id
stringlengths 1
6
| url
stringlengths 31
426
| title
stringlengths 1
231
| text
stringlengths 1
443k
|
|---|---|---|---|
6917 | https://sq.wikipedia.org/wiki/27%20tetor | 27 tetor | 27 tetori është dita e 300-të e kalendarit gregorian (dita e 301-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 65 ditë.
Ngjarje
1492 – Christopher Columbus e zbulon Kubën dhe e shpall territor të Spanjës
1275 - U themelua Amsterdami.
1682 - U themelua Philadelphia, Pennsylvania.
1806 - Armata Franceze hyn në Berlin.
1810 - SHBA-ja anekson Floridën perëndimore
nga Spanja.
1920 - Liga e Kombeve transferon selinë në Gjenevë.
1948 - Léopold Sédar Senghor themeloi Senegalese Democratic Bloc (BDS).
1954 - Benjamin O. Davis Jr. u zgjodh afrikan-amerikani i parë gjeneral i Forcave Ajrore Amerikane.
1970 - Louis Néel fitoi Çmimin Nobel.
1978 - Presidenti egjiptian, Anwar Sadat, dhe kryeministri izraelit, Menachem Begin, shpallen fitues të çmimit “Nobel” për paqe.
1991 - Turkmenistani u pavarësua nga Bashkimi Sovjetik.
1992 - Radio udhëheqësi ushtarak i Armatës Amerikane Allen R. Schindler, Jr. u vra brutalisht nga bashkë ushtarakët për shkak të qenit homoseksual.
1995 - Ish kyeministri italian Bettino Craxi u akuzua për korrupcion.
1998 - Gerhard Schröder u zgjodh kancelarë i Gjermanisë për herë të parë.
1999 - Kryeministri armen dhe shtatë zyrtarë të tjerë qeveritarë janë vrarë gjatë një seance parlamentare. Besohej se atentatori qëndronte prapa tentativës për grusht shtet.
2002 - Luiz Inácio Lula da Silva u zgjodh president i Brazilit.
Lindje
1466 - Erasmus od Rotterdama, humanist hoandez
1728 - James Cook, huluimtues dhe detar britanez
1782 - Niccolò Paganini, kompozitor dhe violinski virtuoz italian
1858 - Theodore Roosevelt, politikan amerikan
1914 - Dylan Thomas, shkrimtar anglez
1923 - Roy Lichtenstein, pop artist amerikan
1932 - Sylvia Plath, shkrimtare amerikane
1939 - John Cleese, komedian dhe aktor brianik
1943 - Roza Anagnosti, aktore shqiptare
1952 - Roberto Benigni, aktor dhe regjisor italian
1958 - Simon Le Bon, muzikant britanik
1978 - Vanessa Mae, violiniste angleze
1967 - Ardian Kozniku, futbollist
Vdekje
2004 - Zdenko Runjiq, kompozitor kroat
1993 - Slavko Zlatić, skulptor kroat (l. 1910)
2004 - Pierre Béarn, letar francez (l. 1902)
Festa dhe përvjetore
Tetor |
6918 | https://sq.wikipedia.org/wiki/28%20tetor | 28 tetor | 28 tetori është dita e 301-të e kalendarit gregorian (dita e 302-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 64 ditë.
Ngjarje
306 - Maksentiusi u shpall Peramdor i Romës.
312 - Constantini I mundi Maksentiusin dhe u shpall Peramdor i Romës.
1443 - Gjergj Kastriot Skënderbeu ngre flamurin shqiptar në Krujë.
1531 - Imami Ahmad ibn Ibrihim al-Ghazi përsëri mund armatën e Lebna Dengel, Perandor i Etiopisë.
1918 - Çekosllovakia fiton pavarësinë pas shkatërrimit të Perandorisë Austro-Hungareze
1636 - Themelohet shkolla e parë amerikane e edukimit të lartë - Universiteti Harvard.
1868 - Thomas Edison aplikoi për patentën e tijë të parë.
1912 - Ismail Qemali ngre flamurin shqiptar ne Vlorë dhe shpall pavarësinë.
1948 - Kimisti zviceran Paul Müller fitoi Çmimin Nobel .
1972 - Fluturon aeroplani i parë Airbus A300.
1985 - Mikhail Gorbachev bëhet sekretar gjeneral i Partisë Komuniste në Bashkimin Sovjetik.
1994 - Presidenti amerikan, Bill Clinton, viziton Kuvajtin, ku bën me dije se deri në Krishtlindje të gjithë trupat do të kthehen në shtëpi.
1998 - Aeroplani i "Air China" rrëmbehet dhe dërgohet në Tajvan nga piloti Yuan Bin. Ai ishte i nervozuar për pagën dhe kushtet e punës.
Lindje
1955 - Bill Gates, pronari i Microsoft
1967 - Julia Roberts, aktore amerikane
1984 - Arbër Hitaj, gazetar shqiptar
Vdekje
1704 - John Locke, filozof anglez
1740 - Ana, mbretreshë e Rusisë
1998 - Ted Hughes, shkrimtar britanez
Festa dhe përvjetore
Tetor |
6919 | https://sq.wikipedia.org/wiki/29%20tetor | 29 tetor | 29 tetori është dita e 302-të e kalendarit gregorian (dita e 303-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 63 ditë.
Ngjarje
1390 - U bë gjykimi i parë për shtrigëri në Paris.
1863 – Formohet Komiteti Ndërkombëtar i Kryqit të Kuq.
1901 - Leon Czolgosz, vrasësi i presidentit amerikan William McKinley, u ekzekutua në ulëse elektrike.
1922 - Mbreti italian Victor Emmanuel III zgjedh Benito Mussolinin Kryeministër.
1923 - Mustafa Kemal Atatürk shpalli Turqinë Republikë.
1948 - Masakra Safsaf
1956 – Në krizën e Kanalit të Suezit, Izraeli pushton Gadishullin egjiptian të Sinajit.
1956 - Qyteti ndërkombëtarë Tangier u ri integrua në Maroko.
1960 - Në Louisville, Kentucky, Cassius Clay (që më vonë bëhet mysliman dhe merr emrin Muhammad Ali) fiton ndeshjen e par profesionale ne boks.
1969 - Lidhja e parë kompjuter në kompjuter u realizua në ARPANET.
1983 - Drithja e tokës në Turqi len të vdekur 1,300 njerëz.
1985 - Gjenerali Samuel K. Doe është fituesi i zgjedhjeve të par multipartiake në Liberi.
1994 - Francisco Martin Duran bën mbi dymi gjuajtje drejt Shtëpisë së Bardhë (Duran më vonë u dënua për tentim për vrasje të presidentit amerikan Bill Clinton).
1998 – Komisioni jugafrikan i së Vërtetës dhe i Pajtimit dënon aparteidin e dhunën e ushtruar nga Kongresi Nacional Afrikan.
2002 - Ho Chi Minh City ITC Inferno, zjarri shkatërron shitore të gjërave luksoze me rreth 1500 blerës ku 60 vdesi dhe 100 digjen në tërësi.
Lindje
1882 - Jean Giraudoux, dramaturg francez
1897 - Joseph Goebbels, nacist gjerman dhe minister për propagandë
1926 - Necmettin Erbakan, politikan turk
1930 - Bernie Ecclestone, ndermarres britanez dhe pronar i Formula
1944 - Fausto Leali, këgëtarë italian
1957 - Dan Castellaneta, dublues amerikan
1960 - Agim Çeku, ushtarak, politikan kosovar
1971 - Winona Ryder,aktore amerikane
Vdekje
1805. - Tituš Brezovački, letrar kroat ( 1757)
1908. - Silvije Strahimir Kranjčević, letar kroat ( 1868)
1911 - Joseph Pulitzer gazetar dhe publicist amerikan
1967 - Julien Duvivier regjisor filmik francez
1996 - Franjo Mesaroš, tipograf kroat
2007 - Frane Matošić futbollist dhe trener futbolli kroat ( 1918)
Festa dhe përvjetore
Tetor |
6920 | https://sq.wikipedia.org/wiki/30%20tetor | 30 tetor | 30 tetori është dita e 303-të e kalendarit gregorian (dita e 304-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 62 ditë.
Ngjarje
1340 - Lufta në Rio Salado
1502 - Vasco da Gama kthehet në Calicut për herë të dytë.
1920 - U themelua Partia Komuniste e Australisë në Sidnei.
1922 - Benito Mussolini u bë kryeministër i Italisë.
1925 - John Logie Baird krijoi transmetuesin e parë televiziv britanik.
1960 - Michael Woodruff realizoi transplantimin e veshkës së parë në Edinburgh Royal Infirmary, Angli.
1973 - U kompletua Ura e Bosforit në Stamboll, Turki për të lidhur kontinetin e Evropës dhe Azisë për herë të parë në histori.
1974 - Muhammad Ali zhvilloi ndeshjen kundër boksiert George Foreman në Zaire në kategorinë e rëndë. Takimi njihet si The Rumble in the Jungle.
1983 - Në Argjentinë u zhvilluan zgjedhjet e lira pas shtatë viteve udhëheqje ushtarake.
1988 - Kompania Philip Morris bleu kompaninë Kraft Foods për 13.1 miliard dollarë amerikan.
1991 - Filloi Konferenca e madridit për bisedimet për paqe në Lindjen e Mesme.
Lindje
1735 - John Adams, presidenti i 2-të i SHBA-së, (Vdiq më 1826)
1885 - Ezra Pound, shkrimtar amerikan
1906 - Giuseppe Farina, kampioni i parë i Formula 1
1911 - Millosh Gjergj Nikolla, poetë shqiptarë
1960 - Diego Maradona, futbollist argjrntinas
Vdekje
1757 - Osman i III, sultan i mbretërisë Otomane.
1975 - Gustav Ludwig Hertz, fizikant gjerman fitues i çmimt Nobel per Fizikë në vitin 1921.
2008 - Ico Voljevica, karakaturist dhe piktor kroatt( 1922)
2008 - Ivo Perišin, ekonomist, politikan dhe pedagog kroat ( 1925)
2020 - Ibrahim D. Hoxha, historian, folklorist dhe publicist shqiptar (1923)
Festa dhe përvjetore
Tetor |
6921 | https://sq.wikipedia.org/wiki/31%20tetor | 31 tetor | 31 tetori është dita e 304-të e kalendarit gregorian (dita e 305-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 61 ditë.
Ngjarje
475 - Romulus Augustulus u shpall Perandor Romak.
1864 - Nevada u pranua si shteti i 36-të i ShBA-ve.
1926 - Magjistari Harry Houdini vdiq nga gangrena.
1941 - U kompletua Mount Rushmore pas 14 vite punë ndërtimi.
1984 - Kryeministrja e Indisë, Indira Gandhi u vra në New Delhi.
1997 - Nëntëmbëdhjet vjeçarja Louise Woodward u akuzua nga gjykata në Cambridge, Massachusetts për vrasje të shkallës së dytë me burgim të përjetshëm.
1999 - Yachtsman Jesse Martin u kthye në Melbourne pas 11 muajsh navigim të botës, vetë, pa ndërprerë i pa ndihmuar nga askush.
2003 - Mahathir bin Mohamad u largua nga posti kryeministër i Malajzisë pas 22 vitesh shumë të suksesëshme në pushtet.
Lindje
1950 - Zaha Hadid,arkitekt britanezo-irakian.
1961 - Peter Jackson, producent, regjisor
Vdekje
1918 - Egon Schiele, piktor austriak
1984 - Indira Gandhi, politikane indiane
1993 - Federico Fellini, skenarist dhe regjisor italian.
Festa dhe përvjetore
Halloween
Tetor |
6936 | https://sq.wikipedia.org/wiki/2%20n%C3%ABntor | 2 nëntor | 2 Nëntori është dita e 306-të e kalendarit gregorian (dita e 307-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 59 ditë.
Ngjarje
676 - Donus u bë Papë.
1909 - Lambda Chi Alpha u themelua në Universitetin e Bostonit.
1930 - Haile Selassie u kurorëzua Perandorë i Etiopisë.
1936 - U themelua CBC.
1952 - Krijohet qyteti i Memaliaj.
1959 - Hokej në akull: Portieri Jacques Plante pasi u qëllua me take në fytyrë u kthye në lojë të luaj me maskë për të mbrojtur fytyrën, për herë të parë u përdor maska në hokein profesional.
1965 - Norman Morrison i vuri vetes zjarrin në shenjë proteste kundër përdorimit të lëngjeve djegëse në luftën në vietnam.
1982 - Filloi transmetimi i Channel 4 në Mbretërinë e Bashkuar.
1984 - Velma Barfield është gruaja e parë e dënuar me vdekje në Shtetet e Bashkuara që nga viti 1962.
1988 - Krimbi i Morrisit është krimbi i parë kompjuterik i shpërndarë në internet.
Lindje
1795 - James K. Polk, presidenti i 11 i Shteteve të Bashkuara të Amerikës
1865 - Warren G. Harding, presidenti i 29 i Shteteve të Bashkuara të Amerikës
1910 - Tefta Tashko Koço, këngëtare lirike dhe e muzikës qytetare shqipatare, Artiste e Popullit
1935 - Bilal Xhaferri, shkrimtar shqiptar
1965 - Shah Rukh Khan, aktor indian
1965 - Lynn Nottage,shkrimtare amerikane
Vdekje
1989 - Afrim Zhitia - Dëshmor
1950 - George Bernard Shaw, shkrimtar irlandezo-anglez(* 1856.)
1975 - Pier Paolo Pasolini, aktor filimi italian (* 1922.)
1975 - Besim Korkut, letrar boshnjak;
Festa dhe përvjetore
Nëntor |
6937 | https://sq.wikipedia.org/wiki/3%20N%C3%ABntor | 3 Nëntor | 3 Nëntori është dita e 307-të e kalendarit gregorian (dita e 308-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 58 ditë.
Ngjarje
644 - Umar ibn al-Chattab, kalifi i dytë mysliman u vra nga një skllav persian në Medina.
1443 - Skenderbeu e la betejën e Nishit, për t’u nisur për në Krujë.
1792 - U hap Universiteti i Guadalajaras në Meksikë.
1911 - Chevrolet paraqitet në tregun automobilistik në konkurim me Ford Model T.
1913 - Shtetet e Bashkuara të Amerikës paraqesin tatimin e të hyrave.
1918 - Polonia u pavarësua nga Rusia.
1954 - Seria e parë filmave Godzilla paraqitet në Japoni.
1967 - Lufta e Vietnamit: Filloi Beteja në Dak To.
1970 - Salvador Allende u shpall president i Kilit.
1972 - Salvador Allende krijoi qeverinë e armatës civile në Kili.
1978 - Dominick pavarësohet nga Britnia e Madhe.
1984 - Indira Gandhi u krimua në Shakti Sthal.
1986 - Shteti Federal i Mikronezisë pavarësohet nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
1990 - Gjermania Lindore dhe Perëndimore u bashkuan më pak se një vit pas rënies së murit,
1991 - Vriten 15 njerëz në masakrën në Barrios Altos, Lima, Peru.
1998 - Jesse Ventura zgjedhet Guverner i Minesotas.
Lindje
39 - Lukani, historian romak
1604 - Osman II, sulltan i Perandorisë osmane.
1863 - August Heimer (1863-1930), gjeolog gjeograf dhe shkrimtar suedez.
1921 - Charles Bronson, aktor dhe regjisor amerikan
Vdekje
1954 - Henri Matisse, piktor francez.
1969 - Wilhelm Reich, psikiater austriak(* 1897.)
1970 - Petar II. Karađorđević, mbreti i fundit jugosllav (* 1923.)
1981 - Edvard Kocbek, letrar sloven (* 1904.)
1995 - Jean-Bédel Bokassa, kryetar pastaj mbret i Republikes qendroroee afrikane (* 1921.)
2005 - Hrvoje Bartolović, shahist kroat (* 1932.)
2007 - Toni Kljaković, këgëtarë kroat.
Festa dhe përvjetore
1903 - pavarësia e Panamas
1978 - pavarësia e Domenikas
Nëntor |
6938 | https://sq.wikipedia.org/wiki/4%20N%C3%ABntor | 4 Nëntor | 4 Nëntori është dita e 308-të e kalendarit gregorian (dita e 309-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 57 ditë.
Ngjarje
1576 - Lufta e tetëdhjetë viteve: Në Belgjikë, Spanja kap Anversën.
1840 - Willam Hobson deklaron Zelandën e Re si koloni e pavarur nga New South Wales.
1864 - Lufta Civile Amerikane: Beteja e Johnsonville - trupat konfederate bombardojnë një bazë të Bashkimit dhe shkatërruan miliona dollar në materiale.
1918 - Lufta e Parë Botërore: Perandoria Austro-Hungareze mposhtet nga Italia.
1922 - Egjypt: Arkeologu britanik Howard Carter dhe shokët e tij, zbulojnë futjen në varrin e Tutankhamen, në Luginën e Mbretërve.
1939 - Lufta e Dytë Botërore: Presidenti i Amerikës Franklin D. Roosevelt i urdhëron doganave amerikane të zbatojnë Neutrality Act të 1939, duke lejuar blerjen me para të thata të armëve nga luftëxitëst.
1942 - Lufta e Dytë Botërore: Beteja e dytë e Al Alamain; duke shpërfillur urdhërat direkte të Adolf Hitler, Erwin Rommel udhëheq forcat e tij në një tërheqje që zgjat 5 muaj.
1956 - Trupat sovietike futen në Hungari për ti dhënë fund Revolucionit Hungarezë, që kishte filluar në 23 Tetor. Mijëra persona vrihen, shumë të tjera plagosen, dhe një të katërtat e milionit të personave largohen nga vëndi.
1970 - Lufta e Vietnamit: Vietnamixacioni - Shtetet e Bashkuara humbin kontrollin e bazës ajrore në Deltës së Mekongit.
1984 - U themelua kompania Dell, Incorporated.
2008 - Në zgjedhjet për kryetar të SHBA-ve , zgjidhet Barack Obama, afrikanoamerikani i parë i cili do ta udhtroj këtë detyrë.
Lindje
1929 - Anastasi Janullatos, Kryepeshkop i Tiranës, Durrësit dhe i gjithë Shqipërisë
1948 - Yves de Kermabon, gjeneral lejtnant françez
1956 - Jordan Rudess, sintisajzerist (Dream Theater)
Vdekje
1847 - Felix Mendelssohn, kompozitor dhe dirigjent gjerman.
1995 - Jitzhak Rabin, politikan izraelit, fitues i çmimit Nobel për paqë.
Festa dhe përvjetore
1307 - Konfederata zvicerane shpalli pavarësinë nga Austria .
Nëntor |
6939 | https://sq.wikipedia.org/wiki/5%20N%C3%ABntor | 5 Nëntor | 5 nëntori është dita e 309-të e kalendarit gregorian (dita e 310-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 56 ditë.
Ngjarje
1605 – Në Komplotin e Barutit, katolikët synojnë ta shkatërrojnë Parlamentin anglez. Komploti u zbulua, ndërsa ideatori Guy Fawkes varet. Dështimi i tij festohet për çdo pesë nëntor në Britani.
1789 – Seanca Kombëtare Franceze shpall të gjithë qytetarët të barabartë para ligjit.
1911 – Italia zyrtarisht anekson Tripolin.
1912 - Woodrow Wilson zgjidhet presidenti i 28 i ShBA.
1925 - Agjenti i fshehtë Sidney Reilly u ekzekutua nga policia sekrete e Bashkimit Sovjetik e njohur si OGPU.
1945 - Kolumbia i bashkohet Kombeve të Bashkuara.
1968 - Richard M. Nixon zgjidhet presidenti i 37 i ShBA.
1994 - Dyzet e pesë vjeçariGeorge Foreman, kampioni më i vjetër botëror në kategorinë e rëndë me nokautin e boksierit Michael Moorer.
1995 - André Dallaire tenton të vrasë kryeministrin kanadez Jean Chrétien.
1996 - Presidenti Pakistanez Farooq Ahmed Khan Leghari shkarkon kabinetin e Kryeministrit Benazir Bhutto.
2006 - Saddam Hussein, presidenti i mëparshëm i Irakut, Barzan Ibrahim al-Tikriti dhe Awad Hamed al-Bandar dënohen me vdekje për masakrën e 148 Shi'itëve në Dujail gjatë vitit 1982.
Lindje
1615 - Ibrahim I, sulltan i perandorisë Osmane
1854 - Paul Sabatier, kimist francez
1913 - Vivien Leigh, aktore angleze
1938 - Joe Dassin, kengëtar amerikan
1943 - Sam Shepard, aktor dhe dramaturg amerikan
1948 - Bernard-Henri Lévy, filozof dhe shkrimtar francez
1959 - Bryan Adams, kantautor, kitarrist dhe fotograf kanadez.
1965 - Famke Janssen, aktore hollandeze
1971 - Corin Nemec, aktor amerikan.
1969 - Selver Kryeziu,dëshmor i Kombit (Koshare-UÇK)
Vdekje
1879 - James Clerk Maxwell, fizikant skocez
1960 - Mack Sennett, producent, regjisor dhe producent amerikan me prejardhje kanadeze.
1989 - Adem Çejvan, aktor boshnjak
2003 - Zaim Muzaferija, aktor boshnjak
Festa dhe përvjetore
Nëntor |
6940 | https://sq.wikipedia.org/wiki/6%20N%C3%ABntor | 6 Nëntor | 6 nëntori është dita e 310-të e kalendarit gregorian (dita e 311-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 55 ditë.
Ngjarje
1528 - Álvar Núñez Cabeza de Vaca u bë Evropiani i parë që dihet të ketë vënë këmbë në Texas.
1860 - Abraham Lincoln zgjidhet president i SHBA-së.
1873 - U themelua Halifax Rugby League Football Club.
1928 - Herbert Hoover zgjidhet presiden i SHBA-së.
1947 - Meet The Press debuton në televizion, kurse më 12 shtator të vitit 1948 fillon emetimin javor.
1957 - Félix Gaillard zgjedhet Kryeministër i Francës.
Lindje
1494 - Sylejmani I, sulltan i Perandorisë Osmane (V. 1566
1661 - Karli II i Spanjës, sunduesi i fundit habsburg i Spanjës (V. 1700
1753 - Mihail Kozllovski, skulptor rus (V. 1802)
1861 - James Naismith, kanadezo-amerikan çpikës i basketbollit († 1939)
1863 - Francis Ellingwood Abbot, filozof amerikan(† 1903)
1880 - Yoshisuke Aikawa sipërmarrës dhe politikan japonez, themelues i kompanisë Nissan
1880 - Robert Musil, letrar austriak († 1942)
1883 - Nasta Rojc, piktore kroate († 1964)
1910 - Rafael Kalinić, klerik katolik kroat, françeskan († 1943)
1922 - Franjo Mesaroš, tipograf kroat
1928 - Ivan Đalma Marković, futbollist dhe trajner kroat († 2006)
1930 - Antun Dubravko Jelčić, politikan dhe letrar kroat
1946 - Sally Field, aktore amerikane
1947 - Carolyn Seymour, aktore amerikane
1952 - Michael Cunningham, shkrimtar amerikan
1953 - Željko Jerkov, ish basketbollist kroat dhe kryetar i KF Hajduk Split
1972 - Rebecca Romijn, aktore amerikane
1988 - Emma Stone, aktore amerikane
1990 - André Schürrle, futbollist Gjerman
Vdekje
1893 - Pjotr Çajkovski, kompozitor rus
Festa dhe përvjetorë
Nëntor |
6941 | https://sq.wikipedia.org/wiki/8%20N%C3%ABntor | 8 Nëntor | 8 nëntori është dita e 312-të e kalendarit gregorian (dita e 313-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 53 ditë.
Ngjarje
1889 - Montana pranohet si shteti i 41-të i ShBA-ve.
1895 - Duke eksperimentuar me elektricitet Wilhelm Röntgen zbulon rrezet x.
1923 – Adolf Hitler bën tentativën e parë të marrjes së pushtetit në Gjermani, me grusht shtetin e dështuar në Munih, që njihet si “Puçi i Hollit të Birave”.
1935 - Fernand Bouisson zgjedhet kryeministër i Francës.
1939 - Në Munich, Adolf Hitler i shpëton një tentimi për vrasje, në kohën kur ishte duke festuar përvjetorin e 16-të të Beer Hall Putsch.
1941 - U krijua Partia Komuniste Shqiptare.
1966 - Edward Brooke bëhet afro-amerikani i parë që zgjedhet senator në Senatin e Shteteve të Bashkuara.
2010 - BE heq vizat për Shqipërinë dhe Bosnje-Hercegovinën.
Lindje
1656 - Edmond Halley, astronom anglez
1848 - Gottlob Frege, fizikant dhe matematikan gjerman
1909 - Ivan Donçeviç, letrar kroat
1935 - Alain Delon, aktor francez
1947 - Nakib Abdagiq, aktor dhe letrar boshnjak
1969 - Lutfi Haziri, politikan kosovar
1979 - Nazlı Tolga , gazetare turko-holandeze
1970 - Zehnija Buliq, letrar boshnjak
1983 - Blanka Vlashiç, atlete kroate.
Vdekje
1674 - John Milton, letrar anglez
1953 - Ivan Aleksejeviç Bunjin, letrar rus, nobelist
1984 - Vjeçeslav Molotov, politikan rus
1987 - Alija Nametak, folklorist, dramaturg boshnjak.
Festa dhe përvjetore
Nëntor |
6942 | https://sq.wikipedia.org/wiki/9%20N%C3%ABntor | 9 Nëntor | 9 nëntori është dita e 313-të e kalendarit gregorian (dita e 314-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 52 ditë.
Ngjarje
1848 - Revolucionari gjerman Robert Blum, German ekzekutohet në Vienë.
1921 - Albert Einstein shpërblehet me Çmimin Noble për punën e tijë me efektin fotoelektrik.
1924 - Gjenocidi në Shahoviq
1953 - Kamboxhia pavarësohet nga Franca.
1960 - Robert McNamara emërohet president i kompanisë Ford Motor Co..
1965 - Punonjësi katolik Roger Allen LaPorte në shenjë proteste kundër luftës në Vietnam i vë zjarrin vetes para ndërtesës së Kombeve të Bashkuara.
1971 - John List, kontabilistnga Westfield, New Jersey vret nënën, gruan dhe tre fëmijët e tijë dhe pastaj për 18 vite fshihet nën identiet tjetër.
1985 - Garry Kasparov u bë shahisti më i ri kampion botërorë duke mundur shahistin vendas Anatoly Karpov.
1989 - Muri i Berlinit midis Berlinit lindor dhe perëndimor ishte shembur, me gëzim dhe pa gjakderdhje. Atë ditë, Qeveria e Gjermanisë Lindore kishte njoftuar qytetarët se mund të vizitonin Gjermaninë Perëndimore. (foto)
1993 - Stari most, në Mostar ndërtuar në vitin 1566, shkatërrohet pas disa ditëve bombardimi.
1994 - U zbulua elementi kimik Darmstadtium.
Lindje
1914 - Hedy Lamarr, aktore amerikane e filmit.
1929 - Imre Kertész, letrar britanez me prejardhje hungareze fitues i çmimit Nobel per letërsi.
1818. - Ivan Turgenjev, ruski književnik († 1883.)
1871. - Milan Šufflay, politikan kroat († 1931.)
1934. - Carl Sagan, astronom amrikan, astrobiolog († 1996.)
1974 - Alessandro Del Piero,futbollis italian
ngjarje
1941 - themelimi i partise komuniste shqipetare (pksh)
Vdekje
1952 - Chaim Weizmann, kimist izraelit
1953 - Dylan Thomas,shkrimtar anglez
1970 - Charles de Gaulle, politikan dhe gjeneral francez
1991 - Yves Montand, aktor filmi francez
Festa dhe përvjetore
Referime
Nëntor |
6943 | https://sq.wikipedia.org/wiki/10%20N%C3%ABntor | 10 Nëntor | 10 Nëntori është dita e 314-të e kalendarit gregorian (dita e 315-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 51 ditë.
Ngjarje
1444 - Beteja e Varnës, në Detin e Zi,Sulltan Murati II mund kryqëzorët.
1619 - René Descartes i sheh ëndrrat që e inspirojnë për të shkruar veprën Meditations on First Philosophy.
1793 – Franca i jep fund detyrimit të adhurimit të Zotit.
1924 - U vra Dion O'Banion, udhëheqësi i bandës "North Side Gang".
1918 – Polonia shpall pavarësinë
1928 - Michinomiya Hirohito u kurorëzua perandori i 124 i Japonisëo, Perandor Showa.
1950 – Diktatori spanjoll Franco i jep fund luftës në Gjibraltar.
1958 - Hope Diamond iu dhurua institutit Smithsonian Institution nga Harry Winston.
1970 - Filloi prova lunare sovjetike Lunokhod 1.
1970 – Muri i madh kinez hapet për turistët.
1997 - WorldCom dhe MCI Communications njoftuan bashkim në vlerë 37 miliardë dollarë amerikan, bashkimi më madhë në historinë e ShBA-ve në atë kohë.
2006 - Parlamentari i Sri Lankës, Nadarajah Raviraj u vra në Kolombo.
Lindje
1759 - Friedrich Schiller, poet, dramaturg dhe historin gjerman
1928 - Ennio Morricone, kompozitor italian
1936 - Muntaz Dhrami, skulptor shqiptar
1976 - Shefki Kuqi, futbollist
Vdekje
1891 - Arthur Rimbaud, letrar francez
1938 - Mustafa Kemal Atatürk, oficier turk (pasha) dhe politikan, themelues i Turqisë moderne.
1982 – Lideri sovjetik, Leonid I. Brezhnev, vdes nga sulmi në zemër në moshën 75-vjeçare. Atë e pason Yuri V. Andropov.
2001 - Ken Kesey, shkrimtar amerikan
Festa dhe përvjetore
Nëntor |
6944 | https://sq.wikipedia.org/wiki/11%20N%C3%ABntor | 11 Nëntor | 11 Nëntori është dita e 315-të e kalendarit gregorian (dita e 316-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 50 ditë.
Ngjarje
1851 – Teleskopi i parë patentohet nga shkencëtari Alvan Clark.
1839 - U themelua Virginia Military Institute në Lexington, Virginia, ShBA.
1864 - Gjenerali amerikan William Tecumseh Sherman filloi djegjen e qytetit Atlanta, Georgia, ShBA.
1887 - U ekzekutuan anarkistët Haymarket Martyrs August Spies, Albert Parsons, Adolph Fischer dhe George Engel.
1889 - Washington u pranua shteti i 42-të i ShBA-ve.
1918 - Józef Piłsudski shkoi në Varshavë the vendos fqi supreme ushtarake në Poloni. Polonia fiton pavarësinë.
1918 - Kapitullon Gjermania dhe njëherit shënohet përfundimi i Luftës së Parë Botërore.
1926 - U themelua U.S. Route 66.
1930 - Patenta numër US1781541 iu dhurua fizikantëve Albert Einstein dhe Leó Szilárd për zbulimin e tyre.
1942 - LDB: Gjermania përfundoi okupimin e Francës.
1966 - NASA lëshoi anijën kozmike Gemini 12.
1975 – Shteti jugor i Afrikës, Angola, shpall pavarësinë nga ish-fuqia koloniale e saj, Portugalia, duke nxitur kështu luftë civile
2000 – Të paktën 150 skiatorë, shumica e të cilëve fëmijë, vdesin në zjarrin e fuqishëm që shpërtheu në sistemin e teleferikëve në Alpet austriake.
2004 - Yasser Arafat u vërtetua i vdekur nga Organizata Çlirimtare Palestineze nga burime të pa njohura. Mahmoud Abbas u zgjodh kryetar OÇP-ës minuta më vonë.
Lindje
1821 - Fjodor Dostojevski, letrarpublicist dhe novelist rus,
1945 - Daniel Ortega,politikan dhe kryetar nikaraguan
1962 - Demi Moore aktore amerikane
Vdekje
397 - Shën Martini, shenjtor katolik
1855 - Sören Kierkegaard, filozof danez
1917 - Liliuokalan, mbretëresh e fundit e Havajeve.
1974 - Pär Lagerkvist, shkrimtar suedez, nobelist
2004. - Jaser Arafat, politikan palestinez. (*1929).
Festa dhe përvjetore
1918 - Pavarësia e Polonisë
1965 - Pavarësia e Zimbabvesë
1975 - Pavarësia e Angolës
Nëntor |
6945 | https://sq.wikipedia.org/wiki/12%20N%C3%ABntor | 12 Nëntor | 12 Nëntori është dita e 316-të e kalendarit gregorian (dita e 317-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 49 ditë.
Ngjarje
1793 - Iu pre koka me gijotinë kryetarit të parë të Parisit, Jean Sylvain Bailly.
1918 - Austria u bë republikë.
1922 - U themelua Sigma Gamma Rho Sorority, Inc. në kampusin e universitetit në Indianapolis, Indiana.
1933 - Hugh Gray realizoi foton e parë të njohur Loch Ness Monster.
1938 - Hermann Göring shpalli planin e Gjermanisë Naziste për të bërë Madagaskarin "vendlindje të evrejve".
1990 - Tim Berners-Lee publikoi propozimin formal për World Wide Web.
1991 - Forcat Indoneziane hapën zjarr ndaj turmës së studentëve që protestonin në qytetin Dili, Timori Lindor.
1994 - Al Gore simbolikisht nënshkroi Kyoto Protokolin.
1998 - Daimler-Benz përfundoi bashkimin me Chrysler për të formuar kompaninë Daimler-Chrysler.
1999 - U bë dridhja e tokës në Düzce, Turqi me intensitet 7.2 shkallë Rihteri.
2006 - Osetia Jugore zhvilloi referendumin e pavarësisë për tu pavarësuar nga Gjeorge
Lindje
1834 - Aleksander Porfirjeviç Borodin, kompozitor dhe kimist rus
1840 - Auguste Rodin, francuski kipar
1842 - John William Strutt Rayleigh, fizikan anglez
1882 - Giuseppe Borgese, letrar italian
1896 - Nima Yushij, shkrimtar irlandez
1929 - Grace Kelly, aktore amerikane
1930 - Besim Bokshi, gjuhëtar dhe profesor e akademik shqiptar
1945 - Neil Young, muzikant kanadez
1950:
Coen van Vrijberghe de Coningh, aktor dhe muzikant holandeze (v. 15 nëntor 1997)
Nenad Bozikov, avokat i popullit dhe artistëve kroat (v. 9 korrik 2022)
László Pintér (politikan), politikan hungarez
Hideyuki Tanaka, aktori japonez
1961 - Nadia Comăneci,atlete rumune
1975 - Dario Shimiç, futbollist kroat
1978 - Alexandra Maria Lara, aktore gjermano-rumune
1987 - Fatbardh Emini, afarist kosovar
Vdekje
1987 - Lasgush Poradeci, shkrimtar shqiptar
2003 - Jonathan Brandis, aktor amerikan
Festa dhe përvjetorë
Nëntor |
6946 | https://sq.wikipedia.org/wiki/13%20N%C3%ABntor | 13 Nëntor | 13 nëntori është dita e 317-të e kalendarit gregorian (dita e 318-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 48 ditë.
Ngjarje
1950 - Vritet gjenerali Carlos Delgado Chalbaud në Karakas.
1961 - Vladimir Yefimovich Semichastny zëvendëson Aleksandr Nikolayevich Shelepinin si udhëheqës i KGB-s.
1982 -Ndeshja e boksit mbajtur në Las Vegas, Nevada, ShBA përfundoi kur Ray Mancini nokautoi boksierin Kim Duk Koo i cili pesë ditë më vonë vdiq. Ky rast tronditi Mancinin si dhe boksin në përgjithësi.
1985 - Eruptoi vullkani Nevado del Ruiz duke liruar llavë e cila dogji qytetin Armero, Colombia, ShBA dhe la të vdekur 23,000 njerëz.
1990 - Për herë të parë filloi World Wide Web.
1994 - Votuesit në Suedi vendosën të hynë në Bashkimin Evropian me votimin "për" në referendumin e mbajtur.
2015- Sulm terorist në Paris humbën jetën 129 përsona, ndërsa 352 u plagosën.
Lindje
354 - Shën Agostini, filozof, teolog, peshkop, shenjtër katolik
1850 - Robert Louis Stevenson, letrar spanjoll
1908 - Erik Bertil Holmberg, astronom suedez († 2000)
1926 - Zvonimir Červenko, gjeneral kroat († 2001)
1972 - Takuya Kimura, SMAP
Vdekje
1868 - Gioacchino Rossini, kompozitor italian (* 1792.)
1974 - Vittorio De Sica,aktor dhe regjisor filmi italia (* 1901.)
2011 - Alfred Kanini,shkrimtar, publicist dhe gazetar shqiptar (* 1943.)
2015 - Ibrahim Krajkova, Humorist i njohur shqiptar (1948)
Festa dhe përvjetore
Kalendari katoliko-romak i shenjtorëve
Dita e Mirësisë Botërore
Nëntor |
6947 | https://sq.wikipedia.org/wiki/14%20N%C3%ABntor | 14 Nëntor | 14 nëntori është dita e 318-të e kalendarit gregorian (dita e 319-t në vitin e brishtë) - kështuqë deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 47 ditë.
Ngjarje
1889 - Gazetarja amerikane Nellie Bly (Elizabeth Cochrane) fillon tentimin e udhëtimit të globit në më pakë se 80 ditë. Ajo përfundon udhëtimin me sukses në ditën e 72-të.
1908 në Manastir u mblodh Kongresi i Manastirit.
1918 - Çekosllovakia bëhet republikë.
1921 - U themelua Partia Komuniste e Spanjës.
1923 - Kentaro Suzuki përfund kacajerrjen në malin Mount Iizuna
1971 - Programi Mariner: Mariner 9 arrin marsin, duke u bërë anija e parë kozmike që ka orbituar një planet tjetër.
1985 - Në Kolumbi: erupcioni vulkanik Nevado del Ruiz, në qytetin Armero ka shkaktuar vdekjen e 23 000 njerzve.
1991 - Princi kambodian Norodom Sihanouk u kthye në Phnom Penh pas 13 vitesh ekzil.
2000 - U lëshua në treg Netscape Navigator verzioni 6.0 pas dy viti të zhvillimit të kodit të hapur.
2003 - U zbulua asteroidi 90377 Sedna.
Lindje
1719 - Leopold Mozart, kompozitor gjemano- austriak
1840 - Claude Monet, impresionist francez
1889 - Jawaharlal Nehru, premieri i parë i Indisë
1889 - Taha Hussein, letrar arab
1900 - Aaron Copland, kompozitor amerikan
1907 - Astrid Lindgren, shkrimtare suedeze
1909 - Joseph McCarthy, politikan amerikan
1922 - Boutros Boutros-Ghali, poitikan egjiptian
1929 - Horst Janssen, grafist gjerman
1935 - Husein, mbret i Jordanisë
1943 - Jim Cantalupo, shef "McDonalds"-it
1995 - Arlin Demolli
Vdekje
1716 - Gottfried Wilhelm Leibniz, filozof dhe mendimtar gjerman
1831 - George Wilhelm Friedrich Hegel, filozof gjeman
1861 - Antun Mihanović, letrar kroat(* 1796.)
1915 - Booker T. Washington, ahulumturs amerikan (* 1856.)
1916 - Saki, shkrimtar britanez (* 1870.)
1946 - Manuel de Falla, kompozitor spanjoll (* 1876.)
1980 - Bertha Morris Parker, natyraliste amerikane (* 1890.)
Festa dhe përvjetore
Nëntor |
6948 | https://sq.wikipedia.org/wiki/15%20N%C3%ABntor | 15 Nëntor | 15 Nëntori është dita e 319-të e kalendarit gregorian (dita e 320-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 46 ditë.
Ngjarje
1492 - Kristofor Kolombi ka marre shënimin e parë për duhanin në ditarin e tij. Duhani në të vërtetë për herë të parë në shekullin e gjashtëmbëdhjetë është sjellë nga Amerika në Evropë dhe pastaj në kontinente të tjera.
1939 – Forcat naziste filluan në Varshavë vrasjen masive të hebrenjve.
1533 - Francisco Pizarro arrin në Cuzco, Peru.
1949 - Vriten Nathuram Godse dhe Narayan Apte për vrasje e politikanit indian Mahatma Gandhi.
1961 – Organizata e Kombeve të Bashkuara miratoi një traktat, i cili ndalonte prodhimin dhe përdorimin e armëve bërthamore.
1966 - Programi Gemini: Gemini 12 bie në Oqeanin Atlantik.
1970 - Lunokhod 1 zbret në Hënë.
1971 - Intel paraqiti në treg mikroprocesorin e parë, 4004.
1983 - U themelua Republika Turke e Qipros së Veriut.
1983 – Republika turke e Qipros së Veriut formohet zyrtarisht, duke u njohur si shtet vetëm nga ana e Turqisë.
1985 – Britania e Madhe dhe Irlanda nënshkruajnë një marrëveshje për t’i dhënë Dublinit një rol zyrtar këshillues në qeverisjen e Irlandës Veriore.
1988 – Këshilli Kombëtar i Palestinës, trup legjislativ i Autoritetit Palestinez, shpalli formimin e një shteti të pavarur palestinez në përmbyllje të konferencës katërditore në Algjeri.
1889 – Brazili shpallet Republikë nga Marechal Deodoro da Fonseca dhe Perandori Pedro i Dyti rrëzohet nga froni përmes një puçi ushtarak, duke i dhënë fund mbretërisë.
1900 - Tahir Dizdari, nëpunës, publicist, gjuhëtar e orientalist shqiptar.
2002 - Hu Jintao zgjedhet sekretar gjeneral i Partisë Komuniste të Kinës.
2003 – Kryeqyteti komercial i Turqisë goditet nga një valë e bombardimeve të fuqishme.
2006 - Filloi veprimin Al Jazeera English lajmet.
2007 – Një ciklon shkatërrimtar i emërtuar “Sidr” godet Bangladeshin, duke shkaktuar vdekjen e të paktën 5.000 personave dhe shkatërrimin e tokave pjellore.
2009 - Populli i Kosovës votoi në zgjedhjet lokale, zgjedhjet e para që nga koha kur vendi shpalli pavarësinë nga Serbia.
Lindje
1738 - William Herschel, astronom anglez
1862 - Gerhart Hauptmann, shkrimtar dhe dramaturg gjerman
1889 - Emanuel II, mbreti i fundit portugez
1893 - Ndok Gjeloshi, veprimtar aktiv Politik dhe Kapiten i forcave Ushtarake Shqiptare
1905 - Annunzio Paolo Mantovani, dirigjent italian
1907 - Claus Graf Schenk von Stauffenberg, oficier gjerman , njëri nga atenatorët (i pasuksesshem) ndaj Hitlerit më 20 korrik 1944.
1912 - Branko Belan, regjisor filmi kroat,kritik filmi romansier.
1932 - Petula Clark, aktore britaneze
1936 - Wolf Biermann, kantautor gjerman
1944 - Joy Fleming, këgëtare gjermane
1945 - Anni-Frid Lyngstad (Frida), pop-këgëtare suedeze (ABBA)
1948 - Eqrem Basha, poet, prozator, skenarist e akademik shqiptar
1949 - Iljaz Prokshi, shkrimtar shqiptar
1952:
Randy Savage, mundës profesionist amerikan († 20 maj 2011)
Antonella Ruggiero, włoska piosenkarka
Adolf Rosenzweig, politikan dhe sociolog austriak
Nikolai Zhumagaliyev, vrasësi serial sovjetik
1954 - Aleksander Kwasniewski, politikan polak
1958 - Olga Adamczyk, politikan polak (v. 31 korrik 2022)
Vdekje
1280 - Alberti Masdh , filozof, teolog gjerman
1630 - Johannes Kepler, matematikan gjerman, filozof, astronom, astrolog dhe specialist i optikës.
1787 - Christoph Willibald Gluck, kompozitor i dirigjent gjerman
1808 - Mustafa IV, sulltan i mbretërisë osmane
1916 - Henryk Sienkiewicz, letrar polak, nobelist
1919 - Alfred Werner, kimist zvicrran
1950 - Agnes Repplier, letrare amerikane
1978 - Margaret Mead, antropolog amerikan
Festa dhe përvjetore
Dita Botërore e Librit
Nëntor |
6949 | https://sq.wikipedia.org/wiki/16%20N%C3%ABntor | 16 Nëntor | 16 Nëntori është dita e 320-të e kalendarit gregorian (dita e 321-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 45 ditë.
Ngjarje
1849 - Gjyqi rus e dënon me vdekje shkrimtarin rus Fyodor Dostoevsky. Ekzekutimi hedhet poshtë në minutën fundit të realizimit.
1904 - John Ambrose Fleming zbuloi gypin elektronik.
1940 - New York City, Mad Bomber e vendos bombën e tij të parë (nga 32) në ndërtesën e zyrave në Manhattan e rdorur nga Consolidated Edison.
1944 - Qyteti Dueren, Gjermani, komplet u shkatërrua nga bombardua nga Forcat Aleate.
1957 - Vrasësi serik Edward Gein vrau dhe viktimën e tij të fundit, Bernice Worden.
1996 - Nënë Tereza pranon çmimin e qytetare e nderit e Shteteve të Bashkuara.
2000 - Bill Clinton është presidenti i parë amerikan i cili vizitoi Vietnamin që nga Lufta e Vietnamit.
Lindje
1895 - Paul Hindemith, kompozitor gjerman
1906 - Edo Kovaçeviq, piktor kroat
1922 - José Saramago, letrar portugez dhe fitues i çmimit Nobel për letërsi.
1926 - Miko Tripalo,politikan kroat
1946 - Terence McKenna, shkrimtar dhe filozof amerikan.
1964 - Diana Krall, pianiste dhe jazz-këngëtare kanadeze.
1967 - Lisa Bonet, aktore amerikane ("Cosby show")
1970 - Rikdo Koshi (六道神士 Rikudō Kōshi) mangaka. I njohur kryesisht për mangën e tij Excel Saga.
1971 - Alexander Popov, notar rus
1977 - Oksana Baiul, patinazhiste ukrainase.
Vdekje
1960 - Clark Gable, aktor filmimi amerikan
1961 - Milan Šenoa, letrar kroat(* 1869.)
1973 - Alan Watts, shkrimtar anglez (* 1915.)
1994 - Dino Valente, kompozitor amerikan (* 1943.)
2006 - Sulejman Rebac, futbollist dhe trajner i futbollit boshnjak.
Festa dhe përvjetorë
Nëntor |
6950 | https://sq.wikipedia.org/wiki/17%20N%C3%ABntor | 17 Nëntor | 17 nëntori është dita e 321-të e kalendarit gregorian (dita e 322-t në vitin e brishtë) - kështuqë deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 44 ditë.
Ngjarje
284 - Diocletian u shpall perandor nga ushtarët e tijë.
1511 - Spanja dhe Anglia bashkohen kundër Francës.
1603 - Udhëtuesi dhe shkrimtari anglez Walter Raleigh hedhet në gjyq për tradhëti.
1878 - Tentimi i parë për vrasje të mbretit Umberto I i Italisë.
1922 - Sulltani i mëparshëm i Perandorisë Osmane Mehmedi VI largohet në ekzil në Itali.
1939 - U ktijua lidhja ajrore Romë-Rio de Janeiro.
1944 - U çlirua Tirana, kryeqyteti i Shqipërisë.
1954 - Koloneli Gamal Abdel Nasser u bë president i Egjiptit.
1970 - Lufta në Vietnam: Leutenant William Calley paraqitet në gjyq për Masakrën në My Lai
1970 - Douglas Engelbart fiton patentën për miun e parë kompjuterik.
1973 - Studentët athiniot protestojnë ndaj qeverise diktatoriale greke.
1983 - U themelua Armata Zapatista e Çlrimit Kombëtarë
1985 - U paraqit edicioni i parë i revistës Phrack. Është revista më e vjetës e nëntokës kompjuterike e cila akoma botohet edhe pas 20 viteve ekzistim.
2000 - Alberto Fujimori largohet nga zyrat si president i Perusë.
2003 - Arnold Schwarzenegger inagurohet Guverner i Kalifornisë.
2004 - Kmart Corp. shpall blerjen e korporatës Sears, Roebuck and Co. për 11 miliard dollrë amerikan dhe riemërimin në Sears Holdings Corporation.
2006 - Emërtimi zyrtarë i elementit të 111 kimik Roentgenium (Rg).
Lindje
1749 - Nicolas Appert, francez
1755 - Luigji XVIII, mbret francez
1790 - August Ferdinand Möbius, matematikant gjerman
1886 - Janko Poliq Kamov, shkrimtar kroat
1887 - Bernard Montgomery, udhëheqs ushtarak britanez
1917 - Indira Gandhi, politikane indiane
1925 - Rock Hudson, aktor amerikan
1942 - Martin Scorsese,regjisor amerikan
1944 - Danny DeVito, aktor amerikan
1966 - Sophie Marceau, aktore franceze
1969 - Ryotaro Okiayu, dublues japonez
1973 - Bernd Schneider, futbollist gjerman
1983 - Christopher Paolini, shkrimtar
Vdekje
1207 - Elizabeta e Hungarisë, princeshë dhe shnjtore hungareze (v. 17 nëntor 1231).
1558 - Marija I , mbretëresha angleze.
1796 - Katarina II , mbretëresha ruse.
2000 - Louis Néel, fizikant francez.
2006 - Ruth Brown, këgëtare merikanea.
2013 - Doris Lessing, shkrimtare britanike Nobeliste
Festa dhe përvjetore
17 nëntor 1944, Çlirimi i Tiranës nga nazistët gjerman.
Dita që Kisha Katolike Romake përkujtonë Shën Elizabetën e Hungarisë.
Nëntor |
6951 | https://sq.wikipedia.org/wiki/18%20N%C3%ABntor | 18 Nëntor | 18 nëntori është dita e 322-të e kalendarit gregorian (dita e 323-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 43 ditë.
Ngjarje
1307 - Sipas legjendës William Tell e gjuan mollën mbi kokën e birit të tij.
1493 - Christopher Columbus për herë të parë arrin në tokën e quajtur tani Puerto Riko.
1918 - Letonia shpall pavarësinë nga BRSS.
1926 - George Bernard Shaw refuzoi të pranojë paratë për Çmimin e tij Nobel duke thënë : "Mund t'ia falë Alfred Nobelit për zbulimin e dinamitit, por vetëm një shpirt i keq në formën e njeriut mund ta ketë zbuluar Çmimin Nobel."
1928 - U paraqit filmi i shkutër i animuar Steamboat Willie. Filmi i parë i animuar me zë nën udhëheqje të kompanive Walt Disney dhe Ub Iwerks. Në këtë film paraqiten personazhet e njohura Mickey dhe Minnie Mouse. Kjo datë gjithashtu llogaritet nga korporata Disney si ditëlindja e Mickey Mousit.
1982 - Boksieri 21 vjeçar Duk Koo Kim vdes pa pritur nga lëndimet në kokë gjatë rundit të 14-të në takimin me boksierin amerikan Ray Mancini në Las Vegas duke qenë shkak i reformave në sportin e boksit.
1991 - Beteja e Vukovarit.
Lindje
1975 - Altin Lala, futbollist shqiptar
1961 - shkurte Fejza, këngëtare kosovare
1966 - Jorge Camacho, shkrimtar spanjoll
1968 - Owen Wilson, aktor amerikan
1969 - Sam Cassell, basketbollist amerikan
1978 - Damien Johnson, futbollist irlandez
1982 - Akeno Watanabe, dublues japonez
Vdekje
1886 - Chester A. Arthur, president i Shteteve të Bashkuara të Amerikës
1922 - Marcel Proust, letrar francez
1941 - Walther Hermann Nernst, kimist dhe fizikant gjerman
1962 - Niels Bohr, kimist dhe fizikant danez
1977 - Kurt von Schuschnigg, politikan austriak në periudhën 1934-1938.
Festa dhe përvjetorë
Nëntor |
6952 | https://sq.wikipedia.org/wiki/20%20N%C3%ABntor | 20 Nëntor | 20 Nëntori është dita e 324-të e kalendarit gregorian (dita e 325-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 41 ditë.
Ngjarje
284 - Diocletian u zgjodh Perandor Romak.
1194 - Palermo u pushtua nga Perandori Henri VI.
1490 - Libri i autorit Joanot Martorell, Tirant lo Blanc, u botua për herë të parë.
1902 - Henri Desgrange dhe gazetari Géo Lefèvre vien tek idea për Tour de France gjat drekosjes në Café de Madrid në Paris.
1917 - Ukraina shpallet republikë.
1920 - Në Tepelenë tërmeti me 8 ballë shkaktoi 36 viktima dhe 102 të plagosur, shkatërroi 2 500 shtëpi dhe la pa strehë 15 000 njerëz.
1936 - Jose Antonio Primo de Rivera themeuesi i lëvizjes Falange u vra nga forcat republikane.
1945 - Në Polac të Drenicës u mbajt Kuvendi i Drenicës
1974 - Departamenti i Drejtësisë i Kombeve të Bashkuara hedh në gjyq korporatën AT&T, ky gjykim në fund shpie në shpkëputjen e Bell System nga AT&T.
1984 - U themelua SETI.
1985 - U paraqit Microsoft Windows 1.0.
1993 - Aksident i aeroplanit te Avioimpex-it afer Ohrit. 115 pasagjere dhe 8 anetare te ekuipazhit vdiqen. 1 pasagjer shpetoi. Fluturimi ishte Geneve - Shkup, por per shkak te motit, aeroplani e nderroi destinimin per Oher. Aeroplani e qelloi malin Trojan afer aeroportit te Ohrit.
Lindje
1752 - Thomas Chatterton, shkrimtar anglez
1761 - Papa Piu VIII, (v.1830)
1834 - Franjo Kuhaç, etnomuzikologkroat
1858 - Selma Lagerlöf, letrare suedeze
1864 - Erik Axel Karlfeldt, shkrimtar suedez
1889 - Edwin Hubble, astronom amerikan
1903 - Aleksandra Danilova, belerinë ruse
1904 - Jevgenija Ginzburg, letrare ruse
1912 - Otto von Habsburg, poltikan austriak
1914 - Emilio Pucci, kreator mode italian
1924 - Benoît Mandelbrot, matematikan francez me prejardhje plake
1925 - Maja Plissezkaja, lojtare plesi ruse
1925 - Robert F. Kennedy, politikan amerikan (v.1968)
1937 - René Kollo, tenor gjerman
1942 - Joe Biden, zv.presidenti i 47-të i SHBA
1948 - Barbara Hendricks, soprane amerikane
1953 - Halid Bešliq, këgetar i muzikes popullore boshnjake
1956 - Bo Derek, aktore amerikane
Vdekje
1910 - Lav Tolstoj, letrar rus
1952 - Benedetto Croce,historian dhe kritik letrar italian.
1975 - Francisco Franco, gjeneral dhe diktator spanjol
2006 - Robert Altman, regjisor , producent dhe skenarist amerikan.
2013 - Sokol Olldashi,politikan shqipëtar,deputet i partisë demokratike.Vdes me aksident rrugor në aksin rrugor elbasan-tiranë,pranë lapidarit te krrabës
Festa dhe përvjetore
Nëntor |
6953 | https://sq.wikipedia.org/wiki/21%20N%C3%ABntor | 21 Nëntor | 21 Nëntori është dita e 325-të e kalendarit gregorian (dita e 326-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 40 ditë.
Ngjarje
2009 - Festivali Evropian i Këngës Për Fëmijë do mbahet më 21 Nëntorë në Pallatin e Sporteve(Palace of Sports) në Kiev të Ukrainës.
1783 - Në Paris, Jean-François Pilâtre de Rozier dhe François Laurent, Marquis d'Arlandes realizuan fluturimin e parë me balon me ajër të nxehtë.
1789. - North Carolina bëhet shteti 12 i SHBa-ve
1791 - Kolonel Napoléon Bonaparte u ngrit në gjeneral dhe Kompandues i armatës franceze.
1877 - Thomas Edison shpall zbulimin e fonografit të tijë, mjet i cili mund të ruaj dhe luaj zërin.
1964 - Ura Verrazano Narrows hapet për trafik.
1969 - Presidenti amerikan Richard Nixon dhe kryeministri japonez Eisaku Sato në Washington, DC u pajtuan që Okinawa t'i kthehet Japonisë në vitin 1972. Ndër kushtet e kthimit ishte e drejta e SHBA-ve për të vendosur bazat në ishuj por pa përmbajtje nukleare.
1995 - Për herë të parë Dow Jones Industrial Average mbyllë mbi 5,000 (5,023.55).
1995 - Pas tri javë bisedimesh Alija Izetbegoviq, Franjo Tuxhman dhe Slobodan Milosheviq, liderët e Bosnjës dhe Hercegovinës, Kroacisë dhe RF e Jugosllavisë, nënshkruan marrveshjen e Daytonit.
2002 - NATO fton Bullgarinë, Estoninë, Latvinë, Lituaninë, Rumaninë, Sllovakinë dhe Slloveninë që të bëhen antare.
Lindje
1694 - Voltaire, historian,letrar dhe filozof francez
1935 - Fairuz, kengetare libaneze
1945 - Goldie Hawn, aktore amerikane
1947 - Alcione Dias Nazareth, këngëtare braziliane
1965 - Björk, kengetare islandeze
Vdekje
1555 - Georgius Agricola
1695 - Henry Purcell, kompozitor anglez (l. 1659)
1811 - Heinrich von Kleist, letrar gjerman (l. 1777)
1870 - Karel Jaromír Erben
1811 - Heinrich von Kleist, letrar gjerman
1916 - Franjo Josip I., mbret austriak dhe mbret austriako-kroat (l. 1830)
1985 - Ivo Serdar, aktor kroat (l. 1933)
1999 - Marie Kraja, soliste shqiptarë
2006 - Hassan Gouled Aptidon
2009 - Teki Biçoku, gjeolog shqiptarë (l. 1926)
Festa dhe përvjetore
Nëntor |
6954 | https://sq.wikipedia.org/wiki/22%20N%C3%ABntor | 22 Nëntor | 22 nëntori është dita e 326-të e kalendarit gregorian (dita e 327-të në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 39 ditë.
Ngjarje
1869 - Në Dumbarton, Skoci, aeroplani Sark është nisur si një nga aeroplanët e fundit të ndërtuar ndonjëherë, dhe e vetmja që ka mbijetuar deri më sot.
1940 - Lufta e Dytë Botërore: Pas pushtimit italian, trupat greke kundërsulmuan italianet për të pushtuar Shqipërinë dhe Korçën.
1943 - Lebanoni u pavarësua nga Franca.
1963 - U vra presidenti amerikan John F. Kennedy dhe guvernatori i Teksasit John Connally u lëndua rënd nga një vrasës i njohur si Lee Harvey Oswald.
1975 - Juan Carlos u shpall Mbreti i Spanjës pas vdekjes së mbretit Francisco Franco.
1986 - Mike Tyson nokauton Trevor Berbick në rundin e dytë dhe bëhet kampioni më i ri botërorë në kategorinëe rëndë me 20 vite e 4 muaj.
1990 - Margaret Thatcher rizgjedhet Kryeministre e Britanisë së Madhe.
1995 - Toy Story paraqiti filmin e parë me metrazh të gjatë të krijuar komplet përmes animimeve kompjuterike.
2005 - Angela Merkel u bë gruaja e parë kancelare(kryeministre) e Gjermanisë.
2009 - Më 22 nëntor u festua krijimi i Alfabetit Shqiptarë Kongresi i Manastirit
2011 - Përurohet në Rexhin busti i Sali Nivicës, patriot, publicist, Nderi i Kombit, dhe Shuko Dalipit.
2012 - Armëpushimi fillon në mes të Hamasit në (Rripin e Gazës) dhe Izraelit pas tetë ditëve të dhunës dhe 150 vdekje.
Lindje
1808 - Thomas Cook, ndermarrës britanez
1819 - George Eliot, letrare angleze
1869 - Andre Gide, shkrimtar francez
1877 - Endre Ady, shkrimtar hungarez
1881 - Enver Pasha, gjeneral dhe politikan turk
1890 - Charles de Gaulle, gjeneral dhe politikan francez
1901 - Joaquín Rodrigo, kompozitor francez
1904 - Louis Néel, fizikant francez
1909 - Mikhail Mil, dizenjator rus avionësh
1913 - Benjamin Britten, kopozitor anglez
1940 - Terry Gilliam, regjisor amerikano-britanez
1953 - Matija Ljubek, kanuist kroat
1955 - Milan Bandiq, politikan kroat
1958 - Jamie Lee Curtis,aktore amerikane
1963 - Vasil S. Tole, kompozitor dhe etnomuzikolog
1965 - Mads Mikkelsen, aktor danez
1967 - Boris Becker, teniser gjerman
1984 - Scarlett Johansson, aktore amerikane
1945 - Piro Malaveci,Aktor Shqiptar
Vdekje
1617 - Ahmed I, sultan i perandorisë Osmane
1916 - Jack London, emri i vertetë John Griffith London, letrar amerikan
1961 - Aleksandër Xhuvani, gjuhëtar shqiptar (l. 1889)
1963 - John F. Kennedy, kryetar i SHBA-ve
1963 - Aldous Huxley,letrar britanez
1963 - Clive Staples Lewis, shkrimtar i Irlandës veriore
1963 - C. S. Lewis, shkrimtar
1963 - John F. Kennedy, presidenti i 35-të i Shteteve të Bashkuar të Amerikës
Festa dhe përvjetore
Dita e Alfabetit të Gjuhës Shqipe
Referime
Nëntor |
6955 | https://sq.wikipedia.org/wiki/23%20N%C3%ABntor | 23 Nëntor | 23 nëntori është dita e 327-të e kalendarit gregorian (dita e 328-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 38 ditë.
Ngjarje
1644 - U botua Areopagitica nga John Milton.
1867 - Manchester Martyrs u varrën në Manchester, Angli pas shpëtimit të dy irlandezëve nga burgu.
1946 - U themelua Partia e Punës e Koresë Jugore.
1963 - Emetohet seria e parë, An Unearthly Child, e serialit të gjatë Doctor Who në BBC.
1976 - Jacques Mayol është njeriu i parë që ka arritur thellësi 100 m nën ujë pa paisje për frymëmarrje.
1980 - Seri e dridhjeve të tokës në Itali len të vdekur rreth 4,800 njerëz.
1993 - Rachel Whiteread fiton £20,000 në shpërblimet e Turner Prize si Artisti më i Mirë Britanez si dhe £40,000 në shpërblimet e K Foundation art award si Artisti më i Keqë i Vitit.
1996 - Kidnapohet Ethiopian Airlines Fluturimi 961 pastaj rrëzohet në Oqeanin Indian pas harxhimit të derivatit duke lën të vdekur 123 njerëz.
1996 - Angola i bashkangjitet Organizatës Botërore të Tregëtisë.
2000 - Krijohet Vela 23
2005 - Ellen Johnson-Sirleaf u zgjodh presidente e Liberisë, është gruaja e parë udhëheqëse në shtetet afrikane.
Lindje
1760 - François Noël Babeuf, radikal francez
1804 - Franklin Pierce, presidenti i 14-të i Shteteve të Bashkuara të Amerikës
1837 - Johannes Diderik van der Waals, fizikant holandez
1859 - Billy the Kid, hero vestern amerikan
1876 - Manuel de Falla, kompozitor spanjol
1906 - Sait Faik Abasıyanık, letrar turk
1918 - Perez Prado, muzikant kubanez
1920 - Paul Celan,shkrimtar gjerman
1925 - José Napoleón Duarte, politikan i Salvadorit
1941 - Franco Nero, aktor italian
1964 - Yoshiki, muzikant japonez
1992 - Miley Cyrus ,aktore, këngëtare dhe tekste shkruese amerikane
Vdekje
1991 - Klaus Kinski, aktor gjerman
1457 - Ladislav V. Posmrtni, mbret kroato-hungarez dhe çek.
1921 - John Boyd Dunlop, veterinar dhe hulumtues skocez (* 1840.)
1966 - Grigor Vitez,shkrimtar kroat, dhe perkthyes (* 1911.)
Festa dhe përvjetore
Nëntor |
6956 | https://sq.wikipedia.org/wiki/24%20N%C3%ABntor | 24 Nëntor | 24 Nëntori është dita e 328-të e kalendarit gregorian (dita e 329-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 37 ditë.
Ngjarje
1642 - detari holandez Abel Tasman zbuloi ishullin në jug të Australisë dhe e quajti toka e Van Dimenit, e cila për nderë të tij u quajt Tasmania.
1859 - Çarls Darvini botoi librin Origjina e Specieve.
1922 - Shkrimtari dhe pjestari i IRA-s, Robert Erskine Childers, u ekzekutua nga Shteti i Lirë Irlandez për mbajtje të pistoletës pa leje.
1947 - Robert Schuman zgjedhet premier i Francës.
1963 - Lee Harvey Oswald u vra nga Jack Ruby në bodrumin e departamentit policor në Dallas në transmetim të drejtë për drejtë televiziv.
1966 - Aeroplan bullgar me 82 udhtarë u rrëzua në Bratisllavë, Sllovaki.
1966 - New York City përjeton ditën më me shumë smog në historinë e vetë.
1976 - Tërmet prej 7,3 në Rusi dhe Iran mori 5.000 viktima.
1993 - Në Liverpool, 11 vjeçarët Robert Thompson dhe Jon Venables u dënuan për vrasje të 2 vjeçares James Bulger.
2003 - Filloi veprimin projekti Wikisource
2006 - Dhunuesi izraelit Benny Sela arratiset nga mbikçyrja policore gjatë kohës së transferimit të tijë për në paraburgim.
Lindje
1394 - Charles, Duke of Orléans, poet francez (v. 1465)
1583 - Juan Martínez de Jáuregui y Aguilar, poet spanjoll (v. 1641)
1632 - Baruch Spinoza, filozof holandez (v. 1677)
1690 - Charles Theodore Pachelbel, kompozitor gjerman (v. 1750)
1784 - Zachary Taylor, kryetari i 12-të i ShBA-ve (v. 1850)
1859 - Cass Gilbert, arkitekt amerikan (v. 1934)
1897 - Lucky Luciano, kriminel amerikan (v. 1962)
1911 - Kirby Grant, aktor amerikan (v. 1985)
1925 - Simon van der Meer, nobelist
1926 - Tsung-Dao Lee, nobelist
1938 - Charles Starkweather, vrases serik amerikan (v. 1959)
1944 - Ibrahim Gambari, skolastik nigerian
1946 - Ted Bundy vrases serik amerikan (v. 1989)
1954 - Emir Kusturica, regjisor serb
1968 - Bülent Korkmaz, futbollist turk
Vdekje
654 - Emperor Kōtoku, perandor japonez (l. 596)
1468 - Jean de Dunois, ushtarak francez (l. 1402)
1572 - John Knox, reformator skocez (l. 1510)
1650 - Manuel Cardoso, kompozitor portugez (l. 1566)
1722 - Johann Adam Reinken, organist gjerman (l. 1623)
1920 - Alexandru Macedonski, shkrimtar romun (l. 1854)
1965 - Abdullah III Al-Salim Al-Sabah, Emir i Kuvajtit (l. 1895)
1967 - Louis Fratto, kriminel amerikan (l. 1908)
1973 - John Neihardt, shkrimtar amerikan (l. 1881)
1980 - George Raft, aktor amerikan (l. 1901)
2005 - Pat Morita, aktor amerikan (l. 1932)
2006 - George W. S. Trow, shkrimtar amerikan (l. 1943)
2006 - Zdeněk Veselovský, zoolog çek (l. 1938)
Festa dhe përvjetore
Nëntor |
6957 | https://sq.wikipedia.org/wiki/25%20N%C3%ABntor | 25 Nëntor | 25 Nëntori është dita e 329-të e kalendarit gregorian (dita e 330-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 36 ditë.
Ngjarje
1758 - Britanezët okupojnë Senegalin.
1758 - U themelua Pittsburgh, Pennsylvania, ShBA.
1867 - Alfred Nobel patentoi dinamitin.
1963 - Presidenti John F. Kennedy u varros në Arlington National Cemetery.
1975 - Surinami u pavarësua nga Holanda.
1977 - Ish senatori filipinez Benigno Aquino, Jr. u akuzua nga Komisioni Ushtarak Nr. 2 dhe u ekzekutua me pushkatim.
1988 - Politikanja gjermane Rita Süssmuth u bë presidente e Bundestagut.
1992 - Federata Çekosllovake votoi për ndarjen e shtetit në shtete Republika Çeke dhe Sllovakia vendimi të hyjë në fuqi më 1 janar, 1993.
1994 - Themeluesi i kompanisë Sony, Akio Morita, deklaroi se do të largohej nga posti CEO i kompanisë.
2000 - Tërmet në Baku.
Lindje
1562 - Lope de Vega, dramaturg spanjoll
1828 - Franjo Raçki,historian dhe politikan kroat
1835 - Andrew Carnegie, biznesmen dhe filantrop amerikan (v. 1919)
1844 - Carl Benz, shpikës gjerman
1900 - Rudolf Höss, oficer i lartë gjerman i divizionit nazist SS (v. 1947)
1913 - Petro Marko, shkrimtar shqiptar (v. 1991)
1915 - Augusto Pinochet, diktator dhe gjeneral kilian (v. 2006)
1924 - Ante Markoviq, politikan kroat
1942 - Rosa von Praunheim, regjisor gjerman
1945 - Ibrahim Madhi, violinist dhe pedagog shqiptar
1981 - Xabi Alonso, futbollist spanjoll
Vdekje
1885 - Mate Bastian, letrar dhe poitikan kroat
1977 - Matija Bravniçar, skulptor slloven
1991 - Freddie Mercury, këngëtar britanik (Queen)
1992 - Joseph Arthur Ankrah, kryetari i Ganës
2010 - Ibrahim Ibishi, shkrimtar
Festa dhe përvjetore
1912 - pavarësia e Elbasanit
1975 - pavarësia e Surinamit
Dita ndërkombëtare e kundërdhunës ndaj grave
Nëntor |
6958 | https://sq.wikipedia.org/wiki/26%20N%C3%ABntor | 26 Nëntor | 26 Nëntori është dita e 330-të e kalendarit gregorian (dita e 331-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 35 ditë.
Ngjarje
1842 - U themelua Universiteti i Notra Damit.
1909 - U themelua Sigma Alpha Mu në Qyteti i Kolegjit në New York nga 8 judë të rinjë.
1912 - U ngrit flamuri në Tiranë nga atdhetarët tiranas Sheh Ahmet Pazari, Nikolla Nishku, Myslym Ag Beshiri, Fan Koja, Myslym Myderrizi dhe Spiro Politoqi.
1939 - Shellingu i Mainilas: Armata Sovjetike realizon incidientin i cili merret si shkak i fillimit të luftës me Finlandën katër ditë m vonë.
1942 - U shfaq premiera e filmit Kazablanka në New York City, ShBA..
1942 - LDB: Partizanët Jugosllav mbajn mbledhjen e parë të AVNOJ-it në Bihaç në veriperëndim të Bosnjës dhe ercegovinës.
1944 - LDB: Gjermania fillon sulmet V-1 dhe V-2 në Antwerp, Belgjikë.
2008 - Këshilli i Sigurimit mbështeti shtrirjen e EULEX-it në Kosovë.
Lindje
1857 - Ferdinand de Saussure, linguist zvicrran
1909 - Eugène Ionesco, dramaturg franko-romun
1929 - Slavko Avsenik, kompozitor francez
1939 - Tina Turner, këngëtare amerikane
1948 - Kreshimir Qosiq, basketbollist kroat
1951 - Sulejman Tihiq, politikan boshnjak
Vdekje
1504 - Izabela e I-rë e Kastiles, mbretëreshë e Kastilës dhe Aragonisë.
1855 - Adam Mickiewicz, shkrimtar polak (* 1798.)
1959 - Jean Gremillon, regjisor francez (* 1902.)
2006 - Ana Rukavina, gazetare kroate (* 1977.)
Festa dhe përvjetore
1941 - pavarësia e Libanit
1912 - pavarësia e Tiranës
Nëntor |
6959 | https://sq.wikipedia.org/wiki/27%20N%C3%ABntor | 27 Nëntor | 27 Nëntori është dita e 331-të e kalendarit gregorian (dita e 332-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 34 ditë.
Ngjarje
1839 - Në Boston, Massachusetts, u themelua American Statistical Association.
1901 - U themelua U.S. Army War College.
1978 - Në San Francisco, California, kryetari i qytetit George Moscone dhe pederasti i nohur haptazi, mbikëqyrsi Harvey Milk vriten nga mbikëqyrësi i mëhershëm Dan White.
1992 - Për herë të dytë brenda vitit forcat e armatosura tentojnë të e rrëzojnë presidentin e Venecuelës, Carlos Andres Perez, nga pushteti.
1997 - Vrtien 25 njerëz në masakrën e dytë në Suhane, Algjeri.
2005 - Transplantimi i parë i pjesërishëm i fytyrës së njeriut u realizua në Amiens, Francë.
Lindje
1701 - Anders Celsius, astronom suedez
1874 - Chaim Weizmann, kimist dhe burrështeti izraelit
1940 - Bruce Lee, karatist dhe aktor kinezo-amerikan
1942 - Jimi Hendrix, rok-muzicient amerikan
1948 - James L. Avery, aktor amerikan
1951 - Kathryn Bigelow, regjisore amerikane
1980 - Nermin Çelikoviç, futbollist boshnjak
1995 - Mergime Krasniqi, arkitekte
Vdekje
1895 - Alexandre Dumas , letrar francez
1916 - Émile Verhaeren, shkrimtar belg
1917 - Babë Dudë Karbunara, nënshkrues i Deklaratës së Pavarësisë së Shqipërisë
1953 – Eugene O'Neill, dramaturg amerikan, nobelist
1992 - Ivan Generaliq, piktor i madh kroat.
Festa dhe përvjetore
1912 - Pavarësia në Durrës,Kavajë,Peqin ngrihet flamuri shqiptar.
Nëntor |
6985 | https://sq.wikipedia.org/wiki/30%20N%C3%ABntor | 30 Nëntor | 30 Nëntori është dita e 334-të e kalendarit gregorian (dita e 335-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 31 ditë.
Ngjarje
1940 - Lucille Ball dhe Desi Arnaz u martuan në Greenwich, Connecticut, ShBA.
1964 - U themelua The Universiteti i Patrasit
1966 - Barbadosi u pavarësua nga Mbretëria e Bashkuar.
1967 - Jemeni u pavarësua nga Mbretëria e Bashkuar.
1988 - Kohlberg Kravis Roberts & Co. bleu kompainë RJR Nabisco për 25.07 miliardë dollarë amerikan.
1989 - Antari i bordit të Deutsche Bank, Alfred Herrhausen, vritet nga një sulm me bombë nga Red Army Faction.
1989 - Richard Mallory nga Palm Harbor, Florida bëhet vrasës serik, viktima e tijë e parë është Aileen Wuornos.
1995 - Përfundimi zyrtarë i operacionit luftarak Desert Storm
1998 - Deutsche Bank njofton për marrëveshjen me vlerë 10 miliard dollarë amerikan për blerjen e Bankers Trust duke krijuar institutin më të madhë financiarë në botë.
2004 - Lion Air Flight 538 u rrëzua në Surakarta, Central Java, Indonezi dhe la të vdekur 26 njerëz.
2011 - Leka Zogu II në bazë të Statutit Mbretëror të 1928, shpallet Pretendent i Fronit Mbretëror të Shqiptarëve, pas vdekjes së babait Leka Zogu I.
Lindje
1508. - Andrea Palladio, ndertimtar italian († 1580.)
1667. - Jonathan Swift, letarar anglez(† 1745.)
1817. - Theodor Mommsen, politikan dhe historian gjerman († 1903.)
1835. - Mark Twain, letar amerikan († 1910.)
1869. - Gustaf Dalén, inxhinier dhe nobelist suedez († 1937.)
1870. - Frano Supilo, publicist kroat († 1917.)
1874. - Winston Churchill, politikan britanik
1889. - Edgar Douglas Adrian, mjek dhe nobelist britanez († 1977.)
1965 - Ben Stiller, aktor amerikan
Vdekje
1472 - Janus Pannonius, humanist, shkrimtar dhe diplomat kroat(* 1434.)
1845 - Nils Gabriel Sefström, kimistbsuedez (* 1787.)
1895 - Bogoslav Šulek, publicist dhe leksikograf kroat(* 1816.)
1900 - Oscar Wilde, letrar irlandez (* 1854.)
1957 - Marija Jurić Zagorka, gazetare dhe letrare kroate (* 1873.)
1979 - Ante Premužić, inxhinier kroat
1990 - Norman Cousins, gazetar amerikan (* 1915.)
2011 - Leka Zogu I, Pretendent i Fronit Mbretëror të Shqiptarëve.
2013 - Paul Walker, aktor amerikan (l. 1973)
Festa dhe përvjetore
1966 - pavarësia e Barbadosit
1944 - Lufta e Myçybabës
Nëntor |
6988 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Targat%20e%20automjeteve%20t%C3%AB%20Austris%C3%AB | Targat e automjeteve të Austrisë | Targat e automjeteve të austrisë janë të organizuara përmes nëntë republikave austriake dhe paraqesin 102 njësi administrative të tagrave automobilistike si dhe 8 lloje të targave përfaqësojnë institucione shtetërore.
Austri
Austri |
6989 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Targat%20e%20automjeteve%20t%C3%AB%20Bosnj%C3%ABs%20dhe%20Hercegovin%C3%ABs | Targat e automjeteve të Bosnjës dhe Hercegovinës | Sipas vendimit të administratorve të OKB-së në vitin 2000 në Bosnje është reformuar sistemi i numrave të automjeteve. Shkak i kësaj reforme ishin mospajtimet që vazhdonin edhe mbas luftës. Dëshirohej që të mos jet e mundur identifikimi i nacionaitetit apo vendit nga ku është lëshuar targa e automjetit.
Targat e reja janë të bardha me shkronja të zeza, majtas ndodhen tre shifra pas të cilës pasojnë shkronjat dhe mbas tyre prap tre shifra të gjitha këto të ndara me një vizë ndarse. Kodi i shënuar nuk ka ndonjë do më thënje. Përdoren shkronjat latine si A, E, J, K, M dhe T.
Targat e vetra janë tërhequr nga qarkullimi.
Qarqet e lëshimit të targave
Deri në vitin 2000 kan qenë të njohura këto qendra të lëshimit të targave:
Bosnje dhe Hercegovinë
Bosnje dhe Hercegovinë |
6990 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Targat%20e%20automjeteve%20t%C3%AB%20Bullgaris%C3%AB | Targat e automjeteve të Bullgarisë | Targat e automjeteve në Bullgari fillojn me shkurtesen e provincës në të cilën është lëshuar në qarkullim automjeti. Që nga viti 1992 përdoren shkronjat cirilike dhe latine. Në ndërkohë janë futur edhe disa shkurtesa të reja të provincave. Targat e reja me shenjen Evropiane kanë në anën e majtë një fushë të kaltërt në të cilën është shënuar shkurtesa e Bullgarisë "BG" si dhe flamuri dhe në pjesen tjetër në fushë të bardhë me shkronja të zeza është kodi sipas skemes K-#### XX. Ku me "K" është variabla për shkurtesen e provincës, #=shifra dhe me X = shkronja.
Shkurtesat e provincave janë:
A Burgas (Jashtë përdorimit Б)
B Warna
BH Widin (Jashtë përdorimit ВД)
BP Wraza
BT Weliko Tarnowo
C, CA, CB Sofia (Jashtë përdorimit A ose Axx)
CC Silistra
CH Sliwen
CM Smoljan
CO Sofia (Regjioni)
CT Stara Zagora (Jashtë përdorimit СЗ)
E Blagoewgrad (Jashtë përdorimit БГ)
EB Gabrowo (Jashtë përdorimit Г)
EH Plewen (Jashtë përdorimit ПЛ)
H Schumen (Jashtë përdorimit Ш)
K Kardzali (Jashtë përdorimit Кж)
KH Kjustendil (Jashtë përdorimit KЛ)
M Montana
OB Lowetsch (Jashtë përdorimit Л)
P Ruse
PA Pazardschik (Jashtë përdorimit ПЗ)
PB Plowdiw (Jashtë përdorimit П)
PK Pernik (Jashtë përdorimit ПК)
PP Razgrad (Jashtë përdorimit PЗ)
T Targovischte
TX Dobritsch (Jashtë përdorimit Tolbuhin)
X Haskowo (Jashtë përdorimit XC)
Y Jambol (Jashtë përdorimit Я)
Targat e automjeteve të funksionarve diplomatikë janë të shkruara me të bardhë në një fushë të kuqe si p.sh.:ДT - ####.
Në sistemin e më parshëm janë prdorur targat e verdha me skemën K - #### X dhe shkronjat kanë qenë të alfabetit cirilik si për provicën po ashtu edhe për shkronjën pasues. Deri më 2005 në teritorin e Bullgaris ka edhe targa nga sistemi i vjetër por në një numër shumë të vogël.
Targat e vjetra para 30 viteve, për automjetet private ishin të zeza me shkrim të bardhë. Skema e përdorur në këto tara ishte K'X'####. Ku shkurtesa e provincs dhe shkronjës ndahen me një ' - "apostrofë"
Bullgari
Bullgari |
6994 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Targat%20e%20automjeteve | Targat e automjeteve | Targa e automjeteve janë shenjat të cilat lëshohen në qarkullim nga ministria e komunikacionit e që ju jepen poseduesve të automjeteve me qëllim të identifikimit të tyre.
Targat e automjeteve brenda një shteti kanë elementet e veta dalluese dhe elementet e përbashkëta. Si elemente dalluese të targave kryesisht janë pjesët e para të tyre të shprehura përmes shkronjave ose numrave dhe kjo pjesë nënkupton provincën (komunën, bashkinë, rrethin, republikën ose organizim tjetër tritorial varësisht nga shteti përkatës) nga vie ai automjet, kurse pjesa e dytë e cila është e shënuar me numra paraqet numrin vetiak të automjetit brenda provincës së caktuar. Si element i përbashkët i tabelave shtetërore ose i një grupi të shteteve janë zakonisht simbolet shtetërore ose unike të një grupi shtetesh. Pra, targat e një shteti përkundër dallimit në paraqitje përsëri kanë stemën ose flamurin shtetërorë si simbl t përbashkët për tu nënkuptuar se targat përkatëse cilit shtet i takojnë. Në anën tjetër kemi edhe targa të një grupi shtetesh siç janë targat e Bashkimit Evropian të cilat përveç që kanë simbolet e shteteve përkatëse gjithashtu kanë edhe flamurin e Bashkimit Evropian i cili vë në dijeni se automjeti përkatës vien nga shtetet e Bashkimit Evropian.
Targa e automjeteve në shtete Evropiane
Lista e targave të automjeteve sipas shteteve
Targat e automjeteve të Kosovës
Targat e automjeteve të Maqedonisë së Veriut
Targat e automjeteve të Shqipërisë
Shih edhe
Targa CD dhe TR Jeshile |
6995 | https://sq.wikipedia.org/wiki/2%20dhjetor | 2 dhjetor | 2 Dhjetori është dita e 336-të e kalendarit gregorian (dita e 337-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 29 ditë.
Ngjarje
1409 - U hap Universiteti i Lajpcigut.
1804 - Në Notre Dame Cathedral në Paris, Napoleon Bonaparta e kurorëzon veten Perandori i Francës, perandori i parë pas qindra viteve.
1805 - Napoleoni arriti një fitore të shkëlqyer ndaj Rusisë dhe Austrisë në betejën e Austerlicit. 75 mijë trupat e Napoleonit i tërhoqën trupat aleate matanë liqenit të ngrirë Menic.
1848 - Franz Josef I u bë Perandori i Austrisë.
1908 - Në Kinë fëmiu dy vjeçar Pu Yi bëhet perandor i vendit.
1939 - Në New York City u hap aeroporti La Guardia Airport.
1971 - Abu Dhabi, Ajman, Fujairah, Sharjah, Dubai dhe Umm Al Quwain formuan Emiratet e Bashkuara Arabe.
1976 - Fidel Castro bëhet president i Kubës duke zëvendësuar presidentin Osvaldo Dorticós Torrado.
1990 - Kualicioni i udhëhequr nga kancelari Helmut Kohl fitoi zgjedhjet e para në tërë Gjermaninë që nga viti 1932.
1993 - Mbreti kolumbian i drogës Pablo Escobar u vra në Medellín.
2005 - Van Tuong Nguyen u ekzekutua në Singapor për trafikim të drogës.
Lindje
1923 - Maria Callaskengetare greq
1944 - Ibrahim Rugova presidenti i parë i Kosovës së pavarur,
1952 - Visar Zhiti, shkrimtar shqiptar
1962 - Vlado Buçkovski, politikan maqedon
1981 - Britney Spears, këngëtare amerikane
Vdekje
1547 - Hernán Cortés, kompozitor spanjoll (* 1485)
1990 - Aaron Copland, kompozitor dhe dirigjent amerikan, (* 1900)
Festa dhe përvjetorë
1971 - pavarësia e Emirateve të Bashkuara Arabe
Dhjetor |
6996 | https://sq.wikipedia.org/wiki/3%20dhjetor | 3 dhjetor | 3 dhjetori është dita e 337-të e kalendarit gregorian (dita e 338-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 28 ditë.
Ngjarje
1800 - U zhvillua Beteja në Hohenlinden ku Austrianët u mundën.
1818 - Illinois bëhet shteti i 21-të i Shteteve të Bashkuara të Amerikës.
1917 - Pas gati 20 viteve planifikim dhe konstruktim hpet Quebec Bridge për trafik.
1973 - Programi Pioneer: Pioneer 10 emeton fotografitë e para nga afët të Jupiterit.
1992 - Dërgohet SMS-ja e parë në botë.
1999 - NASA humbë radio kontaktin me mars Polar Lander pak momente para se anija të hynte në atmosferën e marsit.
Lindje
1447 - Bajaziti i II, sulltan i perandorisë Osmane
1800 - France Presheren, shkrimtar dhe jurist slloven
1857 - Joseph Conrad, prozator anglez me prejardhje polake
1889 - Isak Samokovlija, letrar boshnjak
1924 - John Backus, shkencëtar amerikan i kompjuterizmit
1930 - Jean-Luc Godard, regjisor filmi franko-zviceran
1960 - Daryl Hannah, aktore amerikane
1976 - Semir Devoli, futbollist boshnjak
1968 - Brendan Fraser, aktor kanadez
1981 - David Villa, futbollist spanjoll
Vdekje
1894 - Robert Louis Stevenson shkrimtar i famshëm skocez
2000 - Gwendolyn Brooks, shkrimtare amerikane
2011 - Sabri Godo, politikan, shkrimtar dhe skenarist shqiptar. (l. 1929)
Festa dhe përvjetorë
Dita e OKB-së për personat me aftësi të kufizuara
Dhjetor |
6997 | https://sq.wikipedia.org/wiki/4%20dhjetor | 4 dhjetor | 4 dhjetori është dita e 338-të e kalendarit gregorian (dita e 339-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 27 ditë.
Ngjarje
1859 - U themelua Mekteb-i Mülkiye.
1881 - U botua për hrë të parë gazeta Los Angeles Times.
1942 - Holokausti: Në Varshavë, Zofia Kossak-Szczucka dhe Wanda Filipowicz themelojnë organizatën Żegota.
1945 - Masakra serbokomunistae në fshatin Isaukë-Caravajkë të Karadakut.
1951 - Mir Waiz Maulvi Muhammad Yusouf zgjedhet president i qeverisë Azad Kashmir.
1952 - Mjegull e ftoht bie mbi Londër dhe përzihet me ajrin e ndotur dhe len të vdekur sëpaku 12,000 njerëz gjat javëve dhe muajve rrjedhës.
1978 - Pa vrasjes së kryetarit George Moscone, Dianne Feinstein bëhet gruaj e parë kryetare e qytetit San Francisco, California, ShBA (ishte në detyrë gjer më 8 janar, 1988).
1991 - U lirua gazetari amerikan Terry Anderson pas shtatë viteve zënie rob në Beirut. Ai ishte pengu i fundit dhe më gjatë i mabjturi në Lebanon.
1998 - U lëshua Unity Module, moduli i dytë i Stacionit Hapësinor Ndërkombëtar.
Lindje
1875 - Rainer Maria Rilke, poet
1886 - Wassily Kadinski, piktor
1915 - Eddy Heywood, komponist
1930 - Jim Hall, jazz-muzikant
1933 - Horst Buchholz, aktor
1945 - Rauf Dhomi, kompozitor dhe profesor e akademik shqiptar
1949 - Jeff Bridges, aktor
Vdekje
1679 - Thomas Hobbes, filozof anglez
1926 - Ivana Kobilica, piktor slloven
1137 - Lotar III. Sakson, mbret gjermano-romak
1933. - Stefan George, letrar gjerman
1954. - Ivo Paraç, skulptor kroat
1975. - Hannah Arendt, filozof gjerma
1993. - Frank Zappa, muzikant amerikan
2006. - Dushko Gruboroviç, shkrimtar dhe aktor kroat
Festa dhe përvjetore
Dhjetor |
6998 | https://sq.wikipedia.org/wiki/5%20dhjetor | 5 dhjetor | 5 dhjetori është dita e 339-të e kalendarit gregorian (dita e 340-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 26 ditë.
Ngjarje
663 - U formua Këshilli i Katërt i Toledos.
1492 - Christopher Columbus u bë evropiani i parë që ka shkelur në ishullin Hispaniola.
1815 - Themelohet Maceió në Brazil.
1893 - Paraqitja e parë e veturës elektrike.
1932 - Fizikani zviceran i lindur në Gjermani, Albert Einstein fiton vizën e udhëtimit për në Amerikë.
1944 - LDB: Aleatët okupojnë qytetin Ravenna.
1945 - Flight 19 humbet në Trekëndëshin e Bermudit.
1955 - E.D. Nixon dhe Rosa Parks udhëheqin bojkotin e njohur si Montgomery Bus Boycott.
1957 - Sukarno largon tëgjithë holandezët nga Indonezia.
1989 - TGV Atlantique vendos rekordin e ri botërorë në shpejtësi me 482.4 km/h.
2003 - Bombarduesit vetvrasës vrasisn sëpaku 46 njeëz në një sulm në Rusi.
2008 - Federata Mikroneziane, njeh Republikën e Kosovës.
Lindje
1782 - Martin Van Buren, ish-president i ShBA-ve.
1975 - Rei Hiroe, animator mangash
1901 - Werner Heisenberg, fizikant gjerman
1901 - Walter Elias (Walt) Disney, krijus i filmave të animuar († 1966)
Vdekje
749 - Shna Gjoni i Damaskut, senjtër sirian
1791 - Wolfgang Amadeus Mozart, kompozitor gjerman-austrian.
1925 - Władysław Reymont, shkrimtar polak, nobelist
1975 - Hito Çako, ushtarak shqiptar
2013 - Nelson Mandela, politikan i Republikës Jugo-Afrikane
Festa dhe përvjetore
Dhjetor |
6999 | https://sq.wikipedia.org/wiki/6%20dhjetor | 6 dhjetor | 6 dhjetori është dita e 340-të e kalendarit gregorian (dita e 341-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 25 ditë.
Ngjarje
1877 - Për herë të parë u botua Washington Post.
1916 - Bukureshti kapet nga Forcat Qendrore
1916 - David Lloyd George bëhet kryeministës i Britanisë.
1917 - Finlanda pavarësohet nga Rusia.
1957 - Projekti Vanguard: Eksplodimi i Vanguard TV3 në leshimin paraqet perpjekjen e ShBA-ve për të nisur satelit në orbitë rreth Tokës. (figura 1)
1969 - Meredith Hunter u vra nga Hells Angels në Altamont Speedway në California, ShBA.
1989 - Masakra École Polytechnique: Marc Lépine vret 14 vajza në Montreal, Quebec.
1991 - Në Kroaci Armata Popullore e Jugosllavisë bombardoi Dubrovnikun.
2008 - 2008 trazirat greke shpërthejne per shkakun e vrasjes se një pesëmbëdhjetë-vjeçari, Aleksandros Grigoropulos, nga një oficer të policise.
Lindje
1848. - Johann Palisa, astronom austriak
1932. - Nasiha Kapixhiq-Haxhiiq, shkrimtare boshnjake
1931. - Zeki Muren, Këngëtar, Kompozitor dhe Aktor Turk.
Vdekje
326 - Shën Nikolla, shenjt i krishter.
1971 - Karl Gurakuqi, mësues, nëpunës dhe gjuhëtar shqiptar.
1998 - Akira Kurosawa, regjizor japonez.
Festa dhe përvjetore
1917 - pavarësia e Filandës
Kisha Ortodokse dhe Romano-Katolike festojnë shën Nikollën e Mirës së Likisë.
Dhjetor |
7000 | https://sq.wikipedia.org/wiki/7%20Dhjetor | 7 Dhjetor | 7 dhjetori është dita e 341-të e kalendarit gregorian (dita e 342-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 24 ditë.
Ngjarje
1917 - LPB: Shtetet e Bashkara i shpallën luftë austro Hungarisë.
1941 - LDB: Kanada i shpall luftë Finlandës, Hungarisë, Rumanisë dheJaponisë.
1972 - Apollo 17, misioni i fundit Apollo për në Hënë, u lëshua. Ekipi bëri foton e njohur si "Mermeri i Kaltër" pasi që u larguan nga Toka. (figura 1)
1975 - Indonesia pushtoi Timorin Lindor.
1993 - Udhëtari Colin Ferguson vrau 6 njerëz dhe lëndoi 19 tjerë në LIRR në Nassau County, New York.
2001 - Albin Kurti pas nji presioni të madh nderkombetar lirohet nga burgu i Pozharevcit.
2005 - Rigoberto Alpizar, udhëtar në American Airlines Flight 924 i cili pretendonte gjola se ka bombë u vra nga air Marshallët në Miami International Airport.
Lindje
1545 - Henrik Stuart, mbret skocez
1801 - Johann Nestroy, komediograf dhe aktor austriak
1928 - Noam Chomsky, filozof i SHBA-ve
1942 - Carla Thomas, këngtare amerikane
1947 - Oliver Dragojeviq, kengëtar kroat
1949 - Zeqir Demi, doktor i pedagogjisë, shqiptarë nga Kosova
1873 - Willa Cather, shkrimtare amerikane
1984 - Robert Kubica, ngasës polak i Formule 1
Vdekje
1906 - Élie Ducommun, jurist zvicran
Festa dhe përvjetore
Dhjetor |
7001 | https://sq.wikipedia.org/wiki/8%20Dhjetor | 8 Dhjetor | 8 Dhjetori është dita e 342-të e kalendarit gregorian (dita e 343-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 23 ditë.
Ngjarje
1609 - Biblioteca Ambrosiana hapë dhomën e dytë të leximit.
1659 - Qyteti meksikan Ciudad Juárez u themelua nga Fray García de San Francisco.
1869 - Timothy Eaton themeloi kompaninë T. Eaton Co. Limited në Toronto, Kanada.
1886 - U themelua Federata Amerikane e Punëtorëve në Columbus, Ohio.
1980 - Mark David Chapman vret këngëtarin John Lennon përballë The Dakota.
1987 - Frank Vitkovic vret 8 njerëz në zyrat e Postës Australiane në Melbourne, Australi dhe më pas bën vetvrasje.
1987 - Ndodhi Katastrofa ajrore Alianza Lima me 43 viktima.
1990 - Protestat studentore në Tiranë. Protestë e parë antikomuniste në Shqipëri. Dita e rinisë.
1998 - Vriten 81 njerëz nga një grup i armatosur në Algjeri.
2005 - Kapet nga policia spanjolle Ante Gotovina, gjeneral kroat i kërkuar për krime lufte, në Playa de las Américas, Tenerife, Spanjë.
Lindje
1832 - Bjørnstjerne Bjørnson, shkrimtar norvegjez, nobelist
1944 - Vilhelme Vranari, historiane e gjeografisë dhe poete shqiptarë
1947 - Gregg Allman, muzikant amerikan (The Allman Brothers Band)
1949 - Ray Shulman, muzikant anglez (Gentle Giant)
1950 - Dan Hartman, muzikant amerikan
1956 - Warren Cuccurullo, kitarist amerikan
1957 - Phil Collen, kitarist amerikan (Def Leppard)
1962 - Marty Friedman, kitarist amerikan (Megadeth)
1963 - Greg Howe, kitarist amerikan
1966 - Sinéad O'Connor, muzikante irlandeze
1976 - Kotono Mitsuishi, dubluese japoneze (seiyu)
1973 - Corey Taylor, këngëtar amerikan (Slipknot)
1978 - Ian Somerhalder , aktor amerikan
Vdekje
1903 - Herbert Spencer, filozof dhe shkrimtar i famshëm anglez.
1980 - John Lennon, muzikant anglez (The Beatles)
2004 - Dimebag Darrell, kitarist amerikan (Pantera)
Festa dhe përvjetore
Dhjetor |
7002 | https://sq.wikipedia.org/wiki/9%20Dhjetor | 9 Dhjetor | 9 dhjetori është dita e 343-të e kalendarit gregorian (dita e 344-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 22 ditë.
Ngjarje
1892 - Klubet futbollistike "Newcastle East End" dhe "Newcastle West End" u bashkuan në një ekip Newcastle United F.C.
1897 - Marguerite Durand temeloi gazetën ditore feministe La Fronde në Paris, Francë.
1922 - Gabriel Narutowicz u zgjodh presidenti i parë i Polonisë.
1953 - General Electric lajmëroi se të gjithë komunistët do të largohen nga puna.1961 -
Tanganyika pavarësohet nga Britania.
1990 - Lech Wałęsa u bë presidenti i parë në Poloni i zgjedhur drejtpërdrejtë.
Lindje
1608 - John Milton, letrar anglez
1868 - Fritz Haber, kimist dhe nobelist gjerman († 1934.)
1901 - Ödön von Horváth, letrar austriak († 1938.)
1917 - Tomislav Neralić, operist kroat
1956 - Jean-Pierre Thiollet, autor francez
1960 - Dobroslav Paraga, politikan kroat
1964 - Paul Landers, kompozitor gjerman
1972 - Tré Cool, kompozitor amerikan
1980 - Matthias Lanzinger, skiator austriak
Vdekje
1437 - Zhigmund Luksemburgu, mbret romak
1937 - Gustaf Dalén, fizikant Suedez dhe fitues i çmimit Nobel për Fizikë.
2008 - Dražan Jerković, futbollist , reprezentues, trajner kroat (* 1936.)
Festa dhe përvjetore
Dita botërore kundër korrupsionit.
Dhjetor |
7003 | https://sq.wikipedia.org/wiki/10%20Dhjetor | 10 Dhjetor | 10 Dhjetori është dita e 344-të e kalendarit gregorian (dita e 345-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 21 ditë.
Ngjarje
1817 - Mississippi bëhet shteti i 20të i ShBA-ve.
1869 - Jomingu u jept grave të drejtën e votës.
1901 - Ndahet Çmimi i parë Nobel.
1902 - Në Tasmani grave ju jepet e drejta e votës.
1906 - Presidenti amerikan Theodore Roosevelt fitoi Çmimin Nobel, dhe u bë amerikani i parë i cili fitoi këtë çmim.
1932 - Tailanda adapton kushtetutën dhe bëhet monarki kushtetuese.
1948 - Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara nxori dhe shpalli Deklaratën e Përgjithshme mbi të Drejtat e Njeriut.
1963 - Aeroplani hapsinorë X-20 Dyna-Soar i Forcave Ajrore të ShBA-ve u ndërpre nga Robert McNamara.
1990 - Plenumi Qendror i Partisë Punës së Shqiprisë merr vendimin pë pluralizëm politik.
2005 - Unnur Birna Vilhjálmsdóttir u zgjodh Miss Bota
Lindje
1815 - Ada King Lovelace,matematikene britaneze dhe programeri i parë britanska matematičarka i prvi programer
1830 - Emily Dickinson,shkrimtare amerikane
1955 - Kim Mehmeti, shkrimtar shqiptar
1870 - Adolf Loos, arqitekte Çeko-austriake
1891 - Nelly Sachs, poete gjermane, Nobeliste (1966)
1896 - Alfred Nobel, kimist suedez
1932 - Robert Shvarc,shkrimtar dhe përkthyes i Gjermanishtes.
Vdekje
1889 - Ante Kovaçiq,shkrimtar kroat, i rëndësishëm për zhvillimin e realizmit në Bballkanik.
1953 - Friedhelm Funkel, ish-futbollist dhe trajner gjerman
1999 - Franjo Tuđman, historian dhe politikan kroat
2005 - Eugene McCarthy, politikan amerikan
2006 - Augusto Pinochet, gjeneral dhe diktator qilean
Festa dhe përvjetore
Dita Ndërkombëtare për të Drejtat e Njeriut
Dhjetor |
7004 | https://sq.wikipedia.org/wiki/11%20Dhjetor | 11 Dhjetor | 11 dhjetori është dita e 345-të e kalendarit gregorian (dita e 346-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 20 ditë.
Ngjarje
1816 - Indiana u bë shteti i 19-të i ShBA-ve.
1886 - Klubi futbollistik Dial Square FC nga Woolwich, Londër që më vonë do të njihet si Arsenal FC luan ndeshjen e parë duke fituar me rezultat 6-0 ndaj ekipit Eastern Wanderers.
1946 - U themelua UNICEF-i.
1958 - Upper Volta shpalli pavarësi nga Franca dhe u bë republikë autonome në komunitetin francez.
1961 - Melvin Calvin u nderua me Çmimin Nobel në kimi për procesin e fotosintezës.
1964 - Che Guevara mbajti fjalim në asamblenë e Kombeve të Bashkuara në New York City. Një terrorist i pa njohur gjatë fjalimit hodhi një bombë drejt ndërtesës.
1972 - Apollo 17 u bë misioni i gjashtë që zbriti në Hënë.
1990 - Studentët takohen me Presidentin e vendit,Ramiz Alinë. Ata i bëjnë të ditur atij kërkesat e tyre
1998 - Thai Airways, Airbus A310-200 u rrëzua afër aeroportit Surat Thani Airport dhe la 101 të vdekur.
2001 - Kina iu bashkua Organizatës Tregtare Botërore.
Lindje
1475 - Papa Leoni X
1803 - Hector Berlioz, kompozitor, shkrimtar dhe kritik francez.
1843 - Robert Koch, bakteriolog gjerman
1911 - Naguib Mahfouz, letrar egjiptian
1943 - Alain de Benoist, publicist dhe akademik francez
1974 - Rey Mysterio, mundës amerikan
Vdekje
384 - Papa Damasi I
1918 - Ivan Cankar, letrar slloven
1995 - Miko Tripalo, politikan kroat dhe njeri nga udhëheqësit e Pranverës kroate (* 1926)
Festa dhe përvjetorë
Dita Ndërkombëtare e Maleve
Dhjetor |
7005 | https://sq.wikipedia.org/wiki/12%20Dhjetor | 12 Dhjetor | 12 dhjetori është dita e 346-të e kalendarit gregorian (dita e 347-t në vitin e brishtë) - nga 12 dhjetori deri në fund të vitit mbesin 19 ditë.
Ngjarje
1870 - Joseph H. Rainey nga Karolina Jugore u bë kongresmeni i parë i zi në Shtetet e Bashkuara.
1911 - Delhi e zëvendëson Kalkutën si kryeqytet i Indisë.
1917 - Në Nebraska, Edward J. Flanagan themeloi Qytetin e Djemve si fshat farmerësh për djemë.
1941 - LDB: Britania e Madhe i shpalli luftë Bullgarisë. Hungaria dhe Rumania i shpallën luftë ShBA-ve. India i shpalli luftë Japonisë.
1963 - Kenia pavarësohet nga Mbretëria e Bashkuar.
1979 - Rodezia pavarësohet nga Zimbabve.
1982 - Rreth 30,000 gra u kapën për duar për në protestë duke formuar zinxhirin njerëzorë të gjatë 14.5 km.
1990 - Themelohet Partia Demokratike e Shqipërisë, partia e parë opozitare në sistemin pluralist. Kryetar i saj zgjidhet Sali Berisha.
1991 - Federata Ruse pavarësohet nga Bashkimi Sovjetik.
Lindje
1791 - Marija Luiza Austriake, gruaja e dytë e Napoleona I
1821 - Gustave Flaubert, letrar francez
1863 - Edvard Munch, piktor norvegjez
1866 - Alfred Werner, kimist zvicran
1913 - Abas Ermenji, politikan dhe historian shqiptar (v. 2003)
1915 - Frenk Sinatra, këgëtar dhe aktor amerikan.
1925 - Ahmad Shamlo* u, gazetar dhe shkrimtar i Iranit
1936 - David Carradine, aktor amerikan
1940 - Dionne Warwick, këngëtare amerikane
Vdekje
1574 - Sulltan Selimi i II-të , sulltan i perandorisë osmane
1760 - Andrija Kaçiq Mioshiq, shkrimtar kroat
1958 - Milutin Milankoviq, gjeofizikant, klimatolog dhe astronom serb.
Festa dhe përvjetore
Dhjetor |
7006 | https://sq.wikipedia.org/wiki/13%20Dhjetor | 13 Dhjetor | 13 dhjetori është dita e 347-të e kalendarit gregorian (dita e 348-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 18 ditë.
Ngjarje
1642 - Abel Janszoon Tasman arrtiti në Zelandën e Re.
1937 - Japonia imperialiste fillon masakrat në Nanjing, Kinë me pushtimin e qytetit.
1941 - LDB: Hungaria dhe Rumania i shpallën luftë ShBA-ve.
1943 - LDB: 710 Bombardues të ShBAve 8th Air Force sulmuan qytetin Kiel, Gjermani.
1959 - Archbishop Makarios u bë presidenti i parë i Qipros.
1951 - Margaret Thatcher (Roberts) u martua me Denis Thatcher në City Methodist në Londër.
1974 - Malta u bë republikë.
1982 - Tërmet i fuqishëm gjashtë ballë ,sipas shkallës Rihter, viktimizon 3000 veta dhe plagos 2000 të tjerë në Jemen.
1983 - Turgut Ozal zgjidhet kryeminister i Turqisë, pas 30 vjet sundimi ushtarak.
1996 - Kofi Annan u zgjodh Sekretari i Përgjithshëm i Kombeve të Bashkuara.
2002 - Bashkimi Evropian shpalli se Qipro, Republika Çeke, Estonia, Hungaria, Letonia, Lituania, Malta, Polonia, Sllovakia dhe Sllovenia do të bëhen anëtare që nga 1 maji i vitit 2004.
2003 - U kap ish presidenti irakian Saddam Hussein afër shtëpisë së tij në Tikrit.
2004 - Ish diktatori kilean, gjenerali Augusto Pinochet u vendos në arrest shtëpiak i akuzuar për 9 rrëmbime dhe zhdukje personi.
Lindje
1521 - Siksto V Peretti, papë romak
1797 - Heinrich Heine, letrar gjerman
1989 - Taylor Swift,këngëtare amerikane.
Vdekje
1754 - Mahmud i I-rë, sulltan i Perandorisë Osmane
1769 - Christian Fürchtegott Gellert, letrar gjerman
1935 - Victor Grignard, kimist francez
1944 - Vasilij Kandinski, piktor gjermano-rus
2010 - Richard Holbrooke, diplomat, redaktor reviste, autor dhe bankier amerikan.
Festa dhe përvjetore
Dhjetor |
7007 | https://sq.wikipedia.org/wiki/14%20Dhjetor | 14 Dhjetor | 14 dhjetori është dita e 348-të e kalendarit gregorian (dita e 349-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 17 ditë.
Ngjarje
1822 - Kongresi i Veronës, takimi i fundit i fuqive të Aleancës së Shenjtë dhe Britanisë mbyllet me ndërhyrjen për të parandaluar një ndërhyrje të mundshme ndaj Spanjës revolucionare.
1911 - Roold Amundsen, eksplorator norvegjez, së bashku me shokë të tij bëhen të parët që arrijnë në Polin e Jugut, 35 ditë përpara Kapiten Skotit.
1920 - Fataliteti i parë, në historinë e fluturimeve civile për pasagjerë, ndodhi kur një aeroplan rrëzohet mbi një shtëpi në Krikellnd të Londrës duke shkaktuar vdekjen e dy pasagjerëve dhe dy anëtareve të ekuipazhit.
1939 - Lidhja e Kombeve përjashton Bashkimin Sovjetik për shkak të agresionit të tij, ndaj Finlandës.
1962 - Sonda kozmike "Mariner II" filloi të dërgojë në tokë informacionet e para të njeriut në një planet tjetër, nga planeti Afërdita.
1967 - Shkencëtarët e Universitetit kryen izolimin e acidit ADN nga një virus i futur në një epruvete prove.
1993 - Bashkimi Evropian vendos marrëdhënie diplomatike me Afrikën e Jugut. Ky ishte akti i fundit i nje politike të re të bashkëpunimit pas shume vitesh izolimi.
1995 - Udhëheqësit e ish-Jugosllavisë nënshkruajnë në Paris traktatin e Paqes mbi Bosnjën. Në këtë mënyrë iu dha fund konfliktit më të rëndë në Evropë qysh nga mbarimi i Luftës së Dytë Botërore dhe iu hap rrugë mijëra trupave të NATO-s për të lëvizur drejt këtij vendi të caktuar.
1996 - Afro 150 studentë nga Novi Sad (në veri të Serbisë) arritën në Beograd, pas një Marshimi 80 km të gjatë, në mbështetje të qindra-mijëra opozitarëve, të cilët kanë manifestuar çdo ditë në rrugët e kryeqytetit.
1998 - Një filipinas, i dënuar për vrasjen e një çifti amerikan gjatë një grabitje në Arabinë Saudite, u ekzekutua në Riad. Ekzekutimi e çon në 27 numrin e personave të ekzekutuar gjatë këtij viti në Arabinë Saudite.
2018 - Kosova bëhet me Ministri të Mbrojtjes. Kuvendi i Kosovës ka miratuar Projektligjin për Ministrinë e Mbrojtjes.
2018 - Deputetët e Kuvendit të Republikës së Kosovës votuan tri projektligjet që ndryshojnë mandatin e FSK-së në Forca të Armatosura të Kosovës, përkatësisht ushtri.
Lindje
1503 - Nostradamusi - Astrolog dhe profecist francez. Në vitin 1555 ai publikoi librin e tij të famshëm të profecive të titulluar "Shekuj".
1546 - Tajko Brahe - Astronom danez. Ai bëri zbulime shumë të rëndësishme që ndihmuan në zhvillimin e astronomisë shkencore moderne.
1890 - Mitropolit Visarion Xhuvani, i pari i Kishës Ortodokse 1929-1937.
1936 - Servet Pëllumbi, politikan shqiptar
1979 - Adelina Ismajli - Këngëtare
1988 - Vanessa Hudgens - Aktore , këngëtare amerikane
1996 - Tayna - Kengetare
Vdekje
1799 - George Washington - Presidenti i parë i Shteteve të Bashkuara të Amerikës në vitet (1789-1797). Ai tregoi aftësitë e tij drejtuese në luftën Amerikane për pavarësi.
1965 - Mitropolit Visarion Xhuvani, i pari i Kishës Ortodokse 1929-1937.
1985 - Andrei Sakarov - Fizikant i njohur sovjetik, i cili u ngrit kundër Kremlinit në mbrojtje të të drejtave të njeriut dhe të lirisë politike.
1990 - Friedrich Dürrenmatt, letrar zvicerran (* 1921.)
2006 - Đuro Pulitika, piktor kroat (* 1992.)
Festa dhe përvjetore
Dhjetor |
7008 | https://sq.wikipedia.org/wiki/15%20Dhjetor | 15 Dhjetor | 15 dhjetori është dita e 349-të e kalendarit gregorian (dita e 350-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 16 ditë.
Ngjarje
120 - U martirizua në Romë Shën Elefteri, “peshkop i Vlorës dhe i Ilirikut” dhe nëna e tij Anthia.
1467 - Trupat nën udhëheqjen e Stefanit të Madh të Moldavisë mundën forcat e Huniadit të Hungarisë në Baia, Rumani.
1902 - Në Britaninë e Madhe e themelua BBC (The British Broadcasting Corporation).
1961 - Ish-lideri nazist Adolf Eichmann u dënua me vdekje pasi u shpall fajtor për pesëmbëdhjetë akuza penale, përfshirë krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.
2010 - Hyri në fuqi vendimi i Parlamentit Europian për heqjen e vizave për qytetarët e Shqipërisë që udhëtojnë në shtetet e Bashkimit Europian.
2011 - Përfundon misioni ushtarak amerikan në Irak, i nisur që prej vitit 2003.
Lindje
37 - Neroni, perandor romak (v. 68)
1832 - Gustave Eiffel, konstruktor francez
1852 - Antoine Becquerel, fizikant , nobelist francez
1875 - Kristo Luarasi, qe botues dhe veprimtar i çështjes shqiptare.
1949 - Don Johnson, aktor amerikan
1952 - Allan Simonsen, futbollist danez
1956 - William Orbit, kompozitor dhe producent anglez
1969 - Jennifer Lopez, këngtare dhe aktore amerikane
1970 - Michael Shanks,aktor kanadez
Vdekje
1025 - Vasili II, perandor bizantin (l. 958)
1574 - Selimi i II, perandor osman (l. 1524)
1932 - Josip Vancash, arkitekt bosjnjako-kroat
1942 - Faik Konica, publicist, figurë politike dhe shkrimtar shqiptar
1962 - Ibrahim ef. Fejiq, reisu-l-ulema i B dhe H
1966 - Walt Disney, krijus i filmave të animuar (l. 1901)
1991 - Vasily Zaytsev, oficer dhe snajper rus (l. 1915)
2000 - Haris Brkiq, baketbollist boshnjak
2008 - Carlo Caracciolo, botues italian
2012 - Takeshi Urata, astronom japonez
2012 - Miran Anes, politikan dhe gjykatës shqiptar (l. 1954)
Festa dhe përvjetore
Dhjetor |
7024 | https://sq.wikipedia.org/wiki/17%20Dhjetor | 17 Dhjetor | 17 dhjetori është dita e 351-të e kalendarit gregorian (dita e 352-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 14 ditë.
Ngjarje
1903 - Vëllezërit Wright arritën të fluturojnë me avionin e tyre Flayer dhe të kalojnë 37 metra. Fluturimi zgjati vetëm 37 sekonda.
1912 - Fillon punimet Konferenca e Ambasadorëve në Londër
1989. - Në Rumani shperthyen demonstratat masive kunder regjimit te diktatorit Nicolae Ceauşescu,në ë cilat humbën jetën 1.000 njerz.
Lindje
1778 - Humphry Davy, kimist britanez
1873 - Ford Madox Ford, letrar anglez
1916 - Esad Mekuli, shkrimtar shqiptar († 1993)
1932 - Tinka Kurti, aktore, "Zoja e randë" e teatrit dhe kinemasë shqiptare.
1965 - Damir Uzunoviq, letrar boshnjak
1975 - Mayuko Aoki, dubluese japoneze (seiyu)
Vdekje
1830 - Simón Bolívar, udhëheqës dhe ushtarak
1919 - Pierre-Auguste Renoir, piktor francez
1957 - Jagoda Truhelka, letrare kroate
1969 - Artur da Costa e Silva, kryetar dhe politikan brazilian
1973 - Charles Greeley Abbot, astrofizicient amerikan
2011 - Mediat e Kores së Veriut njoftojn se Kim Xhong-iI ka vdekur pas një sulmi kardiak në zemër
Festa dhe përvjetore
Dhjetor |
7025 | https://sq.wikipedia.org/wiki/18%20Dhjetor | 18 Dhjetor | 18 dhjetori është dita e 352-të e kalendarit gregorian (dita e 353-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 13 ditë.
Ngjarje
Duke marrë parasysh numrin e madh dhe gjithnjë në rritje të emigrantëve në mbarë botën, Asambleja e Përgjithshme e OKB-së themeloi 18 dhjetor si Ditën Botërore të Emigrantëve. Në të njëjtën ditë, në vitin 1990, u miratua “Konventa Ndërkombëtare për Mbrojtjen e të Drejtave të të gjithë punëtorëve migrantë dhe anëtarëve të familjeve të tyre”.
Lindje
1878 - Josif Stalin, politikan rus
1913 - Willy Brandt,politikan gjerman dhe kancelar i Gjermanisë nga 1969. deri 1974.
1980 - Christina Aguilera ,këngëtare Americane
Vdekje
1737 - Antonio Stradivari, prodhues italian e violinave .
1803 - Johann Gottfried Herder, letrar gjerman
1980 - Dobriša Cesariq, shkrimtar kroat
1981 - Vrau veten kryeministri i Shqipërisë, Mehmet Shehu
2013 - Fatos Sela aktor i teatrit
Festa dhe përvjetore
Dhjetor |
7026 | https://sq.wikipedia.org/wiki/19%20Dhjetor | 19 Dhjetor | 19 dhjetori është dita e 353-të e kalendarit gregorian (dita e 354-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 12 ditë.
Ngjarje
1187 - Paolo Scolari u shpall pap me emrin Clementi III
1907 - 239 minatorë humben jeten në një eksplodim n xehrorën Jacobs Creek,në Pennsylvania
1941 - Adolf Hitler e shkarkon gjeneraln Walther von Brauchitsch dhe merr komandën ushtarake.
1972 - Apollo 17 kthehet në Tokë.
1984 - Britania e Madhe dhe Kina nënshkruajn marrveshjen për kthimin e Hon Kongut Kinës 1997.
1996 - Suedia antarsohet në Schengen
Lindje
1814 - Jean Högqvist, aktor suedez
1852 - Albert Abraham Michelson, fizikan amerikan me prejardhje polake
1893 - Harry Blomberg, shkrimtar suedez
1901 - Rudolf Hell, hulumtues gjerman ( faksin dhe skanerin me ngjyra)
1902 - Ralph Richardson, aktor britanez
1904 - B.T. Ranadive, politikan indian
1915 - Edith Piaf, këngëtare franceze
1924 - Cicely Tyson, aktor amerikan
1925 - Tankred Dorst, dramaturg gjerman
1935 - Gösta Bredefeldt, aktor dhe dramaturg suedez
1940 - Phil Ochs, kompozitor dhe këngëtar amerikan
1944 - Richard E. Leakey, antropolog britanez
1944 - Anastasia Vertinskaja, aktore ruse
1944 - Zaln Yanovsky, muzikant amerikan
1946 - Robert Urich, aktor amerikan
1956 - Jens Fink-Jensen, shkrimtar dhe kompozitor danez
1972 - Alyssa Milano, aktore amerikane
1974 - Jasmila Zhbaniq, regjisore e B dhe H (boshnjake)
1975 - Michiel van den Bos, kompozitor holandez
1980 - Jake Gyllenhaal, aktor amerikan.
1987 - Aaron Renfree, muzikant britanez.
Vdekje
401 - Anastasius I, papa 399-401
1075 - Edith od Wessex, mbretëreshë britaneze
1370 - Urban V, papa 1362-1370
1848 - Emily Brontë, letrare angleze
1851 - William Turner, artist britanez
1898 - Sir Francis Napier, politikan britanez
1940 - Kyösti Kallio, Kryetar finlandez 1937-1940.
1953 - Robert Millikan, fizikan amerikan
1954 - Frans G. Bengtsson, shkrimtar suedez
1964 - Arne Lindblad, aktor suedez
1996 - Marcello Mastroianni, aktor italian i njohur në SHBA
1997 - Saga Sjöberg, aktore suedeze
2003 - Hope Lange, aktor amerikan
2004 - Herbert C Brown, kimist amerikan fitues i Çmimit Nobel 1979.
2004 - Renata Tebaldi, këngëtare operiste italiane
2004 - Abdul Tebazalwa, boksier i Ugandës
Festa dhe përvjetore
2009 - Liberalizimi i vizave për, Maqedoninë, Serbinë dhe Malin e Zi.
Dhjetor |
7027 | https://sq.wikipedia.org/wiki/20%20Dhjetor | 20 Dhjetor | 20 dhjetori është dita e 354-të e kalendarit gregorian (dita e 355-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 11 ditë.
Ngjarje
1924 - Adolf Hitler është liruar nga burgimi pas një vit, (ka qenë i dënuar me 5 vite)
1973 - është varur kryeministri spanjoll Louis Carrero Blanco në Madrid
1989 - trupat e SHBA-ve hyjnë në Panama për ta rrëzuar nga pushteti regjimin e Manuel Noriega
2000 - U krijua prej Dritan Hoxhës televizioni shqiptar Top Channel.
2005 - Me VKM 801 në Durrës krijohet Universiteti Aleksandër Moisiu.
Lindje
1832 - Haxhi Zeka, luftëtar shqiptar
1838 - Edwin Abbott Abbott, shkrimtar anglez
Vdekje
217 - Zephyrinus, papë 198-217
1552 - Katharina von Bora, reformator gjerman dhe gruaja e Martina Lutherit
1937 - Erich Ludendorff, gjeneral gjerman në Luftën e Parë Botërore.
1954 - James Hilton, shkrimtar britanik
1968 - John Steinbeck, shkrimtar amerikan, Nobelist 1962
1982 - Arthur Rubinstein, pianist polako-amerikan
1994 - Dean Rusk, ministër i punëve të jashtme të SHBA-ve 1961–1969
1996 - Carl Sagan, shkrimtar dhe astronom amerikan
Festa dhe përvjetorë
Dhjetor |
7028 | https://sq.wikipedia.org/wiki/21%20Dhjetor | 21 Dhjetor | 21 dhjetori është dita e 355-të e kalendarit gregorian (dita e 356-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 10 ditë.
Ngjarje
1990 - Qeveria e Shqiprisë urdheron heqjen e te gjitha simbolet dhe bustet dhe permendoret e Stalinit.
Lindje
1804 - Benjamin Disraeli, skrimtar dhe politikan britanik
1815 - Thomas Couture, artist francez
1853 - Isolde Kurz, skrimtare gjermane
1878 - Jan Lukasiewicz, filozof dhe matematicient
1879 - Josif Visarionaviç Stalin, udheheqes i Bashkimit Sovjetik, nga 1922 deri ne 1953 (v. 1953).
1892 - Walter Hagen, sportist amerikan
1912 - Brita Appelgren, aktore suedeze
1914 - Gunnar Lundén-Welden, kompozitor suedez
1914 - Ivan Generaliq, piktor kroat
1917 - Heinrich Böll, shkrimtar gjerman Nobelist 1972
1918 - Kurt Waldheim, politikan austriak, kryetar i Austrisë nga 1986–1992, dhe sekretar gjeneral OKB1972-1981
1919 - Ove Sprogøe, aktor danez
1921 - Britta Holmberg, aktore suedeze
1926 - Erik Bergman, kompozitor suedez
1930 - Kalevi Sorsa, politikan finlandez
1935 - John G. Avildsen, producent dhe regjisor amerikan
1937 - Jane Fonda, aktore amerikane
1938 - Bedri Myftari, shkrimtar shqiptar
1940 - Frank Zappa, kompozitor, muzikant amerikan
1941 - Ingrid Dahlberg, regjisor dhe producent suedez
1942 - Hu Jintao, Kryetar i Kines 2003-
1943 - Lena Bergman, aktore suedeze
1943 - Jack Nance, aktor amerikan
1946 - Carl Wilson, muzikant amerikan dhe anëtar i The Beach Boys
1947 - Paco de Lucia, kitarist spanjol
1948 - Samuel L. Jackson, aktor amerikan
1948 - Anneli Martini, aktore suedeze
1954 - Chris Evert, tenist amerikan
1963 - Govinda, aktor dhe politikan indian
1967 - Mikheil Saakashvili, politikan gjeorgjian
1969 - Julie Delpy, aktore franceze
1970 - Stefan Löfgren, hendbollist suedez
1976 - Mirela Manjani, atlete shqiptare
1945 - Ali Govori, tipograf dhe redektor teknik
1999 - marsida Selimi
Vdekje
1907 - Klara Hitler, e ëma e Adolf Hitlerit
1986 - Oltjon Sota, CFO and Founder
Festa dhe përvjetore
Dhjetor |
7029 | https://sq.wikipedia.org/wiki/22%20Dhjetor | 22 Dhjetor | 22 dhjetori është dita e 356-të e kalendarit gregorian (dita e 357-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 9 ditë.
Ngjarje
Lindje
1639 - Zhan Rasin, shkrimtar francez (v. 1699)
1903 - Odhise Paskali, skulptor shqiptarë (v. 1985)
1905 - Abdurrahim Buza, piktor shqiptar
1911 - Wiola Brunius, aktore suedeze
1924 - Marianne Stjernqvist, aktore suedeze
1935 - Semka Sokoloviq-Bertok, aktore boshnjake
1947 - Mexhida Kreso, politikane boshnjake
1949 - Maurice Gibb, këngëtar britanez, The Bee Gees
1949 - Robin Gibb, këngëtar britanez, The Bee Gees
1950 - Zijah Sokoloviq, regjisor dhe aktor boshnjak
1957 - Anders Eklund, boksier suedez
1968 - Richey James Edwards, muzikant britanez, Manic Street Preachers 1988-1995
1969 - Mats Lilienberg, futbollist suedez
1972 - Vanessa Paradis, këngëtare franceze
1975 - Crissy Moran, aktore pornografike
1976 - Miran Bica, menaxher argjendarie shqiptar i Stambollit, linguist
Vdekje
1603 - Mehmeti i III, sulltan Perandorisë Osmane
1942 - Franz Boas, antropolog amrikan
Festa dhe përvjetore
Dhjetor |
7030 | https://sq.wikipedia.org/wiki/23%20Dhjetor | 23 Dhjetor | 23 dhjetori është dita e 357-të e kalendarit gregorian (dita e 358-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 8 ditë.
Ngjarje
1989 - Në Prishtinë u mbajt Kuvendi themelues i LDK-së
1990 - Slovenia me plebiscit u ddeklarua për ndarje nga RSF e Jugoslavisë.
Lindje
1777 - Aleksandar I, car rus
1790 - Jean-François Champollion, egiptolog francez
1889 - Nils Lundell, aktor suedez
1893 - George Schnéevoigt, regjisor danez
1902 - Nils Holmberg, gazetar dhe politikan suedez
1907 - Alice Skoglund, aktore suedeze
1909 - Maurice Denham, aktor britanez
1912 - Gene Kelly, aktor amerikan
1918 - Helmut Schmidt, politikan , kancelar gjerman 1974-1982.
1920 - Erik Molin, aktor suedez
1921 - Adil-beg Zulfikarpashiq, bisnismen dhe bamirës boshnjak
1925 - Anders Dahlgren, politikan suedez , premier 1981
1940 - Jorma Kaukonen, gitarist dhe muzikan amerikan Jefferson Airplane
1963 - Donna Tartt, shkrimtare amerikane
1965 - Edi Paloka, politikan shqiptar
Vdekje
Festa dhe përvjetore
Kuvendi themelues i LDK-së
Dhjetor |
7031 | https://sq.wikipedia.org/wiki/24%20Dhjetor | 24 Dhjetor | 24 dhjetori është dita e 358-të e kalendarit gregorian (dita e 359-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 7 ditë.
Ngjarje
1046 - Suidger Klement i II-të bëhet papë.
1294 - Benedetto Caetani bëhet papë me emrin Bonifac VIII.
1777 - detari anglez James Cook zbuloi ishullin Kiritimati në Oqeanin Paqësorë qendrorë..
1871 - Premiera e operës Aida, Giuseppe Verdi
1924 - Shqipëria bëhet Republikë
1951 - Themelohet Libia nga kolnitë italiane Cyrenaika, Tripolitania dhe
1998 - Beteja e LLapashticës - Një ndër më të vështirat ne LLap ku u vran shumë dëshmor (Isa Havolli, Bedri Ahmeti) etj.
Lindje
1740 - Anders Johan Lexell, astronom dhe shkencëtar finlandez
1761 - Selim i III, sulltan i Perandorisë Osmane
1812 - Karl Eduard Zachariae, ekspert gjerman i luftës
1818 - James Prescott Joule, fizikant britanike
1822 - Charles Hermite, matematikanë francez
1838 - John Morley, shkrimtar dhe politikan britanike
1845 - Fernand Cormon, artist francez
1861 - Rudolf Arborelius, arkitekt suedez
1868 - Emanuel Lasker, shahist dhe matematikanë gjerman
1881 - Juan Ramón Jiménez, shkrimtar spanjoll
1884 - Carl-Harald, aktor suedez
1905 - Howard Hughes, producent amerikan
1906 - Joseph Höffner, kardinal gjerman
1907 - Cab Calloway, muzikant amerikan
1910 - Fritz Leiber, shkrimtar amerikan
1914 - Herbert Reinecker, shkrimtar gjerman
1922 - Ava Gardner, aktore amerikane
1925 - Karl-Erik Stark, aktor suedez
1929 - Mary Higgins Clark, shkrimtar amerikan
1931 - Mauricio Kagel, kompozitor argjentinas
1931 - Jill Bennett, aktor amerikan
1933 - Eva Engström, aktore dhe shkrimtare suedeze
1934 - Stjepan Mesić, politikan dhe kryetar kroat
1945 - Nicholas Meyer, shkrimtar, regjisor dhe producent amerikan
1983 - Irina Krush, shahiste amerikane
1995 - Eda Agushi,nxense ne shkollen fillore "Selami Hallaqi" Gjilan
Vdekje
1486 - Ericus Olai,historian suedez
1524 - Vasco da Gama, detar dhe hulumtues portugez
1850 - Frédéric Bastiat, shkrimtar francez
1863 - William Makepeace Thackeray, letrar anglez
1927 - Vladimir Bechterev, neurolog rus
1935 - Allan Berg, kompozitor austriak
1938 - Bruno Taut, arkitekt gjerman
1942 - Bertil Schedin, aktor suedez
1957 - Norma Talmadge, aktore amerikane
1973 - Nils Johannisson, aktor suedez
1975 - Bernard Herrmann, kompozitor amerikan
1982 - Louis Aragon, shkrimtar francez
1984 - Peter Lawford,aktor britanik
1986 - Gardner Fox, shkrimtar amerikan
1987 - M.G. Ramachandran, politikan indian
1992 - Mimmo Wåhlander, aktor suedez
1994 - John Osborne, dramaturg britanik
1997 - Toshirô Mifune, aktor japonez
Festa dhe përvjetorë
Dhjetor |
7032 | https://sq.wikipedia.org/wiki/26%20Dhjetor | 26 Dhjetor | 26 dhjetori është dita e 360-të e kalendarit gregorian (dita e 361-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 5 ditë.
Ngjarje
1898 - Marie dhe Pierre Curie shpallin izolimin e Radiumit
1926 - Turqia adopton Kalendarin gregorian.
1968 - Në kuvendin federativ të RSFJ u aprovuan amendamentet në kushtetutë, me të cilat u zgjerua autonomia e krahinave të Kosovës dhe Vojvodinës duke u dhënë statusin e ngjajshëm me atë të republikave. Krahinat fituan kushtetutën krahinore. Krahina e Kosovës dhe Metohisë e mori emrin Kosovë.
Lindje
1791 - Charles Babbage, matematicien, shpikës dhe ekonomist anglez
1891 - Henry Miller, letrar amerikan
1893 - Mao Ce Duni, politikan dhe kryetar kinez
1955 - Zlatko Lagumxhija, politikan i Bosnnjes dhe Hercegovinës
1956 - Noel Malcolm, shkrimtar, historian, poliglot dhe gazetar britanik
Vdekje
1867 – Jožef Koshiq shkrimta, historian, etnolog slloven.
1979 - Zef Mala, publicist dhe kryetar i Grupit Komunist të Shkodrës.
1977 - Howard Hawks, regjisor filmi amerikan
1980 - Richard Chase Vrasës Serik amerikan
2006 - Gerald Rudolph Ford, jr., presidenti i 38 i SHBA-së
Festa dhe përvjetore
Dhjetor |
7033 | https://sq.wikipedia.org/wiki/27%20Dhjetor | 27 Dhjetor | 27 dhjetori është dita e 361-të e kalendarit gregorian (dita e 362-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 4 ditë.
Ngjarje
1831. - Charles Darwin filloi ekspeditën rreth botës dhe e cila zgjati 5 vite.
1945. - u themelu Banka Botërore
1945. - Korea është ndarë në dy shtete në Korenë Jugore dhe Korenë Veriore
2007. - Në Rawalpindi, Pakistan nga një atentat u vra udhëheqja e opozitës dhe ish kryetarja e qeverisë Pakistaneze Benazir Bhutto.
Lindje
1571 - Johannes Kepler, matematikan gjerman, filozof, astronom, astrolog dhe specialist i optikës.
1822 - Louis Pasteur, kimist dhe biolog francez
1896 - Carl Zuckmayer, letrar gjerman
1899 - Lasgush Poradeci, poet dhe shkrimtar shqiptar.
1901 - Marlene Dietrich, aktore dhe kegetare gjermano-amerikane
1919 - Jahja Fusha, patriot shqiptar (v. 1944)
1934 - Larisa Latinjina, gjimnaste sovjetike
1940 - William Cliff, shkrimtar belg
1957 - Daniel Levitin, shkencëtar dhe muzikant amerikan
Vdekje
1923 - Gustave Eiffel, konstruktor francez.
1927 - Hafiz Sulejman ef. Saraq, reisu-l-ulema boshnjak.
1944 - Jahja Fusha, patriot shqiptar (l. 1919)
1958 - Mustafa Kruja, mësues, ministër, prefekt, kryeministër, senator i Mbretërisë Italiane, gjuhëtar e publicist.
2007 - Në Rawalpindi, Pakistan nga një atentat u vra udhëheqja e opozitës dhe ish kryetarja e qeverisë Pakistaneze Benazir Bhutto.
Festa dhe përvjetore
Dhjetor |
7034 | https://sq.wikipedia.org/wiki/28%20Dhjetor | 28 Dhjetor | 28 Dhjetori është dita e 362-të e kalendarit gregorian (dita e 363-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 3 ditë.
Ngjarje
1908 - Tërmet në Messina në Sicili (Itali), shkaktoi 75 000 viktima.
1981 - Në Norfolk (SHBA) u lind Elizabeth Jordan Carr, beba e parë amerikane "nga epruveta" .
Lindje
1856 - Woodrow Wilson - Ish-presidenti i ShBA.
1922 - Stan Lee - Karikaturist nga ShBA. 1954 - Denzel Washington Actor
2002 -Resart Xhelal - god
Vdekje
1650 - Bartol Kashiq, linguist dhe shkrimtar kroat
1703 - Mustafa II, sulltan i mbretërisë osmane
1925 - Sergej Jesenjin, shkrimtar rus
1959 - Ante Paveliq, politikan themelues i Lëvizjes ustashe
1963 - Paul Hindemith, njemački kompozitor
1993 - William L. Shirer,gazetar dhe historian amerikan
2004 - Susan Sontag, letrare amerikane
Festa dhe përvjetore
Dhjetor |
7035 | https://sq.wikipedia.org/wiki/29%20Dhjetor | 29 Dhjetor | 29 Dhjetori është dita e 363-të e kalendarit gregorian (dita e 364-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 2 ditë.
Ngjarje
1911 - Mongolia shpalli pavarësinë
Lindje
1800 - Charles Goodyear, shpikës amerikan (vdiq 1860)
1808 - Andrew Johnson, presidenti i 17-të i SHBA-së (v. 1875).
Vdekje
1911 - Joseph Pulitzer, gazetar dhe publicist amerikan
1924 - Carl Spitteler, poet zvicran, nobelist
1926 - Rainer Maria Rilke, shkrimtar austriak
1981 - Miroslav Krlezha, letrar dhe enciklopedist kroat
Festa dhe përvjetorë
Dhjetor |
7036 | https://sq.wikipedia.org/wiki/30%20dhjetor | 30 dhjetor | 30 dhjetori është dita e 364-të e kalendarit gregorian (dita e 365-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 1 ditë.
Ngjarje
1903 - Zjarr në teatër të Chicagos (SHBA), 600 viktima
1922 - Vladimir Iliq Lenjin themelon Bashkimin Sovjetik
1953 - Përherë të parë del në shitje Televizori me ngjyra.
1993. - Izraeli dhe Vatikani, vendosën mardhënjet diplomatike.
Lindje
1673 - Ahmed i III-të, sulltan i Perandorisë Osmane
1819 - Theodor Fontane, gazetar dhe letrar gjerman
1865 - Rudyard Kipling, letrar anglez
1895 - Hamza Humo, letrar boshnjak
1905 - Danil Harms, letrar rus
1980 - Eliza Dushku - Aktore Amerikane-Shqiptare-Daneze.
1982 - Kristin Kreuk, aktore amerikane
Vdekje
1691 - Robert Boyle, kimist anglez
1944 - Romain Rolland, dramaturg dhe muzikolog
1947 - Tefta Tashko Koço, këngëtare lirike dhe e muzikës qytetare shqipatare, Artiste e Popullit, lindur 1910
1947 - Alfred North Whitehead, filozof britanezo-amerikan
1968 - Trygve Lie, politikan norvegjez
2006 - Sadam Husein, diktator irakian
Festa dhe përvjetore
Dhjetor |
7037 | https://sq.wikipedia.org/wiki/31%20dhjetor | 31 dhjetor | 31 dhjetori është dita e 365-të e kalendarit gregorian (dita e 366-t në vitin e brishtë) - kështu që deri në fund të vitit kanë mbetur edhe 0 ditë.
Ngjarje
2006 - Festat Viti i Ri dhe Bajrami i Vogël binë të njëjtën ditë.
1999. - SHBA-të dorzuan infrastrukturën dhe administrimin e Kanalit të Panamasë, shtetit të Panamasë
2008 - Në fshatin Llabunishtë të Komunës së Strugës u organizua një manifestim solemn me rast të ndërrimit të emrit së Shkollës Fillore prej në SH.F "Marshall Tito" në SH.F "Murat Labënishti" ku morrën pjesë më shumë se 5000 qytetar
Lindje
1940- Apollon Gjebrea , Doktor i shkencave, mjek dhe reformues i Pedagogjisë mjekësore si dhe ringritës i shërbimit shëndetsor në Lezhë pas luftës së dytë botërore.
1981 - Delta White, aktore pornografike
Vdekje
Festa dhe përvjetore
335. -Vatikani dhe Kisha Ortodokse kremtojnë Shën Silvestrin, Peshkopin i cili jetoi dhe ndihmoi në drejtimin e Perandorit Kostandin.
Dhjetor |
7054 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Edukata | Edukata | Edukata (si term rrjedh nga gjuha latine: educatio - edukatë, rritje; ; ) si nocion dhe proces, është veprimtari e organizuar që merr pjesë në zhvillimin e cilësive pozitive të njeriut, duke i harmonizuar marrëdhëniet shoqërore dhe individuale.
Përkufizimi
Në fjalorin elektronik të gjuhës shqipe edukata përkufizohet kështu:
1. Tërësia e vetive a e cilësive shpirtërore, mendore e fizike, e shprehive kulturore etj. (botëkuptimi, vetitë morale, tiparet e karakterit e të vullnetit, zakonet, shijet etj.), që fiton njeriu nën ndikimin sistematik të shkollës, të familjes e të shoqërisë dhe duke mësuar e punuar; formimi i përgjithshëm e i veçantë i njeriut. Edukatë e shëndoshë. Edukatë morale (politike, ushtarake). Edukatë familjare. Edukatë shkollore. Edukatë estetike (muzikore, shëndetësore). U japim fëmijëve edukatën e punës.
2. Sjellje e njerëzishme. Njeri me (pa) edukatë. Ka edukatë (të mirë). I mungonte edukata. I është bërë edukatë.
Edukatë fizike lëndë mësimore që bëhet në shkollë për t'i formuar nxënësit e studentët nga ana fizike, për t'i bërë të aftë për punë dhe për mbrojtje. Edukatë moralo - politike lëndë mësimore që zhvillohet në shkollën tetëvjeçare për ta formuar nxënësin nga ana morale e politike.
Në Fjalorin e pedagogjisë edukata përkufizohet si, "një nga kategoritë kryesore të pedagogjisë; veprimtari e vetëdijshme dhe e organizuar, përmes së cilës shoqëria dhe vetë i edukuari ndikojnë për zhvillimin e forcave fizike dhe shpirtërore të individit, për ta formuar atë në mënyrë të gjithanshme."
Koncepti edukatë është kategori primare e teorisë pedagogjike, e cila përfshin në vete edhe konceptet arsim dhe mësim
Shih edhe
Mësimi
Arsimi
Shkolla
Prindërimi
Pedagogjia
Lidhje
Referime
Arsim
Pedagogji
Kulturë
Edukatë |
7059 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Ekipi | Ekipi | Një Ekip është një grup individësh (njerëzor ose jo njerëzor) që punojnë së bashku për të arritur qëllimin e tyre.
Siç përcaktohet nga Profesor Leigh Thompson i Shkollës së Menaxhimit Kellogg, "ekipi është një grup njerëzish që janë të ndërvarur në lidhje me informacionin, burimet, njohuritë dhe aftësitë dhe që kërkojnë të kombinojnë përpjekjet e tyre për të arritur një qëllim të përbashkët".
Një grup nuk përbën domosdoshmërisht një ekip. Ekipet zakonisht kanë anëtarë me aftësi plotësuese dhe gjenerojnë sinergji përmes një përpjekjeje të koordinuar që i lejon secilit anëtar të maksimizojë pikat e tij të forta dhe të minimizojë dobësitë e tyre.
Referime |
7060 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Eklektizmi | Eklektizmi | Metode metafizike, që bashkon a përzien në mënyrë mekanike e joparimore pikëpamje, teza e ide, shpesh herë të kundërta, të huazuara nga sisteme, rryma a shkolla të ndryshme filozofike, politike, artistike etj.
Errësim i përkohshëm i një trupi qiellor kur zihet nga një trup tjetër qiellor. Eklips i plotë (i pjesshëm). Eklipsi i Diellit errësimi i përkohshëm i Diellit kur Hëna ndodhet midis Diellit e Tokës. Eklipsi i Hënës errësimi i përkohshëm i Hënës kur kjo hyn në zonën e hijes se Tokës.
Filozofi
Astronomi |
7061 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Ekologjia | Ekologjia | Ekologjia (ojkos, vendbanim dhe logos, shkencë ose dije) është degë e Biologjisë e cila meret me studimin e vendbanimeve. Themelet e para të ekologjisë i dha Hekeli mirëpo themeluesi i ekologjisë moderne është Çarls Darvini (ang. Charles Darwin). Qeniet e gjalla të cilat jetojnë kanë mardhënie shumë të ngushta dhe të përhershme me njëra-tjetrën.
Këto marrëdhënie si dhe faktorët që ndikojnë në këta organizma i studion shkenca e Biologjisë, Ekologjia.
Ekologjia cilësohet edhe si shkencë e cila meret me studimin e strukturës dhe funksionimin e biosferës. Mirëpo detyra kryesore e kësaj shkence është studimi i botës së gjallë dhe asaj jo të gjallë.
Sipas objektit të cilin e studion ekologjia ndahet në:
Ekologjinë e bimëve
Ekologjinë e shtazëve
Ekologjinë e mikroorganizmave
Ekologjia e bimëve meret me studimin e mardhënieve dhe veprimeve të cilat ndodhin në botën bimore (fitocenoza). Në anën tjetër ekologjia e shtazëve meret me studimin e marrëdhënieve midis llojeve shtazore dhe bashkësive të tyre (zoocenozave).
Ekologjia e mikroorganizmave është pak e studiuar.
Faktorët Ekologjik
Faktorë Ekologjik quhen ato veprime të cilat i shoqërojn qëniet e gjalla që nga lindja e gjerë në vdekje. Këta faktorë veprojnë në bimë dhe shtazë dhe janë në varshmëri reciproke me njëra tjetrën. P.sh. rrezatimi i Diellit ndikon në temperatur, temperatura sjell avullimin e ujit, avullimi i ujit sjell lagështin në ajër e kështu me rradhë...
Këto ndryshime varen nga relievi, gjërsia gjeografike, lartësia mbidetare etj. Faktorët ekologjik ndahen në 2 lloje, faktorë që vinë nga bota e gjallë (biotik dhe faktorë që vinë nga bota jo e gjallë (abiotik).
Tek faktorët e botës së gjallë (biotik) marrin pjesë ndikimet reciproke në mesë qenieve të gjalla. Qofshin ngacmimet nga brenda apo nga jashtë (ato që i shkakton edhe njeriu).
Tek faktorët e botës jo të gjallë (abiotik) marrin pjesë më përgjithësi kushtet klimatike, tokësore dhe ato të relievit, siç janë: relievi, temperatura e ajrit, dhe e tokës, drita, uji, lagështia, lartësia mbidetare, pjerrtësia e tokës, vetitë fizike, vetitë biologjike, vetitë kimike etj.
Të gjithë faktorët ekologjik janë të rëndësishëm mirëpo nga më të rëndësishmit janë: Drita, uji, temperatura, dhe toka.
Drita
Është një nga faktorët më të rëndësishëm në Tokë pasiqë është i vetmi burim i cili jep dritën e verdhë, e cila është esenciale për zhvillimin e një individi. Drita e cila vjen në Tokë është e përbërë nga gjatësi valore të ndryshme. Roli i dritës është shumë i madh.
Ai ndikon në mugullimin e farave, rritjen e bimëve si dhe proceset fiziologjike (transpirimin, fotosintezen etj.)
Varësisht nga kërkesat për dritë bimët ndahen në dritëdashëse (heliofite) dhe hijedashëse (skiofite)
Kjo ndodh edhe tek shtazët varësisht se cilit seksion i përkasin ato zgjedhin të jetojnë mbi hapësirën tokësore ku ka dritë dhe nën tokë ku është errësirë (p.sj. skrrajat, urithi etj.). Mirëpo e veçanta gjindtë tek gjallesat ujore sepse në ekosistemin e tyre ujor nuk ka dritë dhe po ashtu sytë e atyre gjallesave nuk funksionojn andaj i kan të zhvilluara disa organe speciale të cilat quhen organet ndriçuese e gjallesat ujore i përdorin për tu orientuar.
Temperatura
Një ndër faktorët më të rëndësishem është temperatura pasiqë ajo i përcakton kushtet e ekzistencës gjatë periudhes së jetesës.
Për kryerjen e çdo procesi jetësore nevojitet temperatura (qoftë ajo e ulët apo e lartë) duke nisur nga zhvillimi në embrion e deri tek fotozinteza. Shtazët iu mbijetojnë temperaturave të ndryshme po ashtu në mënyra të ndryshme. P.sh. tek kafshët gjatë verës qimet bëhen më të rralla dhe më të bardha me qëllim absorbimi. Kurse gjatë dimrit gëzofi i tyre trashet. Tek gjallesat ujore kemi zhvendosje varësisht nga temperatura ato zhvendosen në thellësi të ndryshme kjo mbase është rutin, mirëpo gjendja kritike arrin kur temperaturat kapin shkallë shumë të lartë (maksimum) ose shkallë shumë të ulët (minimum).
Kështu p.sh. llojet bimore siç janë shkallet , por edhe disa të tjerë që jetojnë në vise të largëta mund t'i durojnë temperaturat deri më -40 °C dhe +40 °C.
Nga ana tjetër kemi bimët dhe stazët të cilët nuk durojnë dinamizëm temperaturash.
P.sh. alga Oscillatoria e cila jeton ne ujera termal me temperatur mesatare prej 64 °C, ndërsa po u rrit vetëm +4 °C ajo për 5-10 minuta do të vdesë.
Rasti tjetër është tek gaforrja Thermosbaena mirabilis e cila jeton në temperaturë 45 °C mirëpo në ajo bjen në 30 °C, gaforrja ngordhë për 5 minuta.
Por sërish temperatura më e volitshme për zhvillimin e qënieve të gjalla ësh 10-30 °C (gjithashtu edhe për procesin e fotosintezës).
Në anë tjetër temperatura efikase për viset tropikale dhe sub-tropikale sillet rreth 25-30 °C, ndërsa ato të viseve arktike dhe sub-arktike sillen në mes 0-10 °C.
Uji
Uji është ndër faktorët më të rëndësishëm për ekzistencën e qenieve të gjalla, sepse asnjë proces jetësor nuk mund të kryhet pa prezencë të ujit. Trupi i bimëve dhe i shtazëve përmban 50 deri 90% ujë, ndërsai njeriut afro 70%, ndërsa te knidaret (meduzat) dhe disa bimëve ujore edhe deri në 98%.
Uji ne gjendje te lenget nga bimët shfrytëzohet me anë të rrënjëve, ndërsa shtazët e pijnë. Roli i ujit është shume i madh. Ai hyne ne përbërjen e protoplazmës ku në prani të tij kryhen procese fiziologjike si: transpirimi, fotosinteza, mugullimi, rritja e bimëve etj.
Bimët dhe shtazët mungesën e ujit e mbijetojnë në forma të ndryshme. Disa lloje të bimëve sidomos ato njëvjeçare i shmangen mungesës së ujit duke e kaluar thatësinë në formë të farave ose të kërcejve pa i qelur lulet. Kurse, bimët shumëvjeçare mbulohen me dyllë ose e zvogëlojnë transpirimin, ose sigurojnë ujë nga trupi i tyre i lagësht.
Te shtazët mungesa e ujit mbijetohet në mënyra të ndryshme. Disa insekte trupin e mbështjellin me kutikulë (p.sh. kacadreri), zvarranikët (gjarpri, hardhuca) me shtresën e brirët shpezët dhe shtazët me lëkur të mbuluar me pupla dhe qime.
Skrrajat dhe urithët për ta tejkaluar këtë krizë qendrojnë në aktivitet të qetësisë duke mos hargjuar energjin..
Disa shtazë edhe migrojnë në disa vende më të volitshme. Në bazë të përshtatmëris për jetese bimet ndahet ne ato ujore (hidrofite) dhe ato tokësore (higrofite)
Toka
Paraqet faktorin ekologjik me rendesi te madhe, meqense pjesa me e madhe e llojeve bimore dhe shtazore jeten e tyre e realziojne ne ambientin tokësorë, shumica e bimëve përforcohen për Tokë nga e cila furnizohen me ujë dhe kripëra minerale te domosdoshme për procesin e fotosintezës, ndërsa shumë shtazë në tokë e gjejnë ushqimin ndërtojnë strofulla dhe qerdhe të tyre. Në tokë po ashtu jetojnë edhe mikroorganizma. Prandaj, token duhet ta kuptuar si mjedis ku organizmat realizojne jeten e tyre duke formuar një tërësi të pandashme organike
Shih edhe
Shkenca
Mjedisi
Bimët
Biologjia
Biosfera
Ekosistemi
Teknologjia
Mikroorganizmat
Literatura
Berkes, F. (2017). Sacred ecology. Routledge.
Odum, E. P., & Barrett, G. W. (1971). Fundamentals of ecology (Vol. 3, p. 5). Philadelphia: Saunders.
Referime
Lidhje të jashtme
Ecology (Stanford Encyclopedia of Philosophy)
The Nature Education Knowledge Project: Ecology
Ekologji
Biologji |
7062 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Egjiptian%C3%ABt%20e%20sot%C3%ABm | Egjiptianët e sotëm | Egjiptanët janë banorë vendas të Egjiptit ose banorë që kanë prejardhje nga Egjipti. Nga botëkuptimet e vjetra shqiptare si egjiptianë merren një pjesë e popullsisë, banorë të Misirit/Egjiptit, të cilët nuk ishin të përzier me fiset arabe deri në ditët tona.
Në historinë e njerizimit në emër të tyre janë të shkruara një numër i konsiderueshëm i të arriturave me rëndësi të nivelit planetarë. Kështu në emër të tyre paraqitet përpunuesit e parë të hekurit (vitin 3000 p.e.sonë), të qelqit (vitin 1370 p.e.sonë ), etj.Egjiptanët e lashtë kanë jetuar ndërmjet viteve 4000 para erës se re dhe 500 para e.re në viset e thata e të nxehta gjatë lumit Nil.
shih edhe
Egjyptologjia
Njerëz sipas kombësisë |
7066 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Ekskavatori | Ekskavatori | Ekskavatori është një makinë vetëlëvizëse që shërben për të gërmuar a për të gërryer dheun, rërën etj., për ta ngarkuar atë në mjete transporti ose për ta zhvendosur diku më tej.
ekskavatorët si makina për herë të parë përdoren në shekullin e 16, në xehtari.
Ekskavatorët paraqesin makina ndërtimore për realizim të punëve tokësore me detyrë të kryejn gërmim të dheut, rërës, zhavorrit dhe materialet tjerë dhe ta deponojnë materialin e gërmuar në afërsi të gërmimit. |
7067 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Ekspansionizmi | Ekspansionizmi | Politikë e shteteve imperialiste a social-imperialiste, e shteteve të tjera kapitaliste, si edhe e grupeve monopoliste për të shtrirë ndikimin e sundimin e tyre ekonomik, ideologjik, politik, kulturor etj. në vende të tjera ose për të pushtuar toka e tregje në këto vende. |
7068 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Eksperimenti | Eksperimenti | Eksperimenti zakonisht është një provë që bëhet duke u mbështetur në të dhënat shkencore, për të njohur dhe për të studiuar ligjet e proceset dhe zhvillimit të dukurive të ndryshme në kushte natyrore ose në laborator; provë që bëhet për të kontrolluar a për të vërtetuar diçka.
Përmbledhje
Eksperimentimi është një procedurë e kryer për të mbështetur, hedhur poshtë ose vërtetuar një hipotezë. Eksperimentet ofrojnë njohuri për marrëdhëniet shkak - pasojë duke treguar se çfarë rezultati ndodh kur një faktor i veçantë manipulohet. Eksperimentet ndryshojnë shumë për kah qëllimi dhe shkalla e përdorimit të tyre, por gjithmonë mbështeten në procedurën e përsëritshme dhe analizën logjike të rezultateve.
Përderisa një fëmijë mund të kryejë eksperimente bazë për të kuptuar gravitetin, ekipet e shkencëtarëve merren me hulumtime sistematike për të kuptuar më mirë një fenomen ose dukuri të caktuar. Eksperimentet dhe llojet e tjera të veprimeve praktike janë shumë të rëndësishme për procesin e mësimnxënies së studentëve në studimet universitare. Eksperimentet mund të rrisin rezultatet e provave dhe të ndihmojnë një student të angazhohet dhe të interesohet më shumë për materialin studimor, sidomos kur përdoren me kalimin e kohës. Ekzistojnë dallime të konsiderueshme në mes të përdorimit të eksperimenteve në hulumtimet e shkencave natyrore dhe ato shoqërore (humane - njerëzore).
Shih edhe
Shkenca
Hulumtimi
Metodologjia
Literatura
(Excerpts)
Referime
Hulumtim
Metodologji |
7069 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Eksplorimi | Eksplorimi | Vajtja në një vend të panjohur ose pak të njohur për të mbledhur material studimi, për të bërë vëzhgime ose për të zbuluar diçka. |
7070 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Ekspozita | Ekspozita | Tërësia e veprave të arteve figurative, e botimeve të ndryshme, e gjedheve të prodhimeve industriale, bujqësore etj. të vendosura në një ndërtesë të veçantë ose në një vend të dukshëm, në mënyre që të shihen nga njerëzit; vendi (ndërtesa etj.) ku vendosen këto objekte. |
7071 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Ekspresi | Ekspresi | Mjet transporti me shpejtësi që dallohet nga ato normale të zakonshme si tren, aeroplan, etj. Ekspres si dhe makina apo aparate për prodhimin e produkteve me shpejtësi si p.sh. kafe ekspres. |
7072 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Ekspresionizmi | Ekspresionizmi | Zhvillimet më të reja të artit muzikor, si dhe të arteve të tjera, cilësohen me ndryshime të mëdha. Këto kanë dinamizëm të larmishëm dhe gjallëri të rrëmbyeshme. Shprehja muzikore dallon rrënjësisht nga ajo e kohëve të mëparshme.
Meloditë, ritmet, harmonitë, strukturat formale janë krejtësisht të ndryshe, të padëgjuara më parë.
Pra, frymëzimi dhe mënyra krijuese muzikore janë krejtësisht të reja – revolucionare dhe përkojnë me këtë kohë që është aq dinamike dhe jo tradicionale.
Këto cilësi të reja muzikore I quajmë ekspresioniste që nënkupton të shfaqurit e përjetimit të brendshëm shpirtëror, pa u ndikuar në mënyrë të drejtëpërdrejtë nga ngacmimet e jashtme, pra krejtësisht në mënyrë subjektive.
Kompozitori ekspresionist paraqet botën e tij të brendshme, ndjenjat, imagjinatën, duke kërkuar rrugë te reja shprehëse.
Kjo gjuhë muzikore, e nisur dhe e zhvilluar nga kompozitori austiak Arnold Shënberg, në fillim të shek.XX u përqafua edhe nga kompozitorë të tjerë, duke krijuar stilin e ri muzikor, të quajtur ekspresionizëm.
Arnold Shënberg (1874, Vjenë - 1951, Los Anxhelos)
Muzika ishte e pranishme në jetën e Shënbergut që nga fëmijëria e tij e hershme, ngase nënën e kishte pianist. Në moshën tetëvjeçare filloi të mësojë violin e pastaj edhe violonçelo.
Që nga kjo kohë tregon interesim edhe për kompozim. Mësimet muzikore, si ato teorike, ashtu edhe ato praktike I përvetësoi kryesisht vetë, pra ishe autodidakt.
Thellimi I tij muzikor ishte aq I gjerë, saqë u emërua profesor në disa institucione të larta, si: në Berlin, në Boston, në Los Anxhelos etj… Disa nga nxënësit e tij u bënë po aq të famshëm si Alban Berg e Anton Vebern.
Kompozoi muzikë instrumentale dhe vokalo-instrumentale. Ai merrej edhe me pikturë dhe shkruante tekste për veprat e veta. Ishte një figurë e shquar e ekspresionizmit muzikor.
Veprat më të njohura dhe karakteristike për stilin ekspresionist të kompozitorit Shënberg janë: “5 kompozime pianistike op.23” cikli I këngëve “Pierri ëndërrimtar”, “I mbijetuari nga Varshava” për recitues, për kor burrash dhe për orkester, “Nara e purpurtë” vepër orkestrale etj…
Ekspresionizmi Artistik
Ekspresionizmi nuk shfaqet vetëm në muzikë, por atë e vërejmë, bile më herët, në artin figurative dhe në atë letrar. Janë të njohur ekspresionistët figurative, si:
Eduard Munk, Zhorzh Brak, e deri te kubisti Pablo Pikaso, duke e përfshirë edhe piktorin tonë, Ibrahim Kodra etj…
Shih edhe:
Ekspresionizmi Abstrakt
Letërsi |
7073 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Ekstaza | Ekstaza | Shkalla më e larta e entuziazmit të njeriu, gjendje shpirtërore shumë e gëzueshme, dehje shpirtërore; gjendje shpirtërore e jashtëzakonshme e një njeriu që ka humbur vetëdijen, është shkëputur nga bota që e rrethon dhe bën veprime të çuditshme për shkak se vuan nga ndonjë sëmundje nervore, për shkak të veprimit ngacmues të ndonjë ilaçi etj. |
7074 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Eksterritorialiteti | Eksterritorialiteti | E drejta që gëzon një përfaqësues diplomatik në një shtet të huaj për të mos iu nënshtruar ligjeve të këtij shteti; e drejta që gëzojnë ambasadat, legatat, anijet etj. për t'u njohur si territore të shtetit të vet në një vend të huaj. |
7075 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Ekstrakti | Ekstrakti | Lëndë që nxirret nga bimët, nga kafshët, etj. me anë të proceseve mekanike a kimike. Ekstrakt i lëngshëm.
Shiko dhe këtë
Ekstrakt alkooli
Ekstrakt uthulle
Bimë
Kimi
Ushqime |
7076 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Ekuatori | Ekuatori | Ekuatori është rrethi më i madh i Tokës (), i përfytyruar si një rreth pingul ndaj boshtit të tij me largësi të njëjtë nga të dy polet dhe që e bashkon Tokën në dy gjysmësfera te barabarta — veriore dhe jugore. Rrethi më i madh i një planeti i përfytyruar si një rreth pingul me boshtin e saj të rrotullimit; vija e hequr në një harte që i përgjigjet këtij trekendeshi.
Ekuatori zakonisht i referohet ekuator e Tokës: një linjë imagjinare mbi baraslarguar sipërfaqes së Tokës nga Poli i Veriut dhe Poli i Jugut, duke e ndarë Tokën në hemisferën veriore dhe jugore hemisferën. Planetet e tjera dhe organet astronomike kanë equators përcaktuar në mënyrë të ngjashme. Ekuator i Tokës është rreth 40.075 kilometra (24.901 mi) i gjatë; 78,7% është nëpër ujë dhe 21,3% është mbi tokë. Indonezia është vendi me vijë më të gjatë ekuatoriale që shtrihet nëpër ujë dhe tokë.
Vendndodhja e saktë e Ekuatorit nuk është vërtet fikse; niveli i vërtetë ekuatorial është pingul me aksin spinor të Tokës, i cili shkon rreth 9 metra gjatë një viti. Ky efekt duhet të llogaritet në matje gjeofizike të hollësishme.
Rrethi i ekuatorit është pak më i madh se 40.000 km.
Vendet që kalojnë nëpër Ekuator
Ekuatori kalon nëpër 13 vende:
Ekuadori
Kolumbia
Brazili
Sao Tome dhe Principe
Gaboni
Republika e Kongos
Republika Demokratike e Kongos
Uganda
Kenia
Somalia
Maldivet
Indonezia
Kiribati
Referime
Sistemi i koordinimit qiellor
Toka |
7081 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Telenovela | Telenovela | Telenovela është një format novele të ekranizuara dhe zakonisht transmetohen si filma serik. Ekranizuesit më të dalluar të Novelave janë vendet latine të Amerikës Jugore, si Argjentina, Meksika, Kolumbia, Brazili, Kili, Venezuela etj...
Veçori e TV Novelave është se përmbajtja e saj emitohet në disa seri të cilat janë paraparë gjatë ekranizimit. Telenovelat zakonisht ndahen në 150 deri 250 pjesë varësisht prej përmbajtjes së novelës. Ndër telenovelat e shqiptuara më të dalluarat janë Tele-romanet, përmbajtja e tyre lidhet nga pjesa në pjesë.
Stacionet televizive që transmetojnë telenovela
Kosovë dhe Shqipëri
Televizionet më të njohura nga Shqipëria dhe Kosova për transmetimin e telenovelave janë:
Digitalb
Digi Plus
Top Channel
Vizion +
Klan
Telenorba Shqiptare (TNSH)
TVA
RTV21
KTV
Rtv Ultrahead
Gjermani
Nga televionet Gjermane më të njohura për transmetimin e telenovelave janë:
RTL 2
SAT 1
ARD
Shiko edhe
Lista e telenovelave
Lista e studiove të Telenovelave
Lidhje të jashtme
Alma Latina
serials.ru (anglisht)
Serial
he:אופרת סבון#טלנובלה |
7105 | https://sq.wikipedia.org/wiki/SQ%20Spell%20Checker | SQ Spell Checker | SQ Spell Checker është një modul (shtesë) i programit të njohur për drejtshkrim Microsoft Word i cili është dedikuar për korrigjimin e drejtshkrimit në gjuhën shqipe. Shtojca përmirësohet herë pas here dhe është një ndihmesë gjatë redaktimeve të teksteve në gjuhën shqipe.
Lidhje të jashtme
Faqja e SQ Spell Checker
Shqip
Teknologji
Informatikë
Internet |
7107 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Rrjeti%20lokal | Rrjeti lokal | Rrjeti lokal (Anglisht: local area network, LAN) është një rrjetë kompjuterike që lidhë kompjuterët dhe pajisjet tjera në një zonë gjeografike të kufizuar siç është shtëpia, shkolla, laboratorët kompjuterik ose zyrat e punës. Karakteristikat që e dallojnë rrjetin kompjuterik "LAN" nga ai "WANs" (wide area network) janë: kualiteti më i madh në transferimin e të dhënave, zonë më e vogël gjeografike dhe mungesa e nevojës për linjë tjetër të telekomunikacionit në shërbim. ARCNET, Token Ring si dhe disa tjera teknologji kanë qenë të përdorura në të kaluarën, por Ethernet dhe Wi-Fi janë dy teknologjitë që sot janë më të përdorurat në botë.
Historia
Pasi që universitetet më të mëdha prodhuan shumë kompjuter gjatë viteve të 60-ta, ishte rritur presioni për të siguruar një ndërlidhje me shpejtësi më të lartë ndërmjet kompjuterëve. Një raport në vitin 1970 nga laboratori i rrezeve "Lawrence" detajon rritje të rrjetit të tyre "octupus" jep një shenjë të mirë të zgjidhjes së situatës.
Unaza e Kembrixh-it ishte e ndërtuar nga univerziteti i Kembrixh-it në vitin 1974, por asnjëher nuk u zhvillua si një produkt i suksesshëm komercial.
Ethernet është zhvilluar në vitet 1973-1975 nga "Xerox PARC" the ngritur si U.S. Patent 4.063.220. Në vitin 1976 pas sistemit ishte i vendosur në PARC. Metcalfe dhe Boggs publikoi gazetën e tyre, Ethernet: shpërndarjen dhe distribuimin për rrjetet kompjuterike lokale.
ARCNET është zhvilluar nga Datapoint Corporation në vitin 1876 dhe u shpall në vitin 1977. Për herë të parë instalimi tregtare ishte bërë në dhjetor 1977 në Chase Manhattan Bank në Nju Jork.
Zhvillimi dhe perhapja e CP/M-kompjuter të bazuar personal prej viteve te fundit te 1970ve dhe pastaj DOS- kompjuter të bazuar personal prej 1981 do të thotë se një vend i vetëm filloi të ketë dhjetra ose qindra kompjuterë.
Zhvillimi i standardeve
Gjëja më tërhëqese e lidhjës së këtyre ka qenë në përgjithësi te shperndahet në hapësirën e diskut dhe printer laserik, te cilat te dy ishin shumë te shtrenjëta në atë kohë.
Aty kishte shume entuziazem për konceptin për disa vite, prej rreth 1983 e tutje, ekspertët e industrisë së kompjuterëve do ta deklarojne vitin e ardhshem te jete “ viti i LAN-it“.
Në praktikë, koncepti u demtua nga perhapja e papajtueshme e nivelit fizik dhe implementimi i protokolit të rrjetit, dhe një bollëk i metodave për ndarjen e burimeve (resources).
Në mënyrë tipike secili shitës do të ketë llojin e vet të kartës së rrjetit, kabllove, protokolli, dhe rrjeti i sistemit operativ.
Një zgjedhje u paraqit me ardhjen e Novell NetWare e cila ka dënë mbeshtetje te paanshme për dhjetra lloje te kartave/kabllove konkuruese, dhe të një sistemi operativ shumë më të sofistikuar se shumica e konkurentëve të saj. Netware dominoi ne biznesin për LAN kompjuterët personanl, më herët se të shfaqet në vitin 1983 deri në mesin e 1990-ve, kur Microsoft e paraqiti Windows NT Advance Server dhe Windows Workgroups. Prej garuesve të NetWare, vetëm Banyan Vines kishte fuqi teknike me të cilat mund ti konkuronte, mirepo Banyan asnjëher nuk e arriti në nivel të sigurisë. Microsoft dhe 3Com punuan sëbashku që të krijojn një sistem operativ të thjesht i cili do të formohet në bazë të 3Com 3+ Share, Microsoft LAN Menager dhe IBM LAN server. – mirëpo asnje prej këtyre nuk ishte i suksesshëm. Në kohë të njejtë qendra kompjuterike e Unix-it nga firmat Sun Microsystem, Hewlett-Packard, Silicon Graphics, Intergraph, NeXT dhe Apollo përdornin rrjeta të bazuara në TCP/IP. Edhe pse ky treg është redukuar shumë, teknologjit e zhvilluara në këtë aspekt ne këtë sferë vazhdojn të kenë ndikim në Internet, në rrjetat e Linux dhe Apple Mac OS X dhe në protokllin TCP/IP, tash pothuajse e ka mbuluar (nderruar) IPX, AppleTalk, NBF dhe protokolet tjera të cilat janë përdorur nga PC LAN.
Kabllot
Rrjetata LAN të mëhershme gjithmonë kanë qenë të bazuar në kabllot koaksial. Mirëpo çiftet e perdredhura (Twisted Pair) ishin përdorur nga IBM për implementimin e rrejtave unazë (Token Ring), dhe në vitin 1984 StarLAN tregoi potencial për çifte të përdredhura (twisted pair) duke përdorur Cat3 – kabllo të njejtë të cilat përdoren në sistemin telefonik. Ky ishte një hap drejt zhvillimit të 10Base-T (dhe pasardhësit e tij) dhe kabllot e strukturuara, e cila është ende themel komercial i rrejtave LAN. Gjithashtu, kabllot Fiber-optik vazhdimisht po përdoren më tepër në aplikacionet komerciale. Mirëpo vendosja e kabllove jo gjithëherë është e mundshme, rrjetat pa kabllo Wireless (Wi-Fi) tani janë teknologjia më e shpesht nëper zonat e banuara ku mundësia për vendosjen e kabllove është minimale, dhe janë të përshtatshëm për celularët, laptopët dhe telefonat e mençur (SmartPhones).
Aspektet teknike
Ethernet niveli i të dhënave (Data Link Layer) dhe niveli fizik (Physical Layer) është implementimi me i shfaqur tek rrjetat lokale. Ne nivelet me te larta internet protokoli (TCP/IP) është bere standard. Rrjetat lokale (LAN) te vogla perbehen nga 1 ose me teper switch-er te lidhur ndërmjet veti, shpesh një është i lidhur ne ruter, ne modem (Ads Lose kaboll) për te pasur qasje ne Internet. Rrjetat lokale me te medha karakterizohen me linqet e reduktuara me switch-ët duke perdorur protokolin i cili na mbron dhe I anulon unazat, Spanning tree protocol, dhe aftesite për te menaxhuar komunikacione te ndryshme me ane te kualitet te servisit (Quality of Service QoS), dhe ta veçoj komunikacionin me WLAN-ët. Rrjetat lokale më të mëdha gjithashtu përmbajnë lloje të shumta të paisjeve si switch, murë mbrojtës (Firewall), drejtues (Ruter), balancues dhe sensor. Rrjetat locale mund të kenë lidhje me rrjetat lokale tjera me ndihmën e linjave dhe serviseve te amrra për një kohë të shkurtër ose duke hyrë në internet përmes teknologjisë VPN. Në varësi të asaj se çfarë lidhje janë perdorur për ti ndërtuar dhe siguruar rrjetat, dhe largësinë të cilën e përfshijnë, rrjetat lokale mund të klasifikohen si rrjeta të zonës Metropolitane (MAN) dhe rrjeta me siperfaqe të gjerë (WAN).
Me kabllo mund të lidhim pajisje të ndryshme si p.sh konektori i cili e bën shperndarjen e rrjetit.
Shiko edhe
Kablloja koaksiale
Kabllo e Kategorisë 6
Referime
Lidhje të jashtme
Informatikë
Internet
Teknologji |
7112 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Fam%C3%AB%20dhe%20Dashuri | Famë dhe Dashuri | Famë dhe Dashuri ishte një telenovelë nga Brazili në titullin origjinal Celebridade, i prodhuar nga Rede Globo e realizuar nga 13 tetori deri me 26 qershor , shkruar nga Gilberto Braga, Leonor Bassères, Sérgio Marques, Márcia Prates, Maria Helena Nascimento, Denise Bandeira, Ângela Chaves e Ricardo Linhares e drejtuar nga Denis Carvalho.
Kuriozitete për Telenovelën
E transmetuar nga nga 13 teori 2003 deri me 26 qershor 2004, me 221 episode.
Një sukses I madh në Brazil dhe me tej, Fame e Dashuri mori mesatarisht 46 pike, duke kaluar edhe telenovelën “Gra te dashuruara”.
Fraza te mëdha te Claudia Abreu dhe Fábio Assunção, që luajnë me mistrecet si Lauren dhe Renaton. E akuzuar sikur ajo falte karakteret e këqija, kjo telenovele ka shume faza dhe thënie për këto lloj personazhesh. Si Beatriz Ana Nogueira, që i dha Ana Paula një ton komedie. E njëjta për Darlenen, Debora Secco, e afte te bej gjithçka që te realizoj enderrene saj për tu bere e famshme. Për mua është një personazh I madh. Edhe me prezencën e Marcio Garcia, si Marcos, I cili bashkohet me Lauren.
Telenovela e luajtur edhe nga Bruno Gagliasso për here te pare, kur ai ishte 19 vjeç, me rolin e Injacios. Për moshe në tij është një rol I madh. Ai pati një sukses dhe me vone u ftua për shume telenovela te tjera, dhe vazhdon edhe sot.
Aktorët dhe Rolët
Audio: Bledi Laka - Saimiri Hajdari - Aldion Kola
Montazhi: Bledi Tola - Blenda Çikollari
Realizimi në Shqip: Sokol Bllaca - Top Channel 2005
Shiko edhe
Beti e Shëmtuar
Lidhje të jashtme
Telenovela braziliane |
7113 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Bollywood | Bollywood | Bollywood (sqt. Bollivudi) është qendra për studiot e fimit të Indisë, emërtuar sipas Bombay dhe Hollywood.
Aktorët dhe Filmat
Këtu shini aktorët dhe filmat më të njohur të Bollywood-it
Filma
Shiko edhe: Lista e filmave të Indisë
Aktorët
Shiko edhe: Lista e aktorëve të Indisë
Shiko edhe
Lista e aktorëve të Indisë
Lista e filmave të Indisë
Lidhje të jashtme
Portreta të Aktorëve, Forum, Filmkritika dhe TV-Info
Bollywood Forum
Indi |
7115 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Vitia | Vitia | Vitia (serbisht: Витина Vitina) është qytet rrëzë Malet e Karadakut, ëdhe ndodhet në pjesën më juglindore të Kosovës, në kufirin me Maqedoninë në lindje të Ferizajit dhe jug të komunës së Gjilanit.
Historia
Periudha osmane
Komuna ka disa vendbanime të banuara historikisht nga laramanët, kripto-katolikë.
Lufta e Kosovës dhe pasojat
Pas Luftës së Kosovës të vitit 1999, ajo ishte shtëpia e A Kompanisë, Regjimenti 2/505 i Këmbësorisë së Parashutës, Divizioni i 82-të Ajror, trupat e para të KFOR-it që filluan përpjekjet për stabilizim në komunë. Pas largimit të njësisë fillestare, Vitia ishte vendi i një skandali të mëpasshëm ndërkombëtar kur një Rreshter i Stafit. Frank J. Ronghi, nga A kompania, 3/504 Regjimenti i Këmbësorisë së Parashutës përdhunoi dhe vrau një vajzë vendase. Hetimi i mëvonshëm zbuloi mangësi serioze të trajnimit dhe udhëheqjes në Regjimentin 3/504 të Këmbësorisë me Parashutë, dhe katalizoi një ndryshim të jashtëzakonshëm në trajnimin e njësive të dislokuara për operacionet paqeruajtëse. Kisha e Shën Nënës së Zotit në Podgorcë është plaçkitur gjatë konfliktit.
Gjatë bombardimeve të NATO-s të Jugosllavisë, varrezat ortodokse në Viti dhe fshati Dobresh u goditën me raketa.
Në gusht të vitit 2003, mjetet shpërthyese të vendosura në Kllokot shkatërruan pesë shtëpi serbe, me disa të lënduar, duke përfshirë dy ushtarë amerikanë të KFOR-it.
Varrezat ortodokse serbe janë shkatërruar në Viti, mes qyteteve të tjera, dhe në vitin 2004 gjatë trazirave, murgeshat e manastirit të Binçës u sulmuan fizikisht nga shqiptarët etnikë.
Gjeografia
Komuna e Vitise shtrihet rrëzë Malet e Karadakut ne pjesen qendrore te fushegropes se Anamoraves se Eperme per mes se ciles kalon Lumi Morava e Binqes. Kjo komunë shtrihet rreth koordinantav gjeografike: 42° 19 V dhe 21° 21 L.
Vitia shtrihet në pjesën qendrore të fushëgropës së Moravës së Epërme , përmes saj kalon lumi Morava e Binçës .Është e vendosur në një rrafshirë shumë pjellore, e përshtatshme për kultivimin e të gjitha bimëve bujqësore. Pas okupimit të trevave shqiptare (Kosovës) nga pushtuesit osman, treva e Vitisë ishte pjesë e Nahisë së Moravës. Në regjistrimin osman të vitit 1455 ,Vitia si vendbanim kishte 104 bashkësi (shtëpi familjare) me 18.801 . Ishte drejtues Çaudar Ahmedi i Guliam Begut. Gjatë Luftës së Parë Ballkanike (1912), sikur pjesët tjera të Kosovës, edhe Vitia me rrethinë okupohet nga Serbia, ndërsa gjatë Luftës së Parë Botërore okupohet nga Bullgaria, mandej në mes dy luftrave botrore ishte nën okupimin e Jugosllavisë (1918-1941). Gjatë Luftës së Dytë Botërore ishte pjesë e zonës okupuese Bullgare , ndërsa në vjeshtë 1944 ripushtohet nga Jugosllavia komuniste. Vitia në vitin 1912 ishte shpallur komunë, ndërsa gjatë Mbretërisë Jugosllave ishte pjesë përbërse e Banonisë së Vardarit me qendër në Shkup. Në pikpamje administrative Vitia ishte komunë në vete si pjesë e Qarkut të Gjilanit. Në vitin 1952 nga qarku i Gjilanit formohen tri rrethe: Gjilani, Vitia, Dardana.. Ndërsa në vitin 1959, kur transformohen rrethet, Vitia shndërrohet Komunë në vete. Krahas ketyre ka edhe te dhena tjera te cilat do ti permendin ne vazhdim.
Ekonomia
Ekonomia e komunës është ekonomi e një pjese rurale ku dominon ekonomia agrare. Si do që të jetë punëdhënësi më i madh në komunë është firma Klokot Bottling Plant & Spa, me 230 vende pune (në të cilën punojnë 28-të serb të Kosovës). Krahasuar me komunat e tjera të Anamoraves, ka një zhvillim mesatar ekonomik duke iu falenderuar bujqesise, tregëtisë dhe diaspores.
Demografia
Sipas regjistrimit të fundit zyrtar të bërë në vitin 2011, komuna e Vitisë ka 46.987 banorë. Bazuar në vlerësimet e popullsisë nga Agjencia e Statistikave të Kosovës në vitin 2016, komuna ka 47,370 banorë.
Kultura
Edukimi
Para masave të dhunëshme serbe të viteve 1990-1999, komuna e Vitisë ka pasur 4 biblioteka publike me 34.528 libra. Libraria kryesore ka pasur 12.947 libra, ndërsa degët në Pozharan, Radivojcë dhe Sllatinë kanë pasur 21. 581 libra, por pas luftës së pastrimit etnik serb të gjitha bibliotekat në këtë komunë, si librat, ashtu edhe inventari dhe ndërtesat, kanë qenë dëmtuar. Për pasojë, bibliotekat janë dëmtuar dhe 15.159 libra janë shkatërruar, por ato i kanë shpëtuar shkatërrimit të plotë, që ka ndodhur në shumë komuna të tjera të Kosovës.Në dhjet vitet e fundit ne qytetin e vitis sipas perqindjes se banoreve fshati beguncë ka dal si fshati me i shkolluar.
Plus Televizion - Televizion Regjional (Fatos Hetemi) - drejtor gjeneral) në gjuhën shqipe
Elita Press - Revist - (Emrush Azemi - pronar) në gjuhën shqipe
Radio Iliria - Radio/TV - (Ilir Murtezi - drejtor gjeneral) në gjuhën shqipe
Radio Zëri i Pozheranit - Radio - (Shyqeri Halabaku - drejtor) në gjuhën shqipe
Radio Klokot - Radio - Nikola Stolić në gjuhën serbe
Llixhat
Burim i të dhënave
Historiku Feri Arifi, Tanushë
Dokumente të OSCE-së të gjetura në internet në vitin 2006, për profilet e komunave të Kosovës: mik/2005/02/1206_en.pdf
Dokumente të Rrjetës Elektronike të Organizatave Mjedisore Kosovare - Sharri.net 2006: vitia.pdf
Dokumente të Postës dhe Telekomit Kosovës të gjetura në internet 2006:KodePostare.pdf
Dokumente të Misionit të Bibliotekës së Kosovës të gjetura në internet në vitin 2006: Raporti i IFLA-s/FAIFE-së, prill 2000: Anex 3
Lidhje të jashtme
KK Viti
Association of Kosovo Municipalities - Asociacioni i Komunave të Kosovës
OSCE Profile of Viti .pdf
OSCE Profile of Viti .html
Rrjeta Elektronike e Organizatave Mjedisore Kosovare - Viti - sharri.net
Organizata Internacionale e emigrimit
IFLA - International Federation of Library Associations and Institutions - raport para dhe pas luftës - anglisht
Referime
Qytete në Kosovë |
7118 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Lista%20e%20anime | Lista e anime | Kjo është një listë e serialeve dhe filmave anime. Për tu theksuar është fakti se zakonisht një serial anime përshtatet nga një serial manga ose anasjellas.
Sipas shkronjave
Sipas viteve
Lista e viteve në anime
Shiko edhe
Anime
Manga
Lidhje të jashtme
Statistika rreth filmave anime në AnimeInfo
Opinione rreth titujve të filmave anime (Kujdes: Dyshohet vërtetësia dhe neutraliteti i këtij siti.)
Listat e anime |
7120 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Kushtetuta%20e%20Kosov%C3%ABs | Kushtetuta e Kosovës | Kushtetuta e Republikës së Kosovës (serbisht: Устав Републике Косово Ustav Republike Kosovo) u miratua më 9 prill 2008 dhe hyrin në fuqi me 15 Qershor 2008.
Më parë Kosova ishte qeverisur nga një Kornizë Kushtetuese e bazuar në Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB dhe e ratifikuar më 2001 që i mundësonte Institucioneve të Përkohshme të Vetëqeverisjes disa kompetenca të rezervuara ndaj Përfaqësuesit special të Sekretarit Gjeneral të Kombeve të Bashkuara.
Qeveria e Serbisë, që e konsideron Kosovën dhe Metohinë si pjesë e territorit të saj sovran dhe refuzon pavarësinë e saj, nuk e pranon këtë kushtetutë. Këto moskuptime dhe vënie në pyetje të sovranitetit filluan në fund të shekulli të 20të me ndarjen e Jugosllavisë, në të cilën Serbia bënte pjesë.
Si një ligj themelor në Kushtetutën e Kosovës për të drejtën e arsimimit flet edhe vet neni 47(E Drejta për Arsimin):
1.Secili person gëzon të drejtën e shkollimit themelor pa pagesë.
Shkollimi i detyrueshëm rregullohet me ligj dhe financohet nga fondet publike.
2.Institucionet publike sigurojnë për secilin person mundësi të barabarta për t'u arsimuar,sipas aftësive dhe nevojave të veçanta të tij/saj
Historiku
Në Kosovë për herë të parë u kalua Ligja Kushtetuese më 1968. Vite më vonë, më 1974, u miratua Kushtetuta e Krahinës Socialiste Autonome e Kosovës. Më 1990, u nxor Kushtetuta e Kaçanikut e Republikës së Kosovës (1990–2000), e cila nuk arriti të zbatohet në tërësi për shkak të okupimit serb. Pas Luftës Çlirimtare u adoptua Korniza Kushtetuese, ligj i përkohshëm për vetëqeverisje, kurse më 2008, pas Shpalljes së Pavarësisë së Kosovës, hyri në fuqi Kushtetuta moderne e Republikës së Kosovës.
Kushtetuta e 2008-ës
Një draft i Kushtetutës së re ishte përgatitur dhe publikuar në prill të 2008ës. Pjesa më e madhe e kësaj kushtetute rrjedh nga Plani Ahtisari, duke i dhënë kështu të drejta specifike grupeve minoritare dhe një ambient më të sigurtë për të gjithë qytetarët e Kosovës.
Kushtetuta e Kosovës u ratifikua më 9 prill 2008 dhe hyri në fuqi më 15 qershor 2008.
Misioni i Kombeve të Bashkuara në Kosovë nuk do të largohet nga Kosova në një të ardhme të afërt, sepse Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara nuk e ka terminuar misionin e tij. Meqënëse kushtetuta e re nuk do të përforcohet në Enklavat Serbe të Kosovës, hyrja në fuqi e saj në pjesët e dominuara me shqipëtarë dërgon tek një de-facto ndarje e Kosovës.
Preambula thotë:
Ne, Populli i Kosovës,
Të vendosur për të ndërtuar një ardhmëri të Kosovës si një vend i lirë, demokratik dhe paqedashës, i cili do të jetë atdhe i të gjithë qytetarëve të vet; Të përkushtuar për krijimin e një shteti të qytetarëve të barabartë, i cili do të garantojë të drejtat e secilit qytetar, liritë qytetare dhe barazinë e të gjithë qytetarëve para ligjit; Të zotuar që Kosova të jetë shtet i mirëqenies ekonomike dhe i prosperitetit social; Të sigurt që shteti i Kosovës do të kontribuojë në stabilitetin e rajonit dhe të mbarë Evropës, duke krijuar marrëdhënie të fqinjësisë dhe të bashkëpunimit të mirë me të gjitha shtetet fqinje; Të bindur që shteti i Kosovës do të jetë anëtar i denjë i familjes së shteteve paqedashëse në Botë. Me synimin që shteti i Kosovës të përfshihet në proceset integruese Euro-Atlantike; Në mënyrë solemne, miratojmë Kushtetutën e Republikës së Kosovës.
Kushtetuta gjithashtu thotë se "Republika e Kosovës nuk do të ketë pretendime territoriale, dhe nuk do të synoj bashkim me asnjë vend ose pjesë të një vendi.", ky është një mesazh i qartë ndaj pretendimeve irredentiste (bashkim me Shqipërinë, ose aneksimin e zonave shqiptare brenda territorit të Serbisë). Kushtetuta e definon Kosovën si një shtet me pikëpamje neutrale ndaj fesë (neni 8). Ajo ka 14 kapituj dhe 162 nene.
Shih edhe
Kushtetuta e Kaçanikut
Ligji Kushtetues i Kosovës
Gjykata Kushtetuese e Kosovës
Lidhje të jashtme
Amza : kushtetutakosoves.info
Kushtetuta : Kushtetuta e Kosovës
Kushtetutat e Kosovës
Kushtetetuta e Krahinës Autonome Socialiste të Kosovës 1974
Deklarata Kushtetuese 2 Korrik 1990
Burime të dhënash
Politika në Kosovë
Pavarësia e Kosovës
Historia e Kosovës
Kushtetuta sipas shteteve |
7122 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Full%20Metal%20Jacket | Full Metal Jacket | Shteti : ShBA
Viti i prodhimit: 1987
Gjinia: Dramatik, Luftë
Kohëzgjatja: 116'
Regjia: Stanley Kubrick
Interpretojnë : Matthew Modine, Adam Baldwin, Vincent D'Onofrio, R. Lee Ermey, Dorian Harewood, Arliss Howard, Kevyn major Howard, Ed O'Ross, John Terry, Kieron Jecchinis, Bruce Boa, Kirk Taylor
Prodhuar nga : Stanley Kubrick
Shpërndar nga : Warner Bros.
Filma 1987
Filma amerikanë |
7124 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Ben%20Hur%20%28film%201959%29 | Ben Hur (film 1959) | Ben Hur është një film artistik epik amerikan nga William Wyler i vitit . Ai bazohet në romanin me emrin e njëjtë të Lew Wallace.
Përmbajtja
Lidhje të jashtme
Filma
Filma 1959
Filma amerikanë |
7125 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Ben%20Hur | Ben Hur | Ben Hur është titulli i disa filmave dhe një romanit:
Ben Hur (1925)
Ben Hur (1959)
Ben Hur (2003)
Ben Hur (roman) |
7128 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Lista%20e%20qyteteve%20t%C3%AB%20Afrik%C3%ABs%20Qendrore | Lista e qyteteve të Afrikës Qendrore | Republika e Afrikës Qendrore ndahet në 14 provinca 2 prefektuara dhe në një krye-rreth (kryeqytete janë të shenuara në kllapa):
Bamingui-Bangoran (Ndélé)
Basse-Kotto (Mobaye)
Haute-Kotto (Bria)
Haut-Mbomou (Obo)
Kémo (Sibut)
Lobaye (Mbaïki)
Mambéré-Kadéï (Berbérati)
Mbomou (Bangassou)
Nana-Mambéré (Bouar)
Ombella-M'Poko (Bimbo)
Ouaka (Bambari)
Ouham (Bossangoa)
Ouham-Pendé (Bozoum)
Vakaga (Birao)
Prefekturat ekonomike:
Nana-Grébizi (Kaga Bandoro)
Sangha-Mbaéré (Nola)
Kryeqyteti si komunë (krye-rreth), Bangui.
]
Afrikë Qendrore
simple:Central African Republic#Cities |
7129 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Bamingui-Bangoran | Bamingui-Bangoran | Një ndër 14 provincat e Republikës Afrika Qendrore me kryeqytetin Ndélé.
Afrikë Qendrore |
7130 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Basse-Kotto | Basse-Kotto | Një ndër 14 provincat e Republikës Afrika Qendrore me kryeqytetin Mobaye.
Afrikë Qendrore |
7131 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Haute-Kotto | Haute-Kotto | Një ndër 14 provincat e Republikës Afrika Qendrore me kryeqytetin Bria.
Afrikë Qendrore |
7132 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Haut-Mbomou | Haut-Mbomou | Një ndër 14 provincat e Republikës Afrika Qendrore me kryeqytetin Obo.
Afrikë Qendrore |
7133 | https://sq.wikipedia.org/wiki/K%C3%A9mo | Kémo | Një ndër 14 provincat e Republikës Afrika Qendrore me kryeqytetin Sibut.
Afrikë Qendrore |
7134 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Lobaye | Lobaye | Një ndër 14 provincat e Republikës Afrika Qendrore me kryeqytetin Mbaïki.
Afrikë Qendrore |
7135 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Mamb%C3%A9r%C3%A9-Kad%C3%A9%C3%AF | Mambéré-Kadéï | Një ndër 14 provincat e Republikës Afrika Qendrore me kryeqytetin Berbérati.
Afrikë Qendrore |
7136 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Mbomou | Mbomou | Një ndër 14 provincat e Republikës Afrika Qendrore me kryeqytetin Bangassou.
Afrikë Qendrore |
7137 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Nana-Mamb%C3%A9r%C3%A9 | Nana-Mambéré | Një ndër 14 provincat e Republikës Afrika Qendrore me kryeqytetin Bouar.
Afrikë Qendrore |
7138 | https://sq.wikipedia.org/wiki/Ombella-M%27Poko | Ombella-M'Poko | Një ndër 14 provincat e Republikës Afrika Qendrore me kryeqytetin Bimbo.
Afrikë Qendrore |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.