Datasets:

Shushant

/

nepali_review_mini

like 0

संविधान निर्माण प्रक्रिया र प्रान्तीय सीमांकनलगायतका विषयमा असहयोग र असहमतिको नीति अपनाउँदै आएको नेपाल सद्भावना पार्टीले आफ्ना पाँच सभासद्हरूको सामूहिक राजीनामा घोषणा गरेको छ संविधानसभाबाट मधेसी थारू दलित आदिवासी जनजाति मुस्लिम महिला पिछडावर्ग अल्पसंख्यक सीमान्तकृतलगायतका समुदायको कुनै पनि अधिकार सुनिश्चित नहुने ठहर गरी मस्यौदा संविधानलाई प्रतिगमनकारीको संज्ञा दिएर सद्भावाना पार्टीले आफ्ना सभासद्लाई सामूहिक राजीनामा गराएको हो सप्तरीमा भएको हिंसात्मक संघर्षमा एकजनाको मृत्यु भएलगत्तै सद्भावना पार्टीको केन्द्रीय कार्यसमितिको निर्णयअनुसार मंगलबार साँझदेखि नै संसदीय दलले संविधानसभाबाट सामूहिक राजीनामा दिने घोषणा गरेको हो संयुक्त लोकतान्त्रिक मधेसी मोर्चाको आह्वानमा गरिएको अनिश्चितकालीन महडतालका क्रममा सप्तरी भारदहमा प्रहरी कारबाहीमा मारिएका राजीवकुमार राउतलाई सहिद घोषणा गर्दै सद्भावना पार्टीले घाइतेहरूको उपचारको सम्पूर्ण व्यवस्था मिलाउन सरकारसँग माग गरेको छ &#39जनताद्वारा गठित संविधानसभाबाट जनताको संविधान जारी गर्ने हाम्रो चाहना हुँदाहुँदै जनताको अधिकार हनन गर्ने षड्यन्त्र भइरहँदा हाम्रा लागि संविधानसभामा निरीह साक्षी किनाराका रूपमा बसिराख्ने अवस्थामा पुर्& याएकाले यस संविधानसभामा हामी बस्नुको औचित्य समाप्त भएको छ&#39 पार्टी अध्यक्ष राजेन्द्र महतो र संसदीय दलका नेता लक्ष्मणलाल कर्णले मंगलबार जारी गरेको विज्ञप्तिमा छ यस्तो अवस्थामा अब एकक्षण पनि संविधानसभामा बस्न जनताको भावनाको अपमान हुनेछ र जनताको इच्छाअनुरूपको संविधान यसै संविधानसभाबाट जारी गर्न संघर्षको विकल्प नरहेको हाम्रो पार्टीको ठहर छ&#39 अल्पसंख्यक र सीमान्तकृतलगायतका समुदायको भावना समेटिने गरी संविधानको मस्यौदा पुनर्लेखनको जोडदार माग गर्दै सद्भावना पार्टीले आफ्नो अधिकार र पहिचानका लागि मुलुकका विभिन्न स्थानमा भइरहेको आन्दोलनलाई समर्थन गरेको छ &#39अधिकारसम्पन्न स्वायत्त मधेस& थरुहट प्रदेश दिनुको सट्टा झापादेखि कञ्चनपुरसम्मको भूभागलाई टुक्राटुक्रा गरी ठूला दलका केही नेताले निहित स्वार्थका लागि मधेसथरुहट आन्दोलनको भावनामाथि कुठाराघात गरेको पार्टीको ठहर छ&#39 विज्ञप्तिमा छ &#39मस्यौदामा जुन प्रकारको संघीयता र संघीय प्रदेशको खाका ल्याइएको छ त्यसले संघीयताका नाममा देशका जनतालाई अल्झाएर आन्तरिक कलह पैदा गर्ने र अन्ततः संघीयतालाई नै समाप्त पार्ने साजिस गरिएको पार्टीको ठहर छ&#39 नागरिकतामा विवादित प्रावधान राखेर मधेस थरुहटका नागरिकलाई अनागरिक बनाउने षड्यन्त्र गरिएको र नागरिकताको बहानामा मधेस& थरुहटमा बस्ने सबै समुदायलाई प्राप्त राजनीतिक र संबैधानिक अधिकारबाट वञ्चित गराउन खोजिएको आरोप पनि सद्भावना पार्टीले लगाएको छ &#39जनसंख्याका आधारमा निर्वाचन क्षेत्रको प्राप्त अधिकारलाई कुण्ठित गर्दै मधेस& थरुहटका जनतासँग भेद्भाव गरिएको र शासन व्यवस्थामा अल्पसंख्यक र सीमान्तकृतलगायतका समुदायको प्रतिनिधित्वलाई समाप्त गर्ने षड्यन्त्र गरिएको पार्टीको ठहर छ&#39 विज्ञप्तिमा छ हिमाल पहाड र तराईका आफ्ना समुदायलाई प्राप्त समावेशी समानुपातिक प्रतिनिधित्वको अधिकारलाई समाप्त पार्न खोजिएको आरोप पनि पार्टीले लगाएको छ

मंसिर काठमाडौं बुधवार अपरान्ह बालुवाटारमा मधेसी मोर्चासहितका सत्तारुढ गठबन्धनले संविधान संसोधन विधेयक संसदमा लैजाने सहमति गर्दै गर्दा एमालेका नेताहरु संसदीय दलको कार्यालयमा थिए पत्रकारमार्फत बालुवाटारको सहमति थाहा पाएका नेताहरुले भने यो त हुने नै थियो तर योभन्दा खतरनाक डिजाइन हामीले बुझेरै संशोधनको विपक्षमा उभिनुपरेको अब घटनाक्रमले पुष्टि गर्नेछन् के हो खतरनाक डिजाइन् एमालेका नेताहरुले भन्ने गरेको खतरनाक डिजाइन के हो अहिलेसम्म खुलाएका छैनन् तर संविधान संसोधनको सन्दर्भमा प्रमुख मुद्दाका रुपमा रहेको प्रदेशको सीमांकन हेरेफेरप्रति एमाले थप कठोर हुने संकेत नेताहरुले दिएका छन् मुख्यतःतराई मधेसलाई पहाडबाट सम्पूर्ण रुपमा अलग गरेर प्रादेशिक संरचना बनाउने कुरा कुनै हालतमा स्वीकार्य नहुने एमालेको निर्णय छ दुई नम्बर प्रदेशमा सिन्धुली उदयपुर र मकवानपुर राख्नुपर्ने रहेछ भन्ने महशुससमेत अहिले एमाले नेताहरुले गर्न थालेका छन् एमाले पोलिटव्यूरो सदस्य समेत रहेका धनुषाका सांसद सत्रुघन महतो भन्छन् हामीले दुई नम्बर प्रदेशमा पहाड र भित्री मधेसका जिल्ला पनि राख्नुपर्छ भनेर उतिबेलै भनेका हौं तर नेतृत्वले त्योबेला बुझेन पाँच नम्बर प्रदेशबाट पहाडका जिल्ला झिक्ने र झापा मोरङ सुनसरी तथा कैलाली कञ्चनपुरलाई विवादित जिल्ला मानेर आयोग गठन गर्ने प्रयासलाई एमालेले असामान्य रुपमा लिएको छ वर्षदेखि भारतले जे चाहेको हो कांग्रेस र माओवादी त्यहीँ पुगेको भन्दै एमाले नेताहरुले यस्तो हुन नदिन सबै उपाय लगाउने बताएका छन् तराई मधेसमा मधेसी र थारु आदिवासीलाई अल्पमतमा पार्ने दीर्घकालीन उद्देश्यबाट नागरिकतामा संशोधन गर्न लागिएको र त्यसकै लागि पहाडलाई तराईका प्रदेशबाट अलग गर्न खोजिएको बुझाइ एमालेको छ थरुहट आन्दोलनका अगुवा राजकुमार लेखी समेत यसलाई षडयन्त्र देखिरहेका छन् उनी भन्छन् नवलपरासीदेखि बर्दियाको प्रदेश बनाउँदैमा थारुको माग पूरा हुँदैन नागरिकताको संशोधनले थारुलाई भविश्यमा झनै असुरक्षित बनाउनेछ नेपाल बहुराष्ट्रिय राज्य कि एकल राष्ट्रिय विघटित संविधानसभाका अध्यक्ष समेत रहेका एमाले नेता सुवास नेम्वाङ नेपाल बहुराष्ट्रिय राज्य हो भन्ने तर्कलाई अतिवादीहरुको एजेण्डा ठान्छन् यो एजेण्डामा कांग्रेस र माओवादी सहमत भए पनि एमालेले विदेशीबाट लाद्न खोजिएको राष्ट्रघाती प्रस्ताव स्वीकार नगर्ने अनलाइनखबरलाई बताए विशेषतः महन्थ ठाकुर र राजेन्द्र महतोले नेपालमा मधेशी र पहाडे दुई राष्ट्रियता रहेको र यो बहुराष्ट्रिय राज्य हो भन्ने गरेका छन् यसलाई एमालेले बिखण्डनकारी उद्देश्य भन्दै नेपाल एकल राष्ट्रिय राज्य हो भन्ने गरेको छ एमालेको यस्तो धारणालाई पहिचानवादीहरुले नश्लवादी सोचाइ भन्ने गरेका छन् नेम्वाङ भन्छन् ‘इतिहासदेखि नै नेपाल बहुजातीय बहुभाषिक र बहु सांस्कृतिक एकल राष्ट्रिय राज्य हो अहिले तराई र पहाडलाई अलग गर्ने कुराको चूरो यहीँ छ सामान्यतः कसैलाई नबिझाउने गरी बोल्ने नेम्वाङ किन यसरी आक्रामक हुँदैछन् प्रदेश पुनः सीमांकन र नागरिकताको प्रावधान दीर्घकालीन रुपमा नेपाललाई अप्ठेरो पार्ने गरी आएकाले यसलाई सामान्य रुपमा लिन नहुने उनको तर्क छ नेम्वाङ भन्छन् ‘तराईबाट पहाडलाई अलग गर्ने र अंगीकृत नागरिकलाई राज्यका प्रमुख पदमा जाने बाटो खुला गरेर मधेसका आदिवासी मधेसी र थारुहरुलाई अधिकारविहीन बनाउने सुनियोजित षडयन्त्रबाट अहिले संविधान संशोधनको कुरा आएको हो पहाड र तराई अलग गर्ने कुरा मधेस विरोधी हो ’राजमार्ग र पहाड आन्दोलनको केन्द्रएमालेले पूर्वका तीन र पश्चिमका दुई जिल्लालाई विवादित मानेर आयोगमा पठाउने र नम्बरबाट पहाडी जिल्ला हटाउने गरी विधेयक आएमा ती सबै ठाउँमा आन्दोलन चर्काउने तयारी गरेको नेताहरु बताउँछन पाँच नम्बर प्रदेश विभाजन विरुद्धको आन्दोलन उठाउन एमालेलाई अनुकुल यसकारण छ कि लुम्बिनी अञ्चल एमालेको सबैभन्दा ठूलो पार्टी पंक्ति भएको ठाउँ हो त्यहाँका कांग्रेस माओवादीकै नेता कार्यकर्ता पनि प्रदेश विभाजनको विपक्षमा रहेकाले आन्दोलन चर्किन सक्छ उसै पनि बुटवल चन्द्रौटा कावासोती कोहलपुर जस्ता घना आवादी भएका राजमार्ग आसपासका शहरमा एमालेको उपस्थिति छ त्यसैले आन्दोलन तराई र पहाड दुवै ठाउँबाट उठाउने तयारी एमालेको छ जुन आन्दोलनले कांग्रेस र माओवादी नेतृत्व उनीहरुकै सांसद र कार्यकर्ताको दबाबमा पर्ने विश्लेषण एमाले नेताहरुको छ एमालेको चुनावी गणित पाँच नम्बर प्रदेश विभाजन हुनै नदिने एमालेको अडानमा चुनावी स्वार्थले काम गरेको कतिपय मधेसवादी र माओवादी नेताहरुले बताएका छन् साबिकका सात प्रदेशमध्ये चुनावी गणितका हिसाबले एमालेका लागि एक नम्बर प्रदेशपछिको अनुकुल प्रदेश नम्बर हो गुल्मी अर्घाखाँची पाल्पा र प्युठानजस्ता जिल्ला झिकेपछि नम्बरमा एमालेको शक्ति कमजोर हुने मधेसवादीको आंकलन छ यद्यपि अहिलेकै अवस्थामा नवलपरासीदेखि बर्दियासम्म तराईका जिल्लामा पनि एमाले कहीँ पहिलो र कहीँ दोस्रो स्थानमा छ प्रदेश विभाजनको विपक्षमा उभिनुमा चुनावी गणितको प्रसंगै नरहेको एमाले नेताहरुको तर्क छ प्रदेश नम्बर का संयोजक समेत रहेका एमाले उपमहासचिव विष्णु पौडेल सप्तरी र सर्लाहीका मान्छेको माग पूरा गर्न पश्चिम पहाडका जिल्ला चलाउनु षडयन्त्रपूर्ण रहेको बताउँछन् ‘ नम्बर प्रदेश अन्तर्गत कुनै पनि जिल्लाका जनताले हामीलाई यो भएन भनेका छैनन्’ पौडेल भन्छन् ‘कसको स्वार्थमा विभाजन गरिँदैछ यो प्रश्नको जवाफ धेरै महँगो हुनेछ ’पहाड र तराईको साइनोएमाले नेताहरुको तर्क अनुसार लुम्बिनी र राप्तीका पहाडी जिल्लाको लाइफलाइन बुटवल भैरहवा र दाङसँग गाँसिएको छ पहाड र तराईमा अधिकांशका दुवैतिर घर र परिवारका सदस्य बाँडिएर बसेका छन् पहाडका जिल्लालाई निकालेर पोखरा वा सुर्खेत पठाउनु व्यवहारिक रुपमा कुनै हालतमा नमिल्ने माओवादी नेता टोपवहादुर रायमाझी बताउँछन् उनले नम्बर प्रदेशबाट तराई पहाड अलग गर्ने कुरा स्वीकार्य नहुने बताइसकेका छन् यस्तै धारणा कांग्रेसका बालकृष्ण खाँड चन्द्र भण्डारीलगायतका नेताको पनि छ ‘सवाल नम्बर प्रदेशको होइननियोजित रुपमा तराईका जिल्लालाई पहाडबाट अलग गर्ने डिजाइनबाट अहिलेको अभ्यास भइरहेको छ यो राष्ट्रघाती कुरा मान्य हुँदैन’ नवलपरासीबाट निर्वाचित एमाले सांसद बैजनाथ चौधरीले भन्छन् पाँच नम्बर प्रदेश अन्तर्गत पर्ने तराईका जिल्लाको सम्बन्ध पहाडसँग अन्योन्याश्रति रहेकाले कुनै हालतमा पहाड तराई अलग गर्न नदिने चौधरीले बताए उनले भने कुनै पनि थारु जनताले पहाडबाट अलग हुन पाउँ भनेर माग गरेका छैनन् छिमेकीको एजेण्डा बोक्ने केही अंगीकृतवालाहरुले भन्दैमा हुन्छ एमालेको बिरोध कि अवरोध संविधान संशोधनको विधेयक हेरेर एमालेले आफ्नो बिरोधको स्वरुप निर्धारण गर्नेछ यदि प्रदेश सीमांकन अहिले भनेजस्तै गरी चलाउन खोजिएमा नम्बरमा मात्र होइन एक नम्बर र नम्बर प्रदेशमा पनि आन्दोलन हुन सक्छ जिल्लालाई विवादित मानेर आयोगमा पठाइएमा झापा मोरङ सुनसरी र कैलाली कञ्चनपुरमा समेत आन्दोलन चर्काउने तयारी एमालेको छ अहिलेसम्म एमालेले संविधान संशोधनको विरोधमात्र गरेको छ यदि विधेयक आउन लाग्यो भने संसदमा अवरोध गर्छ कि संशोधन प्रस्ताव राखेर बिरोध जनाउछ यो प्रश्नको जवाफ दिने बेला भइनसकेको नेम्वाङले बताए एमालेका सामु अब दुई विकल्प हुन सक्छन् ) संविधान संसोधनको सन्दर्भमा मधेसी मोर्चा पनि सरकारको प्रस्तावको पक्षमा उभिएर दुई तिहाई बहुमतले विधेयक पारित हुने अवस्थामा आफ्नो असहमति जनताबीच लिएर जाने गरी संसदको निर्णय स्वीकार गर्ने ) उसले भन्ने गरेको राष्ट्रघाती र राष्ट्रिय हित बिरोधी बिधेयक दर्ता हुनै नदिने र दर्ता भए पनि सदनबाट पारित हुन नदिने गरी सडक र सदन दुवैतिर शसक्त प्रतिरोध गर्ने र सामाजिक आन्दोलन चर्काउने संविधानसभाको प्रतिशत भन्दा बढीले जारी गरेको संविधान प्रतिशतले मान्दिनँ भन्दैमा संशोधन हुन नसक्ने अडान एमालेको छ त्यसो त संसदको दुई तिहाईले संशोधन गरेको संविधान मान्दिनँ भन्ने अधिकार एमालेलाई हुने छैन

वीरगञ्ज–रक्सौल नाकामा धर्ना बसेका मधेश केन्द्रित दलका कार्यकर्ता र भारतबाट सामान ल्याउने स्थानीयबीच पुस राति पनि झडप भएको छ पुस राति वीरगञ्ज पशुपतिनगर अहिरवा टोलका स्थानीयले मोटरसाईकलमा समान ओसार्न थालेपछि दुबै पक्षबीच झडप भएको हो झडपमा धर्नाकारी जना र सामान ओसार्नेहरु जना घाइते भएको बुझिएको छ झडपमा वीरगञ्ज– पशुपतिनगर अहिरवा टोलका महेन्द्र कुमार राम जुत राम राजु राम दुर्योधन राम जयलाल राम घाईते भएका हुन् झडपमा आन्दोलनकारी तर्फ बारा सिसहनीयाका वृज किशोर महतो पर्सा मिर्जापुर अमर यादव र भेडिहर्वा निवासी शिवपुजन घाईते भएका छन् घाईते मध्ये वृज किशोर महतोको नारायणी उपक्षेत्रिय अस्पताल वीरगञ्जमा उपचार भैरहेको अस्पताल स्थित प्रहरी बिटले जनाएको छ सामान ल्याउनेहरु भन्दा आन्दोलनकारीको संख्या बढी भएकोले प्रतिकार गर्न सफल भएको नेपाल सदभावना पार्टीका पर्सा सचिव कृष्णा पटेलले बताए सामान ओसार्न प्रयोग गरिएको नम्बर नखुलेको एउटा मोटरसाईकलमा समेत तोडफोड गरेको संघीय समावेसी युवा गठबन्धन पर्साका संयोजक ईश्वर यादवले बताए यसअघि पुस र पुस राति धर्नामा बसेकाहरुलाई नेपाल र भारतका व्यापारी एवं उनीहरुका समर्थकहरुले लखेटेका थिए सुरेश बिडारी वीरगञ्ज नाकामा धर्ना बसेका र स्थानीय बीच झडप जना घाईते

[ 1120 432] सम्मान ग्रहण गर्दै औषधी व्यवसायी नित्यानन्द माझी [/ [ 1121 432] सम्मान ग्रहण गर्दै गैर आवासीय मधेशी सत्येन्द्र साह [/ राजविराज कार्तिक राज्यपक्ष घुँडा नटेकेसम्म जारी आन्दोलनलाई थप सशक्त बनाएर बढ्नुपर्नेमा एक कार्यक्रमका वक्ताहरुले जोड दिएका छन् मधेशी पत्रकार समाज सप्तरीद्वारा राजविराजमा आइतवार आयोजित जारी आन्दोलन र अबको भूमिका विषयक अन्तरक्रिया कार्यक्रमका वक्ताहरुले यस्तो सुझाव दिएका हुन् सद्भावना पार्टीका महासचिव मनिसकुमार सुमनले आन्दोलनलाई थप सशक् त बनाएर राज्यपक्षलाई घुँडा टेकाउने बताएका छन् आफूहरुले आन्दोलनको आयोजक मात्र भएको भन्दै असली कार्यान्वयनकर्ता मधेशी जनता नै भएको प्रष्ट्याउँदै उनले भने ‘शान्तिपूर्ण आन्दोलनका कारण राज्यपक्ष लाचार भइसकेको छ त्यसैले मात्र केही दिन आन्दोलनलाई थप सशक्त बनाएर निरन्तरता दिए राज्यपक्षले घुँडा टेक्नेछ र मधेशी जनताको जीत सुनिश्चित छ ’संघीय समाजवादी फोरम नेपालका केन्द्रीय सदस्य शैलेन्द्र प्रसाद साहले लगभग सवा दुई महिना भइसक्दा पनि राज्यपक्ष गम्भीर नबनेकोमा आक्रोश व्यक्त शान्तिपूर्ण आन्दोलनबाटै शासकवर्गलाई झुक्न बाध्य पार्ने बताए आन्दोलन थप सशक्त बनाउन नाकाहरुमा निगरानी बढाउनुपर्नेमा उनले जोड दिए सद्भावना पार्टीका केन्द्रीय दिपेन्द्र चौधरीले काठमाण्डौलाई लक्षित गरी मालसामान ढुवानीलाई पूर्ण ठप्प बनाउनुपर्नेमा जोड दिए संघीय समाजवादी फोरम नेपालका केन्द्रीय सदस्य अशोक कुमार यादवले जारी शान्तिपूर्ण मधेश आन्दोलनले विश्वमै चर्चा पाएको भन्दै यो आन्दोलनलाई कुनै पनि शक्तिले दबाउन नसक्ने बताए वरिष्ठ पत्रकार शिवहरि प्रसाद भट्टराईले जारी आन्दोलन मधेशमा बस्ने सबै वर्ग तथा समुदायको आन्दोलन भएको भन्दै आ–आफ्नो स्थानबाट सहयोग गर्नुपर्नेमा जोड दिए मधेश आन्दोलनले सफलता पाए त्यसको लाभ मधेशमा बस्ने पहाडी समुदायले पाउने भएको भन्दै राजविराजमा समेत पहाडी समुदायले जुलुस निकाल्ने तयारी गरिरहेको उनले जानकारी दिए पत्रकार एवम् मधेशी बुद्धिजिवी सन्तोष कुमार चौधरीले जारी आन्दोलनलाई काठमाण्डौ केन्द्रित गरिए चाँडो सुनुवाई हुने तर्क प्रस्तुत गरे सवा दुई महिनासम्म आन्दोलन जारी रहँदा पनि राज्यपक्षले वास्ता नगरेको भन्दै त्यस विषयमा विष्लेशन एवम् समिक्षा गरेर थप सशक्त एवम् प्रभावकारी हुने खालका कार्यक्रमहरु गर्नुपर्नेमा उनले जोड दिए कार्यक्रममा टुडे खबर डटकम अनलाइनका प्रधान सम्पादक अनन्त अनुरागले आन्दोलनलाई थप सशक्त बनाउन सम्पूर्ण मधेशवादी पार्टीका नेताहरु बीच कार्यगत एकता हुनुपर्नेमा जोड दिए जारी आन्दोलन उचाईमा पुगिरहेको भन्दै सम्भावित चुनौतीहरुको विषयमा समेत व्यापक विचार विमर्श गरी पूर्व तयारीहरु थाल्नुपर्ने उनले सुझाव दिए मधेशी मोर्चा सप्तरीका संयोजक रामप्रित यादवले जारी आन्दोलनमा स्थानीय मिडियाहरुले महत्वपूर्ण भूमिका निभाए पनि राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमहरुले आन्दोलनका समाचारहरुलाई प्राथमिकता नदिएको बताए कार्यक्रममा राजनीतिकर्मी नेपाल पत्रकार महासंघ सप्तरीका पूर्व अध्यक्ष धीरेन्द्र प्रसाद साह राष्ट्रिय मिडिया पत्रकार सञ्जालका संयोजक जितेन्द्र खड्गा राजनीतिकर्मी सत्यनारायण यादव तराई मधेश सद्भावना पार्टीका जिल्ला अध्यक्ष कपिलदेव यादव गैर आवासीय मधेशी सत्येन्द्र साहलगायतले बिचार व्यक्त गरेका छन् समाजका सदस्य शैलेश कुमार कर्णको अध्यक्षतामा आयोजित कार्यक्रमको सञ्चालन सल्लाहकार श्रवणकुमार देवले गरेका थिए सहयोगी हातहरु सम्मानितसमाजद्वारा आयोजित कार्यक्रममा मधेश आन्दोलनका सहीद राजिव कुमार राउतका परिवारजनलाई सहयोग पु¥याउने दुई जनालाई सम्मान गरिएको छ यसरी सम्मानित हुनेमा सप्तरीको शम्भुनाथ नगरपालिका कठौना निवासी हाल अमेरिकामा अस्थायी बसोवास गर्दैआएका सत्येन्द्र साह र सप्तरीकै युवा औषधीव्यवसायी नित्यानन्द माझी रहेका छन् भारदहका सहीद राउतका परिवारजनलाई साहले नगद एक लाख रुपैयाँ उपलब्ध गराएका थिए भने माझी मेडिकोका प्रोप्राइटर नित्यानन्दले नगद हजार रुपैयाँ उपलब्ध गराएका थिए दुवैजनालाई प्रमाण–पत्रसहित दोसल्ला ओढाएर सम्मान गरिएको छ

असार काठमाडौं स्पेनिस फुटबल लिगका अध्यक्षले आफूलाई बार्सिलोनाका अर्जेन्टिनी स्टार लिओनल मेस्सीले स्पेन छाड्ने डर लागेको बताएका छन् कर छलीको आरोपमा बार्सिलोनाको एक अदालतले हालै मात्र मेस्सी र उनका पिता जोर्जलाई महिना जेल सजाय सुनाएको छ र लगतै मेस्सीका पिताले इंग्लिस क्लब चेल्सीका मालिकलाई भेटेको समाचार सार्वजनिक भएको छ स्पेनिस लिगका अध्यक्ष हेवियर टेबसको भनेका छन् ‘ मलाई मेस्सीले (स्पेन) छाड्ने डर छ तर ला लिगाको तर्फबाट भन्न चाहन्छु कि उनी दोषी छैनन् र उनीसँग हामी खुसी छौं ’अदालतको फैसलाविरुद्ध मेस्सीले अपील गर्ने उनका वकिलले बताएका छन् र स्पेनमा यदि कुनै अपराधिक मुद्धामा दोषी ठहर नभएको भए वर्षभन्दा कम सजाय भए जेल जानु नपर्ने व्यवस्था छ र मेस्सी जेल जानु नपर्ने देखिन्छ टेबसले फैसलाका क्रममा प्रक्रिया पालना नभएको भन्दै भनेका छन् मलाई लाग्दैन कि मेस्सी अपराधी हुन् उनी वित्त वर्ष संरचनामा भएको परिवर्तनको शिकार भएका हुन् ’मेस्सीले मिलियनभन्दा बढी युरो स्पेनमा तिरेको र त्यो अस्पताल र रोड बनाउन खर्च भएको उनले बताए स्पेनिस लिगका अध्यक्ष हेवियर टेबसले बार्सिलोना र अर्जेन्टिनी स्टारविरुद्ध सुनियोजित संयन्त्र भएको दाबी अस्वीकार गरे आफूले मेस्सी र बार्सिलोनालाई लक्षित नगरेको भन्दै उनले विश्वकै खेलकुद छानविनमा रहेको बताए

काठमाण्डु वैशाख भूकम्पपीडितको राहत र पुनःस्थापनामा जुट्नु पर्ने चटारोमा मन्त्रीहरुलाई भने अर्थले नयाँ गाडी स्वीकृत गरेर उपहार दिएको छ विभिन्न मन्त्रालयले मन्त्रीका लागि माग गरेको नयाँ गाडीको प्रस्ताव अर्थ मन्त्रालयले भटाभट स्वीकृत गरेको छ खेलकुद मन्त्री पुरुषोत्तम पौडेलले त एक महिना अघि नै नयाँ स्करपियो किनिसकेका छन् उर्जा मन्त्री राधा ज्ञवालीका लागि पनि बजेट स्वीकृत भएको छ उर्जाले गाडी खरिद गर्न करिब लाख रुपैया पाएको छ भने सामान्य प्रशासन मन्त्रीका लागि अर्थले लाख रुपैया स्वीकृत गरेको छ अर्थले नयाँ गाडी माग गर्ने सबैजसो मन्त्रीहरुका लागि हालै बजेट स्वीकृत गरेको हो यसैबीच सामान्य प्रशासन मन्त्री लालबाबु पण्डितले नयाँ गाडीका लागि अर्थले स्वीकृत गरेको लाख रुपैया फिर्ता गरेका छन् उनले मुलुक विपदमा परेको बेला मन्त्रीले नयाँ गाडी चढ्न नसुहाउने भन्दै रकम राहत र पुनःस्थापनामा लगाउन अर्थलाई फिर्ता दिएका हुन् सामान्य प्रशासन मन्त्री पण्डितका स्वकीय सचिव ओसिम आलमले भने विहिबार बेलुका गाडी फिर्ता गर्ने कागजी प्रक्रिया सकिएको छ मन्त्रीज्यूले सो रकम भूकम्पपीडितको राहत र पुनःस्थापनामा खर्च होस भन्ने इच्छा राख्नु भएको छ

क्लाशिकल संगीतमा डिप्लोमा गरेका राकेश ओलीको अब आफ्नै एकल एल्बम बजारमा आउने भएको छ बर्दियाको सानोश्री ताराताल नगरपालिका श्रीकंैडाका स्थानीय निबासी ओली अहिले उक्त एल्बम निकाल्ने तयारीमा जुटेका छन् सालमा रेडियो नेपालमा आधुनिक गीतमा स्वर परिक्षण उतिर्ण गरेका ओलीले हालसम्म डेढ दर्जन बढि गीतहरु गाइसकेका छन् यस अघि रेडियो नेपाल लगायत अरुका एल्बमहरुमा स्वर दिएका ओलीले यस पटक आफ्नै एकल एल्वम बजारमा ल्याउन लागेका हुन् मेरो संसार नाम रहेको एल्बममा मेरो देश जस्तो कुनै देश भेटिएन राष्ट्रिय गीत आँखिर टाढा जानेलाई म एक गीतकार हुँ आधुनिक गीत भेरी कर्णाली दोभानैमा बगेकै छ उही भेल लगायतका गीतहरु रहेका छन् उनले एल्बमका लागि गीत रेकर्डिङ प्रक्रिया अन्तिम चरणमा पुगेकोे बताए एल्बमको तयारीमा जुटेका गायक ओलीले भने एल्बम छिटै बजारमा आउँदैछ बैशाख गते जन्मेका ओली सालबाट आफू गीतसंगीत क्षेत्रमा लागेको बताउँछन् कलानिधी इन्दिार संगीत महाविद्यालय इलाहाबादबाट संचालित संगीत महाविद्यालय पुलचोक ललितपुरबाट क्लाशिकल संगीतमा डिप्लोमा (फोर्थ इयर) गरेका ओलीले संगीत पढ्दा जुनियर डिप्लोमा दोश्रो बर्षमा गोल्ड मेडल समेत प्राप्त गरेका छन् उनले गीत संगीत आफ्नो मुख्य रुचीको बिषय भएको बताए हरप्लेक्सले निकालेको बेदनाका बस्तीहरु एल्लममा यी गाउँबस्ती लेक र बेसी बोलको गीतबाट औपचारिक रुपमा गायन क्षेत्रमा प्रबेश गरेका ओलीले रेडियो नेपालमा भएछु परदेशी बोलको लोकगीत गणेश गुरुङको संगीतमा रहेको एकान्तमा खोल्नु चिठी बोलको आधुनिक गीत लगायतका गीतहरु गाएका छन् त्यसैगरि बिमल डाँगीको साइनो एल्बममा हिउँको खोली बग्दै आयो झरनाको पानीमा बोलको पप गीत पनि गाएको बताए गणेश गुरुङ र धनबहादुर गोपाली उनका संगीत गुरु हुन् उनीहरुकै सहयोग र हौसलाले यो स्थानमा आइपुगेको बताउँछन् गायक ओली अहिले बजारमा आधुनिक गीतको लहर चलेको छ उनी भन्छन् यो खुसीको कुरा हो गजल आधुनिक गीत सुन्ने श्रोताहरका लागि अहिलेको नयाँ प्रविधिले गर्दा कलाकारहरुको मेहनेतमा कमी आएको छ दुख नगरेरै अध्ययन र अभ्यासबीना गीत निकाल्ने परम्परा बसेको छ उनी भन्छन् यसले गर्दा नेपाली गीतसंगीतको स्तरीयतामा प्रश्न चिन्ह खडा भएको छ उनी गीतसंगीतको स्तर बृद्धि गर्नका लागि कलाकार र संगीतकारहरुले अझ दुःख र मेहनत गर्नु पर्ने बताउँछन्

पुस वीरगञ्ज एमालेसमर्थित युवा संघले मन्त्रालयको संख्या बढाउनुको साटो तराई मधेसमा आर्थिक विकासको प्याकेज ल्याउन ओली सरकारको ध्यानाकर्षण गराएको छ मधेस सम्वाद अभियानका क्रममा जिल्लाको कार्यक्रमपछि शनिबार वीरगञ्जको घण्टाघरमा पुगेका युवा संघका अध्यक्ष राजीव पहारीले अनलाइनखबरसँग भने‘सरकारले मन्त्रीको संख्या बढाउनभन्दा तराईमा आर्थिक विकासको प्याकेज ल्याउनुपर्छ ’अध्यक्ष पहारीले तराई मधेसका जायज मागहरु सरकारले पूरा गर्नुपर्ने बताए बाराको परवानीपुर र घण्टाघरको कार्यक्रमपछि उनले अनलाइनखबरसँग भने ‘जायज मागहरुको सम्बोधन गरिनुपर्छ ’युवा संघले तराई मधेशका जिल्लाहरुमा जागरण अभियान चलाइरहेको र हालसम्म जिल्लामा सफलतापूर्वक कार्यक्रम सम्पन्न भएको पहारीले बताए ‘हामी मधेस आन्दोलनको केन्द्र दाबी गरिएको मितेरी पुलसम्म पुगेका छौं’ उनले भने ‘यो हाम्रो ठूलो उपलब्धि हो ’युवा संघ अध्यक्ष पहारीले राष्ट्र विखण्डनको नारा दिने मधेसकेन्द्रित दलका नेताहरुलाई गिरफ्तार गरेर राज्य द्रोहको मुद्दा चलाउन गृहमन्त्रालयको ध्यानाकर्षण समेत गराए सरकारी कर्मचारीलाई कारवाही गर्न मागयुवा संघ अध्यक्ष पहारीले मधेसका प्रतिशत सरकारी कर्मचारीहरुले कार्यालयमा काम नगरी तलब खाइरहेको आरोप लगाए  ‘ प्रतिशत सरकारी कर्मचारीहरु कार्यालयमा काम नगर्ने र आन्दोलनमा लागेर तलबमात्रै खाने काम गरिरहेको पाइयो उनले अनलाइनखबरसँग भने ‘त्यस्ता कर्मचारीलाई कारबाही गरिनुपर्छ भन्ने हाम्रो माग छ ’

नेपाली ब्याट्सम्यान आदिल खानले श्रीलंकाविरूद्ध छक्का प्रहार गरेका छन् उनले दुई टिमबीचको खेलमा पहिलो छक्का प्रहार गरेका हुन्यस खेलमा श्रीलंकाका कुनै पनि ब्याट्सम्यानले छक्का प्रहार गर्न सकेका थिएनन् उनको छक्का प्रहारपछि नेपालले रन पुरा गरेको थियो बायाँ हाते ब्याट्सम्यान आदिलले जयाविक्रमको चौथो बललाई डिप मिडविकेटमा छक्का प्रहार गरेका थिएयो छक्का दुवै टोलीबीच भएको खेलको ओभर बलपछि सम्भव भएको थियो

राजविराज कार्तिक राष्ट्रिय मधेश समाजवादी पार्टीका अध्यक्ष शरतसिंह भण्डारीले आन्दोलन थप सशक्त बनाउन सम्पूर्ण पार्टीका जिल्ला नेता तथा कार्यकर्ताहरुलाई निर्देशन दिएका छन् सप्तरीको कोइलाडीमा विहीबार आयोजित पार्टीका अगुवा कार्यकर्ता प्रशिक्षण कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै उक्त कुरा बताएका हुन् सशक्त आन्दोलन गरेर राज्यपक्षलाई बाध्य पार्ने बताउँदै उनले सम्पूर्ण उर्जा आन्दोलनमा खर्च गर्ने निर्देशन दिए पार्टीका प्रमुख सल्लाहकार तथा संसदीय दलका नेता निर्जला राउत उपाध्यक्ष शेखर कुमार सिंह प्रवक्ता केशव झा जिल्ला अध्यक्ष गजेन्द्र कुमार मण्डल उपाध्यक्ष सतिश कुमार सिंह सचिव तेजनारायण यादवलगायतका वक्ताले मन्तव्य व्यक्त गरेका छन् उक्त कार्यक्रम विपिन सिंहको अध्यक्षतामा आयोजना गरिएको थियो कार्यक्रममा जिल्ला क्षेत्रीय तथा गाउँ कमिटिका पदाधिकारीहरुको सहभागिता रहेको थियो

काठमाडौं बैशाख नेपाल कृषि अनुसन्धान परिषद्(नार्क)ले अहिलेसम्मको अनुसन्धानबाट प्राप्त उपलब्धिलाई दुई दिनको लागि प्रदर्शनीमा राखेको छ स्थापनाको औँ वर्ष पार गरेको अवसरमा नार्कले ललितपुरको खुमलटारस्थित नार्क परिसरमा शनिवार र आइतबारको लागि यस्तो प्रदर्शनीको आयोजना गरेको हो प्रदर्शनीमा विभिन्न बालीका उन्नत बिउ बिजन नार्कले विकास गरेको चल्ला कोरल्ने मेसिन अस्टे«लियाबाट ल्याएको बोयर जातको बोका मासु तथा अण्डाका लागि पालिने कुखुरा खरायो विभिन्न रोग प्रतिरोधात्मक बाली रामपुरको मकै लगायतका बस्तु राखिएको नार्कका बरिष्ठ बैज्ञानिक मनोज ठाकुरले जानकारी दिए ‘प्रदर्शनीमा नार्कले विकास गरेका धेरै जात र प्रविधिका विषयमा जानकारी लिन सकिने देखियो’ प्रदर्शनीस्थलमा भेटिएका नार्कका पूर्व बैज्ञानिक तथा धानविद् डा भोलामानसिंह बस्नेतले भने राष्ट्रिय मकै बाली अनुसन्धान कार्यक्रमले विकास गरेका मकैका हिमाली तथा पहाडी क्षेत्रमा धेरै फलाउने सक्ने मकै पनि प्रदर्शनीमा राखिएको छ शनिबार सिमित उपभोक्तालाई मकैको बिउ निःशुल्क रुपमा बितरण गरिएको थियो तस्बीरः अमूल थापा

फागुन काठमाडौं खानेपानी उद्योगहरुले अब जारमा पानी बेच्दा बिर्कोलाई अनिवार्य रुपमा सील गर्नुपर्ने भएको छ सरकारले खुला रुपमा सील नगरी जारमा पानी बेच्न निषेध गरेको हो अप्रशोधित पानी राखेर बिक्री गरी उपभोक्ताको स्वास्थ्यमाथि खेलवाड गर्ने क्रम बढेको भन्दै खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागले जारको पानी विक्री गर्दा विर्को सीलप्याक गर्नुपर्ने निर्णय गरेको होआठौं राष्ट्रिय खाद्य स्वच्छता दिवसका बारेमा जानकारी गराउन आइतबार आफ्नै सभाकक्षमा गरेको पत्रकार सम्मेलनमा महानिर्देशक संजिवकुमार कर्णले उद्योगहरुले जारको विर्को सील गर्नुपर्ने निर्णय भएको जानकारी दिए उनले उद्योगहरुले जारमा अप्रशोधित पानी भरेर बेच्ने क्रम बढेकाले अनुज्ञापत्र नम्बरसहित प्लाष्टिकले बिर्को सील गर्नुपर्ने निर्णय गरेको बताए विभागले बिर्को सील गर्ने व्यवस्थाका लागि पानी उद्योगहरुलाई दुई महिनाको समय दिइएको छ

एजेन्सीलन्डन   जेठक्रिस्टियानो रोनाल्डोले गत वर्ष सर्वाधिक कमाइमा लियोनल मेसीलाई पाखा लगाएका छन् फोब्र्सले शुक्रबार रियल म्याड्रिडका स्ट्राइकर रोनाल्डो बढी कमाउने फुटबलरको सूचीमा शीर्ष स्थानमा रहेको जनाएको छ क्रिस्टियानो रोनाल्डोरियलका स्टार स्टाइकर रोनाल्डोले गत सिजन आफ्नो क्लबलाई उपाधि नदिलाए पनि आम्दानीमा आफूलाई अब्बल पारे विश्वकै चर्चित ब्रान्डको साथ पाउँदा रोनाल्डोले गत वर्ष करोड लाख डलर कमाए लियोनल मेसी पाँचौँपटक फिफा वर्ष खेलाडी घोषित बार्सिलोनाका मेसी करोड डलरका साथ दोस्रो बढी कमाउने फुटबलर बनेका छन् गत वर्ष च्याम्पियन्स लिग तथा स्पेनिस लिगमा उत्कृष्ट प्रदर्शन गरे पनि मेसीको आम्दानी अपेक्षाअनुरूप नबढेको फोब्र्सको भनाइ छ जात्लान इब्राहिमोभिकयस सिजन पेरिस सेन्ट जर्मेन (पिएसजी) छाड्ने घोषणा गरिसकेका स्विडिस स्ट्राइकर जात्लान इब्राहिमोभिक तेस्रो बढी कमाउने फुटबलर हुन् उनले गत वर्ष करोड लाख डलर आर्जन गरे पिएसजीमा उत्कृष्ट प्रदर्शन गरे पनि जात्लानमाथि स्पोन्सर्सको खासै रुचि नदेखाएको फोब्र्सले उल्लेख गरेको छ यस सिजन इंग्लिस प्रिमियर लिग स्पेनिस वा सिरी एमा आबद्ध हुँदा उनको आम्दानी बढ्न सक्छ नेमार जुनियरबाज्रिलियन क्लब सान्तोसबाट स्पेनिस क्लब बार्सिलोनामा आबद्ध भएपछि नेमार जुनियरले आफूलाई उत्कृष्ट फुटबलरका रूपमा उभ्याएका छन् लगातार दुई सिजन बार्सिलोनाका लागि उत्कृष्ट प्रदर्शन गरेका नेमारले गत वर्ष करोड लाख डलर धन आर्जन गरे यस तथ्यांकअनुसार गत वर्ष उनी चौथो बढी आर्जन गर्ने फुटबलरमा पर्छन् गेराथ बेल वर्षअघि टोटनह्यामबाट रियल म्याड्रिडमा आबद्ध हुँदा गेराथ बेल सबैभन्दा महँगा फुटबलर बनेका थिए यद्यपि रियलले कीर्तिमानी रकममा अनुबन्ध गरे पनि बेलको प्रदर्शन उतार–चढावपूर्ण छ उनले एकैनासको प्रदर्शन गर्न सकिरहेका छैनन् तर बेल र रोनाल्डोबीच फिनिसिङ जिम्मेवारीका लागि प्रतिस्पर्धा हुने गर्छ रियल म्याड्रिडकै ब्रान्डका कारण बेल गत वर्षको पाँचाँै कमाइ गर्ने फुटबलर बने उनले गत वर्ष करोड लाख डलर कमाए वाइन रुनीवाइन रुनीको कप्तानीमा रहेको म्यानचेस्टर युनाइटेड अर्को सिजन युरोपियन च्याम्पियन्स लिग फुटबल स्थान बनाउन संघर्षरत छ इंग्लिस क्लबमै करिअर अन्त्य गर्न सोच बनाएका रुनीले गत वर्ष खासै आम्दानी गर्न सकेनन् गत वर्ष उनले करोड लाख डलर मात्र आर्जन गरे उनी गत वर्षको छैटौँ बढी कमाउने फुटबलर बनेका छन् सर्जियो अगुएरोम्यानेचेस्टर सिटीले अर्को सिजनको युरोपियन च्याम्पियन्स लिग स्थान सुरक्षित गर्दा सर्जियो अगुएरोका योगदान कम आँक्न सकिन्न यस सिजन चौथो स्थानका लागि सिटीले छिमेकी क्लबविरुद्ध प्रतिस्पर्धा गरिरहेको छ सिटीकै प्रेरणादायी स्ट्राइकर अगुएरोले गत वर्ष करोड लाख डलर कमाए उनी सातौँ धनी फुटबलरमा पर्छन् लुइस सुआरेजमेसीको अनुपस्थितिमा उरुग्वेयन स्ट्राइकर लुइस सुआरेजले उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्छन् दुई वर्षअघि बार्सिलोनामा अनुबन्ध भएका सुआरेजले पहिलो सिजन खासै राम्रो गर्न सकेनन् तर पछिल्लो केही समययता सुआरेज उत्कृष्ट फर्ममा छन् उनले लगातार स्पेनिस लिगमा गोल गरिरहेका छन् गत वर्ष सुआरेजले करोड लाख डलर कमाए यस तथ्यांकका आधारमा उनी गत वर्षको आठौँ बढी धन आर्जन गर्ने खेलाडी बनेका छन्

ईश्वर अर्यालहरेकपटक नेपाल भारतबीच जब सन्धिसम्झौताको कुरा गरिन्छ त्यहाँ भारतले नेपाललाई दिने आर्थिक सहयोग अनुदान र ऋण पहिलो बुँदामा हुन्छ भूकम्पलगत्तै भारतले दिने भनेको एक बिलियन डलर आर्थिक सहयोगसहितको प्याकेज भारतले एकतर्फी घोषणा गरे पनि ल्याउनका लागि चाहिने सहमतिको चरण धेरै हुन्छन् हरेकपटक उच्चस्तरीय भेटघाट हुँदा त्यही कुरा दोहोर्याइन्छ जनतालाई कति सहयोग हो कति ऋण हो भनेर जानकारी दिन न यता सरकारले आवश्यक ठान्छ न त भारतले नै त्यो प्याकेज कसरी र कुन प्रक्रियामा नेपाल भित्रने हो स्पष्ट पारिदिन्छ हामी कहिले सहयोग गर्यो भनेर भारतप्रति नतमस्तक हुन्छौं र कहिले अझै दिएन भनेर आक्रोशित पनि एकपटक घोषणा गरेको उक्त सहयोग प्याकेज यता आउन नपाउँदै सयौंपटक अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चमा विज्ञापन भइसकेको हुन्छ मोदी जापान गए अनि नेपालीलाई पैसा दिएको कुरा गरे अरब आए उही कुरा संसारको जुनसुकै कुनामा गए एउटै कुरा मात्र गर्छन् नेपालबारे त्यो हो ‘नेपालको दुःखमा भारतको पनि आँसु र्झछ त्यही भएर त हामीले एक बिलियन डलर दियौं नेपालको बडे भाइ हो भारत भारत बुद्ध भूमि हो हामी शान्तिपि्रय भएकाले हामीले नेपालमा शान्तिको कामना गर्छौं ’उनले उता उसो भन्दै गर्दा राहत नपाएर र उपचार नपाएर भूकम्पपीडित मरिसकेका हुन्छन् जनताले सरकारलाई राहतको पैसा खायो भनेर हैरान पार्छन् उता सरकारले घोषणा गरिएको उक्त रकम ल्याउन चासो पनि दिएको हुन्न वार्ता भइराखेको छ भनिदिन्छन् आउँदै नआएको पैसा दाताबाट उठाउन सक्षम भयो भनेर अर्थमन्त्रीले विदेशबाट पुरस्कार कुम्ल्याइसकेका हुन्छन् वास्तवमै यो सिलसिला के हो र कसरी चल्छ भन्ने कुरामा हामी अनभिज्ञ छौं हामीलाई पैसा घोषणा गरेको मात्र थाहा हुन्छ न त्यो पैसा हामीसँग आउँछ न त हामीलाई थाहा नै हुन्छ कहाँ गयो भनेर सब कागजमा र मिडियामा मात्र फैलन्छ अनि हाम्रा आशा र भएको यथार्थ मिल्दैनन् हामी फेरि चिच्याउँछौं त्यत्रो पैसा कहाँ गयो भूकम्प गइसकेको करिब महिनापछि प्रधानमन्त्रीको राजकीय भारत भ्रमणमा फेरि पनि उही सहयोग प्याकेजबारे दोहोर्याएर वक्तव्य आउनु माथि उल्लेख गरिएकोबाहेक केही होइन यो कुनै पनि रुपमा आउन सक्छ या नआउन पनि सक्छ या आयो भने जनतासामु नपुग्न पनि सक्छ तर महत्त्वपूर्ण कुरा के हो त भन्दा प्याकेज घोषणा हुने बित्तिकैको दिनदेखि हामी भारतको ऋणी बन्यौं राष्ट्रिय रुपमा पनि र अन्तर्राष्ट्रिय रुपमा पनि यही सहयोगलाई दोहोर्याएर तेहेर्याएर भारतले अन्तर्राष्ट्रिय समुदायमा फलाकिरहन्छ हामीले एक सुको नपाए पनि हामी त्यही दिनदेखि भारतको ऋणी बन्यौं जुन दिन भारतले घोषणा गर्‍यो तब त भारतीयले पनि हामीलाई हेप्छन् यति दियो र उति दियो हाम्रो देशले तँलाई तँ गरिब छस् हामी धनी छौं यी कुरा पंक्तिकारले पनि धेरै व्यहोरेको छ जनताको लेभलमा मात्र होइन उच्चस्तरीय राजनैतिक स्तरमा पनि यिनै कुरा गरिन्छन् अनि हेपिन्छन् हाम्रा नेताहरू पनि नचाहँदा नचाहँदै हेपिन तयार हुन्छन् त्यस्तो प्रकारको हेपाइलाई हामी गुलामी भन्छौं अनि हामीमा फेरि ‘कसले बढी राष्ट्रवादको खरानी घस्ने’ भन्ने प्रतिस्पर्धा हुन्छ जसले जिते पनि उसलाई कागजी ऋणको भारी बोकाइन्छ फेरि गुलामी सुरु हुन्छ यो प्रक्रिया अनन्तसम्म जान्छ हामी स्वाभिमान खोज्छौँ त्यतिबेलै उसले तमसुक खोज्छ अनि हामी फेरि नतमस्तक यस्तो किन चल्छ यसको सजिलो उत्तर छ भारतले नेपाललाई केही नदिईकनै ‘बडेभाइ’को पगरी गुथिरहन चाहन्छ भारतले कहिल्यै चाहन्न युएनओले जारी गर्ने मानव विकास सूचकांकमा नेपालमाथि परोस् यदि यसो भयो भने उसलाई अन्तर्राष्ट्रिय रुपमा घाटा हुन्छ नेपालीको जीवनस्तर माथि जानु भनेको उसलाई विश्व विकास बैंकले नपत्याउनु हो खर्बौं डलर आणविक कार्यक्रममा खर्च गरिरहेको भारतले अन्तर्राष्ट्रिय समुदायमा आफ्ना नागरिकहरू विश्वकै गरिब छन् भनेर हल्ला पिटिएको सुन्न चाहँदैन गरिब किसानहरू बोकेर आणविक कार्यक्रम चलाउनु भनेको उत्तर कोरियाको बाटो हिँड्नु हो भन्ने थाहा छ त्यसैकारण भारत आफ्नो गरिबी लुकाउन चाहन्छ यसो गर्नलाई सजिलो उपाय छ नेपाललाई गरिब देखाउनु भारत नेपालभन्दा गरिब देखियो भने उसलाई लाजको मर्नु हुन्छ अनि दिइएको आर्थिक सहयोगलाई भर्याङ बनाएर नेपालको आर्थिक राजनीतिक र सांस्कृतिक क्षेत्रमा हस्तक्षेप गर्न पनि सजिलो हुन्छ त्यसैले भारत दुई तरिकाबाट काम गरिरहेको छ पहिलो तरिका हो दिइएको सहयोग प्याकेजमा आफ्ना सर्त घुसाएर लक्षित वर्गसम्म पुग्न नदिने अर्को हो सहयोग प्याकेज घोषणा गर्न नछोड्ने भारतले नेपाललाई केही नदिईकनै ‘बडेभाइ’को पगरी गुथिरहन चाहन्छ भारतले कहिल्यै चाहन्न युएनओले जारी गर्ने मानव विकास सूचकांकमा नेपालमाथि परोस् यदि यसो भयो भने उसलाई अन्तर्राष्ट्रिय रुपमा घाटा हुन्छ यो कहिलेसम्म चल्छ यो त्यस बेलासम्म मात्र चल्छ जबसम्म हाम्रै युवाको पौरखी हातप्रति हाम्रा शासकको विश्वास हुन्न हामीसँग उदाहरण पनि छ त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलको व्यवस्थापन भारतीय कम्पनीलाई जिम्मा दिने हल्ला चलेका बेला हाम्रै मन्त्रीले नेपालमा त्यस्तो प्रविधि र प्राविधिकहरू नभएको कुरा गर्थे त्यो आफ्नै जनतालाई गरिएको अविश्वासको पराकाष्ठा हो हामीसँग भएको ज्ञान र सीपलाई राष्ट्रिय हितमा प्रयोग गर्ने वातावरण जहिले सुरु हुन्छ त्यही दिनदेखि अन्तर्राष्ट्रिय सहयोगका लागि हात फैलाउनुपर्ने छैन र स्वतः भारतसँगको परनिर्भरता कम हुन्छ तब हामीलाई भारतीय प्याकेजको विश्वास लाग्न छोड्छ अनि नयाँ नेपाल निर्माणको चरण सुरु हुन्छ त्यतिबेलै हाम्रो स्वाभिमान बुलन्द भएर आउँछ भ्रमण र सहयोगनेपाल आफैंमा जलविद्युत्को खानी हो अहिलेको परिस्थितिमा निजी लगानीकर्ता पनि भरपुर आकषिर्त भएका छन् र मध्यमस्तरीय आयोजनाहरू सञ्चालन गर्नका लागि सरकारले कुनै कसरत गर्नुपर्ने नै देखिन्न मध्यमस्तरका आयोजना भन्नाले मेगावाटदेखि मेगावाटका आयोजना हुन् तर भारतसँग मेगावाट ल्याउने सम्झौता भएको छ र दीर्घकालमा त्यसलाई सयसम्म पुर्याउने कुरा भएको छ त्यो कुनै सहयोग या अनुदान होइन त्यसलाई मुजफ्फरपुरबाट ढल्केबरसम्म ल्याउँदाको गि्रडको खर्च र त्यसमा लाग्ने प्रतियुनिट खर्च भारतलाई बुझाउने हो यसलाई हाइलाइट किन गरिएको छ व्यापारको कुरालाई प्रधानमन्त्रीको भ्रमणसँग जोड्नु आवश्यक नै छैन तर यहाँ के गरिन्छ भन्दा त कार्यान्वयन भइसकेको या कहिल्यै कार्यान्वयन हुन नसक्ने कुरा प्रस्तुत गरेर कुरालाई बढाइचढाइ गरेर भ्रमणलाई अतिरञ्जना गरिन्छ अनि फेरि त्यही स्वाभाविक चलखेल सुरु हुन्छ दान सहयोगको भारतसँगको सम्बन्धनेपालभारतको भौगोलिक र सांस्कृतिक आयाम धेरै हदसम्म जोडिएका छन् हाम्रो सभ्यता इन्दुस भ्यालीबाट सँगै सुरुवात भएको हो भारत सापेक्षित रुपमा धेरै राजनैतिक संक्रमणम फस्यो कहिले मुगलहरूले राज गरे त कहिले अंग्रेजहरूले राज गरे नेपाल सापेक्षित रुपमा आन्तरिक खिचातानीमा पनि स्वतन्त्र नै रहन सक्यो हाम्रो समान सम्बन्ध छ कसैले भन्दैमा कोही बडेभाइ र छोटेभाइ हुन सक्दैन हामी असल छिमेकी हुन चाहन्छौं कहिले रोटीबेटी त कहिले बडेभाइ छोटेभाइ भन्दै भारत सहयोग दिन हात पसार्दै आउनु उसको दीर्घकालीन योजनाको एउटा हिस्सा हो खासमा भारतका आफ्नै बल्झिरहेका समस्या छन् आज मात्र बानरसमा मोदीको विरोध गर्ने जनालाई मारियो भन्ने खबर आएको छ भारत आफ्नै जनताप्रति असहिष्णु हुँदाहुँदै नेपालसँग बडेभाइ भनेर सहिष्णुता कसरी देखाउन सक्छ यथार्थमा यो सम्भव नै छैन हामी भारतका कुनै पनि सहयोग प्याकेजमा मख्ख नपरीकन यसलाई ‘सिम्प्ली इग्नोर’ गर्न सक्छौं हाम्रा शासक भारतसँग झुक्ने पर्याप्त कारण होला तर एक स्वाभिमानी नेपाली हुनुको नाताले हामीले कहिल्यै राष्ट्रियताको सवालमा रोटीबेटी या बडेभाइछोटेभाइको सम्बन्ध स्वीकार्न सकिन्न

भाद्र काठमाण्डौं संवैधानिक राजनीतिक संवाद तथा हसमति समितिका सभापति डा बाबुराम भट्टराईले संविधान निर्माणको ढोका खुलेको बताउनु भएको छ संविधान निर्माणमा फरक मत राख्दै आएको राप्रपा नेपाल र राष्ट्रिय जनमोर्चाले समेत फरक मत भए पनि संविधान निर्माणमा बादक नबन्ने बचन दिएकाले संविधान निर्माणको काममा अवरोध सृजना नहुने उहाँको भनाई छ छुट्टा छुट्टै छलफलमा उहाँहरुले आफ्नो मत सुरक्षित राख्ने गरी संविधान निर्माणमा बाधक बन्दैनौं भन्नु भएको छ यसले संविधान निर्माणको ढोका खुलेको संकेत दिएको छ उहाँले बताउनु भयो

प्राध्यापक कृष्ण खनाल नेपाली कांग्रेस औँ महाधिवेशनमार्फत नेतृत्व परिवर्तनको संघारमा छ कांग्रेसको अहिलेको अवस्था नेपालका अन्य पार्टीहरुको भन्दा खासै भिन्न छैन शशांक कोइरालाले बीबीसीको अन्तर्वार्तामा भनेका छन् कि कांग्रेसले संघीयता गणतन्त्र धर्मनिरपेक्षतामा पुनर्विचार गर्नुपर्छ कांग्रेसभित्र कतिपयको यस्तो धारणा पनि होला तर मलाई लाग्दैन कि कांग्रेसको अबको नेतृत्व संवैधानिक परिवर्तनबाट पछि हट्छ शशांक कोइरालाले भनेजस्तै विचार बोक्ने व्यक्ति केन्द्रीय समितिमा हाबी भए भने पनि कांग्रेसले संविधान नै बदल्न सक्दैन सीमांकनका मुद्दामा संघको कार्यप्रणालीमा केही मतभेद आउला तर नेपाली कांग्रेस परिवर्तनबाटै पछि हट्छ भन्ने मलाई लाग्दैन यो विषय नेतृत्वमा कस्ता व्यक्ति हाबी हुन्छन् भन्नेमा पनि भर पर्छ तर शशांक कोइरालाले भनेजस्तै विचार बोक्ने व्यक्ति केन्द्रीय समितिमा हाबी भए भने पनि कांग्रेसले संविधान नै बदल्न सक्दैन तथापि संविधान कार्यान्वयनमा अवरोध ल्याउने कोसिस भने नहोला भन्न सकिँदैन कांग्रेस नेतृत्वमा त्यसरी अवरोध गर्ने पक्ष देखिए पनि सफल हुने सम्भावना छैन किनभने अहिले मुलुकलाई संविधानको रक्षा गर्ने र संविधानको अग्रगामी कार्यान्वयन गर्ने शक्तिकै खाँचो छ मुलुक यही मार्गमा अघि बढिसकेको छ यसमा सिंगो कांग्रेसले अवरोध गर्न सक्दैन र यसो गर्दा कांग्रेसको अस्तित्व पनि संकटमा पर्छ समयसँगै हिँडेन कांग्रेस कांग्रेसले  सालको परिवर्तनमा जुन अग्रगामी सोच राख्यो त्यो निकै क्रान्तिकारी थियो तर पछिल्लो समय कांग्रेसमा नयाँ विचारको अभाव खड्कँदै आयो अहिलेको बदलिएको समाजअनुरुप कांग्रेस केही पछाडि देखिन्छ किनभने पार्टीभित्र चिन्तनको बहस कमजोर छ विचार व्यक्त गर्ने प्लेटर्फम छैनबीपीको विचारलाई नयाँ सन्दर्भमा बुझ्न जरुरी थियो छ यसमा कांग्रेस अहिले पनि कमजोर छ अहिलेको बदलिएको समाजअनुरुप कांग्रेस केही पछाडि देखिन्छ किनभने पार्टीभित्र चिन्तनको बहस कमजोर छ विचार व्यक्त गर्ने प्लेटर्फम छैन बन्द कोठामा छलफल गरेर हुँदैन पार्टीका विचार आमजनतामा पुग्नुपर्छ यसमा कांग्रेस पछाडि छ तर कांग्रेसभित्रै पनि गतिशील विचारको अभाव छैन पछिल्लो परिवर्तनका लागि गणतन्त्रको नारा कांग्रेसभित्रै जबर्जस्त उठेको हो फेरि पनि कांग्रेसमा वैचारिक बहसको अभाव छ वैचारिक बहस गर्ने चिन्तन गर्ने नेताहरुको अभाव छ आफ्नो पक्षमा ताली पिट्नेको जमात बढाउने होड कांग्रेसभित्र छ त्यसैले कांग्रेसले पार्टीभित्र बहस गर्न आवश्यक छ कोइराला र कांगेस कांग्रेसको इतिहासमा कोइराला परिवारको ठूलो प्रभाव रहँदै आयो यस्तो प्रभाव नेपालका अन्य पार्टीमा छैन पार्टीको स्थापना कालका वीपी कोइरालादेखि सुशील कोइरालासम्म आइपुग्दा कांग्रेसमा कोइराला परिवारकै वर्चस्व रह्यो तर महत्त्वपूर्ण कुरा यो छ कि वीपी र कांग्रेसलाई अलग्याउन सकिँदैन बीपीलाई बिर्संदा अलग्याउँदा कांग्रेस अपूर्ण रहन्छ कांग्रेस अहिले पनि एक प्रकारले बीपीकै दर्शन विचारले निर्देशित छ अझै पनि एउटा ठूलो जत्था कांग्रेसमा छ जो वीपीले भनेबाहेक केही पनि तलमाथि गर्न हुँदैन भन्ने सोच राख्छ यो खालको पारिवारिक वर्चस्व नेपालका अन्य पार्टीमा छैन सधैँ बीपीको नामले मात्रै कांग्रेस चल्दैन सुशील कोइरालाको निधनपछि एक किसिमले कोइराला परिवारको वर्चस्व सकिएको छ कोइराला परिवार त छन् तर देशको लोकतान्त्रिक आन्दोलनसँग व्यक्तिगत रुपमा जोडिएका कोइराला सदस्य खासै छैनन् अहिले कोइराला सदस्यका रुपमा शशांक कोइराला शेखर कोइराला सुजाता कोइरालाको चर्चा छ पारिवारिक हिसाबले कांग्रेसमा उहाँहरूको संलग्नता होला परिवारै कांग्रेस भएकाले उहाँहरू प्रत्यक्षअप्रत्यक्ष रुपमा कांग्रेससँग जोडिनुभयो होला तर पार्टी सदस्य नै भएर प्रस्ट रुपमा उहाँहरूको संलग्नता रहेको धेरै पछि हो यसकारण उच्च व्यक्तित्वको कोइराला सदस्यविना नै यसपटक कांग्रेसको महाधिवेशन हुँदैछ कोइराला परिवारबाट पार्टी शीर्षस्थ नेतृत्वमा दाबी गर्ने व्यक्तित्व निर्माण हुन सकेको छैन त्यसैले यो महाधिवेशनपछि कांग्रेसको नेतृत्व कोइराला परिवारबाट अरु कसैमा जाँदैछ कहिलेकाहीँ पार्टीको इतिहासमा परिवारको वर्चस्व रहन्छ वीपी कोइरालाको निधनपछि नै कांग्रेस निरन्तर संगठनका रूपमा आइसकेको छ त्यसैले व्यक्तिको आयुसँग पार्टीको आयु जोड्न मिल्दैन वीपीपछि कृष्णप्रसाद भट्टराईको नेतृत्वमा पार्टी संगठित भएर रह्यो उनकै नेतृत्वमा सालको आन्दोलन सम्पन्न भयो यसकारण कोइरालाको नेतृत्वविना पार्टी चल्दैन भन्ने होइन यो इतिहासले नै पुष्टि गरिसकेको छ तैपनि कतिपय कार्यकर्तामा सुशील कोइरालापछि कांग्रेस के होला भन्ने चिन्ता छ शेरबहादुर देउवाले यसअघि नै गिरिजाप्रसाद कोइराला सुशील कोइरालाविरुद्ध चुनाव लडेर आफ्नो उपस्थिति देखाइसकेका छन् अहिले कोइराला सदस्यबाट अन्यमा पार्टीको नेतृत्व जाने बिन्दुमा कांग्रेस छ विभाजित प्रजातान्त्रिक कांग्रेस र नेपाली कांग्रेसको एकतापछि प्रस्ट देखिने गरी गुटले प्रश्रय पायो एकता गर्नका लागि केही पदको बाँडफाँड गरियो यो बाँडफाँडको धार अहिलेसम्म मेटिएनसंस्थापन पक्ष र विद्रोही पक्ष भन्नु राजनीति पार्टीभित्र गलत शब्द चयन हो संस्थापन भनेपछि सिंगै पार्टीलाई जनाउँछ सभापतिले नेतृत्व गरेको समूहलाई मात्रै जनाउने होइन हो पार्टीभित्र केही दृष्टिकोण भिन्न हुन्छन् त्यसमा प्रतिस्पर्धा हुन्छ कतिपय मुद्दामा फरक मत हुन्छन् यो सिंगो पार्टीको कुरा हो संस्थापन र विद्रोही पक्षको कुरा होइन तर नेपालका पार्टीमा खासगरी कांग्रेसमा केही वर्षयता पार्टी प्रमुखको चुनावपछि पराजित हुने पक्षले समानान्तर खालको कार्यशैली अपनाउने निर्वाचित नेतृत्वभन्दा अलिकति पृथकरुपमा प्रस्तुत हुनेखालको गलत परम्परा बस्दै आएको छ कांग्रेसमा गुटको राजनीतिएक समय गिरिजाप्रसाद र कृष्णप्रसाद भट्टराईबीच अलिकति दूरीजस्तो भयो भट्टराईजी आफैँले त त्यस्तो दूरी राख्नुभएन तर उहाँको नाम उपयोग गरी शेरबहादुरजीहरूले गिरिजाप्रसादभन्दा अलिकति भिन्न दृष्टिकोणसहितको समूहगत अभ्यास गरेको देखिन्छ सिंगो पार्टीले यसलाई रोक्ने खालको गतिविधि गरेन र समूहगत अभ्यास झनै विकसित हुँदै गयो देउवाजीहरूको प्रजातान्त्रिक कांग्रेसलाई जन्मायो विभाजित प्रजातान्त्रिक कांग्रेस र नेपाली कांग्रेसको एकतापछि प्रस्ट देखिने गरी गुटले प्रश्रय पायो एकता गर्नका लागि केही पदको बाँडफाँड गरियो यो बाँडफाँडको धार अहिलेसम्म मेटिएन यस्तो गुटगत प्रवृत्ति कांग्रेसमा मात्रै नभएर अन्य पार्टीमा पनि देखिन्छ पार्टीभित्र समूहगत अभ्यास स्वाभाविक रुपमा हुन्छ कुनै नेताको व्यक्तित्वको वरिपरि केही व्यक्ति घुमेका हुन्छन् तर पछिल्लो समय प्रस्ट देखिने गरी पार्टी सञ्चालनमै बेलाबेला अवरोध आउने गरेर कांग्रेसमा गुटबन्दी देखियो पछिल्लो पाँच वर्ष पार्टीभित्र संगठनात्मक काम हुन सकेका छैनन् संगठनात्मक काममा अर्को पक्षलाई कसरी सहमत गराउने भन्ने समस्या देखिन्थ्यो यही अवस्थामा पार्टी अगाडि बढ्दैन निर्वाचित नेतृत्वले एउटा कार्यकाल सन्तुलनका साथ अगाडि बढाउन पाउनुपथ्र्यो तर त्यसमा समस्या आयो नीतिगत विवाद छैनसंस्थापन र देउवा पक्ष जो छ यो ध्रुवीकरणमा कुनै नीतिगत विवाद छैन बीपीले नेपालको लोकतान्त्रिक शक्तिको प्रतिनिधिको रुपमा पार्टी निर्माण गर्नुभयो परिवर्तित समाजलाई हेर्ने बुझ्ने व्याख्या गर्ने दृष्टिकोणमा नेपाली कांग्रेसमा मतभेद छन् तर नीतिगत भिन्नताले कांग्रेसलाई त्यति ठूलो असर पार्लाजस्तो मलाई लाग्दैनमोटामोटी रुपमा विश्वसम्मत लोकतन्त्र र सिद्धान्तका मूल्यलाई बोकेर कांग्रेसको निर्माण भयो जसलाई प्रजातान्त्रिक समाजवाद भनेर व्याख्या गरिएको पनि छ यसमा कांग्रेसभित्र अहिले कसैको पनि मतभेद छैन विश्वसम्मत व्याख्यामा समाजवादले अन्धो निजीकरण नियन्त्रण समाजमा पिछडिएको समुदायको सहभागिता र समतामूलक समाज भन्ने बुझाउँछ यसमा कांग्रेसको फरक बुझाइ नहोला राजनीतिक प्रतिस्पर्धा व्यक्तिगत प्रतिस्पर्धालाई कायम राखेर समतामूलक समाजका लागि राज्यको भूमिकालाई पनि प्रभावकारी बनाउने कुरामा नेपालका प्रायः सबै पार्टीको मतभेद छैन व्यक्तिगत दृष्टिकोणमा केही भिन्न बुझाइ सबैमा हुन्छ जो कांग्रेसमा पनि होला अलि फराकिलो रुपमा लोकतान्त्रिक शैलीमा पार्टी सञ्चालन गर्दा विचारका विविधता हुन्छन् नै परिवर्तित समाजलाई हेर्ने बुझ्ने व्याख्या गर्ने दृष्टिकोणमा नेपाली कांग्रेसमा मतभेद छन् तर नीतिगत भिन्नताले कांग्रेसलाई त्यति ठूलो असर पार्लाजस्तो मलाई लाग्दैन अबको कांग्रेस कस्तो होला कांग्रेसको ‘ड्राइभ’ के हो अहिले यो निक्र्योल गर्न गाह्रो भइरहेको छ सधैँ वीपीको नामले कांग्रेस चल्दैन पार्टीलाई कुन दिशामा हाँक्ने कहाँ पुर्‍याउने यो कार्यदिशाको अभाव अहिले पनि छ कांग्रेसलाई सही दिशामा हाँक्ने नेतृत्व देखिएको छैन यो समस्या पुरानै हो क्रमशः हुँदै जान्छ एकैचोटि कहीँ पुगिँदैन भन्ने कन्जर्भेटिभ सोचको जमात पनि कांग्रेसमा छ अर्को क्रमिक होइन परिवर्तन फड्को मारेर हुनुपर्छ भन्ने जमात पनि छ यो मतभेद पछिल्लो वर्षदेखि कांग्रेसमा छ चाहे हिजो शान्ति प्रक्रिया संविधान निर्माणको को सन्दर्भमा होस् मतभेद रहँदै आएकै छ यो मतभेद टुंग्याएर पार्टीलाई गतिशील मार्गमा हिँडाउन अब आउने नेतृत्वलाई चुनौती छ यो व्यक्तिमा भर पर्छ ड्राइभ सक्ने व्यक्ति नेतृत्वमा आए सिंगो पार्टी नयाँ गतिमा अघि बढ्छ होइन भने पनि कांग्रेस एउटा संस्था हो संस्थाका आफ्ना परम्परामर्यादा छन् त्यसैले क्रमिक रुपमा पार्टीलाई अगाडि बढाउँछ मुलुक केकेमा अड्किएको छ त्यो अवरोध हटाउन नै नयाँ गतिको निर्माण गर्ने हो मुलुकलाई नयाँ गति दिन निर्णायक नेतृत्व कांग्रेसलाई चाहिएको छ अहिले नेतृत्व दाबेदारको चर्चामा जति छन् उनीहरूले पार्टी र मुलुकलाई हाँक्छन् भन्ने मेरो अपेक्षा छैन किनभने अहिलेको परिस्थितिको निर्माण हुनुमा यिनै जिम्मेवार छन् जस्तो संविधानमा भएका कमीकमजोरीका निर्माता शेरबहादुर रामचन्द्रलगायत सभापतिका दाबेदार नै हुन् (कुराकानीमा आधारित)

चक्काजामका कारण ताप्लेजुङमा थन्किएका गाडीहरु तस्वीर: रविन भट्टराई/अनलाइनखबररविन भट्टराई माघ ताप्लेजुङ मोरङको रंगेलीमा बिहीबार भएको घटनाको विरोधमा लिम्बुवान संयुक्त संघर्ष समितिले आइतबार पूर्वका नौ जिल्लामा यातायात बन्द आह्वान गरेको छ यातायात बन्दको कारण विहानैदेखि ताप्लेजुङसहित पूर्वको जनजीवन प्रभावित बनेको छ एमाले निकट युवा संघको आमसभालाई सफल पार्न सरकारले नै मोरङको रंगेलीमा जनाको गोली हानी हत्या गरेको आरोप लगाउँदै लिम्बुवानले सो घटनाको विरोधमा चक्काजाम गरेको हो ताप्लेजुङसहित पाँचथर ईलाम झापा संखुवासभा तेह्रथुम धनकुटा मोरङ र सुनसरीमा लामो तथा छोटो दुरीका कुनै पनि सवारी साधन चल्न सकेका छैनन् यातायात बन्द हुँदा सयौं यात्रु अलपत्र परेका छन् संघीय लिम्बुवान पार्टी नेपालसहितका विभिन्न पार्टी सम्मिलीत लिम्बुवान संयुक्त संघर्ष समितिले शनिबार विज्ञप्ति जारी गर्दै निर्दोष जनतालाई गोली हानी हत्या गर्नु राज्य आतंकको चरम रुप भएको भन्दै घटनाप्रति आफूहरुको गम्भिर ध्यानाकर्षण भएको जनाएको छ अहिलेको संविधानलाई लिम्बुवानले मानेको छ भनेर राज्यले अन्तराष्ट्रिय जगतसम्म गलत हल्ला फिजाईंरहेको भन्दै अबका आन्दोलन राजधानी केन्दि्रत गर्ने तयारी भइरहेको समितिको विज्ञप्तिमा उल्लेख छ गत बिहीबार मोरङको रंगेलीमा एमाले निकट युवासंघले आयोजना गरेको कार्यक्रमलाई मधेसी मोर्चाले बिथोल्न खोज्दा दुई पक्षबीच हुने झडपलाई नियन्त्रण गर्ने क्रममा प्रहरीको गोली लागेर तीन जनाको मृत्यु भएको थियो

कात्तिक काठमाडौं सत्तारुढ दल नेकपा माओवादी केन्द्रका सांसद तथा महाअभियोग सिफारिश समितिका सदस्य अमनलाल मोदीले अख्तियार प्रमुख लोकमान सिंह कार्कीलाई संसदको दुई तिहाईबाट विदा गर्ने दाबी गरेका छन् कार्कीले कानूनी राज्यको धज्जी उडाएकोले महाअभियोग प्रस्ताव दर्ता गर्नु परेको उनले बताए शनिबार रिपोर्टर्स क्लब नेपालले आयोजना गरेको साक्षात्कारमा सांसद मोदीले सार्वभौम संसदमा प्रस्ताव दर्ता भइसकेकोले हचुवाको भरमा फिर्ता नहुने बताए उनले अघि थपे ‘महाअभियोगको प्रस्ताव फिर्ता हुन्छ वा लिने हल्ला चलाइएको छ यो गलत कुरा हो यद्यपि आफ्नो पार्टी अहिले कांग्रेससँगको गठबन्धनको सरकारमा भएकोले उसको निर्णय आएपछि मात्रै पार्टीले पनि आधिकारिक निर्णय बाहिर ल्याउने जनाए कार्यक्रममा एमाले सांसद रामेश्वर फूयाँलले पनि महाअभियोग प्रस्ताव पारित हुने ठोकुवा गरेका छन् गणतन्त्र ल्याउन पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रले बल पुर्‍याझैं लोकमानले पनि आफ्नोविरुद्ध महाअभियोग प्रस्ताव ल्याउन आफैंले मलजल गरेको उनको आरोप थियो उनले अघि थपे ‘अति गरे खति हुन्छ भनेको यही हो उनले कानुनी राज्यलाई ठाडै चूनौति दिएका थिए त्यसैले यो प्रस्ताव आएको हो ’सांसद फूयाँलले महाअभियोग प्रस्ताव पारित गर्न प्रमुख दल नेपाली काँग्रेसले पनि पूर्ण साथ दिने दाबी गरे लोकमान प्रकरण हर्ष न विषमातः यादवमधेसी मोर्चाका नेता रामनरेश राय यादवले भने अख्तियार प्रमुख लोकमानविरुद्धको महाअभियोगको प्रस्ताव मोर्चाको लागि हर्ष न् विष्मात् भएको टिप्पणी गरेका छन् यादवले किन यसरी हतारिएर महाअभियोग प्रस्ताव ल्याइएको भन्दै प्रश्न समेत गरे तमसपाका नेता यादवले ठूला पार्टीहरुले मधेसी मोर्चाको मुद्दालाई ओझेलमा पार्नको लागि लोकमान प्रकरण अघि सारिएको समेत आरोप लगाए उनले अघि थपे ‘अहिलेको समस्या संविधान संशोधन हो संविधान संशोधन गरेर तीन वटै निकायको चुनाव गराउँदै संविधान कार्यान्वयन गराउने ठूलो कुरा हो तर यहाँ लोकमानको प्रकरण देखाएर मोर्चालाई झुक्याउने काम गरिएको छ ’

मंसिर काठमाडौं अब बैंक तथा वित्तीय संस्थाका अध्यक्ष सञ्चालक प्रप्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीइओ) भएर एउटै संस्थामा बढीमा कार्यकाल अर्थात् वर्षमात्रै पदमा बस्न पाउने भएका छन् व्यवस्थापिका संसदका अर्थ समितिले सोमबार बैंक तथा वित्तीय संस्था सम्बन्धी ऐन (बाफिया) पारित गरेको छ बैंक सञ्चालकसमेत रहेका सांसदहरुले एकैव्यक्ति बैंक संचालक भएर जति कार्यकाल पनि बस्न पाउनुपर्ने अडान राख्दै आएका कारण लामो समयदेखि बाफिया अनिर्णयको शिकारमा परेको थियो सोमबारको अर्थ समितिको बैठकले बाफिया पारित गरेको समितिका सभापति प्रकाश ज्वालाले अनलाइनखबरलाई बताए ‘लामो समयदेखि जुन विषयका कारण बाफिया अडि्कएको थियो बैंक सञ्चालक सांसदहरुको इन्टेस्टभन्दा टाढै बसेर हामीले ऐन पारित गरेका छौं’ ज्वालाले भने अर्थ समितिमा बैंक सञ्चालक सांसदहरु हाबी भएको भन्ने आरोप लाग्दै आएको थियो बैंक तथा वित्तीय संस्था सञ्चालनमा आएको वर्षपछि संस्थापक सेयर विक्री गर्न पाइने भएको छ तर सेयर कन्भर्ट गर्नुअघि राष्ट बैंकबाट स्वीकृति लिनुपर्ने बाफियामा उल्लेख छ त्यसैगरी बैंक तथा वित्तीय संस्थामा कार्यरत कर्मचारीले प्रतिशत लगानी गर्न पाउने छन् यसअघिको ऐनमा भने सो व्यवस्था प्रतिशत थियो बाफियाले लघुवित्त संस्थाहरुलाई भने केही कडाई गरेको छ अब घ वर्गका लघुवित्त विकास बैंकहरुले आफ्नो नामको पछाडि बैंक लेख्न नपाउने भएका छन् संवैधानिक पदधारण गरेका व्यक्ति बैंक सञ्चालक हुँदा स्वार्थ बाझिने र नियामक निकायललाई नियमन गर्न असहज हुने निष्कर्श निकाल्दै त्यस्तो पद धारण गरेका व्यक्तिहरु बैंक सञ्चालब बस्न अयोग्य भएको बाफियामा उल्लेख छ व्यवस्थापिका संसदबाट पारित भएपछि बाफियाले कानूनको रुप लिनेछ

असार काठमाडौं अन्तर्राष्ट्रिय चरमपन्थी आतंकबादीहरुले निहत्था मानिसमाथि गर्ने बर्बर आक्रमणको रणनीतिमा केहि परिवर्तन गरेको छ फ्रान्सको दक्षिण शहर नीसमा बास्टिल डे मनाइरहेका सयौं फ्रान्सेलीको भीडमा एक ट्रक छिरेर दिएको ठक्करमा कम्तिमा जनाको मृत्यु भएपछि आतंकबादीको यस्तो रणनीति सार्वजनिक भएको हो नीस शहरमा बसिरहेका ट्युनिशियाली नागरिकले एउटा लरी (लामो ट्रक) मानिसहरु जम्मा भएको ठाउँमा घुसाएका थिए अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमका अनुसार मानिसको भीडको बीचबाट लरी झण्डै साँढे दुई किलोमिटर गुडेको थियो घटनामा परि सयौं मानिस घाइते भएका छन् र उनीहरुमध्ये जनाको अवस्था गम्भीर रहेको फ्रान्सको गृह मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ फ्रान्सेली प्रहरीले चालकलाई गोली हानेर मारेपछि मात्र लरी रोकिएको थियो ट्रकमा बन्दुक तथा ग्रेनेड बरामद भएको स्थानीय अधिकारीले पुष्टि गरेका छन् नीसका मेयर क्रस्टियन एस्ट्रोसीका अनुसार ट्रकका चालकले मानिसहरुलाई सुनियोजित रुपमा मारेको जस्तो देखिएको छ प्रत्यक्षदर्शीका अनुसार उनीहरुले गोली चलेको आबाज सुनेका थिए र सडकमा रहको मानिस धेरै डराएर भागेका थिए फ्रान्सेली राष्ट्रपति फ्रान्स्वाँ ओलन्दले यो घटना आतंकबादी हमला भएको बताउँदै अझै तीन महिना संकटकाल जारी राखिने बताएका छन् प| न्समा गत वर्ष पेरिस हमाला पति आपतकाल लागू गरिएको थियो जुन अहिलेसम्म लागू छ राष्ट्रपति ओलान्दले फ्रान्स इस्लामिक आतंकबादीको खतराबाट अझै मुक्त भइनसकेको प्रष्ट्याएका छन् साथै उनले फ्रान्सले सिरिया र इराकमा गर्दै आएको संयुक्त सैन्य कार्बाही जारी राख्नेपनि बताएका छन्

राजविराज चैत संयुक्त लोकतान्त्रिक मधेशी मोर्चा सप्तरीको आयोजनामा आइतवार विशाल शोक सभा गजेन्द्रनारायण सिंह औद्योगिक क्षेत्रमा आयोजना हुने भएको छ नेकपा एमालेले गत गते आयोजना गरेको मेची–महाकाली राष्ट्रिय अभियानका क्रममा प्रहरीले चलाएको गोली लागेर पाँच जनाको मृत्यु भएको थियो उक्त घटनामा मारिएकाहरुको आत्माको चीर शान्तिको कामना गर्दै आयोजना हुन लागेको उक्त सभालाई सम्बोधन गर्न संयुक्त लोकतान्त्रिक मधेशी मोर्चाका संयोजक समेत रहेका संघीय समाजवादी फोरम नेपालका अध्यक्ष उपेन्द्र यादव तराई मधेश लोकतान्त्रिक पार्टीका अध्यक्ष महन्थ ठाकुर सद्भावना पार्टीका अध्यक्ष राजेन्द्र महतो तराई मधेश सद्भावना पार्टीका अध्यक्ष महेन्द्र राय यादव राष्ट्रिय मधेश समाजवादी पार्टीका अध्यक्ष शरत सिंह भण्डारी मधेशी जन अधिकार फोरम गणतान्त्रिकका अध्यक्ष राजकिशोर यादव नेपाल सद्भावना पार्टीका अध्यक्ष अनिल कुमार झालगायतका नेताहरुले सम्वोधन गर्ने कार्यक्रम रहेको संयुक्त लोकतान्त्रिक मधेशी मोर्चा सप्तरीका संयोजक दिनेश कुमार यादवले जानकारी दिएका छन् उनका अनुसार विशाल शोकसभामा संघीय समाजवादी फोरम नेपालका वरिष्ठ नेता अशोक राई आदिवासी जनजातीका केन्द्रीय नेताहरु कुमार लिङ्देन मोहन गोले लाक्पा शेर्पासहितका नेताहरुले सम्वोधन गर्ने कार्यक्रम रहेको छ यस अतिरिक्त सभामा मोर्चा सम्वद्ध पार्टीका वरिष्ठ उपाध्यक्ष उपाध्यक्ष महासचिव सचिव केन्द्रीय सदस्यहरु समेतको उपस्थिति रहने उनले जानकारी दिएका छन् शोक सभालाई ऐतिहासिक बनाउनकालागि मोर्चा सम्वद्ध पार्टीहरु प्रयासरत रहेको भन्दै विशेष तयारी भईरहेको तराई मधेश लोकतान्त्रिक पार्टीका केन्द्रीय सदस्य प्रा अमरकान्त झाले जानकारी दिएका छन् उनका अनुसार पत्रकार कानूनव्यवसायी प्राध्यापक वुद्धिजिवी जातीय संस्थालगायत सरोकारवालाहरुसँग छलफल भईसकेको छ मलेठ घटनामा प्रहरीको गोलीबाट दिवङ्गत महान आत्माको चीर शान्तिको कामनासहित एकता प्रदर्शन गर्नकालागि समेत गाउँगाउँबाट सर्वसाधारण जनतालाई सहभागिता जनाउन उनले आग्रह गरेका छन् ‘न्यूज टुडे’सँग संक्षिप्त प्रतिक्रिया दिँदै मलेठ घटनामा भएको क्रुर दमनका क्रममा शहादत दिएका सपूतहरुको स्मरणमा आयोजित सभामा गाउँगाउँ टोलटोल मात्र नभई घरघरबाट सहभागी भई शहिदहरुप्रति सम्मान अर्पण गर्नकालागि आउन आग्रह छ ’शोकसभालाई भव्य एवम् ऐतिहासिक बनाएर एकताको सन्देश दिन आम जिल्लावासीसँग संघीय समाजवादी फोरम नेपालका राजनीतिक समितिका सदस्य शैलेन्द्र प्रसाद साहले आग्रह गरेका छन् जिल्लामै पहिलोपटक एउटै मञ्चमा राष्ट्रिय अध्यक्षहरुका साथै आदिवासी जनजाती आन्दोलनका चर्चित नेताहरुको सहभागिता रहने विशाल शोकसभामा आ–आफ्नो स्थानबाट भूमिकासहित सहभागिता जनाउन उनले समेत आग्रह गरेका छन् प्रहरीको गोली लागेर ज्यान मलेठ– का सञ्जन मेहता बिरेन्द्र महतो मलेठ का पिताम्बर मण्डल प्रसवनी गाविसका आनन्द साह र जमुनी मधेपुरा गाविसका इनरदेव यादवको मृत्यु भएको थियो भने तीन दर्जन प्रदर्शनकारी घाइते भएका थिए

डोटी जिल्लाको भूमिराजमाडौं गाउँ विकास समितिको फलेडी छत्रेश्वरमा अवस्थित श्रीमष्ठो देवताको मुख्य माणु (मन्दिर) कपल्लेकी केदारेश्वर डोटीबाट पूर्व चौरपाटी अछामबाट पश्चिम लाना केदारबाट उत्तर र भागेश्वर दिपायलबाट दक्षिण दिशाको केन्द्रबिन्दुमा रहेको छ श्रीमष्ठो देवताको मन्दिर समुन्द्र सतहबाट करिव दुई हजार मिटर उचाईमा रहेको छ श्रीमष्ठोको मुख्य मन्दिर रहेको छत्रेश्वर प्राकृतिक भौगोलिक ऐतिहासिक धार्मिक र वातवरणीय रुपमा निकै सुन्दर छ रूद्रप्रसाद भट्टउत्पत्तिः करिव बर्ष अघि भारतको कुमाउ गढवालबाट नेपाल आएका व्राम्हणले जुम्ला जिल्लाको सिंजा भन्ने स्थानमा श्रीमष्ठो देवताको स्थापना गरेको किमदन्ती छ त्यसपछि सिंजाबाट श्रीमष्ठो देवतालाई अछाम जिल्लाको पाइल भन्ने स्थानमा ल्याई थुवा/चौरपाटी माणुको स्थापना गरी पूजापाठ सुरु गरिएको हो श्रीमष्ठो देबताको पूजा गर्नको लागि डोटी जिल्ला भुमिराजमाडौं फलेडी निवासीव्यक्ति भाद्र अन्तरे चतुर्दशीका दिन अछामको थुवा मन्दिर जाने क्रममा डोटीको नारी दाङमा रहेको सेती गंगा (नदी) तर्दा झमेलो (नदी तर्न प्रयोग गरिने तुइन) भाचिन गई गंगामा खस्न पुगे ती व्यक्ति नदीमा खस्ने वित्तिकै थुवा माणुमा रहेका श्रीमष्ठाको धामी काप्नु भएछ धामी काप्दै गर्दा उहाँले लगाएको कपडाको बाहुलोमा पानी चुहिएपछि धामीले मरभर (देवताका मान्न त्यहा उपस्थित भक्तजन) लाई मेरो ताकलो पूजाका लागि थुवा माणु आउने क्रममा नारी दाङ्ग नदीमा बगेको फलेडी निवासी व्यक्ति) लाई निरले बगायो भनेछन् त्यो सुनेपछि मरभरले धामीलाई आदरपूर्वक भने “हामीलाई के थाहा परमेश्वर त्यसो भए बगेको ताकलोलाई नदिको तिर (किनारा) लगाइ बचाइ दे” धामीको शक्तिले सेती नदीमा बग्न लागेको व्यक्तिलाई नदीको छालले दाङ क्षेत्रको किनारामा पुर्याएछ र उनी बाचेछन् ती व्यक्ति नदीबाट बाची हिडदै अछामको थुवा माणु आई पुगेको देखेपछि धामीले “मेरो ताकलो आइपुग्यो” भनेछन् त्यो सुनेपछि फलेडीबाट गएका व्यक्तिले “परमेश्वर मरिसकेको थिए तेरो अपार शक्तिले म बचे र अव आइन्दा म पूजाका लागि यहाँ आउन सक्दैन भनी धामी समक्ष आफुले भोगेको दुःख सुनाए” तीनको दुःख र श्रीमष्ठो प्रतिको सच्चा आस्थाबाट देवता प्रशन्न भएपछि धामीले एउटा शिला लगेर तेरो गाउँमा श्रीमष्ठो देवताको मन्दिर बनाई त्यही पुज्नु भनेपछि अछामको थुवा माणु भत्किन गई फलेडीको छत्रेश्वरमा श्रीमष्ठा देवताको माणु विधिवत रुपमा स्थापनासँगै यसको उत्पत्ति भएको विषय पाँच राठका बुढापाखा तथा जान्नेमान्यहरुबाट बुझिन आएको छ पूजा साम्रगी: शुद्ध तुलको आलम तामाको भोक्कर चेटे दाइनु भानु (सन् मा कण्ठु भटृद्वारा चढाएको व्यहोरा लेखिएको) प्रत्येक घरवाट चढाएको पाँच मुठी पूज जहु्ँ तिल सिन्दुर गाईको घ्यू दुध दही कुश चमर गाजे लौरो आदि पूजाका लागि अति आवश्यक साम्रगी मानिन्छन् यी सामग्रीहरु भक्तजनहरुले चढाउने गर्दछन् पूजा विधि: श्रीपञ्चमी वैशाख शुक्ल एकादशी भाद्र अन्तरे चर्तुदशी र कार्तिक शुक्ल नवमी दशमी र एकादशी (जात बनाउने विशेष पर्व)का दिन जोशी थरीका पुजारीद्वारा श्रीमष्ठाको देवताको मुख्य मन्दिर रहेको छत्रेश्वर लगायत टापु भराण र ओखलढुङ्गा मन्दिरमा रहेका शिवगणेशका प्रतिमा तथा अभोलिङ्गको पूजा गरिन्छ पूजाको सुरुगर्दा पुजारीले “गणनान्त्वा गणपति गुन्हबामय” भन्ने बेद मन्त्रको उच्चारणबाट सुरु गरिन्छ पुजा गर्ने समयमा पुजारी धामी र भक्तजनहरुले शुद्ध साकाहारी खानपीन गरी पूजाआजा गरिन्छ पूजा गर्दा धामीहरु देवता काप्ने दमाई तथा ढोली थरका व्यक्तिहरुले चेटो दाइनो दमाहा भानु र नरसिंहा आदि बजाउँदछन् चेटो दाइनु बजेको सुनेपछि श्रीमष्ठोका सवै भक्तजनहरुलाई पूजाली सुरु भएको संकेत हुन्छ यसैगरी श्रीमष्ठाको भराण र मन्दिरहरुमा रहेका शिवजी गणेशजीका मुर्तिहरुको नियमित पुजापाठ धुपबत्ती भने श्रीमष्ठो देवताको भराणी/धामीले नियमित रुपमा साझ विहान गर्ने चलन छ विशेषत कार्तिक शुक्ल एकादशीका दिन वनाइने जातको अवसरमा भराणी/धामी देबता काप्दै भक्तजनको माग सम्बोधन गर्ने आप्नो क्षेत्रमा सुख शान्तिको लागि भविष्यबाणि गर्ने गर्दछन् भने युबायुबतीहरुले देउडा खेलेर मनोरञ्जन गर्ने चलन पनि निकै रोचक छ पूजारी चयन: फलेडी निवासी पुजारी हुनयोग्य जोशी परिवारको जेठो सन्तानले पुजारीको जिम्मेवारी पाउने परम्परा छ पाँच राठकाप्रतिनिधिहरुको सहमतिमा पुजारी छनौट गर्ने प्रचलन रहेको छ भराणी तथा धामी चयन: पाँच राठमध्ये जेठो परिवारको सन्तानका रुपमा रहेको जोशी परिवार मध्येबाट जसलाई देवता आउछ र धामी हुन योग्य छ भनि पाँच राठले स्वीकार गर्दछन त्यस व्यक्तिलाई भराणीको बालो पगरी पहिराई विधिवत रुपमा भराणी चयन गरिन्छ अन्य धामीहरुको हकमा सम्बन्धित राठ/परिवारको योग्य देवता आएको व्यक्तिलाई पाँच राठकै सहमतिमा चयन गरिन्छ निर्णय प्रकृया: श्रीमष्ठो देवतालाई अछामको थुवाबाट डोटीको छत्रेश्वरमा ल्याउने क्रममा बाटोमा सहयोग गर्ने समूदायको योगदानको मुल्यांकन गर्दै सुरुका चार दशकसम्म श्रीमष्ठो देवता सम्बन्धी निर्णय पाँचपालीबाट गरिने जनश्रुति रहेको छ पाँचपाली अन्तर्गत अछाम सोकटकोसाउन डोटीे मौराकोजेठारो भिक्यालथापा वायलकोबोगटी रानागाईराना ब्वारकोरावल र फलेडीवासी पर्दछन् त्यसपछि अन्य जिल्ला तथा टाढाका गाविसहरुवाट पाँचपालीका मरभरलाई फलेडी आई देवता सम्बन्धी निर्णय गर्न निकै कठिन परेको यर्थाथलाई पाँचपाली र देवताका धामीले बुझी भूमिराजमाडौमा बस्ने पाँचपाली मध्येका एक समुदाय फलेडी निवासी व्राम्हण (पाँच राठ)लाई आवश्यक निर्णय गर्ने अधिकार प्रदान गरियो श्रीमष्ठो देवता सम्बन्धी सवै कार्य हाल पाँच राठको सहमतिबाट गरिन्छ पाँचपाली मध्येका अन्य जिल्ला तथा गाविसवाट आउने सरोकारवालालाई श्रीमष्ठाको पर्वमा फलेडीबासीले सत्कार र धामीहरुले आर्शीवाद दिने प्रचलन भने यथावत रहेको छ श्रीमष्ठो देवताको महत्व र शक्तिः श्रीमष्ठो देवताको क्षेत्र त्यहाँका नागरिक तथा देवताप्रति विश्वास गर्ने सवै भक्तजनहरुलाई श्रीमष्ठो देवताले संरक्षण गर्छ भन्ने पूर्ण विश्वास छ श्रीमष्ठो देवताप्रति सच्चा आस्था राख्ने व्यक्तिलाई रोगव्याधी नलाग्ने उनीहरुको दुःख दरिद्र नास हुने पुत्र/पुत्रीलाभ हुने आनामाना (रोजगारी) प्राप्ति हुने सुखशान्ति र न्याय मिल्ने मात्र नभई सच्चा मनले सोचेको सवै प्रकारका इच्छा पूरा हुन्छ (बर पाईन्छ) भन्ने आम विश्वास रहेको छ माथि श्रीमष्ठाको उत्पत्तिमा उल्लेख भए बमोजिम सच्चा आस्था र मनले अछामको थुवा मन्दिरमा श्रीमष्ठो देवताको पूजा गर्न जाने क्रममा फलेडीबासी नारीदाङमा झमेलो भाचिन गई सेती नदीमा बगेर मर्न लागेको अवस्था वारे टाढाबाटै धामी कापेर थाहाँ पाई मरभरलाई भन्नु र दैविक शक्तिले नदीबाट सकुशल बचाएको एउटा ऐतिहासिक र प्रतिनिधिमूलक उद्दाहरण/भनाईले श्रीमष्ठो देवताको शक्ति र दुरदृष्टि वारे सहज अनुमान गर्न सकिन्छ श्रीमष्ठो देवताको भराणमा रहने मुख्य साम्रगीहरु: डोटी जिल्लाको भूमिराजमाडौं स्थित श्रीमष्ठो देवताको भराणभित्र सुन चांदी तामाका प्रतिमा जोवर कलश रुपाज्वाला रुपाछरी गाजको पतिउ छत्र गाजेलौरो गजुर करुवा शिवलिङ्ग शालिकराम संकघण्ट रुद्राक्षको माला भोक्कर ठूलो घाट लुवालठ्ठी चमर आशागुर्जा शिव र गणेशका मूर्ति चेटो दाइनो दमाहा भानु र नरसिंहा जस्ता साम्रगी छन् यसका साथै भक्तजनहरुले पर्व विशेषमा खुशीले चढाएका विविध साम्रगीहरु पनि यस भराणमा राखिन्छन् श्रीमष्ठो देवताका विशेष पर्वहरु: बैशाख शुक्ल एकादशी भाद्र अनन्त चर्तुदशी कार्तिक शुक्ल पक्ष (नवमीदशमीएकादशी) र माघको श्रीपञ्चमी मुख्य पर्व हुन यस मध्ये कार्तिक शुक्ल एकादशीका दिन श्रीमष्ठो देवताको भव्य रुपमा जात मनाईन्छ यस दिन छिमेकी जिल्ला तथा गाउँ विकास समितिहरुबाट ठूलो संख्यामा भक्तजनहरु आई श्रीमष्ठो देवताको दर्शन तथा पूजाआजा गर्दछन श्रीमष्ठो देवताकाका मुख्य धामीहरुको जिम्मेवारीः यसका मुख्य धामी तथा तीनको जिम्मेवारी यस प्रकार रहेको छ श्रीमष्ठोको धामीले मष्टाको मन्दिर दैनिक पूजापाठ गर्नु र भराणको संरक्षण गर्नु हो मटृेको धामी आफ्नो क्षेत्रभित्रको माटोको रेखदेख गर्ने आफ्नो क्षेत्रमा रितिथीति कायम गराई सुख शान्ति कायम गराउने हो साथै बेरसिमे गोदारी लाटो गङरी र खडायतको धामीहरु श्रीमष्ठो देवताका संरक्षकको रुपमा कार्य गर्दछन् अन्तमा श्रीमष्ठो देवतासँग अपार शक्ति र जन आस्था छ उक्त आस्था र शक्तिलाई दिगो बनाई राख्न यसका पूजारी धामी एवं भक्तजनहरु पूर्ण निष्ठावान आचरणयुक्त र नियमित बन्नुपर्छ जीवन निर्वाहको समस्यामा रहेका पुजारी तथा धामी श्रीमष्ठो देवताको शक्ति र जनआस्था कायमका लागि स्वउत्प्रेरित भएर जिम्मेवारी पूरा गर्नु कठिन छ विधिवत रुपमा पूजा गर्ने पुजारी र व्यक्तिगत जीवनलाई सधैव सार्वजनिक जीवनमा समर्पण गर्ने यसका पुजारी भराणी र मुख्य धामीहरुलाई जीवन निर्वाह गर्न सक्ने अवसर सिर्जना गर्नु अपरिहार्य छ पुजारी भराणी र मुख्य धामीको जीवन निर्वाह गराई देवताको शक्तिलाई दिगो बनाउन श्रीमष्ठो देवताको आफ्नो आन्तरिक आय (गुठी) बलियो हुनु पर्छ आन्तरिक गुठी मजबुद बनाउन देवताको शक्ति यस क्षेत्रको स्वच्छ वातावरण र यसको ऐतिहासिक पृष्ठभूमिवारे भक्तजन एवं धार्मिक पर्यटकहरुलाई उपयुक्त माध्यमद्वारा जानकारी गराई पूजा तथा पर्व विशेषमा आकर्षक गर्ने रणनीति लागु गरिनुपर्छ निश्चित रकमभन्दा बढी सुनचादी नगद जग्गा र आनामान प्रदान गर्ने व्यक्तिको नाम शिलालेखमा उल्लेख गरी प्रसंशापत्र प्रदान गर्ने असल परम्पराको सुरुवात गर्नु जरुरी छ प्राप्त श्रोतबाट पारदर्शी तवरले भराणी तथा तोकिएका धामीलाई जीवन निर्वाहको अवसर प्रदान गर्नु उपयुक्त हुन्छ आन्तरिक श्रोतको उत्पादनशिल क्षेत्रमा लगानी गरिनु पर्छ साथै मुख्य मन्दिर क्षेत्र नजिक रहेको छत्रेश्वर परिसरदेखि बगरसम्मको क्षेत्र विकास गर्नश्रीमष्ठो परिसरको गुरु योजना तयार गरी सार्वजनिक निजी साझेदारीमा सो क्षेत्रमा भक्तजनको लागि बसोवास गर्ने व्यवस्था भीउ टावर सडक खानेपानी विजुली र मनोरञ्जन र वनभोजनका लागि पार्क जस्ता आन्तरिक वित्तीय श्रोत परिचालन गर्ने पूर्वाधारहरुको विकास गरिनु पर्छ यसका लागि सक्षम र इमान्दार स्थानीय समुदाय सशक्त स्थानीय सरकार तथा सहयोगी केन्द्रीय निकाय र उद्यमशील गैरसकारी क्षेत्र वीच उचित तालमेल हुनु जरुरी छ

धनुषा जेठ प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’लाई जनकपुरमा कालो झण्डा देखाउने क्रममा आइतवार एक दर्जन युवा पक्राउ परेका छन् यूवाहरुले कालो झण्डा देखाउने क्रममा उनीहरुलाई कुटपीट गर्दै प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएका हुन् पक्राउ पर्नेहरुमा मधेश अधिकार संघर्ष समितिका संयोजक सरोज मिश्र परिवर्तनको लागि यूवाको संयोजक सुशिल कर्ण मधेश क्रान्ति संघर्ष समितिका नविन यादव संयुक्त यूवा क्लबका संयोजक धर्मेन्द्र साह यूवा दिपेन्द साह प्रशान्त झा जानी खान लगायतकालाई प्रहरीले बल प्रयोग गरी भ्यानमा राखेर जिल्ला प्रहरी कार्यालय धनुषामा राखेका छन् संविधान संशोधन विना स्थानीय निकायको निर्वाचन खारेजको माग गर्दै जनकपुरमा शान्तिपूर्णरुपमा यूवाहरुले भानु चोकमा प्रधानमन्त्री दाहाललाई कालो झण्डा देखाउदैँ संशोधन विनाको निर्वाचन खारेज गर झुठा मुद्दा खारेज गर भन्दै यूवाहरुले नारावाजी गरेका थिए तस्विर एवम् समाचार श्रोतः घनश्याम मिश्र/जनकपुर

फागुन चितवन सत्य निरुपण तथा मेलमिलाप आयोगका पदाधिकारीले चितवन जिल्लाको बाँदरमुढे घटनाका पीडितहरुसँग शुक्रबार अन्तरक्रिया गरेका छन् आयोगका अध्यक्ष सूर्यकिरण गुरुङ सहित पाँचैजना पदाधिकारीहरु बाँदरमुढे पुगेका थिए माओवादीले जनयुद्धकालमा यात्री बसमा बम पड्काएर तीन दर्जन नागरिकको हत्या गरेको घटनास्थल नजिकै रहेको विद्यालयले आयोगले पीडितहरुसँग अन्तरक्रिया आयोजना गरेको थियो तर अन्तरक्रियास्थलमा माओवादीका पूर्व लडाकूहरु पनि सहभागी भएको भन्दै पीडितहरुले आयोगका पदाधिकारीसमक्ष आफूहरुको सुरक्षाबारे चिन्ता व्यक्त गरेका थिए कार्यक्रममा पीडिक पक्षसमेत उपस्थित गराइएको पीडितको गुनासो थियो माओवादी कार्यकर्ताले भने एउटै समाजमा बस्ने भएकाले आपसमा मिल्नुपर्ने ढंगको अभिव्यक्ति दिएका थिए अन्तरक्रियाको प्रारम्भमा केही असामाजस्यता देखिए पनि विस्तारै माओवादी कार्यकर्ता बाहिरिएपछि आयोगका पदाधिकारीसमक्ष पीडितहरुले आफ्ना गुनासाहरु राखेको र कार्यक्रम सफल भएको एक सहभागीले बताए आयोगका अध्यक्ष गुरुङले कार्यक्रमस्थलमा सञ्चारकर्मीहरुलाई नबस्न आग्रह गरेका थिए छलफलमा आयोगका सदस्य लीला उदासी श्रीकृष्ण सुवेदी मञ्जला झा र माधवी भट्ट पाँचैजनाको सहभागिता थियो बाँदरमुढे जानुभन्दा अघिल्लो दिन विहीबार भरतपुरमा चितवनका सरकारी कार्यालयका प्रमुख नागरिक समाज र पत्रकारहरुसँग आयोगका पदाधिकारीले अन्तरक्रिया कार्यक्रमको आयोजना गरेको थियो आयोगका पदाधिकारीहरु शनिबार काठमाडौं र्फकने कार्यक्रम छ

म्याग्दी जिल्लाको नारच्याङ गाविस– स्थित अन्नपूर्ण साउथ हिमालको तल्लो भागमा गएको सुख्खा पहिरोमा बेपत्ता पाँच जना सम्पर्कमा आएका छन् जिल्ला प्रहरी कार्यालय म्याग्दीले मंगलबार दिउसो बेपत्ता पाँचै जना सम्पर्कमा आएका जनाएको छ “बेपत्ता पाँचै जना हाम्रो सम्पर्कमा आइसकेका छन् उद्दारका लागि खटिएको हाम्रो टालीले उनीहरुलाई फेला पारेको छ” जिल्ला प्रहरी कार्यालय म्याग्दीका प्रहरी प्रमुख विश्वराज खड्काले बाह्रखरी सँग भने“हराइरहेका सम्पर्कमा आएपछि अब आत्तिनु पर्ने अवस्था छैन बस्तिबिहिन ठाउँमा धुलो देखिएको हुँदा मानवीय क्षति हुने सम्भावना छैन कहाँ कसरी पहिरो गयो त्यसबारे भने हामी पत्ता लगाउने प्रयाश गरिरहेका छौं ”पहिरोमा नारच्याङ गाविसका हुकुम बहादुर पुन दील बहादुर थजाली तर बहादुर थजाली शेर बहादुर थजाली र टक बहादुर ठगानी हराएका थिए धुलोको कारण “भीजीवीलीटी” कम भएकाले पहिरो गएको ठाउँमा जान नसकिएको जीप्रका म्याग्दी प्रमुख खड्काले जनकारी दिए “भीजीवीलीटी कम भएकाले प्रहरी जान सकेन अहिले धुलोको मात्रा केही कम हुँदै गएको छ” खड्काले भने “प्रहरी लेक गाउँमा रहेको हेलम्दी हाइड्रोपावरसम्म पुगेको छ अब त्यहाँबाट कसरी अघी बढ्ने जिल्ला प्रशासन कार्यालयसँग समन्वय लिइरहेका छौं सोमबार राति बजेदेखि धुलो देखिएपछि नजिकैका स्थानीयले प्रहरीलाई सूचना दिएका थिए

काठमाडौं भारतीय गृहमन्त्री राजनाथसिंहले प्रधानमन्त्री सुशिल कोइराला र एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीलाई फोन गरेर सिमानामा देखिएको समस्या पत्ता लगाउन र समाधानको दिशातर्फ अघि बढ्न आग्रह गरेका छन् नेपालले चीनसँगको तातोपानी नाका जोड्ने प्रयास गरिरहेका बेला भारतीय पक्षबाट यस्तो प्रतिक्रिया आएको हो प्रधानमन्त्री तथा ओलीसँगको टेलिफोन कुराकानीका क्रममा राजनाथले आन्दोलनरत मधेसी मोर्चासँग वार्ता गरेर समस्या समाधान गर्न आग्रह गरे भारतीय सञ्चारमाध्यमका अनुसार राजनाथले मधेसी मोर्चाका नेताहरुलाई हिंसा र आन्दोलन अन्त्य गरेर वार्तामा जानका लागि अपिल गर्ने समेत बताएका थिए टेलिफोन कुराकानीका क्रममा राजनाथले दुबै नेतालाई नेपाल र भारत युगौँदेखिको असल मित्र रहेको र सधैँ रहिरहने बताएका थिए वीरगन्ज रक्सौँल चेक प्वाइन्टमा अघोषित नाकाबन्दी सातौँ दिन पुग्दा काठमाडौँमा इन्धनको अभाव भएको छ इन्धन अभावकै कारण विद्यालय कलकारखाना लगायत थुप्रै क्षेत्र प्रभावित छन् इन्धन अभावकै कारण नेपाल अस्पतालहरु समेत बन्द हुने अवस्थामा पुगिसकेका छन् भने अन्तर्राष्टिय उडानका लागि तेलको व्यवस्था आफैँ गर्न सरकारले निर्देशन दिइसकेको छ अभावकै बीच नेपालले तातोपानी नाका खुलाउने प्रयास थालेको छ यहाँ नेपालमा सामान तथा इन्धन पठाउनका लागि सय चिनियाँ टक लाईनमा छन् यसअघि भूकम्पपछि आएको पहिरोका कारण यो नाका बन्द भएको थियो

मंसिर काठमाडौं नाटककार विजय मल्लले दशकौंअघि लेखेको नाटक ‘बहुलाकाजीको सपना’ अहिले काठमाडौंमा मञ्चन भइरहेको छ काठमाडौं मल सुनधारास्थित नाटकघर थिएटर मलमा मंसिर गतेदेखि नाटक मञ्चन भइरहेको हो कक्षा / को पाठ्यक्रममा समावेश नाटक ‘बहुलाकाजीको सपना’ ÷ मा अध्ययनरत विद्यार्थीहरुका लागि विशेष मञ्चन भइरहेको हो हरेक सदन ज्याला मजदुरी गरे जिविकोपार्जन गर्ने निम्न वर्गीय परिवारले आफ्ना सन्तानमार्फत देखेका सपना नाटकमा प्रस्तुत गरिएको छ समाजका कुरिती तथा वेथितीलाई नाश गरेर थिती बसाल्ने सपना बोकेका बहुलाकाजीले भक्ते र मानेजस्ता भरियाहरुदाई प्रेरित गर्दै उनीमा भरिदिएको आशाको कथा नाटकमा छ बालक वीरेको आँखामा रहेको चमकबाट प्रभावित हुँदै उनीमार्फत बहुलाकाजीले समाज परिवर्तन सपना बुन्छ तर आर्थिक दलदलमा फसेका परिवारका वीरेको अभावका कारण उपचार नपाई मृत्यु हुनु यस नाटकको दुखान्त पाटो हो थिएटर मलको तीन महिने अनिभय तथा नाट्य प्रशिक्षण कार्यशाला थिएटर ग्यारेजले तयार पारेको यस नाटकलाई शंकर भण्डारीले निर्देशन गरेका हुन् पाठ्यक्रममा समावेश नाटक भएको हुनाले नाटकका संवादहरु तथा दृश्यलाई नभत्काई अभिनयात्मक प्रस्तुति दिइएको छ नाटक अझै केही दिनसम्म कलेज बुकिङ शोहरु हुने थिएटर मलले जनाएको छ नाटकमा राजेन्द्र भट्ट अर्जुन पौडेल गणेश पौडेल मदन पराजुली राजिव धमला शिव परियार अर्मान श्रेष्ठ समीर राई जस्वन थापा मगर उमेश कार्की शालिक भट्ट रविन खड्काले अभिनय गरेका छन्

भदौ काठमाडौं नबिल बैंकको सहायक कम्पनी नबिल ईन्भेष्टमेन्ट बैंकिङ्ग लिमिटेडले सामुहिक लगानी कोष अन्तगर्त अर्ब रुपैयाँको इकाइ बिक्री गर्ने भएको छ कम्पनीले निष्काशन गर्ने प्रतिकित्ता रुपैयाँ अंकित दरका इकाइमा सर्वसाधारणले असोज गतेदेखि गतेसम्म लगानी गर्न पाउने छन् पहिलो योजनाको सफलतापछि नबिल म्युचुअल फण्डले दोस्रो योजनास्वरुप नबिल ईक्विटी फण्ड बजारमा ल्याउने लागेको हो वर्षे अवधि रहेको यो योजनामा इच्छुक लगानीकर्ताले न्यूनतम हजार रुपैयाँ देखि अधिकतम करोड रुपैयाँसम्म लगानी गर्न सक्नेछन् आवेदन फारम नबिल बैंकका शाखाहरु र नबिल इन्भेष्टमेन्ट बैंकिङ्ग लिमिटेडको कार्यालय नारायणचौरबाट लिई बुझाउन सकिने छ सेयर बजारको खासै अनुभव नभएका नयाँ लगानीकर्ता र जोखिम व्यहोर्न नचाहनेहरुका लागि यस्तो सामुहिक लगानी कोषका इकाइहरुमा लगानी गर्नु उपयुक्त मानिन्छ

‘संसारका मजदुर एक हौ’ भन्दै औं मजदुर दिवस मनाउदै गर्दा मजदुरी गर्न पाउँ भन्दै इपिएस कोरियाको  लागी खुलेको सय कोटाका लागी लगभग हजार  युवायुवती लामवद्ध भएर आवेदन दिई परिक्षाको तयारी गर्दैछन् यसरी रोजगारीका लागी अर्काको भर त पर्नु नै छ तर त्यहाँबाट सिकेको सिपको उपयोग गर्ने ठाउँ र लगानीको लागी उपयुक्त वातावरण छैन ‘रोजगारी र समृद्धिका लागि आर्थिक क्रान्तिको स्वतन्त्र अभियान’ले वैशाखदेखि  सुरु गरेको आमरण अनसनमा शैक्षिक वेरोजगार युवायुवतीहरू खुल्लामञ्चमा शैक्षिक प्रमाणपत्रको योग्यता अनुसारको रोजगारीको माग गर्दै खुल्लामञ्चमा सात दिनदेखी अनसनमा छन् उनीहरूको स्वास्थ्यस्थिति नाजुक बन्दै जाँदासम्म पनि सरकारले अनसन तोडाउन पहल गरेको छैन यो समयमा मजदुरका अन्य समस्याको उन्नत नारा उराल्ने समय हुनुपर्थ्यो तर विडम्वना नेपाल संघर्षकै सुरूवाती चरणमा छ पटकपटकका राजनीतीक नारा र फाइदाका लागि प्रयोग गरिएका तिनै वेरोजगारलाई शासनसत्ता परिवर्तनका लागि सुन्दर सपना  बाँडिए  राजनीतिक अभिष्ठ त पुरा भए शासनसत्ताका नाम परिवर्तन भए तर यी वर्गको जीविकामा परिवर्तन आउने गरी आर्थिक सामाजीक परिवर्तन हुन सकेन र यो समस्या ज्यूँकात्यूँ रहृयो नेपालमा यहि परिस्थिति वरपर यस वर्षको मजदुर दिवस घुम्यो एउटा अनुत्तरित प्रश्न छोड्दै ‘के संसारका मजदुरसँग एकै हुन सक्ने विश्वव्यापीकरणको समयसान्दर्भिक प्रतिस्पर्धी मजदुर हामीले बनाउन सक्यौं ’नेपालको जनगणना अनुसार कुल करोड लाख जनसंख्यामध्ये देखि वर्ष उमेर समुहका प्रतिशत अर्थात  करोड लाख सक्रिय जनसंख्या छ  यीमध्ये करोडभन्दा बढी जनशक्ति बेरोजगार रहेको अनुमान छ त्यसमा पनि घण्टा काम गर्नेलाई समेत रोजगार मान्दा शैक्षिक वेरोजगार संख्या प्रतिशत रहेको सरकारी तथ्यांक छ देशको मुहार फेर्ने सामर्थ्य राख्ने युवाहरूको परिचालन र सदुपयोग  गर्ने भरपर्दो नीति कार्यक्रम र पाठ्यक्रमको अभाव भयो कलकारखानाहरू कच्चा पदार्थ प्रविधि सिप र क्षमताले चलाउनुपर्नेमा राजनितिले चलाउन खोज्दा  भएका श्रमवजार पनि गुमे ट्रेड युनियनहरू यस्ता वने कि तिनका उद्देश्य भन्नु नै भएका रोजगारी बन्द गर्नु हो नेपालमा वेरोजगार आन्दोलनको लामो इतिहास युरोप अमेरिकी मुलुकको जस्तो त छैन तर जति भए बीचमै असफल र अपरिपक्व बने औद्योगिक गणना अनुसार देशभर हजार सय निजी उद्योग थिए र पछिल्लो गणना मा आउँदा हजार मा झरेको पाइन्छ यसबाट लगानीको असुरक्षा देखिन्छ यहाँबाट स्वदेशमा केही गर्न खोज्नेहरू हतोत्साही हुन्छन् सयौमा कुनै एउटाले केही गरेर अगाडि बढ्न खोज्दा धेरै चुल्ठेमुन्द्रे भएर हप्ता असुल्न थालेका छन् यसर्थ एकदुई जनामात्र स्वरोजगार भएर पुग्दैन समग्रतालाई हेर्नु आवश्यक छ कोरियाको लाइनयस वर्ष सयको लागि खुलेको इपिएस कोटाका लागि लगभग हजार प्रतिस्पर्धी लामवद्ध भए कोरिया नेपालीको वैदेशिक रोजगारीको आकर्षक गन्तव्य हो त्यहाँ जानका लागि  भाषा परिक्षा उतिर्ण गर्नु पर्छ यसअघि कोटाभन्दा वढीलाई उतिर्ण गराउने गरेकोमा पास भइसकेका पनि सबै जाने अवस्था थिएन यसबाट धेरै युवाहरु मारमा परेको यस बर्षबाट कोटा बराबरलाई मात्र उत्तिर्ण गराइदैछ आवेदन दिन अघिल्लो रातबाटै लाइन बसेका युवाहरूको आक्रोश र पीडा थामिनसक्नु छ शैक्षिक योग्यतालाई अवमुल्यन गरिएको भन्दै डिग्री होल्डरहरूदेखी विश्वविद्यालयका गुरूचेलासम्म एउटै लाइनमा भेटिए युवाहरू आफुलाई देशले गनाएको सिनो सम्झिएकाले पन्छाउन मात्र खोजेको भन्दै थिए कोहि युवाहरू आफुलाई देश तातो हत्कडीजस्तो लागेको अनुभुति सुनाउँदै थिए खुलामञ्चको अनसनमलिन मुहार थकित अनि शिथिल बन्दै गएको शरीर स्वास्थ्यस्थिति जीर्ण वन्दै गएपछी चलाइएको स्लाइनका वोतलवीच राजधानीको खुल्ला मञ्चमा एक हप्तादेखि आमरण अनसनमा छन् शैक्षिक बेरोजगारहरू   देशका सम्पुर्ण वेरोजगारहरूको  प्रतिनिधित्व गर्दै थालिएको आमरण अनसन एमाओवादी परित्यागको घोषणा गरेका युवा नेता चन्द्रबहादुर थापा ‘सागर’को नेतृत्वमा भएको हो यसमा अनुषा राई जिविता आचार्य लक्ष्मी स्याङ्तान मञ्जु गौतम अजित झा दावा शेर्पा निरज पुन भरत लामिछाने महेश नेपाल रियाज पौडेल र ज्ञानदेव विष्ट सहभागी छन् अभियानले नेपालमा हाल बन्द रहेका कलकारखाना पुन सञ्चालनमा ल्याउने वातावरण सरकारले तयार पारेर कृषी पर्यटन जलस्रोतको उपयोग गरेर करोड लाख हजार वेरोजगारलाई रोजगार दिन सकिने जना विभिन्न क्षेत्रका विज्ञहरूले सामान्य सर्वेक्षण गरी तयार पारिएको आधारलाई समेत प्रस्तुत गरेको छ  जसको मुख्य उद्देश्य शैक्षिक वेरोजगारी र वेरोजगारीलाई देशमै स्रोतसाधनको समुचित उपयोगबाट रोजगारी उपलव्ध गराई वौद्धिक पलायन र युवाशक्ति पलायनलाई रोकी देशहितमा लगाइनु र सम्वृद्ध देश वनाउनु रहेको छ तिन जना अनसनकर्ता भरत निरज र दावा हस्पिटलाइज भइसकेका छन्  हालसम्म सर्वहाराको पार्टी  भनिने कम्युनिष्ट नेतृत्वको  सरकारले बेरोजगार वर्गको अनसन तोडाउन कुनै पहल गरेको छैन अनसनलाई स्वदेश तथा विदेशमा रहनुभएका नेपाली तथा राजनीतिक दलहरूले ऐक्यवद्धता जनाउने क्रम बढ्दो  छ हालसम्म  माओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड नयाँ शक्तिका तर्फबाट डा बाबुराम भट्टराई देवेन्द्र पौडेल  खिमलाल देवकोटा अष्ट्रेलियाका लागि नेपाली राजदूत लक्की शेर्पा पुर्वन्यायधिवक्ता मुक्ति प्रधानलगायतले ऐक्यवद्धता जनाएका छन् केहि दिन अघि ऐक्यवध्द्धता जनाउन गएको यो पंत्तिकारसँग संयोजक चन्ऽ दाई लगायतका साथिहरूले भन्नुभएको भन्नुभएको थियो ‘हामी यहाँ छौं तपाइर्ंहरुले बाहिरबाट दवाव  दिनुहोला ’ अनसनकारी साथिहरूको स्थिति दिनप्रतिदिन नाजुक बन्दैछ हामी नै हौं बारी बाँझो राखेर रोजगारीका लागि कोरिया जाने हाम्रै नेपालमा रोजगारीका स्रोतको कुनै खाँचो छैन खाँचो छ नीति प्रणाली कानुन बजार र अवसरको यसैलाई मार्गदर्शन गर्ने र जिवनोपयोगी सीपसहितको  शिक्षा आवश्यक छ यति हो हामिले मागेको  कुनै छुट्टै राज्य होइन

असार काठमाडौं रियल मड्रिड तथा पोर्चुगलका स्टार स्ट्राइकर क्रिष्टियानो रोनाल्डोले चिरप्रतिद्वन्द्वी लिओनल मेस्सीको सन्यासबारे बोलेका छन् कोपा अमेरिकाको फाइनलमा चिलीसँग पेनाल्टीमा हार व्यहोरेपछि मेस्सीले अन्तराष्ट्रिय फुटबलबाट सन्यासको घोषणा गरे जुन खेलमा मेस्सीले नै पेनाल्टी मिस गरेका थिए मेस्सीको यो निर्णयलाई अर्जेन्टिनी फुटबल समर्थकहरुले अझैसम्म स्वीकार गर्न सकिरहेका छैनन् युरोकपमा वेल्ससँग सेमिफाइनल खेल्नु अघि रोनाल्डोले भने उनले कठिन निर्णय लिएका हुन् र मानिसहरुले यो बुझ्नुपर्छ ’‘उन(मेस्सी)लाई हार्ने र निराश हुने आदत छैन यतिसम्म कि दोस्रो हुने पनि’ उनले अघि भने ‘एउटा पेनाल्टी मिस गर्दैमा खराब खेलाडी भइँदैन ’रोनाल्डाले आफ्ना चिरप्रतिद्वन्द्वी भएपछि मेस्सीलाई प्रोत्साहित गर्दै भनेका छन् मेस्सी रोएको देख्दा राम्रो लाग्दैन मलाई आश छ कि उनी राष्ट्रिय टिममा फर्कनेछन् ’

पुस गुल्मी भूकम्प गएको झण्डै महिनापछि गुल्मीमा पुनर्निर्माणका लागि इन्जिनियरहरु गाउँगाउँमा परिचालित गरिएको छ ति इन्जिनियरहरु पुस गतेदेखि पीडितहरुको घर दैलोमा पुग्नेछन् गुल्मीमा हजार सय घरधुरी भूकम्प पीडित रहेको तथ्यांक छ प्राविधिकहरुले दिनभित्र प्रमाणिकरणको काम सक्ने लक्ष्य राखिएको छ यसअघि जिल्लाका प्राविधिकहरुले रातो र पहेँलो कार्ड मार्फत क्षति भएका संरचनाको प्रमाणीकरण गरेका थिए यसअघि रातो र पहेलो जुनसुकै कार्ड पाएका घरधुरीलाई केन्द्रबाट आउने ईन्जिनियरहरुले नयाँ मापदण्डअनुसार प्रमाणीकरण गर्ने लगत संकलन व्यवस्थापन कार्यालयका प्रमुख टुकप्रसाद पोखरेलले जानकारी दिए ‘अबको प्रमाणीकरण नै अन्तिम र पुनर्निर्माणको काम थालनीको चरण हुन्छ’ पोखरेलले भने त्यस कार्यका लागि भूकम्प प्रभावित आवास पुनर्निर्माण कार्यक्रमका लागि जिल्ला लगत संकलन व्यवस्थापन कार्यालय समेत सदरमुकाम तम्घासमा स्थापना भएको छ प्रमुख जिल्ला अधिकारी कृष्णप्रसाद ढुंगानाले भने ‘यो कामको थालनीबाट कोही अन्यायमा पर्ने छैनन् यसर्थ पनि यस कार्यालाई छिट्टो सफल पार्न सबैको सहयोगको जरुरी छ ’अनिल खत्रीबाट

उनलाई लाग्छ– इलमबाट आर्थिक प्रगति गरे सब कुरा अघि बढ्छ नत्र सबथोक जहाँको त्यहींनेपालभरका अक्करे भीरहरूमा निर्माणाधीन सडकहरूमा मस्तको गाना सुन्दै जीप हाँक्ने गुरुजीहरू मलाई जादूगर जस्ता लाग्छन् उनीहरूका मनको बात सुन्ने मेसो जुराउँदै गर्दा जाजरकोटको तलि बजारमा भेटिए मिजासका पनि धनी नवीनकुमार भण्डारी () व्यथाका कहानी खोज्नै पर्दैन मलाई कहर जित्ने विजेता भेट्नु थियो मैले खोजेको पात्र बजारमा बन्दै गरेको स्टाइलिस क्याफेमा कफीको चुस्की लिंदै रहेछन् परिचयसँगै उनले छरेको अर्गानिक मुस्कानको मैले तारिफ गरें त्यसमा झन् कसी लाग्योआठ पास गरेको वर्षे उमेरमा दाङको लोकल बससँग साइनो जोडियो खलासीको रूपमा ड्राइभिङ सीटमा बस्न खूब मन लाग्ने तर ड्राइभरले बस्नै नदिने पछिपछि गुरुजीलाई फकाएरै ड्राइभिङ सिके त्यही बीचमा महेन्द्रनगर–काठमाडौं चल्ने बसमा कन्डक्टर पनि बने त्यसपछि रोल्पा–दाङ चल्ने बस चलाए रहरै उखरमाउलो भएकोले जस्तै भीरमा पनि डर नलाग्नेत्यसपछि पोखरा–बाग्लुङको सहज सडकमा पुगे त्यता हुँइकिंदा–हुँइकिंदै लोकदोहोरीमा दिल बस्यो मान्छेहरूको लवज र चरेसका थालको खाना पनि एकदमै मन पर्‍यो यसरी देश चियाउन थालेका नवीनमा तन्नेरी परिपक्वता आएसँगै बायोडाटा पनि बलियो हुँदैगयोत्यहीबीचमा कपडा व्यापारी साथीसँग मतो मिल्दा मोटर हाँक्ने कामलाई केही समय हापेर अन्य तीन तन्नेरीसँगै लागे सिंगापुरतिर व्यापारी साथी फरर उटपट्याङ इङ्गलिस बोल्थे तीन जना मट्ठै विना भिसा डरले थुरुरु हुँदै मलेशियाको बोर्डर पुग्दा हेड दोस्तले सब सम्हाले हेडले बोर्डर पुलिसलाई पासपोर्टमा डलर राखेर बुझाएपछि उनीहरू डुंगामा सवार भएर मलेशिया पुगेडेक्ची–ड्राइभर त कसो नपाइएला भन्ने आँटले मलेशिया त पसियो तर पुलिसले भेट्ला भनेर थर्थरी डेरा–सेरा केही छैन जहाँ रात पर्छ त्यतैको चौरमा सुत्ने बल्लतल्ल नेपाली एम्बेसीमार्फत गरेको प्रक्रियाले एक महीने भिसा लाग्यो त्यसरी महीनाको सय रिङ्गिटमा सेक्युरिटी गार्डको काम थालेका नवीनको भिसा थपिंदै र तलब पनि बढ्दै रिङ्गिट पुग्यो तर टिप्स–सिप्स समेतबाट दुई लाख भएपछि मलेशिया बस्न मनै लागेन र फर्केविदेशको कमाइमा स्वदेशको ऋण समेत थपेर दाङ–सल्यान रुटमा आफ्नै गाडी चलाउन थालेका उनी अहिले दुइटा बलेरो जीपका मालिक बनेका छन् तीमध्ये एउटा आफैं हाँकिरहेका छन् जाजरकोट–रुकुमको डरलाग्दो सडकमा उनको लागि यहीं मलेशिया यहीं सिंगापुर भएको छ मासिक आम्दानी रु एक लाखको हाराहारीमा छ दुई छोरी दाङमा बोर्डिङ स्कूलमा पढिरहेका छन्श्रीमती र बाबुआमा दाङकै घरमा बस्छन् जीवनमा धेरै पढ्न नपाएको अफशोचलाई पढेको बेरोजगारभन्दा नपढेको स्वरोजगार हुनसकेको सन्तोषले बिर्सिरहेका नवीनको जीपमा थरीथरीका मान्छे चढ्छन् गाडीमा चर्को गाना बजिरहेको हुन्छ तैपनि कोही कानमा एअरफोन लाएर आफ्नै गानामा मस्त हुन्छन् रेयरभ्यू मिररबाट त्यो हेर्दा उनलाई हाँसो उठ्छ रे गाउँमा भर्खर जीप चलेको छ मान्छेहरू एक किलोमीटर बाटोका लागि पनि घन्टौं मोटर पर्खन्छन् गाउँका त्यस्ता प्यासेन्जरले ‘अहिले पैसा छैन पछि दिन्छु’ भन्दा उनी बाँकी राखिदिन्छन्पढाइ अपुरो भएकोमा कताकता दुख्छ नवीनलाई किन छाडेको त स्कूल तिनताका माओवादीको ‘क्रान्ति’ ले गति लिएको थियो त्यसका एक नायक रहेका उनका गुरु कृष्णबहादुर महरा बुर्जुवा शिक्षाको विरोधी थिए एक बिहान महराको घरमा पढ्न गएका वेला पुलिस आए महरा सारी लगाएर गाग्री बोकेर ‘घरमा कोही छैन’ भन्दै बाहिरिए पुलिसहरू फर्के त्यो देखेर उनलाई महरा जादूमय लाग्यो– अनि लाग्यो यिनले नसके कसैले बदल्न सक्दैन संसारत्यसरी बुर्जुवा शिक्षा हापिदिएका उनी माओवादीको कार्यक्रममा जंगल र भीर छिचोल्दै हिंडे क्रान्तिका कुरा सुन्दा दंग पर्थे पुलिसले थाहा पायो कति पटक त चौकी धाउनुपर्‍यो उता माओवादी पनि रिसाए कैले पुलिस त कैले माओवादी– यो तानातानबाट आजित नवीनले क्रान्ति मात्रै हापेनन् बरु गाउँ नै छाडिदिए एक बिहान ट्रकमा चढेर बुटवलतिर लागे अनि शुरू भयो नयाँ जिन्दगीअहिलेको उनको जिन्दगी त्यहींबाट शुरू मिहिनेतले बनाएको हो क्रान्ति र डिग्रीले होइन “आजकल मान्छेहरू कि अधिकारको कुरा गरिरहेका हुन्छन् कि त जागीरको लागि मरिहत्ते गरिरहेका भेटिन्छन्” अब जाजरकोट टु काठमाडौं बस हाल्ने सुरमा रहेका नवीनले बातको बिट मार्ने क्रममा भने “इलमको कुरा गर्ने त भेट्नै मुश्किल”

चैत काठमाडौं सरकारले आगामी वैशाखको दोस्रो सातादेखि भूकम्प पीडितका लागि घर बनाउने काठ उपलब्ध गराउने भएको छ सरकारले भूकम्प गएको वर्ष दिन पारेर वैशाख बाट काठ दिने तयारी गरेको छ पीडितहरुलाई काठको रोयल्टी दरमा प्रतिशत छुट दिने निर्णय मन्त्रालयले गरिसकेको छ काठको ढुवानी खर्च भने पीडितले नै बेहोनुपर्ने मन्त्रालयका सहसचिव तथा प्रवक्ता कृष्णप्रसाद आचार्यले जानकारी दिए ‘भूकम्प पीडितलाई काठ उपलब्ध गराउन मन्त्रालयले ढिलाइ गर्ने छैन’ प्रवक्ता आचार्यले भने तर मन्त्रालयले यस विषयमा औपचारिक निर्णय भने गरिसकेको छैन वनमन्त्री अग्नि सापकोटाले वैशाख गतेदेखि पीडितलाई सहुलिय दरमा काठ उपलब्ध गराउन तयारी थाल्न मन्त्रालयका अधिकारीलाई निर्देशन दिइसकेका छन् सरकारले भस्कम्पपीडितको घर बनाउनका लागि दोलखाबाट रकम वितरण थालेपनि गाविस सचिवहरुले त्यसमा असहयोग गरेका छन् घर बनाउने अनुदान रकम वितरणको अन्यौलमा वन मन्त्रालयले काठ उपलब्ध गराउने व्यवस्था गर्न ढिलाइ गरेको छ तर घर बनाउन सुरु नै नभएकाले काठ वितरणमा ढिलाइ भएको भन्ने मान्न मन्त्रालय तयर छैन सरकारले काठको रोयल्टीमा प्रतिशत छुट दिने भएपनि ढुवानी खर्च नबेहोर्ने हुँदा विपन्न परिवार भने प्रभावित हुने देखिएको छ

भदौ काठमाडौं सरकारले मधेस आन्दोलनका क्रममा भएका घटनाहरुको छानविनका लागि गठन गरेको आयोगलाई पूर्णता दिएको छ सरकारले सर्वोच्च अदालतका पूर्वन्यायाधीश गिरिशचन्द्र लालको अध्यक्षतामा आयोग बनाए पनि पूर्णता पाएको थिएन गिरिशचन्द्र लालबुधबार यसले पूर्णता पाएको छ आयोगका सदस्यहरुमा नेपाल प्रहरीका  पूर्व एआईजी नवराज ढकाल अनुसन्धान विभागका सुवचन्द्र झा र नायव महान्यायाधिवक्ता सूर्य कोइराला तोकिएका छन् कानुनविदको तर्फबाट सूर्य कोइराला महिला तथा अदिवासी जनजातिको तर्फबाट सजन लोप्चन सदस्य तोकिएका छन् समितिको सदस्य सचिवको जिम्मेवारी गृह मन्त्रालयका शान्ति सुरक्षा महाशाखाका प्रमुख यादव कोइरालालाई दिइएको छ मधेसी मोर्चासँग भएको छलफलमा उपप्रधान एवं गृहमन्त्री विमलेन्द्र निधिले मुद्दा फिर्ताबारे आवश्यक गृहकार्य भइरहेको बताए मुद्दा फिर्ताका लागि मधेसी मोर्चाले सूची बुझाएको छ तर कानुनी प्रक्रियाबारे अझै छलफल भइरहेको निधीले बताए यसमा नभए अन्तिममा मन्त्रिपरिषदबाटै मुद्दा फिर्ताको निर्णय गरेर भएपनि सहमति कार्यान्वयन गर्ने गृहमन्त्री निधिले आश्वासन दिएका छन्

इजरेली प्रधानमन्त्री बेन्यामिन नेतन्याहु र ओबामा प्रशासनबीचको मतभेद पछिल्लो समय गहिरिँदै गएको बताइएको छ नेतन्याहुले इरानलाई परमाणु हतियार निर्माण गर्नबाट रोक्ने प्रयास अमेरिका र अन्य शक्ति राष्ट्रहरुले त्यागेको आरोप लगाएका छन् अमेरिकी विदेशमन्त्री जोन केरीले इरानको परमाणु कार्यक्रमबारे नेतन्याहुको निर्णयमाथि प्रश्न गरेका छन्रिपब्लिकन नेताहरुले आगामी साता अमेरिकी कंग्रेसलाई संबोधन गर्नका निम्ति इजेरली प्रधानमन्त्री बेन्यामिन नेतन्याहुलाई निम्त्याएका छन् रिपब्लिकनहरुको उक्त कदमबाट डेमोक्र्याट्सहरु क्रुद्ध बनेको बताइएको छ ह्वाइट हाउसका एकजना प्रवक्ताले अमेरिकीइजरेली सम्बन्धलाई एउटा पार्टीको राजनीतिमा सीमित नगर्न चेतावनी दिएका छन् त्यसअघि अमेरिकी राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार सुजन राइसले नेतन्याहुको भ्रमण उनकै शब्दमा द्वीपक्षीय सम्बन्धका निम्ति विध्वंशात्मक भएको बताइएकी थिइन्आफ्ना कदमको बचाउ गर्दै नेतन्याहुले राइसको भनाईप्रति प्रतिक्रिया दिएका छन् उनले भने & अहिले हुन लागेको सहमतिबारे चिन्ता गर्नुपर्ने थुप्रै कारणहरु छन् विश्व शक्तिहरुले इरानलाई परमाणु हतियार निर्माण गर्नबाट रोक्नुपर्ने कुरालाई नजरअन्दाज गरिरहेका छन्& अमेरिका र अन्य मुलुकहरुले केही वर्षभित्र इरानले क्रमिक रुपमा कयौं परमाणु हतियारका लागि आवश्यक सामग्री निर्माण गर्ने क्षमताको विकास गरोस् भनी चाहेको नेतन्याहुको भनाई छ उनले भने & म अमेरिका र अमेरिकी राष्ट्रपतिको सम्मान गर्छु तर हामी रहने वा नरहने निर्धारण गर्न सक्ने मुद्दा आएको खण्डमा त्यस्तो ठूलो खतराबाट इजरेललाई जोगाउन मैले केही गर्नैपर्छ& (

असार काठमाडौं दुग्ध विकास संस्थान (डिडिसी)ले बार्षिक करोड लिटर दुधको कारोबार गर्दै आएको छ सरकारी स्वामित्मा सञ्चालित डिडिसी दैनिक करीव दुई लाख हजार लिटर दुध किसानबाट संकलन गर्दै आएको छ डिडिसीका महाप्रवन्धक गंगा तिम्लिसिनाका अनुसार डिडिसीले अहिले जिल्लामा कार्यक्षेत्र विस्तार गरेको छ डिडिसीले औं वार्षिकोत्सवको अवसर पारेर दुई प्रकारको नयाँ उत्पादन समेत सार्वजनिक गरेको छ डिडिसीले चिया पकाउने छुट्टै प्रकारको टि–मिल्क र गाई भैंसीलाई खुवाउने दाना उत्पादन सार्वजनिक गरेको हो किसानहरुलाई गुणस्तरीय दाना उपलब्ध गराई दुधको उत्पादन वृद्वि गर्न र चिया पसलहरुको माग र उक्त समुदायलाई लक्षित गर्दै डिडिसीले ‘टि मिल्क’ बजारमा ल्याएको हो डिडिसीले यही साउन गतेदेखि बजारमा नयाँ उत्पादनहरु बिक्रीका लागि राख्ने भएको छ टि–मिल्कको मुल्य प्रतिलिटर रुपैयाँ र दानाको मूल्य प्रतिकेजी र रुपैयाँ निर्धारण गरिएको छ डिडिसीले चालू आर्थिक वर्षमा करोड रुपैयाँभन्दा बढि मुनाफा आर्जन गर्न सफल भएको छ संस्थानमा भएको व्यवस्थापकिय सुधार र चुवाहटलाई न्यूनिकरण गरेर नै संस्थान विगत वर्षदेखि मुनाफामा गएको हो नियमित रुपमा घाटामा गएको डिडिसीले चुहावटलाई नै नियन्त्रण गर्दा यो मुनाफा आर्जन गर्न सफल भएको हो डिडिसीले  आर्थिक वर्ष ÷ मा पाँच करोड रुपैयाँ नाफा कमाएको थियो यो वर्ष उक्त नाफाको रकम वृद्वि हुने डिडिसीले दाबी गरेको छ महाप्रवन्धक तिमल्सिनाले पछिल्लो समयमा दुध आयातलाई प्रतिस्थापन गर्न सफल भएको बताए संस्थानको सुधारका लागि विभिन्न कार्ययोजनाहरु ल्याएको भन्दै उनले ग्रामीण क्षेत्रका दुध उत्पादक कृषकहरुलाई दुधको उचित मुल्यका साथै निश्चित बजारको व्यवस्था गर्ने उद्देश्यले नयाँ कार्यक्रमहरु ल्याएको जानकारी दिए महाप्रवन्धक तिमल्सिनाले मिल्क होलि डेको समस्या समधानका लागि विराटनगरस्थित पाउडर प्लाण्टको क्षमता विस्तार गर्ने लक्ष्य रहेको जानकारी दिए त्यस्तै संस्थानले सरकारको सहयोगमा बुटवलमा युएचटी प्लाण्टको स्थापना तथा नेपालगञ्ज र अत्तरियामा प्रशोधन कारखानाको क्षमता विस्तार गर्ने पशु आहार उत्पादन कारखाना व्यवसायीक उत्पादन तथा विक्री वितरण गरिने भएको योजना सार्वजनिक गरेको छ त्यसैगरी पोखरामा दुग्ध पदार्थ उत्पादन कारखाना खुमलटारमा दहि उत्पादन कारखाना स्थापना गर्ने चिस्यान केन्द्रहरु तथा प्रशोधन कारखानाहरुमा अटोमाइटेजसन गरिने भुस तथा दाउरा ब्वाइलर सञ्चालमा ल्याएर डिजेल खपत घटाउने लगायतका योजना बनाएको छ

एजेन्सी यस्तो भीषण गर्मीमा बाइक या स्कुटर चलाउन सारै मुस्किल छ भविष्यको यातायात व्यवस्थालाई बिचार गर्दे इटीआई डाइनामिक कम्पनिले सोलारबाट चल्न सक्ने खालको सोलार इलेक्ट्रोनिक हाइब्रिड स्कुटर बजारमा ल्याएको छ बिना आवाज चल्ने उक्त स्कुटरमा गर्मीबाट बच्न मिल्ने छत जडान गरिउको छ जसको छटमा रहेको प्यानलले सोलारको काम गर्दछ बिजुलीबाट पनि चार्ज गर्न सकिने उक्त स्कुटरको बजार मुल्य हजार भारतीय रकम तोकिएको छ पूर्ण रुपमा चार्ज भएको खण्डमा उक्त स्कुटरले किलोमिटरको यात्रा तय गर्न सक्छ टप स्पिड किलोमिटर रहने उक्त स्कुटरले पर्यावरणीय हिसावमा फाइदाजनक छ

सुनसरी मंसिर पूर्व पश्चिम राजमार्ग अन्तर्गत सुनसरीको मधेसा– मा सोमबार बिहान बजे माइक्रोले मोटरसाइकललाई ठक्कर दिँदा दुई जना घाइते भएका छन् पश्चिमबाट पुर्वतर्फ आउँदै गरेको ना ज नम्बरको माईक्रो बसले विपरित दिशाबाट जादै गरेको को प नम्बरको मोटरसाइकललाई ठक्कर दिंदा मोटरसाइकलका चालक सुनसरी भरौल– का गुनिलाल धामी गम्भिर तथा पछाडि सवार सोही गाविस का सर्किया धामी सामान्य घाइते भएका छन् घाइते दुबै जनाको इनरूवा अस्पतालमा उपचार भइरहेको छ ठक्कर दिने माइक्रो प्रहरी कार्यालयमा राखिएको छ भने चालक फरार भएकाले खोजी कार्य भइरहेको छ

मुख्य समस्या भनेको न्युन बिजकीकरण नै हो अहिले हजार रुपैयाँ पर्ने जुत्ता भन्सारबाट सय रुपैयाँको विल बनाएर छुटाइरहेका छन् सरकारले तयारी जुत्ता र कच्चा पदार्थको भन्सार एउटै लगाउँदा व्यवसायीहरु मारमा परेका छन् कम्तीमा प्रतिशत फरक र न्युन बिजकीकरण रोकियो भने हामी वर्षभित्रमा जुत्तामा देखि प्रतिशतसम्म आत्मनिर्भर हुन्छौं भुकम्प तथा नाकाबन्दीले नेपाली जुत्ता उद्योगमा पारेको समस्या नेपाली जुत्ता उद्योगको बर्तमान समस्या तथा अन्य समसामयिक विषयमा फुटवेयर म्यानुफ्याक्चरर्स एशोयिसशन (एफम्यान)का पूर्व अध्यक्ष तथा शिखर शु इण्ड्रष्टीजका प्रवन्ध निर्देशक रामकृष्ण प्रसाइसँग बिजखबरका रामराजा श्रेष्ठले गरेको कुराकानीव्यवसायीहरु भुकम्प र भारतीय नाकाबन्दीले जुत्ता उद्योगलाई एकदमै ठूलो प्रभाव पार्यो भनिरहेका छन् नेपाली जुत्ता उद्योगको वास्तविक अवस्था कस्तो छ नेपाली जुत्ता तथा चप्पल उद्योगका लागि चाहिने प्रतिशतभन्दा बढी कच्चा पदार्थ चीनबाट आउँछ त्यो पनि खासा नाका हुँदै जुरेमा आएको पहिरोको कारण हामीले कच्चा पदार्थ ल्याउन सकेका थिएनौं त्यो समस्या समाधान हुन नपाउँदै भुकम्पले अप्ठ्यारोमा पार्यो त्यसपछि तराइ आन्दोलन तथा नाकाबन्दीले समस्या उत्पन्न भएको छ नेपाली उद्योगीहरुले दशैका लागि मगाएको सामान कोलकोत्तामै अड्किएर बसेका छन् कच्चा पदार्थ नभएर उत्पादन गर्न सकिरहेका छैनन् समग्रमा जुत्ता उद्योगले कति घाटा व्यहोर्यो अहिले देशको समग्र अर्थतन्त्र नै धराशयी बनेको छ यो अवस्थामा जुत्ता उद्योगलाई नछुने भन्ने कुरै आउँदैन तराइ क्षेत्रमा राज्यको उपस्थिती नै छैन विभिन्न भन्सार नाकाबाट चोरी पैठारी भएर आएका जुत्ता तथा चप्पलले समस्या उत्पन्न गरेको छ नेपाली व्यवसायीले कच्चा पदार्थ ल्याउन सकेका छैनन भने बैंक व्याज तिर्न नसकेर समस्यामा परेका छन् यही अवस्थामा कालोबजारी मौलाएको छ जसको प्रत्यक्ष असर हामी उद्योगीलाई परेको छ हामीसँग आधिकारीक तथ्याङ्क त छैन तर नेपाली जुत्ता उद्योगमा अर्बो रुपैयाँ लगानी भएको छ यो आर्थिक वर्षमा कारोवार मै प्रतिशत घाटा हुने छ यो एकदमै ठूलो घाटा हो नेपाली जुत्ता तथा चप्पलले देशको कुल खपतको झण्डै प्रतिशत हिस्सा ओगटको दावी गर्दै आएका छन् तर नाकाबन्दीले कतिपय व्यवसायी जिरोमा झरिसक्यो भन्न थालिसके वास्तविक अवस्था कस्तो छ कच्चा पदार्थ तथा कामदार अभावका कारण कतिपय व्यवसायीको फ्याक्ट्री नै खुलेको छैन उनीहरु एकदमै ठूलो समस्यामा परेका छन् तर सवै उद्योगको अवस्था त्यस्तो छैन पछिल्लो समय हरेक उद्योगले वार्षिक रुपमा क्षमता बृद्धि गर्दैै आएका छन् सवै उद्योग जिरोमा झरेको होइन तर उत्पादन भने एकदमै न्युन छ हामी कच्चापदार्थमा विदेशीसँग निर्भर छौं तर विडम्वना भन्नुपर्छ सरकारले तयारी बस्तु आयात र कच्चा पदार्थ आयातमा एउँटै भन्सारदर लगाएको छ त्यसले पनि व्यवसायीलाई ठूलो मार परेको छ हामी आत्मनिर्भरताको कुरा गर्छौं तर कच्चा पदार्थमा भारत तथा चीनमा निर्भर छौं भारतले अघोषित रुपमा नाकाबन्दी लगाउँदा सवै उद्योग समस्यामा परेका छन् के अरुदेशको सहयोगविना आत्मनिर्भर सम्भव छ शतप्रतिशत आत्मनिर्भर कोहीपनि हुँदैन तुलनात्मक लाभका बस्तुमा फाइदा लिन खाज्ने हो आज भारतले नाकाबन्दी लगाएको छैन भनेर भन्दा त हामी यो अवस्थामा छौं यदि पूर्ण रुपमा नाकाबन्दी लगाउने हो भने हाम्रो हालत के होला तसर्थ हामीले पनि सोही अनुरुप आफ्नो पूर्वाधार तयार गर्न सक्नुपर्छ यदि हामीले बिजुली उत्पादन गरेर भारतलाई बेच्न सकेको भए अहिले भारतले होइन हामीले नाकाबन्दी लगाउन सक्थ्यौं नेपाली उद्योगीहरुले चीन र भारतबाट कच्चा पदार्थ आयात गर्दै आएका छन् पछिल्लो समय कतिपय कच्चा पदार्थ नेपाली उद्योगीहरुले नै उत्पादन गर्न थालिसके तत्कालिन अवस्थामा हामीले प्रतिशत कच्चापदार्थ आयात गर्दै आएका छौं नेपाली कम्पनीले पीयू सोल तथा छाला उत्पादन गर्दै आएका छन् यदि जुत्ता चप्पलका लागि आवश्यक सवै कच्चा पदार्थ नेपालमै उत्पादन गर्दा पनि त्यसका लागि आवश्यक प्रतिशत कच्चा पदार्थ आयात नै गर्नुपर्छ अहिले नेपालबाट कच्चा छाला निर्यात भइरहेको छ यसलाई ‘भ्यालु एड’ गरेर नेपालमै प्रशोधन गर्न सकिँदैन कतिपय उद्योगीहरुले नेपालमै छाला प्रशोधन गरिरहेका छन् तर जुन रुपमा हुनुपर्ने हो त्यो हुन सकेको छैन आगामी दिनमा यसमा पनि विस्तारै लाग्नेछौं नेपालबाट प्रति वर्ग फिट रुपैयाँमा निर्यात भएको कच्चा छाला हामीले तयारी किन्दा सय रुपैयाँभन्दा बढी पर्छ नेपाली जुत्ता उद्योगलाई ‘विदेशी जुत्ता नेपाली ट्याट’ भन्ने आरोप लाग्दै आएको छ यसलाई कहिलेसम्म हटाउनु हुन्छ यसलाई ÷ वटा तरिकाबाट हेरिनुपर्छ सवै उद्योगलाई एउटै टोकरीमा राखेर हेरिनु हुन्न पहिला सवै सामान विदेशबाट ल्याउथ्यौं श्रम मात्र नेपाली हुन्थ्यो तर अहिले सोल लगायत अन्य कच्चा पदार्थ नेपालमै बन्न थालिसके शिखर शुले पहिला अप्पर सोल नै विदेशबाट ल्याएर नेपालमा पेष्टिङ गरेर बेच्थ्यौं कतिपय व्यापारीले तत्काल लाभ लिनका लागि नेपालमा ब्राण्ड दर्ता गरेर सवै तयारी जुत्ता ल्याएर समेत बेचे तर अहिले धेरै उद्योगीहरुले करोडौं लगानी गरेर नेपालमै प्लाण्ट राखेका छन् अव विदेशमा उत्पादित जुत्तामा नेपाली लोगो टासेर बेच्न सक्ने अवस्था छैन आगामी दिनमा त्यस्ता व्यवसायीले कि यो फिल्ड नै छोड्नु पर्यो कि प्लाण्ट स्थापना गरेर नेपालमै उत्पादन थाल्नुपर्छ अहिले आफुले ल्याउन पनि नसक्ने नेपालमै गर्न पनि नसक्ने र अर्काले गरेको देख्न पनि नसक्ने व्यवसायीहरुले अनावश्यक हल्ला फैलाएका छन् जसले गर्दा नकारात्मक हल्ला फैलिएको हो नेपाली जुत्तामा एकरुपकता ल्याउन सामुहिक व्यापार चिन्ह प्रयोगमा ल्याएका थिए त्यसको पनि दुरुपयोग भयो भन्ने हल्ला छ नि नेपाली जुत्ता चप्पललाई कसैले दुरुपयोग नगरुन भनेर सामुहिक व्यापार चिन्ह प्रयोगमा ल्याएका हौं नेपाली पश्मिना तथा गलैचाको दुरुपयोग गर्दा निर्यात नै ठप्प भयो अहिले होलोग्राम लगाएकै कारण केही राम्रो भएको छ आगामी दिनमा नेपाली जुत्ता चप्पलको नाममा कसैले दुरुपयोग नगरुन भने उद्देश्यले होलोग्रामको व्यवस्था गरेका हौं तर कसले के गरे सवैको पछि लागेर हिड्न सकिन्न नेपालमा जुत्ता उद्योग खुलेको दशक भइसक्यो अझै पनि मजदूरको समस्या भयो भन्दै हुनुहुन्छ यो समस्या कहिले सम्म शुरुमा एकदमै ठूलो समस्या थियो तर अहिले त्यस्तो समस्या छैन भारतीय मजदुर बढी भएका उद्योगहरुमा समस्या देखिएको छ भारतीय मजदूर राख्ने कतिपय उद्योगहरु भुकम्प र नाकाबन्दी पश्चात बन्द नै छन् पहिला सिमित जातका मान्छेले मात्र यो काम गथ्र्थे तर अहिले सवै जातका मान्छे यो क्षेत्रमा छन् अहिले बजारमा शिखर शुबाट उत्पादित हजारभन्दा बढी जनशक्ति छन् पछिल्लो समय अन्य उद्योगमा भन्दा पनि लेडिज जुत्ता र छालाका मात्र जुत्ता उत्पादन गर्ने उद्योगमा केही समस्या छ नेपाली जुत्ता उद्योगका अन्य के–कस्ता समस्या छन् मुख्य समस्या भनेको न्युन बिजकीकरण नै हो अहिले भन्सार नाकाबाट जुत्ताका लागि आवश्यक सोलभन्दा जुत्ता सस्तो मुल्यमा आइरहेको छ तयारी जुत्ता र कच्चा पदार्थको भन्सार दर कम्तीमा प्रतिशत फरक र न्युन बिजकीकरण रोकियो भने हामी वर्षभित्रमा हामी जुत्तामा देखि प्रतिशतसम्म आत्मनिर्भर हुन्छौं अहिले हजार रुपैयाँ पर्ने जुत्ता भन्सारबाट सय रुपैयाँको विल बनाएर छुटाइरहेका छन् न्युनविजकीकरण नरोकेसम्म नेपाली जुत्ता चप्पलको बजारमा हिस्सा बढ्ने छैन अव मेलाको कुरा गरौं तपाइहरु नेपाली जुत्ता तथा चप्पलको बाह्रो औद्योगिक प्रदर्शनी गरिरहनु भएको छ यसले ब्राण्डिङमा कत्तिको सहयोग पुगेको छ नेपाली जुत्ता उद्योग यो अवस्थामा आइपुग्नुमा व्यवसायीहरुको सामुहिक प्रयासको ठूलो भुमिका छ तर हाम्रो अन्तिम टार्गेट भनेको उपभोक्ता नै हुन मेलाले नेपाली उत्पादन प्रवद्र्धन गर्न ठूलो सहयोग पुगेको छ उपभोक्ताले माया गरेकै कारण यस्तो अवस्थामा पनि हामीले मेला गरिरकेका छौं एकदमै सफल पनि भएको छ मेलामा उपभोक्ताले सवै कम्पनीका उत्पादन एकै ठाउँमा पाउँछन् भने आफ्नो रुची र क्षमता अनुसारका जुत्ता खरिद गर्ने अवसर मिल्ने छ उपभोक्ताले शोरुममा किन्नु र मेलामा किन्नुमा के फरक छ शोरुममा किन्दा एउटामात्र कम्पनीको उत्पादन पाइन्छ मेलामा / वटा कम्पनीका उत्पादन उपलब्ध छन् ग्राहकले सवै कम्पनी उत्पादन रोजीरोजी किन्न पाउँछन् त्यस्तै मेलामा केही सस्तो पनि छ फुटवेयर म्यानुफ्याच्र्श एशोसियशनले मेलाका लागि प्रतिशत छुट दिएको छ मेलामा गएर आफ्नो रुची र क्षमता अनुसारको जुत्ता किन्नुको मज्जा नै बेग्लै छ

राजविराज साउन सप्तरीको भारतीय सीमावर्ती गाविस तिलाठी स्थित दशगजा क्षेत्रमा बाँध निर्माणको विषयलाई लिएर भएको विवाद द्वि–पक्षीय सहमतीमा शुक्रवार टुङ्गिएको छ भारतको कुनौलीमा नेपाल र भारतका सुरक्षा अधिकारी बीचको तीन बुँदे सहमती पछि टुङ्गिएको हो खाँडो नदीको धार परिवर्तनका कारण विवाद भएको हुँदा नदीको धारलाई पुरानै स्थानबाट बगाउन च्यानलाइज गर्ने दशगजामा हराएका सिमा स्तम्भ खोजीका लागि दुवै देशको केन्द्रीय स्तरमा पहल गर्ने र तत्कालकालागि जल उत्पन्न प्रकोपका प्रमुख तथा भारतीय पक्षका जल संशाधनका प्रमुखको संयुक्त टोलीले अध्ययन गरी दिएको प्रतिवेदनको आधारमा निर्माण कार्य गर्ने तथा तत्काल बाँध निर्माण कार्य रोक्ने सहमती भएको जानकारी प्रमुख जिल्ला अधिकारी बलदेव गौतमले दिएका छन् नेपालको तर्फबाट सप्तरीका प्रमुख जिल्ला बलदेव गौतमको नेतृत्वमा प्रहरी उपरीक्षक भीम प्रसाद ढकाल सशस्त्र प्रहरी सिमा सुरक्षा कार्यालय राजविराजका प्रहरी नायव निरीक्षक निरकृष्ण अधिकारी लगायतका सुरक्षा अधिकारीहरु सहभागी भएका थिए भारतीय पक्षबाट सुपौलका डिस्ट्रिक्ट मजिस्टेट बैद्यनाथ यादव सशस्त्र प्रहरी सिमा सुरक्षा बलका औं बटालियनका प्रमुख रामाअवतार भथोलियालगायतका सुरक्षा अधिकारीहरुको सहभागिता रहेको थियो दुवै पक्षका सुरक्षा अधिकारी दशगजा क्षेत्रको स्थलगत अवलोकन गरी घटनाबारे जानकारी लिएपछि कुनौलीमा द्वि–पक्षीय छलफलमा बसेका थिए दशगजा निरीक्षण पश्चात सुपौलका मजिस्टेट यादवले दशगजा घटना दुःखद भएको भन्दै दोषीलाई कार्वाही गर्ने प्रतिवद्धता व्यक्त गरेका छन् नेपाली पक्षलाई दुःख दिने नियत आफूहरुको नरहेको उनले भने ‘नेपाल र भारतबीचको सम्वन्ध सदियौंदेखिको हो र यो कायम रहन्छ हामी दशगजा समस्याको ठोस समाधानकालागि गम्भीर छौं भारतीय पक्षबाट दशगजामा भईरहेको बाँध निर्माण कार्य रोक्ने क्रममा भारतीय पक्षबाट गरिएको आक्रमणमा परी तिलाठीका जना बासिन्दा घाइते भएका छन् ढुङ्गा लाठी फट्ठा आदिले प्रहार गर्दा जिल्ला विकास समिति सप्तरीका पूर्व सदस्य समेत रहेका तिलाठी– का वर्षिय देवनारायण यादव तिलाठी– का वर्षिय हर्षवद्र्धन कर्ण बेल्ही– का सुशील यादव तिलाठी– का रोशन झा दुर्गानन्द झा सञ्जीव झा लगायतका व्यक्तिहरु घाइते भएका छन् घाइतेहरुमध्ये देवनारायण हर्षवद्र्धन कर्णलगायतको राजविराज स्थित गजेन्द्रनारायण सिंह सगरमाथा अञ्चल अस्पतालमा उपचार भईरहेको छ अन्य घाइतेको स्थानीय क्लिनिकहरुमा उपचार भइरहेको छ बाँध निर्माणको विषयमा विहीवार साँझ उत्पन्न झडपमा परी नेपालतर्फका जना घाइते भएका थिए सहमति पश्चात दशगजा क्षेत्रको स्थिति सहजतर्फ उन्मुख भएको छ दैनिक उपभोग्य सामग्रीकालागि कुनौली जाने नेपालीहरुलाई दुव्र्यवहार गरेर स्थानीयवासिन्दाहरुले फर्काएका छन् यसैगरी भारतीयलाई नेपाल आउनमा समेत रोक लगाएको छ दशगजा क्षेत्रमा बाँध निर्माण हुन थालेपछि सिमावर्ती क्षेत्रका आधा दर्जन गाविस डुबानमा पर्ने खतरा बढेकोले आफूहरुले निर्माण कार्य तत्काल रोक्नुपर्ने अडान नेपाली पक्षले राखेका थिए गत शनिबार खाँडो नदीमा आएको बाढीमा तिलाठी सकरपुरा लौनिया रम्पुरा मल्हनियालगायतका गाविसहरु डुबानका परेको थियो अत्यधिक पानी थुनिएपछि बाँध भत्किएको थियो बिहीबार विहानदेखि नेपाल र भारत पक्षका वासिन्दाहरु बीच तनाव उत्पन्न हुँदैआएको थियो दुबै पक्षका सुरक्षा अधिकारीहरुको संयमता र सतर्कताका कारण अप्रिय घटनाबाट जोगिएको छ बाँध निर्माणको विषयमा विहीवार साँझ उत्पन्न झडपमा परी नेपालतर्फका जना घाइते भएका थिए सहमति पश्चात दशगजा क्षेत्रको स्थिति सहजतर्फ उन्मुख भएको छ

मंसिर काठमाडौं वैदेशिक रोजगारीमा जानेहरुका लागि सरकारले श्रम इजाजत जारी गर्न अब लाइनमा बस्नु नपर्ने व्यवस्था गर्नै लागेको छ सरकारले अब अनलाइन सिस्टमबाटै श्रम इजाजत लिने प्रणालीको सुरुवात गर्ने भएको छ वैदेशिक रोजगार विभागले पहिलो चरणमा व्यक्तिगत श्रम स्वीकृतिको प्रक्रियालाई अनलाइन सिस्टममा लैजाने अन्तिम तयारी गरेको हो अबको दिनभित्र यस्तो सुविधा सहितको अनलाइन सिस्टम सुरुवात गरिने विभागकी निर्देशक रमा भट्टराईले अनलाइनखबरलाई जानकारी दिइन् कुनै प्राविधिक जटिलता नआएर विभागले मंसिर गतेदेखि यो सिस्टम लागू गर्ने उनले बताइन् अनलाइन सिस्टम सुरु भएपछि श्रम इजाजतको प्रक्रियाका लागि कामदारलाई एउटै कामका लागि बारम्बार काठमाडौंको तहाचलस्थित वैदेशिक रोजगार विभागको कार्यालयमा पुग्नुपर्ने छैन श्रमका लागि उपत्यका र उपत्यकाबाहिरका जुनसुकै ठाउँबाट पनि अनलाइन आवदेन गर्न सकिनेछ सबै प्रक्रिया टुंगिएपछि श्रम स्वीकृतिको स्टीकरका लागि मात्रै कामदारहरुले पासपोर्ट लिएर विभागमा जाँदा हुनेछ यसले कामदारलाई अहिले विभागमा हुने सास्ती घट्ने र दलालहरुको ठगी नियन्त्रण हुने सरकारको विश्वास छ व्यक्तिगत स्वीकृतिबाट सुरुवात यो सिस्टमलाई विभागले परीक्षणका रुपमा व्यक्तिगत श्रम स्वीकृति लिनेहरुका लागि मात्रै खुला गर्ने तयारी गरेको प्रवक्ता भट्टराईले बताइन् संस्थागत श्रम स्वीकृतिका लागि भने व्यक्तिगतको परीक्षण सफल भएपछि मात्रै लग्ने तयारी विभागको छ ‘यसले कामदारलाई घन्टौं लाइनमा बसेर बैंकमा शुल्क तिर्नुपर्ने र फेरि विभागको कार्यालमय पुगेर पनि लाइनमै लामो समय बिताउनुपर्ने अवस्थालाई सहज गर्नेछ’ प्रवक्ता भट्टराईले भनिन्‘यसले कामदारलाई अनलाइनमार्फत नै आफ्ना कागजी प्रक्रियाहरु अघि बढाउन सहज पार्नेछ ’अनलाइन आवदेनविभागले यो सिस्टमलाई ‘फरेन इम्प्लोयमेन्ट इन्फरमेशन म्यानेजमेन्ट सिस्टम’ (एर्फइआईएमएस) नाम दिएको छ यो सिस्टमबाट पहिलो चरणमा व्यक्तिगत रुपमा विदेश जान लागेका र श्रम इजाजत नवीकरणका लागि आएका युवाको कागजी दस्ताबेज अनलाइनमा बुझ्नेछ सुरुवातमा व्यक्तिगत पहलमा आएको भिसामा विदेश जान चाहेका युवाले एर्फइआईएमएस सिस्टममा आफ्नो सम्पूर्ण व्यक्तिगत विवरण भर्नुपर्नेछ यो इमेल आइडी बनाए जस्तै हुनेछ यसमा आफ्नो नाम ठेगाना पासपोर्टका विवरण लायात सबै कानुनी व्यक्तिगत डिटेल अनलाइनमा राख्नुपर्छ यो राखेपछि सिस्टममा पछि ‘लग इन’ हुन आफ्नो एउटा युजर र पासवर्ड पनि सेट गर्नुपर्छ यो फेसबुक बनाएजस्तै सरल प्रक्रिया हो इन्टरेनेटमा आफ्नो डाटा राख्न सक्नेले यसलाई सजिकै प्रयोग गर्न सक्छन् कसरी गर्ने यो आइडी बनाएपछि आफु जान लागेको देशसहित त्यहाँको कम्पनीबाट आएको डिमान्ड लेटर भिसा लगायत डकुमेन्ट आफ्नो पासपोर्टको प्रतिलिपीसहित आवश्यक कागजात अनलाइनमा अपलोड गर्नुपर्छ जसलाई विभागले अफिसियल अनलाइन डकुमेन्टका रुपमा स्वीकार गर्छ यसैका आधारमा विभागले यो व्यक्ति कुन देशमा कुन कम्पनीमा के कामका लागि जान श्रम इजाजत मागेको हो भन्ने अनलाइन विवरण प्राप्त गर्छ त्यसअनुसार अब विभागले सो व्यक्तिको श्रम इजाजतको प्रक्रिया अघि बढाउँछ अनलाइन आवेदन गरेपछि तपाईंको प्रक्रिया प्रमाणित एप्रोभ) भएको जानकारी विभागले कामदारकै इमेलमा पठाउँछ बैंकिङ प्रक्रिया पनि सरल हुनेत्यसपछि बैंकमा तोकिएको शुल्क जम्मा गर्न सकिनेछ यो सिस्टम सुरु भएपछि अहिलेजस्तो ताहाचलमै रहेका सीमित बैंकका काउन्टरमा हैन देशका ठूला बाणिज्य बैंकमा जुनसुकै शाखाबाट सरकारको खातामा रकम जम्मा गराउन सकिनेछ विभागले झण्डै वटा बैंकसँग कामदारले जहाँसुकैबाट रकम जम्मा गर्न सक्ने गरी सम्झौताको तयारी गरेको छ अहिले सीमित बैंकमा केही काउन्टरबाट मात्रै सरकारले तोकेको शुल्क तिर्नुपर्दा कामदार घन्टौं लाममा बस्नुपर्ने समस्यामा छन् प्रक्रियाका सबै रेकर्ड सरकारसँगत्यसपछि विदेश जानु अघि लनुपर्ने ओरियन्टेशन कक्षा लिनुपर्नेछ वैदेशिक रोजगारीबारे ओरियन्टेशन लिने कक्षामा विद्युतीय हाजिरी मेसिन हुन्छ त्यहाँ तपाईले ‘थम्प्स’ गरेपछि विभागमा यो जानकारी पुग्छ मेडिकलका लागि पुग्दा पनि यसैगरी विद्युतीय हाजिरी हुनेछ मेडिकलले पनि सम्बन्धित व्यक्तिको मेडिकल रिपोर्ट सरकारको सिस्टममा पठाउँछ वैदेशिक रोजगारीमा जाने व्यक्तिले गरेका बीमाका सबै रेकर्ड पनि यो सिस्टममा स्वतः जान्छ यसका लागि विभागले बीमा कम्पनीहरुसँगको सहकार्यमा विशेष व्यवस्था गरेको छ यी हरेक प्रक्रिया पुरा भएपछि सिस्टमले कामदारको इमेलमा नोटिफिकेशन पठाउँछ यसका आधारमा कामदारले आफ्नो कागजी प्रक्रिया कहाँ पुगेको छ भन्ने सजिलै जाकारी पाउनेछन् श्रम इजाजत नवीकरण गर्नेले भने आरियन्टेशन र मेडिकल गर्नुपर्दैन विदेश गएर फर्किएकाहरुको रेकर्ड विभागको सिस्टममा हुने भएकाले यो प्रक्रिया नभिएपनि नीकवरणलाई सिस्टमले प्रमाणित गर्नेछ आफ्ना सबै प्रक्रिया टुंगिएको जानकारी इमेलमा पाएपछि सेवाग्राही विभागको कार्यालयमा पासपोर्ट लिएर जानुपर्नेछ त्यसमा श्रम अधिकारीले श्रम स्वीकृति दिएर स्टीकर टाँसिदिनेछन् एकाउन्टबाटै सहयोग पनि माग्न सकिनेकेही समयपछि म्यानपावर एजेन्सीले पनि यही सिस्टममा रहेर श्रम का लागि अनलाइन आवेदन दिन सक्नेछन् यो सिस्टम सुरु भएपछि एर्फइआईएमएस सिस्टममा बन्ने आफ्नो अनलाइन एकाउन्टबाट सरकारसँग आफ्ना जिज्ञासा र गुनासा छन् भने पनि म्यासेजका रुपमा लेख्न सकिनेछ यसलाई विभागले हेरेर तपाईंलाई आवश्यक सहयोग पनि गर्नेछ यसका लागि एकाउन्टको युजर र पासवर्ड भने तपाईंसँग सुरक्षित हुनुपर्छ विदेशमा रहँदा आफुलाई परेका समस्याहरु सरकारलाई जानकारी गराउने यो भरपर्दो माध्यम हुनेछ विभागकाअनुसार यसलाई जटिल रुपमा लिनुपर्ने कुनै कुरा हुने छैन किनभने यो जिमेल र फेसबुक चलाएजस्तै हो यही सिस्टमको प्रयोगबाट भविष्यमा विदेशमा वा एयरपोर्टमा नै श्रम इजाजत नवीकरणको व्यवस्था गर्न पनि सहज हुनेछ सरकारले विदशेमै श्रम इजाजत दिने नीति लिएकाले यो सिस्टम अब सरकारको सहयोगी बन्नेछ बैंकिङ र बीमाका प्रक्रिया पूरा गरेकालाई विदशेमै श्रम इजाजत दिन समस्या हुनेछैन कामदारले आवश्यक प्रक्रिया पूरा गरेको जानकारी विभागको सिस्टममा स्वतः जाने भएकाले यसले थप नयाँ व्यवस्था गर्न सहज हुनेछ

असोज काठमाडौं पूर्वअर्थमन्त्री र पूर्वगभर्नरहरुले बैंक तथा वित्तीय संस्थामा एउटै व्यक्ति आजिवन अध्यक्ष पदमा रहन पाउने व्यवस्था बैंक तथा वित्तीय संस्थाका लागि निकै घातक भएको बताएका छन् उनीहरुले एकै व्यक्ति लामोसमय पदमा बसिरहन पाउने व्यवस्था हटाएर वित्तीय क्षेत्रलाई जोखिममुक्त बनाउनुपर्ने धारणा व्यक्त गरेका छन् व्यवस्थापिका संसद्को आइतबारको अर्थ समितिको बैठकमा उपस्थित पूर्वअर्थमन्त्री र पूर्वगभर्नरहरुले एउटै व्यक्ति कार्यकालभन्दा बढी अध्यक्ष हुन नपाउने व्यवस्था गरिनुपर्ने बताए बैंक तथा वित्तीय संस्था सम्बन्धी कानून (बाफिया) लाई संशोधन गर्न बनेको विधेयकमाथि समितिले तयार पारेको प्रतिवेदनले बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको सुशासनका लागि भन्दै विधेयकमा बढीमा दुई कार्यकालको मात्रै पदमा बस्न पाउने व्यवस्था गर्न प्रस्ताब गरेको थियो तर बैंक सञ्चालक सांसदसमेत रहेका अर्थ समितिका सदस्यहरुले त्यसलाई उल्ट्याएका थिए अर्थ समितिमा सिभिल बैंकका अध्यक्ष इच्छाराज तामाङलगायत झन्डै आधा दर्जन सांसद छन् उनीहरुले यसअघि राष्ट्र बैंकले गरेको प्रस्ताव उल्ट्याएर अर्थ समितिमा प्रतिवेदन पेस गरेका थिए समितिले तयार पारेको प्रतिवेदन तत्कालीन अर्थमन्त्री विष्णु पौडेलले संसदमा पेस गरेका थिए समितिको प्रतिवेदनको अलोचना भएपछि सरकारले बाफिया सम्बन्धी विधेयक संसद्बाट फिर्ता लिएको थियो तर संसदको पूर्ण सदनले उक्त विधेयकमाथि फेरि छलफल गर्नुपर्ने आवश्यकता रहेको भन्दै अर्थ समितिमा नै फिर्ता पठाइदियो त्यसैमाथि अहिले फेरि अर्थ समितिमा छलफल भइरहेको छ शुक्रबार भएको छलफलमा बैंकर तथा व्यवसायीहरुले कार्यकाल तोक्न नहुने तर्क राखेका थिए आइतबारको समितिको बैठकमा निवर्तमान अर्थमन्त्री विष्णु पौडेलले समितिले प्रबन्ध संचालकलाई दुई कार्यकालको सीमा तोकी अध्यक्षलाई भने आजिवन पदमा रहने गरी प्रतिवेदन तयार पार्नुको सहस्य आफूले बुझ्न नसकेको बताए उनले सबैभन्दा उच्च्ा पद मानिने राष्ट्रपति त तोकिएको कार्यकाल भन्दा बढी पद्मा रहन नसक्ने स्थितिमा बैंक तथा वित्तीय संस्थामा पनि एउटै व्यक्ति दुई कार्यकालभन्दा बढी पदमा रहन नपाउने व्यवस्था गरिनुपर्ने बताए एउटै व्यक्ति दुई कार्यकालभन्दा बढी अध्यक्ष रहने व्यवस्थाले बैंक तथा वित्तीय संस्थामा अपारदर्शीता र एकाधिकारवादी क्रियाकलाप मौलाउने उनको भनाई थियो पूर्वगभर्नर डा तिलक रावलले बैंक तथा वित्तीय संस्थामा सुशासन प्रबर्द्धनका लागि नेपाल राष्ट्र बैंकलाई अधिकार सम्पन्न बनाइनुपर्ने बताए उनले राष्ट्र बैंकको अनुगमन र सुपरीवेक्षण प्रभावित हुन नदिने गरी कानून बनाउनेतर्फ समितिको ध्यान जानुपर्ने बताए अर्का पूर्वगभर्नर डा युवराज खतिवडाले बैंक संचालक र व्यवसायी फरक भएको भन्दै व्यवसायीलाई बैंकको संचालक हुनबाट रोक्ने व्यवस्था गरिनुपर्ने बताए उनले ऋण लिने र दिने व्यक्ति एउटै हुँदा त्यसबाट बैंक तथा वित्तीय संस्थामा विकृति मौलाउने भन्दै कुनै पनि कम्पनीमा प्रतिशतभन्दा बढी शेयर स्वामित्व भइ बैंकबाट ऋण लिएका व्यवसायी बैंकको संचालक हुन नपाउने व्यवस्था गरिनुपर्ने बताए अर्का पूर्वगभर्नर दिपेन्द्रबहादुर क्षेत्रीले विधेयकमा गरिएका प्रस्ताव नै अपूर्ण रहेकामा समितिले विधेयकका प्रस्ताव हटाएर बैंक तथा वित्तीय संस्थाका संचालकहरुको स्वार्थ पूरा हुने गरी प्रतिवेदन तयार पार्नु चिन्ताको विषय भएको बताए सरकारले बाफिया विधेयकको दफा () को (ड) मा प्रतिशत भन्दा बढी शेयर स्वामित्व भएका कम्पनीका संचालकले बैंक वा वित्तीय संस्थासँग ऋण लिएको अवस्थामा बैंकको संचालक हुन नपाउने प्रस्ताव गरिएकामा समितिले बैंक संचालक सांसद्हरुको स्वार्थमा उक्त खण्ड नै झिकेको थियो

प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली हिजो मात्र दिल्ली भ्रमणबाट काठमाडांै फर्केका छन् प्रधानमन्त्रीका रूपमा उनको यो पहिलो विदेश भ्रमण हो प्रधानमन्त्रीको उम्मेदवारका रूपमा ओलीलाई पराजित गर्न सुशील कोइरालालाई उभ्याएर अनेक हरकत गरेको दिल्लीले उनैलाई स्वागत गर्नुपर्दा जे–जति अमिलो मन लगाएर भए पनि कुनै कन्जुस्याइँ हुनचाहिँ दिएन उनलाई राष्ट्रपति भवनमा राखियो गार्ड अफ अनर दिइयो भारतीय प्रधानमन्त्रीसँग वान टु वान वार्ताको अवसर दिइयो केही सहमतिमा हस्ताक्षर गरियो दुई देशका प्रधानमन्त्रीले संयुक्त पत्रकार सम्मेलनलाई सम्बोधन गरे कूटनीतिको दुनियाँमा देखिने खालका सबै मान–सम्मान प्रधानमन्त्री र नेपाली प्रतिनिधि मण्डलले पायो अर्थ न बर्थ गोविन्द गाई भन्ने उखान झैँ टेहरी बाँध र भुज हुँदै मुम्बईसम्म पनि प्रधानमन्त्रीले भ्रमण गरे दिदी सुष्मा स्वराजसँगै एउटा प्रतिष्ठानको कार्यक्रममा सम्बोधन गर्ने अवसर पनि ओलीलाई मिलाइयो यसरी प्रधानमन्त्रीको दिल्ली भ्रमणलाई राम्रो देखाउन भारतले कुनै कसर बाँकी राखेन प्रधानमन्त्री ओली र नेपालीका लागि यो राम्रो कुरा हो सम्भवत: ओलीले कुनै समय दिल्लीमा उपचार खर्च तिर्न नसकेर होटेलमा बेवारिसे जस्तो भएर भारतीय गुप्तचर अधिकारीलाई पर्खिनु पर्दा पाएको अपमानको पनि बदला लिएको अनुभूति गरेको हुनुपर्छ ओलीले राम्रो गृहकार्य गरे र चीनसाग सहमति तथा सम्झौतामा पुगे भने नेपालको आत्मनिर्भर अर्थतन्त्र निर्माण गर्ने चाहना र अखण्डित सार्वभौमसत्ताको अभ्यासका आकांक्षा सफल हुनेछन् कुरा चिल्ला गर्दा देखिने राम्रो यही हो जहाँसम्म प्रधानमन्त्रीको भ्रमणले नेपाल र भारतबीच विगत केही महिनादेखि देखिएको गतिरोधको अन्त्य गरेको भन्ने कुरा छ त्यो भने सतहमा देखिने गरी नै कायमै रहेको सन्देश लिएर प्रधानमन्त्री नेपाल फर्के सम्भवत: प्रधानमन्त्री ओलीको भ्रमण सम्बन्धलाई सामान्यीकरण गर्ने एक मात्र उद्देश्य पूरा गर्न असफल रहेको भनी इतिहासमा दर्ज हुनेछ उनको प्रधानमन्त्रीत्वकालको दु:खान्त पनि यसैमा अन्तर्निहित रहनेछ संयुक्त प्रेस वक्तव्यका क्रममा भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले बोलिरहँदा उनको बडी ल्यांग्वेज समग्र नेपालीलाई आस्वस्त पार्ने गरी सहज थिएन त्यति बोलुन्जेल उनी न त मुस्कुराए न त उनको अनुहारमा स्फुर्ती नै थियो बरु केही कुरा छोप्न खोजेजस्ता देखिन्थे उनले आफ्नो मन्तव्यको अन्तमा नेपालमा संविधान जारी भएको राम्रै भयो भन्ने आसय झल्किने भाषाको प्रयोग र त्यसको सफलताका लागि सुझाव सँगसँगै दिए उनको असन्तुष्टि यही वाक्यमा झल्किन्थ्यो उनले नाकाबन्दी र त्यसले पारेको असरबाट नेपालीले पाएको दु:खमा दु:खमनाउ गर्ने आवश्यकता पनि देखेनन् यता पराराष्ट्रमन्त्रीलाई नै ओलीको स्वागतका लागि एयरपोर्ट पठाएका मोदीले आफ्ना विदेश सचिव जयशंकरलाई आफ्नो सम्बोधनलगत्तै परराष्ट्र मन्त्रालयमा पत्रकारहरूसँग नेपालसँगका मामिला मधेसको समस्या समाधानसँग गाँसिएको र मधेसी आन्दोलनका माग सम्बोधन नगरी भारतसँग सम्बन्ध पहिलेको स्थानमा जाँदैन भन्ने सन्देश प्रवाहित गराएर ओलीको भ्रमण र औपचारिक भाषामा भ्रमण सफल भएको भन्ने ओलीको भनाइलाई खण्डित गरे ओली भ्रमणको सबैभन्दा निम्छरो पक्ष यही हुन पुग्यो सायद यसको अर्थ यही निस्कन्छ कि मधेस आन्दोलन फेरि हुनेछ नेपालमाथि दबाब दिने र ओलीमाथि दबाब सिर्जना गरिरहने भारतीय चाहना ढिलो–चाँडो सतहमा देखा परिहाल्ने छ यस्तो लाग्छ उनको भ्रमण गराउनकै लागि नाकाबन्दी अर्ध रूपमा खोलिएको थियो (भारतीय आयल कर्पोरेसनले अझै पनि नेपालले मागेजति इन्धन दिएको छैन) भ्रमणको अन्तमा दुई देशका प्रधानमन्त्रीले जारी गर्ने संयुक्त वक्तव्यमा नेपालको संविधानलाई स्वागत गर्ने शब्द राख्ने नेपालको अडान र भारतीयले नमानेको घटनालाई सामान्य अर्थमा लिन मिल्दैन यो नेपालको सार्वभौमिकता खण्डित गर्ने भारतीय प्रयास हो भन्नेमा पनि दुईमत हुँदैन यसले ओलीको भ्रमण उनले दाबी गरेकोभन्दा विपरीत दुई देशबीचको सम्बन्ध सामान्यीकरण गर्न असफल भएको प्रमाणित गर्छ भारतीयहरू चाहन्थे ओलीको पहिलो विदेश भ्रमण दिल्लीबाटै थालियोस् अहिले उनको भ्रमण यसैको प्रपञ्चस्वरूप भएको थियो यसलाई जर्नेल अशोक मेहताको भनाइले पनि पुष्टि गर्छ नयाँ पत्रिकाका लागि पर्शुराम काफ्लेसँग गरेको कुराकानीमा अशोक मेहताले दिल्ली भ्रमणले ओलीलाई चीन भ्रमणका लागि बाटो खोलेकोबाहेक केही हात नलागेको भन्ने टिप्पणी गरेका छन् नेपाल मामिलाका जानकार मानिने मेहताले ओलीको भ्रमणले नेपाल–भारतबीचका सम्बन्धमा देखा परेको असमझदारी ओली भ्रमणपछि पनि उस्तै रहेको बताएका छन् नेपाली राजनीतिमा भारतले खेल्न सक्ने र खेलिआएको भूमिकाका सन्दर्भमा भारतसँगको सम्बन्ध कुनै पनि प्रधानमन्त्रीका लागि महत्त्वपूर्ण हुन्छ त्यस अर्थमा ओलीले भारतको भ्रमणलाई पहिलो प्राथमिकतामा राख्नुलाई कूटनीतिक सुझबुझ नै मानिएला तर भारत जानुअघि जे–जस्तो गृहकार्यको आवश्यकता थियो त्यो गर्न दुवै पक्षले रुचि नदेखाएको पाइयो अर्कोतर्फ मेहताका दुईवटा भनाइ सांकेतिक रूपमा आएका छन् मेहताको भनाइ र गत चार महिनायता भारतीयहरूले देखाएको कूटनीतिक गतिविधिले भन्छ– नेपाल नीतिका मामिला सञ्चालन गरिरहेको भारतीय नेतृत्व र भारतीय प्रधानमन्त्रीसमेत अहिले नेपाली राजनीतिमा ओलीलाई वास्तविक नेता मान्दैनन् बरु तिनीहरू एमाओवादी अध्यक्ष प्रचण्डलाई नै अहिलेको राजनीतिक शक्तिको वास्तविक प्रतिनिधि मान्छन् र उनीसँग संवाद गर्न चाहन्छन् नेपालले संविधान जारी गरेदेखि अहिलेसम्म भारतसँग जे समस्या झेलेको छ त्यसको कारणका रूपमा भारतीयहरू र प्रचण्डका बीचमा रहेको टक्कर नै प्रमुख थियो यसको अन्तर्यमा चिनियाँहरूको राजनीतिक चासो र त्यसलाई कतै न कतै प्रचण्डसँग जोडिनु पनि रहेको छ दोस्रो हो चीनसँगको नेपालको सम्बन्धले प्रस्ट आकार लिएको पनि उनीहरू देख्न चाहन्छन् ताकि नेपालका मामिलामा आफ्ना नयाँ दृष्टकोण बनाउन सहयोग मिलोस् त्यसैले पनि ओलीको यो भ्रमण उनका लागि भारतीयहरूलाई विश्वासमा लिन गरिएको असफल प्रयासबाहेक केही होलाजस्तो देखिन्न प्रधानमन्त्री ओलीका लागि अब उनको राजनीतिक करिअरको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण अवसर चीनको आगामी भ्रमण हुनेछ यद्यपि नेपालको आन्तरिक राजनीतिक समस्या हल नगरी उनको प्रधानमन्त्रीत्व सफल मानिनेछैन तैपनि चीन भ्रमणलाई उनले नेपालको परराष्ट्र सम्बन्ध र वैदेशिक व्यापारमा रहेको भारतप्रतिको झुकाबलाई सदाका लागि अन्त गराउन सक्नेछन् उनले चीनसँग गर्न सक्ने नयाँ सम्झौताका लागि केही कार्यसूची छन् पहिलो त उनले नेपालको इन्धन आवश्यकताको आपूर्तिमा रहेको भारतीय एकाधिकार तोड्न चीनसँग सम्झौता गर्न सक्नेछन् कमसेकम सरकार र नेपाल आयल निगमले यसअघि गरेको प्रस्तावअनुसार प्रतिशत इन्धन आयात चीनबाट हुने सम्झौता गरियो भने भारतले अहिलेको जस्तो नेपालको घाँटी अँठ्याउन पाउनेछैन उनले गर्न सक्ने दोस्रो सम्झौता हो केरुङ–काठमाडांै–लुम्बिनी रेलमार्गको निर्माण यसमा नेपाल सरकारले केही प्रतिशत लगानी गर्ने र चीनको सहयोग र ऋणसमेत गरी निर्माण गर्ने सहमति भयो भने यो नेपालको मात्र होइन समग्र दक्षिण एसियाकै लागि पनि दूरगामी काम हुनेछ ओलीले चीनसँग गर्न सक्ने तेस्रो सहमतिचाहिँ तिब्बतसँग बिजुली व्यापार अर्थात् पावर ट्रेड सम्झौता नै हो यस्तो सम्झौता भयो भने अहिले एकाध वर्षमा नेपालले तिब्बतबाट बिजुली खरिद गरेर लोडसेडिङ अन्त गर्न सक्नेछ भने केही वर्षपछि भारतको एकाधिकार बजार तोडेर चीनतर्फ बिजुली बेच्न पनि बाटो खुला हुनेछ यी तीन पक्षमा यदि ओलीले राम्रो गृहकार्य गरे र चीनसँग सहमति तथा सम्झौतामा पुगे भने नेपालको आत्मनिर्भर अर्थतन्त्र निर्माण गर्ने चाहना र अखण्डित सार्वभौमसत्ताको अभ्यासका आकांक्षा सफल हुनेछन् यस्तो काममा ओलीले भारतीयसँग डर या धाक नमाने पनि हुने अवसर त यतिवेला उनको भ्रमण सफल हुन नदिएर र उनलाई प्रधानमन्त्री हुन नदिने प्रपञ्च गरेर भारतले दिएकै छ के उनी र उनको समूह यस्तो कार्यका लागि तयारीगर्दै छ

नाटकीय सफलता प्राप्त गर्दै इंगलिस प्रिमियर लिग फुटबलको उपाधि नजिक पुगेको लेचेस्टर सिटीले फुटबल मैदानमा त मन जितेको त छ नै उसले मैदान बाहिर आफ्ना एकजना बालक फ्यानको समेत मन जित्न ठूलै सरप्राइज दिएको छ हालै क्यान्सरबाट आफ्नी आमा गुमाएर शोकमा रहेका नौ वर्षका बालक चार्ली किओर्थका लागि किंग पावर रंगशालाको भिआइपी टूरको व्यवस्था गर्यो क्लबले आमाको निधनपछि विक्षिप्त भएका बालक चार्लीका काका रब किओर्थले क्लबसँग सम्पर्क गरे र चार्लीको मन बहलाउन क्लबले कुनै व्यवस्था गर्छ की भन्ने आशय व्यक्त गरे स्मरण रहोस् चार्लीका कान्छा हजुरबा केन किओर्थ सन् को दशकमा लेचेस्टर सिटीका महान खेलाडि थिए उनले सन् मा म्यानचेष्टर युनाइटेड विरुद्ध मिनेटमै ह्याटि्रक पूरा गरेका थिए आफ्नो पूर्व महान खेलाडिको नातीलाई खुसी पार्ने तथा उसको मनको पीडा कम गर्ने अवसर गुमाउन कहाँ चाहन्थ्यो र क्लब उसले चार्लीलाई रंगशालाको भ्रमणमा निम्त्याइहाल्यो पूर्व सूचना विनै लेचेस्टरले एक्कासी चार्लीलाई सरप्राइज दिने तरिकाले रंगशालामा रेड कार्पेट विछ्याएपछि चार्ली दंग परे उनले रंगशालामा आफ्ना कान्छा हजुरबाका खेलाडि जिवनका विभिन्न संस्मरणात्मक तस्वीरहरु हेरे रंगशालाको भ्रमणका क्रममा उनको अनुहारमा खुसी देखियो चार्लीका काका रबले यस्तो अवसरका लागि क्लबलाई धन्यवाद दिँदै यो समझना चार्लीले जिवनभर ताजा राख्ने बताएका छन् चार्लीका लागि निकै दर्दनाक रहेको हप्ताको अन्त्य केही सकारात्मक तथा सम्झनलायक रुपमा भएको उनको भनाइ छ

बिहानै मेसेन्जर बज्यो तीन वर्षको छोराले भ्वाइस म्यासेज गर्‍यो ‘ड्याडी के गर्दै हुनुहुन्छ ’म काठमाडौंमा छु श्रीमती र छोराछोरी पनि काठमाडौं नै छन् मलाई एकछिन सोच्न बाध्य बनायो आफू विदेश हुँदाका क्षण सम्झेँ छोरा त्यसै गरेर म्यासेज गर्थ्यो तर अहिले म काठमाडौंमै छु कुरा हो नेपाल एयरलाइन्सको असोज गते सामान्य केक काटेर छोराको जन्मदिन मनाइयो भोलिपल्ट राति : बजेको नेपाल एयरलाइन्सको टिकट काटेर म करिब आठ बजे एयरपोर्ट छिरेँ जानुपर्ने थियो अबुधाबी तर एकपटक आफ्नै देशको ध्वजावाहक जहाज चढूँ भनेर मैले दुबईको लागि टिकट काटेको थिएँ केही पहिले त्यही एयरबस लाई धेरै नेपालीले गर्वको रुपमा लिएका थिए क्याप्टेन विजय लामासँग सेल्फी लिएर पोष्टिएको देख्दा म आफैंलाई जलन हुन्थ्यो हुन पनि हो थाई र कतार एयरवेजसँगै आफ्नो उडान सेवा सञ्चालन गर्दागर्दै पनि धरासायी बनेको नेपाल एयरलाइन्स अहिले साँच्चिकै बौरिएको हो त दुई वटा न्यारो बडीको एयरबस मगाएपछि के साँच्चिकै हाम्रो आफ्नै ध्वजावाहक विमानको स्तर सुध्रिएकै हो त हो भने त्योभन्दा गर्वको विषय अरु के हुन सक्ला र हुन त एतिहादको टिकट काटेको भए पनि हुन्थ्यो फ्लाई दुबई पनि थियो एयर अरेबिया र ओमान एयर पनि लाइनमै थियो नेपाल एयरलाइन्सको विमानको कहिले टायर पड्किने र कहिले बाह्र हजार फिटको उँचाइमा धुँवा देखियो भन्ने समाचार बारबार पढ्न परेको भए पनि मनमा प्रश्न थियो कहीँ त्यस्ता समाचार नेपाल एयरलाइन्सलाई धरासायी बनाउने कसैको प्रायोजन त होइन नमरी स्वर्ग देखिन्न म पनि एकपटक ध्वजावाहकको सेवाग्राही बन्छु भनेर टिकट काटेँ सामान्य प्रक्रियापछि म बोर्डिङ लिने कक्षमा प्रवेश गरेँ करिब बजे साढे आठ बजे नै बोर्डिङ खुल्ने सूचना आए पनि नौ बजेसम्म कुनै पनि स्क्रिनमा नेपाल एयरलाइन्सको लोगो देखिएन दश बजेसम्म पनि त्यसको कुनै छाँटकाट थिएन सामान्यतया फ्लाइट उड्नुभन्दा एक घन्टा अगाडि नै बोर्डिङ बन्द गर्नुपर्ने हो मेरो मनमा शंका पस्यो फ्लाइट यदि बाह्र बजेभित्र उडेन भने त्यसपछि त्रिभुवन विमानस्थल सञ्चालनमा आउने छैन दश बजे सुरु भएको बोर्डिङमा लगेजको सामान्य प्रक्रिया पूरा गरेपछि सुरक्षा चेक गराएर हामी वेटिङ हलमा गर्‍यौं हामीलाई त्यतिबेलै फ्लाइट एक घण्टा ढिलो हुने जानकारी दिइयो ग्राउन्ड ह्यान्डलिङ गरिरहेका नेपाल एयरलाइन्सका कर्मचारीहरुको हाउभाउ सामान्य देखिएन मैले बारबार छुट्टाछुट्टै कर्मचारीहरुलाई फ्लाइट डिले हुने कारण सोधेँ प्राय: सबैले बताउन चाहेनन् कुरा मेरो मात्र थिएन म जस्ता पचपन्न जना वैदेशिक रोजगारीमा जानेहरुको पनि थियो तीन जना कर्मचारीहरु एउटा मोबाइल फोनमा झुन्डिएको देखियो करिब बजेतिर म पनि त्यतै गएँ अलि परैबाट हेरें त्यहाँ एउटा नक्सा थियो सायद त्यो फ्लाइटको बारेमा सबै जानकारी दिने सफ्टवेयर थियो “फ्लाइटराडार” भन्ने एउटा जहाज जुन नेपाल एयरलाइन्सकै थियो त्यो वीरगन्जको आकाशमा करिब तीन फन्को लगाइरहेको मैले मोबाइलमै प्रष्ट देखेँ अब के हुन्छ ‘सायद लखनउतिर डाइभर्ट हुन लाग्यो होला’ एउटाले जवाफ दियो अर्कोले भन्यो ‘त्यहाँबाट काठमाडौं आउँदा बीचमा पहाड पर्छ रातमा पाइलट सबै डराउँछन त्यही भएर उतै घुमाएको होला ’म अवाक् भएँ ‘अनि टावरसँग सम्पर्क छैन ’ मैले सोधेँ ‘छ तर हामीले सबै सूचना दिन मिल्दैन’ अर्कोले लेघ्रो तानेर जवाफ दियो त्यत्तिकैमा मोबाइलमा त्यो जहाज गायब भयो एउटा सन्नाटा छायो म चुप रहेँ तर मनमा नानाथरी कुरा खेले अर्को हान्निँदै आयो ‘नेट नभएर हो डाटा अन गरेर हेर प्लेन घुमिरहेको छ ’मैले सन्तोषको सास फेरेँ वाइफाइले एकछिन काम गर्न छोडेको रहेछ ‘दुई बजेसम्म हामी जसरी पनि उड्छौं’ हामीलाई सान्त्वना दिने एकदुई जना कर्मचारी भेटिए फोन हेर्दाहेर्दै त्यो प्लेन रातको साढे एक बजे काठमाडौंको रनवेमा ल्यान्ड भयो त्यसको करिब आधा घन्टापछि एउटा मधेसी मूलको ग्राउन्ड ह्यान्डलरले हामीलाई सूचना दियो ‘फ्लाइट क्यान्सिल भयो वि आर सरी लेट्स गेट इन्टु आवर होटेल ’मैले सोधें ‘क्यान्सिल हुनुको कारण के रहेछन् ’उसले भन्यो ‘टावर कन्ट्रोलले उड्न दिएन ’एक सय जना अटाउने जहाजमा हामी जना मात्र थियौं त्यसैले उड्न नमानेको होला भन्ने मैले लख काटेँ रातको तीन बजे हामीलाई तिलगंगाको एउटा होटेलमा ल्याएर हुलियो पास क्लियर भइसकेर भित्र गएको आफ्नो झोला फेरि फिर्ता समात्दा मेरो मन कटक्क खाएको थियो फोन गरेर घरमा जानकारी दिएँ बाह्र बजे बन्द हुने एयरपोर्टका कर्मचारीहरु ओभरटाइम गर्नुपरेकोले होला रक्सीले फिटान भएका जस्ता देखिन्थे हामीलाई एउटा गाडी आएर पिक अप गर्‍यो अरुसँगै म पनि आफ्नो लगेज काँधमा हालेर होटेल छिरेँ हाम्रो पासपोर्ट होटेलले राख्यो त्यतिबेला मलाई कुनै दलालले फँसाएर होटेलमा राखेको जस्तो अनुभूति भयो बिहानको करिब पाँच बजे हामीलाई खाना दिइयो हामीले त्यो पनि मन कटक्क काटीकाटी खायौं हामीलाई रनवेको समस्या देखाइएको थियो तर पाँच बजे खाना खाएर सुत्ने बेलामा जहाजहरु ल्यान्ड र टेकअफ गरेको आवाजले सुत्न पाइएन दोस्रो दिनको बजेतिर हामीले होटेलको प्रशासनमा सम्पर्क गर्‍यौं हामीलाई बेलुकाको वा बजे फ्लाइट हुन सक्ने जानकारी दिँदै कतै पनि नजान भनियो काठमाडौंमै घर भएका यात्रुहरु यताउता हिँड्न डराए म पनि नियतिलाई दोष दिएर बसिरहेँ हिजो रातभरि सर भन्ने होटेलका कर्मचारीहरुले यात्रुहरुलाई दाइभाइ भन्न थालिसकेका थिए हरेक कर्मचारीले हामीलाई निर्देशन दिन थाले यो गर उ गर या यो नगर भनेर बुझ्न खोज्दा आफूलाई कुनै नयाँ सूचना नआएको भनेर पन्छिए सबै हामीमध्ये चार जना महिला र एक जना बच्चा बढी हतोत्साही देखिन्थे खाना राम्रो थिएन सम्भवत: हामीलाई उपेक्षा गर्दै बनाइएको थियो बिरामी या बच्चाबच्ची मैत्री बिलकुलै थिएन हाम्रो दोस्रो दिन तनावमै बित्यो त्यस बीचमा मैले जम्मा एकपटक घरमा फोन गरेर सकुशल रहेको जानकारी गराएँ फेसबुकमा स्टाटस पोष्ट गर्दा सामान्य तरिकाले अरु नै विषयवस्तुमा आधारित रहेर लेखेँ ता कि हामीले भोगेको नियतिको बारेमा कोही नचुकचुकाओस् बेलुका भयो दिनभरिमा सयौं अरु प्लेन आएगए आवाज सुनेर बसिरहेँ गोजीमा नेपाली पैसा नभएकाहरुले घरबाट या आफन्तबाट पैसा मगाउन थाले आखिर यो युगमा बस्न र खान मात्र दिएर कुनै पनि मान्छेको मौद्रिक स्वतन्त्रता हनन गर्न सकिँदैन सबै परिस्थितिको दास थिए एउटा बच्चा रोइरहेको थियो बाँकी अरुहरु मनमा अशान्ति र पीर बोकेर यताउता दौडिरहेका थिए बेलुकाको खाना खाएर चौथो तलाको एउटा कोठामा गएर पल्टिए पनि निद्रा लागेन जुन कोठामा दुई वटा बिस्तरा भए पनि चार जनालाई सुत्न लगाइएको थियो साथीहरुले पीडा भुलाउन एक बुक तास ल्याएका रहेछन् सँगै केही समय खेलियो बजे सुत्न खोजे पनि प्लेनको आवाजले निद्रा खाइदियो बिहान आठ बजे चर्को स्वरमा हेल्लो र हाई गर्दै होटेलका कर्मचारीहरु उठाउन आए उठ्नेबित्तिकै मैले सोधेँ ‘केही नयाँ जानकारी छ ’एक कर्मचारीले भन्यो “ब्रेकफास्ट रेडी छ नयाँ इन्फर्मेसन त्यत्ति हो ”आँखा मिच्दै तल झरेँ चियाको चुस्की लिएसँगै नेपाल एयरलाइन्सको कार्यालयमै जाने सोच आयो तर त्यो भन्दा पहिले किन एक पटक फोन नगर्ने होटेलको डेस्कमा सोध्दा नम्बर छैन भनियो मैले गुगल गरेँ पछि सोच आएको थियो टिकटमा पनि त फोन नम्बर हुन्छ तर झोला चार तलामाथि भएकोले जान गाह्रो लाग्यो पहिला वायुसेवा निगमको सम्पर्क कार्यालयमा फोन गरेँ – एक जना सेक्युरिटी गार्डले उठायो केही थाहा नभएको जानकारी गराउँदै उसले अर्को नम्बर दियो त्यसमा एउटी महिलाले फोन उठाइन् ‘हु इज दिस ’ मैले सोधेको प्रश्नमा उनी अनकनाउँदै उल्टै मलाई नेपालीमा सोधिन् ‘कसलाई खोजेको ’ मैले कुनै घरको ल्यान्डलाइनमा परेछ कि भन्ने सोचेँ ‘एयरलाइन्समा कन्ट्याक्ट गर्न खोजेको तपाईलाई रङ नम्बर परेछ सरी ” यति भन्दा नभन्दै उनले भनिन् यो एयरलाइन्स नै हो उनले पनि अर्को नम्बर दिइन् टुटेफुटेको अङ्ग्रेजी बोल्न जान्ने एक जनाले फोन उठाएछ सोधेँ ‘इज दिस नेपाल एयरलाइन्स इन्क्वाइरी नम्बर ’उसले ‘यस सर’ भन्यो मैले हाम्रो स्थितिको बारेमा उसलाई जानकारी गराएँ ‘आइ डन्ट नो मच अबाउट दिस प्लिज कन्ट्याक्ट एनोदर नम्बर नोट इट डाउन प्लिज फोन गरेका कुनैमा पनि टेलिफोन एटिकेट देखिएन सबैले हेल्लो हेल्लो मात्र भन्थे मैले फेरि उसले दिएको नम्बरमा फोन हानेँ ‘वी आर नोन टु दिस म्याटर मोर देन यु वी विल कन्ट्याक्ट होटेल अफिसियल्स एज सुन एज वी आर रेडि टु फ्लाई’ यति एक सासमा भनिसकेपछि फोन ट्याँ ट्याँ गर्‍यो पुर्पुरोमा हात लगाएँ कम्तीमा नेपाल एयरलाइन्सको कुनै एक कर्मचारी होटेलमा आएर पनि ब्रिफिङ गर्न सकेन या त हाम्रै हैसियत पुगेन हामी त वैदेशिक रोजगारीमा जान लागेको मान्छे न परियो उनीहरु नेपाल एयरलाइन्सका ठूला अफिसरहरु परे जिन्दगीमा पहिलो पटक कुनै कर्मचारीबाट यस्तो तरिकाले हेपिएको यो पहिलो पटक थियो फ्लाइट क्यान्सिल भएको घन्टाभन्दा बढी भइसकेको थियो यति लेख्दासम्म हामी सबै कुहिरोको काग नै छौं उस्तै गरेर चर्को आवाजमा प्लेन रनवेमा ठोक्किएको सुनिरहेका छौं तर हाम्रो प्लेनको बारेमा हामीलाई कुनै जानकारी छैन एकदुई जना हाम्रो टिमका साथीहरु बेलुका दोहोरीतिर गएर समातिए र पुलिसले केरकार गरेर छोडेको नमीठो खबर सुन्न पाइयो श्रीमानलाई भेट्न हिँडेकी एक महिला दुई वर्षे बच्चालाई ज्वरो आएपछि आत्तिइरहेकी छिन् अझसम्म हामीलाई कुनै जानकारी आएको छैन थाहा छैन अझै कति दिन यस्तै गरेर बस्नुपर्ने हो  थाहा छैन राष्ट्रिय गौरव बोकेको ध्वजावाहक विमानहरु कति संख्यामा भएमा नेपाली यात्रुले गर्व गर्न सक्लान्

जिन्दगीको अनवरत र नविन यात्राको क्रममा घटेको एउटा अनौठो घटना आजसम्म पनि मेरो मनमै सीमित थियो लामो समयसम्म कसैलाई व्यक्त नगर्दा वास्तवमै मलाई अंध्यारो र गहिरो खाडलमा निसास्सिए झैं भइरह्यो मनको उभारले पैदा गरेको उथलपुथल र छटपटाहटले अधैर्य भई नै रहें यथार्थ भोगाई र सन्देशको सम्मिश्रणलाई पाठकमाझ पुर्याउने जमर्को गर्दै ढिलो गरी चल्ने औंला कम्प्युटरको किबोर्डमा चलाउन सुरु गरें गत कार्तिक गते हामी इटलीको प्रसिद्द र ऐतिहासिक सहर भेनिसमा थियौं नेपालबाट गएका हामी पाँचैजना सँगै थियौं य

भारतीय टेस्ट कप्तान विराट कोहली पुनः रनमा आउट भएका छन् कोलकातामा न्युजिल्यान्डविरूद्ध शुक्रबारदेखि सुरु भएको दोस्रो टेस्टको पहिलो दिन ब्याटिङ गर्न उत्रिएको भारतले विकेटको क्षतिमा सय रन बनाएको छकोहली टेस्ट इनिङमा ठूलो रन बनाउनबाट चुकेका हुन् उनी वेष्ट इन्डिजविरूद्ध दोहोरो सतक बनाएदेखि राम्रो प्रदर्शनबाट चुक्दै आइरहेका छन् उनले पछिल्लो इनिङमा बनाएको रन जोड्दा मात्र पुग्छ उनले पछिल्लो समय र रन बनाएका छन्कोलकाता टेस्टमा कप्तान कोहली असफल भएपनि चेतेश्वर पुजारा

वीरगञ्ज वैशाख नेपाल सद्भावना पार्टीका संस्थापक स्वर्गिय रामजनम तिवारी ‘बाबा’ को औं पुण्यतिथिको अवसरमा वीरगञ्जमा राष्ट्रिय जनता पार्टीले कार्यक्रम गरी मनाएको छ पुण्यतिथीको अवसरमा वीरगञ्जको घण्टाघरमा रहेको स्वर्गिय तिवारीको शालिकमा माल्यार्पण गरिएको थियो माल्यार्पण कार्यक्रम रामजनम गजेन्द्र नारायण स्मृति प्रतिष्ठानले आयोजना गरेकोे थियो प्रतिष्ठानका अध्यक्ष शिव पटेल राजपाका नेताहरु नेजामुदिन समानी राजेशमान सिंह कृष्णा पटेल प्रेमबाबु पटेल पन्नालाल गुप्ता मुकेश सरावगी ओमप्रकाश सर्राफ रेखा साह धमेन्द्र पटेल विपिन यादव धुरेन्द्र पटेललगायतको सहभागिता थियो राजपाका उपाध्यक्ष सुरेन्द्रप्रसाद कु्र्मिले मधेश र मधेशवादको पथ प्रदर्शक बाबा रामजनम तिवारी आजिवन बिना स्वार्थ काम गरेको व्यक्तित्व भएको बताए उनले बाबा रामजनमको जिवनबाट आजका युवाले धेरै कुरा सिक्न सक्ने उनले बताए

माघ काठमाडौं क्रिष्टियानो रोनाल्डोको हृयाट्रिकसँगै रियल मड्रिडले स्पेनिस ला लिगा फुटबलमा स्पानियोलमाथि शानदार जित हात पारेको छ आइतबार राति भएको खेलमा रियल मडि्रडले स्पानियोललाई को फराकिलो अन्तरले पराजित गरेको हो जितसँगै रियल मड्रिडले लिग लिडर बार्सिलोनासँगको अंक दुरी मा झारेको छ  रियल मड्रिडको घरेलु मैदानमा भएको खेल एकपक्षीय थियो सातौं मिनेटमा नै करिम बेन्जिमाले गोल गरे औं मिनेटमा रोनाल्डोले पेनाल्टीमार्फत गोल गरे भने मिनेटछि नै जेम्स रोडि्रग्वेजले गोल गरे अन्तिमतिर रोनाल्डोले व्यक्तिगत दोस्रो गोल गरेपछि पहिलो हाफमा रियल मड्रिड ले अगाडि रहृयो दोस्रो हाफमा स्पानियालले केही सुधारिएको खेल प्रदर्शन गर्यो तर औं मिनेटमा रोनाल्डोले हृयाट्रिक पूरा गरे औं मिनेटमा डुआर्टेले आत्मघाती गोल गरेपछि रियल मड्रिड को फराकिलो अन्तरले विजयी भएको छ जितपछि रियल मड्रिडको खेलबाट अंक भएको छ लिग लिडर बार्सिलोनाको र एथ्लेटिको मड्रिडको अंक छ तर बार्सिलोनाले एक खेल कम खेलेको छ

मंसिर रौतहट सरकारले राष्ट्रपति तराई मधेस चुरे संरक्षणको नाममा करोडौं रुपैयाँ खर्च गरिरहेको छ तर चुरे मै दिनहुँ बस्ती विस्तार हुँदा पनि सरकारी निकाय मौन बनेको छ प्रसंग हो रौतहटको उत्तरी क्षेत्रको चन्द्रनिगाहपुर बजारभन्दा पश्चिम उत्तर झण्डै किलोमिटर हिँडेपछि चुरेको फेंद भोलेन्टार गाउँमा पुग्दा देख्न सकिन्छ विनाश लिला जिल्ला वन कार्यालयकाअनुसार यहाँको पूरै बस्ती वन फडानी गरेर अवैध रुपमा बसेको छ यति कुराको जानकारी हुँदा हुँदै पनि जिल्ला वन कार्यालय चुपचाप छ बुधबार प्रमुख जिल्ला अधिकारीसहित वन कार्यालयका प्रमुख तथा सुरक्षा निकायसहितको टोली चुरेको अनुगमन गर्न भोलेन्टार गाउँ पुग्यो अनुगमन टोलीले चुरे क्षेत्रमै गैरकानूनी रुपमा घर बनाउँदै गरेका दुई जनालाई रंगेहात फेला पनि पार्‍यो तर कारबाही नगरी छाडिदियो वन रक्षकहरुले केही क्षण उनीहरुलाई नियन्त्रणमा लिए पनि अधिकृतहरुले कारवाही गर्ने आँट नै गरेनन् कारण बुझुदा थाहा भयो गाउँमा निगरानी गर्न पुग्ने वन कर्मचारी नै बेलाबखतमा यो अबैध बस्तीका बासिन्दाबाट खेदिने रहेछन् त्यसकै डरले वनका कर्मचारीहरुले रंगेहात फेला परेका विजय लामा र राम लामालाई कारबाही नगरी छाडिदिए साना कर्मचारीको मनोबल खस्कियोमकवानपुरको छतिवनबाट चुरे क्षेत्रमा नयाँ घर बनाउन आएका थिए विजय लामा र राम लामा उनीहरुलाई सुरक्षाकर्मीले केहीबेर नियन्त्रणमा लिए पनि वन अधिकृत दीर्घप्रसाद कोइरालाले चौबिस घण्टा भित्र घर भत्काउनु भन्ने सामान्य आदेश दिएर छाडियो प्रतिबन्धीत क्षेत्रमा रहेको बस्तीमा वन कार्यालयको पहुँच तथा निगरानी नहुनु तथा पक्राउ परेका व्यक्तिहरुलाई पनि फितलो कारवाही गरिनुले कतिपय साना कर्मचारीको समेत मनोबल खस्केको कर्मचारीहरु बताउँछन् जिल्ला वन कार्यालयका एक कर्मचारीले भने ‘हाकिमहरु यसैगरी निरीह बन्दा चुरे क्षेत्र मासिँदै गएको छ र बस्ती बसिरहेको छ प्रतिबन्धित क्षेत्रमा अवैधरुपमा घर बनाउनेलाई कारवाही गर्न नसक्दा भोलिका दिनमा एउटा रेन्जर र दुईजना वन रक्षकले घर भत्काउन र रुख कटान रोक्न सक्दैन ’कर्मचारीहरुका अनुसार भालुखोपदेखि बाग्मती पौराईसम्म बसेका झण्डै दश हजार घर धुरी र हजार जनसंख्यालाई हटाउन चुनौति छ वर्ष अघिदेखि मकवानपुर सिन्धुली काभ्रे लगायतका जिल्लाबाट आएका व्यक्तिहरुले चुरे फेदमा वन फडानी गरेर भोलेन्टार अरुणबस्ती मोरङ्गे हिलेखोला महादेवडाँडा लगायतका बस्ती बसालेका छन् भालुखोपदेखि बाग्मती पौराईसम्म बसेका झण्डै दश हजार घर धुरी र हजार जनसंख्यालाई हटाउन चुनौति छसरकारी निकायका उच्च अधिकारीहरु विरलै रुपमा पुग्ने रौतहटको भोलेन्टारमा वन कार्यालय र सम्बन्धीत निकायले कडा कारवाही गर्न नसक्दा नै यो क्षेत्र रौतहटको सबैभन्दा बढी वन अतिक्रमण भएको क्षेत्र बनेको कर्मचारीहरु बताउँछन् रौतहटमा कुल हजार सय हेक्टरमा फैलिएको वनमध्ये हजार हेक्टर वन अतिक्रमणको चपेटामा परेको छ सोमध्ये पनि आठ सय हेक्टर वन भोलेन्टारमा मात्रै अतिक्रमित छ यसबाट के आशंका पैदा हुन्छ भने चुरे संरक्षणको नाममा सरकारले गरिरहेका काम कागजमामात्र सीमित र बजेट कोठे बैठक र महंगा होटलहरुमा गरिने गोष्ठीमै बढी खर्च भएको त छैन वन अधिकृत भन्छन् अतिक्रमण हटाउन एक बटालियन सुरक्षाकर्मी चाहिन्छजंगलको मलिलो माटोमा उब्जनी बढी हुने जग्गा सित्तैमा भोग चलन गर्न पाइने महंगा काठहरु प्रयोग गर्न पाइने र सरकारी निकायले आँखा चिम्लने भएका कारण नै चुरेतर्फ मानिसहरु आकर्षित हुने गरेका छन् जंगलहरु खेतबारीमा परिणत हुँदा र वनका रुखहरु अनधिकृत रुपमा घरमा प्रयोग हुँदा समेत वन अधिकृतले कारवाही गर्न सकेका छैनन् वन अधिकृत दीर्घप्रसाद कोइरालाले धेरैपटक प्रयास गर्दा पनि बस्ती हटाउन नसकेको बताए ‘अनुगमन आएका बेला व्यक्तिलाई बल प्रयोग गरी कारवाही गर्दा नकारात्क सन्देश जान्छ’ वन अधिकृत कोइरालाले भने ‘विभिन्न कालखण्डमा फरक क्षेत्रबाट आएका व्यक्तिहरुले बसाएको यो बस्ती चुरे क्षेत्रका लागी महाकाल हो ’अतिक्रमण हटाउन एक बटालियन सुरक्षाकर्मीका साथै पाँच करोड रकम विनियोजन हुनुपर्ने वन अधिकृत कोइराला बताउँछन्

कास्की/ पोखरामा सञ्चालन भएको छैटौँ संस्करणको पोखरा महोत्सव करोड लाखको कारोबार गर्दै समापन भएको छ पुस देखि सुरु भएको महोत्सवको अन्तिम दिन सोमबार दुई लाख हजार दर्शकले अवलोकन गरेको आयोजक युनाइटेड क्लबले जानकारी दिएको छ ‘युवाको जाँगर राष्ट्र निर्माणको आधार’ नारासहित कास्कीमा चिडियाखाना निमार्ण गर्ने उद्देश्यले महोत्सव आयोजना गरिएको हो महोत्सव समापन गर्दै संस्कृति पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री आनन्दप्रसाद पोखरेलले पर्यटन क्षेत्रलाई प्रमुख आधार मानेर महोत्सव आयोजना गरिएकामा आयोजकलाई धन्यवाद दिएका थिए मन्त्री पोखरेलले मुलुकको विषम परिस्थितिमा आयोजना गरिएको महोत्सवबाट पोखराको पर्यटनलाई पुनर्जागरण गर्न सघाउ पुग्ने विश्वास व्यक्त गरे महोत्सवबाट बचत रकम क्लबले प्रत्येक वर्ष शिक्षा स्वास्थ्य खेलकुद र चिडियाखाना निर्माणका लागि खर्च गर्दै आइरहेको क्लबका अध्यक्ष हिमालय बख्रेलले जानकारी दिए

नयाँ पत्रिकाकाठमाडौं साउनमाओवादी केन्द्रले प्रधानमन्त्री केपी ओलीविरुद्ध सदनमा दर्ता भएको अविश्वास प्रस्तावको प्रक्रिया पूरा नभएसम्म बजेट पारित गर्न नदिने निर्णय लिएको छ कांग्रेस माओवादी केन्द्र र नेकपा संयुक्तले संयुक्त रूपमा असारमा संसद्मा प्रधानमन्त्री ओलीविरुद्ध अविश्वास प्रस्ताव दर्ता गरेका थिए माओवादी केन्द्रको शुक्रबार अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डनिवास लाजिम्पाटमा बसेको केन्द्रीय कार्यालय बैठकले त्यस्तो निर्णय गरेको हो माओवादीको त्यस्तो निर्णयसँगै बजेटस“ग सम्बन्धित राष्ट्र ऋण उठाउनेजस्ता विधेयक शुक्रबार पारित गर्ने संसद्को कार्यसूचीसमेत प्रभावित बन्न पुगेको छ ‘हाम्रो पार्टीले समर्थन फिर्ता लिएपछि अल्पमतमा परेको ओली सरकारविरुद्ध सदनमा दर्ता भएको अविश्वासको प्रस्तावमाथिको छलफलको प्रक्रिया पूरा भएपछि मात्र अर्थसम्बन्धी विधेयकहरू पास गर्ने दिने निर्णय हामीले लिएका हौँ’ माओवादीकी प्रवक्ता पम्फा भुसालले जानकारी दिइन् अविश्वास प्रक्रियापछि  मात्र बजेटसभामुख ओनसरी घर्तीले अब संसद्मा अविश्वास प्रस्तावको प्रक्रिया पूरा भएपछि मात्र सदनका अन्य बिजनेस अगाडि बढाउने निर्णय लिएकी छिन् दलहरूबीच अविश्वासको प्रस्तावअघि अन्य बिजनेसमा छलफल गराउने–नगराउनेमा विवाद बढेपछि सभामुखले आफ्नो स्वविवेकीय अधिकारको प्रयोग गर्दै त्यस्तो निर्णय गरेकी हुन् उनले असारमै दलहरूलाई सहमतिमा आउन भन्दै असारका लागि सदनको बैठक डाकेकी थिइन् सदनमा बजेटसँग सम्बन्धित केही विधेयक पारित गर्र्न सम्भावित कार्यसूची थिए संसद्को कार्यव्यवस्था परामर्श समिति बैठकमा दलहरूबीच कुरा मिल्न सकेन सभामुखले नयाँ बानेश्वरस्थित शंकर हलमा कार्यव्यवस्था परामर्श समितिको छलफल गराएकी थिइन् तर बैठकमा सदनमा अविश्वास प्रस्ताव दर्ता गरेका कांग्रेस–माओवादी केन्द्रले सदन चलिरहेकै वेला अविश्वास प्रस्ताव दर्ता भएकाले त्यसको प्रक्रिया पूरा गरेर मात्र अन्य विषयमा छलफल गराउनुपर्ने बताएका थिए एमालेले भने त्यसो नगरी बजेटको कार्यसूचीमा छलफल गराउनुपर्ने अडान राखेको थियो यही विवादका बीच सभामुख घर्तीले विगतका नजिरहरू कानुन व्यवसायी सांसदहरूसँग पनि परामर्श लिएर त्यस्तो निर्णय गरेकी हुन् सभामुखको त्यस्तो निर्णयसँगै अब साउनमा सदनमा पहिले अविश्वासको प्रस्तावमाथि छलफल सुरु हुनेछ के भनिन् सभामुखले दलहरूबीच सहमतिका लागि मैले प्रयास गरेकी थिएँ तर अविश्वासको प्रस्ताव गर्ने दलहरूले पहिला त्यो प्रक्रिया पूरा हुनुपर्ने र सत्तापक्षका दलहरूले सदनको प्रक्रिया नरोक्न भनेपछि विवाद भयो त्यसपछि मैले विगतका नजिर पनि हेरेँ अविश्वास प्रस्ताव दर्ता भएपछिका प्रक्रियाका सन्दर्भमा दुवै प्रयास भएका रहेछन् नयाँ संविधान र नियमावलीमा यो विषयमा केही उल्लेख रहेनछ त्यसपछि मैले सभामुखको स्वविवेकीय अधिकारको प्रयोग गरी गतेसम्म बैठक स्थगनको निर्णय गरेकी छु त्यो बैठकमा पहिले अविश्वासको प्रस्तावको प्रक्रियामा छलफल गराउने निर्णय लिएकी हुँ

यसवर्षको गाईजात्रा महोत्सवमा हाँस्यव्यंग्य कलाकार मनोज गजुरेल मन्त्री लालबाबु पण्डित बनेका छन् पिआरसँग पोइल जाने कर्मचारीका लागि कालबाबु हुँ डिभीसँग डेटिङ गर्ने प्रहरी प्रशासकलाई अकालबाबु हुँ काठमाडौं प्रज्ञा भवनमा भैरहेको गाईजात्रा महोत्सवमा साइकल गुडाउँदै मञ्चमा पुगेका उनलाई देख्दा धेरै दर्शकले ठान्छन् सामान्य प्रशासन मन्त्री लालबाबु पण्डित पनि कार्यक्रममा आएछन् तर मन्त्री पण्डितको हाउभाउ र बोलीचाली दुरुस्तै उतार्ने मान्छे कलाकार गजुरेल हुन् पूर्व राजा ज्ञानेन्द्रदेखि बिभिन्न नेताहरुको क्यारिकेचर गर्न खप्पिस कलाकार गजुरेलले यसपाली मन्त्री पण्डितको कार्यशैलीलाई मञ्चमा उतारेका छन् अरुको क्यारिकेचर गर्दा व्यंग्य गर्ने चलन भएपनि यसपटक भने कलाकार गजुरेलले मन्त्री पण्डितको व्यंग्य नभएर राम्रो कामको प्रशंसा गर्दै क्यारिकेचर गरेका छन्

पुस काठमाडौं प्रधानमन्त्री प्रचण्ड आगालागी पीडितहरुको अवस्था अवलोकन गर्न मंगलबार बिहान तेह्रथुमको संक्रान्ति बजारमा पुगेका छन् गत पुस गते संक्रान्तिकै दिन संक्रान्ति बजारमा आगो लागेको थियो आगलागीबाट घर जलेर नष्ट हुँदा घरपरिवारका साथै परिवार डेरावालहरु प्रभावित भएका थिए प्रधानमन्त्री प्रचण्ड देशका विभिन्न भागमा विकास आयोजना लगायतका स्थलहरु अवलोकनका लागि हेलिकोप्टरमा जाने गरेका छन् यही क्रममा उनी मंगलबार बिहानै तेह्रथुमको आठराई क्षेत्रमा पर्ने संक्रान्ति बजारमा पुगेका हुन् त्यहाँ उनले राहतको प्याकेज घोषणा गर्ने कार्यक्रम रहेको प्रधानमन्त्रीको सचिवालयले जनाएको छ संक्रान्ति बजारबाट उनी झापाको दक्षिणी गाविस बनियानी पुग्ने कार्यक्रम छ त्यहाँ प्रधानमन्त्रीले धान खेतीका लागि ‘सुपर जोन’ घोषणा गर्ने कार्यक्रम छ दुबै कार्यक्रम सकेर मंगलबार अपरान्ह प्रधानमन्त्री काठमाडौं र्फकने कार्यक्रम रहेको सचिवालयले जनाएको छ

डोल्पा वैशाख – जिल्लाको हिमाली भेगमा यार्सागुम्बा सङ्कलन कार्य सुरु भएको छ वैशाख पहिलो साताबाट नै यहाँका बासिन्दा यार्सागुम्बा सङ्कलनका लागि हिमाली भेगतर्फ उक्लने गरेका छन् सङ्कलनका लागि अन्य जिल्लाबाट समेत सर्वसाधारण डोल्पा आउन थालेका छन् तर गत वर्ष जस्तो सङ्कलकको हिमाली भेगमा उपस्थिति देखिएको छैन गत वर्ष सङ्कलन गरिएको यार्सागुम्बा बिक्री नभएका कारण यस वर्ष सर्वसधारण खासै उत्साहित छैनन् अघिल्ला वर्षहरुमा खचाखच भरिने हिमाली फाँट यस वर्ष सुनसान रहेका सङ्कलक रुपबहादुर खत्रीले बताए “गत वर्ष सङ्कलन गरेको यार्सागुम्बा बिक्री नभएकाले अहिले पनि बिक्री हुँदैन कि भन्ने चिन्ता छ” उनले भने गत वर्ष सङ्कलन गरेको करिब यार्सागुम्बा चीन लगेर समेत बिक्री नभएको सङ्कलक हंशबहादुर कठायतको भनाइ छ जिल्लाका विभिन्न ठाउँका बजारहरु सुनसान छन् बर्सेनि न्यून मात्रामा यार्सागुम्बा पाउन थालेपछि सङ्कलन गर्न जानेको सङ्ख्या घटदै गएको बताइएको छ वैशाख अन्तिम सातादेखि असार मसान्तसम्म जिल्लामा यार्सागुम्बा सङ्कलन गरिन्छ रासस यार्सागुम्बा सङ्कलन सुरु

सागर पण्डित/नयाँ पत्रिकाकाज फिर्ताको बहानागृह मन्त्रालयले यसअघि लामो समयसम्म अध्यागमन कार्यालयमै बसेर बद्नामी कमाएका अधिकृतलाई पुन: अध्यागमन कार्यालयमा नै फिर्ता गरिदिएको छ अध्यागमन विभागद्वारा कालोसूचीमा राखिएकालाई काज फिर्ताको बहानामा फेरि त्रिभुवन विमानस्थलस्थित अध्यागमन कार्यालयमा नै फिर्ता गरिएको हो अध्यागमन कार्यालयमा बसेर सेटिङ गरी अनियमितता गरेको पाइएपछि अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले डेढ वर्षअघि ती अधिकृतलाई अन्यत्रै पठाउन गृह मन्त्रालयलाई निर्देशन दिएको थियो त्यतिखेर गृह मन्त्रालयले पनि अख्तियारको निर्देशनअनुसार अन्यत्रै काजमा पठाएको थियो तर अध्यागमनले दिएन जिम्मेवारीअध्यागमन विभागले भने त्रिभुवन विमानस्थल अध्यागमन कार्यालय फिर्ता भएका विवादास्पद शाखा अधिकृतलाई कुनै जिम्मेवारी दिएको छैन विभागले उनीहरूलाई स्ट्याम्पसमेत दिएको छैन विभागका महानिर्देशक केदार न्यौपानेले विमानस्थलस्थित अध्यागमन कार्यालय सुधार गर्ने अभियान थालिएकाले त्यहाँ राम्रा र स्वच्छ छवि भएका कर्मचारी पठाउन गृह मन्त्रालयसँग बारम्बार आग्रह गरिएको जानकारी दिए विगतको पर्फमेन्स हेर्दा काज फिर्ता गरी पठाइएका अधिकृतबाट राम्रो कामको अपेक्षा गर्न सकिने स्थिति नरहेको महानिर्देशक न्यौपानेले जानकारी दिए अध्यागमन प्रमुखको गृहमा सरुवा अधिकृतको काज फिर्ता गरिएपछि अध्यागमन कार्यालय प्रमुख सहसचिव कृष्णबहादुर रावतले आफ्नो सरुवा गर्न माग गरेका थिए सोहीअनुसार गृहले उनलाई मन्त्रालयमा नै तानेको छ उनी पाँच महिनाअघि मात्रै त्यहाँ गएका थिए हाल अध्यागमन प्रमुखविहीन छ स्वच्छ छवि भएकालाई पठाउन मागअध्यागमन विभागले हालै मात्रै अध्यागमन कार्यालयमा आमूल परिवर्तन र सुशासन जरुरी रहेको भन्दै सोहीअनुसारको स्वच्छ जनशक्ति उपलब्ध गराउन गृह मन्त्रालयसँग माग गरेको थियो अख्तियारले केही समयअघि प्रवक्ता कृष्णहरि पुष्करको संयोजकत्वमा समिति बनाएर छानबिन गरेको थियो सो समितिले पनि अध्यागमन सुधार्न राम्रो र स्वच्छ छवि भएका कर्मचारी पठाउन गृह मन्त्रालयलाई निर्देशन दिएको थियो ‘अख्तियारले गम्भीरतापूर्वक लिएको छ’अख्तियार प्रवक्ता तथा छानबिन समितिका संयोजक पुष्करले विगतमा कालोसूचीमा राखिएका कर्मचारीलाई पुन: अध्यागमन कार्यालयमा पठाएको विषयलाई गम्भीरताका साथ अध्ययन गरिरहेको जानकारी दिए अध्यागमनमा पुन: विकृति निम्त्याउने काम गरिएको पाइए त्यस्ता कर्मचारी पठाउने जिम्मेवार पदाधिकारीलाई कानुनअनुसार कारबाही प्रक्रिया थालिने पुष्करले चेतावनी दिए अध्यागमन फर्काइएका अधिकृतलालबाबु बुढाथोकीजगदीश अर्यालसुरेन्द्र प्रधानगणेशप्रसाद श्रेष्ठगणेशप्रसाद पोख्रेलश्रीप्रसाद अधिकारीओमप्रसाद पाण्डेचूडामणि केसीकमला थापा खत्रीभीमप्रसाद रिमालशंकरप्रसाद भुसालविष्णुप्रसाद सुवेदीमहेन्द्रसिंह खड्कालोकबहादुर कार्कीरामचन्द्र काफ्लेकृष्णप्रसाद अधिकारीकपिलप्रसाद रेग्मीराजेन्द्र शर्मातोयनारायण अर्यालओमनारायण शर्माछत्रबहादुर शाह

पुस काठमाडौं अर्घाखाँची ओपीसि सिमेन्टले पोखराको लेकसाइडमा अवस्थित होटल टेम्पल ट्रीमा इन्जिनियरर्स कन्ट्रयाक्टरर्स र निर्माणकर्मीहरुको विशेष भेटघाट कार्यक्रमको आयोजना गरेको छ कार्यक्रममा कम्पनीका तर्फबाट भूकम्प प्रतिरोधक भवन निर्माण र गुणस्तरिय निर्माण सामाग्री छनौट गर्ने सम्बन्धमा अन्तरक्रिया कार्यक्रम गरेको थियो कार्यक्रममा अर्घाखाँची सिमेन्टका इन्जिनियर विकास भट्टराइले सहभागी सबैलाई भूकम्प प्रतिरोधक भवन निर्माण गर्न र भूकम्पको जोखिमलाई न्यूनीकरण गर्न बलियो घर निर्माणको प्राविधिक जानकारी प्रदान गर्नुका साथै गुणस्तरिय निर्माण सामाग्री छनौट गर्ने तरिकाहरुको बारेमा पनि जानकारी दिए कार्यक्रममा सहभागी सबैलाई कम्पनीका सिनियर सेल्स एण्ड मार्केटिङ् मेनेजर रमेश थापाद्वारा आगामी दिनमा अर्घाखाँची सिमेन्टले विशेष बजार नीति अपनाइ कार्य अगाडी बढाउनुका साथै अन्य संगठनमा पनि भूकम्प प्रतिरोधक भवन निर्माणको बारेमा तालिम तथा जानकारी मुलक कार्यक्रमको आयोजना गर्नेे जानकारी समेत दिए

साउन कञ्चनपुर सरकारको उच्च प्राथमिकतामा रहेको टनकपुर–महेन्द्रनगर लिङ्क सडक निर्माणका लागि विनियोजन गरिएको पाँच करोड बजेटमध्ये रु चार करोड रकम फिर्ता (फ्रिज) भएको छ सडकमा ग्राभेलिङ्ग गर्ने माटो भर्र्ने कल्भर्ट निर्माण गर्नेलगायतका कार्यमा रु एक करोड रकम मात्रै खर्च भएको छ शनिदेव निर्माण सेवा र जसलिङ निर्माण सेवा कम्पनीले सडक निर्माणको ठेक्का लिएका भए पनि कार्य पूरा नगर्दा रकम फिर्ता गएको सडक डिभिजन कार्यालय महेन्द्रनगरका इन्जिनियर ज्ञानेन्द्र कलौनीले बताए रु एक करोडको लगानीमा तीन किलोमिटर सडकमा ग्राभेलिङ्ग चार वटा पाइप कल्भर्ट र पाँचवटा बक्स कल्भर्ट निर्माणको कार्य मात्रै पूरा गरिएको छ आव ÷ मा शिलान्यास गरिएको सडकको ब्रम्ह्देवदेखि महेन्द्रनगरको भासीसम्म ट्र्याक खन्ने र ग्राभेलिङ गर्ने कार्य गरिएको थियो ट्र्याक खोल्न र ग्राभेलिङ्गका लागि मात्रै दुई करोड लाख रकम खर्च गरिएको थियो त्यसपछि बजेट अभावले सडक स्तरोन्नती र कालोपत्रे गर्ने कार्य हुनसकेको थिएन महेन्द्रनगरको भासीदेखि टनकपुर ब्यारेजसम्म गरी सडकको लम्बाई किलोमिटर रहेको छ सडकको चौडाई सात मिटर रहेको छ

चैत काठमाडौं चुरेभावर राष्ट्रिय एकता पार्टी नेपालले राप्रपा नेपालमा प्रवेश गरेका पार्टीका केहि नेताहरुबाट कुनै असर नपर्ने दाबी गरेको छ शनिबार चुरे भावरका वरिष्ठ उपाध्यक्ष चन्द्रप्रसाद खनालसहितका नेताहरु राप्रपा नेपालमा प्रवेश गरेका थिए अध्यक्ष वद्री न्यौपानेले आइतबार प्रेस विज्ञप्ति निकालेर भनेका छन् ‘बिचलनवादी प्रवृत्तिका केही व्यक्ति पार्टीबाट अलग हुँदैमा हाम्रो पार्टी र संगठनहरूलाई कुनै पनि किसिमको असर पर्दैन ’आन्दोलनमा सरिक नहुने गणतन्त्रको विपक्षमा रहने लगायतका गतिविधि गरेकाले उनीहरुलाई तीन महिना अघि नै साधारण सदस्य समेत नरहने गरी पार्टीबाट निस्कासन गरिसकेको विज्ञप्तिमा उल्लेख छ ‘त्यस्ता व्यक्तिहरूको पलायनबाट चुरेभावर पार्टीलाई थप एकतावद्ध र सुदृढीकरण गर्न ठूलो सहयोग मिलेको छ’ विज्ञप्तिमा लेखिएको छ चुरे भावरसँग अलग भएका समूहहरूलाई एकताबद्ध गर्ने प्रयासमा पनि रहेको उनले जानकारी दिएका छन् ‘केही दिनभित्रै अलग भएका सबै समूहहरूसँग एकताको सन्देश आमकार्यकर्ता तथा शुभेच्छुकहरूलाई दिइनेछ त्यसका लागि आन्तरिक गृहकार्य जारी रहेको छ’ विज्ञप्तिमा भनिएको छ

पुस काठमाडौं तराई मधेसमा आन्दोलनरत संयुक्त लोकतान्त्रिक मधेसी मोर्चाको बैठकमा आन्दोलनका क्रममा उपचार खर्चमा मात्र झण्डै लाख खर्च भएको हिसाव पेश भएको छ तमलोपाको पार्टी कार्यालयमा बसेको बैठकमा स्वास्थ्य उपचार समितिले रिपोर्टिङ गरेको थियो बी एण्ड बी र सुस्मा मेमोरियलमा उपचाररत दुई जनाको अपरेशनका लागि भोलि नै लाख रुपैयाँ चाहिने समितिले बताएको छ बैठकमा मोर्चामा आवद्ध चार वटै दलले हजार जम्मा गर्ने सहमति भएको एक नेताले जानकारी दिए  तर मधेसी मोर्चामा आर्थिक संकट देखिएको छ एक सदस्यलले भने‘औषधी पलसहरुमा / लाखसम्म बाँकी भइसक्यो अहिले पनि पैसा चाहिएको छ कसरी जम्मा गर्ने भन्ने जस्तो भइसक्यो ’सद्भावना पार्टीका महासचिव मनिष सुमनका अनुसार काठमाडौंमा मात्र उपचारमा झण्डै लाख खर्च भएको विवरण पेश भएको छ जस मध्ये धेरे पैसा अझै दिन बाँकी रहेको छ सरकारले उपचार खर्च व्यहोर्ने भनेपछि मधेसी मोर्चाले झण्डै लाखको विल पेश गरेको छ तर अहिलेसम्म पैसा पाएको छैन ‘/ लाख मात्र सरकारले दिएको छ’ तमलोपा नेता हृदयेश त्रिपाठीले भने‘मोर्चाको चार दलले झण्डै / लाख जम्मा गरेर खर्च गरेका छन् ’मधेसी मोर्चाले आर्थिक संकलन गर्न समिति समेत बनाएको थियो तर सरकारले वार्ताका क्रममा घाइतेको उपचार गर्ने निर्णय गरेपछि पैसा जम्मा हुन छाडेको त्रिपाठीले बताए

राजविराज चैत संयुक्त लोकतान्त्रिक मधेशी मोर्चाका स्थानीय नेता तथा कार्यकर्ताहरुले सप्तरीको बनौली गाउँ विकास समितिको कार्यालयमा मङ्गलवार तालाबन्दी गरेका छन् स्थानीय तहको संरचना विभेदपूर्ण भएको तथा परिमार्जनसहितको प्रस्ताव पारित गरी संविधान संशोधन नभएसम्म कुनै पनि चुनाव हुन नदिने भन्दै आफूले स्थानीय निकायमा तालाबन्दी गरेको स्थानीय युवा धर्मनाथ यादवले जानकारी दिएका छन् उक्त कार्यक्रममा राजाराम यादव रामचन्द्र चौधरी जिज्ञानन्द चौधरी विनोद चौधरी देवनारायण साह राजेन्द्र मण्डल रामकुमार राम रामकृष्ण चौधरी गणेशी मण्डल पिताम्बर साह रोहिण मण्डल रामानन्द रामलगायतको सहभागीता रहेको थियो

काठमाडौं नयाँ सरकार गठनसँगै मन्त्रालय बाँडफाँड र मन्त्रीहरूको छनोटलाई लिएर सत्तारुढ पार्टीहरूभित्रै विवाद सुरु भएको छ विवादकै कारण गठबन्धन दल राप्रपा नेपालका अध्यक्ष कमल थापा र मधेसी जनअधिकार फोरम लोकतान्त्रिकका अध्यक्ष विजयकुमार गच्छदारसँगै एमाओवादीबाट पनि एकजनालाई उपप्रधानमन्त्रीको शपथ खुवाउने प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको चाहना पूरा भएन दलको समर्थनमा एमाले अध्यक्ष ओली प्रधानमन्त्री निर्वाचित भए पनि दलहरूबीच मन्त्रालय बाँडफाँडको टुंगो नलाग्दा मन्त्रीहरूको सोमबारको शपथको कार्यक्रम प्रभावित भयो एमालेबाट प्रधानमन्त्री ओलीसँगै उपमहासचिव विष्णु पौडेलले अर्थमन्त्रीको शपथ खाने चर्चा आइतबार बेलुकीदेखि सोमबार दिउँसो बजेसम्म चल्यो तर पौडेलको शपथ भएन आफू मन्त्री हुने कुरा आफैँलाई थाहा नभएको र यसबारे प्रधानमन्त्रीले पनि केही नभनेको पौडेलले बताए स्रोतका अनुसार एमालेबाट प्रधानमन्त्रीपछिको दोस्रो बरियतामा को जाने भन्ने टुंगो नलाग्दा पौडेलको शपथ रोकिएको हो उपाध्यक्ष भीम रावल र पौडेलमध्ये कसलाई के मन्त्री बनाउने भन्ने विवाद उत्पन्न भएको छ रावलको रोजाइको मन्त्रालय परराष्ट्र थियो तर उक्त मन्त्रालय राप्रपा नेपालले लिइसकेको अवस्थामा कुन मन्त्रालय दिने भन्ने टुंगो लाग्न सकेको छैन स्रोतले भन्यो रावललाई उपप्रधानमन्त्रीसहित रक्षा मन्त्रालय दिने तयारी भइरहेको छ रावल उप तथा रक्षामा गए पौडेलले अरू कुनै मन्त्रालय पाउँछन् तर रावल नगएमा उपप्रधानमन्त्रीसहित पौडेलले कुनै एक मन्त्रालय पाउनेछन् एमाले स्रोतले भन्यो मन्त्रालयको बाँडफाँड नटुंगिँदा मन्त्री चयनमा सबैभन्दा समस्या एमाओवादीमा देखिएको छ पार्टीबाट सरकारमा कसले नेतृत्व गर्ने भन्ने विवादकै कारण सोमबार एमाओवादीले उपप्रधानमन्त्रीसहित गृहमन्त्रीको नाम दिन सकेन पार्टीको नेतृत्व गरेर कसलाई पठाउने भन्ने विषयमा छलफल गर्न सोमबार बिहान पदाधिकारी बैठक बसेको थियो स्रोतका अनुसार बैठकमा अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले उपप्रधानसहित गृहमन्त्रीका रूपमा पार्टीको नेतृत्व गर्न सचिव टोपबहादुर रायमाझीको नाम प्रस्ताव गरेका थिए तर महासचिव कृष्णबहादुर महराले पनि इच्छा देखाएपछि कसैको नाममा निर्णय हुन सकेन प्रचण्डले महरालाई सभामुख हुन प्रस्ताव गरेका थिए महराले पाए उपप्रधानमन्त्री तथा गृहमन्त्री खाने नपाए सभामुखमा नजाने बताएको स्रोतले बतायो महिला पनि भएको र उपसभामुख पनि भएको भन्दै महराले सभामुखमा ओनसरी घर्तीको नाम प्रस्ताव गरेका थिए बैठकमा घर्तीको नाममाथि छलफल नै भएन सहमति नजुटेपछि अध्यक्ष प्रचण्डले अहिले राष्ट्रपति उपराष्ट्रपति सभामुख उपसभामुख र मन्त्रालयको बाँडफाँडको काम एमालेसँग नटुंगिएको बताउँदै ती पदहरूको बाँडफाँड टुंगिएपछि मन्त्रीहरूको टुंगो लगाउने र अहिलेलाई पार्टीबाट प्रतिनिधित्व गर्ने गरी कोषाध्यक्ष हरिबोल गजुरेललाई पठाऔँ भन्दै बैठक टुंग्याएका थिए

पुस काठमाडौं सरकारले पुस गतेदेखि गाडीको झ्यालबाट थुक्न नपाइने नियम लगाएको छ तर सोमबार व्यवस्थापिका संसदभित्रै शहरी विकास मन्त्रीले हातमा खैनी थुकेर टेवलमुनि फुत्त फालेको दृश्यले नेपालीहरुको ‘सिभिलाइजेन’ को स्तरलाई राम्रैसित उपहास गरेको छ संसदमा बैठक चलिरहेका बेला शहरी विकास मन्त्री एवं कांग्रेस नेता अर्जुननरसिंह केहीले मुखमा केही चलाएको दृश्य देखियो उनले गिजामा च्यापेको खैनी जिब्रोले चलाएर ओठ नजिकै ल्याए अनि आफ्नै हातमा त्यो खैनी थुके र टेवल मुनि फ्यात्त पारेर फाले मन्त्रीले हातमा पिच्च थुकेको दृश्य निकै घिनलाग्दो त देखिन्थ्यो नै संसदभित्र मर्यादामा बस्नुपर्ने सांसद तथा मन्त्रीको यस्तो हर्कतले सिंगै व्यवस्थापिका संसदको धज्जी उडाएको महसुस गर्न सकिन्छ सभ्य मुलुकहरुमा खानेकुरा खाएर बाटामा केही पनि चिजवस्तु फाल्न पाइँदैन नेपालीहरुले नै पनि आफ्नो घरभित्र जतासुकै फोहोर वस्तुहरु फाल्न पाइँदैन र त्यसलाई उचित व्यवस्थापन गर्नुपर्ने हुन्छ तर शहरको सभ्यता विकास गर्ने ठेक्का लिएका शहरी विकास मन्त्रीले नै यस्तो लाजमर्दो असभ्यता देखाएपछि हाम्रो देश कहिले सभ्य बन्ला सार्वजनिक स्थलमा धूमपान वर्जित मानिँदै आएको छ मन्त्रीज्युलाई खैनी च्यापेर संसद् बैठकमा बस्नु सोभनीय होइन भन्ने पक्कै थाहा हुनुपर्ने हो त्यति पनि थाहा नभए त्यसरी हातमा खैनी थुकेर आफ्नै सीटमुनि फाल्नु मन्त्री त के कुनै पनि सभ्य मानिसका लागि सुहाउने विषय नै होइन खैनी र सूर्तीमात्रै होइन सुपाडी पानपराग चुइङ्गम लगायतका चिजहरु पनि खाएर जथाभावी थुक्नु असभ्य क्रियाकलाप मानिन्छ  

चारैजनाको शवयात्रा पश्चात अन्त्येष्टिराजविराज मंसिर जारी मधेश आन्दोलनका क्रममा सप्तरीको विभिन्न स्थानहरुमा सहादत प्राप्त गरेका चार जनाको शवयात्रा शनिवार गरिएको छ विपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान धरानमा पोष्टमार्टम पश्चात उनीहरुको शव सप्तरी ल्याएर संयुक्त रुपमा शवयात्रा गरिएको हो शनिबार र आइतबार आन्दोलनका क्रममा शहादत प्राप्त गरेका डाढा गाविसको बलिया–बथनाहा निवासी बिरेन्द्र राम जमुनी मधेपुरा– छपकी निवासी नागेश्वर यादव जमुनी मधेपुरा– प्रसाही टोलका शिबशंकर दास र राजविराज नगरपालिका– निवासी दिलिप कुमार साहको संयुक्त शवयात्रा निकालिएको छ जिल्लाको विभिन्न स्थानहरुको परिक्रमका गराउँदै उनीहरुको पार्थिव शरिर विहान बजेदेखि बजेसम्म राजविराज स्थित गजेन्द्र चौकमा अन्तिम श्रद्धाञ्जलीका लागि राखिएको थियो उक्त अवसरमा संघीय समाजवादी फोरम नेपालका अध्यक्ष उपेन्द्र यादव सदभावना पार्टीका अध्यक्ष राजेन्द्र महतो तराई मधेश सद्भावना पार्टीका अध्यक्ष महेन्द्र राय यादव संघीय समाजवादी फोरमकी केन्द्रीय उपाध्यक्ष रेणु यादव सद्भावना पार्टीका उपाध्यक्ष नवल किशोर साह ‘रामबाबु’ नेपाल सद्भावना पार्टी (गजेन्द्रवादी) का अध्यक्ष विकास तिवारी पूर्वमन्त्री मृगेन्द्रकुमार सिंह यादव संघीय समाजवादी फोरमका केन्द्रीय सदस्य शैलेन्द्र प्रसाद साह तराई मधेश लोकतान्त्रिक पार्टीका केन्द्रीय सदस्य जयप्रकाश ठाकुर सदभावना पार्टीका केन्द्रीय सदस्यद्वय दिपेन्द्र प्रसाद चौधरी दिनेश यादव नेकपा माओवादीको केन्द्रीय सदस्यद्वय महेश यादव भुलाई राम नेपाल सदभावना पार्टीका केन्द्रीय सदस्यद्वय हेमशंकर सिंह सुरेश कुमार सिंह राजनीतिकर्मी सत्यनारायण यादव युवा नेता बलराम यादव रामगमन साहलगायतले शहीदहरुलाई पार्टीको झण्डा ओढाएर अन्तिम बिदाई गरेका छन् यसैगरी संघीय समाजवादी फोरम नेपालका जिल्ला अध्यक्ष दिनेश कुमार यादव सद्भावना पार्टीका जिल्ला अध्यक्ष समेत रहेका मधेशी मोर्चा सप्तरीका संयोजक सुनिलकुमार झा तराई मधेश लोकतान्त्रिक पार्टीका जिल्ला अध्यक्ष रामप्रित यादव मधेशी जन अधिकार फोरम गणतान्किका जिल्ला अध्यक्ष नरेन्द्र यादव तराई मधेश सद्भावना पार्टीका जिल्ला अध्यक्ष कपिलदेव यादव नेपाल सद्भावना पार्टीका जिल्ला अध्यक्ष सुबी यादव महिला नेतृहरु पूनम यादव साबित्री पंडित रमिला साह सुनिता साह लगायतले शहीदहरुलाई अन्तिम श्रद्धाञ्जली दिएका छन् शव यात्रामा हजारौं जनसमुदायको सहभागिता रहेको थियो शवयात्रामा सहभागी हुन गाउँ–गाउँबाट सर्वसाधारण जनताले सहभागिता जनाएका थिए राजविराज हुँदै रुपनी शम्भुनाथ कठौना कल्याणपुर बिसनपुर खर्चुहिया कडरबोना कदमाहा हुँदै शवयात्रा सिरहाको लहान स्थित रमेश महतो चौकसम्म लगिएको थियो तत्पश्चात उक्त शवयात्रा जिल्लाको बिरेन्द्रबजार सितापुर महुली रुपनगर कञ्चचनपुर बरमझिया भारदह हनुमाननगर मन्सापुर तोपा हुँदै राजविराज ल्याएर अन्तिम संस्कारका लागि राती परिवारजनको जिम्मा लगाइएको मधेशी मोर्चा सप्तरीका संयोजक सुनिलकुमार झाले जानकारी दिएका छन् यता राजविराज स्थित घर ल्याईएका शहीद दिलिपको शव राती नै तत्कालै अन्तिम संस्कारका लागि लगिएको छ उनलाई वर्षिय छोरा आदर्शले दागवती दिएका छन् मृतकहरूलाई शहीद घोषणा क्षतिपूर्ति तथा घाइतेहरूको उपचार पक्राउ परेका पाँच जनालाई बिना शर्त रिहा गर्नुपर्नेलगायतका मागहरु मोर्चाले राखेका थिए मोर्चाले राखेका मागहरु पुरा गराउन जिल्ला सुरक्षा समितिले विहीवार निर्णय गरेर गृहमन्त्रालयमा पठाएपछि मात्र मोर्चा शव बुझ्न तयार भएका थिए सुरक्षा समितिले निर्णय गर्न र आवश्यक प्रक्रिया पु¥याउन ढिलाइ भएका कारण एक सातादेखि शवको पोष्टमार्टम हुन सकेको थिएन अनावश्यक बखेडाराजविराज– निवासी साहलाई गोली नलागेको भनी सुरक्षा निकायले लिएको अडानले गर्दा उनको विशेष टोलीले पुनः पोष्टमार्टम गरेको थियो यसअघि गरिएको पोष्टमार्टमका क्रममा साहको टाउँकोमा दुई ओटा मेटल(धातु)का गोली पाइएको थियो पुनः दोहो¥याएर पोष्टमार्टम गर्दा पनि टाउकोमा गोली लागेको पुष्टि भएपछि करिब बजेमात्र धरानबाट शवहरुलाई सप्तरीका लागि प्रस्थान गरिएको थियो लहानमा पनि हज्जारौं दिए श्रद्धाञ्जलीराजविराज मंसिर सप्तरीका चार शहीदहरुलाई शवयात्राका क्रममा सिरहाको लहानमा हज्जारौं जनसमुदायले श्रद्धाञ्जली दिएका छन् शनिबार र आइतबार आन्दोलनका क्रममा शहादत प्राप्त गरेका डाढा गाविसको बलिया–बथनाहा निवासी बिरेन्द्र राम जमुनी मधेपुरा– छपकी निवासी नागेश्वर यादव जमुनी मधेपुरा– प्रसाही टोलका शिबशंकर दास र राजविराज नगरपालिका– निवासी दिलिप कुमार साहको संयुक्त शवयात्रा राजविराज हुँदै लहान लगिएको थियो राजविराज हुँदै लहान पुगेको शवयात्रालाई रमेश महतो चौकमा हज्जारौं जनसमुदायले अन्तिम बिदाई गरेका छन् घण्टौदेखि शवयात्राको प्रतिक्षामा रहेका जनसमुदायले पुष्पगुच्छा अर्पण गरेका थिए स्थानीयवासिन्दाहरुको विशेष आग्रहमा शवलाई डेढ घण्टासम्म राखिएको थियो लहानमा अपार जनमानस सहभागी भएका कारण कुनै किसिमको अप्रिय घटना हुन नदिनका लागि चौकमै सयौंको संख्यामा सशस्त्र तथा नेपाल प्रहरी परिचालन परिचालन गरिएको थियो शहीदहरुलाई अन्तिम दर्शन तथा बिदाईका क्रममा महिलाहरु बीच रुवावासी समेत चलेको थियो

राष्ट्रपिता पृथ्वीनारायण शाहप्रति कृतघ्न हुनु सन्तानले आफ्नै वैधताप्रति शंका गर्नु जस्तै हो – को दोस्रो जनआन्दोलनपछि गिरिजाप्रसाद कोइराला नेतृत्वको अन्तरिम सरकारले इतिहासदेखि मनाइँदै आएको पुसको राष्ट्रिय एकता दिवस अर्थात् राष्ट्रनिर्माता पृथ्वीनारायण शाहको जन्मदिवस खारेज गर्‍यो दोस्रो जनआन्दोलनपछिको ‘नयाँ नेपाल’ को रुमानी रटानको घानमा सबैभन्दा पहिले पर्नेमा राष्ट्रनिर्माता पृथ्वीनारायण शाह नै थिए उनको सालिक ढालिएको दिनदेखि नै नेपाललाई सग्लो रहन नदिने षड्यन्त्र शुरू भयो पृथ्वीनारायणलाई राष्ट्रनिर्माता भन्दा पनि साख गुमाइसकेका तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्र शाहका पूर्वजका रूपमा मात्र हेरियो ज्ञानेन्द्रमाथिको रिस पृथ्वीनारायणउपर खन्याइयो जसको ‘साना दुःखले यो मुलुक आर्जेको थिएन’ उनीप्रति कृतज्ञ हुनुको साटो कुनै खलनायक झैं बहिष्कारको उपक्रम थालियो जसको पौरखको जगमा नेपाल निर्माण भयो तथ्य बिर्सिएर उनैलाई उपनिवेशवादी अतिक्रमणकारी आतङ्ककारी आततायी कविलाका सरदार आदि भन्न थालियो विडम्बना उनलाई ‘खुनी आतङ्ककारी’ का रूपमा निन्दा गर्नेमा तिनै थिए जसका हातहरू कालोपाटीमा चक घोट्ने शिक्षक बसका यात्रु कलमको निव नीलो मसीमा चोपिरहेका पत्रकारका रगतले लतपतिएका थिए दक्षिणतिरबाट हिन्दूस्तानलाई सर्लक्कै निल्दै उत्तरतर्फ बढेको विश्वविजयी अंग्रेजी साम्राज्यबाट नेपाललाई जोगाउनु नै उनको अभीष्ट थियो जसका लागि खण्ड–खण्डमा विभाजित पहाडी भुरेटाकुरे राज्य एकत्रित गर्नु पहिलो शर्त थियो त्यो वेला हजार घरधुरीको गोरखाका अल्लारे उमेरका राजा पृथ्वीनारायणलाई आर्थिक–सामरिक रूपमा सुदृढ लमजुङ मकवानपुर र काठमाडौं उपत्यकाभित्रका काठमाण्डू पाटन र भादगाउँ राज्य हराउनु ‘फलामको च्यूरा चपाउनु’ सरह थियो तर चतुर र युद्धकौशलमा निपुण उनले जीवनकालमै नेपाल राष्ट्रनिर्माणको सपना साकार पारे पृथ्वीनारायणको विरासतनेपाल एकीकरणको साढे दुई शताब्दीपछि दुई विरासतका आधारमा पृथ्वीनारायणलाई स्मरण गर्न सकिन्छ पहिलो त उनी राष्ट्रनिर्माता थिए जसले हामीलाई विश्व रङ्गमञ्चमा गर्विलो परिचय दिए पृथ्वीनारायणको एकीकरण बहुलता निर्माणको अभियान थियो गोरखाका राजा उनले एकीकृत भूमिलाई नेपाल नाम दिए राजधानीसमेत सारे क्षेत्री उनले काठमाडौंकी नेवार कन्या कुमारीको पाउमा आफ्नो शिर राखिदिए सबै भू–भागका विशिष्ट परम्परा र संस्कृतिलाई राष्ट्रको साझ धरोहर बनाए तर अंग्रेज फौजलाई नेपालको सरहदबाट टाढै राखिराखे अनि इसाई धर्मको प्रचार गर्दै ‘असली हिन्दूस्तान’ नेपालको चीरहरण गर्न खोज्ने पादरीहरूलाई चारभञ्ज्याङ कटाए पृथ्वीनारायणको यस्तो रवैयाबाट रन्थनिएका पादरीहरूले पुस्तक लेखेर उनीमाथि युद्धोन्मादी राजाको आरोप लगाए अखण्ड नेपालको अस्तित्व स्वीकार्न नसक्ने केही नश्लवादीहरू यस्ता पुस्तकलाई ‘बाइबल’ मान्दछन् तर पृथ्वीनारायण सम्राट अशोक अलेक्जेण्डर महान हिटलर पोलपोट स्टालिन झै युद्धोन्मादी थिएनन् इतिहास शिरोमणि बाबुराम आचार्य र योगी नरहरिनाथद्वारा सम्पादित ‘बडामहाराजाधिराज श्री पृथ्वीनारायण शाहको दिव्य–उपदेश’ पुस्तकमा लेखिएको छ ‘युद्धकालमा अन्य देश वा जातिका मूल्य मान्यता तथा भावनाहरूमा कुनै पनि किसिमले आघात नपार्ने हातहतियार लिएर अघि नसर्ने कृषक शिल्पकार तथा अन्य सर्वसाधारण जनतालाई कुनै हानि नोक्सानी नपुर्‍याउने र विपक्षी नै भए पनि उनका जहान–परिवारहरूको जीउधनको सुरक्षा गरिदिने पृथ्वीनारायणको नीति थियो ’पृथ्वीनारायणको दोस्रो विरासत उनको ‘स्टेट्क्राफ्ट’ हो उनी युद्धनीतिमा जति कुशल थिए त्यति नै सुयोग्य शासक पनि ग्रीक दार्शनिक प्लेटोको ‘रिपब्लिक’ परिकल्पित ‘फिलोसफर किङ्ग’ पृथ्वीनारायणको चरित्रसँग हुबहु मिल्छ न्यायिक राज्य कुशल र न्यायप्रेमी राजाको शासनमा मात्रै संभव छ भन्ने प्लेटोको दलिललाई पृथ्वीनारायणले प्रमाणित गरेका थिए उनको ‘दिव्य–उपदेश’ को आजपर्यन्त सान्दर्भिकताले यसको पुष्टि गर्छ पृथ्वीनारायणप्रतिको सम्मान राष्ट्रनिर्माताप्रतिको कृतज्ञभाव हो राष्ट्रनिर्माता पिता सरह हुन्छन् कुनै सन्तानले पितालाई पिता मान्न अस्वीकार गर्छ भने उसले आफ्नै वैधतामाथि शंका गरिरहेको हुन्छ सबैलाई चेतना भया कृतघ्न नबनौं (सन्दर्भ पृथ्वी जयन्ती)

राजविराज वैशाख सप्तरी युथ नेपालले ‘एक युवा चार विरुवा’ अभियानको शुक्रवार शुरुवात एक कार्यक्रमका बीच शुभारम्भ गरिएको छ राजविराज स्थित राजरंगशालाको मुल ढोकाको उत्तरतर्फ तथा प्रमुख जिल्ला अधिकारी निवासको अगाडि दिनहुँजसो भईरहेको फोहोरलाई नियन्त्रण गर्न सप्तरी युथ नेपालले उक्त क्षेत्रमा छेकवार गरि बृक्षारोपण गरेको हो बाँसको छेकवार राखि उक्त क्षेत्रमा विभिन्न जातका फुल तथा विरुवाहरु रोपिएको थियो उक्त कार्यक्रममा सप्तरी युथलाई सहयोग गर्ने राजविराज नगरपालिका कार्यालयका प्रमुख एवं कार्यकारी अधिकृत उमेश यादव तथा अनुगमन तथा मुल्यांकन अधिकृत सूचना तिमिल्सिना र जिल्ला समन्वय समिति सप्तरीका बरिष्ठ कार्यक्रम अधिकृत नवराज खडकालाई प्रमुख जिल्ला अधिकारी कृष्ण बहादुर कटुवालले दोसल्ला ओढाएर सम्मान गरेका छन् कार्यक्रममा प्रमुख अतिथि अतिथि सप्तरी युथ सदस्यहरुसमेतले विरुवा रोपेर कार्यक्रमको सामुहिक रुपमा उद्घाटन गरेका छन् सप्तरी युथ नेपालका उपाध्यक्ष मोहन कुमार यादवको अध्यक्षता तथा जिल्ला प्रशासन कार्यालय सप्तरीका प्रमुख जिल्ला अधिकारी कृष्ण बहादुर कटुवालको प्रमुख आतिथ्यतामा कार्यक्रम आयोजना गरिएको थियो कार्यक्रममा स्थानीय बिकास अधिकारी सुदेव पोखरेल प्रहरी उपरीक्षक अनुराग द्विवेदी सशस्त्र प्रहरी उपरीक्षक रामउदगार यादव नेपाली सेनाका मेजर डम्वर बहादुर बोहरा नागरिक समाजका अध्यक्ष थानसिंह भंसाली राजविराज नगरपालिकाका पुर्व मेयर शैलेश चौधरी शिक्षा मन्त्रालयका उप–सचिव तोया खनाल गैसस महासंघ सप्तरीका अध्यक्ष शम्भुनन्द चौधरी सेभ द चिल्ड्रेनका सुरेश यादव लगायतको उपस्थिती थियो कार्यक्रमको सञ्चालन सप्तरी युथ नेपालका सचिव आयुश श्रेष्ठले गरे भने स्वागत मन्तव्य सप्तरी युथका सदस्य नन्दकिशोर गुप्ताले गरे

एजेन्सी कोलकाता चैतपछिल्लो समय खराब फर्ममा रहेको साविक विजेता श्रीलंकाले बिहीबार टी– विश्वकपको पहिलो खेल खेल्दै छ पहिलो खेलमा अफगानिस्तानलाई प्रतिद्वन्द्वी पाएको श्रीलंकामाथि अवसर र चुनौती दुवै छ कोलकातामा हुने खेलमा जिते श्रीलंकालाई आफ्नो पुरानो फर्मलाई फर्काउन मद्दत मिल्नेछ हार व्यहोरेमा श्रीलंकामाथि झन् दबाब पर्नेछ अफगानिस्तानको फर्मपहिलो चरणमा उत्कृष्ट प्रदर्शन गर्दै आएको अफगानिस्तान राम्रो फर्ममा छ टेस्ट मान्यताप्राप्त राष्ट्र जिम्बावेलाई हराएको अफगानिस्तानले पहिलो चरणमा खेलिएका सबै खेल जित्यो पहिलो चरणमा अफगान खेलाडीले आफ्नो क्षमता देखाइसकेका छन् अफगान बलरमा निखार आएको छ कप्तान अस्घर स्टाकिजाईले प्राप्त सबै पक्षलाई राम्रोसँग उपयोग गरेका छन् बलिङ र ब्याटिङमा उत्कृष्ट अलराउन्डर मोहम्मद नाबी अफगानिस्तानको बलियो पक्ष हो यस्तै अफगानिस्तानको फिल्डिङ पनि धारिलो छ एसिया कपमा पनि अफगानिस्तान श्रीलंकामाथि दबाब सिर्जना गर्दै जितनजिक पुगेको थियो तर अनुभव नै अफगानिस्तानको कमजोर पक्ष देखिएको थियो श्रीलंकाको युवा टिमश्रीलंकाले पछिल्ला पाँच खेलमा एक खेल मात्र जितेको छ एसिया कपमा युएईविरुद्धको खेल जितेको श्रीलंकाले वार्म अप म्याचमा खेल प्रदर्शनमा सुधार ल्याएको थियो एसिया कपमा युएईलाई हराउन संघर्ष गरेको श्रीलंकालाई अफगानिस्तानले पनि अप्ठ्यारोमा पार्न सक्नेछ श्रीलंकाको टोलीमा अहिले भरपर्दा खेलाडीको अभाव छ माहेला जयवर्धने र कुमार सांगकाराको सन्न्यासपछि श्रीलंकाले अहिले एन्जेलो म्याथ्यु तिलकरत्ने दिलसान र लासिथ मालिंगालाई विश्वास गरेको छ तर यी खेलाडीलाई पछ्याउने नयाँ युवा क्रिकेटर श्रीलंकाली टोलीमा अहिलेसम्म देखा परेका छैनन् प्लेयर टु वाचअफगानिस्तानका ओपनर मोहमद शाहजाद प्रेरणादायी खेलाडी हुन् यी विकेटकिपर ब्याट्सम्यान शाहजाद खेलाडीका दौरान सबै खेलाडीलाई हौसला दिन अन्तिम ओभरसम्म बोलिरहेका हुन्छन् तर उनको मुख्य जिम्मेवारी आफगानिस्तानको ओपनिङलाई धारिलो पार्नु हो शाहजाद चौका र छक्का हान्न माहिर छन् त्यसले अफगानिस्तानको स्कोरबोर्ड बलियो बन्न सक्नेछ यता श्रीलंकाका लागि ओपनरद्वय दिनेश चन्डिमाल र दिलसानसँगै पर्याप्त अनुभव छ उनीहरूलाई स्लो र लो कन्डिसनमा पावर प्लेको अवस्थाबारे राम्रो ज्ञान छ श्रीलंकाको खराब तथ्यांकश्रीलंकाले पछिल्ला टी– खेलमा केवल खेल मात्र जितेको छ श्रीलंकासँगको तुलनामा अफगानिस्तानको तथ्यांक बलियो छ उसले पछिल्ला खेलमा खेल जितेको छ दुवै टिमबीच अहिलेसम्म टी– विश्वकपमा अहिलेसम्म प्रतिस्पर्धा भएको छैन श्रीलंका र अफगानिस्तानका एक–एक खेलाडीले मात्र टी– मा एक हजार रन कटाएका छन् श्रीलंकाका दिलसानले सय र अफगानिस्तानका शाहजादले सय रन बनाएका छन्

माथिल्लो तामाकोशीमा तत्कालीन माननीय न्यायाधीश शुशिला कार्की र हालै नेपाल विद्युत प्राधिकरणको सञ्चालक समितिका सदस्यहरुको निष्काशनका सवालमा माननीय न्यायाधीश प्रकाशमानसिं राउतका विरोधाभाषपूर्ण आदेशहरुबारे केही टिप्पणी गर्न मन लाग्यो गत साल माथिल्लो तामाकोशी जलविद्युत आयोजनाको शेयर बाँडफाँडका क्रममा कर्मचारी सञ्चय कोष नागरिक लगानी कोष राष्ट्रिय विमा संस्थान र नेपाल टेलिकमले कानूनविपरीत आफ्नै कर्मचारीहरुलाई एकलौटी रुपमा कानूनविपरीत अधिकाङ्स शेयर वितरण गरियो यसलाई बदर गर्न सर्वोच्च अदालतमा नेपाल विद्युत प्राधिकरणका कर्मचारी दिनेश शिवाकोटीसमेतका तर्फबाट सार्वजनिक सरोकारको मुद्दा परेको थियो प्रभावित क्षेत्रका बासिन्दाहरुले पनि तामाकोशीको शेयरमा स्थानीय जनता र त्यसपछि आमजनतालाई प्राथमिकता दिन निवेदन दिएका थिए कानूनअनुसार आफैँ लगानीकर्ता भएको आयोजनामा यसरी सिन्डिकेट शेयर दाबी गर्ने अधिकार यी संस्थाहरुलाई छैन मुद्दा गतिलो थियो प्रधानन्यायाधीशले नेतृत्व गरेको सर्वोच्च अदालतसमक्ष अब अहिले एउटा नैतिक प्रश्न खडा भएको छ ऊर्जा मन्त्रालयको निर्णयलाई सदर गर्ने कि लोडसेडिङ मुक्त नेपाल अभियानलाई बदर गर्ने जे जसो गरे पनि माथिल्लो तामाकोशीमा आफैँले दिएको बेतुकको आदेशलाई के गर्ने अन्तरिम आदेशका लागि हामीसँग प्रशस्त कानूनी आधारहरू थिए तर तत्कालीन न्यायाधीश तथा वर्तमान प्रधानन्यायाधीश शुशिला कार्कीले अन्तरिम आदेश दिनुभएन यो मुद्दा अझै पनि विचाराधीन छ कारण मैले बहस शुरु गर्नेबित्तिकै वहाँले अलिक उत्तेजित मुद्रामा भन्नुभयो बल्लबल्ल बन्न लागेको आयोजनामा तपाइँहरु अन्तरिम आदेशको मुद्दा लिएर आउनुभएको छ अन्तरिम आदेश भयो भने त फेरि आयोजनाको काम रोकिने होला लगानी नहुने होला यहाँ लोडसेडिङ भएर यीऽऽऽ (आफ्नै इजलाश वरिपरि नजर घुमाउँदै) यसरी चिसोमा बस्नुपरेको छ जसरी भए पनि आयोजना बनेर बिजुली निस्के भएन तपाइँहरुले के मुद्दा लिएर आउनुभएको यस्तो मैले भनेँ श्रीमान आयोजना रोकिन्न यो त हामी सबैको गौरवको आयोजना हो मुख्य प्रश्न भनेको कानूनविपरीत शेयर बाँडफाँडका बारेमा हो यी विपक्षी निकायहरुको लगानी त सुरक्षित छँदैछ न्यायोचित ढंगले शेयर वितरण गर्नुपर्छ भन्ने हो त्यसो भएको खण्डमा भविष्यमा समेत देशैभरि सस्ता र राम्रा जलविद्युत आयोजनाहरुको निर्माणका लागि नेपाली जनताको लगानी जुट्ने छ शेयर बाँडफाँड र वितरणका सवालमा एउटा थिति बसोस् भन्ने हो लगानी गर्नेहरूको गैरकानूनी तथा गैरसंवैधानिक कदम तथा एकाधिकार र अग्राधिकार राम्रो होइन भन्ने हो तर वहाँले सुन्नु भएन त्यसबेला वहाँलाई संविधान कानून नियम केही चाहिएन बिजुली निस्के पुग्यो रे लाग्यो यो त न्यायिक अराजकता र न्यायाधीशहरुको अज्ञानताको पराकाष्ठा हो यस्ता मान्छेहरू न्यायाधीशको कुर्सीमा विराजमान हुने स्थितिको अन्त्य नभएसम्म यस देशमा न्यायालय सँधै सच्चा कानूनी राज्यको बाधक हुनेछ भइरहेछ पनि त्यस्तै वहाँले अन्तरिम आदेश दिनु भएन न्यायाधीश प्रकाशमानसिंह राउतअहिले स्थानीय जनता र सर्वसाधारण जनताले पाउने शेयरमाथि अहिले यिनै लगानीकर्ताहरूको निकायको रजाइँ छ उनीहरुले पाएको तथा पाउने शेयर नाममात्र को छ बाँकी रहेको शेयर पनि अहिले आफ्नै पार्टीका कार्यकर्ताहरूलाई वितरण गर्ने तयारी भइरहेको समाचारहरू आइरहेका छन् अहिले फेरि नेपाल विद्युत प्राधिकरणका नवनियुक्त कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङ र ऊर्जामन्त्री श्री जनार्दन शर्माले चालिरहेको लोडसेडिङ मुक्त अभियानमा बाधा पुग्ने गरी माननीय न्यायाधीश श्री प्रकाशमान सिंह राउतले अन्तरिम आदेश दिनुभएको भन्ने विषय चर्चामा छ यो आदेश लोडसेडिङमुक्त अभियानका अवरोधक ठानिएका प्राधिकरणको सञ्चालक समितिका सदस्यहरु लक्ष्मणप्रसाद अग्रवाल मनोजकुमार मिश्र र सुरज लामिछानेलाई ऊर्जा मन्त्रालयले हटाएपछि परेको निवेदनसँग सम्बन्धित छ यही गते दुवै पक्षलाई छलफलका लागि उपस्थित हुन आदेश भएको छ त्यसै दिन माइतीघर मण्डलामा लोडसेडिङपीडित जनताहरुका तर्फबाट स्वःस्फूर्त रुपमा यस आदेशका विरुद्ध अर्थात् अदालतकै विरुद्ध विरोध प्रदर्शनको आह्वान गरिएको छ प्रधानन्यायाधीश सुशीला कार्की अर्थात् वहाँले नेतृत्व गरेको सर्वोच्च अदालतसमक्ष अब अहिले एउटा नैतिक प्रश्न खडा भएको छ ऊर्जा मन्त्रालयको निर्णयलाई सदर गर्ने कि लोडसेडिङ मुक्त नेपाल अभियानलाई बदर गर्ने जे जसो गरे पनि माथिल्लो तामाकोशीमा आफैँले दिएको बेतुकको आदेशलाई के गर्ने कम्तिमा पनि सर्वोच्च अदालतजस्तो निकायले आफूसमक्ष परेका मुद्दाहरुमाथि न्यायनिरुपण गर्दा संविधान कानून र न्यायका सिद्धान्तहरुतर्फ ध्यान दिनुपर्दछ गोपाल चिन्तन सिवाकाेटीगैरकानूनी तथा राष्ट्रिय हितविपरीत हुने गरी अघि बढाइएका विकासे आयोजनाहरुलाई सच्याउन परेका रिट निवेदनहरु आँखा चिम्लेर खारेज गर्नु भएन जस्तैः पश्चिम सेती माथिल्लो कर्णाली र अरुण सम्बन्धी मुद्दाहरु खारेज गरियो यी आयोजनाहरुका बारेमा भएका सम्झौताहरुलाई अनुमोदनका लागि व्यवस्थापिकासंसद्मा पेश गर्नु पर्दछ तथा यी आयोजनाहरु नेपाल आफैँले निर्माण गर्न पाउनुपर्दछ भन्ने पक्षमा रिट निवेदनहरु दर्ता गरिएका थिए तर खारेज भए हाम्रो हार भयो नेपाल र नेपाली जनताको हार भयो बेलाबेला त लाग्छ जीवनमा कानून र न्यायका बारेमा एउटा गतिलो लेख र एउटा पुस्तक पनि नलेखी पार्टीका कार्यकर्ता र एनजीओका हर्ताकर्ता भएका भरमा प्रमुख पार्टीका सिन्डिकेट प्रणालीका आधारमा न्यायाधीशहरु नियुक्त हुने यस देशमा उनीहरुबाट धेरै आशा गर्ने कुरा नै पो के छ र

संंसार गतिशील र परिवर्तनशील छ मानव विकास र सभ्यताको प्रसंगसँगै मृत्यु र जीवन सँगसँगै आउँछ अनश्वर माटो वा पृथ्वीमा जन्मिएको जीवन केवल मृत्युलाई पर्खिन मात्रै होइन बरु देश जनता र समाजका लागि केही गर्ने आकांक्षा हुनु जीवनको सार्थकता हो हामी वीरताका गाथा गाउँ वा गरिमा र गौरवका कफन बाँधेर हिँडौँ बुद्ध जन्मेको स्वप्नील र सुन्दर हाम्रो देशको भविष्य हामीसँगै जोडिएको छ प्रकृतिको सुन्दरता पुर्खाहरूको कलाकृतिको उत्कृष्ट मिश्रण र निरन्तर क्रियाशील मानव बस्तीको त्रिवेणी हो हाम्रो देश भूकम्पको बज्रले हाम्रो सभ्यतालाई केही हदसम्म लछार्‍यो तैपनि क्षतविक्षत भएका हाम्रा मानसपट रोदन त्रास र चीत्कारमा नयाँ संविधानले खाटा लगाइदिनेछ नयाँ सरकारले जीवनको उडान भर्नेछ भन्ने हामी नेपालीको चाहना थियो तर ‘उडायो सपना सबै हुरीले’ भन्ने गीतको भावजस्तै आकांक्षा चाहना र सपना भरंग भएका छन् हामी सबै नेपालीले नवनिर्माणको ‘इन्जिनियरिङ’ मनभित्र संगालेका थियौँ चाहे झुपडी होस् या आलिसान महल चाहे खस्रो पिठो होस् चाहे पाँचतारे भोजन होस् सबैको संकल्प एउटै थियो अबको देशको बाटो भनेको सुशासन र विकासको बाटो हो विश्वले प्रशंसा गर्नलायक विश्वले आनन्दको अनुभूति गर्नलायक सबैले लोभ गर्ने दर्शन गर्न तँछाड–मछाड गर्ने आनन्ददायक सुरम्य नेपाल बनाउने चाहना हामी सबै नेपालीसँग छ र हुनु पनि पर्छ भूकम्पले बन्जर बनेका बस्तीहरूको आलो घाउमा खाटा बस्न नपाउँदै फेरि एकपटक समृद्धि र विकासको बाटोमा राजनीतिक खिचातानीको तगारो तेर्सिएको छ अनावश्यक रूपमा थपिएको मन्त्रालयहरूको बोझले नेपाली अर्थतन्त्र थप थला पर्ने निश्चित छ भ्रष्टाचार कालोबजारी र तस्करीका घटनाको पटाक्षेपले गौतम बुद्धको जन्मस्थल अपवित्र भइरहेको छ आफ्नै आत्मश्लाघामा रमाइरहेका राजनीतिक अनुरागीहरू सरकारको रंगमञ्चमा झुम्मिरहेका छन् कांग्रेस र कम्युनिस्टको ‘कपर्दी–कपर्दी’मा देशले झन्डै वर्ष विनाउपलब्धि बिताएको छ सिद्धान्तको पाइजामा लगाउँदा–लगाउँदै राजनीतिक पार्टीहरूको लाज छोपिन छाडिसकेको छ प्रत्येक दिन औसतमा सय युवा राजनीतिलाई गाली गर्दै बिदेसिने गरेका छन् सगरमाथाको छायामा अन्धकारमय हुँदै फसेको देशको अर्थतन्त्र सुधारिने कुनै संकेत देखिँदैन धिपधिपे दियालो बालेर टिलपिल आँसुले भरिएका आँखामा उम्रेको सपना कसरी देख्ने हो अनिश्चयको घेरा र कालो तुवाँलो बाँकी नै छ आन्दोलनमाथि आन्दोलन थोपरिँदै जाँदा धेरै नै थलिएर थिल्थिलो भएको छ हाम्रो देश अब पनि कति बोक्नु आन्दोलनको भारी किन बोक्नु मातृभूमिले यो थाम्नै नसक्ने भार पशुपति र स्वयम्भूमा आत्मा हुँदो हो त सायद लज्जाबोधको आत्मग्लानि विस्फोट हुने थियो प्राकृतिक सौन्दर्यले भरिपूर्ण कलाकृतिको अनुपम स्थल पुर्खाहरूको वीरताका गाथारूपी कीर्तिमानले सजिएको देशलाई अब सिद्धान्तको प्रयोगशाला बनाउन दिनु हुँदैन अबको देशको बाटो भनेको राजनीतिमा क्रान्ति मात्रै होइन जीवनमै क्रान्ति ल्याउनु हो शासन गर्ने मात्रै होइन शासन प्रणालीमा आमूल परिवर्तन ल्याउनु हो सरकार बनाउने मात्रै होइन चलाउने र जीवनलाई आमूल परिवर्तन गराउने हो परम्परागत रुढिवादी राजनीतिका पट्यारलाग्दा यान्त्रिक शैलीहरूले अबको देश निर्माण गर्ने विकल्प दिन सक्दैनन् कहिल्यै गोल गर्न नसकिने खेलमा जीवन बरबाद गर्नुभन्दा देशको भविष्य र विकासका लागि स्वतन्त्र भएर सोच्नु आजका नयाँ पुस्ताहरूको कर्तव्य हुनुपर्छ विगतका आन्दोलन पूरै खेर गए भन्ने होइन तिनबाट केही आंशिक उपलब्धि भएका पनि छन् राजनीतिक प्रणालीमा परिवर्तन भएको छ र राजतन्त्रको अन्त्यसँगै संघीय गणतन्त्र औपचारिक रूपमा घोषणा भएको छ अञ्चल र जिल्लाको हाम्रो प्रशासनिक प्रणाली संघीय ढाँचामा जाँदै छ विकेन्द्रीकरणको लक्ष्यसहितको यो प्रणाली वर्तमान संविधानले पूरै नेपाली विशेषताको विकास मोडलका रूपमा आधार बनाउन सकेको छैन नेपाल आफैँ मानव श्रम साधन प्राकृतिक स्रोत र साधन सम्पन्न देश हो हामीसँग असीम सम्भावना छन् बरु देश काल माटो र सांस्कृतिक सम्पन्नतासहितको गणतन्त्र हामीलाई आवश्यक छ वडाप्रमुखदेखि कार्यकारी प्रमुखसम्मको आफ्नो नेतृत्व आफैँले चुन्न पाउने प्रणाली हामीलाई चाहिएको छ औपचारिक प्रजातन्त्रका परम्परागत शैलीको निरन्तरता होइन समावेशी समानुपातिक प्रतिनिधित्वसहितको सहभागितामूलक लोकतन्त्र आजको आवश्यकता बनेको छ राज्यका सबै निकायमा पहुँच र प्रतिनिधित्वको सुनिश्चितता सबै जातजाति भाषाभाषी र धर्म–सम्प्रदायलाई गरिदिएपछि हामी कहिल्यै जाति र जातीयता अधिकार दिने र लिने हेपिएको र हेपेको पश्चगामी धाराको परम्परागत बहसमा फर्किनुपर्दैन पहुँच र प्रतिनिधित्वसहितको सुशासन र समृद्धिमा देशलाई अगाडि बढाउन सक्यौँ भने मात्र हामी सबैले आफ्नो गौरव महसुस त्यहीँभित्र गर्न सक्छौँ हामी कोही पनि दलित या मुस्लिम होऔँ महिला या जनजाति होऔँ खसआर्य या मधेसी/थारू होऔँ हिन्दु मुस्लिम क्रिस्चियन वा बौद्ध होऔँ सबैको आफ्नो प्यारो देशमा समान पहुँचसहितको उपस्थिति भइसकेपछि स्वत: असमानताका विगतका घाउ निको हुँदै जान्छन् अनि हामी सबै नेपाली एउटै संकल्प र एकअर्काको सम्मानसहित राष्ट्र निर्माणमा जुट्न सक्नेछौँ यी विषयमा कहीँ कतै एक नेपालीले अर्को नेपालीलाई हेप्ने होच्याउने जस्ता सामाजिक विकृति र विसंगति बढेको खण्डमा नियन्त्रण गर्ने अपराधजन्य घटना नियन्त्रण गर्न जनअनुमोदित मोडलको बलियो न्यायप्रणाली रह्यो भने शासनमा पारदर्शिता सम्भव हुन्छ जनताको दैनिक जीवनमा राज्यको क्रियात्मक/रचनात्मक उपस्थिति सामाजिक सुरक्षा र स्वतन्त्रतामा न्यायालयको निगरानी तथा शासन प्रणालीमा व्यवस्थापिका र कार्यपालिकाको उत्तरदायित्वपूर्ण उपस्थिति भयो भने हामी छोटै समयमा अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डमा पुग्न सक्ने निश्चित छ देश संघीय मोडलमा पुगिसकेपछि काठमाडौं उपत्यकालाई व्यवस्थित रूपमा सहरीकरण गर्न आवश्यक छ भित्री गल्ली र पुराना चोकमा अनावश्यक यातायातका साधन प्रवेश गर्न रोक लगाएर व्यवस्थित सांस्कृतिक पर्यटकीय केन्द्र बनाउनुपर्छ उपत्यकामा बाँकी रहेका जमिनमा व्यवस्थित सहरी योजनासहित निजी क्षेत्र र सरकारी क्षेत्र छुट्याएर अन्तर्राष्ट्रिय लगानीकर्तालाई आकर्षित गरी स्मार्ट सिटी निर्माणको न्यूनतम बीस वर्षे परियोजना आवश्यक छ राज्यले चाहेको खण्डमा आधुनिक प्रशासनिक नेटवर्कसहितका पचासजति सुविधाजडित भवन निर्माण गरेर देशभरिको संघीय मोडलको प्रशासन चलाउन कुनै गाह्रो कुरा होइन पाँच–पाँच वर्षको गरी चार खण्डमा सजिलै यो कार्य गर्न सकिन्छ यसका साथै राष्ट्रियस्तरका वित्तीय निकाय र संस्थानलाई पनि त्यही नयाँ सहरीकरणको प्याकेजमा केन्द्रित गर्न सकिन्छ राणाशासन सकिएको झन्डै वर्षसम्म उही र उस्तै रूपमा सिंहदरबार वरिपरिबाट परम्परागत शासन गर्ने प्रणालीलाई हामी किन आधुनिकीकरण गर्न सकिरहेका छैनौँ वर्षसम्म हामीभन्दा पछाडि परेका देश कहाँ पुगिसके किन उनीहरूबाट सिक्ने र लागू गर्ने इच्छाशक्ति छैन नेपाली ‘स्टेक होल्डर’हरूमा भूकम्पपीडितहरू जाडोले कठ्यांग्रिएर मृत्युवरण गरेका कहालीलाग्दा खबर आइरहेका छन् एकातिर यो पीडालाई सम्बोधन गर्दै व्यवस्थित ग्रामीण बस्ती विकासको आवश्यकता छ भने अर्कातिर चलिरहेका घोषित–अघोषित आन्दोलनको राजनीतिक र संवैधानिक सम्बोधन गरेर देशलाई संघीय विकासको नयाँँ मोडलमा लैजानु छ प्रत्येक प्रदेशमा अबको विकासको नयाँ ढाँचा अगाडि बढाउन शिक्षालाई व्यवस्थित गर्न न्यूनतम आधारभूत जनशक्ति तयार पार्ने गरी एक–एकवटा विश्वविद्यालय निर्माण जरुरी छ स्वास्थ्य सेवालाई विकेन्द्रित गर्दै प्रभावकारी बनाउन प्रत्येक प्रदेशमा एक–एकवटा व्यवस्थित अस्पताल आवश्यक छ चार सय नागरिकबराबर एक डाक्टर हुनुपर्ने अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डमा पुग्न नसके पनि हजारबराबर एक डाक्टरको उपस्थिति अनिवार्य बनाउन सम्भव छ हाल पाँच हजार नागरिकबराबर एक डाक्टरसमेत उपलब्ध छैनन् युवालाई अतिरिक्त क्रियाकलापका लागि प्रेरित गर्न सुविधासम्पन्न खेलमैदान निर्माण पनि प्रत्येक प्रदेशमा अनिवार्य हुन्छ केन्द्रदेखि सबै प्रदेश जोड्ने र प्रदेशको राजधानीदेखि निर्वाचन क्षेत्रको केन्द्रसम्म जोड्ने पक्की पिचसहितको बाटो केन्द्रदेखि प्रदेश राजधानीसम्म जोड्ने रेलमार्ग प्रत्येक प्रदेशमा न्यूनतम मध्यमस्तरका हवाईजहाज अवतरण गर्नसक्ने विमानस्थल र केन्द्रीयस्तरको अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल अनिवार्य आवश्यक पर्नेछ प्रादेशिक विशेषताअनुसारको उद्योग–व्यवसाय प्रवर्धनका लागि हरेक प्रदेशमा न्यूनतम एक–एकवटा औद्योगिक क्षेत्र निर्माण कृषिलाई आधुनिकीकरण गर्न व्यवस्थित एक–एक कृषिकेन्द्र पर्यटनलाई व्यवस्थित गर्न एक–एकवटा न्यूनतम पर्यटन प्रवर्धन केन्द्र स्थापना गर्नु आवश्यक छ प्रत्येक प्रदेशमा व्यवस्थित प्रकृतिका पार्क र उद्यान एक–एकवटा सांस्कृतिक प्रतिष्ठान त्यसैगरी साहित्यिक प्रतिष्ठान न्यूनतम एक–एकवटा व्यवस्थित व्यवहारवादी प्राविधिक शिक्षालय पनि आवश्यक छन् जल सौर्य र अन्य ऊर्जालाई व्यवस्थित गर्न प्राकृतिक ऊर्जा प्रवर्धन केन्द्र वैदेशिक रोजगार व्यवस्थापन प्रतिष्ठान सफ्टवेयर–आइटी व्यवस्थापन केन्द्र वनजंगल संरक्षण–संवर्धन प्रतिष्ठान केबुलकार व्यवस्थापन केन्द्र आदि जस्ता विषय प्रदेशको विकासका लागि अनिवार्य हुनेछन् यसका साथै कमसेकम नीतिमा मात्रै होइन कक्षासम्मको शिक्षालाई नि:शुल्क गर्ने योजना प्रत्येक प्रदेशसँग हुनुपर्छ विकासका चार आधार– कृषि जलविद्युत् पर्यटन उद्योग व्यवसायलाई व्यवस्थित नगरी देशको विकास सम्भव छैन हजार मेघावाट क्षमता भएका हाम्रा कोसी गण्डकी र कर्णाली नदी त्यत्तिकै खेर गएका छन् तर हामी लोडसेडिङमा बाँचिरहेका छौँ उत्तरी मध्यपहाडी र मैदानी भागमा ठुल्ठूलो परिमाणमा कृषिजन्य वस्तुको उत्पादन सम्भव छ केन्द्र र प्रदेशले संयुक्त रूपमा राष्ट्रियस्तरको कृषि सहकारी बोर्ड बनाएर किसानले उत्पादन गर्ने सम्पूर्ण वस्तु खरिद गर्दै बजारीकरण गरिदिने र उत्पादनमा सब्सिडी वा अनुदानको व्यवस्था गरिदिने हो भने युवाको ठूलो संख्या वैदेशिक पलायनबाट रोकिन सम्भव छ सञ्चयकोषको व्यवस्था ज्येष्ठ नागरिकको भत्ता व्यवस्था अपांग–अल्पसंख्यक आदिको संरक्षण व्यवस्था जातीय भावनाबाट क्रमश: राष्ट्रिय भावनामा उठाउने प्रणाली सबैखाले असमानता अन्त्य गर्दै ‘हामी नेपाली सबै नेपाली’को भावना जागृत गर्ने हो भने हाम्रो देश छोटै समयमा तीव्र गतिमा विकास र समृद्धिको बाटोमा अगाडि बढ्न सक्छ (पौडेल नयाँ शक्ति निर्माण अभियानका संगठन प्रमुख हुन्)

काठमाडौंराष्ट्रिय सूचना आयोगले नेपाल वायु सेवा निगमले खरिद तथा अनुदानमा ल्याउन लागेको चिनियाँ जहाजसम्बन्धी नेपाल र चीनबीच भएका सम्झौता सार्वजनिक गर्न आदेश दिएको छ ती जहाज खरिद तथा अनुदानमा ल्याउने सम्बन्धमा नेपाल र चीनबीच भएका सम्झौताका साथै यस सम्बन्धमा भएका पत्राचार पनि निवेदकलाई दिन आयोगले संस्कृति पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयका सचिवका नाममा आदेश दिएको हो उक्त सूचना पाऊँ भनी काठमाडौं महानगरपालिका– बस्ने राजु ढकालले उक्त मन्त्रालयसँग विसं चैत गते सूचना माग गरेका थिए तर सो मन्त्रालयले उक्त सूचना नदिएपछि उनले राष्ट्रिय सूचना आयोगमा पुनरावेदन गरेका थिए आयोगले उक्त मन्त्रालयका अधिकारीसँग गरेको बारम्बारको परामर्श र सूचना दिलाउन गरेका निर्देशनपछि पनि सूचना उपलब्ध नभएपछि ती सूचना निवेदकलाई दिन आदेश दिइएको आयोगका सूचना आयुक्त एवम् प्रवक्ता यशोदा तिमिल्सिनाले जानकारी दिइन्

भदौ काठमाडौं नाडा अटोशोमा सय करोड रुपैयाँभन्दा बढी मूल्यका सवारीसाधन बुक भएका छन् नाडा अटोमोबाइल्स् एशोसियशन अफ नेपालको आयोजनामा काठमाडौको भृकुटीमण्डपमा जारी अटो शोमा चार दिनको बीचमा दुई अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी मूल्यका सवारी साधन बुक भएका हुन् आयोजकले अवलोकनकर्ताको संख्या निकै उत्साहजनक रहेको भन्दै अटो शो भरिमा अर्ब करोड रुपैयाँको कारोबार हुने अनुमान गरेको छ प्रदर्शनीको चौंथो दिन शनिबार अवलोकनकर्ताहरुको बाक्लो भीड लागेको छ यसअघि शो मा अर्ब रुपैयाँको मात्रै कारोबार हुने अनुमान थियो अवलोकनकर्ताहरु ठूलो संख्यामा उपस्थित भएका कारण पार्किङको व्यवस्था मिलाउन भृकुटीमण्डपको खाली जग्गामा टिपर ग्राभेल ओछ्याएको नाडाका कोषाध्यक्ष सुनिल रिजालले बताए उनका अनुसार चौंथो दिनसम्म हजार भन्दा बढीले अटो शो अवलोकन गरेका छन् र उनीहरुले अर्ब रुपैयाँ भन्दा बढीका सवारीसाधन बुक गरेका छन् नाडा अटो शोमा लाख रुपैयाँ देखि करोड रुपैयाँभन्दा बढी मूल्यका गाडी राखिएकामा स्पोर्टस युटिलिटी भेहिकल (एसयुभी) मा अवलोकनकर्ताहरु आकषिर्त देखिएका छन् नेपाली सडकमा उपयुक्त भएको र बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले सस्तो ब्याजदरमा सरलरुपमा ऋणको व्यवस्था गरेका कारण अवलोकनकर्ताहरु लाखदेखि करोड रुपैयाँसम्म पर्ने गाडीप्रति आकषिर्त भएका हुन्  हुन्डाई महिन्द्रा टाटा फोर्ड होन्डा निसान टोयोटा बजाज बेला हिरो होन्डा टिभीएस् अशोक लेल्याण्ड एस्कर्टस् लगायतका वटा ब्राण्डका सवारी साधन राखिएको अटो शो आइतबार सकिँदै छ

काठमाडौं  साहित्यिक पत्रकार संघले आगामी औं कथा दिवसको अवसरमा कथाकार वनमाली निराकारलाई मैनाली कथा सम्मान र कथाकार नयनराज पाण्डेलाई मैनाली कथा पुरस्कार– प्रदान गर्ने निर्णय गरेको छ संघको विशेष कार्यसमितिका अध्यक्ष साहित्यकार राधेश्याम लेकालीको अध्यक्षतामा बसेको कार्यसमितिको बैठकले उक्त निर्णय गरेको हो विसं सालदेखि निरन्तर कथा दिवस मनाउँदै आएको साहित्यिक पत्रकार संघले सोही दिन विशेष लघुकथा वाचनको आयोजनासमेत गर्ने भएको छ मैनाली कथा पुरस्कार रकम यसै वर्षदेखि वृद्घिगरी रू हजार राशी प्रदान गर्ने पनि निर्णय गरिएको छ यसअघि रू हजार राशी रहेको थियो कथाकार निराकारका समयका पर्खाल (–साझा प्रकाशन) विवरूका कथाहरू () लगायतका कथा कृतिहरू प्रकाशित रहेका छन् यसैगरी मैनाली कथा पुरस्कार बाट सम्मानित हुनुहुने पाण्डेका ‘खोरभित्र जोकर’ () निदाएँ जगदम्बा () चकलेट () लगायतका कथा कृति प्रकाशित छन् मैनाली कथा पुरस्कारबाट यस अघि कथाकारहरू क्रमशः भाउपन्थी मनु ब्राजाकी मोहनराज शर्मा माया ठकुरी कुमार ज्ञवाली विश्वम्भर चञ्चल जगदीश घिमिरे प्रेमा शाह खगेन्द्र सङग्रौला पद्मावती सिहं भागिरथी श्रेष्ठ सनत रेग्मी सन्तोष भट्टराई मुरारी अधिकारी राजव इन्दिरा प्रसाई ध्रुब सापकोटा नगेन्द्रराज शर्मा मुरारी अधिकारी (ख) नारायण ढकाल माधव भँडारी गोविन्द गिरी प्रेरणा गोपाल पराजुली महेशविक्रम शाह किशोर पहाडी इस्माली र अविनाश श्रेष्ठ सम्मानित भइसकेका छन् यसैगरी मैनाली कथा सम्मानबाट यस अघि कथाकारहरू क्रमशः मदनमणि दीक्षित गोविन्दबहादुर मल्ल गोठाले डाधु्रवचन्द्र गौतम परशु प्रधान डादयाराम श्रेष्ठ ’सम्भव’ हरिहर खनाल र मधुवन पौडेललगायत सम्मानित भइसकेका छन्

मानबहादुर चौधरी तस्वीर: रासस पुस भीमदत्तनगर कञ्चनपुरको बेदकोट नगरपालिका– आशापुरस्थित मुक्तकमैया बस्तीका किसान व्यावसायिक रुपमा च्याउखेती गरेर मनग्य आम्दानी गर्न थालेका छन् मुक्त भएपछि केही समय यहाँस्थित चौधर नदीको बगरमा तरकारी खेती गरेका मुक्तकमैया पछिल्ला वर्षमा राम्रो आम्दानी हुन थालेपछि च्याउखेतीतर्फ आकर्षित भएका हुन् विगत चार वर्षदेखि सिङ्गो परिवार च्याउखेतीमा लागेको बताउँदै बेदकोट नगरपालिका– का मानबहादुर चौधरीले च्याउखेतीबाट मनग्य आम्दानी भइरहेको बताए  विसं देखि गरिबी निवारण कोषले नेपाल राष्ट्रिय समाज कल्याण सङ्घ (एनएनएसडब्लुए) मार्फत मुक्तकमैया समुदायमा व्यावसायिक कामका लागि लगानीसमेत गरिरहेको छ ‘मुक्तकमैयाको आर्थिक स्थिति उकास्न हामीले बस्तीमा सामुदायिक समूह बनाएर अनुदान दिएका थियौँ’ राष्ट्रिय समाज कल्याण सङ्घ (एनएनएसडब्लुए)का गरिबी निवारण कार्यक्रम संयोजक टेक बुढाले भने ‘यहाँका दुईवटा मुक्तकमैया बस्तीमा हाल च्याउखेतीदेखि तरकारीलगायत अन्य व्यावसायिक काममा हाम्रो सहयोग रहेको छ ’‘बेदकोटको आशापुर र धरमपुर शिविरका एक दर्जन बढी मुक्तकमैयाले ऋण लिएर व्यावसायिक रुपमा च्याउखेती गरिरहेका छन्’ संयोजक बुढाले भने ‘प्राविधिक तथा आर्थिक सहयोगका लागि गरिबी निवारण कोषले काम गरेको छ ’समूहमा आबद्ध भएर मुक्तकमैयामा सामाजिक सहयोग बृद्धि हुनुका साथै आर्थिक रुपले पनि सवल बन्दै गइरहेका छन् गत वर्ष च्याउखेतीमा लागेका यहाँका मुक्तकमैयालाई जिल्ला कृषि विकास कार्यालयले अनुदानस्वरुप जनही रु हजार प्रदान गरेको थियो ‘हामीले आशापुरको समूहलाई रु सात लाख अनुदान दिएका थियौँ’ बुढाले भने ‘अहिले रु सात लाखबाट रु नौ लाख हजार बनाइसकेका छन् ’जग्गा भाडामा लिएर च्याउखेतीका साथै तरकारीखेती गरिरहेका मानबहादुर चौधरीले च्याउलाई बजारको कुनै समस्या नरहेको बताए ‘प्रतिकिलो रु का दरले च्याउ बिक्री भइरहेको छ’ उनले भने ‘भीमदत्तनगर बजार नपुग्दै बाटोमै खपत भइहाल्छ ’ आफूले कट्ठा खेतमा तरकारीखेती पनि गरेको चौधरीले बताएत्यस्तै आशापुरकै रामदुलारी चौधरीले पनि च्याउखेतीबाट राम्रो आम्दानी भइरहेको र यो पालि किलो च्याउ बिक्री गरिसकेको जानकारी दिए  उनले भने ‘च्याउबाट परिवारको सामान्य खर्च चलिरहेको छ ’त्यसैगरी बेदकोट– धरमपुर मुक्तकमैया शिविरका सुक्नी चौधरीले विगत केही वर्षयता निरन्तर रुपमा च्याउखेती गरिरहेको बताए  उनले अन्य खेतीभन्दा च्याउ सजिलो र राम्रो आम्दानीको स्रोत भएको बताए गाउँमा समूहबाट बिना धितोमा पाइने ऋण र गरिबी निवारण कोषको सहयोगले यस बस्तीमा परिवर्तन ल्याएको उनको भनाइ थियो

राजविराज जेठ राष्ट्रिय जनता पार्टी नेपालका अध्यक्ष मण्डलका अध्यक्ष राजेन्द्र महतोले स्थानीय तहको चुनाव जबरजस्ती गराउन खोजिए देश बर्वाद हुने बताएका छन् प्रेस मञ्च नेपालले शनिवार राजविराजमा आयोजना गरेको पत्रकार सम्मेलनमा बोल्नुहुँदै उनले यस्तो कुरा बताएका हुन् संविधान संशोधन बिना कुनै पनि हालतमा राजपा चुनावमा नजाने दावी गर्दै नेता महतोले भने ‘मधेशमा जबरजस्ती चुनाव गराउन खोजिए तत्कालिन माओवादीको जन विद्रोह जस्तै अवस्था आउन सक्छ यतिमात्र होइन देश वर्वाद हुन्छ ’आश्वासनमा विश्वास गर्ने आधार नरहेको भन्दै नेता महतोले अहिले मिडियाहरुले राजपाको विषयमा थरीथरीका भ्रमहरु फैलाउने कार्यमा लागेकोले त्यस्ता भ्रममा नपर्न आग्रह गरे ‘मिडयाहरुसँग हाम्रो विनम्र आग्रह छ मधेश के चाहन्छ के भन्छ मधेश यतिकुरा कमसेकम लेखिदिनुस्’ उनले भने ‘हामी जनताको भावना अनुसार नै ओटा मधेशवादी पार्टीहरु एक भयौं र अहिले पनि हामी जनताकै भावना अनुसार चल्नेछौं ’आन्दोलनमा ज्यान गुमाएकाहरुलाई शहिद घोषणा नभएको आन्दोलनकारीहरुमाथि लगाईएको झुठा मुद्दा फिर्ता हुन नसकेको स्थानीय तहको संरचना बढाउन नसकेको भाषा नागरिकता लगायतका महत्वपूर्ण सवालहरुलाई सम्वोधन नभईकन आफुहरुको चुनावमा नजाने प्रतिवद्धता दोहो¥याए संविधान पुनर्लेखनको कुरा गर्नेहरु मधेशको मुद्दाबाट बिमुख भएको आरोप लगाउँदै उनले भने ‘संविधान संशोधन हुदैन भने चुनाव पनि हुँदैन मुद्दा छाडेर हामी चुनावमा कदापि जादैनौंः राजकिशोर राजपाका अध्यक्ष मण्डलका अर्का अध्यक्ष राजकिशोर यादवले राजपा समेत चुनावमा जान लालायित रहेको भनी गलत प्रचार भईरहेकोले त्यसमा कुनै सत्यता नरहेको प्रष्ट्याए ‘राजपा दल दर्ता र चुनाव चिन्हकैलागि आन्दोलन गरिरहेको कुरामा रतिभर सत्यता छैन संविधान संशोधन बिना चुनावमा जाने कुरा भ्रम मात्र हो’ उनले भने ‘हामीहरुसँग ओटा पार्टीको ओटा चुनाव चिन्ह सुरक्षित छ त्यसैले मुद्दा छाडेर हामी चुनावमा कदापि जादैनौं ’ संविधान संशोधन बिना चुनावमा गए मधेशीमाथिको उत्पीडन कायमै रहने तर्क गर्दै नेता यादवले पहिला संविधान गरेर अनिमात्र चुनाव अघि सारे आफुहरु पनि पछाडि नहट्ने तर्क गरे मञ्चका जिल्ला अध्यक्ष शुभचन्द्र झाको अध्यक्षतामा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा राजपाका वरिष्ठ उपाध्यक्षहरु नवलकिशोर साह शेखर कुमार सिंह महासचिव मनिष कुमार सुमनलगायतको उपस्थिति रहेको थियो

नयाँ पत्रिका काठमाडौं फागुनआइएमई समूह तथा ग्लोबल आइएमई बैंक अध्यक्ष चन्द्रप्रसाद ढकालले न्युयोर्कस्थित संयुक्त राष्ट्रसंघ मुख्यालयमा आयोजित ‘अतिकम विकसित राष्ट्र्रको स्तानबुल कार्ययोजना तथा दिगो विकास’सम्बन्धी एकदिवसीय कार्यक्रमलाई सम्बोधन गरेका छन् कार्यक्रममा अध्यक्ष ढकालले अतिकम विकसित राष्ट्रमा रोजगारी सिर्जना गरिबी न्यूनीकरण वस्तु तथा सेवाको सहज आपूर्ति तथा वितरण गर्न र विकासका पूर्वाधार निर्माणमा सम्भाव्य नयाँ क्षेत्र पहिचान गरी लगानी विस्तार गर्न निजी क्षेत्रले विशेष भूमिका खेलिरहेको बताए उनले सार्वजनिक–निजी साझेदारीको माध्यमबाट नेपाललगायत अन्य अतिकम विकसित मुलुकले दिगो आर्थिक वृद्धि हासिल गरी आवश्यक पुँजीगत लगानीको फराकिलो अन्तर न्यूनीकरण गर्न निजी क्षेत्रलाई एक मुख्य साझेदार अंगका रूपमा हेरिनुपर्नेमा जोड दिए ढकाललाई अतिकम विकसित राष्ट्र्रबाट निजी क्षेत्रको प्रतिनिधित्वका लागि संयुक्त राष्ट्रसंघ महासभाको औँ सत्रका अध्यक्षले यही फेब्रुअरी मा आयोजित एकदिवसीय समीक्षा कार्यक्रममा अतिथि वक्ताका रूपमा आमन्त्रण गरेका थिए अतिकमविकसित राष्ट्रहरुको दिगो आर्थिक विकास तथाअतिकम विकसित राष्ट्रबाट विकासशील राष्ट्रमा स्तरोन्नति गर्ने उद्देश्यसहित सन् ममा टर्कीको इस्तानबुलमा बसेको संयुक्त राष्ट्रसंघको चौथो सम्मेलनले पारित गरेका कार्ययोजना कार्यान्वयनको मध्यावधि समीक्षा कार्यक्रममा गरिएको थियो सभामा औं सभाका अध्यक्ष मोगेन्स लिकिटोफ्त एवं संयुक्त राष्ट्रसंघका उपमहासचिव ज्ञानचन्द्र आचार्यले उद्घाटन मन्तव्य व्यक्त गरेका थिए कार्यक्रममा सदस्य राष्ट्रका राजदुतलगायत नागरिक समाज गैरसरकारी संस्था र प्राज्ञिक समुदायले पनि सम्बोधन गरेका थिए

भनिन्छ संसारमा तीन श्रेणीका मानिस हुन्छन् पहिलो व्यक्तिको बारेमा कुरा गर्ने दोस्रो घटनामा केन्द्रित हुने र तेस्रो नयाँ विचार खोज अर्थात् सृजनामा तल्लीन रहने जो सानो घेरामा बाँच्न रमाउछ जो परम्पराभन्दा माथि उठ्न सक्दैन जसले परिस्थितिको ठोस विश्लेषण गर्न सक्दैन उ पहिलो र दोस्रोको गोलचक्करमा नै सीमित हुन्छ यीनिहरुको संसारमा जनसंख्याको गणना भएपनि अन्य गणना हुँदैन किनकी अरबौं मानिसहरु यसैमा रमाउँछन् जसले प्रत्येक परिवर्तनको बिउ प्रश्न हो भन्ने ठान्दछ जसले दुनियालाई बदल्ने कल्पना गर्दछ जसले विश्वलाई नयाँ सृजना छोड्ने अठोट गर्दछ जसले आफ्नालागि भन्दा पनि अरुका लागि आफूलाई समर्पित गर्दछ उनीहरु मात्रै तेस्रो श्रेणीमा पर्दछन् अन्ततः उनीहरु मरेर पनि बाँचिरहन्छन् कार्ल मार्क्स अलवर्ट आइन्स्टाइन महात्मा गान्धी अब्राहम लिकन नेल्सन मण्डेला त्यस्ता युगपुरुषहरु हुन् जो युगौं युगसम्म जिवित रहनेछन् कम्युनिष्ट आन्दोलनलाई नयाँ शिराबाट स्थापित गर्न विश्व इतिहासमा त्यस्तै एउटा नाम होमदन भण्डारी कम्युनिष्ट विचारधाराका नयाँ सूत्रधारसमुन्द्रको छाल र नदीको भेलसँगै जो पनि बग्छ तर छाल आइरहेको ठाउँमा उल्टो दिशाबाट यात्रा गर्ने आँट कमैमा हुन्छ जतिबेला सोभियत रुसको समाजवादी सत्ता गर्ल्याम गुर्लुम ढल्यो विश्वबाट कम्युनिष्ट बिचार समाप्त भयो भनेर हौवा पिटियो त्यसैबेला नेपालका कम्युनिष्टहरु मार्क्सवादको सिर्जनात्मक प्रयोग र विकास गर्न मदन भण्डारीको नेतृत्वमा नयाँ मौलिक कार्यक्रम अगाडि सार्दै थिए तत् समय कम्युनिष्ट आन्दोलन भित्र लोकतान्त्रिकरणको एजेन्डासहितको बाटो अँगाल्नु छाल आइरहेको विपरित दिशाबाट यात्रा गर्नु जस्तै थियो रश्मि आचार्यजुन विचारलाई एकातर्फ अन्य कम्युनिष्ट घटकहरु (मूलतः आजको एमाओवादी) वर्ग समन्वयवादी पूँजीवाद परस्त विसर्जनको बाटो भनेर आरोप लगाइरहेका थिए भने अर्को तर्फ पूँजीवादपंन्थीहरुबाट यी स्टालिनका पुच्छरहरु एकदलीयताका पक्षधरहरु नक्कली कुरा गरिरहेका छन् यिनीहरु लोकतन्त्रवादी हुनै सक्दैनन् भनेर गोयवल्स शैलीमा ढ्वाङ फुकिरहेका थिए त्यस्ता कुप्रचारबाट मदन भण्डारी रत्तिभर बिचलित र उत्तेजित हुनु भएन दुबै कोणबाट फैलाइएका अफवाहलाई जवाफ दिँदै नेकपा एमालेलाई जबज (जनताको बहुदलीय जनवाद)को बाटोमा हिँडाउने कठिन यात्रा उहाँले दृढतापूर्वक अगाडि बढाउनुभयो पाँचौ महाधिबेशनमा झिनो मत पाएको जनताको जबज पछिल्लो महाधिवेशनबाट भारी मतले पारित भयो केहि समय पछि सोहि जगमा जनताको अभिमतबाट निर्वाचित पहिलो कम्युनिष्ट सरकार नेकपा एमालेले नौ महिना चलायो ‘आफ्नो गाउँ आफै बनाऔं’ वृद्ध भत्ता नौ ‘स’ अभियान जस्ता लोकप्रीय कार्यक्रम मार्फत् विपक्षीहरुले फैलाएका आरोप गलत थिए भनि प्रमाणित गर्‍यो यसरी एउटा कम्युनिष्ट घटक नेकपा एमालेले जनताबाट निर्वाचित भएर वैधानिक तवरले जनपक्षीय सरकार चलाएको एक बर्ष नपुग्दै अर्को कम्युनिष्ट घटक नेकपा माओवादी हिंसाको बाटो समातेर जंगल पस्यो जनताको तागतलाई केन्द्रभागमा राखेको जबजलाई बिभिन्न लान्छना लगाउँदै ‘सेना नभएको पार्टी कम्युनिष्ट हुन सक्दैन’ भन्ने सूत्र घोकाएर उसले उठाएका बन्दुकहरुमा अन्ततः / को शान्तिपूर्ण जनक्रान्तिले सदाका लागि ताला लगाइदियो हजुरआमाको कोखबाट नाती जन्माउने माओवादी दृष्टिकोण पूर्णतः असफल सावित भयो एमाओवादीले जतिसुकै अस्वीकार गरे पनि आज उनीहरुले हिँडिरहेको यात्रा जबजको वरिपरि नै छ यसरी नेपालका कम्युनिष्टहरुलाई लोकतान्त्रिक मार्गमा हिँडाउने श्रेय मदन भण्डारीलाई नै जान्छ जनआन्दोलनको जगः जबजक्रान्ति पूर्व पनि कम्युनिष्टहरुले सत्ताको नेतृत्व गर्ने अवधारणा जबजले अंगालेको एउटा नयाँ अवधारणा हो जसमा पहिलो श्रमजिवी जनताको पक्षमा सदैव वकालत गर्ने कम्युनिष्टहरु सत्तामा पुग्न प्रतिस्पर्धामा श्रेष्ठता हासिल गर्दै जनताको मतद्वारा अनुमोदित हुनुपर्दछ त्यो अनुमोदन आवधिक निर्वाचनको माध्यमद्वारा हुनुपर्दछ दोस्रो निर्वाचित भएपछि जनताको हित अनुकुल अधिकतम् प्रगतिशिल सुधारका कामद्वारा शक्ति सञ्चय गर्दै त्यसैको बलमा फड्को मार्नुपर्दछ तेस्रो शान्तिपूर्ण संघर्षबाट क्रान्ति सम्भव छ यो विकल्प सम्पूर्णरुपले बन्द भएमा मात्र बलपूर्वक हस्तक्षेपको नीति अँगाल्नु पर्दछ / को जनआन्दोलन सोहि विचारद्वारा निर्देशित थियो आन्दोलनको सफलता पछिको यात्रा मदन भण्डारीले देखेको बाटो हुँदै अगाडि बढ्योविश्व कम्युनिष्ट आन्दोलनबाट सिकेको पाठ अन्तर्राष्ट्रिय परिस्थिति र हाम्रो मौलिक धरातलीय यथार्थतालाई केन्द्रभागमा राखेर मदन भण्डारीकै अगुवाइमा नेपालमा नयाँ बहस प्रारम्भ भएको थियो अधिनायकवादी रुझानबाट आरोपित बिचारधारालाई जनताको बहुदलीय जनवादतर्फ मोड्ने यात्रा असाध्यै जोखिमपूर्ण थियो मदन भण्डारीले साहस गरेर त्यो यात्रा प्रारम्भ गर्नुभयो जडसुत्रवादमा अल्झिएर उहाँले त्यो यात्रा थालनी नगरेको भए नेपालको कम्युनिष्ट आन्दोलन यतिबेला मृत्यु शैयामा छटपटाइरहेको हुने थियो साइनिङपाथको दोश्रो संस्करण हाम्रै धर्ती बन्न पुग्दथ्यो जडसुत्रवाद र विसर्जनवाद दुबैको खतराबाट बचाएर मार्क्सवादको सिर्जनात्मक प्रयोग गर्न उहाँले देखाउनुभएको जबजरुपी बाटो ठोस परिस्थितिको ठोस विश्लेषण थियो यस विचारले कम्युनिष्ट आन्दोलनलाई मात्रै जोगाएन लोकतान्त्रिक आन्दोलनलाई समेत ऊर्जा दियो / को जनआन्दोलन सोहि विचारद्वारा निर्देशित थियो आन्दोलनको सफलता पछिको यात्रा मदन भण्डारीले देखेको बाटो हुँदै अगाडि बढ्यो को संविधानमा उहाँले राखेका आलोचनाका बुँदा र जेष्ठ को संसदीय घोषणामा खासै फरक छैन यसरी हेर्दा भन्न सकिन्छ नेपाली म्याग्नाकार्टाको सुत्रपात मदन भण्डारीबाटै भयो अन्ततः त्यहि जगमा टेकेर देशमा गणतन्त्र घोषणा भयो जुन तथ्य घटनाक्रमले पुष्टि गरेको छ खोजी नयाँ मदनकोनयाँ राजनीतिक सामाजिक आर्थिक र सांस्कृतिक परिवेशबाट नयाँ बिचार र नेतृत्व जन्मन्छ यो क्रम अगाडि बढेन भने समाजको गति अबरुद्ध हुन्छ उत्कृष्ट बिचार छ तर सो अनुरुपको नेतृत्व भएन भने क्रान्ति अलपत्र पर्छ हाम्रो परिवेश ठ्याक्कै यस्तै छ हामीसँग मदन भण्डारीको बिचार छ तर मदन जस्तो नेतृत्व पुनः जन्मन सकेको छैन संसारलाई दिशावोध गर्ने बिचार छ तर देश हाँक्ने कुशल अगुवाको अभाव छ गुटका नेता दर्जनौं छन् तर सर्वस्वीकार्य राजनेताको ठूलो खडेरी छ औं शताव्दीको पहिलो क्रान्तिको गौरवगाथा छ तर शताव्दी सुहाउँदो राजनीतिक संस्कार विकास हुन सकेको छैन त्यसैले राष्ट्रिय संकटको यस घडीमा स्पष्ट दिशावोधको लागि जनजनले हरपल मदन भण्डारीलाई सम्झेका छन् जनतालाई छिट्टै विश्वासमा लिन सक्नु दुनियाँले मच्चाएका स्याल हुइयाँलाई मुखभरिको जवाफ दिनसक्ने उहाँको अदभुत क्षमता थियो तर्कशिल दुरदर्शी निखर र जनउत्तरदायी शैली उहाँमा रहेको चुम्बकत्व हो संसारलाई यसरी नयाँ विचार दिन सक्ने क्रान्तिदृष्टा मदनलाई अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमहरुले दोस्रो कार्लमार्क्सको उपमा दया भावले प्रदान गरेका होइनन् बिचारको ओझ नै त्यसको मूल कारण हो नयाँ संविधान बनेर सम्वृद्धिको यात्रा प्रारम्भ भएको यस युगीन महत्वको घडीमा दृढ इच्छा शक्ति सहितको नयाँ मदन चाहिएको छयदि मदन भण्डारीको जन्म सिद्धान्तकारहरुको खानी युरोपमा भएको भए अथवा जबज युरोपबाट विकास भएको भए यो बिचार संसार हल्लाउने तहमा पुग्दथ्यो सानो देशमा जन्मेपनि जबजको सौर्य दुनियाका कुनै बिचारभन्दा कम छैन निष्कर्षमा भन्न सकिन्छ हामी बिचारले निमुखा छैनौं र होइनौं पनि हो अहिलेको राजनीतिक संकटमोचनका लागि मदनको जस्तै आँट चाहिएको छ भीडले लतार्नेभन्दा बस्तुनिष्ठ विश्लेषण गर्ने साहस चाहिएको छ दुरदृष्टि चाहिएको छ जनताको मनोभाव बुझ्न सक्ने फराकिलो सोचाइ भएको अगुवा चाहिएको छ पक्कै हो हामीलाई आआफ्नो पार्टी र गुटको डम्फु बजाउने नेताहरुको कमी छैन बिहान दिउँसो र साँझ धून फेर्ने राजनीतिक संगीतकारहरुको पनि कमी छैन यहाँ खाँचो छ सम्वृद्ध नेपालको खाका बोकेको नयाँ राजनेताको भनिन्छ प्रत्येक नयाँ संकटले नयाँ नेतृत्व जन्माउछ नयाँ संविधान बनेर सम्वृद्धिको यात्रा प्रारम्भ भएको यस युगीन महत्वको घडीमा दृढ इच्छा शक्ति सहितको नयाँ मदन चाहिएको छ उहाँका सपनाहरुलाई राष्ट्र तथा जनताको जीबनमा उतार्ने कामकाजी नेता चाहिएको छ उहाँका परिकल्पनाहरुलाई जनताको जीबनसँग जोड्दा मात्रै जबजको सान्दर्भिकता पुष्टि हुनेछ र उहाँप्रतिको सच्चा श्रद्धाञ्जली अर्पण गरेको ठहरिने छ औं स्मृति दिवसको सन्दर्भमा जननेता मदन भण्डारीप्रति हार्दिक श्रद्धासुमन (आचार्य अनेरास्ववियुका केन्द्रीय उपाध्यक्ष हुन्)

अजय कुमार झा[ 8424 163] अजय कुमार झा[/ स्वास्थ्य नै धन हो स्वस्थ शरीरभित्र स्वस्थ विचारको वास हुन्छ ‘बेटर हेल्थवेटर लाईफ’ ‘अन्न अनुसारको मन’ उखानै छ स्वस्थ हावा खाना पानी वातावरण आदि स्वस्थ जीवनका आधार हुन् अस्वस्थ हावा खाना पानी तथा वातावरणकै कारणबाट धेरै जसो रोग लाग्दछन् राम्रो स्वास्थ्य र दिर्घायु जीवनको लागि स्वस्थ र स्वच्छ खाद्यवस्तु उपभोग गर्न पाउनु उपभोक्ताको अधिकार हो उपभोक्ताको हक हितको संरक्षण गर्न वर्तमान संविधानमा उपभोक्ता हक भनी मौलिक हकको रूपमा राखिएको छ उपभोक्ता संरक्षण ऐन उपभोक्ता संरक्षण नियमावली खाद्य ऐन नेपाल गुणस्तर प्रमाण चिन्ह ऐन पशु वधशाला र मासु जाँच ऐन पशु वधशाला र मासु जाँच नियमावली जस्ता कानुनको तर्जुमा समेत गरिएको पाइन्छ उपभोग्य वस्तुहरू जहिले पनि सफा सुग्घर ठाउँमा बिक्री वितरण गर्नु पर्ने प्रावधान छ सर्वसाधारण जनताको स्वास्थ्य र हित कायम राख्न मासु तथा मासुबाट बन्ने खाद्य पदार्थमा मिसावट रोक्न र मासुमा हुने स्वस्थता तथा मासुको स्वाभाविक गुण बिग्रन नदिन तथा उपयुक्त स्तर कायम राख्नको लागि पशु वधशाला स्थापना गर्ने र मासु जाँच गर्र्नेे सम्बन्धमा व्यवस्था गर्न पशु वधशाला र मासु जाँच ऐन ल्याइएकोे हो पशु वधशाला र मासु जाँच ऐन ले रोग लागी वा नलागी कालगतिले मरेको पशुको मासु तथा छाला सहितको मासु बिक्री गर्न नपाइने व्यवस्था गरेको छ भने पंक्षी सुंगुर बंगुर वा बँदेलको मासु र पशुको जात चिनाउन आवश्यक पर्ने जति हिस्साको मासु वा पशुको टाउको वा खुट्टा छाला सहित बिक्री गर्न भने पाइने व्यवस्था गरेको छ त्यस्तै एक जातको पशुको मासुलाई अर्को जातको पशुको मासु हो भनी वा एक जातको पशुको मासु र अर्को जातको पशुको मासु मिसावट गरी तथा मासुको स्वाभाविक गुण वा स्वाद परिर्वतन गर्ने वा तौल बढाउने गरी कुनै पदार्थ मासुमा मिसाई बिक्री गर्न नपाइने व्यवस्था गरेको छ यदि त्यस्ता क्रियाकलाप गरेमा त्यस्तो व्यक्तिलाई पहिलोपटक हजार रुपैयाँसम्म र दोस्रो पटक हजार रुपैयाँसम्म जरिवाना वा महिना कैद वा दुवै सजाय हुने व्यवस्था छ परम्परादेखि चली आएको चाडपर्व धार्मिक पूजाआजा कुनै भोज भतेर वा धार्मिक उत्सव जस्ता कार्यको सिलसिलामा पशु वधशाला बाहेकको स्थानमा पशुवध गर्न र छाला सहितको मासु उपयोग गर्न पशु वधशाला र मासु जाँच ऐन ले बाधा पु¥याएको छैन पशु भन्नाले गाई गोरु साँढे बाहेक भाले जातको खसी तुल्याएको वा नतुल्याइएका बोका भेंडा च्यांग्रा सुंगुर बंगुर बँदेल रांगो वा खरायो मासुको लागि योग्य देखिएको भैंसी बाख्रा पोथी जातको भेंडा च्याङग्रा सुंगुर बंगुर बँदेल वा खरायो सम्झनु पर्दछ र सो शब्दले भाले वा पोथी जातको कुखुरा हाँस परेवा वा मासुको प्रयोजनको लागि पालिएको अन्य पशु पंक्षी समेत सम्झनु पर्छ भनी पशु वधशाला र मासु जाँच ऐन को दफा (क) ले परिभाषित गरिएकोे छ पशु वधशाला र मासु जाँच ऐन ले रोग लागी वा नलागी कालगतिले मरेको पशुको मासु तथा छाला सहितको मासु बिक्री गर्न नपाइने व्यवस्था गरेको छ भने पंक्षी सुंगुर बंगुर वा बँदेलको मासु र पशुको जात चिनाउन आवश्यक पर्ने जति हिस्साको मासु वा पशुको टाउको वा खुट्टा छाला सहित बिक्री गर्न भने पाइने व्यवस्था गरेको छ त्यस्तै एक जातको पशुको मासुलाई अर्को जातको पशुको मासु हो भनी वा एक जातको पशुको मासु र अर्को जातको पशुको मासु मिसावट गरी तथा मासुको स्वाभाविक गुण वा स्वाद परिर्वतन गर्ने वा तौल बढाउने गरी कुनै पदार्थ मासुमा मिसाई बिक्री गर्न नपाइने व्यवस्था गरेको छ यदि त्यस्ता क्रियाकलाप गरेमा त्यस्तो व्यक्तिलाई पहिलोपटक हजार रुपैयाँसम्म र दोस्रो पटक हजार रुपैयाँसम्म जरिवाना वा महिना कैद वा दुवै सजाय हुने व्यवस्था छ परम्परादेखि चली आएको चाडपर्व धार्मिक पूजाआजा कुनै भोज भतेर वा धार्मिक उत्सव जस्ता कार्यको सिलसिलामा पशु वधशाला बाहेकको स्थानमा पशुवध गर्न र छाला सहितको मासु उपयोग गर्न पशु वधशाला र मासु जाँच ऐन ले बाधा पुरयाएको छैन वध गरेको घण्टासम्म डिप–फ्रिजमा राखेको हुनु पर्ने वध गरिने पशु चौपायालाई तनावबाट मुक्त गराइनुपर्ने हिँडाएर ल्याएको कम्तीमा दिन पछि मात्र वध गर्नु पर्ने लगायत व्यवस्था गरिएको छ पशुपंक्षीको उत्पादन नै दुग्धजन्य पदार्थ अण्डा मासु लगायतको वस्तुको उपभोगको लागि हो पशुपंक्षीको मासु एनिमल प्रोटिनको एक मुख्य स्रोत हो मानिसले खान योग्य स्वस्थकर पशुपंक्षीको मासु शरीरको लागि लाभदायक मानिन्छ तर राजविराज नगरपालिकास्थित माछा बजार (फिस मार्केट) वरिपरि एकदमै फोहोर रहेको पाइन्छ वरिपरि रहेको दुर्गन्धित फोहोर नालाहरू एवं सुंगुरको गोबरले माछा बिक्री स्थानको वातावरण प्रदूषित बनाएको छ फोहोर वस्तुहरूले माछा संक्रमित हुने र यसबाट उपभोक्तालाई रोग लाग्न सक्ने हुन्छ माछा संक्रमित भएपछि स्वस्थ माछा उपभोग गर्न पाइँदैन राजविराज नगरपालिकाबाट संचालित व्यवस्थित मासु बजार (मिट मार्केट) अव्यवस्थित मासु बजारमा परिणत भएको सहजै देख्न सकिन्छ यसको हालत पनि राजविराजको माछा बजार जस्तै छ कहिल्यै पनि फोहोर ठाउँ वा दुर्गन्धित नालाको छेउछाउमा खसी बोका कुखुरा बंगुर राँगाको वध गरेर मासुको बिक्री गर्नु हुँदैन यस्तो काम मानव स्वास्थ्यको लागि हानिकारक हुन्छ त्यसैले माछा मासु बिक्री स्थान जहिले पनि एकदमै सफा सुग्घर हुनु पर्दछ जहिले पनि सफा र व्यवस्थित पसलबाट मात्र मासु खरिद गर्नु पर्दछ राजविराज नगरपालिकामा संचालित अधिकांश फ्रेश हाउस डर्टी हाउसमा परिणत भएका छन् लोकल बोईलर र लेयर कुखुरा काट्दा त्यसबाट निस्कने प्वाँख भुँडी खुट्टा टाउको जस्ता वस्तुहरू व्यवस्थापन गर्ने ठाउँको एकदमै अभाव देखिन्छ फ्रेश हाउसहरूमा झिंगा भन्की रहेको पाइन्छ झिंगाले विभिन्न रोग फैलाउन सक्ने भएकोले झिंगा नियन्त्रणको लागि अपनाउनुपर्ने उपायहरू अवलम्बन गर्नुपर्ने देखिन्छ कुखुरा मासुको उपभोक्ताका स्वास्थ्यसँग खेलबाड भई रहेको पाइन्छ यस क्षेत्रमा भइरहेका यावतका विकृतिहरू हटाइनै पर्छ रोग नलागेको स्वस्थ लोकल बोईलर तथा लेयर कुखुरा मात्र बेचबिखन गर्न पाइने व्यवस्थालाई कडाईका साथ लागू गर्नु गराउनु पर्ने देखिन्छ कुखुराको मासु सस्तो दरमा पाइने हुँदा आम उपभोक्ताले यो मासु बढी मात्रामा खरिद गर्ने गरेको पाइन्छ बजारमा रोगी मरेको खसी बोका कुखुराको मासु बिक्री भई रहेको पनि सुन्नमा आइरहेको हुन्छ स्वास्थ्य र स्वादको लागि कहिल्यै पनि मरेको रोगी सडेगलेको माछा मासु सेवन गर्नु हुँदैन जथाभावी वध गरेको तथा बिक्रीमा राखिएको मासु खानु हुँदैन सदैव स्वस्थ र स्वच्छ माछा मासु मात्र उपभोग गर्नु पर्दछ मासुको लागि स्वस्थ पशुपक्षीमात्र वध गर्नु पर्दछ स्वस्थ माछा मासु उपभोक्ताकोे दैनिक आवश्यकताको विषय मात्र होइन अधिकारको विषय पनि हो वातावरण स्वच्छ नभएको मापदण्ड पूरा नगरी उत्पादन गरिएको मासु बिक्री स्थानलाई सुधार गर्नु नितान्त आवश्यक देखिन्छ फोहोर ठाउँमा वध गरिएको फोहोर वा अस्वस्थ मासुले रोग निम्त्याउनुका साथै फुड प्वाईजनिङ्ग भएर ज्यानै जाने जोखिम पनि हुन्छ आधुनिक औषधी र प्रविधिद्वारा हुर्काइएको जनावरको मासुले मुटुरोग मधुमेह क्यान्सरजस्ता घातक रोग निम्त्याउँछ पशुपंक्षीबाट मानिसमा सर्ने रोगहरुमध्ये क्षयरोग पनि एक हो धेरै मानिसमा यी रोग पशुबाटै सर्ने गरेको छ आम उपभोक्ता दूध दही मासुको सेवनप्रति सचेत छैनन् कतिपयले काँचो दूधलाई नतताई दही बनाउने पञ्चामृतमा काँचो दूधको प्रयोग गर्ने गरिएको पाइन्छ दूध दिने चौपाया क्षयरोगी भए स्वतः दूध पिउने मानिसमा क्षयरोग सर्ने प्रवल सम्भावना हुन्छ क्षयरोग ग्रस्त पशुको दूध राम्ररी नउमाली सेवन गरेमा तुरुन्त क्षयरोग लाग्न सक्छ राजविराज नगरपालिकामा खान अयोग्य माछा मासु बिक्री गरेर नाफा कमाउने प्रवृत्ति बढेको छ माछा मासु व्यवसायलाई कानुनको दायरामा ल्याएको पाइँदैन उपभोक्ता खासगरी दूषित र गुणस्तरहीन मासु प्रयोग गर्न बाध्य बनाइएका छन् मासु पसलहरु व्यवस्थित छैनन् भने व्यवस्थित बनाउने प्रयत्न समेत हालसम्म भएकोे पाइँदैन मासु व्यवसायीले न्यूनतम आधारभूत मापदण्ड समेत पालना गरेको देखिदैन फोहोर मासुजन्य पदार्थको कारणबाट रोग लाग्न सक्छ यसको जिम्मेवारी कसले लिन्छ त कहीँ हामीले पोषणयुक्त आहारको सट्टा रोग निम्त्याई रहेका त छेनौं अव्यवस्थित तथा अस्वस्थ माछा मासु बिक्री वितरण गर्ने व्यवसायी उपर प्रभावकारी अनुगमन गरी कार्यवाही गरिनु पर्दछ पौष गते मन्त्रिपरिषद्को बैठकले कृषि मन्त्रालय टुक्र्याएर गठन गरेको पशु पक्षी विकास मन्त्रालयले आम मानिसको स्वास्थ्यलाई मध्यनजर गर्दै कृषि उपजमा “आलीदेखि थालीसम्म” तथा दूधमा “गोठदेखि ओठसम्म” र मासुमा “वधशालादेखि पाकशालासम्म” स्वच्छता हुनुपर्ने अभियानलाई देशभर निरन्तर चलाउनुपर्ने देखिन्छ व्यवसाय कारोबार गर्नको लागि सम्बन्धित निकायमा व्यवसाय कारोबार दर्ता गरी व्यवसाय कारोबार दर्ताको प्रमाणपत्र तथा आन्तरिक राजस्व विभागबाट जारी गरिएको स्थायी लेखा नम्बर दर्ता गरी प्रमाणपत्र लिएर मात्र व्यवसाय कारोबार गर्नुपर्ने कानुनी व्यवस्था हुँदा हुँदै पनि सप्तरीमा केही मासु पसलहरू दर्ता समेत नगरी संचालनमा आएको पाइन्छ मासु पसल दर्ता समेत नगरी मासु व्यवसाय गर्ने व्यवसायीलाई राजस्व (कर) छली गरेको अभियोग लगाई सरकारले अविलम्ब कानुनी कार्यबाही गर्नु पर्दछ नेपालमा सुन्दर योजनाहरू त बन्ने तर कार्यान्वयन हुन नसक्ने अवस्था रहँदै आएको एवं सरकारले कानुन बनाउन कन्जुश्याइँ नगरे पनि सो अनुरूप कार्यान्वयनमा कडाई गर्न नसकेको अवस्था अन्त्य गर्न तथा बलियो कार्यान्वयनको लागि राजविराज नगरपालिकाले नगरको निश्चित क्षेत्रमा पशु वधशाला स्थापना गरी सोही ठाउँमा मात्र पशुपक्षी वध गरिनुपर्ने गरी संचालन गर्नु गराउनुका साथै पशुपक्षी वध गर्नु पूर्व रोग लागेको छ वा छैन भनेर परीक्षण गराउनुपर्ने मानिसले खान योग्य पशुको मासु बिक्री गर्ने बिक्रेताले अनिवार्य रूपमा ईजाजत लिनुपर्ने पशु वधशालाको नियमित अनुगमन तथा निरीक्षण हुनु पर्ने एवं कार्यान्वयन हुन नसकेको अवस्थामा रहेको वर्तमान पशु वधशाला र मासु जाँच ऐन एवं पशु वधशाला र मासु जाँच नियमावली मा भएको प्रावधानहरूलाई कडाईका साथ कार्यान्वयनमा ल्याइनु पर्ने देखिन्छ लेखक निजामती कर्मचारीहरूको आधिकारिक ट्रेड यूनियन सप्तरीका अध्यक्ष हुनुहुन्छ

पुस काठमाडौं तत्कालीन उर्जामन्त्री राधा ज्ञवालीलाई पदबाट बर्खास्त गराउने सोलु करिडोर प्रशारण लाइनको ठेक्का प्रकरणमा अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग आफैं विवादमा परेको छ आयोगले गलत भनेको ठेक्का प्रक्रियालाई नै निरन्तरता दिने पुस को विद्युत प्राधिकरण सञ्चालक समितिले निर्णयपछि अख्तियारको निर्देशन ‘टाइ टाइ फिस’ बनेको हो मुलुकमा सुशासन कायम गर्ने संवैधानिक जिम्मेवारी पाएको अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगलाई आफ्नै कर्मचारीले कसरी पंगु बनाउँदा रहेछन् भन्ने कुराको सोलु करिडर प्रशारण लाइन निर्माणमा भएको ठेक्कापट्टामा देखिएको छ भारत सरकारको आर्थिक सहयोगमा नेपाल विद्युत प्राधिकरणद्वारा निर्माण गरिने केभी क्षमताको सोलु करिडर प्रशारण लाइन निर्माणको ठेक्का प्रकरणमा सबैभन्दा कम रकम कबोल गर्ने ज्यागुअर ओभरसिज लिमिटेड र बीएस लिमिटेडको संयुक्त उपक्रमको प्रस्तावलाई नियोजितरुपमा सारभूत रुपले अप्रभावकारी बनाएर करोड बढी रकम कबोल गर्ने मोहन इनर्जी प्रालिलाई ठेक्का दिइएको थियो प्राधिकरणमा भएको यस्तो गडबडीबारे अख्तियारले अनुसन्धान गरेको थियो ठेक्का सम्बन्धमा प्राधिकरणको सञ्चालक समितिले भाद्र गते गरेको निर्णयमा कैफियत देखाउँदै अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले आश्विन गते सो निर्णय प्रकृयामा संलग्न सबैलाई कारबाही गर्न निर्देशन दिएको थियो नेपाल विद्युत प्राधिकरणको सञ्चालक समितिको अध्यक्ष समेत रहेकी तात्कालीन ऊर्जामन्त्री राधा ज्ञवाली पनि दोषी देखिएको भन्दै उनीमाथि कारवाही गर्न अख्तियारले सरकारलाई पत्राचार गरेपछि तत्कालीन प्रधानमन्त्री सुशील कोइरालालाई पत्राचार गरेपछि उनले मन्त्री ज्ञवालीलाई बर्खास्त गरेका थिए अख्तियारको पृष्ठ लामो निर्णयको मूल अंश यस्तो थियोःजानाजानी लापरवाहीपूर्वक प्राधिकरणको हित प्रतिकूल हुने गरी ठेक्का स्वीकृतिका लागि छनौट गर्ने नेपाल विद्युत प्राधिकरणका अध्यक्ष राधाकुमारी ज्ञवाली सञ्चालक सदस्यहरु लक्ष्मणप्रसाद अग्रवाल मनोजकुमार मिश्र सुरज लामिछानेसदस्य सचिव एवं कार्यकारी निर्देशक मुकेशराज काफ्ले र बोलपत्र मूल्याडकन समितिका पदाधिकारीहरु जनार्दन गौतम इन्दिरा श्रेष्ठ रमेशप्रसाद पौडेल ध्रुवराज भट्ट र राजन ढुंगेलले अपनाउन पर्ने कार्याविधि / प्रक्रिया नअपनाई र आफ्नो पदको प्रकृति अनुसार पालना गर्नुपर्ने पदीय कर्तव्य समेतको पालना नगरी अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग ऐन को दफा (ख) र (छ) बमोजिमको कसुर गरेको पुष्टि हुन आएकाले नेपाल सरकार ऊर्जा मन्त्रालयका मा मन्त्री तथा नेपाल विद्युत प्राधिकरण सञ्चालक समितिका अध्यक्ष राधाकुमारी ज्ञवालीलाई सोही ऐनको क बमोजिम आवश्यक कारबाही हुन सम्माननीय प्रधानमन्त्रीज्यू समक्ष अनुरोध गरी लेखी पठाउने सञ्चालक समितिका सदस्यहरु लक्ष्मणप्रसाद अग्रवाल र मनोज कुमार मिश्रलाई आवश्यक कारबाहीका लागि उर्जा मन्त्रालयमा लेखी पठाउने साथै प्राधिकरण सञ्चालक समितिका सदस्य सुरज लामिछाने सदस्य सचिव एवं कार्यकारी निर्देशक मुकेशराज काफ्ले तथा मूल्यांकन समितिका पदाधिकारीहरु आयोजना प्रमुख जनार्दनप्रसाद गौतम सहलेखा अधिकृत इन्दिरा श्रेष्ठ सहायक प्रबन्धक द्वय रमेशप्रसाद पौडेल र राजन ढुंगेल एवं कानून अधिकृत ध्रुवराज भट्ट उपर अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग ऐन को दफा () बमोजिम विभागीय कारबाहीका लागि स्पष्टीकरण माग गर्ने निर्णय भएको व्यहोरा जानकारी गराइन्छ ’अख्तियारले ऊर्जा सचिव राजेन्द्रकिशोर क्षेत्री र सञ्चालक सन्तोषनारायण श्रेष्ठले भदौ गतेको सञ्चालक समितिको बैठकमा फरक मतसहितको लिखित असहमति प्रकट गरेकाले उनीहरुलाई कारबाही गर्नु नपर्ने ठहर गरेको थियो अख्तियारका सचिवले के लेखे अख्तियार जस्तो संवैधानिक निकायको जिम्मेवार पदाधिकारीसहितको बैठकले आफ्ना अनुसन्धान अधिकृतहरुद्वारा लामो अनुसन्धानपछि गरेको निर्णयलाई सम्बन्धित निकायमा पत्राचार गरी कार्यान्वयन गर्ने जिम्मेवारी पाएका तात्कालिन सचिव श्रीधर सापकोटाले भने आफ्नै संस्था र संवैधानिक अंगको मानमर्दन हुने गरी नेपाल विद्युत प्राधिकरणको सञ्चालक समितिमा पत्राचार गरेका छन् सचिव सापकोटाले आयोगले निर्णय गरेको दिनपछि अर्थात असोज गतेको मिति उल्लेख गरी नेपाल विद्युत प्राधिकरणको सञ्चालक समितिलाई गरेको पत्राचारमा यो आयोजनाको निर्माणका लागि गरिएको बोलपत्र मूल्याङ्कनमा भएका कैफियत र यसमा संलग्न पदाधिकारीमाथि अख्तियारले अभियोगको ठहरसहित कारवाही गर्न दिएको आदेशको साढे पृष्ठको उल्लेख नै नगरिकन भविष्यमा लिइनुपर्ने नीतिगत निर्णयका सम्बन्धमा गरिएको निर्णयमात्र उतार गरी पठाएका छन् उनले यस्तो तरिकाले पत्र तयार पारेका छन् जसको अध्ययन गर्दा सोलु प्रकरणमा जे भएता पनि त्यसलाई आँखा चिम्लेर आयोजना चाडो बनाउनेतर्फ लाग्नु पर्दछ भन्ने आशय बुझिन्छ उनले यो आयोजना समयमै सम्पन्न नभएमा यस करिडरमा बन्ने आयोजनालाई हर्जाना तिर्न पर्ने कुरा उल्लेख गरेका छन् उनले समयमा आयोजना सम्पन्न हुन नसकी प्राधिकरणले हर्जाना तिर्नुपर्ने अवस्था सिर्जना भएमा सम्बन्धित पदाधिकारीलाई सुशासन ऐन बमोजिम जिम्मेवार बनाउन आवश्यक व्यवस्थाका लागि लेखी पठाउने उल्लेख गरेका छन् त्यस्तै सोलु करिडर आयोजना निर्माणका लागि बनेको कागजात भारतीय सहयोगमा बन्ने कोशी करिडर र विश्व बैंकको सहयोगमा बनिरहेको काबेली करिडरको भन्दा सारभूतरुपमा फरक देखिएकाले आउँदा दिनदेखि सार्वजनिक खरीद कार्यालयले तर्जुमा गरेको ढाँचा अनुरुप एकै खालका आयोजनामा एकै किसिमको कागजात तयार गरी काम गर्ने बन्दोबस्त गर्नुपर्ने निर्देशन पनि उनको पत्रमा उल्लेख छ पुरानै ठेक्का सदर अख्तियार सचिवको यस्तो पत्रलेे नेपाल विद्युत प्राधिकरणको पुस गते बसेको सञ्चालक समितिको बैठकलाई प्रभावित गरेको छ अख्तियारको परिपत्रको सम्बन्धमा निर्णय गर्न बसेको सो बैठकले गत भाद्र गते सम्पन्न बैठकले सस्तो बोलपत्र पेश गर्ने ज्यागुअर तथा बीबी कम्पनीको संयुक्त उपक्रमलाई सारभूत रुपमा अप्रभावकारी बनाउँदै उसले भन्दा करोड रुपैयाँ बढीको बोलपत्र पेश गर्ने मोहन इनर्जी कर्पोरेशन प्रालिलाई ठेक्का दिने सम्बन्धमा गरेको निर्णयलाई औचित्यपूर्ण ठहर गरेको छ अख्तियारको पत्र उपर छलफल गर्दै अख्तियारले कारबाही गर्नु भनेका सदस्यहरुसहितको बैठकले माइन्यूटमा यस्तो लेखेको छ(क) अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगबाट सोलु करिडोर प्रशारण लाईन आयोजनासंग सम्बन्धित मेवा जडित क्षमताको पाँचवटा विभिन्न जलविद्युत आयोजनाहरुसंग भएको विद्युत खरीद बिक्री सम्झौता अनुसार उक्त प्रशारण लाइन आयोजनाको निर्माण कार्य समयमै सम्पन्न नभएमा प्राधिकरणले विद्युत उत्पादक कम्पनीहरुलाई ठूलो रकम हर्जाना स्वरुप तिर्नु /बुझाउनु पर्ने अवस्था सिर्जना भई प्राधिकरणलाई ठूलो हानीनोक्सानी पर्ने अवस्था समेतलाई ध्यानमा राखी प्राधिकरणको अधिकतम् हितहुने गरी प्रचलित कानूनको परिधिमा रही तत्काल उपयुक्त निर्णय लिन नेपाल विद्युत प्राधिकरण सञ्चालक समितिमा लेखि आएकोले सोहीबमोजिम सोलु करिडोर प्रशारण लाइनसम्बन्धी ठेक्कापट्टाको बन्दोबस्त गर्ने कार्य अगाडि बढाउन व्यवस्थापनलाई निर्देश गर्ने (ख) तोकिएको समयावधिभित्रै आयोजना निर्माण सम्पन्न गर्नेगरी संबन्धित आयोजना प्रमुखसंग व्यवस्थापनले कार्यसम्पादन सम्झौता गर्ने (ग) अब उप्रान्त समान प्रकृतिका आयोजनाहरुका ला बिोलपत्र पक्रियाद्धारा आयोजना निर्माण सम्बन्धी खरिद कार्य गर्दा विद्यमान कानुन र प्रचलित मापदण्ड समेतलाई आधार बनाई बोलपत्र कागजातमा एकरुपता कायम गर्ने तत्कालीन सचिवको एकै पत्रले सोलु करिडरमा भएको भ्रष्टाचारलाई कानूनसम्मत बनाउने मार्ग खोलेको छ यसले अख्तियारको साखमा समेत नराम्रो प्रभाव पारेको स्रोत बताउँछ

राजविराज भदौ पुनरावेदन अदालत बार एकाई राजविराज सप्तरीका पूर्व अध्यक्ष अधिवक्ता सुरेश कुमार चौधरीको सोमवार बेलुकी असामयिक निधन भएको छ राजविराज नगरपालिका वडा नम्वर– निवासी वर्षिय चौधरीको आफ्नै निवासमा मृत्यु भएको हो घाँटी सम्वन्धि रोगबाट ग्रसित उनी केही महिनादेखि सिकिस्त विरामी रहँदैआएका थिए विगत दुई दशकदेखि वकालत पेशामा रहेका उनका दुवै छोरा विदेशमा रहेकोले आएपछि मात्र अन्तिम संस्कार गरिने पुनरावेदन बार एसोसिएसनका पूर्व अध्यक्ष दुर्गानन्द चौधरीले जानकारी दिएका छन्

देवनारायण यादवसप्तरीको तिलाठीका देवनारायण यादव देशभक्त बने विखण्डनकारीबाट एक सच्चा देशभक्त बाढीको मारमा परेका परिवार र समाजको निम्ति जब सरकारले पहलकदमी लिन सक्दैन अनि कसरी एक आम मानिसलाई सीमामा लड्नुपर्छ भन्ने गाथासमेत बोकेको हुन देशभक्त देवनारायण यादव उनीजस्ताको घरपरिवारप्रतिको साँचो मायाले नै उनलाई घरसमाज हुँदै देशभक्त बनाएको छ प्रशंसनीय कार्य तर यो एक्कासी देखापरेको देशभक्ति होइन वर्षेनी यस्ता अनेकौं बोर्डर छेउका ठाउँहरुमा भारत र नेपाल सरकारको कमजोरीले बाढी आउनु र बगाउनु नयाँ कुरा होइन अतिक्रमणविरुद्ध कहिले ‘झाडू जुलुस’ त कहिले बोर्डरमा भारतीय प्रहरीको बर्बरता उपर सरकारको ध्यान जाओस् भन्ने अभिप्रायले स्थानीयले अनेकौंचोटि अभियानसमेत नचलाएका होइनन् वास्तवमा दुबै छेउँ उत्पति हुने यो ‘मानवीय संकट’ हरेक वर्ष मनाइन्छ शोकका रुपमा तैपनि राज्यको पहल नयाँ प्रकारको देशभक्त पैदा गरी नयाँ आख्यानको खोजी गर्ने कार्य मात्र गरेको छ देशभक्तलाई उचाल्दै सरकारले जनताप्रति गर्नुपर्ने बफादारीमा वर्षेनी देखिने कमजोरीलाई जति ढाकछोप गरे पनि यो प्रष्ट देख्न मिल्छ वास्तवमा डुबानमा परेका ती सिमानाकाका गाउँ टोलहरुको सुरक्षा प्रवर्धन मिलाउने कार्य त राज्यको हो दुई देशबीचको समस्याको दीर्घायु समाधान खोजेर वा त्यस्तै अवस्था आइपरे राज्यको निर्देशनमा देश जनताको तलव भत्ता खाने सुरक्षा अधिकारीहरुको योजनामा सुरक्षार्थ खटिएकाहरु दशगजामा देवनारायणजी जस्तै लडनुपर्ने होइन र तर सामाजिक सञ्जालमा एउटा तस्वीर भाइरल छ जसमा नेपाली जनता ‘भर्सेज’ भारतीय जनता र प्रहरी लडिरहेका छन् भने नेपाली सुरक्षाकर्मीविना जुत्ता ‘क्यामराम्यान’ को रोलमा उभिएका छन् सामाजिक सञ्जालका भित्ताहरुमा उक्त कार्यको व्यापक आलोचनासमेत गरिएको हेर्न मिल्छ कुनै मधेसीलाई खुलेर सबै पत्रपत्रिकाहरुले पहिलोचोटि नै होला मिलेर देशभक्त भनेर छापेको र सामाजिक सञ्जालहरुमा कसैले सलाम ठोकेको देवनारायण देशभक्त भएको एक प्रसंग के छ भने के देवनारायणजी मधेस आन्दोलनमा अन्य आन्दोलनकारीजस्तै सक्रिय हुनुहुन्थ्यो हो भने मधेस आन्दोलनक्रममा देवनारायणजी जस्तालाई विखण्डनकारी भन्दै आएको पक्षले उनलाई आज देशभक्त भन्नुमा व्यंग हो कि होइन फेरि यदि देशभक्त देवनारायणजी मधेसका मागहरुलाई जायज मान्छन् भने उहाँले पनि आरोप खेप्दै भर्खर देशभक्त भएको गरिमा खोसिने डर व्याप्त छ कि छैन देशभक्त देवनारायण जस्ताको मागलाई पनि उपेन्द्र यादव राजेन्द्र महतो आदि मधेसी नेताहरुको लहलहैमा लागेर अघि सारिएको माग हो भनी भन्नु आतिश्योक्ति हो कि होइन के हरेक देवनारायणको माग उपेन्द्र राजेन्द्र महन्थजीको माग भएकै भरमा दबाउन मिल्छ र त्यो अलग कुरो हो राजनीतिक आधार कमजोर भएका नेताहरुले स्थानीय पकड मजबूत गर्न आफ्ना मागमा देवनारायण मधेसीहरुका मागहरु राखेका होलान् कम्तिमा देशभक्त देवनारायण जस्ताका मागहरु त समयमै सरकारले पहल गर्नुपर्थ्यो र पर्छ आखिर त्यो माग एक देशभक्तको माग हो त्यसको सम्मान गर्नुपर्ने होइन र यदि मधेस आन्दोलनमा होमिएकै बेला देवनारायण पनि अन्य आन्दोलनकारी जस्तै मारिएका भए सोच्नोस् त देशलाई कति ठूलो घाटा लाग्नेथ्यो एक वीर देशभक्त देशमै देशका रक्षकहरुद्वारा हत्या गरिएका पनि हुन सक्थे अन्य आन्दोलनकारीहरु जस्तै त्यसबेला तत्कालीन संसदले तिनलाई पनि एक आक्रमणकारी र विखण्डनकारीको संज्ञा भन्दा अरु के दिन्थ्यो आन्दोलन क्रममा हत्या गरिएका किशोर युवा वृद्ध सब असल देशभक्त थिएँ देवनारायणजी जसका प्रतीक हुन् देवनारायणजीलाई ‘हाइप’ गरेर फेरि भारतविरुद्धकै राष्ट्रवादलाई चुचुरोमा पुगाउने खेल भएको छ भन्ने एक अर्को प्रसंग पनि छ जसको मूल कारण थियो मधेस आन्दोलनका क्रममा मोर्चाले शुरू गरेको दशगजा केन्द्रित नाकाबन्दी त्यो दशगजा आन्दोलन मधेसीले भारतको समर्थन रहेर गरेको भन्दै निकै आलोचित हुनुपरेको थियो त्यसबेला भारतबिरुद्ध निकै प्रदर्शन समेत भए देशले ठूलो नाकावन्दीको मार पनि सहनुपर्‍यो र मधेसले भारतसँग मिलेर नाकाबन्दी गरेको भन्दै घोर दमन खेप्नुपर्‍यो अरु सब देश चल्ने तर भारत नचल्ने भने राजनीतिले देशमा बाहृयरूप नै लियो ओली त्यसका नायक मानिए र प्रचण्ड प्रस्तावक निकै दिन भयो निकास निस्केन भारतविरुद्धको राष्ट्रवादका प्रस्तावक प्रचण्डजी खुलेआम आफू प्रधानमन्त्री बन्न सरकारबाट फुट्नु भो र नायक स्वयं पनि भारतविरुद्धको राष्ट्रवादबाट राजीनामा दिएर राष्ट्रवादी सोचलाई निरीह बनाए सरकार ढल्नु बन्नु अझै बाहिरी खेल हो हाम्रा नेताहरु दिल्ली दरबारकै देन हो भनी जनताले थाहा पाए भारतप्रतिको त्यो कटुतालाई मधेसीकै माध्यमले निकाल्न पनि बारम्बार मधेस र भारतको सीमामा कुनै न कुनै मुद्दामा भइरहने मधेसी ‘भर्सेज’ भारतीयबीचको विवादलाई प्रकाशमा ल्याइयो र राष्ट्रवादी मनलाई चिस्याइयो मितेरी पुल बन्द खुलाउन भएका घटनामा नेपालीहरुले मधेसीको पक्षमा नभई भारतीयहरुलाई सामाजिक सञ्जालहरुमार्फत व्यापक समर्थन जनाएको कुरा कटू सत्य छ मानौं मधेसी जानी दुश्मन हुन् नेपाली होइनन् आज देवनारायणको समाचार छापिँदा उनलाई नेपाली भनेर सम्वोधन गरिएकोमा सबै मधेसीलाई खुसीसँगै राजनीतिक गन्ध लागेको छ देवनारायणसँगै उभिएका सुरक्षाकर्मीको भूमिका किन त्यस्तो रहृयो प्रश्नमा यस्ता कमेन्टहरु भेटिन्छन् –अस्ति एम्बुलेन्सबाट थुतेर मार्ने तिमीहरुलाई आज किन चाहियो सुरक्षाकर्मीको साथ देवनारायण ठीक हो तर उनका नेता भारतीय दलाल हुन् राजेन्द्र महतो बाँधका विषयमा अझै पनि पनि भारतको विरोध खुलेर किन गर्दैनन् आदि इत्यादि मधेसका अन्य शुभनारायणहरुले यस्तो जिज्ञासा राख्ने गर्छन् मधेसी नेताहरु मात्रै भारतीय एजेन्ट हुन् र बाबुरामजीलाई तपाईहरु नै के भन्नुहुन्छ को हुन् हिजोका प्रचण्डजी र आजका झलनाथ माधव नेपाल को हुन् शेरबहादुर ककसका हुन् अनि ओलीजी पहिले चाइना जान्छु भन्दाभन्दै इण्डिया किन जानु भो राष्ट्रवाद किन टेक्नुभएन नेपाललाई कसले यतिका वर्षदेखि शोषण गरेका हुन् देश कसको हातमा थियो र छ अहिलेसमेत बहुमत कसको ढाल छ कसले लगायो ओलीजीलाई अविश्वासको प्रस्ताव कुनै मधेसीले त होइन नि वा भनौं सकेनन् पनि जबकि उनीसँग त्यो बहुमत हुनुपर्थ्यो अनि मधेस आन्दोलन चूप लागेका बेला भारत कसको माध्यमले आज आएर सफल भयो माध्यम को भयो राष्ट्रवादी को भयो अनि देशको अवस्था खस्काउनमा मधेसीहरू मात्रै कसरी दोषी भए सन्धीहरु कसका पालामा भएका हुन् राष्ट्रघाती को भयो खोई त राष्ट्रघातीहरुलाई दमन गरिएको लोकतान्त्रिक आन्दोलनअघि यी सबैलाई जनताले इण्डिया र अलोकतन्त्रका मतियार भन्दै अन्तिम मौकÞा दिएका थिएनन् र के यिनीहरु अब पास भए मधेसका नेतामा इण्डियन एजेन्ट छ र छैन भन्दैमा आम मधेसीहरुको माग कसरी बिथोल्न सकिन्छ आफैंलाई झूठो सावित गरेर के तरंग भेट्छ नेपाल लुटाएर सगरमाथामात्र पनि स्वस्थ नरहेको अवस्थामा मधेसी थारु र अल्पसंख्यकहरुलाई कारण बुन्दै देशवासीहरुलाई बेवकुफ बनाउने खेल हुँदैछ झूठो शानका निम्ति के नेपालमा भारतको एजेन्ट मात्रै छन् चाइना अमेरिकाका छैनन् कि भारतबाहेक अरु देशहरुका एजेन्टलाई हाम्रो देशमा ‘राष्ट्रवादी’ भन्ने चलन छ मधेसीहरु त र को आन्दोलनपछि मात्रै चल्मलाउन थालेका हुन् नेपालमा त्यसअघि पूर्ण जिम्मेवार पदमा को थिए यो देशमा भोकभोकै अरु देशसँग भिड्न आँट राख्ने नेपालीहरु छन् तर देवनारायणहरुलाई पैसामा वीरता देखाउन युएस आर्मी वा गोरखा रेजिमेन्टमा भर्ना भएर वीर र देशभक्त बन्ने रहर छैन

वर्तमान हेरेर इतिहास निर्धारण गर्ने लालसाले त इतिहास अध्ययनलाई राजनीति मात्र बनाउँछआफ्नो इतिहासको अध्ययन–लेखन आफैं गर्दा सही तथ्य आउँछ भन्ने आग्रहले आफू वरिपरिको स्रोतमा मात्र सीमित पार्ने खतरा हुन्छ त्यस्तो अध्ययन–लेखनमा परिपक्वता नआउने पुष्टि मार्टिन चौतारीले आयोजना गरेको मध्यकालीन मीमांसाबाट भयोमध्यकालीन नेपालको इतिहासमाथि केही अघि गरिएको मीमांसामा मैथिल तामाङ लिम्बू खस साम्राज्य काठमाडौं उपत्यकालगायतका विषयमा वटा कार्यपत्र प्रस्तुत भएका थिए‘माध्यमिककालीन तामाङ लोक–इतिहास’ शीर्षकको कार्यपत्र प्रस्तुत गरेका अमृत योञ्जनले तामाङ जातिको लिखित इतिहास नभएकोले मौखिक इतिहासमा भर पर्नुपरेको अनुभव सुनाए तामाङ समुदायको इतिहासको सन्दर्भमा यो चलनचल्तीकै भनाइ होनेपालका अन्य समुदायहरूको इतिहासको विषयमा पनि यस्तै भनाइ सुन्न पाइन्छन् नेपालका थुप्रै समुदायमा अलिखित इतिहास भन्दै दन्त्यकथा एवं लोकोक्ति प्रस्तुत गर्ने गरिएको छतामाङहरू आफूलाई काठमाडौं उपत्यकाका आदिवासीका रूपमा चिनाउँछन् तर यो समुदायको मौखिक इतिहास बताउने तम्बा काईतेन ह्वाइ (संकलक : सन्तवीर पाखि्रन) का गीतहरूमा काठमाडौं उपत्यकाको नभएर तिब्बती गाउँठाउँको वर्णन छइतिहासकार डा रमेश ढुङ्गेलका अनुसार इतिहासचेत भएकै कारण तामाङ समुदायमा तम्बा (पुर्खाको इतिहासलाई गीतको माध्यमबाट बचाइराख्ने) हरूको व्यवस्था हुन्छ त्यस्तै ब्लोन तामाङको छुट्टै राज्य रहेको भनाइ तामाङ समुदायमा छ तर ‘ब्लोन’ शब्दले तिब्बतीमा मन्त्री बुझाउँछइतिहासकार काशीनाथ तमोटले तामाङहरूको अभिजन विभिन्न समयमा तिब्बतको संजबाट बसाइँ सरेर काठमाडौं उपत्यका आएका समुदायसँग रहेको बताए संजहरूको इतिहास तिथिमितिसहित पाइन्छतमोटका अनुसार मध्यकालीन भक्तपुर राज्यमा संजहरूको सैनिक दस्ता नै थियो पृथ्वीनारायण शाहकोे आक्रमणमा भक्तपुरका राजा रणजीत मल्लले आत्मसमर्पण गरिसक्दा पनि संज सैनिकहरूले प्रतिकार गर्दा गोर्खाली सेनाले व्यारेक नै जलाएर सबैको हत्या गरेका थिए नेवारहरू तिब्बत बुझाउन ‘सँ’ र तामाङका लागि ‘सँय्’ शब्द प्रयोग गर्छन् यी दुवै शब्द ‘संज’ सँगै सम्बन्धित छन्लिम्बू सम्बन्धी कार्यपत्र प्रस्तुत गरेका अर्जुन माबुहाङले पनि आफ्नो जातीय इतिहास लेखनमा सीमित स्रोत उपलब्ध रहेको बताए तर राष्ट्रिय अभिलेखालयमा लिम्बूका अनेक स्रोत–सामग्री सुरक्षित छन् जसको उपयोग भएको छैनत्रिभुवन विश्वविद्यालयका विभिन्न विभागबाट जातजातिको इतिहास संस्कृति र अरू पक्षहरूमा थुप्रै शोधपत्र बनेका छन् तर स्रोत–सामग्री वा अध्ययन भएको छैन भन्दै दन्त्यकथाहरूलाई आफ्नो इतिहासका रूपमा प्रस्तुत गरिंदै आएको पनि छइतिहासका तथ्यहरू तीता पनि हुन्छन् कुनै अध्येताले तीतो तथ्य प्रस्तुत गरे भन्दैमा आफू अनुकूल कथा रचना गरेर जातीय संगठनको बलमा त्यसैलाई स्थापित गर्न खोज्दा इतिहासको यथार्थ विस्मृतिको गर्तमा पुरिन्छगलत निष्कर्षमा थप अध्ययन गरेर तथ्य खोतल्न सकिन्छ जस्तो मध्यकालमा भारतबाट काठमाडौं आएका नायरहरू अहिलेका नेवार हुन् भन्ने निष्कर्ष निकालिएकोमा काठमाडौं उपत्यकामा प्राचीनकालदेखि नै नेवार रहेको पुष्टि स्रोतहरूले गर्दै ल्याएको छउपलब्ध ऐतिहासिक स्रोतलाई बहुआयामिक दृष्टिबाट पर्गेल्नुपर्ने हुन्छ नेपालमण्डलको इतिहास अध्ययनमा महत्वपूर्ण स्रोतको रूपमा लिइने गोपाल राजवंशावली अनुसार पश्चिमका खसहरूले काठमाडौं उपत्यकामा बारम्बार आक्रमण गरेर लूटपाट मच्चाएर गएको उल्लेख छ तर खस स्रोतमा त्यस्तो देखिंदैनपंक्तिकारको अध्ययनले खस सेना काठमाडौंमा आक्रमण गर्न नभएर आफ्नो पक्षको राजनीतिक शक्तिलाई सघाउन आएको देखाउँछगोपाल राजवंशावलीका लेखकमा खसहरूप्रति पूर्वाग्रह रहेकोले त्यस्तो भएको हुनसक्छ त्यसकारण नेपालमण्डलको परिवर्तन खस साम्राज्यको पतनसँग सम्बन्धित रहेको विषय खोतल्दा दुवै स्रोत भिडाउनुपर्छकुनै क्षेत्र वा जातीय समुदायको इतिहास उही क्षेत्र र जातीय समुदायमा मात्रै सीमित हुने कुरा होइन नत्र बौद्ध धर्मको इतिहास जैन ग्रन्थहरूमा र जैन धर्मको इतिहास बौद्ध ग्रन्थहरूमा पाइने थिएन नेपालमा नपाइने मध्यकालीन नेपालसम्बन्धी कतिपय तथ्य भारतीय तिब्बती र चिनियाँ स्रोतले खुलस्त गरेका छन्तामाङको लिखित इतिहास छैन भनेको ठाउँमा सहभागीको तर्फबाट तामाङको वर्षदेखिको लिखित इतिहास नेवार स्रोतमा सुरक्षित रहेको जानकारी उपलब्ध हुनु पनि यसैको उदाहरण हो निचोड के हो भने इतिहास अध्ययन र लेखनमा एकाङ्की प्रयत्न अपुग नै हुन्छ कसले लेख्ने इतिहास

 भदौ काठमाडौं कतारले अाज (बिहीबार) देखि अवैधरुपमा काम गरिरहेका विदेशी कामदारलाई आममाफी दिन सुरू गरेको छ  कतार आन्तरिक (गृह) मन्त्रालयले महिनाको अवधि तोकेर अवैध कामदारहरुलाई आममाफी दिन सुरू गरेको हो बिहीबारदेखि सुरु भएको आममाफीको प्रक्रिया डिसेम्बर सम्म चल्नेछ  यो अवधिमा विभिन्न कारण करार सम्झौता भएका कम्पनी छाडेर अरु नै ठाउँमा काम गर्दै आएका कामदार प्रक्रिया पुरा गरेर स्वदेश फर्किन पाउने छन् कतारको गृह मन्त्रालयले अवैध रुपमा बसिरहेका आप्रवासी कामदारलाई स्वदेशकफािएन सहज वातावरण तयार गरिएको बताएको छ कतारमा ठूलो संख्यामा अवैध विदेशी कामदार कार्यरत छन् जसमा नेपालीहरुको संख्या उल्लेख्य छ  अब त्यहाँको सरकारले तोकेको प्रक्रिया पुरा गरेर उनीहरुलाई बिना सजाय घर फर्किन सक्नेछन् आममाफी प्रक्रियाका लागि पासपोर्ट पासपोर्ट नभए नेपाली दूतावासले जारी गरेको ‘ट्राभल डकुमेन्ट’ टिकट र पतका आइडीको फोटोकपी आवश्यक पर्छ अवैधानिक कामदारले कामदार आइतबारदेखि बिहीबारसम्म दिउँसो बजेदेखि राति बजेसम्म (स्थानीय समय अनुसार) सनैयास्थित खोज तथा अनुसन्धान विभाग (सिआइडी) मा निवेदन दिन सक्छन् कतारले आवश्यक प्रक्रिया पुरा गरेर निवेदन दिएको तीन दिनभित्र कतारबाट बिना सजाय स्वदेश फर्किन ‘इक्जिट परमिट’ दिने भएको छ सन् को विश्वकप आयोजनाको जिम्मा पाएको कतारले अवैध कामदार र उनीहरुको अवस्थालाई लिएर पछिल्लो समय अन्तर्राष्ट्रिय मानवधिकारवादी संघ संस्था र विभिन्न देशको दबाव खेप्दै आएको थियो कतारले सन् मा लागू गरेको आप्रवासी कामदर समबन्धी कानुन नम्बर अनुसारका कामदारलाई आममाफी दिनेछ तर आममाफी सुविधा लिएर स्वदेश फर्किने कामदार वर्षसम्म फेरि कतारमा जान पाउने छैनन् कतार सरकारले यसअघि सन् मा आममाफी प्रक्रिया चलाएको थियो

राजविराज असोज राजविराजको शैक्षिक तालिम केन्द्रमा द फ्रिडम फण्डको सहयोगमा हरुवाचरुवा समुदायहरुलाई जीवन उपयोगी सीप संस्थागत विकास तथा नेतृत्व विकास तालिम आइतवारदेखि सञ्चालन भएको छ मानव अधिकार तथा ग्रामिण युवा परिवर्तन(हुर्क) नेपाल र तपेश्वरी समाज कल्याण संघको आयोजनामा सञ्चालित तालिमको उद्घाटन जिल्ला विकास समिति सप्तरीका निमित्त स्थानीय विकास अधिकारी नवराज खडकाले गरेका छन् हुर्क नेपाल र तपेश्वरी समाजको संचालक समितिका अध्यक्ष पार्थो सरकारको अध्यक्षतामा आयोजित कार्यक्रममा नेपाली कांग्रेसका सुभाषचन्द्र सिंह मतदाता अधिकार मञ्च सप्तरीका सचिव सिता प्रसाद यादव बथनाहा गाविसको नेपाली कांग्रेसकाबुथ सभापति लोकेन्द्र नायक तालिमका प्रशिक्षक सुरेन्द्र गुप्ता कार्यक्रम संयोजक प्रदीप कुमार जोशीलगायतले शुभकामना मन्तव्य व्यक्त गरे उक्त तालिममा जम्मा जनाको सहभागिता रहेको छ

नेपाली कांग्रेसका पूर्व महामन्त्री तथा कार्य समिति सदस्य विमलेन्द्र निधिले पार्टीको औं महाधिवेशनमा महामन्त्री पदमा उम्मेद्वारी दिने भएका छन तराई मधेशमा कमजोर बन्दै गएको पार्टीको पहुँच र देशको परिवर्तित स्वरुपको सम्बोधनका लागि आफ्नो उम्मेद्वारी अनिवाबर्य भएको बताउदै निधिले महामन्त्री पदका लागि उम्मेदवारी दिने घोषणा गरेका हुन यादवका अनुसार निधिले केही दिनमै औपचारिक कार्यक्रम मार्फत आफ्नो उम्मेदवारी सार्वजनिक गर्ने तयारी गरिरहेका छन दोस्रो जनआन्दोलनको सफलता पछि पार्टीमा देखिएको अस्थिर र असफल कुटनीतिका कारण पार्टीका धेरै नेता र कार्यकताले पार्टी छाडेर गएको ठहर निधिको छ निधि नेपाल विद्यार्थी संघको पूर्व अध्यक्ष हुँदै पार्टीको महामन्त्री भै सकेका छन् नेता निधिले आफ्नो करिब पाँच दशक लामो राजनीतिक यात्रामा सात वर्ष जेलमा बिताएका छन् राजनीतिक शास्त्रमा त्रिभुवन विश्व बिद्यालयबाट स्नाकोत्तर गरेका निधि संविधान सभा निर्वाचनमा धनुषा क्षेत्र नम्बर बाट प्रत्यक्ष निर्वाचित संसद हुन निधिद्वारा महामन्त्रीमा उम्मेद्वारी घोषणा

राजविराज असार मधेशी निजामती कर्मचारी मञ्च सप्तरीका अध्यक्ष अजय कुमार झाले सिंहदरबार अझैं पनि मधेशी जनताप्रति पुर्वाग्रही रहेकोले सशक्त संघर्ष गर्नुपर्ने बताएका छन् आफ्ना चौथो स्थापना दिवसको अवसर पारेर राष्ट्रिय मधेश समाजवादी पार्टी सप्तरीले उद्योग वाणिज्य संघको सभाहलमा सोमवार आयोजना गरेको कार्यक्रममा बोल्दै उनले यस्तो कुरा बताएका हुन् मधेशी जनता अझै समानताको हकबाट बञ्चित रहेको बताउँदै उनले भने ‘सिंहदरवार अझैं पूर्वाग्रही रहेकोले मधेशी जनता एकतावद्ध भएर जवाफ दिनु जरुरी छ सशक्त संघर्षको विकल्प छैन जारी गरिएको नयाँ संविधान केही जाति विशेषको सहमतीपत्र मात्र भएको भन्दै विदेशी संविधानबाट कपी गरेर केही बुँदाहरु पेस्ट गरिएको नेपाल निजामती कर्मचारी ट्रेड युनियन सप्तरीका अध्यक्ष समेत रहेका झाले बताए उनले भने ‘असोज गते मधेशी जनतामाथि गोली चलाएर जबरजस्ती लादिएको विधानले संविधानको मान्यता पाउनु आफैमा लज्जास्पद कुरा हो ’कर्मचारी सेना प्रहरी आदिमा समेत मधेशीको सहभागिता एकदमै न्यून रहेको भन्दै अन्याय सहनुभन्दा न्याय र समानताकालागि संघर्ष गर्नु नै उत्तम विकल्प रहेको अध्यक्ष झाले बताए कुल कर्मचारीमा मधेशीको सहभागिता प्रतिशत प्रशासनमा प्रतिशत नेपाली सेनामा प्रतिशत (एक हजार मात्र नाई) सशस्त्र प्रहरी प्रतिशत र नेपाल प्रहरीमा प्रतिशत मात्र मधेशी रहेको जानकारी दिए विभेद विरुद्धको संघर्षलाई सशक्त रुपमा अगाडि बढाउनुपर्नेमा उनले जोड दिए पार्टीका जिल्ला अध्यक्ष गजेन्द्र कुमार मण्डलको अध्यक्षता तथा केन्द्रीय सदस्य हरेकृष्ण प्रसाद भगतको प्रमुख आतिथ्यमा आयोजित कार्यक्रममा अर्का केन्द्रीय सदस्य धनेश कुमार यादव सद्भावना पार्टीका केन्द्रीय सदस्य दिनेश कुमार यादव जिल्ला अध्यक्ष सुनिल कुमार झा तराई मधेश सद्भावना पार्टीका जिल्ला अध्यक्ष कपिलदेव यादव समाजवादी युवा लिगका केन्द्रीय उपाध्यक्ष पंकज देव जिल्ला भू–संरक्षण कार्यालयका प्रमुख विश्व बहादुर भण्डारी नेपाल प्रेस युनियनका केन्द्रीय सदस्य अवधेश झा मधेशी पत्रकार संघ सप्तरीका अध्यक्ष श्यामसुन्दर यादव रामसपाका जिल्ला उपाध्यक्ष सतिश कुमार सिंह युवा नेता सत्येन्द्र यादव समाजवादी युवा विद्यार्थीका केन्द्रीय सदस्य विद्यानन्द चौधरीलगायतले मन्तव्य व्यक्त गरे

वीरगञ्ज साउन पर्साको भिखमपुर गाविसमा सञ्चालन भएको सुनौलो हजार दिनको कार्यक्रममा अनियमितता भएको आरोप लगाउदै गाबिस भिखमपुर वडा नं आसवारीका स्थानियले जिल्ला प्रशासन कार्यालय पर्सामा निवेदन दिएका छन् आसवारीका स्थानिय बबिता देवी र जोन्हि देवीले आइतबार जिल्ला प्रशासन कार्यालय पर्सामा निवेदन दिएका हुन् पुर्नजागरण समाज नेपालद्वारा सञ्चालित सुनौलो हजार दिनको कार्यक्रममा आसवारी वडा नम्वर का अभियान अध्यक्ष सवरीया देवी सचिव बढिया देवी र कोषाध्यक्ष कलावती देवीमाथि भ्रष्टाचारको आरोप लगाउदै निवेदन दिएका छन् निवेदक अनुसार गाविस भिखमपुर टोल आसवारी वडा नम्वर– मा सञ्चालन भएको सुनौलो हजार दिनको कार्यक्रममा पहिलो किस्तामा आएको रकम हजार पाँच सय मध्ये हजार मात्र खर्च भएको दोस्रो किस्तामा आएको रकम हजार सय मध्ये पिस कुखुरा खरिदको करिब हजार खर्च भएको तेस्रो किस्ता हजार तीन सय रकम लाई थोरै रकम बताउने गरेको निवेदक बबिता देवीले बताईन् उनका अनुसार लक्षित समुदायलाई अण्डा दिने कुखुराको सम्झौता भएता पनि अण्डा नदिने कुखुरा वितरण गरेको बताईन साथै प्रति कुखुरा सय बताउँदा समाजमा बिरोध भएपछि अधिकांसले कुखुरा फिर्ता गरेका गरेका छन् अध्यक्ष र सचिवका आफन्तले निवेदक र हिसाव खोज्ने स्थानिय महिलाहरुलाई हात खुट्टा भाँचिदिने धम्की दिने गरेको स्थानिय अपसाना खातुनले बताईन् गाविस भिखमपुर अभियानकाका कोच चन्द्रिका पटेलको समेत भ्रष्टाचारमा संलग्नता रहेको स्थानियले आरोप लगाएका छन् उक्त अवसरमा महिला आयोगका पुर्व अध्यक्ष शेखचान्द तारा नेपाल सदभावना पार्टीका महिला मञ्चकी केन्द्रीय उपाध्यक्ष मुनी श्रीवास्तव सदभावना पार्टीका महिला नेतृ रेखा साह भिखमपुर टोल आसवारीका बिद्यावती देवी श्रीपती देवी राजभरी देवी कस्तुरी देवी लालपरी देवी मोटरा देवी सोना देवी चन्दा देवी पुनम देवी शकुन्तला देवी चिन्ता देवी लगायतको उपस्थिति रहेको थियो

स्पेनको अदालतले कर छलीको मामिलामा रियल म्याड्रिडका पोर्चुगिज स्ट्राइकर क्रिस्टियानो रोनाल्डोको सम्पत्ति माथि छानवीन अगाडि बढाउने भएपछि उनका एजेन्टले विदेशमा भएको सम्पत्ति सार्वजनिक गरेका छन् रोनाल्डोका एजेन्ट जर्जे मेन्डिस जो गेस्टीफुट एजेन्सी सञ्चालन गर्ने गर्छन यही मार्फत सार्वजनिक गरिएको रिपोर्टमा स्पेनबाहिर रोनाल्डोको सम्पत्ति करिब अर्ब करोड रुपैयाँ देखाइएको छ उनको यो सम्पत्ति गत वर्षसम्मको हो जर्जेको एजेन्सी गेस्टीफुटद्धारा सार्वजनिक वक्तब्यमा रोनाल्डोले कुनै करछली नगरेको र करक

भदौ काठमाडौं तराई मधेस लोकतान्त्रिक पार्टीका अध्यक्ष महन्थ ठाकुरको घरमा चोरीको प्रयास भएको छ महन्थ ठाकुर फाइल फोटोसानोठिमीस्थित ठाकुरको घरमा शुक्रबार साँझ चोरीको प्रयास भएको हो त्यसबेला ठाकुर भने प्रधानमन्त्री निवास बालुवाटारमा प्रधानमन्त्री प्रचण्डसहितका नेताहरुसँग बैठकमा थिए पारिवारिक श्रोतका अनुसार साँझपख तीन जनाको समूह ठाकुरलाई भेट्नु भन्दै घरमा प्रवेश गरेका थिए जतिबेला घरमा छोरी डा मिनाक्षी ठाकुर मात्र थिइन् चोरहरुको समूहले ठाकुर आँखामा खोर्सनीको धुलो छरेका छन् त्यसक्रममा उनी लडेर घाइते भएकी छन् र टाउकोमा चोट लागेको छ चोरहरुको समूहले बि्रफसेस चोरी गर्ने क्रममा केहीबेर खोसाखोस भएको थियो र मिनाक्षीको हातमा चोट लागेको बताइएको छ यो खबर बालुवाटारमा रहेका तमलोपा अध्यक्ष ठाकुरका सहयोगी सकेन्द्र मिश्र कहाँ पुग्यो उनले बैठक कक्षमै प्रवेश गरेर घटनाबारे जानकारी गराएपछि प्रहरी प्रमुखलाई खबर भएको थियो उनको अहिले बानेश्वरस्थित एभरेस्ट अस्पतालमा उपचार भइरहेको छ गृहमन्त्रीसहितको टोली पनि आएको छ

पर्सा असोज दशैँ मेलाको मध्यनजर गर्दै संघिय समाजवादी फोरम नेपालले भक्तजनको सुविधालाई मध्य नजर गर्दै सहायत कक्षको सञ्चालन गरेको छ सहायता कक्षको आज संघिय समाजवादि फोरम नेपालका जिल्ला अध्यक्ष एवम् शान्ति समितिका संयोजक प्रदिप यादवले निरीक्षण गर्दै आवश्यक निर्देशन समेत दिएका छन् मेला घुम्न आएका ग्रामिण भेगका जनताका साथै भारतबाट समेत अएका श्रदालु भक्तजनहरुको सम्भव हर प्रकारको सहयोग गनर्’पर्ने बताएका थिए सह’लियत कक्षमा प्राथमिक उपचार खानेपानि तथा विभिन्न अनैतिक गतिविधिमा समेत निगरानि राख्न’पर्ने निर्देशन दिन’भएको थियो संघीय समाजवादी फोरम नेपाल नगर कार्यसमिति र संघिय कराँते संघको संयुक्त आयोजनामा सञ्चालित सहायता कक्ष मेला भरिका लागि सौँ घण्टा खुल्ला रहने फोरम नेपालका नगर अध्यक्ष राजुदीन बाबुले बताए सहायता कक्षबाट पार्टी प्रतिनिधिहरुले समेत भक्तजन तथा दर्शनार्थीहरुको सहज वातावरणकालागि सहयोग गरिरहेको उनले बताए सहायता कक्षमा पूर्व कृषि राज्य मन्त्रि करिमा बेगम संघिय कराँते संघका दोस्रो उपाध्यक्ष सदाम मन्सुरी जिल्ला कार्य समिति सदस्य नेक महम्द अंसारी युवा सदस्य परमा साह कान’ अंशु साह सलमान अंसारीलगायतको उपस्थिति रहेको छ

हिजो यो बहादुरलाई मालिकले इमेल गर्‍यो अर्को सूचना प्रकाशित नहुन्जेलसम्म कम्पनीले तत्कालका लागि छुट्टी रोकेको छ म मालिकले खरिदेको ‘वस्तु’ बनाएर यहाँ ल्याइएको छु यो दशैँमा घर जाने मेरो उत्कट इच्छा र रहरको हत्या गरिदियो मालिकले छुट्टी रोक्दियो मौसम तातो छ तर मालिकहरु चिसा छन् समात्दा चिप्लो र उचाल्दा गह्रौँ छ यहाँको श्रम कानुन एउटै घाम उदाउँछ यहाँ पनि तर चिलाउने डाँडाबाट फुत्त माथि उक्लिने घाम र यहाँको घाम नितान्त फरक छ यहाँ घामसँग आगो पोखिन्छ र घाम बैंशालु हुनै नपाई बिहानैबाट चसक्क पोल्न थाल्छ घामले मात्र हैन कामले पोल्छ जमीन मात्र हैन शरीर पोल्छ मन पोल्छ मस्तिष्क पोल्छ यो तापले जिन्दगी डढाउँदै छ म नियमित सेकिँदैछु यसरी सेकिनुपूर्व मेरो जीन्दगी अभावहरुले थिल्थिलो भइसकेको थियो कतै मिलिरहेको थिएन मर्मत गर्ने ध्याउन्नमा या बिग्रिएको जिन्दगी बोकेर भौँतारिएको महिना पूरा भयो अझै बन्दैन बन्छ कि भन्ने आशमा मेरो जीवन एउटा ‘वस्तुमा’ रुपान्तरित बनिसकेको छ म जिन्दगी बनाउन हिँडेपछि भूकम्पले घर ध्वस्त बनायो घरसँगै मेरो ठेगाना पनि भग्नावशेषमा पित्तलको अम्खरा खोज्दै गरेका बा आमाको फोटो मेरो वालपेपरमा हल्लिरहन्न्छ तेही ठेगानामा रुमल्लिएको मेरो बालापनको स्मृतिले फनफनी घुमाइरहन्छ मलाई आफ्नो ओछ्यानमा साङ्लो दौडँदा बिउँझिएर सुत्नै सक्दैनथेँ छिसिक्क आवाज कानमा पर्‍यो भने छ्याङ्ग भैहाल्ने बानी थियो छेउछाउमा कोही सुतेर गाढा स्वास लिँदा पनि ‘डिस्टर्ब’ हुने झन घुर्ने कोही परे भने म रातभर शिवजीका नाममा जाग्राम एकदम अल्टर थिएँ यो बानीबाट आजित भएर बहुत रिसाउथेँ आफैसँग ओछ्याननेरको भित्तो चिथोरेर वा मुड्किले हानेर अर्कै आकृतिमा ढालिदिएको कयौँ उदाहरण छन चिलाउने डाँडाबाट दशमान्छे जति माथि घाम पुग्दा फुल्पिङकोट पुरै झलमल्ल भएर रातभरि जम्मा भएका शीतहरु ओभानो बनिसक्थे आमाले घरधन्दा सकेर एक भारी घाँस गोठमा फालेको सुनेसी झन सिरकले आफुलाई बेरेर लुक्दा कल्लेरी गाँउ सुनसान भएझै गरी म निदाइदिन्थेँ आमा कान्छा Û उठ् भन्नुहुन्थ्यो उठ् ढिलो भैसक्यो भन्दा लोरी सुनेझैँ लोलाउथेँ झन निदले च्याप्थ्यो बिहानीको त्यो मिठास नीदमा ओड्ने छोड्न तीन भारी स्याउला एकै खेप बोकेको भन्दा गह्रौँ हुन्थ्यो मलाई बाआमाले मलाई अभाव कहिल्यै देखाउनुभएन लुकाउनुभो सन्तानलाई राम्रो मात्र देखाएर पीडा लुकाउन कहाँबाट सिके बाआमाले मैले बुझिँन उनताका खेतीबाट महिनालाई पनि पुग्ने अन्न उब्जन्नथ्यो खेती गर्दा आमाको नंग्र्रासँगै जिन्दगी खिएको छ पैताला फुटेर कयौं रेसाहरुका खाल्डा बनेका छन् ऐले बुझ्दैछु दुखका प्रमाणपत्रहरु यिनै फुटेका पैताला र अर्धबैंशमै चाउरिएका गाला रहेछन् हरेक वर्षजसो बा ज्यामी काम गर्न शहर जानुहुन्थ्यो र्फकदाँ बासँगै मिठाई फर्किन्थ्यो मेरा लागि केही थान कपडा पनि फर्किन्थ्यो घरका लागि चामल र दाल पनि तर बासँगै गएको च्यातिएको स्टकोट नयाँ भएर फर्किएको कहिल्यै पनि देखिनँ मैले आमाको नयाँ चोलो र फरियाको आश पनि अर्काे चोटिको आश बनेरै फर्किन्थ्यो यसरी हर दशैँमा बिँडी खाँदा आगोलकोंडा फिलिङ्गो उछिट्टएिर प्वाल परेको आमाको फरिया सधंै धोएपछि नयाँ भैरहृयो सनपाटले चुटेर पखालेपछि बाको ज्यानमा त्यै स्टकोट चम्रिहृयो घरमा चाडबाड र आफन्त आउँदा बाहेक मीठो मसिनो तुल्याउन हम्मे थियो मौसम अनुसारको तिहुन तयार हुन्थे बर्खामा तामा हिउँदमा गुन्द्रक नत्र मोहीको सोल्लर कयौँ पटक काँक्राको चिरा टोकेर ढिँडो निलिन्थ्यो हुन त यी परिकारवाला खाना कहिल्यै मन परेन मलाई जब घरमा काम गर्नुपर्ने हुन्थ्यो तब मेरो एउटै सार्वभौम तरिका थियो म किताब बोकेर घोत्लिन्थेँ कपीमा ‘सायरी’ लेख्न थाल्थेँ उसै केर्दा अचम्मको चित्र बन्थ्यो कल्पना भन्दा धेरै परको बिम्ब उत्रन्थ्यो अक्षर त आखाँमा बिझाउथे मन अन्तै उड्थ्यो जे जे गर्थेँ ती सबै पढन्तेको नाटक रचना हुन्थ्यो चोर आँखा फाल्दा काम अह्राउन आएका बाआमा रित्तै फर्किसकेका हुन्थे मैले यसरी आफुलाई जिताएकोमा अट्टहास मुस्कान छोडेँ उ बेला मुठ्ठी कसेर माथि उचाल्दै ‘यस’ हुंकार गरेँ समय बदलियो समयसँगै मेरो ‘म’ पनि बदलिएको छ जिन्दगी घडीको सुई रहेछ म बाल्य र किशोर कालमा घुम्दा यै रेखामा घुमिदिन्थेँ त्यसरी समय मसँग घुम्थ्यो जस्तो लाग्थ्यो तर अहिले जिन्दगीको घडीमा अर्कै सुई भएको छु म आफ्नु तरिकाले घुम्न सक्दिँन मलाई अरुले घुमाउँछन् अरुको समयचक्रमा घुम्दै छु जति बजाउँछन् उति बजिदिन पर्छ मैले यसर्थ कि यो घडी उसले खरिद गरेको छ यसको हरेक सुईहरुमा उसको स्वामित्व सुरक्षित छ ‘दम’ उसैको नियन्त्रणमा छ मनलाग्दी बटार्छ मनलाग्दी बजाउँछ म यसरी चुपचाप बजिरहेको छु टियुमा भर्खर भर्ना भएको एउटा बिद्यार्थी काठमान्डौंले एक किसिमको वितृष्णा मन मस्तिष्कमा हुँडलिरहेको थियो अव्यवस्थाको चरम उदाहरण थियो काठमान्डौ देशको मात्र हैन भ्रष्टाचार बेथिती स्वार्थ र अझ फोहोरहरुको पनि काठमाण्डौ राजधानी हो म यी ‘बहुमुखी बिम्बहरुको’ राजधानीमा थिएँ एउटै उद्देश्य थियो ‘टियुको डिग्री सर्टिफिकेट’ आफ्नो नाममा लेखाउनु तर भर्ना भएपछि एक दिन पनि क्लास लिन परेन मलाई कारण एउटा साथी थियो भर्खर ‘खाडीबाट’ नेपाल आएको एकदिन उसले चिया गफमा तीतो व्यंग्य पेल्यो मलाई नेपालमा बसेर पढ्नेले सर्टिफिकेट आफ्नो नाममा पार्छन् अरब जानेले शहरमा जग्गाको लालपूर्जा उसले तँ सर्टिफिकेट रोजेर गलत गर्दैछस् भन्ने ‘निचोड’ निकाल्यो यो भन्नुको पछाडि अरब भासिएको दुई बर्षमा उसले भर्खरैको छुट्टीमा नेपाल आउँदा काठमाडांैमा ‘घडेरी’ किनेर देखाएको प्रगति थियो यैबेला मेरो मस्तिष्कमा पढेर पनि जागिर नपाई छटपटिएका म जस्तै बेरोजगार युवाहरुको बिम्ब अनेकौँ ढाँचामा नाच्दै थिए त्यस रात उसका कुरालो म निदाउन सकिनँ उसका शब्दहरु कानबाट छिरेर सिधै मनलाई क्षतबिक्षत बनाउँदै थिए यो पीडाले दुख्दा मभित्रको ‘अहम’ जाग्यो एक किसिमको ‘रहर’ रोपिदियो उसले रहर मात्र रोपेन पानी सिँचेर गयो एकै रातमा रहर फूल्ने गरी गोडेर गएछ उ त हलक्कै बढ्ने गरी उसको नाडीमा टल्की रहेको ब्रान्डेड घडी आइफोन फाइभ मोडलको मोबाइल र रेवनको सनग्लासले मलाई गिज्याइरहेको थियो रातभर म झुस्स थिएँ केही थिएन मेरो सम्पत्ति भन्नुनै मेरो शरीर मात्र थियो मेरो अन्तष्करणमा यी ग्याजेटहरुले पटकपटक प्रहार गरिरहन्थें म पटकपटक घाइते बनिरहन्थें अनायसै घर विम्वाकृत हुन्थ्यो विगतको अभाव बेस्मारी झम्टिन्थ्यो आमाको फाटेको फरियाले बेर्थ्यो मलाई बाको च्यात्तिएको स्टकोटको धुजाले आँखा टाल्न खोज्थ्यो म निसासिन्थेंम फ्ल्यास ब्याकमा हराउँछु रातभर मेरो परिवारको विगत आम गरीब परिवारसँग मेल खान्छ हाम्रो जग्गा साह्रै कम थियो पाथीजति धान फल्ने खेत रैकर बारीमा अन्न कम र घाँस ज्यादा फल्ने दुई तीन वस्तुभाउको परिवार पालिने घाँस फल्ने बारीमा हाम्रो एक परिवार पालिने अन्न फल्दैन्थ्यो दशैँ तिहार र श्राद्धको दिन बाहेक हामीले भात पेटभरि कहिल्यै खाएनौं दिदीले सानैबाट अरुको घरमा काम गर्न जान पर्‍यो जेनतेन पढन पाउने भाग्यमानी मै थिएँ बाले जीवनको औषत उमेर अरुकै भारी खेप्न पर्‍यो विगतले नराम्ररी चिमट्यो त्यो रात वर्तमानले झम्टिरहृयो भविश्यको नाममा आउने दिनहरु बत्ति निभेर निश्पट अँध्यारो भएको मेरो कोठा जस्तै लाग्न थाल्यो सम्भवतः हामीलाई गरिबीले समस्याले पीडाले तनावले र अभावहरुले बेरिरहृयो सोचेँ यो चक्रीय बेराइबाट उम्काउनुपर्ने पालो मेरो थियो यसकारण कि म हुर्किएको छोरो थिएँ यो अभावले दबाव दिएर ठेल्यो मलाई रातभर निदाउन दिएन यी चिज सोचेर ऐंठनमा परेँ त्यो रात हतपत फेसबुकमा आफुलाई भुलाउन खोजेँ उसैले पोयट गरेका फोटोहरुमा नयन विचरण हुन्थे उ बरालिएको समुन्ऽ हेर्थेँ चिल्ला सडकहरु छेउका गगनचुम्बी महलमुनि उसलाई नियाल्थेँ उद्यानमा हात फैलाएर आकाश अंगालेको फोटोले मोहित हुन्थेँ उ हर फोटोहरुमा मस्त हाँसेको हुन्थ्यो म हर नजरहरुमा उसलाई ईष्र्याले नियालिरहेको हुन्थेँ पक्कै पनि हाँस्नु नै खुसी हुनुको कारण हो खुसी हुन सन्तुष्ट हुन पर्छ सन्तुष्ट हुन दाम कमाउन पर्छ यो भन्ठान्नु उसलाई हेरिसकेपछिको मेरो अनुभूति थियो यसर्थ मेरो मष्तिष्कमा ‘विदेश’ खुसी हुने दाम कमाएर हाम्रो परिवारीक तमाम अभावहरुको परिपूर्तिका साथै मेरो बिगि्रएको जिन्दगी बनाउने ठाउँ हो भन्ने कुराले डेरा जमायो भोलिपल्ट बिहानै उसलाई फोन गरेर रुममा बोलएँ म पनि बिदेश जान्छु यार रातभरिको अनिँदोको ‘सारांश’ यत्ति थियो ऊ मुसुक्क हाँस्यो हाँस्दा उसका अगाडिपट्टि थोरै उछिट्टएिका दुईटा दाँत सुन्दर देखेँ मैले उसले ठेगाना दियो पहिले नै बताइए अनुसार म्यानपावरमा सर्टिफिकेटसहित पुगेँ म मान्छेहरुको भीड थियो केशर महलअगाडिको पासपोर्ट शाखामा हुने भिड दिउँसो म्यानपावरमा बाँडिन्थ्यो म पनि त्यसरी बाँडिएको थिएँ मेजर अंग्रेजीमा मास्टर सकेर बोर्डिङ स्कुल पढाउँदै गरेको चिनेको एउटा साथी त्यै हुलमा थियो म पनि मिसिएँ इन्टरभ्यु सकेर र्फकँदा बाटैमा फोन आयो रामजी बधाई तपाई पास हुनुभएको छ भोलि अपिसमा हजारसहित पासपोर्ट लिएर आनुहोला मैले ‘धन्यवाद’ भन्न नपाउँदै उसले फोन राख्यो सायद म जस्ता धेरैलाई यो रेडिमेड शब्द सुनाउने जागिर हो उसको एक महिनामै भिसा झर्‍यो मैले आफूलाई टोटल लाख हजारमा ‘एसएमआर’ नामक म्यानपावरमा बेचेँ पहिलोपटक बेचिँदा उसले मलाई हजारको तिरेको रसिद र केही थान झुठ विवरण कण्ठस्थ घोकाएको थियो यसरी आफैंलाई बेचेर सेक्युरिटी गार्डमा युएईको आबुधाबी आएँ म तीस महिनाउता सात घाम बराबरको ताप चाख्दैछु म निरन्तर तातो मात्र हैन मैले सोचेको विदेश चाख्दै छु आमाले पकाएको तिहुन धेरै मिठो म बुझ्दै छु यो बुझ्न मलाई जिन्दगीको आधी उमेर कुर्न पर्‍यो अल्छी गरेर बिहानभरि सुतेको स्वाद मेरो जिन्दगीबाट अलप भैसकेको छ अचेल म बिहानै बजे मोबाइल आर्लामको सहाराले ब्युँझन्छु आलार्मको एकै झड्कामा उठ्नु मेरो दैनिकी हो नत्र मेरो डिउटी छुट्छ डिउटी छुट्दा अर्काे एकदिनको पारिश्रमिक छुट्छ यो चिन्ताले मलाई ठीक समयमै उठ्न मद्दत गर्छ मैले बासी खाना र खबुज (रोटी) खाएको ठ्याक्कै महिना पूरा भएछ र दुई छाक नपकाएको पनि रुममा डबल बिस्तरा छ होस्टेल बेड तलमाथि साङ्लो दौडँदा ब्युँझने म अचेल अर्कै भएँ पालैसित डिउटी जान उठ्नेहरुले अलार्म बजाउँछन् बजे बजे बजे म कसैको सुन्दिँन प्रायः किनकि मलाई बजे उठ्नुछ अरुको अलार्ममा बहकिन्न म डिउटी घन्टाको छ र डिउटी जान रुमबाट डेढ घन्टा लाग्छ त्यो अगाडि तयार हुन आधा र एक घन्टा सबैलाई छोड्दै टिप्दै गर्छ गाडीले आउन उही बराबर समय तयार हुन र फ्रेस हुन सेम टाइम खानाका लागि दुई घन्टा यसरी दैनिक घन्टा डिउटी र यसकै तयारीका लागिसक्छु म म नित्य घन्टा बिजी भैरहन्छु दैनिक र घण्टा सुत्छु बाँच्नलाई डिउटी गरिरहनु र घन्टा स्वास फेरिरहनु मेरो नियमित कर्म हो साथीभाइ ईष्टमित्रसँग कुरा गर्न केही समय छुट्याउन नपाउँदा फलानो ठूलो पल्टियो भन्ने हल्ला सुन्छु आफ्नाहरुबाट साथीहरुबाट म फिस्स हाँस्छु यसरी हाँसेर पचाउनु सिवाय मसँग अर्काे विकल्प रहन्न म प्राकृतिक छटाहरुको नेपाल सम्झन्छु र यो खाडीसँग दाँज्न पुग्छु प्रकृतिले ‘खाडीलाई’ ग्यास दियो तेल दियो हाम्रा पाखा पखेराहरुमा जस्तो यहाँ हेर्न लायक केही देख्दिनँ म मैले घरको झ्यालबाट चिहाउने जुगल छैन यहाँ बिहानीको झुल्के किरणमा चाँदनी पोतिने हिँउ फल्ने पहाडहरु छैनन् बादलको लुकामारीसँगै छ्याङ्ग उघ्रने स्यालतापको डाँडो छैन न काफलका बोट छन् न गुँराशका थुम्का छन् न केही हरियाली न छरेखोला र पातले छांगा जस्तै पहाडबाट पानीको फाहोरा खस्छ यहाँ मिनी नायगरा फल्सको झल्को मैले छहरेखोलाले मेटेथेँ यहाँ त्यो पनि छैन दुबईको जुमरेहा वीचमा पैसाले पानी नचाउँछ अक्सर मन बहलाउन म हेर्न पुग्छु हुन त यहाँ पैसा रोपेर ‘बागहरु’ बन्छन् पैसा रोपेर सुन्दरता उम्रेको हुन्छ त्यही हेर्ने भीडहरुको लाम देख्छु बरु तर यो भीडमा मेरो गाँउका काकीहरु हुन्नन् बजैहरु हुन्नन् भाँडाकुटी खेल्ने भुराहरु हुन्नन् यहाँ हुने भीड भन्दा मलाई असनको भीड मन पर्छ त्यो भीडमा एउटा सुगन्ध छ नेपाली बास्ना छ तर यहाँ फगत महंगा अत्तरहरु छर्केर आउनेहरुको गन्धमा म बाको काखीबाट निस्कने पसीनाको गन्ध भेटि्दनँ बिना परिश्रमको गन्ध मलाई नपच्ने भएको छ अचेल चाइनिज दुबो र भुँईफूलहरुले सडकका छेउछाउ सिंगारिएका छन् डबल रोड लाइनको बीचमा खजुरका बोटहरु बांगिएला कि भनेर ठिंग्रिङ् उभिएका छन् तर हावाको वहावमा ती पातहरु हाम्रो धुस्कोट मुनि वनतिर सल्ला सुसाएजसरी कहिल्यै सुसाउन्नन् सल्ला सुसाएको त्यो मीठो सुसेली धूनको न्यास्रो मेट्न म खजुरको बोटमुनि टोलाउँछु तर मेरो तृष्णा व्यर्थ हुन्छ नागीचौर मुनिदेखि स्याल्तापको पुरै वनभरि फूल्ने लाल&#2

काठमाडौं बर्षपछि सगरमाथा आरोहण पूनः शूरु भएको छ प्राकृतिक विपदले लगातार बर्ष रोकिएको सगरमाथा आरोहण पून सूचारु भएको हो सगरमाथा आरोहणका लागि आरोहीहरु काठमाडौंबाट आधार शिविरतर्फ लागिसकेको पर्यटन विभागले जानकारी दिएको छ विभागका अनुसार अनुसार हालसम्म टिमका सय जना विदेशी आरोहीहरु आधार शिविर हिँडेको छन् पर्यटन विभागका ज्ञानेन्द्र श्रेष्ठका अनुसार सय ले दिए आवेदन गरेका छन् यसबर्ष सगरमाथा आरोहण गर्नेको संख्या सय नाघ्ने अनुमान गरिएको छ लगातारको प्राकृतिक विपत्तीले आरोहण अनिश्चित बनेपछि यस वर्ष आरोहीको संख्या घटेको छ मा हुदहुदका कारण सगरमाथा आरोहण शून्य भएको थियो मा चिनियाँ नागरिक सहितको जनाको टोली क्याम्प टुसम्म हेलिकप्टरमा गएर शिखर आरोहण गरेका थिए त्यस्तै मा सगरमाथा आरोहणका लागि सय जना आरोही आएका थिए तर मा भूकम्पको पराकम्पन गइरहँदा एक जनापनि शिखर चुम्न सकेनन् यसवर्ष यसै सातादेखि आरोहीहरु सगरमाथा आधार शिविरबाट क्याम्प वानतिर जाने क्रम सुरु हुने बताइएको छ कतिपय भने आधार शिविर पुगिसकेका छन् सन् यता सगरमाथा आरोहण कहिले पनि शून्यमा झरेको थिएन हाल सगरमाथा प्रदुषण कन्ट्रोल समिति (एसपीसीसी) ले आइसफलको बाटो बनाइरहेको बताइएको छ सगरमाथा आरोहणका लागि विशेषगरी र मा आरोहण गर्न नसकेका आरोहीहरु आएको पर्यटन बोर्डले जानकारी दिएको छ सरकारले मा आरोहण गर्न नसकेका आरोहीलाई वर्षसम्म र मा आरोहण गर्न नसकेका आरोहीलाई दुई वर्षसम्म रोयल्टी नलिने घोषणा गरेको छ सगरमाथा अरोहणका लागि आरोहीले प्रमिशन शुल्क वापत हजार अमेरिकी डलर अर्थात लाखभन्दा बढी रुपैयाँ बुझाउनुपर्छ

राकेश साहवीरगञ्ज पुस स्थानिय प्रहरी प्रशासनले गरेको ज्यादती बिरुद्ध संघिय समावेसी मधेसी गठबन्धन पर्साले आज (सोमवार) वीरगञ्जमा फट्ठासहितको खबरदारी जुलुस प्रर्दशन गरेको छ वीरगञ्जको घण्टाघरबाट निस्केको उक्त जुलुस मधेसी एकता जिन्दावाद मधेसको माग पुरा गर मधेसीहरुलाई जनावर भन्न पाईदैन प्रहरी प्रशासनको ज्यादती बन्द गरलगायतका नाराहरु लगाउदै नगर परिक्रमा गरी पुनः घण्टाघरमै पुगी सभामा परिणत भएको छ गठबन्धन पर्साका संयोजक सरीफ अहम्दको अध्यक्षतामा आयोजित सभालाई सम्बोधन गर्दै गठबन्धनका नेता एवं नेपाल सदभावना पार्टीका केन्द्रिय सदस्य शिव पटेलले अधिकार प्राप्तिको लागि जारी मधेस आन्दोलनको सवा चार महिना बितिसक्दा पनि वर्तमान सरकार आन्दोलनको सम्बोधन गर्नुको साट्टो उल्टै सरकार प्रमुख केपी ओलीले मधेसमा जारी आन्दोलन जनावरहरुले गरेको भनी दिएको अभिव्यक्ति वहाँको मानसिक असन्तुलन भएको बताए यो आन्दोलन अझ मधेसीहरुको लागि अस्मिताको लडाइ भएकोले दुःख कष्ट भएता पनि आन्दोलनमा उत्साहका साथ सहभागि हुन आम मधेसी जन समुदायसँग उनले आग्रह गरे सभामा महिला नेतृ पुर्वमन्त्री करिमा वेगम गठबन्धनसँग आवद्ध मुनी श्रीवास्तव राष्ट्रिय मधेश समाजवादी पार्टी पर्साका सचिव धर्मेन्द्र पटेल नेसपा पर्साका अध्यक्ष मनोज कर्ण प्रवक्ता सुजित त्रिपाठी तमरा अभियान पर्साका धन्जीव मिश्रा संघिय समावेसी मधेसी युवा गठबन्धन पर्साका संयोजक ईश्वर यादव सल्लाहकार ओमप्रकाश सर्राफ लगायतले सम्बोधन गरेका छन् भने कार्यक्रमको सञ्चालन उमेशलाल सहनीले गरेका छन्

भदौ काठमाडौं प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले भूकम्प पीडितलार्इ दिइने अनुदान रकम छिटो वितरण गर्न पुनःनिर्माण प्राधिकरणलाई निर्देशन दिएका छन् व्यवस्थापिका–संसद् विकास समितिको आजको बैठकमा उनले भूकम्पपीडित जनतालाई आवास निर्माणका लागि प्रदान गर्ने अनुदानमा एक लाख वृद्धि गरिने बताए सुशील कोइराला नेतृत्वको सरकारले भूकम्पपीडित जनतालाई आवास निर्माणका लागि रु दुई लाख अनुदान दिने निर्णय गरेको थियो सरकारले यो रकममा वृद्धि गरी तीन लाख पुर्याउने तयारी गरेको छ प्रधानमन्त्री प्रचण्डले भने यही हप्ताभित्र भूकम्पपीडित जनतालाई आवास निर्माणका लागि रु एक लाख थप गर्ने निर्णय गर्न लागेको म जानकारी गराउन चाहन्छु ’बैठकमा प्रधानमन्त्रीले मन्त्रिपरिषद् निर्णयको कार्यान्वयनलाई आफूले दैनिक रुपमा मुख्य सचिवमार्फत अनुगमन गरिरहेको बताए उनले भने दिनभित्र पहिलो किस्ताबापतको रकम भूकम्पपीडितलाई वितरण गर्न मैले पटक पटक प्राधिकरणलाई निर्देशन दिएको छु यसमा आलटाल हुन्छ भने म हेलिकप्टरमा पैसा राखेर वितरण गर्ने कार्यमा लाग्नेछु यस्तो दिन आउन नदिनुहोस् ’भदौ महिनाभित्र निर्वाचनको तयारी पूरा हुने  प्रधानमन्त्री प्रचण्डले संविधान कार्यान्वयनको महत्वपूर्ण खुड्किलोका रुपमा रहेको निर्वाचन सम्पन्न गर्न आवश्यक प्राविधिक कानुनी तथा राजनीतिक सहमतिको वातावरण भदौ महिनाभित्र बनिसक्ने जानकारी दिए यसका लागि उच्च राजनीतिक तहमा छलफल भइरहेको उनले बताए ‘स्थानीय तहको निर्वाचनका लागि मैले निर्वाचन आयोग राजनीतिक नेतृत्वमा छलफल चलाइसकेको छु छिट्टै सहमतिमा पुगिन्छ प्रधानमन्त्री प्रचण्डले भनेका छन् आफूले भदौ गतेदेखि छिमेकी देश भारतको भ्रमण गर्ने भन्दै उनले भ्रमणका क्रममा हुलाकी सडकका बारेमा कुराकानी हुने बताए सभापति रवीन्द्र अधिकारीको सभापतित्वमा सम्पन्न सो बैठकले भूकम्पपीडित जनताको सुनुवाइ गर्न भूकम्पपीडित सुकुम्बासी तथा ऐलानी जग्गामा बस्दैआएकाको समस्या दिनभित्र सम्बोधन गर्न पुनःनिर्माणमा आर्थिक अभाव हुन नदिन भूकम्पपीडित जनतालाई आवास निर्माण गर्न निर्माण सामग्री बैंक स्थापना गर्न सरकारलाई निर्देशन दिएको छ

वैशाख काठमाडौं अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले गरिबी निवारण कोषमा चार करोड लाख रुपैयाँ भ्रष्टाचार भएको ठहर गर्दै विशेष अदालत काठमाडौंमा मुद्दा दायर गरेको छ कोषका जना अधिकारी विरुद्ध अख्तियारले आज विशेष अदालतमा मुद्दा दायर गरेको हो कोषका कार्य प्रवन्धक लेखा अधिकृत लेखा सहायक वित्त तथा प्रशासन प्रमुख तथा कार्यकारी निर्देशकसमेतले एक आपसमा मिलेमतो गरी गैह्रकानूनी लाभ हुने गरी फर्जि बिल बनाएर भ्रष्टाचार गरेको अख्तियारको ठहर छ कोषमा भ्रमणभत्ताको नाममा आर्थिक / मा लाख हजार / मा  करोड लाख हजार र आर्थिक वर्ष / मा करोड लाख हजार  भ्रष्टाचार भएको भन्दै विशेषमा मुद्दा परेको हो उनीहरूले भ्रमणका नाममा खर्च भएको भनी झुठा विल भरपाई पेश गेरी पेश्की फछर्यौट गर्ने गराउने गरेकाे अख्तियारले जनाएको छ कोकोविरुद्ध पर्‍यो मुद्धा सूची हेर्नुस् (फोटोस्रोतः अख्तियार )

राजविराज असोज बाढी पीडितहरुको राहतमा अनियमितता भएको भन्दै सप्तरीको तिलाठी गाविस कार्यालयमा पछिल्लो दुई सातादेखि तालाबन्दी कायमै रहेको छ स्थानिय वासिन्दा तथा पूर्व सभासद शिवचन्द्र मिश्र नेतृत्वमा रहेको संघर्ष समितिले गाविसको कार्यालयमा भदौको अन्तिम सातातिर तालाबन्दी गरेका हुन् तालाबन्दीका कारण जन्म दर्ता विवाह दर्ता नागरिकता तथा राहदानी सिफारिस लगायतका महत्वपूर्ण कार्यहरु रोकिएकाले सर्वसाधारणहरुलाई दिनहुँजसो सास्ती व्यहोर्नु परेको छ ‘तालाबन्दीका कारण गाविसका सम्पूर्ण कामकाजहरु रोकिएको छ’ गाविस सचिव ओमप्रकाश ठाकुरले भने ‘कामकाज ठप्प भएका कारण आफु लगायत गाविस कर्मचारीहरुलाई निकै दवाव खेप्नु परिरहेको छ ’यसबारे आफुले जिल्ला प्रशासन कार्यालय जिल्ला विकास समिति समेतलाई जानकारी गराई सकेको बताउँदै सचिव ठाकुरले बाढी पिडितको तथ्याड्ढ सड्ढलन बाहेक राहत वितरण सम्बन्धी कुनै पनि काममा आफुहरुको संलग्नता नरहेको दावी गरे ‘राहत बाँडने जिल्ला प्रशासन कार्यालय हो निर्णय गर्ने जिल्ला विपद व्यवस्थापन समिति यसमा हाम्रो के दोष प्रश्न गर्दै सचिव ठाकुरले भने ‘गाविसले गर्दै नगरेको कामको जिम्मेवारी गाविसमा थोपारेर तालाबन्दीको कुनै औचित्य छैन ’यता दुई सातादेखि तालाबन्दी गरिएको भएपनि जिल्ला प्रशासन कार्यालय जिल्ला विकास समिति र अन्य निकायहरु भने मौन देखिएको प्रति समेत स्थानियहरुले आक्रोष व्यक्त गरेका छन् सप्तरीका प्रमुख जिल्ला अधिकारी बलदेब गौतम राहत वितरणमा भएको अनियमितता सम्बन्धमा छानबिन भईरहेको प्रतिक्रिया जनाउँदै आएका छन् तालाबन्दी गरेर समस्या समाधान नहुने भनि धारणा राखेपनि तालाबन्दी खोलाउने तर्फ उनको खासै चासो नदेखिएको स्थानियहरुको गुनासो छ यता जिल्ला विकास समितिलाई त तालाबन्दीबारे झन जानकारी समेत रहेको छैन ‘औपचारिक रुपमा कसैले कुनै जानकारी गराएका छैन’ जिविसका योजना अनुगमन तथा प्रशासकीय अधिकृत धिरेन्द्र यादवले भने ‘पत्रपत्रिकाबाट केहि–केहि जानकारी पाएको त्यसबाहेको जानकारी छैन ’ गाविस कार्यालय वा आन्दोलनकारी कुनैपनि पक्षबाट आफुलाई यस सम्बन्धी कुनै पनि जानकारी नगराईएको यादवको भनाई छ पछिल्लो पटक गत साउन गते आएको बाढी पश्चात जिल्ला विपद व्यवस्थापन समितिले आंशिक रुपमा घर क्षतिग्रस्त भएकाहरुलाई प्रति परिवार हजारका दरले तथा पूर्ण क्षति भएकाहरुलाई हजारको दरले उपलब्ध गराउने निर्णय गरिएको थियो जसअनुरुप तिलाठीलगायतका विभिन्न गाविसहरुले जिल्ला विकास समितिमा आ–आफ्नो गाविसको तथ्याड्ढ पठाएका थिए तिलाठी गाविसले सय बाढी पीडितहरुको नाम पठाएकोमा जिल्ला प्रशासन कार्यालयबाट जनाका लागि राहत पठाईएको थियो त्यस्तै सकरपुरा गाविसलाई र रम्पुरा मल्हनियाँलाई जनाको राहत पठाईएको थियो देउरीभरुवा तथा को बर्साइन गाविसका एक जना पीडितलाई पनि प्रशासन कार्यालयबाट हालसम्म राहत पठाईएको छैन सबै गाविसमा बाढी पीडितहरुको राहत वितरणमा अनियमितता देखिएकोले यस समस्याको समाधान गाविसमा तालाबन्दीबाट नहुने जानकारीहरुको टिप्पणी छ पूर्व सभासद मिश्र नेतृत्वको संघर्ष समितिले जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा ज्ञापन पत्र समेत बुझाएका छन् दोषीमाथि कार्वाहीको माँग गर्दै संघर्ष समितिले विभिन्न कार्यक्रमहरु समेत गर्दै आएका छन् प्रमुख जिल्ला अधिकारीलाई संघर्ष समितिले बुझाएको ज्ञापन–पत्रमा वास्तविक पीडित भन्दा गैर पीडितहरुले राहत पाएको भन्दै तथ्याड्ढ सड्ढलनलगायत राहत वितरण कार्यमा अनियमितता गर्नेहरु उपर कार्वाहीको माग गरिएको छ

अरुण बराल/ टिप्पणी फागुन काठमाडौं नेपालको राजनीतिमा भारतको चर्चा खुबै हुने गर्छ चाहे त्यो आमचुनाव वा प्रधानमन्त्रीको चुनावमा होस् वा कुनै ठूलो दलको महाधिवेशनमा नै किन नहोस् अहिले नेपाली कांग्रेसको महाधिवेशन नजिकिँदै जाँदा पार्टीभित्र ‘भारत फ्याक्टर’ को जबर्जस्त चर्चा सुरु भएको छ कतिपय कांग्रेस नेताहरुले यस्तो दाबी गर्न थालेका छन् कि जुन नेतालाई भारतले समर्थन गर्छ उसैले पार्टी सभापतिमा जीत हात पार्न सक्छ यसरी भारतको विश्वास लिने दौडमा शेरबहादुर देउवा रामचन्द्र पौडेल र कृष्णप्रसाद सिटौला तीनैजना लागिपरेको चर्चा कांग्रेसभित्र व्यापक बनेको छ देउवाः पश्चिमा कि भारत नेपाली कांग्रेसमा शेरबहादुर देउवालाई विगतमा जुलिया चाङ ब्लकसँग जोडेर हेर्ने गरिन्थ्यो र यही आधारमा उनलाई भारतभन्दा अमेरिका बेलायत र युरोपियन युनियनलगायतका पश्चिमाहरुसँग निकट सम्बन्ध रहेको नेताका रुपमा बुझ्ने गरिन्थ्यो तर पछिल्लो समयमा देउवाले भारतसँगको सम्बन्ध सुधारेको कांग्रेसभित्र चर्चा छ संविधान बन्नुअघि देउवाले गरेको भारत भ्रमणलाई दक्षिणसँगको सम्बन्ध सुधारको उदाहरणका रुपमा लिने गरिएको छ नेपालका प्रमुख राजनीतिक दलहरुको अधिवेशनमा भारतले पनि गहिरो गरी चासो दिने गरेको पाइन्छ नेपालका राजनीतिक पार्टीभित्रै ‘माइक्रो म्यानेजमेन्ट’ गर्ने र आफूले चाहेको नेतालाई पार्टीको प्रमुख पदमा पुर्‍याउने खेलमा भारतीयहरुले रुची राख्ने गरेका छन् र यसैले गर्दा कांग्रेसभित्र ‘भारत फ्याक्टर’ले प्रवेश पाएको छ भारतसँग पौडेलको ‘कनेक्सन’शेरबहादुर देउवाले मात्रै होइन संविधान बनेपछि रामचन्द्र पौडेलले पनि भारतको भ्रमण गरेका छन् हाल कार्यवाहक सभापति रहेका पौडेललाई देउवा जसरी पश्चिमा निकट नेताको आरोप लाग्ने गरेको छैन तर उनको भारतसँगको पहुँच खासै देखिँदैन कांग्रेस नेता शशांक कोइराला र शेखर कोइरालाको भारतसँग जति पहुँच छ रामचन्द्र त्यति पनि पहुँच देखिँदैन अर्कोतर्फ भारतले पौडेललाई पार्टी सभापति जित्ने नेताका रुपमा नबुझेको पनि हुन सक्छ त्यसैले गर्दा उसले कांग्रेसभित्र माइक्रो म्यानेजमेन्ट गर्ने क्रममा पौडेललाई भन्दा देउवालाई नै रोज्नने दाबी कतिपय नेताहरुको छ त्यसो त देउवासँग विमलेन्द्र निधिजस्ता नेताहरु पनि छन् जसले भारतीय नेतासँगको पहुँचमा सहयोग गर्न सक्छन् तर पौडेलसँग मधेसी क्लष्टरको ठूला नेता छैनन् जसले दिल्लीसम्म उनलाई जोड्ने पुलको भूमिका खेलिदिन सकुन् सुशीलको पालासम्म संस्थापनमा रहेका अमरेशकुमार सिंह अब देउवा पक्षमा लाग्ने तयारीमा छन् कांग्रेसमा मधेसको पल्ला विस्तारै देउवातिर ढल्कन थालेको छ तथापि संस्थापन पक्षका नेता शशांक कोइरालाको पहुँच कांग्रेस आइसँग राम्रो मानिन्छ त्यस्तै डा शेखर कोइरालाको सम्बन्ध बीजेपीका नेताहरुसँग राम्रो छ तर दुई कोइरालाको यस्तो सम्बन्धले पौडेललाई महाधिवेशन कति मद्दत गर्ला अहिल्यै भन्न सकिन्न पौडेलको आफ्नै ‘कनेक्सन’ भने भारतसँग खासै बलियो नरहेको कांग्रेसजनको विश्लेषण छ सिटौलाको संकेतयो कुराको कुनै दसी प्रमाण छैन तर कांग्रेसभित्र कृष्णप्रसाद सिटौलालाई दक्षिणको प्यारो सम्बन्ध भएको नेताका रुपमा हेर्ने गरिन्छ र नेपाली कांग्रेसभित्र अहिले के पनि जबरजस्त चर्चा गर्न थालिएको छ भने संस्थापन पक्षभित्र रामचन्द्रलाई चुनौती दिँदै सिटौला सभापतिमा उठ्न तयार हुनुले पौडेल दक्षिणबाट नरुचाइएका पात्र हुन सक्छन् या सिटौलालाई अघि सारेर भारतले पौडेलको मत काट्ने र देउवालाई फाइदा पुर्‍याउने रणनीति अपनाएको हुन सक्छ सिटौला कांग्रेस सभापतिमा उठ्ने निर्णयबाट पछाडि हटेनन् भने कांग्रेस महाधिवेशनमा दक्षिणको ‘गेम प्लान’ संस्थापन पक्षलाई फुटाउने र देउवालाई फाइदा पुर्‍याउने रणनीतिमा लागेको स्पष्ट हुने केही नेताहरुको दाबी छ तर केपी ओली प्रधानमन्त्री बन्ने बेलामा सिटौलाले सुशील कोइरालालाई प्रतिपर्धामा नउत्रिन र ओलीलाई सघाउन लविङ गरेका थिए यो घटनाले सिटौलालाई भारत निकट भन्नेहरुमाथि प्रश्न उठाएको एकथरि नेताहरुको टिप्पणी छ सुजाता नो प्रकाशमान मतलव छैनसूत्रहरुका अनुसार सुजाता कोइरालाले सभापतिमा उठ्ने बताइरहेकी छन् तर उनी दिल्लीको विश्वासपात्र होइन सुजाताले आफू निकटस्थहरुसँग भन्ने गरेकी छिन् कि उनलाई सभापति बन्न नदिन ठूलै शक्ति लागिपरेको छ र त्यो ‘ठूलो शक्ति’ भनेको भारत नै हो सुजाताले मधेस आन्दोलनप्रति लिएको दृष्टिकोणका कारण मधेसी मोर्चासँग उनको सम्बन्ध राम्रो छैन र मधेसी नेताहरुको ब्रिफिङका आधारमा भारतले उनलाई नरुचाएको कांग्रेसभित्र विश्लेषण गर्ने गरिएको छ अर्कोतर्फ सुजाताले चीनसँग बनाएको राम्रो सम्बन्धका कारणले पनि भारतबाट उनी नरुचाइएको बताइन्छ आगामी महाधिवेशनमा सभापतिको दाबी गरिरहेका प्रकाशमान सिंहको प्रभाव उपत्यकामा मात्रै छ जसले गर्दा उनी खासै भारतको रोजाइ वा गणनामा नपरेका नेता हुन् सुजाताको ‘भारतकनेक्सन’बारे चर्चा गर्दा उनका पिता गिरिजालाई पनि पछिल्लो समयमा भारतले साथ दिएको थिएन त्यसपछिका पार्टी सभापति सशील कोइरालालाई पनि भारतले राम्रो नजरले हेरेन समग्रमा भारतले कोइराला परिवारप्रति खासै सदभाव राखेको देखिँदैन अहिले भारतीय कांग्रेस कमजोर भएर बीजेपी सरकारमा आएपछि यसको घाटा नेपाली कांग्रेसको संस्थापन पक्षलाई लागेको छ बीजेपी नेताहरु कांग्रेसभित्रको हिन्दुवादी धारलाई बढी मलजल गर्न चाहन्छन् कांग्रेसमा हिन्दुवादी धारको नेतृत्व शेरबहादुर देउवा निकट खुमबहादुर खड्काले गर्दै आएका छन् ‘भारत फ्याक्टर’ले महाधिवेशनमा के असर पार्छ कांग्रेसको महाधिवेशनमा भारतले भोट हाल्ने होइन भोट नेपालकै महाधिवेशन प्रतिनिधिहरुले हाल्ने हुन् त्यसैले झट्ट हेर्दा भारतले कुन नेतालाई रुचाउने वा नरुचाउने कुराले महाधिवेशनमा हारजीत निर्धारण हुँदैन भन्ने देखिन्छ तर यो कुरा मान्न स्वयं कांग्रेसका नेताहरु तयार छैनन् र कांग्रेसको महाधिवेशनमा ‘भारत फ्याक्टर’ महत्वपूर्ण हुन सक्ने उनीहरुको तर्क छ हुन त कांग्रेसको औं वा औं महाधिवेशनमा पनि भारतले नरुचाएकै नेताले पार्टी सभापति जितेको तर्क गर्छन् कांग्रेस नेताहरु अबको औं महाधिवेशनमा पनि त्यसैगरी भारतले नरुचाएको व्यक्ति पार्टी सभापतिमा विजयी हुन सक्ने दाबी एकथरि नेताहरुको छ आखिर भारतको समर्थन वा विरोधले कांग्रेसको महाधिवेशनमा के फरक पार्ला यसमा कतिपयको विश्लेषण के छ भने भारतको समर्थनले मधेसका कार्यकर्ताको भोट तलमाथि पार्न सक्छ साथै दूतावासले भनेका ठाउँमा मतदान गर्ने व्यक्तिहरु पनि  कांग्रेसभित्र बाक्लै रहेको बताउने गरिएको छ अर्कोतर्फ कांग्रेसभित्र देउवा र संस्थापनमा नखुलेका महाधिवेशन प्रतिनिधिहरु धेरै छन् उनीहरु पैसामा बिक्न सक्छन् र जुन नेताले बढी पैसा पेल्न सक्छ त्यतैतिर भोट खस्ने कांग्रेस नेताहरुको स्वीकारोक्ति छ यो स्थितिमा छिमेकबाट आर्थिक चलखेल पनि हुन सक्ने अर्को खतरा केही नेताहरुले औंल्याएका छ र विशेष गरी मधेसको जनमतलाई यस्तो चलखेलले प्रभाव पार्न सक्ने कांग्रेसभित्रका दुबैथरिका नेताहरुको तर्क छ भारत किन चाहन्छ माइक्रो म्यानेजमेन्ट कांग्रेसको महाधिवेशनमा भारतीय चलखेलका केही कारणहरु छन् एक त कांग्रेस नेताहरु आफ्नै भारतको समर्थन आफूमाथि रहेको देखाउने कसरतमा छन् दोस्रो नेपालका राजनीतिक पार्टीहरुभित्र पसेर चलखेल गर्ने र ‘बडे भाइ’ को दम्भ देखाउने भारतीयहरुको पुरानो अम्मल नै हो र तेस्रो आफूले चाहेको व्यक्तिलाई कांग्रेसको नेतामा जिताउँदा र नरुचाएको व्यक्तिलाई हराउँदा भोलि सरकार सञ्चालनका बेला भारतीय स्वार्थ पूरा गराउन उसलाई सजिलो हुन्छ यिनै कारणहरुले कांग्रेसको आगामी महाधिवेशनमा ‘भारत फ्याक्टर’ ले महत्व पाउन थालेको हुन सक्छ

फाइल फोटो भदौ गुलरिया (बर्दिया) पूर्व–पश्चिम हुलाकी राजमार्गअन्र्तगत बर्दिया र कैलाली जोड्ने राजापुरस्थित सतिघाट पुल निर्माण भएको वर्षदिनमै पुलको किनारमा भ्वाङ परेको छ विसं साउनमा निर्माण सकिएको पुलको पूर्वी किनारा राजापुर तर्फको स्लोप जाली नदी कटानले बगाएपछि पुलको किनारमै रहेको साइडबिच चर्किनुका साथै पुल छेवैमा ठूलो भ्वाङ परेको हो हाल पुल सुरक्षाका लागि जाली भर्ने काम भइरहेपनि जाली पानीमा खस्किँदै गइरहेकोले पुल जोखिममा परेको राजापुर नगरपालिका (माओवादी केन्द्र)का नगर इन्चार्ज राजेश थारूले बताएपुलको पूर्वी किनारतर्फ करिव मिटर तटीय भागमा एउटा पिलर बिना नै तटबन्ध बाँधेर माटो पटानी गर्नाले नदी कटानको जोखिममा पुल परेको उनले बताए नदीको बहाव तीव्र भएका कारण तटबन्ध खस्किनुका साथै ग्राभेल गरेको ठाउँ पनि भत्किन सुरु गरेको छ उनले यस्तै स्थिति रहे नदीको बीचमा पुल रहने बताए पुल नदीको बीचबाट पिलर बिना नै गाइडवन्डको भरमा जोखिमयुक्त अवस्थामा निर्माण सम्पन्न गर्न लागेको भन्दै पटकपटक आग्रह गर्दा पनि कुनै सुनुवाइ नभएको उनको भनाइ छ हुलाकी सडक आयोजनाअन्तर्गत निर्माण गर्नुपर्ने भएपनि पुल निर्माणकै क्रममा नदीले धार परिवर्तन गर्दा पुलको अन्तिम पिलरदेखि मिटर पूर्वी किनार राजापुर क्षेत्रतर्फ कटान गरेकाले एउटा स्ल्याबसहित पिलर थप गर्नुपर्ने अवस्था आएको थियो पुलमा एउटा स्ल्याबसहित पिलर थप गर्नका लागि  चार करोड लागत अनुमानसहित मागगरेपनि सरकारले बजेट विनियोजन नगरेका कारण जोखिम अवस्थामै पुल सम्पन्न गरिएको निर्माण कम्पनीले जनाएको छ हुलाकी सडक आयोजनाका इन्जिनियर वीरेन्द्रप्रकाश गुप्ताले भ्वाङ परेको ठाउँमा मर्मत र गाइडवन्ड निर्माणका लागि ठेकेदार सम्बन्धित साइटमा निर्माण गर्न गइसकेको बताए सम्बन्धित ठेकेदारले हस्तान्तरण नगरेको हुँदा निर्माण गर्ने दायित्व उसैको हो उनले भने ‘हामीले सोका लागि निर्देशन दिइसकेका छौँ ’ प्रमुख जिल्ला अधिकारी विष्णुबहादुर थापाले भने भ्वाङ परेको विषयमा आफुलाई जानकारी नभएको बताए पुल सुरक्षाका लागि तटबन्ध निर्माण गर्नुपर्नेबारे सम्बन्धित आयोजना र कर्णाली नदी व्यवस्थापन आयोजनालाई संवेदनशील हुन जानकारी गराइएको उहाँले जानकारी दिए नेपाल सरकारको विकास बजेटअन्तर्गत करोडको लागतमा बर्दिया सदरमुकाम गुलरियाबाट किलोमिटर पश्चिममा निर्माण भएको राजापुर र सतिघाट जोड्ने पुल हुलाकी सडक आयोजनाको लापरबाहीका कारण जोखिममा परेको स्थानीयवासी बताउँछन् पुलको भ्वाङ टालटुल मात्रै पारेकाले पुलको सुरक्षा गर्न स्थानीयवासीले मागसमेत गरेका छन्

तिनवर्ष पछि फेरी अफगानिस्तानमा ठूलो हिउँ पहिरो आएको छ राजधानी काबुलदेखि उत्तरतर्फ पर्ने पन्जशीर प्रान्तमा पहिरो गएको हो एक्कासी बढेको चिसोसगै भारी हिमपात भएको थियो पहिरोमा परेर कम्तीमा सय जनाको मृत्यु भएको छ पन्जशीर प्रान्तका गभर्नर अब्दुल रहमान कबिरीका अनुसार करिब एक सय घर दुई स्कूल र एक मस्जिद हिम पहिरोले थिचिएर क्षतिग्रस्त भएका छन् जनजीबन अस्तव्यस्त भएको छ हिउँ जमेकाले किलोमिटर सडकमा यातायात सेवा ठप्प छ सडकभरी हिउँ जमेकाले राहतकर्मीहरु समेत प्रभावित क्षेत्रमा पुग्न नसकेको स्थानीय अधिकारीहरुले जनाएका छन् डोजरको सहायताले सडक खुलाउने प्रयास जारी छ हिउ पन्छाउन स्थानिय नागरिक तथा सुरक्षाकर्मी जुटिरहेका छन् सन् र मा पनि हिमपातमा परि यस क्षेत्रमा दर्जनौंले ज्यान गुमाएका थिए

काठमाडौं बुधबार चीनको गान्सु प्रान्तको राजधानी लान्झाउबाट अन्तर्राष्ट्रिय मालवाहक रेल नेपालका लागि छुटेको छ चिनिया सत्तारुढ कम्युनिस्ट पार्टीको आधिकारिक पत्रिका पिपल्स डेलीको अनलाइन संस्करणमा प्रकाशित समाचारकाअनुसार वटा डिब्बा र कार्गो कन्टेनरमा दैनिक उपभोग्य सामान र घरायसी प्रयोगका सामान बोकेर रेल नेपालका लागि छुटेको हो नम्बरको रेलको अग्रभागमा चिनिया भाषामा लानझाउ–काठमाडौं लेखिएको छ काठमाडौंसम्म रेलमार्ग नभएका कारण उक्त रेल सिगात्सेसम्म आउने छ त्यहाँबाट नेपालको जिलोङ पोर्टसम्म सय किलोमिटर सडक यात्रा गर्नुपर्नेछ जिलोङ पोर्टबाट काठमाडौंसम्म दुरी सय किलोमिटर रहेको छ जुन नेपाल भित्रको सडक यात्रा हुनेछ यसरी सामान ल्याउँदा समुद्री बाटो प्रयोग गरेर ल्याउनुभन्दा दिन कम हुने पनि उक्त समाचारले जनाएको छ यसबाट नेपाल र चीनबीचको ढुवानी खर्च कम हुने आशा पनि गरिएको छ

भदौ काठमाडौं एसियाली विकास बैंकले हिमालयन बैंकलाई ‘टीएफपी अवार्ड लिडिङ पार्टनर बैंक इन नेपाल’को उपाधि दिएको छ सिंगापुरमा भएको एक कार्यक्रममा बैंकले यो उपाधि पाएको हो एडीडी ट्रड फाइनानस प्रग्राम कार्यक्रममा कार्यक्रममा बैंकका अध्यक्ष मनोजबहादुर श्रेष्ठले अवार्ड ग्रहण गरे एसिया प्रशान्त क्षेत्रमा ट्रेड फाइनान्सको प्रवर्द्धन गरेको भन्दै बैंकले यो उपाधि पाएको हो