context
stringlengths 217
1.95k
| question
stringlengths 12
148
| answer
stringlengths 3
799
| wiki_id
int64 200
4.45M
|
|---|---|---|---|
Švedska se prvi put pojavila na Olimpijskim igrama 1896. godine, koje su bile ujedno i prve olimpijske igre modernog doba. Od tada Švedska nije propustila ni jedne Letnje olimpijske igre osim igara održanih 1904. godine. Na Zimskim olimpijskim igrama Švedska je prvi put učestvovala 1924. godine, i od tada je učestvovala na svim narednim održanim Zimskim olimpijskim igrama. Švedska olimpijci su zaključno sa 2016. godinom osvojili 638 medalju na olimpijadama (494 na letnjim i 144 medalja na zimskim OI). Švedska je jednom bila domaćin olimpijskih igara i to 1912 grad domaćin je bio Stokholm i jednom 1956 je bila domaćin — pomoćnik, kada se prihvatila da ugosti konjičke sportove, zbog Australijskog zakona i karantina koje bi konji morali da prođu da su išli direktno u Melburn gde su se igre održavale. Nacionalni olimpijski komitet Švedska (-{Sveriges Olympiska Kommitté}-) je osnovan 1913. godine kada je i zvanično priznat od strane MOKa. *Zbir ukupnog broja medalja nije adekvatan zbog toga što su šveđani učestvovali i dobili medalje na dve letnje olimpijade u zimskim sportovima, oba puta u umetničkom klizanju, 1908. i 1920. godine. Na tim igrama su osvojili tri zlatne, dve srebrene i jednu bronzanu medalju. | Koliko medalja je osvojila Švedska na letnjim olimpijadama do 2016. godine? | Švedska je osvojila 494 medalje na letnjim olimpijadama do 2016. godine. | 325,931 |
Boje Japana na Olimpijskim igrama u Londonu 2012. branilo je 305 sportista u 24 sporta, 3 pojedinačna i 21 ekipnom, a u olimpijskom timu nalazilo se 138 sportista i 157 sportistkinja. Japan je proslavio stogodišnjicu od prvog učešća na Letnjim olimpisjkim igrama 1912. godine. Takmičari Japana su osvojili 7 zlatnih, 14 srebrnih i 17 bronzanih medalja. | Koliko sportista je branilo boje Japana na Olimpijskim igrama u Londonu 2012? | Na Olimpijskim igrama u Londonu 2012. godine boje Japana branilo je 305 sportista. | 628,471 |
Bočni pravi mišić glave () je parni mišić vrata, koji je lokalizovan u četvrtom sloju zadnje strane vratne muskulature. On predstavlja najviše lokalizovani međupoprečni mišić vrata i prostire se od donje strane potiljačne kosti do poprečnog nastavka prvog kičmenog pršljena. Inervisan je od strane prednje grane prvog vratnog živca, a osnovna uloga mu je bočno savijanje glave. | Koji je sloj zadnje strane vratne muskulature u kojem se nalazi ovaj mišić? | Četvrti sloj. | 197,501 |
Dizajn leka (racionalni dizajn leka racionalni dizajn) je kreativni proces nalaženja novih lekova koristeći poznavanje biološkog cilja. Lek je najčešće organski mali molekul koji aktivira ili inhibira funkciju biomolekula kao što je protein, čime se proizvodi terapeutski efekat kod pacijenta. U najosnovnijem smislju, dizajn leka obuhvata dizajn malih molekula koji su komplementarnog oblika i naelektrisanja sa biomolekulskim ciljem sa kojim oni formiraju interakcije. Dizajn leka se često oslanja na tehnike računarskog modelovanja. Ovaj tip modelovanje se često naziva računarom pomognuti dizajn leka. Dizajn leka koji se oslanja na poznavanje trodimenzione struktrue biomolekulskog cilja je poznat kao strukturni dizajn leka. Fraza „dizajn leka“ je u izvesnoj meri neprecizna. Ona zapravo podrazumeva dizajn liganda (i.e., dizajn malog molekula koji se čvrsto vezuje za svoj cilj). Mada su tehnike za predviđanje afiniteta vezivanja relativno uspešne, postoje mnoge druke karakteristike, kao što su biodostupnost, poluvreme eliminacije, odsustvo nuspojava, itd., koje je potrebno optimizovati pre nego što ligand može da postane bezbedan i efikasan lek. Te druge karakteristike je često teško optimizovati koristeći tehnike racionalnog dizajna leka. | Kako se naziva dizajn malog molekula koji se čvrsto vezuje za svoj cilj? | Dizajn liganda. | 605,056 |
Prljavi novac je epizoda Teks Vilera objavljena u br. 61.u izdanju Veseli četvrtak, Beograd. Objavljena je 18.10.2018. Koštala je 270 din (2,28 €; 2,62 $). Imala je 110 strana. Ova epizoda nastavlja se u narednom broju (br. 62) pod nazivom Peščani zdenac. Originalna epizoda pod nazivoim Soldi sporchi objavljena je je premijerno u regularnoj ediciji Teks Vilera koja je u Italiji u izdanju Bonelija izašla 07.07.2007. Epizodu je nacrtao Paskvale del Vekio, a scenario napisao Klaudio Nici. Naslovnicu je nacrtao Klaudio Vilja. Koštala je 3,5 €. Grupa razbojnika, tajno predvođena narednikom Hodžinsom, oficirom iz utvrđenja Hil, pokušala je da ukrade novac namenjen za vojničke plate. Novac, međutim, završava u rukama indijanaca plemena Jaki. Teks i Karson su na tragu razbojnicima, ali u međuvremenu moraju da spasu patrolu vojnika koja se nalazi unutar velikog suvog bunara (Peščanog zdenca), koji je pod opsadom indijanaca. | Gde se nalazi patrola vojnika koju Teks i Karson moraju da spasu? | Patrola vojnika se nalazi unutar velikog suvog bunara (Peščanog zdenca). | 4,004,915 |
Džulijus Dejon Rendl (; Dalas, Teksas, 29. novembar 1994) američki je košarkaš. Igra na poziciji krilnog centra, a trenutno nastupa za Njujork nikse. Na koledžu je igrao za ekipu Kentaki vajldketse. Izabran je u prvom krugu NBA drafta 2014. godine kao sedmi pik od strane Los Anđeles lejkersa. Na debiju u regularnoj sezoni, Rendl je slomio desnu nogu i propustio ostatak svoje ruki sezone. Posle četiri godine sa Lejkersima, potpisao je za Nju Orleans pelikanse, da bi posle jedne sezone prešao u Njujork nikse. U drugoj sezoni igranja za Njujork nikse (2020/21) bio je prvi put izabran da igra na Ol-star utakmici i nagrađen je NBA nagradom kao igrač koji je najviše napredovao. | Koji je tim bio prvi za koji je potpisao posle Lejkersa? | Nju Orleans pelikanse. | 4,244,189 |
Salaspils (, , ) je jedan od značajnih gradova u Letoniji. Salaspils je sedište istoimene opštine Salaspils. Salaspils je smešten u središnjem delu Letonije, u istorijskoj pokrajini Vidzemiji. Od glavnog grada Rige grad je udaljen svega 18 kilometara istočno. Grad Salaspils razvio se obali veštačkog jezera nastalog pregrađivanjem reke Zapadne Dvine, na približno 12 metara nadmorske visine. Oko grada je ravničarsko područje. Iako je Salaspils relativno mlad grad (star oko 50ak godina) istorija Salaspilsa je duga i bogata. Ovde se desila čuvena bitka kod Kirholma, gde su Poljaci i Litvanci potukli švedske snage i sprečile njihovu najezdu na istočnu obalu Baltika. Današnji grad je nastao suburbanizacijom Rige pored novostvorenog veštačkog jezera na Zapadnoj Dvini, koje potopilo nekadašnje seosko naselje. Matični Letonci i Rusi imaju jednaki udeo u gradskom stanovništvu (42%), dok ostatak čine mahom drugi slovenski narodi. | Koje jezero je nastalo pregrađivanjem reke Zapadne Dvine? | Veštačko jezero nastalo je pregrađivanjem reke Zapadne Dvine. | 467,094 |
je izmišljeni lik iz anime i manga serijala -{BLEACH}- koju je stvorio Taito Kubo. U seriji, Rukija je Šinigami (死神, -{Death God}-) u 13. Diviziji čiji je kapetan Juširo Ukitake (-{Jūshirō Ukitake}-). Šinigami predstavlja japansku personifikaciju smrti. Kratko nakon upoznavanja glavnog lika iz serije, Ičiga Kurosakija, koji može da vidi natprirodna bića poput Šinigamija, primorana je da mu podari svoje moći kako bi ispunila svoju dužnost kao Šinigami. Rukija se pojavljivala u nekoliko drugih oblasti vezanih za -{BLEACH}- seriju, uključujući četiri filma, dve originalne video animacije i nekoliko video-igrica. Rukija je jedan od prvih likova iz serije koju je Kubo izmislio, sa izgledom za koji je odlučio da iskoristi za sve Šinigamije. Reakcije na Rukijin lik su uglavnom pozitivne. Njene razlike u odnosu na tipične -{shōnen}- heroine su hvaljene, kao i njena interakcija sa ostalim likovima. Rukija je obično na drugom mestu po popularnosti u ovom serijalu, na listi časopisa -{Weekly Shōnen Jump}-. Po Rukijinom liku napravljeno je i nekoliko igračaka, uključujući plišanu lutku i akcionu figuricu. | Gde se Rukija nalazi po popularnosti na listi časopisa -{Weekly Shōnen Jump}-? | Rukija je obično na drugom mestu po popularnosti na listi časopisa -{Weekly Shōnen Jump}-. | 302,150 |
Kontinentalni kongres () je naziv za skup delegata trinaest severnoameričkih britanskih kolonija koji se prvi put sastao neposredno pre američke revolucije, a za vreme same revolucije i nakon nje služio kao privremena vlada novostvorenih SAD. Prvi Kontinentalni kongres, koji se nakratko sastao u Filadelfiji 1774. godine, sastojao se od 56 delegata iz dvanaest od Trinaest kolonija. Sastao se kao reakcija na „Nepodnošljive zakone“ koje je doneo britanski Parlament 1774. Delegati su u znak protesta usvojili odluku o ekonomskom bojkotu i poslali peticiju kralju s ciljem da izlože svoja neslaganja. Kada je godine 1775. sazvan Drugi Kontinentalni kongres, već su započeli oružani sukobi kasnije poznati kao Američki rat za nezavisnost (1775–1783). Umereni delegati Kongresa su se nadali da će se kolonije na kraju pomiriti s Velikom Britanijom, ali je sve popularnija bila opcija potpune nezavisnosti. Kongres je tako u junu 1775. donio odluku o stvaranju Kontinentalna vojske, koordinirao rat i u julu 1776. doneo Deklaraciju nezavisnosti. Takođe je usvojio plan o stvaranju nove vlade kroz Članke o konfederaciji, koji su usvojeni 1781. Nakon ratifikacije je Kongres dobio novo ime - Kongres Konfederacije. Sastajao se od 1781. do 1789. Nakon završetka rata, Kongres je počeo gubiti na važnosti i na autoritetu. Prema Člancina, Kongres nije mogao uticati na delovanje država niti ih terati da poštuju njegove zakone i odluke. Zbog toga su najvažniji političari, čak i oni izabrani u Kongres, nerado u njome sudelovali, preferirajući umesto toga da rade u svojim državama. Zbog toga je Kongres imao poteškoća s kvorumom. Kada je ratificiran novi Ustav SAD, Kongres Konfederacije je prestao s radom a njegove ovlasti je preuzeo Kongres SAD. | Kada je sazvan Drugi Kontinentalni kongres? | Drugi Kontinentalni kongres je sazvan 1775. godine. | 684,128 |
Narodna skupština Venecuele je najviše predstavničko telo i nosilac ustavotvorne i zakonodavne vlasti u Venecuele. Jednodomna je i sastoji se od 165 narodnih poslanika, koji se po Ustavu biraju na slobodnim i tajnim izborima na mandat od četiri godine. Poslednji parlamentarni izbori u Venecueli su održani 6. decembra 2015. godine. Na tim izborima, rezultati su bili sledeći: | Kada su održani poslednji parlamentarni izbori u Venecueli? | Poslednji parlamentarni izbori u Venecueli su održani 6. decembra 2015. godine. | 610,159 |
Rezervoar Sobot (nemački: Stausee Soboth ili Soboth See) je veštački rezervoar u Austriji stvoren 1990. godine kada je stvoren nasip Feistritz (Slovenački: Bistrica) za snabdevanje hidroelektrane Koralpe. Umjetno jezero se nalazi u planinskom području Koralpe (slovački: Golica), u blizini sela Soboth (slovački: Sobota), uz cestu koja povezuje Lavamund i Grac, blizu Sobockog prolaza pored clovensko-austrijske granice. Njena visina je oko 1080 m iznad nivoa mora. Rezervoar je dugačak oko 2 km i širok do 500 m, ima površinu od 0,8 km² i dubine do 80 m. Ljeti je jezero popularno mesto za kupanje zbog svoje čistije vode, hladnije klime zbog visokog uzvišenja i prirodnog okruženja koji se sastoji od brda prekrivenih smrekovima. Elektrana HE Koralpe je izgrađena između 1987. i 1991. godine kao pasivna elektrana. Između 2009. i 2011. godine, elektrana je proširena na elektranu sa pumpnim rezervoarom. Stanica od 50 MV nalazi se na obalama reke Drave, kod Lavaminde, na visini od 339 m nadmorske visine. Voda je prebačena iz rezervoara u elektranu kroz tunel pod pritiskom dužine pet kilometara i liniju pritiska od tri kilometra. Maksimalna visinska razlika cevovoda je 735,5 m. | Kako se zove elektrana koja koristi vodu iz jezera? | Elektrana HE Koralpe. | 3,882,373 |
Taras Buljba () je američki igrani film iz 1962. godine u režiji Džej Li Tomsona. Scenario za film je napisan po motivima istoimenog Gogoljevog romana. 16. vek, Zaporožje. Zaporoški kozaci pomažu Poljacima u borbi protiv Turaka, nakon koje se Poljaci okreću protiv kozaka i osvajaju njihove zemlje. Kozaci se nakon poraza vraćaju svojim imanjima koja su sada pod poljskom upravom. Nakon više godina, Taras Buljba šalje svoja dva sina u Kijev da izuče poljsku školu. Stariji sin se zaljubljuje u poljsku princezu. | Kako Zaporoški kozaci pomažu Poljacima? | Zaporoški kozaci pomažu Poljacima u borbi protiv Turaka. | 582,143 |
Do You Like My Tight Sweater? je debi album dua Moloko, objavljen novembra 1995. Na njemu su se našle tri pesme sa EP albuma -{Where is the What if the What is in Why?}- koji je iste godine objavila nezavisna izdavačka kuća i četrnaest novih pesama. Naslov albuma je nastao kao podsećanje na rečenicu koju je pevačica Rošin Merfi izgovorila Marku Bridonu na žurci na kojoj su se upoznali: -{"Do you like my tight sweater? See how it fits my body!"}- (Da li ti se sviđa moja uska bluza? Vidi kako mi pristaje!) Romantična i profesionalna veza potrajala je nekoliko sledećih godina. Prvi singl, -{"Fun for Me"}- se našao i na albumu na kome je objavljena muzika iz filma Betmen i Robin. | Kada je objavljen debi album dua Moloko? | Debi album dua Moloko je objavljen u novembru 1995. godine. | 169,358 |
Boban Đerić (Loznica, 20. avgusta 1993) bosanskohercegovački je fudbaler, koji trenutno nastupa za Tuzla Siti. Boban Đerić je rođen 20. avgusta 1993. godine u Loznici, a odrastao je i fudbalski stasavao u Zvorniku, obližnjem mestu sa druge strane reke Drine, u Republici Srpskoj. U tom mestu prošao je mlađe kategorije lokalne Drine, a za prvi tim debitovao je tokom takmičarske 2010/11. u Premijer ligi Bosne i Hercegovine. Nakon ispadanja tog kluba u drugi stepen takmičenja, Đerić je prešao u Inđiju, gde je još godinu dana nastupao za omladinski sastav. Takođe, debitovao je i u Prvoj ligi Srbije, upisavši tri nastupa tokom proleća 2012. Posle igara za Leotar, Đerić se leta 2014. vratio u matičnu Drinu. Krajem 2015. godine, mediji su pisali o odlasku Đerića novosadsku Vojvodinu, ali je konačno pristupio ekipi Viteza. Tu se zadržao do kraja kalendarske 2017. Početkom naredne godine, Đerić je pristupio srpskom superligašu Javora iz Ivanjice. | Kojem superligašu je Đerić pristupio početkom naredne godine? | Javoru iz Ivanjice. | 4,095,008 |
Mozel (, ) reka je koja protiče kroz zapadnoevropske države Nemačku, Francusku i Luksemburg. Izvire na severoistoku Francuske u planinama Vogezi, a zatim teče ka severu i jednim delom je granična reka između Nemačke i Luksemburga. Uliva se u Rajnu kod Koblenca u Nemačkoj. Dužina toka je 544 km. Ova reka je većim delom plovna, sve do Meca. Na njoj se nalaze gradovi: Nansi, Mec i Tionvil u Francuskoj, Trir i Koblenc u Nemačkoj. Na Mozelu u Luksemburgu je malo mesto Šengen poznato po Šengenskom sporazumu. | Koji su gradovi smešteni duž reke Mozel u Nemačkoj? | Gradovi smešteni duž reke Mozel u Nemačkoj su Trir i Koblenc. | 214,770 |
Sultanija Ilaldi () je bila ćerka Bajazita II. Nije poznato ko je bila njena majka. Dobila je ime u čast Ilaldi-hatun, ćerke Mehmeda I, koja je umrla neposredno pre njenog rođenja. Najverovatnije je prvo bila udata za velikog vezira Kodža Davud-pašu, skojim je imala sinove Mehmed-bega i Hajdar-bega. Nakon njegove smrti bila je udata za za Ahmed-pašu, koji je očekivao da će postati veliki vezir 1523. godine. Kako je Pargali Ibrahim-paša bio imenovan , iz revolta , odlazi u Kairo i proglašava sebe sultanom Egipta. Biva pogubljen po naređenju sultana Sulejmana u avgustu 1524. godine. Iz braka sa Ilaldi sultanijom imao je sina Kasim-bega koji je bio oženjen sultanijom Hatidže, ćerkom Selčuk sultanije i ćerku Ajnišah-sultaniju () , koja je udata za Abduselam-čelebiju. Samoj Ajnišah je sultan dodelio selo Jagošticu koji je bio njen posed, gde je najverovatnije i živela. Ajnišah je imala ćerku Neslihan () (udata za Memišah-bega). Njena ćerka Neslihan je sa Mehmišah-begom dobila ćerku Umihan () , koja je bila živa za vreme sultana Ahmeta. Poznato je da je poslala pismo Selimu I gde mu je čestitala stupanje na presto , za vreme čije vladavine je i umrla. | Ko je bio sin Ilaldi sultanije? | Sin Ilaldi sultanije bio je Kasim-beg. | 4,270,468 |
Vrsta ima palearktičko rasprostranjenje. Naseljava veći deo Evrope, severnu Afriku i južnu i istočnu Aziju. U Srbiji je česta vrsta, preferira otvorena staništa sa niskom vegetacijom. Opis E. ornata je karakterističnog izgleda i boje. Telo je ovalno, vrsta je prepoznatljiva po crvenim šarama. Javlja se i u formi sa žućkastom bojom tela i tamno zelenim šarama (ređe). Glava i antene su crne boje. Sa trbušne strane je crvene boje sa crnom uzdužom šarom po sredini. Slične su joj vrste Eurydema ventralis i Eurydema dominulus. Najlakše je razlikovati ih po šari na koriumu (videti crtež na stranici Pentatomidae). E. ornata ima crnu mrlju ispod koje se pruža zatamljeni deo, E. ventralis ima samo crnu mrlju a ostatak koriuma je crvene boje, a E. dominulus nema ni crnu mrlju ni zatamljeni deo nakon nje. Biologija E. ornata ima dve generacije godišnje. Prezimljava u stadijumu odrasle jedinke u stelji i površinskim slojevima zemlje na livadama i obodima šuma. Krajem marta napuštaju zimska skloništa i prelazi na korovske biljke a potom i na useve. Ženka polaže jaja na naličju lista ili na stablu biljke domaćina u dva reda po 4, 8 ili 12 jaja. Nimfe izlaze početkom maja, a odrasle jedinke prve generacije se javljaju krajem juna a druge sredinom avgusta. Biljka domaćin su vrste porodice kupusnjača (Brassicaceae). Smatra se štetočinom kupusa, cvekle i drugih gajenih krstašica. | Kako se razlikuje E. ornata od vrsta Eurydema ventralis i Eurydema dominulus? | E. ornata se razlikuje od vrsta Eurydema ventralis i Eurydema dominulus po šari na koriumu. E. ornata ima crnu mrlju ispod koje se pruža zatamljeni deo, E. ventralis ima samo crnu mrlju a ostatak koriuma je crvene boje, a E. dominulus nema ni crnu mrlju ni zatamljeni deo nakon nje. | 4,250,054 |
Hram Sv. Preobraženja Hristovog nalazi se u selu Stubal, desetak kilometara od Vladičinog Hana, na levoj obali Južne Morave. Pripada Arhijerejskom namesništvu Masuričko-Poljaničkom, Eparhija vranjska. Legenda kaže da se selo Stubal nalazilo u brdu a meštani su hram gradili u njegovom podnožju. Ono što bi meštani danju sagradili, anđeli bi noću prenosili na vrh brda. Mesto na kome će hram biti sagrađen odredio je Marko Kraljević bacivši buzdovan sa desne obale Južne Morave. Prema podacima Eparhije vranjske, hram je osveštan 29. februara 1870. godine. Osveštao ga je Vladika Paisije (1806.-1892.), o čemu svedoči pravougaona ploča postavljena iznad ulaza u hram. Pisanih istorijskih podataka o hramu nema, jer su bugarski okupatori spalili svu crkvenu dokumentaciju 1943. godine. Hram je sazidan na steni od kamenih blokova. Ima pravougaonu podužnu osnovu. Po tipu je brod (arhitektura) - jednobrodna građevina prekrivena kamenim pločama. Na južnom zidu se nalaze dvoja ulazna vrata polukružnog oblika sa drvenim okvirom. Unutrašnjost hrama je verovatno bila freskopisana, o čemu svedoči jedina preostala freska na južnom zidu između dva ulaza. Na njoj je predstavljeno Preobraženje Hristovo. Ikonostas je u istočnom delu hrama i ima 21 ikonu. Zvonik se nalazi na zapadnoj strani, sagrađen je od kamenih blokova kao i hram. Na zvonu postoji tekst: "Ovo zvono opštine Stubalske Hrama Svetog Preobraženija Gospodnja salili Đorđa Bote sinovi u Vršcu 1884". Hram je renoviran 1994. godine. Originalni metalni krst je postavljen na porti hrama a na samom hramu je postavljen novi kameni krst. | Šta se nalazi na fresci na južnom zidu hrama? | Na fresci na južnom zidu hrama nalazi se prikaz Preobraženja Hristovog. | 4,201,850 |
Oritija ili Ortija je u grčkoj mitologiji bila niže božanstvo, verovatno svežeg planinskog vetra, na šta ukazuju njene porodične veze. Bila je kćerka Erehteja i Praksiteje, a neki autori je izjednačavaju sa Hionom, njenom kćerkom. Oritija je bila najmlađa kćerka atinskog kralja Erehteja, koji ju je mnogo voleo i želeo da ona provede život uz njega. Međutim, jednom dok se igrala sa drugaricama, severni vetar (Borej) joj je „pomazio“ lice i izmamio osmeh, te je video koliko je ona lepa i zaljubio se. Zato ju je isprosio od njenog oca, ali ovaj odbio da mu je da, jer se bojao da će je zadesiti slična sudbina kao i njenu sestru Proknu, koja se udala za tračkog kralja Tereja. Borej ju je zbog toga oteo ili dok je na obali Ilisa brala cveće sa svojim drugaricama ili dok je prinosila žrtve na Atinskom akropolju. Odneo ju je u Trakiju, gde su živeli u pećini na planini Hem. Rodila je sinove Kaleja i Zeta i kćerke Kleopatru i Hionu. Platon je dao i racionalno objašnjenje ove priče. Naime, usled naleta vetra ona je sa stene pala u reku i poginula, pa su zato govorili da ju je „Borej odneo“. On takođe navodi da je po nekim autorima ona „oteta“ na Areopagu (a ne kraj Ilisa), gde su inače sudili ubicama. I iz kasnijeg perioda, bronzane skulpture Gaspara Marsija (1693—1710), takođe prikazuju otmicu Oritije. Bila je jedna od Oreada, verovatno kćerka lokalnog rečnog boga sa planine Liban u Fenikiji. Sa Belom je imala sina Tijasa, koji je kasnije postao Smirnin otac. Neki izvori je pominju kao Smirninu majku. | Kako je Platon objasnio Oritijinu smrt? | Platon je objasnio da je Oritija poginula usled pada sa stene u reku usled naleta vetra. | 458,904 |
LVG -{E.I}- () je nemački lovački avion koji je proizvodila firma Luftferkersgezelšaft (). Prvi let aviona je izvršen 1915. godine. Raspon krila aviona je bio 8,40 metara, a dužina trupa 6,70 metara. Prazan avion je imao masu od 455 kilograma. Normalna poletna masa iznosila je oko 650 kilograma. Bio je naoružan jednim mitraljezom LMG 08/15 Špandau (-{LMG 08/15 Spandau}-) kalibra 7,92 -{mm}-. | Kolika je bila prazna masa aviona LVG E.I? | Prazna masa aviona LVG E.I je bila 455 kilograma. | 467,897 |
Dugo je nastupao za zenički Čelik, gde je od 1983. do 1990. godine u 112 ligaških susreta postigao šest pogodaka, a u Crvenu zvezdu je stigao 1990. godine. Odigrao je po jednu utakmicu u šampionatu i Kupu te jeseni i tako se upisao među članove šampionskog tima, a u prolećnom delu 1991. godine nastupao je na pozajmici u banjalučkom Borcu, gde je u 17 prvenstvenih utakmica postigao osam golova. Posle odlaska u inostranstvo petorice prvaka Evrope, Ratković se vraća u Crvenu zvezdu i postaje standardan član ekipe Vladice Popovića. Bio je u sastavu na meču Interkontinentalnog Kupa u Tokiju, kada su crveno-beli postali šampioni planete pobedom nad čileanskim Kolo Kolom od 3:0. U osvajanju šampionata Jugoslavije 1991/92, na 27 utakmica postigao je četiri gola. Karijeru je nastavio u španskoj Selti iz Viga, gde je od 1992. do 1998. godine odigrao 134 ligaške utakmice i postigao 15 golova. Karijeru je završio u ekipi Sevilje za koju je u sezoni 1998/99. odigrao 11 susreta. | Koliko je Milorad Ratković postigao golova za zenički Čelik? | Šest pogodaka. | 4,025,189 |
Tanja Jovićević (rođena je 2. jun 1967. u Beogradu) srpska je pjevačica i članica rok grupe Oktobar 1864. Tanja se krajem 1984. godine pridružila grupi Oktobar 1864 koju je osnovao Goran Tomanović. Svojim glasom privukla je veliku pažnju i dobila titulu rok dame. Bila je i članica grupe EKV. Nakon raspada grupe Oktobar 1864 1991. godine i oproštajnim koncertom 1992. godine u beogradskom Studentskom kulturnom centru. Sa bivšim kolegom i prijateljem Željkom Mitrovićem snimila je Berklee Groove, pjesmu Dur i mol. Tanji je najbliži pravac bluz a oduvijek su je zanimali mjuzikl i pozorište. | Koje umjetničke pravce Tanju najviše zanimaju? | Tanju najviše zanimaju bluz, mjuzikl i pozorište. | 3,868,193 |
Grb Majota je zvanični heraldički simbol francuske francuske prekomorske teritorije u Africi Majota. Grb se sastoji od štita oko kojeg se nalaze dva morska konjića koji pridržavaju štit. Ispod štita je traka sa natpisom „-{Ra Hachiri}-“. Ovaj grb se takođe nalazi i na zastavi Majota koja je bele boje sa nazivom teritorije iznad grba. | Koji je zvanični heraldički simbol francuske prekomorske teritorije u Africi Majota? | Grb Majota. | 216,485 |
Srpska violina () je naziv za dve vrste instrumenta, koje koriste Lužički Srbi u svojoj narodnoj muzici. Zajedno imaju po tri žice. Sa jedne strane radi se o velikoj violini sa dužinom od oko 60 -{cm}-. Ona se koristi u katoličkim krajevima Lužice. Sa druge strane Lužički Srbi imaju i jednu malu violinu koju još nazivaju svadbenom ili venčavačkom violinom. Ova violina koristi se najčešće u okolini mesta Slepo u središnjoj Lužici. Muzikanti sviraju na njom samo na svadbama i uz pratnju lužičkosrpskih gajda. Generalno Lužički Srbi danas retko koriste tradicionalne instrumente, no postoje folklorne i druge grupe koje sviraju na kopijama starih lužičkosrpskih violina i gajda. | Kako se naziva mala violina koju koriste Lužički Srbi na svadbama? | Svadbenom ili venčavačkom violinom. | 297,740 |
Super ragbi 2018. (službeni naziv: 2018 Super Rugby) je bilo 23. izdanje najkvalitetnijeg klupskog ragbi takmičenja na svetu. Učestovalo je 15 ekipa iz Japana, Argentine, Australije, Južnoafričke Republike i sa Novog Zelanda. Na kraju su titulu osvojili Krusejdersi pošto su u finalu na Novom Zelandu pobedili Lajonse i tako deveti put u istoriji osvojili ovo elitno takmičenje. Krusejdersi su odbranili titulu klupskog prvaka Sveta i potvrdili da su u ragbiju, ono što je Real Madrid u fudbalu, najveći tim na Svetu. Nesrećni Lajonsi su tako izgubili i treće finale Super ragbija. 15 franšiza bilo je podeljeno u tri konferencije (Južnoafrička, Australijska i Novozelandska). U ligaškom delu takmičenja održano je 19 kola, ukupno je odigrano 120 utakmica. Svaki tim je odigrao 16 utakmica. Nakon ligaškog dela takmičenja usledila je nokaut faza takmičenja, u kojoj su se našli lideri konferencija i još 5 najboljih timova u generalnom plasmanu. Ligaški deo se igrao u februaru, martu, aprilu, maju, junu i julu, a završnica takmičenja u julu i avgustu. | Kako su podeljene franšize u takmičenju? | Franšize su bile podeljene u tri konferencije: Južnoafrička, Australijska i Novozelandska. | 3,919,014 |
Dielektrična konstanta ili permitivnost (oznaka ε) jeste odnos između gustine i jačine električnog polja. Izražava se kao proizvod relativne dielektrične konstante εr (koja zavisi od posmatrane sredine) i dielektrične konstante vakuuma ε0 (koja se naziva i apsolutna permitivnost): Merna jedinica za permitivnost je Farad po metru, odnosno u SI-jedinicama Amper sekunda po Volt metru. Ova fizička veličina količinski predstavlja koliko električno polje utiče na sredinu u kojoj se nalazi, odnosno koliko sredina utiče na polje. Praktično, predstavlja mogućnost same sredine da se polarizuje pod uticajem polja i tako pojača/smanji ukupno električno polje ili, mnogo češće, ostane polarizovano i kada više nije pod uticajem polja (ova karakteristika sredine se koristi u kondenzatorima). Relativna permitivnost ili relativna dielektrična konstanta je broj veći ili jednak od 1 koji zavisi od date sredine. Za vakuum relativna dielektrična konstanta je 1 po definiciji. Za vazduh relativna dielektrična konstanta je . | Koja je relativna dielektrična konstanta za vakuum? | Relativna dielektrična konstanta za vakuum je 1. | 106,285 |
Dihidrokarveol dehidrogenaza (, karveolna dehidrogenaza) je enzim sa sistematskim imenom ment-8-en-2-ol:-{NAD}-+ oksidoreduktaza. Ovaj enzim katalizuje sledeću hemijsku reakciju Ovaj enzim iz gram-pozitivne bakterije -{Rhodococcus eritropolis DCL14}- formira deo puta degradacije karveola i dihidrokarveola. Enzim deluje na svih osam stereoizomera ment-8-en-2-ola, mada ne jednakom brzinom. Preferentni supstrati su (+)-neoizodihidrokarveol, (+)-izodihidrokarveol, (+)-dihidrokarveol i (-)-izodihidrokarveol. | Koji enzim katalizuje hemijsku reakciju ment-8-en-2-ol? | Dihidrokarveol dehidrogenaza. | 676,421 |
Stadion FK Obilić, ranije stadion Miloša Obilića, je fudbalski stadion u Beogradu, Srbija. Lociran je na Pašinom brdu. Stadion može da primi 4.508 gledalaca. Stadion je izgrađen nelegalno, bez ijedne dozvole, tokom devedesetih godina 20. veka. Ispod južne tribine stadiona nalazi se masovna grobnica sa posmrtnim ostacima najmanje 700 nemačkih vojnika, pripadnika zloglasne divizije Princ Eugen, koji su streljani u oktobru 1944. | Kada je stadion izgrađen? | Stadion je izgrađen tokom devedesetih godina 20. veka. | 533,781 |
Trozubac je oružje nalik koplju koje na vrhu ima tri velika metalna zuba, poznat je iz grčke mitologije jer ga je imao bog Posejdon odnosno Neptun kod Rimljana, ali i dr. bogovi. Trozubac je simbol tri najveća ostrva Atlantide. Najpre je služio samo za ribolov. U vreme Rimskog carstva trozubac (-{tridens}-) je bilo često oružje gladijatora (-{retiari}-) u areni. Zlatni trozubac, koji vodi poreklo od vizantijske heraldike, danas je motiv grba Ukrajine. Trozubac je prikazan i na zastavi Barbadosa. Italijanski proizvođač automobila Maserati koristi trozubac kao svoj zaštitni znak. | Za šta je služio trozubac u vreme Rimskog carstva? | Trozubac je u vreme Rimskog carstva bio često oružje gladijatora u areni. | 59,280 |
OŠ „Profesor Brana Paunović” u Rašancu, naseljenom mestu na teritoriji opštine Petrovac na Mlavi, državna je ustanova osnovnog obrazovanja. Škola je osnovana 1865. godine. Kompletno je rekonstruisana u drugoj polovini devedesetih godina 20. veka. Škola u Rašancu je centralna, a poseduje pet područnih odeljenja, u Starčevu, Dubočkoj, Orljevu, Trnovču i Kamenovu, s tim što je škola u Kamenovu osmogodišnja, dok su škole u ostalim područnim odeljenjima četvorogodišnje. | Kada je osnovana OŠ „Profesor Brana Paunović” u Rašancu? | OŠ „Profesor Brana Paunović” u Rašancu osnovana je 1865. godine. | 4,287,393 |
Hokejaška liga Srbije 2014/15. je deveto takmičenje koje se održava pod ovim imenom od strane Saveza hokeja na ledu Srbije. Sezona je počela 25. oktobra 2014. godine utakmicom drugog kola (prvo odloženo) između Tise volan i Beostara koju su dobili gosti sa 10:4. U odnosu na prošlu sezonu, u prvenstvu se neće takmičiti subotički Spartak i novosadski NS Stars usled neispunjavanja obaveza iz prethodnog prvenstva, kao i Beograd za koji su nastupali igrači koji konkurišu da igraju za reprezentaciju Srbije u konkurenciji do 20 i 18 godina. U takmičenje se vraća Crvena zvezda U ligi je učestvovalo pet klubova koji je trebalo da odigraju po 12 utakmica, a nakon toga doigravanje. Najbolja četiri kluba plasirala su se u plej–ofu. U plej–ofu se igralo na dva dobijena meča. Utakmica između Crvene zvezde i Partizana koja je igrana 26. oktobra 2014. odine u okviru 1. kola i koju je Partizan dobio sa 8:2, naknadno je registorvana kao prijateljska. Hokejaški savez Srbije je povodom toga izdao saopštenje: „Direktor takmičenja Prvenstva Srbije u hokeju na ledu odlukom T-040/14 registrovao je meč između Crvene zvezde i Partizana igran 26. oktobra kao prijateljski susret, tako da njegov rezultat neće biti registrovan kao prvenstveni i unesen u tabelu nacionalnog šampionata. Dogovorom dve ekipe meč koji je igran na samom početku sezone i koji je završen rezultatom 8:2 u korist Partizana, registrovan je kao prijateljski, dok će termin odigravanja meča prvog kola između dva rivala biti naknadno dogovoren“. | Koje su se četiri najbolje ekipe plasirale u plej-of? | Crvena zvezda, Partizan, Beostar, Tisa volan. | 956,448 |
Asiavorator (Azijavorator — „onaj koji proždire Aziju”) je izumrli rod mačkolikih zvijeri iz kladusa Aeluroidea, koji je u periodu od kasnog Eocena do ranog Oligocena nastanjivao područje Mongolije. Vrsta Asiavorator gracilis je u prosjeku težila između 5 do 8 kg, i dostizala dužinu do 1,3 m. Zubi ove vrste ukazuju na to da je ova vrsta bila svaštojed, tačnije, omjer mesa prisutnog u ishrani ove vrste je bio između omjera hipermesojeda i mezomesojeda. | Šta ukazuju zubi vrste Asiavorator gracilis? | Zubi vrste Asiavorator gracilis ukazuju da je ova vrsta bila svaštojed. | 4,048,096 |
Milivoje Mića Marković (Zagreb, 20. mart 1939 — Beograd, 5. jul 2017) bio je srpski kompozitor. Istakao se kao autor muzike za televizijsku seriju Otpisani. Milivoje Mića Marković rođen je 20. marta 1939. u Zagrebu, a gimnaziju i Muzičku školu "Franjo Kuhac" pohađao je u Osijeku. U Beograd dolazi 1957. godine i nakon položene audicije postaje član Udruženja džez muzičara Beograda. Upisao je studije prava i paralelno nastavio školovanje u muzičkoj školi Josip Slavenski gde je 1959. godine diplomirao. Predvodio je Big bend u Beogradu. Bio je muzički urednik na Televiziji Beograd, a tokom rada na televiziji bio je i autor i voditelj niza emisija, među kojima je najzanimljivija saradnja sa Mićom Orlovićem kao koautorom brojnih kvizova. Godine 1972. godine napisao je muziku za film i TV seriju Otpisani. Muzika je snimljena na mikseti koja je ručno pravljena i imala je keramičke cevi. Zajedno sa Stjepkom Gutom osnovao je Marković-Gut sekstet sa kojim je nastupao na evropskim džez festivalima i snimili pet samostalnih LP-ja. Sa Milošem Petrovićem osniva "M&P South Quartet“", etno-džez orijentacije, koji je snimio dva CD-a. Autor je plana i programa nastave za džez klarinet i saksofon, objavljen u Prosvetnom glasniku Republike Srbije. Držao je klasu saksofona i klarineta na Muzičkoj školi "Stanković" u Beogradu. Tokom karijere stekao je više nagrada i priznanja, među njima je nagrada za životno delo Nišvila. | Kada je Mića Marković diplomirao na muzičkoj školi Josip Slavenski? | Mića Marković je diplomirao na muzičkoj školi Josip Slavenski 1959. godine. | 1,400,194 |
Kosmos-2246 je jedan od preko 2400 sovjetskih vještačkih satelita lansiranih u okviru programa Kosmos. Kosmos-2246 je lansiran sa kosmodroma Pleseck, Rusija, 11. maja 1993. Raketa-nosač Ciklon-3 je postavila satelit u orbitu oko planete Zemlje. Masa satelita pri lansiranju je iznosila 220 kilograma. Kosmos-2246 je bio komunikacioni satelit. | Koliko je ukupno sovjetskih vještačkih satelita lansirano u okviru programa Kosmos? | Preko 2400 sovjetskih vještačkih satelita je lansirano u okviru programa Kosmos. | 323,652 |
Raspon krila iznosi 45–55 mm. Sa gornje strane se od srodnih vrsta razlikuje po nešto drugačijoj beloj šari, a sa donje po udvojenom redu crnih tačaka. Vrsta je prisutna u celoj Evropi izuzev krajnjeg severa. Rasprostranjenje u Srbiji je prikazano mapom sa desne strane. Najviše voli senovita i vlažna staništa. Jedina godišnja generacija leti od sredine maja do kraja avgusta. Visinski raspon je od 200 do 2100 metara. | Kako se razlikuje čestarac od srodnih vrsta sa gornje strane? | Čestarac se sa gornje strane razlikuje od srodnih vrsta po nešto drugačijoj beloj šari. | 4,362,984 |
Pornopedija (izvorno: -{Pornopedia}-, sa podnaslovom: seksi enciklopedija) je tip vikija (viki-projekta) odnosno enciklopedije koji stvara slobodno znanje o pornografiji, erotici, seksualnosti i svemu što je srodno tome, uključujući glumce, režisere, filmove, knjige, igračke. Enciklopediju je u sadašnjem obliku osnovao 26. juna 2008. godine bivši nemački pornografski glumac Til Kremer (). Dozvoljena je za uređivanje registrovanim korisnicima. Pornopedija je trenutno dostupna na 14 jezika među kojima je i srpski. Od 21. juna 2014. godine dostupan je i lokalni .rs domen (www.pornopedia.rs). | Kada je osnovana Pornopedija? | Pornopedija je osnovana 26. juna 2008. godine. | 934,746 |
Kosmos-244 je jedan od preko 2400 sovjetskih vještačkih satelita lansiranih u okviru programa Kosmos. Kosmos-244 je lansiran sa kosmodroma Tjuratam, Bajkonur, SSSR, 2. oktobra 1968. Raketa-nosač R-36 ili RT-2 (8K67, NATO oznaka -{SS-9 Scarp}- ili 8K98, NATO -{SS-13 Savage}-) sa dodatim stepenom je postavila satelit u orbitu oko planete Zemlje. Masa satelita pri lansiranju je iznosila 5000 kilograma. Kosmos-244 je bio satelit namijenjen za testiranje nuklearnog bombardovanja iz orbite. | Odakle je lansiran satelit Kosmos-244? | Satelit Kosmos-244 je lansiran sa kosmodroma Tjuratam, Bajkonur, SSSR. | 321,128 |
Crkva Svetog Jovana Krstitelja u Strmici je jednobrodna pravoslavna parohijska crkva Eparhije dalmatinske u kninskom selu Strmica. Crkva je izgrađena 1618. godine. Zvonik je sazidan je 1816. godine. Uz staru crkvu podignuta je nova krajem 19. vijeka. Pripadala joj je filijalna crkva u Tiškovcu. Crkva je dosta utonula u zemlju. Zidovi su jako debeli, i nepotrebno za tu veličinu, pogotovo što ima neobičan svod, napravljen od drvenih gredica, u presjeku gotovo sličan prelomljenom svodu, da nije blagog završnog luka. Ikonostas je veličinom relativno mali, ali je programski vrlo sadržajan. Iznad prestonih ikona, u već klasičnom rasporedu ako je u pitanju dalmatisnki ikonostas, nalaze se još tri reda ikona. Prvi red čine figure apostola, drugi proroci, dok u trećem redu su lučno završene ikone Velikog praznika. Iznad carskih dveri su kompozicije Tajne večere i Svete Trojice. U pitanju je jedno provincijsko slikarstvo u kojem se mješaju grčki i srpski uticaji vidljivi ne samo u natpisima tih dvaju pisama. Fizionomije likova na malim ikonama su ponešto deformisanog profila, sitne, živih pokreta, dok su kostimi savremeni, dekorativni, i uzbibani na „barokni” način. Prestone ikone su nešto svečanije, ali vjerovatno i one pripadaju tom vremenu, dakle kraju 18. ili početku 19. vijeka. Van ikonostasa su ostale očuvane pojedinačne ikone od kojih ističemo Svetog Đorđa, zatim ikonu Svete Paraskeve sa brojanicama u ruci i ikonu sa dvije vodoravno izdjeljene kompozicije Blagoveštenja Zaharija i Rođenja Svetog Jovana, obje vjerovatno iz prvih desetljeća 19. vijeka. Te ikone imaju istu dekorativnu shemu iznad figura, ponešto sladunjav, rozikast ton inkarnata i slikane su na način ne mnogo dalek od zografskog. | Kada je izgrađena Crkva Svetog Jovana Krstitelja u Strmici? | Crkva Svetog Jovana Krstitelja u Strmici je izgrađena 1618. godine. | 3,925,215 |
Herman Ašil, grof Van Rompoj (, ; Eterbek, 31. oktobar 1947) flamanski je političar partije Hrišćanski demokrati i Flamanci (-{CD&V}-) i bivši predsednik Evropskog saveta, prvi u istoriji Evropske unije. Van Rompoj je 1965. završio je koledž Sint-Jan Berhmans u Briselu a diplomirao je na Katoličkom univerzitetu u Levenu 1968. filozofiju, a 1971. ekonomiju. Između 1973. i 1977. bio je predsednik omladinske organizacije Hrišćanske narodne partije koja je 2001. promenila ime u Hrišćanski demokrati i Flamanci, a 1978. postaje član glavnog otpora stranke. Od 1972. do 1975. radio je u Belgijskoj nacionalnoj banci, da bi zatim postao je savetnik u kabinetu premijera Belgije. Tu dužnost je obavljao do 1978, a kao savetnik ministra finansija radi do 1980.. Od 1980. do 1988. bio je direktor „Centra za političke, ekonomske i socijalne studije“ i predavao je do 1987. na Trgovačkoj višoj školi u Antverpenu, a od 1982. na „Flamanskoj ekonomskoj višoj školi u Briselu“. Oženjen je i ima četvoro dece. Njegov brat je takođe političar i u Flamanskom parlamentu zastupa istu stranku. Njegova sestra Tine van Rompoj je učestvovala na evropskim parlamentarnim izborima 2009. kao kandidat komunističke partije. Van Rompoj je od 30. decembra 2008. do 25. novembra 2009. bio belgijski premijer. 19. novembra 2009. izabran je za prvog predsednika Evropskog saveta, a ovu dužnost počeo je da obavlja 1. decembra 2009. | Koja je bila prethodna politička funkcija Hermana van Rompoja pre nego što je postao belgijski premijer? | Prethodna politička funkcija Hermana van Rompoja pre nego što je postao belgijski premijer bila je savetnik u kabinetu premijera Belgije. | 402,231 |
Dan kada je Eva nestala () je roman poljskog književnika Remigijuša Mruza (). Srpsko izdanje je objavila izdavačka kuća Vulkan iz Beograda 2020. godine. Remigijuš Mruz je poljski pisac, autor krimi romana i novinarske serije Kurs pisanja (). Rođen je 15. januara 1987. godine u Opolu. Diplomirao je na Univerzitetu Kozminski u Varšavi, gde je i doktorirao pravo. Autor je 28 romana i nekoliko kratkih priča objavljenih u antologijama. Dobitnik je nagrade čitalaca „Veliki kalibar” 2016. godine za roman Kasacija (). Godine 2017. je otkrio svoj identitet, do tada poznat pod pseudonimom , kao autor naredna tri romana. Njegova dela su nominovana za knjige godine na sajtu u kategorijama krimi fantastike, senzacije i trilera. Na osnovu njegovih romana su snimljene serije. Knjiga Dan kada je Eva nestala prati Damjana Vernera kome je pre deset godina nestala verenica Eva, veruje da je više nikada neće videti. Jednog dana, međutim, sasvim neočekivano nailazi na trag ove izgubljene devojke. U početku misli da je u pitanju slučajnost, da devojka sa slike samo neobično podseća na Evu, ali nakon nekog vremena se pojavljuje još jedna fotografija, ona koju je sam snimio samo nekoliko dana pre njenog nestanka i koju nikada nikome nije pokazao. Pita se gde je nestala i zašto se sve ovo dešava nakon deset godina, dok traži odgovore na sva ova pitanja, Damjan počinje da otkriva da možda ipak nije sve znao o njoj. | Kada je Remigijuš Mruz rođen? | Remigijuš Mruz je rođen 15. januara 1987. godine. | 4,276,633 |
Takmičenja u streljaštvu na Evropiskim igrama 2015. održana su od 13. do 19. juna u Streljaškom centru u Bakuu. Na programu je bilo 19 disciplina 16 olimpijskih i 3 neoplimpijske (takmičenja mešovitih ekipa). Pobednici olimpijskih disciplina automatski su ispunili normu za plasman na Letnje olimpijske igre 2016. u Riju. Većina (295 od 330) kvalifikacionih mesta dodeljena je na osnovu evropskih rang listi na dan 31. decembra 2014. Broj mesta dobijen po ovom kriterijumu: - 30 provolasiranih na evropskoj rang listi u svim pojedinačnim disciplinama pištolj i puška za oba pola; - 18 provolasiranih na evropskoj rang listi u ženskim disciplinama trap i skit, i za Dubl trap u muškoj konkurenciji. Maksimalan broj takmičara po zemlji je u svakoj disciplinim slučaju 2. U slučaju da postoji više od 2 takmičara među u kvoti rangiranih, dodatna mesta se dodaju na bazi univerzalnosti mesta, da bi učestvovalo što više reprezentacija. Bez obzira na rangiranje reprezentacija Azerbejdžana kao domaćin ima 9 mesta (5 muških i 4 ženskih). Za takmičenja u mepšovitim disciplinama nena propisanih kvota. Umesto toga, jedine zemlje se može takmičiti u sve tri mešovite discipline, sa postojećim takmičarima. | Koliko je bilo disciplina na programu takmičenja? | Na programu je bilo 19 disciplina. | 1,306,911 |
Rođen je kao sin kralja Sanča VI od Navare i njegove supruge, Sanče od Kastilje, kraljice Navare. Najverovatnije je rođen u Tudeli. Njegove sestre su bile Berengarija, kraljica Engleske (žena kralja Ričarda I Lavljeg Srca) i Blanka od Navare, grofica Šampanje (majka Sančovog naslednika). Ričard i Sančo bili su dobri drugovi. Sančo je krunisan 15. avgusta 1194. On, premda katolik, prvobitno je bio u dobrim odnosima sa muslimanima, ali je posle ušao u borbu protiv almohadskog kalifa Muhameda el Nasira. Sančo je bio muž kraljice Konstance od Tuluze, čija je majka bila gospa Beatris, koja se pridružila katarima. Sančo i njegova supruga nisu imali dece te su se razveli. | Sa kim je Sančo bio u dobrim odnosima pre borbe protiv almohadskog kalifa? | Sančo je bio u dobrim odnosima sa muslimanima pre borbe protiv almohadskog kalifa. | 1,346,198 |
FK Škupi je fudbalski klub iz Skoplja u Severnoj Makedoniji, koji se takmiči u Prvoj ligi. Svoje utakmice igra na skopskom stadionu Čair kapaciteta 6.000 mesta. Klub je osnovan 2012. godine, spajanjem sa FK Albarsa. Škupi je zapravo naslednik FK Sloga Jugomagnat, međutim Fudbalski savez Makedonije ga ne priznaje kao zvaničnog naslednika Sloge Jugomagnat. Većina navijača kluba su Albanci te je klub dobio ime po albanskom nazivu za Skoplje. Osvojili su makedonsko prvenstvo u sezoni 2021/22. | Kako se zove većina navijača FK Škupi? | Većina navijača FK Škupi su Albanci. | 4,333,649 |
Spomenik prvoj Titovoj štafeti u Kragujevcu, podignut je na mestu u samom centru grada, odakle je krenula prva štafeta, kao jedino i jedinstveno obeležje takve vrste u celoj bivšoj Jugoslaviji. U čast rođendana Josipa Broza Tita, organizovana je štafeta mladosti koja je prvi put u istoriji krenula 22. maja 1945. godine iz Kragujevca. Kragujevački profesor fiskulture Čeh Josip Prohaska predložio je na jednom sastanku omladine da se Maršalu odnese „baklja”, to jest, štafeta. Kragujevčanka Nada Stevanović, kasnije učiteljica, prva je predala Titu štafetu. | Za čiji rođendan je organizovana štafeta mladosti? | Štafeta mladosti je organizovana za rođendan Josipa Broza Tita. | 4,052,830 |
Livra (, od ) je bila francuska valuta do 1799, zasnovana na vrednosti srebra. Postojalo je više vrsta livri, nekada i istovremeno. Termin livra se odnosi na novčanu jedinicu i na njene kovanice i novčanice. Livru je u upotrebu uveo Karlo Veliki kao ekvivalent jedne funte srebra. Godine 1656. vrednost livre je određena kao vrednost 7,69 grama srebra. | Koliko je iznosila vrednost livre prema gramu srebra 1656. godine? | Vrednost livre prema gramu srebra 1656. godine iznosila je 7,69 grama. | 299,161 |
"-{Mundian To Bach Ke}-" (ਮੁੰਡਿਆਂ ਤੋਂ ਬੱਚ ਕੇ, ), još poznata i pod nazivom "-{Beware of the Boys (Mundian To Bach Ke)}-", je bangra pjesma koju izvodi pendžabski muzičar -{Labh Janjua}-, a remiks je napravio -{Panjabi MC}- 2002. godine. Pesma je doživela svetski uspeh, osvojivši prvo mesto na top listi u Italiji i Belgiji (Valonija), a visoko se plasirala na top listama i u mnogim drugim zemljama. Pored uobičajenih karakteristika bangra muzike, u pesmi je takođe korištena deonica za bas iz tematske pesme za TV seriju -{Knight Rider}- iz 1982. godine, koju su napisali Glen A. Larson i Stu Filips. Tekst pesme je na pendžabskom jeziku. Video spot za pesmu je snimljen na ulicama glavnog grada Malezije, Kuala Lumpura. | Na kom jeziku je tekst pesme? | Tekst pesme je na pendžabskom jeziku. | 432,785 |
Kosmos-1453 je jedan od preko 2400 sovjetskih vještačkih satelita lansiranih u okviru programa Kosmos. Kosmos-1453 je lansiran sa kosmodroma Pleseck, SSSR, 19. aprila 1983. Raketa-nosač R-14 Čusovaja () (8K65, NATO oznaka -{SS-5 Skean}-) sa dodatim stepenom je postavila satelit u orbitu oko planete Zemlje. | Odakle je lansiran satelit Kosmos-1453? | Satelit Kosmos-1453 je lansiran sa kosmodroma Pleseck, SSSR. | 322,716 |
Desetina je manja taktička vojna jedinica koja uglavnom broji deset vojnika. Međutim, u zavisnosti od vojske, desetina može brojati i do četrnaest vojnika, a u nekim oružanim snagama i samo tri vojnika. Ipak, obično se veličina desetine kreće od osam do četrnaest vojnika. Na čelu desetine se najčešće nalazi podoficir. Desetina može biti streljačka, izviđačka, minobacačka, protivvazdušna itd. Desetina u nekim oružanim snagama predstavlja najmanju borbeno-formacijsku jedinicu. Tada je ona ekvivalent odeljenja. Kod drugih oružanih snaga, desetina se deli na još manje jedinice — timove. | Kako se naziva najmanja borbeno-formacijska jedinica u nekim oružanim snagama? | Najmanja borbeno-formacijska jedinica u nekim oružanim snagama se naziva desetina. | 4,156,341 |
Kendal Fransoa (; Pokipsi, 26. jul 1971 — Olden, 11. septembar 2014) bio je američki serijski ubica osuđen za ubistvo osam žena u rasponu između 1996. i 1998. godine. Osuđen je na doživotni zatvor u Kazneno-popravni zavod Vende u gradu Olden. Tamo je i umro 11. septembra 2014. godine navodno od prirodne smrti. Uhapšen je 2. septembra 1998. godine. Dva dana posle, optužen je za ubistvo Katine Njumaster. Dana 9. septembra se pojavio na sudu. Na pitanje kojim je trebalo da prizna ubistva, odgovorio je sa nisam kriv. Mesec dana kasnije, 13. oktobra optužen je za osam tačaka ubistva prvog stepena, 8 tačaka ubistva drugog stepena, i za pokušaj ubistva. Zakonom Njujorkška države, okružni tužilac je dobio mogućnost sprovođenja smrtne kazne za ubistvo prvog stepena. Dana 11. avgusta 2000. godine, sudija Tomas Dolan je Kendala osudio na doživotni zatvor bez mogućnosti pomilovanja. Zatvoren je u Popravnom domu Atika. | Kada je Kendal Fransoa uhapšen? | Kendal Fransoa je uhapšen 2. septembra 1998. godine. | 952,604 |
Šesta sezona serije Red i zakon je premijerno emitovana na kanalu NBC od 20. septembra 1995. godine do 22. maja 1996. godine i broji 23 epizode. Rej Kertis (Bendžamin Bret) zamenio je Majka Logana (Kris Not) na mesto mlađeg detektiva. Posle ove promene, Stiven Hil (okružni tužilac Adam Šif) ostao je poslednji član glavne postave iz prve sezone. Hil nije bio član izvorne glavne postave jer je njegov lik zamenio okružnog tužioca Alfreda Ventvorta kog je tumačio Roj Tajns u probnoj epizodi "Svima omiljeni porezni obveznik". Pol Robinet (Ričard Bruks) se vratio u epizodi "Pritvor" u kojoj se prvi put pojavio u gostujući posle napuštanja glavne postave nakon treće sezone. | Koji je lik zamenio okružnog tužioca Alfreda Ventvorta? | Rej Kertis (Bendžamin Bret) | 1,620,686 |
-{Are You Dead Yet}-? je peti studijski album finske melodične det metal grupe Čildren ov Bodom. Album je objavljen u Finskoj 14. septembra 2005, a u ostatku sveta 19. septembra 2005, a izdavač je bio Centuri Medija. Ovo je prvi album grupe sa gitaristom Ropeom Latvalom, nakon odlaska Aleksandera Kuopale. Prethodno značajni uticaji pauer metala su znatno redukovani na ovom albumu. Svu muziku je napisao Aleksi Lajho, osim muzike za pesmu broj 7, koju su zajedno napisali Aleksi Lajho i Rope Latvala. Sve stihove je napisao Aleksi Lajho, osim za pesmu broj 6, koju je napisao zajedno sa Kimberli Gos i pesme broj 7 koju je napisala sama Kimberli. „-{Are You Dead Yet?}-“ je prvi album Čildren ov Bodom koji ima dva singla. Pesma „-{Trashed, Lost & Strungout}-“ je objavljena na mini-albumu i kao singl 2004., a „-{In Your Face}-“ je objavljen u avgustu 2005. malo pre albuma. Ovo je takođe prvi album koji ima tri spota, a treći spot je snimljen za naslovnu pesmu. | Koji je prvi album grupe sa gitaristom Ropeom Latvalom? | Prvi album grupe sa gitaristom Ropeom Latvalom je album "-{Are You Dead Yet}-?". | 226,012 |
Hitači () je jedna od 66 istorijskih provincija Japana, koja je postojala od početka 8. veka (zakon Taiho iz 703. godine) do Mejdži reformi u drugoj polovini 19. veka. Hitači se nalazio na istočnoj obali ostrva Honšu, u oblasti Tokaido. Carskim dekretom od 29. avgusta 1871. sve postojeće provincije zamenjene su prefekturama. Teritorija Hitačija odgovara današnjoj prefekturi Ibaraki. Hitači se na severu graničio sa provincijom Mucu, na jugu sa provincijom Šimosa, a na zapadu sa provincijom Šimocuke. Na istoku je izlazio na Tihi okean. | Kako se zvao zakon koji je uspostavio Hitači kao provinciju? | Zakon Taiho. | 4,351,181 |
Miroslav Radovanović (Trešnjevica, 1. jun 1947 — Čačak, 21. maj 2020) bio je srpski pevač narodne muzike. Rođen je 1. juna 1947. godine u selu Trešnjevica kod Arilja. U svojoj osmoj godini, ostao je bez roditelja. Zajedno sa starijim bratom odlazi u Čačak, gde završava osnovnu i srednju školu. U ranoj mladosti učestvuje na mnogim takmičenjima pevača amatera. Prvu ploču snima 1970. godine sa pesmama „Želeo bih da te sretnem” i „Ne mogu bez tebe, ne mogu sa tobom”, nastale u saradnji sa kompozitorom Časlavom Đokovićem. Ubrzo nakon toga je usledila saradnja sa kompozitorom Predragom Vukovićem Vukasom i nastaje veliki hit „Ti si žena mog života”. Ploča je prodata u 500.000 primeraka. Potom se ređaju hitovi „Dok te čekam ispod lipa”, „Doviđenja, doviđenja”, „Ne igraj se, ne muči mi dušu” i mnogi drugi. U toku svoje dugogodišnje karijere sarađivao je sa kompozitorima kao što su Časlav Đoković, Predrag Vuković Vukas, Predrag Negovanović, Šaban Šaulić i mnogi drugi. Neke pesme je i sam komponovao. Sarađivao je sa tekstopiscima poput Radeta Jovanovića, Ruždije Krupe, Atanasija Savića, Miodraga Ž. Ilića, Novice Kostića, kao i sa orkestrom Branimira Đokića, Tomice Miljića i Buce Jovanovića. | Sa kojim tekstopiscem je Miroslav sarađivao? | Miroslav je sarađivao sa tekstopiscem Radetom Jovanovićem. | 4,019,291 |
Dao joj je dar proricanja budućnosti, a ona je na njegovu ljubav uzvratila hladnoćom zbog čega ju je prokleo tako da se na njena proročanstva niko ne obazire. Kasandra predviđa pad Troje, ali je niko ne sluša kao što joj je rekao Apolon. Na kraju Kasandra postaje plen Agamemnona koji je siluje i odvodi je kući. Na putu Kasandra rađa sina (po drugoj verziji dva sina blizanca, Teledama i Pelopsa) kojeg Agamemnon priznaje kao svog. U Mikeni Agamemnon biva ubijen od supruge Klitemnestre i njenog ljubavnika Egista, te sa Agamemnonom i Kasandra zajedno sa sinom pod optužbom kraljeve žene da mu je bila ljubavnica. Po drugoj verziji Kasandri, koja je predvidela ubistvo, uspelo je bekstvo sa sinom u Kolhidu, u grad njene tetke. | Šta je Kasandra predvidela za Troju? | Kasandra je predvidela pad Troje. | 64,060 |
Golden Brown (u prevodu Zlatno braon) je pesma muzičkog sastava Stranglers sa albuma La Folie objavljena januara 1982. godine i jedna je od njihovih najprepoznatljivijih pesama. Sada pokojni novinar muzičkog časopisa Džuboks, Saša Stojanović 1982. intervjuisao je Hju Kornvela i upitao ga je o čemu govore reči pesme Zlatno Smeđe. Hju je odgovorao da je imao u vidu Roršahov test mrlja pri pisanju pesme. To je niz crnih mrlja poput mrlja od tuša, koje se nude ispitaniku na posmatranje. On mora bez razmišljanja navesti na šta ga mrlje asociraju i time na posredan način otkriti psihijatru stanje svoje svesti. Hju navodi da je nekim novinarima koji su tvrdili da je pesma Zlatno Smeđe o heroinskom iskustvu ili položaju robova, bilo neprijatno kada im je naveo da je ovaj test bio njegova inspiracija za pisanje pesme. | Kako su neki novinari pogrešno tumačili pesmu Zlatno Smeđe? | Neki novinari su pogrešno tumačili pesmu Zlatno Smeđe kao pesmu o heroinskom iskustvu ili položaju robova. | 32,221 |
Plat (reka) () je reka koja protiče kroz SAD. Duga je 499 km. Protiče kroz američku saveznu državu Nebraska. Uliva se u reku Misuri. Većim delom svog toka je muljevita, široka i plitka. Dolina oko reke Plat je imala značajnu ulogu u širenju na zapad SAD. Njom je prolazilo nekoliko značajnih puteva naseljavanja zapada, kao što su: Oregonska staza, Kalifornijska staza, Mormonska staza i Bouzman staza. Prvi evropljani koji su otkrili reku Plat bili su francuski istraživači i traperi oko 1714. U početku su je zvali Nebraskijer (Nebraska), što potiče od imena reke na jeziku naroda Ote, što znači "ravna voda". Ovaj naziv je veoma sličan francuskoj rečenici "rivière plate" ("ravna reka"), od koje najverovatnije potiče današnje ime reke Plat. | Koje su četiri značajne staze prolazile kroz dolinu reke Plat? | Oregonska staza, Kalifornijska staza, Mormonska staza i Bouzman staza. | 934,036 |
Gospodar je bila vladarska titula u srednjovjekovnoj Zeti i kasnijoj Knjaževini Crnoj Gori, a i u Vlaškoj, Moldaviji i ruskim zemljama. Njegova prva upotreba potvrđena je za vreme druge bugarske države, a posebno u odnosu na Konstantina Dragaša Dejanovića po završetku Dušanovog carstva i za vreme osmanske vazale (1371 — 1395). Gospodar (lat. dominus) je bila vladarska titula u srednjovjekovnoj Zeti, koju su koristili Balšići. Najprije je to bio Đurađ Prvi Balšić (Jure de Balsa, dominus Zente) od sedamdesetih godina XIV vijeka, a zatim i ostali Balšići. U sačuvanoj povelji iz 1469. godine, navodi se: Gospodar Ivan Crnojević. Ista titula postoji i u mnogim njegovim kasnijim poveljama. Ivan Crnojević je sredinom osamdesetih godina XV vijeka, na svom pečatu koristio ispis: „Ivan Crnojević gospodar zetski“. Od 1853. godine „gospodar“ je vladarska titula u knjaževini Crnoj Gori, koja se koristila uz zvaničnu titulu „knjaz“. Knjaz Danilo je titulisan (po jednom dokumentu iz 1853. godine) kao Njegova Svjetlost Gospodar Knjaz. U članu 3. Zakonika knjaza Danila (1855) navodi se da je „knjaz Gospodar naše zemlje“. Takođe, knjaz Nikola je titulisan kao knjaz i gospodar Crne Gore. Jedan od razloga korišćenja titule Gospodar u XIX vijeku je politička simbolika koju ona ima (jer su istu titulu nosili Balšići i Crnojevići). Njenom ponovnom upotrebom, ukazivalo se da su Petrovići-Njegoši naslednici srednjovjekovnih zetskih i crnogorskih dinastija. | Koji su drugi narodi koristili titulu Gospodar? | Titulu Gospodar su koristili i Vlasi, Moldavci i Rusi. | 606,845 |
Vlasnik i odgovorni urednik bio je Ivan Zrnić. Prvi broj je izašao 5. avgusta 1923. godine, a poslednji 7. oktobra 1926. U poslednjem broju 42 uredništvo obaveštava čitaoce da dalje neće list izlaziti. Pjer Križanić je ilustrovao naslovnu stranu. Izlazili su humorističko-satirični tekstovi poznatih ličnosti koje su sarađivale u Veselim novinama (Stanislav Vinaver, Branislav Nušić, Brana Dimitrijević). Pisma Veselim novinama su takođe bila zastupljena rubrika sa oštrim komentarima. | Koja rubrika je bila zastupljena u Veselim novinama sa oštrim komentarima? | Rubrika sa oštrim komentarima bila je Pisma Veselim novinama. | 4,181,608 |
Karbokatjon je jon sa pozitivno naelektrisanim atomom ugljenika. Naelektrisani atom ugljenika karbokatjona je "sekstet", i.e. on ima samo šest elektrona u svojoj spoljašnjoj valentnoj ljusci umesto osam valentnih elektrona (oktetno pravilo). Is tog razloga su karbokatjoni često reaktivni. Oni teže da popune oktet valentnih elektrona i da postanu neutralni. Smatra se da karbokatjon ima -{sp}-3 hibridizaciju sa jednom praznom -{sp}-3 orbitalom koja daje pozitivno naelektrisanje, mada reaktivnost karbokatjona podseća na -{sp}-2 hibridizaciju sa trigonalnom planarnom molekularnom geometrijom, npr. metil karbokatjon (-{CH3+}-). Karbokatjon se ranije često nazivao karbonjum jon. U današnje vreme karbokatjonom se smatra bilo koji pozitivno naelektrisani atom ugljenika. Postoje dva specijalna tipa: karbenijum joni su trivalentni i karbonijum joni su pentavalentni ili heksavalentni. Univerzitetski udžbenici obično navode jedino karbokatjone kao karbenijum jone. | Kako se nazivaju karbonijum joni prema broju valentnih elektrona? | Karbonijum joni se nazivaju pentavalentni ili heksavalentni prema broju valentnih elektrona. | 565,251 |
Milkan Pilipović (Vrtoče, kod Petrovca, 1910 — Beograd) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, pukovnik i nosilac Partizanske spomenice. Milkan Pilipović Zekanović rođen je 17. marta 1910. godine u Vrtoču (zaselak Redžin kraj), kod Petrovca, od oca Luke Lukice i majke Đuje Klepić iz Vrtoča. Potiče iz radničko-zemljoradničke porodice. Otac Luka bio je radnik, koji je desetak godina proveo na radu u Americi. Milkan je odrastao u višečlanoj porodici, sa ocem, majkom, dva brata i četiri sestre. Do odlaska na služenje vojnog roka bio je čobanin. Na regrutaciji je odabran za konjicu. Prije rata bio je radnik. Do početka Drugog svjetskog rata bio je na radu u Francuskoj, odakle se vratio u rodno Vrtoče kad je rat počeo. Bio je oženjen Savkom Galonja Kojić iz Vrtoča i sa njom dobio Čedu, Božu, Ljubu i Mlađena. Ljubo i Mlađen su kao djeca stradali u zbjegu tokom rata. Po okupaciji Jugoslavije, Milkan se uključio u pripreme oružanog ustanka 27. jula 1941. Od prvih dana učestvovao je u ustaničkim i gerilskim akcijama. U ratu je obavljao više dužnosti. Početkom rata bio je borac, a potom komandir 1. voda vrtočke čete. Tad je kod njega desetar bio Lazo Radošević. Nakon toga obavljao je dužnosti komandira čete i komandanta bataljona. | Gde je Milkan Pilipović rođen? | Milkan Pilipović rođen je u Vrtoču, kod Petrovca. | 4,309,050 |
-{Palaeodictyoptera}- je red paleozojskih insekata paleopterne građe aparata za letenje (krila). Vrlo verovatno je ovaj red parafiletska grupa, bazalna u superredu -{Palaeodictyopterida}- i u budućnosti će biti „razbijen" na monofiletske redove. Insekti ovog reda su posedovali hipognatnu glavu, sa usnim aparatom za bodenje i sisanje. Adulti su ovim usnim aparatom dolazili do biljnih sokova (hranili su se herbivorno). Larve su bile terestrične. Karakteristika pripadnika ovog reda je i prisustvo paranotalnih izbočina na protoraksu, koje podsećaju na mala krila. Iako ove izbočine nisu bile zglobljene poput krila, dale su povoda za ideje o šestokrilnim insektima. Krila -{Palaeodictyoptera}- su bila veoma išarana, što je sačuvano i u fosilnim tragovima, dok je zadnji par krila bio širi i imao oblik trougla. Neki pripadnici (-{Mazothairos}-) su imali raspon krila i do 55 -{cm}-. | Kako su izgledale paranotalne izbočine na protoraksu pripadnika ovog reda? | Paranotalne izbočine na protoraksu pripadnika ovog reda podsećale su na mala krila. | 282,560 |
Sančo Garses (), poznat i kao Sančo I, bio je kralj Pamplone od 905. godine do svoje smrti 925. Bio je prvi vladar Pamplone iz dinastije Himenes. Rođen je oko 860. Otac mu je bio knez (ili kralj) Garsija Himenes od Pamplone (García Jiménez). Njegova druga žena Dadilda, čiji je brat bio grof Rajmundo od Pallarsa i Ribagorze, rodila mu je Sanča, čije je ime izvedeno iz latinske reči za svetitelja. Sančo je preuzeo vlast nad gradom Pamplonom dok je kralj Pamplone još uvek bio Fortun Garses. Fortun se povukao u jedan manastir. | Kako se zvala druga žena Sanča Garsesa? | Dadilda. | 1,347,481 |
Palac je jedan od pet prstiju na ruci ili nozi sisara (za živa bića koja nisu sisari, npr. kokoške a imaju pet prstiju, imena njihovih prstiju ne razlikujemo). Sastoji se od tri kosti. Kosti palca pokreću mišići tj. tetive. Kroz palac prolaze dva živca. Od njih nam jedan služi za osećaj, a drugi za pokretanje palca. Ti živci u palcu prolaze sa strane. Palac je važan prst na ruci, s njim se čovek najviše služi. Stisnuta šaka sa palcem okrenutim nagore označava nešto pozitivno, nešto sa čime se slažemo. Potiče iz rimskog doba, doba gladijatora. Poraženom gladijatoru bi car tim gestom poklonio život. Pokret, gde se stisnutom pesnicom i isturenim palcem, uvrtanjem ruke, i pomeranjem palca na taj način gore-dole, znači „ne mogu da se odlučim“ | Kako se koristi palac u rimsko doba? | Palac se koristio u rimsko doba kao gest koji označava nešto pozitivno, sa čime se slažemo. Poraženom gladijatoru bi car tim gestom poklonio život. | 323,840 |
Govor braniocima Beograda je naziv za govor koji je održao major Dragutin Gavrilović ispred kafane Jasenica na Dorćolu, oktobra 1915. godine, za vreme odbrane Beograda u Prvom svetskom ratu. U srpskoj istoriji, prema prof. dr Obradu Stanojeviću i dr Simi Avramoviću (profesor retorike na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu), ovaj govor predstavlja: „antologijski primer vojničke besede”. Oktobra 1915. godine, Austrougarska je ponovo napala Kraljevinu Srbiju, a prvi na mesti se našao Beograd, njena prestonica koja se nalazila na samoj granici, na obalama Save i Dunava. Mada je formalni komandant odbrane grada bio general Mihailo Živković, istorija je zapamtila majora Dragutina Gavrilovića kao vodeću ličnost odbrane Beograda 1915. godine. U kratkotrajnim trenucima predaha od borbi, major Gavrilović je pred kafanom "Jasenica" na Dorćolu (na uglu Ulice Mike Alasa i Ulice cara Uroša), održao govor vojnicima: Govor je prvi put objavio kapetan Đorđe Roš, koji je teško ranjen u odbrani Beograda kao pitomac 43. klase Niže škole Vojne akademije, usled čega je zarobljen i odveden u logor. Kasnije je ovaj govor koristio i Branislav Nušić, kada je tokom školske 1930/31 godine radio kao predavač retorike na Vojnoj akademiji u Beogradu. Govor majora Dragutina Gavrilovića je uvodni deo pesme "Olovni vojnici", koju je 2010. godine snimio Beogradski sindikat. Švedski pauer metal bend Sabaton je na svom albumu The Last Stand iz 2016. godine, objavio i pesmu "Poslednji umirući dah" (), koja je inspirisana govorom majora Gavrilovića. | Ko je prvi put objavio govor majora Gavrilovića? | Govor je prvi put objavio kapetan Đorđe Roš. | 4,235,114 |
Segedinska ideja (), neformalno poznata kao Segedinski fašizam, odnosi se na proto-fašističku ideologiju koja se razvila među antikomunističkim kontrarevolucionarima u Segedinu, u Mađarskoj 1919. godine. Kasnije se razvila u fašističku i nacional socijalističku ideologiju. Segedinska ideja zasnovana je na tvrdnji da je Mađarska prevarena u Prvom svetskom ratu od strane komunista i Jevreja, stoga je pozvala na akciju kako bi poništila ovo zlo proglasivši sveti rat protiv izdajica. Militanti Segedina promovisali su mađarski nacionalizam, alternativnu ideju treće pozicije, promovišući jaču državu. Segedinci su promovisali iredentističke tvrdnje na mađarske teritorije koje su joj pripadale pre kraja Prvog svetskog rata. Ova ideologija je smatrala da postoji „judeoboljševička“ zavera u Mađarskoj. Glavni vođa segedinaca je bio Đula Gembeš. Gembeš je proglasio da je nasilje „prihvatljiv način vođenja države... kako bismo oblikovali istoriju, ne samo u interesu male grupe, već cele nacije.“ | Ko je bio glavni vođa segedinaca? | Glavni vođa segedinaca bio je Đula Gembeš. | 943,156 |
Zaboravljeni je televizijska serija, snimljena u produkciji Televizije Beograd, 1988. i 1990. godine. Scenario za seriju je napisao Gordan Mihić, a režirao je Darko Bajić. Serija je emitovana nedeljom na prvom programu Televizije Beograd tokom leta 1992. godine. Prvobitni termin od 20:00 časova promenjen je u kasniji zbog prednosti TV Dnevnika i političkih emisija namenjenih tadašnjoj situaciji u državi. Serija je snimana iz dva dela - 1988. i 1990. godine. Uporedo sa serijom snimljena su i dva filma - „Zaboravljeni“ i „Početni udarac“. Serija prati život troje mladih ljudi: Kifle (Srđan Todorović), Tungija (Boris Milivojević) i Dine (Mirjana Joković), koji su opterećeni saznanjem da su ostavljeni i odbačeni od svojih roditelja. Inače ovaj deo serije od kojeg je i napravljen film „Zaboravljeni“, snimljen je prema istinitom događaju kada je u Kruševcu grupa maloletnika iz Doma za napuštenu decu u nastupu gneva demolirala jednu ulicu. Uporedo sa životom dece iz doma, serija prati i život dece koja ne žive u domu, ali su u načinu modernog života zanemarena od strane svojih roditelja. Jedan od glavnih likova serije je vaspitač Martin (Mustafa Nadarević) koji povezuje radnju serije, kao i njegova porodica: ćerka Goca (Željka Cvijetan), narkomanka koja je pobegla od kuće i sin srednjoškolac Miško (Dragan Bjelogrlić), kao i njegovi školski drugovi Marko (Nikola Kojo) i Danko (Dragan Jovanović). Serija ima poseban osvrt na odnose mladih u SFRJ, krajem osamdesetih godina, kada su socijalne razlike bile sve vidljivije među stanovništvom. Serija je ostala upamćena i po pesmi „Zaboravljeni“, grupe Piloti, koja je bila uvodna špica serije. Pesma je nastala 1993. godine. | Kako se zove pesma grupe Piloti koja je bila uvodna špica serije? | Pesma se zove "Zaboravljeni". | 299,220 |
Sestercij () je starorimski srebrni novac. Počeo se kovati oko 210. p. n. e. uporedo sa denarom. Na aversu je glava Rome i oznaka vrednosti (2,5 asa), na reversu su Dioskuri. Masa sestercija je bila 1,13 grama. Prestao je da se kuje oko 207. p. n. e. Od 49. p. n. e. se ponovo kuje, ali vrlo kratko, do 44. p. n. e., ali sa drugim izgledom i bez oznake nominale. Avgust je obnovio njegovo kovanje 23. p. n. e., ali od bakra, mase 1 unce ili oko 27 -{g}-. Vrednost mu je bila 4 asa a 100 sestercija činilo je u 1 aureus. Kao obračunska vrednost, sestercij je upotrebljavan sve do kraja 3. veka, čak i kada je prestao da se kuje, a bio je u upotrebi tokom većeg dela trajanja Rimske republike (kovan od srebra) i kasnije u zapadnom delu Rimskog carstva (kovan od bronze). Jedan vremenski period, tačnije od (248.-231. ) za vreme vladavine Trajana Decija kovan je dvostruki sestercij, sa glavama cara i carice Herenije Etruskus. Itnosio je 1/8 rimske funte i bio težak skoro 41 gram, pa je usled svoje težine i veličine smatran medaljonom. Rimski novčići često sadrže dugačke zapise u kojima je sadržano ime imperatora kao i nekih od njegovih funkcija i zaduženja koje je obavljao. Ovi zapisi su napisani na latinskim jezikom, a mnoge reči su skraćivane, što može da dovede do pogrešnog tumačenja. U početku se obeležavao znakom IIS, a posle nekog vremena spajanjem dve crte kao HS. U latinskim tekstovima izrazom uz sestertius glavne brojeve označavaju se novčane svote do 1000 sestercija, a izrazom sestertium (genitivom mnogžine) svote od 1000 do 100.000 sestercija, odnosno korišćenjem priložnih brojeva za veće svote. | Ko je obnovio kovanje sestercija od bakra? | Avgust je obnovio kovanje sestercija od bakra. | 220,652 |
Čedomir Dunjić (Mala Vrbica, 23. februar 1881 — Mala Vrbica, 30. avgust 1952) bio je srpski i jugoslovenski artiljerijski oficir, brigadni general Jugoslovenske vojske, učesnik Balkanskih ratova, Prvog svetskog rata i Aprilskog rata, nosilac Karađorđeve zvezde, Ordena belog orla i Albanske spomenice. Čedomir Dunjić je rođen 23. februara 1881. godine u selu Mala Vrbica kod Mladenovca. Završio je Vojnu akademiju u Beogradu 1901. godine. Kao oficir Srpske vojske je učestvovao u Balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu. Na Solunskom frontu 1916. godine je postavljen za komandanta Vardarskog haubičkog diviziona i na tom položaju ostaje do kraja rata, iz koga izlazi u činu majora. Odmah nakon rata, učestvovao je u suzbijanju albanske pobune i sukoba na granici, kao komandant artiljerije Debarskog odreda Podrimskim trupa. Za komandanta artiljerije Vardarske divizijske oblasti je postavljen 1924. godine, a za komandanta Osječke divizijske oblasti 1930. godine. Reaktiviran je i pozvan na vežbu uoči Aprilskog rata 1941. godine. Zarobljen je i odveden u zarobljenički logor u Nemačkoj, gde ostaje do kraja rata 1945. godine. Iz zarobljeništva se vratio teško bolestan i preminuo 1952. godine u rodnom selu. | Gde je Čedomir Dunjić završio Vojnu akademiju? | Čedomir Dunjić je završio Vojnu akademiju u Beogradu. | 4,259,938 |
Radivoj Raša Popov je veći deo svog života i stvaralaštva proveo u Beogradu, za koji je bio posebno vezan. Tako se nakon njegove smrti 17. aprila 2017. godine, pojavila ideja da mu se u gradu podigne spomenik. Po renoviranju i preuređenju prostora u Ulici 27. marta u Beogradu, odlučeno je da novi plato ponese njegovo ime, budući da je i sam živeo i preminuo nedaleko odatle. Skulptora Boris Deheljan, poznat po svojim skulpturama izrađenim od šrafova, žica, matica, eksera i sličnih predmeta, napravio je jedinstvenu i modernu skulpturu posvećenu Raši Popovu. Skulptura je postavljena na plato 14. oktobra 2020. godine. Plato i spomenik su svečano otvoreno 17. oktobra 2020. godine, od strane gradskog urbaniste Marka Stojčića. | Kada je Raša Popov preminuo? | Raša Popov je preminuo 17. aprila 2017. godine. | 4,191,720 |
Dirk Kojt (; Katvejk, 22. jun 1980) bivši je holandski fudbaler koji je igrao na pozicijama krila i napadača. Igrao je za Kvik bojs, Utreht, Fajenord, Liverpul i Fenerbahče. Zanimljivo je da je za sva tri kluba odigrao više od sto mečeva. Bio je najbolji strelac Eredivizije u sezoni 2004/05 i Holandski fudbaler godine sezone 2005/06. Osnivač je Dirk Kojt fondacije. Kojt i njegova supruga se bave i humanitarnim radom prikupljajući novac za pomoć siromašnoj deci širom sveta od prodaje odeće iz njegove DK kolekcije. | Šta je Dirk Kojt osnovao? | Dirk Kojt je osnovao Dirk Kojt fondaciju. | 305,107 |
Kacper Šimon Kozlovski (; Košalin, 16. oktobra 2003) poljski je fudbaler koji trenutno nastupa za Vitese, na pozajmici iz Brajtona, odnosno reprezentaciju Poljske. Tokom Evropskog prvenstva 2020, koje je usled pandemije kovida 19 igrano godinu dana kasnije, Kozlovski je postao najmlađi fudbaler koji je ikada nastupio na tom takmičenju. | Gde je rođen Kacper Kozlovski? | Kacper Kozlovski je rođen u Košalinu. | 4,248,590 |
Šegi i Skubi-Du luduju () je američka animirana serija producirana od strane Vorner bros. animejšn, i predstavlja desetu crtanu seriju iz Skubi Du serijala, koji je ranije producirao studio Hana Barbera. Premijera serije održala se 23. septembra 2006. i emitovano je dve epizode tokom subotnjeg bloka Kids Vorner bros na kanalu Si-Dablju. Ovo je bila poslednja animirana serija od Hana Barbera ko-osnivača Džozefa Barbera pre njegove smrti. Druga sezona serije emitovala se 6. septembra 2010. godine na kanalu Teletun u Kanadi. Srpska premijera serije bila je na TV Ultra, sa reprizom na TV Hepi Kids. Srpsku sinhronizaciju radio je studio -{Loudworks}- . | Kada je održana premijera serije? | Premijera serije održana je 23. septembra 2006. godine. | 1,621,134 |
Rad na svom Prvom Koncertu, Betoven je započeo još 1795. godine. Dovršio ga je 1798. a 2. aprila 1801. godine u Beču i premijerno izveo u njegovoj konačnoj verziji, zajedno sa tek završenom Prvom Simfonijom (koja je u istom osnovnom tonalitetu). Ovo je već mnogo manje klasični koncert, iako za polaznu osnovu ima Mocartova dostignuća. Već u njemu se uočavaju naznake kasnijih kolosalnih romantičarskih ostvarenja i smele tonske gradacije koje ukazuju na lične crte svog stvaraoca. Tri njegova stava obrazuju celinu trajanja 35 minuta. Prvi stav je tematski snažni Allegro con brio, koji traje nešto manje od polovine ukupne dužine Koncerta i već ukazuje na nadolazeću romantiku. Drugi stav je Largo i predstavlja najsenzibilniji vrhunac Koncerta. Obiluje temama tajanstvene lepote, a imponuje središnji deo stava, sa dramatičnim, ali elegantnim, signalima u rogovima, na koje solista daje svoj eho. Finalni stav je Rondo - Allegro, kroz koji progovara jedan hajdnovski razuzdani šeret. snimak ostvaren u Teldex berlinskom studiju 23 i 24 juna 2006., prvi potpuni digitalni snimak, ostvaren sa 21 digitalnim mikrofonom | Kada je Betoven započeo rad na svom Prvom Koncertu? | Betoven je započeo rad na svom Prvom Koncertu 1795. godine. | 135,263 |
Autor Srpsko-esperantskog rečnikaje Dimitrije Diso Janičić. Ovaj tekst je urađen na osnovu Predgovora za taj rečnik. Osnovu za rečnik činio je PIV (Plena Ilustrita Vortaro, Pariz 2005), dok je osnovu Srpsko-esperantskog rečnika činio Rečnik srpskog jezika (Matica srpska, Novi Sad 2007). U izradu rečnika uložen je višegodišnji rad. Na ovom izdanju se uz autora angažovao i prof. dr Miodrag Stojanović, kao recenzent, lektor i jezički redaktor. Izbor srpskih reči je u celini urađen prema Rečniku Matice srpske (Novi Sad 2007). Deo reči je dodat iz Esperantsko-srpskog rečnika, kao i na osnovu Velikog rječnika hrvatsko-esperantskog Lucije Borčić (Zagreb, 2009). Rečnik je urađen ćirilicom, i srpskim jezikom ekavskog dijalekta. Ovo je prvi potpuni srpsko-esperantski rečnik na srpskom jezičkom području, iako je esperanto ovde zaživeo u periodu dužem od jednog veka. U rečnik je uvršteno 27.000 osnovnih reči i oko 56.000 leksičkih jedinica, tako da može da bude dobra osnova piscima i prevodiocima za potpuni rad. Date su varijante reči istog značenja a različitog oblika. Na žalost nisu akcentovane srpske reči, dok se akcenat esperantskih reči podrazumeva na pretposlednjem slogu. Osnovna značenja reči data su crnim slogom, reči približnog značenja, na koje upućuje strelica, kurzivnim slogom, dok su reči istog značenja štampane malim velikim slovima. Na iste ili slične pojmove upućuje znak jednakosti. Različite reči kod istog korena razdvojene su tačkom i zapetom, dok je nabrajanje pojmova istih značenja razdvojeno zapetom. Uz većinu osnovnih pojmova date su i skraćenice kojima se korisnik upućuje na naučnu oblast. Uz veći broj naziva biljaka upotrebljeni su i latinski nazivi. | Šta je učinjeno uz veći broj naziva biljaka u rečniku? | Uz veći broj naziva biljaka u rečniku su upotrebljeni i latinski nazivi. | 1,430,298 |
Ilan van Vilder (; 14. maj 2000) belgijski je profesionalni biciklista koji trenutno vozi za -{UCI}- vorld tur tim — Sudal—Kvik-step. Osvojio je po jednom Dojčland tur i Tre vali Varezine. Tokom juniorske karijere vozio je mlađe kategorije tima Loto—sudal, a profesionalnu karijeru počeo je 2020. u timu Sanveb, kada je vozio svoju prvu grand tur trku — Vuelta a Espanju, a zatim je osvojio bronzanu medalju na Evropskom prvenstvu u vožnji na hronometar za vozače do 23 godine. Godine 2021. završio je prvenstvo Belgije u vožnji na hronometar na četvrtom mjestu i trku Setimana internacionale di Kopi e Bartali na desetom. Godine 2022. prešao je u tim Kvik—step alfa vinal, gdje je Vuelta a Burgos trku završio na petom mjestu i vozio je Vuelta a Espanju, gdje je radio za Remka Evenepula, koji je osvojio trku. Godine 2023. završio je Volta ao Algarve na trećem mjestu, iza Danijela Martineza i Filipa Gane. U maju je vozio Điro d’Italiju po prvi put, gdje je radio ponovo za Evenepula, koji je morao da napusti trku nakon devete etape zbog kovida 19, dok je bio lider trke. Van Vilder i Piter Seri su jedini iz tima koji su završili trku, a Van Vilder je završio na 12 mjestu u generalnom plasmanu i na petom u klasifikaciju za najboljeg mladog vozača. Krajem avgusta je osvojio Dojčland tur, uz jednu etapnu pobjedu i osvojenu klasifikaciju za najboljeg mladog vozača, dok je u oktobru osvojio klasik Tre vali Varezine ispred Ričarda Karapaza i Aleksandra Vlasova. | Koje mjesto je zauzeo Ilan van Vilder na Điro d’Italiji 2023. godine? | Ilan van Vilder je zauzeo 12. mesto na Điro d'Italiji 2023. godine. | 4,386,874 |
Kosmos-481 je jedan od preko 2400 sovjetskih vještačkih satelita lansiranih u okviru programa Kosmos. Kosmos-481 je lansiran sa kosmodroma Pleseck, SSSR, 25. marta 1972. Raketa-nosač R-12 Dvina (8K63, NATO oznaka -{SS-4 Sandal}-) sa dodatim stepenom je postavila satelit u orbitu oko planete Zemlje. | Kada je lansiran satelit Kosmos-481? | Satelit Kosmos-481 je lansiran 25. marta 1972. | 321,547 |
FK Vac () je mađarski fudbalski klub sa sedištem u Ujbudi koji je jedan od Budimpeštanskih okruga. Danas klub trenutno egzistira u drugoj Mađarskoj ligi. FK Vac je bio osnovan 1899. godine pod imenom Građansko sportsko društvo Vac (-{Váci Városi SE}-). Svoje domaće utakmice igra na Gradskom stadionu u Vacu. Do 2007. godine FK Vac je nosio ime FK Dunakanjar Vac (-{Dunakanyar-Vác FC}-) Od svog osnivanja klub je imao veliki broj promena imena, nešto iz političkih razloga tog vremena a nešto zbog sponzorstva. Od 2003. godine ime kluba je dato po krivini na reci Dunav koja se stvara upravo pored grada Vac gde se i klub nalazi, (-{Duna}-) - Dunav i (-{kanyar}-) - krivina. | U kojoj ligi trenutno igra FK Vac? | FK Vac trenutno igra u drugoj Mađarskoj ligi. | 256,862 |
Zimska rupičavka () je poliporoidna gljiva iz porodice Polyporaceae. Široko je rasprostranjena, saprotrof je na poleglim deblima različitog listopadnog drveća. Veoma je sličan sa dlakavom rupičavkom (Lentinus arcularius) koja ima dlakavu ivicu klobuka. Klobuk - širine 2 – 8 cm, tamnosmeđe, žutosmeđe ili crvenkasto smeđe boje. Kod mladih primeraka je konveksan i glatke, somotaste površine, sa starenjem postaje raširen i maljav, po suvom vremenu čehav. Rub je podvijen, gladak, pravilan i valovit. Himenofor - cevast, cevčice dužine 2 – 4 mm, krembele ili oker boje, po negde se blago spuštaju niz dršku. Pore su široke, okruglaste, duguljasto okrugle ili uglaste. Drška - visine od 2 - 7 x 0,8 cm, valjkastog oblika, centralno postavljena, ređe ekscentrična, tvrda. potpuno glatka, blago ljuspasta, uvek svetlija od šešira, ne postaje crna. Meso - izrazito žilavo, elastično, beličasto, gljivlji miris, ukus blag, po malo kiselkast ili bez posebnog mirisa i ukusa. Mikroskopija - spore 6 – 7 x 2 – 2,5 µm, eliptične, izdužene, malo zavijene, glatke, hijaline, sa uljanim kapljicama. Bazidije batinaste, s četiri sterigme i bazalnim korenom. Otisak spora beo. Hife povezane steznim vezama (clamp connection). Hifalni sistem dimitski (dimitic). Raste pojedinačno ili u manjim grupama, uglavnom zimi, ali i na jesen i proleće (po hladnom vremenu) na mrtvim granama i povaljenim deblima listopadnog drveća, posebno na brezi. | Koji je boja himenofora zimske rupičavke? | Himenofor zimske rupičavke je krembele ili oker boje. | 4,067,949 |
Sijamang (nauč. Symphalangus syndactylus) - crni gibon tipičan za Maleziju, Tajland i Sumatru. Ova vrsta gibona je najveća od svih ostalih vrsta gibona, Sijamang može biti dvostruko veći od ostalih vrsta gibona, dostižući visinu od 1 m i tešku 14 kg. Sijam je jedina vrsta iz roda Simphalangus. Sijamski jezik ima dve značajne osobine. Prvi je taj što su dva nožna prsta na svakoj nozi povezana sa skočnim zglobom, nakon čega je ono dobilo naziv „sindaktil“, što u starogrčkom značenju greh-, „spojeno“ + daktil, „nožni prst“. Druga je velika torba za zagrljaj (imaju je i muškarci i žene), ta torba koja se može naduvati do veličine glave sijamanga, omogućavajući sijamangu da vrši glasne, zvučne pozive i pesme. | Koja je najveća vrsta gibona? | Najveća vrsta gibona je Sijamang. | 4,203,187 |
Černomorec je fudbalski klub iz Burgasa u Bugarskoj, koji se takmiči u Prvoj ligi Bugarske. Utakmice igra na Stadionu Lazur, koji ima kapacite 18.037 mesta. Klub je osnovan u 2005, a posle dve godine vratio se u Prva liga Bugarske. Boje kluba su plava i crna. | Kada se klub vratio u Prvu ligu Bugarske? | Klub se vratio u Prvu ligu Bugarske posle dve godine, odnosno 2007. godine. | 513,467 |
Bitka kod Sevastopolisa odigrala se 692. godine između Vizantijskog carstva sa jedne i Omejadskog kalifata sa druge strane. Bitka je deo Vizantijsko-arapskih ratova, a završena je pobedom muslimana. Vizantijsku vojsku predvodio je Leontije, a muslimansku Muhamed ibn Mervan. Za Sevastopolis, mesto gde se bitka odigrala, istoričari veruju da bi mogao biti u Kilikiji ili severnoj Turskoj. U Vizantijskoj vojsci učestvovalo je oko 30.000 Slovena. Arapi su odneli pobedu zbog toga što je 20.000 Slovena na čelu sa vođom Nebulousom prebeglo na arapsku stranu usred borbe. Razbesneli car Justinijan II je, prema navodima drevnih hroničara, zbog toga naredio da se pobije celokupno slovensko stanovništvo u Maloj Aziji. Moderni istoričari su prema tim navodima skeptični. | Kada se odigrala Bitka kod Sevastopolisa? | Bitka kod Sevastopolisa odigrala se 692. godine. | 932,662 |
Ovaj spisak sadrži EC brojeve prve grupe, EC 1, oksidoreduktaze, uređene u numeričkom redosledu po preporuci odbora za nomenklaturu Međunarodne unije za biohemiju i molekularnu biologiju. EC 1.14.19 Oksidacija para donora koja rezultuje u redukciji molekulskog kiseonika do dva molekula vode | Koja je numerička grupa EC brojeva obuhvaćena u ovom spisku? | Prva grupa EC brojeva, EC 1. | 665,288 |
Japanski kuhinjski noževi su kombinacija tradicionalnih ručnih alata i moderne tehnologije u cilju postizanja maksimalne snage i oštrine samurajskih mačeva. Istorijski koreni japanskih noževa dolaze iz XIV veka, kada su napravili legendarne mačeve za samuraje u gradu Sakai. Kasnije, već sredinom 16.veka, u istom gradu su proizvedeni prvi kuhinjski japanski noževi za rezanje duvana. Japanski kuhinjski nož ima jednostranu oštricu, što sugeriše da prave noževe posebno za levu, posebno za desnu ruku. Upotreba japanskih kuhinjskih noževa levom rukom zahteva posebnu veštinu, ali je rezultat impresivan. Kako bi sačuvali vrhunsku oštricu, Japanci primenjuju posebnu tehniku oštrenja. Japanci kažu:„U nožu se nalazi duša i srce kuvara.” Svaki profesionalni kuvar mora da ima sopstveni nož. Profesionalci koriste, u svom radu, oko dvadeset različitih tipova noževa, ali standardi set japanskih kuhinjskih noževa se ne razlikuje mnogo od uobičajenih evropskih. | Koje su karakteristike japanskih kuhinjskih noževa? | Japanski kuhinjski noževi imaju jednostranu oštricu, posebnu tehniku oštrenja, tradicionalne ručne alate i modernu tehnologiju. | 4,064,971 |
Katolička crkva u Belorusiji je verska zajednica u Belorusiji u punom zajedništvu s papom, trenutno Franjom. Računa se da je oko 1,4 miliona katolika u Belorusiji - što čini oko 15% stanovništva zemlje. Crkva je podeljena u 4 dijeceze od kojih je jedna nadbiskupija. Počeci katolicizma u Belorusiji sežu još do 9. veka kada dolazi do prvih pokrštavanja među Slovenima koje su vršili braća Ćirilo i Metodije, tzv. slovenski apostoli. Rimokatolička crkva je od samih početaka nailazila na otpor, jer se vlada bojala uticaja papinstva na katoličko poljsko kraljevstvo. Petar Veliki je tek 1705. godine dozvolio gradnju jedne katoličke crkve. Katolici su tokom careve vladavine bili podvrgnuti strogoj kontroli. Pre podele Poljske samo je mali broj katolika živeo u Rusiji. To se menja 1772. godine, kada stotine hiljada katolika dolaze pod rusku vlast. Tokom 19. veka katolicizam je u Rusiji izloženo teškim progonima, pogotovo u vreme vladavina Nikolaja I i Aleksandra II (1825–1881). 21. septembra 2007. godine Papa Benedikt XVI je imenovao je Tadeuša Kondruseviča za nadbiskupa nadbiskupije Minsk-Mahiljov. Apostolski nuncij je od 2011. godine Klaudijo Đeđeroti koji je na tom mestu zamenio Martina Vidovića. | Ko je imenovan za nadbiskupa nadbiskupije Minsk-Mahiljov 2007. godine? | Tadeuš Kondrusevič. | 1,593,307 |
Brada je područje lica koje anatomski predstavlja vrh donje vilice. Kod žena je manja i više zaobljena, dok je kod muškaraca relativno veća i četvrtastija. Međutim, kod oba pola, spoljašnji izgled mnogo varira, od potpuno celovite i mesnate, do rascepljene, sa rupicom. Unutar ovih fenotipa, izražen je i čitav niz prelaznih oblika. Reč brada ima koren iz praslovenskog jezika borda (, ). Slični oblici postoje i u litvanskom () i letonskom (). | Odakle potiče reč "brada"? | Reč "brada" potiče iz praslovenskog jezika. | 4,032,540 |
Hiljadu ždralova Hirošime je redovna epizoda strip serijala Marti Misterije premijerno objavljena u Srbiji u svesci #63. u izdanju Veselog četvrtka. Sveska je objavljena 14. jula 2022. Koštala je 490 din (4,1 €; 4,1 $). Imala je 158 strana. Originalna epizoda pod nazivom Le mille gru di Hiroshima objavljena je premijerno u #341. regularne edicije Marti Misterije koja je u Italiji u izdanju Bonelija izašla 10. oktobra 2015. Epizodu su nacrtali Cardinale Roberto i Piacentini Fabio, a scenario napisao Cavaletto Andrea. Naslovnu stranu nacrtao Đankarlo Alesandrini. Koštala je 6,3 €. Glavna priča. U svemirska stanica udaljena 340 km od Zemlje u kojoj se nalazi sedam kosmonauta i astronauta pet različitih svemirskih agencija. Prema stanici se kreće spejs šatl, koji se, prilikom udara, raspada u paramparčad. Od njega nastaje milioni papirnih origamija u obliku ždrala, koji prema japanskom predanju simbolišu zdravlje. Nešto kasnije Marti Misterija dobija poziv profesora Vesta sa MIT-a, koji ga poziva da otkrije šta se desilo prilikom kolizije spejs šatla i svemirske stanice. Marti odlazi na MIT, a potom u Tokijo gde se sreće sa čovekom koji bi mogao da im otkrije misteriju spejs šatla odpapira. | Kada je premijerno objavljena epizoda Hiljadu ždralova Hirošime u Srbiji? | Epizoda Hiljadu ždralova Hirošime premijerno je objavljena u Srbiji 14. jula 2022. godine. | 4,328,115 |
Finale Kupa evropskih šampiona 1958. je bilo treće finale ovog takmičenja. Održano je 28. maja 1958. na stadionu Hejsel u Briselu između branioca titule Real Madrida i Milana. Nakon 2:2 u regularnom toku meča, odigrani su produžeci, gde je Real golom Fransiska Henta u 107. minutu došao do treće titule u nizu. Real Madrid i Milan su se prethodno susreli u polufinalu u sezoni 1955/56, kada ih je Real u dve utakmice izbacio ukupnim rezultatom 5:4. Leva strana rezultata uvek navodi Real Madrid, odnosno Milan, "A" označava da su Real ili Milan igrali na gostujućem terenu, dok "H" označava domaći teren. Na primer 2-5 (A) u koloni za Milan označava da je Milan u gostima izgubio sa 2:5. | Kako se označava domaći teren u tabeli rezultata? | Domaći teren se označava sa "H" u tabeli rezultata. | 4,247,217 |
Kanopske vaze ili posude su korišćene u Starom Egiptu u procesu mumifikacije. U njima su se čuvali unutrašnji organi ljudi za koje se verovalo da se pripremaju za zagrobni život. Obično su pravljene od alabastera, krečnjaka ili pečene gline. Praksa korišćenja ovih posuda trajala je od Starog kraljevstva (prvi pronađeni primerci potiču sa kraja četvrte dinastije) do vremena ptolemejskih vladara. Ime ovih posuda (kanopske) potiče od predstava Oziris-Kanopusa, bića stvorenog kombinovanjem egipatskog božanstva Oziris i mitskog stvorenja Kanopus. Oziris-Kanopus je predstavljan u obliku jajolikog predmeta sa ljudskom glavom. Rani egiptolozi su greškom sve posude nalik na predstave Oziris-Kanopusa nazivali kanopske. Po pravilu u grobnicama se nalaze četiri kanopske vaze. Od Srednjeg kraljevstva smatra se da se one nalaze pod zaštitom 4 Horusova sina, zaštitnika kanopskih posuda: Izgleda da je magijsko prisustvo kanopskih posuda u grobnicama bilo važnije od njihovog sadržaja. Pronađene su mumije kojima nisu uklanjani unutrašnji organi, ali su uz njih nađene kanopske posude. U poznoj epohi, organi su umotavani u platno i vraćani u telo pokojnika. Ulogu kanopskih vaza preuzele su voštane predstave Horusovih sinova. | Kako su se čuvali unutrašnji organi ljudi u kanopskim vazama? | Unutrašnji organi ljudi su se čuvali u kanopskim vazama. | 469,430 |
Kup Srbije je nacionalni odbojkaški kup Republike Srbije koji se održava u organizaciji Odbojkaškog saveza Srbije. Kup Srbije je pravni naslednik Kupa Srbije i Crne Gore. Kup Srbije i Crne Gore je održan samo tri puta jer se 2006. Državna zajednica Srbija i Crna Gora razdvojila na Srbiju i Crnu Goru, pa je i ovaj kup za takmičenje u sezoni 2006/07. razdvojen na dva dela — Kup Crne Gore i Kup Srbije. | Ko organizuje Kup Srbije u odbojci? | Kup Srbije u odbojci se organizuje od strane Odbojkaškog saveza Srbije. | 668,616 |
Prva liga Mađarske u fudbalu (zvanično OTP Bank liga - OTP Bank Liga), ili kratko NB1, sezona 2018/19. je bilo 117 (120). prvenstvo mađarske prve lige u fudbalu. Sezona je počela 21. jul 2018. godine i branilac titule je bio Videoton a novi prvak je postao Ferencvaroš. FK Balmazujvaroš i FK Vašaš su prethodnu sezonu završili na poslednjae dve pozicije na tabeli i njihova mesta su zauzeli prvi MTK i drugi tim Kišvarda iz drugoligaškog takmičenja. | Ko je postao novi prvak mađarske prve lige u fudbalu? | Ferencvaroš. | 4,245,206 |
Ruska intervencija u Siriji je počela 30. septembra 2015. godine nakon što je vlast predsednika Bašara el Asada zvanično zatražila pomoć Ruske Federacije u borbi protiv terorističkih grupacija koje ozbiljno ugrožavaju opstanak slobodne i sekularne Sirije. Smatra se da je Ruska vojna intervencija spasila Sirijsku vojsku od poraza, stabilizovala front ali i takođe uveliko doprinela proterivanju terorista iz pojedinih delova Sirije. Intervencija je propraćena propagandnim napadima iz zemalja koje zvanično podržavaju teroriste takozvane Slobodne sirijske armije. Tokom intervencije Sirijska armija je uspela da oslobodi 12.000 km² teritorije, uključujući i veliku pobedu u bici za Alep. Ruska vojska je Siriju koristila kao poligon za testiranje novih borbenih platformi i sistema naoružanja. | Šta je Ruska vojna intervencija spasila Sirijsku vojsku od? | Ruska vojna intervencija spasila je Sirijsku vojsku od poraza. | 1,482,121 |
Off (poznati i kao Poslednji i prvi) je srpski film iz 2015. godine, u režiji Predraga Stojića, po scenariju Marka Krstića. Mihajlo Lubarda je 35-godišnji specijalista urgentne medicine koji je zamenio smenu kako bi prisustvovao premijeri plesnog spektakla u kojoj glavnu ulogu igra njegova dugogodišnja devojka Marija, međutim, telefonski poziv njegovog mlađeg brata iznenada menja sve planove. Mihajlo biva uvučen u zamršenu životnu situaciju svoga brata, koji mu se obraća za pomoć iz straha od kriminalaca, čiji je vođa Bata, koji ga jure zbog trke „srpskog ruleta” koju te večeri treba da vozi. | Kako se zove mlađi brat Mihajla koji mu se obraća za pomoć? | Mlađi brat Mihajla koji mu se obraća za pomoć se zove Nikola. | 1,317,670 |
Enriko de Nikola (9. novembar 1877 — 1. oktobar 1959) je bio prvi predsednik Italije od 1. januara do 12. maja 1948. Pre toga je nakon referenduma o državnom uređenju, na kome su se Italijani odlučili za republiku, bio odabran u prvom krugu na mesto privremenog šefa države. Tamo se zadržao od 26. juna 1946. do 1. januara 1948, kada je funkcija i zvanično postala predsednik republike. Po zanimanju je bio pravnik, a bio je i predsednik Predstavničkog doma Italije, i Senata. On i Frančesko Kosiga su zaključno sa 2022. jedini šefovi država Italije koji su odabrani u prvom krugu glasanja. | Koji su još politički položaji Enrika de Nikole bili pre nego što je postao predsednik? | Enriko de Nikola je bio predsednik Predstavničkog doma Italije i Senata pre nego što je postao predsednik Italije. | 4,292,657 |
Municipijum (, množina. municipia) izraz je koji se u rimskoj državi koristio za tzv. drugu klasu gradova, čiji je status bio ispod kolonija (colonia). Municipijumi su imali vlastitu samoupravu, ali njihovi građani, za razliku od kolonija, nisu imali rimsko državljanstvo nego tek tzv. latinsko pravo (ius Latii). Municipijumi, za razliku od kolonija, obično nisu bili osnivani od Rimljana nego su nastajali tako što bi se već postojeće nerimsko naselje stavilo pod rimsku vlast. Građani municipijuma su imali dužnosti rimskog državljana, koje su se ticale plaćanja poreza i vojne službe, ali nisu smjeli sudjelovati u političkom životu, tj. birati i biti birani na javne dužnosti. Izvršnu vlast u municipijuma su obično vršila četiri magistrata izabrana na godinu dana — dva duumvira i dva edila, dok su savjetodavnu vlast vršili dekurioni okupljeni u tijelo nalik na senat. Municipijumi su izgubili svoje značenje kada je godine 212. car Karakala svim rimskim podanicima dao državljanstvo. Od tog izraza se, međutim, nastali izrazi za opštinu u romanskim i drugim evropskim jezicima. | Kako je izgubilo značenje postojanje municipijuma u rimskoj državi? | Municipijumi su izgubili svoje značenje kada je car Karakala godine 212. dao državljanstvo svim rimskim podanicima. | 727,567 |
Grb je dizajniralo „Srpsko heraldičko društvo“ i u potpunosti sadrži sve elemente savremene evropske heraldike. Mali grb Bileće je plavi krst na srebrnom polju, koji izrasta iz crvenog trobrijega u dnu i u manjem crvenom štitu na sredini sadrži srebrni dvoglavi orao zlatnih kljunova i kandži. Srednji grb je u rondeli s plavo-srebrnim valovitim podnožjem okružena plavom lentom sa imenom opštine. U sredini je mali grb nadvišen srebrnom bedemskom krunim sa tri grudobrana između dvije hrastove graničice sa žirovima. Veliki grb prikazuje krunisani mali grb sa čuvarima na kamenom podnožju, između kojih je plavo-srebrna talasasto polje na vrhovima dvaju crvenih kula između kojih je plava lenta sa imenom opštine. Oba čuvara su uspravljeni krunisani lavovi zavijenog repa, desni višekratno crveno-srebrno razdijeljen drži zastavu Srpske na turnirskom koplju, lijevi crven drži zastavu Bileće na turnirskom koplju. Oba lava imaju drugu prednju nogu zamijenjenu ljudskom rukom koja drži sablju, desno oklopljenu, lijevo golu. Zastava Bileće je crvena sa dva bijela krsta uz koplje. Zastava je prema nakitu grba porodice Kosača, hercega od Svetog Save Srpskog i gospodara Hercegovine iz XV vijeka. Čuvari su preuzeti prema nakitu apokrfnog grba Nemanjića i iz grba Kosača. Ruke sa sabljama podsjećaju na grbove Rame (oklopljena) i Primorja (gola). Zavijeni repovi lavova podsjećaju na godinu (13)88. kada je herceg od Svetog Save Srpskog ostvario veliku pobjedu nad Turcima u bici na Bilećkom polju. | Ko je dizajnirao grb Bileće? | Grb Bileće je dizajniralo „Srpsko heraldičko društvo“. | 1,251,497 |
-{Anno Domini}- (prevod sa latinskog: „leta Gospodnjeg”), skraćeno -{AD}- ili -{A.D.}-, oznaka je pod kojem su se brojale ili se još broje godine u julijanskom i gregorijanskim kalendaru. Puni izraz je mogao biti: -{Anno Domini Nostri Iesu (Jesu) Christi}- (srpski: „u godini našeg Gospoda Isusa Hrista”). Kalendarska era koja se broji počiva na tradicionalno izračunatoj godini Isusovog začeća i rođenja. Oznaka pre Hrista označava godine pre Hristovog rođenja (na engleskom: -{Before Christ}-). Sistem leta Gospodnjeg je nastao 525, a u zapadnoj Evropi se koristi tek od 8. veka. Masovnije se u Evropi koristi od 11. do 14. veka a poslednja zapadnoevropska država koja usvaja ovaj sistem je Portugal 1422. Kod pravoslavnih zemalja ulazi u upotrebu u 15. veku u Grčkoj, a od 18. veka u Rusiji pošto je Petar Veliki 1700. izveo kalendarsku reformu. Brojanje godina po ovom sistemu je najrašireniji na svetu usled kolonizacije drugih kontinenata nakon 15. veka. | Koja je poslednja zapadnoevropska država koja je usvojila ovaj sistem? | Poslednja zapadnoevropska država koja je usvojila ovaj sistem je Portugal 1422. | 905,491 |
Ponikao je u fudbalskom klubu Sloga iz Kraljeva. Karijeru je nastavio u Proleteru iz Zrenjanina (od 1989. do 1991), sa kojim je nastupao i u Prvoj saveznoj ligi Jugoslavije. Potom prelazi u novosadsku Vojvodinu. U sezoni 1992/93. bio je najbolji strelac Prve lige SR Jugoslavije sa 22 postignuta gola, a prvo mesto je podelio sa Antom Drobnjakom iz Crvene zvezde. Posle toga je igrao samo za klubove sa Kipra: APOEL, Enosis Paralimni, Olimpijakos Nikozija, Anortozis Famagusta i Omonija. Osvojio je četiri puta prvenstvo i jednom Kup Kipra. Nakon završetka igračke karijere posvetio se trenerskom poslu, bio je na mestu sportskog direktora Omonije i Alkija iz Larnake. | Koji klubovi su bili deo njegove karijere pre nego što je prešao na Kipar? | Pre nego što je prešao na Kipar, igrao je za fudbalske klubove Sloga iz Kraljeva, Proleter iz Zrenjanina i Vojvodinu. | 3,935,558 |
Prva liga Srbije u sezoni 2015/2016. je deseto takmičenje organizovano pod ovim imenom od strane Fudbalskog saveza Srbije od osnivanja lige 2006. i to je drugi stepen takmičenja u Srbiji. U sezoni 2014/15. iz lige su ispala 4 najlošije plasirana tima, a to su: Moravac Orion iz Mrštana, Jedinstvo Putevi iz Užica, Sloga iz Kraljeva i Mačva iz Šapca. Umesto njih, u ligu su se plasirala četiri nova kluba: Zemun kao pobednik Srpske lige Beograd, ČSK Pivara kao pobednik Srpske lige Vojvodina, Loznica kao pobednik Srpske lige Zapad i Dinamo Vranje kao pobednik Srpske lige Istok. Iz Superlige Srbije su ispali Napredak iz Kruševca, Donji Srem iz Pećinaca i Radnički 1923 iz Kragujevca, a u viši rang takmičenja su prešli Radnik iz Surdulice, Javor Matis iz Ivanjice i Metalac iz Gornjeg Milanovca. | Koje su četiri ekipe ispale iz Prve lige Srbije u sezoni 2014/15? | Moravac Orion iz Mrštana, Jedinstvo Putevi iz Užica, Sloga iz Kraljeva i Mačva iz Šapca. | 1,294,737 |
Luka Lipošinović (12. maj 1933 — 26. septembar 1992) bio je jugoslovenski fudbaler koji je igrao kao napadač. Skoro čitavu igračku karijeru proveo je u Dinamu iz Zagreba sa kojim je osvojio dva puta Prvenstvo Jugoslavije (1953/54. i 1957/58) i jednom Kup Jugoslavije (1959/60). Nakon Dinama, otišao je u LASK Linc u kojem je proveo jednu sezonu. U austrijskom klubu je završio igračku, a kasnije započeo i trenersku karijeru. Sa reprezentacijom Jugoslavije osvojio je srebrnu medalju na Letnjim olimpijskim igrama 1956, a nastupao je i na Svetskom prvenstvu 1958. | Gde je proveo veći deo svoje igračke karijere? | Luka Lipošinović je proveo veći deo svoje igračke karijere u Dinamu iz Zagreba. | 4,057,075 |
Spavati, možda i sanjati je epizoda Dilan Doga objavljena u Srbiji premijerno u svesci #169. u izdanju Veselog četvrtka. Koštala je 270 din (2,3 €; 2,7 $). Imala je 94 strane. Na kioscima se pojavila 21. januara 2021. Originalna epizoda pod nazivom Dormire, forse sognare objavljena je premijerno u #378. regularne edicije Dilana Doga u Italiji u izdanju Bonelija. Izašla je 28. februara 2018. Naslovnu stranicu je nacrtao Điđi Kavenađo. Scenario je napisao Điđi Simeone, a nacrtao Giovanni Freghieri. Koštala je 3,9 €. | Kada je originalna epizoda pod nazivom "Dormire, forse sognare" objavljena u Italiji? | Originalna epizoda pod nazivom "Dormire, forse sognare" objavljena je u Italiji 28. februara 2018. | 4,206,740 |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.