text
stringlengths 11
355k
| url
stringlengths 32
380
| source
stringclasses 1
value |
|---|---|---|
Agriotes aquilus is een keversoort uit de familie kniptorren (Elateridae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 2003 door Platia.
aquilus | https://nl.wikipedia.org/wiki/Agriotes%20aquilus | wikipedia |
Notoreas omichlias is een vlinder uit de familie van de spanners (Geometridae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1883 door Meyrick.
omichlias | https://nl.wikipedia.org/wiki/Notoreas%20omichlias | wikipedia |
Cordulecerus subiratus is een insect uit de familie van de vlinderhaften (Ascalaphidae), die tot de orde netvleugeligen (Neuroptera) behoort.
Cordulecerus subiratus is voor het eerst wetenschappelijk beschreven door Walker in 1853.
Vlinderhaften | https://nl.wikipedia.org/wiki/Cordulecerus%20subiratus | wikipedia |
Anisodes ordinata is een vlinder uit de familie van de spanners (Geometridae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1862 door Walker.
ordinata | https://nl.wikipedia.org/wiki/Anisodes%20ordinata | wikipedia |
Ophiacantha similis is een slangster uit de familie Ophiacanthidae.
De wetenschappelijke naam van de soort werd in 1916 gepubliceerd door Austin Hobart Clark.
Ophiacanthidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Ophiacantha%20similis | wikipedia |
Călinești-Oaș is een Roemeense gemeente in het district Satu Mare.
Călinești-Oaș telt 4807 inwoners.
Gemeente in Satu Mare | https://nl.wikipedia.org/wiki/C%C4%83line%C8%99ti-Oa%C8%99 | wikipedia |
Melanella exulata is een slakkensoort uit de familie van de Eulimidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1915 door E. A. Smith.
Eulimidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Melanella%20exulata | wikipedia |
De Nicolaaskerk is een kerkgebouw in de Noord-Bevelandse smalstad Kortgene, dat gelegen is aan het Veerse Meer. De Nicolaaskerk is het oudste monument van Noord-Beveland en is eigendom van de protestantse gemeente te Kats-Kortgene.
De hervormde kerk, oorspronkelijk gewijd aan de Onze Lieve Vrouwe, is een recht gesloten eenbeukige kerk, voorzien van halfingebouwde westtoren met twee geledingen en een achtkantige naaldspits. In het kerkgebouw bevindt zich behalve het uit 1905 daterende monumentale Van Damorgel ook een kabinetorgel.
Kortgene heeft na de stormvloeden van 1530 en 1532 anderhalve eeuw onder water gestaan waarbij alleen de kerktoren overeind bleef staan. Willem Adriaan van Nassau ontving het verdronken land van Kortgene in 1670 als schenking. Hij liet het gebied inpolderen en de kerk herbouwen. Na de bedijking van de Stadspolder werd met de bouw van het nieuwe voorstraatdorp begonnen.
Geschiedenis
Het middeleeuwse Kortgene, waarvan een kapel al in 1235 wordt vermeld, kreeg in 1413 stadsrechten van de jonkheer Phillips van Borssele en dit was tevens de aanleiding om een nieuwe kerk te bouwen. Na een jaar bouwen ging de kerk echter door brand verloren, waarbij de rest van het uit houten huizen bestaande dorp ook werd verwoest. Na herbouw kende Kortgene een periode van welvaart, maar overstromingen van 1530 (Sint-Felixvloed) en 1532 (Allerheiligenvloed) maakte daar weer een einde aan. Alleen de toren van de kerk bleef als markant punt behouden. Toen Willem Adriaan van Nassau het verdronken land van Kortgene in 1670 als schenking ontving liet hij het gebied inpolderen en de kerk herbouwen. Bij de stichting van het nieuwe dorp heeft men rekening gehouden met deze kerk en de ligging van de haven aan de zuidoostzijde van de Hoofdstraat. De toren werd beklampt (met nieuwe bakstenen bekleed), het schip werd in 1686 geheel opnieuw opgebouwd en is dus een echte protestantse kerkgebouw. In 1754 werden kerk en toren vernieuwd en de restanten van het koor opgeruimd. Bij een restauratie in 1858 werden onder andere de huidige rondboogvensters aangebracht, zodat feitelijk alleen de toren nog zijn oorspronkelijke aanzien heeft.
De kerk was eigendom van de Protestantse gemeente te Kats-Kortgene en werd gebruikt voor kerkdiensten. In 2014 is de Protestantse gemeente begonnen met de renovatie van de kerk.
Klok
De zware klok 'Suzanne' uit 1661 (900 kg) werd (door admiraal Cornelis Tromp, 1674) als oorlogsbuit uit Frankrijk meegevoerd en geschonken aan Kortgene. In 1942 werd deze klok per schip door de Duitsers weggevoerd en onderweg zonk het schip in het IJsselmeer. Na de oorlog werd deze van oorsprong Franse klok weer opgevist en in de toren teruggehangen.
Naam
De naam verwijst naar Sint-Nicolaas, de beschermheilige van kinderen, ongehuwde vrouwen en kooplieden en de schutspatroon van zeelieden.
Noord-Beveland
Kerkgebouw in Noord-Beveland
Kortgene | https://nl.wikipedia.org/wiki/Nicolaaskerk%20%28Kortgene%29 | wikipedia |
St. Remy-Chaussee Communal Cemetery is een Britse militaire begraafplaats gelegen in de Franse plaats Saint-Remy-Chaussee (Noorderdepartement). De begraafplaats wordt onderhouden door de Commonwealth War Graves Commission.
De begraafplaats telt 14 geïdentificeerde Gemenebest graven uit de Eerste Wereldoorlog.
Begraafplaats van de CWGC in Frankrijk | https://nl.wikipedia.org/wiki/St.%20Remy-Chaussee%20Communal%20Cemetery | wikipedia |
Chiodos was een Amerikaanse alternatieve rock/posthardcoreband uit Flint (Michigan).
Bezetting
Laatste bezetting
Craig Owens (zang)
Pat McManaman (gitaar)
Thomas Erak (gitaar)
Matt Goddard (basgitaar)
Bradley Bell (keyboards)
Tanner Wayne (drums)
Voormalige leden
Brandon Bolmer (zang)
Derrick Frost (drums)
Geschiedenis
De band werd opgericht in 2001 onder de naam Chiodos Bros. De bandnaam is gebaseerd op de twee regisseurs Charles en Stephen Chiodo, die in de jaren 80 verschillende horrorfilms produceerden. In juni 2002 werd de demo The Best Way to Ruin Your Life opgenomen. In 2004 moest de band pauzeren, omdat Craig Owens longontsteking had. In 2005 tekende Chiodos een contract bij het label Equal Vision Records, dat hun debuutalbum All's Well That Ends Well en in 2007 Bone Palace Ballet uitbracht. De band kenmerkt zich onder meer door de zeer hoge zangstem van zanger Craig Owens, wat hem een hoge herkenningswaarde geeft. In 2009 verlieten Craig Owens en drummer Derrick Frost de band en werden vervangen door Brandon Bolmer (ex-zanger van Yesterday's Rising) en Tanner Wayne (ex-drummer van Underminded en Scary Kids Scaring Kids). In hetzelfde jaar bracht Owens de solo-ep With Love uit, waarin hij met zijn nieuwe band Destroy Rebuild Until God Shows in de studio was. In maart 2012 verlieten Brandon Bolmer en Tanner Wayne de band om persoonlijke redenen. Als gevolg hiervan keerde Craig Owens terug naar Chiodos. Eind 2013 was een tournee door Duitsland gepland om Escape The Fate te promoten, maar deze werd op korte termijn geannuleerd, dus Chiodos speelde een aantal optredens als headliners.
In een interview met het Amerikaanse tijdschrift Billboard in november 2016 kondigde Owens het einde van Chiodos aan, omdat hij noch de andere leden niet gemotiveerd waren om de band voort te zetten als een fulltime project.
Stijl
De muziek van de band kan niet duidelijk aan een genre worden toegewezen. Poppige, harmonieuze melodie-runs en zachte, emotionele zang - zoals veel indie rock emo-bands - ontmoeten piano- of keyboardgeluiden en stevige gitaren en gedeeltelijke grommen, die beide eerder in metalcore te vinden zouden zijn. Er zijn ook veel poppunkbenaderingen.
Discografie
2001: The Chiodos Brothers. (acoustic) (ep, geen label)
2002: The Best Way to Ruin Your Life (ep, geen label)
2003: The Heartless Control Everything!! (ep, Search & Rescue)
2005: All's Well That Ends Well (Equal Vision Records)
2007: Bone Palace Ballet (Equal Vision Records)
2010: Illuminaudio (Equal Vision Records)
2014: Devil (Razor & Tie)
Amerikaanse rockband
Posthardcoreband | https://nl.wikipedia.org/wiki/Chiodos | wikipedia |
Cryptophyton is een geslacht van koralen uit de familie van de Clavulariidae.
Soorten
Cryptophyton goddardi Williams, 2000
Cryptophyton jedsmithi Williams, 2013
Zachte koralen | https://nl.wikipedia.org/wiki/Cryptophyton | wikipedia |
Diadegma blackburni is een insect dat behoort tot de orde vliesvleugeligen (Hymenoptera) en de familie van de gewone sluipwespen (Ichneumonidae). De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd door Cameron in 1883.
blackburni | https://nl.wikipedia.org/wiki/Diadegma%20blackburni | wikipedia |
Pseudognathaphanus exaratus is een keversoort uit de familie van de loopkevers (Carabidae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1892 door Bates.
Loopkevers | https://nl.wikipedia.org/wiki/Pseudognathaphanus%20exaratus | wikipedia |
Pinara spodopa is een vlinder uit de familie van de spinners (Lasiocampidae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1904 door Turner.
Spinners | https://nl.wikipedia.org/wiki/Pinara%20spodopa | wikipedia |
David Hendrines Broekman (Leiden, 13 mei 1899 – New York, 1 april 1958) was een Nederlands-Amerikaans dirigent en componist.
Levensloop
David Broekman studeerde in Den Haag bij Peter van Anrooy.
In 1924 vertrok hij naar de Verenigde Staten en werkte er bij de muziekuitgeverij M. Witmark & Sons. Hij vertrok vervolgens naar Hollywood waar hij filmmuziek componeerde en verschillende muzikale shows dirigeerde. Hij werkte met en voor alle groten uit de radio-, televisie- en filmwereld. Hij was violist, pianist, dirigent, componist en arrangeur. Hij was thuis zowel in klassieke muziek als in jazz.
In 1946 dirigeerde hij de New York Philharmonic tijdens een concert in Carnegie Hall.
Hij schreef een autobiografie, The Shoestring Symphony, waarin hij met nogal wat bitterheid het leven in Hollywood beschreef en onder meer de moeilijke jaren van de crisis van de jaren 1930.
Werken
David Broekman schreef twee symfonieën in 1934 en 1947. Daarnaast componeerde hij voor piano.
Hij schreef de filmmuziek voor onder meer:
Submarine (1928),
All Quiet on the Western Front (1930),
Outside the Law (1930),
Platinum Blonde (1931).
Publicatie
The Shoestring Symphony, Simon & Schuster, 1948.
Literatuur
Cees MENTINK e.a., Leidse Jazz Geschiedenis van 1899 tot 2009, Leiden, 2008.
Nederlands dirigent
Nederlands componist | https://nl.wikipedia.org/wiki/David%20Broekman | wikipedia |
Bishopella laciniosa is een hooiwagen uit de familie Phalangodidae. De wetenschappelijke naam van Bishopella laciniosa gaat terug op Crosby & Bishop.
Phalangodidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Bishopella%20laciniosa | wikipedia |
Osteochondritis dissecans (OCD of OD, synoniem: osteochondrolyse) is een gewrichtsaandoening waarbij er scheurtjes ontstaan in het gewrichtskraakbeen en het onderliggende (subchondrale) bot. OCD veroorzaakt gewoonlijk pijn en zwelling in het aangedane gewricht, en het gewricht kan tijdens beweging op slot schieten. Bij lichamelijk onderzoek vindt men vaak vochtophoping in het gewricht, gevoeligheid van het gewricht en een krakend geluid bij beweging.
Geschiedenis
De aandoening werd voor het eerst beschreven in 1738 door Alexander Monro (1697-1767). In 1879 beschreef James Paget voor het eerst het ziekteverloop, maar pas in 1887 publiceerde Franz König een werk over de oorzaak van de fragmenten in het gewricht. In dat werk kwam König tot de conclusie dat:
Het trauma zeer ernstig moest zijn voor er deeltjes van het gewrichtsoppervlak konden afbreken.
Door een minder ernstig trauma kon het bot kneuzen, waardoor het kon afsterven en zich vervolgens kon afsplitsen.
In sommige gevallen waarbij er geen sprake was van een trauma leek het waarschijnlijk dat er een oorzaak was waardoor het bot zich spontaan afsplitste.
König noemde de ziekte ‘osteochondritis dissecans’. Hij beschreef het als een subchondraal ontstekingsproces van de overgangszone tussen bot en kraakbeen in de knie, dat leidt tot losse kraakbeenfragmenten van de mediale gewrichtsknobbel.
In 1922 gaf Kappis een beschrijving van dit proces in het enkelgewricht. Berndt en Harty ontwikkelden een classificatiesysteem voor de fasen van osteochondrale beschadigingen in de talus (OLTs). De term osteochondritis dissecans is in gebruik gebleven en wordt ook gebruikt voor gelijksoortige processen in veel andere gewrichten zoals de knie, heup, elleboog en voetgewrichten.
Bij pogingen om te beschrijven wat een ziekte met het gewricht deed, werd OCD vaak verward met andere aandoeningen zoals osteochondrale fracturen, osteonecrose (afsterven van bot), secundaire ossificatie, osteochondrose en erfelijke epifysaire dysplasie. Sommige schrijvers gebruikten de term osteochondrosis dissecans en osteochondrale fragmenten als synoniemen voor OCD.
Oorzaken
Ondanks dat er veel onderzoek naar is gedaan, zijn de oorzaken nog onduidelijk. Maar de volgende factoren spelen een rol: herhaald fysiek trauma, ischemie (onvoldoende doorbloeding), erfelijke en endocriene factoren, snelle groei, tekorten en onbalans in de verhouding tussen calcium en fosfor en problemen met de botvorming. Er wordt aangenomen dat herhaaldelijk zeer klein letsel ('microtrauma') dat leidt tot zeer kleine breukjes en soms een onderbreking in de doorbloeding van het subchondraal bot kunnen leiden tot lokaal verlies van doorbloeding en veranderingen in groei.
Bij jongeren worden trauma's aannemelijker geacht als oorzaak van osteochondritis dissecans dan avasculaire necrose. Bij volwassenen wordt aangenomen dat een trauma de voornaamste of misschien de enige oorzaak is, en dit trauma kan endogene en exogene oorzaken hebben of beide. Intensieve sporten kunnen het risico op OCD voor de spelers en beoefenaars vergroten in de meest belaste gewrichten (de knieën, enkels en ellebogen).
Recente onderzoeksverslagen wijzen erop dat mensen ook een genetische aanleg kunnen hebben voor OCD. Bij families waarin OCD voorkomt, kan een mutatie in het aggrecan-gen voorkomen. Ook uitkomsten van onderzoeken bij paarden hebben samenhang met specifieke genetische defecten gesuggereerd.
Pathofysiologie
OCD wordt veroorzaakt door verminderde doorbloeding in het subchondraal bot. Hierdoor sterft het af, een proces dat avasculaire necrose heet. Het bot wordt daarna opgenomen door het lichaam, waardoor het gewrichtskraakbeen makkelijk kan beschadigen. Het gevolg is dat zowel het kraakbeen als het bot versplintert, waarbij er stukjes kraakbeen of bot los in een gewricht komen te liggen, wat tot pijn en ontsteking leidt. Deze stukjes worden ook wel ‘gewrichtsmuizen’ genoemd. Deze bot- en kraakbeensplinters veroorzaken pijn en nog meer beschadigingen.
Er worden vier stadia van OCD beschreven na een trauma:
revascularisatie (nieuwe doorbloeding) en de vorming van littekenweefsel,
het opnemen door het lichaam van necrotische fragmenten,
verbening van sponsachtig botweefsel en
het vormen van nieuw botweefsel.
Ondanks dat de uitgang '-itis' in de naam ‘osteochondritis’ een ontsteking suggereert, wijst het ontbreken van ontstekingscellen in histologisch onderzoek op een niet-ontstekingsgerelateerde oorzaak. De naam van de aandoening is dus eigenlijk niet correct.
Symptomen
Mensen met OCD klagen over pijn bij beweging die geleidelijk toeneemt. De aandoening komt vooral voor in de knie, maar het komt ook voor in andere gewrichten zoals de enkel of de elleboog. Individuele klachten bestaan gewoonlijk uit mechanische symptomen zoals pijn, zwelling, blokkeren, op slot schieten, knakkende geluiden en knikken of door de knie heen zwikken; bij de eerste presentatie van symptomen kan een beperking van het bewegingsbereik voorkomen. Symptomen openbaren zich meestal binnen de eerste weken van fase I (zie het kopje 'diagnostiek', hieronder), niettemin begint fase II binnen een tijdspanne van maanden, waardoor er weinig tijd is om een diagnose te stellen. Na fase II verergert de ziekte snel, doordat beschadigingen zoals stabiele cystes of scheurtjes snel veranderen in onstabiele fragmenten. Aspecifieke symptomen die veroorzaakt worden door blessures zoals verstuikingen en verrekkingen, kunnen de definitieve diagnose vertragen.
Lichamelijk onderzoek laat gewoonlijk vochtophoping in de het gewricht zien, gevoeligheid en crepitatie (kraken). De gevoeligheid zal in eerste instantie verspreiden, maar wordt daarna vaak lokaal doordat de beschadiging toeneemt. OCD kan dezelfde symptomen hebben als andere veelvoorkomende aandoeningen. Bij acute osteochondrale breuken doet dezelfde gevoeligheid zich voor in het betreffende gewricht, maar dit gaat gewoonlijk samen met een lipo-hemartros (beenmergvet en bloed in de gewrichtsholte). Er is geen typische afwijkende manier van lopen of lichaamshouding die samengaat met OCD, maar het kan zijn dat de patiënt met het betreffende been naar buiten gedraaid loopt om pijn te vermijden.
Diagnostiek
OCD is moeilijk vast te stellen omdat deze symptomen ook bij andere ziektes voorkomen, maar de aandoening kan worden vastgesteld met behulp van radiologisch onderzoek.
Om de diagnose osteochondritis dissecans te stellen moet een röntgenfoto, CT-scan of MRI-scan worden gemaakt om necrose van het subchondraal bot, botfragmenten of beide vast te stellen. Soms wordt er een botscintigram gemaakt om zien in hoeverre er zich botfragmenten hebben gevormd in het gewricht.
Lichamelijk onderzoek
Lichamelijk onderzoek begint vaak met een onderzoek naar gangstoornissen bij de patiënt. Bij OCD loopt de patiënt vaak met het betreffende been naar buiten gedraaid om de druk door de mediale femurcondylus (gewrichtsknobbel) op de tuberositas tibiae (bovenkant van het scheenbeen) te voorkomen.
Vervolgens controleert de arts de spierkracht van de quadriceps. Bij dit onderzoek kunnen vocht in het gewricht, gevoeligheid en kraken aan het licht komen. De Wilsontest is ook bruikbaar om de plaats van de beschadiging van de femurcondylen te vinden. Bij deze test wordt het been langzaam gestrekt met een naar binnen gedraaide voet. Pijn bij een buiging van meer dan 30 graden, en minder pijn door het naar buiten draaien van de voet, zijn signalen van OCD.
Lichamelijk onderzoek bij een patiënt met OCD in de enkel onthult als symptomen vaak: vochtophoping in het gewricht, kraken, diffuse of plaatselijke gevoeligheid, pijn in het gewricht, zwelling en momenten van verlies van bewegingsbereik. Als er losse deeltjes in het gewricht zitten kan het blokkeren, op slot schieten of beide. Omdat er sprake kan zijn van microtrauma's, is het nodig om de mechanische krachten die er op de knie worden uitgeoefend tijdens beweging te evalueren. Door een microtrauma ontstaan er vaak afwijkingen in de uitlijning en rotatie van alle belangrijke gewrichten van het aangedane ledemaat, net als extrinsieke en intrinsieke afwijkingen in het aangedane gewricht, waaronder bandinstabiliteit.
Beeldvormende diagnostiek
Röntgenfoto’s bij jongeren laten radiolucenties (donkere vlekken) zien in de ossificatiezone. Bij ouderen is de beschadiging vaak verhard bot met een radiolucentie tussen het osteochondraal defect en de epifyse. Hoe zichtbaar de beschadiging is, hangt af van de plaats en van hoever de knie gebogen is. Harding beschreef de laterale röntgenfoto als een methode om de plaats van de OCD-beschadiging zichtbaar te maken.
Magnetische kernspinresonantie (MRI) is een bruikbare techniek om de verergering van OCD-beschadigingen in de gaten te houden, om het gewrichtsoppervlak te beoordelen en om normaal botweefsel te kunnen onderscheiden van OCD doordat bot- en kraakbeenoedeem zichtbaar worden op de plek van de ongelijkmatigheden. Een MRI geeft informatie over de toestand van het gewrichtskraakbeen, het bot onder het kraakbeen, oedeem, breuken, vochtophoping, de toestand van het gewrichtsoppervlak en de verplaatsing van losse fragmenten. Bij actieve beschadigingen is er een lage signaalintensiteit op een T1-gewogen opname en een hoge signaalintensiteit op een T2-gewogen opname. Dit duidt op een onstabiele beschadiging of recente microbreuken. MRI en artroscopie geven samenhangende resultaten. Uit röntgenopnames zijn minder snel conclusies te trekken dan uit MRI-resultaten.
CT-scans en technetium-99m-botscans worden soms ook gebruikt om het effect van de behandeling te controleren. CT-scans en MRI-scans kunnen de exacte locatie en grootte van de beschadiging laten zien; gewone röntgenfoto’s niet. Techneticumbotscans kunnen de doorbloeding en de opname van botweefsel in kaart brengen. Deze twee factoren hangen nauw samen met het vermogen van het fragment om te genezen.
Classificatie
OCD wordt geclassificeerd aan de hand van de verschillende fasen van de ziekte. De fase kan op twee verschillende manieren worden bepaald: door middel van MRI of door middel van artroscopisch onderzoek. Met beide methoden zijn de ziekteverschijnselen te zien die bij de natuurlijke voortgang van OCD horen. De artroscopische classificatie van de bot- en kraakbeenbeschadiging wordt als standaard gezien, maar in dit artikel komt vooral de Anderson-classificatie door middel van MRI aan bod. In Fase I en II is er sprake van stabiele beschadigingen. In Fase III en IV zorgen de onstabiele beschadigingen voor synoviale vloeistof tussen het fragment en het bot.
Behandeling
Een niet-operatieve behandeling (ook wel genoemd: een 'conservatieve behandeling') is bij deze aandoening zelden succesvol omdat gewrichtskraakbeen niet snel herstelt. Daarom is er soms zelfs bij minder ernstige gevallen een vorm van operatief ingrijpen nodig. Niet-operatief ingrijpen wordt zo mogelijk toegepast in de vorm van verminderd belasten of volledig ontlasten van het gewricht, of door fixatie.
Niet-operatieve behandeling
Alleen tieners met een onvolgroeid skelet en een relatief kleine beschadiging waarbij er geen sprake is van losse deeltjes komen in aanmerking voor een niet-operatieve behandeling. Niet-operatief ingrijpen bestaat onder andere uit het aanpassen van de activiteit, het voorkomen van het belasten van het gewricht (gedeeltelijk of volledig) en fixatie. Het doel van de niet-operatieve behandeling is het bevorderen van de genezing van het subchondraal bot en voorkomen dat het kraakbeenachtig weefsel het begeeft, waardoor breuken en kraters kunnen ontstaan.
De patiënt ondergaat eerst een onderzoek, en de vervolgbehandeling hangt af van de plaats van de beschadiging. Patiënten met OCD in de knie mogen het gewricht vier tot zes weken of zelfs zes maanden niet gebruiken en moeten het been gestrekt houden om het aangedane gebied niet te belasten, al mogen ze wel lopen en het gewricht belasten zoveel het aankan. Drie maanden na de start van de niet-operatieve behandeling worden er röntgenfoto’s genomen. Als op de foto’s is te zien dat de beschadiging is genezen, dan mag de patiënt het gewricht geleidelijk weer meer gaan gebruiken. Bij gevallen waar genezing waarneembaar is door toegenomen stralingsondoorlaatbaarheid in het subchondrale gebied, of gevallen waarbij de beschadiging niet is veranderd kan de hierboven beschreven procedure worden verlengd met elke keer drie maanden, totdat genezing kan worden vastgesteld.
Operatieve behandeling
Bij operatief ingrijpen wordt via een artroscoop in intact bot geboord om de groei van littekenkraakbeen te stimuleren of worden loszittende kraakbeenflappen vastgezet met pinnen of schroeven. Er kunnen ook gaatjes in het bot worden geboord waarheen kraakbeenpluggen worden getransplanteerd. Ook stamceltransplantatie en een gewrichtsvervangende operatie behoren tot de mogelijkheden.
Het revalidatieproces na de operatie bestaat uit twee stappen: immobilisatie en daarna fysiotherapie. Tijdens de meeste revalidatieprocessen wordt ernaar gestreefd het gewricht te beschermen door het opbouwen van spierkracht en bewegingsbereik. Tijdens de immobilisatieperiode wordt gewoonlijk door middel van isometrische oefeningen (dat zijn oefeningen waarbij de spier wel kracht levert maar niet noemenswaardig verkort), bijvoorbeeld het optillen van het gestrekte been, waardoor het verlies van spierweefsel wordt tegengegaan zonder het kraakbeen van het aangedane gewricht te belasten. Na de immobilisatieperiode bestaat de fysiotherapie uit CPM-therapie (continue passieve bewegingstherapie) en niet of weinig belastende activiteiten zoals wandelen of zwemmen.
Behandelingsmogelijkheden bestaan onder andere uit aangepaste activiteit met of zonder belasting van het gewricht, fixatie, cryotherapie, ontstekingsremmende medicijnen, boren in het subchondraal bot, microfractureren, het verwijderen van of bevestigen van losse deeltjes, het transplanteren van autologe kraakbeen of botpluggen (OATS-plastiek of mozaïekplastiek). De voornaamste doelen van de behandeling zijn:
Het herstellend vermogen van het subchondraal bot stimuleren.
Onstabiele fragmenten vastzetten waardoor de aansluiting in het gewricht bewaard blijft.
Beschadigd bot en kraakbeen vervangen door transplantatieweefsel of patiënt-eigen cellen die kunnen uitgroeien tot nieuw kraakbeen.
Het herstellend vermogen van het gewrichtskraakbeen is beperkt: plaatselijke verdunningen van het gewrichtskraakbeen herstellen niet spontaan, en beschadigingen van het gewrichtskraakbeen die niet tot op het subchondraal bot gaan leiden tot aantasting van het gewrichtsoppervlak. Hierdoor is chirurgisch ingrijpen vaak vereist, zelfs in milde gevallen waarbij het osteochondrale fragment niet los ligt van het bot (Andersonfase II, III).
Prognose
De prognose na de verschillende behandelingen verschilt en is afhankelijke van een aantal factoren zoals de leeftijd van de patiënt, het aangedane gewricht, de fase van de OCD. De belangrijkste factor is het ontwikkelingsstadium van de groeischijven. De twee hoofdsoorten OCD die zijn te onderscheiden, zijn in te delen naar het ontwikkelingsstadium van het skelet. De jeugdvorm van de ziekte openbaart zich in de nog open groeischijven, gewoonlijk bij kinderen tussen de 5 en 15 jaar oud. De vorm bij volwassenen openbaart zich tussen de 16 en 50 jaar, hoewel het onduidelijk is of deze volwassenen de ziekte ontwikkelden nadat hun skelet volgroeid was, of dat ze het als kind al hadden, maar niet konden worden gediagnosticeerd.
De prognose voor stabiele beschadigingen (fase I en II) bij jongeren met open groeischijven is goed: met conservatieve behandeling – zonder operatie – geneest 50% van de patiënten. Het herstel wordt mogelijk gemaakt door het feit dat de botten, dode botcellen en kraakbeen zichzelf kunnen repareren door middel van een proces dat botomvorming wordt genoemd. Open groeischijven hebben een verhoogd aantal ongedifferentieerde kraakbeencellen (stamcellen) die kunnen uitgroeien tot zowel bot- en kraakbeenweefsel. Daarom zijn er genoeg stamcellen aanwezig om het aangedane gewricht te repareren. Onstabiele, grote beschadigingen tot op het bot (fase III en IV) of beschadigingen van elke fase bij een volgroeid skelet hebben een kleinere kans om te herstellen zonder operatie. Daarom is in de meeste gevallen een operatie noodzakelijk.
Epidemiologie
OCD is een relatief zeldzame aandoening, met een geschatte incidentie van 15 tot 30 gevallen per 100.000 personen per jaar. Widuchowski W et al kwamen tot de conclusie dat OCD in 2% van de gevallen de oorzaak was van kraakbeenbeschadigingen bij een onderzoek naar 25.124 knieartroscopieën. Ondanks het feit dat het weinig voorkomt, is OCD toch een belangrijke oorzaak van gewrichtspijn bij sportief actieve tieners en adolescenten.
De jeugdvorm van de ziekte komt voor bij kinderen met open groeischijven. Ze zijn meestal tussen de 5 en 15 jaar en het komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes in een verhoudingen van 2:1 en 3:1. Toch komt OCD steeds vaker voor bij meisjes doordat ze vaker een sport beoefenen dan vroeger. Bij volwassenen met een volgroeid skelet openbaart de aandoening zich meestal in de leeftijd van 16 tot 50 jaar.
OCD kan voorkomen in ieder gewricht, maar in 75% van alle gevallen betreft het de knie (in 75-85% de mediale gewrichtsknobbel). De elleboog (in het bijzonder het humeruskopje) staat op de tweede plaats met 6% van de gevallen. In 4% van de gevallen gaat het om het sprongbeen van de enkel. Zelden doet het zich voor in de knieschijf, de wervelkolom, de heupkop en in de schouder.
Diergeneeskundige aspecten
OCD komt voor bij veel dieren. De ziekte kan in ieder gewricht voorkomen, maar meestal zit het in de schouder (vaak in beide schouders), de elleboog, de knie en het enkel. Vooral bij paarden moet men er op bedacht zijn. Bij sommige foklijnen kan er een erfelijke component in het spel zijn. Het vetmesten van veulens en het selectief fokken op formaat zijn ook factoren die een rol spelen. Ook OCD bij andere dieren – vooral honden (met name Duitse herders) – is onderzocht. Bij honden is het de voornaamste oorzaak van elleboogdysplasie bij middelgrote en grote soorten. Het begint vaak als ze nog puppy zijn, al gaat het meestal niet meteen gepaard met duidelijke symptomen. Er kan sprake zijn van pijn of stijfheid of compenserend gedrag zoals het vermijden van strekkende bewegingen. De diagnose wordt meestal gesteld door een röntgenfoto, artroscopisch onderzoek of een MRI-scan. Sommige gevallen van OCD blijven onopgemerkt en genezen spontaan, maar in andere gevallen is er sprake van acute verlamming. Als het dier verlamd is geraakt, wordt operatief ingrijpen aanbevolen.
Bot- of gewrichtsaandoening
Wikipedia:Vertaalde artikelen uit het educatieprogramma | https://nl.wikipedia.org/wiki/Osteochondritis%20dissecans | wikipedia |
Pristomerus horribilis is een insect dat behoort tot de orde vliesvleugeligen (Hymenoptera) en de familie van de gewone sluipwespen (Ichneumonidae). De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd door Narolsky in 1987.
horribilis | https://nl.wikipedia.org/wiki/Pristomerus%20horribilis | wikipedia |
Simocarcinus is een geslacht van kreeftachtigen uit de klasse van de Malacostraca (hogere kreeftachtigen).
Soorten
Simocarcinus camelus Klunzinger, 1906
Simocarcinus depressus (A. Milne Edwards, 1862)
Simocarcinus longirostris Lenz, 1910
Simocarcinus obtusirostris (Miers, 1879)
Simocarcinus pusillus Cano, 1889
Simocarcinus pyramidatus (Heller, 1861)
Simocarcinus rostratus (Borradaile, 1900)
Simocarcinus samoaensis (Edmondson, 1951)
Simocarcinus simplex (Dana, 1851)
Epialtidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Simocarcinus | wikipedia |
Gonyleptes paucigranulatus is een hooiwagen uit de familie Gonyleptidae.
Gonyleptidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Gonyleptes%20paucigranulatus | wikipedia |
{{Infobox voetballer
| spelernaam = Beat Sutter
| volledigenaam = Beat Sutter
| afbeelding =
| afbeeldingbreedte = 220
| onderschrift =
| geboortedatum = 12 december 1962
| geboortestad = Gelterkinden
| geboorteland = Zwitserland
| overlijddatum =
| stadvanoverlijden =
| landvanoverlijden =
| lengte = 184
| gewicht =
| been =
| huidigeclub = ''Gestopt in 1996
| rugnummer =
| positie = Aanvaller
| huidigeclubfunctie =
| functie =
| contracttot =
| jeugdjaren = 1970–1981
| jeugdteams = FC Gelterkinden
| seizoen = 1981–19861986–19941994–19951995–1996
| club = FC Basel Neuchâtel Xamax Yverdon-Sport FC St. GallenTotaal
| wedstr(goals) = 114(35) 223(67) 29(10) 29(2) 395(114)
| interlandjaren = 1983–1994
| interlandteam =
| interlandwedstrijden(goals) = 61(13)
}}
Beat Sutter (Gelterkinden, 12 december 1962) is een voormalig profvoetballer uit Zwitserland, die als centrale aanvaller speelde. Hij beëindigde zijn actieve loopbaan in 1996 bij FC St. Gallen.
Clubcarrière
Sutter speelde achtereenvolgens voor FC Basel, Neuchâtel Xamax, SC Freiburg, Yverdon-Sport en FC St. Gallen. Met Neuchâtel Xamax won hij tweemaal de Zwitserse landstitel.
Interlandcarrière
Sutter kwam in totaal 61 keer uit voor de nationale ploeg van Zwitserland in de periode 1983–1994 en scoorde dertien keer voor zijn vaderland. Onder leiding van bondscoach Paul Wolfisberg maakte hij zijn debuut op 7 september 1983 in de vriendschappelijke wedstrijd tegen Tsjecho-Slowakije (0-0) in Neuchâtel, net als Philippe Perret (Neuchâtel Xamax FC). Hij viel na 75 minuten in voor Claudio Sulser.
Erelijst
Neuchâtel Xamax
'''Axpo Super League
1987, 1988
Zie ook
Lijst van spelers van FC Basel
Zwitsers voetballer | https://nl.wikipedia.org/wiki/Beat%20Sutter | wikipedia |
Chlaenius tripustulatus is een keversoort uit de familie van de loopkevers (Carabidae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1831 door Dejean.
tripustulatus | https://nl.wikipedia.org/wiki/Chlaenius%20tripustulatus | wikipedia |
Geigyella morobeensis is een keversoort uit de familie soldaatjes (Cantharidae). De wetenschappelijke naam van de soort werd in 1972 gepubliceerd door Wittmer.
Soldaatjes | https://nl.wikipedia.org/wiki/Geigyella%20morobeensis | wikipedia |
Phyllomacromia bispina is een libellensoort uit de familie van de prachtlibellen (Macromiidae), onderorde echte libellen (Anisoptera).
De soort staat op de Rode Lijst van de IUCN als niet bedreigd, beoordelingsjaar 2009.
De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1954 door Fraser.
Prachtlibellen
IUCN-status niet bedreigd | https://nl.wikipedia.org/wiki/Phyllomacromia%20bispina | wikipedia |
Ascorhynchus arenicola is een zeespin uit de familie Ascorhynchidae. De soort behoort tot het geslacht Ascorhynchus. Ascorhynchus arenicola werd in 1881 voor het eerst wetenschappelijk beschreven door Dohrn.
Zeespinnen | https://nl.wikipedia.org/wiki/Ascorhynchus%20arenicola | wikipedia |
Megaselia perumbrata is een vliegensoort uit de familie van de bochelvliegen (Phoridae). De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd in 1936 door Brues.
Bochelvliegen | https://nl.wikipedia.org/wiki/Megaselia%20perumbrata | wikipedia |
Een koban (Japans: 小判) is een ovale gouden munt die gebruikt werd in de Japanse Edoperiode.
De gebruikelijke handelseenheid voor binnenlands gebruik in die tijd was de koku, de hoeveelheid rijst die één persoon één jaar kon voeden, maar de buitenlandse handelaren die vanaf de zestiende eeuw Japan aandeden, gaven de voorkeur aan gouden munten. De koban was in principe in waarde gelijk aan een ryō goud (ongeveer drie koku), maar het precieze gewicht en gehalte werden bepaald door de shogun, wiens wapen ze droegen. In het algemeen kan men zeggen dat de koban in de loop van de tijd steeds minder waard werd doordat de nieuwere koban vaak minder goud bevatten dan oudere - zozeer zelfs dat op een gegeven moment oude vervalsingen gewilder waren dan nieuw aangemunte koban. Isaac Titsingh meldt in zijn Bijzonderheden over Japan dat er oudere koban in omloop waren die ca. 24 gulden waard waren, terwijl de nieuwe slechts ongeveer de helft waard waren.
Tijdens de Meiji-restauratie in de tweede helft van de negentiende eeuw werd de koban, evenals de andere oude Japanse munten, afgeschaft en vervangen door een op Europese valutastelsels gebaseerde munt, de yen.
De Maneki Neko (Japanse gelukskatten) dragen vaak een namaakkoban.
Noten
Gouden munt
Geschiedenis van Japan
Japanse folklore | https://nl.wikipedia.org/wiki/Koban | wikipedia |
Petrus Hielius (Gent, 1537 - Rome, 14 oktober 1595) was een Vlaams persoon.
Hielius was provisor van Sint-Juliaan der Vlamingen. Vanaf 1574 was hij sollicitator aan de curie.
Men kan een gedenksteen in de Santa Maria dell'Anima aanttreffen. Bepaalde bronnen spreken over zijn grafsteen.
Functionaris binnen de Romeinse Curie
Zuid-Nederlands geestelijke (voor 1830)
Persoon in de Nederlanden in de 16e eeuw | https://nl.wikipedia.org/wiki/Petrus%20Hielius | wikipedia |
Een ziekzoeker is iemand die zieke gewassen opzoekt.
Ziekzoekers zijn onder meer op bollenvelden actief. Een zieke bol kan de hele oogst ondermijnen, waardoor de bollenvelden, regelmatig en vooral in het voorjaar gecontroleerd moeten worden.
Schimmels, bacteriën en virussen komen in bolgewassen op de bollenvelden voor. Verkleurde bladeren en opvallende vergroeiingen wijzen vaak op zieke bollen. Met een paraplu (om de bollen beter te kunnen zien in de zon) worden voornamelijk narcissen, tulpen, pioenen en hyacinten bekeken en zo nodig uit de grond gehaald met een 'snotkoker', een ijzeren bus zonder deksel en bodem waarmee de zieke bollen uit de grond gedraaid worden en vervolgens in een emmer gedeponeerd worden. Tijdens dit proces draagt de ziekzoeker speciale beenkappen om de verspreiding van eventuele ziektes te voorkomen. Ziekzoekers bestaan al sinds het begin van de bollenteelt, waarschijnlijk vanaf begin 20e eeuw. De methode met de paraplu en 'snotkoker' is een wat oudere methode, die vooral vroeger werd gebruikt. Er zijn ook ziekzoekers die alleen met het blote oog de bollenvelden verkennen.
In 2009 is een ziekzoekrobot getest. De robot ziet eruit als een grote kinderwagen en kan op verschillende bedbreedtes rijden, vanwege de instelbare wielbasis. Een combinatie van zeer gevoelige fotocamera's en verschillende lichten (lampen) zorgen voor een reeks foto's, die op een computer, welke in de ziekzoekrobotwagen is geïnstalleerd, achteraf kunnen worden bekeken. Bij een experiment in 2009 met de ziekzoekrobot en echte ziekzoekers, vonden de ziekzoekers zelf een hoger percentage zieke bollen.
Er wordt nog steeds gezocht naar machinale mogelijkheden om, vooral bij tulpen, het tijdrovende werk te kunnen versnellen.
Akkerbouw | https://nl.wikipedia.org/wiki/Ziekzoeker | wikipedia |
Frederik Delaplace (1970) is een Belgisch journalist, redacteur en bestuurder. Sinds 2020 is hij CEO van de VRT.
Levensloop
Frederik Delaplace is afkomstig uit Oostrozebeke. Hij studeerde Latijn-wiskunde aan het Sint-Jozefinstituut in Kortrijk. Vervolgens studeerde hij toegepaste economie aan de Katholieke Universiteit Leuven, alwaar hij afstudeerde in 1993. Vervolgens behaalde hij een bachelor na master in de pers- en communicatiewetenschappen.
In 1994 ging hij aan de slag bij De Financieel-Economische Tijd (vanaf 2003 De Tijd), waar hij van 1999 tot 2003 chef van de cel financiën was, vervolgens werd hij adjunct-hoofdredacteur. In januari 2006 volgde Delaplace Marc Van Cauteren op als hoofdredacteur van deze krant, een functie die hij uitoefende tot april 2007 toen hij werd aangesteld als redactiedirecteur van Mediafin in opvolging van Klaus Van Isacker. In januari 2017 werd hij vervolgens CEO van deze uitgeverij in opvolging van Dirk Velghe.
In 2020 werd Delaplace de nieuwe CEO van de VRT als opvolger van de ad-interim-CEO Leo Hellemans.
Hoofdredacteur van De Tijd (België)
VRT-bestuurder | https://nl.wikipedia.org/wiki/Frederik%20Delaplace | wikipedia |
Nepalgrella is een geslacht van hooiwagens uit de familie Sclerosomatidae.
De wetenschappelijke naam Nepalgrella is voor het eerst geldig gepubliceerd door J. Martens in 1987.
Soorten
Nepalgrella omvat de volgende 2 soorten:
Nepalgrella kortaliensis
Nepalgrella yamputhini
Sclerosomatidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Nepalgrella | wikipedia |
Heteralepas segonzaci is een rankpootkreeftensoort uit de familie van de Heteralepadidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 2001 door Young.
Heteralepadidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Heteralepas%20segonzaci | wikipedia |
Cliona labiata is een sponssoort in de taxonomische indeling van de gewone sponzen (Demospongiae). Het lichaam van de spons bestaat uit kiezelnaalden en sponginevezels, en is in staat om veel water op te nemen.
De spons behoort tot het geslacht Cliona en behoort tot de familie Clionaidae. De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd in 1880 door Conrad Keller.
labiata | https://nl.wikipedia.org/wiki/Cliona%20labiata | wikipedia |
Nellia haywardi is een mosdiertjessoort uit de familie van de Quadricellariidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1986 door David & Pouyet.
Cheilostomatida | https://nl.wikipedia.org/wiki/Nellia%20haywardi | wikipedia |
Plumatella nitens is een mosdiertjessoort uit de familie van de Plumatellidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1996 door Wood.
Plumatellidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Plumatella%20nitens | wikipedia |
Mike Maignan (Cayenne, 3 juli 1995) is een Frans voetballer die als doelman speelt. Hij tekende in juli 2021 bij AC Milan, dat hem overnam van Lille OSC. Maignan debuteerde in 2020 in het Frans voetbalelftal.
Clubcarrière
Maignan werd geboren in Cayenne (Frans-Guyana). Zijn moeder is Haïtiaans en zijn vader is een Fransman. Hij speelde in de jeugd voor Paris Saint-Germain, waar hij in 2013 aansloot bij het eerste elftal. In juli 2013 tekende de doelman zijn eerste profcontract. In augustus 2015 werd hij voor één miljoen euro verkocht aan Lille OSC. Op 18 september 2015 debuteerde hij in de Ligue 1 als invaller tegen Stade Rennais nadat Vincent Enyeama met rood van het veld werd gestuurd.
De week erop startte Maignan door de schorsing van Enyeama in de basiself tegen Stade de Reims.
Clubstatistieken
Interlandcarrière
Maignan kwam uit voor diverse Franse nationale jeugdselecties. Zo was hij aanvoerder van Frankrijk –17 op het Europees kampioenschap voor spelers onder 17 jaar in 2012. Bondscoach Didier Deschamps haalde Maignan in juni 2019 bij de selectie van het Frans voetbalelftal om voortaan dienst te doen als reservedoelman achter Hugo Lloris. Hij mocht op 7 oktober 2020 zijn interlanddebuut maken tijdens een met 7–1 gewonnen oefeninterland tegen Oekraïne, toen hij de tweede helft speelde in plaats van Steve Mandanda. Verder moest Maignan het tot en met 2022 doen met nog een oefeninterland en een paar wedstrijden in de UEFA Nations League. Toen Lloris in januari 2023 stopte als international, begon Deschamps met Maignan als eerste doelman aan de kwalificatiereeks voor het EK 2024.
Erelijst
Referenties
Frans voetballer | https://nl.wikipedia.org/wiki/Mike%20Maignan | wikipedia |
Ophraella godmani is een keversoort uit de familie bladkevers (Chrysomelidae). De wetenschappelijke naam van de soort werd in 1886 gepubliceerd door Martin Jacoby.
godmani | https://nl.wikipedia.org/wiki/Ophraella%20godmani | wikipedia |
Cratichneumon coruscator is een insect dat behoort tot de orde vliesvleugeligen (Hymenoptera) en de familie van de gewone sluipwespen (Ichneumonidae). De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd door Linnaeus in 1758.
coruscator | https://nl.wikipedia.org/wiki/Cratichneumon%20coruscator | wikipedia |
Elaver crocota is een spinnensoort in de taxonomische indeling van de struikzakspinnen (Clubionidae).
Het dier behoort tot het geslacht Elaver. De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd in 1896 door Octavius Pickard-Cambridge.
Struikzakspinnen | https://nl.wikipedia.org/wiki/Elaver%20crocota | wikipedia |
Heteronygmia is een geslacht van vlinders van de familie spinneruilen (Erebidae), uit de onderfamilie Lymantriinae.
Soorten
H. chismona Swinhoe, 1903
H. dissimilis Aurivillius, 1910
H. flavescens Holland, 1893
H. leucogyna Hampson, 1910
H. manicata (Aurivillius, 1892)
H. opalescens Schultze, 1934
H. strigitorna Hampson, 1910
Donsvlinders | https://nl.wikipedia.org/wiki/Heteronygmia | wikipedia |
Microscelida moweri is een keversoort uit de familie bladkevers (Chrysomelidae). De wetenschappelijke naam van de soort werd in 1998 gepubliceerd door Clark.
Bladkevers | https://nl.wikipedia.org/wiki/Microscelida%20moweri | wikipedia |
Setaphis mollis is een spinnensoort in de taxonomische indeling van de bodemjachtspinnen (Gnaphosidae). De spin jaagt 's nachts en verschuilt zich overdag onder rotsen en bladeren. Het lijf van de spin is ovaalvormig, smal en puntig aan de achterzijde.
Het dier behoort tot het geslacht Setaphis. De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd in 1874 door Octavius Pickard-Cambridge.
Bodemjachtspinnen | https://nl.wikipedia.org/wiki/Setaphis%20mollis | wikipedia |
Lyonsia bracteata is een tweekleppigensoort uit de familie van de Lyonsiidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1850 door Gould.
Lyonsiidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Lyonsia%20bracteata | wikipedia |
Dit is een chronologische lijst van beelden in Bunschoten. Onder een beeld wordt hier verstaan elk driedimensionaal kunstwerk in de openbare ruimte van de Nederlandse gemeente Bunschoten, waarbij beeld wordt gebruikt als verzamelbegrip voor sculpturen, standbeelden, installaties, gedenktekens en overige beeldhouwwerken.
Bunschoten
Bunschoten | https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst%20van%20beelden%20in%20Bunschoten | wikipedia |
Euchromius kuphitincta is een vlinder uit de familie van de grasmotten (Crambidae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1898 door Lucas.
kuphitincta | https://nl.wikipedia.org/wiki/Euchromius%20kuphitincta | wikipedia |
Trichotichnus delavayi is een keversoort uit de familie van de loopkevers (Carabidae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1897 door Tschitscherine.
delavayi | https://nl.wikipedia.org/wiki/Trichotichnus%20delavayi | wikipedia |
Eugenius Maria Herman (Huig) Hofman (Antwerpen, 2 maart 1901 – aldaar, 8 mei 1980) was een Belgisch specialist op het gebied van volksdansen.
Hij was zoon van handelsreiziger Hermanus Antonius Maria Hofman en Rosalia Henrica Martina Van den Eijnde.
Zijn opleiding wees echter een andere richting op; hij rondde in 1920 de Stedelijke Rijksnormaalschool in Antwerpen af. In het vervolg daarop werd hij eerst onderwijzer en per 1948 directeur binnen het Stedelijk Onderwijs aldaar. Al voor 1927 ontwikkelde hij zich binnen zijn hobby de volkdans (beoefening, studie en verspreiding) en huismuziek. Hij richtte in 1932 De Vedelaar op, een dansgezelschap gespecialiseerd in volksdans, daarna volgden VIVO (1935, Vlaams Instituut voor Volkslied en Volksdans) en VDCV (1938, Volksdans Centrale voor Vlaanderen), waarvan hij tot 1975 voorzitter was. Hij benoemde daartoe drie pijlers Bewegingsvreugde, Schoonheidsaanvoelen en Gemeenschapszin. Voorts was hij betrokken bij de Belgische Jeugdherbergcentrale (voorzitter van 1945 tot 1955), Jeugdgemeenschap voor Kunstbeleven (voorzitter) en Koninklijke Belgische Commissie voor Volkskunde (lid 1957-1980). Hij was in de jaren zestig tevens werkzaam in de Verenigde Staten.
Hij schreef talloze volksdansbundels en enkele handleidingen zoals Dansend Volkje (1968), De Dansdeel (1951), De Danssleutel (1982) en het meerdelige Gezellig Dansen Boekje (alle bij Volksdanscentrale). Hij heeft voorts een aantal opnamen voor het Folkraft platenlabel geleid, al dan niet met zijn Orkest van de Volksdanscentrale. Folkraft gaf ook dansinstructie uit.
Belgisch musicus | https://nl.wikipedia.org/wiki/Huig%20Hofman | wikipedia |
Lucky Blondo, geboren als Gérard Blondiot (Parijs, 23 juli 1944), is een Franse zanger, die populair was in de jaren zestig.
Zijn grootste successen zijn Sheila, Baby Face, Dix petits indiens, Sur ton visage une larme (Franse versie van Una lacrima sul viso gezongen door Bobby Solo), Des roses rouges pour un ange blond...
Het liedje Sheila dwarsboomde in het begin de verkoop van de opkomende zangeres Sheila, die hetzelfde lied uitgebracht had, echter zou zij hierna evenzeer uitgroeien tot een grote ster. In 1977 en 1978 verbleef hij vaak in Nashville om ook daar liedjes op te nemen. Hierna stopte zijn zangcarrière. In de jaren tachtig speelde hij soms kleine rolletjes in films of series.
Frans zanger | https://nl.wikipedia.org/wiki/Lucky%20Blondo | wikipedia |
Escharina boreale is een mosdiertjessoort uit de familie van de Escharinidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1994 door Hayward.
Escharinidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Escharina%20boreale | wikipedia |
Met groten (soms ook rijksgroten genoemd) wordt in de geschiedenis de (zeer heterogene) leidende bevolkingslaag van een rijk, een vorstendom of een sociale groep bedoeld, vooral als deze niet duidelijk is gedefinieerd.
De term wordt met name vaak toegepast om de toplaag aan te duiden in rijken uit de vroege en hoge middeleeuwen, waarvan de interne structuur nog niet volledig was gevestigd of niet in detail is overgeleverd. In de middeleeuwse bronnen zijn er verschillende Latijnse termen voor leden van de adel, die bekend staan als nobiles, potentes, proceres en optimates. In de moderne mediëvistiek wordt de term "groten" in het algemeen gebruikt om te verwijzen naar de leidende wereldse en geestelijke topklasse.
In het Oost-Frankische Rijk en het vroege Heilige Roomse Rijk verkozen de groten de koning en hadden zij invloed op,zijn machtsuitoefening als adviseurs, bondgenoten en in uitvoerende organen. In deze context was de heerschappij aanvankelijk gebaseerd op een persoonlijke en niet op een institutionele basis. De koning en de groten van het rijk hadden een wederzijdse politieke relatie, waarbij rang en reputatie belangrijk waren. De groten in de directe omgeving van de koning kregen bijzondere invloed, waarbij het tot stand komen van consensus een belangrijke factor was (consensuele heerschappij). Met de bindende regeling van het verkiezingsproces door de Gouden Bul en de vorming van rechtbanken en ambtenarenstructuren verdween het belang van deze groten, hoewel invloedrijke vorsten een belangrijke rol bleven spelen in de keizerlijke politiek. Voor de late middeleeuwen spreekt men van de geestelijke en wereldlijke Rijksvorsten.
Zie ook
Heerlijkheid (bestuursvorm)
Noten
Bronvermelding
Mediëvistiek | https://nl.wikipedia.org/wiki/Groten | wikipedia |
Diastylis matsuei is een zeekommasoort uit de familie van de Diastylidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1968 door Gamo.
Zeekomma's | https://nl.wikipedia.org/wiki/Diastylis%20matsuei | wikipedia |
Dit zijn de kandidatenlijsten van de Parti Populaire voor de Waalse verkiezingen van 2014. De verkozenen staan vetgedrukt.
Aarlen-Marche-en-Famenne-Bastenaken
Effectieven
Béatrice Barbier
Frédéric Hochepied
Jean-François Thiry
Opvolgers
Eric Wojcik
Christiane Petyt
Elvire De Pré
Francis Haas
Bergen
Effectieven
Ruddy Waselynck
Catherine Vanmeenen
Jean Libert
Thierry Heraut
Patricia Donfut
Opvolgers
François Dewispelaere
Francesca Catania
Guy Dupont
Maryvonne Bostjancic
Martine Genart
Charleroi
Effectieven
Thibaut De Coster
Anne Catoir
Michaël Ocula
Florence Presello
Eric Meurant
Anne-Marie Cheruy
Dave Podolski
Chantal Gailly
Raymonde Modrikamen-Legroux
Opvolgers
Steve Maloteau
Valérie Michaux
Sébastien Philippe
Anne Lambion
Dany Kindt
Virginie Defacqz
Ange Menchini
Nancy Loots
Aurélien Kairet
Dinant-Philippeville
Effectieven
Abel Gouverneur
Tabara De Groote
Bertrand Baurin
Jeanine Petit
Opvolgers
Michel Delaunoy
Brigitte Hoyaux
Thierry Pozzi
Claudine Marchal
Doornik-Aat-Moeskroen
Effectieven
Tse-hsine Tchen
Anne-Dorothy de Jamblinne de Meux
Laurence Landrieu
Audrey Coppieters
Alain Paradis
Frédéric Rinchard
Bérengère Coton
Opvolgers
Jean-François Vanlerberghe
Francine De Clercq
Theophiel De Bisschop
Francis Lefebvre
Viviane Maurage
Claudine Van Lier-Monk
Jean-Marc Mouriau de Meulenacker
Hoei-Borgworm
Effectieven
Mike Mombeek
Julie Buntinx
Michel Cordens
Fabienne Faticoni
Opvolgers
Olivier Galet
Christiane Mols
Yve Debens
Virginie Darimont
Luik
Effectieven
André-Pierre Puget
Loraine Maucourant
Bernard Dervin
Béatrice Mairesse
Sébastian Rodriguez Bueno
Josiane Lebeau
Alain Christophe
Luce Geerinck
Hubert Vanbergen
Déborah Lachapelle
Ronald Emonts
Stéphanie Firquet
Théophile Lippold
Opvolgers
Diba Lobognon
Ludovic Dassy
Karine Sohet
Luc Swegerynen
Marie Piette
René Quick
Maria Giuliana
Claude Grivegnée
Sandrine Dupont
Alain Grégoire
Martine Vanasch
Isabelle Biron
Alain Overmeire
Namen
Effectieven
Alain Capiaux
Caténa Giuele
Claude Gilles
Frédérika Gilles
Roland Debolle
Angélique Graide
Eddy Vanthuyne
Opvolgers
Bertrand Rochette
Véronique Hody
Stéphane Gostner
Laurence Dejonge
Claude Ghenne
Aurore Gallinaro
Armelle Nevraumont
Neufchâteau-Virton
Effectieven
Dimitri Benali
Jennifer Loneux
Opvolgers
André Detroz
Séverine Schlechter
Alain Swiderski
Mireille Bruon
Nijvel
Effectieven
Willem Toutenhoofd
Colette Cuignet
Yves Cuvelier
Barbara Pirlet
Philippe Denuit
Anne-Marie de Jamblinne de Meux-Coppée
Brigitte Gaudier
Claude Vanbrusselen
Opvolgers
Didier Geerts
Marie-Thérèse Brams
Jean-François Saye
Carine Binard
Marc Delmay
Anny Smet
Micheline Marquis-Nollet
André Baine
Thuin
Effectieven
Gaëtan Blanquet
Lydia Arroy
Alain Brandts
Opvolgers
Steve Stilman
Solange Murador
Linda Vandendaele
Jason Houssonlonge
Verviers
Effectieven
Bruno Berrendorf
Geneviève Jacobs
Raymond Potar
Dominique Boland
Michel Bruck
Marie-Christine Sadones
Opvolgers
Vanessa Berrendorf
Charles Van Roy
Audrey Potar
Marc Gérombeau
Elisabeth L'Entrée
Raymond Mennicken
Zinnik
Effectieven
Laurent Huriaux
Nancy Lekime
Anne Dehu
Damien Hamaide
Opvolgers
Robert Dehu
Aurélie Poulain
Sylvie Adam
Jean-Marie Delfosse
Kandidatenlijsten Waalse verkiezingen 2014 | https://nl.wikipedia.org/wiki/Waalse%20verkiezingen%202014/Kandidatenlijsten/PP | wikipedia |
Oxystele tabularis is een slakkensoort uit de familie van de Trochidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1848 door Krauss.
Trochidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Oxystele%20tabularis | wikipedia |
Lukšiai is een plaats in het Litouwse district Marijampolė. De plaats telt 1651 inwoners (2001).
Plaats in Litouwen | https://nl.wikipedia.org/wiki/Luk%C5%A1iai | wikipedia |
Tipula (Lunatipula) graeca is een tweevleugelige uit de familie langpootmuggen (Tipulidae). De soort komt voor in het Palearctisch gebied.
graeca
Langpootmug uit het Palearctisch gebied | https://nl.wikipedia.org/wiki/Tipula%20%28Lunatipula%29%20graeca | wikipedia |
Derarimus bicavatus is een keversoort uit de familie snoerhalskevers (Anthicidae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1998 door Uhmann.
Snoerhalskevers | https://nl.wikipedia.org/wiki/Derarimus%20bicavatus | wikipedia |
Een congruentiegenerator is een algoritme dat pseudotoevalsgetallen genereert, dat wil zeggen getallenrijen die deterministisch worden gegenereerd en dus niet echt willekeurig zijn, maar veel kenmerken van toevalsgetallen hebben. Congruentiegeneratoren zijn de bekendste en meestgebruikte pseudotoevalsgeneratoren.
Een congruentiegenerator wordt bepaald door de volgende parameters:
het aantal toestandswaarden
de modulus
de multipliers
de toename
en het algoritme waarmee een nieuw gegenereerd getal gegenereerd wordt voor door de recurrente betrekking:
.
Daarin zijn de startwaarden.
Reële toevalsgetallen in het interval [0, 1] kunnen verkregen worden als , mits groot genoeg is om een voldoende nauwkeurige onderverdeling te geven.
De toestand van de generator voor de productie van wordt gegeven door de startwaarden. Deze toestand legt (voor gegeven , , , ) alle volgende toevalsgetallen vast, omdat het volgende toevalsgetal en de volgende toestand door de huidige toestand bepaald worden. Er zijn mogelijke toestanden, en daarom moet er na maximaal stappen een eerdere toestand herhaald worden. De congruentiegenerator produceert dus een periodieke rij getallen, waarbij de lengte van de periode veel kleiner dan kan zijn. In extreme gevallen is de lengte 1, en zal de generator altijd hetzelfde "toevalsgetal" geven. Bij het kiezen van de parameters is het dus onder andere van belang om te zorgen voor een periode die lang genoeg is.
Lineaire congruentie
Als , spreekt men van een lineaire-congruentiegenerator. Het algoritme is:
.
Is ook nog , dus
,
dan is er sprake van een multiplicatieve-congruentiegenerator. De multiplicatieve congruentie heet ook Lehmer-congruentie, naar D. H. Lehmer die dit algoritme in 1949 introduceerde.
Fibonacci-generator
Een Fibonacci-generator is een congruentiegenerator met , en , en bestaat uit de volgende componenten:
Modulus
Startwaarden
Met de volgende functie worden de pseudowillekeurige getallen gegenereerd:
.
Een kenmerk is dat de gevallen respectievelijk nooit voorkomen. Fibonacci-generatoren zijn dus niet geschikt als pseudotoevalsgenerator. Dit geldt met name voor wiskundige objecten waarvoor de productie van meer dan twee toevalsgetallen nodig is. Als men bijvoorbeeld probeert om een willekeurige wolk van punten in een kubus te genereren, dan zouden alle punten op twee vlakken liggen.
Vertraagde Fibonacci-generator
Het principe van de Fibonacci-generator kan worden gegeneraliseerd door niet de laatste twee, maar verder terug liggende waarden te gebruiken om een nieuw toevalsgetal te genereren. Dit resulteert in een vertraagde (Eng. 'lagged') Fibonacci-generator:
met de startwaarden .
Dan is en en de andere zijn nul. Hierbij wordt in het algemeen even gekozen en en worden gekozen, zodat de polynoom in : een primitieve polynoom modulo 2 is. De periode van de generator is dan minimaal .
is een primitieve polynoom modulo 2 dan en slechts dan als dat ook is. Zo kan men in plaats van ook altijd berekenen.
De volgende tabel geeft enkele waarden voor en die aan deze voorwaarde voldoen:
{| class="wikitable"
! A
| 2|| 31|| 55|| 73|| 98|| 100|| 135|| 258|| 607|| 3217|| 23209
|-
! B
| 1|| 13|| 24|| 25|| 27|| 37|| 22|| 83|| 273|| 576|| 9739
|}
Deze generator wordt ook gebruikt in de praktijk. Het geeft echter niet altijd volledig willekeurige getallen. Het probleem van de gewone Fibonacci-generator is slechts verschoven; nu komen of nooit voor. Er zijn zelfs nog meer tekortkomingen.
Als oplossing werd voorgesteld om altijd alleen gebruikmaken van opeenvolgende nummers, en dan de volgende tot getallen te verwerpen. Dit werkt goed, maar zorgt voor een 5 tot 11 keer hogere computatietijd. De door Donald Knuth voorgestelde generator ranarray werkt op deze manier. Hierbij is en , en van 1009 opeenvolgende getallen wordt slechts een blok van 100 getallen gebruikt.
Om voor een periode van te zorgen, is alleen de minst significante bit in de toestandswaarde van belang, dat wil zeggen, dat het van belang is of de bit even of oneven is. Het is mogelijk om de hogere orde bits naar behoefte te veranderen, om de kwaliteit van de resulterende toevalsgetallen te verbeteren. Bijvoorbeeld:
Verdere veralgemening
Men kan de vertraagde Fibonacci-generator verder veralgemenen door meer dan twee toestandswaarden te verwerken:
.
Hier is het grootste element in . Om een periode van ten minste te garanderen, moet ook hier de bijbehorende polynoom of equivalent, de polynoom een primitieve polynoom modulo 2 zijn (met een even modulus ). Een generator die zo opgebouwd is met levert over het algemeen beter toevalsgetallen dan met , maar ook dit gaat ten koste van de rekentijd.
Met een verdere generalisering kan voor een gegeven de lengte van de periode verhoogd worden en waarschijnlijk ook de kwaliteit van willekeurige getallen verbeterd worden. is een priemfactor van . Voor de rekenregel
zullen de , met , zodanig worden geselecteerd dat de polynoom in
een primitieve polynoom modulo is. Dan is de periode ten minste .
De vorige generator vloeit hieruit voort met en als een bijzonder geval, en levert een multiplicatieve congruentiegenerator met periode .
De polynoom is een primitieve polynoom modulo p als
en
voldoen aan:
is een primitief element modulo
de polynoom is congruent aan (modulo )
voor alle priemfactoren van is de graad van de polynoom positief.
Hiervoor wordt polynoomrekening gebruikt en er wordt modulo gerekend met de coëfficiënten (het zijn elementen van de quotiëntring ).
Algoritme | https://nl.wikipedia.org/wiki/Congruentiegenerator | wikipedia |
Mawsonascaris pastinacae is een rondwormensoort. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1819 door Rudolphi.
Rhabditida | https://nl.wikipedia.org/wiki/Mawsonascaris%20pastinacae | wikipedia |
Stopplaats Zenderen (telegrafische code: zdr) was een stopplaats aan de Spoorlijn Almelo - Salzbergen. De halte werd geopend in 1888 en gesloten op 5 mei 1941. De stopplaats was gelegen ten zuiden van het dorp Zenderen in de gemeente Borne. Bij de halte was een wachthuis aanwezig.
In 2012 waren er plannen om dit gebouw te herbouwen onder de naam `t Halt 9, verwijzend naar het nummer van het wachthuis langs de spoorlijn Almelo - Salzbergen. De nieuwe functie moest educatief worden met een hoogwaardig cultuurhistorisch karakter. De gemeenteraad ging echter niet akkoord, met de door het college van burgemeester en wethouders voorgestelde herziening van het bestemmingsplan voor het buitengebied, die deze herbouw mogelijk moest maken. In hoogste instantie werd dat bevestigd door de Raad van State.
Externe link
Zenderen
Borne | https://nl.wikipedia.org/wiki/Stopplaats%20Zenderen | wikipedia |
Haplarmadillo monocellatus is een pissebed uit de familie Scleropactidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1896 door Dollfus.
Scleropactidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Haplarmadillo%20monocellatus | wikipedia |
Sport
Bill Jones (basketballer, 1914) (1914–2006), Amerikaans professioneel basketballer in 1942 en een pionier van rassenintegratie in de sport
Bill Jones (basketballer, 1936) (1936–2008), Amerikaans college basketbalcoach
Bill Jones (basketballer, 1944), Amerikaans college basketbalcoach
Bill Jones (basketballer, 1958), Amerikaans professioneel basketballer
Bill Jones (basketballer, 1966), Amerikaans professioneel basketballer
Bill Jones (honkballer, 1882), Major League honkballer van 1882–1884
Bill Jones (honkballer, 1887) (1887–1946), Major League honkballer
Bill Jones (American footballspeler, 1966), American footballspeler
Bill Jones (Australische voetballer, 1887) (1887–1979), Australisch voetballer voor Geelong in 1915
Bill Jones (Australische voetballer, 1891) (1891–1961), Australisch voetballer voor Richmond
Bill Jones (Australische voetballer, 1897) (1897–1967), Australisch voetballer voor Geelong in 1920
Bill Jones (Australische voetballer, 1912) (1912–1987), Australisch voetballer voor Carlton en North Melbourne
Bill Jones (Australische voetballer, 1920) (1920–1986), Australisch voetballer voor Fitzroy
Bill Jones (Australische voetballer, 1935) (1935–1996), Australisch voetballer voor Collingwood en Oakleigh
Bill Jones (Brits voetballer, 1921) (1921–2010), Brits internationaal voetballer (Liverpool)
Bill Jones (Brits voetballer, 1924) (1924–1995), Brits voetballer (Manchester City, Chester City)
Bill Jones (speed skater) (1923-2003), Britse olympische speedskater
Bill Jones (sportreporter), sportreporter uit Dallas
Politiek
Bill Jones (politicus, 1949), voormalig Californisch staatssecretaris
Bill Jones (politicus), voormalig lid van het Mississippi House of Representatives
Kunst en amusement
Bill Jones (artiest) (* 1946), fotograaf, installatie artiest en artiest uit New York
Bill Jones (folkzanger), Brits folkzanger
Bill T. Jones (* 1952), Amerikaans artistiek leider, choreograaf en danser
Anders
Bill Jones (staalbereiding) (1839–1889), Amerikaans staalbereidend uitvinder en manager
Bill Jones (vakbondslid) (1900–1988), Brits vakbondslid
Canada Bill Jones (c. 1840–1880), oplichter, rivierbootgokker en kaartspeler
Zie ook
Billy Jones (doorverwijzing)
Will Jones (doorverwijzing)
William Jones (doorverwijzing)
Willie Jones (doorverwijzing)
Bill Ryder-Jones (gitarist) (* 1983), gitarist met Wirral band The Coral | https://nl.wikipedia.org/wiki/Bill%20Jones | wikipedia |
Deze lijst van voetbalinterlands is een overzicht van alle officiële voetbalwedstrijden tussen de nationale teams van China en Turkije. De landen speelden tot op heden twee keer tegen elkaar, te beginnen met een duel tijdens de Olympische Zomerspelen 1948, gespeeld op 2 augustus 1948 in Londen (Verenigd Koninkrijk). De laatste ontmoeting, een groepswedstrijd tijdens het Wereldkampioenschap voetbal 2002, vond plaats in Seoel (Zuid-Korea) op 13 juni 2002.
Wedstrijden
Samenvatting
Wedstrijden bepaald door strafschoppen worden, in lijn met de FIFA, als een gelijkspel gerekend.
Turkije
China | https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst%20van%20voetbalinterlands%20China%20-%20Turkije | wikipedia |
Isoperla bilineata is een steenvlieg uit de familie Perlodidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1823 door Say.
Perlodidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Isoperla%20bilineata | wikipedia |
Burg Upgant ook wel "Ulferts Borg" genoemd is een steenhuis uit de middeleeuwen, gelegen in de plaats Upgant-Schott, in de gemeente Brookmerland (Nederlands: Broekmerland), in de landkreis Aurich, in Nedersaksen in Duitsland. Het is een van de oudste steenhuizen in Oost-Friesland.
Het gebouw is momenteel in gebruik als woonhuis en boerderij.
Upgant
Upgant | https://nl.wikipedia.org/wiki/Burg%20Upgant | wikipedia |
Loxoconcha achloropsia is een mosselkreeftjessoort uit de familie van de Loxoconchidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 2008 door Hu & Tao.
Loxoconchidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Loxoconcha%20achloropsia | wikipedia |
LRT televizija is de eerste nationale zender van Litouwen en deel van de LRT. De uitzendingen worden verzorgd vanuit de hoofdvestiging in Vilnius.
Geschiedenis
De eerste uitzending vond plaats op 30 december 1957 in Vilnius. Het was gelijk ook de eerste televisie-uitzending in de geschiedenis van Litouwen. Vanaf 1975 kon er op de televisie ook in kleur worden uitgezonden. Sinds 2014 bestaat er een hogedefinitieversie van het kanaal genaamd LRT HD.
Het Litouwse parlement Seimas bepaalde in 2013 dat er vanaf 1 januari 2015 geen reclame meer mag worden uitgezonden op de zender.
Programmering
De Litouwse staat en de omroep LRT hebben de programmering ingedeeld op hoeveel procent er van elk soort programma mag worden uitgezonden.
Externe link
Officiële site
Media in Litouwen | https://nl.wikipedia.org/wiki/LRT%20televizija | wikipedia |
Oncaea curvata is een eenoogkreeftjessoort uit de familie van de Oncaeidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1902 door Giesbrecht.
Oncaeidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Oncaea%20curvata | wikipedia |
Jan Holleman (Den Haag, 25 december 1918 - 5 augustus 1996) was een Nederlandse sportman en ondernemer. Direct na de Tweede Wereldoorlog speelde Holleman in het Nederlands voetbalelftal. Hij speelde driemaal voor de nationale ploeg, twee keer tegen België en eenmaal tegen Luxemburg. Na zijn voetbalcarrière werd Jan Holleman een verdienstelijk tennisspeler. Hij werd 7 keer kampioen van Nederland bij de veteranen boven 45 jaar. Daarnaast exploiteerde hij horecazaken.
Externe link
Profiel op voetbalstats.nl
Zie ook
Lijst van spelers van het Nederlands voetbalelftal
Nederlands voetballer | https://nl.wikipedia.org/wiki/Jan%20Holleman | wikipedia |
Trichogorgia is een geslacht van neteldieren uit de klasse van de Anthozoa (bloemdieren).
Soorten
Trichogorgia brasiliensis Castro, Medeiros & Loiola, 2010
Trichogorgia capensis (Hickson, 1904)
Trichogorgia constricta (Hiles, 1899)
Trichogorgia flexilis Hickson, 1904
Trichogorgia insulaeuropensis Weinberg, 2013
Trichogorgia lyra Bayer & Muzik, 1976
Trichogorgia viola Deichmann, 1936
Neteldieren | https://nl.wikipedia.org/wiki/Trichogorgia | wikipedia |
Argolamprotes pudibundella is een vlinder uit de familie van de tastermotten (Gelechiidae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1873 door Zeller.
Tastermotten | https://nl.wikipedia.org/wiki/Argolamprotes%20pudibundella | wikipedia |
Spermophilus madrensis is een zoogdier uit de familie van de eekhoorns (Sciuridae). De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd door Merriam in 1901.
Voorkomen
De soort komt voor in Mexico.
Eekhoorns
Endemisch dier uit Mexico
IUCN-status gevoelig | https://nl.wikipedia.org/wiki/Spermophilus%20madrensis | wikipedia |
Microspathodon chrysurus is een straalvinnige vissensoort uit de familie van rifbaarzen en koraaljuffertjes (Pomacentridae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1830 door Cuvier.
Rifbaarzen of koraaljuffertjes | https://nl.wikipedia.org/wiki/Microspathodon%20chrysurus | wikipedia |
Pandora arenosa is een tweekleppigensoort uit de familie van de Pandoridae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1834 door Conrad.
Pandoridae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Pandora%20arenosa | wikipedia |
Schizothorax longibarbus is een straalvinnige vissensoort uit de familie van de eigenlijke karpers (Cyprinidae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1936 door Fang.
Eigenlijke karpers | https://nl.wikipedia.org/wiki/Schizothorax%20longibarbus | wikipedia |
Dolichopeza (Mitopeza) mjobergi is een tweevleugelige uit de familie langpootmuggen (Tipulidae). De soort komt voor in het Oriëntaals gebied.
mjobergi
Langpootmug uit het Oriëntaals gebied | https://nl.wikipedia.org/wiki/Dolichopeza%20%28Mitopeza%29%20mjobergi | wikipedia |
Sphiggurus villosus is een zoogdier uit de familie van de stekelvarkens van de Nieuwe Wereld (Erethizontidae). De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd door F. Cuvier in 1823.
Voorkomen
De soort komt voor in Brazilië.
Stekelvarkens van de Nieuwe Wereld
IUCN-status niet bedreigd
Endemisch dier uit Brazilië | https://nl.wikipedia.org/wiki/Sphiggurus%20villosus | wikipedia |
Glyphicnemis clypealis is een insect dat behoort tot de orde vliesvleugeligen (Hymenoptera) en de familie van de gewone sluipwespen (Ichneumonidae). De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd door Carl Gustaf Thomson in 1883.
Gewone sluipwespen | https://nl.wikipedia.org/wiki/Glyphicnemis%20clypealis | wikipedia |
Uroptychus inclinis is een tienpotigensoort uit de familie van de Chirostylidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 2005 door Baba.
Chirostylidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Uroptychus%20inclinis | wikipedia |
Acropora stoddarti is een rifkoralensoort uit de familie van de Acroporidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1976 door Pillai & Scheer.
Rifkoralen
IUCN-status onzeker | https://nl.wikipedia.org/wiki/Acropora%20stoddarti | wikipedia |
Euryxanthops chiltoni is een krabbensoort uit de familie van de Xanthidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 2007 door Ng & McLay.
Xanthidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Euryxanthops%20chiltoni | wikipedia |
Percnia maculata is een vlinder uit de familie van de spanners (Geometridae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1867 door Moore.
maculata | https://nl.wikipedia.org/wiki/Percnia%20maculata | wikipedia |
Microgaster steinbergi is een insect dat behoort tot de orde vliesvleugeligen (Hymenoptera) en de familie van de schildwespen (Braconidae). De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd door Tobias in 1964.
steinbergi | https://nl.wikipedia.org/wiki/Microgaster%20steinbergi | wikipedia |
Sphalloplana georgiana is een platworm (Platyhelminthes). De worm is tweeslachtig. De soort leeft in of nabij zoet water.
Het geslacht Sphalloplana, waarin de platworm wordt geplaatst, wordt tot de familie Kenkiidae gerekend. De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst geldig gepubliceerd in 1954 door Hyman.
Kenkiidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Sphalloplana%20georgiana | wikipedia |
Schwartziella grata is een slakkensoort uit de familie van de Rissoidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1952 door Cotton.
Rissoidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Schwartziella%20grata | wikipedia |
Parapsestis argenteopicta is een vlinder uit de familie van de eenstaartjes (Drepanidae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1879 door Oberthür.
Eenstaartjes | https://nl.wikipedia.org/wiki/Parapsestis%20argenteopicta | wikipedia |
Diplocheila minima is een keversoort uit de familie van de loopkevers (Carabidae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1931 door Jedlicka.
minima | https://nl.wikipedia.org/wiki/Diplocheila%20minima | wikipedia |
Deze lijst van voetbalinterlands is een overzicht van alle officiële voetbalwedstrijden tussen de nationale teams van Albanië en Oekraïne. De landen hebben tot op heden vijf keer tegen elkaar gespeeld. Wegens heftige onlusten in Albanië was eerste ontmoeting, een kwalificatiewedstrijd voor het Wereldkampioenschap voetbal 1998, op 29 maart 1997 in Granada (Spanje). Het laatste duel, een vriendschappelijke wedstrijd, was op 3 juni 2018 in Évian-les-Bains (Frankrijk).
Wedstrijden
Samenvatting
Wedstrijden bepaald door strafschoppen worden, in lijn met de FIFA, als een gelijkspel gerekend.
Zie ook
Lijst van voetbalinterlands Albanië - Oekraïne (vrouwen)
Oekraïne
Albanië | https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst%20van%20voetbalinterlands%20Albani%C3%AB%20-%20Oekra%C3%AFne | wikipedia |
Benthalbella elongata is een straalvinnige vissensoort uit de familie van parelogen (Scopelarchidae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1937 door Norman.
Parelogen
IUCN-status niet bedreigd | https://nl.wikipedia.org/wiki/Benthalbella%20elongata | wikipedia |
Cicindela nebraskana is een keversoort uit de familie van de loopkevers (Carabidae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1909 door Casey.
Zandloopkevers | https://nl.wikipedia.org/wiki/Cicindela%20nebraskana | wikipedia |
Tachys serrula is een keversoort uit de familie van de loopkevers (Carabidae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1962 door Darlington.
serrula | https://nl.wikipedia.org/wiki/Tachys%20serrula | wikipedia |
Tyloperla trui is een steenvlieg uit de familie borstelsteenvliegen (Perlidae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 2007 door Cao & Bae.
Borstelsteenvliegen | https://nl.wikipedia.org/wiki/Tyloperla%20trui | wikipedia |
Jazz Jackrabbit is een serie computerspellen met als hoofdrolspeler Jazz Jackrabbit, een groene haas, die vecht tegen zijn aartsvijand de schildpad Devan Shell. De reeks is een sciencefictionparodie op de fabel van de haas en de schildpad. De eerste versie werd verzonnen door Cliff Bleszinski, ontworpen door Epic MegaGames en uitgebracht in 1994 als Jazz Jackrabbit. De serie omvat inmiddels twee computerspellen met meerdere uitbreidingen en een spel voor de Game Boy Advance.
Spellen
Jazz Jackrabbit (1994)
Het eerste spel in de Jazz Jackrabbit-reeks werd ontwikkeld en uitgebracht door Epic Games in 1994 voor DOS-computers. Jazz moest prinses Eva Earlong van Carrotus redden, die gevangen was genomen door zijn aartsvijand Devan Shell. De shareware-versie van het spel werd enorm populair en werd zelfs verkozen tot Arcadespel van het Jaar door PC Format.
Jazz Jackrabbit 2 (1998)
Vanwege de populariteit van het eerste deel, kwam er een vervolg, Jazz Jackrabbit 2 genaamd. Dit spel werd ontwikkeld door Orange Games, geproduceerd door Epic Games en in 1998 uitgegeven door Project 2 in Europa en door Gathering of Developers in Noord-Amerika. In dit spel vormen Jazz en zijn broer Spazz een team om de door Devan Shell gestolen trouwring van Eva terug te krijgen. Hoewel dit spel in Europa een succes was, bleek dit het eerste spel te worden waarop Gathering of Developers verlies leed.
Jazz Jackrabbit 3 (niet uitgegeven)
Jazz Jackrabbit 3 was een project gestart door World Tree Games. De ontwikkeling van het spel werd in 2000 gestaakt, nadat Epic Games geen uitgever kon vinden. Dit kwam mede doordat de Gathering of Developers geen brood meer zag in het spel, ze hadden immers eerder verlies geleden.
Het spel zou in 3D zijn, met het verhaal dat Jazz de dimensionale machine (een aangepaste versie van de tijdmachine, zoals gezien in Jazz Jackrabbit 2) van Devan binnenging om in het driedimensionale Carrotus op zoek te gaan naar zijn kinderen, ze te redden en alle chaos die Devan achterliet weg te werken.
Jazz Jackrabbit (2002)
De versie van Jazz Jackrabbit voor de Game Boy Advance (GBA), uitgekomen in 2002, was ontwikkeld door Game Titan en uitgegeven door Jaleco, onder licentie van Epic Games. Veel fans van de Jazz Jackrabbit-serie vonden het maar niets. Er was veel veranderd aan het design van het spel en het deed denken aan de sciencefiction van Star Wars. Het uiterlijk van Jazz werd veranderd, hij droeg geen bandana meer om zijn hoofd en de rugzak en polsbandjes waren eveneens verdwenen. Hij leek meer op een versie van Han Solo en het grote blauwe geweer werd vervangen door normale wapens. Eva Earlong is volledig verdwenen uit het spel en Devan Shell, die meer deed denken aan Darth Vader, kreeg de naam Dark Shell.
Externe link
Computerspelserie | https://nl.wikipedia.org/wiki/Jazz%20Jackrabbit%20%28computerspelserie%29 | wikipedia |
Caprella polyacantha is een vlokreeftensoort uit de familie van de Caprellidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1947 door Utinomi.
Caprellidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Caprella%20polyacantha | wikipedia |
Paralaophonte echinata is een eenoogkreeftjessoort uit de familie van de Laophontidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1986 door Fiers.
Laophontidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Paralaophonte%20echinata | wikipedia |
Chrysallida casta is een slakkensoort uit de familie van de Pyramidellidae. De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1861 door A. Adams.
Pyramidellidae | https://nl.wikipedia.org/wiki/Chrysallida%20casta | wikipedia |
Glyphipterix aulogramma is een vlinder uit de familie van de parelmotten (Glyphipterigidae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1908 door Meyrick.
Parelmotten | https://nl.wikipedia.org/wiki/Glyphipterix%20aulogramma | wikipedia |
Sternopriscus multimaculatus is een keversoort uit de familie waterroofkevers (Dytiscidae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1862 door Clark.
Waterroofkevers | https://nl.wikipedia.org/wiki/Sternopriscus%20multimaculatus | wikipedia |
Casbia rhodina is een vlinder uit de familie van de spanners (Geometridae). De wetenschappelijke naam van de soort is voor het eerst geldig gepubliceerd in 1919 door Turner.
rhodina | https://nl.wikipedia.org/wiki/Casbia%20rhodina | wikipedia |
Communicatie is de overdracht van informatie tussen twee honden, en ook de overdracht van informatie tussen een hond en een mens. Het gedrag dat hiermee in verband staat omvat o.a.: de blik, de gezichtsuitdrukking, vocalisatie, lichaamshouding en gustatorische communicatie (lichaamsgeur, feromonen en smaak). Mensen communiceren met honden via vocalisatie, handgebaren, lichaamshouding en aanrakingen.
Communicatiemiddelen
Het onderlinge contact van honden vindt voornamelijk plaats via lichaamshoudingen, stand van de staart, de oren en de mimiek.
De stand van de staart en oren is, in samenspel met de totale houding van het lichaam van belang voor onderlinge hiërarchie van elkaar ontmoetende of samenlevende honden.
De intentie van dreiging zien we vaak via mimiek. De mate en de manier waarop de tanden door het wegtrekken van de lippen te zien zijn, het rimpelen van de neus, zijn duidelijk waarneembare signalen
Fysiek
De lichaamstaal van honden gelijkt sterk op die van wolven. Toch is er enig ervaring nodig om ze te begrijpen omdat de vacht, lichaamsgrootte, uiterlijk en gelaatsuitdrukkingen van de huishond in de loop van zijn ontwikkeling sterk veranderd zijn in vergelijking met die van de wolf.
Een ontspannen en tevreden hond heeft een ontspannen lichaamshouding en een neutrale gelaatsuitdrukking. De oren bevinden zich in de rastypische, natuurlijke positie en de staart hangt naar beneden. De hond zal zich niet kleiner of groter maken. De ogen van het dier zijn een beetje gesloten, de halsspieren en de snuit zijn ontspannen.
Een zelfbewuste hond, die andere zijn superioriteit wil tonen, ziet er helemaal anders uit. Hij of zij zal proberen zo groot en sterk mogelijk te lijken. De rechtopstaande oren, de gebogen rug en de hoog opgerichte kop laten zien dat hij of zij actie wil ondernemen.
Angstige honden tonen hun onderdanigheid door zich klein te maken en op de grond in elkaar gedoken te gaan zitten. Hun oren liggen dan vlak bij hun kop, de lippen zijn vaak tot een 'grijns' samengetrokken, de ogen slechts spleetjes. De staart hangt naar beneden of tussen de achterpoten. Wanneer een hond zich wil overgeven, rolt hij of zij zich op zijn zijde of op zijn rug en laat deze in sommige gevallen ook een beetje urine lopen om zijn of haar tegenstander te paaien.
Anaalklieren
In geval van angst en paniek kan de hond de inhoud van de anaalklieren uitdrukken. Deze bevinden zich vlak bij de anus en bevatten een stinkende substantie. Bij wolven vinden we op de staart, ongeveer 7½ centimeter vanaf de aanzet, staartwortelklieren. Deze scheiden een zogenaamd feromoon af. Deze stof zou het gedrag beïnvloeden. Bij honden vinden we af en toe een rudimentaire vorm van deze klieren.
Lichaam
Stijve poten, opgericht lichaam, stijve voorwaartse beweging – dominante hond
Lichaam leunt lichtjes naar voren, voeten zijn stijf – uitdaging naar een dominante hond, een conflict kan volgen
Laag lichaam in combinatie met toegenepen gezichtsuitdrukking – onderdanigheid
Borstelen
Bij de lichaamshouding behoort ook het zogenaamde borstelen. Hierbij worden de haren in de nek, op de rug, boven de staart en soms ook op de staart omhoog gezet. We zien dit borstelen zowel bij dominante honden als bij angstige honden. Het verhoogde adrenalinegehalte in het bloed dat nu eenmaal bij noodzakelijke verhoging van lichamelijke activiteit vrijkomt, is er de oorzaak van dat de vacht zich opzet. Borstelen is een teken van opwinding.
Mimiek
Door de gelaatsuitdrukking kan men te weten komen of de hond bereid is tot het aangaan van een gevecht of juist de neiging tot vluchten vertoont. Wanneer de lippen zijn weggetrokken en alleen de voorste tanden worden getoond is er sprake van zelfbewuste agressie. Deze hond zal liever vechten dan vluchten.
Oren
Hoe hoger de stand van de oren, hoe beter de gemoedstoestand van de hond.
Ogen
Direct oogcontact – een bedreiging, expressie van dominantie, een waarschuwing dat de hond gaat aanvallen
direct oogcontact met een mens aan de eettafel gevolgd door staren naar eten – de hond wil het eten
Ogen die wegkijken om oogcontact te vermijden – het afbreken van oogcontact signaleert onderdanigheid het wordt ook gezien als een kalmerend signaal
het knipperen met de ogen wordt ook gezien als een kalmerend signaal
Staart
Aan de manier waarop de staart gedragen wordt kan men veel opmaken over de gemoedstoestand van de hond. De stand van de staart geeft ook nauwkeurig aan op welke sociale hoogte de hond zich bevindt ten opzichte van de andere.
Kwispelen
Snel kwispelen – opwinding
Lichtjes kwispelen, met kleine slagen – begroeting
Wijd kwispelen – vriendelijk
Wijd kwispelen, met slagen dat de heupen raken – speciale begroeting voor iemand speciaal
Traag kwispelen met een lage staart – niet zeker over wat te doen, onzeker
Kwispelen wordt gezien als een kalmerend signaal
Er wordt gezegd dat honden een links-rechts asymmetrie van de staart vertonen wanneer ze in interactie gaan met vreemden en het tegenovergestelde wanneer ze omgaan met mensen die ze kennen.
Vocaal
De communicatie via geluid begint zodra de pup geboren is. Het eerste geluid is een kefferig gepiep. De moeder beantwoordt het geluid enkel als ze de pup ook kan zien.
Honden beschikken over een uitgebreid spectrum aan klanken om zich uit te drukken. Daartoe behoren kinderlijk gehuil, waarschuwend gegrom, geblaf dat een diep zelfbewustzijn uitdrukt, gehuil dat oplettendheid vereist, pijnlijk zacht gepiep of gejank en een gelukzalig gekreun. Er zijn honden die zelfs 'zingen', wanneer ze huilen en doen op die manier denken aan hun voorouders, de wolven.
Een wolf heeft zijn eigen typische manier van janken. Honden blaffen meer en gebruiken deze manier van communiceren op verschillende manieren om zich verstaanbaar te maken.
Blaffen
Blaffen dient om te waarschuwen, een dreiging of opwinding te uiten. Blaffen is waarschijnlijk een gedomesticeerd verschijnsel. Soms blaffen honden om de beurt vanuit hun eigen territorium naar elkaar. De onderlinge blafcommunicatie lijkt slechts een toestand van waakzaamheid of opwinding aan te geven.
Afhankelijk van de context kan de blaf van een hond variëren in timing, toonhoogte en amplitude. Het is mogelijk dat deze verschillende betekenissen hebben.
Janken
Een hond jankt wanneer hij of zij zich verlaten voelt. Volwassen honden zullen zelden of nooit naar elkaar janken.
Alaska-malamutes en Siberische husky's huilen ook. Huilen dient als een roep van eenzaamheid. Een ander gehuil is wat honden die jagen uitstoten.
Dreigend gegrom is een waarschuwing en hoor je ook tijdens een gevecht.
Een studie heeft aangetoond dat honden kunnen weten hoe groot een andere hond is enkel door te luisteren naar het grommen van deze hond. Een specifieke grom wordt door honden gebruikt om hun eten te beschermen. Het onderzoekt toont ook dat honden hun lichaamsgrootte niet willen, of niet kunnen, vervormen, en daarmee is het de eerste keer dat onderzoek heeft kunnen uitwijzen dat dieren elkaars grootte kunnen vaststellen d.m.v. het geluid dat ze voortbrengen. De test maakte gebruik van een heel aantal afbeeldingen van verschillende honden die werden afgebeeld in combinatie met een geluidsopname van een grommende hond. De resultaten toonde dat 20 van de 24 honden het eerst en het langst naar de afbeelding keken die overeenstemde met het gegrom.
Bovendien kunnen de meeste mensen afleiden uit het geblaf van een hond of deze alleen is, benaderd wordt door een vreemdeling, aan het spelen is, of agressief is, en zijn de meeste mensen ook in staat om te zeggen hoe groot een hond is gebaseerd op zijn gegrom. Dit wordt beschouwd als bewijs van co-evolutie tussen hond en mens.
Zintuiglijk
Actie geeft reactie!
Prikkels veroorzaken bepaalde gedragingen. Een prikkel of een stimulus is ieder object, of gebeurtenis, dat wordt waargenomen via de zintuigen en dat het gedrag van een dier of mens beïnvloedt. Prikkels worden zowel ontvangen als verzonden.
De hond ontvangt diverse prikkels met behulp van diverse zintuigen. De zintuigen beschikken over receptoren die de prikkels naar het centrale zenuwstelsel leiden. De belangrijkste receptoren zijn:
Het gehoororgaan.
Het gezichtsvermogen.
Het reukvermogen.
De smaakzin.
De tastzin.
Het gehoororgaan
Gehoororganen zijn bij honden beter ontwikkeld dan bij de mens. De hond kan zijn gehoorschelp in een bepaalde richting draaien. De oorschelpen kunnen onafhankelijk van elkaar bewegen.
Het gezichtsvermogen
Zichtsignalen komen in de plaats van de geurinformatie zodra honden elkaar tegenkomen. Honden die elkaar niet kennen, nemen elkaar van top tot teen op. Eerst staan ze onbeweeglijk tegenover elkaar, daarna lopen ze langzaam en uiterst voorzichtig naar elkaar toe. Vaak maken ze allebei een bolle rug, iets wat ook als een dreigend gebaar kan worden opgevat. Als de eerste indruk positief is, besnuffelen ze elkaar aan de kop en snuit voordat ze zich tot de genitaliën wenden.
Het reukvermogen
Het reukvermogen is heel erg ontwikkeld. De receptoren bevinden zich in de neus aan beide zijden.
Als honden elkaar ontmoeten, controleren ze elkaars geur. Honden laten ook geur achter door met hun achterpoten te krabben na de ontlasting.
Honden gebruiken geurvlaggen om hun territorium af te bakenen, om de geurkenmerken van andere honden te lezen net als mensen hun ochtendkrant. De achtergelaten urine of uitwerpselen bevatten informatie over geslacht, gezondheid, sociale status en hormoonhuishouding van de betreffende hond. Honden kunnen via de geur zelfs te weten komen of een ander dier bang is. Bange honden produceren chemische stoffen, zogenaamde feromonen, wanneer er gevaar dreigt. Dit is ook de reden waarom zoveel dieren bang zijn bij een bezoek aan de dierenarts ook al hebben ze vroeger nooit een traumatische ervaring gehad. Door hun gevoelige neus weten honden precies welke soortgenoten in de buurt zijn en of het bekende of onbekende honden zijn.
Communicatie tussen honden
Honden die emotie's communiceren via lichaamstaal werden geïllustreerd in Charles Darwin zijn boek, The Expression of the Emotions in Man and Animals, gepubliceerd in 1872.
Kalmerende signalen
De bekende hondengedragstherapeute, Turid Rugaas, heeft uitvoerig besproken hoe honden communiceren. In situaties van stress gebruiken ze kalmerende signalen. Hiermee willen ze aan de andere hond of persoon kenbaar maken dat ze de situatie niet meer aankunnen en dat ze even willen gerust gelaten worden. In haar boek, On Talking Terms with Dogs, identificeert ze ongeveer 30 signalen dat zij "kalmerende signalen" noemt. Over het begrip van dominantie en onderdanigheid wordt veel gedebatteerd.
In haar boek gebruikt ze deze termen niet om gedrag te differentiëren. Ze beschrijft kalmerende signalen als een manier voor honden om zichzelf of andere honden en mensen te kalmeren.
De kalmerende signalen die zij beschrijft zijn:
Geeuwen
Iets anders doen
In een bocht voorbij wandelen
Liggen
Likken
Markeren
Snuffelen
Speelboog
Trage bewegingen
Verdelen
voorste poot opheffen.
Wegkijken
Zitten
Geeuwen
Net zoals bij mensen zal een hond geeuwen wanneer deze moe is. Dit helpt hem of haar om wakker te blijven. Een hond geeuwt ook wanneer deze last heeft van stress, of wanneer hij of zij agressieve signalen ontvangt van een andere hond. Het kan gebruikt worden als een pacificerend signaal maar niet als een onderdanig signaal. Zowel honden als mensen kunnen een agressieve situatie ontwapenen door hun hoofd weg te draaien en te geeuwen. Geeuwen wordt ook gezien als een kalmerend signaal.
Likken
Likken kan verschillende dingen betekenen gebaseerd op de context en mag niet simpelweg geïnterpreteerd worden als het geven van affectie. Honden die vertrouwd zijn met elkaar likken soms elkaars gezichten alvorens ze gaan ruiken aan geurklieren en andere lichaamsdelen waar er een sterke lichaamsgeur is als de mond, neus, anus en de geslachtsdelen. Dit gesnuffel om elkaar te begroeten en te identificeren kan ook omslaan tot likken. In de context van een paring wordt er veel enthousiaster en intenser gesnuffeld en gelikt dan bij een simpele begroeting. Likken kan ook informatie communiceren in verband met dominantie, intenties en gemoedstoestand, en net zoals het geeuwen is dit voornamelijk pacificerend gedrag. Alle pacificerende gedragingen bevatten elementen van puppy-gedrag, inclusief likken. Puppy's likken zichzelf en hun nestgenoten voor hygiëne maar ook om een band op te bouwen. Later in hun leven wordt likken niet meer gedaan om zichzelf of een ander schoon te maken, het heeft dan enkel nog de functie als een ritueel gebaar om vriendelijkheid aan te tonen. Als een hond gestresseerd is kan het zijn dat deze de lucht begint te likken, begint te likkebaarden, of gaat liggen en zijn of haar poten en lichaam begint te likken. Likkebaarden en snuffelen worden ook gezien als kalmerende signalen.
Markeren
Honden laten hun geurberichten vooral achter in de vorm van uitwerpselen en urine. Ze proberen zo opvallend mogelijk te plassen tegen een opstaande hindernis door een poot op te heffen of de uitwerpselen een beetje op te hopen.
Snuffelen
Honden brengen heel veel tijd door met snuffelen. Ze besnuffelen elkaar, ze snuffelen naar boodschappen op bepaalde, daarvoor voorziene plaatsen en verkrijgen van grote afstanden 'luchtpost' via chemische partikels in de lucht. De geur van een loopse teef kan zelfs van grote afstand worden waargenomen.
Communicatie tussen hond en mens
Om harmonisch te kunnen samenleven is het belangrijk dat mensen en honden elkaar begrijpen. Daarom is het best voor de eigenaar dat deze beschikt over een basiskennis over de persoonlijkheid, mogelijkheden en de gedragingen van een hond. Slechts weinig dieren beschikken over een dermate veelzijdigheid aan vorm, grootte, vachtstructuur en gedragingen als de hond. Zowel mensen als honden worden gekenmerkt door complexe sociale levens met rijke communicatiesystemen, maar het is ook mogelijk dat honden, op grond van hun afhankelijkheid van mensen voor voedsel, gespecialiseerde vaardigheden hebben ontwikkeld voor het herkennen en interpreteren van menselijke maatschappelijke communicatieve signalen. Er zijn vier basishypotheses voorgesteld om dit te ondersteunen:
Honden leren door middel van hun interacties met mensen te reageren op menselijke sociale aanwijzingen door middel van het simpele proces van conditionering.
Door domesticatie hebben honden niet enkel geleerd om niet bang te zijn van mensen, maar hebben ze ook geleerd om hun vaardigheid om problemen op te lossen toe te passen op interacties met mensen. Hun talent om mensen te kunnen lezen is een onbedoeld, maar wel handig bijproduct van hun domesticatie.
De co-evolutie van honden en mensen heeft ervoor gezorgd dat honden de cognitieve vaardigheden niet alleen hebben ontwikkeld om te reageren op mensen, maar ook om onze mentale toestand te begrijpen; de zogenaamde theory of mind.
Honden zijn als het ware 'voorgeprogrammeerd' om menselijke communicatie te begrijpen. In essentie worden ze geboren met een ingebouwde 'voorsprong' die hen helpt met het leren begrijpen van menselijke gebaren op dezelfde manier als hoe een witkruingors de zang van zijn soort leert en hoe eendenkuikens inprenten op hun eigen soort.
Wijzen
Met de vinger naar iets wijzen is een specifiek menselijk gebaar dat referentieel is in zijn natuur, en een fundamenteel bouwsteen is van de menselijke communicatie. Een baby verwerft deze vaardigheid weken voordat hij of zij een eerste woordje zegt. In 2009 was er een studie die reacties van honden en zuigelingen op verschillende aanwijzende gebaren vergelijkt. Uit deze studie bleek dat er weinig verschil was tussen de prestaties van tweejarige kinderen en honden, terwijl de prestaties van de driejarig kinderen opvallend beter waren dan die van de honden. De resultaten toonden ook aan dat alle honden en kinderen in staat waren hun vorige ervaringen te kunnen generaliseren om zo te kunnen reageren op relatief nieuwe aanwijzende gebaren. Deze bevindingen suggereren dat honden een gelijksoortig prestatieniveau hebben als twee jaar oude kinderen. Dit kan toegeschreven worden aan hun gezamenlijke uitkomst in hun evolutionaire geschiedenis, alsook aan hun socialisatie in een menselijke omgeving.
Honden begrijpen niet alleen een wijzend gebaar, maar ze begrijpen ook wanneer we met onze ogen iets aanduiden. Een hond is dus een van de weinige dieren die instructies kan afleiden uit oogcontact.
Referenties
Hond
Communicatie | https://nl.wikipedia.org/wiki/Communicatie%20bij%20honden | wikipedia |
Cephaloleia viridis is een keversoort uit de familie bladkevers (Chrysomelidae). De wetenschappelijke naam van de soort werd in 1931 gepubliceerd door Maurice Pic.
viridis | https://nl.wikipedia.org/wiki/Cephaloleia%20viridis | wikipedia |