Go sa kgathalesege dikgwetlho di le dintsi tse ba lebaneng le tsona, bangwe jaaka Lazarious Ramolotja ba fentse dikgonego mme ba kgonne go tlhoma dikhampani tsa bona.
Ramolotja ke mongwe wa batho ba ba fetang dimilione tse pedi ba ba sa utlweng mo ditsebeng mo nageng.
A re batho ba ba sa utlweng mo ditsebeng ba kgaratlha letsatsi le letsatsi go nna le seabe ka botlalo mo go tsa ikonomi.
Rre wa dingwaga di le 43 wa bana ba le bararo o na le kgwebo e e lomaganyang.
O re bolelela kgang ya gagwe, ka thuso ya moranodi wa porofeshenale, Sebone Kgethe.
Leina la me ke Lazarious Ramolotja.
Ke nna mo motseng o o bidiwang Seweding kwa Mahikeng.
Ke rre wa bana ba le bararo.
Ke simolotse go kopanya dingwaga di le dintsi tse di fetileng.
Jaanong ke na le khampani ya me.
Ka bokgoni jwa gagwe go feta bogole jwa gagwe, Ramolotja o bone tsela ya go buisana le bareki ba gagwe.
A re ga go na sekgoreletsi sa puisano.
Batho ba ba sa utlweng mo ditsebeng go dikologa mono ga ba a itumelela.
Ka jalo, ke akanya gore ke tshwanetse go nna le kgwebo ya me.
Ga go kgathalesege.
Fa go na le sekgoreletsi sa puisano, go na le pene le pampiri.
Ga go reye gore ke tlhoka moranodi ka dinako tsotlhe.
Batho ba a itse gore ke susu mme ba kgona go bona gore ke susu, gape ba kgona go bona gore ke motho yo o nang le bokgoni.
Ke batla go bona bosusu ba na le dikgwebo tsa bona, a re.
Go ya ka Mokgatlho wa Lefatshe Lotlhe wa Boitekanelo, palo e e fetang peresente ya baagi ba lefatshe e na le bothata jwa go latlhegelwa ke ditsebe.
Go bona thuto le ditshono tsa ditiro e sa ntse e le dikgwetlho tsa konokono mo setšhabeng sa bosusu.
Covid-19 e itshupile e le sekgoreletsi se segolo sa batho ba ba sa utlweng mo ditsebeng.
Go tlhalosa molaetsa wa corona o fetogile ntwa e e matlho mahibidu.
Ramolotja a re o santse a sa tlhaloganye go le gontsi ka baerase.
Covid-19. Ke ne ka utlwa botlhoko jwa yone.
Jaaka motho yo o sa utlweng mo ditsebeng, ga ke itse go le gontsi ka ga coronavirus.
Batho ba ba utlwang ba kgona go utlwa ka bobone mme mo bathong ba ba sa utlweng mo ditsebeng, ke kgwetlho.
Re a boga, a re.
Batsadi ba ga Sebone Kgethe ke bosusu.
Gape ke moranodi wa puo ya diatla wa porofeshenale.
O dumela gore batho ba ba sa utlweng mo ditsebeng ba lebana le dikgoreletsi tsa loago le tsa ikonomi letsatsi le letsatsi.
Batho ba ba sa utlweng mo ditsebeng ba rotloetsa puso go akofisa thulaganyo ya go dira puo ya diatla puo ya semmuso.
Melaetsa ya go akgola e santse e tsweletse go tshololelwa mo lenaneong la streaming mo Aforikaborwa, Morutisi wa me wa Octopus, yo o gapileng sekgele sa Oscar sa Best Documentary Feature kwa moletlong wa bo 93 wa Sekgele sa Academy kwa Los Angeles.
Bomankge ba tsa intaseteri ba akgoletse setlhopha go fenya sekgele se se kwa godimo thata mo difiliming tsa boditšhabatšhaba.
Filimi e tsentse dikgele di le dintsintsi tsa difilimi tsa boditšhabatšhaba, mme e gapile dipelo le megopolo mo lefatsheng lotlhe.
Mogatisi wa filimi e e gapileng sekgele, Anant Singh, o tlhalosa lebaka la go bo sekgele seno se le molemo mo intasetiring.
Di kgatlha thata mo madirelong ka gonne o na le filimi e nnye e e gaisanang mo seraleng se se di gaisang tsotlhe le se se di gaisang tsotlhe sa dibaesekopo tsa lefatshe le e e fenyang mo karolong e e di gaisang tsotlhe ya Oscar
O a itse gore badiri ba difilimi ba dira difilimi tse dinnye mo difounong tsa bona mme seno se ba naya tlhotlheletso e kgolo go tswelela le go kgatlhegela go bolelela ditiragalo.
Craig e nnile mmoledi yo o kgatlhegang wa difilimi le motho yo o molemo jaana yo o dirang tiro e kgolo mme re lesego thata go bo re berekile le ene dingwaga di le 8 kgotsa di le 10 tse di fetileng.
Setlankana ke tirisanommogo e e tlhotlhelediwang ke porojeke ya Lewatle ya Diphetogo, NGO e e tsosang tlhokomelo ya bontle le botlhokwa jwa tikologo ya sekgwa sa kelp sa Aforikaborwa.
Setlhopha se motlotlo ka go amogelwa ga lefatshe lotlhe.
Ke lefelo le le molemolemo la tiro e e dirwang mo porojekeng ya go fetola lewatle e re tlhomileng mogopolo wa rona mo dikgweng tse dikgolo tsa lewatle mo Aforikaborwa.
Boikaelelo jwa rona ke go tswelela re bolela dikgang ka tikologo e ntle eno ka jalo e ka tlhotlheletsa le go dira gore batho ba bangwe ba gakgamale go batla go sireletsa tlhago, go batla go amanngwa le tlhago go batla go inaakanya le tlhago, ke se re solofelang gore batho ba se gakologelwe gore o naga, gore o tlhago, gore polanete e ntle eno ke legae la gago, ke se tota re neng re leka go se bolela mo filiming gore mafelo a naga le diphologolo tsa naga di botlhokwa go le kana kang le gore rotlhe re ba mo, go bua jalo, Swati Thiyagarajan go tswa kwa porojekeng ya Diphetogo tsa lewatle.
Mo puisanong ya bogologolo le SABC News, mogaka wa filimi Foster o rile Octopus e mo rutile gore tlhago le batho ba logilwe ka letsela le tlhale e le nngwe.
Mme gore mongwe le mongwe o tlhoka yo mongwe gore a tle a kgone go tshela mo polaneteng ya Lefatshe.
Moporesidente Cyril Ramaphosa a re filimi e buletse matlhabaphefo a bontle jwa tlhago le mefutafuta ya mawatle a Aforikaborwa le tikologo ya lewatle.
Re akgolelwa gape setlhopha sa motshameko wa MyOctopusDramatshameko wa go gapa Dikgatiso Tse di Molemolemo kwa dikarolong tsa Oscars.
Tonakgolo ya Kapa Bophirima Alan Winde le ene o akgola setlhopha.
Modiragatsi wa difilimi mo Aforikaborwa, Anant Singh, o galaleditse filimi e e gapileng sekgele sa Oscar, Morutisi wa me wa Octopus, jaaka motho yo o ratang go sirelediwa ke modiragatsi wa difilimi, Craig Foster.
Filimi ya ga Foster e ne ya gapa Best Documentary kwa moletlong wa 93 wa Sekgele sa Academy kwa Los Angeles.
Modulasetulo wa kwa tshimologong wa 2011 o kwadile maitemogelo a gagwe ka octopus e a e bolokileng mo ngwageng o le mongwe.
Bobedi jono kgabagare bo dira kgolagano, bo letla Foster go bona lefatshe le le kwa tlase ga metsi la phologolo ka matlho a gagwe.
Singh a re phenyo ya ga Foster e tlhotlheleditse kokomana e ntšha ya badiri ba difilimi.
Badiri ba difilimi ba dira difilimi go tswa mo difiliming tsa bone mme seno se ba tlhotlheletsa thata gore ba tswelele le go kgatlhegela go bolela ditlhamane.
Craig e nnile mmoledi yo o matlhagatlhaga wa difilimi le motho yo o molemo yo o dirang tiro e kgolo.
Re ne re le lesego thata go bereka le ene mo filiming mo e ka nnang dingwaga di le 8 kgotsa di le 10 tse di fetileng, o oketsa ka gore.
Tonakgolo ya Kapa Bophirima, Alan Winde, o akgola bafenyi ba setlankana sa UNESCO mo Aforikaborwa ka ntlha ya go tsaya sekgele.
Winde a re naga e motlotlo ka katlego.
Ruri ke tla rata go bua mo boemong jwa puso ya rona kwa Kapa Bophirima, ke bua le mongwe le mongwe yo o nang le seabe mo go direng filimi, Morutabana wa me wa Octopus, re akgola.
O dira gore re nne motlotlo.
E ne e le tiro e e gakgamatsang ya go gapa sekgele sa Oscar.
Craig Foster a re o tlotliwa thata go amogela sekgele seno.
Modiragatsi wa difilimi e bong Craig Foster o dirisitse ngwaga o o dirisitsweng ke modiragatsi wa difilimi e bong Craig Foster go simolola botsalano le di - octopus tsa naga, tse di tlwaelegileng mo sekgweng sa di - kelp sa mo Aforikaborwa kwa False Bay gaufi le Cape Town.
Badiri ba difilimi e bong James Reed le pippa Ehrlich ba amogetse tlotla.
Ke a itse gore go na le Maaforikaborwa a le mantsi a a tsogileng mo gare ga bosigo go lebelela moletlo ono mme ka ditsela di le dintsi, seno ke kgang e nnye ya botho e e neng ya tshamekiwa mo sekgweng sa lewatle kwa bofelong jwa Aforika.
Mme mo lobopong lotlhe, ke solofela gore e re neetse lesedinyana la mefuta e e farologaneng ya dikamano magareng ga batho le lefatshe la tlholego.
Reed o biditse phenyo jaaka tlotla mme o leboga Sekolo le lelapa ka tshegetso ya bona.
Gape o umakile ka mo go kgethegileng ka setlhogo sa filimi, Craig Foster wa mo Aforikaborwa, yo o dirileng kgolagano ya kafa tlase ga metsi le Octopus.
Boroutšhara jono bo setse bo tsere dikgele di le mmalwa ka 2020 go akaretsa le diphenyo di le pedi kwa Dikgele tsa Ditlhopho tsa Bosenyi tsa Bosenyi tsa Bosenyi mo Dikgwebong Tsa Saense le Tsa Bosenyi mo Dikgwebong Tsa Bosenyi.
Gape e ne ya tsaya Grand Teton award kwa sekgele sa Jackson Wild Media, kwa e amogetseng ditlhopho di le robedi.
E gape e gapile Sekgele sa Difilimi sa Dikarolo tse di Molemolemo kwa moletlong wa difilimi wa EarthX.
Mo bidiong e e fa tlase, Morutisi wa me wa Octopus o tlhophetswe sekgele sa Oscar:
Dinaledi tsa Hollywood di simolotse go goroga kwa moletlong wa Sekgele sa Academy ka Sontaga ka se e ka nnang bosigo jo bo tletseng ka ditiragalo tse di gakgamatsang, e seng fela go dikologa bafenyi mme tiragalo ka boyone.
Modumo wa metal wa lekgetlho la ntlha e bong Paul Raci e ne e le mongwe wa ba ntlha go tsamaya khapete e khibidu ka fa ntle ga Mission Revival-style Union Station kwa Los Angeles, e e dirisiwang la ntlha ka ntlha ya leroborobo la corona.
Raci, yo o tshamekang mogakolodi wa moropa yo o sa utlweng mo ditsebeng, o dirisitse puo ya diatla ka Sontaga jaaka a ne a bua le babegadikgang mme a bolela gore o solofela gore baesekopo e ne e gogetse tlhokomelo ya batho ba ba sa utlweng mo ditsebeng.
Motshameki wa ga Ma Rainey wa Black Bottom e bong Colman Domingo o ne a tshameka diaparo tse di pinki, fa mokwadi wa dipina e bong Diane Warren a ne a tlhopha setshamekisi se sesweu se se nang le setshwantsho se se tsabakelang.
Ke fano kwa Oscars, Warren a re.
Dikgaisano tsa Oscars tsa maemo a a kwa godimo mme ba ne ba santse ba le kwa dikgaisanong tsa Oscars.
Go katogela kgakala le go thibelwa ga mesepele go dirile gore go akanngwe sesha ka moletlo o, o o tlaa tlang ke batho ba le makgolo a le mmalwa, go akaretsa le Brad Pitt le Harrison Ford, mme o tshwaretswe kwa ntle le kwa ntlong kwa Setheong sa Art Deco Union kwa Los Angeles.
Ba bangwe ba ba tlhophilweng ba tlaa tsenela ka sathalaete go tswa kwa mafelong a boditšhabatšhaba.
Morago ga diteko tse di gagametseng le dithulaganyo tsa go itlhaola, bontsi jwa batho ba ba tumileng ba ne ba sa apara ditshwantsho tsa sefatlhego mo khapeteng ya ntlha e kgolo e khibidu e e tshelang morago ga dikgwedi di le dintsi tsa ditshupo tsa sekgele ka Zoom.
Re batla fela sengwe le sengwe, go tswa ka kgoro, go ikitsise jaaka yo o farologaneng, Steven Soderbergh, mongwe wa barulaganyi ba le bararo, o buile kwa pele ga Sontaga.
Kgatelelo ya Hollywood ya go batla go nna le mefuta e e farologaneng mo dingwageng tse tlhano tse di fetileng e ka nna ya gogela kwa dikgelesweng tsotlhe tse nnè tsa tiragatso, gammogo le sekgele se se di gaisang tsotlhe, go ya kwa bathong ba mmala ka lekgetlho la ntlha mo hisetoring ya dingwaga di le 93 tsa tlotlo e e kwa godimo mo kgwebong ya dibaesekopo.
Fa Zhao, 39 a gapa mookamedi yo o gaisang, o tlaa nna mosadi wa bobedi le mosadi wa ntlha wa Mo - Asia go tlhoma Sekgele sa Academy mo tshimong.
Tsheko ya kwa Chicago 7 e e kgatlhanong le diporotesetanta tsa Ntwa ya Vietnam, e tsewa e le kgwetlho e e maatla go di gaisa tsotlhe mo Nomadland go bona setshwantsho se sentle, bomankge ba dikgele ba re.
E tshwanetse ya bo e le baesekopo e e tlwaelegileng thata ya Oscar.
Go na le ditiragalo di le dintsi tsa mebalabala le botlhokwa jwa hisetori, go bua Alison Willmore, motshwayadiphoso wa difilimi kwa makasineng wa New York.
Ditshwantsho tse dingwe tse di gaisang tsotlhe ke terama ya Hollywood ya Mank, e e neng e eteletse pele ka ditlhopho di le 10; Kgang ya pusoloso e e solofetsang mosadi yo mmotlana, kgang ya lelapa la batswakwa ba kwa Korea, Minari, kgang ya ditshwanelo tsa setšhaba, Judase le Black Messiah, kgang ya dementia, The Father and Sound of Metal ka ga moletsi yo o sa utlweng.
Bafenyi ba tlhophiwa mo balloteng ya sephiri ke maloko a le 9 000 a Academy of Motion Picture Arts and Sciences.
Lobelo lwa motshameki wa moeteledipele lo bulegile, le Frances McDormand (Nomadland), Carey Mulligan (Promising Young Woman), Viola Davis ( Ma Raineys Black Bottom), Vanessa Kirby (Pieces of a Woman) le Andre Day (the United States vs. Billie holiday) ba gaisana ka sekgele.
Kgaisano e e di gaisang tsotlhe ya bommampodi e a kgatlha.
Re nnile le mofenyi yo o farologaneng mo thulaganyong nngwe le nngwe ya dikgele tsa thelebishene, go bua Pete Hammond, mokwaladikgang kwa Deadline Hollywood.
Moswi wa mmampodi wa Black Panther Chadwick Boseman, 43 go lebega a le mo moleng wa Oscar ya gagwe ya ntlha, mo karolong ya gagwe ya bofelo ya filimi kwa Ma Raineys Black Bottom.
Le fa go ntse jalo, Anthony Hopkins wa kwa Boritane, yo o tshamekang monna yo o lwantshanang le bothata jwa go latlhegelwa ke tlhaloganyo mo go Rre, o ka nna a duelwa, fa Riz Ahmeds yo o sa utlweng mo ditsebeng e le mmampodi wa mmino wa mmino mo lentsweng la metal, a tsewa e le mofenyi yo o gaisang wa mmino wa metal.
Ka lekgetlho la ntlha fa e sa le leroborobo le tlhasela, ga se filimi e le nngwe, mme difilimi tse pedi di tlhagisitse thekiso e e itsegeng ya ditekethe kwa ofising ya mabokoso.
Ke bosupi jo bo phepafetseng go gaisa jwa gore batho ba lebega ba iketleeleditse go boela kwa dibaesekopong morago ga mo e ka nnang ngwaga ba ntse ba le kwa gae go ya go tshameka thelebishene.
Mortal Kombat, motshameko o o tlhotlheleditsweng wa dibidio o o tumileng, o eteletse pele ditšhate tsa diofisi tsa mabole tsa US, go tsaya didolara di le dimilione di le 2,2 go tswa kwa mafelong a le 3 073 kwa Amerika Bokone.
Filimi ya The Warner Bros e setse e le teng go lebelelwa kwa gae, mo tirelong ya go gasiwa ga HBO Max, ka kgwedi le lenaneo le setadiamo se le dirisang mo diselaeteng tsa sone tsotlhe tsa 2021.
Le mororo R-rated Mortal Kombat e ne e le mo maemong a ntlha, e ne e na le kgaisano e ntsi go feta e e neng e lebeletse go tsena mo mafelobekeng.
Mo motsotswaneng o o seng kgakala, Mmolai wa Badimona
Mugen Train e amogetse didolara di le dimilione di le 0.9 go tswa mo mafelong a le 598.
Dikgetsi tsa COVID-19 tsa Aforikaborwa magareng ga lekhubu la boraro di robetse matshwao a le 13 000.
Lephata la Boitekanelo la re dikgetse di le 13 246 di begilwe ka ponyo ya leitlho, se se tshwantshetsang selekanyo sa diperesente di le 21,7 tsa boikutlo jo bo siameng.
Go ya ka Setheo sa Bosetšhaba sa Malwetse a a Tshelanwang, seno ke palo e e kwa godimo thata ya malwetse a a tshelanwang letsatsi le letsatsi le dipalo tse di siameng go tloga ka Ferikgong.
Molwelatumelo wa tsa boitekanelo Dr Kgosi Letlape o tsibogela go oketsega ga dipalo tsa COVID-19: Gone jaanong naga e na le batho ba le 1 774 312 ba ba nang le baerase ya corona fa e sa le leroborobo le tlhagoga ka March 2020.
Dintsho tse disha di le lekgolo le 36 di begilwe ka ponyo ya leitlho, di tsaya palogotlhe ya dintsho tsa setšhaba go fitlha go 58 223.
NICD e rotloetsa Maaforikaborwa go nna ba ntshitse matlho dinameng le go latela dikgato tsa thibelo ka tlhoafalo ka mo go ka kgonegang ka teng go thusa go thibela go anama.
Gape go etela basha ba Maaforikaborwa go thusa batsofe go kwadisiwa ga meento.
Go fitlha jaanong, ba le 1 965 812 Maaforikaborwa ba amogetse ditlhobolo tsa bone tsa Covid-19.
Nigeria e solofetse go romelwa ga bobedi ga meento ya COVID-19 e e ka nnang dimilione di le nne mo masimologong a August, le dithulaganyo tsa go tswelela ka go aba meento ya ntlha, e e emisitsweng go boloka meento ya bobedi.
Setšhaba sa Aforika se se nang le baagi ba bantsi go fitlha jaanong se neetse batho ba le dimilione di le pedi fela ba le dimilione di le 200 lekgetlho la ntlha.
Nigeria e ntse e lekanya meento e le dimilione di le 3,92 e e amogetsweng ka thulaganyo ya COVAX ya lefatshe lotlhe ya go aba meento ka kgwedi ya Mopitlwe, ka dipelaelo tsa ditlamelwana tsa yone tsa mo isagweng ka thibelo ya go romelwa ga dinaga go tswa kwa India.
Jaanong Nigeria e lebeletse go romelwa ga bobedi ga meento e le dimilione di le 3,92 ya moento wa AstraZeneca Covid-19 kwa bokhutlong jwa kgwedi ya Phukwi kgotsa mo masimologong a kgwedi ya August.
Mafelo a meento a tlaa bulelwa bagolo ba ba fetang dingwaga di le 18 ba ba batlang meento ya ntlha, o rile.
Re tletse ka dikopo tsa baagi ba kwa Nigeria tsa gore re entwe, go buile puo e e ntshitsweng mo metsweding ya tshedimosetso kwa restorant.
Ga a ka a tlhalosa ka tlhamalalo gore melemo e mesha e tla tswa kae mme o ne a tlhalosa maitlamo a baeteledipele ba G7 mo bekeng e e fetileng a go isa bobotlana melemo e le dimilione di le sekete ya mogare wa corona kwa lefatsheng mo ngwageng o o tlang.
Go okaoka go go bakwang ke tshedimosetso e e seng boammaaruri le gone ke bothata.
Mokgatlho wa Temokerasi wa Booki mo Aforikaborwa ( Denosa) o bolela gore o utlwisiwa botlhoko ke puo ya ga Moporesidente Cyril Ramaphosa kwa setšhabeng ka Labobedi mabapi le tsela e puso e tsibogelang go oketsega ga megare ya coronavirus mo nageng.
Denosa a re e solofetse gore Moporesidente o tlaa itsise melawana e e gagametseng go thibela go anama ga baerase.
Motsamaisimogolo wa ga Denosa, Cassim Lekhoathi, a re baoki ba fekeediwa ke tiro kwa dikokelong ka ntlha ya palo e e oketsegileng ya balwetse ba Covid-19, le gore baoki ba ba oketsegileng ba bolawa ke baerase.
Balwetse ba a oketsega mme palo ya badiri e a fokotsega ka gonne ga go na sepe se se emisediwang fa re ntse re fitlha, jaaka mo mafelobekeng a, ke tlile go fitlha baoki ba rona ba bararo, ga ba kitla ba emisediwa.
Mme ga ke bue fela ka ba ke tlileng go ba fitlha mo mafelobekeng a, ke bua ka ba ba setseng ba tshwaeditswe ba ba kwa thoko, le ba sekae ba ba tshwanetseng go sala kwa diphaposing, ba tshwanetse go tswelela ka morwalo.
Bontsi jwa badiri ba tsa boitekanelo ba amogetse moento wa Johnson le Johnson.
Aforikaborwa e ya kwa boemong jwa go nna podimatseba fa e lotleletswe : 3
Palogotlhe ya badiri ba tsa boitekanelo ba le 339 ba sule ka ntlha ya bolwetse jwa Covid-19 mo Aforikaborwa magareng a Mopitlwe le Mopitlwe mo ngwageng o o fetileng, ka bontsi jwa dintsho tse di diragetseng kwa Kapa Botlhaba, KwaZulu-Natal le Gauteng
Moporesidente Cyril Ramaphosa a re go sa kgathalesege dipoelomorago tsa moento wa Covid-19 mo nageng, lobelo lo ntse lo oketsega ka batho ba ba ka nnang 85 000 ba ba entwang letsatsi le letsatsi.
Gape puso e amogetse bosupi go tswa go Johnson le Johnson jwa gore meento e le dimilione di le pedi e e tshwanetseng go senngwa kwa madirelong a Aspens kwa Gqeberhawill e emisediwa ka kgwedi.
Ramaphosa a re dipalopalo tse di nayang tsholofelo ke gore badiri ba tsa boitekanelo ba le 64 ba tshwaeditswe mo malatsing a le supa a a fetileng fa ba bapisiwa le ba le 640 ka nako e e tshwanang le ya lekhubu la bobedi.
Aforikaborwa e ya kwa boemong jwa tlhagiso ya go lotlelela: Go sa ntse go le jalo, moeteledipele wa DA John Steenhuisen o tshwaya phoso kgato ya thulaganyo ya naga ya go enta, a re dithulaganyo tsa puso tsa go itlhokomolosa karolo e kgolo ya setšhaba ga di ise di phepafale.
Moporesidente o rile fa lenaneo la go enta le ntse le oketsega, Aforikaborwa e ne e le kgakala le go fitlhelela mokento wa baagi.
Steenhuisen o tsositse dipotso mabapi le lobelo lwa puso mo go netefatseng meento.
Ke akanya gore puso e na le karabo e ntsi.
Moporesidente o molemo thata go ntsha dipalo tse dikgolo mme ga a ke a tlhalosa gore re tlile go fitlha jang koo.
Go phepafetse gore go na le bothata ka ga dipatlisiso tsa puso tsa moento o o tlogetseng Baaforikaborwa ba le bantsi mo kotsing e kgolo ya go tsenwa ke baerase.
Go ne go se kitla go nna jalo fa re ne re na le thulaganyo e e atlegileng ya go enta.
Batho ba bangwe ba tlaa duelela go retelelwa ga dipuso ka matshelo a bona.
Motsamaisimogolo wa Lephata la Boitekanelo, Dr Sandile Buthelezi, a re lefapha la boitekanelo le baakanyeditswe sentle go amogelwa kwa bookelong mo lekhubung la boraro la mogare wa corona.
Moporesidente Cyril Ramaphosa o ne a dira kitsiso mo bosigong jwa Labobedi ya gore naga eo e ne e setse e le mo seemong sa go lotlelelwa.
O tsositse matshwenyego mo diporofenseng di le mmalwa tse di begang go oketsega go go tlhomameng ga malwetse a Covid-19.
Buthelezi a re ba tsa boitekanelo ba ithutile go tswa mo lekhubung la ntlha le la bobedi la coronavirus ka ditsela tsa go alafa balwetse:
Ke akanya gore re ithutile go le gontsi mo makhubung a ntlha le a bobedi.
Diporofense dingwe di na le mathata a a tshwanang le Gauteng.
Aforikaborwa e begile batho ba le 8 436News ba ba nang le bolwetse jwa Covid-19, ba tsaya palogotlhe ya ba ba tshwaeditsweng go nna 1 761 066.
Dintsho di le makgolo a mabedi le robedi tse di amanang le Covid-19 le tsone di begilwe mo modikologong wa bofelo wa diura di le 24, se se dirileng gore palo ya batho ba ba swang mo setšhabeng e fitlhe go 58 087.
Moporesidente o ne a buisana le setšhaba ka Labobedi maitseboa morago ga kopano le baemedi ba ba farologaneng, go akaretsa le National Coronavirus Command Council.
Lephata la Meepo le Maatla ( DMRE) le rometse setlhopha sa badiri kwa kgaolong ya KwaHlathi gaufi le Ladysmith kwa KwaZulu-Natal go tla go tlhatlhoba sentle lefelo le go dumelwang gore maje a teng ke diteemane.
Setlhopha sa tiro se akaretsa bomankge ba thutafatshe le diminerale.
Dikgang tsa go ribololwa ga diteemane mo nageng ka Labotlhano mme batho ba santse ba ologela kwa lefelong leo go ya go epa maje.
Setlhopha sa DMRE se solofetswe go nna mo setsheng go tloga ka Labobedi mme seo se tla akaretsa le Department Enforcement le Compliance unit go tsamaisa tlhatlhobo ya setsha.
Setlhopha seno gape se akaretsa bomankge ba Khansele ya Thekenoloji ya Mineral ( Mintek) le Khansele ya Geoscience ba ba ka ntshang maikutlo mabapi le mefuta e e farologaneng ya diminerale ya matlapa, mme ba ka ntsha tshekatsheko ya mafelo a a ka kgonang go bona mefuta e e farologaneng ya diminerale.
Morago ga tshekatsheko, go tlaa ntshiwa pego ya semmuso ya botegeniki mo lobakeng lo lo tshwanetseng.
Baagi ba setso, bommasepala ba lefelo le kgaolo, ba kopilwe go busetsa kagiso mo lefelong.
Baagi ba kwa KwaHlathi ba re fa e le gore ke tsa mmatota, batho ba bantsho ba tshwanetse go bona maemo a ntlha go ya ka ditshono tsa itsholelo.
Baagi ba oketsa ka gore go ribololwa ga maje go bontsha botlhokwa jwa tshimo ya thuto e e tshwanang le ya Geology.
Ka jalo, ba tshwanetse go simolola jaanong go ithuta dithuto tseno (sic), go bua jalo leloko la setšhaba, Thabani Mbatha.
Moagi yo mongwe, Vuma Makhwasa a re: Seemo sa lefelo se ka nna sa fetoga mo go tsa loago le tsa ikonomi fa e le gore ke gouta ya mmatota.
Mme puso e tshwanetse go netefatsa gore batho ba bantsho ga se badiri fela, mme ba na le diabe tse di lekanang, jaaka sedirisiwa sa maatla a itsholelo.
Batho ba tsaya diteemane ka mmatota go tswa fa fatshe kwa KZN, Ladysmith, KwaHlathi.
Setheo sa Bosetšhaba sa Malwetse a a Tlhaeletsanang (NICD) se golotse tshedimosetso ya bosheng ya coronavirus e e bontshang gore Gauteng e bega ka palo e e fetang peditharong ya malwetse a masha.
Gauteng e begile ditiragalo tse di fetang 3 700 tse disha tsa baerase ya corona ya palo ya setšhaba ya ba ba fetang 5 500.
Aforikaborwa e tsene mo kgatong ya boraro ya leroborobo mo bekeng e e fetileng.
Go tlatsa dikgetsi tse di oketsegang tsa Covid-19 kwa Gauteng le Moporofesara Bruce Mellado:
Modiri wa diokobatsi mo Aforikaborwa, Aspen a re o tsaya dikgato go fokotsa tatlhegelo ya meento ya Johnson le Johnson e e bolokilweng kwa sementeng sa Gqeberha kwa Kapa Botlhaba.
Modiri a re Johnson le Johnson ba tlile go tlamela barutabana ba Aforikaborwa ka meento e le 300 000 mo malatsing a se kae.
Aspen o oketsa ka gore mo lobakeng lwa beke e solofetse go ntsha meento ya Johnson le Johnson e e dirilweng ka metswako e e sa amiweng ke go kgotlelwa ga meento kwa US.
Khampani ya re e tshwaregile ka go dira meento e e oketsegileng e e tlileng go nna teng ka kgwedi ya Phukwi.
Meento e amilwe ke dikgang tsa kgotlelo kwa lefelong la meento la US kwa Baltimore.
Ka Sontaga, puso le South African Health Products regulatory Authority (Sahpra) ba tlhomamiseditse Maaforikaborwa gore melemo e e tshwaeditsweng ga e kitla e gololwa mo nageng.
Moeteledipele wa Sahpra, Dr Boitumelo Semete Makokotlela a bua ka meento e e kgotletsweng ya J &J:
Go fuduga ga khampani go latela dipego tsa gore dibetšhe dingwe tse di emetseng go abiwa go tswa kwa setlhatshaneng sa Gqeberha Aspen di kgotletswe.
Dikokelo tse pedi tse dikgolo tse di alafang batho ba ba nang le Covid-19 kwa Afghanistan di ile tsa tshwanelwa ke go tswala ditswalo tsa balwetse ba basha ka ntlha ya go tlhoka malao, modiredimogolo wa tsa boitekanelo le dingaka o buile jalo ka Mosupologo.
Afghanistan e tlhakatlhakane le leroborobo la boraro la leroborobo, ka palo e e kwa godimo ya malwetse le dintsho tse di begilweng fa gare ga go oketsega ga thubakanyo jaaka masole a ditšhabatšhaba a a eteletsweng pele ke US a ikgogona mme batlhotlheletsi ba Taliban ba tswelela ka letsholo.
Dikokelo tsa kwa Afghanistan Japane le Ali Jinnah di ne tsa tshwanelwa ke go tswala dikgoro ka gonne di ne di sa tlhole di na le malao kgotsa didirisiwa, modiredimogolo wa tsa boitekanelo o rile ka fa tlase ga maemo a go itlhaola jaaka ba ne ba sa letlelelwa go bua phatlalatsa ka kgang eno.
Modiredimogolo o rile dikokelo tse pedi, tse di kwa moshateng Kabul, di lebane le tlhaelo e kgolo ya okosejene le didirisiwa tse dingwe tsa kalafi.
Mirwais Alizay, motlatsammueledi wa bodiredi jwa tsa boitekanelo, o rile dikokelo di a tswalega ka ntlha ya dipalo tse di kwa godimo tsa balwetse.
Masi Noori, ngaka kwa bookelong jwa Afghanistan, o rile e tswaletswe balwetse ba basha ka malatsi a le mmalwa ka gonne e tswetse mo malaong.
Eid Wali, moeteledipele wa bookelo jwa Ali Jinnah, o rile bo tshwanetse go emisa go tsaya balwetse ba basha fa malao a jone a Covid-19.
Re na le malao a le 50 fela a batho ba ba tshwerweng ke COVID, ke jone bothata jo bogolo, Waldo o boleletse Reuters.
Afghanistan e begile ka Mantaga dikgetse di le 1 804 tse disha tsa Covid-19 le dintsho di le 71 ka ntlha ya bolwetse.
Setlhopha sa ditshwanelo tsa botho sa Amnesty International se rile mo bekeng e e fetileng puso e tlhoka go bona okosejene le meento e e oketsegileng ka bonako.
Dipalo tsa dikgetsi tsa COVID-19 tsa kwa Afghanistan di ntse di oketsega ka bonya ka bonya, go ne ga bolela Time Sultani, ditlhopha tsa mmatlisisi wa kwa Asia Borwa.
Beke e e fetileng, Afghanistan e amogetse meento e le 700 000 ya COVID-19 e e dirilweng ke Chinas Sinopharm.
Baitse ba tsa boitekanelo ba re go tlhaela ga meento mo Aforikaborwa ke kgwetlho e kgolo go ya ka thulaganyo ya maemo a a kwa godimo.
Moithuti wa malwetse a leroborobo e bong Porofesa Salim Abdool Karim a re dibata tsa Johnson le Johnson tse di latlhilweng ke phitlhelelo e kgolo mo maitekong a naga a go oketsa palo ya meento ka letsatsi.
Motsamaisimogolo wa Sahpra, Dr Boitumelo Semete Makokotlela o ikuela mo Maaforikaborwa gore ba se ka ba tlalelwa jaaka go na le dithulaganyo tsa tshoganyetso mo maemong.
Sahpra e tlhomamisitse gore meento e le 300 000 e e amogetsweng ke US Food & Drug Administration e tlaa gololwa go romelwa kwa SA.
Mokento wa Johnson & Johnson o tlile go bolokiwa ka dikgwedi di le nnè le sephatlo go na le dikgwedi di le tharo ka themperetšha ya didikirii tsa Celsius di le 2,8.
Moithutajeoloji yo o tlogetseng go tswa kwa Durban, Manqoba Msimango, a re ga a kgone go supa boammaaruri jwa dilo tse di ribolotsweng bosheng jaana tsa se bangwe ba dumelang gore ke diteemane kwa kgaolong ya KwaHlathi ka kwa ntle ga Ladysmith kwa KwaZulu-Natal.
Msimang a re ke setlhopha sa baithutajioloji se se ka netefatsang fa e le gore tseno ke diteemane.
South African Health Products regulatory Authority (Sahpra) gammogo le Tonakgolo ya Boitekanelo Mmamoloko Kubayi-NGubane ba tlhomamiseditse Maaforikaborwa gore meento ya Covid-19 e e kgotletsweng ga e kitla e gololwa mo Aforikaborwa.
Morago ga go tlhagelela gore dibata tse di emetseng go abiwa go tswa kwa setlhatshaneng sa Gqeberha Aspen kwa Kapa Botlhaba di ne di kgotletswe.
Go ikaegile ka se se begilweng ke FDA, re amiwa ke ditlhopha tse di kwa Gqeberha le se re nang le sone mo setsheng ke dimilione di le pedi.
Ke akanya gore baagi ba Aforikaborwa ga ba a tshwanela go tshoga mme se re tlaa se amogelang le go se dirisa, se tlaa amogelwa.
Mokgatlho wa US wa Dijo le Diokobatsi (FDA) o emiseditse go gololwa ga meento ya J &J go tswa kwa setheong se se emetseng dipatlisiso.
Dinaga di tshwanetse go tila go naya batho ba ba fetang 60 moento wa AstraZeneca coronavirus, moeteledipele wa setlhopha se se laolang diokobatsi sa EU sa COVID-19 o ne a tsopolwa ka Sontaga a bolela gore, mo gare ga dipoifo ka ga go gwama ga madi go go sa tlwaelegang le jaaka meento e e oketsegileng e nna teng.
European Medicines Agency (EMA) e akanyetsa gore AstraZeneca e sireletsegile mo ditlhopheng tsa dingwaga tsotlhe.
Puso ya Italy e rile ka Labotlhano e tlile go thibela go dirisiwa ga moento wa AstraZeneca mo bathong ba ba nang le dingwaga tse di fetang 60 morago ga gore mosha yo o amogetseng tlhobolo a tlhokafale ka ntlha ya mofuta o o sa tlwaelegang wa go gwama ga madi.
Fela jaaka dinaga di le dintsi tsa Yuropa, Italy e ne ya emisa go tlhabiwa ga AstraZeneca ka kgwedi ya Mopitlwe ka ntlha ya go tshwenyega ka mathata a a sa tlwaelegang a go gwama ga madi.
Aforikaborwa le India, ba tshegediwa ke ditšhaba di le dintsi tse di tlhagelelang, ba batla letshwao la nakwana la ditshwanelo tsa IP mo meento le mefuta e mengwe ya kalafi go letlelela badiri ba mo lefelong la bone go tlhagisa ditlhobolo.
Moporesidente wa United States Joe Biden o rile o ema nokeng kgang ya nakwana.
Okonjo-lweala o rile kganetsano e tsweletse ka tumalano ya go simolola dipuisano.
Maloko a WTO a tla tloga a tlotla ka tsela e dipuisano di ntseng ka yone mo bekeng e e tlang ka boikaelelo jwa go gatisa pego ka July 21 - 22.
Baeteledipele ba G7, ba ba tshwereng kokoano kwa borwa bophirima jwa Engelane, ba dumalane ka Labotlhano go abela dinaga tse di humanegileng meento ya Covid-19 e le dimilione di le sekete, sengwe se lekgotla la Ditšhaba Tse di Kopaneng le ditlhopha tsa letsholo di se buileng se tlhaetse se se tlhokegang.
Kafa letlhakoreng le lengwe, Okonjo-Iweala o rile o solofetse go gatela pele thata mo dipuong tsa tshegetso ya madirelo a ditlhapi ka kgwedi ya Phukwi le fa re sa fitlhelele tshwetso e e ka kgonegang thata.
O tlile go tshwara kopano ya dinaga tse e leng maloko a WTO ka July15 go leka go fokotsa tshegetso ya mafelo a go tshwara ditlhapi morago ga dipuo tsa dingwaga di le 20.
Kgwedi ya June ga se kgwedi e e tlwaelegileng mo Aforikaborwa, segolobogolo mo basheng ba yona.
Ke kgakololo ya bagaka le bagaka ba 1976, ba ba dirileng hisetori mo kgweding eno.
Kgwedi ya bo16 ya Seetebosigo 1976 mo Aforikaborwa, diketekete tsa baithuti kwa Soweto di simolotse kgwanto kgatlhanong le Thulaganyo ya Thuto ya Bantsho, e e pateleditseng baithuti ba bantsho go ithuta ka Seburu.
Mo letsatsing le le lapisang la kgwedi ya Seetebosigo, baithuti ba ne ba tshwanetse go nna le mogwanto wa kagiso go ya kwa Setadiamong sa Orlando e le sesupo sa gore ba kgatlhanong le molao wa puo e ntšha.
Le fa go ntse jalo, ditiragalo ga di a ka tsa nna jaaka go ne go lebeletswe mme ditiragalo tseno di dirile kgwedi ya Seetebosigo se e leng sone mo SA gompieno.
Le fa e le kgwedi e re gopolang bopelokgale le phenyo ya bašwa ba 1976, bašwa ba Aforikaborwa ba santse ba lebane le dikgwetlho.
Ke tlotla basha ba 1976 ka ntlha ya matlhagatlhaga a bone a a sa feleng le kaelo e ba e tlogetseng ka dikokomana tse di latelang.
Dikgwetlho tse basha ba kwa Aforikaborwa ba lebaneng le tsone gompieno di simolola ka dikarolo di le mmalwa tse di lebaneng le maemo a a farologaneng mo lelapeng go tloga ka sebetso sa bonweenwee go ya go basha ba ba sa dumeleng go le kalo mo pusong (Patel; Graham: 2018).
Ka February, basha ba ba nang le dingwaga di le 15 go ya go di le 24 ba SA ba begile selekanyo se se kwa godimo sa botlhokatiro sa diperesente di le 63,2 fa selekanyo sa botlhokatiro sa ba ba nang le dingwaga di le 25 go ya go di le 34 e ne e le diperesente di le 41 mo palong ya botlhokatiro ya Q4 2020 go ya ka Dipalopalo tsa Aforikaborwa.
Saulo a re lekoko le tshwanetse go itshoka mo maitekong a lone a go tlosa baeteledipele ba ba bosula.
O kopile Tona ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize go ikisa kwa Khomišeneng ya bothokgami ya ANC.
Kgatelelo e a oketsega mo Mkhize go tlogela tiro morago ga gore a amogele gore lekapha la gagwe le abetse khampani ya ditlhaeletsano ya Digital vibes dimilione di le 150 tsa thendara.
Mkhize o ne a dumela ka Laboraro morago ga diphitlhelelo tsa patlisiso ya mo teng ga tender e e abetsweng mothusi wa gagwe wa pele wa mo sephiring, Tahera Mathera, le mmueledi wa gagwe wa pele, Naardhira Mitha.
Tente e, e ne e le ya ditirelo tse di amanang le thulaganyo ya National Health Insurance le puso go tsibogela leroborobo la Covid-19.
Saulo a re Mkhize o tshwanetse go tlhagelela fa pele ga Khomišene jaaka kgang ya molaomotheo.
Mo boemong jwa go tlhoma mogopolo mo go lwantsheng leroborobo le, re itewa tsebe ke ditatofatso tsa bonweenwee mo go rona ba re tshwanetseng go etelela pele.
Go na le ditatofatso tse di masisi tsa bonweenwee kgatlhanong le leloko la NEC le e leng Khomoreite Zweli Mkhize, yo jaanong a dirisiwang jaaka tona ya boitekanelo.
Fa go na le ditatofatso tse di ntseng jalo, go ya ka dikaelo tse di amogetsweng ke NEC, go solofetswe gore o tshwanetse go ya kwa Khomišeneng ya Bothokgami ya Khomišene ya Bothokgami go tla go rarabolola kgang le go buelela NEC.
Tonakgolo Mkhize o tshwanetse go tsaya kgato morago ga dipatlisiso tse di tseneletseng.
Modulasetulo yo o tlhophilweng gape wa ANC kwa Kapa Bokone, Zamani Saulo, a re lekoko le tshwanetse go nna setlhogo go ntsha bosenyi mo palong ya bona.
O etetse tona ya tsa boitekanelo, Zweli Mkhize, go ikisa kwa Khomišeneng ya Bothokgami ya ANC le go tlhalosa ditatofatso tsa bonweenwee.
Mkhize e mo molelong ka ntlha ya ditumalano tse di sa tlwaelegang tse di tlhwatlhwakgolo tse di fetang dimilione di le 150 fa di bapisiwa le diinshorense tsa Bosetšhaba tsa Boitekanelo (NHI) le COVID-19 tse di abetsweng ditsala tsa gagwe tse dikgolo.
Mo boemong jwa go tlhoma mogopolo mo go lwantsheng leroborobo le re itewang tsebe ke ditatofatso tsa bonweenwee mo go rona ba re tshwanetseng go etelela pele.
Go na le ditatofatso tse di masisi tsa bonweenwee kgatlhanong le leloko la NEC le e leng khomoreite Zweli Mkhize yo jaanong a dirisiwang jaaka tona ya boitekanelo.
Fa go na le ditatofatso tse di ntseng jalo go ya ka dikaelo tse di amogetsweng ke NEC, go solofetswe gore o tshwanetse go ya kwa Khomišeneng ya Bothokgami ya Khomišene ya Bothokgami go rarabolola kgang le go buelela NEC, go bua jalo Saulo.
Setheo se se kgethegileng sa dipatlisiso (SIU) se sekaseka kgang.
Moporesidente Ramaphosa o emetse pego ya SIU ka ga ditatofatso tsa bonolo tse di sa tlwaelegang.
Saulo gape o ne a sekegela tsebe tshwetso ya Mokwaledikakaretso wa ANC Ace Magashule ya go isa lekoko kwa kgotlatshekelong ka maiteko a gore a sekegelwe kwa thoko.
Modulasetulo wa ANC kwa Kapa Bokone o tlhalositse go fuduga ga ga Magashule jaaka selo se se tlhabisang ditlhong.
Saulo Magashule a re o kwa godimo ga molaotheo wa ANC.
A re mo hisitoring ya mokgatlho ono ga ba ise ba ko ba diragalelwe ke sepe se se ntseng jalo sa go nna Mokwaledikakaretso yo o sa otlhaiwang sentle
Ga go na phetogo e e tlileng go diragala mo mokgatlhong o o se nang bokgoni jwa go tsenya kotlhao mo malokong a one.
Kgato ka kgato ke kgato e le nngwe fela go netefatsa gore re tlile go tlhoma mokgatlho wa rona mo tirong ya go intšhafatsa.
Kgang ya Mokwaledikakaretso ke, ga go na ope wa rona, ga go na boitlotlo mo lelokong la ANC yo o se kitlang a swabisiwa ke Mokwaledikakaretso yo o isang ANC kwa kgotlatshekelong, mme ke lemoga gore o dira jalo ka gonne o na le mabaka a a sokameng a seabe sa gagwe jaaka Mokwaledikakaretso.
Saulo o ne a bua kafa letlhakoreng la khonferense ya ditlhopho ya ANC ya kwa Kapa Bokone e e neng e tshwaretswe kwa Springbok
A re lekoko le tla fola mo dikgwetlhong tse le lebaneng le tsone gone jaanong
Zamani o tshwaya Magashule phoso ka go isa lekoko kwa kgotlatshekelong: Cyril Ramaphosa le ene o ne a bua ka khonferense.
O ne a kopa maloko gore a dire ka natla go busetsa kutlwano mo teng ga lekoko le le busang, a ntse a ba rotloetsa gore ba se ka ba ikgogona mo go direleng setšhaba sa bona.
Mo puong ya gagwe Ramaphosa o rile ga go na phatlha epe mo teng ga ANC ya maloko a a sa otlhaiwang.
Ramaphosa o gateletse gore ba ba fapogang mo ditekanyetsong tsa konokono tsa ANC ba tshwanetse go kgalemelwa.
Re ikemiseditse go diragatsa taelo e re e filweng ke khonferense ya Nasrec ka gonne batlakopanong kwa khonferenseng eo ba ne ba phepafetse gore le gore maloko otlhe a NEC a a yang kwa malokong a lekala a tshwanetse go dira mmogo ka natla go kopanya le go aga sesha mokgatlho o o galalelang wa rona.
Fa re bua ka kutlwano, re bua ka kutlwano ya melaometheo mme jaanong o e dirile sentle kwa Kapa Bokone, kutlwano ya ditshedi.
Ke kutlwano e e tshwanetseng go tlhagelela mo motheong wa African National Congress, o buile jalo.
ANC kwa KwaZulu-Natal e ikuetse mo Lephateng la Tirisanommogo le Dikgang Tsa Setso go tsereganya morago ga gore badiri ba tshireletso ba tsene mo matlwaneng a Lekgotla la Nquthu Municipalitys mme ba tlosa bakhanselara ba ANC mo ditulong.
Tiragalo e, e e neng ya tshwarwa mo bidiong mme ya anamisiwa thata mo metsweding ya boitlosobodutu, e diragetse kwa tshimologong ya beke e.
Bidio eno e bontsha badisa ba tshireletso ba laola mokhanselara yo o sa itsiweng
Bagakolodi ba ka utlwiwa ba goa ba botsa gore ke eng se Zikode a se dirileng.
Badiredibagolo ba tshireletso, ba apere diaparo tse di bokete tsa ntwa, ba bonwa ba phamola bakhanselara ba le babedi mme ba leka go ba goga go tswa mo ntlwaneng.
ANC kwa KwaZulu-Natal e latofaditse IFP ka gore e rulaganya tlhaselo ya bakhanselara ba bona.
IFP e ne e sa kgone go tsenelela mo dintlheng tse di utlwalang tse ba neng ba di tlhagisa.
Ba ne ba swetsa ka gore ba tlise dikebekwa tse ba neng ba di hirile go ntsha bakhanselara ba rona.
Tseno ga se tshireletso e e dirisiwang ke mmasepala, tseno ke dikebekwa tsa poraefete, go bua jalo Mmueledi wa ANC, Nhlakanipho Ntombela.
Mme IFP e itlhokomolositse ditatofatso.
Lekoko la re e ne e le bakhanselara ba ANC ba ba neng ba sa buse.
Bakhanselara ba ANC ba ne ba sa batle go bona pokano ya khansele e tswelela.
Ba ne ba batla go emisa lekgotla.
Ba ne ba sa batle go bona sepe se se neng se tshwanetse go tlhalosiwa ka tirelo.
Nako le nako fa go na le maloko a a kgoreletsang lekgotla le o tshwanetseng go bona ditsela le ditsela tsa go dira jalo.
Tota le ene yo o neng a rekota o ka bona gore e rulagantswe sentle, e rulagantswe sentle, go bua jalo Modulasetulo wa Kgaolo ya IFP, Thami Ntuli.
Mokgatlho wa ANC o dumela gore ditlhopho tsa ga ratoropo wa IFP e e neng e le gone jaanong Lindokuhle Shabalala e ne e se kafa molaong.
Lekoko le tsopola ntlha ya gore pokano ya khansele e Shabalala a neng a tlhophiwa mo go yona e ne e tshwerwe fa naga e ne e le mo kgatong ya botlhano jaaka lebaka la se e se buang.
Lephata la KwaZulu-Natal la Tirisanommogo le Dikgang Tse di Tlwaelegileng la re le itse ka kgotlhang mme le tlile go sekaseka go ya pele.
Pego e e kwadilweng ke Bongani Gema
Moporesidente wa Lekoko la Bosetšhaba (ANC) Cyril Ramaphosa a re leroborobo la Covid-19 ke teko ya ntlha ya lekoko le le busang fa e sa le le tlhomiwa.
Ramaphosa a re ANC ga e kgone go supa menwana mme e tshwanetse go tsamaisa naga go ralala matsubutsubu.
O ne a bua mo e ka nnang kwa khonferenseng ya ANC kwa Kapa Bokone, e e tshwaretsweng kwa Springbok.
Kwantle ga diphelelo tsa yona mo boitekanelong jwa batho, COVID-19 gape e sentse ikonomi le matshelo.
Leroborobo la Covid-19 le dirile gore ikonomi ya Aforikaborwa e tshwenyege le go feta, dimilione tse di oketsegileng di tlhoka ditiro.
Ka lekhubu la boraro le le atamelang ka bonako, Ramaphosa a re ANC e tshwanetse go dira seabe sa yona go thibela go tlhatloga ga dipalo, seno se akaretsa go kgothaletsa batho go ikwadisetsa meento.
A re dinaga tse di fetang 100 di inaakantse le kopo ya dikhampani tsa melemo ya go lelela ditshwanelo tsa botlhale tsa meento ya Covid-19.
Moporesidente wa ANC Cyril Ramaphosa o bua le khonferense ya ditlhopho kwa Kapa Bokone.
Modulasetulo wa porofense ya ANC Zamani Saul e ntse e le motshwayadiphoso yo mogolo wa Mokwaledikakaretso Ace Magashule yo o sekegilweng, a mmitsa yo o ineetseng thata.
Kwantle ga Covid-19. mokgatlho ono gape o lebane le dikgwetlho tsa yona tse di jaaka go sa otlhaiwe.
Fa e sa le ka Nasrec re ntse re leka go dira gore go nne le kutlwano.
Go bitsa Khomišene e e ntseng jalo go otara.
Se ke kutlwano, Ramaphosa a re.
Ramaphosa gape o ne a tlhoka go nonotshiwa ga dipholisi le badiri mo pusong ya mo lefelong la bone.
Ka ditlhopho tsa puso ka kgwedi ya Diphalane, ANC ya re e batla phenyo e kgolo kwa dipatlisisong.
Modulasetulo wa ANC ya NC Zamani Saul o tsibogela puo ya ga Ramaphosa ka khonferense ya ditlhopho tsa porofense.
Mosekaseki wa dipolotiki e bong Dr Luvuyo Dondolo a re Lekoko la Bosetšhaba la African National Congress (ANC) le tlhoka tharabololo ya nako e telele fa e le gore ke go tsosolosa mokgatlho.
A re ANC e ka nna ya boa ya ikanngwa gape morago ga tsereganyo ya jaanong mme e gatela pele, ba tla tshwanelwa ke go tsenya tiro e e oketsegileng.
Seno morago ga gore ANC kwa Kapa Botlhaba e itsise go dirisa botlhale jwa ba ba eteletseng pele ka go kopanyeletsa Tautona wa maloba Thabo Mbeki mo pokanong ya malatsi a le mararo ya Komiti ya Khuduthamaga ya Porofense jaanong e tsweletse kwa Lontone Botlhaba.
Dondolo a re leano leno ke le le khutshwane.
Seabe sa baeteledipele ba maloba ba ba jaaka Thabo Mbeki, ba go akanngwang gore ba na le khampase ya boitsholo jaaka tsela ya go ntšhafadiwa gono ga ANC ke nako e khutshwane.
Ke thulaganyo e ANC e e dirisang go gapa dipelo tsa batlhophi, le fa ANC e tlhoka tharabololo ya leruri le ya nako e telele, go bua jalo Dondolo.
Modulasetulo wa ANC kwa Kapa Bokone Zamani Saulo a re lekoko le tlhoka go busetsa setshwantsho sa lone se se senyegileng.
A re ka tharabololo e khutshwane e, ANC e ka nna ya fenya ditlhopho mo dikgaolong dingwe tsa mmasepala mme go na le diphatlha tse di rileng kwa di tlaa lwelwang thata teng ke mekgatlho e mengwe ya sepolotiki.
Mbeki o tlhometswe go nna le seabe mo go tlhomamiseng ANC jaaka mokgatlho o o simolotseng mo bathong.
Mmueledi wa ANC PEC, Loyiso Mag Wheela, a re pokano e tlaa sekaseka boswa jwa bathei ba lekoko go solegela kokomana ya gompieno molemo.
Go nonotsha kgang ya go ntšhafadiwa ga thulaganyo le kutlwano e re nang le yona, re tshwanetse go dirisa botlhale jwa ba ba re eteletseng pele gore bobotlana thulaganyo ya rona ya go ntšhafadiwa e kaelwe le go kaelwa sentle.
O ka bo o tlhalogantse mo malatsing a gompieno gore ANC e gatelelwa go tswa ka fa molemeng go ya ka fa mojeng mme jaanong porojeke ya go intšhafatsa e setse e le botlhokwa mme gape re batla go gatelela gore ANC e na le taolo le boeteledipele mo setšhabeng, go bua jalo Mag fugela.
Jaaka fa EC ya ANC e simolola pokano ya yona ya malatsi a le mararo ya PEC kwa EL ICC, Dr W.B Rubusana region mo mosong ono, go lebeletswe gore e kopanngwe le Moporesidente wa maloba wa ANC Cde Thabo Mbeki.
Moporesidente wa ANC Cyril Ramaphosa a re go baya ikonomi mo tseleng ya go intšhafatsa ke nngwe ya maikarabelo a magolo a lekoko monongwaga.
Ramaphosa o ne a bua le maloko a lekoko kwa khonferenseng ya ditlhopho kwa Kapa Bokone kwa Springbok.
O ne a oketsa ka gore maloko a lekoko a tshwanetse go tlhopha batho ba ba nang le bokgoni go etelela pele mo pusong, le go tila diphoso tsa mo nakong e e fetileng tsa go tlhoma badiredibagolo ba ba nang le bokgoni ba ba phutlhameng go ralala naga.
Dikgang tsa SABC Ulrich Hendricks o bega ka khonferense ya ditlhopho tsa kwa Kapa Bokone.
Mo boemong jwa Komiti ya Khuduthamaga ya Bosetšhaba, re batla go leboga le go anaanela lelapa la Mlangeni le Ledwaba go bo ba gatetse pele go dira mmogo le ANC mo go ketekeng boswa jwa Mlangeni ka fa tlase ga setlhogo: Boitsholo, melao ya boitshwaro, le go intšhafatsa.
E tshwanela sentle mo pakeng eno ya 2021 mo re nang le setlhopha sa rona sa bosetšhaba sa kutlwano, go ntšhafadiwa le go agiwa sesha mo ngwageng wa ga Charlotte Maxeke.
Se se botlhokwa thata ke gore fano go bua ka motho yo o ntseng a se pelotshetlha e bile a sireletsa ANC, yo o fetiseditseng go tshwenyega ka maemo a mokgatlho, mme mo mogopolong wa gagwe, re dumela gore jaaka NEC re kolota batho ba ba tshwanang le ene ka go netefatsa gore re kopanya NEC le gore re itshekatsheka, go bua jalo leloko la NEC Nomvula Mokonyane.
June le Andrew Mlangeni Foundation Modulasetulo, Moporofesara Hlengiwe Mkhize a re ba itumetse.
Re ne re ikemiseditse go tsweletsa pele kgwetlho ya gagwe ya bofelo ya go rarabolola mathata a boitsholo mme segolobogolo mo mokgatlhong wa gagwe le mo dikgannyeng tsa boitsholo, re akantse gore, e kete rotlhe re mo go yona jaanong, o tsamaile, a re bue phatlalatsa ka ga dilo tseno le dikgang tse di thata.
Ka jalo re leboga thata go bo Ntate Mlangeni a tlhoma segalo.
Mkhize a re Mlangeni o ne a le kgatlhanong le bonweenwee le kafa bo amang bahumanegi ka teng:
Yunibesithi ya Aforikaborwa e ne ya tshwara Thuto ya Segopotso ya ntwa ya kgololosego.
E ne ya neelwa ke Tonakgolo ya Tshiamiso le Ditirelo tsa Kgotlatshekelo, Ronald Lamola.
The Economic Freedom Fighters (EFF) e tlhagisitse matshediso a yona mo malapeng le mo diphuthegong tsa ditšhabatšhaba tsa Sinagogue, Church of All Nations (Scoan) ka go falola ga moithuti wa thelebishene wa kwa Nigeria e bong TB Joshua.
Joshua o tlhokafetse mo bosigong jwa Matlhatso kwa bookelong kwa Lagos a na le dingwaga di le 57.
Maatla a gagwe a go fodisa a ne a gogela Baafrika ba le bantsi ba maemo a a kwa godimo kwa kerekeng ya gagwe kwa Lagos, go akaretsa le moeteledipele wa EFF Julius Malema, Tonakgolo ya Dipuo Peters le motshameki wa pele wa Springbook Wium Basson.
EFF e bolela gore dimilione tsa batho go dikologa lefatshe, ba tla mo gakologelwa ka ntlha ya boineelo jwa gagwe jwa bopelotshweu mo Lefokong la Modimo.
Mo bidiong e e fa tlase, SABC News Foreign editor Sophie Mokoena o tlhabolola thiibi Joshua.
Kgang ya Mosireletsi wa Setšhaba e bong Busise Mkhwebane kgatlhanong le melao ya palamente e tlile go reediwa kwa Kgotlatshekelokgolo ya Kapa Bophirima ka Mosupologo.
Kgang e, e solofetswe go utlwiwa ke baatlhodi ba le 3, e beilwe go fitlha ka Labotlhano.
Kgwedi e e fetileng, Moporesidente wa Moatlhodi wa Kapa Bophirima e bong John Hlophe o tlositswe mo kgetsing morago ga gore Democratic Alliance e kope go busediwa ga gagwe.
Hlophe o sa tswa go bonwa molato wa boitshwaro jo bo maswe ke Kgotlatshekelo ya Boitshwaro ya Boatlhodi.
Maiteko a go tlhasela Mkhwebane a tlisitswe ke DA.
Re sa ntse re le foo, Khomišene ya Tirelo ya Boatlhodi e tlile go dira tshwetso kwa bofelong jwa kgwedi e e tlang ya gore a Hlophe o na le molato wa boitshwaro jo bo maswe thata mme o tshwanetse go lebana le kgwetlho.
The Economic Freedom Fighters e ne e le nngwe ya makoko a a neng a sa tshegetse go tlhomiwa ga komiti.
Leloko la lekoko la Palamente Natasha Ntlangwini o rile melao e dirilwe ka boomo le Mosireletsi wa Setšhaba.
Re kgatlhanong le dikakantsho tsa setlhopha.
Ntlo eno ga e ise e nne le melawana ya go tlosiwa ga baeteledipele ba Kgaolo 9.
Melawana eno e dirilwe ka mogopolo wa Mosireletsi wa Setšhaba, mokgwa wa go tlosa Mosireletsi wa Setšhaba mme go se na ope o sele.
Moporesidente wa pele Kgalema Motlanthe o tlhalositse setshwantsho sa ntwa sa ga Andrew Mlangeni jaaka motho yo o ikanyegang le yo o ikanyegang yo o neng a amogela botlhe mo gare ga gagwe le mo African National Congress (ANC).
ANC e duela tlotlo go Mlangeni yo o tlhokafetseng kwa moletlong wa go baya dikwalelo kwa lebitleng la gagwe, mmogo le mosadi wa gagwe June kwa Roodepoort cemetery.
Moletlo wa go roba dikwalo mo segopotsong sa ga Mama Mlangeni le Isithwalandwe / Seaparankwe Ntate Andrew Mlangeni kwa Roodepoort cemetery.
Motlanthe a re o itumelela go bereka le Mlangeni, ka gonne o ithutile go le gontsi mo lelapeng.
Lelapa la Ba - Mlangeni le ne la nna teng kwa moletlong.
Maloko a NEC Lindiwe Sisulu le Nomvula Mokonyane le bone ba ne ba le teng.
Moletlo wa go robatsa matlakala ka Seetebosigo le Seetebosigo, Andrew Mlangeni.
Fa a ne a golola puo ya setlhogo, Motlanthe o rile: Moeteledipele wa khomoreite Andrew Mlangeni e ne e le moeteledipele wa ntwa ya rona yo o neng a tshegetsa ntlha ya konokono ya se ntwa e se dirileng.
E ne e le mogolwane yo o ka ikaegang ka khansele.
O ne a le boammaaruri, a tlhoafetse, e bile a ka ikanngwa.
O re neile kitso le bokgoni jwa gagwe ka bopelotshweu.
Mokgatlho wa Democratic Alliance (DA) o tlhalositse jaaka molao o o sa utlwaleng le o o fitlhegileng o o amogang baagi ba Aforikaborwa.
Seno se latela dingongorego tsa baagi ba kwa Lontone ba ba neng ba leka go tsosolosa boagi jwa bone jwa Aforikaborwa, mme ba fitlhela gore ga ba tlhole e le baagi ba Aforikaborwa ka gonne ba batlile go nna le boagi jo bo oketsegileng.
Seno ke ka gonne, ka fa tlase ga Molao wa boagi mo Aforikaborwa, o tshwanetse go dira kopo ya ntlha kwa Lephateng la Dikgang tsa Legae go bona tetla ya go bona boagi jo bongwe.
Le fa go ntse jalo, Modulasetulo wa DA Adrian Roos a re lekoko le kgatlhanong le molao ono mme le tla o lwela mo Kgotlatshekelokgolo mo boemong jwa diketekete tsa Maaforikaborwa ba ba latlhegetsweng ke boagi kwantle ga kitso ya bona.
DA e gwetlha molao ono kwa kgotlatshekelong.
Ga se molao o o utlwalang thata go bona jaaka Lephata la Dikgang tsa Legae le boletse mo nakong e e fetileng gore ga le na sepe se se kgatlhanong le boagi jwa boitimokanyi.
Mme fa e le gore ke molao wa gago, ga o a tshwanela go re o tshegetsa boagi ba babedi.
Fa o lebelela Molaotheo wa nakwana, o bua ka ntlha ya gore ga go na moagi ope yo o se nang seipato, mme seno se fetotswe mo Molaotheong wa bofelo.
Ba tlositse mafoko kwantle ga lebaka le le utlwalang la go bolela gore tshwanelo eno e tshwanetse ya fedisiwa ya gore ga o a tshwanela go amogiwa boagi jwa gago.
Ka jalo kganetsano ya lekoko la DA ke gore fa go na le sengwe se o tshwanetseng go se dira ka tshwanelo le ka matlhagatlhaga go tlogela boagi jwa gago pele ga o ka bo latlhegelwa, ga bua jalo Roos.
Fa tlase ke puisano e e tletseng le Mmusimogolo wa DA Adrian Roos.
Motlatsa Moporesidente David Mabuza o sekasekile mabapi le matlhabisaditlhong a didikadike di le dimilione di le 150 a a amanngwang le Tonakgolo ya Boitekanelo Zweli Mkhize.
O ne a bua le setlhopha sa masole kwa Limpopo ka Matlhatso.
Special Investigative unit (SIU) e tlhatlhoba ditatofatso tsa gore moruti o ne a solegelwa molemo ke madi a a neng a duelwa go Digital vibes go dira ditirisano tsa setšhaba mo lephateng.
Mokgatlho wa Democratic Alliance (DA) ke mongwe wa ba ba tlhokang gore Mkhize e tlogelwe.
Mabuza a re batho ba tshwanetse go letela diphelelo tsa patlisiso.
Gone mme fa go na le ditatofatso, ka metlha di tla kgoreletsa tsela e puso e akanyang ka yone
Mme ke akanya gore re tshwanetse go tsaya go tswa mo go se Moporesidente a se buileng gore se se tlile go nna teng.
Pelenyana ga foo Special Investigation Unit Kaizer Kganyago a re ba santse ba tlhotlhomisa le go rulaganyetsa go konela patlisiso ka bonako.
Motlatsa Moporesidente David Mabuza a re mo e ka nnang dimilione di le 654 tse di ikaeletseng go thusa batho ba ba kileng ba nna le seabe mo bosoleng, ba robetse fela mo Lephateng la Tshireletso mme ga ba dirisiwe ka gonne lephata ga le a dira sentle.
Mabuza o ne a bua le setlhopha sa masole kwa Limpopo ka Matlhatso.
O rotloeditse masole go bopa setlhopha se le sengwe go na le go lwantshana.
Ebu, madi ga a dirisiwa, a mo lephateng ka gonne go na le mathata a le mmalwa, mme masole a ntse a ngongorega.
Bothata jo bogolo jo re lebaneng le jone ke thulaganyo ya go tlhomamisa e e amang matsholo a semolao.
Mabuza a re o solofela gore e re ka jaanong go tlhomilwe Motsamaisimogolo wa lefapha, masole a tlaa bona thuso e ba e batlang.
O rotloeditse masole mo dikarolong tsotlhe tsa sepolotiki go ithulaganya le go dira gore puso e kgone go ba tshegetsa ka mo go lekaneng.
Batho ba ba kileng ba nna masole gantsi ba ngongorega ka go tlhoka matlo a a siameng, ditirelo tsa boitekanelo le ditiro.
Go tlhoka kutlwano gareng ga batho ba ba kileng ba nna teng.
Mabuza a re dikgaogano le ditlhopha tsa masole le ba e kileng ya bo e le masole di dira gore maiteko a puso a go rarabolola dikgwetlho tsa bona a nne kwa tlase.
A re batho ba ba kileng ba nna masole go tswa mo mekgatlhong e e kileng ya bo e le ya kgololosego le bone ba lwela go tlhomamisiwa ga matshwao a go kgaratlha.
Lo tshwanetse go leka le go rulaganya, ga re batle ditlhopha tseno gareng ga lona ka gonne ga re tlhaloganye gore ke ka ntlha yang fa lo lwa gareng ga lona.
O setšhaba se se ntseng se nnye le go feta, o setšhaba se se tsofalang ka jalo ke ka ntlha yang fa batho ba ba tsofetseng ba ne ba ka lwa gareng ga bone, MKVA, le lekgotla la sesole le o tshwanetseng go ya go rarabolola dikgang tsa gago ka bonako.
Ga go molemo mo setšhabeng seno.
Mabuza o dirisana le masole a Bosole a Aforikaborwa a Tshireletso ya Aforikaborwa, Markhonto we Sizwe, Sesole sa Kgololosego sa Batho ba Azanian, le Sesole sa Venda sa Tshireletso kwa Polokwane, Limpopo.
Motlatsa Moporesitente David Mabuza o beeleditswe le masole a Aforikaborwa a Sesole sa Aforikaborwa, Markhonto we Sizwe, Sesole sa Kgololesego sa Batho ba Azanian le Sesole sa Aforikaborwa.
Le fa ba sa ntse ba ngongorega, batho ba ba kileng ba nna teng ba dumela gore jaanong go na le tsholofelo.
Ke tswa kwa Azania MVA, re solofela gore mathata a rona a tlaa nna teng fa re ka simolola go dirisana mmogo le puso ya bosetšhaba.
Khansele ya ditšhabatšhaba e bong Emmanuel Maake a re, Re nnile le mathata a mefuta yotlhe go akaretsa le botsogo, matlo, dipenshene le dituelo tsa sekolo tsa bana, totatota re kgaratlha.
Batho bangwe ba e kileng ya bo e le masole ba ne ba sa itumelela gore ba ne ba sa letlelelwa go tsena kwa lefelong le Mabuza a neng a bua le bone kwa go lone.
Ba ne ba se mo lenaaneng la ba ba neng ba lebeletswe go tsena mo setadiamong sa rugby.
Setlhopha sa kgololesego sa Inkatha (IFP) se se eteletsweng pele ke Mmasepala wa Nquthu kwa bokone jwa KwaZulu-Natal se tsaya Lephata la Tirisanommogo ya porofense kwa kgotlatshekelong ka ntlha ya go le baya ka fa tlase ga tsamaiso.
Tshwetso e ne ya itsisiwe ke COGTA MEC, Sipho Hlomuka ka Labone.
O ne a tsopola diphitlhelelo tsa ditlhatlhobo tsa bosheng le katlholo ya kgotlatshekelokgolo ya gore go tlhomiwa ga batsamaisi ba bagolo ba ba dirang tiro e ne e se ka fa molaong.
Khansele ya Nquthu e tlhalosa gore MEC ga e na motheo wa go baya mmasepala ka fa tlase ga tsamaiso.
Tshwetso ya go gwetlha kgato ya ga Hlomuka e tserwe mo pokanong ya Khansele ka Labone, letsatsi morago ga gore Lephata la Dipuso tsa Porofense le itsise gore le tsamaisa mmasepala ka fa tlase ga tsamaiso.
Ka February, puso ya porofense e tsentse mmasepala ka fa tlase ga tsamaiso.
Le fa go ntse jalo, tshwetso e ne ya fetolwa ke Tona ya Bosetšhaba ya Tirisanommogo ya Puso ya ga Dr. Nkosazana Dlamini-Zuma.
O ne a bolela gore ga go na lebaka le le utlwalang la go baya mmasepala ka fa tlase ga tsamaiso.
Ke akanya gore tsereganyo eno ga se ya mmatota, mme ke leano la sepolotiki la MEC ka gonne ka Mopitlwe Dr. Nkosazana Dlamini Zuma o ganne tshwetso e e dirilweng ke COGTA mo porofenseng ya go tlhoma mmasepala kafa tlase ga tsamaiso.
Dlamini-Zama go na le moo o ne a akantsha gore puso ya porofense e tsereganye le Karolo 139 1A se se rayang gore ba ne ba ka kgona go lebelela, go kaela le go thusa mmasepala.
Le fa go ntse jalo, Cogta wa kwa KZN ga a ka a dira jalo.
Ee, re fitlheletse diphitlhelelo tsa tlhatlhobo, mme mabaka a go bo, batsamaisi ba bagolo ba nako e e fetileng, fa ba ne ba tsamaya ba ne ba tsaya ka boomo tshedimosetso e e botlhokwa e e neng e tlhokega mo maikaelelong a go tlhatlhoba, go bua jalo Mmusimogolo Lindokuhle Shabalala.
Mmasepala wa Nquthu o tshosetsa go isa COGTA kwa kgotlatshekelong
IFP ya kwa KwaZulu-Natal e latofaditse Hlomuka ka go thusa African National Congress (ANC) go tsamaisa mmasepala ka kgoro e e kwa morago ka go o baya kafa tlase ga tsamaiso.
Modulasetulo wa lekoko la porofense, Thamsanqa Ntuli a re ANC e mo moletlong wa dihele le fa ba ne ba latlhegelwa ke ditlhopho mo lefelong le.
Rotlhe re itse sentle gore IFP le ANC di dira sentle mo Motseng wa Johannesburg mme mono ke kgang e e farologaneng le e.
Ka jalo o bona thulaganyo e e kgatlhanong le mmasepala otlhe wa rona mo porofenseng ya K popular.
Re tshwenyegile thata ka boitshwaro jwa COGTA le MEC ka COGTA, ba totatota ba letlelelang thulaganyo e tshesane ya bakhanselara ba ANC kwa Nquthu go kaela ditiro tsa COGTA, ke matlhabisaditlhong.
Gape IFP ga e a itumedisiwa ke ANC fa e sena go umaka nngwe ya dikago tsa yone tsa kgaolo kwa bokone jo bo kgakala jwa porofense morago ga ntwa ya kgololosego, Nobleman Mzala Nxumalo.
Gape ya re go fuduga go tlaa busetsa dipuisano tsa tetlanyo magareng ga matlhakore a mabedi a a eteletsweng pele ke baeteledipele ba matlhakore oomabedi mo setšhabeng.
Motlatsa Moporesidente David Mabuza o tlhomamiseditse masole gore puso ga e na madi a a boima go a naya masole mme e na le madi a go tlhokomela ditlhokafalo tsa bone tsa loago le tsa boitekanelo.
A re bothata e ne e le mo Lephateng la Tshireletso le Bosole ba ba neng ba se na kaelo ya go nna teng mo mathateng a bona.
Fa a bua le setlhopha sa masole, Mabuza a re dilo di tla simolola go tsamaya sentle ka gonne mokaedimogolo wa lefapha o tlhomilwe.
Re tsweletse ka ditirisano tsa porofense le masole a veteran.
Gompieno re kwa Limpopo kwa Polokwane rugby Stadium mme re amogetswe ka diatla tsoopedi ke Tonakgolo Stanley Mathabatha.
Gape o rotloeditse masole go bopa setlhopha se le sengwe go na le go lwantshana.
Re santse re tlile go baakanya Lefapha la Masole.
Nka go bolelela gore Motsamaisimogolo [Irene Mpolweni ] mo lefapheng o tlhomilwe.
O tlile go simolola go bereka ka di 7 tsa kgwedi ya Seetebosigo.
Ka jalo dilo di tla simolola go kopana.
Sa bobedi, Poresidente o kopile diofisi tsa Ditonakgolo go dirisana mmogo mo tirong eno, go bua Mabuza.
Motlatsa Moporesidente o bua le metswedi ya tshedimosetso ka ga puisano e e tshwerweng le masole.
Motlatsa Moporesitente David Mabuza o rotloeditse masole go kgabaganya dikgaogano tsa sepolotiki, go ithulaganya mo setlhopheng se le sengwe sa puso go ba tshegetsa ka mo go lekaneng.
Batsamaisi ba bosole gantsi ba ngongorega ka gore ga ba amogele matlo, ditirelo tsa boitekanelo le dilo tse dingwe go tswa mo pusong ka go tshwana.
Mo bidiong e e fa tlase SABC e bua le leloko la sesole sa Venda Defence:
Go bua le setlhopha sa masole a bogologolo kwa Limpopo go tswa kwa sesoleng sa bogologolo sa Aforikaborwa sa Defence Force (SADF), Venda Defence Force (VDF).
Mabuza a re puso e tshwenyegile ka gore masole a ntse a lwantshana.
A re batlhabani ba sesole go tswa mo mekgatlhong ya maloba ya kgololosego ba santse ba lwantshana le ditlhotlhomiso go bona gore ke mang yo o neng a le mo meseleng fa boemo jwa ba bangwe go tswa go SadF le VDF bo le botoka.
O setšhaba se se ntseng se fokotsega.
O setšhaba se se tsofalang.
Ka jalo ke ka ntlha yang fa batho ba ba tsofetseng ba ne ba ka lwa ka bobone.
MKVA le khansele ya sesole o tshwanetse go ya go rarabolola dikgang tsa gago ka bonako.
Ga go a siamela setšhaba seno, go tlaleletsa Mabuza.
SABC e bua le Mokwaledi wa Limpopo wa MKVA e bong Lul recent Jack.
Lephata la KwaZulu-Natal la Tirisanommogo le Dikgang Tse di Tlwaelegileng (COGTA) le laetse Mmusakgotla wa Mmasepala wa mo lefelong la lona go sekaseka ditatofatso tsa tlhaselo tse di ntshitsweng kgatlhanong le mokhanselara.
Go bolelwa gore mokhanselara wa IFP o tlhasetse bakhanselara ba basadi ba le babedi ba ANC.
Mmueledi wa KZN COGTA, Senzo Mzila a re, The KwaZulu-Natal Cooperative Governance and Traditional Affairs MEC Sipho Hlomuka e tlhagisitse matshwenyego a gagwe ka ditatofatso tse di tlhagileng kwa Mmasepaleng wa mo lefelong le le kwa godimo kwa US.
Ditatofatso ke gore mongwe wa bakhanselara o tlhasetswe ke mokhanselara yo mongwe.
MEC Hlomuka o kopile Mmusimogolo wa mmasepala go sekaseka maemo a a mabapi le tiragalo eno le go mo neela pego e e feletseng ka kgang eno, go tlaleletsa jalo Mzila.
Motlatsa Moporesitente David Mabuza mo tirong ya gagwe jaaka modulasetulo wa presidental Task Team on Military veterans go lebeletswe go buisana le masole a bogologolo kwa Polokwane kwa Limpopo.
O tshwanetse go sekaseka kgatelopele e e fitlheletsweng ke puso ya porofense mo go rarabololeng dikgwetlho tsa masole.
Ka dingwaga di le dintsi, batlhabani ba sesole go tswa mo mekgatlhong ya pele ya bopolotiki ya kgololosego le Transkei, Bophuthatswana, Venda le Ciskei ( TBVC states), ba ntse ba ngongoregela gore puso ga e dire mo go lekaneng go tlhokomela matshelo a bona.
Gareng ga dilo tse dingwe tse setlhopha se se eteletsweng pele ke Motlatsa Moporesidente Mabuza se tlhalositse, go tlhokega ga thuso ya thuso ya thuto, matlo a a siameng le lefatshe la masole.
Mo puong e e tswang kwa pusong, Setlhopha sa Task se tswelela go amogela dipego tsa kgatelopele e e fitlheletsweng ke mafapha a a farologaneng, go tla ka thulaganyo ya semolao go thusa batho ba ba kileng ba nna le seabe mo bosoleng.
Kakanyo ya gore Moporesidente Cyril Ramaphosa o batla Tona e ntšhwa ya Boitekanelo mo gare ga dipego tsa gore Zweli Mkhize a ka nna a ipaakanyetsa go rola tiro.
Mkhize o latofadiwa ka kgotlhang ya kgatlhego mabapi le thenshene ya dimilione di le 150 e lephata la gagwe le neng la e abela khampani ya ditlhaeletsano ya Digital vibes.
Setheo se se kgethegileng sa dipatlisiso (SIU) se tlhatlhoba tender e e sa tlwaelegang e e neng e le ya tiro e e amanang le thulaganyo ya Bosetšhaba ya Inshorense ya Boitekanelo (NHI) mme dipuso di tsibogela leroborobo la coronavirus.
Mkhize o reteletswe ke go tlhagelela fa pele ga Komiti ya Boitekanelo ya Palamente ka Labotlhano morago ga kgakololo ya semolao.
Modulasetulo wa Komiti Dr Sibongiseni Dhlomo a re, ke nnile le puisano ya thelefono le Dr Mkhize mo bosigong jwa maabane.
Ke ne ka utlwa gore o filwe maikutlo a semolao.
Ga go botlhale gore jaanong a nne leloko la Komiti ya Portfolio ka ntlha ya ditatofatso tse di tsenyang leina la gagwe mo setshwantshong.
Ka jalo, go siame ka fa molaong gore a se ka a tsena go tlhalosa.
Mkhize yo o sa tlhageleleng fa pele ga Komiti e baya maru a a oketsegileng mo tlhogong ya gagwe
Kafa letlhakoreng le lengwe, mosekaseki wa dipolotiki Dr Dale McKinley a re Mkhize yo o sa tlhageleleng fa pele ga Komiti ya Boitekanelo o tsenya maru a a oketsegileng mo tlhogong ya gagwe le gore batho ba ba oketsegileng ba tlile go botsa dipotso mabapi le seabe se a nang le sone mo lenaneeng la didirisiwa tsa boitlosobodutu.
McKinley a re ANC e tshwanetse go kgothaletsa Mkhize go tlogela tiro jaaka kgang ya molaomotheo.
Dr Dale McKinely o bua ka ga Mkhize a sa tlhagelele fa pele ga Komiti.
Lephata la Boitekanelo la Gauteng la re ditatofatso tsa bonweenwee kgatlhanong le Tona ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize ke tshenyo e kgolo mo ntweng ya naga kgatlhanong le leroborobo la coronavirus.
Ditatofatso tse di amanang le go abelwa ga gagwe moneelo wa konteraka ya dimilione di le 150 kwa khampaning ya ditlhaeletsano ya Digital vibes.
Didirisiwa tsa pele tsa ga Mkhize di laola khampani e e boneng konteraka ya go dira tiro e e amanang le thulaganyo ya National Health Insurance le dipuso go tsibogela leroborobo.
Setheo se se kgethegileng sa dipatlisiso se sekaseka kgang.
Kgwedi e e fetileng Mkhize o ne a dumela gore kgotlatshekelo ga e a tlhomama mme a re kgato ya go otlhaya e tla tsewa kgatlhanong le ba ba nang le boikarabelo.
Go nna le Tonakgolo ya Boitekanelo e e di gogang kwa pele mo karabong ya rona ya leroborobo, mongwe yo lefoko la gagwe le sa dumelweng, yo o sa kgoneng go tsenelela mo metsweding ya tshedimosetso, o tshwanelwa ke go tsamaisa le go nwetsa boikarabelo.
Re na le Tona ya Boitekanelo e e arabang dipotso tsa botlhokwa ka ga whats e e diragalang mo lephateng la gagwe, go bua Mokaedimogolo wa Lephata la Boitekanelo la Gauteng, Meisie Lerutle.
Mkhize yo o sa tlhageleleng pele ga Komiti ya Boitekanelo a baya maru a a oketsegileng mo tlhogong ya gagwe:
Kafa letlhakoreng le lengwe, Mosekaseki wa dipolotiki Dr Dale McKinley a re Tona ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize yo o sa tlhagelelang fa pele ga Komiti ya Boitekanelo o tsenya maru a a oketsegileng mo tlhogong ya gagwe mme batho ba ba oketsegileng ba tlile go botsa dipotso mabapi le seabe se a nang le sone mo thulaganyong ya boitlosobodutu.
Mosekaseki a re, ditlhopha tsa kganetso di tlile go itlhokomolosa seno mme ka kakaretso ba re o tlile go gatelelwa le go feta.
A re lebe, go phepafetse gore go na le sengwe se se phoso fano.
Ke na le sekai se ke tshwanetseng go se araba.
Ke tlile go tlogela seabe sa me gone jaanong.
Batho ba ne ba tla tlotla seo mme ke akanya gore ANC e tshwanetse go letlelela seo le go kgothaletsa gore se diragale.
Ga se fela ka Mkhize, mme le maloko otlhe a bone ba ba dirisanang le ditatofatso tse di masisi ka gonne tsela e le nngwe fela e ba tlileng go phepafatsa leina la lekoko ka yone mme ba tlile go bona boikanyego jwa baagi gape, ke fa ba ka bonwa ba tsaya kgato.
Ga se fela gore ke leng le go latofadiwa ka tlhamalalo, mme ke fa go na le bosupi jo bo phepafetseng jwa gore go ntse go na le phoso.
Mme ke akanya gore seo se botlhokwa thata gore Moporesidente a akanyetse.
Dr Dale McKinely on Mkhize’s not appearing before the Committee.
Mosekaseki wa dipolotiki Dr Dale McKinley a re Tona ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize yo o sa tlhageleleng fa pele ga Komiti ya Boitekanelo o baya maru a a oketsegileng mo tlhogong ya gagwe mme batho ba ba oketsegileng ba tlile go botsa dipotso mabapi le seabe se a nang le sone mo thulaganyong ya boitlosobodutu.
Mkhize o latofadiwa ka kgotlhang ya kgatlhego gareng ga ditatofatso tsa gore o solegetswe molemo ke thendara ya dimilione di le 150 e lephata la gagwe le neng la e abela khampani ya ditlhaeletsano.
Setheo se se kgethegileng sa dipatlisiso se tlhatlhoba tenderese e e sa tlwaelegang e e neng e le ya tiro e e amanang le setheo sa National Health Insurance le dipuso tse di tsibogelang leroborobo la coronavirus.
Mkhize o reteletswe ke go tlhagelela fa pele ga Komiti ya Boitekanelo ya Palamente, ka kgakololo ya babueledi ba gagwe.
Dr Zweli Mkhize o gakolotse gore a se ka a tlhagelela fa pele ga Komiti ya Palamente ya Boitekanelo.
Modulasetulo wa komiti, Sibongiseni Dhlomo a re go siame kafa molaong gore Mkhize e se ka ya tlhagelela fa pele ga komiti.
Ke nnile le motlotlo wa thelefouno le Dr Mkhize maabane bosigo.
Makoko a a ganetsang mo Komiting ya Portfolio ya Boitekanelo a bontshitse gore ga a kgotsofalele go sa tlhagelele ga ga Mkhize.
Dr Sibongiseni Dhlomo mo go Tona ya Boitekanelo Mkhize a sa tlhagelele fa pele ga Komiti ya Palamente:
Diphathi tsa kganetso ga di dumalane le Mkhize.
Gape ga ba dumalane le boikutlo jwa ANC jwa gore kgang ke ya boatlhodi morago ga gore lekoko la DA le bule kgetse kwa seteisheneng sa Mapodise sa Cape Town kgatlhanong le Mkhize le Mokaedimogolo wa gagwe Sandile Buthelezi.
DA e pegile molato wa bokebekwa kgatlhanong le Dr Zweli Mkhize.
Maloko a EEF, Dr Suzan Thembekwayo le Naledi Chirwa ba re boemo jwa ANC mo kgannyeng eno ke sesupo sa gore komiti ga e kitla e kgona go tshwara moruti molato.
Seno e ne e le sesupo se se phepafetseng sa gore rona jaaka komiti ga re kake ra kgona go bua ka lentswe le le lengwe fela go tlisa lephata la bosetšhaba le tona go ikarabelela, go bua jalo Thembekwayo.
Ka jalo ga re kgone go bua ka kgang eno ka gonne kgetse e buletswe kgatlhanong le tona, go diragala eng fa NPA e tlisa kgetse kwa kgotlatshekelong.
A re tlile go tshwarwa kwa thekololong re bo re leta go fitlha e fela.
Motshegetsi wa ANC, Mama Ivy Gcina, o beilwe go ikhutsa kwa Gqeberha kwa Kapa Botlhaba.
Tirelo ya gagwe ya phitlho e ne e tshwaretswe kwa Feather Market Hall.
Ngwana wa dingwaga di le 84 o tlhokafetse ka Labone mo bekeng e e fetileng morago ga go lwala lobaka lo loleele.
O ne a fiwa setlhopha sa diphitlho tse pedi tse di kgethegileng tsa molaodi wa porofense ke Moporesidente Cyril Ramaphosa.
Tirelo ya phitlho ya molweladiphetogo wa ANC Mama Ivy Gcina jaanong e tsweletse kwa Feather Market Centre kwa Gqeberha.
Nkoko wa dingwaga di le 84 o tlhokafetse ka Labone mo bekeng e e fetileng morago ga go lwala lobaka lo loleele.
E ne e le leloko la ANC go tloga ka 1994 go fitlha ka 2004.
Gcina e ne e le leloko la mokgatlho wa ANC kwa Palamenteng go tloga ka 1994 go fitlha a tlogela tiro ka 2004.
Gape o ne a direla mo dikagong tse di farologaneng tsa mekgatlho e e farologaneng ya basadi ka nako ya tlhaolele.
O ne a direla mo Komiting ya Basadi ya Port Elizabeth Black Civic Organisation mme gape e ne e le modulasetulo wa ntlha wa Port Elizabeth Womens Organisation.
Gape e ne e le moeteledipele wa United Democratic Front mo kgaolong.
Ka nako ya gagwe ya kganetso, o ne a tshwarwa le go tlhokofadiwa ka makgetlo a le mantsi.
Ba lelapa la gagwe ba mo gakologetswe e le mosadi yo o botlhale le yo o pelokgale.
Setlogolwana sa gagwe, Lerato Gcina, a re ba ithutile go le gontsi mo go ene.
Re utlwisiwa botlhoko ke gore re ka se kgone go fetsa nako e e oketsegileng le lona ka nako ya fa lo le bokoa.
Re tla go tlhologelelwa makhulu, moya wa gago le maatla a gago di tshela mo go mongwe le mongwe wa rona le mo matshelong a o a amileng ka lorato, botlhale, nonofo le bontle jwa moya wa gago.
Ka jalo, o tshwanetse go nna le seabe se segolo thata mo tirong ya go rera.
Re lo lebogela ditlhabelo tsa lona le sengwe le sengwe se lo se re diretseng.
Mama Gcina o tlhokafaletswe ke barwa ba gagwe ba bararo mo ntweng fa ba ne ba ntse ba direla jaaka masole a blockhonto weS District fa morwadie a tlhokafetse ka ntlha ya dilo tsa tlholego.
Mokgatlho wa ANC Stalwart ke setshwantsho se se takilweng sa Ivy Gcina yo o neng a lwantshana le tsamaiso ya tlhaolele moeteledipele wa PEWO, o ne a emela batho ba rona fa a ne a tlhokofadiwa, a itewa, a bogisiwa, a tshwerwe ke Lekala la Polokesego.
O latlhegetswe ke bana ba gagwe mo moleng wa ntwa ya kgololosego ya rona.
Go utlwisa botlhoko thata.
Pego e e dirilweng ke Andile L sisa @mrlungisa ka May 28 2021
O ne a bitsa maloko a gone jaanong a ANC go etsa mekgwa e.
Re lebile mongwe yo tota e leng mofuta o o kgethegileng, ke leloko le re batlang go le bona mo African National Congress.
Motho wa bothokgami, motho wa kotlhao, leloko le le ineetseng thata, leloko le le ineetseng thata la African National Congress.
Rotlhe re tshwanetse go etsa kokomana e, ke kokomana e e itseng sentle gore ga se ka ga bone, mme ke ka ga isagwe ya naga e.
Tona ya Defence and Military veterans nosiviwe Mapisa-Nqakula o ne a akgola Mama Gcin jaaka mogaka yo o setlhogo le yo o nonofileng mo ntweng ya kgololosego.
A re go na le dipelo tse dintsi tse di utlwisang botlhoko tse di laelang mongwe yo o ntshitseng botshelo jwa gagwe jotlhe setlhabelo ka ntlha ya kgwetlho.
O ne a le kwa pele ka bosakhutleng fa a ntse a lwantshana le molao o o setlhogo wa tlhaolele wa lekoko la setšhaba.
Ga a ise a ko a kgobiwe marapo ke bosetlhogo jwa mephato ya tshireletso ya puso ya tlhaolele.
Ga a ise a ko a swabe, le fa go ne go tlhomilwe melawana e e gagametseng thata ya tshireletso ke puso mo malatsing a a lefifi a tlhaolele.
Mama Gcina o tlogela bomogoloe ba babedi le ditlogolwana tsa gagwe tse thataro.
Lekoko la Democratic Alliance (DA) le latofaditse Tona ya Boitekanelo Zweli Mkhize le Motsamaisimogolo wa lefapha (DG) Sandile Buthelezi ka go nyatsa seabe sa palamente.
Tona e ne e solofetswe go tlhagelela fa pele ga Komiti ya Boitekanelo ya Portfolio ka Labotlhano.
Tonakgolo e ne ya bolelela Komiti ya Boitekanelo ya Portfolio gore o gakolotswe ka fa molaong gore a se ka a tlhagelela fa pele ga Komiti go tlotla ka go abiwa ga konteraka ya didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike, fa DG ya gagwe e rile o gakolotswe gore a se ka a akgela ka konteraka.
Seno ke morago ga gore Leloko la DA la Palamente, Siviwe Gwarube, a bule kgetse kgatlhanong le ba babedi kwa seteisheneng sa Mapodise sa Cape Town.
Modirimmogo le Gwarube, Evelyn Wilson, o ganne kgopolo ya African National Congress (ANC) ya gore kgang ke tlhaolele, dikarabo tse di batlang.
Ga se kafa tlase ga tlhaolele, ga se fa pele ga kgotlatshekelo.
Kgang ga e reediwe kwa kgotlatshekelong mme DG e dumetse go tla mo pokanong eno.
Re tshwanetse go gakologelwa selo se le sengwe fano, ga re ikarabelele mo go Tonakgolo kgotsa DG, ba ikarabelela mo go rona, ga bua Wilson.
Tumalano ya didirisiwa tsa thelebishene: DA e pegile molato wa bokebekwa kgatlhanong le Dr Zweli Mkhize.
Siviwe Gwarube a re ANC e femela Mkhize.
Lekoko la ANC le latofaditse lekoko la DA ka go tlola tlhobolo ka go bula kgetse kgatlhanong le Mkhize le Buthelezi mabapi le go abiwa ga thini ya Digital vibes.
Modulasetulo wa ANC Kenneth Jacobs o pega Gwarube molato wa gore komiti e reteletswe ke go dira ka boomo mo kgannyeng e.
Ke batla go gatelela gore leloko le ile la tlola tlhobolo go ya go baya ditatofatso tsa bokebekwa, ka jalo, DG le Tonakgolo ba na le tshwanelo ya go dira se ba se dirang go netefatsa gore ga ba tlole ditshwanelo tsa bona go ya ka Molaotheo, go bua Jacobs.
Ditatofatso tsa bonweenwee: Go dirilwe tumalano e e seng ya ka metlha fa gare ga lephata la boitekanelo & Digital vibes
Moswi Ivy Gcina o tlotlomaditswe jaaka mogaka yo o setlhogo le yo o nonofileng wa ntwa ya kgololosego.
Tona ya Defence and Military veterans, nosiviwe Mapisa-Nqakula, o ne a bua kwa phitlhong ya kgotlhang ya kgololosego ya nonyane e e lwantshang kgololosego ya nonyane ya nonyane ya nonyane e e lwantshang kgololosego ya nonyane ya nonyane ya nonyane e e lwantshang kgololesego.
Moporesidente Cyril Ramaphosa o ne a newa setlankana se se kgethegileng sa Phitlho ya Molaodi wa porofense.
Bidio: Tirelo ya phitlho ya mokgatlho wa ANC e lwantshana le nonyane e e bidiwang stalwart Ivy Cikizwa Gcina
Mapisa-Nqakula a re go na le dipelo di le dintsi tse di boima tse di kopang go tsamaisa sentle mongwe yo o ntshitseng botshelo jwa gagwe jotlhe setlhabelo mo ntweng.
O ne a le kwa pele ka bosakhutleng fa a ntse a lwantshana le tlhaolele e e tsitsibanyang mmele ya lekoko la bosetšhaba.
Gcina 84 o ne a direla mo dikagong di le dintsi ka nako ya fa a ne a lwantsha puso ya tlhaolele go akaretsa le Port Elizabeth Black Civic Organisation ( PEBCO).
Gape e ne e le Modulasetulo wa ntlha wa Mokgatlho wa Basadi wa Port Elizabeth ( PEWO).
O ne a nna leloko la African National Congress Youth League (ANCYL) ka bo 1950 mme o ne a direla mo palamenteng jaaka leloko la African National Congress la Palamente go tloga ka 1994 go fitlha ka 2004 fa a ne a tlogela tiro.
Phitlho ya kgaratlho ya kgololosego, e tlile go tshwarelwa mo toropong ya gaabo ya Gqeberha, kwa Kapa Botlhaba, ka Labotlhano mo mosong.
Moporesidente Cyril Ramaphosa o abetswe kgolagano e e kgethegileng ya phitlho ya mo porofenseng ya ga Moporesidente Cyril Ramaphosa.
Mosekaseki wa sepolotiki Ivor Sarakinsky a re Moporesidente Cyril Ramaphosa o tshwanetse a bo a dirile tshwetso ya makgaolakgang kgatlhanong le Tona ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize jaaka a lebagane le ditatofatso tse di masisi tsa bonweenwee.
Sarakinsky a re poresidente ga a rarabolole kgang ka tshwanelo.
Go ile ga lemogiwa gore Mkhize ka boene o solegetswe molemo ke dithini di le dimilione di le 150 tse di sa tlwaelegang tsa didirisiwa tsa tlhaeletsano tsa Digital vibes.
Sarakinsky a re Ramaphosa o iphitlhela a le mo boemong jo bo thata jaaka Mkhize e le ngaka e e itseng se se tlhokang go dirwa mabapi le leroborobo la Covid-19.
Tonakgolo Mkhize o ne a dira gore go nne thata mo go Moporesidente Ramaphosa ka gonne mo dinageng tse dingwe tse dintsi tsa temokeratiki matlhabisaditlhong a a tshwanang le ano a tla felela ka gore moruti a we ka tšhaka ya gagwe mme ka tsela e e ntseng jalo a sireletse poresidente gore a se ka a tsaya kgato ya go otlhaya.
Ka jalo ke mokgwa o o tshwanetseng go nna teng.
Mme kwa SA fa e le gore go ne go ntse jalo re ne re tla nna le diphetogo tse di tswelelang pele mo khabotineteng ka matlhabisaditlhong otlhe a a tlhagelelang ka dipatlisiso tsa metswedi ya tshedimosetso le Khomišene ya Zondo.
Ramaphosa o bua ka ditatofatso.
Ka Laboraro, Moporesidente Cyril Ramaphosa o rile o sekaseka ditatofatso tse di mabapi le Mkhize le tumalano e e seng ya ka fa molaong ya didikadike di le dimilione di le 150 tsa didikadike.
Go nnile le kgatelelo e e oketsegang go tswa mo lekokong la DA le makoko a mangwe a Mkhize go ya kwa tlase kgotsa go tlosiwa ke Ramaphosa.
Moporesidente o rile ditatofatso tse di masisi mme di tlhoka go sekasekiwa ka botlalo ke mekgatlho e e diragatsang molao le gore thulaganyo e e tshwanetseng e tlaa latelwa fa dipatlisiso di sena go wediwa.
Mkhize o tla tlhagelela fa pele ga Komiti ya Boitekanelo ya Palamente ka Labotlhano
Re sa ntse re le foo, Mkhize o tlile go tlhagelela fa pele ga Komiti ya Boitekanelo ya Palamente ka Labotlhano mo mosong go tsibogela ditatofatso tsa gagwe tsa go nna le seabe mo kgolaganong e e sa tlwaelegang ya didirisiwa tsa thelebishene.
Modulasetulo le Modulasetulo wa Komiti ya Kokoano ya Bosetšhaba Cedrick Frolick o tlhomamiseditse baSABCthat Mkhize gore o tlaa tlhagelela fa pele ga komiti.
Frolick a re o amogetse kopo ya Komiti ya Mkhize ya go tlhagelela fa pele ga Komiti ya Boitekanelo ka Labotlhano mo mosong.
Frolick a re kopano ya mo e ka nnang le Mkhize le Komiti ya Palamente ya Boitekanelo e tlaa tshwarwa ka ura ya borobedi ka Labotlhano mo mosong.
Tona ya tsa boitekanelo, Siviwe Gwarube, o beile ditatofatso tsa bokebekwa kgatlhanong le Mkhize kwa Cape Town Central Police Station.
Gape o latofaditswe ka ditatofatso tsa go tlola molao wa tsa ikonomi ya setšhaba kgatlhanong le Motsamaisimogolo wa Lephata la Boitekanelo Dr Sandile Buthelezi.
DA e pegile molato wa bokebekwa kgatlhanong le Dr Zweli Mkhize.
Komiti ya Nakwana ya Kgaolo ya African National Congress (ANC) mo Foreisetata e tlhagisitse gore e tlaa tsaya kgato kgatlhanong le maloko a a lebaganeng le ditatofatso tsa bokebekwa mme ba sa tseye kgato.
Komiti e ne ya tshwara bobegakgang kwa Bloemfontein ka ga diphelelo tsa pokano ya yone ya ntlha e e neng e tshwerwe kwa tshimologong ya beke e.
Motlatsa motlakopanong Paseka Nompondo a re go na le maloko a le mararo a a amegileng.
Mo nakong e, ke kgona go bolela gore ba ba amegang ke ba le bararo mme go tswa foo re setse re ikgolagantse le bone mo mosong ono, Re bua ka kgang e, ka jalo badiredi ba puso ba ba tlhagileng mo kgotlatshekelong mo mosong ono, puso e tshwanetse go tsaya kgato go ya ka thulaganyo ya molao.
Mme mo letlhakoreng la rona, jaaka ANC, ba ba leng mo maemong a rona ba tlaa sekegwa gompieno, ba palelwa ke go dira se ANC e tlaa se dirang ka tshwanelo.
Modulasetulo wa ANC mo porofenseng, Mxolisi dukwana, a re maloko a a sa lateleng melao ya lekoko ga a kitla a tlhola a amogelwa mo lekokong.
Re rata go newa sebaka sa go netefatsa gore re bereka le maloko a ANC.
Re bontshitse gore ga go na ope yo e leng mogaka; maloko a ANC ga se ba ga ope, ga go na ope yo o tshegetsang moeteledipele ope.
Bano ke maloko a ANC mme re tshwanetse go netefatsa gore batho ba ba ntseng jalo ba a bonwa le gore maloko a ANC ka metlha a tlaa latela mokgatlho mme e seng go latela batho.
Mxolisi dukwana o tlhomilwe go nna moemedi wa Komiti ya Nakwana ya Nakwana ya Puso e e Gololesegileng ya ANC:
Tona ya tsa boitekanelo Dr Zweli Mkhize o tlile go tlhagelela fa pele ga Komiti ya Boitekanelo ya Palamente ka Labotlhano mo mosong go tsibogela ditatofatso tsa gagwe tsa go nna le seabe mo kgolaganong e e sa tlwaelegang ya didirisiwa tsa boitekanelo.
Modulasetulo le Modulasetulo wa Komiti ya Kokoano ya Bosetšhaba Cedrick Frolick o tlhomamiseditse SABC gore Mkhize o tlaa tlhagelela fa pele ga komiti.
Kgatelelo e ntse e oketsega ya gore Moporesidente Cyril Ramaphosa a tseye kgato kgatlhanong le Mkhize morago ga tumalano ya gagwe ya bosheng ya gore go abelwa khampani ya ditlhaeletsano ya dimilione di le 150, go ne go sa tlwaelega.
Tente e, e ne e le ya ditirelo tse di amanang le setheo sa National Health Insurance le puso go tsibogela leroborobo la Covid-19.
DA e latofatsa Mkhize ka ditatofatso tsa bokebekwa
Re sa ntse re le foo, Democratic Alliance (DA)shadow Minister of Health, Siviwe Gwarube, o beile ditatofatso tsa bokebekwa kgatlhanong le Mkhize kwa Cape Town Central Police Station.
O latofaditse gape le ditatofatso tsa go tlola molao wa tsa ikonomi ya setšhaba kgatlhanong le Motsamaisimogolo wa Lephata la Boitekanelo, Ngaka Sandile Buthelezi.
Seno morago ga ditshenolo tse lelapa la ga Mkhize le ka tswang le solegetswe molemo ke dipoelo tsa dimilione di le 150 tsa thenshene e lephata la gagwe le neng la e abela khampani ya ditlhaeletsano ya Digital vibes.
Khampani e ne ya thapa mmueledi wa maloba wa ga Mkhize mme ya latofatsa tsala ya lelapa, Tahera Mather, le mothusi wa maloba wa Badiredi, Naadhira Mitha.
DA e latofatsa molato wa bokebekwa kgatlhanong le Dr Zweli Mkhize:
Ramaphosa o bua ka ditatofatso
Ka Laboraro, Moporesidente Cyri lRamaphosa o rile o sekaseka ditatofatso tse di mabapi le Zweli Mkhize le tumalano e e seng ya ka fa molaong ya didikadike di le dimilione di le 150 tsa didikadike.
Go na le ditatofatso tse di masisi tse di tlhokang go tlhotlhomisiwa ke SIU le molaodi ope fela yo o tshwanetseng le go konosediwa kwantle ga tiego.
Moporesidente Cyril Ramaphosa a re o okaoka go sekaseka ditatofatso kgatlhanong le Dr Zweli Mkhize:
Lekoko la Democratic Alliance (DA) le ikuela go sekegiwa ka bonako ga Tona ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize.
Tona ya meriti ya DA ya Boitekanelo Siviwe Gwarube o tlhagisitse ditatofatso kgatlhanong le Mkhize ka Labone kwa seteisheneng sa mapodise sa kwa Cape Town kafa tlase ga thibelo ya Molao wa Bonweenwee.
Go na le ditatofatso tse di malebana le Mkhize le tender ya dimilione di le 150 tsa didirisiwa tsa tlhaeletsano tsa Digital vibes.
Gape lekoko la DA le latofaditse Motsamaisimogolo mo lephateng, Dr Sandile Buthelezi ka molato wa go tlola molao wa tsa matlotlo a setšhaba.
Gwarube a re, Re baya ditatofatso fano kgatlhanong le Tonakgolo Mkhize, ditatofatso di oketsega mo dibekeng di le mmalwa tse di fetileng, tse di akantshang gore tonakgolo e ka nna ya bo e saenetse tumalano e e sa tshwanelang go Digongwana, setlamo se se laolwang ke ditsala tse di atamalaneng thata le setlhopha sa diranta di le dimilione di le 150.
Re ganetsana gore seno e ka nna go thibela go lwantshana le go thibela ditiro tsa bonweenwee.
Special Investigation unit (SIU) e sekaseka kgang, e bolelela Scopa gore ba solofetse go phutha dipatlisiso kwa bokhutlong jwa kgwedi.
Moporesidente Cyril Ramamaphosa o ne a itsise gore gape o dirisana le kgang, a re Mkhize o dirisana mmogo ka botlalo.
Le fa go ntse jalo, Gwarube a re Mkhize o tshwanetse a bo a sa bolo go sekegiwa, Re akanya gore Moporesidente o reteletswe ke go tsaya mofuta le fa e le ofe wa boeteledipele ka go sekega Dr Mkhize, a letetse tshwetso ya dipatlisiso tsa SIU.
Re akanya gore seno ga se a tshwanela, re akanya gore totatota se ka tswa mo tlhotlheletsong e e sa tshwanelang fa moruti e le maemo a gagwe fa a ntse a sekasekiwa.
Go bolelwa fa Mkhize a saenile tumalano ya gore batsamaisi ba gagwe ke ditsala tsa gagwe, Tahera Mather le Naadira Mitha, mo ditirelong tsa puso tsa ditlhaeletsano.
Mme go bolelwa gore madi a ne a felela a solegela Mkhize molemo, lelapa la gagwe le malapa a batsamaisi ba babedi.
Mo kgetsing e nngwe, Mosireletsi wa Setšhaba a re o butse kgetsi ya lenyatso le mapodise a kwa Brooklyn.
Seno ke morago ga gore Mkhize a palelwe ka makgetlho a le mararo go tlotla dikgosana tsa gagwe.
Matlwana a boithomelo a ne a romelwa fa gare ga February le di 1 tsa kgwedi e.
Moporesidente Cyril Ramaphosa o nna le seabe mo metsweding ya tshedimosetso ka dikgang tse di farologaneng, morago ga karabo ya gagwe mo kganetsanong ya Molaotlhomo wa gagwe wa Poresidente wa 2021-2022.
Ofisi ya Basireletsi ba Setšhaba ya re e tlile go simolola dithulaganyo tsa lenyatso kgatlhanong le Tonakgolo ya Boitekanelo Zweli Mkhize, morago ga gore a palelwe ke go tlotlomatsa setheo go ntsha bosupi le go ntsha makwalo.
Seno se amana le dipatlisiso tse di dirilweng malebana le ditatofatso tsa gore lephata la gagwe le diegile go sa tlhokege le gore le paletswe ke go diragatsa dikakantsho tsa Report of the Clinical Associate National Task Team ka 2017.
Mo polelong, ofisi ya Basireletsi ba Setšhaba ya re Mkhize o paletswe ke go tlotlomatsa baagi ba ba kwa tlase ka makgetlho a le mararo.
A re kgetse e tlile go bulwa kgatlhanong le ene kwa seteisheneng sa mapodise kwa Brooklyn kwa Hatfield, Pitori mo bekeng e.
Ofisi ya Basireletsi ba setšhaba go simolola dithulaganyo tsa lenyatso kgatlhanong le Dr Zweli Mkhize.
Re sa ntse re le foo, Democratic Alliance (DA) moriti Tona ya Boitekanelo, Siviwe Gwarube, o beile ditatofatso tsa bokebekwa kgatlhanong le Mkhize kwa Cape Town Central Police Station.
Seno morago ga tshenolo ya Mkhizes; lelapa le ka tswa le solegetswe molemo ke dipoelo tsa dimilione di le 150 tsa thenshene e lephata la gagwe le neng la e abela khampani ya ditlhaeletsano ya Digital vibes.
Tumalano e, e ne e le ya tiro e e amanang le thulaganyo ya National Health Insurance le puso go tsibogela leroborobo la coronavirus.
Ka Laboraro, Moporesidente Cyril Ramaphosa o rile o okaoka go sekaseka ditatofatso tse di mabapi le Zweli Mkhize le tumalano e e seng ya ka fa molaong ya didikadike di le dimilione di le 150 tsa didikadike.
Go nnile le kgatelelo e e oketsegang go tswa mo lekokong la DA le makoko a mangwe a Mkhize go ya kwa tlase kgotsa go tlosiwa ke Ramaphosa.
Moporesidente Cyril Ramaphosa o fetola kganetsano e e malebana le ditlhopho tsa tekanyetsomadi tsa 2021 / 2002 ka Labone thapama.
Seno se latela thulaganyo ya gagwe ya go abiwa ga tekanyetsomadi ka Laboraro.
Dikopano tsa Bosetšhaba di abetse Komiti ya Ad Hoc e e tlhabolotseng karolo ya 25 ya Molaotheo tlhabololo ya malatsi a le 30 go wetsa tiro ya yona.
Komiti, e e berekang ka go tla ka molao go dira gore go nne le diphetogo tse di tla letlelelang gore naga e tlhabololwe, e dirile kopo ya go atolosiwa kwa tshimologong ya beke e.
Botshelo jwa yone bo ne jwa fela bosigogare ka Mosupologo.
Modulasetulo mo Kopanong ya Bosetšhaba, Cedrick Frolick a re seno ga se fetole taelo ya Dikomiti.
Taelo ya Komiti e tlaa nna e tshwana.
Komiti e tlile go tlhomiwa sesha mme e kopilwe go bega kwa bofelong jwa kgwedi ya August le mororo ba kopile go okediwa ka malatsi a le 30, re gakologetswe gore Ntlo e tsena mo boikhutsong le fa ba ka e fetsa mo malatsing a le 30, pego e tlaa nna teng mme re emele fa re boa ka kgwedi ya kgwedi ya August.
Palamente e ne ya tshwara dipuisano tsa phatlalatsa ka kakantsho ya go fetola Karolo 25 ya Molaotheo.
Seno se latela kopo ya Democratic Alliance (DA) ya go letlelela dipeeletso tsa molomo mabapi le kakantsho ya go tlhabololwa ga molaotheo.
Komiti ya Ad Hoc e e sekasekang kgang e amogetse dipeeletso di feta 200 000 tse di kwadilweng.
Gone jaanong e tsosolosa kakantsho ya go fetola Molaotheo go dira gore naga e tlhabololwe kwantle ga tuelo.
Jaanong go na le kganetsano e kgolo ka ga go kgonega ga go baakanya.
Le fa go ntse jalo, mokgatlho wa badiri wa Cosatu a re o tshegetsa Molaotlhomo wa Mametlelelo le wa Khuduthamaga.
Molao wa maemo a a kwa godimo mo nageng
Molaotheo wa Repaboliki ya Afrika Borwa ke Molao
Ga go na palamente e le 108 ya 1996.
Ke molao wa maemo a a kwa godimo mo nageng.
Ka jalo molao le fa e le ofe o o sa dumalaneng le Molaotheo o nna kgatlhanong le fa e le gore o siamisitswe go diragatsa molaotheo.
Molaotlhomo wa Ditshwanelo mo go Kgaolo 2 e santse e le motheo wa temokerasi jaaka go tlhalositswe mo Molaotheong.
Ke kgaolo e e dirang thulaganyo ya go sireletsa seriti sa motho, tshwanelo ya botshelo, kgololesego ya go bua, go lekalekana, kgololesego ya bodumedi, kgololesego ya tumelo le kgopolo.
Kgololesego e nngwe e akaretsa ditshwanelo tsa sepolotiki, kgololesego ya kgwebisano, tiro le tiro.
Le fa go ntse jalo, ditshwanelo tseno tsotlhe di kafa tlase ga ditlhaelo.
Go fetola bontsi jwa Molaotlhomo wa Ditshwanelo go tlhoka gore go dirwe ditlhopho di le pedi tharong.
Sekai se sengwe se se tlhokang gore go dirwe ditlhopho tsa peditharong ke setlankana se se kafa tlase ga Karolo 25 ya Molaotheo.
Ke ka fa tlase ga Karolo 25 koo go tlhalosiwang lefatshe le dithoto teng.
Le fa go ntse jalo, molawana ono jaanong o fetotswe ke Komiti ya Ad Hoc go Amend Karolo ya 25 ya Molaotheo go letlelela Khuduthamaga ya Naga E e Se Nang Kgotlhang.
Karolo ya 25 e tokafaditswe jaanong ka molaotlhomo wa Mametlelelo ya bo18 ya Molaotheo.
Se se raya gore ke lekgetlho la bo18 fa Molaotheo wa Aforikaborwa o ntse o baakanngwa.
Pego e nngwe gape ya ga Mercedes Besent
Lekoko le le sa tswang go tlhophiwa la African National Congress (ANC) Free State Interim Committee (IPC) le solofetse go tlhalosa thulaganyo ya lone ya go tsaya kgato ka Labone.
Kago e, e e tlhophilweng ka kgwedi ya Motsheganong, e rulaganyeditswe go bua le bobegakgang moragonyana ka Labone mo mosong.
Tshidiso Nkgwedi wa lekoko a re diphelelo tsa pokano ya ntlha ya IPC e e sa tswang go tshwarwa e tla nna tse di botlhokwa thata.
Kago e, e e boneng go sekegilwe Motsamaisimogolo Ace Magashules moganetsi, yo e kileng ya nna MEC wa Economic Development, Mxolisi dukwana, a tlhomiwa jaaka Mogakolodi le Tonakgolo Sisi Ntombela, jaaka motlatsamotsamaisi wa gagwe, o tlhometswe go bona porofense kwa khonferenseng ya ditlhopho.
Kago e ne ya tlhongwa morago ga gore maloko a lekoko a a ngongoregang a fenye tsheko ya Kgotlatshekelokgolo ya Boikuelo e e neng ya bona Komiti ya Khuduthamaga ya Porofense e bolelwa e se kafa molaong e bile e se kafa molaong.
Maloko a Aforikaborwa a Foreisetata ya ANC a amogela katlholo ya SCA.
Makala a le mmalwa a ANC kwa Mahikeng a solofetsa go tshegetsa Magashule.
Maloko a ANC go tswa mo makaleng a le 35 a karolo e e kwa tlase ya kgaolo ya Mahikeng kwa Bokone Bophirima ba kgala go sekegwa ga ka bonako ga Mokwaledikakaretso Ace Magashule go tswa mo lekokong.
Go sekegiwa ga gagwe go nnile le matswela go tloga ka 3 Motsheganong.
Gone jaanong Magashule o kwadile ka beile e e latofadiwang ka bonweenwee, boferefere, le go tlhatswiwa ga madi a a amanang le thendara ya Free State as bestos e e ntshitsweng ka nako ya fa e ne e le tonakgolo ya diporofense.
Maloko a ANC mo karolong e e kwa tlase ya kgaolo ya Mahikeng a ne a kopana morago ga dikgang tsa gore Magashule o sekegilwe.
Maloko a ikana go tshegetsa Magashule ka bokima le bosesane.
Moeteledipele wa lekgotla la basha mo kgaolong ya Ngaka Modiri Molema, Koketso Moiloa, o pegile Moporesidente wa ANC molato wa go sekegwa ga ga Magashules.
Lekoko la sepolotiki la Herman Mashabas, ActionSA e latofaditse Khomišene ya Ditlhopho ya Aforikaborwa (IEC) ka go kopa meneelo ya makoko a sepolotiki ka mokgatlho wa multi - Party Democracy Fund.
Letlole le tlhomilwe go ya ka Molao wa Matlole wa Lekoko la sepolotiki, o o simolotseng go dira ka April monongwaga.
Boikaelelo jwa yona e ne e le go kgobokanya le go aba matlole a a ntshitsweng moneelo go tswa mo karolong ya poraefete go baemedi ba makoko a sepolotiki.
Dikgwedi di le pedi fela morago ga go tlhomiwa ga yona, Letlole la Puso ya Temokeratiki ya Batho ba le bantsi le tlhatlhobiwa.
ActionSA e bolela gore IEC e tlola maikarabelo a yone a Molaotheo mabapi le letlole.
E latofatsa Khomišene ya go kokoanya matlole a lekoko la sepolotiki le le lesome le bonè mo Kopanong ya Bosetšhaba le go tlhokomologa makoko a sepolotiki a a tshwanang le ActionSA, a a ka emelwang fela morago ga ditlhopho tsa bosetšhaba tsa 2024.
ActionSA e kwaletse Motsamaisimogolo wa IEC Sy Mamabolo le Motlatsa Motsamaisimogolo Masego Sheburi go batla gore matlole a IEC a matlole a mokgatlho wa temokerasi wa makoko a a farologaneng a khutle ka bonako.
IEC e dirile boipolelo jo bo gakgamatsang jwa gore e ntse e kopa matlole a matlole a makoko a le 14 a sepolotiki a a emetsweng ke Kokoano ya Bosetšhaba, a a amogetseng dimilione di le diketekete tsa matlole a setšhaba ngwaga le ngwaga go tswa go ba ba duelang lekgetho.
Ga go itshokelesege gore ditiro tsa IEC di tsweledise maemo a a kwa godimo mo dipolotiking segolobogolo fa Maaforikaborwa a retelelwa thata jaana, go bua jalo mmueledi wa ActionSA Lerato Ngobeni.
Herman Mashabas ActionSA o latofatsa IEC ka gore e kopa meneelo ya makoko a sepolotiki
Mo tshimologong ya ngwaga ono, IEC e ne ya bontsha gore e tsere dikgato go rotloetsa letlole.
Mokgatlho wa Fund o botlhokwa thata go lwantsha bonweenwee, ka go batla gore makoko a sepolotiki le baabi ba bonweenwee.
Puso ya temokeratiki e tlhwatlhwa e e kwa godimo mme dipapatso ka botsone ga di kgone go tlamela makoko a sepolotiki ka madi a a feletseng segolobogolo ka fa tlase ga dithibelo tse di gagametseng tsa itsholelo.
Go netefatsa gore re tswelela re ipelela puso ya temokeratiki e e matlhagatlhaga, e e gatetseng pele le e e nonofileng, re solofela gore Letlole leno le tlile go re tlamela ka tsela e e motlhofo le e ka yone mekgatlho ya dikhampani, batho le mekgatlho e mengwe e ka ntshang meneelo ya matlole go mekgatlho ntle le go tsenelela ka tlhamalalo mo go yone kgotsa go tlhoka go bolela fa e le kwa thoko, go bua jalo Motlatsamodulasetulo wa IEC Janet Love.
Fa e sa le lekoko le kwadile mookamedi wa Khomišene le Motlatsa Moeteledipele, le batla gore letlole le tlogele ka bonako le gore madi a a beilweng a busediwe baabi.
ActionSA e file IEC go fitlha ka Labotlhano ono go tsibogela dilo tse ba di batlang kgotsa go sele ba tla isa kgang kwa kgotlatshekelong.
Re sa ntse re le foo, Khomišene ke Mama mo kgannyeng mme a re e tla akgela mo kgatong e e tlang.
Moporesidente Cyril Ramaphosa a re o okaoka go sekaseka ditatofatso tsa Tona ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize le tumalano e e seng ya ka fa molaong ya diranta di le dimilione di le 150.
Moporesidente Ramaphosa o ne a ntsha ditlhopho tsa tekanyetsomadi mo Palamenteng:
A re ditatofatso tseno di masisi mme di tlhoka go sekasekiwa ka botlalo ke mekgatlho e e diragatsang molao.
Moporesidente Ramaphosa a re thulaganyo e e tshwanetseng e tlaa latelwa fa dipatlisiso di fela.
Dipolelo tsa go sa dire dilo ka tsela e e tshwanetseng kwa Lephateng la Boitekanelo di leka thata go lwantsha bonweenwee
Mokwaledi wa Khuduthamaga wa Khansele ya Kgatelopele ya Molaotheo wa Aforikaborwa, Lawson Naidoo a re maiphako a go sa dire dilo ka tsela e e tshwanetseng mo Lephateng la Boitekanelo ke teko e e masisi ya maitlamo a puso a go lwantsha bonweenwee.
Naidoo a re kgang ke letshwao le le nonofileng thata mo Aforikaborwa.
Seno ke sesupo se se nonofileng thata mo Aforikaborwa sa gore seno ke kgang e e masisi.
Kgang ya bothokgami jwa puso, ba masisi go le kana kang ka ga go lwantsha bonweenwee.
Re tlile go amogela pego go tswa go Motlatsa Moatlhodimogolo mo dikgweding di le tharo go tlhalosa gore re dirisana jang le bosenyi mo pusong.
Mme re lebane fela le dikgang fa ba re lebile jaana.
A go na le tsholofelo ya gore dikakantsho tsa Khomišene ya Zondo di tlaa nna fa pele ga kgotlatshekelo ya molao.
Kgatelelo ya DA
Kgatelelo e a oketsega go tswa mo Democratic Alliance (DA) le ba bangwe ba Mkhize go ya kwa tlase kgotsa go tlosiwa ke Moporesitente Ramaphosa.
Mkhize o rile patlisiso e e dirilweng malebana le ditatofatso tsa ditumalano tsa dimilionemilione tse di sa tlwaelegang tse di dirilweng ke lefapha la gagwe e fitlhetse gore ditirisano tsa yona le khampani ya ditlhaeletsano, didirisiwa tsa botlhaswa, di ne di sa tlwaelega.
Mkhize ga a tseye letlhakore lepe
Mkhize o ganne go nna le seabe mo go abiweng ga tumalano e e sa tlwaelegang ya dimilionemilione tsa diranta ke lephata la gagwe.
Seno morago ga dipatlisiso tse di kgethegileng tsa lekgotla la ditlhotlhomiso di fitlhetse gore ditirisano tsa lephata la tsa boitekanelo le khampani ya ditlhaeletsano, didirisiwa tsa boitekanelo, di ne di sa tlwaelega.
Go latela dipego tsa lekwalodikgang tsa gore Lephata le duetse didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike tsa didikadike.
Mkhizes briefing on Digital vibres issue:
Mkhize a re madi a a duelwang didirisiwa tsa ikonomi a fitlhetswe e le ditshenyegelo tse di sa ungweng le tse di senyang.
Kgetse e e letetsweng thata ya Mokwaledikakaretso wa ANC yo o sekegilweng, Ace Magashule o solofetswe go reediwa pele ga bokhutlo jwa kgwedi ya Seetebosigo.
Go lebeletswe gore setulo se se tletseng sa Kgotlatshekelokgolo se utlwe kgang.
Magashule o sekegilwe morago ga gore a gane go tsaya kgato go ya ka ditshwetso tsa lekoko la gagwe.
Mo puisanong le Mokwaledikakaretso wa ANC Ace Magashule yo o sekegilweng:
Komiti ya Khuduthamaga ya Bosetšhaba e ne e mo laetse gore a kope maitshwarelo phatlalatsa kwa makaleng a ANC morago ga gore a kwalele Moporesidente Cyril Ramaphosa lekwalo la go sekegiwa, mme o ne a gana mme go na le moo a isa kgang kwa kgotlatshekelong.
Komiti ya Badiri ba Bosetšhaba ya ANC go sekegela tsebe tlhabano ya ga Ace Magashule.
Magashule o batlile ditirelo tsa Khansele ya Botsofe, Mmueledi Dali Mpofu.
O batla gore go sekegiwa ga gagwe go phimolwe.
Magashule o itshwara ka tsela e e iseng e ko e direge pele
Beke e e fetileng, Ramaphosa o tlhalositse boitshwaro jwa ga Magashule jaaka jo bo tshosang le jo bo iseng bo ko bo nne teng.
Mmueledi wa ANC Pule Mabe o rile molaotheo wa lekoko o sekisitswe.
Lekoko ga le mo mathateng.
Ka maswabi, molaotheo wa ANC o sekisitswe.
Lekoko le setse le ntshitse mafoko a a tlhalosang gore le tlaa nna kgatlhanong le kopo ya Mokwaledikakaretso.
Mme fa dikgotlatshekelo di atamelwa ka mokgwa o di atametsweng ka ona, ANC e tshwanetse go tsaya kgato go sireletsa le go femela molaotheo wa yona le go sireletsa le go femela ditshwetso tsa yona.
Pule Mabe o bua ka kgato ya kgotlatshekelo ya ga Magashules le boitshwaro jwa maloko a mangwe a a godileng a ANC kwa tshekong ya ga Zuma:
Mpofu o na le tshwanelo ya go dira tiro ya gagwe ya porofeshenale
Re sa ntse re le foo, bangwe ba ile ba belaela tshwetso ya ga Mpofus ya go emela Magashule le Moporesitente wa maloba Jacob Zuma mo kgetsing ya gagwe ya bonweenwee.
Moeteledipele wa EFF Julius Malema a re Mpofu o na le tshwanelo ya go dira ditiro tsa gagwe tsa porofeshenale, kwantle ga poifo mme lekoko ga le kitla le itshunya nko mo maikarabelong a gagwe.
Ngaka nngwe le nngwe ya EFF e ka alafa Jacob Zuma fa hes a lwala; ba dirile maikano a porofeshenale mme re tshwanetse go letlelela seo.
Re batla go raya ngaka, fa Zuma a lwala, o batla go mo alafa, ba tlile go tlola maikano a bone a semolao.
Go ntse fela jalo le ka kgakololo ya semolao.
Re tshwanetse go ba letlelela go dira tiro ya bone ntle le kgoreletso epe ya sepolotiki; re tshwanetse go tlotla maikarabelo a bone a porofeshenale.
Re ka re akhaontente e e nang le tšhate ya EFF o sekaseka dibuka tsa ANC; se se tlaa bo se ba tseneletse mo ditirong tsa bone tsa botho le tsa porofeshenale.
Re tlile go feleletsa re bolelela batho ba ba tshwanetseng go intsha le ba ba sa tshwanelang go intsha.
A batho ba tshware ditiro tsa bona tsa porofeshenale.
Fa go tla mo dipolotiking, Dali o tsamaisa tiro ya gagwe a sa boife; fa go tla mo tirong ya gagwe, ga a buisane le rona.
EFF e bolela gore ga e bue sepe ka gore ke mang yo o buelelang.
Dali Mpofu o emetse mo kgotlatshekelong.
Moporesidente Cyril Ramaphosa jaanong o ntsha kabelo ya tekanyetsomadi ya ofisi ya gagwe.
Tlhopho ya gagwe ya tekanyetsomadi e a tshwarwa ka ntlha ya kgatelelo e e ntseng e oketsega mo go ena go Tonakgolo ya tsa boitekanelo ya molelo Zweli Mkhize jaaka ditatofatso tse di oketsegileng mabapi le kgatelelo e e ntseng e oketsega.
Ka Labobedi, makoko mangwe a sepolotiki a kganetso a ne a latofatsa Lekoko la Bosetšhaba la African National Congress (ANC) mo Palamenteng ka go botsa motsamaisimogolo dipotso tse di bonolo le go tsosa matshwenyego ka ga Molao wa go Laola Dikotsi tsa Masetlapelo.
Ba re Palamente ga e bue sepe ka melawana ya go lotlela.
Ba bangwe ba ne ba belaela seabe se Palamente e nang le sone mo go tshwareng Mkhize go ikarabelela ka ntlha ya maikutlo a a botlhaswa a didirisiwa tsa ileketeroniki.
Makoko a sepolotiki a tlaa ganetsana ka ditlhopho tsa taolelogale mme o tlaa tsaya kgato ka Labone.
Moporesidente Cyril Ramaphosa o ntsha tekanyetsomadi ya diofisi tsa gagwe kwa Kopanong ya Bosetšhaba.
Tonakgolo ya tsa boitekanelo Zweli Mkhize o ganne go nna le seabe mo go abiweng ga tumalano e e seng ya ka fa molaong ya dimilione di le dintsi e e dirilweng ke lephata la gagwe.
Seno morago ga patlisiso e e kgethegileng ya lekgotla la ditlhotlhomiso e fitlhetse gore ditirisano tsa Lephata la Boitekanelo le khampani ya ditlhaeletsano,Digital vibres, di ne di sa tlwaelega.
Go latela dipego tsa lekwalodikgang tsa gore lephata le duetse Digital vibes R 150 - Million ka ntlha ya ditirelo tse di amanang le National Health Insurance le gore dipuso di tsibogela leroborobo la Covid-19.
Moporesidente Ramaphosa o emetse pego ya SIU ka ditatofatso tse di seng boammaaruri tsa batho ba ba bonolo
Moporesidente Cyril Ramaphosa ke mo thapameng e, a tlhagisa go abiwa ga tekanyetsomadi ya ofisi ya gagwe mo Palamenteng.
Fa tlase ke dithulaganyo tsa Palamente.
Lekoko la Democratic Alliance (DA) le ne la belaela seabe sa Palamente mo go tshwareng Tona ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize go ikarabelela ka ntlha ya ditatofatso tsa go naya khampani ya ditlhaeletsano tumalano e e sa tshwanelang.
Makoko a a ganetsang a latofaditse maloko a Lekoko la Bosetšhaba la African (ANC) la Palamente ka go sireletsa mookamedi, seno se senotswe mo dipuisanong ka ga ditlhopho tsa palamente.
Makoko a a ganetsang a re maloko a ANC a botsa badihedi dipotso tse di bonolo, fa ba bangwe ba sa arabe dipotso tse di kwadilweng.
Gape ba tshwenyegile ka Molao wa Tsamaiso ya Dikotsi tsa Masetlapelo o o reng Palamente ga e bue sepe ka melawana ya go lotlela.
Mmueledi wa DA Jacques Julius a re, fa fela maloko a ANC a ka dira seabe sa bona mo go tshwareng mookamedi go ikarabelela.
Re ka kgona go dira tiro ya rona ka thulaganyo eno ya tekanyetsomadi ntlha e e molemo ya gore ba botse dipotso tse di sa itumediseng e ka tswa e le tse di kwadilweng kgotsa tse di buiwang le go emisa dipotso tse di botshe.
Tumalano e e seng ya ka fa molaong magareng ga lefapha la boitekanelo & Digital vibes:
Re sa ntse re le foo, kgatelelo e a oketsega mo Moporesitente Cyril Ramaphosa go ya go tshuba Mkhize, jaaka ditatofatso tse di oketsegileng di tlhagelela kgatlhanong le moruti.
Khampani e e abetsweng go dira tumalano ya go dira tiro e e amanang le thulaganyo ya Bosetšhaba ya Inshorense ya Boitekanelo le puso e tsibogela leroborobo la COVID-19. Go begwa gore e dueletswe go baakanya kago e Mkhizes Family Trust e nang le yona.
Khampani gape go bolelwa fa e rometse R300 000 kwa go All Out trading, mokgatlho o mo go one morwa Mkhizes e leng mokaedi.
Di - SIU di tlhatlhoba tumalano magareng ga di - Digital vibes le Lephata la Boitekanelo.
Mmueledi wa Kokoano ya Bosetšhaba Thandi Modise o gateletse gore Palamente ya Pan African, e e kwa Midrand, Johannesburg, ke karolo ya Lekgotla la Aforika mme ka jalo melao ya mokgatlho e tshwanetse go dirisiwa.
Palamente ya Pan African e sekegilwe morago ga gore baemedi ba tsenye ntlo mo letsatsing la boraro le le latelanang la tlhakatlhakano.
Maloko a ne a ganetsana mabapi le tsamaiso ya ditlhopho le Caucus Borwa ba buelela go fetogela mo boeteledipeleng jwa botsuolodi jo bo tshwanang le thulaganyo ya Lekgotla la Aforika, fa batlhokomedi ba Botlhaba le ba Bophirima ba le kgatlhanong le yona.
Tlhakantsuke kwa PAP gompieno.
Modise o ne a tlisa ditlhopho tsa tekanyetsomadi tsa Kokoano ya Bosetšhaba.
A re Aforikaborwa e solofetse gore PAP e latele melao e e fetofetogang.
Re amogela PAP jaaka naga e re nang le maloko a rona a abetswe go nna maloko a ntlo eo jaaka maloko a ntlo e re e dirang mme re tlhoka go kgatlhegela go dira ga PAP, segolobogolo sengwe le sengwe se se phoso mo boalong jwa PAP.
SA e bediwa go sa kgathalesege gore a re na le boikarabelo kgotsa nnyaa mme boammaaruri ke gore ga re a dira seabe sa rona sentle jaaka molaletsi mme re baakanya se.
Modulasetulo wa ANC o kgala tlhakatlhakano.
Molaodi wa ANC, Bhekizizwe Radebe o kgala tlhakatlhakano le go kgorelediwa ga yone
Aforikaborwa ke molaletsi wa PAP mme e na le baemedi ba maloko a Palamente ya yona.
Radebe a re ditshwantsho tsa Midrand di ka nna tsa felela ka gore kontinente e se ka ya tsewa tsia.
Se se diragetseng kwa PAP se ne se ferosa sebete tota mme se tshwanetse go kgala gore boitshwaro jo bo ntseng jalo jo bo nyatsegang bo ka bontshiwa mo lefatsheng lotlhe.
Dikgaolo tse dingwe mo lefatsheng di tlile go re tsaya tsia jang fa re ka kgona go direlana dilo tseno.
Malema o ikuela kwa Au go tsereganya.
Moeteledipele wa Economics Freedom Fighters (EFF) Julius Malema a re Lekgotla la Aforika le tshwanetse go tsereganya mo dikganetsanong tsa bosheng jaana tse di tsositsweng ke Palamente ya Pan African (PAP) kwa Midrand kwa Johannesburg.
Malema, yo o neng a le mo thulaganyong, o tlhalositse ditiragalo tsa tlhakatlhakano jaaka tse di swabisang.
Kganetsano ke e e nonofileng.
Batho ba na le dipono tse di farologaneng.
Re sekegile ntlo gore re ye go buisana le ba bangwe ka dikgang tseno.
Re solofela gore go tlile go nna le tharabololo mme tharabololo e re e akantshitseng ke go letla mongwe go tswa kwa Au go tsenelela le go dira gore ditlhopho di nne motlhofo.
Go na le makwalo a mabedi go tswa kwa Au a badirimmogo ba rona ba ganang go a ngaparela mme kganetsano e malebana le makwalo a a tswang kwa Au.
Ka jalo fa mongwe go tswa kwa Au a ka tla go re naya kaelo, rotlhe re ka latela.
Lekoko la Bosetšhaba la Basadi (ANCWL) la re le tshositswe ke tiragalo ya tirisodikgoka e e theilweng mo bong, e e diragetseng kwa Palamenteng ya Pan-Aforika ka Mosupologo.
Ntwa ya ga Djibril ya kwa Senegal e tshwerwe mo ditshwantshong tsa go ragaka ANC, Motlatsa Majodina, ka nako ya dikgogakgogano.
Mo polelong, ANCWL ya re, Cde Pem, o neetse pego e e tseneletseng ya tiragalo le gore o ne a tsereganya go emisa ntwa ya mmatota e e simolotseng fa gare ga baeteledipele ba le babedi ba banna, mme a iphitlhela a tlhasetswe le seriti sa gagwe se nyatsegile mo setšhabeng.
Jaaka ANCWL re kgala thata ditiro tsa ga Djibrils mme re swabisitswe thata ke gore moeteledipele wa maemo a gagwe mo setšhabeng a ka tlola molao wa mosadi fela thata.
Maloko a ANC a tlaa nna ditshupetso kwa ntle ga Palamente ya Pan-Aforika ka ga tlhaselo ya ga Majodinas.
Ba ikuela gore PAP e emise Ntwa.
Kwa tshimologong Majodina o ne a ikaeletse go bula kgetsi kgatlhanong le moemedi wa Senegal.
Le fa go ntse jalo, o ne a fetola maikutlo morago ga gore Ntwa e kope maitshwarelo.
Leloko la PAP ya kwa Senegal le kopa maitshwarelo go Majodina.
Lekoko la Democratic Alliance (DA) la re go fitlha jaanong, batho ba le 50 000 ba saenetse kopo ya bona kgatlhanong le molawana o o akantshitsweng wa Molaotlhomo wa go Laola Ditlhobolo.
Molaotlhomo wa tetlelelo e ne e tlaa nna fa e le gore e ne e tlaa nna molao o o thibelang go neelwa ga dilaesense tsa ditlhobolo tsa go itshireletsa.
Gape go ne go tla fokotsa palo ya ditlhobolo tse batho ba ka nnang le tsona mo motshamekong le go tsoma.
Lekoko la DA la re le kgatlhanong thata le Bill mme le kopile gore batho ba ba oketsegileng ba saene kopo ya lone.
Mmueledi wa lekoko la DA mo Mapodiseng, Andrew Whitfield, a re tlhobolo ya semolao ke tlhobolo ya bofelo ya tshireletso ya dimilione tsa Maaforikaborwa.
Lekoko la DA le dumela gore ditlhobolo tse di laolang go baakanngwa ke nngwe ya dikarolwana tsa molao wa dracony tse di bonweng mo lobakeng lo loleele thata.
Molato o ikaeletse go tlosa go itshireletsa jaaka lebaka la go nna le tlhobolo.
Lekoko la DA le dumela gore mo setšhabeng se se tletseng thubakanyo jaaka Aforikaborwa, seno ga se utlwale e bile ga se utlwale.
Lekoko la DA le amegile gape ka diphelelo tsa go thuntsha botsalano mo metshamekong mmogo le pabalesego ya setšhaba le ditlhaelo tsa sekoloto tse di tlileng go ba tsenya, go tlhalosa jalo Whitfield.
Lekgotla la Batho (COPE) le kgatlhanong le Molaotlhomo mme la re le tla tlhotlheletsa ditlhopha tse dingwe tsa kganetso kgatlhanong le yona.
Mmueledi wa Lekoko, Dennis Bloem a re Maaforikaborwa otlhe a na le tshwanelo ya go iphemela.
Diphetogo tseno di tlhabisa ditlhong e bile di a tsenwa.
Molaotlhomo ga o utlwale go bolela gore ga go na laesense ya ditlhobolo e e ka ntshiwang ka ntlha ya go itshireletsa.
Go phepafetse gore puso eno ga e tseye matshelo a baagi ba yona masisi.
Dikebekwa tse di nang le ditlhobolo tse di seng ka fa molaong di tlaa tlhasela baagi ba ba ikobelang molao go feta le fa e le leng pele, Bloem o tlhalosa jalo.
Puso ya re molao o o akantshitsweng o tlaa thusa go fokotsa bokebekwa.
Moporesidente wa maloba wa Lekoko la Bosetšhaba (ANC) Thabo Mbeki a re lekoko le tshwanetse go itisa kgatlhanong le maloko a lekoko go tsweletsa pele dikgatlhego tsa bone tsa bopelotshetlha.
O ne a bua kwa pokanong ya Khuduthamaga ya porofense ya ANC (PEC) kwa Kapa Botlhaba.
Pokano ya malatsi a le mararo ya PEC e remeletse mo go ntšhafadiweng ga lekoko.
Mbeki a re botshelo jwa maemo a a kwa godimo bo sentse ANC mme bo e tlositse mo boikarabelong jwa yona jwa konokono jwa go tokafatsa matshelo a ba ba tlhokang lesego.
Ka gonne ga re a bua ka kgang eno e e tsositsweng ke [ poresidente wa maloba ] Nelson Mandela ka 1997 ka ga moithutadiphetogo, re paletswe ke go bua ka kgang eo.
Fa re re tsosolosa, o ka tsosolosa ANC le batsweretshi, mme karabo e ne e le e e utlwalang, go tlhalosa Mbeki.
Moporesidente wa maloba wa ANC Cde Thabo Mbeki o goroga go sa le gale kwa pokanong ya PEC e e okeditsweng ka malatsi a le mararo e e simolotseng gompieno.
Tona ya pele ya Dikgwebo tsa Setšhaba, Malusi Gigaba, o ganetse kwa Khomišeneng ya Dipatlisiso tsa bosenyi mo pusong gore o amogetse dikgetsi tsa madi go tswa mo lelapeng la ga Gupta.
Gigaba o ne a tswelela go neela bosupi morago ga go latofadiwa ke basupi ba le mmalwa, go akaretsa le mosadi wa gagwe yo o tlhalaneng, Nomachule, wa go nna gaufi le lelapa le go ganetsanwang ka lone.
O bolela gore mosadi wa gagwe yo o kgaoganeng le ene o leka go mo tsenya mo diphosong mo gare ga kgaogano ya bona.
Fa e le gore o ne a le teng mme a mpona ke newa madi, e ne e se kafa molaong e bile e ne e se kafa molaong.
Ka jalo, fa a ne a katisiwa mabapi le boikanyegi jwa gagwe, go ka nna ga twe ga o a bona kgetsana kgotsa madi a o a filweng, o a bona fela mo botong mme o ka swetsa ka gore a tswa kwa go ba Guptas, go bua jalo Tona ya pele.
Ke ne ke se kitla ke kgona go bolelela modulasetulo maitlhomo a gagwe.
Lebaka la go bo a ne a se ka a bona madi a a neetsweng nna kgotsa a tsamaisiwa ke nna kwa koloing le go leka go akaretsa batlhokomedi ke ka gonne go ne go se na madi a a ntseng jalo, go tlhalosa Gigaba.
Khomishene e utlwa bosupi jo bo amanang le Gupta
Gigaba o tsweletse go ganetsana ka ditatofatso tsotlhe tse di ntshitsweng kgatlhanong le ene ke mosadi wa gagwe yo o kgaoganeng le ene.
Tonakgolo ya maloba gape o ganne kopo ya ga Nomachules kwa Khomišeneng malebana le Modulasetulo wa South African Airways (SAA) Dudu Myeni, a mo naya ditaelo go tswa go Moporesidente wa maloba Jacob Zuma.
Gigaba gape o ganne bosupi jwa basadi ba gagwe ba ba tlhobogilweng jwa gore Myeni o tshoseditse ka kgato e le nngwe gore o tla busediwa go nna Tona ya merero ya Legae, maemo a a kwa tlase ga a a kwa godimo, fa a sa latele ditaelo.
Ditsheko di tlaa tswelela ka Labobedi.
E tlile go utlwa bosupi jo bo amanang le Prasa go tswa go badiri ba babedi ba kemedi ya seporo, go akaretsa le Tlhogo ya Kgaogano ya Molao, Martha Ngoye.
Modiredimogolo wa tsa madi wa maloba wa Transnet, Gary Pita, le ene o tlaa tsaya letlhakore la go ntsha bosupi jo bo amanang le khampani.
Dithulaganyo di tla simolola ka ura ya boraro.
Tona ya pele ya Dikgwebo tsa Setšhaba, Malusi Gigaba o tsweletse go ganetsana le ditatofatso tsotlhe tse di ntshitsweng kgatlhanong le ene kwa Khomišeneng ya Dipatlisiso tsa bosenyi mo pusong kwa Johannesburg ke mosadi wa gagwe yo o tlhobogilweng, Noma.
Gigaba gape o ganne kopo ya gagwe kwa Khomišeneng malebana le modulasetulo wa SAA ka nako eo Dudu Myeni a mo neela ditaelo go tswa go Moporesidente wa maloba Jacob Zuma.
E ne e tla bo e le go sotla ka nna go re ga ke a tlhaloganya lebaka la go bo Mmè Myeni a tlhophilwe ka gonne ke ne ke le Tona ka nako ya fa a tlhomiwa.
Re kopile Kabinete go tlhoma lekgotla le lesha le go amogela go tlhomiwa ga gagwe jaaka modulasetulo jaaka mongwe wa batho ba ba neng ba direla mo lekgotleng le le fetileng le le tlhomilweng ke Tonakgolo Hogan.
Beke e e fetileng, Gigaba o ganetsana ka ditatofatso tse di dirilweng ke mosadi wa gagwe yo o tlhalaneng le ene tsa gore o dirisana le bomorwarraagwe Gupta mo kgwebong.
Gigaba o gakologelwa go ya makgetlo a le mmalwa kwa diofising tsa dikhomputara tsa Sahara kwa Gupta kwa Johannesburg go ya go tsaya ditaletso.
O ne a gatelela gore o ne a na le ditirisano tsa setšhaba le setso fela le Ba - Gupta mme e seng ditirisano tsa kgwebo.
Gigaba o ne a bolelela Motlatsa Moatlhodimogolo Raymond Zondo gore o ne a tswelela a dirisana le Ba - Gupta le fa a sena go tlhomiwa go nna moruti.
Go aga dikamano tse di nonofileng le makoko a sepolotiki, metswedi ya tshedimosetso le ba bangwe ba ba nang le seabe ke matshwao a go atlega ga Khomišene ya Ditlhopho ya Boipuso (IEC) kwa Kapa Bophirima.
Go ya ka Reverend Courtney sampson yo e neng e le modulasetulo wa porofense ya IEC ka dingwaga di le 22.
sampson o tlogetse tiro mo tshimologong ya kgwedi e.
O ne a dira tlhopho ya gagwe ya ntlha a na le dingwaga di le 38,
Dingwaga di le tlhano moragonyana, o ne a tlhomiwa go nna Modulasetulo wa setheo se se okametseng ditlhopho mo nageng.
Re sa ntse re le foo, Moporesidente wa maloba wa ANC, Thabo Mbeki, o solofetswe go dira dipuisano ka ga kutlwano le go ntšhafadiwa ga lekoko.
O tlaa nna le seabe mo go tlhomamiseng ANC jaaka mokgatlho o o simolotseng mo bathong.
Mmueledi wa mokgatlho wa ANC wa PEC, Loyiso Mag Wheela, a re pokano e tlaa sekaseka boswa jwa bathei ba lekoko go solegela kokomana ya gompieno molemo.
Go nonotsha kgang ya go ntšhafadiwa ga phuthego le kutlwano, re tshwanetse go dirisa botlhale jwa ba ba re eteletseng pele gore bobotlana tatelano ya rona ya go ntšhafadiwa e kaelwe le go kaelwa sentle.
O ka bo o ile wa tlhaloganya mo malatsing ano gore ANC e gatelelwa go tswa ka fa molemeng, ka fa mojeng le ka fa gare.
Jaanong porojeke ya go ntšhafadiwa e nna selo sa konokono.
Re batla go gatelela taolo le boeteledipele jwa ANC mo gare ga setšhaba, go bua jalo Mag updateela.
Mag updateela a re ka Mosupologo mokgatlho o tlaa tsenya maloko a a farologaneng a setšhaba go reetsa matshwenyego a bona.
Motsheganong 29 2021. Mosekaseki wa dipolotiki Dr Luvuyo Dondolo a re ANC e tlhoka tharabololo ya nako e telele fa e le gore ke go tsosolosa mokgatlho.
A re lekoko le ka nna la boa la ikanngwa gape morago ga go tsereganya ga jaanong mme ba gatela pele, ba tla tshwanelwa ke go tsenya tiro e e oketsegileng.
Seno morago ga gore ANC kwa Kapa Botlhaba e itsise go dirisa botlhale jwa ba ba eteletseng pele ka go kopanyeletsa Mbeki mo pokanong ya malatsi a le mararo ya Komiti ya Khuduthamaga ya Porofense e e sa ntseng e tsweletse kwa Lontone Botlhaba.
Seabe sa baeteledipele ba maloba ba ba tshwanang le Moporesidente Thabo Mbeki, ba ba tsewang ba na le maemo a boitshwaro jaaka tsela ya go ntšhafadiwa ga ANC ka nako e khutshwane, ke leano le ANC e le dirisang go fenya dipelo tsa batlhophi lefa ANC e tlhoka tharabololo ya leruri le ya nako e telele, ka tharabololo e e khutshwane e ba ka nnang ba fenya ditlhopho mo mafelong mangwe a bommasepala mme go na le maemo a a rileng mo ba tla bonang kgaisano e e maatla go tswa mo mekgatlhong e mengwe ya sepolotiki.
Lekoko la Bosetšhaba la Aforika (ANC) le kopantse kopano ya malatsi a le mararo ya Komiti ya Khuduthamaga ya Porofense (PEC) kwa Lefelong la Kopano la Ditšhabatšhaba kwa Lontone Botlhaba kwa Kapa Botlhaba.
Moporesidente wa maloba wa ANC, Thabo Mbeki, o solofetswe go dira dipuisano ka kutlwano le go ntšhafadiwa ga lekoko.
Re tlaa bo re tlisa botlhe ba ba nang le seabe ka fa tlase ga borulelo bo le bongwe fela ka gonne se se botlhokwa ke gore re bue jaana ke batho, se se ba tshwenyang fa pele ga boeteledipele e le gore bobotlana fa ba le teng, Moporesidente wa pele o bona tshono ya go bua le batho bao le go leka le go tsaya kgato mabapi le dikgang dipe fela tse ba tlaa di tsosang.
Motlatsa Mokwaledimogolo wa Lekoko la Bosetšhaba (ANC) Jessie Duarte a re ga e dumalane le dikgopolo tse di phoso, boikaelelo jwa tshwetso e e tserweng ga se go tlhasela motho a le mongwe.
Mafoko a gagwe a tla morago ga gore Mokwaledimogolo wa ANC yo o sekegilweng, Ace Magashule, a atamele Kgotlatshekelokgolo kwa Johannesburg go e kopa go bolela tshwetso e e seng ya molaotheo le go beela kwa thoko tsheko ya gagwe.
O sekegilwe morago ga gore a gane go ya kwa tlase.
Magashule o lebagane le ditatofatso di le mmalwa tsa boferefere, bonweenwee le go tlhatswiwa ga madi mabapi le ditatofatso tse di seng ka fa molaong tsa go abiwa ga dimilione tse di fetang R 250 mo kgolaganong ya ditlhatlhobo tsa bosenyi mo Foreisetata.
Magashule o filwe diura di le 48 go kopa maitshwarelo phatlalatsa kwa makaleng a ANC morago ga go kwalela Moporesidente Cyril Ramaphosa lekwalo la go sekegiwa.
Fa a ne a bua kwa khonferenseng ya borobong ya ANC kwa Namakwa, Duarte o rile maitlamo a ne a lebisitswe kwa go ba ba latofaditsweng ka ditlolomolao tse di masisi.
Khomoreite John Block fa a ne a latofadiwa, ga a ka a okaoka go fapoga.
Khomoreite Marius Fransman, ke kgona go tswelela. Lenaane le leleele thata.
Khomoreite Pallo Jordan o eme kwa thoko.
Khomoreite Mdu Manana o fapogile.
Kgang fano ga se ya motho ka namana mme ke ka moo kgang eno e ntseng e tsoga ka gone
Kgang fano ke ka ga tshwetso ya ANC.
Mokwaledikakaretso wa ANC e bong Ace Magashule o isa ANC kwa kgotlatshekelong:
Modulasetulo wa Lekoko la Bosetšhaba (ANC) kwa Kapa Bokone, Dr Zamani Saul, yo o solofetsweng go tshwarwa, o tlhagisitse maloko a Komiti ya Khuduthamaga ya Bosetšhaba (NEC) ba ba retelelwang ke go tsaya ditshwetso tsa bone tsia le go diragatsa ditiro tsa bone ka bothokgami.
Mo dibekeng tsa bosheng jaana, maloko mangwe a mokgatlho wa ANC wa NEC a tsentse direkoto tsa dipokano tsa bone mo metsweding ya tshedimosetso le mo setšhabeng, tse Saulo a di lebang jaaka diphoso mo go tsa kgopolo.
Fa a ne a bua mo khonferenseng ya borobongwe ya ditlhopho kwa Namakwa, Saulo o rile ANC NEC e na le boikarabelo jwa go etelela pele dikago tsotlhe tsa ANC le setšhaba.
Ga re batle go bona dikgogakgogano le ntwa mo NEC; ga re batle go dula mo mathateng a sepolotiki koo.
Re na le maloko a NEC a a fetotseng dipokano tsa NEC le NWC go nna motshameko o mosha wa boitlosobodutu o o nang le direkoto tsa puisano ya NEC mme ka tlhopho ba di tlogela mo metsweding ya tshedimosetso le ya botlhe.
Seno, ditsala, ke dipolotiki tsa botlhami mme ka boikanyegi di tshwanetse go emisiwa.
Zamani Saulo a re ANC e tlhoka go busetsa setshwantsho sa yona se se senyegileng: go utswa maloko a lekala
Lekoko le le kgatlhanong le Saulo mo kgaolong ya John Taolo Gaetsewe, le latofaditse ANC ka go utswa maloko a lekala.
Khonferense ya ANC ya dikgaolo e buseditswe morago mo bosigong jwa Labotlhano.
E ne e tlile go nna khonferense ya bofelo ya kgaolo pele ga khonferense ya porofense beke e e tlang.
Saulo, yo gape e leng Tonakgolo ya Kapa Bokone, a re Komiti ya Khuduthamaga ya porofense e tlaa kopana ka Matlhatso go tlotla ka tsela e e yang kwa pele.
Makala otlhe ga a ise a kwadisiwe ka gonne go na le dikago tse di tshwanang tse di neng tsa isiwa ka tlhamalalo kwa mokwaleding wa porofense mme e seng ka mokwaledi wa kgaolo.
Ka jalo, ba batla go utswa makala le batlakopanong, Leloko la Lekoko, Olebogeng Leserwane a re.
Pego e e oketsegileng ka Reginald Witbooi.
Dipampitshana di tsholotswe morago ga loso lwa African National Congress (ANC) stalwart, Ivy Cikizwa Gcina.
ANC mo kgaolong ya Nelson Mandela Bay e tlhalositse go tlhokafala ga gagwe jaaka phenyo e kgolo mo lekokong, mo setšhabeng.
Gcina o ne a nna leloko la Mokgatlho wa Basha wa ANC ka bo1950 mme o ne a le matlhagatlhaga mo ditshupetsong tsa basimane le ditshupetso kgatlhanong le thuto ya Bantu.
O ne a eteletse pele komiti ya basadi morago ga go tlhomiwa ga Port Elizabeth Black Civic Organisation ( PEBCO) mme gape o ne a tlhophiwa go nna modulasetulo wa ntlha wa Port Elizabeth Womens Organisation ( PEWO).
Batho ba ba hutsafetseng ba ne ba etela kwa legaeng la Gcina go ya go leboga motho yo o kileng a kgaratlha.
Ba akaretsa batlhankedi ba bogologolo ba ANC ba ba tshwanang le Benson F dito, Nceba Faku le Litho Suka.
Mama Gcina o latlhegetswe ke barwa ba gagwe ba le bararo mo ntweng, ba le babedi mo ntweng mme wa boraro mo botshwarong.
Bomorwawe botlhe e ne e le maloko a Umkhonto we Sizwe.
ANC mo kgaolong ya re boswa jwa gagwe ga bo kitla bo lebalwa.
Leloko la ANC la kgaolo Nceba Faku le leloko la ANCWL la NEC Nancy Sihlwayi ba bua ka seabe sa gagwe mo ntweng ya kgololosego.
Bana ba gagwe botlhe ba ne ba swela kwa botshwarwa mme ba ne ba le botlhokwa thata mo ntweng kgatlhanong le kgatelelo, tatlhegelo ya gagwe e e botlhoko mme o ne a na le dingwaga di le robedi, botlhale jwa gagwe ga bo kitla bo lebalwa, go bua Faku.
O na le kgatlhego ya batho, o ne a batla go fetola matshelo a batho le basadi, o ne a rata ANC le ANCWL, tatlhegelo ya yona e e botlhoko mo mokgatlhong wa rona, go bua Sihlwayi.
Gcina o tlogela kgaitsadie, kgaitsadie, le ditlogotlogolwana.
Mmueledi wa lelapa ke Andile Hashe a re o ne a tshelela ANC.
Selo se le sengwe fela se a se itseng le se a se tshelelang e ne e le ANC, o ne a rata mongwe le mongwe wa rona, e kete moya wa gagwe o ka ikhutsa ka kagiso.
Gcina e ne e le leloko la Palamente morago ga ditlhopho tsa 1994 mme a tlogela tiro ka 2004.
O tlaa laelwa go ikhutsa beke e e tlang ka Matlhatso.
Go bega ga ga Lwando Nomoyi
Palamente e ketekile ngwaga wa bo25 wa Molaotheo.
Molaotheo wa bofelo o ne wa amogelwa ka December 1996 mme wa simolola go dira ka February 1997.
Palamente e tshwere setulo se se kopanetsweng gompieno, go akanya ka ditekanyetso le melaometheo ya yona.
Go galalediwa jaaka Molaotheo o o di gaisang tsotlhe mo lefatsheng le go tshetlediwa mo ditshwanelong tsa botho le seriti morago ga masomesome a dingwaga a bokoloni le tlhaolele, lekwalo le le kwa godimo la Aforikaborwa le tlhagisa dikarabo tse di farologaneng.
Dingwaga di le masome a mabedi le botlhano fa e sa le Molaotheo wa Aforikaborwa o amogelwa, batlhomamelao ba naga ga ba ise ba dumalane ka botlhokwa jwa one.
Le fa bontsi jwa makoko a sepolotiki ba go tlhalositse jaaka phitlhelelo ya boikgogomoso, ba bangwe ba go tsaya jaaka sedirisiwa sa kgatelelo le tshenyo.
Matlo a mabedi a Palamente a ne a tshwara kganetsano e e neng e tla tshwaya dingwaga di le 25 tsa fa Molaotheo o sena go amogelwa
Ka 1996 Palamente ya Aforikaborwa e ne ya tshwara setulo se se kopanetsweng mo tiragalong ya go amogela molaotheo wa yone o mosha.
Go fitlha kwa seraleng, Moporesidente wa nakwana wa naga o ne a tsamaya go isa puo e e tlhomologileng e e fetogileng ya setshwantsho fela jaaka setlankana ka bosone.
Masome a mabedi le sephatlo a dingwaga, bontsi jwa Maaforikaborwa ba santse ba gakgamaditswe ke lekwalo leno le ba le bitsang sesupo se se tshelang sa ditsholofelo le dikeletso tsa bona.
Sedirisiwa sa kgololesego
Kwa tshimologong, Tona ya Dikamano tsa Boditšhabatšhaba le Tirisanommogo, Naledi pandor, o galaleditse ba ba nnileng le seabe mo go tlhamiweng ga molaotheo wa naga.
O akgola baeteledipele ba ba eteletseng pele ba Lekoko la Bosetšhaba la African (ANC) ba ba tshwanang le batshwarwa Zola Skweyiya le factor Asmal ka ntlha ya seabe se se botlhokwa se ba nnileng le sone.
pandor a re baeteledipele ba lekoko la kganetso ba ba jaaka Kgosi Mangosuthu Buthelezi, James Selfe wa Democratic Alliance (DA), Kenneth Meshoe wa African Christian Democratic Party (ACDP) le ene o ne a ntsha moneelo o o nang le bokao.
Panda, yo o nnileng le seabe mo kganetsanong e e kopanetsweng, a re setlankana se kopanya batho ba naga ka mokgwa o go se nang setlankana sepe sa semolao se se dirang jalo.
Batho ba ba bopileng Molaotheo wa rona ba dimilione.
Ga se fela ba ba neng ba le mo kopanong ya molaotheo.
Ga se ya ba le mmalwa
Ke sedirisiwa sa rona sa kgololesego se se tlotlang Kwame Nkrumah, Patrice Lumumba, Sekou Toure.
Rona mo palamenteng le mo pusong re na le seabe se se botlhokwa thata go tlotla banna le basadi bano le dimilione tsa ba bangwe.
Re tshwanetse go tlhomamisa ka metlha gore dikeletso tsa go direla batho di a tlotliwa le go diragadiwa, go bua jalo pandor.
“ Go akanya ka dingwaga di le 25 tsa makoko a sepolotiki a Molaotheo wa Afrika Borwa ”
Bangwe ba badiri ba molao ba ba di gogang kwa pele mo nageng ba ne ba le mo dingwageng tsa bone tsa bosha fa molaotheo o ne o amogelwa.
Lefa go ntse jalo le bone ba e tseela kwa godimo
Mongwe wa bone, Molaodimogolo wa DA Natasha Mazzone o kopa gore ba ba batlang go nyatsa setlankana se, ba tilwe.
A re ke tiro ya Palamente botlhe ba ba ikanneng go tshegetsa Molaotheo, ba tshwanetse go dira jalo.
Ka jalo go botlhokwa gore fa lekwalo leno le nyenyefadiwa re le tseye jaaka tiro ya matlotlo.
Re ka se kgone go dira gore boradipolotiki ba maemo a a kwa godimo ba bue gore Molaotheo o tshwanetse go itlhokomolosiwa kgotsa ga o kitla o sekasekiwa kgotsa le e leng go tshwenyega thata, ba sa ame se ba se dirang.
Re tshwanetse go nna le matlhagatlhaga mo puong e e ntseng jalo mme re nne le matlhagatlhaga a go di tsaya le go di baya kwa di leng teng, go bua Mazzone.
Le fa Buthelezi a neetse baeteledipele ba Inkatha Freedom Party (IFP) mo baeteledipeleng ba basha, o sa ntse a lebiwa ke bontsi jwa maloko a gagwe jaaka radipolotiki yo mogolwane yo kgakololo ya gagwe e leng botlhokwa.
A re le fa a ne a sa itumelela dithulaganyo dingwe tsa Molaotheo, o itumelela seabe se lekoko la gagwe le nnileng le sone mo go bopeng molaotheo.
EFF e nyatsa Molaotheo
The Economic Freedom Fighters (EFF) ya re molaotheo wa Aforikaborwa ga o a dira sepe go dirolola kgatelelo ya batho ba bantsho.
Lekoko la re, totatota, le fokoditse ba ba solegelwang molemo ke kgatelelo fa dimilionemilione tsa batho ba bantsho ba santse ba tshela mo lehumeng le legolo.
Modulasetulo wa Bosetšhaba wa EFF e bong Ntombovuyo Mente a re lekoko ga le kitla le ikhutsa go fitlha molaotheo o fetolwa go letlelela go ntshiwa ga naga ntle le go duedisiwa.
E dira gore go nne le tekatekanyo ya boitsholo magareng ga dilo tse di tlhokwang ke bontsi jwa ba ba latlhilweng le dikgatlhego tsa ba ba latlhilweng.
O akanya ka lefatshe le mo go lone babogisi ba tshelang ka kagiso le babogisi ba bona ba sa baakanngwa e bile ba sa amogelwe diphoso tsa mo nakong e e fetileng.
E bolela gore e lemoga tshiamololo ya mo nakong e e fetileng, mme ka nako e e tshwanang e dira jaaka lebota la matlapa go dikologa bao ba dirileng tshiamololo eno le ditlogolwana tsa bona, go bua jalo Mente.
Puso le Maaforikaborwa ba ile ba tshegetsa jang ditekanyetso tsa Molaotheo.
Palamente Joint Defence Portfolio Committee e biditse Tonakgolo ya Tshireletso nosiviwe Mapisa-Nqakula go tlhagelela fa pele ga yona go tsibogela ditatofatso tsa bonweenwee.
Mapisa-Nqakula go bolelwa fa a amogetse dimpho le madi a tlhwatlhwa ya dimilione di le,5 go tswa mo motlameding wa Bosetšhaba wa Aforikaborwa wa Sesole (SANDF)
Moeteledipele wa United Democratic Movement (UDM) Bantsho Holomisa o tlhagisitse ditatofatso tsa komiti, a re molodi wa molodi o di mo neetse.
Mapisa-Nqakula o kwaletse komiti e e ganetsang ditatofatso.
Le fa go ntse jalo, Modulasetulo wa Komiti e bong Elleck Nchabeleng a re ba tlhoka tshedimosetso e e oketsegileng go tswa go Tonakgolo le molodi wa molodi.
Nna le seabe pele mme o iphe nako ya go nna le seabe mo tirong ya go rera gore re tle re kgone go bona dikarabo tsa gagwe
Mme go tswa foo re ka botsa dipotso.
Re tlhoka tshedimosetso go tswa go molodi wa molodi, jaaka polelo kgotsa maitlamo, bobotlana re a itse gore mongwe o re kwaletse sengwe.
Re tlhoka sengwe se se bonalang go tswa mo mothong yono.
Holomisa o akaretsa Tona Mapisa-Nqakula mo matlhabisaditlhong a le dimilione di le,5.
Ka April, Democratic Alliance (DA) e ne ya kopa Moporesidente Cyril Ramaphosa go tlhoma dipatlisiso tse di potlakileng malebana le ditatofatso tsa gore nosiviwe Mapisa-Nqakula o sentse dimilionemilione tsa batho ba ba duelang lekgetho mo difofaneng tse di hirilweng le marobalo a manobonobo.
Lekoko la re o tshwanetse go sekegiwa kwantle ga tuelo go letetse diphelelo tsa patlisiso.
Tona ya Tshireletso ya DA Shadow Kobus Marais a re setlhopha sa bosupi se neetswe Komiti e e Kopanetsweng ya Tshireletso, se tlhalosa bobotlana makgetlho a le matlhano a mo go one go ka belaelwang ditiro tsa Mapisa-Nqakulas.
Kgatelelo e a oketsega go tswa go Democratic Alliance (DA) le ba bangwe go Tona ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize go tsaya kgato kgotsa go tlosiwa ke Moporesidente Cyril Ramaphosa.
Lephata la Bosetšhaba la Boitekanelo le tsosolosa tshedimosetso ka kgolagano e e sa tlwaelegang ya Digital vibes contract: Setheo se se kgethegileng sa ditlhotlhomiso se sekaseka ditatofatso tsa gore Lephata la Boitekanelo le duetse Digital vibes di le dimilione di le 150 ka ntlha ya ditirelo tse di amanang le Inshorense ya Bosetšhaba ya Boitekanelo (NHI) le gore dipuso di tsibogela leroborobo la Covid-19.
Tumalano e e seng ya ka fa molaong magareng ga lephata la tsa boitekanelo le tsa boitekanelo.
Mosekaseki wa sepolotiki Tessa Dooms o tsositse dipotso mabapi le boammaaruri jwa maiphako a a dirilweng ke Mkhize morago ga gore a se ka a nna le seabe sepe mo go abiweng ga tumalano e e sa tlwaelegang ya dimilionemilione tsa diranta ke Lefapha la gagwe.
Mkhizes yo e kileng ya bo e le mmueledi wa gagwe ka namana, Tahera Mather, le yo e kileng ya bo e le mothusi wa gagwe ka namana, Naadhira Mitha, go begwa gore ba tlile go laola khampani, Bobedi jwa bone ga ba mo lenaaneng jaaka batsamaisi.
Madimona a re ga go motlhofo go dumela Mkhize jaaka a ne a ikganetsa mo lekwalodikgannyeng.
Go thata go mo dumela fa a ne a ikganetsa mo makwalodikgannyeng
A re o ne a sa itse go fitlha ka nako e e rileng go fitlha a itse gore o ne a na le seabe fa a ne a simolola dipokano le ene gore a tle a dire tiro e e duelwang; ka jalo, o ne a lemoga sentle ka nako nngwe.
Mme lefa go ntse jalo, go tla bo go sa tlwaelega gore tiro e e ntseng jalo e dirwe mo ofising ya gagwe mme ga a na sepe se se itseng ka ga yona.
Tshedimosetso e e oketsegileng ka ga Risha Maduray.
Modulasetulo wa Khomišene ya Dipatlisiso tsa bosenyi mo pusong kwa Gauteng, Moatlhodi Raymond Zondo a re Moporesidente Cyril Ramaphosa o tlile go tlhagelela gape fa pele ga Khomišene ka letlha le le latelang ka Seetebosigo.
Ramaphosa o tlaa tlhagelela jaaka Moporesidente wa naga.
O ne a tlhagelela mo nakong e e fetileng e le poresidente wa African National Congress (ANC).
Ramaphosa o ne a rulaganyeditswe go neela bosupi beke e e tlang mme ga a kitla a tlhola a dira jalo.
Zondo a re o tlaa itsise letlha le lengwe mo kgweding ya Seetebosigo la fa Moporesidente a tlaa tlhagelela.
Ramaphosa e tla nna mosupi wa bofelo go neela bosupi ka molomo kwa Khomišeneng e e tshwaragantsweng pele ga go simolola tiro mo pegong ya yona.
Dipatlisiso tsa bosenyi mo pusong: 25 May 2021
Ramaphosa o tlhageletse fa pele ga Khomišene jaaka poresidente wa ANC mo kgweding e e fetileng.
O solofetswe gape go dira dikakgelo tsa bofelo jaaka Moporesidente wa Puso.
Ka Labobedi, Modulasetulo wa Khomišene, Motlatsa Moatlhodimogolo Raymond Zondo o rile ba solofetse go fetsa bosupi ka molomo kwa bokhutlong jwa kgwedi ya Mopitlwe, mme ba ne ba bereka go dikologa tshupanako go dira gore seno se kgonege.
O rile o tlaa dira dipuisano tse di tlhomologileng fa go kgonegang teng mme o tlaa dira kopo kwa Kgotlatshekelong e Kgolo go dira pego ya bofelo ya Khomišene.
Zondo o rile go botlhokwa gore badiredibagolo ba maemo a a kwa godimo mo Dikgwebong Tse di Tlhophilweng ke Puso (SOEs) kwa go nang le ditatofatso tse di masisi tsa bonweenwee le bosenyi mo pusong ba fiwa nako ya go fetsa bosupi jwa bona.
Motlatsa Moatlhodimogolo Zondo o rile Khomišene e gakologetswe ntlha ya gore go na le dikopo tsa malatsi a boikhutso go tlhatlhobiwa.
O akantshitse gore Khomišene e ka dira dikgakololo mme bangwe ba basupi ba santse ba ka bidiwa.
Mankge wa tsa molao e bong Dr Llewellyn Curlewis a re kopo e e kgethegileng ya ga Moporesidente wa maloba Jacob Zuma, a ikuela go tsosolosiwa ga mosekisi wa Puso, Mmueledi Billy Downer mo tshekong ya gagwe ya bonweenwee kwa Kgotlatshekelokgolo ya Pietermaritzburg ke thaba e telele e e tshwanetseng go tlhatloga.
Zuma le khampani ya sesole ya kwa Fora, Thales, ga ba bonwe molato ka ditatofatso tsa tsietso le bonweenwee kwa Kgotlatshekelokgolo ya Pietermaritzburg.
Kgang e buseditswe kwa morago go fitlha ka kgwedi ya Phukwi 19 gore dikganetsano di utlwiwe ke Moatlhodi Piet Koen.
Curlewis a re tshireletso e tlaa tshwanelwa ke go tlisa mabaka a a tlhomologileng kwa kgotlatshekelong gore kopo e e kgethegileng e atlege.
Ka Laboraro mo bekeng eno, setlhopha sa molao sa ga Zuma se se eteletsweng pele ke Mmueledi Dali Mpofu se ne sa neela kgotlatshekelo ka mafoko a boikuelo jo bo kgethegileng jo bo tla sekasekiwang ka July 19.
Boikuelo bo tlotla ka karolo 106 1 H ya Molao wa Sekebekwa.
Fa Puso e santse e tla nna le sebaka sa go isa kgetsi ya bona mo ntlheng eno, Downer o ne a bolelela kgotlatshekelo gore kgakololo e nngwe e ne e baakanyetsa karabo eno ka gonne tota e ne e le setlhogo sa boikuelo jono jo bo kgethegileng.
Poresidente wa maloba Zuma o ikuela gore a se ka a nna molato.
Boipuso le go sa nne le tlhaolele
Ka mafoko a a balwang kwa kgotlatshekelong, Mmueledi Mpofu o ne a bolelela kgotlatshekelo gore Zuma o dumela gore Mmueledi Downer ga a na boipuso le go sa tlhaole.
Go na le mabaka le maemo a a nnayang kgopolo e e utlwalang ya gore Downer o itshwere ka tsela e e senang boipuso le go sa nne le tlhaolele tse di tlhokegang mo tshekong e e kafa molaong.
Downer o reteletswe ke go tshegetsa molao le kgololesego ya mosekisi e e tlhokegang go tlhomamisa gore tsheko ya me e siame le go tshwarwa tumalanong le Molaotheo.
Downer o ne a nna mosupi kgatlhanong le nna fa a ne a ntsha tetla ya gore a tshegetse kopo ya Democratic Alliance ya go sekaseka le go beela kwa thoko tshwetso ya NPA ya go fedisa tsheko ya me
Curlewis a re Moatlhodi Piet Koen o tlaa bewa mo boemong jwa go reetsa kopo e e kgethegileng jaaka Moatlhodi wa tsheko, a re e wela mo dithulaganyong tsa tsheko.
Nnyaa, ga go kgonege.
Ditsheko di setse di diragetse, mo go rayang gore moatlhodi yo o okamelang jaanong o tlaa bona bofelo jwa kgang kwantle ga fa go na le lebaka le lengwe la go boela gape kwa morago.
Mme seo ga se a lebelelwa
Fa a ne a newa tshono ya go tsibogela kopo e e kgethegileng, Thales defence e eteletswe pele ke Mmueledi Barry Roux, o ne a tsibogela ka tsela e e tshegisang gore e ne e le bapalami fela mo kgannyeng.
Mme a re tshireletso e na le phitlhelelo e e kwa pele ga bone go ganetsana ka kopo e e kgethegileng.
Fa boikuelo jo bo kgethegileng bo setse bo lemogilwe, ke fela go lebeletsweng gore molatofadiwa a bo a dira boikuelo jwa semmuso go ya ka gore molatofadiwa a bo bitse mofuta wa boikuelo jwa ka kakaretso e leng molato kgotsa e seng molato.
Mo lekgetlong leno, ga se molato jaaka a dirile.
Go tlwaelegile go dira boikuelo jo bo kgethegileng jo ba bo tsositseng mo karolong ya 106.
Di 1 H go tlhalosa ka tlhamalalo gore ba batla go tlosa kae Mosekisi wa Puso mo dithulaganyong.
Mo tiragalong e, mmueledi Billy Downer, jaanong mo maemong a mannye, kgotlatshekelo ka kakaretso e tla tshegetsa kopo e e kgethegileng e e ntseng jalo.
Mme mabaka a a neng a gatelelwa ke Dali Mpofu mo boemong jwa Zuma ke gore Billy Downer ga a kitla a nna le seabe mo go sekasekeng kgetsi eno ka gonne mo kgatong e nngwe o ne a tlhagisa tumalano mo boemong jwa Democratic Alliance mo kgannyeng e e neng e le fa pele ga kgotlatshekelo mme e ikaegile ka gore ba re ga a ikemela ka nosi.
Curlewis o tlhalosa tiragalo e e tlaa latelang fa Moatlhodi Koen a tlisa katlholo, gongwe e seng ka bonako mo kopong e e kgethegileng.
Fa e le gore tshireletso e siame mo kopong ya bone e e kgethegileng mme kgotlatshekelo e e tshegetsa mme ke boeletsa gape se ke se boneng mo kgetsing ya molao, le mo makwalodikgannyeng a rona a molao le mo ditlhogong le mo balaoding mo kgannyeng eno ga ba kitla ba atlega, mme lefa go ntse jalo a re sekaseke kgetsi ka gonne ba atlegile he le bone ba tla tsweledisa kgetsi e e latelang fa pele ga kgotlatshekelo e e tla bong e iteilwe go tswa mo momenong o o se kitlang o diragala ka gonne ba setse ba kile ba dira boikuelo jwa gore ba se ka ba nna le molato mo ditatofatsong tseo tsotlhe
Kopo e e kgethegileng ya 1 H ke bua ka dikopo tse di tlwaelegileng tsa molato kgotsa tse di se nang molato le kgetsi eno e e se nang molato go tswa foo kgotlatshekelo e tshwanetse go dira tshwetso morago ga gore kopo e e ntseng jalo e dirwe ke kgotlatshekelo fela.
Mo malatsing a sekae a a latelang, National Prosecuting Authority (NPA) e tlaa araba boikobo ka Seetebosigo 2.
Go lebeletswe gore setlhopha sa molao sa Zumas se baakanye kganetsano ya bone ka July 5 mme NPA e e latelang ka July 12.
Tsheko ya kopo e e kgethegileng e beetswe go dirwa ka July 19.
Zuma o bua le boidiidi jwa batshegetsi morago ga go tlhagelela ga gagwe kwa kgotlatshekelo ka Laboraro.
Kabinete e bontshitse fa e tshwenyegile ka koketsego ya bosheng ya palo ya batho ba ba tshwaeditsweng ke Covid-19 ka poifo ya gore naga e mo lekhubung la boraro.
Puso jaanong e sekaseka tsela e e molemolemo ya go tsibogela palo e e ntseng e oketsega ya batho ba ba tshwaeditsweng ke Moporesidente Cyril Ramaphosa e solofetswe go bua le setšhaba mo bogautshwaneng.
Ka Laboraro, lephata la tsa boitekanelo le begile dintsho tsa batho ba ba fetang 4 600 ba ba tshwaeditsweng ke Covid-19 tse di fetang 56 000.
Palo ya malwetse e oketsegile mo malatsing a le mmalwa a a fetileng.
Go sobokanya ditlamorago tsa pokano ya Khuduthamaga e e tshwerweng ka Laboraro, Tona e e dirang mo pusong Khumbudzo Ntshavheni a re ba santse ba buisana le dipuso ka tsela e e molemolemo ya go tsibogela leroborobo.
Gape naga e simolotse go tsena mo kgatong ya bobedi ya go tlhagisa batho ba ba nang le dingwaga tse di fetang 60.
Mme lefa go ntse jalo ka diketekete tsa bone ba setse ba kwadisitswe, Ntshavheni a re ba tla tshwanelwa ke go leta lobakanyana go bona thuso ya bona.
A re go entiwa ga ba ba ikwadisitseng go ikaegile ka go nna teng ga meento mo diporofenseng tsa bona.
Malebana le ditatofatso tsa bonweenwee mo tumalanong ya Digital vibes COVID-19 e e dimilione di le 150 le kgatelelo e e ntseng e oketsega ya gore Tonakgolo ya Boitekanelo Dr Zweli Mkhize a tseye kgato e e kwa tlase, Tonakgolo Ntshavheni a re fa ba leba ditatofatso dipe tsa bonweenwee ka tsela e e masisi, kgang ga e a ka ya tlotliwa kwa pusong.
Gape a re Kabinete e santse e akanyetsa kgonagalo ya se se ka diragalang ka di - e-toll tsa Gauteng tse di neetsweng maikano a tsa madi a a dirilweng mo thulaganyong ya go tokafatsa ditsela mo porofenseng.
Mokgatlho wa Democratic Alliance (DA) kwa Gauteng o tsositse matshwenyego ka ga go diega go bula gape bookelo jwa Johannesburg kwa Charlotte Maxeke morago ga go tlhaselwa ke molelo kgwedi e e fetileng.
Molelo o simolotse mo bobolokelong jo bo nang le didirisiwa tsa kalafi le go anamela kwa dikarolong tse dingwe tsa bookelo.
Tonakgolo ya Gauteng David Makhura o bua le babegadikgang kwa ntle ga bookelo.
Mokgatlho wa DA Gauteng Shadow Health MEC Jack Bloom a re balwetse bangwe ba ba neng ba laetswe go dirisa dikokelo tse di fa gaufi ga ba ise ba amogele tlhokomelo ya kalafi ka ntlha ya dipoelomorago.
Go ya ka lefapha, go na le dikarolo tsa bookelo tse di babalesegileng mo kagong.
Ke akanya gore go botlhokwa thata go itse seo
Mme batsamaisi ba bookelo ba letetse setifikeiti sa pabalesego go tswa go Khansele ya motse wa JHB, go rialo Bloom.
Kafa letlhakoreng le lengwe, ke amogela megala e e maswe thata go tswa mo balwetsing, segolobogolo mo balwetsing ba kankere le mo bathong ba ba sa amogelweng.
Batho ba mpolelela gore ba leka ditheipi tsotlhe tse di farologaneng mme ga ba bone thuso.
Ke bothata jo bo diragalang ka gonne re tsena mo lekhubung la boraro.
Bothata jwa go tswalwa ga bookelo jono ke gore balwetse ba isiwa kwa dikokelong tse dingwe tse di tletseng thata mme re tlhoka go itse se se diragalang ka dikokelo, go tlhalosa jalo Bloom.
Fa tlase fano ke potsolotso e e tletseng le Jack Bloom
Moporesitente wa maloba Jacob Zuma o ikuetse mo go botlhe ba ba nang le taolo mo tsamaisong ya tshiamiso ya naga gore ba se ka ba tlhaolwa mo leineng la go rarabolola dikgotlhang tsa sepolotiki.
A re fa baatlhodi ba Aforikaborwa ba batla go laela tlotlo go tswa mo go ene le lelapa la gagwe, ba tla tshwanelwa ke go dira se se siameng mo go mo sekiseng mo tshekong ya bonweenwee.
Zuma o ne a bua le batshegetsi ba gagwe ba le mmalwa ba ba kokoaneng kwa Pietermaritzburg morago ga gore a tlhagelele mo ditatofatsong tsa tsietso le bonweenwee.
Moporesidente wa maloba a re o batla gore tsheko e tle go fela mo bogautshwaneng.
Ke eletsa e kete molao o ka tlogela go gobelelwa ka gonne o fetogile mokgwa wa tsamaiso ya tshiamiso go tsaya letlhakore.
A seo se fitlhe kwa bokhutlong, gore re tle re tlotle molao.
Fa ba ba nang le taolo ba re tlotla, re tlile go ba tlotla jang.
Zuma ga a ipone molato
Zuma le khampani ya sesole ya kwa Fora Thales ba lebagane le boferefere, boferefere, boferefere le ditatofatso tsa go tlhatswa madi mabapi le ditumalano tsa sesole tsa dibilionebilione tsa 1999.
Tsheko e buseditswe morago go fitlha ka July 19
Morulaganyi wa dipolotiki wa SABC Mwandile Mbeje o tlhatlhoba tsheko.
Lekoko la Bosetšhaba la African National Congress (ANC) Komiti ya Nakwana ya Porofense (IPC), kwa Bokone Bophirima, le laetse maloko a matlhano a lekoko go tsaya kgato kwa thoko.
Maloko a a kwa motseng wa Tsetse ka kwa ntle ga Mahikeng a na le seabe mmogo le ba bangwe ba le 11 mo ditatofatsong tse di masisi, go akaretsa le go leka go bolaya.
Mongwe wa bone ke mokwaledi wa lekala, fa ba bangwe e le badiredi ba bagolo ba puso.
Mookamedi wa porofense wa IPC, Hlomane Chauke, a re balatofadiwa ba batlhano ba setse ba diretswe ka makwalo, ba ba itsise ka tshwetso.
Chauke a re, Go ya ka maitlamo a khonferense le dikaelo tse re setseng re di buile le ditsala tse tlhano tse di tlhokang go tlogela ditiro tsa mokgatlho
Ka jalo re buile le bone go ya ka Molao 25, 7 gore ba tshwanetse go tsaya kgato go ya ka ditiro tsa ANC.
SABC Reporter, Patrick Dintwa o na le mo gontsi ka kgang.
Ka Laboraro, Lekoko la Bokomonisi la Aforikaborwa (SACP) kwa Limpopo le rotloeditse maloko otlhe a ANC a a amilweng ke tshwetso ya go dira tumalanong.
Go ya ka lekoko, ke a le mongwe fela mo malokong a le robedi a a amegileng a ANC kwa Limpopo yo o reeditseng taletso ka go rata, fa ba bangwe ba ne ba direlwa ka kitsiso ya go sekegiwa.
Makasine wa SACP wa re naga yotlhe e lebeletse gore ba dumalane.
Mo bekeng e e fetileng, Mokwaledimogolo wa ANC Ace Magashule yo o sekegilweng o ne a ntsha dipampiri tsa kgotlatshekelo tse di gwetlhang tshwetso ya molaotheo ya kgato e e kwa thoko e e neng ya felela ka go sekegiwa ga gagwe.
Baeteledipele botlhe ba lekoko le le busang ba ba lebaneng le ditatofatso tse di amanang le tsietso, bonweenwee le go tlhatswiwa ga madi ba tshwanetse go tlogela maemo a bona.
Magashule o ganne go dira jalo mme o sekegilwe ke ANC NEC.
E setse e le dingwaga di le 15 fa e sa le ditatofatso tsa bonweenwee di tlhagelela kgatlhanong le Moporesitente wa maloba Jacob Zuma.
Jaanong tsheko ya gagwe e ne ya simolola kwa Kgotlatshekelong ya Pietermaritzburg ka Laboraro.
Zuma le modiri wa dibetsa wa kwa Fora Thales, ka bobedi jwa bone ba ne ba se na molato wa ditatofatso tse ba lebaneng le tsone tse di akaretsang go tsietsa, bonweenwee, tsietso le go tlhatswiwa ga madi mabapi le tirisanommogo ya dibetsa ya bo 1990.
Tsheko e buseditswe kwa morago go fitlha ka di 19 tsa kgwedi ya Phukwi go bona tsheko, mo kopong e e kgethegileng e e tlisitsweng ke Zuma kgatlhanong le mmueledi yo mogolo wa Mosekisi wa Puso, Billy Downer.
Tsheko e ne ya tswelela go fitlha ka 19 July 2021.
Setlhopha sa molao sa Poresidente wa maloba se eteletswe pele ke Mmueledi Dali Mpofu, ka setlhopha sa boikuelo jo bo kgethegileng, Mmueledi wa Puso Billy Downer o latofaditswe ka go tlhoka boipuso le go sa nne le tlhaolele.
Mpofu a re Zuma o ne a ntse, ka mafoko a gagwe, a lelela letsatsi la gagwe kwa kgotlatshekelong mme a neela tlhaloso e telele ya gore ke ka ntlha yang fa moreki wa gagwe a ne a dumela gore o ne a se kitla a amogela tsheko e e siameng fa fela Mmueledi Downer a ne a eteletse kgetsana ya kwa States pele.
Go na le mabaka le maemo a a nnayang kgopolo e e utlwalang ya gore Rre Downer o itshwere ka mokgwa o o senang boipuso le go sa nne le tlhaolele tse di tlhokegang mo tshekong e e kafa molaong.
Rre Downer o paletswe ke go tshegetsa tekanyetso le kgololesego ya mosekisi e e tlhokegang go tlhomamisa gore tsheko ya me e siame le go tshwarwa tumalanong le Molaotheo, Rre Downer o ne a itlhagisa jaaka mosupi kgatlhanong le nna fa a ne a ntshegetsa go tshegetsa kopo ya Democratic Alliance ya go tlhatlhoba le go beela kwa thoko tshwetso ya NPA go fedisa tsheko ya me.
Le fa Zumas a ne a dirisa maano a a bidiwang Stalingrad go dirisa karolo nngwe le nngwe ya semolao e a nang le yona go emisa tsheko ya gagwe, o paletswe ke go tlhatswa dikgotlatshekelo gore ditatofatso di tshwanetse go ntshiwa ka ntlha ya molato wa sepolotiki mo kgetsing e e kgatlhanong le ene.
Thales o lebagane le ditatofatso di le nnè, nngwe ya ditiro tsa boferefere, tse pedi tsa bonweenwee le nngwe ya go tlhatswa madi.
Puso e latofatsa Zuma le Thales ka go rulaganya le go tsamaisa kgwebo ya dikhuduego, tatofatso e e nang le katlholo e kgolo ya dingwaga di le 25 mo kgolegelong.
Puso e tlhagisa gore Zuma o amogetse dituelo di le makgolokgolo tsa diranta di le dimilionemilione ka mogakolodi wa gagwe wa tsa madi ka nako eo, motsietsi yo o bonweng molato, Shabir Shaik, ka nako ya tirisanommogo ya bosole mo dingwageng tsa bo 1990.
Maitlamo a puso a gore Zuma o amogetse pipamolomo ya di - R500 000 ka ngwaga go tswa kwa Thales, e tlhomilwe ke Shaik.
Ditatofatso tse dingwe kgatlhanong le Zuma di akaretsa ditatofatso tsa boferefere tsa lekgetho le dipoelo, go sa senolelwe Palamente thuso ya tsa madi le go aketsa setheo ka ga go kopana le baemedi ba madirelo a dibetsa.
Mmueledi Downer o boleletse kgotlatshekelo gore Puso e ne e ise e siamele go tsibogela kopo e e kgethegileng, a lebisitse go setlankana sa ditsebe tse di fetang 1 000 jaaka palo e kgolo.
A re e akareditse lobaka lo loleele lwa kgotlatshekelo.
Morago ga moo Morena wa me re ne ra sekaseka dipampiri tseno mme re dira ka natla go kwala karabo ya rona mo dipampiring tseno re dirile boikutlo jwa gore puso e iketleeleditse go isa ditatofatso kwa molatofadiweng le fa gare ga Tsala ya me e e Rutegileng le puso go dumalana gore di tlile go sekaseka boikuelo jwa tsona kwa kgotlatshekelong ka bobedi jwa molatofadiwa ke tshwanetse go umaka gape gore re dumalane le kopo ya 106 I H e tletse ka ditsebe di le sekete tse rotlhe re dumalaneng ka tsona gore puso e tlhoka nako go araba ka ditumalano.
Morwa wa maloba wa Poresidente Edward Zuma kwa kgotlatshekelo go tshegetsa rraagwe.
Thales o buile mo tlhalosong ya gagwe ya boikuelo, a ganetsa gore o ne a itse dituelo dipe go Zuma ka Shaik.
Thales a re dituelo tsa kgwebo ya ga Shaiks e ne e le ditumalano tsa semolao tsa kgwebo jaaka molekane wa BEE mo kgwebong ya dibetsa.
Downer o ne a latofatsa Zuma le Thales, ba emetswe ke Pierre- Marie du Randt.
Go bua le kgotlatshekelo, Kgakololo ya Thales
Kgosana Philip o tlhokafetse mo mosong ono kwa ntlong ya segosi ya Windsor a na le dingwaga di le 99.
Kgosana e sa tswa go nna kgwedi kwa bookelong ka ntlha ya karo e e amanang le pelo.
Difolaga di fofa kwa bogareng jwa botlhaba kwa Boritane.
Johnson a re Kgosana Phillip e ne e le molekane yo o ineetseng mo go Kgosigadi Elizabeth.
Kgosana Phillip o ne a fetsa dingwaga di feta masome a supa a le fa thoko ga bo - Queens morago ga go nyala ka 1947.
Mafoko a a tswang kwa Lelapeng la Segosi a re dikitsiso tse di oketsegileng di tlaa dirwa mo lobakeng lo lo tshwanetseng.
Morago ga go itsiwe jaaka nngwe ya dikgosi tse di berekang ka thata, Kgosana ya Edinburgh e ne ya tlogela ditiro tsa semmuso tsa segosi ka tshegetso e e tletseng ya Kgosigadi ka 2017.
Go dirisa botshelo jotlhe go tshegetsa Kgosigadi, gantsi kgato kgotsa di le pedi kwa morago ga gagwe go tshegetsa tumalano ya phatlalatsa, ba ne ba tshwaya segopotso sa lenyalo la bone la dingwaga di le 73 ka Ngwanatsele.
O tsholetswe kwa Setlhaketlhakeng sa Greece sa Corfu ka 1921, go beeletsana ga ga Philip Mountbatten le Kgosigadi Elizabeth, jaaka a ne a ntse ka nako eo, go ne ga itsisiwe ka 1947.
Phillip o feditse Ntwa ya Bobedi ya Lefatshe a le mo Sesoleng sa Lewatle, kwa a umakilweng teng ka ntlha ya bopelokgale le go akanya ga gagwe ka bonako ka nako ya ntwa e e matlho mahibidu.
Tonakgolo ya nako ya ntwa Winston Churchill o tlhalosa lenyalo la segosi ka November 1947 jaaka phatsimo ya mmala mo nageng e e kgaratlhelang go aga sesha morago ga matlhotlhapelo a ntwa.
Bogosi jwa gagwe, jaaka a ne a simolola go itsiwe go tloga ka nako eo go ya pele, o ne a patelesega go fokotsa tiro ya gagwe ya bosole ka botsogo jo bo ntseng bo nnela maswe kwa pele jwa ga rraagwe mo molaong, Kgosi George VI.
Kgosana Phillip o ne a bolelela mosadi wa gagwe gore Kgosi e tlhokafetse, mme jaanong e ne e le kgosigadi.
Go tloga ka nako ya fa a ne a tlhomiwa go nna kgosana ka 1953 go fitlha ka nako ya fa a ne a tlogela ditiro tsa setšhaba ka 2017, Kgosana Phillip o ne a se kgakala le letlhakore la Queens.
Mme jaaka monna, e seng Kgosi, o ne a tlogetswe gore a itirele tselana.
Botsalano jwa gagwe ka bo1950 kwa Lontone bo ne jwa tsholetsa ditshwantsho, le dikakgelo tsa gagwe tse di tlhamaletseng mme ka dinako tse dingwe e le tse di sa amegeng fa a ne a le mo maetong a segosi, e ne e le tsebe ya ntlha ya dikgang.
Mme go amega ga gagwe ka boitekanelo jwa bana le bagolo ba babotlana e ne ya nna tlhotlheletso mo botshelong jwa gagwe.
Thulaganyo e e sa ntseng e bidiwa ka leina la gagwe e thusitse go nna le boikgapo le go dira gore go nne monate le botsalano mo basheng ba mefuta yotlhe.
Ka thulaganyo ya gagwe ya Molaodimogolo wa Sekgele sa Edinburgh, o tlhotlheleditse le go tlhotlheletsa matshelo a basha ba bantsintsi le mo diketeketeng tsa ditiragalo tsa mmatota, o rotloeditse ditsholofelo tsa bona le go kgothatsa dikeletso tsa bona.
Re gakologelwa mmusi ka ntlha ya dilo tseno tsotlhe mme mo godimo ga tsotlhe ka ntlha ya tshegetso ya gagwe e e nitameng mo go Mmusimogolo wa Kgosigadi, e seng fela jaaka mosadi wa gagwe, mo letlhakoreng la gagwe, letsatsi lengwe le lengwe la puso ya gagwe, mme jaaka monna wa gagwe, nonofo ya gagwe le go nna dingwaga tse di fetang 70, go bua Tonakgolo Johnson.
Molaodimogolo wa Edinburgh o etetse dinaga di le 143 mo maemong a semmuso, gantsi mo maetong a le mangwe.
O ne a tlhagafaletse go tlhabolola puso ya bo - monarch, o ne a na le tsebe ya kgosi ya Boritane e e busang ka lobaka lo loleele go gaisa mo metlheng ya matshwenyego.
Mo dingwageng tse di latelang seabe sa gagwe mo setšhabeng se ne sa fokotsega, le mororo baagi ba ntlo ya segosi gantsi ba ne ba bolela gore tlhotlheletso ya gagwe e ne e sa fokotsege.
Dipego tse di okeditsweng ke SABC News UK Correspondent, John Bevir.
Kgosana Phillip, monna wa ga Kgosigadi Elizabeth le motho yo o di gogang kwa pele mo lelapeng la segosi la Boritane mo e ka nnang dingwaga di le masome a supa, o tlhokafetse a na le dingwaga di le 99 kwa ntlong ya segosi ya Buckingham ka Labotlhano.
Molaodimogolo wa Edinburgh, jaaka a ne a itsege semmuso, o ntse a le mo letlhakoreng la mosadi wa gagwe mo pusong ya gagwe ya dingwaga di le 69, e le e telele go di gaisa tsotlhe mo hisetoring ya Boritane, e mo go yone a neng a itirela leina le lentle ka ntlha ya boikutlo jo bo gagametseng, jwa go tlhoka maitseo le go sekamela thata mo dikgaisanong tsa nakwana.
Ke ka kutlobotlhoko e kgolo go bo Kgosigadi ya gagwe e itsise ka loso lwa monna wa gagwe yo o rategang, Kgosana Phillip, Molaodi wa Edinburgh, ntlo ya segosi e buile mo polelong.
Mogodimodimo wa gagwe wa segosi o fetile ka kagiso mo mosong ono kwa ntlong ya segosi ya Windsor.
Dikitsiso tse di oketsegileng di tlaa dirwa mo lobakeng.
Lelapa la segosi le kopanela le batho mo lefatsheng lotlhe mo go hutsafatseng tatlhegelo ya gagwe.
Go tlotla ka maikutlo kwa ntle ga ntlo ya segosi ya kwa Buckingham morago ga go feta ga ga Kgosana Phillip.
Kgosana ya Mogerika, o nyetse Elizabeth ka 1947 a na le seabe sa botlhokwa mo go tlhabololeng puso ya kgosigadi mo nakong ya morago ga Ntwa ya Lefatshe ya Bobedi, mme kwa morago ga dipota tsa ntlo ya segosi ya kwa Buckingham ke motho a le mongwe wa botlhokwa yo kgosigadi e ka retologelang kwa go ene le go mo ikanya.
O, ka tsela e e motlhofo, e ntse e le nonofo ya me le go nna mo dingwageng tseno tsotlhe, Elizabeth o buile jalo mo sehubeng se se sa tlwaelegang se se diretsweng Philip mo puong e e tshwayang ngwaga wa bo50 wa lenyalo la bone ka 1997.
Modulasetulo wa Mokgatlho wa Kgatiso ya Mmino wa Aforikaborwa David Alexander a re baopedi ba mo lefelong la rona ba kgaratlhela go fitlhelela se ba se batlang mme ba tlhologeletswe go tsenelela.
Mokgatlho o berekela go sireletsa baboledi ba mmino le go tsenelela mo pusong go netefatsa gore bataki ba amogele tuelo e e lekaneng.
Bataki go ralala naga ba ntse ba lwela go nna ba kokobetse ka ditlamorago tsa leroborobo le le tswelelang la leroborobo la coronavirus.
Alexander a re bataki ba le bantsi ba ka patelesega go tlogela madirelo.
Ke akanya gore e lebane le mathata; Ke akanya gore go na le bomankge ba le bantsi mo intasetiring ba ba akanyetsang ditiro tse di farologaneng.
Ba le bantsi ba setse ba bereka ditiro tse dingwe, go sa kgathalesege gore a ba kgweetsa kgotsa ba letile ditafole kgotsa ba dira tiro ya diatla.
Ke akanya gore fa bothata jwa Covid-19 bo ntse bo tswelela, batho ba ba oketsegileng ba tla tlogela intaseteri ka gonne ga go na tshegetso e e tswang kwa pusong ya intaseteri.
Kwa tshimologong, go begilwe gore leroborobo la COVID-19 le tshwerwe ke diintaseteri di le dintsi, mme le pateletsa ba ba leng mo karolong ya tlhabololo go dira dilo ka tsela e e farologaneng.
Ditiragalo tsa botshelo le dikokoano tsa boitlosobodutu di emisitswe ka dikgwedi di le mmalwa, se se neng se raya gore ga go na lotseno lwa baopedi ba ba ikaegileng ka ditiragatso tsa botshelo e le lotseno lwa bone lo logolo.
Bontsi jwa bone ba ne ba isa dikoloi tsa bone ka iketlo kwa mafelong a didirisiwa tsa ileketeroniki.
Dikhampani tse dinnye le tse di tlhabologang go ikaegile ka ditiragalo, dikokoano tsa boitlosobodutu le dikhonsata di ne di amilwe thata.
Dikokoano tsa ditlhopha tse dikgolo tsa batho di thibetswe mabaka a boitlosobodutu.
Le fa go ntse jalo, Mookamedi wa Tencent Africa Brett Loubser a re go gatela pele mo go tsa thekenoloji go ntse go gola ka iketlo.
Tlhotlheletso ya Covid-19 mo bataking.
Moopedi wa US Dionne Warwick, yo o busitseng dingwaga tse di fetang masome a marataro jaanong o dirisa lentswe la gagwe jaaka Kgosigadi ya Twitter, a anamisa boitumelo le monate ka dibaerase mo bareetsing ba basha.
Tlhamane ya mmino wa pop, 80, gangwe le gape e bega megopolo ya gagwe ka botshelo, tiro le baopedi ka nna, ka dinako tse dingwe e tlhotlheletsa dikarabo tse di lereng dipuisano tse di itumedisang.
Fa e le gore go phepafetse gore o mmeteledi wa repe, ke ka ntlha yang fa o e tsentse mo leineng la gago la serala.
Warwick o botsa Chance Rapper mo moletlong wa bobedi.
Ga ke kgone go tlogela go akanya ka seno.
Ke tlile go nna sengwe le sengwe se o batlang go mpitsa Ms Warwick, Chance a araba.
Mofenyi wa sekgele sa Grammy ka makgetlho a le matlhano o ne a gakgamaditswe ke gore Chance o ne a itse le gore ke mang.
Dilo tsotlhe di simolotse fa Warwick a bona ditlogolo tsa gagwe le ditlogolo tsa gagwe ba ijesa monate mo Twitter mme ba batla go nna le seabe.
Fa a setse a kgwageditswe, Warwick o sweditse ka gore o tla dirisa serala sa gagwe se sesha jang.
Ke tlile go go dira fa ke na le keletso ya go bua sengwe kgotsa ke akanya gore ke tshwanetse go bua sengwe le go botsa potso, mongwe o tlile go e araba, o gakologelwa a bolelela setlogolo sa gagwe se se mmontshitseng megala.
Warwick, yo gantsi a bidiwang Kgosigadi ya Twitter, o itumelela go tlisa maatla a a siameng mo metsweding ya tshedimosetso.
Ke sengwe sa dilo tse ke di itumelelang go gaisa sengwe le sengwe mo lefatsheng, gore mongwe le mongwe o tshega le nna, o a itse, le gore ke akanya gore ke sengwe se se ntseng se tlhaela, o buile jalo.
Warwick le yone e tletse ka dikhonsarata.
Letsatsi la gagwe la ntlha le ne la tshwarelwa kwa gae ka Sontaga wa Paseka.
Ke ne ke na le tlhobaelo e nnye, e e theilweng mo ntlheng ya gore ga ke a opela mo ngwageng o o tletseng, mme dirwe tsa mantswe ke mesifa le mesifa e e tshwanetseng go katisiwa, mme ga ke dire jalo, o rile.
Ke ne ke batla go bua puo ya matlhabisaditlhong, o a itse, go ka nna ga nna le dipuo di le mmalwa, dipuo tse di sokameng, o buile ka setshego.
O tlile go dira lenaneo la bobedi ka Motsheganong 9 e e leng Letsatsi la Mmè kwa United States.
Ditshupetso tse di tsereng dibeke di le tharo kwa ofising ya lekala ya Northern Cape MEC ya Metshameko, Botsweretshi le Setso tsa bataki di thibetswe.
Lefapha le bataki ba fitlheletse tumalano e e fetang dimilione di le 4, tsa kgato ya botaki mo porofenseng.
Thulaganyo e akaretsa go dira ka botlalo ga Northern Cape Theatre le go tlhomiwa ga mafelo a botaki le matsetseleko mo porofenseng.
Motaki Mkhululi Mabija a re ba setse ba siametse go boela tirong.
Kgabagare, ba ne ba kgona go bona le go tsaya bataki tsia mme e nnile bothata.
Ka dinako tse dingwe batho ba akanya gore seno ke tiro ya go itlosa bodutu, mme jaanong ba kgona go bona gore re tlhokafetse.
Seno ke botshelo jwa rona.
Re tlhoka gore rotlhe re kopane jaaka karolo go tlotla ka matshwenyego a rona.
Go na le thulaganyo e e ipaakanyeditseng ngwaga kwa bobogelong.
Ka jalo, re ka simolola go akaretsa mongwe le mongwe go tswa mo dikgaolong mo lenaneong, go tlhalosa Mabija.
Northern Cape Department of Sports, Arts and Culture, Conrad Fortune a re dimilione tsa diranta di abetswe.
Morago ga tiragatso e e tseneletseng ya go baya dilo kwa pele le go rulaganya dilo sesha, re kgonne go abela ba bangwe madi a a kana ka dimilione tsa diranta go thusa ka go diragadiwa ga diporojeke tse tharo.
Gape re mo thulaganyong ya go dira tumalano ya maemo a tirelo, e totatota e bontshang gore matlole a tla dirisiwa jang le go tswelela go dumalana le melao ya tsa madi le ditiro tsa puso fa go tlaa nna le ditshenyegelo, o oketsa ka gore.
Giorgio Armani a ka akanyetsa kgwebo e e kopanetsweng le khampani e nngwe ya kwa Italy, mosimolodi wa ntlo ya feshene ya kwa Milan o boleletse makasine wa US Vogue, go bula kgoro ka lekgetlho la ntlha go mongwe yo o ka nnang molekane wa kgwebo.
Mo potsolotsong e e gatisitsweng mo website ya vogue.com, Armani 86 o rile maemo a tshoganyetso a COVID-19 a dirile gore re bule matlho a rona go se kae.
Armani o ganne go tsamaya mo tseleng ya ditlhamo tse dingwe di le dintsi tsa manobonobo tsa kwa Italy, go akaretsa le Gucci, Fendi le Bulgaria, tse di rekilweng ke boradipolotiki ba maemo a a kwa godimo ba LVMH le Kering SA, ba re moreki wa Mofora o ne a se mo dikarateng.
Le fa go ntse jalo, o rile kgopolo ya gagwe ya bogologolo ya gore khampani e tshwanetse go nna e ikemetse ka nosi e ne e sa tlhole e tlhokega thata.
Motho o ne a ka akanya ka botsalano le khampani e e botlhokwa ya kwa Italy, o rile kwantle ga go tlhalosa, kwantle ga go oketsa ka gore ga e tlhoke go nna khampani ya feshene.
Vogue gape e tsopotse setlogolo sa ga Armani Robertta Armani, yo o berekang kwa khampaning ya lelapa, a re go ka nna molemo, kgabagare, go nna le kgatlhego e e botlhokwa e e dirilweng kwa Italy mo kgwebong ya feshene lemororo a ne a oketsa ka gore ga a na temogo mo dithulaganyong tsa bomalome.
Facebook Inc ga e a itsise badirisi ba ba fetang dimilione di le 530 ba tshedimosetso ya bone e bonweng ka go sa dirisiwe sentle ga karolo nngwe pele ga 2019 mme e sa tswa go itsisiwe phatlalatsa mo khomputareng, mme ga e na dithulaganyo tsa go dira jalo, mmueledi wa khampani o buile jalo ka Laboraro.
Business Insider e begile mo bekeng e e fetileng gore dinomoro tsa difouno le tshedimosetso e nngwe go tswa mo tshedimosetsong ya badirisi di ne di le teng mo tshedimosetsong ya botlhe.
Facebook e boletse mo Internet ka Labobedi gore batsayakarolo ba ba bosula ba amogetse tshedimosetso pele ga September 2018 ka go phuruphutsha tshedimosetso ka go dirisa tshedimosetso e e bokoa mo didirisiweng tsa serala tsa go kopanya batho.
Mmueledi wa Facebook o rile khampani ya metswedi ya tshedimosetso ya go ikgolaganya le batho mo Internet e ne e sa tlhomamisege gore e na le tshedimosetso e e feletseng e badirisi ba tlhokang go itsisiwe ka yona.
O rile go tsere tsia gape gore badirisi ba ne ba ka se kgone go baakanya kgang le gore tshedimosetso e ne e le teng phatlalatsa go dira tshwetso ya gore ba se ka ba itsise badirisi.
Facebook e rile e tladitse khuti morago ga go lemoga bothata ka nako eo.
Tshedimosetso e e phuthetsweng ga e a akaretsa tshedimosetso ya tsa madi, tshedimosetso ya boitekanelo kgotsa nomoro ya sephiri, Facebook a re.
Le fa go ntse jalo, tshedimosetso e e phasaladitsweng e ka ntsha tshedimosetso e e botlhokwa mo diphosong kgotsa mo dilong tse dingwe tse di sa siamang.
Facebook, e e sa bolong go sekasekiwa malebana le gore e dirisa jang tshedimosetso ya sephiri ya batho ba ba e dirisang, ka 2019 e fitlhile mo maemong a a kwa godimo le Khomišene ya United States ya kgwebisano malebana le dipatlisiso tsa ditatofatso tse khampani e di dirisitseng ka tsela e e sa tshwanelang.
Khomišene ya Tshireletso ya Tshedimosetso ya kwa Irelands, moeteledipele wa lekgotla la Ditšhaba Tse di Kopaneng Tsa Yuropa wa Facebook, o rile ka Labobedi e ikgolagantse le khampani ka ga tshedimosetso e e dutlang.
E rile ga e a amogela tlhaeletsano epe go tswa go Facebook mme jaanong e a ikgolaganya.
Thulaganyo ya FTC ya Phukwi, e tlhoka gore Facebook e bege tshedimosetso ka ga tshedimosetso e e seng kafa molaong ya badirisi ba le 500 kgotsa go feta mo malatsing a le 30 morago ga go tlhomamisa tiragalo e.
Mmueledi wa Facebook o ganne go akgela ka dipuisano tsa khampani le batsamaisi mme o rile go ikgolagantswe le bona go araba dipotso tsa bona.
Mo holong kwa Royal Academy of Music ya kwa Lontone, motshameki wa piano Yuanfan Yang o dira dikarolwana ka Frederic Ch opin, Franz Liszt le Joseph Haydn ka khamera ya khampani.
Ngwana wa dingwaga di le 24 o tsaya karolo mo kgolaganong ya ntlha ya Kgaisano ya Leeds ya Boditšhabatšhaba ya piano, a solofetse go fenya mo setlhopheng sa boatlhodi se se tlaa bonang tiragatso ya gagwe ka bidio.
Mo dingwageng dingwe le dingwe di le tharo, Moeteledipele o ne a tshwanelwa ke go fetola dithulaganyo tsa gagwe ka ntlha ya leroborobo la COVID-19, go se na setlhopha se se tshelang sa boatlhodi kgotsa bareetsi ba lebeletse Yang le batshameki ba bangwe ba piano ba gaisana go bona sekgele se ba se eleditseng.
Ke ne ke akanya gore e ka nna kgwetlho kwa tshimologong, mme fa ke setse ke simolotse go tshameka, ke lebetse sengwe le sengwe, Edinburgh-born Yang a re.
E ne e le nna fela le mmino ka tsela ya mmatota.
Ka dithibelo tsa mesepele, Baeteledipele ba laleditse ba ba ka nnang 60 ba ba gaisanang go tswa mo dikarolong tsotlhe tsa lefatshe go ya mo e ka nnang mo kgolokweng ya ntlha ya beke e, ba oketsa palo ya ditoropo di le 17 go tswa go di le tharo tsa 2018 gore batshameki ba piano ba ba tlhophilweng ba kgone go nna le seabe gaufi le legae la bone kgotsa lefelo le ba ithutang mo go lone.
Go tswa mo kgaisanong e le nngwe kwa Miami go ya go di le 14 kwa Berlin, botlhe ba ne ba tshameka mo e ka nnang metsotso e le 25 ka fa tlase ga maemo a a tshwanang: ba tshameka piano e kgolo ya Steinway Model D le ka khamera e e tshwanang.
Re ne ra lemoga ka bonako gore re ne re ka se kgone go e dira ka tsela e re neng re ka rata go e dira le bareetsi le setlhopha se se tlhatlhobang kgetsi ya boatlhodi, Adam Gatehouse, Mokaedi wa botaki wa Moeteledipele, o boleletse Reuters.
Go phepafetse gore re ne re se kitla re kgona go etela setlhopha se se tlhatlhobang kgetsi ya boatlhodi go tswa Lontone go ya Berlin go ya kwa mafelong otlhe mo lefatsheng ka jalo re tla lebelela dibidio kwa gae mo Internet le go di atlhola ka tsela e e ntseng jalo.
O ne a oketsa kgaisano e mo isagweng e tlaa tshwarang dikarolo tsa tiragalo ya monongwaga, e leng go fokotsa sekgala sa batsamaisi ba ditlhopha le ba ba gaisanang mme ba tlaa amogela bareetsi ba ba tshelang.
E tshwerwe la ntlha ka 1963 Moeteledipele ke kgaisano ya maemo a a kwa godimo ya mmino e e nang le sephuthelwana sa maemo a a kwa godimo sa dikgele tsa mofenyi wa yona: Kgolagano ya go rekota le botsamaisi kwa Holong ya Wigmore kwa Lontone le go etela kwa Yuropa le Asia Botlhaba gareng ga diponto tse dingwe.
Go fitlha ka motsotso wa bofelo o ke neng ke akanya gore (Leteledipele) o tlile go phimolwa, motshameki wa piano wa kwa Italy e bong Giulia Contaldo, yo o neng a tshameka fa pele ga khamera pele ga kgaisano, a rialo.
Bontsi jwa badirikanna ga ba na tshono e, kgotsa ga ba na tshono epe ka nako e.
Ka jalo sengwe le sengwe se se diragalang, ke a leboga.
Le fa kgolagano ya ntlha e le mo e ka nnang, barulaganyi ba rulaganya go tshwara kgolagano ya bobedi, sephatlo sa bofelo mo Leeds ka Lwetse, ka tsholofelo ka bareetsi ba ba tshelang.
Mmino e nnile e bile ka metlha e tla nna tiragalo ya botsalano, motabogi wa Moiseraele e bong Ariel Lanyi o rile.
Ga e amane fela le mmino ka boone mme gape e amana le batho ba ba nnang mo holong le ba ba nnang mo go yone
Ke kafa go tshwanetseng ga nna ka teng.
Kgosana Harry wa kwa Boritane le mosadi wa gagwe Meghan ba tla gatisa motseletsele wa bone wa ntlha wa streaming Inc o o tla tlhomang mogopolo mo baatleletiking ba ba gaisanang mo Metshamekong ya Invictus ya ba ba kileng ba gobala kwa The Hague ka 2022.
Harry o tlile go tlhagelela mo khamereng mo motseletseleng wa bidio ya setlhogo se se bidiwang Heart of Invictus mme a direla jaaka motlhagisi ka banyalani Archewell Productions, Facebook e buile jalo mo polelong ka Labobedi.
Motseletsele wa ditlhogo tseno o tlaa ntsha dikgang tse di kwa morago tsa baatleletiki le barulaganyi fa ba ntse ba baakanyetsa tiragalo, e e ileng ya diegisiwa go fitlha ka dikgakologo tse di latelang ka ntlha ya leroborobo la Covid-19.
Orlando von Einsiedel o tlaa kaela motseletsele wa ditiragalo tse di farologaneng mme Joanna Natasegara o tlaa nna motlhagisi wa ditiragalo tse di farologaneng.
Duo e tlhagisitse filimi e khutshwane e e gapileng Oscar ya The White Helmets e e buang ka setlhopha sa namolo kwa Siria.
Metshameko ya Invictus ke tiragalo ya metshameko e e dirilweng ka 2017 ke Kgosana Harry yo e neng e le lesole kwa Afghanistan ka ntlha ya badiri ba sesole ba ba gobetseng mo tirong.
Banyalani, ba ba ntseng ba le mo dikgannyeng morago ga go botsolotswa ke motshameki wa Internet wa US mo kgweding e e fetileng, Oprah Winfrey, o saenetse tumalano ya dingwaga di le dintsi ya go gatisa online ka September.
Harry le Meghan jaanong ba nna kwa Borwa jwa California morago ga go dira kgotlhang ya bofelo le lelapa la segosi la Boritane.
Kgosigadi Elizabeth a re o utlwisitswe botlhoko ke maitemogelo a ga Harry le Meghan.
Kim Kardashian o tsentse dimilione di le dikete tsa dimilione mo go tswelediseng tiro ya gagwe.
Mosadi wa kgwebo ya ditlolo tsa go intlafatsa le diaparo tsa go intlafatsa, yo o simolotseng tiro ya gagwe go tswa mo thulaganyong ya mmatota ya thelebishene ya Keeping Up with The cardashians, o ne a akarediwa ka Labobedi ka lekgetlho la ntlha mo lenaaneng la ga Forbes la dimilione di le diketekete tsa baagi ba lefatshe.
Go fopholediwa gore Forbes e fopholetsa gore Cardashian o kopanela le monna wa gagwe wa pele Kanye West mo setlhopheng sa babulatsela.
Forbes ka Labobedi e fopholetsa gore dinaga tsa Bophirima di ka nna dimilione di le dikete di le $1,8 ( diranta di le dimilione di le dikete di le 2,5) bontsi jwa tsona di tswa mo ditirisanong tsa ga Yeezy sneaker le feshene.
Cardashian o kopile tlhalo go tswa kwa Bophirima, 43 ka February, a umaka dikgotlhang tse di ka se rarabololweng.
Kgaitsadie ka motsadi a le mongwe e bong Kylie Jenner, le fa go ntse jalo, o latlhegetswe ke maemo a gagwe a sekete sa dimilione, Forbes o buile jalo ka Labobedi.
E ne e tseela matlotlo a dingwaga di le 23 kwa godimo ka didolara di ka nna dimilione di le 700, e umaka ngwaga o o boima thata wa go rekisiwa ga ditlolo tsa go intlafatsa ka nako ya leroborobo la coronavirus le se e neng e se bolela e ne e le madi a mantsi thata a lotseno a a neng a tswa kwa Kylie Cosmetics, e jaanong e leng diperesente di le 51 tsa madi a Coty Inc.
Cardashian o tlhomile mpho e e kgatlhang thata e e akaretsang dimilione di le 213 go rotloetsa le go rekisa dilo tse di dirilweng mo Internet.
O ne a simolola mokoloko wa diaparo tsa mofuta o o farologaneng wa Skims ka 2017.
cardashian o keteka ka Labobedi ka go baya setshwantsho sa gagwe mo baeseking mo lotshitshing, a na le mafoko a a reng Bliss le go itsise ka go tlhomiwa ga lebenkele la ntlha la Skims kwa mabenkeleng a maemo a a kwa godimo kwa Los Angeles.
Thulaganyo e e bidiwang Heart Of Invictus, thulaganyo e tlhagisiwa ka fa tlase ga folaga ya kgatiso ya ga Archewell, setlhopha sa popo sa motheo wa ga Meghan le Harry, Archewell organization, setlamo sa thelebishene se buile ka Labobedi.
Netiki e rile motseletsele wa ditlhogo o tlaa tsenya ditlhamane tsa baatleletiki le barulaganyi fa ba ntse ba baakanyetsa tiragalo, e e ileng ya diegisiwa go fitlha ka dikgakologo tse di latelang ka ntlha ya leroborobo la Covid-19.
Duo e itsege ka tiro ya go gapa sekgele sa Oscar mo bukeng e khutshwane ya The White Helmets.
Metshameko ya Invictus ke tiragalo ya metshameko e e dirilweng ka 2017 ke Kgosana Harry ka ntlha ya badiri ba sesole ba ba gobetseng mo tirong.
Banyalani, ba ba ntseng ba le mo dikgannyeng morago ga puisano e e matlhomahibidu le motshameko wa thelebishene wa US, Oprah Winfrey mo kgweding e e fetileng, ba saenetse kgatiso ya dingwaga di le dintsi ya thelebishene e e malebana le Facebook ka Lwetse.
Harry le Meghan jaanong ba nna kwa Borwa jwa California morago ga go dira kgaogano ya bofelo le lelapa la segosi.
Ba bereka le Winfrey mo motseletseleng wa tshedimosetso e e malebana le boitekanelo jwa tlhaloganyo mo tirelong ya go gatisa ya Amazon.
Loso lwa mokwadi, Dr Kgotso Maphalla, lo tlhalositswe jaaka tatlhegelo e kgolo mo bokaulengweng jwa bakwadi.
Bontsi jwa ditiro tsa gagwe di abetswe dikolo le ditheo tsa tertiary.
Maphalla o fentse sekgele sa gagwe sa ntlha se segolo sa go kwala ka 1980, mo kgaisanong ya maboko ya tirelo ya Radio Bantu Francis, e jaanong e itsegeng e le Lesedi FM.
Mokwadi wa dingwaga di le 66 o tlhokafetse morago ga go tshwarwa ke seterouku.
Mokwadi yo o gapileng diphitlhelelo di le dintsi, yo o itsegeng ka lorato jaaka KPD, o gatisa dibuka tse di fetang 70 Marx.
Dr Kgotso Maphalla o kwadile diterama di le mmalwa tsa radio.
Motshameki wa bogologolo yo o se nang bogagapa o ne a kaela bakwadi ba le bantsi ba ba nang le bokgoni.
Dibuka tsa gagwe di le mmalwa di sekasekilwe gape ka ga dipatlisiso le dithuto tsa doctoral.
Moeteledipele wa Tseliso Masolane wa Musiamo wa Literature a re ba tlaa tswelela go boloka le go tlhabolola definition ka ntlha ya tlotlo ya gagwe.
Ntate Maphalla e ne e le motho yo o dikologilweng.
Le fa o ka leba mekwalo ya gagwe yotlhe, ka metlha go tla nna le karolo ya bodumedi.
Ga a kitla a kwala mafoko fela kgotsa go kwala mela e e lolea.
Ka dinako tsotlhe e tlaa tsosa diphetogo, ka metlha e tlhomamisa gore Basotho ba itse kwa ba tswang teng le go netefatsa gore ba tsamaisana le seo.
Pan South African Language Board ( Pan PanSALB) e tlhalositse Maphalla jaaka motlhokomedi wa mara.
PanSALB, Nikiwe Matebula, a re Maphalla ka metlha o ne a dira tiro ya boleng.
Jaaka PanSALB, ka metlha re rata go tsenya boipelafatso mo dipuong tsa kwa gae ka gonne ke molao wa rona o mogolo, go netefatsa gore re rotloetsa dipuo tsotlhe tsa Aforikaborwa.
Ka jalo, e ne e le ntlha e e kgatlhang thata fa go tliwa mo dikwalong tsa gagwe, gore o lwela puo.
O kwala dibuka tsa boleng jo bo kwa godimo.
Tiro ya gagwe ya go kwala ke ya boleng.
Ke sone se se re kgatlhang thata ka tiro ya gagwe.
Mokwadi wa porofeshenale ya porofeshenale ya porofeshenale ya porofeshenale ya porofeshenale ya porofeshenale ya porofeshenale ya porofeshenale ya porofeshenale ya porofeshenale, Maphallas o simolotse dingwaga tse di fetang 40 tse di fetileng.
Mogatisi le mokwadi, Pule Lechesa o kwadile buka ka ga botshelo jwa ga Maphalla e e bidiwang Boswa jwa go ithuta go bala le go kwala jwa ga Dr KDP Maphalla.
Lechesa a re KDP e tla gopolwa ka ntlha ya kgatlhego ya gagwe e e nitameng ya go gatisa le go kwala.
Gape o re rutile gore jaaka bakwadi re tshwanetse go nna seoposengwe jaaka a ne a tle a re bangodi ke metjodi ke gore bakwadi ba tshwana le badisa.
Ba tshwanetse go dira mmogo ka gonne fa sengwe se ba diragalela dinku di tlaa gasama.
O re rutile gore jaaka bakwadi re tshwanetse go buelela kutlwano ka metlha.
Maphalla o filwe dikgele di le mmalwa tsa phitlhelelo mo botshelong.
Bontsi jwa dikgele tsa gagwe le dikgele tsa gagwe di akaretsa Sekgele sa MNET le Sekgele sa Chairpersons ka Sekgele sa Aforikaborwa sa Literary.
Gape o ne a newa doctorate e e tlotlegang go tswa kwa Yunibesithing ya Naga e e Gololesegileng ka 2007.
Yunibesithi ya kwa Free States Dr Nyafolo Malete a re Maphalla o ne a leka go tshwantshetsa botshelo jwa motho yo montsho yo o tlwaelegileng yo o gatelelwang ke Tlhaolele.
Jaaka molweladiphetogo wa sepolotiki ka mokwalo wa gagwe, re ne ra fitlhelela mo dibukeng di le dintsi mo e leng gore o ne a leka go tshwantshetsa botshelo jwa motho yo montsho fela yo o neng a gateletswe ke puso e e fetileng.
Mongwe wa losika a re Maphalla e ne e le sefatlhego sa lelapa.
Mmueledi, Lefu Maphalla a re go feta ga gagwe ke tatlhegelo e kgolo.
E ne e le sefatlhego se se itsegeng thata sa lelapa la ga Maphalla mme le ka ntlha ya gagwe, re ne re itsane.
Ka jalo, e ne e le naledi e e phatsimang mo gare ga rona mme e seng mo gare ga rona, mme le mo setšhabeng se a neng a nna mo go sone ka metlha o ne a dikologilwe ke batho ka gonne gape e ne e le moagi wa setšhaba.
Lelapa le santse le tlile go konela dithulaganyo tsa segopotso le tsa phitlho.
Ikhutse mo pusong ya ga Dr KPD Maphalla a le dingwaga di le 66.
Ntate Kgotso Maphalla o kwadile metshameko ya maemo a a kwa godimo thata le ya Seesemane ya radio le maboko le porose.
Bontsi jwa direto tsa gagwe ga di ise di akanyediwe; go fitlha jaanong, go na le dibuka di le 47 mo dikgatisong di le 80 ka dipuo di le 2 le dibuka tsa laeborari di le 616.
Go begwa gore moopedi le motshameki wa mmino ba ne ba tlhaselwa ke bolwetse jwa pelo ka nako ya go dirisa diokobatsi ka tsela e e feteletseng ka Labotlhano.
Mmueledi wa bookelo o ganne go golola boemo jwa gagwe kgotsa le e leng go tlhomamisa gore o ne a le molwetse koo, a umaka melao ya botho.
Mmueledi wa bookelo o ganne go golola bolwetse jwa gagwe kgotsa go netefatsa Reuters gore DMX, 50 yo o belegweng ke Earl Simmons, e ne e le molwetse koo, a umaka melao ya botho.
Lelapa la gagwe, mo polelong e e begilweng thata mo metsweding ya tshedimosetso e e tumileng, o rile o potlakisitswe ka Labotlhano, April 2 kwa bookelong jwa dikilometara di ka nna 48 kwa bokone jwa New York City morago ga go lebana le mathata a a masisi a botsogo.
O itsiwe ke balatedi ba gagwe ka leina la gagwe la serala la DMX kgotsa la Dark Man X, go begwa fa Simmons e le mo setshegetsong sa botshelo ka Mosupologo, go ya ka RollingStone.
Dikgatiso tse di tumileng tsa TMZ le Billboard di begile mo mafelobekeng gore Simmons, yo o kileng a nna le hisetori ya go dirisa diokobatsi ka tsela e e sa tshwanelang, o ne a potlakisediwa kwa bookelong morago ga go tlhaselwa ke bolwetse jwa go ema pelo kwa legaeng la gagwe mo e ka nnang ka 11 p.m. Labotlhano.
Manejara wa gagwe le mmueledi wa gagwe ga ba a ka ba tsibogela kopo ya Reuters ya go akgela ka seopedi le dipego.
Moopedi, phitlhelelo mo lefatsheng la mmino go tloga ka bo 1990, ga a bolo go lwantshana le tiriso e e seng ka fa molaong ya diokobatsi mme o buile ka ga go tsena mo kgolegelong morago ga go direla ka nako ya kgolegelo ya puso ka ntlha ya boferefere jwa lekgetho.
O ne a bonwa molato wa go palelwa ke go duela didolara di le dimilione di le 1,7 tsa lekgetho go tloga ka 2000 go ya go 2005 ka go refosanya madi mo diakhaontong tsa batsamaisi le ditsala.
Gape Simmons o tlhageletse mo difiliming tse di tshwanang le terama ya bokebekwa ya 1998 Belly, filimi ya tiragalo ya 2000 Romeo Must Die, le filimi ya 2003 e e tshosang ya Cradle 2 the Grave.
Setulo mo ofising ya Northern Cape MEC for Sports, arts and Culture ya bataki bangwe ba kwa Kimberley se tsene mo bekeng ya boraro.
Batsweretshi ba batla go tsosolosiwa ga botaki, matlole a namolo a COVID-19 go ba bangwe le go dira ka botlalo ga bobogelo jwa Kapa Bokone.
Ba dumela gore go fuduga gono go tla ba thusa go busetsa morokotso o o latlhegileng ka ntlha ya melawana ya Covid-19.
Mkhululi Mabija, yo e leng motaki, a re ke ditiro tse di gwetlhang kwa mafelong a bobogelo.
Re batla gore lefelo la bobogelo le nne le tsamaiso, lefelo la botaki le ditheo tsa mmino di tshwanetse go dira le gore bataki ba rona ba bereke.
Mme re tlhoka tshegetso ya MEC le porofense go re tshegetsa mo letsholong la rona.
Ga ba re tseye tsia, metlotlo e nnile teng mme metlotlo e sa tswa go tlogelwa fa gare.
Mme go fitlhelela dilo tse re di batlang, re tshwanetse go tswa fano, go bua Mabija.
Lephata la Porofense la Metshameko le Setso la re go na le dithulaganyo tsa go kopana le bataki mo sephatlong.
Northern Cape Department of Sports, Arts and Culture Conrad Fortune a re palo ya dimilione tsa diranta di abetswe.
Gape re mo thulaganyong ya go dira tumalano ya maemo a tirelo e totatota e bontshang kafa matlole a tla dirisiwang ka teng le go tswelela go dumalana le melao ya tsa madi le ditiro tsa puso fa go tlhaga ditshenyegelo.
Batsweretshi ba re mafapha a diegisa go dira gore dilo tse ba di batlang di tle pele, ba latlhegelwa ke lotseno lwa bone lo lo setseng lo tlhaela.
Setshwantsho sa terama ya segosi ya Boritane, The Crown e tsere sekgele se se kwa godimo sa thelebishene kwa sekgele sa Screen Actors Guild (SAG) ka Sontaga fa Schitts Creek, kgang ya lelapa le le kileng la bo le humile le patelesega go fudugela kwa toropong e nnye, e ne ya bidiwa metlae e e gaisang ya thelebishene.
Gillian Anderson, yo o tshamekang Tonakgolo ya Boritane e bong Margaret Thatcher mo kgosing, e e tlhomileng mogopolo wa yone wa bosheng jaana mo lenyalong le le nang le mathata la ga Kgosana Charles le Kgosigadi Diana, le ene o tsere sekgele se se di gaisang tsotlhe sa modiragatsi.
Heavy ke tlhogo e e rweleng diphitlhelelo tsa Serwalo sa Phitlho mo setlhopheng se se gakgamatsang seno.
Ka ntlha ya leroborobo la coronavirus, moletlo wa SAG wa 2021 o ne wa lekalekanngwa go tswa kwa moletlong wa gala go ya kwa moletlong wa ura e le nngwe, o tshwaretswe kwa lefelong le le kgakala, mme o tletse ka metlae ya kafa batshameki ba neng ba tlatsa nako ya bone ya kgololesego ka teng ka nako ya lotshwao kgotsa go simolola ditiro tsa bona.
Mo letlhakoreng la filimi, terama ya kgotlatshekelo ya The Trial of the Chicago 7 le filimi ya motshameko wa jese ya Mainey’s Black Bottom e nnile bafenyi ba bagolo mo go nngwe ya meletlo ya bofelo e megolo fa pele ga di Oscars.
Dikgele tsa SAG di tlhophiwa ke maloko a kgolagano e e tsayang kgato.
Bontsi jwa bafenyi ba SAG le ba ba tlhophilweng ba tlile go duelwa kwa dikgelefong tsa BAFTA kwa Boritane beke e e tlang le kwa dikgelefong tsa Independent Spirit ka di 22 April.
Godzilla vs. Kong e tsere matsapa go fitlhelela rekoto ya Box Office ya leroborobo, e naya dipatlisiso tsa Hollywood le beng ba mafelo a bobogelo tsholofelo ya gore batho ba iketleeleditse go boela kwa dibaesekopong morago ga ngwaga ba lebeletse online kwa gae.
Tente pole, go tswa go Warner Bros le Legendary Entertainment, e dirile dimilione di le $32 mo mafelobekeng le dimilione di le $48,5 mo malatsing a ntlha a le matlhano a kgololo.
Nako e gorogile ya go tlhopha letlhakore.
Pele ga mafelobeke ano, Wonder Woman1984 e nnile le tshimologo e kgolo ya malatsi a le mararo ka dimilione di le $16.7, e latelwa ke Tom le Jerry ka dimilione di le $14.
Diphelelo tsa Godzilla vs. Kong di kgatlha thata ka gonne baesekopo e teng le mo dipeeletso tsa HBO Max kwantle ga tuelo e e oketsegileng.
Ga e tlhalose gore ke batho ba le kae ba ba phasaladitseng filimi.
David A. Gross, yo o tabogang mo difiliming tsa lekgotla la dipatlisiso tsa boitlosobodutu la Franchise, o ne a bitsa thekiso ya ditekethe ya mafelobeke e e kwa godimo thata ka ntlha ya maemo a a sa itumediseng.
Diperesente di le 50 tsa mafelo a dibaesekopo mo nageng di butswe gape, mme ba le bantsi, go akaretsa le ba kwa New York City le Los Angeles, ba ntse ba dira ka bokgoni jo bo fokoditsweng jwa go dira tumalanong le dithulaganyo tsa tshireletso ya leroborobo.
Le fa bontlhanngwe jwa se e tlaa nnang ka fa tlase ga maemo a a tlwaelegileng, mafelobeke ke bosupi jo bo phepafetseng le jo bo siameng jwa gore go tsamaya ka dibaesekopo go na le dinonofo tse di tlwaelegileng tse di se kitlang di fela, o buile jalo.
Le fa thekiso ya ditekethe tsa Godzilla vs. Kong e kgothatsa thata, ofisi ya mabokoso ya United States e sa ntse e tlile go tswa ka botlalo mo tswalong ya ngwaga.
Godzilla vs. Kong e ne e se kgololo e ntšha mo mafelobekeng ano.
Son Pictures horror film The Unholy e tserwe ka dimilione di le $3,2 go tswa kwa mafelong a le 1 850, e leng tshimologo e e siameng ya baesekopo e e sa jeng madi a mantsi.
E batlile e tsaya maemo a boraro mo ditšhateng tsa diofisi tsa mabole.
Nobody, a kgaratlhela Bob Odenkirk jaaka molebeledi wa maitseo a a bonolo, o amogetse dimilione di le $3.8 mo mafelobekeng a bobedi, o oketsa palo ya mo gae go dimilione di le $ 11.8
Ka letsatsi la bonè, motshameko wa ga Disney wa matlhagatlhaga wa Raya le wa Last Dragon o dirile dimilione di le $2 go tswa mo mafelong a le 2 031.
Filimi e, e e tshamekiwang mo Disney Plus ka tuelo e e kwa godimo ya $30, e okeditse dimilione di le $32 tsa didolara kwa ofising ya mabole ya mo gae.
Tom le Jerry ba kgobokantse tse tlhano tse di kwa godimo, ba kgobokantse didolara di le dimilione di le 1,5 mo mafelobekeng a borataro kwa mafelong a bobogelo.
Go tla go fitlha jaanong, baesekopo e dirile dimilione di le $39.5 kwa US.
Gape e teng ka HBO Max.
Modiredimogolo wa Kereke ya Methodist, Bishop Purity Malinga a re go nna teng ga meento e e lwantshang baerase ya corona ke sesupo sa tsholofelo le nngwe ya dikgang tse di molemo go bolela Isita e.
Bishopo Malinga o ne a neela thero ka nako ya kgaso ya tirelo ya Sontaga ya Ista ka SABC 2, e e tshwerweng ke Lekgotla la Dikereke la Aforikaborwa (SACC) le maloko a dikereke.
O ne a gatelela gore go entiwa ga e a tshwanela go nna tlhaolele.
Bishop a re go sa kgathalesege mathata a naga e lebaneng le one, go na le tsholofelo.
Re bone lefifi la bonweenwee, Thubakanyo e e bakilweng ke bong, khumanego, tlala, lenaneo le a tswelela.
Jaaka batho ba Paseka, ga re tlalelwe; ga re latlhegelwe ke tsholofelo.
Go na le moo re tsholetsa ditshupo tsa tsholofelo jaaka re bona ka gonne Jesu o a tshela.
Re bona bopelokgale go tsholetsa sesupo sepe fela sa tsholofelo se re se bonang.
Ke ka ntlha ya dikgang tse di molemo tsa Paseka go bo re tsholetsa mokento jaaka sesupo sa tsholofelo, re kopa gore o direlwe botlhe, go sa kgathalesege gore a ba humile kgotsa ba humanegile, a rialo.
Motlatsa Moporesidente wa Lekgotla la Dikereke mo Aforikaborwa, Motlotlegi Frank Chikane, o ne a akgola badiri ba maemo a a kwa godimo ba tsa boitekanelo ba ba bayang matshelo a bona mo kotsing go boloka matshelo a balwetse ba Covid-19.
O ne a tlisa Benedict a bo a neela dikakgelo tsa bofelo kwa tirelong.
Badiri ba rona ba ntlha ba ne ba tsenya matshelo a bone mo kotsing letsatsi le letsatsi go sireletsa matshelo a rona.
Mme selo se le sengwe se tlhomamisegile gore Modimo yo re dumelang mo go ene ke Modimo yo ka metlha a leng teng le rona.
O latlhilwe mo Sefapaanong gore re se ka ra latlhiwa.
Jesu ke Emmanuel — ke Modimo le rona.
Modimo wa rona gape ke mongwe le mongwe yo o itseng Modimo — Modimo yo o itseng sengwe le sengwe.
Modimo o itse se se re diragalelang mme o itse go duelela tatlhegelo ya rona.
Modimo o itse go re fodisa matlhotlhapelo a botshelo le baerase ya corona.
Modimo wa rona o maatla otlhe mme o kgona go re boloka le go nna le rona mo maemong a a thata, Chikane a rialo.
Fa re bua gape ka tiragalo, Mokwaledimogolo wa SACC, Bishop Malusi Mpumlwana, o rile ngwaga o o fetileng e ne e le ngwaga wa go tlhoka thuso kgatlhanong le baerase ya corona.
Bishop Mpumlwana a re Paseka e tlisa tsholofelo go sa kgathalesege dikgwetlho tse naga e lebaneng le tsone ka ntlha ya leroborobo.
Pako e nne go Modimo le rre go Morena wa rona Jesu Keresete.
Ka kutlwelobotlhoko ya gagwe e kgolo, o re tsentse mo tsholofelong e e tshelang ka tsogo ya ga Jesu Keresete mo baswing.
Ke mo tsholofelong ya gore re tla mo mosong ono.
Re falotse ngwaga wa khutsafalo, tlhobaelo, ngwaga wa poifo le tlalelo, ngwaga wa kgalefo le boikutlo jwa go tlhoka thuso kgatlhanong le leroborobo la Covid-19.
Ka tumelo ka Molemo wa Labotlhano, re ne re tlhatlosa matshwenyego ano mo sefapaanong sa ga Keresete yo o bapotsweng.
Mo mosong ono re tla go keteka tsogo ya Morena wa rona ka tumelo e e tsosolositsweng le tshepo ya maatla a go tshela ka loso, o rile.
Go tshwenyega ka mokento o o bonya
Ka nako ya Tirelo ya vigil ya Paseka, e e neng e tshwaretswe kwa St Georges Cathedral, kwa Cape Town, Mobishopomogolo Thabo Makgoba wa Anglican, o ne a tshwenyegile ka thulaganyo ya meento ya Covid-19. segolobogolo mo bathong ba ba humanegileng le ba ba kgaphetsweng kwa thoko.
Makgoba a re o tshwenyegile thata ka gore go tla tsaya lobaka lo lo kae go aba meento go ralala naga.
Re itse sentle gore go na le dikarolo tse dikgolo tsa naga ya rona koo tlolomolao ya sepolotiki e tshwaeditseng dithulaganyo tsa boitekanelo jwa setšhaba.
Matlhabisaditlhong mo go ba ba tlogetseng dikokelo le ditleliniki ba tlhaela batho, didirisiwa le tshireletso.
Ke badile gore ka thulaganyo ya jaanong go tla tsaya dingwaga di le 18 go enta baagi botlhe ba rona ba jaanong.
Ga re kake ra letlelela seo go diragala, o ne a oketsa ka gore.
Go fitlha jaanong, badiri ba tsa boitekanelo ba le 269 102 ba entilwe mo dipaakanyetsong tsa naga tsa karolo ya bobedi ya lenaneo.
Mmueledi a re ba ntsha tshedimosetso ka batho ba ba fetang dimilione di le 500 ba ba dirisang Facebook, go akaretsa dinomoro tsa difouno le tshedimosetso e nngwe, e le ka ntlha ya mahala.
Go bonala tshedimosetso ya khomputara e le nngwe ya dinomoro tsa thelefouno tse di golagantsweng le Facebook tse di ntseng di tsamaisiwa go tloga ka January le tse go nna teng ga tsone go begilweng la ntlha ka kgatiso ya botegeniki Motherboard, go ya ka Alon Gal, mosimolodi wa khampani ya botlhale ya bokebekwa jwa mo khomputareng ya kwa Iseraele Hudson Rock.
Reuters ga a ka a kgona go ntsha tshedimosetso ka bonako, e e solofediwang ka di - euro di le mmalwa tsa sekoloto sa khomputara mo atereseng e e itsegeng thata ya dikhomputara tsa maemo a a kwa tlase, mme Gal o rile ka Matlhatso gore o tlhomamisitse boammaaruri jwa bobotlana tshedimosetso nngwe ka go e bapisa le dinomoro tsa difouno tsa batho ba a ba itseng.
Babegadikgang ba bangwe ba re ba kgonne go tsamaisana le dinomoro tsa difouno tse di itsegeng go ya ka dintlha tsa tshedimosetso e e ntshitsweng.
Mo setlhogong sengwe, Facebook e rile tshedimosetso ya teng e ne e le ya bogologolo thata e bile e amana le kgwetlho e e tlhomilweng ka August 2017.
Maiteko a a dirilweng ke Reuters a go fitlhelela moemedi yo mogolo wa thulaganyo ya go romela melaetsa ka founo ga a ka a atlega ka bonako.
Gal o boleletse Reuters gore batho ba ba dirisang Facebook ba tshwanetse go nna podimatseba ka ditlhaselo tsa boenjeniri jwa loago tsa batho ba ba ka tswang ba amogetse dinomoro tsa bone tsa founo kgotsa tshedimosetso e nngwe ya sephiri mo dikgweding tse di tlang.
Dikgang tsa tlhatlhamano ya bosheng fano di begilwe la ntlha ke Business Insider.
Moletlo o mogolo o ne wa tlhagisa ditopo di le 22 tsa segosi tsa Egepeto wa bogologolo ka dipapetla tse di kgethegileng go kgabaganya motsemogolo Cairo ka Matlhatso go ya kwa legaeng le lesha la dimusiamo koo di ka bontshiwang ka bontlentle jo bogolo.
Mokoloko o ne wa tsamaisa dikgosi di le 18 le dikgosigadi di le nnè, bontsi jwa tsona go tswa kwa Bogosing jo Bosha, go tswa kwa Musiamong wa Egepeto kwa bogareng jwa Cairos Tahrir Square go ya kwa Musiamong wa Bosetšhaba wa Tlhabologo ya Egepeto kwa Fustat, mo e ka nnang dikilometara di le 3,5 go ya kwa borwa botlhaba.
Badiredibagolo ba tswetse ditsela go bapa le Nile go dira moletlo o mogolo, o o diretsweng go ngoka kgatlhego mo dikokoanong tse dintsi tsa bogologolo tsa Egepeto ka nako ya fa bojanala bo batlile bo thibetswe gotlhelele ka ntlha ya dithibelo tse di amanang le Covid-19.
Jaaka ditopo tsa segosi di gorogile kwa musiamong, o o neng wa tlhomiwa semmuso ka Matlhatso, dikanono di thuntshitse tumediso ya ditlhobolo di le 21.
Moporesidente Abdel Fattah al-Sisi o eme ka dinao fa ditopo di ntse di feta mo dikoloing tse di kgabisitsweng ka ditshwantsho tsa bofaro tsa mmala wa gouta.
Baeteledipele ba mokgatlho wa setso wa lekgotla la Ditšhaba Tse di Kopaneng wa UNESCO le World Tourism Organization le bone ba ne ba le teng mo moletlong.
Setopo sengwe le sengwe se tsenngwa mo capsule e e kgethegileng e e tletseng ka naeterojene go netefatsa tshireletso, moithutamarope wa Moegepeto e bong Zahi Hawass o rile.
Di ne di tsamaisiwa ka dikoloi tse di diretsweng go di thuba le go dira gore di tlhomame.
Re tlhophile Musiamo wa Civilization ka gonne re batla, ka lekgetlho la ntlha, go bontsha ditopo ka mokgwa o o tlhabologileng, ka mokgwa o o rutegileng, mme e seng ka ntlha ya boitlosobodutu jaaka fa di ne di le kwa Musiamong wa kwa Egepeto, Hawass o rile
Earl Simmons, yo o tumileng e bile e le motshameki wa mmino wa repe, o itsiwe ke balatedi ba gagwe ka leina la serala DMX kgotsa Dark Man X, go begwa fa a ne a le mo boemong jo bo maswe ka Matlhatso kwa bookelong jwa New York morago ga go tlhaselwa ke bolwetse jwa pelo jo bo bakilweng ke seokobatsi se go lebegang se dirisitswe ka tsela e e feteletseng, go ya ka dikgatiso tse di tumileng tsa TMZ le Billboard.
Dikgatiso di begile gore Simmons, ba le 50 ba ba kileng ba nna le hisetori ya go dirisa diokobatsi ka tsela e e sa tshwanelang, ba ne ba potlakisediwa kwa White Plains, kwa bookelong jwa New York, morago ga go tlhaselwa ke bolwetse jwa go ema pelo kwa legaeng la gagwe mo e ka nnang ka Labotlhano.
Rammino wa gagwe ga a ka a tsaya kgato ka bonako go Reuters go akgela ka moopedi, yo o nnileng le seabe mo mminong fa e sa le ka bo1990.
Reuters ga e a tlhomamisa dipego tsa dikgang.
Moletsi o ntse a bua ka dikgwetlho tsa gagwe tsa tiriso ya diokobatsi e e seng kafa molaong mme o buile ka go tsena mo kgolegelong morago ga go direla kwa kgolegelong ya feterale ka ditatofatso tsa tsietso ya lekgetho.
Kgotlatshekelo ya puso ya Manhattan e fitlhetse gore o reteletswe ke go duela dimilione di le $1,7 tsa didolara mo lekgethong go tloga ka 2000 go ya go 2005 ka go fetola madi mo diakhaontong tsa batsamaisi le ditsala.
Alebamo ya gagwe ya ntlha ka 1998 ya Its Dark and Hell is Hot, e ne ya nna ya ntlha mo lenaaneng la ditšhate di le 200 kwa United States mme ya rekisiwa dikhopi di feta dimilione di le tlhano.
Mo godimo ga tiro ya gagwe ya mmino wa repe, Simmons o tlhageletse mo difiliming tse di tshwanang le terama ya bokebekwa ya 1998 Belly, filimi ya modiragatsi wa 2000 Romeo Must Die, le filimi ya modiragatsi wa 2003 Cradle 2 the Grave.
Batho ba ba tsenang kereke kwa tirelong ya Good Friday kwa St Georges Cathedral kwa Cape Town, kwa Kapa Bophirima, ba re ba lebogela go bo ba kgona go nna teng ka 2021.
Ka 2020, ditirelo tsa Ista go kgabaganya Aforikaborwa di ne tsa phimolwa fa setšhaba se ne se beilwe mo maemong a a gagametseng a bo 5 morago ga leroborobo la Covid-19.
Kafa tlase ga dithibelo tse di tokafaditsweng, batho ba le 250 ba letleletswe go nna teng kwa dikokoanong tsa mo ntlong mme batho ba le 500 ba letleletswe go nna teng kwa dikokoanong tsa kwa ntle.
Diphuthego tsa kereke di kokoana ka dipalo tse di kwa tlase kwa mafelong a kobamelo kwa Cape Town. Batho ba ka nna 50 ba ne ba nna teng mo tirelong ya mo mosong kwa St Georges Cathedral.
Ba ne ba tlhalosa maikutlo a bona.
E ne e le botshe jo bo botlhoko thata.
E ne e le selo se se gakgamatsang mo ngwageng ono otlhe le mo ngwageng o o fetileng, ga re ise re kgone go ya kerekeng.
Ka jalo go utlwala e le selo se se masisi le se se kgethegileng go kgona go nna fano gompieno, phuthego nngwe a re.
Leno ke letsatsi la boikhutso la maemo a a kwa godimo mo go rona jaaka Bakeresete, ke le tlhologelelwa.
Ke na le tshiamelo ya go nna gareng ga baitshepi mme ke gakologelwa dingwaga tse di fetang 2 000 tse di fetileng gore monna, monna fela yo o tlwaelegileng, o ne a ntshetsa lefatshe lotlhe botshelo jwa gagwe mme Im mongwe wa bone.
Ka jalo ke dirile maiteko mo mosong ono go tsoga le go tla mo ntlong ya Morena, go bua phuthego e nngwe.
Dean wa St Georges Cathedral, Motlotlegi Michael Weeder, a re kereke e tlaa nna kelotlhoko thata fa ditirelo tsa go amogela baeng, e le gore ba tle ba dumalane le melawana e e gagametseng ya Covid-19.
Reverend Weeder a re diphuthego di kgothalediwa go obamela kwa gae.
Tlhaloganyo ya go dira dilo ka go phamoga ke go nna kwa gae fa e le gore o na le maikutlo a a tshwanang. Modimo o gongwe le gongwe.
Re buile gore mo tshimologong ya go tswalwa ga dilotlele, mme segolobogolo ka moletlo wa rona wa ntlha wa Labotlhano le wa Ista, re kgothatsa batho ba rona ka tlhaloganyo ya gore Modimo o obamelwa gongwe le gongwe kwa re hemang teng, gongwe le gongwe kwa re nnang teng, gongwe le gongwe kwa re ratang le go amega ka teng, mme ka jalo ke selo sa botlhokwa thata sa tumelo.
Ga o tlhoke kago e ntle.
Popo ke kereke e kgolo ya mpho ya Modimo mo go rona, o oketsa ka gore.
Phuthego e kopanela kwa St Georges Cathedral go keteka Ista.
Ditirelo tsa dikereke tse di farologaneng go dikologa lefatshe di solofetswe go tswelela ka mafelobeke jaaka fa Bakeresete ba keteka Ista.
Moletlo o mogolo o tlile go tlhagisa ditopo di le 22 tsa segosi tsa Egepeto wa bogologolo tse di dirilweng ka tsela e e kgethegileng go kgabaganya motsemogolo Cairo ka Matlhatso go ya kwa legaeng le lesha la dimusiamo koo di ka bontshiwang ka bontlentle jo bogolo.
Mokoloko o tlile go tsamaisa dikgosi di le 18 le dikgosigadi di le nnè, bontsi go tswa kwa Bogosing jo Bosha, go tswa kwa Musiamong wa Egepeto kwa bogareng jwa Cairos Tahrir Square go ya kwa Musiamong wa Bosetšhaba wa Tlhabologo ya Egepeto kwa Fustat, mo e ka nnang dikilometara di le 3,5 go ya kwa borwa botlhaba.
Badiredibagolo ba tswalela ditsela go bapa le noka ya Nile go dira moletlo o mogolo, o o diretsweng go ngoka kgatlhego kwa Egepeto, ka nako ya fa bojanala bo batlile bo thibetswe gotlhelele ka ntlha ya dithibelo tse di amanang le Covid-19.
Setopo sengwe le sengwe se tlile go tsenngwa mo capsule e e kgethegileng e e tletseng ka naeterojene go tlhomamisa gore se sireleditswe, mme dip capsule di tlaa tsamaisiwa mo dikolotsaneng tse di diretsweng go di sila le go dira gore di tlhomame, moithutamarope wa Moegepeto e bong Zahi Hawass o rile.
Re tlhophile Musiamo wa Civilization ka gonne re batla, ka lekgetlho la ntlha, go bontsha ditopo ka mokgwa o o tlhabologileng, ka mokgwa o o rutegileng, mme e seng ka boitlosobodutu jaaka fa di ne di le kwa Musiamong wa Egepeto, o buile jalo.
Baithutamarope ba ne ba fitlhela ditopo tseno mo dibetšheng tse pedi kwa dikagong tsa ditempele tsa mmu tsa Deir Al Bahari kwa Luxor le kwa Mokgatšheng o o fa gaufi wa Dikgosi go tloga ka 1871.
Wa bogologolo ke wa ga Seqenenre Tao, kgosi ya bofelo ya Pusokgolo ya bo17, yo o busitseng mo lekgolong la bo16 la dingwaga BC mme go akanngwa gore o fitlheletse loso lo lo setlhogo.
Moletlo o tlaa akaretsa gape le ditopo tsa ga Ramses II, Seti I, le Ahmose-Nefertari.
Fustat e ne e le lefelo la motsemoshate wa Egepeto mo pusong ya segosi ya Ba - Umayyad morago ga phenyo ya Baarabia.
Ka go dira jaana, ka boitumelo jo bogolo le maemo, ditopo di bona tshwanelo ya tsona, go bua jalo Salima Ikram, moithuti wa Egepeto kwa Yunibesithing ya Amerika kwa Cairo.
Bano ke dikgosi tsa Egepeto, bano ke bofarwa.
Ka jalo, ke tsela ya go bontsha tlotlo.
Fa mekoloko ya Beke e e Boitshepo e ne e phimotswe ka ntlha ya dithibelo tsa Spain tsa Covid-19, go boloka ngwao ya Good Friday e ntse e le botlhokwa thata mo baaging ba Calanda.
Ba apere diaparo tse di bobududu jo bo mokgona, ba ne ba tshameka meropa mo mebileng, fa pele ga matlo kgotsa go tswa mo matlwaneng jaaka karolo ya ga Rompida de la Horaz.
Meropa e ne ya gola go ralala toropo e e kwa borwa - botlhaba jwa Spain ya baagi ba le 3 700 mme lefa go ntse jalo ka batshameki botlhe ba lebeletse go katologana ga batho.
Beke e e Boitshepo eno e utlwisa botlhoko go sekae ka gonne ke rata go nna le ditsala tsa me le go tshameka moropa wa Calanda le bone
Mme re solofela gore ngwaga o o tlang seno se tla feta mme re kopane, go bua Ivan Rodriguez, moletsi wa meropa le moagi wa mo lefelong la rona.
Morago ga go boga ga ngwaga o o fetileng, Santiago Villanueva, moagi yo mongwe, o rile baagi ba ne ba ikutlwa ba tlhoka thata go tshegetsa ngwao.
Re na le nako e e hutsafatsang thata mme moya o tswelela, o rile.
Molapisi wa Kereke ya Episcol ya Ethiopia o tlhalositse ngwaga o o fetileng jaaka bosigogare mo matshelong a batho ba le bantsi.
O tshwantsha leroborobo la kankere ya corona le go fifala ga letsatsi ka tshoganyetso ka nako ya ga Jesu mo metsotsong ya bofelo mo sefapaanong.
Molapisi e ne e le mongwe wa dibui kwa Lekgotleng la Dikereke la Afrika Borwa (SACC)
Tirelo e e Molemo ya Labotlhano ya mmatota e e neng ya gasiwa ka SABC.
A re pele ga Jesu a swa, go ne go na le se se neng se lebega jaaka bosigogare jwa semoya, fela jaaka ngwaga o o fetileng mo bathong ba le bantsi.
Pele ga Jesu a goa, Rre mo diatleng tsa gago ke dira moya wa me, ela tlhoko kafa Baebele e re bolelelang ka teng gore letsatsi le fifetse.
Go ne go lebega e kete ke bosigogare jwa semoya jo bo apesitseng lefatshe lotlhe.
Ngwaga o o fetileng mo bathong ba le bantsi, eleruri o utlwile jaaka bosigogare mo matshelong a bona.
Go latlhegelwa ke ditiro, loso lwa baratiwa, diphitlho e nnile tatelano ya letsatsi.
Mo mabakeng a le mantsi, ditiragalo tsa tshotlo le thubakanyo kgatlhanong le bana le basadi di oketsegile ka mo go gakgamatsang jaaka fa Covid-19.
Gone jaanong, ke tla mo legaeng la gago go tla go tlisa lefoko la kgothatso le le tswang kwa Moreneng.
Fa go le lefifi bosigo, go phatsima moso wa letsatsi le lesha, go bua jalo Molapisi.
Lekgotla la Aforikaborwa la Dikereke (SACC) le tshwantsha botlhoko le go itlhaola ga batho ba le bantsi ba ba tlhasetsweng ke Covid-19 jaaka botlhoko le matlhabisaditlhong a a tshwanang le a ga Jesu Keresete ka nako ya go bapolwa ga gagwe.
Mokaedi wa SACC wa Kereke le Setšhaba, Reverend Mzwandile Molo, o rotloeditse batho gore ba se ka ba itlhoboga.
Mme matlhabisaditlhong lefa e ka nna afe a Modimo o a diragalelang, Modimo o gana go re tlogela.
Re mo utlwile a goa lebaka la go bo o ntatlhile.
Mme mo nakong eo ya go lela, ke kgakololo mo go ba ba lelang jaaka ba lebagane le loso lwa bone ka ntlha ya leroborobo la COVID-19, batho ba ba ka nnang 52 000 ba ba latlhegetsweng ke matshelo a bona mo morafeng ono mme ba latlhegetswe ke matshelo a bone mo e ka nnang ba le bosi.
Mme re batla go go gakolola jaaka maloko a lelapa mo go bone, gore ga ba a diragalelwa ke seno fela ka gonne Modimo o itemogetse bodutu jwa loso le go goa, ke ka ntlha yang fa o ntatlhile.
Re mo utlwile a goa ke nyorilwe.
Ka nako eo, re gakololwa ka kutlwano ya Modimo le botlhe ba ba neng ba lwantshana le mebele ya bone ba ineela go swa mo ICU, mo phefong le mo mafelong otlhe a go bonalang loso lo fenya, go bua jalo Molo.
Mo ngwageng o o fetileng, Bakeresete mo Aforikaborwa ba ne ba sa kgone go kopana ka lekgetlho la ntlha go keteka Good Friday ka ntlha ya go runya ga Covid-19.
Go na le moo, ditirelo tsotlhe di ne di tsewa e le karolo ya maiteko a go fokotsa go anama ga baerase e e neng ya lemogiwa la ntlha mo nageng ka March 2020.
Kokoano ya dingwaga tse, e ne ya tshwarwa ka fa tlase ga melawana e e gagametseng ya pabalesego ya COVID-19.
Le fa dikereke tse dingwe di ne di di ngaparetse mme di solofetsa go tswelela di dira jalo mo mafelobekeng a Paseka, tse dingwe di ne di batla gore go nne le boitlosobodutu jwa melawana.
Moruti kwa Kerekeng ya Boditšhabatšhaba ya Bogosi jwa Modimo kwa Mfuleni gaufi le Khayelitsha kwa Cape Town, Moaposetoloi Sineko Nxesi, ke mongwe wa baeteledipele ba bodumedi ba ba kopang puso go oketsa palo ya batho ba ba letlelelwang go nna teng kwa dikokoanong tsa bodumedi.
Nxesi a re dikereke di na le bokgoni jwa go tlhoma melawana e e gagametseng ya pabalesego ya Covid-19.
Re santse re bua dikereke tse di bulegileng ka % ka gonne ke se rotlhe re leng sone.
Re batho ba ba nang le thulaganyo.
Fa e le gore o dira seno le dikolo jaaka ba dira, fa e le gore o ka se dira mo diresetšhurenteng, o ka se dira mo meepong, ke ka ntlha yang fa e se kereke.
Re batho ba ba ikobelang molao, batho ba ba nang le thulaganyo, re na le maatla a go dira dilo tse, o bua jalo.
Mobishopomogolo Makgoba o rotloetsa Afrika go dira meento ya Covid-19
Bishopomogolo wa Anglican wa Aforikaborwa Thabo Makgoba a re go a kgonega gore intaseteri ya melemo mo Aforikaborwa e simolole go dira meento ya Covid-19.
Makgoba e ne ya neela Thero ya Via Dolorosa ka nako ya Tirelo e e Molemo ya Labotlhano ya virtual ya Lekgotla la Dikereke la Aforikaborwa.
Tirelo e, e ne ya gasiwa go tlotlomatsa badiri ba tsa boitekanelo ba ba tlhokafetseng ka ntlha ya Covid-19 go tloga ka ngwaga o o fetileng.
Makgoba o tlhalosa gore, a re gwetlheng intaseteri ya melemo mo Aforikaborwa go dira meento ka borona.
Ke solofela gore re ka kgona go dira diokobatsi tse di oketsegileng ka borona go na le go di romela kwa dinageng di sele.
A le rona re gwetlheng moento wa bosetšhaba.
O ka se kgone go tsenya folaga mme o solofele gore baerase e ka se kgabaganye melelwane.
A re sekasekeng se ke se bitsang moento wa tlhaolele, o o dirisiwang ke batho ba ba tshamekang Modimo le go bona gore ke mang yo o atlholetsweng go boga le go swa ka ntlha ya mogare wa corona.
Makgoba gape e gwetlhetse Maaforikaborwa go bua kgatlhanong le bosetlhogo mo porofenseng ya Tigray ya kwa Ethiopia le kwa Cabo Delgado kwa Mozambique.
A re tsosoloseng boikemisetso jwa rona jwa gore re tlaa bua le go buelela batho ba Cabo Delgado kwa Mozambique le batho ba Tigray kwa Ethiopia.
A re bueng ka dikgang tsa tlelaemete ya lefatshe, ka gonne dikgwetlho tsa tlelaemete di ama thata ba ba nang le seabe se sennye mo diphetogong tseno.
Ramaphosa o nna teng kwa tirelong ya Good Friday
Kwa tshimologong ka Labotlhano, Moporesidente Cyril Ramaphosa o ne a akgola dikereke ka seabe sa tsona mo maitekong a go boloka matshelo ka nako ya leroborobo.
O ne a bua mo boemong jwa gagwe jaaka Moporesidente wa Mokgatlho wa ANC kwa Kerekeng ya Meadowlands Methodist kwa Soweto jaaka bontlhanngwe jwa mokgatlho wa ANC o lebogela ntwa e e matlhomahibidu Winnie Madikizela - Mongwe.
Ramaphosa a re dikereke di nnile le seabe se se botlhokwa mo go lwantsheng leroborobo.
Mo go oketsegileng ka se Ramaphosa a se buileng ka Labotlhano mo bidiong e e fa tlase.
Mmino wa setshwantsho sa sefatlhego, Khuzani Idlamlenze Mpungose, go tswa kwa Nkandla kwa KwaZulu-Natal.
Motaki yo pina ya gagwe e e nang le setlhogo se se reng Ijele e gapileng maemo a a kwa godimo ka Ukhozi FMs e e tumileng ya Pina ya Ngwaga mo ngwageng o o fetileng, o sa tswa go tlotlomadiwa ke motse wa gaabo.
Mmino wa mask wa dingwaga di le masomeamararo le bongwe, Khuzani, jaaka a itsege thata, o tswa kwa tshimologong ya maemo a a kwa tlase go ya go fitlhelela botumo.
O goletse go disa dikgomo jaaka basimane ba bangwe botlhe mo lefelong leno la selegae.
Khuzani o simolotse tiro ya gagwe ya mmino dingwaga di le lesome tse di fetileng mme o berekile ka ditlhamane tsa mofuta wa mmino wa maskandi.
Gareng ga maina a a itsegeng, ba ba thusitseng go bopa talenta ya gagwe, go ne go na le ba ba tlhokafetseng ba Mgqumeni, Shwi Nomtekhala le Mtsheng provocane Gcwensa.
Albamo ya gagwe ya ntlha e le nngwe, Bahluleke Bonke, o golotswe ka 2011 mme o gatisitse dialebamo di le 10 fa e sa le ka nako eo.
hes o fentse kwa Dikgele tsa Mmino wa Setso wa Aforikaborwa (SATMA) le Dikgele tsa Mmino wa Aforikaborwa (SAMA).
O amogetse sekgele sa gagwe le katara e e kgethegileng e e ntshitsweng moneelo ke Mmasepala wa Nkandla, Mpungose a re o ikutlwa a tlotlega.
Ke rata go lo leboga mmasepala go ntlotla jaana.
E bontsha tlotlo e e kwa godimo mo go nna fa ke santse ke le monnye.
Go nkgothatsa go dira ka natla go thusa ba ba lekang go fitlhelela se ke setseng ke se fitlheletse.
Setshwantsho seno sa maskandi ke tshimologo ya rona ka gonne re opela ka puo ya rona.
Nkandla Mayor, Thamsanqa Ntuli, o ne a akgola Mpungose ka ntlha ya mmino wa gagwe o o tlhotlheletsang le ka ntlha ya go baya toropo ya kwa magaeng ya Nkandla mo mmapeng.
Tshwetso ya mmasepala ya go tlotla Idlamlenze, Khuzani Mpungose e theilwe mo ntlheng ya gore ga e sa tlhole e le motaki mo boemong jwa iNkandla.
O itsiwe mo nageng yotlhe le kwa dinageng di sele.
Ke sekao mo bontsing jwa bataki ba ba tlhagelelang, go bua ratoropo Ntuli.
Mmasepala gape o dirisitse tiragalo eno go abela baithuti ba le 150 ditheo tsa thuto.
Bobogelo jwa ga kapotene wa Portugal, jo Christian Ronaldo a neng a bo latlhela fa fatshe ka bogale morago ga gore mokgele wa gagwe o phimolwe ka phoso mo kgatelelong ya kgwele ya dinao ya Sejana sa Lefatshe kgatlhanong le Serbia ka mafelobeke, bo ne jwa tsewa ke Djordje voticevic, motlhabani wa ditiro.
Tlhobolo ya mmala o o pududu e e nang le tlhaka e tshweu C e ne ya isiwa kwa fantising ya mokgatlho wa thuso ya dimpho e e neng e dirilwe ke Vukicevic le badirikaene go tswa kwa setlhopheng se se lwantshang ditimamolelo sa Belgrades go ya go kokoanya madi a go alafa Gavrilo Djurdjevic wa dikgwedi di le thataro go tswa kwa Serbia yo o tshwerweng ke bolwetse jwa lerapo la mokwatla.
Ronaldo o ne a fuduegile ( mme) o ne a latlhela tlhobolo ya ntwa, e ne ya wela fa thoko ga me, voticevic o ne a bolelela Reuters ka Labone.
Ka Matlhatso, Ronaldo yo o nang le dingwaga di le 36, yo o tshamekang kgwele ya gagwe ya ditlhopha tsa bommampodi ba kwa Italy, o ne a tswa mo sekepeng mme a latlhela batsamaisi ba sekepe kwa tlase ka nako ya fa a ne a tingwa mofenyi wa nako ya go ema ka phepafalo mo sekepeng sa bobedi le bobedi kwa Serbia.
Bontsi jwa Ba - Serbia ba retologela kwa go kgobokanyeng matlole le kwa fantising go phutha madi a kalafi kwa moseja fa ba sa kgone go bona kalafi e e lekaneng kwa gae.
voticevic o rile o setse a siametse go rekisa sepe fela se a ka se rekang go tswa mo batshameking go thusa batsadi ba Gavrilos go tsaya di - euro di le dimilione di le 2,5 ( $2,94 million) ka ntlha ya kalafi ya gagwe, mme lefa go ntse jalo armband e ne e le phenyo.
Setlhopha sotlhe sa badiri se ne sa dumalana gore se (armband) se tlaa ya kwa Gavrilo yo mmotlana, o rile.
Kwa motseng wa Cumic, ka kwa ntle ga motse wa Kragujevac mo bogareng jwa Serbia, Gavrilos mmè Nevena o rile lelapa le amogetse meneelo ya di - euro di le 500 000 go fitlha jaanong.
O ne a oketsa ka gore madi a a tswang kwa go Ronaldos armband e ne e tla nna moneelo o o botlhokwa.
Re ne re sa kgone go dumela gore batho bangwe ba ba sa re itseng ba ne ba tla tsaya armband, ba e rekisa le go thusa ngwana wa rona, o rile.
Go tla go fitlha jaanong, babapatsi ba solofeditse mo e ka nnang didinara di le dimilione di le thataro ( $60 04 2,0).
Kapotene e, armband, e e ileng ya ngoka kgatlhego ya metswedi ya tshedimosetso go di gaisa tsotlhe, e ka nna ya gago fa o ka tsena mo fantising eno ya dimpho le bidio, phasalatso ya rialo.
Dingwaga di le masomeamabedi tse di fetileng, banyalani ba Ba - Dutch e bong Gert Kasteel le Dolf Pasker ba dirile hisetori fa ba ne ba golaganya lefuto mo lefatsheng ka lenyalo la ntlha la batho ba bong jo bo tshwanang kwa Netherlands.
Ba ne ba le gareng ga banyalani ba banè ba basodoma ba banna ba le bararo le mosadi a le mongwe ba ba neng ba nyalane morago fela ga bosigogare ke ratoropo wa Amsterdam ka April 1 2001.
Ka Labone, ba ne ba keteka segopotso sa bone sa bo20 ka ditlhopha tse dinnye kgotsa kwa gae ka ntlha ya melao ya Covid-19 e e thibelang dikokoano tse dikgolo.
Go molemo go bolelela batho ba bangwe, monna wa me, o bua jalo Dolf, a ntse fa thoko ga Gert fa ba ntse ba tsentse alebamo ya ditshwantsho le makwalodikgang a lenyalo, e e dirileng ditlhogo tsa dikgang mo lefatsheng ka bophara.
E nthusitse go amogela se ke leng sone.
Manyalo otlhe a manè a bosodoma a fetile tekeletso ya nako.
Mongwe wa banna, Frank Wittebrood, o tlhokafaletswe ke bolwetse jwa pelo ka 2011 ka 55
Ba ba neng ba tsaya karolo ba ne ba leba kwa morago ka boipelafatso ka go bo ba dirile hisetori ya semolao.
Batho ba ne ba mpolelela gore Netherlands e ne e tlile go nna naga ya ntlha le ya bofelo ( go nyalana ga batho ba bong jo bo tshwanang le go nyalana ga batho ba ba nyalaneng le ba ba nyalaneng le ba bong jo bo tshwanang le jwa gago), lefatshe lotlhe le go setse morago, go bua jalo Henk Krol, motlhomamolao yo o neng a tshegetsa molaotlhomo fa o ne o tlhomiwa mo palamenteng ya Dutch ka 2000.
Mo e ka nnang dinaga di le 30 mo lefatsheng di latetse sekao sa Se - Dutch, o rile.
Bontsi jwa dinaga tsa Dinaga Tse di Kopaneng Tsa Yuropa, Boritane, United States, Australia, Mexico le Aforikaborwa ke dingwe tsa dinaga di le 29 tse di ileng tsa letlelela lenyalo la batho ba bong jo bo tshwanang semolao go tloga ka 2001.
Ke motlotlo thata ka gore go ka kgonega, go bua Gert, yo pele ga a ka fetsa katlholo ya gagwe, Dolf a bo a e fetsa: gore re ka tshameka karolo e nnye ya yona.
Re dirile hisetori.
Go lebega jaaka Daniel Craig a na le motshameko o mosha wa difilimi morago ga go fetsa seabe sa gagwe jaaka James Bond.
Craig o tlile go tlhagelela ka tatelano ya ditlhogo tse pedi go Knives Out crime caper e e tlileng go tlhagelela mo netising ka kgwebo ya diranta di le dimilionemilione.
Online ka Labone e rile e rekile ditshwanelo tsa go tsaya difilimi tse pedi tse di tlileng go kopanya Craig le motsamaisi Rian Johnson.
Mofuta wa difilimi le Deadline Hollywood di rile Facebook e duetse fa gare ga didolara di le dimilione di le dikete di le 400 le didolara di le dimilione di le dikete di le 450 ka ntlha ya ditshwanelo tsa ditlhogo tse pedi, se se tlaa dirang gore e nne nngwe ya difilimi tse dikgolo go gaisa tsotlhe tse di kileng tsa dirwa.
Facebook e gana go akgela ka tshedimosetso ya tsa itsholelo ya tumalano mme e rile dipego dingwe di ne di se boammaaruri.
Ga go na ope yo o kileng a nna le seabe mo go diragatseng tshwetso e e ntseng jalo e e botlhokwa thata mo nakong e e fetileng.
Filimi ya Lionsgate e ne e na le tekanyetsomadi e e kwa tlase ya didolara di le dimilione di le $40 mme ya tswelela go dira didolara di le dimilione di le $311 kwa ofising ya mabokoso ya lefatshe lotlhe.
Craig, 53 o tlaa tsaya maeto a bofelo mo go a matlhano jaaka moemedi wa sephiri wa Boritane e bong Bond mo go No Time To Die, e e rulaganyeditsweng go goroga kwa mafelong a dibaesekopo ka kgwedi ya Diphalane.
E ne e le mmoledi wa ditlhamane yo o setswerere.
Re tlhomeletswe ka taolo e e botlhale e e tlhalosang dilo tse di botlhokwa, dingwao le setso.
Noxolo Grootboom o dira kgakololo ya bofelo go dimilione tsa babogedi mo bosigong jwa Labobedi.
Tiragalo eo e ne e gakgamatsa thata jaana mo e leng gore Moporesidente o ne a diegisa puo ya gagwe go setšhaba go letlelela gore tlhamane e tswe ka bontsi.
Grootboom ke mongwe wa badiri ba ba fetang 600 ba ba tlogelang mogasi wa phatlalatsa.
Mo dingwageng di le 37 tsa fa a ne a le mo mogasi wa phatlalatsa, o ne a gagamaletse go boloka puo ya gagwe.
Go ikaegile ka wena go netefatsa gore tiro e re e dirileng ga e felelwe ke tshenyo, go ikaegile ka wena gore o motlotlo go le kana kang, ka ga gore o motlotlo go le kana kang ka go bua Sevenda, Se - Francis, Sepedi, isiZulu, Siswati, isiNdebele, gotlhe go ikaegile ka wena jaanong, ke lona basimane, lo na le kgololesego yotlhe go netefatsa gore dipuo tseno ga di nyelele.
Mo go ena, e ne e le ka ga go itsiwe ga Moaforika.
Tona ya Mmusimogolo wa tsa kgwebo Nkosazana Dlamini-Zuma o rotloeditse boradipolotiki ba kwa Kapa Botlhaba go etsa Winnie Madikizela-Mandela ka go baya batho ba ba humanegileng thata kwa pele mo mafelong a magae.
O ne a bua kwa moletlong wa go bidiwa ka leina wa Mmasepala wa Mb resources o o neng o bidiwa go tlotla Lekoko la Bosetšhaba la Aforika (ANC) le le tlhomameng, Winnie Madikizela.
Re tshwanetse go aga isagwe e e tlhabolotsweng ya lefelo leno le ya naga ya rona jaaka re ne ra bitsa mmasepala ka ene.
Tlala, khumanego, go tlhoka ditiro, le go sa lekalekane e tshwanetse go nna selo se re se lwang ka megopolo ya rona yotlhe mme jaaka re tlogela leina la Mberve Local Municipality, re tshwanetse go netefatsa gore re dira ka natla go tlogela dilo tsotlhe tse di ntseng di imetsa batho ba rona, kwa morago.
Tona ya Tirisanommogo ya Puso le Dikgang Tsa Setso (COGTA), Dr Nkosazana Dlamini Zuma, yo o neng a le teng mo go diragatseng leina la semmuso la Mbña go Winnie Madikizela Mandela Mmasepala wa mo lefelong la gaeno.
Ratoropo wa toropo e e sa tswang go bidiwa Winnie Madikizela-Mandela, Daniswa Mafumbatha, a re go na le dithulaganyo tse di tlhomilweng go tlhomamisa gore batho ba mo lefelong leo ba solegelwa molemo ke leina la ditshwantsho tsa ntwa.
Mafumbatha o dumela gore ka go fetola leina la mmasepala o tla ngoka babeeletsi ba ba oketsegileng.
Winnie Madikizela Mandela e ne e le setshwantsho sa boditšhabatšhaba mo leineng la mmasepala morago ga gore a dire gore re gatele pele ka bonako mme gape re bua ka boswa jwa ga Mama Winnie.
Batho ba tlaa tla go bona sefikantswe mme ke boammaaruri gore, go na le dithulaganyo mo mafelong.
Ngaka David Stead, yo e leng mankge wa malwetse a a tshelanwang kwa bookelong jwa Frere kwa Kapa Botlhaba, o tlhalositse fa a tshwenyegile ka gore go dirisiwa ga bojalwa mo mafelong a a latelang mo mafelobekeng a maleele a Ista go ka dira gore malwetse a coronavirus a oketsege mo dibekeng tse di tlang.
Moporesidente Cyril Ramaphosa mo bosigong jwa bofelo o ne a itsise gore go rekisiwa ga bojalwa ka ntlha ya go nwa kwa ntle ga lefelo go thibetswe go tloga ka Labotlhano ono go ya go Mantaga o o latelang mme bojalwa bo santse bo tla rekisiwa ka ntlha ya go bo nwa kwa diresetšhurenteng, kwa dibareng le kwa mafelong a bojalwa.