content
stringlengths 24
67.4k
| title
stringlengths 1
460
⌀ | url
stringlengths 24
234
| genre
stringclasses 7
values | period
stringclasses 7
values | specific_genre
stringclasses 21
values | author
stringlengths 5
26
⌀ |
|---|---|---|---|---|---|---|
chú lái kia ơi , biết chú rồi , <
> qua sông rồi lại đấm ngay bòi ! <
> chèo ghe vừa khỏi dòng sông ngược , <
> đấm cọc ngay vào ngấn nước xuôi . <
> mới biết lên bờ đà vỗ đít , <
> nào khi giữa khúc đã co vòi . <
> chuyến đò nên nghĩa sao không nhớ ? <
> sang nữa hay là một chuyến thôi ? | Đưa đò Qua sông phụ sóng | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
bụng làm dạ chịu trách chi ai , <
> già kén kẹn hom ví chẳng sai . <
> tiếc đĩa hồng ngâm cho chuột vọc , <
> thừa mâm bánh ngọt để ngâu vầy . <
> miệng khôn trôn dại đừng than phận , <
> bụng ỏng lưng eo chớ trách trời ! <
> đừng đứng núi này trông núi nọ , <
> đói lòng nên mới phải ăn khoai . | Già kén kẹn hom | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
xa xôi chăng quản ngại đường đi , <
> nắng rực làm chi bấy những hè . <
> khắc khoải đã đau lòng cái quốc , <
> âu sầu thêm xót dạ con ve . <
> người nằm trướng gấm bồ hôi đượm , <
> kẻ hái rau tần nước bọt se . <
> nào khúc nam huân sao chẳng gảy , <
> để cho bồ liễu phận le te . | Hạ nhật tầm phu (Ngày hè tìm chồng) | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
trời đất sinh ra đá một chòm , <
> nứt làm đôi mảnh hổng hòm hom . <
> kẽ hầm rêu mọc trơ toen hoẻn , <
> luồng gió thông reo vỗ phập phòm . <
> giọt nước hữu tình rơi lõm bõm , <
> con đường vô ngạn tối om om . <
> khen ai đẽo đá tài xuyên tạc , <
> khéo hớ hênh ra lắm kẻ dòm . | Hang Cắc Cớ | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
đứng tréo trông ra cảnh hắt heo , <
> đường đi thiên thẹo quán cheo leo . <
> lợp lều mái cỏ tranh xơ xác , <
> xỏ kẽ kèo tre đốt khẳng kheo . <
> ba chạc cây xanh hình uốn éo , <
> một dòng nước biếc cỏ lèo tèo . <
> thú vui quên cả niềm lo cũ , <
> kìa cái diều ai gió lộn lèo . | Hàng ư Thanh (Quán hàng ở xứ Thanh) | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
cô hàng lấy sách cắp ra đây ! <
> xem thử truyện nào thú lại say . <
> nữ tú có bao xin xếp cả , <
> phương hoa phỏng liệu có còn hay ... ? <
> tuyển phu mặc ý tìm cho kỹ , <
> chinh phụ thế nào bán lấy may . <
> kỳ ngộ bích câu xin tiện hỏi , <
> giá tiền cả đó tính sao vay . | Hỏi cô hàng sách | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
một trái trăng thu chín mõm mòm , <
> nảy vừng quế đỏ đỏ lòm lom ! <
> giữa in chiếc bích khuôn còn méo , <
> ngoài khép đôi cung cánh vẫn khòm . <
> ghét mặt kẻ trần đua xói móc , <
> ngứa gan thằng cuội đứng lom khom . <
> hỡi người bẻ quế rằng ai đó , <
> đó có hằng nga ghé mắt dòm . | Hỏi trăng | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
thảm hại chiều xuân chẳng nể nhau , <
> yêu hoa chi để với hoa sầu . <
> nửa sân phong nguyệt chưa chồi ngọc , <
> một bức thư tình lặng hạt châu . <
> hồn bướm năm canh bầu bạn thỏ , <
> cầu ô muôn kiếp vợ chồng ngâu . <
> tương tư biết thuở nào khuây khỏa , <
> giọt nước duềnh tương đã đến đâu . | Hữu cảm | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
trăm năm quan phủ vĩnh tường ôi , <
> cái nợ phù sinh có thế thôi . <
> chôn chặt văn chương ba thước đất , <
> ném tung hồ thỉ bốn phương trời . <
> nắm xương dưới đất chau mày khóc , <
> hòn máu trên tay mỉm miệng cười . <
> đã thế thời thôi cho mát mẻ , <
> trăm năm quan phủ vĩnh tường ôi | Khấp Vĩnh Tường quan | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
văng vẳng tai nghe tiếng khóc gì , <
> thương chồng nên phải khóc tì ti . <
> ngọt ngào thiếp nhớ mùi cam thảo , <
> cay đắng chàng ôi vị quế chi . <
> thạch nhũ trần bì sao để lại , <
> quy thân liên nhục tẩm đem đi . <
> dao cầu thiếp biết trao ai nhỉ , <
> sinh ký chàng ôi tử tắc quy . | Khóc chồng làm thuốc | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
hỡi chàng ôi hỡi chàng ôi , <
> thiếp bén duyên chàng có thế thôi . <
> nòng nọc đứt đuôi từ đây nhé , <
> nghìn vàng khôn chuộc dấu bôi vôi . | Khóc Tổng Cóc | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn tứ tuyệt | Hồ Xuân Hương |
êm ái chiều xuân tới khán đài , <
> lâng lâng chẳng bợn chút trần ai . <
> bốn mùa triêu mộ , chuông gầm sóng , <
> một vũng tang thương , nước lộn trời . <
> bể ái ngàn trùng khôn tát cạn , <
> nguồn ân trăm trượng dễ khơi vơi . <
> nào là cực lạc là đâu tá ? <
> cực lạc là đây , chín rõ mười . | Chơi Khán Đài | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
chi chi chuyện ấy đã đành lòng , <
> vó ký phen này quyết thẳng rong . <
> non nước chơi hoài non nước đó , <
> gió trăng nào phải gió trăng không . <
> mặt càng đối mặt tình ngao ngán , <
> tay chửa rời tay bước ngại ngùng . <
> lão nguyệt nhẽ nào trêu quải mãi , <
> chén đồng xin hẹn khắc đêm đông . | Chi chi chuyện ấy | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
xuân này nào phải cái xuân xưa , <
> có sớm ư ? thời lại có trưa . <
> cửa đông hoa còn thưa thớt bóng , <
> buồng thoa oanh khéo dập dìu tơ <
> phong lưu trước mắt bình hương nguội , <
> quang cảnh trong đời chiếc gối mơ . <
> cân vàng nửa khắc xuân lơ lửng , <
> phố liễu trăm đường khách ngẩn ngơ . | Cảm cựu tống tân xuân chi tác kỳ 1 感舊送新春之作其一 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
con bóng đi về chốc bấy nay , <
> chữ duyên nào đã chắc trong tay . <
> nghĩ cùng thế sự lòng như đốt , <
> trông suốt nhân tình dạ muốn say . <
> muôn kiếp biết là duyên trọn vẹn , <
> một đời riêng mấy kiếp chua cay . <
> nỗi mình nỗi bạn dường bao nả , <
> dám hỏi han đâu những cớ này . | Tự thán kỳ 1 自嘆其一 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
mới biết vị đời chua lẫn ngọt , <
> mà xem phép tạo nắng thì mưa . <
> tri âm đắp nửa chăn còn ngắn , <
> bức vách nghe xa tiếng đã thừa . <
> nếm mía vụ này ngon những ngọn , <
> trông gương ngày nọ bẵng như tờ . <
> xưa nay còn có đâu hơn nữa , <
> hay những từ đây , phải thế chưa ? | Cảm cựu tống tân xuân chi tác kỳ 2 感舊送新春之作其二 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
dồn bước may đâu khéo hẹn hò , <
> duyên chi hay bởi nợ chi ru ? <
> sương treo áo lục nhồi hơi xạ , <
> gió lọt cành lê lướt mặt hồ . <
> muốn chắp chỉ đào thêu trướng gấm , <
> mà đem lá thắc thả sông tô . <
> trong trần mấy kẻ tinh con mắt , <
> biết ngọc mà trao mới kể cho . | Ngụ ý Tốn Phong ký nhị thủ kỳ 1 寓意巽峰寄二首其一 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
đường hoa dìu dặt bước đông phong , <
> nghĩ kẻ tìm thơm cũng có công . <
> lạ mặt dám quen cùng gió nước , <
> nặng lòng nên nhẹ đến non sông . <
> da trời nắng nhuộm tươi màu biếc , <
> phòng gấm trăng in dãi thức hồng . <
> ai nhớ lấy cho lòng ấy nhỉ , <
> trước năm trăm hẳn nợ chi không ? | Ngụ ý Tốn Phong ký nhị thủ kỳ 2 寓意巽峰寄二首其二 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
bướm ong mừng đã mấy phen nay , <
> hồng nhạn xin đưa ba chữ lại ; <
> dám đâu mưa gió giở bàn tay , <
> những sự ba đào xeo tấc lưỡi , <
> nam bắc xa xa mấy dặm đây , <
> hải sơn ước để ngàn năm mãi , <
> bức tranh khôn vẽ tấm lòng ngay . <
> tơ nguyệt rày xe ba mối lại , <
> hỏi khách đa tình nhỏ có hay . <
> năm canh hồn bướm thêm bơ bải . | Tặng Tốn Phong tử 贈巽峰子 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn cổ phong | Hồ Xuân Hương |
đường nghĩa bấy nay trót vẽ vời , <
> nước non sầu nặng luống đi về . <
> cung hoàng dịu vợi dường khôn lọt , <
> đường nguyệt mơ màng giấc hãy mê . <
> đã chắc hương đâu cho lửa bén , <
> lệ mà hoa lại quyến xuân đi . <
> xanh vàng chẳng phụ lòng ân ái , <
> tròn trặn gương tình cũng có khi . | Thạch Đình tặng | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
vác cắm đàn tao một ngọn cờ , <
> ấy người thân đấy phải hay chưa . <
> lắc đầy phong nguyệt lưng hồ rượu , <
> dắt lỏng giang hồ nửa túi thơ . <
> đình nguyệt góp người chung đỉnh lại , <
> trời hoan mở mặt nước non xưa . <
> bấy nay tài tử bao nhiêu tá , <
> thèo đảnh khen ai kẻ đặt cho . | Ký Sơn Nam Thượng trấn Hiệp trấn Trần Hầu kỳ 1 寄山南上鎮協鎮陳侯其一 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
trận bút xông pha quyết giật cờ , <
> tài tình ai đã biết cho chưa . <
> giấc vu man mác năm canh nguyệt , <
> duyềnh ngự lênh đênh một lá thơ . <
> tơ liễu đã khoe tài lạ trước , <
> nguồn dào học hỏi lối quen xưa , <
> giai nhân tài tử dường nào đấy <
> hay nợ bình sinh chửa giả cho . | Ký Sơn Nam Thượng trấn Hiệp trấn Trần Hầu kỳ 2 寄山南上鎮協鎮陳侯其二 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
này đoạn chung tình biết mấy nhau , <
> tiễn đưa ba bước cũng nên câu . <
> trên tay khép mở tanh chiều nhạn , <
> trước mặt đi về gấp bóng câu . <
> nước mắt trên hoa là lỗi cũ . <
> mùi hương trong nệm cả đêm thâu . <
> vắng nhau mới biết tình nhau lắm , <
> này đoạn chung tình biết mấy nhau . | Hoạ Sơn Phủ chi tác 和山甫之作 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
nhớ ai mà biết nói cùng ai <
> rằng chữ đồng ta quyết một hai . <
> hoa liễu vui đâu mình dễ khéo , <
> non sông dành giả nợ còn dài . <
> chén tình dầu nhẫn lâu mà nhạt <
> giải ước nguyền âu thắm chẳng phai . <
> đầy đọa duyên trần thôi đã định , <
> xương giang duềnh để ngắm tương lai . | Tốn Phong đắc mộng chí dữ ngã khán nhân thuật ngâm, tịnh ký 巽峰得夢誌與我看因述吟並寄 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
kiếp này chẳng gặp nữa thì liều , <
> những chắc trăm năm há bấy nhiêu . <
> nghĩ lại huống đau cho phận bạc , <
> nói ra thêm nhẹ với thân bèo . <
> chén thề thủa nọ tay còn dính , <
> món tóc thời xưa cánh vẫn đeo . <
> được lứa tài tình cho xứng đáng , <
> nghìn non muôn nước cũng tìm theo . | Hoạ Tốn Phong nguyên vận 和巽峰原韻 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
nhà xuân từ được bén hơi xuân , <
> nửa khắc vàng xem trọng mấy cân . <
> trót hẹn nhớ cho đành một kiếp , <
> nặng nề quên cả đến trăm thân . <
> cạn dòng tô thủy còn duyên nợ , <
> đầy giọt hoàng giang những ái ân . <
> nồng nhạt mặc dù đâu nhẽ dám , <
> tất son này vẫn thắm mười phân . | Hoàng giang ngộ hữu hỉ phú | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
mười mấy năm trời một chữ tình , <
> duyên tơ này đã sẵn đâu đành . <
> mái mây cắt nửa nguyền phu phát , <
> giọt máu đầy hai chén tử sinh . <
> một kiếp đã thề cùng dạ thắm , <
> trăm năm đừng phụ với đầu xanh . <
> mai sau lòng chẳng như lời nữa , <
> dao búa nguyền xin lụy đến mình . | Thệ viết hữu cảm 誓曰有感 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
không tính làm chi việc mất còn , <
> nợ trai lo trả ấy là khôn . <
> gió đưa hồn nghĩa gươm ba thước , <
> đá tạc lòng trung quý mấy hòn , <
> tái ngắt mặt gian xương tợ giá . <
> đỏ lòe bìa sách máu là son , <
> rồi đây thoi ngọc đưa xuân tới . <
> một nhánh mai già trổ nụ non . | Thơ tuyệt mệnh | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Mai Xuân Thưởng |
chẳng phải ngô chẳng phải ta , <
> đầu thì trọc lốc áo không tà . <
> oản dâng trước mặt dăm ba phẩm , <
> vãi nấp sau lưng sáu bảy bà . <
> khi cảnh khi tiu khi chũm chọe , <
> giọng hì giọng hỉ giọng hi ha . <
> tu lâu có nhẽ lên sư cụ , <
> ngất nghểu tòa sen nọ đó mà . | Chế sư | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
lẩn thẩn đi về mấy độ nay , <
> vì đâu đeo đẳng với nơi vầy . <
> ấm trà tiêu khát còn nghe giọng , <
> chén rượu mừng xuân dạ thấy say . <
> điểm lữ trông chừng mây đạm nhạt , <
> dòng thu xem cỡ nước vơi đầy . <
> thương ai hẳn lại thương lòng lắc , <
> này nợ này duyên những thế này . | Tự thán kỳ 2 自嘆其二 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
người về người ở khéo buồn sao , <
> tức tối mình thay biết lẽ nào . <
> tơ tóc lời kia còn nữa hết , <
> đá vàng lòng nọ xiết là bao . <
> nổi cơn riêng giận ngày giời ngắn , <
> mỏi mắt chờ xem bóng nguyệt cao . <
> sớm biết lẽ giời lý có hợp , <
> thì mười năm trước bận chi nao . | Lưu biệt thời tại An Quảng, An Hưng ngụ thứ 留別時在安廣安興寓次 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
khấp khểnh đường mây bước lại dừng , <
> là duyên là nợ phải hay chăng . <
> vịn hoa khéo kẻo lay cành gấm , <
> vục nước xem mà động bóng giăng . <
> lòng nọ chớ rằng mây nhạt nhạt , <
> lời kia này đã núi giăng giăng . <
> với nhau tình nghĩa sao là trọn , <
> chớ thói lưng voi cỡ nước đằng . | Bạch Đằng giang tặng biệt 白藤江贈別 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
chữ giao nguyền với mấy năm tròn , <
> xe nón tình kia mãi mãi còn . <
> chẳng biết dạ người đen tựa mực , <
> sao hay lòng khách thắm như son . <
> còn tai chữa vãng lời vàng ngọc , <
> có mắt càng xem mặt nước non . <
> chớ trách chúa xuân lòng mỏi mệt , <
> mận đào được thế tiếng công môn ? | Chí Hiên tặng kỳ 1 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
rủi may nào sá nghĩ cùng thông , <
> chưa dễ tri âm tỏ nỗi lòng . <
> ra bắc phen này mong nỗi việc . <
> vào nam ngẫm trước cũng hoài công . <
> bạn tao năm hết mâm trà lạt , <
> quán khách canh chày mảnh áo mong . <
> gớm nhẽ trông ra mù khói bể , <
> nguyệt đường bao nả thấy gương trong . | Chí Hiên tặng kỳ 2 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
khúc hoàng tay nguyệt còn chờ dạy , <
> cánh phượng đường mây đã vội chi . <
> chua xót lòng xem lời để lại , <
> hững hờ duyên bấy bước ra đi , <
> thử vàng đá nọ treo tầng giá , <
> phong gấm hoa kia nở có thì , <
> đào thắm mận xanh còn thú lắm , <
> xuân ơi đành nỡ dứt ra về . | Hoạ Thanh Liên nguyên vận 和清蓮原韻 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
e lệ đàn tao dám cất cờ . <
> phong tình chước ấy đã hay chưa . <
> đem lời vàng ngọc gieo nên tiếng , <
> sẻ nợ tang bồng giả với thơ , <
> gặp gỡ cũng là trong bốn bể , <
> phao tung kẻo thẹn trước nghìn xưa . <
> sau này dầu có bao nhiêu nữa . <
> dầu có bao nhiêu mặc bấy giờ . | Dữ Sơn Nam Thượng Hiệp trấn quan Trần Hầu xướng hoạ kỳ 1 與山南上協鎮官陳侯唱和其一 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
thắc mắc sầu riêng khó giở ra , <
> đêm tàn khêu mãi thấy thêm hoa . <
> muốn về nhưng có về sao đến , <
> biết nói song le nói được mà . <
> sông bắc trông chừng chênh bóng thỏ , <
> lầu nam nghe đã trống canh gà . <
> trăm năm gặp gỡ là bao nả , <
> thắc mắc sầu riêng khó giở ra . | Dữ Sơn Nam Thượng Hiệp trấn quan Trần Hầu xướng hoạ kỳ 2 與山南上協鎮官陳侯唱和其二 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
hẹn thu hẹn nguyệt luống ăn năn , <
> cái kiếp phù sinh những nợ nần . <
> cửa viện xuân về hoa mát mẻ , <
> đài trang mây náu nguyệt băn khoăn . <
> duyềnh xanh nước chảy tin lai láng , <
> lá thăm thơ gieo bút ngại ngầm . <
> son phấn dám đâu so ngọn bút , <
> mượn tay thi tướng nhắc đồng cân . | Xuân Hương tặng hiệp quận 春香贈協郡 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
ngõ ngay thăm thẳm tới nhà ông , <
> giếng tót thanh thơi rất lạ lùng . <
> cầu trắng phau phau hai ván ghép , <
> nước trong leo lẻo một dòng thông . <
> cỏ gà lún phún leo quanh mép , <
> cá diếc le te lội giữa dòng . <
> giếng ấy thanh tân ai đã biết , <
> đố ai dám thả nạ rồng rồng . | Cái giếng | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
một lỗ xâu xâu mấy cũng vừa , <
> duyên này tác hợp tự ngàn xưa . <
> chành ra ba góc da còn thiếu , <
> khép lại đôi bên thịt vẫn thừa . | Cái quạt | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn tứ tuyệt | Hồ Xuân Hương |
thánh thót tầu tiêu mấy giọt mưa , <
> bút thần khôn vẽ cảnh tiêu sơ , <
> xanh om cổ thụ tròn xoe tán , <
> trắng xóa tràng giang phẳng lặng tờ . <
> bầu dốc giang sơn say chấp rượu , <
> túi lưng phong nguyệt nặng vì thơ <
> cho hay cảnh cũng ưa người nhỉ , <
> thấy cảnh ai mà chẳng ngẩn ngơ . | Cảnh thu | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Hồ Xuân Hương |
từ ngày đi sứ tới tây kinh , <
> thấy việc âu châu phải giật mình . <
> kêu gọi đồng bang mau kịp bước , <
> hết lời năn nỉ chẳng ai tin ... | Tự thán | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn tứ tuyệt | Phan Thanh Giản |
thử đem tình hiếu bắc đồng cân , <
> trăm thảm nghìn sầu góp một thân . <
> bèo dạt mây trôi đành với phận , <
> đào tơ liễu yếu ngán cho xuân . <
> kiếp trần đeo nặng hoa lìa gốc , <
> vạ gió gây nên nước đến chân . <
> nông nỗi hợp tan lời gắn bó , <
> trời già âu cũng mở đường nhân . | Hồi 05 - Kiều bán mình chuộc cha | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Chu Mạnh Trinh |
lạc lối đâu mà lại tới đây , <
> chùa hầm đâu đấy phải chăng hay ; <
> lơ thơ ngoài cửa cây xanh ngắt , <
> nhấp nhố trong chùa bụt đỏ gay ; <
> nhác thấy vãi già chen vãi trẻ , <
> toan đem mùi mặn trộn mùi chay ; <
> trở về nhớ cảnh về sao đặng , <
> tiện gửi dầu nhang cúng một chầy . | Chơi chùa Hầm | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Chu Mạnh Trinh |
thơ rồi ngư mới hỏi tiều : <
> việc nhà con vợ ít nhiều đặng hay ? <
> tiều rằng : triền rất chẳng may , <
> 60 . năm lần cưới vợ , còn nay một người . <
> nằm hoài biếng nói , biếng cười , <
> rề rề đau máu , da tươi bàu nhàu . <
> bốn người trước thác theo nhau , <
> người đau sản hậu , người đau thai tiền , <
> 65 . khiến thêm nghèo khổ cho triền , <
> bán bao nhiêu củi về tiền thuốc thang , <
> thầy hay thời ở xa đường , <
> tin theo thầy tục , giúp phương hại người . <
> ngư rằng : phược cũng như người , <
> 70 . hôm mai lận đận về mười đứa con . <
> chí lăm nuôi đặng vuông tròn , <
> chung tư trập trập , nhà còn phúc ghi . <
> nào hay tạo hóa tiểu nhi , <
> rủ bầy con nít đều đi bỏ mình . <
> 75 . đứa thời đau chứng cấp kinh , <
> đứa thời cam tích , bụng bình rĩnh ra , <
> đứa thời hai mắt quáng gà , <
> đứa thời túm miệng , khóc la rốn lồi , <
> đứa thời đau bụng lãi chòi , <
> 80 . đứa thời ỉa kiết , rặn lòi trôn trê , <
> đứa thời sài ghẻ , nóng mê , <
> đứa thời hoa trái , độc về hông , vai . <
> rủ nhau thỉnh thoảng chết hoài , <
> đứa đôi ba tháng , đứa vài ba năm . <
> 85 . trời đà hao tốn tiền trăm , <
> thương con chạy bậy , lầm nhằm thuốc nhăng . <
> đến nay còn sót hai thằng , <
> nhờ trời khỏe mạnh , đặng ăn chơi thường . <
> cảm ơn kẻ sĩ du phương , <
> 90 . dắt ta , điềm chỉ vào đường y lâm . <
> thê triền nghe nói mừng thầm , <
> hỏi rằng : thầy ở y lâm tên gì ? <
> ngư rằng : chưa biết tên chi , <
> nghe người nói đó là kỳ nhân sư . <
> 95 . tiều rằng : chữ gọi nhân sư , <
> tiên hay là phật , bậc gì công phu ? <
> ngư rằng : vốn thật thầy nhu ( nho ) , <
> lòng cưu gấm nhiễu , lại giàu lược thao . <
> nói ra vàng đá chẳng xao , <
> 100 . văn ra dấy phụng , rời giao tưng bừng . <
> trong mình đủ chước kinh luân , <
> thêm trau đạo đức , mười phân rõ ràng , <
> chẳng may gặp thuở nước loàn , <
> thương câu “ dân mạc ” về đàng y lâm . <
> 105 . ẩn mình chôn ngọc , vùi câm ( kim ) , <
> người con mắt tục coi lầm biết đâu . <
> ta nhân bệnh trẻ đi cầu , <
> có nghe du sĩ đọc câu thơ rằng : <
> <
> du sĩ độc nhân sư thi : <
> xe ngựa lao xao giữa cõi trần , <
> biết ai thiên tử , biết ai thần ? <
> nhạc thiều tiếng dứt khôn trông phụng , <
> sử lỗ biên rồi khó thấy lân ! <
> khỏe mắt hi di trời ngũ quý , <
> mỏi lòng gia cát đất tam phân <
> công danh chi nữa , ăn rồi ngủ , <
> mặc lượng cao dày xử với dân . <
> <
> tiều rằng : mừng gặp hiền nhân , <
> 110 . nghe bài thơ ấy , thật trân bảo đời ! <
> bấy lâu những tưởng không người , <
> nào hay hang trống còn dời tiếng rân . <
> thi danh trước có đường thần . <
> tài như lý , đỗ muôn phần khá thương . <
> 115 . thấy nay cũng nhóm văn chương , <
> vóc dê , da cọp khôn lường thực hư , <
> tiếc thay đời có nhân sư , <
> lại theo bốn chữ “ vô như chi hà ” . <
> nhớ xưa tiếng đại hiền ra , <
> 120 . “ rằng trời muốn trị , bỏ ta , ai dùng ? ” <
> thôi thôi ngươi hãy gắng công , <
> đem ta tới chỗ , học cùng nhân sư . <
> ngư rằng : nhắm chốn đan kỳ , <
> éo le khúc nẻo , đường đi chẳng gần . <
> 125 . nhiều non , nhiều núi , nhiều rừng , <
> nhiều đèo , nhiều ải , nhiều chừng động hang . <
> chút công khó nhọc chẳng màng , <
> phần lo hóc hiểm một đàng nhân khu . <
> nhân khu ải ấy ở đầu , <
> 130 . nẻo lành , nẻo dữ , cạn sâu khôn lường . <
> tiều rằng : ta dốc tìm phương , <
> xin phân cho rõ cái đường nhân khu . <
> ngư rằng : một ải nhân khu , <
> lấy da bao thịt , làm bầu hồ lô . <
> 135 . trở thông chín nẻo ra vào , <
> mười hai kinh lạc chia đào dọc ngang . <
> ngoài thời sáu phủ dương quan , <
> trong thời năm tạng , xây bàn âm đô . <
> hai bên tả hữu vách tô , <
> 140 . có non nguyên khí , có hồ huyết quan . <
> có nơi hồn phách ở an , <
> có ngôi thần chủ , sửa sang việc mình . <
> rước đưa có đám thất tình , <
> có vườn ngũ vị nuôi hình tốt tươi . <
> 145 . lại nghe du sĩ trao lời , <
> rằng trong ải ấy lắm nơi hiểm nghèo , <
> có làng lục tặc nhóm theo , <
> chia phần đón ngách , giữ đèo tam thi . <
> hôm mai rũ quến nhau đi , <
> 150 . xui lòng nhân dục , nhiều khi lang loàn , <
> hoặc theo bên động bì nang , <
> thắm trêu hoa mẫu mơ màng gió xuân . <
> hoặc theo bên động tôn cân , <
> nhem thèm cho sãi về dân , bỏ chùa , <
> 155 . thêm bầy quỉ quái theo lùa , <
> nhóm non thập ác , tranh đua khuấy đời , <
> ngửa xem ngoài cửa sáng giăng , <
> 190 . thấy trên biển ngạch chữ rằng “ tam công ” . <
> bước vô trong miếu lạnh lùng , <
> thấy treo ba bức song song họa đồ . <
> nhân sư ngồi giữa xem đồ , <
> thấy ta han hỏi , dở hồ linh đan . <
> 195 . lấy ra thuốc đỏ hai hoàn , <
> cho về cứu trẻ khỏi cơn tai nàn . <
> ta nhân một thuở vội vàng , <
> gặp thầy chưa kịp hỏi han việc gì . <
> tiếc thay đã đến đan kỳ , <
> 200 . mùi thơm chưa dính chút chi vào mình . <
> tiều rằng : xin hỏi nhân huynh , <
> trước quen du sĩ , tính danh cũng tường ? <
> ngư rằng : kẻ sĩ du phương , <
> tên châu đạo dẫn , đem đường cho ta . <
> 205 . đang khi bối rối việc nhà , <
> nào rồi hỏi việc trải qua cùng chàng . <
> chỉ nghe đạo dẫn thở than , <
> rằng bầy lục tặc , biết toan lẽ nào ! <
> tiều rằng : lục tặc làm sao ? <
> 210 . xin phân sáu ấy , âm hao cho rành , <
> ngư rằng : tai mắt nhiều tinh , <
> tai tham tiếng nhạc , mắt giành sắc xinh . <
> mũi thời tham vị hương hinh , <
> miệng thời tham béo , ngọt , thanh , rượu , trà , <
> 215 . vóc thời muốn bận sô sa , <
> bụng thời muốn ở cửa nhà thếp son . <
> cho hay lục tặc ấy còn , <
> khiến con người tục lần mòn hư thân . <
> tiều rằng : nghe tiếng ngọc phân , <
> 220 . chạnh lòng muốn tách cõi trần chơi mây . <
> phải chi gặp đạo dẫn đây , <
> ta xin theo dấu , tìm thầy nhân sư . <
> ngư rằng : phược nguyện đem đi , <
> anh về sắm sửa lễ nghi sẵn sàng . <
> 225 . vả nay vừa tiết xuân quang , <
> hẹn năm ngày nhóm hành trang cho rồi <
> thê triền từ tạ , chân lui , <
> về nhà thấy vợ ngùi ngùi đau rên , <
> nhờ ơn nhạc mẫu ở bên , <
> 230 . dặn dò gửi vợ , lại lên họ bào . <
> thứ này hai họ nghĩa giao , <
> sắm đồ hành lý những bao , những hồ . <
> bao thời đựng cá tôm khô , <
> hồ thời đựng rượu , trường đồ thẳng xông , <
> 235 . trải qua bờ liễu , non tùng , <
> trời hiu hiu thổi gió đông đưa mình , <
> mặt nhìn trong tiết thanh minh , <
> u yên đất cũ , cảnh tình trêu ngươi , <
> trăm hoa nửa khóc nửa cười , <
> 240 . như tuồng xiêu lạc gặp người cố hương . <
> cỏ cây gie nhánh đón đường , <
> như tuồng níu hỏi đông hoàng ở đâu ? <
> bên non đá cụm cúi đầu , <
> như tuồng oan khúc , lạy cầu cứu sinh . <
> 245 . líu lo chim nói trên cành , <
> như tuồng kể mách tình hình dân đau . <
> gió tre hiu hắt theo sau , <
> như tuồng xúi dục đi mau tìm thầy . <
> dưới non suối chảy kêu ngầy , <
> 250 . như tuồng nhắn hỏi sự này bởi ai ? <
> hai người nhìn thấy than dài , <
> cho hay non nước nhiều loài trông xuân , <
> mưa sầu gió thảm biết chừng nào thanh ! <
> 255 . mảng xem cảnh cũ thương tình , <
> nào hay lạc nẻo lộ trình ải xưa . <
> cùng nhau ngơ ngẩn ngày trưa , <
> lại may gặp bạn cỡi lừa ngâm thơ . <
> hai người dừng gót đứng chờ , <
> <
> 260 . lắng nghe du sĩ lời thơ ngâm rằng : <
> trời đông sùi sụt gió mưa tây , <
> đau ốm lòng dân cậy có thầy , <
> phương cũ vua tôi gìn trước mắt , <
> mạng nay già trẽ gửi trong tay . <
> trận đồ tám quẻ còn non nước , <
> binh pháp năm mùi sẵn cỏ cây . <
> hỡi bạn y lâm ai muốn hỏi , <
> đò xưa bến cũ có ta đây . | Hồi 02 | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
trải xem thường chuộng báo thi quy , <
> nồng nực mùi hương chúa phục hy . <
> tám quẻ bố ra đường bí yếu , <
> sáu hào xây để máy u vi . <
> kiết hung muôn việc vài lời đoán , <
> thời vận nghìn năm một lẽ suy . <
> bày vẽ khắp trời đường họa phúc , <
> nào con mắt tục mấy người tri . | Xem bói | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
1 . trải xem mấy truyện chư gia , <
> chuyên vì đạo học , soạn ra để đời . <
> dị đoan xưa đã bời bời , <
> lại thêm đạo phật , đạo trời , lăng nhăng , <
> thói đời nhiều việc băng xăng , <
> đố ai biết đặng đạo hằng người ta . <
> đua nhau kỉnh chuộng đạo tà , <
> một câu " quả báo " , muôn nhà đều tin . <
> 5 . nói rằng : trời , phật , sách in , <
> tội về địa ngục , phước lên thiên đàng . <
> có người về đạo hòa lan , <
> năm đời truyền thói khoe khoang cầu hồn . <
> họ hà , tên mậu , người khôn , <
> ở đời hậu tấn , long môn quê nhà . <
> sáu mươi tuổi tác hầu già , <
> tuy là giàu có , trong nhà không con . <
> rạng giồi một tấm lòng son , <
> của tiền bố thí , không còn so đo . <
> 10 . vợ chồng giữ đạo bo bo , <
> ơn trời ngỏ đặng chút cho phước lành . <
> hôm mai luống những đọc kinh , <
> amen ! đức chúa có linh chăng là . <
> liễu thơ là vợ họ hà , <
> chiêm bao nằm thấy nguyệt sa trên mình . <
> tự nhiên có nghén thình lình , <
> khiến ngươi hà mậu thấy tình sanh nghi . <
> nói rằng : khí huyết già suy , <
> hay đâu chửa nghén , e khi bịnh gì ? <
> 15 . sai người tìm rước danh y , <
> anh em đồng đạo , tên kỳ họ châu . <
> châu kỳ coi mạch hồi lâu , <
> nói rằng : chị mắc quỷ đầu thai đây . <
> mậu rằng : nhờ lượng ơn thầy , <
> mạch kia đã hẳn , thuốc nầy ắt hay . <
> kỳ rằng : để hốt thang này , <
> quỷ thai bịnh ấy từ đây trừ rồi . <
> <
> thuốc thang mấy tháng uống bồi , <
> càng thêm lớn bụng , gần hồi sanh thai . <
> 20 . họ hà thấy vậy than dài : <
> tuổi già còn hãy mang tai thế nầy ? <
> kỳ rằng : đó chẳng biết đây , <
> trải ba đời cũng làm thầy vừa ba . <
> châu phan xưa thật chú ta , <
> trị thai có phép truyền gia rất mầu . <
> liễu nương quỷ bịnh đã lâu , <
> xin cầu thầy khác , ngõ hầu thay tay . <
> ta nghe đồn phía sơn tây , <
> rằng non tùng lãnh có thầy địa tiên . <
> 25 . tên người là lý tri niên , <
> thường ngày luyện thuốc thần tiên đan kỳ . <
> ta xin ra sức đem đi , <
> tới nơi cầu thuốc diệu y rõ ràng . <
> mậu rằng : ta đạo hòa lan , <
> tiên là đạo khác , có màng chi nhau . <
> kỳ rằng : sách đặt có câu : <
> " tế sanh hoạt mạng " sách đầu đạo y . <
> làm thầy đâu có hẹp suy , <
> bịnh đau thời cứu , đạo gì tại sao ? <
> 30 . ai ai cũng vốn đồng bào , <
> sanh trong trời đất lẽ nào ghét nhau ? <
> họ hà thấy vậy cũng sầu , <
> gượng đi cùng bạn , lên cầu thầy tiên . <
> trải qua mấy dặm sơn xuyên , <
> phút đâu lố thấy gần miền tùng san . <
> đường đi đá mọc nghinh ngang , <
> bụi cây rậm rạp , thạch bàn nhiều nơi . <
> ngó lên trên đỉnh rạng ngời , <
> mặt nhìn cảnh vật khác nơi phàm trần . <
> 35 . mây bay , nước chảy , mấy từng , <
> bóng tùng che núi , như vừng lọng xây . <
> chim kêu , vượn hú , vang dầy , <
> hiu hiu gió thổi , lá cây reo mừng . <
> hai người đứng lại trông chừng , <
> thấy tên đồng tử trong rừng bước ra . <
> chào rằng : hai gã đường xa , <
> ai là tên mậu , họ hà , nói minh ? <
> họ hà nghe nói thất kinh , <
> ràng : sao sớm biết tánh danh ta rày ? <
> 40 . đồng rằng : có khách ngày nay đến nhà . <
> ta vâng lời dạy thầy ta , <
> ra đây đón rước , đem qua thạch bàn . <
> hôm nay là bữa thanh nhàn , <
> thầy ta lên chốn thạch bàn chầu tiên . <
> hai người nghe nói đi liền , <
> theo ngươi đồng tử vào miền tùng san . <
> ngó lên đỉnh núi thạch bàn , <
> thấy hai ông lão dựa ngang đánh cờ . <
> 45 . tóc râu đều bạc phơ phơ , <
> hình dung , cốt cách nhởn nhơ ai bì . <
> có hai quyển sách chi chi , <
> cùng hai chim hạc tương tùy một bên . <
> tri niên hầu , đứng trên nền , <
> thấy hai người khách dạo lên ngọc hồ . <
> hỏi rằng hai gã gia tô , <
> đến đây lòng muốn hỏi , phô , việc gì ? <
> họ hà đặt gối liền quì , <
> thưa rằng : cầu thuốc cứu nguy bịnh nhà . <
> <
> 50 . tri niên chẳng kịp nói ra , <
> hai ông trên đỉnh liền xoa cuộc cờ . <
> cười rằng : hà mậu rất khờ . <
> khéo nghe thầy tục tầm phơ nói quàng ! <
> liễu nương nghén đủ mười trăng , <
> song sanh hai gái , tuyết , băng , trên đời . <
> vinh hoa có số ở trời , <
> số ngươi sau cũng đổi dời mới nên . <
> mấy lời ta nói chớ quên , <
> đừng mong sau thác đặng lên thiên đàng . <
> 55 . ông cha trước đã lầm đàng , <
> thời sau con cháu tính toan lẽ gì ? <
> nói rồi cỡi hạc bay đi , <
> họ hà chưa hỏi việc chi đành rành . <
> hai người là khách hữu tình , <
> tri niên mời lại gia đình cùng nhau . <
> mậu rằng : cầu thuốc vợ đau , <
> tiên ông lại nói việc sau cũng kỳ ! <
> chẳng hay người học phép chi , <
> cho nên mà biết thạnh suy việc người ? <
> 60 . niên rằng chẳng dấu chi ngươi , <
> hai ông lão ấy thật người thiên công . <
> phép hay biến hóa , thần thông , <
> một ông bắc đẩu , một ông nam tào . <
> hai ông giữ sổ thiên tào , <
> mạng dân sanh tử đều vào trong tay . <
> hai người về kíp ngày nay , <
> tới nhà mới thấy lời hai ông truyền . <
> họ hà nghe nói về liền , <
> tới nhà thấy vợ đến miền khai hoa , <
> 65 . đẻ ra hai gái nõn nà , <
> mùi hương thơm ngát , trong nhà đều kinh . <
> mậu rằng : tiên đạo chí linh , <
> thinh không mà biết sự tình khắp nơi . <
> kỳ rằng : ta học đạo trời , <
> xưa nay linh nghiệm có lời phương nao ? <
> muốn cho rõ việc âm hao , <
> ngày sau ta phải trở vào tùng san . <
> <
> thứ nầy đến thứ họ dương , <
> làm người chút biết văn chương gọi là . <
> 70 . nam khang vốn thật quê nhà , <
> sánh cùng họ đỗ , ở trà thạch khê . <
> nương theo dân dã thú quê , <
> lập vườn , làm ruộng , chuyên nghề làm ăn . <
> họ dương cùng vợ nguyện rằng : <
> trăm năm xin giữ đạo hằng cùng nhau . <
> đã năm mươi mấy tuổi đầu , <
> không con nối nghiệp , nhữ sầu thon von . <
> bao nhiêu chùa miễu cung son , <
> ngõ nguyền cầu đặng chút con nối đời , <
> 75 . liền ngày vái phật , vái trời , <
> tấm lòng tin , cúng khắp nơi miễu chùa . <
> của nhà có việc bán mua , <
> ra ơn làm phước , hơn thua chẳng nài . <
> phút đâu họ đỗ thọ thai , <
> tới kỳ sanh đặng hai trai một lần . <
> phước đà liền nối gót lân , <
> phận mình : giàu có , thanh bần , cũng ưng . <
> người trong làng xóm đều mừng , <
> ai hay lão bạng , có chừng sanh châu . <
> 80 . nhớ " câu thiện ác đáo đầu " <
> làm lành gặp phước , thế đâu có lầm . <
> dương từ lòng hỡi mừng thầm , <
> hai trai tướng mạo khác tầm thường nhân . <
> vẻ vang cốt cách tinh thần , <
> so trong trẻ nhỏ phàm dân ít bằng , <
> họ dương mới đặt tên rằng : <
> dương trân , dương bửu , hai thằng anh em . <
> hai con đều đẹp mắt xem , <
> việc trong gia đạo lại thêm bần hàn . <
> 85 . dương từ khi ấy liệu toan , <
> xuất gia đầu phật , giữ an phận mình . <
> đã đành một tấm lòng thành , <
> còn con nối nghiệp , mới đành quy y . <
> nay đà sinh đặng nam nhi , <
> nam mô hai chữ " từ bi " thân già . <
> bao nhiêu thế tục gần xa , <
> nhân tình ấm lạnh , trải qua đã rồi . <
> trong vòng danh lợi ... thôi thôi ! <
> hoàng lương nửa gối , mấy hồi chiêm bao . <
> 90 . sang giàu lòng chẳng ước ao , <
> hoa tàn , mây nổi , nước xao , trăng lờ . <
> hai con tuổi hãy còn thơ , <
> hôm , mai , ấm , lạnh , cậy nhờ hiền thê . <
> trong tay một chuỗi bồ đề , <
> trăm năm xin cổi lời thề nước non . <
> trả rồi nợ vợ nợ con , <
> từ đây giữ vẹn lòng son tu hành . <
> nói thôi quày quả đăng trình , <
> nhắm nơi am tự một mình ra đi . <
> 95 . thương thay hai gã hài nhi , <
> cùng nàng đỗ thị sầu bi muôn phần . <
> than rằng : chàng hỡi ! lương nhân ! <
> am vân đường cách cõi trần xa xa . <
> hai con tuổi mới lên ba , <
> có cha giống đứa không cha cũng kỳ ! <
> bao đành bỏ vợ con đi ? <
> cửa nhà bần bạc , cậy gì ngày sau ? <
> may nhờ tấc cỏ ngọn rau , <
> mẹ con lần lựa nuôi nhau tháng ngày . <
> 100 . dương từ ở chốn am mây , <
> cải tên , đặt hiệu : danh thầy thiện trai . <
> dốc lòng tầm dấu như lai , <
> đã đành trốn cõi trần ai , không về . <
> thị , phi , mặc thế khen chê , <
> tương rau cũng đã an bề đi tu . <
> sớm hôm chuông mõ , công phu , <
> tụng kinh niệm kệ ở phù đồ sa . <
> <
> bây giờ đến lúc họ hà , <
> vợ là liễu thị đẻ ra con lành . <
> 105 . quả nhiên hai gái song sanh , <
> tiên ông có dạy đành rằng chẳng ngoa , <
> nay đà giáp tháng bồng ra , <
> mời anh em đến nhóm , mà đặt tên . <
> bà con nội ngoại hai bên , <
> một ông trưởng tộc : ngồi trên , dạy rằng : <
> hài nhi gương mặt như trăng , <
> đặt tên xuân tuyết , thu băng , cho lành . <
> họ hà nghe nói giật mình , <
> nhớ lời tiên dạy sự tình khăng khăng : <
> 110 . bảo rằng : nghén đủ mười trăng , <
> song sanh hai gái tuyết , băng , trên đời . <
> tiên ông nói chẳng sai lời , <
> lại rằng : thói tục đổi dời , lẽ chi ? <
> xui nên tấc dạ hồ nghi , <
> gẫm trong mình lại muốn đi non tùng . <
> hỏi cho biết lẽ cát hung , <
> trăm năm đặng rõ thủy chung việc mình . <
> xảy vừa tối buổi du minh , <
> châu kỳ , bạn cũ , có tình viếng thăm . <
> 115 . hỏi rằng : hai trẻ giáp năm , <
> gẫm lời tiên dạy có nhằm cùng chăng ? <
> mậu rằng : xuân tuyết , thu băng , <
> tiên dạy hai chữ , khăng khăng nhớ lời . <
> kỳ rằng : ta trọn ba đời , <
> trong nhà thờ đức chúa trời lâu nay . <
> mấy đường họa , phước , rủi , may , <
> may nhờ , rủi chịu , thấy bày chi đâu . <
> mậu rằng : ta cũng thêm sầu , <
> ông cha thưở trước tha cầu vụng toan . <
> 120 . sách ghi chữ đạo là đàng , <
> đàng đi nào phải một phang hẹp hòi . <
> người đời há dễ không coi , <
> đàng nào đi dễ , mà noi cho nhằm . <
> ví dầu lỡ bước lỗi lầm , <
> một đời cũng biết , huống năm ba đời ? <
> kỳ rằng : đàng ở dưới trời , <
> có nơi chánh bộ có nơi tha kỳ . <
> đã đành hai chữ " tiền phi " , <
> chẳng đi đàng chánh , lại đi đàng tà . <
> 125 . phải đời con cháu vinh hoa , <
> ai còn dám nói ông cha lầm đàng . <
> muốn cho rõ máy hành tàng , <
> phải tìm dấu trước , hỏi han sự tình . <
> thị phi chẳng những việc mình , <
> việc mình còn hãy bất bình nhiều nơi . <
> bao nhiêu đạo ở dưới trời , <
> thảy đều xưng thánh , khoe lời rằng hay . <
> ví dầu một lũ chim bay , <
> con nào trống mái , mấy tay biết rành . <
> 130 . đạo ta dầu có hiển linh , <
> trải xưa nay cũng một mình gia tô . <
> đạo tiên , đạo phật , đạo nho , <
> cớ sao chẳng mộ , bo bo đạo trời , <
> trời đâu nỡ để các nơi chê đành ? <
> cây cao biết mấy mươi ngành , <
> còn noi một gốc , huống sanh làm người . <
> mậu rằng : tiên đạo tốt tươi , <
> phen này ta nguyện theo ngươi đi tìm . <
> 135 . làm người há chẳng bằng chim , <
> chim còn biết chọn cây êm gởi mình . <
> vén mây mới thấy trời xanh , <
> tìm đàng phải dọn ngọn ngành gai chông . <
> kỳ rằng ta muốn thẳng xông , <
> e đi rồi lại thẹn thùng nước non . <
> học y đã mấy năm tròn , <
> quỷ thai một bịnh , mạch còn nói sai . <
> tiên ông mấy nắm tay ai ? <
> thinh không mà biết song thai mới kỳ <
> 140 . trách chi mang tiếng tục y , <
> khoe tài coi mạch , thật khi người đời , <
> ta đi thời mắc tiên cười , <
> chi bằng ở lại khỏi người chê khen . <
> anh nên tìm lý tri niên , <
> theo người ắt đặng gặp tiên non bồng . <
> sau dầu rõ nỗi đục trong , <
> đó sao đây vậy , một lòng mà thôi . <
> dặn rồi vội vã chơn lui , <
> nhắm chừng tử lý về xuôi một bề . <
> 145 . họ hà trở lại hương quê , <
> đay cơm , bầu nước , đề huề ra đi . <
> đi vừa gặp lúc xuân kỳ , <
> đoái nhìn cảnh vật một khi vui lòng . <
> hữu tình thay ngọn gió đông , <
> cành mai nở nhụy , lá tùng reo vang . <
> cỏ thơm hớn hở bên đàng , <
> như tuồng mừng khách đông hoàng đến đây . <
> líu lo chim nói trên cây , <
> như tuồng chào hỏi khách này về đâu ? <
> 150 . hai bên cây mọc giao đầu , <
> như tuồng đón rước , giàn hầu người sang . <
> dưới khe nước chảy tợ đàn , <
> như tuồng mừng bạn hương quan tách vời . <
> trăm hoa đua nở , miệng cười , <
> như tuồng mừng rỡ gặp người cố tri . <
> mảng xem phong cảnh dị kỳ <
> hay đâu lỡ bước , lại đi lầm đàng . <
> xa xem hình dạng khác thường , <
> cỡi lừa chầm chậm bỗng dường ngâm thơ . <
> 155 . họ hà dừng bước đứng chờ , <
> lắng nghe người ấy lời thơ ngâm rằng : <
> <
> thơ rằng : <
> tam hoàng , ngũ đế , dấu vừa qua , <
> mối đạo , trời trao đức thánh ta . <
> hai chữ " tín , thành " an các nước , <
> một câu " trung hiếu " dựng muôn nhà , <
> chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm , <
> đâm mấy thằng gian , bút chẳng tà . <
> căm bấy ! loài ngu theo thói mọi ! <
> trời gần chẳng kính , kính trời xa . <
> <
> họ hà nghe tiếng ngâm rồi , <
> trong dạ bồi hồi , bước tới hỏi thăm . <
> vó lừa đi tới xăm xăm , <
> may đâu lại nhằm ông lý tri niên . <
> mậu rằng : tôi thật hữu duyên , <
> tìm tiên , mà lại gặp tiên giữa đàng , <
> niên rằng : chẳng ở nhân gian , <
> việc chi lên chốn thâm san một mình ? <
> 160 . độc trùng , ác thú , không kinh , <
> đàng chim , dấu thỏ , lộ trình xiết bao ! <
> mậu rằng : xưa nhớ lời trao , <
> phải lên nói lại âm hao cho tường . <
> xin thầy chỉ vẽ mọi đàng , <
> đem tôi lên chốn thạch bàn ngày xưa . <
> niên rằng : trong cõi mây mưa , <
> khôn mời bắc đẩu , khó thưa nam tào , <
> hai ông vốn thật vì sao , <
> người con mắt tục thấy sao đặng hoài ? <
> 165 . gần đây có núi thiên thai , <
> có chùa linh diệu , có đài âm dương <
> trong chùa lại có hai hang , <
> một đàng bích lạc , một đàng diêm la . <
> có ông tiên trưởng , thầy ta , <
> hiệu là tứ thất , tên là lão nhan . <
> thường ngày luyện thuốc kim đan , <
> một mình gồm đủ ba ngàn xuân thu . <
> đảng nhàn một cõi thanh u , <
> nay chơi sông thánh , mai du non thần . <
> 170 . phép hay : trời đất thâu gần , <
> sai đồng , đánh thiếp , có phần linh thông , <
> theo ta lên đó thời xong , <
> hỏi điều căn số , rõ trong sự tình . <
> bao nhiêu những việc tiền trình . <
> lòng tiên , một tấm , gương minh soi rồi . <
> họ hà nghe nói lòng vui , <
> mang gói lần hồi , lên núi thiên thai . <
> <
> họ hà chuyện vãn còn dài , <
> để nối đầu bài , nói chuyện họ dương . <
> 175 . từ chàng cách biệt gia hương , <
> đã ba năm trường , ở chốn am mây . <
> hôm mai chuông mõ vang dầy , <
> chúng tăng đều gọi có thầy thiện trai . <
> bao nhiêu thế tục gác ngoài , <
> một xâu chuỗi hột mang vai , gìn lòng . <
> quy hương ba thứ đã xong , <
> mười lời giới cấm , cũng không phạm gì . <
> ban sơ làm phận tu trì , <
> năm nay lên chức thái sư một chùa . <
> 180 . vô ra trong cõi phù đồ , <
> thấy người tài , sắc : nam mô di đà ! <
> ngày ngày kinh kệ ngâm nga , <
> lăng nghiêm , viên giác , cùng là kim cang <
> phút lòng buồn bực chẳng an , <
> dạo chơi ra chốn tam quan một hồi . <
> am vân cảnh vắng nào vui , <
> coi bao nhiêu lại ngậm ngùi bấy nhiêu . <
> vội vàng trở lại hậu liêu , <
> bạch cùng hòa thượng xin điều vân du . <
> 185 . hòa thượng cũng người học nhu , <
> tên là trần kỷ , ở phù đồ sa . <
> lắm phen ứng cử , đăng khoa , <
> thi văn chẳng đỗ , lòn ra cửa thiền . <
> giận đời nhiều việc đảo điên , <
> làm thi khuyến thế , ngày liền ngâm chơi . <
> <
> thơ rằng : <
> người xưa cầm đuốc dạo đêm chơi , <
> nào có cưu chi cái việc đời , <
> phụng thuấn , lân nghiêu , tuồng trước nát , <
> hươu tần , rắn hán , thói sau dời . <
> thánh hiền để dấu vài pho sách , <
> tạo hóa theo mình mấy tấc hơi ? <
> trong cuộc phù sanh ai cũng thế , <
> dầu hay , dầu dở , chẳng qua trời . <
> <
> họ dương sắm sửa hành trang , <
> lạy thày hòa thượng , lên đàng vân du . <
> kìa non , nọ nước , mặc dầu , <
> non nhân nước trí , nhiệm mầu thảnh thơi . <
> 190 . người sanh ra ở trong trời , <
> xưa qua , nay lại , nghĩ đời : " luận sau " . <
> trong vòng danh lợi như nhau , <
> hết vinh , đến nhục , sang giàu chi ai ? <
> có câu " xuân bất tái lai " , <
> bóng già theo gót , biết nài chi đây . <
> đã đành thiền trượng một cây , <
> giới đao một lưỡi , từ rày thế gian . <
> xưa nay trong cuộc gian nan . <
> vật đều có chủ , ai toan chia giành ? <
> 195 . kìa kìa gió mát trăng thanh , <
> tai nghe , mắt thấy , mới đành của ta . <
> nguồn đào , cụm liễu , trải qua , <
> tin xuân đưa : bướm , ong , hoa , dầy dầy . <
> <
> đi vừa xa chốn am mây , <
> tới nơi hà lãnh trời tây hầu chiều . <
> ven gành một nhắm hắt hiu , <
> tiếng ngư trong núi , bóng chiều ngoài khơi . <
> bên non hầu khuất mặt trời , <
> dương từ thơ thẩn tìm nơi gởi mình . <
> 200 . may đâu gặp một tiểu sanh , <
> cho trâu uống nước dưới gành hà tây . <
> ngồi cầm ống quyển trong tay , <
> thổi rồi lại hát , hát hay lại cười . <
> dương từ bước tới xem chơi , <
> gẫm ba câu hát , thật lời thạch kim . <
> <
> hát rằng : <
> buổi trời nghiêu , bóng chiều ngao ngán , <
> ngày tối rồi chờ sáng cũng lâu . <
> tiếng chim oanh đổ canh mái bắc , <
> ai đi đồng kéo tắt trời tây . <
> cõi nhân gian nhiều đàng lầm lỗi , <
> gặp trời chiều , khó nỗi đi xa . <
> <
> hát rồi lại thổi ống chơi , <
> gẫm trong thú vị , thảng thơi hơn thiền . <
> dương từ bước tới hỏi liền : <
> ba câu hát ấy , ai truyền cho ngươi ? <
> 205 . tiểu sanh nghe hỏi nực cười , <
> đáp rằng : vốn thật có người dạy ta . <
> gần đây vài dặm chẳng xa , <
> có thầy đạo sĩ tu đà nhiều năm , <
> lập am ở chốn tây lâm , <
> tháng ngày thong thả , đờn cầm , ca thi . <
> thuốc thang , phù chú , ai bì , <
> người đau tới đó , bịnh chi cũng lành . <
> <
> dương từ nghe nói đành rành , <
> xăm xăm bước tới đầu gành tây lâm . <
> 210 . đến nơi trời đã tối dầm , <
> đứng xa ngoài cửa , nghe ngâm thi rằng : <
> <
> thi rằng : <
> biết ân phụ tử , nghĩa quân thần , <
> nhờ có trời sanh đức thánh nhân . <
> nét mực tu kinh ngăn đứa loạn , <
> dấu xe hành đạo rạch trong trần . <
> trăm đời còn cám lời than phụng , <
> muôn thuở đều thương tiếng khóc lân . <
> phải đặng bút châu biên sách hán , <
> mọi nào dám tới cạo đầu dân ! <
> <
> thơ rồi lại khảy đàn cầm , <
> như tuồng mừng bạn tri âm tới nhà , <
> tử kỳ xưa gặp bá nha , <
> ngón đờn " lưu thủy " nay mà còn đây . <
> dương từ gõ cửa kêu thầy , <
> rằng : ta lỡ tối , xin thầy độ ta . <
> đạo nhân nghe gọi bước ra , <
> chào rằng : thiền khách đâu mà đến đây ? <
> 215 . lều tranh , giường đá , chiếu mây , <
> khô nai , cơm bắp , rượu chay , tạm dùng ! <
> từ rằng : lời dám hỏi ông : <
> ở trong am tự sao không phật thờ ? <
> sĩ rằng : lòng chẳng ước mơ , <
> bởi vì chữ phật sánh vừa chữ nhân , <
> đường qua tây vực chẳng gần , <
> cõi di , cõi hạ trời phân rõ ràng . <
> ta từng coi sách nhà đàng ( đường ) , <
> thấy lời " phật biểu " họ hàn biết tin . <
> 220 . phật nhân , sống cũng chẳng nhìn , <
> huống chi hình vẽ , tượng in thờ gì ? <
> từ rằng : phật vốn từ bi ! ... <
> sĩ rằng : nào có ích gì dân phong . <
> thấy câu ngôn ngữ bất thông <
> dầu cho linh nghiệm cũng dòng man di <
> từ rằng : thầy học đạo chi ? <
> sĩ rằng : thiên hạ thiếu gì đàng xưa . <
> lẽ đời như chiếc thuyền đưa , <
> mặc ai đi sớm về trưa , chẳng màng ! <
> 225 . kìa là họ lão , họ trang , <
> họ dương , họ mặc , họ hàn , họ thân . <
> các nhà xưa cũng cổ nhân , <
> khai đường mở ngõ , trong trần nhiều nơi . <
> có nghe các họ đua bơi , <
> không nghe họ phật ở đời trung nguyên . <
> từ rằng : biết đạo nào chuyên ? <
> sĩ rằng : xưa có sách hiền soạn câu : <
> một bầu trời đất như châu <
> mặt người kim cổ , chèo đâu thì chèo . <
> 230 . từ rằng khó biết phương theo , <
> sĩ rằng : lựa phải xuống đèo , lên non . <
> vua tôi , chồng vợ , cha con , <
> anh em , bầu bạn , vuông tròn mới xong . <
> chẳng tin , coi một ngày ròng : <
> đi đâu cho khỏi đạo trong cương thường ? <
> ta xưa cũng khách thơ đường , <
> mày xanh có chí hiển dương trên đời , <
> ghét đời thúc quí đua bơi , <
> sợ trời nên phải tìm nơi ẩn mình , <
> 235 . vốn không học thói lan đình , <
> xúm nhau thầm thĩ phẩm bình cổ câm . <
> cũng không học thói trúc lâm , <
> rủ nhau uống rượu hôn trầm ngày đêm . <
> gió , trăng , bầu bạn anh em , <
> sớm nghe tiếng dế , tối xem bóng thiềm . <
> mộ riêng một cảnh thanh điềm , <
> sẵn hoa dưới hố , sẵn chim trên cành . <
> hươu , nai , khỉ , dộc đua tranh , <
> vật trong trời đất mặc tình xem chơi . <
> 240 . an , nguy có phận ở trời , <
> người đời đừng mắc nhơ đời thì thôi . <
> dương từ nghe nói rẽ ròi , <
> một đêm chẳng ngủ , luống ngồi lo âu . <
> nghĩ rằng mình đã đi tu , <
> hẵng như lời ấy : công phu lỡ làng ! <
> cương thường để mặt ai toan , <
> đạo ta giữ vẹn , nào can phạm gì ? <
> xảy vừa trời sáng , hầu đi , <
> hỏi rằng : húy tự , tên gì dạy tôi ? <
> 245 . sĩ rằng : trọn đạo thời thôi , <
> người đời lựa phải trau dồi tánh danh ? <
> trời cao đất rộng , thinh thinh , <
> non xanh , nước biếc , đã đành phui phai . <
> hỏi thời ta phải nói ra : <
> ba ngàn thế giới , ta là vô danh . <
> từ rằng : đâu thật có danh ? <
> sĩ rằng : linh diệu đã đành chùa tiên . <
> dương từ vội vã đi liền , <
> ngồi lâu lại sợ cửa thiền mắc chê . <
> 250 . trải qua mấy dặm lâm , khê , <
> hiu hiu gió thổi , phê phê nhành tùng . <
> đào hoa , liễu yếu , song song , <
> một vầng mây bạc bóng lồng phau tuôn . <
> giận đời đại sĩ dể duồng phật gia . <
> đi vừa đến suối kim ba , <
> thấy một ông già xuống tắm mà chơi . <
> tắm rồi mát mẻ thảnh thơi , <
> hát một vài lời , nghe rất êm tai . <
> <
> hát rằng : <
> tắm nước trong , rửa lòng đã sạch , <
> cám thương người làm khách trần ai ! <
> gió xuân qua , mình ta đã mát , <
> cám thương người phiêu lạc tha hương ! <
> gẫm rừng nhu , công phu ngơ ngáo , <
> tuổi già rồi , thế đạo còn xa ! | Hồi 01 | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
255 . hát rồi tay chống gậy lê , <
> vai mang bầu rượu , lần về cõi tây . <
> dương từ đứng dưới bóng cây , <
> hỏi rằng : lão trượng làm thầy chi chăng ? <
> lão rằng theo thói làm ăn , <
> người con mắt tục , ai rằng thầy ai ? <
> từ rằng : tán , kiệu , mão , đai , <
> ngôi cao , quyền trọng , đố ai không thầy ? <
> lão rằng : ta ở chốn nầy , <
> sáu mươi mấy tuổi , biết thầy nào đâu . <
> 260 . thánh xưa , trước mặt khôn cầu ! <
> may còn người đạo ở đầu tây lâm . <
> dương từ nghe chữ " tây lâm " . <
> hỏi rằng : phải kẻ đờn cầm , ca thi ? <
> chẳng hay người ấy tên chi ? <
> chẳng phen sào phủ , cũng bì hứa do . <
> lão rằng : khắp chốn giang hồ , <
> ai ai chẳng biết huyền hồ tiên sinh ? <
> thấy ngươi ta cũng bất bình : <
> cớ sao cạo tóc , làm hình thầy tu ? <
> 265 . từ rằng cám phật ân sâu , <
> không con mà lại cho cầu đặng con . <
> lão rằng : cầu phật đặng con , <
> xưa ngươi bá đạo sao còn lo sau ? <
> cầu con mà phải cạo đầu , <
> xưa ông tử hạ còn sầu làm chi ? <
> từ rằng : trót đã quy y , <
> việc ta , ta biết , can gì tới ai ? <
> dốc lòng tìm dấu như lai , <
> trước sau giữ một lòng trai chẳng sờn . <
> 270 . gặp đây xin hỏi trượng nhân , <
> cảnh chùa nào tốt , chỉ bần tăng đi ? <
> lão rằng : chùa chẳng thiếu chi , <
> hàn sơn , lam thủy ít bì thiên thai . <
> thiên thai xa chốn trần ai , <
> có chùa linh diệu , có đài âm dương . <
> trong chùa lại có hai hang , <
> một đàng bích lạc , một đàng diêm vương . <
> thiên sư lòng muốn du phương , <
> đông nam phía ấy là đường đi lên . <
> 275 . dương từ khăng khắng chẳng quên , <
> tạ ân lão trượng , lòng bền ra đi . <
> <
> ngày xuân con én trì trì , <
> tưởng câu " thủy tú , sơn kỳ " thêm vui . <
> khói tan , ngút sạch , như giồi , <
> miệng hang , khe đá , nặc mùi chi lan . <
> rỡ ràng chín chục thiều quang , <
> gió thanh , mây lặng , vẻn vang một trời . <
> mảng coi phong cảnh nơi nơi , <
> ác vàng chen núi , khó dời đường chim . <
> 280 . trong non nhà cửa khôn tìm , <
> dương từ vào miễu , một đêm nằm nhờ . <
> <
> miếu môn vắng vẻ như tờ , <
> tối tăm , chẳng biết trong thờ thần chi . <
> họ dương vừa giấc ngủ đi , <
> chiêm bao lại thấy quân tùy bắt ngang . <
> quân rằng vâng lịnh phán quan , <
> chữ đề trong thẻ , đòi chàng hỏi tra . <
> họ dương hồn gượng theo ra , <
> vào nơi công phủ : một tòa nghiêm trang . <
> 285 . ngồi trên thấy một ông quan , <
> trước bàn hương án bày hàng bút nghiên . <
> có người thơ lại ngồi biên , <
> hai bên treo trống , treo chiêng , rõ ràng . <
> trước sân lỗ bộ hai hàng , <
> tả ban , hữu vệ , đứng giàn hầu xa . <
> quân bèn dẫn họ dương ra , <
> trước sân cẩm thạch quì mà nghe tra . <
> quan rằng : thằng sãi bôn ba , <
> tối nằm cửa miếu vậy mà hỏi ai ? <
> 290 . dám xưng rằng hiệu thiện trai , <
> người trong hoa hạ , hay người man di ? <
> tóc râu là dạng nam nhi , <
> của cha mẹ đúc , can gì cạo đi ? <
> tổ tiên chút đã đền chi , <
> vùa hương bát nước , nào khi phụng thờ ? <
> áo cơm còn nợ sờ sờ , <
> lá rau con cá , ở nhờ đất vua . <
> trốn xâu , trốn thuế , vô chùa , <
> trong đời những sãi : thời vua nhờ gì ? <
> 295 . vợ chồng sao bỏ nhau đi ? <
> lời nguyền dường ấy dám khi quỷ thần ! <
> ba giềng chẳng đặng một phần , <
> như vầy cũng tiếng là thân con người . <
> để bây sống cũng nhơ đời , <
> truyền quân đao phủ dẫn nơi pháp đình . <
> họ dương khiếp vía hồn kinh , <
> 300 . dương từ thức dậy nửa đêm , <
> nghĩ thôi mới biết một điềm chiêm bao . <
> gẫm trong cớ sự ngán ngao , <
> cát , hung , chưa rõ lẽ nào thân sau . <
> vầng ô vừa lố khỏi đầu , <
> dương từ vào miễu thấy câu chữ đề , <
> ngó lên trên biển ngạch đề , <
> rằng : đường hàn tử xương lê chi thần . <
> than rằng : đã hiển thành thần , <
> ngay vua , nào nại tấm thân mất còn . <
> 305 . lại xem đôi liễn sơn son , <
> hai câu tương đối , treo còn tới nay . <
> <
> liễn rằng : <
> một sách " đạo nguyên " loà mắt thánh ; <
> ba tờ " phật biểu " chát tai vua . <
> <
> dương từ than thở , khen hay , <
> người ngay lại có liễn ngay để đời . <
> lòng son một tấm thấy trời , <
> những đoàn gian nịnh đổi dời sao xong . <
> cho hay người đặng chữ " trung " , <
> dầu sau muôn kiếp , sắc phong , miễu thờ . <
> vái rằng : bần sãi ngẩn ngơ , <
> lỡ đàng nên mới tạm vơ miễu thần . <
> 310 . tạ ơn , bốn lạy kính dâng , <
> chấp chi bần sãi , lạc chừng vân du . <
> từ nay khỏi cửa công hầu , <
> chim trời cá nước , mặc dầu ngưỡng chiêm . <
> đi rồi nghĩ lại giận thêm , <
> rằng đêm trong miễu thấy điềm chiêm bao . <
> ghi lòng vàng đá , chớ nao , <
> những điều mộng huyễn , nghĩ nào mà tin . <
> đi hơn mười dặm đứng nhìn , <
> đường về tây bắc cảnh in quê nhà . <
> 315 . nghĩ mình từ thuở xuất gia , <
> tới nay kể đã đặng ba năm trường . <
> người : thời chê lỗi cương thường , <
> thần : thời bắt tội , lỗi đường hiếu trung , <
> biết tu mấy kiếp cho xong ! <
> làm người rất thẹn đứng trong cõi người ! <
> tu chi trời đất hổ ngươi , <
> thần hờn , quỷ giận , sĩ cười , dân chê . <
> tưởng đi , rồi lại tưởng về , <
> về : thời lại hổ bồ đề trong tay . <
> 320 . tương , dưa , rau , muối , cơm chay , <
> công phu uổng phí xưa nay cúng dường . <
> đi : thời lại sợ lầm đường . <
> thế gian đàm tiếu mọi đường thị phi . <
> dùng dằng : lỡ ở , lỡ đi , <
> bàn lui , bàn tới , lẽ gì chưa xong . <
> <
> xảy vừa tới chốn tang trung , <
> thấy tam kỳ lộ trong lòng sanh nghi . <
> một mình đứng giữa tam kỳ , <
> ngó nam , ngó bắc , đường đi chưa rành , <
> 325 . may đâu thấy một cổ đình , <
> ở bên đường cái , hiệu " thanh phong đình " . <
> trong đình không thấy thần linh , <
> để cho thương khách lộ trình nghỉ ngơi . <
> dương từ vào đó xem chơi , <
> thấy câu liễn đối , thật lời cổ nhân . <
> <
> liễn rằng : <
> đường đi ba ngã người châu khóc ; <
> tơ trắng hai màu gã địch than , <
> <
> dương từ xem liễn đối rồi , <
> trong lòng ngẫm nghĩ một hồi giải ra . <
> giải rằng : đường có ngã ba , <
> một qua bắc khứ , một qua năm hành . <
> 330 . bàn rằng : tơ trắng sạch mình , <
> màu vàng cũng đặng , màu xanh chớ từ . <
> làm người : nay thật , mai hư , <
> lòng không quyết một , cũng như liễn nầy . <
> hỡi ôi ! chí dốc chơi mây , <
> mùi thiền đã nếm bấy chầy cũng nên . <
> giữ lòng kim thạch cho bền , <
> chớ nghe lời tục , mà quên đạo mình . <
> giã ơn câu liễn trong đình , <
> khiến ta quyết một lòng thành đi tu . <
> 335 . từ đây mới dứt dạ sầu , <
> dốc tròn cửa phật , chẳng âu tiếng người , <
> <
> thiên thai chùa ấy gần vời , <
> dương từ đón khách hỏi nơi cho rành . <
> phút đâu trên đám dâu xanh , <
> gió đưa tiếng hát , như hình có ai . <
> <
> hát rằng : <
> đoái sông nghiêu buổi chiều lặng sóng , <
> lúc sang giàu dù lọng nghinh ngang . <
> bến hà châu đôi chim cưu đậu , <
> buổi nghiêng nghèo có bậu , có qua . <
> ngọn gió đưa một ngày một khác , <
> ta nhớ người câu hát thể tần . <
> bến đò xưa bạn đưa đã trống , <
> xảy nhớ người thổi ống phụng sanh . <
> <
> dương từ nghe tiếng hát rân , <
> chơn bước lại gần , dựa nhánh dâu coi . <
> thấy hai con gái mang gùi , <
> hái dâu đã rồi , sắm sửa hồi trang , <
> 340 . dương từ nhắm vóc hai nàng , <
> chừng vài mươi tuổi , dung nhan tầm thường . <
> hỏi rằng : kỳ lộ nhiều phương , <
> lên chùa linh diệu biết đường nào đi ? <
> đáp rằng : hòa thượng hỏi chi ? <
> ta là phận gái , biết gì chùa đâu . <
> để tằm , lo việc hái dâu , <
> kéo tơ , dệt lụa , phận đầu nữ công , <
> thầy tu muốn hỏi đường thông , <
> phải tầm bà vãi , tây đông mới tường . <
> 345 . ta nghe con gái nhà khương , <
> trẻ toan đĩ điếm , già đương tu trì <
> có câu : “ lão kỹ vi ni ” <
> mấy đường chay , mặn , cũng đi nếm rồi " <
> nói thôi mang giỏ về xuôi , <
> dương từ còn đứng ngậm ngùi thở than . <
> làm thân bà vãi gian nan , <
> đã là đầu trọc , còn mang tiếng cười . <
> <
> gái kia chẳng chỉ đường nơi , <
> đánh liều , phương nhắm phía trời đông nam . <
> 350 . đi vừa tới bạch vân nham , <
> có tòa cổ miếu cổ , mây doanh bốn bề . <
> ngó lên trên cửa chữ đề : <
> " hiếu từ " hai chữ , son phê chói loà . <
> lại câu đối liễn treo ra , <
> dương từ trộm thấy , lòng đà sanh nghi . <
> <
> liễn rằng : <
> đói rách lòng không hờn mẹ ghẻ ; <
> lạnh đau dạ chẳng trách cha lành . <
> <
> thấy câu liễn đối mà thương , <
> cho hay : con thảo nhiều đường gian nguy . <
> 355 . muốn vô coi tượng thờ chi , <
> lại e linh ứng , như kỳ chiêm bao . <
> trở ra , rồi lại trở vào , <
> thấy câu liễn đối , đi sao cho đành ! <
> <
> xảy nghe bên cụm cây xanh , <
> có người đốn củi lanh chanh hát rằng : <
> <
> hát rằng : <
> núi non đây nhiều cây nghinh ngáng . <
> dọn trống đường nhờ cán búa ta . <
> búa trong tay , liền ngày đốn củi , <
> vui rừng trời tránh buổi loạn ly . <
> cội cây yêm phải tìm núp bóng , <
> mặc người đời dù lọng nghinh ngang , <
> <
> dương từ nghe hát mấy lời , <
> xăm xăm bước tới , thấy người tiều phu . <
> hỏi rằng : nhà cửa ở đâu ? <
> biết trong miễu ấy , công , hầu , bậc chi ? <
> 360 . tiều rằng : trong miếu hiếu từ , <
> thờ ông mẫn tử thuở kỳ xuân thu . <
> học theo đạo thánh ngày lâu , <
> hiếu từ đức hạnh ở đầu tứ khoa . <
> hết lòng thảo với mẹ cha , <
> người ngoài cho đến trong nhà đều khen . <
> thuở xưa đương lúc khó hèn , <
> ấu thơ mẹ mất , cha bèn thú thê . <
> từ ngày có mẹ ghẻ về , <
> đẻ hai con nhỏ , cha kề ấp yêu . <
> 365 . mẹ thương con ruột phần nhiều , <
> ấm thân con ghẻ bỏ liều như không . <
> đói , no , lành , rách , mặc lòng . <
> ăn theo đày tớ , nằm cùng chăn trâu , <
> tử khiên không dạ oán sầu , <
> phải sao hay vậy , trọn câu hiếu hòa . <
> gặp khi cha khiến đẩy xa , <
> thấy con áo rách , giận bà hậu thê . <
> cha bèn vội vã trở về , <
> 370 . trách bà mẹ ghẻ , toan bề để ra . <
> tử khiên than khóc , lạy cha . <
> xin dung một mẹ , mới hòa ba con . <
> rách , lành , chẳng sá một con , <
> hai con thơ ấu , mẹ còn mới nên . <
> thảo thân một tấm lòng bền , <
> cảm tình , mẹ ghẻ chẳng quên con chồng . <
> nhớ câu " hiếu để thành phong " . <
> người trong nước lỗ đều mong học đòi . <
> sắc phong một thuở hẳn hòi , <
> " hiếu từ " hai chữ , dấu roi để đời . <
> 375 . ta đây một họ cùng người , <
> kêu bằng ông tổ ba mươi bốn đời , <
> <
> từ rằng : xin hỏi vài lời , <
> người ta vốn thật dòng người trâm anh . <
> sao không ra lập công danh , <
> noi theo nghiệp tổ , hiển vinh mà nhờ ? <
> tiều rằng trước mặt sờ sờ , <
> xưa qua , nay lại , dễ chờ đợi chi ? <
> đưa theo hai chữ " tương khi " , <
> trên quyền , dưới lợi , đoái gì thiên luân ! <
> 380 . nước thời chia bốn năm phần , <
> can qua chẳng biết mấy lần đánh nhau . <
> trong thời gian nịnh giụm đầu , <
> ngoài thời dua mị , đua cầu tham quan . <
> chánh ra dữ quá cọp vàng , <
> lòng dùng độc quá hổ mang , thuồng luồng . <
> bốn phương mọi rợ luôn tuồng , <
> nay giành ải hổ , mai ruồng ải lang . <
> nơi nơi trộm cướp dấy loàn , <
> lê dân hết sức , của tan chẳng còn ! <
> 385 . cõi trong trời đất thon von , <
> khói mây đen nghẹt , nước non đau sầu . <
> biết đời tam đại là đâu , <
> gặp khi thúc quí phải âu lánh mình . <
> từ rằng bờ cõi thinh thinh , <
> chẳng tham danh lợi , lánh mình chớ lo . <
> ở trong tạo hóa một lò , <
> thiếu chi nghề nghiệp , bo bo theo tiều ? <
> tiều rằng : cửa thánh gương treo , <
> dùng đời chẳng đặng , thời theo đời dùng ? <
> khéo khôn ắt có mỏi lòng , <
> mỏi lòng rồi lại mắc vòng hỏa tai . <
> thử coi con thú vật ngoài , <
> như voi như cọp , mấy ai dám bì ? <
> voi kia cao lớn đen sì , <
> cặp ngà vô dụng : can chi lụy mình <
> 395 . cọp kia nanh vuốt như binh , <
> tấm da vô dụng : ai rình đâm chi ? <
> lấy trong việc ấy mà suy , <
> những nghề đời dụng , ra gì xưa nay ! <
> ta nhờ cán búa trong tay , <
> theo nơi rừng bụi , tháng ngày thảnh thơi . <
> bữa dùng một gánh củi trời : <
> cá , cơm , rượu thịt , tháng ngày cũng no . <
> giữa câu " phù ngưỡng " bo bo , <
> kỉnh thờ trên dưới , miễn cho xong mình . <
> 400 . xin đừng hổ với thần linh , <
> cùng người đừng thẹn , uổng sanh trong đời . <
> xin đừng khi dối lẽ trời , <
> cũng đừng trốn lánh việc đời thời xong . <
> <
> dương từ nghe nói hổ lòng , <
> khen rằng : lão trượng thật lòng hiền xưa . <
> ta đà lánh cõi mây mưa , <
> cớ trêu tấc dạ , lại ưa mùi thiền . <
> thiên thai dốc kiếm chùa tiên , <
> chưa thông đường sá , dám phiền chi ta . <
> 405 . tiều rằng : có chỉ nam xa , <
> chớ lo đạo lỗi , lo ta lầm đàng . <
> đây đi xuống bến châu giang , <
> ngang qua sông ấy , lên đàng thiên thai . <
> <
> dương từ vội vã trở hài , <
> từ biệt non đoài , nương gậy thiền đi . <
> dưới trời nhiều vật so my , <
> nghĩ ra nhiều thói dị kỳ mà kinh . <
> những người ngay thẳng đều vinh , <
> thân tuy đã mất mà danh hãy còn . <
> 410 . bảng vàng , thẻ bạc , chữ son , <
> bao nhiêu vinh hiển , là con nhà hiền . <
> tiều phu là đứa không tiền , <
> gẫm trong lời nói có duyên hơn vàng . <
> hỡi ôi ! mấy kẻ giàu sang , <
> mảng tham vui sướng , quên màng thân sau . <
> <
> dương từ đi đến sông châu , <
> ngẩn ngơ nào biết đò đâu đưa mình . <
> ngó lên trên khúc sông quanh , <
> thấy bên vực thẳm có manh cô bồng . <
> 415 . một người đứng giữa khoang lồng , <
> khua chèo miệng hát , gió lồng tiếng vang . <
> <
> hát rằng : <
> bến sông châu , vực sâu , cá ở , <
> thương người hiền gặp thuở loạn ly . <
> nước vận quanh , bãi gành chảy cạn , <
> thấy anh hùng hoạn nạn khá thương ! <
> chiếc thuyền câu , đậu đâu nên đó , <
> nước ly loàn , giàu có màng chi ? <
> <
> dương từ nghe tiếng hát kỳ , <
> bước lên trên vực , coi thì thể nao . <
> mình hơn tám thước rất cao , <
> mặt đen râu quắn , khác nào võ phu . <
> dương từ bước xuống ngư chu , <
> xin đưa qua bến , sẽ âu hoàn tiền . <
> ngư rằng : người ở chùa chiền , <
> đi đâu nên nỗi , mà phiền ta đưa ? <
> 420 . nhắm hình chẳng phải người xưa ; <
> lánh nơi hoạn nạn , tới trưa lỡ làng . <
> ta nghe trong chốn lư giang , <
> có ông ngư phủ đưa chàng ngũ viên . <
> lại nghe đình trưởng dừng thuyền , <
> chở ông hạng vũ qua miền ô giang . <
> hai người vì bởi lánh nàn , <
> một lo rửa oán , hai toan rửa thù . <
> sợ đời bắt kẻ tóc râu , <
> nào ai bắt đứa trọc đầu làm chi ? <
> 425 . nói rồi ra lẽ thị phi , <
> dễ đưa qua đó , tiếc gì công ta . <
> <
> cầm chèo thong thả đưa qua , <
> dương từ , đến bến , tính ra tiền đò . <
> ngư rằng : lòng chẳng bo bo , <
> phòng tham tiền bạc so đo với người . <
> trót đà làm phải trên đời , <
> ngàn vàng chẳng báu , một lời rất sang . <
> từ rằng : ta tiếc cho chàng , <
> chẳng phen lương đống , cũng trang anh hùng . <
> 430 . nghe rằng nước tấn chinh đông , <
> cầu đặng võ sĩ ra công can thành . <
> cớ sao chẳng xuống tây kinh , <
> phò vua giúp nước , lập danh để đời ? <
> cá tôm đặng mấy mươi lời , <
> theo nghề chài lưới , quên nơi sang giàu ? <
> ngư rằng lời khéo phỉnh nhau , <
> ai từng khát nước gối đầu bờ ao ? <
> người nay có khác xưa nào , <
> đất dày thăm thẳm , trời cao mù mù . <
> 435 . bốn mùa thành quách làm xâu , <
> dân gầy , nước ốm , mỡ , dầu , cũng khô , <
> thấy đời danh lợi biến phô , <
> khác nào con chấu nhảy vô vòng đèn . <
> từ rằng : xưa sách còn khen , <
> công thành danh toại , ai bèn chi ai ? <
> ngư rằng : xưa đấng hiền tài , <
> lập thân há chẳng biết tài bảo thân . <
> dầu vinh cũng tiếng nhân thần <
> trâu cày ngựa cỡi , cái thân ra gì ? <
> 440 . chớ ăn lộc nước đời suy , <
> bẫy chim , lưới thỏ , e khi mắc nàn . <
> trối ai ra sức muông săn , <
> một mai hết thỏ , chúng ăn tới mình . <
> sao bằng một cõi an sanh , <
> sông sâu vực thẳm , ai giành chi đây ? <
> sẵn dòng chèo quế một cây , <
> thuyền mang một chiếc , đỡ ngày hôm mai . <
> theo sông khúc vắn khúc dài , <
> năm ba sợi nhợ , một vài cần tre . <
> 445 . đêm trăng ngày gió , bạn bè , <
> vui câu hát xướng , buồn ve rượu đào . <
> thả trôi gành hạc , bãi ngao , <
> thú vui non nước , mặc dầu nghinh ngang . <
> cá tôm sẵn lộc trời ban , <
> phận đà no đủ , còn màng của chi ? <
> <
> nói rồi thong thả chèo đi , <
> dương từ khen đó tính ky lâu dài . <
> than rằng : thương đứng anh tài , <
> sanh không gặp thuở , khó nài thân sau : <
> 450 . hỡi ai lộc trọng quyền cao ! <
> thú hèn cũng có anh hào , chớ khinh . <
> <
> họ dương từ thuở đăng trình , <
> trải chơi non nước sự tình biết bao . <
> đi hơn nửa tháng lao đao , <
> đến nay mới thấy đường vào thiên thai , <
> thiên thai một cảnh an bài , <
> dương từ mới tới , ở ngoài động môn . <
> <
> lúc nầy người ở động môn , <
> tên là hà mậu , trí khôn , người hiền . <
> 455 . theo cùng ông lý tri niên , <
> từ non tùng lãnh vào miền thiên thai <
> đi đà hơn nửa tháng dài , <
> phút đâu lố thấy gần ngoài động môn . <
> tri niên , lừa thả bên non , <
> cùng ngươi hà mậu đều lòn cửa hang , <
> hai người ra khỏi cửa hang , <
> đến nơi động khẩu gặp chàng họ dương . <
> <
> họ hà , họ lý , họ dương , <
> ba người gặp hỏi , mới tường tánh danh . <
> 460 . niên rằng : tiên cảnh rất linh , <
> họ dương ngươi hãy ở đành lại đây . <
> chờ ta tới trước am mây , <
> lên chùa linh diệu thăm thầy lão nhan . <
> dương từ nghe nói vội vàng , <
> thưa rằng xin đó đem đàng ta đi . <
> niên rằng : ngươi vốn thiền sư , <
> tới nơi tiên cảnh cầu chi chăng là ? <
> từ rằng : nghe tiếng đồn xa , <
> rằng chùa linh diệu một tòa ở đây . <
> 465 . niên rằng : linh diệu chùa này , <
> vốn không thờ phật mà lây tới thiền . <
> từ rằng không phật , có tiên , <
> xin cho đặng thấy , phỉ nguyền chơi mây . <
> niên rằng : hai gã ở đây , <
> để ta tới trước động mây một giờ . <
> lâu , mau , sao vậy cũng chờ , <
> cho tin xuống rước kịp giờ sẽ hay . <
> niên rằng : đường lên trên thầy , <
> mây tuôn mù mịt đá vầy nhỏ to . <
> <
> 470 . dương từ hà mậu đều lo , <
> ngồi trong cửa động lò mò hỏi nhau . <
> mậu rằng : tiếc đó đi tu , <
> e khi cửa phật công phu lỡ làng . <
> ta nghe phật ở tây phang , <
> vốn người mọi rợ , luân thường chẳng ưa . <
> lại nghe tam đại đời xưa , <
> dân an , nước trị , phật chưa bày hình , <
> đến năm đời hán vĩnh bình , <
> sứ qua thiên trúc rước kinh phật về , <
> 475 . tới sau lương vũ rất mê , <
> lập chùa tượng cốt , chuyên nghề sử trai . <
> ngụy , trần , tề , tống đến nay , <
> đời đời nào cũng trọng thầy sa môn . <
> trên vua đến dưới dân thôn , <
> đua nhau kính trọng một môn phù đồ , <
> quì hương , chẩn tế , nam mô . <
> tới lui tăng đạo , ra vô phật đường , <
> bao nhiêu theo đạo tây phương . <
> phước lành chưa thấy , tai ương tới mình , <
> 480 . trên thời nghiêng nước nghiêng thành , <
> dưới thời nhà cửa tan tành xiết bao ! <
> phật linh mấy cứu ai nào , <
> người na sao hãy lòn vào thích gia ? <
> từ rằng : ngươi chớ giấu ta , <
> đạo nào nên trọng , nói mà nghe chơi ? <
> mậu rằng ; ta trọng đạo trời , <
> tới nay đã đặng năm đời gia tô . <
> từ rằng : " theo đạo gia tô <
> chuyện không sách vở , nói phô miệng tày . <
> 485 . chúa trời đã có đức hay , <
> sao giăng thập ác , chân tay đinh xiềng ? <
> chúa bà đã có đức hiền , <
> sao đầu đội máu , đít liền ngồi chông ? " <
> họ hà nghe nói động lòng , <
> nước mắt ròng ròng , rằng : " chớ nói chơi ! <
> cám ơn đức chúa trên trời , <
> thương dân dưới đời , chịu tội cho dân . <
> cám ơn nước thánh muôn phần , <
> có tội mấy lần , đều rửa sạch trơn " . <
> 490 . từ rằng : " trời một ngọc hoàng , <
> ở trên thiên hạ , sửa sang muôn đời . <
> ngươi xưng rằng : " đức chúa trời " , <
> trời sao lại mắc vào nơi cực hình ? <
> chẳng hay ai bắt tội tình , <
> có trời nào nữa , hay mình du di , <
> ngươi rằng : " nước thánh rửa đi " , <
> sao không rửa trước để chi khổ mình ? <
> du di đã mắc cực hình , <
> còn ai làm thánh luyện bình nước cho ? <
> 495 . tội dân trời đã chịu cho , <
> làm vua trong nước nào lo trị đời ? " . <
> mậu rằng : " trời cứu con trời , <
> ai không về đạo , tội thời trối thây " . <
> từ rằng : " nghe nói tiếng nầy , <
> chúa trời hẵn ở nước tây rõ ràng . <
> dân đều về đạo hòa lan , <
> đời còn phải sắm khám đàng nhốt ai ? <
> <
> ta nghe bên huyện tôn nhai <
> có người đạo trưởng mang tai ngồi tù . <
> 500 . nào bình nước thánh để đâu , <
> không đem rửa tội , để cầu người lo ? <
> lấy trong việc ấy mà so , <
> trời đông , nam , bắc , khác đò trời tây " . | Hồi 02 | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
502 . họ hà đương gẫm lời hay , <
> phút đâu chim hạc lại bay xuống liền . <
> hóa ra đồng tử có duyên , <
> tay cầm hai trái đào tiên , miệng cười . <
> bảo rằng : hai trái , hai người , <
> ăn rồi mới biết là người dại khôn . <
> 505 . ngày nay đã tới hoàng hôn , <
> hai người đi khỏi động môn hành trình . <
> theo ta tới bích phong đình , <
> ở trong hang đá nghỉ mình một đêm . <
> rạng mai có kẻ xuống tìm , <
> đem lên vân động , mựa hiềm đợi trông . <
> tiểu đồng dạy bảo vừa xong , <
> hóa ra chim hạc , thinh không bay về . <
> hai người mắt thấy lòng ghê , <
> khen rằng : tiên đạo có bề thần linh . <
> <
> 510 . phỏng chừng đương lúc sơ canh , <
> ngó ra thấy bóng trăng thanh bên trời . <
> băng luân một tấm lộng khơi , <
> non sông muôn nước bóng ngời lòng soi . <
> hai người lẳng lặng ngồi coi , <
> ngó ra cửa động , bóng soi như ngày . <
> vẳng nghe có tiếng vang dầy , <
> rần rần ngựa gió , xe mây chật đàng , <
> trước đi kiệu bạc , tán vàng , <
> trong che phủ phất , ngoài giàn quạt tiêu . <
> 515 . đèn ngân , đuốc ngọc , rất nhiều , <
> loà nơi cửa động , hương thiêu nực nồng . <
> ngỡ là thiên tử ngự phong , <
> gẫm trong nghi vệ , cũng đồng thần tiên . <
> họ hà xem thấy sợ liền , <
> than rằng : mối đạo linh thiêng như vầy ! <
> anh tu cũng tiếng ông thầy , <
> theo làm tôi phật , bấy chầy thấy không ? <
> từ rằng : cốt mộc , cốt đồng , <
> tượng hình , đúc tượng , ngồi không trên bàn . <
> 520 . ta thường sớm tối đèn nhang , <
> thấy ma , thấy quỷ , chàng ràng trêu ngươi . <
> phật không thấy nói thấy cười , <
> thấy không đi đứng cùng người thế gian . <
> chạnh lòng ta mới hỏi chàng : <
> lâu nay về đạo hòa lan thấy gì ? <
> mậu rằng thấy bức ảnh ghi ... <
> thấy cây thập ác , thấy kỳ đọc kinh . <
> bảy ngày thấy bữa du minh , <
> thấy nhà chung nhóm , thấy hình cha tây . <
> 525 . thường thường thấy phát bánh mì , <
> thấy ban nước thánh , thấy khi dọn người . <
> trót đà bị chúng chê cười , <
> vậy nên phải tới gặp người tiên tri . <
> từ rằng : gặp kẻ tiên tri , <
> ta xin hỏi đạo từ bi cho tường . <
> hai người ngồi hãy đương bàn , <
> nghe chùa linh diệu chuông vàng sớn rung . <
> xảy vừa tới lúc hừng đông , <
> tri niên đã xuống bích phong đình rồi . <
> 530 . nói rằng gặp tiết giao bôi , <
> chư tiên hội yến vào hồi canh ba . <
> mậu rằng : chiều bữa hôm qua , <
> có người đồng tử cho ta ăn đào . <
> chẳng hay duyên cớ làm sao , <
> khiến ta ăn đào , tránh chốn động môn . <
> niên rằng : nơi cửa động môn , <
> ngày lành , tháng tốt , để : buồn , tiên chơi . <
> hai người lòng dục chưa rời , <
> còn con mắt tục , dòm người chẳng linh . <
> 535 . có ăn hai trái đào xinh , <
> rửa lòng nhân dục , trong mình mới an . <
> chư tiên nay đã hồi loan , <
> ta xin dẫn lộ hai chàng đi lên . <
> <
> dương từ hà mậu đi liền , <
> tới nên vân động ngửa lên xem trời , <
> thấy ngươi đồng tử truyền lời , <
> rằng : ba người hãy tạm nơi động này . <
> tôn sư giấc mộng đương say , <
> chờ khi thức dậy , mới hay lẽ nào . <
> 540 . hai người ở động mây cao , <
> nhìn xem cảnh vật biết bao nhiêu tình . <
> kỳ hoa , thoại thảo , xanh xanh , <
> châu cầm ngọc thú , rập rình vui thay ! <
> nền chùa cao quá vầng mây , <
> bên thềm đá gấm , bóng cây im lìm . <
> ngó vô mấy bức châu liêm , <
> mấy từng thơ họa , trang nghiêm muôn phần . <
> ngó ra non núi mấy từng , <
> hình long dạng phụng , bên chưn đứng chầu , <
> 545 . đông , tây , son đỏ hai lầu , <
> chuông vàng , khánh bạc , giàn hầu rất ngoa . <
> cúi xem về cõi giới ba , <
> một bầu trời đất giống là nửa châu . <
> từ rằng : có chí vân du , <
> đến đây mới đặng khỏi hầu bụi nhơ . <
> niên rằng : ta thuở ấu thơ , <
> có lòng tầm đạo bây giờ thảnh thơi , <
> <
> phút đâu đồng tử ra mời , <
> rằng : tôn sư dậy , ngồi nơi hiên đào . <
> 550 . ba người khép nép bước vào , <
> tới nơi hiên đào nghe tiếng ngâm thi , <
> <
> thi rằng : <
> dốc tầm đạo , phải ở đâu xa ? <
> gội tấm lòng người , có giải ra , <
> theo nghĩa ; bao đành làm phản nước ? <
> có nhân : nào nỡ phụ tình nhà ? <
> xưa nay đều chuộng đường trung hiếu , <
> sách vở còn ghi lẽ chánh tà . <
> năm phẩm rừng nho săn sóc lấy , <
> ấy là đạo vị ở lòng ta . <
> <
> ba người nghe tiếng ngâm rồi , <
> vào trước chỗ ngồi , quì xuống vòng tay . <
> tri niên lạy trước , lời bày , <
> thưa rằng : ngây dại xin thầy dạy phô . <
> lão nhan biết lũ mê đồ , <
> hỏi rằng : hà mậu nói phô việc gì ? <
> mậu rằng : tôi thật ngu si , <
> chẳng hay đời trước có chi lầm đàng ? <
> 555 . thầy rằng : mê đạo hòa lan , <
> trong tấm lòng chàng ước việc gì nên ! <
> mậu rằng : lòng chẳng dám quên , <
> một lời sau thác đặng lên thiên đàng . <
> lão nhan giẹp chuyện hòa lan , <
> hỏi rằng : kìa gã họ dương thưa gì ? <
> mấy năm học đạo từ bi , <
> vân du đã chán , việc gì đến đây ? <
> từ rằng : vì việc chơi mây , <
> mang lời phải quấy , thêm ngầy trong tai . <
> 560 . kiếp sau là kiếp lâu dài , <
> biết theo đạo phật trọn bài cùng chăng ? <
> sư rằng : kinh phật , trọng tăng , <
> tấc dạ nằng nằng tin tưởng việc chi ? <
> từ rằng : theo đạo từ bi , <
> nhớ ngày sau thác , đặng kỳ siêu thăng . <
> <
> lão nhan ngồi ngẫm nghĩ rằng ; <
> hai đường đều muốn chữ " thăng lên trời " . <
> ta nay nói cũng uổng lời , <
> chi bằng cho thấy lẽ trời mới tin . <
> 565 . dặn rằng : hai gã lòng bền , <
> đều mong sau thác đặng lên nhà trời . <
> chùa đây có ngõ lên trời . <
> chi bằng bước tới xem chơi một hồi . <
> <
> hai người nghe nói mừng vui , <
> phút quên mình sống , còn ngồi dương gian , <
> thưa rằng : đây có thiên đàng , <
> hai tôi xin tới du quan vài giờ . <
> sư rằng : hồn sạch phách nhơ , <
> xác phàm còn sống , khó mơ lên trời . <
> 570 . ta nghe trong phép chúa trời , <
> cầu hồn cũng đặng về nơi thiên đàng . <
> lại nghe có phép địa tạng vương , <
> siêu hồn sãi vãi về phương tây trời . <
> hai ngươi nay muốn lên chơi , <
> xác phàm ở lại , hồn dời mới xong . <
> ta đây có phép thần thông , <
> xuất hồn rồi lại ra công hoàn hồn . <
> hai ngươi lại trước đài môn , <
> giờ lành ta sẽ xuất hồn cho thăng . <
> <
> 575 . lại kêu ông lý dặn rằng : <
> rừng y gắn vó chi bằng cổ nhân , <
> hôm nay là bữa lương thần , <
> sửa sang vị thuốc , lo phần luyện đan , <
> tri niên việc thuốc đã an , <
> ở chùa linh diệu thanh nhàn coi chơi . <
> <
> dương từ , hà mậu vâng lời , <
> theo người đồng tử tới nơi dương đài . <
> dương đài có tấm bia bài , <
> đề câu " thiên thượng khả giai rõ ràng . <
> 580 . hai chàng bước tới xem tường , <
> từng từng mây giợn bốn phương trên trời <
> mậu rằng : theo đạo chúa trời , <
> thiên đàng đành dể trọn đời mới lên . <
> phen này hồn sống đặng lên , <
> tìm ông cha trước , cầu xin đem về . <
> đặng cho thiên hạ thấy ghê , <
> còn chi người tục nói nghề phải chăng . <
> từ rằng : giận tiếng lăng nhăng , <
> nó chê ông phật là thằng man di . <
> 585 . lên trời dầu thác cũng đi , <
> tìm cho thấy phật xin trừ phép linh . <
> phép chi đặng phá miễu linh , <
> bắt người đạo sĩ mới đành dạ ta . <
> phút đâu đồng tử bưng ra , <
> mâm đào lại với bình trà dâng cho . <
> bảo rằng ăn uống cho no , <
> xuống khe tắm gội , rồi cho lên trời . <
> hai người đều phải nghe lời , <
> ăn no tắm mát , ngồi chơi nửa giờ . <
> 590 . tôn sư coi đã gần giờ , <
> tới đài , cầm viết vẽ tờ bùa linh . <
> dạy rằng : giờ ngọ , chữ canh , <
> mộng sàng hai gã đem mình nằm an , <
> kim đan cho uống hai hoàn , <
> linh phù hai đạo , sứ mang theo mình . <
> tôn sư đốt lá bùa linh , <
> hoàng cân lực sĩ hiện hình chờ sai . <
> lại biên một cái tín bài , <
> đề rồi tên họ của hai người phàm . <
> 595 . dạy rằng : chờ hết canh tam , <
> chín trời đi khắp , rồi đam trở về . <
> tín bài đã có phù đề , <
> cầm đưa các cửa đặng bề đi thông . <
> <
> các lời dạy bảo vừa xong , <
> hai chàng lực sĩ thinh không tàng hình , <
> tôn sư lại niệm chú linh , <
> cấp như luật lịnh âm binh đứng hầu . <
> mây đen , khói mịt , ngút mù , <
> gió , mưa , sấm , sét , giây lâu mới tàn . <
> 600 . hai người nằm lại mông sàng , <
> thiu thiu nhắm mắt ngủ an một buồng , <
> tôn sư đã đốt phù giồn , <
> dương từ , hà mậu , xuất hồn ra đi , <
> <
> hai người đều xuất hồn đi , <
> đều theo lực sĩ một khi lên trời . <
> hai ngươi hồn đến cõi trời , <
> thấy trong cảnh vật khác nơi cõi người . <
> <
> trời đông một cửa xanh ngời , <
> có tấm biển trời , hai chữ " thanh thiên " . <
> 605 . hai cung chấn , tốn , đoàn viên , <
> mộc tinh , các phủ , đóng liền , giăng giăng . <
> đi đường giáp , ất , thẳng băng , <
> có thần gìn giữ , tên rằng thanh long . <
> <
> hai chàng trình tín bài xong , <
> đem nhau tìm kiếm , hỏi dòng họ xưa . <
> áo xanh quân đóng như mưa , <
> cầm cờ xuân lịnh rước đưa thành hoàng . <
> mới hay thứ nhất thiên đàng , <
> thật vua thanh đế , ngôi vàng chánh đông . <
> 610 . giữ gìn muôn việc hóa công , <
> nhờ ơn gây dựng , vun trồng mùa xuân . <
> hai chàng vội vã dời chân , <
> trời đông chẳng thấy , qua tầng trời nam . <
> <
> trời nam một cõi ly tam , <
> " xích thiên " hai chữ , bảng đam rõ ràng . <
> cung ly rực rỡ nghiêm trang , <
> hỏa tinh các phủ sửa sang chói loà . <
> bính , đinh , hai ngã vào ra , <
> có thần châu tước hỏi tra ngăn ngừa . <
> 615 . hai chàng đem tín bài thưa , <
> hỏi thăm tin tức , cũng chưa thấy gì . <
> quân hầu áo đỏ giàn đi , <
> cầm cờ hạ lịnh oai nghi rõ ràng . <
> mới hay thứ nhị thiên đàng , <
> phần vua xích đế sửa sang mùa hè . <
> trời nam tìm dấu vắng hoe , <
> đem nhau một bè , qua chốn trời tây . <
> <
> trời tây hai cửa dầy dầy , <
> " bạch thiên " hai chữ , bảng vầy treo ra . <
> 620 . kiều , đoài , hai cửa chói loà , <
> kim tinh các phủ vô ra rần rần . <
> tới lui trong cửa canh , tân , <
> có thần bạch hổ giữ phần cấm ngăn . <
> hai chàng đi tới trình bằng . <
> cứ theo việc trước , hỏi phăng đi tìm . <
> thấy quân trắng áo , trắng xiêm , <
> cầm cờ thu lịnh bài nghiêm các tòa . <
> mới hay là cõi thứ ba , <
> phần vua bạch đế , ở tòa tây thiên . <
> 625 . đem nhau vội vã đi liền , <
> trời tây khỏi miền , trời bắc lại đi . <
> <
> bắc thiên một cửa đen sì , <
> " hắc thiên " hai chữ , bảng ghi chẳng lầm . <
> một tòa cung khảm tối tăm , <
> thủy tinh các phủ ở sâm si cùng . <
> hướng đi nhâm , quí , nhiều sông , <
> có thần huyền vũ tuần phòng đứa gian . <
> hai chàng thưa gởi đã an , <
> đi qua khỏi cửa tìm đàng người quen . <
> 630 . thấy quân mặc áo màu đen , <
> cầm cờ đông lịnh đua chen đầy đường . <
> thứ tư đây thật thiên đường , <
> phần vua hắc đế sửa sang việc trời . <
> trót đà tìm khắp mọi nơi , <
> ông cha chẳng thấy , lại đời trung thiên . <
> <
> " trung thiên " hai chữ bảng vàng , <
> chói loà một cửa , bốn phang đều hầu , <
> hai cung khôn , cấn , làu làu , <
> thổ tinh các phủ liền nhau một vàng . <
> 635 . đàng xà , câu trận , hai thần , <
> giữ phần mồ , kỷ , là phần tuần tra . <
> hai chàng trình tín bài qua , <
> cứ theo việc trước vậy mà hỏi han . <
> thấy quân mặc áo màu vàng , <
> cầm cờ tứ quí đóng giàn khắp nơi . <
> thứ năm đây một cõi trời , <
> phần vua hoàng đế sửa vời trung ương , <
> <
> dương từ , hà mậu , hai chàng , <
> hỏi người lực sĩ mọi đàng cơ quan . <
> 640 . rằng : đi năm cửa thiên đàng , <
> cớ chi không thấy hòa lan người nào ? <
> cũng không phật tổ ra vào , <
> hoặc là còn ở trời nào nữa chăng ? <
> hoàng cân , lực sĩ đáp rằng : <
> một trời thật có chín tầng âm dương . <
> tới đây mới đặng năm phương , <
> hãy còn bốn cửa thiên đương ở cao , <
> hai người muốn rõ âm hao , <
> phải tìm cho khắp , lẽ nào mới hay . <
> 615 . nói rồi vội vã đem đi , <
> hiều thiên mau bước cấp kỳ lại qua . <
> " hiều thiên " hai chữ bảng ra , <
> sáng trong một cửa chói loà muôn phương . <
> thái âm sánh với thái dương . <
> hai cung dành sẵn hào quang mặt trời <
> kim ô một bóng chói ngời , <
> theo đường hoàng đạo khắp trời xưa nay . <
> máy xây làm việc ban ngày , <
> có thần giữ cửa hiệu rày thiên ôn . <
> 650 . hai chàng trình tìn bài xong , <
> cứ theo đường trước tìm dòng cổ nhân . <
> tim thôi thấy những thánh thần , <
> thiên đường đây thật về phần dương quân . <
> xiết bao trong dạ bâng khuâng , <
> cùng thiên lố thấy , lại gần đường qua . <
> <
> " cùng thiên " hai chữ chói loà , <
> quế hương một cửa , hơi ra đầm đầm . <
> thiếu dương sánh với thiếu âm . <
> hai cung đồ sộ sáng dầm vâng trăng . <
> 655 . một vầng bạch thố bóng giăng . <
> non sông bóng giợn , soi bằng lòng gương . <
> có quan tuần giữ bốn phương , <
> thiên anh chữ đặt , đón đường hỏi tra . <
> hai chàng trình tín bài ra , <
> cứ theo việc trước , hỏi bà con thân . <
> hỏi ra thấy những thánh thần , <
> thiên đường đây thật về phần âm quân . <
> trong lòng chi xiết bâng khuâng , <
> thương thiên chốn ấy phải lầm đường qua . <
> <
> 660 . " thương thiên " hai chữ chói loà , <
> băng xăng một cửa ra vô rập rình . <
> quyết âm sánh với dương minh , <
> hai cung lồng lộng , ngôi tinh , ngôi thần <
> bao nhiêu sấm sấm sét nổ rân , <
> mây đen , sương trắng , băng xăng cõi này . <
> có thần viêm hỏa ở đây , <
> hôm mai giữ cửa ngăn rày hỏi tra . <
> hai người trình tín bài ra , <
> cứ theo việc trước , hỏi qua việc mình . <
> 665 . tìm thôi gặp những thần linh , <
> thiên đường đây thật ngôi tinh chánh vì . <
> ngẩn ngơ , ngao ngán , lòng nghi , <
> huyền thiên lố thấy , kíp đi tìm đàng . <
> <
> " huyền thiên " hai chữ sơn vàng , <
> các phương chầu chực , nhộn nhàng vào ra . <
> tử vi rực rỡ một tòa , <
> ngọc hoàng đại đế thật là cõi đây . <
> đền , đài , lầu các , doanh xây , <
> sân lân , gác phụng , nền quy , lầu rồng , <
> 670 . thiên bồng , thiên tuế hai ông , <
> ra vô chầu chực có ông tuần phòng . <
> <
> hai chàng xem thấy nớp lòng , <
> trên trời đếm những là dòng thần linh . <
> khắp nơi han hỏi sự tình , <
> thảy đều chẳng gặp quen mình là ai . <
> cùng nhau than vắn , thở dài , <
> còn nơi nào nữa , toan bài hỏi han ! <
> thương thay hai gã gian nan , <
> chín trời đã khắp , phải toan lẽ gì ? <
> <
> 675 . đã không thấy phật từ bi , <
> cũng không thấy chúa giu di trên trời . <
> họ hà khi ấy buông lời , <
> nói rằng : " tiếc bấy năm đời công phu ! " <
> đọc kinh , xem lễ bấy lâu , <
> tưởng ông cha đã lên chầu trời cao . <
> đến nay lên chốn thiên tào <
> hai ông tiên ấy lời trao rất bền . <
> khiến ta chử dạ chưa quên , <
> đừng mong sau thác đặng lên thiên đàng . " <
> 680 . đến nay mới biết rõ ràng , <
> trung nguyên sánh với hòa lan khác trời . <
> <
> dương từ vừa mới buông lời , <
> nói rằng : " cho đáng cái đời thầy tu " <
> phút đâu trên chốn tây lầu , <
> nổ ba tiếng sấm , nhóm chầu các cung . <
> 685 . áo , xiêm , đai , mão , lạnh lùng ! <
> tinh quân các vị rùng rùng tới nơi , <
> hai người đứng nép coi chơi , <
> những người chầu chực nhà trời là ai ? <
> thấy đi có tấm thẻ bài , <
> đề rằng " khổng tử đại tài thánh vương " . <
> ngồi trong kiệu ngọc , tàn vàng , <
> một ông khổng tử dung nhan tốt lành . <
> theo sau biết mấy thần linh , <
> coi trong thẻ bạc , đề danh đại hiền , <
> 690 . dương từ coi thẻ khen liền : <
> hèn chi vua chúa chính chuyên miếu thờ . <
> cho hay muôn nước đều nhờ , <
> đạo ông khổng tử làm bờ chăn dân . <
> trong đời biết chữ nhân luân , <
> biết đường trị loạn , muôn phần nhờ ai ? <
> nhớ câu " kế vạng khai lai " , <
> thật ông khổng tử đại tài thánh vương . <
> đâu đâu cũng kính , cũng nhường , <
> môn đồ cũng đặng hiển dương muôn đời . <
> 695 . như vầy mới gọi đạo trời , <
> trời sanh đức thánh thay lời dạy dân . <
> <
> dương từ vừa dứt tiếng phân , <
> phút đâu lại thấy vị thần đi sau . <
> một người cỡi ngựa , tốt râu , <
> đến gần nhìn thật quan hầu thuở xưa . <
> vội vàng quì lạy , liền thưa : <
> mừng nay gặp phật , khác xưa cõi phàm . <
> nam mô hai chữ già lam , <
> xin thương bần sãi ở am chầy ngày ! <
> 700 . quan hầu cỡi ngựa đi ngay , <
> châu thương đứng lại tỏ bày căn duyên . <
> hỏi rằng : người ở cửa thiền , <
> việc chi tới chốn huyền thiên làm gì ? <
> từ rằng : ông vội quên đi , <
> am mây bần sãi tu trì nhiều công . <
> nhang đèn , liền đốt bàn ông , <
> nay làm ra phật sao không đoái hoài ? <
> châu thương nổi sặc cười dài , <
> nói rằng : thần , phật , khác loài nhau xa . <
> 705 . quan hầu vốn thật chúa ta , <
> tấm lòng trung chánh ai mà dám đương ! <
> tiếng khen muôn nước đều nhường . <
> trời phong làm chức thành hoàng đại vương . <
> từ rằng : ông thật thành hoàng , <
> ở trong chùa ấy thờ ông quan nào ? <
> đáp rằng : vì thuở hán trào , <
> có ông phổ tịnh kết giao đồng làng . <
> chúa ta hiển thánh ngọc hoàng , <
> hòa thượng lòng nhớ , thở than bạn lành . <
> 710 . già lam hai chữ thơm danh , <
> mới đặt bài vị tụng kinh siêu hồn . <
> khiến nên thiên hạ tiếng đồn , <
> vẽ hình , tượng cốt , nhiều môn phù đồ . <
> chúa ta chẳng phải đi tu , <
> trong mình giữ vẹn tóc râu tốt lành . <
> nói cho sãi rõ sự tình , <
> nhắm coi thần , phật , hai hình khác nhau . <
> <
> nói rồi quày ngựa đi mau , <
> dương từ lơ láo , dàu dàu mày châu . <
> 715 . than rằng : sự dĩ đáo đầu , <
> biết khôn thôi đã tóc râu hết rồi ! <
> xiết bao chịu nỗi khúc nôi , <
> đến nay mới biết lầm ôi ! là lầm ! <
> nhớ lời đại sĩ tây lâm , <
> chúa le trong dạ , hổ thầm với va , <
> <
> chín trời nay khắp trải qua , <
> giờ về đã tới từ ra trở về , <
> hoàng cân lực sĩ đề huề , <
> dương từ , hà mậu , ra về chưa xa . <
> 720 . ra về khỏi bến ngân hà , <
> gặp ông thái ất tuần tra đón đường . <
> lăm le bắt trót hai chàng , <
> tuốt gươm linh kiếm phòng toan chém đầu . <
> hoàng cân lực sĩ quì tâu , <
> tín bài có chữ , xin cầu khoan dung . <
> thái ất coi tín bài xong , <
> cười rằng : lũ dại khéo mong lên trời . <
> trời đâu cho sãi lên chơi , <
> cho quân tả đạo tới nơi dòm hành ! <
> 725 . lão nhan là vị tiên linh , <
> há không rõ đặng sự tình phong đô ? <
> phong đô cõi ấy ra vô , <
> nhóm nhau những đạo tăng đồ thiếu ai . <
> tha bây về động thiên thai , <
> thưa cùng từ thất vẽ bày phong đô . <
> bày rồi hai chữ phong đô . <
> kíp đi , chẳng khứng nói phô rõ ràng . <
> hoàng cân lực sĩ vội vàng , <
> kíp đem hai họ về đàng đài dương . <
> <
> 730 . thứ nầy đến thứ sư đường , <
> lão nhan ngồi chốnđài dương đợi chờ . <
> đánh tay đã đủ chín giờ , <
> đốt bùa , niệm chú , như xưa hoàn hồn . <
> dương từ , hà mậu hoàn hồn , <
> giựt mình thức dậy , thấy tôn sư ngồi . <
> hai người tỉnh lại hỡi ôi ! <
> vội vàng xuống lạy một hồi tạ ân . <
> tôn sư đứng dậy lui chân , <
> trở về hậu viện dưỡng thần thảnh thơi . <
> 735 . hỏi rằng : hai gã lên trời , <
> tầm đà thấy đạo ở nơi cửa nào ? <
> thưa rằng : chẳng có âm hao , <
> cũng không tông tích nơi nao đặng tường . <
> cho hay chín cõi thiên đường , <
> ngôi thần , ngôi thánh , phô trương đã rành . <
> hai tôi có gặp thần linh , <
> rằng tôn sư rõ sự tình phong đô . <
> vẽ rồi hai chữ phong đô , <
> kíp đi không khứng nói pho rõ ràng . <
> 740 . hai tôi nghe nói chưa tường , <
> xui thầy chỉ vẽ mọi đường phong đô . <
> <
> sư rằng : nơi chốn phong đô , <
> cầm cân phước tội , trị đồ hung hoang . <
> tục kêu rằng chốn diêm quan , <
> ở miền âm phủ sửa sang việc đời . <
> hai người trước đã lên trời , <
> nay tìm xuống đất mỏm hơi , nhọc mình <
> thưa rằng : rõ đặng sự tình , <
> dầu cho nhắm mắt , vong linh cũng đành , <
> 745 . xin thầy thương kẻ ngu sanh , <
> mở đường chỉ ngõ , hết tình thời thôi . <
> tôn sư nghe nói thương ôi ! <
> đem hai họ ấy đến ngôi dương đài . <
> trong đài có tấm bia bài . <
> đề câu " địa quật hữu giai " rõ ràng . <
> dưới đài có một cái hang , <
> dòm vào lạnh lẽo , thấy đàng tối tăm . <
> dương từ , hà mậu lo thầm , <
> phen này xuống đất nguyện tầm cho ra . <
> 750 . bên hang có tấm đá hoa , <
> khảm vào bốn chữ " nam kha mộng sàng " . <
> hai người lên đá nằm an . <
> tôn sư làm phép ròng ban như lời . <
> tạo y quỷ sứ một người , <
> cấp như luật định tới nơi ứng hầu . <
> dặn rằng : chớ khá ở lâu , <
> mười giờ đi hết , đem nhau trở về . <
> ban cho một cái thẻ đề , <
> cầm đi các cửa đặng bề đi thông . <
> 755 . tôn sư dặn bảo vừa xong , <
> tạo y quỷ sứ ra công đem đàng . <
> dương từ , hà mậu hai chàng , <
> đi theo tên ấy xuống đàng âm ty . <
> xuống vừa tới cõi âm ty , <
> mặt nhìn cảnh vật khác thì nhân gian . <
> mơ màng một cõi quan san , <
> mây sầu gió thảm chàng ràng trêu ngươi . <
> tạo y trước dặn hai người , <
> đàng đi âm phủ nhiều loài yêu ma , <
> 760 . tay chơn mình mẩy người ta , <
> đầu trâu mặt ngựa , tên là dạ xoa <
> dạ xoa giữ việc gian tà , <
> người nào mắc tội cho tra hành hình . <
> có quân ngăn đón lộ trình , <
> tên là quỷ tốt cái hình lạ thay ! <
> sớm đầu , vắn cẳng , dài tay , <
> xủ tai , lồi mắt , mũi dài , răng to . <
> cho hay nó thật hung đồ . <
> thấy sao hay vậy , chó phô hỏi gì . <
> 765 . có ta vâng lệnh đem đi , <
> lòng nghi muốn hỏi việc gì , nói cho , <
> <
> phút đâu đi đến bến đò , <
> bến đò đưa rước chẳng lo tốn tiền , <
> bài đề hai chữ " hoàng tuyền " , <
> người qua , kẻ lại , liền liền ngày đêm , <
> người kêu " chín suối cẩm diêm " . <
> chín kia số hết suối thêm đò đầy . <
> qua vừa khỏi bến đò nầy , <
> thấy bầy chó dữ ngăn rày đường đi . <
> 770 . xa xem vằn vện đen sì , <
> hằm hằm đứng sủa dị kỳ rất hung , <
> bên đường có thẻ bài phong , <
> chữ cấm ba vòng rằng ác cẩu thôn . <
> có quân quỷ tốt đường mòn , <
> người đi qua lại , ỷ khôn dám kề . <
> tạo y đưa cái thẻ đề , <
> đem nhau tới đặng một bề đi xuôi . <
> vừa đi vừa ghé mắt coi , <
> thấy quân quỷ tốt giơ roi đánh người , <
> 775 . dẫn ra một lũ vài mươi , <
> kêu là thầy pháp dối người thế gian . <
> người đau chẳng dụng thuốc thang , <
> lòng tham tiền bạc bày đàn chữa chuyên , <
> khoe khoang nhiều phép linh thiêng , <
> phỉnh treo trang khoáng ăn tiền đứa ngu . <
> bày đều đóng ấn vẽ phù , <
> láo sai binh tướng bắt tù diêm vương . <
> nhà dân cúng đất lệ thường , <
> dám kêu tên đế ngũ phương ngán ngầm . <
> 780 . làm cho người mắc lỗi lầm , <
> ấy là loạn đạo tội dầm ngày sau . <
> để bầy chó dữ đua nhau , <
> xé thây lũ ấy nhai đầu ăn gan . <
> hai người coi thấy liền than , <
> đi qua khỏi cửa hỏi chàng tạo y , <
> hỏi rằng : thầy pháp tội chi ? <
> cho bầy chó dữ một khi hành hình , <
> đáp rằng : thầy pháp nó khinh <
> dối trong trời đất chư linh chẳng vì . <
> 785 . đời xưa phép luật ai bì , <
> trừ ma ếm quỷ , việc gì cũng hay . <
> lão quân mất sách đến nay <
> đời sau bắt chước liền bày phép xiên . <
> nói rồi vội vã đi liền , <
> khỏi nơi ác cẩu gần miền đạo san . <
> <
> đạo san địa phủ chữ vàng , <
> bài dựng bên đàng ai thấy cũng kinh . <
> núi non đá mọc như binh , <
> bày ra sắc lẻm như hình phủ đao , <
> 790 . có quân quỷ tốt lao xao , <
> đón đường tra hỏi , ai nào dám qua , <
> tạo y đưa cái thẻ ra , <
> đi qua cửa khác liếc mà xem coi , <
> thấy quân quỷ tốt cầm roi , <
> dẫn thầy địa lý hỏi đòi chứng tra . <
> tra rồi dẫn các thầy ra , <
> kể bao nhiêu tội cho va nghe cùng . <
> nhà ai rủi mắc tang hung , <
> phỉnh đi coi đất đặng mong ăn tiền . <
> 795 . khoe khoang rằng học phép tiên , <
> tầm long điểm huyệt chôn liền giàu sang , <
> ai mà chẳng dụng địa bàn , <
> chôn nhằm cuộc xấu , ắt mang tai trời . <
> lấy câu phú quí dắt người , <
> bày nơi ngũ quỷ , chỉ nơi lục thần . <
> khiến cho thói chuộng lăng nhăng , <
> coi thân cha mẹ rẻ bằng cỏ tranh . <
> người thời ham chữ công danh , <
> thác không mai táng , để dành thầy toan . <
> 800 . người thầy ham việc giàu sang , <
> nghe theo thầy tục để quàn lâu năm . <
> nghĩ điều hoặc thế mà câm , <
> tội kia đã đáng thây dầm đạo san . <
> dạ xoa đứng dưới đạo san , <
> bắt thầy địa lý quăng ngang trên hình , <
> hai người coi thấy thất kinh , <
> quăng lên lăn xuống , thân hình còn chi ? <
> hai người mắt thấy tai bi , <
> mang lời đều hỏi tạo y vội vàng : <
> 805 . chẳng hay phong thủy mấy chàng , <
> tội chi mắc phải đạo san hành hình ? <
> đáp rằng : trong số tử sanh , <
> là trời dành để , ai dành đặng đâu . <
> từ xưa vua vũ làm đầu , <
> phép bày địa lý để âu trị đời . <
> đến sau phong thủy các nơi , <
> học đòi coi quẻ , đua bơi tài nghề , <
> bày ra làm sách không xuê , <
> ngũ phương định hướng , làm bề vọng khi . <
> 810 . đua nhau cải số trời đi , <
> khiến người tai nạn , gian nguy một dòng . <
> <
> nói rồi dời bước thẳng xông . <
> dương từ , hà mậu ra công hỏi tìm . <
> đi vừa đến bến sông diêm , <
> thấy cái cầu chìm , không lót ván đi . <
> bắc ngang qua một cái cây , <
> dưới cầu những rắn hổ mây , mãng xà . <
> có mồng , có tích , như hoa , <
> ngóc đầu , ngóc cổ , lội ra dập dìu . <
> 815 . bài đề là " nại hà kiều " , <
> ai mà có phước thời dìu dắt qua . <
> ai mà có tội đem ra , <
> quỷ xô xuống đó , mảng xà cắn thây . <
> có quân quỷ tốt đông dầy , <
> đón người qua lại cầu này hỏi tra . <
> tạo y đưa cái thẻ ra , <
> quỷ đều vâng lịnh dắt qua khỏi cầu . <
> dạ xoa chẳng biết ở đâu , <
> dẫn ra một lũ trọc đầu đem đi . <
> 820 . đương từ trông thấy lòng nghi , <
> khuyên nhau chậm bước đặng khi xem tường . <
> bốn phương thầy sãi rõ ràng , <
> cổ gông , tay trói , lang thang áo quần . <
> quỷ đi cầm thẻ rao rân , <
> nói rằng thầy sãi sao thân điếm đàng . <
> kể từ sống ở dương gian , <
> sợ xâu , trốn thuế , tìm đàng đi tu ; <
> vô chùa làm chước cạo đầu , <
> trốn vua theo phật , trông cầu rảnh tay , <
> 825 . ghe phen cúng vái làm chay , <
> liền ngồi chẩn tế đặt bày việc ra . <
> cho đi phổ khuyến người ta , <
> bán rao tiếng phật khắp nhà chúng sanh . <
> bày đường nói kệ , nói kinh , <
> mõ chuông cửa phật rập rình ra vô . <
> miệng thời niệm chữ nam mô , <
> mắt xem gắm ghé mấy cô đi chùa . <
> áo cơm khỏi tốn tiền mua , <
> no lòng ấm cật lại đua thói xằng . <
> 830 . tham câu sắc dục ai bằng , <
> lòng lang dạ cáo , lăng nhăng trọn đời . <
> khi buồn cô vãi đỡ chơi , <
> khi vui vợ khách , cùng nơi thanh lầu . <
> chẳng trừ thịt chó , thịt trâu , <
> trối thây giới cấm ! mặc dầu no say . <
> ngoài am giả chước ăn chay , <
> trong liêu rượu thịt ngày ngày liền xơi . <
> ở đời lại quyết dối đời , <
> trong mình chẳng sợ lẽ trời là chi . <
> 835 . phui pha hai chữ luân di . <
> một câu trung hiếu bỏ đi chẳng màng . <
> đến nay thác xuống suối vàng , <
> án tào sáng chép tội chàng khó nhiêu <
> tra rồi đem tới hà kiều , <
> xô cho loài rắn xúm nhiều ăn thây . <
> tiếng nghe la khóc vang dầy , <
> dưới cầu sóng giợn , huyết đầy sông diêm . <
> <
> dương từ khó nỗi mắt xem , <
> rằng : ta còn phải đi tìm làm chi . <
> 840 . thấy vầy cũng biết thị phi , <
> đã đành trót phận quy y lầm đàng . <
> xưa xem trong miễu họ hàn . <
> dẫn ra đi chém xem giàn như đây ! <
> tiếc công tu luyện nhiều ngày , <
> bỏ nhà bỏ cửa tới đây mới tường . <
> thôi thôi từ giã hai chàng , <
> ta xin trở lại tìm đàng cố hương . <
> tạo y nghe nói liền can , <
> rằng : người muốn ở suối vàng ngẩn ngơ . <
> 845 . thẻ cho đi trọn mười giờ , <
> đây chưa đặng nửa , khó mơ trở về . | Hồi 03 | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
họ hà thấy nói ủ ê , <
> rằng : xin gắn vó trọn bề thủy chung . <
> gượng đi tìm khắp các cung , <
> vậy sau mới biết đạo tùng mà theo . <
> chuông kia chẳng đánh sao kêu , <
> đèn kia muốn tỏ , không khêu cũng lờ . <
> dương từ nghe phải , làm ngơ , <
> gắng đi theo dõi trọn giờ cùng nhau . <
> 850 . xiết bao mặt ủ mày châu , <
> nghĩ trong phận sãi ruột sầu xót xa . <
> <
> đi vừa một đỗi xa xa , <
> phút đâu bãi cát hoàng sa gần kề . <
> " hoàng sa " hai chữ bảng đề , <
> mắt nhìn cảnh vật não nề , thở than ! <
> dàu dàu cỏ héo , hoa tàn , <
> xơ rơ trên bãi cát vàng , buồn thay ! <
> gió âm hiu hắt lá cây , <
> mưa tuôn bạc bạc , bóng mây mờ mờ . <
> 855 . khắp xem bốn phía bụi bờ , <
> éo le cảnh vật , dật dờ ở đây . <
> nào hay làng xóm đông dầy , <
> có nơi chợ búa , có bầy người ta . <
> kêu tên rằng chợ âm la , <
> người buôn , kẻ bán , cửa nhà rất đông . <
> họ hà chưa hẳn tấm lòng , <
> hỏi : sao âm phủ thói đồng dương gian ? <
> tạo y tỏ vẻ mọi đàng , <
> dương gian âm phủ , cơ quan cũng đồng . <
> 860 . khác là khác việc hóa công , <
> cõi bờ chữ " hạ " , chữ " trung " rõ ràng . <
> sanh , thời ở cảnh dương gian , <
> thác , về âm phủ là đàng xưa nay . <
> họ hà nghe nói rõ bày , <
> hỏi thăm dòng họ chốn nầy chưa ra , <
> <
> đi vừa khỏi bãi hoàng sa , <
> tới nơi cửa ải thấy đà nên kinh . <
> cho hay dưới cõi u minh , <
> rất nhiều âm tướng , âm binh , nhộn nhàng . <
> 865 . bài đề rằng " quỷ môn quan " , <
> vô ra biết mấy mươi đàn tội nhân . <
> người thời mắc tội vô luân , <
> kẻ thời vô đạo , rần rần dẫn ra . <
> lũ kia con gái đàn bà , <
> đàn nầy trai tráng , ông già , xiết bao . <
> chẳng hay dẫn tới ngục nào ? <
> nghe quân quỷ tốt miệng rao thẻ rằng : <
> dương gian nhiều kẻ tham nhăng , <
> trong nhà giàu có lòng hằng bất nhân . <
> 870 . cho vay đặt nợ muôn phần , <
> lợi trung gia lợi , khổ thân nhà nghèo . <
> không tiền lại bắt về treo , <
> khiến làm đầy tớ , ở theo việc nhà . <
> gông cùm , trăng trói , dẫn ra , <
> lăng xăng lũ bảy , đàn ba chật đàng . <
> kia là thơ lại nhà quan , <
> chuộng bề xảo trá , khoe khoang hơn người . <
> trau giồi đao bút cho tươi , <
> án sanh làm tử , cất mươi xàng xàng <
> 875 . dắt người vào tội thác ngang , <
> ham ăn của cải cho sang cửa nhà . <
> nầy là công , cổ , chư gia , <
> đều tham chữ " lợi " , lại hòa chữ " gian " . <
> lợi , gian , hai chữ dấy loàn , <
> nhà buôn , nhà bán , mắc nàn đã ưng . <
> thấy vầy nên dửng dừng dưng , <
> ở đừng vô đạo , cũng đừ vô luân . <
> đã làm vào tội bất nhân , <
> dầu cho muôn kiếp , cái thân ra gì ? <
> <
> 880 . tạo y cầm cái thẻ đi , <
> qua rồi cửa quỷ , kịp khi đến thành . <
> bài đề rằng " uổng tử thành " , <
> ở trong rực rỡ cung đình nghiêm trang . <
> đền son , gác tía lầu vàng , <
> hẳn hòi để chốn diêm quan trị vì . <
> các nơi chúa ngục , âm trì , <
> đến nơi chầu chực , án từ phán ra . <
> tội nào đoán quyết , cho ra hành hình . <
> 885 . biết bao nhiêu phạm tội tình , <
> thác oan uổng tử , vong linh dật dờ . <
> hồn thời mượn chúng đại thơ <
> hồn thời đội trạng , đội tờ giấy không . <
> đàn bà cho tới đàn ông , <
> đem nhau quì chốn sân rồng thiếu chi . <
> trâu , dê , heo chó đều đi , <
> mồm thời cắn trạng vào quì diêm quan . <
> mới hay vật cũng chịu oan , <
> thác không đáng thác , xương tan thịt lìa . <
> 890 . hai người quỷ sứ đứng kề , <
> kẻ thâu đơn trạng , người thì kêu rao . <
> hai người chưa rõ lẽ nào , <
> đem nhau tới chốn án tào coi chơi . <
> <
> thấy quân quỷ sứ ba người , <
> dẫn tới một người chưa biết tội chi . <
> ở đời làm nghiệp thế y <
> chú ruột châu kỳ , tên gọi châu phan . <
> họ hà nhìn thấy rõ ràng , <
> hỏi rằng sao chú lầm đàng nơi đây ? <
> 895 . đáp rằng : mang tội làm thầy , <
> hốt lầm thang thuốc , hại lây mạng người . <
> đạo ta đây có ba người , <
> hãy còn ở cửa thứ mười xin ăn . <
> một người tên gọi hà năng , <
> thật người hà mậu kêu bằng ngôi ông , <
> châu phan lời nói chưa xong , <
> quỷ đà kéo cổ vào trong án tào <
> <
> lại nghe quỷ sứ lao xao , <
> dẫn một người nào , đầu trọc mang gông , <
> 900 . dương từ xem thấy nghi lòng , <
> lại gần vốn thật thầy trong chùa mình . <
> hỏi rằng hòa thượng tu hành , <
> cớ sao mà mắc tội tình chi đây ? <
> đáp rằng : từ thuở chơi mây , <
> am vân hôm sớm hằng vầy kệ kinh . <
> chẳng may lâm bệnh xá sanh , <
> chưa hay buổi ấy âm linh tội gì ! <
> nói rồi quỷ sứ dẫn đi , <
> vào án tào ấy một khi tra tường . <
> 905 . án tào quỷ sứ phụng chương , <
> đặng dâng bệ ngọc , diêm vương ngự rằng : <
> châu phan là đứa vô ân , <
> đành lòng chẳng tưởng mồ phần tổ tiên . <
> mình sanh trong cõi trung nguyên , <
> nở theo đạo mọi , bỏ duyên cương thường . <
> lý ưng về nước tây dương , <
> cho con thiên cẩu ăn gan , xé hồn . <
> hiềm vì nghề nghiệp y môn , <
> chẳng coi sách vở , làm khôn hại người . <
> 910 . phó cho cầm cửa thứ mười , <
> dẫn đi hành tội , cho người thấy ghê , <
> hành rồi hóa kiếp làm dê , <
> đủ năm mươi kiếp , đuổi về nước tây . <
> về tây cho chó ăn mầy , <
> hết đời thằng dại , làm thầy thuốc nhăng . <
> dạ xoa vâng lịnh phăng phăng . <
> ngục mười dẫn lại giao thằng châu phan . <
> <
> diêm vương phán trước ngai vàng : <
> rằng : người trần kỷ sao chàng đi tu ? <
> 915 . tiếng xưa cững biết chữ nhu ( nho ) , <
> há không coi sách xuân thu dạy đời ? <
> ngoại di trung quốc khác trời , <
> phụ nho , theo phật , chuộng lời nam mô , <
> mấy năm ở chốn phù đồ , <
> xưng rằng hòa thượng , nói phô hoang đàng , <
> của thời tam bảo ăn thường , <
> ruộng thời sẵn có thập phương cúng dường . <
> vả xưa phật ở tây phương . <
> sống không biết lẽ cang thường là chi . <
> 920 . luyện lòng hai chữ " từ bi " , <
> việc nhà việc nước , biết gì tới ai . <
> làm người sao chẳng theo loài ? <
> thảo cha ngay chúa , đoái hoài chi đâu ! <
> đành lòng cắt hẳn tóc râu , <
> đã toan bất tử , lại âu bất thần . <
> tội kia đã đến muôn phần , <
> khó dung cho đó làm thân con người . <
> trước cho bầy rắn cắn tươi , <
> rồi sau cho hóa kiếp người làm trâu . <
> 925 . hành cho chín kiếp rất lâu , <
> để ăn rơm cỏ , dãi dầu tấm thân . <
> dạ xoa lãnh nạp họ trần , <
> đem giao chúa ngục ở phần sông diêm . <
> có quân quỷ tốt liền đam , <
> dẫn qua tào án còn giam nửa giờ . <
> dương từ theo khóc bơ vơ , <
> rằng nay hòa thượng biết nhờ cậy ai ! <
> kỷ rằng : ta hỏi thiện trai : <
> cớ sao xuống chốn âm đài , chuyện chi ? <
> 930 . thưa rằng : tầm dấu mu ni <
> ngỏ xin khỏi tiếng thị phi trên đời . <
> kỷ rằng : trốn lánh việc đời , <
> đã đành lỗi đạo cùng trời đất kia . <
> ngàn năm trong cõi thiền kia , <
> lấy ta làm một tấm bia để đời . <
> người về xin gởi vài lời , <
> nói cùng tăng sãi các nơi chùa chiền . <
> trở về theo đạo thánh hiền , <
> lo bề nhà cửa , chớ nguyền đi tu . <
> 935 . tu chi mắc kiếp làm trâu , <
> lại xô xuống cầu , cho rắn phân thây . <
> nói rồi quỷ sứ dẫn đi , <
> dương từ chi xiết sầu bi nỗi thầy . <
> châu phan nói : " họ hà nầy , <
> thấy vầy nên lại giã từ giu di . <
> ngươi về nhắn với châu kỳ , <
> đem kinh tả đạo đốt đi cho rồi . <
> ba đời công uổng thời thôi , <
> thuận theo đường chánh , trau giồi đạo nho . <
> 940 . đạo nho là đạo trời cho , <
> sử hiền , kinh thánh , mấy pho dạy đời . <
> chớ tin theo đạo chúa trời , <
> ngày sau lại hóa kiếp người làm dê . <
> làm dê chẳng trọn một bề , <
> hành rồi hết kiếp , cho về nước tây . <
> về tây cho chó ăn thây , <
> dứt trong căn số cái bầy gia tô . <
> gởi cho hai chữ " cải đồ " <
> để đời con cháu khỏi vô lạc đàng " . <
> 945 . đương phô quỷ sứ đánh ngang , <
> dẫn tới ngục đàng , chịu phép khảo tra . <
> châu phan sùi sụt bước ra , <
> họ hà thấy vậy xót xa phận mình . <
> tạo y quỷ sứ có tình , <
> đem qua các chốn ngục hình xem coi . <
> bài đề hai chữ " phong lôi " <
> ngục nầy để trị bầy tôi gian tà . <
> hung thay quỷ tốt dạ xoa . <
> bắt bầy tôi nịnh đem ra hành hình . <
> 950 . tay chân đều có đóng đinh , <
> nằm trên tấm thớt lõa hình trần phơi . <
> người giăng nằm giữa ngó trời , <
> người thời nằm sấp khắp nơi rẽ ròi . <
> phút đâu một tiếng âm lôi , <
> nổ ra sấm sét đánh bồi trên thây . <
> trước sân lai láng máu đầy , <
> tan xương nát thịt , cái bầy quân gian . <
> coi tên : đề thuở hán đàng ( đường ) . <
> thập thường thị ấy với đoàn hoạn quan . <
> 955 . hành rồi sái phép linh đan , <
> thân hoàn hồn phách , lại hoàn ngục giam . <
> cũng vì một tấm lòng tham , <
> sâu dân mọt nước , đều làm chẳng công . <
> làm tôi mang chữ bất trung , <
> phép trong trời đất chẳng dung đứa nào . <
> <
> coi rồi cửa ấy tù lao , <
> coi qua cửa khác những nào tội nhân . <
> bài đề hai chữ " hỏa quân " <
> ngục này trị kẻ vô luân , loạn thần . <
> 960 . cột đồng cắm đứng trước sân , <
> chế dầu lửa đốt rần rần như giông . <
> lửa xe chói đỏ cột đồng , <
> dạ xoa dắt tới đàn ông một đàn . <
> tay cầm roi sắt đánh , phang , <
> khiến xông vào đó ôm ngang cột đồng . <
> thịt xương chói đỏ theo đồng , <
> khói bay tanh khét , như xông a nguỳ . <
> coi vào trong thẻ án ghi , <
> họ tên lũ ấy một khi mới tường , <
> 965 . thảy đều mắc tội hòa gian , <
> vợ người đã lấy , còn toan giết chồng . <
> <
> coi rồi phía tả đàn ông , <
> ngó qua phía hữu , rất đông đàn bà . <
> trước sân đem vạc dầu ra , <
> dầu sôi sục sục , lửa ra dần dần . <
> một bầy phụ nữ truồng trần , <
> buộc vào để đứng lõa thân chịu hình . <
> dạ xoa cưa , kéo nên kinh , <
> cưa đầu tới đít , rã mình làm hai . <
> 970 . lòng hai người cũng chia hai , <
> bỏ vô dầu nấu , nấu hoài cho tiêu . <
> coi vào trong thẻ án nêu , <
> họ tên lũ ấy thảy đều dâm bôn . <
> thông gian mình nghĩ rằng khôn , <
> ở đời chẳng sợ tiếng đồn ô danh . <
> coi chồng như đứa vô tình , <
> ngày đêm những mảng rập rình cùng trai , <
> chê cười cũng trối thây ai , <
> kiếm lời che mắt , lắp tai thằng chồng . <
> 975 . dầu cho dại cũng là chồng , <
> lỏng sao giám nói nó không biết gì ? <
> rõ ràng chứng có tứ tri , <
> việc trong buồng kín , âm trì lại biên . <
> giết chồng có phép nước chuyên , <
> âm thầm có phép cửu tuyền cưa hai , <
> cho hay những tội lấy trai , <
> thiên tru , địa lục , ai ai nên chừa . <
> <
> tạo y thấy vậy chẳng ưa , <
> xem qua ngục khác , phép ngừa đứa gian , <
> 980 . bài đề hai chữ " kim cang " . <
> ngục này để trị những đàn bất nhân , <
> mấy thằmg trộm cướp sát nhân . <
> cối đồng xay giã , tấm thân nát nghiền . <
> làm con chẳng thảo , chẳng hiền , <
> mình treo cần sắt , cung liền bắn lên . <
> bắn cho văng thịt nhiều tên , <
> hỏi ơn cha mẹ đã đền đặng chưa ? <
> mấy người ăn nói thiếu thừa , <
> bắt kềm kéo lưỡi đưa ra khỏi hàm . <
> 985 . kể sao xiết nỗi gian tham , <
> dạ xoa cứ phép đều đam hành hình . <
> <
> " kim cang " đến cửa đã đành , <
> cửa mười cũng nối sẵn dành theo đây . <
> bài đề " minh lịnh " ngục nầy , <
> để trị các bầy bại lễ , loạn luân . <
> loài người ăn ở bất phân , <
> anh em lấy bậy , bất phân làm người . <
> trẻ già nào trọn mấy đời , <
> âm thầm chẳng biết hổ ngươi cùng trời . <
> 990 . mây mưa quen thói nhớp đời , <
> bà con nào kể , lẽ trời nào kiêng , <
> dạ xoa theo án xử liền , <
> bắt đoàn con gái ghe phen hành hình . <
> kẻ thời đội chảo máu tanh , <
> ngồi bàn chông sắt , nhóm đoanh ruồi lằng . <
> kẻ thì bưng mẻ dòi ăn , <
> người bưng máu uống , chưn trăng , cổ xiềng , <
> giường đồng lạnh lẽo để liền , <
> bao nhiêu tội ấy thay phiên bắt nằm . <
> 995 . trên đầu dội nước ướt dầm , <
> sương sa lạnh lẽo , ruột tằm héo don . <
> lạnh lùng xương thịt hao mòn , <
> để chi nhơ nhuốc nước non trên đời . <
> <
> trải qua xem thấy khắp nơi , <
> dương từ , hà mậu buông lời hỏi han . <
> hỏi rằng : các tội ngục đàng , <
> hành rồi một thứ , lại hoàn nguyên thây . <
> chẳng hay hoàn lại làm chi ? <
> hoặc là hết tội , đợi kỳ tha chăng ? <
> 1000 . tạo y quỷ sứ đáp rằng : <
> âm hình há dễ một lần mà xong ! <
> giết đi hoàn lại , lòng dòng , <
> ngục này hết phép , còn vòng ngục kia . <
> hành cho khắp hết cửa bia , <
> đem về tòa án , mới chia kiếp đầy . <
> đứa lên làm kiếp ăn mày , <
> thằng kia kiếp chó , con này kiếp heo . <
> dầu muôn kiếp cũng noi theo , <
> mãn thân súc vật ; máu đeo dao người , <
> <
> 1005 . tạo y chưa nói dứt lời , <
> thấy quân quỷ tốt tới nơi nhộn nhàng . <
> dẫn đi một lũ bóng chàng , <
> áo quân rách nát , đều mang gông xiềng . <
> họ hà buông tiếng hỏi liền ; <
> chẳng hay lũ ấy sổ biên tội gì ? <
> đáp rằng : tội chẳng nhẹ chi , <
> ở trên dương thế hay khi thánh thần . <
> miếu đường là chốn thanh tân , <
> trống xây , giọng lý , tiếng rân cầu mời . <
> 1010 . bà tiên , bà chúa , đặt lời , <
> chàng năm chàng bảy , lên chơi giới hiền . <
> rập rình đàn , địch , cổ , chiêng , <
> cơm tiền đã tốn , dầu đèn lại hao . <
> ai lên khấn vái , phước trao , <
> ai quên cúng quảy , họa vào khi không . <
> quạt chơi , ợ , ngáp , lên đồng . <
> dối người giàu có rằng ông quở chàng . <
> chè xôi gà vịt , đặt bàn , <
> cho ta dâng lễ , mới an cửa nhà . <
> 1015 . tội kia khi hoặc người ta , <
> phong lôi ngục nọ đem ra hành hình , <
> họ dương lại hỏi đinh ninh <
> bóng chàng dường ấy đã đành tội kia . <
> chẳng hay thầy thuốc tội chi , <
> kìa quân quỷ tốt dẫn đi đông dầy ? <
> đáp rằng : thầy thuốc chẳng hay , <
> bịnh không biết mạch đặt tay coi chừng . <
> lòng quen cưu thói bất nhân , <
> 1020 . nhà giàu thời hốt " bát trân " , " thập toàn " . <
> nhà nghèo thời hốt thuốc ngang , <
> tử tô , kinh giới , ma hoàng , quế chi . <
> mười hai kinh lạc kể gì , <
> bốn mùa vận khí xây đi , mặt trời ! <
> đau trong tạng phủ thây người ! <
> thấy tiền đem tới , miệng cười , lòng vui . <
> chín trăm phương thuốc xa xui , <
> hai ba mươi vị phanh phui đủ làm . <
> một pho thọ thế lam nham . <
> nhìn đâu hốt đó , chẳng ham sách nào . <
> 1025 . làm hoàn , làm tễ , hỗn hào , <
> thuốc sâu , thuốc mọt , trộn vào mật ong . <
> mạng người coi rẻ bằng lông , <
> uống may : thời khá ; rủi : không chi thầy . <
> khoe mình dao thuốc liền ngày , <
> oan hồn theo khóc dầy dầy sau chơn . <
> tưởng là trộm cướp bất nhơn , <
> ai hay thầy thuốc dữ hơn cọp nhiều . <
> tội kia đã đáng đem treo , <
> kim cang ngục nọ , xử theo án đồ . <
> <
> 1030 . họ dương lại thấy dẫn tù , <
> mụ bà một lũ u đồ đi ra . <
> lặng nghe kể tội mụ bà , <
> quỷ cầm thẻ án , trước đà rao rân . <
> rao rằng : làm mụ bất nhân , <
> khiến người sanh đẻ tấm thân mắc nàn . <
> vả trời phú tánh đã an , <
> có cho ai ngược , ai ngang , bao giờ ? <
> bào thai đã định ngày giờ , <
> mười trăng chưa đủ , phải chờ mới nên . <
> 1035 . vợ người chuyển bụng đau rên , <
> mụ bà chẳng hỏi nhớ , quên , tháng ngày . <
> lên giường vội vã ra tay , <
> rằng : ta sửa bụng cho quày đầu ra . <
> vài giờ chưa thấy sổ ra , <
> thọc tay lỗ đẻ , sờ mà thăm coi . <
> coi rồi chẳng thấy lỗ mòi , <
> khiến xui hốt thuốc giục đòi cho mau , <
> dối rằng : gần lố mào cau , <
> bảo người rán rặn làm nao đẻ đùa . <
> 1040 . hai tay bóp bụng đẩy xua , <
> <
> thấy lâu rồi lại thăm vô cửa mình . <
> chúc nguyền bà chúa thai sanh , <
> đức thầy , đức mụ , thần linh giúp cùng , <
> làm tuồng chộn rộn sợ lung , <
> chủ nhà van vái tứ tung binh tàng , <
> khiến con trong bụng chẳng an , <
> ngặt mình nên phải tìm đàng chun ra . <
> chõi , quày , chưa kịp hạ sa , <
> mụ bà tay chận , kéo ra vội vàng , <
> 1045 . những đồ đi ngược đi ngang , <
> cũng vì tay mụ , lòng toan sanh cầm . <
> dân ngu chẳng biết lỗi lầm , <
> vì ai khuấy rối lẽ trời <
> khiến nên èo uột , ra vời chẳng lâu ? <
> người khôn cũng mắc rầm rầm nhiều nơi . <
> lẽ thời tội đáng chém đầu , <
> thứ dung cho nó xuống cầu một cây . <
> <
> mậu rằng : nhờ cớ sự nầy , <
> đẻ đừng kêu mụ , rước thầy được chăng ? <
> 1050 . tạo y quỉ sứ đáp rằng : <
> coi trong sách thuốc có bằng luận minh . <
> tiếp sanh lại với thâu sanh , <
> tiếp , thâu , hai chữ , là danh mụ bà . <
> chờ con trong bụng sổ ra , <
> ãm bồng , lau rửa , ấy là phận ta . <
> xưa nay làm phận đàn bà , <
> tới ngày sanh đẻ , như hoa trên cành . <
> hoa kia nở nhụy có chừng , <
> đàn bà chửa nghén thời đừng sợ chi , <
> 1055 . thú cầm là loại vô tri , <
> tới chừng chuyển bụng , mụ gì sửa cho ? <
> làm người chẳng biết so đo , <
> cứ toan theo mụ , rủi ro cho mình , <
> gẫm vật hóa hóa sinh sinh , <
> máy trời có sẵn trong mình người ta . <
> no ngày , khảm tháng đẻ ra , <
> mẹ con mạnh khỏe , thầy bà làm chi ? <
> miễn cho giữ nết đứng đi , <
> theo bề ăn ở , đừng khi thánh thần , <
> 1060 . dầu cho đẻ mấy mươi lần , <
> dễ hơn súc vật muôn phần , nào lo ? <
> <
> đây đà dứt việc hỏi phô , <
> đem nhau tới chốn phong đô tách vời . <
> ra đi tới cửa thứ mười , <
> lại gặp ba người quân dẫn đi xin . <
> họ hà dừng bước đứng nhìn , <
> một người hình dạng thật in ông mình . <
> hà năng chợt thấy hãi kinh , <
> vừa mừng vừa khóc thình linh nói ra : <
> 1065 . hỏi rằng : hà mậu cháu ta , <
> hỏi rằng : " hà mậu cháu ta , <
> ngày nay xuống chốn diêm la việc gì " <
> thưa rằng : " tìm đạo giu di , <
> xin cho rõ việc thị phi làm người " . <
> năng rằng : " chớ nói hổ ngươi , <
> một dòng kể đã năm đời tha bang . <
> tin lầm hai chữ thiên đàng , <
> bơ vơ đất mọi , lỡ làng công phu . <
> cho hay sự dĩ đáo đầu ; <
> chưa về cõi thọ ai hầu biết khôn . <
> 1070 . cao tằng tổ khảo các hồn , <
> bị con thiên cẩu đều chôn vào lòng . <
> nói ra , nước mắt ròng ròng , <
> nay còn thân cháu hãy mong tìm gì ? <
> nước tây ông đã trốn đi , <
> về đây lại mắc âm ty giam mình . <
> bấy lâu cầm ở ngục hình , <
> một mình chịu khổ , sự tình xiết bao , <
> đã không tiền bạc theo tao , <
> cũng không dòng họ người nào ở đây , <
> <
> 1075 . gặp nhau chưa hết tình bày , <
> tạo y quỉ sứ kéo ngay ra về . <
> rằng : mười giờ hết phải về , <
> dùng dằng đây nữa khó bề hồi dương , <
> nói thôi trở gót vội vàng , <
> họ hà , ông , cháu , hai đàng phân ly , <
> năng rằng : cháu hãy về đi ! <
> nói cùng các họ một khi cho tường . <
> thôi thôi bỏ đạo hòa lan , <
> sau dầu khỏi chó tây dương ăn hồn . <
> 1080 . khá mua vàng bạc đốt dồn , <
> cho ông ra khỏi cái phồn ăn xin " . <
> nói thôi hối cháu trở lên , <
> cám thương hà mậu chẳng quên mọi lời . <
> <
> thứ nầy đến chuyện trên đời , <
> dương từ , hà mậu , về nơi tiên đài . <
> lão nhan ở núi thiên thai , <
> ngồi chùa linh diệu , hôm mai đợi chờ . <
> đánh tay đã đủ mười giờ , <
> đốt phù làm phép , như xưa hoàn hồn , <
> 1085 . dương từ , hà mâu hai hồn , <
> thinh không tỉnh dậy , lạy tôn sư rồi , <
> họ hà thưa việc luân hồi , <
> rằng : " nay mới rõ đạo tôi tây tà , <
> ngàn năm trong cõi người ta , <
> đã đành một nỗi ông cha lầm đàng " <
> <
> thầy rằng : đã thấy rõ ràng . <
> ta phân gốc ngọn hai chàng đặng hay , <
> dương di ở nước phía tây , <
> ham đàng giàu có , chuộng bày khéo khôn . <
> dùng câu " cơ trí đa môn " <
> dầu muôn việc cũng máy khôn đua làm . <
> 1090 . lòng trời ghét thói gian tham , <
> sai con thiên cẩu xuống phàm làm ương . <
> liền năm theo nước tây dương , <
> ăn hồn cái lũ bội thường nghịch thiên . <
> lòng vua lo sợ khấn nguyền , <
> chiêm bao nằm thấy linh thiêng điềm thần . <
> rõ ràng một kẻ phụ nhân , <
> một người nam tử khỏa thân chịu hình . <
> nói ra mới biết tính danh , <
> " chúa trời , đức mẹ " tỏ tình khắp nơi . <
> 1095 . nói rằng chúa ở trên trời , <
> vì dân chịu tội , muôn đời nhờ an . <
> nương theo điểm ấy bày đàng , <
> mới kêu rằng đạo hòa lan phụng thờ . <
> từ theo đạo ấy đến giờ , <
> họa con thiên cẩu cũng nhờ ít ăn . <
> một năm cho nạp một lần , <
> trăm năm hồn hóa , làm phần nhương tai . <
> vua tây lo việc lâu dài , <
> hồn đâu cho đủ nạp hoài liền năm . <
> 1100 . cùng nhau toan chước lo thầm , <
> khiến người các nước đều lầm nghe va . <
> đặt lên các chức nhà cha , <
> cho đi dạy đạo gần xa phỉnh người . <
> bùa mê thuốc lú đổi đời , <
> lòng người đều mắc vào nơi tây tà . <
> sống thời kêu nó bằng cha , <
> thác thời lại bắt hồn ma đem về . <
> có hồn thuế nạp rất xuê , <
> nước tây mới đặng khỏi bề tai ương . <
> 1105 . chước khôn chẳng những một phương , <
> muốn gồm muôn nước theo đường làm tôi . <
> dân người về đạo tây rồi , <
> nước người tây lấy mấy hồi nhọc lo ! <
> khôn dầu tránh khỏi bẫy dò , <
> lại đem nha phiến bán cho hút ghiền . <
> nằm co , ôm ống nồi liền , <
> nào rồi toan chước đánh phiên , dẹp loàn " <
> họ hà nghe nói rõ ràng , <
> chạnh thương đời trước , hai hàng lụy rơi . <
> 1110 . họ dương quì lạy buông lời , <
> hỏi rằng : đạo phật ở đời tin chăng ? <
> tôn sư chúm chím cười rằng thói đời những mắc đạo xằng đua bơi , <
> từ xưa trời tách ra đời , <
> ba vua , năm đế , nối đời rất lâu . <
> từ ngày có phật đến sau , <
> đến đời ngũ quí hại nhau bời bời , <
> nên hư , gương ở các đời , <
> coi vào thời thấy , phải lời bàn chi ? <
> <
> 1115 . dương , hà , hai gã liền quì , <
> hỏi rằng : nho đạo dám bì tiên chăng ? <
> tôn sư thong thả đáp rằng : <
> đạo tiên cũng ở trong hằng đạo nho . <
> đạo tiên theo việc nhàn du , <
> dạo chơi non nước , chẳng cầu công danh . <
> đạo nho lo việc kinh dinh , <
> giúp trong nhà nước cho minh cương thường <
> tiên xưa ở chốn thơ đường , <
> một câu nho giáo , lòng càng chẳng quên , <
> 1120 . muốn theo tiên đạo cho bền , <
> phải tòng nho đạo mới nên phận mình , <
> hai người đều khá hồi trinh , <
> đạo nào làm phải mặc tình ráp theo , <
> <
> thưa rằng chút phận cheo leo , <
> non xanh , nước biếc , xin theo đạo thầy , <
> thầy rằng một cõi tiên nầy , <
> tiền duyên chưa dứt ở đây khó bề . <
> sao sao cũng phải trở về , <
> sửa sang nhà cửa trọn bề sẽ hay . <
> 1125 . hai người đồng tiếng thưa thầy , <
> rằng : xin ở lại vài ngày cõi tiên . <
> tôn sư hối lý tri niên , <
> dạy đem hai gã dạo miền thiên thai , <
> trải qua mấy chốn lâu đài , <
> coi thơ tiên cảnh tám bài , thú xưa . <
> <
> i . vịnh sĩ thú <
> long gồm kinh sử mấy mươi pho , <
> vàng ngọc nào hơn báu học trò ? <
> cây trái rừng nho ra sức hái , <
> lố gành biển thánh ráng công mò , <
> cẩm văn thêu dệt đời đời chuộng , <
> đạo vị trau giồi bữa bữa no , <
> gặp thuở mày xanh ngồi đọc sách <
> một nhà đều hưởng lộc trời cho . <
> <
> ii . vịnh nông thú <
> trải khi nắng hạ , lúc mưa thu , <
> cày cấy ghe phen sức dãi dầu , <
> cúi ngửa nương theo vài đám ruộng , <
> làm ăn giữ vốn mấy con trâu . <
> theo nghề hậu tắc nhà không đói , <
> chuyên việc mân phong nước chẳng sầu , <
> nhờ gặp mùa màng trời đất thuận , <
> năm trăm giống thóc một tay thâu . <
> <
> iii . vịnh y thú <
> một túi linh đan chẳng ráo hơi , <
> trong tay thường cứu mạng người đời . <
> năm mùi tánh dược ngày xem xét , <
> trăm trứng thang danh bữa đổi dời . <
> bịnh tới , chẳng câu người khó đói , <
> mạch coi , liền ngán kẻ ăn chơi <
> xưa lời quốc thủ khen rằng phải , <
> giúp sống dân ta trọn lẽ trời . <
> <
> iv . vịnh bốc thú <
> trải đời thường chuộng báu thi quy , <
> phưởng phất mùi hương chúa phục hy , <
> tám quẻ khai ra đường bí yếu , <
> sáu hào xây để máy u vi . <
> cát , hung , muôn việc vài lời đoán , <
> thời vận ngàn năm một lẽ suy . <
> bày vẽ tháp trời , hang đất đó , <
> những con mắt tục mấy người tri , <
> <
> v . vịnh công thú <
> hóa công máy móc ở đâu nà , <
> trăm thợ nhân gian mọc nảy ra , <
> sáu phủ đua làm nghề khéo léo , <
> năm hành sắm đủ của xây xa . <
> màu tuồng đơn kép theo hình vật , <
> mọi việc lâu mau mặc ý ta . <
> máy tạo trong tay nào có vụng , <
> chí lăm nên giống nước cùng nhà . <
> <
> vi . vịnh thương phú <
> một câu thế lợi mở muôn nguồn , <
> giàu khó theo người việc bán buôn <
> các chợ sanh tài trăm họ nhóm , <
> mấy ghe hóa trị bốn phương ruồng . <
> trái cân yến tử còn roi dấu , <
> quyển sổ đào công chẳng mất tuồng , <
> chờ giá một mai may gập vận , <
> ra vào biết mấy của ngàn muôn . <
> <
> vii . vịnh ngư thú <
> ai nói rằng nghề hạ bạc hư ? <
> chớ chê chài lưới thói bần xừ , <
> biếng theo ông lữ câu danh lợi , <
> sánh với thầy viên bói thủy ngư , <
> gánh cá giang hồ trăm chợ đủ , <
> chiếc thuyền phong nguyệt bốn mùa dư . <
> trọn nhờ lọc nước vui ngày tháng , <
> giềng mối trong tay giữ chặt khư . <
> <
> viii . vịnh tiều thú <
> thánh nhân còn gọi kẻ sô nghiêu , <
> người chớ nên khinh thói lão tiều , <
> ngày tháng nghinh ngang vài gánh củi , <
> núi non dọn vén một tay rìu , <
> lộc rừng cũng đủ bề hôm sớm , <
> nghề cũ nào lo vốn ít nhiều . <
> theo vận vui trời , nhờ cán búa , <
> mặc đời kiệt , trụ , mặc đời nghiêu . <
> <
> coi rồi tám thú thơ hay , <
> họ hà ngẫm nghĩ bèn day hỏi liền , <
> hỏi rằng : đây vốn cảnh tiên , <
> cớ sao chuộng thói theo miền phàm dân ? <
> 1130 . niên rằng : một gốc thiên dân , <
> người tiên sánh với phàm trần đâu xa . <
> từ trong tám thú trở ra , <
> việc đời rồi rảnh ấy là thần tiên , <
> <
> hai người theo lý tri niên <
> ở trong vân động kết nguyền đồng tâm , <
> ngày ngày thong thả ca ngâm , <
> cùng nhau vui thú quỳnh lâm , dao trì , <
> <
> lối nầy tới lối châu kỳ , <
> chạnh lòng nhớ bạn cố tri họ hà , <
> 1135 . liền năm liền tháng tới nhà , <
> hỏi thăm tin tức , lâu đà thon von . <
> liễu nương ở với hai con , <
> mượn người tìm khắp nước non mọi đàng . <
> long môn từ vắng mặt chàng , <
> tình nhà man mác , lòng nàng héo don . <
> lìa nhau đã tám năm tròn , <
> trông chồng đã mỏi , thấy con thêm sầu , <
> tuổi già mà lại hay đau , <
> tắt hơi khó nỗi ngồi lâu chờ chồng , <
> 1140 . châu kỳ thang thuốc giúp công , <
> số trời khôn cải , hết lòng thời thôi . <
> <
> liễu nương từ thuở thác rồi , <
> hai con tám tuổi , mồ côi nhà nghèo . <
> cậu , cô , ép uổng khiến theo , <
> đọc kinh xem lễ giữ lèo lái xưa . <
> tuyết , băng , lòng vốn chẳng ưa , <
> chị em giữ phận đẩy đưa tiếng người , <
> nói rằng : theo đạo năm đời , <
> trong khi nào thấy có lời chi hay , <
> 1145 . cha già đi mất lâu nay <
> đức bà , đức chúa thấy bày vẽ chi . <
> đọc kinh xem lễ làm gì ? <
> ơn cha chẳng đoái , còn ghi đạo nào ? <
> <
> cậu , cô , ghét tiếng cầu cao , <
> bỏ điều đói rách , lẽ nào trối thây ! <
> chị em hẩm hút qua ngày , <
> trời sanh trời dưỡng , xày xày cũng xong . <
> châu kỳ thấy cũng động lòng , <
> liền cho tiền gạo để phòng nuôi nhau . <
> 1150 . chị em bàn luận cùng nhau , <
> việc cha thuở trước họ châu nói liền . <
> rằng : cha theo lý tri niên , <
> đem đi tìm đạo cảnh tiên non bồng . <
> vả đây lên chốn non tùng , <
> đường đi hiểm trở , hầu mong cũng gần , <
> muốn cho đặng chữ " hiến thân " , <
> phải đi lên đó một lần cho hay . <
> tìm cha thời phải hỏi thầy , <
> mất còn cho hẳn , lòng nầy mới an , <
> <
> 1155 . chị em cơm nước sửa sang , <
> nhằm chừng tùng lãnh băng ngàn phăng phăng . <
> cám thương xuân tuyết , thu băng , <
> tuổi còn thơ ấu , nhọc nhằn xiết bao ! <
> tìm cha nên chốn non cao , <
> kể nào thú dữ , màng nào thảnh thơi . <
> chị em đi quá nửa ngày , <
> hỏi thăm chẳng thấy , trở quày lộn ra , <
> hai bên cây đá giao hòa , <
> trong non nào thấy cửa nhà chi đâu , <
> 1160 . đường chim dấu thỏ , luôn nhau , <
> chị em ngơ ngẩn khôn cầu đường ra , <
> non đoài bóng ác hầu tà , <
> cùng nhau lần bước đi qua thạch bàn . <
> thạch bàn lại có khe ngang , <
> mở cơm ăn uống , rồi toan hỏi người . <
> dưới chân đau mỏi khôn dời , <
> cùng nhau lẩn thẩn , phút trời hoàng hôn . <
> khóc than tiếng dậy như cồn , <
> kêu rằng : cha hỡi ! linh hồn ở đâu ? <
> 1165 . chứa chan muôn thảm ngàn sầu , <
> hai con sống thác , ai hầu biết cho ? <
> dắt nhau lên đá nằm co , <
> khóc rồi lại ngủ , biết lo phương gì . <
> <
> non cao cây cối rậm rì , <
> nằm queo lại ngủ , gặp kỳ đêm đông . <
> thương thay ! sương tuyết lạnh lùng , <
> năm canh đá gối , sương mùng , xiết bao ! <
> bóng trăng vừa thấy lên cao , <
> một bầy thỏ bạch nhảy vào mừng vui . <
> 1170 . nằm khoanh trên đá nối đuôi , <
> bao nhiêu sương tuyết , lông chùi sạch trơn . <
> đêm đông hơi ngáy tợ đờn , <
> chị em giấc ngủ nhờ ơn đăng bền , <
> vầng ô vừa lố bóng lên , <
> giựt mình trực thấy , thỏ bên nhảy liền , <
> ngày sau việc ấy sách biên : <
> tướng tinh mộng nguyệt ; kết duyên dương hà . <
> mặt trời vừa lố sáng ra , <
> chị em lòng đói , xót xa phận mình . <
> 1175 . chim đâu bay tới thình lình , <
> xanh lông , đỏ mỏ như hình sơn son . <
> đậu trên đầu đá hai con , <
> trái đào , mỏ gắp quăng lòn xuống cho . <
> chị em cầm ngửi thơm tho , <
> nhờ ăn đào ấy , đặng no tấm lòng . <
> chưa hay đi đặng cùng không , <
> đoạn sau mới biết cùng , thông , mọi đàng . <
> <
> thứ này tới chuyện tấn vương , <
> sửa sang nhà nước , bốn phương vững vàng . <
> 1180 . buổi chầu đông mặt bá quan , <
> hai bên văn võ đều bàn việc dân . <
> có quan bảo giá họ tần , <
> quì dâng lời sớ ở phần dự châu . <
> tấn vương xem thấy lòng sầu , <
> mới hay một trấn dự châu mất mùa . <
> phán rằng : nghiêu , thuấn , làm vua , <
> chín năm nước lụt mà mùa chẳng hư ; <
> vì lòng lo sợ có dư , <
> phải toan chữ " đức " đặng trừ chữ " tai " . <
> 1185 . ngày nay châu dự cõi ngoài , <
> muôn dân đói khó , nào ai đỡ đần ! <
> tần khanh trước bệ liền tâu : <
> xin đi kinh lược dự châu một lần . <
> trước là chẩn thải muôn dân , <
> sau răn quan lại , khỏi phần gian tham . <
> tấn vương y tấu cho làm , <
> phê rằng : " thay trẫm , đông nam tuần hành " . <
> <
> tần khanh phụng chỉ triều đình , <
> thối triều sắm sửa , giàn binh mã rồi , <
> 1190 . về dinh tạm nghỉ một hồi , <
> phu nhân liền đặt lễ bồi xin đưa . <
> thưa rằng : cám nỗi dây dưa , <
> đoái câu " lân chỉ " , nhà chưa phỉ nguyền <
> nay ông vâng lịnh tuần biên , <
> ra ơn , làm phước , cầu duyên phận mình . <
> hoặc là trời chút thương tình , <
> sớm cho đặng chữ minh linh nối dòng . <
> miễn là nối nghiệp cho ông , <
> tôi , phần liễu yếu dám trông lẽ gì ! <
> <
> 1195 . tần khanh từ giã ra đi , <
> rần rần xe ngựa một khi đăng trình . <
> ngưỡng chiêm kỳ , cổ , nghiêm minh : <
> trải qua các trấn , sanh linh đều mừng . <
> đua nhau rượu thịt đem dâng , <
> đốt hương , đội trạng , tưng bừng xã thôn . <
> <
> mười ngày tới huyện long môn , <
> xảy vừa gặp lúc hoàng hôn bóng vầy . <
> huyện đường xin rước vào đây , <
> truyền quân tạm nghỉ rạng ngày sẽ đi . <
> 1200 . đêm đông tiếng trống trì tri <
> bóng trăng thấp thoáng trúc ly lối vào <
> tần khanh nằm thấy chiêm bao , <
> hai con thỏ bạch nhảy vào trong tay , <
> giựt mình bèn thức dậy ngay , <
> ngồi bàn chưa rõ điềm nầy cát , hung . <
> phút đâu trời đã hừng đông , <
> đòi quan tri huyện , hỏi trong dân tình , <
> chỗ nào oan khúc cho minh , <
> chỗ nào non nước anh linh cho tường , <
> 1205 . huyện quan bày vẽ mọi đường , <
> rằng : non tùng có nhiều phương , thú cầm . <
> nghĩ trong điều ấy nghi thầm , <
> truyền ra một lịnh : sơn lâm liệp điền . <
> huyện quan sắm việc săn liền , <
> đem đi lên chốn sơn xuyên giải buồn . <
> truyền quân vác lưới , chiêu muông , <
> nhắm chừng tùng lãnh , đi ruồng vào săn . <
> non xanh cây mọc giăng giăng , <
> hươu nai , dấu đá lấy ngăn chật đàng . <
> 1210 . trải qua vừa tới thạch bàn , <
> hai con thỏ bạch bên đàng nhảy đi , <
> tần khanh xem thấy lòng nghi , <
> truyền quân bốn dấu , lưới vây tư bề . <
> tìm theo tới chốn hoàng khê , <
> thấy hai gái trẻ nằm kề ngủ trưa . <
> quân hầu chưa kịp lời thưa , <
> tần khanh bước tới thấy vừa lòng thương . <
> nói rằng : điềm mộng mơ màng , <
> thật trời cho lão gặp đàng minh linh . <
> 1215 . giã ơn non nước thần linh , <
> đi săn không thú , đã đành gặp con . <
> bèn kêu thức dậy hỏi đon , <
> việc chi dám tới núi non chốn này ? <
> tuyết , băng thức dậy mới hay , <
> cúi đầu bèn lạy , tỏ bày đầu đuôi . <
> thưa rằng lỡ bước tới , lui , <
> đói lòng nhờ có chim nuôi ba ngày , <
> tần khanh nghe rất mừng thay , <
> con ai khéo đẻ , mặt mày tốt tươi . <
> 1220 . lịnh truyền bãi việc săn chơi , <
> đem hai gái ấy về nơi huyện đường . <
> <
> tần khanh ngồi giữa huyện đường , <
> đòi ra han hỏi họ đương việc nhà . <
> hỏi rằng hai trẻ tìm cha , <
> rằng ai vẽ ngõ chỉ nhà cho đi ? <
> mới thưa rằng : có danh y , <
> bạn cùng thân phụ , châu kỳ là tên . <
> tần khanh đòi họ châu liền , <
> cùng là cô bác ở bên họ hà . <
> 1225 . tần khanh hỏi việc họ hà , <
> châu kỳ gốc ngọn thưa qua rõ ràng . <
> tần khanh mới rõ lòng vàng , <
> khen rằng : bỏ đạo hòa lan phải rồi . <
> cho hay gà , hạc , khác ngôi , <
> cây hiền , trái báu , biết mùi , mấy ai ? <
> bà con nội ngoại vừa hai , <
> chớ rằng ai dại , trách tay các người ! <
> tuyết , băng là gái thờ trời , <
> ta xin nuôi lấy , cải đời theo ta , <
> 1230 . châu kỳ quỳ lạy trở ra , <
> họ hàng nghe nói , trẻ già đều ưng . <
> <
> tuyết , băng , thay áo , đổi quần . <
> phận làm dưỡng tử , lễ dâng lạy rồi . <
> tần khanh sai kẻ tống hồi , <
> phu nhân mừng đặng con nuôi trong nhà , <
> ấp yêu như ngọc , như ngà , <
> dạy bề đức hạnh , nết na thêm nhuần , <
> xuê xang cốt cách mười phần , <
> họ hà cải lại họ tần , rất vinh . | Hồi 04 | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
1235 . tuyết , băng nay đã yên mình , <
> ở nơi công phủ , theo tình phu nhân . <
> tần khanh xe ngựa rần rần , <
> từ nơi huyện ấy , trông chừng dự châu . <
> các quan lại , tới bữa hầu , <
> tờ chương , tờ biểu , bày tâu nhộn nhàng . <
> tần khanh khiến mở cho tường , <
> đặng cho lúa gạo , cứu hoang muôn nhà . <
> nhớ ơn chẩn thải chư gia , <
> một châu trăm họ , trẻ , già , đều vui . <
> <
> 1240 . sửa sang sáu tháng yên rồi , <
> giã từ châu dự , phản hồi tấn kinh . <
> tần khanh bái yết triều đình , <
> tấn vương phán hỏi dân tình khắp nơi . <
> phán rằng : ta nối ngôi trời , <
> gẫm mình ít đức , trị đời chẳng an . <
> dự châu trời xuống tai nàn . <
> cứu dân một cõi , nhờ chàng tần khanh . <
> công cao quyền trọng , đã đành . <
> chức quan tổng trấn sẵn đành phong ngươi . <
> 1245 . hà đông là cõi tốt tươi , <
> bảy châu , chín quận , nhiều người ăn chơi . <
> nấy ngươi thay mặt đổi lời , <
> ra ngồi trấn ấy , trị đời chăn dân . <
> <
> tấn vương lòng rất ân cần , <
> yến diên thết đãi , quân thần đưa nhau , <
> tần khanh xuống bệ khấn đầu , <
> tạ vua , lãnh chỉ , thối chầu sửa sang . <
> về dinh sắm sửa hành trang , <
> đều đem nha lệ lên đàng hà đông . <
> <
> 1250 . mười ngày tới huyện hà đông , <
> các quan , xa giá , hội đồng tiếp nghinh . <
> rước ông tổng trấn vào thành , <
> muôn dân nườm nượp đều tranh tới mừng . <
> long môn huyện ấy ở gần , <
> nam khang huyện ấy ở gần hà đông . <
> tần khanh trấn thủ ải đồng , <
> chánh ra bủa khắp , ngoài trong vững vàng . <
> mấy câu gia huấn rõ rằng , <
> nuôi con gái ngọc , dung nhan khác thường . <
> 1255 . phu nhân lòng rất yêu đương , <
> lại cho học chữ cho tường xưa nay . <
> tuyết , băng hai gái xinh thay ! <
> đã thông kinh sử liền ngày ngâm nga . <
> tiếng thơm ngày một đồn xa , <
> chúng đều khen ngợi họ hà phước to , <
> tuy là hoa có thơm tho , <
> vườn xuân còn đóng , chưa lò gió đông . <
> <
> nói rồi việc ở cửa công , <
> đây bèn kể chuyện vợ chồng họ dương . <
> 1260 . dương từ , từ thuở ly hương , <
> một mình đỗ thị náu nương quê nhà . <
> nuôi hai con thuở lên ba , <
> đến nay năm tuổi , trong nhà nghèo thêm . <
> đỗ nương canh cửi nghề , êm . <
> bữa đi gặt mướn còn hềm thiếu ăn . <
> dương trân , dương bửu hai thằng , <
> tuổi còn thơ ấu , nhọc nhằn xiết bao . <
> bà con bên nội lãng xao , <
> đồng tiền bát gạo , thấy nào giúp đâu . <
> 1265 . anh em nay vũng , mai bàu , <
> hái rau bắt ốc , nuôi nhau năm dài . <
> đỗ nương có một em trai , <
> tên là đỗ khoái , tuổi ngoài năm mươi . <
> cũng trang tiểu phú trong đời , <
> nhà nuôi lục súc chuộng lời , bán buôn , <
> ngày nay rảnh việc ngồi buồn , <
> chạnh lòng nhớ chị , bỗng tuôn lệ dầm <
> nhớ thôi nghĩ lại tủi thầm , <
> chị ta nào khác đàn cầm đứt dây . <
> 1270 . cám thương hai cháu thơ ngây , <
> trong nhà bần bạc buổi nầy nhờ ai ? <
> anh đà theo phật như lai , <
> gia đinh ấm , lạnh , đoái hoài chi đâu . <
> nói thôi chẳng xiết dạ sầu , <
> đi qua nhà chị ngõ hầu viếng thăm . <
> đỗ nương mừng thấy em thăm . <
> mừng rồi lại khóc đầm đầm lệ sa . <
> em dầu đoái tấm thân ta , <
> ruộng hoang vườn rậm , cửa nhà quạnh hiu . <
> 1275 . ruột gan khô héo mấy chiều , <
> nỗi duyên , nỗi phận , nghĩ nhiều bề đau , <
> vợ chồng kết tóc cùng nhau , <
> trăm năm một hội , nghèo giàu cùng theo . <
> hay đây tuổi phận bọt bèo , <
> lại mang lấy tiếng ở lều vọng phu . <
> quản bao một chiếc bách châu , <
> linh đinh trong vực , mặc dầu gió mưa . <
> cám thương hai trẻ dây dưa , <
> tuổi còn thơ ấu , vóc chưa nên người . <
> 1280 . cứ quen theo thói ăn chơi , <
> những điều khôn dại ở đời cậy ai . <
> <
> nghe thôi đỗ khoái than dài , <
> nói rằng : chị chớ trông hoài uổng công . <
> chị thời mang tiếng có chồng , <
> gặp khi mưa nắng cậy cùng người ta . <
> cháu thời mang tiếng có cha , <
> hôm mai lo liệu như gà mồ côi . <
> oan gia anh trốn nợ rồi , <
> chị già , cháu dại , còn ngồi trông chi ? <
> 1285 . ở đây ít kẻ yêu vì , <
> hãy theo bên ngoại đỡ khi nghiêng nghèo . <
> <
> đỗ nương lo việc nghiêng nghèo , <
> mẹ con sửa soạn ngỏ theo đặng nhờ . <
> hai thằng trân , bửu còn khờ , <
> ăn rồi tìm chốn bụi bờ đi chơi . <
> ở vừa đặng nửa năm trời , <
> đỗ nương thấy vậy , buông lời nói ra : <
> heo , dê , gà , vịt , trong nhà , <
> coi dùm cho cậu , hơn là chơi không . <
> 1290 . khoái rằng : chị đã có lòng , <
> dạy con biết việc để phòng đỡ thân . <
> xưa nay người ở trong trần , <
> nhỏ phần việc nhỏ , lớn phần việc to . <
> làm ăn lớn nhỏ đều lo , <
> trước ra sức nhọc , sau lo bụng mình , <
> <
> đỗ nương phận khó đã đành , <
> hai con no đói rách lành có em , <
> một bề ăn ở đặng êm , <
> trong nhà dê , ngỗng , càng thêm đẻ lời . <
> 1295 . anh em trân , bửu hết chơi , <
> em thời chăn ngỗng , anh thời chăn dê , <
> sớm đi thời tối lại về , <
> bầy nào theo nấy , chớ hề lộn nhau , <
> đỗ nương ngó thấy thêm sầu , <
> chạnh lòng nhớ bạn , giòng châu đượm nhuần . <
> than rằng : chàng hỡi dương quân ! <
> muốn tu còn nối gót lân làm gì ? <
> dầu cho nên phật từ bi , <
> nỡ nào ngồi ngó hài nhi nỗi nầy ! <
> 1300 . phải chi con có cha đây , <
> sắm cho ăn học , theo thầy văn chương . <
> <
> người nhà nghe nói liền thương , <
> thưa cùng đỗ khoái đặng tường cơ quan . <
> khoái rằng : chị chớ thở than , <
> lòng em cũng đã thầm toan việc đời . <
> ngỗng , dê , đặng mấy mươi lời ? <
> một cây hoa bút dưới trời , vinh hơn . <
> chí nguyền nuôi cháu làm ơn , <
> giúp nên cho chị , chẳng sờn lòng đâu , <
> 1305 . cháu nay mới sáu tuổi đầu , <
> chờ nên tám tuổi sẽ âu học hành . <
> từ đây hai gã tiều sanh , <
> theo bề dê , ngỗng , phận đành nuôi chăn , <
> sớm trưa tìm chỗ cho ăn , <
> rủ con nít lại nhiều thằng , xúm chơi . <
> châu khê là cảnh tốt tươi , <
> ở vùng non nước nhiều nơi linh thần , <
> thuở xưa lập miễu hà phần , <
> thờ ông giáo thọ ở gần châu khê . <
> 1310 . trời chiều hai gã đi về , <
> nghe ai đọc sách , tiếng kề miếu môn , <
> hai thằng tuy nhỏ mà khôn . <
> tìm vào trong miễu thấy tôn sư ngồi . <
> vội vàng quì gối lạy rồi , <
> thưa rằng : xin dạy hai tôi học hành , <
> tôn sư khi ấy hiện hình , <
> trao cho quyển sách văn minh vỡ lòng <
> dạy rằng hai gã coi chung , <
> việc trong kim cổ sẵn dùng nhiều nơi , <
> 1315 . thánh xưa hiền trước để lời , <
> phò vua , giúp nước , sửa đời , dạy dân . <
> học cho biết lẽ quân thần , <
> biết phần phụ tử , biết phần hiếu trung . <
> dặn dò tua khá thìn lòng , <
> chớ tham của hoạnh , đừng mong thói tà . <
> nhiều người theo đạo nho ta , <
> tiếng đồn hay chữ , vậy mà làm nhăng . <
> bởi vì không xét lòng hằng , <
> bỏ quên gốc cội , theo phăn ngọn ngành , <
> 1320 . giàu nghèo có số trời sanh , <
> trau mình giữ thẳng làm lành mới nên . <
> hai con chử dạ cho bền , <
> một câu " minh đức " chớ quên thơ nầy . <
> <
> minh đức thi : <
> trên là quan trưởng dưới là dân , <
> giữ tấm lòng lành , rảnh thấm thân . <
> đi học phải toan tìm cội đức , <
> đặng thời chớ khá dứt nguồn ân , <
> bốn mùa đông rạng đều theo số , <
> trăm họ giàu nghèo cũng có phần . <
> xin giữ lòng hằng , dè việc quấy , <
> một câu phúc họa , để trời cân . <
> <
> 1322 . dương trân , dương bửu từ đây , <
> chịu thầy cho sách , liền xây trở về . <
> bữa đi chăn ngỗng chăn dê , <
> sách đem theo học , chẳng hề chơi hoang . <
> thường ra sơn cốc bên đường , <
> bẻ cây tập viết bốn dường chữ xưa , <
> 1325 . ngày liền vào miễu hỏi thưa , <
> mấy câu chữ mắc , lý chưa đặng rành . <
> học hành mình biết cho mình , <
> mẹ già cùng cậu sự tình nào hay . <
> <
> phút đâu hơn một năm chầy , <
> tôn sư điển ấy hết bày vẽ chi , <
> lần hồi ngày tháng qua đi , <
> vừa nên tám tuổi , gặp kỳ trùng dương , <
> người xưa gặp tiết trùng dương , <
> đều lên kiếm núi , lánh đường họa tai . <
> 1330 . có thày dạy học cao tài , <
> tên là trình kiệt ở ngoài hạc lâu . <
> làm người ở ẩn khôn cầu , <
> gió trăng vui thú , công hầu mặc ai . <
> thường đi non nước chơi hoài , <
> đôi ba chén rượu , một vài câu thi . <
> <
> thơ rằng : <
> cảnh xuân cho mát mấy mươi đều . <
> gấm nhiễu văn người phải gắng theo . <
> luôn tháng ngày châu tin phụng gáy , <
> buồn non nước tống tiếng quyên kêu , <
> nhà nho leo lét công đèn lửa , <
> biển thánh linh đinh phận bọt bèo . <
> ôm đạo một lòng trời đất thấy , <
> luống vì bầy trẻ dựng làm nêu . <
> <
> than rằng : sanh chẳng gặp thì , <
> phải cam ở dưới cán kỳ tư văn . <
> một lòng giữ mối đạo hằng . <
> trau lời thế giáo , cằm dằn nhân luân . <
> <
> 1335 . phút đâu gặp bữa thanh thần , <
> thật ngày trùng cửu , là phần cuối thu . <
> đem bầy trò nhỏ ngao du , <
> tới non cẩm thạch , ở dầu châu khê . <
> nghỉ xem phong cảnh ra đề , <
> thấy hai ông lão ngồi kề trên non . <
> lại xem bên bến suối son , <
> thấy bầy hươu chạy như tuồng binh đi . <
> ra hai câu đối nên kỳ , <
> các trò ngơ ngáo , đáp chi xong lời . <
> 1340 . xúm nhau đương nghĩ đối chơi , <
> phút đâu trân , bửu , đến nơi xem tường . <
> trân rằng : câu đối cũng thường , <
> tôi xin đáp lại coi dường sức nao . <
> <
> tôn sư xuất đối đề : <
> chữ " mao " , chữ " điệt " . <
> hai ông lão tử ngồi trên . <
> dương trân đáp đối đề : <
> đàn sắt , đàn cầm . <
> bốn kẻ vương tôn đứng trước , <
> dương trân đối một câu rồi , <
> lại thêm dương bửu đối bồi một câu , <
> <
> tôn sư xuất đối đề : <
> hùng hổ tỳ hưu , <
> nhà tướng rằng muôn đội . <
> dương bửu đáp đối đề : <
> long lân quy phụng , <
> nước vua gọi là bốn linh . <
> <
> 1342 . thầy trình thấy đối nên kinh , <
> khen cho hai gã tiểu sinh thần đồng . <
> thầy bèn gạn hỏi thủy chung , <
> liền theo hai gã thẳng xông về nhà . <
> <
> anh em trân , bửu về nhà , <
> thưa cùng cậu , mẹ , đều ra mừng thầy , <
> 1345 . cùng nhau chuyện vãn tỏ bày , <
> rượu cơm thiết đãi , trọn ngày vầy vui . <
> người trong làng xóm tới lui , <
> mới hay họ đỗ có nuôi thần đồng , <
> thầy rằng : nay dám bày lòng , <
> xin nuôi hai trẻ theo dòng nho gia , <
> hạc lầu về ở cùng ta , <
> học cho biết đạo ngỏ ra giúp đời <
> đỗ nương , đỗ khoái vâng lời , <
> đành cho hai trẻ theo nơi hạc lầu . <
> <
> 1350 . hạc lầu là chốn nho lưu , <
> ra công mài ngọc lưu cầu vẽ văn , <
> anh em trân , bửu hai thằng , <
> nay đà khỏi việc nhọc nhằn ngỗng , dê . <
> theo thầy trình kiệt ra về , <
> đua nhau gắng sức học nghề văn chương , <
> hôm mai ở chốn thơ đường , <
> bao nhiêu sĩ tử đều nhường ngôi trên . <
> nói ra thơ phú liền nên , <
> sách coi qua mắt , chẳng quên câu nào . <
> 1355 . cho hay tuổi nhỏ tài cao , <
> thông minh hẳn có trời trao tánh tình , <
> đến khi đọc sách thi kinh , <
> " lục nga " thơ ấy động tình xiết bao . <
> nhớ câu chín chữ cù lao , <
> công ơn cha mẹ no nao đặng đền . <
> chạnh lòng buông tiếng khóc lên . <
> giòng châu lai láng thấm trên đất dày . <
> <
> anh em bái tạ ơn thầy , <
> trở về viếng mẹ chầy ngày cách xa . <
> 1360 . nàng rằng : mừng thấy con ta , <
> bấy lâu thương nhớ mình già thêm suy , <
> kể từ hai trẻ ra đi , <
> ba năm học đạo , biết gì cùng không ? <
> mẹ già mòn mỏi lòng trông , <
> nương lều , dựa cửa , bỏ công tháng ngày . <
> thơ rằng : đạo thánh kể bày : <
> làm con thảo thuận tiếng hay xa đồn . <
> thường xem trong sách thánh môn , <
> hai mươi bốn thảo mới tròn người hay . <
> 1365 . ngưỡng trông trời rộng đất dày , <
> ơn cha , nghĩa mẹ , sánh tày lưỡng nghi . <
> ấu thơ còn chửa biết gì , <
> lớn khôn lòng rất yêu vì hai thân , <
> ngày xưa trong miễu hà phần , <
> hai con hỏi việc phụ thân đã rồi . <
> hiềm vì non nước xa xôi , <
> phận nhà khó đói ngùi ngùi khôn đi . <
> bây giờ nhờ có cậu đây , <
> con xin lên chốn am mây hỏi tìm . <
> 1370 . đỗ nương nghe mấy lời êm , <
> mày châu , mặt ủ , lại thêm buồn lòng . <
> than rằng mình những luống trông , <
> thấy con mà lại thấy chồng ở đâu ! <
> am mây dấu tích đã lâu , <
> mất còn hai lẽ ai hầu thông tin ! <
> hai con dạ đã lâm đền , <
> biết bao giờ đặng mặt nhìn thấy cha . <
> nói thôi nước mắt nhỏ sa , <
> anh em trân , bửu , đều hòa khóc than ! <
> 1375 . thưa rằng : mẹ hãy tạm an , <
> hai con mai sẽ lên đàng am mây . <
> đỗ nương lòng cũng ưng vầy , <
> sắm ăn cho trẻ phen nầy tầm cha . <
> <
> am vân đường sá cách xa , <
> cảnh chùa thầy lộc , tên va sãi mầm . <
> anh em trân , bửu tới tầm , <
> hỏi thăm tên họ , sãi mầm chỉ ngay : <
> nói rằng : là tám năm nay , <
> thiện trai thầy ấy chơi mây quên về . <
> 1380 . thuở đi có chuỗi bồ đề <
> lâu nay chẳng biết cầm về tay ai . <
> hỏi rằng : hòa thượng là ai ? <
> đáp rằng : cũng đã theo ngoài phương tây . <
> hỏi : ai thầy cả ở đây ? <
> đáp rằng : vốn thật mầm nầy chớ ai <
> bây là con nít nhà ai ? <
> khéo đem chuyện cũ hỏi hoài chẳng thôi . <
> chùa nầy không chuối không xôi , <
> không mang dầu cúng , còn rồi nói chi ! <
> 1385 . anh em khôn xiết sầu bi , <
> dạo coi bàn phật một khi khuây lòng . <
> thấy chùa thờ bức tượng ông , <
> nhện giăng , bụi đóng , kệ không hương đèn . <
> anh em thấy tượng liền khen , <
> khen rồi lại cảm , hiệp bèn làm thơ , <
> cùng nhau xướng họa một giờ , <
> tặng ông quan đế bài thơ khen rằng : <
> <
> tặng quan đế : <
> tấm lòng ngay chúa thấu trời cao , <
> năm ải khôn ngừa một lưỡi đao . <
> núi đất ba lời gìn nghĩa hán , <
> sông vàng hai trận trả ơn tào . <
> quyển kinh bát loạn tay nào mỏi , <
> ngọ đuốc phò nguy gió chẳng xao . <
> phải thuở kinh châu ngồi giữ chặt , <
> ngụy , ngô hai nước biết nài sao ? <
> <
> ngâm rồi bèn lấy cục than , <
> viết vào tấm vách rõ ràng tám câu <
> 1390 . anh em trước án khấu đầu , <
> lạy ông quan hầu , lui gót trở ra . <
> đem nhau vội vã về nhà , <
> thưa với mẹ già , đặng rõ nguồn cơn <
> nàng rằng : tấc dạ keo sơn , <
> thấy con lại nhớ công ơn của chồng . <
> tưởng là tách dặm non sông , <
> am vân hôm sớm ra công tu hành , <
> hay đâu còn nỗi lưu linh . <
> trời dài đất rộng , một mình bơ vơ . <
> 1395 . xiết bao khe suối , bụi bờ , <
> nắm xương già rụi , biết nhờ ai hang ? <
> khóc thôi dùng lễ để tang , <
> mẹ con chịu phục cho chàng họ dương . <
> <
> lần hồi ở chốn quê hương , <
> anh em trân , bửu theo phương học hành . <
> tiếng hay đâu cũng biết danh , <
> tuổi vừa hai tám , tài anh khác thường . <
> xảy nghe trên huyện nam khương , <
> tờ đòi sĩ tử tựu trường phú thi . <
> 1400 . bao nhiêu chúng bạn đều đi , <
> anh em giành thứ nhất nhì đậu cao . <
> về nhà sắm sửa níp , bao , <
> lên hà đông trấn đặng vào thu vi , <
> hai chàng cất gánh ra đi , <
> nửa đường xảy gặp trò thi trở về . <
> nói rằng có bản treo đề , <
> rao cho sĩ tử trở về khoa sau <
> ngày nay có giặc tây châu , <
> lịnh sai quân trấn , lo âu giẹp loàn , <
> 1405 . học trò ai nấy đều than : <
> ba năm một hội , lỡ làng công phu , <
> <
> xảy về đương lúc sơ thu , <
> đi đường thấy cảnh dạ sầu nào nguôi ! <
> khắp nơi bờ cõi ngậm ngùi , <
> gió tây dìu dặt mấy mùi kỳ hoa . <
> lá cây vàng rụng giơ chà , <
> chim kêu déo dắt người xa thêm sầu , <
> hai chàng nghĩ việc trước sau , <
> về đường phân nói cùng nhau mấy lời , <
> 1410 . trân rằng : hổ đứng dưới trời , <
> phận làm nhân tử ở đời chẳng may , <
> cha thời sống thác nào hay , <
> mẹ thời già yếu , liền ngày ngồi trông . <
> tưởng là đèn sách nên công , <
> sớm cho gặp hội mây rồng hiển vang . <
> hay đâu gặp buổi ly loàn , <
> lỡ bề báo hiếu , lỡ đàng lập thân , <
> luận theo trong cõi phàm trần , <
> ngọc lành chờ giá , biết phần ai mua ? <
> 1415 . sau dầu đặng lộc nhà vua , <
> xuân huyên chếch mác , se sua ai nhờ ? <
> bửu rằng : danh lợi phỉnh phờ , <
> ví như hình vẽ khó đo lòng trời , <
> trời tây khó nỗi vị lòng <
> ngày xuân nhặt thúc như vòng én mau , <
> thương thay mẹ đã bạc đầu ! <
> chưa hay bóng xế nhành dâu buổi nào ! <
> không nhà , không cửa , nài sao ? <
> chịu ơn nghĩa cậu biết bao giờ rồi . <
> 1420 . tình người ở bạc như vôi , <
> mấy ai biết đạo tài bồi lấy nhau , <
> ta dầu tốt báu như châu , <
> về nơi đáy biển , ai hầu biết cho ! <
> <
> anh em tỏ tấm lòng lo , <
> xảy đà gần đến bến đò sông tương , <
> thấy tòa cổ miếu bên đường , <
> cây cao , bóng mát , vách tường phấn tô , <
> cùng nhau tránh nắng bước vô , <
> trước sân thấy có một hồ hoa sen , <
> 1425 . một hồ sen nở lõa bè , <
> đóa đua nở nhụy , đóa chen ngậm cười . <
> trân rằng : cảnh khéo trêu ngươi , <
> gẫm hoa sen nọ giống người tài hoa , <
> ta nghe sen nở bông ra , <
> sớm : là mùa hạ ; muộn : là mùa thu , <
> hỡi ôi ! sen chẳng gặp chầu <
> muộn , dầu trổ tốt , ai hầu khen chi ? <
> hai chàng làm một bài thi , <
> vịnh hoa sen muộn , ngụ suy việc mình , <
> <
> vịnh thu liên : <
> sen hỡi là sen ! tiếng chẳng hèn <
> thấy sen lỡ vận tiếc cho sen <
> ngậm cười trước hạ : hèn cũng thưởng , <
> đua nở mùa thu : tốt mấy khen ? <
> gương mặt bất phàm đâu biết đặng , <
> bèo tai vô dụng gọi rằng quen . <
> phải mà sanh gặp nơi tiên cảnh , <
> lá rộng cao che khắp các bèn . <
> <
> 1430 . anh em họa sướng thơ rồi , <
> viết vô trong vách tô vôi rõ ràng . <
> sau thơ , lạc khoản hai hàng , <
> một hàng quê quán , một hàng tánh danh . <
> đem nhau trở lại gia đình , <
> nhờ cậu nuôi mình , chờ đợi khoa sau , <
> <
> lối nầy tới chuyện tây châu , <
> có người vương phục lòng âu phản thần . <
> riêng cầu bên nước nữ chân , <
> đem quân mọi rợ đánh phần hà đông . <
> 1435 . tần khanh làm chức nguyên nhung . <
> ra ngăn vương phục , đánh cùng nữ chân . <
> giặc hung , oai thế lẫy lừng , <
> nguyên nhung đánh giẹp đã gần hai đông , <
> đánh rồi lũ kiến , chòm ong , <
> tây châu một cõi lặng trong như tờ , <
> ải lang vắng khói như xưa , <
> nguyên nhung binh mã về bờ cõi châu . <
> quân đi tới rừng tương châu , <
> tới tòa cổ miếu gặp chầu mưa đông . <
> 1440 . đóng quân vào nghỉ miếu trung , <
> chờ trời tạnh ráo sẽ mong kéo về . <
> <
> tần khanh ngồi ngó tư bề , <
> thấy trên vách phấn có đề " thơ sen " . <
> xem qua thơ ấy liền khen , <
> khiến đem bút mực , đọc bèn sao qua . <
> nói rằng : trời đất khiến ta , <
> gặp trang tài sĩ sớm hòa nghĩa thân , <
> nhớ nay xuân tuyết , thu băng , <
> tuổi vừa hai bảy , vừa chừng đào yêu , <
> 1445 . đà nên lập lớp thước kiều , <
> giàn binh xạ tước , ngỏ chiêu anh tài . <
> sao cho xứng gái , xứng trai , <
> chữ tài , chữ sắc , sánh hai đôi lành . <
> <
> nói rồi , lịnh dạy kéo binh , <
> xếp thơ bỏ hộp , về thành hà đông . <
> đãi đằng tướng sĩ đã xong , <
> về dinh ngồi nghĩ lại trong việc nhà . <
> tây châu từ thuở kéo ra , <
> phu nhân có nghén đặng ba tháng rồi . <
> 1450 . nay về con đã biết ngồi , <
> thật trời thên phước còn roi họ tần , <
> bèn đem chuyện ở miếu thần , <
> cùng " thơ sen " ấy tố trần phu nhân , <
> nói rằng : hai gái tuyết , băng ; <
> đã thông chữ nghĩa , lại nhuần nết na , <
> người xưa muốn tính việc nhà , <
> thấy người văn học , mới là xứng đôi , <
> bấy lâu giặc giã chưa rồi , <
> những lo sĩ tử bỏ nơi học trường <
> 1455 . ai dè bên huyện nam khương , <
> có hai sĩ tử họ dương tài tình . <
> muốn cho nên việc con mình , <
> phải đòi phủ huyện , hỏi minh việc chàng , <
> <
> may đâu có huyện nam khương , <
> tên trần đoan , tới dân chương mừng hầu , <
> mừng cho chín huyện , bảy châu , <
> ở an lạc nghiệp đọc câu thăng bình , <
> tần khanh ngồi chốn hậu dinh , <
> đòi vào han hỏi sự tình họ dương . <
> 1460 . trần đoan thưa chuyện họ dương , <
> mẹ con , nhà cửa , tỏ tường đầu đuôi , <
> tần khanh nghe rất mừng vui , <
> cười rằng : máy tạo khéo xui hiệp hòa . <
> họ dương sánh với họ hà , <
> song sanh điềm ấy , đôi đà xứng hai , <
> nấy cho quan huyện làm mai , <
> xe dây nguyệt lão đặng hài lương duyên , <
> <
> trần đoàn vâng linh về liền , <
> trở về tống bảng , tờ truyền theo sau , <
> 1465 . rằng : nay yên giặc tây châu , <
> tấn vương bệ ngọc mở chầu ân khoa . <
> huyện quan viết bảng treo ra , <
> rao cho sĩ tử gần xa đặng tường . <
> anh em trân bửu hai chàng , <
> đem nhau tới chốn huyện đàng ứng thi . <
> anh em cùng đậu nhất nhì , <
> trở về sắm sửa cùng đi tựu trường . <
> trần đoàn ngồi chốn hậu đường , <
> đòi lại hai chàng , nói chuyện cầu hôn . <
> 1470 . dạy về thưa với gia tôn , <
> đều dùng sáu lễ nghinh hôn một lần , <
> trước lo kết nghĩa châu trần , <
> sau là một nỗi lập thân khoa này , <
> hai chàng ngẫm nghĩ một giây , <
> thưa rằng : công học bấy chầy ra chi ! <
> ân vua đã mở khoa thi , <
> để cho thử sức một kỳ sẽ hay , <
> may mà cánh nhạn cao bay , <
> trấn quan khỏi tiếng bằng nay tư tình . <
> 1475 . chẳng may bảng hổ vô danh , <
> huyện quan cũng khỏi nho sanh chê cười , <
> trần đoàn nghe thấm mấy lời , <
> dạy về lo liệu tới nơi khoa trường . | Hồi 05 | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
hai chàng về lạy gia nương , <
> cùng nhau bàn luận mọi đường gần xa . <
> nàng rằng : chút phận không nhà , <
> mặc con toan liệu , mẹ già cũng ưng , <
> chớ lo dây đỏ vấn chưn , <
> lo công nghiệp buổi thanh xuân cho tròn . <
> 1480 . sau dầu danh tạc bia son , <
> trời dành trong sách có con gái hiền . <
> hai chàng thâm tạ nhà huyên , <
> mang đồ tứ bửu lên miền hà đông . <
> <
> mười ngày lên tới hà đông , <
> tìm nơi lánh ở , mình không dạo đường , <
> cùng nhau vô đủ ba trường , <
> còn chờ treo bảng , chưa tường đỗ không , <
> trần đoàn lãnh việc mai dong , <
> phải đi lên trấn , theo cùng họ dương . <
> 1485 . mắc di chuyển vẫn dọc đường , <
> tới nơi nghe chúng vào trường mới xong . <
> hỏi tìm khắp hết tây đông , <
> anh em trân bửu , đều không gặp rồi , <
> bảy ngày kiếm ngược , kiếm xuôi , <
> tới lui hai lẽ , thẳng dùi khôn toan , <
> muốn về ra mắt trấn quan , <
> sợ e người hỏi hai chàng huyện ta . <
> may vừa cửa bảng xướng ra : <
> dương trân tên họ , thủ khoa chánh vì . <
> 1490 . cử nhân dương bửu thứ nhì , <
> ba ngàn sĩ tử một khi khen giồi , <
> <
> yến diên , áo mão , ban rồi , <
> trần đoàn đóng cửa rước lui hai chàng , <
> đem ngay vào chốn công đàng , <
> lễ dâng bốn lạy , rỡ ràng nam nhi , <
> trần đoàn bèn lấy quyển thi , <
> dâng lên trước án một khi khen liền <
> - dạy rằng : hai gã thiếu niên , <
> chữ danh đã toại , chữ duyên thêm nồng . <
> 1595 . vàng dòng ta cũng chẳng dùng , <
> muốn cho ngọc nhuận , sánh cùng băng thanh . <
> lứa đôi có số thiên thành , <
> chờ khi tháng tốt , ngày lành sẽ toan , <
> nói rồi vào chốn hậu đàng , <
> khiến đem hai chàng , ra mắt phu nhân . <
> <
> phu nhân xem thấy rất mừng , <
> rằng : ơn trời khéo nhắm chừng định đôi , <
> trai tài , gái sắc , phải rồi , <
> nhà loan cửa phụng sánh ngôi , vui vầy , <
> 1500 . sai người rước mẹ qua đây , <
> chủ hôn cho trẻ kết dây sắt cầm , <
> dương trân , dương bửu đồng tâm , <
> thưa rằng con nợ thanh khâm chưa rồi . <
> trên đà thương cảm hai tôi , <
> xin cho thỏa dạ rạng rồi công danh . <
> tiểu khoa sau lại phỉ tình bách niên . <
> công rằng : lời nói rất miêng <
> chữ quyền cùng với chữ duyên đi liền , <
> 1505 . thi hương sớm đã gặp duyên , <
> chờ cho thi hội phỉ nguyền mới nên . <
> nay đà làm lễ hỏi tên <
> keo sơn chữ dạ cho bền ngày sau . <
> hai con qua chốn thơ lầu , <
> ở chơi vài bữa sẽ âu về làng . <
> trần khanh lại dạy trần đoàn <
> khá tua bậu bạn hai chàng đi chơi . <
> huyện quan trước án vâng lời , <
> phải theo trân , bửu , chơi nơi thơ lầu , <
> <
> 1510 . tuyết , băng hai gái riêng sầu , <
> ngồi nơi hoa viện lo âu việc mình . <
> tuyết , băng cám chữ minh linh , <
> vò vò nuôi nhện công trình biết bao . <
> riêng than chút phận má đào , <
> gặp xuân chưa biết ngày nào đền ân . <
> băng rằng nghe việc hòa thân , <
> gẫm trong mình lại muôn phần xót xa . <
> có cha mẹ mới có ta , <
> có ta , mới có cửa nhà giàu sang . <
> 1515 . mẹ kia đã xuống suối vàng , <
> cha xưa non nước khôn toan mất còn . <
> hai bên nội ngoại bà con , <
> đều người về đạo lại lòn cửa quan . <
> từ ta nương dựa cửa sang , <
> nào ai lui tới hỏi han thăm tình . <
> dầu không gặp nghĩa minh linh , <
> cội cây nguồn nước ở mình còn chi , <
> mai sau đặng chữ vu quy , <
> đã đành phận gái phải đi theo chồng . <
> 1520 . trăm năm sống thác nhờ chồng , <
> một môn dòng họ đều không nhìn rồi . <
> may còn chút tiếng con nuôi , <
> ví như trà dở ướp mùi bông hoa , <
> nay nghe hai gã tân khoa , <
> cha đi tu mất , mẹ già khó khăn . <
> vốn không nhà cửa nghiệp hằng , <
> nhờ theo họ ngoại ở ăn học hành . <
> tiếc rằng trời đất thình lình , <
> khéo xe duyên phận cho mình quá ngang ! <
> 1525 . cha xưa về đạo hòa lan , <
> chẳng ưa đạo phật , không màng đạo nho , <
> cha nuôi nay chuộng đạo nho , <
> gả chồng cũng lựa học trò bậc cao . <
> cho hay duyên nợ buổi nào , <
> con trời , con phật , đều vào theo nhu ( nho ) <
> tuyết rằng : ta học đạo nhu , <
> đến nay mới biết công phu thánh hiền , <
> sửa sang ba mối , năm giềng , <
> dạy người thiên hạ vẹn tuyền tánh xưa , <
> 1530 . đặt làm sáu bản đờn xưa , <
> có thi vận để tiếng đưa tơ đồng , <
> ta nay rảnh việc nữ công , <
> hòa đờn một tiệc giãi lòng buồn ngâm . <
> chị đờn sắt , em đờn cầm , <
> tay đờn , miệng đọc , thâm trầm nghe hay . <
> <
> xuân tuyết đàn ngâm : <
> trời che đất chở đức cao dày , <
> cha mẹ sanh con khó sánh tày . <
> vậy có người hiền lo báo bổ , <
> hai mươi bốn thảo dấu còn nay . <
> <
> thu băng đàn ngâm : <
> cha phải cha , con phải đạo con , <
> rằng lành , rằng thảo , tiếng hay còn . <
> cây kiều , cây tử , đời thường ví , <
> chẳng trái lòng nhau mới đặng tròn , <
> <
> xuân tuyết đàn ngâm : <
> vua phải vua , tôi phải đạo tôi , <
> sửa sang giềng mối mới lên ngôi <
> minh lương hai chữ vầy trên dưới , <
> nước trị nhà an , bốn biển vui , <
> <
> thu băng đàn ngâm : <
> vợ phải vợ , chồng phải đạo chồng , <
> vợ chồng là đạo đất trời thông . <
> khó nghèo đều chịu giàu đều hưởng , <
> kết tóc trăm năm trọn một lòng , <
> <
> xuân tuyết đàn ngâm : <
> anh phải anh , em phải đạo em , <
> huân trì hai ống thổi nghe êm <
> sang đồng một cội , là xương thịt , <
> sống thác nương nhau ở dịu niêm . <
> <
> thu băng đàn ngâm : <
> làm người bậu bạn muốn nên danh , <
> lời thẳng khuyên nhau ở lấy lành , <
> giao mặt xưa rằng vàng ngọc báu , <
> giúp lòng nhân nghĩa , lại thêm xanh , <
> <
> anh em trân , bửu , ngồi buồn , <
> lén qua hoa viện đi luồn xem chơi , <
> anh em vừa bước tới nơi , <
> phút nghe trong viện có lời đờn ngâm , <
> 1535 . mấy dây cầm sắt hòa thâm , <
> đờn ngân tiệp với thơ ngâm ai hoài . <
> hai chàng dừng bước vách ngoài , <
> rõ ràng nghe đặng sáu bài thơ xưa . <
> trời thu đương lúc nắng trưa , <
> chị em ngồi nực , vừa ưa buông đờn . <
> hai chàng ngoài vách mau chơn , <
> bước vào trong viện coi đờn những ai , <
> hay đâu hiệp mặt gái trai , <
> mày qua mắt lại , hòa hai ngỡ ngàng . <
> 1540 . tuyết , băng mắc cỡ vội vàng , <
> cúi đầu che mặt , hậu đàng trở vô . <
> hai con thể nữ hầu cô , <
> cất đờn , bưng hộp , nói phô đều cười . <
> bửu , trân , thấy cũng nực cười , <
> bước vô trong viện kiếm lời hỏi qua . <
> cho hay con tạo khéo ngoa , <
> dạo tầm hoa , lại bỗng ra thấy người , <
> <
> trần đoan bạn với hai người , <
> ở nơi hoa viện đã mươi ngày rồi , <
> 1545 . thưa cùng quan trấn kíp hồi , <
> tần công bèn dựng lễ bồi đưa ra , <
> ban cho năm vóc vân sa . <
> sâm nhung , thanh quế để già dưỡng thân , <
> lại cho vàng bạc hai cân , <
> của đưa chàng rể sắm phần ra đi . <
> <
> mười ngày về tới châu khê , <
> người làng đón rước bộn bề lễ nghi , <
> tiếng hay , đâu cũng yêu vì , <
> hai thầy cử nhỏ đậu thi trở về . <
> 1550 . ai dè chăn ngỗng , chăn dê , <
> vận trời ngó lại ra bề người sang , <
> bà con họ nội xa đàng , <
> võng dù xin rước về làng thuở xưa . <
> đỗ nương , đỗ khoái đãi , đưa , <
> tiệc bồi năm bữa , mới vừa rảng rang . <
> <
> dương trân , dương bửu , hai chàng , <
> thưa cùng cậu , mẹ , hiệp bàn việc hôn . <
> nàng rằng : nhờ của công môn , <
> ban cho vật quí , mình khôn chối từ . <
> 1555 . chưa hay hai gái hoa tươi , <
> đứng trong đào liễu đua cười mấy xuân ? <
> hai chàng đem việc họ tần <
> đờn nơi hoa viện đều phân tỏ tường , <
> nàng rằng : nhờ phước tổ đường . <
> cho con gặp thuở khoa trường nên danh . <
> nhờ trời phước đặng chữ vinh , <
> sau rồi sẽ liệu gia đình mới xong . <
> hai con vào chốn thơ phòng , <
> ôn nhuần kinh sử lo vòng thi xuân . <
> <
> 1560 . lần hồi ngày tháng tới gần , <
> đem nhau cất gánh trông chừng tràng an . <
> hai chàng đi tới tấn bang , <
> vào trường thi hội , bảng vàng đỗ cao . <
> trước đền đứng lặng đầu ngao , <
> dương trân bảng nhãn , bửu vào thám hoa . <
> tuy không dành trạng nguyên khoa , <
> cung thiềm , tháp nhạn cũng là á khôi . <
> hốt hoa , bào gấm ban rồi , <
> quỳnh lâm mở tiệc , chúa tôi phỉ lòng . <
> 1565 . tờ truyền tới trấn hà đông , <
> tần khanh văn tín vợ chồng đều vui . <
> truyền quân lập tức trống hồi , <
> tới nam khang huyện dọn ngôi công đàng . <
> cứ theo trà thạch các làng , <
> cất làm nhà cửa nghiêm trang một tòa , <
> giấy nêu rường cột nguy nga , <
> nam khang một huyện ít nhà dám đang , <
> dọn rồi án kỷ rỡ ràng , <
> xảy vừa tới lúc hai chàng vinh quy , <
> <
> 1570 . bảng vàng tán đỏ , đều đi , <
> ngựa xe võng giá oai nghi chói loà <
> lại thêm áo mão giồi ra , <
> lịnh ban gấm nhiễu ngọc ngà thiếu chi , <
> khắp nơi châu huyện đều vì , <
> thổi kèn , gióng trống , ra đi rước mừng . <
> cho hay đỏ tía sắc xuân , <
> để dành trong sách giồi thân học trò . <
> thật nhờ họ đỗ ơn to , <
> lúc nầy mới đặng trời cho sang giàu . <
> 1575 . châu khê đùm đậu bấy lâu , <
> đền ơn nhờ cậu , trước sau phỉ tình , <
> hạc lầu là chỗ dương danh , <
> anh em trả nghĩa sư sanh cũng tròn . <
> nay đà đẹp mặt mẹ con , <
> ở nơi trà thạch ăn ngon , mặc lành , <
> nhờ vua hai chữ hiển vinh , <
> một môn dòng họ linh đình tới lui , <
> <
> anh em trân , bửu chẳng vui , <
> nhớ cha đi mất , ngùi ngùi thở than . <
> 1580 . dọn ra trước chốn công đàng , <
> đặt làm hương án , một bàn vọng lên , <
> họ tên bài vị rõ biên , <
> ăn chay nằm đất chúc nguyền vong linh , <
> theo nho dùng lễ tam sinh , <
> đọc bài văn tế phỉ tình cha con . <
> <
> văn tế rằng : <
> hỡi ôi ! <
> 1 . trăng xế bóng xuân ; <
> mây giăng lầu hạc . <
> 2 . thấy chữ “ mặc liên ” thơ cũ , <
> chi xiết não nùng ; <
> nghĩ câu “ ” phong mộc ” người xưa , <
> càng thêm bát ngát . <
> nhớ linh xưa : <
> 3 . kinh sử đều thông ; <
> vận thời chẳng đạt , <
> 4 . công , danh , hai chữ , <
> mơ màng bên gối hoàng lương ; <
> sự nghiệp một câu , <
> lấp lửng trong gương bạch phát . <
> 5 . khắp chùa miễu cây hương cầu nòi giống , <
> nghĩa cha con , nghĩa đã đặng tròn ; <
> trùm non sông lời nói để ghi lòng , <
> tình chồng vợ , tình đâu ở bạc ! <
> 6 . thừa ưa cắp một gậy thiền ; <
> bỗng chốc bẻ hai gương nhạc , <
> 7 . xiết bao đường sá xa xôi ; <
> thêm nỗi cửa nhà man mác ! <
> 8 . đau đớn thay ! một cụm tàn huyên ; <
> ủ ê bấy ! hai cành hoa ngạc , <
> 9 . ngoài bảy chục xuân thu , <
> còn thêm nữa : vó câu qua cửa , <
> khôn rõ nỗi xa gần ; <
> trong ba ngàn thế giới , <
> biết bao nhiêu dấu thỏ lên đèo , <
> khó lường nơi sống thác , <
> 10 . tu gặp chùa nghèo ; <
> chơi lầm cảnh khác . <
> 11 . sớm hôm chuông mõ , <
> xưa am mây đã chót nhọc nhằn ; <
> ngày tháng tương dưa , <
> nay rừng bụi ai cùng mặn lạt ? <
> 12 . làng trà thạch , đá buông lời nói khống , <
> biết đâu tìm dấu như lai ; <
> đất châu khê , hoa chảy nước mắt đầm , <
> khó nỗi hỏi tin bồ tát . <
> 13 . phải gặp thuở qua miền đông độ , <
> rước cha trở lại , <
> trong nhà cũng có thích già ; <
> nào ai biết tới cõi tây phương , <
> xin cha lộn về , <
> ở nước há không di lặc ? <
> 14 . hộ ; là cậy , mất cha nào cậy , <
> muốn hỏi han mà cửa phật vắng hiu ; <
> ai ; là thương , thấy mẹ thêm thương , <
> luống trong nhớ , mà tuổi trời nặng vác . <
> hỡi ôi ! <
> 15 . sang giàu một giấc , <
> mây nổi hoa tàn ; <
> sự nghiệp trăm năm , <
> nước xao , bèo dạt ! <
> 16 . đã biết : cha nghề nào , con nghề nấy , <
> mới phải nhân tình ; <
> há ngờ cha đường nọ , con đường nầy , <
> cũng vì thiên các ... <
> 17 . vái phật mở câu giới cấm , <
> hưởng cô nhi mấy tiệc cỗ bàn ; <
> nhờ vua đặng chữ vinh quy ; <
> xin hiển khảo dùng thoi vàng bạc . <
> <
> đọc rồi văn tế linh cha , <
> một môn già trẻ , đều hòa khóc than , <
> vô , ra , dù , võng , nhộn nhàng , <
> đãi đàng trên dưới cỗ bàn , no say . <
> 1585 . tiệc mửng vừa đủ mười ngày , <
> tần khanh sai kẻ lễ bày đính duyên . <
> mừng cho hai rể đặng tiên <
> ngàn năm tiếng rạng , danh biên thẻ ngà . <
> hai chàng bảng nhãn , thám hoa , <
> khiến người lên tạ nhạc gia ơn , rồi . <
> lương duyên hai chữ thêm giồi , <
> trần đoan vừa tới lo bồi nghinh hôn . <
> đỗ nương vâng lịnh công môn , <
> chờ ngày giờ tốt nghinh hôn đem về . <
> 1590 . sửa sang sáu lễ nên xuê , <
> họ hàng mới nhóm , toan về phụng chiêm . <
> <
> hay đâu trăng tỏ mây êm , <
> hằng ga núp bóng cung thiềm bạc sao ! <
> hỏi đôi chén ngọc chờ trao , <
> dương trân nhuốm bịnh liền đau thương hàn , <
> trong nhà lo việc thuốc thang , <
> rước thầy hay trị , ngày càng ốm hư , <
> tần khê có dạ ưu tư , <
> ra tờ khắp chốn cầu sư tới liền . <
> <
> 1595 . lối này tới cảnh người tiên , <
> nơi chùa linh diệu ở miền thiên thai . <
> dương từ , hà mậu hòa hai , <
> bấy lâu ở chốn quỳnh đài dạo chơi , <
> theo tiên hầu nửa tháng trời , <
> tấm lòng rửa sạch , việc đời lãng xao . <
> lão nhan coi số thiên tào , <
> đòi hai người vào , nói chuyện trần duyên . <
> rằng : hai họ có căn duyên , <
> trời đà trước định , kết nguyền thân gia . <
> 1600 . rày nên sum hiệp một nhà , <
> con trai , con gái , thảy đà thành thân . <
> họ hà nghe nói hỏi phăng , <
> rằng tôi đi khỏi mới gần nửa trăng . <
> trong nhà hai gái còn măng , <
> tuổi trời chưa mấy , sao rằng thành thân ? <
> đáp rằng trên dưới có phần , <
> non tiên một bữa , cõi trần một năm , <
> toán theo giáp tý thời lầm , <
> tuyết , băng nay đã mười lăm tuổi rồi . <
> 1605 . đạo trời đã biết thời thôi , <
> hai người khá kíp phản hồi cố hương , <
> lão nhan làm phép thâu đường , <
> cho hai hoàn thuốc cứu chàng duiuơng trân , <
> hai người về cõi hồng trần , <
> sang giàu chung hưởng nhờ phần lộc con , <
> lộc con là lộc trời còn , <
> nhân luân hai chữ vuông tròn mới an . <
> <
> hai người từ biệt lão nhan , <
> ra nơi vân động , theo đàng ngày xưa . <
> 1610 . tri niên họ lý theo đưa , <
> dùng dằng cửa động còn chưa chỉ đường , <
> rót ra hai chén quỳnh tương , <
> rằng xin gượng uống về đường cho an , <
> từ đây xuống chốn dương gian , <
> non tiên xa cách khôn đàng trở lên . <
> gặp nhau biết lấy chi đền , <
> chút duyên bèo nước nào quên tình nầy , <
> ngàn năm bóng gió ở đây , <
> riêng than chim nhạn rẽ bầy kêu xa , <
> 1615 . vội vàng nào kịp hái hoa , <
> dương quan cành liễu gọi là đưa nhau , <
> của đưa nào báu chi đâu , <
> sao bằng mùi đạo tám câu năm vần . <
> ta xin bắt chước cổ nhân , <
> gọi thơ đua bạn dương trần ngày nay . <
> <
> thơ đưa hà mậu : <
> long môn chốn cũ lại bôn ba , <
> non nước bâng khuâng cám họ hà . <
> nước thánh năm đời loà mắt tục , <
> rượu tiên một thuở rửa lòng tà , <
> đào nguyên khó hẹn tin bèo nhóm , <
> vân động riêng buồn tiếng hạc xa , <
> khôn , dại , sự đời ngươi đã thấy , <
> nên mình rồi phải giúp người ta , <
> <
> thơ đưa dương từ : <
> thiên thai xa cách cõi nam khương , <
> hoa cỏ ngùi ngùi cám họ dương , <
> chùa phật khôn cầm cây lão mại , <
> động tiên xin chuốc chén quỳnh tương . <
> chút tình bóng gió riêng cưu bạn , <
> mấy dặm non sông vôi tách đường . <
> đói lạnh dấu xưa ai cũng biết , <
> ngưoi về , nhà , nước , hiếm người thương <
> <
> dương từ , hà mậu nghe thơ , <
> than rằng : nào biết bao giờ gặp nhau ! <
> cuộc đời là cuộc bể dâu , <
> nước về doành thẳm , khôn cầu nguồn xưa . <
> 1620 . nói thôi nước mắt như mưa , <
> tri niên chỉ nẻo quê xưa đành rành , <
> <
> thâu đàng nhờ có phép linh <
> một ngày một ngọ , hồi trình chẳngxa <
> dương từ về đến quê nhà , <
> đoái nhìn cảnh vật thấy ra lạ lùng . <
> ngẩn ngơ đứng trước bình phong , <
> minh nghi chưa dám vào trong công đường . <
> may đâu lại có đỗ nương , <
> dạo chơi ra cửa nhìn tường phu quân . <
> 1625 . hai hàng nước mắt rưng rưng , <
> nửa thương việc trước , nửa mừng ngày nay , <
> dương từ lấy thuốc tiên hay , <
> cho dương trân uống , kịp ngày lành mau . <
> cha con chồng vợ gặp nhau , <
> hỏi , phô , chuyện vãn , trước sau tỏ tình . <
> gần xa đều tới thăm mình , <
> coi đi tu đã nên hình phật chi ? <
> mười lăm năm bỏ nhà đi , <
> nợ oan gia lại khéo ghì vào đây . <
> 1630 . nàng rằng : từ ấy những nay , <
> nghĩ trong phận thiếp liền ngày lụy tuôn . <
> xiết bao gió chớp mưa luồn , <
> chất sầu làm gối , nấu buồn làm cơm . <
> may nhờ hai trẻ danh thơm , <
> so bề nhà cửa đặng nờm nở ra , <
> phải con chơi vụt theo cha , <
> ôi thôi ! thân mẹ cũng ra ăn mày , <
> cho hay một trả một vay , <
> am mây đã trốn còn đày đi xa , <
> 1635 . đói thời phổ khuyến người ta , <
> tương chua , cơm hẩm , gọi là ăn chay , <
> coi chim quành quạch thời hay , <
> theo cây trái chín ăn chay đời đời . <
> bay đâu cho khỏi dưới trời , <
> tiếng kêu quành quạch già đời ra chi ? <
> chỉn rằng vận có thạnh suy , <
> người đời sao khỏi hiệp ly lẽ thường . <
> bằng nay sum hiệp nhất đường , <
> hai con dâng lễ thọ trường cho vui , <
> trong nhà quan khách tới lui bộn bề . <
> <
> đoạn này hà mậu ra về , <
> long môn đất ấy , quán quê xưa rồi . <
> trạc nhìn nhà cửa hỡi ôi ! <
> ngói chài , nóc sập , vách vôi gạch nhào , <
> ổ vò lưới nhện lao xao , <
> trước sân cỏ lán , ngoài rào ngả xiêu . <
> vợ con dấu trước vắng hiu , <
> bếp còn ốc để , thềm nhiều dế ngâm , <
> 1645 . họ hà thấy vậy động tâm . <
> hai hàng nước mắt ra dầm chéo khăn , <
> chưa hay duyên cớ sao rằng , <
> tới nhà em gái hỏi phăng sự tình . <
> mới hay rằng việc bất bình , <
> liễu thơ trước dã bỏ mình về quê , <
> tuyết , băng , hai gái đương xuê , <
> ở cùng quan trấn , bỏ nghề gia tô . <
> mậu rằng : hai trẻ cải đồ , <
> thật trời xui khiến còn mồ mả sau . <
> 1650 . cám thương họ liễu thác mau , <
> vợ chồng chẳng gặp theo nhau buổi nầy , <
> phải chi đặng sống lại đây , <
> theo ta tránh khỏi chó tây ăn hồn . <
> bà con dòng họ một phồn , <
> nghe lời nói lạ , tới dồn hỏi xăng . <
> mậu rằng : nói việc hà năng , <
> cho con cháu biết , kẻo rằng đạo hay <
> đốt nhiều vàng bạc thời may . <
> vái ông khỏi mắc ăn mày âm cung , <
> 1655 . ai ai nghe cũng não nùng , <
> đều lau nước mắt khôn cùng thở than . <
> <
> tiếng đồn ra khắp các làng , <
> châu kỳ tới viếng , hỏi han việc đời , <
> kỳ rằng : muốn thấu đạo trời , <
> mười lăm năm trọn nối hơi đến giờ , <
> đã đành dấu trước bơ vơ , <
> đuốc xao vì gió , trăng lờ bởi mây . <
> vì ai nên cớ sự nầy , <
> còn mang thập ác một cây cầu gì ! <
> 1660 . đội ơn anh có công đi , <
> phải , chăng , đã thấy , còn nghi lẽ nào . <
> ví như một giấc a giao , <
> mấy nguồn nước đục lòng vào đều tyrong . <
> mậu rằng : nói lại đượm lòng , <
> một môn tả đạo cũng dòng dõi nhăng . <
> nay ta cứ gốc mà phăng , <
> theo đường nhân nghĩa , chi bằng đạo nho . <
> trời sanh có một đạo nho , <
> ngàn nghề muôn nghiệp đều lò ấy ra , <
> 1665 . cứ theo đơm quảy ông bà , <
> quỉ thần chẳng giận , mồ ma không hờn . <
> nay đà rõ đặng nguồn cơn , <
> dạy đời con cháu đội ơn thánh hiền , <
> từ đây hai họ đều truyền : <
> bao nhiêu tả đạo đều nguyền đốt kinh . <
> <
> phút đâu quan trấn hay tình , <
> đòi hà mậu tới hỏi minh mọi lời . <
> tuyết , băng , hai gái nhờ trời , <
> cha con vầy hiệp mọi nơi vuông tròn , <
> 1670 . cho hay người cách nước non , <
> thác thời mất dấu , sống còn gặp nhau . <
> tần khanh gạn hỏi đuôi đầu , <
> họ hà thưa việc trước sau tỏ tường , <
> liền sai quan huyện nam khương , <
> dạy trần đoan rước họ dương đem về . <
> yến diên thết đãi phủ phê , <
> cùng nhau bàn luận mọi bề phải chăng . <
> việc trong trời đất , mấy tầng , <
> thấy đâu nói đó , nào từng có quên . <
> 1675 . dương từ , hà mậu hai tên , <
> tần khanh dâng sớ tâu lên cửu trùng . <
> tấn vương xem sớ lạ lùng , <
> chỉ đòi nội vụ thảy cùng lai kinh . <
> tần khanh vâng chỉ lai kinmh , <
> cha con hai họ sửa mình đều đi , <
> tấn vương ngự trước đan trì , <
> cho vào ra mắt một khi xem tường , <
> tả biên quì tấu họ dương , <
> anh em trân , bửu , hai chàng tân khoa <
> 1680 . hữu biên quì tấu họ hà , <
> chị em băng , tuyết , nết na dịu dàng , <
> tấn vương phán trước ngai vàng , <
> dương từ , hà mậu có công , <
> chín trời , mười đất , đi thông , <
> tìm ra mối đạo , trong lòng mới an . <
> bấy lâu chuộng thói dị đoan , <
> đến nay mới biết lầm đường đi xa , <
> có lòng quy chánh , cải tà , <
> trời liền cho phước , sanh ra con hiền . <
> 1685 . thêm giồi hai chữ lương duyên , <
> song sanh đôi tốt , phỉ nguyền giài sang , <
> việc này giao lại trấn quan , <
> chủ hôn hai họ , ch an việc nhà , <
> con hiền là báu nước nhà , <
> đáng biên vào sử để ra khuyên đời . <
> tấn vương dụ xuống khắp nơi , <
> cấm theo đạo phật , đạo trời , chẳng nên . <
> dụ rằng : “ đất dưới , trời trên , <
> “ giữa là kẻ thế , bốn bên mọi , lào , <
> 1690 . “ xưa nay chẳng đặng hỗn hào , <
> “ xứ ai nấy ở , loại nào nấy theo , <
> “ coi công : lưỡng quốc tương triều , <
> “ đường đi cách trở , hãy nhiều non sông . <
> “ cớ sao mình ở nước trung , <
> “ lòng theo nước ngoại , còn mong đợi gì . <
> “ ông bà mồ mả bỏ đi , <
> “ gốc mình chẳng kỉnh , lại vì gốc ai ? <
> “ cửa nhà làng xóm cách ngoài , <
> “ phận gần chẳng đoái , đoái hoài phận xa , <
> 1695 . “ quan dân đều nói tiếng ta , <
> “ chẳng hơn chim , chuột tới nhà líu lo . <
> “ đàn bà giữ tiết thơm tho , <
> “ chẳng hơn dê , chó chung lò tanh hôi . <
> “ người khôn thấy cũng biết rồi , <
> “ có đâu vượt phép , đổi ngôi xô bồ . <
> “ ai còn về đạo gia-tô , <
> “ cùng là đạo phật , tội đồ chẳng tha . <
> “ cứ theo một đạo nho ta , <
> “ giữ câu lễ nghĩa , muôn nhà an vui . ” <
> <
> 1700 . tấn vương dụ xuống cấm rồi , <
> tần khanh dâng sớ xi hồi hà đông . <
> tấn vương ngự đến đền rồng , <
> bạc vàng gấm vóc thưởng công dương , hà , <
> làm thơ ngự chế ban ra , <
> tặng cho hai họ vinh hoa một đời . <
> <
> thơ tặng dương từ : <
> chùa sãi nào hơn gã họ dương , <
> đi tu mà biết lẽ du phương , <
> gậy thiền dầu tránh nơi tiên động , <
> rượu lão đâu say chỗ phật đường . <
> thế tục lắm người con mắt thịt , <
> phong trần mấy kẻ tấm lòng gương , <
> việc trong trời đất : nên , hư , thấy , <
> nào để dân ngu phải lỗi đường . <
> <
> thơ tăng hà mậu : <
> qua bếp nên khen gã họ hà , <
> năm đời còn biết lẽ ngay tà , <
> ra đi chẳng nại đường trời đất , <
> chớ lỗi câu nào việc mẹ cha . <
> dối thói man di vì nỗi trẻ , <
> nghĩ ơn thủy thổ cám cho già , <
> một người tìm đạo , muôn người thấy , <
> bia để ngàn năm tiếng nước nhà , <
> <
> khiến nêu thơ ấy ; hai người , <
> có công giúp nước , để đời xem trông , <
> hai người dưng biểu đền rồng , <
> đem nhau về trấn hà đông rỡ ràng , <
> 1705 . tần khanh về kíp sai quan , <
> ra long môn quận sửa sang cửa nhà , <
> dựng nên lương đống một tòa , <
> ơn vua sửa dựng , nêu ra cột cờ . <
> tần khanh liền luận ngày giờ , <
> dương , hà hai họ viết thơ đính kỳ , <
> phu nhân lòng rất yêu vì , <
> sắm cho hai gái vinh quy về làng . <
> trong mình đã đủ nữ trang , <
> lại thêm của báu lịnh ban thiếu gì , <
> 1710 . cửa nhà rực rỡ ai bì , <
> hai con vầy ở , đợi kỳ tống hôn . <
> xui nên một huyên long môn , <
> bà con nội ngoại khen đồn tiếng xa . <
> ngẫm xem trong cửa họ hà , <
> người sang khách trọng vô ra dập dều , <
> trời trao lộc tốt làm nêu ở đời . <
> tới ngày tháng sáu hai mươi . <
> họ dương sắm lễ , nhóm người nghinh hôn . <
> <
> 1715 . nam khương qua đến long môn , <
> đường đi mười bữa , cầu hôn xa vời . <
> tần khanh trước đã vâng lời , <
> kiệu tân rần rộ đền nơi họ hà , <
> họ dương lễ cưới họ hà , <
> hai trai hai gái một nhà thành thân . <
> sánh đôi : xuân tuyết , dương trân , <
> thu băng , dương bửu , cân phân vợ chồng . <
> đuốc hoa chén ngọc song song , <
> trướng loan gối phụng động phòng thêm xuân . <
> 1720 . ba ngày liền mở tiệc mừng , <
> khắp nơi châu huyện đều dâng liễn đầy , <
> người lui kẻ tới dầy dầy , <
> gia tô , thầy sãi cũng vầy coi chơi , <
> cùng nhau bàn bạc một lời , <
> đã ưng bỏ đạo phật , trời , theo nho . <
> theo nho trên hưởng phước to , <
> phấn vua giồi mặt nào lo phận hèn , <
> 1724 . cho hay công ở sách đèn , <
> trải xưa nay cũng tiếng khen còn đời . | Hồi 06 | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
vân tiên từ giã phản hồi , <
> nguyệt nga than thở : “ tình ôi là tình ! <
> “ nghĩ mình mà ngán cho mình , <
> “ nỗi ơn chưa trả , nỗi tình lại vương . <
> <
> 241 . “ hữu tình hai chữ uyên ương , <
> “ chuỗi sầu ai khéo vấn vương vào lòng . <
> “ nguyện cùng nguyệt lão hỡi ông ! <
> “ trăm năm cho vẹn chữ tòng mới an . <
> “ hữu tình chi mấy ngưu lang , <
> “ tấm lòng chức nữ , vì chàng mà nghiêng . <
> “ thôi thôi em hỡi kim liên ! <
> “ đẩy xe cho chị qua miền hà khê . ” <
> trải quả dấu thỏ đàng dê , <
> chim kêu vượn hú tứ bề nước non . <
> <
> 251 . “ vái trời cho đặng vuông tròn , <
> “ trăm năm cho trọn lòng son với chàng . ” <
> phút đâu đã tới phủ đàng , <
> kiều công xem thấy lòng càng sanh nghi . <
> hỏi rằng : “ nào trẻ tùy nhi , <
> “ cớ sao nên nỗi con đi một mình ? ” <
> nguyệt nga thưa việc tiền trình , <
> kiều công tường nỗi sự tình chẳng vui . <
> nguyệt nga dạ hãy ngùi ngùi , <
> nghĩ mình thôi lại sụt sùi đòi cơn : <
> <
> 261 . “ lao đao phận trẻ chi sờn , <
> “ no nao trả đặng công ơn cho chàng . ” <
> kiều công nghe nói liền can , <
> dạy rằng : “ con hãy nghỉ an mình vàng . <
> “ khi nào cha rảnh việc quan , <
> “ cho quân qua đó mời chàng đến đây . <
> “ sao sao chẳng kịp thời chầy , <
> “ cha nguyền trả đặng ơn nầy thời thôi . <
> “ hậu đường con hãy tạm lui , <
> “ làm khuây dạ trẻ cho vui lòng già . ” <
> <
> 271 . tây lầu trống điểm sang ba , <
> nguyệt nga còn hãy xót xa phận mình . <
> dời chân ra chốn hoa đình , <
> xem trăng rồi lại chạnh tình cố nhân . <
> than rằng : “ lưu thủy cao sơn , <
> “ ngày nào nghe đặng tiếng đàn tri âm . <
> “ chữ tình càng tưởng càng thâm , <
> “ muốn pha khó lợt , muốn dầm khôn phai . <
> “ vơi vơi đất rộng trời dài , <
> “ hỡi ai nỡ để cho ai đeo phiền . ” <
> <
> 281 trở vào bèn lấy bút nghiên , <
> đặt bàn hương án chúc nguyền thần linh . <
> làu làu một tấm lòng thành , <
> họa ra một bức tượng hình vân tiên . <
> than rằng : “ ngàn dặm sơn xuyên , <
> “ chữ ơn để dạ , chữ duyên nhuốm sầu . ” | Hồi 04: Nguyệt Nga về Hà Khê | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
chuyện nàng sau hãy còn lâu , <
> chuyện chàng xin nối thứ đầu nói ra . <
> vân tiên từ cách nguyệt nga , <
> giữa đường lại gặp người ra kinh kỳ . <
> <
> 291 . xa xem mặt mũi đen sì , <
> mình cao sồ sộ dị kỳ rất hung . <
> nhớ câu bình thủy tương phùng , <
> anh hùng lại gặp anh hùng một khi . <
> chẳng hay danh tánh là chi ? <
> một mình mang gói ra đi việc gì ? <
> đáp rằng : “ ta cũng xuống thi , <
> hớn minh tánh tự , ô mi quê nhà . <
> vân tiên biết kẻ chính tà , <
> hễ người dị tướng ắt là tài cao . <
> <
> 301 . chữ rằng bằng hữu chi giao , <
> tình kia đã gặp lẽ nào làm khuây ? <
> nên rừng há dễ một cây , <
> muốn cho có đó cùng đây luôn dần . <
> kìa nơi võ miếu hầu gần , <
> hai ta vào đó nghỉ chân một hồi . <
> cùng nhau bày tỏ tên rồi , <
> hai chàng từ tạ đều lui ra đường . | Hồi 05: Vân Tiên đi thi | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
hớn minh đi trước tựu trường , <
> vân tiên còn hãy hồi hương viếng nhà . <
> <
> 311 . mừng rằng : “ nay thấy con ta , <
> “ cha già hằng tưởng mẹ già luống trông . <
> “ bấy lâu đèn sách gia công , <
> “ con đà nên chữ tang bồng cùng chăng ? ” <
> vân tiên quì lạy thưa rằng : <
> “ chẳng hơn người cổ , cũng bằng người kim . <
> “ dám xin cha mẹ an tâm , <
> “ cho con trả nợ thanh khâm cho rồi . ” <
> mẹ cha thấy nói thêm vui , <
> lại lo non nước xa xôi ngàn trùng . <
> <
> 321 . cho theo một đứa tiểu đồng , <
> thư phong một bức dặn cùng vân tiên : <
> “ xưa đà định chữ lương duyên , <
> “ cùng quan hưu trí ở miền hàn giang . <
> “ con người là võ thể loan , <
> “ tuổi vừa hai bảy dung nhan mặn mà . <
> “ chữ rằng hồ việt nhất gia , <
> “ con đi tới đó trao qua thư này . <
> “ con dầu bước đặng thang mây , <
> “ dưới chân đã sẵn một dây tơ hồng . | Hồi 06: Vân Tiên để Hớn Minh đi trước, mình về thăm nhà đã | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
331 . song thân dạy bảo vừa xong , <
> vân tiên cùng gã tiểu đồng dời chân . <
> ra đi tách dặm băng chừng , <
> gió nam rày đã đưa xuân qua hè , <
> lại xem dăm liễu đường hòe , <
> tiếng ong ngơ ngáo , tiếng ve vang dầy . <
> vui xem nước nọ non nầy , <
> nước xao sóng dợn , non dầy đá cao . <
> màn trời gấm trải biết bao , <
> trên nhành chim nói , dưới ao cá cười . <
> <
> 341 . quận thành nhắm kiểng xem người , <
> kiểng xinh như vẽ , người tươi như dồi . <
> hàn giang phút đã tới nơi , <
> vân tiên ra mắt một hồi trình thư . <
> võ công lấy đọc bấy giờ , <
> mừng duyên cầm sắt mối tơ đặng liền . <
> liếc coi tướng mạo vân tiên , <
> khá khen họ lục phước hiền sinh con . <
> mày tằm mắt phụng môi son , <
> mười phân cốt cách , vuông tròn mười phân . <
> <
> 351 . những e kẻ tấn , người tần , <
> nào hay chữ ngẫu đặng gần chữ giai . <
> xem đà đẹp đẽ hòa hai , <
> nầy dâu nam giản , nọ trai đông sàng . <
> công rằng : “ ngãi tế mới sang , <
> “ muốn lo việc nước hãy toan việc nhà . ” <
> tiên rằng : “ nhờ lượng nhạc gia , <
> “ đại khoa dầu đặng , tiểu khoa lo gì . ” <
> công rằng : “ con dốc xuống thi , <
> “ sao không kết bạn mà đi tựu trường ? <
> <
> 361 . “ gần đây có một họ vương , <
> “ tên là tử trực văn chương tót vời . <
> “ cha đà sai trẻ qua mời , <
> “ đặng con cùng gã thử chơi một bài . <
> “ thấp cao , cao thấp , biết tài , <
> “ vầy sau bạn trước cùng mai mới mầu . ” <
> xảy đâu tử trực tới hầu , <
> võ công sẵn đặt một bầu rượu ngon . <
> công rằng : “ nầy bớ hai con ! <
> “ thơ hay làm đặng , rượu ngon thưởng liền . <
> <
> 371 . “ muốn cho trực sánh cùng tiên , <
> “ lấy câu ‘ bình thủy hữu duyên ’ làm đề . ” <
> song song hai gã giao kề , <
> lục , vương , hai họ đua nghề một khi . <
> cho hay kỳ lại gặp kỳ , <
> bạch hàm há dễ kém chi như hoành . <
> công rằng : “ đơn quế đôi nhành , <
> “ bảng vàng , thẻ bạc đã đành làm nên . <
> “ như chuông chẳng đánh chẳng kêu , <
> “ ngọn đèn tỏ rõ trước khêu bởi mình . <
> <
> 381 . “ thiệt trang lương đống đã đành , <
> “ khá khen hai họ tài lành hòa hai . ” <
> trực rằng : “ tiên vốn cao tài , <
> “ có đâu én hộc sánh vai một bầy . <
> “ tình cờ mà gặp nhau đây , <
> “ trực rằng xin nhượng tiên rày làm anh . <
> “ nay đà nên nghĩa đệ huynh , <
> “ xin về mai sẽ thượng trình cùng nhau . ” <
> phút xem trăng đã đứng đầu , <
> vân tiên vào chốn thư lầu nghỉ an . <
> <
> 391 . võ công trở lại hậu đàng , <
> đêm khuya dạy dỗ thể loan mọi lời : <
> “ ngày mai vừa rạng chân trời , <
> “ tiểu nhi trang điểm ra nơi lê đình . <
> “ gọi là chút nghĩa tống tình , <
> “ phòng sau cho khỏi bất bình cùng nhau . ” <
> bóng trăng vừa lộ cành dâu , <
> vân tiên vào tạ giây lâu xuất hành . <
> ra đi vừa thuở bình minh , <
> thể loan đứng trước lê đình liễm dung . <
> <
> 401 . thưa rằng : “ quân tử phó công , <
> “ xin thương bồ liễu chữ tòng ngây thơ . <
> “ tấm lòng thương gió nhớ mưa , <
> “ đương xa ngàn dặm xin đưa một lời . <
> “ ngày nay thánh chúa trị đời , <
> “ nguyền cho linh phụng gặp nơi ngô đồng . <
> “ quản bao chút phận má hồng , <
> “ phòng khuya vò võ , đợi trông khôn lường . <
> “ chàng dầu cung quế xuyên dương , <
> “ thiếp xin hai chữ tao khương cho bằng . <
> <
> 411 “ xin đừng tham đó bỏ đăng , <
> “ chơi lê quên lựu , chơi trăng quên đèn . ” <
> tiên rằng : “ như lửa mới nhen , <
> “ dễ trong một bếp mà nhen mấy lò . <
> “ may duyên rủi nợ dễ phò , <
> “ chớ nghi ngô khởi , hãy lo mãi thần . ” <
> thể loan vội vã lui chân , <
> vân tiên từ biệt trông chừng trường an . | Hồi 07: Vân Tiên ra đi thi. Ghé nhà Võ công gặp bạn | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
xa xa vừa mấy dặm đường , <
> gặp vương tử trực vầy đoàn đều đi . <
> <
> 421 . trải qua thủy tú , sơn kỳ , <
> phỉ lòng cá nhảy , gặp thì rồng bay . <
> người hay lại gặp cảnh hay , <
> khác nào tiên tử chơi rày bồng lai . <
> cùng nhau tả chút tình hoài , <
> năm ba chén rượu , một vài câu thơ . <
> công danh ai chẳng ước mơ , <
> ba tầng cửa võ một giờ nhảy qua . <
> cùng nhau bàn bạc gần xa , <
> chữ tài chữ mệnh xưa hòa ghét nhau . <
> <
> 431 . trực rằng : “ rồng xuống vực xâu , <
> “ mặc dầu dỡn sóng mặc dầu chơi mây . ” <
> tiên rằng : “ hồng hộc đều bay , <
> “ e khi mỏi cánh lạc bầy về sau . ” <
> mảng còn trò chuyện với nhau , <
> trông chừng kinh địa đã hầu tới nơi . <
> chênh chênh vừa xế mặt trời , <
> hai người tìm quán nghỉ ngơi đợi kỳ . <
> phút đâu gặp bạn đi thi , <
> đều bày tên họ một khi mới tường . <
> <
> 441 . một người ở quận phan dương , <
> tên hâm , họ trịnh tầm thường nghề văn . <
> một người ở quận dương xuân , <
> họ bùi , tên kiệm tác chừng đôi mươi . <
> hai người lại gặp hai người , <
> đều vào một quán vui cười ngả nghiêng . <
> kiệm rằng : “ nghe tiếng anh tiên , <
> “ nay đà thấy mặt phỉ nguyền ước ao . ” <
> hâm rằng : “ chưa biết thấp cao , <
> “ làm thơ mới biết bậc nào tài năng . ” <
> <
> 451 . bèn kêu ông quán nói rằng : <
> “ khá toan sắm sửa đồ ăn cho bề . <
> quán rằng : “ thịt cá ê hề , <
> “ khô lân chả phụng bộn bề thiếu đâu . <
> “ kìa là thuốc lá ướp ngâu , <
> “ trà ve tuyết điểm , rượu bầu cúc hương . <
> “ để khi đãi khách giầu sang , <
> “ đãi người văn vật , đãi trang anh hùng . ” <
> bĩ bàng trà rượu đã xong , <
> bốn người ngồi lại một vòng làm thơ , <
> <
> 461 . kiệm , hâm còn hãy ngẩn ngơ , <
> phút thơ tiên , trực , một giờ vừa xong . <
> kiệm , hâm xem thấy lạ lùng , <
> gẫm nghi tiên , trực viết tùng cổ thi . <
> chẳng hay ông quán cười chi , <
> vỗ tay xuống chiếu một khi cười dài . <
> tiên rằng : “ ông quán cười ai ? ” <
> quán rằng : “ cười kẻ bất tài đồ thơ . <
> “ cười người tôn tẫn không lừa , <
> “ trước đà thấy mấy chẳng ngừa bàng quyên . <
> <
> 471 . trực rằng : “ lời nói hữu duyên , <
> “ thế trong kinh sử có tuyền cùng chăng ? ” <
> quán rằng : “ kinh sử đã từng , <
> “ coi rồi lại khiến lòng hằng xót xa . <
> “ hỏi thời ta phải nói ra , <
> “ vì chưng hay ghét cũng là hay thương . ” <
> tiên rằng : “ trong đục chưa tường , <
> “ chẳng hay thương ghét , ghét thương lẽ nào ? ” <
> quán rằng : “ ghét việc tầm phào , <
> “ ghét cay , ghét đắng , ghét vào tới tâm . <
> <
> 481 . “ ghét đời kiệt , trụ mê dâm , <
> “ để dân đến nỗi sa hầm sẩy hang . <
> “ ghét đời u , lệ đa đoan , <
> “ khiến dân luống chịu lầm than muôn phần . <
> “ ghét đời ngũ bá phân vân , <
> “ chuộng bề dối trá , làm dân nhọc nhằn . <
> “ ghét đời thúc quý phân băng , <
> “ sớm đầu tối đánh , lằng nhằng rối dân . <
> “ thương là thương đức thánh nhân , <
> “ khi nơi tống , vệ , lúc trần , lúc khuôn . <
> <
> 491 . “ thương thầy nhan-tử dở dang , <
> “ ba mươi mốt tuổi , tách đàng công danh . <
> “ thương ông gia cát tài lành , <
> gặp cơn hán mạt , đã đành phôi pha . <
> “ thương thầy đồng tử cao xa , <
> “ chí thời có chí , ngôi mà không ngôi . <
> “ thương người nguyên lượng bùi ngùi , <
> “ lỡ bề giúp nước lại lui về cày . <
> “ thương ông hàn dũ chẳng may , <
> “ sớm dâng lời biểu tối đày đi xa . <
> <
> 501 . “ thương thầy liêm lạc đã ra , <
> “ bị lời xua đuổi về nhà giáo dân . <
> “ xem qua kinh sử mấy lần , <
> “ nửa phần lại ghét , nửa phần lại thương . ” <
> trực rằng : “ chùa rách phật vàng , <
> “ ai hay trong quán ẩn tàng kinh luân . <
> “ thương dân sao chẳng lập thân , <
> “ để khi nắng hạ toan phần làm mưa ? ” <
> quán rằng : “ nghiêu , thuấn thuở xưa , <
> “ khó ngăn sào phủ , khôn ngừa hứa do . <
> <
> 511 . “ di , tề chẳng khứng giúp châu , <
> “ một mình một núi , ai hầu chi ai . <
> “ ông y , ông phó ôm tài , <
> “ kẻ cày , người cuốc đoái hoài chi đâu ? <
> “ thái công xưa một cần câu , <
> “ sớm mai sông vị , mặc dầu vui chơi . <
> “ nghiêm lăng đã mấy đua bơi , <
> “ cày mây , cần nguyệt tả tơi áo cầu . <
> trần đoàn chẳng chút lo âu , <
> “ gió trăng một túi công hầu chiêm bao . <
> <
> 521 . “ người nay có khác xưa nào ? <
> “ muốn ra ai cấm , muốn vào ai ngăn . ” <
> kiệm rằng : “ lão quán nói nhăng , <
> “ dầu cho trải việc cũng thằng bán cơm . <
> “ gối rơm theo phận gối rơm , <
> “ có đâu ở thấp mà chồm lên cao . ” <
> quán rằng : “ sấm chớp mưa rào , <
> “ ếch nằm đáy giếng thấy bao nhiêu trời . <
> “ sông trong cá lội thảnh thơi , <
> “ xem hai con mắt sáng ngời như châu . <
> <
> 531 . “ uổng thay đàn gảy tai trâu , <
> “ nước xao đầu vịt , nghĩ lâu nực cười . ” <
> tiên rằng : “ ông quán chớ cười , <
> “ đây đà nhớ đặng bảy người trước lâm . <
> “ cùng nhau kết bạn đồng tâm , <
> “ khi cờ , khi rượu , khi cầm , khi thi . <
> “ công danh phú quí màng chi , <
> “ cho bằng thong thả mặc khi vui lòng . <
> “ rừng nho biển thánh mênh mông , <
> “ dễ ai lặn lội cho cùng vậy vay . ” <
> <
> 541 . quán rằng : “ đó biết lòng đây , <
> “ lời kia đã cạn , rượu nầy thưởng cho . ” <
> kiệm , hâm , là đứa so đo , <
> thấy tiên dường ấy âu lo trong lòng . <
> khoa nầy tiên ắt đầu công , <
> hâm dầu có đậu cũng không xong rồi . <
> mảng còn nghĩ việc tới lui , <
> xảy nghe trống đã giục thôi vào trường . <
> kẻ thùng , người thấp đầy đường , <
> lao xao đoàn bảy , chàng ràng lũ ba . <
> <
> 551 . vân tiên vừa bước chân ra , <
> bỗng đâu xảy gặp tin nhà đưa thư . | Hồi 08: Vân Tiên từ biệt Võ công, Thể Loan. Lên đường ra kinh thi, gặp: Vương Tử Trực, Trịnh Hâm, Bùi Kiệm | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
khai phong mới tỏ sự cơ , <
> mình gieo xuống đất dật dờ hồn hoa . <
> hai hàng lụy ngọc nhỏ sa , <
> trời nam , đất bắc xót xa đoạn trường . <
> anh em ai nấy đều thương , <
> trời ơi ! há nỡ lấp đường công danh . <
> những năm công toại danh thành , <
> nào hay từ mẫu u minh sớm dời . <
> 561 . gắng vào trong quán an nơi , <
> tớ thầy than thở , liệu thời quy lai . <
> tiểu đồng thở vắn than dài . <
> “ trời ơi ! trời nỡ phụ tài người ngay . ” <
> trực rằng : “ đã đến nỗi nầy , <
> “ tiểu đồng , bậu hãy làm khuây giải phiền . <
> “ sớm mai thang thuốc giữ gìn , <
> “ chờ ta vài bữa ra trường sẽ hay . <
> “ bây giờ kíp rước thợ may , <
> “ sắm đồ tang phục , nội ngày cho xong . <
> 571 . “ dây rơm , mũ bạc , áo thùng , <
> “ cứ theo trong sách văn công mà làm . ” <
> tiên rằng : “ mẹ bắc con nam , <
> “ nước non vòi vọi đã cam lỗi nghì . <
> “ trong mình không cánh không vi , <
> “ lấy chi bớt dặm , lấy chi bớt đàng . ” <
> vào tràng phút lại gặp tang , <
> ngẩn ngơ người ở , ngỡ ngàng kẻ đi . <
> việc trong trời đất biết chi , <
> sao dời vật đổi còn gì mà trông . <
> 581 . hai hàng lụy ngọc ròng ròng , <
> tưởng bao nhiêu lại đau lòng bấy nhiêu . <
> cánh buồm bao quản gió xiêu , <
> ngàn trùng biển rộng , chín chìu ruột đau . <
> thương thay chín chữ cù lao , <
> ba năm nhũ bộ biết bao nhiêu tình . <
> quán rằng : “ trời đất thình lình , <
> “ gió mưa đâu phút gãy cành thiên hương . ” <
> ai ai trông thấy cũng thương , <
> lỡ bề báo hiếu , lỡ đường lập thân . <
> 591 . dầu cho chước quỷ mưu thần , <
> phong trần ai cũng phong trần như ai . <
> éo le ai khéo đặt bày , <
> chữ tài liền với chữ tai một vần . <
> đường đi hơn tháng chẳng gần , <
> khi qua khi lại , mấy lần xông pha . <
> xảy đâu bạc tác vừa ra , <
> trực cùng hâm , kiệm xúm mà đưa tiên . <
> hâm rằng : “ anh chớ ưu phiền , <
> “ khoa này chẳng gặp ta nguyền khoa sau . ” <
> 601 . thấy nhau khó nỗi giúp nhau , <
> một vừng mây bạc dàu dàu khá thương . <
> vân tiên cất gánh lên đường , <
> trịnh hâm ngó lại đôi hàng nhỏ sa . <
> đi vừa một dặm xa xa , <
> phút nghe ông quán bôn ba theo cùng . <
> quán rằng : “ thương đấng anh hùng , <
> “ đưa ba hườn thuốc để phòng hộ thân . <
> “ chẳng may gặp lúc gian truân , <
> “ đương khi quá đói , thuốc thần cũng no . ” <
> 611 . tiên rằng : “ cúi đội ơn cho , <
> tấm lòng ngài ngại hãy lo xa gần . ” <
> quán rằng : “ ta cũng bâng khuâng , <
> “ thấy vầy nên mới tị trần đến đây . <
> “ non xanh nước biếc vui vầy , <
> “ khi đêm rượu cúc , khi ngày trà lan . <
> “ dấn thân vào chốn an nhàn , <
> “ thoát vòng danh lợi , lánh đàng thị phi . ” <
> nói rồi quày quả ra đi , <
> vân tiên xem thấy càng nghi trong lòng . <
> 621 . trông chừng dặm cũ thẳng xông , <
> nghĩ đòi cơn lại não nồng đòi cơn . <
> nên hư chút phận chi sờn , <
> nhớ câu dưỡng dục , lo ơn sinh thành . <
> mang câu bất hiếu đã đành , <
> nghĩ mình mà thẹn cho mình làm con . <
> trọn đời một tấm lòng son , <
> chí lăm trả nợ nước non cho rồi . <
> nào hay nước chảy hoa trôi , <
> nào hay phận bạc như vôi thế này . <
> 631 . một mình ngơ ngẩn đường mây , <
> khác nào chiếc nhạn lạc bầy kêu sương . <
> đến nay lâm việc mới tường , <
> hèn chi thầy dậy khoa trường còn xa . <
> tiểu đông thấy vậy thưa qua : <
> “ gẫm đây cho đến quê nhà còn lâu . <
> “ thế sao chẳng bớt cơn sầu , <
> “ mình đi đã mỏi , dòng châu thêm nhuần . <
> “ e khi mang bệnh nửa chừng . <
> “ trông nom khó liệu , giũa rừng khôn toan . ” <
> 641 . tiên rằng : “ khô héo lá gan ! ” <
> ôi thôi ! con mắt đã mang lấy sầu . <
> mịt mù nào thấy chi đâu , <
> chân đi đã mỏi , mình đau như dần . <
> có thân phải khổ vì thân , <
> thân ôi ! thân biết mấy lần chẳng may ! <
> đồng rằng : “ trời đất có hay , <
> “ ra đi vừa đặng mười ngày lại đau . <
> “ một mình nhắm trước xem sau , <
> “ xanh xanh bờ cõi , dàu dàu cỏ cây . <
> 651 . “ vốn không làng xóm chi đây , <
> “ xin lần tới đó tìm thầy thuốc thang . ” <
> vừa may gặp khách qua đàng , <
> người người đều chỉ vào làng đồng văn . <
> dắt nhau khi ấy hỏi phăng , <
> gặp thầy làm thuốc , hiệu là triệu ngang . <
> ngang rằng : “ khá tạm nghỉ an , <
> “ rạng ngày coi mạch đầu thang mới đành . <
> “ gặp ta bệnh ấy ắt lành , <
> “ bạc tiền trong gói sẵn dành bao nhiêu ? ” <
> 661 . đồng rằng : “ tiền bạc chẳng nhiều , <
> “ xin thầy nghĩ lượng được điều thuốc thang . <
> “ may mà bệnh ấy đặng an , <
> “ bạc còn hai lượng trao sang cho thầy . ” <
> ngang rằng : “ ta ở chốn nầy , <
> “ ba đời nối nghiệp làm thầy vừa ba . <
> “ sách chi cũng đủ trong nhà , <
> “ nội kinh đã sẵn , ngoại khoa thêm mầu . <
> “ trước xem y học làm đầu , <
> “ sau coi thọ thế , thứ cầu đông y . <
> 671 . “ gẫm trong ngân hải , tinh vi , <
> “ cùng là cang mục thua gì thanh nang . <
> “ gẫm trong tập nghiêm lương phang , <
> “ cùng là ngự toản trải đàng hồi xuân . <
> “ vị chi sẵn đặt quân thần , <
> “ thuốc thời bào chế mười phần nở nang . <
> “ mạch thời đọc mạch lư san , <
> “ đặt vào tay bệnh biết đàng tử sinh . <
> “ lục quân . tứ vật thang danh , <
> “ thập toàn , bát vị , sẵn dành nội thương . <
> 681 . “ lại thông bát trận tân phương , <
> “ lâm nhằm ngoại cảm đầu thang ngũ sài . ” <
> đồng rằng : “ thầy thiệt có tài , <
> “ xin vào coi mạch luận bài thuốc chi . ” <
> ngang rằng : “ lục bộ đều suy , <
> “ bộ quan bên tả , mạch đi phủ hồng . <
> “ cứ trong kinh lạc mà thông , <
> “ mạng môn tước quả đã xông lên đầu . <
> “ tam tiêu tích nhiệt đã lâu , <
> “ muốn cho giáng hỏa , phải đầu tư âm . <
> 691 . “ huỳnh liên , huỳnh bá , huỳnh cầm , <
> “ gia vào cho bội nhiệt tâm mới bình . <
> “ ngoài thời cho điểm vạn linh , <
> “ trong thời cho uống hoàn tình mới xong . <
> “ khá trao hai lượng bạc ròng , <
> “ bổ thêm vị thuốc để phòng đầu thang . <
> “ chẳng qua làm phúc cho chàng , <
> “ nào ai đòi chuộc đòi đàn chi ai . ” <
> tiểu đồng những ngỡ thiệt trò , <
> vội vàng mở gói chẳng nài liền trao . <
> 701 . mười ngày chẳng bớt chút nào , <
> thêm đau trong dạ , như bào như xoi . <
> đồng rằng : “ vào đó thầy coi , <
> “ bệnh thời không giảm , thầy đòi tiền thêm . ” <
> ngang rằng : “ nằm thấy khi đêm , <
> “ tiên sư mách bảo một điềm chiêm bao . <
> “ quỷ thần người ở trên cao , <
> “ e khi đường sá lẽ nào biết đâu ? <
> “ tiểu đồng ngươi khá qua cầu , <
> “ cùng ông thầy bói ở đầu tây viên . ” <
> 711 . tiểu đồng nghe nói đi liền , <
> gặp ông thầy bói đặt tiền mà coi . <
> bói rằng : “ ta bói hẳn hoi , <
> “ bói hay đã dậy , người coi đã đầy . <
> “ ta đây nào phải các thầy , <
> “ bá vơ , bá vất , nói nhây không nhằm . <
> “ ôn nhuần , châu diệc mấy năm , <
> “ sáu mươi bốn quẻ , ba trăm dư hào . <
> “ huỳnh kim , dã hạc sách cao , <
> “ lục nhâm , lục giáp chỗ nào chẳng hay . ” <
> 721 . “ can , chi đều ở trong tay , <
> “ đã thông trời đất , lại hay việc người . <
> “ đặt tiền quan mốt bốn mươi , <
> “ khay trầu , chén rượu cho tươi mới thành . <
> “ thầy bèn gieo đặng quẻ lành , <
> “ chiếm tên tuổi ấy lộ trình mắc chi ? <
> “ ứng vào rùa với cỏ thi , <
> “ rồi thầy coi quẻ , một khi mới tường . ” <
> đồng rằng : “ người ở đông phương , <
> “ nhân đi buôn bán giữa đường chẳng an . <
> 731 . “ con nhà họ lục là chàng , <
> “ tuổi vừa hai tám , còn đàng thơ ngây . ” <
> bói rằng : “ đinh mão năm nay , <
> “ hèn chi giáp tí ngày rày chẳng an . <
> “ mạng kim lại ở cung càn , <
> “ tuổi này là tuổi giầu sang trong đời . <
> “ cầu tài quẻ ấy xa vời , <
> “ khen ngươi khéo nói những lời trêu ta . ” <
> cầm tiền gieo xuống xem qua , <
> một giao , hai sách , lại ba hào trùng . <
> 741 . trang thành là quẻ lục xung , <
> thấy hào phụ mẫu khắc cùng tử tôn . <
> hóa ra làm quẻ du hồn , <
> lại thêm thế động khắc dồn hào quang . <
> cứ trong quẻ ấy mà bàn : <
> “ tuổi nầy mới chịu mẫu tang trong mình . <
> “ xui nên phát bệnh thình lình , <
> “ vì chưng ma quỷ lộ trình rất thiêng . <
> “ muốn cho bệnh ấy đặng yên , <
> “ phải tìm thầy pháp chữa chuyên ít ngày . ” <
> 751 . đồng rằng : “ thầy pháp đâu đây . ” <
> bói rằng : “ cũng ở chốn nầy bước ra . <
> “ pháp hay tiếng dậy dồn xa , <
> “ tên là đạo sĩ , ở trà hương thôn . ” <
> tiểu đồng mới chạy bôn bôn , <
> hỏi thăm đạo sĩ hương thôn chốn nào ? <
> chợ đông buôn bán lao xao , <
> người ta liền chỉ nơi nào chẳng xa . <
> đồng đi một buổi tới nhà , <
> đạo sĩ xem thấy lòng mà mừng thay ! <
> 761 . đồng rằng : “ nghe tiếng thầy đây , <
> “ trừ ma ếm quỷ , phép thầy rất hay . ” <
> pháp rằng : “ ấn đã cao tay , <
> “ lại thêm phù , chú xưa nay ai bì . <
> “ qua sông cá thấy xếp vi , <
> “ vào rừng cọp thấy phải quỳ lạy đưa . <
> “ pháp hay hú gió kêu mưa , <
> “ sai chim , khiến vượn , đuổi lừa , vật trâu . <
> “ pháp hay miệng niệm một câu , <
> “ tóm thâu muôn vật vào bầu hồ linh . <
> 771 . “ phép hay sái đậu thành binh , <
> “ bện hình làm tướng phá thành diêm vương . <
> “ phép hay dạo hỏa phó thang , <
> “ ngồi gươm đứng giáo mở đàng thiên hoang . <
> “ có ba lượng bạc trao sang , <
> “ đặng thầy sắm sủa lập đàn chữa cho , ” <
> đồng rằng : “ tôi chẳng so đo , <
> “ khuyên thầy gắng sức chớ lo khó giàu . <
> “ bấy lâu thầy tớ theo nhau , <
> “ bạc dành hai lượng phòng sau đi đàng . <
> 781 . “ chữa chuyên bệnh ấy đặng an , <
> “ rồi tôi sẽ lấy đem sang cho thầy . ” <
> pháp rằng : “ về lấy sang đây , <
> “ cho thầy toan liệu lập rày đón ra . ” <
> đồng rằng : “ tôi đã lo xa , <
> “ cực vì người bệnh ở nhà chẳng yên . <
> “ xin thầy gắng sức chịu phiền , <
> “ ra công bùa chú chữa chuyên dường nào . ” <
> pháp rằng : “ có khó chi sao , <
> “ người nằm ta chữa rối trao phù về . ” <
> 791 . đồng rằng : “ tôi vốn thằng hề , <
> “ bệnh chi mà khiến chịu bề chữa chuyên ? ” <
> pháp rằng : “ ta biết kinh quyền , <
> “ đau nam chữa bắc mà thuyên mới tài . ” <
> tiểu đồng nghe lọt vào tai , <
> lòng mừng vội vã nằm dài chữa chuyên . <
> pháp bèn cất tiếng hét lên : <
> “ mời ông bàn cổ tọa tiền chứng miêng . <
> “ thỉnh ông đại thánh tề thiên , <
> “ thỉnh bà võ hậu đều liền đến đây . <
> 801 . “ thỉnh ông nguyên soái chinh tây , <
> “ cùng bà vương mẫu sum vầy một khi . <
> “ thỉnh ông phật tổ a di , <
> “ thập phương chư phật phù trì giúp công . <
> “ lại mời công chúa ngũ long , <
> “ bình nam ngũ hổ hội đồng an dinh . <
> “ thỉnh trong thiên tướng , thiên binh , <
> “ cùng là tam phủ động đình xích lân . <
> “ thỉnh trong khắp hết quỷ thần , <
> “ cùng đều xuống chốn dương trần vui chơi . ” <
> 811 . cho ngươi ba đạo phủ trời , <
> uống vào khỏe mạnh như lời chẳng sai . <
> tiểu đồng vâng lĩnh theo lời , <
> lấy phủ trở lại toan bài thuốc thang . <
> vào nhà thưa với thầy ngang . <
> “ pháp phù đã đủ thầy toan phương nào ? ” <
> ngang rằng : “ còn bạc trong bao , <
> “ thời ngươi khá lấy mà trao cho thầy ” <
> đồng rằng : “ tôi hãy ở đây , <
> “ bệnh kia dầu khá mình nầy bán đi . ” <
> 821 . triệu ngang biết chẳng còn chi , <
> kiếm đường tráo chác đuổi đi khỏi vòng : <
> “ ở đây làng xóm khó lòng , <
> “ e khi mưa nắng ai cùng đỡ che . ” <
> đồng rằng : “ trong gói vắng hoe , <
> “ bởi tin nên mắc , bởi nghe nên lầm . <
> “ mới lo chạy hết một trăm , <
> “ mình ve khô xép ruột tằm héo don . <
> “ thương thay tiền mất tật còn , <
> “ bơ vơ đất khách thon von thế này . <
> 831 . “ thôi thôi gắng gượng khỏi đây , <
> “ tôi đi khuyên giáo đỡ ngày gạo rau . ” <
> vân tiên chi xiết nỗi sầu , <
> tiểu đồng dầu dắt gần cầu lá buôn . <
> đương khi mưa gió luông tuồng , <
> người buồn lại gặp kiểng buồn khá thương . <
> xiết bao ăn tuyết nằm sương , <
> màn trời chiếu đất dặm trường lao đao , <
> dầu cho trái trí bực nào , <
> gặp cơn nguy hiểm biết sao mà nhờ . <
> 841 . tiên rằng : “ đi đã ngất ngơ , <
> “ tìm nơi cây cối bụi bờ nghỉ chưn . ” <
> đồng rằng : “ chốc nữa khỏi rừng , <
> “ tìm nơi quán xá sẽ dừng nghỉ ngơi . ” <
> non tây vừa khuất mặt trời , <
> tớ thầy dìu dắt tới nơi đại đề . | Hồi 09: Vân Tiên được tin mẹ chết, quày quả trở về | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
trường thi một lũ vừa về . <
> trịnh hâm xem thấy lại kề hỏi thăm : <
> “ anh về nay đã hai rằm , <
> “ cớ sao mang bệnh còn nằm nơi đây . <
> 851 . tiên rằng tôi vốn chẳng may , <
> “ chẳng hay chư hữu khoa nầy thế nao ? . ” <
> hâm rằng : “ tử trực đậu cao , <
> “ tôi cùng bùi kiệm đều vào cử nhân , <
> “ một mình về trước viếng thân , <
> “ hai người trở việc còn lần đi sau . <
> “ đương cơn hoạn nạn gặp nhau , <
> “ người lành nỡ bỏ người đau sao đành . <
> “ từ đây tới quận đông thành , <
> “ trong mình có bệnh , bộ hành sao xong . <
> 861 . lần hồi đến chốn giang trung , <
> “ tìm thuyền ta sẽ tháp tùng với nhau . ” <
> tiên rằng : “ tình trước ngãi sau , <
> “ có thương xin khá giúp nhau phen này . ” <
> hâm rằng : “ anh tạm ngồi đây , <
> “ tiểu đồng người tới trước nầy cùng ta . <
> “ vào rừng kiếm thuốc ngoại khoa , <
> “ phòng khi sông biển phong ba bất kỳ . ” <
> tiểu đồng vội vã ra đi , <
> muốn cho đặng việc quản gã lao đao . <
> 871 . trịnh hâm trong dạ gươm đao , <
> bắt người đồng tử trói vào gốc cây : <
> “ trước cho hùm cọp ăn mày , <
> hại tiên phải dụng mưu nầy mới xong . ” <
> vân tiên ngồi những đợi trông , <
> trịnh hâm về nói tiểu đồng cọp ăn . <
> vân tiên than khóc nằm lăn : <
> “ có đâu địa hăm thiên băng thình lình . <
> “ bấy lâu đất khách lưu linh , <
> “ một thầy một tớ lộ trình nuôi nhau . <
> 881 . “ nay đà hai ngả phân nhau , <
> “ còn ai nâng đỡ trước sau cho mình . ” <
> hâm rằng : “ anh chớ ngại tình , <
> “ tôi xin đưa tới đông thành thời thôi . ” <
> vân tiên chi xiết lụy rơi , <
> buồm đà theo gió chạy xuôi một bề . <
> tiểu đồng bị trói khôn về , <
> kêu la chẳng thấu bốn bề rừng hoang : <
> “ phận mình đã mắc tai nàn , <
> “ cảm thương họ lục suối vàng bơ vơ . <
> 891 . “ xiết bao những nỗi dật dờ , <
> “ đà giang nào biết , bụi bờ nào hay . <
> “ vân tiên hồn có linh rày , <
> “ đem tôi theo với đỡ tay chưn cùng ! ” <
> vái rồi lụy nhỏ ròng ròng , <
> đêm khuya ngồi dựa cội tòng ngủ quên . <
> sơn quân ghé lại một bên , <
> cắn dây mở trói cõng lên ra đàng . <
> tiểu đồng thức dậy mơ màng , <
> xem qua dấu đất ràng ràng mới hay . <
> 901 . nửa mừng nửa lại sợ thay , <
> chạy ra chốn cũ kiếm thầy vân tiên . <
> mặt trời vừa khỏi mái hiên , <
> người buôn , kẻ bán , chợ phiên nhộn nhàng . <
> hỏi thăm bà quán giữa đàng , <
> bữa qua có thấy người tang chăng là ? <
> quán rằng thôi đã ra ma , <
> “ khi mai làng xóm người đà đi chôn . ” <
> tiểu đồng nghe nói kinh hồn , <
> hỏi rằng : “ biết chỗ nào chôn chỉ chừng . ” <
> 911 . tay lau nước mắt rưng rưng , <
> xảy nghe tiếng nói đầu rừng lao xao . <
> tiểu đồng vội vã bước vào , <
> xóm làng mới hỏi : “ thằng nào tới đây ? ” <
> đồng rằng : “ tớ tới kiếm thầy , <
> “ chẳng hay người thác mả nầy là ai ? ” <
> người nầy : “ một gã con trai , <
> “ ở đâu không biết lạc loài đến đây . <
> “ chưn , tay , mặt , mũi tốt thay , <
> “ đau chi nên nỗi nước nầy khá thương . ” <
> 921 . tiểu đồng chẳng kịp hỏi han , <
> nằm lăn bên mả khóc than một hồi . <
> người đều xem thấy thương ôi ! <
> kêu nhau vác cuốc đều lui ra đàng . <
> tiểu đồng nằm giữa rừng hoang , <
> che chòi giữ mả lòng toan trọn bề . <
> một mình ở đất đại đề , <
> sớm đi khuyến giáo , tối về quảy đơm . <
> dốc lòng trả nợ áo cơm , <
> sống mà trọn nghĩa , thác thơm danh hiền . <
> 931 . thứ nầy đến thứ vân tiên , <
> năm canh ngồi dựa be thuyền thở than . <
> trong khăn lụy nhỏ chứa chan , <
> cảm thương phận tớ mắc nàn khi không . <
> lênh đênh thuyền giữa biển đông , <
> riêng than một tấm cô bồng ngẩn ngơ . <
> đêm khuya lặng lẽ như tờ , <
> nghênh ngang sao mọc , mịt mờ sương bay . <
> trịnh hâm khi ấy ra tay , <
> vân tiên bị gã xô ngay xuống vời . <
> 941 . trịnh hâm giả tiếng kêu trời , <
> cho người thức dậy lấy lời phôi pha . <
> trong thuyền ai nấy kêu la , <
> đều thương họ lục , xót xa tấm lòng . | Hồi 10: Trịnh Hâm hại Vân Tiên, trói tiểu đồng trong rừng, xô Vân Tiên xuống sông | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
vân tiên mình lụy giữa dòng , <
> giao long dìu dắt vào trong bực rày . <
> may vừa trời đã sang ngày . <
> thuyền chài xem thấy vớt ngay lên bờ . <
> khiến con vầy lửa một giờ . <
> ông hơ bụng dạ , bà hơ mặt mày . <
> 951 . vân tiên vừa ấm chân tay , <
> ngẩn ngơ hồn phách như say mới rồi . <
> ngỡ than mình phải nước trôi , <
> hay đâu mình hãy đặng ngồi dương gian . <
> ngư ông khi ấy hỏi han , <
> vân tiên thưa hết mọi đàng gần xa . <
> ngư rằng : “ người ở cùng ta . <
> “ sớm mai hẩm hút một nhà cho vui ” . <
> tiên rằng : “ ông lấy chi nuôi , <
> “ thân tôi như thể trái mùi trên cây . <
> 961 . “ may đà trôi nổi đến đây , <
> “ không chi báo đáp mình nầy trơ trơ ” . <
> ngư rằng : “ lòng lão chẳng mơ , <
> “ dốc lòng nhân nghĩa há chờ trả ơn ? <
> “ nước trong rửa ruột sạch trơn , <
> “ một câu danh lợi chi sờn lòng đây . <
> “ rày doi , mai vịnh vui vầy , <
> “ ngày kia hứng gió , đêm nầy chơi trăng . <
> “ một mình thong thả làm ăn , <
> “ khỏe quơ chày kéo , mệt quăng câu dầm . <
> 971 . “ nghêu ngao nay chích mai đầm . <
> “ một bầu trời đất vui thầm ai hay . <
> “ kinh luân đã sẵn trong tay , <
> “ thung dung dưới thế vui say trong trời . <
> “ thuyền nan một chiếc ở đời , <
> “ tắm mưa trải gió trong vời hàn giang . ” <
> tiên rằng : “ vậy cũng một làng , <
> “ võ công người ở gần đàng đây chăng ? ” <
> “ khỏi ba khúc vịnh thời lần đến nơi . ” <
> 981 . tiên rằng : “ xưa đã gá lời , <
> “ sui gia bao nỡ đổi lời chẳng thương . <
> “ vợ chồng là đạo tao khương , <
> “ chi bằng tới đó tầm phương gởi mình . <
> “ trăm năm muốn trọn ân tình <
> “ đương khi hoạn nạn ai đành bỏ nhau . <
> “ chút nhờ cứu tử ơn sâu , <
> “ xin đem tới đó trước sau cho tròn . ” <
> ngư rằng : “ làm đạo rể con , <
> “ cũng như sợi chỉ mà lòn trôn kim . <
> 991 . “ sợ bay mà mỏi sức chim , <
> “ bơ vơ cảnh lạ khôn tìm cây xưa . <
> “ e khi chậm bước tới trưa , <
> “ chớ đi sông cũ bến xưa mà lầm . <
> “ mấy ai ở đặng hảo tâm , <
> “ nắng đun chót nón , mưa dầm tả tơi . <
> “ mấy ai hay nghĩ việc đời , <
> “ nhớ nơi nghèo khổ quên nơi sang giầu . <
> “ đã ba thứ tóc trên đầu , <
> “ gẫm trong sự thế thêm âu cho đời . ” <
> 1001 . vân tiên thưa đã hết lời , <
> ngư ông chẳng đã tách vời đưa sang . <
> dắt tiên vào chốn hậu đàng , <
> võ công xem thấy lòng càng hổ ngươi . <
> chẳng qua sợ thế gian cười , <
> một lời gượng gạo chào người ngày xưa : <
> “ ngư ông đã có công đưa , <
> tới ngày sau sẽ lo lừa đền ơn . ” <
> ngư rằng : “ tôi chẳng lòng sờn . <
> “ xin tròn nhân ngãi còn hơn bạc vàng . <
> 1011 . “ nhớ xưa trong núi lư san , <
> “ có ông ngư phủ đưa chàng ngũ viên . <
> “ tới sau đình trưởng đỗ thuyền , <
> “ giúp người hạng võ qua miền ô giang . <
> “ xưa còn thương kẻ mắc nàn , <
> “ huống nay ai nỡ quên đàng ngãi nhân . <
> “ một lời gắng giúp keo sơn , <
> “ ngư ông từ giã lui chưn xuống thuyền . | Hồi 11: Ngư ông vớt Vân Tiên lên, đem về nhà Võ công | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
võ công không ngớt lòng phiền , <
> ân tình thế lợi khó tuyền đặng vay . <
> <
> 1021 . dạy tiên : “ ngươi hãy ngồi đây , <
> “ cho ta trở lại sau này liệu toan . ” <
> công rằng : “ hỡi mụ quỳnh trang , <
> “ dò lòng ái nữ thể loan thế nào ? <
> “ mặc con toan liệu làm sao , <
> “ vốn không ép vợ , nỡ nào ép con . ” <
> loan rằng : “ gót đỏ như son , <
> “ xưa nay ai nỡ đem chôn xuống bùn ? <
> “ ai cho sen muống một bồn . <
> “ ai từng chanh khế sánh phồn lựu lê . <
> <
> 1031 . “ thà không trót chịu một bề , <
> “ nỡ đem mình ngọc dựa kề thất phu . <
> “ đã công chờ đợi danh nhu , <
> “ rể đâu có rể đui mù thế ni , <
> “ đã nghe người nói hội này , <
> “ rằng : vương tử trực chiếm rày thủ khoa <
> “ ta dầu muốn kết sui gia , <
> “ họ vương họ võ một nhà mới xinh . ” <
> công rằng : “ muốn trọn việc mình , <
> “ phải toan một chước dứt tình mới xong . <
> 1041 . “ nghe rằng : “ trong núi thương tòng . <
> “ có hang thăm thẳm bịt bùng khôn ra . <
> “ đông thành ngàn dặm còn xa , <
> “ đem chàng bỏ đó ai mà biết đâu ? ” <
> phút vừa trăng đã đứng đầu , <
> vân tiên ngồi trước nhà cầu thở than . <
> võ công ra trước dỗ chàng : <
> “ xuống thuyền rồi sẽ đưa sang đông thành . ” <
> ra đi đương lúc tam canh , <
> dắt vào hang tối bỏ đành vân tiên . <
> 1051 . bỏ rồi rón rén bước liền , <
> xuống ngay chèo quế dời thuyền tách xa . <
> tiên rằng : “ các chú đưa ta , <
> “ xin đưa tôi tới quê nhà sẽ hay . <
> “ ghi lòng dốc trọn thảo ngay , <
> “ một phen mà khỏi ngàn ngày chẳng quên . ” <
> lặng nghe vắng tiếng hai bên , <
> trong hang tăm tối đá trôn chập chồng . <
> vân tiên khi ấy hãi hùng , <
> nghĩ ra mới biết võ công hại mình . <
> 1061 . nực cười con tạo trớ trinh , <
> chữ duyên tráo trác , chữ tình lãng xao . <
> nghĩ mình tai hại biết bao , <
> mới lên khỏi biển lại vào trong hang . <
> dây sầu ai khéo vương mang , <
> tránh nơi lưới thỏ , gặp đàng bẫy cheo . <
> trong hang sau trước quạnh hiu , <
> muốn ra cho khỏi ai dìu dắt đi ? <
> oan gia nợ đã khéo gây , <
> ôi thôi thân thể còn gì mà toan . <
> 1071 . đã đành xa cõi nhân gian , <
> dựa mình vào chốn thạch bàn nằm co . <
> đêm khuya ngọn gió thổi lò . <
> sương sa lác đác mưa tro lạnh lùng . <
> năm ngày chịu đói khát ròng . <
> nhờ ba hườn thuốc đỡ lòng hôm mai . | Hồi 12: Võ công giả đưa về Đông thành, đem Vân Tiên bỏ trong hang Thương tòng | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
du thần xem thấy ai hoài , <
> xét trong mình gã có bài phù tiên . <
> mới hay là lục vân tiên , <
> cùng nhau dìu dắt đều liền đem ra , <
> 1081 . khỏi hang một dặm vừa xa , <
> đến nơi đại lộ trời đà hừng đông . <
> du thần trở lại sơn trung , <
> vân tiên còn hãy giấc nồng mê man . <
> lão tiều cơm gói săn sàng , <
> sớm mai xách búa đi ngang vào rừng . <
> tới đường đại lộ là chừng , <
> xảy nghe có tiếng trong rừng thở than . <
> hay là yêu quái tà gian , <
> rung cây nhát lão làm đường hại nhân . <
> 1091 . lão tiều liền bước lại gần , <
> thiệt là một gã văn nhân mắc nàn , <
> chi bằng lên tiếng hỏi han : <
> “ nhân sao mắc việc tai nàn thế nây ? ” <
> vân tiên nghe tiếng mừng thay , <
> vội vàng gượng dậy trình bày trước sau : <
> lão tiều nghe nói giờ lâu , <
> gẫm trong thế sự gật đầu thở than : <
> “ ít người trong tuyết đưa than , <
> “ khó ngồi giữa chợ ai màng đoái thương . ” <
> 1101 . vân tiên nghe nói mới tường , <
> cũng trang ẩn dật biết đường thảo ngay . <
> “ ngửa trông lượng cả cao dày , <
> “ cứu trong một buổi , ơn tày tái sinh . <
> “ mai sau về tới đông thành , <
> “ đền ơn cứu khổ mới đành dạ tôi . ” <
> lão tiều mới nói : “ thôi thôi , <
> “ làm ơn mà lại trông người sao hay ? <
> “ già hay thương kẻ thảo ngay , <
> “ nầy thôi để lão dắt ngay về nhà . ” <
> 1111 . tiên rằng : “ trong dạ xót xa , <
> “ nay đà sáu bữa không hòa mùi chi . <
> “ lại thêm rũ liệt tứ chi , <
> “ muốn đi theo đó mà đi khôn rồi . ” <
> lão tiều nầy ngỡ nực cười , <
> mở cơm trong gói , miệng mời vân tiên : <
> “ gắng mà ăn uống cho yên , <
> “ lão ra sức lão cõng tiên về nhà . ” | Hồi 13: Du thần cứu ra khỏi hang, gặp lão tiều cõng Vân Tiên về nhà | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
khỏi rừng ra tới ngã ba , <
> may đâu gặp một chàng là hớn minh . <
> 1121 . lão tiều lật đật bôn trình , <
> hớn minh theo hỏi sự tình một khi . <
> vân tiên nghe tiếng cố tri , <
> vội mừng bạn cũ còn nghi nỗi mình . <
> minh rằng : “ dám hỏi nhân huynh , <
> “ cớ sao nên nỗi thân hình thể ni ? ” <
> tiên ràng : “ chẳng xiết nói chi , <
> “ thân nầy nào có khác gì cây trôi . <
> “ lênh đênh gió dập sóng dồi , <
> “ rày đây mai đó khôn rồi gian nan . ” <
> 1131 . minh rằng : “ đây khó hỏi han , <
> “ xin vào chùa sẽ luận bàn cùng nhau . ” <
> tiều rằng : “ chẳng dám ngồi lâu <
> “ vào rừng đốn củi bán chầu chợ phiên . ” <
> hớn minh quỳ gối lạy liền : <
> “ ơn ông cứu đặng vân tiên bạn lành . <
> “ nầy hai lượng bạc trong mình , <
> “ tôi xin báo đáp chút tình cho ông . ” <
> tiều rằng : “ vốn lão tình không , <
> “ một mình ngơ ngẩn non tòng hôm mai . <
> 1141 . “ tấm lòng chẳng muốn của ai , <
> “ lánh nơi danh lợi chông gai cực lòng . <
> “ kìa non , nọ nước thong dong , <
> “ trăng thanh gió mát bạn cùng hươu nai . <
> “ công hầu phú quý mặc ai , <
> “ lộc rừng gánh vác hai vai tháng ngày . ” <
> vân tiên nghe biết người ngay , <
> hỏi thăm tên họ phòng ngày đền ơn . <
> lão tiều trở lại lâm sơn , <
> tiên , minh hai gã đều hoàn am mây . <
> 1151 . tiên rằng : “ đã gặp khoa nầy , <
> “ cớ sao ngọc hữu ở đây làm gì ? ” <
> minh rằng : “ xưa dốc xuống thi , <
> “ gặp nơi miếu võ đề đi một lần . <
> “ anh thề về trước tỉnh thân , <
> “ tôi thì mang gói sau lần ra kinh . <
> “ đi vừa tới huyện loan minh , <
> “ gặp con quan huyện đặng sinh là chàng . <
> “ giàu sang ỷ thế dọc ngang , <
> “ gặp con gái tốt cường gian không nghì . <
> 1161 . “ tôi bèn nổi giận một khi , <
> “ vật chàng xuống đó bẻ đi một gìn . <
> “ mình làm nỡ để ai lo , <
> “ bó tay chịu trói nộp cho huyện đàng . <
> “ án đấy ra quận sóc phang , <
> “ tôi bèn vượt ngục lánh đàng đến đây , <
> “ vừa may mà gặp chùa này , <
> “ mai danh ẩn tích bấy chầy náu nương . ” <
> vân tiên nghe nói thảm thương , <
> lại bày một khúc tai ương phận mình . <
> 1171 . minh nghe tiên nói động tình , <
> hai hàng châu lụy như bình nước nghiêng . <
> tiên rằng : “ thương cội xuân huyên , <
> “ tuổi cao tác lớn chịu phiền lao đao . <
> “ trông con như cá trông dào , <
> “ mình nầy trôi nổi phương nào biết đâu ? <
> “ vầng mây giăng bạc trên đầu , <
> “ ba năm chưa trọn một câu sinh thành . <
> “ hữu tam bất hiếu đã đành , <
> “ tiểu đồng trước đã vì mình thác oan . <
> 1181 . “ tưởng thôi như cắt ruột gan , <
> “ quặn đau chín khúc , chứa chan mấy lần . ” <
> minh rằng : “ người ở trong trần , <
> “ có khi phú quý có lần gian nan . <
> “ thấp cao vàng biết tuổi vàng , <
> “ gặp khi lửa đỏ máu càng thêm xuê . <
> “ thôi thôi anh chớ vội về , <
> “ ở đây nương náu toan bề thuốc thang . <
> “ bao giờ hết lúc tai nàn , <
> “ đem nhau ta sẽ lập đàng công danh . <
> 1191 . “ cam la sớm gặp cũng xinh , <
> “ muộn mà khương tử cũng vinh một đời . <
> “ nên hư có số ở trời , <
> “ bôn chôn sao khỏi đổi dời sao xong . ” <
> vân tiên khi ấy an lòng , <
> ở nơi am tự bạn cùng hớn minh . <
> võ công làm việc trớ trinh , <
> dứt tình họ lục , mến tình họ vương . <
> kể từ định chước hại chàng , <
> thể loan hớn hở lòng càng thêm vui . <
> 1121 . ngày này trang điểm phấn dồi , <
> phòng khi gặp gỡ đứng ngồi cho xuê . <
> xảy đâu tử trực vừa về . <
> vào nhà họ võ thăm bề vân tiên . <
> công rằng : “ chớ hỏi thêm phiền , <
> “ trước đà lâm bệnh huỳnh tuyền xa chơi . <
> “ thương chàng phận bạc trong đời , <
> “ cũng vì nguyệt lão xe lơi mối hồng . ” <
> nghe qua tử trực chạnh lòng , <
> hai hàng nước mắt ròng ròng như mưa . <
> 1211 . than rằng : “ chạnh nhớ linh xưa , <
> “ nghĩa đà kết nghĩa , tình chưa phỉ tình . <
> “ trời sao nỡ phụ tài lành , <
> “ bảng vàng chưa thấy , ngày xanh đã mòn . <
> “ cùng nhau chưa đặng vuông tròn , <
> “ người đà sớm thác ta còn làm chi ? <
> “ trong đời mấy bực cố tri , <
> “ mấy trang đồng đạo , mấy người đồng tâm ? ” <
> công rằng : “ ta cũng thương thầm , <
> “ tủi duyên con trẻ sắt cầm dở dang . <
> 1221 . “ thôi thôi khuyên chớ thở than , <
> “ đây đà tính đặng một đàng rất hay . <
> “ tới đây thì ở lại đây , <
> “ cùng con gái lão sum vầy thất gia . <
> “ phòng khi hôm sớm vào ra , <
> “ thấy ngươi tử trực cũng là thấy tiên . ” <
> trực rằng : “ ngòi viết dĩa nghiên , <
> “ anh em xưa có thề nguyền cùng nhau . <
> “ vợ tiên là trực chị dâu , <
> “ chị dâu em bạn dám đâu lỗi nghì . <
> 1231 . “ chẳng hay người học sách chi , <
> “ nói sao những tiếng dị kỳ khó nghe ? <
> “ hay là học thói nước tề , <
> “ vợ người tử củ đưa về hoàn công . <
> “ hay là học thói đường cung , <
> “ vợ người tiểu lạc sánh cùng thế dân . <
> “ người nay sao phải nhà tần , <
> “ bất vi gả vợ dị nhân lấy lầm . <
> “ nói sao chẳng biết hổ thầm , <
> “ người ta há phải là cầm thú sao ? ” <
> 1241 . võ công hổ thẹn xiết bao , <
> ngồi trăn khôn cãi lẽ nào cho qua . <
> thể loan trong cửa bước ra , <
> miệng chào : “ thầy cử tân khoa mới về , <
> “ thiếp đà chẳng trọn lời thề , <
> “ lỡ bề sửa trấp , lỡ bề nâng khăn . <
> “ tiếc thay dạ thỏ nằng nằng , <
> “ đêm thu chờ đợi bóng trăng bấy chầy . <
> “ chẳng ưng thề cũng làm khuây , <
> “ nỡ buông lời nói chẳng về , chẳng kiêng ? ” <
> 1251 . trực rằng : “ ai lữ phụng tiên , <
> “ phòng loan đem thói điêu thuyền trêu ngươi ? <
> “ mồ chồng ngọn cỏ còn tươi , <
> “ lòng sao mà nỡ buông lời nguyệt hoa ? <
> “ hổ hang vậy cũng người ta , <
> “ so loài cầm thú vậy mà khác chi ? <
> “ vân tiên anh hỡi cố tri , <
> “ suối vàng có biết sự ni chăng là ? ” <
> tay lau nước mắt trở ra , <
> về nhà sắm sửa tìm qua đông thành . <
> 1261 . võ công hổ thẹn trong lòng , <
> năm ngày nhuốm bệnh thất tình chết oan . <
> thể loan cùng mụ quỳnh trang , <
> mẹ con đóng cửa cư tang trong nhà . | Hồi 14: Hớn Minh đem Vân Tiên về chùa | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
đoạn nầy đến thứ nguyệt nga , <
> hà khê phủ ấy theo cha học hành , <
> kiều công lên chức thái khanh , <
> chỉ sai ra quận đông thành chăn dân . <
> ra tờ khắp hết xa gần , <
> hỏi thăm họ lục tìm lần đến nơi , <
> 1271 . khiến quân đem bức thư mời , <
> lục ông vâng lệnh tới nơi dinh tiền . <
> kiều công hỏi lục vân tiên , <
> lục ông thấy hỏi bỗng liền khóc than . <
> thưa rằng : “ nghe tiếng đồn vang , <
> “ con tôi nhuốm bệnh giữa đàng bỏ thây . <
> “ biệt tin từ ấy nhẫn nay , <
> “ phút nghe người nói châu mày lại thương ! ” <
> kiều công trong dạ bàng hoàng , <
> trở vào nói lại cùng nàng nguyệt nga : <
> 1281 . “ lục ông nói lại cùng cha , <
> “ duyên con rày đã trôi hoa dạt bèo . ” <
> riêng than chút phận tơ điều , <
> hàn giang chưa gặp , ô kiều lại rơi ! <
> nàng rằng : “ phải thiệt như lời , <
> “ xin cha sai kẻ mời người vào trong . ” <
> nguyệt nga đứng dựa bên phòng . <
> tay ôm bức tượng khóc ròng như mưa . <
> công rằng : “ nào bức tượng xưa ? <
> “ nguyệt nga con khá đem đưa người nhìn . ” <
> 1291 . lục ông một buổi ngồi nhìn , <
> tay chưn vóc vạc đều in con mình . <
> chuyện trò sau trước phân minh , <
> lục ông khi ấy sự tình mới hay : <
> “ thương con phận bạc lắm thay , <
> “ nguyền xưa còn đó , con rày đi đâu ? ” <
> kiều công chi xiết nỗi sầu , <
> lục ông thấy vậy thêm đau gan vàng . <
> kiếm lời khuyên giải với nàng : <
> “ giải cơn phiền não kẻo mang lấy sầu . <
> 1301 . “ người đời như bóng phù du , <
> “ sớm còn tối mất , công phu lỡ làng . <
> “ cũng chưa đồng tịch đồng sàng , <
> “ cũng chưa nên nghĩa tao khang đâu mà . <
> “ cũng như cửa sổ ngựa qua , <
> “ nghĩ nào mà ủ mặt hoa cho phiền ? ” <
> nàng rằng : “ trước đã trọn nguyền , <
> “ dẫu thay mái tóc phải nhìn mối tơ . ” <
> công rằng : “ chút nặng tình xưa , <
> bèn đem tiền bạc tạ đưa cho người . <
> 1311 . lục ông cáo tạ xin lui : <
> “ tôi đâu dám chịu của người làm chi ? <
> “ ngỡ là con trẻ mất đi , <
> “ hay đâu cốt cách còn ghi tượng nầy . <
> “ bây giờ con lại thấy đây , <
> “ tấm lòng thương nhớ dễ khuây đặng nào ? . ” <
> ngửa than : “ đất rộng trời cao , <
> “ tre còn măng mất lẽ nào cho cân . ” <
> lục ông từ tạ lui chân , <
> kiều công sai kẻ gia thần đưa sang . <
> 1321 . nguyệt nga nhuốm bệnh thở than , <
> năm canh lụy ngọc xốn xang lòng vàng . <
> nhớ khi thề thốt giữa đàng , <
> chưa nguôi nỗi thảm , lại vương lấy sầu . <
> công đà chờ đợi bấy lâu , <
> thà không cho gặp buổi đầu thời thôi . <
> biết nhau chưa đặng mấy hồi , <
> kẻ còn người mất , trời ôi là trời ! <
> thuở xưa giữ dạ ghi lời , <
> thương người quân tử biết đời nào phai ? <
> 1331 . tiếc thay một dự anh tài , <
> việc văn , việc võ nào ai dám bì ? <
> thương vì đèn sách lòng ghi , <
> uổng công nào thấy tiếng gì là đâu ! <
> thương vì hai tám trên đầu , <
> người đời như bóng phù du lỡ làng . <
> thương vì chẳng đặng hiển vang , <
> nước trôi sự nghiệp , hoa tàn công danh . <
> thương vì đôi lứa chưa thành , <
> vùa hương bát nước ai dành ngày sau ? <
> 1341 . năm canh chẳng ngớt giọt châu , <
> mặt nhìn bức tượng ruột đau như dần . <
> dương gian nay chẳng đặng gần , <
> âm cung biết có thành thân chăng là ? <
> kiều công thức dậy bước ra , <
> nghe con than khóc xót xa lòng vàng . <
> khuyên rằng : “ con chớ cưu mang , <
> “ gẫm trong còn mất là đường xưa nay . <
> “ đàn cầm ai khéo dứt dây , <
> “ chẳng qua con tạo đổi xây không thường . ” <
> 1351 . nàng rằng : “ khôn xiết nỗi thương , <
> “ khi không gãy cánh giữa đường ai hay . <
> “ nay đà loan phụng rẽ bầy , <
> “ nệm nghiêng gối chích phận nầy đã cam . <
> “ trăm năm thề chẳng lòng phàm , <
> “ sông ngân đưa bạn cầu lam rước người . <
> “ thân con còn đứng giữa trời , <
> “ xin thờ bức tượng trọn đời thời thôi . ” <
> kiều công trong dạ chẳng vui : <
> “ con đành giữ tiết trọn đời hay sao ? ” | Hồi 15: Nguyệt Nga nhân có Lục ông, Kiều công mời qua, nghe tin Vân Tiên mất, buồn rầu khóc than | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
1361 . có người sang cả ngôi cao , <
> thái sư chức trọng trong trào sắc phong . <
> nghe đồn con gái kiều công , <
> nay mười sáu tuổi tơ hồng chưa vương , <
> thái sư dùng lễ vật sang , <
> mượn người mai chước kết đàng sui gia . <
> kiều công khôn ép nguyệt nga , <
> lễ nghi đưa lại về nhà thái sư . <
> thái sư chẳng biết rộng suy , <
> đem lòng oán hận sớm ghi vào lòng . <
> 1371 . phút đâu giặc mọi làm hung , <
> lung lăng nết dữ binh nhung dấy loàn . <
> đánh vào tới ải đồng quan , <
> sở vương phán hỏi lưỡng ban quần thần . <
> sao cho vững nước an dân , <
> các quan ai biết mưu thần bày ra . <
> thái sư nhớ việc cừu nhà , <
> vội vàng quỳ xuống tâu qua ngai vàng : <
> “ thủa xưa giặc mọi dấy loàn , <
> “ vì ham sắc tốt phá tàn trung hoa . <
> 1381 . “ muốn cho khỏi giặc ô qua , <
> “ đưa con gái tốt giao hòa thời xong . <
> nguyệt nga là gái kiều công , <
> “ tuổi vừa hai tám má hồng đương xinh . <
> “ nàng đà có sắc khuynh thành , <
> “ lại thêm rất bậc tài tình hào hoa . <
> “ đưa nàng về nước ô qua , <
> “ phiên vương ưng dạ ắt là bãi binh , <
> sở vương nghe tấu thuận tình , <
> châu phê dạy sứ ra dinh đông thành . <
> 1391 . sắc phong kiều lão thái khanh : <
> “ việc trong nhà nước đã đành cậy ngươi . <
> “ nguyệt nga nàng ấy nên người , <
> “ lựa ngày tháng chín , hai mươi cống hồ . ” <
> kiều công vâng lệnh nhà vua , <
> lẽ nào mà dám nói phô điều nào . <
> nguyệt nga trong dạ như bào , <
> canh chầy chẳng ngủ những thao thức hoài . <
> thất tình trâm nọ biếng cài , <
> dựa mành bỏ xả tóc dài ngồi lo : <
> 1401 . “ chiêu quân xưa cũng cống hồ , <
> “ bởi ngươi diên thọ họa đồ gây nên . <
> “ hạnh ngươn sau cũng khỏi miền , <
> “ bởi chưng lư kỷ cựu hiềm còn ghi . <
> “ hai nàng chẳng đã phải đi , <
> “ một là ngay chúa , một vì thảo cha . <
> “ chiêu quân nhảy xuống giang hà , <
> “ thương vua nhà hớn , vốn đà quyên sinh . <
> “ hạnh ngươn nhảy xuống trì linh , <
> “ thương người lương ngọc duyên lành phôi pha . <
> 1411 . tới nay phận bạc là ta , <
> “ nguyện cùng bức tượng trót đà chung thân . <
> “ tình phu phụ , nghĩa quân thần , <
> nghĩa xa cũng trọn , ơn gần cũng nên . <
> nghĩa tình nặng cả hai bên , <
> “ nếu ngay cùng chúa lại quên ơn chồng . <
> “ sao sao một thác thời xong , <
> “ lấy mình báo chúa , lấy lòng sự phu . ” <
> kiều công nương gối đang lo , <
> nghe con than thở mấy câu thêm phiền . <
> 1421 . kêu vào ngồi dựa trường tiền , <
> lấy lời dạy dỗ cho tuyền thân danh . <
> “ chẳng hay là việc triều đình , <
> “ nào cha có muốn ép tình chi con ? ” <
> nàng rằng : “ còn kể chi con , <
> “ bơ vơ chút phận mất còn quản bao . <
> “ thương cha tuổi tác đã cao , <
> “ e khi ấm lạnh buổi nào biết đâu . <
> “ tuổi già bóng xế nhành dâu , <
> “ sớm xem tối xét ai hầu cho cha ? ” <
> 1431 . công rằng chẳng xá việc nhà , <
> “ hãy an dạ trẻ mà qua nước người . <
> “ hôm nay đã tới mồng mười , <
> “ khá toan sắm sửa hai mươi tống hành . ” <
> nàng rằng : “ việc ấy đã đành . <
> “ còn lo hai chữ ân tình cho xong . <
> “ con xin sang lạy lục ông , <
> “ làm chay bảy bữa trọn cùng vân tiên . <
> “ ngỏ cho nhân nghĩa vẹn tuyền <
> “ phòng sau xuống chốn huỳnh tuyền gặp nhau . <
> 1441 . kiều công biết nghĩ trước sau , <
> dạy đem tiền bạc cấp hầu đưa đi . <
> lục ông ra trước một khi , <
> nguyệt nga vào đặt lễ nghi sẵn sàng . <
> ngày lành giờ ngọ đăng đàn , <
> ăn chay nằm đất cho chàng vân tiên . <
> mở ra bức tượng treo lên , <
> trong nhà cho tới láng giềng đều thương . <
> nguyệt nga cất tiếng khóc than : <
> “ vân tiên anh hỡi suối vàng có hay ? ” <
> 1451 . bảy ngày rồi việc làm chay , <
> lại đem tiền bạc tạ rày lục ông : <
> “ trông chồng mà chẳng thấy chồng , <
> “ đã đành một chữ má hồng vô duyên . <
> “ rày vua gả thiếp về phiên , <
> “ quyết lòng xuống chốn cửu tuyền thấy nhau . <
> “ chẳng chi cũng gọi là dâu , <
> “ muốn lo việc nước , phải âu việc nhà . <
> “ một ngày một bước một xa , <
> “ của nầy để lại cho cha dưỡng già . ” <
> 1461 . lạy rồi nước mắt nhỏ sa , <
> ngùi ngùi lạy tạ bước ra trở về . <
> các quan xe giá bộn bề , <
> năm mươi thể nữ hầu kề chân tay . <
> hai mươi nay đã đến ngày , <
> các quan bảo hộ đưa ngay xuống thuyền . <
> nguyệt nga vội khiến kim liên , <
> lên mời thân phụ xuống thuyền xem qua . <
> 1471 . nàng rằng : “ non nước cao sâu , <
> “ từ đây cách khỏi , khôn hầu thấy cha . <
> “ thân con về nước ô qua , <
> “ đã đành một nỗi làm ma đất người . <
> “ hai phương nam bắc cách vời , <
> “ chút xin gởi lại một lời làm khuây . <
> “ hiu hiu gió thổi ngọn cây , <
> “ ấy là hồn trẻ về rày thăm cha . ” <
> kiều công hạt lụy nhỏ sa , <
> các quan ai thấy cũng là tình thương . <
> 1481 . chẳng qua việc ở quân vương , <
> cho nên phụ tử hai đường xa xuôi . <
> buồm trương , thuyền vội tách vời , <
> các quan đưa đón , người người đứng trông . <
> mười ngày đã tới ải đồng , <
> mênh mông biển rộng , đùng đùng sóng xao . | Hồi 16: Thái sư đi nói Nguyệt Nga cho con không được, nên oán mà xin vua đòi đi cống Hồ bên nước Ô Qua | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
đêm nay chẳng biết đêm nào , <
> bóng trăng vặc vặc , bóng sao mờ mờ . <
> trên trời lặng lẽ như tờ , <
> nguyệt nga nhớ nỗi tóc tơ chẳng tròn . <
> 1491 . than rằng : “ nọ nước kìa non , <
> “ cảnh thời thấy đó , người còn về đâu ? ” <
> quân hầu đều ngủ đã lâu , <
> lén ra mở bức rèm châu một mình : <
> “ vắng người có bóng trăng thanh , <
> “ trăm năm xin gởi chút tình lại đây . <
> “ vân tiên anh hỡi có hay , <
> “ thiếp nguyền một tấm lòng ngay với chàng . ” <
> than rồi lấy tượng vai mang , <
> nhắm chừng nước chảy vội vàng nhảy ngay . <
> 1501 . kim liên thức dậy mới hay , <
> cùng quân thể nữ một bài đều lo , <
> cùng nhau lặng chẳng dám hô , <
> thầm toan mưu kế chẳng cho lậu tình . <
> việc nầy là việc triều đình , <
> đốc quan hay đặng ắt mình thác oan . <
> muốn cho cẩn nhiệm trăm đàng , <
> kim liên thế lấy làm nàng nguyệt nga . <
> trá hôn về nước ô qua , <
> ai mà vạch lá , ai mà tìm sâu ? <
> 1511 . tính rồi xong xả chước mầu , <
> phút nghe thuyền đã đến đầu ải quan . <
> đốc quan xe giá sửa sang , <
> kiệu trương lọng phụng rước nàng về phiên . <
> nào hay tỉ tất kim liên , <
> đặng làm hoàng hậu nước phiên một đời . <
> nguyệt nga nhảy xuống giữa vời . <
> sóng thần đưa đẩy vào nơi bãi rày . <
> bóng trăng vừa khuất ngọn cây , <
> nguyệt nga hồn hãy chơi rày âm cung . <
> 1521 . xiết bao sương tuyết đêm đông , <
> mình nằm giữa bãi lạnh lùng ai hay ? <
> quan âm thương đấng thảo ngay , <
> bèn đem nàng lại bỏ rày vườn hoa . <
> dặn rằng : “ nàng hỡi nguyệt nga ! <
> “ tìm đường nương náu cho qua tháng ngày . <
> “ đôi ba năm nữa gần đây , <
> “ vợ chồng sao cũng sum vầy một nơi . ” <
> nguyệt nga giây phút tỉnh hơi , <
> định hồn mới nghĩ mấy lời chiêm bao . <
> 1531 . nên hư chưa biết làm sao , <
> bây giờ biết kiếm chốn nào dung thân ? <
> một mình luống những bâng khuâng , <
> phút đâu trời đã rạng hừng vừng đông . <
> một mênh mang bức tượng chồng , <
> xảy đâu lại gặp bùi ông dạo vườn . <
> ông rằng : “ nàng ở hà phương ? <
> “ việc chi mà tới trong vườn hoa ta ? <
> nàng rằng trận gió thổi qua , <
> “ chìm thuyền nên nỗi mình ra thế nầy . <
> 1541 . “ tối tăm sẩy bước tới đây , <
> “ xin soi xét tới thơ ngây lạc đường . ” <
> bùi ông đứng nhắm tướng nàng , <
> chẳng phen đài các cũng phường trâm anh . <
> đầu đuôi han hỏi sự tình , <
> nàng bèn lời thiệt việc mình bày qua . <
> bùi ông mừng rước về nhà , <
> thay xiêm đổi áo nuôi mà làm con : <
> “ ta cũng xinh một chồi non , <
> “ tên là bùi kiệm hãy còn ở kinh . <
> 1551 . “ trong nhà không gái hậu sinh , <
> ngày nay lại gặp minh linh phước trời . ” <
> nguyệt nga ở đã an nơi , <
> đêm đêm nghĩ lượng việc đời gần xa . <
> một lo về nước ô qua , <
> e vua bắt tội cha già rất oan . <
> hai lo phận gái hồng nhan , <
> sợ khi bảo dưỡng mưu toan lẽ gì . <
> nguyệt nga luống những sầu bi , <
> xảy đâu bùi kiệm tới khi về nhà . <
> 1561 . từ ngày thấy mặt nguyệt nga , <
> đêm đêm trằn trọc phòng hoa mấy lần . <
> thấy nàng thờ bức tượng nhân , <
> nghiệm trong tinh ý dần lân hỏi liền : <
> “ tượng nầy sao giống vân tiên ? <
> “ bấy lâu thờ có linh thiêng điều gì ? ” <
> nàng rằng : “ làm phận nữ nhi , <
> “ một câu chính tiết phải ghi vào lòng . <
> “ trăm năm cho trọn đạo tòng , <
> “ sống sao thác vậy một chồng mà thôi . ” <
> 1571 . kiệm rằng : “ nàng nói sai rồi , <
> “ ai từng bán đắt mà ngồi chợ trưa ? <
> “ làm người trong cõi gió mưa , <
> “ bảy mươi mấy mặt người xưa thế nào ? <
> “ chúa xuân còn ở vườn đào , <
> “ ong qua bướm lại biết bao nhiêu lần . <
> “ chúa đông ra khỏi vườn xuân , <
> “ hoa tàn nhụy rữa như rừng bỏ hoang . <
> “ ở đời ai cậy giàu sang , <
> “ ba xuân dẫu hết ngàn vàng khôn mua . <
> 1581 . “ hay chi như vãi ở chùa , <
> “ một căn cửa khép bốn mùa lạnh tanh . <
> “ lênh đênh một chiếc thuyền tình , <
> “ mười hai bến nước biết mình vào đâu ? <
> “ ai từng mặc áo không bâu , <
> “ ăn cơm không đũa , ăn trầu không cau ? <
> “ nàng sao chẳng nghĩ trước sau , <
> “ giữ ôm bức tượng bấy lâu thiệt mình . ” <
> nàng rằng : “ xưa học sử kinh , <
> “ làm thân con gái chữ trinh làm đầu . <
> 1591 . “ chẳng phen thói nước trịnh đâu , <
> “ hẹn người tới cửa vườn dâu tư tình . ” <
> kiệm rằng đã biết sử kinh , <
> “ sao không soi xét để mình ngồi không . <
> “ hồ dương xưa mới góa chồng , <
> “ còn mơ nhan sắc tống công cũng vừa . <
> “ hạ cơ lớn nhỏ cũng ưa , <
> “ sớm đưa doãn phủ tối ngừa trần quân . <
> “ hán xưa lữ hậu thanh xuân , <
> “ còn vừa cao tổ mấy đành dị ky . <
> 1601 . đường xưa vő hậu thiệt gì , <
> “ di tông khi trẻ , tam tư lúc già . <
> “ cứ trong sách vở nói ra , <
> “ một đời sung sướng cũng qua một đời . <
> “ chính chuyên làm sự đổi dời , <
> “ lăng vân trắc nết hết đời cũng ma . <
> “ người ta chẳng lấy người ta , <
> “ người ta đâu lấy những lò tượng nhân ? <
> “ cho nên tiếc phận hồng nhan , <
> “ học đòi như ý vẽ chàng văn quân . ” <
> 1611 . nguyệt nga biết đứa tiểu nhân , <
> làm thinh toan chước thoát thân cho rồi . <
> bùi ông ngon ngọt trau dồi , <
> muốn nàng cho đặng sánh đôi con mình . <
> “ làm người chấp nhất sao đành , <
> “ hễ là lịch sự có kinh có quyền . <
> “ tới đây duyên đã bén duyên , <
> “ trăng thanh gió mát cắm thuyền chờ ai ? <
> “ nhớ câu xuân bất tái lai , <
> “ ngày nay hoa nở , e mai hoa tàn . <
> 1621 . “ làm chi thiệt mạng hồng nhan , <
> “ năm canh gối phụng màn loan lạnh lùng . <
> “ vọng phu xưa cũng trông chồng , <
> “ ngày xanh mòn mỏi má hồng phôi pha . <
> “ thôi thôi khuyên chớ thở ra , <
> “ vầy cùng con lão một nhà cho xuôi . ” <
> nguyệt nga giả dạng mừng vui , <
> thưa rằng : “ người có công nuôi bấy chầy . <
> “ tôi xin dám hỏi lời nầy , <
> “ hãy tua chậm chậm sẽ vầy nhân duyên . <
> 1631 . “ tôi vào lạy tạ vân tiên , <
> “ chay đàn bảy bữa cho tuyền thỉ chung . ” <
> cha con thấy nói mừng lòng , <
> dọn nhà sửa chỗ động phòng cho xuê . <
> cỗ đồ bát bửu mượn về chưng ra . <
> chiếu hoa gối sách bộn bề , <
> cỗ đồ bát bửu mượn về chưng ra . | Hồi 17: Nguyệt Nga nhảy xuống sông, nhờ Quan Âm đem vô bờ; vào vườn gặp Bùi ông đem về nuôi, bị Bùi Kiệm dỗ ngon dỗ ngọt | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
xảy vừa tới lúc canh ba , <
> nguyệt nga lấy bút đề vài câu thơ . <
> dán trong vách phấn một tờ , <
> vai mang bức tượng kịp giờ ra đi . <
> <
> 1641 . hai bên bờ bụi rậm rì , <
> đêm khuya vắng vẻ gặp khi trăng lờ . <
> lạ chừng đường sá bơ vơ , <
> có bầy đôm đốm sáng nhờ đi theo . <
> qua truông rồi lại lên đèo , <
> dế kêu dắng dỏi , sương gieo lạnh lùng . <
> dày sành đạp sỏi thẳng xông , <
> vừa may trời đã vừng đông lố đầu . <
> nguyệt nga đi đặng hồi lâu , <
> tìm nơi bàn thạch ngõ hầu nghỉ chưn . <
> <
> 1651 . người ngay trời phật cũng vưng , <
> lão bà chống gậy trong rừng bước ra . <
> hỏi rằng : “ nàng phải nguyệt nga , <
> “ khá tua gắng gượng về nhà cùng ta . <
> “ khi khuya nằm thấy phật bà , <
> người đà mách bảo nên già phải đi . ” <
> nguyệt nga bán tín bán nghi , <
> đánh liều nhắm mắt theo đi về nhà . <
> bước vào thấy những đàn bà , <
> làm nghề bô vải lụa là mà thôi . <
> <
> 1661 . nguyệt nga đành dạ ở rồi , <
> từ đây mới hết nổi trôi chốn nào . <
> hỏi thăm qua chốn ô sào , <
> quan san mấy dặm đi nào tới nơi . | Hồi 18: Nguyệt Nga trốn họ Bùi, lão bà gặp đem về nuôi | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
đoạn này tới thứ ra đời , <
> vân tiên thuở ấy ở nơi chùa chiền . <
> nửa đêm nằm thấy ông tiên , <
> đem cho chén thuốc mắt liền sáng ra . <
> kể từ nhuốm bệnh đường xa , <
> tháng ngày thấm thoát kể đà sáu năm . <
> 1671 . tuổi cha rày đã năm lăm , <
> chạnh lòng nhớ tới đầm đầm nhỏ sa . <
> vân tiên tính trở lại nhà , <
> hớn minh đưa khỏi năm ba dặm đường . <
> tiên rằng : “ ta lại hồi hương , <
> “ ơn nhau sau gặp khoa trường sẽ hay . ” <
> minh rằng : “ tôi vốn chẳng may , <
> “ ngày xưa mắc phải án đày trốn đi . <
> “ dám đâu bày mặt ra thi , <
> “ đã đành hai chữ quy y chùa này . ” <
> 1681 . tiên rằng : “ phước gặp khoa này . ” <
> “ sao sao cũng tính sum vầy cùng nhau . <
> “ mấy năm hẩm hút tương rau , <
> “ khó nghèo nỡ phụ , sang giầu đâu quên . <
> “ lúc hư còn có lúc nên , <
> “ khuyên người giữ dạ cho bền thảo ngay . ” <
> hớn minh trở lại am mây , <
> vân tiên về một tháng chầy tới nơi . <
> lục ông nước mắt tuôn rơi , <
> ai dè còn sống trên đời thấy cha . <
> 1691 . xóm giềng cô bác gần xa , <
> đều mừng chạy tới chật nhà hỏi thăm . <
> ông rằng : “ kể đã mấy năm , <
> “ con mang tật bệnh ăn nằm nơi nao ? ” <
> thưa rằng : “ hoạn nạn xiết bao , <
> “ mẹ tôi phần mộ nơi nào viếng an ? ” <
> đặt bày lễ vật nghiêm trang . <
> đọc bài văn tế trước bàn minh sinh . <
> “ suối vàng hồn mẹ có linh , <
> “ chứng cho con trẻ lòng thành ngày nay . <
> 1701 . “ tưởng bể nguồn nước cội cây , <
> “ công sâu ngàn trượng , ngãi dày chín trăng . <
> “ suy trang nằm giá khóc măng , <
> “ hai mươi bốn thảo chẳng bằng đời xưa . ” <
> vân tiên nước mắt như mưa , <
> tế rồi hỏi việc khi xưa ở nhà . <
> ông rằng : “ có nàng nguyệt nga , <
> “ bạc tiền đem giúp cửa nhà mới xuê . <
> “ nhờ nàng nên mới ra bề , <
> “ chẳng thì khó đói bỏ quê hư rồi . ” <
> 1711 . vân tiên nghe nói hỡi ôi ! <
> chạnh lòng nghĩ lại một hồi giây lâu . <
> hỏi rằng : “ nàng ấy ở đâu ? <
> “ đặng con đến đó đáp câu ân tình . ” <
> lục ông thuật việc triều đình , <
> đầu đuôi chuyện văn tỏ tình cùng tiên : <
> “ kiều công rày ở tây xuyên , <
> “ cũng vì mắc nịnh biếm quyền đuổi ra . ” <
> tiên rằng : “ cám nghĩa nguyệt nga , <
> “ tôi xin qua đó thăm cha nàng cùng . ” <
> 1721 . tây xuyên ngàn dặm thẳng xông , <
> đến nơi ra mắt , kiều công khóc liền : <
> “ nguyệt nga rày ở tây phiên , <
> “ biết sao cho đặng đoàn viên cùng chàng . <
> “ mấy thu hồ việt đôi phang , <
> “ chẳng qua máy tạo én nhàn rẽ nhau . <
> “ thấy chàng dạ lại thêm đau , <
> “ đất trời bao nỡ chia bâu cho đành ? <
> “ hẹp hòi đặng chút nữ sinh , <
> “ trông cho chồi quế trổ nhành mẫu đơn . ” <
> 1731 . nói rồi lụy nhỏ đôi cơn , <
> “ cùng nhau một sự oán hờn nên gây . <
> “ thôi con ở lại bên này , <
> “ hôm mai thấy mặt cho khuây lòng già . ” <
> vân tiên từ ấy lân la , <
> ôn nhuần kinh sử chờ khoa ứng kỳ . | Hồi 19: Vân Tiên nhờ thuốc tiên sáng mắt, bỏ chùa, giã từ Hớn Minh về thăm cha | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
năm sau lệnh mở khoa thi , <
> vân tiên vào tạ xin đi tựu trường . <
> trở về thưa với xuân đường , <
> kinh sư ngàn dặm một đường thẳng ra . <
> 1741 . vân tiên dự trúng khôi khoa , <
> đương trong nhâm tí thiệt là năm nay , <
> nhớ lời thầy nói thật hay : <
> “ bắc phương gặp chuột con rày nên danh . ” <
> vân tiên vào tạ triều đình , <
> lệnh ban y mão cho vinh về nhà . <
> xảy nghe tin giặc ô qua , <
> phủ vây quan ải binh ba bốn ngàn . <
> sở vương phán trước ngai vàng , <
> chỉ sai quốc trạng dẹp loàn bầy ong . <
> 1751 . trạng nguyên tâu trước bệ rồng : <
> xin dâng một tướng anh hùng đề binh , <
> “ có người họ hớn tên minh , <
> sức đương hạng võ mạnh kình trương phi . <
> “ ngày xưa mắc án đày di , <
> “ phải về nương náu từ bi ẩn mình . ” <
> sở vương phán trước triều đình , <
> chỉ sai tha tội hớn minh đòi về . <
> sắc phong phó tướng binh đề . <
> tiên , minh , từ ấy xiết gì mừng vui . <
> 1761 . nhất thinh phấn phát oai lôi , <
> tiên phuông hậu tập trống hồi tấn binh . <
> quan sơn ngàn dặm đăng trình , <
> lãnh cờ bình tặc phá thành ô qua , <
> làm trai ơn nước nợ nhà , <
> thảo cha ngay chúa mới là tài danh . <
> phút đâu binh đáo quan thành , <
> ô qua xem thấy thối binh di đồn . <
> tướng phiên hai gã đường đường , <
> một chàng hỏa hổ , một chàng thần long . <
> 1771 . lại thêm cốt đột nguyên nhung , <
> mắt hùm râu đỏ , tướng hung lạ lùng . <
> hớn minh ra sức tiên phong , <
> đánh chàng hỏa hổ , thần long một hồi . <
> hớn minh đánh xuống một roi , <
> hai chàng đều bị một hồi mạng vong . <
> nguyên nhung cốt đột nổi xung , <
> hai tay xách búa đánh cùng hớn minh . <
> hớn minh sức chẳng dám kình , <
> thấy chàng hóa phép thoát mình trở lui . <
> 1781 . vân tiên đầu đội kim khôi , <
> tay cầm siêu bạc mình ngồi ngựa ô . <
> một mình lướt trận xông vô . <
> thấy ngươi cốt đột biến hô yêu tà . <
> vội vàng trở ngựa lui ra , <
> truyền đem máu chó đều thoa ngọn cờ . <
> ba quân gươm giáo đều dơ , <
> yêu ma xem thấy một giờ vỡ tan , <
> sa cơ cốt đột chạy hoang , <
> vân tiên giục ngựa băng ngàn đuổi theo . <
> 1791 . đuổi qua mới đặng bảy đèo , <
> khá thương cốt đột vận nghèo nài bao . <
> chạy ngang qua núi ô sào , <
> phút đâu con ngựa sa hào , thương ôi ! <
> vân tiên chém cốt đột rồi , <
> đầu treo cổ ngựa phản hồi bổn quân . <
> ôi thôi bốn phía đều rừng , <
> trời đà tối mịt lạc chừng gần xa . <
> một mình lạc nẻo vào ra , <
> lần theo đàng núi phút đà tam canh . <
> 1801 . một mình trong chốn non xanh , <
> không ai mà hỏi lộ trình trở ra . | Hồi 20: Vân Tiên ra kinh thi đậu trạng nguyên. Vua sai đi dẹp giặc Ô qua với Hớn Minh | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
đoạn này tới thứ nguyệt nga , <
> ở đây tính đã hơn ba năm rồi . <
> đêm khuya chong ngọn đèn ngồi : <
> “ chẳng hay trong dạ bồi hồi việc chi , <
> “ quan âm thuở trước nói chi , <
> “ éo le phỉnh thiếp lòng ghi nhớ hoài . <
> “ đã đành đá nát vàng phai , <
> “ đã đành xuống chốn dạ đài gặp nhau ? ” <
> nguyệt nga gượng giải cơn sầu , <
> xảy nghe nhạc ngựa ở đâu tới nhà . <
> kêu rằng : “ ai ở trong nhà , <
> “ đường về quan ải chỉ ra cho cùng . ” <
> nguyệt nga ngồi sợ hãi hùng , <
> vân tiên xuống ngựa thẳng xông bước vào . <
> lão bà lật đật hỏi chào : <
> “ ở đâu mà tới rừng cao một mình ? ” <
> 1821 . vân tiên mới nói sự tình : <
> “ tôi là quốc trạng trào đình sai ra . <
> “ đem binh giẹp giặc ô qua , <
> “ lạc đường đến hỏi thăm nhà bà đây . ” <
> lão bà nghe nói sợ thay : <
> “ xin ông chớ chấp tôi nay mụ già . ” <
> vân tiên ngồi nhắm nguyệt nga , <
> lại xem bức tượng lòng đà sinh nghi . <
> hỏi rằng : “ bức ấy tượng chi , <
> “ khen ai khéo vẽ dung nghi giống mình . <
> 1831 . “ đầu đuôi chưa rõ sự tình , <
> “ lão bà khá nói tính danh cho tường . <
> lão bà chẳng dám lời gian : <
> “ tượng nầy vốn thiệt chồng nàng ngồi đây . ” <
> tiên rằng nàng xích lại đây , <
> “ nói trong tên họ tượng nầy ta nghe . ” <
> nguyệt nga lòng rất kiên dè , <
> mặt thời giống mặt còn e lạ người . <
> ngồi che tay áo hổ ngươi , <
> vân tiên thấy vậy mỉm cười một khi . <
> 1841 . rằng sao nàng chẳng nói đi , <
> “ hay là ta hỏi động chi chăng là ? ” <
> nguyệt nga khép nép thưa qua : <
> “ người trong bức tượng tên là vân tiên . <
> “ chàng đà về chốn cửu tuyền . <
> “ thiếp lăm trọn đạo lánh miền gió trăng . ” <
> vân tiên nghe nói hỏi phăng : <
> “ chồng là tên ấy vợ là tên chi ? ” <
> nàng bèn tỏ thiệt một khi , <
> vân tiên vội vã xuống quỳ vòng tay , <
> 1851 . thưa rằng : “ may gặp nàng đây , <
> “ xin đền ba lạy sẽ bày nguồn cơn . <
> “ để lời thệ hải minh sơn , <
> “ mang ơn trước phải đền ơn cho rồi . <
> “ vân tiên vốn thiệt là tôi , <
> “ gặp nhau nay đã phỉ rồi ước mơ . ” <
> nguyệt nga bảng lảng bơ lơ , <
> nửa tin rằng bạn nửa ngờ rằng ai . <
> thưa rằng : “ đã thiệt tên ngài , <
> “ khúc nôi xin cứ đầu bài phân qua . ” <
> 1861 . vân tiên dẫn tích xưa ra , <
> nguyệt nga khi ấy khóc òa như mưa . <
> ân tình càng kể càng ưa , <
> mảng còn bịn rịn trời vừa sáng ngay . <
> xảy nghe quân ó vang dầy , <
> bốn bề rừng bụi khắp bày can qua . <
> vân tiên lên ngựa trở ra , <
> thấy cờ đề chữ hiệu là hớn minh . <
> hớn minh khi ấy dừng binh , <
> anh em mừng rỡ tỏ tình cùng nhau . <
> 1871 . minh rằng : “ tẩu tẩu ở đâu , <
> “ cho em ra mắt chị dâu thế nào ? <
> vân tiên đem hớn minh vào , <
> nguyệt nga đứng dậy miệng chào có duyên . <
> minh rằng : “ tưởng chị ở phiên , <
> “ quyết đem binh mã qua miền ô qua . <
> “ may đâu sum hiệp một nhà . ” <
> “ giặc đà an giặc , khải ca hồi trào . ” <
> tiên rằng nàng tính thế nào ? ” <
> nàng rằng : “ anh hãy về trào tâu lên . <
> 1881 . “ ngỏ nhờ lượng cả bề trên , <
> “ lệnh tha tội trước mới nên về nhà . ” <
> trạng nguyên từ giã lão bà , <
> dặn dò gởi lại nguyệt nga ít ngày : <
> “ ta về đem bức tượng nầy , <
> “ tâu cho khỏi tội rước ngay về nhà . ” <
> tiên , minh trở ngựa đều ra , <
> đem binh trở lại triều ca đề huề . <
> sở vương nghe trạng nguyên về , <
> sai quân tiếp rước vào kề bên ngai . <
> 1891 . sở vương bước xuống kim giai , <
> tay bưng chén rượu thưởng ngài trạng nguyên , <
> phán rằng : “ trẫm sợ nước phiên , <
> “ có người cốt đột phép tiên lạ lùng . <
> “ nay đà trừ cốt đột xong , <
> “ thiệt trời sinh trạng giúp trong nước nhà . <
> “ phải chi trước có trạng ra , <
> “ làm chi nên nỗi nguyệt nga cống hồ . ” <
> lệnh truyền mở yến trào đô , <
> rày mừng trừ đặng giặc ô qua rồi . <
> 1901 . trạng nguyên quỳ tấu một hồi . <
> nguyệt nga các việc khúc nôi rõ ràng . <
> sở vương nghe tấu ngỡ ngàng , <
> phán rằng : “ trẫm tưởng rằng nàng ở phiên . <
> “ chẳng ngờ nàng với trạng nguyên , <
> “ cùng nhau trước có nhân duyên thuở đầu . ” <
> thái sư trước bệ quỳ tâu : <
> “ ô qua dấy động qua mâu cũng vì . <
> “ trá hôn oán ấy nên gây , <
> “ nguyệt nga nàng thiệt tội thì khi quân . ” <
> 1911 . trạng nguyên mặt đỏ phừng phừng , <
> bèn đem bức tượng làm bằng . <
> sở vương xem tượng phán rằng ; <
> “ nguyệt nga trinh tiết ví bằng người xưa , <
> “ thái sư trước chẳng lo lừa , <
> “ thiếu chi dân thứ phải đưa tới nàng . <
> “ dầu cho nhật nguyệt rõ ràng , <
> “ khôn soi chậu úp cũng mang tiếng đời . <
> “ ngay gian sao cũng có trời , <
> “ việc nầy vì trẫm nghe lời nên oan , <
> 1921 . trạng nguyên tâu trước trào đàng . <
> “ thái sư trữ dưỡng tôi gian trong nhà . <
> “ trịnh hâm là đứa gian tà , <
> “ hại tôi buổi trước cũng đà ghê phen . ” <
> sở vương phán trước bệ tiền : <
> “ những ngờ tướng ngỏ tôi hiền mà thôi . <
> “ vậy cũng đạo chúa ngãi tôi , <
> “ thái sư ý muốn cướp ngôi chín trùng . <
> “ hán xưa có gã đổng công , <
> “ nuôi thằng lữ bố cướp dòng nhà lưu . <
> 1931 . “ đời xưa tôi nịnh biết bao , <
> “ thái sư nay cũng khác nào thời xưa . <
> “ thấy người trung chính chẳng ưa , <
> “ rấp ranh kế độc lập lừa mưu sâu . <
> “ trịnh hâm tội đáng chém đầu , <
> “ ấy là mới hết người sau gian tà . ” <
> sở vương phán trước trào ca , <
> thái sư cách chức về nhà làm dân , <
> trịnh hâm là đứa bạo thần , <
> giao cho quốc trạng xử phân pháp hình . <
> 1941 . nguyệt nga là gái tiết trinh , <
> sắc phong quận chúa hiển vinh rỡ ràng . <
> kiều công xưa mắc tội oan , <
> trẫm cho phục chức làm quan đông thành . <
> trạng nguyên dẹp giặc đã thành , <
> kiệu trương tán phụng cho đành vinh hoa . <
> bãi chầu chư tướng trở ra , <
> trạng nguyên mời hết đều qua dinh ngồi . <
> họ vương , họ hớn , họ bùi , <
> cùng nhau uống rượu , đều vui , đều cười . <
> 1951 . trạng nguyên mới hỏi một lời : <
> “ trịnh hâm tội ác các người tính sao ? ” <
> truyền quân dẫn trịnh hâm vào , <
> mặt nhìn khắp hết miệng chào các anh , <
> minh rằng : “ ai mượn kêu anh ? <
> “ trước đà đem thói chẳng lành thời thôi . <
> “ kéo ra chém quách cho rồi , <
> “ để chi gai mắt đứng ngồi căm gan . ” <
> trực rằng : “ minh nóng nói ngang , <
> “ giết ruồi đâu xứng gươm vàng làm chi . <
> 1961 . “ xưa nay mấy đứa vô nghì , <
> “ dầu cho có sống làm gì nên thân ? ” <
> hâm rằng : “ nhờ lượng cố nhân , <
> “ vốn em mới dại một lần xin dung . <
> trạng rằng : “ hễ đứng anh hùng , <
> “ nào ai có giết đứa cùng làm chi . <
> “ thôi thôi ta cũng rộng suy , <
> “ truyền quân mở trói đuổi đi cho rồi . <
> hâm rằng : “ khỏi giết rất vui , ” <
> vội vàng cúi lạy chân lui ra về . <
> 1971 . còn ngươi bùi kiệm máu dê , <
> ngồi chai bề mặt như về thịt trâu . <
> hớn minh , tử trực vào tâu , <
> xin đưa quốc trạng kịp chầu vinh quy . <
> một ngươi bùi kiệm chẳng đi , <
> trong lòng hổ thẹn mình vì máu dê . <
> trạng nguyên xe giá chỉnh tề , <
> sai quân hộ vệ rước về nguyệt nga . <
> bạc vàng đem tạ lão bà , <
> nguyệt nga từ tạ thẳng qua đông thành . <
> 1981 . võng điều , gươm bạc , lọng xanh , <
> trạng nguyên , tử trực , hớn minh lên đàng . <
> trịnh hâm về tới hàn giang , <
> sóng thần nổi dậy thuyền chàng chìm ngay . <
> trịnh hâm bị cá nuốt rày , <
> thiệt trời báo ứng lẽ nầy rất ưng . <
> thấy vầy nên dửng dừng dưng , <
> làm người ai nấy thì đừng bất nhân . <
> tiểu đồng trước giữ mộ phần , <
> ngày qua tháng lại đã gần ba năm . <
> 1991 . của đi khuyến giáo mấy năm , <
> tính đem hài cốt về thăm quê nhà . <
> hiềm chưa thuê đặng người ta , <
> còn đương thơ thẩn vào ra đại đề . <
> trạng nguyên khi ấy đi về , <
> truyền quân bày tiệc , lo bề tế riêng : <
> “ tiểu đồng hồn bậu có thiêng , <
> “ thảo tình thầy tớ lòng thiềng ngày nay . ” <
> đọc văn nhớ tới châu mày , <
> đôi hàng lụy ngọc tuôn ngay ròng ròng . <
> 2001 . người ngay trời phật động lòng , <
> phút đâu ngó thấy tiểu đồng đến coi . <
> trạng nguyên còn hãy sụt sùi , <
> ngó lên bài vị lại xui lòng phiền . <
> tiểu đồng nhắm ngửa nhìn nghiêng : <
> “ ông nầy sao giống vân tiên cũng kỳ ? <
> “ ông nào mất xuống âm ti , <
> “ ông nào còn sống nay thì làm quan ? ” <
> trạng nguyên khi ấy hỏi chàng : <
> “ phải ngươi đồng tử mắc nàn chốn ni ? ” <
> 2011 . mấy năm tớ mới gặp thầy , <
> cùng nhau kể nỗi đắng cay từ ngằn . <
> “ ai dè còn thấy bổn quan , <
> “ ba năm gìn giữ mồ hoang đã rồi . ” <
> trạng nguyên khi ấy mừng vui , <
> tớ thầy sum hiệp tại nơi đại đề . <
> tuần du phút đã gần kề hàn giang . <
> võ công từ xuống suối vàng , <
> thể loan cùng mụ quỳnh trang đeo sầu . <
> 2021 . mẹ con những mảng lo âu , <
> nghe vân tiên sống gặp chầu công danh . <
> cùng ta xưa có ân tình , <
> phải ra đón rước lộ trình họa may . <
> loan rằng : “ mình ở chẳng hay , <
> “ e người còn nhớ những ngày trong hang . ” <
> trang rằng : “ con có hồng nhan , <
> “ cho chàng thấy mặt thời chàng cũng ưa . <
> “ ví dầu còn nhớ tích xưa , <
> “ mẹ con ta lại đổ thừa võ công , ” <
> 2031 . cùng nhau bàn luận đã xong . <
> soi gương đánh phấn ra phòng rước duyên . <
> nay đà tới thứ trạng nguyên , <
> hàn giang đã tới bỗng liền đóng quân . <
> bạc vàng , châu báu , áo quần , <
> trạng nguyên đem tạ đáp ơn ngư , tiều , <
> ngư , tiều nay đặng danh bàu , <
> ơn ra một buổi của nhiều trăm xe . <
> trạng nguyên chưa kịp trở về , <
> thấy quỳnh trang đã đứng kề trong quân . <
> 2041 . trang rằng : “ tưởng chữ hôn nhân , <
> “ mẹ con tôi đến lễ mừng trạng nguyên . <
> “ võ công đã xuống huỳnh tuyền , <
> “ xin thương lấy chút thuyền quyên phận nầy . ” <
> trạng rằng : “ bưng bát nước đầy , <
> “ đổ ngay xuống đất hốt rày sao xong . <
> “ oan gia nợ ấy trả xong . <
> “ thiếu chi nên nỗi mà mong tới đòi . ” <
> hớn minh , tử trực đứng coi , <
> cười rằng : “ hoa khéo làm mồi trêu ong . <
> 2051 . khen cho lòng chẳng thẹn lòng , <
> “ còn mang mặt đến đèo bòng nỗi chi ? <
> “ ca ca sao chẳng chịu đi . <
> “ về cho tẩu tẩu để khi xách giày . ” <
> mẹ con đứng thẹn thuồng thay , <
> vội vàng cúi lạy chân rày trở ra . <
> trở về chưa kịp tới nhà , <
> thấy hai con cọp chạy ra đón đàng . <
> thảy đều bắt mẹ con nàng , <
> đem vào lại bỏ trong hang thương tòng <
> 2061 . bốn bề đá lấp bịt bùng , <
> mẹ con than khóc khôn trông ra rồi . <
> trời kia quả báo mấy hồi , <
> tiếc công son điểm phấn dồi bấy lâu . <
> làm người cho biết ngãi sâu , <
> gặp cơn hoạn nạn cùng nhau cho tròn . <
> đừng đừng theo thói mẹ con , <
> thác đà mất kiếp , tiếng còn bia danh . <
> trạng nguyên về đến đông thành , <
> lục ông trước đã xây dinh ở làng . <
> 2071 . bày ra sáu lễ sẵn sàng , <
> các quan đi họ cưới nàng nguyệt nga . <
> sui gia đã xứng sui gia , <
> rày mừng hai họ một nhà thành thân . <
> trăm năm biết mấy tinh thần , <
> sinh con sau nối gót lân đời đời . | Hồi 21: Vân Tiên gặp Nguyệt Nga, về tâu vua. Ơn đền, oán trả rồi về vinh qui cưới nàng Nguyệt Nga | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
chín đời còn thấy vận cao hoàng , <
> mặt mũi đâu mà vội dở dang . <
> dưới suối há ngờ lưu cao đế , <
> trong thù nào có lã ma vương . <
> tranh tranh hán thất gương còn để , <
> phủ việt xuân thu tội ắt mang . <
> muôn một cũng liều thân với nước , <
> cớ sao mà chịu ấn nương nương . | Vương Lăng biếm Trần Bình | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
mối tơ ai gỡ lúc này xong , <
> một dải trời nam biết mấy trùng . <
> kẻ ứa gan trung trương mắt ngó , <
> người liều dạ sắt múa tay không . <
> đến hay trung nghĩa theo tro bụi , <
> hoài của giang sơn trút biển đông . <
> ơn nước , nợ nhà đành có thuở , <
> biết bao chờ đợi , biết bao trông ! | Tự thuật (I) | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
một câu thế lợi mở muôn nguồn , <
> giàu có đua nhau việc bán buôn . <
> các chợ sinh tài trăm họ nhóm , <
> chiếc thuyền trực hóa bốn phương luồn . <
> trái cân yến tử không rơi dấu <
> cuốn sách đào công chẳng hết tuồng . <
> chờ giá rủi may may gặp vận , <
> ra vào biết mấy của nghìn muôn . | Tứ dân - thương | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
dễ ai dằn thúc lối sau nầy , <
> trời bởi chưa cho vội đổi xây . <
> thà buổi trường sa da ngựa bọc , <
> khỏi nơi đạo chích tiếng muồng rầy . <
> lục lâm mấy chặng hoa sầu bạn , <
> thủy hử vì đâu nhạn rẽ bầy . <
> hay vậy cõi biên rong vó ký , <
> náu nương chờ vận có đâu vầy . | Điếu Trương Định bài 10 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
làm người trung nghĩa đáng bia son , <
> đứng giữa càn khôn tiếng chẳng mòn . <
> cơm áo đền bồi ơn đất nước , <
> râu mày giữ vẹn phận tôi con . <
> tinh thần hai chữ phao sương tuyết , <
> khí phách nghìn thu rỡ núi non . <
> gẫm chuyện ngựa hồ chim việt cũ , <
> lòng đây tưởng đó mất như còn . | Điếu Phan Công Tòng bài 09 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
như còn chẳng gọi thế rằng cô , <
> cái chuyện hoa vi trước họa đồ . <
> sở hỡi trót ghi cừu họ ngũ , <
> hán đâu khỏi trả hận thằng nô . <
> vàng tơ sử mã giồi đường sứ , <
> búa vớt kinh lân lấp dấu hồ . <
> ngày khác xa thư về một mối , <
> danh thơm ngươi tới cõi hoàng đô . | Điếu Phan Công Tòng bài 10 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
trong nam tên họ nổi như cồn , <
> mấy trận gò công nức tiếng đồn . <
> dấu đạn hỡi rêm tàu bạch quỷ , <
> hơi gươm thêm rạng thể hoàng môn . <
> ngọn cờ ứng nghĩa trời chưa bẻ , <
> cái ấn bình tây đất vội chôn . <
> nỡ khiến anh hùng rơi giọt lụy , <
> lâm dâm ba chữ điếu linh hồn . | Điếu Trương Định bài 01 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
linh hồn nay đã tách theo thần , <
> sáu tỉnh còn roi dấu tướng quân . <
> mực sở lãnh binh lờ mắt giặc , <
> son bằng ứng nghĩa thắm lòng dân . <
> giúp đời dốc trọn ơn nam tử , <
> ngay chúa nào lo tiếng nghịch thần . <
> ốc ngỡ tướng tinh rày trổ mặt , <
> giúp xong nhà nước buổi gian truân . | Điếu Trương Định bài 02 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
gian truân kể xiết mấy nhiêu lần , <
> vì nước đành trao một tấm thân . <
> nghe chốn lý nhân người sảng sốt , <
> nhìn cồn đa phước kiểng bâng khuâng . <
> bát cơm kê lữ chi sờn buổi , <
> mảnh áo mông nhung chẳng nệ phần . <
> chí dốc ra tay nâng vạc ngã , <
> trước sau cho trọn chữ quân thần . | Điếu Trương Định bài 03 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
quân thần còn gánh nặng hai vai , <
> lỡ dở công trình hệ bởi ai ? <
> trăm đám mộ binh vầy lớn nhỏ , <
> một gò cô lũy chống hôm mai . <
> lương tiền nhà ruộng ba mùa trước , <
> thuốc đạn ghe buôn bốn bể ngoài . <
> may rủi phải chăng trời cũng biết , <
> một tay chống chỏi mấy năm dài . | Điếu Trương Định bài 04 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
năm dài những mảng ngóng tin vua , <
> nín nhục thầm toan lẽ được thua . <
> u kế năm hàng còn chỗ đoái , <
> ngô tôn trăm chước đợi ngày đua . <
> bày lòng thần tử vài lời sớ , <
> giữ mối giang san mấy điệu bùa . <
> phải đặng tuổi trời cho mượn số <
> cuộc nầy ngay vạy có phân bua . | Điếu Trương Định bài 05 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
cúi đầu trăm lạy , lòng thành <
> tôi xin đặt một nhật trình tạ ơn <
> ba nghìn thế giới đâu hơn <
> nam thiên đệ nhất dấu thơm ghi truyền <
> bầy ra một cảnh thiên nhiên <
> đủ điều quái dị , đủ miền sắc không . <
> tiếng đồn nam bắc tây đông , <
> ai ai là chẳng ngửa trông đức người <
> dẫu rằng non thẳm bể khơi <
> gần xa ai cũng tới nơi khấn cầu . <
> sắm sanh cơm giỏ , nước bầu , <
> chẳng nề quý tiện khó giầu hèn ngu <
> dời chân vừa khỏi đế đô <
> qua văn miếu đến cửa ô gần kề . <
> người đi đất , kể đi xe , <
> giai khoe vẻ thắm , gái khoe mầu hồng , <
> người khăn gói , kể gánh gồng <
> kẻ dắt lão mẫu người bồng hài nhân <
> qua tân ấp tới thanh xuân <
> qua tỉnh mới đã tới gần thanh oai <
> một hơi đến trạm kim bài <
> quá trưa tới đó là nơi hà kiều <
> khỏi bật bưởi đến trung tiêu <
> đến phủ ứng thấy chợ chiều vừa đông <
> giả tiền thuê kẻ gánh gồng <
> mụ hàng đón khách vào trong trọ nhà <
> nhà hàng tỏ nỗi gần xa <
> cơm chay cơm mặn khéo là đã quen <
> sáng mai trở dậy thuê thuyền <
> xuống đò đỉnh nhĩ xuôi miền đục khê <
> nhìn xem phong cảnh dị kỳ <
> chín mươi chín núi nhìn về hương sơn <
> xuống đò yến chở khoan khoan <
> đến đền quan lớn tựu ban trấn ngoài <
> bước lên trên lễ trình ngài <
> lễ rồi ngắm lại lâu đài lạ sao <
> núi cao nhìn lại thêm cao <
> khác nào lưu nguyễn khi vào thiên thai . <
> thuyền lan chèo quế khoan bơi <
> kìa ngưu cốc đó là nơi hữu tình <
> lòng đương vui thú lâm tuyền <
> đến tam quan mới đỗ thuyền bước lên <
> đại trù cảnh trí tự nhiên <
> thông già mai cỗi chuông rền mõ lay <
> kẻ quen người lạ vui thay <
> dầu trong bốn bể tới đây một nhà . <
> người cúng quà , kể dâng hoa <
> người vào lễ phật , kẻ ra thăm thuyền <
> trong tòa tam bảo trang nghiêm <
> hai núi phụ mã đôi bên chầu vào <
> cả đêm lòng những khát khao <
> mong cho giời sáng rắp vào chùa trong <
> rủ nhau đồ đệ gánh gồng <
> sô nghiêu trĩ thỏ đều cùng chen chân <
> trẻ già ai cũng đồng tâm <
> gái giai cũng niệm quan âm hộ trì <
> lòng vui như giục chân đi <
> đến bàn chân phật ai thì chẳng in <
> vào giải oan mới bước lên <
> trong chùa có suối thiên nhiên thanh kỳ <
> giục nhau ai cũng muốn đi <
> bao nhiêu trần chướng lòng thì sạch không <
> lại vào cho đến trấn song , <
> có bà công chúa ngự trong linh đài <
> lễ rồi nhẹ bước chân dời <
> từng cao từng thấp chân người nối theo , <
> bậc cao tay có khó trèo <
> nam vô một tiếng ai đều nhẹ chân <
> trần ai giũ sạch lâng lâng , <
> trải qua trấn tam từng tới nơi . <
> tam quan dừng gót cửa ngoài <
> mới hay tạo hóa thợ giời khéo xinh . <
> lồng chồng ( ? ) núi ngất chênh vênh <
> trần gian ai vẽ bức tranh nào tầy . <
> rồng chầu hổ phục sắp bầy , <
> bước xuống cửa động san nay nghìn trùng <
> ngoài thì đột ngột trấn phong , <
> đôi bên cầu bạch giữa trong liên trì , <
> trên cửa động có chữ đề <
> nam thiên đệ nhất ngự phê dõi truyền . <
> có cây gạo có cây tiền <
> mắt rồng có giếng thiên nhiên thanh kỳ <
> lại thêm có núi tiểu nhi , <
> hoa thì lễ phật , chim thì tụng kinh , <
> giống beo giống lợn cũng tinh , <
> có núi đàn gẩy tính tình bát âm . <
> lại thêm có đá nuôi tằm <
> núi tiền núi gạo xăm xăm bên chùa , <
> khác chi lãng uyển , bồng hồ <
> vui chung tám cõi , bốn mùa xuân riêng . <
> phật bà ngự giữa án tiền , <
> đường xuống âm phủ , đường lên trên giời <
> phòng tu xưa đã có nơi , <
> cà sa giá vắt nhuộm mùi vàng xanh , <
> ngày rằm mùng một bình minh ; <
> hổ về chầu trước phật đình nghe kinh . <
> phổ đà phật hóa chân hình <
> bao nhiêu khổ nạn tầm thanh hộ trì . <
> mười phương bốn bể chợ quê , <
> có lòng cầu khẩn phật thì cứu ngay <
> trần ngu mong tỏ khó thay <
> rằng tiên rằng phật lòng hay với lòng . <
> phật bà ngự giữa chính cung <
> ngọc nữ kim đồng chầu chực đôi bên , <
> vương phụ vương mẫu ngự trên , <
> sư lơi phổ hiền bạch tượng thanh sư <
> tả thi đại sĩ tôn sư <
> bên hữu lại thờ thập bát già lam <
> bầu giời một cảnh hương sơn , <
> liên hoa bảo cái danh sơn đã truyền , <
> ngũ bách danh , lễ suốt đêm , <
> khẩn cầu người đã đứng trên rạch ròi <
> sáng mai lễ tạ chân giời <
> lại qua cầu bạch ra nơi cửa tiền . <
> quay đầu ngoảnh lại nhìn xem <
> lạ thay sơn thủy ưa nhìn lắm sao , <
> cao lại thấp , thấp lại cao <
> qua trấn song lại bước sào giải oan , <
> tạ từ lòng há có tham , <
> xin ra chút nước để làm dấu thiêng , <
> chân voi mắt lại ưa nhìn <
> phút đâu đã thấy kề bên thiên trù , <
> tạ từ hai chữ nam vô <
> trông ra đã thấy bến đò xôn xao <
> người thì ra , kẻ thì vào , <
> gặp nhau mừng rỡ đón chào vui thay , <
> nghìn xưa âu cũng thế này , <
> trần tiên nửa bước chia tay ngại ngần , <
> cũng nhờ tế độ mê tân , <
> một mình lễ phật phúc chung một nhà . <
> tôi xin kể nỗi gần xa , <
> ra vào chứng cũng năm ba ngày chầy <
> nhật trình kể cũng xa thay , <
> có lòng mến cảnh thì nay nên gần , <
> muôn nghìn lạy đức quan âm . <
> nôm na xin đặt một văn nhật trình . | Hương Sơn hành trình | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Chu Mạnh Trinh |
gò công binh giáp ngó chàng ràng , <
> đoái bắc trông nam luống thở than . <
> trên trại đồn đàn hoa khóc chủ , <
> dưới vàm bao ngược sóng kêu quan . <
> mây giăng truông cóc đường quân vắng , <
> trăng xế gò rùa tiếng đẩu tan . <
> mấy dặm non sông đều xửng vững , <
> nạn dân ách nước để ai toan ? | Điếu Trương Định bài 07 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
ai toan cho thấu máy trời sâu , <
> sự thế nghe thôi đá lắc đầu . <
> giặc cỏ om sòm mưa lại nhóm , <
> binh sương lác đác nắng liền thâu . <
> cờ lau đã xếp trên giồng cát , <
> trống sấm còn gầm dưới cửa khâu . <
> cảnh ấy những mơ người ấy lại , <
> hội nầy nào thấy tướng quân đâu ? | Điếu Trương Định bài 08 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
tướng quân đâu hỡi có hay chăng ? <
> sáu ải cơ đồ nửa đã ngăn . <
> cám nỗi kiến ong ra sức dẹp , <
> quản bao sâu mọt chịu lời nhăng . <
> đá kêu rêu mọc bia dương nghiệp , <
> cỏ úa hoa tàn mả lý lăng . <
> thôi vậy thì vậy thôi cũng vậy , <
> anh hùng đến thế dễ ai dằn . | Điếu Trương Định bài 09 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
đâu vầy sấm chớp nổ thình lình , <
> gió bặt thêm buồn mấy đạo binh . <
> ngựa trạm xăng văng miền bắc khuyết , <
> xe nhung ngơ ngẩn cõi tây ninh . <
> bài văn phá lỗ cờ chưa tế , <
> tấm bảng phong thần gió đã kinh . <
> trong cuộc còn nhiều tay tướng tá , <
> lời nguyền trung nghĩa há làm thinh . | Điếu Trương Định bài 11 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
lòng hềm kinh sử mấy mươi pho , <
> vàng ngọc nào qua báu học trò . <
> hoa trái rừng nhu ra sức hái , <
> nghê kình biển thánh ráng công mò . <
> cẩm văn thêu dệt đời đời chuộng , <
> mùi đạo trau giồi bữa bữa no . <
> gặp thuở mày xanh siêng đọc sách , <
> mỗi câu đều hưởng phúc trời cho . | Tứ dân - sĩ | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
làm thinh hổ đứng giữa hai ngôi , <
> nếm mật từ đây khó nỗi ngồi . <
> mũi giáo thi toàn đừng để sét , <
> lưỡi gươm dự nhượng phải toan giồi . <
> đánh kim chi sá thằng lưu dự , <
> giúp tống xin phò gã nhạc lôi . <
> vâng hộ nước nam về một mối , <
> nghìn năm miễu tặng rạng công tôi . | Điếu Trương Định bài 12 | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
hiểm nguy đâu núng chí anh hào , <
> phó hội mình đeo một lưỡi đao . <
> chén rượu vội vàng khi tiếp rước , <
> ngọn gươm thong thả lúc ra vào . <
> oai hùm gặp gió đưa hơi mạnh , <
> lũ chó rùng mình nép trí cao . <
> theo gót kinh châu nên nghiệp cả , <
> nghìn năm còn để tiếng vườn đào . | Đơn đao phó hội | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
trời đông sụt sùi gió mưa tây , <
> đau ốm lòng dân cậy có thầy . <
> phương cũ vua tôi gìn trước mắt , <
> mạng nay già trẻ gởi trong tay . <
> trận đồ tám quẻ còn roi dấu , <
> binh pháp năm mùi sẵn cỏ cây . <
> hỡi bạn y lâm ! ai muốn hỏi , <
> đò xưa , bến cũ , có ta đây . | Làm thuốc | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
hoàng hoa mấy dặm điệp tin qua , <
> xin nhắn vương lăng bỏ chuyện nhà . <
> đầu đội trời lưu thờ kẻ lớn , <
> hơn về đất hạng thấy đàn bà . <
> thảo ngay khuyên chớ hai lòng trẻ , <
> còn mất màng chi một phận già . <
> ngựa trạm riêng đưa lời thiết gửi , <
> trong quân hùm hổ khó lân la . | Lăng mẫu tống sứ | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
văng vẳng vừa nghe tiếng sét ầm , <
> giang sơn mấy dặm mắc mưa dầm . <
> lá cây luống chịu màu sương nhuộm , <
> hoa cỏ từng rơi nước mắt thầm . <
> chắp cánh lên cây nghe quạ ó , <
> vảnh râu trong miếu thấy dê nằm . <
> trời cao khôn hỏi ngày nào tạnh , <
> để nỗi dân đen chịu ướt dầm . | Mưa dầm | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
tiếng đồn ngàn dặm ngựa tiêu sương , <
> lầm đứa gian mưu nghĩ khá thương . <
> giậm vó chẳng màng ăn cỏ tống , <
> quày đầu lại hí nhớ tàu lương . <
> chẳng cho chủ khác ngồi lưng cổ , <
> thà chịu vua ta nắm khớp cương . <
> ngựa nghĩa còn cưu nhà nước cũ , <
> làm người bao nỡ phụ quê hương ! | Ngựa Tiêu Sương | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
trời mưa từng trận gió từng hồi , <
> thế giới bao nhiêu nước khỏa rồi . <
> lũ kiến bất tài đòi chỗ bợ , <
> đấu bèo vô dụng kết bè trôi . <
> lao xao rừng cụm nghe chim chíp , <
> lổm xổm giường cao thấy chó ngồi . <
> nỡ để dân đen trên gác yếu , <
> này ông hạ vũ ở đâu ôi ! | Nước lụt | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
ngũ hổ năm anh tướng rất mầu , <
> đâu dè đến nỗi thất kinh châu . <
> thời lưu chưa đạt hay sao đặng , <
> vận hớn còn suy giỏi mặc dầu . <
> tiếc bấy công trình gia cát lượng , <
> uổng thay mỏi mệt hán đình hầu . <
> nghĩ thương cái phận lưu huyền đức , <
> nhiều nỗi đàn khê dễ sá âu . | Thất Kinh Châu | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
phi liêm xe ngựa đóng phương nao ? <
> oai gió đưa ra nước bến trào . <
> thổi thốc miếu chùa hơi vụt vụt , <
> xô nhào cây đá tiếng ào ào . <
> ai rằng đầm lộc mê ngu thuấn ? <
> ta nhớ sông tuy giải hán cao ! <
> một trận bão rồi bờ cõi sạch , <
> trời thu như cũ mãi không xao . | Trời bão | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
hóa công máy móc ở đâu nà , <
> trăm thợ nhân gian nghẻ ngóc ra . <
> sáu tỉnh đua làm nghề khéo léo , <
> năm châu sắm đủ của xây xoa . <
> mẫu tuồng đơn kép theo hình thế , <
> mỗi việc lâu mau tại ý ta <
> máy tạo trong tay nào có vụng , <
> chi lăm lương đống nước cùng nhà . | Tứ dân - công | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
trải qua nắng hạ lúc mưa thu , <
> cày cấy ghe phen sức dãi dầu . <
> ấm lạnh trọn bề vài đám ruộng , <
> làm ăn giữ bổn mấy con trâu . <
> chuyên nghề hậu tắc nhà hằng đủ , <
> giỏi việc mân phong nước chẳng sầu . <
> nhờ gặp mùa màng trời đất thuận , <
> cứ trăm giống thóc một tay thâu . | Tứ dân - nông | https://www.thivien.net/ | bảy chữ | Nguyễn | thất ngôn bát cú | Nguyễn Đình Chiểu |
1 . ngày nhàn xem truyện “ tam công ” <
> thương người hiền sĩ sinh không gặp đời <
> cuộc cờ thúc quí đua bơi <
> mấy thu vật đổi sao dời , thương ôi ! <
> 5 . kể từ thạch tấn ở ngôi <
> u yên mấy quận cắt bồi khiết đan <
> sinh dân nào xiết bùn than <
> u yên trọn , cũng giao bàn về liêu <
> theo trong người kiệt rất nhiều <
> 10 . ôm tài giấu tiếng làm tiều , làm ngư <
> nước non theo thú ẩn cư <
> thờ trên nuôi dưới , nên hư mặc trời <
> lại thêm phật , lão đua lời <
> nghĩ lòng người với đạo đời thêm thương ! <
> 15 . nhà năm ba gánh cương thường <
> phận ai nấy giữ , trọn giường thời thôi <
> đời vương đời đế xa rồi <
> nay di mai hạ biết hồi nào an ! <
> năm trăm vận ở sông vàng <
> 20 . nước còn đương cáu , không màng thánh nhân <
> đã cam hai chữ “ tỵ tần ” <
> nguồn đào tìm dấu , non xuân ruổi miền <
> có tên rằng mộng thê triền <
> tuổi gần bốn chục , nhân duyên năm lần <
> 25 . nhà nghèo ở núi bạch vân <
> dẹp văn theo võ , tách thân làm tiều <
> ngày ngày đốn củi rừng nghiêu <
> hái rau non thuấn , phận nhiều lao đao <
> đông xuyên lại có người hào <
> 30 . tên rằng tử phược họ bào , làm ngư <
> trong mình ba chục tuổi dư <
> sinh con mười đứa bé thơ thêm nghèo <
> ngược xuôi trên nước một chèo <
> nay doi mai vịnh , nghề theo lưới chài <
> 35 . họ bào họ mộng hòa hai <
> trước theo nghề học đều tài bậc trung <
> chẳng may gặp buổi đạo cùng <
> treo kinh dẹp sử , lánh vòng loạn ly <
> người nam kẻ bắc phân đi <
> 40 . non sông rẽ bạn cố tri bấy chầy <
> cách nhau mười mấy năm nay <
> tình cờ lại đặng một ngày gặp đây <
> ngư , tiều mở tiệc vui vầy <
> ngâm thi , uống rượu , đều bày chí xưa <
> <
> tiều ngâm thơ rằng : <
> non xanh mấy cụm đội trời thu <
> sưu thuế tây liêu chẳng đến đầu <
> tên đã gác ngoài sân thúc quí <
> mình liền dầm giữa suối sào , du <
> vui lòng bạn cũ thi vài cuốn <
> rảnh việc ngày nay rượu một bầu <
> chút phận riêng nương hơi núi rạng <
> trăm năm ra sức dọn rừng nhu ( nho ) <
> <
> ngư ngâm thơ rằng : <
> nghênh ngang trên nước một thuyền câu <
> chèo sóng buồm giong , trải mấy thu <
> ngày xế tấm mui che gió tấn <
> đêm chầy bếp lửa chói trời u <
> mặc tình sở ngộ đời trong đục <
> vui thú phù sinh bến cạn sâu <
> trăm tuổi trọn nhờ duyên cá nước <
> dù lòng ngao ngán giữa dòng nhu <
> <
> 45 . tiều rằng : sinh chẳng gặp thời <
> thân đà đến ấy , nghĩ thôi thêm phiền <
> lênh chênh chữ phận , chữ duyên <
> lỡ tiên , lỡ phật , lỡ nguyền nho phong <
> nhớ câu “ quân tử cố cùng ” <
> 50 . đèn trăng , quạt gió , non sông phận đành <
> ngư rằng : hai chữ công danh <
> hoàng lương nửa gối , đã đành phôi pha <
> thương câu “ thế đạo đồi ba ” <
> ngày nay chưa biết mai ra lẽ nào ! <
> 55 . uống thêm vài chén rượu giao <
> ngâm thi hoài cổ , để rao tiếng đời <
> <
> ngư , tiều hoài cổ ngâm , ngụ ưu đạo ý ( thử xướng , bỉ họa ) : <
> từ thuở đông chu xuống đến nay <
> đạo đời rậm rạp mấy ai hay <
> hạ , thương đường cũ gai bò lấp <
> văn , vũ nền xưa lúa trổ đầy <
> năm bá mượn vay , nhân nghĩa mọn <
> bảy hùng giành xé , lợi danh bay <
> kinh lân mong dẹp tôi con loạn <
> sử mã khôn ngăn mọi rợ bầy <
> dùi mõ mặc , dương thêm chộn rộn <
> tiếng chuông phật , lão rất vang ngầy <
> lửa tần , tro hạng vừa nguôi dấu <
> am hán , chùa lương lại réo dầy <
> trong đám cửu lưu đều nói tổ <
> bên đường tam giáo cũng xưng thầy <
> khe đào , động lý nhiều đoàn trốn <
> rừng trúc , đình lan lắm bạn say <
> phép báu thi , thư dòng mọt nát <
> màu xuê lễ , nhạc nhiễm sương bay <
> mấy dòng biển nghiệt chia nguồn nước <
> trăm chặng rừng hoang bít cội cây <
> hơi chính ngàn năm về cụm núi <
> thói tà bốn biển động vầng mây <
> ngày nào trời đất an ngôi cũ <
> mừng thấy non sông bặt gió tây | Hồi 01 | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |
ngâm rồi thoạt thấy tiều , ngư , <
> vội vàng đạo dẫn trụy lư cười ngầm . <
> chào rằng : này kẻ tri âm ! <
> ngày nay lại đến y lâm cầu gì ? <
> 265 . ngư rằng : đem bạn cố tri , <
> đồng lòng tìm đến nhân sư học hành . <
> dẫn rằng : hai chữ “ phù sinh ” <
> người non , kẻ nước , phận đành tiều , ngư . <
> bấy lâu sao chẳng tầm sư , <
> 270 . đến nay lại có công dư học nghề ? <
> tiều rằng : thời vận bất tề , <
> thêm lầm thầy thuốc làm bê việc nhà . <
> ngư rằng : ta nghĩ giận ta , <
> bởi thương con vợ mới ra hết tiền . <
> 275 . dẫn rằng : trong cõi trần duyên , <
> hay người chưa trả rồi tiền nợ vay . <
> người xưa ba chuyến gãy tay , <
> tức mình học thuốc , mới hay làm thầy , <
> tiều rằng : mấy cụm rừng y , <
> đều noi đường cái hiên kỳ trổ ra . <
> 285 . một ngày suối chảy một xa <
> rốt dòng lại có chính tà khác nhau . <
> ngư rằng : cách trở bấy lâu , <
> đường đi ngày trước lạc đâu khôn tầm . <
> dẫn rằng : đây thật y lâm , <
> 290 . nhân khu ải khỏi , nào lầm chớ e ! <
> ngư rằng : dặm cũ vắng hoe , <
> mình tuy có thấy , không nghe biết gì . <
> dẫn rằng : đó chớ vội đi , <
> ngày nay chưa gặp tôn sư ở nhà . <
> 295 . đến am bảo dưỡng theo ta , <
> nghỉ chơi vài bữa , rồi qua đan kỳ . <
> ngư , tiều theo đạo dẫn đi , <
> ở am bảo dưỡng một khi vui vầy . <
> ba người kết bạn đông tây , <
> 300 . chuyện trò sách thuốc , lối này hỏi nhau . <
> ngư rằng : trước ải nhân khu , <
> mười hai kinh lạc , cạn sâu chưa tường , <
> dẫn rằng : ba âm , ba dương , <
> ba ba số bội , chia đường hai bên , <
> 305 . tay chân tả hữu hai bên , <
> âm dương đều sáu , dưới trên buộc ràng . <
> <
> thập nhị kinh lạc ca ( bài ca về mười hai kinh lạc ) <
> dịch nghĩa : <
> kinh thủ thái dương thông với ruột non , <
> kinh túc thái dương thông với bọng đái , <
> kinh thủ dương minh thông với ruột già , <
> kinh túc dương minh thông với dạ dày , <
> kinh thủ thiếu dương thông với tam tiêu , <
> kinh túc thiếu dương thông với mật , <
> kinh thủ thái âm thông với phổi , <
> kinh túc thái âm thông với lá lách , <
> kinh thủ thiếu âm thông với trái tim , <
> kinh túc thiếu âm thông với thận , <
> kinh thủ quyết âm thông với màng tim , <
> kinh túc quyết âm thông với gan . <
> <
> hựu hữu ca ( lại có bài ca rằng ) <
> dịch nghĩa : <
> kinh thái dương thuộc thủy , úng với thìn , tuất , <
> thông với ruột non , bọng đái , <
> kinh dương minh thuộc kim , ứng với mão , dậu , <
> thông với ruột già , dạ dày , <
> kinh thiếu dương thuộc hỏa , ứng với dần , thân , <
> thông với tam tiêu và mật , <
> kinh thái âm thuộc thổ , ứng với sửu , mùi , <
> thông với phổi và lá lách , <
> kinh thiếu âm thuộc hỏa , ứng với tý , ngọ , <
> thông với tim và thận , <
> kinh quyết âm thuộc mộc , ứng với tỵ , hợi , <
> thông với màng tim và gan . <
> <
> ngư rằng : kinh lạc là tiêu , <
> chỗ nào khí huyết ít nhiều biết đâu . <
> dẫn rằng : khí huyết nhân khu , <
> 310 . ta từng coi sách , thấy câu ca rằng : <
> <
> thập nhị kinh lạc khí huyết đa thiểu ca <
> ( bài ca về khí huyết nhiều ít của mười hai kinh lạc ) <
> dịch nghĩa : <
> nhiều khí , nhiều huyết , anh nên nhớ : <
> kinh thủ dương minh tức ruột già , và <
> kinh túc dương minh tức dạ dày . <
> ít huyết , nhiều khi , có sáu kinh : <
> tam tiêu , mật , thận , tim , lá lách , và phổi . <
> nhiều huyết , ít khí chia ra bốn kinh : <
> bọng đái , ruột non , màng , tim và gan . | Hồi 03 | https://www.thivien.net/ | lục bát | Nguyễn | lục bát | Nguyễn Đình Chiểu |