधान र संगठनात्मक सिद्धान्तलाई लत्याएको केन्द्रीय कमिटीको निर्णय उलंघन गरेको पार्टीभित्र छलफल नगरी सभासद् चयन गरेको चरम निरङ्कुश कार्यशैली अवलम्बन गरिएको लगायतका विषयमा विरोध जनाउँदै बुँदे अपिल समेत पेश गरेका थिए नेपालले आप् ो प्रश्नको जवाफ अध्यक्षले नदिएसम्म बैठक चल्न नदिने रणनीति बनाएपनि आजको बैठकमा नेता नेपालले राखेको ध्यानाकर्षण पत्रबारे कुनै छलफल नभएको एमालेले जनाएको छ केन्द्रीय कमिटिको बैठक बस्नुअघि एमालेको पदाधिकारी बैठक बसेको थियो | 189 |
काठमाडौं ट्रेकिङ एजेन्सी एसोसिएशन नेपाल (टान) ले औं वाषिर्कोत्सवका अवसरमा आइतबार रसुवामा हाफ म्यारथन आयोजना गर्ने भएको छ टानले गोसाइकुण्डदेखि धुन्चेसम्म किलोमिटरको म्याराथन गर्न लागेको हो टानले गर्न लागेको प्रथम टान लाङटाङ (गोइसाइकुण्ड हाफ म्याराथनमा जना विदेशीसहित सय जना धावकले सहभागि हुनेछन् प्रतियोगितको आइतबार वनमन्त्री अग्नी सापकोटाले उद्घाटन गर्ने कार्यक्रम छ भूकम्पपछि पनि लाङटाङ पदमार्ग सुरक्षित छ भन्ने सन्देश दिन कार्यक्रम गरिएको टानका उद्धार संयोजक देवी पाण्डेले बताए प्रतियोगितमा प्रथम हुन नगद हजार द्वितीय हुनेले हजार र तृतीय हुनेले हजार रुपैया हात पार्नेछन | 83 |
सचेन गौतम/नयाँ पत्रिकाकाठमाडौं माघनेपाल र भारतका ऊर्जासचिवस्तरिय बैठकमा एक–अर्काको बजारमा विद्युत्को खुला खरिद–बिक्रीका लागि कुनै निर्णय हुन सकेन नेपाल–भारत विद्युत् व्यापार सम्झौता (पिटिए)मा भएको व्यवस्थाअनुसार दुई मुलुकका ऊर्जासचिवस्तरीय संयुक्त स्टेरिङ समितिको शुक्रबार सम्पन्न बैठक खुला विद्युत् व्यापारमा कुनै निष्कर्षमा नपुगी टुंगिएको हो बैठकमा नेपाली टोलीको नेतृत्व ऊर्जासचिव सुमनप्रसाद शर्मा र भारतीय पक्षको नेतृत्व विद्युत्सचिव प्रदीपकुमार पुजारीले गरेका थिए नेपालले दुई मुलुकबीचका खुला विद्युत् व्यापारको एजेन्डा बैठकमा राखेका थियो तर यसमा सामान्य छलफल मात्रै भएको बैठकमा सहभागी एक अधिकारीले बताए नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले बिहार र उत्तर प्रदेशका तथा सय केभी प्रसारण लाइनमार्फत भारतीय केन्द्रीय प्रसारण लाइनमा खुला पहुँचको प्रस्ताव राखेको थियो यसैगरी भारतीय विद्युत् व्यापारी र नेपालका ऊर्जा उत्पादकले दुई मुलुकबीच प्रत्यक्ष व्यापार गर्न र प्राधिकरणले भारतमा ठूला ग्राहकका रूपमा प्रत्यक्ष पहुँचको प्रस्ताव नेपालको थियो तर यसबारेमा समान्य छलफल मात्रै भएको बैठकमा सहभागी एक नेपाली अधिकारीले बताए भारतीय ऊर्जासचिव पिके पुजारीले विद्युत् नियमन कानुनमा भएको व्यवस्थालाई संशोधन गर्न गृहकार्य भइरहेको बैठकमा जानकारी गराएका थिए ‘दुई मुलुकबीच विद्युत्को खुला व्यापारका लागि हाम्रो नियमन कानुनमा रहेको व्यवस्थालाई संशोधन गर्न गृहकार्य भइरहेको छ’ सचिव पुजारीको भनाइ उद्धृत गर्दै बैठकमा सहभागी एक अधिकारीले भने ‘यसलाई छिट्टै टुंग्याउनेछौँ ’ त्यसपछि विद्युत्को खुला व्यापार सहज हुने जानकारी भारतीय पक्षले दिएको थियो बैठकपछि ऊर्जा मन्त्रालयले जारी गरेको विज्ञप्तिमा खुला बजारको अवधारणामा छिमेकी मुलुकसँग विद्युत् व्यापारका लागि भारत सरकारबाट तयार भइरहेको नीतिगत व्यवस्था देखि महिनाभित्रै लागू हुने अपेक्षा गरिएको उल्लेख छ ‘नीतिगत व्यवस्था भएपछि नेपालमा उत्पादन हुने विद्युत् भारतमा निकासी सहज हुनेबारे बैठकमा छलफल भयो’ विज्ञप्तिमा उल्लेख छ भारतीय कम्पनी जिएमआर र सतजल जलविद्युत् निगमले / सय मेगावाटका क्रमश: माथिल्लो कर्णाली र अरुण तेस्रो भारतमा विद्युत् निर्यातको लक्ष्य राखी निर्माण गर्न लागेका छन् दुई कम्पनीले खुला विद्युत् बिक्रीको पहुँचको पहल गरिदिन दुवै पक्षका सरकारी अधिकारीलाई आग्रह गर्दै आएका छन् अन्य कैयौँ भारतीय कम्पनीले विद्युत् निर्यात गर्ने लक्ष्य राखी नेपालका जलविद्युत् आयोजनाको लाइसेन्स लिएका छन् केही दिनअघि नर्वेजियन कम्पनी ट्याटक्राफ्टले विद्युत् निकासीका लागि अपर्याप्त प्रसारण क्षमता संरचना र नीति तथा नियमको अभाव रहेको भन्दै सय मेगावाटको तामाकोसी तेस्रो आयोजना नबनाउने निर्णय गरेको थियो नेपाल र भारतबीच विद्युत् व्यापार अन्तरदेशीय प्रसारण अन्तरआबद्धता र ग्रिड कनेक्टिभिटी सम्झौता भए पनि खुला विद्युत् व्यापारको पहुँच खुल्न सकेको छैन प्राधिकरणले अहिले भारतीय ऊर्जा दलाल कम्पनी(पिटिसी)मार्फत विद्युत् खरिद गरी आयात गरिरहेको छ प्राधिकरणले भारतीय बजारमा प्रत्यक्ष रूपमा गएर विद्युत् खरिद गर्न सक्दैन | 366 |
सप्तरीको ऐतिहासिक क्रान्तिभूमी भारदह जहाँ तेस्रो मधेश आन्दोलनमा सहभागी भारदहका युवा राजीव कुमार राउतले सहादत प्राप्त गरेका थिए भने दर्जनौं आन्दोलनकारी घाइते भएका थिए शान्तिपूर्ण आन्दोलनका क्रममा तत्कालिन सरकार र प्रहरीको क्रुरतापूर्ण दमनको दृष्य अहिले पनि ताजै छ आफ्ना असन्तुष्टि व्यक्त गरिरहँदा छाती र टाउँकोमा ताकीताकी गोली प्रहार गरिरहँदा पनि मधेश मुक्तिकालागि हाँसीहाँसी ज्यान उत्सर्ग गर्ने तेस्रो मधेश आन्दोलनका पहिलो महानसहित सम्पूर्ण शहीदहरुको सपना साकार होस् प्रस्तुत छ गत वर्ष भदौ गते भारदहमा देखिएका केही महत्वपूर्ण दृष्यहरुःतस्विरः श्यामसुन्दर यादव /न्यूज टुडे | 81 |
बोल्ड भनुन् वा फेमिनिस्ट यो उनको चासोको विषय होइन उनको चासो कवितामा आफूलाई अभिव्यक्त गर्नु हो उनको चासो समाजमा महिलाको अवस्था कस्तो छ भनेर लेख्नु हो आफूलाई फेमिनिस्ट भन्नेलाई उनको प्रश्न छ ‘के पुरुषवादी दृष्टिकोणले सबै कुरा हेर्ने बुझ्ने मान्छे मेलिस्ट हो त’ समाजले महिलाले बोल्ने बित्तिकै फेमिनिस्ट देख्ने तर पुरुषले बोल्दा चाहिँ सामाजिक र स्वभाविक देख्ने गरेको उनी बताउँछिन् त्यसैले आफूलाई ‘बोल्ड’ भन्नेसँग उनको प्रश्न छ ‘के पुरुषहरू बोल्ड हुँदैनन् किन कोही पुरुषलाई बोल्ड पुरुष कवि नभनेको | 78 |
असोज पर्वत पर्वत म्याग्दी र मुस्ताङमा निर्माणाधीन जलविद्युत् आयोजनाबाट उत्पादित विद्युत् राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा जोड्ने राष्ट्रिय गौरवको कालीगण्डकी प्रसारण करिडोर आयोजनाको काम सुरु भएको छ आयोजनाकोे केभी क्षमताको पर्वतको खुर्कोटदेखि म्याग्दीको दानाखण्डको काम शनिबारदेखि सुरु भएको हो आयोजनाको पर्वतको खुर्कोटस्थित // केभी सवस्टेसनको निर्माण कार्य औपचारिक रुपमा सुरु भएको आयोजनाले जनाएको छ आयोजनाले निर्माण थालेको प्रसारण करिडोरको पर्वतको खुर्कोटदेखि म्याग्दीको दानाखण्ड किलोमिटर लामो हुनेछ विद्युत् प्रसारण लाइनका साथै सवस्टेसन निर्माणका लागि रु दुई अर्ब करोड खर्च हुने आयोजनाका प्रमुख चन्दनकुमार घोषले जानकारी दिए एसियाली विकास बैंकको सहयोगमा सञ्चालित कालीगण्डकी प्रसारण करिडोर आयोजनाको खुर्कोट–कुस्माखण्डको काम महिनामा सम्पन्न गर्ने गरी सुरु भएको छ तोकिएकै समयमा काम सम्पन्न गर्ने गरी निर्माण कार्यको थालनी भएको प्रमुख घोषले बताए आयोजनाको खुर्कोट–दाना प्रसारण लाइन तथा खुर्कोट र दाना सवस्टेसनको कामको ठेक्का भारतीय कम्पनी टाटा प्रोजेक्ट एन्ड चिन्ट इलेक्ट्रिक जेभीले लिएको छ आयोजना र ठेकेदार कम्पनीबीच मे मा सम्झौता भएको थियो विसं साउनमा सम्पन्न गर्ने लक्ष्य राखिएको आयोजनाबाट म्याग्दीको उत्तरी क्षेत्र र मुस्ताङमा निर्माणाधीन जलविद्युत् आयोजनाबाट उत्पादित विद्युत् केन्द्रीय प्रसारण लाइनमा जोडिनेछन् खुर्कोटदेखि दानासम्म वटा टावर रहने छन् म्याग्दीमा निर्माणाधीन अवस्थामा रहेका मेगावाट क्षमताको थापाखोला चार मेगावाटको घलेम्दीखोला मेगावाटको मिस्त्रीखोला निर्माणाधीन अवस्थामा छन् भने मेगावाटको राहुघाटलगायत दर्जनौँ आयोजना निर्माणको चरणमा छन् सवस्टेसन निर्माणका लागि दानामा सय र खुर्कोटमा रोपनी जग्गा अधिग्रहण भएको छ भने नवलपरासीमा पनि सवस्टेसनका लागि जग्गा अधिग्रहण सकिएको आयोजना प्रमुख घोषले बताए | 218 |
वैशाख सिराहा ‘बाबाजी’ वा ‘साधु’ भन्नेबित्तिकै हामीले धार्मिक प्रवृत्तिको व्यक्ति ठान्छौं त्यस्ता व्यक्तिले सबैलाई माया गर्ने र ज्ञानगुनका कुरा सिकाउने हामीले बुझेका छौं तर सिराहा जिल्लामा एकजना साधुको झोलाबाट हतियार बरामद भएको छ यसअघि फिल्महरुमा साधुहरुले हतियारसहित अन्य अनैतिक कामहरु गर्दै आएको दृश्य हामीले हेर्दै आए पनि प्रत्यक्ष देखिएको थिएन तर सिराहाबाट यथार्थमै एकजना साधु हतियारसहित पक्राउ परेका छन् त्रिशुलधारी बाबाजीको भेषधारण गरेका ती व्यक्तिको झोलाबाट सिराहा प्रहरीले आइतबार राति दुई थान कटुवा पेस्तोल बरामद गरेको छ भारतीय नम्बरको मोटरसाइकल पछाडि सवार ती व्यक्ति हातमा त्रिशुल र कमण्डलुसमेत बोकेका हिँडेका थिएसिरहाको हर्कटी गाविस निवासी उनी वर्षीय बाबाजी भुटाइ सदाय हुन् बाबाजीको झोलाबाट हतियार बरामद भएको सिराहाका डीएसपी एकनारायण कोइरालाले जानकारी दिए उनीसहित मोटरसाइकल चालक सोही गाविस बस्ने बषर्ीय हरिगोविन्द यादवलाई पनि पक्राउ परेका छन् प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएपश्चात उनीहरुले घरमा खानतलासी गर्दा एक थान इटालियन पेस्तोलसमेत बरामद भएको डीएसपी कोइरालाले बताए जिल्ला प्रहरी कार्यालय सिराहाबाट खटिएको प्रहरीले उनीहरुलाई विशेष सूचनाका आधारमा औरहीधनगढी सडक खण्डस्थित सुखीपुर गाविस दैहीपौडीबाट पक्राउ गरिएको प्रहरीको भनाइ छ सदाय र यादव बीआर एफ नम्बरको भारतीइ मोटरसाइकलमा सवार भएको अवस्थामा चेकजाँज गर्दा वायाँ हातमा त्रिशुल र कमण्डलु बोकेका सदायको काँधमा झुण्डिएको रातो रंगको झोलाबाट दुई थान कटुवा पेस्तोल र एउटा शंख बरामद भएको हो उनीहरु विगत वर्षदेखि भारतीय बजारबाट हतियार भित्र्याई सिराहालगायत आसपासका जिल्लामा बिक्री गर्ने कार्यमा सक्रिय रहेको तथा लागुऔषधको कारोबारमा समेत संलग्न रहेको प्रारम्भिक अनुसन्धानका क्रममा खुल्न आएको डीएसपी कोइरालाले जानकारी दिए | 226 |
चैत काठमाडौं विभागहरु गठनलाई लिएर सत्तारुढ नेकपा एमालेभित्रको विवाद चर्किएको छ अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले एकलौटी गरेको भन्दै वरिष्ठ नेता माधव कुमार नेपालले नोट अफ डिसेन्ट लेख्ने बताएपछि बुधबारको बैठक विना निर्णय सकिएको छ नेता नेपालले प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीमाथि पार्टी एकलौटी रुपमा चलाएको र सरकारी सम्पत्तिको दुरुपयोग गर्दै बालुवाटारमा गुटका कार्यकर्तालाई भोज खुवाएको भन्दै आपत्ति जनाएका छन् विभाग गठनको प्रयासमा एमालेको स्थायी समितिको बैठक मंगलबार र बुधबार प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटारमा बसेको थियो बैठकमा नेपाल पक्षले एकलौटी प्रस्ताव तयार पारिएको भन्दै आपत्ति जनाएपछि सचिवालयको बैठक बोलाइएको थियो महासचिव ईश्वर पोखरेल प्रमुख रहेको सचिवालयको बैठक मंगलबार साँझ बजेदेखि राति बजेसम्म बालुवाटारमै बसेको थियो बैठकमा पार्टी सचिव एवं संगठन विभाग प्रमुख पृथ्वी सुब्बा गुरुङले जनाको नाम प्रस्ताव गरे जसमा नेपाल पक्षका तीन जना मात्र थिए नेपाल पक्षबाट पशुपति चौलागाईँ श्रीमाया थकाली र कल्णाणी खड्का मात्र प्रस्ताव गरिएको थियो ओली पक्षीय नेता गुरुङको प्रस्ताव नेपाल पक्षले मानेनन् र आफ्नो पक्षका थप नाम प्रस्ताव गरे बेदुराम भुसाल सत्रुधन महतो बैजनाथ चौधरी जीवन घिमिरे र गरिमा साहको नाम थप्ने सहमति भयो तर सुरेन्द्र पाण्डे प्रकाश ज्वाला नगेन्द्र चौधरी जगन्नाथ खतिवडा र विजय पौडेलको नाममा सहमति भएन सचिवालयको बैठकमा नेपाल पक्षले जनाको नाम प्रस्ताव गर्न र सहमति जुट्न नसकेका थप जना नाम पनि आएको बैठक स्थायी समितिमा पेश गर्न माग गरे यसमा सचिवालयमा सहमति जुटेको नेपाल पक्षका एक पदाधिकारीको दाबी छ तर बुधबार विहान बसेको बैठकमा सचिव गुरुङले सुरेन्द्र पाण्डेसहितका नेताको नाम आएको थियो समेत भनेनन् लगतै बैठकमा वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपालले आपत्ति जनाए पार्टी अध्यक्ष ओलीले सबैलाई मिलाएर लैजान्छु भनेपनि एकलौटी गरेको सरकारी सम्पत्ति दोहन गरेर बालुवाटारमा भोज खुवाएको भन्दै नेपालले आपत्ति जनाएका छन् नाकाबन्दी भएकाले आफूहरु चुप लागेको बसेको तर एकलौटी रुपमा चल्न खोजेको भन्दै उनले नोट अफ डिसेन्ट लेख्ने बताए उनले ओलीलाई प्रश्न गरे ‘भोट कति प्रतिशत फरक छ थाहा छ अब नोट अफ डिसेन्ट लेख्छु र देशभर जान्छु मलाई कसले रोक्छ ’नेता नेपाल कडि्एकपछि उनी पक्षका पदाधिकारीहरु पनि नोट अफ डिसेन्ट लेख्छु भन्नेमा पुगे तर एमाले अध्यक्ष ओलीले नेपाल समूहको कुरा नसुन्ने भन्दै महासचिव पोखरेललाई निर्णय लेख्न भने तर वरिष्ठ नेता झलनाथ खनाल र उपाध्यक्ष वामदेव गौतमले पनि मिलाएर लैजानुपर्छ रोकिएका छन् ओली कार्यक्रम छ भन्दै चितवन गएका छन् महासचिव ईश्वर पोखरेल ओखलढुंगा लागेका छन् र गते पोलिटब्यूरो बैठक बोलाएको छ तर स्थायी समितिको अर्को बैठक कहिले बस्छ टुंगो छैन | 368 |
पुस काठमाडौं देश विखण्डनका लागि मधेसमा ‘जनमत संग्रह’ गर्दै हिँडेका सिके राउतका कार्यकर्तालाई गिरफ्तार गर्न सिराहा जिल्ला प्रशासनले प्रहरीलाई आदेश दिएको छ सिके राउतका कार्यकर्ताले ‘नेपालमै बस्ने कि मधेसलाई अलग्गै देश बनाउने’ भन्ने दुई विकल्पमा जनमत संग्रहको नाटक मञ्चन गर्न थालेको भन्दै यसलाई क्षम्य मान्न नसकिने सरकारी अधिकारीले बताएका छन् ‘यो गम्भीर प्रकारको अपराध हो देश टुक्र्याउने गतिविधि गर्नु भनेको राज्य विप्लवको अपराध हो’ सिराहाका प्रमुख जिल्ला अधिकारी डा मानबहादुर बीकेले अनलाइनखअबरसँग भने ‘त्यस्तो कार्य गर्दै हिँडेका व्यक्तिहरुको पहिचान गरी तिनीहरुलाई अदालतमा उभ्याइनेछ र राज्य विप्लवमा मुद्दा चलाइनेछ ’यस्तो छ सिके राउतको योजनामधेसलाई नेपालबाट टुक्र्याएर अलग्गै देश बनाउने भन्दै हिँडेका राउतले अहिले मधेसमा गरिरहेको जनमत संग्रहको नाटकलाई अलग्गै देश बनाउने अभियानसँग जोड्ने र यसको फुटेज संयुक्त राष्ट्र संघमा पठाएर मधेसमा सामानान्तर सरकार चलाउने आफ्नो योजना सार्वजनिक गरेका छन् सुरुमा जनचेतना निर्माण गर्ने त्यसपछि निर्वाचन आयोग गठन गर्ने मधेसी पार्टीहरुले उमेद्वारी दर्ता गरेर मधेसमा आफ्नै चुनाव गराउने अनि मधेस संसद र मधेस सरकार गठन गर्ने राउतको योजना छ मधेस सरकार र मधेस संसद घोषणा गरेपछि मधेसलाई स्वतन्त्र देशका रुपमा घोषणा गर्ने र प्रतिरक्षा आन्दोरनका साथै राष्ट्र संघलाई गुहारेर जनमत संग्रह गराई नेपालबाट अलग हुने उनको ग्राण्ड डिजाइन छ सरकारले यसअघि पनि सिके राउतलाई राज्य विप्लवमा मुद्दा चढाएको थियो तर उनलाई धरौटीमा छाडिएको थियो अमेरिकामा पढेेर आएका राजबिराजका राउतले केही वर्षयता तराई मधेसमा स्वतन्त्र मधेसको नारामा आफ्नो गतिविधि गर्दै आएका छन् यो पनि पढ्नुहोस्काठमाडौंका नेता र मन्त्रीलाई मधेसमा कसले रोक्दैछ | 228 |
भदौ काठमाडौं चिकित्सा शिक्षा ऐन नबन्दासम्म कुनै पनि मेडिकल कलेजलाई सम्बन्धन नदिइने भएको छ प्रा डा गोविन्द केसीले सम्झौता कार्यान्वयन नभए असोज गतेबाट नवौं अनसन बस्ने चेतावनी दिएका छन् डा केसीको चेतावनीपछि प्रधानमन्त्री प्रचण्डले मंगलबार शिक्षामन्त्री धनिराम पौडेल स्वास्थ्यमन्त्री गगन थापा र माथेमा आयोगका प्रतिनिधिहरुलाई बोलाएर छलफल गरेका छन् प्रधानमन्त्रीले आठौं अनसनका क्रममा भएको सम्झौता कार्यान्वयन गर्न र डा केसीले अनसन बस्नु पर्ने वातावरण नदिन शिक्षा र स्वास्थ्यमन्त्रीलाई निर्देशन दिएका छन् शिक्षामन्त्री पौडेलले अनलाइनखबरसँग भने ‘चिकित्सा शिक्षा ऐन छिट्टै संसदमा पेश गर्छौं र ऐन नबन्दा कुनै पनि मेडिकल कलेजलाई सम्वन्धन नदिन सचेत गराएका छौं ’चिकित्सा शिक्षा ऐन सरकारले व्यवस्थापिका संसदमा दर्ता गरेपनि संसदमा टेबल भएको छैन सम्भव भए भोलि र नभए अर्को बैठकमा दर्ता गर्ने सरकारको तयारी छ ‘ऐनमा संशोधन गर्नु पर्ने भनिएका विषयहरु संशोधनको बाटोबाट आउँछ’ स्वास्थ्यमन्त्री गगन थापाले भने ‘यसलाई सुधार गरेर लिएर जाने निर्णय भएको छ ’त्रिभुवन विश्वविद्यालयका उपकुलपतिले नै नेसनल मेडिकल कलेजलाई सम्वन्धन दिन दबाव दिएको समाचार बाहिर आएको थियो र यसबारे निर्णय गर्न चिकित्साशास्त्र अध्ययन संस्थान आईओएमले भोलि गते फ्याकल्टी बैठक समेत बोलाएको छ आफूसँग भएको सम्झौता र माथेमा आयोगको प्रतिवदेन विपरित सम्वन्धन दिन लागेको भन्दै डा केसीले गतेभित्र सम्झौता कार्यान्वयन गर्न सरकारलाई अल्टिमेटम दिएका छन् नभए असोज गतेबाट नवौं आमरण अनसन सुरु गर्ने डा केसीले बताए मनमोहन अस्पताल किन्ने प्रक्रिया थालिनेसरकारले डा केसीसँगको सहमति अनुसार मनमोहन स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान विधेयक फिर्ता लिने भएको छ स्वास्थ्यमन्त्री थापाले भने अघिल्लो सरकारसँग भएको सम्झौता अनुसार अस्पतालको सम्पत्ति नेपाल एकेडेमी फर मेडिकल साइन्स (नाम्स)ले लिने प्रक्रिया अघि बढाउने निर्णय भएको छ ’ मनमोहन अस्पतालसहितको सम्पत्ति नाम्सले लिएपछि त्यसको नाम परिर्वतन गरेर मनमोहन स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान राख्ने प्रक्रिया अघि बढाउनेछ प्रधानमन्त्रीसहितको बैठकमा सात प्रदेशमा सात मेकिकल कलेज स्थापनाबारे पनि छलफल भएको छ कुनकुन प्रदेशमा मेडिकल कलेज छ नभएका ठाउँमा कुन निकायलाई बनाउन सकिन्छ र कहाँ नयाँ खोल्नु पर्ने भन्नेबारे एक महिना भित्र अध्ययन गर्ने निर्णय भएको छ साथै चिकित्सा शास्त्र अध्ययन संस्थान (आइओएम)को डिन तत्काल नियुक्त गर्ने निर्णय भएको छ बैठकपछि मन्त्री पौडेलले सम्झौता कार्यान्वयनका लागि प्रधानमन्त्री प्रचण्ड स्वयंम गम्भीर रहेको भन्दै अब डा केसी अनसन बस्नु नपर्ने बताएका छन् | 331 |
मोरङ्ग माघ संयुक्त लोकतान्त्रिक मधेश मोर्चाका कार्यकर्ताहरुले सोमवार अपरान्ह विराटनगरमा मसाल जुलुस निकालेका छन् मोर्चाका कार्यकर्ताहरुले शनिमन्दिर र रोडशेषचोकबाट मसाल जुलुस निकाल्ने कार्यक्रम रहेपनि रोडशेष चोकबाट निकाल्न लागेको मसाल जुलुसलाई प्रहरीले बिथोलेको छ मोर्चाका मोरङ संयोजक राजकुमार यादवको नेतृत्वमा रोडशेषचोकबाट निकालिन लागेको मसाल जुलुसमा प्रहरीले हस्तक्षेप गर्दै मोर्चाका कार्यकर्ताको हातबाट मसाल खोसेको थियो यस्तै शनिमन्दिररोडबाट मोर्चाका मोरङ प्रवक्ता मोहम्मद कादिरको नेतृत्वमा मसाल जुलुस निकालिएको छ मोर्चाका कार्यकर्ताहरुले बुधहाटचोकमा बिरोधसभा समेत गरेका छन बिरोधसभामा मोर्चाका स्थानीय नेताले सम्बोधन गरेका छन् यता रंगेलीमा साम्य बन्दै गएको मधेशी मोर्चाको आन्दोलन पछिल्लो समय प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली रंगेली आउने भएसंगै तात्न थालेको छ मोर्चाले सोमवार साँझ मशाल जुलुस निकाली प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको रंगेलीमा हुने कार्यक्रम अबरोध गर्ने घोषणा गरेको छ मोर्चाले रंगेली चोकबाट निकालेको मशाल जुलुसले रंगेली नगरका विभिन्न भागको परिक्रमा गरी कोणसभाको आयोजना गरेको छ सो क्रममा प्रहरीले हस्तक्षेप गरी मशाल खोस्ने प्रयासका बाबजुद मोर्चाले मशाल जुलुस निकालेको थियो त्यस क्रममा प्रहरी जवान योगराज राई सामान्य घाइते भएका छन् युवा संघ नेपालले संविधान बारे तराई मधेश सम्बाद तथा जगरण अभियान अन्तरगत रंगेलीमा बृहत आमसभाको तयारी गरेको छ प्रधानमन्त्री ओलीको माघ गते रंगेलीस्थित नेपाल बैकको खुल्ला मैदानमा आयोजित आमसभालाई सम्बोधन गर्ने कार्यक्रम रहेको छ | 191 |
भदाै काठमाडाैं यस वर्षको पर्वतारोहण सम्बन्धी सर्बोत्कृष्ट साहसिक पुरस्कार छिरिङ पाण्डे भोटेलाई प्रदान गरिएको छ जना प्रतिस्पर्धीलाई पछि पार्दै संखुवासभाका भोटेले यो पुरस्कार जितेका छन् नेपाल पर्वतरोहण संघले आयोजना गरेको एक विशेष समारोहमा भोटेलाई ‘कुमार खड्गविक्रम साहसिक अवार्ड’ प्रदान गरिएको हो सन् मा स्थापित यस अवार्ड अन्तर्राष्ट्रिस्तरको मानिन्छ राष्ट्रिय अन्तर्राष्ट्रिय विज्ञहरु सम्मिलित जुरीले भोटेको नाम छनौट गरेको अध्यक्ष आङ छिरिङ शेर्पाले बताए नेपाल सर्ट रेस्क्यु अर्गनाइजेशनका संस्थापक भोटे वर्षदेखि पर्वतीय साहसिक उद्धारमा संलग्न छन् उनले स्वीजरल्याण्डबाट तालिम लिएका हुन् यसअघि अमेरिका क्यानाडा लगायत मुलुकका पर्वतरोही र उद्दारकर्ताले पाएको सो पुरस्कार यसपटक भोटेले पाएको संघले जनाएको छ विशेष गरी पर्वतारोहण क्षेत्रमा साहसिक उद्धारकर्ताको रुपमा चर्चित रहेका भोटेको ख्याति अन्तर्राष्ट्रिय पर्वतारोहण क्षेत्रमा समेत फैलिएको छ समारोहमा यस वर्षको हर्क गुरुङ पर्वतीय पुरस्कार महावीर पुनलाई प्रदान गरिएको छ भने दावा नोर्बु पर्यटन पत्रकारिता पुरस्कार नारायण भण्डारीले पाएका छन् | 135 |
नेपाली उत्पादन आयातित जुत्ताचप्पलसँग प्रतिस्पर्धा गर्न सक्षम छन् राम्रा र गुणस्तरीय जुत्ता लगाउन विदेशी ब्राण्डका खोजिरहनु पर्दैन अहिले रोयल शुले मात्र बजारमा सयभन्दा बढी मोडलका जुत्ता चप्पल उपलब्ध गराएको छ नेपाली जुत्ता उद्योगको अवस्था यसका समस्या र यसका सधानका विषयमा केन्द्रित रहेर नेपाल उद्योग तथा व्यवसायी महासंघका उपाध्यक्ष तथा रोयल शुका प्रवन्ध निर्देशक भिमलाल पौड्यालसँग बिखजबरका रामराजा श्रेष्ठले गरेको कुराकानीको सार :व्यवसायी आफैले मेशिन राखेपछि किन विदेशबाट आयात गरेर बेच्नुपर्यो अहिले व्यवसायीले मेशिनरीमा ठूलो लगानी गरेका छन् भने सोही अनुरुप प्रविधि समेत भित्र्याएका छन् तपाईहरु नेपाली जुत्ता उद्योगी भनेर गर्व गरिरहनु भएको छ तर विदेशबाटै सवै तयारी माल ल्याएर नेपालमा टास्दैमा स्वदेशी भन्न मिल्छ सतप्रतिशत नेपाली नै छन् भन्न त सक्दिन कतिपय मोडलहरु विदेशबाट ल्याएर बेच्नुपर्ने हुन्छ एउटा जुत्ता उद्योगले / सय मोडलका जुत्ता चप्पल बजारमा ल्याएका छन् तीमध्ये केही मोडल थोरै मात्रामा बिक्ने तर नवनाइ नहुने हुन्छ त्यस्ता / वटा मोडलका जुत्ता विदेशबाट ल्याएर नेपाली ब्राण्डमा विक्री भएको हुनसक्छ तर पहिलाको जस्तो अवस्था छैन पहिला धेरै व्यवसायीले चीन तथा भारतबाट आयात गरेर नेपाली ब्राण्डमा विक्री गर्थे तर अहिले धेरै व्यवसायीले आफैले प्लाण्ट राखिसकेका छन् आफैले मेशिन राखेपछि किन विदेशबाट आयात गरेर बेच्नुपर्यो अहिले व्यवसायीले मेशिनरीमा ठूलो लगानी गरेका छन् भने सोही अनुरुप प्रविधि समेत भित्र्याएका छन् तसर्थ अवका दिनमा आयातित जुत्तामा नेपाली ट्याग लगाएर बेच्ने व्यापारीहरु टिक्न सक्ने अवस्था छैन जसले नेपालमै उत्पादन गर्छ उसले मात्र यस व्यवसायमा राज गर्ने छ तपाईहरु माथी विदेशी जुत्तामा नेपाली ट्याग भन्ने आरोप त अझै ताजा छ नि त्यसो आरोप लागि आरोप मात्र हो आजभन्दा / वर्ष अघिका कुरा हुन् शुरुमा मैले पनि जुत्ताको आयात गर्थे तर अहिले आफैले प्लाण्ट लगाए उत्पादन गरिरहेको छु यो व्यवसायी माथी लागेको झुटा आरोप हुन् यसमा कुनै सत्यता छैन त्यो विस्तारै प्रमाणित हुँदैछ नेपाली बजारमा जुन किसिमका स्पोर्ट शु आएका छन् तर त्यस्ता जुत्ता बनाउने मेशिन नै नेपालमा छैन भनिन्छ जुत्ता चाहिँ कसरी बन्छ स्पोर्ट शुको प्रिन्ट गर्ने मेसिन नेपालमा छैन त्यसको लागि केही पार्ट विदेशबाट प्रिन्ट गरेर ल्याउनु पर्ने बाध्यता छ तर जुत्ता उत्पादन गर्ने मेसिन नै नेपालमा छैन भन्ने कुरा गलत हो निश्चित पार्ट जोड्का लागि मेशिन चाहिने हो यद्यपि जुत्ता उद्योगमा प्रतिशतभन्दा बढी हातको काम हुन्छ नेपालमै हातले गर्नुपर्ने काम कसरी विदेशबाट आयात हुन्छ नेपालमा धेरै जुत्ता उद्योग आइसके तर विदेशी मोडलसँग प्रतिस्पर्धा गर्न सकेका छैनन किन नेपाली उद्योगले विदेशी जस्तो फिनिसिङ दिन सकिरहेका छैनन् अहिले बजारमा धेरै राम्रा डिजाइनका नेपाली जुत्ताहरु आएका छन् नेपाली छालाका जुत्ताहरु विदेशीसँग प्रतिस्पर्धा गर्न सक्षम छन् इटाली तथा चीनका ठूला उद्योगमा बनेको जस्तो छन् भन्न त सक्दिन तर समग्र रुपमा विदेशीको तुलनामा नेपाली जुत्ताहरु उष्कृष्ट छन् विगतका तुलनमा बजार प्रतिस्पर्धात्मक रुपमा अघि बढेको छ साथै विदेशीको तुलनामा नेपाली जुत्ता सस्तो र बलिया छन् अहिले नेपालबाट कच्चा छाला निर्यात भइरहेको छ यसलाई ‘भ्यालु एड’ गरेर नेपालमै प्रशोधन गरेर जुत्ता उत्पादन गर्न सकिँदैन नेपालमै छाला प्रशोधनका लागि सोही अनुरुपको मेशिनहरु छैनन् भने त्यसका लागि आवश्यक कच्चा छाला पनि उपलब्ध हुन सक्दैन यद्यपि कतिपय उद्योगीहरुले बुटका लागि आवश्कय छाला नेपालमै प्रशोधन गरिरहेका छन् तर जुन रुपमा हुनुपर्ने हो त्यो हुन सकेको छैन अहिले नेपाली छाला नै प्रशोधन गरेर जुत्ता उत्पादन गर्नसक्ने अवस्था छैन नेपालबाट प्रति वर्ग फिट रुपैयाँमा निर्यात भएको कच्चा छाला तयारी आयात गर्दा सय रुपैयाँभन्दा बढी पर्छ नेपाली उद्योगहरु जुत्तामा आत्मनिर्भरको बाटोमा छौं भनिरहेका छन् तर तथ्याङ्कले जुत्ता आयात पनि बढिरहेको देखाउँछ नि मेरो अनुमानमा संख्याको हिसावले बढेको छैन भ्यालुको हिसावले मात्र बढेको हुनसक्छ पहिला न्युन बिजकिकरणले गर्दा जुत्ता आयात कम थियो भने भन्सारमा पनि खासै चेक जाँच हुदैन्थ्यो अहिले जुत्तामा लाग्दै आएको भन्सार बढ््नुका साथै चेकजाँमा पनि कडाइ गरिएको छ जसले गर्दा आयात बढ्न गएको हो नाकाबन्दी र भुकम्पबाट थलिएको नेपालको जुत्ता उद्योगको अवस्था अहिले कस्तो छ नेपाली जुत्ता उद्योगले वार्षिक रुपमा बजार विस्तार गरिरहेको छ तर अहिले भने समग्र बजार नै घटिरहेको छ अघिल्लो वर्षको नाकान्दी र भुकम्पलको ह्याङले हुनसक्छ अहिले बजारमा एक खालको मन्दी लागेको छ उत्पादन अनुसार विक्री हुन सकेको छैन अहिले व्यवसायीका उत्पादन थन्किएर बसेको छ सरकारले जुत्ताका लागि आवश्यक कच्चा पदार्थ र तयारी जुत्ता आयातमा एउटै भन्सार लगाएको भन्दै कच्चा पदार्थमा घटाउन माग गरिरहनु भएको थियो यस विषयमा के भइरहेको छ हामीहरुले पटक–पटक सरकारसँग माग गरिरहेका छौं हरेक वर्ष बजेट बनाउने क्रममा व्यवसायीले सरकारलाई सुझाव दिँदै आएका छन् उद्योगसँग सम्बन्धित मन्त्रालयलहरु कच्चा पदार्थमा लाग्दै आएको भन्सारदर घटाउन तयार हुन्छन् तर यसलाई सम्बोधन गर्ने अर्थ मन्त्रालयले भने चासो नै दिँदैन करको साँचो अर्थ मन्त्रालयमा गएर थन्किदा व्यवसायीहरु मर्कामा परेका छन् अहिले सरकारले हरेक उद्योगलाई मौखिक रुपमा सहानुभुती मात्र दिँदै आएको छ कार्यान्वयनको पाटो शुन्य नै छ थोरै प्रसंङ्ग बदलौं अहिले रोयल शुले बजारमा आफ्नो उपस्थितीलाई कसरी अघि बढाइरहेको छ रोयलको पहिलो प्राथमिकता नै गुणस्तर हो विदेशी जुत्ताहरु हेर्दा राम्रो तर लगाउँदा चाडै फाट्ने भएकाले नेपाली उपभोक्तालाई गुणस्तरीय जुत्ता उपलब्ध गराउन रोयलको स्थापना भएको हो यसैगरी रोयलले धेरै मोडलका जुत्ताहरु बजारमा उपलब्ध गराएको छ अहिलेकै कुरा गर्ने हो भने बजारमा रोयलमा सयभन्दा बढी डिजाइनहरु उपलब्ध छन् भने सोही अनुरुप बजार हिस्सा बढेको छ रोयलले आफैले आउटलेट खोलेर भन्दा पनि होलसेलको रुपमा काम गर्दै आएको छ यसैगरी वटा जिल्लामा रोयलको उपस्थिती छ सय मोडलका जुत्ता डिजाइन गर्न नेपालमा सोही अनुरुपमा कालीगढ छन् पक्कै पनि छैनन कतिपय मोडलका जुत्ता चीन तथा भारतबाट डिजाइन गरेर ल्याउनु पर्ने वाध्यता छन् नेपाली जुत्ता उद्योगमा कालिगढको ‘म्युजिकल चेयर’ भइरहेको छ एउटा व्यवसायीले ल्याएर केही दक्ष बनाएको हुन्छ अर्को उद्योगीले केही बढी पैसा दिएर लगिदिन्छ तर नेपाल जुत्ता उद्योगको इतिहास दशकभन्दा बढी भैसकेकाले बजारमा धेरै कालीगढहरु आएका छन् तर राम्रा मोडलका जुत्ता डिजाइनका लागि ठूलो समस्या छ जसका लागि विदेशी कालिगढको भर पर्नुपर्ने वाध्यता छ यो सवै जुत्ता उद्योगको समस्या हो चाडपर्वलाई लक्षित गरेर रोयलले के–कस्ता उपहार योजना ल्याएको छ रोयलले उपभोक्तालाई विशेष उपहार प्रदान गर्दै आएको छ साथै दशैलाई लक्षित गर्दे जोर जुत्ता किन्दा जोर गुणस्तरीय चप्पल उपहार योजना ल्याएका छौं यसैगरी जुत्ता खरिदमा स्क्रायाच कुपन पनि उपलब्ध गराएका छौं जसबाट शतप्रतिशत छुटका साथै लाखौंका उपहार जित्न सक्छन् नेपाली उपभोक्ताले रोयल नै किन्नु पर्ने किन रोयलले समय र बजारको माग अनुसार नयाँ नयाँ मोडलको जुत्ता चप्पल उत्पादन गर्दै आएको छ यसैगरी रोयलका जुत्ता गुणस्तरीय र लगाउन सहज छ मूल्यको तुलनमा पनि बजारमा उपलब्ध अन्य जुत्ता चप्पलभन्दा रोयल सस्तो पनि छ | 969 |
मुम्बई दीपिका पादुकोण रणबीर सिंह करण जौहर अर्जुन कपुर सोनाक्षी सिन्हा बिरुद्ध पूर्णे प्रहरीमा उजुरी दर्ता भएको छ हाँस्य ब्याङ्ग्य सम्बन्धि कार्यक्रम अल इण्डिया नक आउट रोष्ट सो मा अश्लिलता प्रस्तुत गरेको भन्दै ती कलाकार लगायत अन्य जना बिरुद्ध उजुरी दर्ता भएको छ यो शो मुम्बईको एक स्टेडियममा भएको थियो जहाँ चार हजार दर्शक थिए शो मा रणबीर सिंह अर्जुन कपुर करण जौहरले स्टेजमा एक अर्काको बिरुद्ध केही चुटकिला सुनाएका थिए ती चुट्किला अश्लिल थिए कार्यक्रममा दर्शक समुहमा दीपिका पादुकोण सोनाक्षी सिन्हा र आलिया भट्ट थिए महाराष्ट्र सरकारले कानुनको उलंघन गरेको भेटिएमा कार्वाही गर्ने जानकारी गराएपछि उजुरी परेको थियो यसअघि नै कार्यक्रम आयोजकले यो भिडियोलाई युट्युवबाट हटाएका छन् यस्तो कार्यक्रमप्रति दर्शकले बिरोध जनाएका छन भने कार्यक्रममा सहभागी कलाकारले त्यसको बचाउ गरेका छन् | 122 |
राजविराज असोज अखिल तराई मुक्ति मोर्चाका केन्द्रिय संयोजक जयकृष्ण गोइतले मधेश प्रदेश दिएपनि मधेशी जनताले मुक्ति नपाउने भन्दै स्वतन्त्र तराई (मधेश)का लागि निर्णायक लडाई लड्नुपर्ने बताएका छन् न्यूज टुडेसँग मङ्गलवार कुराकानी गर्दै उनले यस्तो कुरा बताएका हुन् मधेश प्रदेशको माग राखेर जारी शान्तिपूर्ण आन्दोलनमा राज्यपक्षले माग सम्बोधन गर्नुको साटो हिंसक भएर प्रस्तुत भएको दावी गर्दै उनले भने ‘मधेश प्रदेशको माग राखेर जारी रहेको आन्दोलनमा राज्यपक्षले हिंसक रुपमा प्रस्तुत भएको छ प्रदेश दिए पनि यसले मधेशी जनताको मुक्ति हुँदैन स्वतन्त्र तराई(मधेश)को लडाई लड्नु आवश्यक छ अन्तर्राष्ट्रिय कानूनलाई समेत राज्यपक्षले खिल्ली उडाउँदै निहत्था मधेशी जनतामाथि निर्ममतापूर्वक टाउँको र छातीमा गोली चलाउने गरेको चर्चा गर्दै संयोजक गोइतले अब बर्दास्त गर्नुपर्ने अवस्था नरहेको बताए भारतमा महात्मा गाँधीले ब्रिटिससँग शान्तिपूर्ण आन्दोलन गरेको चर्चा गर्दै नेपाल सरकारको जस्तो हिंसक त्यतिबेलाको ब्रिटिश सरकार पनि नभएको उनले प्रष्ट्याए ‘आन्दोलनको स्वरुप कस्तो हुने हो यसको माग निर्धारण राज्यको शैली र व्यवहारमा निर्भर गर्दछ’ मोर्चाका संयोजक गोइतले भने ‘मधेशी जनता अब सचेत भइसकेको छ जनताले बन्दुकको जवाफ पनि दिन जानेको छ ’ शान्तिपूर्ण आन्दोलन नियन्त्रणभन्दा बाहिर गइसकेपछि ढाडभन्दा तलमात्र गोली हान्ने अन्तराष्ट्रिय नियम रहे पनि शान्तिपूर्ण आन्दोलनमा टाउँको र छातीमा निशाना बनाइएको छ आफूहरुले साल साउन गते माओवादीबाट विद्रोह गरेर सशस्त्र क्रान्तिमा होमिएको चर्चा गर्दै संयोजक गोइतले संगठनमा आएको उतार–चढावका कारण अपेक्षाकृत संगठित हुन नसकेको स्वीकार्दै भने ‘ मा भारतमा शुरु भएको आजादी आन्दोलनले मूर्त रुप पाउन वर्ष लाग्यो त्यसैले यो आन्दोलनलाई कुनै पनि शक्तिले रोक्न सक्दैन आफूले जीवनको सारा उर्जा राजनितीमै खपत गरेको प्रष्ट्याउँदै भावी सन्ततीको सुनिश्चित भविष्यको परिकल्पना गर्दै आन्दोलनलाई निरन्तरता दिएको उनले प्रष्ट्याए मधेशी जनताको शालिनतापूर्ण आवाजलाई पहाडी शासकवर्गले स्वीकार गर्न नचाहेको बताउँदै संयोजक गोइतले भने ‘पश्चिमका थारुहरुलाई दास कम्लरी कमैया बनाएर हदैसम्मको शोषण गरेको छ अहिले पनि दास बनाएर राख्न खोजिरहेका छन् ’ मधेशको आफ्नै इतिहास र पहिचान रहेको बताउँदै ऐतिहासिकताको प्रमाण अवधी भाषामा लेखिएको रामायण प्राचीन मिथिलाको राजधानी जनकपुर राजा जनक राजा विराट जानकी आदि भएको बताए नेपालका प्रमुख तीन दलका नेताहरुले मधेशी जनतालाई खेताला जस्तै व्यवहार गरिरहेको भन्दै ती पार्टीहरुमाथि भरोसा नगर्न उनले आममधेशी जनतासँग आग्रह गरे मधेशी जनतामाथि गोली चलाएर संविधान जारी गरेको प्रसङ्ग उल्लेख गर्दै संयोजक गोइतले भने ‘चारवर्षका बालक चन्दन पटेल र वर्षकी बालिका रामशिला मण्डलसम्मलाई समेत गोलीको सिकार बनाइयो मधेशका साँसद्हरुसँग आग्रह छ एकपटक पटेल र मण्डल परिवार भएर सोचिदिनुस् राज्यपक्षले मधेशलाई युद्ध मैदानमा परिणत गरेको बताउँदै आफूहरुले त्यसको बदला लिएरै छाड्ने उनले चेतावनी दिए पटक–पटक बलिदानी दिनुभन्दा स्वतन्त्र तराई (मधेश)का लागि अन्तिम लड्न आफूहरु प्रतिवद्ध रहेको भन्दै संयोजक गोइतले भने ‘तराई(मधेश) मूल निवासीहरुसँग विनम्रतापूर्वक आग्रह गर्न चाहन्छु कि एक मुठी चामल दिएर सहयोग गर्नुस् आजादी हामी दिन्छांै सिधासाधा जनतालाई भ्रममा पार्ने षडयन्त्र भइरहेको भन्दै त्यसता तत्वहरुबाट सजग रहन उनले आग्रह गरे तपाईहरु त विखण्डन कुरा गर्नुहुन्छ यो सम्भव छ भन्ने जिज्ञासामा उनले भने ‘टिष्टादेखि सतलज नदीसम्मको ग्रेटर नेपालको कुरा उठाउँदा हुने तर हामीले स्वतन्त्र तराई (मधेश)को कुरा गर्दा बिखण्डनवादी हुने आफूले जतिबेला पनि संयुक्त राष्ट्रसंघको रोहबरमा बस्न तयार रहेको प्रष्ट पार्दै संयोजक गोइतले ब्रिटिश इष्ट इण्डिया कम्पनी र नेपालबीच जुलाइ मा भएको सन्धीको धारा अनुसार तराईमाथि नेपालको शासन गर्ने अधिकार नरहेको उनले प्रष्ट्याए उनले भने ‘तराई(मधेश) स्वतन्त्र छ प्रमाणसहित म बहस गर्न तयार छु कसैले मेरा तर्कलाई गलत साबित गरिदियो भने म राजनीतिबाट सदाकालागि सन्यास लिन तयार छु | 509 |
जर्मन म्याम्पियन बार्यन म्युनिखले चिरप्रतिद्वन्द्वी बोरुसिया डर्टमुन्डका डिफेन्डर म्याट हृयामल्सलाई अनुवन्ध गरेको छ बेन्फिकाका मिडफिल्डर रेनाटो सान्चेसलाई पनि अर्को सिजनबाट लागू हुने गरी अनुवन्ध गरेको छ वर्षका हृयामल्सले पााच वर्षे समझदारी गरेका छन् र अब मेडिकल हुनेछ तर क्लबले उनको ट्रान्सफर मूल्यलाई गोप्य राखेको छ उनले आफ्नो करियर बार्यनबाटै सुरु गरेका थिए मा बुन्डेजलिगामा एक खेल खेलेका उनी त्यसपछि बोरुसिया डर्टमुन्ड गएका थिए डर्टमुन्डका लागि उनको अन्तिम खेल जर्मन कपको फाइनलमा बार्यनविरुद्ध नै हुनेछ बार्यनले वर्षे मिडफिल्डर सान्चेसका लागि बेन्फिकालाई मिलियन पाउण्ड तिर्नेछ अर्को सिजन बार्यन म्युनिखको प्रशिक्षण कार्लो एन्सेलोटीले सम्हाल्नेछन् | 91 |
हिलारी क्लिटन राष्ट्रपतिमा निर्वाचित भइन् भने एउटा गहन र बिचारणीय प्रश्न उब्जनेछ राष्ट्रपतिका पतिलाई के भनेर सम्बोधन गर्ने अमेरिकामा अहिलेसम्म पुरुषमात्रै रामष्ट्रपतिमा निर्वाचित भएका छन् र उनीहरुका जीवनसाथीलाई फर्ष्ट लेडी भनेर सम्बोधन गरिन्छ अमेरिकाका एक राष्ट्रपति जेम्स ब्युकानन् भने जीवनभर अविवाहित रहे तर बिल क्लिन्टनको सवालमा भने केहि अद्भुद प्रयोग हुनेछ उनी अमेरिकी राष्ट्रपतिका पहिला पुरुष जीवनसाथीमात्रै हुने छैनन् हृवाइट हाउसमा आफ्नो श्रीमतीका कारण फिर्ता आउन पाउने भाग्यमानी पुरुषपनि हुनेछन् आर्कन्सा राज्यका पूर्व गभर्नर बिल क्लिन्टन सन् र सन् मा गरी पटक अमेरिकाको राष्ट्रपतिमा निर्वाचित भएका थिए अमेरिकामा के प्रचलन छ भने पदबाट मुक्त भइसकेवपपछ पनि राष्ट्रपतिको पद अगाडि पूर्व लेखिदैन/भनिदैन तर यदि हिलारी निर्वाचित भइन् भने बिलले राष्ट्रपतिका जीवनसाथीको रुपमा भूमिका निर्वाह गर्नुपर्ने हुनेछ र त्यसैकारणले उनलाई राष्ट्रपति भनेर बोलाउन अप्ठेरो हुनसक्छ जानकारहरुका अनुसार अमेरिकाको राज्यतहमा यो बिषयको निरोपण भइसकेको छ अमेरिकामा जना महिला गभर्नर छन् उनीहरुका श्रीमानलाई फर्स्ट जेन्टलम्यान भनेर सम्बोधन गरिन्छ तर त्यसका लागि कुनै नियम भने छैन तर फेरि एकपटक राष्ट्रपति भइसकेको व्यक्ति जीवनभरका लागि राष्ट्रपति हो यसअघि जर्ज बुस र उनका छोरा जर्ज डब्ल्यु बुस राष्ट्रपति हुँदा ‘राष्ट्रपति बुस’ भन्ने सम्बोधनमा कसलाई जनाउने अन्यौल भएको थियो त्यतिबेला दुवै बाबुछोरा एकै स्थानमा हुँदा एकलाई राष्ट्रपति र अर्कालाई पूर्व राष्ट्रपति भनेर सम्बोधन गरिन्थ्यो यदि हिलारी निर्वाचित भइन् भने हृवाइट हाउस र त्यहाँको निर्वाचनले राष्ट्रपतिका/की जीवनसाथीका लागि उपलब्ध गराउने कार्यालयको उपयुक्त नाम जुराउनेछन् बिलको सवालमा उनी राष्ट्रपति भइसकेका कारण उनलाई ‘फर्ष्ट जेन्टलम्यान’ भनेर सम्बोधन गर्न हुन्न भन्ने आवाज पनि उठिरहेको छ अमेरिकामा फर्ष्ट लेडीको आफ्नै कर्मचारी र बजेट हुन्छ उनले समाजसँग जोडिएका महत्वपूर्ण बिषयहरुलाई आफ्नो रुचीको बिषयमा बनाउँछन् यसअघि लाउरा बुसले साक्षरतालाई जोड दिएकी थिइन् भने मिसेल ओवामाले बालबालिकाको स्याहारलाई जोड दिएकी थिइन् उनले पूर्व सैनिकका लागि पनि सहयोग गर्नै आएकी थिइन् यता बिल क्लिन्टनले यदि अनकी श्रीमती राष्ट्रपति निर्वाचित भइन् भने आफुले सञ्चालन गर्दै आएको क्लिटन फाउण्डेसनबाट अलग्गिने घोषणा यसअघि नै गरिसकेका छन् हिलारी निर्वाचित भएमा उनी राष्ट्रपति रहुन्जेल पति बिलले कुनैपनि सरकारी लाभको काम गर्न पाउने छैनन् तर हिलारी क्लिन्टनले भने आफ्ना श्रीमानलाई अमेरिकाको अर्थतन्त्रलाई कसरी पुनर्ताजगी गर्न सकिन्छ भनेर सोच्ने काम दिने बताएकी छन् बिल क्लिन्टन राष्ट्रपति हुँदा उनले बजेट घाटामा महत्वपूर्ण सुधार गरेका थिए | 340 |
कात्तिक रोल्पा सन् भित्र जिल्लालाई घरभित्रको धुवाँमुक्त घोषणा गर्ने जिल्ला परिषद्ले निर्णय गरेको भएपनि जिल्लामा सुधारिएको चुलो जडान कार्यले तीव्रता पाउन सकेको छैन जम्मा हजार घरधुरी रहेको रोल्पामा हालसम्म हजार आठ सय घरधुरीमा मात्र सुधारिएको चुलो जडान गरिएको सुधारिएको चुलो प्राविधिक दलबहादुर पुनमगरले जानकारी दिएधुवाँका कारण लाग्ने रोगमा कमी वन फँडानी नियन्त्रणजस्ता प्रत्यक्ष फाइदाका अलावा पर्यावरणमा समेत सहयोग गरिरहेको भएपनि सुधारिएको चुलो स्थानीय सरकार र सरोकारवालाको प्राथमिकतामा नपरेका कारण तोकिएको समयमा जिल्लालाई धुवाँमुक्त गर्नेमा आफूलाई शङ्का लागेको गैरसरकारी संस्था महासङ्घ रोल्पाका अध्यक्ष कर्ण वाँठामगरले बताएजिल्लामा सुधारिएको चुलो निर्माण गर्नसक्ने करिब तीनसय तालिम प्राप्त प्राविधिक जनशक्तिसमेत रहेका कारण उनीहरुको परिचालन गर्ने हो भने एक वर्षमै जिल्लालाई धुवाँमुक्त बनाउन सकिने सुधारिएको चुलो अभियन्ता खुसीराम केसीले बताए जिल्लामा हाल पाङ ह्वामा नुवागाउँ गैरीगाउँ र झेनाम गाविस धुवाँमुक्त गाविस घोषित भइसकेका छन् भने आधा दर्जन गाविस घोषणाको अन्तिम तयारीमा रहेको बताइएको छ तस्वीरः डब्लुडब्लुएफ नेपाल | 141 |
कात्तिक काठमाडौ प्रधानमन्त्री प्रचण्ड नेतृत्वको मन्त्रिपरिषदले प्रधानमन्त्रीसहित मन्त्रीहरुको सम्पत्ति विवरण सार्वजनिक गर्न आलटाल गरेको छ सरकार गठन भएको सय दिन वितिसक्दासमेत प्रधानमन्त्री र मन्त्रीहरुले आफ्नो सम्पत्ति सार्वजनिक गर्न आलटाल गरिरहेका छन् प्रधानमन्त्री कार्यालय स्रोतका अनुसार प्रधानमन्त्रीसहित मन्त्रीहरुले कार्यालयमा आफ्नो सम्पत्ति विवरण पेश गरेका छन् यसअघिका मन्त्रिपरिषद बैठकले मन्त्री र प्रधानमन्त्रीहरुको सम्पत्ति विवरण प्रधानमन्त्री कार्यालयमा प्राप्त भएलगत्तै कार्यालयको वेभसाइटमार्फत सार्वजनिक गर्दै आएको थियो तर प्रचण्ड नेतृत्वको सरकारले भने कुनैपनि मन्त्रीको सम्पत्ति विवरण सार्वजनिक गरेको छैन प्रधानमन्त्री कार्यालयका प्रवक्ता दामोदर रेग्मीले भने ‘सबै मन्त्रीज्यूहरुको सम्पत्ति विवरण आइसकेको छ मन्त्रिपरिषदले विवरण सार्वजनिक गर्ने निर्णय गरेलगत्तै हामी सार्वजनिक गर्छौँ तर मन्त्रिपरिषदले निर्णय गरेको छैन ’ यसअघि प्रवक्ता रेग्मीले कतिपय मन्त्रीको नियुत्त भएको दिन नपुगेका कारण ढिला भएको जवाफ दिदै आएका थिए कानुनतः कुनैपनि व्यक्तिले सार्वजनिक पद धारण गरेपछि दिन भित्र आफ्नो र आफ्नो परिवारको नाममा रहेको सम्पत्ति विवरण सार्वजनिक गर्नुपर्छ र हरेक आर्थिक बर्षको अन्त्यमा पुनः सम्पत्ति विवरण सार्वजनिक गर्नुपर्ने हुन्छ प्रधानमन्त्री कार्यालय स्रोतका अनुसार प्रधानमन्त्रीको अनिच्छाकै कारण सम्पत्ति विवरण सार्वजनिक नभएको हो अनलाइनखबरसँग कुरा गर्दै स्रोतले भन्यो ‘प्रधानमन्त्रीज्यूले किन सम्पत्ति लुकाउन चाहनुभयो त्यो त थाहा भएन’यसअघि गठन भएका हरेक सरकार गठन भएको दिनभित्र प्रधानमन्त्रीसहित मन्त्रीहरुको सम्पत्ति विवरण सार्वजनिक गर्दै आएका थिए | 188 |
तुलसी उच्च माविका आठ विद्यार्थीलाई बन्धक बनाएर तुलसीपुरमा हजार लुटपाट भएको छ बिहिबार विद्यालय जान हिडेका र विद्यालय पोशाकमै रहेका आठ जना विद्यालयलाई बन्धक बनाएर उक्त रकम लुटपाट भएको होयही गते शैक्षिक भ्रमण जानका लागि विद्यार्थीले शंकलन गरि राखेको हजार रकम लुटपाट भएको पीडित एकजना विद्यार्थीले जानकारी दिएशुक्रबार आठै जना विद्यार्थीले ईलाका प्रहरी कार्यालयमा उनीहरुलाई बन्धक बनाएर रकम लुटपाट गर्ने चारजनाको नामसहित जाहेरी दिएका छन् | 65 |
काठमाडौं सरकार र म्यानपावर व्यवसाबीचको टकरावले वैदेशिक रोजगारीमा जाने कामदारको भविश्य अन्योलमा परेको छ फ्रि भिसा फ्रि टिकट तथा मलेशियाको रोजगारीमा जाने कामदारको स्वास्थ्य परीक्षणमा लागू गरिएको वायोमेट्रिक प्रणालीको विरोध गर्दै आएका म्यानपावर व्यवसायीहरु पछिल्लो समय प्रहरीले छापा मारेको भन्दै अनिश्चितकालका लागि व्यवसाय नै बन्द गरेका छन् उनीहरुको अनिश्चितकालिन बन्दसँगै वैदेशिक रोजगारीमा जान चाहने लाखौ युवाहरुको भविश्य अन्यौलमा परेको छ नेपालबाट वार्षिक लाखभन्दा बढी युवायुवती वैदेशिक रोजगारीका जाने गरेका छन् यदि सरकार र व्यवसायीबीचको टकरावले गर्दा व्यवसाय नै बन्द हुने भने श्रम बजारमा आउने वार्षिक लाख युवाको भविश्य अन्योलमा पर्ने छ स्वदेशमा रोजागारीको अवसर नहुनु तथा वैदेशिक रोजगारीमा जाने ढोका पनि बन्द भएमा उनीहरु अन्योलमा पर्ने छन् नेपाली कामदारको प्रमुख गन्तव्य मेलशियाले केही समयअघि मात्र विदेशी कामदार लिन बन्देज लगाएको छ उक्त निर्णसँगै मलेशियाको रोजगारीमा जान चाहने कामदारको भविश्य अन्योलमा परेको छ केही वर्ष यता नेपालबाट वार्षिक लाखभन्दा बढी कामदार मलेशियाको रोजगारीमा गइरहेका छन् यदि मलेशियाले विदेशी कामदार लिन रोक लगाउने हो भने नेपाली कामदार रोजगारीमा जानबाट बञ्चित हुनुका साथै ठूलो हिस्सा रेमिट्यान्स समेत गुमाउनु पर्ने हुन्छ यदि मेलेशियाको रोजगारीमा मात्र सहज रुपमा कामदार जान नपाउने हो नेपाल भित्रने रेमिट्यान्स झण्डै प्रतिशत रकम घट्ने नेपाल मुद्रा विप्रेशक संघका महासचिव तथा आइमईका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सुमन पोखरेलले जानकारी दिए पछिल्लो समय अन्य देशको रोजगारीमा जान पनि समस्या देखिएकाले अझै घट्ने सम्भावना रहेको उनी बताउँछन् पछिल्लो समय नेपालमा वार्षिक खर्बभन्दा बढी रेमिट्यान्स भित्रने गरेको छ यदि नेपाली कामदार वैदेशिक रोजगारीमा नजाने हो भने देशमा रेमिट्यान्स भित्रन् आधार नै बन्द हुने छ जसको असर देशको अर्थतन्त्रमा पर्ने छ सरकारले जथाभावी रुपमा व्यवसायीमाथी हस्तक्षेप गरेकाले वाध्यतावस व्यवसाय नै बन्द गर्नु परेको नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघका महासचिव रोहन गुरुङले बताए ‘राज्यले आफुखुसी फ्रि भिसा तथा फ्रि टिकट लागु गरेर व्यवसायीलाइृ अनावश्यक दुःख दिएको थियो’ उनले भने ‘पछिल्लो समय राज्यका केही अंगले क्षेत्राधिकार नै मिचेर छापा मार्न थाले ’ व्यवसायीलाई काम गर्ने वातावरण नै नभएकाले बन्द नै गर्नुपरेको उनको धारणा थियो राज्यले आफ्ना मागलाई सम्बोधन नगरे अनिश्चितकालिन बन्द लामो समयसम्म जाने गुरुङ बताउँछन् म्यानपावर व्यवसायीलाई वैदेशिक रोजगार ऐन र नियमावली अन्तरगत रहेर कारवाही गरिनुपर्ने उनको धारणा छ यस्तै वैदेशिक रोजगार ऐनमा रहेको पूर्व तथा अन्तिम स्वीकृति सम्बन्धी मौजुदा व्यवस्थालाई समेत तत्काल परिमार्जन गरिनुपर्ने उनको भनाइ थियो यता प्रहरी प्रशासनले भने व्यवसायीहरुले वैदेशिक रोजगार ऐन र नियमावलीभन्दा वाहिरका गल्ती गरेकाले पक्राउ गरी छानविन गर्नुपरेको बताउँदै आएको छ म्यानपावर व्यवसायीले मानव वेचविखन विदेशी मुद्रा अपचलन हुण्डी कारोवारलगायतका गलत क्रियाकलाप गरेको उजुरु परेकाले पक्राउन गरी छानविन गुर्नपरेको उपत्यका प्रहरी अपराध अनुसन्धान महाशाखा प्रमुख सर्वेन्द्र खनालले बताए ‘एउटै म्यानपावर कम्पनीको भन्दा बढी ठगीको उजुरी परेको छ’ उनले भने ‘एकैपटक धेरैवटा कम्नपीको उजुरी परेकाले पक्राउ गरी छानविन गरेका हौं ’ साथै पछिल्लो समय उजुरी आउने क्रम बढेकाले केही समयभित्रै अन्य कम्पनीमा पनि छापा मारिने उनले जानकारी दिए साथै व्यवसायीले गलत काम गर्न छुटकारा पाउनु पर्ने माग राख्दै व्यवसाय बन्द गरेको समेत उनको आरोप थियो यस्तै नियामक निकाय श्रम तथा रोजगार मन्त्रालयले पनि ऐन र नियमावलीभन्दा बाहिरको गल्ती गरेमा प्रहरीले प्रक्राउन गरी मुद्दा चलाउने सक्ने जानकारी दिएको छ मानव वेचविखन हुण्डी कारोवार तथा विदेशी मुद्रा अपचलनजस्ता विषयमा वैदेशिक रोजगार ऐन र नियमावलीको क्षेत्राधिकारभित्र नपर्ने भएकाले त्यसमा प्रहरीले मुद्दा चलाउन सक्ने श्रम तथा रोजगार मन्त्रालयका प्रवक्ता गोविन्दमणी भुर्तेलले बताए ‘यदि प्रहरीले क्षेत्राधिकार मिचेर पक्राउ गरेको रहेछ भने त्यसमा मन्त्रालयले व्यवसायीलाई सहयोग गर्न सक्छ’ उनले भने ‘गतल काम गरेका रहेछन् भने ऐन तथा नियमावलीको केही अर्थ राख्दैन ’ खर्ब रेमिट्यान्स र लाख कामदारको भविश्य अन्योलमा | 542 |
मंसिर काठमाडौं नोभेम्बर महिनामा सबैभन्दा बढी बिक्री हुने गाडीहरुको सूचीमा टाटाको टियागो औं नम्बरमा परेको छ विश्व बजारमा टियागोले आफ्नो बर्चश्व बढाउँदै लगेको छ इकोनोमिक टाइम्सले जनाएअनुसार नोभेम्बरमा टाटा मोटर्सका हजार वटा टियागो कार बिक्री भएका छन् टाटा मोटर्सले नोभेम्बरमा कुल बिक्री गरेका हजार सय वटा गाडीहरुमध्ये हजार वटा भने टियागो कारहरु बिक्री भएका हुन् त्यस्तै उच्च बिक्री हुने कारहरुको सूचीमा अल्टो एक नम्बरमा कायमै छ त्यस्तै गत वर्ष नम्बरमा रहेको डिजायर यस वर्ष पनि सोहि श्रेणीमा रहेको छ त्यस्तै नोभेम्बर महिनामा हुन्डाइ ग्रान्डआई टेन हजार वटा बिक्री भएका छन् | 90 |
फागुन काठमाडौं नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर डा चिरञ्जीबी नेपालले बैंकका कर्मचारीहरुको तलब तोक्न नहुने बताएका छन् बैंकका कर्मचारीलाई निजामती कर्मचारीको भन्दा बढी तलब दिन नहुने सांसदहरुको मागलाई सम्बोधन गर्दै गभर्नर डा नेपालले प्रतिस्पर्धी बजारमा तलब/भत्ता तोक्न नहुने बताए ‘तलबको स्केल तोक्दा प्रतिस्पर्धामा ह्रास आउँछ र कर्मचारीहरुमा कामै नगरी तलब मात्रै खाने प्रवृत्ति बढ्छ त्यसैले प्रतिस्पर्धामा आधारित तलब दिएमात्रै त्यो दिगो हुन्छ’ सोमबार व्यवस्थापिका सांसदको अर्थ समिति अन्तगर्ततको संसदीय उपसमितिमा बैंकिङ कसूर विधेयक को धाराबाहक छलफलमा गभर्नर नेपालले भने बैंकिङ कसूर ऐन लाई विस्थापित गर्न बनेको बैंकिङ कसूल विधेयक मा सांसदहरु प्रेम सुवाल डिल्लीप्रसाद काफ्ले र अनुराधा थापामगरले बैंकका कर्मचारीलाई सरकारी कर्मचारीकोभन्दा बढी तलब दिन नहुने भन्ने संसोधन प्रस्ताब दर्ता गराएका थिए गभर्नरले सोमबार उक्त प्रस्ताबको संस्थागत जवाफ दिएका हुन् यो पनि पढ्नुहोस् बैंकका अध्यक्ष र सञ्चालक नै सांसद भएपछि…बढी तलब खानेले राज्यलाई कर पनि बढी नै तिर्ने भएकाले बैंकिङ क्षेत्रका कर्मचारीहरुको तलबमा अंकुश लगााउन नहुने उनको भनाई छ ‘प्रतिस्पर्धी क्षमताका आधारमा तलब दिने व्यवस्था नै संसारभर प्रचलनमा छ तलब/भत्ता तोक्ने हो भने हामीहरु अहिलेको विश्वबाट धेरै टाढा र एक्लै बस्नुपर्ने हुन्छ’ उनले भने कर्मचारी प्रतिस्पर्धी नभएका कारण सरकारी बैंकको प्रफरमेन्स राम्रो नभको उनले बताए सरकारी बैंक सुधार गर्नकै लागि मात्र सरकारले अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी खर्च गरिसकेको गभर्नरले बताए बैंकिङ कसूरको दायरा फराकिलो बनाउन आवश्यकछलफलमा गभर्नर डा नेपालले बैंकिङ कसूरको दायरालाई फराकिलो बनाउनुदै लानु पर्ने आवश्यकता रहेको औल्याए प्रविधिको पहलिो प्रभाव बैंकिङ क्षेत्रमा पर्ने भएकाले समयअनुसार यसलाई एडभान्स बनाउँदै लानु पर्ने उनको भनाई थियो ‘अहिलेको समय भनेको ग्लोबल भिलेजको समय हो त्यसैले अमेरिकामा देखिएको समस्याले नेपालमा पनि असर पर्छ’ उनले भने ‘विश्व समहुदायबाट अलग्गिएर बस्न नसकिने भएकाले हामी अन्तराष्ट्रिय मापदण्ड अनुसार नै जानु पर्छ ’त्यसैगरी देशको अर्थतन्त्रको आकार बढे सँगसँगै अपराधका घटनाहरु पनि बढ्ने भएकाले बैंकिङ कसूर कडा बनाउनुपर्ने उनले बताए ‘ मा यो ऐन बनाउँदा देशको अर्थतन्त्रको आकार खर्बको थियो अहिले अर्थतन्त्रको आकार बढेर खर्ब पुगिसकेको छ त्यसैले पुरानो ऐनमै रहेर काम गर्न सक्ने अवस्था छैन’ उनले भने ‘आगामी दिनमा बैंकिङ कसूर गर्न कसैले आँट नगरुन भनेर कडा बनाउन लागिएको हो ’उपसमितिका संयोजक सांसद शेरबहादुर तामाङले सांसदहरुले दिएको सुझावका आधारमा चाँडोभन्दा चाँडो अर्थ समितिमा प्रतिवेदन पेस गर्ने बताए उपसमितिमा विज्ञ प्राविधि सरोकारवालाहरु ब्ोलाएर थप छलफल गर्ने पनि तामाङले जानकारी दिए | 350 |
पुस काठमाडौं चालु आवको चार महिनासम्ममा बैंक तथा वित्तीय संस्थाले घरजग्गामा खर्ब करोड रुपैयाँ कर्जा लगानी गरेका छन् यसमध्ये करोड रुपैयाँसम्मका आवसीय घर कर्जामा मात्रै खर्ब करोड रुपैयाँ लगानी गरेको देखिन्छ करोड माथीका घरजग्गा कर्जामा भने खर्ब अर्ब रुपैयाँ लगानी भएको छ गत आव अन्त्य अर्थात असारसम्ममा भएको लगानीको तुलनामा प्रतिशतले वृद्धि हो असारसम्ममा बैंक तथा बैंक तथा वित्तीय संस्थाले करोड माथीका घरजग्गा कर्जामा अर्ब रुपैयाँ लगानी गरेको राष्ट्र बैंकले प्रकाशित गरेको कात्तिकसम्मको तथ्यांकले देखाउँछ बैंकहरुको यो अवधिमा भएको कुल कर्जा लगानीको आधारमा सबै किसिमका घरजग्गामा गएको कर्जा भने प्रतिशत रहेको छ बैंक तथा वित्तीय संस्थाले खर्ब अर्ब रुपैयाँ कुल कर्जा लगानी गरेका छन् करोड माथीका घरजग्गा कर्जामा मात्रै कुल कर्जाको प्रतिशतभन्दा बढि लगानी भएको छ पछिल्लो समय घरजग्गा कारोबारमा वृद्धि भएपछि बैंक तथा वित्तीय संस्थाबाट हुने कर्जा लगानीमा पनि वृद्धि भएको देखिएको छ यता बैंक तथा वित्तीय संस्थाले सेयरमा अर्ब करोड रुपैयाँ सेयर धितोमा कर्जा (मार्जिन लोन) दिएका छन् बैंकहरुले ओभर ड्राफ्ट लोनबाट पनि घरजग्गा कर्जा र सेयर कर्जा प्रवाह गरेको आशंका गर्न थालिएको छ अहिले घरजग्गा कर्जामा खेलोफड्को बढ्न थालेपछि पनि मूल्य आकासिएको र यसले वित्तीय क्षेत्रमा समेत संकट ल्याउन सक्नेमा विज्ञहरुले चिन्ता व्यक्त गर्दै आएका छन् यद्यपी हाल भने बैंकहरु तरलता अभावको समस्यामा रहेकोले यी दुवै क्षेत्रको कर्जा प्रवाहमा केही कडाई गर्न थालिएको बैंकहरुले बताउदै आएका छन् हाल बैंक तथा वित्तीय संस्थाले देखि प्रतिशतसम्म व्याज दरमा घरजग्गा कर्जा दिइरहेको उनीहरुको वेबसाइटले देखाउछ | 225 |
भारतले लगाएको नाकाबन्दीका सुरुका दिनमा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली निकै रास्ट्रवादी कहलिनु भयो तर अहिले उहाँको रास्ट्रवादी छवि घट्दो क्रममा छ दिल्ली भ्रमणपछि झन् पूर्णरुपमा उदांगो नहोस् कामना गरौंभलै उहाँ आम जनताले बुझेजस्तो रास्ट्रवादी हुनुहुन्थ्यो वा हुनु हुन्थेन अहिले पनि हुनुहुन्छ वा हुनुहुन्न बहस सुरु भैसकेको छ उहाँ सच्चा राष्ट्रवादी भैदिएको भए कम्तिमा एक दुई वटा राष्ट्रहितका काम गर्नुपथ्र्यो जस्तै चीनसँग इन्धन सम्झौता फत्ते गर्नु पथ्र्याे चीनतर्फको कम्तिमा एउटा सडक पूर्णरुपम | 71 |
दिल निसानि मगर बाहिर बढी चर्चा हुने पुस्तकको भित्र खासै गुदी हुँदैन अस्ति साँझ फोनमा अनौठो आवाज आयो अक्सर आवाज त उही हो जसले ध्वनिलाई शब्दहरूको माध्यममा ढालिदिन्छन् तर तिनको ध्वनि यस्तो थियो कि मुखमा करोडको भन्दामुनि त कुरै झुन्डिएको थिएन मजस्तो तरकारी पुरी वा समोसा खाँदाको रकम हिसाब गर्दा निराश हुने अलमलिने अनि भावुक हुने मनुष्यलाई करोडको होइन कम्तिमा रुपैयाँको कुरा काफी थियो वार्तालाप हुँदै जाँदा मैले आफूलाई यस्तो महसुस गरे मानौँ कि म यो मुलुकको कालो व्यापारी हुँ र मैले डिपोमा इन्धन सप्लाई गर्न बैंकमा रकम डिपोजिट गर्नु छ तर दुःखको कुरा मैले पश्चिम पहाडबाट आफ्नै सिरक डसना मगाएर काठमाडौंको भित्री गल्लीको डेरामा जिजीविषाबारे गम खाँदै पल्टिरहेको थिए फोन आएको थियो यो मुलुकको नामी पुस्तक प्रकाशकको उनको चल्तीको ‘पुस्तक प्रकाशन गृह’ छ सबैभन्दा ठूलो चिज उनीसँग ‘फूर्तिफार्ती’ छ ठूलै साहित्यिक पुरस्कार उनको पकडमा छ खल्तीबाट ल्वात्त थुत्यो पुरस्कार बाँड्यो जेहोस् यो सहरमा उनको सान छ ‘दिलजी तपाईंको लेखनी राम्रो छ हामी मिलेर पुस्तक निकालौँ अब सुरुमा लाख रुपैयाँ क्यास बुझ्नुस् बाँकी व्यापारअनुसार पछि मिलाउँला गज्जब हुन्छ बजारमा निकै हल्लाखल्ला गर्नुपर्छ त्यसका लागि सबै सेटिङ हामी नै मिलाउँछौँ एक खेप बजारमा ‘स्वाट्ट’ पुस्तक बिकेपछि सक्की गो नि त्यसपछि त पाठकहरूले पुस्तक नराम्रो रहेछ भनेर टिप्पणी गरे पनि केही नाप्दैनन् दुई लाख रुपैयाँ अगि्रम बुझाउँछु भन्ने प्रकाशकको ध्वनि तरंगले म तरंगित हुन पुगे एकबारको जुनीमा आफूलाई पहिलोपटक ठूलै मनुष्य भएँछु कि भन्ने महसुस गरेँ र जुरुक्क उठेर ऐना हेरेँ यो कुरा रियल्ली हो त यार मैले ‘मलाई’ नै सोधेँ पाखुरा चिमोटेँ मेरो कोखिला र घाँटीमा चटचटी पसीना आयो ‘हुन्छ पुस्तक लेखौँला केही समस्या छैन मेरा केही गम्भीर संस्मरण छन् तिनै संकलन गर्छु म र तपाईंलाई पठाउँछु’ मैले भनेँ ‘हुन्न हुन्न हुन्न कहाँ त्यस्तो हुन्छ हुँदै हुन्न’ ती नामी प्रकाशक महासय चिच्याउन थाले उनको चिच्चाहटमा मप्रति कुनै सम्मान भाव झल्केकै थिएन जिन्दगीमा सबै कुरा नजाने पनि कसले के भन्यो भने आफू अपमानित भइन्छ भन्ने हेक्का छ उनको आवाज यस्तो खतरा सुनिएको थियो मानौँ कि कुनै व्यापारी टाट पल्टिएका कारण धितो उकास्न कृषि विकास बैंकको आँगनमा एकनास बर्बराइरहेछ तपाईंले अलि सेक्सी किसिमको उपन्यास (माओवादीहरूको यौनकाण्डबारे) लेख्नुस् क्या अनि पो चल्छ कमाइ पनि हुन्छ ’ अब त नामी प्रकाशक यसरी प्रस्तुत हुन थाले‘बजारमा के चल्छ थाहा छैन गम्भीर होस् कि जेसुकै होस् तपाईंको संस्मरण कसले पढ्छ प्रचारका लागि हामीले खर्च गरेको लगानी डुब्यो भने त्यो रकम तपाईंले तिर्नुहुन्छ भन्नुस् त ’ तपाईंले अलि सेक्सी किसिमको उपन्यास (माओवादीहरूको यौनकाण्डबारे) लेख्नुस् क्या अनि पो चल्छ कमाइ पनि हुन्छ ’अब त नामी प्रकाशक यसरी प्रस्तुत हुन थाले मानौँ कि उनी पुस्तक प्रकाशक होइनन् नीलो चलचित्रका निर्माता तथा निर्देशक हुन् ‘हैन यी त खत्तम लाउके पातकी मनुष्य पो रहेछन्’ मैले मनमनै गम खाएँ ‘हैन हौ महासय पुस्तक तपाईंले लेख्ने हो कि मैले यदि प्रकाशन गर्न मन छ भने मैले जे लेख्छु त्यो गर्नुस् न बाँकी अरु कुरा त पाठकको हातमा छ’ यहाँभन्दा बढी आवेशमा आउन सकिनँ म खिच्चिएँ ‘कसले भन्यो पाठकको हातमा छ लेखकको भविष्य ‘प्रचारक’ को हातमा छ प्रचारबिनाका पुस्तकहरू कसले किन्छ यो जमानामा फलाना केही मिडियाको नाम लिँदै) सबैलाई पैसा खुवाउनुपर्छ प्रचारका लागि अनि पो लेखकको हाइहाई हुन्छ हाम्रो लगानी उठ्छ नत्र त प्रकाशक पनि बर्बाद हुन्छ डुबिन्छ’ उनी झन् चिच्याउन थाले मैले फोन काटिदिएँ ‘यी त कस्तो झल्लु प्रकाशक रहेछन् यार मान्छे हेर्दा त यस्तो कुरा गर्लान्जस्तो लाग्दैन लेखकलाई प्रकाशकले पुस्तक लेख्न सिकाउने यस्तो उस्तो लेख भन्ने लेखकको भविष्य पाठकहरू होइन प्रचारकको हातमा छ भन्ने यिनीजस्ता व्यापारीकै कारण पछिल्लो समय नेपालमा निस्केका पुस्तकको जति बाहिर चर्चा हुन्छ त्यति भित्र गुदी हुन्न ती मनगणन्ते हुन्छन् फगत बकम्फुसे हुन्छन् ती कुनै गम्भीर विषयमा खास खोज भएका हुँदैनन्’मुखमा करोडको कुरा झुन्डिएका प्रकाशकबारे आफ्नो धारणा बनाउँदै म भित्ताहरूसँग झगडा गरेँ नेपाली पुस्तक बजारको मुख्य धार यस्तै अराजक बनेको छ अचेल कुनै नाम चलेको एक प्रकाशन गृहले छापेका पुस्तकहरूको महिमा स्वतः माथि चढ्छ प्रचार गरिएको आधारमा पाठकले पुस्तक किन्छन् माहोल यस्तो हुन्छ कि विमोचन समारोहमा नै प्रकाशकको लगानी उठ्छ तर जब गम्भीर पाठकले पुस्तकका पाना पल्ट्याउन थाल्छन् तब पुस्तक भित्र खासै सन्दर्भ समेटिएका हुन्नन् जसरी प्रचार गरिएका हुन्छन् सबै पाठकको स्तर उस्तै हुन्न तर प्रकाशकलाई लगानीको चिन्ता हुन्छ उनीहरूको यस्तो चिन्ताका कारण नेपालमा खास पाठक को हुन् र तिनका लेखक को हुन् भन्ने कुराको ठूलो बहस हुन जरुरी देखिन्छ किनभने यहाँ जबरजस्ती रुपमा ‘लेखकीय सिन्डिकेट’ थुपारिएको छ शोषित समाजका विम्बहरू कोर्ने लेखकलाई गुमनाम पारिन्छ अल्लारे सतही लेखकका तिल जत्रा कुरालाई पहाड बनाइन्छ लेखकको प्रचार समीक्षा वा तिनको सन्दर्भलाई पाठक सामु राखिदिने कुरालाई विभेद गरिदिनु हुन्न यसो भन्दै गर्दा मोफसल र मूलधारको प्रश्न जोडिन्छ के हो यो मूलधार भनेको लेखकको धार कि प्रगतिवादी हुन्छ वा हुन्छ भक्तगानवादी काठमाडौंमा बस्दैमा कुनै पनि ‘कलमजीवी मूलधारे’ हुन सक्दैन आवश्यकभन्दा बढी प्रचारले आवश्यकभन्दा बढी लेखक जन्माउँछ प्रेत लेखकको पिरामिडकाठमाडौंमा बसोबास गर्ने दुईचारजना चाकडीबाजबाहेक गम्भीर खोज बटुलेका स्रष्टाको यो मुलुकमा कुनै पहिचान छैन जो स्थापित बिकाउ र मूलधारे भनिएका छन् उनीहरूको पहिचान स्थापित भएको उनीहरूले गम्भीर खोज गरेका कारण होइन सांस्कृतिक क्रान्तिको पक्षमा शब्दहरू खर्चेका कारण पनि होइन हो प्रेतको पिरामिड खडा गरेर रिल लाइफमा कम्मर हल्लाएको कुनै चर्चित सेलिब्रेटी अभिनय गरेकै झल्को दिने गरी आफ्नो मुख चलाउन थाल्छ ती वाणी होसियारीसाथ टिपोट गर्न सम्मुखको चिसो भुइँमा टुसुक्क बसेको हुन्छ एउटा श्रमजीवी प्रेत लेखक उसको कलम उसको हुँदैन उसको विवेक उसको हुँदैन उसको हिज्जे उसको हुँदैन उसको औँला उसको हुँदैन उसको केवल रोजीरोटीका लागि एक खल्ती पैसा हुन्छ एकजना रिटायर्ड जंगी साबले ‘छापामारको छोरा’ शीर्षकको पुस्तक लेखेका थिए पुस्तकको ज्यादै नै चर्चा भयो किनभने जंगी लेखकलाई साथ दिने सुकिलोमुकिलो मिडिया थियो मिडियामा नोकरी गर्ने उनका हजारौँ मित्र थिए उनको पुस्तकउपर बडेबडे समीक्षकले समीक्षा गरे एउटा छापामारले जिन्दगीको कठिन मोडको फेहरिस्त बटुलेर संस्मरण लेख्यो तर उसको पुस्तकबारे छापाखानामा काम गर्ने कामदारबाहेक अरुलाई जानकारी हुन सकेन किनभने मिडियाका मित्रका लागि ऊ जंगली थियो त्यसैले यहाँ थुप्रै प्रिय कवि छन् जो प्रिय कविको एउटै कविता यादमा रहन्न मलाई त यस्तो लाग्छ कि भुपि शेरचनजतिका सशक्त कविहरू अझै जन्मेका छैनन् जन्मेको भए खै एउटा कविता जो हल्लाहरूको सहरलाई वाण हान्न तयार छ जो जन्मेका छन् उनीहरूको मुहारमा मिडियाका आफ्ना पि्रय मित्रको साथ शुभेच्छाद्वारा वैजनी रंग पोतिएको छ हिटलरले दुलाभित्र लुकेका निर्दोष बालबालिकाको टाउकोमा गोली प्रहार गर्दै आफ्नो जन्म दिन मनाएको प्रसंग उनको बायोग्राफीमा समेटिनु मानवीयता अध्ययनको दृष्टिले गम्भीर खोज होहाते पत्रिकाको कुनै एक कोलमका निम्ति कवि बन्नु त्यो त ‘मुतको न्यानो’ हुन्छ कविताप्रेमीका निम्ति कवि बन्नु ‘मुटुको न्यानो’ हुन्छ एक लेखक एक आख्यानकार एक कथाकार वा एक उपन्यासकार मुतको न्यानो बन्ने कि मुटुको न्यानो बन्ने भन्ने कुराले स्टन्टबाजको भरमा बिकेकाको चेतलाई खासै प्रभाव पार्दैन हिटलरले दुलाभित्र लुकेका निर्दोष बालबालिकाको टाउकोमा गोली प्रहार गर्दै आफ्नो जन्म दिन मनाएको प्रसंग उनको बायोग्राफीमा समेटिनु मानवीयता अध्ययनको दृष्टिले गम्भीर खोज हो इराकमाथि धावा बोल्दै बम बर्साउने जर्ज बुसका लोकतन्त्र शान्ति र मानव अधिकारबारे निस्केका कैयौँ पुस्तक पनि खोज नै हुन् तर हामीकहाँ कस्तो पठनीय धार स्थापित भयो भने तरुनी प्रेम मिलन र बिछोड बाल्यकालको सम्झना झुटहरूको दस्तावेज प्रेत आत्मकथा पुस्तक भयो पर्यटन कृषि उत्पीडन र विभेदका कुरा पुस्तक हुन सकेनन् अहिले सामाजिक सञ्जाल र इन्टरनेटको पहुँचका कारण सबैले संसार देखेका छन् धेरथोर पढेका छन् बुझेका छन् र चासो राखेका छन् त्यसैले झुक्काउँदैमा कोही झुक्किने र स्वघोषित विद्वानहरूको पाउमा प्रणाम गर्न जाने नीच परम्परा अब बाँकी रहेन लेखकले प्रकाशकको लगौँटी उचालेर प्रचारका विभिन्न हत्याकाण्ड प्रयोग गरेर हातमुख जोर्ने बाटो खोज्नुभन्दा पहिले यो मुलुकमा सबै पाठक एउटै स्तरका छैनन् भन्ने बुझ्नुपर्छ लेखकहरूको भविष्य पाठक होइन प्रचारकको हातमा फलानो पुस्तक पढ्दैछु भनेर सामाजिक सञ्जाल र अखबारी अन्तर्वार्तामा जानकारी गराउने प्रचलन फेसनजस्तै भएको छ मानौँ कि बजारमा ‘बेस्ट सेलर’को दज्र्यानी चिह्न प्राप्त गरेर बिकिरहेका पुस्तकमध्ये कुनै एक पुस्तक वा लेखकको शुभ नाम कण्ठ भएन भने अति अध्ययनशील मानिसको जमातमा भुइँ मान्छेको बदनाम हुन्छ बदनाम हुनबाट जोगिन ऊ दौडिँदै दोकानमा जान्छ अनि आँखा चिम्लेर चल्तीको एक प्रति पुस्तक किन्छ पढेको प्रमाण पेस गर्नका लागि पुस्तकलाई छातीमा सजाउँदै सेल्फी खिच्छ र दुनियाँलाई देखाउँछ अर्को जमात पनि छ अक्सर तिनीहरू दशैँतिहार बिदामा पढ्नुपर्ने पुस्तकको लामो सूची बोकेर लोकवासीलाई सूचना प्रवाह गर्छन् मानौँ कि भदौको भेलमा पुस्तक पढ्यो भने पाठकलाई गाई खाए समानको महापाप लाग्छ र यो पापबाट मोक्ष प्राप्त गराउन तिनीहरू हमेसा प्रयत्नशील हुन्छन् तिनीहरूले सिफारिस गरेकै पुस्तक पढ्यो भने मेहनती पाठक भइन्छ आन्टोनियो ग्राम्सी जर्ज लुकाज र नोम चोम्कीहरूका गम्भीर खोज विचार पढ्यो भने पाठक भइन्न तरुनी खेतीका ‘सरुभक्त’ यो मुलुकका ठूला लेखक साहित्यकार हुन् उनको चर्चाको कमी छैन तर यिनले शोषित पीडित जनताको पक्षमा कहाँनेर के कुरा लेखे बजारमा कुन पुस्तकको चर्चा छ भन्ने सन्दर्भले त्यो पुस्तक पढ्नैपर्छ भन्ने पक्षलाई प्रतिनिधित्व गर्दैन पुस्तक व्यापार भएको छ लेखकहरू साधनजस्ता भएका छन् प्रकाशक व्यापारी भएका छन् र छन् यिनका कैयौँ प्रचारक सेटिङहरू जसले सधैँ सत्य लुकाउँछन् एकथरी मनुष्यले आफूलाई पुस्तक समीक्षकको पगरी गुथेका छन् प्रिय मित्रलाई खुसी तुल्याउन उनीहरूले समीक्षामा फूलबुट्टा भरिदिन्छन् अर्को कुरा लेखन धार जसले जनताको पक्षमा लेख्यो ती जीवित रहुन्जेल आलोचनाको सिकार मात्र बन्दैनन् भौतिक रुपमै ती माथि हमला हुने गर्छ जस्तो कि कृष्णसेन इच्छुक तरुनी खेतीका ‘सरुभक्त’ यो मुलुकका ठूला लेखक साहित्यकार हुन् उनको चर्चाको कमी छैन तर यिनले शोषित पीडित जनताको पक्षमा कहाँनेर के कुरा लेखे थाहा छैन किनभने यस्तो ‘थाहा’लाई प्रचारको फूलबुट्टाले लुकाइदिएको छ हाल निकै चर्चामा रहेको एउटा पुस्तकको नाम लिन्छु फिरफिरे अखबारी लेखनमा गम्भीर दृष्टिकोण भरेका बुद्धिसागर फिरफिरेको सर्जक हुन् मैले पुस्तक किनेँ पढेँ तर पुस्तकमा कुनै दृष्टिकोण पाइनँ फगत अनेकौं पात्रको प्रयोग गरेर स्वयंको बाल्यकालका सम्झना अलिकति भावुकता दुःखसुख मिलन बिछोडजस्ता युवाकालीन कमसल साहित्य फिरफिरेमा छ मोटो पुस्तकमा शब्दहरूको थुप्रो हुन्छ जहाँ जीवन्तता हुँदैन बुद्धिसागरका शब्दहरूमा जीवन्तता छैनन् आममानिसले आफ्नो बाल्यकालमा फिरफिरे उडाएको जस्ता प्रसंग गम्भीर खोज होइनन् सामान्य आम साहित्य हुन् आमालाई काँसो लागेको धरोबाट पैसा चोरेको सानोमा निकै दुःखकष्ट भोगेकोजस्ता कुरा आमनेपालीका दैनिक भोगाइ हुन् उनीहरूको जीवन स्यवं पुस्तक हो बुद्धिसागरले फिरफिरेमा कुनै आश्चर्यलाग्दो सन्दर्भ लेखेकै छैनन् तर बाहिर प्रचार हेर्दा किताब भर्खरै किनुँकिनुँ लाग्छ पानाहरू पल्टाउँदै जादाँ पट्यारलाग्दो ‘अल्छी’ लाग्छ किनकि उनको पुस्तकमा कुनै गाम्भीर्यता छैन ठोस दर्शन र चिन्तनको प्रयोग छैन छ शब्दहरूको संयोजन हरफहरूमा मिठास भाषाशैलीमा परिपक्वता मीठो विम्बहरूको प्रयोग तर यी कलाहरूको प्रयोग मात्रै पुस्तक होइन पुस्तक हुनका लागि गुदी चाहिन्छ साहित्यलाई समेत कालो बजारको धन्दा बनाउन मिल्दैन फिरफिरे किन्दा खर्च भएको पैसाले मलाई एक हप्ता खाजा खान पुग्थ्योत्यो गुदी बुद्धिसागरको फिरफिरेमा हुनैपर्छ किन भएन भन्ने तर्क तानाशाही हुन्छ फिरफिरेजस्तो पनि हुन सक्छ एउटा लेखकको आत्मसन्तुष्टिको कुरा हो लेखकलाई पूर्ण अधिकार छ आफूलाई मन परेको विधामा कलम चलाउन के लेख्ने के नलेख्ने भन्ने चिज पाठकले सिकाउने कुरा पनि होइन जसरी प्रकाशकले सिकाउन मिल्दैन तर प्रचारजस्तो पनि हुनुहुँदैन गम्भीर पाठ | 1,644 |
माफ गर्नुहोस डाबाबुराम भट्टराईसँग मेरो साँधको झगडा छैन न अंश मुद्दा नै छ यो नयाँ शक्ति साँच्चिकै नयाँ बनाउने अभिप्रायका साथ चलाइएको बहस हो नयाँ शक्ति निर्माणको सुरुवाती चरणबाट नै मजस्ता थुप्रै युवाहरु पनि बाबुरामसँगै लागेका थियौँ जतिबेला बाबुरामलाई समाजका धेरै मान्छेहरुले फरक दृष्टीकोणले हेरेका थिए उनका आफ्ना भन्नेहरु उनीबाट टाढिएका थिए तर हामी हाम्रै पालामा सम्वृद्ध मुलुक बनाउने आशा पालेर नयाँ शक्ति निर्माणमा लागेका थियौँ हिजो त्यो समयमा बाबुरामलाई रामराम भन्न नसक्नेहरु आज उनलाई काँध थाप्नका लागि तयार भएका छन् उनी नयाँ शक्तिको संयोजक हुनुमा हामीजस्ता थुप्रै युवाहरुको भूमिका उल्लेख्य छ तर पार्टी निर्माणको चरणदेखि यहाँसम्म आइपुग्दा बाबुरामसँग मेरा केही असहमतिहरु छन उनले अहिले संयोजकको डण्डा बर्षाएर आफैंले बनाएको विधि मिच्ने काम गरिरहेका छन् मूलतः हाम्रो असमति त्यहीँ हो केही समय पहिले राजनैतिक मुद्दाको अन्त्य भएको भन्दै नयाँ शक्तिले सम्वृद्धिका लागि राजनीति गर्ने उदघोष गरेका थिए खराब राजनैतिक संस्कारबाट आजित युवापुस्ता उनले चलाएको विकासे राजनीतिबाट आर्कषित भएका थिए तर कालान्तरमा बाबुरामको ध्यान सम्वृद्धिको एजेण्डाले भन्दा कलस्टरको एजेण्डाले तानेको छ त्यो भनेको आर्थिक एजेण्डा होइन तर आर्थिक सम्वृद्धिको एजेण्डा पहिलो प्राथामितामा हुनुपर्ने थियो कुरा सहभागितामूलक लोकतन्त्रको गर्ने बाबुरामले काम भने जंगबहादुर शैलीमा गरिरहेका छन् सधै ट्राटस्कीको फ्यान भएको बताउने बाबुराममा स्टालिनप्रतिको मोह जागेको छ मबाट हामी हुनुपर्छ भन्ने दृष्टिकोण राख्ने बाबुरामलाई म र मबाहेक अरु कोही जान्ने र बुझ्ने छैनन् भन्ने भ्रमले गाँजेको छ र त्यसैको जगमा भेलामा गएका प्रतिनिधिहरुलाई ताली बजाउन लगाएर घर फर्काएका छन् यसले भिड बढाउने भन्दा अर्को कुनै काम गर्न सकेन त्यो भिडमा एकजना म पनि थिएँ कि त बाबुरामले भेलाको म्याण्डेट लिएर सहसंयोजकहरु भेलाबाटै तोक्न सक्नुपथ्र्यो होइन भने पार्टीको महाधिवेशनसम्म यसरी नै लैजाने हिम्मत गर्नुपर्थ्योभेलाले गर्नुपर्ने थुप्रै निर्णयहरुमाथि अंकुश लगाएर डाक्टर सा’बले त्यसको भारी सचिवालयमा थुपारिदिएका छन् त्यहाँनेर खै कहाँ मेल खायो उनले भन्ने गरेको प्रत्यक्ष लोकतन्त्रको अभ्यास अहिले सचिवालयमार्फत विभिन्न किसिमको मनोनयन चलिरहेको छ हामीमाथि विभिन्न लिगेसी बनाएर नेताहरुको घेरा बनाउँदै लगिएको छ त्यसो गर्दा तपाईहरुले भन्नुहोला यो संक्रमणकालमा सबैले गर्ने यस्तै त हो तर अहिलेको वैकल्पिक राजनैतिक शक्ति भएका कारण त्योभन्दा फरक हुनुपर्छ भन्ने हाम्रो बुझाइ हो कि त बाबुरामले भेलाको म्याण्डेट लिएर सहसंयोजकहरु भेलाबाटै तोक्न सक्नुपथ्र्यो होइन भने पार्टीको महाधिवेशनसम्म यसरी नै लैजाने हिम्मत गर्नुपथ्र्यो तर त्यसो हुन सकेन बाबुरामले लाखौँ पार्टीका संस्थापक सदस्यहरुलाई बोधार्थ पठाएर सहसंयोजकहरु चुने र सचिवालयकै तोकादेशमा सदस्यीय कार्य सम्पादन टोलीको निर्माण गरे जुन विधिका हिसावले गैरलोकतान्त्रिक र जंगबहादुर शैलीको छ हामीले सचिवालयमा वा कार्यसम्पादन समितिमा युवाहरुको प्रतिनिधित्व पार्टी सदस्य संख्याका आधारमा हुनुपर्छ भन्दा त्यतातिर कुनै ध्यान दिइएन डाक्टर सा’ब नयाँ शक्तिले अरु पार्टीले भन्दा युवालाई हेर्ने दृष्टिकोण कसरी फरक राखेको छ हामी नयाँ शक्तिको युवा संगठनको नेता भएका कारण हामीले युवा मित्रहरुलाई भनेका छौँ अबका युवाहरु भनेका लाठी बर्साउने र भाटा हान्ने मात्र होइन पार्टीको नीतिनिर्माण गर्ने तह हुँदै देशको नीति बनाउने ठाँउसम्म पुग्नेखालको हुनुपर्छ हाम्रो भनाइ र डा सा’बको गराईमा कहाँनेर अन्तर भयो तपाई आफै भिन्नता छुट्याउनुहोस् हामीलाई तपाईले भन्नुस् कि तपाईले बनाउनुभएको नयाँ कार्य सम्पादन टोलीमा कतिजना युवा परे यो कुरा सुन्दा तपाईहरुलाई रीस पनि उठ्दो हो तर हामीले युवा सहभागिताको विषय मात्र उठाएका छैनौँ बरु समाधानका उपायहरु पनि बताएका छौँ तपाईलाई लाग्न सक्छ पार्टी निर्माणको यो चरणमा सबै कलस्टरका मान्छेहरुलाई मिलाउँदा युवाको सहभागिता छुट्नु सामान्य कुरा हो तर विषयलाई त्यति सतहमा पनि नबुझौँ हामी युवाहरु पनि कलस्टरका विरोधी होइनौं तर जुन जुन कलस्टरका आधारमा कार्यसम्पादन टोलीमा मान्छेहरु चयन गरिएका छन् त्यही कलस्टर अनुसार युवा पुस्तालाई कार्यसम्पादन समितिमा राखियोस् भन्ने हाम्रो जोडदार माग हो यसो गर्न सकेको खण्डमा कलस्टरको पनि समस्या हल हुन्थ्यो र पार्टी सदस्यताका आधारमा युवाहरुको सहभागिता पनि सुनिश्चित हुन्थ्यो तर बाबुरामले त्यसो गर्न सकेनन् बरु कलस्टरका नाममा रिटायर्ट लाइफ बिताएका मान्छेहरुलाई ल्याएर कमिसारको जिम्मेबारी दिए मूलतः युवा सहभागिता नगराएकोमा हाम्रो बाबुरामप्रति असहमति हो जीवनको अन्त्यसम्म पनि युवा नेता बनिरहने पुराना राजनैतिक संस्कृतिको ह्याङओभर फाल्न नसकेका बाबुरामले हामी युवाहरुलाई भूमिकाविहीन बनाएका छन् उनीसँग अनुभवले मात्रै धेरै चिज गर्न सकिन्छ भन्ने भ्रम छ वा युवापुस्ताप्रति बिश्वास छैन यी दुईखाले समस्याबाट मुक्त नहुँदासम्म नयाँ शक्ति साँच्चैको नयाँ बन्न सक्दैन सौगात पोखरेलबाबुरामलाई लाग्दो हो बर्ष नपुगेको मान्छे आलोकाँचो हुन्छ तर उनले एकपटक फेरि गुगलमा गएर खोजुन् विश्वका कतिवटा देशमा वर्ष भन्दा कम उमेरका युवाहरुले कतिवटा देशको नेतृत्व गरिरहेका छन् हामीले यसरी बाबुरामसँग असहमति राखिरहँदा कतिपयलाई लाग्न सक्ला किन आफ्नै नेताको सार्वजनिकरुपमा विरोध गरेको भनेर तर अब युवाहरुले पार्टीमा जबरजस्त हस्तक्षेप नगर्ने हो भने रिटायर्डहरुबाट मात्रै पार्टीलाई नयाँ बनाउन र देशलाई सम्मृद्ध बनाउन सम्भव छैन हामी नयाँ शक्तिलाई साँच्चैको नयाँ बनाउनका लागि नीति निर्माण हुने स्थानमा युवा सहभागिता बढाउनुपर्छ भन्ने अभियानमा छौँ उमेरले नकटेका देशभरिका युवाको सहभागिता भए पनि हुन्छ भन्ने हाम्रो बुझाइ हो त्यसैका लागि नयाँ शक्तिमा युवाहरुको अभियान जारी छ नयाँ शक्तिमा आबद्ध सम्पुर्ण युवाहरुलाई आग्रह के हो भने बाबुरामले भनेजस्तै युवाले नगरेर कसले गर्छ अहिले नगरे कहिले गर्ने युवा मित्रहरु अब हामी लाठी र भाटा बर्साउन हैन पार्टी र देश बनाउनका लागि हस्तक्षेपकारी भूमिका बहन गरौँ यो पार्टी बाबुरामको मात्र पार्टी होइन तपाई हामीजस्ता हजारौँ युवाहरुको ठूलो मेहनतले बनेको पार्टी हो नयाँ शक्ति साँच्चैको नयाँ बन्छ तपाई हामीले पहल गरेको खण्डमा आउनुहोस् हातेमालो गरौँ (लेखक नयाँशक्ति निकट युवा संगठन राष्ट्रिय युवा अभियानका प्रशिक्षण विभाग प्रमुख हुन् ) | 803 |
संयुक्त लोकतान्त्रिक मधेसी मोर्चाले वार्ताका लागि दलका केही नेताले ल्याएको संविधानको विधेयक तत्काल फिर्ता लिनुपर्नेलगायत बुँदे सर्त अघि सार्ने भएको छ प्रधानमन्त्री सुशील कोइरालाले बुधबार मोर्चामा आबद्ध दलका नेतालाई वार्ताका लागि समय निर्धारण गरेर पठाएको पत्रको जवाफमा मोर्चाले सर्त अघि सार्ने तयारी गरेको हो पत्रमा प्रधानमन्त्रीले शनिबारसम्म वार्तामा आउन आग्रह गरेका छन् मलंगवामा शुक्रबार मोर्चामा आबद्ध संघीय समाजवादी फोरमका अध्यक्ष उपेन्द्र यादव तराई मधेस लोकतान्त्रिक पार्टीका अध्यक्ष महन्थ ठाकुर सद्भावना पार्टीका अध्यक्ष राजेन्द्र महतो र तराई मधेस सद्भावना पार्टीका अध्यक्ष महेन्द्र राय यादवको अनौपचारिक बैठकले वार्ताका सर्त तयार गरेको हो औपचारिक बैठक बस्ने भनिए पनि साँझसम्म विरोधसभा चलेकाले हुन नसकेको हो संविधानको मस्यौदामा रहेको संघीय संरचना सीमांकन नागरिकता प्रादेशिक अधिकार समानुपातिक समावेशी अधिकार जनसंख्याका आधारमा निर्वाचन क्षेत्रजस्ता महत्त्वपूर्ण मुद्दा जनताको भावनाअनुरूप पुनर्लेखन गर्नुपर्ने सर्तमा रहेको स्रोतले बतायो बैठकले मधेसको जिल्लामा सेना परिचालनको निर्णय तत्काल फिर्ता लिनुपर्ने मधेस थरुहटमा आन्दोलनकारीमाथि जारी दमन तत्काल बन्द गर्नुपर्ने कैलाली घटनापछि त्यहाँका जनतामाथि गरेको दुव्र्यवहार र दमनको छानबिन गर्न न्यायिक आयोग गठन गर्नुपर्नेलगायत माग पनि राखेको छ मोर्चाले कैलालीबाट विस्थापित स्थानीयको सकुशल फिर्ता र उनीहरूको पुनर्बासको व्यवस्था सरकारले गर्नुपर्ने कैलालीमा राज्य संयन्त्रद्वारा बेपत्ता पारिएका स्थानीयको अवस्था तत्काल सार्वजनिक गर्नुपर्ने माग सर्तमा उल्लेख छ सप्तरी रौतहट नवलपरासी र कैलालीमा प्रहरीको गोलीले मारिएका आन्दोलनकारीलाई सहिद घोषणा गर्नुपर्ने र मधेस आन्दोलनमा घाइते परिवारलाई तत्काल आर्थिक राहत प्रदान दिनुपर्ने माग छ मोर्चा र तत्कालीन सरकारबीच फागुन गते गरिएको बुँदे सम्झौताको कार्यान्वयनका लागि ठोस प्रतिबद्धता आउनुपर्ने अडान मोर्चाले नछाड्ने भएको सद्भावना पार्टीका अध्यक्ष राजेन्द्र महतोले वार्ता नहुने बताए 'निर्णय गर्न बाँकी छ' उनले भने 'तर वार्ता हुँदैन राति नभए भोलि बैठक बस्छ ' उनले वार्ता नहुनुको कारण बैठक निर्णयपछि स्पष्ट हुने उल्लेख गरे तमसपाका अध्यक्ष महेन्द्र राय यादवले पनि वार्ता सजिलै नहुने स्पष्ट पारे 'सजिलै वार्ता हुँदैन' उनले भने 'बैठकले वार्तामा जाने निर्णय गर्न गाह्रो छ 'प्रधानमन्त्रीले आन्दोलनरत मोर्चाका अध्यक्षलाई पठाएको पत्रमा ठूलो प्रयत्न र प्रतीक्षाप्रति संविधान निर्माणको अन्तिम चरणमा आइपुगेको अवस्थामा आन्दोलनले हत्या हिंसा निम्त्याउनु कसैका लागि पनि स्वीकार्य र उचित नहुने उल्लेख छ संविधान निर्माणको क्रममा छलफल र बहसलाई नै महत्त्व दिनुपर्ने कोइरालाले पठाएको पत्रमा लेखिएको छ | 329 |
सालको स्थानीय चुनाव सबैभन्दा महत्वपूर्णविकेन्द्रीकरण शब्दलाई प्रयोगमा ल्याउने जस पञ्चायती व्यवस्थालाई जान्छ एकात्मक र केन्द्रिकृत व्यवस्थालाई पृष्ठपोषण गर्ने पञ्चायतले विकेन्द्रीकरणलाई नारा बनाइरह्यो तर विकेन्द्रिकृत व्यवस्थालाई कहिल्यै अबलम्वन गरेन कतिसम्म भने केही हजार रूपैयाँका विकास निर्माण गर्न पनि ठूलाबडा र सिंहदरबारमा निवेदन हाल्नुपर्ने अवस्था थियो जसले गर्दा पहुँचवालाको क्षेत्रमा विकास थुप्रिने र पहुँचविहीन क्षेत्र सँधै अविकासको दुश्चक्रमा फसिरह्यो सालको राजनीतिक परिवर्तनपछि पनि राज्यको स्रोत साधनमाथि नागरिकको पहुँच पुग्न सकेन तर सालमा भएको स्थानीय चुनावले लाखौंको संख्यामा जनप्रतिनिधि चुनिएपछि भने विकेन्द्रीकरणको अभ्यास भएको मानिन्छ त्यसैले नेपालको इतिहासमा सालको स्थानीय चुनावलाई राजनीतिक विकेन्द्रीकरणको दृष्टिकोणमा सबैभन्दा महत्वपूर्ण मानिन्छ आर्थिक वर्ष / मा सरकारले प्रतिगाविस लाख रूपैयाँ अनुदान दिन थाल्यो त्यसैले आर्थिक वर्ष / लाई नेपालको वित्तीय विकेन्द्रीकरणको हिसाबले महत्वपूर्ण मानिन्छ यसैगरी सालमा स्थानीय स्वायत्त शासन ऐन जारी भयो ऐनले स्थानीय निकायलाई आफ्नो क्षेत्रमा कर दस्तुर उठाउन पाउनेसम्मको अधिकार दियो ऐन जारी भएको केही वर्षभित्रै स्थानीय निकाय जनप्रतिनिधिविहीन बन्न पुग्यो त्यसैले ऐनले दिएको अधिकार उपयोग हुनै सकेन एकथरी विज्ञको भनाइ मनन योग्य छ स्थानीय स्वायत्त शासनको अभ्यास राम्ररी नगर्दा नागरिक संघीयताको मुद्दातिर बहकिए सर्तअनुसार काम गर्नुपर्ने बाध्यता बढ्नेसमग्र स्थानीय शासनका हिसाबले नयाँ संविधानलाई पनि कोसेढुंगा मान्न सकिन्छ नयाँ संविधानअनुसार अहिलेका गाविस गाउँपालिका बन्नेछन् भने जिल्ला सभा कार्यकारी हैसियतमा रहने छैनन् अबको वित्तीय परिचालन नगरपालिका र गाउँपालिकामा हुने प्रष्ट छ यस वर्ष सरकारले गाविस र नगरपालिका अनुदान दोब्बर बनाएको छ यसले स्थानीय निकायको कूल आयमा केन्द्रीय अनुदानका अंश अझ बढाएको छ यसले गर्दा केन्द्रको सर्तअनुसार काम गर्नुपर्ने बाध्यता बढ्दै जाने देखिन्छ कर दस्तुर संकलन गर्नभन्दा केन्द्रीय अनुदानमा बढी ध्यान दिँदा स्थानीय निकायको स्वायत्तता खस्किने निश्चित छ किनकि सर्सत बजेट खर्च गर्नु स्वायत्तताविपरितको प्रक्रिया हो साथै संघ प्रान्त र स्थानीय निकायबीच वित्तीय क्षेत्रसँग सम्बन्धित बुँदा साझा सूचीमा छन् केन्द्र र प्रान्तको तुलनामा कमजोर स्थानीय निकायले भविष्य साझा सूचीका आर्थिक अधिकारबाट वञ्चित हुने खतरा छ स्थानीय निकाय पुनर्संरचना गर्ने प्रक्रिया चलिरहेकाले अब बन्ने गाउँपालिकाहरू अहिलेका भन्दा ठूला बन्नेछन् भने संख्यात्मक रूपमा घटाउने नीतिअनुसार नेपालमा गाउँपालिका र नगरपालिकाको संख्या हजारको हाराहारीमा हुनेछन् डाखिमलाल देवकोटा विकेन्द्रीकरण विज्ञ स्थानीय निकाय वित्तीय आयोगमा वर्ष वित्तीय विकेन्द्रीकरण विज्ञका रूपमा काम गरेका डा खिमलाल देवकोटा स्थानीय निकायको वित्तीय परिचालनलाई सूक्ष्म ढंगले विश्लेषण गर्न सक्ने थोरै विज्ञमध्येका एक हुन् वित्तीय विकेन्द्रीकरणमै विद्यावारिधि गरेका देवकोटासँग कारोबारले गरेको कुराकानीको अंश :वित्तीय विकेन्द्रीकरणको दृष्टिकोणबाट नयाँ बजेट कस्तो आयो एकदमै राम्रो नगरपालिका र गाविसको अनुदान दोब्बर वृद्धि गराउनु नै यो बजेटको राम्रो पक्ष हो अर्थ मन्त्रालयले यो बजेटको तयारी गर्दा म पनि सहभागी भएको थिएँ अर्थ सचिवज्यूसँग पनि छलफल भयो स्थानीय निकायको अनुदान कतिसम्म बढाउँदा हुन्छ भन्नेमा छलफल भएको थियो आर्थिक वर्ष / देखि अहिलेसम्मको अनुदान विश्लेषण गरेका थियौं सुरूमा गाविस अनुदान लाख रूपैयाँ थियो पछि लाख रूपैयाँ हुँदै लाख रूपैयाँ पुग्यो यसैगरी प्रचण्ड प्रधानमन्त्री भएका बेला बढेर देखि लाख रूपैयाँ पुग्यो यस वर्षसम्म आइपुग्दा अधिकतम लाख रूपैयाँ हाराहारीमा पुग्यो छलफलका क्रममा संविधानले स्थानीय निकायलाई यति धेरै अधिकार दिइएको छ स्थानीय शासनको दृष्टिकोणले संसारमै उत्कृष्ट मानिन्छ त्यसैले अब बजेट तल दिइनु पर्छ भन्ने मेरो सल्लाह रह्यो तपाईंले सक्नुहुन्छ भने दोब्बर नै पार्नुहोस् भनेको थिएँ राज्यको स्रोतमाथि नागरिकको पहुँच बढाउनुलाई नराम्रो भन्नै मिल्दैन तर एक्ला सचिवले चलाइरहेको गाविसमा यत्रो अनुदान पठाउँदा दुरूपयोग हुने खतरा त रह्यो नि गाविसलाई नदिइएको भए त्यो बजेट कतै न कतै खर्च हुन्थ्यो अन्यत्र खर्च गर्नुभन्दा नागरिकले खर्च गर्न पाउनु धेरै राम्रो हो जहाँसम्म आर्थिक सुशासनको कुरा छ त्यससम्बन्धी काम गर्ने निकायहरू पनि छन् आर्थिक सुशासन राख्ने निकायले ध्यान दिनुपर्छ होइन भने गाविसको सांगठनिक संरचना गतिलो छैन भनेर बजेट नै नदिने भन्ने हुँदैन वर्षदेखि स्थानीय निकाय जनप्रतिनिधिविहीन छन् जनप्रतिनिधि नभएको भनेर बजेट नदिन मिल्थ्यो र यसो भनेर सप्लाई साइड उम्किन मिल्छ र स्थानीय निकायमा हुने बजेट दुरूपयोगलाई हेर्नै हुन्न भनिन सञ्चारमाध्यममा पनि यसबारे प्रशस्त समाचार आएकै छन् महालेखापरीक्षकको कार्यालयको प्रतिवेदन हेर्दा पनि प्रष्ट हुन्छ इकोनमिस्क भन्ने पत्रिकाले सन् मा नेपालको स्थानीय निकायमा भ्रष्टाचार छ भनेर लेख्यो सन् सेप्टेम्बर मा प्रकाशित एउटा कोलममा तराईमा देखि पहाड र हिमालमा देखि प्रतिशत भ्रष्टाचार भइरहेको छ भन्ने उल्लेख थियो यसो भन्दै गर्दा स्थानीय निकायमा मात्रै यस्तो समस्या हो त बजेट त शिक्षा स्वास्थ्य कृषि कार्यालयमा पनि छन् नि ती ठाउँमा ठीकठाक स्थानीय निकायमा चाँहि भद्रगोल भन्ने त होइन नि अर्को हाम्रो स्थानीय निकायको बजेट खर्च प्रणाली सहभागितामूलक भएकाले पनि केही भयो कि हल्ला हुन थालिहाल्छ त्यही भएर पनि स्थानीय निकायमा अलि बढी समस्या छ कि जस्तो देखिन्छ अरूमा समस्या छ भनेर स्थानीय निकायलाई त्यत्तिकै छोड्न पनि मिलेन मैले अघि नै भने आर्थिक सुशासन कायम राख्न खडा भएका निकायहरूले तदारूकता देखाउनु पर्यो स्थानीय निकायको पुर्नंसरचना हुँदैछ स्थानीय निकायको वित्तीय पुनर्संरचना चाँहि कसरी गर्नुपर्छ स्थानीय निकायको वित्तीय संरचना जटिल छ सबैभन्दा पहिला समग्र तथ्यांक प्रणालीलाई विश्लेषण गर्नुपर्छ नगरपालिका जिविस र गाविसको वित्तीय परिचालनको अवस्थालाई सूक्ष्म ढंगले केलाउनुपर्छ यो वर्षको आर्थिक सर्वेक्षणमा प्रतिशतभन्दा बढी गाविस केन्द्रीय अनुदानमा निर्भर छन् यसैगरी प्रतिशत नगरपालिका र प्रतिशत जिविस केन्द्रीय अनुदानमाथि निर्भर छन् केन्द्र निर्भर चरित्र भएका वित्तीय संरचना भएकाले यसलाई ख्याल गरेर पुर्नंरचना गर्न जरूरी छ तपाईंले तथ्यांकको कुरा गर्नु भयो स्थानीय निकायको आर्थिक तथ्यांक चाँहि कस्तो छ जिल्ला र नगरपालिकाको तथ्यांक कमजोर भए पनि चित्त बुझाउन सकिने खालको छ तर गाविसको तथ्यांक कमजोर छ कुन जिल्लाको कुन गाविसको वित्तीय अवस्था कस्तो छ भनेर भन्न सकिने अवस्था छैन यसले गर्दा स्थानीय निकाय पुनर्संरचना आयोगलाई समेत गाह्रो छ आयोगसँगको / वटा छलफलमा मैले पनि भाग लिँदा वित्तीय तथ्यांक नपाएको भन्ने गुनासो छ आयोगले ‘भायोवल यूनिट’ बनाउने भन्ने छ भायोबल बनाउने भनेकै आर्थिक पक्षसँग बढी सम्बन्धित छ त्यही आर्थिक पक्षको विवरण कमजोर हुँदा समस्या परेको छ स्थानीय स्वायत्त शासन ऐनले कर दस्तुर उठाउने दण्ड जरिवाना गर्ने अधिकार दिएको छ यसको अभ्यास कसरी चलिरहेको छ यसको विश्लेषण गरिनु पर्छ यसैगरी अहिले कर दस्तुर संकलनको अवस्था के छ भन्ने पनि अध्ययन गर्न जरूरी छ स्थानीय निकायको समग्र वित्तीय परिचालनको विस्तृत विश्लेषण बाँकी छ तपाईं आफैं स्थानीय निकाय वित्तीय आयोगमा विज्ञका रूपमा काम गर्नुभयो तथ्यांक अव्यस्थित हुनाको कारण चाँहि के रहेछ हाम्रो स्थानीय निकायको तथ्यांक प्रणाली एकदमै कमजोर छ कतिसम्म छ भने हामीले वित्तीय विवरण भरेर पठाउन भनेर फाराम बनाएर पठाउँथ्यौं तर बीचैमा हरायो भन्थे फेरि फठायो फेरि हरायो भन्थे कुनैले विवरण त पठाउँथ्यो अपुरो हुन्थ्यो कुनैले ÷ चोटि पठाएको एउटै विवरण फरक हुन्थ्यो कर्मचारी अभावले पनि त्यस्तो भएको हुन सक्ला तथ्यांक दिएर हामीलाई के हुन्छ भन्ने पनि भएको होला बर्सेनि बजेट बढ्दै जाँदा केन्द्रीय अनुदानमा निर्भर स्थानीय निकायको संख्या पनि बढ्दैछ कुल खर्चमा केन्द्रीय अनुदानलगायतको बाह्य स्रोत बलियो हुँदा संविधानले परिकल्पना गरिएको स्वायत्त र सक्षम स्थानीय निकाय कसरी सम्भव छ यो धेरै जटिल विषय हो संविधानको ड्राफ्ट हुँदै गर्दा सभासद्हरूबीच छलफल भएको थियो कम्तीमा स्थानीय निकायलाई संवैधानिक अधिकार दिनुपर्छ भनेको थिएँ मैले अहिलेको स्थानीय स्वायत्त शासन ऐनले दिएको अधिकार कटौती गर्नु हुन्न भनेर सुझाव दिएको थिएँ तर संविधानले त्योभन्दा धेरै अधिकार दियो ऐन बनाउने अदालत गठन गर्ने व्यवस्थासमेत गर्यो संसारमै राम्रा मानिने संघीय मुलुकहरू अष्ट्रेलिया क्यानडा जर्मनी स्वीजरल्यान्डको भन्दा हाम्रो स्थानीय निकायको अधिकार बढी छ भारतजस्तो लोकतान्त्रिक मुलुकमा पनि संविधानको औं र औं संशोधनपछि मात्रै स्थानीय निकायले संवैधानिक अधिकार पायो अष्ट्रेलियामा पार्लियामेन्टमा दुई पटक विधेयक पास हुँदा पनि संवैधानिक अधिकार पाएन स्थानीय निकायलाई पर्याप्त अधिकार दिइएको संघीय मुलुकमा नेपाल ‘टप टेन’ मा पर्छ तपाईंले भनेजस्तै संविधानले दिएको अधिकार उपयोग गर्न सक्ने अवस्थामा चाहिँ स्थानीय निकाय छैनन् जस्तो माध्यमिक तहसम्मको शिक्षा गाउँपालिकाले प्रबन्ध गर्ने अधिकार छ शिक्षक तथा कर्मचारी नियुक्त पाठ्यक्रम डिजाइन बजेट व्यवस्थापन गर्ने सबै काम उसैले गर्नुपर्छ प्रारम्भिक शिक्षालाई संविधानको मौलिक हकले अनिवार्य बनाएको छ फेरि प्रारम्भिक शिक्षा निःशुल्क गर्ने पनि भनिएको छ यदि अनिवार्य गराउन सकेन भने के गर्ने यदि राज्यको विरूद्धमा व्यक्ति अदालत गयो भने जवाफ दिनुपर्ने त स्थानीय निकायले हो त्यस बेला स्थानीय निकायको हालत कहाँ पुग्छ राजधानी विराटनगर इटहरी भैरहवा चितवन नेपालगन्ज क्षेत्रका स्थानीय निकायले चाँहि अधिकारको उपयोग गर्न सक्लान् दुई तिहाई स्थानीय निकायले अधिकार उपयोग गर्न सक्दैनन् अहिले नागरिकहरू अवसर खोज्ने क्रममा सहरी क्षेत्रमा जाने परिपाटीले गाउँहरू रित्तिँदै छन् जहाँ मान्छे हुन्छ पैसा पनि त्यहीँ हुने हो यस्तो समस्या कर्णालीमा मात्रै होइन राजधानी आसपासका जिल्लामै आइसक्यो त्यसैले गाउँहरूमै अवसर सिर्जना गरिनुपर्छ यसका लागि राज्यको ठूलो लगानी आवश्यक छ ताकि जनसंख्यालाई थेगेर राख्न सकियोस् केन्द्रीय अनुदानमै निर्भर रहने भएपछि स्थानीय निकायको स्वायत्ततालाई कसरी जोगाउने होला संविधानले दुईवटा व्यवस्था गरेको छ एउटा स्थानीय निकायलाई कर सेवा शुल्क दण्ड जरिवाना उठाउन पाउने व्यवस्था गरेको छ अर्को प्राकृतिक स्रोत साधनबाट आउने स्रोत स्थानीय प्रान्त र केन्द्रले बाँडफाँट गर्ने व्यवस्था गरिएको छ त्यसैगरी वित्तीय समानीकरण अनुदानको व्यवस्था गरिएको छ भारतमा पनि सन् देखि जम्मु कस्मीर आसाम र मेघालयबाट समानीकरण अनुदान दिन सुरू गरिएको थियो अहिले समानीकरण अनुदान पाउने प्रान्तको संख्या पुगिसकेको छ ‘स्पेसल क्याटागोरी स्टेट’ भनिने त्यस्ता प्रान्तलाई कूल बजेटको प्रतिशत दिने व्यवस्था छ त्यसैगरी नेपालमा पनि वित्तीय क्षमता कमजोर रहेका प्रान्त र स्थानीय निकायलाई समानीकरण अनुदानको व्यवस्था गर्न सकिन्छ तर हामीकहाँ स्वायत्तताको कुरा गर्छन् तर सर्शत बजेट विनियोजन गर्छन् स्वायत्तताको अवधारणाअनुसार त निःसर्त बजेट पाउनु पर्ने हो अर्को जहाँ मान्छेको बसोबास छ त्यहाँ आर्थिक परिचालन बढी हुन्छ भन्ने मान्यता छ मैले माथि पनि भनिसकें जनसंख्यालाई रोक्न सकियो भने आर्थिक स्रोत त्यहीँ निस्कन्छ यसका लागि केही समय सरकारले ‘ब्याक अप’ दिनुपर्छ प्रान्तलाई पनि स्थानीय निकायलाई पनि ब्याक अप दिनुपर्ने अवस्था छ कतिलाई दिने भन्ने पनि समस्या छ स्थानीय निकाय प्रान्त र केन्द्रबीच संविधानले वित्तीय क्षेत्रसँग सम्बन्धित साझा सूचीहरू चाँहि के–के राखेका छन् सबैभन्दा महत्वपूर्ण साझा सूची प्राकृतिक स्रोत साधनको छ विद्युत् पर्वतारोहण पर्यटन वन खानी रोयल्टी छन् घरजग्गाको रजिस्ट्रेसन दस्तुर होला सवारी कर पनि प्रान्त र स्थानीय तहलाई बाँडफाँट गर्ने भनिएको छ मनोरञ्जन कर पनि प्रान्त र स्थानीय निकायलाई बाँडफाँट गर्ने व्यवस्था गरिएको छ यसमा कसले कति पाउने भनेर दर तोक्न भने बाँकी छ सायद यसबारे पछि निर्णय होला राष्ट्रिय प्राकृतिक स्रोत तथा वित्तीय आयोगको पनि कार्यक्षेत्र भएकाले उसले पनि अग्रसरता लेला तल्ला निकायलाई राजस्व बाँडफाँट सबैभन्दा बढी गर्ने मुलुक क्यानाडा रहेछ क्यानाडाले प्रतिशत राजस्व प्रान्त र स्थानीय तहलाई बाँडफाँट गर्दोरहेछ | 1,532 |
कलाकार दीपा श्री निरौला कहिले बिहे हुन्छ भन्न सक्दिन भन्छिन् तर उनको मनमा भने कोही व्यक्ती छ बिबाह भएको भए उनी श्रीमानको साथमा घर र माइती पुग्थिन् होला तर अविवाहित दीपाले यसपटक पनि दसैं मनाउन विराटनगर जाने बताइन् विराटनगर पुगेर नवमीको दिनमा कालीथानमा नपुगेसम्म दसैं आएको जस्तो उनलाई लाग्दैन सानो बेलाको याद संझिएर उनी अहिले पनि मामाघर जान्छिन् मामाघर टीका लगाएर दिएको दक्षिणा हेर्ने सानोदेखिको बानी अहिले पनि गएको छैन दसैंमा अहिले के फरक पाउँदैछिन् त दीपा भनिन् सानोमा आमाबुबाले कपडा किनिदिनुहुन्थ्यो अहिले आफै किन्नुपर्दछ तर अहिले लुगा र मासुको महत्व हराउँदै गएको भन्ने लाग्छ उनलाई आखिर पर्याप्त भएपछि यसको महत्व हराउँछ दीपाले भनिन् | 104 |
दूरसञ्चारको सबैभन्दा प्रभावकारी माध्यम मानिएको मोबाइल सेवामा नेपाली जनताको पहुँच दु्रततर बन्दै गएको छ दूरसञ्चार क्षेत्रको नियमन निकाय नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणको पछिल्लो तथ्याङ्क अनुसार नेपालमा हरेक दिन मोबाइल सेवामा दस हजार नयाँ ग्राहक थपिन्छन् यो खबर आजको गोरखापत्रबाट लिइएको होप्राधिकरणले जेठ महिनासम्म सार्वजनिक गरेको दूरसञ्चारसम्बन्धी प्रतिवेदनअनुसार पछिल्लो पाँच महिनामा हरेक दिन औसत सो सङ्ख्या बराबर मोबाइल सेवाको पहुँच थपिँदै गएको पाइएको हो तथ्याङ्क अनुसार गत माघदेखि ज | 67 |
असोज काठमाडौं नेकपा एमालेले विजया दशमीका अवसरमा आयोजना गरेको चियापान समारोहमा मधेसी मोर्चाका नेतासमेत सहभागी भएर केपी ओलीसँग हात मिलाएका छन् राजनीतिक रुपमा एमालेसँग सम्बन्ध चिसिएका बेला मधेसी नेताले चियापानमा सहभागिता जनाएर मेलमिलापको सन्देश दिएका छन् पार्टी कार्यालय धुम्बाराही नजिकैको शंखपार्कमा आयोजना गरिएको चियापानमा मधेसी मोर्चाका नेता महन्थ ठाकुरले सहभागिता जनाए महन्थ ठाकुरले केपी ओलीसँग हात मिलाएर शुभकामना आदानप्रदान गरेका थिए ओलीले पनि महन्थलाई ‘स्वागत छ’ भन्दै अतिथि सत्कार गरे यसबाहेक उनीहरुसँग खासै कुराकानी भएन त्यसैगरी मधेसी जनअधिकार फोरक लोकतान्त्रिकका नेता विजयकुमार गच्छदार पनि एमालेको चियापानमा सहभागी भए नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा र बरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल चियापानमा सहभागी भएका थिए माओवादी केन्द्रबाट नारायणकाजी श्रेष्ठ चियापानमा सहभागी थिए नयाँ शक्ति पार्टीका तर्फबाट पूर्वप्रधानमन्त्री डा बाबुराम भट्टराई र पत्नी हिसिला यमी पनि एमालेको चियापानमा सहभागी भएका थिए चियापान समारोहमा एमाले नेता केपी ओली माधव कुमार नेपाल र झलनाथ खनाल पिताम्बर खादा र रुद्राक्षको मालामा सजिएका थिए एउटा ब्राह्मणको टोलीले उनीहरुलाई माला लगाइदिएको हो दशैंको अवसरमा विगतको परम्परालाई निरन्तरता दिँदै एमालेले आयोजना गरेको चियापान समारेाहमा नेता कार्यकर्ता एवं शुभेच्छुकहरुको घुइँचो लागेको थियो सहभागीहरुलाई चिया कफीका साथै फलाहारले स्वागत गरिएको थियो थप तस्वीर | 181 |
माघ काठमाडौं साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेशन लिमिटेडले भारतबाट चिनी किन्न गरेको प्रस्ताव एक वर्षदेखि अर्थ मन्त्रालयमा थन्किएको छ साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेशनको गोदाममा चिनीको मौजदात सकिँदै गएपछि थोक विक्री बन्द गर्नुपरेको छ अत्यावश्यक अवस्थामा प्रयोग गर्न र मूल्य नियन्त्रणका लागि भन्दै साल्ट ट्रेडिङले हजार टन चिनी किन्न वाणिज्य मन्त्रालयमा प्रस्ताव गरेको थियो वाणिज्यले अघिल्लो वर्ष नै साल्ट ट्रेडिङको प्रस्तावलाई अर्थ मन्त्रालयमा पठाएको थियो तर अर्थ मन्त्रालयले अझै चिनी किन्न स्वीकृति नदिएको साल्ट ट्रेडिङका प्रवक्ता कुमारराज भण्डारीले अनलाइनखबरलाई बताए थोक विक्री बन्दसाल्ट ट्रेडिङसँग अहिले हजार टन मात्रै चिनी मौज्दात छ थोक बिक्री सुरु गरेमा यो चिनी दुई दिनमै सकिने प्रवक्ता राजभण्डारीले बताए ‘हामीसँग चिनी नभएपछि मूल्य आकासिन्छ भन्ने सबैलाई थाहा छ तर पनि हाहाकार नभएसम्म कसैले चासो दिँदैन’ राजभण्डारीले भने मौज्दात अन्तिम अवस्थामा पुगेकाले साल्ट ट्रेडिङले थोक विक्रेतालाई चिनी बेच्न बन्द गरेको छ बजारमा साल्ट ट्रेडिङको चिनी आउन छाडेपछि चिनीको मूल्य निकै महंगिएको छ अहिले बजारमा चिनीको मूल्य प्रतिकिलो रुपैयाँमा पुगेको छ साल्ट ट्रेडिङले खुद्रामा चिनी किलोको रुपैयाँमा नै बेचिरहेको छ नेपालमै किन्दा के हुन्छ साल्ट ट्रेडिङले नेपालमा पचनी किन्न सकिए पनि मूल्य धेरै पर्ने भएकाले समस्या भएको बताएको छ ‘मूल्य नियन्त्रण गर्न किनिने चिनी महंगो पर्यो भने खासै काम आउँदैन अघिल्ला वर्षमा नेपालमा किन्दा भएको घाटाको रकम पनि सरकारले अझै दिएको छैन त्यसैले भारतबाट ल्याउनुपर्ने भएको हो’ प्रवक्ता राजभण्डारीले तर्क गरे अर्थ मन्त्रालयले अघिल्ला वर्षहरुमा नेपालमा चिनी किन्दा भएको घाटा पूर्तिका लागि करोड रुपैयाँ अझै साल्ट ट्रेडिङलाई दिएको छैन खरिदका बेला नेपाली चिनी उद्योगीहरुले मिलेमतोमा बढी मूल्य राखेर टेन्डर पार्ने गरेको साल्ट ट्रेडिङको आरोप छ | 243 |
पहिल्यै अन्तिम मा छनोट भइसकेको इङ्लिस क्लब लेस्टर सिटीलाई – गोलले पराजित गर्दै पोर्चुगिज क्लब पोर्टो पनि नकआउट चरणमा प्रवेश गरेको छच्याम्पियन्स लिगअन्तर्गत समुह ‘जी’ को खेलमा दोस्रो क्लबको रुपमा पोर्टो र कोपनहेगनबीच कुन टोली अन्तिम मा प्रवेश गर्ने भन्ने प्रतिस्पर्धा थियो यसैबीच बुधबार राती असम्भव झै लाग्ने नतिजा निकालेर पोर्टो नकआउट चरणमा प्रवेश गर्योगत सिजन इङ्लिस प्रिमियर लिगको उपाधि जितेर पहिलो पल्ट च्याम्पियन्स लिग खेलिरहेको लेस्टरले अघिल्लो पाँच मध्ये खेलमा | 71 |
राजविराज असोज अनिश्चितकालिन आमहडतालका कारण बन्द रहेको सप्तरीका बैंकहरु पाँच दिनकालागि सञ्चालन हुने भएको छ करिब दुई महिनादेखि बन्द रहेको राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक नेपाल बैंक कृषि विकास लगायतका बैंकहरु चाडपर्वलाई मध्यनजर गर्दै मधेशी मोर्चा सप्तरीले अवरोध नपुर्याउने निर्णय गरेको हो मोर्चाका जिल्ला संयोजक रामप्रित यादवको अध्यक्षतामा आइतवार बसेको बैठकले असोज गतेदेखि गतेसम्मका लागि जिल्ला स्थित बैंकहरुलाई अवरोध नपुर्याउने निर्णय गरेको सूचना तथा सञ्चार समितिका संयोजक अमरनाथ मण्डलले जानकारी दिएका छन् मोर्चाको बैठकको निर्णय ढिलो सार्वजनिक भएका कारण आइतवार भने बैंकहरुमा कारोबार हुन सकेन सोमवारदेखि मात्र बैकिङ्ग कारोवारहरु सुचारु गरिने जिल्ला स्थित बैंकहरुले जनाएको छ यसैगरी सप्तरीको कञ्चनरुप नगरपालिकामा आइतवार विद्यार्थीहरुमाथि प्रहरीले गरेको कुटपीट तथा दुव्र्यवहारको मधेशी मोर्चा सप्तरीले घोर भत्र्सना गरेको छ उक्त घटनामा संलग्न दोषी प्रहरी तथा संलग्न अन्यलाई अविलम्ब कार्वाही गर्न मोर्चाको बैठकले माग गरेको सूचना तथा सञ्चार समितिका संयोजक मण्डलले प्रेस विज्ञप्ति मार्फत जनाएका छन् | 138 |
चैत काठमाडौं नेपालका लागि यूरोपेली यूनियनकी राजदूत रेन्से तिरिङ्कले नेपालको संविधानलाई ऐतिहासिक कदमको संज्ञा दिएकी छिन् उपप्रधानमन्त्री तथा परराष्ट्रमन्त्री कमल थापालाई मंगलबार भेटेलगत्तै उनले ट्वीटरमा ताजा टिप्पणी गरेकी हुन् तिरिङ्ले लेखेकी छिन् ‘इयूले नेपालको शान्ति प्रक्रियालाई बलियो साथ दिदै आएको छ र हालै जारी संविधानलाई ऐतिसिहासिक कदमका रुपमा स्वागत गरेको छ त्यो घोषणामा हामी अहिले पनि छौं ’ & // (@ 5 2016 यसअघि तिरिङ्को नेतृत्वमा यूरोपेली देशका राजदूतहरु परराष्ट्रमन्त्री थापालाई भेट्न पुगेका थिए भेटमा थापाले हालै इयू र भारतले जारी गरेको संयुक्त विज्ञप्तिमा नेपालको संविधानको प्रसंग उल्लेख गरिएको विषय कोट्याएका थिए जवाफमा राजदूतहरुले नेपालको संविधानलाई इयूले सकारात्मक रुपमा ग्रहण गरेको जवाफ दिए | 103 |
काठमाण्डौ माघ पूर्व उपराष्ट्रपति परमानन्द झाले काठमाडौंबासी नेताहरुले मधेसको माग नसुनेका कारण मधेस आन्दोलन लम्विएर नेपाली जनताले दुःख पाएको बताएका छन् दिशानिर्देश प्रेस क्लबद्वारा आज राजधानीमा आयोजित ‘नयाँ संविधानका चुनौतीहरु र मधेस आन्दोलनको समाधान’ विषयक अन्तरक्रिया कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै उनले यस्तो कुरा बताएका हुन् कार्यक्रमको उद्घाटन गर्दै प्रमुख अतिथि झाले भारतको नाकाबन्दीले मुलुक आर्थिक रुपले वर्ष पछाडि परेको र मधेस मरेको बताए प्रदेश र को आन्दोलन दिनमै सम्बोधन भयो तर मधेसको आन्दोलन समाधान गर्न अझसम्म सरकारले ध्यान नदिएकोमा उनले असन्तोष व्यक्त गरे नयाँ संविधान जारी गर्नु अघि सबैको अपनत्व हुने गरि संविधान निर्माण गर्न आफूले सुझाव दिएको स्मरण गर्दै झाले मधेसी आन्दोलनका माग सम्बोधन गरेर संविधान संशोधन गर्नु पर्ने बताउँदै कानून बनाएर संविधान कार्यान्वयन गर्न चुनौती रहेको औंल्याए नाकाबन्दी र मधेस आन्दोलनको असर जनताले भोग्नु परेको बताउदै उनले वर्तमान सरकार माग सम्बोधन गर्ने भन्दा पनि मधेसी आन्दोलन शिथिल बनाएर आन्दोलन रोकाउने दाउमा रहेको आरोप लगाएका छन् उनले मधेसका मुद्दा सम्बोधन नभए भविष्यमा विस्फोट हुने समेत उनले चेतावनी दिए कार्यक्रम पूर्व सभामुख तथा एमाले संसदीय दलका उपनेता सुवासचन्द्र नेम्बाङले संविधान लचिलो छ प्रक्रिया सम्मत ढंगले बनेको छ र सबैले स्वीकार गरेका बताए अब संविधान संशोधन गर्दै अगाडि बढौ सहमति गरौ भन्ने आग्रह गर्दै उनले भने ‘नाकाबन्दीलाई न भारत न नेपालका जनताले मन पराएका छन् दशगजामा उभिएर गरिएको आन्दोलन देशको हितमा छैन ’कार्यक्रममा मालेका महासचिव तथा उपप्रधानमन्त्री सीपी मैनालीले यो संविधानमा सबैका सयका सय प्रतिशत एजेण्डा नसमेटिएको बताए समाजको वर्ग चरित्र र राष्ट्रको आवश्यकता अनुरुपको संविधान बनेको भन्दै संविधानमा कमिकमजोरी रहेको प्रष्ट्याउँदै उनले भने ‘संविधान च्यात्ने पोल्ने जलाउने र घाँटी थिच्ने काम गर्नु हुँदैन सुधार र संशोधन गर्दै जानुपर्दछ ’राष्ट्रिय जनमोर्चाका अध्यक्ष तथा अर्का उपप्रधानमन्त्री चित्रबहादुर केसीले एकैचोटी संविधानमा सबैका इच्छा र चाहना पुरा गर्न नसकिने संशोधनद्वारा पुरा हुँदै जाने बताए राष्ट्रियता र राष्ट्रिय अखण्डता कमजोर पार्ने गरि मधेस आन्दोलन र नाकाबन्दी भइरहेको भन्दै त्यसलाई रोक्नुपर्नेमा जोड दिए कार्यक्रममा सूचना तथा सञ्चारमन्त्री शेरधन राईले सबै क्षेत्र वर्ग लिंग भाषा जातीको अधिकतम सहभागी भएको संविधान उत्कृष्ट रहेको भन्दै संविधानले हिमाल पहाड र तराईबासीको भावना प्रतिनिधित्व गरेको बताए असन्तुष्टहरुका माग सम्बोधन गर्न संविधानमा ढोका खुला रहेको बताउँदै मन्त्री राईले संविधान च्यात्ने जलाउने र पूर्ण अस्वीकार गर्नेहरुबाट चुनौती रहेको बताउदै संविधानको सफल कार्यान्वयन गर्न उदासिन हुने र गैर जिम्मेवार बन्ने चुनौती पनि रहेको बताए कार्यक्रममा संघीय समाजवादी फोरम नेपालका केन्द्रीय नेता हरिनारायण यादवले पाँच महिनादेखि भएको मधेसको आन्दोलनलाई सम्बोधन नगरिएकोमा असन्तुष्टी जनाउँदै नाकाबन्दी र आन्दोलन मधेसी जनताको रहर नभई पहिचान र अधिकारका लागि भएको बताए प्रतिशत जनप्रतिनिधिको सहभागितामा संविधान जारी भएको अहम् गरिन्छ तर मधेसमा किन आन्दोलन भैरहेकोछ संविधान जलिररहेको छ भन्ने प्रश्न गर्दै मधेसीलाई पहिचान सहभागिता र अधिकार दिँदा राष्ट्र विखण्डन नहुने उनले दावी गरे कार्यक्रममा नेकपा क्रान्तिकारी माओवादीका सचिव देव गुरुङले मधेसीका अधिकांश माग संघीयतासँग सम्बन्धि र पुरा गर्न सकिने रहेको बताए संविधान बाहिर र भित्र रहेका राजनीतिक शक्तिहरुलाई समेट्न नचाहँदा यथास्थितिवादी संविधान बनेको आरोप लगाउँदै उनले विदेशी सामु आत्मसमर्पण गरेको परिणाम राष्ट्रियता खतरामा परेको बताए कार्यक्रममा प्रेस काउन्सिलमा अध्यक्ष वोर्णबहादुर कार्की नेपाल पत्रकार महासंघका अध्यक्ष डा महेन्द्र विष्ट दैनिक पत्रिका राष्ट्रिय सञ्जालका सल्लाहकार डा केशव देवकोटा र दिशानिर्देश प्रेस क्लबका अध्यक्ष जय प्रकाश गुप्ता मायालुले समेत सम्बोधन गरे | 496 |
जेठ भैरहवा मानव बेचखिनको अभियोगमा रुपन्देहीमा दुई जना विरुद्ध जिल्ला अदालत रुपन्देहीमा मुद्दा दायर गरिएको छ वर्ष मुनिका बालबालिकालाई विभिन्न प्रलोभनमा पारी भारत लैजादै गरेका एक युवक र आफ्नै गाउँका महिलालाई डान्सबारमा काम लगाउने भन्दै भारत लैजान लागेको अवस्थामा पक्राउ परेकी एक युवतीविरुद्ध मानव चेलिबेटी बेचबिखन तथा ओसार पसार विरुद्ध जिल्ला अदालत रुपन्देहीमा मुद्दा दायर गरिएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय रुपन्देही प्रहरी प्रवक्ता एवं प्रहरी नायब उपरीक्षक (डिएसपी) रामेश्वर कार्कीले जानकारी दिए छुट्टा छुट्टै अवस्थामा सिमानाका बेलहियाबाट पक्राउ परेका गोरखा जिल्ला मनकामना का बर्षीय दिलबहादुर विक र रुपन्देही सुर्यपुरा गाविस की बर्षीया मिना राना माथि मुद्दा दायर गरिएको हो गाउँकै दुई महिलालाई डान्सबारमा रोजगारी लगाइदिने भन्दै सिमा पार गराउदै गरेको अवस्थामा मिनालाई मानव बेचबिखन तथा महिला हिंसा विरुद्ध कार्यरत संस्था केआई नेपालले नियन्त्रणमा लिई प्रहरीको जिम्मा लगाएको हो भने विकलाई प्रहरीले नौ जना वालवालिकासहित आफ्नै सक्रियतामा पक्राउ गरेको हो मुद्दा दायरपछि केआईको संरक्षणमा रहेका दुई महिलालाई अविभावकको जिम्मा लगाईएको छ यस्तै भारत जानबाट बचेका नौ जना बालबालिकालाई पनि प्रहरीले आफन्तको जिम्मा लगाएकोे छ | 162 |
एक दिन प्राध्यापक अरूण गुप्तोलाई छोरी पल्लवीले सोधिछन् ‘बाबा म बंगाली कि नेपाली मेरो पहिचान के हो’त्रिभुवन विश्वविद्यालयको केन्द्रीय अंग्रेजी विभागमा वर्षौं समालोचना सिद्धान्त पढाएको अनुभव संगालेका गुप्तो दर्शनका गाह्रोभन्दा गाह्रो प्रश्नसँग जुधेका छन् विश्वविद्यालयमा विद्यार्थीका निकै गह्रुङ्गा प्रश्न झेलेका छन् सबैको चित्त बुझाउने प्रयास पनि गरेका छन् छोरीको यो प्रश्न भने उनलाई सबभन्दा जटिल लाग्योगुप्तो परिवारको पुर्ख्यौली थलो बंगलादेश हो समय क्रममा यो परिवार भारत | 66 |
इलाम कात्तिक इलामको समालबुङ– बाट प्रहरीले बिहीबार किलो लागुऔषध गाँजासहित एकजनालाई पक्राउ गरेको छ पक्राउ पर्नेमा स्थानीय बर्षिय टंक गिरी रहेका छन् जिल्ला प्रहरी कार्यालय इलामबाट खटिएको प्रहरीको टोलीले उनलाई विशेष सुचनाको आधारमा साँझ बजे पक्राउ गरेको हो गाँजासहित पक्राउ परेका गिरीलाई जिल्ला प्रहरी कार्यालय इलामले नियन्त्रणमा लिई थप अनुसन्धान भइरहेको उक्त कार्यालयले जनाएको छ | 55 |
भाद्र वेलायतले कटर पन्थी विद्रोहीको आक्रमणको आशंका बढेको भन्दै त्यस विरुद्ध सतर्कता स्तर बढाएको छ इराक र सिरियामा जारी द्वन्द्वका कारण आतंककारी आक्रमणको जोखिम बढेकोले त्यसको स्तर ठूलोबाट अति खतरा युक्त निर्धारण गरिएको त्यहाँकी गृहमन्त्रीले जनाउनु भएको छ यद्यपी तत्काल आक्रमण हुने गुप्तचर सूचना भने नरहेको उहाँले बताउनु भयो वेलायतमा आतंककारी आक्रमणको जोखिमको पाँच वटा स्तर कायम छन् अहिले घोषणा गरिएको स्तर दोस्रो हो सबभन्दा माथिल्लो स्तरलाई क्रिटिकल मानिन्छ जस्लाले कुनै पनि बेला आक्रमण हुन सक्ने जनाउ दिन्छ | 78 |
सेतोपर्दा काठमाण्डौ नेपाली सिनेजगतमा चलिरहेको ट्रेण्ड भन्दा नयॉ सोच र नयॉ विषयवस्तुमाथि बनाइएको चलचित्र गॉठो आजदेखि देशभर एकसाथ प्रर्दशनमा आएको छ कला र मानसिक विचलनलाई कथा बस्तु बनाइएको यस चलचित्रलाई सुरज भुसालले निर्देशन गरेका हुन् यस अघि मौन र होस्टेल रिर्टन्सबाट आफुलाई स्थापित गरिसकेका भुसालले यस चलचित्र अरुभन्दा फरक स्वादको बनाउन सफल भएका छन् प्रदर्शनको दुई दिन अगावै गरिएको प्रिमियरबाट दर्शकको मन जितेको गॉठोले कला र यस वरिपरि आफुलाई पाउने दर्शकको मन जित्न सफल हुने देखिन्छ छोटो समयमानै दर्शकको मनमा बसेका नाजिर हुसेन चलचित्रको मुख्य पात्रको रुपमा देखिएका छन् भने उनलाई साथ दिएका छन् अभय बराल तथा नव नायिका नम्रता श्रेष्ठ लगाएत कलाकारले बटवाल इन्टरटेन्टमेन्टको प्रस्तुती चलचित्र गॉठोलाई तिलक क्षेत्री तथा सुरज भुसालले निमार्ण गरेका हुन् पेन्टरको भुमिकामा देखिएका नाजिरको लुक्स सार्वजनिक भएदेखि नै चर्चामा रहेका नाजिर यस चलचित्रका मुख्य आर्कषणमा रहेका छन् | 133 |
नेपालमा आदिवासीजनजाति लगायत समुदायले माग गरेको धेरै समयपछि धर्मनिरपेक्षता स्वीकार गरियो अन्तरिम संविधान को भाग धारा को मा ‘नेपाल एक स्वतन्त्र अविभाज्य सार्वभौमसत्तासम्पन्न धर्मनिरपेक्ष समावेशी र संघीय लोकतान्त्रिक राज्य हो’ भन्ने उल्लेख छ अन्तरिम संविधान घोषणा भएदेखि नै राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी नेपालले नेपाल पुनः हिन्दु धर्म सापेक्ष र राजतन्त्रात्मक देश हुनु पर्ने भनी वकालत गर्दै आएको छ विभिन्न हिन्दु धर्मालम्बीहरुको संघसंस्था र व्यक्तिगत रुपमा केही अतिवादी हिन्दुहरुले पनि नेपाललाई पुनः हिन्दु राष्ट्र घोषणा गर्नु पर्ने माग चर्को रुपमा उठाएका छन् नामै तोकेर भन्नु पर्दा विगतमा नेपाली कांग्रेसको एकमना सरकार र विभिन्न समयमा बनेको संयुक्त सरकारमा सँधै मालदार मन्त्रालय सम्हालेका भ्रष्टाचारको आरोपमा जेल सजाय काटेका र पछिल्लोपटक भएको नेपाली कांग्रेसको महाधिवेशनमा अत्यधिक बहुमत ल्याएर केन्द्रीय सदस्य जितेका ‘प्रभावशाली नेता’ खुमबहादुर खड्का हिन्दु राज्यको पक्षमा खुलेर लविङ गरिरहेका छन् खड्का पछाडि शेखर/शशांक कोइराला लगायत कांग्रेसको केन्द्रीय तहमा रहेका अन्य नेताहरु पनि नेपाललाई हिन्दु राज्य बनाउन कन्दनी कसेर लागेको देखिन्छ यस मामलामा नेपाली कांग्रेस मात्र नभएर नेकपा एमाले र एमाओवादी केन्द्रभित्रका अनुदारवादी बाहुनक्षेत्री नेताहरु पनि ‘तैँ चुप मै चुप’ छन् त्यसैले त नेपालको संविधान मा धर्मनिरपेक्ष भनी लेखिए तापनि व्याख्या थपियो हिन्दु धर्मबारे फैलाइएको भ्रमत्यसो त नेपालका हिन्दु बौद्ध र किरातहरु धार्मिक रुपमा एकै हुन् बौद्ध र किरात धर्म मान्नेहरु पनि हिन्दु नै हुन् र उनीहरु ॐ कार परिवारभित्रका हुन् भन्नेहरु पनि कम छैनन् यो अनौठो तर्कलाई विस्तृतमा व्याख्या गरेको भने देखिँदैन ॐ कार परिवार के हो किन एकै भनिएका ॐ कार परिवारभित्रका हिन्दु धर्मालम्बीहरुले बडा दसैं मनाउने क्रममा हिन्दुहरुको शक्ति पीठ र मठमन्दिरमा बली दिइने असख्ंय पशुपंक्षीको आत्माको शान्तिका लागि त्यही समयमा बौद्धधर्मालम्बीहरु पूजापाठ गर्छन् हिन्दु धर्मालम्बीहरुले मातापिता मान्ने गरेको गाईगोरु किरातहरुले किन भक्षण गर्छन् किन हिन्दु धर्मालम्बीले जसरी बौद्ध र किरातहरुले गाईलाई माता मान्दैनन् किन किरात बौद्धहरुले गाईलाई हिन्दुले जसरी धनको देवी/लक्ष्मी मान्दैनन् यस्ता प्रश्नहरुमाथि पटक्कै चर्चा गरेको पाइँदैन हुन त ‘सत्य तीतो’ हुन्छ नेपाल धार्मिक रुपमा हिन्दु अधिराज्य हुनुपर्छ भन्नेहरुले दिने गरेको अर्को अनौठो उदाहरण भनेको को राष्ट्रिय जनगणनाको परिणाम पनि हो को जनगणनामा धार्मिक रुपमा प्रतिशत हिन्दुहरुको तथ्यांक आएको थियो नेपालमा हिन्दु धर्मालम्बीहरुको जनसंख्या बढेको देखाउनु भनेको शंकास्पद होअचम्म के छ भने नेपालका आदिवासी जनजातिको जनसंख्या प्रतिशत र इस्लाम धर्म मान्नेहरु प्रतिशत क्रिश्चियन धर्म प्रतिशत प्रकृति धर्म प्रतिशत र अन्य धर्मालम्बीहरुलाई जोड्ने हो भने नेपालमा हिन्दु धर्म मान्नेहरुको जनसंख्या लगभग / प्रतिशत हुनु पर्ने हो उता विगत लामो समयदेखि हिन्दू धर्म मान्दै आएका दलित मधेसी बाहुन क्षेत्री ठकुरी सन्यासी लगायत जात समूहका व्यक्तिहरु पनि लोभलालचमा परेर नै किन नहोस् ठूलो संख्यामा क्रिश्चियन धर्मतर्फ लागेको प्रष्टैसँग देखिन्छ यथार्थ यस्तो हुँदाहुँदै पनि नेपालमा हिन्दु धर्मालम्बीहरुको जनसंख्या बढेको देखाउनु भनेको शंकास्पद नै हो यस्तो नहोस् भनेरै विगत लामो समयदेखि आदिवासी जनजाति दलित मधेसी आदि समुदायले केन्द्रीय तथ्यांक विभागले राष्ट्रिय जनगणना गर्दा खपत हुने गणकमा (जनशक्ति) आफ्नै समुदायका अगुवालाई तालिम दिएर खटाइयोस् भन्ने माग राख्दै आएका छन् तर यस विषयमा सम्बन्धित पक्षले (खासगरी उपल्लो तहका सरकारी कर्मचारी र राजनैतिक पार्टीका नेताहरुले) कहिल्यै पनि गम्भीर रुपमा सोचेनन् किनभने उनीहरु सबै एकै जात/वर्ग/क्षेत्रबाट आएकाहरु छन् उनीहरुलाई राम्रोसँग थाहा छ कि यो मागलाई सम्बोधन गर्ने बित्तिकै हरेक / वर्षमा गरिने राष्ट्रिय जनगणनामा जसरी नेपाली भाषीको जनसंख्या घट्दै गएको छ त्यसैगरी हिन्दु धर्म मान्नेहरुको संख्या पनि निश्चित रुपमा घट्ने छ यसरी लादियो हिन्दु धर्मवास्तविकता के हो भने पृथ्वीनारायण शाहले नेपालको भौगोलिक एकीकरण सुरु गरेपछि उनले र उनका सन्तान/दरसन्तानले ती भूगोलमा शाह वंशको विजयसँगै हिन्दु धर्म गोर्खा भाषा (त्यो बेला न त खस भाषा नै भनिन्थ्यो न त नेपाली भाषा नै) नेपालका आदिवासीजनजाति लगायतलाई जबरजस्ती हिन्दु संस्कृति लादे यसरी नेपालको भगौलिक एकीकरणपछिको वर्षे शासनकालमा विभिन्न भगौलिक क्षेत्रमा विभिन्न जातजातिका अगुवालाई स्थानीय स्तरको छोटेराजा/शासक नियुक्त गरियो यसै क्रममा राई चौधराई सुब्बा मुखिया ‘देवान थरी कारबारी बैदार गुरुङ द्वारे तोहले माथा करता आदि पदहरुको सिर्जना गरियो माथि उल्लेखित पदहरुमध्ये राई चौधराई सुब्बा मुखिया देवानलाई ‘जिम्मावाल’ पनि भन्ने गरिन्थ्यो युगौंयुगदेखि आफ्नै प्रकारको अलग धर्मसंस्कृति मान्दै आएका नेपालका आदिवासी जनजातिमाथि भौगोलिक एकीकरणपछि हिन्दु धर्म लादिएको हो भन्ने प्रष्टैसँग देखिन्छअझै पनि गाउँघरमा विगतमा यस्तो पद पाएका वा तिनका सन्तानलाई फलानो ‘जिम्मावाल’ वा ‘जिम्मावाल्नी’ भनी बोलाउने प्रचलन हटिसकेको छैन जे होस् यी जिम्मावालरुले ‘पञ्चखत’ बाहेकको सबै कानुनी कामकारबाही स्थानीय स्तरमा आफै फत्ते गर्थे त्यसबाहेक उनीहरुको मुख्य काम भनेको हिन्दुहरुको महान चाड ‘बडा दसैं’ मा (महाअष्टमीको दिन) पद अनुसार मौलोमा राँगो र बोकोको मार हान्ने हुन्थ्यो सानो पद पाएकाहरुले बोकाको मार हान्ने र ठूलो पद पाएकाहरुले चाहिँ राँगोको मार हान्ने तथा मार हानेको राँगो/बोकोलाई ढुङ्गो/काठको मौलोको वरिपरि तीनफन्को घुमाएर आफ्नो दुबै हात रगतमा चोपलेर आफ्नो घरको मूल ढोकाको दाँयातर्फ ‘पञ्जाछाप’ लगाउने गर्नु पर्दथ्यो राई चौधराई सुब्बा मुखिया देवान आदिले हिन्दु धर्म अनुसार बडा दसैं माने कि मानेनन् भनेर हिउँदे याममा जोगीको भेषमा ‘जय गोरख नाथ’ भन्दै सरकारी जासुसहरु गाउँगाउँ घुम्थे यसरी हेर्दा युगौंयुगदेखि आफ्नै प्रकारको अलग धर्मसंस्कृति मान्दै आएका नेपालका आदिवासी जनजातिमाथि भौगोलिक एकीकरणपछि हिन्दु धर्म लादिएको हो भन्ने प्रष्टैसँग देखिन्छ इस्वी संवत् मा दसैं बहिस्कार गर्दा धनकुटाका ‘राई’ रामलीहाङ र ‘राई’ रिदामालाई राज्यले हत्या गरेकोले पनि यहि पुष्टि हुन्छ (स्रोतः स्वर्गीय डाक्टर हर्क गुरुङको जनजाती सेरोफेरो नामक किताब) स्मरणीय छ हाल उनीहरु धनकुटाका आदिवासी आठपहरिया किरात भएको पुष्टि भएको छ राप्रपा नेपालले चढेको घोडादोस्रो संविधानसभाको निर्वाचनमा धर्म निरपेक्षताको विरोध गर्ने राप्रपा नेपालले प्रत्यक्षमा एक सिट नजिते पनि समानुपातिकमा सिट जित्यो त्यो जित राप्रपा नेपालको आफ्नै बलबुताले भन्दा पनि नेपाली कांग्रेस नेकपा एमाले लगायतका अनुदारवादी पार्टीकै केन्द्रीय तहदेखि स्थानीय तहसम्मका नेताहरुको लबिङले गर्दा सम्भव भएको हो भन्नेमा कुनै शंका छैन हुन पनि उनीहरुले खुलेरै पहाड र काठमाडौमा ‘एक भोट दाईलाई (नेपाली कांग्रेस/नेकपा एमाले)लाई एक भोट गाईलाई र मधेसमा एक भोट गाछीलाई एक भोट बाछीलाई भन्ने नारा नै लगाएका थिए धन्न राप्रपा नेपालले संविधानसभाको बैठकमै नेपाल पुनः हिन्दु अधिराज्य हुनु पर्छ भनेर सार्वजनिक महत्वको विषय ल्याएन यदि ल्याएको भए संभवतः नेपाली कांग्रेस नेकपा एमाले मधेसवादी दलहरु लगायत हिन्दुवादी राजनैतिक पार्टी र तिनका नेताहरुले टेबल ठोकेर पारित गर्ने थिए तर त्यसो गर्दा राप्रपा नेपालले सँधै हिन्दु धर्म र राजतन्त्रलाई भजाएर राजनीति गर्ने बाटोमा पनि विराम लाग्न सक्थ्यो यो जोखिम उठाउनका लागि लोकेन्द्रबहादुर चन्दको भाषा सापटी लिएर भन्नु पर्दा कमल थापा जस्ता मुसो प्रवृत्ति भएका र राजनीतिमा माहिर मानिएका नेताले किन त्यसो गर्थे किनकि ‘एक माघले जाडो जाँदैन’ भन्ने त उखानै छ | 964 |
राजविराज कार्तिक राष्ट्रिय मधेश समाजवादी पार्टीले हालै मनोनित भएका केन्द्रीय नेताहरुलाई शनिवार स्वागत गरेको छ जिल्ला कमिटीद्वारा नव नियुक्त राष्ट्रिय सचिव गजेन्द्र कुमार मण्डल र केन्द्रीय सदस्य सुर्यनारायण यादवलाई माला र अवीर लगाएर स्वागत गरिएको हो पार्टीका जिल्ला अध्यक्ष सतिस कुमार सिंहको अध्यक्षता तथा राष्ट्रिय सचिव गजेन्द्र कुमार मण्डलको प्रमुख आथितियमा आयोजित कार्यक्रममा समाजवादि बुद्धिजिवि संघको संयोजकमा रामनरेश दास र जिल्ला मुस्लिम विभागको संयोजकमा मो मकबुल हुसैनलाई जिम्मेवारी दिने निर्णय समेत भएको जनाईएको छ | 74 |
फाइल फोटो असोज लमजुङ गएराति वर्षासँगै पुमा खोलामा आएको बाढीले एक घर बगाएको छ पुमा खोलामा आएको बाढीले स्थानीय दलबहादुर तामाङको घर बगाएको हो रातभरि वर्षा भएपछि खोलामा पानीको बहाव अत्याधिक बढेको थियो खोलाले तामाङको घरसँगै पदम गुरुङको शौचालय र खेत पनि बगाएको छ “राति सुतिरहेको बेला घर थर्कियो के भयो भनेर उठ्दा घरभित्र पानी पसेर ढुङ्गा बज्रिएको रहेछ ” दलबहादुरका छोरा सुरेन्द्र तामाङले भने “घरको सामान सार्ने अवस्था भएन हामी घर छोडेर भाग्यौँ ”दलबहादुरको घरमा किराना पसल पनि थियो पसलको सामान पनि खोलाले बगाएको तामाङले बताए “दशैं व्यापारको लागि एक ट्रक सामान थियो सबै खोलाले बगायो” तामाङले भन्नुभयो खोलामा आएको बाढीले सडक पनि भत्किएको छ सडक भत्किएपछि बेसीसहरबाट जिल्लाको उत्तरी भाग र मनाङतर्फ जाने सडक अवरुद्ध भएको छ वर्षात्का कारण भौतिक क्षति गरे पनि मानवीय क्षति नभएको प्रहरी नायब उपरीक्षक समिरचन्द्र खरेलले बताए एक महिना अघि पनि पुमा खोलामा बाढी आउँदा दुई वटा भैँसी खेत बगाएको थियो भने सडकमा व्यापक क्षति पुर्याएको थियो बाढीका कारण बेसीसहरको मुख्य सडक मार्गबाट काठमाडौँ पोखरालगायत बाहिर जाने सवारी पनि प्रभावित भएका थिए बेसीसहर नजिकैका मजुवा खोला गहिरी खोला भकुण्डेको खहरे खोलामा अत्याधिक पानी भएपछि सवारी आवागमन हुने सकेको छैन् बाढीले कहाँ के कति क्षति पुर्याएको छ भन्ने किन तथ्याङ्क आइनसकेको प्रमुख जिल्ला अधिकारी मोहन जिसीले बताउनुभयो | 203 |
नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवाले किशोरसिंह राठौर (वर्दिया) केशवकुमार बुढाथोकी (झापा) र श्यामकुमार घिमिरे (महोत्तरी) लाई नेपाली कांग्रेस केन्द्रीय सदस्यमा मनोनयन गरेका छन् नेपाली कांग्रेसको विधान (संशोधन र परिमार्जन सहित मिलाइएको रुपमा) को धारा (ठ) बमोजिम राठौर बुढाथोकी र घिमिरेलाई केन्द्रीय कार्यसमितिको सदस्य पदमा आज मनोनयन गरिएको नेपाली कांग्रेसका मुख्य सचिव कृष्णप्रसाद पौडेलले जानकारी दिएका छन् तीन जना मनोनित भएसँगै कांग्रेसको केन्दीय समिति सदस्यीय भएको छदेउवाले यसअघि औं महाधिवेशनमा आफूसँग पराजित रामचन्द्र पौडेल कृष्णप्रसाद सिटौला अर्जुननरसिंह केसी गगन थापा चित्रलेखा यादव उमाकान्त चौधरी र नरहरि आचार्य सहितका सात जना नेतालाई केन्द्रीय सदस्यमा मनोनयन गरेका थिए फागुन मा सम्पन्न काठमाडौमस सम्पन्न औं महाधिवेशनले तीन जना पदाधिकारी र जना केन्द्रीय सदस्य निर्वाचित गरेको थियोकांग्रेसको विधानले सभापतिलाई जना केन्द्रीय सदस्य मनोनित गर्ने अधिकार दिएको छसभापतिले एक जना उपसभापति एक जना महामन्त्री र एक जना सहमहामन्त्री केन्द्रीय सदस्यमध्येबाट मनोनित गर्ने व्यवस्था पनि छ तर पार्टीको आन्तरिक विवादका कारण देउवाले पदाधिकारीमा कसैलाई मनोनित गर्न सकेका छैनन् कपिल भट्ट काठमाडौं देउवाद्वारा राठौर बुढाथोकी र घिमिरेलाई केन्द्रीय सदस्य मनोनयन | 162 |
लगभग दुर्इ वर्षपछि यसै हप्ता ती दिदीसँग भेट भयो चिन्नै सकिनँ पहिला त ओहो दुई बर्षमा यति धेरै परिवर्तन शरदीय आकाशमा खुलेकी जून जस्ती दिदी औंसीको अन्धकारमा रूपान्तरित भइछन् ढकमक्क फूल जस्तो फक्रिएको उनको बैंस जरा काटिएको लालीगुलाफ झैं मुर्झाएछ स्याउदाना गाला निचोरेको निबुवाजस्तै भएछ “ओई राधा चिनिनौ मलाई के ट्वाल्ल परेकी ” साँच्चै एकछिन त ट्वाल्ट्वाल्ती हेरिरहें आँखै नझिम्क्याई विश्वास गर्नै गारो पर्यो मलाई तिनै दिदी हो भनेर (नाम र ठेगाना गोप्य राखिएको छ)उनको मुहारमा सदाबहार चम्किरहने मीठो मुस्कान देख्दा कहिलेकहिँ त खुब डाहा लाग्थ्यो मलाई कति सुखी र खुशी मान्छे तनावले गिदी तातिएको बेला यिनै दिदीलाई सम्झेर बिस्तारै चिसिन्थें म साँच्चै सधैँ खुसी र सुखी देखिन्थिन् दिदी तनको जति सुन्दरी मनको त्यतिकै कोमल थिइन् उनी सबैलाई आफू जस्तै सम्झन्थिन् दायाँबायाँ नसोची विश्वास गरिहाल्थिन् विगतमा जस्तै कफी पिउँदै गफिन मन लाग्यो तर दिदीले मानिनन् निकै कर गरेपछि बल्लतल्ल कफी पिउन राजी भइन मुखबाट शब्द निस्कनु अघि आँखाबाट तप्प तप्प आँसु पो झारिन् दिदीले असमन्जसमा परेँ म कफी पिउन कर गरेर गल्ती गरेको महशुस भयो निकैबेरको रूवाईपछि सम्हालिदै भनिन् “राधा यस समाजमा छोरी भएर जन्मनु अपराध रहेछ दलितको कोखबाट जन्मनु अभिशाप रहेछ ”“के भयो र दिदी ” मेरो प्रश्नको जवाफ फेरी आँसुले दिन थालिन् ओहो के भन्नु कस्तो संकट बाह्य वातावरणमा बगेको चीसो सिरेटोसँगै मेरो मनको गहिराईमा पनि सिरेटो चल्न थाल्यो जिज्ञासाले मन भरियो “भन्नुस् न दिदी के भयो र त्यस्तो केही गर्न सक्थें कि मैले ” यतिन्जेलमा कफी आइपुग्यो “सब बर्बाद भो बहिनी बर्बाद लोग्नेमान्छेको जात साँच्चै स्वार्थी हुँदोरहेछ भवँराजस्तै जुन फूल राम्रो देख्यो त्यसैलाई चुस्दै हिँड्ने आखिर मेरो के दोष थियो र चुस्न जति चुसेर बीच सडकमा अलपत्र छोडिदियो मलाई ” दिदीको अनुहारमा कठोर धर्साहरू देखिन थाले “कस्तो प्रेमको नाटक गर्न जानेको त्यसलाई थाहा थिएन र म दलितकी छोरी हुँ भनेर गरिबकी छोरी हुँ भनेर त्यसले जति पढेकी छैन भनेर औं शताब्दीमा जात केही होइन भन्यो प्रेममा धनीगरिब केही हुँदैन भन्यो तिम्रो लागि घरपरिवार सब त्याग्छु भन्यो तर अहिले मलाई त्यागेर गयो पापी अधर्मी ”“अनि अहिले के गर्दै हुनुहुन्छ त ” नचाहँदा नचाहँदै पनि दिदीको घाउ कोट्याउन मन लाग्यो “के गर्नु र काल पर्खदैँ छु ”“शरीर पनि यस्तरी बिग्रिएछ…”यो कस्तो समाज पुरूषको मात्रै हुन्छ इज्जत कथित उपल्लो जातको मात्रै हुन्छ प्रतिष्ठा धनी र पढेलेखेकाहरूको मात्रै हुन्छ मर्यादा संविधानमा लेखिएको शब्दले समाजमा खोइ के परिवर्तन आयो आज पनि समाजमा महिलामाथि अन्याय शोषण उत्पीडन कायमै छ“बिग्रदैंन त दुईचोटि त जबरजस्ती एबोर्सन गराए पापीले आखिर मलाई धोका दिनलाई रहेछ कोठाभाडा तिर्न नसकेर गार्मेन्टमा काम गर्न थालें त्यहाँ पनि कहाँ कम थिए र गिद्दहरू एकजनाले जबर्जस्ती लुछ्न खोजेपछि त्यहाँ काम गर्नै छाडिदिएँ गाउँमा नआऊ भने मैले पोल खोल्छु भन्ने डरले होला फेरि गाउँ जान पनि मन लागेन घरबेटीले कोठाबाट निकालिदिए पछि मकै पोलेर बेच्न थालेँ केही समय त सडकमै सुतेँ उता गाउँमा फलानी पोइल गइछ लोग्नेले छाडेपछि बेश्या भइछ भनेर हल्ला पिटाएछन् कति सहनु राधा अत्याचार पनि ” लामो सुस्केरा फालिन् दिदीले “गाउँमा गएर त्यस पापीलाई पाता फर्काउनुपर्छ अब ” आवेगमा बोलें म “भैगो बहिनी सम्भव छैन अब त्यो गाउँमा मलाई बेश्यामा दर्ज गरिसके अब मेरो कुरा कसैले सुन्दैन उल्टै सबै मिलेर मलाई नै खेद्छन् त्यहाँ यो जुनीमा न्याय पाउने आश छैन मलाई किनकि म दमिनी हूँ गरिब र अवला छु यो समाज म जस्ताको पक्षमा बोल्छ र भैगो राधा अब मलाई बाँच्ने इच्छा छैन ”दिदीको कुराले एकक्षण त म स्थिर भएँ फूलजस्ती दिदीको बैंस चुस्ने भवँराको कथित भलादमी ब्यक्तित्व सम्झेर घृणा र आक्रोश एकसाथ बढेर आयो दिदीको कुरा जतिजती सुन्दै गएँ त्यतित्यती छात्तीभित्र ज्वालामुखी विस्फोट होला जस्तो हुँदै गयो सारै उकुस मुकुस भयो बाहुनको छोरो पढेलेखेको मान्छे गाउँघरको हुनेखाने त्यति मात्रै हो र अरूलाई शिक्षा दिने शिक्षक ओहो कसरी सकेको होला यस्तो अपराध गर्न अपराध गर्ने अपराधी अहिले पनि समाजमा सम्मानित जीवन बाँचिरहेको छ तर बिचरी दिदी यही समाजमा बेश्याको कलंक बोकेर मृत्यु पर्खिरहेकी छ प्रश्न छ मेरो यस समाजलाई “एउटी अवला नारीलाई न्याय दिलाउन सक्छौ समाज ”कथित भलादमीलाई त्यतिबेला केही चाहिएन केवल दिदीको बैंसभन्दा बाहेक अहिले सब चाहिन्छ रे जात बर्ग शिक्षा इज्जत… सब थोक दिदीलाई बिबाह गर्दा उसको जात जान्छ रे बर्ग मिल्दैन रे इज्जतप्रतिष्ठा खतम हुन्छ रे जबरजस्ती विवाहका लागि बाध्य पारे ऊ पनि मर्छ रे दिदीलाई पनि मार्छ रे यस्ता अपराधी ऊ त किन मर्छ र आफ्नो अपराध लुकाउन दिदीलाई चाहिँ मार्न सक्छ त्यही डरले दिदीले सत्य कुरा सार्बजनिक गर्न पनि सक्नुभएको छैन सम्झदा पनि शरीरभरि काँडा उम्रिएर आयो एउटी नारीले विश्वासमा नै पुरूषलाई आफ्नो सर्वस्व सुम्पन्छिन् आखिर संसार विश्वासमै त चलेको हुन्छ विश्वास गरेर सर्वस्व सुम्पने नारीलाई पुरूषले विश्वासघात गरेभने बेश्याको बात लाग्ने तर त्यो विश्वासघाती पुरूषचाहिँ प्रतिष्ठित भइरहने यो कस्तो समाज पुरूषको मात्रै हुन्छ इज्जत कथित उपल्लो जातको मात्रै हुन्छ प्रतिष्ठा धनी र पढेलेखेकाहरूको मात्रै हुन्छ मर्यादा संविधानमा लेखिएको शब्दले समाजमा खोइ के परिवर्तन आयो आज पनि समाजमा महिलामाथि अन्याय शोषण उत्पीडन कायमै छ दलितहरूमाथिको छुवाछुत र सामाजिक विभेद जस्ताको तस्तै छ गरिबहरू हेपिएका हेपिएकै छन् गाउँघरमा थाहा पाउलान् भनेर काठमाण्डौंमा कोठा खोजेर राख्दा र लामो समयसम्म कोठामा स्वास्नीको ब्यवहार गर्दा उसलार्इ केही अप्ठेरो भएन उनको जात गएन तर अहिले दिदी अछुत भइन् दिदीले छोएको पानी उसलाई नचल्ने भयो हाय हाम्रो समाज जवानी चल्ने पानी नचल्ने दलित हुनु अपराध हो राम्री हुनु अभिशाप हो यदि होइन भने किन आज मृत्यु खोज्दै काठमाण्डौंको सडकमा भौतारिन वाध्य छिन् यी दिदी हो पक्कै पनि दिदीको पनि कमजोरी छ पापीले बिछ्याएको पासोलाई पवित्र प्रेम सम्झेर स्वीकार गर्नु उनको कमजोरी नै हो तर अपराध भने पक्कै होइन एउटी नारीले विश्वासमा नै पुरूषलाई आफ्नो सर्वस्व सुम्पन्छिन् आखिर संसार विश्वासमै त चलेको हुन्छ विश्वास गरेर सर्वस्व सुम्पने नारीलाई पुरूषले विश्वासघात गरेभने बेश्याको बात लाग्ने तर त्यो विश्वासघाती पुरूषचाहिँ प्रतिष्ठित भइरहने अपराध गर्ने पुरूष अनि अपराधी करार हुनु पर्ने चाहिँ महिला कसरी सहन सकिन्छ यस्तो अन्याय तर बिडम्बना हाम्रो समाजमा यस्तै भइरहेको छ नारी र पुरूषबिना श्रृष्टिको निरन्तरता सम्भव छैन यो सार्वभौम सत्य हो सार्वभौम सत्यलाई शब्दमा मात्र स्वीकार गर्दासम्म यो संसार सुन्दर बन्न सम्भव छैन शब्द र कर्मको साम्यताले नै सुन्दर संसारको रचना सम्भव छ निश्चय नै समाजमा सबै पुरूष खराब र सबै महिला असल हुँदैन तर हाम्रो समाज पुरूष प्रधान भएको कारण महिलामाथि पुरूषसत्ता हावी छ यो हाम्रो समाजको तीतो यथार्थता हो समानताको नाममा समाजमा विकृति बढ्ने क्रम पनि जारी छ असल संस्कारको अभावमा पुरूषप्रतिको वदलाभाव महिलामा बढिरहेको छ हीनभाव र वदलाभावले समस्या सुल्झाउन भन्दा उल्झाउन सहयोग गर्छ समभाव नै समस्या समाधानको सत्यसूत्र हो बदलाभाव बोकेर पुरूषलाई प्रताडित गर्दा क्षणिक आनन्द त प्राप्त होला तर समस्याको समाधान भने किमार्थ हुँदैन प्रकृतिले मानवलाई मात्रै विशिष्ट प्रेमभाव प्रदान गरेको छ विपरीत लिंगबीच हुने आकर्षणलाई मान्छेहरू प्रेमको रूपमा परिभाषित गर्छन् जुन सत्य होइन वास्तवमा साँचो प्रेममा स्वार्थ होइन केवल समर्पण हुन्छ मृत्यु होइन केवल मुक्ति हुन्छ बन्धन होइन केवल स्वतन्त्रता हुन्छ प्राप्ति होइन केवल त्याग हुन्छ कतिपय मान्छेहरूले प्रेमको नाममा पाप गरिरहेका छन् यिनी दिदीमाथि पनि कथित भलाद्मीले प्रेमको नाममा गरेको पाप नै हो पाप गर्नेले पापको सजाएँ पाउनै पर्छ अन्यायमा परेकाले न्याय पाउनै पर्छ र अन्य केही प्रसंग बोक्सीको आरोपमा मानव मलमुत्र खुवाएर निर्घात पिटेर हत्या गरिएकी लक्ष्मी परियारले अझै न्याय पाउन सकेकी छैन उनको आत्मा यतैकतै भडकिरहेको होला लक्ष्मीले उनी दलित गरिब र महिला भए वापत एकजना शिक्षकद्वारा पुरस्कार स्वरूप मृत्युदण्ड पाएकी थिइन् लक्ष्मी दलित गरिब र महिला नभएकी भए पक्कै पुरस्कार स्वरूप मृत्युदण्ड पाउने थिइनन् केही समय अगाडि धरानको वीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानको गर्ल्स होस्टलमा ड्युटिमा रहेकी महिला सुरक्षा गार्डमाथि नेपालका एकजना प्रतिष्ठित कलाकारले यौन हिंसा गरेको समाचार बाहिर आयो तिनी पीडित महिला पनि आर्थिक रूपमा विपन्न थिइन् जसको कारण केही दिनपछि उक्त घटनालाई मिलापत्र गराइयो भन्ने थाहा भयो समाजको डर देखाएर वा बिभिन्न प्रलोभनमा पारेर मिलापत्रको नाममा हाम्रा प्रहरीहरूले महिलाहरूलाई मृत्युपत्रमा हस्ताक्षर गराइरहेका छन् अझ कतिलाई हस्ताक्षर गराउने हुन् सायद त्यो कुरा भगवानलाई मात्र थाहा होला अन्त्यमाजहिलेसम्म कानुनका रक्षकहरू नै भक्षक हुन्छन् तहिलेसम्म समाजमा न्याय स्थापित हुँदैन जहिलेसम्म जात वर्ग लिंग क्षेत्र भाषा धर्म समुदाय आदिको नाममा मान्छेले मान्छेलाई गर्ने विभेदकारी ब्यबहारको अन्त्य हुँदैन त्यहिलेसम्म समाजमा मानवीय मूल्य स्थापित हुन संभव छैन त्यसैले मानवमूल्ययुक्त समाज निर्माणको लागि सबै मानव मिलेर एउटा नयाँ महाअभियान पो चलाउने हो कि | 1,268 |
एजेन्सीजुरिच पुसफिफा अध्यक्ष सेप ब्लाटरले आफूमाथि लगाइएको आठ वर्षको प्रतिबन्धविरुद्ध अपिल गर्ने भएका छन् ब्लाटरले फिफाको इथिक्स कमिटीमै अपिल गर्ने बिबिसीले जनाएको छ इथिक्स कमिटीले नै ब्लाटरलाई आठ वर्षको प्रतिबन्ध लगाएको छ सन् देखि अध्यक्ष बनेका ब्लाटरमाथि लाखौँ डलर भ्रष्टाचार गरेको आरोप छ गत महिना इथिक्स कमिटीले उनलाई हजार स्विस तिराएको थियो ब्लाटरले आफूमाथि अन्याय भएको दाबी गरेका छन् ‘इथिक्स कमिटीले ममाथि ठूलो अन्याय गरेको छ यसै कमिटीमा म न्याय माग्न गइरहेको छु’ ब्लाटरले भने ‘कमिटीका पदाधिकारीले पुनर्विचार गर्नुपर्छ ’ब्लाटरका वकिल रिचार्ड कुलेनले आफ्नो क्लाइन्ट निर्दोष भएको दाबी गरेका छन् सबै कागजी प्रक्रिया पूरा भएपछि इथिक्स कमिटीमा अपिल गर्ने कुलेनले जानकारी दिए ‘हामी सबै प्रमाण जुटाइरहेका छौँ कागजी प्रक्रिया पूरा भएपछि कमिटीमा उजुरी गर्छौं’ उनले भने ‘आठ वर्ष प्रतिबन्ध धेरै हो ’दुई साताअघि युरोपियन फुटबल महासंघ (युइएफए) का अध्यक्ष मिचेल प्लाटिनीको अपिल इथिक्स कमिटीले अस्वीकार गरेको थियो गत डिसेम्बरमा इथिक्स कमिटीले ब्लाटर र प्लाटिनीबीच गोप्य रूपमा सन् मा लाख हजार युरो कारोबार भएको सार्वजनिक गर्दै ब्लाटरलाई आठ वर्ष प्रतिबन्ध लगाएको थियो ब्लाटरका वकिल कुलेनले विनाआधार इथिक्स कमिटीले क्लाइन्टसँग क्षतिपूर्ति मागेको बताएका छन् ‘मेरो क्लाइन्ट ब्लाटरले क्षतिपूर्ति तिर्नु पर्दैन इथिक्स कमिटीले गैरकानुनी रूपमा उनलाई जरिवाना तिर्न लगाएको छ’ कुलेनले भने यता प्लाटिनीका वकिल थिबाउड ड एलेसले आफूहरू पनि न्यायका लागि इथिक्स कमिटीमै जाने बताए ‘हामी तयारी अवस्थामै छौँ सबै मुद्दा हेर्दा मेरो क्लाइन्टले केही गरेको देखिँदैन’ एलेसले भने इथिक्स कमिटीका पदाधिकारीले ब्लाटर र प्लाटिनीका मुद्दामाथि पुन: बहस गर्ने जनाएका छन् यसअघि ब्लाटर र प्लाटिनीका अपिल कोर्ट अफ आर्विट्रेसन स्पोर्टस् (कास) ले अस्वीकार गरेको थियो | 243 |
वैशाख काठमाडौँ बालाजुको बाइसधारामा आज विशेष मेला लागेको छ प्रत्येक वर्ष वैशाख महिनामा लाग्ने मेला भर्न काठमाडौँँ उपत्यका तथा त्यस वरपरका क्षेत्रबाट समेत मानिस आउने गर्दछन् पार्कभित्र रहेको बाइसधारामा स्नान गरी पवित्र भई त्यहाँको नारायणमन्दिरमा तथा स्थानीय जामाचो डाँडामा रहेको मन्दिरमा भक्तजनले मेला भर्ने गर्दछन् बालाजुको उक्त क्षेत्रमा स्थानीय फितलामाई भजनमण्डलको अगुवाइमा भजनकीर्तनसमेत भइरहेको देख्न पाइन्छ आजको दिन उक्त स्थानमा मेला भरेमा रोगब्याधीबाट मुक्त भई पुण्य प्राप्त हुने जनविश्वास छ स्थानीयवासी एवम् नेकपा (एमाले)का नेता वसन्त मानन्धरले विगतमा त्यहाँको बाइसै धाराबाट पानी आउने गरेकोमा अहिले पानीको स्रोत सुक्दै गएकाले भक्तजनलाई स्नान गर्न समस्या रहेको बताए उनले त्यस क्षेत्रमा रहेको नारायणमन्दिरको संरक्षण तथा मेलाको प्रचार गर्न जरुरी रहेको बताए त्यसैगरी स्थानीय म्हैँपी मन्दिरमा अजिमाको समेत आज जात्रा गरिएको छ उक्त जात्राका लागि ठूलो सङ्ख्यामा भक्तजनको सहभागिता भएको छ रासस | 128 |
वैशाख काठमाडौं भारतीय क्रिकेट कन्ट्रोल बोर्ड बिसिसिआईले टेष्ट कप्तान तथा युवा ब्याट्सम्यान बिराट कोहलीलाई भारतको प्रतिष्ठित खेलरत्न पुरस्कारका लागि मनोनयन गरेको छ खेल क्षेत्रका हस्तीलाई दिइने यो सबैभन्दा ठूलो पुरस्कार हो भारतीय क्रिकेट टोलीबाट यो पुरस्कार पाउने सचिन तेन्दुलकर र महेन्द्रसिंह धोनी मात्रै छन् यता भारतीय क्रिकेट टोलीका युवा स्टार अजिङ्क्या राहणेलाई अर्जुना रत्न अवार्डका लागि मनोनयन गरिएको छ खेलरत्न पुरस्कार लाख हजार रुपियाँको हुनेछ भने अनर्जुना पुरस्कारको राशी लाख रुपियाँको हुनेछ | 72 |
काठमाडौं चैत्र काठमाडौंबाट प्रकाशित हुने प्रमुख नेपाली दैनिक पत्रिकाको आजको खुराक न्यायालय र संसद्बीचको विवाद र नेपाली कांग्रेसको केन्द्रीय समितिमा नवनिर्वाचित सभापति शेरबहादुर देउवाको बहुमत विषय बनेका छन् अन्नपूर्ण पोष्ट कान्तिपुुर र राजधानीले सर्वोच्च अदालतले न्याय परिषद्का पक्षमा अन्तरिम आदेश जारी गरेको विषयलाई समाचार बनाएका छन् यी पत्रिकामध्ये कान्तिपुरले यस समाचारलाई अलि बढी नै महत्व दिएको छ समाचार सातै कोलममा छापेको छ भने छ कोलमको ब्यानर हेडलाइन ‘सभामुखको पत्र त्रुटिपूर्ण’ राखेको छ सर्वोच्च अदालतले गरेको अन्तरिम आदेशलाई नै शीर्षक राख्नु गलत त होइन तर यस विषयमा न्यायालय आफँै मुछिएको हुनाले त्यस्तो हेडलाईन नराख्दा पत्रिका बढी तटस्थ देखिन्थ्यो कान्तिपुरले यस विषयमा आफ्नो अडान सम्पादकीयबाट पनि राख्दै आएको हो तैपनि सार्वभौम संसद्लाई एकोहोरो ढंगले नपेल्दा नै संसद्को गरिमा रहन्थ्यो अन्नपूर्ण पोष्टले यही समाचारको हेडलाइन धेरै संयमित भएर दिएको छ पाँच कोलमको मुख्य समाचार बनाएर पोष्टले उठाएको कुरा संवेदनशील छ पोष्टका अनुसार सर्वोच्च अदालतले सभामुख ओनसरी घर्तीको न्यायाधीश नियुक्तिसम्बन्धी सिफारिस फिर्ता गर्ने कदम त्रुटिपूर्णमात्र भनेको छैन सभामुखलाई लिखित जवाफ दिनसमेत आदेश गरेको छ अन्य पत्रिकाले यही समाचारमा लिखित जवाफ माग गरेको उल्लेख गरेका छैनन् त्यसैले अन्नपूर्ण पोष्टको समाचार एक कदम अघि छ किनभने लिखित जवाफ मागिने कुराले संसद् र न्यायालयको विवाद मत्थर हुने हो कि अझ बल्झिने भन्ने प्रश्न खडा गर्छ राजधानीले पनि ‘सभामुखको पत्र कार्यान्वयन नगर्न आदेश’ भन्ने शीर्षकको समाचार राखेर संसद्–न्यायालयको विवादलाई दोस्रो मुख्य समाचार बनाएको छ यो दैनिकले पनि हेडलाइनमा आफ्नो झुकाव देखाएको छैन तर त्यही समाचारमा ‘बक्स आइटम’ बनाएर सभामुख झुकिन् भन्ने शीर्षकमा समाचार बनाएको छ जुन समाचारको पेटबोलीले प्रमाणित गर्दैन राजधानी पत्रिका आफैँले सभामुख झुकेको घोषणा नगरेको भए समाचार अझ निष्पक्ष हुन्थ्यो नागरिकले यस समाचारलाई दुई कोलमको मुख्य समाचार बनाएर ठिक्कमात्र महत्व दिएको छ नागरिकको हेडलाईन ‘सभामुखको कदम ‘गैरकानुनी’ बढी जिम्मेवार देखिन्छ उसले सर्वोच्चको आदेशको मर्मलाई उद्धरण चिन्हमा राखेर आफूले नबोलेको प्रष्ट पारेको छ गोरखापत्रले यही समाचारलाई पहिलो पृष्ठको करिब साढे छ कोलमको एन्कर बनाएको छ देउवाको बहुमतनयाँ पत्रिका दैनिकले देउवाको बहुमतको समाचारलाई आजका दैनिकमध्ये सबैभन्दा ठूलो स्थान दिएको छ प्रथम पृष्ठमा सात कोलमको ब्यानर हेडलाइनको मुनि बक्स र उपशीर्षकहरूमा नयाँ पत्रिकाले नेपाली कांग्रेसको हिजो सकिएको निर्वाचनका धेरै पाटो केलाएको छ नयाँ सदस्य मा मात्र महिला ठूला हस्ती जो हारे जस्ता अनेक शीर्षकमा नयाँ पत्रिकाले सशक्त ढंगले समाचार प्रस्तुत गरेको छ नागरिक दैनिकले पनि देउवा प्यानललाई बहुमत शीर्षकमा पाँच कोलमको ठूलो समाचार बनाएको छ विजेता केन्द्रीय सदस्यको फोटो पनि पाँचै कोलममा राखेर ¥याप गरिएको सामाग्रीमा कुन प्यानलका कतिजना भन्ने ग्राफिक्स पनि छ निर्वाचितमध्ये देउवाको पक्षमा र पौडेलको पक्षमा सदस्य रहेका छन् राजधानी दैनिकले पनि देउवाको बहुमतको समाचारलाई प्रथम पृष्ठको तल्लो आधा खण्डको पाँच कोलम पूरै दिएको छ र फोटो पनि राखेको छ राजधानीले खुमबहादुर खड्कालाई ‘किङ मेकर’ को संज्ञा दिएर बक्स समाचार पनि त्यसैमा समाहित गरेको छ अन्नपूर्ण पोष्टले पनि देउवालाई सुविधाजनक बहुमत भन्ने समाचारलाई मुख्य समाचारको मुनि पाँच कोलममा स्थान दिएको छ गोरखापत्रले कांग्रेस केन्द्रीय सदस्यको मतगणना सम्पन्न शीर्षकमा प्रथम पृष्ठको तल्लो खण्डको दुई कोलम समाचार बनाएको छ अन्य सामाग्रीगोरखापत्रले राष्ट्रकवि माधव घिमिरेलाई राष्ट्रपति विद्या भण्डारीले मानार्थ महाविद्यावारिधि प्रदान गरेको तस्बिर र समाचार प्रकाशित गरेको छ यो तस्बिरको चयन एकदम सही छ राजनीतिक समाचारलाई मात्र महत्व दिँदै आएका दैनिकका लागि यो एउटा उदाहरण पनि हो तर त्यही गोरखापत्रले प्रमको चीन भ्रमण मन्त्रिपरिषद्बाट स्वीकृत भएको समाचारलाई चार कोलमको मुख्य समाचार बनाएर प्रकाशित गरेको छ जुन अलि नसुहाउँदो देखिन्छ नागरिक दैनिकले पनि राष्ट्रकविको समाचारलाई दुई कोलमको एन्कर बनाएको छ र घिमिरेको हाँसेको फोटोसहित स्वादिलो हेडलाइन राखेको छ ‘महाविद्यावारिधि मुस्कान’ कान्तिपुर र गोरखापत्रले सार्कको परराष्ट्रमन्त्री स्तरीय बैठकको समाचार मध्य भागमा प्रेषित गरेका छन् नेपालमा भैरहेको मन्त्रीस्तरिय बैठकलाई अरू पत्रिकाले पनि महत्व दिनुपर्ने हो तर दिएका छैनन् राजधानीले मुख्य समाचारका रूपमा ‘संविधान छल्न ऐनको सहारा’ शीर्षकको समाचारलाई चार कोलम स्थान दिएको छ सो पत्रिकाअनुसार अदालतको अधिकार कटौती गर्न सबै फौजदारी ऐन संशोधन गरिएको र वर्ष कैदलाई एक वर्षमा झारिएको छ नयाँ पत्रिकाले पनि यो समाचारलाई पहिलो पृष्ठको दाहिने कुनोको एक कोलम स्थान दिएको छ लेआउटफोटोको प्रस्तुतीकरण र रंगहरुको संयोजनका आधारमा आजको नागरिक दैनिकको लेआउट अन्य पत्रिकाको भन्दा उत्कृष्ट छ माथिको विजयी कांग्रेसीको फोटो र एन्करमा राष्ट्रकविको मुस्कान सहितको फोटोले नागरिकको लेआउट राम्रो बनेको हो कार्टुनआजका कार्टुन चित्रमा नागरिकमा रविन सायमीको कार्टुन राम्रो छ तर कार्टुनले व्यंग्य केमा गरेको हो सो बुझाउन पत्रिकाको कटिङ राख्नु उनको कमजोरी हो पत्रिका प्रयोग नगरी राम्रो कार्टुन बनाउन सकिने उदाहरण कान्तिपुरको अविनको कार्टुन हो अविनले ल्हारक्यालको गोली र प्रचण्डको बन्दुक खोलाले बगायो भन्ने विषयलाई जोडेर राम्रो व्यंग्य गरेका छन् सम्पादकीयआजका दैनिकमध्ये सबैभन्दा सशक्त सम्पादकीय नयाँ पत्रिकाले लेखेको छ नेपाली कांग्रेसको निर्वाचन परिणाम भएको ढिलाइबाट सुरु गरेर नयाँ पत्रिकाले कसरी पारिवारिक विरासत समाप्त भएको भन्दाभन्दै परिवारका नाममा ककस्ले विजय प्राप्तगरे भनेर देखाएको छ कांग्रेसमा सिद्धान्तको राजनीतिको कुनै मतलब छैन भनेर भयंकर व्यंग्य गर्दै जस्तै अवसरवादीले पनि शक्ति आर्जन गर्न सके दल कब्जा गर्न सक्छन् भनेको छ लोकतन्त्रमाथि कांग्रेसको ठूलो व्यंग्यको रूपमा खुमबहादुर खड्काको विजयलाई नयाँ पत्रिकाले उदाहरण बनाएको छ सो सम्पादकीय सशक्त र सत्यताको निकै नजिक छ तर उपल्लो नेतृत्वलाई सिधै भन्न नसकेर खड्काको पृष्ठभूमिको आड लिएर सम्पादकले आफ्ना भनाइ राखेका छन् अन्नपूर्ण पोष्टले अशोभनीय विवाद भन्दै लेखेको सम्पादकीयमा राज्यका संवैधानिक निकाय बीचको हिलो छ्यापाछ्यापले शक्ति सन्तुलनको मौलिक मूल्यलाई समेत अवमूल्यन गर्छ भनेको छ तर उक्त सम्पादकीयले सर्वोच्च अदालतको भावी प्रधान न्यायाधीश सुशीला कार्कीलाई न्यायपरिषद्को केवल प्रतिशतले सिफारिस गरेको हुनाले नैतिक प्रश्न उठ्ने कुरोलाई गहिरो ढंगले उठाएको छ अन्य पत्रिकाका सम्पादकीय खासै उल्लेखयोग्य छैनन् | 837 |
राजविराज असोज न्यूज टुडे दैनिक एवम् अनलाइनका सम्पादक श्यामसुन्दर यादवलाई नेपालका राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले युवा सशक्तिकरण पत्रकारिता पुरस्कार बाट बिहीबार पुरस्कृत गरेका छन् राष्ट्रपति भवन शितल निवासमा आयोजित प्रेस काउन्सिल नेपालको औं वार्षिकोउत्सव तथा पुरस्कार वितरण समारोहमा उनलाई पुरस्कृत गरिएको हो उनलाई ताम्रपत्र र नगद हजार रुपैया समेतबाट पुरस्कृत गरिएको जनाइएको छ पत्रकार यादवले विगत डेढ दशकदेखि मधेशमा रहेर छापा तथा रेडियोको माध्यमबाट पत्रकारिता क्षेत्रमा उल्लेखनिय योगदान पु¥याए वापत उनलाई प्रेस काउन्सिल युवा सशक्तिकरण पत्रकारिता पुरस्कार प्रदान गरिएको हो पत्रकार यादवले ग्रामिणमुखि पत्रकारिता प्रवद्र्धन गर्नुका साथै सामाजिक रुपान्तरण एवम् सशक्तिकरण कार्यमा पत्रकारिताको माध्यमले सशक्त रुपमा कलम चलाउँदै आएका छन् सालमा बालचेतना समूहबाट कोपिला भित्ते पत्रिकाबाट उनी पत्रकारिता प्रति आकर्षित भएका थिए कम्प्याक्ट कम्यूनिकेशन प्रालिबाट प्रकाशित सत्यापन साप्ताहिकको सम्वाददाताको रुपमा सालमा पत्रकारिता पेशामा प्रवेश गरेका थिए त्यसपछि उनले न्यूज टुडेको सम्वाददाता भएर लामो समयसम्म काम गरेपछि सालदेखि न्यूज टुडे दैनिक र अनलाइनको सम्पादकको जिम्मेवारी सम्हाल्दै आएका छन् सप्तरीको जमुनीमधेपुरा गाविस वडा नम्बर– निवासी यादव सञ्चारदृष्टि साप्ताहिकका सम्पादकका साथै राजविराजको सामुदायिक रेडियो छिन्नमस्ता एफएममा स्थापनाकालदेखि नै चर्चा परिचर्चा नामक बहस कार्यक्रम सञ्चालन गर्दै आएका छन् मैथिली भाषा साहित्यक कला संस्कृतिको क्षेत्रमा समेत सक्रिय रहनुकासाथै कलमको माध्यमले भाषा साहित्य र संस्कृतिको उजागर गर्दै आएका छन् सालदेखि नेपाल टेलिभिजन सप्तरीको सम्वाददाता भएर टेलिभिजनमा समेत सशक्त भूमिका निर्वाह गर्दै आएका छन् मैथिली साहित्य परिषद्का सचिव समेत रहेका पत्रकार यादव मधेशी पत्रकार संघ र संघीय प्रेस फोरमका जिल्ला अध्यक्ष समेत हुन् साहित्यिक एवम् सांस्कृतिक क्षेत्रमा सक्रिय रहेका उनले हाम्रो सप्तरी र छिन्नमस्ता भगवती दर्शन नामक पुस्तक प्रकाशित गरेका छन् उनले मैथिली भाषाका विभिन्न चार ओटा म्यूजिक भिडिओमा गीत रचना गरेका छन् उनको पथिक कविता संग्रह तेस्रो मधेश आन्दोलन पत्रमञ्जुषा सहितका पुस्तकहरु प्रकाशनको क्रममा रहेको छ यसका साथै छिन्नमस्ता भगवती ऐतिहासिक बृत्तचित्र सहित आधा दर्जन बृत्तचित्रहरुको लेखन एवम् निर्देशन समेत गरिसकेका छन् छपकी भथौलमा जन्मिएका पत्रकार यादव मामाघर खुरहुरियामा रहेर अध्ययनका साथै पत्रकारिता तथा साहित्यीक एवं सांस्कृतिक क्षेत्रमा सक्रिय भूमिका निर्वाह गर्दै आएका छन् पत्रकार यादवले विश्व भाषाभाषी साहित्य पुरस्कार मैथिली सम्मान लोकेन्द्र स्मृति पत्रकारिता लगायतका पुरस्कार तथा सम्मानहरु प्राप्त गरिसकेका छन् प्रेस काउन्सिल नेपालद्वारा आयोजित सोही कार्यक्रममा नेपाल पत्रकार महासंघ शाखा सप्तरीका अध्यक्ष प्रकाश खतिवडालाई प्रेस काउन्सिल लेखनवृत्ति पुरस्कारबाट पुरस्कृत गरिएको छ उक्त कार्यक्रममा विभिन्न विधाका पुरस्कारहरु समेत प्रदान गरिएको छ कार्यक्रममा सूचना तथा सञ्चारमन्त्री सुरेन्द्र कुमार कार्की नेपाल पत्रकार महासंघका केन्द्रीय अध्यक्ष डा महेन्द्र विष्ट लगायतले मन्तव्य व्यक्त गरे प्रेस काउन्सिल नेपालका अध्यक्ष वोर्ण बहादुर कार्कीको अध्यक्षतामा आयोजित कार्यक्रममा पत्रकार आचार संहिता जारी भएको घोषणा गरी राष्ट्रपति भण्डारीलाई आचार संहिताकोप्रति समेत अर्पण गरिएको थियो प्रेस काउन्सिल सदस्य पत्रकार किशोर श्रेष्ठद्वारा संचालित कार्यक्रममा नेपालका विभिन्न सञ्चार माध्यममा कार्यरत वरिष्ठ पत्रकारहरुको उपस्थिति रहेको थियो | 417 |
काठमाडौं नेपाली मोडलिङ क्षेत्रमा पछिल्लो समयमा अंग प्रदर्शन सामान्य जस्तै बनेको छ त्यसमा पनि मोडल तिर्सना बुढाथोकी अली बढी नै अंग प्रदर्शन गर्ने मोडलमा पर्छिन केही समयअघि मात्रै अर्थनग्न उनको तस्वीर चर्चा र विवादमा भएपनि उनले अहिले त्यस्तै प्रकारको तस्वीर प्रदर्शन गरेकी छन् मोडल तिर्सना बुढाथोकीले पोष्ट गरेको तस्वीरमा भित्री अंग प्रस्ट देखिन्छ तस्वीरमा उनी ऐनाअघि उभिएको र भित्री बस्त्र नलगाएको प्रस्ट देखिने तस्वीर प्रदर्शन गदै उनले ल भन्नुस के के भन्नुछ कुरो तपाईको बुझाई तपाईको मेरो फोटो मेरो सहने शक्ति छ | 82 |
राजविराज भदौ सप्तरीको अर्नाहा गाउँ विकास समिति वडा नम्वर– का रामअवतार चौधरीकी वर्षिया छोरी राम कुमारी चौधरीको सर्पको टोकाईबाट बुधवार मृत्यु भएको छ आफ्नै घरमा बसिरहेको अवस्थामा बिषालु सर्पले टोकेर उनको मृत्यु भएको हो उपचारकोलागि सगरमाथा अञ्चल अस्पताल राजविराजमा ल्याईएको थियो थप उपचारकालागि विपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान धरान घोपा लग्ने क्रममा बाटोमा मृत्यु भएको जिल्ला प्रहरी कायालय सप्तरीले जनाएको छ | 61 |
स्थानीय प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्रको आँगनमा टाँगिएको पालभित्र गर्मीले उकुसमुकुस भएकी सुन्तली श्रेष्ठ नबजात शिशुलाई हम्कदै थिइन् खाटमा सुत्न नसकेर भुइँमा पल्टिएकी थिइन् त्यहाँ खाटभन्दा कम राप आएको उनीले बताइन् कान्तिपुर दैनिकमा समाचार छ युनिसेफको सहयोगमा वर्गादिन अघि बनाइएको पालमा सुत्केरी र नवजात शिशुलाई राख्ने गरिएको छ गर्मीमा बस्नै नसक्ने उकुसमुकुस हुन्छ दिउँसो मन्थलीको तापक्रम डिग्री सेल्सियससम्म पुग्न थालेको छ स्वास्थ्यर्मी चिनीमाय बलका अनुसार | 63 |
नयाँ पत्रिका काठमाडौं वैशाखनेपालको आन्तरिक मामिलामा जथाभावी टिप्पणी गरी शंकास्पद गतिविधिमा संलग्न भएको आरोपमा क्यानेडियन नागरिक रोबर्ट पेनरको भिसा रद्द गरिएको छ अध्यागमन विभागले पेनरले अपराध गरेको ठहर गर्दै दुई दिनभित्र नेपाल छाड्न मंगलबार निर्देशन दिएको छ वर्किङ भिसामा सन् देखि नेपालमा बस्दै आएका पेनरले तराई आन्दोलनलगायत विषयमा नेपाल सरकारको आलोचना गर्दै विभिन्न समूहलाई सहयोग गर्दै आएका थिए त्यस विषयमा प्रहरी तथा हेलो सरकारलगायत निकायमा उजुरी परेपछि सोमबार ललितपुरको भैँसेपाटीस्थित उनको कार्यालयबाट प्रहरीले पक्राउ गरेको थियो दुई दिनभित्र देश छाड्न निर्देशनदुई दिनको पर्यटन भिसा लिई दुई दिनभित्रै नेपाल छाड्ने निर्णय विभागले गरेको हो हिरासतमै राखेर जरिवानासमेत गराई उनलाई डिपोर्ट गर्न सकिने भए पनि दबाबमा विभागले उनलाई रिहा गरी दुई दिनभित्र नेपाल छाड्न निर्देशन दिएको हो तर उनलाई नेपाल आउन रोक भने लगाइएको छैन फेरि पनि त्यस्तै गतिविधिमा लागेको खण्डमा भने उनलाई जरिवाना गराई डिपोर्ट गराइने विभागका अधिकारीले बताए अध्यागमन नियमावलीको दफा को बुँदा नम्बर न च छ र झ अनुसार उनको भिसा रद्द गर्ने निर्णय भएको विभागका महानिर्देशक केदार न्यौपानेले बताए सामाजिक सञ्जालमा नेपालबारे आलोचनाएक आइटीसम्बन्धी कम्पनीमा काम गर्ने पेनरले सामाजिक सञ्जालमा नेपालको विषयमा आलोचनात्मक विचार राख्दै आएका थिए नेपालको नयाँ संविधानको आलोचना गर्दै मधेस आन्दोलनमा उनले सहयोग गर्दै आएका थिए वर्किङ भिसामा कार्यरत व्यक्ति आन्दोलनमा लागेको भन्दै पहिलेदेखि नै उनीविरुद्ध उजुरी पर्दै आएको थियो भैँँसेपाटीस्थित क्लाउड फ्याक्ट्री नामक कम्पनीमा उनी काम गर्दै आएका थिए उनको गतिविधिविरुद्ध हेलो सरकारमा पनि उजुरी परेको थियो मंगलबार पेनरका सहयोगी मानवअधिकारवादी तथा आईएनजिओका अधिकारीहरू अध्यागमन विभागमा पुगेका थिए खासगरी मधेस आन्दोलनमा लागेकाहरूले पेनर पक्राउको विरोध गरेका छन् त्यस्तै विभागले एक सूचना प्रकाशन गरी नेपालभित्र विभिन्न भिसा लिएर बस्ने विदेशीलाई भिसाका सर्तबाहिर गएर अन्य गतिविधिमा लागे भिसा रद्द गर्ने जनाएको छ | 266 |
मंसिर काठमाडाैं बाली डेमोक्रेसी फोरमको नवौँ सम्मेलनमा सहभागी हुन इन्डोनेसिया पुगेका परराष्ट्रमन्त्री डा प्रकाशशरण महत बिहीबार द्विपक्षीय भेटवार्तामा व्यस्त भएका छन् मन्त्री महतले बिहीबार इन्डोनेसियाली विदेशमन्त्री रेट्नो एलपी मर्सुदीसँग शिष्टाचार भेट गरे त्यस अवसरमा नेपाल र इन्डोनेसियाको आपसी हित र द्विपक्षीय सम्बन्धका बारेमा कुराकानी भएको थियो त्यस अवसरमा मन्त्री महतले फोरममार्फत विश्वका कैयौँ देशलाई आमन्त्रण गरी प्रजातन्त्रका बारेमा छलफल र आफ्ना अनुभवको आदानप्रदान गर्ने अवसर प्रदान गरेकोमा धन्यवाद ज्ञापन गरे इन्डोनेसियाली विदेशमन्त्री मर्सुदीले दुवै देश संयुक्त राष्ट्र सङ्घको शान्ति स्थापना कार्यमा कार्यरत रहेको स्मरण गर्दै राष्ट्र सङ्घमा दुवै देशको योगदानको चर्चा गरे उक्त भेटमा नेपालमा रेल सेवाका लागि इन्डोनेसिया सरकारले प्रक्रिया सुरु गर्न लागेका विषयमा मन्त्री मर्सुदीले चासो व्यक्त गरेकी थिइन् सो अवसरमा परराष्ट्र मन्त्रालयका उच्च अधिकारीका साथै नेपालका लागि इन्डोनेसियाका अवैतनिक महावाणिज्यदूत चन्द्रप्रसाद ढकाल पनि सहभागी थिए त्यसैगरी मन्त्री डा महतसँग मालदिभ्सका विदेशमन्त्री डा मोहम्मद असिमले पनि शिष्टाचार भेट गरे भेटका क्रममा उनीहरुबीच दक्षिण एसियाली क्षेत्रीय सहयोग सङ्गठन(सार्क)को अवरुद्ध प्रक्रियालाई अघि बढाउने विषयका साथै द्विपक्षीय हितका बारेमा कुराकानी भएको परराष्ट्रमन्त्रीका प्रेस संयोजक एकराज पाठकले जानकारी दिए | 167 |
मंसिर काठमाडौं मेस्सी लेखिएको प्लास्टिकको जर्सी लगाएर फुटबल खेल्दै गरेको तस्वीर सार्वजनिक भएपछि वर्षीय अफगान बालक मुर्ताजा अहमदी रातारात इन्टरनेटमा सुपर हिट बने तर अर्जेन्टिनी स्टारलाई भेट्ने उनको सपना पूरा भएको छ मोर्ताजाले मेस्सीलाई दोहामा भेटेको कतार विश्वकप को आयोजक कमिटीले जनाएको छ # # 58 7 2022 (@ 022) 13 2016मेस्सीसहित बार्सिलोनाको टोली अल अली साउदी एफसीसँग मैत्रिपूर्ण फुटबल खेल्न कतार पुगेको छ प्लास्टिकको जर्सी लगाएको तस्वीर भाइरल भएपछि फेब्रुअरीमा मुर्ताजाले मेस्सीले हस्ताक्षर गरेको अर्जेन्टिनाको जर्सी पाएका थिए मुर्ताजाको परिवार अफगानिस्ताको तालिवान प्रभावित राज्य गजनीमा बस्दै आएका थिए तर गत मेमा धम्कीपूर्ण टेलिफोन आएपछि उनको परिवार पाकिस्तानको क्वेटामा बस्न थालेको छ उनका पिता मोहम्मद अरिफ महमदीलाई छोराको तस्वीर भाइरल भएपछि कतै अपहरणमा त पर्ने होइन भन्ने डर लागेको थियो | 120 |
राजविराज माघ जिल्ला पशु कार्यालयका प्रमुख डाकाशीनाथ यादवले सप्तरी जिल्ला बर्डफ्लु संक्रमण मुक्त रहेको बताएका छन् जिल्लास्तरीय बर्डफ्लु रोग प्राविधिक समितिले शुक्रबार आयोजना गरेको समिक्षात्मक कार्यक्रममा उनले यस्तो जानकारी दिएका हुन् सम्बन्धित निकायले हालसम्म जिल्लामा रोग देखा नपरेको यद्यपि सतर्कता र सजगता भने कायमै रहेको बताएका छन् कुखुरा हाँसजस्ता पंक्षीको तथा उनीहरुको सुलीको संसर्गबाट सर्ने बर्डफ्लुको नियन्त्रणका लागि आफूहरु प्रयासरत रहेको बताए यादवले शंकास्पद नयाँ पंक्षीको फर्ममा प्रवेश गराउने बर्डफ्लु रोग संक्रमित भई लक्षण नदेखाउने पंक्षीमा एकबाट अर्काे फर्ममा हुने पंक्षीको ओसारपसार संक्रमित अण्डा मार्फत चल्लामा रोग सर्न सक्नेतर्फ मरेका पंक्षीहरुको ओसारपसारतर्फ आफूहरु गम्भीरपूर्वक ध्यान दिएको डा यादवले जानकारी दिए सप्तरीमा लाख हजार जम्मा कुखुरा रहेकोमा अण्डा दिने लेयर्स जातको कुखुरा तीन लाख हजार सय रहेको स्थानीय कुखुरा एक लाख हजार पाँच सय रहेको र साकिनी कुखुरा हजार सय रहेको डा यादवले बताए उनका अनुसार जिल्लामा हाँसको संख्या हजार सय रहेको छ प्रमुख जिल्ला अधिकारी नारायण भट्टको अध्यक्षतामा आयोजित कार्यक्रममा सुरक्षा प्रमुखहरुका साथै सरोकारवाला निकायका प्रतिनीधिहरुको सहभागिता रहेको थियो | 159 |
चैत काठमाडौं अमृत साइन्स क्याम्पसले आगामी बैशाख गतेदेखि सीएसआईटी अन्तरकलेज टी क्रिकेट प्रतियोगिताको आयोजिना गर्ने भएको छ काठमाडौँ उपत्यकाका विभिन्न क्याम्पसमा विएससी सीएसआईटी अध्ययन गरिरहेका विद्यार्थीबीच सम्बन्ध विस्तार गर्ने उद्देश्यसहित अमृत साइन्स क्याम्पसको कम्प्युटर साइन्स एन्ड इन्फोर्मेशन टेक्नोलोजी डीपार्टमेन्टमा अध्ययनरत विद्यार्थीले उक्त प्रतियोगिता आयोजना गर्न लागेका हुन् पछिल्लो समय निरन्तर रुपमा आयोजना गर्दै आइएको यस प्रतियोगितामा वटा टिम सहभागी हुने सीएसआइटीका विद्यार्थी प्रमोद अर्यालले जानकारी दिए यो प्रतियोगिताका सुरुका चार संस्करणहरु पटन बहुमुखी क्याम्पस र पाँचौं संस्करण अमृत क्याम्पसले जितेको थियो इञ्जिनियरिङ अध्ययन संस्थान पुल्चोक क्याम्पसको मैदानमा हुने यो प्रतियोगितामा सुरुमा लिग चरणका खेल हुने छन् | 96 |
डा केशरजङ्ग रायमाझीको धारमा उन्मुखः पासवानराजविराज मंसिर कम्युनिष्ट नेता रामचन्द्र झाले शोषित उत्पीडित समुदायकालागि संघर्ष गर्ने एमाओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ उत्पीडक समुदायको पृष्ठपोषक भएको बताएका छन् राजविराजमा विहीवार आयोजित स्वाधीन समृद्ध र समावेशी नयाँ शक्ति निर्माण अभियान कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै उनले यस्तो कुरा बताएका हुन् निती र सिद्धान्तलाई तिलाञ्जली दिँदै एमाओवादी पार्टीलाई शासक र शोषकवर्गको पार्टी बनाएको आरोप लगाउँदै उनले भने ‘शोषित उत्पीडित जनतालाई अधिकारसम्पन्न बनाउनकालागि सशस्त्र क्रान्ति गरेका प्रचण्डजी अहिले उत्पीडित हैन उत्पीडकको पृष्ठपोषक भइसक्नुभएको छ सशस्त्र जनयुद्धका क्रममा मधेशी मुक्ति मोर्चासहित विभिन्न जातीय मोर्चाहरु गठन गरेर प्रचण्डले जनताको समर्थन आफ्नो पक्षमा लिएर अधिकार दिने बेलामा पछाडि हटेको नेता झाले बताए जारी भएको संविधानमा विभेदकारी भएको भन्दै द्वन्द्वको बिजारोपण गरेर आएको संविधान खस पहाडि शासकको पक्षमा रहेको प्रष्ट्याउँदै उनले भने ‘साझा स्वामित्व बन्न नसकेको संविधान मान्य हुँदैन मधेशी थारुलगायतका उत्पीडित समुदायलाई वर्तमान संविधानले मतदाताको अधिकार दिएको तर शासन गर्ने अधिकार नदिएको उनले प्रष्ट्याए मधेशमा जारी आन्दोलन अधिकार र पहिचानको आन्दोलन भएको बताउँदै उनले भने ‘काँग्रेस एमाले जस्तै एमाओवादी मधेश विरोधी कित्तामा उभिएको छ पार्टीमा हामीले बारम्बार फरक बिचारहरु राख्दा बेवास्ता भयो बैठकमा ठोस निर्णय नहोस् यसकालागि एमाओवादी केन्द्रीय समितिको बैठक महिनासम्म लम्ब्याएको उनको आरोप थियो अर्का नेता रामकुमार शर्माले एमाओवादीको आन्दोलन विसर्जन र विखण्डनको अवस्थामा पुगेको बताए मधेशका जनता जिवन–मरणको लडाई लडिरहेको अवस्थामा एमाओवादी पार्टी काँग्रेस र एमाले जस्तै सत्तामुखि भएको आरोप लगाउँदै उनले भने ‘मधेशका निहत्था जनतामाथि गोली चलाईरहँदा पनि कुर्सीमा बसिरहनुले पनि पार्टीको चरित्र छर्लङ्ग भएको छ आफन्तजन मारिँदाको अवस्थामा हामी चुप लागेर बस्न सक्दैनौं एमाओवादीका अर्का पूर्व नेता महेन्द्र पासवानले जनताको मुक्तिकालागि तत्कालिन माओवादीले कठोर संघर्ष गरेको चर्चा गर्दै शोषित उत्पीडित जनताले मुक्ति पाउन नसकेको बताए ‘मुक्तिका लागि मृत्यूको बाटो रोजेर संघर्ष ग¥यौं तर अझैं शोषित उत्पीडित जनताले आफ्ना अधिकारकालागि संघर्ष गर्नुपरेको छ’ उनले भने ‘त्यतिबेला र अहिलेको प्रचण्डमा धेरै फरक छ अहिले वहाँ डा केशरजङ्ग रायमाझीको धारमा उन्मुख हुनुभएको छ अनिल कुमार साह ‘अरुण’को अध्यक्षतामा आयोजित कार्यक्रममा एमाओवादीका पूर्व केन्द्रीय सदस्य रामरिझन यादव वरिष्ठ पत्रकार अनिल कुमार अनल अखिल नेपाल महिला संघ (क्रा)कि पूर्व केन्द्रीय सचिवालय सदस्य लक्ष्मी कुमारी चौधरी दिपनारायण साह छेदी साफी ‘बिमल’लगायतले मन्तव्य व्यक्त गरेका छन् सोही कार्यक्रममा सहभागी एमाओवादी समर्थित नेता तथा कार्यकर्ताहरुले पार्टी परित्यागको घोषणा समेत गरेका थिए सप्तरीमा डेढ सयले गरे एमाओवादी परित्यागराजविराज मंसिर राजविराजमा आयोजित एक कार्यक्रमका बीच एक सय पचास जनाले एकिकृत नेकपा माओवादी परित्यागको घोषणा गर्दै समिति गठन गरेको छ अरुण कुमार साह ‘अनिल’को अध्यक्षता एवम् वरिष्ठ नेता रामचन्द्र झाको प्रमुख आतिथ्य तथा नेताहरु महेन्द्र पासवान रामकुमार शर्मा र रामरिझन यादवको विशेष उपस्थितिमा पार्टी परित्याग गर्दै सदस्यीय समिति समेत गठन गरेको छ नयाँ शक्ति निर्माण अभियान अन्तर्गत उक्त समिति गठन गरिएको जनाइएको छ संगठन परित्याग गर्नेहरुमा अरुण कुमार साह ‘अनिल’ छेदी साफी प्रेमनारायण यादव चन्द्रदेव मण्डल जयप्रकाश राउत देवलाल माली लक्ष्मी चौधरी दिपनारायण साह रामप्रसाद मण्डल सिंहेश्वर साह तेजनारायण यादव मखन साह रामअवतार यादव राजु जयशवाल रहेका छन् यसैगरी भुवनेश्वर पासवान रामचन्द्र यादव सूर्यनारायण मण्डल राजलाल राम प्रकाश गुप्ता उज्जवल बिक कमला गौतम साह हिरु चौधरी शम्भु चौधरी शितल यादव रामनारायण यादव रामकृष्ण पासवान जितेन्द्र यादव सोभित साह कपलेश्वर ठाकुरलगायतका रहेका छन् नवगठित उक्त समितिले मधेशमा जारी आन्दोलनप्रति ऐक्यवद्धता जनाउँदै आन्दोलनमा समर्थन र सक्रिय सहभागिता जनाउने निर्णय समेत गरेको छ | 505 |
मार्सेलो डानिलो ब्राजिलियन क्लब चापाकोइन्सेका वर्षीय स्टार गोलकिपर जो दक्षिण अमेरिकाको दोस्रो ठूलो प्रतियोगिता कोपा सुदामेरिकाना खेल्न जाने क्रममा विमान दुर्घटनामा परेका थिए उनलाई पनि तीन खेलाडीसँगै जीवित उद्दार गरिएको थियो मेडलिन शहरको ला सेजस्थित एक अस्पतालमा भर्नाका लागि ल्याउँदा उनले आँखा हेरिरहेका थिए उनले आफूलाई अस्पतालमा ल्याएपछि ब्राजिलमा रहेकी श्रीमतीलाई फोन गर्दै दुर्घटनाको जानकारी दिएका थिए उनले अस्पतालको शैयाबाटै फोन गरेर टोलीका अन्य सदस्यको निधन भएपनि आफू जीवित रहेको बताएका | 71 |
राजविराज मंसिर ‘सरसफाई तपाईको हातमा हामी युवा तपाईको साथमा’ भन्ने नारासहित सप्तरी युथ नेपालद्वारा शुरु गरिएको सरसफाई अभियानले हप्ता पूरा गरेको छ अभियानको औं हप्ता राजविराज हटियाको पश्चिमपट्टीको गल्ली सफाई गरिएको छ स्थानीयहरुले घेराबेरा गरी फोहोर फ्याँक्ने गरेको उक्त गल्लीलाई पूर्ण रुपमा सरसफाई गरिएको छ स्थानीयहरुले घेराबेरा गरेकोलाई भत्काउँदै युवाहरुले गल्ली हिंडडुल गर्ने योग्य बनाएको छ गल्लीमा आइन्दा फोहोर नगर्न युवाहरुले स्थानीयहरुलाई सचेत गराएका छन् गल्लीमै एक जनाको घरको पाइप फुटेर पानी चुहिरहेका कारण उनलाई पनि चाँडै यसको मर्मत गर्न सुझाएको सप्तरी युथ नेपालका सदस्य नन्दकिशोर गुप्ताले बताए हप्ताको सरसफाईमा सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी रामेश्वर अर्याल जिल्ला प्रहरी प्रमुख एसपी दिवेश लोहनीसहित प्रहरीले समेत सहभागिता जनाएका छन् | 107 |
वैशाख काठमाडौं दक्षिण कोरियामा रोजगारीका लागि हजार सय भन्दा बढी युवाले आवेदन दिएका छन् कोरियाले यो पटक सय नेपालीलाई लैजानेछ तर आगामी असार र गते सञ्चालन हुने भाषा परीक्षामा सामेल हुन चार दिनमा हजार बढीको आवेदन परेको छ अहिले आवेदन रुजु गर्ने काम अन्तिम चरणमा पुगेको छ र साढे हजारमा सयसम्म आवेदक थप हुन सक्ने इपीएस कोरिया शाखाले जनाएको छ गत वर्ष हजारका लागि संख्या हजार सय मात्र थियो तर यो पटक कोटा थोरै भएपनि धेरैको आवेदन परेको छ तर यो पटक दक्षिण कोरियाले भाषा परीक्षामा हजार सय नेपालीलाई मात्रै उत्तीर्ण गराउने बताएको छ तर यसमा आवेदन दिनेको संख्या भने गतवर्षको भन्दा झण्डै हजारले बढेको इपीएस कोरिया शाखाका निर्देशक डिल्लीराम बास्तोलाले अनलाइनखबरलाई जानकारी दिए धरान केन्द्रमा सार्वाधिक आवेदनकाठमाडौंबाट मात्रै हजार भन्दा बढी युवाले आवेदन भरेका छन् काठमाडौंमा वटा केन्द्रहरुमा आवेदन बुझिएको थियो काठमाडौंपछि सबैभन्दा बढी आवेदन धरानमा परेको छ धरानबाट हजार सय भन्दा बढीले आवेदन भरेका छन् धरानमा पहिलो दिनमा हजार सय दोस्रोमा हजार सय तेस्रोमा हजार र चौथो दिन आज हजार सय भन्दा बढीले आवेदन भरेको निर्देशक बास्तोलाले बताए केन्द्रगत हिसावले धरानको सभागृहमा रहेको केन्द्रमा सबैभन्दा बढी आवेदन परेको छ काठमाडौंकै केन्द्रहरुमा पनि त्यहाँको जति आवेदक उपस्थित भएनन् जनकपुरमा न्युनमधेसका लागि लक्षित गरेर जनकपुरमा आवेदन संकलन केन्द्र राखिएको थियो तर निकै कम मात्र आवेदन परेको छ जनकपुरमा साढे सय आवेदन पनि परेनन् जनकपुरमा पहिलो दिनमा दोस्रोमा तेस्रोमा र आज चौंथो दिनमा जनाले दरखास्त दिएका छन् पोखरामा पहिलो दिनमा हजार जाने आवेदन दिएका थिए भने दोस्रो दिनमा हजार सय तेस्रो दिनमा हजार सय र आव झण्डै सयले आवेदन दिएको इपीएस शाखाले जनाएको छ यी आवेदक सबैले भाषा परीक्षा पोखरामै दिन पाउनेछन् अन्य केन्द्रबाट भर्नेहरु भने काठमाडौं नै आउनुपर्नेछ महिला आवेदक बढ्दैयसपटक महिला आवेदकको संख्यामा पनि वृद्धि भएको निर्देशक बास्तोलाले बताए गतवर्ष कुल आवेदकको प्रतिशत मात्रै महिला हुने गरेकोमा यो वर्ष झण्डै प्रतिशत महिलाले आवेदन दिएको अनुमान छ ‘गतवर्ष भन्दा धेरै महिला आवेदन भर्न लाइमा आए’ बास्तोलाले भने‘ देखि प्रतिशत महिला पनि परीक्षामा सहभागी हुनसक्ने देखियो ’अब लाइन बस्नु पर्दैनशाखाले अर्को वर्षदेखि आवेदन दिन लाइनमा बस्नु नपर्ने जनाएको छ शाखाका निर्देशक बास्तोलाले आवेदन प्रणालीको सफ्टवेयर निर्माण अन्तिम चरणमा पुगेकाले अर्को वर्ष घरमै बसेर अनलाइनमै फारम भर्न पाइने बताए उपत्यकासहित डडेलधुरा बुटवल पोखरा धरान र जनकपुरमा आवेदन केन्द्र तोकिएको थियो सबै आवदेन केन्द्रमा पहिलो र दोस्रो दिनको तुलनामा तेस्रो र चौंथो दिन यवाको भीड कम थियो यसपटक आवेदन भर्न लाइनमा बस्दा टोकन प्रणाली कायम गरिएको थियो यो वर्ष आवेदन बुझ्न उपत्यका भित्र सय र उपत्यका बाहिर सय भन्दा बढी कर्मच्ारी खटिएका थिए कोरिया जाने भाषा परीक्षामा लागि धेरै डिग्रीहोल्डरहरुले पनि फारम भरेका छन् | 411 |
पाँचथरको फिदिममा सञ्चालन भइरहेको आठौं फाल्गुनन्द गोल्डकप फुटबल प्रतियोगिता अन्तर्गत शनिबार भएको खेलमा डिफेन्डिङ च्याम्पियन कर्ण सिंह सोनाम स्मृति क्लब ताप्लेजुङले विजय सुरूवात गरेको छफिदिम माध्यमिक विद्यालयको खेलमैदानमा जारी प्रतियोगितामा ताप्लेजुङले साइनो स्पोर्टिङ क्लब मोरङलाई – गोल अन्तरले पराजित गर्यो ताप्लेजुङका लागि खेलको दोस्रो हाफको औँ मिनेटमा जर्सी नं का खमिर गिल्सन कन्दङ्वा लिम्बूले निर्णायक गोल गरेनिक्कै प्रतिस्पर्धात्मक खेलको सुरुवातमै ताप्लेजुङले गोल गर्ने | 63 |
आरपी सुवेदी पुस नेपालगन्ज नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री तथा पूर्व गृहमन्त्री कृष्णप्रसाद सिटौलाले सत्तापक्ष संविधान कार्यान्वयनको लागि गम्भीर नभएको आरोप लगाएका छन् प्रेस युनियन बाँकेले बिहीबार नेपालगन्जमा आयोजना गरेको पत्रकार भेटघाट कार्यक्रममा बोल्दै उनले भने ‘अहिले मुलुक अत्यन्तै तरल अवस्थामा छ सरकारले सत्ताको भागबन्डामा भन्दा पनि राजनीतिक रुपले राष्ट्रिय सहमति जुटाउँदै संविधान कार्यान्वयन गर्नको लागि पहल गर्नुपर्ने हो तर त्यसो हुन सकेको छैन ’उनले पुस गतेको दिनलाई विपीले राष्ट्रिय मेलमिलापको नीति लिएर निर्वासनबाट नेपाल फर्केको स्मरण गर्दै मुलुकमा यतिबेला राष्ट्रिय एकताको ठूलो अभाव देखिएको बताए उनले भने ‘अहिलेको आवश्यकता राष्ट्रिय एकता नै हो त्यसको सूत्र नेपाली कांग्रेसले तयार पारेको छ राष्ट्रिय एकताको लागि कांग्रेस प्रतिपक्ष मै बसेर पनि सहयोग गर्न सक्छ सरकारले वातावरण बनाउनु पर्यो ’उनले सरकार भूकम्प पीडितको समस्याप्रति संवेदनशील हुन नसकेको प्रति चिन्ता व्यक्त गर्दै भने ‘सरकारले भूकम्प पीडितको समस्यामा गम्भीर हुन नसकेको भान भएको छ ’ उनले भूकम्प पीडितको समस्याप्रति नेपाली कांग्रेस गम्भीर भएकाले नै सरकारले पेश गरेको पुनर्निर्माण सम्बन्धी विद्येयक कुनै पनि अवरोध विना नै पारित गरिएको दावी गरे उनले संविधानको विरोधमा मधेसी मोर्चाले गर्दै आएको आन्दोलनको शैली गलत भएको बताए उनले भने ‘नेपालमा ठूलाठूला आन्दोलनहरु भए तर ति आन्दोलन दशगजामा बसेर भएका थिएनन् ’ उनले दशगजामा बसेर आन्दोलन गर्नु देश विरोधि आन्दोलन भएको दावी गरे उनले वर्ता र संविधान संसोधनको माध्यमबाट उठेका सबै समस्याको सम्बोधन हुने भएकाले आन्दोलनरत मधेसी मोर्चाले दशगजा छोडेर संसदमा आउन सुझाव दिए नेपाली कांग्रेसको औं महाधिवेशनको संघारमा बाँके आइपुगेका उनले पार्टीको नेतृत्वको लागि आफू आकांक्षी बनेर नहिँडेको दाबी गरे आफू कुन पदमा लड्ने भनेर माघ महिनामा मात्र घोषणा गर्ने उनले जानकारी दिए उनले महाधिवेशनको मिति अब नसर्ने विश्वास व्यक्त गरे उनले भने ‘अब नेपाली कांग्रेसको तिथि र तालिका अन्तिम हो निर्धारित समयमा महाधिवेशन गर्नैैपर्छ यो महाधिवेशनलाई राष्ट्रलाई राष्ट्रिय एकताको सूत्रमा जोड्ने महाधिवेशन बनाइने छ ’उनले महाधिवेशनको लागि आफूले कुनै गुट नबनाएको दाबीसमेत गरे पार्टीको संगठन संरचना वडा तहदेखि केन्द्रसम्म एकैपटक निर्माण हुने भएकाले पार्टीलाई पाँच वर्षसम्म हाँक्न सक्नेलाई मात्र नेतृत्वमा आउन सुझाव दिए | 311 |
बिरेन्द्र बजार फागुन संघीय समाजवादी फोरम नेपालका सांसद लक्ष्मी चौधरीले शम्भुनाथ नगरपालिका अन्तगर्तका बर्ष नाघेका बृद्धबृद्धालाई कम्बल वितरण गरेको छ सक्षम नेपालको आयोजना तथा संसदिय बिकास कोषको सहयोमा विहीवार एक कार्यक्रमका बीच सांसद चौधरीले सय परिवारलाई कम्बल वितरण गरेको हो सक्षम नेपालका पुर्व अध्यक्ष सञ्जय यादबको अध्यक्षतामा आयोजित कार्यक्रममा बोल्दै सांसद चौधरीले गरिब विपन्न तथा असहायहरुलाई निरन्तर सहयोग जारी राख्ने प्रतिवद्धता जनाईन् गरिब असहाय एवम् विपन्न बर्गको मुक्तिकोलागि जीवनभर सर्घष गर्दै अएकोले आगामी दिनमा समेत सहयोग गरिहने उनले बताईन् कार्यक्रममा संघीय समाजवादी फोरम नेपालका केन्द्रीय सदस्य एबम सप्तरी जिल्ला सह–ईञ्चार्ज बिनोद चौधरी केन्द्रीय सदस्य सुर्यनाथ यादव जिल्ला अध्यक्ष दिनेश कुमार यादब जिल्ला सदस्य कन्तलाल चौधरी बृजमान तामाङ कार्यसमितिका पुर्व सदस्य दिप नारायण यादव संघीय यूवा फोरम नेपालका केन्द्रीय सचिवालय सदस्य सुभाष यादब नेता उपेन्द्र नारायण चौधरी(पगडीवाला) लगायतको समेत उपस्थिति थियो साँसद चौधरीको संसदिय विकास कोष विपद ब्यबस्थापन कोष कार्यक्रम अन्र्तगत शम्भुनाथ नगरपालिकासहित मधुपट्टी र दौलतपुर गाविसमा गरी सय कम्बल बितरण गर्ने कार्यक्रम रहेको आयोजक संस्था सक्षम नेपालले जनाएको छ साँसद चौधरीले बिहिबार राप्रबि कञ्चीरामा सरस्वती मन्दिरको समेत शिलान्यास गरेको जनाईएको छ | 171 |
वैशाख पोखरा पर्यटकीय नगरी पोखरामा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बन्ने भएपछि पोखरेलीहरु खुशी छन् यो विमानस्थल चार नम्बर प्रदेशको आर्थिक मेरुदण्ड बन्ने विश्वास छ तर नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका पूर्वअध्यक्ष आनन्दराज मुल्मी भने विमानस्थल बन्न लागेपछि खुशीसँगै चिन्तित पनि देखिन थालेका छन् पोखराको विकास निर्माणका लागि अभियान चलाउँदै आएका उद्योगी मुल्मीसँग अनलाइनखबरले सोध्यो पोखरामा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बन्दैछ यसबाट फाइदा लिन अब पोखरेलीहरु कसरी अगाडि बढ्नुपर्छ मुल्मीले यसमा गम्भीर चिन्ता प्रकट गरेःअन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थललाई पोखरेलीहरुले आफ्नो भविष्यसँग जोडेर हेरेका छन् यो विमानस्थल बनेपछि पोखरेलीहरुको भविष्य चम्किएला त विश्वका कुनै पनि मुलुकले पूर्वाधारको विकास नगरी आर्थिक समृद्धि हासिल गर्न सक्दैनन् आर्थिक समृद्धिका लागि पूर्वाधार पहिलो शर्त हो नेपाल पूर्वाधार विकासमा निकै पछाडि पर्दै आएको छ पोखरामा त अहिलेसम्म ठूलो परियोजना नै बन्न सकेको थिएन मुलुककै ठूलो परियोजनाका रुपमा पोखरामा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बन्ने भएको छ यसले पोखरामा मात्र होइन समग्र नेपालकै अर्थतन्त्रलाई टेवा पुर्याउने मेरो विश्वास छ तर हामीले विमानस्थल बन्दैमा उपलब्धी मान्नुहुँदैन यसको बहुआयामिक उपयोगमा ध्यान पुर्याउनुपर्छ अब हामीले आर्थिक क्षेत्रलाई चलायमान गराउन के कस्ता गतिविधिहरु सञ्चालन गर्न सकिन्छ त्यसतर्फ ध्यान दिनुपर्छ पोखरादेखि गाउँसम्मका मानिसले विमानस्थलबाट फाइदा उठाउने गरी उद्यमशीलताको विकास गर्नुपर्छ विमानस्थल बनेसँगै पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय शहरमा परिणत हुनेछ विमानस्थलले यस क्षेत्रमा सहयोगी पूर्वाधार विकासका लागि राज्यलाई बाध्य बनाउनेछ नत्रभने विमानस्थल बनेर कुनै उपलब्धि हुने छैन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलले विदेशी मुलुकसँग सम्बन्ध विस्तार गर्नका लागि महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ अब पोखराको पनि विदेशी मुलुकसँग प्रत्यक्ष सम्बन्ध विस्तार हुनेछ यसले यहाँको पर्यटन विकासमा टेवा पुर्याउने विश्वास लिएका छौं पोखरा पर्यटकीय शहर भएकाले यहाँको अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट लिने फाइदा भनेकै पर्यटनमा हो नेपालमा सुन्दर मुलुक भएको हुँदा पर्यटकको आकर्षण बढ्दो छ तर अहिलेसम्म एउटामात्र अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल हुँदा हामीले चाहेजति पर्यटक भित्राउन सकेका छैनौं यो विमानस्थल सञ्चालनमा आएपछि विदेशमा हाम्रो पहुँच विस्तार हुनेछ पहुँच विस्तारसँगै पर्यटक आगमन बढ्ने निश्चित छ विश्वभर घुम्न रुचाउने बिजनेश गर्ने र विदा मनाउने मानिसलाई हामीले अब नेपालमा ल्याउनुपर्छ विमानस्थलबाट कसरी बढीभन्दा बढी फाइदा लिन सकिएला चिनियाँ ठेकेदार कम्पनीले साढे तीन वर्षभित्र विमानस्थल निर्माण कार्य सम्पन्न गर्ने बताएको छ छिट्टै नै पोखरामा अन्तर्राष्ट्रिय उडान हुने भएपछि बढीभन्दा बढी फाइदा लिनका लागि योजना बनाएर अगाडि बढ्नुपर्छ पोखरामा विमानस्थल बन्नुमात्र पूर्णता होइन यो विमानस्थललाई कतिसम्म उपयोग गर्ने र त्यसको उपादेयतालाई कहाँसम्म पुर्याउने भन्ने लेखाजोखा गर्नुपर्छ विमानस्थलको बहुआयामिक उपयोगका लागि सहयोगी पूर्वाधारको विकास गर्नु उत्तिकै जरुरी छ विमानस्थल बनाउन हामीले चीनसँग ऋण लिएका छौं यही विमानस्थल सञ्चालन गरेर साँवा ब्याज तिर्ने हो यसका लागि विमानस्थललाई व्यस्त गराउने गरी पूर्वाधार विकास तथा आर्थिक गतिविधिहरु बढाउनुपर्छ सबैभन्दा बढी हामी पर्यटकीय पूर्वाधार विकास गरेर पर्यटकको आकर्षण बढाउनेतर्फ केन्दि्रत हुनुपर्छ आँगनमै अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बनेपछि आयात र निर्यातका सम्भावनाहरु बढाउनुपर्छ फराकिलो सडक सहज यातायात स्तरीय होटल पर्यटकको बसाइँ लम्ब्याउने खालका गन्तव्य र प्रोडक्टहरु विकास गर्नुपर्छ यो विमानस्थलमा एयरबस र बोइङ विमान अवतरण गर्न सकिन्छ एकपटकमा यात्रु आउँदा उनीहरुलाई थेग्ने हामीले क्षमता राख्नुपर्छ नत्र हप्तामा / वटा उडान भएमा हामीले यसको आम्दानीले साँवा ब्याजसमेत तिर्न सकिँदैन हामीले विदेशमा एयर कनेक्सन बढाउनुपर्छ पोखरा साँघुरो र फोहोर बन्दै गइरहेको छ सडक विस्तार व्यवस्थित यातायातको सुविधा शहरको ब्युटिफिकेसन र पर्यटकीय सेवाको न्यूनतम गुणस्तरमा हामीले ध्यान दिनुपर्छ सभा सम्मेलन हल सांस्कृतिक केन्द्र तथा अन्य रिक्रियसन सेन्टरहरु बनाउनुपर्छ पोखराबाट काठमाडौं चितवन र लुम्विनी जोड्ने सडकको स्तरोन्नति गर्नुपर्छ पोखरा आउने पर्यटक छोटो समयमै काठमाडौं सौराहा र लुम्विनी जान सकेमा पोखरामा उडानअवतरण बढाउन सकिन्छ यसका लागि अहिलेदेखि नै रणनीति बनाएर कार्यान्वयनमा लाग्नुपर्छ पर्यटकीय शहर पोखरामा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बनाउनुको अभिप्राय बढी पर्यटक भित्राउने नै हो तर यहाँ पर्यटकको बसाइ र खर्च बढाउने खालका गतिविधि निकै कम छन् यस्तो अवस्थामा पर्यटकबाट लाभ लिन कसरी सकिएला यही नै सबैभन्दा ठूलो चुनौती हो अहिले पोखरामा एउटा पर्यटक बढीमा तीन दिनमात्र अडाउन सकिने अवस्था छ प्रायः पोखरा आउने पर्यटक एकै दिनमा घुमफिर गरेर फर्किन सक्छन् किनभने यहाँ पर्यटकलाई भुलाउने गतिविधि कम छन् पर्यटक पोखरा आएर होटलमा सुत्नुमात्र उपलब्धि होइन पोखरामा आएको पर्यटकलाई कति समय राखियो र उनीहरुले कति खर्च गरे भन्ने मुख्य कुरा आउँछ यसमा राज्य र निजी क्षेत्र योजना बनाएरै अगाडि बढ्नुपर्ने देखिन्छ अहिलेसम्म हामीले पोखरामा फेवाताल र हवाइ खेलकुद बेचेर पर्यटक तानिरहेका छौं पोखराको साइट सिन र प्याराग्लाइडिङ गरेर एकै दिनमा सिध्याउन सकिन्छ त्यसपछि के गरेर पोखरा बस्ने हो यसैलाई मध्यनजर गरेर विमानस्थल सञ्चालनमा आउने बेलासम्म पर्यटक भुलाउने र खर्च गर्ने पूर्वाधारहरु विकास गरिसक्नुपर्छ पोखराको टार्गेट भनेको चिनियाँ र भारतीय पर्यटकमा हो खासगरी पोखराबाट सिधा उडान हुने पनि चीन र भारतका विभिन्न शहरमा हो हामीले चिनियाँ र भारतीय पर्यटकलाई पोखरामा कसरी आकषिर्त गर्ने कसरी उनीहरुको बसाइ लम्बाउने गतिविधि गर्ने र कसरी उनीहरुलाई बढीभन्दा बढी खर्च गर्न बाध्य बनाउने भनेर सोच्नुपर्छ पोखरा विमानस्थलले वाषिर्क लाख यात्रु थेग्न सक्छ हामीले ती पर्यटकलाई सेवा दिने गरी पूर्वाधार विकास गर्नैपर्छ क्यासिनो सञ्चालन गरेर हुन्छ कि रिक्रियसन सेन्टरहरु बनाएर हुन्छ कि फेवातालमा वाटर स्पोर्टस् सञ्चालन गरेर हुन्छ कि पोखरालाई आसपासको क्षेत्रसँग समेटी प्याकेज बनाएर हुन्छ की पर्यटकले खर्च गर्ने वातावरण बनाइदिनुपर्छ हामीले पोखराको फेवातालदेखि रारातालसम्म पानी र जमिन दुबैमा ल्यान्डिङ गर्न सक्ने इन्फेसिस जहाज उडाउने परिकल्पना गरेका छौं इन्फेसिस जहाज चलाउन सकेमा नेपालका तालहरुमा उडेरै पुग्न सकिन्छ पोखराबाट पर्यटक पैसा खर्च गरेर रारा जान्छ भने किन सेवा नदिने पोखराबाट सिकलेस नजिकैपर्छ त्योभन्दा किलोमिटर टाढा ग्लेसियर लेक छ सय मिटर हाइटमा रहेको त्यो लेक आफैमा अनुपम छ त्यो लेकबाट नजिकै कोरीडाँडा स्किङका लागि उपयुक्त छ हामीले पोखराबाट घण्टामै स्किङ गर्न जाने व्यवस्था किन नमिलाउने कोरिगाउँबाट केही अगाडि बजेखोला छ जुन बजेमात्र बग्छ त्यसलाई ब्रान्डिङ गर्न सकिन्छ त्यसपछि ढोरपाटन सिकार आरक्ष आउँछ विश्वकै नमुना ढोरपाटनमा शिकार गर्न धानढ्य पर्यटक भित्राउन सकिन्छ पोखराबाट ढोरपाटनसम्म पुराएर फर्काउँदा पर्यटकलाई न्यूनतम / दिन राख्न सकिन्छ अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल बनेपछि पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको शहर बन्ने छ अहिले पोखरामा अन्तराष्ट्रिय शहर हुनलायक पूर्वाधार बनिसकेको छ भोलि अन्तर्राष्ट्रिय उडान हुने बेलामा पोखरा शहर कस्तो बन्नुपर्छ पोखरामा पूर्वाधार विकासमा धेरै पछाडि छ यहाँ अहिलेसम्म अन्तर्राष्ट्रिय स्तरका पूर्वाधार बनेका छैनन् यो हाम्रा लागि सबैभन्दा बढी चिन्तनीय विषय हो हामीले अन्तर्राष्ट्रिय उडान भइसक्दा धेरै पूर्वाधार खडा गरिसक्नुपर्छ पोखरा आफै पनि साँघुरो भइसकेको छ भोलि प्रदेशको राजधानी र अन्तर्राष्ट्रिय उडान भइसकेपछि यो चाप झनै बढ्ने निश्चित छ हामीले अहिलेदेखि नै भोलिका लागि सम्भि र पोखरा शहरलाई व्यवस्थित गर्नुपर्छ पोखरा फोहोर बन्दै गइरहेको छ पार्किङको समस्या छ घरहरु अस्तव्यस्त बनिरहेका छन् यसले भोलि निकै समस्या पैदा गर्ने देखिन्छ पोखरामा खासगरी अनुगमन गर्ने निकाय अत्यन्तै कमजोर छ कानुनको पालन भइरहेको छैन जसले काननु तोड्न सक्यो त्यसको महत्व बढेको हामीले पाइरहेका छौं यसका पछाडिको एउटै कारण हो राजनीतिक संरक्षण असल राजनीतिक संस्कार कुनै पनि मुलुकको विकासका लागि पहिलो शर्त हो तर पोखरामा विकास निर्माणका नाममा राजनीति गरेर काम रोकिन्छ त्यसको उदाहरणको रुपमा पोखरा बसपार्कलाई लिन सकिन्छ असल राजनीतिक संस्कारका लागि हामीले ठूलै संघर्ष गर्नुपर्ने देखिन्छ राजनीतिक दल विकासका संवाहक हुनुपर्नेमा विकासका बाधक बनिरहेका छन् पोखराको विकासका लागि सुशासन पहिलो आवश्यकता हो पोखरा शहरको विकास गर्ने काम सिटी काउन्सिलले गर्छ त्यो अत्यन्तै कमजोर छ पहिला त्यसलाई सुदृढीकरण गर्नुपर्छ पोखरामा घरहरु बनिसकेका छन् तोडेर बाटो फराकिलो बनाउन सम्भव छैन अब हामीले फ्लाई ओभर र अन्डरग्राउन्ड सडक बनाउनुपर्छ मेट्रो रेल चलाउनुपर्छ साना गाडी भन्दा पनि मास ट्रान्सपोर्टेसनमा जानुपर्छ यसले पोखराको ब्युटिफिकेसन बढाउन पनि निकै ठूलो मद्दत गर्छ पोखरामा पर्यटक भुलाउन मानव निर्मित संरचना बनाउनुपर्छ हामीले पूर्वाधार बनाउँदा पोखरा शहरभन्दा बाहिर बनाउनुपर्छ बसपार्क सांस्कृतिक केन्द्र फनपार्क सभा सम्मेलन हल शहरभन्दा बाहिर बनाउनुपर्छ पोखरामा किलोमिटर लामो चक्रपथ बनाउन प्रारम्भिक अध्ययन भइसकेको छ एशियन इन्फ्राष्टक्चर बैंकबाट ऋण लिएर चक्रपथ बनाउने अभियान चलाउँदैछौं चक्रपथ बनेपछि पोखराको बाहिरी भाग पनि सुगम बन्ने छ हामीले पर्यटक आकषिर्त गर्न दुबैमाजस्तो टावर र सपिङ कम्पलेक्स बनाउन त नसकौंला तर भिन्न र अलौकिक चिजहरु बनाउन सकिन्छ लेकसाइडको रत्नमन्दिरलाई केशर बँगैचाजस्तै डि्रम रेष्टुरेन्टको रुपमा विकास गर्नुपर्छ यहाँ ताल निकै साँघुरो छ तालको बीचमा रंगीन वाटर फाउन्टेन बनाउने परिकल्पना गरेका छौं पर्यटकले मन्दिरमा बसेर खानेकुरा खाँदै वाटर फाउन्टेनको मज्जा लिन सकुन् यो बनाउन / करोड लाग्ने रहेछ यसले फेवातालमा आकर्षण बढ्ने छ तर पोखरामा मौलाएको राजनीतिक खिचातानीका बीचमा यहाँको विकास सम्भव होला र पोखरामा विकासका नाममा ठूलो राजनीति भइरहेको सत्य हो तर यहाँ पूर्वाधार विकास नगरी सुखै छैन जसरी विमानस्थल बनाउन सम्पूर्ण दल र सर्वसाधारण एकजुट भएर लागेका थिए त्यसरी नै पोखरामा अन्य पूर्वाधारको विकासमा पनि एकजुट भएर लाग्नुपर्छ अन्यथा पोखरा धेरै पछाडि पर्ने छ राजनीतिक दलहरुमा सुसंस्कारको विकास हुनैपर्छ भोलिका दिनमा हुलतन्त्रले कसैलाई लाभ हुनेछैन असल संस्कारको विकास नभएसम्म अब जनताले पनि भोट दिँदैनन् विकासको नेतृत्व गर्दा भोटब्यांक बढ्छ भन्ने मानसिकता हटाउनुपर्छ पोखरा हाम्रो हो यसको विकास हामी आफै मिलेर गर्ने हो भन्ने मानसिकता विकास गरेर अगाडि बढ्नुपर्छ पोखरामा औद्योगिक विस्तार कत्तिको भइरहेको छ पोखरा औद्योगिक शहर होइन यो पर्यटकीय शहर हो सबै ठाउँमा सबै कुराको विकासको सम्भव छैन गर्नु पनि हुँदैन पोखरामा औद्योगिक विस्तार गर्ने विषयमा सोच्न थालियो भने त्यसले भुमरीमा पारिदिन्छ म पोखराबाट औद्योगिक क्षेत्र पनि विस्थापित गर्नुपर्छ भन्छु शहरको बीचमा रहेको औद्योगिक क्षेत्रलाई बाहिर स्थानान्तरण गर्नुपर्छ शहरको केन्द्रविन्दूमा राख्नुहुँदैन औद्योगिक क्षेत्र भएका ठाउँमा पाँचतारे एयरपोर्ट होटल बनाउनुपर्छ एयरपोर्टको नजिकै यस्ता उद्योगहरु चलाउन हुँदैन उद्योगहरु शहरबाट बाहिर सञ्चालन गर्नुपर्छ भन्ने मान्यता हो पोखरा पर्यटकीय शहर हो औद्योगिकीकरण गरेर यसको सुन्दरता बिगार्नुहुँदैन पोखरामा केही उद्योगबाहेक ठूला उद्योगहरु सञ्चालनमा छैनन् तर उपभोक्ताका दृष्टिकोणले पोखरा काठमाडौंपछि दोस्रो महत्वपूर्ण शहर हो यहाँ खर्च गर्न सक्ने मानिसहरु धेरै छन् विमानस्थल बनेपछि उपभोग झनै बढ्नेछ तपाईहरु नम्बर प्रदेशको विकासका लागि यहाँ रहेका सम्भावनाहरु पहिचान गर्दैै हिँडिरहनुभएको छ यस क्षेत्रका सम्भावनाहरु केके रहेछन् यो प्रदेश आर्थिकरुपमा निकै सक्षम देखिन्छ यहाँ पर्यटन कृषि हाइड्रो लगायतको पर्याप्त सम्भावना छ अहिले नेपालमा उत्पादित कुल जलविद्युतमध्ये करिव प्रतिशत चार नम्बर प्रदेशबाटै भइरहेको छ यो परियोजनाबाट मात्र सम्भव भएको हो दुई वर्षभित्र परियोजना सम्पन्न हुँदैछन् जसबाट मेगावाट विद्युत थपिनेछ | 1,478 |
भाद्र काठमाण्डौं सभासदहरुले माघ गते भित्रै संविधान जारी गर्न संविधान सभाको कार्यतालिका संशोधन गर्नु नहुने अडान राखेका छन् संवैधानिक राजनीतिक संवाद तथा सहमति समितिको प्रतिवेदनमाथिको सैद्धान्तिक छलफलमा अधिकांश सभासदहरुले कार्यतालिका संशोधन गरी संवाद समितिलाई समय थप्दैमा सहमति नजुट्ने बताएका हुन् कार्यतालिका सहमति निर्माण गर्न संवाद समितिलाई समय थप गरिने बारे विवाद चलिरेका वेला युवा सभासद्हरुले मस्यौदा लेखनको समानन्तर गतिविधिका रुपमा मात्र संवाद समितिलाई विवाद समाधानको जिम्मा दिन सकिने विकल्प अघि सारेका हुन | 72 |
यज्ञ बञ्जाडे/नयाँ पत्रिकाकाठमाडौ फागुनआउँदो साउनदेखि प्राथमिक सेयर निष्कासन (आइपिओ)मा लगानी गर्न डिम्याट एकाउन्ट (हितग्राही खाता) अनिवार्य रूपमा चाहिने भएको छ शुक्रवार बसेको नेपाल धितोपत्र बोर्ड सञ्चालक समितिको बैंठकले उक्त निर्णय गरेको हो प्राथमिक सेयर निष्कासन प्रक्रियालाई व्यवस्थित र प्रभावकारी बनाउनुका साथै स्वचालित विद्युतीय कारोबारलाई थप प्रभावकारी बनाउने उद्देश्यले उक्त निर्णय गरिएको बोर्डका प्रवक्ता नीरज गिरीले जानकारी दिए ‘यो निर्णयबारे छिटै सूचना सार्वजनिक गरी सरोकारवालालाई जानकारी दिन्छौँ’ उनले भने अहिले दोस्रो बजार कारोबारमा मात्र डिम्याट खाता अनिवार्य गरिएको छ आइपिओमा पनि डिम्याट खाता अनिवार्य भएपछि लगानीकर्ताले भौतिक सेयरका कारण भोग्नुपरेको अनावश्यक झन्झटबाट छुटकारा पाउनेछन् यस्तै आइपिओमा आफूलाई परेको सेयर र बोनस सेयर पनि सीधै डिम्याट खातामा जाने भएकाले लगानीकर्तालाई धेरै सजिलो हुने जानकार बताउँछन् हाल दोस्रो बजारमा कुल लाख हजार सय जना लगानीकर्ता दर्ता भएका छन् त्यसमध्ये पुरुष लाख हजार सय जना महिला लाख हजार सय जना र संस्थागत लगानीकर्ता हजार सय वटा रहेको नेपाल स्टक एक्सचेन्ज नेप्सेले जानकारी दिएको छ उल्लिखित तथ्यांक धितोपत्र ब्रोकर कार्यालयमा दर्ता भई सक्रिय रूपमा लगानी गर्दै आएका लगानीकर्ताको मात्र हो उल्लिखित तथ्यांकमा प्राथमिक बजारका लगानीकर्ता समावेश गरिएका छैनन् प्राथमिक लगानीकर्ताको यकिन तथ्यांक नभए पनि त्यस्ता लगानीकर्ता करिब लाखभन्दा धेरै रहेको अनुमान गरिएको छ दोस्रो बजारका लगानीकर्ताले प्राथमिक बजारमा पनि लगानी गर्ने भएकाले यकिन तथ्यांक निकाल्न नसकिएको हो परिवारबाहेकका व्यक्तिको नाममा सेयर हाल्न नपाइने एनआइबिएलको सेयरमा यो निर्देशन लागू नहुनेअब एकाघरबाहेकका परिवारको नाममा सेयरमा लगानी गर्न नपाइने भएको छ गत बिहीबार नेपाल धितोपत्र बोर्डले यस्तो निर्देशन दिएको हो प्राथमिक निष्कासनमा तेस्रो व्यक्तिको प्रयोगलाई निरुत्साहित गर्न र वास्तविक लगानीकर्ताले बजारबाट धेरै फाइदा लिन सकून् भन्ने उद्देश्यले बोर्डले यस्तो निर्देशन दिएको हो नयाँ व्यवस्थाअनुसार दरखास्तवालाले एकाघर परिवारबाहेक एकभन्दा बढी दरखास्त फाराम समावेश गरी आवेदन दिएको अवस्थामा प्रत्येक दरखास्तवालाले आफ्नै खाताको एकाउन्टपेयी चेकमार्फत रकम जम्मा गर्नुपर्नेछ ‘सो अनुसार नभएको अवस्थामा त्यस्ता दरखास्त फारामलाई रद्द गरिनेछ’ बोर्ड्द्वारा जारी विज्ञप्तिमा भनिएको छ तर नेपाल इन्भेस्टमेन्ट बैंक (एनआइबिएल)को सेयरमा भने यो निर्देशन लागू हुनेछैन यस्तै सेयर निष्कासन तथा बिक्री प्रबन्धकले हरेक दिन जम्मा भएको आवेदन फाराम र रकमको प्रारम्भिक विवरण बोर्डमा बुझाउनुपर्ने भएको छ सार्वजनिक निष्कासनको समयमा प्रत्येक दिन कति रकम र के–कति आवेदन परेको छ भन्ने तथ्यांक सार्वजनिक नहुँदा फैलिने विभिन्न किसिमको अन्योलता कम गर्न बोर्डले यस्तो निर्देशन दिएको हो यस्तै प्राथमिक निष्कासन बन्द भएको दिनभित्र कुल आवेदन र रकमसम्बन्धी अन्तिम विवरण बोर्डमा पेस गर्नुपर्ने सेयर निष्कासन तथा बिक्री प्रबन्धकलाई बोर्डले निर्देशन दिएको छ सार्वजनिक निष्कासनमा आवेदन दिएका लगानीकर्तालाई रकम फिर्ता गर्दा (आवेदन दिएकोमध्ये सेयर नपरेको रकम) अनिवार्य रूपमा दरखास्तवालाको खातामार्फत भुक्तानी गर्नुपर्ने निर्देशन पनि बोर्डले दोहोर्याएको छ उल्लिखित निर्देशन एनआइबिएल बैंकको एफपिओ सेयरमा निष्कासन प्रक्रियामा लागू नहुने धितोपत्र बोर्डका प्रवक्ता नीरज गिरीले बताए उनका अनुसार गत शुक्रबार सेयर निष्कासन तथा बिक्री प्रबन्धक नागरिक लगानी कोषसँगको छलफल पछि एनआइबिएलको सेयर निष्कासन प्रक्रियामा उक्त निर्देशन लागू नहुने निर्णय गरिएको हो उनले भने ‘एनआइबिएलको सेयर यो निर्देशन जारी हुनुपहिले नै निष्कासन भएकाले ती व्यवस्था लागू हँुदैन ’ | 454 |
राजविराज असार संघीय समाजवादी फोरम नेपालका नेता तथा कार्यकर्ताहरुले बुधवार अपरान्ह नाराबाजी गर्दै जिल्ला विकास समिति सप्तरीको कामकाजमा अवरोध पुर्याएका छन् जिल्ला विकास समितिमा बोर्डको निर्णयको प्रतिलिपीकालागि लिखित निवेदन दिँदा पनि आफूहरुलाई सूचना उपलब्ध नगराएको भन्दै उनीहरुले कार्यालयको कामकाजमा अवरोध पुर्याएका हुन् फोरमका जिल्ला अध्यक्ष दिनेश कुमार यादवको नेतृत्वको टोलीले निमित स्थानीय विकास अधिकारी प्रदिप बहादुर सिंहको कार्यकक्ष पुगेका थिए घण्टौंसम्म कुरेर मोबाइलमा फोन गर्दा नउठाएपछि बाध्य भएर फोरमका नेता तथा कार्यकर्ताहरुले कर्मचारीहरुलाई कार्यकक्षबाट बाहिर निकालेर नाराबाजी गर्दै कामकाज अवरुद्ध गरेका थिए टोलीले योजना अधिकृत धीरेन्द्र कुमार यादव समक्ष समेत गुनासो गरेका थिए केहीबेर नाराबाजी जारी रहेपछि जिल्ला प्रहरी कार्यालयका प्रहरी नायव उपरीक्षक दानबहादुर कार्कीले छलफलकालागि सिडिओ बङ्गलामा बोलाएका थिए छलफलमा जाँदा निमित स्थानीय विकास अधिकारी यादवले फोनमा आफू उदयपुरमा रहेको भन्दै आएपछि सूचना उपलब्ध गराउने प्रतिवद्धता जनाएका छन् यद्यपी प्रमुख जिल्ला अधिकारी बलदेव गौतमले शुक्रवार साँझ बजेसम्म सूचना उपलब्ध गराउन निर्देशन दिएको फोरम अध्यक्ष यादवले जानकारी दिए | 148 |
काठमाडौँ नेपालमा पछिल्लो समय पोर्नस्टार बन्ने लहर नै चलेको छ यसै क्रममा नेपाली हट मोडल हुन् तिर्सना बुढाथोकीले पनि पोर्नस्टार बन्ने रहर देखाएकी छिन् त्यसका लागि उनले आफ्नो घरको वाथरुमबाटै तयारी गर्न थालेकी छिन् यसअघि अर्चना पनेरु नामकी युवतीले पोर्नस्टार बन्ने भन्दै घरभित्रै नग्न तस्वीर सार्वजनिक गरेकी थिईन् उनकै सिको गरेर होला सायद तिर्सनाले पोर्नस्टार बन्ने रहेको भर्खरै मात्र आफ्ना विकनी तस्वीर सार्वजनिक गर्दै तिर्सनाले पोर्नस्टार बन्ने तयारी गरेको छाटकाट देखाएकी हुन् उनले बाथरुम फोटो सार्वजनिक गर्दै हजारौ दर्शकलाई आफूतिर आकर्षित गरेकी छिन् उनले फोटोसँगै लेखेकी छिन् यो जिन्दगी बगिरहेछ फेरी नफर्कने गरी हामीले देखेका भोगेका यी प्रत्येक पल बितेपछी फेरी फर्किएर आउदैन अगाडि लेखेकी छिन् म त छु रे आकाश कि बादल जस्तै सप्पैले बजाउन मिल्ने जस्ती मादल जस्तै उनको यो लेखाईमा धेरै सकारात्मक पतिक्रिया जनाउँदै उनलाई सेक्सी र भावी पोर्नस्टारको उपाधि दिएका छन् | 135 |
काठमाडौ राष्ट्रिय जनमोर्चाका अध्यक्ष चित्रबहादुर केसी एमाओवादी अध्यक्ष प्रचण्डका सदाबहार आलोचक हुन् तर आइतबार नयाँ प्रधानमन्त्री चयन गर्न बसेको संसद् बैठकमा केसीको प्रस्तुति डिग्रीमा फरक थियो प्रधानमन्त्रीमा एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको समर्थन गर्न रोस्ट्रममा उभिएका उनले भने लामो समयदेखि म प्रचण्डको आलोचक हुँ तर राम्रो कामलाई राम्रो भन्न सक्नुपर्छ अहिले प्रचण्डको दृढता र अडानले देश र जनतालाई पनि खुसी बनाएको छ संविधान ल्याउन उहाँले देखाएको दृढता र अडानले म सबैभन्दा खुसी छु केसीभन्दा अगाडि बोल्ने क्रममा प्रचण्ड भन्दै थिए हिजो संविधान निर्माणका क्रममा जुन शक्तिले हामीलाई विभाजित गराउन खोजेको थियो आज सरकार गठन गर्दा पनि त्यही शक्तिले विभाजित गराउन खोजेको छ तर हिजो सुशीलजीको नेतृत्वमा हामी एकढिक्का भयौँ तर सुशीलजी किन अलग्गिनुभयो मलाई साँच्चै गहिरो दुस्ख छ प्रचण्डले कांग्रेसले गलत निर्णय गरेको भन्दै त्यसलाई सच्याउन पनि अनुरोध गरेका थिए हिजो लखनउ विद्रोह दबाउन अंग्रेजको आदेशमा नेपाली फौज पठाउने जंगबहादुर थिए अनि स्वाधीनताका लागि लड्ने भीमसेन थापा पनि थिए त्यस्तै छिमेकीको इशारामा चल्ने मातृकाप्रसाद कोइराला पनि थिए देशभक्त बिपी कोइराला पनि थिए अब हामी जंगबहादुरको बाटो हिँड्ने कि भीमसेन थापाको मातृकालाई पछ्याउने कि बिपीलाई छातीमा हात राखेर सोच्न म कांग्रेसका साथीहरूलाई अनुरोध गर्दछु छिमेकीको पहल बढेपछि प्रधानमन्त्री निर्वाचनको अन्तिमसम्म पनि परिणाम के हुने हो भन्नेमा आशंका थियो तर एमाओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड एमालेको पक्षमा दृढतापूर्वक उभिएनन् मात्र नेपालको सरकार नेपालीकै बलमा बनाउने अभियान सफल बनाउन सक्रियतापूर्वक आफैँ खटिए त्यसैले नै हो एमाले अध्यक्ष केपी ओली देशको प्रधानमन्त्री भएका छन् तर देशमा प्रचण्ड पनि प्रशंसाका पात्र भएका छन् त्यसो त नेपालको सरकार नेपाली जनताका प्रतिनिधिका बलमा मात्रै बनाउन प्रचण्डले पहिलोपटक पहल गरेका होइनन् उनकै बोल्ड डिसिजन ले एमालेका तत्कालीन अध्यक्ष झलनाथ खनाल प्रधानमन्त्रीमा निर्वाचिचत भएका थिए भलै एमालेभित्रकै असहयोगले खनाल सरकार असफल भयो राज्य सञ्चालनमा छिमेकीको हस्तक्षेप स्वीकार गर्न नसक्ने भन्दै प्रचण्डले मा अनपेक्षित रूपमा प्रधानमन्त्री पदबाट राजीनामा दिएका हुन् त्यही दिनदेखि नै संविधान निर्माणको मुख्य एजेन्डा ओझेलमा परेर सरकार बनाउने ढाल्ने खेल सुरु भएको थियो तर प्रचण्डले नै कांग्रेस एमालेसँग सहमति गरेर संविधान बनाए एमालेसँग मिलेर सरकार बनाएका छन् अब राजनीति आफ्नै स्वाभाविक र सामान्य गतिमा अघि बढ्ने बाटो खुलेको छ संविधान निर्माणदेखि सरकार गठनसम्म प्रचण्डको अडान र अभिव्यक्ति देखेर राजनीतिक वृत्तदेखि सामाजिक सञ्जालमा पनि चर्चा परिचर्चा भइरहेको छ कतिले त एमालेका नेताहरूलाई प्रधानमन्त्री बनाउने जिम्मा प्रचण्डकै रहेछ भनेर लेखेका छन कतिले एमालेका नेताहरूले प्रचण्डको गुण कसरी तिर्लान् भनेर चासो पनि व्यक्त गरेका छन् | 373 |
सालतिर आइए पढ्न भारतको कोलकातास्थित स्कटिस चर्च कलेजमा भर्ना हुँदा धर्मभक्त माथेमा निकै दुब्ला थिए कलेजका ठिटाहरू उनलाई ‘देखो गोर्खा लोग’ भन्दै जिस्क्याउँथे भर्खर दार्जिलिङमा कक्षा सकेर कोलकाता पुगेका धर्मभक्तलाई यसरी अरूले जिस्काएको मन परेन उनी बुबा आदिभक्तकहा“ गुनासो पोख्न पुगे आदिभक्तले छोराको गुनासो सुन्नु त परै जाओस् उल्टै हप्काउँदै भनेछन् ‘थुइक्क लाछी यति सानो कुरा मलाई भन्छस् अलिकति ज्यान बना’बुबाको कुरा सुनेपछि धर्मभक्तलाई पनि लागेछ& | 66 |
वैदेशिक रोजगार क्षेत्रका विकृति विसंगति र सुधारबारे धेरै लेखियो धेरै बोलियो पनि अबका दिनमा थोरै लेख्ने थोरै बोल्ने र थोरै भए पनि सुधारतर्फ ठोस काम पनि गर्ने अठोट गरें यसैवीच म संलग्न संस्था एनआएनएले यही क्षेत्रको विशेष जिम्मेवारी पनि दियो कार्ययोजना कार्यदल र कार्यतालिका नै बनाएर निश्चित काम गर्ने रोडम्याप तयार पारियो धरम केसीआफ्नो कर्मभूमिमा तिनै वस्तुस्थितिहरूलार्इ लिपिवद्ध गर्न एनआरएनए साउदीले “श्रमिक सर्वेक्षण”लार्इ एउटा अभियानकै रूपमा अघि सारिसकेको थियो अद्यपि चलिरहेको छ अगुवा साथीहरूका वीच एउटा समझदारी बन्यो – “हामी सबैले यो सर्वेक्षण हाम्रा आआफ्नै कम्पनीहरूबाट गरौं र सुधारको प्रयास तथा थालनी पनि त्यहींबाट नै गरौं”म कार्यरत कम्पनीले मुलतः नेपाली दूतावास रियादले तोकेको न्युनतम तलबकै कारण विगत वर्षयता कुनै पनि नयाँ कामदार नेपालबाट ल्याएन बरू कम्पनी स्थापनाको सौं वर्षमा आएर बंगलादेशीका लागि (पहिलो पटक) भिषा निकाल्यो मैले देखिरहेको छु नेपाल सरकारले तलब तोक्दैमा आफूले ठूलो र सम्पूर्ण काम गरेको ठान्दछ तर त्यो तलवमान दिलाउन लागू गराउन सिन्को पनि भाँचेको छैन सरकारी निर्णय नै अवैज्ञानिक अव्यवहारिक र हचुवा शैलीमा भएको छ मेरो आफ्नै भतिजो डेढ लाख तिरेर साउदी आएको छ यही अप्रिल मा मैले जोड दिएर यसरी ठगिएर लुटिएर नआउन भनें तर उसले मानेन म असफल भएँ परिणामतः प्रतिशत डिमाण्डहरू दूतावासलार्इ बाइपास गरेर नेपाल पुग्छन् र फर्जी कागजात तयार पारी कम तलब सुविधामा कामदार आउँछन् फ्री भिषा फ्री टिकटको नारा र निर्णयले व्यवहारिक दरार झुट्ठा र दोहोरो कागजात अनि ठगी बदमासी झनै बढेको मेरो बुझाइ छ मेरो आफ्नै भतिजो डेढ लाख तिरेर साउदी आएको छ यही अप्रिल मा मैले जोड दिएर यसरी ठगिएर लुटिएर नआउन भनें तर उसले मानेन म असफल भएँ विना ओटी दैनिक घण्टा ड्युटी गरेर रियाल पाउने त्यसमा पनि रियाल हरेक महिनाको तलबबाट कटाउने उसका शर्त समझदारी देखेपछि र सुनेपछि त्यत्रो खर्च र यो कटौति केका लागि त भन्ने मेरो प्रश्नको जवाफ न त उसँग छ न त उसले कसैसँग सोधपुछ नै गर्न आवश्यक ठान्यो रसिद भने मात्र को दिएछ म्यानपावरले साउदीभित्रै उसको कर्मथलो अब्भा र मेरो दमामका वीचको हजारौं माइलको दूरी पनि हाम्रो भेटवार्ताका लागि खट्किँदो नै छ फेरि पनि उसको बोलीमा सन्तुष्टिको थोरै अंश भेटेपछि मैले कारण सोध्दा उसले भन्यो – “अंकल छतभित्रको काम छ” अहिले बल्ल म कार्यरत कम्पनीले नेपालका लागि केही भिषा निकालेछ यसका लागि म्यानपावरको चयन तथा कामदार खोज्ने समेत जिम्मा छुट्टीमा हाल नेपालमै रहेका एकजना पुराना कामदारलार्इ दिइयो उनले सबै आफ्नै गाउँले साथीभाइ ल्याउने भएछन् जनही सेवा शुल्क दिनेगरी म्यानपावर कम्पनी पनि चयन गरेछन् त्यही कम्पनीकै नाममा ‘वकाला’ पनि बनेछ कम्प्युटर सिस्टममा अपडेट भएछ यसैवीच उनले मात्र शुल्क लिने अर्को कम्पनी भेट्टाएछन् नयाँ कम्पनीको नाम पठाए पुरानोको वकाला रद्द गरी नयाँका नाममा अर्को बनेछ नयाँ कम्पनीले थरी कागजातका नमूना पठाएछ ती कागजात कम्पनीको एचआर डिपार्टमेन्ट र जीएम हुँदै मेरो टेबलमा आइपुगे उक्त कागजातमा साउदीको कानून नेपाली दूतावास तथा नेपाल सरकारको निर्णय कामदारहरूको तलब सुविधा तथा म्यानपावरको शेवा शुल्क बारेमा ठूलै अन्तर असमानता र अनियमितता पाएपछि मैले म्यानपावर कम्पनीलार्इ वटा प्रश्न राखें वटैको जबाफ आयो म्यानपावरबाट दशौं प्रश्न जुन म्यानपावर कम्पनीको सेवा शुल्कबारेमा थियो मा मैले पुरक प्रश्न गरें “के तपार्इले लिने भनेको जनही रू को सेवा शुल्क नेपालको कानूनसम्मत र सरकारको मौजुदा निर्णयसंगत छ के यति नै रकमको रसिद कामदारलार्इ दिन तयार हुनुहुन्छ”यो अन्तिम तथा पूरक प्रश्नको जवाफ भने आज पर्यन्त आइपुगेको छैन र काम हाल पेण्डिंगमा छ उता नयाँ कामदारसँगै आफ्नो छुट्टी काटेर फर्किने मनसाय बनाएका ती पुराना कामदार फतफताइरहेका छन् – “सर म सोझो र यसबारेमा अनभिज्ञ मान्छे यस्तो काम कहिल्यै गरेको थिइँन अब फेरि कहिल्यै गर्दैन पनि मेरै आँखा अगाडि लाखलाख तिरेर साउदी नै गैरहेको देखेकाले यो पच्चिस हजार त ठीकै होला कि भन्ने लाग्यो म्यानपावरले पनि यति नपाए कामै गर्दैन भनेपछि मैले सहमति जनाएको हुँ अब त पासपोर्ट पनि म्यानपावरलार्इ बुझाइसकेको अवस्था छ मेडिकल टेष्टसमेत भैसकेको छ मलार्इ तनाव भयो”उनी अझै अगाडि भन्छन् – “अहिले म्यानपावरहरू अझै आन्दोलनमै छन ब्याक डोर र अण्डर टेबलबाट काम गर्नुपर्ने असहज अवस्था छ”यसरी कसैलार्इ हर हालतमा बिदेश आउनै परेको छ कसैलार्इ पठाउनै परेको छ कसैलार्इ ल्याउनै परेको छ अनि समयको पावन्दी पनि छ अनि यस्तो परिस्थितिका वीच बैदेशिक रोजगारमा सुधार खोज्नु निकै कठिन जोखिमपूर्ण र चुनौतिपूर्ण पनि छ साउदी लगायत खाडीका अन्य मुलुकहरूबाट पनि भिषा शत प्रतिशत नै फ्रीमा जाने र अधिकांशले अचेल टिकटसमेत फ्रीमै दिने गरेको हुँदाहुँदै पनि अझै पनि कामदारहरूले लाख लाख तिर्नुपरिरहेको छ अहिले धेरै मित्रहरू फ्री भिषा फ्री टिकटको नारा र ब्यानरसहित यस निर्णयलार्इ लागु गर्न गराउन प्रयत्नरत हुनुहुन्छ जबकि “यसको बिपक्षमा छैनौ” भनी स्वयम म्यानपावर ब्यवसायीहरू समेतले भन्दै आएका छन् तर यो “फ्री” दिने पक्ष यहाँ बिदेशमा छन जसलार्इ न त ती नाराले छुन्छन न त अरू कसैको माग र आवाजले यहाँ (विदेश) को सरकारले समेत निजी क्षेत्रलार्इ त्यस्तो खासै कुनै दबाव दिन सक्दैन दिँदैन दिइहाले पनि मान्दैनन् निजी क्षेत्र सहमत हुन नसक्दा कतिपय सरकारी निर्णयसमेत फेरिएका नजिर छन् कुटनैतिक सम्बन्धको दशक बित्नै लाग्दा पनि नेपाल र साउदीवीच ‘श्रम सम्झौता’ हुन नसकिरहेको यथार्थले हाम्रो सरकारको पहलले आजसम्म कुनै असर र परिणाम दिन नसकेको सुस्पष्ट छँदैछ यद्यपि साउदी लगायत खाडीका अन्य मुलुकहरूबाट पनि भिषा शत प्रतिशत नै फ्रीमा जाने र अधिकांशले अचेल टिकटसमेत फ्रीमै दिने गरेको हुँदाहुँदै पनि अझै पनि कामदारहरूले लाख लाख तिर्नुपरिरहेको छ यसले वास्तविक समस्या अरू नै छन् र अन्तै छन् भन्ने पनि इंगित गरिरहेको छ जबसम्म विदेशबाट जाने फ्री र कामदारले तिर्नुपर्ने लाखका वीचको अन्तर (चलखेल)को चिरफार हुँदैन तबसम्म फ्री भिषा फ्री टिकटको रागले कुनै अर्थ असर र आशातीत परिणाम दिने छैन यसैले म मेरो पूरक प्रश्नको जवाफ खोजिरहनेछु यही नै सुधारतर्फको मेरो यात्राको प्रस्थान बिन्दु हुनेछ | 863 |
एजेन्सीलन्डन माघ – नयाँ आम्दानीको प्रतिवेदनअनुसार गुगलको माउ कम्पनी अल्फाबेटले विश्वको सर्वाधिक मूल्यवान् कम्पनीको दौडमा गुगललाई पछाडि पारेको छ कम्पनीले चौथो त्रैमासिकमा अर्ब मुनाफा गरेको छ वर्षअघिको अर्ब अमेरिकी डलरको तुलनामा बढी छ यो घोषणासँगै कम्पनीको सेयर मूल्य घण्टौंको व्यापारपछि प्रतिशतले माथि उक्लेको छ यसको अर्थ अल्फाबेटको अहिलेको सम्पत्ति खर्ब अर्ब अमेरिकी डलर छ भने एप्पलको सम्पत्ति खर्ब अर्ब अमेरिकी डलर छ यो पहिलो पटक हो जब अल्फाबेटले आफ्नो गुगलको व्यवसायको परिणामलाई छुट्ट्याएको छ गुगलको व्यवसायमा सर्च इन्जिन र युटयुब समेत समावेश छन् अल्फाबेटको ‘अदर बेट्’ व्यवसाय जसमा बढी प्रयोगसम्बन्धी कार्यका साथै आफैं गुड्ने कार्य र इन्टरनेट ब्यालुन प्रोग्राम रहेका छन् वार्षिक आधारमा अल्फाबेटले अर्ब कमाएको छ तर आँकडाले यसको अदर बेट्स व्यवसायले यो अवधिमा अर्ब घाटा खाएको देखाएको छ जबकि गुगलको सञ्चालन आम्दानी अनलाइन विज्ञापनमा वृद्धि भइ अर्ब अमेरिकी डलरमा बढेको छ मिजुहो सेक्युरिटिजमा अनुसन्धान प्रबन्ध निर्देशक रहेका नील दोषीले गुगलले मोबाइल विज्ञपानलाई निरन्तर कार्यान्वयनमा ल्याउने देखिएको बताएका छन् – वर्षअघि गुगलका लागि मोबाइल ठूलो विषय थियो यसको डेस्कटप व्यवसायमा नकारात्मक प्रभाव परेको छ सन् मा एप्पल अमेरिकामा सबैभन्दा बढी मूल्यवान् बनेर आयो यसले माइक्रोसफ्टलाई त्यो स्थानबाट विस्थापित गरेको थियो यस्तै माइक्रोसफ्टले आईबीएमलाई दशकअघि यो स्थानबाट हटाएको थियो यसैबीच बेलायतको आम्दानी चौथो त्रैमासिकमा प्रतिशतले बढेर अर्ब पुगेको छ अमेरिका बाहिर बेलायतमात्रै यस्तो आम्दानी गरेको छ यो कम्पनी अहिले कर विवादमा रहेको छ यसले सन् सम्मका पुरानो कर तिर्न सहमति जनाएको छ यसले करोड पाउन्ड रकम तिर्न सहमति जनाएको छ केहीले भने यो सम्झौतामा इन्टरनेटको भीमकाय कम्पनीलाई सहुलियत दिइएको आरोप लगाएका छन् अल्फाबेटले मूल्यवान् कम्पनीको हैसियत छिन्यो | 247 |
बलिउडका बादशाह शाहरुख खान र सिंघम अजय देवगनका बीचमा चल्दै आएको कोल्ड वार (शित युद्ध) सहिएको छ शाहरुखको फिल्म ह्याप्पी न्यू ईयर मा अजय को आगामी फिल्म एक्शन ज्याक्सन को ट्रेलर सार्वजनिक गरिएको छ यसका साथै बलिउडका दुइ सुपरस्टारहरूको बिचमा चल्दै आएको शितयुद्ध सकिएको छ स्मरणीय छ कि शाहरुखको फिल्म जब तक हे जान का साथ अजय देवगन को सन अफ सरदार रिलीज भएको थियो यस क्रममा यशराज फिल्मस अधिकांश स्क्रीनहरूमा जब तक हे जान चलाउनका लागी हलहरूमा दबाव दिइरहेको थियो अजयले यसको बिरोध गरेका थिए यस पछि यी दुइ स्टारका बिचमा कोल्डवार शुरू भएको थियो जे होस् प्रभुदेवा को फिल्म एक्शन ज्याक्सन का साथमा यो स्टारवार सकिएको छ बताइए अनुसार यी दुबै सुपरस्टारका बीचमा प्याचअप गराउन प्रभुदेवाको ठुलो हात रहेको छ प्रभुदेवा एक्शन ज्याक्सन का डाइरेक्टर हुन र ह्याप्पी न्यू ईयर मा उनले एउटा सानो भूमिका समेत गरेका छन | 140 |
वीरगञ्ज पुस स्वतन्त्र नागरिक समाज पर्साले आपुर्ति सहज बनाउन नेपाल सरकार आग्रह गरेको छ पर्साका प्रमुख जिल्ला अधिकार केशवराज घिमिरेलाई ज्ञापन पत्र बुझाउँदै समाजले जारी मधेस आन्दोलनको कारण पर्सा जिल्ला लगायत सम्पुर्ण मधेसको जन जीवन प्रभाबित हुदाँ समेत नेपाल सरकार गम्भिर नभएको र राहत बितरणमा समेत नेपाल सरकारले बिभेद गरेकोले समाजको गम्भिर ध्यानाकर्षण भएको जनाएको छ छिमेकी जिल्ला मकवानपुर र चितवनमा स्थानिय प्रशासनको सक्रियतामा डिजल पेट्रोल सप्ताहमा दुई पटक बितरण हुने गरेको तर बारा पर्सालगायत मधेसको जिल्लामा यस्तो व्यवस्था नगरिएको समाजको आरोप छ समाजले जारी मधेस आन्दोलनको कारण अति नै प्रभाबित बनेको पर्सा जिल्लामा पहाडी जिल्लाहरु झैं सुगम तरिकाले हप्तामा दुई पटक डिजल पेट्रोल उपलब्ध गराउन र वन डिभिजन कार्यायल पर्साबाट दाउरा उपलब्ध गराउन माग गरेको छ समाजका केन्द्रीय संयोजक सरोज कुमार कर्णको नेतृत्वमा बुझाइएको ज्ञापन पत्रमा समाजका संरक्षक एवं पुर्वराज्यमन्त्री मोहनलाल चौधरी सदस्यहरु लालबाबु पटेल सोनालाल रौनियार गौरव संतोष पटेल र अधिवक्ता महेन्द्र प्रसाद साह लगायतको सहभागिता रहेको थियो छन् | 151 |
मध्यमाञ्चलले प्रथम युथ तथा जुनियर राष्ट्रिय एथलेटिक्स च्याम्पियनसिपको उपाधि जितेको छसोमबार स्वर्ण रजत र कास्यसाथ मध्यमाञ्चल टिम च्याम्पियन बन्यो नेपाल एथलेटिकस संघद्वारा आयोजित प्रतियोगितामा स्वर्ण रजत र कास्य जितेको पश्चिमाञ्चल दोश्रो भयो तेश्रो स्थानमा चित्त बुझाउन बाध्य मध्यपश्चिमाञ्चलले स्वर्ण रजत र कास्य जित्यो प्रतियोगिताको अन्तिम दिन युथतर्फ महिला सय मिटर दौडमा मध्यमाञ्चलकी सुनीता श्रेष्ठ पहिलो भइन् सुनीताले निर्धारित दूरी मिनेट दशमलव सेकेन्डमा पु | 63 |
मोरङ असोज मोरङको सुन्दरदुलारी– स्थित गणेश चौकमा बसको ठक्करबाट मंगलबार एक बृद्धाको मृत्यु भएको छ मृत्यु हुनेमा सुनसरी इटहरी– बस्ने बर्षिया मनमाया ढकाल रहेकी छिन् उनको पाँचथर फिदिमबाट धरानतर्फ जाँदै गरेको नाख नम्बरको बसले बिहान स बजे हिड्दै गर्दा उक्त स्थानमा ठक्कर दिएको थियो ठक्करबाट गम्भिर घाइते भएकी ढकालाई उपचारकालागि न्युरो अस्पताल विराटनगर ल्याउने क्रममा बाटामै मृत्यु भएको हो ठक्कर दिने बस र चालकलाई इलाका प्रहरी कार्यालय इटहरीले नियन्त्रणमा लिएको छ | 71 |
टी– क्रिकेट विश्वकपको सेमी फाइनलमा न्यूजिल्याण्डलाई विकेटले पराजित गर्दै इङ्ग्ल्याण्ड फाइनल प्रवेश गरेको छ न्यूजिल्याण्डले विकेट गुमाउँदै रन बनाएको थियो यसपछि ब्याटिङ गरेको इङ्ग्ल्याण्डले ओभरमा विकेटको क्षतिमा लक्ष्य भेटायाे चैतमा हुने भारत र वेस्ट इन्डीजबीचको विजेतासँग उपाधीका लागि इङ्ग्ल्याण्डले चैतमा प्रतिश्पर्धा गर्नेछ टी– विश्वकपः इङ्ग्ल्याण्ड फाइनलमा | 46 |
पुस काठमाडौं वैदेशिक रोजगार विभागले भोलिदेखि अनलाइन सिस्टमबाटै वैदेशिक रोजगारीमा जानेको पूर्व श्रम स्वीकृतिको प्रक्रिया सुरुवात गर्ने भएको छ म्यानपावरहरूले लिने पूर्व श्रम स्वीकृतिको अनलाइनबाट बुझ्न सुरु गर्ने विभागका काठमाडाैं कार्रयालय प्रमुख कृष्ण दवाडी जानकारी दिएविभागले ब्यवक्तगत श्रम स्वीकृति र रिइन्ट्रीको आवेदनलाई माघदेखि अनलाइनमा लैजाने बताएको छ अहिले संस्थागतमा मात्रै अनलाइमा लैजाँदा कामदारलाई खासै सुविधा पुग्ने छैन ब्यक्तिगत अनलाइन सिस्टम सुरु भएपछि श्रम इजाजतको प्रक्रियाका लागि कामदारलाई एउटै कामका लागि बारम्बार काठमाडौंको तहाचलस्थित वैदेशिक रोजगार विभागको कार्यालयमा पुग्नुपर्ने छैन श्रमका लागि उपत्यका र उपत्यकाबाहिरका जुनसुकै ठाउँबाट पनि अनलाइन आवदेन गर्न सकिनेछ विभागले यो सिस्टमलाई ‘फरेन इम्प्लोयमेन्ट इन्फरमेशन म्यानेजमेन्ट सिस्टम’ (एर्फइआईएमएस) नाम दिएको छ यो सिस्टमबाट पहिलो चरणमा संस्थागत रुपमा विदेश जान लागेका युवाको कागजी दस्ताबेज अनलाइनमा बुझ्नेछ यो प्रक्रिया थालेपछि म्यानपावरले सीधै पूर्व श्रम स्वीकृतिका लागि अनलाइन आवेदन दिनेछन् | 129 |
पुस काठमाडौं तराई मधेस लोकतान्त्रिक पार्टी (तमलोपा)ले संविधान संशोधन नभए सरकारको कुनै पनि कदममा साथ नदिने चेतावनी दिएको छ तमलोपाले संसद बैठक अवरोध नगर्न पनि विपक्ष एमालेसहितका दलहरुलाई आग्रह गरेको छ पार्टीको नवौं वार्षिकोत्सवका अवसरमा बुधबार काठमाडौंमा आयोजित कार्यक्रममा पत्रकारहरुसँग कुरा गर्दै तमलोपा उपाध्यक्ष हृदयश त्रिपाठीले संविधान संशोधन प्रस्तावलाई प्रक्रियामा नलगे संविधान पनि कार्यान्वयन नहुने चेतावनी दिए संविधान संशोधनलाई पारित गरेर चुनावको वातावरण बनाउनुपर्ने भन्दै उनले संसद बैठक अवरोध नगर्न विपक्ष एमालेसहितको गठबन्धनलाई आग्रह गरे ‘संविधान संशोधन प्रस्तावमा आवश्यक परिमार्जनमार्फत् पारित गर्नुपर्दछ हाम्रो धारणा यही हो’ तमलोपा उपाध्यक्ष त्रिपाठीले भने ‘परिमार्जनसहित पारित गरौं देशलाई चुनाबतिर लैजाऔं संविधान संशोधन प्रस्ताव थाति रह्यो भने संविधान पनि थाति रह्यो भन्ने बुझे हुन्छ ’संविधान संशोधन प्रस्ताव परिमार्जन भए निर्वाचनमा जान आफूहरु तयार हुने उनले स्पष्ट पारे सहअध्यक्ष त्रिपाठीले संविधान संशोधन प्रस्ताव परिमार्जन नभएसम्म सरकारले अघि बढाउने कुनै पनि कदममा साथ नदिने चेतावनी दिए उनले भने ‘सबै समुदायको माग सम्बोधन नभएसम्म हामी मन बचन र कर्मले आन्दोलनमा लागि रहन्छौं ’ | 155 |
चैत दाङ दाङका विज्ञान विषयका शिक्षकहरुलाई बढ्दो जलवायु परिवर्तन र यसको प्रभावका विषयमा प्रशिक्षण दिइएको छ ‘विज्ञान शिक्षक समाज दाङ’को आयोजना तथा ‘बहुसरोकारवाला वन कार्यक्रम र रुपान्तरण नेपालको आर्थिक सहयोगमा शनिबार मावि तहका विज्ञान शिक्षकलाई जलवायु परिवर्तनलाई अनुकूलन गर्ने विषयमा प्रशिक्षण दिइएको हो मानवीय गतिविधिका कारणले निम्त्याउने जलवायु परिवर्तनको असर न्यूनीकरण र अनुकूलनमा प्रशिक्षण केन्द्रीत थियो बढ्दो औद्योगिक विकासका कारण उत्सर्जन हुने हरितगृह ग्यासले पृथ्वी तात्तिने क्रम बढेको भन्दै शिक्षकलाई त्यस्ता असर न्यूनीकरण र जलवायु परिवर्तनमा अनुकूलित हुने उपायका बारेमा जानकारी दिइएको थियो सो अवसरमा सरोकारवालाहरुले जलवायु परिवर्तनको प्रभाव देखिन थालेको भन्दै भावी पुस्ता अति जोखिममा रहेको बताएका छन् शिक्षकलाई रुपान्तरण नेपालका केपी यादवले प्रशिक्षण दिएका थिए | 107 |
पुस काठमाडौ सार्वजनिक लेखा समितिले नेपाल प्रहरीले बरामद गरेको किलो सुनको सुराकी काण्डामा प्रहरीले गलत नियत राखेको ठहर गर्दै त्यस विषयमा स्पष्ट पार्न गृहमन्त्री बामदेव गौतमलाई बोलाउने निर्णय गरेको छ समितिको शुक्रवारबो बैठकमा उक्त काण्डका वास्तविक सुराकीले पेश गरेको टेलिफोन वार्ताको रेकर्ड र केही भिडियो फुटेजसमेत उपलब्ध गराइएको थियो उक्त संवाद सुनेपछि समितिले तत्कालिन केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युारे (सीआईबी) मा कार्यरत प्रहरीहरुले बदनियत गरेको ठहर समेत गरेको समाचारपत्रमा खबर छ वर्षअघि तिब्बतको खासाबाट नेपाल आउँदै गरेको सुनको बारेमा जानकारी दिने ब्यक्तिलाई सुराकीमा राखेपछि उक्त काण्ड बाहिर आएको थियो समितिका सदस्यहरुले उक्त सुनकाण्डका बारेमा आएका कुरा हेर्दा गम्भीर अपराध देखिएकाले त्यसमा मुछिएका प्रहरीलाई कारबाही गर्नुपर्ने जिकिर गरेका थिए | 106 |
नेपालले एसियाली फुटबल महासंघ (एएफसी) ले आयोजना गरेको सोलिडारिटी कपको उपाधि जितेर इतिहास रचेको छ सन् मा एएफसीको सदस्यता लिएपछि उसले आयोजना गरेको कुनै आधिकारिक प्रतियोगिता नजितेको नेपालले वर्षपछि यो उपलब्धीलाई चुमेको छमंगलबार भर्खरै सम्पन्न खेलमा नेपालले वर्षदेखिको आफ्नो प्रतिद्धन्द्धी मकाउलाई – ले पराजित गरेको छ मलेसियाको कोचिङस्थित सरावक रंगशालामा खेल सुरु हुनुअघि ठूलो पानी परेको थियोपानीले ओसिलो भएको मैदानमा कुनै पनि समय मकाउले पुनरागमन गर्न सकेन् नेपालका लागि मिनेट | 70 |
Subsets and Splits
No saved queries yet
Save your SQL queries to embed, download, and access them later. Queries will appear here once saved.