Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Joseph Achuzie, nwoke Biafra nwere obi isi ike apụọla.
Dapchi: Gọọmentị emebeghi Boko Haram na Massob
Tottenham na-ele anya ibuli iko FA n'imeri Rochadale.
Son Heung-min, Fernando Llorente na Kyle Walter- Peters of Tottenham ji obi ọjọọ merie Rochadale n'asọmpi iko FA ha mere ụnyaahụ.
Son Heung-min nke Tottenham na ndị otu ya na-atọ ụtọ mgbe o nyere goolu n'asọmpi iko FA.
Tottenham enwetala mmeri n'asọmpi Iko FA asatọ
Ndị otu Tottenham etiela otu Rochadale ihe ruru 6-1in n'asọmpi iko FA ha.
Mmeri a pụtara na Tottenham na Swansea ga-asọ mpi n'agba nke ikpeazụ nke iko FA n'ụbọchị 17 nke ọnwa Maachị.
Son Heung-min nyere goolu nke mbụ na nke ise. Fernando Llorente nyere asọmpi ịkpọasị na nkeji iri na abụọ nke ọkara nke abụọ, ebe Kyle Walter- Peters nyere goolu nke isii.
Ọ bụrụ na Son Heung-min akwụsị iso Rochadale
Gịnị ga-eme n'ọdịnihu?
Tottenham ga-agba bọọlụ n' ama egwuregwu Wembley n' ụbọchị 3 nke ọnwa Maachị. Ha ga-agba bọọlụ Huddersfield na Premier League tupu zute Juventus na Champions League n' ụbọchị 7 nke ọnwa Maachị.
Rochadale nwere asọmpi 16 pụtara ìhè iji zọpụta onwe ha n'ihe ndọrọndọrọ n'ọgbọ egwuregwu.
Asọmpi nke mbụ ha ga-adị n'etiti ha na Plymouth n'ụbọchị nke atọ nke ọnwa Maachị.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Guardiola ebuliteela iko mbụ ya n'England
Champions League: Neymar agbajiela ụkwụ
Onye isi ndị uweojii (Ndị na-ahụ maka ndị uweojii) : Ị ga-eghe ebe a na-ehi ehi tupu ị machie ịta nri.
Onyeisi nlekọta nke ndị uweojii agwala ndị gọvanọ ka ha buru ụzọ guzobe ebe a na-ere ehi tupu ha machie ịta ehi na steeti ha.
Ibrahim Idris
Onyeisi nlekọta ndị uweojii, Ibrahim Idris, ekwuola na steeti kwesiri ibu ụzọ weta ihe mgbochi tupu machie ịta ehi.
Onyeisi nlekọta ndị uweojii kwuru nke a na nzụkọ nchekwa ụnyaahụ na Kaduna, na-agbakwunye na ọ ga-enye aka gbochie nsogbu n'etiti ndị ọrụ ugbo na ndị ọzụzụ anụ ụlọ.
Ọ gakwara n'ihu kwuo na nsogbu dị na Benue bụ maka na gọọmentị enwebeghị ebe a na-enye ehi tupu ha machie ịta ehi.
Na nzukọ ahụ nke isiokwu ya bụ 'Ndezigharị: Ihe ịma aka nchekwa na mkpa ọ dị ịkwado ihe ngwọta zuru oke'. Nsogbu ndị ọrụ ugbo ebidoghị n'oge Onye isi ala Muhammadu Buhari.
Idris kwuru, sị: 'N'echiche m, iji gbochie esemokwu ndị ọrụ ugbo na ndị na-eketa ihe, gọọmentị steeti kwesịrị ịgbalịsi ike ma rụọ ebe a na-enye ehi nri tupu ha emee atụmatụ ịmachibido ịkọ ugbo iwu.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ọkụ gbara n'ahịa Alaba International.
Achuzie ga-ahụ maka mmejupụta Biafra.
N'Imo Steeti, enwere ọtụtụ ụmụanụmanụ n'ọhịa.
Ogige ntụrụndụ dị n'Imo steeti nwere ụmụanụmanụ dị icheiche.
Ụmụanụmanụ dị icheiche nọ n'ogige ha dị n'Imo steeti.
Ụmụanụmanụ ndị a ka e wuru ebe obibi kwesịrị ekwesị.
Timothy nwa George Weah amalitela ịgbara PSG bọọlụ
Timothy Weah agala PSG ebe nna ya bụ onye egwu a ma ama site n'afọ 1992 rue 1995.
Timoti Weah
Timoti Weah ọ ga-eme nke ọma dịka ndị mmadụ tụrụ anya ya?
Nwa onyeisiala Liberia bụ George Weah, onye a na-akpọ Timothy Weah ebidola ịgbara PSG bọọlụ, ebe nna ya gbara bọọlụ.
Timothy pụtara ụnyaahụ n'asọmpị PSG na Troyes.
Dịka Neymar na Kylian Mbappe esoghi n'egwuregwu a n'ihi mmeru ahụ ha nwetara, Angel di Maria na Christopher Nkunu nyere goolu ndị PSG ji merie n'asọmpi a.
Anọghị Neymar na Mbappe nyere Weah ohere ịgba bọọlụ n'asọmpi a.
George Weah nyere icheku 55 mgbe ọ gbara PSG.
Nna Timoti, George Weah, gbara bọọlụ PSG afọ 23 gara aga tupu ọ gafee AC Milan.
PGS nwere egwuregwu 10 a ga-asọ, nke ha ga-enweta akara 17 ma ọ bụrụ na ha ga-ebulite otu French nke afọ a.
N'agba nke mbụ, Real Madrid ji 3-1. merie ha.
Otu bọọlụ ha bụ Neymar agaghị egwu ọzọ n'oge a maka mmeru ahụ o nwetara.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Gọọmentị Naịjirịa ezigaala ụgbọelu ịchọ ụmụ nwanyị Dapchi
Otu nwoke egbuola ụmụ ya n'Awada
Egwu ndị Fulani na-ehi ehi atụọla ọtụtụ mmadụ n'ahụ.
Charly Boy ekwuola na ya chọrọ ndị ntorobịa pụrụiche ịchị Naịjirịa.
Charles Oputa a maara nke ọma dịka Charly Boy kwupụtara iwe ya maka usoro ọchịchị na Naịjirịa.
Charly Boy bụ onye a maara nke ọma dịka onye ntorobịa na-akwado na Naịjirịa kwuru na obi anaghị atọ ya ụtọ maka ọnọdụ dị na Naịjirịa.
Mgbe BBC Igbo gbara ya ajụjụ ọnụ, ọ jụrụ 'onye ọ bụ na ọ bụ ndị ọjọọ na-edu Naịjirịa? '
Charly Boy kwuru na ya na-achọ ndị ntorobịa pụrụiche ga-akwado ya maka iwere ọchịchị Naịjirịa.
'Obi m na-agwa m kemgbe afọ iri atọ na ise gara aga na ntọhapụ Naịjirịa ga-abụ maka ndị ntorobịa pụrụ iche,' dị ka Charly Boy kwuru.
Oscar's 2018: Kobe Byant so na ndị mmeri.
Onye America na-akụ bọọlụ Kobe Bryant abụrụla otu n'ime ndị a kwanyeere ùgwù n'ihe omume inye onyinye telivishọn a.
Kobe Bryant, onye Amerịka ama ama na-agba bọọlụ.
Mmeri ndị mmadụ na-emeri - Kobe Bryant emeriela
N'ihe omume dị ịtụnanya Kobe Bryant, a kwanyela onye ọgba bọọlụ Amerịka ama ùgwù n'ihe omume telivishọn a kpọrọ nke Oscar.
O nwetara ihe nrite igwe ihe telivishọn oge dị mkpirikpi.
Lee ndị ọzọ ritere ihe nrite Oscar nke ụtụtụ a.
Ndị Mmeri:
The Shape of Water nwetara ihe nrite 'ihe onyonyo kachasị mma'.
Frances McDormand meriri onye a kpọrọ 'onye kachasị mee ihe nkiri' maka Billboards Atọ n'Ọnụ Ebbing, Missouri.
Gary Oldman ritere 'onye kachasị mee ihe nkiri' n'ehihie
Guillermo Del Toro meriri 'onye nchịkọta kachasị mma' maka 'The Shape of Water'
N' ime ihe nkiri nke Jordan Peele, o meriri n' ihe nkiri mbụ kachasị mma.
Oscars 2018: Ihe ndị na-ekiri emume a kara maka ya.
Abali nke okwu kachasị ekwu maka inye onyinye na Hollywood ewerela ọnọdụ.
Lee foto nke ihe ndị mmadụ yi na kapet na-acha uhie uhie.
Danai Gurira onye na-eme ihe nkiri nke Black Panther and Walking Dead gosiri egbugbu n'akụkụ isi ya.
Ihe omume 90 nke ụlọ mmụta a ma ama n' Oscars mere n' abalị ebe ndị mmadụ mere ihe ngosi ejiji.
Lee ihe ndị na-eme ihe nkiri na ndị na-eme ihe nkiri na-eyi maka ihe omume a.
Daniel Kuluuya
Daniel Kaluuya, onye Britain, onye so n'ime ndị na-eme ihe nkiri 'Get Out' ka a họpụtara maka ihe nrite Oscar.
Lupita Nyong'o
Lupita Nyong'o nwetara ihe nrite Oscar n'afọ 2012 maka ọrụ ya n'ihe nkiri isiokwu ya bụ 'Afọ iri na abụọ bụ ohu'.
Jennifer Lawrence
Uwe Jennifer Lawrence na-eme ihe nkiri 'Hunger Games' bụ ọlaedo n' akwa dịka ihe oyiyi Oscar.
Andra Day
Andra Day, onye Amerịka na-agụ egwu ma na-agụ egwu, tọrọ n'elu kapet na-acha ọbara ọbara, na-agwa ndị mmadụ ka ha lee uwe ya anya.
Oscars 2018: Etu o si gaa
'The Black Panther' na-eyi egwu.
E gosiri Afrịka ebe a na-eme mmemme mmalite 'The Black Panther'
Black Panther: Ị ma ihe nkiri a?
Tom Holland
Tom Holland, onye na-eme ihe nkiri nke 'Spider Man' yi uwe dị mma iji kpọsaa onye mmeri.
Chadwick Boseman
Chadwick Boseman bụ Eze T'challa nke Wakanda na'Black Panther' Yiri onye okike Givenchy nye ndị Oscar.
Ashley Judd
Ashley Judd onye kwuru okwu na 'Times' Up yi uwe na-acha odo odo na kapet na-acha uhie uhie.
Adam Rippon
Adam Rippon, onye egwuregwu Olympic nke England mere onwe ya okwu onye ọbụla maka iyi ihe mere ka ọ dị ka o si n'ihe nkiri'Fifty Shades Of Grey' pụta.
Salman Hayek
Salman Hayek pụtara n'uwe odo odo
Darrell Britt-Gibson
Ụmụnwoke igwe foto nọ na-ahụ ihe omume ahụ mgbe Darrell Britt-Gibson mere ihe nkiri 'Tree Billboards' wụliri elu na kapet na-acha uhie uhie.
Whoopi Goldberg
Uwe Whoopi Goldberg dị ka dragon a gbara egbugbu n'ahụ ya.
Patrick Stewart
Maazị Patrick Stewart onye mere ihe nkiri ndị ikom X-men yi akwa ntụ e dere 'Times Up' na ya mgbe o nyere ndị ikom onyonyo ahụ ọnụ.
Sally Hawkins
Sally Hawkins, onye Britain, onye so na ndị na-echere maka 'The Shape of Water', ihe nkiri o mere, mụmụọrọ ndị ikom igwe foto ọnụ ọchị.
Ụgbọ ịnyịnya Rom
Saoirse Roman nke keere òkè na 'Lady Bird' pụtara na kapet na-acha pinki pinki ka afọ iri nke mbido ya na 2008 mgbe ọ dị afọ iri na atọ.
Ugbọ Meryl
A kpọrọ Meryl Streep aha maka inweta ihe nrite Oscar ugboro iri abụọ na otu kemgbe ọ malitere ime ihe nkiri.
Margot Robbie
Margot Robbie onye mere ihe na'Tonya' dị egwu n' ihe o yi na kapet na-acha uhie uhie.
Tiffany Hedish
Tiffany Haddish yi uwe mara mma n' afịrịka nke pụrụ iche nye ụmụnwaanyị Eritrea na Etiopia.
Foto niile nwere ikike mbipụtaghachi.
Ebe ndị Afrịka ndị ọzọ ka Naịjirịa mma n'ihe nkiri.
A bịa na mmeri na ihe nrite kachasị mara ama n'ihe nkiri ụwa niile a na-akpọ 'Oscars', ndị Afrịka ndị ọzọ tiri Naịjirịa ihe n'aka.
Ihe oyiyi nke onyinye Oscar
2018 kara akara afọ 90 nke ihe nrite Oscar na Hollywood.
Ka ihe omume nke 2018 Oscars, nke bụ onyinye kachasị wuo ewu n'ụwa ihe nkiri, BBC Igbo nyochara ma chọpụta na mba Afrịka ndị ọzọ ka Naijiria mma n'ihe gbasara mmepụta ihe nkiri.
Oscars 2018: Agbata Afrịka na Naịjirịa
BBC chọpụtara na agbanyeghi na ụfọdụ ndị na-emepụta ihe nkiri na Naịjirịa na-emepụta ihe nkiri Hollywood na ihe nkiri ha, o meghị ka ha soro na ndị a kpọrọ aha ha maka inweta ihe nrite ọbụla na Hollywood.
Nollywood bụ ndị na-emepụta ihe nkiri na Naịjirịa na mba Afrịka ndị ọzọ ama ama. Mba Afrịka ndị ọzọ egosila ha nkarị.
Lupita Nyong'o, onye Amerịka bi na Kenyan nwetara ihe nrite 'ọmarịcha nwaanyị na-emepụta ihe' n'afọ 2013.
Afọ ole na ole gara aga, a hụrụ Naịjirịa dịka dike n'imepụta ihe nkiri n'Afrịka mana ugbua, ọ dịka ndị ọzọ akarịala ha.
Ebe Nollywood n' onwe ya nọ n' ọnọdụ nke abụọ n' imepụta ihe nkiri na-emepụta ihe karịrị 1000 ihe nkiri n' otu afọ, Hollywood na-emepụta ihe erughi ọnụ ọgụgụ ihe nkiri ahụ mana ọ naghị egbochi ha ịbụ ndị mba ụwa niile na-ele anya dịka ndị na-emepụta ihe nkiri kachasị mma.
N'Afrịka, Kenya na Saụt Afrịka na-egosipụta mmeri karịa Naịjirịa n'ihe gbasara mmeri Oscar.
Onyeisi na Saụt Afrịka
Mmasị m bụ nchekwa akụnụba nke mba ahụ.
Etu ndị omeiwu si anara ego Naịjirịa.
Lee onye nwere aka n'izu ohi Sineti.
Ndi ntorobịa Naịjirịa amaala Buhari aka maka ịkpọ ha ndị ntorobịa dị umengwụ.
Ndị ntorobịa Naịjirịa ekweteghị na ha dị umengwụ dịka Buhari siri kwuo na CHOGM.
Muhammadu Buhari
Ụmụ Naịjirịa na-ekwu na onyeisiala Muhammadu Buhari na-emechu ha ihu n'ala bekee mgbe ụfọdụ.
Ndị mmadụ ka na-ekwu okwu na nzaghachị onyeisiala Naịjirịa kpọrọ ndị ntorobịa ahụ ndị umengwụ.
Mgbe Buhari gara London maka ọgbakọ ndị isi Common Wealth nke ndị isi mba ọzọ, CHOGM, o kwuru na ndị ntorobịa Naịjirịa dị umengwụ.
Ihe o kwuru anaghị atọ ọtụtụ ndị Naịjirịa ọchị, nke mere ha jiri gosipụta iwe ha na soshal midia.
Okwu atọ Buhari ji kparịa ndị Naịjirịa
Okwu Buhari kpasuru ndị ntorobịa iwe.
Onyeisiala agaghị emesi ndị Naịjirịa ike.
Ọnụ na-ekwuchitere Buhari bụ Femi Adesina, kwuru na ndị Naịjirịa ghọtahiere ihe o kwuru.
Ihe Adesina kwuru emeghị ka ndị mmadụ kwụsị iwe ha iwe.
#LazyNigerian youths bụ ihe na-ewu ewu
Ụfọdụ n'ime ha gara n'ihu gosi aka ọrụ ha, na-ekwu na ha adịghị umengwụ n'agbanyeghị ọnọdụ ọjọọ dị na Naịjirịa.
Otu onye ọcha tunyere okwu a.
Ụfọdụ kwuru okwu banyere etu ha siri zụọ onwe ha n'ụlọ akwụkwọ site na mbọ ha.
Ụfọdụ kwuru na ha agaghị atụnyere Buhari n'afọ 2019.
Otu onye mere aka ọrụ ka ọ na-arụ ọrụ.
Onye ga-abụ onyeisi ọhụrụ nke Commonwealth?
Ndị isi akụnụba na-eme nzukọ iji chọpụta ma nwa eze Whales ga-anọchite anya nna ahụ dịka onyeisi ngalaba ahụ.
Eze Nwanyị Elizabeth
Queen of England chọrọ ka nwa ya nwoke bụ Charles weghara ọnọdụ ya.
Ndị isi akụnụba na-eme nzukọ iji kwurịta ma nwa eze whale ọ ga-anọchite anya nna ya dịka onyeisi ngalaba nke mba 53 mejupụtara.
Ọ bụ ụbọchị Tọzdee ka Queen nke Britain kpebiri na nwa ya nwoke bụ Charles ga-edu CHOGM n'obí Buckingham.
O kwuru na obi dị ya ụtọ na nwa ya nwoke na-edu CHOGM otu ụbọchị.
Mana ọnọdụ ahụ abụghị ihe Eze Nwanyị ga-eme nwa ya nwoke ma ọ nwụọ.
A na-atụ anya na ndị ọchịchị commonwealth ga-ekpebi onye ga-edu ha mgbe ha gbakọtara n'ụlọ egwu Windsor mana enwebeghị ihe ịrịba ama ọbụla na ha ga-ekwu maka ya na nzukọ ha.
Ọ pụtara na onweghị onye ọzọ nwere ike idu ndọrọndọrọ ọchịchị?
Onye ntaakụkọ BBC James Landale kwuru na a tụrụ alo ka e tinye ọnọdụ a n'etiti ndị ndu nke mba ndị nwere akụnaụba.
Mana onyeisiala Saụt Afrịka bụ Cyril Ramaphosa ebidola mkparịta ụka ya na Lọndọn iji mata ihe kpatara mwakpo a na-eme na mba ya.
Mwakpo a na-aga n'ihu na mpaghara ugwu nke South Africa ebe ndị na-eme ngagharị iwe na-ekwu na e kwesiri inye ha ọrụ, ụlọ obibi na ịkwụsị ịkwa aka.
Kedụ ọrụ onyeisi oche ndị Commonwealth?
Ọnọdụ nke Eze Nwanyị nke Britain dị ezigbo mkpa.
Alaka na-achịkwa mba 53 ịhụ na ihe a maara Commonwealth maka ya bịara nwepụta ya.
Nke a gụnyere ijikọ mba ndị a site na azụmaahịa na mmekọrịta mba ụwa.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Chimamanda sị na mmadụ wakporo ya.
Onyeisiala agaghị emetọ ndị Naịjirịa.
Ndị ntorobịa Naịjirịa agbaala Buhari nkịtị.
Onye isi ndị ahụ na-aga mba niile nọ n'otu ha iji mee ka mkpebi ha sie ike.
Ọ bụ ndị isi otu ahụ na-ekpebi onye ga-abụ onye ndu ha niile.
Prime Minista Theresa May na Prime Minista mba Canada bụ Justin Trudeau akwadola Prince Charles ka ọ bụrụ onye ndu.
Gịnị bụ CHOGM?
CHOGM pụtara Ọgbakọ Commonwealth nke gọọmentị n'asụsụ Bekee.
Ọ bụ ọgbakọ ndị isi nke mba niile na Commonwealth, bụ nke a na-eme ugboro abụọ n'afọ abụọ ọbụla.
Ndị sonyere na nzukọ a bụ ndị isi ala na ndị isi ala nke mba 53 na ezinaụlọ ha, ndị ọnụ na-ekwuru ha na ndị ntaakụkọ.
Nzukọ nke afọ ahụ e mere na London, ebe nke afọ 2015 e mere bụ na Valletta dị na Malta.
Onyinye a na Imo agaghị aba n'akpa anyị ka ọnụ na-ekwuru Rochas kwuru.
Gọọmentị Imo steeti na-ekwu na echiche ịtụnye ego esighị n'aka ha kama ha ga-eji ijeri naira iri kwado ya.
Rochas Okorocha na eze Ogoni, Godwin Gininwa
Ọkwa Rochas Okorocha ga-akwụsị n'afọ 2019.
Mgbe akụkọ na-ekwu na gọọmentị Imo steeti agwala ihe niile ruru afọ ịkwụ puku naira iri atọ pụtara, gọọmentị Imo steeti na-ekwu na ego ahụ adịghị ha mkpa.
Ebere Iwuji, ọnụ na-ekwuchitere gọvanọ na mgbasa ozi gwara BBC Igbo n'ekwentị na a ga-akwụ ego ahụ otu ugboro.
O kwukwara na ego a chọrọ iji kwado ọrụ dị icheiche obodo dị iche iche na steeti ahụ na-eme.
N'agbanyeghị akụkọ a na-ekwu na a na-etinye ego otu nde maka obodo ọbụla, Nzewuji kwuru na onweghi ego a kpọrọ aha makana ọ bụ ndị dị n'ime obodo ndị dị n'ime ya bụ ndị kwesiri ịtụnye ego a.
Nzewuji kwuru 'ego a agaghị aba n' akpa Imo steeti, ọ bụ ndị kansụl gọọmentị obodo dị iche iche nwe ya.'
Nzewuji gakwara n'ihu kwuo na gọọmentị Imo steeti ga-akwado obodo ọbụla nyere onyinye ahụ ijeri iri, ebe ha ga-atụ anya ịrụ ụlọ ọrụ na mkpa ndị ọzọ nke obodo ahụ.
'Echere m na otu ọ bụla chọrọ ọganihu ga-akwado ya, ọkachasị makana ha nwere mmasị na mmepe obodo', Nzewuji kwuru.
Nzewuji gakwara n'ihu kọwa na onweghi eze obodo ọbụla a na-agọ ụgwọ ọnwa ya n'ihi nke a.
Gee nkeji ya ebe a:
Akụkọ ndị ọzọ ga-amasị gị:
Ihe mere ndị Naịjirịa ji akwụ otu ụzọ n'ụzọ iri
Onyeisiala agaghị emetọ ndị Naịjirịa.
Akụkọ kachasị n'abalị a: Buhari bụ nna Naịjirịa.
Kedu ndị otu ndọrọndọrọ ọchịchị ga-ejikọ ọnụ kpochapụ APC?
Ntuliaka 2019 na-agbawanye ụkwụ ka ụfọdụ ndị otu ndọrọ ndọrọ ọchịchị na-ejikọ aka ọnụ iji kpochapụ APC n'ọchịchị na 2019.
Olusegun Obasanjo
Olusegun Obasanjo hapụrụ ọchịchị n'afọ 1999.
Ọtụtụ ndị otu pati na ndị ọzọ a ma ama na Naịjirịa na-agba mbọ ime ka ndị pati Buhari nwere onwe ha n'afọ 2019.
Akụkọ na-akọwa na ọtụtụ pati nwere ike ịmalite ịgbakọta n'izu ọzọ iji zere mmebi iwu ọbụla na ntuliaka na-abịanụ.
Ndị sonyere na nkwekọrịta a gụnyere ndị otu na-esote: Peoples Democratic Party (PDP), ụfọdụ ndị ndu nke All Progressive Congresss (APC), Social Democratic Party (SDP), na ihe dịka obere òtù iri abụọ na atọ ndị ọzọ.
Ọzọkwa, Coalition for Nigeria Movement (CNM) nke onye bụbu onyeisiala Naịjirịa bụ Obasanjo.
Mwakọta Obasanjo amalitela.
Ntuliaka 2019: Keyamo bụ ọnụ na-ekwuchitere Buhari
Buhari: Aga m azọ ọchịchị ntuliaka 2019.
PAC chịrị n'afọ 2015.
Ndị bụbu ndị isi ala Naịjirịa, ndị ọchịagha lara ezumike nka bụ ọchịagha T.Y. Danjuma na-akwado maka ọgbakọ a.
Otu onye ama n'ime ndị nọ n'ọgbakọ a kwuru 'Nke a agaghị adị ka mgbanwe bidoro n'APC.'
Anyị agaghị ezigara INEC mgbanwe aha.
Akụkụ ọhụrụ a ga-enye onye ọbụla ohere ikwupụta echiche ya.
Ndị omeiwu na gọvanọ ruru iri na itoolu na-akwado maka ọgbakọ a.
PDP chịrị Naịjirịa afọ iri na isii tupu APC achịwa ha
N'aka nke ọzọ, ọ bụ ihe a na-atụle ma popu ọ ga-agbanwe aha ha.
Onyeisi pati ahụ bụ Uche Secondus kwuru na ya na ndị otu ya ka na-atụle echiche ahụ.
Mana ndị mmadụ na-ekwu na kama ịgbanwe aha ha, PDP kwesịrị iche echiche ụzọ ka mma iji mee ka Naijiria dịkwuo mma ma wepụ APC n'ike.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ihe kpatara e ji nye puku naira atọ n'Imo steeti.
Ndị a na-agwọ anwụchiela ndị ọrụ ahụike
Ndị ntorobịa Naịjirịa agbaala Buhari nkịtị.
Igbu mmadụ wakporo parish nna Ebube Muonso.
Mwakpo ndị otu wakporo ọgbakọ ndị Katọlik n'Uke, Anambra Steeti, merụrụ ụfọdụ ahụ ma mebie ụgbọala iri atọ.
Ndi ntorobịa na-ejide onwe ha n'ịchụ nta vootu.
Igbu mmadụ bụ otu omenala e ji mara ndị Igbo.
Otu mmeri ndị na-eme oriri nke 'Uzo Iyi' na Uke n' okpuru ọchịchị Idemili North, Anambra Steeti, wakporo otu ekpere ndị Katọlik ma mebie ihe karịrị ụgbọala iri atọ, merụọ ọtụtụ mmadụ ahụ. Otu onye n' ime ndị a sụrụ ngọngọ nwụrụ na Satọde.
Onye ụkọchukwu na-ahụ maka otu ekpere Katọlik bụ Fada Emmanuel Obimma, onye a maara ka Ebube Muonso, na ndị ụkọchukwu ndị ọzọ na ụmụnwaanyị a họpụtara ahọpụta gbapụrụ n'etiti ndị ntorobịa wakporo ndị bịara ife Chineke site n'abalị Fraịdee ruo ụtụtụ Satọdee.
Osote ụkọchukwu Francis Okoye gwara BBC na ekwentị na ndị igbu mmadụ wakporo ndị ọrụ nche n'elekere asatọ n'abalị ma merụọ ụfọdụ ndị nọ n'ọgbakọ ahụ ahụ ma mebie ihe karịrị ụgbọala iri atọ.
Àgùlerì na Igboukwu abụghị ebe obibi ndị Igbo.
Otu nwoke egbuola ụmụ ya n'Awada
Ka mwakpo ahụ gasịrị anyị gụrụ ụgbọala ndị ha mebiri ma ha dị iri atọ n'ọnụ ọgụgụ.
Ha merụrụ ọtụtụ mmadụ ahụ.
Ha ji mma maa otu onye e buuru n' ụlọọgwụ ohi.
Anyị amabeghi ma onye ahụ ọ dị ndụ ka ọ nwụrụ anwụ.
O doro anya na ndị ntorobịa Uke mere ihe a dị njikere ịkpagbu ndị otu ọgbakọ n'ihi na mgbe a na-eme Uzo Iyi, ọ kwụsịrị n'elekere isii nke ehihie mana ndị mmeri ahụ wakporo ebe a na-ekpere arụsị n'elekere asatọ nke ehihie.
Ha bidoro site n' iti ndị ọkwọ ụgbọala na-akpọ ndị mmadụ aga ụka ihe ma na-anata ego na ekwentị ha ihe.
Igbu mmadụ mebiri ọtụtụ ụgbọala n'ala mmeri.
Ndị ọrụ nchekwa anyị mere ike ha iji gbochie ha ibibi ihe mana mgbe anyị hụrụ na ihe ha na-eme agabighi ókè, anyị kpọkuru ndị uwe ojii.
Ha bịara jide ụfọdụ n'ime ha.
Ndị uweojii Anambra Steeti sị n' ezie, masquerades wakporo ọgbakọ dị n' Uke mana ha sị na onweghi onye nwụrụ anwụ.
Ọnụ na-ekwuru ndị uweojii n'Anambara steeti bụ Nkiru Nwode gwara BBC 'Anyị jidere anụ ụlọ nsọ atọ, anyị na-enyocha ihe mere ebe ahụ.
Akụkọ kwuru na nke a abụghị mbụ ndị ntorobịa nke obodo ahụ na-akpagbu ndị sonyere na nsọpụrụ ndị Katọlik haziri nke a na-eme n'abalị Fraịdee ọbụla, nke na-adọta ihe karịrị puku mmadụ abụọ kwa izu.
Ndị nọ ebe ahụ kwuputara na ndị ntorobịa obodo ahụ na-akpagbu ndị ọkwọ ụgbọala na-azụ ahịa na ọgbakọ, na-anata ego, ekwentị na ihe ndị ọzọ dị mkpa n'aka ha.
N'oge na-adịbeghị anya gara aga, ha tiri ndị ọrụ Fada Obimma ihe nke mere ụkọchukwu ahụ iji mee mkpesa nye ndị uweojii jidere ndị ntorobịa nke obodo ahụ, n'agbanyeghị na a tọhapụrụ ha mgbe Eze na ndị okenye nke obodo ahụ tinyere ọnụ.
E boro ebubo na ndị ntorobịa na-awakpo ndị ọkwọ ụgbọala na-agba ndị mmadụ na chọọchị mgbe niile.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ihe dịka puku ụmụaka iri asatọ na asatọ nwere ike ịnwụ n'ugbo.
Benue: Ndị isi ozu egbuola mmadụ iri abụọ
Kedụ ndị otu ndọrọndọrọ ọchịchị ga-agbakọ aka were ọchịchị n'aka APC?
Ezeife: Ndigbo ga-ajụ Buhari ọzọ
Eseife na ndị ọzọ ọnụ na-eru n'okwu ekwuola na ịgwa Ndigbo ka ha kwado Buhari n'ọkwa onyeisiala na 2023 bụ aghụghọ.
Chukwuemeka Ezeife na ụfọdụ ndị okenye Igbo
Chukwuemeka Ezeife, onye bụbu gọvanọ Anambra steeti si Igboukwu, otu n'ime ndị Igbo na-akwado na Naịjirịa.
Ndị Igbo ọnụ na-eru n'okwu ekwuola na ndị Igbo agaghị akwado Buhari n'afọ 2019 dịka ha mere n'afọ 2015.
Ha mere ka ndị Igbo ghọta na ọ bụ nkwa na-efu na ndị Igbo ga-enweta ọkwa onyeisiala na 2023 ma ọ bụrụ na ha kwado onyeisiala Buhari imeri ọzọ na 2019.
N'oge na-adịbeghị anya, ụfọdụ ndị APC nke gụnyere Minista na-ahụ maka njem, Rotimi Amechi, odeakwụkwọ nke gọọmentị steeti ahụ, boss Mustapha na Onye isi oche nke voice nke Naịjirịa, Osita Okechukwu, gwara ndị Igbo ka ha tụnyere Buhari vootu na 2019 iji nweta òkè nke ha na www.jw.
Nye onyeisiala Igbo 2019 Balarabe Musa
E meriri ndị Igbo dịka a ga-esi merie agha.
Mana ụfọdụ ndị Igbo ama ama kwuru na okwu ahụ bụ aghụghọ iji nweta ntuliaka n'aka ndị Igbo.
N' mkparịtaụka ya na akwụkwọ akụkọ Sun nwere, onye bụbu gọvanọ Anambra steeti kwuru: 'O nweghị ụzọ ọ ga-esi kwere omume.'
Echeghi m na anyị kwesịrị ị na-arịọ ndị mmadụ maka onyeisiala.
Echiche m bụ na anyị ga-ajụ Chukwu, onye maara na ọ bụrụ na onye Igbo apụta dịka onyeisiala na a ga-enwe afọ ojuju na Fulani, Yoruba na mpaghara dị iche iche nke Naịjirịa maka na anyị ga-ewughachi akụ nke Naịjirịa maka ọganihu.
Mkparịta ụka 2023 abaghị uru, onye ọbụla mere nke ahụ ruru ịghọgbu ndị Igbo.
N'aka nke ya, onye bụbu onyeisi oche Ohanaeze Ndigbo bụ Dozie Ikedife kwuru na Ndigbo ndị e kwere nkwa ịbụ onyeisiala esonyeghị na nke ikpeazụ.
Ọ gwara akwụkwọ akụkọ Sun 'Ndị Igbo ka e kwere ụdị nkwa a n'oge gara aga, a ghọgburu anyị n'otu aka ahụ.
Ọ bụrụ na mmadụ duhiere gị ugboro abụọ maọbụ atọ, ozugbo ọ bịara ugboro anọ, ị ghaghị iche echiche miri emi.
Ike agwụla otu onye na mba a.
Ikedife gbakwụnyere n'otu aka ahụ: 'Mmasị m bụ etu a ga-esi mee ka Biafra dị irè site n'usoro iwu na Dialogue.
Cheta na n'afọ 2015, ọtụtụ ndị Igbo atụnyereghị Buhari vootu na ntuliaka nke mere o ji kwuo na ya agaghị emeso ndị nyere ya 95 nkwado na ndị nyere ya 5% nkwado otu ụzọ ahụ, okwu ọtụtụ chere na o mezuola site na nhọpụta ya kemgbe o guzobere ọchịchị.
Akụkọ ndị nwere ike ịmasị gị:
Igbu mmadụ wakporo ụka Katọlik n'Aambra Steeti.
Ihe dịka puku mmadụ iri asatọ na asatọ nwere ike ịnwụ n'oké agụụ.
Benue: Ndị ọchị ehi egbuola mmadụ iri abụọ
Otu nwoke gba ọtọ wakporo ụlọ oriri n'Amerịka.
Ndị uweojii na-achọ nwoke wakporo ndị na-eri nri, gbuo mmadụ anọ ebe mmadụ anọ ndị ọzọ meruru ahụ.
Ụlọ oriri ebe o mere
Ndị uweojii hụrụ egbe e ji wakpo ụlọ oriri a.
Ndị uweojii kwuru na onye gba ọtọ egbuola mmadụ anọ n'ụlọ nri na Nashville dị n'Amerịka.
Nwoke ahụ gbabara n'ụlọ oriri n'elekere asatọ nke ụtụtụ n'Antiọk wee bido ịgbagbu ndị mmadụ.
Mmadụ anọ ndị ọzọ merụrụ ahụ n'ihu onye ọzọ na-erikwa nri n'otu ụlọ oriri a na-ejide, ọ gbalagaziri.
Ndị uweojii nyere aha nwoke ahụ dịka Travis Reinking, onye dị afọ iri abụọ na itoolu si Illinois ebe ha nọ na-achọ ya.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Igbu mmadụ wakporo ụka Katọlik n'Aambra Steeti.
Ihe dịka puku ụmụaka iri asatọ na asatọ nwere ike ịnwụ n'oké agụụ.
Benue: Ndị ọchị ehi egbuola mmadụ iri abụọ
Soyinka: Lezie anya n'afọ 2019.
Wole Soyinka
Onye nwetara onyinye Nobel bụ Soyinka ekwuola na Naịjirịa enweghi ezi ọchịchị
Wole Soyinka adọọla ndị Naịjirịa aka na ntị
Wole Soyinka, onye odeakwụkwọ a ma ama, adọọla ndị Naịjirịa aka na ntị ka ha mụrụ anya ma ghara ikwe ka ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị duhie ha na ntuliaka 2019.
Soyinka, onye kwuru nke a n' ụbọchị ụka n' emume ncheta ọmụmụ nke ọka ikpe a na-ekele nke ọma bụ Gani Fawehimi nke mere na Legos kwuru na ọchịchị onye kwuo uche ya nọ n' ihe egwu na Naịjirịa.
O kwuru na ndị tinyere Naịjirịa n'ọnọdụ ya ugbu a site na iwu ha ewerela onwe ha ọzọ dịka ndị ozi ala n'ihi na ntuliaka na-abịa, ma dụọ ndị Naịjirịa ọdụ ka ha jụ ndị ndọrọndọrọ ọchịchị ochie iji nye ndị ndọrọ ọchịchị ọgbọ ọhụrụ ohere iwere ọchịchị.
Ndị isi APC na Buhari enweela mkparịtaụka
Wole Soyinka: Kwaa onwe gị ma kwe ka okenye zuo ike
O kwuru, sị: 'O doro anya na ọchịchị onye kwuo uche ya nọ n' ihe egwu.'
Ọ bụghị naanị ọchịchị onye kwuo uche ya, obodo anyị nọ na nsogbu.
Echeghi m na enwere oge n'ụwa niile, ọkachasị n'ala a, oge nchekwa ihe niile dị ka nke a.
Anyị niile ma nke a.
Ajụjụ bụ ma anyị na-ahụ ya ka ohere mgbapụta ka anyị na-ahụ ya ka ohere ịnọgide na-eme ihe ndị ahụ mere ka mba anyị kụọ afọ n'ala?
Ọ bụghịzị akụkọ mkpa ọ dị ime ihe ga-zọpụta ịdịnotu nke ala anyị bụ Naịjirịa.
Ọ bụ ihe ịtụnanya na ndị iro ọchịchị onye kwuo uche ya bụ ndị ji aka ha webata iwu ndị butere ọnọdụ anyị ugbu a bụ ndị gosipụtara onwe ha dịka ndị ozi ala Naịjirịa na-ele anya, mba nwere nde mmadụ iri abụọ.
Soyinka gakwara n'ihu nye ndị Naịjirịa ndụmọdụ ka ha kpachara anya
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Igbu mmadụ wakporo ụka Katọlik n'Anambra Steeti.
Ihe dịka puku ụmụaka iri asatọ na asatọ nwere ike ịnwụ n'oké agụụ.
Benue: Ndị na-achị ehi egbuola mmadụ iri abụọ
Ọ na-atụ m n'anya na ka m na-ekwu banyere ịgbapụta Naịjirịa, otu maọbụ abụọ pụtara na-anọchite anya ụfọdụ ndị a ma ama.
Ana m agwa ndị mmadụ ka ha na-enyo enyo n'ihi na ndị na-agba mbọ na ndị otu ndị a bụ ndị debere ọchịchị onye kwuo uche ya na Naịjirịa n'ọnọdụ ọjọọ ya taa.
Kedu ihe kpatara na ndị Naịjirịa agaghị nzụkọ e mere n'Amerịka?
Gọọmentị Naịjirịa atọhapụla onwe ha na nzụkọ ndị na-etinye ego na ndị mịnịsta nwere n'Amerịka
Yemi Osibanjo na Abuja
Yemi Osibanjo so na ndị aha ha dị n'akwụkwọ maka ịhazi ọgbakọ a.
Ọtụtụ ndị nnọchiteanya Naịjirịa a tụrụ anya na ha ga-anọ na nnọkọ nke ụlọ ọrụ nnọchiteanya Naịjirịa haziri na Washington DC na mba Amerịka anọghị ya n' emume ahụ.
Anọghị ndị ọrụ gọọmentị mere ka ndị mmadụ nwee olileanya na Naịjirịa agaghị enweta ego na mba ofesi.
Ndị e kwesịrị ịnọ ya gụnyere osote onyeisi ala Yemi Osinbinbajo, Minista na-ahụ maka ego Kemi Adeosun, Minista na-ahụ maka mmanụ Ibe Kachikwu, Minista na-ahụ maka ọrụ ugbo Audu Ogbeh, Minista na-ahụ maka teknọlọjị Ogbonnaya Onu, Minista na-ahụ maka ihe ọmụma Lai Mohammed, Minista na-ahụ maka ihe onwunwe mmanụ Kayode Fayemi na Minista na-ahụ maka azụmahịa Okechukwu Enelamah.
Ụtụ isi ụtaba na mmanya na-arị elu
Switzerland ekwenyela ịlọghachi ngwongwo Abacha
Otu onye, Sanusi Lamido, eze Kano ma bụrụkwa gọvanọ nke ụlọ akụ etiti Naịjirịa, enweghị afọ ojuju na ihe gọọmentị mere.
Ihe Sanusi kwuru
Sanusi kwuru na onye kwadoro itinye ego n'Afrịka kwesịrị ịkpọrọ Naịjirịa, Gana, Ruwanda, Kenya, na Saụt Afrịka.
Ọ gakwara n'ihu kwuo 'Naịjirịa nwere ike ịka ndị ọzọ mma n'azụmaahịa mana onye ntinye ego nwere ike ikwu, kama itinye $500 na Naịjirịa, kwe ka ọ tinye $100 na Ghana, $100 na Ruwanda, $100 na Coted'Ivoire iji nweta uru siri ike.
Anyị gara nzukọ ndị mbịarambịa si mba ọzọ, anyị kwesịrị ịmalite n'elekere itoolu mana malite n'elekere iri.
Mgbe m rutere ebe ahụ, ha kpọgara m n'ọfịs onye nnọchiteanya Naịjirịa.
Ndị bịara nzukọ ahụ nọ ebe ahụ, osote onyeisiala anọghị ya, ndị Minista anọghị ya, Sanusi kwuru.
Sanusi kwuru na ihe ha mere adịghị mma, makana o gosiri na Naịjirịa akwadebeghị maka ihe a na-ekwu maka ya.
O kwuru, 'Unu kpọrọ ndị mmadụ ka ha bịa nụrụ ka e si azụ ahịa na Naịjirịa mana unu abịaghị.'
Nke a abụghị ụzọ esi nweta ndị ga-etinye ego na Naịjirịa.
Ọ bụrụ na ọ bụ ndị Ruwanda haziri nzukọ a, onyeisiala ha bụ Paul Kagame ga-anọ ebe ahụ na-agwa ndị mmadụ ka ha bido ịbịa Ruwanda.
Ndị mmadụ tinyere olu ha na soshal midia
Onye nwe akara ahụ bụ @Segun Andrews kwetara ihe Sanusi kwuru.
Mana, gọọmentị agọnarịala na ọ bụghị ka ihe a si mee.
Lai Mohammed, Minista na-ahụ maka mgbasa ozi ezipụla ozi na-akọwa na ọ bụghị eziokwu na ndị kwesiri ịga nzukọ ahụ agaghị.
Mohammed kọwara na ndị ụkọchukwu aha ha dị na mmemme a anabataghị oku ịbịa, maọbụ ha nọ na Washington DC mgbe ọgbakọ a na-aga n'ihu.
O kwuru na ndị Minista na-ahụ maka ọrụ ugbo, ọkụ latrik na ndị ọrụ, na ndị na-emepụta akụnaụba enwetaghị ọkpụkpọ òkù n'agbanyeghị na ha ga-ekwu okwu na nzukọ a.
Minista na-ahụ maka azụmahịa n'onwe ya so onyeisi ala gaa nzukọ ndị isi Commonwealth na Lọndọn.
Minista na-ahụ maka ego nọ na Washington DC, mana ọ nọ ebe ahụ maka nzụkọ ụlọakụ mba ụwa na IMF.
Ọ gakwara n'ihu kwuo na Minista na-ahụ maka ozi na ọdịbendị nwetara ọkpụkpọ oku, mana ọ gwara ndị nhazi ọgbakọ na ya agaghị eme ya n'ihi ihe ndị ọzọ.
Lai Mohammed kwuru, 'Ihe ndị a gosiri na ekwesighi ikwu na ndị ụkọchukwu jụrụ ịga nzukọ a.'
Ekwela ka Igbo pụọ n'anya.
Ikeogu Oke nwetara $10,000 dịka onye mmeri nke 'Nigerian Prize of Literature'.
Onye meriri 'Nigerian Prize of Literature' bụ Ikeogu Oke ekwuola na Igbo agaghị apụ n'anya maọbụrụ na ndị Igbo jiri ya kpọrọ ihe.
Ikeogu nwetara $10,000 dịka onye nwetara 'Nigerian Prize of Literature' maka akwụkwọ ya 'The Heresaid.'
Ihe mere akwụkwọ ahụ kachasị mma bụ na o dere ya n'ụdị uri ndị Igbo na-ewu.
Na mkparịtaụka ya na BBC Igbo nwere, Maazị Oke kwuru banyere ịkwalite asụsụ Igbo na ndị ọrụ ha ọ bụ ime ya.
Gọmenti etiti ekpebiela ihe gbasara ohi Abacha.
Minista na-ahụ maka ego bụ Kemi Adeosun ekwuola ihe gọọmentị ga-eji gbado Abacha n'ala Naịjirịa.
Kemi Adeosun na Christine Lagarde, onyeisi IMF
Gọọmentị Naịjirịa ekpebiela ihe ha ga-eme iji hụ na ndị Switzerland weghachiri ego Abacha ruru narị nde dọla atọ.
Minista na-ahụ maka ego, Kemi Adeosun, ekwuola na ego a ga-enye ndị ogbenye dịka nke dị na nkwa ịchụ nta votu nke Onyeisiala Buhari.
O kwuru nke a mgbe ọ na-agwa ndị ntaakụkọ okwu na njedebe nke nzukọ International Monetary Fund na Washington DC, America.
Adeosun kwukwara na etinyela ego ahụ n'ụlọ akụ pụrụ iche nke Naịjirịa n'ụlọ akụ etiti Naịjirịa iji chọpụta echiche kachasị mma maka ndị ogbenye.
Ụtụ isi ụtaba na mmanya na-arị elu
Sineti akpọọla gọvanọ ụlọ akụ etiti oku.
N'ozi ya, o kwuru na gọọmentị etiti nwere olileanya na ọ bụrụ na ọ gbasoo iwu o nwere, ọ ga-adị Naịjirịa mma.
N'ụwa nke ya 'Ọ bụrụ na anyị tinye amụma ndị a n'imepụta ihe, ihe onwunwe nke Naịjirịa ga-enwe ekele.'
Kedụ uru Naịjirịa na-erite na CHOGM?
Otu nwafọ Igbo emeriela Big Brother.
Ụmụ Naịjirịa agaghị nzụkọ n'Amerịka.
Ihe atọ ị ga-enweta n'otu ọnụego mgbanwe.
IMF gwara Naịjirịa ka ha kwekọọ ọnụego mgbanwe ya na otu ọnụahịa, ebe ndị ọkachamara na-ekwu maka ọghọm dị na inwe ihe karịrị ọnụego mgbanwe otu.
Naịra
EFCC kwuru na Umar chọrọ nde naira iri.
Iji nweta ọnụego mgbanwe na-aga n'ihu, IMF adọọla Naịjirịa aka na ntị ka ha kwekọọ ọnụego mgbanwe ya na otu ọnụahịa.
Naịjirịa nwere opekata mpe ọnụego ise: otu maka ndị na-ebupụ mmanụ na Naịjirịa, otu maka ndị ụka Alakụba ịga Mecca na Saudi Arabia, otu maka ndị ụka ịga Pilgrimage, nke ọzọ maka ndị na-agụ akwụkwọ n'ofesi na otu nke gọọmentị kwadoro.
Ndị ọkachamara n'ihe gbasara akụnaụba Pat Utomi na Uche Uwaleke kọwaara ndị ntaakụkọ BBC na ọ bụ ihe jọgburu onwe ya inwe ọtụtụ ọnụego mgbanwe.
Ndị a bụ ụfọdụ n'ime nsogbu dị n'ọtụtụ ọnụego mgbanwe.
Ọ na-akpata mbọ aka
Pat Utomi kọwara na ọ na-akpata ihu ọma ka ọ na-enye onye maara ndị na-elekọta ọrụ ohere ịzụta ego n'ọnụ ego dị ọnụ ala ebe onye ọzọ na-enweghị ohere dị otú ahụ kama ọ chọrọ ego ibubata ihe maka ịrụpụta ngwaahịa agaghị enweta ya.
Ọ dịghị mma maka ọganihu n'ịzụ na ire.
Ebe ego Abacha ga-aba
Mgbanwe ego: Mgbanwe ego dọla naịra ebelatala
N'okwu ya, Uche Uwaleke nyere myirịta na-ekwu 'Dị ka ọnụego mgbanwe nke gọọmentị bụ N305, ọ bụrụ na erere ya onye ọzọ n'ọnụego ahụ, na onye ahụ nwere ike ire ya onye ọzọ na N365, nke ga-enweta uru. Mana ọ bụrụ na e nwere otu ọnụego a kapịrị ọnụ, ị gaghị emeli ya.'
Ọ na-egbu mmụọ ịrụpụta ihe na mba.
Uwaleke kwuru na ọtụtụ mgbanwe ego na-eme ka ọtụtụ dị umengwụ.
Naanị ihe ha ga-eme bụ ire obere mgbanwe, a gaghị enwe ihe ọmụma.
Ọ na-ebelata ịba ụba akụ na ụba n' ala anyị.
Utomi kwuru 'Ọ bụrụ na ndị mmadụ enweta mgbanwe mba ọzọ n'ọnụ ego dị ọnụ ala iji ziga ụmụ ha n'ofesi maka ọmụmụ ihe, ọ ga-eme ka onye ọbụla chọọ izipụ ụmụ ha n'ofesi, ụlọakwụkwọ ndị dị na mba anyị ga-ata ahụhụ.
Saraki na Ekweremadu: Ihe ndị mmadụ na-ekwu maka ịkwụsị ha
Ekweremadu zoro akụnaụba ya
E boro Ekweremadu ebubo ọzọ maka udo na Naịjirịa.
Enwere ndị omeiwu 109, ọ bụrụ na ndị omeiwu 108 nọ n'ụlọ Ekweremadu ugbua, ọ pụtara na ha niile nọ n'ụlọ ya.
Cheta na Sịnet kpebiri taa na ndị ọrụ nchekwa kwesịrị ịhapụ ụlọ osote onyeisi ụlọomeiwu sineti ozigbo, ebe ha wakporo ya taa.
Ekweremadu kwụsịrị ịpụ n'ụlọ ya n'ụtụtụ a, nke mere ka ọ kwụsị ịga nzukọ ndị omeiwu nke taa, ebe ndị omeiwu iri na anọ si n'otu APC daa n'otu PDP.
Uche Anichukwu, ọnụ na-ekwuru Ekweremadu, gwara BBC Igbo na ọ bụ EFCC gbochiri ya ịhapụ ụlọ ya n'Abuja, ọbụghị DSS dịka anyị dere na mbụ.
@MrBanksOmishore, onye enyemaka pụrụiche Saraki, detara ozi EFCC zitere Ekweremadu na Twitter n'ụtụtụ a.
N'ozi ahụ, EFCC kwuru na ha chọrọ inyocha Ekweremadu maka ime atụmatụ iji ọnọdụ ya mee ihe iji megharịa mpụga obodo a kpọrọ ibupu ego na Bekee anya.
Mgbe Saraki banyere ụlọ ọmebe iwu sineti wee malite ikpe otu, o kwuru na Ekweremadu apụghị ịbịa, ma kwuo na ha kwesiri ịgbalị ịhụ na ọchịchị onye kwuo uche ya anwụghị.
Sinatọ Sam Anyanwụ kwuru na ya na Ekweremadu nọrọ ụnyaahụ mana onweteghị nkwa na ndị uweojii chọrọ ya.
Ka e mechara nzukọ ahụ, ndị omeiwu kpebiri na ndị ọrụ nchekwa kwesịrị ịhapụ ụlọ osote onye isi oche sineti iji nyere ya aka iji ikike o nwere mee ihe.
N'ụtụtụ a, Saraki so na ndị e gbochiri ịpụ n'ụlọ ha.
N'aka nke ọzọ onyeisiala Naịjirịa bụ Muhammadu Buhari kelere ndị hapụrụ APC taa ma chọọ ha ọfụma.
O kwuru nke a site na akara twita ya, @MBuhari.
EFCC mechiri ụzọ Ekweremadu n'Abuja
Television na-egosi egbe EFCC na-etinye n'ihu ụlọ Ekweremadu.
A mara ndị tọọrọ ma gbuo ụkọchukwu Katọlik ikpe ọnwụ.
Ụlọikpe ukwu amala ndị tọọrọ ma gbuo Fada John Adeyi ikpe ọnwụ site n'ịkwatu ya.
Ụlọikpe enyela iwu ka a kwụgbuo ndị omekome.
Ụlọikpe ukwu na Makurdi, Benue steeti, ekpebiela ịkwado mmadụ abụọ, Hartuna Idi na Suleiman Gina, bụ ndị fọdụrụ na ndị tọrọ ma gbuo Fada John Adeyi ruo mgbe ha nwụrụ maka ihe ha mere.
Cheta na ndị ntọ anọ gụnyere Saidu Abdullahi na Aliyu Garba tọrọ Fada Adeyi, onyeisi ndị ụka Katọlik n'Otukpo Diocese, Benue steeti, gburu ya ma tụba ozu ya n'ugbo dị nso n'Otukpo n'afọ 2016.
Ihe m hụrụ n'aka ndị ntọrị
A gbapụtala nna Mikel Obi n'aka ndị ntọrị ọzọ
Mana ndị uweojii mechara nwụchie anọ n'ime ha, ha kwupụtara na ha nwetara ego mgbapụta N1.7m mana ha gbagburu ya mgbe ha nụrụ na ndị obodo ahụ na-abịa ịgbapụta ya na ndọrọ n'agha.
Otu n'ime ha kwupụtara na ọ bụ ya gbagburu ya. A mara mmadụ abụọ fọrọ afọ ikpe ọnwụ taa bụ Wenzidee.
N'ozi ahụ, ezinaụlọ ụkọchukwu ahụ e zigara Daily Post, ha kwupụtara ekele ha na ha nwetara ikpe nkwụmọtọ n'ikpeazụ.
Mana ha nwere mwute na ikpe ahụ chetaara ha ogbugbu e gburu Adeyi, onye bụkwa ọkammụta.
Sineti agbaala Ekweremadu ọsọ
Saraki na Ekweremadu: Ihe ndị mmadụ na-ekwu maka njide ha
APC na-akwụ ụgwọ maka ọchịchị ha - Ọkachamara
E nwere mmụọ na-ebi n'ụmụaka na-atụ egwu.
Ihe ọdịbendị ndị Igbo kwuru maka ịtụ egwu n'oge gboo ma na-eche banyere ya ugbua.
N'oge ochie, Igbo nwere nkwenye na ndị nwere egwu nwere ike ime anwansi.
Mkpu nwa amụrụ ọhụrụ n'ụlọ ọbụla na-eweta obi ụtọ n'obi onye ọbụla.
Mana enwere ebe ụfọdụ n'ala Igbo ebe nwa a mụrụ ọhụrụ nwere ike ibute egwu.
N' ime obodo dịka Igbuzo (Ibusa) na Delta Steeti, ebe ndị mmadụ na-ahụ ụmụaka na-atụ egwu dịka ndị pụrụ iche.
Onye bụ onye ụjọ jidere?
Akụkọ ụfọdụ kwuru na nwa a mụrụ ọhụrụ nwere egwu bụ n'ihi na nne ya kpegaara otu mmụọ bi n'ụwa ekpere ka o nye ya nwa.
Ị ga-enwe ụdị ibi úgwù a na-enwe n'oge ochie?
Ị ma Chi ndị Igbo na-efe n'oge ochie?
Ha kwenyere na egwu bụ akara e nyere nwata maka ịbụ onye a ma ama.
Ha na-akpọ ụmụaka ahụ ịkụ ọkpọ
Ha kwenyere na egwu ha bụ okpueze ha.
Dịka ha kwenyere, nwata na-atụ egwu ga-eme nke ọma n'ụzọ dị egwu na ndụ ya n'ihi na Chineke ya siri ike, ha siri ike nke ukwuu, ha na-enwe obi ike nke na-ebute ụjọ n'oge agha.
Mana ọtụtụ nsogbu na-esonyere ndị bu ndị na-eyi egwu.
Ọ siri ike ilebara egwu anya nke ọma.
Egwu na-agabiga ókè
Ọtụtụ n'ime ndị obodo ahụ kwenyere na nwatakịrị nwere egwu na-enwe ọtụtụ ọrịa maọbụ na-anwụ anwụ mgbe ọgịrịga banyere n'ụjọ ahụ.
Ọ bụ arụ imetụ ntutu isi onye na-atụ ụjọ.
Onye ọbụla mere ihe dịka nke a ga-enye nwata ahụ ego ozigbo maọbụ kụọ ya ihe n'isi.
Ọ bụ naanị ihe a ga-eme ka nwatakịrị ahụ ghara ịda ọrịa ọjọọ.
Ọ bụ naanị nne nwatakịrị nwere ike imetụ ụjọ aka.
Omenala nke igbochi egwu
Akụkọ kwuru na ọ bụ naanị ndị ọkachamara n'ihe gbasara mgbọrọgwụ nwere ike iji egwu gbajie ntutu nwa.
Ugbua ndị a ma ama na ọtụtụ ndị ọzọ na-eji egwu eme ihe.
Ọ ga-abụrịrị na ọ toro ma na-ekwu okwu.
Ezinaụlọ ya ga-ajụ ya ihe ọ chọrọ dịka onyinye iji gbochie egwu.
Ihe ọbụla ọ chọrọ n'ụbọchị ahụ bụ ihe ha ga-enye ya.
Iso Ụzọ Kraịst
Ala Igbo niile bụ ebe okwukwe ndị ụka siri ike.
Nke a akpatala mgbanwe n'ọtụtụ omenala ndị Igbo
Ugbua ọtụtụ ndị Igbo ekweghị na mmụọ ọjọọ na-ebi n'ụmụaka ọbụla a mụrụ n'ụwa a nke jupụtara n'ụjọ.
Mana ha ka na-eburu ụdị nwatakịrị a na-aga ụka ka ndị ụkọchukwu kpegara ya ekpere.
Dọkịnta Anthony Mgbolu gwara BBC Igbo na egwu si n'aka ezinaụlọ.
Ihe omenaala Igbo kọwara maka ndị na-atụ egwu.
Nlaghachi n'ihe gbasara Afrịka na asụsụ na Mahadum Legọs Chiagozie Nnabuihe kọwaara BBC Igbo na Ala Igbo n'oge gboo enweghị nkwenye ọbụla banyere ndị na-atụ egwu.
Nnabuihe kwenyesiri ike na ọ bụrụ na ndị Igbo n'oge ochie kwere n'ụjọ, ha ga-enye ya aha.
N'okwu ya, 'Dada' bụ okwu ndị Yoruba ji eme ihe maka egwu.
Na ndị Igbo na-atụ egwu bụ n'ihi na ha na ndị Yoroba akpakọrịtala.
Mana egwu bụ ihe ọjọọ n' ezie?
Nnamdi Daniels bụ onye na-eme ihe ngosi
Ọtụtụ ndị anyị gbara ajụjụ ọnụ kwuru na ọ dịghị ihe ọjọọ dị n' ezie n' egwu, mana ọtụtụ ndị mmadụ ka na-ahụta ndị nwere egwu dịka ndị nwere àgwà ọjọọ.
Nnamdi Daniels, nwoke ụjọ jidere, gwara BBC Igbo na ya ahụla ọkụ mmụọ site n'ọtụtụ puku mkparị a na-akparị ya maka ụjọ ya.
O kwuru, 'Echetara m mgbe m mere njem gaa Mahadum Naịja steeti.'
Otu onye ọrụ nchekwa bidoro ịjụ m ajụjụ ndị dị ịtụnanya n'ihi egwu m na-atụ. Nke a wetara m nnukwu ihere.
Gọọmentị ehichapụla ihe karịrị nde cough abụọ.
Ngalaba na-ahụ maka ahụike anabatala ihe karịrị nde abụọ nke nsị codeine ma ka na-eleba anya na ndị nke nne.
Ọgwụ codeine
Ndị ntorobịa na-eji ọgwụ codeine eme ihe n'ụzọ gabigara ókè.
Gọmenti etiti ekwuola na ha ehichapụla ihe karịrị nde cough abụọ n'ahịa ndị Naịjirịa.
Minista na-ahụ maka ahụike bụ Ọkammụta Isaac Adewole kwuru nke a mgbe kọmitii nke ụlọ ọrụ ya hiwere ileba anya na nsogbu codeine bịara igosi ya ihe ha chọpụtara.
O kwukwara na nke a bụ iji gosi na gọọmentị kwụ chịm na mkpebi ha machiri ọgwụ codeine na Naịjirịa.
Mmachibido iwu nke codeiene: Ọnụ ego ọgwụ ụkwara arịala
NAFDAC ebuliteela iwu a machiri Emzor na ndị ọzọ
Adewole kwuru na mịnịstrị ya na 'National Agency for Food and Drug Administration and Control' jikọtara ọnụ n'ikpochapu a.
Cheta na n'ọnwa Mee afọ a, BBC gosiri na televishọn ọgba aghara na-akpata n'ala Naịjirịa.
Ọ bụ mgbe e gosiri nke a ka gọọmentị kwuru na ha ga-amachi ịzụ na ịṅụ ọgwụ nku a.
Gọọmentị na-ekwu na ha ka na-eleba anya na nsị ụkwara ndị ọzọ na-emebi ihe.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ntuliaka 2019: Ụfọdụ ndị Igbo chọrọ ịzọ ọkwa onyeisiala
Kedu ihe kpatara ndị Igbo ji agakarị ụlọụka ndị a?
Ihe mere ndị Igbo jiri chụpụ mmadụ n' ajọ ọhịa
Ajọ ọhịa bụ ebe ndị Igbo na- efe ofufe n'ụwa mana ọ bụ mmekpa ahụ ịchụpụ mmadụ n'ime ajọ ọhịa.
Masquerades
Ndị Igbo na-ekwu maka masquerades dị icheiche
Gịnị mere ndị Igbo ji kpọọ ajọ ọhịa ajọ ọhịa?
Ị ma na ajọ ọhịa ka dị ugbua?
Gịnị bụ ajọ ọhịa?
Ọkachamara n'Afrịka na ọmụmụ asụsụ na Mahadum Lagos, Chiagozie Nnabuihe, kọwara BBC Igbo na Igbo kpọrọ ebe a ọhịa ndị mmụọ, ọbụghị ajọ ọhịa dị ka ọtụtụ mmadụ na-akpọ ya ugbua.
Ebe a bụkwa ebe ha chụpụrụ onye ọbụla ala ahụ bụrụ ọnụ.
Ebe a bụkwa ebe ha chụpụrụ onye ọbụla ala ahụ bụrụ ọnụ.
N'ala Igbo, Chineke bụ onye kachasị mkpa, mana mmụọ na-esote bụ ala.
Nnabuihe kọwara na ndị Igbo kwenyere na Ala bụ mmụọ na-emepụta ihe niile n'ụwa.
E nwere mmụọ ibi n' nwa bu egwu pụta ụwa.
Ị ga-enwe ụdị ibi úgwù oge ochie?
Igbu mmadụ bụ ihe nzuzo
Igbo kwenyere na Ala na-ahụ ihe niile, nke a pụtara na onweghi mmehie ị nwere ike izo na ya.
Ajọ ọhịa ka dị n'ala Igbo ruo taa.
Ala ga-emetụta onye a n' arịa ọrịa.
Ndị a bụ ọrịa bụ nsonaazụ ndị mejọrọ ya.
Ekpenta
Afọ na - aza aza
Osisi ịkwafu ahịhịa
Hernia
Nnabuihe kọwara na n'oge ahụ, onweghi dibia ọdịnala ga-anwa ịgwọ ọrịa ndị a a kpọrọ aha.
Onye ọbụla nwere ọrịa ndị a kwesịrị ikwuputa ihe ọjọọ niile e mere tupu ọ nwụọ.
Ọ bụrụ na ọ kwupụtaghị mmehie ya, ha ga-achụpụ ya n'ime ajọ ọhịa.
Ị ma Chi ndị Igbo na-efe n'oge ochie?
Ihe ndị ekwesịghị ime onye Igbo
Ihe ndị ọzọ dịka gị na di maọbụ nwunye onye ọzọ ịkwa iko, maọbụ ịmụ ejima na ọrịa na-agwọghị agwọ nwere ike ime ka ala kọchaa onye ahụ.
Nchụpụ abụghị mmehie.
Dịka Nnabuihe si kọwaa, ịchụpụ onye ahụ bụ ịka nká iji zọọ ụmụ ya na ezinaụlọ ya.
Ụka Kristi bụ nkwenye kachasị n'ala Igbo.
Ndị Igbo n'oge ochie kwenyere na onye ọbụla nabatara onye a emerụọla ezinaụlọ ya ahụ.
Ebee ka ọhịa ndị mmụọ dị n'ala Igbo taa?
Mkpa Mbaise n'Imo steeti
Ogwugwu Oku n'Okija
Ala Mbitoolu Ogbaga
Ihiala
Okija shrine
Omenaala Igbo na-ala n'iyi
Nnabuihe kwuru na nke a bụ ihe kachasị njọ na-eme n'ala Igbo nso a.
O kwuru 'Omenala dị iche iche n'ala Igbo na-anwụ n'ihi okpukpe ụka banyere ala Igbo, ndị mmadụ ebibiela ọhịa ndị mmụọ, ọ dịghị onye na-atụ ọhịa egwu ọzọ.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
A na-akọcha nwaanyị a na Twitter maka ihe o kwuru.
Ndị ndọrọndọrọ ọchịchị ọgbọ ọhụrụ na-anya isi na soshal midia
Ahmed Musa: Otu bọọlụ Al Nasr nabatara ya taa
Ọ bụ asịrị na-efegharị kemgbe na Musa nwere ike isonye n'otu egwuregwu Al Nasr mana ugbua e kwuola nke ọma.
Ahmed Musa
Otu onye ndị mmadụ chere na ọ ga-aba n'otu egwuregwu bọọlụ a na-akwanyere ùgwù bụ Ahmed Musa.
Mana ugbua, Musa onye mere nke ọma n'asọmpi Iko Mbaụwa a ka kwụsịrị ahapụla Leicester City maka Al Nasr nke otu egwuregwu Saudi Arabia.
A maghị ego ole ha siri na Leicester City zụta ya mana asịrị na ọ ruru nde 177, pesent ise.
Ị ma ụmụnwaanyị ji ndị Super Eagles n'ọrụ?
Ndị Super Eagles dịka nwaanyị na-achọ ịlụ di ugbua
World Cup 2018: Ihe mere ndị Naịjirịa ji ekele Ahmed Musa
Leicester City zụburu ya n'aka òtù egwuregwu CSKA Moscow n'afọ 2016 mana ọ laghachighị ebe ahụ n'oge egwuregwu bọọlụ 2017.
Ka asọmpi Iko Mbaụwa gachara, ndị mmadụ chere na ha ga-aga Galatasaray makana ndị nlekọta òtù egwuregwu a chọrọ ya nke ukwuu.
Ihe onyonyo gosiri etu ndị otu bọọlụ ọhụrụ ya siri nabata ya ma nabata ya n'otu bọọlụ ha.
Ka ọ dị ugbua, Ahmed Musa ekwubeghị ihe ọbụla maka akụkọ a na-ewu ewu.
Babatunda Fashola na ndị Naịjirịa na-achọzi ọkụ latrik
Ọ bụrụ na ihe Babatunde Fashola kwuru maka ọkụ latrịk bụ eziokwu, ọ ga-abụrụ ndị na-azụ ahịa na Naịjirịa nnukwu ihe.
Zute ahịa
Ụmụ Naịjirịa na-ekpesa maka enweghị ọkụ latrik
Minista na-ahụ maka ọkụ latrik, ọrụ na owuwu, Babatunde Fashola kwuru na mmepụta ọkụ latrik na Naịjirịa amụbaala ruo puku megawatti asaa.
Fashola kwuru na nke a na Calabar, isi obodo Cross River Steeti, ụnyaahụ.
A gaghị enwe ọkụ latrik zuru oke ruo 2023 - Ndị ọrụ ọkụ latrik
PHCN kwesịrị inye ọnwa atọ tupu ha ekewaa ọkụ - Ọkaiwu
Fashola bụ Calabar ebe ndị isi ozi ya na-ezute
O kwuru na n'agbanyeghi na a ka nwere ọtụtụ ọrụ fọdụrụ, mịnịstrị ya amụbaala ọkụ latrik karịa ka ọ dị mgbe ha bidoro n'afọ 2015.
Fashola nwere ụlọọrụ mịnịstrị atọ jikọrọ ọnụ n'ihe gbasara ọchịchị Buhari
Afọ atọ gara aga, akụkọ bụ na ọgbọ ike bụ nnukwu nsogbu anyị nwere na Naịjirịa.
Ndị na-enye ọkụ latrik na-ekwu na ha enweghi ike inweta na Naịjirịa.
Mgbe ahụ, anyị na-ekesara ndị Naịjirịa megawatts 2,690, mana akụkọ agbanweela.
Ihe anyị nwere ikesa ugbu a bụ 5,222, nke bụ nke kachasị elu kemgbe mmalite ịdị adị Naịjirịa.
Ugbua, ihe a na-enweta ma na-ekesa bụ 7000 megawatts.
A ka nwere nsogbu, mana anyị ga-ekwu na anyị na-aga n'ihu.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Nye nwa gị ohere ka o nye ya ara.
Ndị Igbo na-azọ ọchịchị na Kano.
Agbagbuola ndị ahịa mgbanwe mba ofesi anọ na Port Harcourt.
Ụzọ ị ga-esi mee ka ụmụ gị nwee obi ụtọ n' oge ezumike
Ma ọ bụ ọgaranya ma ọ bụ ogbenye, ihe ndị a bụ ụfọdụ n'ime ihe gị na ụmụ gị nwere ike ime n'ogologo ezumike a.
Ụmụakwụkwọ na Oprah Winfrey.
Oge eruola ọzọ mgbe ụmụ akwụkwọ ga-enwe ezumike ọzọ pụrụiche makana ogologo oge agafeela.
Ụfọdụ nne na nna akwadola etu ha ga-esi buru ụmụ ha gaa mmụta oge okpomọkụ mana ọ bụghị ụmụaka niile ga-enwe mmasị na nke a.
Ọ bụrụ na i soghị na ndị ga-ewere ụmụ ha gaa n'ihe mmụta oge okpomọkụ, ihe ndị a bụ ihe i nwere ike imere ha.
Ụmụnwaanyị chọrọ ka gọọmentị malite ịkwụ ha 'omugwo' ụgwọ.
A zọpụtala anọ n'ime ụmụaka 12 tọrọ atọ na Thailand
Buhari: Lụọ ọgụ megide mwakpo ụmụaka
Kụziere ha ka e si egwu mmiri.
Igwu mmiri bụ otu obi ga-eru ụmụ gị ala ma mụta ịzọpụta onwe ha ma ha daa n'ime mmiri.
Ọ ga-emekwa ka ike gwụ ha nke ukwuu ka ha wee nwee ike ihi ụra nke ọma maka otito kwesiri ekwesi.
Gbaa mbọ were ha ebe ahụ taa.
Kụziere ha map na sayensị ndị ọzọ.
Kụziere ha ka e si agba egwu.
Igbo 'kwenu'.
O nwere egwu karịrị egwu ogbi?
Mba!
Anyi nwere ike ịkụziri ya ụmụ anyị?
Ee.
Gwa ha akụkọ oge ochie.
Ọ bụ gị ka a tụrụ bọmbụ mbụ n'ala Igbo?
Ị ma aha onye mbụ nwere onwe ya n' ịgba ohu?
Ị ga-ama nke a ma kụziekwara ya ụmụ gị?
Otu ụzọ ị ga-esi mee nke a bụ ịkpọrọ ha gawa ụlọ sinima dị iche iche n'ala Igbo.
Craft.
Kpọrọ ha gawa ebe ha ga-amụta nkà.
Nke a ga-eme ka ha mụta aka ọrụ nwere ike inye ha nri n'ọdịnihu ma ọ bụrụ na enweghị ha ọrụ na ngwụcha agụmakwụkwọ mahadum ha.
Afọ ndụ.
N'ikpeazụ, ọ bụrụ na ị bụ onye nwere mmasị dị ukwuu n'omenala, ogologo ezumike a bụ oge ị ga-eji tinye ha n'ime mmeri ma ọ bụ ogo agba n'obodo gị.
Nke a ga-eme ka ha nwee amamihe na echiche dị mma banyere omenaala ndị Igbo.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Nye nwa gị ohere ka o nye ya ara'
Ihe mere ndị Igbo jiri chụpụ mmadụ n' ajọ ọhịa
Nwaanyị tọọrọ onwe ya, ebe onye ntọ ọzọ kpọrọ Tramadol dara ụra.
Ndị ọkachamara ekwuola na oke nrụrụaka butere ọtụtụ ihe ọjọọ gụnyere ụzọ ntọrị ọhụrụ na-eme na Naịjirịa.
Edgal Imohimi
Kọmishọna uweojii na Legọs steeti bụ Edgal Imohimi kwuru na ha akwụsịla ọrụ ndị omekome na Ikorodu.
Ndị uwe ojii nwụchiri otu nwaanyị tọọrọ onwe ya iji nweta nde naira iri na ise n'aka di ya n'Ogun steeti.
Ọzọkwa, e jidere onye ntọ gara ịtọrọ mmadụ mana ọ dara ụra ka ọ ṅụsịrị tramadol.
Ndị ọkà n'akparamàgwà mmadụ na-ekwu na nrụrụaka na ndị enyi ọjọọ bụ ihe kpatara akparamàgwà a.
A zọpụtala nna Mikel Obi n'aka ndị ntọrị ọzọ
Femi Joseph na ndị otu ya ji egbe wakpo ụlọ ahịa ọgwụ iji tọrọ onye nwe ya mana Joseph, mgbe ọ ṅụsịrị tramadol a hụrụ n' ụlọ ahịa ahụ, dara n' ụra.
Ha kọwara na mgbe ha batara, onye nwe ụlọ ahịa ahụ tiri mkpu wee gbalaga n'ọnụ ụzọ azụ.
Dịka ọnụ na-ekwuru ndị uweojii n' Ondo steeti siri kwuo, mana dịka ha enwetaghị ihe ha chọrọ ka otu n' ime ha malitere ịma jijiji n' ihi tramadol ọ na-aṅụ.
O dinara ụra awa iri abụọ na anọ ka ọ ṅụsịrị ya.
E nwetara ngwugwu tramadol n'akpa ya.
N'aka nke ọzọ, otu nwaanyị aha ya bụ Hadijat Kabir na mmadụ abụọ ọzọ, nwoke na nwaanyị ọzọ, tụpụtara ma mee ka a tọrọ ya ma nara nde naira iri na ise n'aka di ya.
Kọmishọna uweojii nke Lagos Steeti bụ Edgal Imohimi kwuru na ọ bụ mkpesa di ya mere ha jiri malite nyocha ma chọpụta na ọ bụ nwunye ya na ndị omekome ndị ọzọ mere ka omume ahụ dịgide.
Ọkammụta n'ihe gbasara akparamàgwà mmadụ na onye nkuzi na Mahadum Ebonyi Steeti bụ Nnachi Amos kwuru na ọ bụghị nsogbu akparamàgwà mmadụ butere ya butere kama na e nwere ọtụtụ ihe ọjọọ ugbua.
Ọ bụ mkpakọrịta ọjọọ na ndị enyi ọjọọ na-akpata ọtụtụ n'ime ha.
Ọkammụta ibe ya n'ụlọọgwụ Federal Neuro- Psychiatric Hospital, Yaba, Lagos State Chinyere Okonkwo kwenyere na ihe Amos kwuru.
Ha ziri ezi n' akparamàgwà.
Ileba anya na ya, ịtọrọ mmadụ abụghị obere ọrụ.
Nrụrụ aka na ihe ọjọọ juru ebe niile.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ozubulu Church Massacre: Otu afọ agaala
Nwoke na nwaanyị nwere ike ịbụ enyi nkịtị?
Ihe ndị ekwesighi ime n'ebe onye Igbo nọ.
Onye ntọ aṅụrụ ọgwụ ike anwụọla ka ụbọchị iteghete gachara.
Ndị uweojii Ondo Steeti ekwuola na onye ntọ a na enweghị ike ịtọrọ onye ọ tọrọ n'ihi ọgwụ ike ọ na-aṅụ anwụọla.
Onye na-ehi ụra
Dọkịnta BBC gbara ajụjụ ọnụ kwuru na onye ntọ a kwesiri ịnara ọgwụgwọ.
Onye na-ekwuchitere ndị uweojii n' Ondo Steeti bụ Femi Joseph agwala ndị ntaakụkọ na onye ntọrị a na-aṅụ ọgwụ ike anwụọla dịka ndị 'News Agency' nke Naịjirịa si dee.
Cheta na ọ na-ehi ụra kemgbe ndị uweojii nwuchiri ya n'ụlọ ọrụ na-arụ ọgwụ n'Ọgọstụ 5th.
Joseph kwuru na onye ntọ ahụ nwụrụ n'ụlọọgwụ na steeti ahụ ebe ndị dọkịta na-agba mbọ ịkpọlite ya.
Onye ntọ a kwesiri ịnara ọgwụgwọ - Dọkịnta
Ọkaiwu Evans akatọọla ikpe ya
Kedụ ihe na-akwalite mmemme ndị ntọrị?
N'okwu ya, 'Otu onye ntọ a na-enyocha nwụrụ ka ụbọchị iteghete gasịrị anyị jidere ya.
Anyị chere na a ga-akpọlite ya n'ọnwụ ka o wee nyere anyị aka na nyocha anyị, mana ọ nwụrụ ụnyaahụ.
Nke a nwere ike ịbụ n'ihi ọgwụ ike ọ ṅụrụ.
Anyị na-eji ohere a adụ ndị nne na nna ọdụ ka ha mata ụdị ndị enyi ha nwere. '
Akụkọ na onye ntọ a gara ịtọrọ onye na-ere ọgwụ ike mana onye ahụ gbara ọsọ.
Ya na ndị otu ya mechara nara ọgba tumtum n'aka otu onye akpọrọ Dauda Wale. A nwụchịrị otu n'ime ha ebe ọ gara ịzụta ọgwụ.
Akụkọ ndị nwere ike ịmasị gị:
Gịnị ka ị ga-agwa Nnamdi Kanu ma ị hụ ya n'okporo ụzọ?
A tụfuru nwa a mụrụ ọhụrụ n' Ọnịcha taa.
Buhari na Osibanjo a ga-azọ ọkwa n'afọ 2019?
Aka ise ị ga-eji puku naịra iri bido
Okwu ya kpaliri ọtụtụ nzaghachi site n'aka ndị a ma ama na Naịjirịa nakwa gọọmentị etiti.
Akụkọ ọzọ na-ewu ewu bụ akụkọ nwaanyị Igbo akpọrọ Mama Boko Haram.
Aisha Wakil gwara BBC Igbo etu o siri zụọ ụmụaka ndị Boko Haram taa.
Akụkọ banyere pastọ a ma ama na Naịjirịa onye mụrụ nwa atọ mgbe afọ iri na itoolu gachara nyere Ndigbo na Naịjirịa niile nnukwu ọṅụ.
Okwu Abaribe wuru ewu n'afọ 2018.
Asọmpi Iko Mbaụwa mere ka ndị Igbo gbaa ọfụma.
World Cup: Otu onye na-ekwuchitere ndị Super Eagles ekwuola na Super Eagles ga-eru n'ọnwa nke ikpeazụ.
Nke ọzọ bụ akụkọ banyere njide e jidere ụmụnwaanyị IBOP otu nari na iri anọ na ise n'Oa.
Ụmụnwaanyị nọ n'ụlọikpe taa.
Ụmụnwaanyị anyị emebighị iwu ọbụla.
A hapụla ụmụnwaanyị IPOB n'Owerri
Ide mmiri kpara ike dị ukwuu n'ala Igbo n'afọ 2018.
Akụkọ ha kpaliri atụmatụ maka IVF.
Ụmụ nwanyị ise si Regina Pacis, Ọnịcha, mere ndị Igbo ọnụma mgbe ha bụ ndị kachasị mma n'ụwa n'asọmpi Technovation nke 2018.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Egwu Python dance nke atọ ga-amalite na ụsụụ ndị agha Naịjirịa na Jenụwarị.
Green Revolution: Ihe Shagari mere ndị Naịjirịa
Etu esi ezere ịbụ onye a wakporo n' ihe nkiri.
Àkwà mmiri nke abụọ bụ nkwa na-efu efu.
Omenala Igbo: Ihe kpatara ị lụọ ozu nwaanyị n'ala Igbo
Ọtụtụ oge ndị mmadụ na-ajụ ihe kpatara ha ji lụọ ozu nwaanyị na mpaghara ụfọdụ n'ala Igbo, akụkọ a kọwara ya.
Nwoke na nwaanyị n'ịdị n'otu
Igbo anaghị akwado ibikọ ọnụ n'alụghị di.
Ọtụtụ mgbe enwere akụkọ banyere ndị ntorobịa hụrụ onwe ha n'anya, ma kweta ibikọ ọnụ dị ka di na nwunye n'enweghi mmezu ihe ọdịbendị chọrọ maka alụmdi na nwunye.
Mgbe ụfọdụ ọnọdụ a na-ahụghị anya na-apụta n'ọnọdụ a, ọkachasị nwaanyị na-anwụ n'ụlọ nwoke mgbe a na-eme emume alụmdi na nwunye ọdịbendị.
Ihe nrite ụmụnwaanyị n'ala Igbo
Ihe ise na-amasị ụmụnwaanyị
Omugwo ọ bụ omenala ịkwụsị n'ala Igbo?
Agbanyeghị, nke a na-ebute ọgba aghara n'ezinụlọ dị icheiche.
N'ihi ọnọdụ ọjọọ a, ọtụtụ obodo nta n'ala Igbo mere ka ọ bụrụ iwu na nwoke ga-alụ ozu nwaanyị ya na ya bi n'akwụghị ụgwọ niile.
Ihe kpatara e ji lụọ ozu nwaanyị.
Ala Igbo, nwoke anaghị alụ nwaanyị ọ gwụla ma ọ kwụrụ ụgwọ nwaanyị.
Ọ bụrụ na ọ lụọla nwaanyị n' ụlọ ikpe, a na-atụ anya na ọ ga-aga n' ezinaụlọ nwaanyị ahụ ma mee ihe ha chọrọ.
Dịka ọkachamara n'omenala, Nze Olueze Ukaejuoha (Duruagwu nke abụọ) nke Ụmụakara, Isu na Nwangele nke Imo Steeti, gwara BBC Igbo, iwu a dị ike nke ukwuu n'obodo ha, ọ na-aga ntaramahụhụ dị iche iche.
Onye na-alụghị di na nwunye na-alụkwa nwunye na ọnwụ, bụ usoro ihe ka ọtụtụ n' ime obodo nabatara.
Mana n' ime obodo Akokwa dịkwa n' Imo Steeti, echiche a abụghị eziokwu ma ọlị, ebe ezinaụlọ nwaanyị ahụ na-abịa were ozu nwa ha nwaanyị laa maka akwamozu.
Usoro ịlụ ozu nwaanyị
Nwoke ahụ ga-ebu ụzọ bịa gwa ezinaụlọ ha na nwa ha nwaanyị na-arịa ọrịa (ọ gaghị agwa ha na ọ nwụọla na mbụ).
Ha ga-eso ya gaa leta nwa ha nwaanyị, mgbe ha hụrụ ya, ha ga-ebo nwoke ahụ ebubo na o gburu nwa ha nwaanyị, nwoke ahụ ga-amalite ịgọnahụ ya.
Iji gosi na o gbughị ya ọ ga-ekweta ịlụ ozu nwaanyị ahụ.
Ọ ga-abịa lụọ ya.
Ọ bịaghachi gwa ezinaụlọ ya na nwa ha nwaanyị anwụọla.
Nwoke ahụ ga-aga n'ihu n'emume akwamozu ya
Gịnị ga-eme onye jụrụ ịlụ ozu nwaanyị?
Dịka Nze Ukaejuoha si kọwaa, ihe ndị a bụ ihe ga-apụta onye jụrụ ịlụ nwaanyị ọ na-akwụghị ụgwọ ya mgbe ọ nwụrụ.
A ga-ata onye ahụ ahụhụ dị iche iche
A ga-ezute ya na ihe ọjọọ dị icheiche.
Ihe agaghị agazi onye dị otu a mma.
Onye ahụ nwekwara ike ịnwụ ọnwụ ọjọọ.
Mana onye dị otu a nwere ike chegharịa, ọ kachasị mgbe ihe niile a malitere ịda ya.
Ihe onye ahụ ga-eme ma o chegharịa
Ọ bụrụ na nwoke ahụ nwere isi ike mana o mechara chegharịa maka nsogbu ndị ọ na-enwe, ihe ndị a bụ ihe ndị ọ ga-eme:
Onye ahụ ga-ezipụ ndị okenye obodo ya ka ha gaa mee udo n'ala ahụ.
A ga-ata ya ahụhụ site n' ime ihe ọbụla o kwesịrị ime n' ogige abụọ.
Nigeria 2019 Elections: Ihe e ji mara ndị na-azọ ọkwa onyeisiala -Muhammad Buhari
Onye isi ala Naịjirịa bụ Muhammadu Buhari na-ahọpụta onye isi ala nke ugboro abụọ na nkesa ọchịchị onye kwuo uche ya n'okpuru pati na-achị.
Onyeisiala Muhammadu Buhari
Onyeisiala Muhammadu Buhari na-achọ ugbua ịbụ onyeisiala Naịjirịa nke ugboro atọ.
O butere ụzọ n'ọchịchị na Disemba 1983 (1984), mgbe ndị agha Naịjirịa weghaara ọchịchị site n'ike, mana ụfọdụ ndị agbataobi ya manyere Buhari ịpụ n'ọchịchị na 1985.
Nrụrịtaụka BBC ka na-aga n'ihu.
Buhari mechara bụrụ onyeisiala site na ntuliaka n'oge ọchịchị onye kwuo uche ya n'afọ 2015, mgbe mgbalị atọ gara n'ọkwa ahụ kụrụ afọ n'ala.
Mgbe ọ na-achị dịka onye agha, a maghị Buhari maka ịkwanyere ikike mmadụ ùgwù.
N' agbanyeghi na anyị nọ n' ọchịchị onye kwuo uche ya, ọtụtụ mmadụ nọ n' ụlọ mkpọrọ makana Buhari ekweteghi ịhapụ ha dịka ụlọikpe kpebiri.
Nwoke a dị afọ 76 ṅụrụ iyi ọrụ na 2015, ma kwe nkwa na ya ga-alụ ọgụ megide mpụ na ọnọdụ mberede, na mmeziwanye akụ na ụba Naịja.
Afọ anọ agafeela mana ọtụtụ mmadụ ekwetaghị na ọ rụpụtala ihe dị ịrịba ama.
O kwere nkwa imeri Boko Haram n'agha ndị Naịjirịa na-alụso ịrọ òtù chọrọ ọchịchị Alakụba na mpaghara ugwu nke Naịjirịa ọgụ, mana ugbua, ịrọ òtù a na-emekpa Buhari ahụ site na mwakpo ya na mpaghara a.
Ndị ọnụ na-eru n'okwu kwenyere na Buhari ga-enwe asọmpi siri ike na enweghi onye a ma ama na PDP. Onye na-efe ọkọlọtọ PDP bụ Atiku Abubakar bụ onye Alakụba si ọwụwa anyanwụ Naijiria dịka Buhari.
Buhari, onye na-efe ọkọlọtọ All Progressive Congress (APC) ka a maara dị ka onye ziri ezi n' etiti ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị Naịjirịa, agbanyeghi na ụfọdụ na-ahụta mkpọsa ya dịka mkpofu akụnaụba.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Egwuregwu ịgba egwu Python dance nke abụọ fọrọ obere ka Nnamdi Kanu - Buratai
Enweghị m ntuliaka maka mpụ - Atiku
Nigeria Election 2019: Ndị na-asọ mpi na ntuliaka na ndị ha na ha na-azọ
Ị ma mmadụ isii kachasị mara ama na ndị na-azọ ọkwa onyeisiala na ntuliaka 2019.
BBC ga-eme ka a mara ha
Ndị na-azọ ọkwa onyeisiala
Ndị a bụ mmadụ isii zọrọ ọkwa onyeisiala na ndị ha na ha gbara ọsọ kachasị mara:
Dịka otu a gbara akwụkwọ maka ime ntuliaka na Naịjirịa, Independ National Electoral Commission (INEC) bipụtara ndepụta gosiri na ihe karịrị mmadụ iri asaa na-azọ ọkwa onyeisiala na 2019, BBC Igob chọrọ igosi ndị a ma ama.
A na-akwado maka ntuliaka na mpaghara ọwụwa anyanwụ
Agaghị m adị ka Tinubu site n'ịgwa ndị m ga-atụnyere.
Peter Obi agaghị enye gị ego mana ọ ga-akwado ezi ọrụ niile.
N'ime mmadụ isii a na ndị ha na ha gbara ọsọ, e nwere ụmụnwaanyị atọ; otu bụ maka ọkwa onyeisiala ebe ndị ọzọ bụ ndị ha na ha gbara ọsọ.
1) Muhammadu Buhari na Yemi Osinbjo
Buhari na Osibanjo achịala Naịjirịa kemgbe 2015 n'okpuru pati All Progressive Congress (PAC).
Onye bụ Muhammadu Buhari?
A mụrụ ya na Disemba 17 1942
Ọ chịrị Naịjirịa ugboro abụọ: Dịka onye agha nakwa onye nkịtị
Ọ zọrọ ọkwa onyeisiala ugboro atọ (2003, 2007 na 2011) tupu o merie na 2015.
N'aka nke ọzọ, ọ bụ Onyeisiala nakwa Minista mmanụ.
Onye bụ Osibanjo.
A mụrụ ya na Mach 8 1957
Ọ bụ pastọ na 'Republic Christian Church of God' (RCCG)
O meriri osote onyeisiala Buhari n'afọ 2015
Ọ bụkwa onye nnukwu ọka iwu.
2) Atiku Abubakar na Peter Obi
Atiku na Obi na-efegharị ọkọlọtọ ndị 'Peoples Democratic Party (PDP)' na ntuliaka 2019.
Onye bụ Atiku Onye ụbụrụ?
A mụrụ ya na Nọvemba 25 1946
Ọ bụbu onyeisi ala site n'afọ 1999 rue afọ 2007
Ọ zọrọ ọkwa onyeisiala ugboro abụọ dịka ọkọrọtọ otu pati ya n'afọ 2007 n'okpuru AC nakwa n'afọ 2018 n'okpuru PDP.
Ọ bụ onye ọchụnta ego nwere azụmahịa dị icheiche.
Onye bụ Peter Obi?
A mụrụ ya na Julaị 19 1961.
O meriri gọvanọ Anambra steeti n'okpuru APGA n'afọ 2003 mana a ṅụghị iyi rue na March 2006 mgbe o meriri n'ụlọ ikpe, mana e mechara chụtuo ya na November nke afọ ahụ.
O mechara maliteghachi ọrụ na Febrụwarị 2007, ma pụọ na Mee mgbe Andy Uba meriri ya mana ụlọikpe kpebiri na ya ga-arụcha ọrụ ya.
Ọ hapụrụ ọchịchị dịka gọvanọ Anambra steeti na njedebe nke afọ 2014.
Ọ bụ ọkachamara na akụnaụba.
3) Oby Ezekwesili na Abdul Ganiyu Galadima
Galadima bụ onyeisi pati Allied Congress Party of Nigeria (ACPN) nke ha na-azọ ọkwa n'okpuru ya.
Onye bụ Nwa Okoro Ezekwesili?
A mụrụ ya n'April 28 1963.
Ọ bụ Minista na-ahụ maka mmanụ ụgbọala site n'afọ 2005 ruo 2006 na Minista na-ahụ maka agụmakwụkwọ site n'afọ 2006 ruo afọ 2007.
Ọ bụ otu n'ime ndị guzobere Bring Back Our Girks (BBOG) nke na-elekọta ụmụnwaanyị Chibok eji eji na 2014.
Ọ bụrụ na o merie, ọ ga-abụ onyeisiala nwaanyị mbụ nke Naịjirịa.
Onye bụ Ganiyu Galadima?
A mụrụ ya na Juun 111964
Ọ gụrụ akwụkwọ na Mahadum Kwara Steeti ebe o mechara bụrụ otu n'ime ndị isi.
Ọ zọrọ ọkwa onyeisiala n'afọ 2015 n'okpuru ACPN.
Ọ bụ onye ọchụnta ego.
4) Kingsley Moghalu na Umma Gesto
Mọghalụ na Gesto na-azọ ọkwa n'okpuru Young Progressive Party (YPP)
Onye bụ Kingsley Moghalu?
A mụrụ ya na Mee 7 1963
Nke a bụ nke mbu ịzọ ọchịchị na Naịjirịa.
Ọ gụrụ akwụkwọ ma nweta asambodo dịka ọkaiwu.
Ọ bụkwa ọkachamara na nchekwa akụnaụba.
Ọ rụrụ ọrụ dịka onyeisi n'ụlọ akụ etiti Naịjirịa.
Onye bụ Umma Gesto?
A mụrụ ya n'afọ 1981.
Ọ bụ osote onyeisi oche otu ha, YPP.
Ọ bụ onye ọchụnta ego, ma bụrụkwa onye na-akwado iwu ụmụnwaanyị.
5) Omoyele Sowore na Rabiu Ahmed Rufai
Sowore na Rufai na-azọ ọkwa n'okpuru African Action Congress (AAC)
Onye bụ Omoyele Sowore?
A mụrụ ya n'ụbọchị 16 nke ọnwa Febrụwarị n'afọ 1971
Ọ bụ onye na-akwado ikike mmadụ.
Ọ malitere mgbe ọ nọ na mahadum.
O guzobere ụlọ ọrụ mgbasa ozi, Sahara Reporters.
O guzobere otu AAC n'Ọgọstụ 2018.
Onye bụ Rabiu Ahmed Rufai?
A mụrụ ya n'abalị asaa n'ọnwa Julaị n'afọ 1976
Ọ bụ dibia bekee.
Ọ bụ onye nkuzi na mahadum Bayero dị na Kano.
6) Fela Durotoye na Khadijah Abdullahi-Iya
Durotoye na Khadijah-Iyah na-azọ ọkwa n'okpuru Alliance for New Nigeria (ANN)
Onye bụ Fela Durotoye?
A mụrụ ya na Mee 12 1971
Ọ gara Mahadum Obafemi Awolowo, Ile-Ice
Ọ bụ onye nduzi azụmahịa na onye na-ekwuchitere ndị mmadụ okwu.
Ọ na-achọ ọkwa onyeisiala n'okpuru Alliance for New Nigeria (ANN)
Onye bụ Khadijah Abdullahi-Iya?
O guzobere otu na-ahụ maka ọdịmma nke ụmụnwaanyị a kpọrọ 'Women Community of Africa (WCA)' na 'Rags to Riches (R2R). '
Ọ bụkwa ọkaiwu.
Onye ka ị ga-atụ vootu?
Imo Election Results: Isi ihe asaa nke Uche Nwosu welitere
Ọ bụ naanị Uche Nwosu batara maka arụmụka BBC Igbo haziri maka ndị na-azọ ọkwa gọvanọ n'Imo steeti.
Ndị Igbo jupụtara Owerre mgbe BBC Igbo rụrịtara ụka maka ndị na-azọ ọkwa gọvanọ Imo steeti mana ọ tụrụ ndị Imolite n'anya na ọ bụ naanị otu onye n'ime mmadụ anọ kwere BBC Igbo nkwa na ha ga-abịa nke mechara bịa.
Ọnụ na-ekwuchitere APC Imo steeti agbaala Uche Nwosu ọsọ.
Imo APC Primaries: A họpụtala Uche Nwosu dịka onye na-azọ ọkwa gọvanọ n'Imo State
Ndị mere ndị Imo steeti ihere bụ Emeka Ihedioha nke PDP, Hope Uzodimma nke APC, na Ifeanyị Ararume nke APGA.
Onyeisi BBC Igbo bụ Adline Okere kwuru na ọ bụ naanị Ararume gwara ya na o nwere ike ọ gaghị abịa makana ọ na-amalite ịchụ nta vootu.
Ihe omume ahụ bidoro n'elekere 2.30 nke ehihie.
N'arụmụka ọ bịara, Uche Nwosu kwere nkwa na ya ga-akwụ puku naira iri atọ dịka ụgwọ opekatampe ma gọọmentị etiti rụpụta ya.
Nwosu gara n'ihu kwuo na ndị otu ya enweghị onye ga-azọ oche onyeisiala mgbe ọ na-aza nkwado ya nye onyeisiala Muhammadu Buhari.
Ihe ọzọ o kwuru bụ 'Enweghị ihe ọbụla dị na ngosipụta m na agaghị m eme.'
Isi ihe asaa Uche Nwosu welitere
Uche Nwosu napụrụ APC na AA ịzọ ọkwa gọvanọ Imo steeti.
Nwosu kwuru ihe ọ ga-eme ndị Imolite ma ọ merie ndị Grub nke ọnwa Maachị 2019.
Buhari maka onyeisiala: Pati AA nwere ike ghara ikwenyere Uche Nwosu
Ọ bụghị eziokwu na Action Alliance akwụsịghị Uche Nwosu -Obidiche
Ugbu a, lee ihe ndị ọ rụ aka n' otu n' otu:
Aga m eweta agụmakwụkwọ ụkpụrụ na nkwado nke ụka.
Eme m nleta ahụike n' efu maka ụmụaka, ụmụnwaanyị dị ime na ndị agadi.
Aga m eme ka ndị ntorobịa nwee mmasị n'ọrụ ugbo
Ama m ọdịnihu dị n'ọchịchị.
Aga m eweta ihe ga-ezuru ndị Imo steeti.
Aga m akwụ ụgwọ ọnwa nke opekata mpe, puku naira iri atọ ma ọ bụrụ na gọọmentị etiti akwado ya.
Aga m eleba anya na okwu gbasara ụgwọ ezumike nka.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Uzodimma, Ihedioha na Ararume abịaghị maka arụmụka BBC Igbo.
Ọ bụrụ na Atiku si Amerịka lọta, enwere ajụjụ ọ ga-aza anyị.
Ihe ndị Naịjirịa na-ekwu maka njem Atiku mere gaa Amerịka
Atiku: Abuja kpọrọ dịka Atiku si njem o mere laghachi Amerịka
Akụkọ banyere nlọghachi Atiku Abubakar, ọkụ gbara ụlọ ọrụ Guinness, onye isi ala Buhari na akụnaụba ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị ndị ọzọ, akụkọ Onnoghen, ihe mberede na Mexico na ndị ọzọ sochirinụ.
Akụkọ dị mkpa
Ndị otu PDP na ndị na-akwado Atiku Abubakar pụtara n'ọdụ ụgbọelu Nnamdi Azikiwe, Abuja ịnabata Abubakar, onye gara Amerịka.
Atiku na onyeisi oche ndị omeiwu, Bukola Saraki, gara njem ụbọchị abụọ gaa n'obodo ahụ ebe, dị ka Atiku kọwara, ọ, ndị ọrụ gọọmentị nke mba ahụ na ndị azụmahịa nwere nzukọ.
Atiku ga-esonye na nrụrịtaụka onyeisiala ga-eme n'abalị Satọde n'Abuja
Ọkụ gbara ụlọ ọrụ Guinness ọkụ.
Ọkụ gbara ụlọ ọrụ Guinness n' Osisiọma Industrial Layout, Aba, Abịa steeti n' ụbọchị fraịde.
Ọkụ a gbara awa isii sitere n'enyemaka ndị ọrụ ọkụ, na ụlọ ọrụ ndị ọzọ gbara gburugburu, ndị uwe ojii na ndị obodo ahụ.
Ọnụ na-ekwuchitere ndị uweojii bụ Nike Onakoya gwara BBC Igbo na ọkụ ahụ emerụghị onye ọbụla ahụ ma ọ bụ kpatara oke mbibi.
O kwukwara na mmepụta ha ka na-aga n'ihu n'alaka ha dị na Benin na Ogba, Legos Breweries.
Enweghị mmeru ahụ maọbụ mmeru ahụ dị ukwuu site n'ihe mere ka Aba bụ obere alaka nwere ndị ọrụ ole na ole.
Ebe kachasị anyị na-emepụta ihe bụ alaka anyị dị na Benin na Ogba (Lagos).
Ọ bụ akụkọ ụgha na-aga ijide Onnoghen.
Femi Adesina bụ onye ntaakụkọ a ma ama tupu ọ malite ịrụrụ onyeisiala ọrụ.
Ụlọọrụ onyeisi ala agọnarịla ma kwuo na akụkọ na gọọmentị chọrọ ka okaikpe Onnoghen mara bụ ụgha.
Onye na-ekwuchitere onyeisi ala Muhammadu Buhari bụ Femi Adesina, kwuru n'akara Facebook ya 'E kwuru na akụkọ ụgha a sitere na 'Coalition of United Political Parties (CUPP). '
Donald Trump: E nwere ọganihu n'okwu a iji wepụ ngwá agha nuklia nke North Korea
Gọọmenti mba US mechiri n'izu gara aga makana ndị sineti akwadoghi bọjetị ha.
Onyeisi ala Amerịka, Donald Trump, ekwuola na e nwere ọganihu dị ịrịba ama n'okwu a iji wepụ ngwá agha nuklia nke North Korea.
Okwu ya dị iche na nke ndị ọkachamara na-ekwu na ha ebidobeghi ikwu maka inweta ebe ahụ.
Liverpool na Crystal Palace zutere
N'egwuregwu
Liverpool meriri Crystal Palace 3-2 n'asọmpị Premier League ha na Satọde.
Gọọmentị ga-ere ihe onwunwe ndị mmadụ rụrụ arụ.
Onyeisiala Muhammadu Buhari ekwuola na gọọmentị ya ga-ere ihe onwunwe o nwetere n'aka ndị ndọrọndọrọ ọchịchị rụrụ arụ.
Buhari kwuru nke a na Kaduna ebe ọ gara achụmnta votu.
O kwuru na echiche a bụ maka na ọ chọghị ka e mee n'afọ 1985 nke enyere ha ihe niile ha nwere.
Ụlọikpe ukwu nke Naịjirịa amalitela usoro nchụtu Onnoghen
Akụkọ na-eru anyị ntị ugbua na-ekwu na gọọmentị etiti agala n'usoro omume iji rịọ ha ka ahapụ Justice Onnoghen n'ọkwa ya dịka onyeisi ndi okaikpe nke Naịjirịa na onyeisi ndi okaikpe nke Naịjirịa.
E tinyere akwụkwọ a na CCT n'aha Justice Abubakar Malami.
N'ofesi,
Ihe ruru mmadụ iri abụọ anwụọla na Mexico dịka ọkụ si aba na paịpụ mmanụ.
Ọtụtụ ndị ọzọ merụrụ ahụ n'ihe mberede a mere na steeti Hildago dị n'etiti Mexico.
N'egwuregwu bọọlụ,
Mgbe Lobi Stars na Heartland FC zụkọrọ
Lobi Stars nke Naịjirịa ga-ezute Asec Mimosas nke 'Ivory Coast' taa n'isi obodo Abidjan n'agba nke abụọ nke 'CEF Champions League. '
Ndị egwuregwu Lobi Stars meriri Mamolodi Sundowns 2-1 n'agba nke mbụ ha gbara n'Enugwu.
Gee nkeji a ebe a:
Lee ihe nkiri nke taa
Obasanjo: 'Anyị chọrọ onyeisiala nke zuru oke'
Onye bụbu onyeisiala Naịjirịa bụ Olusegun Obasanjo, ekwuola ọtụtụ ihe na-emute ya n'ọnọdụ ihe dị n'Igeria ugbua na ihe ọ chọrọ ka ndị Naịjirịa mee maka ya.
Obasanjo
Olusegun Obasanjo ekwuola na o cheghị na INRC ga-eme ntuliaka ziri ezi n'ọnwa na-abịa.
Ọ bụrụgodị na ha chọrọ ime ntuliaka ziri ezi, ndị nọ n'ọchịchị ugbua agaghị enye ha ohere ahụ.
Ịchịkọta Obasanjo amalitela
Atụnyela vootu maka gọọmentị a na 2019 - Obasanjo
Obasanjo kwuru nke a mgbe ọ na-agụrụ ndị ntaakụkọ akwụkwọ ọ dere akpọrọ'Points for nchegbu and action' n'ọ́bá akwụkwọ ya dị n'Abiokuta.
O kwuru na ihe NIgeria chọrọ ugbua bụ onyeisiala nwere uche zuru okè na ike ọkpụkpụ aka iji rụpụta mba.
Obasanjo kwuru na ndị Naịjirịa kwesiri ịtụ aka n'ihe Buhari merela ha kemgbe o were ọnọdụ ọchịchị.
N'okwu ya 'Buhari aghọgbuola anyị, anyị ga-abụ ewu ma ọ bụrụ na anyị hapụ ya ka ọ ghọgbuo anyị ọzọ.'
O ji ọchịchị Buhari tụnyere nke onye agha chịrị Naịjirịa nke a kpọrọ Abacha mgbe ọ dị ndụ.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Nwa m fọrọ nke nta ka ọ nwụọ ka a na-ejighi ego maka ịwa ahụ n'obi.
Ị ma akpaala Igbo nke ọma?
Ụbọchị 28: Ị ma aha otu ndọrọndọrọ ọchịchị iri itoolu na otu na Naịjirịa?
#BBCNigeria2019
Ọ bụrụ na Atiku si Amerịka lọta, enwere ajụjụ ọ ga-aza anyị.
Olusegun Obasanjo: Ihe mere Atiku ji ka Buhari mma
Obasanjo gwara BBC na ya elerela anya n'ihe Buhari merela ma chọpụta na Atiku ka ya mma n'ihe ngosi.
Na mkpakọrịta ya na BBC Yoruba, onye bụbu onyeisiala Naịjirịa, Olusegun Obasanjo kwuru na onye bụbu osote onyeisiala na onye na-azọ ọkwa onyeisiala na 2019 bụ Atiku Abubakar.
O kwuru na ọ bụrụ na a sị ya họrọ ugbua na ọ ga-ahọrọ Atiku karịa Buhari n'ihi ihe o mere.
Ndị ga-eji aka ha họrọ nọ n'etiti otu APC na otu PDP.
Site n'ihe m hụrụ na Buhari- oke enweghi ike, nkewa, nrụrụaka, adịghị ike nke ahụ, isi esighi ike na ndị ọzọ - tụlee ya na Atiku.
Atiku ga-eme ogige abụọ nke ọma karịa Buhari.
O kwukwara maka Boko Haram na Independent National Electoral Commission (INEC)
Obasanjo kọwara na ya kwenyere na onyeisi ala Muhammadu Buhari ka Atiku njọ, nke mere na ọ kwadoghị ndị ntorobịa nọ n'ime mmadụ iri asaa na atọ na-azọ ọkwa onyeisiala.
O kwukwara ihe mere tupu ndị agha wakpoo obodo a na-akpọ Odi na 1999, nke bụ mgbe ndị agha gburu ihe ruru mmadụ 2.500.
Mkpakọrịta a ga-apụta n'uju echi, Janụwarị 22.
Ịda ogbenye so n'ihe mere ndị mmadụ ejighị aṅụ ọgwụ kwesiri ekwesi makana ha enweghi ego ha ga-eji gaa ụlọọgwụ.
Dịka Oriuiakhi si kwuo ya: 'Ọ bụ àgwà ọjọọ ụfọdụ ndị nwere megide ọgwụ mgbochi mere ụfọdụ ọgwụ ịba ji anwụ kpamkpam.'
Ihe anọ ị ma maka ọrịa ịba.
Ọ/Ọ sị na ụfọdụ na-aga ọkà n'ihe gbasara mmiri ọgwụ, zụta ọgwụ ndị a na-adịghị ike n'aka ndị dọkịta ma ṅụọ.
Nke a ga-eme ka ọgwụ ndị ahụ ghara ịrụ ọrụ mgbe ọ dị ahụ ha mkpa.
Ọ/Ọ sị na nke a bụ nsogbu n'ọrụ ahụike.
Gịnị ka a ga-eme ka ọgwụ mgbochi wee rụọ ọrụ dịka o kwesiri?
E kwesịrị ịzụ ndị mmadụ nke ọma banyere ụzọ e si aṅụ ọgwụ mgbochi.
Ọ bụ naanị mgbe dọkịta depụtara onye kwesịrị ịṅụ ọgwụ mgbochi a.
Nri: Abụba akarị apụtaghị na ahụ siri nwa gị ike.
Ndị na-ere ọgwụ mgbochi ekwesịghị iresị onye ọbụla na-enweghị akwụkwọ ozi sitere n'aka dọkịta ya
Ọ dịkwa mkpa ime nyocha ọdịbendị na nghọta tupu enye mmadụ ọgwụ mgbochi.
Onye ọbụla na-arịa ọrịa kwesịrị ịga ụlọọgwụ ka e lee ya ule ka e nye ya ọgwụ.
Ndị ọrụ ahụike kwesiri ịkọwara ndị mmadụ mkpa ọ dị ịma etu esi aṅụ ọgwụ mgbochi a.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Enweghi ego e wetara maka nkwado n'Imo Steeti.
Mmechi ụlọ ọrụ n' isi obodo Naịjirịa na ihe ọ pụtara.
Gịnị ga-eme ma ọ bụrụ na a machie iji akpa cellophane ekechi ihe?
Nigeria vs Ukraine: Flying Eagles agaala n'ọnọdụ kachasị mma
Ụmụ Naịjirịa akatọọla Tijani Mohammed nke ukwuu dịka Naịjirịa dara ogbenye n'asọmpi Tọzdee na Ukraine.
Ademola Olajire
Flying Eagles bụ ndị ogbenye ọnụ ntụ n'asọmpị dị n'etiti ha na Ukraine.
Naijiria na Ukraine gbara 1-1 n'asọmpi Iko Mba Ụwa U20 dị n'etiti Naijiria na Ukraine.
Mana obi adịghị ụmụ Naịjirịa mma dịka 'Flying Eagles' dabere na arụmọrụ adịghị mma.
Ụmụ Naịjirịa ji iwe na nsogbu katọọ Tijani Mohammed dịka Naịjirịa dara ogbenye nke ukwuu.
Tijani gbara ụkwụ penariti nke onye Ukraine na-echere goolu jidere mgbe ọ bụ nkeji ole na ole ka ọ gwụrụ ọkara nke mbụ asọmpi ahụ.
Nke a mere mgbe Danylo Sikan nyesịrị goolu mbụ ha.
Mana Tijani gbapụtara onwe ya mgbe o nyere goolu ọzọ na nkeji iri anọ na asaa nke asọmpi ahụ.
Ọtụtụ ndị Naịjirịa gosipụtara iwe ha na Tijani.
Lee ihe ụfọdụ kwuru:
@10Qmedia kwuru na Tijani Mohammed bụ onye kachasị gbaa bọọlụ na Naịjirịa.
@vic_MLS tiri mkpu ahụhụ na Tijani tụfuru ohere maka ntaramahụhụ ahụ.
@rappatek kwuru na onye nkuzi 'Flying Eagles' gaara eweputa ya n'oge ahụ.
@SSnetwork kwuru na ha ejighị otu obi egwu.
Jane Ada: E gosiri m ụwa ihe e ji mara ndị Igbo site n'ịhazigharị chi ndị Igbo.
Jane Ada bụ nwa afọ Igbo bi n'Amerịka nke na-akọwa etu o si were aka ya hụ chi dị iche iche dị n'ala Igbo.
Jane Ada onye e ji ise ihe mara kwuru na ọ bụ site n'ịsụgharị ya ka ọ na-akọwa chi ụfọdụ e ji mara ndị Igbo.
Jane onye gụrụ akwụkwọ sekọndrị n'Enugwu tupu ọ gawa Amerịka maka ọrụ kwuru na ọ maghị mgbe nke a bidoro mana ọ bụ Chukwu nyere ya onyinye a pụrụ iche.
Chi ndị ọ haziri gụnyere 'Amadioha' na 'Ala', chi abụọ a ma ama n'ala Igbo.
Gere ma nụ ka o siri mee nke a na ebumnuche ya banyere omenala na asụsụ Igbo.
Ndị mere akụkọ a: Chioma Nkemdilim na Nnamdi Agbanelo.
Women's World Cup 2019: Super Falcons na-agba bọọlụ ka Super Eagles mma
Ụfọdụ ndị egwuregwu bọọlụ ụmụnwaanyị akọwaala ụfọdụ nsogbu egwuregwu bọọlụ ụmụnwaanyị na Naịjirịa.
Ụfọdụ ndị ọkachamara n'egwuregwu bọọlụ bụ ụmụnwaanyị ekwuola na Super Falcons Naịjirịa na-agba nke ọma karịa ndị Super Eagles ha.
Ha kwuru na agbanyeghi ndị a ọkachasị ụmụnwoke enweghị mmasị na bọọlụ ụmụnwaanyị na Naịjirịa na Afrịka.
Ha gakwara n'ihu kwuo na gọọmentị etinyeghi mmasị na ego n'egwuregwu ụmụnwaanyị dịka ha etinyeghi n'egwuregwu ụmụnwoke n'agbanyeghị na ha meriri n'ọfịs karịa nke ụmụnwoke.
Na ihe ndị a bụ ihe mere na a nụghị akụkọ gbasara asọmpi ụmụnwaanyị dị icheiche na Naịjirịa.
Nigeria vs Norway: A chụpụla Naijiria na France taa
Norway enyela Super Falcons ihu ọma site na mmeri 3 - 0 na asọmpi Iko Mba Ụwa nke ụmụnwaanyị na France.
Norway na Naijiria n'asọmpi Iko Mba Ụwa nke ụmụnwaanyị na mba Frans.
Norway ejirila 3 - 0 kelee Naịjirịa n'asọmpi Iko Mbaụwa ụmụnwaanyị nke bidoro na Fransụ taa.
Ụmụnwaanyị Norway na-agba bọọlụ ka ụmụnwoke ebe ụmụnwaanyị Naịjirịa na-agba bọọlụ ka ụmụnwaanyị ha nwere rue mgbe ezumike ọkara nke mbụ gasịrị, ha bidoro ịgbasi mgba ike nke na-amịtaghị mkpụrụ ọbụla.
France mesoro ndị Super Falcons ihe n' enweghị obi ebere.
Gịnị mere bọọlụ ụmụnwaanyị anaghị amasị gị?
Golu mbụ nke Norway si Reiten batara na nkeji 17 ebe nke abụọ si Utland batara na nkeji 34.
Ohale gosiri na egwu tụrụ Naịjirịa nke mere ka ọ gbaa Naịjirịa goolu nke atọ na nkeji iri atọ na asaa.
Ka nke a na-eme, Naịjirịa enwetala kaadị odo odo n'aka Francisca Ordega na Desire Oparanozie bụ ndị mbụ nwetara kaadị ịdọ aka ná ntị na nkeji iri na atọ.
Norway ji 3-0 merie Naịjirịa n'ọkara nke mbụ nke Naịjirịa na-enweghị ike ịha nhatanha ruo aka ikpeazụ n'asọmpi ahụ.
N'abalị Satọdee a, asọmpi Iko Mba Ụwa nke ụmụnwaanyị na mba Fransụ nke Naịjirịa na mba iri abụọ na anọ ndị ọzọ sonyere na ya bụ mmalite siri ike.
Naịjirịa nọ na Group A nke bidoro asọmpi a na 'Stade Auguste Dalaune' na mba Frans.
Naijiria na South Korea ga-ezute ụbọchị Wenzidee n'elekere abụọ nke ehihie na 'Stade des Aples', Grenoble.
Spain ejirila mmeri 3-1 merie South Africa.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ụlọomeiwu ukwu n'Abuja emegheela AIT ọzọ
NBC anabatala ikike mgbasa ozi nke AIT na Ray Power
Gịnị mere bọọlụ ụmụnwaanyị anaghị amasị gị?
Nigeria vs South Korea: Falcons amalitela ito dịka ugo
Super Falcons nke Naịjirịa akụọla South Korea 2-0
Oshaola nke Naịjirịa
ámá egwuregwu France na-arị elu ka Falcons meriri.
Golu mbụ nke Naịjirịa sitere na South Korea ka Kim Do-yeon nyere goolu nke ya na nkeji iri abụọ na itoolu.
Ihe mgbaru ọsọ a bụ nke na-arụ ụka ma e jiri VAR mee nyocha ya tupu a nabata ya.
Asisat Oshoala gosiri ndị South Korea na Naịjirịa abịaghị maka egwuregwu nwatakịrị na nkeji iri asaa na ise.
Nigeria vs Norway: Norway akwụsịla Naịjirịa
O ji otu goolu meghee anya ha nke mere Naịjirịa ji merie n'asọmpi ahụ.
N'ikpeazụ, Naịjirịa gbapụtara onwe ha ka Norway meriri ha n'asọmpi nke mbụ ha.
George Weah ezutela Buhari n'Abuja
Onyeisiala Liberia bụ George Weah bịara zute onyeisiala Muhammadu Buhari ụbọchị Tuzdee n'ụlọ gọọmentị dị n'Abuja.
Weah bịara zute Buhari
George Weah na Muhammadu Buhari
Onyeisiala Liberia bụ George Weah bịara zute onyeisiala Muhammadu Buhari ụbọchị Tuzdee n'ụlọ gọọmentị dị n'Abuja.
Dịka Social Media Assistant nye onye isi ala kwuru n'akara Twitter ya, ndị isi ala nke mba abụọ ahụ nwere mkparịta ụka maka nchekwa na akụnụba.
A họpụtala Chiji Collins dịka onye na-ekwuchitere ụlọ omebe iwu nke Imo steeti
Ndị omeiwu ọhụrụ Imo steeti họpụtara Maazị Chiji Collins dịka onye na-ekwuchitere ha
Ọ nọchịrị anya mpaghara Isiala Mbano nke steeti ahụ.
A họpụtara ya n' enweghi mmegide ọbụla.
Nke a bụ ugboro abụọ ọ gara ụlọomeiwu mgbe a họpụtara ya na nke mbu n'afọ 2015.
Ụlọ ọmebe iwu họpụtakwara Okechukwu Onyekanma, onye na-anọchite anya mpaghara Mbaitoli dịka osote ya.
Onye na-ehi ehi egbupụla isi nwa agbọghọ n'Ekiti
Obodo Ilasa Ekiti nke Ekiti steeti nọ n'esemokwu ugbu a maka ọnwụ nwa nwanyị onye na-ehi ehi gbupụrụ isi ya maka ịjụ ịlụ ya.
Onye ọzụ ehi a onye a na-akpọghị aha ya gbara nwa agbọghọ ahụ ume ka ọ na-aga ịkụta mmiri ma gbupụ isi ya n' ụbọchị Tuzdee.
Nwoke agbaala nwaanyị na ezinaụlọ ya ọkụ maka ịjụ imete ya enyi.
Nwoke egbuola nwunye ya n'ihi ekworo
Onyeisi obodo bụ Ajayi Omolagba kwuru na onye na-ehi ehi bu ụzọ gbaa nwa agbọghọ ahụ gburugburu ezinụlọ ya dịka ọ na-eme n'omenala Fulani.
Mana ezinaụlọ nwa agbọghọ ahụ jụrụ ịlụ ya nke mere o jiri gbuo ya.
Ndị uweojii Ekiti steeti sị na o mere nakwa na ha ejidela nwoke ahụ n'ihi ozi ha nwetara.
Ọkụ gbara Port Harcourt Shopping Mall.
Gọọmentị nke Osimiri steeti ekwuola okwu banyere ọkụ gbara n'ụlọ ahịa ahịa Port Harcourt
Ode akwụkwọ nke steeti bụ Tommy Danagogo gwara ndị o metụtara ka obi ruo ha ala na ha ga arụzigharị ebe a na-ere ahịa ka ndị mmadụ wee malite ịzụ na ire ahịa taa bụ Tọzdee.
A tọọrọla onyeisi obodo nta dị na Katsina.
Ndị na-achị ehi egbuola ọtụtụ mmadụ na Benue na steeti ndị ọzọ na Naịjirịa.
Akụkọ na-eru anyị ntị ugbua na-ekwu na ndị ntọrị tọọrọ otu eze Garin Lab na Katsina steeti.
Eze ahụ nọ n'ugbo ya mgbe ndị ntọrị bịara n'ọgba tumtum.
N'ofesi,
Ị nụla na onyeisiala Mexico, Andres Obrador, ekwenyesiela ike na ya ga-ere ụgbọelu onyeisi ala ya iji buso njem iwu n' akwadoghi nke ụmụ amaala obodo ya gaa Amerịka.
Obrador kwuru na ya ga-aba ụgbọelu ọha na eze iji hụ na ya mezuru nkwa ya maka Amerịka ọfụma chọrọ ime ndị obodo ha mma.
N'egwuregwu bọọlụ, Enyimba FC enwetala ihe nrite nke otu kachasị mma n'Afrịka n'afọ 2003
N'egwuregwu bọọlụ, Enyimba eburula iko Premier League nke Naịjirịa ugboro asatọ site n'ịkụ Akwa United 3-0 ụnyaahụ.
Enyimba nwere akara 12 n'egwuregwu ise ha gbara, ebe Reuben Bala, Stanley Dimgba na Abdurahman Bashir nyere Enyimba goolu.
Gere akụkọ ndị a ebe a:
Child trafficking: Ndị uweojii anwụchiela ndị na-atụ mgbere ụmụaka n'Imo steeti
Ihe ụkpụrụ ahụ kwuru na Immaculata Edward zụrụ ma ree ụmụaka ise si otu ezinaụlọ na Ngor Okpala nke Imo steeti.
Ndị a na-enyo enyo tọrọ ụmụaka ahụ.
Operation Puff Adder of Imo State Police Command anwụchiela mmadụ isii ọrụ ha bụ ịtụ mgbere ahịa ụmụaka.
N'April 24, 2019, otu nwaanyị aha ya bụ Immaculata Edward onye kwuru na ya dị afọ iri atọ na otu si Okondo, Cross River Steeti, tọrọ ụmụaka ise bi n'ụlọ enyi ya nwoke na Ngor Okpala nke Imo Steeti.
NAPTIP anwụchiela ndị na-atụ mgbere ụmụaka
Anwụchiela dibia na-agba mgbere ahịa ụmụaka
Imakculata zuru ụmụ ise ndị agbata obi enyi ya nwoke bụ ndị nna ha na nne ha gwara ya ka o lekọta.
Ụmụaka a otu nne mụrụ gụnyere: Somto Eke, nwaanyị dị afọ isii, Kelechi Eke, nwoke dị afọ ise.
Ndị ọzọ bụ Chisom Ekeh, nwaanyị gbara afọ atọ, Ebuka Enwerem, nwoke gbara afọ atọ, Chioma Enwerem, nwaanyị gbara afọ ise na Lucky Ida, onye gbara afọ isii.
Ụmụaka a zọpụtara na ezinaụlọ ha
Immaculata kpọgara ha onye na-agba mgbere ahịa ụmụaka a ma ama bụ Perpetual Iwuji nke si Obokwu Ulakwo, Imo Steeti.
Perpetual kpọọrọ ụmụaka abụọ ma resị ha Grace Nwachukwu si Aboh Mbaise bi na Mpape Abuja.
Immaculata zụkwara ụmụnne nna ya abụọ si Cross River Steeti wee resị ha Ifeoma Ndubuisi site na Lokpanta, Abịa Steeti.
Nwata a zọpụtara na nne na nna ya
Site na nyocha zuru ezu nke ndị uwe ojii, a chọtara ụmụaka niile a tọrọ ma mee ka ha na ndị ezinaụlọ ha dịghachi ná mma.
N'oge nyocha a, a zọpụtara ụmụaka ise ndị ọzọ na Perpetual Iwuji ma ziga ha n'ụlọ ụmụ na-enweghị nne.
Ndị a na-enyo enyo inwe aka na nke a gụnyere Perpetual Iwuji, I bụ Ifara, Immaculata Edward, Grace Nwachukwu, Ifeoma Ndubuisi na Stephen Ezenwa.
Ịtụ mgbere ụmụaka abụghị ihe a na-amaghị n'ọwụwa anyanwụ Naịjirịa.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Onweghị ihe dịka onyeisiala Igbo - Okorocha
Nwaanyị lụrụ di ọ na-enwe obi ụtọ karịa di ya?
Rochas Okorocha aṅụọla iyi dịka onye omebe iwu Naịjirịa
AFCON 2019: Usoro asọmpi na itinye ọnụ
Iwu ịgba Iko mba Afrịka nke ga-amalite n'abalị iri abụọ na otu nke ọnwa Juun n'Ijipt
Iko Mba Afrịka
INEC Server: Anyị edepụtala ọnụ ọgụgụ ndị niile na-agụ kaadị na kọmputa.
INEC kwuru na aha ndị debanyere aha maka ntuliaka 2019 dị na kọmputa ha.
Festus Okoye na Emeka Unachukwu
Onye ozi INEC Festus Okoye kwusiri ike na kọmitii ahụ enweghị onye ga-enye ha ohere ịgbasa rezọọtụ ntuliaka 2019.
Okoye kwuru na iwu Naịjirịa enyeghi ha ikike ime nke ahụ.
Ọkaikpe Garba anabatala ikpe Atiku na Buhari
Ndị omebe iwu mba ahụ akwadola mmefu ego 2019.
N'okwu ya, 'ndị ọchịchị Naịjirịa nyere ohere iburu rezọọtụ ntuli aka niile dị na Form EC8A n'aka n'ebe nchịkọta vootu nke ụlọ ọrụ ha.
Ndị ọchịchị Naịjirịa anyị jiri mee ntuliaka amaghị ojiji kọmputa ezigara ozi ọbụla.
Ọ bụ ọrụ ndị ọrụ nchịkọta ahụ ibu akwụkwọ ndị ahụ gawa ebe aka dị ha mkpa.
O nweghị mgbe anyị ji kọmputa ziga rezọọtụ ntuliaka.
Okoye kwenyere na ndị niile debanyere aha ha maka ntụli aka 2019, na-enweta ihe ndekọ na kọmputa, na-enye ndị pati niile aha ndị ahụ.
Itinye aka na ndọrọndọrọ agaghị akwụsị ịdọrọ aka na ntuliaka.
O kwenyesiri ike 'Ọ bụ naanị mgbe e ji kọmputa mee ihe maka ịtụ vootu ka mmadụ ga-ekwu na e nwere ihe dị na ya.
O kwuru na ọ maghị maka mpụtara ntuliaka 2019 dị n'ime ya.
N'aka nke ọzọ, BBC jụrụ onye ọrụ kọmputa a ma ama, Emeka Unachukwu, gịnị bụ onye ọrụ?
Unachukwu kwuru 'Ndị nchekwa bụ kọmputa na-ejikọta kọmputa ndị ọzọ eji edebe ihe ọmụma dị iche iche.
O kwuru na INEC nwere ike ikwu na ha enweghi onye n'ime ha n'ihi na enwere ụlọ ọrụ ọzọ na-echekwa data maka ha mana ọ bụghị eziokwu na ha enweghi onye n'ime ha n'ihi na ha nwere data.
O kwuru na Intanet nwere onye nke ya ebe ọtụtụ mmadụ na- edebe ozi ha.
Unachukwu kwuru 'INEC enweghị ike ikwu na ọ nweghi makana ha nwere ebe ha chekwara data.
Ha nwere ike ịkpọ 'data base' a mana ọ bụ onye na-ahụ maka na kọmputa na-ejikọta ndị ọzọ ọnụ nke nwere ike ịnata ozi maọbụ zitere ya.
O kwuru na ọ na-ara INRC ahụ ikwu na ha enweghị onye na-elekọta ha.
Ọ bụrụ na ha na-akpọ ndị mmadụ oku ka ha bịa nara PVC ha ha kwesiri ịdị njikere maka ntuliaka.
Unachukwu kwuru na ọ bụrụgodị na e mere ntuli aka ma wega ya n'aka n'ebe a gụrụ ya, INEC ka ga-etinye ya na webata.
Mana ha nwere ike ikwu na ha etinyebeghi aka na ntuliaka 2019 nke na-egosi na ha arụchabeghi ọrụ ha.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Ụzọ ị ga-esi zeere ibute nwa ọhụrụ gị nje HIV.
Ndigbo ọ na-ada n'ọchịchị Naịjirịa?
Ịkwụ ụgwọ ọnwa abụọ ezughi - Ndị nkuzi Abịa
Lee ihe nkiri
World Blood Donor Day 2019: Ihe ndị mmadụ na-eche maka inye ọbara
Dịka taa bụ 'Browod Donor Day' BBC Igbo gara jụọ ndị mmadụ ihe ha ma maka inye ọbara.
Taa bụ ọbara mmapụta nke afọ 2019.
BBC Igbo jụrụ ndị mmadụ ihe ha ma maka ịnye ọbara na ụdị ụgha ha na-anụ asị.
Gee Ha Ntị
Diet and Dementia: Etu ị ga-esi jiri chocolate na akwụkwọ nri gwọọ ịba
Gụọ ihe a ma mụta ka ị ga-esi mee ka ụbụrụ gị gbasie ike ma sie ike site na ezigbo nri.
Mkpụrụ osisi na akwụkwọ nri e mere ndokwa ka ha yie ụbụrụ.
Mụta maka nri na-edozi ụbụrụ gị ma na-enye gị ahụike ogologo oge.
Ị ma nri asaa ga-enyere gị aka ịkwụsị ịda mbà n'obi kpamkpam?
Mmadụ 15 n'ụwa niile na-arịa ọrịa dementia nke na-eme ka e chefuo ihe dị ukwuu n'ịmụ ihe, yana ihe dịka ijeri mmadụ iri na-enwe ọrịa dementia kwa afọ (WHO).
Agbanyeghị na achọpụtara na inye nri so n'ihe na-edozi ụbụrụ, n'amaghị ihe mgbaàmà na-akwado ya.
Mmanya na-acha ọbara ọbara, kọfị na chocolate nakwa champagne abụrụla ihe oriri kwesịrị ekwesị maka ịda mbà n'obi.
Mana, o nwere eziokwu n' okwu ndị ahụ?
Ugbua gụọ ihe Sheila Dillon, onye BBC, chọpụtara mgbe ọ gbara ndị prọfesọ ajụjụ ọnụ banyere okwu a.
Dịka ị ga-ahụ, nri ndị a na-enye aka ime ka ụbụrụ dị mma.
Nri ime mmiri
Ọmarịcha protein, obere abụba ma jupụta n'abụba Omega.
Iri nri nwere ọtụtụ azụ n'ime ya otu ugboro ma ọ bụ karịa n'izu na-enyere ụbụrụ aka nke ukwuu.
Mkpụrụ osisi vaịn na mkpụrụ osisi ndị ọzọ dịka ya.
Jiri mkpụrụ osisi vaịn lekọta ụbụrụ gị nke ọma.
Mkpụrụ dịka strawberry na blueberry na-egbochi ịda mbà n'obi.
Akwa na akwa ndị ọzọ dị icheiche
Akị na mkpụrụ osisi dị iche iche na-akwado ahụike ma na-enye ụbụrụ nri.
Onye ọbụla riri naanị mgba iri atọ nri dị iche iche, ọka, rye, osikapa na-acha nchara nchara, milet, iyi, nakwa protein, mmanụ na ahịhịa ga-ahụ na ịda mbà n'obi ga-adị ya anya.
Pumpkin
Pumpkin na-emesi ọbara ike ma na-enye ụbụrụ nri.
Onye ọbụla kwuru na pọmpịkin na akwụkwọ nri ndị ọzọ na-edozi ụbụrụ ma ihe ọ na-ekwu.
vitamin B
Vitamin B: E jirila ya bụọ abụ
Mmadụ ole na ole nwere ọrịa dementia e nyere vitamin B gosiri ezi mmeziwanye site n'ọrịa dementia.
Ị na-anya tii akị bekee?
Ka anyị kelee Olmec-Mexico maka iwebata tii cocoa n'ụwa niile.
Akị bekee na-edozi akwara nakwa nke na-edozi akwara
Mana cheta ịṅụ tii akị bekee obere shuga.
Ube bekee
Ị na-enweta ahụekere ube bekee ebe niile n'ụwa.
Otu ihe mere e ji mara'ube bekee' ebe niile bụ maka na ọ na-enyere ụbụrụ aka ịdị mma.
Ị bụzi onye e kpochapụrụ?
Nri ndị a esighị ike inweta mana enwere ndị ọzọ ị ga-anọchi nke ị na-enweghị ike ịchọta na mpaghara gị.
Mana chetakwa, nri ndị a abụghị naanị maka ụbụrụ gị, ha na-enye gị ahụ ma na-eme ka ị dị ike!
Nke a bụ ihe odide pụrụiche maka mgbanwe na 'Diet and Dementia' site na 'The Food Programme of BBC'
Mikel Obi: Gịnị mere m ji bịa ma ọ bụ na agaghị m emeri n'asọmpi AFCON?
Onyeisi ndị Super Eagles apụtala na ha bịara merie n'asọmpi AFCON nke 2019.
Mikel Obi
Onyeisi otu egwuregwu bọọlụ Naịjirịa - Mikel Obi
Mikel Obi onye ga-eduga Super Eagles nke Naịjirịa n'Ijipt maka asọmpi Iko mba Afrịka nke a kpọrọ AFCON 2019 ekwuola na ọbịaghị ịgba bọọlụ makana iji merie ma buru iko AFCON bụ agụụ na-agụsi ya agụụ ike.
O ruola afọ isii Mikel Obi metụrụ Iko mba Afrịka.
Oge ahụ ka Naịjirịa meriri Saụt Afrịka.
Mikel agaghị aba n'asọmpị a na-akpọ Poland.
Mikel Obi nwere mwute.
Nna Mikel Obi gbapụtara ndị ntọrị ọzọ.
Oge ọzọ Mikel meriri ihe n'Afrịka bụ n'afọ 2006 na 2010 mgbe ndị Super Eagles meriri ọkwa nke atọ.
N' AFCON a, Mikel ga-edu ndị ntorobịa dị ike banye n'asọmpi nke afọ a n'Ijipt.
Mikel kwuru, 'N'agbanyeghị na otu Super Eagles ugbu a abụghị nke mbụ na-ezute ndị otu Afrịka ndị ọzọ karịa ya, asọmpi a ga-enye ndị dịka Samuel (Chukwueze) na Paul (Onuachu) ohere igosi nkà ha.
Enwekwara m olileanya na m ga-aga Ijipt ma jiri mmeri lọghachi.'
Otu Super Eagles
O kwukwara na obi dị ya ụtọ maka etu ndị Nri Anyasị si agbasi mbọ ike n'agbanyeghị adịghị ike ha n'asọmpi Iko Mbaụwa.
Mikel kwenyere na asọmpi a ga-adị ike mana o kwenyere na nkà na nkwadebe ndị Super Eagles ga-enyere ha aka imeri n'asọmpi a.
Cheta na Mikel Obi gbara Naịjirịa bọọlụ nke mbụ ya n'afọ 2005 mgbe Super Eagles gbara otu egwuregwu bọọlụ Libyan bọọlụ.
Mikel kwuru na asọmpi a nwere ike ịbụ nke ikpeazụ ya na Super Eagles' Jersey.
O kwuru, 'N’ezie ọ bụ m ga-agba mbọ ime ka ọ ka mma.'
Ukraine na U20 World Cup: South Korea eburula U20 World Cup.
Ukraine ejirila ọkpụ atọ merie South Korea ma buru asọmpi Iko Mbaụwa nke dị n'okpuru iri abụọ.
Ukraine vs South Korea
Otu egwuregwu bọọlụ Ukraine akụọla South Korea ọkpọ 3-1and buru asọmpi Iko Mbaụwa nke erughi iri abụọ na Satọde na Poland.
Mmeri a bịara ka ndị South Korea nwetara ntaramahụhụ na mbido ka nkeji ise nke asọmpi Lee Kang-in nyere ha gasịrị.
Flying Eagles apụọla n'ọnụ ọfụma.
Otu Naịjirịa agbarala AFCON U 20.
Mana Ukraine gosiri South Korea na ha bu n'obi mgbe Vladyslav Supariaga ji nkeji iri atọ na anọ hazie goolu ahụ.
Vladyslav Supariaga kwuru na onye chịrị ọchị ikpeazụ na-achị ọchị n'ezie mgbe o nyere goolu nke abụọ megide ndị South Korea na nkeji iri ise na atọ.
Ndị South Korea gbalịrị ogologo oge mana Ukraine enyeghị ha ohere isonye n'ihe nrite kama o nyere Giorgi Tsitaishvili goolu nke atọ na nkeji iri asatọ na itoolu.
South Korea nọ na mgbagwoju anya
South Korea nwere mgbagwoju anya mgbe aka ikpeazụ fere na njedebe egwuregwu ahụ.
Nke a bụ mbụ Ukraine meriri n'asọmpi Iko Mbaụwa ka England mechara merie ya afọ abụọ gara aga.
Akụkọ ndị ga-amasị gị:
Kedụ ihe kpatara m ji bịa ọ bụrụ na agaghị m ebu iko AFCON? - Mikel Obi
Ụlọikpe nkpesa akwadola mmeri Chimaroke ọzọ Anyị kwesiri ilekọta ahụ anyị maka ụmụnwaanyị ekwesighi inwe ụdị nkụda mmụọ ọbụla.
Ha kwesiri iyi uwe dị mma na nke dị mma.
Ụmụnwaanyị Igbo na-apụta dị mma mgbe niile.
Ụmụnwaanyị Igbo chọrọ ndị nwoke na-arụsi ọrụ ike.
Ihe ọ bụla nwoke tinyere na ya, nwaanyị Igbo ga-akwado ya.
Ha na-anwa itinye onwe ha n'ọrụ kama ịnọ nkịtị.
Ihe ọbụla ọ na-eme, a na-eme ya nke ọma.
Akụkọ ga-amasị gị:
INEC anabatala onye na-agụ kaadị
Iri na otu, apụtala dịka onyeisiala ndụ mba China.
Rwanda: Ịlụ ọgụ egbuola ụfọdụ mmadụ na chọọchị
Dapchi Children: Ọgụ ebidola n'etiti Buhari na Jonathan
Buhari na Jonathan enweghị nkwekọrịta maka ụmụakwụkwọ anwụchịrị na Dapchi nke dị na mpaghara ugwu nke Naịjirịa.
Buhari ebidola nleta ya na steeti dị icheiche, ọkachasị ndị nọ na nsogbu dịka Taraba,Plateau, Benue n'ihu Yobe.
Onyeisiala Mohammad Buhari kwuru na ya ka onyeisiala n'oge garaaga, Jonathan mma n'okwu gbasara ụmụakwụkwọ a chụpụrụ achụpụ.
O kwuru na ụnyaahụ, mgbe ọ gara n'obodo Dapchi dị na yobe steeti, ebe a kpọrọ ụmụakwụkwọ ndị ahụ n'ọnwa gara aga.
Ọ katọrọ nleghara anya Jonathan leghaara ụmụakwụkwọ chibok a nwụchiri n'afọ 2014 ma were ya dịka enweghi akọ na uche.
Akpọrọ ọtụtụ n'ime ụmụakwụkwọ ndị ahụ.
Okwu a Buhari kwuru ewetala ọtụtụ okwu n'aka ndị mmadụ.
Onye nnọchite anya 'Ịlọghachị ụmụ anyị nwaanyị' aha ya bụ Sesughi Akume kwuru na mbọ onyeisiala a gbara ezughi.
Akume sị 'Anyị enweghị obi añụrị' n'ihi na ọ bụ afọ anọ ka a chụpụrụ ụmụaka Chibok ndị ahụ, ọ dịzị n'anya obodo Dapchi na Buhari ga-akpaso ha otu ihe Jonathan mere n'oge ọchịchị nke ya.
Gọọmenti meriri ugbua kemgbe otu ọnwa atọrọ ụmụaka ndị ahụ.
Ka ọ gwasịrị ọha na eze na ụmụ Dapchi aburula ndị ezi omume.
Onyeisiala kwere ndị mụrụ ụmụaka ahụ nkwa na ha ga-enwe onwe ha.
Reno Omokiri bụ onye ndụmọdụ onyeisiala pụrụiche kwuru na Yusuf Buhari nwere ọmịiko n'ebe ụmụaka Dapchi nọ.
O kwuru na Jonathan na-akpọ oku maka nchekwa ka dị irè n'oge ntụtụaka ụmụaka Chibok mana Buhari megidere oku a maka nchekwa n'oge ntụtụaka ahụ na Dapchi.
Ọ kọwara na mgbe nwa ya nwoke bụ Yusuf Buhari nwere ihe mberede, Buhari kagburu nhọpụta ya niile ma leta ya n'ụlọọgwụ.
Akụkọ ga-amasị gị:
Nne na nna ụmụ Dapchi ka rutere Abuja ugbua
Onye ọzọ kwuputara uche ya bụ Femi Fani-koyede na Twitter.
Reuben Abati, ọnụ na-ekwuchitere Jonathan kwupụtara uche ya na Twitter.
Ụmụ amaala Naịjirịa ndị ọzọ kwuputara uche ha na Twitter
Inye nlekọta mgbe a mụsịrị nwa n'ala Igbo ọ nwere ike ịkwụsị?
Ịnara nwaanyị a mụnyere nwa ọhụrụ azụ ya bụ ihe a maara dịka nlekọta nwaanyị mgbe ọmụmụ nwa gachara.
Nwa na nne a mụrụ ọhụrụ
Nlekọta mgbe a mụsịrị nwa bụ omenala ndị Igbo nke dị kemgbe rue ugbua.
Nlekọta nwaanyị na-enwe mgbe ọmụmụ nwaanyị gara ileta nwa ya nwaanyị nke a na-enye nwa ( nwa nwa ya)
Mgbe ụfọdụ, ọ bụrụ na nne nwaanyị anwụọla (nke nwụrụ anwụ) nne di ya nwụrụ anwụ maọbụ nne di ya ga-aga nleta mgbe ọ nwụsịrị.
Ihe ise na-amasị ụmụnwaanyị
Ụmụnwaanyị agbanweela ụdị ntutu isi ha
Ọ bụghị naanị isi nri bụ uru ụmụnwaanyị na-erite
Ọ bụ naanị ụmụnwaanyị na-enye nlekọta mgbe a mụsịrị nwa kama ịbụ ụmụnwoke n'ihi na e kwenyere na nwaanyị anọọla n'ọnọdụ ahụ tupu a mụọ ya.
Oge nne na-akụziri nwa ya nwaanyị ihe ndị dị mkpa n'ilekọta nwa ọhụrụ
Nwaanyị mụrụ nwa ọhụrụ na-ehi ụra ka nne ya na-elekọta nwa ya
Mgbe ụfọdụ ka nne nwaanyị mesiri nlekọta ahụ, nne n'iwu na-abịa maka nlekọta nke ya.
Ọrụ ndị nne n'oge nlekọta nwaanyị
Nne na-enye nwa ya nwaanyị nri na-enyere ya aka ịmepụta mmiri ara
Nne na-enye nwa ya nwaanyị nri ga-enye aka rụọ ahụ ya
Nne ga-eji mmiri dị ọkụ saa nwa ya nwaanyị afọ, mgbe nke ahụ gasịrị ọ ga-eji mmiri ọṅụṅụ dịka Aboniki tee ya.
Nne ga-enye nri, saa ahụ ma saa ákwà nwa ọhụrụ
Ọ ga-etetị aka n'ahụ nwa ahụ
Ọ ga-ahụ na nwa ya nwanyị nọdụrụ ala na bọketi bu mmiri ọkụ na ọgwụ na-ebute ọrịa a iji mee ka ọbara nwee ike ịgbasa n'enweghi nsogbu.
Nne nwaanyị na-ejikọta afọ nwa ya nwaanyị ka o wee nwee ike ịlọghachi otú ọ hà tupu ọ dị ime.
Nne ga na-agba nwa ya nwaanyị ume n'ihi na ọ nọbu otu ọnọdụ ahụ.
Ọ ga na-arụ ọrụ ọzọ n'ụlọ dịka ịsụ, idozi na isi nri n'ụlọ.
Ịdị mkpa nke usoro njem mgbe a mụsịrị nwa
Oge nlekọta nwaanyị bụ oge ezumike nyere ma nne, nwa nwanyị na nwa a mụrụ ọhụrụ, oge mmekọrịta siri ike a na-akpọ mmekọrịta n'ihi na ọ na-enye ndị nne ohere ileta nwa ha nwanyị bi nso na mba ofesi ruo ọnwa atọ na karịa.
Ọ kọwaara nwa ya nwaanyị ihe mkpu nwa na-egosi,n'ime ya bụ agụụ na-agụ nwa ahụ ma ọ bụ nkụda mmụọ.
Nri a na-eri n'oge a na-eri ime mmụọ
Nwaanyị dị ime nwere nri pụrụiche ka a ga-eriri, ụfọdụ ga-enye aka wepụ akwara n' afọ ya mgbe ọ dị ime, nri eji mgbọrọgwụ na mkpá akwụkwọ eme.
Ofe mmiri e ji esiji ákwà mee
Jaa mmiri dị ọkụ
ofe ọcha
Ọgwụ mpaghara
tii dị ọkụ na popu
Fufo dị paụndụ
Akọrọ na okporoko
Anụ ọkụkọ
Ihe ndị na- esi ísì ọma na mpaghara
Ụzịza
Ụkọchukwu
Nri ọbụla nwere oke ose
that peperish Leaf na-egbochi ime ma na-echebe ya ka ọ ghara ịdị ime.
Nri a machibidoro iwu na postnatal
Ihe oyi
Ose egwuruegwu, wụnye ya na nri ọbụla e ji mmanụ na-acha uhie uhie sie
groundnut
Nri ọbụla mara abụba (ikwere na abụba ga-akpakọba n'ahụ)
Akụkọ ndị nwere ike ịmasị gị
Ọnụ ego nwaanyị a na-alụ dị mkpa?
Ị hụtụla nwaanyị ntutu dị ka nwoke?
Ihe ise masịrị ụmụnwaanyị
Kedụ ihe i chere banyere iru uju?
Ọgwụgwụ nke ndọrọndọrọ ọchịchị
N'ọgwụgwụ nlekọta nwaanyị ahụ mụrụ nwa na-enweta ọtụtụ ngwugwu.
Ndị ọ bịara ịhụ ga-azụta onyinye ya dịka ego, ákwà, akpụkpọụkwụ, akpa aka, ihe oriri, wdg.
Ha ga-azụta akpa nnu, akpa ncha nke ọ ga-ekenye ndị agbataobi ya mgbe ọ lọtara n'ebe obibi ya.
Ụmụnwaanyị Ozubulu emeela ngagharịiwe
Akụkọ pụtara na ụmụnwaanyị Ozubulu, yi uwe dịka ụmụnwaanyị di ha nwụrụ, gara ịhụ isi ụlọ ọrụ ndị uwe ojii n' Amawbia ịrịọ maka nchekwa ụnyaahụ.
Ndị egbe wakporo ụlọụka St Philip n'afọ gara aga
Ụmụnwaanyị Ozubulu dị Ekwusigo nke Anambra Steeti gara n'ụlọ ọrụ ndị uweojii dị Amawbia ụnyaahụ ịrịọ maka nchekwa.
Ha mere ya n'ihi esemokwu dị n'etiti ndị wakporo ụka ha n'ụbọchị 6 nke Ọgọstụ n'afọ gara aga.
Ha kwuru na ha na-atụ egwu kemgbe ihe a mere ha ji na-arịọ maka mmesi obi ike megide ndị ga-agbara ha akaebe n'ụlọ ikpe.
Ha nwere kaadị e dere n'atụghị egwu 'Anyị chọrọ ikpe nkwụmọtọ', 'Anyị chọrọ nchedo n'aka ndị uwe ojii n'ụlọ ikpe'
Akụkọ onye akaebe anya gbasara ogbugbu Ozubulu
Ọnụ na-ekwuru ndị uweojii n'Anambra steeti bụ Nkiruka Nwode gwara BBC redio n'elu ekwenti ya na ihe ụmụnwaanyị Ozubulu chọrọ bụ ka udo mee ka mmiri zoo n'obodo ha.
Nwode kwuru na ụmụnwaanyị na-arịọ maka nchekwa ka ha na-aga ụlọikpe maka ogbugbu e gburu n'obodo ha.
Kọmishọna uweojii n'Anambara, Garba Baba Umaru kwere nwaanyị ahụ nkwa na ha kwụ chịm n'azụ ha.
Umaro gwara ha na 'n' ezie ọ nọ ya nso na ọ dịghị ihe ọjọọ ga-abịara ha' na ọ ga-ahụ na ikpe nkwụmọtọ juru ebe niile.
Ihe mere n'Ozubulu
Ndị egbe wakporo ụlọụka Philip Catholic dị n' Ozubulu ma bido ịgba ndị mmadụ egbe ka ọha mmadụ na-eme.
Ogbugbu a gburu mmadụ 11 n'ụbọchị 6 nke Ọgọst afọ 2017
Akụkọ bụ na ihe a merenụ bụ n'ihi esemokwu dị n'etiti mmadụ abụọ bi na ndịda Afrika.
Nke a mere ka ndị uweojii Naịjirịa na ndịda Afrịka malite nyocha n'okwu a.
Ndị e boro ebubo ịtụgharị uche n'ihe a merenụ bụ Onyebuchi Mbanefo, 46,chukwudi Ugwu,30, ang Great Chinedu Akpunonu, 44,
Okwu ka dị n'ụlọikpe ebe ndị akaebe na-abịa kwa ụbọchị.
Akụkọ ga-amasị gị:
A na-ebuli ụlọ elu n'ebe a na-agba ọkụ.
Mkpa nlekọta ime mmụọ dị n'omenala Igbo
E gburu ndị agha Naịjirịa abụọ n'elu ala
Omume ndị mmadụ n'ebe m na-alụghị na-ewe m iwe.
Ọ bụrụ n'afọ iri atọ n'omenala Igbo na nwaanyị alụbeghị di, ọ na-ebute enweghị nkwanye ùgwù, nkewa na ndị eze niile nwere nsogbu.
Ụmụnwaanyị na-alụghị di na-eso nwaanyị na-alụ di
Ụmụagbọghọ na-alụghị di na-enwe ọtụtụ nkụda mmụọ
Nkiru (Anyị etinyeghị aha nna gị dịka anyị kwere nkwa ya) ọ dị ka ọ karịrị afọ 30, ọ ka na-arụkwa ọrụ dịka onye na-elekọta ndị ọbịa n'ụlọ ọrụ ha dị na Legos ma ọ lụbeghị di.
Nkiru gwara onye ntaakụkọ BBC ụdị mkparị, nkewa nkụda mmụọ na ọtụtụ nkụchi obi n'ebe ndị ezinaụlọ ya na ndị enyi ya nọ n'ihi ịnọ n'alụghị di maọbụ nwaanyị.
Oge ikpeazụ m gara obodo m, a gwara m ka m ghara ịlọghachi be m ọ gwụla ma mụ na nwoke ga-alụ m.
O bere ákwá arịrị na nwanne nna ya (nke nna ya nwụrụ) jụrụ inye ha ihe ruuru ha n'ihi na ha alụbeghị di.
Gere akụkọ Nkiru'
Ndị ikwu ya agwala ya ka ọ ghara ịlọta ụlọ ruo mgbe ọ lụrụ di.
N'omenala Igbo, ịlụ di maọbụ nwaanyị bụ ụzọ esi gosi na mmadụ etoruola ogo mmadụ.
Nchọcha 'National Demographic and health survey' nke e mere n'afọ 2013 na-egosi na Naịjirịa, ụmụnwaanyị nọ n'agbata afọ 15 na 19 bụ ndị lụrụ di 282% ebe site n'afọ 35 ruo 39are 89.4%
Mkpa nlekọta nwaanyị dị n'omenala Igbo
A ga-akụda mkparị n'ala Igbo?
Nke a na-egosi na alụmdi na nwunye bụ omenala a na-emekwa n'ala niile.
Na Naịjirịa, ọ bụrụ na nwaanyị etoruola maka alụmdi na nwunye ma na ọ lụbeghị di, ndị mmadụ na-eleda ya anya ma na-akatọ ya n'ihi ihe ọ rụzuru na ndụ ya.
Kedụ ihe kpatara ya?
Ọkà mmụta mmekọrịta ọha na eze akọwaala na ihe kpatara ihe ịma aka ndị inyom na-alụghị di na-esite n'aka ndị mmadụ karịrị nghọta na nghọta mmadụ.
Dọkịta Adedeji onyenuga, onye na-akụzi nkà mmụta mmekọrịta ọha na eze na steeti Legọs kwuru na dị ka ọdịnala si dị, ọ na-egosi enweghi ọzụzụ nne na nna.
Ọ bụ n'omenala na n'oge ụfọdụ na ndụ, mmadụ ga-anọrọ onwe ya, nwee ike ịchọta onye ya na ya ga-akpakọrịta n'ụzọ ndị nne na nna agaghị eche na ha adịghị n'ọzụzụ ụmụ ha.
Dọkịta Nkechi Emma-Echiegu bụ onye nkuzi na mahadum Ebonyi steeti kwuru na ọ bụ omenala.
N'ala Igbo, enwere oge ndị mmadụ ga-akwụsị ịjụ onye nna ya bụ, na ajụjụ onye bụ di ya?
Ọ gakwara n'ihu kwuo na ọ bụ omenala ọjọọ na a ga-akatọ nwaanyị n'ihi na ọ lụbeghị di ma o tozuo ịlụ di.
Gere ntị nke ọma n'ihe o kwuru.
Ihe na-ebute alụmdi na nwunye n'azụ oge:
Dọkịta Adedeji Onyenuga kwuru na agụmakwụkwọ dị elu nke nwaanyị nwere ike ime ka ụmụ nwoke ghara ịlụ ya.
O kwuru na ọnụọgụgụ ụmụnwaanyị karịrị nke ụmụnwoke, ebe ụfọdụ ụmụnwoke na-eme njem gaa ebe ọzọ ha na-alụ ụmụnwaanyị ndị ọzọ n'ebe ahụ, nke a na-egbochi ha ịlụ ndị ha na ha tokọrọ.
Mmetụta ọjọọ nke ịnọ n'alụghị di dịka nwaanyị.
Dịka Dr. Onyenuga si kwuo, ịnọ n'alụghị di na-ebute ọnwụ ntorobịa, ịṅụ sịga, ịṅụbiga mmanya ókè, ịda mbà n'obi nke na-akpata ọnwụ na igbu onwe.
Echiku kwuru na ịlụ di n'azụ oge na-eweta àgwà ọjọọ, ịbanye n'aka na-ezighị ezi n'aha di, na ọnwụ na-ezubeghị okè.
Ha kwuru na nghọta ka mma nwere ike inye aka mee ka ndị mmadụ kwụsị ile ndị lụrụ di na nwunye anya dịka ndị na-abaghị uru n'obodo.
N'Oklahoma, anwụchiri otu nwaanyị maka ịlụ nwa ya nwoke.
A mara nwaanyị ikpe ịga mkpọrọ afọ abụọ maka ịlụ nwa ya nwoke.
Patricia Ann spann na nwa ya nwoke bụ onye hiere ụzọ.
Nwaanyị ahụ alụọla nwa ya nwoke mbụ.
Patricia Ann Spann dị afọ iri anọ na ise kwetara na ya lụrụ nwa ya nwaanyị, misty velvet Dawn dị afọ iri abụọ na isii, ha lụrụ di ma bụrụ ezigbo enyi.
A kpọpụrụ ụmụ ya n'aka ya mana ha mechara gbakọọ ọzọ.
Ha lụrụ onwe ha mgbe iwu kwadoro alụmdi na nwunye mmekọahụ n'ọnọdụ ha.
Nchọpụta gosiri na Patricia Ann spann lụrụ nwa ya nwoke mgbe ọ dị afọ 17, mgbe nkwa ha kwere bụ n'afọ 2010.
Akụkọ ga-amasị gị:
Nwoke a na-akpọ ụkọchukwu Katọlik alụọla nwaanyị.
Ndị be m kwuru, 'Agaghị m alọghachi ụlọ ọzọ ruo mgbe m lụrụ.
Nwa Dangote agbaala akwụkwọ na Kano.
Ọ bụ ndị otu ọdịmma hụrụ nwaanyị ahụ na nwa ya nwoke mgbe ha bịara nleta n'ụlọ ha.
Akụkọ kwuru na Misty spann mebiri mmekọrịta ha n'Oktoba afọ gara aga ka ha ghọtaghị na nne ya duhiere ya isonye n'ọgbakọ ahụ.
misty spann kwuru na nne ya ghaara ya ụgha, gbasara onye na-emepụta iwu atọ dụrụ ya ọdụ ka ọ gaa n'ihu na Njikọ ahụ n'atụghị egwu.'
Patricia Ann spann nwere nnukwu nkwenye na otu ebe ahụ n'ihi na o kwuru na e deghị aha ya na asambodo mmemme nwa ya nwanyị dịka nne ya ebe ha zutere onwe ha, afọ abụọ tupu otu ha.
misty spann kwetara na ya dara iwu mmekọrịta nke bụ nkekọ ọbara, ha nyere ya afọ iri maka nyocha ma hụ na ọ dị ọcha.
Ebe a ga-enyocha nne ya, Patricia, ruo afọ asaa nke ịbụ onye a tụrụ mkpọrọ mgbe nke ahụ gasịrị ọ ga-enweta ndekọ mpụ ọbụna mgbe ọ matara.
N'iwu Oklahoma, ndị na-alụ ọbara ha bụ mmebi iwu megidere nkekọ ọbara, ma ọ bụ nzuzo ma ọ bụ na ọbụghị.
Ndọrọndọrọ ala Igbo, ihe ị na-amaghị maka ụkwa anyị na-eri.
Mkpụrụ breadfruit bụ nri dị mkpa n'ala Igbo nke ha anaghị eji egwu.
Mkpụrụ ara.
E kwere ka ụkwa achịcha na-emebi tupu ekewa ya.
Ụfọdụ mmadụ ma maka ụkwa Breadfruit mana ha amataghị etu esi hazie ya.
E nwere osisi na-amị mkpụrụ akụ́kụ́ a na-akpọ'Breadfruit', ma agwa na-acha akwụkwọ ndụ akwụkwọ ndụ ebe a na-akpọ mkpụrụ akụ́kụ́ dị n'ime.
Mgbe a kwadebere ịghọrọ ụkwa achịcha ọ na-ada n'ala. Anyị na-ekwe ka ọ na-emebi tupu anyị enwee ike ịmị mkpụrụ, ihe mere Igbo ji eji okwu ahụ bụ na mgbe a kwadebere ụkwa achịcha ọ na-ada.
Tupu a kwadebe ụkwa achịcha dịka nri, ọ na-agafe usoro dị iche iche.
Sie ya ọkụ
Gbaa ya aghara
maọbụ anyị mebie ya.
Ihe eji esi nri ya
Mkpụrụ ara.
Mmanụ ọbara uhie
Ụfọdụ mmadụ na-agbakwụnyekarị mmanụ, nnukwu na nshịkọ.
Ụfọdụ na-etinye azụ kpọrọ nkụ, ebe ụfọdụ na-etinye akwụkwọ nri
Ụfọdụ gbakwụnye ọka
Ụfọdụ na-agbakwụnye mmanụ Castor
Mgbe ụmị achịcha jupụtara na ya dara.
Etu esi akwado ya
A ga-eme ihe ndị a tupu ị sie ụmị gị.
Saa Mkpụrụ achịcha gị nke ọma iji wepụ ájá na nkume ma ọ bụrụ na ọ dị.
tinye ya n'ite ọkachasị 'ite mmịnye' ma ọ bụrụ na i nwere, gbaa mbọ hụ na mmiri ahụ kpuchiri ya.
Ụfọdụ mmadụ na-agbakwụnye nkume maọbụ ntụ iji mee ka ọ chaa ọsọ.
Mgbe ọ dị nro ma ọ bụ mmiri dị na ya ekpuchighị ya ọzọ, tụkwasị mmanụ na-acha ọbara ọbara na nnu ka ọ dị ụtọ.
Hapụ ya nkeji ụfọdụ.
Kpaghaa ya ma kwe ka ọ chaa ọkụ na nkeji ole na ole n'ọkụ dị ala iji belata ya.
Mkpụrụ akụ́kụ́ bụ nri nwere ike iri maọbụ nke enweghị ihe ọbụla.
Etu esi eme ya.
Ụfọdụ ebe dịka Urualla n'Imo steeti, ha anaghị awụsa mmiri ha ji esi nri, kama ha na-eri nri ma na-aṅụ mmiri nkewa.
Ụfọdụ ndị mmadụ adịghị agbakwụnye mmanụ na-acha uhie uhie ka ụfọdụ na-ahapụ mmiri eji esi ụmị achịcha, dịka ha na-eji mmiri ata mkpụrụ osisi.
A na-agba ụkwa achịcha, nke a mere e ji enwe ike iri ya n'ọkụ maọbụ n'akị bekee.
Ọtụtụ mmadụ na-eji ụkwa achịcha na-agụ agụụ.
Usoro nchekwa nke mkpụrụ Breadfruit.
Maka njem, ọ nwere ike ịkpọ nkụ n'okpuru anyanwụ tupu e chekwaa ya n'ihe ọjọọ.
Ọ bụrụ na ị chọrọ isiri ụmị achịcha a mịrị amị, sọsịa ya n'ime mmiri otu ụbọchị dum, ka i wee belata ya.
Ụkpụrụ nri ya.
Ndị ọkà mmụta sayensị achọpụtala na ụkpụrụ nri nwere ọtụtụ ihe na-edozi ahụ dịka: Riboflavin iron,niacin Thiamine,phosphorus, potassium, ọla, magnesium, calcium, Zinc, selenium na vitamin c.
Ọ dị mma maka obi mmadụ,enyemaka n' igbochi ịkwa isi na iwepụ ajị maọbụ ịwa isi.
Ọ na-etinye uche nke ukwuu na abụba, cholesterol na sodium.
Ụfọdụ ndị mmadụ na-enwe mmasị ka a na-eri ụmị achịcha na mmiri ya n'otu ebe ụfọdụ na-achọ ka a na-enye ha n'otu n'etinyeghi mmiri.
Ihe ndị dị na ya a na - amaghị ama.
A na-agbakwụnye ụkwa achịcha na ụfọdụ ihe ọṅụṅụ na- aba n'anya maka ụtọ.
A nwere ike ime ya ka ọ dị n'ụdị ntụ ọka a ga-eji mee ya.
A na-ewepụ mmanụ na ya.
Akụkọ a ga-amasị gị.
Akụkọ bụ nleta Fayose mere n'Enugwu bụzi okwu obodo.
A ga-ebuga gọọmentị n'ụlọ ikpe -Icsc.
Ihe ndị dị mkpa n'ilekọta ndị nwụrụ anwụ n'omenala Igbo.
Anwụrụ ọkụ na ajọ isi aghọọla nsogbu ọha mmadụ.
Nwoke bi nso ebe a na-ekpofu ihe, kọwara ahụmihe ya ma rịọ ka e bute ọrịa site na gburugburu ebe obibi.
Ihe mkpofu ahịhịa.
Naanị anwụrụ ọkụ si ebe ahụ dị ize ndụ nye ahụike.
Ndị bi na Ikosi,Isheri orKetu na Legọs steeti na-ahụ ajọ isi ọkachasị n'ebe a chụpụrụ maka ebe a na-ekpofu ahịhịa a kpọrọ Olososun na ọjota.
nke Enugwu steeti nọ n'okporo ụzọ, ma ọ bụrụ na ị si Enugwu gaa Port Harcourt.
Ụdị isi na-esite n'ebe ndị ahụ emeela ka ndị bi na ha nwee nkụda mmụọ.
Na Legosi, a nụrụ na nwata nwụrụ n'ihi enweghị ike ijide ume ya n'ihi anwụrụ ọkụ si mpaghara ndị ahụ abịa.
N'ihi ihe a merenụ, gọvanọ Akinwumi Ambode akwụsịla ikpofu unyi na mpaghara ahụ.
Gọọmentị ma ọ bụ ndị mmadụ na-agba ndị mmadụ ọkụ.
Ihe ndị mmadụ na-ekpesa.
na ha ka nwere ike ịghọta mmetụta ndị ahụ si n'aka ndị bi ebe ahụ.
Samuel Osaze onye bi ebe ahụ gwara BBC okwu n'elu ekwenti.
Ọ gwara ha na ụdị anwụrụ ọkụ si ebe ahụ na-ebute ahụike.
Anwụrụ ọkụ na-apụta n'ebe ahụ n'ihi na gọọmentị na-agba ozu ọkụ mgbe niile, ụnyaahụ ka m na-aga n'okporo ụzọ ikodu na be m, ahụrụ m anwụrụ ọkụ si ebe ahụ na-apụta.
N'afọ 2013, ụlọ ọrụ na-ahụ maka mfu nke Lagos bụ LAWMA kwuru na mfu nke steeti Lagos ruru puku ọwa mmiri iri na atọ.
Dọkịta Ikechukwu mgbolu kwuru na ọrịa na-agbasa n'ihi anwụrụ ọkụ si ebe ndị ahụ, dịka ọgbụgbọ, ịba na oke oria.
O kwuru na ndị ahụ na-arịa ụkwara ume ekwesighi ibi n'akụkụ ndị a.
mgbolu kwuru na a nwere ike ibute ọrịa a kpọrọ 'upper respiratory disease' n'ebe ahụ n'ihi ikuku carbon monoxide nke na-esite na anwụrụ ọkụ nke na-esite n'akpa ume.
Ọ kọwara na isi ahụ na-abụ ihe enweghị ike ịnagide n'ọnwa Maachị na Ọgọstụ n'ihi oge udummiri.
Ndị niile bi na Legọs, ji ihe efu gbaa gburugburu.
Osaze kwuru 'Ihe gbasara ịkwụsị ọkụ abụghị nke a na-eme n'ebe mepere emepe' n'ihi na ha ma nsonaazụ ya.
Gọọmentị kwesiri inye ọkụ na-agba n'ịkpọ nkụ.
Gọvanọ Ambode ekwela nkwa igbochi omume ịgba ọkụ na mpaghara ndị ahụ n'ihi ọrịa ndị anwụrụ ọkụ ya na-akpata.
O fọdụziri obodo ahụ ịma ihe ọ ga-ewe ha n'inweta ọkụ nke ha.
Akụkọ ga-amasị gị:
Ihe mere Buhari jiri kagbuo njem Rwanda.
Ngalaba na-ahụ maka ego a na-ezuru ụmụ amaala Naịjirịa?
Ụgbọala Uber gburu mmadụ n' Amerịka
Obere ụgbọala Uber gburu otu nwaanyị n'ụlọ nsọ nke Arizona dị n'Amerịka.
Uber
Ụlọ ọrụ Uber metere onye ikwu nwaanyị ahụ ụgbọala gburu ebere.
Uber bụ ụlọọrụ a maara maka ịmepụta ụgbọala automatik mana mgbe ihe mechara gbụrụ nwaanyị dị afọ iri anọ na itoolu n'ogologo Tempe nke Arizona.
O mere ka ha ghọta na ihe a merenụ nyere aka igbochi ụlọ ọrụ ha ịmepụta ụgbọala automatik.
Dara khosrowshahi, onyeisi ụlọọrụ Uber kwuru na 'Twitter' na ọnwụ nwaanyị ahụ bụ ọrịa obi' nye ha.
Ha na-emere ndị ezinaụlọ onye ahụ ọrịa ebere, ganye n'ịchọpụta etu ihe a siri mee.
Ihe ahụ emetụtaghị naani ụlọ ọrụ Uber kamakwa ọ metụtara ha n'ọgụ ha na-agba ịmepụta ụgbọ ala.
Akụkọ ga-amasị gị:
Anyi ga-ewega gọọmentị n'ụlọ ikpe -Icsc.
Ụlọ ọrụ ego na-ezuru ndị Naịjirịa ohi.
Uche Putin ga-achị ndị Russia afọ asaa na-abịa.
Ọ bụrụ na ha zụta ya n'ụdị ọnụego mgbanwe, ọ ga-abawanye ngalaba agụmakwụkwọ na Naịjirịa.
Ọtụtụ afọ gara aga, Naịjirịa nwere nsogbu na ọnụego mgbanwe n'ihi mmụba subsidy.
N'ihi ihe ndị a, Uwaleke kwuru na,it nwere ike ọ gaghị adị mma ka Naịjirịa gbasoo ndụmọdụ nke IMF.
Uwaleke kwuru na ọ bụrụ na Naịjirịa nabata ya, ọ ga-esi nnukwu ike ịkwụ ụgwọ ha n'ofesi.
Akụkọ ga-amasị gị:
Kedụ ihe Naịjirịa ga-erite na CHOGM?
Ụmụ Naịjirịa agaghị nzụkọ n'Amerịka.
Ndị uweojii azọrọla na ha nwe Dino melaye
Ụbọchị ọrịa kansa ụwa: Ka e si gwọọ m ọrịa kansa
Gloria Orji, ụmụnwaanyị Igbo a gwọrọ ọrịa kansa, kwuru na kemgbe a gwọrọ ya ọrịa ma ọ nweghị ọrịa kansa, a ga-agwọ onye ọbụla nwere otu ọrịa ahụ.
Ọrịa kansa bụ ọrịa onye ọbụla na-atụ egwu ya n'ihi ọnụego ọ na-egbu mmadụ.
Akụkụ kachasị njọ bụ na ndị mmadụ ga-agwọ ọrịa mana enwebeghị ọgwụ ọbụla maka ọgwụgwọ ọrịa kansa.
'Afọ 2019 a bụ ụbọchị onweghi ọrịa kansa, 'Ekwere m na 'Anyị ga-ebuso ọrịa kansa agha.
Nwaanyị Gloria ka a chọpụtara na o nwere mmiri ara n'afọ 2010, a wara ya ahụ, na o nweghi ọrịa ahụ.
N'okwu ya, 'ọrịa kansa anaghị egbu taa' dịka ọ gwara ụmụ nwaanyị na-arịa kansa okwu.
Ọ kọwara otu e si gwọọ ya BBC Igbo, nke ka na-amasị ọha na eze.
Bill Cosby amaala ikpe ndina n'ike.
A ga-ama Bill Cosby ikpe ịga mkpọrọ afọ iri atọ maka ndina n'ike.
Bill Cosby
Bill Cosby bụ onye a ma ama na-akpa ọchị
Ụlọikpe Amerịka egosila na onye ọchị a bụ onye a mara ikpe maka mpụ e boro ya dịka onye na-edina mmadụ n' ike.
Andrew costand, onye bụbu ọgba bọọlụ abụrụla onye na-elekọta ikpe Bill Cosby kemgbe afọ 2004
Mee ka Nnamdi KanU pụta n'ụbọchị ikpe ya.
Ụlọikpe enyela iwu ka e jide Innoson
Cosby dị afọ iri asatọ, na-agọnarị ihe ahụ merenụ mana ekwubiela na a ga-atụ mkpọrọ afọ iri atọ.
Nke a abụrụla ikpe nke abụọ nke Cosby Bill n'ụlọikpe maka otu okwu ndina n'ike.
cosy Bill bụ onye a ma ama n'ihe nkiri telivishọn akpọrọ 'ihe nkiri cosby'
Ọtụtụ ụmụnwaanyị boro ya ebubo ndakpo mana ọ sị na aka ya adịghị n' ebubo a.
Akụkọ ga-amasị gị:
MasSOB: Ọmịiko Buhari adịghị mkpa.
Lee ihe ndị eji akpụ emepụta.
codeine
Codeine bụ akụkọ banyere otu esi aṅụ ọgwụ eji codeine eme ihe iji mebie usoro ahụ mmadụ dịka BBC chọpụtara.
Ọgwụ codeine bụ akụkọ etu ịṅụ ọgwụ ụkwara si emebi usoro ahụ mmadụ.
Ka BBC mesiri nyocha nzuzo, a chọpụtara na ndị na-arụ ọgwụ na-azụ ahịa ọgwụ nke ha na-ere ndị ntorobịa na-enweghị ntụziaka nke iwu Naijiria.
Codeine'syrup, Emzor na-enweta ndị ọrụ ya
Ụlọọrụ na-ahụ maka ọgwụ Emzor akwụsịla otu onye ọrụ ya maka etu o si tinye ọnụ n'okwu gbasara ọgwụ codeine.
Nwoke, ṅụọ ọgwụ codeine.
Dịka akụkọ siri kwuo, ndị ndọrọndọrọ ọchịchị na-enye ndị ntorobịa ọgwụ ike dịka onyinye.
ụlọ ọrụ na-ahụ maka ọgwụ Emzor akwụsịla otu n'ime ndị ọrụ ha ma kwụsị ọrụ a na-aga n'ihu n'ihi ire ọgwụ n'ụzọ iwu n'akwadoghi dịka akụkọ BBC na-akọwa mmetụta ọjọọ nke ọgwụ codeine n'ahụ ndị ntorobịa.
Emzor chụpụkwara ndị ọrụ ọzọ rere onye ntaakụkọ BBC ọhụụ emzolyn syrup n'amaghị ama.
Ha kwuru nke a na soshal midia ka BBC wepụtara ihe nkiri e tinyere na teepu n'abalị iri atọ n'ọnwa Epreelụ na telivishọn.
N'ihe onyonyo ahụ e gosiri na telivishọn nke were otu awa, gosiri nwoke ahụ na-ere nsị ụkwara na nzuzo.
Ndị nọ ebe ahụ, jupụtara nnukwu iwe ụnyaahụ.
Ha sị na ọ bụ ndị ndọrọndọrọ ọchịchị kwadoro ihe a mere na Kano ka ha na-enye ndị ntorobịa ọgwụ ndị ahụ dịka onyinye.
Ụlọ ọrụ na-ahụ maka ọgwụ Emzor agọnarịala ire ọgwụ iwu n' akwadoghi.
Ha kwukwara na ọ dịla anya ha kwụsịrị ire Emzolyn bu codeine ruo mgbe a ga-eme nchọcha ọzọ.
Emzor mechara gbochie onye ọrụ ha ma mechaa chụọ ya n'ọrụ.
Ụlọ ọrụ na-ahụ maka ọgwụ Emzor bụ ụlọ ọrụ na-ahụ maka ọrụ ma na-edobe iwu.
Ha nwere ihe karịrị akwụkwọ ikike otu nari na iri abụọ maka ịmepụta na ire ọgwụ na idebanye aha nke ọma n'okpuru NAFDAC.
Ha gakwara n'ihu kwuo na ha akwụsịla ire Emzolyn ọgwụ codeine ruo mgbe e mere nyocha nke ọma.
N'okwu BBC na onyeisi ndị ọkachamara n'ihe gbasara ọgwụ ọdịda-ọwụwa anyanwụ bụ J.C okafor na BBC, o kwuru 'O nwere usoro iwu na usoro na-achị ndị na-arụ ọrụ n'imepụta ma na-ere Emzolyn codeine, ya bụ onye ọbụla mebiri iwu a ga-enweta ntaramahụhụ.
Okafor kwuru na ha na-adụ ụkpụrụ maka etu esi ere ọgwụ ụkwara a nwere codeine nke mere ka o siere onye ọrịa ike ịzụ ọgwụ ndị ahụ n'enweghị akụkọ dọkịta ọbụla.
Ụlọ ọrụ ọbụla dara iwu a, ga-emechi ya.
Ọtụtụ ndị Naịjirịa kwuru okwu na soshal midia,echiche Emzor kwesịrị itinye aka na omume ikesa ọgwụ n' ụzọ iwu n' akwadoghi n' etiti ndị ntoroọbịa.
Otu onye n'ime ha n'elu soshal midia, jụrụ, sị: A sị na BBC etinyeghi ọnụ n'ụlọ ọrụ ahụ, A gaara eme ihe ọbụla iji gbochie ịṅụ ọgwụ n'ụzọ iwu n'etiti ndị ntoroọbịa?
Nke ahụ ọ pụtara na ụlọ ọrụ gị amaghị maka ọnọdụ ihe?
Onye ọzọ aha ya bụ Mario Mandara kpọrọ gọọmentị oku ka ọ kwụsị ire ụkwara na-enwe codeine.
Codeine: Nafdac awakpola ụlọ ọrụ anọ ma gbochie ọtụtụ ọgwụ
NAFDAC ekwela nkwa na ha ga-ahụ na ha ga-achịkwatu ụlọ ọbụla iwu akwadoghi nke kwadoro ire ọgwụ Codeine.
Ndị ọrụ NAFDAC
Ha nọgidere na-ebuso ụlọ ọrụ ndị na-azụ ahịa n'ụlọ nzuzo obodo agha.
National Agency for food, Drug administration and control (NAFDAC) emechiela ụlọọrụ atọ na Legọs Ikeja na Kano.
Iwere ha n'amaghị ama na-enye aka ikpughe etu e si eji ọgwụ ndị a eme ihe n'ụzọ na-ezighị ezi.
NAFDAC egosila na mwakpo mberede a nyere aka kpugheere ha òtù na-emepụta nsị nke nwere codeine dịka mba ahụ kpebiri.
Ban codeine: Dextromethrophan ọ ga-akwụsị ikpe a?
Gọọmentị amachiela ọgwụ codeine
codeine: Emzor chụrụ ndị ọrụ ya n'ọrụ
Nwunye onyeisi ala nwere mmasị na codeine.
Onyeisi NAFDAC,mojisola Adeye kwuru na ha ga-enyochakwu ndị ọrụ atọ ahụ akụkọ BBC gosiri ha.
N'okwu ya 'Anyị ebibiela ọgwụ ndị ahụ nwere codeine n'ọfịs anyị dị na Ilorin.
Ụlọọrụ na-ahụ maka ọgwụ na Bioraji kwuru na ha chụrụ ndị ọrụ ha dịka madubiike.
Ha abụọ pụtara na telivishọn dịka onye omekome BBC nke ire ọgwụ ndị nwere codeine n'ụzọ iwu n'akwadoghi.
Onye nnọchite anya gọọmentị ahụ kwuru na e kwesiri inye ha ntaramahụhụ siri ike kama ịbụ nanị nkọwa dị na telivishọn.
Akụkọ ndị nwere mmasị
Ụzọ anọ onye ntaakụkọ si enwe ihe isi ike.
Ụlọomeiwu ekweghị atọhapụ Dino melaye rue ụbọchị 11 nke ọnwa Juun.
Buhari ritere na njem o mere gaa US.
Onyeisiala Naịjirịa bụ Muhammadu Buhari alọghachila Naịjirịa ka o si Lọndọn rịdata Amerịka.
Muhammadu Buhari
Buhari na Trump, kwurịtara maka ụzọ ha ga-esi mesoo ndị gbara ndị ọzọ mgba.
Onyeisiala Naịjirịa ka si njem ya gaa Amerịka lọta n'ihe gbasara onyeisiala Donald Trump.
Ụgbọelu nke kpọghachiri ya dabara n'ọdụ ụgbọelu mba ụwa dị na Nnamdi Azikiwe dị n'Abuja n'etiti elekere 11 nke abalị.
Ụfọdụ ndị ọrụ gọọmentị nọ ebe ahụ ịnabata ya.
Ọ bụ ọnụ na-ekwuru onyeisiala bụ Femi Adesiana gwara ndị ntaakụkọ na ụgbọelu ha adaala ozigbo.
Onyeisiala ga-aga Amerịka echi
Ihe ndị a bụ ụfọdụ ihe Buhari na Trump kpara.
Ụzọ anọ Buhari si ṅomie Trump
Buhari onye hapụrụ Washington DC na Tuzdee ka ya na Trump kparịtachara ụka, dara na Lọndọn.
Onye ndụmọdụ onyeisiala pụrụiche a maara dịka Garba shehu kwuru na igbu oge ahụ bụ n'ihi nyocha zuru oke nke ụgbọelu a ga-eji mee njem ahụ.
O kwuru na ọ bụ maka iji obere ụgbọelu mee njem mere o jiri rute mba Britain.
Shehu kwuru na a ga-enyocha ụgbọelu nke ọma tupu ha alaghachi Naịjirịa.
O kwuru na ọ bụghị nnukwu ihe mere na ya alaghachiri Naịjirịa kemgbe.
Lee ihe ndị mmadụ kwuru na soshal midia:
Nke ọhụrụ a ga-amasị gị.
Ọ bụ naanị onye nkịtị nwere ike ikwu na Buhari na-eme nke ọma.
NAFDAC awakpuola ụlọọrụ anọ maka ire ọgwụ nwere codeine.
Ị maara na inyere onye chọrọ ịnwụ aka bụ mpụ na Naịjirịa.
Onyeisiala Naịjirịa agaala nlele ahụike ọzọ
Onyeisiala Buhari agaala ịhụ dọkịta ya onye nyere ya nhọpụta n'ihe gbasara ahụike ya.
Buhari
Otu izu erubeghị ka ya na Donald Trump nwee nzụkọ n' Amerịka.
Onyeisiala Buhari ga-ala London taa ebe ọ ga-anata ọgwụgwọ
Na mpempe akwụkwọ ya, Garba shehu, ọnụ na-ekwuchitere onyeisiala kwuru na onyeisiala agaghị anọ ya ụbọchị anọ zuru ezu.
O kwuru na oge ọ gara London maka ije ozi n'ụgbọelu nke aka ya, na ya na Dọkịnta ya nwere nzụkọ.
Buhari ka si njem ya gaa US lọta.
Buhari ga-arụ ọrụ na UK taa.
Kedụ ihe mere Buhari jiri gaa Legọs taa?
O kwuru na Dọkịnta ya sị ya bịa nke onyeisiala kwere nkwa na ya ga-aga.
O kwuru na onyeisi ala ga-alọta n'ụbọchị nke iri abụọ na otu nke ọnwa Mee.
Shehu kwuru na mgbe ọ lọtara, na ya ga-aga Jigawa steeti, nleta ahụ e yigharịrị n'ihi nzụkọ ndị APC na ndị nche ha mere.
Nleta a ga-eme n'ụbọchị Monday 14, na Tuesday 15 May.
Cheta, onyeisiala akpọghị aha ọrịa ahụ ọ gara London maka ọgwụgwọ.
Akụkọ ga-amasị gị:
Lagos: Ụmụnwaanyị dị ime 2131 bu nje HIV
Achọtara ozu 45 na Gwaska
Ndigbo agaghị alụ ọgụ maka nnwereonwe ọzọ.
Codeines ụtọ:Nafdac emechiela ụlọọrụ atọ na-emepụta ọgwụ codeine
Nafdac emechiela Bioraj, udo na Emzor maka ire ọgwụ n' ụzọ iwu n' akwadoghi.
codeine, nsị ụtọ
Ụfọdụ ụmụnwoke na-arịa ọrịa nzuzu na ọrịa ndị ọzọ metụtara ya bụ n'ihi ịṅụ ọgwụ nchịkwa nke nwere codeine.
'National Agency for food drug administration and control, Nafdac emechiela ụlọ ọrụ ọgwụ atọ: Bioraj pharmaceutical limited, Emzor pharmaceuticals lndara.
Ltd na adịghị ike ọgwụ udo bụkwa ndị e boro ebubo na ha tinyere aka na nkesa ọgwụ codeine.
Nchọpụta BBC'S gosiri etu ụlọọrụ ọgwụ atọ a si na-ere ndị ọrịa ọgwụ ndị ahụ na nzuzo n'enweghị akụkọ ndị dịbịa bekee.
codeine
codeine syrups: Emzor achụọla ndị ọrụ ya
Gọọmenti amachiela ọgwụ codeine
Dịka akwụkwọ Mojisola Adeye dere si kwuo, mmachibido iwu a dabara na nyocha ha si n'aka ụlọ ọrụ ọgwụ ndị ahụ.
Maka na enweghị ihe akaebe a hụrụ na 2 Mee megide ụlọ ọrụ ndị a, Peace Standard Pharmaceutical Limited, Bioraj Pharmaceutical Ltd na Emzor pharmaceuticals Ind Ltd, na ụlọ ọrụ ha dị na Ilorin na Legosi, anyị kpebiri ịkwụsị ha.
Nke a bụ iji mee ka nyocha dị irè ma zie ezie.
Nafdac na-arụ ọrụ na nchọpụta nke akụkọ BBC.