_id
stringlengths
17
20
url
stringlengths
32
327
title
stringlengths
1
51
text
stringlengths
100
4.28k
emb_int8
sequencelengths
1.02k
1.02k
emb_ubinary
sequencelengths
128
128
20231101.ab_3407_21
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Уи аамҭа апоет абас  игәалаиршәоит: «Иакымкәа-иҩбамкәа ашколқәа рҿы аус зуан, уахык ала ҩышә тетрад ирыгыу ирыбзоу саналгалакь ашьҭахь акәын алитература аус нап анасыркуаз, хазы, «Аԥсны аҭоурых» ҳәа изҩырц иҟаз ашәҟәы азгьы аматериалқәа реизгара саҿын».
[ 8, 19, -30, 57, -49, 0, 9, -24, 55, -35, -30, 13, -35, 2, -69, 43, -26, -11, -35, -11, 9, 43, 22, 24, -8, 76, 39, -91, 101, 2, 45, -52, 15, 51, 16, 55, 9, -31, -9, 55, 4, -12, -15, 16, -4, -25, 30, -13, -4, 60, -26, 6, 10, -18, 20, -1, 0, 71, 11, 76, 21, -14, -103, 23, 2, 42, 16, -13, -31, -13, 19, -2, 63, 21, 11, -9, 18, 34, 32, 39, -38, 18, 12, 4, 1, 6, 1, -15, 34, -16, 56, 58, 43, -14, -14, -39, 24, -44, 9, -33, 5, -37, -35, 6, 1, -78, 7, -16, -5, 62, 46, 87, -17, -23, -41, -40, 10, -24, 6, -33, -62, 62, -43, -65, -66, 60, -5, -1, 36, 30, -54, 29, 6, -3, 56, 37, 20, -82, 36, 41, -34, 44, -7, -29, -17, 12, 15, 12, 40, -51, 41, 77, -1, -47, -1, -7, -26, -4, 29, -76, 43, -37, 0, -31, -5, -46, 109, 0, 31, 22, -16, 52, 3, 11, 13, -39, 15, 53, 52, -103, -7, 32, -28, 34, 49, 5, -28, -42, 9, 62, -51, -20, -48, -6, -70, 57, 100, -49, 29, 107, 53, -8, 39, -21, -78, -43, 2, 60, -66, 72, -43, -4, -3, 53, 0, -42, -16, -49, -9, -31, -20, -27, 43, 6, 1, 17, -51, 0, 6, 9, 1, -37, 39, -94, 28, -2, 53, -9, 16, -27, 30, 97, 10, 14, 67, 28, 6, -47, 11, -92, 34, 32, -25, 34, 17, -40, -54, -14, 34, -30, -14, -32, 50, 0, 7, 17, -6, 15, 14, -11, 15, -51, -49, -18, -47, -19, -22, -67, 12, 58, 53, 0, -1, -44, -96, -2, 22, -18, -24, -39, 27, -12, 23, -43, -97, 18, -11, -29, -19, 41, 0, 21, 59, -18, 28, 82, -34, 40, 27, -30, 0, -8, 69, 32, -18, 10, -75, -15, -47, 31, 0, -8, 33, 86, -27, -24, -42, -40, -9, 14, 127, 12, 0, 7, 42, 5, 7, -19, 52, -9, 4, 47, -5, -7, -35, 21, -23, 1, 28, 2, 11, 56, -76, -51, 26, -1, -10, 35, -17, -8, -9, 6, -35, 73, 0, 25, -48, -25, -9, 49, -12, 29, 50, -19, -19, 8, -5, 7, 38, -9, -19, -17, 14, 73, -21, 7, 55, 0, 108, 11, -2, -74, 71, 4, 26, -35, -22, 14, 43, -39, 22, -39, 5, -20, 10, 24, 12, 3, 41, 64, -86, 28, 53, -78, -36, 7, -11, 25, -1, -1, 42, -14, 47, 17, -13, 52, -11, -40, 88, 38, 22, 13, -30, 63, -38, -25, -109, 71, -19, 12, -4, -28, 31, -43, 41, 31, 0, 43, -25, 52, -60, 46, -42, 32, -44, 79, -55, 0, -30, 4, -28, 11, 6, 1, -16, 5, -2, 12, -5, 1, -9, 49, -8, -52, 77, 57, 3, -40, -11, 7, 0, 30, 27, 15, 28, 43, 7, 32, 127, -59, 43, 30, -24, 20, 63, -64, 43, -7, -31, -64, 48, 4, -2, 13, 10, -35, 0, 40, -66, 17, -94, 27, -31, 35, 23, -85, -46, 76, -12, -22, 45, 23, -4, 21, 6, 7, -42, 16, -100, -12, -12, -31, 37, 8, -48, -44, 24, -3, 41, 60, -15, 32, 20, 54, -35, 35, 57, 46, -70, 16, -33, 9, -31, -39, 25, 52, -12, -5, -13, -47, -11, -62, -34, 71, 8, -36, 34, 16, 4, -36, 17, 35, -3, -23, -14, -111, 24, 2, -15, 4, -2, -12, 41, -7, 8, -44, -7, -21, 13, 9, 24, -14, 27, 56, -15, 63, 38, 122, 106, 8, -19, 25, -29, -31, -19, 54, 61, 9, 4, -13, 31, -7, 60, 1, 3, -38, 37, 7, 18, -15, 46, -65, -1, -27, -18, -74, -68, 31, -20, -23, 11, 60, -23, -48, 13, -38, -2, -38, -61, 64, 38, -51, 50, 5, -47, 11, -2, -28, 11, -25, 1, -36, 11, -14, -9, 6, -15, 7, -29, 48, 2, -7, 18, 68, 13, 62, -9, 24, 2, -71, -10, 23, 33, -5, -15, 49, -31, -36, -43, 23, 7, 91, -16, 32, 18, 8, -6, -59, 13, 11, 8, 34, 9, 19, -5, 13, 57, 25, -53, -72, -14, 2, -84, 38, -22, -41, 25, -54, 45, 49, 27, 43, -30, -10, -64, -6, -34, 38, -32, -44, 14, -4, 0, -19, -29, 4, -2, -8, -35, 10, -32, -1, -17, 31, 31, -25, -79, -21, 36, -50, 57, 46, 40, -51, 22, 26, -7, -31, -5, -34, -21, -16, -25, -3, -11, -5, 61, 28, 66, 40, -9, -10, 39, -42, 12, 22, 13, -23, 13, 16, 28, -10, 6, 0, -12, 0, 24, -93, 47, -32, -67, -17, 49, -24, -39, -2, 21, -18, 22, 46, -5, 0, 18, -47, 0, 5, 48, -48, 32, -67, 127, -33, -76, -35, 78, -47, -87, 43, 36, 24, -53, 20, 7, -37, 70, 59, 41, -12, -49, 43, 21, 8, 2, -3, -33, -11, -13, -49, -7, 55, 11, 3, -71, 10, -14, 29, 18, -37, 38, -74, 49, 18, -4, 30, 25, -2, 0, 41, 95, 99, 8, 59, 65, -60, 0, -42, -3, 5, 8, -9, -49, 0, -51, 8, -15, -16, 48, 28, 59, -54, 47, 11, 36, -61, -30, -26, -10, -45, -29, -20, 25, -3, -24, -21, 11, -12, -23, 39, -19, -62, 0, -2, -29, -12, -58, 86, 117, 27, -107, -9, -52, -43, 127, -38, -21, 82, 27, 40, -22, 52, -57, -36, 23, 7, 14, 4, 20, -44, 20, -16, -15, 97, -71, -5, -15, -53, 31, 21, -20, 5, -3, 25, 21, -37, -54, 20, 16, 1, -25, -24, -11, -35, 37, -18, 53, -6, -32, 14, 23, -12, 60, -16, 18, -7, -43, -26, -5, -10, 49, -64, -13, -8, 2, -55, -115, -20, 26, 14, -32, 57, 29, 54, -42, -15, -37, 18, -33, -28, 32, -10, 8, 10, 26, -8, -15, 51, 43, -86, -8, -17, -29, -8, -60, -32, -73, -29, -21, -4, -9, 1, 4, -22, -4, 26, -14, -3, -1, -27, -5, -1, 21, -78, 37, -9, -52, -17, 10, -7, -47, 49, -56, 85, -18, -38 ]
[ 214, 149, 15, 110, 249, 146, 90, 249, 226, 239, 126, 184, 169, 167, 10, 69, 219, 180, 123, 130, 163, 222, 229, 204, 27, 163, 70, 3, 222, 170, 254, 182, 35, 218, 3, 194, 41, 30, 218, 209, 176, 127, 172, 95, 36, 92, 89, 99, 124, 230, 175, 217, 123, 79, 69, 47, 85, 87, 85, 57, 255, 182, 141, 181, 100, 221, 12, 183, 117, 48, 27, 176, 210, 142, 223, 71, 174, 232, 19, 33, 180, 169, 91, 217, 145, 220, 253, 197, 47, 4, 164, 86, 46, 192, 15, 46, 237, 162, 45, 186, 137, 219, 158, 7, 90, 219, 250, 101, 59, 128, 137, 33, 194, 116, 250, 67, 89, 194, 154, 130, 35, 113, 46, 96, 1, 146, 40, 148 ]
20231101.ab_3407_22
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Арҵаҩцәа рсеминариаҿ акәзар, иҵаҩцәа (И. Когониа, М. Аҳашба, Ив. Папасқьыр, Ӡ. Дарсалиа уҳәа) ицырхырааны иаԥшьигоит анапылаҩыратә журнал «Ашарԥы-еҵәа». Арҵаҩратә семинариа аҵаҩцәа рымчала иеиҿикаауеит адраматә кружок.  Уи иахылҿиааит Д.Гәлиа дызхагылаз раԥхьатәи Еиҭаҵуа Аԥсуа театр.
[ 25, 34, -36, 46, -20, 7, 11, -33, 30, -55, 3, 3, -29, 29, -77, 56, -44, -29, -35, 28, 17, 33, -14, -17, -8, 70, 73, -66, 105, 37, 13, -52, 20, 82, -3, 64, -20, -23, -9, 51, -18, -12, -9, 35, 30, -16, 7, -23, 27, 47, -1, 24, 4, -13, -2, 4, -41, 52, 32, 34, 37, 50, -44, 46, 3, 9, -20, -38, -4, 21, -21, -61, 34, 24, 2, 0, 15, 27, -3, -6, -5, -22, 65, 20, 27, -42, 4, 1, 55, 12, 32, 69, 64, -42, 11, -26, 19, -9, 30, 0, 35, 21, -3, 0, -7, -28, -25, -25, -6, 27, 50, 61, -31, -23, -11, -54, 4, -21, 10, -21, -73, 67, -35, -69, -67, 58, -8, 16, 35, -13, -44, 23, 24, 11, 20, 60, -23, -78, 38, 20, -10, 35, -9, 0, -24, 21, -10, 22, 34, -65, 45, 95, 15, -8, 2, 8, -21, 0, -9, -27, 68, 5, -10, 15, 48, -30, 84, -8, 24, 32, -13, 29, 4, 6, -9, -51, 29, 48, 25, -101, -15, 57, -44, 25, 41, 4, 9, -40, 24, 89, -76, 13, -59, 8, -49, 38, 113, -51, 71, 112, 68, -14, 38, -25, -79, -53, 14, 66, -29, 48, -26, -14, 9, 37, -12, -15, -28, -29, -13, -2, -35, 14, -13, 23, 13, 24, -56, 12, 12, 35, 19, -15, 34, -70, 37, -15, 81, 9, 23, -17, 43, 112, -3, -2, 55, 14, -3, -71, 15, -103, 38, 12, -74, 47, -27, -46, -118, 24, 66, 0, 20, -30, 36, -8, -54, -1, 1, 52, 43, 24, 28, -53, -29, -34, -60, -41, -28, -53, -3, 40, 66, 7, -18, -43, -118, 2, 31, -19, -23, -11, 33, -32, 14, -39, -92, 19, -12, -40, -16, 20, -7, 26, 52, -26, 2, 81, -11, 28, 24, -18, -16, 11, 60, 26, -32, -23, -65, -11, -26, 74, -18, -37, 33, 68, -25, 43, -31, -49, 10, 30, 74, 80, -13, 18, 30, -15, -1, -5, 3, 27, 2, 39, -51, 8, -12, 19, -37, -56, -1, -7, 31, 58, -110, -34, 0, 9, -46, 28, -20, -47, 34, -37, -47, 0, 17, 56, -7, 14, -25, 63, -20, 48, 19, -16, -38, 18, -26, 4, 55, -14, 0, 12, -9, 106, -13, 15, 21, 1, 109, -3, -3, -68, 29, -10, 13, 3, -13, -8, -9, -35, 32, -28, -20, -3, 9, 9, 4, -14, 24, 27, -42, -27, 18, -78, -24, 12, -12, 47, -4, 0, 10, -77, 69, 59, -2, 65, -7, -42, 77, 12, 0, -2, -53, 22, -11, -45, -65, 38, 19, -11, -33, -16, 35, -25, 3, 23, -1, 51, -23, 20, -61, 33, -60, -4, -38, 106, -10, -27, -16, -23, 4, 10, -29, 16, -14, -25, 9, 4, 0, -9, -4, 52, -28, -27, 31, 48, 31, -61, -47, -15, -35, 10, -4, -10, -33, 15, 63, 3, 127, -58, 28, 16, -26, 12, 63, -64, 42, 4, 16, -51, 76, -16, 26, -19, 6, -26, -1, 6, -37, 1, -82, 34, 2, 35, 49, -64, -24, 51, 17, -29, -3, 56, -4, -3, -13, 23, -58, 38, -51, 18, -24, -37, -8, -14, -13, -7, 20, 0, 48, 8, -40, 14, -9, 18, -49, 1, 30, 26, -62, 5, 18, 11, -23, -41, 27, 84, -47, -23, 20, -91, -18, -108, 1, 55, 9, 14, -17, -16, 18, -58, 46, 71, 34, -21, -21, -78, 22, 16, -22, -15, 43, -8, 34, -24, -15, -92, 7, -11, 17, 0, 32, -2, -9, 48, 13, 47, 42, 84, 94, 11, 15, 41, -42, -32, -56, 58, 52, 5, 64, -50, -17, -51, 90, -13, 20, -1, 12, -12, 11, -14, 21, -55, 32, -35, -36, -62, -18, 19, -56, -48, -3, 31, -43, -15, 25, -59, 17, -50, -36, 110, 26, -60, 76, -34, 5, -13, -8, -36, -55, 21, 20, -17, 27, -73, -52, 43, 14, 24, -23, 26, 40, 18, 15, 58, 0, 37, -48, 18, 7, -106, 17, -14, 13, -6, 6, 69, -45, -30, -32, 73, 64, 75, -3, 26, 16, 43, 51, -36, -3, 6, 28, 15, 5, -3, -18, 5, 56, 46, -50, -76, -22, 8, -110, 15, -24, -31, 36, -33, 2, 17, 27, 1, -25, 10, -16, -6, 2, 24, -25, 6, 7, -21, -1, -14, 22, 27, 8, -20, -16, -11, -45, 19, -11, -1, 2, -29, -79, 5, 49, -53, 59, 22, 35, -44, 15, 22, 22, -56, -11, -32, 64, -46, -39, 16, -2, -19, 61, 3, 29, 11, 2, -11, 31, -53, 6, 19, 9, 28, 15, 26, -39, 14, -25, -31, 25, 17, 48, -74, 35, -13, -62, -38, 48, -17, 23, -13, -19, 20, 35, 5, -26, -13, 3, -13, 5, -8, 0, -47, 0, -51, 127, -51, -61, -33, 118, -52, -69, 88, 16, 27, -23, 30, -4, -13, 42, 6, 57, 13, -25, 26, -5, 13, -10, -36, -18, -3, -9, -33, -27, 24, -44, -5, -39, 9, -28, 35, 5, -19, 42, -29, 45, 0, 7, 31, 59, 20, 20, 90, 28, 51, 30, -10, 49, -27, 13, -13, 22, 42, -33, 0, 2, -12, -23, 9, -40, -30, 11, 19, 19, -73, 18, 16, 24, -55, -67, -22, 12, -43, -13, -53, -34, -61, 17, -65, 19, -5, -7, 49, -16, -31, 33, -32, 5, -6, -26, 12, 127, 22, -100, 0, -58, -9, 125, -44, -21, 100, -5, 38, 25, 15, -56, -23, 13, 21, 8, 8, -10, -30, 3, -22, -37, 74, -75, 12, 11, -70, 58, -25, -34, -28, -33, 22, 18, 0, -34, 2, 20, -15, -52, -5, -23, -72, 38, -17, 56, -36, -100, -16, 59, -8, 79, 1, 20, -15, -47, -28, -7, -17, 42, -33, -7, 8, -7, -12, -81, -14, 11, 2, -28, 0, -59, 35, 11, 0, -5, 30, -6, -70, 57, 16, 9, 15, 31, -36, -6, 52, 74, -99, 4, -26, -31, -5, -43, -26, -77, -41, -14, 9, -17, -18, -9, -42, -26, 25, -14, -5, 0, -31, 17, -28, -34, -34, -31, 25, 24, -31, -6, 7, 10, 53, -76, 110, -31, -58 ]
[ 214, 181, 28, 110, 209, 26, 217, 125, 196, 252, 59, 250, 189, 7, 10, 69, 159, 53, 91, 180, 218, 220, 229, 237, 91, 163, 76, 5, 222, 174, 204, 180, 122, 62, 1, 198, 41, 22, 217, 193, 52, 246, 61, 67, 52, 157, 89, 109, 120, 176, 142, 201, 91, 78, 70, 45, 81, 13, 57, 56, 71, 182, 234, 149, 230, 69, 64, 245, 119, 50, 60, 184, 202, 46, 127, 199, 138, 170, 17, 41, 168, 105, 223, 218, 177, 222, 121, 197, 47, 77, 142, 18, 110, 226, 79, 175, 211, 162, 156, 170, 137, 211, 212, 4, 90, 255, 234, 217, 59, 136, 41, 41, 210, 92, 242, 90, 29, 130, 139, 130, 67, 93, 62, 104, 4, 18, 134, 116 ]
20231101.ab_3407_23
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
1921 шықәсазы, Аԥсны асовет мчра анышьақәгыла, мшаԥымза инаркны Дырмит  Есыф-иԥа днарыԥхьоит Ареспублика ҿыц анапхгара ашҟа — Ареволиуциатә Комитет (Аревком) Жәлар рҵара аҟәшахьы.  Араҟа уи аԥсуаа рҵарадырра иазку аҟәша еиҳабыс даман. Хықәкыла арҵага шәҟәқәа реиҭагареи, реиқәыршәареи аус рыдиулон,  аҵарадырра аус ашьҭыхра дазааԥсон.
[ 29, 42, -54, 27, 0, 33, 15, -54, -7, -67, 47, 22, -31, 35, -67, 19, -38, 0, -4, 46, 33, 19, -29, -10, -19, 71, 68, -99, 68, 22, -11, -45, -53, 44, 21, 45, 21, -40, -9, 33, 5, -1, -1, 15, 20, 1, 19, -32, 57, 33, -8, 2, -6, -17, 19, -5, -29, 50, 23, 23, 18, 33, -44, 45, 9, 70, 24, -48, -3, 0, 3, -43, 92, -5, -22, -48, 37, 88, -7, 54, -34, -4, 26, -6, -46, 0, 15, -27, 33, 48, -24, 50, 68, 6, 15, -28, 62, -45, 17, -14, 16, 11, -16, -2, -9, -61, -33, -33, -41, 33, 33, 86, -11, -18, -52, -53, 13, -18, -16, -45, -55, 77, -26, -59, -65, 61, 13, 18, 28, -25, -44, 7, 33, 5, -7, 87, 25, -74, 55, 49, -19, 26, -5, -21, -51, 3, -12, 4, 40, -52, 7, 118, 13, -23, -51, 0, -54, 32, -14, -29, 21, -46, 1, -12, 32, -42, 63, -9, 24, 2, 26, -2, -20, 7, 10, -31, 22, 62, 14, -77, -1, 6, -14, 19, 0, -55, -11, -24, 54, 16, -41, 41, -66, -25, -86, 48, 117, -44, 57, 111, 23, -10, 32, -42, -126, -54, -35, 60, -30, 22, -26, 6, -20, 23, 20, 19, 1, -25, -24, -90, 27, -45, 26, 17, 27, 11, -55, 24, -5, 38, 13, -29, 29, -97, 44, -27, 108, 23, 33, -40, 30, 73, -4, 1, 41, 2, 6, -44, -14, -91, 45, 15, -39, -2, 45, -34, -100, -29, 23, -27, 13, -18, 35, 4, 38, 7, 0, -5, -9, -14, -26, -40, -16, -16, -41, 15, -28, -5, -1, 69, 89, -18, -19, -53, -128, -25, 29, -49, -33, 11, 62, -26, -21, -4, -68, 15, -20, -28, -51, 0, 19, -23, 50, -23, -19, 61, 13, 15, 10, -5, -12, 21, 77, 33, 16, -6, -70, 5, -32, 39, 8, -21, 35, 61, -47, 7, -39, -32, -1, 2, 105, 65, 0, 30, 24, -27, -28, -11, -19, -2, -19, 58, -23, 7, -48, 22, -29, -7, 16, 2, 23, 71, -50, -35, 33, -20, -19, 0, -10, -21, 0, -39, -38, 55, -21, 40, -20, -5, -22, 48, 13, -4, 66, -12, -28, 48, -21, -5, 26, 2, 1, 9, -3, 89, 21, 39, 7, -21, 47, 37, 14, -1, 89, -4, 4, -33, -1, 29, 34, -35, 57, -42, -11, -21, 25, 0, 6, -7, 48, 43, -62, 49, 56, -67, -28, 0, -13, 48, -35, -9, -17, -67, 28, 48, -7, 27, -9, -20, 63, 15, 3, 5, -38, 46, 13, -22, -48, 8, 22, -60, -58, 6, 14, -31, -20, 38, 19, 66, -2, 32, -31, 56, -42, -10, -26, 43, -26, -5, -19, -22, -11, 4, 1, -29, 2, 5, 45, 42, -31, 27, -27, 69, -11, -31, 32, 15, -24, -20, -2, 11, 3, 28, 14, 11, 32, 18, 15, 26, 127, -55, 68, 24, -90, -39, 75, -108, 50, -9, -27, -74, 75, -2, 3, -39, 14, -21, -5, 3, -61, -1, -34, -8, -7, 19, 56, -72, -33, 14, -16, 0, 46, 22, -19, 7, 16, 27, -67, 38, -69, 55, -41, -69, -14, -17, -4, -42, 41, -6, 62, 66, -9, 19, 12, 25, -68, 24, 42, 11, -41, 37, 25, 31, -21, -19, 29, 45, -24, -15, 9, -28, -12, -91, 1, 63, 26, -3, -4, -16, -8, -69, -8, 68, -5, -6, -37, -70, 22, -14, -5, -39, 9, 44, 21, -3, -6, -74, 3, -23, 11, 8, 30, -7, 14, 120, 89, 13, 73, 67, 88, 12, -34, 26, -39, -32, -21, 76, 39, 12, 34, -28, -3, -17, 91, -1, 14, -18, 13, -45, -30, -32, 43, -79, -46, -48, -1, -73, -87, 31, -38, -49, -24, 46, -53, -2, 28, -41, -1, -47, -31, 74, 53, -72, 22, 13, -8, 27, 0, -44, -5, 20, -54, -16, 54, -72, -4, 0, -33, 49, 13, 57, 67, 0, -3, 49, -23, 17, -46, 28, 18, -86, 35, 4, -5, -35, -33, 106, -23, -14, -60, 67, 36, 93, 7, 29, 42, 12, 48, -52, -45, -20, 23, 22, 17, -20, -5, -2, 44, 14, -52, -37, -37, 18, -42, 33, -22, -26, 23, -44, -4, 28, 59, 40, -42, 5, -47, 11, -2, 52, -36, 13, -3, -4, 17, -19, 10, 9, -21, -26, -9, 17, 0, -16, 5, 31, 21, -49, -67, -25, 7, -48, 24, 73, 34, -35, -6, 8, -5, -43, -52, -19, 30, -33, -31, -2, -2, -13, 47, -3, 6, 15, -11, 0, 44, -22, 32, 32, 22, -8, 27, -1, 11, -24, -5, -57, 20, -3, 35, -84, 44, -30, -76, -32, 55, -23, -4, -9, 21, 3, 19, 29, 3, 9, 37, -23, -18, 2, -26, -69, 52, -100, 96, -47, -53, -18, 101, -56, -55, 66, 46, 24, -31, 24, 0, -29, 59, 38, 67, 21, -11, 6, 16, 12, -9, 26, -22, -29, 39, -21, -19, 0, 23, 7, -23, -10, 17, 1, -10, -2, 19, -52, 13, -13, -39, 17, 18, -6, -6, 25, 34, 58, 8, 39, 56, -31, -8, -13, 45, 73, -29, -11, -3, 12, -73, 7, -26, -22, -23, 30, 19, -60, -30, 63, 35, -38, -39, -42, 7, -35, -28, -40, 53, -20, -31, -19, -16, -20, -1, 38, -28, -2, 6, -28, -10, 19, -21, 34, 79, 14, -44, -32, -25, 48, 82, -104, -16, 127, -21, 59, 42, 27, -103, -52, 17, -1, 14, -9, 30, -59, 3, -34, -16, 93, -94, 9, 7, -41, 46, -6, -18, 20, -19, 24, 11, -39, -48, 27, -3, -17, 13, -36, 1, -10, -24, -29, 78, -20, -37, 31, -4, -55, 48, -18, -45, 3, -22, -50, 5, 13, 51, -39, 42, -5, 2, -55, -37, -89, -31, 6, -21, 56, 14, 75, -50, -13, -33, 1, -39, -30, 5, -34, 21, -8, 72, -36, -18, 67, 32, -82, -18, 0, -47, 2, -51, -32, -82, -9, 17, -31, -2, 0, 2, -71, -49, 12, 23, -20, 41, -39, -5, 0, -40, -54, -10, -15, -79, -10, 7, -8, -29, -10, -14, 34, 0, 26 ]
[ 222, 53, 92, 108, 121, 222, 210, 125, 230, 141, 38, 222, 172, 7, 8, 71, 157, 180, 91, 148, 170, 230, 229, 141, 27, 161, 87, 139, 214, 174, 222, 50, 43, 224, 19, 130, 97, 26, 121, 229, 180, 126, 5, 79, 36, 148, 105, 61, 239, 174, 142, 217, 67, 79, 102, 103, 81, 6, 245, 49, 255, 178, 138, 144, 101, 221, 64, 183, 119, 50, 56, 16, 142, 46, 255, 71, 138, 136, 17, 41, 182, 73, 125, 91, 17, 254, 56, 197, 39, 85, 44, 110, 46, 66, 11, 110, 162, 162, 63, 146, 137, 219, 221, 39, 50, 153, 248, 197, 25, 136, 129, 37, 198, 92, 234, 90, 89, 40, 146, 78, 161, 113, 42, 101, 9, 154, 64, 135 ]
20231101.ab_3407_24
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Иара убри ашықәс нанҳәамза инаркны Д. Гәлиа Аԥсны Аҵара ус азы Жәлар ркомиссариат Амилаҭқәа рыҟәша Аԥсуа секциа дахагылоит, уаҟагьы инапы ианын аҵарадырра, ашәҟәҭыжьырҭа, асахьаркыратә литература, аиҭагара.
[ 5, 44, -48, -21, 20, 15, -13, -79, 34, -41, 5, 13, -25, 19, -60, 57, -19, -12, 4, 13, 0, 34, 10, -17, -53, 71, 30, -70, 68, 16, 24, -28, 13, 58, 15, 59, 15, 3, 0, 38, -24, -9, -1, 18, 14, -26, 33, -18, 47, 61, 24, -39, 1, 16, 9, -4, -11, 47, 2, 39, 14, -4, -82, 52, 43, 29, 12, -7, -11, 1, 4, -20, 50, 0, -41, -18, 35, 52, 14, 31, -13, -8, 55, 17, -30, -14, 2, -11, 17, 28, -4, 54, 34, -32, 2, -28, 46, -35, 38, 14, 35, 30, 5, -4, -1, -67, -3, -9, -53, 22, 35, 75, -32, -6, -20, -22, -2, -42, -2, -74, -45, 61, -16, -57, -70, 28, 17, 17, -8, -1, -39, 2, 15, 8, 21, 40, 15, -92, 34, 38, -42, 33, -12, -54, -41, -13, 49, 12, 24, -17, -3, 71, 6, -41, -28, 2, -23, 1, -3, -53, 50, -44, 11, -7, 35, -19, 124, -12, 28, 38, -1, 11, -17, 11, 11, -41, 8, 34, 25, -63, 12, 4, -22, 34, 45, -8, -13, -23, 19, 73, -62, -7, -57, 38, -48, 59, 99, -51, 47, 107, 41, -12, 3, -42, -89, -35, -40, 30, -21, 13, -30, 7, -16, 33, 33, 2, -21, -43, -21, -59, 5, -24, 2, 36, 2, 19, -52, 12, 2, 15, 5, -42, 21, -76, 8, -9, 31, -2, -1, -26, 39, 107, 13, 17, 67, 13, 10, -64, 28, -94, 19, 30, -26, 25, 35, -38, -84, -12, 14, -23, 30, -39, 15, 5, -2, 30, 8, 14, 9, -2, 24, -38, -31, -2, -28, -18, -5, -38, -4, 46, 82, -3, -10, -51, -128, -31, 35, -40, -24, -16, 14, -51, 6, -19, -87, 18, -23, -25, -26, 22, 37, -9, 31, -22, -3, 74, 0, 9, -2, 5, -19, 0, 39, 28, -38, 3, -65, -35, -29, 44, -8, -27, 14, 43, -42, 21, -30, -29, 6, 29, 81, 42, -8, -4, 16, -10, 13, 2, 18, 5, -44, 39, -69, 13, -17, 11, -32, -27, -13, -27, 1, 73, -99, -22, 5, 27, -64, 12, -16, -39, -8, -45, -31, 87, -14, 12, -30, -15, -34, 49, 25, 46, 100, 3, -30, 31, -21, 5, 33, -19, -18, 7, -7, 79, -18, 33, 39, -10, 102, 3, -10, -57, 12, 0, 27, -41, -60, -8, 0, -64, 17, -7, 6, 12, 2, -13, 36, 8, 9, 14, -31, 12, -12, -43, -48, 6, -39, 38, -27, -14, 24, -31, 14, 15, -19, 55, -16, -66, 66, 31, -5, 30, -28, 39, -35, -22, -93, 77, -6, 0, -47, -44, 54, -42, 18, 35, -21, 58, 2, 34, -37, 71, -57, -12, -41, 29, -2, 8, -38, -7, -29, 15, 19, -9, -34, 2, -7, 0, -2, -5, -3, 47, -6, -49, 60, 49, 3, -32, 1, 27, -17, 18, 4, -20, -30, 32, 48, 15, 127, -89, 17, 51, -66, 9, 91, -82, 46, -2, -18, -78, 47, -14, 12, -37, 0, -42, -7, 22, -47, 10, -84, 41, -4, 28, 86, -91, -65, 52, -6, -30, 26, 27, -25, 1, 7, 20, -76, 26, -76, 29, -27, -34, -13, 16, -55, -61, 39, 38, 27, 46, 17, 31, 51, 6, -77, 50, 48, 64, -35, 73, 6, 21, -29, -15, 11, 54, 5, 7, -7, -70, -14, -128, -31, 103, 27, -4, 16, 2, -2, -65, 45, 62, 18, -18, -2, -128, 18, 30, -35, -7, 36, -6, 39, -33, 4, -73, 1, -17, -4, 2, 14, -8, -4, 30, 11, 57, 45, 98, 95, 13, -8, 10, -28, -35, -27, 22, 43, -12, 69, 2, 25, 7, 85, -5, 40, -12, 25, -28, 14, -26, 48, -74, -16, -31, -13, -61, -34, 31, 2, -11, 22, 39, -30, -20, 13, -105, 8, -34, -16, 94, 25, -50, 62, -13, -38, 13, 26, -19, 15, -7, -59, -32, 50, -45, -9, 22, -23, 28, -36, 73, 25, -2, 9, 87, -20, 59, -19, -13, -6, -53, -5, 44, 7, -2, -5, 70, -42, -45, -33, 30, 17, 99, -5, 36, 19, 14, 5, -69, -2, 2, 3, 48, 18, 13, -12, 26, 74, 35, -60, -32, -27, 43, -42, 25, -6, -53, 24, -43, 54, 41, 48, 38, -31, -18, -22, 2, -1, 57, -39, 18, -10, -17, 4, -9, -7, 3, -27, -27, -24, -5, -40, 0, -31, 12, 4, -36, -102, -79, 122, -66, 104, 33, 62, -42, 12, 9, -13, -21, -51, -18, 36, 2, -14, -14, -12, -12, 43, 25, 34, 38, -12, 41, 45, -31, 38, 23, 22, 8, -9, 16, 26, -10, 15, -14, -52, -32, 54, -86, 46, -30, -58, -31, 44, -4, -38, -7, -3, -15, 20, 11, -48, 7, -4, -20, -14, 2, 13, -81, 11, -81, 124, -36, -80, -21, 77, -45, -85, 64, 25, 46, -61, 38, -3, -23, 73, 57, 48, 7, -65, 66, 4, 23, 12, 19, -18, -2, -22, -49, -23, 32, -6, -4, -44, -6, -45, 10, 26, 30, 33, -33, 16, 20, -6, 15, 42, -31, 9, 52, 77, 77, 15, 24, 68, -43, 18, -39, 37, 39, -39, 13, -18, 11, -2, 8, -34, -16, 22, 27, 51, -83, 40, 61, 0, -38, -27, -15, 12, -21, -12, -11, -4, -33, -10, -21, 1, -25, 19, 56, -19, -90, 2, 38, -34, 45, -51, 89, 104, 27, -87, -10, -13, -6, 97, -64, -44, 88, 49, 22, -17, 36, -84, -32, 31, 16, 27, 16, -5, -28, 44, -18, -28, 95, -76, 3, 0, -47, 41, -2, -26, 0, -37, 46, 14, -32, -67, 16, 8, -29, -21, -50, -24, -26, 0, -16, 18, -19, -57, 20, 12, -30, 50, -8, 8, -31, -67, -15, 8, 14, 43, -32, 13, -2, -12, -22, -14, -50, 30, -50, -19, 64, 21, 47, -55, -15, -25, 12, 20, -85, 46, 27, -7, 35, 9, -20, -13, 60, 36, -104, -16, -14, -54, -14, -30, -21, -46, -37, -22, -5, 0, 2, 30, -8, -15, 13, -10, -9, 6, -36, -13, -10, 0, -43, 16, -12, 5, -27, -19, 34, -38, 16, -20, 83, -75, 13 ]
[ 204, 181, 62, 110, 255, 58, 238, 121, 230, 207, 50, 218, 190, 7, 0, 71, 31, 180, 57, 148, 170, 214, 237, 140, 91, 161, 87, 11, 222, 168, 254, 182, 43, 122, 1, 130, 41, 26, 117, 209, 52, 242, 245, 67, 52, 20, 125, 101, 108, 226, 187, 209, 75, 77, 69, 45, 209, 70, 81, 59, 103, 182, 138, 149, 100, 221, 68, 255, 119, 60, 27, 56, 202, 166, 127, 70, 250, 168, 27, 41, 166, 137, 91, 65, 145, 222, 125, 197, 47, 29, 36, 22, 46, 195, 15, 111, 104, 162, 13, 26, 137, 211, 223, 4, 30, 219, 250, 213, 59, 136, 11, 53, 194, 116, 242, 90, 89, 130, 154, 142, 130, 113, 182, 96, 3, 146, 42, 85 ]
20231101.ab_3407_25
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Иара убас 1921 шықәсазы уи ирҿыцны еиҿикаауеит  Аԥсны ақыҭақәа рҿы анхаҩы жәлар рҿаԥхьа иқәгылоз, аларҵәара ду змаз Еиҭаҵуа Аԥсуа театртә гәыԥ. Д.Гәлиа иаԥиҵаз Еиҭаҵуа атеатр урҭ ашықәсқәа раан Гәдоуҭеи Очамчыреи араионқәа ирыҵаркуа ақыҭақәа жәпакы рҿы аспектакльқәа рыманы иқәгылон, аларҵәара дугьы аман. Аамҭакала Д.Гәлиа аус шиуц иуан Аҟәатәи арҵаҩратә техникум аҿы, имҩаԥигон  акрызҵазкуаз еиуеиԥшым ауаажәларратә усура.
[ 13, 16, -53, 41, -23, 6, 10, -26, 37, -54, 64, 35, -23, 15, -62, 49, -43, -38, -35, 23, 28, 48, -4, 11, 8, 55, 72, -71, 101, 47, 12, -56, -6, 54, -1, 45, -6, -64, -11, 71, -16, -2, 6, 5, -1, -31, 29, -18, 18, 42, 0, 19, -7, -9, 6, 20, -19, 61, -1, 25, 34, 23, -70, 61, -6, 27, -2, -25, -1, 3, -3, -25, 66, 21, 19, -34, 18, 50, 12, 32, -9, -24, 63, -6, -6, -31, 31, -25, 17, 42, -28, 35, 55, 2, 3, -16, 19, -6, 28, 3, 14, 11, 28, -14, -8, -86, -39, -28, -50, 39, 40, 94, -5, -3, 22, 3, 0, -2, 11, -14, -115, 54, -31, -63, -66, 76, -27, 0, 11, -52, -52, -6, 23, 16, -5, 80, -9, -79, 36, 41, -6, 38, -17, -2, -27, 6, -24, 16, 27, -48, -2, 90, 11, -48, 10, 5, -9, 9, 21, -61, 36, -27, 6, 3, 68, -22, 90, -23, 30, 30, 9, 4, 6, 15, -2, -33, 43, 68, -2, -107, -38, 42, -45, -15, 60, -10, -30, -31, 22, 62, -53, -10, -42, -40, -84, 49, 127, -35, 44, 113, 52, -3, 38, -27, -101, -52, -2, 66, -28, 41, -24, 19, -23, 19, -10, 5, -2, -19, -20, -53, -5, -22, 14, 8, 0, 23, -62, 19, -7, 27, 19, -24, 29, -62, 21, -32, 94, 19, 18, 0, 29, 71, -20, -11, 29, -22, -9, -84, 5, -122, 51, 32, -39, 37, 42, -34, -93, -1, 30, -19, -5, -26, 18, 6, -25, -27, -3, 23, 43, 26, 0, -42, -33, -15, -48, -11, -36, -43, -12, 41, 75, -14, -17, -56, -128, -9, 28, -36, -19, -5, 52, -21, 13, -10, -64, 24, -14, -51, -18, 40, 32, 24, 78, -23, 16, 67, -16, 16, 4, 5, -22, 9, 83, 30, 21, -21, -68, 31, -38, 28, -3, -25, 6, 31, -41, 25, -27, -25, 9, 33, 79, 85, -16, 27, 43, 11, -12, 0, -10, 11, -20, 55, -46, 13, -28, 19, -23, -5, -4, -26, 16, 51, -69, -24, 32, -22, -45, -1, -3, -35, -1, -45, -49, 40, 8, 50, -14, 1, -17, 48, 10, 15, 50, -1, -26, 9, -15, -2, 28, 27, 12, 19, -16, 109, 19, 34, 8, -9, 87, 23, 14, -24, 56, 15, 8, -30, -35, 10, 2, -47, 55, -64, -20, -25, 15, -26, 13, 11, 20, 19, -72, 12, 65, -57, -28, 24, 7, 15, 0, 8, 17, -61, 79, 54, 0, 35, -1, -15, 59, 16, -6, 6, -54, 68, -18, -35, -87, 60, 14, 1, -17, 10, 11, -33, -35, 25, 50, 46, -20, 18, -46, 21, -60, -3, -16, 93, -39, 31, -14, -5, -53, -6, 17, -54, -26, -20, 86, 14, -1, 13, -37, 73, -48, -31, 32, 44, 10, -45, -14, -19, 3, 26, 4, -3, -26, 23, 29, 19, 127, -58, 58, 30, -65, -9, 45, -97, 47, 14, 6, -85, 86, -11, 8, -18, -7, -20, 15, 14, -41, 4, -61, 30, -27, 24, 46, -76, -15, 22, -8, -46, 25, -8, -10, 20, -9, 6, -61, 26, -83, 13, -6, -20, -3, 1, -27, -23, 39, -17, 72, 47, -26, -4, -6, 6, -44, 39, 58, 53, -60, 28, 12, 20, -37, -35, 18, 41, -15, 8, 5, -50, 1, -88, 10, 49, 3, 4, -11, -12, 1, -50, 4, 61, 5, -2, -33, -30, 18, 35, -11, -11, 48, 5, 42, -27, -27, -61, 15, -6, 2, -8, 10, -18, 3, 59, 62, 22, 42, 81, 109, 17, 8, 35, -39, -16, -44, 70, 43, 5, 64, -63, -8, -48, 63, 4, 20, -10, -10, -51, -13, -3, 36, -63, -18, -36, -24, -98, -80, 37, -48, -65, -3, 49, -40, -28, 18, -96, 29, -33, -16, 105, 35, -84, 62, -31, 6, -15, 9, -52, -55, 13, 31, -40, 36, -62, -54, 24, -17, 59, -13, 76, 80, 7, 15, 88, 7, 35, -48, 28, 13, -113, 26, -21, 26, 3, 17, 66, -61, -47, -18, 64, 20, 94, 16, -3, 32, 20, 29, -17, -13, 13, 22, 5, 14, -24, 6, -21, 51, 31, -65, -62, -29, 1, -80, 37, -22, -44, 27, -52, 17, 33, 57, 27, -5, 4, -59, 0, -23, 12, -21, -44, -24, -20, 6, -4, 11, -8, -1, -10, -30, -16, -42, -2, -15, 36, 39, -59, -71, -9, -35, -74, 44, 83, 54, -45, 1, 1, -23, -19, -40, -31, 5, 3, -17, 2, -3, -12, 32, -3, 16, 4, -11, 13, 6, -12, 34, 27, 6, -15, 24, 13, 6, -5, -12, -56, 22, -2, 28, -69, 35, -16, -64, -41, 51, -20, -8, 16, 20, 18, 38, 4, -39, -6, 25, -15, 0, -12, -11, -57, 33, -62, 127, -46, -55, -45, 127, -63, -71, 68, 28, 28, -16, 59, -1, -17, 21, -5, 25, 8, -29, 54, 11, -6, -24, -13, -60, -43, 3, -50, -63, 36, -19, -4, -38, -43, -14, 71, -5, -23, 80, -50, 31, -12, -28, 28, 38, 0, 21, 42, 24, 62, 21, 37, 39, -21, 0, -1, 39, 40, -28, -15, -12, 7, -56, 34, 0, -13, 12, 17, 31, -66, 31, 33, 24, -44, -33, -33, 5, -33, -24, -27, -6, -27, -6, -43, -8, -28, 3, 40, -13, -35, -7, -37, -32, -5, -53, 83, 77, 31, -53, -22, -7, 22, 75, -59, -35, 105, 1, 30, -10, 23, -44, -49, 11, 7, -2, -11, 29, -27, -1, -24, -39, 90, -69, 9, 0, -66, 61, -3, -54, -23, 0, 38, 22, -24, -92, 19, 33, 8, -36, -1, -43, -49, 23, -38, 58, -29, -51, 0, 41, -3, 45, -7, 14, 2, -14, -14, -11, -13, 31, -43, 20, -25, -35, -52, -50, -70, 14, -8, -42, 32, 9, 75, -7, 7, -36, 17, -35, -54, 34, -21, 12, 4, 56, -44, -7, 54, 53, -62, -1, -27, -27, -3, -54, -20, -78, -41, 3, -27, -5, 10, -7, -49, -24, -1, 30, -2, 49, -16, 6, -19, -28, -47, -17, 0, -16, -24, -20, 9, -18, 29, -35, 88, -33, -60 ]
[ 214, 181, 29, 238, 81, 50, 243, 93, 76, 239, 34, 222, 190, 7, 58, 69, 141, 52, 89, 182, 186, 252, 196, 140, 27, 161, 85, 3, 214, 175, 200, 182, 35, 30, 1, 130, 41, 30, 221, 229, 52, 247, 85, 67, 36, 157, 121, 61, 238, 230, 139, 217, 251, 205, 71, 103, 81, 66, 53, 56, 231, 178, 234, 53, 100, 149, 68, 177, 119, 54, 188, 184, 206, 42, 255, 199, 142, 8, 17, 41, 170, 105, 95, 218, 241, 238, 122, 197, 47, 84, 40, 6, 14, 195, 75, 110, 226, 162, 124, 162, 137, 218, 216, 36, 18, 159, 251, 197, 187, 136, 3, 1, 198, 116, 202, 90, 57, 210, 154, 194, 130, 117, 46, 96, 9, 10, 132, 84 ]
20231101.ab_3407_26
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
1924-1926 шықәсқәа рзы Д. Гәлиа Қарҭтәи аҳәынҭқарратә университет аҿы аԥсуа бызшәа акурс дырзаԥхьоит, убри инацҵаны, излаигәалаиршәо ала, аԥсуаа рҭоурыхгьы рзеиҭеиҳәоит. Қарҭынтәи Аԥсныҟа даныхынҳә, Аԥсны аиҳабыра рҿы еиҭагаҩ ҷыдас дҟарҵоит, аԥсышәала аусмҩаԥгара ашьақәыргылара дацхраауеит. 1926-1928 шықәсқәа рзы Аԥсуа рҵаҩратә техникум аҿы аҭоурых дирҵоит, аԥсуа алфавит аԥсахразы имҩаԥысуа аусура активла ихы алаирхәуеит. .
[ 25, 22, -27, 58, -14, 42, 6, -28, 28, -49, -22, 39, -19, 38, -56, 34, -26, -38, -2, 36, 15, 28, -20, -59, -41, 92, 40, -89, 81, 4, 25, -35, 3, 45, 18, 49, 10, -33, 3, 42, -18, -10, -22, 37, -1, -29, 36, 22, 23, 65, -15, 1, 12, -10, 6, -6, -28, 34, 22, 21, 28, 31, -50, 41, 2, 45, 30, 0, -20, -21, 31, 9, 72, 2, 6, -57, 3, 44, -10, 11, -2, -13, 64, 5, 8, -35, 6, -5, 18, 39, 10, 70, 62, -49, -7, -16, 56, -41, 23, -34, 23, 10, -2, 16, 41, -86, 7, -29, -17, 68, 32, 108, -24, -15, 4, -29, 9, -22, -4, -42, -84, 66, -20, -91, -80, 55, 1, 35, 4, 36, -35, 27, -19, 0, 30, 66, 5, -70, 28, 17, -7, 22, -6, -7, -48, 0, -28, -2, 4, -56, 13, 41, 5, -13, -11, -3, -67, 20, -13, -62, 55, -31, -13, 6, 39, -31, 94, -12, 20, 31, 12, 11, -10, 9, 9, -28, 42, 78, 18, -40, -25, 37, -27, -47, 39, -11, -2, -22, 28, 45, -39, -9, -52, -5, -70, 55, 122, -40, 43, 118, 47, 8, 30, -37, -127, -65, -28, 82, -64, 51, -42, -11, -29, 47, 5, 2, 18, -31, -18, -51, 0, -15, 10, 24, -15, 7, -57, 48, -51, 9, 5, -44, 38, -73, 14, -21, 62, 6, 22, -18, 46, 85, 11, 29, 66, 32, 4, -53, 1, -96, 31, 24, -31, 19, 36, -27, -57, 6, 20, -12, 16, -43, 31, -9, -6, -4, 9, 23, -3, 20, 14, -60, -54, 1, -58, -34, -56, -41, -13, 73, 55, -11, -15, -23, -94, -26, 38, -19, -1, -16, 72, -13, 27, -16, -66, 12, -21, -42, -30, 27, 15, 13, 82, -13, 30, 38, -25, 21, 24, -23, -16, 9, 66, 30, -6, 0, -75, 7, -36, 22, -13, -15, -19, 56, -29, -13, -33, -33, -3, -25, 121, 21, 9, 38, 20, -24, 7, 6, 0, 13, -12, 51, -54, 6, -42, 18, -44, -22, 39, 3, 37, 45, -23, -24, 5, 20, 18, 35, -12, -31, -21, -47, -22, 51, 3, 87, -46, 0, -9, 35, 25, 16, 89, 5, -21, 23, -16, 7, 75, -30, 6, 2, 33, 108, -7, 31, 37, -1, 79, -9, 17, -52, 28, -49, 27, -8, -26, -14, 13, -43, 48, -54, -27, -19, -9, -4, 16, 4, 54, 65, -68, 6, 29, -81, -36, 28, -40, 41, -16, -23, 14, -67, 36, 50, 8, 33, -16, -45, 39, 39, -5, 36, -78, 90, -15, -37, -113, 21, 3, -19, -35, 1, 36, -63, -25, 19, 19, 39, -28, 0, -33, 55, -64, -31, -17, 60, -13, 28, -29, -29, -48, -5, 12, -48, -68, -16, 26, -7, 15, -17, -9, 49, -10, -28, 47, 29, 48, -70, -59, -12, -31, 10, 48, -22, -32, 36, 59, 21, 123, -55, 46, 28, -43, -6, 57, -70, 47, 1, -31, -84, 43, -2, 11, -48, 5, -43, 2, 26, -60, -19, -51, 30, -18, 25, 13, -83, -48, 27, -7, -29, 9, 28, -20, 10, 22, 15, -70, 16, -41, 46, -62, -56, -15, 5, -43, -49, 38, -11, 65, 51, 6, -4, 26, 33, -58, 44, 37, 51, -39, 23, 29, 36, -22, -26, 21, 67, 19, 17, -27, -59, 31, -51, 2, 54, 11, -19, -3, -1, 1, -59, -22, 79, -1, -12, -40, -92, 46, -8, 3, -31, 18, -12, 10, -13, 21, -115, 10, 11, 15, -11, 34, 9, -7, 53, 48, 42, 47, 97, 127, 16, -22, 32, -17, -12, 0, 54, 30, 6, 57, -5, 7, -15, 60, -7, 20, -2, 37, 9, -19, -22, 55, -55, -19, -76, -30, -59, -27, -16, 1, -11, 17, 33, -30, -25, 8, -91, 11, -32, -19, 78, 21, -65, 46, -14, -13, -4, 26, -48, -19, 4, -2, -18, 39, -50, -28, 19, -17, 44, -11, 51, 56, 15, 11, 55, -22, 40, -46, 8, 0, -77, 16, 10, 21, 13, 28, 74, -78, -82, -9, 54, 27, 92, -5, 21, 21, 13, 16, -43, 0, 18, 7, 9, 20, 1, -3, 4, 50, 26, -56, -32, -27, 28, -53, 30, -6, -81, 13, -26, 49, 18, 38, -12, -7, -13, -45, 6, -24, 22, -28, -39, 36, 3, -6, -13, -15, 29, -13, -29, -17, -2, -11, -2, 10, 21, 37, -52, -67, -25, -29, -92, -1, 39, 2, -51, 0, 2, -22, -42, -36, -21, -15, -30, -29, -16, -16, -26, 78, 42, 72, 58, -3, 30, 27, -44, 20, 18, 59, -33, 18, 12, -18, -5, -11, -72, -1, -7, 30, -78, 33, -29, -66, -35, 57, -15, 3, -14, 27, 0, 27, 16, -15, 6, 24, -41, 8, -26, 14, -83, 23, -62, 111, -45, -42, -36, 99, -48, -74, 88, 17, 38, -46, 62, -5, -35, 50, 18, 42, 7, -71, 82, 0, 23, -7, 35, -58, -5, 1, -33, -26, -15, -23, -13, -21, -4, 16, 14, -6, -10, 33, -35, 55, -10, 1, 21, 49, 27, 10, 78, 27, 62, 1, 49, 37, -23, -7, -13, 34, 62, -25, -22, 8, -3, -65, 13, -40, -32, 0, 41, 17, -65, -15, 16, 15, -53, -30, -32, -6, -39, -20, -42, -16, -44, 31, -41, -2, -19, 13, 34, -22, -57, 30, -22, -8, 16, -34, 33, 57, 30, -47, -23, -3, 1, 68, -64, -29, 126, 0, 41, 7, 37, -66, -43, -1, 5, 22, -6, 16, -39, 0, 1, -44, 104, -56, 0, -24, -90, 34, 18, -83, -3, 1, -1, 28, -14, -71, 24, 26, -11, -45, -50, -62, -54, -26, -35, 72, -48, -69, 20, 28, -47, 56, -26, 10, -17, -53, -28, 5, 3, 45, -53, 9, 13, 14, -40, -60, -36, 1, -9, -36, 39, 14, 95, -38, -8, -32, 19, -21, -29, -14, -46, 29, 21, 68, -14, -11, 74, 41, -84, -7, -44, -12, 11, -35, -14, -97, -48, -1, -18, -24, -7, -1, -65, -15, -6, 21, -18, 54, -30, -27, -25, -52, -84, 1, -4, -37, -12, 11, -5, -53, 59, -54, 90, -7, -38 ]
[ 214, 149, 28, 110, 251, 19, 218, 125, 243, 237, 58, 248, 173, 167, 40, 71, 215, 180, 75, 132, 154, 246, 228, 140, 27, 225, 71, 139, 86, 174, 254, 182, 106, 54, 65, 130, 41, 30, 217, 213, 16, 62, 245, 79, 60, 29, 125, 111, 122, 162, 131, 217, 75, 205, 70, 103, 81, 66, 41, 56, 103, 178, 202, 177, 100, 221, 68, 187, 119, 60, 185, 152, 170, 187, 127, 79, 170, 200, 11, 41, 162, 73, 95, 91, 241, 222, 253, 197, 46, 20, 196, 14, 6, 192, 15, 110, 194, 162, 189, 170, 137, 211, 221, 32, 50, 191, 248, 201, 57, 128, 35, 37, 198, 124, 235, 83, 57, 128, 154, 142, 226, 113, 14, 97, 0, 10, 8, 148 ]
20231101.ab_3407_27
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
1927 шықәса жьырныҳәазы Д. Гәлиа бжьыҭирала далырхуеит Аԥсуа бызшәеи алитературеи Ракадемиа ахантәаҩыс (академиа еиҿкаан1925 шықәсазы ауаажәларратә хаԥшьгарала, академик Н. Марр ибзоураны).
[ 3, 22, 6, 6, 0, 46, 3, -47, 24, -60, -6, 15, -42, 4, -79, 31, -26, -47, -16, 64, 33, 30, -40, -58, -33, 58, 61, -73, 107, 78, 34, -49, -38, 38, 36, 86, 10, -26, 1, 66, 20, -6, -5, 7, 7, -28, 26, -21, 0, 45, 36, -24, 0, 14, 7, 15, -19, -3, 6, 3, 15, -12, -78, 29, 4, 19, -13, 7, -18, 4, 16, -12, 41, -14, -43, -18, 24, 13, 25, 36, -7, -2, 79, 5, 0, -21, 14, 4, -27, 13, 45, 55, 45, -30, -44, 2, 64, -18, 1, 1, 21, 16, 0, -7, 29, -65, -13, -34, -60, 49, 57, 95, -15, -18, -8, -23, 3, -22, -8, -30, -94, 54, -2, -58, -55, 15, 17, 27, 40, -18, -80, 2, -4, 2, 27, 41, 48, -84, 42, 53, -51, 34, -28, -56, -18, 13, -21, 21, 31, -50, 17, 78, 8, -42, -36, 9, -20, 0, 11, -86, 46, -30, 9, 10, 76, -36, 91, -8, 29, 31, 0, 26, -14, 16, 33, -35, 49, 89, 14, -84, -23, 18, -16, -5, 64, -11, -6, 0, 22, 51, -69, -26, -51, -33, -20, -3, 111, -57, 59, 82, 25, 5, 55, -9, -104, -44, -9, 85, -41, 44, -40, 16, -29, 51, -7, -4, -27, -16, -17, -9, -32, 6, -14, 4, -20, 31, -57, 9, 5, 12, -8, -17, 30, -96, 30, -16, 52, 15, 25, -31, 67, 62, -6, 15, 15, 24, -17, -84, 29, -91, 25, 30, -23, 24, 44, -23, -44, 0, 10, -19, 0, -44, 26, -5, 22, 18, 45, 12, -42, 39, 24, -29, -45, 10, -39, -51, -33, -33, -31, 40, 79, -23, 0, -58, -128, -39, 50, -43, -16, 0, 35, -31, -37, -9, -84, 15, -45, -21, 7, 43, 27, 34, 73, -19, 23, 53, -27, 26, -1, -27, -14, 10, 56, 18, 4, -15, -72, 7, -19, 28, -7, -21, 9, 56, -55, -40, -36, -48, -8, -14, 116, 33, 13, 23, 25, -13, -15, -9, -13, 41, 7, 43, -54, 14, 3, -7, -34, -32, -30, -67, -7, 39, -21, -7, 2, 19, 11, 27, -7, -34, 11, -83, -11, 44, -12, 45, 0, -2, -6, 49, 6, -11, 59, -38, -15, 47, -4, 6, 30, 16, -18, -1, 1, 66, -6, 24, 43, -11, 44, 8, 21, -44, 22, -12, 26, -75, -55, -13, 5, -72, 42, -68, -2, -37, 9, 24, 4, 14, 33, 65, -104, 46, 60, -62, -51, 22, -57, 25, -22, -23, -8, -57, 11, 26, 11, 6, -1, -1, 2, 0, 9, 0, -55, 69, -31, -25, -124, 52, -3, -3, -34, -16, 41, -60, 24, 14, -12, 33, -19, 4, -57, 67, -103, -32, -18, 85, -19, -12, -36, -35, -34, 8, -10, -18, -19, -21, 36, 11, -16, 40, -33, 74, -9, -39, 50, 24, 11, -31, -8, 30, -17, 19, -1, -17, -14, 24, 42, 15, 118, -27, 39, 21, -71, -29, 89, -60, 35, 16, 21, -82, 37, -25, 38, -54, -4, -17, 10, 1, -50, -29, -79, 61, -26, 24, 70, -91, -39, 74, 11, -72, 10, 54, -29, -2, 47, 31, -80, 45, -20, 42, -50, -62, -13, -7, -19, -34, 30, 14, 37, 41, 17, 5, 30, 40, -56, 29, 28, 80, -61, 40, 20, 7, -50, -49, 9, 47, -13, 4, -4, -60, 30, -93, -7, 59, 14, -8, 19, -1, 0, -33, 29, 51, 23, 0, -7, -63, 9, 16, -30, 8, 23, 0, 39, -31, -19, -83, 0, -10, 34, 6, 46, 4, 17, 79, 71, -2, 43, 66, 97, 24, 4, 28, -39, -17, -39, 46, 42, -16, 17, 25, 27, 7, 13, -12, -5, -14, -2, -23, -11, -6, 22, -38, 38, -22, -24, -55, -42, 10, 30, 3, 20, 48, -22, -16, 7, -115, 10, -47, -16, 105, 30, -75, 67, -14, -30, 11, 21, -39, -44, 6, 25, -21, 12, -51, -34, 48, -20, 14, -6, 53, 12, -28, 12, 37, -46, 38, -33, 44, 34, -71, 21, 24, 29, -3, 6, 71, -32, -27, -26, 76, 22, 108, 30, 10, 21, 17, 38, -43, -16, 15, 18, -9, 32, -29, -2, -8, 32, 12, -48, -14, -27, 15, -34, 37, -26, -12, 5, -46, 26, 68, 61, 18, -39, -36, 6, 6, 2, 59, -52, 23, -2, -13, -13, -19, -15, -7, -9, -21, -15, -22, -17, 20, -13, 12, 24, -54, -58, -11, -27, -58, 37, 72, 19, -59, 23, 2, -12, -57, -27, -45, 8, -5, 26, -38, -26, -19, 49, 20, 64, 57, -4, 33, 0, -32, 4, 8, 36, 1, -13, -35, 12, -35, 7, -52, -22, -22, 69, -71, 34, -1, -74, -50, 40, -24, 3, 5, 30, 20, 29, 36, 0, -9, 29, 2, 16, -26, 1, -47, -9, -47, 127, -51, -86, -21, 104, -47, -96, 97, 15, 27, -49, 67, 0, -17, 31, 25, 32, 2, -85, 96, 0, 9, 9, -3, -47, -8, 10, -51, -13, 33, -53, -19, -22, -42, 27, 19, 2, 17, 44, -55, 26, 0, -9, 22, 67, 5, 40, 69, 35, 49, 23, -4, 61, -26, 6, -30, 35, 48, -9, 13, 20, -22, -22, 9, -25, -20, 6, 17, 10, -62, 25, -2, 16, -63, -1, -12, 2, -31, -24, -8, -20, -18, 14, -64, -13, -42, -18, 30, -25, -29, -7, 0, -14, 0, -47, 65, 52, 39, -69, -24, -13, -2, 92, -62, -35, 100, 25, 34, -35, 60, -61, -51, 28, 0, 12, 7, 28, -43, 12, -14, -45, 107, -57, 10, -15, -99, 46, 25, -102, -7, -28, 8, 41, -27, -57, 41, 45, -7, -27, -40, -63, -41, -13, -45, 38, -11, -67, 13, 17, -33, 84, -15, 34, -26, -61, -17, -4, -2, 39, -26, -3, -11, 3, -68, -88, -41, 39, -13, -45, 8, -26, 87, -18, 8, -27, 41, -5, -45, 25, -11, 15, 30, 39, -3, -14, 56, 74, -122, 6, 4, -32, -2, -30, 15, -25, -56, -9, -35, 12, 23, 0, -53, -3, -6, 7, -23, 45, -36, 1, -5, -5, -56, -1, 1, -24, -22, 12, 0, -23, 41, -34, 76, -45, -12 ]
[ 254, 149, 28, 110, 123, 154, 239, 57, 214, 143, 59, 121, 190, 135, 8, 71, 151, 180, 91, 150, 186, 246, 228, 156, 11, 225, 84, 5, 92, 174, 220, 182, 106, 246, 65, 162, 97, 62, 209, 229, 48, 62, 29, 129, 60, 150, 105, 115, 110, 162, 143, 217, 67, 223, 68, 45, 81, 4, 53, 57, 71, 178, 234, 49, 102, 205, 64, 255, 119, 52, 154, 188, 222, 47, 239, 198, 248, 10, 31, 41, 166, 105, 91, 91, 177, 254, 104, 197, 47, 61, 0, 22, 14, 194, 143, 111, 40, 162, 254, 232, 137, 219, 222, 36, 62, 223, 234, 217, 58, 136, 33, 21, 194, 116, 250, 83, 25, 128, 154, 130, 34, 85, 46, 108, 67, 138, 132, 212 ]
20231101.ab_3407_28
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Д.Е.Гәлиа уаҟа  аус иуан 1930 шықәса рҟынӡа -  Академиа ацынхәрас Аԥсуа бызшәеи алитературеи ирызку аҭҵаарадырратә-еилкааратә институт (ашьҭахь - АБНИИ) еиҿкаахаанӡа.
[ -6, 14, -22, 12, 13, 40, 18, -49, 17, -60, -17, 30, -29, 29, -61, 41, -32, -45, -17, 58, 36, 30, -35, -62, -31, 70, 67, -90, 102, 62, 22, -45, 45, 41, 48, 62, 1, -10, -13, 69, 33, 10, -24, 51, 15, 17, 14, 23, 5, 50, 21, -12, 4, 11, 0, 17, -6, 31, -4, 40, 7, -21, -100, 32, 12, 26, 7, -32, -15, -11, -4, -12, 28, 7, 3, -34, -4, 29, 13, -13, 7, -8, 85, 20, -4, -21, 0, 4, -12, 17, 12, 65, 58, -36, -3, -20, 70, -22, 23, 3, 1, 14, 24, -25, 21, -41, 5, -36, -60, 35, 40, 71, -27, 0, 23, -11, -19, -28, 9, -54, -82, 56, -4, -63, -68, 19, 26, 27, -21, 10, -35, 14, 16, 0, 38, 43, 23, -70, 33, 35, -28, 34, -7, -25, -20, 11, 41, 34, 36, -33, 26, 89, 14, -11, -58, 7, -68, 3, -22, -64, 60, -13, -5, 9, 59, -20, 108, -14, 28, 72, -10, 0, -46, 15, 24, -36, 41, 57, 3, -55, -24, 26, -39, -28, 51, -27, -20, -12, 36, 41, -37, -6, -63, 6, -40, 42, 79, -55, 40, 80, 13, -8, 58, -37, -115, -40, 8, 45, -56, 88, -31, 30, -45, 47, -54, 3, 1, -28, -9, -34, -8, 0, 2, 25, 6, 12, -53, 24, -4, 37, 15, -27, 11, -52, 47, -3, 47, 5, -2, -8, 60, 69, -15, 7, 43, -13, 4, -76, 3, -75, 32, 20, -44, 33, 24, -14, -51, 10, 33, -4, 2, -20, 47, -25, 26, 1, 14, 5, -11, 5, -3, -48, -63, 35, -25, -41, -54, -38, -52, 32, 64, 7, -6, -41, -128, -54, 73, -32, -52, -11, 41, -28, 2, -39, -106, 36, -41, -4, -4, 43, 26, 23, 69, -1, 0, 72, -10, 13, 14, 18, -19, 17, 97, 45, 15, 6, -62, -14, -47, 32, 10, -32, 11, 14, -50, -12, -23, -35, 1, -6, 105, 11, -8, -22, 29, -11, -1, 2, -2, 34, -19, 37, -66, 21, -4, 13, -7, -26, -54, -36, -14, 63, -59, 3, 0, 27, -33, 16, -9, -59, 24, -93, -25, 32, -49, 15, 15, -8, -39, 48, 33, 59, 121, 14, -22, 22, -13, -19, 12, 7, 4, 2, -32, 65, -14, 30, 25, -8, 23, -5, 19, -9, 24, -9, 17, -70, -57, -12, 3, -65, 44, -52, -44, -16, -18, -27, 16, 17, 57, 32, -58, 23, 36, -83, -21, 3, -65, 28, -22, -33, 50, -30, 2, 7, -13, -2, 7, -3, 40, 27, 10, 9, -28, 63, -1, -23, -71, 37, -18, -3, -7, -21, 38, -33, 13, 37, 10, 50, -16, -1, -29, 62, -62, -43, -21, 6, -2, 29, -41, -14, -39, 6, -6, -11, -49, -6, 16, -14, -14, 18, 2, 39, 12, -28, 40, -19, 15, -37, -7, 24, -27, 10, 23, -30, -41, 37, 68, 21, 121, -46, 22, 19, -55, -2, 83, -58, 44, 19, 23, -92, 54, -14, 26, -16, -3, -21, 13, -16, -25, -22, -46, 50, -41, 33, 49, -118, -51, 102, 6, -49, 13, 32, -25, 6, 5, 29, -76, 35, -30, 55, -51, -52, -23, 7, -11, -49, 38, 8, 51, 80, 16, 23, 31, 14, -38, 20, 36, 66, -71, 22, 9, 4, -35, -43, 22, 58, 3, -14, -23, -40, -1, -94, -39, 80, 23, -26, 33, 3, 10, -33, 15, 42, 5, -16, -10, -109, 55, -2, -43, -39, 38, -12, 25, -23, -31, -94, -1, -9, 34, -4, 44, 5, -11, 62, 65, 22, 54, 59, 81, 18, 10, 44, -29, -11, -34, 42, 36, 0, 85, -3, 0, -18, 106, -28, 8, -13, 3, -14, -33, -21, 26, -31, 12, -39, 16, -47, -70, 38, 26, 15, 0, 29, 6, -35, -9, -91, 16, -67, -29, 89, 46, -68, 71, -23, 0, 13, 24, -35, -41, 11, 4, -32, 16, -72, -26, 57, -20, 36, 4, 36, 19, -9, 1, 7, -32, 26, -29, 8, 17, -51, 14, 42, 37, -7, 13, 75, -58, -58, -15, 63, 24, 100, 13, 15, 34, 3, 43, -50, -20, 7, 26, -10, 21, -33, -8, 0, 53, 36, -63, -14, -15, 21, -12, 43, -34, -4, 3, -37, -8, 74, 72, -24, -43, 14, -52, 9, -12, 53, -39, 9, 15, 0, -5, 5, -23, 18, -32, -41, -40, -15, -37, 27, -48, 15, 15, -46, -68, 6, 5, -37, 35, 60, 12, -39, -16, -10, -15, -19, -62, -9, 9, 10, 9, -32, -21, -13, 36, 27, 81, 59, -3, 46, 30, -54, 31, 10, 37, 14, -9, 0, 43, -28, 17, -1, -15, -13, 40, -62, 37, -3, -67, -51, 43, -40, -4, -7, 31, 16, -8, 5, -28, 17, 10, -8, 19, -17, 49, -30, -19, -25, 127, -35, -88, -28, 119, -44, -99, 79, 24, 23, -44, 42, 36, -14, 29, 29, 36, -1, -89, 85, 12, 14, 17, -15, -46, 17, -25, -36, -35, -3, -38, -26, -1, -23, 34, 14, -4, 21, 41, -28, 72, 20, 25, 27, 55, 8, 24, 83, 4, 45, 10, 8, 41, -27, -11, -11, 45, 42, -24, 28, 25, -8, 25, 3, -27, -10, -1, 20, 49, -70, 21, 34, 7, -47, -16, 0, 24, -31, -9, -13, -7, -28, 40, -42, -14, -29, -10, 19, -33, -58, 4, 48, -14, 19, -21, 61, 56, 15, -48, -19, -22, 3, 81, -96, -44, 127, -17, 45, 4, 49, -72, -68, 19, 10, 20, 10, 39, -28, 13, -18, -19, 110, -86, 22, -14, -63, 16, 34, -125, -4, -11, -37, 23, -12, -64, 22, 8, -26, -19, -55, -23, -27, -18, -31, 51, -10, -39, 21, 3, -48, 62, -16, 37, -55, -58, -13, 12, -2, 47, -19, 3, 6, 14, -70, -81, -22, 2, -20, -58, 7, 2, 85, 11, 24, -41, 37, 18, -44, 24, -7, 30, 36, 48, 9, -9, 80, 70, -127, 4, -4, -36, 0, -22, -23, -67, -48, -11, -19, -12, 22, -26, -62, 20, 15, -30, -27, 19, -37, 0, -9, 5, -53, 3, 3, 11, -23, -20, 8, -16, 8, -16, 86, -40, -25 ]
[ 94, 149, 28, 110, 249, 223, 239, 89, 224, 230, 179, 120, 190, 167, 98, 71, 95, 180, 123, 148, 154, 214, 228, 140, 91, 163, 85, 135, 214, 172, 218, 182, 106, 244, 65, 194, 41, 30, 221, 241, 176, 178, 85, 65, 116, 150, 125, 61, 106, 162, 131, 217, 75, 47, 68, 47, 17, 68, 39, 169, 103, 178, 234, 33, 102, 221, 68, 255, 119, 56, 27, 184, 138, 43, 127, 199, 170, 138, 159, 137, 174, 105, 123, 91, 177, 254, 105, 197, 38, 85, 212, 22, 110, 3, 143, 111, 104, 162, 53, 168, 137, 219, 158, 64, 182, 255, 248, 219, 59, 152, 33, 53, 198, 92, 250, 83, 9, 128, 154, 138, 226, 125, 175, 105, 1, 50, 174, 84 ]
20231101.ab_3407_29
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Уи анеиҿкааха инаркны, Д. Гәлиа аинститут аҭҵаарадырратә усзуҩцәа дыруаӡәкын,   аус иуан иԥсҭазаара далҵаанӡа: 1938 шықәса рҟынӡа ҭҵаарадырратә усзуҩын, 1938 шықәса инаркны, Асовет Еидгыла Аҭҵаарадыррақәа Ракадемиа Апрезидиум излашьақәнарӷәӷәаз ала, ҭҵаарадырратә усзуҩы усзуҩы еиҳабыс.
[ 13, 32, -47, 17, -4, 35, 8, -39, 20, -63, 15, 50, -38, 24, -48, 28, -8, -30, 16, 41, 3, 47, 12, -61, 3, 75, 67, -85, 97, 24, 14, -54, -4, 46, -3, 53, 0, -34, 27, 41, -3, 8, -21, 6, -13, 7, 19, 1, 33, 57, 2, -21, 5, 3, -2, -5, -4, 75, -11, 28, 19, 13, -66, 59, -14, 18, 28, -2, -3, -4, 0, 39, 45, 9, -9, -21, 17, 39, 0, 9, -7, -10, 69, -11, -8, -5, 36, -16, 1, 45, 17, 69, 79, -49, 1, -15, 59, -23, 22, -10, 16, 22, 21, -13, 5, -67, 17, -17, -22, 35, 30, 72, -44, -5, 0, -34, 4, -24, 17, -39, -75, 70, -10, -65, -65, 29, 10, 26, -1, 21, -33, 17, 2, -7, 31, 54, -6, -63, 28, 15, -16, 20, -7, -11, -45, -11, 28, 4, 28, -36, -16, 73, 4, -48, -35, 0, -33, 8, 8, -67, 62, -6, -18, 19, 65, -17, 87, -13, 37, 47, 2, 23, -11, 32, 36, -27, 39, 47, 21, -56, -24, 22, -53, -24, 51, -12, -11, -29, 27, 69, -40, 4, -66, 11, -60, 54, 91, -49, 53, 89, 23, -4, 30, -31, -125, -51, -32, 58, -42, 54, -51, 28, -61, 78, 0, -16, -13, -25, -22, -33, -25, 0, -8, 19, -30, 36, -66, 36, -27, 10, -1, -5, 9, -91, 13, -22, 39, 21, 2, -28, 46, 94, 3, 7, 40, 21, -6, -76, -4, -92, 42, 27, -34, 14, 47, 11, -80, 0, 39, -27, -32, -38, 20, 15, -5, 1, 0, 6, 23, 9, -8, -30, -73, 46, -48, -31, -65, -50, -35, 83, 77, -38, 0, -66, -128, -44, 54, -49, -32, 9, 85, -24, 3, -12, -83, 25, -34, -27, -24, 32, 40, 19, 95, -19, 14, 66, -6, 7, 17, -2, -15, 15, 93, 38, 29, -15, -56, 13, -37, 50, 1, -10, 23, 72, -56, -54, -22, -45, 5, -24, 113, 29, 6, -1, 21, -35, 12, 9, -6, 8, -20, 49, -79, 20, -27, 37, -42, -42, 23, 16, 34, 53, -65, -40, -10, 18, -18, 40, -19, -19, 8, -29, -21, 29, 11, 54, -39, -14, -19, 56, 15, 24, 78, -8, -28, 33, -13, 10, 47, 5, -8, 24, -27, 103, 10, 40, 18, -15, 90, -1, 16, -52, 40, -45, 8, -33, -39, 0, 0, -61, 37, -55, -32, -20, -13, -6, 11, 17, 40, 52, -80, 22, 68, -81, -33, 36, -70, 31, 0, -19, 76, -49, 46, 50, -34, -18, 0, -24, 48, 32, 29, 16, -55, 97, 4, -23, -102, 28, -15, -4, -22, -43, 48, -33, -45, 33, 18, 33, -42, 21, -42, 22, -51, 0, -18, 40, -19, 2, -35, -24, -38, 4, 24, -43, -50, -8, 27, -6, -2, 12, -16, 49, -16, -24, 36, 6, 26, -55, -32, -17, -42, 1, 37, -14, -26, 25, 63, 14, 109, -37, 61, 22, -66, -21, 62, -75, 38, 18, -11, -104, 55, -5, 18, -11, 17, -37, -23, 16, -48, -9, -74, 55, -3, 34, 87, -97, -48, 69, 1, -52, 15, 48, -19, 8, 18, 12, -74, 9, -46, 35, -42, -45, -27, -4, -20, -41, 37, -21, 60, 62, -7, 7, 11, 45, -37, 10, 25, 32, -59, 28, 1, 5, -46, -55, 32, 86, -19, -26, -8, -60, -4, -70, -23, 65, 29, -28, 20, 5, 12, -60, -1, 53, 7, -30, -26, -84, 30, 17, -11, -28, 51, 36, 35, -35, -15, -76, 6, -1, 31, 0, 41, 2, -4, 55, 51, 50, 55, 73, 92, 20, 7, 65, -7, 0, -21, 66, 40, 24, 49, -5, 22, -4, 41, -8, 6, -21, 11, -3, -9, -14, 28, -46, 20, -44, -5, -53, -45, 23, 3, -16, 5, 27, -35, -36, 2, -93, 27, -32, -31, 98, 35, -109, 66, -5, -12, -8, 24, -63, -25, 7, -19, 20, 23, -59, -27, 38, -22, 32, -13, 52, 52, 3, 3, 60, -27, 46, -26, 19, 0, -59, 14, 25, 26, 4, 6, 61, -41, -46, -18, 47, 30, 60, -21, 46, 38, 3, 6, -37, -36, -2, 20, -1, 8, -39, -7, -22, 55, 15, -51, -35, -32, 38, -34, 26, -31, -73, 11, -20, 23, 37, 78, -20, -31, 21, -57, 9, 4, 49, -31, 10, 9, -10, 0, -21, -5, -1, -33, -19, -20, 20, -21, -18, -12, 28, 21, -38, -79, -29, 3, -54, 15, 56, 9, -27, -3, -3, -17, -22, -35, -28, -10, -21, 1, -27, -14, -27, 82, 14, 74, 67, -3, 10, 30, -31, 24, 28, 34, -29, 0, 31, 25, -10, 8, -37, -19, -10, 34, -86, 15, 18, -71, -48, 41, -27, 6, -4, 18, 10, 35, 14, -17, 0, 24, -28, 12, -16, 30, -48, 7, -49, 121, -36, -57, -32, 103, -54, -90, 47, 25, 41, -25, 27, 1, 0, 39, 43, 38, 0, -45, 69, 8, -2, -13, -2, -32, -4, 16, -31, -8, -3, -20, 0, -27, -31, 26, 26, -3, 1, 38, -64, 70, -7, -4, 16, 49, 19, 34, 65, 41, 83, 9, 26, 43, -27, 4, -21, 43, 60, -51, 11, 30, 11, 15, 0, -16, -9, 34, 49, 49, -65, 35, 19, 15, -50, -38, -27, 12, -37, -13, -35, -30, -45, 31, -31, 19, -32, 1, 48, -18, -54, 31, 11, 5, 9, -19, 7, 41, 1, -37, -22, -6, 20, 48, -72, -59, 127, 13, 37, -11, 35, -89, -57, 25, -11, 39, 8, -11, -60, 44, -4, -30, 122, -92, -17, -36, -54, 40, 10, -86, 9, -24, -1, 24, -18, -45, 39, 3, -20, -28, -41, -28, -41, 7, -24, 69, -34, -59, 9, 11, -67, 52, 0, 12, -41, -57, -5, 16, -8, 35, -9, 21, -8, 17, -60, -74, -33, -40, 8, -25, 38, 2, 127, -6, 5, -27, 2, 13, -51, 5, -31, 25, 55, 53, 7, -21, 88, 21, -83, -10, -28, -8, 3, -10, -15, -65, -50, -13, -5, -11, 16, 3, -61, 16, -15, -14, -40, 54, -49, -1, -12, -28, -49, -20, 4, -14, -20, 0, -1, -27, 33, -47, 109, -27, -34 ]
[ 214, 181, 62, 238, 91, 87, 236, 93, 99, 207, 34, 250, 174, 167, 42, 71, 219, 52, 57, 150, 154, 246, 228, 141, 91, 161, 86, 5, 86, 174, 252, 55, 99, 124, 65, 162, 105, 30, 217, 229, 176, 186, 213, 79, 20, 156, 121, 117, 238, 166, 131, 217, 107, 47, 100, 39, 85, 70, 37, 56, 103, 178, 202, 145, 102, 221, 64, 183, 119, 48, 27, 152, 206, 63, 127, 215, 170, 138, 27, 41, 162, 89, 95, 91, 241, 222, 40, 197, 46, 93, 160, 70, 46, 0, 143, 110, 232, 178, 189, 170, 137, 223, 216, 33, 54, 159, 250, 223, 59, 136, 43, 61, 198, 116, 178, 67, 73, 130, 155, 138, 161, 117, 175, 97, 1, 162, 132, 212 ]
20231101.ab_3407_30
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
30-тәи ашықәсқәа рынҵәамҭанӡа  Д.Гәлиа иҭҵаарадырратә усура инаваргыланы, рҵаҩыс аус шиуц иуеит Аҟәатәи еиуеиԥшым аҵараиурҭақәа рҿы, 1938 шықәса инаркны Аҟәатәи аҳәынҭқарратә рҵаҩратә институт адоцент ҳәа ахьӡ ихҵоуп.
[ 16, 41, -46, 18, 9, 29, 12, -55, 12, -52, 18, 44, -23, 31, -35, 36, -17, -42, -12, 38, 8, 36, -3, -62, -17, 65, 63, -84, 106, 29, 19, -50, 6, 31, 25, 66, -2, -25, 0, 69, 1, 12, -27, 34, -21, 10, 20, 28, 19, 75, -1, -22, 10, 19, 2, -8, -13, 52, 0, 34, 24, 8, -83, 40, -7, 21, 38, -37, -21, -29, 16, 40, 53, 3, -1, -11, 28, 73, 7, 15, 0, -1, 86, 12, -26, -7, 13, -7, -1, 53, -18, 70, 56, -59, 19, -19, 51, -41, 43, -3, 6, 30, 36, -19, 24, -58, 12, -14, -51, 25, 38, 69, -41, 7, 35, -31, -13, -19, 13, -38, -62, 53, -11, -63, -63, 44, 14, 18, -7, 3, -41, 13, 1, 6, 20, 50, 18, -60, 51, 29, -27, 26, 2, -22, -21, 0, 27, 31, 30, -37, 7, 65, 1, -50, -42, 1, -40, 20, 15, -88, 63, -7, -15, 22, 73, -16, 90, -22, 35, 52, -5, 21, -18, 22, 31, -27, 44, 50, -12, -49, -39, 30, -60, -41, 53, -11, -5, -17, 30, 53, -54, 0, -68, -21, -75, 47, 86, -49, 49, 79, 23, 4, 40, -42, -119, -44, -15, 51, -31, 46, -40, 33, -50, 65, -2, 3, 5, -40, -13, -46, -12, -8, 8, 38, -17, 22, -66, 34, -16, 26, 11, -21, 2, -61, 15, -7, 18, 3, -11, -11, 35, 69, 12, 27, 58, 14, 14, -36, 23, -92, 23, 32, -46, 37, 26, -2, -98, -5, 26, -11, 15, -43, 31, -6, 13, 0, 17, 2, 2, 9, -19, -15, -53, 22, -61, -28, -47, -32, -28, 81, 84, -2, -21, -43, -128, -28, 39, -36, -29, -25, 41, -19, 31, -13, -67, 15, -49, -5, -1, 43, 37, 14, 65, -8, 13, 57, 4, 18, 38, -2, -3, 14, 81, 33, 1, 7, -86, 14, -42, 11, 0, -27, 26, 44, -54, -11, -24, -48, 0, -4, 102, 26, -11, -10, 31, -4, 0, 13, -14, 28, -34, 48, -79, 27, -13, 12, -33, -56, -4, -12, 21, 62, -64, -18, -2, 21, -21, 25, -12, -39, -1, -65, -30, 26, -28, 38, -4, -10, -15, 37, 29, 21, 107, 28, -26, 11, -29, -14, 40, -23, 13, 7, -19, 101, -10, 19, 35, -8, 79, 14, 22, -45, 47, -7, 8, -59, -47, 1, 11, -65, 34, -58, -23, -32, -1, -16, 12, 24, 41, 42, -69, 23, 21, -66, -45, 11, -72, 34, -14, -26, 55, -47, 7, 20, -12, 18, 6, -23, 46, 20, 0, 12, -57, 76, -3, -39, -100, 30, -5, -10, -24, 0, 31, -28, -11, 31, 27, 49, -26, 15, -46, 19, -65, -3, -19, 59, -19, 32, -34, 0, -40, 8, 17, -34, -38, 0, 42, 1, -16, 25, -13, 64, -14, -30, 42, 15, 25, -49, -26, 9, -19, 0, 18, 0, -32, 33, 41, 3, 116, -49, 42, 28, -44, 6, 64, -65, 36, 19, -7, -85, 54, -14, 17, -20, -3, -32, -2, 8, 11, -8, -42, 43, -9, 42, 62, -96, -51, 86, 10, -41, 34, 28, -19, 9, 14, 15, -70, 23, -33, 42, -47, -46, -33, 8, -31, -44, 42, -2, 55, 75, -15, 22, 18, 16, -38, 28, 30, 68, -52, 43, -11, 5, -38, -40, 16, 62, -20, -20, 10, -63, 9, -85, -14, 71, 12, -21, 35, 14, -4, -81, 4, 80, 6, -18, -34, -76, 17, 36, -24, -24, 65, 14, 26, -36, -14, -102, 9, -1, 16, -14, 27, 10, -10, 45, 56, 36, 47, 70, 92, 26, -9, 19, -24, -33, -31, 34, 20, 17, 85, -24, 28, -7, 64, -11, 23, -29, 14, -13, 13, -7, 33, -54, -11, -38, -4, -57, -61, 22, 3, -4, -6, 29, -19, -48, 2, -79, 25, -48, -35, 106, 41, -80, 62, -20, -9, 12, 37, -39, -33, 10, -24, -22, 33, -61, -30, 54, -20, 23, -9, 47, 38, 0, -1, 63, -32, 30, -34, 31, 22, -71, 19, 19, 39, -9, -5, 86, -48, -60, -19, 73, 7, 93, 2, 32, 29, -5, -2, -63, -21, 4, 24, -13, 14, -39, -16, -23, 62, 3, -39, -35, -25, 43, -53, -4, -25, -62, 7, -40, 30, 41, 72, 16, -48, 20, -49, 3, -3, 53, -39, 10, -12, 7, 19, -27, -16, -4, -53, -22, -41, 0, -30, -11, 1, 48, 23, -35, -66, -20, 29, -37, 33, 59, 10, -31, 14, -2, -24, -13, -44, -25, 1, 17, 19, -30, -21, -35, 72, 4, 59, 60, -5, 43, 40, -43, 40, 18, 47, -16, -1, 5, 21, -19, 10, -18, 10, -4, 49, -64, 34, -2, -71, -55, 47, -38, -3, -3, 38, 7, 16, 16, -24, 7, 0, -8, 2, -8, 18, -68, 1, -62, 127, -36, -76, -38, 90, -46, -95, 64, 15, 25, -29, 28, 16, -2, 41, 28, 39, 0, -59, 68, 19, -1, -2, -3, -32, 6, 8, -40, -19, 10, -27, -12, -47, -21, 1, 40, -9, -7, 52, -51, 78, 39, 18, 33, 51, -19, 40, 72, 27, 87, -6, 17, 55, -33, -3, -25, 33, 64, -36, 17, 14, 0, 5, 5, -28, -30, 1, 32, 49, -71, 0, 35, 15, -64, -29, -25, -4, -53, -20, -46, -2, -33, 28, -38, -21, -38, 8, 29, -23, -56, 14, 18, -14, 7, -35, 51, 44, 17, -34, -16, -9, 32, 67, -71, -69, 127, 11, 32, -19, 43, -100, -77, 34, 11, 34, -15, -2, -41, 10, -32, -35, 127, -90, 14, -13, -69, 46, 30, -80, -20, 7, -2, 21, -19, -57, 5, 12, -27, -44, -39, -30, -40, -11, -28, 84, -13, -33, -15, -2, -46, 48, 15, -23, -37, -51, -32, 20, 18, 41, -4, 1, -11, 0, -43, -61, -31, 2, -10, -43, 35, 15, 102, -8, 21, -28, 15, 17, -58, 32, -15, 26, 61, 48, 12, -15, 77, 16, -96, -22, -9, -41, -5, -23, -18, -73, -53, -21, -1, -10, 5, -12, -63, 17, 9, -31, -44, 38, -52, -13, 0, -14, -49, -5, -4, -25, -18, -26, 23, -31, 33, -46, 108, -69, -18 ]
[ 222, 181, 28, 110, 243, 215, 206, 125, 99, 207, 242, 90, 174, 167, 98, 71, 95, 182, 123, 150, 154, 214, 196, 141, 27, 225, 85, 131, 86, 172, 254, 182, 42, 252, 65, 130, 41, 62, 249, 245, 176, 178, 213, 67, 20, 148, 125, 45, 110, 166, 131, 217, 75, 111, 68, 103, 81, 86, 117, 57, 119, 182, 202, 25, 102, 221, 68, 183, 117, 50, 155, 56, 206, 43, 127, 71, 170, 168, 25, 41, 166, 73, 93, 91, 145, 248, 104, 196, 47, 85, 96, 78, 46, 131, 143, 110, 106, 162, 61, 170, 137, 219, 216, 100, 50, 251, 216, 223, 59, 128, 35, 53, 198, 116, 226, 83, 41, 128, 131, 14, 162, 117, 175, 96, 1, 50, 64, 84 ]
20231101.ab_3407_31
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
1937 шықәсазы Асовет Еидгыла Аҭҵаарадыррақәа Ракадемиа Апрезидиум иҟанаҵаз ақәҵарала, аԥсуа бызшәеи афольклори ирызкыу иҭҵаарадырратә усумҭақәа рзы Д. Гәлиа адиссертациа имырхьчаӡакәа ианашьан аетнографиатә ҭҵаарадыррақәа ркандидат ҳәа аҭҵаарадырратә ҩаӡара.
[ 8, 45, -17, 18, 0, 27, 8, -57, 27, -51, 16, 49, -38, 12, -46, 30, -8, -27, -12, 43, 20, 36, -6, -42, -20, 61, 59, -68, 70, 31, 0, -29, -6, 38, 26, 92, -15, -26, 6, 78, 25, 4, -13, 16, 0, 19, 5, -3, 26, 69, -16, -31, 19, 2, 23, -21, -25, 41, -2, 21, 22, 21, -73, 56, 1, 12, 16, -32, 21, 8, -14, 14, 65, -3, -11, -14, 27, 27, -9, 29, 8, -10, 91, 13, -3, -25, 11, 9, -28, 55, 14, 45, 61, -26, -41, -1, 34, -13, 37, 5, 7, 35, 62, -21, 6, -72, 4, -13, -29, 35, 54, 76, -39, -13, -37, -56, -4, -29, 4, -50, -100, 43, 1, -42, -39, 32, 16, 7, 2, 15, -34, 31, 2, -1, 18, 67, 30, -77, 39, 49, -24, 46, -20, -7, -28, 11, 21, 26, 48, -41, 17, 97, 9, -44, -44, -9, -31, 9, -4, -30, 37, -22, 20, 9, 63, -34, 102, -12, 35, 10, -5, 32, 2, 24, 27, -24, 23, 33, 4, -77, -20, 13, -42, 3, 52, -13, -23, -19, 29, 61, -43, -6, -78, 15, -64, 61, 79, -42, 54, 103, 29, -10, 38, -25, -114, -45, -43, 80, -24, 25, -38, 14, -45, 59, 4, 0, -25, 4, -22, 5, -27, 25, -48, 17, 10, 30, -59, 17, 23, 45, 15, -5, 31, -88, 13, -34, 52, -3, 33, -13, 66, 91, 18, 25, 30, 53, -21, -73, -9, -114, 47, 8, -72, 21, 16, -4, -106, 10, 51, -27, 2, -21, 36, -18, 11, 0, 4, 16, -9, 0, -20, -1, -37, 13, -38, -7, -43, -18, -34, 54, 85, -24, -6, -60, -128, -47, 36, -49, -45, 7, 36, -29, -9, -6, -48, 3, -22, -28, -19, 49, 2, 29, 80, -7, 40, 51, -19, 19, 11, 0, -13, 2, 56, 44, -43, -6, -66, -4, -31, 59, 8, -34, 42, 50, -59, -5, -22, -58, 6, -16, 102, 21, 6, -7, 18, -21, -22, -7, -36, 30, -3, 50, -80, 27, -21, 3, -26, -37, -25, -40, 10, 73, -34, -15, 6, 28, 10, 43, -16, -32, 15, -29, -28, 40, -2, 19, -23, -14, -7, 43, -2, 13, 46, -11, -14, 9, -8, 22, 28, 16, -28, 4, -30, 76, 6, 49, 13, -17, 65, 3, 6, -31, 6, -8, 28, -56, -68, -10, -17, -63, 68, -77, -12, -44, -4, 12, 8, 16, 52, 58, -78, 50, 36, -63, -35, 1, -59, 30, -17, -18, 47, -58, 4, 34, -33, -14, -3, -37, 46, 27, 25, 26, -51, 52, -14, -15, -117, 32, -7, -21, -39, -21, 36, -56, 9, 9, 0, 32, -29, 31, -56, 50, -88, -5, -28, 57, -13, -21, -35, -18, -48, 23, 17, -39, -12, -44, 23, 0, -1, 25, -22, 65, -2, -30, 49, 3, 11, -39, -38, -22, -29, 9, 33, -3, -30, 28, 48, 10, 127, -25, 67, 10, -26, -14, 92, -44, 37, 9, -12, -95, 50, -18, 17, -48, 11, -42, -22, 9, -53, 0, -44, 30, -35, 35, 78, -102, -30, 78, 22, -85, 49, 29, -18, 13, 37, 29, -75, 39, -55, 42, -36, -38, -35, 1, -43, -64, 36, -12, 41, 70, -8, 22, 3, 49, -31, 21, 29, 53, -59, 29, -8, 13, -48, -48, 19, 86, -40, -25, 8, -93, -1, -83, -3, 53, 38, -3, 11, -4, 6, -58, 14, 60, 10, -22, -25, -55, -4, 21, -34, 3, 23, 6, 44, -34, -51, -73, 18, -5, 44, -2, 34, -4, 5, 60, 73, 39, 53, 78, 118, 25, 7, 43, -27, -26, -37, 65, 49, -8, 42, 19, 13, -3, 20, -22, -13, -4, 26, -20, -5, -23, 49, -60, 27, -21, -25, -61, -31, 22, -9, -21, 8, 31, -27, -22, 9, -100, 32, -46, -18, 104, 23, -89, 89, -27, -36, 2, 43, -45, -36, 10, -2, -25, 30, -43, -44, 43, -24, 3, -8, 39, -5, -31, -3, 25, -39, 67, -25, 27, 20, -58, 0, 42, 24, 2, 16, 51, -50, -61, -13, 38, 38, 94, 25, -8, 22, 22, 42, -32, -7, 11, 26, -39, 35, -52, -14, -15, 15, -24, -40, -13, -40, 5, -28, 45, -25, -17, 16, -38, 34, 63, 33, 14, -37, 3, -44, 0, 4, 56, -27, 10, 11, -6, 7, -7, -19, -4, -14, -16, 4, -3, -23, -24, -45, 14, 27, -67, -65, -16, 15, -55, 46, 60, 29, -47, -28, 0, -19, -33, -67, -8, -7, -27, 8, -23, -8, -30, 66, -20, 29, 46, -3, 10, 13, -34, 15, 21, 19, -1, -16, -23, 12, -35, 0, -23, -8, -16, 35, -43, 50, -33, -73, -61, 35, -55, 0, -5, 14, 14, 37, 31, -5, -13, 14, -16, -2, -39, 7, -69, -11, -60, 127, -46, -62, -31, 76, -66, -85, 86, 38, 25, -36, 25, 22, -9, 47, 30, 37, -7, -78, 44, -2, 32, 24, 11, -53, -7, 3, -51, -33, 20, -46, -11, -28, -26, 18, 18, 0, 9, 33, -63, 59, 9, -26, 31, 46, -5, 48, 40, 87, 56, 20, 23, 76, -46, 18, -33, 31, 42, -42, 12, -34, 11, -12, -11, -23, -14, 43, 34, 35, -65, 36, -2, 12, -39, -9, -16, 16, -23, -11, -11, -8, -34, 24, -10, 1, -52, -6, 49, -6, -72, 10, 0, -22, -12, -55, 57, 72, 11, -59, -10, -13, -3, 82, -83, -51, 122, 24, 36, -28, 40, -99, -69, 32, -1, 8, 13, 34, -51, 18, -28, -18, 108, -95, 15, -6, -68, 31, 11, -78, -13, -50, 46, 42, -19, -25, 48, 25, -21, -27, -52, -50, -25, 6, -26, 48, -22, -59, -3, 10, -45, 65, 8, 16, -32, -37, -13, 6, -3, 51, -13, 12, -3, 0, -54, -80, -65, -13, 16, -28, 25, -20, 99, -17, -6, -25, 30, -11, -23, -4, -27, 3, 43, 28, 8, -13, 55, 70, -101, -6, 0, -30, -3, -43, -19, -21, -37, -12, -27, 21, 36, -29, -79, 1, -10, 8, -29, 41, -48, 0, -8, -26, -32, -19, 6, 13, -39, -3, 5, -37, 38, -26, 90, -61, -8 ]
[ 222, 181, 28, 110, 115, 222, 206, 93, 237, 141, 179, 121, 190, 167, 2, 103, 219, 180, 123, 132, 186, 222, 229, 140, 91, 161, 87, 85, 222, 170, 252, 54, 106, 244, 65, 130, 97, 30, 221, 193, 176, 186, 21, 67, 60, 148, 89, 117, 238, 160, 135, 217, 75, 15, 68, 47, 81, 6, 61, 56, 103, 178, 202, 149, 102, 221, 68, 183, 117, 50, 26, 184, 94, 42, 255, 198, 232, 138, 19, 41, 166, 73, 81, 91, 241, 238, 104, 133, 47, 93, 160, 134, 46, 64, 139, 110, 40, 162, 188, 136, 137, 219, 151, 36, 62, 219, 250, 212, 58, 136, 41, 49, 194, 116, 250, 83, 25, 130, 139, 138, 161, 81, 15, 100, 3, 42, 134, 84 ]
20231101.ab_3407_32
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
1929 шықәсазы Д. Гәлиа ихҵан Аџьа Афырхаҵа ҳәа аҳаҭыр хьӡы, 1937 шықәсазы - Аԥсны жәлар рпоет ҳәа ахьӡ ҳаракы.
[ 5, 37, -59, 19, 38, 43, 26, -68, 17, -36, -4, 24, -17, 29, -52, 41, -2, -6, -10, 22, 5, 5, 4, -35, 5, 23, 50, -33, 81, 45, 8, -37, 28, 27, 14, 38, -12, -50, -12, 82, -19, -18, -18, 41, 18, -20, 25, 4, 36, 64, 25, -26, 3, 33, 8, -11, -14, 4, 7, 9, 13, -8, -75, 40, 3, 38, 3, -36, -30, -8, 5, -14, 31, 6, -29, -19, 19, 57, -10, -10, 6, -22, 91, 21, -12, -48, 10, 0, -4, 55, -30, 44, 71, 21, -6, 0, 55, -13, 40, 21, 12, 32, 30, -25, 30, -70, -31, -27, -96, 0, 63, 79, -32, 0, 11, -23, -2, -26, 17, -44, -110, 45, -3, -37, -44, 84, 21, 6, 11, -50, -80, -17, -6, 21, 31, 41, 32, -80, 40, 61, -35, 53, -19, -18, -46, -2, 29, 22, 52, -7, -10, 102, 15, -51, -78, -3, -58, 35, -18, -39, 35, -50, 10, 19, 85, -22, 87, -29, 12, 2, 11, 6, 0, 6, 12, -2, 41, 60, 10, -38, -18, 17, -24, -22, 46, -33, -31, -10, 39, 32, -31, -12, -67, -30, -37, 26, 79, -60, 43, 82, 24, -5, 48, -28, -98, -41, -15, 54, -11, 45, -24, 48, -32, 43, -25, 0, -12, -40, -34, -41, 9, 1, -16, 35, -14, 21, -55, 9, 2, 13, -6, -21, 14, -69, 9, -16, 51, 11, -2, -7, 74, 72, -19, 31, 51, 11, 4, -52, 0, -77, 35, 19, -40, 11, 26, -7, -83, -21, 13, -24, 14, -36, 21, 9, 11, -21, 45, 5, -28, 42, -16, -13, -44, 2, -34, -34, -54, -30, -51, 33, 95, 0, -24, -69, -128, -26, 40, -45, -31, -15, 4, -29, -8, -23, -71, 10, -40, -22, -8, 25, 45, 18, 55, -26, -1, 79, 18, 7, 28, 7, -17, 6, 58, 36, -11, -14, -66, 6, -40, 44, -11, -40, 48, 59, -37, 1, -26, -60, -5, -8, 91, 37, 5, 7, 19, -21, -6, -52, 4, 62, 11, 12, -25, 20, -10, 18, -15, -44, -55, -48, 5, 73, -65, 31, 78, 13, -19, -8, 7, -90, 4, -67, -12, 42, -45, 18, -6, -12, -6, 42, 9, -1, 76, -11, -25, 32, -17, -14, 26, 15, 5, 15, -27, 78, 15, 39, 17, -28, 19, 14, 40, -7, 50, -9, -2, -61, -62, 14, -40, -69, 84, -82, -1, -44, 5, 5, 17, 4, 35, 43, -64, 6, 18, -69, -20, 12, -72, 22, -27, -29, 25, -39, -17, 0, -15, 27, -4, -24, 53, 26, 10, 4, -42, 42, -38, -26, -97, 39, -12, 15, -26, -6, 32, -41, 29, 23, 2, 59, -19, 25, -57, 54, -98, -19, -24, 44, -13, 20, -40, 3, -34, 8, 14, -7, -24, -40, 56, -10, -24, 45, -30, 63, 0, -36, 38, 24, 0, -24, -11, 35, -16, 12, 8, -11, -21, 21, 41, 19, 127, -47, 58, 26, -62, -20, 71, -84, 34, 18, -3, -98, 23, -32, 40, -45, -9, -17, 1, 3, -5, 0, -78, 52, -34, 29, 55, -95, -36, 74, 22, -73, 42, 42, -31, -9, 37, 38, -68, 70, -19, 63, -55, -49, -46, 10, -12, -36, 44, 10, 46, 77, 30, 12, 47, 27, -32, 29, 27, 72, -54, 31, -10, 12, -45, -38, 16, 66, -30, -8, 2, -88, 8, -114, -14, 70, 9, 2, 0, -5, 23, -35, -5, 34, -1, -21, -34, -28, 12, 27, -34, -3, 48, -14, 47, -34, -49, -76, 19, 0, 16, -15, 14, -1, 18, 62, 73, 1, 29, 62, 62, 28, 20, 27, -47, -24, -61, 63, 47, -29, 46, 13, 35, -1, 42, -10, -6, -13, 32, -44, -19, -28, 76, -73, 18, -34, -24, -86, -74, 26, -2, -13, 4, 53, -13, -31, 7, -105, 8, -35, -20, 76, 49, -93, 71, -6, -33, 52, 55, -37, -33, -4, 12, -40, 22, -50, -56, 58, -21, 38, -10, 67, 34, -7, -5, 67, -52, 40, -52, 36, 25, -82, 17, 19, 22, -16, -10, 84, -40, -25, -40, 65, 22, 103, 23, 0, 44, 0, 52, -26, -23, -2, 22, -3, 11, -32, -4, -29, 36, -5, -39, -17, -27, 24, -33, 17, -20, -8, 14, -50, 39, 67, 33, 36, -41, -5, -38, -3, -26, 44, -57, -7, -10, -12, 2, 1, -2, 14, -20, -46, -52, -39, -54, 4, 1, 34, 2, -53, -69, -5, 12, -39, 60, 69, 35, -51, 20, 9, -10, -38, -25, -31, 7, 3, 9, -16, -14, 11, 14, -13, 43, 9, -3, 18, 13, -30, 3, 19, 28, 14, -2, -5, 35, -31, 21, 11, 10, 11, 59, -43, 36, 2, -69, -53, 41, -24, -11, 7, 36, 8, 15, 10, -35, 4, 5, -18, -10, -3, 24, -57, 0, -72, 127, -51, -96, -26, 101, -45, -70, 72, 13, 32, -40, 74, 3, -23, 18, 9, 42, 14, -45, 71, 5, 9, -8, 4, -26, 9, -32, -47, -29, 25, -25, -12, -23, -31, -6, 42, -7, 12, 65, -23, 55, 12, -11, 28, 43, -1, 44, 43, 13, 61, 8, -29, 61, -21, 12, -29, 20, 52, -13, 15, 4, -12, -9, 0, -27, -25, 8, 18, 29, -74, 31, 15, 48, -77, 15, -18, 5, -34, -20, 6, 2, -23, -5, -27, -10, -42, -5, 45, -27, -55, -9, -12, -31, 17, -48, 100, 86, 16, -69, -1, -27, -16, 70, -66, -62, 123, 25, 31, -32, 45, -60, -65, 37, 5, 17, 4, 32, -40, 28, -23, -34, 101, -62, 24, 0, -77, 41, 28, -76, -53, -35, 52, 33, -6, -51, 0, 17, -32, 4, -58, -41, -13, -55, -39, 23, -7, -68, 28, 11, -47, 79, -14, 13, -45, -60, -17, 15, 0, 38, -7, 0, 0, -9, -41, -21, -51, 47, -60, -53, 69, 41, 46, -63, 1, -41, 23, -4, -42, 11, -23, 33, 18, 70, -13, -8, 52, 42, -79, -8, -8, -41, -8, -33, -22, -49, -20, -16, -7, 15, 15, -29, -55, 20, -21, 17, 10, 61, -9, 2, 8, 6, -61, 6, -5, -11, -30, 0, 5, -33, 11, -10, 67, -47, 5 ]
[ 222, 149, 30, 238, 241, 27, 238, 121, 226, 204, 179, 93, 190, 135, 98, 71, 135, 180, 57, 132, 186, 254, 228, 140, 27, 161, 85, 13, 92, 172, 222, 182, 43, 180, 65, 194, 33, 30, 253, 197, 52, 62, 61, 67, 114, 148, 105, 61, 238, 132, 143, 217, 73, 79, 69, 47, 81, 86, 37, 185, 103, 178, 202, 53, 102, 205, 68, 255, 117, 50, 158, 144, 202, 59, 255, 198, 232, 138, 19, 41, 166, 41, 89, 91, 145, 254, 40, 133, 47, 4, 52, 30, 46, 195, 155, 111, 47, 178, 125, 138, 137, 219, 221, 68, 22, 219, 234, 217, 59, 169, 129, 5, 194, 116, 250, 91, 25, 160, 154, 142, 194, 117, 46, 96, 3, 46, 232, 213 ]
20231101.ab_3407_33
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Д.Е. Гәлиа Аԥсны АССР Иреиҳаӡоу Асовет аилазаарахь депутатс далырххьан ԥшьынтә: 1938 шықәса (актәи ааԥхьара), 1947 шықәса (аҩбатәи ааԥхьара), 1951 шықәса (ахԥатәи ааԥхьара), 1955 шықәса (аԥшьбатәи ааԥхьара); 1942 шықәса ԥхынҷкәын мза инаркны Аԥсны АССР Иреиҳазоу Асовет Апрезидиум аилазаара даларҵеит, Аԥсны Иреиҳазоу Асовет депутатс дыҟанаҵгьы уи аилазаара далан.
[ -3, 3, -27, 25, -23, 24, 14, -40, 11, -9, 23, 69, -9, 14, 5, 15, -65, -8, -32, 42, 57, 39, -41, 23, -8, 74, 86, -85, 34, 20, -38, -38, -21, 36, 3, 31, 4, -45, 4, 50, -39, 10, 23, 43, 26, -41, 25, -3, 55, 23, 38, 0, -17, -3, -10, 12, -60, 19, 25, 7, 35, 51, -36, 45, 14, 57, 40, -27, -3, -2, 7, -7, 64, 3, -16, -43, 32, 58, -2, 38, -11, -10, 46, 3, -8, -12, 27, -22, 12, 39, -26, 48, 27, -12, 13, -17, 43, -32, 21, -7, 30, 22, 29, -13, -10, -52, -8, -2, -1, 11, 66, 58, -18, 2, 38, -39, -15, -13, -15, -22, -123, 75, -5, -49, -42, 72, 6, 21, -3, -48, -43, -18, 20, 23, -16, 62, 33, -28, 53, 18, -3, -8, -4, -16, -41, -12, 30, 18, 10, -29, -3, 53, 21, -22, -34, -5, -17, -3, -19, 4, 52, -13, -16, 38, 84, -27, 78, -22, 15, -2, 7, 16, -15, 23, 36, 10, 34, 48, 24, -47, -17, 9, -40, -7, 29, -27, -6, -5, 42, 28, -33, 11, -80, -3, -61, 37, 104, -48, 56, 119, 5, -16, 22, -35, -109, -24, -36, 17, -39, 43, -33, 19, -45, 54, 15, -4, 16, 10, -35, -50, -4, -15, -22, -2, -10, 44, -63, 25, -5, 19, 7, -9, 17, -71, 33, -11, 100, 34, 27, -8, 41, 66, 10, 10, -2, 18, -18, -60, 1, -84, 25, 10, -51, 12, 19, -15, -128, -24, 26, -48, -22, -17, 27, 19, -21, -22, 0, 15, 40, 22, -5, -51, -47, 4, -12, 3, -46, -22, -23, 37, 97, -16, -22, -55, -128, -22, 36, -52, -25, -7, 65, -38, -22, -23, -108, 32, -25, -28, -19, 6, 21, -3, 37, -25, 5, 40, 0, 8, 13, -4, -11, 14, 60, 47, -19, -5, -73, -24, -33, 64, 11, -34, -3, 7, -44, 18, -26, -20, 14, -7, 88, 43, -5, 20, 8, -48, -37, 3, -31, -5, -37, 54, -48, 10, -37, 20, -33, -12, 16, -15, 22, 64, -54, 3, -9, 12, -69, -22, -8, -33, -2, -22, -19, 35, 1, 36, -34, -7, -33, 38, 34, -11, 77, 20, -42, 52, -13, 26, 32, -9, -18, 3, 10, 67, 18, 29, 10, -12, 39, 12, 40, -5, 13, -32, 19, 2, -31, -13, -7, -44, 36, -61, -17, -20, 11, 6, -7, 8, 38, 35, -73, -8, 65, -75, -26, 18, -42, 52, -24, -18, -2, -77, 26, 44, -17, 27, -10, -1, 79, 26, 3, -19, -32, 70, 27, -11, -49, -27, 10, -49, -52, 40, 13, -10, -46, 32, 27, 60, -27, 26, -41, 27, -50, -7, -24, 37, -14, 3, -70, -29, -59, 14, 33, -17, -7, 15, 15, 19, -35, 47, -39, 59, -3, -34, 33, 11, -10, -34, -32, -7, -21, 16, 31, -1, 13, 19, 32, 19, 123, -48, 5, 15, -80, -35, 62, -56, 58, 2, -12, -89, 100, -7, 1, -53, 9, -44, -36, -6, -50, -24, -34, 57, -23, 26, 12, -71, -16, 32, 15, -50, -6, -11, 25, 20, 9, -4, -42, 38, -56, 37, -37, -31, -37, -10, -47, -71, 47, 23, 44, 64, 35, 11, 46, 9, -70, 18, 72, 52, -79, 25, 7, 11, -33, -31, 22, 60, -21, -15, 2, -57, -59, -90, -16, 69, 33, -6, 7, -11, -24, -56, -15, 81, -5, 14, -39, -42, 27, 23, 15, -29, 39, 3, 27, -18, -12, -99, 24, -11, 8, 14, 16, 8, 15, 108, 86, 14, 60, 68, 91, 45, 14, 52, -19, -13, -10, 58, 68, 5, 58, 0, 1, -4, 81, -6, 12, -11, 24, 12, -23, -39, 32, -55, 15, -24, -13, -83, -83, 24, -13, -33, -9, 42, -36, -25, 11, -88, 9, -30, -30, 80, 46, -78, 25, -10, 16, 17, 15, -44, -4, 0, -58, -1, 42, -51, -13, 23, -20, 39, -30, 65, 50, 5, 1, 53, -59, 68, -62, 27, 6, -81, 0, 21, 3, -24, -26, 100, -18, 0, -51, 85, 60, 77, 3, 10, 72, 0, 105, -7, -44, -4, 36, -22, 28, -75, -12, -8, 28, -19, -53, -38, -30, -18, -41, 62, -31, -19, 18, -38, 36, 51, 34, 15, -11, 35, -89, 8, -16, 23, -15, -25, 2, 21, 13, 2, -5, 22, -62, -33, -1, -18, -17, -10, 14, 26, 20, -69, -86, -18, 37, -65, 34, 50, 35, -53, -24, 8, -19, -18, -55, -16, -8, -27, -8, 14, -11, -34, 64, 1, 30, 2, 10, -45, 42, -55, 2, 41, 44, -21, 7, 6, 31, -11, 9, -61, 18, -2, 70, -79, 36, -11, -70, -33, 27, -12, -4, -4, 39, 12, 19, 13, -10, 10, 24, -27, 27, -14, 24, -63, 32, -46, 125, -24, -44, -24, 62, -48, -104, 76, -16, 37, -31, 21, -29, 22, 45, 43, 70, 8, -31, 18, 51, 4, 8, 28, 4, -9, 37, 0, 4, -19, 12, 6, -56, -43, -12, 42, 0, -11, 51, -77, 46, -19, -41, 31, 47, 20, 40, 39, -23, 6, 26, -3, 41, 3, 0, 13, 29, 100, -36, -22, 9, 5, -88, -7, -29, -23, 20, 55, 14, -57, 0, 10, 3, -40, -40, -39, -18, -51, -17, -42, -19, -66, 77, -22, 0, -37, 25, 52, -26, -17, 18, 10, 13, 7, -18, 13, 70, -18, -38, -1, -21, 33, 47, -106, -25, 127, -24, 47, -5, 45, -82, -79, 33, 0, 1, 11, 0, -57, 19, -30, -38, 100, -58, 10, -5, -73, 59, 24, -31, 11, -37, 29, 21, -22, -12, 28, 13, -27, -16, -61, -45, -31, -34, -46, 61, -32, -49, 39, -11, -90, 45, -19, 8, 7, -17, 16, -11, -7, 14, -26, 33, -13, 2, -65, -45, -87, 0, -12, -27, 37, -7, 127, -2, -7, -52, 3, -22, -27, -6, -39, 24, 30, 62, -13, -14, 89, 44, -91, 5, -46, -24, -1, -38, -84, -102, 19, -5, -18, -24, 32, 0, -31, -37, 24, -6, -28, -10, -60, -60, 14, -32, -40, 25, -32, -31, -32, -5, 2, -21, 18, -47, 83, -21, -23 ]
[ 86, 183, 29, 108, 123, 122, 241, 125, 226, 205, 50, 218, 174, 7, 96, 71, 13, 176, 57, 129, 154, 183, 228, 141, 27, 161, 86, 192, 86, 174, 244, 182, 35, 60, 81, 130, 33, 26, 249, 193, 148, 182, 69, 75, 80, 28, 109, 103, 238, 176, 141, 201, 67, 78, 98, 103, 81, 70, 117, 48, 111, 178, 202, 129, 102, 57, 64, 255, 119, 50, 26, 20, 238, 47, 255, 199, 234, 202, 17, 41, 174, 73, 95, 91, 149, 254, 40, 129, 47, 84, 244, 14, 46, 64, 79, 174, 234, 162, 61, 170, 137, 87, 223, 187, 26, 159, 111, 204, 59, 128, 43, 61, 134, 84, 250, 83, 89, 128, 146, 210, 162, 81, 14, 105, 17, 144, 72, 84 ]
20231101.ab_3407_34
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Д.Е. Гәлиа ҩынтә  СССР Иреиҳазоу Асовет ашҟа депутатс далырххьан: 1954 шықәса (аԥшьбатәи ааԥхьара), 1958 шықәса (ахәбатәи ааԥхьара).
[ -11, 0, -17, 31, -37, 16, 11, -34, 15, -12, 51, 50, -12, 0, -7, 30, -40, 13, -16, 47, 53, 13, -41, 2, -12, 55, 57, -65, 65, 26, -2, -36, -34, 57, 14, 67, 6, -22, 12, 46, -56, 11, 30, 35, 6, -38, 30, -1, 59, 34, 23, -27, 5, 16, 22, -6, -62, 1, 9, -4, 23, 29, -54, 41, -8, 18, 8, -45, -9, -5, 1, -12, 24, -5, -36, -21, 16, 35, -5, 20, -12, -20, 40, 6, -29, -30, 15, -13, 20, 47, -35, 45, 29, -4, 16, -22, 65, -40, 25, 7, 39, 35, 14, -3, 0, -25, -17, -16, -38, 13, 49, 54, -21, 7, 32, -33, -16, -25, 2, -29, -78, 61, -30, -38, -44, 99, 10, -1, -19, -53, -51, -31, -3, 25, -11, 39, 14, -32, 47, 20, -21, -5, -20, -29, -14, -12, 44, 26, 7, -17, 22, 19, 36, -40, -44, 1, -16, 22, -23, 11, 41, -17, -22, 35, 86, -12, 85, -33, 25, 21, 37, 6, -7, 40, 63, 20, 36, 53, 8, -46, -20, 9, -34, -11, 29, -37, -3, -10, 52, 26, -41, 23, -61, 14, -33, 43, 82, -54, 27, 108, 0, 5, 37, -21, -121, -18, -23, 26, -29, 54, -31, 51, -52, 51, -3, 0, -19, 2, -24, -33, 20, -5, -29, 14, 1, 39, -60, 25, 6, 20, 13, -16, 22, -56, 15, -7, 48, 10, 7, -9, 51, 24, -16, 34, 53, -1, 26, 0, 50, -80, 6, 24, -36, 45, 30, -7, -118, -38, 0, -44, 13, -17, 12, 12, -5, -46, 9, -2, 33, 35, -24, -57, -53, 3, -30, -13, -62, -31, -31, 39, 109, -20, -23, -57, -128, -49, 56, -68, -47, -12, 29, -40, -10, -25, -93, 24, -47, -7, -9, 3, 44, -6, 18, -35, -18, 79, 1, 12, 0, 12, -21, 13, 44, 51, -22, -2, -77, -30, -35, 56, 10, -36, -5, 9, -35, 10, -20, -28, 1, -25, 118, 47, 4, 30, 12, -61, -41, 0, -49, 23, -38, 39, -59, 19, -20, 21, -19, -39, -20, -23, 22, 71, -70, 10, 18, 10, -75, -27, -3, -52, 10, -34, -24, -1, -24, 43, -14, -5, -43, 40, 43, 31, 127, 5, -16, 57, -2, 19, 12, 12, -22, 0, -2, 36, 8, 23, 17, -19, 45, 0, 35, -5, 32, -19, 9, -23, -36, 3, -5, -55, 30, -66, -15, -24, 0, -9, 4, 19, 34, 25, -69, 0, 30, -54, -15, -4, -35, 73, -41, -21, 14, -66, -6, 31, -12, 7, -9, 0, 60, 35, 25, -3, -10, 80, 36, -1, -18, -19, -11, -11, -70, 7, 28, -11, -10, 47, 4, 70, -17, 33, -53, 31, -87, -4, -23, 29, -4, 9, -69, -22, -60, 14, 30, -10, 0, 14, 0, 10, -65, 48, -38, 59, -14, -33, 26, 12, -13, -23, -21, -1, -18, 14, 30, -1, 21, 15, 19, 17, 97, -17, 43, -3, -69, -37, 75, -50, 56, 0, 2, -84, 107, -21, 8, -48, 8, -37, -25, -7, -32, -9, -36, 28, 12, 21, 41, -48, -13, 7, 19, -45, -15, -5, 28, 7, 3, 2, -32, 67, -55, 27, -20, -12, -39, -13, -24, -34, 51, 15, 47, 65, 38, 8, 45, 0, -70, 8, 46, 46, -67, 30, 37, 16, -42, -27, 0, 37, -20, 3, 2, -40, -28, -111, -29, 72, 36, -14, 12, -11, -5, -49, -29, 44, -14, -5, -48, -57, 47, 34, 13, -20, 46, -22, 37, -23, -7, -116, 17, -2, -4, -2, 12, -3, -5, 98, 97, 17, 70, 42, 57, 43, 22, 56, -7, 3, -2, 47, 70, 0, 60, -17, 14, 3, 117, -2, 23, -26, 23, -1, -38, -38, 33, -39, 54, -34, 0, -61, -76, 11, -4, -21, -25, 31, -38, -14, 22, -110, 1, -34, -24, 88, 17, -82, 35, -8, -4, -6, 29, -49, -7, -7, -54, -24, 17, -50, -21, 58, -12, 50, -22, 58, 0, -24, -7, 22, -38, 39, -52, 53, 22, -82, 9, 11, 10, -24, -14, 99, -37, 8, -57, 64, 46, 105, 10, 48, 56, 15, 73, -42, -74, -30, 37, -4, 27, -74, 4, -34, 31, -6, -47, -8, -20, 10, -17, 27, -48, 0, 12, -60, 45, 65, 46, 54, -43, 21, -68, 14, -6, 39, -36, 4, -8, 13, 15, 7, -16, 7, -41, -25, -24, -4, -18, 0, 30, 28, 0, -39, -83, -5, 9, -58, 17, 60, 17, -49, 0, 28, 11, -19, -38, -20, 70, -23, 18, -22, -26, -31, 60, 0, 39, 34, 8, -11, 36, -67, -1, 26, 55, 3, 2, 12, 17, 2, 19, -78, 21, -6, 88, -73, 33, -11, -67, -41, 31, 0, -3, 2, 44, 13, -11, 6, -30, 27, -10, -16, 5, 2, 19, -67, 4, -54, 127, -31, -60, -23, 69, -46, -110, 88, -43, 43, -68, 42, -25, 23, 40, 54, 83, 14, -11, 11, 47, 17, 8, 31, -7, -1, 13, -22, 2, 3, -6, 0, -68, -32, -40, 53, 14, -5, 57, -83, 65, 30, 6, 24, 42, -15, 27, 73, -4, 9, 29, 4, 41, -9, 2, 5, 17, 100, -10, -12, 37, -17, -69, -1, -44, -45, -2, 37, 34, -55, -33, 35, -19, -58, -7, -15, -1, -37, -3, -18, -4, -59, 81, -17, -17, -48, 16, 36, -20, -16, 15, 7, 10, 8, -22, 17, 66, -21, -39, 10, -16, 18, 45, -107, -14, 120, -1, 39, -28, 67, -58, -80, 33, 8, 3, 37, 38, -60, 74, 0, -16, 110, -67, 22, -4, -52, 22, 44, -47, 0, -46, 39, 14, -21, -28, 34, 6, -37, -19, -46, -41, -46, -59, -43, 49, -19, -22, 36, -16, -92, 39, -19, -1, -19, -37, 21, 5, 10, 8, 1, 26, -35, -26, -61, -25, -101, 14, -21, -45, 33, -52, 127, -21, -5, -51, 45, -23, -11, 10, -34, 22, 0, 67, -15, 1, 53, 68, -91, 11, -53, -46, -14, -50, -90, -84, 10, -26, -9, -24, 28, -20, -49, -7, 20, -15, -27, 10, -36, -37, 27, -23, 0, 8, -10, -21, -43, -22, 19, -12, 7, -52, 97, -31, 4 ]
[ 86, 181, 93, 108, 123, 122, 238, 109, 98, 141, 50, 218, 190, 135, 98, 70, 5, 176, 59, 149, 154, 247, 228, 141, 91, 225, 85, 73, 222, 174, 219, 182, 43, 44, 65, 130, 33, 26, 125, 193, 148, 190, 85, 67, 112, 132, 125, 117, 238, 164, 139, 216, 73, 94, 96, 103, 81, 70, 245, 49, 127, 162, 234, 129, 230, 61, 64, 255, 119, 54, 26, 16, 234, 34, 127, 215, 186, 138, 145, 41, 162, 9, 89, 91, 149, 254, 42, 133, 111, 85, 116, 30, 46, 226, 143, 167, 250, 163, 117, 58, 137, 87, 223, 109, 26, 251, 123, 200, 25, 8, 35, 61, 150, 84, 251, 83, 89, 128, 146, 31, 130, 81, 46, 232, 17, 18, 88, 85 ]
20231101.ab_3407_35
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
1957 шықәсазы Дырмит Гәлиа Ленин ихьз зхыу апремиа аиуразы дықәыргылан (агазеҭ «Известиа», жьырныҳәа 17, 1957 ш.).
[ -15, 6, -68, 54, -21, -16, 32, -20, 27, -57, 61, 21, -31, 12, -58, 28, -55, 8, -48, 50, 49, 29, -58, 21, 41, 61, 95, -85, 111, 65, 0, -73, -41, 12, -11, 17, 0, -76, 2, 53, -44, -8, 0, 22, 6, -39, 34, -12, 42, 50, 0, -57, 2, 10, 35, -12, -32, 22, 38, 55, 9, -2, -76, 7, -33, 10, 1, -25, -19, -8, 0, -3, 22, -4, -29, -26, 7, 2, -2, 23, -10, -37, 56, 9, -29, -45, 40, -26, -30, 46, 10, 28, 38, 9, -13, -2, 70, -82, 19, -28, 10, 29, 2, 3, 2, -27, -38, -40, -66, 20, 32, 76, 1, -37, -23, -19, 15, -15, -13, 11, -53, 52, -30, -30, -45, 94, 21, -5, 40, -14, -104, -18, -23, 19, 55, -12, 4, -4, 69, 24, 9, 7, -1, 18, -31, -12, 39, 19, 41, -22, 0, 85, 25, -24, -51, 11, -42, 9, -23, -30, 36, -28, 5, -6, 72, -47, 50, -22, 30, 21, 27, 17, -14, 25, 19, -24, 30, 44, 28, -29, 1, 27, -38, -8, 36, -55, -28, 0, 39, 3, -27, 9, -38, -35, -32, 39, 70, -41, -16, 70, 16, -9, 22, -18, -101, -44, -49, 62, -38, 53, -36, 24, -62, 54, -10, 11, 9, -9, -24, -44, 67, -30, 13, 16, 13, -4, -38, 35, -13, 35, 14, -10, 38, -92, 36, -27, 48, 9, 41, -54, 61, 60, -39, -14, 38, -4, -1, -72, 30, -54, 9, 29, -15, 27, 42, -4, -122, 6, 32, -7, 48, -16, 40, -20, -6, -52, 1, 2, 35, 35, -33, -50, -12, -7, -27, -38, 12, -40, -7, 37, 60, -36, 0, -73, -102, 7, 3, -40, -30, 6, 71, -31, 21, -15, -74, 12, -21, -20, -35, 7, 25, -7, 39, -27, 18, 109, -8, 24, 8, -1, -15, 4, 69, 68, -33, -42, -84, -16, -39, 123, -23, -24, 22, 78, -10, -5, -17, -50, -2, 0, 115, 28, -5, 12, 10, -12, 9, -28, -20, 45, -21, 5, -38, 24, -17, 20, -34, -36, -11, -36, 25, 47, -82, -13, 27, 13, -28, 15, 0, -54, 23, -73, -38, 14, -37, 44, 1, 7, -11, 8, 17, 25, 92, 5, -30, 1, 0, -5, 24, 0, -19, -34, -6, 14, 2, 11, 29, -15, 50, -5, 24, -26, 60, -64, 0, -49, -17, 9, -13, -57, 42, -69, -47, -19, -22, -26, 15, 25, 22, 43, -81, 18, 87, -61, -29, 33, -37, 58, -20, -21, 20, -63, 21, 49, -36, -4, -3, -54, 56, 30, 38, 6, -54, 47, 1, -53, -39, 18, 35, -15, -18, 24, -2, 7, 11, 50, 43, 58, -59, 60, -79, 66, -30, 42, -59, 102, -65, -58, -30, -14, 1, 11, -1, 24, -9, -1, 32, 19, -40, 39, -34, 50, -41, -49, 59, 68, -30, 0, 14, 20, 1, 32, 26, -18, 45, 15, 0, 42, 98, 5, 87, 8, -62, -42, 70, -64, 67, 9, 82, -32, 94, -32, 43, -25, 1, -15, -5, 6, -44, -4, -54, 24, -21, 33, 20, -82, -31, 27, 13, -60, 55, 15, 18, 14, 51, 14, -35, 72, -44, 41, -40, -65, 12, -6, -6, -25, 46, 27, 44, 85, 52, 22, 73, 17, -64, 59, 46, 73, -33, 39, 11, 41, -15, -14, 23, 56, -30, -6, 9, -50, -31, -105, -19, 67, 26, -25, -23, -5, 30, -40, 17, 44, 2, -22, -14, -77, 31, 32, -3, -27, 36, -11, 14, -5, 10, -61, -16, -33, 43, 5, 68, 11, 21, 68, 58, -4, 45, 56, 57, 24, -23, 38, -42, 2, -21, 72, 49, -11, 35, -2, 7, -9, 69, 1, 17, -7, 0, -66, -27, -28, 32, -72, -8, -4, -26, -74, -75, 32, -5, -29, 5, 51, -59, -39, 10, -53, 39, -1, -66, 108, 32, -44, 20, 3, -37, 47, 49, -7, -44, 19, -10, 30, 33, -67, -33, 9, 25, 23, -7, -3, -31, -6, -3, -20, -6, 62, -49, -12, -16, -101, 5, 15, -3, -17, -6, 87, -35, 20, -61, 54, 42, 102, 22, 27, 30, 21, 50, -47, -29, -13, 24, 14, 3, -34, -12, 0, 35, 0, -44, -26, -22, 12, -36, 24, -35, 33, 22, -33, -14, 56, 26, 7, -49, 22, -40, -12, -17, 38, -15, -18, -19, -21, 18, -66, 26, -20, -18, 0, 3, 19, -17, -18, -7, 25, 4, -46, -93, 9, 30, -55, 61, 43, 42, -55, 17, 25, 31, -47, -27, -36, 53, -36, 12, -30, -13, -6, 63, -39, 49, 50, -15, 11, 16, -7, 24, 18, 7, -16, -2, -25, -3, -24, 4, -35, 17, 4, 39, -58, 31, -34, -57, -27, 51, -7, -11, 17, 37, 5, 28, 44, -8, -7, 79, -66, -31, -29, 32, -16, 46, -104, 127, -43, -52, -26, 95, -51, -73, 24, 17, 31, -36, 45, 13, -14, 35, 35, 24, 5, -46, 59, -24, 3, -25, -69, -9, -19, 22, -11, -35, 13, 0, 11, -46, -28, -34, 21, 21, 14, 39, -73, 68, -8, -16, 32, 28, 19, 26, 32, 72, 38, 47, 45, 31, -28, 7, -10, 4, 33, 6, 3, 3, -20, -2, 19, -15, -19, -21, -10, 37, -54, 19, 34, 58, -84, -23, -27, 7, -47, -30, -13, 20, -72, 54, -23, -20, -23, -8, 42, -22, -39, 2, -18, -22, 27, -30, 69, 42, 15, -35, -24, -1, 15, 60, -75, -18, 127, -60, 58, 33, 36, -59, -77, 8, -19, 27, 19, 17, -77, 45, 8, -37, 100, -75, 20, 10, -73, 70, 17, -26, -27, -40, 34, 10, -13, -50, -34, 9, 12, 27, -7, -15, -15, 9, -41, 59, -35, -34, 45, 13, -47, 43, -36, 34, 4, -2, 44, -13, -22, 1, -8, -3, -7, 11, -11, -50, -13, -19, -25, -30, 26, -10, 45, -29, -9, -39, 12, 29, -35, 34, -6, -5, 53, 23, 26, 4, 21, 56, -69, 2, -32, -75, -22, -62, -68, -59, 7, -13, -6, 3, 0, -38, -50, -3, 22, 4, 15, 40, 12, -24, 30, 54, -42, 48, -32, -47, -38, -8, 24, -3, 14, -40, 82, -60, 43 ]
[ 82, 181, 93, 238, 91, 58, 238, 121, 98, 141, 50, 124, 175, 135, 137, 70, 134, 191, 59, 148, 170, 246, 236, 157, 25, 161, 85, 139, 150, 174, 200, 182, 106, 60, 9, 166, 105, 26, 217, 193, 48, 118, 149, 67, 54, 151, 125, 177, 234, 164, 131, 217, 75, 15, 102, 95, 85, 13, 53, 55, 239, 242, 234, 145, 102, 253, 72, 255, 119, 50, 24, 184, 202, 143, 239, 86, 174, 136, 19, 41, 182, 89, 192, 67, 21, 254, 57, 197, 103, 68, 41, 198, 110, 226, 139, 110, 11, 162, 124, 138, 137, 219, 212, 39, 30, 159, 250, 249, 11, 136, 161, 37, 198, 92, 187, 91, 24, 226, 154, 210, 32, 81, 167, 232, 19, 31, 104, 85 ]
20231101.ab_3407_36
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
1957 шықәсазы, 83 шықәса зхыҵуаз апоет иаԥиҵоит иреиӷьу ипоезиатә рҿиамҭақәа  руак: «Абри соуп сара».
[ 1, -2, 13, 43, -27, 39, 21, -16, 32, -31, -1, 39, -28, 27, -48, 49, -43, 3, -66, 17, 43, 24, -26, 24, -12, 71, 44, -78, 103, 32, 31, -61, -44, 29, 24, 63, 20, -42, -23, 53, 5, -25, -33, 20, 9, -11, 31, -11, 54, 64, -25, 11, 2, 3, 2, -23, -1, 71, 24, 47, 24, 10, -22, 26, 15, 67, 26, 15, -31, -12, 53, 19, 48, -11, -16, -16, 27, -10, 17, 71, -1, -10, 109, 48, -34, -39, 4, 16, 8, 27, -11, 33, 12, 30, -11, -16, 64, -22, 52, 29, 0, 9, 5, -38, -8, -64, -53, -31, -23, 40, 61, 90, -36, -15, -4, -48, 17, -15, 32, -23, -60, 44, -35, -36, -57, 86, 13, -1, 43, -17, -72, 1, -2, 16, 25, 34, 9, -74, 59, 41, -21, 52, 3, -6, -1, 17, 21, 40, 40, -64, 53, 71, 37, -75, -39, 29, -4, 29, 15, -25, 40, -66, 0, -18, 30, -48, 85, -29, 29, 3, -2, 32, -47, 4, 38, -6, 18, 44, 16, -97, -34, 31, -40, 10, 64, -34, -32, 6, 27, 28, -45, -25, -57, -26, -23, 14, 108, -65, 34, 98, 79, -21, 28, -36, -80, -68, -9, 46, -39, 72, -36, 2, 27, 45, -34, -37, -33, -36, -4, 11, 1, 13, -5, 26, 6, 34, -73, -24, 27, 7, -25, -60, 52, -61, 39, -14, 62, -13, 28, -19, 62, 37, -4, 31, 57, 32, 17, -10, 42, -43, 16, 43, 0, 25, 33, -27, -22, 29, 18, -1, 15, -29, 30, -20, 18, -30, 15, -8, -2, 18, -45, -15, -36, -11, -53, -27, -24, -47, -1, 74, 86, -20, -10, -69, -128, -15, 36, -42, -26, -5, -6, -19, -20, -17, -78, 2, -67, 7, -15, 9, 23, 29, 100, -24, 20, 64, -7, 8, -1, 10, -20, 17, 75, 24, 16, -11, -71, -9, -31, 61, -18, 2, 29, 99, -39, -51, -52, -48, -10, -39, 127, 24, 6, 11, 41, -35, 13, -24, 9, 35, 27, 26, -31, 3, -12, 15, -19, -21, -4, -25, 6, 32, -75, 30, 71, 18, -26, -2, 8, -85, -9, -44, -35, 6, -11, 70, -23, 8, 19, 27, 7, -66, 41, -21, -1, 22, -12, -28, 11, 11, 0, -21, -11, 25, 9, 23, 36, -20, 48, 20, 29, -34, 66, -19, 7, -33, -8, 26, 0, -37, 38, -65, 1, -34, 6, 9, 9, 17, 23, 43, -83, 24, 45, -51, -72, 29, -38, 30, -12, -33, 36, -31, 9, 24, -19, 28, 3, -18, 51, 13, 0, 3, -32, 51, -23, -20, -75, 76, 4, 12, -18, 11, 16, -20, 24, 34, 10, 36, 10, 82, -73, 41, -58, 46, -39, 107, -33, -4, -26, -26, -13, 6, -17, 2, -33, -41, 37, -13, -17, 17, -29, 46, -35, -22, 35, 23, -35, -12, 21, 8, 28, 41, 25, -17, 47, 28, -14, 44, 127, -31, 81, 33, -76, -28, 70, -80, 30, 13, 9, -88, 105, -12, 10, 14, 5, -29, -9, 8, -48, -12, -66, 28, -49, 31, 11, -74, -26, 52, 4, -42, 55, 28, 6, 22, 42, 7, -22, 40, -77, -7, -16, -31, 37, 14, -28, -25, 9, 42, 18, 16, 17, 28, 43, 30, -66, 27, 38, 60, -46, 75, 6, 4, -31, -41, 31, 70, -30, -12, -6, -72, 2, -84, -25, 74, 11, -30, 22, 12, 22, -3, 31, -12, -10, -10, -8, -14, -10, 49, 3, 11, 32, -1, 39, -28, -9, -5, -9, -16, 8, -6, 38, -28, 3, 39, 34, 18, 37, 53, 81, 24, 11, 40, -48, -2, -52, 66, 61, -9, 60, -26, 17, -34, 43, 10, 8, -15, 46, -7, -16, -37, 66, -73, -21, -28, -19, -82, -85, 37, -24, -47, -14, 56, -19, -61, -5, -35, 17, -24, -56, 65, 25, -17, 33, -2, -12, -8, -22, -9, 7, -35, -8, -10, 0, -11, -15, -5, -14, 18, -8, 42, 33, -18, 0, 21, -3, 45, -28, 75, 23, -85, 4, 9, 7, -25, -15, 98, -40, -19, -56, 42, 51, 90, 18, 34, 21, 58, 43, -20, -23, 0, 35, -20, 25, -72, -20, -8, 62, 29, -52, -55, -30, 40, -71, 24, -27, -26, 33, -58, 6, 46, 68, 53, -41, 11, -86, 6, -16, 69, -23, -15, -4, -4, 20, -34, 10, 14, -15, -14, -35, 2, -41, -40, 31, 45, 11, -34, -89, 36, 18, -48, 85, 79, 71, -77, -2, 21, 0, -30, -38, -20, 14, -21, 25, 6, -12, -12, 41, -7, 41, -18, -13, -31, 60, -48, 20, 39, 2, 56, 34, 25, 52, -6, 23, -29, 10, -19, 9, -1, 38, -29, -35, -25, 39, -17, -27, 32, 30, 4, 6, 1, -53, 4, 55, -40, -15, -18, 12, -38, 22, -75, 127, -58, -92, -18, 127, -60, -65, 71, 14, 9, -22, -4, -10, 4, 58, 23, 9, -11, -54, 95, 28, -14, -15, -36, -24, -10, -3, -34, -37, 24, 1, 0, -44, -26, -57, 25, 23, 17, 52, -30, 37, 14, 8, 33, 12, 5, -17, 56, 28, 65, -4, 29, 88, -48, -23, -26, 13, 14, -15, -6, -18, -5, -11, 18, -10, -19, -4, -3, 37, -49, 21, 23, 64, -108, -41, -40, -9, -65, -36, -38, 22, -21, 5, -32, -10, -12, -49, 21, -20, -56, -4, 3, -12, -27, -62, 72, 74, 37, -78, -8, -15, -33, 75, -37, -10, 105, -25, 45, -14, 34, -16, -39, 15, 22, 0, 18, 0, -29, 21, -24, -10, 90, -84, 43, 19, -40, 24, 21, -30, -45, -42, 44, 25, -20, -44, -21, 19, -12, -11, -21, -25, -38, -27, -26, 48, 1, -47, 3, 29, -10, 69, -15, 45, -40, -60, 24, 8, 10, 16, -11, 6, -37, -59, -36, -6, -69, 83, -64, -37, 28, 3, 37, -40, -13, -32, 9, 2, -25, -1, -10, -3, 11, 39, -3, 1, 26, 33, -35, -6, -27, -49, -7, -67, -11, -64, -38, -12, -19, 12, 6, -44, -51, -2, 11, -3, 6, 23, -14, -21, -7, 19, -98, 40, -30, -33, -21, -2, 10, -33, 18, -53, 94, -33, 5 ]
[ 182, 149, 93, 110, 121, 154, 222, 125, 243, 139, 179, 220, 190, 7, 10, 71, 151, 182, 123, 150, 170, 214, 229, 156, 27, 161, 92, 29, 204, 170, 222, 190, 106, 164, 1, 130, 1, 94, 213, 225, 112, 62, 189, 67, 114, 21, 233, 57, 238, 166, 175, 217, 75, 111, 71, 111, 213, 5, 37, 51, 237, 178, 235, 145, 102, 253, 12, 255, 119, 48, 155, 160, 122, 10, 255, 198, 174, 136, 17, 9, 160, 136, 91, 91, 145, 254, 104, 197, 47, 84, 44, 78, 110, 98, 202, 47, 234, 162, 125, 138, 137, 199, 152, 7, 30, 253, 216, 193, 11, 128, 161, 17, 194, 84, 250, 91, 24, 128, 218, 158, 130, 113, 134, 224, 3, 22, 40, 85 ]
20231101.ab_3407_37
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Дырмит аҭаацәаратә ԥсҭазаара далалахьан ҩынтә, раԥхьа, 28 шықәса данырҭагылаз, 1902 шықәсазы уи динасыԥхеит Џьгьарда ақыҭан инхоз апап Сарпиан (Серапион) Чхьеиӡе иԥҳа - Мариа Чхьеиӡе-ԥҳа (лан д-Амҷԥҳан).
[ 18, 49, -46, 13, 22, 31, 16, -68, 18, -43, 19, 34, -24, 19, -31, 26, 5, -11, -25, -16, 0, 17, 28, -13, 8, 52, 66, -57, 84, 39, 2, -41, 3, 29, 5, 48, -31, -90, -48, 122, -8, 1, -30, 28, -10, 3, 31, 5, 17, 47, 0, 26, 4, -2, -8, 14, -5, 0, 33, 27, 3, -13, -56, 15, -2, 49, 33, -36, -2, -9, 0, -5, 44, 5, -36, -12, 30, 59, 22, 41, -6, -6, 77, 17, 0, -30, -2, 9, -1, 63, -28, 36, 57, 10, -3, -3, 51, -19, 8, 8, -5, 8, 14, -27, -30, -56, -37, -20, -41, 13, 49, 74, -50, -1, 11, -22, -3, -31, 29, -62, -78, 66, -13, -54, -80, 60, 22, 21, -4, -80, -63, -34, 2, 20, 5, 17, 36, -98, 23, 35, -30, 58, -6, -19, -39, -18, 40, 26, 68, -15, -7, 127, 22, -29, -54, 10, -21, 9, 5, -37, 43, -2, -5, 17, 69, -29, 52, -12, 5, 13, 38, -20, -42, -1, -11, -40, 36, 43, -17, -50, -46, 5, -50, -15, 18, -60, -8, -16, 52, 13, -13, 29, -64, -20, -69, 46, 79, -49, 31, 92, -18, -6, 60, -24, -110, -12, 14, 25, -35, 24, -34, -13, -19, 47, 24, 24, -11, -17, -18, -42, -5, -25, 15, 14, 2, -16, -53, 29, -37, 21, 2, -32, 37, -43, 54, -27, 86, -8, 17, 5, 89, 65, -33, 16, 30, 0, -2, -75, -35, -66, 50, 8, -37, -9, 43, -11, -65, -24, 2, -11, 40, -24, 32, -15, 27, -4, 37, 2, -27, 20, -30, -44, -35, 15, -59, -35, -24, -20, -20, 71, 63, -29, 5, -62, -127, -30, 49, -49, -38, -13, 15, -36, 2, -37, -89, 23, -36, 0, -29, 3, 36, -16, 53, -23, 19, 29, 8, 16, 30, 0, -3, 20, 76, 34, 27, -3, -57, 1, -22, 33, 14, -27, 77, 46, -18, -6, -47, -52, 0, 2, 101, 42, -13, -7, 20, -27, 31, -1, 23, 23, 3, 29, -40, 0, -31, -10, -28, -15, 23, -16, 6, 60, -79, -4, 60, -29, -41, -26, 0, -34, 12, -40, -63, 23, -21, 37, -4, 1, -2, 45, -1, 28, 80, -16, -5, -3, -16, -38, 31, -24, 23, -1, 23, 59, 28, 17, -2, -10, 13, 23, 46, 45, 33, 20, 3, -39, -48, 15, -22, -44, 106, -58, 1, -29, 20, 22, 12, -18, 34, 43, -69, 8, 40, -70, -44, 36, -46, 14, -17, -10, -9, -78, 41, 45, -7, 62, -9, -20, 78, 11, -4, 0, -67, 60, -12, -25, -100, 19, 16, -38, -53, 11, 17, -24, 15, 24, -3, 63, -57, 20, -66, 90, -52, -11, -69, 94, -34, -3, 0, -7, -2, 2, -16, -13, -59, -30, 51, -25, -11, 28, -8, 42, -23, -44, 50, 57, 2, -27, -18, 22, 6, 37, 1, -16, 41, 12, 16, 36, 127, -57, 54, 35, -54, 4, 92, -69, 18, 18, -23, -107, 61, -1, 3, 7, 15, -25, -18, -20, -19, -20, -9, 3, -24, 40, 38, -93, -39, 87, 12, -38, 33, 19, 6, 27, 29, -1, -34, 20, -52, 50, -43, -52, -34, 7, -22, -65, 34, 7, 29, 71, 23, 28, 48, 45, -73, 21, 73, 7, -66, 36, 6, 3, -33, -36, 29, 74, -30, -17, 0, -57, -23, -80, -8, 53, 15, -5, 4, -13, -1, -86, -20, 69, -1, -30, -47, -85, 22, 25, 2, 6, 66, 21, 47, -51, -50, -87, 34, 12, 39, 6, 49, 1, -4, 77, 22, 44, 57, 74, 65, 4, -15, 33, -42, -4, -47, 78, 38, 9, 47, -37, 43, 5, 76, -2, 17, -53, 12, -53, -51, -34, 53, -63, -22, -42, -25, -72, -45, 20, -17, -37, 0, 20, -13, -38, 0, -71, 17, -52, -36, 93, 47, -103, 76, -11, 16, 10, 8, -58, -42, 0, 5, -13, 32, -54, -36, 58, -24, 75, 12, 72, 71, 11, -7, 63, -20, 34, -40, 10, 5, -70, 22, 21, 14, 1, 7, 99, -41, -7, -35, 106, 17, 96, 8, 63, 38, 11, 10, -24, -31, 7, 1, 15, 11, -1, 21, -18, 60, 18, -52, -43, -45, 32, -79, 35, -21, -8, 9, -44, 29, 56, 34, 19, -14, 30, -57, 16, 4, 17, -10, 21, -52, -20, 8, -31, 30, -16, -29, -27, -31, 6, 26, 53, 32, 22, 47, -46, -87, -22, 21, -46, 40, 76, 43, -29, 6, -1, 2, -39, -19, -25, 18, 8, 24, -7, -16, 1, 27, -26, 39, -5, -16, 36, 28, -19, 39, 25, 16, 10, 23, -2, 48, -33, 21, -30, 50, -2, -9, -42, 26, 14, -36, -36, 47, -26, 2, 10, 25, 17, -3, -12, -62, 8, 48, -26, 13, -33, 14, -41, 26, -60, 127, -26, -91, -23, 93, -41, -112, 45, -16, 19, -31, 22, -22, 20, 40, 18, 22, -7, -41, 90, 29, -9, -19, -16, -19, 14, 8, -37, 12, -6, -18, -9, -44, -1, -9, 25, -12, -4, 47, -38, 27, 10, 27, 17, 19, -14, -14, 70, 23, 47, 14, 40, 51, -35, -1, 0, 34, 13, -17, 0, 20, -14, -2, 33, -25, -21, 1, 2, 75, -48, 11, 44, 54, -76, 1, -30, 0, -47, -27, 1, 18, -52, -28, 6, 1, -10, 26, 50, -30, -52, -2, 10, -31, 24, -42, 108, 34, 0, -29, -20, -8, 2, 55, -64, -51, 127, -4, 43, 20, 39, -76, -84, 24, 11, 21, -4, -1, -33, -12, -27, -42, 81, -53, 5, -31, -54, 30, 12, -37, -28, -28, 64, 31, -22, -43, 14, 20, 2, 17, -20, -39, -12, 0, -49, 63, -11, -28, 28, 6, -40, 65, -12, 6, 0, -40, -21, -6, -17, 37, -46, 38, 3, -13, -31, -5, -86, 20, -40, -33, 84, 76, 72, -65, 9, -32, -10, 32, -45, 10, -26, 28, 46, 42, 25, -3, 32, 28, -61, -21, 6, -58, -12, -48, -29, -62, -5, 0, -2, 23, -12, -16, -53, 13, 5, -12, -6, 32, -35, -28, -3, -36, -79, 10, -23, -47, -5, -8, 11, 2, 3, -34, 69, -11, -21 ]
[ 222, 181, 142, 238, 241, 87, 249, 121, 98, 207, 57, 220, 182, 7, 98, 71, 15, 180, 57, 150, 154, 224, 196, 141, 27, 35, 71, 3, 150, 171, 220, 50, 42, 180, 65, 162, 41, 90, 253, 229, 176, 242, 189, 11, 34, 149, 120, 47, 207, 228, 174, 217, 67, 77, 70, 109, 81, 36, 37, 57, 239, 182, 203, 129, 102, 249, 68, 255, 119, 50, 26, 16, 254, 63, 127, 71, 186, 136, 19, 41, 174, 105, 125, 91, 241, 254, 122, 197, 47, 93, 40, 126, 46, 163, 154, 111, 170, 50, 241, 170, 137, 87, 152, 104, 18, 249, 249, 217, 59, 169, 155, 21, 198, 92, 224, 83, 25, 226, 154, 194, 194, 116, 175, 100, 10, 50, 8, 116 ]
20231101.ab_3407_38
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Агәалашәарақәа рҿы изларҳәо ала, Марина мыцхәы иԥшӡаз, иеинаалаз аӡә лакәын, ҵараиурҭак далымгацызт, аха аҩреи аԥхьареи лдыруан.
[ 8, 53, -50, -6, 6, 6, -7, -76, 32, -49, -16, -7, -22, 30, -71, 46, 42, 6, 26, -38, -44, 0, 74, -32, -26, 55, 44, -53, 62, 17, 3, -35, -7, 31, 20, 62, 1, -37, -23, 80, -10, -3, -3, 13, -15, -29, 41, -3, -13, 63, 13, -6, 5, 16, 6, 14, -42, 31, 18, 30, 24, 24, -75, 54, 0, 46, 14, -4, 14, 21, -6, -4, 51, -6, -61, 10, 52, 61, 15, 46, -10, -8, 71, 12, -15, -33, -8, 8, 23, 27, 20, 55, 35, -30, 0, -20, 27, -33, 43, 17, 14, 7, 14, -3, 13, -41, -29, -50, -99, 17, 32, 69, -29, -1, -31, -35, -13, -50, 4, -78, 3, 42, -40, -46, -68, 25, 3, -20, -21, -44, -49, -35, -7, 19, 13, 19, 30, -68, 27, 43, -17, 59, -5, -5, -44, -26, 83, 34, 36, 24, -11, 94, 24, -58, -65, 9, -22, 18, -4, 7, 13, 2, 31, -10, 47, -21, 89, 6, 18, 44, 6, 1, -31, -4, 1, -43, -4, 20, 39, -70, 12, -3, -27, 45, 31, 0, -12, -20, 15, 61, -55, -11, -90, 4, -82, 49, 88, -50, 57, 91, -11, 2, 33, -27, -78, 9, 4, 1, -37, 40, -26, 1, 9, 38, 2, -14, -18, -39, -13, -47, 13, -29, 22, 32, -1, 11, -65, 2, -9, 11, 8, -49, 36, -36, 24, -5, 6, -35, -12, -4, 22, 84, 0, 0, 39, -15, 3, -53, 21, -82, 22, 44, -25, 45, 35, -29, -64, 3, 23, -15, 21, -32, 28, -16, -14, -20, 12, 2, 35, 35, 17, -50, -31, 3, -39, -11, -4, -23, -7, 75, 79, 5, -16, -81, -128, 7, 31, -35, -34, -9, 5, -41, -16, -14, -61, 14, -28, -25, -15, 32, 49, -6, 39, -28, 21, 76, -4, 34, 40, -9, -5, -6, 60, 50, -38, 10, -24, -57, -37, 58, -17, -42, 13, 35, -17, 56, -34, -25, 2, 2, 94, 46, 5, 8, 21, -29, 23, -5, 54, 17, -6, 34, -48, -5, -28, 4, -10, -32, -68, -79, 2, 110, -89, -27, 53, 0, 0, 37, -7, -30, 11, -9, -16, 48, -18, 29, -30, -25, -41, 62, 2, 64, 79, -11, -31, 40, -20, 0, 45, -21, -11, -9, 4, 74, -15, 36, 28, -13, 96, -28, -16, -43, 41, -28, 2, -24, -45, 11, -21, -68, 77, -70, -17, -37, 6, -5, 26, -2, 30, 42, -49, 1, -20, -54, -38, -7, -30, 7, -15, -14, 62, -18, 27, 30, -43, 47, 2, -25, 126, 47, 18, 16, -44, 54, -42, -7, -120, 78, -12, 31, -42, -33, 54, -38, -13, 30, -19, 60, -38, 7, -76, 61, -75, 2, -45, 127, 12, 10, 5, 2, -14, 8, -11, -16, -43, -16, 25, 0, 4, 5, -15, 56, -46, -66, 84, 88, 6, -40, -12, -12, -32, 18, 1, -24, 21, -1, 49, 9, 127, -68, 8, 42, -68, 9, 77, -60, 28, -7, -34, -73, 18, -11, 5, -26, 0, 5, 23, -15, -33, -4, -51, 39, -17, 32, 54, -94, -53, 41, 11, -38, 32, 21, -10, -1, -1, 5, -58, 25, -62, 38, -30, -48, -21, 16, -44, -77, 45, -2, 51, 73, 15, 16, 46, 7, -40, 12, 35, 13, -68, 20, 14, 3, -16, -15, 20, 69, -64, -22, 29, -53, 3, -93, -7, 70, 9, -2, 23, -1, -23, -50, 22, 65, 4, 9, -25, -93, -4, 34, -32, 4, 35, -14, 45, -32, -37, -75, 32, -3, 0, -4, -9, -9, 5, 50, 6, 49, 39, 82, 76, -2, 0, 35, -14, -8, -33, 55, 49, 22, 65, -36, 33, -14, 80, 6, 30, -25, 19, -17, -20, -21, 43, -50, 24, -36, -18, -49, 7, 22, -46, -38, 0, -1, -25, -35, 10, -101, 13, -38, -29, 83, 37, -79, 78, -33, 0, 29, 39, -31, 4, 18, -86, -31, 77, -79, 14, 25, -23, 43, 4, 58, 65, 28, 11, 89, -16, 45, -32, -10, 7, -62, 0, 38, 22, 4, -8, 67, -28, -32, -26, 46, 19, 92, -5, 20, 11, 28, -17, -59, -37, -18, 6, 20, -1, -14, 11, -21, 47, 22, -50, -18, -37, 38, -59, 38, -8, -33, 16, -32, 57, 48, 37, 2, -31, -8, -48, 11, -20, 53, -38, 0, -31, -23, 2, -9, -6, -21, -6, -3, -30, -26, -25, 47, -16, 8, 29, -50, -86, -39, 127, -28, 83, 12, 36, -60, 18, 7, -3, -24, -21, -22, 30, 26, 0, -1, -17, -21, 49, 15, 14, 14, -16, 56, 5, -20, 15, 3, 15, 21, -2, 8, 18, -15, 30, -34, 7, -11, -1, -47, 51, -21, -37, -26, 39, -29, -44, 0, 9, -20, 0, 21, -40, 15, 29, -24, 19, -17, 23, -72, 12, -63, 127, -51, -72, -33, 70, -48, -69, 68, 33, 38, -45, 47, 12, -33, 45, 32, 30, 14, -41, 54, -23, 19, -4, -30, 14, 20, -16, -38, 13, 60, -11, -1, -44, 0, -23, 51, 2, -11, 48, -30, 46, 14, 19, 38, 33, -7, 9, 62, 71, 88, 8, 41, 54, -38, 23, -29, 3, -17, 39, 15, -22, -13, -13, 21, -23, -25, 9, 18, 52, -68, 0, 29, 50, -92, 18, -20, -8, -43, -26, 10, 41, -23, -58, -33, -19, 1, -18, 44, -28, -63, -4, -16, -45, 35, -43, 110, 90, 36, -78, -5, -13, -39, 102, -43, -75, 45, 58, 1, -28, -3, -35, -10, 16, 40, 24, -4, -3, 2, -5, -26, -30, 127, -99, 0, -34, -79, 10, 17, -21, -18, -37, 46, 18, -21, -65, 8, 6, -12, 3, -35, 0, -10, 3, -14, 63, -1, -46, 30, 16, -9, 76, -21, -5, 4, -34, 20, -2, 21, 18, -16, 0, -23, -37, -10, 0, -47, 59, -47, -22, 118, 92, 6, -105, -12, -23, 0, -6, -73, 31, -8, 5, 18, 26, -31, -13, 44, 45, -72, -3, -3, -42, -8, -41, -48, -65, -14, -22, -1, 5, 6, -16, -42, 35, 0, -33, -19, 27, -29, 19, -13, -8, -54, -8, 2, -7, -28, -3, 8, -13, 24, -22, 88, -28, -33 ]
[ 204, 133, 230, 110, 121, 18, 111, 125, 236, 159, 49, 250, 190, 135, 2, 198, 7, 180, 61, 149, 235, 242, 105, 204, 91, 103, 94, 11, 86, 168, 250, 182, 106, 62, 65, 198, 33, 26, 216, 209, 52, 254, 180, 67, 60, 148, 121, 99, 104, 164, 138, 208, 75, 111, 69, 37, 85, 244, 61, 56, 107, 182, 138, 225, 102, 221, 68, 191, 119, 50, 155, 60, 90, 40, 254, 199, 174, 138, 50, 41, 174, 203, 127, 75, 209, 220, 50, 197, 47, 21, 32, 22, 46, 195, 143, 111, 106, 34, 109, 170, 137, 219, 212, 204, 90, 251, 250, 177, 59, 161, 133, 5, 194, 112, 228, 83, 25, 170, 154, 86, 138, 113, 46, 96, 3, 50, 132, 84 ]
20231101.ab_3407_39
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Мариа Чхьеиӡе-цҳа диит 1885 шықәсазы, лыԥсҭазаара далҵит 1903 шықәсазы, ахшараиура дахыԥсааит. Джуп Џьгьарда ақыҭан, лани лаби рывараҿы.
[ 0, 22, -14, 13, -14, 24, 9, -43, 32, -58, 0, 46, -23, 34, -57, 45, -22, -2, -25, 1, 6, 21, 16, 0, -23, 54, 47, -58, 68, 11, -1, -25, -15, 29, 28, 74, -29, -81, -38, 122, 7, -40, -61, 8, -1, -21, 47, -9, 1, 54, -2, 9, 11, 3, 6, 5, 0, 45, 23, 24, 16, 16, -27, 28, -21, 47, 45, -22, 1, -7, 3, 32, 50, 3, -41, -36, 23, 44, 11, 35, -13, 1, 68, 18, -9, -16, 4, 0, 11, 54, -29, 40, 59, 10, 15, -4, 71, -38, 38, 9, 12, 34, 23, -21, -15, -81, -22, -25, -82, -3, 46, 76, -40, -1, 8, -5, 8, -22, 13, -25, -48, 91, -30, -62, -69, 101, 31, 20, 21, -33, -63, -28, -12, 15, 11, 8, 4, -111, 40, 38, -30, 49, -12, -38, -51, -17, 30, 20, 39, -25, -14, 71, 35, -32, -55, 16, -54, 40, -21, -34, 35, -21, -3, 26, 83, -12, 62, -21, 12, 31, 20, -6, -24, -2, 2, -22, 36, 37, -4, -54, -47, 24, -74, -22, 44, -30, -26, -23, 43, 44, -12, 11, -43, -3, -41, 40, 89, -37, 30, 66, 24, -20, 50, -14, -105, -54, -4, 77, -51, 62, -43, 39, -9, 59, 11, -16, -6, -13, -18, -48, -2, -34, 16, 0, -7, 15, -84, 35, -57, 10, -4, -60, 35, -62, 58, -16, 93, 10, 23, -17, 72, 54, -17, 26, 45, 17, -9, -43, -42, -53, 57, 9, -21, -24, 54, -6, -73, -23, 2, -24, 13, -35, 12, 16, 26, -20, 9, -1, -7, 5, -54, -18, -41, 0, -48, -39, -27, -35, -12, 75, 62, -20, -1, -47, -120, -13, 50, -34, -32, 8, 7, -24, -45, 3, -67, 11, -47, -30, -16, 14, 43, 40, 102, -38, 6, 53, 5, 13, 16, -1, -19, 14, 81, 36, 48, -20, -51, 9, -34, 44, -13, -11, 58, 62, -48, -44, -13, -68, 5, -1, 126, 36, -5, -8, 13, -45, 9, -18, -4, 22, -8, 29, -30, 4, -34, 19, -18, -25, -1, -6, 16, 63, -93, 1, 45, -24, -24, -12, 1, -60, 1, -48, -61, 24, -53, 16, 10, -1, -19, 39, 15, -8, 74, -21, -1, 17, -24, -33, 52, -45, 25, -3, 46, 68, 22, 34, 11, -10, 50, 10, 23, 7, 75, 21, -3, -26, -1, 40, -6, -34, 110, -58, -17, -33, 40, -8, 7, -12, 13, 37, -59, -28, 47, -78, -58, 61, -37, 19, -27, -18, 6, -61, 11, 37, -20, 40, -14, -28, 82, 24, 1, 13, -49, 75, -12, -18, -79, 33, 1, -2, -28, 13, 32, -36, -19, -1, 5, 16, -57, 33, -49, 68, -28, 0, -49, 75, -18, -16, -25, -12, -26, 4, -22, 4, -31, -32, 54, 1, -7, 26, -29, 50, -8, -29, 36, 22, -3, -35, -5, 32, -7, 16, 12, -5, 40, 13, 14, 19, 127, -43, 67, 17, -61, -17, 64, -68, 25, 32, 10, -106, 65, -20, 36, -18, -1, -25, -26, -20, -2, -21, -35, 42, -27, 38, 17, -70, -17, 65, 2, -32, 32, 3, -21, 20, 28, -1, -44, 16, -27, 46, -53, -62, 13, 3, -10, -22, 53, -21, 64, 80, 17, -15, 32, 15, -57, 17, 79, 46, -75, 35, -3, -9, -18, -22, 23, 35, -26, -4, 7, -36, -45, -39, 0, 33, -6, -17, 29, 10, 4, -103, -22, 104, 11, -30, -63, -86, 3, 17, 5, -10, 29, 7, 27, -26, -47, -95, 24, 14, 14, -10, 35, -15, -29, 30, 39, 52, 53, 52, 67, 31, -27, 26, -42, -8, -34, 59, 33, 0, 10, -25, 35, -2, 63, 0, 7, -33, 5, -46, -57, -43, 43, -51, -17, -48, -7, -77, -53, 34, -11, -57, 4, 47, -57, -27, 18, -88, 31, -19, -52, 116, 61, -67, 25, 13, 2, 31, 2, -38, -26, -14, 7, -17, 9, -44, -30, 50, -18, 63, 1, 68, 110, 17, -8, 63, 0, 40, -40, 9, 5, -86, 8, 15, 9, -16, -6, 111, -45, 28, -58, 115, 35, 99, 8, 17, 27, 10, 22, -45, -60, 11, 4, 20, 36, -16, 20, -9, 63, 22, -67, -27, -53, 36, -51, 47, -34, -24, 16, -34, 29, 42, 31, 2, -35, 21, -60, 11, -11, 34, -42, -4, -28, 3, 10, 13, -22, 2, -32, -21, -39, 5, -4, 21, 47, 18, 15, -34, -74, 3, 6, -59, 44, 46, 22, -61, -2, -4, 9, -41, -37, -34, 39, -14, 12, -18, -2, 0, 52, -54, 62, 21, -6, 18, -11, -18, 9, 14, -3, 45, 18, 5, 16, -12, 3, -72, 32, -6, 18, -71, 26, 1, -69, -59, 60, -31, -16, 3, 21, -3, 4, -3, -61, 7, 49, -12, 20, -22, -14, -37, 42, -85, 127, -46, -88, -16, 127, -48, -55, 42, 11, 18, -45, 70, 13, -23, 15, 3, 33, -3, -42, 84, 11, 4, -24, 16, -35, -22, 17, -35, -19, 29, -11, -7, -43, -16, -29, 29, 1, 1, 54, -32, 44, -10, -3, 20, 30, 5, 15, 60, 27, 65, 19, 36, 43, -34, 2, -7, -2, 6, 3, 10, 28, -28, 42, 21, -36, -29, -6, 12, 40, -64, 1, 58, 62, -80, -17, -37, 0, -58, -24, -5, -3, -49, 26, -32, -6, -1, -6, 29, -10, -71, 20, -16, -16, 5, -39, 74, 36, 1, -31, -13, 10, -23, 40, -47, -26, 127, -30, 47, -4, 63, -41, -71, 3, -18, 46, -11, -35, -74, -8, -5, -44, 83, -51, 13, -5, -65, 37, 10, -42, -28, -39, 43, 33, -7, -38, 0, 23, 0, -8, -27, -34, -23, -13, -41, 47, -22, -50, 40, 25, -28, 67, -35, 29, -4, -31, 5, -7, -29, 26, -35, 9, -8, -20, -28, -39, -56, 49, -30, -38, 75, 58, 77, -66, -1, -34, 1, 18, -44, 7, -31, 35, 28, 71, 2, -1, 36, 53, -70, 0, -16, -44, -17, -27, -32, -82, -43, -5, -31, -10, 36, -10, -37, -15, 4, 9, 11, 37, -10, -33, 13, -18, -79, 20, -25, -69, -11, -26, 20, 30, 9, -25, 78, -53, -12 ]
[ 214, 181, 31, 110, 113, 146, 223, 253, 107, 207, 115, 222, 190, 3, 106, 71, 135, 180, 57, 148, 154, 226, 196, 141, 27, 161, 86, 3, 84, 174, 220, 50, 43, 180, 65, 130, 101, 30, 249, 229, 48, 178, 149, 67, 98, 150, 105, 43, 239, 204, 138, 201, 75, 79, 70, 99, 85, 5, 53, 49, 111, 178, 234, 1, 102, 217, 76, 187, 116, 50, 51, 152, 238, 58, 127, 71, 174, 136, 19, 41, 190, 41, 125, 219, 149, 254, 122, 197, 47, 84, 116, 94, 110, 34, 155, 77, 234, 178, 105, 162, 137, 219, 157, 36, 30, 159, 250, 123, 27, 136, 33, 37, 202, 84, 160, 83, 25, 192, 154, 146, 130, 113, 175, 232, 1, 30, 72, 116 ]
20231101.ab_3407_40
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Аҩынтә раан Д. Гәлиа аҭаацәаратә ԥсҭазаара далалоит 1911 шықәсазы 37 шықәса данырҭагылаз. Усҟан Аҟәатәи аҳәса ргимназиаҿы аҵара зҵоз Елена Андреи-иԥҳа Бжьалаа (1893-1979) дихатәҩызахоит.
[ 9, 23, -44, 23, 16, 52, 22, -50, 28, -45, 24, 50, -19, 31, -47, 43, -35, -6, -29, 19, 16, 29, 4, 8, -19, 50, 62, -57, 50, 24, -18, -25, 9, 43, 7, 45, -31, -65, -29, 90, -40, -19, -18, 10, -19, -38, 38, -6, 18, 41, 18, -31, 9, 10, 15, -4, -34, 59, 13, 14, 25, 35, -55, 43, -24, 39, 0, 12, 8, 10, 14, 16, 36, -6, -71, -16, 37, 74, 9, 28, -17, -14, 55, -6, -19, -21, 32, -27, 0, 32, 8, 18, 62, 39, -45, 0, 49, -38, 12, -16, 33, 38, 31, 18, 0, -80, 0, -7, -8, 35, 41, 87, -12, 2, 33, 12, -9, -33, -27, -50, -51, 86, -34, -74, -82, 127, 26, 17, 12, -13, -64, -1, -14, 7, 1, 56, 33, -74, 32, 29, -11, 46, -1, -13, -25, 16, -13, 23, 47, -60, 18, 124, 6, -50, -59, -8, -77, 47, -16, -40, 66, -19, -15, 32, 78, 0, 91, -36, 10, -21, -15, 16, 8, -3, 3, 19, 32, 31, 12, -54, -36, 33, -69, -44, 42, -33, -21, -16, 45, 47, -62, 24, -46, 1, -43, 55, 94, -38, 34, 90, -2, -8, 50, -30, -128, -48, -33, 72, -44, 50, -42, -7, -44, 59, -16, 7, -6, -19, -15, -19, 12, 0, -11, 23, -18, 18, -75, 47, -42, 15, 3, -32, 46, -63, 22, -39, 63, 10, 38, -21, 41, 84, -1, 19, 56, 27, 6, -43, -1, -109, 50, 30, -15, 15, 61, 5, -54, -8, 6, -18, -6, -56, 18, 7, -31, -39, 42, 14, 15, 71, -7, -14, -22, -30, -39, -68, -19, -44, -25, 12, 76, -35, -6, -59, -118, -5, 18, -44, -54, 1, 52, -17, -7, -33, -92, 23, -31, -45, -3, 17, 58, 25, 74, -34, 18, 92, -27, 20, -14, -18, -33, 1, 37, 34, -10, -13, -67, -9, -24, 49, -11, -17, 24, 55, -58, -4, -22, -47, 11, 7, 64, 20, -7, -8, -3, -32, 27, 7, 16, 8, -26, 25, -46, 11, -30, 7, -36, -43, 8, -18, 27, 53, -66, -13, 27, 21, -34, 17, -11, -39, 1, -69, -34, 32, 0, 53, 9, 14, -25, 46, 7, 2, 39, -11, -26, 10, -15, 0, 44, -21, -3, 10, 15, 84, -4, 9, 30, -13, 63, 23, 36, -37, 26, -7, 3, -32, -59, 9, -38, -62, 39, -82, -52, -46, -20, -19, -2, 19, 8, 30, -98, 30, 74, -51, -37, 18, -45, 16, -2, -14, 38, -67, 32, 55, -18, 15, -5, -38, 50, 34, 15, 19, -51, 75, -28, -15, -98, 41, -7, 12, -26, 9, 33, -31, -74, 7, 34, 11, -58, 0, -51, 59, -54, -36, -31, 70, -54, -17, -16, -7, -9, 4, -14, 14, -64, -15, 13, -10, -10, 16, -16, 37, -28, -42, 53, 29, 2, -42, -31, 4, -34, 12, 25, -37, -28, 24, 65, 25, 126, -44, 46, 25, -70, -27, 67, -62, 38, 5, 12, -39, 16, -36, 48, -81, -4, -22, 10, 19, -33, -11, -71, 53, -4, 37, 45, -88, -35, 71, 7, -52, 18, 35, -12, 13, 36, 8, -59, 24, -19, 36, -33, -34, -25, 5, -36, -8, 14, 2, 23, 57, 25, 43, 35, 80, -37, 16, 33, 62, -52, 49, 10, 4, -7, 4, 18, 41, -20, 5, 13, -41, -32, -82, 8, 39, -4, 11, 5, -9, 8, -66, -10, 47, -11, -27, -31, -70, 40, 8, -23, 0, 35, -17, 43, -25, 0, -97, 7, -10, 10, 4, 25, 7, 0, 38, 43, 21, 28, 54, 71, 18, -19, 22, -36, -17, -3, 44, 59, -23, 74, -11, 19, -13, 67, 2, 30, -13, 9, -31, 0, -14, 36, -67, 8, -29, -18, -79, -50, 31, -16, -33, 12, 45, -23, -59, 2, -53, 23, -48, -60, 78, 34, -110, 43, 11, -48, 15, 34, -66, -39, 34, 17, 3, 21, -79, -36, 27, -1, 43, -8, 46, 71, 9, -2, 61, -35, 67, -52, 11, 12, -93, -5, 15, 9, 13, 11, 44, -34, -29, -19, 43, 44, 74, 0, 35, 33, 33, 25, -19, -61, 16, -2, 14, 39, -26, 23, 0, 71, 3, -56, -48, -38, 42, -46, 23, -36, -58, 25, -38, 27, 44, 81, 2, -26, 22, -54, -10, -25, 10, -43, -32, -27, -4, 15, -8, -12, 18, -67, -54, -10, -13, -24, -17, 18, 18, 4, -54, -67, -8, -19, -46, 19, 58, 17, -47, 27, 27, -2, -37, -5, -49, -1, -37, -11, -24, -21, -10, 57, -7, 52, 44, 7, 18, 32, -58, -3, 21, 66, -33, 14, -7, 4, -7, 12, -57, 30, 1, 56, -48, 21, -15, -47, -28, 48, 11, -40, -2, 23, -20, 25, 11, -80, -5, 19, -28, -5, -21, 1, -56, 4, -68, 115, -50, -93, -12, 91, -46, -76, 95, 17, 44, -27, 36, -31, -16, 47, 30, 21, 12, -43, 96, -49, 1, -30, -44, -41, -7, 35, -28, -12, -7, -56, -22, -45, -19, -6, 36, 13, 10, 49, -67, 62, 17, 15, 34, 39, 5, 32, 69, 21, 91, 14, -31, 46, -15, 16, -32, 29, 50, -44, 21, 6, 3, 10, 4, -27, -26, 26, 31, 10, -79, 29, 29, 0, -80, -26, -23, 9, -40, -13, 6, -4, -43, 34, -18, 3, -29, -16, 42, -20, -38, -2, 7, -12, 2, -42, 60, 58, 6, -41, -5, 7, 12, 37, -73, -46, 108, 19, 27, -35, 44, -56, -52, 16, 6, 41, -15, -13, -38, 2, -15, -50, 106, -61, -11, -19, -76, 63, -15, -101, -4, -16, 14, 43, -19, -41, 35, 39, 12, 5, -4, -46, -39, -24, -68, 88, -47, -80, 3, 21, -36, 62, -11, -6, -25, -42, -27, 8, 1, 34, 6, 1, 21, 17, -44, -99, -35, -10, 18, -26, 72, 40, 71, -62, -10, -28, 2, -17, -52, 28, -3, -33, 32, -3, -19, -12, 78, 38, -98, -6, -52, -35, 4, -9, -14, -74, -42, -9, 5, -9, -22, 28, -19, 13, -20, -7, -12, 61, -32, -42, -8, -28, -62, 24, -26, -3, -27, -7, 13, -30, 34, -36, 98, -50, -20 ]
[ 222, 181, 31, 108, 241, 18, 238, 125, 127, 143, 34, 253, 175, 167, 112, 71, 135, 180, 91, 132, 158, 155, 228, 141, 91, 33, 69, 13, 86, 174, 222, 183, 35, 60, 1, 130, 97, 30, 209, 193, 48, 240, 245, 75, 52, 159, 121, 103, 110, 164, 129, 217, 75, 79, 69, 103, 81, 5, 37, 57, 103, 178, 234, 49, 102, 221, 68, 255, 119, 118, 54, 144, 218, 175, 255, 70, 174, 170, 19, 41, 182, 121, 93, 89, 241, 254, 91, 197, 47, 68, 36, 14, 14, 192, 11, 230, 171, 163, 44, 138, 137, 211, 212, 32, 30, 255, 234, 223, 59, 137, 41, 21, 206, 116, 226, 66, 25, 224, 154, 15, 225, 113, 36, 97, 4, 162, 8, 84 ]
20231101.ab_3407_41
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Д.Гәлиеи Е.Бжьаала-ԥҳаи хҩык ахшара рхылҵит.  Аиҳабы -  Гьаргь Гәлиа (1913-1989) еицырдыруа шәҟәыҩҩуп; Ишьҭанеиуаз Владимир Гәлиа (1914) дынџьнырын, аҩбатәи адунеитә еибашьраҿы хабарда дыбжьаӡит; рыԥҳа заҵәы - Татиана Гәлиа (1919-1997) — инеиԥынкыланы акыр шықәса аус луан А. М. Горки ихьз зху Аҟәатәи аҳәынҭқарратә рҵаҩратә институт аҿы, ддоцентын, аҵыхәтәан Д. Гәлиа иҩны-амузеи еиҳабыс дыҟан.
[ 5, 27, -84, 68, -22, -18, 20, -31, 36, -61, -4, 28, -26, 28, -77, 52, -55, 15, -75, -33, 21, 42, 0, 87, -33, 80, 65, -90, 60, 16, -8, -33, 18, 46, 19, 37, 1, -44, -20, 68, -2, -9, -2, -30, -46, -49, 60, -18, 37, 54, 13, -35, 2, 18, 11, -7, -24, 43, 0, 21, 28, 24, -59, 55, -3, 57, 41, -17, -3, -4, 0, -14, 55, 12, 0, -8, 29, 101, -7, -3, -7, -24, 66, 18, -18, -42, 30, -21, 41, -16, 35, 29, 48, 35, -34, -9, 67, -37, 32, -10, 19, 17, 7, 6, 19, -47, 11, -19, -27, 31, 33, 57, -47, -10, 20, -16, 10, -22, 22, -22, -77, 73, -9, -58, -49, 127, 33, 7, 17, -45, -64, -29, 0, 27, 24, 33, 11, -79, 0, 21, -5, 35, -13, -11, -37, 4, -21, 12, 33, -55, -18, 95, 13, -18, -5, -5, -49, 20, -27, -21, 63, -31, -15, 14, 59, -33, 86, -25, 39, 52, 24, 14, -5, 21, 25, -47, 8, 8, 4, -26, -18, 20, -52, -28, 52, -32, -32, -11, 33, 50, -53, 0, -23, -23, -65, 37, 96, -33, 33, 74, -7, -12, 48, -24, -127, -26, -21, 53, -41, 54, -24, 22, -7, 23, -5, -3, 14, -17, -19, -24, 38, 0, -25, 16, -23, 11, -59, 27, -37, -4, 0, -38, 75, -88, 35, -42, 92, 0, 47, -35, 31, 93, 12, -13, 3, 16, -29, -103, 29, -112, 44, 46, -22, 71, 78, 16, -112, 11, 27, -8, 23, -46, 15, 9, -7, 9, 38, 29, -28, 30, 11, -4, -40, 9, -4, -46, -8, -63, -12, 8, 57, -7, -10, -9, -110, -35, 41, -12, -54, 13, 61, -14, 27, -14, -46, 20, -34, -43, -12, 16, 56, 35, 114, -37, -16, 82, -1, 16, 9, -13, -26, 15, 75, 40, 18, -19, -58, 0, -35, 61, -17, -5, 15, 90, -53, -29, -29, -44, 0, -10, 63, 54, 15, -13, 30, -16, 12, 0, 1, 20, -5, 42, -61, 8, -32, 16, -35, -11, -7, -41, 14, 48, -75, -15, 21, 15, -23, 21, 2, -62, 4, -61, -34, 22, 2, 74, -15, 15, 10, 32, 9, 19, 91, -11, -6, -37, -20, -14, 34, 7, 10, 7, -12, 76, 0, 23, 27, -12, 36, 8, 42, -25, 77, 0, 17, -53, -3, 16, 29, -44, 63, -101, -15, -76, 7, 8, -7, 19, 11, 23, -54, 10, 59, -62, -42, 45, -30, 48, -17, -17, 12, -76, 37, 64, -32, 56, -6, -47, 121, 42, 2, -2, -56, 52, -46, -38, -88, 70, 7, 19, -20, -42, 40, -37, 11, 36, 12, 43, -42, 43, -60, 40, -49, 6, -42, 80, -53, -14, -26, -13, -20, 4, 14, 1, -65, -9, 65, 1, -3, 18, -16, 49, -29, -32, 40, 37, 24, -50, -16, -11, -10, 7, 15, -19, -34, 29, 37, 21, 120, -36, 27, 20, -37, -8, 82, -47, 52, 5, 25, -54, 55, -13, 25, -35, -9, -14, 18, 11, -26, -24, -69, 81, -27, 36, 61, -76, -15, 34, -12, -26, 32, 35, -35, 3, 36, 27, -82, 35, -71, 10, -5, -6, -14, 6, -42, -26, 29, 34, 34, 48, 18, 19, 43, 10, -30, 39, 47, 50, -67, 14, -17, 24, -50, -58, 13, 45, -65, -30, 20, -58, -63, -68, 9, 35, -4, 19, 36, 8, -10, -68, -26, 58, -16, -27, -34, -93, 33, 42, 35, -21, 57, 2, 14, -23, -30, -18, 10, -18, 4, 12, 21, -8, -13, 44, 20, 50, 44, 47, 43, 12, -33, 10, -61, -3, -12, 81, 48, -29, 9, -8, -2, -20, 59, 0, 26, 9, 34, -13, -24, -41, 50, -57, -9, -37, -30, -82, -68, 19, 23, 6, 32, 71, -38, -41, 6, -81, 41, -33, -43, 104, 44, -63, 36, -4, -8, 10, 16, -35, -47, 8, -3, -19, 23, -71, -54, 48, 12, 49, -11, 45, 44, 11, 12, 55, -1, 57, -24, 27, 2, -88, -3, 15, -4, -22, -10, 88, -19, 18, -53, 59, 40, 91, 3, 13, 36, 17, 36, -45, -29, 28, 5, 7, 29, -8, 12, -7, 35, -8, -55, -31, -24, -18, -43, 33, -17, -26, 14, -34, 27, 55, 62, -4, -24, 9, -46, 6, -22, 17, -49, -16, -4, -21, -11, -14, 22, -1, -3, -15, -43, -10, -36, 19, 28, 20, 6, -35, -72, -3, 12, -51, 44, 43, 38, -60, 24, 17, 3, -48, -2, -43, -9, -27, -43, -4, 1, -4, 55, -3, 50, 39, -2, 6, 6, -33, -3, 22, 41, -23, 17, 4, 22, -13, 4, -9, 6, 9, 43, -26, 12, -1, -39, -37, 42, -16, -56, 27, 87, -10, -4, 50, -13, 14, 32, -28, -13, -41, 5, -58, -14, -56, 127, -35, -72, -32, 68, -43, -85, 24, 25, 48, -44, 81, -21, -51, 34, 34, 45, 24, -8, 64, -19, -2, -35, -10, 0, -4, 17, -45, 14, 68, -46, 0, -29, -50, -49, 71, 31, 18, 86, -24, 45, -10, -16, 27, 43, 16, 40, 50, 25, 68, 17, 25, 17, -19, 2, -15, 28, 52, -38, 5, 30, -7, 3, 22, -11, -6, -14, 14, 36, -65, 44, 65, 31, -77, -28, -20, 19, -35, -18, 5, -2, -36, 17, -23, 16, -18, -21, 41, 1, -60, 21, -31, -12, -21, -40, 35, 50, 20, -59, -16, 2, -24, 52, -43, -50, 113, 8, 33, 1, 30, -75, -39, -2, -20, 68, -20, 4, -67, 14, 1, -25, 77, -63, 7, -13, -44, 32, -8, -76, -7, -18, 25, 32, -14, -62, 27, 46, 3, -32, -31, -76, -36, -13, -40, 78, -29, -66, 34, 19, -51, 67, -21, 32, -24, -10, 15, 4, -27, 30, -18, 22, -23, -2, -70, -72, -69, -26, 8, -27, 72, 23, 48, -62, -9, -36, 16, 0, -43, 23, -18, 32, 25, 80, -17, -4, 44, 75, -99, 6, -29, -48, -2, -36, -5, -80, -48, 10, -19, -16, -15, 27, -22, -22, 2, 10, -10, 48, -24, -40, 6, -1, -46, 29, -26, -42, -25, -10, 8, -7, 23, -7, 69, -35, -40 ]
[ 210, 149, 79, 108, 249, 2, 238, 125, 98, 236, 50, 188, 175, 167, 42, 71, 143, 180, 89, 132, 154, 246, 228, 141, 27, 33, 84, 141, 82, 174, 236, 183, 107, 118, 65, 130, 105, 30, 121, 229, 48, 186, 245, 67, 54, 157, 248, 61, 238, 230, 141, 217, 75, 78, 71, 47, 85, 7, 53, 56, 103, 178, 234, 49, 100, 221, 68, 255, 117, 50, 55, 16, 238, 46, 127, 70, 143, 136, 31, 41, 166, 73, 223, 89, 21, 254, 122, 129, 46, 84, 12, 30, 46, 224, 43, 102, 235, 162, 101, 136, 137, 211, 208, 173, 30, 159, 250, 219, 27, 137, 41, 161, 202, 124, 43, 82, 25, 192, 154, 154, 129, 113, 174, 104, 8, 154, 72, 84 ]
20231101.ab_3407_42
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
«...Ашәҟәыҩҩы изы, - иҩуан Д. Гәлиа,- даара акыр иаԥсоуп ицхрааша, иҩызахаша аԥҳәыс даниднагала. Сара исылсыршаз жәаџьара ишаны хәҭакгьы сзыҟаҵомызт алитературеи аҟазареи рзы зыԥсы ҭыхны изкыз Елена Андреи-иԥҳа лакәмызҭгьы.»
[ -27, 13, -37, -4, -16, -17, -9, -61, 51, -26, 9, 0, -31, 0, -49, 48, -29, -18, -37, -10, 21, 32, 15, 17, -27, 72, 54, -78, 73, 25, 11, -35, -6, 71, -10, 53, -10, -27, -19, 53, -17, -22, -21, 17, 6, -18, 33, -15, 62, 35, 56, -31, -7, 32, -13, 2, -9, 7, 2, 11, 5, -19, -65, 30, 16, 64, 6, 21, -43, -13, 47, 7, 36, -8, -71, -22, 40, 66, 48, 50, -16, -5, 59, -9, -9, -13, 27, -17, 24, 3, 22, 24, 27, 11, -35, -23, 61, -26, 16, -9, 0, 16, 10, -14, 37, -40, 18, -20, -21, 62, 16, 71, -1, 0, -14, 18, -17, -35, -26, -43, -24, 70, -34, -45, -50, 73, 1, -16, -9, -17, -49, -15, 15, 3, 37, 2, 32, -95, 15, 38, -47, 47, -13, -53, -14, 0, 1, 9, 28, -50, 16, 77, 35, -31, -23, 23, -16, 14, -14, -34, 18, -49, 0, -29, 19, -17, 86, 0, 26, -23, 40, 25, -17, 28, 7, -26, 12, 45, 33, -37, 8, 18, -36, -1, 78, 8, -40, -42, 15, 85, -49, -24, -25, 10, -50, 49, 104, -31, 57, 72, 29, 23, 22, -21, -78, -32, -11, 41, -57, 71, -32, 8, 20, 29, 1, -25, 21, -32, -2, -24, 21, -4, 25, 30, 10, 2, -77, 25, -17, 25, 17, -52, 59, -80, 35, -18, 37, -14, 33, -61, 21, 59, 20, 31, 37, 26, 0, -33, 36, -109, 29, 47, 7, 51, 55, -51, -94, 6, 15, -25, 29, -29, 20, -2, -33, -16, 24, 35, 45, 38, 6, -29, -20, -29, -18, -15, -13, -49, -8, 17, 64, 0, -16, -58, -110, 16, 21, -28, -68, 10, 68, -33, -1, -18, -80, 15, -35, -22, 3, 4, 35, 27, 66, -47, 41, 88, -43, 16, 13, -4, -9, -12, 64, 53, -34, 5, -24, -38, -43, 53, -24, -11, 2, 95, -30, -12, -39, -46, 1, 23, 92, 48, -23, -9, 31, 0, 2, 2, 33, 18, -11, 55, -49, 1, -21, -8, -19, -33, -34, -54, 0, 69, -97, -31, 13, 18, -53, 17, -15, -43, 26, -21, -7, 1, 1, 63, -19, -9, -20, 23, 22, 5, 55, 13, -26, -3, -22, 1, 52, -31, -10, -13, 31, 62, 8, 43, 26, -20, 93, -13, 47, -71, 30, 14, 24, -66, -45, -2, 30, -51, -5, -52, -10, -34, -6, 0, 1, 20, 27, 57, -82, -7, 7, -61, -57, 10, -14, 46, -17, -3, 9, -25, 27, 33, -35, 39, -2, -33, 103, 46, 12, 23, -33, 35, -49, -8, -85, 72, -13, 24, -43, -52, 63, -43, -13, 46, 0, 54, -21, 21, -67, 68, -75, 3, -58, 124, -39, 25, -2, 20, 4, 4, 2, -11, -61, -9, 47, -10, 5, 10, -19, 43, -25, -61, 101, 55, 13, -33, -9, 6, -8, 14, 30, 16, 0, 39, 28, 23, 127, -46, 5, 21, -73, -17, 37, -58, 31, 33, 19, -70, 48, -19, 32, 3, -3, -28, 2, 17, -23, 33, -76, 24, -37, 44, 58, -100, -34, 76, -6, -23, 23, 33, -3, 16, 19, 18, -46, 35, -53, 19, -25, -25, -3, 10, -50, -46, 31, 2, 53, 72, -10, 15, 36, 4, -58, 37, 60, 67, -55, 53, 8, -12, -71, -56, 5, 55, -6, 9, -15, -70, -40, -128, -7, 66, 18, 18, -13, -17, 21, -61, 39, 65, 25, -29, -9, -93, 3, 11, -34, -7, 34, 16, 27, -21, 5, -19, -16, -17, 3, -8, 41, -11, -13, 76, 35, 53, 83, 65, 83, 23, 26, 29, -38, 3, -28, 37, 73, -47, 40, -2, 26, 4, 63, 11, 33, -24, 42, -22, 24, -23, 64, -91, -22, -15, -20, -67, -25, 0, 0, -25, 23, 38, -7, -46, 1, -10, 10, -36, -45, 65, 50, -44, 69, -24, -1, 13, 14, -17, -14, 9, 14, -48, 12, -42, -26, 44, 0, 32, -20, 57, 44, 19, 13, 80, -31, 42, -22, 55, 29, -65, 9, 36, 6, -1, 3, 53, -22, -14, -40, 42, 48, 67, 3, 34, 36, 42, 48, 6, -33, -15, -6, 57, 15, 24, 12, 6, 44, 28, -63, -71, -29, -4, -75, 61, -22, -56, 17, -39, 61, 57, 69, 15, -65, 29, -43, -12, -23, 45, -40, -28, -8, -28, -24, 2, -8, -2, 10, -25, -18, 7, -35, -16, -31, 18, 18, -41, -77, -5, 79, -42, 102, 26, 63, -74, 30, 32, -6, -17, -3, -32, 26, -2, -31, 19, -7, 7, 37, 17, 68, 6, -15, 29, 16, -3, 21, 10, 9, -27, 0, 1, 30, -10, 18, -46, -23, -28, 12, -27, 26, -19, -46, -29, 56, -15, -28, 16, 30, -10, 13, 25, -39, 1, 47, -49, 7, -17, 11, -58, 23, -82, 120, -57, -95, -7, 121, -52, -61, 79, 1, 59, -69, 62, -27, -37, 64, 71, 48, 20, -42, 41, -26, 13, -3, -19, -29, 7, 20, -34, 18, 14, -35, -5, -56, -14, -60, 60, 14, 2, 74, -23, 48, 18, -10, 26, 31, 4, 15, 48, 28, 110, 3, 26, 43, -33, -9, -24, 26, 12, -25, 28, -41, 10, 0, 14, -36, -18, 19, 39, 38, -76, 22, 67, 48, -46, -14, -30, 11, -39, -32, -31, -4, -28, 8, -19, -9, -29, -3, 45, -25, -67, 2, 8, -22, 17, -43, 62, 80, 35, -105, -10, 18, -33, 78, -6, -29, 82, 19, 23, -20, 31, -29, -34, 1, 36, 15, 15, 17, -6, 13, 15, -37, 111, -66, 14, 2, -87, 56, -4, -20, -27, -38, 53, 22, -18, -81, 5, 39, -3, -53, -19, -62, -69, 2, -44, 56, -27, -38, 10, 27, -11, 33, -7, -11, -18, -68, -32, -3, 0, 27, -21, 9, -13, -20, -33, -56, -52, 17, 5, -17, 76, 50, 14, -65, -18, -20, -7, -24, -67, 63, 6, -2, 4, 23, -37, -8, 55, 54, -98, -8, -23, -45, -2, 3, 0, -107, -38, 3, -25, -8, 11, 8, -15, -27, 21, -6, 5, 2, -16, -30, -7, 38, -84, 54, -38, 13, -24, -30, 21, -36, 28, -8, 90, -42, -57 ]
[ 64, 181, 15, 110, 81, 26, 229, 121, 243, 143, 34, 252, 174, 167, 80, 70, 15, 180, 123, 148, 171, 182, 236, 204, 91, 225, 94, 139, 214, 170, 254, 190, 106, 62, 1, 198, 97, 62, 216, 209, 48, 243, 245, 3, 52, 156, 124, 99, 234, 226, 7, 201, 75, 79, 69, 39, 85, 94, 45, 57, 127, 178, 235, 53, 100, 221, 68, 247, 118, 52, 28, 184, 206, 138, 127, 214, 190, 168, 27, 41, 166, 105, 223, 91, 177, 255, 31, 193, 47, 68, 18, 70, 46, 194, 95, 110, 232, 162, 109, 170, 137, 211, 212, 108, 30, 223, 248, 215, 59, 136, 33, 53, 202, 116, 251, 90, 25, 130, 154, 6, 131, 112, 54, 96, 201, 150, 42, 84 ]
20231101.ab_3407_43
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
«...Иџьашьатәӡам узнысыз амҩа угәы иахәоу иамыхәоу, иахьынӡахәҭоу ажәлар рымаҵ узума ҳәа уаҩ дсазҵаар.
[ 25, 96, -16, -4, 7, 11, -20, -75, 23, -46, 21, 34, -46, 16, -72, 27, -1, 5, -7, -20, -8, 7, 40, 0, -35, 63, 39, -70, 59, -21, 0, -31, -6, 40, -22, 6, 0, -68, -19, 78, -26, -24, 5, 29, 66, -16, 0, -51, 21, 25, 19, -13, 5, 8, 21, 6, -12, 44, 41, 54, 18, -11, -72, 16, -32, 55, 7, -45, -13, -12, 3, -18, 39, 14, -4, -12, 16, 28, 21, 25, -31, 13, 20, -16, 13, -1, 18, -19, 14, -2, 34, 27, 16, -13, -33, -21, 49, -29, 4, -21, 0, -5, -9, 8, 25, -70, 20, -11, -76, 31, 29, 68, -10, -17, -13, -16, 12, -30, -6, -45, -32, 23, -18, -43, -55, 65, 10, -13, 17, -46, -72, -4, 19, 21, 46, 39, 65, -56, 62, 72, -39, 42, -12, -32, -45, -19, 17, 7, 21, -31, -8, 62, 28, -50, -31, 9, -20, 24, 0, -48, 27, -24, -4, -34, 14, -31, 69, 6, 12, 3, -5, 36, -11, 19, 8, -17, 14, 64, 38, -110, -7, 38, -29, 34, 57, -2, -34, -33, 17, 73, -47, -3, -35, 33, -40, 49, 98, -27, 49, 81, 16, 8, 27, -19, -56, -16, 9, 10, -55, 44, -35, 0, 11, 29, 18, -12, 1, -57, 3, -28, 43, -33, 35, 28, -9, -23, -12, 20, -13, 3, 15, -11, 26, -39, 6, 6, -26, -33, -18, -19, 20, 58, 7, 4, 38, -6, 6, -51, 28, -114, 32, 36, -30, 38, 37, -58, -71, 3, 15, -22, 29, -32, 30, -10, -19, -18, 2, 29, 28, 14, 10, -13, -38, 10, -14, -25, -3, -65, -4, 29, 67, 24, -29, -63, -117, 16, 30, -13, -51, -28, 0, -56, -16, -35, -76, 20, -46, -8, -5, 12, 30, 26, 68, -29, 34, 118, -25, 46, 44, -26, -4, -9, 39, 21, -29, 11, -42, -21, -23, 37, -23, -28, 47, 86, -28, -49, -40, -72, 8, 36, 71, 59, -14, 18, 19, -7, -26, -35, 52, 0, 7, 48, 1, -10, -9, -6, 0, -50, -60, -47, -3, 99, -74, -22, 62, -4, -8, 33, -5, -33, -12, -24, -25, 24, -56, 31, -12, -24, -26, 44, 7, 9, 84, -9, -25, 44, -5, 34, 64, -6, -37, 0, 54, 90, -4, 47, 18, -8, 90, -10, -13, -43, 57, 11, -6, -54, -42, 18, -19, -69, 44, -73, 0, -45, 18, 30, 16, 3, 11, 47, -68, -26, 8, -46, -35, 12, -18, -4, -17, 1, 29, -11, 14, 9, -37, 24, -10, -64, 79, 50, 35, 33, -65, 36, -66, -44, -128, 90, 17, 40, -19, -35, 41, -19, -11, 43, 3, 56, -41, 31, -76, 57, -72, 10, -57, 127, 0, -3, -48, -1, -23, 12, 3, 25, 15, -21, 8, 18, 5, 19, -44, 68, -25, -72, 72, 110, 25, -49, -31, 17, -23, 21, 26, -24, -26, 35, 40, 30, 126, -71, -1, 37, -42, 21, 35, -68, 55, -9, -36, -72, 106, 0, -16, -27, -7, -29, 4, 13, -53, 24, -92, 25, -22, 37, 36, -103, -50, 87, 31, -69, 65, 39, 0, 22, 22, 16, -31, 52, -83, 6, -1, -19, -4, 15, -41, -55, 44, 2, 38, 69, 8, 23, 46, 18, -45, 37, 58, 55, -54, 54, -21, 11, -31, -27, 10, 24, -38, -3, 14, -52, -18, -128, -43, 105, 33, -27, 1, -1, 11, -97, 22, 95, 30, -25, -35, -82, 17, 15, -26, 0, 9, -20, 39, -20, 4, -40, -17, -27, 11, -22, 46, -3, 20, 58, 33, 21, 33, 86, 95, 22, -58, 2, -49, -25, 2, 41, 58, -35, 42, -22, 33, -14, 40, 11, 15, -16, 18, -28, 7, -26, 37, -65, 16, -4, -11, -42, -27, 7, -23, -20, -24, 2, -42, -68, 8, -57, 19, 13, -70, 71, 42, -47, 57, -32, 30, -17, 0, -44, -6, -17, -6, -62, 21, -33, -21, 25, -3, 53, -17, 65, 91, 29, 16, 98, -24, 39, -27, 18, 13, -71, 16, 20, 23, -24, -15, 91, -34, 6, -59, 72, 17, 70, -26, 21, 40, 6, -5, -35, -26, -25, 2, 37, 13, 1, -9, 3, 68, 41, -61, -42, -24, 20, -55, 50, -2, -41, 34, -54, 63, 48, 27, 56, -34, 41, -29, 0, -5, -15, -26, 36, -14, -7, -22, -5, -41, -22, 19, 14, -37, -2, -41, 2, 17, 21, 6, -28, -77, -50, 93, -49, 80, 20, 50, -65, 61, 16, 15, -58, 2, -54, 40, 2, -9, 21, 1, -8, 37, -9, 12, -13, -18, 52, 1, -15, 22, -2, 16, -6, -14, -5, 38, -23, 20, -16, -30, -20, 29, -46, 42, -17, -66, -41, 47, -34, -22, 4, 46, 2, 30, 54, 19, 1, 42, -22, -1, -22, 11, -41, 14, -71, 127, -39, -96, -9, 86, -42, -63, 32, 9, 44, -32, 42, -35, -26, 43, 15, 53, 23, -16, 18, 9, 10, -5, 17, -49, -6, -20, -49, -30, 14, 20, 5, -61, -3, -21, 30, -1, -9, 45, -58, 75, 8, -7, 42, -4, 5, 6, 15, 42, 83, 13, 33, -1, -20, 23, -11, 5, 19, 25, 35, -21, -13, -12, 9, -28, -28, -19, 12, 6, -70, -14, 28, 38, -70, 23, -19, -25, -34, -28, 0, 31, -31, -41, -26, -12, 4, -3, 56, -25, -86, 0, 2, -41, 32, -34, 99, 89, 9, -81, -3, -30, -16, 79, -51, -15, 46, 45, 19, -5, 29, -29, 3, 29, 21, 20, 11, 17, -19, 19, -10, -35, 79, -46, 22, 0, -63, 40, 8, 20, -38, 0, 63, 2, -4, -58, -40, 1, -23, 12, -10, 15, -32, -56, -36, 91, -6, -23, 30, 5, -46, 68, -17, -9, 13, -37, 4, -12, 9, 17, -34, -12, -30, -33, -29, -46, -12, 49, -32, -12, 106, 92, -48, -105, -24, -26, 11, -32, -21, 43, -2, -23, 2, 0, -9, -21, 54, 16, -79, -20, -14, -40, -8, -45, -64, -56, 15, -34, 11, 12, 6, 10, -40, 21, 4, -16, -21, 49, -23, -27, 17, -4, -36, 27, -23, -49, -20, -7, 26, -30, 41, -37, 126, -53, -39 ]
[ 204, 181, 71, 106, 89, 58, 239, 121, 98, 207, 110, 184, 169, 167, 8, 70, 143, 180, 57, 150, 139, 214, 229, 140, 91, 227, 94, 171, 22, 176, 250, 182, 106, 62, 65, 198, 33, 30, 216, 209, 48, 246, 62, 33, 36, 20, 121, 103, 104, 196, 175, 201, 27, 79, 71, 39, 85, 135, 189, 57, 103, 150, 140, 53, 102, 253, 68, 255, 117, 50, 26, 184, 218, 138, 255, 78, 174, 170, 17, 45, 170, 9, 95, 91, 149, 220, 61, 197, 47, 81, 3, 30, 46, 235, 106, 106, 40, 162, 127, 138, 137, 211, 221, 7, 26, 215, 242, 241, 25, 161, 133, 53, 194, 117, 250, 91, 184, 168, 154, 86, 2, 97, 38, 96, 23, 178, 72, 84 ]
20231101.ab_3407_44
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Анс-арс ҳәа акәымкәа, иаахҵәаны аҭак ҟасҵоит абас: ааи, сара исылсыршаз маҷысшьом, избанзар, наџьнатәгьы сара иҟасҵоз зегьы гәыкала акәын ишыҟасҵоз. Аха иҟасҵахьоу аҵкыс хараӡа еиӷьны исылсыршар ҟалон, зегь раԥхьа иҟаҵатәу, зегь реиҳа хадара злоу ҳәа аханатә сусқәа еилкааны исымазҭгьы. Сара сгәамчи сылшареи сыԥсаҟьон, зны апоезиа шьҭых'уа, зны анаукахь сеихо мацара. Иҟалап, алитература мацара схы азкны аус зур еиҳа еиӷьызҭгьы. Иҟалап ус акәымзаргьы!
[ 1, 42, -21, 29, -21, 5, -12, -50, 16, -32, 18, 13, -27, 7, -41, 31, -2, -17, -50, -31, -5, 39, 45, 15, -54, 57, 29, -62, 88, 37, 34, -31, 0, 53, 13, 65, -10, -20, -19, 61, 3, 8, -9, 31, 28, 16, 0, -31, 0, 52, -3, 12, 9, 0, 4, 1, -12, 24, 23, 30, 5, -4, -68, 22, 10, 67, 17, -22, -17, -9, 22, -2, 41, 15, -8, -21, 8, 17, 19, 25, -17, -19, 61, -1, -22, -23, 23, -35, 40, -18, 26, 16, -6, 30, -41, -24, 25, -65, 4, -37, 18, -2, -21, 12, -8, -65, -42, -38, -61, 42, 43, 96, -16, 0, -37, -19, -7, -39, -13, -64, -40, 71, -19, -55, -62, 67, 24, 27, 4, 3, -45, 8, -2, 5, 33, 40, 0, -69, 31, 46, -28, 42, -22, -18, -25, 11, 30, 34, 43, -61, 57, 75, 28, -24, -38, 17, -15, -4, -7, -24, 16, -46, 2, -41, -13, -33, 70, -7, 13, 1, -9, 25, -18, -4, -12, -33, 14, 47, 33, -70, 0, 15, -34, 14, 52, 3, -25, -44, 10, 83, -56, 0, -45, 1, -53, 58, 90, -50, 46, 87, 32, -18, 27, -46, -94, -25, -9, 20, -47, 65, -29, 13, 30, 49, 2, -53, -27, -69, -18, -28, 7, -10, 16, 36, -2, -14, -47, -17, -11, 0, -25, -85, 56, -74, 12, -24, 59, -3, 33, -23, 40, 74, 10, 26, 66, 36, 0, -38, 60, -87, 6, 39, 0, 44, 42, -68, -82, -6, 11, -32, 26, -27, 20, 7, -16, -9, 23, 23, 27, 36, 35, -57, -33, -18, -82, -21, -32, -33, -5, 97, 60, 0, -12, -26, -114, 0, -8, -18, -26, -14, 2, -5, 9, -26, -62, 4, -53, -11, -27, 10, 38, 22, 85, -41, 5, 72, -24, 31, -5, -39, 0, 12, 76, 40, -19, 2, -41, -23, -38, 48, -23, -29, 24, 76, -8, 3, -33, -55, -8, 49, 121, 26, -29, -15, 44, 19, -13, -1, 9, 8, -8, 51, -53, 12, -35, 18, -11, 11, -3, -30, -1, 60, -69, -27, 32, 3, -10, 26, -6, -36, 12, -16, -16, 24, 0, 58, -22, -13, -15, 52, 15, -13, 50, 3, -19, 56, -38, -1, 53, -29, -12, -5, -2, 74, 17, 43, 4, -17, 104, 1, 6, -39, 82, 46, 5, -69, -22, 42, 25, -48, 35, -70, -9, -39, 29, -1, -13, 13, 27, 26, -69, 18, 37, -60, -15, -21, 16, 41, -5, -4, 0, -17, 49, 21, -2, 59, -17, -17, 93, 43, 14, 24, -50, 61, -50, -15, -127, 83, -19, 26, -22, -33, 31, -15, 19, 52, -1, 61, -40, 39, -72, 65, -51, 18, -60, 127, -38, 17, -38, 11, -22, 22, 25, -12, -49, -1, 31, -2, 17, -9, 0, 39, -13, -45, 92, 52, 5, -28, -2, 6, 0, 35, 12, -21, 15, 27, 29, 42, 127, -71, 18, 43, -60, 5, 72, -68, 38, 5, -49, -85, 41, 1, 2, -5, 13, -17, 6, 3, -54, 6, -58, 7, -62, 35, 18, -101, -43, 94, -3, -30, 17, 26, -16, 10, -11, 8, -45, 11, -89, 14, -21, -14, -13, -3, -36, -81, 37, 11, 49, 76, 0, 35, 39, 20, -42, 37, 57, 36, -61, 13, -7, 8, -38, -31, 29, 48, -33, -15, 6, -41, -29, -116, -20, 75, 8, -11, -5, 0, 8, -74, 10, 97, 26, -26, -39, -115, 17, 14, -18, -13, 24, 18, 17, -26, -21, -66, 9, -15, 37, 1, 50, -3, -18, 42, 14, 52, 46, 54, 88, 1, -19, 17, -23, -2, -12, 36, 39, 0, 52, -28, 16, -43, 55, 0, -11, -22, 15, -27, 0, -20, 35, -54, -24, -30, -37, -65, -41, 25, -63, -47, -7, 25, -26, -45, 19, -33, 19, -56, -70, 92, 57, -44, 78, -38, -1, 26, 3, -14, -6, 13, 10, -5, 46, -47, -9, -6, -5, 52, -21, 77, 73, 21, 11, 84, 21, 55, -11, 27, 0, -66, 1, 23, 1, 5, 3, 52, -46, -32, -33, 22, 28, 78, -15, 37, 20, 38, -4, -60, -28, -4, -4, 52, 33, 15, -2, 15, 20, 26, -45, -61, -38, 5, -107, 23, -24, -28, 37, -68, 7, 37, 22, 57, -12, 2, -86, 38, -13, 46, -41, 4, -18, -17, 4, -25, -23, -14, -7, -12, -31, -15, -41, 13, -33, 13, 34, -44, -66, -21, 57, -37, 67, 28, 38, -53, -22, 4, 1, -29, -60, -1, 49, -3, -6, 15, -8, -5, 41, 3, 51, 0, -14, 25, 37, -16, 30, 17, 23, -11, 0, 18, 3, 0, 5, -22, -2, 8, -2, -60, 55, -34, -63, -32, 51, -34, -25, 5, 14, -11, 8, 32, -9, 6, 56, -29, 29, -13, 11, -57, 53, -79, 127, -39, -101, -27, 77, -49, -89, 64, 8, 38, -57, 49, -44, -37, 66, 36, 46, 2, -26, 20, 44, -8, 6, -14, 0, 17, -30, -37, -10, 37, -5, 2, -54, 6, -37, 18, 4, -1, 51, -30, 70, -7, -3, 15, 2, 2, 15, 51, 66, 121, -3, 31, 74, -46, 3, -42, 0, 16, 12, 0, -36, -17, -41, 9, -29, -26, 21, 30, 37, -60, 16, 57, 56, -74, -6, -39, -12, -46, -42, -2, 34, -22, -10, -23, -15, -13, -39, 25, -29, -56, 5, -28, -41, 18, -39, 81, 123, 20, -100, -5, -36, -43, 109, -21, -38, 83, 11, 27, 0, 0, -61, -23, 10, 27, 17, -2, 34, -3, 4, -8, -36, 91, -54, 0, -6, -60, 51, 13, 14, -40, -2, 47, -4, -16, -82, -13, 19, -6, -16, -18, -25, -25, 14, -29, 67, 3, -2, 1, 16, -5, 42, -4, -5, -4, -65, -25, -4, 12, 37, -47, 10, -18, -31, -35, -50, -46, 47, -16, -29, 48, 41, -15, -50, -18, -23, -8, -32, -33, 31, -1, 16, -15, 43, -33, -20, 38, 54, -72, -9, 0, -41, -18, -48, -29, -70, -10, 1, -40, 13, 33, -7, -58, -21, 16, 12, -10, 28, -32, -7, -12, 23, -94, 48, -26, -25, -17, -13, 3, -21, 33, -50, 87, -22, -57 ]
[ 212, 181, 7, 110, 241, 222, 223, 121, 226, 207, 34, 180, 169, 7, 64, 71, 215, 180, 123, 144, 162, 208, 237, 205, 91, 161, 94, 11, 4, 170, 254, 190, 43, 62, 1, 196, 41, 30, 211, 209, 52, 115, 117, 81, 52, 156, 109, 33, 238, 230, 141, 216, 203, 79, 69, 45, 85, 86, 107, 57, 239, 182, 206, 181, 100, 213, 64, 255, 117, 50, 25, 184, 206, 46, 127, 71, 172, 168, 17, 41, 166, 104, 95, 219, 241, 220, 29, 197, 47, 85, 32, 22, 46, 98, 79, 110, 249, 34, 109, 170, 137, 211, 218, 197, 90, 159, 218, 241, 59, 128, 129, 37, 194, 124, 234, 83, 144, 130, 218, 6, 130, 96, 42, 100, 11, 26, 40, 84 ]
20231101.ab_3407_45
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Ауаҩытәыҩса ҿыц нап злеикуа аус аҿы инамцхәны агәамч ақәирӡуеит, аиашазы, идыррагьы аҽарҭбаауеит, иазҳауеит. Ари — егьыбзиоуп, иагьуԥышькласуеит.
[ 39, 62, -36, 28, -16, 0, 1, -51, 36, -45, 14, 44, -35, 17, -54, 41, 10, -15, 13, 9, -7, 25, 32, -48, -38, 68, 44, -68, 60, 10, 10, -28, -7, 61, -30, 20, 4, -38, 5, 38, -30, 0, 1, 40, 41, -36, 12, -33, 26, 76, -6, -5, 12, 6, 10, -20, -5, 41, 14, 48, 27, -8, -78, 29, 10, 41, 16, -37, -20, -18, 0, -18, 58, 33, 10, -3, 30, 59, 30, 32, -29, -9, 20, 9, -43, -8, 6, -26, 9, 14, 19, 49, 15, -3, -8, -21, 36, -49, 45, -16, -5, -32, -21, 1, -19, -74, -14, -24, -50, 48, 27, 88, -35, -11, -25, -37, -1, -32, -1, -49, -59, 62, -23, -63, -75, 77, 12, 5, 17, -51, -66, -23, 25, 23, 17, 20, 4, -43, 41, 23, -11, 33, -3, -11, -61, 1, 41, 8, 26, -46, 44, 64, 8, -42, -34, 7, -37, 10, -5, -26, 38, -47, 18, -33, 15, -38, 93, -2, 29, 34, -18, 43, -23, 3, 20, -35, 13, 46, 44, -83, 7, 3, -22, 50, 60, -12, -25, -35, 10, 55, -44, -25, -44, -5, -66, 45, 88, -43, 36, 73, 8, -8, 26, -28, -107, -31, -21, 49, -39, 56, -34, 0, -16, 53, -6, -19, -17, -46, -9, -38, 9, -12, 26, 29, -3, 0, -51, 6, -12, 11, 8, -38, 25, -54, 29, -5, 38, -11, -4, -11, 7, 85, 8, 0, 30, -4, -5, -67, 12, -119, 41, 41, -28, 39, 40, -50, -54, -6, 11, -10, 19, -38, 42, -4, 5, 21, -16, 15, 26, -14, 4, -48, -36, -10, -38, -30, -27, -51, -19, 52, 60, 0, -4, -52, -128, -17, 45, -40, -56, -14, 3, -13, -24, -40, -83, 23, -23, -21, -10, 32, 3, 46, 75, -25, -9, 50, 20, 26, 32, 4, 5, 6, 72, 45, -43, -5, -69, -18, -38, 73, -17, -32, 38, 62, -35, 35, -30, -39, -2, 9, 118, 39, 1, 34, 17, -29, 4, -4, 19, 7, -30, 44, -53, -3, -17, 10, -24, -38, -3, -18, 15, 73, -118, -30, 49, 1, -47, 26, -6, -33, -8, 10, -51, 19, -1, 46, -27, -19, -39, 48, 5, 34, 69, -13, -22, 16, -42, 33, 32, -33, -31, 19, -6, 127, -24, 27, 30, 4, 91, -4, -22, -52, 67, 11, 0, -29, -30, 34, -22, -50, 29, -55, -4, -46, -3, 22, 2, 17, 9, 12, -36, 2, -8, -25, -41, 9, 24, 35, -26, 10, -5, -47, 50, 41, -34, 85, -11, -96, 106, 35, 6, 44, -49, 54, -26, -24, -105, 62, -4, 4, -46, -21, 40, -33, 5, 31, -7, 43, -32, 41, -65, 45, -76, 30, -55, 121, 14, 7, -31, 0, -30, 18, 14, -16, 5, -23, 21, 21, -3, -2, -17, 62, -25, -50, 61, 82, 13, -41, -26, 2, 16, 31, 4, 3, 27, 27, 5, 25, 127, -73, 63, 55, -62, 1, 68, -91, 30, -10, -38, -68, 24, 4, -2, -23, -4, -6, -2, -8, -38, -38, -50, 77, -41, 36, 41, -103, -50, 65, -7, -24, 22, 11, -3, -2, -15, 13, -36, 52, -76, 35, -19, -42, 7, 0, -29, -46, 30, 25, 27, 42, 4, 32, 41, 29, -45, 32, 60, 23, -57, 12, -24, 14, -33, -20, 21, 41, -18, -7, 0, -29, -28, -113, -23, 70, 31, -9, 38, 14, -1, -57, 30, 47, 10, -18, -30, -97, 11, 18, -6, -13, 32, 24, 43, -34, -16, -55, 10, -24, 15, 9, 16, -13, -2, 16, -10, 78, 30, 114, 108, 18, -31, 4, -48, -17, -12, 51, 56, -21, 48, -47, 38, -20, 51, 10, 5, -37, 23, 1, 3, -13, 34, -38, -25, -49, -15, -46, -44, 17, -8, -4, 3, 41, -48, -39, 15, -51, 22, -27, -53, 92, 44, -74, 54, -10, 1, 17, 13, -45, 13, -30, -31, -26, 70, -35, -10, -8, 3, 43, -53, 81, 62, 26, 27, 127, 14, 80, -36, -22, -10, -79, -5, 24, 11, -11, -25, 69, -20, -35, -43, 53, 36, 66, -15, 1, 31, 10, 24, -24, -7, 0, 20, 31, 2, 1, 0, -4, 68, 74, -71, -51, -19, 18, -87, 34, -26, -38, 23, -41, 23, 34, 40, 3, -29, 26, -61, 0, -14, 31, -34, -16, 3, 3, -3, -47, -37, -19, -16, 7, -52, -22, -41, 2, 25, 34, 30, -42, -71, 9, 67, -39, 96, 26, 51, -67, 0, 15, -1, -28, -27, -16, 11, -4, -6, 6, -12, -7, 55, -2, 24, 14, -8, 31, 23, -44, 21, 4, 13, 31, -10, 7, 50, -15, 30, -24, -30, -27, 21, -50, 27, -29, -33, -24, 51, -8, -41, -2, 4, -25, 37, 45, -22, -1, 23, -11, -4, -3, 9, -62, 27, -75, 127, -41, -67, -37, 100, -53, -53, 20, 18, 58, -47, 22, -30, -26, 52, 52, 41, 8, -3, 52, 28, 2, -29, 24, -15, -2, 22, -32, 14, 17, 1, 0, -56, 18, -18, 31, 7, -27, 46, -40, 69, 0, -6, 33, 11, 16, 19, 35, 45, 71, 20, 48, 18, -32, 18, -3, 13, 35, -8, 13, 0, -16, -9, 10, -5, -8, 0, 20, 39, -65, 9, 44, 61, -77, 41, -36, -23, -32, -35, 33, 20, -43, -61, -2, 12, 19, 22, 65, -33, -67, -3, 23, -25, 39, -39, 94, 105, 28, -97, -10, -27, -36, 105, -24, -26, 38, 65, 18, -19, 28, -53, 1, 28, 4, 13, -7, 5, -54, -4, -29, -27, 124, -69, -2, -16, -77, 43, 36, -35, -56, -25, 80, 32, -11, -103, 20, 13, -13, 10, -4, -8, -28, -25, -35, 48, -9, -60, 7, 26, -34, 71, 0, -8, -12, -38, -31, -5, -7, 47, -45, 8, -21, -30, -43, -52, -65, 59, -8, -12, 74, 42, 5, -62, -30, -8, 11, -44, -39, 22, -25, 17, 21, 46, -11, -8, 23, 34, -47, -21, -16, -54, -20, -43, -42, -72, -10, -13, 1, 2, 7, 2, -14, -1, 26, -5, 6, 4, -23, -18, 31, 4, -45, 23, -14, -87, -15, -12, 12, -18, 14, -49, 70, -30, -17 ]
[ 214, 181, 182, 110, 91, 122, 206, 121, 226, 239, 50, 248, 161, 7, 0, 71, 143, 180, 123, 148, 170, 214, 237, 140, 27, 161, 84, 11, 86, 168, 248, 182, 42, 218, 1, 194, 33, 30, 127, 193, 52, 126, 180, 67, 52, 92, 121, 101, 120, 228, 135, 209, 211, 79, 69, 45, 85, 214, 177, 57, 255, 182, 140, 1, 100, 197, 76, 255, 117, 50, 27, 56, 206, 46, 95, 70, 174, 232, 19, 41, 174, 136, 223, 193, 145, 222, 126, 197, 47, 84, 193, 30, 110, 194, 75, 111, 104, 162, 44, 138, 137, 211, 221, 47, 90, 223, 250, 217, 59, 161, 143, 21, 194, 117, 232, 67, 25, 160, 155, 2, 130, 113, 46, 96, 7, 150, 104, 84 ]
20231101.ab_3407_46
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Зны-зынла исԥырхагахалоз даҽа мзызк ыҟан. Амыцхә «армара» зҽадызхалоз ҩызцәақәак «адунеи зегьтәи ареволиуциа» асахьа иҭырхуаз аҿы  Аԥсны цәыкәбарк иаҟарамкәа исдырбо ианалагалакь, аиашами ишәасҳәаша, скалам сымҟәыҵшәаны икашәон. Инықәбаны ицаша цәыкәбарк азы аџьабаа батәума? Аха аԥсҭазаара иснарбаз уи ауп, иара убри ацәыкәбар азыҳәаҵәҟьа аџьабаабара иаԥсоуп. Гәыкала аџьабаа базар - уи ацәыкәбар џьаргьы иқәба изцаӡом.
[ 8, 23, -1, 31, -30, 9, -7, -41, -1, 6, 40, 9, -5, -3, -6, 29, 0, 5, -7, -29, -14, 25, 46, -5, -18, 44, 37, -58, 120, 54, 44, -62, -22, 22, -8, -10, 39, -27, 16, -2, -63, 16, 25, 46, 10, -9, -9, -31, 1, 17, 6, 53, -6, -23, -5, 27, -10, 70, -38, 12, 21, 14, -65, 71, 19, 79, 21, -24, -12, -5, 15, -19, 42, 0, -28, -19, 17, 37, 20, 32, -34, -16, 15, -2, -45, -25, 0, -39, 14, 16, 12, 35, 38, 17, -32, -19, 4, -69, 20, -59, 4, -25, -30, 49, -23, -124, -25, -10, -44, 56, 45, 107, -15, -33, -60, -30, 7, -22, -6, -35, -8, 65, -44, -51, -61, 55, 11, -11, 32, -7, -47, 29, 38, 5, 29, 68, 39, -37, 67, 36, -20, 16, -4, -16, -45, -26, 18, -4, 42, -32, -10, 88, 23, -44, 2, 8, -13, 7, 0, -11, 24, -77, 10, -28, 22, -36, 93, -19, 20, -7, -1, 32, -39, -13, -7, -52, 21, 44, 17, -126, -14, 43, -44, 35, 67, 23, -26, -66, 6, 127, -83, 18, -72, -23, -96, 44, 85, -46, 63, 101, 8, -16, 30, -44, -65, -5, 19, -31, -37, 44, -38, 14, 2, 53, 26, -34, -40, -1, -6, -3, 43, -26, 9, -6, -31, 22, -36, 15, -20, 0, -2, -23, 44, -52, -1, -24, 25, 2, 3, -1, 38, 91, 27, 14, 33, 49, -9, -58, 58, -42, 6, 41, 0, 29, 23, -56, -85, 6, 30, -11, 35, -12, 53, -21, -9, -2, 34, 18, -3, 24, 9, -26, -25, -5, -2, 20, -9, -24, -12, 27, 50, -5, -9, -43, -99, -21, 20, -20, -16, 6, -40, -43, -55, 9, -25, -1, 3, -31, -55, 22, -29, 43, 97, -21, -16, 84, -11, 51, 19, -54, -2, 14, 49, 53, -74, 50, -47, -78, -56, 39, -17, -30, 49, 92, -13, 35, -57, -51, -17, 28, 125, 76, 1, 28, 51, 10, -19, -26, 8, 10, 0, 41, -39, 1, 3, 31, 4, -37, -54, -56, 11, 55, -72, -11, 95, 3, 3, 38, 12, -50, -13, -17, -65, 48, 0, 57, -32, 1, -25, 57, 15, -14, 59, -10, -24, 81, -25, 10, 21, 0, -20, 21, 2, 118, 13, 33, 31, -23, 63, 14, 37, -59, 45, 39, -5, 7, -21, 41, -41, -27, 12, -38, 29, -20, 34, 6, 13, 14, 20, 43, -41, 0, 21, -61, -39, 25, 46, 64, -18, 10, -11, -24, 46, 28, 5, 56, -24, -55, 50, 24, 18, 39, -56, 17, -42, -34, -89, 57, 24, 0, -33, 13, 11, -32, 28, 34, 13, 51, -42, 25, -77, 35, -55, 10, -45, 127, -14, 9, 5, -11, -40, 9, 4, -47, 21, 26, 36, 34, -42, 19, -18, 65, -24, -49, 77, 82, 35, -58, -14, 13, -25, 27, 16, -12, 18, 23, 28, 27, 127, -101, 14, 52, -49, 16, 61, -87, 17, -24, -76, -57, -4, 14, -10, 19, 12, -41, -18, 11, -67, 0, -59, 19, -17, 34, -1, -62, -29, 31, 28, -44, 14, 47, 13, 12, 1, -1, -18, 7, -27, 26, -17, -20, -13, -8, 11, 5, 45, -11, 70, 14, -31, -19, -1, -23, -6, 5, 13, -16, -38, 21, -24, 27, -78, -79, 21, 52, -101, -51, 27, -56, -30, -120, 4, 45, 0, 11, 7, -9, 40, -57, 16, 34, 12, -36, -27, -92, -8, 24, -26, 32, 12, 16, 44, -14, -18, 2, 1, -38, 32, 8, 25, -22, 15, 41, -16, 55, 29, 111, 121, -3, -20, 22, -55, -23, -27, 87, 70, -35, 23, 18, 30, -7, 35, -3, -24, -13, 32, 4, -11, -32, 45, -64, 1, -43, -46, -66, -39, 19, -61, -29, -11, 19, -10, -46, 0, -21, 19, -47, -54, 66, 15, -22, 38, -23, -4, -5, 10, -16, -46, 29, 15, -27, 65, -72, -43, 2, 4, 21, -33, 61, 58, 20, 19, 105, 52, 46, -14, 3, -10, -82, -5, 0, -13, 17, 29, 49, -50, -6, -18, 52, 61, 58, -25, 38, 15, 49, 21, -41, 41, 54, 14, 0, 36, 0, -2, 22, 67, 72, -83, -69, -24, 20, -101, 44, -8, -32, 20, -26, 12, 30, 22, -15, -28, 18, -67, 22, -11, 30, -50, 27, -24, -16, 17, -17, -13, -10, -10, -6, -13, 18, -43, -15, -51, -2, -2, -15, -81, -22, 37, -64, 86, 59, 69, -64, 12, -2, -7, -29, -35, -18, -2, 11, -5, 35, -13, -15, 37, 5, 8, -20, 7, 44, 1, -14, 10, 9, 32, -19, -5, -14, 17, -39, 13, -12, -25, -12, 34, -58, 65, -24, -60, -30, 18, -37, -32, -39, -6, -24, 8, 23, -25, 9, -20, -22, -28, 7, 4, -107, 22, -101, 127, -47, -82, -4, 62, -47, -71, 82, -8, 18, -24, 16, -55, -1, 47, -1, 44, 10, -31, 20, -6, 10, -10, -41, -4, 4, -40, -42, -30, 25, -11, -8, -15, -8, -32, 26, 13, 21, 41, 3, -15, 1, -23, 17, 31, -17, -24, 45, 53, 73, 1, 37, 88, -44, -8, -31, 31, 10, -20, -17, -46, 11, -65, 23, -46, -61, 18, 29, 10, -57, -11, 12, 29, -51, 5, -26, 12, -18, -19, 16, 65, -26, -14, -31, -31, 3, -44, 24, -51, 15, 6, -56, -17, 23, -19, 30, 93, -29, -59, 5, -41, -43, 31, -32, -7, 89, 15, 33, -5, 34, -61, -32, -7, 23, 17, -26, 44, -15, -32, -34, -24, 114, -68, 12, -21, -84, 24, 27, 16, -58, -24, 73, 8, -3, -45, -22, -2, -10, -11, -6, 14, -23, 38, -10, 40, -20, -52, 24, 35, 5, 58, -26, 1, 24, -57, 3, -28, 27, 18, -57, 37, -15, -8, -39, -29, -85, 6, -9, -16, 78, 18, -3, -68, -21, -8, 20, -12, -24, 13, -15, 10, 19, 40, -4, -31, 77, 33, -64, -6, -13, 0, 1, -75, -30, -74, 0, 6, -25, 20, -8, 17, -40, -32, 5, 30, -7, 36, -24, 14, -16, 32, -56, 13, -1, 20, -40, -1, -12, -29, 26, -36, 68, 0, -42 ]
[ 212, 241, 198, 110, 74, 120, 241, 93, 226, 207, 34, 252, 169, 7, 8, 70, 159, 180, 41, 182, 170, 144, 229, 205, 27, 162, 94, 10, 84, 143, 252, 190, 106, 54, 17, 130, 69, 150, 89, 209, 52, 127, 61, 227, 62, 29, 105, 119, 238, 212, 175, 217, 211, 207, 71, 111, 85, 102, 245, 57, 111, 182, 133, 149, 70, 253, 67, 176, 101, 50, 62, 184, 94, 110, 222, 70, 232, 202, 17, 41, 162, 105, 223, 209, 113, 222, 253, 197, 46, 85, 32, 64, 46, 129, 78, 238, 40, 162, 13, 26, 137, 82, 212, 68, 31, 89, 248, 197, 57, 169, 133, 101, 146, 116, 104, 83, 152, 10, 158, 214, 130, 97, 46, 99, 26, 154, 174, 22 ]
20231101.ab_3407_47
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Иҳақәиҭу Иисус Христос Иевангелие Цқьа. Матфеии, Марки, Лукаи, Иоаннии ирыкнытәу. Карҭ, 1912 шықәса (Араҟа Д. Гәлиа аиҭагаҩцәа хадацәа дреиуан, акорректура зкызгьы иара иакәын, ҽакала иуҳәозар, аҭыжьымҭа атекст даредакторын. Дырмит Есыф-иԥа уаанӡагьы дрылахәын акымкәа-ҩбамкәа аныхаԥшьатә шәҟәқәа реиҭагара аус, иҟоуп ихала иеиҭеигақәазгьы).
[ 28, 47, -45, 28, -2, 21, -10, -56, 34, -84, -15, 9, -37, 37, -103, 34, -46, -63, -27, 35, 16, 59, -5, -6, -15, 84, 65, -87, 85, 21, 4, -55, 6, 65, -2, 52, 3, -36, -4, 66, 9, 2, -9, 9, 1, -10, 18, -17, 64, 21, -4, -8, -5, -3, 0, -19, -3, 77, -3, 29, 31, 16, -68, 64, -3, 67, 45, -65, -6, -13, -19, -39, 39, 10, -25, -11, 23, 49, 3, 20, -14, -25, 71, 23, -40, -51, -2, -6, 36, 10, 2, 50, 51, -10, 11, -11, 82, -34, 43, 1, 16, 44, 28, -22, 11, -52, -16, -18, -27, 36, 40, 80, -20, -37, -19, -62, 7, 0, 0, -9, -29, 57, -36, -37, -49, 57, 26, -1, 13, -66, -73, -33, -25, 32, 9, 38, 11, -106, 2, 16, -47, 28, -16, -45, -54, -14, 19, 5, 34, -44, -4, 63, 15, -41, -31, 13, -14, 6, 16, -67, 83, 2, -5, 8, 40, -68, 109, -1, 13, 7, -4, 17, -31, -8, -37, -52, 19, 71, 28, -33, 6, 9, -20, 11, 26, -56, -35, -14, 49, 19, -7, -6, 0, -10, -4, 26, 117, -47, 20, 75, 15, 8, 32, 3, -92, -24, -18, 79, -62, 34, -53, -17, -55, 69, 57, 10, -6, -46, -13, -54, 51, -19, 15, 38, -33, 52, -77, 21, -22, 14, -4, -14, 31, -69, 61, -9, 23, 3, -5, -55, 23, 72, 16, 21, 56, 19, 5, -27, -15, -66, 50, 26, -36, 39, 32, 30, -69, -16, 16, -28, 0, -24, 21, -5, 12, 6, 8, 24, -13, -5, -13, -39, -26, -2, -51, -15, -33, -37, -20, 55, 43, -6, -3, -55, -104, 13, 13, -18, -32, 18, 32, -20, -31, -12, -77, 10, -36, -35, -18, 33, 75, -3, 87, -12, 60, 42, -32, 21, 8, -22, -10, 9, 25, 31, -38, -26, -78, -1, -19, 53, 15, -4, 43, 59, -15, -14, -54, -30, 18, 16, 86, 31, -7, 17, 14, 3, 3, -12, -24, 39, -13, 18, -71, 30, -31, 8, -38, -45, 4, -4, 31, 60, -85, -14, 15, -4, -45, 5, -3, -53, 21, -23, -21, 19, -2, 39, -20, -10, 8, 54, 22, -13, 65, -38, 22, 20, -27, 11, 72, -32, -5, -1, 9, 83, -13, 79, 11, -20, 64, -46, -28, -14, 83, 35, -9, -40, -26, 46, -37, -45, 56, -40, -24, -18, -3, -35, 21, 19, -5, 20, -77, -6, 80, -63, -41, 42, -9, 67, -50, -9, -59, -78, 9, 33, 3, 26, 11, -66, 66, 25, 1, 26, -69, 61, -30, -39, -116, 48, -9, 6, -23, -19, 38, -37, 34, 6, -30, 5, -17, 27, -40, 7, -63, -1, -3, 70, -83, 33, -12, 31, 19, 9, -12, 15, -75, -38, 30, -43, -9, 36, -19, 34, -9, -38, 63, 36, -21, -15, -3, 25, -22, 15, -25, -36, -8, 16, 48, 11, 127, -56, 62, 38, -45, 4, 56, -78, 35, -17, -64, -90, 52, -1, -10, -9, 16, -25, 1, 22, -51, 10, -55, 5, -2, 26, 79, -86, -37, 23, -13, -51, 40, 12, -6, 30, 20, 3, -39, 20, -55, -19, 9, -19, 21, 21, -27, 10, 41, 11, 56, 26, -13, -7, 14, 3, -58, 34, 37, 5, -45, -3, 35, 23, -14, -34, 30, 49, 10, -1, -7, -26, -1, -103, -6, 65, 5, -6, -6, 8, 24, -93, 2, 87, 25, -42, -57, -50, 57, 2, -21, -14, 36, 7, 41, -33, -26, -42, 23, 0, 8, -7, 25, -19, 4, 69, 2, 83, 63, 84, 93, 3, -44, 4, -57, -54, -5, 40, 56, -28, -34, 12, 33, 12, 20, -1, 8, -3, 8, -5, 29, -4, 14, -91, -61, -8, -19, -72, -55, 21, -38, -44, -7, 32, -52, -32, 23, -95, 15, -19, -34, 86, 50, -55, 0, 26, -26, 44, 32, -37, 7, -50, -16, -22, 9, -33, -28, 57, -4, 55, 1, 48, 62, 17, -3, 48, 21, 4, -23, 26, 9, -69, 30, 10, 6, -10, 8, 68, -36, -21, -43, 62, 2, 33, -38, 15, 26, 0, -40, 0, -29, 5, 13, 24, 3, -10, 12, -24, 42, 8, -54, -19, -20, -15, -37, 60, 13, -39, 20, -34, 46, 21, -1, -7, -30, -5, -23, 5, -14, 30, -34, -23, -8, -5, 13, 0, -5, 7, 4, -4, -37, -19, -25, 32, -5, -2, 6, -41, -42, -11, 10, -34, 31, 43, -2, -49, 33, 10, 5, -36, -12, -35, 15, -6, -25, -14, -1, -13, 49, -7, 18, 37, -20, 6, 38, -10, 58, 31, -15, 35, 18, 9, 40, -7, 14, -25, 12, -3, 0, -113, 50, -17, -75, -35, 67, -45, -24, 22, 38, 8, 12, 16, -13, -8, 80, -66, -14, -35, 41, -30, 49, -96, 127, -40, -112, -24, 127, -48, -87, 62, 34, 36, -7, 72, 5, -25, 4, -7, 24, -7, -45, 69, 37, 3, -13, -2, -37, 2, 24, -46, 1, 37, -70, -14, -49, -19, -14, 40, 3, -21, 54, -71, 27, -27, -44, 15, 51, 27, 24, 46, 14, 54, 15, 7, 63, -31, -15, -5, 17, -8, -12, -1, -64, 14, -14, 24, -12, -30, 1, 50, -10, -59, -18, 18, 14, -59, -56, -28, 22, -20, -31, 0, 9, -31, -4, -13, 15, -8, 3, 49, -63, -6, -31, -15, -49, 34, -38, 127, 75, 56, -99, -14, -9, -50, 103, -14, -33, 109, -21, 21, 12, 4, -33, -33, -9, -25, 33, -2, 37, -79, 5, 24, -46, 64, -22, 11, 0, -78, 56, 13, 2, -10, -13, 62, 11, -23, -81, 17, 12, -23, -24, -17, -35, -43, -44, -25, 59, -23, -57, 22, 37, -24, 81, -27, 1, 12, -41, -2, -18, -7, 33, -45, 28, -26, -32, -48, -38, -73, 36, -7, -39, 43, 14, 50, -35, 8, -37, 23, -13, -55, 35, -8, 2, 19, 29, -8, 8, 25, 95, -112, 4, -33, -67, -31, -75, -22, -57, -23, -11, -16, 4, -5, 43, -36, -8, 16, -28, -43, 20, -62, 0, 0, 9, -62, 23, -16, -54, -13, 20, -4, -53, 55, -29, 79, -46, -18 ]
[ 212, 149, 28, 110, 217, 218, 194, 93, 96, 207, 48, 250, 190, 135, 14, 71, 135, 180, 57, 150, 218, 208, 237, 140, 155, 241, 71, 11, 84, 172, 254, 55, 42, 240, 1, 134, 97, 26, 217, 193, 176, 247, 149, 75, 36, 148, 235, 99, 104, 196, 131, 73, 67, 239, 69, 45, 85, 93, 37, 49, 71, 182, 140, 181, 100, 221, 45, 243, 115, 56, 153, 184, 206, 58, 255, 70, 126, 168, 17, 41, 182, 137, 125, 219, 177, 221, 122, 193, 172, 20, 54, 18, 44, 226, 43, 109, 234, 162, 124, 138, 137, 218, 156, 108, 26, 159, 248, 149, 49, 137, 139, 5, 194, 92, 43, 91, 153, 128, 154, 194, 130, 117, 46, 232, 2, 146, 232, 148 ]
20231101.ab_3407_48
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Материалы по абхазской грамматике /Дополнения и разъяснения к книге П.К.Услар «Абхазский язык». Аҟәа - Сухум, 1927 г.
[ 38, 65, -75, 63, 1, -3, 29, -43, -18, -74, -15, -53, -48, -26, -123, -24, -15, -23, -11, 23, 20, 32, -14, -12, -48, 87, 5, -70, 66, -24, 27, -29, 16, 29, -5, 11, 32, 8, 18, 19, -57, -27, 0, 60, 49, -34, 9, 3, 84, 64, -26, 8, 9, 6, 0, -32, 11, 30, 101, 58, 11, -1, 6, -26, 0, 62, 47, -34, 11, -9, -26, -13, 45, -6, -13, -28, 6, 24, 24, 15, -16, 4, 23, 36, -19, -36, -39, 16, 15, -58, 70, 34, -23, 1, -18, -27, 42, -30, 19, -2, 11, 10, -4, -10, -15, -70, -29, -14, -38, 19, 54, 96, -3, -33, -64, -23, 9, -31, -11, -47, -94, 84, -14, -44, -38, 104, 46, 27, 21, 12, -41, 32, -3, -3, 0, 47, 92, -58, 32, 72, -23, 43, -21, -40, -73, -2, -40, -29, 19, -64, -43, 84, 33, -35, -60, 6, -34, 15, -24, -1, 16, -52, 65, -19, 8, -84, 127, 14, 24, 31, -26, 38, -33, 0, 41, -13, 15, 67, 65, -85, 26, 22, 11, 72, 40, -27, -38, -28, 46, 29, 14, -11, -25, -7, -68, 81, 77, -11, -9, 64, -1, -9, -1, 21, -28, 16, -38, 13, -68, 68, -34, -10, -28, 72, -8, -29, 0, -43, -19, -48, 52, -26, 7, 30, -6, -30, -31, -17, -8, -4, -20, -57, 23, -46, 14, 4, 20, 11, -18, -12, 62, 72, -30, 13, 110, -3, 26, -25, 6, -47, 20, 17, -21, 7, 24, -35, -26, -36, -6, -4, 2, -35, 44, -19, -68, 2, 35, 57, 14, 48, 54, -20, 12, -70, -31, -38, 0, -34, 11, 2, 29, 10, -15, -30, -73, 41, -13, 9, -29, -1, -13, -46, -36, -13, -54, 13, -20, -29, -16, 41, 13, 42, 93, -6, 9, 94, -3, 28, 31, -5, -21, -1, 77, 18, 29, -19, -86, 28, -29, 34, 1, 0, 21, 69, -47, -28, -48, -52, -13, 11, 127, 41, -10, 33, 21, -7, 27, 1, 30, -6, -18, -8, -26, 5, -40, -18, -33, -42, -21, -26, 25, 90, -18, 18, 6, 22, 6, -12, -11, -49, 10, -42, -30, 48, -48, -8, -15, -6, -28, 69, 21, 49, 102, -15, -12, 50, -19, 2, 41, -13, -1, -2, 47, 91, -5, 10, 29, -11, 28, 4, 40, -19, 4, -64, 10, -28, -48, -11, -11, -61, 80, -73, 6, -37, 17, 48, 16, -15, 26, 56, -62, -6, 0, -48, -66, 21, -71, 5, -18, -27, 3, -34, 15, 25, -9, 4, -3, -63, 62, 33, 19, 46, -9, 46, 18, -15, -48, 10, -19, 2, 10, -11, 23, -28, 33, -7, 0, 7, -4, 26, -34, 12, 12, -4, -8, 75, 39, 5, -31, -34, -13, 23, -29, 30, -37, 4, -3, -1, -12, 1, -4, 31, 3, -42, 73, 46, -3, -24, -16, 43, -90, -11, 49, 1, -26, 14, 84, -24, 87, -43, 49, 38, -63, -5, 63, -62, 24, 9, -22, -103, 60, -7, 18, -50, -2, -22, 12, 20, -33, -3, -34, 1, 18, 32, 38, -53, -45, 13, 23, -54, 60, 47, 0, 30, 59, 0, -40, 15, -75, -19, -20, -46, 57, 38, -68, -69, 33, 6, 40, 57, 29, 26, 56, 44, -54, 1, 19, 41, -50, 49, 46, 4, 4, -7, 63, 120, 41, -7, -59, -36, -29, -57, -19, 63, 26, -13, 9, -3, 7, -67, 16, 42, 24, -32, -31, -21, 55, 5, -78, -44, 42, -6, 10, -22, -7, -73, 2, -1, 7, -11, 56, -2, 22, 6, 6, 30, 4, 84, 100, 27, -3, 33, -23, -22, 0, 29, 58, -37, 22, 33, 20, -22, -30, -9, -36, 3, 53, -6, -14, -24, 66, -73, -20, -45, 45, -37, -128, 39, 41, 10, -24, 45, -21, -39, -10, -67, 26, -37, -26, 58, 24, -83, 76, -29, -21, -21, 21, -49, -5, -65, 7, -39, -20, 21, -50, 48, 0, -14, -32, 27, -32, -6, 12, 31, -20, 7, -14, 19, 4, -53, 15, 34, -29, 7, 11, 61, -25, -22, -37, 60, 51, 63, 16, -22, 32, 38, 62, 13, -34, -18, -8, 40, 11, 5, -10, 13, 20, -28, -25, -3, -24, 17, -17, 10, -10, 3, 45, -28, 40, 16, -78, 13, -73, 2, 3, -1, 9, 61, -39, 37, 36, 23, 0, 37, -71, 31, -25, -27, -8, -1, -20, 11, -41, -14, 0, -48, -48, -32, 65, -46, 47, 12, 3, -78, 71, 7, 10, -51, 16, -62, 39, 4, -52, 34, 15, 2, 47, 3, 2, -23, 4, 48, -38, -46, -24, -13, 41, 1, 3, -28, 13, -26, -13, -6, 8, 20, 23, -74, 9, -16, -91, -49, 80, -6, -48, 21, 48, -26, 57, 27, -32, -34, 53, -44, -4, -32, 52, -34, 5, -65, 92, -54, -61, -11, 101, -47, -34, 73, -7, 43, -41, 81, -23, -18, 0, 17, 35, 13, -90, 106, 9, 20, 12, -3, -50, 25, 24, -28, -8, -14, -65, -23, -51, 11, -40, 6, -16, 12, 24, -10, 58, -15, -20, 31, 41, 38, 38, 63, 54, -41, 77, 0, 8, -1, 38, 16, 71, 0, -47, -10, -31, 51, -35, 36, -41, -40, -18, 21, -2, -62, -21, 2, 30, -52, -62, -30, -1, -61, -30, -78, 47, -49, 37, 12, -18, -22, 5, 52, -29, -66, 19, 0, -19, 42, -30, 27, 97, 24, -99, -3, -44, -7, 104, -73, -18, 29, 36, 9, -42, 35, -4, -15, 12, 15, 24, 23, 17, -10, 6, 3, -39, 80, -34, 43, -12, -81, -7, 53, -2, -6, -4, 32, 3, -17, -54, -23, 35, 9, -7, -3, -35, -36, -15, -42, 3, -12, -60, 15, 8, -56, 62, 0, 70, -25, -59, 26, -8, -1, 20, -34, -17, -26, -12, -59, -60, -28, 40, -24, -25, -5, 0, 44, 20, 0, -45, 20, -6, -10, 11, -19, -6, 36, 14, 16, 7, 18, 55, -31, 6, -35, -53, -11, -42, -22, -55, -37, 11, -44, 2, 20, -22, 2, -1, 33, -15, 53, -16, 7, -40, -18, -34, -64, 23, -31, -36, -4, -17, 16, -50, 48, -21, 113, -68, -32 ]
[ 218, 0, 28, 106, 223, 59, 222, 254, 232, 143, 113, 180, 172, 7, 8, 71, 211, 180, 9, 148, 171, 214, 239, 142, 25, 53, 68, 139, 0, 188, 218, 182, 10, 126, 139, 197, 65, 30, 216, 229, 240, 118, 225, 3, 120, 144, 121, 99, 110, 160, 174, 201, 75, 79, 101, 171, 89, 197, 69, 177, 54, 178, 202, 49, 230, 253, 12, 255, 119, 184, 26, 184, 202, 42, 255, 78, 225, 136, 157, 9, 162, 37, 147, 91, 113, 239, 29, 133, 109, 109, 244, 18, 46, 235, 126, 195, 163, 162, 108, 138, 137, 83, 222, 96, 86, 159, 187, 197, 17, 128, 179, 53, 194, 116, 251, 81, 24, 192, 155, 146, 2, 61, 39, 232, 11, 117, 8, 84 ]
20231101.ab_3407_49
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Иааркьаҿны аԥсшәа аорфографиа. Аҟәа, 1935 шықәса Аурысшәахьтә аԥсшәахь иеиҭагоу Жәлар /азеиԥш/ политикатә-терминологиатә жәар. Аҟәа, 1935 шықәса
[ 1, 40, 9, 8, -6, 33, -1, -65, -7, -86, -24, -49, -54, 6, -120, 3, -29, -13, 10, 76, 34, 11, -54, -67, -19, 114, 66, -111, 87, 1, -6, -46, -55, 26, 4, 63, 26, -23, 6, 40, 67, -21, -29, 37, 18, -3, 15, -5, 80, 60, -21, -2, 11, 2, 1, -29, 9, 38, 10, 22, 5, -3, -29, 29, 11, 54, 33, -27, -13, -10, 5, -2, 41, 8, -14, -9, 10, 30, -9, 3, -21, -17, 48, 8, -40, -18, 9, -18, -30, 39, 9, 53, 37, -23, -5, 1, 33, -55, 35, -19, 7, -22, -51, 15, 9, -57, -12, -37, -88, 9, 36, 67, -7, -48, -64, -83, 37, 10, 0, 2, -82, 47, -2, -45, -31, 87, 26, 2, 39, 2, -55, 21, 3, 10, 6, 55, 25, -76, 39, 23, -13, 25, 13, -17, -63, -16, -30, -25, 27, -35, -51, 48, -2, -7, -11, -18, -29, -13, 18, -50, 61, -70, -2, -29, 14, -66, 89, -10, 36, -15, -3, 51, -31, 12, 44, -16, 17, 53, 36, -76, 8, 32, -26, 40, 19, -77, -20, -20, 52, -2, -21, 36, -71, -17, -56, 25, 101, -57, 47, 101, 45, -12, 35, -30, -100, -47, -22, 63, -10, 19, -32, 13, -19, 61, 23, -23, 6, -59, -7, -32, 35, -8, 19, 42, -5, 43, -38, -7, 29, 16, -7, -8, 23, -87, 14, 0, 28, 8, -9, -25, 2, 45, 13, 17, 46, 10, -1, -18, 20, -81, 36, 39, -21, 43, 47, 13, -88, -18, 13, -12, 50, -43, 39, 1, 3, 0, 0, 31, -8, 11, 11, -25, -32, -7, -30, 2, -40, 1, -14, 62, 75, 4, -24, -54, -119, 3, 6, -20, -10, -16, -9, -25, -61, 3, -68, -3, -10, -29, -22, 35, 15, 19, 68, -13, -39, 50, 33, 35, 35, -33, -9, 24, 78, 48, -25, 12, -76, -15, -48, 38, 14, -19, 37, 44, -16, 13, -43, -31, -20, -14, 127, 37, 17, 13, 41, -3, -6, -24, 6, -6, -30, 40, -29, 16, -23, -9, -40, -43, 7, -14, 19, 81, -72, -5, 47, -23, -25, -10, -1, -56, -8, -45, -32, 40, -45, 48, -23, -13, -29, 53, 33, 39, 101, 0, -25, 44, -15, 15, 64, -10, -11, -10, -6, 89, 12, 78, 11, -26, 45, -9, -3, -25, 51, -1, 0, -25, -20, 20, 0, -39, 48, -90, -31, -78, 17, 22, -14, 5, 56, 60, -58, -4, 1, -66, -36, -3, -51, 59, -44, -27, -25, -40, -2, 25, -21, -1, 5, -9, 43, 26, 26, 24, -72, 65, -6, -48, -105, 25, -2, -33, -1, -23, 28, -47, 20, 20, 4, 29, -12, 47, -46, 58, -33, 0, -38, 52, 17, 13, -29, -17, -40, 20, 8, -29, -5, -52, -9, -10, -20, 35, -34, 48, -4, -23, 30, -9, 0, -43, -5, 6, -15, 19, 26, -6, 41, 16, 26, 17, 127, -78, 93, 63, -29, 20, 76, -92, 33, -4, -41, -76, 38, -14, 4, -53, -5, -59, -15, 38, -24, 2, -44, 11, -23, 25, 70, -77, -14, 50, 7, -51, 21, 46, -6, 16, 36, 4, -35, 18, -40, 52, -51, -71, -14, -18, -15, -61, 52, 40, 49, 49, 19, 17, 70, -3, -62, 34, 66, 52, -45, 42, 16, 2, -47, -50, 17, 43, -36, -3, 0, -49, -9, -77, -15, 63, 12, -22, 23, 4, 0, -59, -14, 87, 11, -8, -44, -65, 33, -10, -56, -25, 36, 5, 43, -20, 7, -57, -5, -20, 31, 14, 54, 0, 10, 66, 71, 23, 55, 69, 88, 40, -11, 38, -20, -21, -10, 51, 57, 12, -36, 31, 24, 18, 35, -10, 13, 0, 15, -9, -15, -8, 43, -43, 19, -59, 19, -52, -83, -8, 20, -23, -37, 33, -53, 5, 28, -83, 19, -26, -12, 103, 53, -93, 46, 11, -24, -10, 0, -70, 18, -29, -14, -4, -2, -18, -9, 29, 28, 17, -27, 17, 28, 44, 6, 56, -38, -8, -15, 42, 39, -46, 47, 27, -17, 0, 4, 73, -53, -59, -44, 21, 23, 84, 0, 11, 45, 16, 24, -19, 14, -13, 40, -2, 4, -30, -30, -4, 29, -3, -43, -15, -22, -12, -35, 40, -15, -25, 22, -34, -5, 35, 20, 12, -53, 26, -62, 14, -18, 50, -42, 17, 24, 23, 14, 15, -55, 39, -15, -31, -2, 8, -19, 3, -39, -10, 0, -31, -75, -29, 74, -26, 57, 25, 35, -54, 14, 19, 3, -25, -23, -32, 36, -14, -52, 10, 3, -5, 72, 9, 33, 31, -16, 18, -12, -6, 12, 0, -17, 44, 7, -19, -9, -22, -21, -31, 14, 2, 65, -106, 15, -1, -78, -41, 53, -14, 1, -35, -13, 2, 21, 16, 0, 9, 49, -8, -1, -19, -8, -65, 37, -92, 97, -51, -70, -13, 100, -51, -34, 47, 46, 49, -37, 59, -23, -47, 39, 31, 64, 10, -2, 36, 32, -2, -2, 40, -30, 0, -2, -47, 1, 61, 9, 3, -79, -28, -39, 43, -9, -19, 73, -62, 39, 32, 4, 33, 38, -19, 22, 58, 28, 18, 24, 13, 57, -22, 0, -1, 27, 49, -44, 4, -17, 18, -38, 2, -7, -20, -15, 4, 2, -64, -6, 36, 51, -103, -39, -21, -6, -45, -21, -7, 4, -28, -31, -26, -8, -33, 13, 57, -25, -55, 15, 5, -17, 13, -38, 28, 94, 48, -87, -22, -34, -35, 127, -62, -36, 99, 10, 50, 3, 56, -118, -47, 13, 3, 26, 20, -6, -61, 30, 1, -18, 118, -94, -1, -20, -62, 17, 24, -48, -34, -24, 43, 24, -5, -61, 0, 23, -17, -40, -68, -52, -37, 14, -11, 18, -2, -18, 41, -6, -39, 53, -31, -12, -13, -8, -2, -2, 7, 31, -13, -20, 0, 0, -60, -98, -13, 82, -9, -37, 17, -18, 69, -12, 0, -35, 29, -11, -10, 15, -20, -22, 7, 18, 9, 11, 13, 57, -89, -19, -15, -80, -33, -37, -17, -85, -36, -1, -44, -4, 27, 0, -26, 5, 6, -10, 0, 19, -27, 0, 1, -27, -77, 22, -12, -58, -13, -19, 0, -25, 13, -51, 84, -16, -21 ]
[ 244, 5, 60, 108, 123, 154, 206, 249, 226, 205, 50, 121, 169, 135, 15, 71, 223, 182, 9, 2, 138, 150, 237, 137, 27, 161, 86, 139, 76, 188, 252, 183, 43, 246, 21, 198, 4, 30, 121, 209, 180, 62, 37, 11, 32, 20, 125, 97, 232, 166, 141, 200, 65, 47, 68, 47, 85, 198, 5, 41, 111, 182, 138, 21, 102, 221, 64, 254, 119, 50, 27, 152, 142, 143, 255, 71, 123, 138, 137, 105, 178, 129, 223, 27, 113, 254, 168, 129, 39, 85, 244, 82, 46, 226, 111, 77, 131, 178, 159, 162, 137, 211, 217, 79, 18, 251, 250, 213, 25, 128, 131, 53, 194, 124, 243, 83, 25, 130, 146, 6, 98, 85, 39, 224, 1, 182, 200, 84 ]
20231101.ab_3407_50
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Аԥсуа жәаԥҟақәеи, ацуфарақәеи, ажәарццакқәеи, аомонимқәеи, аомографқәеи, ажәлар амшцәгьа еилыргашьас ирымоуи, амцхаҵарақәеи, аҭәҳәақәеи реизга. Аҟәа, 1939 шықәса
[ 18, 55, -45, 11, 5, 23, -6, -71, 32, -71, -23, 40, -50, 32, -90, 36, -4, -20, 34, 40, 2, 15, -10, -73, -23, 91, 46, -85, 100, -5, 31, -44, -40, 30, 20, 78, 5, -25, 4, 57, 20, -21, -29, 50, 33, -19, 22, -6, 39, 95, -16, -13, 10, 21, -1, -34, -14, 57, 23, 44, 17, 3, -69, 31, -25, 30, 25, -25, -16, -19, 12, 16, 41, 14, -12, -14, 15, 31, 14, 0, -3, -24, 81, 39, -36, -49, -7, 5, 9, 23, 8, 55, 52, -27, 4, -18, 51, -45, 45, -5, 13, 7, -12, -4, 11, -47, -15, -41, -80, 25, 17, 69, -47, -1, 5, -40, 10, -14, 20, -32, -50, 66, -35, -74, -67, 66, 19, 17, 13, 15, -53, 20, -12, 0, 35, 49, 27, -88, 33, 22, -33, 41, -2, -36, -60, -8, 25, -16, 36, -48, -5, 60, 15, -39, -55, 8, -37, 23, -11, -41, 75, -11, -10, -2, 38, -43, 111, 1, 8, 3, 10, -11, -25, -2, 11, -13, 17, 60, 29, -71, -10, 29, -23, 19, 47, -49, -25, -4, 37, -17, -17, -30, -41, -32, -35, 33, 113, -53, 35, 86, 25, -6, 51, -51, -116, -47, -12, 51, -39, 42, -39, 20, -21, 58, 0, -19, -7, -57, -5, -47, 11, -8, 8, 42, -8, 30, -67, 15, -6, 26, -4, -27, 25, -75, 23, -10, 39, 12, 0, -15, 21, 74, 18, 39, 46, 38, 0, -33, -23, -51, 44, 42, -41, 22, 37, 31, -85, -16, 11, -29, 22, -48, 21, 11, 7, -26, 0, 30, -5, 27, -25, -27, -54, 3, -30, -38, -20, -55, -7, 48, 58, -16, -5, -46, -107, 3, 13, -26, -2, -11, 38, -26, -24, -1, -75, 12, -37, -27, -6, 55, 44, 23, 77, -13, 0, 74, -9, 18, 8, 0, -10, 16, 69, 35, -12, 11, -84, 2, -33, 29, -13, -21, 19, 76, -32, 13, -28, -35, 2, -37, 127, -4, -1, -8, 9, -55, -21, -36, 8, 19, 1, 55, -37, 16, -15, 9, -24, -51, 1, -10, 21, 67, -81, -29, 41, 12, -18, 27, -14, -41, -18, -40, -14, 65, -47, 39, -27, -18, -7, 48, 26, 18, 80, -27, 7, 5, -8, 14, 61, 5, -8, 4, -4, 103, 17, 51, 16, -23, 38, 9, 21, -1, 58, -21, 8, -40, -27, 12, -16, -49, 62, -74, -7, -47, 3, 25, 0, 4, 38, 44, -46, -8, -5, -53, -56, 29, -39, 30, -30, -23, -3, -80, 15, 49, -22, 29, 6, -21, 78, 36, 9, 3, -66, 67, -14, -27, -108, 27, 0, -34, -22, -50, 44, -38, 40, 29, -8, 52, -14, 57, -56, 73, -77, 12, -39, 70, 0, 3, -60, -11, -36, 31, 12, 0, -30, -35, 38, 8, 8, 4, -11, 59, 4, -48, 65, 20, 18, -53, -23, 17, -9, 17, 3, -2, -14, 31, 26, 9, 127, -60, 63, 44, -34, 12, 72, -80, 38, 10, -43, -106, 54, -7, 8, -44, -2, -34, -6, 18, -10, -8, -63, 50, -16, 24, 81, -96, -35, 31, -3, -60, 42, 41, -23, 0, -9, 27, -59, 36, -28, 21, -33, -51, 3, 24, -46, -39, 32, 20, 46, 65, 2, 13, 39, 9, -49, 46, 60, 61, -70, 7, -7, 11, -71, -79, 21, 53, -33, -14, -14, -48, 0, -43, -8, 52, 0, -31, 41, 11, 9, -56, 6, 72, 14, -22, -33, -70, 45, 10, -47, 14, 48, -16, 48, -37, -2, -35, -7, -21, 32, 6, 58, -5, 33, 79, 46, 35, 39, 108, 96, 27, 23, 46, -33, -35, -50, 38, 33, 15, 24, 2, 27, 9, 19, 0, 17, 0, 33, 4, -1, -22, 43, -61, -12, -43, 0, -77, -84, 0, -20, -56, -7, 42, -46, -21, 39, -91, -1, -20, -43, 88, 44, -90, 64, -8, -30, 24, 28, -55, 10, -24, -41, -27, 29, -43, -7, 27, -5, 35, -10, 31, 42, 18, 5, 57, -27, 20, -36, 50, 35, -79, 37, 7, -12, 1, 7, 95, -80, -70, -46, 53, 25, 57, -6, -18, 42, -11, 23, -11, 12, 19, 17, 0, 10, 2, -6, -3, 67, 45, -72, -37, -37, 15, -47, 74, -15, -28, 15, -24, 21, 40, 19, 2, -42, 3, -34, -8, -22, 40, -28, -31, 20, 0, 0, -7, -12, 40, -22, -52, -30, -25, -31, -3, -25, 25, 43, -69, -64, 2, 55, -18, 28, 30, 8, -54, 4, 12, -4, -32, -42, -15, 32, -14, -58, 7, 0, -5, 85, 21, 88, 42, -11, 6, 10, -29, 17, 15, 9, 19, -10, -18, -7, -32, -4, -38, -8, -5, 24, -63, 24, -11, -58, -40, 45, -28, -12, 28, 47, 9, 15, 10, -49, -5, 42, -23, 4, -22, -3, -67, 33, -81, 127, -47, -79, -17, 86, -48, -60, 53, 47, 33, -34, 33, 19, -38, 49, 43, 52, 5, -41, 71, -10, 28, -8, 43, -46, -10, 15, -39, -26, 23, -26, -7, -48, -5, 0, 7, -3, -6, 45, -63, 59, 10, 11, 42, 27, 16, -9, 47, 54, 69, 7, 25, 68, -40, -6, -34, 13, 22, -1, 12, -18, -4, -17, 6, -29, -42, 0, 41, 24, -42, -20, 18, 36, -70, 7, -21, -10, -41, -21, -17, -6, -36, -18, -34, 6, 1, -1, 40, -56, -30, 16, 11, -18, 46, -18, 52, 68, 26, -59, -26, -21, -23, 112, -71, -31, 127, 10, 44, -20, 62, -97, -56, 26, -13, 49, -7, 16, -65, 24, -2, -22, 109, -77, 10, -2, -73, 30, 24, -47, -28, -30, 70, 46, -17, -60, 34, 17, -22, -14, -52, -29, -34, -12, -29, 56, -14, -50, 42, -6, -67, 82, -29, 11, -23, -62, -15, 6, 6, 46, -30, 3, -26, -17, -48, -65, -57, 49, -12, -43, 34, 2, 55, -28, 2, -32, 26, -22, -33, 26, -10, -10, 7, 28, -13, 5, 29, 59, -81, -11, -11, -61, -13, -49, 1, -72, -61, -13, -13, -3, 0, 7, -25, -6, 6, -4, 7, 28, -14, -10, 1, -5, -60, 23, -18, -62, -17, -7, -6, -24, 5, -48, 72, -21, -15 ]
[ 220, 149, 60, 106, 123, 154, 204, 125, 99, 207, 49, 250, 172, 135, 42, 71, 215, 180, 41, 148, 139, 226, 229, 136, 27, 161, 86, 11, 84, 174, 254, 55, 43, 180, 65, 134, 33, 30, 221, 213, 52, 162, 61, 75, 52, 20, 123, 117, 239, 164, 143, 193, 67, 111, 70, 45, 85, 199, 61, 185, 103, 182, 202, 17, 100, 213, 76, 255, 117, 48, 155, 184, 218, 14, 255, 199, 255, 232, 145, 33, 166, 137, 95, 91, 113, 202, 252, 197, 47, 68, 228, 6, 110, 194, 111, 111, 0, 162, 124, 162, 137, 219, 213, 36, 50, 253, 248, 209, 57, 160, 13, 53, 194, 116, 170, 83, 25, 128, 146, 142, 130, 117, 38, 224, 65, 150, 72, 20 ]
20231101.ab_3407_51
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Аԥсуа жәлар рпоезиа. Еиқәдыршәеит Д. Гәлиа, Х. С. Бгажәба (ашәҟәы иамоуп Д. Гәлиа иацхьажәа). Аҟәа, 1941 шықәса; аҩбатәи, ихарҭәаау аҭыжьра - 1972 шықәса.
[ -4, 26, -47, -10, 1, 25, 2, -66, 47, -54, 25, 26, -24, 17, -78, 54, -31, -23, -13, 35, 11, 33, -11, -23, 4, 57, 69, -61, 80, 31, 8, -52, -27, 44, 11, 45, -14, -58, -32, 91, -17, -25, -22, 30, 13, -27, 33, -6, 72, 58, 7, -27, 6, 26, 0, -20, -13, 50, 11, 18, 21, 27, -34, 49, 19, 51, 24, 3, -4, 9, 10, 2, 53, 12, -14, -34, 16, 38, -3, 2, 2, -52, 83, 22, -18, -78, 3, -4, 10, 37, -15, 37, 55, 12, 3, -8, 65, -18, 21, 14, 46, 37, 7, 6, 43, -66, -18, -37, -72, 22, 46, 78, -29, -6, 12, -17, 0, -29, 4, -41, -82, 49, -21, -46, -52, 82, 17, 0, 18, -25, -74, -7, -20, 15, 25, 49, 24, -68, 16, 21, -24, 31, -12, -28, -55, -9, 25, 3, 33, -34, -4, 71, 4, -23, -32, -9, -64, 31, -25, -22, 57, -24, -1, -2, 40, -29, 105, -15, 19, -6, 7, 15, -6, 15, 25, -7, 35, 46, -1, -66, -28, 21, -47, -19, 48, -53, -26, -12, 47, 11, -25, -8, -28, -43, -52, 16, 125, -44, 53, 81, 17, -4, 54, -38, -124, -42, -1, 48, -49, 82, -49, 28, -11, 74, -32, -43, 15, -2, -30, -56, -11, -6, -19, 11, 5, 26, -100, 23, -9, 33, 4, -48, 30, -65, 49, -1, 37, -19, -1, -22, 45, 74, -15, 25, 64, 4, 1, -44, 16, -92, 41, 42, -31, 37, 44, 6, -65, -8, 2, -23, 1, -53, -4, 26, 0, -28, 29, 30, -18, 46, -28, -1, -33, 4, -22, -30, -32, -29, -27, 27, 82, -9, -5, -53, -122, 0, 40, -33, 13, -19, 15, -30, -38, -1, -81, 10, -31, -28, -13, 6, 38, 11, 59, -34, -7, 78, 9, 11, 29, 14, -19, 9, 58, 18, 22, -14, -46, 0, -24, 29, -24, -13, 27, 76, -53, -22, -22, -45, 6, -2, 99, 22, -11, -8, 10, -39, -16, -28, -7, 36, 21, 55, -46, 5, 0, 10, -23, -43, -41, -63, 7, 48, -61, 8, 45, 17, -30, 3, 0, -59, -19, -61, -6, 53, 5, 79, -37, -7, -21, 53, 0, 37, 70, -19, -31, 17, -25, 3, 45, -8, -9, 9, -9, 86, 14, 39, 22, -23, 59, 0, 32, -40, 42, 18, 8, -22, -28, 11, -15, -45, 87, -106, -10, -50, 0, -2, 10, 14, 45, 55, -46, -4, 6, -69, -54, 37, -79, 42, -27, -27, 9, -86, 17, 52, -16, 22, 7, -6, 57, 24, -9, 17, -46, 45, -34, -24, -101, 42, 0, 0, -20, -11, 36, -32, 12, 38, 9, 57, 9, 41, -44, 62, -77, -7, -26, 58, -15, -26, -57, -18, -25, 25, 24, 12, -49, -35, 77, 2, -8, 25, -24, 61, 9, -29, 36, 6, 7, -33, -34, 23, -27, 5, 34, -2, -1, 21, 28, 8, 127, -44, 65, 27, -75, -26, 69, -77, 39, 3, -34, -97, 70, -12, 16, -70, 0, -14, 6, 4, -22, -11, -54, 33, -7, 31, 38, -82, -33, 35, 19, -66, 30, 34, -24, 2, 25, 13, -66, 36, -40, 16, -18, -27, -5, 16, -37, -10, 33, 4, 46, 64, 14, -1, 36, 29, -53, 39, 44, 58, -43, 46, 0, 17, -42, -41, 17, 55, -15, 0, -4, -51, -11, -86, 7, 53, -5, 6, 2, -11, 11, -51, 15, 36, 8, -26, -31, -23, 20, 17, -35, 3, 47, -23, 51, -31, -12, -47, 11, -6, 18, 2, 37, 0, 10, 76, 84, 3, 55, 49, 75, 29, 11, 35, -36, -6, -14, 35, 48, -20, 31, -18, 26, -12, 31, 12, 22, -1, 19, 6, -9, -18, 38, -52, 0, -43, -26, -67, -58, 22, -16, -17, 8, 49, -25, -30, 27, -71, -4, -42, -36, 76, 45, -91, 49, 4, -25, 29, 23, -59, -15, -17, -19, -36, 27, -63, -36, 53, -23, 54, 0, 58, 59, 0, 3, 72, -32, 9, -51, 41, 37, -95, 41, -5, 17, -20, -4, 82, -60, -44, -42, 42, 28, 77, -3, 21, 53, -8, 61, -18, -16, 10, 19, 8, 37, -15, 4, -2, 48, 8, -51, -32, -5, -11, -33, 31, -23, -19, -7, -32, 54, 65, 48, -8, -36, -3, -20, 3, -15, 16, -29, 0, 11, -6, -1, -8, -15, 12, 3, -17, -23, -25, -19, 22, 11, 8, 26, -60, -82, -1, -11, -58, 49, 57, 47, -56, 13, 19, -2, -39, -16, -32, 8, -23, -7, -7, -7, -5, 40, -5, 45, 12, -11, -6, 29, -17, 15, 30, 33, -14, -5, -8, -3, -20, 4, -30, -6, 4, 51, -65, 34, -20, -52, -33, 47, -5, -17, 17, 15, 9, 18, 10, -33, 10, 42, -42, -10, -15, 17, -59, 25, -76, 127, -52, -107, -6, 120, -47, -78, 68, 22, 32, -21, 76, -25, -48, 25, 11, 51, 4, -46, 71, 2, 8, -7, 10, -69, 4, 1, -54, -48, 9, -69, -16, -57, -14, -28, 45, 14, -10, 64, -39, 62, -14, 12, 27, 43, 33, 9, 80, 56, 75, 19, 16, 45, -31, 20, -26, 35, 17, -7, -4, 1, -6, -19, 36, -21, -24, 4, 32, 29, -44, 12, 23, 64, -38, -23, -42, 21, -33, -27, -44, -5, -32, 13, -23, 3, -23, -13, 37, -28, -44, -1, -6, -26, 9, -53, 74, 48, 21, -47, -24, -9, 0, 86, -69, -61, 127, 2, 47, -9, 49, -91, -70, 27, -6, 40, 7, 10, -55, 50, 10, -36, 96, -70, 20, -3, -74, 20, 6, -44, -15, -39, 48, 33, -23, -78, 27, 39, -10, -18, -28, -67, -42, -51, -68, 87, -31, -65, 3, 19, -56, 86, -13, 33, -13, -50, 10, -10, -22, 25, -21, 6, -27, -33, -51, -55, -65, 56, -24, -23, 74, 4, 104, -62, -4, -25, 27, -27, -72, 29, -27, 27, 19, 65, -44, -12, 51, 48, -84, -2, -29, -41, -2, -60, -36, -75, -45, -22, -1, -24, 5, 17, -18, 0, -26, 20, 1, 61, -6, -22, -8, 1, -63, 22, -20, -16, -17, 8, 0, -48, 30, -19, 79, -23, -26 ]
[ 78, 181, 28, 238, 113, 26, 238, 125, 247, 205, 178, 222, 191, 135, 42, 71, 135, 180, 57, 132, 138, 182, 228, 140, 27, 163, 84, 129, 214, 168, 222, 183, 41, 180, 65, 134, 161, 30, 125, 229, 48, 178, 29, 195, 118, 28, 121, 101, 238, 228, 139, 201, 75, 109, 71, 47, 209, 7, 53, 185, 103, 178, 202, 177, 102, 221, 68, 255, 119, 52, 54, 184, 218, 47, 255, 198, 174, 202, 19, 33, 182, 9, 127, 90, 145, 218, 122, 193, 14, 21, 134, 30, 78, 194, 11, 46, 9, 162, 125, 138, 137, 211, 221, 100, 26, 191, 250, 201, 59, 136, 41, 5, 198, 116, 187, 83, 25, 128, 154, 146, 130, 113, 46, 96, 1, 174, 40, 212 ]
20231101.ab_3407_52
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Арҭ, инеиԥынкылан акыр жәашықәса иҭыҵуаз арҵага шәҟәқәа, ахрестоматиақәа рҿы, инарҭбаан аҭыԥ рымоуп Д. Гәлиа еиҳа ихарҭәаау итомқәа рҿгьы иуԥымло, убарҭ ирылаӡны икоу иоригиналтә рҿиамҭақәа - иажәеинраалақәа, иеиҭагамҭақәа, акыр зҵазкуа ажәа кьаҿқәа, ажәа хьыршәыгәқәа.
[ 11, 47, -67, 1, 1, -1, -8, -57, 42, -38, -15, 19, -43, 6, -52, 36, 9, 17, 19, -10, -5, 2, 25, -26, -26, 62, 59, -68, 100, 42, 31, -41, -14, 43, 0, 34, 7, -37, -23, 69, -52, 6, 16, 36, 36, -22, 12, -25, 29, 28, 39, -50, 6, 17, 23, 11, -15, 11, 28, 28, 13, -10, -49, 25, 27, 59, 23, 6, -11, -4, 22, 9, 32, -4, -54, -13, 27, 60, -1, 9, -4, -16, 102, 13, -14, -33, 14, 1, 8, 6, 29, 32, 7, -6, -39, -17, 29, -28, 26, 0, 3, 13, 17, -5, -6, -74, -28, -22, -89, 18, 43, 75, -21, -12, 11, 3, 0, -19, 5, -33, -33, 74, -31, -60, -61, 69, 15, -9, 13, -52, -63, -23, -2, 29, 9, 56, 26, -65, 29, 34, -33, 35, -17, -28, -56, -18, 21, -4, 27, -25, -24, 112, 6, -59, -36, -2, -21, 12, 7, -28, 29, -43, 0, -22, 22, -28, 92, -7, 40, 57, 31, 11, -17, 31, 22, -52, 27, 58, 19, -62, 2, 12, -17, 8, 58, -23, -30, -6, 22, 29, -35, -35, -46, 0, -62, 51, 107, -45, 68, 93, 10, -16, 24, -32, -86, -17, -14, 4, -25, 30, -36, 27, -36, 50, 27, 3, -29, -46, -2, -12, 19, -3, 7, 32, 16, 13, -79, 8, -3, 27, 14, -43, 16, -55, 24, -8, 7, -19, -17, -12, 22, 60, 3, 16, 55, -1, 10, -34, 34, -103, 22, 33, -22, 36, 30, -44, -124, -9, 36, -19, 29, -11, 26, -4, -9, -8, -1, 7, 41, 9, -1, -38, -50, 34, -8, -24, -31, -46, -21, 36, 71, 1, -6, -65, -128, -9, 57, -36, -38, -20, 15, -27, -2, -21, -92, 30, -37, -8, 1, 28, 16, 22, 70, -19, -7, 64, 12, 18, 31, -8, -2, 9, 63, 39, -37, 0, -39, -20, -32, 56, -13, -15, 20, 65, -36, 5, -42, -37, 0, 29, 54, 88, -11, 16, 43, 4, -4, 3, 23, 7, -14, 62, -67, 1, -23, 12, -8, -46, -53, -42, 5, 107, -87, -15, 57, -6, -47, 7, -1, -34, -6, -18, -19, 59, -11, 56, -48, -24, 0, 32, 14, 4, 98, -8, -10, 11, -13, 2, 30, -1, -1, 13, -17, 92, 29, 38, -1, -13, 103, -3, 23, -18, 65, 9, 9, -55, -30, 15, 10, -58, 24, -58, -23, -45, 14, 0, -6, 12, 18, 41, -58, 26, 21, -53, -51, 17, -15, 16, -22, 0, 8, -47, 37, 28, -13, 69, -18, -53, 101, 39, 13, 18, -66, 75, -44, -34, -128, 80, -15, 20, -44, -41, 44, -36, 48, 21, -31, 51, -24, 11, -64, 41, -88, -11, -36, 89, -40, 20, -13, 15, -34, 5, 31, -63, -49, -12, 82, -4, -9, 34, -24, 54, -41, -61, 70, 91, 20, -50, -35, -29, -5, 17, -2, -2, -36, 35, 33, 19, 127, -55, 14, 24, -46, 4, 59, -62, 47, -16, -33, -59, 62, 5, -17, -10, -4, -19, 35, 21, -53, 10, -66, 27, 2, 34, 82, -93, -66, 51, 26, -71, 54, 42, -10, 19, 36, 11, -51, 21, -60, 25, -19, -21, -31, 7, -8, -17, 45, -1, 42, 87, 33, 40, 54, 43, -49, 34, 46, 35, -56, 32, -5, 9, -46, -47, 21, 54, -16, -15, -13, -10, -3, -120, -5, 73, 20, 10, 1, 0, 3, -76, 12, 63, 9, -28, -24, -120, 40, 30, 1, 7, 49, -5, 39, -41, -21, 13, 5, -27, 25, -1, 22, -7, 0, 86, 20, 43, 68, 60, 73, 3, 0, 21, -45, -8, -42, 61, 58, -33, 63, -8, 45, 4, 26, 3, 29, -22, 27, -49, 20, -16, 71, -82, 0, -26, -13, -71, -49, 32, -33, -36, 0, 28, -18, -14, 25, -71, -6, -66, -21, 89, 43, -63, 69, -19, -28, 36, 41, -28, -36, 4, -3, -35, 31, -51, -39, 55, -1, 22, -25, 44, 66, 42, 17, 104, -25, 73, -31, 32, 13, -72, -3, 31, 0, -7, -12, 63, -20, -5, -41, 41, 15, 90, -5, 45, 24, 7, 3, -55, -14, -10, 23, 3, -21, -28, 1, -42, 39, -1, -53, -49, -21, -11, -61, 42, -14, -53, 19, -36, 51, 39, 56, 4, -35, 0, -38, -10, -27, 24, -47, -30, -4, -27, -11, -23, 9, -12, 15, -11, -35, -3, -31, 19, -24, 17, 30, -43, -82, -28, 108, -23, 92, 12, 43, -54, 20, 7, -10, -39, -20, -35, 11, 1, -16, -17, -12, -9, 40, 35, 18, 39, -17, 48, -3, -2, 28, 13, 5, 0, 4, 23, 35, -20, 17, -16, -4, -9, 30, -30, 32, -10, -28, -29, 26, -15, -39, -7, 20, -8, -14, 47, 5, 25, 19, -18, 13, -7, 11, -68, 21, -62, 127, -40, -73, -32, 62, -55, -119, 56, 28, 63, -48, 59, -20, -33, 51, 45, 49, 6, -29, 7, 5, 14, 5, -12, -28, 3, -28, -55, -34, 21, -38, -14, -66, 17, -17, 33, 6, -24, 45, -68, 46, 12, 9, 32, 19, 0, -9, 48, 41, 72, 11, 30, 47, -28, 8, -21, 28, 4, 7, 3, -29, -1, -31, 36, -29, -24, 2, 7, 49, -64, 18, 64, 52, -39, -28, -42, 4, -17, -42, -5, 1, -30, -29, -29, -16, -2, 5, 38, -38, -50, -4, -5, -46, 43, -35, 95, 89, 16, -78, -4, -19, -26, 84, -39, -33, 60, 43, 11, -18, 26, -34, -20, 4, 2, 41, -29, 16, -16, -17, -18, -40, 112, -81, 11, 0, -94, 44, -20, -26, -31, -16, 51, 23, -19, -67, -9, 25, -29, -28, -32, -58, -50, -45, -47, 59, -28, -69, 4, 24, -15, 67, 3, -8, -1, -50, -28, -9, -3, 48, -58, 10, -33, -32, -52, -51, -43, 44, -26, -18, 100, 59, -27, -90, -14, -10, 19, -15, -63, 44, 8, -4, 20, 16, -34, -13, 57, 15, -65, -19, -10, -48, -3, -46, -34, -54, -7, -20, 2, 20, -2, 23, -41, -16, 5, 1, -18, 33, -38, -12, 2, -9, -49, 15, -10, -9, -37, -9, 5, -12, 21, -31, 82, -30, -31 ]
[ 216, 149, 230, 110, 121, 122, 239, 121, 243, 141, 51, 248, 190, 7, 58, 70, 135, 180, 41, 134, 170, 246, 237, 140, 91, 161, 87, 11, 214, 168, 250, 182, 42, 30, 65, 194, 33, 62, 121, 209, 52, 247, 117, 67, 36, 20, 249, 101, 202, 230, 141, 217, 91, 79, 69, 45, 81, 86, 37, 56, 71, 182, 140, 53, 230, 221, 68, 191, 117, 48, 31, 184, 250, 110, 255, 198, 190, 170, 19, 33, 166, 73, 95, 89, 145, 222, 50, 129, 47, 68, 10, 22, 46, 195, 15, 79, 232, 162, 39, 170, 137, 211, 222, 68, 90, 253, 250, 241, 59, 136, 131, 5, 194, 116, 232, 90, 24, 128, 155, 66, 130, 97, 54, 96, 6, 154, 72, 84 ]
20231101.ab_3407_53
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Иара убас Асовет аамҭазы иҭыҵуаз Д. Гәлиа иеиқәиршәаз, иаԥиҵаз арҵага шәҟәқәа, ахрестоматиақәа: «Аԥсуа бызшәа. Аҩбатәи акласс азы. Аҟәа, 1934 шықәса», «Алитературазы ахрестоматиа. Ахәбатәи акласс азы. Аҟәа, 1934 шықәса», «Алитературазы ахрестоматиа. Ажәбатәи ажәабатәи аклассқәа рзы. Аҟәа, 1939 шықәса», «Аԥсуа бызшәа. Аԥшьбатәи акласс азы» уҳәа иҵегьы.
[ 17, 35, -28, 36, -17, 21, 3, -39, 37, -42, -21, 25, -29, 20, -60, 50, -44, -3, -6, 42, 37, 21, -42, -14, -19, 119, 54, -109, 101, 2, 25, -59, -4, 55, -1, 44, 8, -16, 1, 24, -14, 14, 8, 42, 19, -30, 11, -14, 82, 28, -4, -7, 4, -7, 16, -20, -36, 69, 14, 47, 26, 31, -58, 56, 8, 45, 24, -12, -5, -9, 23, -7, 63, -3, -23, -40, 21, 51, -6, 35, -13, -10, 65, 12, -50, -27, 19, -21, 27, 38, -9, 47, 62, -5, -18, -15, 53, -56, 80, 2, 22, 33, -1, -9, -6, -68, -30, -17, -47, 13, 49, 72, -27, -13, 16, -63, 17, -7, 1, -16, -91, 67, -19, -59, -40, 95, 11, 5, 17, 1, -47, 17, 0, 15, 16, 77, 26, -85, 29, 36, -23, 40, -2, -25, -37, -10, -13, 1, 46, -57, -16, 94, 9, -45, -25, 0, -33, 24, -5, -32, 59, -46, 3, 7, 55, -33, 124, -6, 32, 5, 27, 27, -6, 24, 35, -23, 10, 14, 10, -59, -31, 20, -60, 0, 53, -41, -29, -19, 41, 25, -49, -13, -32, -2, -57, 60, 123, -41, 36, 109, 13, -2, 22, -24, -118, -35, -21, 43, -32, 51, -37, 15, -8, 61, 23, -28, -1, -35, -26, -26, 8, 0, -11, 22, 0, 33, -77, 17, -8, 12, -4, -36, 26, -100, 37, -22, 104, 31, 31, -27, 31, 109, 20, 14, 59, 38, -2, -60, 11, -90, 40, 32, -39, 30, 41, -9, -92, -24, 21, -29, 14, -39, 24, 3, -14, -31, 7, 13, 13, 39, -25, -20, -69, 18, -27, -30, -41, -62, -14, 60, 67, 7, -23, -32, -120, -18, 30, -13, -46, 4, 44, -13, -14, -5, -82, 15, -41, -42, -14, 24, 44, 19, 102, -25, -11, 68, 12, 6, 19, 2, -20, 15, 43, 36, -25, -11, -56, -23, -35, 69, -6, -13, -20, 60, -85, -9, -19, -28, 10, -2, 83, 14, 4, 20, 1, -30, -43, -5, -36, -5, -46, 48, -32, 14, -25, 4, -13, -25, -41, -55, 7, 75, -60, -17, 16, 22, -21, 32, -8, -40, 8, -21, -21, 33, 14, 67, -38, -7, -16, 32, 32, -11, 55, -10, -12, 21, -14, 37, 70, 7, -11, 16, -1, 104, 0, 31, 28, -20, 67, 9, 29, -49, 22, 23, 25, -26, -37, 7, -5, -36, 63, -75, -20, -43, -2, 16, -8, 4, 39, 57, -51, -6, 19, -62, -54, 28, -28, 91, -29, -17, -12, -80, 41, 62, 3, 16, -15, -42, 21, 34, -3, 36, -64, 65, -21, -37, -97, 37, 0, -18, -45, -17, 39, -24, 21, 17, -8, 45, -12, 26, -42, 69, -89, -18, -24, 36, -34, -8, -65, -1, -25, 23, 32, 5, -66, 3, 38, -5, -16, 12, -9, 43, 30, -40, 41, 0, 12, -43, -24, 45, -6, 9, 5, 5, -25, 25, 19, 9, 127, -18, 62, 6, -49, -30, 81, -52, 28, 10, -37, -89, 51, 3, 2, -8, 2, -40, -17, 17, -59, -5, -87, 63, -9, 37, 43, -71, -40, 18, -10, -39, 10, 35, -18, -4, 0, 10, -68, 26, -68, -3, -11, -14, -5, 12, -44, -26, 31, 30, 35, 42, 11, 24, 47, 23, -50, 47, 64, 65, -65, 29, 7, 13, -63, -64, 21, 69, -25, -4, -8, -91, -35, -84, -1, 56, -4, -1, 6, -1, 22, -58, 5, 18, -17, -30, -21, -53, 41, 4, -19, 2, 18, -7, 43, -10, 11, -60, 16, -7, -1, 10, 18, -6, 13, 73, 63, 32, 53, 89, 114, 36, -6, 19, -41, -38, -29, 46, 44, 3, 44, 5, 12, -1, 58, 0, 13, 4, 7, -19, 6, -12, 29, -48, 14, -30, -22, -81, -75, 44, -26, -34, -1, 58, -37, -28, 16, -73, 16, -40, -37, 90, 17, -53, 42, -7, -30, 9, 42, -35, -12, -30, -21, -24, 6, -35, -33, 39, 2, 35, -19, 39, 39, 5, -4, 48, -38, 75, -42, 52, 9, -79, -3, 22, 5, 1, 3, 54, -42, -47, -31, 35, 38, 116, 2, 25, 43, -1, 43, -64, 10, 1, 38, -26, 3, -42, -6, -29, 52, 45, -71, -25, -3, -7, -37, 41, -26, -32, 25, -49, 29, 50, 67, 23, -41, 25, -57, -2, -16, 13, -32, -30, 9, -5, 4, 25, 7, 32, 8, -33, -9, 10, -24, -29, -34, 16, 24, -45, -68, 3, 29, -48, 38, 24, 27, -65, 22, -15, -6, -45, -37, -39, 22, 1, -39, 23, 5, 3, 62, 1, 87, 0, -1, -16, 21, -40, 6, 27, 31, 6, 15, -21, 2, -19, -10, -54, 25, 7, 49, -69, 30, -28, -41, -18, 48, 17, -11, 3, 14, 10, 9, 21, -5, 10, 16, -8, 5, -6, -2, -75, 34, -70, 120, -46, -51, -37, 104, -63, -70, 64, 15, 45, -44, 15, -9, -14, 57, 50, 64, 3, -31, 31, 33, 15, 0, 39, -27, -9, 15, -37, -31, 12, -53, 0, -46, -21, 0, 33, 14, -12, 49, -69, 47, 6, -6, 43, 48, 27, 23, 54, 60, 62, 34, 22, 63, -27, 12, -22, 27, 69, -36, 1, -21, 4, -44, -8, -35, -23, 26, 47, 33, -53, 24, 28, 8, -57, -33, -29, -3, -30, -14, -27, 1, -57, 46, -26, 4, -31, 6, 45, -25, -48, 22, -34, -2, 7, -24, 37, 68, 8, -45, -12, -23, 2, 72, -69, -22, 127, 21, 45, -20, 64, -113, -60, 22, 14, 8, 20, -1, -59, 25, -9, -49, 69, -37, 23, 1, -80, 33, 12, -38, -5, -36, 54, 32, -16, -79, 26, 26, -9, -14, -27, -38, -32, -19, -45, 35, -25, -69, 32, 14, -55, 56, -24, 2, -2, -39, -18, -9, -2, 42, -45, 6, -5, -10, -69, -81, -57, 35, -4, -32, 29, -11, 46, -37, -13, -30, 27, 0, -47, 20, -6, 0, 19, 29, -18, 4, 57, 79, -103, -1, -37, -35, -10, -17, -14, -72, -55, -16, 4, -23, 1, 21, -20, 5, -3, -10, -11, 37, -41, -27, -2, -9, -52, 29, -22, -23, -33, 7, 2, -38, 37, -45, 83, -33, -16 ]
[ 214, 149, 28, 110, 123, 122, 202, 125, 226, 141, 50, 216, 188, 7, 42, 71, 223, 180, 25, 148, 186, 246, 229, 140, 27, 161, 86, 141, 212, 174, 252, 182, 43, 60, 65, 194, 97, 30, 125, 193, 16, 190, 5, 67, 52, 156, 105, 119, 238, 228, 133, 201, 67, 205, 70, 45, 81, 7, 101, 185, 119, 178, 206, 145, 100, 205, 4, 255, 119, 48, 51, 176, 218, 166, 255, 71, 255, 170, 19, 41, 166, 9, 221, 89, 241, 250, 232, 193, 47, 68, 190, 70, 110, 131, 127, 47, 163, 163, 125, 162, 137, 211, 223, 37, 58, 223, 250, 212, 59, 128, 171, 37, 198, 116, 242, 91, 25, 128, 154, 130, 130, 81, 174, 224, 5, 162, 8, 212 ]
20231101.ab_3407_54
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Арԥызбеи аԥҳәызбеы рышәҟәы. Даеа хьӡыртәрақәаки жәеинраалақәаки. Қарҭ 1913 шықәса. Ажәеинраалақәи, ахьӡыртәрақәеи, ашәақәеи. Аԥсуаа рхьырԥар рахь.
[ 27, 52, -5, 7, 15, 66, 1, -68, 39, -34, -22, 31, -22, 23, -73, 56, -26, -15, 13, 50, 12, 20, -15, -68, -32, 82, 57, -87, 78, 20, 13, -48, -14, 59, 0, 46, 8, -30, 1, 50, 0, -42, -25, 3, 19, -27, 30, -39, 52, 53, -4, -6, 9, -2, 4, -10, -31, 56, 21, 27, 22, 19, -34, 49, -2, 58, 30, 8, -2, 0, 36, 24, 30, 16, -32, -10, 12, 50, 9, 1, -22, -7, 65, 37, -67, -28, -14, -4, 19, 49, -12, 51, 85, -2, 18, -15, 67, -26, 31, 0, 0, -2, -1, -9, -13, -50, -60, -48, -79, 23, 33, 79, -38, -13, -5, -33, 8, -29, 11, -38, -61, 89, -29, -67, -67, 101, 31, 16, 30, -34, -74, -3, -28, 24, 7, 58, 5, -63, 54, 41, -27, 24, -13, -33, -38, -19, 18, 18, 44, -7, -30, 96, 20, -41, -13, -6, -45, 32, -3, -24, 43, -33, 19, 1, 58, -33, 116, -11, 15, -5, 13, 7, -8, 8, 16, -6, 39, 78, 37, -79, -18, 43, -34, 1, 29, -21, -6, -21, 36, 26, -26, -14, -20, -11, -23, 48, 104, -39, 20, 71, -6, -15, 66, -51, -128, -51, -14, 40, -18, 31, -39, 17, -33, 72, 18, -11, -6, -30, -8, -29, 20, 2, -3, 33, -7, 28, -85, 19, -25, 11, 0, -49, 22, -76, 39, -13, 57, 16, -2, -28, 25, 81, 22, 41, 54, 37, 5, -27, -36, -67, 66, 29, -46, 5, 33, 10, -56, 4, 6, -17, 27, -38, 19, 1, 6, -20, -5, 19, 12, 14, -33, -10, -44, 12, -28, -16, 1, -36, 4, 75, 87, -15, -24, -45, -128, -3, -9, -26, 1, -1, 29, -32, -53, 14, -70, 9, -39, -30, -9, 33, 46, 22, 78, -28, -7, 61, 9, -4, 8, 25, -19, 16, 72, 38, 5, -7, -52, -2, -28, 54, -28, -31, 21, 56, -45, 7, -11, -43, 10, -8, 121, 11, -4, 12, -6, -56, -18, -21, -3, 26, -6, 44, -29, 17, -19, 5, -39, -67, -13, -38, 41, 64, -99, -4, 86, 0, -3, 31, 5, -54, -4, -15, -54, 48, -11, 42, -25, -2, -9, 40, 23, 10, 79, -22, -1, 1, -29, -20, 37, -21, 4, -1, -4, 71, 34, 57, 5, -32, 45, 23, 26, 2, 69, 19, 8, -13, -3, 30, -15, -33, 58, -66, -11, -36, 2, 0, 11, 8, 51, 47, -40, -22, 6, -86, -35, 24, -38, 43, -31, -16, -12, -79, 34, 52, -16, 11, -12, -14, 48, 36, 17, 13, -75, 78, -24, -32, -93, 61, 23, -32, -52, 0, 38, -22, 19, 26, -2, 61, -10, 20, -45, 50, -68, 1, -33, 97, -7, 27, -30, 0, -22, 11, 2, -7, -37, -51, 36, -3, -1, 17, -34, 50, -3, -36, 48, 19, -2, -45, -15, 25, -8, 19, -8, -13, 9, 10, 17, 10, 127, -49, 66, 28, -81, -28, 69, -90, 33, -5, -52, -97, 32, -4, 9, -47, 2, -21, -10, 2, 11, -2, -60, 47, -19, 27, 50, -79, -27, 25, 8, -51, 12, 21, 1, 12, 3, 4, -42, 15, -43, 29, -31, -30, -17, 5, -19, -3, 34, 8, 54, 53, 8, 7, 33, -1, -41, 32, 22, 41, -40, 55, -8, 17, -32, -34, 13, 52, -26, -5, 5, -53, -28, -80, 0, 43, -6, 7, 36, 3, 22, -65, 1, 47, 1, -27, -42, -38, 27, 9, 0, -4, 14, 7, 22, -12, -27, -1, 0, -11, 52, 5, 60, -11, 23, 75, 42, 20, 37, 74, 85, 13, -8, 16, -59, -17, -20, 53, 57, -42, 32, -46, 12, -37, 33, -2, 10, 2, 42, -8, -2, -28, 67, -77, -7, -40, 0, -95, -100, 38, -33, -64, -2, 62, -41, -33, 13, -87, 17, -27, -35, 99, 42, -62, 32, -4, -1, 26, 14, -37, 10, -31, -33, -16, 39, -49, -21, 10, 5, 81, -13, 69, 59, 15, 3, 82, -13, 41, -49, 28, 22, -90, 14, 9, 23, -10, 3, 86, -74, -58, -27, 73, 35, 71, 12, -11, 18, 31, 15, -28, -12, 31, 10, -3, 20, -7, 18, -18, 51, 51, -66, -14, -7, -18, -31, 68, -32, -48, 8, -39, 31, 45, 81, 1, -59, 3, -19, -6, 0, 51, -28, -4, 25, -2, 9, -35, -13, 19, -15, -22, -5, -15, -31, -12, -17, 9, 23, -66, -60, 20, -8, -36, 47, 46, 27, -64, 20, -9, -7, -49, -38, -27, 14, -13, -21, 1, -5, 3, 44, 9, 58, 10, -4, 5, 22, -35, 12, 8, 23, 20, 12, -25, 0, -23, 3, -34, 33, 10, 34, -74, 13, -10, -43, -18, 58, 19, -5, -21, 24, 5, -3, 9, -27, 12, 32, -47, -27, -8, -1, -61, 31, -91, 116, -55, -78, -15, 127, -60, -58, 42, 49, 27, -41, 31, 0, -44, 62, 32, 32, -2, -40, 97, 14, -2, -29, -3, -43, -15, 24, -33, -33, 16, -36, -3, -44, -1, -12, 18, 22, -8, 35, -69, 47, -23, -32, 21, 48, 27, 42, 52, 49, 59, 19, 17, 56, -31, 1, -18, 26, 16, -1, 5, -7, -8, -27, 23, -25, -28, -3, 8, 17, -75, 14, 51, 37, -95, -30, -24, 1, -65, -6, -29, 7, -47, 8, -33, -11, -14, -13, 29, -48, -32, 8, -19, -29, 45, -30, 88, 68, -2, -50, -8, -18, -4, 65, -73, 0, 127, -19, 57, 16, 68, -72, -51, 17, -22, 55, -17, -8, -66, 21, -5, -52, 97, -60, 19, 9, -91, 60, -8, -39, -20, -48, 47, 43, -22, -36, 36, 17, -18, -20, -29, -39, -45, -21, -25, 46, -38, -93, 24, 40, -32, 75, -19, 32, -12, -46, 15, -12, -7, 18, -16, 29, -30, -17, -56, -49, -55, 19, -7, -29, 67, -6, 68, -53, 8, -24, 37, -4, -61, 48, 3, 17, 7, 41, -12, -16, 43, 57, -75, -1, 6, -45, -9, -38, 6, -60, -42, 14, -27, 15, 1, 7, -20, -17, -2, 12, 4, 41, -21, -28, 7, -4, -86, 38, -26, -50, -24, 10, -4, -39, 28, -37, 68, -19, -19 ]
[ 222, 149, 60, 110, 123, 154, 202, 125, 119, 207, 48, 218, 184, 7, 10, 71, 135, 180, 57, 132, 186, 182, 229, 140, 27, 33, 86, 13, 86, 172, 254, 55, 107, 156, 75, 128, 165, 30, 109, 225, 52, 180, 21, 67, 54, 20, 123, 45, 239, 228, 143, 201, 67, 79, 70, 109, 85, 86, 37, 49, 79, 178, 138, 153, 102, 253, 68, 255, 117, 50, 55, 184, 238, 46, 255, 70, 171, 136, 145, 41, 166, 137, 223, 91, 177, 238, 106, 193, 47, 76, 164, 6, 78, 130, 95, 111, 171, 163, 53, 130, 137, 219, 152, 36, 90, 159, 250, 209, 27, 136, 161, 37, 130, 220, 162, 90, 25, 128, 154, 146, 130, 85, 62, 100, 75, 142, 72, 148 ]
20231101.ab_3407_55
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Аԥсны Аҭҵаарадыррақәа ракадемиа Д. И. Гәлиа ихьӡ зху Аԥсуаҭҵааратә институт, «Аԥсуа поезиа антологиа XX ашәышықәса», Аҟәа-Москва, 2009, ад. 894-901.
[ 3, 30, -41, 26, -8, 14, 11, -36, 25, -81, -33, -8, -52, 11, -107, 26, -50, -18, -17, 35, 35, 30, -48, -28, -46, 86, 72, -95, 87, 38, 6, -43, -10, 38, 25, 48, 21, -12, 8, 46, -1, -15, 0, 19, 46, -8, -8, -57, 56, 53, 25, -47, 13, 31, 8, -19, -10, 65, 40, 52, 6, 2, -41, 22, 15, 32, -2, 26, -22, -3, 25, 5, 33, -18, -61, -34, 28, 32, 9, 17, -2, -2, 68, 39, -26, -20, -15, 13, 5, -25, 84, 70, 26, -39, -39, -12, 48, -31, 15, -4, 21, 23, -24, 2, 6, -69, -14, -20, -31, 44, 53, 84, -17, -15, -30, -9, -13, -35, -12, -57, -28, 75, -35, -62, -56, 70, 39, 0, 27, 37, -24, 39, 17, -14, 9, 70, 30, -89, 12, 37, -32, 51, -7, -44, -71, -26, 48, -6, 12, -26, -14, 42, 12, -40, -7, 0, -40, 22, 7, -62, 58, -16, -13, -9, 17, -29, 114, -10, 28, 16, 12, 17, -47, 29, 81, 17, 26, 63, 23, -87, -20, 42, -47, -15, 60, 7, -15, 2, 17, 14, -31, -70, -27, 22, -22, 69, 111, -49, 8, 97, 33, -14, 14, -16, -77, -34, -36, 58, -41, 78, -47, 9, -44, 81, -39, -34, -21, -25, -12, 3, -37, 16, -19, 13, -7, 18, -68, -8, 20, 3, -10, -34, 32, -91, 34, -10, 62, 22, 12, -29, 58, 73, -1, 14, 3, 27, -18, -88, 35, -51, 7, 40, -9, 37, 46, 12, -33, -2, 0, -13, -8, -68, 15, 17, -11, -6, 3, 36, 5, 32, 25, -51, -46, -21, -32, -63, -25, -73, -21, -9, 77, -3, 1, -91, -128, 4, 53, -32, -45, 22, 61, -47, -31, -7, -80, 18, -21, -55, -10, 50, 45, 22, 76, -23, 23, 71, -14, 8, 8, 5, -23, 1, 62, 22, 5, -10, -60, -8, -30, 58, -2, -5, 9, 83, -57, 0, -47, -35, 0, -18, 122, 37, 5, 0, 14, -37, 6, -20, 25, 34, -24, 13, -58, 19, -7, 4, -13, -15, -30, -55, -20, 41, -43, -20, -7, 33, -8, 29, -12, -23, -8, -58, -20, 49, 15, 63, -33, -5, -29, 43, 18, 55, 86, -14, -5, 14, -13, 17, 53, -20, -1, -2, 3, 107, -7, 30, 29, -13, 46, 0, 12, -45, -17, 8, 27, -39, -66, -28, -15, -50, 0, -44, -14, -16, 2, 9, 4, 11, 34, 73, -106, -10, 48, -88, -50, 18, -9, 30, -33, -11, 20, -52, -1, 41, -16, 7, 0, -9, 57, 27, 13, 6, -53, 73, -21, -28, -94, 63, -11, 3, 36, -40, 34, -31, 68, 29, 14, 51, -11, 60, -61, 60, -37, 11, -48, 80, 0, 2, -30, -24, -54, 22, 9, -34, -16, -3, -9, 2, -26, 13, -22, 55, -13, -45, 70, 19, 11, -52, -16, 25, -33, 8, 50, -23, -3, 35, 63, 15, 113, -25, 56, 14, -45, -13, 67, -51, 32, 15, -11, -90, 74, -6, 21, -14, 6, -65, -32, 44, -51, 0, -68, 23, -14, 38, 38, -71, -26, 52, 23, -61, 38, 47, -10, 14, 21, 11, -53, 26, -34, 8, -40, -51, 35, 12, -38, -28, 14, 55, 0, 20, 1, 42, 54, 47, -66, 43, 30, 72, -35, 71, 14, 10, -57, -65, 5, 52, -26, -12, -14, -36, -19, -67, -16, 64, 10, -29, 19, -12, 16, -8, 49, 52, 44, -3, -1, -74, 37, -10, -49, -6, 50, 5, 42, -25, 18, -42, -14, -25, 15, 12, 44, -7, 0, 46, 30, 32, 27, 82, 76, 29, 0, 26, -51, -27, -31, 36, 59, -13, 47, 21, 14, 6, 39, -7, 26, 13, 14, -17, -11, -19, 48, -57, 29, -35, -21, -32, -24, 31, 2, 13, 7, 23, -28, -41, -3, -92, 6, -8, -20, 64, 36, -68, 56, -16, 14, 2, 6, -51, -10, -28, 9, -24, 7, -23, -25, 22, -1, 35, -1, 35, 33, 6, 0, 24, -6, 38, -16, 41, 20, -72, 11, 18, 8, 12, 25, 50, -63, -52, -24, 52, 22, 75, -3, 18, 30, -2, 17, -13, -18, 0, 6, 23, 2, 23, 5, -14, 53, 1, -53, -15, -35, 28, -38, 54, -13, -38, 35, -28, 46, 31, -7, 24, -61, 12, 3, -7, 2, 23, -46, 38, -5, 11, 12, 24, -36, 17, -25, -28, -12, -21, -35, -10, -12, 10, 17, -48, -81, -33, 69, -56, 54, 20, 37, -68, 25, 39, 6, -22, -3, -46, 45, -19, -57, 5, 5, -1, 50, 44, 54, 33, 10, 27, -14, -24, -10, -4, 27, -4, -32, -39, -48, -19, -23, -20, -55, -1, 20, -84, 8, 5, -71, -37, 66, -6, 0, -3, 40, 12, 13, 28, 6, 0, 59, -23, 8, -59, -1, -57, -7, -46, 127, -47, -83, -15, 125, -56, -45, 52, 22, 26, -56, 45, -9, -36, 62, 41, 52, 19, -85, 85, -12, 23, 25, 2, -66, -27, 1, -39, -61, 21, -30, -10, -59, -4, -35, 28, 21, 9, 41, -54, 34, 8, 3, 19, 44, 0, 11, 68, 80, 76, 17, 26, 64, -39, 10, -37, 27, 33, -36, 3, -7, 4, -18, 11, -41, -32, 15, 25, -1, -84, 0, 30, 60, -73, -17, -33, 0, -37, -43, -30, -28, -48, 14, -15, 38, -18, 0, 61, -29, -76, -1, 30, -31, 11, -53, 80, 57, 11, -60, -16, -16, 4, 95, -92, -32, 61, 34, 28, -30, 51, -79, -27, 20, 17, 13, 38, -16, -46, 50, 7, -18, 83, -47, 18, -10, -56, 18, 27, -78, -4, -39, 2, 43, -7, -63, 2, 37, 15, -35, 4, -47, -75, 31, -19, 58, -10, -75, -14, 7, -62, 85, 10, 39, -27, -14, -4, 9, -6, 51, -33, -18, -8, 1, -56, -85, -24, 41, -5, -50, 2, -36, 59, -1, 25, -34, 42, -4, -29, 46, 8, -9, 36, -4, 14, -21, 67, 55, -121, -5, -17, -33, -5, -59, 12, -30, -78, -26, -10, 14, -13, 19, 9, 38, -13, -34, 2, 30, -21, -5, -13, -57, -29, -16, 7, -5, -28, -15, 10, -44, 34, -24, 104, -40, -40 ]
[ 214, 133, 28, 110, 123, 56, 238, 125, 211, 143, 49, 184, 173, 135, 0, 71, 219, 180, 41, 150, 138, 247, 228, 220, 91, 161, 84, 21, 76, 174, 220, 183, 35, 62, 0, 166, 97, 30, 221, 225, 52, 190, 181, 65, 20, 28, 121, 99, 110, 96, 143, 201, 73, 111, 69, 175, 85, 198, 21, 57, 103, 178, 202, 149, 102, 221, 76, 255, 119, 48, 26, 184, 142, 142, 255, 198, 251, 138, 31, 9, 174, 41, 127, 91, 241, 218, 126, 197, 45, 109, 116, 6, 46, 226, 127, 194, 1, 178, 191, 168, 137, 211, 215, 36, 30, 255, 250, 213, 51, 136, 43, 21, 198, 116, 243, 83, 25, 210, 139, 138, 34, 93, 53, 96, 66, 230, 4, 84 ]
20231101.ab_3407_56
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Советская энциклопедия, «Асоветтә Енциклопедиа Ду» (аур. Большая советская энциклопедия), 3-тәы аҭыжьра, 30-тәи атом. Москва, 1974.
[ -7, 27, -61, 52, -34, -37, 6, -29, 31, -67, -13, 31, -43, 28, -69, 41, -25, -10, -14, 10, 4, 41, -2, -9, 3, 52, 77, -65, 87, 45, 8, -61, -3, 39, 0, 32, 16, -8, 12, 37, -50, 0, 30, 36, 30, -50, 30, -11, 116, 88, 1, -46, 20, 41, 11, -58, -43, 75, 32, 58, 15, 23, -90, 24, 10, 21, 10, 16, -15, -6, 4, -6, 37, -4, -13, -27, 17, 61, -18, 8, 1, -9, 49, 28, -24, -47, -3, 16, -12, -5, 57, 57, 6, -39, -7, -15, 67, -34, 12, -8, 23, 28, -17, 13, 21, -63, 26, 6, -74, 0, 41, 58, 4, -23, 7, -17, 3, -12, -20, -4, -33, 50, -25, -36, -41, 66, 31, 0, -6, 26, -26, 18, 0, -7, 39, 36, 28, -50, 25, 48, -25, 30, -25, -27, -95, -36, 3, -38, 18, -21, -56, 67, 11, -39, -49, 0, -64, 41, -25, -60, 52, 0, -11, -4, 35, -12, 64, -8, 30, 13, 22, 52, -27, 20, 32, -29, 31, 61, 50, -34, 13, 41, -29, 3, 33, -32, -23, -18, 57, 26, -17, -3, -11, 21, -31, 73, 104, -18, 5, 82, 45, -19, 3, 3, -59, -30, -24, 29, -31, 51, -31, 18, -43, 52, -3, -6, -10, -46, -13, -6, 9, 24, -33, 25, 4, 29, -97, 41, -34, 29, 15, -12, 35, -39, 11, -10, 54, 2, 10, 2, 46, 117, -20, -8, 29, 4, -7, -110, 31, -62, 18, 28, -27, 22, 19, 6, -79, -34, -14, -35, 40, -38, 5, 8, 22, -26, 0, 21, -16, 12, -41, 1, -39, -42, -30, -49, -31, -81, -8, -6, 74, -35, 7, -71, -102, 1, 26, -44, -82, 0, 7, -32, -17, -23, -89, 34, -36, -26, -14, 32, 54, 34, 104, -13, -16, 78, 42, -6, 56, 35, -23, 5, 62, 18, 40, -30, -88, 15, -21, 57, -3, -7, 15, 101, -44, -5, -44, -44, 0, -8, 127, 15, 2, 9, -7, -46, 54, 9, -8, 30, -26, -1, -60, 21, -30, 25, -28, -55, -24, 0, 37, 96, -116, -45, 12, -4, -72, -6, -26, -36, -23, -78, -30, 51, -35, 35, -18, -9, -32, 44, 27, 54, 117, -12, -14, 5, -41, -34, 7, -4, 16, 17, -14, 90, -4, 9, 6, -5, 67, 13, -17, -32, 31, -7, 1, -37, -19, 9, -24, -47, 0, -55, -42, -19, -13, 4, 4, 12, 17, 51, -62, -20, 24, -65, -40, 26, 7, 40, -43, -10, -2, -31, -4, 38, -17, 50, -23, -40, 101, 46, 18, 40, -35, 43, -13, -31, -78, 10, 2, -11, -13, -49, 43, -11, 101, 43, -18, 62, -42, 52, -71, 45, -16, 33, -43, 96, -9, 20, -44, -7, -26, 23, 0, 37, -5, -39, 33, -8, -34, 40, -44, 54, -35, -31, 36, 64, 6, -45, -18, 24, -48, -5, 78, 0, -23, 44, 57, 24, 106, -27, 45, 15, -29, 8, 56, -54, 54, 16, 15, -79, 108, -13, -1, -38, 0, -39, -17, 27, -41, -6, -55, 44, 38, 39, 28, -41, -25, -2, 8, -4, 36, -2, -2, 27, 19, 6, -37, 36, -56, 0, -29, -66, 42, 3, -13, -22, 14, 64, 6, 44, 20, 49, 66, 52, -76, 50, 63, 61, -49, 48, 2, 19, -57, -68, 1, 57, -26, 0, -3, -67, -13, -73, -58, 96, 36, -43, 19, -2, -17, -36, 36, 63, 27, -9, -18, -41, 34, 33, -35, -7, 90, -4, 25, -33, 13, -36, 4, -14, -2, 0, 32, -1, 5, 69, 70, 3, 54, 45, 59, 38, -31, 36, -22, -13, 0, 35, 37, 26, 8, -16, 37, 13, 48, 8, 7, -49, 11, 8, -6, -25, 28, -44, -19, -49, -2, -56, -76, 45, 38, 30, 29, 59, -48, -24, -2, -79, 9, 3, -34, 61, 44, -92, 46, -5, 16, -7, 24, -68, -21, 0, 0, -33, 17, -53, -36, 35, 8, 48, -22, 38, 15, 3, 10, 18, -24, 47, -36, 32, 15, -78, 12, 23, 0, -3, 4, 85, -76, -39, -37, 54, 57, 79, 1, 3, 40, 11, 51, -25, -30, -13, 3, 13, -9, 15, 6, -15, 77, 47, -76, -9, -23, 39, -14, 34, -18, -47, 47, -48, 23, 10, -6, 51, -25, 9, -42, 1, -12, 11, -39, -7, 18, 29, 10, 31, -57, 16, -21, -16, -17, -4, -3, 27, 0, 17, 19, -37, -50, -22, 44, -17, -5, -2, -22, -43, 35, -6, 12, -50, -33, -29, 78, -6, -30, 0, -4, -22, 65, -20, 12, 28, 2, 30, -42, 1, -9, -8, 18, -8, -8, -26, 1, -35, -6, -18, -19, 0, 24, -57, 18, -3, -67, -31, 59, -19, -11, 13, 57, 4, 2, 12, -42, 22, 57, -28, -11, -30, 0, -65, 30, -73, 127, -59, -57, -19, 94, -55, -40, 76, 5, 51, -67, 59, -11, -29, 44, 60, 81, 37, -36, 49, -2, 21, 18, 6, -23, 2, 0, -18, -36, 19, -28, -14, -57, -37, -38, 40, 15, 18, 55, -62, 39, 45, 35, 22, 61, -6, 12, 94, -1, 28, 37, -24, -3, 31, 37, -5, 19, 45, -1, -4, 39, -5, -5, 16, -46, -42, -26, 2, 23, -66, -30, 86, 73, -123, -28, -34, -21, -62, -34, -14, 1, -38, 3, -1, 20, -21, -16, 46, -46, -48, -9, 41, -14, 34, -28, 68, 54, 27, -45, -7, 4, 34, 93, -112, -20, 75, 27, 26, -8, 59, -58, -13, 31, -6, 10, 33, -2, -61, 52, 2, -34, 77, -51, 25, 0, -53, 18, 28, -40, -25, -42, 27, 27, 2, -91, -18, 14, -17, -25, 2, -39, -87, -53, -38, 66, -32, -40, 4, 14, -50, 46, -31, 38, -38, -47, -15, 6, -6, 48, -36, -7, -26, -14, -47, -56, -25, 41, -18, -44, 11, -25, 55, -5, 3, -28, 15, 0, -25, 22, -24, 4, 47, 20, 39, -17, 49, 22, -83, -10, -10, -47, -22, -29, -18, -94, -68, 4, -8, -28, -4, 16, -21, -18, 6, 5, 1, 33, -10, -33, 20, -66, -25, 0, -10, -71, -26, -24, 22, -2, -11, -23, 83, -29, -27 ]
[ 82, 149, 28, 238, 123, 122, 238, 125, 242, 141, 177, 56, 173, 183, 168, 71, 91, 180, 41, 148, 202, 246, 237, 140, 91, 177, 84, 13, 214, 175, 204, 183, 11, 181, 0, 166, 97, 30, 109, 229, 48, 188, 209, 71, 32, 20, 121, 45, 108, 164, 135, 201, 193, 79, 70, 45, 85, 71, 37, 57, 55, 182, 234, 145, 226, 157, 76, 255, 119, 52, 26, 56, 202, 166, 255, 79, 190, 200, 31, 13, 170, 105, 223, 91, 177, 254, 54, 197, 45, 84, 244, 30, 32, 162, 75, 210, 33, 162, 125, 138, 137, 211, 215, 100, 30, 251, 102, 201, 25, 128, 169, 21, 206, 116, 179, 91, 28, 144, 154, 138, 2, 85, 175, 96, 8, 158, 72, 68 ]
20231101.ab_3407_57
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%99%D0%BB%D0%B8%D0%B0%2C%20%D0%94%D1%8B%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%82%20%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84-%D0%B8%D4%A5%D0%B0
Гәлиа, Дырмит Иосиф-иԥа
Аԥсны Жәлар рпоет Дырмит Гәлиа игәаларшәара иазкыз арҿиаратә хәылԥазы мҩаԥысит Москва — abaza.org асаит аҟны
[ 16, 42, -9, 50, -37, 10, 3, -33, 35, -73, -4, 3, -32, 33, -95, 48, 7, 5, -23, -46, -8, 32, 50, 26, -12, 75, 65, -88, 84, 19, 0, -49, 7, 51, -38, 2, -6, -43, 1, 58, 1, 16, 41, 0, 20, -39, 10, -48, 81, 53, 5, -12, 9, 14, 0, -34, -33, 30, 9, 41, 2, 5, -64, 33, 4, 23, -12, 8, 7, 15, -5, -27, 63, 2, -19, 0, 31, 72, -1, 20, -8, -23, 41, 14, -35, -30, 10, -19, -10, 13, 19, 44, 24, -2, -13, -13, 54, -43, 36, -7, 11, 28, -8, 0, -3, -59, 11, -14, -27, 41, 33, 72, -54, -3, 8, -30, 2, -29, 20, -59, -20, 66, -30, -38, -47, 52, 19, -1, -10, -46, -59, -34, -8, 11, 9, 4, 24, -50, 42, 43, -4, 50, 4, -6, -68, -18, 41, -1, 21, -25, -28, 83, 20, -32, -53, -3, -40, 13, -10, -43, 40, -27, 24, -7, 34, -40, 102, 7, 21, 29, 13, 15, -39, 17, 20, -30, 16, 40, 36, -39, -4, 31, -47, -5, 33, -38, -3, 1, 24, 1, -31, -14, -38, 7, -38, 43, 105, -60, 43, 93, 19, -21, -4, -11, -58, -6, -27, -3, -22, 35, -17, 17, -57, 30, 0, 21, -20, -51, -25, -62, 28, -17, 10, 35, 32, -31, -38, -20, 32, 9, 12, -36, 38, -56, 22, -13, 38, -4, 0, -16, 39, 100, 11, 11, 9, 23, -16, -94, -25, -90, 59, 30, -49, 49, 33, 29, -88, -22, 10, -10, 39, -29, 26, -5, 0, -39, 16, -22, 47, 29, -26, -31, -34, -45, -44, -72, -3, -78, 9, 7, 89, 14, -41, -65, -128, 21, 39, -20, -56, -18, 17, -32, 27, -39, -75, 13, -22, -31, -1, 11, 30, 7, 10, -43, -14, 101, -2, 20, 25, -5, -9, 9, 78, 47, -23, -11, -49, -22, -34, 78, -14, -25, -13, 66, -36, 31, -18, -21, 6, -16, 127, 48, -6, -9, 7, -55, 33, 4, -1, 25, -57, 11, -69, 23, 15, 11, -20, -57, -25, -26, 21, 33, -94, -23, 21, 14, -47, 10, 0, -47, 2, -56, -33, 49, -1, 34, -17, -7, 3, 23, 23, 30, 127, -6, 9, 4, -8, -36, 11, 4, 13, 0, -4, 96, -11, 19, 36, -9, 41, 0, 16, -31, 43, 19, 18, -15, -7, 7, -3, -32, 25, -83, -6, -47, 34, 0, 5, 13, 50, 51, -69, 0, 27, -80, -18, 0, 4, 22, -18, -3, 25, -46, 14, 27, -14, 41, 0, -60, 72, 26, 1, 9, -61, 47, -50, -34, -117, 84, 14, 0, -23, -8, 39, -11, 59, 48, 11, 73, -54, 19, -78, 32, -68, 8, -33, 113, 17, 34, -17, -5, -38, 14, -10, 17, 2, -9, -8, 0, -1, -8, -19, 46, -30, -35, 39, 66, 11, -33, -38, 0, -44, 18, 18, -17, 11, 25, 49, 2, 127, -58, 56, 34, -55, 3, 87, -72, 44, 15, -10, -84, 78, -21, 27, -37, -2, -23, 14, 24, -79, -8, -58, 14, -61, 32, 31, -113, -56, 67, 1, -62, 41, 20, 13, 21, 36, 2, -17, 58, -90, 9, -11, -40, 14, -2, -25, -28, 29, 31, 19, 62, 12, 58, 57, 55, -54, 45, 64, 53, -29, 43, -11, 30, -60, -59, 21, 84, -18, 10, -21, -89, -34, -74, -9, 53, 18, -3, 24, 0, 11, -64, 8, 52, 14, -20, -40, -24, 47, 27, -5, -5, 46, -10, 34, -28, -26, -58, 16, -19, 23, 11, 17, 6, -7, 28, 23, 53, 45, 83, 58, 28, 3, 33, -33, -18, -45, 60, 47, 11, 47, -11, 31, -9, 88, 7, 41, -24, 38, -23, -24, -31, 58, -51, 6, -48, -23, -52, -7, -10, -35, -35, -17, -7, -17, -49, -21, -54, 26, -43, -28, 93, 43, -90, 47, -13, -11, 1, 18, -60, 24, -30, -27, -25, 22, -25, -4, -7, -17, 46, -10, 57, 65, 15, 10, 80, -7, 48, -44, 4, 3, -88, 15, 16, 44, 18, 17, 43, -54, -59, -5, 59, 46, 96, 9, 19, 35, -13, 66, -44, -17, -6, 6, 25, 27, -6, -15, 17, 75, 49, -82, -30, -39, 40, -77, 41, -9, -31, 31, -28, 15, 36, 29, 9, -48, 10, -48, 4, -17, 54, -33, 0, -12, -20, 2, -11, -4, -20, 28, 2, -29, 4, 6, 41, 56, 26, 26, -37, -79, -48, 106, -28, 88, 20, 41, -50, 5, 33, -6, -16, -34, -24, 30, 0, -18, 25, 0, 19, 31, -3, 48, -22, -9, 12, 32, -27, 23, 16, 22, -5, -5, -13, 28, -18, 3, -13, 10, 12, 15, -33, 6, -19, -31, -24, 49, 10, -1, -9, 29, 9, 19, 29, -6, 2, 37, -12, 17, -28, 23, -50, -2, -45, 124, -51, -74, -33, 109, -63, -88, 67, 36, 49, -50, 43, 3, -47, 52, 59, 36, 9, -42, 79, -8, 7, -12, -4, -31, -21, 2, -28, -36, 8, 2, 4, -64, -10, -51, 55, 31, -12, 64, -60, 105, 39, 41, 42, 11, 14, -4, 58, 35, 73, 42, 24, 3, -5, 24, -1, -27, -5, 31, 32, -22, -19, 41, 8, -23, -11, -13, 12, 22, -75, 10, 68, 65, -58, 10, -35, -5, -41, -34, -28, 21, -30, -31, 15, 10, -13, 7, 59, -33, -78, -26, 17, -47, 25, -66, 127, 70, 37, -55, -22, -3, 22, 105, -87, -68, 33, 29, 4, -11, -10, -9, -11, -1, -2, 51, 4, -20, -37, 44, 27, -38, 86, -52, -2, -5, -49, 68, -4, -33, -22, -14, 43, 25, -17, -46, 12, 31, -5, -40, -2, -41, -61, 0, -28, 63, -12, -63, 24, 34, -8, 83, -11, 28, 8, -43, 15, -19, -14, 11, -37, -5, 12, -12, -34, -62, -29, 40, -18, -32, 65, 39, -32, -46, 0, -30, 21, -4, -72, 17, -20, 9, 51, 22, -2, -4, 36, 51, -76, -5, -19, -57, -25, -51, -44, -78, -11, -13, 3, 1, -12, 4, 0, -3, 26, -14, 6, 0, -10, -45, 4, 3, -45, 33, -27, -70, -14, -22, 29, -44, 5, -14, 83, -59, 5 ]
[ 214, 149, 199, 110, 211, 250, 238, 125, 220, 221, 50, 120, 173, 39, 42, 71, 7, 182, 57, 132, 171, 246, 228, 156, 91, 128, 87, 11, 142, 170, 252, 55, 42, 172, 3, 198, 41, 30, 89, 193, 20, 178, 245, 195, 54, 156, 251, 61, 110, 228, 143, 217, 203, 111, 71, 47, 85, 197, 145, 57, 111, 182, 202, 49, 102, 253, 72, 255, 117, 52, 27, 184, 202, 47, 127, 199, 174, 138, 0, 9, 166, 136, 95, 91, 241, 250, 57, 197, 47, 85, 35, 126, 46, 195, 122, 110, 43, 163, 189, 168, 137, 219, 212, 39, 26, 253, 250, 51, 27, 160, 155, 21, 198, 112, 179, 66, 25, 130, 154, 210, 66, 101, 46, 96, 6, 214, 104, 85 ]
20231101.ab_3417_0
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
Аҧсны Аҳәынҭқарра абираҟ зкәакьҭа иашоу аш иалхуп. Аҧсны Аҳәынҭқарра абираҟ ашәага-загақәа - ауреи аҭбаареи 2:1 ҳәа аизыҟазаашьа рымоуп. Аш аурала  ашьацԥшшәылеи ашкәакәеи рыла зҽеиҭнызыҧсахло ацәаҳәақәа ануп, урҭ рахьынтәи ҧшьба иаҵәоуп, хҧа – шкәакәоуп.
[ 30, 63, 45, -19, -36, 33, -45, -72, 1, -4, -37, 8, -2, -6, -22, 22, 34, 7, 33, -31, -28, 17, 57, -55, -54, 99, 37, -81, 108, 9, 41, -55, 76, 41, 22, 22, 34, 16, 37, -1, -30, -2, 28, 7, 12, -10, -4, -63, 26, 33, 1, 34, -12, -22, -15, 19, -28, 40, 0, -15, 30, 54, 38, 74, 33, -14, -41, 37, -88, -24, 72, 12, 29, 5, -19, -19, 2, -10, 18, 15, -18, -16, 81, -12, -44, 3, 50, -39, -8, 28, -27, -3, 35, 73, -38, -4, 3, -1, -4, -35, -19, -49, -23, 3, -8, -123, -31, -10, -22, 64, 41, 104, 14, -58, -96, -42, 11, -15, -39, -31, -76, 79, -27, -82, -63, 115, 32, 7, 27, -61, -39, -1, 43, 26, -7, 68, 43, -15, 47, 8, -15, -6, -3, -5, -47, -9, 19, 7, 8, -35, 7, 20, 7, -20, 45, 4, 6, -18, 8, -62, 58, -62, 28, -27, 3, -80, 127, 1, 18, 55, -66, 42, -34, -11, 30, 4, -21, 7, 77, -82, 19, 22, -31, 57, 38, 7, -6, -4, 27, 32, -23, -44, -11, -87, -52, 2, 98, -42, 26, 36, 23, -32, 13, -19, -88, -49, -30, 44, -29, 42, -22, 70, 30, 3, 5, -35, -1, 8, -10, -22, 75, -34, 7, 24, -33, 5, -12, 11, -5, -15, 11, -17, 46, -35, -2, -35, 13, -46, -4, 5, -11, 48, 41, 17, 68, 23, 10, -8, 8, -68, 22, -7, -58, -26, -41, -66, 31, -8, -1, -2, -21, -47, 55, 0, -15, -19, 29, -7, 14, 50, 6, -27, 0, -35, 13, 47, 7, -3, 18, 29, 18, -4, 7, -26, -46, 12, -3, -3, -8, 11, 18, -33, -24, 23, -8, -13, 20, -42, -71, 54, -24, 37, 127, 9, 10, 21, 18, 61, 52, -96, 20, 6, 42, 58, -59, 31, 7, -62, -47, 14, 27, 0, 72, 73, -25, -22, -76, -33, -14, 10, 7, 54, 13, -11, 40, 27, -17, -28, 7, -1, -35, 14, -9, 11, -27, -18, -42, 47, 52, -39, 1, 11, -29, 29, 68, 10, -17, -28, 22, -67, 5, -13, -52, 84, 22, 34, -35, 0, -13, 55, -12, 0, -1, -20, -33, 29, -39, 29, 28, -28, -21, -4, 9, 77, -15, 52, 47, -13, 73, -19, -12, -96, -3, 34, 31, 32, -27, 2, -32, 9, 7, -6, -9, 3, -5, 15, 21, 12, 28, 15, -25, -28, 25, -64, -21, 7, 11, -8, -2, -1, 17, -58, 38, 37, 1, 73, -26, -80, 77, 38, 0, 31, 14, 4, -26, 20, -36, 74, -16, 22, -24, -12, 38, -35, -61, 7, 21, 9, -11, 15, -69, 38, -36, 2, -29, 70, 0, 44, 33, -20, -51, -21, -9, -83, -53, 4, 13, -15, -26, 0, -10, 33, -30, -43, 55, 88, 5, -39, -19, 31, -9, 65, 49, -71, 35, 21, 59, 81, 127, -114, 42, 57, -59, 31, 33, -108, 20, -16, -37, -53, -12, -11, 16, 1, 3, -62, -39, 26, -53, -13, -62, 61, -28, 20, 66, -71, 5, 2, -15, -7, 3, 39, 7, -3, -7, 8, -42, 21, -59, -2, -5, 9, -45, 23, -74, -49, 18, 4, 23, 4, 5, -5, 22, 21, 31, 29, -37, 37, 15, 102, -89, 34, -54, -73, 33, 72, -25, -25, -12, -39, -12, -128, -21, 109, 21, -2, -32, -21, 14, -42, 0, 64, 15, -1, -24, -74, 18, -15, -4, -19, 3, 41, 29, -1, -1, 84, -25, -15, 58, 13, 55, -31, 24, 25, 9, 9, -10, 95, 72, 27, -27, 14, -20, -49, -6, 54, 55, 18, 53, 0, 11, -26, 39, 2, 24, 14, 39, 45, 9, -24, 10, -58, 20, -34, -27, -67, -54, 4, -68, -36, -36, 35, -42, 2, 31, -18, -21, -28, -33, 51, 11, -39, 66, -48, 32, -4, 43, -15, 19, 42, -56, -32, 93, -76, 15, -15, -3, 34, -39, 85, 53, 3, 2, 72, -31, 39, -50, 37, 14, -81, 30, 11, 11, -27, -29, 72, -37, -39, -62, 39, 16, 77, -21, 14, 0, 2, -41, -57, 24, 35, -14, 54, 17, 38, 6, 23, 73, 54, -65, -103, -2, 11, -94, 2, 0, -4, 32, -38, 51, 17, -59, -4, -29, 9, -34, -4, -10, 14, -37, -6, 10, 25, 22, 16, -56, 30, -45, -24, -17, 3, -13, 32, 4, -9, -14, -8, -76, -61, 76, -61, 91, 29, 62, -45, 33, -19, -13, -17, -59, -28, 0, 26, -30, 14, -13, 7, 8, 27, 25, 0, 5, -1, 51, -61, 9, 30, 48, -10, 24, -38, 42, -56, 11, 22, 5, -18, 75, -58, 1, 32, -23, 5, 18, 38, -24, -3, -23, -17, 49, 3, -79, -12, 25, -25, -1, -5, 8, -47, 28, -66, 86, -38, -88, 21, 88, -47, -21, 11, -3, 45, -35, 10, -53, 6, 59, 54, 59, 24, -18, 0, -33, 26, 1, -14, 8, -52, 22, -39, -26, 82, 31, 8, -14, -14, 4, -38, -18, 71, -2, -9, 9, -3, -58, 16, 16, 4, 18, 9, 66, 34, 32, 29, 89, -49, 0, -15, 15, -43, -35, -35, -104, 35, -56, 39, -30, -12, 19, 44, 54, -52, 13, 19, 24, -28, 7, -16, 15, -11, -16, 20, 44, -12, -6, -22, -14, -31, -40, 24, -64, 25, 19, -13, 15, 20, -2, 3, 84, -20, -58, -13, -22, 0, 33, -42, 7, 37, 0, 1, -2, 0, 25, 16, -12, 22, 27, -22, -31, -16, 10, -14, -12, 35, -17, 7, -25, -24, -3, 22, 17, -33, -40, 60, 15, -2, -26, -38, -8, -30, 3, -47, 0, -14, -49, -33, -10, -17, -42, 11, 52, 38, 33, -39, -4, 0, -59, -43, -28, -17, 37, -66, -6, -26, -10, -17, -56, -35, 12, -9, -29, 114, 73, -3, -95, -10, -28, 1, 13, -2, -39, -11, -30, -5, 22, -4, -29, 74, 19, -22, 0, -35, -7, 8, 1, -7, -29, -36, -36, 34, -6, -5, 1, 2, 1, -1, -16, 0, 21, -14, 13, -9, 60, -78, 41, 5, 27, -40, -5, -8, -10, 25, -40, 62, 2, -43 ]
[ 228, 145, 230, 110, 254, 56, 241, 111, 147, 203, 38, 76, 129, 7, 136, 71, 157, 176, 59, 186, 171, 211, 109, 204, 27, 161, 94, 75, 82, 137, 126, 160, 163, 46, 187, 164, 100, 151, 251, 217, 240, 123, 37, 27, 114, 157, 89, 99, 104, 117, 151, 201, 139, 207, 213, 39, 85, 224, 101, 57, 111, 182, 131, 145, 108, 229, 20, 251, 221, 48, 24, 184, 142, 78, 247, 71, 239, 234, 17, 97, 170, 202, 95, 91, 145, 220, 223, 197, 172, 68, 244, 88, 46, 131, 95, 238, 174, 183, 12, 138, 153, 87, 214, 167, 36, 159, 250, 133, 59, 169, 129, 109, 134, 247, 98, 81, 152, 40, 30, 66, 2, 97, 130, 105, 132, 230, 174, 22 ]
20231101.ab_3417_1
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
Хыхьла илбаауа актәии ҵаҟатәи аҵыхәтәантәии ацәаҳәақәа шьацԥшшәылоуп. Аиаҵәа-шкәакәа цәаҳәақәа – Аҧсны злахәылаз Ашьхаруатә республика (1918ш.) абираҟ аелементқәа ируакуп. Ашьац ҧшшәы аҧсҭазаара иасимволуп, ашкәакәа – атәыла ҧхьаҟатәи аҧеиҧш бзиа.
[ 26, 45, 14, 16, -33, 29, -28, -57, -6, -2, -45, -3, 14, -14, -27, 20, 6, -27, 38, 48, 4, 32, -6, -81, -37, 94, 48, -77, 90, 9, 16, -49, 53, 24, -6, -31, 28, -10, 14, 0, -19, 9, -2, 47, -2, 26, -17, -16, -9, 10, 1, 44, -9, -39, 15, 48, -2, 43, 23, -29, 24, 40, 47, 40, 53, 30, -20, 31, -36, -6, 50, -22, 50, 8, 11, -31, -8, -25, 4, 23, -29, 0, 40, -32, -12, 25, 46, -40, -2, 40, -14, 9, 66, 28, -28, -2, -7, -2, -12, -29, -3, -43, -47, 30, -41, -117, -30, -3, 13, 61, 43, 93, 43, -70, -92, 9, 14, -19, -69, -34, -42, 106, -20, -83, -70, 109, 49, 14, 7, -33, -28, 21, 33, 11, -23, 119, 86, -20, 24, -15, 30, 16, 23, 22, -64, -31, 2, -11, -1, -55, -17, 28, 10, 0, 20, -24, -52, 7, -17, -7, 68, -31, 2, 23, 49, -59, 102, -16, 18, 41, -23, 18, -41, -2, 39, -10, -33, -19, 76, -104, 29, 13, -49, 98, 13, -31, -22, -5, 47, 12, 14, -18, -26, -46, -53, 25, 104, -18, 36, 65, -25, 0, 55, -36, -121, -18, 2, 43, -29, 54, -21, 58, 47, 29, -9, -60, -21, -53, -15, -67, 35, -55, 41, 39, -7, 29, -49, -8, 37, 24, 22, -16, 30, -99, 52, -15, 61, 12, 16, -63, 13, 45, 56, 27, 15, 52, -21, -16, -13, -40, 23, 2, -55, -47, -5, -35, -52, -11, 17, -6, -12, -47, 57, 1, -39, -34, 53, -8, 22, 78, 0, -60, 1, 5, 1, 53, 0, 51, 7, 78, 60, 17, -23, -19, -121, -12, 30, -12, 32, 4, 47, -27, -28, 25, -27, -17, 8, -42, -35, 5, -19, 4, 52, -20, 30, 72, -22, 69, 46, -110, 13, 1, 45, 27, 2, 16, -21, -29, -34, 5, 13, -10, 75, 62, -35, 0, -54, -30, 5, 2, 35, 53, 14, 14, 30, -4, 0, -21, 29, 0, -13, 21, 0, -5, -6, 4, -27, 20, 13, -61, -6, 20, 3, 33, 47, -3, 21, -9, 17, -48, 48, -79, -35, 34, 9, 41, 20, 25, -25, 64, 8, -1, 21, -4, -46, 67, -39, 31, 31, -41, -41, -1, 25, 71, -14, 30, 35, -15, 9, 33, 15, -21, 24, -13, 18, 17, -10, 4, 3, -15, 39, -36, -12, -20, 18, -4, 15, 18, 25, 20, -12, -6, 25, -72, -34, 30, -14, 44, -27, 0, -53, -54, 31, 40, 0, 5, -21, -24, 71, 37, 22, -6, 16, -1, 17, 22, 9, 9, -5, -22, -4, 38, -6, -27, -37, 14, 51, 26, -7, -20, 0, 0, 45, -27, 5, -5, -38, 5, 2, -32, -57, -21, 0, -75, -19, 17, 18, 6, -39, 29, -19, 48, 2, -34, 39, 22, -36, -4, -3, 54, -18, 34, -2, -46, 6, 17, 47, 46, 127, -128, 6, 64, -57, 19, 60, -82, 34, -13, -5, -55, -8, -16, 33, -9, 21, -86, -82, 28, -94, -9, -49, 19, -17, 26, 59, -79, -21, -15, -20, 0, 33, 77, -5, 14, 15, 11, -53, 13, -5, 49, -56, -21, -71, 26, -80, -54, 47, -25, 52, 45, 26, -19, 12, 32, -29, 0, 28, 24, -44, 66, -19, 11, -88, -94, 36, 59, -74, -53, 12, 3, 21, -124, 17, 83, 6, 8, -26, -21, 5, -35, -37, 73, 11, 5, -39, -80, -22, -12, 1, -5, -23, 40, 37, -1, -1, 68, -8, -26, 38, 12, 27, -37, 20, 72, 61, -22, 19, 65, 61, 20, -70, 17, -21, -21, -9, 89, 28, 33, 36, 14, -22, -40, 50, -6, -12, 33, 20, 63, -18, -18, 2, -23, 20, -59, -10, -50, -38, 4, -49, -36, -35, 14, -80, 0, 58, -19, -27, -40, -59, 97, 0, -52, 51, -21, -20, 5, 49, -17, 16, 13, -26, -4, 55, -45, 11, -11, 10, 5, -27, 39, 32, -16, -22, 12, -60, -2, -55, 61, 39, -90, 56, 0, -9, -23, -35, 71, -5, -27, -60, 36, 27, 100, 5, 15, 39, -14, 35, -35, 15, 15, 8, 63, -17, 20, 0, 8, 50, -15, -50, -67, -35, 9, -48, 15, -17, -40, 24, -25, 36, 4, 9, -6, 3, 29, -56, 18, -13, -14, -28, 10, 17, 27, 19, 23, -48, 33, -73, -46, 9, -4, -22, -11, 9, 3, -10, -30, -72, -62, 65, -55, 52, 27, 18, -52, 11, -12, -14, -40, -53, -18, -19, -19, -71, 2, -11, -14, 46, 26, -8, 33, 14, -38, 55, -48, 13, 48, 24, -30, -1, -65, 35, -78, 3, 22, -1, -19, 78, -30, 20, 2, -20, -9, 11, 21, -55, 29, 9, -30, 29, 67, -3, -16, 20, -24, -1, -6, 13, -13, 19, -66, 79, -33, -88, 14, 78, -51, -46, 32, -3, 23, -12, -13, -57, 27, 50, 30, 70, 21, 8, -29, -54, 42, -4, 39, -14, -28, 21, -33, -9, 50, -34, -4, 1, -11, 40, -6, -5, 37, 3, -7, 7, -17, -46, 13, 33, 33, 17, 11, 5, 47, 26, -23, 56, -30, 2, -15, 33, 23, -43, -26, -57, 38, -61, 31, -48, -31, 17, 59, 29, -56, -10, 1, 26, -43, -35, -33, 4, -32, -7, -22, -4, -45, 44, -38, -8, -45, -11, 35, -51, 18, 29, 0, 29, 1, 0, -24, 69, -6, -42, -47, -36, 13, 33, -6, 1, 127, -6, 44, 35, 47, -128, -51, -26, 0, 64, -68, -16, -3, -41, 7, -2, 76, -41, 5, -28, -42, -12, 20, 42, -9, -44, 50, 4, -17, 3, -30, 5, -16, 31, -80, -21, 21, -39, -41, 13, 0, -53, 12, 25, 13, 58, -27, -25, 21, 20, -8, -19, -1, 41, -34, 7, -19, 3, -94, -97, -49, 11, 5, -34, 100, 42, 127, -65, 9, -59, -3, -16, 25, -30, -17, -33, -14, 27, -4, -23, 74, 7, -37, -3, -42, -14, 11, -12, -44, -68, -18, -26, 18, -43, -4, 14, -1, -20, -16, 24, 10, 46, -4, 0, -4, 10, -32, 23, -10, 11, -39, -17, 3, -26, 12, -14, 65, -35, -21 ]
[ 244, 9, 188, 110, 203, 84, 115, 111, 210, 227, 102, 92, 1, 15, 152, 71, 157, 175, 33, 228, 186, 210, 45, 142, 27, 99, 92, 11, 78, 174, 252, 48, 35, 46, 255, 194, 228, 150, 219, 241, 180, 254, 182, 89, 234, 159, 105, 103, 110, 182, 139, 201, 83, 206, 188, 71, 58, 98, 117, 177, 79, 182, 130, 145, 97, 221, 68, 187, 117, 51, 188, 156, 38, 78, 239, 71, 201, 202, 17, 97, 166, 202, 217, 27, 17, 250, 247, 133, 46, 209, 244, 140, 46, 128, 77, 174, 172, 179, 108, 138, 153, 71, 229, 36, 166, 159, 234, 197, 57, 136, 33, 126, 134, 220, 97, 81, 154, 164, 222, 102, 163, 116, 66, 97, 4, 142, 170, 84 ]
20231101.ab_3417_2
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
Хыхьтәи армарахьтәи акәакь аҟны абираҟ ахәы иазааигәаны иануп абираҟ аурала зоура  0, 38, зыҭбаара  х-цәаҳәак ираҟароу иҟаҧшьыхәхәароу акәакьҭа иаша. Аҧшьыркца агәҭаны иарбоуп хыхьынтә ҵаҟала иаарту арҕьа маҿа шкәакәа. Анапы ахахьала иаҿыкәыршоуп хәба-хәба кәакьҭа змоу аеҵәа шкәакәақәа быжьба.
[ 30, 85, 27, -7, -17, 15, -44, -81, -23, 2, -15, -14, -6, -23, -3, -4, 27, -30, 30, -14, -41, 43, 77, -72, -25, 85, 31, -61, 123, 18, 49, -55, -8, 25, -20, -18, 37, -15, 27, -10, -47, 34, 24, 44, 19, 15, -37, -50, 30, 26, 7, 39, -6, -21, -11, 26, -30, 49, 42, -4, 32, 47, 45, 52, 49, 11, -17, 49, -72, -24, 76, 25, 35, 9, -9, -16, 0, -22, 3, 17, -26, -24, 46, -40, -3, 2, 59, -42, 0, 2, -6, -6, 12, 63, -41, -4, -8, -37, 17, -51, -37, -64, -18, 15, -46, -108, -38, -21, -18, 57, 10, 95, 17, -55, -90, -39, 17, -15, -33, -42, -78, 54, 3, -52, -55, 99, 44, -11, -28, -37, -38, -12, 24, 19, 1, 61, 55, 0, 22, -3, 1, -10, 5, -7, -60, -14, -37, -23, 19, -72, -20, 44, 18, -52, 55, -3, 15, 9, 21, -60, 49, 0, 1, 12, 41, -37, 57, 5, 1, 47, -37, 10, -12, 11, 88, 54, -14, -7, 76, -84, 18, 29, -35, 65, 44, 9, -32, -12, 34, 39, 12, -64, -36, -69, -43, 7, 88, -40, 33, 44, 41, -29, 46, -60, -110, -52, 3, 31, -23, 35, -18, 67, 66, 14, 23, -62, -12, -16, -14, -41, 65, -46, 20, 27, -42, 18, -20, -15, 21, -21, 13, 7, 39, -78, 0, -39, 30, -7, -3, -29, 1, 39, 48, 21, 26, 24, -2, -11, 2, -43, 26, 11, -56, -24, -25, -37, 25, -9, 1, 5, -20, -61, 63, -15, -34, -21, 36, -2, 43, 58, -1, -2, -16, -1, -9, 49, -16, 15, 3, 67, 39, 4, 0, -33, -79, -13, 36, -17, -31, 4, 21, -45, -12, 6, -12, -14, 14, -24, -48, 23, -37, 33, 71, -6, 8, 26, -1, 62, 38, -103, 18, 7, 55, 52, -45, 44, 1, -59, -46, 2, 32, -15, 65, 54, -34, 25, -67, -26, -7, 15, 55, 45, 21, 18, 41, 20, 2, -23, -4, 23, -31, 7, -38, 11, 10, 24, -10, 9, -17, -55, -9, 7, -46, 31, 71, 21, -21, -2, 8, -66, 34, -27, -46, 80, 41, 25, -11, 8, 16, 43, -23, -51, -20, -14, -37, 37, -43, 16, 17, -16, -34, 7, -2, 85, -4, 51, 16, -29, 36, 10, 12, -39, 17, 32, 23, 11, -30, 11, -24, -10, 55, -66, -2, -45, 2, 51, 4, -4, 23, 19, -26, 6, -13, -44, -54, 14, -21, 1, -8, -17, 7, -61, 13, 30, 15, 92, -21, -44, 88, 14, -15, -1, -7, -20, -48, 14, -64, 81, -1, 14, -6, -20, 29, -3, -30, 43, 25, 25, -41, 4, -51, 22, -51, -14, -17, 39, -11, 10, 32, -35, -45, -16, 1, -87, -33, -6, 11, 5, -8, -12, -10, 34, -19, -29, 48, 82, 17, -52, -12, 47, -34, 42, 14, -78, -7, 29, 76, 71, 127, -117, 27, 57, -48, 26, 45, -88, 14, -8, -48, -53, -47, 5, 13, 28, 1, -36, -23, 7, -28, -8, -62, 50, -20, 37, 78, -67, 15, 32, 12, -46, -20, 19, 30, 8, -3, -2, -26, 19, -50, 23, -8, 9, -69, 23, -73, -61, 13, -4, 27, -5, -2, 5, -6, 46, 0, 14, -16, 32, 0, 106, -69, 30, -64, -89, 46, 85, -60, -63, -2, 0, -21, -112, -12, 74, 24, 1, -9, -8, 42, -62, 12, 26, 22, -34, -9, -113, -1, -20, 15, -36, 3, 65, 22, -9, -9, -5, -7, -42, 39, 32, 26, -17, 12, 52, 31, 0, -3, 48, 42, 12, -30, 33, 1, -32, -28, 79, 57, 30, 39, -60, 7, -71, 26, 9, 18, 25, 26, 22, 3, -38, 17, -72, -6, -24, -36, -39, 6, 12, -86, -50, -30, 4, -55, 0, 40, -7, -14, -42, -55, 82, 18, -91, 74, -61, 26, 11, 62, -28, 0, 91, -72, 2, 127, -115, 38, -29, -14, 0, -44, 74, 60, 16, 11, 96, -5, 34, -56, 7, 5, -109, 29, -20, -2, 10, -13, 31, -45, -107, -33, -29, 4, 74, -25, 28, -2, 12, -58, -51, -2, 28, 9, 11, 3, -25, 15, -14, 60, 21, -53, -111, -9, 16, -116, -7, -6, -2, 35, -52, 35, 29, -11, 24, -28, 23, -71, -21, -45, -8, -42, -47, -7, 40, 46, 25, -67, 30, -49, -17, -25, 29, -33, -32, 21, 16, -26, 4, -53, -34, 25, -34, 21, 33, 13, -11, 12, -28, -17, -27, -78, 0, 3, 7, -52, 44, 5, 11, 33, 45, 40, -32, 7, -28, 51, -68, 8, 33, 28, 14, 12, -9, 42, -56, 18, 23, -39, -25, 81, -57, 1, 43, -42, -20, 19, 17, -38, -1, -44, -26, 61, 10, -68, -8, 53, -17, 1, -52, 12, -53, 13, -61, 98, -32, -104, 31, 100, -42, -34, 4, 21, 38, -25, 3, -16, 7, 65, 57, 46, 18, -16, 16, -24, 12, -9, -21, 9, -27, 36, -26, 6, 62, -1, 9, -40, 1, -36, -11, -15, 43, 10, -11, 34, 39, -7, 31, 60, 1, 34, 62, 43, 36, 14, 36, 98, -52, -21, -8, 35, -8, -52, -46, -79, 41, -71, 61, -39, -25, 17, 41, 23, -55, -18, 11, 16, -54, 4, -7, -7, -17, -6, 7, 24, -31, -6, -17, 10, -38, -22, 48, -62, 30, 5, -7, 12, 19, -7, 7, 61, -29, -46, -33, -31, 9, 7, 7, 1, 46, 17, 13, -1, -3, -14, 16, -17, 19, 32, -36, 0, -24, -3, -12, -8, 49, -63, 7, -11, -12, 5, 1, 13, -62, -2, 99, 24, -4, -60, -29, 8, -16, 48, -58, -11, 29, -78, -56, 9, 8, -20, 28, 10, -12, 41, -38, 4, -7, -42, -24, -13, -16, 30, -13, -18, 1, -4, -81, -90, -16, 57, -24, -5, 105, 54, -3, -71, -23, -19, 0, -6, 19, -19, -18, -34, 0, 10, 14, -20, 66, 1, -12, 1, -32, 10, 15, -22, -58, -46, -5, -47, 30, -14, -1, 1, 3, 0, -17, -11, 4, 33, -29, 22, -11, 34, -69, 15, 9, 12, -24, 0, -11, -4, -1, -45, 51, 10, -3 ]
[ 228, 64, 166, 110, 74, 124, 241, 111, 211, 203, 38, 204, 33, 7, 136, 102, 15, 234, 9, 174, 251, 215, 45, 206, 27, 163, 94, 11, 75, 168, 252, 176, 178, 44, 23, 226, 100, 150, 219, 217, 180, 127, 149, 209, 114, 157, 193, 101, 110, 244, 142, 209, 75, 205, 21, 39, 81, 98, 49, 57, 103, 182, 135, 145, 110, 113, 84, 165, 221, 49, 28, 184, 174, 14, 247, 103, 175, 232, 49, 97, 174, 218, 95, 90, 80, 212, 122, 196, 45, 64, 116, 77, 46, 135, 126, 175, 172, 179, 12, 170, 153, 215, 212, 175, 70, 223, 248, 133, 57, 161, 137, 109, 135, 241, 104, 83, 152, 164, 218, 130, 66, 97, 71, 107, 4, 230, 174, 150 ]
20231101.ab_3417_3
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
Аҧшшәахәы ҟаҧшь ианубаало анапы шкәакәа – Аҧсуа аҳра аан аиҿкаара зауз, XII шәышықәса инареиҳаны изхыҵуа аҧсуа ҳәынҭқарра иасимволуп. Анапы ахахьы иану хә-кәакьҭак змоу абыжь-еҵәак Аҧсны аҭоурых дгьылқәа быжьба ирдыргоуп: Саӡтәыла (Џьигеҭиа), Бзыҧ, Гәыма, Абжьыуаа, Самырзаҟан, Дал-Ҵабал, Ҧсҳәы-Аибҕа. Дара ирыҵаркуан аҧсуаа ретникатә ҵакырадгьыл: аӡиас Хәасҭа (аубыхцәа рҳәаа ) инаркны аӡиас Егры (агырцәа рҳәаа) аҟынӡеи, Амшын еиқәа аҟынтәи Кавказтәи ашьхақәа рҟынӡеи.
[ 53, 69, -10, 2, 8, 49, -24, -74, -4, -58, -29, -28, -23, -14, -69, 8, 34, 1, 20, -38, -35, 15, 79, -43, -48, 71, 17, -51, 55, -17, 3, -20, 10, 47, -1, 23, 26, -20, 39, 3, -43, 12, 30, 9, 7, -2, -14, -59, 48, 45, -39, 31, 3, -33, -1, 2, 7, 39, -5, -14, 21, 24, 27, 63, 50, 34, -21, 30, -33, 1, 40, -7, 74, 15, 5, -2, 45, 29, 38, 60, -23, -7, 58, -14, 6, 15, 23, -25, -5, 18, 12, 5, 22, 48, -32, -9, 12, -38, 14, -40, -10, -36, -11, 23, -5, -125, -21, -7, -5, 84, 59, 125, 30, -68, -114, -28, 9, -12, -60, -38, -40, 81, -27, -67, -68, 118, 32, -22, 1, -54, -45, -8, 23, 20, -4, 74, 8, -35, 5, -28, 8, 11, 13, 5, -54, -7, 4, -15, -6, -87, 32, -9, 28, -34, -13, -5, -39, 33, -35, 9, 58, 12, -5, 16, 46, -45, 64, -2, 4, 34, -20, 22, -17, -5, 45, 9, -26, -20, 61, -84, 12, 7, -41, 59, 19, -13, -26, -29, 42, 39, -4, -23, -16, -65, -40, 9, 127, -44, 28, 71, 7, -43, 58, -32, -84, -8, 36, 1, -53, 31, -19, -2, 30, 16, -8, -11, -3, -27, -23, -38, 55, -21, -5, 48, -51, 35, -45, 1, 14, -15, 8, 2, 67, -64, 57, -41, 70, -47, 38, -26, 16, 78, 41, 16, 22, 35, -13, -51, 19, -88, 21, 18, -58, -13, -1, -49, 19, -15, -22, 0, -16, -68, 24, 14, -40, -18, 50, -2, 24, 89, 17, -21, -34, 33, -5, 35, -31, 31, -29, 48, 36, 3, 2, -46, -75, 7, 27, -12, -3, -6, 29, -31, -17, -7, -64, 12, 23, -43, -54, 49, 3, 7, 52, 2, 11, 38, -14, 60, 38, -86, 5, -5, 72, 57, -43, 36, -31, -26, -60, -11, 32, 6, 93, 100, -10, -11, -76, -43, -7, 28, 31, 77, 10, 15, 39, 22, -39, -61, 21, 11, -1, 24, -8, -1, -14, -12, -33, 29, 30, -38, 7, 15, 5, 24, 56, 11, 52, 7, 14, -60, 1, -22, -46, 54, 43, 79, -19, 12, -21, 75, -28, -3, -16, -55, -21, 52, -27, 25, 34, -3, -19, 8, -16, 88, -45, 46, 51, -4, 27, 10, -15, -58, 38, -2, 23, -6, -12, 8, 15, -24, 16, -18, -3, -18, -21, 19, 25, 19, 21, 10, -27, -36, -4, -62, -13, 8, 4, 18, -13, 0, -31, -98, 36, 70, -13, 71, -18, -69, 97, 26, 10, 3, -7, -7, -58, 1, -52, 89, 6, 27, 13, -17, 7, -14, -35, 29, 41, 7, -11, -12, -38, 24, -55, -32, -1, 50, -36, 41, 18, 25, -18, -7, 2, -36, -85, 11, 26, 3, -6, -22, 2, 32, -20, -48, 63, 61, -3, -26, -10, 26, -9, 61, 14, -86, 43, 21, 62, 75, 127, -106, -16, 41, -42, 23, 41, -59, 18, -35, -77, -37, -47, 11, -5, 12, 6, -23, 0, 2, -66, -18, -9, -2, -3, 48, 60, -64, -8, 41, 16, -40, -12, 46, 14, -5, 0, 7, -37, 11, -65, -10, 4, -4, -19, 26, -71, -27, 33, 0, 43, 0, 0, -15, -14, 21, -17, 25, 23, 22, -15, 89, -74, 35, -68, -86, 16, 62, -79, -44, 24, -27, -10, -111, 2, 62, 20, 7, -23, -10, 25, -18, 11, 20, 11, 0, 0, -128, -9, -10, 34, 5, 0, 27, 51, -14, -34, 29, 23, 0, 46, 16, 23, -28, 21, 87, 10, 16, 21, 75, 57, -1, -40, 25, -19, -49, -15, 80, 72, 17, 7, 7, 12, -21, 19, 9, 8, 18, 58, 60, -1, -36, 20, -74, -15, -26, -11, -54, -17, 9, -85, -56, -37, 4, -54, -7, 21, -34, -5, -27, -42, 69, 7, -66, 74, -35, 0, -7, 44, -15, 17, 27, -45, -8, 47, -56, 16, -6, -17, 43, -18, 95, 78, 0, -4, 78, -29, -9, -54, 24, 22, -101, 53, -4, -17, -34, -30, 85, -37, -61, -64, 18, 43, 56, -18, -15, 36, -7, 28, 7, 25, 41, 8, 53, 5, 20, 6, 20, 52, 22, -62, -84, -10, -1, -90, 11, -6, -8, 34, -28, 37, 16, -28, -9, -8, 25, -61, -22, -48, -24, -54, -41, -20, 26, 27, 39, -40, 24, -47, -27, -21, 20, -13, 1, 26, -13, -19, 2, -84, -38, 71, -53, 93, 35, 63, -46, 25, 11, -10, -18, -38, -15, 31, 8, -44, 11, -14, 9, 15, 48, 45, 16, 20, 8, 39, -64, 0, 31, 47, -7, 1, 0, 40, -34, 26, 17, -41, -36, 74, -73, 30, 4, -35, -7, 4, -6, -62, -13, -37, -46, 45, 51, -31, -4, 1, 8, 9, -25, -9, -66, 0, -34, 127, -26, -89, -2, 99, -57, -54, -2, 9, 47, 5, 35, -58, -6, 35, 30, 71, 40, 16, 22, -27, 20, -5, 28, -9, -32, 15, -26, -10, 50, 14, 13, -13, -25, 14, -11, 4, 62, 16, -3, 11, 9, -31, 11, 22, -3, 13, 48, 17, 58, 22, 31, 31, -33, -8, 2, 25, -2, -32, -57, -87, 37, -113, 67, -34, -15, 44, 56, 28, -59, 17, 28, 18, -80, -5, -8, 1, -13, -16, 45, -25, -36, 2, -22, 55, -18, -8, 50, -32, 15, 16, -22, 4, 5, -26, 24, 111, -30, -72, -29, -91, -11, 40, 30, -3, 102, -4, 24, 26, 0, -35, -24, 1, -9, 42, -59, -11, -36, -37, -19, -23, 16, -2, 13, -1, -27, 5, -5, -5, -20, -24, 62, 14, -1, -75, -7, 8, -30, 11, -74, -7, 1, -56, -28, 21, -5, -40, 0, 28, 16, 42, -11, 13, 10, -6, -22, -30, -37, 46, -49, 0, -29, 0, -60, -75, -38, 12, -17, -19, 125, 38, 46, -112, -6, -38, 20, -41, 34, -8, -14, -21, -17, 39, -1, -17, 80, 48, -86, 3, -19, -6, 8, -1, 29, -26, -55, -16, 11, 2, -16, 2, -3, -24, 1, 0, 2, 29, -17, 15, -13, 8, -66, 16, 3, 28, -32, 11, -31, -11, 15, -36, 50, 40, -59 ]
[ 220, 1, 230, 106, 219, 120, 219, 207, 214, 239, 46, 124, 161, 7, 136, 70, 141, 175, 34, 133, 218, 211, 45, 140, 27, 163, 76, 9, 91, 170, 252, 176, 147, 46, 85, 230, 33, 159, 218, 208, 240, 127, 52, 27, 254, 157, 65, 101, 108, 166, 135, 193, 211, 79, 23, 167, 19, 114, 115, 49, 111, 150, 133, 176, 102, 109, 36, 249, 117, 50, 60, 190, 62, 126, 254, 71, 239, 200, 17, 33, 170, 202, 93, 26, 17, 203, 255, 193, 44, 64, 116, 89, 46, 195, 95, 238, 236, 178, 12, 226, 136, 243, 245, 39, 46, 219, 249, 133, 59, 137, 41, 109, 131, 92, 160, 82, 24, 164, 158, 194, 162, 113, 67, 105, 70, 158, 174, 150 ]
20231101.ab_3417_4
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
Аԥсуа бираҟқәа еиҳа ижәытәӡоу рсахьақәа рнуп Кәыдры ахаҿы Гәараԥ ашьха ишьҭоу далаа ркульттә хаҳә аҿы. Ишәдыру еиԥш, анапы акульт ажәытәтәи ажәларқәа аӡәырҩы рыҩныҵҟа ахархәара аман... Аԥсны, ари зыӡбахә ҳәоу Гәараԥ ашьхаҿы ишьҭоу акульттә хаҳә аҿы адагьы асахьа ануп Афон ҿыц иҟоу аҳаԥы Агца аҟны. Аҵарауаа изларҳәо ала, абираҟ ахьыӡ VIII-IX-X-XI –тәи ашәышықәсақәа раан Аԥсуа ҳәынҭқарра иаҵанакуаз атопонимқәа рҿы иуԥылоит, иаҳҳәап, “Анаԥа” ахьыӡ аҟны... Абаза бызшәаҿы иҟоуп абираҟ ахьыӡқәа ҩба – “абираҟ” иара убас “анапы”.
[ 25, 2, 7, 34, -25, 45, -4, -45, -14, -10, -16, -41, -3, 0, -26, 14, 45, 15, 56, -35, -36, 14, 69, -35, -71, 90, 9, -64, 58, -27, 20, -13, 4, 23, 8, 24, 26, -17, 25, 11, 13, -3, 8, 2, 7, 32, -23, -65, 27, 35, 2, -8, 6, -6, 9, 9, 9, 58, -37, -25, 25, 22, -10, 85, 36, 26, -24, -8, -53, -22, 44, -25, 55, 0, -31, -44, 9, 14, 12, 26, -13, -13, 95, -1, 2, -15, 27, -8, -13, 38, -12, -7, 30, 50, -47, -5, 0, 6, 11, -11, 6, -11, 4, 18, 3, -104, -1, 4, -12, 67, 24, 83, 31, -49, -54, -19, 11, -11, -73, -38, -19, 74, -10, -43, -43, 42, 42, -4, -12, -53, -35, 5, 32, 24, -4, 79, 38, -25, 42, -1, -17, -13, -20, -46, -47, -32, -5, -11, -5, -73, 9, 0, 16, -57, -20, 5, -26, 34, -8, -24, 37, -25, 10, 9, 35, -43, 100, 4, -12, 19, -45, 7, -36, -16, 43, 34, -30, -13, 40, -75, 31, -23, -22, 59, 38, -5, -22, -20, 35, 49, -23, -32, -21, -71, -22, 17, 83, -34, 15, 37, 5, 8, 38, -20, -97, -23, 6, 52, -33, 42, -33, 30, 35, 31, 12, -43, 3, -2, -10, -35, 58, -45, 15, 21, -49, 24, -38, -31, 29, -24, -7, -27, 44, -98, 45, -25, 97, 13, 36, -41, 19, 95, 42, 6, 20, 34, -6, -62, 14, -45, 24, 16, -36, -9, 8, -31, 11, 1, 9, -3, -13, -55, 53, -14, -18, -7, 37, 6, -6, 49, 1, -9, -43, 5, -16, 41, -59, -8, -27, 49, 55, 9, -21, -52, -102, 4, 1, -14, 51, -33, 56, -37, 37, 10, -31, -11, 28, -63, -59, 77, -4, 28, 95, 15, 27, 56, -18, 50, 23, -63, 5, -3, 90, 48, -24, 49, -26, -15, -67, -2, 11, -3, 51, 88, -36, 0, -66, -48, -5, 32, 30, 91, -11, -20, 42, 1, -33, -64, 13, 23, -13, 20, -3, 7, -4, -17, -14, 15, 0, -68, -13, 20, 12, 27, 56, 27, 13, 11, 18, -56, 18, -23, -33, 34, 22, 64, -23, 9, -9, 50, -2, -2, 11, -10, -36, 26, -21, 14, 60, -12, -7, 3, 7, 84, -12, 70, 39, -28, 14, -13, 6, -42, 27, 0, 21, -3, -31, 0, -7, -28, 73, -49, -2, -10, -8, 7, 26, 4, 29, 27, -30, -9, 17, -63, -41, 15, -25, 36, -20, -5, -33, -79, 28, 50, -18, 76, -8, -91, 95, 31, -1, 13, -2, 10, -32, 13, -40, 61, -9, 12, -26, -28, 46, -33, -46, 39, 21, 24, -7, -15, -45, 31, -34, -32, -19, 89, 0, 7, -25, -40, -65, 14, 23, -42, -54, -3, 29, 0, 10, -20, -7, 38, -19, -45, 41, 120, 9, -43, -34, 24, 3, 64, 52, -63, 25, 43, 56, 86, 127, -110, -8, 44, -77, 10, 45, -90, 33, 6, -34, -82, 26, -1, 12, -10, 9, -51, -22, 22, -90, -19, -56, 44, -55, 36, 40, -95, -8, 82, 14, -53, 8, 49, 0, 9, -4, 11, -43, -12, -75, -19, -1, 13, -30, 30, -108, -63, 24, -7, 29, -8, 13, -21, 4, 57, 5, 22, 8, 16, -40, 55, -67, 22, -101, -116, 19, 74, -74, -46, 0, -40, -5, -112, 11, 83, 17, 4, -54, -39, 24, -88, -7, 78, 21, -23, -33, -126, -18, 8, 17, 7, 1, 5, 27, -16, 0, 31, -2, -7, 43, 0, 57, -22, -17, 46, 45, 30, 35, 63, 116, 31, -23, 43, 9, -37, 9, 58, 62, 47, 24, 26, 10, -11, 36, 12, 0, 9, 63, 89, 25, -37, 14, -72, -2, -26, -11, -62, -48, -1, -46, -50, -18, 31, -36, -16, 25, -49, -14, -13, -24, 46, 12, -62, 76, -31, 5, -24, 19, -27, 12, 21, -43, -16, 40, -48, 15, 3, -25, 8, -22, 68, 38, -4, 10, 57, -55, 5, -64, 47, 37, -102, 47, -1, -21, 13, -1, 23, -28, -58, -30, -11, 26, 90, -8, 2, 35, -13, 33, -21, 8, 18, -3, 50, 11, 26, 11, 16, 67, 52, -70, -73, -22, 41, -84, 5, -19, -19, 31, -33, 61, 33, -7, -1, -2, 5, -29, -21, -40, -38, -38, -41, 8, 5, 11, 0, -14, 35, -42, -35, -17, 3, -29, 9, 15, 2, -6, -16, -86, -56, 85, -56, 79, 17, 46, -55, 2, 14, -23, -8, -44, 2, 3, 1, -48, 19, 0, 4, 47, 21, 40, 4, 14, 8, -10, -34, -8, 3, 13, 9, 14, -21, 41, -59, 16, 24, -32, -35, 38, -32, 24, 2, -46, -24, 15, -16, -50, 21, -9, -24, 42, 37, -37, -22, 32, -22, 35, -10, 8, -61, 31, -56, 75, -38, -114, 38, 108, -38, -46, 46, 47, 23, 4, 0, -10, 7, 56, 26, 44, 10, -34, 28, -32, 34, 3, -11, -33, -31, 23, -42, -11, 38, -4, 18, -19, 4, -17, -41, 8, 77, -15, -16, 22, 2, -33, 21, 49, 29, 34, 62, 11, 50, 17, 10, 73, -30, -4, -29, 6, -4, -28, -20, -89, 27, -58, 23, -31, -15, 65, 67, 68, -41, 3, 3, 5, -55, 1, -8, -4, -15, -18, 17, 0, -21, -6, -57, 5, -47, -24, 43, -46, -11, 23, -9, 0, -6, -21, 18, 125, 9, -109, -33, -59, -58, 60, 47, -3, 92, 8, 27, 17, 14, -46, -24, -13, 0, 58, -55, -10, -18, -14, -12, -30, 47, -16, -4, -25, -57, 27, -32, 39, -29, -50, 81, 7, -2, -21, -54, -6, -33, -8, -61, 4, -18, -21, -9, -8, -26, -99, 3, 38, -9, 57, -2, -16, 24, 3, -22, -16, -15, 41, -46, -3, -26, -13, -53, -56, -30, 18, -16, -26, 108, 80, 37, -73, 2, -42, -14, -30, 37, -5, -12, -19, -14, 19, 5, -36, 108, 34, -87, 8, -43, 5, 15, 22, 8, -48, -75, -22, -13, -11, 34, -11, -20, -12, -8, 1, -6, 27, -28, 4, -16, 15, -56, 15, 0, 35, -35, -2, -28, -19, -13, -8, 27, 52, -40 ]
[ 244, 5, 230, 106, 251, 188, 235, 205, 194, 207, 58, 76, 235, 151, 136, 70, 29, 160, 3, 148, 187, 83, 41, 140, 27, 227, 94, 139, 72, 174, 252, 178, 226, 54, 81, 198, 172, 151, 218, 208, 180, 115, 53, 25, 254, 157, 73, 103, 106, 228, 135, 201, 67, 79, 85, 39, 17, 198, 57, 57, 239, 150, 206, 145, 102, 244, 20, 171, 245, 50, 60, 152, 126, 206, 127, 111, 239, 232, 1, 33, 170, 203, 91, 90, 80, 218, 223, 197, 44, 64, 244, 92, 46, 199, 127, 199, 172, 178, 76, 170, 153, 247, 214, 37, 76, 223, 248, 133, 59, 161, 137, 41, 195, 124, 96, 66, 152, 8, 26, 98, 2, 116, 67, 107, 193, 10, 174, 6 ]
20231101.ab_3417_5
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
XIII –тәи ашәышықәса алагамҭазы Аԥсны амшын аԥшаҳәа лассы рхы иадырхәо иалагеит ақ. Генуиа аҟнытә италиатәи ахәҳахәҭцәа: идыргылоит ахәаахәҭратә факториақәа, абаашқәа. Танаиси (Азови) Себастополиси (Аҟәеи) рыбжьара генуеаа зынӡа иаԥырҵеит 39 колониеи, факториеи, ҳаблеи. Аҟәа аҭыԥан иаԥҵан аҩыратә хыҵхырҭақәа рыҟны еиуеиԥшымкәа зыхьӡ аагоу афакториа: Себастополис, Санастополи, Сканосколполи, Сант-Себастиан, Севаст. Ақалақь ауааԥсыра рхыԥхьаӡара ари аамҭазы 2000-2500–ҩык рҟынӡа ыҟан. Ара иҟан атәыҭиирҭа џьармыкьа, акафедралтә католикатә ныхабаа, аконсул итәарҭа, абанкқәа рхаҭарнакцәа, аҳаза алхыҩцәа уҳәа уб. егь. Ақалақь иахаргылоу зегь раасҭа изаатәу абираҟ асахьа арбоуп аиталиауаҩ Пиотр Висконти ихсаалаҿы 1320 ш. (шәахә. алада). Абри ашықәсан ари абираҟ асахьа аҩызаҵәҟьа ҭихуеит аҭоурыхҭҵааҩ, асенатор Санудо... 1320 шықәса инаркны 1327 шықәсанӡа шьҭа аџьар ҟаԥшьи уи аганқәа рҿы агьежь хәыҷқәа ԥшьбеи зныз аш шкәакәа Аҟәа иахашәыршәыруан.
[ 19, 45, -5, -12, 19, 33, -26, -87, -24, 16, 8, 19, 0, -8, 4, -3, 9, -35, -13, -17, -22, 49, 49, -40, -26, 62, 30, -30, 65, -18, 10, -26, -19, 15, 0, -42, 42, -50, -3, -4, 13, 34, 41, -15, -58, -21, 13, -27, 36, 22, -29, -34, 21, -22, 51, -2, 34, 32, 14, -28, 20, 8, 41, 33, 38, 80, 18, 2, 0, 1, 42, -42, 40, 38, 2, 30, 22, 69, 29, 7, 2, 19, 111, 40, -24, 3, -13, 19, 7, 19, 8, 21, 44, 33, -4, -21, 46, -40, 18, -49, -34, -40, 2, 17, -11, -54, -18, -13, 40, 67, 53, 71, -7, -46, -57, 9, 24, -17, -9, -61, -66, 82, -22, -50, -63, 27, 22, 28, 21, -85, -25, -10, 53, 23, -18, 63, 84, -49, 15, 16, 2, 37, 13, 8, 30, -12, -26, 34, 17, -52, 11, 62, -6, -25, 40, -14, -15, 5, 29, -28, 46, -10, -2, 27, 71, -57, 50, -12, -9, 8, -58, 31, -25, -9, 44, 54, -20, -8, 72, -46, 39, 28, -43, 20, -43, -37, -6, -35, 67, 1, 32, 29, -33, -27, -65, 64, 73, -16, 6, 74, -28, -2, 29, -8, -69, 8, -15, 21, -23, -7, -7, 54, 47, -22, 25, 3, 40, -35, -7, -45, 108, -26, 37, 59, 7, 8, -24, -4, 25, 30, 38, 0, 66, -101, 31, -57, 100, 7, 66, -40, -16, 94, 74, 6, 19, 58, -14, -31, -14, -94, 44, 20, -40, -18, 47, -35, 17, -4, 2, -1, -12, -51, 30, -11, 44, 14, 29, 0, -32, 2, -53, 37, -28, 36, 21, 58, 0, 35, 7, 59, 47, -22, -1, -36, -99, -21, 7, -34, -29, 30, 29, -36, -9, 12, 10, -17, 4, -35, -49, 52, -17, 40, 99, 13, 22, 17, -38, 70, -22, -112, -1, 0, 57, 30, 0, 2, 10, -38, -17, 47, -1, -29, 59, 50, -8, -1, -42, -36, 0, 2, 38, 23, 38, -1, 32, -7, -7, -53, 2, 22, -24, 6, -16, -7, -22, -25, -38, 1, 39, -51, 24, 26, 2, -8, 48, -16, 15, 8, 8, -20, 52, -41, -41, 68, 55, 17, -8, 19, 0, 67, -45, 24, -39, -48, -39, 36, -55, -14, -21, -30, -4, 31, -21, 121, -4, 87, 26, -33, 25, -8, -3, -55, -2, -41, 24, 16, -21, -17, 10, -29, 46, -17, -14, -11, -8, 29, 14, 0, 57, 44, -71, 11, 50, -80, 1, -30, 16, 6, -29, 17, -37, -103, 21, 67, -8, 18, 5, -36, 61, 0, -4, -16, -7, 2, 5, -4, -43, 20, -13, 7, -32, 89, -11, -8, -18, -4, 45, 11, 15, -1, -18, 25, -63, -41, 2, 24, -64, 71, 19, 23, -6, -10, 19, -80, -55, -2, 28, -2, -25, 24, -29, 39, -1, -47, 44, 43, 11, -41, -37, 13, -19, 39, 8, -80, 4, 18, 62, 55, 127, -117, -12, 45, -110, -10, 22, -100, 36, -45, -57, -36, -31, -7, -3, -22, 5, -57, -49, 9, -43, -62, 15, 74, -54, 46, 13, -95, -5, 89, 34, -66, 19, 17, 11, 39, 7, -3, -31, 2, -35, 40, -33, -14, -64, 9, -41, -45, 25, -49, 44, 31, 4, -14, -22, 79, -12, 19, -14, 15, -16, 80, -16, 22, -91, -114, 17, 89, -71, -61, 15, -53, 5, -128, 15, 63, 4, 33, -4, -15, 22, -36, -1, 6, 10, -10, -13, -84, 18, 4, 0, -36, -12, 68, -7, -11, 30, -18, -1, -36, 28, 20, 19, -13, 9, 28, -12, 32, -4, 63, 36, 13, -61, 27, 0, -49, -2, 62, 38, 44, 48, -33, 9, -38, 36, 18, 8, 5, 17, 64, -10, -21, -1, -43, -56, -47, 6, -75, -85, 0, -78, -67, -67, 15, -45, 19, 51, -11, -25, -67, -33, 80, 3, -10, 46, -16, -2, -2, -10, -13, 20, 14, -14, 23, 48, -35, 14, -20, -24, 31, 4, 30, 74, 45, -1, 62, -28, -17, -62, -1, 18, -98, 46, -13, 19, 17, 25, 28, -45, -68, -5, 14, 23, 97, -2, 59, 19, 14, 7, -31, -15, -24, 20, 41, -16, 6, 7, -10, 15, 15, -22, -39, 27, -20, -57, -34, 7, -25, 30, -32, -25, -10, 10, -31, -18, 43, -89, 5, -46, -35, -48, -48, -14, -20, 11, -15, 39, 35, -64, -50, -27, -16, -31, 15, 9, -5, -5, -31, -41, -41, 49, -23, 38, 27, 1, -59, 21, 3, -12, -28, -14, -32, -39, -4, -16, 23, -6, -22, -22, 38, -74, -25, 1, 58, 8, -6, 42, 2, 9, -17, 23, 17, 32, -33, 15, 5, -32, -42, 43, -29, 15, -4, -60, -51, 35, -43, -38, 12, 29, -13, 34, 38, -57, -12, 6, -2, -5, -32, -28, -81, -3, -70, 102, -45, -71, 6, 95, -40, -15, 3, 21, 8, 50, -56, 9, 70, 19, -26, 44, 42, -25, 21, -63, 35, -2, 32, -66, -89, 77, -39, -83, 31, 58, 20, 11, -24, 19, -7, -1, 57, 23, 13, 0, 16, -18, 10, 53, 16, -2, 79, -5, 72, -13, 30, 72, -54, -33, -5, 57, 57, -58, -17, 3, 21, -86, 37, 2, 14, 9, 42, 19, -66, 4, 10, 14, -81, -33, -22, -7, -31, -31, 2, 0, -45, 34, -50, 0, -37, -6, 34, -24, -15, 21, -91, -22, 16, -32, 21, 91, -13, -63, -18, -57, -22, 44, -5, 0, 127, -34, 44, 59, 8, -60, -31, -39, -24, 66, -78, 7, -7, -78, -25, -25, 54, -5, 4, -30, -37, 40, 15, 21, -11, -32, 16, 0, -8, -27, -51, -7, -32, -3, -28, 19, -23, -12, 2, -6, -11, -39, 22, 20, -3, 24, -13, -16, 34, -18, 14, -15, -15, 0, 0, 31, -4, -3, -87, -50, -76, 12, -6, -5, 122, 63, 87, -78, -8, -50, -18, 56, -38, 10, 23, 31, 10, 45, 34, -23, 99, 31, -99, -4, -36, -46, 0, -12, -91, -55, 26, -22, -12, -9, 31, 53, 7, -23, -23, 16, 4, 38, -31, -1, -20, -5, -47, -1, -12, 1, -17, 18, -13, -28, 7, -2, 18, -16, 22 ]
[ 204, 122, 134, 106, 104, 226, 202, 239, 254, 255, 245, 252, 163, 15, 24, 71, 141, 191, 155, 38, 154, 83, 45, 15, 27, 37, 27, 139, 207, 174, 124, 50, 178, 245, 127, 130, 102, 151, 211, 249, 48, 250, 52, 27, 174, 157, 209, 5, 104, 50, 135, 218, 211, 108, 101, 67, 147, 114, 37, 185, 111, 146, 128, 147, 102, 249, 68, 185, 85, 50, 188, 152, 228, 174, 215, 103, 175, 200, 145, 97, 160, 218, 127, 10, 241, 222, 54, 200, 162, 80, 44, 24, 46, 192, 68, 238, 236, 162, 108, 128, 153, 238, 213, 39, 175, 221, 88, 205, 251, 129, 169, 37, 130, 220, 40, 83, 152, 9, 26, 83, 130, 112, 191, 97, 17, 206, 2, 149 ]
20231101.ab_3417_6
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
1385 шықәсазы Аҟәа иахагылаз анапы асахьа зныз абираҟ ҭихуеит Гвильельма Солери. Анапы абираҟ ахәы ашҟа ихоуп. Инеиҭак-ааиҭакуа Аҟәа иахагылаз абираҟ анапы асахьа анҵара, аԥсуаа иааиԥмырҟьаӡакәа ақәылаҩцәа ирҿагыланы имҩаԥыргоз ақәԥареи аиааирақәа ргареи иазҳәазар ҟалоит.
[ 14, 16, -24, -7, 1, 44, -1, -66, -18, 30, 27, -23, 20, -13, 15, 10, -7, -6, -21, 7, 11, 44, 13, 4, -24, 58, 21, -37, 80, 1, 31, -42, 71, 41, 25, 29, 4, -10, -10, 38, 12, -6, -12, -4, -37, 13, 5, -39, 47, 6, 0, 29, -19, -26, 4, 22, 34, 9, -27, -30, 6, -24, -18, 59, 55, 47, -4, 9, -42, -20, 56, -25, 76, 18, 8, 17, 38, 24, 31, 62, -10, -24, 92, -1, 0, -21, 30, -19, 30, 24, -21, 5, 38, 45, -19, -19, 3, -23, -1, -35, -5, -46, -2, 49, 13, -88, -27, -11, -12, 67, 61, 86, 2, -72, -100, -19, 47, -4, 1, -44, -38, 89, -23, -43, -46, 98, 35, -5, -1, -81, -50, -28, 30, 30, -9, 53, 40, -45, 25, 20, 0, 34, 2, -6, 15, -11, -15, 34, -5, -54, 29, 13, 18, -59, -6, -7, -28, 39, -7, -21, 42, -22, -20, 11, 60, -7, 61, -17, 10, 11, 7, -19, -23, 0, 51, 20, -8, -26, 71, -7, 9, 28, -77, -46, 15, -6, -15, -42, 35, 57, -2, -8, -23, -80, -28, 3, 86, -35, 16, 24, -48, -26, 41, -28, -104, -9, -9, 10, -16, 26, -5, 60, 72, -28, -20, -27, -13, -5, 3, -27, 90, -49, 30, 19, -36, 24, -37, 42, -24, 1, 42, 12, 46, -78, 47, -43, 90, -13, 35, -30, 22, 60, 17, 8, 30, 12, -13, -49, 11, -12, 1, 28, -29, -29, 0, -23, 63, -44, -33, 4, -42, -78, 34, 23, -7, 4, 34, 0, 1, 46, -5, 2, -39, 41, 0, 44, -21, 19, -19, 67, 50, 40, -31, -26, -110, -9, 44, 1, 37, -22, 3, -26, 28, 24, 16, -16, 3, -15, -50, 38, -51, 53, 114, 10, 15, 26, -6, 44, 25, -84, 10, -2, 54, 15, 12, 19, -4, -30, -28, -1, 1, -2, 65, 108, -43, -27, -63, -66, -11, 33, 87, 35, -4, -32, 59, 38, 21, -56, 25, 23, -31, 0, -24, 5, 17, -19, -20, 10, 0, -62, -15, 20, -5, 37, 69, -10, -9, -44, 20, -70, 13, -29, -38, 36, 45, 86, -30, 17, 2, 47, -5, -51, 1, -45, -17, 49, -50, -12, 18, -44, -3, 6, -26, 66, -4, 103, 16, -42, 32, -31, -8, -46, 66, 27, 1, -39, -25, 35, 3, -31, 89, -66, 5, -25, -1, 37, 23, -5, 23, 10, -46, -29, 59, -80, -29, 25, -34, 19, 11, -9, 17, -51, 46, 34, 15, 31, -10, -21, 41, 4, -14, 26, -17, 1, -32, -5, -82, 63, -9, 6, -10, 30, 2, -28, -65, 9, 52, 16, -55, 12, -49, 64, -39, -22, -39, 23, -32, 2, 4, -7, -18, -9, -4, -29, -63, -9, 85, 9, -30, 10, -15, 40, -3, -33, 26, 53, -8, -26, -7, 43, 0, 56, 0, -66, 27, 22, 53, 67, 127, -87, 64, 41, -110, -13, 18, -127, 33, -16, -27, -44, -13, -10, 23, -10, 5, -29, -22, -2, -39, -18, -64, 62, -49, 46, 54, -88, -4, 94, 10, -68, 29, 35, -1, 0, -36, 11, -43, 2, -66, -7, 9, 3, -28, 25, -86, -38, 39, -57, 55, 42, 26, -5, 0, 107, 5, 9, 21, 19, -42, 66, -53, 2, -103, -103, 20, 82, -51, -27, 4, -87, -22, -128, 12, 69, 11, 29, 19, 3, 18, -56, -19, 34, 12, -37, -23, -97, 2, -18, 9, -16, -39, 41, 18, 4, 2, -14, 4, -20, 34, 14, 23, -6, -2, 41, 44, 4, 18, 64, 58, 30, 0, 57, -7, -28, -53, 99, 75, 30, 49, 12, 0, -30, 69, -1, 8, 26, 50, 25, -3, -36, 24, -76, 6, -11, -42, -58, 0, 0, -62, -44, -25, 24, -33, -23, 29, -44, 7, -66, -28, 100, 12, -59, 50, -37, 14, 5, 31, -22, 6, 60, -14, -7, 50, -59, 12, -15, -6, 30, -12, 61, 76, 4, -19, 46, -85, 9, -69, 82, 42, -97, 56, 0, 2, -3, -18, 46, -22, -71, -37, 12, 18, 98, -9, 31, 21, 4, 0, -50, -32, 13, 0, 65, 13, 3, 28, 18, 43, 32, -41, -54, 13, -12, -76, 2, -36, 6, 33, -39, -16, 48, 54, -17, -11, 20, -83, 19, -21, -11, -45, -2, -24, 8, 28, -40, 17, 23, -98, -56, 20, 13, -19, 0, -6, -27, -31, -31, -64, -15, 31, -53, 83, 39, 44, -62, 19, -16, -16, -20, -34, -25, -37, 11, -27, 8, -10, -22, 34, 32, -14, -5, 9, -48, 34, -44, -14, 31, 15, -22, 11, -48, 55, -67, 4, 12, -9, -36, 4, -66, 0, 46, -22, 9, 13, 13, -37, 22, 9, -4, 6, 15, -45, 16, 58, -7, 26, -37, 3, -23, 7, -35, 127, -51, -126, 24, 98, -47, -44, 74, 47, 19, 13, -32, -22, 7, 60, 47, 31, 16, -8, 24, -27, 16, -21, -14, 10, -52, 32, -33, 0, 89, 26, 12, -18, -41, 26, 12, -12, 32, 39, -26, 27, -3, -61, 18, 49, 19, 49, 26, 17, 39, 20, 27, 75, -39, -17, -6, 14, 0, -4, -17, -55, 9, -52, 30, -16, 5, 33, 37, 54, -65, 32, 43, -5, -66, -67, -23, 13, -22, -10, 10, -15, -25, 19, -47, 21, -28, -32, 42, -18, -13, 7, -48, -1, -42, -52, 26, 87, -25, -47, -23, -58, -31, 3, 32, 13, 127, -14, 37, 27, 30, -32, -39, -27, 4, 60, -50, -73, -6, -5, -4, -18, 74, -38, 35, -16, -47, 2, 9, -21, -19, -18, 29, 21, -2, -26, -23, -2, -23, 59, -62, -14, 28, -78, -50, 9, -8, -47, 21, 9, -21, 33, -22, -24, 15, -25, -12, -8, -9, 12, 11, 18, -5, -2, -43, -32, -46, 6, -29, -1, 102, 55, 46, -65, -18, -28, -30, 9, 8, -19, -7, 0, 15, 18, 17, -37, 81, 54, -95, -2, -15, -48, -1, -7, -18, -29, -30, -28, 15, 3, -5, 18, 1, 4, -21, -5, 5, 47, -35, -15, -1, 22, -75, 31, -12, 33, -31, -9, -6, -8, -3, -10, 29, 6, -25 ]
[ 206, 107, 31, 110, 249, 134, 243, 201, 210, 255, 42, 220, 129, 135, 138, 70, 13, 190, 147, 132, 154, 231, 44, 140, 27, 33, 88, 43, 87, 170, 252, 178, 147, 125, 117, 195, 174, 151, 218, 240, 176, 115, 181, 153, 98, 157, 201, 37, 104, 230, 166, 201, 107, 205, 69, 103, 81, 96, 53, 49, 239, 178, 130, 129, 102, 213, 52, 187, 245, 50, 63, 152, 167, 174, 127, 199, 235, 202, 49, 41, 174, 202, 93, 91, 145, 222, 127, 201, 102, 80, 108, 208, 46, 129, 76, 166, 172, 183, 109, 170, 153, 231, 212, 175, 54, 159, 248, 197, 123, 9, 41, 33, 131, 220, 96, 83, 24, 36, 154, 67, 130, 112, 207, 96, 6, 230, 42, 6 ]
20231101.ab_3417_7
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
Аҟәа – Мрагыларатәи Амшынеиқәаҿықә аҟны акырӡа зҵазкуа хәаахәҭратә баӷәазаны, иара убас генуеаа аколонизациа ззыруаз амшын аԥшаҳәаҿы хадара зуаз ҭыԥны иҟалоит. Ақалақь XIV-XIV- тәи ашәышықәсақәа раантәи ахсаалақәа рыҟны, иаҳҳәап, абжьарашәышықәсазтәи амшынтә хсаалақәеи, иара убас амшынҿықәқәа рыхҳәаанҵақәа (алоциа ҳәа изышьҭоу) жәпакы рыҟны иарбоуп. Урҭ реиҳарак рҿы иаарԥшуп аԥшшәы змоу усҟантәи ақалақьқәеи аҳәынҭқаррақәеи рбираҟқәа. Убарҭ ақалақьқәа ирылоуп Аҟәагьы. Уи иеиуеиԥшым аамҭакәа раан еиуеиԥшым абираҟқәа ахашәыршәыруан. Аҟәа иахагылаз италиатәи (генуеатәи) абираҟқәа руакы иамаз аԥшшәқәа ҵакык -ҵакык рыман.
[ 23, 48, 11, 23, -35, 12, -34, -63, -21, -20, -15, -15, -20, -22, -17, -9, 55, 39, 21, -70, -53, -5, 85, -38, -75, 115, 12, -82, 86, -26, 32, -35, 19, 0, 26, -3, 33, -35, 9, 24, 6, 13, 23, -11, -31, -12, -4, -47, -4, 15, -6, -18, 14, -33, 61, 31, 7, 8, 9, -60, 26, 28, 52, 56, 19, 38, -12, -11, -23, -13, 23, -27, 37, 11, -24, -3, 32, 21, 27, 19, -3, 0, 82, -12, 27, -7, 26, -12, 10, 13, -4, 5, 24, 17, -26, -23, 17, -38, 25, -48, -12, -43, -38, 40, -46, -109, -63, -18, -18, 69, 50, 105, 17, -70, -111, -4, 39, -15, -38, -36, -92, 86, -5, -66, -71, 64, 20, 14, 15, -71, -48, 0, 32, 34, -21, 96, 100, -17, 38, 23, -15, 11, -20, -27, 5, -4, -39, 20, 1, -68, 25, 35, 0, -27, 32, -23, -18, 12, 1, -13, 34, -31, 13, -12, 24, -70, 75, 5, 5, 62, -16, -13, -23, 2, 41, 8, -27, -18, 86, -70, 25, 32, -50, 38, 22, -3, -4, -27, 32, 41, -18, -17, -35, -62, -41, 41, 91, -38, 14, 67, -9, -17, 3, -2, -72, 0, -33, 30, -33, 11, -18, 43, 59, -17, 49, -35, -14, -26, 19, -20, 94, -53, 29, 31, -54, 45, -49, 9, -15, -12, 9, 1, 52, -69, 2, -53, 37, -40, 36, -15, 6, 55, 47, 15, 40, 31, 5, -23, 6, -79, 46, 14, -75, 11, 0, 4, -26, 3, 40, -3, -25, -38, 50, -2, -17, -15, 15, 6, 22, 28, -22, 11, -29, 23, 15, 62, -7, 23, 0, 63, 46, 29, -32, -21, -87, -10, 31, -13, -1, -6, 31, -50, 7, 4, -37, -8, 10, -43, -66, 48, -17, 24, 116, 13, 1, 62, -7, 75, 18, -113, 12, -4, 38, 32, -50, 29, 0, -57, -40, 27, 14, 4, 64, 65, -39, 4, -66, -30, -8, 29, 28, 66, 5, -9, 40, 2, 2, -32, 33, -6, -27, 5, 15, 1, -15, -13, -25, 25, 9, -73, -16, 32, -16, 12, 86, -7, 45, 18, 12, -51, 36, -23, -23, 57, 45, 51, -27, 10, -15, 55, -11, -10, 11, -17, -28, 68, -42, 31, 14, -18, -39, 15, -12, 107, 2, 52, 32, -33, -2, 12, 35, -30, 7, -28, 55, 8, -16, -18, 34, -19, 68, -47, 25, -38, 5, 67, 16, 1, 62, 32, -19, -36, -6, -89, -10, -2, -8, -11, -31, 14, -33, -64, 16, 17, -10, 17, -17, -46, 60, 30, 26, 10, 0, -19, -46, 6, -47, 80, -19, 27, -7, -2, 17, -3, -13, 17, 15, 21, 2, -5, -33, 5, -41, -21, -4, 53, -26, 34, 62, -7, -7, -16, -15, -68, -78, 7, 41, -10, -37, 3, -11, 25, -18, -41, 35, 88, 17, -60, -49, -1, -38, 39, 10, -73, -10, 24, 71, 50, 127, -115, 9, 54, -80, 2, 46, -103, 42, -30, -44, -31, -13, -2, 2, 0, 0, -35, -10, 16, -52, -8, -48, 35, -37, 47, 36, -88, -15, 62, 8, -31, -24, 24, -39, 1, -7, 21, -87, -24, -53, 10, -15, 0, -53, 16, -62, -36, 50, -52, 58, 29, 32, -36, 8, 34, 1, 1, -10, 0, -37, 52, -31, 18, -83, -103, 21, 64, -60, -35, 10, -55, 22, -128, -7, 80, -4, 9, -8, -5, 29, -43, -16, 28, 10, -19, -23, -90, 4, -9, -1, -14, -15, 40, 23, -3, 23, 65, -6, -26, 40, 25, 30, -19, -19, 14, 24, 51, 17, 68, 91, 14, -54, 39, -15, -16, -23, 109, 71, 22, 25, -14, 16, -15, 34, 26, 17, -1, 26, 27, 0, -23, 19, -48, 11, -32, -11, -63, -35, 21, -69, -60, -38, 21, -64, -12, 44, -26, -5, -12, -56, 82, -2, -82, 91, -57, 3, -25, 40, -32, -10, 22, -6, -31, 53, -56, -2, -2, -11, -11, -36, 57, 92, 46, 29, 108, -62, -4, -45, 39, 22, -74, 33, 11, -3, -28, -41, 67, -20, -73, -61, -2, 26, 96, -35, 52, 26, -9, 9, -77, 22, 47, -5, 19, 25, -2, 14, 14, 52, 34, -56, -50, -7, 19, -62, 13, -15, -32, 39, -15, 16, 12, 13, -28, -14, 8, -28, -15, -27, -28, -40, -28, -14, 18, 19, -3, -44, 30, -81, -29, -24, 5, -8, 49, 32, 1, 8, -16, -64, -26, 91, -47, 88, 14, 40, -60, 32, 6, -16, -16, -15, -29, -43, 7, -37, 12, 1, -10, 25, 38, 13, -10, 17, 21, 17, -61, 5, 12, 49, -9, 23, -6, 2, -45, 6, 6, 0, -8, 69, -28, 40, -19, -3, 0, -1, 5, -58, 23, -21, -22, 60, 29, -65, -20, 4, -12, 28, -10, 2, -66, 24, -45, 121, -46, -113, 9, 124, -45, -59, 21, 23, 14, 21, 0, -4, 25, 18, -12, 57, 41, -19, 38, -85, 45, -8, 18, -11, -38, 33, -38, -26, 51, 9, 3, -17, -22, -5, -6, 6, 63, 16, -7, 2, -16, -21, 4, 32, 30, 10, 79, 34, 80, -13, 80, 60, -61, -30, 0, 21, -6, -30, -12, -61, 17, -42, 47, -25, -14, 16, 60, 14, -37, -38, -21, -5, -59, -29, -16, -6, -14, -12, 19, -12, -31, 30, -72, -9, -15, -35, 10, -61, 31, 15, -36, -4, 20, -4, 25, 104, -17, -62, -23, -67, -10, 44, 4, 32, 67, 17, 43, 2, 51, -51, -3, -19, -1, 54, -62, -28, -12, -43, -18, 2, 50, -25, 23, -18, -21, -16, 26, -7, -10, -27, 33, 12, -1, -15, -42, 7, -23, 25, -51, -10, 9, -30, -31, -10, -30, -54, 8, 67, 75, 29, -42, -2, 28, -24, -11, -30, -14, 15, -35, 3, -47, -21, -83, -77, -58, 23, -7, -24, 121, 79, -11, -76, -8, -37, -14, -14, -7, -12, 0, -14, -23, 37, -9, -23, 71, 41, -44, 1, -13, -17, 8, -25, -18, -40, -27, -18, -1, 8, 7, 13, -15, -33, -20, 2, -9, 18, -38, -3, -10, 33, -88, 38, -7, 20, -40, -2, -14, -7, 0, -18, 23, 12, -24 ]
[ 244, 0, 226, 106, 235, 224, 75, 239, 194, 207, 106, 220, 161, 7, 136, 71, 157, 180, 155, 166, 171, 199, 45, 140, 27, 37, 90, 43, 83, 170, 254, 183, 98, 61, 119, 194, 172, 151, 218, 217, 244, 123, 167, 25, 110, 157, 73, 101, 230, 178, 175, 192, 19, 79, 149, 39, 145, 96, 101, 57, 103, 182, 131, 145, 102, 84, 84, 187, 213, 50, 148, 152, 134, 206, 127, 71, 174, 234, 17, 33, 42, 72, 31, 27, 16, 218, 219, 197, 46, 64, 100, 94, 46, 193, 110, 238, 174, 165, 76, 170, 153, 246, 213, 39, 14, 159, 217, 133, 56, 1, 33, 101, 131, 252, 32, 209, 24, 164, 30, 66, 130, 96, 18, 105, 3, 138, 42, 22 ]
20231101.ab_3417_8
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
1428 шықәсазы Аҟәа еиҭа иахашәыршәыруеит иаарту анапсыргәгыҵа зну абираҟ. Ари абираҟ арбоуп алаҭин хсаалаҿы, “58 ҳәынҭқарра рбираҟ” ҳәа хьӡысгьы иамоуп. Иара еиқәзыршәазз Жохас де Виллдестес иоуп. 1428 шықәсазы абри аҩызаҵәҟьа абираҟ асахьа ирхиоит Иакуб Бертран.
[ 47, 60, -3, 7, -3, 43, -15, -72, -21, 0, -1, -41, 6, -14, -18, 7, -2, -16, -23, -6, 7, 29, 27, -10, -72, 61, 21, -51, 63, 9, 18, -20, 41, 28, 6, -16, 41, -29, -6, 17, -9, 0, -29, 37, -38, 19, 3, 2, 18, 31, 3, 7, -1, -6, 13, 15, 29, 20, -9, -14, 10, -11, 3, 39, 66, 36, -5, 33, -38, -13, 63, -13, 48, 9, -9, 5, 22, 7, 19, 47, 0, -11, 125, 17, -8, -17, 30, 2, 0, 56, -62, -4, 33, 60, -8, -9, 32, -23, 8, -20, -27, -57, -31, 5, -27, -66, -45, -25, 4, 69, 26, 80, 2, -57, -64, -53, 27, -4, -17, -27, -76, 65, -15, -35, -51, 70, 23, -14, 19, -110, -54, -34, 39, 35, -42, 73, 42, -45, 39, 17, -2, 27, 11, -11, 25, -10, -36, 42, 3, -45, 10, 28, 17, -65, 18, -6, -24, 23, 23, -55, 52, -20, -6, 21, 69, -18, 77, -8, -15, 17, -13, -30, -64, -13, 77, 64, 2, -6, 51, -28, -5, 34, -64, -32, 0, -14, -26, -9, 50, 0, 47, -46, -31, -69, -28, 9, 62, -28, 11, 8, -5, -15, 48, -55, -104, -32, 14, 15, -36, 32, -13, 47, 53, 6, 13, -41, -33, -6, 0, -62, 66, -67, 55, 1, -31, -14, -3, -9, 26, -23, 0, -13, 51, -109, 44, -48, 79, 22, 41, -58, 17, 41, 17, 17, 27, 7, -6, -20, 22, -31, 3, 21, -28, -28, -11, -48, 40, 6, 3, 9, -53, -54, 28, -4, 20, 2, 34, -12, -20, 34, -30, 8, -34, 42, 0, 37, -6, 27, -15, 83, 40, 18, -24, -38, -83, 1, 19, -4, 4, -16, 40, -26, 49, -3, -24, -5, 3, -21, -54, 47, -38, 37, 84, 16, 10, 37, 12, 39, 35, -73, 17, 11, 77, 16, 37, 15, -15, -12, -36, 7, 21, -1, 76, 84, -24, -55, -74, -59, -12, -3, 87, 73, 31, 29, 49, 20, 2, -46, 27, 23, -20, -6, 16, 7, 7, 0, -26, -5, 8, -78, 3, -4, -40, 13, 52, 7, -20, 0, 16, -55, -4, -28, -43, 36, 22, 74, -19, 6, -13, 50, -17, -9, -13, -31, -42, 56, -34, 36, 46, -21, -34, 2, 2, 82, 3, 75, 24, -24, 43, -7, 16, -48, 53, 37, -10, -28, -37, 39, -38, -36, 77, -61, 27, -28, 7, 48, 24, -5, 30, 17, -55, -15, 83, -72, -24, 16, -25, 38, -3, -15, -7, -93, 45, 66, 10, 10, -6, -19, 41, 12, 14, -10, -17, -1, -46, -3, -81, 80, 6, 25, 4, 36, 4, -19, -83, -7, 55, 3, -33, 3, -41, 14, -38, -11, -26, 20, -26, 12, 40, -14, -6, -19, -15, -75, -63, 3, 31, -3, -23, 23, -22, 40, -27, -41, 37, 71, -15, -31, 2, 37, -10, 68, 14, -94, -6, 42, 66, 88, 127, -122, 32, 58, -76, 15, 28, -117, 27, -18, -12, -29, -22, -7, 17, -1, 2, -36, -39, 4, -27, -23, -56, 81, -16, 33, 18, -55, -3, 58, 31, -58, -6, 56, 34, 4, -13, -10, -9, 9, -81, -4, 8, 35, -62, 31, -93, -59, 31, -54, 37, 48, 18, 3, 7, 112, 9, 11, 1, 22, -33, 41, -22, 7, -123, -123, 28, 112, -75, -51, 1, -90, -10, -128, 3, 71, -2, 10, 0, -3, 24, -29, 0, -6, 4, -30, -15, -88, 2, -26, -15, -17, -50, 26, 12, 14, -8, 16, 7, -24, 45, 40, 15, -12, 2, 10, 74, -36, -11, 72, 95, 43, -20, 52, 0, -17, -40, 89, 47, 64, 52, 28, 33, 0, 30, 6, 19, 12, 26, 22, -14, -25, 8, -48, 16, -17, -31, -62, -7, 6, -89, -62, -29, 13, -50, -20, 16, -41, 9, -36, -54, 96, 10, -76, 66, -41, 24, -25, 30, -46, -2, 73, -50, 33, 72, -81, 30, -28, -8, -26, -55, 55, -8, -11, 11, 62, -94, -40, -46, 84, 45, -56, 63, 16, -6, -13, -27, 38, -5, -35, -42, 4, -9, 127, 0, 75, 28, 5, -3, -45, -7, 24, 6, 29, 21, -15, 1, 26, 72, 42, -45, -84, 3, 17, -97, -20, -26, -3, 23, -33, 8, 47, 34, -25, -1, 7, -66, 28, -17, -16, -30, 5, 0, 0, 18, -24, -4, 24, -30, -14, -17, 13, -17, -23, 29, 4, -20, -14, -43, -12, -3, -41, 33, 31, 3, -58, 37, -5, -15, -14, -28, -28, -19, 26, -18, -2, -26, -13, 24, 48, -6, 3, 15, -20, 19, -38, 2, 31, 15, -15, 3, -15, 38, -46, 26, 5, -24, -32, 61, -30, 0, -2, -26, -12, 37, 42, -37, -6, 6, -21, 26, 14, -63, 2, 61, -14, 0, -31, -17, -18, 6, -80, 104, -46, -100, 21, 115, -40, -41, 20, 13, 5, -14, -24, -6, 26, 48, 17, 17, 1, -43, 55, -7, 13, -17, -45, 17, -49, 44, -32, 0, 88, -1, 3, -34, -11, -19, 1, -5, 36, 22, 9, 30, -8, -62, 12, 68, 22, 59, 50, 18, 41, 25, 1, 72, -36, -5, -11, -9, 16, 10, 0, -44, -15, -42, 10, -45, -26, 23, 53, 31, -62, -12, 13, 1, -30, 0, -15, 5, -19, -14, -23, -1, -12, 63, -86, -20, -52, -58, 6, -27, 33, -16, -33, 12, -70, -56, 27, 74, -11, -53, -19, -50, -26, 26, 19, -2, 124, -6, 45, 23, 36, -87, -34, -34, -2, 60, -58, -46, -18, -11, -5, -37, 44, 12, 24, -11, -40, 21, 42, 35, -24, -17, 46, 3, -10, -16, -56, 4, -28, 31, -62, -17, 7, -89, -55, -29, 0, -67, 46, 34, 0, 57, -42, -21, 10, -32, -25, -6, 0, 21, 4, 3, -38, -4, -58, -45, -41, 20, -20, -9, 83, 38, 11, -66, -27, -21, -14, 19, -37, -17, -6, -27, 48, -8, 31, -38, 101, 47, -85, 6, -7, -10, -5, 12, -10, -25, -30, -38, 45, 2, -36, 34, -2, -14, -5, -8, -2, 52, -31, -30, 10, 0, -72, 38, -18, -36, -10, -9, 10, -14, 22, -45, 75, 1, -34 ]
[ 212, 73, 14, 110, 233, 87, 251, 203, 210, 223, 179, 204, 161, 15, 136, 70, 141, 182, 155, 166, 154, 67, 164, 142, 27, 35, 94, 43, 10, 174, 252, 176, 242, 229, 117, 198, 168, 151, 251, 241, 176, 63, 179, 202, 118, 29, 65, 103, 234, 196, 174, 201, 67, 206, 71, 227, 81, 96, 101, 51, 103, 182, 131, 145, 102, 113, 52, 191, 245, 50, 54, 168, 135, 110, 231, 103, 255, 202, 17, 41, 170, 90, 19, 27, 17, 124, 123, 204, 46, 81, 228, 76, 14, 129, 13, 174, 172, 163, 45, 162, 153, 199, 212, 173, 23, 159, 248, 113, 57, 168, 161, 73, 131, 92, 32, 115, 152, 164, 94, 71, 130, 112, 133, 104, 134, 130, 104, 86 ]
20231101.ab_3417_9
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
1439 шықәсазы ицәырҵуеит Габриел де Валсеква иеиқәиршәаз ахсаала, уи аҿы Себастополис еиҭа иахаргылоуп генуеатәи абираҟ. Ари иаҳәоит генуеаа рымчхара шыӷәӷәахаз атәы, хара имгакәа урҭ рылшарақәа ԥызкуаз аԥсуа ҳәынҭқар имчхара шеиҭашьақәыргылазгьы. Кавказ рнапаҿы аагаразы ақәԥара мҩаԥысуан мчы змаз ҩ-ҳәынҭқаррак рыбжьара – Ҭырқәтәылеи Ирани.
[ 40, 74, -40, 23, -12, 3, -28, -87, -36, 1, -26, -1, 2, -14, 6, -13, 3, -34, 6, -21, -29, 60, 81, -29, -29, 45, 22, -27, 40, -28, -6, -10, 42, -35, -5, -65, 45, -33, 21, -8, 57, -5, -12, -30, -55, 9, 17, -43, 49, 37, -36, 9, 6, -29, 16, 0, 7, 10, -33, -38, 18, 17, -12, 61, 67, 67, 29, -7, -51, -28, 66, -7, 50, 0, -12, -29, 4, -4, 7, 34, -8, -9, 76, 12, 11, -5, -3, 8, -3, 7, -9, 14, 17, 26, -14, -21, 37, -43, 25, -30, -5, -46, -62, 38, -21, -72, -34, -7, 13, 72, 44, 75, -4, -59, -74, -26, 41, -3, -8, -40, -66, 66, 0, -19, -22, 62, 44, -9, 7, -61, -49, -10, 20, 27, -13, 36, 44, -19, 7, -19, 8, 16, 4, 20, 32, -16, -56, 27, -2, -56, 2, 19, 19, -41, -16, -7, -32, 17, -17, 21, 66, -17, -24, 29, 54, -31, 82, -18, 9, 16, -22, 5, -12, 3, 69, 45, -19, -1, 62, -37, 33, 12, -28, 28, -16, -16, -9, -32, 56, 36, 25, 2, -17, -56, -22, 22, 76, -46, 7, 38, -25, -14, 0, -18, -60, 6, -3, -12, -11, 16, 3, 49, 105, -18, 16, -54, -4, -6, -4, -61, 127, -56, 44, 26, -14, 9, -34, 37, -17, 18, 30, 24, 37, -89, 35, -38, 95, 22, 33, -52, 8, 57, 27, 2, 6, 14, -16, -50, 3, -19, 24, 25, -30, -16, 37, 18, 20, 8, 28, 17, -56, -60, 42, -3, 21, -29, 27, -9, -9, 37, -71, 8, -52, 82, 15, 40, -14, 33, -16, 78, 48, 24, -14, -23, -110, -38, 67, -17, -49, 11, 5, -18, 39, -3, 6, -13, -15, -24, -32, 44, -22, 65, 127, 3, 49, 6, -37, 34, 3, -82, 13, 2, 71, 11, 42, 19, -12, -5, -26, 4, 9, -17, 95, 95, -34, -5, -63, -73, -9, 26, -10, 90, -3, -27, 46, 9, 1, -66, 33, 22, 31, 10, -5, -21, -28, -13, -29, 0, -15, -97, 10, 44, -2, -6, 61, -21, 20, 2, 11, -24, 21, -50, -41, 29, 34, 58, -4, 20, -15, 79, -18, 5, -9, -60, -24, 57, -48, 3, 23, -32, 2, 5, -44, 72, -15, 48, 43, -16, 2, 21, 15, -31, 39, 34, 8, 12, -9, 25, -12, -13, 127, -34, 3, 6, -15, 22, 51, -25, 35, 25, -35, -20, 34, -78, -31, 31, -25, 0, -6, -6, -4, -87, 28, 58, 1, 17, -5, -44, 50, 24, 7, 29, 21, -22, -6, 29, 1, 43, -14, 0, 3, 38, -4, -11, -48, 19, 78, 25, -22, 5, -38, 21, -36, -17, -14, 21, -19, 9, 7, 1, -34, 7, 35, -74, -54, 15, 91, 14, -49, 31, -8, 31, 0, -35, 23, 48, -12, -32, -28, 52, 4, 61, 29, -55, 57, 27, 27, 71, 127, -84, 31, 35, -78, 6, 36, -85, 21, 9, -28, -71, -20, -18, 32, -9, 16, -51, -44, 9, -50, -23, -47, 59, -68, 24, 20, -85, 24, 75, 11, -44, -3, 39, 25, 2, -17, 0, -34, 0, -48, 49, -31, -7, -79, 17, -55, -80, 50, -65, 63, 53, 17, -15, -13, 86, 20, 6, -7, 3, -30, 44, -19, 12, -102, -108, 26, 97, -99, -52, 21, -94, 6, -128, 25, 69, -3, 45, -9, -10, 36, -68, 16, 23, 26, -34, -18, -57, 41, -19, 35, -40, -27, 16, -11, 14, 12, 17, 4, -34, 49, 44, 28, -10, -25, 13, 53, 13, 2, 76, 103, 39, -7, 57, -2, 10, -44, 98, 69, 48, 23, -1, 18, -20, 25, 21, 16, 10, 41, 35, -2, -45, 26, -79, 0, -22, -25, -50, -14, 17, -87, -29, -38, -1, -63, 0, 31, -17, -15, -47, -47, 76, -1, -24, 34, -29, 2, -5, 15, -23, 6, 54, -55, -2, 46, -72, 13, -19, -42, -14, -21, 32, 46, -6, 11, 53, -91, -10, -81, 35, 39, -83, 46, -4, 3, -11, 3, 58, -69, -65, -27, 19, 19, 89, -10, 25, 35, -4, 17, -9, -27, 9, 3, 27, 25, -22, 6, 18, 55, 24, -55, -56, 1, -9, -48, 16, 4, 10, 15, -21, 24, 49, -17, -35, -24, 35, -80, 9, -40, -9, -48, -17, -19, 16, 32, -12, -12, 28, -77, -38, 7, -11, -28, -27, 41, -20, -24, -48, -44, 5, -7, -25, 34, 52, 11, -48, 14, -27, -8, -36, -39, -11, 2, 9, -11, 5, -16, -21, 33, 14, 11, -5, -4, 33, 15, -11, 33, 23, -7, 0, 25, -40, 39, -58, 4, 6, 5, -32, 53, -32, 17, -5, -57, -45, 29, -15, -51, 4, 33, -30, -2, 26, -62, 11, 34, -28, -19, -50, -7, -52, -4, -69, 87, -32, -97, 16, 115, -53, -55, 28, 57, 12, 15, -27, 10, 6, 44, 11, 33, 18, -31, 29, -46, 47, -12, 18, -21, -46, 65, -2, -42, -8, 11, 3, 16, -44, 54, -25, 2, 85, 10, 0, 11, -2, -21, 9, 36, 22, 16, 66, -3, 74, -12, 25, 78, -48, -36, -13, 26, 19, -27, -10, -54, 10, -43, 31, -13, -21, -11, 37, 39, -31, -54, 5, 13, -52, -48, -13, 32, -21, -15, 1, 15, -34, 12, -53, -2, -22, -25, 26, -23, 25, -9, -52, -2, -60, -53, 48, 87, -47, -52, -4, -83, -30, -9, 11, 0, 127, -25, 50, 73, 14, -92, -24, -17, -10, 53, -59, -43, -15, -23, -23, -16, 47, -14, 22, -5, -24, 26, 16, 20, -16, -33, 49, 21, -21, -18, -33, 0, -6, 45, -76, 3, 41, -22, -25, 6, -21, -81, 52, 36, 7, 67, -44, -8, 45, -45, -6, -43, 1, 19, -43, 10, -31, 4, -86, -72, -50, 8, 6, -3, 111, 57, 79, -74, -10, -40, -26, 17, -6, -2, 6, 3, 10, 42, 20, -25, 77, 70, -79, 20, 3, -39, -8, 5, -18, -23, -33, -22, 19, 6, -4, 11, 0, -29, 8, 0, 16, 18, -20, -23, 7, 50, -75, 56, -29, -12, -25, 9, -32, 11, -9, -61, 52, 42, -6 ]
[ 212, 90, 166, 104, 138, 134, 219, 205, 226, 203, 57, 92, 161, 15, 8, 102, 141, 175, 147, 133, 154, 215, 45, 15, 27, 36, 122, 11, 87, 174, 252, 179, 242, 165, 117, 194, 106, 23, 219, 241, 176, 83, 188, 19, 46, 157, 81, 109, 110, 244, 182, 201, 67, 207, 157, 199, 81, 118, 117, 177, 239, 182, 194, 145, 110, 117, 68, 185, 213, 50, 180, 184, 165, 238, 127, 87, 175, 202, 17, 97, 170, 202, 27, 26, 177, 218, 123, 201, 236, 80, 100, 136, 78, 131, 78, 109, 174, 162, 101, 128, 153, 239, 213, 35, 175, 159, 88, 197, 25, 137, 161, 65, 129, 220, 32, 83, 152, 172, 158, 70, 163, 112, 159, 108, 134, 222, 104, 166 ]
20231101.ab_3417_10
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
Ирыбжьарҵаз аиқәшаҳаҭра иабзоураны иршеит рымчхара аҳра ахьауаз, рнапаҵаҟа иҟалоз аҭыԥқәа. Убас Ҭырқәтәыла анапаҵаҟа иҟалеит Мраҭашәаратәи Кавказ зегьы, Аԥсынгьы убрахь иналаҵаны. Абри инаркны Аԥсны Ҭырқәтәыла иампыҵанархаларц иалагоит (уи аҵыхәанӡа анагара шзалымшазгьы). 1571 шықәсазы Аҟәа ицәырҵуеит амзаҿа зну аҭырқәа бираҟ ҟаԥшь.
[ 27, 62, -44, 15, 0, 9, -24, -78, -16, -22, 34, -18, -20, -34, -35, -5, 38, 5, 44, -14, -24, 17, 55, -59, -53, 77, 21, -76, 58, -23, 0, -18, 4, 18, -29, -43, 32, -25, 38, -11, -25, -28, -3, 3, -7, -6, 14, -37, 26, -13, -9, 37, -10, -54, 13, 44, 27, 18, -55, -53, 6, -3, -17, 81, 41, 23, -25, 15, -30, 1, 35, -30, 55, 13, -4, -11, 12, -18, 31, 48, -24, -27, 46, -37, 29, -14, 38, -30, -12, 17, 10, -3, 31, 30, -48, -7, 23, -12, -10, -31, -26, -51, -31, 15, -51, -90, -68, -25, -39, 45, 54, 100, 27, -71, -103, 7, 28, -16, -38, -52, -68, 92, -24, -65, -62, 115, 21, -5, -1, -39, -33, 14, 35, 15, -30, 103, 53, -28, 2, 21, 12, 18, -10, 23, -36, -14, -17, 0, 22, -49, 0, 55, 0, -37, 19, -27, -44, 22, 0, 6, 60, -20, 0, -7, 22, -78, 83, 11, 18, 29, -37, 29, -2, -11, 45, 4, -18, 11, 68, -90, 37, 3, -16, 53, -8, -48, -25, -25, 61, -15, 36, -9, -21, -69, -76, 32, 119, -24, 35, 65, -19, -29, 29, -45, -63, 6, 14, -44, -12, 10, -12, 15, 101, -10, 22, -48, 28, 12, -8, -43, 87, -30, 1, 23, -15, 21, -19, 3, 29, 8, 29, 6, 49, -76, 37, -32, 59, -34, 28, -40, 9, 77, 27, -8, -8, 19, -33, -72, 39, -75, 27, 44, -33, 17, 48, -6, 10, -3, 16, -9, -44, -52, 26, 2, -11, -28, 13, 0, 32, 41, -34, -19, -28, 22, 12, 69, -25, 38, 3, 56, 65, 7, -25, -30, -108, -27, 24, -12, -1, -6, 14, -34, -13, -2, -50, 5, 17, -20, -51, 47, -63, 34, 64, 9, 15, 60, -16, 57, 24, -75, 10, 0, 90, 46, -1, 43, -32, -30, -52, 8, 14, -21, 95, 76, -45, -7, -35, -69, -5, 32, 47, 71, 14, 16, 49, 25, -48, -46, -14, 10, -19, 27, -7, 5, 4, -17, -22, 15, 12, -76, -17, 15, 4, 6, 65, 4, 13, 4, 2, -36, 19, -33, -33, 72, 43, 43, -27, 6, -4, 65, -19, 21, 27, -30, -24, 43, -23, 38, 34, 5, -39, 13, 4, 103, -17, 68, 38, -33, 29, 16, 12, -59, 64, -20, -2, -23, -18, 32, -1, -39, 69, -6, 12, 12, 3, 7, 47, 0, 46, 21, -44, 23, 20, -50, -26, -2, -36, 11, -4, -1, 3, -53, 43, 39, -13, 26, -22, -33, 66, 36, 18, 15, 18, -20, -39, 23, -43, 61, -27, 26, -35, 35, 7, -6, -48, 28, 36, 9, -15, -5, -30, 30, -29, -20, -10, 27, -18, 41, 2, -7, -33, -6, 14, -52, -43, -21, 60, 4, -26, 12, -12, 44, 6, -24, 34, 42, 17, -60, -31, 28, -15, 62, -10, -83, 81, -7, 49, 54, 127, -103, 0, 54, -75, -2, 46, -78, 28, -23, -74, -58, -10, 5, -1, -26, 21, -64, -40, 24, -89, -6, -34, -5, -37, 37, 14, -89, -2, 59, 35, -65, 13, 41, -1, 10, 10, 11, -59, -6, -82, 58, -35, -19, -91, -7, -70, -121, 23, -42, 45, 15, 15, -15, 0, 64, -8, 15, 14, 40, -31, 96, -40, 15, -79, -85, 25, 90, -89, -58, 20, -71, -13, -128, 17, 82, 28, 37, -17, -20, 1, -66, -11, 23, -3, -15, -15, -88, 0, -7, 18, -2, -13, 40, 21, -4, -6, 19, 8, -28, 46, 22, 23, -21, -10, 24, 61, 6, 13, 56, 86, 24, -60, 27, -15, -19, -25, 106, 49, 33, 50, -11, -15, -37, 60, -7, -11, 26, 14, 53, -7, -38, -3, -47, -42, -37, 7, -55, -47, 42, -78, -49, -37, 21, -53, -4, 22, -40, 3, -31, -32, 81, -5, -54, 52, -38, 3, -8, 40, -20, 9, 32, -25, -14, 32, -51, 3, -11, -11, -10, -37, 61, 50, 26, 16, 102, -90, 1, -52, 61, 29, -75, 36, 13, 29, -32, -28, 56, -35, -60, -45, 8, 20, 68, -10, 9, 45, -20, 23, -28, 20, 9, 28, 15, 20, -42, -25, 20, 51, 22, -43, -66, 12, -5, -71, -4, -12, -1, 28, -25, 22, 6, -27, -16, -3, 21, -44, 18, -30, -28, -40, 8, -25, 3, 19, 9, -18, 11, -25, -13, 20, 2, 0, 24, 31, -17, -3, -36, -46, -12, 28, -48, 77, 40, 37, -67, 13, -16, -17, -27, -69, 0, 3, 1, -61, -1, -6, -11, 35, 7, -33, 24, 2, -17, 19, -28, 21, 30, -7, 29, 2, -20, 54, -55, 24, 5, -38, -39, 54, -64, 21, -8, -22, -3, 29, 30, -58, -35, 0, -43, 28, 66, 0, -6, 25, 31, 33, -29, -37, -35, 18, -40, 127, -34, -91, 12, 111, -59, -59, 40, 32, 18, 14, -27, -34, 16, 42, 8, 47, 8, -36, 6, -20, 30, 7, -2, 10, -34, 19, -22, -21, 45, 12, 14, -33, -15, 6, -2, 13, 38, 10, -52, 6, 2, -59, 15, 48, 26, 27, 28, 38, 41, 25, 17, 70, -38, -8, -9, 47, 27, -36, -35, -67, 39, -96, 48, -27, -13, 33, 41, 51, -42, 0, -11, -11, -52, -50, -7, 24, -18, -2, 0, 18, -33, -8, -29, -1, -24, -24, 44, -27, 17, 6, -37, 1, -24, -38, 24, 90, 1, -68, -24, -37, -36, 41, 10, -4, 100, 5, 41, 40, 4, -80, -14, -10, 15, 37, -59, -22, 4, -33, -28, -6, 50, -49, 29, 22, -33, 32, 2, 26, -29, -4, 46, 0, -14, -47, -26, -24, -46, 27, -95, 10, 32, -73, -26, -19, -4, -45, 31, 12, 0, 40, -35, 16, 12, -59, 14, -32, -4, 2, -26, -7, -48, -24, -69, -57, -48, 47, -16, -20, 102, 105, 42, -71, -10, -49, -25, -30, -33, -3, -8, -19, -15, 24, -43, -38, 91, 30, -70, 4, -17, 10, 12, -50, 0, -20, -25, -10, 0, 8, -27, -3, -19, -23, -27, 35, 10, 55, -9, 8, -12, 26, -52, 36, -1, 58, -44, -13, -16, 6, -22, -34, 45, 33, -28 ]
[ 220, 32, 230, 106, 202, 18, 147, 201, 214, 203, 42, 108, 129, 7, 152, 70, 29, 189, 27, 167, 171, 211, 109, 10, 27, 38, 90, 203, 95, 170, 228, 182, 163, 60, 119, 194, 33, 151, 219, 209, 176, 127, 21, 153, 254, 157, 89, 119, 110, 132, 191, 216, 91, 79, 149, 103, 17, 98, 53, 185, 75, 178, 134, 144, 102, 220, 64, 187, 117, 50, 60, 144, 166, 110, 127, 71, 137, 192, 145, 41, 42, 202, 31, 91, 145, 218, 249, 200, 44, 81, 116, 248, 46, 135, 13, 173, 172, 163, 46, 226, 153, 231, 214, 167, 46, 223, 248, 197, 58, 9, 129, 105, 195, 124, 100, 91, 152, 44, 30, 210, 2, 112, 2, 107, 70, 14, 170, 38 ]
20231101.ab_3417_11
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
1578 шықәсазы Себастополис аҭырқәа ир иртәеит. Уи атәы рҳәоит ақалақь аҩныҵҟа адамра хаҳәқәа ирну аҩырақәа.
[ 49, 67, -9, 31, -10, 33, -13, -59, -13, -10, 5, -26, 3, -19, -38, 5, 20, -21, 6, -16, -22, 39, 52, -33, -45, 31, 28, -18, 65, 24, 22, -19, 63, 27, -20, -19, 0, -47, -2, 24, 11, -6, -22, -10, -59, 0, 17, -22, 8, 23, -16, 17, -2, -29, 22, 24, 19, 1, 3, -14, -5, -18, 8, 32, 37, 21, 2, 24, -13, -4, 34, -1, 17, -5, -32, -25, -10, -30, 36, 20, -10, -31, 86, 3, -18, -29, 27, -19, 0, 56, -53, 0, 50, 63, -16, -6, 45, -33, -15, -50, -17, -50, -44, 41, -18, -91, -15, -8, -26, 62, 16, 78, 9, -54, -49, -6, 36, -17, -5, -45, -59, 64, -1, -25, -36, 58, 32, 0, -25, -66, -36, -28, 4, 24, -29, 57, 38, -55, 5, 21, -6, 50, 2, 0, 40, 0, -51, 23, -5, -76, 34, 10, 10, -91, -5, -37, -65, 75, -2, -7, 67, -26, -21, 30, 68, -28, 94, -22, 16, 34, -44, 23, -14, 7, 68, 44, -16, -14, 65, -29, 32, 9, -45, 12, -32, -5, 6, -16, 45, 7, 20, -14, -42, -105, -41, -9, 82, -44, 12, 41, -8, -10, 25, -38, -94, -35, -20, 19, -4, 26, -10, 105, 54, -3, 3, -45, 10, -18, -4, -55, 104, -56, 56, 28, -35, 25, -26, 12, -4, -12, 13, 2, 33, -72, 40, -19, 47, 0, 6, -40, 14, 54, 19, -4, 16, 0, -20, -55, -20, -30, 30, 13, -62, -11, -10, 15, 81, -14, -23, 14, -42, -82, 26, 13, 29, -19, 42, -37, -23, 55, -50, 12, -40, 53, 28, 32, -5, 19, -12, 52, 34, -10, -9, -20, -91, -56, 60, -26, 3, -18, 0, -37, 31, 14, 11, -10, -58, 29, -28, 5, -36, 55, 127, -3, 26, 13, 2, 33, 40, -70, 4, -9, 62, 13, 23, 36, -31, -13, -30, 1, 31, -15, 109, 63, -51, -16, -64, -76, 0, 32, 33, 49, 0, 4, 45, 32, 11, -57, 27, 32, -11, -23, 4, -5, -3, -7, -28, 7, 13, -56, 1, 10, 9, 1, 48, -25, -23, -44, 1, -26, 38, -60, -27, 56, 57, 47, -9, 20, -8, 58, -12, 16, 25, -46, -17, 39, -36, 10, 35, -21, -12, 0, -15, 53, 0, 62, 30, -31, -16, 25, 23, -5, 45, 33, -19, 16, -28, 40, -70, -18, 85, -45, 26, -10, 16, 22, 43, -10, 26, 12, -30, -11, 30, -54, -25, 7, 1, 11, -11, -10, 8, -65, 30, 44, 12, 7, -10, -8, 45, 23, 24, -8, 7, 8, -33, 15, -35, 77, -16, 30, 15, 66, -13, -15, -69, 7, 95, 6, -8, -27, -13, 16, -29, -44, 0, -13, -21, -12, 9, -33, -19, -9, -10, -59, -89, -1, 101, -16, -63, 78, -40, 33, -27, -32, 26, 68, -34, -28, -4, 37, 4, 43, 14, -38, 14, 23, 31, 49, 127, -102, 15, 45, -80, 18, 36, -100, 27, 0, 16, -52, -7, -24, 41, -36, -14, -19, 0, 2, -24, -21, -59, 67, -56, 37, 16, -93, 10, 83, 35, -79, 19, 26, 22, 3, -28, -4, -30, 14, -55, 14, 1, 11, -67, 10, -70, -32, 35, -51, 39, 57, 27, 20, 0, 127, 27, 3, -26, 26, -14, 62, -30, 19, -101, -101, 23, 84, -72, -33, -9, -85, 20, -125, 12, 83, 7, 11, 14, 8, 29, -42, -11, 6, 4, -37, -16, -65, 24, -18, 47, -16, -33, 32, 8, 3, 27, 6, 5, -23, 43, 15, 34, -3, -13, -5, 47, -8, 3, 65, 67, 46, -7, 44, -14, 5, -54, 94, 51, 23, 62, 50, 19, 9, 44, 12, 26, 20, -9, 33, -43, -40, -18, -24, -6, -32, -27, -58, -4, -6, -74, -53, -38, 21, -19, -23, 22, -32, -9, -84, -39, 90, -13, -78, 32, -23, -27, -2, 58, -41, 46, 39, -64, -2, 62, -47, 25, -38, -9, -15, -27, 39, 19, 6, -2, 39, -92, -15, -63, 99, 61, -83, 53, 8, 15, -14, -28, 65, -32, -86, -32, 14, 7, 108, 1, 40, 36, -7, 12, -29, 32, 25, 16, 42, 31, -18, -35, 69, 55, 5, -37, -65, -16, 13, -51, 15, -40, 10, 36, -43, -6, 36, 30, -1, -19, 19, -74, 22, -32, -4, -28, -8, -30, -5, 32, -30, 16, 9, -42, -28, 2, -15, 1, 25, 61, -7, 3, -44, -68, -37, 11, -64, 52, 38, 23, -53, 7, -19, -18, 0, -59, 0, -20, 14, -23, 19, -13, -29, 30, 56, -36, -9, -11, 33, 12, -1, 43, 8, -10, 2, 29, -37, 70, -77, 28, 24, 17, -31, 5, -32, -8, 9, -16, 6, 30, 32, -41, 20, 9, -22, 22, 37, -44, -7, 55, -29, 12, -38, 7, -10, 16, -63, 107, -47, -104, 17, 93, -55, -41, 43, 53, 23, 32, -3, -8, 6, 20, 26, 47, 19, -40, 49, -41, 40, -3, -1, 8, -64, 46, -7, -8, 44, 39, 24, 0, -48, 48, 0, -15, 47, 20, -4, 39, 6, -23, 21, 72, 41, 32, 74, 42, 50, 37, 4, 48, -32, 3, -11, 16, 14, -21, -10, -60, 20, -54, 26, -15, 12, 77, 33, 43, -68, 48, -16, 38, -38, -29, -25, 21, -38, -17, -21, 2, -13, -39, -43, 8, -45, -9, 51, -14, 2, -29, -2, -4, -102, -88, 80, 71, -33, -38, -20, -63, -24, 8, -12, -2, 127, -48, 42, 33, 23, -27, -60, -22, 0, 58, -84, -91, 0, -58, -30, -18, 87, -33, 17, -35, -35, -18, 61, 26, -28, -40, 82, 12, -16, -45, -30, 0, -6, 63, -56, 9, 44, -58, -46, -28, 14, -64, 49, 18, -4, 57, -49, 0, 4, -38, -2, -12, 0, 19, 0, -26, -15, 3, -60, -73, -3, 62, -21, -3, 113, 71, 71, -77, 2, -42, -29, 26, 18, 16, 3, 20, 4, 48, 26, -21, 73, 39, -50, 4, -28, -13, 0, -30, -7, -17, -42, -15, 10, 12, -9, 30, 2, 0, -20, -17, -22, 37, -48, -4, 3, 44, -35, 33, -3, 29, -33, -4, -15, 0, -8, -27, 59, 13, -15 ]
[ 212, 41, 166, 110, 201, 134, 211, 227, 243, 131, 50, 220, 129, 7, 136, 71, 13, 183, 211, 132, 154, 215, 45, 46, 11, 33, 90, 139, 83, 174, 236, 49, 147, 165, 117, 130, 174, 86, 250, 241, 176, 255, 178, 27, 226, 157, 89, 101, 230, 212, 174, 201, 203, 206, 213, 199, 18, 32, 101, 49, 239, 182, 226, 49, 110, 241, 116, 191, 213, 48, 191, 152, 167, 238, 47, 87, 255, 64, 1, 33, 34, 202, 29, 27, 145, 250, 249, 197, 102, 80, 44, 186, 46, 149, 76, 125, 174, 151, 108, 170, 153, 231, 212, 167, 182, 223, 250, 197, 122, 136, 137, 65, 130, 92, 100, 81, 152, 172, 90, 199, 34, 116, 255, 105, 6, 226, 106, 38 ]
20231101.ab_3417_12
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
20-тәи ашәышықәса 60-тәи ашықәсқәа рзы аԥсуа поет, Ҭырқәтәылатәи аҵарауаҩ Омар Беигәа иԥшаауеит Стамԥылтәи архив Ҭоԥканы аҟны ажәытә сахҭан хсаалақәа рыхҳәаа – аҭырқәа хсаалаҩҩы Ҳаџьы Абуласан (мамзаргьы Ҳаџьы Ебульхассан) ихсаалақәа. Иара абри ашықәсан 1578 шықәсазы ақалақь иаха- иргылоит амзаҿақәа хԥа рсахьа зну абираҟ еиқәаҵәа. Ақалақьгьы хьӡыс иарҭеит Сухум-кале.
[ 33, 35, -3, 19, -34, 36, -21, -62, -24, -1, -19, -8, -4, -20, -8, 1, -39, 23, -59, -4, 30, 35, -7, 58, -49, 86, 32, -62, 105, 3, 48, -48, 17, 25, -24, -40, 8, -57, -12, 32, 19, 0, -15, 13, -19, 28, -21, -36, 4, 19, -2, 33, 0, -24, 14, 25, 5, 70, -17, -14, 28, 33, -1, 73, 14, 31, 5, -3, -38, -18, 44, -3, 41, 21, -4, -3, 8, 17, 21, 8, -23, -62, 113, -27, 1, -44, 65, -33, -15, 20, 15, 11, 44, 37, -43, 0, -2, -14, -22, -34, 17, -33, -16, 53, -46, -63, -55, -1, -17, 30, 57, 63, 35, -63, -68, 20, 27, -17, -49, -35, -101, 63, -19, -37, -52, 98, 7, -8, 20, -58, -49, 13, 26, 33, -16, 102, 78, -18, 28, 3, 3, 6, -12, -17, -13, -20, -18, 0, 0, -73, 14, 21, -11, -45, 18, -14, -53, 25, 11, -62, 34, -58, 13, -12, 31, -68, 88, -4, 18, 54, -38, 22, 0, 10, 79, 31, -21, -10, 48, -42, 13, 14, -64, -18, 20, -22, -12, -4, 38, 22, 11, -30, -17, -54, -34, 13, 110, -29, 38, 50, 1, -20, 30, -33, -92, -27, -6, 30, -10, 34, -15, 73, 72, 1, -15, -62, -11, 0, 15, -31, 41, -43, 52, -1, -17, 29, -12, -26, 30, -9, 18, -5, 37, -128, 79, -17, 100, 15, 43, -78, 11, 95, 26, 0, 21, 38, -15, -48, 33, -47, 9, 14, -10, -27, 7, -85, -4, -30, 12, -19, -75, -59, 26, 20, 11, -28, 32, -25, 14, 54, -35, -17, -20, -21, -27, 16, -3, -19, 16, 52, 37, 4, 4, -22, -89, -43, 42, -12, 39, -35, 26, -29, 15, 20, -13, -3, -29, -8, -41, 24, -39, 56, 113, -6, 14, 69, 13, 66, 66, -96, 6, 0, 47, 41, -39, 29, -3, -73, -37, 31, 35, 3, 91, 85, -40, -57, -89, -50, -2, 15, 44, 50, 2, 12, 48, 16, 2, -48, 19, 38, 30, 29, -39, -6, 32, -8, -11, 15, 3, -90, -15, -1, 0, 37, 108, 0, 30, 2, 36, -68, 21, -87, -39, 77, 21, 33, 10, 28, -30, 54, -12, 16, 2, -20, -44, 39, -32, 11, 18, -1, -16, 2, -22, 80, -3, 48, 48, -33, 37, 30, 52, -46, 42, 37, 12, -32, -32, 21, -19, -25, 85, -46, -3, -21, 13, -11, 12, 1, 6, 6, -38, -16, 46, -56, -38, 38, 9, 30, -25, -2, -32, -55, 22, 29, 36, 33, -11, -22, 9, 3, 0, 20, -41, 5, -37, -37, -80, 54, 3, 8, 10, 45, -13, -15, -19, 35, 75, 36, 52, 10, -12, -1, -19, -20, 10, 35, -14, 49, 14, -8, -27, -11, 8, -42, -49, -22, 88, 3, -47, 30, -31, 37, 12, -37, 46, 11, -9, -45, -27, 28, 0, 53, -4, -40, 8, 18, 42, 44, 127, -83, 30, 37, -88, -13, 45, -101, 31, -29, -31, -21, 1, -1, 2, -12, 0, -37, -16, 22, -58, -20, -49, 35, -64, 41, 9, -82, 11, 78, 14, -28, 21, 50, -23, 6, 6, 12, -71, -10, -80, 3, 1, 7, -38, 0, -67, -65, 22, -39, 30, 32, 32, 3, 2, 114, -16, 6, 0, 29, -21, 92, -33, 13, -94, -91, 32, 60, -60, -33, -17, -40, -2, -108, 19, 52, -2, 26, -7, -8, 37, -50, -15, -8, 0, -39, -24, -41, -37, 0, -26, 8, -21, 20, 49, -11, 35, -27, -4, -13, 37, 9, 43, 0, -7, 18, 67, -23, -13, 38, 55, 38, -44, 8, -34, -12, -29, 79, 50, -4, 54, 1, 3, -29, 28, 5, 0, 24, 4, 6, -22, -35, 2, -56, -21, -27, -27, -66, -18, 31, -90, -48, -30, 22, -28, -32, 9, -58, 17, -25, -27, 66, -13, -21, 21, -21, -20, 26, 57, 4, -6, 48, -8, -1, 47, -73, 2, 3, -16, -19, -38, 39, 49, -8, -10, 46, -38, 12, -32, 98, 35, -85, 24, 0, 0, 25, 18, 18, -41, -55, -12, -1, 16, 127, 17, 79, 43, -1, 36, -63, 50, 19, 37, 8, 4, -37, -37, 39, 2, -25, -24, -46, 7, -30, -44, 5, -23, -16, 35, -40, 20, 34, 20, -3, -46, 47, -52, -18, -21, 6, -30, -21, -23, -2, 30, -23, 16, 14, -61, -32, -25, 3, -27, -7, 41, 19, -11, -25, -45, -18, 21, -27, 44, 47, 24, -58, 41, -6, -13, -17, -31, -37, -1, 13, -48, 6, -9, -11, 31, 33, 14, 28, 2, -33, 24, -3, 20, 36, -25, -15, 5, -24, 18, -57, 4, 23, -3, -16, 102, -55, 66, -42, -59, -33, 13, -15, -61, -8, -25, -37, 29, 43, -50, 0, 19, -15, 16, -8, 12, -39, 0, -58, 127, -46, -102, -2, 120, -50, -73, 64, 20, 23, 26, 38, -39, -11, 24, -3, 54, 9, -28, -14, -28, 52, 13, 12, -3, -33, 16, -31, -11, 74, -30, -13, -20, -55, -1, -8, 7, 64, 23, -31, 4, 0, -56, 11, 63, 5, 52, 56, 0, 54, -7, 43, 76, -47, -44, 3, 30, 26, -18, -13, -33, 18, -47, 28, 1, 3, 51, 59, 46, -30, -4, 6, -14, -47, -20, -11, 1, -30, 0, -32, 35, -15, 7, -48, -23, -44, -56, 20, -20, 27, 0, -40, -1, -43, -47, 58, 110, -32, -69, -27, -72, -22, 8, 22, -3, 119, 17, 44, -1, 60, -85, -59, -24, 20, 59, -45, -53, 17, -9, -16, -19, 63, -24, 30, -8, -49, 22, 29, -51, -29, -37, 38, 33, 1, -11, -7, -1, -23, 26, -69, -3, 9, -63, -40, 18, 8, -42, -19, 13, -13, 57, -1, -4, -1, -50, -18, -15, -8, 17, -12, 3, -51, -30, -43, -41, -49, 39, -22, -24, 66, 2, 44, -75, -28, -28, 9, 29, 12, -1, 0, -6, 0, 30, 32, -32, 105, 38, -65, 22, -61, 16, 21, -7, -9, -10, -43, -40, 2, 1, 13, -4, -33, -6, -9, -19, -23, 24, -59, 5, -30, 23, -82, 21, -6, 39, -25, -20, 0, -2, 5, -14, 57, -15, -24 ]
[ 212, 1, 77, 110, 201, 212, 219, 205, 226, 207, 42, 125, 9, 23, 152, 70, 157, 188, 27, 38, 170, 223, 44, 142, 27, 161, 92, 106, 74, 174, 252, 178, 35, 172, 19, 226, 172, 22, 251, 209, 240, 127, 188, 152, 254, 159, 89, 101, 110, 228, 139, 201, 195, 207, 71, 199, 211, 98, 53, 177, 207, 178, 138, 145, 110, 220, 116, 191, 117, 48, 52, 136, 86, 143, 103, 70, 239, 200, 17, 41, 39, 91, 25, 91, 240, 250, 249, 137, 46, 68, 44, 76, 46, 129, 79, 172, 172, 162, 13, 170, 137, 242, 199, 36, 46, 223, 217, 197, 249, 10, 161, 105, 131, 116, 100, 83, 28, 36, 203, 2, 130, 113, 247, 107, 7, 2, 170, 84 ]
20231101.ab_3417_13
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
Урыстәылатәи аимпериа анхыбгала анаҩс Аԥсны зҽеидызкылаз Кавказ ашьхарыуа жәларқәа Реидгылеи Алада-Мрагыларатәи Аидгылеи иалалеит. 1918 шықәса лаҵарамза 11 рзы Баҭым имҩаԥысыз жәларбжьаратәи аҭынчратә конференциаҿы иаԥҵан “Ашьхарыуаа рреспублика”. Даӷьысҭани, Ачечен-Игәуштәи, Ауаԥстәыла, Аҟабарда тәыла, Аҟарач-балкартә тәылақәа реиԥш ари афедерациа иалалеит Аԥсынгьы. Абасала, еиҭашьақәыргылан 1864 шықәсазы ихырбгалаз Аԥсуа ҳәынҭқарра. Ашьацԥшәи ашкәакәеи еиҭныԥсахло инашьҭу быжь-цәаҳәак (ашьацԥшшәы змоу ԥшьба, ашкәакәақәа хԥа) Кавказ ажәларқәа рыхдырраҿы аԥсылманреи (ашьацԥшшәы) ақьырсианреи (ашкәакәа) реи- нырнаалара, реиҿамгылара иадыргоуп. Аԥсны, ижәытәӡоу қьырсиан тәылак аҳасабала егьырҭ аҩ-тәылак (Ауаԥстәылеи Ҟабардеи) надкыланы, Ашьхарыуаа р-Республика абираҟ аҿы цәаҳәа шкәакәала иарбан. Ашьхарыуаа р-Республика Ҭырқәтәыла иазханаҵеит, уи шықәсык ауп нҵырас иаиуыз.
[ 26, 67, -58, 7, 8, 11, -21, -83, -11, 0, -16, -19, 20, -19, -6, -4, 10, -7, 14, 0, -5, 27, 24, -47, -57, 83, 38, -83, 52, -12, -6, -21, -14, 2, -8, -41, 34, -36, 31, 0, 73, -5, -1, -34, -60, 25, 14, -47, 54, 5, -17, 27, -12, -44, 7, 18, -13, 29, -6, -40, 16, 35, 24, 63, 40, 48, 6, 3, -39, -19, 45, -21, 48, -3, -26, -33, 10, -31, 19, 48, -48, -30, -8, -43, -6, 0, 36, -64, 11, 27, -9, 9, 33, 30, -14, -17, -10, 5, 7, -19, -5, -50, -35, 20, -41, -116, -36, -8, 12, 83, 40, 103, 18, -63, -102, -34, 2, -41, -57, -72, -51, 101, -17, -59, -61, 97, 51, 10, -4, -13, -20, 34, 17, 3, -8, 118, 39, -7, -2, -40, 25, -5, 26, 10, -15, -15, -8, 18, 7, -54, 12, 32, 13, -12, -18, -12, -56, 35, -20, 8, 45, -41, -11, -5, 13, -61, 57, -11, 26, 2, -11, 35, 12, -9, 25, -24, -46, -11, 71, -30, 50, -30, -18, 59, -22, -30, 0, -28, 44, 7, 16, 5, -18, -64, -55, 28, 114, -41, 24, 77, -32, -7, 63, -26, -102, 4, 34, 27, -34, 35, -1, 29, 89, -15, -1, -52, 9, 10, 0, -51, 113, -57, 42, 18, 11, 36, -54, 16, 22, 41, 40, 3, 49, -77, 41, -43, 77, 0, 26, -45, 17, 67, 24, -5, 13, 13, -17, -54, 19, -51, 19, 18, -58, 7, -5, -12, -41, -13, 25, -11, -32, -50, 46, 3, -15, -18, 23, -9, 27, 41, 15, -64, -27, 18, 13, 57, -13, 20, -3, 50, 77, 11, -30, -29, -128, -29, 52, -32, -29, 18, 48, -30, -27, 0, -43, 5, 14, -51, -46, 41, -4, 18, 76, -6, 16, 49, -23, 65, 17, -115, 7, 13, 47, 21, -12, 42, -22, -29, -44, -18, 35, -14, 52, 73, -26, 13, -64, -29, 10, 37, 22, 46, 4, -23, 32, 10, -37, -31, -4, 10, -26, 26, -5, 9, -26, -1, -45, 69, 49, -71, -1, 0, 0, 10, 48, -11, 16, 1, 8, -34, 32, -53, -14, 41, 7, 36, 4, 5, -27, 78, -8, 21, 11, -27, -46, 94, -38, 44, 49, -32, -34, 8, 4, 90, -39, 12, 70, -12, -37, 34, 29, -18, 38, -38, 13, 18, -11, 9, -8, -34, 74, -11, -13, -3, 16, -8, 29, -8, 13, -4, -27, -3, 25, -61, -25, 15, -20, 57, -21, -9, -19, -58, 25, 43, 1, 23, -6, -22, 66, 4, 0, -25, 23, -10, 0, 16, -14, 25, -18, -8, -19, 30, 9, -32, -24, 31, 43, 35, -3, -11, -1, 10, 2, -30, 2, -21, -44, 9, 13, -14, -38, -10, 20, -58, -18, -2, 37, 24, -20, -17, 4, 42, 10, -51, 73, 35, 0, -44, -15, 58, -3, 54, 0, -56, 38, 13, 45, 55, 127, -128, 0, 63, -55, 14, 55, -89, 36, 12, -39, -78, 13, -8, 20, -29, 22, -65, -59, 29, -99, -5, -57, 10, -6, 36, 44, -81, -31, 55, 13, -41, 0, 42, 0, 16, 24, 0, -67, 0, -7, 74, -55, -19, -107, 23, -79, -98, 27, -52, 54, 3, -11, -32, -32, 63, -12, -18, 5, -12, -44, 42, -2, 19, -69, -75, 24, 62, -74, -49, 20, -23, -8, -128, 11, 83, 25, 12, -27, -28, 19, -59, -8, 52, 15, -10, -26, -62, -15, -21, -19, -35, -19, 27, 14, 3, 17, 3, -7, -19, 36, 8, 55, -26, -5, 82, 73, 11, 45, 64, 75, 35, -29, 17, -23, -33, -30, 81, 52, 23, -2, 20, 1, -8, 48, 11, 7, 6, 54, 65, -22, -46, 28, -58, -15, -42, -23, -66, -33, 34, -81, -53, -30, 22, -66, 10, 37, -17, -16, -42, -35, 79, -10, -41, 46, -25, -15, -12, 32, -20, -17, 72, -10, -9, 64, -85, 17, -11, -43, 0, -21, 70, 59, -14, 1, 50, -56, -45, -61, 42, 44, -82, 62, -13, -24, -31, -39, 73, -1, -14, -53, 59, 41, 72, 0, -19, 42, -4, 62, 0, 1, 8, 13, 32, 0, -12, -6, 6, 48, 9, -45, -33, -2, 10, -23, 14, 0, -30, 36, -26, 33, 12, -18, 21, 17, 12, -64, 34, -19, -18, -33, 11, 1, 17, 21, 10, -33, 32, -96, -53, 22, 5, 4, 4, 11, -5, 0, -42, -70, -2, 38, -41, 70, 21, 31, -66, 21, -3, -17, -23, -41, -13, -2, 19, -50, -13, -18, -19, 45, 35, 10, 49, 21, -3, 40, -35, 31, 37, 26, -26, 19, -44, 27, -50, 6, -6, -6, -31, 70, -85, 7, 12, -24, -7, 33, 26, -47, -1, -5, -34, 11, 46, -22, 6, 8, 6, 21, -35, 1, -45, -25, -44, 79, -21, -78, 25, 82, -35, -50, -3, 33, 16, 12, 24, -10, -10, 12, -13, 59, 24, -3, -8, -47, 29, -2, 9, -25, -37, 59, -18, 0, 35, -45, -13, 8, -25, 52, -52, 10, 79, -22, -24, -18, -24, -44, 11, 35, 36, -24, 29, 23, 18, 38, 9, 48, -23, 5, 5, 56, 60, -58, -40, -69, 32, -128, 16, -40, -18, 12, 37, 29, -52, -20, 6, 10, -43, -39, -19, 23, -14, -6, 0, -7, -33, 56, -51, -3, -60, -5, 28, -27, 16, 35, -4, 48, -28, -19, -47, 95, -32, -45, -32, -89, 31, 31, -19, -7, 127, -24, 55, 57, 30, -104, -46, 3, 17, 21, -24, -30, -7, 7, -20, 0, 16, -25, 30, 14, -33, 20, 0, 0, -7, -31, 28, 13, -17, -15, -27, 0, -18, 13, -89, -6, 24, -19, -13, 16, -15, -38, 20, 31, 2, 42, -26, -26, 55, 33, 7, -46, -6, 16, -43, -5, -19, 20, -75, -98, -14, 6, 3, -39, 124, 63, 114, -69, 17, -71, 3, -34, -3, -12, -28, -9, -4, 53, -19, -29, 70, 26, -68, 2, -20, -36, 10, -35, -49, -46, -13, -23, 11, -21, -4, -16, -37, -15, 0, 16, -1, 35, -12, -18, 12, 18, -23, 22, -6, -2, -29, -6, -3, -7, 1, -23, 52, -12, -1 ]
[ 220, 72, 182, 104, 75, 134, 211, 79, 242, 139, 6, 220, 97, 15, 136, 71, 29, 139, 27, 133, 138, 218, 41, 47, 27, 39, 90, 235, 223, 174, 236, 180, 35, 46, 117, 194, 101, 150, 219, 208, 180, 251, 21, 91, 238, 159, 89, 103, 102, 180, 138, 137, 67, 206, 180, 103, 26, 98, 51, 185, 111, 182, 202, 145, 102, 253, 68, 177, 37, 50, 60, 152, 7, 206, 127, 71, 111, 200, 17, 97, 34, 74, 91, 26, 25, 235, 249, 197, 173, 209, 244, 250, 46, 129, 15, 174, 168, 179, 13, 232, 152, 242, 197, 44, 172, 29, 251, 197, 57, 137, 33, 104, 134, 92, 226, 219, 152, 164, 158, 114, 35, 117, 2, 105, 4, 30, 104, 20 ]
20231101.ab_3417_14
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
Зураб Шервашиӡе аҳра аниуаз аԥсуаа изныкымкәа аҭырқәцәа Аҟәа иалырцарц иалагахьан, аха аҵыхәтәан, урҭ ара еиҭа аҽышьақәырӷәӷәара рылшеит. Аҭырқәцәа Зураб днықәганы, XVIII –тәи ашәышықәсазы 80-тәи ашықәсқәа раан амчраҿы инеиз Қьелешьбеи Чачба иаҳра азхарҵеит. Қәҿиарала имҩаԥигаз аибашьра ашьҭахь аҭырқәа ир ржәыларақәа аанкыланы, Қьелешьбеи Аԥсны аҳәаақәа еиҭашьақәиргылеит. Уи ицирхыраауан бџьарла, аҳәала, кьарахәла ибзианы иеибыҭаз абжьаратә аамсҭцәеи анхацәа “цқьақәеи”. Еснагь аибашьра иазыҟаҵаз ар рхыԥхьаӡара наӡон 500-ҩык рҟынӡа. Аибашьразы ашәарҭа аныҟаз Қьелешьбеи аамҭа кьаҿк ала илшон бџьарла еиқәных 25 нызықьҩык ар рыргылара. Уи иман артиллериеи, аҽsуааи, иӷәӷәаз амшын ари (аӡсҭар). 600- ҩык рыҟнынӡа аҳәынҭқар ишхәар (галер) иааԥмырҟьаӡакәа Баҭым инаркны Анаԥанӡа Амшынеиқәа аԥшаҳәа рыхьчон, насгьы Ԥуҭи Баҭыми рбаашқәа хылаԥшҩыс иахагылаз иара иашьеиԥацәа, Чачаа ракәын. Қьелешьбеи ихаан, иара иԥеиҳаб Асланбеи ианиасакьаҳәамҭаз, Аԥсни Аҟәеи ирхагылан абри абираҟ. Аԥсны Османтәи Ҭырқәтәылеи Аурыс ҳәынҭқари рполитикатә интересқәа ирыҵаркит. Иалагеит аурыс-аҭырқәа еибашьра, аурыс-кавказтә еибашьра, уи иахҟьаны ажәлар арыцҳара инҭагылеит. Иҟалеит амҳаџьырра. Кавказтәи аибашьра анеилга ашьҭахь мызкы анааҵ, 1864 шықәса рашәарамзазы аҳра зуаз аурыс имчра Аԥсуа аҳра хнарбгалан, иқәнаргылеит “аамҭалатәи жәлар-русбарҭа”. Абри инаркны Аԥсны Урыстәылатәи аимпериа Аҟәатәи арратә ҟәша ҳәа ахьыӡ ԥсахын.
[ 24, 62, -36, 5, 17, 24, -10, -69, -25, 9, -14, -18, 7, -14, 1, 18, 4, -9, 15, -4, -7, 36, 34, -29, -40, 72, 53, -66, 59, 6, 7, -31, -9, 27, -9, -15, 10, -41, 0, 26, -32, -32, -43, -3, -39, 10, 10, -9, 18, 42, 16, -9, 0, -2, 2, 6, 23, 33, -30, -11, 12, -22, -37, 56, 21, 53, 10, 8, -74, -41, 59, 0, 59, 21, -3, -32, -8, 9, -10, 2, -30, -17, 4, -41, 94, -14, 41, -16, 13, 35, -30, 4, 40, 47, 6, -29, -2, -19, 22, -21, -18, -67, -52, 14, -39, -67, -21, -9, -15, 61, 17, 79, 47, -60, -81, -58, 11, -18, -76, -28, -64, 73, 3, -53, -64, 101, 24, -1, 9, -42, -51, 4, -9, 23, -7, 73, 70, -48, -17, -18, 3, 22, -4, -8, 0, 14, -36, 18, 14, -95, 38, 71, -25, 5, 64, -28, -37, -30, 11, -61, 36, 11, -3, 5, 48, -45, 51, 15, 17, -3, -48, 34, 1, -15, 24, 7, -48, -20, 62, -82, 45, 4, -30, 52, -13, -18, 5, -31, 51, 46, -25, 18, -26, -64, -46, -7, 84, -53, 37, 52, -6, -14, 55, -16, -72, 0, 29, 19, -22, 31, -13, 13, 29, 0, -2, 4, -5, -17, -11, -1, 24, -14, -3, 20, -45, 39, -57, 2, -19, -8, 20, -22, 107, -71, 8, -82, 89, -34, 75, -18, 19, 68, 18, 0, 0, 16, -21, -63, 48, -33, 6, 43, -24, 13, 31, -28, -7, 6, 2, 18, 14, -61, 44, 1, -23, -10, 10, -2, 49, 21, -1, -51, -56, 34, -25, 63, -76, 29, -38, 82, 57, 22, -32, -22, -103, -19, 26, 0, -61, -2, 7, 0, 14, -31, -34, 11, -10, -9, -10, 32, -46, 51, 74, 5, 2, 80, 0, 64, 62, -65, 6, 0, 60, 17, 18, 28, -17, -50, -32, -4, 0, -22, 34, 59, -31, 7, -45, -45, 19, 33, 37, 55, 9, 50, 10, -11, -55, -44, -21, 8, 4, 55, -28, -4, 16, 5, -7, -7, -22, -73, -13, 10, -20, 23, 73, 4, 38, 11, 17, -79, 39, 2, -59, 74, 49, 25, -12, 6, 0, 83, -25, 4, 31, -56, -10, 48, -37, 1, 24, -30, -2, 10, 5, 83, 3, 79, 11, -46, 50, -29, 0, -48, 38, 6, 11, -37, -44, 9, 3, -42, 59, -24, -9, -3, -14, 9, 26, 0, 50, 14, -41, 25, 27, -63, 9, -40, 27, 14, -11, 4, 7, -58, 37, 44, 3, 13, 0, -52, 17, 11, 4, 11, 2, -18, -2, 8, -8, 31, -17, -5, 3, -28, 22, -22, 28, 57, 27, 45, -10, 3, -26, 0, -15, -23, 4, 42, -18, 17, -3, 6, -39, -3, 30, -29, -38, -1, 53, 11, -38, 6, -9, 39, -44, -55, 66, 97, -20, -16, -5, 7, -27, 63, 12, -82, -27, 33, 75, 75, 127, -94, -11, 33, -83, -19, 60, -72, 15, -48, -97, -38, -45, 14, -14, -6, 4, -45, -30, 15, -83, -22, -32, 28, -60, 40, 40, -89, -20, 60, 17, -63, -13, -19, -17, 26, -14, -2, -64, -62, -77, 21, -6, 0, -62, 16, -90, -103, 49, -46, 65, 6, 11, -31, -7, 27, 19, 5, 19, 21, -48, 53, -76, 11, -81, -102, 25, 58, -93, -56, 20, -30, -27, -128, -22, 97, 30, 5, -2, -7, 21, -81, 6, 58, 23, -17, -9, -128, 7, -23, -32, -37, -25, 24, 16, 6, 24, -44, 7, -32, 15, 21, 14, -3, 11, 19, -21, 27, -6, 83, 90, -2, -55, 22, -5, -49, -13, 67, 32, 66, 9, 22, 23, 8, 24, -5, -13, -8, 56, -7, 11, -34, 51, -96, 19, 9, -19, -80, -49, 21, -83, -40, -26, 32, -52, -18, 22, -74, 1, -18, -23, 79, 21, -61, 49, -30, 27, -1, 11, -24, -29, 68, -22, 49, 85, -78, 5, -22, -27, 0, -36, 73, 27, -9, 21, 89, -12, -9, -12, 71, 28, -51, 29, 23, 8, -14, -11, 35, -32, -63, -44, -14, 32, 91, -26, 70, 17, 5, 10, -64, 2, 39, 13, 0, 34, -15, -1, 17, 45, 26, -63, -46, -13, 23, -60, 17, -21, -73, 44, -19, 0, 0, 34, -36, -8, 24, -67, -7, -28, -7, -26, -31, -38, -35, 12, -25, 8, -2, -26, -13, -27, -13, -22, 30, 5, 21, 26, -25, -55, -26, 37, -36, 24, 3, -12, -29, 22, 10, -8, -39, -4, -23, 12, -20, -29, 17, -9, -2, 53, 15, 42, 21, 10, -10, 11, -35, -4, 18, 17, 15, -16, 2, 34, -17, 38, -12, -71, -60, 42, -85, 38, -22, -49, -7, 33, 18, -28, 4, -1, -19, 52, 20, -47, -25, 15, -9, 19, -38, -17, -62, 0, -48, 116, -44, -99, 9, 69, -39, -51, 32, 3, 43, -17, 66, -53, -24, 30, 3, 47, 34, 6, 11, 4, 3, -20, 2, 14, -13, 17, -21, -4, 41, 7, 6, -43, -17, -36, -19, 17, 78, 15, -30, 13, 34, -18, 19, 37, -11, 10, 47, 47, 39, -2, 64, 96, -74, -45, -15, 44, 19, -34, -34, -78, 23, -111, 33, -44, -20, 0, 0, 73, -48, -7, 31, -5, -77, -52, -4, 2, -43, -2, -34, 12, -33, 18, -28, 12, -37, -28, 43, -56, 56, -5, -8, 1, 2, -22, 27, 108, -17, -66, -27, -93, -19, 57, -6, -12, 90, 5, 22, 25, -6, -31, -14, 13, 42, 10, 10, -37, -22, 19, -42, -19, 39, -7, 8, -8, -32, 19, 0, -3, -7, -32, 33, 10, -4, -26, -25, -20, -36, 14, -47, 25, 1, -51, -6, -8, 21, -44, 12, 19, 12, 49, 2, 8, 12, -5, -4, -26, -18, 31, -47, 18, -21, -15, -35, -11, -55, 50, -56, -31, 127, 91, 40, -96, -1, -45, -13, -22, -30, 40, -6, 0, 24, 29, 2, -17, 86, 19, -61, 13, -71, -6, 11, -47, -14, -48, 13, 11, 11, 14, -54, 25, 1, -38, 10, 19, 12, 4, -26, -9, -10, 7, -46, 14, -12, 22, -28, -10, 0, -3, -2, -45, 54, 13, -23 ]
[ 220, 75, 166, 110, 75, 6, 235, 201, 243, 197, 42, 222, 33, 7, 136, 103, 149, 140, 219, 98, 219, 155, 45, 45, 11, 39, 93, 9, 82, 170, 252, 182, 123, 44, 85, 195, 57, 23, 251, 240, 180, 254, 28, 193, 126, 221, 217, 103, 234, 230, 135, 218, 219, 239, 148, 175, 83, 82, 53, 49, 103, 146, 132, 145, 102, 16, 84, 185, 245, 50, 28, 184, 135, 174, 214, 71, 248, 171, 17, 41, 170, 90, 91, 27, 144, 222, 249, 197, 46, 64, 40, 30, 44, 194, 79, 167, 104, 163, 108, 162, 153, 211, 253, 167, 14, 219, 216, 197, 57, 8, 169, 77, 130, 120, 242, 83, 24, 44, 95, 194, 130, 112, 47, 105, 30, 222, 42, 70 ]
20231101.ab_3417_15
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
1866 шықәса ԥхынгәымза 26 рзы Лыхны ақыҭа имҩаԥысуаз быжь-нызықьҩык злахәыз жәлар реизараҿы аԥсуа жәлар ықәгылеит аурыс иколониалтә политика иаҿагыланы. Уи иамҽханакит Калдахәара ақыҭа инаркны Ҵабал, Дал, Аҟәа. 20 нызықьҩык рҟынӡа абџьар кны игылт. Ахыҵхырҭақәа рыҟны ишарбо ала, ажәлар реизараҿы ицәырган абираҟқәа. Убас, Аҟәа Баалоу ашьхаҿы абџьар шьҭыхны иқәгылаз рахь иааргеит “аамысҭа” бираҟқәеи “анхацәа” рбираҟқәеи ҳәа изышьҭаз. Анхацәа рбираҟ икын Гәмаа ақыҭантәи Џьыгра Аҩӡба. Изларҳәо ала, ари абираҟ ҟаԥшьын, аҳәа асахьа қәҵаны ианын.
[ 8, 5, 2, 24, -29, 36, -10, -51, -43, -17, -16, -44, 4, -11, -23, -7, 2, -13, -11, -21, -3, 37, 39, -2, -40, 103, 47, -87, 88, 6, 15, -45, 35, 29, -10, -26, 22, -25, 20, 3, 56, -11, -23, -12, -50, 26, 15, -35, 27, 14, -6, 31, -9, -37, 2, 25, 31, 19, -28, -52, 9, 7, 16, 58, 24, 33, 2, 18, -44, -21, 59, 18, 63, 9, 3, -38, 1, 4, 8, 23, -22, -51, 17, -29, 40, -37, 24, -42, -2, 54, -46, 14, 39, 20, -9, -16, 2, -14, 2, -51, 7, -39, -27, 45, -40, -119, -44, -12, -51, 48, 39, 98, 23, -56, -54, -20, 27, 0, -53, -25, -110, 85, -9, -46, -54, 127, 12, -4, -1, -73, -16, -5, 56, 23, -62, 99, 39, 2, 60, 22, 2, -12, 0, 3, 16, -15, -6, 47, 16, -12, -10, 74, -7, -1, 19, -32, -66, 1, -10, -33, 48, -22, -10, 10, 40, -31, 49, -12, 24, 33, -42, 36, -6, -3, 34, -3, -19, -10, 62, -60, 6, 26, -71, 33, -8, -43, -10, -26, 53, 13, 19, 13, -41, -79, -65, 15, 74, -45, 22, 58, -11, -31, 52, -56, -128, -40, 3, 40, -31, 48, -13, 85, 18, 12, 10, -38, -19, -21, 4, -68, 90, -73, 53, 15, -9, 49, -67, -25, 24, 13, 4, -42, 58, -101, 43, -50, 70, -26, 46, -54, 16, 60, 34, 13, 6, 30, -14, -40, 46, -89, 25, 13, -63, 19, -1, -34, -15, -5, 10, -17, -34, -55, 29, 11, -9, -10, 18, 1, -1, 35, -8, -21, -45, 29, 0, 49, -30, 13, -3, 72, 50, 18, -24, -25, -114, 0, 20, -17, 42, -2, 61, -32, -9, 20, -30, -13, 13, -30, -46, 20, -41, 16, 58, 2, 36, 52, -12, 50, 47, -62, 8, -9, 46, 32, -2, 25, -22, -38, -36, 23, 32, -22, 23, 42, -10, 25, -63, -12, -12, 25, 105, 33, 7, -3, 48, 30, -55, -78, 13, 4, 2, 41, 34, 3, 1, -24, -48, 3, 33, -74, -3, 7, -38, 32, 77, -25, -30, -41, 18, -64, 20, -37, -28, 64, 27, 50, -10, 6, -26, 64, 8, 13, 33, -10, -45, 71, -38, 14, 54, -19, -6, 0, -21, 73, 9, 70, 24, -24, 6, 30, 16, -16, 46, -46, 15, 19, -13, 17, -11, -22, 70, -57, -33, -22, -1, 7, 6, 6, 38, 8, -38, -13, 56, -75, 19, -2, -21, 10, 1, -10, 2, -54, 38, 31, -4, -1, 1, -11, 49, 19, 19, -7, -10, 10, -15, 11, -47, 49, -2, -18, 17, 39, -6, -28, -48, 8, 65, 3, -53, -15, -14, -10, 39, -29, -5, -2, 32, -3, 24, -44, -35, -13, -2, -51, -80, 7, 52, -15, -28, 19, -4, 22, 0, -33, 42, 32, -13, -25, 8, 59, -14, 44, 12, -43, 16, 24, 51, 45, 127, -124, 7, 56, -83, 5, 44, -95, 32, -16, -26, -20, -29, -10, 16, -12, 5, -56, -31, 25, -62, -14, -46, 30, -69, 31, 28, -102, -3, 71, -5, -34, 3, 41, -20, 9, -18, 12, -69, -3, -62, 37, -27, -7, -66, 9, -73, -87, 47, -46, 65, 26, 29, -26, 1, 77, -17, 9, -3, 12, -3, 81, -16, 36, -96, -95, 30, 71, -56, -33, 6, -46, 4, -128, -6, 87, 37, 7, -5, -15, 19, -78, -54, 59, 5, -31, -51, -70, -5, -11, 9, -28, -6, 22, 21, -3, -7, -12, 8, -7, 35, 19, 40, -20, -25, 76, 84, 10, 58, 64, 94, 31, -41, 37, -24, -31, -40, 105, 54, 47, 21, 22, 18, -1, 37, 19, 28, 2, 20, 34, 14, -21, 6, -51, 25, -17, -24, -78, -47, 26, -86, -58, -38, 28, -69, -11, 38, -13, -2, -15, -65, 83, -9, -34, 46, -22, -16, -14, 39, -15, -3, 59, -32, 3, 59, -78, 12, 10, -21, 10, -17, 46, 73, 8, 0, 41, -63, -32, -49, 54, 44, -76, 64, -1, 8, -25, -26, 51, -23, -62, -44, 7, 2, 99, -14, 33, 15, 2, -17, -58, 13, 17, 13, 47, 2, 2, 0, 19, 22, 0, -39, -58, -11, 0, -49, 16, -1, -39, 25, -30, 7, 16, 27, -15, 14, 21, -110, 31, -38, -2, -28, -25, -19, 17, 27, -6, -21, 20, -58, -28, 2, 29, 3, -8, 41, -5, -24, -14, -77, -39, 74, -32, 86, 38, 62, -52, -12, 4, -17, -3, -55, -2, -6, -1, -69, 2, -6, -26, 58, 41, -6, 41, 14, -48, 35, -19, 3, 40, 15, -49, 15, -40, 41, -62, 7, 6, 8, -29, 110, -63, 43, 0, -41, -25, 4, 0, -28, -4, 5, -15, 14, 36, -5, 11, 47, -3, 31, -33, 11, -25, 14, -46, 86, -40, -98, 19, 117, -40, -34, 23, 4, 28, -11, -5, -72, 14, 34, 18, 51, 34, -13, 11, -61, 33, -9, 0, -23, -29, 44, -32, -6, 47, -43, -13, 6, -26, -5, -21, -7, 72, 11, 15, 12, -27, -76, 10, 78, 29, 64, 48, 35, 66, 17, 33, 62, -38, -5, -5, 57, 23, -44, -37, -55, 28, -85, 42, -39, -24, 13, 36, 29, -50, -18, 26, 39, -39, -55, -41, 1, -31, -20, -19, 9, -34, 46, -41, -28, -57, 1, 24, -33, 8, 15, -26, 2, -5, -25, 16, 62, -38, -29, -16, -21, -26, -16, 2, -25, 127, -26, 46, 16, 36, -76, -71, -29, 11, 47, -24, -31, -3, 17, 16, -5, 70, -42, 26, -18, -41, -2, 17, 5, -8, -43, 30, 2, -8, -6, -26, 5, -22, 20, -71, -21, 8, -50, -38, 1, 2, -42, 20, 35, 27, 52, -27, 0, 21, -18, 7, -25, 0, 22, -32, 12, -34, -5, -56, -55, -45, 13, -12, -18, 94, 21, 81, -50, -3, -38, -7, -12, 12, -49, -24, -30, 2, 33, 3, -33, 72, -1, -44, -6, -20, -51, 1, 1, -22, -56, -17, -13, 11, -9, 5, -3, -15, -8, 4, -11, -3, 26, -31, -14, -5, 46, -54, 43, -22, 2, -25, -6, 3, -34, 31, -17, 71, -24, -24 ]
[ 244, 8, 134, 110, 203, 134, 211, 207, 243, 239, 42, 92, 169, 7, 140, 70, 13, 251, 153, 36, 154, 210, 45, 15, 27, 35, 94, 43, 78, 170, 252, 180, 35, 52, 117, 198, 164, 151, 218, 209, 180, 123, 63, 153, 98, 157, 121, 101, 238, 180, 135, 202, 107, 46, 84, 199, 8, 160, 101, 179, 111, 182, 130, 145, 100, 212, 68, 187, 85, 50, 156, 152, 38, 46, 127, 71, 255, 234, 17, 33, 34, 91, 95, 26, 145, 220, 255, 197, 46, 208, 100, 232, 46, 64, 77, 174, 174, 179, 45, 170, 153, 199, 213, 36, 135, 159, 248, 197, 57, 136, 163, 105, 129, 92, 99, 81, 152, 164, 222, 214, 130, 112, 71, 97, 133, 18, 42, 84 ]
20231101.ab_3417_16
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
1921 шықәса хәажәкырамза анҵәамҭазы Никәала Ақырҭаа напхгара зиҭоз аԥсуа отриад 9-тәи Ар Ҟаԥшьаа рыцхыраарала абџьар шьҭыхны ԥсоу ахықәан Қырҭтәыла аменшевиктә еиҳабыра рыр иаҿагылеит. Аԥхьа игылан “Кьаразаа”... Хәажәкырамза 4 рзы Аҟәа ахы иақәиҭтәын. Анаҩс, Очамчыреи Гали – Аԥсны ахьынӡанаӡааӡо Асовет мчра шьақәыргылан. Баҭым имҩаԥысит Кавказбиуро Ацентртә Комитет аҭакзыԥхықәу аусзуҩцәа злахәыз аизара – аилацәажәара. Ара Аԥсны аиҳабыра “ихьыԥшым ареспублика” Аԥснытәи ССР аԥҵаразы иҟарҵаз ажәалагала рыдыркылеит.
[ 24, 21, -61, 27, -19, 15, 0, -63, -25, 3, 28, 2, 3, -34, 11, -14, 6, 9, 1, -1, 5, 20, 24, -9, -61, 85, 52, -83, 58, 28, -5, -29, 10, 27, 6, 2, 20, -28, 11, 29, -18, -15, -6, 0, 0, 16, 12, -34, 12, -5, 16, 44, -16, -34, -5, 47, -7, -22, -5, -45, 9, -2, -9, 41, 44, 49, -7, 31, -5, 11, 41, -11, 64, -14, -38, -46, 8, 15, -3, 37, -23, -36, 54, -39, -7, -17, 45, -46, 28, 24, -26, 9, 10, 23, -4, -42, 37, -18, -4, -33, -22, -22, 13, 10, -30, -72, -63, -24, 8, 81, 65, 99, 32, -51, -57, -1, 18, -5, -44, -46, -53, 98, -30, -61, -59, 127, 39, -16, -21, -77, -30, -12, 17, 27, -44, 111, 60, -2, 21, -1, 10, -2, 5, 8, -18, -15, -24, 30, 21, -31, -8, 70, 12, -28, -24, -13, -33, 25, -21, 19, 36, -55, -27, 0, 35, -26, 65, -20, 4, 4, -2, -2, -1, 8, 46, 27, 12, 24, 24, -61, 0, 0, -34, -5, -12, -56, -18, -10, 62, -15, 23, -4, -13, -63, -47, 9, 113, -40, 43, 65, -24, -21, 40, -60, -125, -19, -10, 20, -37, 46, -8, 52, 29, -5, 0, -3, 0, 1, -2, -8, 107, -20, -7, 35, -33, 27, -53, 12, -5, -2, 16, -21, 37, -92, 40, -31, 63, 7, 25, -56, 22, 39, 6, -2, -1, -3, -20, -42, 22, -89, 27, 14, -30, -3, 29, -41, -35, -42, -6, -23, -37, -51, 27, 19, 8, 5, 15, -11, 10, 11, 21, -73, -41, 38, -5, 56, -55, 20, -22, 65, 97, 47, -62, -11, -128, -17, 16, -18, 21, 14, 67, -22, -11, 27, -39, 8, -8, -16, -27, 37, -5, 12, 55, 8, 23, 25, -4, 32, 49, -53, 6, 2, 89, 72, -73, 41, -35, -62, -75, 39, -14, -29, 18, 65, -41, 35, -33, -40, 4, 35, 45, 66, 6, 23, 30, 10, -57, -52, -19, 28, -8, 41, -3, 2, -17, -2, -24, 25, 26, -29, -3, 32, -3, 10, 39, -18, -17, -25, -2, -41, 39, -60, -14, 72, 17, 18, 0, -1, -40, 62, 1, 0, 1, -3, -44, 73, -70, 54, 38, -54, -33, 39, -20, 117, 3, 56, 28, -38, 18, 33, 28, -29, 59, -33, -5, -31, -25, 23, -15, -58, 74, -38, 0, -11, 11, -14, 36, 0, 12, 11, -66, 2, 38, -53, -18, -15, -36, 44, -24, -9, -26, -76, 38, 46, -12, 5, -5, -25, 65, 30, 19, -6, 21, -20, -42, 17, -15, 73, -13, 14, -10, 37, 2, -15, -58, 36, 69, 48, 1, -8, -31, 6, -44, -26, -6, 26, -19, 6, 28, -20, -27, -6, 16, -61, -38, 5, 109, 21, -36, 49, -30, 53, 3, -29, 47, 36, -15, -21, -26, 22, 1, 41, 0, -37, 50, 8, 34, 45, 127, -77, -15, 18, -65, -16, 62, -67, 40, -13, -26, -30, 25, -8, 0, -39, 7, -34, -7, 1, -91, -6, -49, 23, -40, 23, 49, -102, -16, 83, 12, -62, 43, 40, 21, 35, 29, 2, -28, 27, -50, 50, -33, -12, -79, 7, -77, -93, 56, -41, 67, 74, 40, -9, 27, 71, 0, -3, -8, 40, -30, 77, -39, 13, -80, -90, 43, 101, -67, -56, -1, -40, -8, -101, 47, 40, 0, 38, -9, -35, 2, -44, -21, 42, 3, -6, -32, -86, 8, -28, 1, -32, -27, 32, 27, 1, 13, -42, -6, -33, 13, 4, 30, -16, -6, 67, 115, -13, 48, 44, 82, 42, -5, 30, -38, -30, -56, 84, 79, -17, 56, 18, 14, 1, 33, 27, 33, 14, 36, 13, 2, -39, 40, -86, 0, -17, -9, -68, -37, 47, -101, -65, -23, 30, -50, -14, 36, -34, -12, -33, -52, 81, 24, -68, 56, -16, -16, 33, 61, -22, -22, 40, -5, -19, 49, -80, -16, 4, -14, 17, -18, 48, 32, 7, 2, 56, -71, 14, -90, 63, 41, -115, 51, -15, -4, -25, -28, 60, -18, -16, -52, 24, 3, 87, -4, 12, 38, -30, 9, -38, -6, 19, 8, 30, -7, -6, 14, -23, 15, -17, -44, -30, -15, -7, -38, 29, -14, 9, 16, -31, 22, 55, 10, -6, 5, 9, -56, 16, -36, -20, -38, -21, -14, -9, 13, -8, 2, 17, -48, -42, 28, 32, -6, -38, -9, 14, 9, -55, -78, -30, 55, -36, 76, 36, 50, -49, 26, 7, -29, 4, -35, -25, -7, 33, -71, 8, -8, 0, 22, 38, 17, 16, 11, -21, -26, -31, -23, 16, 11, -3, 12, -47, 29, -63, -4, -11, 19, -9, 75, -80, 38, 1, -39, -13, 16, 17, -33, -1, 3, -18, 22, 33, -18, 1, 60, -16, 12, -27, 12, -9, 19, -51, 59, -62, -91, 24, 115, -42, -13, 45, 47, 19, 0, 8, 1, -5, 32, 3, 73, 35, -14, -25, -29, 35, 2, 23, -46, -31, 60, -33, -17, 12, -60, -13, 0, -1, 33, -14, -26, 47, 5, -3, 25, -32, -52, 8, 56, 57, 28, 45, 20, 14, 42, 3, 55, -11, 8, 2, 36, 49, -35, -27, -67, 24, -119, 19, -29, -24, 16, 42, 2, -58, -31, -29, 23, -3, -4, -30, 14, -9, -24, -9, 14, -29, 43, -19, 3, -48, -24, 35, -27, 30, 9, -39, 14, -20, -25, -1, 89, 0, -64, -23, -55, -20, 20, 29, 1, 127, -25, 46, 45, 35, -72, -39, 4, 6, 7, -21, -1, -22, 0, -18, -25, 49, -30, 25, 3, -51, 30, -10, 0, -1, -12, 25, -1, -15, -25, -28, -10, -38, 19, -52, 6, 0, -50, -31, 41, -18, -68, 4, 47, 25, 50, -15, -8, 7, 14, 8, -10, 0, 33, -14, 6, -58, -23, -72, -68, -57, 0, 0, -21, 82, 43, 52, -48, -6, -47, 3, -68, 12, -10, -23, -35, -31, 22, -40, -18, 60, 28, -68, -9, -35, -43, 2, -20, -44, -75, -3, 0, -10, -14, 10, 16, -27, -31, 0, 5, -24, 27, -55, -28, 11, 14, -68, 52, -30, -13, -25, -4, 0, -42, 12, -9, 57, -24, -7 ]
[ 214, 122, 254, 108, 251, 30, 177, 9, 214, 141, 34, 220, 131, 15, 152, 70, 13, 187, 25, 133, 154, 207, 236, 10, 27, 33, 90, 201, 82, 174, 224, 178, 3, 238, 85, 194, 229, 23, 219, 209, 52, 255, 21, 25, 96, 158, 121, 101, 238, 132, 171, 216, 67, 78, 149, 103, 145, 98, 117, 177, 239, 146, 138, 145, 102, 253, 68, 187, 149, 50, 60, 152, 167, 142, 111, 70, 255, 234, 17, 33, 166, 73, 95, 90, 17, 218, 114, 129, 110, 208, 44, 198, 46, 209, 95, 134, 162, 179, 45, 170, 153, 251, 199, 36, 166, 159, 251, 197, 56, 136, 169, 105, 195, 220, 226, 90, 216, 44, 158, 118, 131, 113, 66, 97, 9, 154, 104, 84 ]
20231101.ab_3417_17
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
Хәажәкырамза 31 рзы Аԥсны Аревком Ленини егьырҭ асоветтә республикақәа зегьи адырра рырҭеит Аԥсны советтә республиканы ишрылаҳәаз атәы. 1922 шықәса жәабранмзазы имҩаԥысит Аԥсны Асоветқәа I Реизара ду. Ара ишьақәырӷәӷәан Қырҭтәылеи Аԥсни рыбжьара “ҷыдалатәи аидгыларатә еиқәшаҳаҭра”. Қырҭәыла Аԥсны иақәыӷәӷәо ишалагазгьы, ари аиқәшаҳаҭраҿы аҩ- республикак рзинеиҟарара арбахеит. 1922 шықәса ԥхынҷкәынмзазы Аԥснытәи ССР ахаҭарнак инапы аниҵеит ССР Аидгыла ашьақәгыларазы Аиқәшаҳаҭра. 1924-25 шықәсазы ишьақәырӷәӷәан Аԥснытәи ССР Агерби Афлаги.
[ 34, 30, -38, 58, -50, 0, -11, -32, -34, -21, -19, -23, 16, -3, -15, -3, -7, 1, 12, 39, 24, 8, -26, -40, -36, 66, 65, -77, 44, 19, -27, -15, 0, 24, 1, -1, 39, 7, 40, -24, 18, 20, 15, 4, -23, 24, -6, -43, 34, 42, -14, 20, -4, -11, 1, 4, -4, 4, 1, -38, 13, 23, 32, 54, 38, 29, -15, -5, -46, -15, 45, -30, 74, 1, -7, -34, 11, 0, 11, 63, -44, -39, 1, -49, 11, -3, 49, -63, 8, 39, -11, 18, 35, 8, -24, -29, 53, -54, -14, -60, -30, -44, -55, 26, -2, -85, -21, 0, -20, 30, 63, 76, 52, -68, -106, -51, 14, -15, -78, -35, -45, 100, -7, -60, -49, 93, 45, 10, -3, -46, -30, 9, -2, 23, -25, 79, 29, -1, 36, -1, 39, 6, 38, 39, -35, -21, -18, 6, 7, -48, 1, 43, 14, 26, -31, -19, -55, 4, -24, 14, 56, -25, -18, 19, 47, -33, 74, -16, 28, 20, 5, 7, -9, 14, 40, -11, -11, 8, 41, -37, 29, -20, -29, 36, -9, -53, -14, -14, 56, 5, 13, 27, -17, -42, -43, 28, 98, -24, 19, 61, -22, -5, 55, -16, -116, -27, 0, 76, -36, 53, -15, 47, 56, 0, -3, -52, -20, -26, 8, -53, 123, -49, 25, 41, -7, 4, -15, -5, 16, -4, 29, -10, 33, -103, 33, -29, 48, 17, 20, -70, 30, 37, 16, 0, 31, -1, -7, -18, 51, -91, 3, 14, -29, 11, 23, -51, -51, -11, 50, -20, -58, -38, 54, 0, 2, 2, 31, -8, -7, 26, 17, -75, -23, 11, 19, 83, -38, 50, -23, 30, 52, 26, -11, -42, -125, -36, 78, -29, -26, 38, 76, -26, -36, 13, -34, 0, 44, -55, -70, 46, -16, -6, 44, 18, 3, 56, -17, 54, 30, -94, 7, 11, 47, 42, -54, 10, -11, -52, -36, 55, 0, -20, 62, 64, -27, -9, -24, -48, -11, 5, 16, 79, 44, 4, 48, 7, -18, -57, 19, 14, 4, 26, 5, 5, -24, 22, -42, 30, 54, -34, 20, 19, 13, 22, 74, -28, 24, -3, 15, -63, 35, -62, -17, 36, 17, 45, 0, 16, -21, 34, 12, 5, 41, 33, -63, 73, -39, 63, 35, -30, -57, 9, -7, 99, -41, 46, 42, -23, -10, 22, 2, -32, 45, -6, 17, 9, -5, 12, 5, -18, 73, -14, -18, 20, -11, -28, 38, 4, 33, 2, -27, 23, 54, -69, 0, -11, -8, 59, -28, -3, -15, -72, 19, 43, 15, 6, -6, -3, 53, 9, -6, -11, 16, 1, 4, 4, -14, 11, -15, -10, -1, 19, 10, -15, -58, 33, 56, 34, 8, 3, -4, 27, 3, -28, -13, -46, -11, 1, 7, -26, -30, -4, 20, -62, -12, -1, 58, 29, -29, -1, -19, 55, -5, -46, 61, 80, -8, -21, 11, 64, 13, 43, -22, -4, 26, 12, 14, 39, 127, -69, 58, 20, -62, -31, 67, -82, 32, -15, -53, -49, -14, -15, 8, -48, 17, -53, -39, 5, -76, -5, -43, 6, -3, 38, 52, -64, -18, 17, 4, -23, 32, 52, 8, 26, 22, 7, -42, 18, -11, 69, -66, -54, -54, 26, -67, -96, 54, -18, 59, 48, 32, -9, 15, 52, -19, -13, -23, -9, -7, 78, 9, 31, -60, -81, 60, 99, -65, -55, -11, 1, 3, -125, 3, 91, 22, 6, -11, -22, -6, -33, -4, 36, 5, 7, -17, -73, 1, -23, -2, -19, -2, 50, 34, -12, 23, 8, -13, -32, 27, 24, 30, -26, 3, 79, 119, -30, 32, 44, 66, 45, -36, 17, -25, -36, -30, 67, 39, 31, 1, -2, -12, -22, 49, 10, 0, 2, -24, 71, -17, -16, -37, -16, -22, -48, -8, -63, -40, 43, -92, -60, -41, 6, -70, 0, 27, -38, -17, -27, -33, 68, 16, -77, 61, -9, -28, 33, 55, -24, 3, 36, -26, -22, 44, -68, 17, -14, -41, 0, -12, 48, -4, -38, -1, 12, -69, -10, -81, 70, 46, -105, 51, -12, -44, -38, -48, 94, -5, 1, -82, 19, 34, 101, 11, 22, 48, 8, 64, -21, -3, 25, 4, 20, -4, -4, 13, -11, 47, 31, -50, -39, 7, 2, -30, 5, -33, 21, 31, -49, 18, 38, 7, 32, -39, 26, -20, 5, -10, 8, -53, 30, 13, 7, 14, -9, -15, 32, -55, -43, 16, 10, -17, -41, 12, 15, -14, -54, -74, -38, 44, -50, 60, 21, 34, -52, 9, 14, -26, -3, -47, -26, -13, 18, -68, 14, -6, -17, 9, 64, -32, 2, 17, 3, 0, -41, 1, 12, 32, -6, 0, -39, 17, -56, -2, -30, 8, -10, 78, -67, 47, -40, -37, -15, 35, 22, -20, -11, -7, -30, 40, 60, -3, -16, 32, -15, 6, -26, 15, -14, 1, -41, 88, -42, -86, 10, 96, -48, -45, 50, 21, 9, -21, 12, -42, -13, 48, 6, 78, 33, -42, 4, -22, 53, 18, 32, -23, -57, 53, -19, -16, 26, 5, 15, 5, -22, 35, -39, -10, 69, 3, -7, 10, -17, -84, 15, 40, 36, 28, -5, 23, 9, 34, -7, 71, -28, -6, -6, 47, 70, -55, -37, -63, 37, -128, -1, -40, -33, -12, 44, 4, -57, -55, 31, 28, -38, -5, -13, -6, -24, -17, -17, 36, -51, 58, 14, -5, -47, -18, 25, -26, 30, 47, -15, 36, -32, -13, -42, 78, 14, -55, -51, -44, 10, 43, -6, -8, 127, -70, 62, 96, 17, -109, -60, 8, 45, -29, 10, -6, -12, -9, -27, -4, 30, -7, 25, 18, -2, 23, 33, 44, 4, -38, 49, -19, -15, -15, -40, -20, -41, 36, -50, 28, -2, -77, -35, -15, -3, -53, 5, 11, -20, 26, -17, -38, 17, 24, -24, -20, -9, 44, -23, 0, -5, 20, -70, -95, -26, -5, 1, -25, 86, 64, 113, -49, 14, -58, -10, -34, 22, -32, -50, -7, 0, 46, -1, -24, 90, 19, -68, -8, -54, -24, 9, -48, -43, -66, -5, -6, -2, -8, -22, 10, -23, -49, -7, 35, -7, 26, -39, -24, 16, 14, -27, 32, -23, 4, -35, 26, -10, 6, 3, -29, 34, -12, 26 ]
[ 212, 8, 124, 108, 254, 244, 211, 111, 194, 207, 42, 220, 129, 23, 136, 71, 21, 239, 27, 197, 154, 246, 105, 15, 27, 35, 92, 43, 74, 174, 248, 182, 35, 230, 117, 194, 101, 147, 219, 209, 176, 127, 63, 91, 234, 159, 125, 101, 102, 182, 147, 218, 67, 204, 244, 103, 216, 98, 49, 51, 207, 178, 130, 145, 102, 253, 68, 187, 7, 49, 188, 28, 134, 206, 239, 71, 143, 64, 17, 97, 166, 202, 81, 26, 21, 254, 114, 205, 111, 85, 228, 204, 46, 193, 77, 238, 162, 163, 12, 170, 153, 211, 215, 39, 166, 158, 232, 196, 25, 128, 177, 104, 198, 92, 208, 91, 208, 40, 26, 98, 161, 116, 71, 97, 0, 138, 106, 181 ]
20231101.ab_3417_18
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
1931 шықәса жәабран мзазы Сталини Бериеи, Орџьоникиӡеи уҳәа “ирыбзоураны” Аԥсны Асоветтә Қырҭтәыла иалаҵан автономиак аҳасабала. Ари аԥсуа ҳәынҭқарра анаԥыххаз аамҭазоуп, абызшәа ахархәара азин ыҟамызт, активла аԥсуа жәлар ассимилиациа рзура апроцесс мҩаԥысуан (Қырҭтәыла еиуеиԥшым арегионқәа рыҟнытә ақырҭқәа ааганы Аԥсны индырхон), иԥсахын атопонимика, аԥсуа жәлар даҽаџьарантә иааз жәларуп ҳәа рылаҳәаны, рыԥсадгьыл аҿы изинданы иҟаҵан. Аԥснытәи аобкоми Қырҭтәыла ацентртә комитети рхыбрақәа рҿы Аԥсны икнаҳан амаганеи ажьаҳәеи, “ижәҩанԥшшәу ацәаҳәа зылдаз амра” асахьеи зныз абираҟ ҟаԥшь. Ашьҭахь урҭ рыҵаҟа “Аԥсны АССР” ҳәа ианҵан.
[ 9, 28, -21, 24, -8, 31, -3, -52, -22, 5, -54, -20, 29, 18, -6, 14, 26, -9, 25, 0, -8, 14, 16, -59, -64, 64, 39, -62, 69, 40, 13, -29, -1, 0, 12, -2, 47, -13, 36, -5, 5, 0, 17, -4, -21, 7, 12, -40, 18, 25, -12, 17, -6, -35, 12, 31, 19, 43, -40, -33, 13, 24, 40, 66, 43, 53, 6, -10, -56, -46, 55, -32, 66, -22, -35, -37, 12, -20, -18, 47, -34, -42, 39, -38, 5, -24, 56, -50, -17, 19, 2, -12, 5, 41, -67, -12, 32, -27, 7, -55, -26, -39, -32, 25, -32, -93, -46, -11, -22, 59, 41, 83, 17, -61, -128, -84, 8, -10, -53, -53, -36, 76, -13, -51, -39, 91, 39, 2, 0, 14, -3, 42, 12, -4, -18, 109, 49, -23, 34, 4, 1, -6, -11, -8, -13, -23, -26, 17, 7, -47, -10, 39, 6, -3, 7, -5, -37, 2, -10, -34, 47, -44, -7, 0, 20, -50, 88, 0, 16, 4, -4, 6, -30, -10, 51, 23, -38, -13, 44, -34, 25, -14, -47, 27, -4, -39, 1, -18, 44, 18, -7, 1, -32, -83, -55, 18, 96, -37, 22, 65, -16, -17, 57, -40, -128, -29, -3, 43, -24, 22, -19, 35, 48, -9, 30, -37, 2, -10, 0, -71, 88, -68, 46, 9, 2, 22, -29, -18, 51, 9, 21, -17, 54, -95, 55, -27, 79, -14, 36, -57, 24, 72, 39, 4, 34, 29, -3, -34, 59, -82, 1, 4, -33, 2, 3, -53, -47, -16, 38, 1, -16, -39, 68, -18, -7, -10, 21, -7, 12, 30, -1, -63, -35, 27, 3, 58, -41, 31, -16, 62, 18, 26, -10, -11, -81, -15, 56, 3, 41, -7, 53, -28, 0, 29, -18, -8, 22, -52, -62, 78, -8, 40, 114, 28, -3, 27, 15, 43, 35, -73, 5, 14, 61, 44, -18, 55, -21, -42, -58, -24, 32, -8, 65, 75, -44, 9, -47, -39, 5, 29, 56, 40, -3, -28, 39, 15, -51, -63, -11, 24, -3, 28, -5, 10, -36, 0, -44, 58, 71, -27, 5, 12, 7, 8, 61, -10, 11, 9, 19, -43, 37, -64, -28, 31, 27, 60, -3, 17, -26, 55, 9, 32, 59, 7, -50, 55, -35, 50, 44, 1, -31, 10, -23, 88, -24, 35, 66, -19, -44, 43, 44, -27, 42, -59, 28, 31, 5, 9, -6, -17, 88, -12, -42, 8, -1, -20, 28, -8, 40, 23, -31, -5, 28, -77, 3, -8, -11, 47, -29, -14, -61, -84, 4, 42, 10, 50, 6, -8, 66, 1, -31, -36, 8, 24, 22, 7, -20, -14, -22, -17, -6, 16, 10, -25, -38, 10, 25, -4, 16, -21, -9, 8, -35, -39, 11, -2, 2, 43, 6, -26, -48, -10, 36, -84, -34, 0, 30, 14, -25, -6, -1, 32, 28, -40, 47, 28, 25, -51, -66, 15, -5, 57, 24, -55, 68, 16, 41, 65, 127, -113, 51, 53, -59, 4, 53, -110, 38, -10, 9, -35, -2, -10, 30, -24, 18, -69, -45, 36, -91, -1, -57, 18, -15, 36, 64, -67, 0, 12, 1, -34, 41, 60, -15, 3, 11, 10, -62, -1, -31, 54, -48, -31, -64, 2, -63, -80, 31, -42, 67, 21, -10, -17, -27, 73, -5, -9, -24, 11, -38, 54, 13, 18, -75, -98, 40, 87, -26, -31, -14, -44, 4, -101, 32, 54, 14, 2, -21, -25, -7, -23, -10, 50, -1, 15, -17, -61, 23, -35, -50, -47, -16, 18, 31, 12, 28, -29, -20, -21, 33, 7, 57, -3, -14, 92, 118, -1, 61, 47, 103, 47, -43, 18, -38, -49, -42, 89, 40, 16, 21, 9, -7, -26, 27, 13, 15, 22, 14, 65, -9, -23, -8, -42, -41, -46, -12, -63, -41, 23, -84, -62, -38, 14, -41, -23, 15, 15, -12, -23, -52, 28, 33, -77, 24, 14, -11, 33, 40, -28, -12, 65, -34, 0, 52, -82, 12, -10, -22, -9, -8, 25, 0, 1, 16, 28, -79, 1, -51, 65, 40, -77, 41, 13, -39, -37, -47, 90, 0, -46, -67, -6, 32, 98, -1, 3, 52, -25, 62, -35, -33, 10, -2, 59, 8, 10, 15, 4, 28, 9, -39, -39, -3, 4, -46, -3, -19, -9, 30, -14, 31, 35, -5, -20, 13, 5, -58, 25, -20, -14, -39, 6, 8, 11, 21, 0, -7, 32, -34, -31, 11, 33, 13, 23, 23, -7, -18, -8, -47, -40, 12, -43, 44, 55, 31, -55, 21, 2, -21, -2, -51, -19, 8, 23, -67, 29, -8, -29, 29, 67, -22, 9, 17, -15, -6, -42, -22, 11, 40, -29, -3, -61, 19, -59, -4, -6, -12, -18, 86, -50, 20, -15, -46, -30, 29, 1, -54, 6, 10, -34, 28, 66, 6, -1, 54, -12, 24, -25, -8, -38, 29, -69, 57, -39, -90, 19, 77, -46, -52, 52, 7, 28, -1, -6, -47, 12, 35, 27, 64, 28, -17, -13, -17, 14, 9, -8, -27, -49, 49, -29, -21, 35, -20, 0, 30, -76, 58, -19, -6, 81, 23, -20, 52, -26, -74, 28, 40, 58, 44, 0, -27, 38, -4, 12, 100, -31, -44, -10, 43, 64, -79, -39, -70, 52, -114, 7, -46, -34, 23, 55, 43, -26, -25, 2, 24, -27, -37, -11, 13, -39, 0, -40, 8, -19, 46, -48, -6, -69, -17, 23, -30, 16, 49, -19, 32, -16, -6, -56, 95, -1, -57, -42, -59, -22, 49, 4, -24, 127, -32, 34, 36, 4, -69, -63, -7, 28, 4, -2, -27, -17, 8, -19, 15, 60, -60, 40, 15, -25, 7, 34, 38, 0, -12, 39, -3, -22, -11, -19, -10, -12, 32, -67, 16, 26, -21, -25, 23, -32, -74, 30, 25, -8, 58, -37, -26, 18, 16, -5, -21, -9, 25, -9, -9, -13, 17, -65, -102, -9, -5, 10, -38, 73, 22, 111, -35, 13, -60, 2, -6, 3, -41, -18, -39, -5, 29, -15, -33, 83, 32, -81, 1, -29, -24, 8, 15, 0, -48, -49, -17, 0, -22, 16, 26, -36, -22, -2, -9, -42, 47, -60, -2, 0, 36, -64, 28, -5, 8, -34, 9, -20, -21, -12, -29, 43, 25, 3 ]
[ 212, 77, 182, 110, 106, 230, 211, 207, 226, 137, 42, 108, 161, 7, 136, 71, 217, 184, 25, 164, 155, 211, 41, 45, 27, 33, 90, 171, 206, 170, 252, 182, 50, 44, 117, 195, 172, 151, 123, 208, 180, 243, 21, 91, 238, 157, 125, 117, 102, 188, 146, 202, 67, 236, 240, 102, 146, 226, 113, 185, 111, 182, 162, 145, 110, 221, 68, 177, 23, 48, 188, 20, 135, 142, 111, 71, 207, 192, 17, 49, 182, 90, 31, 91, 24, 218, 95, 196, 44, 209, 244, 248, 46, 195, 77, 134, 32, 163, 111, 162, 153, 199, 198, 37, 166, 159, 88, 197, 57, 138, 161, 104, 195, 92, 98, 219, 208, 44, 154, 98, 33, 117, 66, 105, 197, 130, 106, 135 ]
20231101.ab_3417_19
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
ХХ –тәи ашәышықәса 80-тәи ашықәсқәа рынҵәамҭази 90-тәи ашықәсқәа рылагамҭази Аԥсны амилаҭ – хақәиҭратә ҵысра аан иазгәаҭоуп (Аԥсны аҳәынҭқарратә статус архынҳәра иасимволхаз) анапы асахьа зну абираҟ ҟаԥшь еиҭа ашьақәгылара. 1922 шықәса ԥхынгәымза 23 рзы Аԥсны Иреиҳаӡоу асовет иаднакылеит асимволика ҿыци Аԥсны Ареспублика ҳәа ахьӡи.
[ 25, 21, -11, 26, -34, 33, -1, -55, -43, 2, -30, -17, 5, -7, 14, -15, -22, -8, -28, 6, 27, 20, -11, 0, -73, 91, 32, -73, 49, -8, 0, -16, 20, 16, -16, -21, 17, -41, 13, 24, 2, 11, 9, 30, 22, 39, -31, -49, -9, 17, 19, 16, -14, -3, 6, 43, 7, 4, -20, -66, 15, 28, 52, 64, 46, 15, -26, -7, -52, -25, 46, -33, 58, -1, -30, -12, 22, 11, 1, 50, -26, -45, 60, -39, 22, -13, 67, -45, -15, 44, -7, 15, 30, 10, -32, -13, 23, -34, -2, -28, -5, -30, -32, 11, -14, -82, -39, -9, -46, 29, 44, 75, 52, -64, -96, -19, 9, 0, -73, -22, -36, 115, -22, -88, -76, 127, 53, 17, -18, -49, -30, 7, 16, 22, -24, 83, 36, -1, 44, 15, 11, -2, -1, -2, -25, -24, -4, 6, 2, -57, 4, 31, -3, -7, 27, -12, -43, 1, 4, -67, 54, -51, -6, 5, 45, -52, 78, -11, 8, -9, -29, 14, -39, -20, 37, 17, -19, 7, 71, -27, 40, -6, -34, 17, 52, -20, -39, -20, 34, 34, 16, -51, -7, -40, -45, 56, 90, -19, 7, 58, -24, -4, 61, -43, -128, -39, -8, 62, -25, 15, -11, 30, 32, -6, 4, -11, 0, -30, -9, -87, 70, -66, 47, 29, -21, 37, -25, 20, 0, 9, 23, 10, 45, -99, 55, -17, 40, -12, 35, -66, 10, 55, 41, -5, 8, 14, -4, -35, 33, -31, -2, 18, -23, -16, 1, -25, -32, -6, 39, -2, -35, -38, 43, -9, -15, -13, 14, -15, 31, 32, 13, -67, -24, -2, 5, 64, -35, 26, 7, 59, 67, 23, -26, -21, -128, -41, 48, -9, 54, -21, 57, -36, -12, 28, -50, 1, 35, -35, -71, 56, -63, 21, 78, 26, 40, 22, -28, 47, 23, -94, 9, 12, 43, 41, -63, 74, 0, -77, -45, -3, 17, -4, 85, 80, -40, -8, -55, -42, -7, -47, 50, 10, 54, -6, 27, -27, -17, -48, -13, 27, -4, 19, -36, 15, -11, -7, -32, 50, 65, -46, -23, 3, -1, 21, 79, -15, 11, -1, 17, -51, 21, -49, -18, 56, 15, 40, -21, 8, -26, 29, 19, -9, 36, 20, -52, 34, -52, 35, -1, -27, -38, 30, -26, 127, -33, 30, 43, -17, -28, 45, 23, -16, 35, -38, 29, 12, -7, 8, 15, -11, 66, -21, -11, -2, 33, -11, 22, 4, 39, 17, -32, 16, 11, -54, -11, -25, -9, 33, -26, -14, -50, -90, 15, 47, 2, 22, -4, -24, 71, 29, 11, 7, -8, 24, -8, 15, -38, 44, -4, -14, -47, 47, 8, -37, -57, 16, 41, 31, 13, 10, -13, 10, 2, -20, -1, -13, -19, 25, 0, -19, -44, -13, 11, -61, -20, 2, 79, 24, -24, 3, -13, 47, 2, -23, 28, 4, -2, -36, -10, 21, -13, 40, 11, -37, 47, 5, 41, 38, 127, -112, 15, 46, -78, -1, 55, -99, 38, -21, -14, -20, -9, -8, 15, -8, 9, -58, -46, 6, -60, -11, -14, 8, -52, 32, 20, -85, -17, 26, 5, -45, 27, 62, 4, 18, 13, 5, -47, -5, -44, 37, -45, -35, -31, 11, -66, -70, 41, -53, 61, 31, 38, -25, 5, 81, -6, 21, -12, 21, -14, 58, -18, 41, -77, -101, 44, 88, -111, -72, 20, -56, -15, -106, 3, 86, 25, -7, -52, -50, 2, -49, -17, 72, 14, 10, -39, -80, 21, -5, 28, -20, -10, 33, 11, 2, 11, 3, -15, -30, 28, 5, 39, -32, 4, 105, 107, -23, 51, 19, 70, 35, -45, 27, -31, -15, -21, 97, 54, -2, 62, 0, 0, -15, 58, 16, 30, 18, 3, 41, -3, -26, -12, -54, -36, -22, -3, -58, -31, 2, -47, -30, -41, 14, -65, 7, 35, -37, -14, -12, -33, 55, 21, -105, 38, -1, -18, 44, 104, -33, 1, 45, -29, 6, 52, -66, 9, -11, -9, -15, -5, 14, 29, 2, -9, 0, -83, 27, -65, 81, 41, -86, 26, 23, -32, -11, -44, 73, -17, -50, -64, -2, 40, 95, -2, 13, 39, 2, 72, -40, -1, 5, 13, 19, -9, -9, -1, 3, 29, 14, -61, -31, -4, -11, -38, 34, -15, -1, 36, -29, -3, 20, 8, -11, -16, 10, -67, 21, -19, 3, -37, 18, -2, 13, 21, 30, -27, 25, -41, -14, -9, 28, -1, -26, 46, 34, 5, -24, -90, -70, 62, -79, 55, 26, 34, -50, 15, 0, -39, 18, -62, -9, -16, 40, -35, 5, -8, -10, 12, 16, -31, 10, 9, -31, 39, -44, 5, 30, 19, 7, -6, -58, 16, -57, 10, -26, 5, -20, 76, -39, 34, -31, -29, -11, 20, 10, -38, -33, 0, -38, 3, 41, 6, 9, 15, -21, 4, -4, 6, -48, 20, -80, 99, -60, -74, 8, 96, -54, -26, 83, 26, 2, 3, -8, -34, -6, 38, 1, 77, 25, -9, -14, 1, 33, 0, 44, -29, -57, 23, -27, -39, 33, 8, 7, 10, -66, 34, -11, 0, 67, 12, -25, 19, -11, -78, 19, 50, 16, 51, 21, -22, 25, 14, -7, 39, -16, -2, 1, 37, 56, -32, -29, -51, 29, -97, 9, -54, -31, 17, 28, 27, -52, -18, -5, 27, -9, -26, -10, 23, -25, -4, -37, 44, -31, 41, -7, -37, -54, -10, 27, -32, 36, 21, -25, 24, -22, -28, -21, 93, -20, -57, -35, -57, -7, 34, -21, -2, 127, -42, 49, 59, -1, -88, -39, -30, 46, 17, -39, -9, 37, -35, -7, -2, 19, 1, -4, -27, 8, 6, 9, 15, -32, -39, 70, 9, -6, -14, -34, -5, -38, -1, -54, -8, -23, -79, -39, -8, 2, -49, 14, 32, 2, 50, -26, -45, 14, 5, -41, -21, -6, 43, -36, 2, -32, 3, -71, -100, -43, 1, 10, -27, 90, 28, 56, -67, 1, -50, 9, -43, 48, -36, -36, -16, -4, 38, 9, -20, 90, 29, -90, -3, -43, -39, -3, -18, -15, -48, -24, -20, 3, -3, -5, 18, -20, -31, -16, 21, -8, 35, -37, -30, -6, 9, -46, 34, -25, 31, -31, 9, -10, -19, -1, -30, 38, 16, 8 ]
[ 212, 74, 29, 106, 203, 252, 115, 207, 194, 207, 42, 92, 129, 7, 140, 71, 29, 186, 27, 38, 154, 147, 105, 142, 27, 33, 90, 139, 95, 170, 236, 146, 34, 46, 55, 194, 165, 151, 219, 216, 176, 58, 21, 25, 234, 157, 109, 101, 102, 182, 139, 216, 67, 207, 84, 103, 216, 98, 117, 177, 111, 178, 130, 145, 102, 252, 68, 187, 85, 50, 56, 156, 167, 206, 239, 70, 239, 192, 17, 97, 166, 218, 29, 91, 16, 222, 113, 193, 38, 85, 116, 78, 46, 209, 77, 175, 42, 163, 47, 170, 153, 227, 207, 39, 174, 159, 105, 197, 56, 136, 161, 104, 130, 88, 100, 103, 152, 0, 94, 98, 163, 117, 67, 96, 4, 138, 42, 151 ]
20231101.ab_3417_20
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
Абираҟ авторс дамоуп Валера Гамгьиа. Абираҟ: аурыла ианҵоуп ҭбаарыла еиҟароу ашьацԥшшәи аԥшшәы шкәакәеи змоу, еиҭныԥсахло быжь-цәаҳәак. Урҭ рахьтә 4 шьацԥшшәуп, 3 шкәакәоуп. Ахәы инадкыланы арымарахьтәи акәакь аҿы хыхьла иануп иҟаԥшьыхәхәароу акьакьҭаиаша, зышәагаа абираҟ аура иадкыланы 0,38 иаҟароу, аҭбаара ах-цәаҳәак еидкыланы иаҟароу. Иҟаԥшьыхәхәароу акьакьҭаиаша агәҭаны аҩадаҟа ахы рханы иануп арӷьа напы иатәу иаарту анапсыргәыҵа шкәакәаны. Анапсыргәыҵа ахыхь иаакәыршаны хә-кәақьҭак змоу быжь-иаҵәа шкәакәак ануп.
[ 12, 52, 28, 15, -28, 7, -27, -55, -36, -5, 6, -6, -9, -2, -1, 13, 19, -5, -12, -50, -28, 31, 77, -12, -61, 93, 9, -61, 89, 0, 36, -42, 17, 14, 6, -21, 43, -18, 18, -5, -3, 4, 5, 36, 39, 25, -35, -50, 43, 23, 1, 6, 2, -18, 10, 12, -19, 49, 20, 6, 28, 47, 30, 52, 58, 59, -7, 48, -41, -14, 66, -11, 52, 0, 13, -24, -1, -18, 7, 24, -23, -1, 54, -17, -4, 16, 29, -22, -12, 2, 7, -20, 15, 93, -56, 4, -8, -10, 4, -55, -22, -55, -30, 35, -18, -75, -58, -29, -22, 74, 24, 89, 19, -73, -79, -14, 38, -1, -35, -20, -54, 65, -16, -50, -64, 55, 36, 0, -17, -9, -34, 4, 55, 12, 25, 54, 50, -2, 69, 3, -17, -17, 16, -24, -47, -14, -31, -18, -6, -80, 0, -3, -13, -15, 72, -22, -8, -6, 19, -74, 51, -24, 11, 11, 41, -41, 102, -1, 17, 47, -20, 2, -57, 5, 71, 25, -13, -3, 49, -63, -2, 20, -48, 26, 32, 5, -21, -13, 20, 38, -9, -62, 0, -76, -4, -1, 106, -45, 11, 48, 13, -38, 17, -66, -106, -41, -22, 8, -13, 22, -5, 75, 63, -17, 5, -35, 0, 19, -25, -34, 96, -43, 0, 11, -51, 26, -27, 0, 0, -27, -2, -3, 79, -83, 42, -48, 34, -43, 27, -50, -21, 55, 48, 5, 22, 19, -5, -13, 25, -72, 20, 8, -31, -28, -2, -68, -4, 7, 7, 14, -3, -41, 55, -9, -14, -29, 30, -24, 42, 54, -19, -27, -29, -15, -23, 21, -21, -20, 0, 40, 31, 17, -6, -28, -68, -5, 16, 2, -48, 9, 0, -32, 10, -3, 2, -16, -20, -26, -27, 34, -8, 55, 104, -3, 0, 22, 26, 50, 37, -85, 16, 19, 21, 47, -80, 51, 16, -70, -43, 12, 17, -13, 63, 89, -35, -1, -67, -43, -22, -11, 106, 46, 23, -7, 51, 16, -42, -37, -8, -4, -31, 30, -5, 10, -12, -2, -17, 28, -26, -88, -12, 28, -50, 35, 34, 20, -12, 0, 11, -84, 3, -33, -59, 76, 35, 52, -28, 22, 3, 56, -21, -17, -27, -31, -41, 36, -42, 22, 6, -6, -29, 12, -37, 74, 13, 74, 11, -35, 64, -18, -13, -45, 37, 23, 30, -11, -19, 9, 12, -25, 41, -57, -5, -46, 0, 73, -7, -2, 26, 19, -53, -3, 50, -59, -17, -6, -21, 18, -11, -10, -31, -80, 45, 50, -2, 86, -13, -64, 104, 17, -7, 0, -9, -3, -52, 10, -72, 96, 0, 18, -7, -40, 45, -34, 16, 31, -3, 37, -5, 11, -40, 18, -32, -13, -16, 63, -25, 3, 30, -33, -40, -20, -9, -81, -90, -25, 59, -16, -10, -6, -5, 28, -2, -34, 45, 53, 7, -42, -20, 49, -28, 51, 53, -86, -22, 39, 81, 81, 127, -119, 39, 59, -71, 27, 26, -114, 31, -25, -57, -31, -49, -4, 12, -4, 0, -37, -14, 23, -74, -14, -80, 65, -44, 23, 45, -75, 3, 18, 1, -17, -6, 16, -14, -1, -19, 9, -63, -7, -80, 1, 3, 10, -36, 23, -71, -48, 21, 3, 25, -20, 6, 1, 14, 52, 4, 14, -2, 17, -11, 80, -56, 26, -81, -107, 38, 75, -55, -50, -9, -24, -8, -128, -2, 72, -7, 10, -34, -22, 47, -37, -1, 17, 18, -20, -22, -117, 13, -24, -27, -30, -19, 10, 31, 10, 0, -9, 1, -14, 25, 22, 14, -20, -29, 35, 62, 7, 21, 24, 39, 27, -10, 40, -17, -36, -28, 95, 71, 27, 3, 8, 19, -23, 30, -1, -2, -2, 30, 39, 18, -27, 0, -54, 26, -1, -45, -48, -11, 16, -73, -36, -21, 7, -50, -30, 25, -22, 1, -33, -60, 97, 8, -70, 73, -47, -16, -21, 33, -35, -30, 93, -49, 25, 91, -119, 45, -13, -28, -20, -38, 64, 62, 18, 17, 107, -7, 26, -61, 38, 12, -96, 31, -10, 15, -18, -24, 31, -22, -77, -39, -11, 13, 99, -21, 61, 13, 25, -26, -54, -10, 48, -3, 34, 58, 1, 5, 33, 52, 31, -59, -74, -10, 2, -67, 18, -19, -6, 36, -24, 23, 38, -1, -11, -30, 6, -40, -9, -19, -3, -49, 0, 7, 30, 14, 19, -54, 32, -37, -22, -18, -11, -45, -1, 1, -15, -26, -31, -36, -29, 23, -14, 16, 16, -14, -37, -1, -20, -15, -23, -68, -10, 6, 23, -2, 4, -21, 3, 33, 16, 14, 4, 12, -26, 33, -60, 11, 34, 35, 19, 8, -11, 22, -39, 7, 14, -9, -18, 105, -73, 10, 37, -37, -2, 7, 29, -28, 4, 11, -19, 45, 3, -64, -8, 61, -21, 2, -35, -9, -21, 11, -61, 65, -57, -89, 27, 97, -48, -19, 45, 15, 36, -45, 0, -41, 1, 68, 60, 46, 44, -39, 31, -119, 52, -17, -4, 10, -23, 33, -34, 0, 46, 0, 6, -27, -19, -15, -9, 1, 59, 16, -24, -13, -5, -70, 15, 51, -11, 29, 41, 70, 47, 15, 56, 80, -54, -9, -8, 19, -38, -33, -22, -61, 22, -32, 56, -56, -35, 58, 58, 32, -56, -3, -7, 12, -52, -34, -15, 23, -22, -8, 2, 20, -37, 17, -47, -2, -51, -13, 28, -69, 29, 13, -27, 10, 33, 10, -2, 63, -29, -30, -28, -26, 24, -9, -22, 3, 58, -17, 12, 19, -8, 11, 10, -9, 7, 39, -35, -12, -25, 7, -37, -23, 70, -42, 22, -3, -51, 6, 27, -34, -45, -20, 73, 31, 11, -72, -14, -1, -45, 4, -81, -28, -5, -82, -45, -5, -6, -38, 29, 27, 10, 38, -46, 7, -9, -58, -22, -19, -4, 29, -7, -8, -17, -26, -58, -59, -37, 67, -31, -33, 61, -25, -7, -32, -9, -19, 39, -2, 11, 1, -2, 9, -2, 41, 3, -14, 87, 7, -40, -4, -51, -15, 2, 22, -14, -54, -41, -19, 7, -17, 7, 36, 11, -27, 0, 3, 4, 39, -24, -1, -4, 36, -65, 35, -29, 9, -28, 13, 4, -34, 37, -35, 63, -22, 5 ]
[ 244, 33, 134, 110, 234, 124, 251, 127, 210, 227, 38, 109, 33, 7, 136, 71, 31, 178, 2, 34, 186, 215, 37, 204, 139, 161, 90, 203, 88, 170, 124, 176, 114, 44, 19, 195, 106, 22, 251, 217, 180, 59, 5, 17, 118, 157, 193, 101, 232, 230, 140, 200, 67, 77, 23, 45, 81, 96, 33, 57, 103, 182, 130, 145, 110, 68, 116, 239, 213, 48, 20, 152, 135, 174, 127, 71, 232, 234, 17, 41, 162, 90, 31, 90, 144, 220, 95, 197, 46, 65, 244, 24, 44, 3, 95, 175, 172, 179, 108, 162, 153, 215, 212, 175, 14, 27, 248, 133, 56, 137, 161, 110, 132, 219, 98, 83, 28, 32, 30, 130, 2, 65, 107, 97, 133, 222, 42, 213 ]
20231101.ab_3417_21
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
Зыҵа ҟаԥшьу иаарту анапсыргәыҵа шкәакәа – Аԥсны Аҳәынҭқарра иасимволуп. Иара Аԥсуа ҳәынҭқарра (VIII-X–тәи ашәышықәсақәа) ахаан ишьақәгылеит. 12 шәышықәса аҵанакуеит. Ари аҩыза абираҟ асахьа ануп генуеатәи амшын хсаалақәа рҿы 13-тәи 14 –тәиашәышықәсақәа рзы. Анапсыргәыҵа шкәакәа зну иҟаԥшьыхәхәароу абираҟ абжьаратәи ашәышықәсақәа рзы Аԥсны иахьатәи аҳҭнықалақь Аҟәа аҭыԥаҿы ишьҭаз ақалақь Себастополис иахашәыршәыруан. Анапсыргәыҵа ахыхь иаакәыршаны ианҵоу хә-кәақьҭак змоу аеҵәақәа быжьба – Аԥсны ихадароу аҳаблақәа быжьба ирдыргоуп: Саӡен (Џьигеҭиа), Бзыԥ, Гәмаа, Абжьыуа, Самырзаҟан, Дал-Ҵабал, Ԥсҳәы-Аибӷа. Убри аан абираҟ ашәагааи, аеҵәақәа рхыԥхьаӡареи, ашьацԥшшәи аԥшшәы шкәакәеи змоу ацәаҳәақәа реиҭныԥсахлара уҳәа, Нхыҵ Кавказтәи Ареспублика (Ашьхарыуаа р-Республика ҳәа изышьҭоу) аҭоурыхтә бираҟ аҷыдарақәа угәаладыршәоит.
[ 24, 41, -41, -9, 12, 23, -4, -86, -12, -24, -28, -12, 0, 2, -22, 18, 14, -35, 24, -15, -28, 52, 67, -35, -30, 67, 52, -50, 59, -1, -5, -31, 29, 4, -6, -34, 34, -35, 12, 21, 4, 10, 7, -6, -11, 20, -10, -51, 46, 6, -4, 2, -8, -29, 19, 27, 8, 58, -14, -51, 24, 56, 56, 77, 29, 52, 9, 6, -28, -3, 36, -1, 30, 6, -16, -7, 17, -7, 36, 33, -28, -5, 41, -18, 0, 11, 29, -30, -18, 43, -14, -1, 25, 39, -49, 4, 2, -11, -2, -33, -10, -38, -16, 13, -11, -110, -27, -6, 27, 90, 50, 106, 12, -65, -96, -31, 13, -14, -41, -57, -52, 85, -8, -67, -65, 84, 38, 11, 3, -31, -45, 16, 26, 21, 21, 78, 46, 3, 20, -23, 16, -3, 23, -2, -28, -3, 5, 16, 14, -67, 32, 25, 5, -63, -9, -15, -53, 53, -14, -19, 59, -38, -15, 6, 29, -33, 74, -8, 7, 14, -50, 46, -7, -14, 60, 27, -11, 16, 62, -65, 26, 10, -17, 43, -16, -16, -8, -30, 60, 33, 16, 1, -18, -47, -53, 37, 100, -44, 18, 76, -20, -11, 54, -39, -92, -5, 22, 21, -42, 21, -14, 16, 64, -12, 22, -24, -40, -6, -2, -21, 95, -45, 17, 18, -2, 25, -41, -17, 48, 12, 16, 2, 84, -113, 36, -67, 100, 0, 71, -40, 2, 99, 44, -6, 9, 21, -24, -59, 28, -52, 24, 29, -50, 11, 12, -26, 21, 7, -13, 17, 13, -84, 32, -7, -9, -21, 34, -12, 29, 46, -17, -41, -59, 35, -16, 35, -44, 3, 0, 82, 52, 13, -5, -28, -101, -27, 62, -17, -51, 14, 9, -13, -10, -14, -41, 7, 11, -32, -45, 55, -12, 29, 79, 8, -2, 6, -5, 62, 17, -106, 15, 18, 77, 30, -11, 47, -24, -37, -40, 13, 1, -2, 81, 118, -35, -32, -63, -62, 3, 41, 48, 52, -3, 12, 34, 15, -28, -48, 10, 7, -6, 18, -26, -6, -7, 9, -22, 44, 56, -31, -10, -18, -31, 22, 38, 23, -8, 10, 8, -68, -12, -17, -50, 86, 42, 33, -32, 5, -21, 87, -25, 16, -24, -59, -39, 54, -44, 18, 22, -3, -2, 30, -26, 103, -5, 58, 23, -24, 44, 0, -6, -37, 37, 17, 8, 4, -13, 6, -18, -22, 43, 0, -7, -2, 12, -6, 30, -4, 29, 1, -18, -28, -8, -46, 0, -26, 13, 30, -5, 4, 3, -67, 49, 64, -7, 57, -10, -74, 77, 12, -6, 3, 9, -26, -45, 12, -39, 90, -22, 29, 11, 40, 2, -28, -50, 7, 63, 22, 2, 7, -24, 12, -18, -14, -18, 30, -7, 42, 7, -3, -25, 3, 13, -54, -72, 22, 26, -8, -30, -15, 13, 24, -45, -34, 28, 70, -12, -27, -16, -4, -40, 32, 25, -56, 30, 8, 67, 40, 127, -114, -9, 61, -86, 1, 62, -75, 24, -27, -92, -73, 3, 0, -8, -39, 10, -44, -33, 10, -82, -8, -17, 3, -19, 38, 38, -80, -4, 59, 38, -73, -15, 52, 2, 8, -10, 5, -62, -25, -41, 37, -29, -3, -84, 35, -78, -85, 40, -21, 50, -1, -18, -16, -26, 24, -5, 16, 11, 8, -18, 70, -34, 22, -81, -104, 24, 71, -87, -54, 31, -66, -16, -128, -22, 96, 25, 3, -51, -27, 45, -61, 18, 19, 25, -31, -12, -85, -3, -41, 1, -12, -45, 11, 35, 2, 19, -32, 14, -24, 5, 26, 6, -6, 12, 60, 5, 11, 8, 73, 62, 12, -39, 25, -19, -65, -48, 94, 58, 47, 32, 13, 4, -24, 16, 22, 8, 10, 31, 74, 16, -30, 9, -50, -18, -35, -19, -58, -26, 32, -105, -55, -47, 3, -71, -10, 46, 1, 0, -32, -57, 100, 0, -71, 75, -38, -17, -38, 28, -40, 17, 35, -42, -18, 60, -52, 25, -25, -37, 14, -15, 69, 72, 8, 1, 72, -31, 10, -52, 40, 26, -92, 26, 0, -19, -1, -14, 58, -25, -51, -42, 32, 39, 92, -18, 51, 34, 24, 46, -36, 14, 32, 1, 33, 14, 7, -5, 16, 28, 23, -37, -52, 0, -22, -59, -3, -3, -26, 41, -18, 8, 2, -11, -20, -1, 22, -55, 8, -36, -29, -46, -16, -6, 9, 6, -1, -19, 16, -39, -23, -11, 19, -27, -21, 15, -6, -14, -22, -55, -13, 55, -34, 65, 20, 22, -51, 47, 1, -9, -9, -18, -31, -10, 47, -28, -11, -10, 1, -8, 26, -21, 27, 12, 6, 59, -38, 39, 51, 34, -14, 8, -5, 44, -48, 18, 13, -23, -25, 58, -85, 35, 5, -32, -4, 7, 5, -49, 17, -4, -25, 29, 18, -71, -5, 12, 14, 18, -38, -11, -40, -21, -40, 95, -54, -101, 4, 104, -39, -31, 29, 26, 40, -16, 41, -21, -14, 33, 20, 52, 37, 6, 18, -56, 27, -16, 26, -16, -31, 56, -8, -23, -16, 11, 6, 10, -28, 13, -31, 22, 101, 0, 6, 3, 18, -10, 18, 29, 7, -23, 61, 21, 39, 0, 60, 66, -57, -15, 1, 43, 4, -43, -33, -85, 24, -78, 41, -22, -3, 22, 37, 25, -59, 29, 29, 16, -88, -27, -5, 3, -38, -3, 10, -22, -57, 54, -42, 30, -12, -17, 39, -37, 12, 15, -9, 19, -4, -16, 7, 101, -5, -62, -22, -80, -4, 33, 11, 5, 127, -15, 40, 58, -6, -75, -20, -10, -9, 58, -65, -18, -16, -25, -14, -5, 8, -17, 11, 1, -10, 31, -7, 3, -19, -21, 50, 20, 2, -68, -12, 0, -31, 14, -78, 3, 4, -21, -9, -10, -11, -53, 2, 26, 2, 24, 0, -14, 38, -15, -11, -35, 2, 31, -49, 1, -28, -7, -69, -77, -57, 47, -22, -20, 127, 66, 62, -77, -2, -50, -1, -13, 10, -22, -32, 1, 12, 36, 20, -27, 82, 6, -58, 0, -56, -22, 8, -13, -45, -25, -9, -25, 26, -4, 6, 8, -20, -39, 0, 26, 14, 34, -15, 17, -22, 29, -54, 16, -1, 28, -35, 10, -9, -35, 8, -10, 35, 1, -20 ]
[ 204, 13, 166, 104, 203, 228, 211, 207, 243, 203, 46, 93, 129, 15, 136, 71, 159, 234, 59, 132, 154, 211, 109, 15, 27, 35, 90, 11, 79, 174, 236, 182, 218, 44, 87, 194, 97, 151, 91, 209, 176, 247, 52, 88, 118, 29, 81, 101, 108, 244, 202, 194, 219, 77, 149, 231, 209, 102, 99, 48, 111, 150, 140, 145, 102, 116, 68, 177, 117, 50, 28, 184, 39, 174, 255, 71, 239, 232, 17, 57, 162, 202, 95, 91, 17, 222, 253, 200, 44, 80, 116, 72, 46, 193, 21, 238, 172, 179, 76, 224, 153, 211, 245, 35, 175, 221, 249, 197, 59, 137, 41, 105, 131, 216, 32, 90, 156, 172, 31, 70, 130, 113, 79, 105, 5, 158, 174, 150 ]
20231101.ab_3417_22
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
Иеиуеиԥшым аамҭақәа раан атәым қәылаҩцәа изныкымкәа Аԥсны дара рбираҟ ахаргылара шрылшозгьы, аԥсуаа ашәышықәсақәа иргәылганы еиқәырханы иааргон рхатә символқәа... Аҳәынҭқарреи уи адыргақәеи, иаҳҳәап, аҳәынҭқарратә бираҟ, цәырҵуеит ажәлар рмилаҭтә хдырра аҩаӡара акырӡа ианышьҭыҵлак, иара убас ажәлар акны аҽеидкылара анрылша, аҭоурыхтә ԥеиԥш агәра рго ианыҟала. Аԥсуа жәлар абарҭ аетапқәа зегьы ирхысит, уажәы иааиз аамҭа ҿыц ашә инылагылеит, ауаатәҩса рҭоурых иагәылганы иаанагоз амҩа ԥхьаҟа иацҵо.
[ 28, 30, 12, 11, -40, 20, -23, -46, -14, -14, 14, 10, -5, -1, -5, 14, 28, -13, 16, -5, -19, 24, 48, -53, -106, 84, 24, -76, 55, 11, 16, -15, 22, 29, -11, -9, 28, -24, 27, 15, -33, 10, 9, 14, -27, 28, -8, -41, 15, 49, -11, 14, 7, -10, 17, 14, 4, 42, -19, -19, 26, 8, -30, 70, 33, 21, -27, -1, -47, -17, 40, -23, 38, 3, -42, 4, 44, 15, 28, 49, -17, -27, 61, -24, 24, -25, 38, -33, 8, 15, 1, 0, 4, 37, -52, -19, 7, -4, -6, -33, -3, -35, -17, 25, 25, -84, 15, -6, -50, 73, 24, 87, 10, -37, -85, -14, -11, -35, -54, -74, -48, 83, -23, -67, -67, 104, 22, 20, 19, -29, -45, 29, 25, 10, 4, 91, 55, -42, 25, 16, -9, 20, -5, -18, -15, -25, 12, 8, -12, -28, 13, 14, -2, -29, 45, -23, 16, -19, 19, -13, 79, -32, -34, -2, 24, -46, 89, -7, 11, 21, -29, 26, -27, 6, 29, -5, -13, 1, 70, -71, 27, 19, -46, 25, 86, 33, -31, -27, 5, 72, -35, -67, -37, -47, -60, 21, 89, -36, 53, 58, -1, -8, 54, -37, -111, -28, 7, 28, -53, 35, -20, 0, 58, -20, 12, -20, -7, -43, -1, -32, 43, -46, 28, 40, -43, 19, -35, 7, -5, -14, 14, -29, 21, -55, 2, -17, 8, -33, -10, -20, 8, 70, 56, 15, 12, 38, -12, -33, 58, -84, 3, 21, -30, 9, 7, -73, 0, 0, 14, -21, -25, -40, 34, 6, -12, 11, -9, -3, 40, 15, 28, -59, -26, 41, 18, 42, -11, 6, -4, 49, 49, 42, -23, -47, -114, 14, 26, 0, 24, -23, 26, -44, 0, 16, -33, -1, 33, -30, -65, 41, -71, 22, 80, 24, 63, 57, -25, 69, 74, -97, 20, -11, 38, 40, -72, 48, 4, -54, -45, 4, 25, -18, 73, 72, -20, 9, -61, -47, 2, 29, 22, 77, 9, -7, 52, 18, -21, -57, 35, 21, 6, 27, -11, 2, -20, -24, -37, 20, 7, -54, -10, 61, -15, 1, 46, 9, 3, 10, 11, -46, 5, 3, 0, 67, 22, 47, -33, -17, -14, 44, -4, 13, 11, 3, -46, 55, -42, 45, 49, -40, -33, -3, -15, 77, -21, 78, 52, -33, 26, 2, 17, -53, 11, 0, 30, -3, -21, 2, 18, -16, 29, -41, 9, -19, 15, 23, 15, 16, 7, 21, -58, -26, 28, -54, -36, 4, 1, 14, -8, 14, -22, -51, 53, 43, -19, 81, -2, -83, 89, 18, -14, 36, -18, 2, -54, 2, -49, 89, -10, 35, -10, -39, 39, -36, -8, 30, 11, 25, -11, -4, -41, 4, -18, -15, -15, 74, -35, 21, 12, 6, -33, -4, 34, -57, -38, 6, 58, 13, -5, -17, -15, 49, -37, -48, 52, 107, 7, -44, -34, -18, 8, 58, 0, -56, 18, 35, 40, 61, 127, -122, -14, 56, -68, 18, 48, -91, 29, -28, -55, -49, -1, 3, -11, -7, 1, -50, -9, 14, -74, -1, -17, 0, -23, 38, 48, -81, -2, 90, 34, -46, 71, 39, 0, 23, -2, 16, -37, 3, -46, 1, 2, -1, -17, 43, -101, -41, 56, -23, 65, 63, 64, -21, 43, 44, -2, 12, 22, 26, -45, 59, -40, 17, -63, -83, 9, 43, -54, -29, 8, -32, 0, -128, -13, 104, 30, 9, -10, -18, 18, -49, -4, 48, 24, -18, -22, -102, 0, 20, -18, 0, 9, 26, 13, -15, 31, 63, -27, -20, 49, 2, 67, -10, -26, 30, 44, 33, 30, 62, 86, 23, -28, 22, -22, -5, -20, 81, 75, -17, 32, 24, 0, -22, 7, 7, 8, 28, 43, 42, 1, -34, 22, -62, 7, -19, -27, -69, -27, -18, -58, -31, -25, 20, -57, -15, 37, -59, -6, -25, -49, 109, 27, -78, 67, -19, -1, 10, 63, -31, -9, 29, 2, -31, 54, -39, -14, -18, -35, -25, -31, 65, 70, -3, 14, 72, -48, 18, -31, 58, 32, -76, 34, 15, 2, -20, -24, 58, -33, -50, -48, 5, 35, 68, -34, 9, 34, -5, 10, -36, 54, 14, 2, 64, -2, 37, -35, 63, 73, 30, -75, -88, -29, 13, -61, 43, -11, -11, 13, -32, 46, 42, 25, -10, -8, 14, -61, -4, -29, -29, -47, -10, -42, -12, 13, 27, -7, -1, -29, -20, -2, -10, -16, 27, 40, -10, -2, -40, -81, -58, 97, -55, 103, 30, 61, -60, 28, 19, -12, -18, -37, -8, -2, -10, -39, 12, -13, 5, 24, 43, 40, 17, 4, 49, 8, -23, 22, 2, 24, -41, -21, -42, -1, -36, 7, -12, -46, -20, 42, -63, 31, 14, -30, -1, 8, 4, -32, 5, -16, -11, 35, 31, -29, -11, 14, -33, 21, 5, 11, -41, 25, -53, 108, -46, -109, 9, 100, -58, -66, 50, 10, 37, 0, -4, -40, 22, 53, 44, 63, 38, -32, 0, -56, 45, 5, -1, -12, -30, 1, -43, 2, 71, 22, 11, -25, 21, -10, -27, -14, 42, -3, -19, 15, -23, -91, 17, 45, 41, 67, 8, 36, 28, 17, 48, 94, -49, -38, -18, 24, 7, -16, -11, -85, 24, -101, 26, -31, -22, 29, 26, 44, -64, 11, -8, 55, -25, 8, -35, 5, -19, -35, 10, 0, -33, -25, -39, 7, -22, -11, 51, -54, 31, 1, -21, 0, -10, -27, 26, 94, 0, -70, -28, -47, 9, 50, -13, -1, 42, 6, 9, 36, -10, -7, 16, -29, 12, 39, -30, 0, 0, 8, 21, -23, 41, -45, 6, -9, -37, 14, -28, 41, -49, -22, 99, 10, -4, -30, -45, -1, -33, 26, -42, 2, -17, -79, -43, 6, 0, -25, 12, 25, 21, 22, -25, -4, -9, -6, -8, -22, -12, 40, -37, -15, -42, -19, -52, -70, -6, 22, -19, -15, 127, 87, -30, -112, -2, -37, -5, -50, -6, 1, -12, -32, -2, 20, -37, -14, 79, 11, -63, -11, -50, -16, 8, 0, -6, -65, -38, -12, -7, 2, 15, 10, -10, 2, -18, -12, -14, 38, -25, 0, -10, 47, -77, 53, -26, 26, -29, -4, -3, -13, 12, -37, 76, 9, -47 ]
[ 244, 49, 166, 110, 203, 116, 219, 205, 210, 223, 42, 252, 129, 167, 128, 71, 159, 180, 51, 42, 138, 214, 109, 204, 27, 163, 90, 43, 82, 168, 252, 182, 227, 78, 117, 199, 172, 151, 218, 217, 180, 251, 61, 25, 126, 252, 93, 97, 110, 230, 175, 201, 211, 77, 85, 39, 17, 114, 113, 56, 239, 150, 140, 145, 102, 245, 100, 187, 117, 50, 156, 152, 222, 206, 127, 70, 239, 234, 1, 33, 174, 104, 27, 91, 145, 218, 245, 197, 46, 64, 48, 24, 46, 192, 95, 238, 8, 183, 76, 186, 153, 231, 215, 47, 68, 159, 248, 197, 58, 169, 137, 105, 198, 121, 111, 82, 152, 168, 222, 2, 2, 96, 34, 97, 131, 162, 170, 22 ]
20231101.ab_3417_23
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
Ҳара ҳбираҟқәа –хьӡи-ԥшеи змоу ҳабацәеи ҳабдуцәеи ҳареи аимадара ҳабжьазҵо иԥшьоу дыргақәоуп. Аԥсуа бираҟқәа зықьҩыла ҳабиԥарақәа ршьеи рыԥхӡашеи рхьыршоуп!
[ 15, 59, 2, -7, 1, 13, -26, -70, -10, -27, -8, 28, -12, 4, -26, -2, 60, 9, -11, -75, -33, 14, 81, -29, -29, 34, 19, -24, 45, -13, 13, -11, 18, 49, 1, 35, -10, -15, 7, 40, -14, 4, 8, 44, 66, 28, -33, -55, -7, 37, 20, -2, -8, 9, 1, 32, 9, -6, -7, -20, 4, 0, -17, 46, 58, 1, -36, 56, -53, -10, 52, 9, 39, 1, -42, 0, 27, 7, 34, 41, -11, -16, 65, 13, 13, -7, 13, 3, -14, 4, 18, 0, 22, 35, -43, -12, -15, -1, 1, -15, -11, -59, -47, 20, -48, -67, -50, -39, -46, 55, 19, 98, 3, -79, -109, -17, 27, -25, -4, -68, -64, 80, -5, -54, -48, 110, 50, 2, -2, -66, -24, -1, 42, 21, 2, 60, 73, -5, 62, 51, -12, 16, -3, -7, -25, -7, 3, 5, 6, -38, 23, 19, 20, -18, 20, -4, -32, 17, -29, -10, 40, -13, 21, -28, -8, -65, 100, 24, -16, 2, -11, -24, -28, -18, 8, 26, -39, -32, 61, -110, 18, 25, -45, 85, 34, 44, 0, -10, 18, 63, -12, -56, -5, -28, -9, 19, 104, -24, 23, 51, -31, 2, 71, -11, -73, 4, 50, 2, -31, 10, -37, 8, 48, 18, 26, -33, -26, -30, 8, -31, 70, -40, 34, 33, -18, 33, -28, -26, 38, 8, 15, -6, 37, -46, 35, -10, 52, -18, 6, -20, -6, 63, 26, 2, 34, 14, -14, -39, 45, -42, -27, 18, -27, -22, -2, -47, 5, 35, 7, -17, 0, -51, 31, -5, -53, -35, 25, 20, 71, 41, 35, -49, -44, 51, 4, 31, -27, 9, -7, 57, 31, 8, 3, -1, -77, -44, 25, -16, -15, 9, 63, -28, -10, 2, -47, 11, 28, -34, -62, 47, -28, 22, 86, -7, -10, 81, 12, 48, 45, -46, 5, 1, 72, 35, -13, 28, -11, -45, -38, 11, 10, -24, 91, 67, -8, 34, -54, -53, 0, 7, -3, 62, 18, -31, 25, 6, -16, -40, 12, 3, 2, 33, -19, 0, -1, -21, -17, 27, -17, -98, -30, 25, -40, 28, 109, -8, 10, 0, 21, -87, -26, -29, -13, 58, 0, 60, -36, -12, -14, 48, 13, -2, 49, 0, -29, 60, -32, 15, 25, -7, -19, 6, -35, 51, -15, 56, 31, -5, 60, -22, -15, -57, 39, 23, 9, 4, -23, 22, -24, -19, 53, -38, -12, -19, 52, 14, 10, -9, 23, 24, -33, -3, -3, -41, -36, 7, -7, -21, -1, -14, 42, -27, 14, 2, -51, 8, -6, -50, 118, 50, 42, 3, 17, -53, -53, 22, -74, 72, -8, 23, -34, -27, 57, -36, -47, 28, 7, 24, -42, -11, -34, 37, -24, -30, -22, 19, 4, 4, -18, -12, -42, -1, 13, -36, -6, -23, 36, -2, -39, 22, -25, 44, -53, -36, 27, 110, 2, -19, -38, -26, -30, 36, 22, -53, 8, 17, 86, 50, 127, -123, 6, 68, -38, 46, 45, -98, 27, -11, -42, -63, -12, -9, 19, -28, 7, -21, -40, -26, -37, -9, -46, 33, -54, 23, 40, -99, -27, 34, -9, -32, -16, 51, -24, -9, -8, 17, -82, -5, -77, 0, 11, 14, -45, 15, -69, -54, 41, 2, 41, 52, 37, 1, 38, 40, 9, 10, 21, 28, -48, 60, -81, 7, -72, -81, 31, 54, -91, -53, 17, -44, 55, -128, -5, 103, 19, 6, -35, -6, 2, -41, 6, 75, 26, 3, -17, -72, -17, -5, -6, -4, -9, 30, 43, -28, -12, -1, 10, -30, 35, 9, 38, -20, -41, 0, 19, 47, 18, 58, 94, 14, -5, 11, -16, -33, -22, 22, 51, -1, 98, 9, -17, -43, 75, -7, 12, 25, -3, 22, -5, -13, -16, -45, -27, 1, -4, -16, 10, 3, -96, -59, -72, -37, -61, -7, 21, -19, -34, -9, -25, 12, 47, -39, 47, -26, 17, 0, 0, -27, 18, 39, -17, 16, 105, -53, 23, -47, -31, 1, -29, 77, 53, -24, 4, 56, -50, 85, -64, 75, 33, -105, 15, 16, 2, -7, 6, 55, -63, -18, -64, -6, -5, 82, -39, 18, 27, -19, -33, -78, 50, 30, -4, 43, 25, 20, -10, 42, 57, 3, -63, -77, -69, 60, -97, 29, -24, -33, 40, -44, 34, 7, -9, 9, -7, -9, -31, 24, 12, 2, -14, 65, -4, -31, -19, -17, 32, 8, 36, -7, -22, -36, -20, 22, 40, -5, -20, -36, -85, -76, 127, -51, 84, 0, 34, -58, -5, -6, -16, -23, -80, 3, 14, -5, -12, 17, -12, -7, 12, 22, -1, -9, -1, 21, 11, -41, 3, 9, 27, 8, -28, -30, -11, -38, 8, -11, -5, 1, 24, -2, 0, -21, -39, -54, 57, -9, -52, 12, 1, -25, 43, 46, -24, -5, 7, -30, -4, -16, 14, -45, -1, -69, 127, -49, -105, -7, 94, -53, -65, 53, -1, 52, -24, 62, -42, -1, 39, 30, 59, 33, -28, -27, -69, 53, 34, -27, -38, -38, -28, -45, -89, 41, 15, -1, 1, -5, -23, 0, 13, 60, 9, 16, 47, -5, -33, 16, 41, 29, 33, 50, 48, 76, 7, 25, 66, -54, -5, -20, 9, 14, -8, -3, -76, 9, -58, -13, -31, -22, 37, 70, 50, -42, -41, 24, 32, -13, 57, -14, -7, -15, -15, -14, 34, -33, 11, 11, 13, -42, -31, 44, -70, 55, -21, -31, -14, 19, -37, 70, 105, -1, -72, -20, -65, -8, 85, -20, 8, 12, 30, 19, 13, 2, -29, 41, 1, 8, 24, -16, -27, 8, 2, -6, -15, 33, -17, 28, -1, -37, 1, -2, 6, -35, -14, 42, 3, -9, -30, -46, 0, -30, 1, -55, -18, 8, -54, -22, 18, -3, -41, 25, 38, 23, 59, -47, 32, -6, -67, 22, -19, 18, 20, -61, -20, -21, -14, -21, -60, -12, 21, -9, -11, 114, 77, -10, -109, -27, -28, 3, -34, 30, -9, -9, -26, -46, 44, -19, -4, 38, 16, -35, 2, -48, -14, 0, -29, -31, -29, -10, -23, -4, 16, 30, 11, 8, 15, -6, -6, 12, 42, -10, 3, -19, 22, -46, 16, 7, 64, -33, -9, -6, 24, 5, -25, 42, -13, -31 ]
[ 236, 20, 198, 106, 243, 124, 103, 141, 211, 223, 59, 124, 97, 7, 136, 71, 15, 180, 59, 164, 163, 67, 45, 236, 27, 103, 94, 43, 78, 170, 124, 144, 234, 62, 117, 242, 101, 150, 123, 209, 180, 219, 61, 145, 110, 28, 109, 101, 104, 244, 142, 193, 11, 79, 149, 39, 17, 194, 37, 56, 111, 182, 130, 129, 100, 68, 116, 255, 245, 50, 156, 188, 6, 46, 127, 70, 203, 65, 48, 33, 174, 218, 91, 91, 176, 88, 221, 197, 45, 29, 14, 24, 46, 6, 76, 111, 9, 162, 108, 138, 137, 87, 198, 7, 159, 159, 248, 196, 57, 160, 185, 69, 194, 253, 230, 90, 152, 164, 158, 150, 2, 97, 66, 105, 3, 230, 174, 52 ]
20231101.ab_3417_24
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
Зқьышықәсала аԥсуа анацәа рыхшара ирықәныҳәаны идәықәырҵон, аӷа иҿагыланы ақәԥараҿы хьӡи-ԥшеи рыманы Аиааира ргаразы. Урҭ ҭахон ԥхьаҟатәи аԥсҭазааразы, иахьатәи амш азы – Аԥсуа баагәара Ду амҵан, Трахеии Ҵабали рымҵан византиаа ианрабашьуаз, Анаҟәаԥиа ашьапаҿы арабцәа ианрабашьуаз, Аҟәа абаа азааигәара аҭырқәцәа ианрабашьуаз, Афон Ҿыци, Драндатәи аныхабааи рымҵан ақырҭуа қәылаҩцәа ианырҿагылаз, актәи аҩбатәи адунеитә еибашьраҿы Европа иеиуеиԥшым атәылақәа рыҟны, мраҭашәаратәи мрагыларатәи аганқәа рҿы 1992-1993 шықәсқәа раан... Имариам урҭ ҳҭоурых ду иагәылоу ахҭысқәа зегьы реиқәыԥхьаӡара, Аԥсуа еибашьҩы иԥсҭазаара ахҭынҵаны иахьатәи амш ахьихьчаз. Леони, Қьелешьбеии, Нестори, Владислави рыр ирылҵыз, аамҭақәа, азқьышықәсақәа зегьы Реибашьҩы. Хашҭра рықәым ҳаԥсадгьыл ахақәиҭра зхы ақәызҵаз Аԥсны аҵеицәа!
[ 43, 75, -29, 0, -33, -3, -55, -82, -4, -23, 23, 8, -21, -1, -36, 14, 31, 49, 7, -64, -34, -13, 65, -8, -50, 121, 37, -106, 77, -8, 21, -35, 12, 18, -3, -21, 12, -40, 17, 31, -61, -28, 21, 24, 58, 0, -20, -71, -32, 28, 7, 14, 1, -2, 14, 49, 16, 30, -27, -25, 31, 19, -20, 86, 9, 50, 4, -3, -15, -8, 19, -15, 25, 15, -32, -12, 7, 18, 16, 6, -4, -10, 92, 0, 49, -6, 21, 9, 18, 20, 1, 27, 45, -7, -14, -31, -10, -33, 12, -47, 16, -19, -18, 63, -21, -77, -56, -31, -65, 50, 37, 94, 11, -46, -68, -16, 11, -13, -18, -35, -89, 57, -10, -57, -72, 70, 19, 4, -1, -63, -57, -7, 30, 25, 20, 57, 21, -20, 17, 6, 31, 29, 4, 24, -9, -2, 16, 29, 19, -60, 36, 30, 18, -29, -18, -5, -16, -7, -23, 10, 23, -14, 0, -6, 33, -21, 61, 2, -10, -16, -6, 1, -14, -2, 29, 32, -25, -10, 71, -98, 32, 9, -40, 53, 39, 4, -26, -20, 37, 47, 18, -53, -31, -34, -51, 22, 108, -32, 44, 53, 6, -18, 30, -26, -90, -10, -16, 37, -53, 62, -24, 13, 71, 7, -15, -39, -4, -20, 6, 0, 105, -29, 8, 41, -49, 21, -37, 24, -39, -12, 21, -15, 18, -77, 54, -6, 33, 10, 5, -50, 23, 62, 34, 11, 13, 36, -20, -44, 40, -77, 11, 34, -29, 11, 34, -31, -35, 26, 19, 6, 15, -56, 25, -5, -30, -4, 19, 12, 41, 25, 46, -60, -50, 48, 21, 41, -39, 20, -31, 40, 57, 21, -6, -54, -95, 8, 31, -17, -69, 20, 32, -14, 5, -17, -19, -3, 39, -68, -76, 46, -3, 2, 76, -8, 11, 46, -16, 42, 37, -51, 10, -3, 54, 31, -60, 25, 3, -53, -50, 17, -7, -19, 62, 101, -9, 16, -47, -47, 8, 35, -7, 70, 19, 15, 37, 13, -7, -46, 23, 11, 26, 33, -6, 2, -7, 15, -1, 4, -35, -92, -3, 39, -15, -1, 92, 10, 29, 24, 13, -40, 30, -63, 2, 37, 50, 91, -12, 18, 4, 59, -45, -3, 1, -17, -54, 49, -27, 29, 35, 14, -9, 22, -37, 95, 11, 70, 11, -26, 73, -4, 9, -37, 23, 25, 14, -19, -35, -3, 5, -18, 54, -43, 31, -21, 15, 61, 20, -5, 10, 36, -42, -18, 12, -63, -34, 20, -16, 35, -10, 4, -10, -60, 51, 56, -7, 19, 3, -60, 49, 34, -3, 58, -17, 15, -45, 5, -90, 83, -32, 41, 15, -19, 19, -18, 16, 30, 31, 34, 24, 6, -25, 9, -47, -35, 9, 23, -43, -14, 12, -13, -24, -3, 15, -56, -32, -16, 62, -1, -8, 12, -28, 48, -32, -57, 58, 83, 8, -42, -11, 13, -21, 46, -2, -59, 3, 18, 66, 56, 127, -94, -11, 43, -82, -20, 50, -73, 41, -23, -56, -30, 33, -1, -11, -36, 7, -33, -22, -4, -61, 0, -6, -24, -38, 35, 35, -85, -12, 71, 21, -55, 4, 53, -42, 6, -28, 21, -90, -45, -51, 21, -25, -19, -30, 36, -52, -86, 42, -46, 55, 32, 19, -42, 4, 33, 10, -2, -12, -20, -52, 26, -11, 13, -98, -106, 28, 41, -92, -50, 14, -46, -32, -128, -21, 105, 32, 0, -22, -4, 26, -41, -9, 48, 19, -18, -21, -81, 2, -10, -20, -15, -16, 25, 33, -12, -3, -8, 14, -28, 3, 12, -9, -13, 0, 43, -10, 25, 24, 37, 71, -17, -31, 30, 20, -18, -8, 43, 57, 29, 40, 17, 6, -25, 7, -2, -26, 19, 34, 27, 23, -23, 1, -55, 16, -2, -22, -61, -12, 5, -106, -80, -32, 8, -58, -9, 26, -49, -17, -13, -27, 62, 26, -66, 89, -45, -21, -1, 38, -14, -36, 36, 23, -20, 60, -47, -22, -8, -9, 2, -17, 62, 67, 19, 12, 90, -28, -59, -41, 71, 43, -89, 73, -23, 15, -2, 9, 55, -31, -18, -48, 42, 7, 66, -31, 45, 18, 18, -32, -52, -7, 40, -10, 18, 14, 8, 28, -22, 37, 38, -59, -54, -5, -7, -79, 11, -2, -23, 15, -44, 38, 42, 25, 2, 8, 15, 3, 1, -20, -55, -33, 18, -23, -29, -4, -30, 14, 0, -35, -30, 12, 7, -23, -4, -7, 5, 12, -40, -65, -57, 64, -54, 89, 30, 49, -47, 31, 35, -7, 2, -17, -31, 5, 10, -13, -12, -18, 11, -1, 19, 21, 15, 0, 13, 34, -13, 32, 43, 20, -2, 6, -23, 19, -47, 7, -36, 16, -14, 63, -82, 77, -17, -27, 10, -4, 4, -50, 14, 35, -18, 65, 60, -23, -28, 36, -9, 45, -12, -6, -43, 35, -46, 127, -23, -119, -14, 94, -47, -117, 59, 3, 31, 30, 63, -84, -2, 33, -26, 64, 27, 5, 8, -46, 41, -11, 48, -30, -48, 0, -39, -53, 34, 63, 33, -33, 17, -31, -6, -2, 35, 9, -9, 33, -27, -38, 12, 6, 51, -12, 33, 0, 58, 0, 34, 35, -33, -13, 0, 40, 9, -9, -24, -39, 3, -57, 60, -10, -6, 51, 43, 55, -45, 7, 12, -11, -62, 34, 12, -15, -39, 3, -13, -26, -67, 40, -61, 21, -9, -20, 48, -45, 3, 37, -25, -6, 48, 0, 10, 113, 4, -85, -17, -47, -17, 51, 34, 2, 92, 26, 32, 17, 29, -56, -19, -7, 40, 6, -47, -25, 40, -36, -19, -25, 46, -12, 0, -8, -28, 20, 1, 19, 0, -18, 25, -6, 4, -59, -61, 7, -6, 10, -28, 8, -3, -22, -30, 24, -15, -65, -23, 24, 1, 19, 15, -4, 14, -22, 11, -24, 4, 27, -30, -11, -34, -16, -31, -46, -14, 40, -37, 0, 127, 94, 53, -105, -28, -32, -11, -26, 5, 34, -1, 25, -14, 61, -21, -5, 47, 45, -52, 4, -49, -35, -2, -54, -50, -42, -10, -29, 2, -1, 11, 18, 0, -44, -3, 37, 32, 28, -5, 10, -4, 33, -60, 31, -4, 27, -17, 5, -2, -1, 35, -35, 62, -27, -26 ]
[ 208, 53, 226, 106, 203, 60, 123, 205, 226, 207, 59, 248, 41, 7, 136, 71, 143, 191, 59, 129, 171, 19, 45, 206, 27, 161, 92, 59, 82, 174, 252, 182, 122, 62, 117, 198, 104, 150, 218, 217, 52, 223, 61, 113, 126, 189, 201, 117, 234, 226, 174, 201, 83, 109, 85, 175, 211, 34, 53, 57, 79, 146, 136, 132, 102, 212, 68, 187, 133, 50, 28, 152, 134, 44, 222, 103, 233, 234, 17, 33, 162, 104, 95, 26, 177, 220, 94, 193, 47, 241, 12, 198, 46, 211, 31, 238, 170, 165, 108, 162, 137, 242, 245, 39, 70, 157, 249, 197, 59, 50, 41, 103, 195, 252, 100, 83, 212, 168, 143, 86, 2, 240, 106, 104, 5, 206, 170, 180 ]
20231101.ab_3417_25
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%90%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%20%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B0%D2%9F
Аԥсны Аҳәынҭқарра абираҟ
Ауаатәҩса рҭоурых иақәлоуп ҳажәлар знысыз амҩа. Имариам, ҳажәлар зну амҩа, иахьагьы ԥсахра ақәӡамкәа иаарту анапсыргәыҵа асимвол имҩақәҵаганы изку. Иахьа – насыԥ зцыз ари адырга аҭоурых аҿы аиаша ашьақәгылара иасимволхеит. Абасала, азқьышықәсақәа рнаҩсгьы анапы асимвол ҳажәлар еиқәырханы иаанагоит. Уи ҳаԥхьаҟа аиааира ҿыцқәа рахь ирыԥхьоит!
[ 42, 53, 4, 69, -38, 16, -9, -27, -15, -23, 9, 0, -3, 4, -30, 15, 39, 0, -13, -25, -27, 19, 62, -30, -88, 96, 33, -95, 68, 20, 18, -30, 18, 16, -13, 27, 15, -9, 38, 0, -61, -15, 25, 10, 26, -3, -12, -79, 71, 43, -7, 17, -3, -14, 5, -2, -9, 15, 25, -7, 12, 14, 3, 41, 57, 22, -45, -4, -37, 0, 23, -56, 39, 33, 5, 22, 34, 26, 23, 34, -37, -19, 23, -47, 2, 17, 67, -65, -5, 21, -1, -7, 33, 43, -49, -14, 17, -44, 27, -25, -13, -40, -43, 3, -5, -74, -18, 2, -54, 23, 53, 82, -15, -40, -53, -20, 34, -11, -10, -54, -59, 84, -17, -54, -49, 102, 29, 21, 7, -20, -39, -7, 15, 8, 13, 32, 40, -37, 19, 9, -4, 13, -12, -13, -44, -12, -36, -12, -5, -57, 0, 14, 15, -48, 32, 13, 18, -4, 4, -21, 11, -25, 24, -8, 33, -41, 77, -8, 6, 28, -9, -16, -35, -1, 27, 0, -10, 10, 47, -99, -6, 26, -42, 42, 90, 26, -42, -25, 5, 84, -35, -48, -24, -50, -31, 4, 87, -42, 41, 59, 22, -52, 31, -54, -109, -46, -13, 15, -47, 49, -18, 12, 21, 20, -25, -27, -31, -63, 19, -18, 85, -38, 29, 45, -61, 9, -17, 44, -54, -15, 23, 12, 32, -52, 8, -1, -16, -47, -4, -20, -11, 76, 64, 13, 21, 45, -6, -29, 33, -38, 2, 9, -56, 0, -17, -41, -2, 24, 20, 0, -7, -33, 37, -6, 6, 26, 11, 0, -7, -13, 26, -36, -41, 39, 35, 28, -18, 5, -22, 23, 50, 41, -25, -27, -99, 17, 8, -6, 43, -26, -22, -16, -14, 20, -32, -11, 9, -24, -41, 25, -66, 56, 104, -10, 50, 37, -14, 63, 73, -100, 26, 6, 47, 40, -47, 30, -31, -63, -29, 9, 12, -14, 102, 77, -24, -11, -60, -58, -6, 47, -11, 83, 8, -18, 55, 40, -5, -41, 30, 9, 5, 16, 9, 5, -10, 23, -30, -9, -6, -40, 11, 41, -34, 19, 92, 0, 10, 0, 16, -75, 21, -23, -24, 47, 30, 45, -2, 14, -11, 52, 0, -40, 0, -26, -25, 81, -34, 34, 73, -29, -23, -1, 11, 56, -14, 59, 28, -27, 25, -31, 29, -50, 24, 17, 36, 6, -24, -3, 24, -7, 38, -51, -4, -41, 53, 20, -5, 7, 30, 34, -61, 4, 28, -65, -36, 5, -26, -13, -3, -12, -20, -49, 22, 27, -15, 106, 3, -80, 118, 18, -17, 14, -55, -19, -75, -21, -102, 68, 25, 10, -1, -31, 33, -15, -22, 33, 28, 24, -38, 1, -37, -4, -29, -27, -10, 36, 22, 28, -2, -15, -63, -7, 38, -93, -34, -23, 33, 14, 3, -16, -19, 49, -40, -37, 53, 114, 21, -46, -23, 5, -16, 62, 19, -65, 29, 23, 65, 60, 127, -92, 24, 34, -68, 4, 38, -88, 35, -20, -30, -30, -9, -4, 26, -11, 11, -54, -28, -3, -78, -19, -38, 27, -14, 43, 62, -53, 4, 89, 37, -60, 20, 32, -15, -3, -18, 9, -46, 6, -79, 24, -24, -20, -29, 13, -86, -88, 47, -27, 65, 53, 33, -21, 10, 39, 39, -6, 9, -14, -62, 4, -73, 20, -64, -74, 24, 16, -29, -27, 6, -2, -20, -128, 8, 71, 17, 16, -19, -7, 19, -22, -17, 83, 27, -1, -35, -110, 28, 12, 15, -40, 29, 26, 3, -12, 19, 21, 0, -35, 67, 21, 71, -4, -4, 36, 31, 25, 21, 42, 69, 0, -50, 18, -29, 22, -20, 112, 65, -5, 24, 26, -14, -56, 28, -12, -7, 41, 61, 53, 11, -22, 32, -52, -16, -45, -26, -37, -29, -17, -42, -13, -42, 8, -44, -13, 34, -65, 4, -43, -39, 84, 33, -103, 57, -17, -1, 1, 46, -54, -5, 18, 28, -10, 45, -28, -14, -21, -2, -9, -55, 84, 51, 5, 28, 107, -8, -26, -24, 60, 23, -83, 48, -17, 37, -29, -11, 54, -43, -44, -51, 19, 29, 98, -21, 35, 56, -29, 36, -70, 77, 1, 2, 80, -38, 50, -23, 38, 30, 20, -66, -76, -15, -16, -89, 34, -26, -12, 32, -34, 5, 43, 15, -1, -7, 25, -73, 14, -13, -24, -41, 26, -12, 3, 23, -1, -18, 3, -9, 10, -9, 36, -25, -57, 37, -5, -38, -9, -61, -26, 50, -46, 63, 15, 30, -42, 18, 21, -14, 2, -46, -13, 21, 9, -35, 5, -8, 4, 32, 9, 33, 10, 0, 15, 13, -24, 18, 18, 4, 9, -11, -43, 25, -45, 1, 59, -13, 10, 38, -75, 33, 12, -54, -8, 32, -6, -54, -10, -1, -31, 2, 45, -3, 12, 17, -13, 0, -10, -5, -37, -9, -61, 116, -53, -94, 0, 54, -65, -51, 84, 15, 33, -29, 38, -52, -17, 66, 19, 79, 51, 18, -15, -23, 10, 6, -13, 38, -25, -7, -23, -12, 74, 40, 17, -29, 11, -1, 5, -6, 14, 15, -24, 27, -13, -72, -1, 28, 11, 68, 38, 2, 64, 0, 34, 68, -39, -33, -11, 28, 13, -19, -20, -28, 5, -69, 34, -66, -34, 18, 32, 51, -61, -14, 21, 4, -55, -34, -1, 8, -27, -4, 2, 14, -23, -8, -35, -9, -35, -13, 43, -48, 21, 11, -47, -3, 11, -21, 25, 127, -10, -87, 7, -54, 0, 53, -44, 10, 51, -3, 19, -4, 12, 34, -5, -32, 17, 67, -28, 15, -4, -1, 34, -12, 45, -33, -24, -43, 5, 29, 10, 46, -52, 6, 90, -15, 6, -78, -58, 3, -45, 18, -44, -13, -2, -64, -31, 21, -2, 0, 1, 2, -17, 9, -5, -16, 9, -12, -22, -13, -1, 23, -27, -18, -16, -22, -42, -89, -26, 47, -6, 0, 109, 25, -67, -123, -29, -21, 22, -55, 42, 6, -40, 10, 23, 23, 23, -11, 58, 50, -38, 15, -30, 4, 15, 17, -20, -54, -4, -8, 15, -4, 12, 9, -27, -31, -38, 31, -14, 62, -29, -32, 6, 11, -56, 42, -21, -19, -21, -29, -2, 9, -8, -24, 52, 12, -44 ]
[ 244, 53, 198, 110, 219, 56, 210, 111, 198, 255, 46, 76, 161, 23, 8, 71, 143, 180, 3, 186, 170, 199, 101, 204, 27, 161, 92, 43, 83, 160, 124, 180, 114, 242, 117, 198, 132, 150, 219, 209, 176, 91, 63, 67, 126, 157, 105, 99, 106, 242, 141, 217, 3, 109, 7, 39, 65, 194, 57, 57, 111, 182, 130, 129, 110, 197, 68, 187, 165, 50, 60, 152, 238, 238, 127, 86, 201, 232, 1, 41, 166, 104, 31, 26, 145, 218, 245, 193, 47, 81, 101, 72, 46, 211, 95, 239, 45, 178, 13, 160, 153, 211, 230, 135, 86, 143, 248, 197, 57, 153, 129, 101, 150, 214, 107, 71, 180, 160, 186, 66, 2, 225, 111, 107, 133, 138, 104, 38 ]
20231101.ab_3482_0
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%82%D3%99%D1%8B%D0%BB%D0%B0
Ермантәыла
Ермантәыла ( — Ҳаиастан), аофициалтә хьӡы: Ермантәылатәи Aреспублика ( — Ҳаиастани Ҳанрапетуҭиун), Шәaмaхьтәылa — Кавказ мрагылара аган ахь ала иҟоуп.
[ 15, 63, -69, 21, -14, -46, -21, -70, -23, -39, -32, -62, -4, 2, -58, -3, 6, 27, 24, 16, 21, -1, 2, -47, 1, 40, 57, -19, 16, -6, -41, -20, 5, 38, -51, -68, 26, -40, 8, 0, 44, 0, 37, -30, 7, -22, -1, -109, 75, 35, -29, 11, 19, -36, 14, 8, -65, 23, 19, 10, 16, 30, -27, 46, 22, -10, -32, 39, -6, 39, 15, -20, 34, 25, 3, 34, 28, 2, 55, 59, -32, 25, 20, 2, 34, 33, 9, 2, 17, 3, 5, 0, 27, 57, -21, -11, 66, -54, -10, -55, -15, -11, -31, 25, -12, -47, -33, -49, -10, 89, 0, 87, 26, -48, -128, -63, 14, -30, -56, -58, -52, 76, -41, -89, -69, 127, 22, -2, -46, 1, -56, -6, -31, 11, 55, 5, 127, -31, 9, -20, -24, -26, -9, -33, -60, -28, -49, -41, 22, -55, -79, 71, 23, -1, -44, 0, -47, -11, -17, -7, 37, -1, -11, -47, -2, -90, 13, 14, 40, 15, 8, 32, 25, 22, 36, -12, -21, 12, 48, -23, 47, -55, 18, 51, 0, -16, -4, 5, 31, -3, 9, -31, -28, -49, -23, -35, 100, -46, 64, 42, -45, -30, 21, 47, -10, 43, 38, -8, -43, 26, -1, -13, 43, 4, -19, -21, -32, -5, -5, -36, 14, -50, 44, -17, 24, 8, -23, -8, 44, 27, 22, -11, 32, -16, 16, -13, 12, -3, -19, -14, 20, 105, 57, -3, 9, 55, -31, -66, 19, -53, 20, 38, -56, 67, 34, 52, -124, 40, 56, 18, 37, -24, 65, -27, -49, -23, -16, 5, 93, 24, 19, -54, -27, 30, 46, -7, 5, -29, -3, -21, 33, -8, 10, -49, -81, -1, 45, -18, -35, 4, 28, -31, 27, 11, -17, -3, -40, -5, -26, 5, 51, -2, 67, -35, -47, 20, 23, 29, 6, -67, -9, 18, -7, -15, -17, 8, -62, -24, 0, -17, -20, -21, 91, 95, -73, -36, -16, -70, -4, 32, -68, 108, -12, -49, 62, 26, -20, 22, -38, -21, -32, 49, -39, 2, 23, 33, -15, -7, -20, -46, -2, -18, -81, -23, 45, 13, 8, 47, 0, -35, 40, -72, -73, 35, 1, 0, 25, 20, -43, 94, -35, 50, -19, -52, -40, 60, 2, 63, 65, 3, -51, -29, 21, 31, -54, -51, 63, 19, -34, 61, 13, -10, 33, -26, 33, 37, 14, 5, 5, 10, 78, 2, -15, 14, 21, 32, 27, -26, 30, 12, -24, 54, -13, -15, -63, 9, -42, 43, -35, -39, -25, -78, -21, 38, -59, 46, 4, -86, 126, 27, 16, -20, -40, 34, -9, -8, -80, 5, 4, -20, -40, 52, 12, -37, 4, 14, 22, 51, 38, 25, -5, 13, -26, -10, 4, -9, -48, -37, -18, 17, -9, 4, 7, -2, 39, -25, 31, 32, -28, 5, -43, 54, -31, -57, 50, 97, 13, -37, 6, 24, 1, 39, 40, 0, 39, 17, 5, 36, 117, -55, 27, 31, 0, 47, 35, -44, 29, -8, 5, -53, 69, 3, -4, 19, -9, -17, -3, 8, -4, 32, -55, -28, 5, 23, 17, -19, 10, -24, 33, -34, 0, 9, 6, 13, 17, 7, -60, 17, -35, 105, -77, -30, -100, -56, 4, -77, 22, 8, 23, -3, -21, 7, 8, 27, -23, -3, 32, 23, -24, 85, -4, 4, -33, -56, 15, 20, -55, -21, 15, -15, -116, -69, 27, -5, 34, 23, -3, -30, 7, -86, 7, 57, 5, -23, -38, -59, 3, 21, -31, 12, 10, 0, 42, -16, -69, 34, 14, 1, 76, 4, 40, -37, 4, 74, 50, 3, 33, 25, 22, 39, -77, 20, -26, -2, 11, 82, 39, 14, 39, 68, -30, -6, 114, -1, 52, 22, 12, 75, -24, -43, -1, -14, -30, -73, 23, -30, -44, 1, -33, -28, -69, -4, -64, 71, 32, 67, -48, -42, -20, 7, 23, -103, 20, 18, -39, 2, 32, -62, -19, 48, -73, -30, 59, -110, 3, 47, 12, -11, -49, 49, 33, 25, 11, 79, -8, 31, -79, 72, 26, -128, 32, -26, 52, -17, -12, 41, -3, -6, -36, 35, 47, 76, 49, -22, 49, 6, 89, 81, -37, -47, 19, 69, -23, 10, 7, -8, 42, 37, -34, -46, 61, -64, -28, 15, -2, -11, 27, -43, 18, 31, -5, 29, -29, 53, -97, 9, -17, -10, -56, -10, -16, 26, 38, 74, -60, 27, -7, -8, -39, -19, -79, -59, 23, 33, -21, -40, -31, -11, 82, 0, 26, 1, -40, -54, 99, -8, 10, -62, 21, -75, 8, 31, -7, -16, -27, -17, -2, 18, -17, 2, -33, 70, 21, 25, 84, 29, -13, 8, 8, -26, 5, -24, 4, -18, 74, 20, 43, 19, 30, -24, -40, -38, 10, -27, 11, -39, 3, -8, 36, 49, 21, -19, 18, -31, -50, -9, 1, -22, 3, -106, 83, -33, -17, -15, 99, -61, 15, -43, 20, -2, -54, 0, -3, -6, 61, 32, 62, 27, -18, -8, -34, 31, 5, 51, 2, -13, 52, -19, 26, 58, -12, 1, -26, -12, -25, -21, 15, 51, 40, 8, 15, 34, 27, 12, 37, -22, -24, 75, 10, 32, 38, 9, -15, -6, 30, 19, 12, 16, -29, -29, -19, 29, -50, 24, -42, -26, 10, 44, 6, -51, -27, -36, -32, -11, 46, 18, 0, 19, -4, 13, -35, -51, -32, -31, 31, -24, 34, 101, -33, 18, -18, -5, 17, -16, -57, 44, 30, 16, -38, -50, 14, -29, 44, -1, -20, 75, 12, 41, 17, -2, -80, -21, 13, 43, 13, 5, -3, -3, 17, -21, 14, 25, -41, 10, 10, -1, 33, 13, 57, -4, -33, 64, -6, -23, -80, -20, -1, -14, 5, -39, 22, 8, 11, 5, -1, -4, -7, 36, 25, 6, 27, -40, 27, 11, -1, 58, -26, 29, 11, -33, -14, -51, -12, -51, -96, -5, -10, 2, -15, 85, 56, 26, -75, 14, -39, 11, -7, -50, 52, -11, 28, 30, 54, -10, 18, 16, 62, 0, 34, -88, -11, -1, -9, -77, -39, 20, -63, 23, -30, 2, 38, -8, -62, 1, 33, 7, 24, -15, -8, 26, -32, 0, 2, -8, -62, -27, 4, -16, -22, -24, 14, 10, -22, 56 ]
[ 208, 4, 250, 232, 203, 234, 219, 125, 150, 255, 127, 252, 129, 7, 136, 70, 71, 160, 9, 144, 131, 254, 107, 154, 11, 54, 76, 10, 206, 168, 236, 183, 122, 30, 104, 162, 108, 26, 121, 18, 48, 83, 69, 192, 62, 159, 81, 243, 54, 191, 222, 209, 65, 110, 70, 111, 210, 22, 181, 59, 255, 190, 173, 20, 234, 253, 66, 231, 53, 50, 44, 184, 222, 126, 255, 79, 203, 192, 144, 113, 182, 75, 159, 90, 145, 239, 54, 201, 45, 80, 116, 12, 60, 171, 5, 125, 171, 226, 174, 138, 138, 147, 199, 173, 15, 249, 243, 197, 56, 61, 11, 73, 202, 120, 242, 219, 144, 175, 158, 214, 1, 117, 46, 249, 21, 158, 88, 141 ]
20231101.ab_3524_0
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B0%D0%B0%D2%AD
Амааҭ
Амаа́ҭ — Урыстәылеи, Белорустәылеи, Приднестровиеи иахьатәи рвалиутақәа ахьӡ. Аԥсныгьы, Аладатәи Уапстәла ирымоуп урыстәылатә мааҭ. Анкьа — урыстәи аҳрақәа амааҭ ирыман. Уи 100 капеик еилоуп.
[ 46, 109, -42, 70, 0, -24, -7, -55, 3, -57, 32, -42, -26, 8, -79, 40, 23, 101, 0, -72, -6, -35, 27, 0, -34, 89, 16, -78, 35, -60, -5, -12, -25, 53, -1, 13, 71, 26, 58, -59, -16, -10, 12, -8, 28, -30, 0, -74, 27, 81, -8, 0, 27, 12, 0, -14, 23, 54, 16, 53, 15, -15, -37, 29, 36, 39, 30, 30, -19, -13, 35, 2, 59, 17, 44, -15, -8, -23, 42, 37, -45, 17, 8, -52, -12, 41, 61, -61, -18, -11, 5, -18, 11, 91, -9, -7, 63, -76, 33, -33, -10, -34, -56, 13, -43, -46, -20, -11, 0, 46, 24, 69, 4, -54, -113, -53, 23, -33, -13, -22, -90, 35, 0, -47, -35, 127, 40, -2, -25, -16, -29, -16, -29, 34, 14, 52, 76, -21, 13, 4, -2, -14, 0, -45, -12, 3, -78, -5, 31, -64, -25, 87, 23, -10, -35, -9, -73, 52, -45, -21, 33, 36, 11, 34, 85, -32, 66, 16, 37, 56, 4, 27, 3, 9, 35, -42, 3, 8, 27, -64, -6, -4, -31, 29, -18, -11, -8, -27, 41, 21, 17, -13, -35, -67, -85, -7, 102, -23, 64, 59, 36, -46, 22, -26, -54, -10, 0, -46, -47, 30, -8, 16, 22, -16, -11, 0, -2, -59, -14, -69, 94, -47, 17, 60, -31, 2, -38, -29, -5, -40, -5, -27, 59, -73, 54, -17, 6, -26, 19, -64, 39, 53, 35, 20, 8, 55, -39, -55, -11, -95, 41, 12, -85, 39, -1, 19, 2, -9, 9, -13, -43, -48, 34, -7, -26, 10, 5, 6, 58, -7, 11, -10, -19, -9, 16, 14, 0, 4, 0, 20, 50, 35, -42, -25, -96, 11, 31, 20, -56, -11, -8, -13, -7, -26, -55, 15, -45, 10, -42, 4, 29, 10, 113, -26, 8, 25, 11, 28, 34, -38, 7, 16, 3, 37, -62, 36, -72, -64, -34, 18, -3, 4, 40, 63, -26, -87, -7, -57, -5, -6, 0, 66, 26, -7, 44, 10, 1, -18, 16, 11, -32, 5, 6, -6, -17, 15, -15, -5, -8, -60, 9, 31, -14, 16, 79, -26, 18, -24, 17, -69, 12, -45, -39, 63, 21, 67, -22, 14, -18, 82, -12, 39, 85, -30, -17, 20, -47, 25, 13, -6, -22, 15, 0, 81, -17, 5, 43, -12, 18, 0, 50, -59, 11, -22, 50, 49, 9, -12, 22, 2, 26, 4, 41, 15, 40, 14, 31, 2, 71, 47, -18, 29, -53, -49, -20, -20, 57, -41, -23, 21, 11, -63, 37, 39, -9, 126, -18, -71, 123, 7, -45, 10, -11, 43, -8, -14, -61, 20, -25, 46, 45, -33, 18, -5, -52, 17, 56, 3, -12, 21, -33, -16, -7, 14, 0, 41, -3, 10, 4, -13, -26, -10, 0, -44, -11, -46, 11, 8, 3, -41, -23, 38, -38, -45, 43, 81, 6, -44, -35, 15, 24, 48, 7, -32, -2, 43, 19, 74, 127, -71, -48, 16, -37, 12, 68, -8, 37, -75, -38, 37, 28, 36, -31, 56, -8, -41, -29, 23, -65, -12, -77, 80, -8, 27, 116, -47, 3, -6, -20, -42, -8, -47, 28, 19, 15, -11, -17, 47, -44, 45, -66, -28, -59, -19, -36, -95, 21, -45, 31, -6, -34, -6, -38, 64, -33, 28, 20, 8, -22, 54, -60, 45, -75, -89, 46, 43, -59, -55, 1, 4, -111, -122, -3, 56, 2, 6, 8, 5, 16, -46, -19, 1, -17, -6, -14, -77, 42, -8, -38, -72, -11, -11, 22, 9, -19, 4, 14, -28, 3, 18, -4, -27, 30, 52, 16, 11, 0, 74, 58, 13, -51, 29, -19, -8, 16, 73, 39, 17, 28, 20, 41, 7, 32, 24, 52, 5, 1, 25, 22, -5, -12, -59, -32, -24, -18, -46, -57, 34, -54, -32, -45, 22, -20, -42, 0, -42, -29, 18, -36, -8, 26, -98, 70, -37, 5, -30, 37, -46, -6, -11, -13, -36, 30, -45, -31, 26, -18, -63, -47, 15, 77, 44, 42, 122, -4, -13, 10, 91, 32, -25, 14, 27, 57, -13, -18, -8, 37, -33, -28, -7, 1, 62, -34, 57, 32, -6, -8, -23, 32, -35, -1, 104, -59, 50, -21, 17, 2, -17, -30, -49, -4, -23, -85, 8, -31, -16, 35, -35, -55, 20, 60, -37, -41, 51, -76, -51, -46, -16, -41, -83, -78, 1, 53, 47, -8, 17, -24, -16, -31, 48, -8, -61, -3, 54, 15, 1, -53, -50, 31, -48, 36, 41, 32, -34, 11, 27, -5, -2, -19, -33, -44, 0, -51, 7, -1, 2, 26, 10, -16, -1, -4, 5, 75, -50, 45, 28, 29, 9, 13, -24, 12, -32, 12, -29, -6, -13, 58, -40, 6, -3, 10, 28, 12, 72, -34, -31, 49, -34, 35, 44, -41, -21, 43, 1, 6, -29, -35, -35, 13, -61, 84, -15, -54, -11, 56, -37, -50, -25, 39, -9, 7, -21, 33, 7, 36, -9, 71, 41, 39, 5, -41, -5, -28, -8, 6, -23, 11, -33, -2, 77, 27, 23, -34, 27, -25, 0, 6, 9, 21, -24, 4, 63, -4, 27, 23, -49, -7, 49, 42, 38, 34, 58, 28, -27, -6, 20, 19, -16, -33, -47, -85, 39, -86, 48, -8, 11, 14, 57, 45, -52, 16, 11, -30, -33, 12, -12, 12, -18, 10, 4, 2, -29, -18, -59, 14, -11, -6, 39, -63, 51, -26, -10, 10, 24, -17, 53, 91, -40, -42, -21, -49, -15, 55, -31, 40, 24, 25, 27, -18, 26, 44, 0, -4, -7, 68, 4, 9, -86, 16, 13, 5, 24, -28, -19, -36, 45, 2, 40, -45, -36, 0, 87, 40, -15, -120, 43, 15, -31, -2, -17, -20, -21, -36, -30, 9, 6, 2, -2, -58, -75, 1, 17, 10, -3, -26, -6, -21, -13, 29, -18, -14, -47, -36, -90, -86, -51, 95, -7, -11, 99, 12, 60, -63, -2, -19, 14, -33, -5, 12, -31, 19, -9, 60, -21, 0, 4, 6, 6, -23, -16, -78, -21, -57, -82, -51, 23, -31, 21, -28, -9, 38, 9, -5, -17, 12, 28, 57, 18, -33, 52, 6, 19, 36, -11, -32, -34, -13, -16, 11, 0, -32, 53, -3, -20 ]
[ 216, 165, 227, 104, 126, 42, 222, 249, 243, 227, 102, 44, 161, 15, 136, 102, 7, 178, 73, 132, 251, 254, 225, 14, 11, 162, 89, 11, 64, 170, 252, 53, 162, 122, 63, 199, 1, 94, 251, 209, 112, 59, 182, 67, 106, 157, 89, 103, 110, 187, 255, 208, 155, 77, 69, 167, 71, 98, 57, 57, 231, 150, 157, 17, 104, 57, 64, 161, 117, 51, 31, 144, 131, 108, 255, 79, 255, 224, 17, 36, 170, 9, 31, 59, 136, 216, 149, 129, 38, 64, 116, 71, 46, 193, 92, 111, 168, 175, 44, 226, 136, 174, 240, 167, 94, 217, 249, 133, 123, 43, 137, 77, 130, 247, 59, 199, 57, 128, 227, 130, 2, 113, 42, 240, 20, 207, 120, 52 ]
20231101.ab_3527_0
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8B%D0%BC
Алым
А́лым () — агыгшәыгатә ахш ирфо аԥсаатәқәа рыхкы, еиҳаӡоу аԥстәы ацгәықәа рҭаацәарантәи, атигр ашьҭахь.
[ 18, 76, -30, 37, -47, -37, -10, -47, 6, 5, -1, -6, -4, -14, -29, 24, 30, 82, 27, -8, -21, -28, 15, -65, -50, 127, 111, -128, 58, 7, -33, -55, -16, 56, 16, 59, 36, 18, 48, -50, -13, -17, -26, 43, 10, -18, 25, 5, -12, 75, -5, -7, 20, 1, 9, 3, -4, 41, 38, 42, 9, 4, -29, 12, -28, -43, -17, -18, 30, 35, -46, 7, -4, 39, -29, 26, 15, 26, 31, -24, -41, -5, 73, -7, -55, -14, 24, -27, -18, 8, 11, 4, 31, 53, -37, -7, 56, -27, 1, -14, 16, 31, 21, 0, -45, -67, -64, -37, -21, 50, 31, 96, 23, -69, -86, -31, 44, -9, -6, 23, -38, 52, -24, -39, -47, 77, 33, -6, -39, 12, -19, 3, -8, 10, 15, 32, 80, -5, 61, 42, -25, -17, 0, -41, -14, 46, -25, 25, 54, -80, 53, 121, 4, -23, -22, 0, -56, 44, -17, -31, 17, -33, -27, -35, 10, -49, 5, -4, 31, 24, -11, 35, 11, 5, 18, -5, 6, 59, 42, 13, 39, -17, 0, -8, 56, 50, 19, 0, 6, 61, -60, -69, -58, -43, -14, 5, 69, -32, 41, 24, 40, -45, 29, -50, -58, -38, 10, -23, -17, 14, -6, 26, 27, -11, -30, 12, -8, -48, 14, -53, -16, -50, 55, 0, -36, 1, -70, 20, -61, -9, 0, -44, 36, -33, -9, -6, -49, -35, -13, -21, 36, 100, 54, 19, 39, 77, -9, -29, 22, -102, 39, 44, -69, 59, -30, -87, -70, 4, -6, -15, 19, -31, 19, 10, 1, -7, 18, -28, 42, 25, -16, -30, -10, 7, 23, 7, -1, 23, -38, 29, 49, 38, -31, -3, -100, 11, 50, 10, -62, -18, -21, 0, -29, -17, -55, 10, 0, -24, -49, 39, -28, 15, 59, -1, 16, 47, -22, 73, 57, -117, 32, 11, -10, 36, -96, 5, -70, -70, -22, 44, -15, -46, 51, 36, -18, 18, -24, -51, 5, 53, -20, 41, 12, 29, 7, 29, 6, -5, 8, 17, -14, 8, -15, 6, 19, 16, -4, -37, -17, -23, -7, 18, -26, -2, 74, -3, 12, -4, 3, -49, 16, -35, -37, 72, 23, 45, -11, 18, -17, 46, -8, 71, 47, -15, -22, -9, -33, 31, 15, 8, -36, -3, -40, 3, -35, 28, 47, -25, 32, 5, 13, -45, 40, -14, 26, 9, 17, 10, 39, -10, 5, -53, -1, -34, 0, 25, 8, 39, -1, 23, -86, -27, 32, -38, -31, -5, 36, 42, -20, 0, -19, -49, 60, 47, -2, 69, -11, -67, 70, 8, -8, 29, -65, 59, -39, -25, -94, 63, -24, 66, 8, 20, 20, -37, 26, 27, 29, 38, -19, 23, -55, -10, -72, 4, 0, 8, 10, 8, -26, 3, 0, -1, 2, 17, 2, -3, 6, 40, -39, -23, -27, 48, -37, -74, 75, 127, 18, -68, -6, 59, -89, 9, 59, -48, -37, 11, 104, 13, 127, -85, -74, 29, -109, -34, 54, -54, 18, -48, -87, 17, -46, 9, -14, 24, 9, -37, -40, 9, -7, 34, -26, -32, -61, 31, 36, -46, 0, -16, -23, -21, 51, 19, -1, 1, 23, 28, -44, 70, -37, 22, -21, -8, -53, 10, -95, -53, 25, -56, 57, 124, 79, 8, 55, 103, -5, 6, -2, 48, -54, 56, -65, 31, -3, -35, 44, 53, -64, -53, 19, 9, -24, -99, -1, 51, -4, -7, 19, 11, 22, -30, 20, 13, 16, -10, -9, -54, 16, 15, 3, -17, -2, 38, 4, -5, -40, -70, 46, 3, 9, 19, -16, -23, 14, 80, 8, 14, 47, 33, 2, 23, -58, 34, 5, 8, 25, 58, 28, 36, 61, -4, 18, -15, 56, 3, 34, 12, 25, 12, 13, -23, 17, -60, -19, 1, -16, -70, -58, 11, -19, -6, 2, 63, -26, -5, -11, -12, -10, -27, -28, 14, 1, -25, 60, -33, 6, -42, -21, -2, -40, 22, 27, 15, 33, -75, -22, 13, 17, -44, -38, 14, 55, 56, 18, 88, 0, 20, -47, 22, 12, -88, 10, 20, 51, -39, -26, 18, -22, -34, -47, 3, -22, 95, -5, 30, 34, -69, 4, -44, 44, 8, -6, 54, -23, 21, -33, 26, 50, 24, -57, -38, -13, 60, -51, 18, -3, -29, 22, -24, -35, 4, 3, -50, -9, 7, -41, -7, -42, -34, -63, -52, -70, 39, 50, 13, -66, -9, -86, 22, -29, 11, -36, -12, -14, 0, -17, -24, -35, -27, 42, -54, 97, 29, 33, -63, -11, 40, -16, 33, -45, 4, -74, -20, -38, 6, -6, 31, -9, 0, 15, 12, 0, -18, 5, -29, -1, 6, -30, 45, -28, 17, -54, 27, 28, -71, 46, 48, 46, -19, 32, -26, -30, -11, 23, 11, 16, -48, 50, -4, 15, 24, 18, 3, 6, -20, -25, 10, -2, -12, 15, -82, 110, -29, -80, -6, 127, -31, -62, -41, -29, 35, -78, 91, -48, -28, 44, 15, 49, 51, 15, 30, -107, 32, -51, 31, -64, 26, -23, -57, 29, 25, -47, -23, -19, -51, 52, -25, -42, 20, 23, -33, -5, -16, -60, 4, 23, 3, 28, 45, -11, 29, 0, 32, 30, -13, -46, 36, 18, -8, -25, 7, -66, 45, 12, 40, -51, -7, 2, 26, 44, -71, 23, 10, -50, 0, 30, -5, 29, 19, 15, 30, 94, -11, -78, 21, -63, -26, 5, 51, -61, 60, 7, -2, 2, 28, -19, 28, 80, 17, -84, -11, -28, -59, 53, 7, 1, 5, 32, 3, -27, 11, -18, 29, -23, 29, 47, -17, 1, -26, -37, -11, 0, 70, -72, 23, -2, -72, -2, 16, -68, -41, -29, 60, 36, -5, -78, -1, -22, -50, 23, -1, 49, 15, -44, -4, -32, 9, -63, 6, 13, -27, 33, -11, 5, 5, -20, -30, -20, -17, 20, -29, 13, -60, -27, -34, -57, -38, 20, -11, -51, 66, 8, 29, -60, -5, -38, 13, -34, 32, 15, -9, -2, -11, 28, 17, -26, 38, -17, 22, -10, 0, 8, 25, -43, -10, -12, -6, -27, -3, 14, 16, 17, -34, -8, -35, 22, 6, 90, -6, -20, 39, 46, -14, 48, -27, -12, -37, -45, 6, -51, -45, -4, 45, 7, -29 ]
[ 208, 193, 226, 108, 126, 27, 79, 125, 13, 94, 34, 124, 175, 7, 137, 70, 87, 178, 91, 148, 138, 222, 250, 252, 27, 162, 89, 35, 82, 128, 252, 180, 75, 172, 117, 199, 17, 150, 219, 81, 52, 223, 181, 193, 42, 157, 88, 113, 110, 190, 143, 72, 211, 77, 69, 239, 71, 219, 177, 57, 103, 146, 149, 148, 104, 221, 68, 191, 85, 51, 51, 184, 230, 60, 255, 127, 175, 233, 19, 1, 168, 121, 159, 219, 145, 90, 213, 197, 38, 64, 113, 68, 46, 84, 87, 165, 91, 163, 175, 146, 136, 83, 245, 76, 38, 31, 121, 151, 59, 111, 147, 109, 195, 245, 104, 209, 24, 44, 90, 194, 130, 113, 99, 87, 3, 142, 104, 70 ]
20231101.ab_3530_0
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B0
Абиологиа
Абиоло́гиа ( аагоуп абырзен бызшәахьтә: «биос» - аԥсҭазаара + «логос» - аҵара) — зыԥсы ҭоу аԥсабара иазку ҵарадырроуп. Абиологиа иаҵоит аԥсҭазаара, адгьыл иқәу, зыԥсы ҭоу ацәеижьқәа. Иаҵоит урҭ реиҿартәышьа, рыԥсҭазаашьа, рыхкырацәара, насгьы ҭоурыхлеи хаҭалеи реизҳара азакәанқәа.
[ 24, 30, 5, 23, -47, -20, -15, -40, -5, -67, -14, -58, -17, 25, -84, 20, 53, 0, 38, -45, -45, 19, 84, -59, -63, 92, 28, -70, 69, -15, 17, -17, -56, 47, 11, 22, 56, 30, 42, -74, 19, 2, -13, 38, 40, 26, -17, -37, 61, 28, -24, 35, 5, -29, 4, 1, 8, 32, -21, 1, 5, -10, -19, 70, 8, 38, 18, 54, 3, 37, 19, 2, 55, -6, -46, -21, 14, 42, -1, 27, -27, 2, 8, 34, -70, -13, -48, -4, -17, 38, 17, 34, 65, 0, -1, -4, -7, -14, -4, -40, -25, -54, -30, 17, -29, -50, -43, -21, 13, 47, 43, 66, 15, -77, -102, -35, 26, -33, -53, -42, -80, 43, -31, -41, -51, 124, 9, -23, 31, 58, -49, 50, -1, 8, 49, 64, 83, -52, 50, 11, -1, 16, 25, -19, -37, -10, -82, -21, -2, -106, -9, 21, 16, -23, -7, 6, -41, 16, -15, -51, 24, -39, 43, -26, -5, -84, 123, 27, 4, 30, -29, 18, -60, -21, 20, -16, -13, 45, 9, -105, 7, -2, -9, 60, 87, 29, -39, -60, 10, 127, -44, -22, -25, -70, -51, 11, 68, -30, 20, 22, -9, -30, 54, -24, -73, -22, 19, 18, -43, 71, -49, 6, 19, 70, -23, -51, -18, 10, 14, 17, 46, -23, 19, 5, 7, 13, -66, 17, -9, 10, 28, -27, 30, -82, 44, -12, 95, 25, 5, -29, 1, 30, 18, 0, 28, 33, 4, -1, 43, -14, -16, 24, -32, 2, -28, -37, 22, 20, -3, 11, 7, -46, 35, -19, 67, 15, 28, -31, -37, -10, -70, 29, -18, 14, 60, 41, 2, 11, -12, 11, -8, 21, 2, -10, -10, 10, 24, 28, -79, 58, 18, -32, 2, 14, 32, -21, 18, -48, -31, 71, -34, 52, 84, 4, -22, 35, 1, 50, 7, -83, 3, 21, 44, 23, -24, 3, -19, -74, -43, 53, -21, -18, 70, 84, -77, -35, -32, -65, -7, 6, 61, 35, 14, -4, 27, 10, -44, -9, -49, -22, -81, 23, -33, 12, -9, -2, -27, 30, 56, -13, 7, -2, -5, 13, 79, -7, 0, -16, 8, -46, 35, -11, -50, 47, 58, 40, -37, 7, -16, 66, -16, 26, 20, -25, -32, 22, -31, 9, 31, -11, -13, -13, -19, 27, 4, -17, 47, -7, 50, 42, 59, -81, 36, -34, 21, 0, -6, 1, 32, -24, 62, -61, -23, -59, -5, 59, -3, -5, 26, 21, -46, 34, 44, -34, -50, 2, 52, -5, -11, 0, 15, -35, 10, 20, 22, 80, 11, -42, 77, 4, -25, 9, 16, 12, -5, 18, -45, 27, -33, 23, -55, -20, 50, -25, 13, 2, -39, 31, -12, 0, -53, 13, -22, 4, -16, 89, 65, -24, -28, -80, -83, 11, 18, -71, -22, 3, -48, -21, -44, 19, -7, 26, -13, -20, 31, 25, 0, -44, -10, 13, -68, 7, 9, -37, -38, 3, 84, 4, 127, -43, 35, 18, -41, -6, 64, -28, 68, -39, -20, -22, 75, 3, -1, -70, 19, -53, -53, 12, -65, 5, -45, 18, -17, 42, 50, -26, 20, 7, 19, -24, 28, 14, -16, 9, 15, 11, -57, 2, -85, -27, 20, 20, -12, 18, -96, -82, -17, 51, -28, -48, 26, 34, 32, 74, -4, 0, -10, -7, -44, 30, -11, 10, -65, -73, 37, 20, -26, -46, -20, 46, 93, -17, 45, 27, -17, -26, 1, 4, -15, -19, 53, 78, 26, 25, 12, -128, -21, -1, -44, -34, -12, 3, 30, 5, -34, -27, 19, -17, 32, 8, 16, -24, -1, 72, -30, 61, 45, 86, 65, 9, -57, 29, -18, -32, 2, 64, 36, 38, -49, 8, 22, 8, 8, 40, 23, -2, 32, 45, 59, -20, 16, -89, -35, 25, -18, -50, -8, 27, -65, -35, -20, 12, -40, 3, 39, 0, -52, 4, -30, -17, -11, -45, 85, -61, -3, -59, 5, -15, -43, 81, -17, 4, 43, -98, 13, 6, 16, -47, -56, 9, 52, 39, 22, 55, -12, 30, -57, 64, 19, -100, 25, -15, 19, 23, 8, 4, -1, -28, -10, 19, 25, 93, -20, 81, 52, 13, 54, -36, 34, 12, 10, 41, 33, 11, -25, 36, 52, 64, -59, 5, 50, -9, 0, 28, -13, -37, 9, 4, -34, 17, 55, -109, 0, 24, -68, 1, -22, -23, -25, -14, 12, -10, 3, -9, -16, 24, -37, -52, 1, 24, -20, -22, -12, -1, -10, -28, -58, 25, 83, -23, 114, 48, 74, -71, -93, 5, -56, 44, -107, 51, -90, -7, 8, -39, -32, 9, 15, 3, 25, 59, 24, 13, 6, -84, -31, 12, 70, 1, -29, -11, -26, -38, -3, 74, -38, 22, 11, -13, 27, -1, -35, -23, 16, -10, -28, -1, 20, -3, -1, 23, -33, 0, 26, -9, -19, -34, 14, -25, -15, -48, 68, -45, -52, 25, 69, -49, -22, 33, -17, 19, -22, 17, -27, 33, 25, -2, 9, 0, 1, -11, -49, 7, -19, -69, 7, -16, 23, -36, 10, 93, 0, 9, -3, -31, -22, 4, -13, 53, 43, 30, 3, 6, -32, 41, 40, -3, 13, 42, 24, 35, 24, 55, 34, -42, -13, 11, 32, 24, -58, 17, 24, 24, 15, 19, -19, -8, -11, 33, 26, -61, -9, 33, 18, -31, 62, -9, 14, 24, 5, 64, 58, -26, 32, -26, -40, -68, -22, 14, -48, -40, 62, -50, 16, 78, 29, -26, 84, 15, -69, -29, -46, -58, 83, 16, 34, 37, -3, 27, 3, 23, -16, 8, -47, -44, 78, -29, 13, -38, 3, 36, -8, 99, -54, 1, -27, -58, 10, 36, 25, -35, -43, 106, 19, -11, -91, -17, -10, -33, -45, -45, -6, -43, 7, 11, 8, -5, -17, 42, -19, -53, 23, -47, 56, -50, -25, 15, 10, -9, 21, -1, 7, 3, 9, -24, -69, -37, -1, 3, -32, 97, 50, 24, -67, 7, -59, 18, -4, 34, -41, -43, 22, -7, 82, 11, -29, 56, 19, -7, 1, -33, -28, -6, 5, 5, -78, -53, 23, 12, -18, -24, 56, 18, -22, -31, 55, 44, 82, 19, 29, -22, 14, -41, -17, 24, 26, -35, -6, -20, -17, -7, -14, 27, 22, -5 ]
[ 240, 5, 230, 106, 126, 220, 219, 217, 255, 143, 112, 124, 1, 15, 136, 70, 215, 182, 1, 148, 163, 210, 105, 204, 27, 35, 92, 123, 214, 174, 254, 148, 218, 225, 125, 103, 110, 151, 123, 209, 48, 123, 5, 26, 106, 157, 89, 97, 174, 182, 132, 217, 155, 237, 213, 45, 85, 134, 69, 57, 103, 178, 142, 149, 110, 221, 52, 79, 69, 49, 179, 62, 7, 46, 95, 79, 126, 233, 17, 116, 34, 91, 159, 90, 241, 222, 253, 219, 54, 208, 164, 192, 110, 84, 159, 231, 5, 162, 101, 136, 153, 86, 228, 175, 23, 219, 249, 223, 25, 175, 161, 46, 195, 221, 43, 83, 152, 3, 146, 155, 225, 117, 75, 104, 204, 207, 166, 6 ]
20231101.ab_3530_1
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B0
Абиологиа
Ҳапланетаҿы зыԥсы ҭоу ацәеижьқәа даара ирацәоуп. Аҵарауаа изларыԥхьаӡаз ала, еиуеиԥшым, зыԥсы ҭоу ацәеижь хкқәа ыҟоуп 3,5 миллион раҟара.
[ 13, 43, 20, -2, 2, 39, -10, -47, -32, -4, 68, -21, -11, -35, 22, -14, 79, 35, 75, -63, -65, 4, 94, -93, -55, 52, 9, -43, 58, -29, 20, -10, -60, -4, 22, 24, 49, -13, 3, 4, -33, 26, 15, 43, -3, -9, 9, -6, 52, 41, 29, 55, -7, 0, -60, 14, 14, 63, -3, 1, 21, 3, -10, 52, -3, 47, -8, 71, -28, 16, 69, 16, 61, 7, -47, 4, 29, 76, 22, 44, -17, 27, 68, 36, -28, 11, -23, 30, -17, 30, 49, 57, 78, -45, 1, -4, 32, -14, -12, -28, -26, -35, -19, 5, 17, -53, -15, -26, -74, 20, 29, 66, 10, -58, -98, -49, 19, -9, -28, -48, -15, 74, -22, -49, -65, 64, 35, 2, 23, -5, -47, 14, 24, 3, 37, 31, 5, -54, 8, -37, -11, -5, 24, -41, -67, -36, -47, -38, 10, -46, -42, 28, 16, -58, 10, 17, -6, 0, 30, -88, 29, 27, 5, 30, 64, -33, 60, 16, 19, 32, -17, 10, -40, -3, 34, -9, -1, 1, 11, -90, -20, -2, -34, 44, 46, 15, -9, -20, 22, 90, -58, -5, -84, -38, -75, -3, 67, -45, 61, 52, 17, -21, 51, -39, -60, -30, 23, 12, -70, 67, -51, -20, 6, 55, 16, -34, -25, 18, -10, 25, 49, 10, -41, 24, 43, 21, -82, -56, 65, 32, 7, -51, 62, -88, 53, -29, 115, 18, 35, -19, -17, -20, -1, -26, -28, -38, -20, -45, 44, -1, -35, 26, -23, -26, -33, -66, 35, 41, -5, 25, -3, -56, 7, -6, 23, 32, 27, 2, -47, -19, -13, 26, 7, -16, 1, 37, 0, 24, 0, 33, -4, 20, 23, -26, -28, 9, 31, 4, -114, 47, -33, -23, -43, -1, -3, -21, -14, -42, -40, 41, 10, 56, 127, -20, 0, 93, -23, 60, 3, -54, -7, 10, 43, 16, -22, 3, 3, -55, -33, 51, -24, 0, 36, 93, -49, -64, -40, -63, 14, -25, 96, -17, 19, -9, -4, -28, -30, -14, -30, -14, -80, -2, -14, 13, -25, -13, -24, -11, -5, -48, 12, 43, -30, -7, 38, 23, 17, 37, -5, -32, 5, 3, -46, 40, 34, 45, -55, -21, -24, 47, 7, 10, 42, 2, -31, 4, -41, -7, 7, -12, -5, 1, -51, 32, 10, 20, 33, -16, 69, 16, 48, -63, -2, -1, 35, -56, -77, -27, 11, -47, 23, -35, 11, -37, 62, 40, -4, 4, -4, 36, -93, 50, 69, -19, -77, 8, -20, 31, -26, -8, 9, -11, 1, -4, -41, 33, 37, -45, 124, 21, 18, -1, 7, 0, -28, 7, -94, 33, -34, 36, -17, -46, 53, -52, 40, -8, -44, 16, -6, 47, -60, 17, -66, 27, -17, 51, 25, -40, -71, -62, -64, 15, 2, 5, -22, -17, -53, -18, -45, 38, -29, 49, -4, -61, 77, 95, 26, -58, -6, 40, -58, -3, 46, -18, -40, 9, 76, 3, 111, -59, 2, 33, -51, 5, 40, -44, 56, -46, -16, -16, 63, 27, -7, 1, 2, -51, -35, 33, -73, 33, -81, -8, -9, 20, 61, -46, 9, -23, 20, -39, 31, 37, -12, 2, 0, 15, -45, 23, -43, 21, -43, -32, -16, 22, -74, -83, 0, 45, -8, -28, -17, 29, -13, 36, -4, 19, -43, 9, -17, 39, -15, 30, -111, -119, 28, 77, -105, -75, 7, -19, 37, -60, 11, 55, 0, -27, -10, 2, 7, -1, 40, 36, 17, 17, -2, -111, -44, 59, 0, -7, 15, 8, 27, -9, -70, -35, 49, 4, -14, 26, -42, -34, -25, 21, 5, 45, 34, 63, 73, 33, -84, 7, -2, -17, 11, 49, 16, 40, -14, 12, 26, 23, -1, 36, 28, -5, 12, 14, 65, -2, 1, -95, -11, 21, -30, -35, 29, 0, -112, -70, -71, -21, -38, -2, 26, 2, -26, -30, -42, 27, 12, -82, 51, -27, -12, -12, 36, -41, -40, 73, -47, -27, 83, -114, 12, 14, 29, -50, -38, 10, 65, 55, 21, 72, 16, 18, -35, 23, 5, -91, 18, -17, 21, 18, 24, 20, -32, -58, 0, 2, 11, 77, -2, 25, 47, -9, 17, -31, -4, 5, 12, 16, -3, -11, 11, -9, 56, 49, -72, -33, 11, -14, -27, 47, -35, -35, 28, -28, -4, 32, 68, -35, -28, 37, -52, 0, -13, 0, -18, 0, -8, -20, -2, -10, 16, 17, -12, -23, 0, 13, -16, -22, -37, -22, -27, -23, -52, -8, 5, -21, 30, 53, 14, -50, -33, 18, -42, 36, -61, 6, -66, 21, 11, 14, -7, 7, 35, 37, 51, -7, 1, 0, -3, -25, -10, 11, 19, -29, -23, 7, 12, -25, 32, 20, -36, -3, 6, -33, 1, 9, -49, -34, 38, -19, -33, 13, 21, 4, 29, 70, 24, -5, 64, -7, 29, -33, 13, 42, -19, -12, 79, -51, -66, 14, 43, -58, -46, 30, 3, 30, -23, 36, 10, 25, 17, 16, 18, 16, 0, 27, -51, 8, -19, -45, 9, 1, -7, -45, 2, 95, -33, -4, -34, -60, -17, 18, 11, 41, 48, -28, -4, 0, 2, 20, 35, 12, -30, 88, 16, 46, -6, 9, 120, -49, -44, -14, 53, 13, -40, 3, -4, 26, 4, 30, -25, -18, -8, 17, 35, -46, -27, 27, 25, -67, 62, -11, -6, 8, -9, 61, 43, -46, 26, -51, -27, -28, -43, 28, -59, -34, 55, 25, 30, 80, 16, -44, 75, 13, -76, -33, -17, -22, 48, 17, -5, 23, 33, 15, -21, 15, -18, 12, -23, -12, 49, -5, 26, -19, 19, 46, -44, 127, -24, -26, -53, -96, 34, 64, -23, -38, -70, 71, 47, -19, -80, 11, -5, -13, 41, -40, 22, 30, -19, -26, 39, 16, 8, 51, -33, -55, 43, -43, 65, -51, -18, 60, 8, 1, 10, 10, -32, -19, -6, -23, -97, 15, 49, 5, -9, 94, 27, 61, -78, -13, -24, 21, -62, -11, 24, -20, 31, -22, 86, -37, 16, 35, 54, -52, 8, -60, -56, -33, -47, -61, -21, 16, -26, -12, 2, 42, 72, 40, 0, -42, 38, 29, 83, 10, 33, -21, 4, -53, -23, 30, 23, -35, -30, 5, -20, 0, -1, 53, -6, 9 ]
[ 236, 34, 230, 106, 59, 114, 245, 221, 87, 223, 117, 122, 129, 135, 136, 71, 159, 162, 9, 182, 251, 210, 97, 204, 11, 163, 78, 93, 206, 174, 0, 208, 210, 241, 191, 103, 68, 30, 217, 217, 112, 168, 1, 3, 60, 220, 125, 37, 238, 34, 173, 89, 74, 110, 213, 41, 85, 135, 5, 57, 39, 182, 141, 148, 106, 221, 68, 197, 85, 50, 185, 188, 110, 52, 127, 79, 118, 233, 48, 49, 162, 75, 159, 218, 243, 218, 114, 201, 38, 85, 12, 192, 46, 85, 222, 198, 108, 178, 126, 172, 153, 223, 244, 204, 30, 125, 216, 215, 25, 165, 161, 62, 195, 117, 43, 67, 25, 44, 242, 159, 7, 113, 42, 232, 19, 239, 166, 85 ]
20231101.ab_3530_2
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B0
Абиологиа
Ацәеижьқәа зегьы ршоит аҳрақәа ԥшьба рыла: абактериақәа раҳра; акәыкәбаақәа раҳра; аҵиаақәа раҳра; аԥстәқәа раҳра ҳәа. Аԥстәқәа раҳрахь даҵанакуеит ауаҩгьы.
[ 59, 88, 49, -29, -2, 56, -44, -91, -2, -66, -28, -32, -19, 26, -80, 20, 84, 6, 96, -49, -74, 9, 114, -123, -31, 55, 19, -46, 53, -32, -7, -23, -36, 67, 27, 48, 34, 21, 21, -24, 54, 22, -7, 23, -14, 24, -8, -51, 29, 38, -4, -19, 9, 0, 17, 15, 25, 22, 22, -17, -3, -3, 40, 22, 19, 57, 23, 67, 1, 27, 54, 48, 27, 3, -66, -4, 21, 0, 5, 26, -31, 16, 73, 33, -72, -3, -18, -6, 37, 26, 12, 33, 42, 0, -4, -20, 9, -56, -17, -85, -10, -38, -10, 56, -23, -74, -6, -8, -14, 33, 36, 62, 8, -80, -108, -58, 24, -10, -35, -26, -27, 39, -40, -29, -34, 78, 3, -36, 43, -2, -64, 37, 10, 11, 38, 65, 56, -70, 27, 17, -3, 53, 8, -6, -49, -35, -27, -18, 0, -49, -6, 19, 19, -37, -57, 13, -66, 46, -19, -43, 51, 0, 18, 14, 46, -45, 91, 3, 25, -14, -32, 44, -39, -7, 28, -28, 12, 44, 33, -88, -8, 16, -29, 36, 57, 44, -15, -41, 8, 118, -61, -9, -12, -38, -22, 29, 78, -21, 16, 31, -37, -16, 53, 3, -78, -4, -2, 42, -48, 61, -35, -57, 22, 73, -50, -65, -30, -15, 5, 14, 37, -12, -8, 27, 43, -16, -51, -18, 39, 38, 28, -33, 68, -66, 36, -38, 88, 4, 34, -4, 8, 4, 47, 17, -2, 29, -4, -8, 37, -9, -11, 36, -25, -13, 16, 1, 21, 42, 44, 36, -17, -61, 56, -33, -7, -4, 45, 2, 1, 43, 0, 1, -22, -3, 27, -3, 2, 7, -18, 0, 11, 18, -8, 15, -51, -16, 18, -3, -74, 76, -10, -19, -70, 28, 5, -16, 10, -23, -63, 47, -26, 23, 90, -3, -26, 68, -38, 83, -50, -118, 1, 13, 20, 30, -36, -10, -38, -47, -14, 72, -33, -28, 43, 54, -33, 16, -9, -49, -2, 21, 50, 13, 19, -6, 27, 21, -68, -23, 4, -42, -39, 30, 11, -7, 1, 27, -27, 29, 45, 0, -9, -7, -9, 5, 103, -27, 52, 6, 12, -52, 36, -63, -37, 75, 33, 10, -11, 0, -34, 54, 21, 7, 31, 16, -54, 47, -21, -11, 26, -16, -12, -8, 6, 42, -29, 31, 51, -19, 31, 9, 19, -73, 12, 51, 10, 64, -23, 38, -67, -3, 10, -48, 18, -40, 13, 33, 7, 19, 31, 51, -57, 21, 46, -57, -38, -3, 36, 63, -43, -1, -12, -46, -15, 25, -38, 30, 13, -57, 89, 18, 23, 18, -21, 3, -21, -11, -76, -1, -7, 8, -17, -52, 72, -37, 65, -3, -59, 14, 8, 18, -60, 31, -75, 5, -11, 91, 28, -4, 27, -38, -30, -1, -1, -66, -55, 28, -43, -15, -64, 35, 2, 15, -20, -12, 13, 7, -9, -41, 10, -15, -37, 21, 46, -52, 11, 7, 66, 51, 127, -25, -12, -13, -50, -26, 84, 17, 65, -44, -3, -20, 66, 15, 6, -18, 10, -28, -39, -18, -46, 4, -9, -44, -39, 16, 22, -34, 17, -45, 3, -16, 12, 66, -12, 15, 38, 15, -50, 13, -60, 24, -16, 2, -62, -15, -50, -67, 23, 23, 5, 12, 49, 23, 45, 49, -11, 12, 5, 15, -54, 21, -12, 15, -50, -97, 34, 60, -65, -56, 7, 6, 35, -81, -4, 69, 9, -25, 8, 2, -40, -12, 66, 64, 26, 35, 13, -96, 31, 16, -3, -1, 7, -23, 34, -13, -19, 18, 29, -31, 43, 32, -5, -15, -23, 15, -28, 50, 12, 42, 38, 12, -54, -2, -51, -58, -11, 19, 28, -35, -9, 4, 32, -9, -12, 34, -4, 0, -26, 8, 13, -12, -34, -44, -23, -1, -19, -66, -12, -12, -72, -65, -39, 16, -56, -12, 55, -3, -35, -37, -70, 58, 0, -51, 65, -30, -20, -2, 17, -23, 7, 24, -48, -15, 74, -83, 20, -13, 12, -4, -36, 39, 81, 30, 13, 68, 34, -2, -24, 45, 7, -100, 16, -25, 58, 6, 35, 57, -84, -30, -18, 100, 36, 89, -9, 41, 62, -23, 92, -45, 72, 41, 14, 11, -17, 25, 3, 2, 75, 70, -62, -28, 13, 26, -49, 0, -10, -39, 19, 0, -35, 5, 48, -98, -44, 7, -29, -20, -31, 13, -40, -4, 7, -33, -10, -12, 12, 13, 11, -15, -23, -15, -36, 4, 21, -47, -60, -6, -54, -11, 18, -51, 59, 51, 28, -67, -35, 15, -35, 23, -77, 12, -35, 4, 40, -10, -19, 9, -16, 12, 14, -18, 1, 64, 11, -69, 0, -11, 59, 32, -25, -55, -9, -66, 11, 33, 14, 27, 47, -43, 15, 13, -59, -37, 17, -22, -22, 13, 62, -2, -4, 43, -28, -6, -51, 47, -24, 7, -33, -39, -58, -26, 60, -56, -82, 41, 108, -54, -25, 35, -6, 32, -46, 40, -26, -1, 42, 25, 68, 38, -7, 30, -45, 27, -8, 33, 35, 7, 2, -29, 23, 79, -18, 7, -55, 11, -19, -8, -24, -3, 30, -9, 16, 23, -18, 28, 48, 0, 12, 69, 47, 54, 14, 23, 67, -49, 1, -21, 46, 32, -80, -7, -39, 33, -37, 11, -8, -3, -37, -9, 26, -32, -17, 33, 30, -82, 15, -2, 13, -12, -12, 39, -4, -18, 17, -34, 4, -20, -64, 15, -74, 20, 36, 12, 41, 47, 4, -47, 81, 24, -56, -30, -9, -16, 73, -29, 26, 43, 1, 42, 58, -3, -85, 37, -27, 4, 56, -31, 2, -10, -37, 16, -27, 84, -15, -6, -40, -51, 21, 57, 4, -35, -54, 79, 22, -19, -25, 1, 1, -47, -1, -59, 8, 9, -9, -4, 9, 2, -2, 18, -24, -62, 26, -26, 49, -9, -32, 43, -15, -7, 0, -26, -9, -12, 7, -84, -100, -34, 24, 0, 11, 127, 20, 51, -108, -20, -25, 13, -37, 39, -3, -14, 35, -55, 111, -12, -26, 79, -38, -14, -13, -84, -21, 4, -18, -14, -78, -18, 41, -59, 5, 17, -6, 0, 31, -19, 2, 34, 61, 8, 77, -53, 15, -67, -46, 51, 52, -38, -10, -11, 10, -2, -39, 57, 0, 5 ]
[ 228, 5, 230, 104, 126, 212, 207, 227, 255, 207, 112, 252, 129, 7, 136, 70, 159, 182, 9, 148, 251, 146, 229, 204, 27, 49, 76, 57, 142, 174, 244, 147, 242, 63, 45, 210, 70, 150, 83, 193, 52, 123, 38, 220, 110, 157, 125, 35, 110, 244, 175, 216, 193, 111, 65, 41, 213, 162, 71, 50, 111, 131, 142, 132, 106, 221, 80, 255, 117, 51, 155, 62, 218, 108, 95, 6, 101, 96, 1, 33, 162, 202, 159, 154, 241, 218, 247, 205, 54, 68, 142, 24, 46, 85, 150, 235, 15, 178, 100, 80, 153, 83, 213, 237, 66, 223, 250, 197, 9, 169, 41, 126, 194, 249, 105, 67, 153, 140, 210, 146, 35, 241, 74, 65, 11, 111, 166, 39 ]
20231101.ab_3530_3
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B0
Абиологиа
Ацәеижьқәа ыҟоуп адгьыл иқәу, анышә иҵоу, аӡы иҭоу, аҳауа иалоу. Адгьыл аҿы иҟоу аԥсҭазаара ишьақәнаргылеит абиосфера захьӡу, адгьыл ҷыдала иакәыршоу ахарԥа (абырзен бызшәала «биос» – аԥсҭазаара, «сфера» – акәымпыл). Абиосфера иаҵанакуеит ацәеижьқәа ахьыҟоу аҭыԥқәа зегьы: атмосфера ҵаҟатәи аҿыгҳара, аӡҭатәарақәа, анышә, анышә иаҵоу алитосфера хыхьтәи аҽыҭ.
[ 29, 32, 7, 3, -29, 12, -32, -53, 0, -35, -35, -31, -12, 11, -45, 23, 60, 7, 77, -21, -51, -11, 54, -118, -22, 80, 30, -58, 83, -9, 7, -39, -50, 75, -16, 20, 38, 25, 60, -69, 9, 11, 13, 13, 0, 10, -7, -50, 76, 18, -21, 11, 12, -25, 9, 6, 9, 29, 8, -21, -5, -12, 21, 45, 26, 71, 6, 84, -11, 21, 59, 1, 41, 13, -48, -15, 23, 23, 27, 38, -32, 24, 33, -14, -2, 26, 9, -20, 17, -8, 45, 27, 27, 9, -24, -26, 39, -42, -3, -54, -5, -37, -44, 34, 17, -83, 0, -24, -22, 55, 22, 71, 13, -66, -83, -32, 26, -35, -54, -44, -4, 71, -43, -28, -19, 70, 40, -26, 23, 27, -59, 44, 0, 2, 53, 86, 78, -60, -5, -22, 0, 26, 12, -20, -98, -46, -54, -57, -11, -70, -42, -14, 24, -19, -9, 6, -24, -7, -8, 3, 40, 5, 16, -12, 12, -55, 86, 12, 39, 1, -19, 54, -31, 3, 42, -23, -20, 20, 46, -105, 29, -5, -8, 91, 61, -1, -30, -36, 17, 96, -56, 4, -16, -106, -31, -9, 89, -40, 16, 13, 12, -23, 50, -52, -84, -21, 5, 23, -52, 89, -26, 7, 45, 39, -53, -61, -35, -1, -5, 10, 24, -21, -10, 27, -8, 53, -95, 5, -2, 9, 29, -12, 58, -97, 49, -30, 69, -12, 27, -50, 0, 14, -7, -18, -6, -29, -19, -40, 65, -45, -5, 36, -44, 25, 10, -32, 24, 13, 17, 3, -29, -34, 39, -29, -3, 23, 72, -5, -37, 47, 20, 9, -19, -2, 39, 39, -11, 20, -19, 13, -18, -14, 23, -7, -19, 4, 6, 6, -47, 44, 10, -10, -25, 8, -3, -8, -2, -40, -28, 66, -2, 47, 77, -5, -16, 78, -31, 62, -43, -70, -7, 6, 62, 41, -22, 9, -17, -47, -46, 44, -12, -24, 57, 62, -42, -27, -34, -58, 6, 68, 49, 63, -10, 24, 24, 29, -43, -39, 9, -27, -54, 30, 21, -19, -17, 17, -38, 6, 53, 0, 13, 13, -52, 8, 72, 29, 12, 24, 1, -51, 40, 14, -54, 34, 60, 45, -33, 7, -17, 53, 8, 8, 18, 12, -58, 34, -18, 6, 51, 0, -9, -16, -19, 18, -42, 11, 74, -21, 44, 33, 12, -101, 49, -10, 3, 3, -9, 25, -1, -30, 21, -67, -22, -63, 1, 35, -15, 12, 0, 9, -70, 43, 69, -30, -34, -6, 29, 36, -28, 1, -5, -78, 3, 52, 6, 96, 3, -60, 114, 1, -21, -1, 8, -11, 12, -1, -27, -31, -11, -15, -27, -52, 45, -39, 86, 22, -50, 42, -5, -19, -61, -5, -53, -7, -9, 127, 58, -23, -70, -71, -103, 10, 55, -82, -5, 4, -37, -9, -44, 25, -4, 44, 5, -21, 44, 29, 10, -52, -25, 21, -40, 27, 37, -24, 9, 20, 40, 25, 127, -42, 24, 17, -20, 11, 63, -10, 72, -36, 23, -5, 96, 4, 6, -18, 0, -24, 0, -24, -65, 2, -30, 10, -25, 36, 27, -47, 10, 13, 27, -55, 26, -2, -5, 4, 23, 11, -45, 31, -91, -29, 11, 20, -13, 13, -86, -61, 17, 31, 6, -12, 7, 13, 20, 37, -3, -3, 10, 1, -58, 25, -24, 10, -55, -86, 36, 44, -50, -46, -5, 37, 16, -21, 48, 26, -26, 0, -3, 0, 11, -13, 28, 41, 22, 8, -9, -128, -16, 8, -13, 12, 15, -9, 63, -13, -38, -25, 41, -2, 80, 42, 26, 3, 1, 31, -12, 26, 3, 86, 60, 16, -72, 0, -33, -40, 13, 45, 57, -16, -58, 22, 21, -5, -14, 35, -13, 3, 20, 48, 52, -5, 13, -73, -5, -15, -57, -62, 35, 2, -92, -69, -8, 17, -46, 0, 34, 21, -27, -42, -54, 49, 10, -57, 75, -49, 13, -36, 0, -28, -34, 59, -7, -33, 66, -102, 0, 12, -11, -48, -56, 31, 67, 24, 31, 89, 9, -12, -48, 63, 27, -93, 46, -27, 19, -3, 1, 62, -42, -35, -38, 56, 40, 70, -5, -13, 57, -11, 78, 24, 25, 18, 10, 51, 2, 20, 5, 9, 46, 47, -51, -35, 3, -5, -47, 26, -23, -46, 23, -38, 11, 30, 82, -34, 16, 42, -108, 12, -49, -32, -36, -47, 1, -14, 19, -51, 11, 24, -27, -32, 0, 14, -32, -48, 16, -3, -12, -34, -70, 6, 60, -41, 83, 57, 66, -59, -46, 27, -40, 47, -60, 23, -43, 16, 8, -10, -26, 13, 3, 0, 24, -3, -3, 7, 15, -12, 17, 24, 7, -10, -32, -48, -20, -60, 0, 63, -36, 7, 39, -22, 24, 5, -51, -32, 10, -19, -14, 3, 18, -5, 35, 52, -16, -18, -5, -1, -11, 2, -8, -68, 5, -70, 47, -31, -59, 25, 48, -42, -41, -5, 1, 27, 11, 29, -27, 24, 18, 24, 40, 33, 7, 0, -43, 22, -20, 12, 16, -19, 1, -51, 8, 109, -1, 16, -33, -17, -19, 24, -18, 7, 50, 23, 0, -38, -27, 29, 50, 49, -5, 67, 49, 23, 49, 33, 55, -45, 3, -2, 23, 51, -31, 9, 14, 8, -21, -8, -9, 3, 7, 34, 24, -69, 0, 31, 28, -55, 46, -21, -4, -1, -17, 67, -2, -26, 51, -19, 17, -49, -24, 32, -63, 17, 28, 2, 40, 19, 20, -35, 93, 23, -86, -37, -63, -77, 82, 49, 12, 45, 23, 20, 3, 6, -27, 3, -26, -5, 40, -18, 33, -40, -5, 10, -21, 92, -47, 4, -17, -85, 9, 31, 33, -34, -36, 91, 14, -16, -88, -22, -35, -66, -2, -56, 34, -8, -71, -1, 44, 0, -21, 28, -10, -54, 52, -35, 72, -48, -19, 37, 1, -24, 6, 18, 2, -47, -16, -51, -108, -13, 10, 4, -25, 99, 30, 33, -73, 20, -50, 15, -38, 36, -13, -31, 27, -29, 88, -19, -25, 54, 12, -26, 4, -49, -17, 10, -21, -57, -87, -20, 2, 22, -32, -13, 41, 9, 3, -36, 42, 45, 85, 24, 22, -45, 11, -86, 11, 5, 23, -23, -7, -17, -15, 9, -27, 59, 29, -30 ]
[ 244, 133, 226, 106, 94, 252, 219, 227, 247, 207, 102, 188, 129, 167, 136, 70, 223, 142, 0, 145, 235, 214, 105, 205, 11, 163, 92, 25, 86, 170, 192, 150, 242, 103, 53, 39, 100, 22, 81, 209, 48, 247, 38, 95, 126, 221, 125, 113, 110, 180, 141, 216, 211, 237, 160, 45, 1, 134, 69, 185, 111, 182, 174, 165, 110, 157, 52, 239, 53, 49, 181, 188, 90, 47, 223, 78, 101, 232, 49, 113, 170, 75, 31, 154, 177, 203, 255, 201, 46, 208, 172, 200, 110, 85, 158, 110, 13, 178, 108, 18, 152, 247, 245, 175, 23, 157, 250, 220, 123, 161, 41, 126, 195, 253, 41, 83, 152, 9, 210, 155, 131, 117, 74, 105, 12, 239, 174, 22 ]
20231101.ab_3530_4
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B0
Абиологиа
Зыԥсы ҭоу ацәеижьқәа рыԥсҭазаара дара-дара еидҳәалоуп, рызегьы изну аԥсабара иахәҭакуп. Зыԥсы ҭоу ацәеижьқәа рхаҭақәа изну аԥсабара ианыруеит, арахь урҭ рыҟазаара аԥсабаратә цәырҵрақәа – ахьҭа, аԥхарра, ацәаакыра, алашара ирыдҳәалоуп.
[ 29, 62, 20, -10, -41, 9, -36, -56, -2, -46, -2, -19, -21, 11, -54, 18, 83, 10, 68, -59, -68, 14, 123, -99, -66, 67, 41, -75, 50, 8, -1, -21, -54, 44, 13, 18, 60, 29, 32, -58, 17, 0, 14, 20, 18, 10, -3, -56, 38, 51, -5, 21, 0, -8, -21, 7, 21, 51, -21, -5, 17, 0, -5, 55, 16, 62, 15, 48, -1, 23, 39, 0, 36, -7, -72, -28, 19, 26, 2, 18, -16, 9, 75, 22, -49, 4, 1, 6, -1, 28, 43, 27, 41, -17, -17, -16, 8, -34, -13, -57, -19, -64, -51, 35, -15, -93, -35, -30, -37, 67, 51, 97, 19, -75, -107, 0, 21, -23, -51, -45, -59, 63, -30, -50, -51, 115, 18, 3, 72, 23, -73, 50, 8, 2, 67, 46, 29, -24, 26, -40, 0, -10, 18, -26, -60, -28, -31, -27, 11, -52, -19, 28, 16, -54, -16, 3, -44, 48, -12, -17, 41, -5, 42, -22, 0, -93, 109, 29, 31, 53, -50, 61, -15, 9, 31, -44, 8, 28, 28, -96, -16, 20, -43, 16, 86, 31, -21, -42, 2, 127, -71, -22, -31, -53, -39, -4, 90, -40, 35, 41, -7, -27, 61, -33, -106, -32, 18, 39, -74, 79, -47, -12, 0, 57, -21, -38, -41, -35, 4, 18, 58, -9, -4, 50, 17, 14, -72, -11, 11, 24, 29, -25, 64, -87, 48, -23, 67, -12, 31, -45, -2, 4, 24, 4, 18, 19, -2, -9, 69, -43, -12, 20, -30, 2, -27, -66, 34, 30, 10, 4, -12, -45, 34, -24, 19, 6, 32, -9, 5, 19, -21, -8, -2, -7, 7, 34, -21, 18, -14, 49, 5, 17, 4, -27, -42, 3, 24, 0, -77, 33, 17, -29, -46, -18, -26, 2, 5, -45, -63, 28, -4, 16, 92, -29, -17, 55, -1, 72, 37, -85, 16, 8, 61, 41, -49, 37, -5, -66, -48, 27, -16, -13, 58, 89, -38, -37, -41, -66, 0, 4, 34, 37, 14, -3, 21, 1, -50, -28, -24, -30, -41, 33, -4, 1, -29, 1, -25, 11, 32, -25, 11, 25, 11, 8, 94, 12, 56, 29, 15, -47, 7, -21, -52, 51, 22, 59, -39, -5, -58, 59, 11, 23, 12, -9, -62, 67, -8, 8, 64, 0, -15, -22, 14, 27, -7, 9, 28, -7, 71, 31, 38, -74, 46, 16, 10, -7, -10, 35, -7, -27, 51, -35, 5, -34, 39, 46, 0, -14, 36, 37, -58, 26, 0, -27, -37, -18, 15, 30, -11, -4, 10, -35, 23, 27, -33, 51, 25, -62, 95, 13, 4, 24, 10, -9, -19, 13, -57, 27, -26, 29, 13, -29, 46, -44, 7, -25, -4, -12, -35, 12, -75, 10, -50, 25, -27, 88, 18, -17, 2, -60, -69, 3, 12, -94, -33, 6, -14, -17, -50, 27, -12, 36, -15, -38, 45, 76, 17, -64, -7, 20, -49, 28, 46, -58, 20, 6, 81, 42, 127, -72, 23, 33, -41, 2, 61, -43, 70, -33, -25, -44, 83, 14, 2, -72, 8, -54, -64, 2, -42, -5, -45, 27, -31, 34, 11, -47, 13, -33, 0, -5, 16, 58, -24, -7, 9, 13, -57, -17, -42, 0, 5, 11, -41, 13, -79, -35, 4, -5, 17, -2, 17, 3, 11, 52, 14, 12, -16, -14, -27, 30, -57, 40, -74, -108, 29, 48, -63, -58, -4, 30, 78, -48, 2, 62, 15, -52, -2, 4, -35, -1, 24, 91, 17, 42, 8, -128, -35, 3, 7, -11, -11, 26, 45, -14, -35, 34, 7, -29, 39, 19, 23, -11, -16, 31, -16, 62, 29, 75, 102, 3, -74, -2, -28, -62, -7, 41, 38, 29, -2, -13, 43, 8, -5, 36, 0, -22, 43, 15, 28, -19, 45, -89, -10, -22, -3, -52, -34, -3, -71, -62, -41, 11, -40, -19, 21, -18, -21, -14, -39, 37, 17, -56, 89, -45, 6, -20, 20, -18, -39, 50, -28, -51, 82, -84, -4, 3, 17, 2, -40, 50, 79, 40, 28, 83, -6, -14, -53, 24, 16, -79, 44, -9, 8, -12, 11, 70, -55, -10, -44, 56, 34, 52, -42, 36, 58, -23, 23, -18, 23, 23, -6, 37, 30, 22, 0, 31, 74, 75, -65, -67, 4, 14, -77, 1, -16, -33, 31, -13, -13, 0, 19, -77, -19, 19, -35, 0, 0, -6, -15, 18, 0, 0, 1, -33, -4, 11, -46, -29, -6, 23, -28, -42, 17, -15, -33, -5, -74, 15, 42, -61, 90, 54, 68, -79, -33, -2, -29, -1, -61, 19, -14, -25, 5, -3, -12, 20, 2, 9, 56, 6, 26, 40, 7, -77, -33, 2, 78, -22, -17, -4, 2, -20, 16, 12, -29, -6, 66, -27, 14, 10, -28, -19, 14, 3, -18, 10, 10, 5, 50, 40, -29, -7, 12, 8, 11, -13, -17, -49, 7, -54, 81, -43, -87, 22, 99, -54, -60, 32, -4, 50, -25, 50, -37, 3, 23, 7, 40, 22, 3, -5, -55, 18, -18, -25, 14, -19, 3, -31, -6, 46, 39, 18, -12, -25, -25, -19, 2, 65, 16, 13, 7, -13, -25, 26, 18, 13, -9, 59, 41, 71, 3, 53, 54, -49, -9, -9, 34, 5, -36, -2, -24, 23, -32, 33, -46, -34, -6, 21, 25, -48, -32, 14, 36, -31, 44, -18, -10, -14, -29, -2, 24, -31, 37, -52, -21, -24, -50, 27, -66, -5, 50, 14, 32, 79, 26, -26, 91, -24, -55, -19, -60, 9, 30, 10, 9, 44, 18, 25, 7, 4, -12, 27, -11, 13, 12, 0, -1, -29, 0, 8, -25, 86, -22, -6, -28, -58, 22, 33, 29, -43, -62, 78, 13, -6, -91, -36, 2, -24, -16, -63, -1, -4, -23, -17, 3, -8, -23, 25, 2, -12, 24, -35, 41, -39, -35, 16, -1, 9, 30, -26, -4, -3, 3, -14, -55, -7, 20, -4, -27, 127, 69, 26, -102, -2, -41, 9, -26, 18, -4, -16, 25, -48, 97, -29, -25, 57, -9, -27, -16, -28, -10, 13, -18, 0, -95, -47, 30, -34, -12, 4, 32, 16, 12, -36, 28, 19, 88, 7, 26, -27, 53, -76, 9, 13, 32, -32, -17, -14, -28, 8, -32, 66, 33, -50 ]
[ 228, 5, 230, 108, 126, 252, 217, 205, 255, 143, 119, 248, 129, 7, 152, 71, 223, 170, 9, 148, 171, 214, 229, 204, 11, 35, 76, 57, 206, 170, 124, 148, 242, 236, 53, 231, 97, 150, 91, 209, 48, 251, 5, 91, 254, 156, 121, 115, 110, 228, 174, 216, 203, 111, 149, 168, 85, 166, 69, 57, 111, 182, 142, 145, 106, 204, 116, 175, 197, 49, 185, 62, 102, 110, 95, 7, 54, 232, 1, 33, 170, 73, 223, 26, 177, 218, 223, 205, 38, 89, 228, 72, 110, 4, 159, 230, 44, 179, 124, 226, 153, 87, 228, 167, 15, 157, 248, 197, 25, 160, 161, 62, 135, 253, 115, 67, 152, 128, 154, 150, 34, 113, 74, 65, 73, 239, 174, 22 ]
20231101.ab_3530_5
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B0
Абиологиа
Ацәеижьқәа дара-дареи аԥсабареи реиныррақәа ҭызҵаауа абиологиа аҟәша иахьӡуп аекологиа (абырзен бызшәала «ойкос» – аҩны, анхарҭа, аԥсадгьыл, «логос» – аҵара).
[ 33, 41, 19, 11, -41, 15, -26, -50, -1, -61, -24, -48, -43, -6, -95, -1, 65, 10, 64, -36, -39, -4, 54, -104, -57, 56, 18, -37, 31, -22, -7, -4, -57, 44, -9, 18, 30, 3, 40, -38, 25, 21, 3, 34, 12, 30, -31, -54, 65, 57, -29, 0, 5, -8, 18, -17, 0, 36, -15, -7, 8, 6, -16, 73, 1, 43, 1, 50, -37, 2, 49, 15, 43, 3, -62, 37, 42, 60, 34, 41, -24, 8, 53, 28, -35, 6, -19, 0, 26, 7, 41, 42, 78, -15, -9, -25, 5, -30, 22, -40, -4, -48, -53, 45, -42, -44, -53, -52, -27, 61, 11, 74, 9, -68, -101, -46, 13, -29, -53, -43, -41, 51, -48, -41, -42, 73, 5, -35, 58, 15, -62, 42, 21, -1, 45, 79, 81, -50, 27, 6, 3, 34, 21, -9, -55, -34, -28, -26, 0, -59, -30, 23, 44, -16, -25, 12, -13, -16, -24, 20, 56, -22, 32, -20, 3, -73, 117, 8, 14, 15, -15, 11, -57, -15, 30, 4, -24, 13, 5, -93, 5, -46, -17, 54, 39, 25, -14, -25, 11, 92, -42, -28, -38, -51, -42, 31, 79, -32, 7, 27, -23, -17, 62, -16, -75, -19, 31, 53, -59, 81, -34, -17, 17, 68, -63, -52, -28, -43, -11, -32, 51, -26, 14, 56, 14, 10, -46, 8, 19, 15, 43, 5, 48, -67, 14, -32, 66, -14, 24, -8, 17, 13, 11, 11, 18, 3, -10, -31, 39, -62, 14, 32, -35, 5, 6, -47, 62, -14, 3, -7, -52, -36, 48, -21, 23, -8, 27, -19, 11, 19, -35, -16, -20, 0, 44, 20, 12, -4, -4, 10, 18, 0, -9, -12, -53, 6, -18, 11, -11, 7, 8, -47, 2, -5, -5, -10, 9, -59, -55, 64, -1, 22, 71, 0, -23, 106, -8, 60, 8, -53, -7, 5, 57, 31, -6, 0, -26, -37, -35, 60, 3, -2, 71, 87, -39, -26, -64, -53, -5, -7, 87, 67, 23, 8, 38, -7, -76, -64, -12, -11, -50, 24, 19, 4, 14, 26, -19, -4, 16, -38, -1, 14, -40, -10, 50, -3, 15, 10, -8, -33, 14, -3, -35, 68, 42, 29, -38, -13, -24, 50, 23, -10, 56, -28, -24, 68, -13, -1, 41, -9, -23, -24, 28, 34, -31, -17, 77, 2, 43, 34, 20, -108, 37, -15, 7, -1, -30, 24, -18, -23, 46, -46, 0, -37, 15, 32, 10, 7, 5, 41, -84, 39, 49, -37, -50, -17, -9, 40, -27, -8, 2, -59, 19, 45, -2, 81, 3, -77, 91, 8, -19, 23, -13, -12, -37, -17, -68, 35, -1, 22, -1, -44, 48, -16, 17, 27, -19, 22, -18, 13, -73, 0, -22, 11, -19, 120, 61, -31, -43, -69, -64, 13, 18, -40, -37, 5, -1, -8, -30, 27, -4, 29, -41, -34, 38, 69, -4, -38, 6, -3, -49, 14, 1, -30, 7, 5, 72, 14, 127, -49, 72, 33, -5, 14, 73, -49, 58, -38, -17, -34, 66, 10, -3, -20, 19, -53, -37, 2, -100, 22, -34, -36, -36, 29, 35, -54, 3, 50, 6, -13, 17, 38, -21, 12, 31, 14, -53, -1, -86, -26, -2, -19, 24, 27, -106, -75, 7, 22, -13, -29, 36, 18, 29, 75, -16, -17, 16, -12, -61, 37, -33, 1, -77, -90, 10, 18, -36, -22, -11, 3, 45, -9, 11, 44, 17, -53, 0, -3, -13, 3, 48, 57, 16, 31, 3, -128, -30, 27, -35, -24, 13, 20, 38, -25, -26, -26, 9, -20, 38, 11, 23, -1, -5, 44, 23, 28, 25, 55, 43, 30, -62, 15, -8, -75, 24, 15, 60, 6, -46, 63, 38, 24, -18, 24, 3, 10, 6, 22, 34, 8, 14, -56, -9, -33, -23, -67, -10, -16, -83, -97, -44, 2, -42, 2, 13, 21, -17, -38, -42, 31, -10, -91, 93, -45, -22, -67, -6, -55, -16, 42, -30, -6, 52, -91, 18, 14, 3, -34, -47, 37, 88, 49, 32, 77, 14, -1, -22, 44, 17, -71, 30, 10, 12, -21, -15, 63, -24, -13, -66, 27, 52, 90, -8, 14, 62, -17, 101, -36, 25, 18, 9, 46, 26, 15, -10, 35, 61, 76, -60, -46, 36, -23, -45, 16, -34, -36, 27, -15, -11, 19, 61, -64, -27, 17, -49, 6, -19, -20, -31, 5, -4, -1, 18, 5, -25, 7, -29, -24, 6, -1, -15, 14, -2, -34, -27, -31, -88, 0, 114, -25, 114, 43, 83, -66, -37, 29, -18, 10, -52, 7, -48, -29, 0, -9, -3, 28, 0, -8, 52, -7, 11, 21, 10, -47, -12, 6, 39, 5, -23, -21, -9, -48, -2, 56, -71, -15, 19, -68, 39, 19, -71, -30, 20, -40, -9, 20, 0, 13, 41, 21, -40, -16, 1, -25, -32, 3, 16, -47, 0, -77, 99, -30, -61, 14, 31, -40, -50, -14, 5, 9, -9, 7, -12, 15, 27, -5, 36, 9, -48, 9, -46, 36, 13, 5, -22, -19, -2, -51, -20, 84, -13, 4, -67, 8, -34, -10, -20, -1, 25, -21, 31, -1, -28, 31, 52, 38, 20, 62, 65, 43, 54, 52, -19, -37, 37, 3, 24, 50, -44, -19, -30, 32, -73, 6, -16, -1, 5, 28, 9, -70, 7, 3, 51, -41, 82, -17, -20, 0, -23, 32, 21, -40, 36, -6, 1, -27, -32, 34, -59, -15, 36, -37, 30, 45, 13, -38, 104, 11, -81, -43, -113, -31, 103, 35, -30, 32, 17, 0, -4, -26, 5, 10, -4, -35, 58, -23, -4, -68, 6, 8, -6, 106, -65, 10, -16, -61, 26, 34, 68, -25, -22, 106, 16, -26, -40, -4, -8, -26, -23, -24, 9, -27, 17, 10, 50, -11, -7, 9, -24, -54, 33, -22, 52, -22, 18, 39, 4, -13, 18, 1, -15, -20, 0, -34, -107, 14, -10, 13, -19, 117, 46, 16, -103, -9, -52, 22, -40, 18, -20, -33, 16, -17, 64, -11, -22, 60, 11, -37, 10, -68, -14, 5, -17, 6, -83, -62, 13, -13, -25, -27, 26, 27, 4, -32, 26, 53, 54, 27, 37, -54, 22, -108, -4, 11, 12, -9, -12, -6, 20, 3, -63, 64, 26, -21 ]
[ 244, 0, 226, 104, 94, 252, 218, 205, 247, 223, 117, 248, 161, 7, 136, 70, 223, 190, 9, 145, 171, 211, 105, 204, 27, 35, 76, 11, 223, 170, 252, 182, 162, 172, 121, 197, 104, 151, 89, 209, 176, 62, 7, 201, 44, 156, 105, 35, 62, 164, 175, 216, 75, 109, 7, 45, 85, 134, 69, 50, 111, 182, 140, 148, 110, 220, 12, 207, 37, 49, 186, 126, 78, 46, 127, 79, 119, 248, 1, 113, 32, 75, 159, 155, 145, 218, 253, 201, 38, 81, 52, 144, 110, 84, 154, 231, 4, 178, 124, 154, 152, 214, 215, 5, 66, 223, 243, 197, 59, 165, 169, 46, 195, 115, 35, 83, 152, 11, 146, 187, 37, 113, 74, 105, 72, 239, 166, 54 ]
20231101.ab_3530_6
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B0
Абиологиа
Ирацәоуп абиологиатә дырра хәарҭарас иамоу. Ауаҩы абиологиатә дыррақәа ихы иаирхәоит ақыҭанхамҩаҿы, амедицинаҿы уб. иҵ.
[ 62, 76, -4, 5, -9, 15, -25, -69, -16, -66, -11, -64, -29, 0, -89, 0, 97, 33, 86, -36, -60, -17, 75, -128, -48, 63, 15, -44, 74, -16, 21, -29, -57, -4, -2, -6, 55, -16, 48, -32, 32, -3, 0, 32, 49, 14, -13, -64, 40, 72, -2, -22, 22, 17, 2, -15, 48, 47, -14, 22, -10, -55, -28, 41, 6, 57, 27, 61, 17, 22, 42, 34, 59, 4, -55, 8, 51, 43, 24, 70, -25, -7, 47, 9, -16, -21, 7, -10, -1, 48, 9, 58, 77, -33, 35, -13, -16, -19, 20, -18, -39, -58, -4, -1, -18, -83, -38, 0, -42, 16, 51, 74, 18, -54, -57, -29, 20, -6, -43, -25, -36, 62, -15, -50, -59, 83, 40, 15, 24, 44, -41, 51, 6, -13, 45, 60, 64, -37, 61, 32, -18, 15, 9, -24, -82, -28, -48, -53, -10, -90, -38, -11, 44, -52, -5, 23, 21, -18, 6, -19, 56, -19, 22, -12, 19, -80, 111, 13, 43, 34, 7, 23, -45, 11, 37, -54, -2, 3, 3, -115, -21, 9, -57, 49, 80, 27, -44, -22, 3, 85, -45, -49, -74, -40, -82, 27, 108, -41, 44, 89, 2, -25, 61, -23, -80, -29, 11, 46, -34, 53, -27, -7, 49, 39, 0, -51, 2, -20, -8, -41, 33, -37, 30, 34, -8, 64, -82, -40, 45, 6, -1, -13, 32, -77, 48, -12, 57, 15, -2, -32, 24, -2, -14, 0, 9, -11, -15, -42, 6, -30, 13, 30, -12, -17, 16, -46, -13, 27, 31, 11, 7, -31, 43, -43, 3, -8, 35, -7, -11, 44, -13, 1, -14, 0, 27, 33, -6, 34, -29, 22, -12, -11, 31, -23, -30, -24, 34, 2, -49, 40, 50, -41, 3, 2, -17, 7, -2, -22, -34, 68, -5, 39, 79, -2, 4, 116, -5, 49, 55, -45, -6, -11, 17, 21, -24, -16, -7, -63, -26, 75, -4, -15, 42, 66, -49, 8, -55, -36, -7, -10, 63, 48, 34, 22, 35, 4, -61, -38, -9, -19, -38, 36, 1, -3, 19, -10, -23, -52, -17, -30, 5, 51, -74, -43, 29, -3, -6, 45, -22, -31, -8, -15, -49, 48, 41, 61, -41, 3, -24, 34, 20, 16, 72, 36, -55, 19, 1, 41, 25, 20, -50, -43, 3, -26, -25, 1, 38, -8, 37, 31, 0, -47, 76, -9, 6, -63, -29, 24, 17, -47, 38, -25, 5, -23, 8, 39, 30, 9, -2, 29, -39, 35, 39, -31, -74, 23, -11, 49, -49, -20, 2, -43, -17, 23, 12, 40, 7, -21, 51, 11, 1, 25, 9, -8, -33, 3, -73, 43, -9, 22, 0, -84, 66, -32, -12, 0, -30, -5, 4, 19, -49, 4, -31, 8, -4, 47, 58, 28, -34, -38, -52, 12, 9, -47, -32, 19, -35, -10, -18, 12, -11, 34, -25, -39, 35, 101, 27, -51, -32, 27, -56, 10, 18, -21, -33, 13, 76, 0, 127, -68, 54, 38, -43, 17, 44, -73, 60, -29, -6, -21, 78, 11, -1, -23, 5, -38, -26, 0, -46, 18, -70, 9, -21, 27, 60, -68, -27, 2, 9, -25, 4, 61, -10, -4, 2, 10, -46, 0, -77, -8, -11, -14, -1, 11, -81, -69, 20, 5, 17, -4, 3, 20, 1, 62, -20, 13, 4, 19, -43, 49, -4, 14, -72, -76, 20, 45, -22, -24, -20, 22, 17, -62, 3, 69, 40, -27, -30, -20, 10, -28, 33, 49, 19, 7, 1, -128, -29, 49, 0, 18, 24, 13, 55, -23, -55, 8, 32, -8, 47, 20, 18, -17, -21, 11, 9, 56, 23, 91, 105, 26, -41, 39, -14, -39, -11, 61, 35, 31, -1, 8, 11, 9, 18, 21, 18, -3, -9, 11, 29, -8, -13, -74, -19, 24, 23, -17, -4, -19, -65, -42, -66, -24, -56, 0, 23, -37, -22, -9, -39, 31, -13, -74, 85, -55, 2, -69, 15, -43, -32, 48, -19, 12, 52, -84, 24, 0, -10, -46, -61, 52, 61, 17, 29, 98, 11, 24, -7, 36, 12, -56, 9, 22, 47, -16, -5, 57, -42, -52, -30, 48, 19, 71, -4, -15, 49, -15, 28, -17, 10, -12, 28, 34, 4, -8, -32, 25, 55, 66, -80, -22, 5, -15, -18, 65, -15, -34, 17, -13, -6, 20, 47, -63, -45, 40, -53, -27, -29, 0, -36, -31, -43, 13, 52, -3, -6, 7, -54, -9, 6, 35, -8, -26, 3, -13, -43, -4, -74, -18, 106, -22, 89, 33, 44, -68, -56, 22, -27, -6, -64, 22, -66, -30, -11, 5, -12, -16, 40, 68, 28, 19, -17, 1, 36, -51, 19, 9, 15, 40, -16, -7, -18, -39, 0, 32, -66, -18, 10, -34, 15, -2, -70, -39, 46, -45, -54, 19, 9, -23, 20, 54, -13, -13, 38, 5, 0, -40, -13, -33, -17, -47, 95, -37, -70, 15, 70, -56, -36, -1, 1, 32, -37, 30, -19, 8, 28, 24, 45, 30, 1, 43, -38, 5, -31, -2, -3, -14, -17, -43, 0, 93, -17, 3, -76, -10, -51, 28, -31, -12, 52, -23, -33, 11, -25, 21, 32, -29, -25, 60, 55, 69, 29, 26, 28, -40, 12, -7, 53, 36, -28, -8, 47, 17, -7, 37, 10, 6, -16, 0, 1, -58, -1, -11, 10, -43, 34, -13, -2, -1, -23, 19, 19, -34, -44, -44, -2, -12, -4, 51, -48, -45, 24, 0, 12, 51, -2, 6, 65, -23, -43, -39, -34, 0, 37, -5, -8, -4, 59, 6, -9, 5, -57, 33, -15, -12, 53, -25, 0, -53, -6, 15, -21, 127, -65, -6, -38, -73, 29, 43, 0, -20, -16, 57, 26, -26, -89, -4, -4, -50, -26, -53, 5, -36, -49, -4, 68, 20, 25, 43, -67, -111, 47, -46, 87, -60, -28, 55, 25, -12, 7, 10, -1, -39, -15, -63, -87, -45, 11, 15, -6, 94, 35, 55, -71, 13, -38, 12, -33, 16, 1, -39, -15, 14, 24, 12, -24, 80, -6, -36, 8, -92, 6, 6, -35, -25, -57, -15, -1, -21, 7, 10, 42, 51, -2, -9, 31, 68, 60, 39, 39, -57, -53, -71, -52, 35, 47, -26, -6, -14, -2, 3, -75, 92, 20, -12 ]
[ 212, 5, 226, 106, 10, 188, 206, 209, 255, 223, 50, 250, 32, 23, 136, 71, 219, 182, 0, 154, 171, 246, 101, 204, 27, 163, 78, 139, 76, 172, 152, 178, 122, 165, 117, 35, 109, 22, 216, 193, 52, 63, 6, 131, 36, 29, 125, 242, 110, 166, 175, 89, 73, 239, 149, 164, 213, 198, 69, 57, 103, 182, 142, 149, 102, 205, 4, 239, 117, 49, 184, 190, 126, 110, 127, 71, 126, 97, 128, 97, 42, 91, 31, 219, 145, 202, 185, 201, 38, 68, 100, 200, 46, 68, 79, 111, 12, 162, 108, 224, 152, 215, 244, 13, 18, 89, 250, 205, 218, 165, 129, 61, 134, 53, 41, 67, 152, 8, 242, 155, 131, 117, 103, 75, 11, 207, 134, 22 ]
20231101.ab_3530_7
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B0
Абиологиа
Ауаҩы есааира инапаҿы иааигоит адгьыл амалқәа, уи иԥиҟоит абнақәа, дреишәарыцоит абна илоу ашәарахқәа, аԥсаатәқәа, иҭаирбоит аӡқәа, икуеит, хыԥхьаӡара рацәала амшыни аӡқәеи ирҭоу аԥсыӡқәа. Аԥстәқәеи аҵиаақәеи ирылхны иҟаиҵоит ишәиҵо амаҭәа, ахәшәқәа. Аԥстәқәа ихы иаирхәоит ныҟәагас, еибашьыгас, хыхьчагас, рԥшӡагас. Ауаҩы ихы иаирхәарц азы иаԥиҵеит аҵиаақәеи аԥстәқәеи рыхкы ҿыцқәа. Анкьа ибнатәқәаз, иҩнатә ԥстәқәаны, мамзаргьы культуратә ҵиаақәаны иҟаиҵеит. Абиологиатә дыррақәа ихы иархәаны ауаҩы иааирыхуеит арыц, ашәыр, ауҭраҭых уб. иҵ. афатә злыҵуа аҵиаақәа.
[ 43, 53, -29, 9, -14, -2, -38, -46, -20, -43, -24, -23, -21, 15, -62, -3, 44, 15, 58, -42, -44, 12, 73, -74, -64, 90, 35, -84, 82, -1, 22, -34, -39, 12, 18, -3, 59, -3, 37, -55, 7, 8, 5, 10, -4, -3, 5, -42, 45, 30, -15, 6, 1, -24, 17, 3, 45, 56, -22, 12, -9, -30, -16, 52, 27, 53, 13, 43, -23, 6, 57, 2, 61, 11, -21, -6, 41, 26, 8, 50, -20, -3, 22, 4, -17, -20, 0, -21, -1, 30, 27, 41, 84, -2, -1, -5, -6, -19, 8, -28, -39, -45, 3, 2, -18, -71, -10, -11, -11, 33, 47, 57, 11, -66, -89, -55, 19, -27, -55, -45, -81, 50, -20, -38, -39, 50, 9, 5, 5, 53, -32, 47, 12, 0, 47, 79, 105, -55, 32, 21, -19, 23, 0, -35, -62, -18, -38, -34, -17, -87, -2, -43, 32, -44, -10, 21, 7, -13, 9, -27, 54, -34, 9, -24, 14, -69, 109, 9, 29, 23, -13, 40, -40, 10, 49, -16, -25, -16, 16, -123, 5, -12, -52, 73, 72, 13, -41, -39, 13, 85, -40, -31, -26, -99, -72, 7, 95, -31, 32, 35, 26, -23, 43, -31, -78, -39, -14, 50, -13, 44, -10, 1, 55, 13, -38, -42, 5, 0, -2, -33, 71, -33, 0, 27, 12, 12, -54, -9, 39, -4, 23, -15, 51, -82, 47, -41, 116, 21, 37, -14, 0, 16, 16, -9, -23, 3, -17, -45, 51, -50, -4, 51, -26, 11, 18, -38, -29, 20, 54, 3, -9, -38, 65, -40, 12, 32, 20, -19, 0, 13, 6, 2, -16, -11, 33, 30, 1, 13, -12, 7, 1, -24, 21, -14, -16, -39, 19, -8, -63, 38, 30, -16, 23, 14, 20, -11, 16, -47, -47, 81, -8, 34, 60, 7, 1, 82, -24, 66, 0, -74, 0, -3, 29, 28, -43, -2, -48, -62, -36, 47, -2, -31, 47, 63, -66, 26, -51, -36, -9, 12, 72, 47, 13, -4, 51, 19, -63, -29, -13, -20, -54, 36, -10, -2, -7, 8, -19, -15, 29, 7, 5, 27, -29, -20, 63, -4, 11, 10, 3, -45, 29, -10, -39, 58, 59, 46, -31, 7, -7, 50, -7, 23, 39, 7, -40, 21, -27, 20, 16, -2, -18, -4, -22, 43, -7, 44, 31, -23, 4, 13, 53, -42, 63, -22, 2, 4, 9, 19, 26, -27, 48, -39, 3, -41, 11, 60, 2, 0, 0, 12, -28, 20, 33, -35, -70, 20, 32, 19, -29, 4, -6, -38, 25, 34, 7, 60, 4, -63, 47, 0, -9, 15, -7, -5, -2, -5, -41, 0, -18, 15, -25, -78, 59, -25, 45, 0, -58, 7, 29, 6, -44, 15, -65, -12, -22, 75, 42, 19, -25, -56, -62, 0, 14, -61, -35, 8, -26, -1, -26, -4, -6, 29, -35, -18, 35, 9, 18, -66, -19, -43, -41, 26, 31, -40, -41, 23, 69, 29, 127, -63, 40, 38, -51, 4, 56, -50, 62, -35, -19, -26, 89, 26, -18, -12, 14, -35, -30, -19, -84, -10, -29, 5, -8, 44, 66, -45, -14, 2, 0, -31, 24, 39, -16, 3, 14, 14, -59, 15, -69, -7, 0, 9, -15, 8, -74, -73, 7, 27, 2, 1, 8, 21, 6, 50, -5, 1, 25, -4, -66, 42, -14, -5, -77, -100, 21, 21, -32, -37, -20, 62, 38, -51, 20, 58, 12, -23, -18, -4, 3, -31, 29, 76, 26, -2, -6, -128, -6, 42, -12, 3, 28, 9, 21, -13, -20, -4, 14, -30, 74, 34, 32, 0, -6, 17, -45, 62, 6, 82, 36, 0, -68, 20, -23, -37, 12, 44, 24, 44, -32, -20, 15, 11, 31, 28, 16, -6, 7, 37, 35, -23, 1, -68, -41, 7, 0, -63, -42, 24, -74, -57, -41, 21, -55, -8, 62, -41, -17, -20, -48, 69, -3, -58, 97, -72, 29, -43, 16, -31, -29, 71, -27, 7, 77, -100, 22, -7, 6, -61, -45, 13, 65, 50, 33, 90, -22, 21, -44, 71, 27, -89, 27, -7, 25, -12, -9, 60, -44, -80, -34, 34, 42, 79, -20, 30, 53, 17, 72, -26, 56, 3, 14, 63, -10, 33, -25, 33, 51, 69, -54, -17, 35, -8, -24, 6, -17, -14, 27, -34, -29, 36, 68, -48, 3, 38, -119, -6, -65, -28, -44, -87, -28, -8, 16, -4, -11, 8, -31, -26, 1, 23, -6, -16, 15, -23, -19, -35, -56, 21, 70, -23, 105, 50, 60, -79, -64, -5, -45, 2, -88, 37, -68, -17, -6, -26, -25, -2, 24, 1, 27, 43, 1, 20, 52, -38, 29, 19, 36, -1, -1, -29, 15, -66, 14, 49, -53, -25, 39, -34, 35, -8, -28, -9, 3, -3, -62, 16, 42, -27, -15, 59, -14, 4, -2, 10, 2, -27, -12, -43, -31, -28, 75, -41, -60, 18, 110, -61, -25, 4, -19, 35, -24, 31, -56, 28, 22, 17, 39, 34, 32, 20, -63, 14, -40, 19, -2, -16, 24, -47, 19, 90, -24, 0, -58, -10, -20, 12, -14, 10, 40, -27, -7, -26, -45, 26, 21, 11, -8, 37, 82, 45, 29, 59, 81, -64, -17, -15, 69, 17, -51, 4, 2, 18, -16, 41, 13, 17, -2, 40, 27, -59, 12, 22, 40, -60, 36, -23, 0, -10, -15, 47, 0, -46, 2, -39, -4, -13, 14, 45, -59, -17, 40, -7, 23, 48, 18, -14, 73, 21, -57, -51, -33, -42, 85, 21, 23, 46, 7, 36, 34, -1, -50, 22, -41, -31, 68, -48, 35, -42, -22, 18, -7, 112, -49, 9, -17, -69, 13, 60, 3, -28, -23, 83, 24, -15, -87, 7, -6, -62, -22, -80, -15, -16, -52, -4, 5, 23, -10, 1, -53, -103, 25, 2, 63, 2, -54, 37, -31, -14, -1, -54, 6, -34, 0, -81, -105, -43, 19, 7, 1, 102, 42, 38, -83, -9, -31, 3, -42, 6, -25, -36, 4, -12, 72, -30, -28, 84, -25, -28, -11, -64, -16, 7, -9, -30, -93, -33, -1, 16, -28, -28, 32, 19, -6, -26, 33, 30, 62, 6, 49, -52, -1, -81, -29, 23, 26, -31, -8, -22, -6, 3, -44, 60, 23, -37 ]
[ 208, 4, 230, 110, 106, 242, 219, 209, 247, 207, 50, 120, 35, 7, 136, 71, 223, 182, 0, 154, 171, 214, 41, 204, 27, 161, 92, 203, 202, 174, 228, 150, 114, 239, 61, 162, 110, 151, 218, 193, 52, 123, 4, 79, 46, 157, 93, 97, 110, 190, 175, 217, 211, 237, 5, 45, 209, 198, 65, 56, 103, 182, 140, 129, 102, 221, 52, 255, 100, 49, 184, 184, 94, 47, 95, 79, 62, 233, 145, 33, 42, 90, 159, 90, 145, 222, 245, 201, 38, 192, 36, 200, 110, 20, 15, 239, 44, 162, 101, 96, 153, 87, 245, 45, 22, 29, 248, 221, 219, 169, 163, 46, 195, 249, 41, 83, 153, 0, 211, 208, 163, 241, 74, 65, 12, 207, 134, 22 ]
20231101.ab_3530_8
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B0
Абиологиа
Абиологиа амаҭәар аҵара шәалагоит уи аҟәша – аботаника аҵара ала. Аботаника – аҵиаақәа рҵара иазкуп. Ажәа «аботаника» абырзен бызшәа аҟынтә иаауеит – «ботане» иаанагоит аиаҵәара, аҳаскьын, аҵиаа ҳәа. Аҵиаақәа рҵара аан еилышәкаауеит урҭ ирыԥсҭазаашьоу, адәахьалеи рыҩныҵҟалеи ишеиҿартәу, рыҿиашьа, адгьыл аҿы иахьуԥыло, хәарҭарас ирылоу, иахьану аҭыԥ ишаныруа убас иҵ.
[ 36, 43, 5, 3, -35, 13, -38, -42, -4, -62, -54, 0, -20, 21, -68, 14, 69, 41, 84, -63, -55, -9, 77, -76, -84, 87, 7, -73, 66, -16, 25, -16, -41, 46, 6, 7, 30, -11, 23, -36, 24, -3, 16, -14, -1, -10, 1, -78, 59, 44, -32, -2, 16, -22, 23, -2, 2, 37, -1, 3, -10, -9, -19, 46, 42, 63, 20, 62, -15, 7, 62, -2, 39, 5, -69, 24, 49, 41, -9, 36, -34, 2, -6, 13, -29, -7, -25, -27, 31, 9, 43, 41, 76, -9, -4, -17, 0, -40, 24, -29, -14, -46, -4, 17, -19, -93, -12, 5, 16, 54, 50, 74, 23, -73, -105, -44, 24, -25, -57, -38, -45, 52, -23, -42, -51, 92, 34, -8, 23, 52, -38, 62, 2, 0, 30, 121, 127, -56, 27, 31, -5, 22, 4, -27, -63, -28, -63, -20, -19, -69, -35, 7, 27, -35, -10, 20, -21, 0, -12, -44, 50, -25, 42, 0, 32, -81, 127, 15, 19, 25, -3, 13, -25, 14, 62, 8, -14, 18, 11, -88, 6, -8, -31, 45, 60, 6, -19, -8, 10, 52, -44, -46, -48, -95, -77, 6, 83, -25, 33, 18, 27, -37, 59, -48, -71, -29, 28, 11, -31, 43, -10, 7, 43, 26, -17, -43, -4, -6, 8, -43, 36, -60, 43, 6, -19, 58, -53, -13, 48, -5, 18, 8, 41, -97, 46, -22, 73, 16, 24, -41, 27, -5, 2, 6, -4, 12, 0, -30, 67, -49, -16, 25, -47, 22, -30, -65, -8, 23, 44, 16, 4, -28, 67, -47, 41, 18, 42, -5, -51, 25, -36, 38, -29, 16, 51, 56, 9, 24, -2, 33, 0, -9, 1, -16, -20, 8, -18, 14, -45, 29, 32, -20, 42, 3, 14, -21, 0, -51, -45, 77, 30, 25, 85, 8, -20, 79, -4, 56, -7, -75, -1, 9, 42, 23, -20, -5, -41, -48, -41, 46, 2, -3, 26, 96, -51, -33, -78, -23, 7, 26, 44, 38, 5, -11, 30, 8, -45, -11, 0, -64, -86, 36, 14, -4, 15, 25, -30, -8, 32, -26, 8, -12, -23, -31, 35, -24, -24, -12, -8, -10, 2, -9, -55, 36, 31, 35, -22, 6, -6, 41, 5, -13, 43, -4, -28, 25, -17, 28, 47, -29, -41, -36, 31, 11, -6, 11, 43, -21, 0, 13, 55, -54, 40, -21, 20, 19, 1, 8, 26, -18, 55, -55, -12, -52, -6, 51, 2, 7, -7, 27, -75, 38, 79, -36, -75, 15, 14, 18, -24, -3, 9, -19, 16, 15, 6, 75, 0, -65, 59, 9, -23, 15, 13, -1, -26, 2, -37, 42, -24, 39, -31, -65, 52, -11, 21, 29, -35, 40, 50, 11, -31, 13, -51, -13, -10, 52, 41, 9, -9, -55, -70, 4, 6, -49, -56, 21, -39, -24, -20, -10, 0, 26, -31, -37, 55, 51, -18, -35, 19, 36, -55, 26, 32, -58, -13, 21, 89, 39, 127, -72, 29, 25, -60, 7, 69, -55, 61, -36, -25, -50, 127, 17, -22, -17, -1, -14, 0, -5, -51, 18, -63, 14, -20, 44, 33, -41, -14, 18, 5, -6, -15, 38, -26, -5, -9, 15, -71, -11, -77, -36, 16, 4, 24, 34, -88, -51, 8, 29, -2, -15, 1, 27, 9, 36, -21, 5, 12, 4, -57, 72, -23, -1, -83, -92, 21, 18, -20, -38, -30, 51, 1, -28, 46, 33, 8, -1, -9, -9, 5, 2, 56, 51, 36, 12, 17, -113, -12, 21, -53, -14, 6, -5, 33, 0, -50, 27, -2, -39, 59, 11, 42, -41, -24, 47, -21, 69, 47, 56, 28, 7, -69, 21, -18, -45, -4, 65, 33, 41, -29, 6, 23, 22, 42, 37, 41, -9, 9, 8, 8, -34, 27, -81, -30, 7, 0, -63, -33, -8, -57, -53, -40, 10, -19, -21, 30, 20, -26, -42, -60, 26, -9, -59, 79, -47, -1, -58, -22, -38, -12, 73, -30, 39, 60, -95, 28, -20, -8, -17, -44, 42, 53, 1, 19, 51, -8, -2, -25, 29, 19, -67, 26, 15, 32, -2, 2, 34, -41, -46, -34, 21, 13, 95, -48, 87, 53, -8, 29, -88, 87, 5, 8, 72, -29, 52, -30, 39, 57, 59, -48, -4, 25, 0, -7, 36, -12, -53, 34, -19, -39, 10, 54, -76, 12, 7, -74, -3, -52, -58, -51, -51, -10, 7, 29, -1, -20, 25, -32, -31, 5, 8, -34, -24, -9, -32, -54, -22, -62, 4, 85, -27, 92, 60, 72, -58, -35, 10, -54, 43, -79, 12, -72, 21, -40, -18, -18, 10, 0, 32, 27, 42, 15, 23, 54, -66, 10, 17, 59, -1, 16, 3, -12, -36, -11, 55, -18, 3, 29, -51, 29, 10, -77, -34, 24, -20, -65, 12, 33, -23, -4, 44, -28, -2, -20, 14, 8, 5, -5, -39, -11, -35, 77, -31, -51, 8, 84, -57, -24, -8, -10, 18, -37, 6, -36, 24, 45, 16, 22, 15, 6, 13, -48, -3, -23, -37, 12, -17, 40, -43, 25, 122, -34, 1, -22, -31, -14, 25, -18, 21, 54, 10, -23, -9, -52, 23, 47, -5, 14, 39, 50, 41, 34, 35, 48, -48, -1, -4, 38, 23, -30, 13, 31, 2, -1, 39, -24, -11, -28, 48, 27, -68, -19, 53, -1, -48, 14, 0, 0, 0, 0, 27, 0, -28, 23, -32, 6, -47, -17, 44, -48, -36, 55, -9, 19, 46, 20, -39, 76, 12, -69, -42, -39, -31, 76, 9, 18, 25, 17, 22, 20, -8, -25, 24, -28, -13, 85, -42, 0, -30, 4, 37, 0, 101, -56, -5, -43, -49, 14, 27, 21, -25, -35, 73, 26, -16, -91, -14, -3, -43, -33, -71, -12, -28, 12, 14, 0, 27, 17, -7, -43, -70, -1, 10, 49, -19, -21, 24, 2, -12, 0, 1, -15, -31, -24, -63, -100, -32, 28, 3, -5, 75, 51, 38, -44, 11, -56, -8, -47, -10, -10, -33, 6, -2, 59, -19, -33, 79, 8, -18, 11, -56, 5, 11, -9, -12, -61, -63, -5, -5, -16, -7, 69, 47, -19, -44, 43, 47, 72, 14, 51, -51, 19, -60, -25, 44, 43, -29, -9, 2, 14, -6, -13, 29, -18, 16 ]
[ 244, 21, 226, 106, 122, 162, 202, 209, 246, 221, 80, 248, 161, 31, 136, 70, 223, 182, 1, 148, 187, 215, 105, 204, 27, 163, 92, 43, 75, 174, 182, 148, 122, 229, 125, 165, 110, 159, 83, 193, 176, 251, 38, 202, 32, 157, 105, 99, 110, 190, 135, 89, 203, 237, 213, 45, 209, 198, 67, 51, 103, 182, 140, 37, 102, 68, 60, 207, 117, 49, 184, 254, 75, 78, 95, 71, 126, 233, 129, 49, 40, 90, 31, 27, 177, 218, 245, 205, 38, 192, 100, 192, 110, 85, 31, 239, 197, 178, 100, 112, 152, 87, 240, 173, 23, 27, 250, 221, 25, 191, 169, 46, 195, 249, 43, 195, 152, 3, 225, 155, 3, 116, 10, 107, 0, 207, 166, 101 ]
20231101.ab_3530_9
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B0
Абиологиа
Аҵиаақәа иахьырзааигәоу азы урҭ ирываргыланы ишәҵоит абактериақәеи акәыкәбаақәеи. Уаҟа еилышәкаауеит абактериақәа рыхкырацәара, хәарҭараси цәгьараси ирылоу. Убас акәыкәбаақәа анышәҵо еилышәкаауеит урҭ реиҿартәышьа, ишрызҳауа, ишҿио, хәарҭарас ирылоу уб. иҵ. Аҵиаақәеи аԥстәқәеи аамҭа-аамҭала рҽеиҭаркуеит. Аҵиаақәа ааԥын ишәҭуеит, абӷьы иаҵәа ылыргоит, ҽаҩраҭагалан рыбӷьы каԥсоит, убас аԥстәқәагьы рхәыжә рҟьоит, рцәаԥшшәахәы рыԥсахуеит. Аамҭа еиҭасра иадҳәаланы аҵиаақәеи аԥстәқәеи рҽеиҭакрақәа аҵара иахьӡуп афенологиа (абырзен бызшәала – «фаино» – аҟалара, «логос» – аҵара). Аамҭала аҵиаақәа рыҽшырыԥсахуа здыруа ауаҩы ианаамҭоу длаҵоит, драшәоит, еиҭеиҳауеит, иҭеигалоит. Насгьы аԥсабара зырԥшӡо зыԥсы ҭоу аҵиаақәеи аԥстәқәеи адунеи аҿы зехьынџьара иубаратәы рхыԥхьаӡара иррацәоит, дырхылаԥшуеит.
[ 50, 73, -10, 6, -31, 10, -55, -56, 4, -65, -39, 16, -20, 30, -77, 21, 56, 1, 51, -37, -49, 9, 79, -70, -66, 110, 35, -112, 72, -18, 7, -29, -55, 28, 9, 12, 50, -3, 32, -28, -33, -6, 22, 4, -33, -33, 21, -48, 39, 63, -30, 15, 12, -16, 1, 5, 28, 47, -24, 14, 3, -21, -51, 48, 21, 43, 1, 26, -15, 4, 39, -16, 60, 7, -15, -11, 26, 12, 10, 31, -37, 3, -4, 15, -12, -3, -20, -12, 37, 27, -14, 22, 60, 25, 19, -16, -14, -25, 33, -27, -26, -56, -20, 14, -4, -60, -24, -22, -20, 55, 41, 65, 3, -59, -92, -77, 17, -24, -56, -38, -80, 65, -28, -65, -69, 88, 19, 10, 20, 27, -38, 35, 10, 1, 33, 93, 98, -39, 29, -2, -20, 8, 5, -45, -46, -5, -28, -23, 24, -82, 11, 16, 17, -50, -15, -2, -27, 6, -2, 0, 7, -33, 34, -44, 4, -59, 96, 19, 24, 17, -36, 40, -27, -9, 14, -55, -29, -13, 34, -110, 9, -1, -48, 58, 45, 20, -27, -41, 10, 91, -51, -26, -35, -65, -60, 12, 87, -34, 50, 52, 11, -28, 68, -62, -99, -33, 20, 37, -44, 60, -18, -8, 73, 22, -25, -67, -15, -22, -7, -46, 55, -56, 15, 32, -18, 36, -48, 3, 1, -4, 27, -9, 52, -82, 27, -31, 73, 2, 30, -9, 32, 40, 24, 11, -19, 45, -26, -55, 42, -48, 5, 29, -37, 6, 9, -6, -1, 12, 36, -11, -33, -35, 46, -24, 17, 5, 9, -12, 1, 8, -2, -22, -41, 18, 47, 25, -7, -7, -18, -7, 26, -29, 4, -30, -50, -23, -10, -17, -74, 42, 15, -9, 2, -7, 3, -4, -14, -24, -37, 62, 22, 40, 100, 4, -35, 46, -2, 71, -8, -106, 7, 18, 47, 41, -62, -6, -71, -54, -59, 69, -18, -22, 38, 76, -48, 13, -43, -40, -3, 49, 72, 25, -1, 12, 30, 34, -57, -30, -1, -20, -37, 32, 8, -3, -4, 33, -21, 6, 29, 2, 9, 11, -18, 15, 85, 5, 32, 5, 17, -77, -3, -26, -45, 58, 53, 70, -33, 11, -3, 61, -14, 25, 63, 5, -45, 54, -26, 18, 38, 17, -6, 3, -22, 53, -15, 33, 36, -26, 24, 27, 14, -44, 33, 24, 7, 9, -21, 14, -2, -30, 20, -15, 18, -30, 12, 62, 9, 7, 16, 35, -61, 48, 38, -32, -57, -14, 23, 20, -22, 7, 5, -23, 48, 29, -16, 73, 10, -96, 71, 13, 5, 15, -5, 10, -6, -9, -66, 17, -22, 4, -31, -52, 56, -18, 9, 8, -46, 1, 56, 11, -29, 23, -73, -14, -16, 43, -13, -2, 11, -27, -28, -4, 24, -57, -36, 5, -24, -1, -32, -11, 13, 24, -50, -36, 47, 66, 20, -61, -12, -17, -43, 30, 13, -65, -37, 25, 81, 40, 127, -69, 11, 33, -51, 2, 59, -44, 69, -54, -31, -23, 86, 25, -13, -13, 10, -18, -7, -6, -98, -5, -58, 17, -19, 32, 48, -68, -24, -2, -25, 2, 6, 43, 0, 6, 7, 0, -38, 4, -70, 5, 2, 9, -45, 0, -58, -57, 8, 25, 7, 5, -11, 22, 11, 34, -2, -7, 29, -17, -56, 12, -46, 11, -85, -101, 13, 19, -55, -49, 2, 25, 54, -82, 13, 63, 18, -15, 8, -6, 7, -27, 42, 46, 25, 4, 4, -128, -35, 19, -32, -14, 19, 6, 42, -14, -39, 22, -8, -41, 75, 19, 36, -19, 2, 18, -30, 54, 9, 93, 77, 0, -80, 4, -32, -32, -1, 55, 40, 22, -19, -4, 39, 24, 13, 37, 27, -20, 4, 10, 20, -19, 13, -71, -38, 1, -13, -68, -38, 29, -103, -84, -55, 19, -48, -44, 54, -44, -7, -23, -75, 93, -5, -33, 96, -55, 16, -47, -7, -18, -20, 57, -37, -7, 81, -96, 13, 3, -23, -22, -34, 56, 67, 21, 30, 80, 4, -15, -21, 49, 23, -76, 43, -12, 1, -10, -13, 62, -28, -30, -40, 72, 34, 89, -26, 38, 37, 0, 53, -64, 28, 14, 9, 55, 0, 19, -8, 10, 54, 56, -49, -33, 16, 4, -37, 5, -21, -54, 25, -2, -29, 9, 74, -67, 10, 36, -83, 26, -30, -37, -59, -14, -27, 2, 21, -6, -17, 4, -35, -12, -20, -6, -29, 10, -17, -5, -1, -46, -74, -15, 104, -47, 92, 34, 54, -58, -42, 15, -41, 13, -78, 23, -39, -12, 15, -11, -20, 9, 7, 1, 23, 29, 12, 34, 34, -40, 24, 22, 39, -3, 19, -47, 12, -71, -5, 35, 5, -18, 73, -54, 39, 0, -39, -19, -1, -10, -58, 16, 24, -14, 15, 52, -27, -2, 1, 2, -7, -10, -21, -39, -18, -43, 89, -48, -89, 28, 103, -49, -51, 52, 15, 35, -39, 16, -19, 2, 44, 44, 52, 26, 25, 5, -62, 29, -19, 39, 6, -7, -4, -38, -14, 76, -47, 0, -53, 7, -36, 27, -14, -20, 41, -17, 16, -9, -18, 31, 31, 23, -7, 65, 60, 61, 7, 52, 59, -59, -14, -17, 58, 26, -66, -17, -36, 19, -58, 41, 9, 14, -5, 27, 28, -67, 8, 33, 31, -69, 39, -13, -4, -4, -20, 44, -5, -27, -19, -41, 23, 3, -12, 43, -67, 6, 37, 14, 23, 64, 24, -25, 60, 4, -40, -49, -55, -38, 63, 37, 16, 58, 14, 31, 13, 6, -33, 8, -27, -23, 64, -54, 25, -40, -22, 4, -4, 85, -39, 40, -6, -70, -13, 54, 34, -22, -32, 80, 19, -17, -69, -4, -7, -40, -15, -48, 5, -27, -30, -4, 9, 12, -17, -20, -19, -39, 14, 15, 59, -2, -23, 35, -30, -11, 16, -43, -12, -22, -4, -59, -85, -23, 22, -5, -1, 127, 88, 17, -83, 4, -42, -2, -70, 20, -20, -48, 0, -14, 55, -21, -7, 48, 13, -28, -2, -73, -24, 0, -16, -49, -74, -11, 6, 8, -19, -8, 36, 19, -2, -24, 19, 19, 62, -10, 38, -34, -2, -80, -31, 20, 12, -25, 1, -17, 13, 7, -45, 48, 20, -17 ]
[ 212, 149, 230, 106, 122, 50, 219, 217, 246, 207, 80, 222, 33, 7, 136, 71, 223, 166, 11, 133, 171, 210, 41, 204, 27, 163, 76, 11, 90, 174, 244, 182, 98, 236, 112, 160, 106, 31, 83, 193, 52, 119, 6, 95, 126, 29, 93, 117, 110, 244, 175, 216, 219, 111, 69, 45, 209, 34, 83, 56, 103, 182, 140, 129, 97, 253, 116, 247, 37, 51, 186, 190, 78, 78, 223, 79, 62, 233, 17, 33, 40, 75, 31, 154, 145, 222, 253, 205, 38, 208, 100, 16, 46, 84, 159, 238, 166, 178, 108, 192, 153, 215, 245, 133, 82, 157, 248, 197, 219, 161, 13, 126, 195, 253, 41, 81, 152, 8, 195, 146, 2, 244, 74, 97, 12, 206, 134, 182 ]
20231101.ab_3530_10
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B0
Абиологиа
Акарилогиа — Анатомиа — Альгологиа — Антропологиа — Бактериологиа — Биогеографиа — Биогеоценологиа — Биоинженериа — Биоинформатика —
[ -28, 35, -14, -30, -16, -52, -16, -67, -41, -69, -12, -19, -35, 17, -66, -14, 100, 72, 122, -51, -48, -39, 77, -105, -9, 55, 49, -52, 17, -47, -47, -18, -32, 56, -10, 41, 37, 12, 34, -22, -3, 31, -26, 39, -16, 33, 7, 12, 29, 17, -4, -14, 5, -13, 44, -6, 49, 62, 30, 28, -1, -20, 4, 18, 10, 76, 64, 53, 24, 21, 31, 55, 35, -2, -55, 26, 35, 16, 1, 58, -5, 49, 40, 69, 2, 0, -61, 60, 7, -7, 72, 74, 34, -70, 5, -27, -6, -27, 26, -19, 35, -16, -15, 30, 11, -30, 0, 7, 24, 39, 53, 61, 19, -51, -58, 0, 1, -22, -47, -55, -10, 2, -28, -22, -25, 75, 10, -38, 45, -28, -61, 25, 0, -1, 21, 57, 67, -20, 35, 20, 6, 17, 20, -12, -64, -52, -21, -37, -19, -40, -67, 2, 43, -12, -9, 25, -13, 6, -38, 0, -5, -50, 59, -2, 44, -41, 105, 0, 30, -16, 23, 33, -15, 7, -11, -75, -43, -4, 60, -81, 34, -10, -6, 71, 10, -13, -9, 2, 49, 43, -18, -7, -46, -35, -42, 19, 44, -2, 29, 33, 25, -15, 4, 5, -5, -7, 28, -18, -39, 57, -27, 2, 42, 53, -44, -64, -16, -4, -2, -14, 18, -27, 6, -4, 3, 14, -10, -23, 58, 13, 30, 10, 38, -49, 73, 7, 15, -22, -19, -37, 30, -20, -25, 3, -18, 3, -19, -12, 100, -45, -39, 39, 2, 13, 16, -86, 47, 39, -16, 43, 26, -63, 26, -28, -7, 6, 44, -15, 27, 39, 0, -37, -6, -16, -5, 19, -30, 10, -16, 46, 7, 0, 7, -41, -47, -1, -1, 3, -52, 49, 26, -5, 13, 31, 39, -42, 26, -33, -8, 93, -57, 55, 51, 9, -18, 33, 6, 15, 32, 2, -14, 14, 13, 17, -65, 22, 1, -90, -26, 40, -29, 6, 36, 93, -41, -77, -48, -65, 0, 10, 123, -36, 6, 26, 23, 8, -28, -22, 9, -29, -28, 40, -11, -15, 24, 41, -6, -60, 9, 12, 35, 17, -59, -73, -22, -16, -4, 31, -40, 9, 3, -45, -9, 24, -13, 63, -22, -8, -47, 40, 20, 29, 94, 41, -68, 70, 35, -14, -1, 75, -15, 0, 21, -8, -48, 1, 58, -9, 0, -24, 7, -38, 42, 8, 2, 9, -17, 33, -29, -16, 0, 14, 34, -12, 13, 30, 21, 8, -12, -4, -46, 32, 31, -14, -56, -3, -23, 43, -52, -17, 13, -45, -12, 35, -40, 19, 25, -77, 112, 12, -2, 27, -13, -9, -24, -37, -59, 19, 2, 14, -31, -62, 63, -21, -10, -6, -41, 6, 27, -14, -22, -13, -71, -51, 13, 28, 94, -6, -19, -70, -69, 24, 4, -50, -5, 15, -24, -20, -39, 18, -9, 40, -46, -45, 40, 70, 3, -37, -7, -26, -88, -1, 54, -35, 4, 9, 97, 1, 66, -75, 12, 51, -53, 20, 18, -85, 58, -45, -8, -29, 87, 12, -1, -65, 23, -38, -43, 15, -12, 68, -63, -32, -17, 41, 61, -45, 39, 59, 6, -32, 35, 56, -35, 0, 19, 23, -67, 5, -86, -23, -11, -2, -52, 14, -103, -87, 2, -27, 1, 19, 29, 38, 8, 127, -14, -16, 8, -19, -69, -3, 0, -4, -44, -61, 18, 31, 7, 6, -14, 9, 20, -22, 35, 9, 30, -14, 23, -1, 7, -49, 64, 80, 51, 9, 1, -128, 32, 4, 2, -13, -14, 0, -2, -3, -42, -57, 12, -6, 72, 27, 75, 0, 24, 2, -49, 35, -13, 80, 50, 18, -27, 33, -5, -52, 8, 11, 32, 34, -19, -13, 46, 28, 9, 16, -7, -43, 22, -12, 20, -26, 21, -79, -1, 28, -12, 9, 56, -57, -34, -14, -67, -64, -36, 11, 12, -22, -38, 1, -14, -10, -34, 1, 33, -25, -27, -65, -2, -5, 14, 29, -36, 30, 53, -59, 31, -26, 18, 16, -45, 58, 14, -18, 11, 5, 41, 44, -36, -6, -5, -97, 25, -13, 43, 25, 28, 38, -51, -38, -11, 42, 7, 61, -40, 50, 41, -31, -21, -69, -24, -20, -2, 49, -16, 12, -5, 13, 66, 93, -60, 11, 7, 84, -31, -3, -14, -105, 36, 6, -20, -17, 53, -88, -25, 2, -27, -21, -25, -8, -57, -31, 21, -27, -13, -4, 8, 23, -14, -37, 12, 8, -18, -10, -51, -49, -47, -24, -54, -42, 102, -25, 84, 35, 26, -70, -3, 54, -38, 36, -6, -28, -90, 6, -49, 24, -10, -1, 39, 36, 10, 21, -4, 42, -12, -46, 0, -5, 5, 50, -50, 1, -76, -3, 6, -23, -47, 3, 7, -21, 20, -9, -78, -68, 49, -46, -14, 41, 0, 13, 9, 12, -11, -1, 63, -14, -35, -80, -3, -26, -37, -47, 55, -52, -80, 25, 103, -35, -35, 96, 13, 24, -21, -9, 20, 20, 34, 15, 36, 21, -12, 8, -54, 34, -18, 11, 0, 20, 7, -13, -20, 37, -43, -15, -18, 0, 7, -8, -7, 14, 18, -17, 21, 12, 0, 39, 58, 34, -3, 67, 21, 104, -8, 36, 27, -34, -12, -21, 51, 25, -67, -36, 44, 47, -2, 65, -3, 11, -64, 7, 0, -60, -27, 31, -34, 15, 36, -13, 7, 28, -6, 41, 50, -36, -33, -3, 10, -31, -33, 63, -50, -74, 64, 19, 40, 90, 30, -51, 84, 44, -98, -37, -29, -73, 97, 23, -17, 10, 14, -7, 6, -39, 2, 35, -9, 8, 34, 30, -26, -32, 64, 27, -16, 122, -79, -10, -22, -49, 15, 57, -17, -30, 1, 34, 27, -14, -64, -4, -46, -60, 13, -90, 34, -6, -35, 5, 14, 33, 22, 58, -34, -72, 43, -38, 59, -30, 3, 73, 19, 9, -7, 25, 0, -4, 3, -24, -78, -3, 0, -4, -38, 54, 25, 65, -61, -16, -40, 22, -10, 11, -19, -34, -13, -20, 19, 0, 5, 32, 122, -86, 28, -11, -37, -19, 2, -24, -50, -48, -9, -26, -18, 48, 34, 42, -55, 3, 27, 73, -7, 14, 42, -73, -38, -93, -43, 18, 58, -28, 5, -10, -26, 41, -27, 82, -36, 35 ]
[ 64, 4, 226, 104, 94, 87, 202, 243, 255, 159, 125, 186, 41, 191, 152, 70, 159, 190, 1, 149, 43, 180, 41, 156, 27, 178, 92, 10, 207, 184, 148, 158, 218, 110, 21, 225, 110, 151, 125, 217, 112, 239, 36, 207, 5, 148, 125, 150, 106, 244, 239, 24, 73, 109, 7, 33, 131, 134, 69, 56, 47, 182, 142, 148, 110, 221, 4, 191, 34, 61, 186, 190, 228, 47, 215, 79, 60, 169, 96, 100, 96, 218, 219, 194, 241, 216, 21, 220, 50, 64, 140, 192, 46, 81, 79, 75, 73, 162, 124, 128, 153, 207, 213, 228, 102, 253, 216, 205, 89, 109, 137, 62, 195, 107, 115, 67, 56, 41, 242, 189, 162, 113, 67, 232, 129, 221, 134, 149 ]
20231101.ab_3530_11
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B0
Абиологиа
Амшынду биологиа — Биометриа — Бионика — Биосемиотика — Биоспелеологиа — Биофизика — Биохимиа — Ботаника — Биомеханика — Биоценологиа — Биоенергетика — Бриологиа — Вирусологиа — Генетика — Геоботаника — Гидробиологиа — Гистологиа — Дендрологиа — Зоологиа - Зоопсихологиа — Иммунологиа — Ихтиологиа — Космическая биология — Ксенобиологиа — Лепидоптерологиа — Лихенологиа — Микологиа — Микробиологиа — Молекулиартә биологиа — Морфологиа — Неиробиологиа — Палеонтологиа — Палинологиа — Паразитологиа — Радиобиологиа — Систематика — Системная биология — Синтетикатә биологиа— Спонгиологиа — Таксономиа — Теоретикатә биологиа — Токсикологиа — Фенологиа — Физиологиа — Физиологиа ВНД — Аԥсатәқәа гьы уаҩыгьы рфизиологиа — Аҳасакьы́нқәа рфизиологиа — Фитопатологиа — Цитологиа — Еволюциатә учение — Ембриология — Ендокринологиа — Ентомологиа — Етологиа
[ -8, 45, -6, -24, -18, -41, -34, -88, -48, -61, -34, -15, -20, 19, -55, -30, 58, 14, 83, -39, -60, 8, 82, -93, -22, 60, 47, -67, 36, -26, -21, -27, -28, 10, 30, 9, 54, 19, 26, -17, -38, 10, -2, 17, 2, 20, -9, -16, 47, 19, -10, -14, -4, -15, 27, 8, 57, 31, 3, -4, -1, -42, 1, 29, 34, 62, 31, 78, 27, 34, 23, 51, 25, -2, -80, 47, 47, 41, -34, 20, -21, 23, 21, 49, -31, -6, -43, 18, 39, -31, 73, 56, 3, -45, -2, -39, -21, -12, 12, -44, 12, -63, -44, 42, -29, -25, -21, 6, 51, 14, 81, 41, 32, -73, -99, 24, 20, -8, -49, -27, -12, 78, -17, -42, -16, 52, 56, -6, 57, 29, -24, 48, 10, -18, 26, 46, 85, -21, 40, 17, -2, 2, 15, -39, -13, -17, -27, -12, -35, -61, -11, -19, 2, 5, -33, -7, -30, -15, -27, -2, 7, -28, 70, -3, 7, -69, 127, 23, -2, 0, 18, 6, -13, -3, -29, -56, -45, -5, 43, -63, 21, 4, -7, 74, 28, 17, 9, -1, 22, 60, -60, 0, -47, -21, -20, 11, 46, -18, 25, 37, 4, -32, 47, -13, -39, 2, 35, 3, -42, 41, -22, -31, 31, 48, -37, -48, -16, -10, -1, -34, 17, -44, 17, 4, 11, 19, -18, -5, 25, 15, 34, 11, 43, -44, 41, -21, 49, -11, 0, -3, 13, -47, -1, 32, -5, 12, -10, 20, 83, -24, -46, 45, -2, 10, 10, -60, -24, 0, -14, 9, 7, -57, 13, 2, 18, 6, 18, 4, -10, 8, -10, -10, -14, -24, 28, 6, -40, -34, -21, -16, -12, -4, 7, 23, -16, -54, 11, 22, -40, 33, 52, -31, 5, 3, -1, -3, 51, -69, -46, 89, -40, 44, 65, 10, -18, 51, -8, 37, 2, -30, -14, 2, 25, 9, -23, 3, 17, -68, -17, 31, -25, -6, 32, 76, -48, -63, -20, -35, -16, -24, 113, 2, 16, -29, 53, 4, -35, -58, -8, -11, -63, -3, 9, 13, -16, 31, -34, -54, 40, 36, 46, 25, -43, -42, 32, -1, -1, 8, -10, -19, 44, -35, -25, 27, 45, 64, -22, 2, -27, 44, -7, 21, 45, 3, -56, 62, 17, -12, 33, 34, -32, 0, 29, 19, -20, -4, 45, -2, 1, 36, 16, -18, 38, -14, 26, -22, -31, 17, -9, -24, 53, -26, -14, -25, 3, 73, 0, 0, -2, -29, -14, 47, 41, -4, -34, -1, -34, 36, -28, -13, 41, -48, 1, 53, -32, 40, 9, -47, 127, 33, 4, 18, -5, -3, -16, -30, -57, 2, -1, 0, -3, -94, 75, -21, 52, 15, -48, 18, -19, 0, -43, 2, -69, -33, 4, 17, 61, -1, 8, -40, -34, 10, 10, -43, -13, 26, -57, -1, -31, -15, 17, 21, -16, -50, 60, 66, 2, -22, -22, -6, -68, -11, 65, -16, 13, 11, 74, -6, 126, -51, 30, 45, 26, 48, 41, -60, 73, -54, -36, -30, 107, 12, -18, -66, 12, -43, -39, 17, -53, 14, -25, -15, 3, 36, 74, -46, 11, 37, 7, -28, 57, 33, -30, 23, 24, 28, -63, 1, -56, -58, -1, -7, 6, 49, -92, -47, 19, 12, -8, 24, 55, 32, 28, 102, -2, -9, 3, -13, -69, -19, 15, 5, -48, -79, 42, 40, 11, -22, -35, 61, 47, 2, 0, 51, 48, -57, 10, 3, -8, -60, 23, 123, 49, -6, -26, -128, 1, 15, -4, -52, -17, -6, -6, -2, -33, -35, -11, -39, 81, 13, 84, -23, 16, 59, -61, 89, 55, 108, 83, 4, -96, 12, -9, -55, 54, 24, 25, 28, -30, 39, 33, 32, -19, 25, 35, 11, -18, 16, 20, -14, -12, -43, -19, -5, -23, -14, 49, -59, -52, -54, -60, -57, -79, 24, 43, -58, -29, 31, 13, 30, -18, -61, 63, -45, -14, -74, -12, -39, -49, 55, 40, 19, 57, -63, -7, -17, 13, -31, -40, 9, 48, -12, 16, 0, 7, 20, -25, 35, 25, -76, 46, -14, 4, -3, -3, 45, 5, -7, -28, 43, -6, 37, -66, 68, 42, -7, -44, -39, -3, 20, -12, 20, 51, 4, -1, 30, 85, 97, -61, 15, 2, 93, 4, 6, -37, -80, 35, 10, -56, -10, 98, -107, -10, -5, -6, -6, -15, -30, -58, -30, 52, -39, -30, -50, 42, 29, 21, -34, -14, 36, -24, 4, -37, -48, -55, 14, -54, -19, 92, -33, 84, 4, 25, -74, 0, 37, -31, 20, -19, -28, -72, 2, -16, -6, -26, -16, 34, 30, 6, 32, 9, 32, -5, -78, 3, 8, 35, 32, -52, -32, -53, -28, -8, -26, -52, -20, 10, -62, 17, 18, -60, -46, 22, -43, -62, 58, 18, 4, 54, 60, 6, -36, 60, -26, -55, -48, 11, -22, -25, -68, 45, -38, -95, 15, 38, -28, -88, 98, -16, 41, 25, 10, -10, 50, -10, 7, 25, 8, -2, 10, -39, 24, -25, -10, -15, 33, -7, -52, 13, 73, -78, -28, -15, -47, 6, 22, -7, 20, 33, -34, -9, 29, -32, 34, 86, 11, 1, 80, -10, 83, -5, 46, 19, -27, -24, 0, 46, 35, -70, -27, 36, 32, -21, 57, -8, 10, -31, 15, 1, -64, -10, 10, 12, 12, 49, -14, 16, 20, -19, 42, 12, -23, 12, 14, 14, -26, -41, 26, -61, -16, 45, -22, 15, 84, 30, -41, 91, 15, -108, -11, -6, -69, 73, 47, 22, 32, -25, 19, 42, -40, 17, 27, -2, -7, 41, -29, 17, -9, 9, -7, 0, 96, -64, -9, -22, -22, 6, 50, -17, -44, -27, 61, 34, -10, -51, -30, -32, -27, -1, -58, 25, -28, 3, 2, 8, 14, 17, 26, -34, -50, 10, -18, 69, -37, 34, 81, 18, -34, -10, 55, 5, 16, 20, -76, -98, -39, 27, -2, -30, 76, 55, 55, -33, 7, -51, 18, -10, -5, -43, -47, 2, -9, 54, 4, -15, 52, 70, -79, 7, -34, -62, -23, -23, -50, -45, -25, -18, -14, -20, 61, -2, 0, -22, -27, 45, 49, 44, 20, 59, -87, -31, -85, -60, 37, 58, -18, 23, -37, -23, -10, -36, 27, 30, 66 ]
[ 64, 4, 230, 104, 126, 92, 195, 235, 255, 157, 113, 184, 41, 31, 152, 70, 219, 182, 0, 192, 171, 112, 45, 237, 27, 167, 76, 11, 207, 170, 181, 150, 91, 244, 48, 51, 110, 151, 89, 217, 48, 59, 3, 79, 36, 157, 93, 183, 46, 164, 143, 25, 75, 111, 5, 45, 83, 166, 83, 56, 46, 190, 140, 148, 238, 221, 12, 223, 35, 57, 251, 56, 192, 14, 223, 79, 119, 96, 32, 103, 32, 120, 155, 218, 153, 88, 95, 223, 50, 0, 142, 81, 46, 209, 15, 207, 0, 178, 126, 136, 153, 117, 212, 76, 54, 95, 89, 205, 89, 237, 185, 46, 195, 219, 42, 195, 24, 11, 242, 185, 226, 117, 11, 104, 1, 79, 134, 135 ]
20231101.ab_3532_0
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%88%D1%8B%D0%BD%20%D0%95%D0%B8%D2%9B%D3%99%D0%B0
Амшын Еиқәа
Амшын Еиқәа — Атлантикатә амшынду бассеин аҩныҵҟатәи амшыноуп. Босфор аӡыбжьындала уи еидылоит Амармал мшын, анаҩс Дарданеллақәа аӡыбжьындала еидылоит Егеитәи Адгьылбжьаратәи амшынқәа. Кьерч аӡыбжьындала еидылоит Азовтәи амшын. Аҩадантәи иҵауланы иалалоит амшын ахь Крымтәи адгьылбжьахабжа. Европеи Азиеи аӡытәи рҳәаа иахысуеит Амшын Еиқәа иалсны. жьҭаарамза 31 Амшын Еиқәа амш.
[ 26, 70, -21, 34, -19, -29, -26, -51, -10, -16, -47, -30, -2, 2, -41, -4, 22, 14, 55, 0, -35, 22, 42, -73, 7, 67, 37, -49, 90, -6, 13, -53, 36, 49, 18, 0, 29, -9, 25, 0, -31, -12, 8, 0, 38, -12, -21, -80, 76, 55, -34, -25, 11, -6, 14, -15, 36, 61, -39, -8, 3, 13, -13, 78, -18, 29, 0, 8, -32, -3, 26, 12, -6, 31, -21, 18, 12, -32, 33, 8, -9, 3, 89, 34, 10, -22, 12, 2, -4, -51, 30, -12, -50, 86, -55, -8, 21, -36, 5, -27, -11, -11, 12, -1, -31, -40, -35, 0, 0, 26, 38, 68, 31, -79, -112, -94, 54, -9, -72, -13, -54, 90, -14, -35, -35, 76, 46, -6, -56, -61, 16, -19, 80, 23, -36, 56, 71, -49, 27, 35, -6, 41, -4, 14, -58, -14, -16, -21, 17, -37, -18, 55, 22, -6, -28, 3, -49, 22, -25, -29, 12, 20, -2, 18, 63, -12, 22, 6, 46, -40, -25, 87, 25, 8, 0, -23, -50, -15, 34, -17, 30, -50, -15, 36, 3, -24, -27, 6, 45, -11, 20, -24, -3, -93, -52, 18, 105, -7, 18, 39, 46, -31, 12, -40, -78, -46, -25, 14, -50, 5, -10, -44, 80, -26, 15, -24, 1, -49, 3, -54, 54, -38, 10, 39, -1, -8, -25, 6, 8, 12, 19, -1, 83, -42, 59, -26, 52, -65, 44, -26, 7, 12, 24, 13, -31, 25, -36, -41, -15, -114, 57, 15, -84, 31, 9, 6, -23, 24, 20, 14, 8, -24, 60, -35, -62, -29, 14, 15, 71, 67, 22, -23, -66, 68, 22, 40, -53, -18, -14, 43, 52, 17, -13, -53, -82, 42, 30, -7, -86, 29, 54, -18, 27, -23, -53, 2, -13, -10, -31, 26, -14, 10, 59, -2, 43, 70, -72, 56, -11, -73, -9, -5, 36, 26, -25, 7, -29, -34, -15, 15, -8, -26, 67, 46, -41, -39, -22, -68, -10, 41, 27, 88, -6, -5, 58, 29, -44, -75, -31, 33, -29, 5, 5, 30, -30, 40, -13, -27, 23, 27, 20, 20, -36, 13, 80, -9, 45, 16, 7, -65, 46, -49, -29, 73, 56, 37, -5, 16, -55, 45, 10, 80, 25, 32, -74, -13, -46, 29, 74, -23, -23, 0, 16, 53, -8, -8, 58, -17, 11, 35, 56, -70, 10, 33, 47, -10, -20, -11, 28, -6, 32, -58, 35, -38, 39, 36, -3, 29, 33, 25, -31, -30, 0, -51, -14, 8, -14, 25, -10, -4, -4, -51, 31, 37, -39, 43, -15, -77, 123, 19, 11, 1, -39, 28, 7, -31, -68, -7, -11, -51, -7, -7, 10, -5, 12, -3, 14, 9, 23, 6, -53, -10, -60, -5, 0, 88, -32, 20, 14, -13, -7, -23, 18, -51, 78, -64, 57, 50, -11, 11, -66, 90, -39, -39, 23, 88, 35, -67, -40, -1, -13, 34, 58, -43, 40, 24, 39, 47, 53, -52, -7, 32, -11, 9, 57, -14, 22, -24, -2, 2, -21, -8, 28, 19, 12, -23, 0, 14, -80, 5, -45, -13, -45, 41, 62, -79, 1, 31, -2, -60, 30, -23, 18, 31, 24, 12, -26, 80, -35, 15, -33, -30, -24, 15, -56, -35, 25, -44, 62, 52, -22, 8, -14, 63, 2, -9, 35, -17, -63, 1, -28, -8, -72, -75, 15, 0, -88, -54, 44, 24, -42, -104, -15, 92, 44, -27, -18, -13, 30, -33, -7, 5, 0, -26, -39, 12, 8, -17, -43, -27, -14, -27, 39, 13, -37, -45, 12, -11, 44, 3, 23, -19, 21, 55, 16, 7, 21, 75, 52, 25, -82, 12, -50, -42, -23, 95, 21, 51, 62, 15, 13, -12, 39, 25, 34, 5, -1, 27, 7, -17, -6, -41, -48, -53, -19, -45, -41, 38, -44, -32, -21, 27, -51, -9, -12, 3, -7, -9, -26, 26, 34, -85, 38, -27, 5, 18, 44, -38, -16, 27, 7, -33, 59, -61, -28, 1, -9, -58, -38, 12, 100, 42, 37, 117, -44, 23, -12, 26, 14, -37, 12, 46, 22, -23, -20, 63, -47, -78, -30, 18, 58, 80, 11, -15, 51, -14, 62, -13, 2, 19, -11, 18, -18, -2, 24, -14, 46, 68, -36, -55, 48, -42, -54, 13, -37, -47, 46, -55, -3, 18, 50, -15, 13, 39, -107, -2, -48, -46, -45, -87, -1, -34, 11, -40, 44, 21, 24, 7, -34, 53, 26, -22, 92, 51, 20, -9, -50, -39, 15, -45, 21, 35, 17, -26, 23, 19, -22, 4, -35, -24, -20, 27, 9, 19, -5, 5, 22, -10, 46, -26, -39, 24, 58, 28, 82, 47, -19, 2, -5, -53, 32, -45, 6, 5, -20, -21, 62, -75, 47, -19, -15, 16, -1, 30, -13, 12, -1, 10, 38, 21, -38, -15, -3, -20, -22, 38, 0, -33, 33, -92, 98, -42, -94, 7, 83, -50, -89, 88, 42, 29, -30, 66, 42, -5, 19, 38, 47, 45, 18, 43, -71, 19, -39, 26, -34, -8, 32, -48, 17, 33, -34, 0, -21, -6, 5, 26, -38, -7, 44, 11, -21, 16, -18, 10, 83, 8, 16, 100, -31, 71, -5, 38, 1, -28, -23, 26, -3, 22, 3, -4, -28, 3, -39, 32, -7, -7, 4, 18, 9, -54, 0, -1, -64, -70, 1, 13, 11, -13, 34, 39, 29, -50, 31, 52, 31, -32, -3, 60, -39, 19, 14, 40, 10, 5, -12, 3, 114, -9, -76, -4, -65, -40, 96, -33, 58, 118, -45, 71, 35, 32, -20, -30, 5, -10, 44, -29, -11, -41, 9, -29, -10, 64, -32, -2, -33, -24, 2, 41, -8, -20, -79, 92, 26, -15, -14, 24, 0, -54, 16, -107, -31, 18, -104, -29, 34, -24, -37, -6, 28, -5, 32, -10, 7, -24, -18, -10, -3, 2, 36, -15, 22, 15, 20, -49, -79, -60, -5, -1, -15, 64, 61, 67, -61, -14, -53, -24, -9, 19, 81, 30, 18, -23, 53, 29, 4, 15, 76, -37, 17, -13, -47, -7, -55, -39, -27, -6, -29, 1, 13, 12, -2, -22, 6, -18, -2, 5, 36, -21, 10, 7, 23, -53, 7, -3, -39, -20, 20, -52, -33, -25, -44, 17, 84, -31 ]
[ 208, 4, 246, 234, 251, 56, 202, 205, 115, 91, 123, 36, 162, 31, 136, 70, 45, 181, 9, 148, 219, 158, 41, 154, 27, 161, 74, 171, 31, 170, 244, 55, 122, 62, 113, 198, 105, 22, 208, 209, 48, 115, 23, 79, 110, 157, 124, 103, 46, 226, 173, 201, 67, 79, 96, 43, 195, 98, 181, 57, 111, 150, 147, 180, 108, 189, 68, 181, 164, 51, 24, 153, 131, 46, 255, 71, 239, 224, 17, 17, 174, 105, 31, 91, 145, 234, 210, 201, 38, 192, 47, 110, 46, 209, 218, 125, 44, 167, 92, 26, 153, 219, 245, 45, 51, 95, 89, 101, 58, 59, 185, 125, 130, 220, 162, 67, 25, 164, 138, 134, 225, 112, 123, 232, 7, 38, 232, 134 ]
20231101.ab_3532_1
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%88%D1%8B%D0%BD%20%D0%95%D0%B8%D2%9B%D3%99%D0%B0
Амшын Еиқәа
Амшын Еиқәа ақәӡара аҵанакоит 422 000 км². Иара аҿыкәыршала еиԥшуп ииашам аформа змоу аихагежь еиҳа иахьыҭбаау 1150 км хьыҟоу. Еиҳаӡоу аҵаулара иамоуп 2210 м.
[ 26, 73, -23, -5, 22, -5, -27, -76, 0, 1, -34, -10, 9, 7, 2, 20, 50, 0, 77, 4, -45, 18, 55, -100, -9, 69, 68, -64, 93, 30, -2, -47, 25, 46, 35, 29, 29, -4, -2, 25, -38, 6, 37, 35, 45, 20, -43, -87, 72, 32, 18, -15, 0, -1, -10, 4, 20, 93, 2, -2, 18, 53, 36, 95, -5, 6, -17, 85, 5, 20, 45, 37, 36, 52, 39, 57, 25, 7, 47, 19, -12, -24, 91, 3, -19, -34, 37, -22, -32, -39, 55, -9, -24, 64, -85, 19, -40, -42, -4, -60, 9, -23, -11, 58, 1, -46, 1, 9, -28, 11, 11, 58, 24, -87, -128, -76, 43, -32, -45, -49, -56, 98, -18, -82, -67, 61, 46, 23, -48, -48, 8, -11, 94, 15, -10, 77, 9, -44, 18, -25, -14, 5, 12, -26, -67, -23, -20, -30, -14, -54, -22, -4, 27, -8, 25, 0, -27, 10, 4, -48, 1, 12, 0, 48, 104, -3, 25, -8, 28, -21, -4, 11, -8, -1, -1, -8, -26, -24, 31, -32, 15, -35, -40, 20, -2, -22, -29, 9, 47, -16, 51, -52, -37, -31, -32, 9, 102, -35, 49, 41, 98, -35, 39, -81, -68, -63, 25, -29, -53, 20, -5, 5, 84, -46, 38, -20, 4, -16, -4, -35, 64, -31, 14, 36, 16, -4, -32, -28, 42, 6, 9, -8, 83, -52, 40, -32, 42, -53, 25, -25, -16, 30, 34, -5, 9, -13, -11, -45, -26, -67, 33, 16, -59, -13, 3, -20, 0, 15, -4, 21, 40, -49, 42, -27, -62, -13, 3, 35, 68, 27, 40, -39, -30, 27, 27, 21, -13, -4, -15, 30, 17, 18, 1, -17, -41, 29, 38, 22, -84, 54, 64, -9, 20, 5, -13, -10, -61, -6, 0, 0, 17, 21, 70, -20, 44, 74, -69, 52, -37, -57, -14, -9, 42, 22, 2, -4, -11, -27, -7, 4, 5, -3, 57, 56, -57, -63, -40, -59, -1, 43, -22, 66, 5, 13, 26, 23, -1, -29, 14, -1, -64, -21, 44, 10, -71, -6, -37, -2, -9, -28, 19, 101, -20, 23, 87, 15, 18, 2, 14, -53, -25, -22, -58, 111, -9, 2, -33, -1, -15, 45, -21, 4, -19, -5, -35, -32, -39, 26, 38, -22, -47, -5, 23, 54, -40, 31, 89, -20, -7, -9, 14, -89, -30, 24, 41, -22, -73, -20, -13, -27, 43, -34, 11, -22, 37, 40, 2, 3, 50, 45, -39, 20, 23, -56, -21, -7, -5, 37, 1, 7, -14, -49, 77, 62, -20, 35, -22, -38, 113, 33, 18, -22, -53, -25, -28, -41, -45, 36, 22, -7, 10, -5, 0, 12, 12, -13, 15, -8, -44, 5, -60, -10, -40, 5, -11, 74, -1, -3, -7, -28, 1, -5, -10, -13, 38, -46, 36, 34, -31, 12, -34, 83, -2, -44, 42, 86, -1, -44, -16, 69, -11, 10, 53, -1, 9, 21, 19, 32, 92, -47, 4, 23, -45, 2, 68, -27, 28, -46, -27, 22, -20, 5, -3, 48, -7, 6, 19, 10, -61, 12, -54, -1, -4, 20, 74, -46, 9, -17, -2, -21, 25, 21, 18, 15, 24, 24, -37, 89, -33, 24, -39, -35, -24, 2, -14, -18, 11, -1, 11, -30, -67, 11, -44, 44, 7, 6, 51, -8, -57, 17, -85, -12, -110, -110, 5, 28, -99, -47, 22, -2, -70, -109, 5, 64, 32, 12, -10, -23, 1, -79, -15, 31, 1, -20, -40, -16, 4, -24, 6, -21, -30, -28, 47, 15, -7, -46, -4, -13, 15, 23, 22, -13, 18, 39, -13, 32, 8, 114, 53, 14, -108, 8, -38, -6, -26, 95, -8, 66, 57, -9, 19, -9, 36, 26, 33, -12, -9, 32, 1, -30, -29, -36, -48, 5, -31, -90, -56, 19, -37, -38, 8, 60, -45, 7, 28, 1, -36, -24, -32, 38, 9, -84, 55, -14, -35, -19, 2, -51, -11, 56, -36, 7, 86, -97, 10, 5, -5, -27, -27, 12, 112, 53, 24, 88, -30, 101, -31, 50, 15, -78, -30, 50, 41, -29, -33, 50, -39, -96, -19, 6, 51, 22, -31, -4, 23, 47, -12, 26, 23, 36, -15, 42, 0, 37, 9, 25, 27, 25, -26, -36, 8, -27, -70, 14, -62, -49, 68, -78, -9, 10, 71, 56, -3, 4, -66, -4, -45, -11, -44, -77, -13, -19, 17, 15, 28, 45, -2, -32, 1, 7, 7, 0, 62, 0, 7, -39, -55, -5, -38, -44, -21, 48, 7, -18, 22, 12, -18, 12, -27, -35, -10, 28, 0, 6, -3, 3, 17, 22, 24, -16, -32, -18, 46, 41, 73, 58, -64, 17, -12, -37, -7, -26, 12, -21, 2, -6, 56, -93, 40, 16, -62, -21, 20, -12, -44, -8, -4, -19, 54, 25, -59, -28, 13, 21, 33, -29, -30, -19, -22, -31, 54, -48, -45, 6, 47, -44, -23, -16, 43, 31, 0, 26, 38, 20, 21, 28, 87, 56, 42, 64, -42, 20, -50, 83, 18, 0, -1, -55, 55, 120, -7, -7, -55, 10, -33, 0, -23, 7, 15, -7, -9, 23, -36, 21, 56, 0, 11, 45, 0, 88, -3, 16, 42, -36, -14, -8, 16, -23, 13, -23, -39, 3, -48, 47, -14, -6, 35, 47, 10, -64, 10, -8, -4, -78, -17, -12, -26, -39, -10, -26, 43, -47, -2, 39, 17, -19, -13, 52, -55, 37, -2, 38, 1, 15, -13, 35, 74, 0, -56, -24, -55, -40, 68, -8, 20, 102, -8, 52, 0, 25, -41, -30, 21, 40, 8, 6, -22, -38, 24, -51, -8, 54, -22, 8, -33, -8, -21, 37, -41, -10, -60, 62, 38, -33, -86, 37, -34, -86, 64, -91, 58, 41, -128, -8, 12, 5, -10, 2, -2, -37, 19, -9, 30, -34, -45, -8, -16, -1, 40, -38, -12, 18, 9, -38, -86, -23, 58, -28, -4, 65, 26, 0, -91, -46, -23, -5, -30, 6, 27, 5, -15, -23, 35, -8, 3, 1, 43, -8, 7, -6, -29, -11, -78, -75, -38, 17, -34, 1, -8, 2, 7, -24, -25, -22, 14, 0, 37, -18, 9, 8, 16, -59, 12, -3, -6, -33, 0, -25, 7, -11, -18, 41, 38, -34 ]
[ 200, 207, 246, 108, 249, 124, 233, 239, 95, 255, 50, 37, 9, 183, 136, 71, 45, 166, 0, 182, 250, 144, 41, 26, 27, 162, 90, 139, 142, 170, 104, 50, 218, 62, 113, 231, 108, 62, 208, 225, 176, 95, 35, 3, 126, 21, 80, 99, 98, 96, 175, 216, 115, 78, 6, 186, 69, 8, 181, 57, 111, 182, 149, 117, 104, 253, 68, 229, 228, 50, 60, 152, 163, 14, 223, 69, 174, 97, 19, 113, 162, 91, 31, 89, 145, 205, 223, 201, 39, 64, 60, 254, 6, 209, 222, 61, 10, 178, 12, 224, 152, 255, 245, 236, 86, 95, 216, 165, 58, 0, 153, 93, 194, 220, 242, 81, 25, 44, 210, 130, 98, 112, 114, 232, 21, 142, 232, 166 ]
20231101.ab_3532_2
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%88%D1%8B%D0%BD%20%D0%95%D0%B8%D2%9B%D3%99%D0%B0
Амшын Еиқәа
Амшын Еиқәа ӷәӷәала иҟьашьуеит иара иалало аӡқәа иаларгало ааглырхатә пестидицқәеи, азотқәеи, афосфорқәеи ирыхҟьаны.Азоти афтори рыбзоурала амикроорганизмқәеи аӡҵиаақәеи ироуеит афатә, уи реизҳараҿы иацхраауеит, аха нас ибаауеит аӡы аҵаҿы, аӡы акисларод зегьы алцәцәааны. Акисларод азымхара иахҟьаны иԥсуеит хыԥхьаӡара рацәала аԥсыӡқәа, амоллиускқәа, адыӷаҷиақәа. Иахьа 40% рҟынӡа амшынеиқәа иҭоу зегьы аныӡаара ахықә ихәгылоуп Урҭ ашәарҭара иҭазыргыло иреиуоуп иара убас аӷбақәа, анышьқәа, ашхәақәа. Дара еиладырҩынтуа алыкь аӡы иханагалоит, уи шыхәашьу аҳәарԥсарратә зонақәа рҟынӡагьы инаӡоит. Амшын аҽрыцқьара иахьӡаӡом, уи зегьы аекосистемазы иԥырхагоуп.
[ 6, 70, -15, 1, -32, -47, -57, -57, -21, 14, -22, -11, 25, 15, 19, 14, 54, 32, 92, -32, -71, 16, 94, -88, -21, 63, 49, -61, 90, 2, 12, -52, 24, 65, 25, 10, 43, 14, 28, -32, -50, 8, -14, 33, 1, 5, 6, -8, 18, 45, -8, 7, -5, -20, -6, 26, 36, 102, -17, 23, 10, 4, -13, 64, 36, 49, -5, 44, -26, 14, 50, -11, 28, 29, -19, 27, 48, -4, 18, 18, -8, 0, 72, 1, 17, -15, 31, -18, 2, -14, 20, 13, 12, 6, -31, -16, -36, -9, 13, -46, -14, -43, -1, 23, -19, -36, -19, -10, 1, 21, 50, 55, 34, -72, -127, -113, 19, -13, -91, -15, -58, 60, -7, -22, -39, -2, 28, 13, 23, -40, -30, 7, 48, 20, -24, 113, 122, -22, 41, -4, -16, 3, 9, -26, -15, -15, 36, 18, 25, -36, 21, 41, -1, -7, 25, -4, -20, 1, 11, -43, 8, -39, 0, -13, 25, -32, 32, -5, 36, 25, 3, 21, -30, 14, 31, -45, -35, -4, 25, -80, 14, -13, -37, 53, 40, 20, -24, -27, 24, 66, -39, -19, -9, -65, -37, 44, 99, -18, 12, 50, 66, -15, 36, -34, -81, -53, -17, 50, -53, 32, -11, 5, 54, -30, -22, -16, -3, -29, -17, -37, 29, -29, -29, 47, 12, 12, -55, 18, 0, 22, 25, -8, 80, -53, 23, -51, 44, -40, 30, -17, 9, 30, 31, -2, -52, 25, -49, -86, 52, -36, -4, 43, -9, -4, 16, -49, -21, 28, 29, 8, 5, -24, 53, -33, -46, -3, 24, 20, 47, 32, 27, -5, -45, -17, -13, 20, -35, -30, 7, 20, 23, 15, 0, -45, -56, 27, 17, -7, -53, 29, 66, -16, -7, -11, -52, 18, -8, -27, -46, 27, -3, -1, 60, 3, 33, 114, -61, 82, 25, -91, -4, -11, -5, 33, -105, 17, -32, -76, -17, 17, -47, -37, 21, 39, -46, 4, -2, -50, -10, 32, 72, 0, 9, 19, 44, 39, -66, -63, -19, -4, -22, 16, 35, 7, -40, 30, -16, -25, -9, -2, 22, 60, -12, 18, 84, 19, 77, 47, 10, -74, 37, -63, -42, 77, 23, 31, 6, 18, -20, 53, -13, 22, 31, 17, -63, 28, -35, 32, 54, 12, -26, 23, -32, 98, -45, -13, 84, -23, -17, -1, 27, -67, 0, 21, 38, 36, -6, -3, 1, 0, 10, -30, 18, -27, 13, 44, 7, 31, 25, 26, -45, 1, 47, -59, -14, 11, -5, 27, -15, 0, 4, -13, 32, 25, -18, 36, -10, -89, 94, 29, 6, 28, -37, -26, -19, -24, -59, 0, 10, -42, -31, -40, 35, 3, 80, 21, -39, 30, 6, 18, -58, -16, -73, 7, -7, 123, -50, 50, 23, 7, -31, -26, 37, -81, 8, -56, 46, 24, -3, 10, -30, 67, -10, -36, 27, 52, 0, -44, 9, 40, -19, 40, 54, -47, 10, 40, 42, 50, 120, -84, -60, 33, -21, 16, 64, -12, 46, -52, -54, -14, 53, 28, -28, 36, 7, -28, -6, 29, -68, 10, -45, -11, -40, 20, 58, -64, 3, -5, -18, -26, -1, -3, 16, 18, 1, 9, -36, 43, -7, 0, -18, -15, 0, 43, -62, 9, 14, -4, 37, 20, -9, -4, -9, 45, 12, 0, 63, -29, -72, -11, -49, -7, -71, -90, 27, 17, -55, -58, 12, 42, 5, -128, -16, 94, 21, -32, -2, 1, 15, -62, -17, 54, 12, -28, -31, -108, 15, -18, -19, 0, -13, -22, 64, 4, 17, -13, -18, -35, 13, -3, 13, -30, -15, 0, -32, 55, 7, 62, 58, 10, -63, -1, -48, -42, -21, 62, 32, 17, 21, -17, 39, -8, -6, 22, 6, -19, -1, 9, 1, -14, -1, -35, -32, -14, -50, -75, -10, 27, -94, -69, -5, 41, -38, -23, 7, -30, -10, -40, -50, 49, 7, -49, 69, -43, -12, -8, -3, -30, -35, 63, -17, -7, 99, -96, 0, -13, -21, -81, -46, 4, 127, 58, 30, 127, 4, 50, -18, 25, 5, -55, -1, 19, -10, -6, -9, 66, -45, -49, -51, 20, 64, 60, -26, 43, 37, 14, 55, -35, 44, 32, -23, 67, 15, 58, -1, 62, 66, 69, -49, -54, 9, 11, -66, 5, -38, -74, 36, -36, -4, 24, 75, -27, 11, 19, -56, -3, -29, -45, -52, -37, 25, -1, 12, -16, -8, 49, -43, -34, 3, 4, -7, -13, 37, -14, 6, -50, -57, -37, 58, -37, 46, 31, 24, -48, -29, 22, -20, 5, -58, 7, -16, -10, 10, 1, -7, -12, 56, 10, 44, 8, -11, 8, 54, -9, 52, 39, 9, -27, -15, -60, 20, -63, 26, 29, -44, -6, 87, -64, 51, -36, -20, 8, 7, 14, -30, 19, 14, -8, 49, 17, -72, -17, -17, 1, 1, 10, -5, -43, -7, -50, 60, -16, -80, 20, 42, -32, -104, 11, 0, 47, -9, 19, -3, 29, 28, 36, 67, 59, 28, 13, -72, 19, -24, 7, 11, 0, 15, -36, 30, 66, -18, -1, -51, 6, -50, 31, -10, 3, 43, -1, -13, 15, -32, 9, 62, -15, 28, 67, -23, 101, -58, 50, 78, -59, -66, -22, 50, 23, -36, -19, -34, 23, -62, 46, -30, -22, 17, 49, 18, -30, -7, -13, 2, -83, 15, -13, -11, -38, 0, -5, 50, -39, -15, 20, 15, 7, -41, 45, -88, 45, 43, 60, 65, 75, 60, -69, 84, -23, -52, -21, -66, -6, 59, -3, 51, 62, -20, 44, 16, 12, 5, 9, 11, 23, 17, -4, 20, -24, 17, -35, -11, 76, -15, 14, -23, -44, -11, 71, 26, -22, -45, 92, 23, -18, -8, 19, 1, -49, 0, -51, 8, -20, -64, -26, 16, -25, -13, -11, 17, 0, 0, 1, -6, -1, -33, -18, -19, 5, 21, -31, 33, 13, -13, -51, -42, -82, 41, -18, -18, 89, 39, 63, -63, -2, -37, -2, -39, 13, 16, -19, 26, -18, 77, -2, -8, 29, -3, 22, -21, -20, -22, 11, -45, -92, -64, 35, -20, -7, 4, 27, 1, -36, -12, -31, 29, 7, 34, -34, 2, -39, 12, -121, 7, -31, 3, -5, 13, -46, -5, 3, -38, 30, 54, -48 ]
[ 208, 79, 230, 110, 254, 94, 209, 221, 214, 219, 122, 188, 33, 15, 136, 67, 157, 166, 59, 38, 170, 246, 41, 204, 27, 161, 88, 9, 222, 170, 228, 146, 122, 62, 19, 230, 97, 23, 216, 81, 52, 127, 7, 67, 126, 159, 93, 117, 34, 243, 175, 217, 91, 79, 6, 61, 197, 114, 181, 59, 111, 150, 141, 148, 104, 61, 77, 177, 224, 51, 153, 152, 147, 138, 95, 7, 166, 104, 17, 33, 160, 74, 31, 219, 17, 222, 221, 205, 38, 192, 164, 202, 46, 84, 207, 110, 44, 167, 108, 112, 153, 215, 245, 236, 86, 91, 88, 197, 56, 162, 157, 126, 130, 223, 234, 81, 153, 168, 143, 70, 194, 112, 106, 81, 19, 142, 170, 150 ]
20231101.ab_3532_3
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%88%D1%8B%D0%BD%20%D0%95%D0%B8%D2%9B%D3%99%D0%B0
Амшын Еиқәа
Виноградов К. А. Очерки по истории отечественных гидробиологических исследований на Чёрном море. — Киев: Изд-во АН УССР, 1958.
[ 16, 82, -79, 25, 14, -31, -7, -67, -7, -27, -17, -61, -19, -9, -61, -5, 49, 12, 85, 8, -32, 25, 38, -68, 14, 66, 39, -76, 107, 6, 18, -70, -42, 47, 17, 11, 34, 1, -1, 1, -21, -11, -32, 41, -15, 7, 27, 18, 76, 31, -16, -4, 8, -9, 25, -11, 30, 90, -33, 32, 1, 20, -32, 82, 23, 51, 25, 49, 18, 21, 17, 14, 22, -14, -64, 28, 44, 19, 22, 35, -2, -39, 68, 37, -20, -52, -7, 31, -13, -12, 55, 39, 58, -13, 1, -13, 0, -22, -4, -8, 4, -29, -24, 12, -15, 25, -77, -56, -25, 39, 34, 74, 50, -83, -104, -25, 26, 25, -45, 34, -24, 47, -6, 3, 1, 35, 55, -15, -8, 22, 6, 38, -5, -1, -42, 84, 114, -34, 29, 48, -38, 15, -17, -31, -40, -50, 26, -22, 3, -19, -47, 14, 24, -12, 8, 0, -3, -14, 8, -23, 28, -48, -4, -12, 33, -25, 73, -19, 61, 4, 83, 9, -35, 30, 13, -100, -29, -8, 37, -21, 54, -47, -6, 45, -3, -35, -12, 7, 67, -16, -7, 7, 23, -56, -11, 40, 93, 2, -24, 20, 29, 3, 13, 39, -10, 16, -3, 20, -37, 68, -25, -55, 42, 62, -54, -68, 3, 11, 5, -20, 62, -30, 8, -10, 19, -7, -31, -21, 32, 10, 23, -6, 76, -103, 115, -10, 57, -13, 59, -95, 22, 47, -6, -28, -45, -27, -32, -111, 56, -39, -22, 36, -23, 41, 17, 21, 9, -18, -14, -34, -55, -52, 29, 24, -31, -51, 21, 22, 24, 60, -27, 2, -29, 29, 24, 9, -24, -24, -16, -17, 34, -27, 18, -86, -53, 27, -1, -13, -78, 47, 41, -24, 23, 7, -12, 5, -19, -12, -26, 44, 15, 35, 78, -7, 39, 46, -29, 13, 13, 4, -12, 0, 21, 23, -26, 5, -19, -73, -11, 45, -23, -36, 36, 53, -39, -14, -13, -73, -28, -12, 127, 27, 14, 9, 40, 8, -23, -106, 6, 55, 30, -9, -2, 16, 4, -38, -16, -71, -21, -42, 21, 66, 12, -9, 26, 8, 46, 35, -17, -52, 35, -82, -18, 7, 0, 34, 13, 15, -33, 43, 9, 69, 110, 4, -37, 54, -9, 18, 10, 4, -48, -9, 40, 3, -36, 3, 70, -12, 24, -24, 29, -87, 12, -40, 5, -52, -67, -4, -17, -49, 62, -96, -24, -44, -8, 0, -4, 17, 12, 15, -62, -40, 63, -73, -6, -5, -75, 72, -26, -21, -37, -49, 4, 35, -25, -21, -5, -51, 73, 19, 35, 30, 14, -50, 0, -22, -2, -30, -15, -16, 60, -49, 19, 8, 49, 0, 38, 7, 2, 27, -59, 7, 0, 6, -21, 115, -7, 0, -5, -22, -39, 21, 3, -34, 22, -49, 85, 36, -25, 69, -57, 82, 24, -64, 85, 82, 21, -35, -22, 50, -13, 42, 55, -52, 73, 28, 33, 70, -12, -54, -51, 22, -36, 22, 63, 3, 54, -18, 66, 8, 98, -14, 25, -25, 11, -47, -28, 24, -59, 2, -20, -10, 14, 20, 79, -41, -8, -56, 17, -69, 50, -20, 4, 46, 28, 2, -24, 20, -64, 6, -40, -52, 32, 26, -33, -73, 25, -20, 49, 15, 2, -11, 3, 45, -20, -18, -11, -20, -60, 55, 41, -28, -99, -105, 32, 72, -46, -37, 0, -21, 6, -58, -17, 61, 47, -23, 11, -26, 35, -8, 10, 24, 10, -30, -21, -54, 35, -24, 0, -35, -12, -33, 10, 13, -51, 1, 1, -15, 18, 18, 8, -25, 41, 36, -10, 8, -1, 79, 70, 41, -43, 23, -29, -11, -7, 56, 38, 10, -46, 45, 44, 39, -60, 21, -15, -16, -16, -22, -24, -18, 4, -61, -12, 14, -19, -18, -4, 19, -13, 0, -16, 18, -40, -45, -29, -67, 20, 31, -24, 33, 3, -78, 38, -25, -27, 1, 23, -50, 8, 30, -46, -1, 47, -83, 13, 28, 10, -31, -16, -10, -20, 3, 23, 9, -23, -62, 17, 92, 36, -1, 30, 32, 5, 12, 22, 63, -46, -42, -7, 38, 31, 57, -7, -8, 23, 33, 11, -17, -36, -51, -10, 96, -46, 43, 22, 9, 68, 67, -48, 6, 10, 39, -5, 18, -30, -34, 29, -8, 7, 6, -19, -29, -64, 8, -24, 5, -13, 2, -43, 25, -17, -14, 17, 21, -23, 24, 7, -8, -17, -8, -19, -19, 3, 0, 2, -50, -39, -30, 53, -3, 20, 31, -16, -29, 25, 78, 13, 41, 5, -41, 25, 11, -39, -1, -4, -46, 90, 73, 27, 51, -1, 45, -2, -4, 32, 11, -9, 37, -33, -23, -16, -34, -14, 3, -85, -32, 28, -24, 20, -9, -54, -30, 48, -22, -45, 20, 14, -32, 24, 32, -41, -12, 51, 3, -3, -29, -6, -59, 9, -69, 74, -65, -64, 3, 94, -52, -46, 75, 53, 1, -2, 5, 69, 14, 19, 26, 66, 57, -17, 34, -50, 26, 12, -14, -45, 10, 54, -42, 14, 6, -80, -24, -45, 20, -48, -3, -2, 20, 43, 11, 23, 22, -4, 13, 57, 15, 18, 67, -2, 52, 5, 6, 28, -22, -4, 0, 24, -2, -38, -32, 5, 30, 0, 56, -24, -38, 35, 42, -21, -72, -8, -60, 0, -22, -21, -12, 12, -30, 1, -43, 58, -9, -38, 1, -5, -39, -38, 46, -23, -19, 54, 9, 33, 35, -7, -58, 65, 5, -58, -28, -52, -11, 92, -47, -19, 59, 10, 16, -11, -4, -44, -14, 38, 41, 6, 52, -25, -3, 86, 3, -2, 57, -28, 28, -26, -4, -15, 62, -20, -38, -73, 59, 37, -12, -29, -11, 0, -21, 0, -47, -9, -38, -15, 5, 38, -23, -27, 49, -14, -66, 56, -52, 73, -71, -28, 1, 30, -6, 53, -24, -10, 9, 1, -33, -42, 25, 19, -37, -9, 52, 15, 127, 2, -1, -59, 0, 11, -8, 60, 15, -26, 54, -35, 71, -12, 19, 81, -91, 5, 31, -82, -49, -49, -3, -28, -69, -7, -76, 8, 58, -3, 39, -35, -10, 28, 78, -15, 22, 1, -13, -3, -87, -5, 5, -39, -2, -62, 9, -2, -21, 16, 73, 6, -63 ]
[ 216, 0, 246, 238, 127, 23, 202, 221, 255, 159, 49, 58, 137, 71, 141, 94, 117, 180, 41, 178, 138, 246, 41, 25, 157, 245, 76, 234, 142, 170, 192, 151, 131, 61, 112, 166, 109, 30, 221, 209, 48, 63, 57, 131, 188, 159, 125, 115, 106, 160, 133, 200, 67, 15, 160, 191, 221, 70, 181, 185, 111, 23, 186, 148, 226, 189, 76, 187, 6, 50, 154, 184, 163, 110, 223, 71, 116, 9, 21, 13, 166, 203, 135, 59, 241, 206, 23, 221, 44, 85, 54, 14, 44, 251, 79, 77, 4, 162, 108, 194, 153, 223, 214, 108, 71, 223, 121, 143, 48, 138, 145, 60, 194, 112, 243, 81, 24, 161, 146, 154, 102, 121, 181, 108, 3, 77, 132, 78 ]
20231101.ab_3532_4
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%88%D1%8B%D0%BD%20%D0%95%D0%B8%D2%9B%D3%99%D0%B0
Амшын Еиқәа
Васильева Е. Д. Рыбы Чёрного моря. Определитель морских, солоноватоводных, эвригалинных и проходных видов с цветными иллюстрациями, собранными С. В. Богородским. — М.: ВНИРО, 2007. — 238 с. — 200 экз. — ISBN 978-5-85382-347-1.
[ 22, 81, -43, 28, -19, -64, -26, -63, -16, -28, -60, -114, 6, -15, -57, -12, 28, 34, 28, -10, -9, -5, 2, -37, 20, 54, 32, -66, 88, -20, 5, -47, -35, 36, 29, 37, 31, -6, -16, 37, -48, -14, 24, 7, 3, -47, 16, -38, 127, 59, -29, -11, 10, 6, 9, -52, 0, 47, 2, 29, 8, 20, -56, 57, -13, 31, 11, 68, -3, 23, 22, 28, 20, -9, -112, 37, 59, 43, 25, 56, 5, -13, 80, 37, -14, -38, -1, 41, -4, -53, 77, 27, -29, 22, -46, -31, 68, -59, 7, -14, -37, -33, -43, -10, 16, 20, -39, -54, -23, 50, 36, 66, 47, -73, -108, -72, 16, 5, -80, 5, -31, 78, -20, -23, -19, 60, 58, -29, 32, -8, -9, 33, 49, 18, -13, 61, 102, -27, 10, 53, -21, 27, -1, -33, -16, -31, 31, 0, 1, -35, -12, 3, -13, -32, 5, -26, -58, 36, -27, -25, 43, -16, -2, -38, 8, -60, 53, 12, 54, -32, 48, 44, -11, 7, -22, -75, -11, 22, 34, -52, 29, -35, -14, 41, 23, 27, 0, 12, 12, 12, -28, -38, -19, -19, -36, 65, 81, -8, 6, 33, 0, -31, 7, -17, -14, 22, 20, -51, -52, 66, -41, -52, 33, 67, -32, -64, -3, -29, -4, -22, 89, -8, -7, 38, 14, 17, -26, 5, -8, 11, 38, 31, 50, -72, 65, -15, 22, -18, 2, -61, 13, 14, -19, 0, 4, 8, 3, -34, 72, -21, -39, 38, -19, 20, -21, -9, 77, -9, -7, -36, -114, -33, 16, 13, -71, -11, -6, 35, 22, 7, 32, -14, -9, -9, 13, 15, -25, -15, -31, -20, 75, 6, -13, -68, -95, 13, 12, -6, -128, 39, 14, -33, -21, -29, -55, 10, 2, -45, -66, 27, -5, 23, 100, -13, 69, 80, -44, 56, 42, -56, -7, -20, -17, 7, -39, -18, -53, -42, -6, 45, 13, -20, 68, 53, -43, -14, -22, -80, -25, -19, 127, 50, 20, 15, 24, -9, -89, -93, -66, 38, -8, 9, -10, 47, 0, -59, -31, -39, -49, -101, 3, 72, 20, 21, 56, -3, -8, -60, 10, -38, 10, -90, -39, 53, -20, 38, -1, 0, -21, 52, -15, 10, 60, -17, -16, 35, -5, -23, -10, 19, -14, -13, 17, -1, -6, 12, 33, -21, 17, -23, 7, -60, 10, -18, 18, -22, -65, 6, -33, -36, 32, -55, -15, -21, -15, 32, 7, -5, -7, 65, -94, -27, 21, -45, -51, 8, -68, 47, -40, -11, -24, -31, -15, 14, -9, 25, -11, -77, 119, 14, 8, 21, -6, -31, -36, -38, -66, 15, -24, 30, 40, -77, 52, -3, 59, -19, -35, -19, -5, 48, -50, 36, 15, 18, -18, 48, -21, -33, 15, -37, 0, 7, -32, -4, -29, -6, 65, 17, -26, 47, -31, 58, 29, -55, 61, 30, 20, -42, -47, 52, -31, 42, 73, -66, -3, 48, 67, 63, 31, -28, -69, 5, 6, 4, 59, 40, 28, -36, -12, -34, 49, -13, -3, -14, -3, -33, -2, 21, -22, -20, -10, 11, 19, 23, 60, -1, 26, -45, 1, -39, 18, 23, -12, 23, 12, 0, -39, 0, -80, -47, 0, -30, 70, 54, -71, -57, 21, 7, 40, 25, 14, 7, 22, 24, -22, -45, -10, -42, -101, -13, 53, -44, -60, -60, 7, 16, -58, -45, 28, 4, -16, -31, 12, 40, 27, -21, -5, -31, 40, -38, 16, -1, 17, -58, -23, -24, 52, 3, -10, 12, -6, -43, 34, -4, -50, 6, 9, -14, 30, 35, 10, -14, 54, 11, -5, 0, -33, 80, 46, 51, -43, 4, -44, -51, -2, 53, 43, -6, -1, 53, 11, 0, -1, 10, -7, 16, -18, 13, -8, 0, -25, -10, 4, -2, 15, -12, -33, 0, -7, 13, -27, -13, -48, -2, -49, -79, -8, 33, 0, -1, 27, -95, 31, 3, -17, 22, 9, -61, -12, -39, 38, 7, 24, -21, -37, 21, 15, 22, -44, 49, 30, 18, 20, 75, -19, -43, -16, 67, 46, -43, 42, 12, -4, 4, 16, 66, -55, -52, -10, 27, 46, 32, -17, -12, 22, 47, -4, 46, 20, -9, -17, 46, -37, 41, 34, -11, 39, 58, -40, 19, 11, 45, -17, 0, -33, -14, 36, 1, -20, 1, 4, -72, -40, -11, 5, 6, -16, -7, -38, 7, 7, -29, -3, 24, -11, 23, 39, -13, -21, 3, -29, -27, -27, 23, 18, -48, -25, -45, 124, 14, 36, 0, -24, -51, 68, 43, -1, 20, 7, -53, 19, 36, -42, -12, -7, -7, 58, 69, 51, 62, -3, 27, -4, -21, 15, 2, 7, 24, 4, -7, -23, -15, -11, -80, 19, 0, 53, -64, 53, -24, -72, -22, 22, -13, 25, 25, 20, 40, 52, 4, -36, -32, 89, -33, -37, -66, -8, -54, 28, -101, 127, -47, -58, -10, 45, -44, -60, 65, 53, 5, -43, 36, 63, -14, 36, 32, 67, 48, -49, 65, -17, 10, 21, 11, -75, -11, 47, -48, -12, -10, -13, -4, -26, 18, -55, 18, 16, 40, 45, 8, 7, 45, -26, 37, 80, -21, 51, 66, 17, 42, 16, -1, 64, -14, -8, -3, 2, -12, -21, 4, -6, 11, -10, 19, 3, -1, 31, 11, 2, -59, 11, -33, 10, -72, -37, -9, 20, -54, 6, -13, 40, -10, -19, -10, -3, -34, -44, 37, -66, 15, 6, 53, 13, 38, 1, -15, 80, -5, -70, -28, -70, -24, 90, -23, 3, 36, 13, 9, 2, 11, 20, 22, 20, 39, -4, 54, -5, -23, 89, 4, 10, 33, -37, 50, -20, -1, -77, 56, 22, -48, -59, 80, 11, 3, -29, -80, -15, -51, -26, -35, 25, -41, -35, 20, 85, -16, 20, 39, -30, -61, 33, -45, 40, -50, -15, 15, 7, 8, 48, -31, -27, 22, 2, -26, -69, 25, 60, -25, 12, 107, 26, 103, -62, 0, -36, 25, -1, -8, 79, 20, -14, 45, -11, 59, 17, -37, 115, -30, 21, 19, -75, -43, -26, 39, -12, -77, 12, -70, 21, 45, 3, 53, -13, 0, 10, 88, -27, 27, 15, 0, -15, -40, -8, 11, -71, 12, -53, 2, 66, -25, -3, 61, 17, -43 ]
[ 208, 8, 226, 234, 121, 58, 206, 253, 119, 159, 177, 52, 160, 199, 141, 70, 157, 180, 57, 36, 139, 180, 105, 252, 27, 166, 76, 9, 215, 170, 222, 148, 131, 30, 48, 198, 97, 150, 216, 65, 176, 62, 21, 131, 226, 149, 89, 18, 106, 164, 134, 73, 65, 79, 5, 168, 93, 44, 53, 185, 103, 159, 136, 17, 234, 221, 44, 255, 2, 51, 56, 168, 210, 110, 215, 70, 117, 82, 148, 6, 182, 57, 223, 27, 113, 205, 150, 221, 54, 49, 150, 70, 60, 219, 15, 79, 131, 162, 252, 130, 137, 219, 215, 32, 95, 219, 248, 149, 186, 138, 129, 126, 130, 255, 211, 209, 156, 9, 178, 158, 102, 245, 53, 172, 75, 221, 197, 102 ]
20231101.ab_3532_5
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%88%D1%8B%D0%BD%20%D0%95%D0%B8%D2%9B%D3%99%D0%B0
Амшын Еиқәа
Зайцев Ю. П., Поликарпов Г. Г. Экологические процессы в критических зонах Чёрного моря (синтез результатов двух направлений исследований с середины XX до начала XXI веков) // Мор. екол. журн. — 2002. — 1, N 1. — С. 33-55
[ 35, 107, -16, 28, -6, -3, -30, -82, -28, -18, 0, -89, 17, -1, -43, -3, 37, -30, 45, -1, -26, 48, 59, -85, 73, 31, 65, -44, 106, 20, -1, -59, -53, 31, 31, 48, 46, 29, 10, 0, -34, -28, -4, 22, 3, -7, 15, -8, 89, 35, -9, -6, 23, -7, 3, -24, 9, 113, -12, 35, 9, 30, -39, 71, 7, 17, 10, 29, -12, 3, 22, 17, -5, 14, -48, 26, 12, 6, 17, 1, 15, -25, 109, 33, -25, -40, 4, 30, 28, -46, 65, 36, -15, -12, -14, -36, 43, -58, -9, -22, -2, -20, -18, 3, -23, -2, -35, -25, -5, 48, 15, 68, 66, -64, -79, -3, 30, 15, -48, 35, 22, 61, -1, -12, -24, 34, 80, -15, 34, 25, -40, 49, 9, 5, 13, 60, 98, -36, 72, 84, -19, 19, -21, -30, -29, -42, -2, -17, -4, -21, -62, -10, -14, 20, 24, -19, -53, -12, -24, -15, 22, -60, 1, -37, -5, -36, 67, -12, 46, 15, 60, 2, -29, 18, 23, -64, -37, -7, 56, -49, 61, -44, -4, 98, -30, -14, -15, 4, 58, -9, 40, -14, -26, -71, -54, 61, 29, 1, -18, 6, 35, -13, 17, -17, -26, -9, 16, -11, -62, 71, -30, -35, 3, 43, -50, -24, -29, -10, 18, 54, 57, 16, -29, 16, 10, 37, -57, -20, 23, 23, 14, -11, 55, -73, 91, -15, 33, -21, 31, -92, 18, -1, -34, -40, -35, -51, -23, -76, 47, -72, -2, 20, -11, 14, 52, 15, -12, -19, -15, -23, -2, -18, 42, -4, -38, -28, 38, 34, -1, 35, 12, -26, -18, -19, -5, -28, -6, -45, 0, -9, 60, -5, -9, -45, -73, 48, -57, 13, -76, 72, 56, -45, -40, 14, -33, 4, -9, -32, -26, 33, 13, 37, 90, -3, 61, 81, -54, 34, 12, -4, -8, -31, 32, 20, -26, 44, -44, -66, -23, -8, -39, -42, 1, 69, -44, 20, -6, -55, -23, 6, 127, 45, 19, -1, 48, 22, -62, -94, -14, 13, 53, 36, -10, 9, 2, -30, -16, -59, -6, -38, 17, 48, 24, 14, 40, 36, 55, 29, -2, -63, 37, -93, -23, -3, 7, 55, 12, 21, -29, 35, 11, 14, 95, 39, -56, 58, -9, -14, 4, -10, -24, -12, 38, 12, -22, 8, 66, -19, 7, -17, 25, -77, 35, -79, -3, -2, -22, 19, -21, -34, 55, -58, -28, -27, 41, -38, 2, 9, 39, 46, -83, -11, 50, -56, -7, -16, -66, 86, -50, -29, 4, -9, -30, 9, -15, 1, -10, -81, 79, 48, 40, 72, 27, -65, 7, -19, 21, -41, -17, -22, 53, -68, 33, 0, 103, 3, -6, 16, -15, 17, -103, -2, -67, 24, -23, 127, 8, -10, -25, -28, -55, 19, 17, -29, 10, -48, 109, 35, -24, 31, -46, 57, 17, -44, 63, 36, 37, -63, -29, 17, -44, 47, 24, -84, 13, 46, 80, 71, 26, -9, -2, 12, -16, 16, 33, -5, 59, -9, 41, -32, 126, -23, 17, -37, 8, -56, -27, 23, -47, 29, -21, -29, -4, 25, 49, -39, 22, -40, 0, -25, 41, 28, -20, 34, 21, 15, -45, 32, -27, 12, -44, -53, 41, 28, -27, -66, 41, -16, 75, 10, 15, -47, 6, 9, -16, -7, -21, -33, -50, 11, 87, -17, -56, -56, 10, 19, -39, -27, 18, -38, -16, 16, 10, 36, 35, -29, 5, -32, 24, 7, 35, 44, 51, -12, 1, -50, 19, -26, -25, -16, -21, -25, 37, 7, -18, -38, 9, -15, -26, 2, -16, -38, 4, -15, -26, 12, -24, 67, 49, 33, -44, 22, -56, -36, -37, 82, 20, 35, -15, 34, 47, 8, -60, 33, -9, 0, -14, -47, -34, -35, 43, -70, -43, -2, -6, -49, -55, 15, -31, 0, -12, 18, -38, 2, -49, 0, 7, -13, 9, 8, 6, -49, 33, -28, -23, 20, 26, -31, 0, 16, -7, 12, 76, -57, -22, 9, 39, -21, -21, -16, 18, 34, 30, 29, -18, -3, -14, 32, 15, -31, -1, 32, 26, 9, 25, 32, -54, -24, -9, 27, 14, 46, -21, -5, 8, 40, -23, 2, -74, -25, -30, 65, -19, 22, 52, -34, 80, 70, -52, 9, 4, 64, -6, 20, -39, -39, 43, -13, 19, 7, -51, -23, -42, 3, -36, -7, -37, -12, -50, -31, 36, -4, 0, -17, -28, 39, 7, -1, -4, 22, -30, -84, -18, -5, -22, -43, -53, -8, 97, -15, 63, 34, 16, -56, 45, 71, -6, 66, 14, -48, 0, 50, -23, -9, -23, -20, 37, 64, 29, 34, -2, 41, -44, 12, 11, 7, -21, 0, -22, -51, -12, -52, 2, -21, -37, -24, 79, -67, 54, -18, -37, -3, 17, 10, 12, 43, 55, 20, 41, 40, -3, -27, 53, 28, 18, -46, 13, -42, 1, -32, 66, -61, -67, 9, 72, -51, -1, 42, 1, 4, -17, 34, 45, 25, 6, 8, 80, 49, -25, 38, 57, -23, 23, -42, -43, 7, -17, -38, -41, -11, -2, -13, -23, -12, -49, 24, 16, 50, 50, 20, 37, -5, -17, 30, 51, 21, 26, 49, 18, 49, 7, 21, 45, -35, -7, -5, -2, 32, 0, -4, 84, -15, 27, 49, 4, -15, -1, -2, 2, -68, -7, -36, 10, -11, -35, -21, 28, -50, 0, -68, 10, -31, -34, 20, 39, -23, 2, 69, -58, -15, 77, 7, 35, 74, 36, -65, 103, -3, -70, -29, -79, 9, 112, -57, -25, 44, 7, 10, 11, -32, -10, -7, -5, 18, 28, 44, -9, -30, 86, 51, 15, 54, -60, 45, -8, 15, -44, 54, -38, -45, -56, 104, 45, -5, -108, -18, 0, -32, -10, -30, 2, -36, -50, -12, 24, -25, -48, 4, 4, -16, 46, -23, 30, -59, -3, -24, 8, -9, 69, -17, -7, 43, 13, -36, -29, 2, 50, -42, -17, 75, 22, 127, -9, 20, -65, 8, -2, -26, 12, -35, -16, 56, 1, 41, -6, 14, 67, -61, 8, 2, -77, -37, -39, -20, -35, -37, 12, -43, 8, 34, -40, -11, -32, 15, 30, 57, -20, 20, -13, -20, -14, -81, 15, -14, -19, 8, -30, 0, 1, -17, -12, 84, 12, -42 ]
[ 208, 40, 166, 238, 127, 26, 202, 221, 247, 95, 179, 176, 129, 7, 141, 198, 223, 180, 0, 96, 162, 246, 41, 26, 29, 162, 76, 61, 206, 170, 128, 151, 2, 54, 2, 133, 101, 30, 216, 208, 52, 123, 29, 131, 252, 143, 125, 35, 106, 132, 139, 200, 73, 79, 168, 189, 69, 134, 181, 185, 111, 150, 170, 148, 106, 221, 76, 187, 6, 50, 122, 250, 131, 36, 151, 71, 117, 8, 21, 91, 166, 217, 143, 25, 241, 205, 22, 221, 44, 64, 167, 64, 46, 219, 15, 93, 8, 163, 252, 234, 153, 223, 218, 64, 31, 159, 248, 107, 136, 138, 155, 62, 134, 120, 115, 213, 24, 136, 154, 138, 102, 117, 39, 108, 11, 29, 9, 102 ]
20231101.ab_3532_6
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%88%D1%8B%D0%BD%20%D0%95%D0%B8%D2%9B%D3%99%D0%B0
Амшын Еиқәа
Иванов М. В., Вайнштейн М. В., Гальченко М. Ф. и др. Распределение и геохимическая активность бактерий в осадках // Изучение генезиса нефти и газа в Болгарском секторе Чёрного моря. София, 1984. С. 150—181.
[ 28, 74, -68, 29, -7, -40, -13, -70, -41, -14, -26, -85, -3, -20, -54, -27, 44, -30, 43, -8, -49, 44, 44, -67, 33, 44, 69, -79, 79, 11, -10, -57, -54, -12, 37, 31, 34, -17, -23, 31, -34, -5, -15, 36, -8, 12, 5, 0, 105, 41, -18, 27, 10, -31, -12, -9, 9, 87, -22, 35, 23, 21, -89, 73, 56, 78, 48, 8, 6, 3, 22, -23, 1, 10, -49, 60, 36, 9, 33, 28, -3, 2, 58, 23, 38, -12, 0, 45, 31, -24, 61, 40, 51, -5, -23, -22, 26, -33, 4, -21, 29, -4, -32, 32, -10, 26, -30, -8, 34, 42, 35, 43, 14, -44, -74, -34, 12, -2, -52, -8, -13, 12, 0, 34, 17, 8, 51, -40, -19, 1, 13, 32, 37, 4, -33, 75, 96, -50, 96, 83, -46, 23, -20, -48, -58, -58, 36, -31, -14, -16, -83, -25, 19, -45, 25, 7, 5, -4, 0, 0, 19, -17, 14, -34, 9, -57, 50, 17, 38, -49, 43, 28, -38, 4, -26, -64, -40, 30, 89, -26, 87, -13, 0, 82, 0, -16, 2, -8, 53, 43, -37, 34, -12, -28, -59, 73, 46, 25, -26, 4, 26, 0, 29, -29, -36, -6, 23, -16, -23, 26, -10, -14, 31, 14, -20, -28, 28, -36, 8, -14, 64, -36, 33, 32, -13, 5, -59, 15, -24, 13, 20, -19, 59, -89, 61, -7, 4, -6, 21, -93, 44, -18, -17, 0, -81, 22, -31, -79, 39, -24, -28, 31, 17, -37, 65, 37, 56, -15, -8, 3, -28, -42, 54, -21, -21, -27, 17, 46, -21, 33, -35, 13, -18, -32, 2, -13, -19, -80, -17, -56, 2, 26, 7, 12, -49, 15, -19, 17, -57, 62, 37, -11, -29, 20, -16, 0, -28, -18, -44, 26, 38, 51, 127, 7, 8, -8, 1, -3, -35, 27, -22, 16, 19, 22, -51, 31, -52, -42, -32, -9, -31, -48, -28, 39, -54, 28, 0, -28, -7, 13, 127, -10, -5, 7, 39, 10, -15, -82, 34, 41, 32, -12, -7, 3, -5, 17, -23, -62, -39, -26, 54, 88, 13, -7, 28, 1, 37, 8, 2, -44, 77, -88, -16, -10, 34, 55, 19, 21, -19, 61, -11, 40, 94, -24, -43, 49, 32, -47, 1, 58, 2, -4, 54, 1, -48, 13, 78, -1, -3, -60, -17, -57, 0, -2, 26, 0, -52, 3, -29, -17, 47, -35, 38, -38, 24, 90, 16, -20, 16, 0, -22, -45, 27, -56, -12, 17, -4, 44, -41, -5, -1, 20, -6, -4, -66, -21, 5, -82, 127, 56, 59, 15, 4, -57, 0, -28, -16, -51, 22, -51, 22, -2, 4, 1, 95, -27, -17, -2, -19, 57, -95, 0, -32, 58, -28, 122, 28, 0, -36, -29, -64, -1, 0, -1, 47, -51, 48, 40, -7, 32, -52, 64, 9, -39, 2, 57, 11, -48, -39, 14, -36, 39, 38, -75, -21, 33, 75, 52, -14, -20, -20, 23, -21, 15, 29, 2, 38, 9, 23, -58, 100, -22, 14, -26, -4, -69, -29, 25, -29, 22, -17, 6, 0, 27, -1, 0, 50, -41, 46, -64, 28, 2, 29, 40, 29, -15, 17, 42, -68, 15, -37, -37, 3, -13, -37, -93, 36, 21, 50, -8, 6, -41, 22, -11, -13, -14, 11, -22, -45, 13, 9, -2, -87, -85, 31, 46, -30, -27, -7, -36, 27, -32, -4, 47, 51, -39, 1, -30, 20, 6, 13, -8, 0, -9, -20, 2, 17, -22, -26, -7, 0, -38, 65, -7, 22, -30, -28, -10, -14, -3, 44, -19, -21, 13, 12, 26, 23, 31, 30, 44, -34, 36, -59, 6, -60, 127, 50, -1, -8, 5, 0, -20, -15, 13, 0, 8, -6, -19, 16, -9, 16, -83, -17, 21, -17, -29, -18, 36, 4, -13, -2, 20, -28, 0, -29, 1, 3, -64, -20, 46, 15, -2, 35, -24, -5, -10, -17, -27, 5, 32, -50, -11, 42, -85, 24, 24, -3, -12, -15, 19, 36, 34, 27, 52, 51, -9, 4, 49, 7, -57, 1, 3, -11, 33, 41, 18, -57, -48, -12, -19, 22, 73, -33, 23, 70, -27, 60, -29, -58, -26, 5, 24, -14, -15, 28, -20, 51, 53, -53, -1, -4, 44, -29, 28, -8, -122, 47, 13, 66, -9, -7, -50, -8, -31, -48, 24, -22, -1, -40, -13, -32, -18, 0, 12, -29, 4, 26, 13, 19, -14, -16, -6, 7, -39, -9, -76, -23, -25, 27, -22, 3, 37, -30, -48, 59, 68, 15, 3, 0, -48, 47, 4, -26, 1, 0, -14, 38, 23, 1, 19, -19, 50, -52, 44, 17, 2, -36, -5, 0, -51, 4, -59, 0, 8, -38, -45, 102, -79, 45, 0, -106, -54, 5, -53, -19, 38, 41, 0, 32, 19, -48, -19, 67, 39, 19, -41, -29, -53, 1, -35, 69, -65, -106, 19, 37, -39, -61, 127, -19, 39, -21, 58, -13, 17, 24, 36, 69, 80, -53, 52, -55, 29, 14, -13, -18, 33, 30, -31, 9, -19, -69, -28, -56, 25, 10, 20, -8, -25, 20, -52, -17, 77, 20, 29, 75, -68, 16, 87, 10, 44, 0, 33, 44, -46, -20, 4, 22, 13, -48, -1, 25, 34, 32, 29, -24, -37, 0, 23, -20, -62, -25, -29, -26, -72, -41, 12, 21, -55, 7, -47, 42, -28, -27, 0, -4, -29, -7, 57, -72, -16, 57, 3, 51, 102, 40, -53, 70, -24, -63, -7, -24, -47, 50, -16, -15, 58, 24, 10, -24, 18, -1, -28, 11, 51, 11, 38, -66, 0, 27, -7, 9, 70, -71, 21, -25, -18, -34, 23, 33, -37, -59, 108, 12, -18, -23, -26, -14, -41, 35, -38, 24, -4, -52, -24, 10, -17, -17, 27, 29, 6, 28, -32, 15, 4, -10, 6, -17, 14, 12, -15, 0, 1, 4, -38, -62, -13, -10, 4, -16, 20, -51, 127, 6, -8, -42, 0, -9, 27, 48, -13, -24, 47, -27, 69, -1, 28, 49, -21, 9, -23, -45, -23, -16, -71, -71, -21, 22, -80, -4, 88, -35, 8, 5, 2, -3, 42, -9, -4, 16, -36, -5, -106, -10, -5, -16, 4, -44, -10, -29, -32, 12, 61, 27, -29 ]
[ 208, 0, 166, 236, 57, 23, 216, 221, 254, 223, 123, 184, 169, 79, 136, 126, 125, 180, 32, 187, 171, 180, 107, 173, 29, 226, 76, 171, 86, 170, 148, 155, 146, 53, 32, 245, 101, 31, 165, 208, 22, 103, 57, 67, 190, 143, 89, 187, 112, 180, 174, 201, 68, 47, 162, 184, 85, 198, 181, 185, 103, 23, 234, 21, 218, 251, 72, 234, 38, 48, 154, 233, 138, 130, 127, 87, 103, 41, 25, 89, 160, 203, 31, 187, 112, 218, 50, 197, 56, 16, 55, 136, 44, 251, 111, 92, 172, 178, 124, 226, 153, 87, 214, 104, 114, 123, 249, 223, 48, 26, 145, 62, 130, 118, 246, 209, 152, 40, 158, 214, 225, 89, 101, 104, 9, 116, 129, 14 ]
20231101.ab_3532_7
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%88%D1%8B%D0%BD%20%D0%95%D0%B8%D2%9B%D3%99%D0%B0
Амшын Еиқәа
Биркун А. А. мл., Кривохижин С. В. Звери Чёрного Моря. — Симферополь: Таврия, 1996. — 96 с. ISBN 5-7780-0773-6
[ 13, 82, -32, -8, 17, -28, -29, -82, -17, -22, -46, -71, -17, -34, -58, -23, 42, 55, 55, -24, -27, -12, 18, -38, 24, 61, 20, -69, 119, -7, 30, -63, 0, 31, 5, 9, 22, -37, 0, 36, -20, -1, 14, 23, 16, -11, 7, -32, 107, 31, -1, 30, -2, -3, -31, -19, 38, 53, -27, 0, 8, 9, -30, 66, -13, -8, -13, 12, -12, 8, -6, 16, 22, -9, -83, 43, 54, 52, 30, 51, 7, -7, 96, 56, -7, -39, -22, 52, 6, -39, 40, 32, 13, 35, -8, -33, 60, -55, -25, -30, -33, -43, -66, 0, 2, 10, -47, -49, -42, 40, 21, 64, 67, -79, -124, -40, 27, 19, -60, 26, -40, 79, -8, -34, -38, 85, 64, -9, 29, -6, -30, 42, 25, 7, 7, 61, 65, -4, 54, 76, -15, 21, -23, -16, -20, -39, 45, 24, -2, -17, -16, 26, -22, -30, 56, -18, -47, 14, 4, -52, 55, -2, -7, -49, -11, -76, 56, 15, 32, 0, 42, 6, -71, 8, 7, -51, -11, 24, 54, -34, 57, -53, 17, 62, 35, 14, -15, 16, 24, 25, -26, -44, -22, -12, -37, 44, 98, -5, 28, 38, -8, -28, 21, -11, -26, 23, 14, -26, -64, 74, -33, -66, 21, 46, -41, -43, 10, 22, -15, -14, 99, -1, -36, 14, 1, 17, -28, -25, 29, 4, 10, 34, 42, -67, 98, 14, 38, -30, -5, -71, 27, 22, -34, -13, -21, -35, -16, -81, 65, -49, -32, 36, -20, 19, 3, 9, 105, 11, -37, -16, -75, -41, 0, 13, -63, -44, 1, 44, 26, 23, -11, -12, -33, 7, -4, 20, -30, -19, -1, 23, 83, 17, -27, -73, -106, 35, 9, -6, -128, 33, 2, -21, 16, -33, -37, 0, -18, -11, -34, 32, -19, 36, 99, 0, 77, 75, -35, 52, 84, -50, -16, -25, 11, -16, 27, -1, -26, -45, -4, 26, 14, -31, 68, 50, -19, 32, -45, -62, -28, 25, 127, 89, 13, 33, 48, 31, -80, -98, -40, 42, -11, 5, -18, 35, 13, -41, 0, -33, -77, -97, 3, 82, -21, -1, 31, 1, 8, -7, -4, -46, 3, -58, -59, 41, -2, 45, -1, 7, -41, 46, 19, 30, 86, 3, -17, 18, 18, -35, -14, 28, -9, -36, 37, -29, 2, 16, 37, -5, 19, -5, 36, -43, 4, 20, 35, -44, -65, 0, 3, -18, 53, -67, -15, -22, -33, 3, 1, 0, 22, 53, -78, -48, 25, -55, -15, -9, -73, 43, -36, -14, -28, -24, -14, 12, -3, -23, 3, -19, 81, 20, 20, 21, 0, -48, -53, -36, -69, 16, -25, 21, 47, -74, 47, -22, 102, -16, -36, -10, -32, 53, -62, 37, 2, 15, -19, 54, -45, -11, -14, -6, -19, 10, -2, 7, -2, -20, 77, 24, -36, 68, -50, 65, 31, -58, 64, 55, 23, -42, -61, 38, -26, 52, 55, -66, 17, 31, 71, 75, 27, -42, -33, 27, 17, 21, 44, -2, 38, -32, -27, -12, 44, -5, 0, -44, 7, -51, -28, 35, -18, 4, -13, -9, 2, 16, 34, -16, 2, -33, 8, -59, 34, 36, 2, 34, 17, -1, -10, 31, -98, -22, 8, -6, 14, 35, -74, -68, 22, -16, 52, 20, 0, 13, 4, 35, -20, -52, -15, -73, -72, 7, 48, -22, -42, -50, 0, 29, -73, -35, 52, -63, -8, -44, -11, 55, 23, -32, -20, -23, 23, -19, 16, 5, 20, -23, -29, -6, 2, -3, 7, 5, -19, -17, 41, -4, -10, 5, -12, -30, 4, 8, 17, -9, 36, 25, -9, -4, -12, 50, 25, 38, -44, 37, -2, -20, 37, 34, 50, 12, -5, 68, -2, -17, -22, -1, -31, 37, -2, -2, 3, -5, 13, -55, -36, 1, -19, -7, 2, -13, -30, 10, -19, -20, -65, 43, 9, -65, -40, -9, 3, 15, 9, -72, 45, -32, -8, 9, 27, -42, -34, 14, 11, -21, 35, -68, -26, 35, 6, 48, -18, 67, 68, 36, 15, 60, -10, -27, -18, 49, 37, -62, 49, 2, 8, -6, -1, 84, -43, -76, -17, 37, 7, 24, -36, -2, 12, 32, -69, 24, -9, 5, -3, 25, -20, 10, 39, -17, 43, 50, -38, 5, 24, -3, -18, 5, -9, -37, 29, -13, -6, -13, -28, -17, -40, 0, -17, 5, -28, -10, -34, 0, 31, -20, -10, -11, -14, 33, 22, -10, -8, -14, -7, 10, 20, -1, 3, -55, -33, -64, 87, 7, 27, 33, -2, -27, 58, 48, -7, 15, -3, -50, 5, 11, -52, 8, -1, 0, 61, 35, 29, 43, -8, 43, -62, -14, -5, -18, 3, 15, -23, -19, -43, -21, 4, -53, -22, 1, 33, -55, 29, 2, -33, -15, 28, 11, 33, -17, 6, 50, 20, 5, 6, 1, 109, -19, -15, -43, -12, -31, 56, -104, 118, -58, -48, -7, 60, -46, -56, 52, 42, -6, -35, 22, 32, -5, 45, 14, 90, 53, -41, 54, 6, 11, 27, 31, -24, -5, -7, -46, -27, 45, -2, -4, -49, 35, -46, 19, 6, 13, 28, -32, -18, 46, -42, 38, 89, -37, 55, 60, 51, 83, 7, 17, 53, -33, 0, -22, 9, -32, -29, 4, -19, 28, -28, 26, -3, -21, 17, 22, 2, -55, -1, -50, 36, -58, -53, -25, 34, -44, -14, -19, 80, -24, 0, 19, -23, -47, -43, 33, -30, -7, 16, 4, -12, 24, -23, 0, 101, -23, -71, 3, -81, -10, 85, -36, 6, 14, 4, 13, -10, 9, 42, 20, 32, 51, -44, 46, 6, 1, 48, -10, 18, 16, -24, 24, -57, 30, -79, 27, 43, -45, -56, 101, 7, 4, -52, -58, -21, -45, 6, -50, 33, -18, -29, 12, 92, 15, 17, 35, -64, -94, 52, -27, 64, -43, -42, 48, 11, 22, 28, -21, -20, 26, 16, 0, -54, 43, 19, -36, -15, 91, 69, 127, -42, -5, -56, 6, 7, -9, 32, -8, -11, 29, 14, 32, 11, 8, 94, -49, 18, -7, -54, -32, -51, -2, -18, -41, -4, -63, 13, 45, -17, 31, -32, -2, 53, 115, -9, 62, 19, -30, -16, -59, -20, 6, -50, 8, -58, 6, -13, 8, -1, 97, 29, -98 ]
[ 200, 0, 226, 234, 251, 58, 208, 221, 21, 159, 177, 188, 129, 199, 141, 70, 159, 180, 49, 38, 131, 246, 107, 220, 27, 38, 76, 201, 207, 184, 192, 151, 195, 60, 81, 198, 105, 23, 216, 161, 180, 127, 21, 163, 120, 149, 125, 146, 234, 230, 135, 200, 65, 47, 133, 168, 93, 5, 53, 185, 111, 158, 138, 148, 234, 253, 44, 191, 6, 50, 24, 184, 178, 78, 199, 79, 65, 41, 36, 99, 166, 105, 223, 27, 145, 205, 86, 217, 32, 81, 134, 26, 60, 211, 127, 67, 9, 179, 191, 130, 137, 155, 223, 4, 94, 91, 250, 149, 56, 136, 177, 53, 146, 247, 222, 213, 156, 41, 242, 158, 118, 113, 167, 232, 3, 77, 133, 94 ]
20231101.ab_3533_0
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%B0%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%D1%82%D3%99%20%D0%B3%D0%B5%D1%80%D0%B1
Аԥсны аҳәынҭқарратә герб
Аԥсны Аҳәынҭқарратә Герб хыхьынтә ҵаҟала еиҟароу ҩ-хәҭакны – ашкәакәеи  аиаҵәа ԥшшәи рыла ишоу ԥыракуп. Агерб ацәаареи асиужеттә еиҿартәашьеи - хьыԥшшәылоуп. Агерб ҵаҟатәи ахәҭаҟны аа-кәакьк змоу ихьыԥшшәылоу аеҵәа ануп. Агерб аҩадатәи ахәҭаҟны симметриала ашкәакәеи аиаҵәа ԥшшәи ирнубаалоит ҩ-еҵәа хьыԥшшәылак.
[ 52, 59, 24, 43, -28, 22, -37, -45, -16, 20, -30, -15, 13, -19, 4, 13, 9, -10, 13, 1, -6, 20, 3, -56, -74, 113, 41, -103, 42, -22, -8, -21, 27, 35, 0, -11, 29, -10, 22, -20, -13, 3, 19, 32, -2, 3, -19, -42, 36, 20, 3, 63, -13, -33, -28, 26, -10, 56, 22, 0, 8, 28, 20, 46, 33, -2, -24, 7, -56, -23, 44, -16, 55, -3, -22, -34, 14, 34, 4, 37, 0, -14, 65, -24, 32, -6, 42, -21, -8, -10, 14, 2, 6, 41, -40, -10, -15, 3, -26, -43, -10, -49, -25, 27, -12, -87, -10, 4, 13, 61, 30, 79, 38, -60, -67, -39, 21, -12, -52, -15, -70, 85, -2, -81, -58, 104, 46, 18, -12, -29, -32, -3, 8, 16, -3, 84, 28, -49, 28, 7, 2, 18, 9, 3, -43, -23, -36, -28, -18, -78, 0, -23, -3, 21, 51, -27, -31, -28, -16, -12, 55, -21, -13, -19, 5, -45, 75, -5, 19, 9, -46, 57, -40, 0, 67, 25, -15, 10, 57, -71, 28, 2, -29, 38, 46, 12, -34, -53, 28, 76, -9, -21, -13, -100, -33, -12, 88, -28, 33, 20, 10, 4, 23, 4, -58, -1, 19, 40, -21, 43, -14, -12, 32, 20, -19, -37, 0, 4, -26, -89, 72, -78, 50, 12, -39, -2, -4, 12, -12, -18, 9, -13, 69, 4, -37, -41, -20, -72, -12, 43, -4, 100, 35, -15, 8, 10, -16, -64, -1, -16, 18, 10, -64, -19, -22, 0, -86, -6, 22, -5, 20, -49, 46, -2, -38, -29, 21, -3, 32, 48, 20, -70, -36, 30, 51, 43, -15, 14, -17, 8, 63, 15, -11, -47, -113, -5, 29, -13, 65, -49, 34, -28, 11, 22, -32, 1, 57, -60, -42, 72, -72, 34, 46, 15, 19, 29, -22, 57, -3, -123, 19, 7, 46, 41, -79, 73, -41, -46, -49, -14, 7, -6, 54, 106, -49, -4, -77, -50, 9, 29, -30, 38, 24, -8, 27, 18, -40, -28, -19, 33, -36, 20, -32, 9, -26, -8, -33, 12, 12, -52, 7, 39, -11, 14, 26, 15, 10, 5, 5, -37, -7, 21, -45, 93, 52, 59, -50, 0, 18, 56, -33, -28, -42, -46, -16, 19, -35, 62, 82, -32, -43, 6, 39, 102, 3, 32, 26, -21, 63, 33, 0, -61, 4, 12, 44, 7, -33, 1, 10, -15, 75, -78, -24, -41, 24, -10, 2, 17, 26, 17, -48, -13, 52, -64, -17, 1, 10, 32, -19, 10, -18, -61, 38, 55, 4, 63, -5, -56, 93, 16, -15, -1, 10, 23, -12, 29, -20, 58, -16, 8, 21, -38, 34, -7, -14, 13, 20, 4, -1, -3, -21, 18, -10, -14, -7, 36, 9, 7, -1, -46, -63, -12, -6, -59, -55, 17, 18, 4, -24, -5, -4, 38, -10, -26, 44, 26, 26, -62, -53, -8, -12, 44, 36, -45, 20, 24, 42, 58, 127, -117, -36, 44, -43, 22, 62, -52, 36, -28, -50, -27, -40, 4, 5, 10, 19, -71, -61, 12, -71, -19, -38, 31, -37, 27, 47, -78, 14, 18, 3, -43, 35, 62, 37, 18, 23, 10, -23, 38, -23, 13, -19, 3, -52, 28, -67, -35, 46, 20, 33, 52, 71, 2, 68, 42, 4, 28, 9, 51, -23, 86, -82, 23, -59, -65, 22, 63, -44, -20, 0, -41, -44, -64, 17, 55, -2, -5, -3, -8, 22, -68, 22, 44, 26, -28, -19, -69, 32, -20, 21, -44, -11, 6, -1, 7, -25, 55, -7, -21, 72, 14, 62, -25, 19, 116, 98, 1, 53, 90, 111, 21, -43, 35, -15, -3, -4, 89, 43, 28, 25, 60, -1, -15, 11, -2, -15, 17, 34, 66, 10, -17, -5, -53, 6, -21, -27, -52, 1, -2, -36, -11, 0, 27, -24, 16, 31, -40, -33, -79, -15, 56, 52, -116, 31, 4, 6, 34, 45, -49, 27, 45, -74, 1, 90, -84, 29, -39, -25, -35, -52, 48, 16, 6, 28, 88, -75, 9, -78, 50, 21, -95, 52, 3, -6, -22, -31, 47, -7, -43, -44, 21, 51, 96, 29, -63, 40, -14, 91, -1, 25, 38, -8, 47, 19, 39, 5, 42, 58, 37, -73, -75, -7, -8, -48, 32, -28, -30, 18, -15, 33, 23, 30, -23, -5, 8, -51, 29, -7, 7, -41, 26, 10, 12, 13, -11, -18, 31, -38, -28, -38, -21, -30, 61, 20, -26, -34, -6, -72, -49, 43, -66, 33, 21, 19, -45, 9, -4, -17, -17, -61, -14, 3, 15, -44, 43, 1, 23, 1, 28, 32, -45, 7, 13, 22, 1, 33, 15, 0, -35, 7, -36, -14, -48, -9, 2, 18, 17, 88, -46, 32, 13, -30, 2, 3, 21, -53, 21, -5, -26, 36, 30, -45, -12, -4, -26, -5, -1, 19, -48, 11, -61, 65, -29, -57, 17, 53, -35, -23, -36, -6, 37, -19, -8, -64, 18, 64, 54, 56, 11, -48, 63, -10, 23, -4, 0, -17, -39, 33, -15, -21, 25, -13, 14, 11, -5, 13, -40, -14, 55, -3, 13, 19, -41, -53, 7, 41, 35, 23, 40, 10, 17, 17, 29, 74, -32, -20, 4, 57, 5, -53, -62, -59, 52, -98, 59, -25, -6, 43, 61, 50, -48, 24, -9, 35, -38, -8, -24, 5, -25, -18, -2, 66, -45, 31, -10, -45, -44, -6, 33, -43, 39, -7, -14, -1, -24, -31, 32, 82, 8, -61, -36, -34, 1, 79, -28, -9, 87, 0, 19, 37, -3, -50, -15, -41, 14, 63, -44, -80, -5, -14, -2, -15, -36, 25, 3, 7, 8, 16, -2, 54, -41, -37, 81, 8, -18, -1, -53, -34, -35, 12, -70, 25, 15, -9, -1, -21, 1, -46, 16, 27, 0, 28, -27, -40, 1, 19, -74, -14, -21, 71, -52, -18, -20, -4, -25, -77, 4, 11, -12, -17, 108, 21, -34, -107, -19, -42, 19, -66, 25, 35, 18, -22, -42, 28, -27, -20, 68, 28, -32, 0, -21, -9, 11, -7, 23, -64, -65, -11, 8, -34, -34, 19, 22, -3, -22, 5, 18, 46, -14, -13, -9, 37, -100, 64, -25, 6, -26, 14, -23, -30, 0, -28, 51, 40, -29 ]
[ 244, 75, 182, 104, 234, 116, 241, 127, 146, 143, 170, 60, 65, 31, 136, 71, 13, 191, 2, 96, 138, 215, 109, 204, 11, 247, 76, 203, 18, 193, 108, 49, 42, 46, 117, 194, 173, 151, 211, 208, 176, 219, 21, 27, 126, 93, 193, 103, 238, 246, 139, 201, 211, 204, 213, 167, 145, 192, 113, 56, 111, 150, 135, 145, 110, 253, 84, 255, 245, 50, 48, 184, 167, 78, 255, 71, 201, 226, 35, 97, 190, 218, 31, 91, 17, 234, 223, 193, 46, 85, 228, 24, 46, 131, 126, 254, 135, 183, 76, 26, 152, 71, 213, 37, 165, 159, 249, 197, 58, 136, 161, 65, 198, 120, 96, 62, 154, 44, 94, 98, 6, 97, 114, 105, 68, 206, 42, 150 ]
20231101.ab_3533_1
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%B0%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%D1%82%D3%99%20%D0%B3%D0%B5%D1%80%D0%B1
Аԥсны аҳәынҭқарратә герб
ашкәакәа – адоуҳара. Аа-кәакьҭак змоу аеҵәа ду, ари аиҭеира асолиартә дыргоуп. Аеҵәа хәыҷқәа Мраҭашәареи Мрагылареи ркультурақәа реизакзра символра рзыруеит. Аԥсны Аҳәынҭқарратә Герб хыхьынтә ҵаҟала еиҟароу ҩ-хәҭакны – ашкәакәеи  аиаҵәа ԥшшәи рыла ишоу ԥыракуп. Агерб ацәаареи асиужеттә еиҿартәашьеи - хьыԥшшәылоуп. Агерб ҵаҟатәи ахәҭаҟны аа-кәакьк змоу ихьыԥшшәылоу аеҵәа ануп. Агерб аҩадатәи ахәҭаҟны симметриала ашкәакәеи аиаҵәа ԥшшәи ирнубаалоит ҩ-еҵәа хьыԥшшәылак.
[ 54, 68, 12, 43, -39, 4, -41, -53, -15, 0, -29, -1, 10, -12, -2, 11, 6, -4, 7, -1, -7, 18, 8, -34, -75, 92, 30, -77, 37, -18, -2, -16, 5, 15, -1, -25, 27, -34, 12, 1, 11, 5, 6, 32, -3, 28, -29, -48, 15, 21, -18, 55, -6, -44, 1, 29, -4, 40, 0, -17, 6, 14, 10, 54, 26, -2, -28, 21, -43, -9, 38, -11, 56, -2, -15, -33, 15, 15, -17, 27, -5, -6, 53, -28, 36, 4, 41, -25, -26, 2, 15, 3, 18, 42, -36, -12, -26, 12, -30, -45, -11, -55, -27, 42, -10, -107, 0, 5, -4, 69, 15, 87, 28, -64, -69, -42, 33, -2, -36, -6, -68, 81, -9, -85, -59, 113, 47, 15, -2, -49, -57, -7, 21, 24, 11, 83, 15, -31, 34, -2, 8, -2, 10, 8, -23, -7, -25, 3, -5, -78, 27, -11, 1, 27, 64, -15, -20, -28, -16, -16, 61, -13, -4, -4, 21, -59, 95, 0, 19, 3, -38, 54, -37, 1, 53, 4, -17, 5, 65, -70, 35, -12, -20, 51, 61, 4, -39, -43, 24, 73, 4, -37, -15, -92, -25, -9, 96, -25, 42, 27, -4, 18, 42, 4, -80, -4, 22, 79, -40, 53, -16, -22, 61, 18, -15, -50, -26, 18, -12, -52, 61, -64, 32, 4, -49, 4, 7, 12, -7, -21, 15, -1, 86, -11, -26, -41, -12, -75, 8, 27, 2, 99, 28, -15, 21, 9, -18, -65, 22, -3, -2, 19, -59, -6, -23, 0, -77, 4, 35, -12, -2, -46, 40, 5, -39, -29, 6, 6, 35, 47, 33, -86, -19, 13, 23, 36, -23, 29, -31, 17, 62, 30, -11, -43, -114, -2, 47, -11, 78, -56, 10, -35, 1, 27, -25, -3, 79, -60, -62, 78, -95, 38, 49, 27, 34, 21, -8, 62, 19, -126, 21, 6, 52, 46, -68, 68, -33, -52, -49, -7, 16, -11, 71, 84, -48, 0, -69, -57, 4, 28, -30, 58, 29, -19, 33, 18, -32, -22, -1, 13, -16, 41, -28, -1, -35, -13, -39, 27, 26, -45, 4, 43, -18, 8, 18, 12, 2, 13, 5, -33, 2, 8, -42, 68, 46, 64, -40, 7, 9, 52, -31, -37, -43, -41, -22, 34, -32, 63, 68, -43, -46, 9, 44, 95, -7, 34, 33, -22, 37, 25, 3, -57, 6, 0, 42, 38, -14, 3, 8, -12, 71, -60, -16, -26, 34, -11, 8, 10, 18, 30, -50, -34, 54, -73, -23, 19, 21, 22, -19, 23, -36, -77, 43, 60, 9, 82, -6, -66, 90, 13, -24, 6, 6, 17, -22, 27, -35, 54, -15, 8, 6, -37, 39, -20, -29, 26, 13, 11, 16, 12, -21, 32, -14, -12, -11, 40, -18, 14, 3, -28, -68, -19, 2, -73, -66, 10, -4, -5, -17, -8, 2, 39, -7, -28, 51, 24, 17, -63, -45, -2, -3, 51, 42, -54, 29, 26, 36, 71, 127, -117, -20, 51, -26, 42, 53, -58, 33, -23, -62, -41, -28, -5, 1, 3, 15, -59, -52, 10, -78, -25, -33, 31, -26, 22, 38, -71, 9, 7, 8, -34, 35, 60, 27, 19, 27, 8, -37, 24, -27, 10, -8, 26, -76, 17, -80, -37, 55, 3, 53, 65, 64, -1, 54, 25, 3, 23, -6, 44, -14, 86, -68, 23, -58, -75, 24, 70, -49, -28, -2, -41, -49, -65, 24, 56, -4, 3, -29, -22, 16, -66, 15, 43, 20, -19, -23, -73, 15, -2, 36, -19, -8, 4, 9, -1, -9, 33, -7, -26, 61, 14, 47, -24, 8, 93, 90, 5, 40, 75, 98, 22, -41, 36, -22, 0, -19, 97, 38, 29, -4, 60, 5, 0, -1, 5, -15, 12, 36, 73, 1, -26, -10, -47, 8, -12, -36, -66, -13, -4, -36, -5, 8, 43, -37, 19, 37, -46, -43, -65, -19, 55, 36, -116, 40, -5, -10, 33, 63, -42, 11, 47, -56, 1, 72, -85, 18, -22, -37, -36, -48, 42, 26, 3, 28, 75, -70, 35, -64, 58, 22, -86, 30, 18, -4, -32, -29, 68, -38, -65, -52, 23, 52, 89, 20, -50, 28, 3, 73, -6, 34, 50, -19, 61, 29, 56, 8, 55, 57, 23, -65, -84, -9, -12, -49, 25, -32, -9, 23, -25, 13, 29, 26, -15, 1, 7, -59, 27, -9, 0, -35, 15, -10, -2, 14, -12, -2, 29, -42, -32, -28, -16, -26, 42, 8, -21, -28, -12, -70, -63, 43, -63, 27, 27, 10, -36, 4, 1, -12, -12, -65, -5, 32, 6, -53, 28, 4, 27, 0, 19, 47, -27, 5, 35, 5, 3, 32, 9, 0, -23, 10, -27, -25, -43, -20, 8, 11, 23, 77, -41, 43, 7, -32, -1, -5, 9, -42, 10, -4, -20, 12, 6, -59, 1, -10, -41, -15, 16, 21, -55, 23, -77, 56, -36, -80, 24, 78, -36, -23, -16, -1, 25, -15, -18, -43, 26, 58, 38, 42, 10, -37, 56, -35, 24, -13, 5, -26, -42, 21, -22, -33, 40, -16, 16, 18, -15, 24, -34, -28, 50, 2, 17, 9, -48, -75, 1, 35, 33, 27, 12, 27, 24, 30, 36, 60, -34, -5, 7, 59, -11, -49, -63, -45, 52, -85, 78, -7, 0, 17, 33, 43, -48, 15, -19, 25, -28, -16, -20, 7, -30, -14, -10, 68, -43, 26, -10, -40, -41, -1, 28, -50, 41, -1, -22, 9, -4, -18, 17, 87, 4, -68, -30, -40, 11, 82, -39, -6, 88, 8, 26, 41, 3, -69, -9, -37, 0, 63, -46, -54, -16, -13, 3, -1, -55, 28, 22, 22, 38, 12, -13, 53, -57, -50, 87, 6, -2, 3, -71, -36, -35, 17, -76, 27, 20, -7, 8, -6, 3, -36, 26, 37, 26, 39, -40, -33, -1, 5, -53, -11, -6, 63, -36, -12, -20, 1, -41, -88, -5, 4, 2, -15, 99, 11, -45, -92, -10, -43, 21, -59, 29, 11, 0, -21, -32, 27, -24, -24, 75, 43, -67, 8, -19, -15, 5, -15, 13, -73, -60, -7, 0, -35, -30, 23, 30, -3, -30, 10, 31, 55, -1, 4, -18, 29, -100, 44, -18, 28, -32, 4, -12, -50, 1, 0, 46, 31, -40 ]
[ 244, 73, 182, 104, 203, 244, 211, 111, 146, 141, 46, 124, 65, 55, 136, 71, 15, 171, 18, 224, 139, 215, 105, 206, 11, 115, 76, 75, 115, 131, 236, 145, 99, 62, 117, 194, 172, 151, 219, 208, 180, 219, 20, 27, 126, 221, 193, 103, 110, 246, 139, 201, 211, 205, 213, 167, 209, 98, 67, 56, 111, 150, 131, 145, 110, 253, 84, 251, 213, 48, 52, 184, 167, 78, 255, 87, 125, 226, 3, 97, 166, 218, 31, 91, 17, 238, 223, 193, 46, 213, 36, 24, 46, 195, 126, 254, 135, 177, 77, 26, 152, 199, 213, 37, 167, 159, 249, 133, 122, 136, 161, 73, 198, 124, 97, 62, 154, 45, 94, 34, 35, 97, 114, 105, 68, 206, 170, 158 ]
20231101.ab_3533_2
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D0%BD%D1%8B%20%D0%B0%D2%B3%D3%99%D1%8B%D0%BD%D2%AD%D2%9B%D0%B0%D1%80%D1%80%D0%B0%D1%82%D3%99%20%D0%B3%D0%B5%D1%80%D0%B1
Аԥсны аҳәынҭқарратә герб
Агерб агәҭаны – аеҵәақәа рахь ахҿа зышьҭуа алакә ҽы - Арашь иақәтәоу аҽыуаҩ дануп. Агерб асиужет Нарҭаа ирызку аԥсуаа рфырхаҵаратә епос иадҳәалоуп. Агерб иану аԥшшәахәы иаҵәа символра азнауеит аҿареи аԥсҭазаареи, ашкәакәа – адоуҳара. Аа-кәакьҭак змоу аеҵәа ду– аиҭеира адин-қьабзтә дыргоуп. Аеҵәа хәыҷқәа  Мраҭашәареи Мрагылареи ркультурақәа ҩба реизааигәара символра рзыруеит.
[ 58, 67, 9, 36, -33, 10, -40, -54, -5, -17, -17, -12, -3, 0, -24, 7, -5, 2, 0, -3, -3, 23, -7, -6, -78, 92, 31, -83, 52, 5, 5, -22, 5, 54, -17, -25, 32, -26, 22, -17, 15, 13, -12, 43, -9, 38, -26, -39, 22, 33, -40, 27, 6, -37, 21, 14, -3, 56, -1, -1, 7, 7, -17, 53, 30, 24, -5, 13, -19, -1, 33, -26, 31, 7, -2, -12, -1, -17, -3, 16, -17, 20, 27, -1, 16, 16, -1, -20, -29, 3, 19, 4, 35, 45, -40, -5, -16, 8, -34, -29, 11, -33, -40, 51, -4, -72, -24, -16, -32, 42, 31, 71, 31, -60, -56, -44, 24, -7, -48, -11, -83, 65, -9, -77, -58, 103, 23, 3, 15, -61, -64, -16, 24, 21, 12, 54, 8, -45, 25, 0, 15, 13, 0, 20, 2, -3, -26, 33, 3, -54, 30, 40, 0, 24, 79, -12, 12, -49, 5, -23, 51, -12, -10, -17, 22, -44, 58, 1, 15, -6, -25, 49, -24, 4, 43, 26, -8, 40, 51, -92, 29, -14, -5, 73, 59, -12, -41, -30, 35, 49, 4, -28, -26, -65, -9, -24, 96, -39, 58, 39, -4, 9, 41, 12, -60, -5, 39, 60, -46, 51, -18, -41, 48, 9, -23, -40, 2, 10, -18, -55, 53, -57, 26, 12, -37, 27, -19, -2, 7, -13, 8, -11, 88, -26, -20, -42, -35, -80, 9, -3, 1, 89, 37, 1, 11, 30, -17, -66, 28, -6, -3, 38, -24, -7, -5, -14, -76, 4, 56, -5, -3, -43, 49, -2, -45, -39, 5, 11, 61, 34, 0, -56, -26, 25, 16, 37, -22, 10, -19, 32, 69, 16, -13, -42, -120, -8, 38, -18, 67, -49, 3, -32, -4, 27, -41, 3, 73, -65, -45, 54, -85, 25, 11, 6, 25, 13, -29, 67, 11, -126, 22, 16, 63, 42, -52, 53, -17, -48, -44, -5, 26, -14, 122, 56, -28, -9, -72, -68, -2, 35, -8, 103, 14, 3, 52, 25, -31, -37, -6, 34, -9, 29, -39, 0, 15, -22, -27, 16, 22, -54, -5, 12, -44, 13, 15, 29, 4, 27, 3, -65, -21, 14, -35, 75, 42, 76, -62, 0, 10, 55, -48, 11, -50, -37, -18, -7, -28, 62, 58, -34, -46, 10, 44, 101, 4, 36, 23, -12, 106, 17, -19, -85, 23, 34, 32, 9, -19, 21, 10, -7, 50, -37, 0, -5, 26, 6, 21, 6, 27, 58, -82, -3, 75, -86, -37, 13, 45, 44, -28, 34, -62, -84, 62, 59, -2, 65, -7, -101, 65, 17, -4, 26, -24, 36, -40, 8, -81, 70, -27, 30, 11, -9, 24, -14, 4, 40, 30, 34, 14, 21, -19, 14, -21, -11, -2, 42, 8, 24, -6, -37, -83, -8, 21, -84, -61, -4, 38, -12, -15, 5, -16, 39, -16, -32, 37, 49, 31, -62, -50, -6, -32, 34, 56, -39, 32, 25, 41, 51, 127, -102, -16, 38, -24, 30, 77, -47, 33, -37, -64, -30, -33, 12, -6, 12, 29, -83, -68, 34, -99, -9, -32, 8, -16, 38, 0, -59, -7, 47, 20, -22, 38, 48, 5, 25, 22, 14, -42, 8, -47, 10, -24, 8, -56, 25, -91, -79, 68, 3, 63, 84, 74, -9, 62, 30, -12, 28, 6, 36, -13, 89, -52, 31, -56, -68, 8, 46, -82, -32, 24, -51, -31, -73, 1, 83, 14, -25, -41, -26, 13, -70, 16, 49, 22, -18, -24, -64, 13, 14, 34, 6, 4, 0, 26, -1, -23, 32, 0, -24, 65, 13, 34, -31, 12, 113, 98, -8, 49, 49, 66, 29, -62, 45, -16, -4, -8, 92, 25, 50, -20, 65, -1, 10, 22, -3, -18, 12, 36, 24, -5, -28, 6, -56, 14, -17, -33, -54, -12, 15, -42, -16, 1, 31, -28, 9, 23, -35, -29, -56, -18, 57, 32, -79, 20, 1, 0, 31, 45, -31, 31, 1, -31, 12, 50, -38, 8, -38, -19, -38, -48, 46, 27, 12, 39, 80, -33, 29, -36, 52, 16, -78, 26, 12, -1, -15, -24, 54, -25, -26, -57, 11, 46, 87, 0, -29, 38, 0, 75, -15, 56, 53, 0, 39, 11, 40, 2, 41, 50, 49, -62, -80, 17, -34, -62, 23, -43, 0, 13, -33, 9, 47, 50, -29, -1, 17, -59, 19, -9, -18, -37, 21, 5, -1, 8, -12, 8, 25, -25, -34, -31, -10, -43, 14, 8, -21, -32, -10, -66, -49, 50, -50, 53, 31, 38, -50, 8, -9, -16, -13, -74, -4, 45, 17, -48, 41, -3, 26, -15, 31, 19, -41, 10, 15, 6, -1, 23, 16, 4, -34, -4, -44, 12, -49, 3, 31, -13, 11, 61, -25, 51, 1, -31, -6, -13, -1, -41, 5, 15, -4, -2, 29, -33, 10, 13, -43, -10, 3, 15, -53, 45, -74, 80, -32, -85, 21, 84, -39, -26, 2, 9, 14, 2, -40, -26, 44, 59, 26, 32, 1, -55, 64, -35, 36, 0, -7, 4, -12, 0, -18, -19, 26, 0, 16, 9, 3, -2, -23, -24, 28, 12, 24, 0, -34, -86, 8, 41, 21, 44, -2, 8, 17, 31, 39, 58, -26, -13, 12, 61, -50, -36, -74, -57, 53, -77, 94, 2, 2, 7, 17, 36, -48, 23, -16, 27, -33, -26, -19, 11, -28, -11, -26, 50, -40, 11, -26, -27, -24, -19, 30, -52, 20, -2, -12, -4, 0, -28, 42, 95, 4, -73, -25, -41, -25, 89, -27, -25, 94, 25, 26, 7, 17, -57, -38, -47, 2, 63, -42, -39, -13, -12, 16, -6, -57, 31, 8, 3, 47, 24, -30, 35, -75, -59, 101, 21, 0, -24, -63, -23, -54, 16, -50, 50, 14, -10, 17, -13, 9, -32, 0, 24, 0, 34, -14, -13, -8, -2, -36, -8, -6, 52, -25, -9, -13, 11, -22, -80, 11, -17, 8, -2, 97, -9, -44, -91, -17, -27, 23, -54, 6, 39, 3, -4, -10, 28, -8, -26, 84, 38, -65, 0, -39, 3, 15, -6, 32, -46, -87, -26, 9, -24, -36, -5, 13, -5, -35, 31, 43, 61, 24, 4, -17, 19, -88, 35, -5, 48, -43, -1, -16, -64, 2, 4, 35, 11, -20 ]
[ 244, 5, 100, 110, 202, 212, 219, 109, 214, 193, 110, 124, 73, 7, 136, 71, 143, 191, 155, 234, 139, 151, 105, 142, 11, 115, 76, 203, 74, 130, 252, 144, 98, 62, 117, 194, 165, 151, 219, 208, 176, 95, 21, 153, 126, 93, 208, 103, 236, 246, 175, 201, 211, 77, 85, 175, 209, 194, 37, 56, 111, 150, 133, 145, 102, 253, 84, 251, 117, 50, 56, 184, 254, 110, 239, 71, 89, 202, 19, 97, 190, 218, 31, 91, 17, 238, 255, 201, 110, 209, 172, 24, 46, 131, 86, 238, 45, 176, 101, 154, 153, 231, 214, 167, 199, 158, 249, 133, 250, 136, 161, 69, 194, 124, 97, 62, 156, 45, 94, 2, 37, 65, 114, 107, 68, 79, 170, 158 ]
20231101.ab_3536_0
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B0%D2%AD%D1%8B%D0%BD%20%D0%B1%D1%8B%D0%B7%D1%88%D3%99%D0%B0
Алаҭын бызшәа
Алаҭын бызшәа () — индоевропатәи бызшәатә ҭаацәарантәи, италиитәи рбызшәақәа лаҭын-фалисктә агәыԥеиҵа рбызшәа.
[ -5, 52, 64, -15, 6, 40, -19, -77, 5, -78, 7, -5, -36, 19, -108, 46, 57, 21, 50, 5, -30, -14, 12, -108, 9, 104, 66, -74, 57, -23, -27, -33, -57, 46, -7, 26, 17, -7, 45, -15, -38, -2, 42, -25, -12, -47, 22, -63, 30, 91, -19, 3, 23, 8, -7, -14, -11, -9, 7, -36, 20, 22, 36, 50, -33, -21, -21, -3, 19, 27, -22, 13, -5, 10, -68, 10, 27, 58, 14, 9, -11, 0, 115, 7, -23, -6, 23, 1, 0, -20, 39, 1, 38, 45, -2, -16, 54, -38, 10, -12, -7, 19, 18, -9, -31, -74, -53, -11, 13, 76, 39, 100, 72, -86, -128, -9, 27, 2, -65, 32, -91, 29, -2, -29, -39, 22, 27, 1, -14, -55, -63, -15, 39, 12, 28, 34, 110, -37, 22, 0, 12, 48, 33, 4, -26, 0, -24, 10, 42, -25, -24, 100, -14, -28, 33, -29, -26, 10, 31, -28, -18, -48, 32, -54, 14, -51, 32, 14, 1, 0, -10, 18, -13, 15, 29, 38, -2, 80, 84, -77, 40, 24, 16, 77, 26, 7, 23, -58, 29, 99, -81, 39, -30, -64, -24, 6, 84, -17, 4, 2, 20, -19, 6, 6, -65, -26, -45, 35, -26, -2, -28, 10, 24, 7, 0, -3, 4, -63, -13, -52, 19, -27, 27, 49, -37, 21, -76, 38, -53, 4, 23, -10, 66, -56, -32, -36, -12, -39, 23, -11, -30, 70, 75, -7, 58, 35, 1, -15, -22, -115, 44, 10, -92, 10, 19, 17, -62, 59, 50, 26, 7, -55, 31, -1, -6, -26, 13, 9, 16, 43, -41, 28, -12, 36, 51, 53, 10, 37, -8, 58, 11, 15, -10, -22, -46, 28, 33, 5, -61, 19, 1, -22, -41, -6, -56, -3, -26, 0, -42, 11, -42, 34, 124, -25, -36, 40, -18, 49, -26, -84, 3, 17, 2, 6, -51, 21, -19, -72, -13, 22, -5, 6, 21, 68, -54, -51, -30, -30, 2, 32, -44, 29, 6, -19, 26, 21, 2, -21, 42, 16, -24, 8, 5, -20, 1, 1, -2, -20, -36, -69, -21, 19, -58, 14, 44, 14, -22, -7, 3, -65, 69, -71, -18, 14, 86, 117, -10, 37, -16, 50, -1, 45, 103, -21, -18, 27, -17, 18, 27, -14, -24, 6, 11, 70, -15, 37, 41, -36, -21, 0, 47, -24, 1, -60, 47, 40, 14, -20, 20, -20, 58, -58, -12, -54, 49, 54, -12, -3, 22, 56, -47, -34, -27, -42, -52, 25, 38, 20, -15, 12, -10, -51, 19, 13, -37, -4, -10, -99, 33, 43, 24, 91, -17, -15, -7, -38, -44, 4, -23, 26, 4, 8, 9, -24, 49, 16, 0, 31, 11, 44, -54, 37, -54, 17, -22, 22, -34, 25, 17, 19, 32, -13, -27, 2, -48, 32, -6, 11, -44, 0, -18, 25, -18, -47, 43, 72, -19, -41, -39, 34, -42, 29, 37, -35, 7, 1, 59, 24, 127, -58, 46, 36, -41, 9, 76, -63, -3, -23, 0, -13, -70, 2, 10, 77, -3, -65, -60, 26, -18, 5, -54, 48, -75, 35, 7, -68, 25, -11, -38, 43, -39, 14, 30, 2, 28, 17, -47, 50, -48, 37, -33, -13, -57, -16, -45, -54, 27, 12, 17, 19, 13, 13, 30, 28, -18, 12, -18, 6, -15, 59, -35, 37, -59, -79, -17, 4, -83, -52, 63, -24, -51, -128, -13, 81, 34, 11, 18, -10, -2, -22, 2, 30, -6, 4, -28, -36, -1, -25, -3, -43, -27, 13, 6, -11, -47, 0, 20, -27, 45, 33, -4, -14, 26, 27, -9, 29, 1, 65, 54, 3, -28, 65, 9, -11, -1, 49, 28, 78, 46, -24, 36, -3, 20, 17, 38, -14, -6, -14, -1, 8, 15, -56, 14, -10, -12, -37, -5, -4, -7, -23, -9, 41, -72, 8, 28, -1, -16, -21, -40, 77, -54, -90, 87, -22, -97, -101, -5, -70, -9, 5, -13, -35, 5, -44, 1, 18, 43, -44, -35, 9, 77, 79, 29, 100, -58, -63, -17, 36, 34, -19, 52, 52, 64, -19, -24, 13, -4, -71, -18, 4, -5, 96, -7, 42, 57, -40, 31, -16, -38, 22, -17, 3, 38, -9, 44, -34, 48, 11, -49, -40, -8, 55, -33, 5, 1, -39, 15, 32, 4, 0, 12, -117, -12, 20, -10, -18, -30, -58, -49, -37, -3, 11, 19, -27, -29, 24, -81, -17, -32, -6, 5, 4, 31, 48, 48, -35, -43, 19, -21, -39, 0, 39, 11, -24, 48, 37, -11, -11, 7, -52, -59, -16, -28, 41, 1, 4, -3, 61, 57, -45, -9, 31, 4, -2, 31, 11, 20, -31, -6, 3, -5, 6, 25, -68, 12, -10, 15, -37, 6, 18, 6, 33, 19, 41, 21, 8, 24, 6, 85, 50, 3, -44, 53, 13, 2, -34, -56, -50, 20, -78, 127, -30, -81, -5, 83, -41, -51, -3, -30, 34, -8, 48, -67, 2, 30, -7, 35, 34, -36, 62, -52, -1, -13, -49, -20, 7, 1, -19, 15, -4, 8, 7, -2, -22, -21, -8, -12, 39, 33, 25, 8, 30, -23, 35, 39, -11, 22, 55, -27, 37, 1, 7, 35, -18, -16, 20, 49, 6, -64, -1, -37, 53, 1, 43, -20, -8, 0, 4, 36, -67, 21, -12, -2, -50, 26, -1, 6, -13, 1, 18, -9, -32, 45, -61, -54, -29, -7, 7, -31, 16, 26, 0, -2, 8, -24, 22, 89, 1, -78, -41, -69, -41, 80, 19, 47, 30, 5, 38, 11, 30, -26, 19, 7, 49, 43, -23, -44, -5, -34, -30, -18, 56, -32, -33, -28, -37, 15, 5, -12, -27, -60, 86, 26, -13, -46, 7, 14, 8, 15, -43, -19, 23, 18, -30, -17, -22, -65, 22, 45, 21, 49, -48, 10, 12, -24, 3, -37, -12, 13, -21, -9, 6, 8, -29, -81, 12, 12, -11, -14, 127, 95, 59, -109, -28, -31, -32, -9, -29, 47, 3, 42, -1, 79, -6, 0, 26, 49, -60, -15, -27, -72, -15, -27, 31, -23, -12, 14, -3, 46, -22, 59, 31, 3, -16, -33, -16, 25, -31, -42, 38, -11, -35, 21, -21, -21, -35, -45, 5, -21, 0, 22, 42, -32, -33 ]
[ 108, 165, 242, 232, 90, 34, 220, 47, 13, 95, 115, 188, 166, 15, 141, 71, 15, 191, 89, 38, 43, 215, 111, 237, 27, 177, 30, 139, 86, 130, 110, 55, 122, 61, 125, 199, 96, 86, 83, 209, 112, 219, 182, 193, 114, 157, 121, 103, 102, 186, 140, 193, 211, 15, 5, 239, 213, 121, 85, 49, 111, 182, 39, 21, 105, 125, 64, 255, 85, 18, 30, 52, 134, 108, 223, 103, 174, 58, 1, 97, 32, 75, 159, 27, 145, 90, 90, 197, 190, 64, 100, 62, 78, 200, 118, 110, 90, 191, 254, 226, 136, 86, 208, 107, 7, 219, 121, 215, 58, 59, 33, 117, 195, 253, 224, 67, 25, 230, 30, 210, 102, 112, 58, 224, 74, 226, 72, 92 ]
20231101.ab_3537_0
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B5%20%D0%93%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B0%2C%20%D0%95%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE
Че Гевара, Ернесто
Ернесто Че Гевара ( [ ˈtʃe ɡeˈβaɾa ], ихаҭәоу ахьӡ - Ернесто Рафаель Гевара (); , Росарио, Аргентина — , Ла-Игера, Боливиа) - алаҭынамерикатә револиуционер, команданте, кубатәи ҳәынҭқарратә аҟаҵаҩ. Америка континент ада, аус ииуон Конго Аҳәынҭқарраҿ.
[ 32, 49, -8, 28, -10, 24, -9, -52, -39, -45, 50, -81, 3, 9, -89, 18, -51, -10, -23, 20, 24, 41, -45, -19, 6, -37, 34, 45, -8, 0, -44, 21, 41, 74, 6, -8, 9, -12, -30, 30, 15, -4, 18, -67, -68, -18, 31, -74, 57, 52, -1, -71, 31, 20, 53, -23, -18, -10, 26, -16, 9, -6, -21, 19, -1, 70, 53, -32, 1, 3, -13, -18, 32, 8, -9, 4, 15, 0, 3, 24, -3, 9, 109, 17, -27, -9, 14, 0, 36, -42, 44, 23, 13, 62, -33, -16, 84, -59, -9, -65, 22, 0, -23, 53, 33, -13, 34, -4, -6, 24, 22, 34, 20, -70, -128, -102, 34, -30, -54, -66, -30, 68, -19, -55, -78, 38, 26, 38, -15, -7, -51, 4, 0, 3, 43, 0, -24, -88, -12, -12, 14, 25, 23, -1, -1, -5, -85, 0, -21, -72, -25, 56, 4, 26, 47, -1, -37, -44, -6, -72, 19, -58, 5, -16, 41, -59, 54, -3, -1, 2, -27, 15, 5, -2, 30, 60, -30, 31, 81, -21, 71, -28, 12, 50, -4, -14, -8, -1, 48, 7, 13, -19, -35, -44, -32, 14, 36, -31, 1, 19, -72, 19, 2, 57, -38, 28, -32, 51, -11, 7, 6, 33, 20, -5, -19, 2, -19, 14, 18, -20, 63, -68, 55, -9, 23, -15, -46, -24, 14, -1, 24, -52, 102, -93, 45, -30, 35, -31, 45, -53, 42, 10, -14, 31, 28, 20, -8, -20, -6, -45, 15, -4, -14, -56, -13, -110, -128, 42, 39, 4, 14, -32, 23, 16, 8, -29, 33, 4, -37, 59, -49, 22, -36, 34, 2, 15, -29, 30, -10, 71, 33, -67, 27, -40, -77, -41, 0, -27, -29, 18, -3, -36, -21, 26, 0, -5, -12, -20, 7, 48, 1, 49, 81, -9, -46, 24, 26, 29, -2, -50, 0, 27, -21, -49, 31, -45, -48, 29, 35, -7, -60, 0, 111, 127, -8, -98, -55, -97, 9, 68, -22, 84, -23, -8, 33, 47, 12, -61, 82, -14, 12, 8, 34, -39, -14, 23, -5, -27, -40, -41, 18, 55, -28, -40, 26, -30, -55, -31, -4, 8, 42, -99, -33, 21, 8, 33, 19, 24, -4, 34, 1, 15, 2, 0, -29, -36, -39, -2, 14, -46, -30, -21, 35, 16, 23, -25, 27, 0, 41, 65, 77, -34, 29, -56, 23, 1, -15, -1, 7, -19, 94, -46, -10, 6, -11, 7, 29, -17, 2, 11, -45, 26, 66, -46, -35, 29, -88, 5, -29, -26, 43, -24, -16, 1, -22, 99, 4, -111, 96, 4, -25, 37, 0, -44, -6, -4, -17, -5, -11, -6, 31, 14, 2, 12, -16, -5, 20, 8, -1, 20, -4, 15, 7, -29, 0, 22, -54, 9, 15, -14, -15, -2, 24, -79, 36, 43, 59, 31, -64, 42, -42, 58, -47, -54, 59, 40, -42, -1, 14, 4, -17, 19, 30, -9, -40, 42, 38, 33, 57, -80, 0, 57, -68, 12, -2, -76, 54, -52, 15, 25, 32, 10, 10, 6, 8, -20, -14, 3, 19, 45, -27, -40, -35, 38, 88, -67, 14, 36, 1, -8, -45, -6, 13, -2, 14, 10, -49, 26, -20, 54, -75, -52, -42, -3, 2, -51, 30, 0, 20, 70, 55, 43, 59, 93, -15, -10, 21, -17, -54, 19, -39, 26, -82, -83, -3, 19, -128, -52, 59, -55, -86, -98, -18, 51, 23, 4, 38, 4, 34, -80, -35, 60, 14, -45, -56, -41, 25, 16, 12, -41, 20, 5, -11, 0, -15, 17, -7, 1, -17, -15, -12, -48, -35, -18, -2, 59, 8, 70, 66, 35, -57, 18, 3, -10, 57, -19, 36, -27, -47, 82, -6, -1, 27, -11, -14, 31, 35, 53, -7, -32, -3, -55, 4, -13, -10, -83, -74, 28, -38, -51, -35, 49, -3, -45, -9, -7, -12, -72, -64, 54, 18, -32, 2, 12, -22, 4, 8, -36, 7, -17, -32, -54, 49, -33, 0, -4, 30, -11, -53, 41, 34, 23, 4, 50, -13, -30, -76, -4, 20, -113, 56, -32, 64, -20, 4, 36, -29, -4, -37, 26, -25, 49, -3, -11, 29, -1, -53, 59, -37, 1, -20, 73, 0, 54, 30, -1, 61, 19, -54, -48, 15, -16, -35, 29, -4, -35, 24, -61, -6, 29, 52, 50, 8, 66, -87, 31, -9, -38, -44, 25, -12, -14, 3, -50, 50, 12, -9, -18, -50, 9, -58, -56, 22, 22, -22, -13, -34, -25, 54, -8, 29, 32, 0, -61, 40, 15, 2, -63, 11, -54, -44, -29, 21, -24, -21, 0, -11, -40, -34, 11, -13, 99, -3, 6, 44, -5, 40, -45, -56, -15, 21, -17, 29, 53, -34, 8, -32, 21, 29, -3, -76, -54, 21, -73, 13, 41, 29, 37, 44, 8, -22, -17, -36, -14, -62, 10, 10, -14, -41, -69, 55, -26, -71, 18, 46, -16, -3, 17, 18, -3, 15, -17, 28, 57, 15, -19, 59, 39, 10, -14, -47, 22, -8, -30, 26, 18, -2, -26, 0, 50, -25, 3, -23, 33, 35, -9, -31, -14, 30, -17, -5, 12, -33, 24, 37, 5, 0, 36, 49, 47, 15, 27, 100, -49, -19, -21, 27, 18, -19, -9, 9, 24, -21, 29, -20, 10, -33, 4, -10, -95, 6, 101, 47, -56, -2, -30, -6, -16, -31, -2, 6, -50, 21, -29, 27, -5, -22, 69, -54, 49, -7, 6, -4, -4, -12, 22, 104, 3, -107, 1, 0, -31, 28, -7, 5, 72, 10, 33, 41, 16, -96, -5, -23, -19, 31, -24, -1, -33, -66, -9, -14, 44, -30, 18, -9, -48, 17, 19, -30, -37, -31, 76, 32, -9, -95, -15, -2, -13, 0, 0, 29, -29, 20, 4, 82, 24, 62, 20, 53, 83, 36, -52, -36, 72, 46, 60, -25, 7, -58, 64, -26, -21, -17, -32, -57, 30, 25, -54, -27, 89, 54, 127, -70, -27, -48, -20, -17, 31, 70, 38, -20, -45, 3, 1, 15, 38, 38, -19, 9, -102, -33, 0, -68, -30, -21, -6, -29, 9, 14, -31, 26, -26, -28, -1, 12, -7, 48, -36, -11, 48, 29, 22, 30, 0, -10, -49, -10, -20, -20, -34, 35, 15, 1, 8 ]
[ 212, 45, 28, 181, 233, 162, 206, 41, 108, 223, 115, 188, 141, 167, 136, 71, 31, 14, 17, 224, 170, 91, 107, 14, 27, 117, 121, 106, 142, 170, 220, 32, 123, 181, 117, 162, 70, 62, 115, 38, 112, 211, 174, 67, 33, 159, 124, 35, 190, 178, 150, 217, 73, 109, 128, 243, 219, 98, 245, 51, 103, 180, 191, 156, 110, 45, 66, 255, 37, 18, 31, 152, 237, 80, 31, 106, 73, 194, 17, 1, 182, 138, 159, 10, 177, 73, 94, 201, 39, 209, 44, 76, 46, 232, 145, 90, 45, 98, 252, 24, 153, 174, 228, 205, 98, 95, 248, 205, 83, 128, 169, 81, 218, 252, 40, 83, 24, 59, 254, 117, 6, 112, 115, 233, 6, 138, 124, 15 ]
20231101.ab_3537_1
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B5%20%D0%93%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B0%2C%20%D0%95%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE
Че Гевара, Ернесто
Джон Ли Андерсон. «Че Гевара. Важна только Революция», Серия «Главные герои», Амфора, 2009 г. ISBN 978-5-367-01010-7}}
[ 41, 52, -35, 71, -35, 11, -4, -14, -9, -79, 4, -23, -44, -10, -93, 0, -29, 28, -31, -32, 24, 34, 0, 59, -22, 12, 43, -22, 73, 27, 0, -35, 46, 56, -3, 1, 15, -28, -6, 34, -69, 19, 29, 19, -25, 11, 12, -26, 118, 22, 65, -74, 17, 51, 18, -20, 29, 29, 58, 32, 0, -38, -18, -26, 54, 40, 18, -3, -1, 8, -14, -37, 14, 18, -22, 32, 14, 65, 23, -3, 6, -28, 73, 22, -7, -45, -12, 20, 19, -48, 70, 60, 9, -23, -14, -32, 55, -38, -12, -31, -10, 12, -24, -3, 31, 40, -37, -45, -100, 1, 13, 24, 45, -66, -115, -46, 15, -36, -62, -37, 16, 30, -21, -7, -27, 71, 56, -30, 25, 27, -30, 29, -19, 3, 30, -4, 1, -72, 39, 67, 0, 53, 6, 16, 14, -8, -28, 43, -20, -30, 0, 20, 20, 8, 29, 3, -30, -4, -24, -49, 12, -75, -34, -45, 0, -20, 50, -16, -24, -13, -3, -8, -19, -31, -15, 29, -29, -19, 80, -28, 78, -34, -17, 63, 15, -40, -3, 14, 62, -5, -8, -3, -2, -46, -7, 22, 57, -11, -12, 5, -17, -12, 12, 30, -34, -1, 0, 43, -12, 35, -21, 1, 31, 19, -42, -21, -10, 32, 36, 30, 116, -25, 21, -17, -7, 0, -19, -5, 5, -8, 11, 7, 51, -103, 91, 0, 38, 7, 17, -75, 46, 37, -54, -21, 17, -27, -17, -87, 43, 69, -60, 57, 41, -37, 15, -5, -54, 10, -12, 6, 42, -32, 20, 10, -66, -95, 38, 40, 14, 84, -30, -39, -17, 35, -16, 16, -21, 27, -7, 66, 39, -10, 14, -32, -59, 8, -5, -1, -78, 53, -9, -37, -71, 23, -5, 0, -27, -33, 9, 0, 22, 17, 66, -42, -13, -14, 19, 30, 36, -49, 7, 25, -21, 8, -58, -24, -13, -53, 11, 65, -25, -26, 77, 96, -33, 4, -34, -86, -2, -15, 115, -21, 7, -50, 22, -24, 16, -62, 16, 41, 10, -17, -19, 4, 26, 14, 15, -26, -51, -60, 8, 27, -76, -11, 23, 12, -51, 13, -9, -49, -5, -102, -45, 1, -86, 19, 33, 8, -25, 60, -3, 57, -1, 0, -28, -15, -13, -53, 23, -34, 33, -20, 17, 15, 35, 3, 14, -8, 52, 10, 58, -50, 35, -12, 22, -28, -19, 5, 29, -23, -8, -34, 0, -33, 15, 6, -5, 7, 10, 33, -67, -17, 31, -43, -5, -18, -75, 25, -42, -19, -17, -18, -3, 6, -15, -17, 18, -4, 65, 11, 49, -25, -13, -15, -49, 10, -100, 50, -43, 36, 96, 22, -3, 0, 83, -13, 59, 7, -59, 15, -21, -38, 0, -16, 18, 23, -56, -14, 1, -9, -15, 4, 14, -13, -25, 0, 48, 20, -26, 19, -41, 53, 0, -50, 60, 7, -38, -22, -2, 41, -44, 22, 23, -54, -34, 29, 69, 53, 36, -37, -3, 26, -83, 0, 21, -55, 49, -29, 32, 10, 28, -3, 12, 9, 11, -43, -39, 11, 32, 85, -38, -90, 30, 36, 61, -34, 17, -5, 53, -45, -31, 88, 5, -14, 8, 13, -42, 32, -56, 21, -30, -51, 7, 17, -4, -34, 31, -13, 28, 87, 55, 42, 56, 127, -67, 2, 65, 7, -58, 93, -7, -11, -45, -59, 16, 52, -104, -32, 38, -112, -35, -80, -52, 79, 51, -62, 22, 10, 21, -57, 15, 60, 40, -21, -34, -1, 17, -26, -22, -7, 33, 56, 43, -34, 26, 21, -19, -40, -39, -9, -17, -43, -9, -53, -19, 29, -28, 40, 18, 27, -46, 14, -11, -32, 20, -6, 20, 2, -31, 111, 9, 37, -38, -7, 4, 43, 11, 32, 47, 9, -20, -60, 18, 14, 1, -67, -101, 46, -22, -13, -12, 50, -24, -22, -3, -67, 7, -63, -51, 102, -7, 21, 0, 22, -41, -13, -25, -8, 9, -69, 19, -51, -8, 17, -19, 3, 35, 10, 0, -2, -79, -4, 0, -54, 43, -11, -10, 8, 5, -77, 29, -5, 1, 16, 23, 55, -55, -9, -25, 40, 4, 22, -36, 4, 19, 6, -64, 13, -21, -32, -4, 86, -50, 54, 21, -24, 42, 17, -27, -10, 31, -14, -16, 5, -18, -72, 43, -51, 36, 8, 22, 77, -27, -16, 40, -10, 28, 17, -12, 56, 6, -9, -7, -5, 23, 35, 28, -26, -14, 3, -28, 17, -26, -32, -45, -14, -27, 3, 127, 41, 69, -22, -3, -79, 46, 34, 13, -30, 18, -43, 21, 0, -47, 11, -6, 21, 4, -1, 1, 24, -6, 35, -45, -9, -10, -11, 7, -1, -79, -58, -35, -24, 29, -22, -35, 5, -35, 46, 49, -19, -37, -44, 13, -73, -6, 8, 37, -2, 0, 23, -14, 3, 68, -68, -80, -27, 36, -32, 32, -121, 127, -53, -63, -3, 111, -45, -15, 111, 39, 12, -8, -2, 41, 38, 21, 19, 60, 48, -30, 57, 0, 12, -2, 17, -39, -19, 17, 0, -65, -63, 39, 7, -59, -23, -21, 54, -8, -8, 46, -40, -9, 6, -67, 3, 61, -15, 52, 46, 86, 61, 5, 36, 75, -52, 3, -37, 10, -32, -8, 26, -6, 9, 44, 15, -9, 6, -79, -30, -17, -89, -17, 82, 66, -36, -12, -47, 10, -31, -39, -53, 68, -60, 12, 51, 17, -11, -26, 66, -22, 10, 2, -7, -13, -25, -29, 8, 124, 1, -91, 19, -28, -9, 56, -73, -7, 99, -30, 34, 62, 14, -67, -23, -16, 5, -12, 45, -9, -54, 16, 17, -37, 30, -8, -10, -32, -18, 20, 10, 1, -3, -20, 13, 0, 4, -97, -30, -30, -34, -17, -19, 56, -16, 33, 18, 0, 9, 17, 25, 34, 54, 16, -53, 15, 9, 37, 53, -11, -4, -2, 38, -43, -22, -28, 31, -4, 41, 54, -61, -28, 21, -17, 72, -13, -8, -32, 8, 1, -3, 41, 26, -71, 30, -76, 56, 22, 30, 70, -31, 6, -75, -25, -14, -5, -52, -44, -17, -31, 4, -23, 32, 39, 32, -27, 19, 8, 66, 21, 14, 2, 14, -29, 18, -10, 20, -46, -18, -39, -5, -20, -26, 40, 45, -29, -25 ]
[ 212, 33, 79, 110, 217, 118, 238, 248, 236, 222, 177, 184, 132, 199, 136, 198, 214, 191, 147, 240, 138, 1, 41, 152, 25, 51, 92, 122, 75, 190, 200, 218, 91, 60, 85, 164, 69, 62, 59, 67, 52, 42, 185, 227, 52, 23, 92, 43, 238, 166, 45, 200, 65, 46, 21, 219, 75, 38, 117, 177, 103, 150, 187, 156, 234, 109, 76, 191, 116, 50, 27, 184, 142, 192, 23, 75, 115, 243, 145, 9, 112, 165, 226, 154, 241, 221, 22, 201, 47, 45, 142, 80, 120, 235, 91, 66, 9, 98, 109, 138, 137, 207, 221, 51, 18, 91, 250, 151, 65, 136, 185, 97, 210, 92, 83, 67, 156, 11, 254, 241, 22, 81, 181, 232, 5, 223, 212, 12 ]
20231101.ab_3537_2
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B5%20%D0%93%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B0%2C%20%D0%95%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE
Че Гевара, Ернесто
Лаврецкий И. Р. Эрнесто Че Гевара. М.: Издательство ЦК ВЛКСМ «Молодая гвардия», 1972. («Жизнь замечательных людей»). Переиздания: 1973, 1978.
[ 15, 41, -25, 66, -32, -14, 2, -20, -33, -83, 40, -98, -37, -33, -118, -19, -54, -19, -19, 45, 42, 55, -36, 9, 7, 3, 53, -16, 47, 11, -26, -35, -14, 32, 18, 6, 6, -33, -46, 69, -57, 4, 7, 17, -36, -2, 15, 10, 81, 39, 66, -49, 11, 47, -9, -25, -8, 42, 32, 35, 18, -19, -47, 0, 19, 5, -11, -22, 5, 32, -26, -56, 41, 7, 0, 14, 13, 27, 22, 36, -20, 22, 16, 5, -33, 0, -10, -1, 20, -35, 82, 46, 11, -13, -33, -14, 34, -22, -29, -21, 34, 13, -33, 9, 37, 52, -11, -13, -57, -1, 28, 19, 12, -47, -72, -9, 41, -40, -26, -45, -16, 24, -23, -15, -31, 112, 39, -42, 27, -22, -34, 1, -10, 9, -4, 8, 6, -82, 5, 50, -13, 56, 1, 13, -48, -20, -2, -14, -27, -57, -10, -12, -4, 34, 50, -14, -30, -40, -18, -44, 35, -39, -26, -1, 27, -33, 62, -14, 4, -37, 70, -23, -20, 17, 33, 41, -27, -21, 95, -23, 76, 19, -46, 27, 2, -21, 19, 48, 52, -39, -33, -33, -25, -21, -2, 12, 40, -24, -4, 21, -25, 9, 4, 61, -18, 27, 2, 35, -26, 7, -45, -4, -18, 51, 41, 0, -4, 37, 7, 28, 116, -25, 10, -14, 35, -18, -26, 18, 13, 20, 41, 4, 14, -98, 104, 16, 57, 25, -8, -80, 60, 8, -36, 20, 10, 9, -12, -41, 45, -3, -33, 29, 10, -28, 20, -9, -112, -6, -1, -26, 0, -24, 30, 22, -54, -71, 6, 8, 41, 75, -23, -43, 22, -55, -26, 35, -24, 17, -4, 15, 59, -46, 24, -40, -89, -32, 2, -24, -73, 66, 29, -30, -58, 34, 5, -17, -50, 31, -16, -12, -17, 24, 96, -21, -2, 20, 22, -4, 31, 12, -13, 10, -55, -12, -41, -34, 0, -60, 24, 59, -39, -2, -9, 127, -39, -16, -50, -47, 2, 3, 127, -32, 26, 11, 0, -7, -5, -82, 46, 5, 15, -10, 27, -10, 2, 33, 6, -47, -99, -80, 45, 76, -27, -13, 31, -3, -21, -15, -11, -22, 38, -80, -26, 6, 3, 39, 7, 21, 2, 29, 11, 11, 42, 13, -6, -40, 20, -51, 23, 37, 24, -9, 58, 21, 20, -20, 37, -2, 45, 22, 70, -63, 21, -2, 1, -18, -59, 8, -41, -36, 26, -50, -31, -23, -27, 14, -4, -8, 10, 27, -57, 16, 6, -26, -46, 2, -43, 78, -34, -12, -16, -12, -5, 23, -16, -53, 30, -37, -12, 19, 11, 36, -7, -41, -24, -19, -37, 24, 6, -7, 72, 16, 0, 1, 91, 4, 37, 27, -16, 13, -34, -9, -27, -5, 0, 45, -50, 18, 47, -2, -24, 0, -4, -78, -29, 17, 59, 22, -47, 37, -16, 44, 7, -44, 67, 9, -78, 25, 48, 75, -33, 1, -15, 12, -70, 26, 48, -1, 69, -42, -54, 11, -57, 10, 61, -3, 46, -67, 26, 53, 30, -15, 22, -32, 23, -52, -25, 38, -19, 31, 0, -64, -22, 26, 25, -51, 26, -14, 58, -73, 42, 53, 9, 40, 71, -18, -17, 22, -37, 38, -48, -29, -36, 10, -18, -73, 59, -29, 71, 82, 99, -29, 75, 63, 0, -11, 7, 34, -52, 63, -39, -17, -93, -78, 3, 17, -106, -28, 58, -111, -45, -102, -52, 73, 28, -7, 77, 27, 52, -67, 59, 25, 46, -67, -9, -61, 15, 9, -22, -35, 57, 23, 10, -15, -52, -42, 21, -12, -5, 11, 1, -34, -23, -52, -16, 39, -10, 35, 44, 24, -32, -1, -20, -35, 17, -11, 40, -14, -78, 79, 4, 13, -38, 2, -15, 39, -43, 8, 6, 18, -34, -19, -15, -37, -33, -89, -36, 0, -24, -40, 2, 47, 4, -31, -16, -101, 19, -70, -23, 84, -1, -35, 11, -3, -20, 6, 10, -32, 37, -115, -19, 14, 3, 33, -32, 33, 23, 17, -6, 4, -86, -32, -13, -53, 3, -24, -50, 20, 26, -91, 63, -6, 27, -30, -15, 78, -48, -16, -51, 24, 0, -2, -45, -8, 24, -5, -54, 31, -63, -34, 6, 59, 13, -3, 17, -5, 9, -16, -22, 41, 43, -24, 43, -27, -17, -66, 49, -55, -8, -1, 11, 46, -21, -8, 27, 15, 29, -8, -48, 97, 22, 3, -3, -31, -4, 37, -29, -42, -37, 3, -13, 36, -13, -24, -12, -1, -46, -85, 127, 1, 93, -13, 3, -74, 69, 52, 12, -39, 53, -63, -6, -29, -52, -16, -10, -12, 24, 32, -3, 58, -3, 74, -20, -14, 5, -17, 30, -1, -30, -51, -15, -25, -8, -15, -16, 18, -62, 4, 37, -7, -73, -64, 39, -77, 26, 34, 72, 36, -12, 3, -23, 7, 49, -31, -46, -10, 49, -15, 19, -80, 77, -55, -48, 2, 92, -56, 1, 98, 32, 34, 36, 4, 24, 46, -4, 18, 62, 55, 1, 38, -7, 0, -16, -43, -5, -10, 49, -18, -4, 26, -23, 3, -46, -23, 19, 30, 1, 14, 38, -49, 24, 18, -38, 8, 15, -1, -22, 24, 81, 12, 25, 0, 109, -58, 7, -43, 19, -40, -13, -8, 16, 18, 22, 56, -9, -18, -38, 10, -30, -64, -36, 26, 41, -63, -16, -43, -19, -40, -36, -58, 82, -56, 10, 15, 0, -33, -43, 51, -43, 7, 13, 1, -16, 30, -21, 28, 38, 4, -39, -26, 21, 28, 31, -71, -19, 112, -8, 41, 34, 33, -100, -55, -1, 5, 10, 16, -42, -28, -4, 4, -26, 30, 3, 51, 15, -31, 10, 26, 32, -13, 43, 16, -25, 1, -128, -54, -9, 14, 20, 12, 16, -21, 20, -5, -18, 23, -20, 23, 36, 27, 51, -39, 42, 36, -18, 51, -46, -16, 1, -11, -31, -19, -29, -4, -31, 30, 59, -46, -20, 3, 7, 88, 8, 14, -33, 0, -38, 29, 63, 27, -53, -6, -40, 13, 29, 40, 90, -51, 34, -56, -6, -19, -55, -46, -6, 0, -28, -7, 13, 45, 28, 44, -39, 25, -10, 49, -38, -4, -17, 39, -24, 27, -3, -2, -23, -17, -36, 30, -20, 31, 41, 88, -83, -28 ]
[ 210, 32, 29, 236, 121, 115, 236, 121, 204, 255, 116, 184, 141, 199, 136, 70, 149, 183, 0, 96, 138, 167, 45, 184, 25, 119, 71, 122, 159, 188, 220, 154, 11, 60, 149, 162, 102, 70, 109, 11, 16, 238, 58, 227, 32, 159, 252, 187, 174, 164, 132, 217, 65, 39, 6, 255, 67, 100, 117, 183, 87, 150, 186, 150, 106, 249, 68, 187, 180, 50, 27, 184, 206, 38, 23, 10, 117, 112, 19, 137, 38, 157, 208, 154, 145, 137, 58, 154, 39, 57, 196, 81, 58, 232, 13, 74, 1, 98, 245, 138, 155, 253, 244, 37, 62, 221, 250, 143, 17, 128, 185, 117, 206, 92, 113, 123, 180, 122, 94, 210, 6, 125, 113, 232, 19, 212, 80, 92 ]
20231101.ab_3537_3
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B5%20%D0%93%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B0%2C%20%D0%95%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE
Че Гевара, Ернесто
Григулевич И. Р. Эрнесто Че Гевара и революционный процесс в Латинской Америке. — М., Наука, 1984. — Тираж 14500 экз. — 300 с.
[ 25, 44, -17, 30, -30, -1, -17, -46, -13, -84, 20, -82, -15, 13, -128, 21, -11, -5, 4, 19, 15, 52, -24, -14, -25, 6, 41, -14, 58, 45, 9, -23, 34, 50, -11, 27, -19, -38, -9, 61, -32, -10, 5, -22, -62, 2, 44, -23, 89, 15, 31, -103, 23, 22, 65, -21, -21, 52, 77, 52, 26, -3, -27, -1, 28, 45, 25, -19, 38, 36, -26, -37, 8, 15, -1, 47, 13, -13, 34, -1, 1, -1, 91, -1, 5, -11, 14, 13, -1, -74, 112, 49, -22, -6, -26, -17, 49, -60, 5, -46, 26, -4, -37, 30, 45, -26, 24, 13, -54, 9, 39, 26, 24, -71, -128, -65, 48, -25, -35, -43, 21, 61, -28, -22, -39, 23, 43, -25, 14, 31, -49, 42, 0, 0, 61, 35, -2, -105, 27, 90, -32, 59, -11, -19, -12, -25, -54, -7, -41, -61, -44, -6, 10, 35, 60, -13, -1, -58, -14, -12, 14, -48, -16, -64, -38, -48, 49, 4, 15, 19, 19, 0, 1, 18, 60, 52, -24, 5, 85, -8, 87, -7, -13, 45, -17, -38, -24, 14, 70, -8, 13, -16, -20, -29, -32, 25, 50, -15, -7, 22, -36, 8, 1, 55, -29, 32, 0, 39, -1, 25, -30, 36, -9, 49, -13, -10, -11, 24, 13, 8, 95, -38, 20, -2, 40, -2, -41, -16, 34, 22, 30, -13, 50, -93, 75, 14, 17, -3, 1, -64, 37, 7, -51, 1, 23, -24, -2, -44, 9, 52, -30, 23, 42, -84, 16, -30, -73, 28, -13, 24, 77, -31, 31, -9, -47, -39, 9, 23, -4, 44, -8, -31, -14, -17, -17, 20, -19, -6, 12, 52, 47, -20, 24, -39, -70, -6, 2, -15, -116, 54, -71, -19, -63, 37, 19, -14, -10, -37, -23, 33, 27, 22, 79, -12, 23, 2, 5, 16, 58, -7, 3, 7, -22, -12, -17, -45, -3, -30, 4, 41, -68, -8, 41, 127, -20, -48, -36, -97, -1, 17, 86, -14, 1, -10, 14, 12, 8, -90, 40, 39, 21, -38, 36, 2, -19, 3, 3, -22, -53, -57, 9, 60, -46, -57, 18, 17, -29, 29, -15, -9, 26, -107, -28, -6, -7, 56, -9, 12, -26, 52, 0, 76, 59, 14, -34, -3, -9, -4, 16, -4, -26, -32, 58, 6, 31, 5, 11, 0, 85, 36, 28, -64, 3, -85, 11, 7, -22, -11, -24, -34, -6, -23, -42, -10, -31, -23, 0, 4, 37, 43, -60, -20, 39, -78, -24, 22, -97, 17, -8, -21, 4, -49, 20, 50, -36, -40, 32, -59, 43, 37, 50, 38, 38, -28, 9, 23, -26, -3, -48, 1, 75, -4, 0, 3, 69, -29, 23, -7, -18, 27, -33, -8, -8, -6, 11, 32, -2, 2, -23, -23, -39, 4, -2, -14, -12, 15, 53, 17, -49, 32, -18, 51, 17, -45, 63, 5, -44, 8, 35, 73, -54, 22, 12, -54, -124, 50, 106, 22, 32, -49, -16, 35, -74, 7, -16, -64, 53, -22, 35, 6, 58, -1, 26, -7, 13, -54, -23, 40, 36, 61, 1, -90, 30, 33, 82, -12, 28, -52, 19, -26, -6, 89, 23, 17, 18, -12, 1, -21, -24, 49, -66, -56, -18, -4, 19, -45, 67, -39, 70, 76, 80, -29, 46, 68, -78, -14, 30, -36, -44, 62, 36, -7, -83, -87, 1, 27, -76, -11, 23, -56, -13, -65, -52, 62, 62, -31, 65, 17, 43, -96, 35, 73, 52, -51, -20, -46, 48, 6, -21, -45, 37, 24, -8, -3, 31, -8, -16, -36, -34, -3, 25, -28, -41, -83, -34, 61, -23, 58, 30, 35, -41, 8, 12, -11, 46, -23, 34, -9, -78, 50, -24, -16, -1, -11, -37, 35, 0, 15, 17, 2, -1, -45, 19, -2, -4, -82, -89, 27, 3, -29, -8, 66, 17, -47, -29, -46, 27, -88, -28, 80, -8, -35, 43, -29, 3, -24, 9, -36, 11, -88, -7, -18, 21, 24, -30, 43, 40, 0, -11, 18, -23, -11, -17, -32, -18, -77, -16, 42, 36, -37, 69, 12, 32, 8, 27, 54, -73, -9, -26, 16, 6, 25, -24, -14, 28, 4, -47, 16, -41, -9, -21, 54, -33, 40, 64, -63, 16, -8, -40, -4, 31, -42, -1, 32, -26, -28, 41, -51, -32, 7, 11, 34, -32, 6, 29, 8, 22, -2, -49, 72, 53, -13, -22, -48, 16, 34, 8, -45, -34, -3, -25, 16, 18, -20, -30, -10, -26, -27, 127, 18, 55, -6, -2, -62, 41, 37, 26, -57, 31, -48, 31, -15, -48, -12, -2, -33, 65, -17, -34, 58, 1, 40, -20, -31, -8, -17, 22, 17, -68, -56, -8, -30, 8, -17, -44, -20, -40, 16, 29, 8, -54, -41, 6, -69, 4, 16, 51, 22, 13, 22, -10, -8, 58, -41, -76, -28, 31, -18, 13, -91, 96, -42, -31, -7, 70, -42, 8, 28, 25, 9, 27, -32, 38, 52, -2, -5, 89, 71, -1, 33, 16, -5, 3, 7, -8, -14, 28, -22, -27, -2, 9, 3, -65, 15, -44, 50, 25, -2, 49, -45, -17, 26, -12, 17, 56, -13, -22, 74, 100, 25, 43, 13, 78, -39, 27, -38, 25, 6, -17, 14, 29, 7, 10, 40, -27, -19, -39, -24, -16, -70, -24, 29, 48, -29, -42, -49, 10, -10, -45, -53, 48, -63, 46, -24, 9, -7, -61, 38, -29, 41, 0, 27, 9, -30, -29, 2, 20, -13, -47, -11, 20, -43, 11, -52, 2, 84, 22, 36, 21, 46, -111, -27, -33, -16, 35, -1, 18, -19, -18, 43, -46, 46, 5, 9, -30, -55, 3, 22, 19, -10, -33, 18, -7, -7, -73, -51, -5, -17, -1, 24, 22, -50, -12, -3, 27, 7, 21, -29, 36, 59, 15, -15, 3, 29, 23, 69, -25, 0, -50, 53, -27, -5, 10, -29, -57, 52, 34, -65, -37, -5, -21, 99, 13, -3, -43, -1, -25, 15, 71, 42, -81, -5, -79, 22, 38, 24, 94, -74, 10, -54, -91, -34, -69, -1, 11, -61, -47, -2, 9, 9, 65, 29, -14, -8, -18, 1, 17, -42, 4, 31, -15, 19, -14, 12, -22, -15, -42, 6, -51, -17, 46, 53, -35, -23 ]
[ 212, 37, 60, 110, 209, 38, 238, 120, 236, 219, 251, 176, 169, 183, 136, 198, 223, 52, 0, 224, 131, 255, 105, 26, 25, 119, 84, 122, 142, 186, 216, 218, 90, 52, 19, 162, 70, 30, 251, 3, 48, 107, 187, 99, 52, 133, 124, 35, 254, 176, 3, 201, 75, 47, 177, 186, 67, 68, 117, 183, 103, 148, 186, 158, 234, 122, 66, 187, 38, 50, 27, 184, 204, 130, 23, 106, 65, 242, 25, 137, 42, 141, 208, 27, 241, 205, 22, 139, 39, 121, 142, 24, 56, 234, 9, 195, 8, 114, 252, 138, 139, 236, 219, 35, 90, 89, 250, 223, 1, 136, 169, 121, 138, 252, 57, 115, 144, 56, 238, 245, 38, 25, 113, 232, 35, 198, 212, 76 ]
20231101.ab_3537_4
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B5%20%D0%93%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B0%2C%20%D0%95%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE
Че Гевара, Ернесто
Устарис-Арсе Р. Че Гевара: Жизнь, смерть и воскрешение из мифа / Пер. с исп.— М.: Центрполиграф, 2012. — 511 с., 3000 экз., ISBN 978-5-227-03469-4
[ 22, 36, -4, 38, -41, 8, -11, -15, 0, -40, -19, -75, -35, -21, -96, 5, -35, -2, -41, -25, 23, 45, 6, 40, -10, 9, 54, -27, 61, 44, -15, -32, -20, 58, -12, 22, 21, -8, -20, 11, 16, 9, 5, -9, -8, 34, -6, -56, 78, 36, 66, -65, 10, 48, 16, -9, 24, 18, 48, 44, -3, -60, -38, -27, 35, 49, 15, -41, 17, 28, -29, -88, -11, -7, -58, 27, 9, 7, 36, 14, 3, -1, 106, 31, -15, -35, -14, 29, 2, -25, 89, 55, 23, 16, -41, -10, 25, -49, -2, -31, -5, -18, -51, 7, 47, -54, -22, -49, -75, 45, 47, 82, 21, -57, -63, -59, 37, -23, -38, -26, -45, 44, -26, -21, -43, 102, 48, -33, 26, -13, -75, 10, -31, 15, 49, -4, -27, -93, 31, 60, -21, 38, -18, -10, 27, -14, -19, 27, -23, -34, 2, -2, 22, 1, 65, 13, 19, -44, 0, -55, 21, -74, 21, -46, 15, -62, 66, 4, 4, 1, 43, -19, -55, 3, 46, 38, -8, 23, 55, 7, 81, -59, -12, 30, 23, 25, -7, -4, 27, 24, -3, -48, 30, -58, 6, 0, 74, -16, -16, -9, 55, -5, 25, -2, -24, -10, 52, 20, -33, 12, -37, -26, -7, 54, 25, -8, -10, 34, 26, 30, 88, -21, 25, -16, 18, 3, -15, -5, 31, 16, 29, 17, 39, -88, 72, -1, 74, 37, 13, -30, 32, -10, -26, 28, 17, 5, 8, -11, -15, 30, -8, 43, 9, -17, 32, 27, -102, -37, -46, -25, 43, -54, -6, 53, -19, -61, 13, 11, -13, 42, -55, -21, 13, -16, -57, 15, -17, 22, 14, 70, 50, -53, 40, -47, -77, -46, 29, -24, -108, 41, -59, -6, -78, 11, -20, -3, -56, 16, -2, 51, 33, 51, 85, 6, 6, -20, 36, 17, 82, -30, 18, 19, 1, 6, -25, -10, 41, -63, -9, 30, -54, 0, 63, 127, -3, -20, -70, -73, -22, 5, 93, 11, 9, -56, 44, 16, 12, -75, 61, 10, 4, -14, 26, -11, -15, 23, -11, -50, -53, -53, 40, 52, 0, 0, 24, 3, -7, -21, -1, -44, 70, -68, -41, -26, -6, 24, 19, 14, 0, 45, -20, 92, 71, -3, -9, -39, -40, -35, -30, -20, -6, 1, 13, 38, 41, 50, -12, -14, 101, 5, 15, -52, 28, 36, 16, -25, -45, 11, -8, -16, 5, -17, -30, 18, -14, -24, 17, -13, 17, 23, -58, 1, 41, -50, -13, -8, 0, 41, -32, 9, -26, -44, 23, 58, -23, -26, 26, -38, 23, 3, 28, 46, -40, -6, -44, -18, -89, 44, -14, 3, 72, 8, 11, 5, 51, -12, 18, 3, -18, 1, -25, -11, -10, -19, -16, 53, 23, 63, 2, -17, -64, -4, 25, -101, -36, 15, 36, 17, -9, 2, 0, 51, -6, -50, 50, 25, -38, 18, 10, 55, -55, 7, -56, -43, -70, 10, 92, -2, 47, -78, 2, 51, -80, 12, 0, -82, 32, -33, 19, 21, 30, -4, 21, -15, 16, -60, -24, 29, 13, 43, 7, -78, -7, 27, 39, -19, 32, -35, 17, -19, 6, 72, 18, 42, 46, -27, -9, -12, -47, -12, -30, -42, 58, 64, -83, -89, 51, -25, 57, 58, 69, -15, 53, 62, -32, -28, 15, -46, -72, 3, 13, -18, -120, -112, -4, 42, -96, -20, 25, -128, -22, -72, -44, 42, 39, -27, 77, 24, 58, -74, 10, 50, 45, -67, -24, -68, 12, 9, -37, -17, 15, 26, -9, 0, -63, 19, 27, 5, 25, 0, 25, -31, -11, -31, 30, -4, -21, 38, 19, 54, -32, -1, -7, -30, 30, -17, 39, -39, -43, 80, 13, 12, -30, 8, -25, 4, -4, -10, 19, 6, 1, -55, -14, 0, -10, -81, -77, 28, 30, -5, 25, 64, 0, -22, -18, -4, 12, -85, -39, 67, 5, -71, 26, 11, -61, -4, 6, -55, 2, -97, 0, -8, -5, 10, -30, 40, 35, 73, 5, 49, 12, 19, -12, 2, 0, 4, -36, 88, 31, -82, 36, 0, -17, -4, 5, 62, -40, -42, -43, -2, 10, 47, -16, 26, 34, 22, -40, 27, -15, -2, -7, 50, 1, 28, 37, -10, 39, 26, -26, 38, 60, -15, 50, 3, 1, -34, 28, -59, 11, 24, -29, 34, -26, -19, 20, 15, 8, 13, -39, 64, 43, -15, -25, 7, 8, 57, 36, -53, -60, 0, -27, 32, 32, -5, 0, -13, -25, -63, 127, 13, 71, 20, 11, -66, 37, 7, 11, -73, 21, -67, -23, -37, -44, -8, 3, 9, 8, -40, -29, 31, -12, 61, -14, 10, 33, -10, -9, 29, -17, 7, 14, 3, 31, -4, -1, 9, -51, 7, 50, 3, -54, -47, 6, -74, 4, 32, 68, 9, -23, -33, -81, 15, 110, -22, -38, -50, -4, -7, 27, -98, 105, -46, -54, 0, 80, -44, 11, 47, 58, 12, 43, -29, 42, 48, 7, -6, 62, 47, -29, 36, -5, 4, 16, -12, -36, -19, 27, -37, -32, 47, 9, 12, -10, -35, -4, 35, -2, 54, 34, 10, 13, 13, -17, 0, 0, -2, -46, 36, 71, -13, 33, 1, 127, -42, -8, -22, 3, -71, 1, 0, -40, 41, 18, 38, -3, -21, -2, -6, -5, -65, 1, 1, 49, -30, -55, -43, 11, -30, -34, -80, 86, -53, 33, 26, 0, -14, -80, 22, -42, 11, 3, 39, 7, -6, -23, 8, 48, -22, -53, 14, -4, -32, 13, -31, -30, 61, 13, 17, 47, 1, -99, -14, 35, -3, -4, 19, 28, -38, 9, -18, -10, 23, -21, 30, 19, -29, 45, 3, 34, -32, -15, 21, -14, 24, -128, -81, -16, -33, 11, 24, 72, -9, 5, 15, 30, 17, 14, -33, 17, 32, 18, 0, 42, 19, 18, 76, -25, -13, -13, 25, -22, -26, -18, 14, -38, 44, 53, -53, 4, 1, -33, 91, -18, -29, -13, -11, -33, 38, 43, 14, -53, 0, -41, 31, 24, 53, 36, -66, -5, -51, -69, -19, -80, -24, -4, -10, -26, -13, 19, -1, 65, 56, 4, 2, -24, 35, 19, -13, 22, 20, -17, 36, -22, 32, 38, -28, -55, 17, -35, -4, 42, 80, -58, -34 ]
[ 212, 129, 15, 108, 89, 228, 238, 240, 236, 31, 177, 188, 129, 135, 136, 70, 150, 52, 146, 250, 171, 231, 121, 204, 184, 163, 70, 122, 207, 174, 158, 91, 9, 52, 151, 162, 68, 95, 187, 201, 112, 123, 186, 67, 242, 135, 216, 7, 206, 228, 146, 216, 211, 47, 5, 251, 65, 226, 119, 55, 70, 182, 186, 158, 106, 248, 12, 187, 38, 18, 27, 184, 205, 126, 39, 74, 117, 57, 27, 137, 178, 165, 253, 219, 48, 221, 30, 219, 173, 61, 158, 90, 62, 232, 57, 89, 121, 114, 241, 130, 155, 238, 214, 39, 23, 217, 184, 183, 3, 136, 185, 121, 146, 124, 154, 91, 148, 59, 239, 241, 22, 208, 117, 224, 3, 246, 214, 76 ]
20231101.ab_3537_5
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B5%20%D0%93%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B0%2C%20%D0%95%D1%80%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE
Че Гевара, Ернесто
Эрнесто Че Гевара: жизнь и деятельность, отразившие великие надежды уходящего столетия - Даниэль Бенсаид
[ 20, 91, -10, 1, -16, 2, -25, -66, -21, -48, 52, -2, -19, -12, -57, -7, -39, 22, -56, -13, 46, 30, -16, 25, -83, 3, 22, -5, 8, 20, -22, 1, 61, 38, -30, -29, -26, -72, -37, 67, 0, -14, -14, -17, -66, -22, 53, 24, 18, 53, 34, -30, 7, 33, 12, -1, 7, 85, 43, 59, 10, -37, -52, 4, 45, 54, 15, 12, 55, 42, -13, -34, 32, 12, -11, 23, 27, 29, 25, 25, -10, 36, 84, 22, -22, 25, -10, 8, -30, 4, 92, 38, 45, -39, -50, -1, 28, -8, -30, -40, 13, -29, -34, 22, 64, 28, 59, 20, -50, -13, -2, 4, 5, -48, -94, -2, 37, -45, -40, -70, -15, 12, -10, 16, -31, 70, 37, -37, -19, -6, -61, 1, -27, -2, 53, -10, 41, -89, 17, 13, 15, 55, 21, -4, 4, -23, -17, 21, -32, -31, -7, 0, 28, 64, 76, 19, -20, -54, -36, -51, -3, -56, 22, -42, 2, -47, 61, -3, -13, -48, -23, 40, -5, 0, 18, 77, -68, -66, 109, -41, 71, 31, -57, 76, -42, -21, 1, 4, 65, -11, 29, -11, -4, 51, 59, 6, 54, -37, 26, 15, -7, -14, 34, 34, -34, 19, 17, 43, -13, 1, 9, 29, 37, -30, -23, -4, -19, 27, 45, 37, 66, -32, 16, -29, 24, -19, -67, 44, -26, 35, 51, -30, 46, -75, 89, 3, 30, -5, -4, -57, 52, -43, -32, 36, -5, 1, -1, 5, 32, -33, -9, 21, 19, -22, 26, -54, -80, 28, 7, -23, -9, -20, 7, 9, -56, -71, 9, 7, 91, 53, -28, 8, -6, 27, -14, -3, -48, 26, -53, 30, 39, -24, 14, -30, -84, -24, 4, -23, -94, 48, 27, -4, 21, 3, 2, 3, -25, 12, -2, 52, -36, 46, 73, 4, 9, 42, 2, 16, 40, -1, -11, 4, -9, 10, -23, -49, 5, -32, 13, 58, -89, 8, 55, 127, -7, -61, -29, -89, -2, 7, 33, 28, 28, -40, 29, -3, -27, -41, 41, -14, -6, 44, 9, -14, 40, 5, 15, -68, -88, -67, 11, 62, -35, -50, 44, 2, -24, 38, -8, 0, -6, -75, -32, 18, -65, -3, 18, 0, -14, 27, -2, 55, 23, 38, -42, -29, -8, -29, 37, -13, 16, -11, 29, 47, -33, 8, 64, 1, 0, -4, 43, -71, 22, -50, 30, -12, -36, -18, 30, -37, 32, -42, -10, -16, -27, 30, 12, -2, 8, 15, -78, 18, 74, -38, -28, 5, -60, 14, -37, -12, 5, -45, -45, 23, -40, -78, 47, -45, 12, 42, 56, 50, 6, -37, -46, 9, -46, 41, -30, 21, 36, 10, 25, -7, 37, -13, 6, 5, -16, 11, -41, 3, -43, -10, -28, 77, -8, 39, -25, 4, -42, -3, 26, -37, 6, -16, 90, 17, -38, 30, -34, 64, -28, -53, 42, 27, -59, 10, 10, 11, -59, 9, 26, -41, -65, 46, 88, 12, 94, -76, -22, 43, -107, -8, 20, -74, 68, -49, 20, 3, 120, 13, -2, 10, 22, -24, 0, 26, -51, 54, -8, -101, -11, 31, 63, -56, 20, 2, 25, -29, -2, 62, 21, 23, 18, 5, -16, 17, -48, 39, -66, -55, -11, 2, -26, -100, 37, -36, 49, 99, 67, 22, 47, 95, -38, -1, 48, 29, -69, 32, -7, -14, -57, -40, -6, 10, -111, -18, 75, -120, -21, -88, -56, 75, 26, -43, 68, 39, 19, -70, -19, 50, 15, -26, -26, -66, 16, 35, 8, 0, 28, -22, 13, -8, -20, -38, 12, -12, 19, 20, 22, -6, -43, -16, -9, 53, 0, 67, 56, 40, -41, -3, -28, -55, 19, -36, 21, -7, -25, 77, -8, 13, -8, 4, -22, 20, -2, -25, 54, 6, -3, -83, -26, 40, -22, -35, 10, 12, -46, -33, -16, -14, 20, -24, -19, -38, 9, -80, -3, 60, -12, -3, 30, -9, -69, 4, 26, -6, -19, -32, 28, -36, 18, -17, -31, 10, 55, 71, -3, 37, -22, -3, 5, -12, -7, 49, -55, 0, 11, -90, 12, 24, -3, -2, -1, 59, -31, 14, -56, 34, -7, 85, 8, -6, 22, -16, -45, -7, -79, -46, -13, 83, -48, 31, 48, -50, 41, 9, -44, 26, -17, 60, 24, -13, -17, -41, 31, -56, 58, 58, 12, 60, 8, 33, -32, 25, 24, -23, -31, 73, 34, -31, -20, -36, 46, 22, 39, -25, -35, -10, -14, 59, 18, -7, 0, -30, -36, -72, 127, 11, 127, 2, 16, -90, 15, 6, -6, -78, -17, -23, -24, -69, -6, 12, -6, 0, -12, -62, 0, -28, -16, 3, 10, -17, 3, 23, -2, 2, -64, -48, 4, -34, 17, 7, -85, -26, -5, 0, 45, -26, -39, -33, 5, -40, -9, 22, 44, 20, -2, 24, -5, 10, 42, -20, -51, -13, 5, -18, -15, -59, 52, -39, -26, -18, 60, -48, -36, 45, -5, 5, 5, 22, 24, 54, 0, -10, 78, 57, 6, 19, -18, 32, -9, 11, -3, -11, 23, -10, -44, -13, -4, 2, -12, -83, -2, 47, -22, 37, 65, 0, 23, -18, -43, 13, 20, 43, -10, 26, 31, 87, 6, 33, 0, -21, 12, -20, -30, -9, 16, 25, 15, -19, 48, 10, -9, -9, -16, 33, 3, -44, -14, 46, 40, -12, 22, -28, -23, -28, -43, -41, 5, -52, -16, -14, 48, -41, -21, 67, -33, -58, 49, 9, -3, 28, 3, -14, 87, -1, -64, -34, -32, 38, 45, -39, -52, 79, 14, 22, 45, -14, -113, -28, -13, 22, 9, 4, -32, 11, -18, 18, -54, 61, -20, -6, -9, -35, 70, 16, -7, 0, 26, 11, -16, -1, -118, -30, 14, -12, -13, -6, -24, -55, -28, -32, 53, 32, 7, -17, 56, 95, 53, -15, 1, 55, 30, 54, -33, -15, -2, 6, -8, 7, -5, 38, -23, 23, -27, -43, -13, 81, 25, 91, -69, -24, -49, -2, -51, 26, 58, 7, -54, 4, -48, 21, 15, 85, 76, -111, 24, -81, -31, -3, -2, -17, -21, -45, -20, -47, 0, 61, 24, 22, -27, 25, -10, 53, 2, 5, 14, -5, -14, -2, -23, 9, 9, -19, -10, 19, -70, 21, 28, 60, -56, 0 ]
[ 212, 32, 77, 109, 193, 131, 238, 249, 252, 223, 117, 121, 137, 241, 136, 86, 18, 190, 145, 240, 42, 23, 45, 58, 123, 55, 120, 122, 150, 184, 151, 154, 99, 61, 69, 162, 111, 87, 249, 75, 112, 122, 38, 227, 53, 19, 92, 43, 122, 162, 134, 217, 73, 47, 149, 235, 81, 82, 181, 55, 103, 146, 189, 180, 110, 125, 68, 191, 52, 18, 27, 152, 250, 46, 31, 10, 85, 49, 48, 137, 38, 41, 210, 91, 21, 104, 22, 214, 47, 217, 142, 26, 62, 192, 82, 109, 44, 98, 117, 136, 137, 126, 245, 33, 23, 157, 250, 59, 25, 160, 137, 54, 198, 120, 117, 67, 116, 128, 238, 241, 84, 112, 117, 232, 3, 215, 134, 93 ]
20231101.ab_3539_0
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D1%83%D0%B0%D0%B0
Аԥсуаа
Аԥсуаа — аԥсуа-адыга бызшәақәа ргәыԥ ауаажәлар амраҭашәаратә Кавказ аҿы. Инхоит Аԥсны (59% атәыла ауааԥсыра) усгьы Ҭырқтәыла, Урыстәыла, Шьамтәылеи Иорданиеи. Ицәажәоит аԥсуа бызшәала.
[ 59, 84, -46, 20, -1, -7, -24, -64, 6, -6, -5, -28, -2, -7, -16, 19, 46, -18, 53, -8, -33, 38, 65, -77, -36, 72, -8, -48, 68, -56, 21, -14, -69, 0, -5, -30, 70, -10, 45, -54, 65, -12, 10, -39, 2, -5, 4, -65, 103, 36, -27, 51, -5, -43, -37, -12, 10, 16, -27, -12, 13, 9, -14, 70, 67, 79, 38, 24, -39, -18, 61, 7, 59, 5, 1, -39, 10, -22, -16, 42, -10, -24, 78, 5, -20, -27, 16, 0, -20, -10, 22, 2, 17, 54, -14, -16, 63, -38, 2, -39, -5, -14, -3, 15, 5, -19, -8, -23, 21, 77, 5, 70, 39, -82, -128, -55, 17, -24, -60, -15, -38, 28, -23, -32, -37, 44, 27, -17, -13, 18, -41, 1, 0, 0, 35, 43, 58, 16, 22, -34, 19, -13, 16, -3, -97, -33, -37, -58, 8, -83, -40, -9, 22, -2, -30, 5, -52, 23, -24, -18, 48, -18, -13, -31, 1, -69, 56, 0, 21, -23, -9, 66, 17, 25, 76, 29, -5, 9, 12, -90, 8, -26, -9, 76, 17, -10, -26, -24, 39, 33, 43, -57, -4, -86, -39, -7, 112, -25, 50, 26, 23, -12, 11, 3, -34, -8, -9, 23, -49, 59, -10, 3, 83, -8, -21, -49, 6, -42, -15, -33, 25, -18, -11, 34, 15, -34, -39, 18, -6, 0, 24, -32, 69, -37, 25, -36, 52, -30, 39, -18, 24, 45, 51, 28, 10, 76, -30, -42, 11, -40, 27, 35, -75, 25, -18, 19, -5, 13, 20, -10, -28, -44, 32, -16, -36, -31, 29, 9, 36, 54, -14, 18, -19, 11, 11, 30, -15, 7, -9, 42, 34, -28, 10, -62, -70, 18, -4, -17, -21, 5, 37, -42, -50, -13, -81, 16, 3, -36, -56, 27, -21, 14, 102, -14, 23, -10, 4, 16, -4, -43, -4, 25, 3, 15, -47, 38, -12, -50, -28, 1, 8, -2, 70, 94, -40, -52, -46, -60, 14, 4, 0, 1, 10, -29, -4, -15, 0, -9, -16, 16, -44, 5, -30, 13, -22, -17, -18, 38, 9, -66, -14, -1, 47, -3, 46, -28, 22, -27, 8, -8, 24, -116, -31, 38, 15, 100, 17, 27, -17, 55, -32, 5, -18, -19, -39, 31, -29, 44, 36, -8, -33, 0, -1, 55, -41, -1, 82, -6, -4, -17, 28, -65, 5, -24, 43, 13, 6, -16, 23, -14, 97, -45, 21, -18, 37, 43, 30, -9, 18, 20, -41, -13, -21, -31, -44, 15, 41, 0, -5, 7, -9, -51, 25, 48, -21, 70, -8, -89, 81, 13, -24, 18, -20, 70, 33, 0, -45, -20, -41, 1, -6, -24, 39, -37, 18, 5, -6, 16, 20, 29, -69, 48, -90, 8, -18, 84, -7, 10, -48, -9, -62, 10, 37, -36, -34, 1, -36, 11, -1, -52, 1, 43, -30, -63, 80, 105, 38, -65, -48, 39, 17, 73, 61, -83, 64, 32, 22, 102, 127, -70, 10, 35, -35, 9, 61, -53, 41, -11, 0, -40, -2, -9, 32, -37, 29, -67, -53, 10, -96, -24, -13, 6, -13, 27, 109, -40, 31, -28, -18, -27, 1, 21, 31, -9, -13, 29, -35, 88, -25, 29, -58, -32, -36, 29, -68, -83, -16, -10, 3, -69, -59, -20, -49, 44, -11, 28, 45, 38, -38, 67, -76, 22, -61, -77, 35, 67, -86, -61, 25, -44, -18, -128, 0, 114, 24, -3, -33, -12, 27, -33, 33, 37, 14, -9, -6, -70, 38, 12, -5, -18, -1, -40, 41, -6, 27, 15, 0, -25, -9, 10, 0, -43, 5, 31, 18, 20, 7, 57, 75, 19, -12, 53, -19, 10, -15, 73, 50, 22, 32, -23, -3, -64, 52, -3, 11, 26, 24, 45, -9, -23, 2, -31, 18, -28, -22, -41, -24, 12, -16, 5, -4, 32, -38, -3, 33, 31, -49, -51, -60, 36, 18, -87, 78, -55, 26, -24, 19, -36, -32, 52, -12, -43, 38, -93, -13, 25, -21, -82, -40, -9, 87, 59, 42, 118, -13, -17, -34, 59, 13, -73, 33, -9, -7, -6, 6, 62, -44, -67, -44, 14, 28, 94, 37, -11, 69, -23, 95, 26, -4, 6, -17, 61, 24, 7, -20, 19, 57, 30, -49, -55, 39, -11, -49, -3, -12, 13, 17, -14, 26, 32, -37, -38, 22, 37, -100, 4, -42, -22, -31, -57, -3, 8, 26, -2, -24, 38, -58, -39, -26, 11, -16, -23, 26, 53, 22, -39, -42, 13, -24, -61, 50, 57, 35, -60, 13, -12, 2, -40, -69, -10, 54, 2, -5, 16, -9, 11, 9, 7, 45, -36, -13, 3, 24, 16, 36, 32, -36, 10, 21, -11, 9, -23, 15, -9, -12, -19, 36, -14, -17, 45, -5, 7, 34, 38, -3, -20, 19, -4, 0, 13, -13, 6, 4, -12, -1, 0, -1, -48, 3, -61, 102, -10, -67, -11, 48, -36, -61, -53, 12, 36, 8, 69, -22, -27, 5, 0, 62, 50, 14, 42, -34, 3, -39, 19, -57, -63, 67, -9, -36, -7, 56, 40, -16, 6, -5, -25, 7, 54, 20, -13, 1, 19, 21, 33, 10, 28, -63, 53, 31, 84, -3, 47, 38, -48, -13, 7, 19, 27, -30, -22, -59, 25, -77, 21, -16, -6, -11, 32, 24, -40, -24, 10, 12, -41, 7, -9, 12, -7, -3, 16, -1, 4, 25, -41, -2, -34, -33, 23, -76, 13, 30, 27, 35, 47, 21, -4, 93, -18, -69, -27, -58, 0, 53, 0, 11, 18, 33, 11, 7, 2, -8, 25, 24, 69, 9, 20, 25, -11, 51, -33, -6, -20, 5, 33, 10, 6, -15, -5, 1, -17, -28, 42, 10, -10, -70, -45, 18, -24, 13, -65, -36, 2, -33, -22, 40, -21, -62, -5, 18, -10, 42, -3, 1, 14, -62, -4, -37, 16, 0, -44, 3, -43, -30, -100, -77, -58, 51, 5, 0, 127, 30, 101, -128, -29, -39, 14, -23, 15, 10, -13, 31, -35, 103, -19, -18, 55, 0, -40, 0, -65, -35, 2, -14, -37, -66, -24, -15, 27, -24, -8, -5, -24, 38, -33, -7, 1, 74, -10, -13, 16, 11, -33, 40, -21, -22, -19, 17, -42, -12, -18, -50, 43, 71, -17 ]
[ 208, 129, 166, 74, 74, 170, 208, 205, 243, 233, 51, 60, 161, 143, 136, 70, 95, 234, 8, 148, 139, 159, 105, 142, 11, 177, 88, 137, 150, 170, 252, 181, 98, 61, 117, 164, 97, 150, 177, 209, 176, 248, 149, 25, 170, 159, 81, 103, 34, 186, 174, 193, 211, 77, 113, 45, 213, 70, 83, 57, 239, 182, 162, 145, 104, 229, 68, 33, 117, 50, 56, 184, 194, 230, 255, 87, 139, 202, 21, 49, 170, 73, 15, 26, 49, 235, 93, 200, 108, 208, 100, 78, 78, 163, 94, 125, 168, 151, 45, 178, 136, 243, 245, 35, 78, 253, 217, 197, 25, 169, 97, 126, 135, 253, 250, 60, 152, 164, 138, 198, 131, 241, 106, 105, 4, 38, 104, 134 ]
20231101.ab_3539_1
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D1%83%D0%B0%D0%B0
Аԥсуаа
Раԥхьаӡа ақәны аԥсуа хылҵшьҭрақәа ирыдҳәалоу аетнонимқәа цәырҵуа иалагеит ҳиера ҟалаанӡа II-тәи азқьышықәса анҵәамҭазы. Ассириатәи аҳ Тиглатпаласар I-тәи иҟаиҵаз анҵамҭаҿы (XI-тәи ашәышәықәса алагамҭа) далацәажәоит аетнонимқәа "абешла". Аҵарауаа ишырыԥхьаӡо ала, аетнонимқәа "абешла", "аԥшьилаа", "аԥсилаа", "аԥсуаа" шьаҭас ауп ирымоу. Иара абри аҵыхәтантәи ауп аԥсуа иахьагьы рхазы хьӡыс - етноним ирымоу. Ҳәарада, аетноним "апсуаа" урҭ жәларык иаҳасаб ала рышьақәгыла иадҳәалоуп.
[ 18, 23, -25, 2, -21, -8, -15, -45, 19, -3, -23, 1, -13, -15, -24, 27, 51, 32, 59, -32, -24, 3, 52, -64, -56, 127, 19, -99, 76, -56, 4, -33, -41, 2, 19, 0, 43, -17, 12, 10, 30, 33, 51, -25, -8, -12, -6, -64, 83, 51, -11, -14, 14, -2, 3, -21, 16, 50, -31, -29, 20, 30, 14, 67, 11, -27, -21, -13, -25, -6, 3, -13, 42, 10, -50, -20, 15, 24, -19, 3, -14, -48, 94, 18, -45, -45, 12, -21, 4, 60, -26, 18, 89, 29, 0, -5, 28, 10, -8, -5, 18, 25, 41, 3, 6, -70, 2, -16, -26, 41, 26, 77, 46, -69, -75, -53, 5, -7, -59, 6, -62, 61, -21, -48, -48, 85, 25, -2, -22, 14, -20, 21, 25, -11, 13, 82, 27, -53, 26, -3, -40, 0, -3, -56, -46, -19, -55, -30, 5, -65, -31, 64, 14, -28, 2, -9, -20, 5, -13, 6, 35, -50, 4, -6, 40, -64, 73, -12, 23, 15, 0, 21, -42, 3, 45, -25, -26, -10, 10, -84, 10, -37, -21, 47, 17, 13, 10, -17, 34, 39, -16, -45, -18, -79, -39, 7, 127, -32, 44, 67, 7, -25, 52, -22, -76, -14, 6, 8, -46, 42, -39, -58, 27, 39, 10, -29, -13, -26, -21, -50, 4, -24, -6, 32, 0, 6, -83, 19, -22, 21, 24, -48, 43, -51, 69, -10, 99, -11, 27, -6, 41, 60, 42, 28, 21, 63, -7, -42, 14, -17, 13, 32, -52, 6, -26, -31, -32, -8, -35, -24, 25, -55, -1, 2, -39, -37, 51, 17, 5, 82, -1, 8, -22, 8, 7, 19, -30, 22, -19, 42, 30, 24, -7, -44, -88, 14, 38, -6, 21, -14, 32, -29, -11, 7, -43, 4, 38, -62, -67, 71, -15, 17, 61, 12, 28, 36, -35, 42, -1, -64, 2, 0, 35, 18, -23, 24, -11, -19, -22, 2, 5, 0, 66, 66, -38, -25, -48, -50, -8, 28, 53, 53, -10, -3, 36, 15, -4, -38, -14, 38, -34, -5, -2, 29, -15, -20, -24, 9, 19, -48, -18, 23, 41, -1, 79, 2, 81, 42, 12, -19, -18, -91, -48, 50, -5, 79, -7, 20, -40, 40, 0, -11, -1, 19, -55, 68, -35, 71, 58, -21, -57, -4, 7, 75, -5, 12, 22, -18, 45, 38, 45, -43, 0, 41, 65, 46, -12, -5, 18, 3, 44, -70, -20, -46, -6, 11, 0, 24, 38, 41, -43, -6, -9, -57, -44, 3, -12, 49, -21, -4, -30, -68, 28, 48, -33, 83, -19, -110, 118, 30, 3, 23, -21, 66, -41, 15, -108, 90, -30, 52, -4, -4, 35, -31, -65, -4, 20, -7, 0, -5, -18, 39, -14, -51, -14, 9, -51, -16, 1, -9, 8, 4, -15, -3, -65, -22, -9, -17, -5, -22, 6, 37, -25, -53, 60, 110, 48, -76, -36, 2, 1, 43, 56, -45, 24, 44, 41, 63, 127, -101, -11, 45, -71, 10, 65, -68, 27, -18, -48, -73, 28, 14, 6, -17, 16, -43, -26, 19, -59, -26, -36, 13, -40, 39, 49, -112, -22, 59, 20, -90, -5, 49, -24, -19, -14, 26, -72, 24, -77, -12, -2, 0, -22, 33, -94, -67, 1, 39, -23, -5, 24, 31, 18, 69, -47, 16, 53, 8, -53, 55, -35, 18, -91, -81, 12, 24, -99, -53, 28, 10, -11, -128, 19, 71, 0, 30, -40, -30, 1, -80, 44, 102, 40, 0, -9, -90, 25, 40, 7, 4, 35, -28, 11, -15, -27, -8, 19, -21, 72, 42, 55, -8, 4, 92, 57, 12, 34, 56, 91, 26, -84, 5, -12, -17, 31, 47, 20, 25, -15, -8, -18, -39, 69, 0, 1, 31, 3, 52, -50, -53, -25, -22, -30, -13, 18, -47, -50, 27, -52, -59, -52, 2, -37, -44, 9, -31, -14, -7, -56, 14, -19, -79, 94, -64, 10, -48, 21, -34, 25, -5, -49, 2, 47, -57, -2, -3, -49, -7, -4, 52, 96, 19, 11, 71, -42, -13, -28, 75, 35, -61, 38, 13, -27, -31, -30, 75, -23, -17, -80, -4, 49, 68, 12, 0, 59, 3, 109, 33, -18, 13, -13, 39, 56, -3, -1, 31, 36, -11, -54, -67, -36, -7, -56, 28, -31, 37, 21, -33, 25, 64, -8, -40, 1, 18, -38, 3, -33, -39, -43, -22, -45, 5, 34, 31, -5, 30, -41, -31, -24, -4, -17, 14, -1, 39, 26, -22, -65, -47, 63, -59, 60, 16, 24, -54, 7, 2, -18, -35, -45, -14, -10, 3, -42, 16, 0, 18, -2, -11, 7, -26, 1, 25, 21, -3, 25, 31, 5, -32, 0, -30, 25, -49, 25, -7, -4, -3, 17, -47, 6, 10, -36, 1, 30, 3, 2, -20, 10, 3, 36, 29, -3, -2, -1, 0, 9, 5, -2, -23, -3, -36, 109, -26, -79, 2, 77, -37, -42, 3, -2, 38, -17, 40, -36, -5, 24, 22, 84, 34, 29, -14, -48, 27, -8, 39, -22, -40, 6, -14, -36, 14, 32, 22, -34, 14, -27, -7, -8, 26, 18, 17, 4, -25, -21, 14, 36, 37, -14, 61, 8, 66, 8, 41, 48, -38, -12, 2, 48, 4, -30, -49, -92, 58, -107, 63, 29, 21, 19, 28, 42, -30, 26, -26, 22, -63, -12, -17, 2, -7, -15, 14, 17, -47, 37, -6, 13, -26, 1, 43, -33, -28, 19, -12, -6, 25, -33, 28, 85, -7, -59, -41, -66, -9, 62, 7, 24, 73, 13, 33, 3, 38, 10, -23, -10, -4, 44, -22, 17, -28, -18, 17, -28, 91, -30, 1, -37, -92, 10, 13, 14, -18, -56, 63, 23, -19, -30, -27, 9, -19, -26, -59, -12, -3, 18, 15, 12, -19, -59, 2, 27, -13, 41, 2, -33, 30, 30, -40, -26, -26, 39, -33, -3, -27, 2, -78, -104, -3, 9, 0, -1, 96, 26, 9, -97, -18, -24, 0, -48, 10, -10, -15, -13, -22, 33, -24, -8, 57, 42, -60, 5, -49, -10, 0, -29, 13, -8, -69, -32, -22, 16, 32, 32, -9, 7, -27, 9, -7, 74, -8, -8, 22, -20, -26, 13, -4, -32, -25, 24, -38, 5, -21, -29, 7, 63, -16 ]
[ 208, 145, 230, 106, 123, 224, 202, 207, 130, 205, 50, 222, 207, 167, 137, 70, 91, 164, 9, 165, 170, 246, 41, 236, 27, 163, 78, 9, 214, 170, 252, 180, 9, 61, 117, 198, 165, 151, 211, 209, 240, 115, 17, 25, 190, 21, 101, 99, 110, 243, 135, 193, 67, 79, 85, 34, 145, 44, 3, 57, 239, 150, 142, 145, 102, 69, 20, 207, 117, 51, 60, 188, 250, 46, 255, 79, 15, 192, 145, 33, 42, 152, 31, 27, 16, 255, 91, 129, 108, 208, 116, 22, 46, 193, 114, 238, 168, 183, 188, 112, 153, 83, 229, 39, 71, 157, 249, 197, 250, 137, 171, 37, 131, 254, 41, 83, 152, 131, 155, 98, 35, 113, 66, 105, 67, 170, 72, 166 ]
20231101.ab_3539_2
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D1%83%D0%B0%D0%B0
Аԥсуаа
Антикатәи аамҭазы авторцәа аӡәырҩы иахьатәи Аԥсны иахьаҵанакуаз иахгәарҭон абарҭ ахьӡқәа - аетнонимқәа: колхаа, гениохаа, аԥсилаа, абазгаа, мысымианаа, саныгаа.
[ 63, 72, -14, 23, -27, 0, -32, -68, -5, 13, -35, -30, -16, -19, -25, 17, 23, 11, 37, -19, -5, 14, 35, -23, -58, 75, 5, -45, 69, -25, 26, -31, -11, 58, 10, 45, 34, 22, 22, -18, -34, -34, 18, -29, 3, -46, 7, -74, 82, 50, -10, -7, 10, 3, 15, -18, 9, 11, 11, -22, 9, 0, 4, 37, 30, 17, -13, 9, -14, -8, 24, -2, 51, 46, 12, 51, 45, 75, -2, 18, 21, -7, 117, 28, -15, -28, -12, 20, -6, 4, 40, 25, 10, -6, -50, -11, 9, -8, 28, -15, -14, -31, -1, 19, 28, -60, 26, 0, -47, 37, 10, 68, 6, -23, -14, 5, 5, -23, -35, -58, -28, 47, -19, -30, -24, 66, 46, -24, -39, -45, -26, -42, 27, 1, -2, 31, 54, -75, 11, 14, -19, 28, -2, -47, -19, -21, 17, 14, 15, -42, -5, 61, 14, -33, 1, -10, -17, 20, -3, -14, 25, -45, -8, -6, 30, -15, 60, -35, 1, -8, 34, -24, -31, 17, 60, 35, -30, 0, 42, -76, 35, -22, 23, 99, 13, 10, 9, -16, 39, 53, -20, -40, -23, -83, -57, 40, 90, -39, 14, 63, -8, -17, 69, -35, -86, -27, 28, 12, -36, 59, -20, -29, 53, 27, -38, -22, -15, -49, -47, -41, 34, 3, -50, 84, -13, -7, -41, 51, -28, 34, 29, 10, 69, -77, 56, -24, 11, -56, 31, -54, 42, 105, 46, 23, 80, 36, 10, -40, 68, -31, -16, 47, -36, 23, -7, -43, 29, -20, -7, -22, -41, -65, 13, 12, -2, 14, 41, 1, -17, 14, 0, 24, -30, -1, 3, 16, -21, 8, -36, 19, 39, 4, 5, -16, -74, -16, 46, -18, -11, -7, 22, -44, -24, -4, -65, 8, -7, -58, -12, 71, 25, 35, 61, -1, -31, 59, 31, 36, 27, -45, 9, 11, 43, 32, -47, 42, 3, -66, -36, 28, 25, -2, 116, 77, -40, -15, -59, -65, -2, 31, 43, 76, -5, -21, 38, 6, 2, -53, 33, 32, 18, 4, 18, 3, -15, -35, -19, -51, -24, -48, -14, 89, 20, 2, 111, -38, 35, -14, 20, -21, -22, -9, -37, 69, -8, 49, -45, 1, -24, 47, -1, -18, 0, -15, -28, 52, -22, 17, 85, -14, 7, 15, 16, 127, -46, 25, 56, -6, 71, -13, -31, -82, 32, 16, 40, -42, -45, 1, 10, -50, 85, -122, -26, -75, 7, 7, -7, 19, 23, 20, -53, -11, 13, -53, -15, -15, -5, 16, -6, 12, -13, -88, 40, 84, 5, 87, -16, -72, 82, 3, -7, 13, -37, 39, -35, 1, -119, 90, -26, 47, -15, -16, 38, -40, -6, -1, -21, 8, -19, 26, -62, 39, -26, 1, -26, 49, 19, -22, -32, 9, -15, 2, 36, -7, -68, 12, 3, -12, -23, -3, 0, 37, -31, -42, 62, 70, 29, -73, -18, -19, 9, 64, -13, -86, 5, 20, 47, 68, 127, -84, 1, 34, -36, 23, 57, -65, 47, -35, -35, -54, 60, 24, -9, 4, -4, -21, 5, 4, -55, -16, -60, 37, -29, 27, 70, -83, 6, 52, 31, -91, 9, 70, 3, -8, -30, 51, -28, 83, -99, -16, -13, -30, 1, 54, -88, -98, 13, 4, -14, 41, 97, 43, 72, 127, -21, -1, 75, -33, -79, 9, -62, 0, -52, -63, 29, 43, -78, -51, 23, -13, 7, -88, 14, 47, 0, 20, 3, -19, 20, -44, 33, 72, 27, 0, -13, -115, 10, 9, 2, -10, -11, 2, 14, 4, -28, 55, 14, -39, 58, 19, 37, -25, 4, 56, 7, 34, 31, 64, 79, 6, -24, -2, -37, -48, -12, 36, 48, -17, -25, 33, 11, -26, 38, -2, -2, 23, 40, 68, -15, -36, 32, -43, -5, -45, -5, -40, -19, 1, -10, -13, -30, 8, -29, -3, 24, -52, -31, -40, -27, 51, -41, -44, 57, -31, -59, -53, 8, -29, 27, -7, -26, -33, 34, -37, -3, 16, -3, -17, -16, 14, 25, 0, -1, 30, -52, -33, -25, 56, 31, -69, 39, 12, -23, -32, -39, 69, -27, -38, -91, -7, 3, 103, 0, 52, 41, -16, 33, -40, 29, -2, 23, 62, 10, 7, -53, 50, 26, 5, -33, -10, 2, 3, -27, -6, -35, 25, 12, -30, -3, 55, 38, -43, -8, 38, -60, 6, -19, -41, -8, 3, -22, 18, 19, 8, -16, 31, -45, -26, 3, -7, -27, 10, 8, -5, 10, -61, -52, -39, 60, -36, 59, 27, 30, -52, 31, 46, 6, 4, -5, -36, 43, 22, -23, 17, -12, 19, -3, 23, -14, -52, -7, 72, 4, 6, 46, 10, 3, 8, -13, -40, 16, -51, 5, 8, -19, -2, 80, -36, 21, -11, -56, -33, 24, 1, -5, -27, 2, -1, 50, 19, -27, -21, 1, 3, 14, -3, 7, -5, -16, -40, 127, -32, -85, -14, 5, -48, -77, 17, 34, 10, -1, -20, 0, 15, 40, 12, 97, 34, 0, 2, -33, 59, 7, 61, 4, 10, -27, -25, -22, 15, 17, 8, -36, 16, 9, -38, -23, 32, 9, -6, 43, 46, 35, 29, 58, 24, -3, 106, 16, 54, 47, 10, -10, 0, 32, -4, 13, -46, 17, -41, -62, 19, -65, 67, -19, -4, 14, 19, 45, -40, -7, -11, 0, -62, -16, 1, 7, -17, -3, -12, -18, -33, -16, -9, 52, -11, -23, 42, -35, -28, -1, -25, -13, 14, -46, 55, 127, 20, -116, -4, -90, -68, 105, 17, 4, 67, 41, 22, 27, 0, -61, 11, -2, -9, 52, -49, 40, -40, -34, -31, -8, 69, -49, 40, -14, -47, -20, 10, -3, -30, -3, 41, 13, -12, -37, -35, 20, -49, -29, -76, -40, -16, -46, 2, 74, -17, -2, 36, 25, 2, 24, -56, -18, 59, -20, 6, -49, -14, -3, -9, -20, 1, -13, -40, -60, -1, 65, -58, -19, 80, 14, -4, -75, -15, -35, 19, -39, 1, 14, 8, 7, -16, 33, -6, -18, 74, 75, -101, 7, -17, -30, -2, -4, 7, -35, -91, -31, 0, -9, -6, 56, 37, 37, -15, -41, 10, 30, -19, -5, 16, 36, -47, 31, -2, -12, -28, 11, -22, -11, 0, -41, 42, 25, -15 ]
[ 212, 65, 230, 106, 126, 42, 206, 239, 210, 253, 177, 120, 163, 183, 152, 70, 13, 180, 57, 164, 138, 167, 107, 236, 27, 35, 76, 13, 23, 170, 254, 148, 131, 119, 117, 226, 33, 30, 123, 217, 176, 115, 191, 1, 234, 21, 73, 111, 104, 230, 141, 200, 83, 205, 85, 37, 85, 150, 99, 56, 207, 182, 141, 49, 110, 229, 12, 223, 37, 50, 190, 188, 231, 110, 255, 6, 105, 200, 17, 33, 34, 137, 29, 27, 16, 250, 189, 204, 102, 81, 116, 154, 46, 243, 84, 127, 44, 163, 44, 232, 137, 207, 247, 199, 102, 253, 246, 165, 56, 152, 9, 5, 195, 253, 40, 81, 24, 129, 158, 80, 66, 97, 122, 104, 68, 230, 104, 150 ]
20231101.ab_3539_3
https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D4%A5%D1%81%D1%83%D0%B0%D0%B0
Аԥсуаа
Абжьаратәи ашәышықәсақәа рзы, аԥсуаа жәларык раҳасабала ианышьақәгыла, урҭ ргәылацәа рыҟнытә еидызкылоз ахьыӡқәагьы роуа иалагеит. Убас византиаа "абазгаа" ҳәа ирышьҭан, ақыртқәа - "аԥхази", аерманцәа - "аԥхази", аурысқәа - "обезы", "абазы", адыгаа - "азега", аублаақәа - "басхыг" ҳәа. Иахьанӡагьы аҭырқәцәа аԥсуаа хылҵшьҭрақәа "абаза" ҳәа ирышьҭоуп, арабқәа рыҟны зызбахә ҳамоу аетноним "абаза" аԥсуаа иреиуоу аӡәырҩы жәлас ишьҭыхны ирымоуп, иара убри алагьы ретникатә хдырра еиқәдырхәоит.
[ 40, 68, 8, -20, -18, 9, -48, -77, 11, -29, -63, 10, -28, -2, -38, 10, 27, 37, 11, -64, -30, 11, 67, -6, -68, 96, 9, -69, 47, -46, 11, -15, -34, 36, -28, -26, 38, -31, 19, -2, 12, 5, 29, -20, -4, -6, -4, -80, 24, 60, -29, 18, 22, -21, 4, -3, 24, 29, -63, -54, 16, 6, -3, 80, -16, -22, -23, -8, -35, -7, 22, 10, 43, 16, -15, -5, 21, 22, 13, 19, -5, -29, 91, 11, -6, -33, 11, -13, 30, 19, 12, 15, 58, 47, -30, -9, 12, -9, 17, -3, -20, -40, -15, -12, -2, -87, -15, -32, -4, 83, 17, 99, 27, -60, -110, -74, 18, -11, -44, -15, -96, 52, -29, -52, -51, 127, 23, -13, 0, 0, -34, 9, 2, 7, 8, 57, 56, -11, 22, -15, -8, 0, 7, -14, 0, 5, -52, 11, 30, -63, 7, 98, 1, -10, -24, -7, -79, 31, -42, -15, 28, -44, 11, -29, 7, -76, 92, 1, 25, 22, -48, 65, -8, 3, 39, -4, -12, 0, 33, -77, 16, -23, -15, 57, 20, 4, 2, -17, 18, 49, -17, -33, -14, -63, -27, 7, 112, -32, 39, 47, -38, -35, 55, -22, -92, -10, -2, 9, -32, 36, -39, -11, 38, 42, 37, -41, 3, -56, -8, -17, 33, -22, 20, 49, -1, -18, -46, 33, -42, 6, 31, -28, 47, -40, 47, -9, 31, -48, 20, -12, 20, 60, 35, 12, 39, 34, -13, -36, 16, -60, 28, 26, -77, 37, -17, -10, -7, 20, 22, -3, -32, -54, 42, -7, -14, -22, 27, 17, -3, 40, -12, 7, -17, -2, 22, 20, -21, -1, -16, -2, 22, 37, -21, -8, -61, 8, 0, 16, -8, -8, 17, -45, -49, -7, -63, 6, 45, -64, -90, 55, -34, 25, 117, 6, 3, 48, -10, 59, 22, -85, 1, 5, 69, 42, -13, 17, 1, -55, -34, 47, 11, -6, 86, 64, -54, -30, -54, -57, 0, 23, 50, 35, 16, 3, 38, 25, -4, -11, -3, -5, -1, 36, -13, 0, -5, -14, -16, 20, 40, -31, -24, 9, 5, 9, 118, -17, 55, -4, 23, -47, -7, -53, -35, 75, 4, 51, -27, 0, -41, 71, -3, -11, 16, -14, -44, 96, -24, 36, 73, -11, -13, 4, 5, 98, -13, 0, 32, -10, 110, 22, 21, -88, 47, 14, 31, -22, -12, 26, 27, -23, 44, -49, 3, -37, -2, 31, 11, 11, 69, 51, -43, 33, -6, -69, -30, -28, 14, -10, 14, 6, 25, -52, 41, 44, -35, 64, -24, -119, 85, 25, 10, 48, 5, 32, -61, 24, -80, 99, -42, 57, -23, -13, 40, -34, -43, -7, 0, -7, -21, -6, -36, 27, -47, -33, -6, -1, -24, 5, 15, -15, -24, 3, 4, -36, -74, 38, 15, -1, -33, -5, 5, 20, -33, -52, 60, 89, 34, -62, -19, 12, -10, 51, 66, -60, 31, 37, 58, 86, 127, -90, 44, 42, -55, 4, 62, -93, 35, -32, -62, -32, 4, 14, -2, -26, 12, -24, -12, -1, -54, -1, -41, -4, -37, 39, 50, -72, 1, 53, 32, -72, 21, 32, -23, 1, -6, 28, -65, 20, -63, 4, -19, -7, -42, 25, -76, -66, 10, 22, 12, -12, 27, 2, 24, 25, -7, -3, 12, -7, -43, 43, -50, 12, -89, -97, 21, 54, -69, -42, -1, -9, -2, -112, 0, 76, 14, 7, -26, -21, -6, -47, 46, 65, 26, 7, -7, -66, 7, -1, -14, -4, -15, 3, 42, -7, 11, 9, -3, -22, 24, 16, 29, -21, 19, 43, 18, 12, 2, 76, 97, 13, -80, 13, -25, -15, -1, 81, 23, 26, 49, -31, 23, -46, 18, 24, 13, 11, 22, 23, -26, -40, 4, -44, 19, -17, 26, -72, -85, 25, -50, -70, -40, 29, -65, -26, 27, -11, -14, 11, -55, 42, -20, -66, 110, -66, -6, -46, 24, -24, -2, -7, -27, -42, 20, -52, -38, 25, -14, 16, -27, 65, 82, 31, 21, 95, -12, -51, -22, 64, 16, -71, 57, -5, -8, -20, -17, 74, -40, -39, -60, 9, 25, 85, -8, 24, 49, -3, 51, -10, 4, 29, -14, 23, 36, -10, 3, 5, 52, 32, -39, -58, 49, -36, -43, -21, -43, -1, 31, -20, -11, 46, 40, -36, -30, 16, -20, -12, -9, -22, -30, -7, -17, -4, 1, -7, -4, 17, -18, -21, 2, 35, -8, -7, -10, 10, 9, -24, -82, -8, 73, -62, 99, 22, 55, -69, 47, 33, -14, 9, -6, -42, -9, 12, -11, -18, -14, 13, -15, -2, 14, 0, 20, 66, -19, -50, -11, -8, 60, 0, 36, -18, 50, -56, 4, -4, 45, -7, 44, -31, 8, 31, -3, 13, 11, 29, -22, -29, -4, -17, 33, 34, -12, -4, -13, -13, 19, 12, 0, -71, 27, -54, 95, -22, -65, 0, 55, -46, -77, 14, -10, 63, 11, 34, -67, 7, 17, 28, 55, 31, 0, -13, -72, 35, 1, 1, -14, -39, 21, -17, -34, -9, 27, 15, -27, 8, -30, -47, 7, 67, 5, 7, 28, -20, -17, 30, 33, 64, -9, 69, 31, 42, 35, 40, 25, -17, 7, 11, 24, 2, -36, -41, -83, 31, -96, 39, 12, 16, 16, 21, 42, -26, 18, -13, 0, -43, 0, -8, 1, -9, -8, 8, -4, -36, 47, -38, 4, -3, -28, 19, -55, 3, 15, -10, 6, 43, -3, 19, 111, -12, -68, -38, -84, -3, 76, -2, 24, 52, 26, 26, 10, 35, -19, 0, -18, 36, 34, 6, 1, -6, 22, 13, -11, 75, -21, 41, -6, -78, 6, 28, 73, -5, -40, 60, -11, -12, -24, -55, 4, -27, 3, -42, 10, 10, -18, -8, -11, -46, -91, -22, 28, -6, 15, 29, 19, 37, -7, 20, -45, -23, -2, -29, -9, -28, -16, -57, -53, -30, 26, -19, -5, 127, 82, -63, -128, -11, -14, 15, -28, -33, -4, -24, 1, -11, 51, -29, -11, 50, -9, -19, -10, -59, -31, 10, 2, 9, -34, -50, -18, 10, 0, -7, 0, 0, 10, -8, -10, 5, 24, -19, -19, 13, 38, -45, 46, -18, 14, -39, 24, -23, -6, 22, -39, 47, 22, -27 ]
[ 228, 145, 230, 106, 74, 224, 218, 205, 3, 207, 50, 252, 160, 7, 136, 70, 223, 166, 219, 132, 171, 214, 105, 236, 27, 33, 78, 139, 22, 170, 252, 180, 98, 53, 48, 199, 33, 151, 219, 217, 176, 255, 5, 25, 234, 29, 73, 103, 110, 230, 167, 208, 187, 79, 213, 34, 16, 102, 99, 57, 111, 182, 140, 144, 110, 213, 68, 239, 37, 50, 60, 60, 134, 206, 255, 79, 175, 202, 145, 37, 34, 9, 95, 26, 17, 218, 219, 200, 102, 64, 36, 198, 46, 209, 19, 195, 170, 183, 12, 58, 153, 119, 231, 35, 79, 157, 251, 197, 250, 169, 41, 109, 130, 253, 123, 83, 144, 172, 11, 208, 2, 97, 10, 65, 198, 230, 106, 150 ]