Akụkọ ga - amasị gị :
Joseph Achuzie sị, Nwoke Biafra ahụ nwere obi ike anwụọla.
Dapchi : Gọọmenti emeribeghị Boko Haram na Massob
Tottenham na - atụ anya ibuli iko FA iji merie Rochadale.
Nwa ya nwoke bụ́ Heung -min, Fernando Llorente na Kyle Walter - Peters nke Tottenham ji obi ọjọọ tie Rochadale ihe n’asọmpi iko FA ha nwere ụnyaahụ.
Nwa Heung -min nke Tottenham na ndị òtù ya nọ na - enwe obi ụtọ mgbe o nwetara ihe mgbaru ọsọ n’asọmpi iko FA.
Tottenham emeriwo n’asọmpi iko FA asatọ.
Òtù Tottenham etiela òtù Rochadale ihe ọ̀tụ̀tụ̀ isii na otu n’asọmpi iko FA ha.
Mmeri a pụtara na Tottenham na Swansea ga - asọrịta mpi n’ikpeazụ nke iko FA n’abalị iri na asaa nke ọnwa March.
Fernando Llorente gbara ịkpọasị n’ime minit iri na abụọ n’ime ọkara nke abụọ, ebe Kyle Walter Peters gbara ihe mgbaru ọsọ nke isii.
Ọ bụrụ na Ọkpara Heung -min akwụsị iso Rochadale na - egwuri egwu
Gịnị ga - eme n’ọdịnihu?
Ha ga - egwuri egwu n’ámá egwuregwu Wembley n’abalị atọ n’ọnwa Mach.
Rochadale nwere asọmpi isii ndị pụtara ìhè iji chebe onwe ya pụọ n’ onye e merụrụ ahụ́.
Agbamakwụkwọ mbụ ha ga - abụ n’etiti ha na Plymouth n’ụbọchị nke atọ nke March.
Akụkọ ga - amasị gị :
Guardiola eburuwo iko mbụ ya n’England
Òtù Ndị Dike : Ụkwụ Neymar tiwara etiwa.
Onyeisi usuu ndị uwe ojii ( The Inspector General of Police ) : meghee ma guzobe ebe a na - azụ ehi tupu ị machibido ịzụ anụ ụlọ iwu.
Onye Nlekọta Ukwu nke Ndị Uwe Ojii agwawo ndị Gọvanọ ka ha buru ụzọ guzobe ebe a na - azụ ehi tupu ha enye iwu ka a kwụsị ịzụ ehi na steeti ha.
Ibrahim Idris
Onye Nnọchiteanya Ukwu nke Ndị Uwe Ojii, bụ́ Ibrahim Idris,, ekwuwo na mba dị iche iche kwesịrị ibu ụzọ nye ihe mgbochi tupu a machibido ịzụ anụ ehi iwu.
Onye Nlekọta Ukwu nke Ndị Uwe Ojii kwuru nke a ná nzukọ ịnọ ná ntụkwasị obi e nwere n’ebe a na - edebe ndị uwe ojii n’oge ụnyaahụ, na - agbakwụnye na ọ ga - enye aka gbochie nsogbu n’etiti ndị ọrụ ugbo na ndị na - azụ anụ ụlọ.
Ọzọkwa, o kwuru na nsogbu e nwere na Benue bụ n’ihi na gọọmenti eguzobeghị ebe a na - azụ ehi tupu ha amachibido ịzụ ehi iwu.
Ná nzukọ ahụ nke isiokwu ya bụ ‘Development : Security challenge na mkpa ọ dị inweta ihe ngwọta zuru ezu. ’
Idris kwuru, sị : ‘ N’echiche m banyere ịkwụsị esemokwu nke ndị ọrụ ugbo na ndị na - azụ anụ ụlọ, gọọmenti steeti kwesịrị ịgbalịsi ike ma wuo ebe a na - azụ ehi tupu ha amalite ime ihe iji machibido ịzụ anụ ụlọ iwu.
Akụkọ ga - amasị gị :
A kpọrọ ngwá ahịa ọkụ n’Ahịa Mba Nile nke Alaba.
N’akwụkwọ bụ́ Achuzie,, a ga - ahụ ka Biafra malitere ịdị irè.
Na Imo State, e nwere ọtụtụ ụmụ anụmanụ n’ebe a na - azụ anụmanụ.
Anụmanụ dịgasị iche iche dị n’ogige anụmanụ dị na Imo State.
Anụmanụ dị iche iche dị n’ogige anụmanụ ha dị na Imo State.
E wuru anụmanụ ndị a n’ụzọ kwesịrị ekwesị maka ibi ndụ dị mma.
Timothy nwa George Weah amalitela ịkpọ òtù PSG.
Timothy Weah agawo n’egwuregwu PSG bụ́ ebe nna ya bụ onye a ma ama n’egwuregwu malite na 1992 ruo 1995
Timoti Weah
Timoti Weah ọ̀ pụrụ ịrụ ọrụ n’ụzọ magburu onwe ya dị ka ndị mmadụ tụrụ anya ya?
Nwa nwoke onyeisi ala Liberia, bụ́ George Weah, nke a na - akpọ Timothy Weah, amalitewo ịkpọ òtù egwú PSG, bụ́ ebe nna ya na - akpọkarị òkè.
Timothy sere okwu ụnyaahụ n’asọmpi dị n’etiti òtù PSG na Troyes.
Dị ka Neymar na Kylian Mbappe na - anọghị n’egwuregwu ahụ n’ihi mmerụ ahụ́ ha nọgidere na - enwe, Angel di Maria na Christopher Nkunu meriri ihe mgbaru ọsọ ndị e setịpụrụ maka PSG n’asọmpi a.
Ọnụnọ Neymar na Mbappe na - anọghị ya nyere Weah ohere igwuri egwu n’asọmpi a.
George Weah tụrụ icheku ọkụ iri ise na ise mgbe ọ na - akụ azụ̀ a na - akpọ PSG.
Nna Timoti, bụ́ George Weah,, kụrụ òkè n’egwuregwu PSG afọ 23 gara aga tupu ya akwaga AC Milan.
PGS nwere asọmpi 10 ha ga - enwe, bụ́ nke ha ga - enwetarịrị isi ihe 17 ma ọ bụrụ na ha ga - ebuli Njikọ France n’afọ a.
Ha ga - ezute Real Madrid na Tusde iji gbaa ụkwụ nke abụọ nke Njikọ Asọmpi ha.
Onye na - egwu ha bụ́ Neymar agaghị egwu egwuregwu ọzọ n’oge a n’ihi mmerụ ahụ́ ọ nọgidere na - enwe.
Akụkọ ga - amasị gị :
Gọọmenti Nigeria ezigawo ụgbọelu ịchọ ụmụ agbọghọ Dapchi.
Otu nwoke gburu ụmụ ya na Awada.
Egwu nke ndị Fulani na - azụ anụ ụlọ emetụtawo ọtụtụ ndị.
Charly Boy ekwuwo na ya chọrọ ndị ntorobịa pụrụ iche maka ịchị Nigeria.
Charles Oputa, bụ́ onye a ma ama dị ka Charly Boy, mere ka iwe ya dajụọ n’ihi usoro ọchịchị Nigeria.
Charly Boy, bụ́ onye a maara nke ọma dị ka onye ntorobịa na - eme ngagharị iwe na Nigeria, kwuru na ọnọdụ e nwere na Nigeria adịghị enye ya obi ụtọ.
Mgbe ndị BBC Igbo gbara ya ajụjụ ọnụ, ọ jụrụ ‘why na ọ bụ ndị ọjọọ na - edu Nigeria? ’
Charly Boy kwuru na ya na - achọ ndị ntorobịa pụrụ iche iji kwado idu ndú Nigeria.
‘ Obi m anọwo na - agwa m kemgbe afọ iri atọ na ise gara aga na ndị ntorobịa pụrụ iche ga - enwere onwe ha na Nigeria, ’ dị ka Charly Boy kwuru.
Oscar’s 2018: Kobe Byant so ná ndị meririnụ.
Onye America na - agba basketball bụ́ Kobe Bryant aghọwo otu n’ime ndị a kwanyeere ùgwù n’usoro ihe nrite telivishọn a.
Kobe Bryant, onye America a ma ama na - akụ basketball.
Inwe mmeri a na - adịghị ahụkebe — Kobe Bryant emeriwo.
N’otu ihe omume dị ịtụnanya, a kwanyewo onye America a ma ama na - agba basketball ùgwù n’otu egwuregwu telivishọn a na - akpọ Oscar’s.
O nwetara ihe nrite kasị nta maka ise ihe na telivishọn.
Lee ndị ọzọ nwetara ihe nrite Oscar ’ nke ụtụtụ a.
Ndị Meriri :
The Shape of Water nwetara ‘ Ihe nrite kasị mma e ji ese ihe ’
Frances McDormand meriri otu n’ime ndị a kpọrọ ‘ Best actress ’ nke a na - akpọ Three Billboards Outside Ebbing, Missouri.
Gary Oldman meriri ‘ Ihe Nkiri Kasị Mma Maka Oge A Na - enweghị Ihe Kpatara Ya
Guillermo Del Toro nwetara ‘ Onye nduzi kasị mma ’ n’akwụkwọ bụ́ The Shape of Water.
‘ Get Out ’ nke Jordan Peele mere nwetara ihe nkiri mbụ kasị mma
Oscars 2018: Ihe ndị na - ekiri ihe omume ahụ yi.
E nweela abalị a kasị ekwu banyere ihe nrite na Hollywood.
Lee ihe osise nke ihe ndị mmadụ yi na kapet na - acha ọbara ọbara.
Danai Gurira, bụ́ onye na - eme ihe nkiri bụ́ Black Panther and Walking Dead, gburu egbugbu n’akụkụ isi ya
Ihe omume nke 90 nke òtù okpukpe a ma ama bụ́ Oscars weere ọnọdụ n’abalị bụ́ ebe ndị mmadụ gosiri ejiji.
Lee ihe ndị na - eme ihe nkiri na ndị na - eme ihe nkiri yi n’ihe omume a.
Daniel Kuluuya
E nyere Daniel Kaluuya, bụ́ onye Britain na - akụ egwú nke so n’ime ndị na - eme ihe nkiri ‘ Get Out ’ aha maka ihe nrite Oscars.
Lupita Nyong’o
Lupita Nyong’o nwetara ihe nrite Oscar n’afọ 2012 n’ihi òkè o keere n’otu fim isiokwu ya bụ ‘ Afọ Iri na Abụọ Bụ Ohu ’
Jennifer Lawrence
Ejiji Jennifer Lawrence bụ́ onye mere ihe ngosi bụ́ ‘Hunger Game ’ bụ ọlaọcha na - acha odo odo dị ka ihe oyiyi nke Oscar.
Andra Day
Andra Day,, bụ́ onye America na - agụ egwú na onye na - ede egwú, ghara ụgha n’elu kapet na - acha uhie uhie nke na - agwa ndị mmadụ ka ha lee uwe ya.
Oscars 2018: Otú o si gaa.
Enyí ojii na - apụ n’anya n’ike n’ike.
E gosiri Africa n’ememe mmeghe nke uwe ojii.
Uwe Ojii : Ị̀ maara banyere fim a?
Tom Holland
Tom Holland, bụ́ onye na - eme ihe nkiri bụ́ ‘ Spider Man ’ yi uwe dị mma iji kpọsaa onye ga - emeri.
Chadwick Boseman
Chadwick Boseman, bụ́ Eze T’challa nke Wakanda nke a na - akpọ ‘ Black Panther ’ yi uwe ndị Givenchy na - ewu ewu na Oscars.
Ashley Judd
Ashley Judd, bụ́ onye kwuru okwu n’akwụkwọ bụ́ Time’s Up, yi uwe na - acha odo odo nye kapet na - acha ọbara ọbara.
Adam Rippon
Adam Rippon, bụ́ onye England na - eme egwuregwu Olympic bụ́ ọkpọka, kwuru okwu banyere onye ọ bụla n’ime ha n’ihi iyi uwe ndị mere ka o yie ka o si na fim bụ́ Fifty Shades Of Grey pụta.
Salman Hayek
Salman Hayek yi uwe na - acha odo odo pụta.
Darrell Britt -Gibson
Ndị ikom nwere kamera nọ na - ejide ihe omume ahụ mgbe Darrell Britt - Gibson, bụ́ onye na - eme ihe nkiri bụ́ ‘ Three Billboards ’ wụnyere na kapet na - acha uhie uhie.
Whoopi Goldberg
Uwe Whoopi Goldberg yiri dragọn ahụ e gburu egbugbu n’ahụ́ ya.
Patrick Stewart
Sir Patrick Stewart, bụ́ onye na - eme ihe nkiri X - Men, yi uwe na - acha ntụ ntụ bụ́ nke e dere Time’s Up na ya mgbe o susuru ndị ikom na - ekiri kamera ọnụ.
Sally Hawkins
Sally Hawkins, onye Britain, bụ́ onye so ná ndị na - adọrọ mmasị maka fim ‘ The Shape of Water ’ ’ bụ́ nke o mere, mụmụụrụ ndị ikom na - ekiri ya ọnụ ọchị.
Saoirse Roman
Saoirse Roman, bụ́ onye keere òkè n’akwụkwọ bụ́ ‘Lady Bird ’ pụtara n’elu kapet na - acha pinki pinki mgbe afọ 10 nke mmalite ya gasịrị n’afọ 2008 mgbe ọ dị afọ 13.
Okporo Ámá Meryl
A kpọrọ Meryl Streep aha maka inweta ihe nrite Oscars ugboro 21 kemgbe ọ malitere ime ihe nkiri.
Margot Robbie
Ihe Margot Robbie, bụ́ onye sere egwú ‘ Tonya ’ yiri ihe dị ịtụnanya n’ihe o yi na kapet na - acha ọbara ọbara.
Tiffany Haddish
Tiffany Hedish yi uwe ndị Africa mara mma, bụ́ nke pụrụ iche nye ndị inyom Eritrea na ndị inyom Etiopia.
Foto nile ahụ nwere ikike imepụtaghachi ha.
Ebe ndị Africa ndị ọzọ ka Nigeria mma n’ihe nkiri.
A bịa n’inweta ihe nrite kasị ùgwù n’ihe nkiri sinima a maara dị ka Oscars, ndị Africa ndị ọzọ na - akụ Nigeria aka n’ala.
Ihe oyiyi nke ihe nrite Oscars
2018 bụ afọ nke 90 nke ihe nrite Oscars na Hollywood.
Mgbe ihe omume nke 2018 Oscars, bụ́ ihe nrite kasị pụta ìhè n’ihe nkiri sinima, gasịrị, ndị BBC Igbo mere nnyocha ma chọpụta na mba Africa ndị ọzọ ka Nigeria mma n’ihe banyere imepụta ihe nkiri sinima.
Oscars 2018: N’agbata Africa na Nigeria
Ụlọ ọrụ mgbasa ozi bụ́ BBC chọpụtara na n’agbanyeghị na ụfọdụ ndị Nigeria na - emepụta fim na - egosi ndị a ma ama na Hollywood na fim ha, o meghị ka ha soro ná ndị a kpọrọ aha maka inweta ihe nrite ọ bụla na Hollywood.
Nollywood bụ ndị na - emepụta fim na Nigeria nakwa ná mba ndị ọzọ a ma ama n’Africa.
Lupita Nyong‘o, onye Kenyan si America, nwetara ihe nrite nke ‘ onye na - emepụta ụmụ nwanyị ’ n’afọ 2013
Afọ ole na ole gara aga, a hụrụ Nigeria dị ka ebe a kasị emepụta fim n’Africa, ma ugbu a, o yiri ka ndị ọzọ hà ka ya.
Ọ bụ ezie na Nollywood n’onwe ya bụ́ ndị nọ n’ọnọdụ nke abụọ n’imepụta fim na - emepụta ihe karịrị 1000 fim n’otu afọ na Hollywood, ọ na - emepụta ihe na - erughị ọnụ ọgụgụ fim ahụ ma ọ dịghị egbochi ha ịbụ ndị ụwa nile na - ele anya dị ka ndị na - emepụta fim ndị kasị mma.
N’Africa, Kenya na South Africa na - egosipụta mmeri karịa Nigeria n’ihe banyere inweta ihe nrite Oscars.
Isi n’Ihu n’Ihu na South Africa
Ihe na - amasị m bụ ichebe akụ̀ na ụba mba ahụ.
Otú ndị omeiwu si enweta ego na Nigeria.
Lee onye nwere aka n’izuru ọkwá òtù ndị agha.
Ndị ntorobịa bụ́ ndị Nigeria ejiriwo anyaike kpọọ ha ndị ntorobịa dị umengwụ.
Ndị ntorobịa bụ́ ndị Nigeria ekwenyeghị na ha dị umengwụ dị ka Buhari, bụ́ nke e kwuru n’ỤLỌ ỌRỤ
Muhammadu Buhari
Ndị Nigeria na - ekwu na President Mohamed Buhari na - emechu ha ihu mgbe ụfọdụ n’ebe ndị ọzọ.
Ndị mmadụ ka na - aza ajụjụ ná nzaghachi nye President’s Nigeria ịkpọ ndị ntorobịa ahụ ndị umengwụ.
Mgbe Buhari gara London maka nzukọ nke ndị ndú Òtù Na - ahụ Maka Akụ̀ na Ụba nke Mba Ndị Dị n’Otu, o kwuru na ndị ntorobịa Nigeria dị umengwụ.
Ihe o kwuru abụghị ihe na - atọ ọchị nye ọtụtụ ndị Nigeria, bụ́ ndị mere ka ha kwupụta iwe ha n’usoro mgbasa ozi.
Okwu ihu ọha atọ bụ́ ndị Buhari ji kpasuo ndị Nigeria iwe
Okwu Bush kpasuru ndị ntorobịa ahụ iwe.
President ahụ apụghị imegbu ndị Nigeria.
sky Adesina, bụ́ ọnụ na - ekwuchitere alaka ụlọ ọrụ Nigeria, kwuru na ndị Nigeria ghọtahiere ihe o kwuru.
Ihe Adesina kwuru emeghị ka ndị mmadụ kwuo ihe na - ewute ha.
#LazyNigerian youths na - amụba n’ike n’ike
Ụfọdụ n’ime ha gara n’ihu igosi ọrụ aka ha, na - ekwu na ha adịghị umengwụ n’agbanyeghị ọnọdụ ọjọọ e nwere na Nigeria.
Otu onye ọcha kwuru okwu n’okwu a.
Ụfọdụ kwuru otú ha si zụọ onwe ha n’ụlọ akwụkwọ site ná mgbalị ha.
Ụfọdụ kwuru na ha ekwesịghị ịtụli onwe ha elu n’afọ 2019
Otu onye mere ihe ọchị banyere onye nwere nkwarụ ịbụ onye e ji arụ ọrụ.
Ònye ga - abụ onyeisi ọhụrụ nke akụ̀ na ụba?
Ndị isi nke akụ̀ na ụba na - ezukọ iji chọpụta ma nwa eze Whales ọ̀ ga - anọchi anya nna ahụ dị ka onyeisi nke alaka ahụ.
Eze Nwanyị Elizabeth
Eze Nwanyị England chọrọ ka nwa ya nwoke bụ́ Charles weghara ọkwá ya.
Ndị isi nke akụ̀ na ụba na - ezukọ iji kwurịta ma nwa eze whale ọ̀ ga - anọchi anya nna ya dị ka onyeisi nke alaka nke mba 53 mejupụtara.
Ọ bụ na Thursday ka Eze Nwanyị nke Britain kpebiri na nwa ya nwoke bụ́ Charles ga - edu CHOGM n’obí Buckingham.
O kwuru na obi dị ya ụtọ na nwa ya nwoke na - eduzi ọmụmụ ihe otu ụbọchị.
Ma nke ahụ abụghị ihe Eze Nwanyị ahụ ga - achọ inye nwa ya nwoke ma ọ nwụọ.
A na - atụ anya na ndị ndú nke akụ̀ na ụba ga - ekpebi onye ga - edu ha mgbe ha ga - ezukọ n’obí eze dị na Windsor ma ọ dịbeghị ihe àmà ọ bụla na - egosi na ha ga - ekwu banyere ya ná nzukọ ha.
Ọ̀ pụtara na ọ dịghị onye ọzọ pụrụ iduzi akụ̀ na ụba?
Otu onye nta akụkọ nke ụlọ ọrụ BBC bụ́ James Landale kwuru na e kwuwo na ndị ndú nke mba ndị bara ọgaranya ga - anọgide na - enwe echiche ahụ.
Ma, onyeisi ala Saụt Afrịka aha ya bụ Cyril Ramaphosa, akwụsịla ọmụmụ ihe ya na Lọndọn iji mata ihe kpatara mwakpo a na - eme n’obodo ya.
Mwakpo ahụ na - aga n’ihu n’ebe ugwu South Africa bụ́ ebe ndị ahụ na - eme ngagharị iwe na - ekwu na e kwesịrị inye ha ọrụ, inye ha ụlọ obibi na ịkwụsị ịkpa ákwà aka.
Gịnị bụ ọrụ dịịrị president nke akụ̀ na ụba?
Ọkwá nke Eze Nwanyị Britain dị oké mkpa.
Alaka ụlọ ọrụ na - ahụ maka mba 53 mere ka a mata na ihe e ji mara mba nile malitere ịdị irè.
Nke a na - agụnye ime ka mba ndị a dị n’otu site n’azụmahịa na mmekọrịta mba na mba.
Akụkọ ndị ga - amasị gị :
Chimamanda kwuru na ọ dị onye wakporo ya.
President ahụ apụghị imeso ndị Nigeria n’ụzọ na - ezighị ezi.
Ndị ntorobịa bụ́ ndị Nigeria anwawo anwa mee otú ahụ.
Onye ndú nke ndị ahụ na - apụnara mba nile so n’òtù ha ihe iji mee ka mkpebi ha sikwuo ike.
Ọ bụ ndị ndú nke ìgwè ahụ na - ekpebi onye ga - abụ onye ndú ha n’ozuzu ya.
Praịm minista bụ́ Theresa May na Praịm minista Canada bụ́ Justin Trudeau, akwadebewo Prince Charles ịbụ onye ndú.
Gịnị Bụ ỌKPỤKPỤ?
CHOGM pụtara Nzukọ Ọchịchị nke Mba Nile n’asụsụ Bekee.
Ọ bụ nzukọ nke ndị ndú nke mba nile, bụ́ nke a na - enwe ugboro abụọ n’afọ abụọ ọ bụla.
Ndị na - ekere òkè ná nzukọ ahụ bụ ndị isi na ndị praịm minista nke mba 53 na ezinụlọ ha, ndị ọnụ na - eru n’okwu na ndị nta akụkọ.
Nzukọ nke afọ ahụ e nwere na London, mgbe nke afọ 2015 bụ na Valletta dị na Mọlta.
Onyinye e nyere n’Imo agaghị aba n’akpa uwe anyị, ka Rochas ’ na - ekwu n’onwe ya.
Gọọmenti Mba Imo na - ekwu na ọ bụghị ha nwe echiche nke inye ego, kama na ha ga - eji ijeri naira iri kwado ya.
Rochas Okorocha na Ogoni eze, Godwin Gininwa
Ebe obibi nke Rochas Okorocha ga - agwụ na 1919
Mgbe akụkọ ahụ bụ́ na gọọmenti mba Imo agwawo ndị nile nọ n’afọ ndụ ịrụ ọrụ iji kwụọ puku naịra atọ dara, gọọmenti mba Imo na - ekwu na ego ahụ adịghị ha mkpa.
Ebere Iwuji, bụ́ ọnụ na - ekwuchitere gọvanọ n’usoro mgbasa ozi na n’usoro mgbasa ozi, ji fon gwa BBC Igbo na a ga - akwụ ya otu ugboro.
O kwukwara na ego dị mkpa iji kwado ọrụ dị iche iche obodo nta dị iche iche na steeti ahụ na - arụ.
N’agbanyeghị nke ahụ, akụkọ ahụ na - ekwu na a na - emefu otu nde maka obodo nta ọ bụla, bụ́ Nzewuji, kwuru na ọ dịghị ego a kpọtụrụ aha n’ihi na ọ bụ obodo nta ndị dị n’ime ya ka e kwesịrị inye onyinye a.
Nzewuji kwuru, sị ‘ Ego a agaghị aba n’akpa ego mba Imo, ọ bụ Kansụl Gọọmenti Ọchịchị dị iche iche nwere ya. ’
Nzewuji kwukwara na gọọmenti steeti Imo ga - akwado obodo nta ọ bụla nyere ijeri euro iri ma na - atụ anya iwulite ụlọ ọrụ na mkpa ndị ọzọ nke obodo ahụ.
‘ Ana m eche na òtù ọ bụla chọrọ inwe ọganihu ga - akwado ya karịsịa n’ihi na ha nwere mmasị n’ọganihu nke obodo, ’ ka Nzewuji kwuru.
Nzewuji kọwakwuru na ọ dịghị eze obodo ọ bụla a napụrụ ụgwọ ọnwa ya n’ihi nke a.
Gee ntị ná nchọpụta ya n’ụzọ zuru ezu n’ebe a :
Akụkọ ọzọ ga - amasị gị :
Ihe mere ndị Nigeria ji akwụ otu ụzọ n’ụzọ iri
President ahụ apụghị imeso ndị Nigeria n’ụzọ na - ezighị ezi.
Akụkọ kasị njọ n’abalị a : Buhari bụ nna Nigeria.
Òtù ndọrọ ndọrọ ọchịchị ndị dị aṅaa ga - agbakọta ọnụ iji kpochapụ APC?
Usoro ntụli aka a na - enwe n’afọ 2018 na - akawanye njọ ka òtù ndọrọ ndọrọ ọchịchị ụfọdụ na - agbakọ aka wepụ APC n’ọchịchị n’afọ 2019.
Olusegun Obasanjo
Olusegun Obasanjo hapụrụ idu ndú n’afọ 1999
Ọtụtụ ndị so n’òtù ndọrọ ndọrọ ọchịchị ahụ na ndị ọzọ a ma ama nọ na Nigeria na - agbalịsi ike ịkwụsị idu ndú n’òtù Buhari na 2019.
Akụkọ na - ekwu na ọtụtụ òtù ndọrọ ndọrọ ọchịchị pụrụ ịmalite ịgbakọta ọnụ n’izu ọzọ iji zere mmebi iwu ọ bụla ná ntụli aka na - abịanụ.
Ndị keere òkè ná nkwekọrịta a gụnyere òtù ndị na - esonụ : Peoples Democratic Party (PDP ) ), ụfọdụ ndị ndú nke Òtù Nile Na - enwe Ọganihu (APC ), Òtù Social Democratic Party (SDP ), na ihe dị ka òtù nta atọ ndị ọzọ.
Ọ bụkwa Òtù Na - akwado Òtù Na - akwado Òtù Na - akwado Mba Naịjirịa (CNM ) nke onye bụbu president obodo Naịjirịa, bụ́ Obasanjo, sụgharịrị.
Ịgwakọta Obasanjo amalitela.
Nnọkọ ntụliaka a ga - enwe n’afọ 1919 : Ọnụ na - ekwuchitere ọchịchị Keyamo.
Buhari : M ga - asọ mpi maka ntụli aka a ga - eme n’afọ 1919.
PAC weghaara idu ndú n’afọ 2015.
Ndị bụbu ndị president Nigeria na - ajụ ndị ọchịagha lara ezumike nká bụ́ ndị Ọchịagha Danjuma so na ha na - akwadebe maka nnọkọ a.
Otu n’ime ndị a ma ama ná nnọkọ a kwuru na ‘this agaghị adị ka mgbanwe nke malitere APC.'
Anyị agaghị ezigara INEC mgbanwe aha ya.
Akụkụ ọhụrụ ahụ ga - enye onye ọ bụla ohere ikwupụta echiche ya.
Ihe ruru ndị omeiwu na gọvanọ nọ n’afọ iri na itoolu na - akwadebe maka nnọkọ a.
PDP chịrị Nigeria ruo afọ 16 tupu AP achịwa ha.
N’aka nke ọzọ, a na - atụle ma Pop ọ̀ ga - agbanwe aha ha.
Onyeisi oche nke òtù ahụ bụ́ Uche Secondus kwuru na ya na ndị òtù ya ka na - atụle echiche ahụ.
Ma ndị mmadụ na - ekwu na kama ịgbanwe aha ha bụ́, PDP, ha kwesịrị iche echiche banyere ụzọ ka mma isi mee ka Nigeria ka mma ma wepụ APact n’ọchịchị.
Akụkọ ga - amasị gị :
Ihe mere e ji nye puku naịra atọ n’Imo State.
Ndị a na - agwọ ejidewo ndị ọrụ ahụ́ ike.
Ndị ntorobịa Nigeria anwawo anwa megharịa ahụ́.
Mwakpo wakporo parish nna m bụ́ Ebube Muonso.
Ndị isi nke ìgwè wakporo ọgbakọ ndị Katọlik dị na steeti Uke, Anambra merụrụ ụfọdụ ndị ahụ́ ma bibie ụgbọala iri atọ.
Ndị ntorobịa ahụ na - ekere òkè ná mmeri.
Idina mmadụ n’ike bụ otu n’ime omenala ndị Igbos.
Ìgwè ndị isi ojii bụ́ ndị nọ na - eme oriri ‘Uzo Iyi ’ n’Uke n’Idemili n’Ógbè Ọchịchị Ebe Ugwu nke Obodo ahụ, bụ́ nke dị na steeti Anambra, wakporo otu ìgwè ndị Katọlik na - ekpe ekpere ma bibie ihe karịrị ụgbọala iri atọ, merụọ ọtụtụ mmadụ ahụ́.
Onye ụkọchukwu na - elekọta ìgwè ekpere ndị Katọlik bụ́ Father Emmanuel Obimma,, nke a maara n’ụzọ na - ewu ewu dị ka Ebube Muonso, na ndị ụkọchukwu ndị ọzọ na ndị inyom a họpụtara ahọpụta gbanahụrụ ndị ntorobịa wakporo ndị bịara ife Chineke site n’abalị Friday ruo n’ụtụtụ Saturday.
Onye na - enyere ụkọchukwu aka bụ́ Francis Okoye gwara BBC na ndị ahụ na - anya isi wakporo ìgwè ndị na - eche nche n’elekere asatọ nke abalị ma merụọ ụfọdụ ndị nọ n’ọgbakọ ahụ ahụ́ ma bibie ihe karịrị ụgbọala iri atọ.
Àgùlerì na Igboukwu abụghị ndị nna ochie nke ndị Igbos.
Otu nwoke gburu ụmụ ya na Awada.
Mgbe mwakpo ahụ gasịrị, anyị gụrụ ụgbọala ndị ahụ ha bibiri ọnụ, ha dịkwa iri atọ n’ọnụ ọgụgụ.
Ha merụrụ ọtụtụ ndị ahụ́.
Ha mara otu onye e ji mma buru n’ụlọ ọgwụ ahụ mma.
Anyị amabeghị ma onye ahụ ọ̀ dị ndụ ka ọ̀ nwụrụ anwụ.
O doro anya na ndị ntorobịa Uke bụ́ ndị mere ihe ahụ dị njikere ịkpagbu ndị òtù ọgbakọ n’ihi na mgbe a na - eme ememe Uzo Iyi, ha na - akwụsị n’elekere isii nke ụtụtụ, ebe ndị ahụ na - akwụsị n’elekere asatọ nke ụtụtụ na - akwụsị n’ebe a na - anọ efe ofufe.
Ha malitere site n’ịkụ ndị ọkwọ ụgbọala na - achụ nta ego ihe, bụ́ ndị na - akpọga ndị mmadụ na chọọchị ma na - anakọta ego ha na fon ha.
Ndị Masquerades bibiri ọtụtụ ụgbọala n’ebe a na - anọ efe ofufe.
Ndị uwe ojii anyị mere ihe nile ha nwere ike ime iji gbochie ha ibibi ihe ma mgbe anyị hụrụ na ihe ha na - eme apụghị ịchịkwa, anyị kpọtụụrụ ndị uwe ojii.
Ha bịara jide ụfọdụ n’ime ha.
Ndị uwe ojii steeti Anambra kwuru na n’ezie, ndị isi ojii wakporo ọgbakọ dị n’Uke ma ha kwuru na ọ dịghị onye nwụrụnụ.
Ọnụ na - ekwuchitere ndị uwe ojii na steeti Anambra, bụ́ Nkiru Nwode, gwara BBC ‘We na e jidere anwụnta atọ, bụ́ ndị anyị na - eme nchọpụta banyere ihe mere n’ebe ahụ.
Akụkọ kwuru na nke a abụghị nke mbụ ndị ntorobịa nọ n’obodo nta ahụ nọ na - akpagbu ndị na - ekere òkè n’ememe nsọpụrụ nke ndị Katọlik haziri bụ́ nke na - ewere ọnọdụ n’abalị Friday ọ bụla bụ́ nke na - adọta ihe karịrị puku mmadụ abụọ kwa izu.
Ndị nọ n’ebe ahụ kwetara na ndị ntorobịa nọ n’obodo ahụ nọ na - akpagbu ndị ọkwọ ụgbọala na - ere ahịa na ndị ọkwọ ụgbọala nọ n’ọgbakọ, na - anakọta ego, fon, na ihe ndị ọzọ dị oké ọnụ ahịa n’aka ha.
N’oge na - adịbeghị anya gara aga, ha tiri onye ọrụ nna Obimma ihe bụ́ nke mere ka ụkọchukwu ahụ mee mkpesa nye ndị uwe ojii bụ́ ndị jidere ndị ntorobịa nọ n’obodo nta ahụ, n’agbanyeghị na a tọhapụrụ ha mgbe Eze na ndị okenye obodo ahụ tinyere aka.
E boro ebubo na ndị ntorobịa na - awakpokarị ndị ọkwọ ụgbọala na - ebuga ndị mmadụ na chọọchị.
Akụkọ ga - amasị gị :
Ihe dị ka puku ụmụaka asatọ pụrụ ịnwụ n’ọrụ ugbo.
Benue : Ndị na - azụ anụmanụ egbuola mmadụ iri abụọ.
Òtù ndọrọ ndọrọ ọchịchị ndị dị aṅaa ga - agbakọ aka weghara ọchịchị site n’aka APC?
Ize Ndụ : Ndị Igbos ga - ajụ Buhari ọzọ.
Eseife na ndị ọzọ a ma ama ekwuwo na ịgwa Igbos ka ha kwadoo Buhari ka ha ghọọ president na 2023 bụ aghụghọ.
Chukwuemeka Ezeife na ụfọdụ ndị okenye n’Ijipt
Chukwuemeka Ezeife, onye bụbu gọvanọ nke steeti Anambra, onye si Igboukwu,, bụ́ otu n’ime ndị Igbo na - akwado ọchịchị na Nigeria
Ndị Igbos a ma ama ekwuwo na ndị Igbos agaghị akwado Buhari na 2019 dị ka ha kwadoro ya na 2015.
Ha mere ka ndị Igbos ghọta na ọ bụ nkwa na - enweghị isi na Igbos ga - abụ president n’afọ 2023 ma ọ bụrụ na ha akwado president Buhari inweghachi mmeri na 2019.
N’oge na - adịbeghị anya gara aga, ụfọdụ ndị so na APC bụ́ ndị gụnyere Minista Na - ahụ Maka Njem, Rotimi Amechi, Odeakwụkwọ nke gọọmenti steeti, boss Mustapha, na Onyeisi Na - ahụ Maka Olu Naịjirịa, gwara ndị Igbos ka ha na - atụ vootu n’afọ 2019 iji nweta òkè na www.jw.org
Nye onyeisi ala Igbo nke afọ 1919 : Balarabe Musa
E liri ndị Igbos anya dị ka ndị e meriri n’agha.
Ma ụfọdụ ndị Igbos a ma ama kwuru na okwu ahụ bụ aghụghọ iji nweta ntụli aka site n’aka ndị Igbos
N’otu mkparịta ụka ya na akwụkwọ akụkọ bụ́ Sun Newspaper nwere, onye bụbu gọvanọ nke steeti Anambra kwuru, sị : ‘ Ọ dịghị otú ọ ga - esi kwe omume ’
Echeghị m na anyị kwesịrị ịna - arịọ ndị mmadụ ka ha bụrụ ndịisi ala anyị.
Echiche m bụ ka anyị gaa rịọ Chineke, bụ́ onye maara na ọ bụrụ na onye Igbo abịa n’ọkwá president, na a ga - enwe afọ ojuju n’ebe Fulani nọ nakwa n’akụkụ dị iche iche nke Nigeria n’ihi na anyị ga - eweghachi akụ̀ ndị dị oké ọnụ ahịa nke Nigeria maka ọganihu
Ikwu banyere 2023 adịghị mkpa, ọ dịghị onye ọ bụla ga - eme nke ahụ iji duhie ndị Igbos.
N’otu aka ahụ, onye bụbu president Ohanaeze Ndigbo, Dozie Ikedife, kwuru na ndị Igbos ahụ e kwere nkwa na ha ga - abụ president esonyeghị na nke ikpeazụ ya.
Ọ gwara akwụkwọ akụkọ bụ́ Sun Newspaper ‘ The Igbos bụ ndị e kwere nkwa n’otu ụzọ ahụ n’oge gara aga, a ghọgbukwara anyị.
Ọ bụrụ na mmadụ aghọgbuo gị ugboro abụọ ma ọ bụ atọ tupu ya aghọgbuo gị ugboro anọ, i kwesịrị ichebara ya echiche nke ọma.
Otu n’ime ha bụ onye ike gwụrụ ná mba a.
Ikedife gbakwụnyekwara, sị : ‘ Ihe na - amasị m bụ otú a ga - esi jiri usoro iwu kwadoro na usoro ndekọ okwu duzie Biafra.
Cheta na n’afọ 2015, ihe ka n’ọnụ ọgụgụ ná ndị òtù Igbos emeghị ntụli aka maka Buhari ná ntụli aka bụ́ nke mere ka o kwuo na ya agaghị emeso ndị kwadoro ya n’ụzọ 95 nakwa ndị kwadoro ya n’ụzọ % n’otu ụzọ ahụ ihe, bụ́ okwu ọtụtụ ndị chere na ya emezuwo site ná nhọpụta ya kemgbe ọ malitere idu ndú.
Akụkọ ndị pụrụ ịmasị gị :
Masquerade wakporo chọọchị Katọlik dị na steeti Aambra.
Ihe dị ka puku mmadụ asatọ pụrụ ịnwụ n’ihi oké agụụ.
Benue : Ndị na - azụ ehi egbuola mmadụ iri abụọ.
Otu nwoke gba ọtọ wakporo otu ụlọ nri dị n’America.
Ndị uwe ojii na - achọ otu nwoke nke wakporo ndị nọ na - eri nri, gbuo mmadụ anọ ebe mmadụ anọ ndị nke ọzọ merụrụ ahụ́
Ụlọ nri bụ́ ebe o mere
Ndị uwe ojii hụrụ égbè ha ji wakpoo ụlọ nri a.
Ndị uwe ojii ahụ kwuru na otu nwoke gba ọtọ egbuwo mmadụ anọ n’otu ụlọ nri dị na Nashville nke dị n’America.
Nwoke ahụ ji ọsọ banye n’ụlọ nri ahụ n’ihe dị ka elekere anya asatọ nke Antiọk ma malite ịgba ndị mmadụ égbè.
Mmadụ anọ ndị ọzọ merụrụ ahụ́ n’ihu onye ọzọ, bụ́ onye na - erikwa nri n’otu ụlọ nri ahụ, ka ọ na - adọgbu onwe ya n’ọrụ ma gbapụ.
Ndị uwe ojii nyere nwoke ahụ aha ya bụ́ Travis Reinking, onye dị afọ 29 site n’Illinois bụ́ ebe ha nọgidere na - achọ ya.
Akụkọ ga - amasị gị :
Masquerade wakporo chọọchị Katọlik dị na steeti Aambra.
Ihe dị ka puku ụmụaka asatọ pụrụ ịnwụ n’ihi oké agụụ.
Benue : Ndị na - azụ ehi egbuola mmadụ iri abụọ.
Soyinka : Na - eche nche na 2019.
Wole Soyinka
Onye nwetara Ihe Nrite Nobel bụ́ Soyinka kwuru na Nigeria enweghị ezi onye ndú.
Wole Soyinka enyewo ndị Nigeria ndụmọdụ
Wole Soyinka, bụ́ onye edemede a ma ama, adụwo ndị Nigeria ọdụ ịnọ na nche na ịghara ikwe ka ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị duhie ha ná ntụli aka ndị na - abịanụ n’afọ 1919.
Soyinka,, bụ́ onye kwuru nke a na Sunday n’ememe ụbọchị ọmụmụ nke otu ọkàiwu a ma ama bụ́ Gani Fawehinmi, bụ́ nke weere ọnọdụ na Lagos, kwuru na ọchịchị onye kwuo uche ya nọ n’ihe ize ndụ na Nigeria.
O kwuru na ndị tinyere Nigeria n’ọnọdụ ya dị ugbu a site n’ụkpụrụ ha egosipụtawo onwe ha ọzọ dị ka Mesaịa n’ihi na ntụli aka na - abịa, ọ dụkwara ndị Nigeria ọdụ ịjụ ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị meworo agadi iji nye ndị ndọrọ ọchịchị ọgbọ ọhụrụ ohere ịchị achị.
Buhari na ndị ndú APT enwewo nkwurịta okwu.
Wole Soyinka : Na - akwanyerenụ onwe unu ùgwù ma kwe ka okenye zuo ike.
O kwuru, sị : ‘ Obi abụọ adịghị ya na ọchịchị onye kwuo uche ya nọ n’ihe ize ndụ. ’
Ọ bụghị nanị ọchịchị onye kwuo uche ya ka mba anyị nọ ná nsogbu.
Echeghị m na e nwere oge n’ụwa nile, karịsịa ná mba a, bụ́ oge a na - echebe ihe nile otú a.
Anyị nile maara nke a.
Ajụjụ bụ ma ànyị na - ele ya anya dị ka ohere mgbapụta ka ànyị na - ele ya anya dị ka ohere iji nọgide na - eme ihe ndị ahụ mere ka mba anyị daa?
Ọ bụghịzi akụkọ na ọ dị mkpa ime ihe ndị ga - eme ka mba anyị bụ́ Nigeria dịrị n’otu.
Ọ bụ ihe ijuanya na ndị iro nke ọchịchị onye kwuo uche ya bụ́ ndị wepụtara n’onwe ha ụkpụrụ ndị kpatara ọnọdụ anyị nọ na ya ugbu a bụ ndị na - egosipụta onwe ha dị ka ndị mesaya ahụ Nigeria na - ele anya dị ka mba nwere nde mmadụ iri abụọ.
Soyinka gara n’ihu ịdụ ndị Nigeria ọdụ ka ha mụrụ anya
Akụkọ ga - amasị gị :
Masquerade wakporo otu chọọchị Katọlik dị na steeti Anambra.
Ihe dị ka puku ụmụaka asatọ pụrụ ịnwụ n’ihi oké agụụ.
Benue : Ndị na - egbu anụ ụlọ egbuola mmadụ iri abụọ.
Ọ tụrụ m n’anya na ka m na - ekwu banyere ịgbapụta Nigeria, otu ìgwè ma ọ bụ abụọ bilitere bụ́ ndị na - anọchite anya ụfọdụ ndị a ma ama.
Ana m agwa ndị mmadụ ka ha na - enyo ha enyo n’ihi na ndị na - etinye mgbalị n’òtù ndị a bụ ndị nọgidere na - enwe ọchịchị onye kwuo uche ya na Nigeria n’ọnọdụ ọjọọ ya taa.
Gịnị mere ndị Nigeria na - ejighị gaa nzukọ e nwere n’America?
Gọọmenti Nigeria ahapụwo onwe ha ná nzukọ ndị ọchụnta ego na ndị ụkọchukwu nwere n’America
Yemi Osibanjo na Abuja
Yemi Osibanjo so ná ndị aha ha dị n’akwụkwọ ahụ maka ịhazi nzukọ ahụ.
Ọtụtụ ndị nnọchiteanya Nigeria bụ́ ndị a tụrụ anya na ha ga - eso ná nnọkọ ntụrụndụ nke nnọchiteanya Nigeria haziri na Washington DC dị n’America, anọghị n’ihe omume ahụ.
Ọnụnọ ndị ọrụ gọọmenti na - anọghị ya mere ka ndị ahụ nwee olileanya na Nigeria agaghị enweta ego site ná mba ndị ọzọ.
Ndị e kwuru na ha ga - anọ ya gụnyere osote onyeisi ala obodo bụ́ Yemi Osibanjo, Minista na - ahụ maka ego bụ́ Kemi Adeosun, Minista na - ahụ maka mmanụ ala bụ́ Ibe Kachikwu, Minista na - ahụ maka ọrụ ugbo bụ́ Audu Ogbeh, Minista na - ahụ maka nkà na ụzụ bụ́ Ogbonnaya Onu, Minista na - ahụ maka ihe ndị dị nta bụ́ Kayode Fay, Minista na Minista Na - ahụ Maka Azụmahịa Okechukwu Enelamah.
Ụtụ isi a na - atụ maka ụtaba na ihe ọṅụṅụ amụbawo.
Switzerland ekwetawo iweghachi ngwongwo Abacha.
Otu onye a na - akpọ Sanusi Lamido, bụ́ eze Kano, na otu mgbe gọvanọ nke ụlọ akụ̀ etiti Nigeria, enweghị afọ ojuju n’ihe gọọmenti mere.
Ihe Sanusi kwuru
Sanusi kwuru na onye na - akwado itinye ego n’Africa kwesịrị iwere Nigeria, Ghana, Ruwanda, Kenya, na South Africa.
Ọ gara n’ihu ikwu, sị, ‘ NIGeria pụrụ ịka ndị ọzọ mma n’azụmahịa, ma onye na - azụ ahịa pụrụ ikwu, kama itinye $500 na Nigeria, ka o tinye $100 na Ghana, $100 na Ruwanda, $100 na Coted’Ivoire iji nweta ego buru ibu.
Anyị gara nzukọ nke anyị na ndị na - achụ nta ego si mba ọzọ na - enwe, a na - asị na anyị ga - amalite n’elekere itoolu ma malite n’elekere iri.
Mgbe m ruru ebe ahụ, ha kpọgara m n’ọfịs Onye Nnọchiteanya Nigeria.
Ndị bịara nzukọ ahụ nọ ya, osote onyeisi oche na - anọghị ya, ndị minista anọghịkwa ya, ka Sanusi kwuru.
Sanusi kwuru na ihe ha mere adịghị mma n’ihi na o gosiri na Nigeria adịbeghị njikere maka ihe a na - ekwu.
O kwuru, sị, ‘ Ị na - akpọ ndị mmadụ ka ha bịa nụrụ otú e si azụ ahịa na Nigeria ma ị bịaghị. ’
Nke a abụghị ụzọ isi nweta ndị ga - etinye ego na Nigeria.
Ọ bụrụ na ọ bụ ndị Ruwand haziri nzukọ a, onyeisi oche ha, bụ́ Paul Kagame, ga - anọ n’ebe ahụ na - agwa ndị ahụ ka ha malite ịbịa Ruwanda.
Ndị mmadụ na - eji olu ha eme ihe n’usoro mgbasa ozi
Onye nwe aka ahụ bụ́ @SegunAndrews kwetara ihe Sanusi kwuru.
Ma, ndị ọchịchị ekwetaghị na ọ bụghị otú ahụ ka ihe ahụ si mee.
Lai Mohammed,, bụ́ Minista Na - ahụ Maka Ihe Ọmụma, ezipụwo ozi na - akọwa na ọ bụghị eziokwu na ndị e chere na ha ga - aga nzukọ ahụ agaghị.
Mohamed kọwara na a kpọghị ndị ozi aha ha n’ememe a òkù ịbịa ma ọ bụ ịnọ na Washington DC mgbe nzukọ a na - aga n’ihu.
O kwuru na a kpọghị Ndị Ministri Na - ahụ Maka Ọrụ Ugbo, Ọkụ eletrik, na Ọrụ, na Akụ̀ na Ụba òkù n’agbanyeghị na e mere ndokwa ka ha kwuo okwu ná nzukọ ahụ.
Minista Na - ahụ Maka Azụmahịa n’onwe ya so President gaa nzukọ nke ndị ndú nke mba nile na London.
Minista Na - ahụ Maka Ego nọ na Washington DC, ma ọ nọ ebe ahụ maka nzukọ nke ụlọ akụ̀ ụwa na òtù IMF.
Ọ gara n’ihu ikwu na Minista Na - ahụ Maka Ihe Ọmụma na ọdịbendị natara akwụkwọ ịkpọ òkù, ma ọ gwara ndị na - ahazi nzukọ ahụ na ya agaghị eme ya n’ihi ihe ndị ọzọ.
Lai Mohammed kwuru, sị ‘ Ihe ndị a chọpụtara gosiri na e kwesịghị ikwu na ndị ụkọchukwu jụrụ ịga nzukọ ahụ. ’
Ekwela ka e kpochapụ Igbo.
Ikechi Oke ritere $10,000 dị ka onye nwetara ‘ Ihe Nrite Akwụkwọ nke Nigeria ’
Onye nwetara ihe nrite bụ́ ‘Nigerian Literature Prize,' Ikeogu Oke ekwuwo na Igbo agaghị apụ n’anya ma ọ bụrụ na ndị Igbos ejiri ya kpọrọ ihe
Ikeogu nwetara $10,000 dị ka onye nwetara ‘ Ihe Nrite nke Akwụkwọ Ndị Nigeria ’ n’ihi akwụkwọ ya bụ́ ‘ The Heresaid.'
Ihe kasị mee ka akwụkwọ ahụ bụrụ nke kasị mma bụ na o dere ya n’ụdị uri ndị Igbo e ji ọnụ dee.
Mgbe ya na ụlọ ọrụ mgbasa ozi bụ́ BBC Igbo na - akparịta ụka, Maazị Oke kwuru banyere otú e si na - akwalite asụsụ Igbo na ndị ọrụ ha bụ ịsụ ya.
Gọọmenti etiti mba ahụ ekpebiwo ihe ha ga - eme ngwá ahịa Abacha.
Minista Na - ahụ Maka Ego bụ́ Kemi Adeosun kwuru ihe gọọmenti ga - eji ngwá ahịa Abacha chụọ na Nigeria.
Kemi Adeosun na Christine Lagarde, onyeisi oche nke òtù IMF
Gọọmenti Nigeria ekpebiwo ihe ha ga - eme n’ihe karịrị narị nde dọla atọ nke ngwá ahịa Abacha ’ bụ́ nke Switzerland weghachiri.
Minista Na - ahụ Maka Akụ̀ na Ụba, bụ́ Kemi Adeosun,, kwuru na a ga - enye ndị ogbenye ego ahụ dị ka e si enweta ya ná nkwa ndị President Buhari kwere.
O kwuru nke a mgbe ọ na - agwa ndị odeakụkọ okwu ná ngwụsị nke nzukọ Òtù Na - ahụ Maka Ego Mba Nile na Washington DC, America.
Adeosun kwukwara na e tinyere ego ahụ n’ọ́kwá akụ̀ pụrụ iche nke Nigeria n’ụlọ akụ̀ etiti Nigeria iji chee echiche n’ụzọ kasị mma maka ndị ogbenye.
Ụtụ isi a na - atụ maka ụtaba na ihe ọṅụṅụ amụbawo.
Òtù Ndị Omeiwu ahụ akpọọla gọvanọ nke Ụlọ Akụ̀ Etiti.
N’ozi ya, o kwuru na gọọmenti etiti nwere olileanya na ọ bụrụ na ọ gbasoo ụkpụrụ o setịpụrụ, na ọ ga - adị mma n’ebe Nigeria nọ.
N’ụwa nke ya, ‘ Ọ bụrụ na anyị etinye ụkpụrụ ndị a n’imepụta ihe, ihe onwunwe Nigeria ga - amasị anyị ’
Gịnị na - abara Nigeria uru site n’ỤLỌ AKWỤKWỌ AKỤKỌ?
Onye na - asọ mpi n’Ijipt emeriela Nwanna Ukwu.
Ndị Nigeria agaghị nzukọ n’America.
Ihe atọ ga - akpata ya ma ọ bụrụ na e jiri otu ego gbanwere ego
Òtù IMF gwara Nigeria ka o mee ka ọnụ ahịa mgbanwerịta ego ya kwekọọ n’otu ọnụ ahịa, ebe ndị ọkachamara na - ekwu na ọ dịghị mma inwe ihe karịrị otu ọnụ ahịa mgbanwerịta ego.
Naira
EFCC kwuru na Umar chọrọ nde naira iri.
Iji nọgide na - enwe ọ̀tụ̀tụ̀ mgbanwerịta ego, ụlọ ọrụ IMF adụwo Nigeria ọdụ ime ka ọ̀tụ̀tụ̀ mgbanwerịta ego ya kwekọọ n’otu ọnụ ahịa.
Nigeria nwere ma ọ dịkarịa ala ọnụ ahịa ego ise : otu maka ndị na - ebupụ mmanụ ala na Nigeria ; otu maka ndị Alakụba bụ́ ndị kwesịrị ntụkwasị obi ịga Mecca na Saudi Arabia ; otu maka Ndị Kraịst ga - aga Pilgrimage ; ọzọ maka ndị na - amụ ihe ná mba ọzọ ; otu bụkwa nke gọọmenti kwadoro.
Ndị ọkachamara n’ihe banyere ihe onwunwe bụ́ Pat Utomi na Uche Uwaleke kọwaara ndị nta akụkọ BBC na ọ bụ ihe na - adịghị ize ndụ inwe ọtụtụ ngwá ahịa.
Ihe ndị a bụ ụfọdụ n’ime nsogbu ndị a na - enwe n’ọtụtụ ụzọ e si agbanwere ego
Ọ na - eme ka aka na - ama jijiji
Pat Utomi kọwara na ọ na - eme ka e nwee ihu ọma ebe ọ bụ na ọ na - enye onye maara ndị na - elekọta ọrụ ohere ịzụ ego n’ọnụ ego dị ala karị, ebe ọ bụ na onye ọzọ na - enweghị ohere dị otú ahụ ma bụrụ onye chọrọ ego iji tụbata ngwá ọrụ ndị e ji emepụta ngwá ahịa agaghị enweta ya.
Ọ dịghị mma inwe ọganihu n’ịzụ na ire ihe.
Ebe Abacha ga - esi enweta ego ya
Otú e si agbanwerịta ego : Ego ole a na - agbanwerịta naira ebelatawo
N’okwu ya, Uche Uwaleke nyere ihe atụ nke na - asị ‘ Ebe ọ bụ na ọnụ ahịa gọọmenti na - agbanwerịta ego bụ N305, ma ọ bụrụ na e resị ya mmadụ n’ọnụ ahịa dị otú ahụ, ọ pụtara na onye ahụ pụrụ ire ya onye ọzọ n’afọ 365, si otú ahụ na - enweta uru.
Ọ na - egbu mmụọ nke ịrụpụta ihe ná mba.
Uwaleke kwuru na ọtụtụ ndị na - adị umengwụ.
Nanị ihe ha ga - eme bụ ikere òkè n’ire obere ego, ọ dịghị ihe ga - esi na ya pụta.
Ọ na - ebelata mmụba nke akụ̀ na ụba ná mba.
Utomi kwuru na ‘ ọ bụrụ na ndị mmadụ ejiri ọnụ ọgụgụ dị ala karị na - agbanwerịta ihe ná mba ọzọ iji ziga ụmụ ha ná mba ọzọ maka ọmụmụ ihe, ọ ga - eme ka mmadụ nile chọọ iziga ụmụ ha ná mba ọzọ, ụlọ akwụkwọ ndị dị ná mba anyị ga - atakwa ahụhụ.
Saraki na Ekweremadu : Ihe ndị mmadụ na - ekwu banyere ịkwụsị ha
Ekweremadu zoro akụ̀ na ụba ya
E boro Ekweremadu ebubo ọzọ maka udo na Nigeria.
E nwere ndị omeiwu 109 na - ekwu na ọ bụrụ na ndị omeiwu 108 nọ n’ụlọ Ekweremadu, ọ pụtara na ha nile nọ n’ụlọ ya.
Cheta na Òtù Ndị Omeiwu ahụ kpebiri taa na ndị ọrụ nche kwesịrị isi n’ụlọ osote onyeisi oche nke òtù ndị omeiwu ahụ pụọ ozugbo, bụ́ ebe ha wakporo ya taa.
E gbochiri Ekweremadu ịhapụ ụlọ ya n’ụtụtụ a, bụ́ nke mere ka ọ kwụsị ịga nzukọ Òtù Ndị Omeiwu nke taa, bụ́ ebe ndị nnọchianya 14 jụrụ ịhapụ AP ruo PDP.
Ọnụ na - ekwuchitere ọnụ ụlọ ọrụ mgbasa ozi bụ́ BBC Igbo gwara ya na ọ bụ ụlọ ọrụ EFCC mere ka ọ ghara ịhapụ ụlọ ya n’Abigel, ọ bụghị DSS, dị ka anyị na - edebu.
@MrBanksOmishore, Special Assistant to Saraki, dere ozi ahụ EFCC zigaara Ekweremadu n’ụtụtụ a na jw.org.
N’ozi ahụ, EFCC kwuru na ha chọrọ inyocha Ekweremadu maka ime atụmatụ iji ọkwá ya mee ihe iji chịkwaa ibupụ mba ahụ a na - akpọ ịsa ego n’asụsụ Bekee.
Mgbe Saraki banyere n’ụlọ ọrụ Ndị Omeiwu ma malite ime ntụli aka, o kwuru na Ekweremadu apụghị ịbịa, kwuokwa na ha kwesịrị ịgbalịsi ike ịhụ na ọchịchị onye kwuo uche ya anwụghị.
Odeakwụkwọ bụ́ Sam Anyanwu kwuru na ya na Ekweremadu nọ ụnyaahụ ma e nyeghị ya ikike ịbụ onye ndị uwe ojii chọrọ.
Mgbe e mesịrị nnọkọ ahụ n’ozuzu ya, ndị omeiwu ahụ kpebiri na ndị ọrụ nche kwesịrị ịhapụ ụlọ Onye Nnọchiteanya nke Omeiwu Senate iji mee ka o nwee ike iji ikike o nyere ya mee ihe.
N’ụtụtụ a, Saraki so ná ndị a na - egbochi ịhapụ ụlọ ha.
N’aka nke ọzọ, onyeisi ala Nigeria bụ́ Muhammad Buhari kelere ndị hapụrụ AP taa ma chọọ ka ihe dịrị ha mma.
O kwuru nke a site n’aka Ya na - eji telivishọn eme ihe, @MBuhari.
EFCC mechiri ọnụ ụzọ Ekweremadu nke dị na Abuja.
Telivishọn nọ na - egosi égbè EFCC na - atụ n’ihu ụlọ Ekweremadu.
A maawo ndị tọọrọ ma gbuo otu ụkọchukwu Katọlik ikpe ọnwụ.
Ụlọikpe ukwu amawo ndị tọọrọ ma gbuo Nna John Adeyi ikpe ọnwụ site n’ịkwụgbu ha akwụgbu.
Ụlọikpe enyewo iwu ka a kwụgbuo ndị omekome ahụ.
Ụlọikpe ukwu dị na Makurdi, Benue steeti, ekpebiwo ịkwụgbu mmadụ abụọ bụ́ Hartuna Idi na Suleiman Gina, bụ́ ndị fọdụrụ ná ndị tọọrọ ma gbuo Nna John Adeyi ruo mgbe ha nwụrụ n’ihi ihe ha mere.
Cheta na ndị ntọ anọ bụ́ ndị gụnyere Saidu Abdullahi na Aliyu Garba tọọrọ Nna Adeyi, bụ́ onyeisi Chọọchị Katọlik nke dị n’Otukpo Diocese District Benue State, gburu ya ma tụnye ozu ya n’ugbo dị nso n’Otukpo na 2016
Ahụmahụ m nwetara n’aka ndị ntọ.
A napụtakwala nna Mikel Obi n’aka ndị ntọ ọzọ.
Ma ndị uwe ojii mesịrị jide mmadụ anọ n’ime ha, ha kwupụtara na ha nwetara ihe mgbapụta N1,7m ma gbagbuo ya mgbe ha nụrụ na ndị obodo ahụ na - abịa ịgbapụta ya n’ebe a dọọrọ ha n’agha.
Otu n’ime ha kwupụtara na ọ bụ ya gbagburu ya, a mara mmadụ abụọ fọdụrụnụ ikpe ọnwụ taa na Wednesday.
N’ozi ahụ, ezinụlọ nke onye ụkọchukwu ahụ e zigara Daily Postrata kwupụtara ekele ha nwere na ha nwetara ikpe ziri ezi n’ikpeazụ.
Ma o wutere ha na ikpe ahụ chetaara ha ogbugbu e gburu Adeyi, bụ́ prọfesọ.
Òtù Ndị Omeiwu gbagara n’Ekwveremadu.
Saraki na Ekweremadu : Ihe ndị mmadụ na - ekwu banyere mgbochi a na - eme ha.
AP na - akwụ ụgwọ maka idu ndú onwe onye ha — Onye Ọkachamara
E nwere mmụọ nke na - ebi n’ime nwatakịrị ụjọ jupụtara na ya.
Ihe ọdịbendị ndị Igbo kwuru banyere ụjọ n’oge ochie nakwa otú ha si ele ya anya ugbu a.
N’oge ochie, ndị na - asụ asụsụ Igbo kweere na ndị na - atụ oké egwu pụrụ ime majik.
Ịkwa ákwá nke nwa a mụrụ ọhụrụ n’ụlọ ọ bụla na - ewetara onye ọ bụla obi ụtọ
Ma e nwere ebe ụfọdụ n’ala Igbo bụ́ ebe nwa ọhụrụ nke ụjọ na - atụ pụrụ ịkpata egwu.
Ebe ndị mmadụ na - ahụ ụmụaka ndị na - atụ oké egwu dị ka ndị pụrụ iche n’ebe dị ka Igbuzo (Ibusa ) nke dị na steeti Delta
Ònye bụ onye na - atụ ụjọ?
Akụkọ ụfọdụ kwuru na nwa a mụrụ ọhụrụ nke ụjọ na - atụ bụ n’ihi na nne ya kpegaara otu mmụọ bi n’ụwa ekpere ka o nye ya nwa.
Ị̀ ga - enwe ụdị ibi úgwù e nwere n’oge ochie?
Ị̀ maara Chineke ahụ ndị Igbos fere ofufe n’oge ochie?
Ha kweere na egwu bụ ihe e ji amata nwatakịrị maka ịbụ onye a ma ama
Ha na - akpọ ụmụaka ahụ ịkpa nwatakịrị
Ha kweere na ọ bụ okpueze ha ka ha na - atụ ụjọ.
Dị ka ha kweere, nwatakịrị nke na - atụ ụjọ ga - enwe nnọọ ihe ịga nke ọma ná ndụ n’ihi na Chineke ya nọ n’ọnọdụ ya n’ụzọ siri ike, ha dị nnọọ ike, ha na - etolitekwa ịbụ ndị nwere obi ike bụ́ ndị na - akpata ụjọ n’oge agha.
Ma ọtụtụ nsogbu na - eso ndị na - ebu ndị na - atụ egwu.
Ọ na - esi ike ilebara ụjọ anya nke ọma.
A na - enwe oké ụjọ
Ọtụtụ n’ime ndị obodo ahụ kweere na nwatakịrị na - atụ ụjọ na - arịa ọtụtụ ọrịa ma ọ bụ na - anwụ mgbe ọ na - atụ ụjọ.
Ọ bụ ihe na - agbawa obi imetụ ntutu isi nke onye ụjọ jidere aka.
Onye ọ bụla nke na - eme ụdị ihe a ga - enye nwa ahụ ego ozugbo ma ọ bụ kee cowrie n’isi.
Ọ bụ nanị nke a ga - eme ka nwatakịrị ahụ ghara ịda ọrịa siri ike.
Ọ bụ nanị nne nke nwa ahụ pụrụ imetụ ụjọ ahụ aka.
Ọdịnala nke igbubi egwu
Akụkọ na - ekwu na ọ bụ nanị ndị ọkà n’ịgbatị mkpọrọgwụ pụrụ iji ụjọ gbuo ntutu nwatakịrị.
Ugbu a, ndị a ma ama na ọtụtụ ndị ọzọ na - eji ejiji akpọrọ ihe.
Ọ ghaghị ito eto ma nọgide na - ekwu okwu.
Ezinụlọ ya ga - ajụ ya ihe ọ chọrọ dị ka onyinye iji mee ka ụjọ ghara ịtụ ya.
Ihe ọ bụla ọ chọrọ n’ụbọchị ahụ bụ ihe ha ga - enye ya n’ụbọchị ahụ.
Iso Ụzọ Kraịst
Ala Ijipt dum bụ ebe okwukwe Ndị Kraịst siri nnọọ ike.
Nke a akpatawo mgbanwe n’ọtụtụ ọdịbendị ndị Igbo
Ugbu a, ọtụtụ ndị Igbos ekweghị na mmụọ ọjọọ na - adị n’ime nwa ọ bụla a mụrụ n’ụwa a nke ụjọ jupụtara.
Ma ha ka na - akpọrọ ụdị nwatakịrị a gakwuru ndị ụkọchukwu chọọchị iji kpeere ya ekpere.
Dọkịta bụ́ Anthony Mgbolu gwara BBC Igbo na ụjọ si n’ezinụlọ
Ihe ọdịbendị ndị Igbo kọwara banyere ndị na - atụ ụjọ.
Otu nkọwa e mere n’ihe ọmụmụ banyere Africa na asụsụ na Mahadum Lagos Chiagozie Nnabuihe kọwaara BBC Igbo na ala Igbo n’oge ochie enweghị nkwenkwe ọ bụla banyere ndị na - atụ egwu
Nnabuihe kwusiri ike na ọ bụrụ na Igbos n’oge ochie kweere n’oké ụjọ, na ha ga - akpọ ya aha
N’okwu ya bụ́, ‘Dada ’ bụ okwu ndị Yoruba ji eme ihe maka ụjọ.
Na ndị Igbos na - atụ ụjọ bụ n’ihi na ha na ndị Yoruba akpakọrịtawo.
Ma egwu ọ̀ dị njọ n’ezie?
Nnamdi Daniels bụ ọkpụkpụ
Ọtụtụ ndị anyị gbara ajụjụ ọnụ kwuru na ọ dịghị ihe ọjọọ dị n’ịtụ egwu, ma ọtụtụ ndị ka na - ele ndị na - atụ egwu anya dị ka ndị nwere àgwà ọjọọ.
Nnamdi Daniels, bụ́ nwoke ụjọ na - atụ, gwara BBC Igbo na ya ahụwo ọtụtụ mkparị a kparịrị ya na hel n’ihi ụjọ ya.
Ọ sịrị ‘ Ana m echeta mgbe m gara Mahadum Steeti Niger
Otu onye ọrụ nche malitere ịjụ m ajụjụ ndị tụrụ m n’anya n’ihi ụjọ m na - atụ.
Gọọmenti ekpochapụwo ihe karịrị nde osisi cough abụọ.
Ministri Na - ahụ Maka Ahụ́ Ike ejidewo ihe karịrị nde syrup codeiene abụọ, ha ka na - elekwasịkwa ndị nne anya.
Ịgwọ ọrịa kodiene
Ndị ntorobịa ahụ na - eji ọgwụ codiene eme ihe n’ụzọ gabigara ókè
Gọọmenti etiti mba ahụ ekwuwo na ha ehichapụwo ihe karịrị nde cough sirup nke codeiene n’ahịa Nigeria
Onye Minista Na - ahụ Maka Ahụ́ Ike, bụ́ Prọfesọ Isaac Adewole, kwuru nke a mgbe kọmitii ozi ya guzobere iji nyochaa nsogbu nke codeiene bịara gosi ya ihe ndị ha chọpụtara.
O kwukwara na nke a ga - egosi na gọọmenti kwụsiri ike ná mkpebi ha mere ịmachibido ọgwụ codiene iwu na Nigeria.
Ịmachibido codeiene iwu : ọnụ ahịa a na - ere ọgwụ ehi amụbawo
NAFDAC kagbuwo mmachibido iwu ahụ a machibidoro Emzor na ndị ọzọ.
Adewole kwuru na ozi ya na Ụlọ Ọrụ Mba Na - ahụ Maka Nri na Ọgwụ na Nchịkwa jikọrọ aka n’ikpochapụ ndị mmadụ
Cheta na na May n’afọ a, ụlọ ọrụ mgbasa ozi bụ́ BBC gosiri na telivishọn mbibi a na - ebibi cough sirop na Nigeria.
Ọ bụ mgbe e gosiri nke a na gọọmenti kwuru na ha ga - amachibido ịzụ na ịṅụ ọka a iwu.
Gọọmenti na - ekwu na ha ka na - elegharị anya n’ebe a na - egwupụta ọka ndị ọzọ bụ́ ndị na - ebibi ihe.
Akụkọ ga - amasị gị :
Ntụliaka a ga - eme n’afọ 2019 : Ụfọdụ ndị Igbos bụ́ ndị chọrọ ịsọ mpi maka ịbụ president
Gịnị mere ndị Igbos ji anọgide na - aga chọọchị ndị a?
Ihe mere Igbos ji chụpụ mmadụ n’ọhịa ọjọọ.
Oké ọhịa ọjọọ bụ ebe ndị Igbos na - anọ efe ofufe n’ụwa ma ọ bụ mmegbu iji chụpụ mmadụ n’oké ọhịa ọjọọ.
Masquerades
Ndị Igbos na - ekwu banyere ndị isi dị iche iche
Gịnị mere Igbọs ji kpọọ oké ọhịa ọjọọ oké ọhịa?
Ị̀ maara na a ka nwere oké ọhịa ọjọọ ruo ugbu a?
Gịnị bụ oké ọhịa ọjọọ?
Otu ọkachamara n’Africa nakwa n’ihe ọmụmụ asụsụ na Mahadum Lagos, Chiagozie Nnabuihe, kọwaara BBC Igbo na Igbo kpọrọ ebe a oké ọhịa nke ndị mmụọ, ọ bụghị oké ọhịa ọjọọ dị ka ọtụtụ ndị na - akpọ ya ugbu a.
Ebe a bụkwa ebe ha chụpụrụ onye ọ bụla ala ahụ bụrụ ọnụ.
Ebe a bụkwa ebe ha na - achụpụ onye ọ bụla ala ahụ bụrụ ọnụ.
N’ala Igbo, Chineke bụ ala kasị mkpa, ma mmụọ ya sochiri ya bụ ala ahụ.
Nnabuihe kọwara na ndị Igbos kweere na ala ahụ bụ mmụọ na - akpali ihe nile a na - eme n’ụwa.
E nwere mmụọ nke na - ebi n’ime nwatakịrị ụjọ jidere.
Ị̀ ga - enwe ụdị ibi úgwù e nwere n’oge ochie?
Igbu ọchụ bụ ihe arụ
Igbo kweere na ala na - ahụ ihe nile, nke a pụtara na ọ dịghị mmehie ị pụrụ izopụ na ya.
A ka nwere oké ọhịa ọjọọ n’ala Igbo ruo taa.
Ala ahụ ga - emetụta onye a n’ezie site n’ọrịa.
Ndị a bụ ọrịa ndị ala na - akpata bụ́ ndị kpasuru ya iwe.
Ekpenta
Afọ azụ̀zụ̀
Ogwe osisi
Hernia
Nnabuihe kọwara na n’oge na - adịghị anya, ọ dịghị dọkịta ọdịnala ga - anwa ịgwọ ọrịa ndị a a kpọrọ aha
Onye ọ bụla na - arịa ọrịa ndị a kwesịrị ikwupụtacha ihe ọjọọ o mere tupu ya anwụọ.
Ọ bụrụ na o kwupụtaghị mmehie o mere, ha ga - achụpụ ya n’ọhịa.
Ị̀ maara Chineke nke ndị Igbọs fere ofufe n’oge ochie?
Ihe ndị a na - ekwesịghị ime gburugburu onye Igbo
Ihe ndị ọzọ dị ka ịkwa iko nke gị na di gị ma ọ bụ nwunye gị ọzọ, ma ọ bụ ịmụ ụmụ ejima na ọrịa a na - apụghị ịgwọ agwọ, pụrụ ime ka ala ahụ bụrụ ọnụ onye ahụ
Ịchụpụ mmadụ abụghị mmehie.
Dị ka Nnabuihe kọwara, ịchụpụ onye ahụ na - akawanye njọ iji chebe ụmụ ya na ezinụlọ ya.
Iso Ụzọ Kraịst bụ nkwenkwe kasịnụ n’ala Igbo
Ndị Igbọs n’oge ochie kweere na onye ọ bụla natara onye a emebiwo ọnụma nke ezinụlọ ya.
Olee ebe oké ọhịa nke ndị mmụọ nọ n’ala Igbo taa?
Mkpa Mbaise nke Dị na Steeti Imo.
Ogwugwu Oku nke dị n’Okija
Ala Mbitoolu Ogbaga
Ihiala
Okpukpe Okija
Ọdịbendị ndị Igbo na - anwụ anwụ
Nnabuihe kwuru na nke a bụ ihe kasị njọ na - eme n’ala Igbo n’oge na - adịbeghị anya.
O kwuru, sị : ‘ Ọdịbendị dị iche iche e nwere n’ala Igbo na - anwụ n’ihi Iso Ụzọ Kraịst nke batara n’ala Igbo, bụ́ nke mere ka ndị mmadụ kpafuo oké ọhịa ndị bụ́ mmụọ, ọ dịghịzi onye na - atụ oké ọhịa egwu.
Akụkọ ga - amasị gị :
A na - akatọ nwanyị a na jw.org n’ihi ihe o kwuru.
Ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị nọ n’ọgbọ ọhụrụ na - anya isi n’usoro mgbasa ozi
Ahmed Musa : Ndị òtù Al Nasr anabatawo ya taa.
Ọ bụwo asịrị na - efe efe eri ogologo oge na Musa pụrụ isonye na klọb Al Nasr, ma ugbu a, e kwuwo ya n’ụzọ doro anya.
Ahmed Musa
Otu onye nke chere na ya ga - abanye n’òtù egwuregwu bọl a ma ama bụ Ahmed Musa.
Ma ugbu a, Musa, bụ́ onye rụrụ nnọọ nke ọma n’asọmpi iko ụwa nke ikpeazụ ya kpọmkwem, ahapụwo obodo Leicester City maka Al Nasr nke òtù Saudi Arabia.
A maghị ego ole ha zụtara ya na Leicester City, ma asịrị na - ekwu na ha ruru nde pound iri na asaa na ise
Ị̀ maara na ụmụ nwanyị weere Ugo nke Ukwu ahụ dị ka ihe mgbapụta?
Ugbu a, Ugo Ukwu ahụ dị ka nwanyị a na - aga ịhapụ di ya ma ọ bụ nwunye ya.
Asọmpi Ụwa 2018: Ihe mere ndị Nigeria ji ekele Ahmed Musa
Na mbụ, obodo Leicester City zụtara ya n’aka òtù egwuregwu CSKA Moscow n’afọ 2016 ma ọ laghachighị n’ebe ahụ n’oge a na - agba bọl ụkwụ n’afọ 2017.
Mgbe e nwesịrị Òtù Egwuregwu Ụwa, ndị mmadụ na - eche na ha ga - aga Galatasaray n’ihi na ndị na - elekọta òtù egwú ahụ chọrọ ya nke ukwuu.
Ihe e sere na televishọn gosiri otú ndị òtù ọhụrụ ya si nabata ya ma nabata ya na klọb ha.
Dị ka ọ dị ugbu a, Ahmed Musa ekwubeghị ihe ọ bụla banyere akụkọ a na - akpali akpali.
Babatunda Fashola na ndị Nigeria na - enwe obi ụtọ ugbu a maka ọkụ eletrik
Ọ bụrụ na ihe Babatunde Fashola kwuru banyere ọgbọ na - achị achị bụ eziokwu, ọ ga - abụrụ ndị ọchụ ntá ego nọ na Nigeria ihe dị ukwuu
Na - aga ahịa
Ndị Nigeria anọwo na - eme mkpesa na ha enweghị ike eletrik
Minista Na - ahụ Maka Ọkụ eletrik, Ọrụ na Iwu Ihe Owuwu, Babatunde Fashola kwuru na mmepụta nke ọkụ eletrik na Nigeria arịwo elu ruo puku megawatt asaa.
Fashola kwuru na nke a bụ eziokwu n’obodo Calabar, nke bụ́ isi obodo mba Cross River State, ụnyaahụ.
A gaghị enwe ọkụ eletrik ga - ezu ndị na - arụpụta ọkụ eletrik n’afọ 2023
PHCN kwesịrị inye ọnwa atọ tupu ha akwụsị iji ígwè ọrụ eletrik eme ihe — Ọkàiwu
Fashola bụ Calabar bụ́ ebe ndị isi nke ozi ya na - ezukọ
O kwuru na n’agbanyeghị na a ka nwere ọtụtụ ọrụ fọdụrụnụ, ozi ya amụbawo n’ike karịa ka ọ dị mgbe ọ malitere na 2015
Fashola nwere ndị ozi atọ e jikọtara ọnụ n’ọchịchị Buhari ’
Afọ atọ gara aga, akụkọ ahụ bụ na ọgbọ nke ike ọchịchị bụ nnukwu nsogbu anyị nwere na Nigeria.
Mgbe ahụ, ndị na - enye ọkụ eletrik nọ na - ekwu na ha enweghị ikike inye ọkụ eletrik na Nigeria.
E mesịa, anyị nọ na - ekesara ndị Nigeria megawatts 2,690, ma ihe agbanweela.
Ihe anyị nwere ikesa ugbu a bụ 5,222, bụ́ nke kasị elu kemgbe e guzobere Nigeria.
Ugbu a, ihe a na - emepụta ma na - ekesa bụ megawatts 7000.
A ka nwere nsogbu, ma anyị ga - asị na anyị na - enwe ọganihu.
Akụkọ ga - amasị gị :
Nye nwa gị ohere ka ọ mịnye ya ara.
Ndị Igbos na - asọ mpi ịchịisi na Kano.
A gbagbuwo mmadụ anọ na Port Harcourt bụ́ ndị na - azụ ahịa mgbanwerịta ego ná mba ọzọ.
Ụzọ ndị ị ga - esi mee ka ụmụ gị nwee obi ụtọ n’oge ezumike.
Ma hà bara ọgaranya ma hà dara ogbenye, ihe ndị a bụ ụfọdụ n’ime ihe gị na ụmụ gị pụrụ ime n’ogologo oge ezumike a.
Ụmụ Akwụkwọ na Oprah Winfrey.
Oge eruola ọzọ mgbe ụmụ akwụkwọ ga - enwe ezumike pụrụ iche ọzọ n’ihi na o teela.
Ụfọdụ ndị nne na nna akwadebewo otú ha ga - esi kụziere ụmụ ha ihe n’oge okpomọkụ ma ọ bụghị ụmụaka nile ga - enwe mmasị na nke a.
Ọ bụrụ na i soghị ná ndị ga - akpọrọ ụmụ ha gaa akwụkwọ n’oge okpomọkụ, ihe ndị a bụ ihe ndị ị pụrụ imere ha.
Ndị inyom na - achọ ka gọọmenti malite ịkwụ ha ụgwọ ‘ ịzụ ụmụaka. ’
A napụtawo mmadụ anọ n’ime ụmụaka 12 ahụ tọrọ atọ na Thailand.
Buhari : Lụsoo mwakpo a na - awakpo ụmụaka ọgụ.
Kụziere ha otú e si egwu mmiri.
Igwu mmiri bụ otu ụzọ ahụ́ ga - esi ruo ụmụ gị ala ma mụta ichebe onwe ha ma ọ bụrụ na ha adaa n’ime mmiri.
Ọ ga - emekwa ka ike gwụ ha nke ukwuu ka ha wee nwee ike ihi ụra nke ọma maka uto kwesịrị ekwesị.
Gbalịa ma kpọrọ ha gaa ebe ahụ taa.
Kụziere ha map na nkà mmụta sayensị ndị ọzọ.
Kụziere ha otú e si agba egwú.
Igbo ‘kwenu ’
È nwere egwú na - adịghị mma karịa egwú na - adịghị mma?
Mba!
Ànyị nwere ike ịkụziri ya ụmụ anyị?
Ee.
Kọọrọ ha akụkọ oge ochie.
Ị̀ bụ gị bụ onye mbụ a tụrụ bọmbụ n’ala ndị Igbo?
Ị̀ maara aha onye mbụ nweere onwe ya pụọ n’ ohu?
Ị̀ pụrụ ịmara nke a ma kụzikwaara ya ụmụ gị?
Otu ụzọ ị pụrụ isi mee nke a bụ ịkpọrọ ha gaa n’ụlọ sinima dị iche iche dị n’ala Igbo.
Craft.
Kpọga ha n’ebe ha ga - amụ nkà.
Nke a ga - eme ka ha mụta ọrụ aka ndị pụrụ inye ha nri n’ọdịnihu ma ọ bụrụ na a chọghị ha n’ọrụ mgbe ha gụsịrị akwụkwọ na mahadum.
Afọ ndụ ha.
N’ikpeazụ, ọ bụrụ na ị bụ onye nwere nnọọ mmasị n’ọdịbendị, oge ezumike a dị ogologo bụ oge ị pụrụ ịmalite ime ka ha ghọọ ndị isi ojii ma ọ bụ ndị nọ n’afọ ndụ dị elu n’obodo unu.
Nke a ga - eme ka ha nwee amamihe na ezi uche banyere ọdịbendị ndị Igbo.
Akụkọ ga - amasị gị :
‘ Nye nwa gị ohere ka ọ mịa ara ’
Ihe mere ndị Igbọs ji achụpụ mmadụ n’ọhịa ọjọọ.
Nwanyị ahụ tọọrọ onwe ya atọọrọ, ebe onye ọzọ tọọrọ Tramadol dara n’ụra.
Ndị prọfesọ ekwuwo na ọ̀tụ̀tụ̀ dị elu nke nrụrụ aka kpatara ọtụtụ n’ime ihe ọjọọ ndị dị ka ụzọ ndị ọhụrụ e si atọrọ mmadụ na Nigeria.
Edgal Imohimi.
Onye Kọmishọna Steeti Lagos nke Ndị Uwe Ojii bụ́ Edgal Imohimi kwuru na ha akwụsịla ịrụ ọrụ n’ụlọ elu ndị dị n’Ikorodu.
Ndị uwe ojii jidere otu nwanyị tọọrọ onwe ya iji nweta ihe mgbapụta naira dị nde 15 site n’aka di ya dị na steeti Ogun.
Ọzọkwa, e jidere otu onye ntọ nke gara ịtọrọ mmadụ ma daba n’ụra mgbe ọ ṅụsịrị tramadol.
Ndị ọkà n’akparamàgwà mmadụ na - ekwu na ọ bụ nrụrụ aka na ndị enyi ọjọọ na - akpata àgwà a.
A napụtakwala nna Mikel Obi n’aka ndị ntọ ọzọ.
Femi Joseph na ndị òtù ya ji égbè wakpoo otu ụlọ ahịa na - emepụta ọgwụ iji tọrọ onye nwe ya, ma ụra buuru Josef ozugbo o weere tramadol a hụrụ n’ụlọ ahịa ahụ.
Ha kọwara na mgbe ha batara, onye nwe ụlọ ahịa ahụ tiri mkpu ma si n’ọnụ ụzọ azụ gbapụ.
Dị ka onye ọnụ na - ekwuchitere ndị uwe ojii na steeti Ondo kwuru, ebe ọ bụ na ha enwetaghị ihe ha chọrọ, otu n’ime ha malitere ịma jijiji n’ihi tramadol ọ na - aṅụ.
Ọ na - ehi ụra awa 24 mgbe ọ ṅụsịrị ya.
E si n’akpa uwe ya wepụta otu ngwugwu tramadol.
N’aka nke ọzọ, otu nwanyị aha ya bụ Hadijat Kabir na mmadụ abụọ ọzọ, otu nwoke na nwanyị ọzọ, chepụtara ma mee ka a ga - asị na a tọọrọ ya ma nara ihe mgbapụta naira dị nde 15 site n’aka di ya.
Kọmishọna steeti Lagos nke Ndị Uwe Ojii bụ́ Edgal Imohimi kwuru na ọ bụ mkpesa di ya mere ka ha malite ime nnyocha ma chọpụta na ọ bụ nwunye ya na ndị omempụ ndị ọzọ nọgidere na - eme ihe omume ahụ.
Otu prọfesọ nkà mmụta akparamàgwà na onye nkụzi na Mahadum Mba Ebonyi bụ́ Nnachi Emos kwuru na ọ bụghị nsogbu mmetụta uche kpatara ya kama na e nwere ọtụtụ ihe ọjọọ ugbu a.
Ọ bụ mkpakọrịta ọjọọ na ndị enyi ọjọọ na - akpata ọtụtụ n’ime ha.
Otu prọfesọ na - arụ n’Ụlọ Ọgwụ Na - ahụ Maka Ọrịa Na - arịa Ọrịa Na - arịa Ọrịa Na - arịa Ọrịa Na - arịa Ọrịa Na - arịa Ọrịa Na - arịa Ọrịa Na - arịa Ọrịa Na - arịa Ọrịa Na - arịa Ọrịa Na - arịa Ọrịa Na - arịa Ọrịa Na - arịa Ọrịa Na - arịa Ọrịa Na - arịa Ọrịa Na - arịa Ọrịa Na - arịa Ọrịa Na - arịa Ọrịa Na - arịa Ọrịa Na - arịa Ọbara na Lagos State Chinyere Okonkwo kwetara ihe Emọs kwuru.
Ha siri ike n’ụzọ akparamàgwà.
Ịtụgharị uche n’ihe banyere ịtọrọ mmadụ adịghị mfe.
Nrụrụ aka na ihe ọjọọ juru ebe niile.
Akụkọ ga - amasị gị :
Mgbuchapụ nke Chọọchị Ozubulu : Otu Afọ agafeela
Nwoke na nwanyị hà pụrụ ịbụ enyi nkịtị?
Ihe ndị a na - ekwesịghị ime gburugburu onye Igbo.
Onye ntọrọ nke na - aṅụ ọgwụ ike anwụwo mgbe ụbọchị itoolu gasịrị.
Ondo State Police ekwuwo na onye ntọ ahụ nke na - apụghị ịtọrọ onye ọ na - atọrọ n’ihi ọgwụ ọjọọ ọ na - aṅụ anwụwo.
Onye na - ehi ụra
Otu dọkịta nke BBC gbara ajụjụ ọnụ kwuru na onye ntọ ahụ kwesịrị inweta ọgwụgwọ.
Ondo State Police Ọnụ Na - ekwuchitere Ndị Uwe Ojii bụ́ Femi Joseph agwawo ndị nta akụkọ na onye ntọ ahụ na - aṅụ ọgwụ ọjọọ anwụwo dị ka Ụlọ Ọrụ Na - ahụ Maka Akụkọ nke Nigeria dere.
Cheta na ọ nọ na - ehi ụra kemgbe ndị uwe ojii jidere ya n’otu ụlọ ahịa na - emepụta ọgwụ n’August nke 5
Joseph kwuru na onye ahụ tọọrọ mmadụ nwụrụ n’ụlọ ọgwụ dị na steeti ebe ndị dọkịta nọ na - agbalị ịkpọlite ya n’ọnwụ.
Onye ntọ ahụ kwesịrị inweta ọgwụgwọ — dọkịta
Ọkàiwu Evans ’ akatọwo okwu ikpe ya.
Gịnị bụ isi ihe na - akwado ọrụ ndị ntọ ’?
N’okwu ya, onye ntọ a na - enyocha nwụrụ mgbe anyị jidesịrị ya ruo ụbọchị itoolu.
Anyị chere na a ga - akpọlite ya n’ọnwụ ka o wee nyere anyị aka ime nchọpụta, ma ọ nwụrụ ụnyaahụ.
Nke a pụrụ ịbụ n’ihi ọgwụ ndị siri ike ọ na - aṅụ.
Anyị na - eji ohere a adụ ndị nne na nna ọdụ ịmata ụdị ndị enyi ha nwere. ’
Akụkọ na - egosi na onye ntọ a gara ịtọrọ onye na - ere ọgwụ ọjọọ ma onye ahụ gbapụrụ.
Ya na ndị òtù ya mesịrị nweta ọgba tum tum n’aka otu onye a na - akpọ Dauda Wale.
Akụkọ ndị pụrụ ịmasị gị :
Gịnị ka ị ga - agwa Nnamdi Kanu ma i zute ya n’ụzọ.
A tụbara nwa ọhụrụ n’Onitsha taa.
Bush na Osibanjo hà ga - asọrịta mpi n’afọ 1919?
Ọrụ aka ise ị pụrụ iji N10,000 malite
Okwu ya kpaliri ọtụtụ ndị a ma ama na Nigeria nakwa gọọmenti etiti mba ahụ ịza ya.
Akụkọ ọzọ na - akpali akpali bụ akụkọ banyere otu nwanyị Igbo a na - akpọ Mama Boko Haram.
Aisha Wakil gwara BBC Igbo otú o si zụọ ụmụaka so n’òtù Boko Haram taa
Akụkọ banyere otu pastọ a ma ama na Nigeria bụ́ onye malitere okpukpu atọ mgbe afọ iri na itoolu gasịrị nyere ndị Igbos na ndị Nigeria dum ọṅụ dị ukwuu.
Okwu Abaribe gbanwere n’afọ 2018
Asọmpi nke Asọmpi Ụwa mere ka ndị Igbos malite ịkpa ike
Òtù Egwuregwu Ụwa : Otu onye na - agba ọsọ kwuru na Ugo nke Ọma ga - eru n’ọkara nke ikpeazụ ya.
Akụkọ ọzọ bụ banyere njide e jidere otu narị ụmụ nwanyị IBOP ise na iri anọ na ise n’Owerri.
Ndị inyom nọ n’ụlọikpe taa.
Ndị inyom anyị emebighị iwu ọ bụla.
A tọhapụwo ndị inyom 64OB n’Owerri.
Idei mmiri kpara mkpamkpa dị ukwuu n’ala Igbo na 2018
Akụkọ ha kpaliri atụmatụ e mere banyere IVF.
Ụmụ agbọghọ ise si Regina Pacis, Onitsha, mere ka ndị Igbos dị mpako mgbe ha ghọrọ ndị kasị mma n’ụwa n’asọmpi nkà na ụzụ nke afọ 2018
Akụkọ ga - amasị gị :
Usuu ndị agha Python dance 3 ga - amalite na January 1 - Nigeria.
Mgbanwe A Na - enwe n’Ihe Banyere Ihe Ọkụkụ : Ihe Shagari meere ndị Nigeria.
Otú ị ga - esi zere ịbụ onye a wakporo n’ihe omume.
Àkwà Mmiri Niger nke Abụọ bụ nkwa na - enweghị isi.
Omenala Igbo : Ihe mere a ga - eji lụọ ozu nwanyị n’ala Igbo.
Ọtụtụ mgbe, ndị mmadụ na - ajụ ihe mere ha ga - eji lụọ ozu nwanyị n’ebe ụfọdụ n’ala Igbo, akụkọ a kọwara ya.
Nwoke na nwanyị nọ n’alụmdi na nwunye
Igbo adịghị akwado ibikọ ọnụ n’alụghị di ma ọ bụ nwunye.
Ọtụtụ mgbe, a na - enwe akụkọ banyere ndị ntorobịa bụ́ ndị hụrụ onwe ha n’anya ma kwere ibikọ ọnụ dị ka di na nwunye n’emezughị ihe ọdịbendị na - achọ maka alụmdi na nwunye.
Mgbe ụfọdụ, a na - enwe ọnọdụ a na - adịghị ahụ anya n’ọnọdụ a, karịsịa nwanyị na - anwụ n’ụlọ nwoke ahụ mgbe a na - emeghị ememe alụmdi na nwunye.
Utu aha ụmụ nwanyị n’ala Igbo
Ihe ise na - amasị ụmụ nwanyị
‘ Omugwo ’ ọ̀ bụ omenala e ji kagbuo n’ala ndị Igbo?
Otú ọ dị, nke a na - akpata ọgba aghara n’ezinụlọ dị iche iche.
N’ihi ọnọdụ ọjọọ a, ọtụtụ obodo nta ndị dị n’ala Ijipt na - eme ka ọ bụrụ iwu na nwoke ga - alụ ozu nwanyị ya na ya bi n’akwụghị ụgwọ nile o nyere
Ihe mere a ga - eji lụọ ozu nwanyị.
N’ala Igbo, nwoke adịghị alụ nwanyị ọ gwụla ma ọ kwụrụ nwanyị ahụ ụgwọ ihe o mefuru.
Ọ bụrụgodị na ọ lụrụ di n’ụlọikpe, a na - atụ anya ka ọ gakwuru ezinụlọ nwanyị ahụ ma mee ihe ha chọrọ.
Dị ka ọkachamara n’ihe banyere ọdịbendị, Nze Olueze Ukaejuoha (Duruagwu nke abụọ ) nke Umuakara, Problem, nke dị na Nwangele nke Ọchịchị Imo, gwara BBC Igbo, na iwu a dị nnọọ irè n’obodo ha, a na - enye ntaramahụhụ dị iche.
Onye na - adịghị alụ di ma ọ bụ nwunye ná ndụ na - anwụ anwụ bụ usoro ihe ka ọtụtụ n’obodo nta na - anakwere.
Ma n’obodo nta Akokwa nke dịkwa na Imo State, echiche a abụghị ihe ezi uche dị na ya ma ọlị, ebe ezinụlọ nwanyị ahụ na - abịa kpọrọ ozu nwa ha nwanyị laa maka olili.
Usoro nke ịlụ ozu nwanyị
Nwoke ahụ ga - ebu ụzọ bịa gwa ezinụlọ ahụ na nwa ha nwanyị na - arịa ọrịa ( ọ gaghị agwa ha na ọ nwụọla na mbụ ).
Ha ga - eso ya gaa leta nwa ha nwanyị, mgbe ha hụrụ ya, ha ga - ebo nwoke ahụ ebubo na ọ na - egbu nwa ha nwanyị, nwoke ahụ ga - amalitekwa ịgọnahụ ya.
Iji gosi na o gbughị ya, ọ ga - ekweta ịlụ ozu nwanyị ahụ.
Ọ ga - abịa lụọ ya.
Ọ na - alọghachi ma gwa ezinụlọ ahụ na nwa ha nwanyị anwụwo.
Nwoke ahụ ga - eme ememe olili ozu ya
Gịnị ga - eme onye jụrụ ịlụ ozu nwanyị
Dị ka Nze Ukaejuoha kọwara, ihe ndị a bụ ihe ga - eme onye jụrụ ịlụ nwanyị ọ na - adịghị akwụ ụgwọ ọnwụ ya
A ga - enye onye ahụ ntaramahụhụ dị iche
Ọ ga - enwekwa ihe ọjọọ dị iche iche.
Ihe agaghị adịrị onye dị otú ahụ mma.
Onye ahụ nwekwara ike ịnwụ ọnwụ na - agbawa obi.
Ma onye dị otú ahụ pụrụ ichegharị karịsịa mgbe ihe ndị a nile malitere ịdakwasị ya.
Ihe onye ahụ ga - eme ma o chegharịa
Ọ bụrụ na nwoke ahụ kpọrọ ekwo nkụ ma mesịa chegharịa n’ihi nsogbu ndị ọ na - enwe, ihe ndị a bụ ihe ndị ọ ga - eme :
Onye ahụ ga - eziga ndị okenye obodo ya ka ha gaa mee ka udo dị n’ala ahụ
A ga - enye ya ntaramahụhụ site n’ime ihe nile o kwesịrị ime n’ìgwè abụọ.
Nigeria – ntụli aka a ga - enwe na Nigeria n’afọ 2019 : Ihe e ji mara ndị na - azọ onyeisi ọchịchị mgba okpuru
Onyeisi ọchịchị Nigeria bụ́ Vladimir Vladimir na - ahọpụta onye ga - abụ onyeisi oche ọchịchị nke ugboro abụọ n’usoro ọchịchị onye kwuo uche ya n’okpuru òtù na - achị achị.
Onyeisi ala anyị na - ekwu okwu ya
Na nke ugbu a, onyeisi ala na - achọ ime ntụli aka ka ọ bụrụ onyeisi ala Nigeria nke ugboro atọ ya.
Ọ malitere idu ndú na December 1983 (1984) bụ́ mgbe ndị agha Nigeria weghaara idu ndú site n’ike, ma ụfọdụ n’ime ndị agbata obi ya manyere Buhari isi n’ọchịchị pụọ na 1985.
Arụmụka BBC ka na - aga n’ihu.
Buhari mesịrị ghọọ president site ná ntụli aka e mere n’oge ọchịchị onye kwuo uche ya na 2015, mgbe mgbalị atọ e mere maka inweta ọkwá ahụ kụrụ afọ n’ala.
Mgbe ọ na - achị dị ka onye agha, a maghị ya dị ka onye na - akwanyere ihe ruuru mmadụ ùgwù.
N’agbanyeghị na anyị nọ n’ọchịchị onye kwuo uche ya, ọtụtụ ndị nọ n’ụlọ mkpọrọ n’ihi na Buhari ekweghị ịtọhapụ ha dị ka ụlọikpe ahụ kpebiri.
Nwoke a dị afọ 76 ṅụrụ iyi ije ozi na 2015 ma kwe nkwa na ya ga - alụ ọgụ megide nrụrụ aka na ịba ọgaranya, nakwa mmeziwanye nke akụ̀ na ụba Niger.
Afọ anọ agafeela ma ọtụtụ ndị ekwetaghị na o nweela ihe ndị dị ịrịba ama ọ rụzuru.
O kwere nkwa imeri Boko Haram n’agha Nigeria a na - alụso òtù na - achọ ka mba Alakụba dịrị n’Ebe Ugwu Nigeria ọgụ, ma ka ọ dị ugbu a, òtù a na - emekpa ebumnobi ya ahụ́ site ná mwakpo ọ na - awakpo ógbè a.
Ndị a ma ama kweere na Buhari ga - enwe asọmpi siri ike site n’enyemaka a ma ama karị.
Buhari,, bụ́ onye na - eburu ọkọlọtọ nke Òtù Nile Na - enwe Ọganihu ( APC ), bụ onye a maara dị ka onye ezi omume n’etiti ndị ọchịchị Nigeria, n’agbanyeghị na ụfọdụ na - ele mkpọsa ya anya dị ka ịtụfu akụ̀ na ụba.
Akụkọ ga - amasị gị :
Ọ fọrọ nke nta ka Nnamdi Kanu - Buratai hulata egwú Python dance 2
Enweghị m obi ike ná ntụli aka ndị ahụ n’ihi nrụrụ aka na Atiku
Nigeria Mpịakọta nke Afọ 2019 : Ndị na - asọ mpi ná ntụli aka na ndị ha na ha na - agba ọsọ.
Ị̀ maara mmadụ isii a kasị mara amara n’asọmpi maka ịbụ onyeisi ọchịchị ná ntụli aka ndị e mere n’afọ 2018?
BBC ga - eme ka a mara ha
Ndị na - azọ onyeisi oche
Ndị a bụ ndị isi asọmpi isii ndị mmadụ na ndị òtù ha na - agba ọsọ kasị mara :
Ka òtù ahụ boro ebubo ime ntụli aka na Nigeria, Òtù Na - ahụ Maka Ndị Nnwere Onwe Ime Nhọrọ ( INEC ) biri ndepụta nke gosiri na ihe karịrị mmadụ iri asaa bụ ndị a na - aga ịnọ n’ọkwá president na 2019, BBC Igob chọrọ igosi ndị a ma ama.
A na - akwadebe nke ọma maka ntụli aka n’Ebe Ọwụwa Anyanwụ Ụwa.
Agaghị m adị ka Tinubu site n’ịgwa ndị ga - eme ntụli aka maka ya.
Peter Obi agaghị enye gị ego, kama ọ ga na - akwado ọrụ ọma niile ị na - arụ.
N’ime mmadụ isii a na di ha na - agba ọsọ, e nwere ụmụ nwanyị atọ ; otu bụ onyeisi oche, ebe ndị nke ọzọ bụ di na - agba ọsọ.
1) Muhammadu Buhari na Yemi Osibanjo
Buhari na Osibanjo anọwo na - achị Nigeria kemgbe afọ 2015 n’okpuru Òtù Mba Nile Na - enwe Ọganihu (PAC )
Ònye bụ Muhammad Buhari?
A mụrụ ya na December 17 1942
Ọ chịrị Nigeria ugboro abụọ : dị ka onye agha nakwa dị ka onye nkịtị
Ọ sụrụ mpi maka ịbụ onyeisi ọchịchị ugboro atọ n’afọ 2007 nakwa n’afọ 2011 tupu o merie n’afọ 2015
N’otu aka ahụ, ọ bụ Onye Nnọchiteanya Ukwu nakwa Onye Minista Na - ahụ Maka Mmanụ Ala
Ònye bụ Osibanjo?
A mụrụ ya na March 8 1957
Ọ bụ pastọ na Chọọchị Chineke nke Ndị Kraịst A Gbapụtara agbapụta (RCCG )
N’afọ 2015, o meriri osote onyeisi oche ụlọ ọrụ Vladimir
Ọ bụkwa Onye Nkwado Kasị Elu
2 Atiku Abubakar na Peter Obi
Atiku na Obi na - efe ọkọlọtọ nke Òtù Na - achị Mba Ndị Dị n’Otu (PDP ) ná ntụli aka a a na - eme n’afọ 1919
Ònye Bụ Atiku Buba?
A mụrụ ya na November 25 1946
Ọ bụbu President site na 1999 ruo 2007
Ọ ghọrọ onyeisi oche ugboro abụọ dị ka onye na - aza òtù ya ọkọlọtọ ; n’afọ 2007 n’okpuru òtù AC, n’afọ 2018 n’okpuru òtù PDP
Ọ bụ onye ọchụ ntá ego nke nwere azụmahịa dị iche.
Ònye bụ Peter Obi?
A mụrụ ya na July 19 1961,
O meriri gọvanọ nke steeti Anambra n’okpuru APGA na 2003 Ma a ṅụghị iyi na March 2006 bụ́ mgbe o meriri n’ụlọikpe, ma e mesịrị kpee ya ikpe na November nke afọ ahụ.
O mesịrị maliteghachi ịrụ ọrụ n’ọfịs na February 2007 ma pụọ na May mgbe Andy Uba meriri ya ma ụlọikpe kpebiri na ya ga - arụcha ọrụ ya.
Ọ hapụrụ ọkwá ya dị ka gọvanọ nke steeti Anambra ná ngwụsị nke afọ 2014
Ọ bụ ọkachamara n’Ihe Banyere Akụ̀ na Ụba.
3 Oby Ezikwesili na Abdul Ganiyu Galadima
Galadima bụ onyeisi òtù nke Òtù Mba Ndị Jikọrọ Aka na Mba Ndị Dị na Nigeria (ACPN ) bụ́ nke ha na - azọ.
Ònye bụ Nwa Okoro Ezikwesili?
A mụrụ ya n’April 28 1963.
Ọ bụ minista na - ahụ maka akụ̀ ndị dị n’ime ala malite n’afọ 2005 ruo afọ 2006, bụrụkwa minista na - ahụ maka agụmakwụkwọ malite n’afọ 2006 ruo n’afọ 2007
Ọ bụ otu n’ime ndị guzobere Ụlọ Ọrụ Na - akpọghachi girks Anyị (BBOG ) bụ́ nke na - elekọta ụmụ agbọghọ Chibok a chụpụrụ n’afọ 2014
Ọ bụrụ na o merie, ọ ga - abụ nwaanyị mbụ ga - abụ president Nigeria.
Ònye bụ Ganiyu Galadima?
A mụrụ ya na June 111964
Ọ gụrụ akwụkwọ na Mahadum Mba Kwara, bụ́ ebe o mesịrị ghọọ otu n’ime ndị ndú.
Ọ sụrụ mpi maka ịbụ onyeisi oche n’afọ 2015 n’okpuru òtù ACPN
Ọ bụ ọchụnta ego.
4 Kingsley Moghalu na Umma Gesto
Moghalu na Gesto na - asọrịta mpi n’okpuru Òtù Na - eto Eto nke Na - enwe Ọganihu ( YPP )
Ònye bụ Kingsley Moghalu?
A mụrụ ya na May 7 1963
Nke a bụ nke mbụ anyị sere okwu na Nigeria
Ọ mụrụ ihe ma nweta asambodo dị ka ọkàiwu.
Ọ bụkwa ọkachamara n’ichebe akụ̀ na ụba.
Ọ na - arụ ọrụ dị ka onye nduzi n’Ụlọ Akụ̀ Etiti nke Nigeria.
Ònye bụ Umma Gesto?
A mụrụ ya n’afọ 1981
Ọ bụ Nnọchiteanya Onyeisi oche nke òtù ha, YPP
Ọ bụ ọchụnta ego, bụrụkwa ezigbo onye na - akwado ọchịchị ụmụ nwanyị.
5 Omoyele Sowore na Rabiu Ahmed Rufai
Sowore na Rufai na - asọrịta mpi n’okpuru Òtù Na - ahụ Maka Ọrụ n’Africa (AAC )
Ònye bụ Omoyele Sowore?
A mụrụ ya na February 16 1971
Ọ bụ ezigbo mmadụ nke na - akwado ọchịchị.
Ọ malitere mgbe ọ nọ na mahadum
O guzobere ụlọ ọrụ mgbasa ozi a na - ebipụta na Sahara Reporters.
O guzobere òtù AAC n’August 2018
Ònye bụ Rabiu Ahmed Rufai?
A mụrụ ya na July 17 1976
Ọ bụ dọkịta
Ọ bụ onye nkụzi na Mahadum Bayeroiko
6) Fela Durotoye na Khadijah Abdullahi -Iya
Durotoye na Khadijah -Iyah na - asọrịta mpi n’okpuru Òtù Njikọ nke Mba New Nigeria (ANN )
Ònye bụ Fela Durotoye?
A mụrụ ya na May 12 1971
Ọ gara Obafemi Awolowo University, Ile-Ice
Ọ bụ onye nduzi n’achụmnta ego na ọkà okwu na - akpali akpali.
Ọ na - eme atụmatụ maka ịbụ onyeisi oche n’okpuru Òtù Njikọ nke Mba New Nigeria (ANN )
Ònye bụ Khadijah Abdullahi -Iya?
O guzobere otu ìgwè na - ahụ maka ọdịmma nke ndị inyom a na - akpọ ‘ Òtù Ụmụ Nwanyị Africa ( WCA ) ’ na ‘ Rags to Riches (R2R ) ’
Ọ bụkwa ọkàiwu.
Ònye ka ị ga - atụli aka elu?
Ihe Si ná Nhọrọ Imo Pụta : Isi ihe asaa gbara ọkpụrụkpụ Uche Nwosu welitere.
Ọ bụ nanị Uche Nwosu ka a bịara maka arụmụka nke BBC Igbo haziri maka ndị a na - aga ịbụ ndị gọvanọ nke Imo State.
Ndị Igbos jupụtara n’Owerre mgbe ndị BBC Igbo rụrụ ụka banyere ndị na - achọ ịbụ ndị gọvanọ na steeti Imo ma o juru ndị Imol anya na ọ bụ nanị otu onye n’ime mmadụ anọ ahụ kwere ndị BBC Igbo nkwa na ha ga - abịa n’ikpeazụ.
AP Nwosu, bụ́ ọnụ na - ekwuchitere steeti Imo, gbagara Uche Nwosu.
Imo APC Primaries : A họpụtawo Uche Nwosu dị ka onye ọchịchị nke Mba Imo.
Ndị a na - asọ oyi n’ahụ́ bụ́ ndị Imọl bụ Emeka Ihedioha nke PDP, Hope Uzodimma nke APC, na Ifeanyi Ararume nke APGA.
Onyeisi ụlọ ọrụ mgbasa ozi bụ́ BBC Igbo Adline Okere kwuru na ọ bụ nanị Ararume gwara ya na ọ pụrụ ịbụ na ọ gaghị abịa n’ihi na ọ na - amalite mkpọsa ozi ya.
Ihe omume ahụ malitere n’elekere 2.30 nke ụtụtụ.
N’arụmụka ahụ, ọ bụ nanị Uche Nwosu kwere nkwa na ya ga - akwụ puku naịra iri atọ ma ọ bụrụ na gọọmenti etiti etiti etiti etiti etiti etiti etiti etiti etiti etiti etiti etiti etiti etiti etiti etiti etiti etiti.
Nwosu kwukwara na ndị òtù ya enweghị onye ga - abụ onyeisi oche mgbe ha na - anabata nkwado ọ na - enye onyeisi ala bụ́ Vladimir Vladimir.
Ihe ọzọ o kwuru bụ ‘ Ọ dịghị ihe m na - eme iji gosi na m gaghị eme ’
Isi ihe asaa gbara ọkpụrụkpụ Uche Nwosu welitere
Uche Nwosu jụrụ site na APC ruo AA iji sọọ mpi maka ife Gọvanọ nke Mba Imo.
Nwosu kwuru ihe ọ ga - emere ndị Imolite ma ọ bụrụ na o merie n’asọmpi a ga - enwe na March 1919 Gruber.
Buhari Maka President : Òtù AA pụrụ ịjụ iso Uche Nwosu nwee nkwekọrịta
Ọ bụghị eziokwu na ọ bụghị òtù Action Alliance na - akwado Uche Nwosu -Obidiche
Ugbu a, lee ihe ndị o zoro aka na ha n’otu n’otu :
Aga m eweta agụmakwụkwọ dị elu ná nkwado nke mụ na chọọchị.
Ana m enye ụmụaka ndị inyom dị ime na ndị agadi nlekọta ahụ ike n’efu.
M ga - eme ka nwa okorobịa ahụ nwee mmasị n’ọrụ ugbo
Amaara m ọganihu e nwere n’idu ndú
Aga m enye ndị Imọl ihe enyemaka ndị bụ́ isi ga - ezuru ha.
M ga - akwụ ụgwọ a na - akwụ m, ma ọ́ dịghị ihe ọzọ, puku naịra iri atọ ma ọ bụrụ na gọọmenti etiti mba anyị akwado m.
M ga - eleba anya n’ihe gbasara ịla ezumike nká.
Akụkọ ga - amasị gị :
Uzodimma, Ihedioha na Ararume abịaghị maka arụmụka nke BBC Igbo.
Ọ bụrụ na Atiku esi America lọta, e nwere ajụjụ ọ ga - aza anyị.
Ihe ndị Nigeria na - ekwu banyere njem Atiku mere gaa America.
Atiku : Abuja na - akpọ ka Atiku si na njem o mere gaa America lọta.
Akụkọ banyere nlọghachi nke Atiku Abubakar, ọkụ gbara ụlọ ọrụ Guinness, President Buhari na ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị ndị ọzọ, ’ akụkọ banyere akụ̀ na ụba Onnoghen, ihe ọghọm e nwere na Mexico na ndị ọzọ sochirinụ.
Akụkọ Dị Mkpa
Ndị òtù PDP na ndị na - akpali agụụ mmekọahụ bụ́ Atiku Abubakar kpọpụtara ìgwè ndị agha n’Ọdụ Ụgbọelu Nnamdi Azikiwe iji nabata Abubakar, bụ́ onye gara America.
Atiku na Onyeisi Ndị Omeiwu nke mba ahụ, bụ́ Bukola Saraki, gara njem abalị abụọ gaa ná mba ahụ, bụ́ ebe, dị ka Atiku kọwaara ya, ndị ọrụ gọọmenti nke mba ahụ na ndị ọchụ ntá ego nwere nzukọ.
Atiku ga - esonye n’arụmụka ọchịchị nke ga - ewere ọnọdụ n’abalị Saturday na Abuja.
Ọkụ gbara ụlọ ọrụ Guinness ọkụ.
Mgbanyụ ọkụ gbara ụlọ ọrụ Guinness dị n’obodo Osisioma, bụ́ mba dị n’Amerịka, ọkụ na Fraịdee.
Site n’enyemaka nke Ụlọ Ọrụ Na - ahụ Maka Mgbanyụ Ọkụ na ụlọ ọrụ ndị ọzọ gbara ya gburugburu, ndị uwe ojii na ndị obodo ahụ malitere ịgba ọkụ ahụ na - ere ruo awa isii.
Onye ọnụ na - ekwuchitere ndị mmadụ ihe bụ́ Nike Onakoya gwara ndị BBC Igbo na ọkụ ahụ emerụghị onye ọ bụla ahụ́ ma ọ bụkwanụ kpatara mmerụ ahụ́ dị ukwuu.
O kwukwara na a ka na - emepụta ha n’alaka ha dị na Benin nakwa n’Ogba, Lagos Breweries.
E nweghị mmerụ ahụ́ ma ọ bụ mmerụ ahụ́ dị ukwuu site n’ihe mere n’ihi na Aba bụ obere alaka na - enwechaghị ndị ọrụ.
Ebe ndị bụ́ isi anyị na - emepụta ihe bụ alaka ụlọ ọrụ anyị ndị dị na Benin na Ogba (Lagos ).
Ọ bụ akụkọ ụgha na a gaje ijide Onnoghen.
Femi Adesina bụ odeakụkọ a ma ama tupu ya amalite ịrụ ọrụ maka ịbụ president.
Òtù Na - achị Isi agọnahụwo ma kwuo na akụkọ gọọmenti na - achọ ịkọrọ Ọkàikpe Onnoghen abụghị eziokwu.
Ọnụ na - ekwuchitere President Buhari, bụ́ Femi Adesina, kwuru na kọmputa ya bụ́ ‘Akụkọ ifo a na - ekwu na ọ bụ Òtù Mba Ndị Dị n’Otu Na - akwado Ndọrọ Ndọrọ Ọchịchị (CUPP ) kọrọ ya.
Donald Trump : E nwere ọganihu n’okwu ahụ e kwuru iji wepụ ngwá agha nuklia nke North Korea.
Gọọmenti United States kwụsịrị n’izu gara aga n’ihi na Òtù Ndị Omeiwu ahụ akwadoghị otú ha si emefu ego.
President America bụ́ Donald Trump, ekwuwo na e nwere ọganihu dị ịrịba ama n’okwu ahụ bụ́ iwepụ ngwá agha nuklia nke North Korea.
Okwu ya dị iche n’okwu ndị ọkachamara na - ekwu na ha amalitebeghị ikwu banyere inweta ebe ahụ.
Liverpool na Crystal Palace zukọrọ
n’egwuregwu
Na Saturday, Liverpool kụrụ Crystal Palace 3-2 n’asọmpi ha n’Òtù nke Mbụ.
Gọọmenti ga - ere ala nke ndị na - arụrụ aka.
President Mohamed Buhari ekwuwo na gọọmenti ya ga - ere ala ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị rụrụ arụ weghachiri.
Buhari kwuru nke a na Kaduna bụ́ ebe ọ gara maka mkpọsa.
O kwuru na echiche a bụ n’ihi na ọ chọghị ka e mee n’afọ 1985 bụ́ mgbe e nyeghachiri ha ala ha.
Ụlọikpe Kasị Elu nke Nigeria amalitewo ikpe Onnoghen ikpe.
Akụkọ na - abịakwute anyị na - ekwu na Gọọmenti Etiti agbasowo ụkpụrụ omume iji rịọ ha ka ha wepụ Ọkàikpe Onnoghen n’ọnọdụ ya dị ka Onyeikpe Ukwu nke Nigeria na onyeisi nke Kansụl Ikpe nke Mba ahụ.
E tinyere akwụkwọ a n’ụlọ ọrụ CCT n’aha Ọkàikpe Abubakar Malami.
Overseas
Ihe ruru mmadụ 20 anwụwo na Mexico ka ọkụ na - agba n’ime paịpụ mmanụ.
Ọtụtụ ndị ọzọ merụrụ ahụ́ n’ihe ọghọm a mere na steeti Hildago, nke dị n’etiti Mexico
N’ịgba chaa chaa
Mgbe Kpakpando Lobi na Heartland FC zutere
Kpakpando ndị Lobi nke Nigeria ga - ezute Asec Mimosas nke Ụsọ Oké Osimiri Ivory taa n’isi obodo Abidjan ná nkebi nke abụọ nke ụlọ ọrụ CAF Champions Leagle.
Ndị na - akụ egwú Lobi Kpakpando na - eti Mamolodi Sundowns ihe nke 2-1 n’egwuregwu nke mbụ ha na - akụ n’Enugu.
Gee ntị na nkebi a :
Lee fim ndị e mere taa
Obasanjo : ‘ Anyị chọrọ onye ga - abụ onyeisi ọchịchị ga - anụ olu ya nile ’
Onye bụbu President Nigeria, bụ́ Olusegun Obasanjo,, ekwuwo ọtụtụ ihe ndị na - ewute ya n’ọnọdụ e nwere n’Igeria ugbu a nakwa ihe ọ chọrọ ka ndị Nigeria mee banyere ya.
Obasanjo
Olusegun Obasanjo ekwuwo na ya echeghị na INRC ga - eme ntụli aka n’ọnwa na - esonụ.
Ọ bụrụgodị na ha chọrọ ime ntụli aka ziri ezi, ndị nọ n’ọchịchị bụ́ ndị na - agaghị enye ha ohere ime ntụli aka ugbu a
Njikọ òtù Obasanjo amalitewo
Atụla vootu maka ọchịchị a na 2019 - Obasanjo
Obasanjo kwuru nke a mgbe ọ na - agụrụ ndị nta akụkọ otu akwụkwọ ọ kpọrọ ‘ Points for concern and action ’ n’ọ́bá akwụkwọ ya dị n’ Abeokuta.
O kwuru na ihe dị ndị NIgeria mkpa ugbu a bụ onyeisi ala nke ụbụrụ ya na - aghọ nkọ, nke ahụ́ ya na - anụkwa ọkụ n’obi.
Obasanjo kwuru na ndị Nigeria kwesịrị ịdị na - arụtụ aka n’ihe Buhari mewooro ha kemgbe ọ malitere ịchị.
N’okwu ya bụ́ ‘ Buhari aghọgbuwo anyị, anyị ga - abụ ewu ma ọ bụrụ na anyị ekwe ka ọ ghọgbuo anyị ọzọ ’
O ji ọchịchị Buhari tụnyere nke otu onye agha chịrị Nigeria bụ́ onye a na - akpọ Abacha mgbe ọ ka dị ndụ.
Akụkọ ga - amasị gị :
Ọ fọrọ nke nta ka nwa m nwụọ n’ihi ọgwụ e ji ya mee, e nweghị ego a ga - eji waa ya ahụ́ n’obi.
Ị̀ maara asụsụ Igbo nke ọma?
Ụbọchị nke 28 : Ị̀ maara aha òtù ọchịchị 91 e nwere na Nigeria?
#BBCNigeria2019
Ọ bụrụ na Atiku esi America lọta, e nwere ajụjụ ọ ga - aza anyị.
Olusegun Obasanjo : N’ihi gịnị ka Atiku ji dị mma karịa Buhari
Obasanjo gwara ụlọ ọrụ mgbasa ozi bụ́ BBC na ya eleruowo anya n’ihe Buhari meworo ma chọpụta na Atiku ka ya mma n’ihe ndị a na - egosi egosi.
Mgbe ya na onye bụbu president Nigeria nke ụlọ ọrụ mgbasa ozi bụ́ BBC Yoruba raf na - akparịta ụka, Olusegun Obasanjo kwuru na onye bụbu osote onyeisi oche na onye bụbu osote onyeisi oche nke ụlọ ọrụ mgbasa ozi n’afọ 1919 bụ Atiku Abubakar.
O kwuru na ọ bụrụ na a gwa ya ka o mee nhọrọ ugbu a na ya ga - ahọrọ Atiku n’onwe ya n’ihi ihe o meworo.
Ndị a ga - esi n’aka ha họrọ bụ ndị a ga - eji aka ha họrọ ma hà ga - eji aka ha họrọ ma hà ga - eji aka ha họrọ.
Site n’ihe m hụrụ n’ihe m chọpụtara n’inwe nnukwute amaghị nke a na - akọ, strok, nrụrụ aka, adịghị ike nke ahụ́, adịghị ike nke uche, na ndị ọzọ — jiri ya tụnyere Atiku.
Atiku ga - arụ ogwe osisi abụọ n’ụzọ ka mma karịa Buhari.
O kwukwara banyere Boko Haram na Òtù Na - ahụ Maka Nhọrọ nke Mba Nweere Onwe Ya ( INEC )
Obasanjo kọwara na ya kweere na onye a họọrọ ịbụ president adịghị mma karịa onye a họọrọ ịbụ president, nke bụ́ ihe mere na ọ kwadoghị ndị ntorobịa nọ n’ime mmadụ iri asaa na atọ a họọrọ ịbụ president.
O kwukwara ihe mere tupu ndị agha awakpoo otu obodo nta a na - akpọ Odi na 1999, bụ́ mgbe ihe ruru mmadụ 2,500 bi n’ime obodo nwụrụ n’aka ndị agha.
A ga - enwe mkpakọrịta a n’ụzọ zuru ezu na January 22 echi.
Ịda ogbenye so n’ihe mere ndị mmadụ adịghị aṅụ ọgwụ ndị kwesịrị ekwesị n’ihi na ha enweghị ego ha ga - eji gaa ụlọ ọgwụ.
Dị ka Oriuiakhi si kwuo ya : ‘ Ọ bụ àgwà ọjọọ a ụfọdụ ndị nwere megide ọgwụ mgbochi bụ́ nke mere ka ọgwụ ụfọdụ na - agwọ ịba nwụọ kpam kpam ’
E nwere ihe anọ ị maara banyere ịba.
O kwuru na ụfọdụ na - aga n’ụlọ ọrụ na - emepụta mmiri ọgwụ, na - azụrụ ọgwụ ndị a na - esighị n’aka ndị dọkịta na ndị na - aṅụ mmanya.
Nke a ga - eme ka ọgwụ ndị ahụ ghara ịrụ ọrụ mgbe ọ dị ha mkpa.
O kwuru na nke a bụ nsogbu nye ndị ọrụ ahụ́ ike.
Gịnị ka a ga - eme iji mee ka ọgwụ ndị na - egbochi ọrịa na - arụ ọrụ n’ụzọ dị irè dị ka e chere?
E kwesịrị ịzụ ndị mmadụ nke ọma n’otú e si aṅụ ọgwụ ndị na - egbochi afọ ime.
Ọ bụ nanị mgbe dọkịta depụtaara onye kwesịrị ịṅụ ọgwụ ndị a iji gbochie ya.
Ihe na - enye nwa gị nri : Ibu oké ibu apụtaghị na ahụ́ gbasiri ya ike.
Ndị na - ere ọgwụ ndị na - egbochi afọ ime ekwesịghị iresị onye ọ bụla na - enweghị akwụkwọ ozi dọkịta nyere ha
Ọ dịkwa mkpa inyocha ọdịbendị na mmetụta uche tupu a na - enye mmadụ ọgwụ mgbochi.
Onye ọ bụla na - arịa ọrịa kwesịrị ịga n’ụlọ ọgwụ ka e lee ya ahụ́ iji nye ya ọgwụ ọ ga - aṅụ.
Ndị ọrụ ahụ́ ike kwesịrị ịkọwara ndị mmadụ otú ọ dịruru mkpa ịmara otú e si aṅụ ọgwụ ndị a na - egbochi afọ ime.
Akụkọ ga - amasị gị :
Ọ dịghị ego e wetara iji nye onyinye na Steeti Imo.
Ọchịchị e mechiri n’isi obodo Nigeria na ihe ọ pụtara.
Gịnị ga - eme ma ọ bụrụ na a machibido iji akpa cellophane kechie ihe iwu?
Nigeria Megide Ukraine : Ugo Ndị Na - efe Efe eruwo n’ọnọdụ kasị mma nke ọdịda ha
Ndị Nigeria akatọwo Tijani Mohamed n’ụzọ dị ukwuu ka Nigeria na - eme nnọọ ihe na - adịghị mma n’asọmpi ya na Ukraine na Thursday.
Ademola Olajire
Ugo Ndị Na - efe Efe bụ ndị ogbenye ọnụ ntụ n’asọmpi dị n’etiti ha na Ukraine
Nigeria na Ukraine keere òkè na 1 n’asọmpi U20 nke Nigeria na Ukraine.
Ma ndị Nigeria adịghị enwe obi ụtọ ka Ugo Na - efe Efe na - eme ihe dị nnọọ njọ.
Ndị Nigeria ji iwe na ịnụ ọkụ n’obi katọọ Tijani Mohamed n’ihi na Nigeria adịghị eme nke ọma.
Tijani gbara ụkwụ onye Ukraine na - edebe ihe mgbaru ọsọ ya mgbe ọ fọrọ nke nta ka ọ bụrụ sekọnd ole na ole ka ọ gwụsịrị ọkara mbụ nke asọmpi ahụ
Nke a mere mgbe Danylo Sikan rụzuru ihe mgbaru ọsọ mbụ ha.
Ma Tijani gbapụtara onwe ya mgbe o nwetara ntaramahụhụ ọzọ n’ime minit nke 47 nke asọmpi ahụ.
Ọtụtụ ndị Nigeria wesoro Tijani iwe.
Lee ihe ụfọdụ ndị kwuru :
@10Qmedia kwuru na Tijani Mohamed bụ onye Nigeria kasị egbu mgba.
@vic_MLS bere ákwá n’ihi ọdachi ndị Tijani mere ka a ghara inweta ntaramahụhụ ahụ.
@rappatek kwuru na ọ ga - abụ na ndị na - enye ọzụzụ n’Ugo Na - efe Efe wepụrụ Tijani n’oge ahụ.
@SSnetwork kwuru na ha adịghị eji otu obi egwuri egwu.
Jane Ada : M na - egosi ndị mmadụ ihe chi ndị Ijipt na - akpọ Igbos.
Jane Ada bụ nwa agbọghọ onye Igbo bi n’America, bụ́ onye na - akọwa otú o si ele chi dị iche iche dị n’ala Igbo anya site n’ihe odide ya.
Jane Ada, bụ́ onye a maara dị ka onye na - ese ihe na onye na - ese ihe, kwuru na ọ bụ site n’ikwu na ọ na - akọwa chi ụfọdụ e ji mara Igbos.
Jane, bụ́ onye gụrụ akwụkwọ sekọndrị n’Enugu tupu ya agawa America maka ọrụ, kwuru na ya amaghị mgbe nke a malitere ma ọ bụ Chineke nyere ya onyinye a pụrụ iche.
Chi ndị ọ nọworo na - efe gụnyere ‘Amadioha ’ na ‘Ala, ’ bụ́ chi abụọ a ma ama n’ala Igbo.
Gee ntị ma nụ otú o si mee nke a na nzube ya maka ọdịbendị na asụsụ Igbo.
Ndị na - ebipụta akụkọ : Chioma Nkemdilim na Nnamdi Agbanelo.
Asọmpi Ụwa nke Ndị Inyom Na - enwe n’Afọ 1919 : Ndị na - akụ egwú a na - akpọ Super Eagles na - eme nke ọma karịa ndị na - akụ egwú a na - akpọ Super Eagles na bọl.
Ụfọdụ ndị inyom na - agba bọl akọwawo ụfọdụ n’ime nsogbu ụmụ nwanyị na - enwe n’ịgba bọl na Nigeria.
Ụfọdụ ndị na - agba bọl bụ́ ndị bụ́ ndị inyom ekwuwo na Nigeria Super Falcons na - agba karịa òtù egwú ha bụ́ Super Eagles.
Ha kwuru na n’agbanyeghị ndị a, karịsịa ndị ikom adịghị enwe mmasị na bọl ụmụ nwanyị na Nigeria nakwa n’Africa.
Ha gara n’ihu ikwu na gọọmenti adịghị etinye mmasị na ego n’ịgba bọl ụmụ nwanyị dị ka ha na - etinye n’ịgba bọl ụmụ nwoke n’agbanyeghị na ha na - enweta mmasị n’ebe ụmụ nwoke nọ karịa ka ha na - enweta n’ebe ụmụ nwoke nọ.
Na Nigeria, a dịghị anụ na ihe ndị a bụ ihe mere e ji nụ akụkọ banyere asọmpi ụmụ nwanyị dị iche iche.
Nigeria megide Norway : A kwụsịwo inwe ihu ọma na Nigeria na France taa.
N’asọmpi Òtù Egwuregwu Ụwa nke Ndị Inyom na France, Norway enwewo mmeri 3-0 site n’imeri ha.
Norway na Nigeria n’asọmpi Women’s World Cup na France.
Norway ejiriwo 3-0 kelee Nigeria n’Ogige Ndị Inyom nke Ụwa bụ́ nke malitere na France taa.
Ndị inyom bụ́ ndị Norway na - agba bọl dị ka ndị ikom, ebe ndị inyom bụ́ ndị Nigeria na - agba ya dị ka ndị inyom ha na - agba ruo mgbe ha gbasịrị ọkara nke mbụ mgbe ha malitere ịlụ ọgụ bụ́ nke na - adịghị amị mkpụrụ ọ bụla.
France mesoro ndị òtù okpukpe ụgha bụ́ Super Falcons ihe n’ụzọ obi ọjọọ.
N’ihi gịnị ka ịgba bọl ụmụ nwanyị na - agba na - ejighị amasị gị?
Ihe mgbaru ọsọ mbụ Nọọwee setịpụrụ site na Reiten batara na nkeji nke 17, ebe nkeji nke abụọ sitere na Utland batara na nkeji nke 34.
Ohale gosiri na ụjọ na - atụ ya na Nigeria, bụ́ nke mere ka o ruo ihe mgbaru ọsọ ya nke atọ na Nigeria n’ime nkeji nke 37
Ka nke a nọ na - eme, Nigeria enwetawo kaadị odo odo site na Francisca Ordega na Desire Oparanozie bụ́ ndị nwetara kaadị ịdọ aka ná ntị ahụ na nke mbụ ya n’ime minit 13.
Norway ji mmeri 3-0 merie Nigeria n’ọkara mbụ bụ́ nke Nigeria na - apụghị ịha nhata ruo n’ọkara ikpeazụ nke asọmpi ahụ
N’abalị Saturday a, asọmpi Women’s World cup na France bụ́ nke Nigeria na mba 24 ndị ọzọ keere òkè na ya n’ịmalite n’ụzọ siri ike.
Nigeria so n’ìgwè nke A bụ́ nke malitere asọmpi ahụ na ‘Stade Auguste Dalaune ’ na France.
Nigeria na South Korea ga - ezukọ na Wednesday n’elekere 2 nke ụtụtụ na ‘ Stade des Aples', Grenoble.
Spen ejiriwo mmeri 3-1 merie South Africa.
Akụkọ ga - amasị gị :
Ụlọikpe ukwu dị na Abuja emeghachiwo ụlọikpe AIT.
Ụlọ ọrụ NBC anarawo akwụkwọ ikike ndị e ji agbasa ozi bụ́ AIT na Ray Power
N’ihi gịnị ka ịgba bọl ụmụ nwanyị na - agba na - ejighị amasị gị?
Nigeria na South Korea : Agụ owuru amalitewo ịsọsi ike dị ka ugo.
Oké ìgwè ndị agha Nigeria etiwo South Korea 2-0 ihe
Oshaola nke Nigeria
Ámá egwuregwu France na - amụba n’ike n’ike ka ndị òtù okpukpe Falcons na - emeri n’ike.
Ihe mgbaru ọsọ mbụ Nigeria si South Korea bịa ka Kim Do -yeon setịpụrụ ihe mgbaru ọsọ nke ya n’ime minit iri abụọ na itoolu.
Ihe mgbaru ọsọ a bụ nke a na - arụrịta ụka, e jikwa Var mee nnyocha tupu a nakwere ya.
Asisat Oshoala gosiri ndị South Korea na Nigeria abịaghị igwu ụmụaka egwú na minit nke 75.
Nigeria imegide Norway : Nọọwee emegidewo Nigeria.
O ji otu ihe mgbaru ọsọ meghee anya ha bụ́ nke mere ka Nigeria merie n’asọmpi ahụ.
N’ikpeazụ, Nigeria gbapụtara onwe ya mgbe Norway merichara ha n’asọmpi mbụ ha.
George Weah ezutewo Buhari na Abuja.
Onyeisi ala nke Liberia, bụ́ George Weah, bịara zute onyeisi ala nke mba a na Tuesday, n’ụlọ gọọmenti dị na Abuja.
Weah bịara izute Buhari
Nwanna George Weah na Onye Na - alụbeghị Di
Onyeisi ala nke Liberia, bụ́ George Weah, bịara zute onyeisi ala nke mba a na Tuesday, n’ụlọ gọọmenti dị na Abuja.
Dị ka Onye Na - enye Aka n’Ịkparịta Ụka n’Intanet nke President kwuru, Ndị President nke mba abụọ ahụ nwere nkwurịta okwu biliterenụ banyere ịnọ ná nchebe na akụ̀ na ụba.
A họpụtawo Chiji Collins dị ka Ọnụ Na - ekwu Okwu nke Ụlọ Mgbakọ nke Mba Imo.
Ndị nnọchiteanya ọhụrụ nke Imo State họpụtara Maazị Chiji Collins dị ka Ọkà okwu ha.
Ọ nọ n’òtù na - anọchite anya mba ahụ bụ́ Isiala Mbano.
A họpụtara ya n’enweghị mmegide.
Nke a bụ nke ugboro abụọ ọ gara Ụlọ Mgbakọ mgbe a họpụtasịrị ya na nke mbụ ya n’afọ 2015
Ụlọ Mgbakọ ahụ họpụtakwara Okechukwu Onyekanma,, bụ́ onye na - anọchite anya mba Mbaitoli dị ka Onye Nnọchiteanya ya.
Otu onye na - azụ ehi egbupụwo isi otu nwata nwanyị n’Ekiiti.
Obodo Ilasa Ekiti nke dị na steeti Ekiti na - ese okwu ugbu a n’ihi ọnwụ nke otu nwa agbọghọ onye na - azụ ehi gbupụrụ isi ya n’ihi ịjụ ịlụ ya.
Onye a na - azụ ehi bụ́ onye a na - akpọbeghị aha ya nọ na - agwa nwa agbọghọ ahụ ka ọ na - aga inweta mmiri ma gbupụsịa isi ya na Tuesday.
Otu nwoke akpọwo otu nwanyị na ezinụlọ ya ọkụ n’ihi ịjụ ịbụ enyi ya.
Otu nwoke egbuwo nwunye ya n’ihi ekworo.
Onyeisi obodo bụ́ Ajayi Omolagba kwuru na onye na - azụ ehi bu ụzọ si n’ezinụlọ ya zụọ nwa agbọghọ ahụ dị ka ọ na - eme n’ọdịnala Fulani
Ma ndị ezinụlọ nwa agbọghọ ahụ jụrụ ịlụ ya bụ́ nke mere ka o gbuo ya.
Ndị Uwe Ojii nke steeti Ekiti kwuru na o mere nakwa na ha ejidewo nwoke ahụ site n’ihe ọmụma ha nwetara.
Ọkụ gbara Ụlọ Azụmahịa dị na Port Harcourt.
Gọọmenti nke Mba Osimiri ahụ ekwuwo okwu banyere ọkụ ahụ gbara n’Ụlọ Azụmahịa dị na Port Harcourt.
Odeakwụkwọ nke ụlọ ọrụ steeti bụ́ Tommy Danagogo gwara ndị ọdachi ahụ metụtara na ha ga - arụzi Ụlọ Azụmahịa ahụ ka ndị mmadụ wee malite ịzụ na ire taa na Thursday.
A tọọrọ onyeisi otu obodo nta dị na Katsina.
Ndị na - azụ anụmanụ egbuwo ọtụtụ mmadụ na Benue nakwa na steeti ndị ọzọ dị na Nigeria.
Akụkọ na - abịakwute anyị na - ekwu na ndị ntọ atọrọwo otu eze Garin Labo na steeti Katsina.
Eze ahụ nọ n’ugbo ya mgbe ndị ntọ ahụ ji ọgba tum tum bịa.
Mgbe m nọ ná mba ọzọ
Ị nụwo na onyeisi ala Mexico, bụ́ Andres Obrador,, ekwusiwo ike na ya ga - ere ụgbọelu president ya iji lụsoo njem iwu na - akwadoghị nke ụmụ amaala mba ya na - aga America ọgụ.
Obrador kwuru na ya ga na - esonyere ọha na eze n’ụgbọelu iji hụ na ya mezuru nkwa ya banyere ọmarịcha America na - achọ imere ndị obodo ha ihe ọma.
Na bọl, Enyimba FC enwetawo ihe nrite nke Egwuregwu Kasị Mma n’Africa na 2003
Na bọl, Enyimba ebuwo iko nke League Nigeria ugboro asatọ site n’ịkụ Akwa United 3-0 ụnyaahụ.
Enyimba nwere ihe ọ̀tụ̀tụ̀ 12 n’egwuregwu ise ha gwurila, bụ́ ebe Reuben Bala, Stanley Dimgba na Abdurahman Bashir gbara ihe mgbaru ọsọ megide Enyimba.
Gee ntị n’akụkọ ndị a :
Ịzụ ụmụaka : Ndị Uwe Ojii ejidewo ndị na - azụ ụmụaka na Steeti Imo.
Mkparị ahụ kwuru na Immaculata Edward zụrụ ma ree ụmụ ise si n’otu ezinụlọ dị na Ngor Okpala nke Steeti Imo.
A tọọrọ ụmụaka ahụ.
Òtù Ndị Uwe Ojii Mba Imo bụ́ Puff Adder ejidewo mmadụ isii bụ́ ndị ọrụ ha bụ ịzụ ahịa ụmụaka.
N’April 24, 2019,, otu nwanyị aha ya bụ Immaculata Edward, bụ́ onye kwuru na ya dị afọ 31, bụ́ onye si Okondo, Cross River State, tọọrọ ụmụaka ise bi n’ụlọ enyi ya nwoke nke dị na Ngor Okpala nke Imo State.
NAPTIP ejidewo ndị na - ebubata ụmụaka.
E jidewo otu onye dọkịta na - akwọ ụgbọala.
Immakulata zuru ụmụ ise n’ime ndị agbata obi enyi ya nwoke, bụ́ ndị nne na nna ha gwara ya ka o lekọta.
Ụmụaka ndị a otu nne mụrụ na - agụnye : Somto Eke, nwanyị nke dị afọ isii, Kelechi Eke, nwoke nke dị afọ ise
Ndị ọzọ bụ otu nwaanyị dị afọ atọ aha ya bụ Ebuka Enwerem,, onye dị afọ atọ aha ya bụ Chioma Enwerem,, onye dị afọ ise, na otu nwaanyị aha ya bụ Lucky Ida, onye dị afọ isii.
Ụmụaka ndị a zọpụtara na ezinụlọ ha
Immaculata kpọọrọ ha gakwuru otu onye na - anya ụgbọala a ma ama bụ́ Perpetual Iwuji, bụ́ onye si Obokwu Ulakwo, Imo State.
Mgbe ụfọdụ, ha kpọọrọ mmadụ abụọ n’ime ụmụ ha ma resị ha Grace Nwachukwu, bụ́ onye Aboh Mbaise bi na Mpape Abuja.
Immakulata zụtakwara abụọ n’ime ụmụ nwanne nna ya n’obodo Cross River State ma resị ha Ifeoma Ndubuisi site n’obodo Lokpanta, nke dị n’obodo Abaịja.
Nwatakịrị a zọpụtara na nne ya na nna ya
Site ná nnyocha zuru ezu nke ndị uwe ojii, a na - achọta ụmụaka nile a tọọrọ ma mee ka ha na ezinụlọ ha dịghachi ná mma.
Ka a na - eme nnyocha ahụ, a zọpụtara ụmụaka ise ndị ọzọ n’aka Perpetual Iwuji ma ziga ha n’ebe obibi nke ụmụaka na - enweghị nne.
Ndị a na - enyo enyo na ha na - ekere òkè na nke a gụnyere Perpetual Iwuji, I abụ Ifara, Immaculata Edward, Grace Nwachukwu, Ifeoma Ndubuisi na Stephen Ezenwa.
Ịzụ ụmụaka abụghị ihe a na - adịghị ahụkarị n’Ebe Ọwụwa Anyanwụ Nigeria.
Akụkọ ga - amasị gị :
Ọ dịghị ihe dị ka president - Okorocha nke Igbo.
Nwanyị lụrụ di ọ̀ na - enwe obi ụtọ karịa di ya ma ọ bụ nwunye ya?
Rochas Okorocha aṅụwo iyi dị ka onye Nigeria na - emepụta iwu.
AFCON 2019 : Usoro nke asọmpi na itinye ọnụ na ya.
Ọ bụ n’abalị iri abụọ na otu n’ọnwa Jun ka a ga - amalite ịkụ Egwuregwu Mba Niile n’Afrịka.
Iko Mba Dị Iche Iche nke Africa
INEC Server : Anyị edekọwo ọnụ ọgụgụ nke ndị nile na - agụ kaadị ahụ na kọmputa.
INEC kwuru na aha ndị debara aha ha n’akwụkwọ maka ntụli aka a ga - enwe n’afọ 1919 dị na kọmputa ha.
Festọs Okoye na Emeka Unachukwu
ONYE ozi òtù ahụ bụ́ Festọs Okoye kwuru hoo haa na òtù ahụ enweghị onye ga - enye ha ohere ịgwa ndị mmadụ ihe si ná ntụli aka a ga - eme n’afọ 1919 pụta.
Okoye kwuru na iwu obodo Nigeria ekweghị ka ha mee otú ahụ.
Ọkàikpe Garba ewegharawo okwu ikpe ahụ n’etiti Atiku na Buhari.
Nzukọ Mba ahụ akwadowo atụmatụ a ga - emefu n’afọ 1919.
N’okwu ya, ‘ Ụkpụrụ Iwu Nigeria nyere ndokwa iburu ihe nile si ná ntụli aka ndị e mere na Form EC8A gaa n’ebe ndị a na - akwakọba ihe na ha.
Iwu Nigeria anyị ji mee ntụli aka amaghị otú e si eji kọmputa ezigara ndị mmadụ ozi.
Ọ bụ ọrụ dịịrị ndị ọrụ nkwonkwo ibu akwụkwọ ndị ahụ gaa n’ebe a chọrọ ha n’aka.
Ọ dịtụghị mgbe anyị ji kọmputa na - ezigara ndị mmadụ ihe ndị si ná ntụli aka pụta.
Okoye kwetara na a na - edekọ aha ndị nile debara aha ha n’akwụkwọ maka ntụli aka n’afọ ndị a ga - eme n’afọ ndị a ga - enwe n’afọ ndị a ga - enwe n’afọ ndị a ga - enwe n’afọ ndị a ga - enwe n’afọ ndị a ga - enwe n’afọ ndị a ga - enwe n’afọ ndị ahụ na kọmputa.
Iji usoro ihe omume eme ihe agaghị akwụsị aghụghọ ndị a na - eji eme ihe ná ntụli aka.
O kwusiri ike na ‘ Ọ bụ nanị mgbe a na - eji kọmputa eme ihe maka ntụli aka ka mmadụ ga - ekwu na e nwere ihe dị na ya.
O kwuru na ya amaghị ihe ga - esi ná ntụli aka a ga - eme n’afọ 1919 pụta.
N’otu aka ahụ, ụlọ ọrụ mgbasa ozi bụ́ BBC jụrụ otu onye a ma ama na - eji kọmputa eme ihe, bụ́ Emeka Unachukwu, ihe bụ́ onye na - eji kọmputa eme ihe?
Otu kọmputa a na - akpọ ‘Server ’ nke na - ejikọta kọmputa ndị ọzọ e ji echekwa ihe ọmụma dị iche iche ọnụ.
O kwuru na ụlọ ọrụ INEC pụrụ ikwu na ha enweghị onye na - elekọta ha n’ihi na e nwere ụlọ ọrụ ọzọ na - edebe ihe ọmụma banyere ha ma ọ bụghị eziokwu na ha enweghị onye na - elekọta ha kemgbe ha nwere ihe ọmụma.
O kwuru na Intanet nwere ebe ọtụtụ ndị na - edebe ihe ọmụma ha.
AKWỤKWỌ bụ́ ‘ INEC apụghị ikwu na ọ bụghị n’ihi na ha nwere ebe ha na - edebe ihe ọmụma.
Ha pụrụ ịkpọ ebe a a na - edebe ihe ọmụma ma ọ bụ ebe a na - edebe ihe ọmụma n’ihi na kọmputa na - ejikọta ndị ọzọ bụ́ ndị a pụrụ inweta ma ọ bụ izigara ya ozi. ’
O kwuru na ọ na - esiri ndị òtù INRC ike ikwu na ha enweghị onye na - elekọta ha.
Ọ bụrụ na ha na - akpọ ndị mmadụ òkù ka ha bịa chịkọta plastik ha, ha kwesịrị ịdị njikere maka ntụli aka.
Unachukwu kwuru na ọ bụrụgodị na e mee ntụli aka ma nye ya aka n’ebe a gụrụ ya, INEC ka ga - etinye ya n’ebe a na - ere ya.
Ma ha apụghị ikwu na ha etinyeghị mkpịsị ugodi n’ihe ndị si ná ntụli aka e mere n’afọ 1919 bụ́ ndị na - egosi na ha arụchabeghị ọrụ ha.
Akụkọ ga - amasị gị :
Ụzọ ndị ị ga - esi zere ibute nwa ọhụrụ gị nje HIV.
Ndị Igbos hà na - anwụ n’idu ndú na Nigeria?
Ịkwụ ndị nkụzi nọ n’ebe nile n’Abia ụgwọ ọnwa abụọ ma ọ bụ nke ọnwa iri ezughị.
Lee vidio ahụ
Ụbọchị Inye Ọbara n’Ụwa Nile n’Afọ 2019 : Ihe ndị mmadụ na - eche banyere inye ọbara
Dị ka ọ dị taa, akwụkwọ bụ́ Blood Donor Day bụ́ BBC Igbo gara ma jụọ ndị mmadụ ihe ha maara banyere inye ọbara.
Taa Bụ Onyinye Ọbara Dat 2019.
Ndị BBC Igbo jụrụ ndị mmadụ ajụjụ banyere ihe ha maara banyere inye ọbara na ụdị ụgha ha na - anụ banyere ya.
Gee ha ntị
Ihe Oriri na Dementia : Otú ị ga - esi jiri chocolate na akwụkwọ nri gwọọ nsogbu nke ịda mbà n’obi.
Gụọ ihe mejupụtara ya ma mụta otú ị ga - esi jiri ezi nri mee ka ụbụrụ gị dị ike ma sie ike.
A haziri mkpụrụ osisi na akwụkwọ nri ka ha yie ụbụrụ.
Mụta banyere nri ndị na - edozi ụbụrụ gị ma na - enye gị ahụ ike ruo ogologo oge.
Ị̀ maara ihe oriri asaa ndị ga - enyere gị aka ịkwụsị ịda mbà n’obi kpam kpam?
Ijeri mmadụ 15 n’ụwa nile na - enwe nsogbu nke ịda mbà n’obi bụ́ nke na - eme ka e chefuo ihe dị ukwuu n’ịmụ ihe, ihe dịkwa ka ijeri mmadụ iri na - enwe nsogbu nke ịda mbà n’obi kwa afọ.
N’agbanyeghị nke ahụ, a chọpụtara na inye nri so n’ihe na - enye ụbụrụ nri, n’enweghị ihe ọmụma ọ bụla banyere mgbaàmà ndị na - akwado ya.
Mmanya na - acha ọbara ọbara, kọfị, chocolate, na champagne abụrụwo ihe ọhụrụ dị ka ihe oriri kwesịrị ekwesị maka nsogbu nke ịda mbà n’obi.
Ma è nwere eziokwu n’okwu ndị ahụ?
Ugbu a, gụọ ihe Sheila Dillon,, bụ́ onye ọrụ BBC, chọpụtara mgbe ọ gbara ndị prọfesọ ajụjụ ọnụ banyere okwu a.
Dị ka ị ga - achọpụta, ihe oriri ndị a na - enye aka eme ka ụbụrụ ka mma.
Ihe oriri na - enye mmiri
Ihe na - enye protein n’ahụ́ nke ọma bụ obere abụba, ọ na - ejupụtakwa n’ime mmiri ọgwụ ahụ́ bụ́ Omega fatty acid.
Iji ọtụtụ azụ̀ na - eri nri otu ugboro ma ọ bụ karịa n’izu na - enyere ụbụrụ aka nke ukwuu.
Mkpụrụ osisi vaịn na mkpụrụ osisi ndị ọzọ yiri ya.
Jiri mkpụrụ vaịn na - elekọta ụbụrụ gị nke ọma.
Mkpụrụ osisi ndị dị ka strawberry na blueberry na - egbochi ịda mbà n’obi.
Ala na akịkụ́ ndị ọzọ dịgasị iche
Mkpụrụ akụ́kụ́ na mkpụrụ osisi dị iche iche na - eme ka ụbụrụ nwee ezi ahụ́ ike ma na - edozi ahụ́.
Onye ọ bụla riri nanị mgba 30 nke akị na - esi ísì ọma, ọka na - esi ísì ọma, ọka na - esi ísì ọma, ọka na - esi ísì ọma, ọka na - esi ísì ọma, ọka na - esi ísì ọma, ọka na - esi ísì ọma, ọka na - esi ísì ọma, ọka na - esi ísì ọma, ọka na - esi ísì ọma, ọka na - esi ísì ọma, ọka na - esi ísì ọma, ọka na - esi ísì ọma, ọka na - esi ísì ọma, ọka na - esi ísì ọjọọ, ọka na - esi ísì ọjọọ, ọka na ọka na - esi ísì ọjọọ.
Pumpkin
Pumpkin na - amụba ọbara ma na - edozi ụbụrụ.
Onye ọ bụla nke na - ekwu na pọmpụ na akwụkwọ nri ndị ọzọ na - edozi ahụ́ n’ụbụrụ maara ihe ọ na - ekwu.
Vitamin B
Vitamin B : E jiwo ya na - abụ abụ.
Ọ bụ mmadụ ole na ole bụ́ ndị nwere nsogbu nke ịda mbà n’obi bụ́ ndị e nyere vitamin B mere ka nsogbu nke ịda mbà n’obi ka mma.
Ị̀ na - aṅụ tii akị bekee?
Ka anyị nwee ekele n’ebe Olmec -Mexico nọ maka ime ka ụwa mara tii akị bekee.
Akị bekee na - adị mma n’ahụ́ nakwa n’ahụ́
Ma cheta iji shuga dị nta na - aṅụ tii akị bekee.
ube bekee
Ị na - enweta ube bekee n’ebe nile n’ụwa.
Otu n’ime ihe mere e ji mara ube bekee n’ebe nile bụ n’ihi na ọ na - enye aka eme ka ụbụrụ na - arụ ọrụ nke ọma.
À kpochapụla gị ugbu a?
O siri ike inweta ihe oriri ndị a ma e nwere ndị ọzọ ị pụrụ iji dochie anya nke ọ bụla ị na - apụghị ịchọta n’ógbè gị.
Ma chetakwa na ihe oriri ndị a abụghị nanị maka ụbụrụ gị, ha na - eme ka ahụ́ gị na - edozi ahụ́ ma na - eme ka ị dị ike!
Nke a bụ ihe odide pụrụ iche nke na - ekwu banyere mgbanwe e mere ‘Diet na Dementia ’ site n’ihe odide bụ́ ‘ The Food Programme of BBC ’
Mikel Obi : N’ihi gịnị ka m ji bịa ma ọ bụrụ na agaghị m emeri n’Ugwu AFCON?
Ọchịagha ndị so n’Òtù Na - achị Isi eguzosiela ike na ha bịara imeri n’Ugwu AFCON nke afọ 1919.
Mikel Obi
Onyeisi ndị na - akụ bọl na Nigeria bụ́ Mikel Obi
Mikel Obi, bụ́ onye ga - eduru Super Eagles nke Nigeria gaa Ijipt maka asọmpi mba ndị dị n’Africa bụ́ nke a na - akpọ AFCON 2019, ekwuwo na ya abịaghị igwuri egwu n’ihi na ọ chọrọ imeri nakwa iburu Òtù AFCON bụ ọchịchọ siri ike n’ebe ọ nọ.
O ruwo afọ isii Mikel Obi metụrụ iko nke Mba Ndị Dị n’Africa aka.
Ọ bụ mgbe ahụ ka Nigeria meriri South Africa.
Mikel agaghị eso lụso Poland ọgụ.
O wutere Mikel Obi.
Nna Mikel Obi gbapụtara ọzọ n’aka ndị ntọ.
Oge ọzọ Mikel meriri n’otu ihe n’Africa bụ n’afọ 2006 nakwa n’afọ 2010 bụ́ mgbe e meriri Nnukwu Ugo n’ọkwá nke atọ.
N’AFCO a, Mikel ga - eduru ndị ntorobịa dị ndụ gaa n’asọmpi afọ a n’Ijipt.
Mikel kwuru, sị, ‘ Obi dị m ụtọ na òtù Oké Ugo nke oge a abụghị nke mbụ ya na - ezute ìgwè ndị ọzọ dị n’Africa karịa ya, asọmpi a ga - eme ka ndị dị ka Samuel ( Chukwueze ) na Paul (Onuachu ) nwee ohere igosipụta nkà ha.
Enwekwara m olileanya na m ga - aga Ijipt ma nweghachi mmeri. ’
Ìgwè Ugo Na - enweghị Atụ
O kwukwara na obi dị ya ụtọ na Ugo Nri Anyasị na - alụ ọgụ n’agbanyeghị na ha adịghị eme nke ọma n’ịṅụ oké mmanya.
Mikel kwetara na asọmpi a ga - esi ike ma o kweere na nkà na nkwadebe nke Ugo nke Ọma ga - enyere ha aka imeri n’asọmpi a.
Cheta na ọ bụ na Nigeria ka Mikel Obi gwara egwuregwu nke mbụ ya n’afọ 2005, bụ́ mgbe òtù egwú Super Eagles gwara òtù egwú bọl ndị Libyan egwuregwu.
Mikel kwuru na asọmpi a pụrụ ịbụ nke ikpeazụ ya na Super Eagles ’ Jersey.
O kwuru, sị, ‘ N’ezie, ọ bụ m ga - agbalị ime ka ọ ka mma ’
Ukraine na U20 World cup : South Korea eburuwo U20 World cup.
Ukraine ejiwo ihe mgbaru ọsọ atọ merie South Korea, o nwekwara ihe mgbaru ọsọ iri abụọ na - erughị ya.
Ukraine Megide South Korea
Òtù ndị na - akụ bọl bụ́ ndị Ukraine etiwo South Korea ihe, mmadụ 31 n’ime ha buuru ihe na - erughị iko ụwa 20 na Saturday na Poland.
E nwere mmeri a mgbe ndị South Korea nwetara ntaramahụhụ n’oge ka nkeji ise nke asọmpi Lee Kang‐in gbara ha gasịrị gasịrị.
Ugo Na - efe Efe eruwo eru inwe ajị anụ.
Ìgwè ndị agha Nigeria eruwo eru ịga AFCON U20
Ma Ukraine gosiri South Korea na ha bu n’uche mgbe Vladyslav Supariaga ji minit iri atọ na anọ mee ka ihe mgbaru ọsọ ahụ hara nhata.
Vladyslav Supariaga kwuru na onye na - achị ọchị n’ikpeazụ na - achị ọchị kasị mma n’ezie mgbe o ji minit iri ise na atọ merie ndị South Korea
Ndị South Korea gbasiri mgba ike ruo ogologo oge ma Ukraine ekweghị ka ha gbaa ihe, kama ha ritere ihe mgbaru ọsọ nke atọ site n’aka Giorgi Tsitaishvili n’ime minit iri asatọ na itoolu.
E nwere mgbagwoju anya na South Korea
South Korea bịara nwee mgbagwoju anya mgbe a fụrụ opi ikpeazụ ná ngwụsị nke egwuregwu ahụ.
Nke a bụ nke mbụ Ukraine meriri n’asọmpi ụwa mgbe England gasịrị bụ́ nke meriri ya afọ abụọ gara aga.
Akụkọ ga - amasị gị :
N’ihi gịnị ka m ji bịa ma ọ bụrụ na agaghị m eji AFCON Cup? - Mikel Obi
Ụlọikpe mkpegharị ikpe akwadoghachiwo mmeri Chimaroke nwetawokwa mkpa nke ilekọta ahụ́ nke ‘ ụmụ nwanyị ekwesịghị inwe nkụda mmụọ ’
Ọ dịkwa ha mkpa iji ejiji dị mma na nke dị mma.
Ndị inyom Igbo na - apụta n’ụzọ kwesịrị ekwesị mgbe nile.
Ụmụ nwanyị ndị Igbo chọrọ ndị ikom na - arụsi ọrụ ike.
Ihe ọ bụla nwoke na - eme, nwanyị Igbo ga - akwado ya.
Ha na - agbalị ịrụ ọrụ kama ịnọ nkịtị.
Ihe ọ sọrọ ya mee, a na - eme ya n’ụzọ zuru okè.
Akụkọ Ndị Na - adọrọ Mmasị :
INEC anabatawo onye na - agụ kaadị ahụ.
Òtù nke Itoolu n’Ime Otu apụtawo dị ka president ndụ nke China.
Rwanda : E gbuwo ụfọdụ ndị na chọọchị.
Ụmụ Dapchi : esemokwu amalitewo n’etiti Buhari na Jonathan
Buhari na Jonathan enweghị nkwekọrịta n’ihe banyere ụmụ akwụkwọ ahụ a tọọrọ na Dapchi nke dị n’Ebe Ugwu Nigeria.
Buhari amalitewo nleta ya na mba dị iche iche, karịsịa ndị nọ ná nsogbu dị ka Taraba, Benue nke dị n’ihu Yobe.
Onyeisi ala ahụ kwuru na ọ dị mma karịa onyeisi ala ahụ, bụ́ Jonathan, n’ilebara ụmụ akwụkwọ ahụ a tọọrọ anya.
O kwuru na ụnyaahụ, mgbe ọ gara n’ógbè Dapchi nke dị na steeti yobe, bụ́ ebe a tọọrọ ụmụ akwụkwọ ahụ n’ọnwa gara aga.
Ọ katọrọ nleghara Jonathan leghaara ụmụ akwụkwọ chibok a tọọrọ anya na 2014 ma na - ele ya anya dị ka onye na - enweghị akọ na uche.
A chụpụrụ ọtụtụ n’ime ụmụ akwụkwọ ahụ.
Okwu a Buhari kwuru emewo ka ndị mmadụ kwuo ọtụtụ okwu.
Onye nnọchiteanya nke ‘ Ịkpọghachi Ụmụ Anyị Nwanyị Azụ ’ n’aha bụ́ Sesughi Akume kwuru na mgbalị onyeisi ala ahụ mere ezughị.
Akume kwuru na ‘ obi adịghị ya ụtọ ’ n’ihi na ọ bụ afọ anọ ka a tọọrọ ụmụ agbọghọ Chibok ndị ahụ, o yirizi ka ọ̀ bụ n’obodo Dapchi ka alaka ụlọ ọrụ ahụ ga - emeso ha otú ahụ Jonathan si mesoo ha n’oge ọchịchị ya.
ka gọọmenti tinyere aka ugbu a n’ime otu ọnwa gara aga bụ́ mgbe a tọọrọ ụmụaka ahụ.
Mgbe ọ gwachara ọha na eze na ụmụ Dapchi anwụọla
onyeisi ala ahụ mesiri ndị mụrụ ụmụaka ahụ obi ike na ha ga - emezurịrị
Reno Omokiri, onye ndụmọdụ pụrụ iche nke onyeisi ala kwuru na Yusuf Buhari nwere ọmịiko n’ahụ́ ụmụ Dapchi a tọọrọ
O kwuru na Jonathan na - achọ ka e nwee nchebe dị irè karị n’oge a na - atọrọ ụmụaka chibok ma Buhari na - achọ ka e nwee nchebe n’oge a na - atọrọ ha na Dapchi.
Ọ kọwara na mgbe nwa ya nwoke bụ́ Yusuf Buhari nwere ihe ọghọm, Buhari kagburu nhọpụta ya nile ma leta ya n’ụlọ ọgwụ
Akụkọ Na - adọrọ Mmasị
Ndị nne na nna nke ụmụ Dapchi ka rutere ebe ahụ
Onye ọzọ kwuru ihe dị ya n’obi bụ Femi Fani -koyede, bụ́ onye nọ na jw.org
Ruben Abati,Jonathan, bụ́ ọnụ na - ekwuchitere ndị mmadụ, kwuru ihe dị ya n’obi na jw.org
Ndị ọzọ bụ́ ụmụ amaala Nigeria kwuru ihe dị ha n’obi na jw.org
nlekọta mgbe a mụsịrị nwa, ọ̀ pụrụ ịkwụsị n’ọdịnala ndị Igbo?
Ihe a na - akpọ nlekọta a na - enye nwaanyị a mụrụ ọhụrụ bụ ịkpọ ya azụ̀ kpọrọ nkụ, azụ̀ dị ọkụ e siri esi, na ihe ndị na - esi ísì ụtọ e nwere n’ebe ahụ ( utazi,uda )
Nwa ọhụrụ na nne
Nlekọta mgbe a mụsịrị nwa bụ ọdịnala ndị Igbo nke dịwara kemgbe ruo ugbu a
Nlekọta a na - enye nwaanyị mgbe ọ mụsịrị nwa bụ mgbe ọ na - eleta nwa ya nwanyị a mụnyere nwa ọhụrụ ( nwa nwa ya )
Mgbe ụfọdụ, ọ bụrụ na nne nwaanyị anwụọkwaghị, nne ya ma ọ bụ nne di ya ga - aga lekọta ya mgbe ọ mụsịrị nwa.
Ihe ise na - amasị ụmụ nwanyị
ndị inyom agbanwewo otú ndị obodo ha si eji ntutu isi eme ihe
ọ bụghị nanị na isi nri bụ uru dịịrị ndị inyom
Ọ bụ nanị ndị inyom na - enye nlekọta mgbe a mụsịrị nwa kama ịbụ ndị ikom na - enye ya nlekọta n’ihi na e kweere na nwanyị ahụ anọbuwo n’ọnọdụ dị otú ahụ
Nlekọta mgbe a mụsịrị nwa bụ oge nne na - akụziri nwa ya nwanyị ihe ndị dị mkpa iji lekọta nwa ọhụrụ
Nwanyị mụrụ nwa ọhụrụ na - eji oge a a na - enye ya nlekọta mgbe ọ mụsịrị nwa ezuru ike ka nne na - elekọta nwa ya
mgbe ụfọdụ mgbe nne nwanyị mesịrị nlekọta ahụ mgbe ọ mụsịrị nwa, nne nọ n’ọchịchị na - abịa n’onwe ya ilekọta ya mgbe ọ mụsịrị nwa
ọrụ ndị nne na - arụ mgbe a na - enye ha nlekọta mgbe ha mụsịrị nwa
nne na - eji ihe oriri ndị na - enye aka emepụta mmiri ara enye nwa ya nwanyị nri
nne na - enye nwa ya nwanyị nri ga - enye aka n’iwulite ahụ́ ya
nne na - eji mmiri ọkụ asa nwa ya nwanyị n’afọ, mgbe nke ahụ gasịrị, ọ na - eji ihe nsure ọkụ dị ka Aboniki amị ya
nne ga - enye nwa ọhụrụ ahụ nri, saa ya ahụ́ ma saa ya ákwà
ọ ga - agbatị ahụ́ nwa ọhụrụ ahụ ma makụọ ya aka
ọ ga - ahụ na nwa ya nwanyị nọdụrụ ala na bọket nwere mmiri ọkụ na ihe na - egbu nje iji mee ka ọbara na - erugharị n’enweghị ihe mgbochi
nne na - ejikọta afọ nwa ya ka o nwee ike ịdịghachi otú o kwesịrị tupu ya atụrụ ime
nne ga na - agba nwa ya nwanyị ume n’ihi na ọ nọ n’otu ọnọdụ ahụ n’oge gara aga
ọ ga na - arụ ọrụ ndị ọzọ n’ụlọ dị ka ịkwadebere ezinụlọ ya nri na isiri ha nri
ịdị mkpa nke ụzọ ndụ mgbe a mụsịrị ya
Nlekọta mgbe a mụsịrị nwa bụ oge izu ike maka ma nwa ọhụrụ ma nwa ọhụrụ, oge mmekọrịta siri ike a maara dị ka nkekọ n’ihi na ọ na - enye ndị nne ohere ileta nwa ha nwanyị ma n’ebe dị nso ma ná mba ọzọ ruo ọnwa atọ ma karịa
ọ kọwaara nwa ya nwanyị ihe ebe nwa ọhụrụ na - ebe pụtara, ma ọ́ bụghị na agụụ na - agụ ya, ya abụrụ na ahụ́ adịghị eru ya ala
ihe oriri a ga - eri mgbe a mụsịrị nwa
Nne mgbe ọ mụsịrị nwa nwere ihe oriri pụrụ iche a ga - eri, bụ́ nke ga - enye aka iwepụ ngwụcha akpa ume n’afọ ya n’oge ọ dị ime, ihe oriri e ji mkpọrọgwụ na mkpá akwụkwọ mee
Iji ihe na - esi ísì ọma mepụta ofe e ji mmiri mee
Enyí mmiri na - ekpo ọkụ
ofe ọcha
ịgwọ ọrịa n’ógbè unu
tii na popu ọkụ
fufu na - acha ọkụ ọkụ
azụ̀ kpọnwụrụ akpọnwụ
anụ ọkụkọ
ihe ndị na - esi ísì ọma
Ụzịza
Ihe na - esi ísì ụtọ
Ihe oriri ọ bụla nwere ose dị ukwuu
na Shea na - egbochi afọ ime ma na - echebe ya pụọ ná nsogbu a na - enwe n’ahụ́ ya
ihe oriri ndị a machibidoro iwu mgbe a mụsịrị nwa
ihe ndị jụrụ oyi
supageti melon na ihe oriri ọ bụla e ji mmanụ na - acha ọbara ọbara mee
ala
Ihe oriri ọ bụla nwere abụba ( a na - eche na a ga - enwe abụba n’ahụ́
Akụkọ nke pụrụ ịmasị gị
Ihe a na - ere nwaanyị a na - alụ ọhụrụ ọ̀ dị mkpa?
Ò nwetụla mgbe ị hụrụ nwaanyị isi na - adị ka nwoke?
Ihe ise ndị inyom na - enwe mmasị na ha
Gịnị ka i chere banyere iru újú?
Ọgwụgwụ nke ime ihe mgbe a mụsịrị mmadụ
Ná ngwụsị nke nlekọta mgbe a mụsịrị nwa, nne nke nwanyị mụrụ nwa na - enweta ọtụtụ ngwugwu
ndị ọ bịara ịhụ ga - azụ onyinye ya dị ka ego, uwe, akpụkpọ ụkwụ, akpa aka, ihe oriri, na ihe ndị ọzọ.
ha ga - azụ akpa nnu, akpa ncha, bụ́ nke ọ ga - enye onye agbata obi ya mgbe ọ ga - alọghachi n’ụlọ ya
Ndị inyom Ozubulu emewo mkpesa
A nụrụ na ndị inyom Ozubulu, bụ́ ndị yi uwe dị ka ndị inyom di ha nwụrụ, gara hụ Isi Ụlọ Ọrụ Ndị Uwe Ojii dị n’Amewbia ịrịọ maka nchebe ụnyaahụ
Ndị égbè wakporo chọọchị st Philip n’afọ gara aga
Ndị inyom Ozubulu nke dị n’Ekwwusigo nke steeti Anambra gara n’ụlọ ọrụ ndị uwe ojii dị n’Amawbia ụnyaahụ iji rịọ maka nchebe
ha mere ya n’ihi esemokwu dị n’etiti ndị wakporo chọọchị ha n’abalị isii n’ọnwa Ọgọst afọ gara aga
Ha kwuru na ha anọwo na - atụ egwu kemgbe ihe ahụ merenụ mere ha ji achọ ka e mesie ndị ga - agba akaebe n’ụlọikpe ahụ obi ike
Ha nwere mpempe akwụkwọ e ji nkwuwa okwu dee, sị, ‘ Ọ dị mkpa ka e kpee ikpe ziri ezi, ’ ‘ Ọ dị mkpa ka e chebe ha pụọ n’aka ndị uwe ojii n’ụlọikpe ’
Ihe ndekọ nke onye ji anya ya hụ mgbe e gburu Ozubulu
Ọnụ na - ekwuchitere ndị uwe ojii na steeti Anambra, bụ́ Nkiruka Nwode, gwara redio BBC na fon na ihe ndị inyom Ozubulu chọrọ bụ ka mmiri zoo n’ógbè ha
Nwode kwuru, sị, Ka ụmụ nwanyị ahụ na - arịọ maka nchebe ka ha na - aga n’ụlọikpe maka ogbugbu e gburu n’obodo ha
Onye na - arụchitere ndị uwe ojii ọrụ n’obodo Anambra, bụ́ Garba Baba Umaru, mesiri nwanyị ahụ obi ike na ha na - akwadosi ha ike
Umaro gwara ha na ‘ once ọ nọ ya gburugburu na ọ dịghị ihe ọjọọ ga - eme ha ’ na ọ ga - ahụ na e nwere ikpe ziri ezi
Ihe Omume Ozubulu
Ndị égbè wakporo chọọchị Philip Katọlik nke dị n’Ozubulu ma malite ịgba ndị mmadụ égbè ka ìgwè mmadụ nọ na - aga n’ihu
ogbugbu a gburu mmadụ 11 n’abalị isii nke ọnwa August afọ 2017
akụkọ ahụ bụ na ihe kpatara esemokwu ahụ dị n’etiti mmadụ abụọ bi n’ebe ndịda Africa
Nke a mere ka ndị uwe ojii Nigeria na ndị nke ebe ndịda Africa malite ime nnyocha banyere okwu ahụ
ndị e boro ebubo na ha na - atụkwasị uche n’ihe ahụ merenụ bụ Onyebuchi Mbanefo, 46,chukwudi Ugwu,30, ang Great Chinedu Akpunonu, 44,
ka a ka na - ekpe ikpe ahụ n’ụlọikpe ka ndị àmà na - abịa kwa ụbọchị
Akụkọ Na - adọrọ Mmasị
A na - ebuli ụlọ elu n’ebe a na - ere ọkụ bụ́ Timbershade
ịdị mkpa nke nlekọta mgbe a mụsịrị nwa n’ọdịnala ndị Igbo
E gburu ndị agha Nigeria abụọ n’elu ala
Otú ndị mmadụ si ele ịghara ịlụ di ma ọ bụ nwunye anya na - ewute m
Ọ bụrụ na mgbe ọ dị afọ 30 n’akụkọ ọdịnala ndị Igbo bụ́ na Nwanyị ka na - alụbeghị di, ọ na - eweta enweghị nkwanye ùgwù, ndọrọ ndọrọ na ndị eze nile nke nsogbu
Ụmụ nwaanyị na - alụbeghị di na - eso nwaanyị na - alụbeghị di
Ahụ́ adịghị eru ụmụ agbọghọ na - alụbeghị di ala
Nkiru ( anyị ekwughị aha gị dị ka anyị kwere ná nkwa ) o yiri ka ọ karịala afọ 30, ọ ka na - arụkwa ọrụ dị ka onye na - anabata ndị mmadụ n’ụlọ ọrụ ha dị na Lagos ma ọ lụbeghị di
Nkiru gwara onye nta akụkọ BBC banyere ụdị mkparị, nkewa, na oké nkụda mmụọ n’ebe ndị ezinụlọ ya na ndị enyi ya nọ n’ihi ịnọ n’alụghị di
na nke ikpeazụ m mere njem gaa n’obodo nta m, a gwara m ka m ghara ịlaghachi n’ụlọ ọzọ, ọ gwụla ma mụ na nwoke ga - alụ m ọ̀ bịara
o bere ákwá nke ukwuu na nwanne nna ya nwoke ( nna ya nwụrụ ) jụrụ inye ha ihe ruuru ha n’ihi na ha ka na - alụbeghị di ma ọ bụ nwunye
gee ntị n’akụkọ Nkiru
Mmekọahụ ya arịọwo ya ka ọ ghara ịlaghachi n’ụlọ ruo mgbe ọ lụrụ di
N’ọdịnala ndị Igbo, ịlụ di ma ọ bụ nwunye bụ ụzọ e si egosipụta na mmadụ etoruwo ogo mmadụ
‘ Nnyocha e mere banyere ọnụ ọgụgụ ndị bi ná mba na ahụ́ ike ’ bụ́ nke e mere n’afọ 2013 na - egosi na na Nigeria, ndị inyom nọ n’agbata afọ 15 na 19 bụ́ ndị lụrụ di bụ 28.2%, ebe ndị nọ n’agbata afọ 35 na 39are 89.4%
ịdị mkpa nke nlekọta mgbe a mụsịrị nwa n’ọdịnala ndị Igbo
a ga - ekpochapụ ndị a jụrụ ajụ n’ala Igbo?
nke a na - egosi na alụmdi na nwunye bụ omenala e ji mara mba ahụ nile
Na Nigeria, ọ bụrụ na nwanyị etoruwo ogo ịlụ di ma ọ bụ lụbeghị di, ndị mmadụ na - eleda ya anya ma na - akatọ ya n’ihi ihe ndị ọ rụzuru ná ndụ.
gịnị kpatara ya?
Ọkà mmụta mmekọrịta ọha na eze akọwawo na ihe na - akpata ihe ịma aka ndị ụmụ nwanyị na - alụghị di na - enweta site n’aka ndị mmadụ karịrị nghọta na nghọta mmadụ
Dr.Adedeji onyenuga,, bụ́ onye na - akụzi nkà mmụta mmekọrịta ọha na eze na steeti Lagos, kwuru na dị ka ọdịnala si dị, ọ na - egosi enweghị ọzụzụ nke ndị nne na nna.
Ọ bụ n’ọdịnala na n’oge ụfọdụ ná ndụ, mmadụ aghaghị ịbụ onye nweere onwe ya, onye ga - enwe ike ịchọta onye ya na ya ga - ebi ndụ n’ụzọ ga - eme ka ndị nne na nna ghara iche na ha adịghị enye ụmụ ha ọzụzụ
Otu onye nkụzi na mahadum dị n’Ebonyi, nke aha ya bụ Nkechi Emma - Echiegu, kwuru na ọ bụ omenala ahụ.
N’ala Igbo, e nwere oge ndị mmadụ na - akwụsị ịjụ onye bụ́ nna ya ajụjụ banyere onye bụ́ di ya?
Ọ gara n’ihu ikwu na ọ bụ omenala ọjọọ na a ga - akatọ nwanyị n’ihi ịnọ n’alụghị di mgbe ọ tozuworo okè maka alụmdi na nwunye.
aa ntị nke ọma n’azịza ya.
ihe ndị na - akpata alụmdi na nwunye n’azụ oge :
Dọkịta bụ́ Adedeji Onyenuga kwuru na agụmakwụkwọ dị elu nke nwanyị pụrụ ime ka ndị ikom ghara ịlụ ya.
O kwuru na ọnụ ọgụgụ ndị inyom karịrị ọnụ ọgụgụ ndị ikom, ka ụfọdụ ndị ikom na - eme njem gaa ebe ọzọ bụ́ ebe ha ga - aga lụọ ndị inyom ndị ọzọ n’ebe ahụ kpọmkwem, nke a na - egbochikwa ha ịlụ ndị ha toro na ya
mmetụta ọjọọ nke ịnọ n’alụghị di dị ka nwanyị na - enwe.
Dị ka Dr. Onyenuga si kwuo, ịnọ n’alụghị di ma ọ bụ nwunye na - akpata ọnwụ gabigara ókè, ịṅụ sịga, ịṅụbiga mmanya ókè, ịda mbà n’obi bụ́ nke na - akpata ọnwụ na igbu onwe onye.
Echiegu kwuru na ịlụ di ma ọ bụ nwunye n’azụ oge na - eweta àgwà ọjọọ, na - eme ka mmadụ tinye aka n’ihe na - ezighị ezi n’aha di ma ọ bụ nwụchuo ọnwụ.
ha kwuru na inwe nghọta ka mma pụrụ inye aka mee ka ndị mmadụ kwụsị ile ndị lụrụ di na nwunye anya dị ka ndị na - abaghị n’ihe n’obodo.
N’Oklahoma, e jidere otu nwanyị n’ihi ịlụ nwa ya nwoke.
A tụọ otu nwanyị mkpọrọ afọ abụọ n’ihi ịlụ nwa ya nwoke.
Patricia Ann spann na nwa ya nwoke aha ya bụ Dawn spann
nwanyị ahụ alụwo nwa ya nwoke tupu mgbe ahụ.
Patricia Ann Spann, bụ́ onye dị afọ iri anọ na ise kwetara na ya lụrụ nwa ya nwanyị bụ́, misty velvet Dawn spann, bụ́ onye dị afọ iri abụọ na isii mgbe ha lụrụ di ma nwee mmekọahụ.
A kpọpụrụ ụmụ ya n’ebe ọ nọ, ma ha mesịrị gbakọta.
ha lụrụ mgbe e debara alụmdi na nwunye ha n’ụzọ iwu kwadoro.
Nchọpụta e mere gosiri na Patricia Ann spann lụrụ nwa ya nwoke mgbe ọ dị afọ iri na asaa.
Akụkọ Na - adọrọ Mmasị
Otu nwoke a maara mbụ dị ka onye ụkọchukwu Katọlik alụọla di.
Ndị m gwara m na ‘ ekwesịghị m ịlaghachi n’ụlọ anyị ọzọ ruo mgbe m lụrụ di.
Nwa Dangote gbara akwụkwọ na Kano.
ọ bụ òtù na - ahụ maka ọdịmma ndị mmadụ hụrụ nwanyị ahụ na nwa ya nwoke mgbe ha bịara n’ụlọ ha.
akụkọ ahụ kwuru na Misty spann bibiri mmekọrịta ha n’October afọ gara aga mgbe ha nwesịrị nghọtahie n’etiti ha na nne ya ghọgburu ya isonyere nzukọ ahụ.
misty spann zọọrọ na nne ya ghaara ya ụgha ‘ ịhapụ mmadụ atọ ahụ na - eme iwu bụ́ ndị dụrụ ya ọdụ ịga n’ihu banye n’Òtù ahụ n’atụghị egwu. ’
Patricia Ann spann kweere nnọọ na Union n’ebe ahụ n’ihi na o kwuru na e deghị aha ya na satifiketi nwa ha nwanyị dị ka nne ya bụ́ ebe ha zutere afọ abụọ tupu ha abụrụ Union.
misty spann kwetara na ya mebiri mmekọrịta nke bụ́ nkekọ ọbara bụ́ nke ha nyere ya afọ iri iji nyochakwuo ma jide n’aka na ọ dị ọcha.
ka a ga - enyocha nne ya bụ́ Patricia ruo afọ asaa nke ịbụ onye a tụrụ mkpọrọ, mgbe nke ahụ gasịrị, a ga - edekọ mpụ ọbụna mgbe ọ chọpụtasịrị.
N’iwu Oklahoma, ndị na - alụ di ma ọ bụ nwunye n’ọbara ha bụ ndị na - emebi ọbara, ma hà na - akpachi anya ma ọ bụ na ha anaghị akpachi anya.
Ihe ndị na - esi ísì ọma n’asụsụ Igbo bụ ihe ị na - amaghị banyere mkpụrụ achịcha anyị na - eri.
Mkpụrụ osisi bred bụ ihe oriri dị mkpa n’ala Igbo bụ́ nke ha na - adịghị eji eme ihe ọchị.
Mkpụrụ osisi.
A na - ekwe ka mkpụrụ akụ́kụ́ ree ure tupu e kewaa ya.
ụfọdụ ndị maara banyere Mkpụrụ Osisi Bread ma ha amaghị n’ezie otú e si enweta ya.
e nwere osisi na - amị mkpụrụ osisi ahụ a maara dị ka mkpụrụ osisi Breadfruit, nke na - acha uhie uhie, ebe a na - akpọ mkpụrụ osisi ahụ dị n’ime ya mkpụrụ osisi Breadfruit.
Mgbe mkpụrụ achịcha ahụ dị njikere maka owuwe ihe ubi, ọ na - ada n’ala, anyị na - ekwe ka o ree tupu anyị enwee ike ịmị mkpụrụ, na - ekwu ihe mere Igbo ji eji okwu bụ́ na mgbe mkpụrụ achịcha ahụ dị njikere, ọ na - ada.
Tupu a kwadebe mkpụrụ osisi bred dị ka ihe oriri, ọ na - agabiga usoro dịgasị iche iche.
Tụọ ya n’ọkụ
mịkpọọ ya
ma ọ bụ rụgide ya arụgide.
ihe ndị e ji esi nri.
Mkpụrụ osisi.
Mmanụ na - acha ọbara ọbara.
ụfọdụ ndị na - etinyekarị yabasị na yabasị.
ụfọdụ na - atụkwasị azụ̀ kpọrọ nkụ, ebe ụfọdụ na - atụkwasị akwụkwọ nri
ụfọdụ na - atụkwasị ọka
ụfọdụ na - etinye mmanụ Castor
mgbe mkpụrụ osisi na - amị mkpụrụ.
otú e si akwadebe ya.
E kwesịrị ime ihe ndị a tupu anyị esiwe mkpụrụ osisi bred gị.
Saa Mkpụrụ Osisi Bread gị nke ọma iji wepụsịa unyí na nkume ma ọ bụrụ na ọ dị.
tinye ya n’ite, karịsịa ‘ ite ọkụ ’ ma ọ bụrụ na i nwere otu ohere, jide n’aka na mmiri ahụ ekpuchiela ya.
ụfọdụ ndị na - etinyekarị nkume limestone ma ọ bụ ntụ iji mee ka ọ na - esi ngwa ngwa.
mgbe ọ dị nro ma ọ bụ mgbe mmiri dị n’ime ya na - ekpuchighịzi ya, mmanụ na nnu na - acha ọbara ọbara adịghịzi ekpuchi ya.
Jiri nkeji ole na ole hapụ ya.
na - akpọ ya ma kwe ka ọ na - esi n’ọkụ n’ebe na - adịchaghị ọkụ ruo minit ole na ole iji mee ka ọ dị nro.
Mkpụrụ osisi bred bụ nri a pụrụ iri n’ejighị ihe ọ bụla.
Otú e si eji ya eme ihe.
n’ebe ụfọdụ dị ka Urualla nke dị na steeti IMO, ha adịghị awụsa mmiri e ji esi mkpụrụ achịcha kama ha na - eri mkpụrụ achịcha ma na - aṅụ mmiri ahụ iche.
ụfọdụ ndị adịghị etinye mmanụ na - acha ọbara ọbara mgbe ụfọdụ na - ahapụ mmiri ha ji esi achịcha ka ha na - eji mmiri esi achịcha.
A pụrụ ịgwakọta mkpụrụ osisi bred, nke a bụ ihe mere a pụrụ iji jiri nnu ma ọ bụ akị bekee rie ya.
Ọtụtụ ndị na - eji mkpụrụ osisi na - esi ísì ụtọ eme ihe dị ka ihe na - agụ agụụ.
Otú e si echekwa mkpụrụ osisi.
Iji mee njem, a pụrụ ịmịkpọ ya n’okpuru anyanwụ tupu e debe ya n’ọnọdụ ọjọọ.
ma ọ bụrụ na ị chọrọ isi achịcha ndị ahụ a mịrị amị, nanị ihe ị ga - eme bụ ịwụsị ha n’ime mmiri ruo otu ụbọchị zuru ezu iji mee ka ha dị nro.
ụkpụrụ ya ndị metụtara ihe oriri.
Ndị ọkà mmụta sayensị achọpụtawo na mkpụrụ osisi nwere ọtụtụ ụkpụrụ ndị na - enye ihe n’ahụ́ bụ́ ndị dị mma maka ahụ́ dị ka :Riboflavin iron,niacin Thiamine,phosphorus, potassium, copper, magnesium, calcium,zinc, selenium and vitamin c.
ọ dị mma maka obi ụmụ mmadụ iji gbochie ntutu isi na iji wepụ ntutu isi ma ọ bụ ntutu isi.
ọ na - adịkarị n’abụba, cholesterol na sodium.
ụfọdụ ndị na - enwe mmasị iri mkpụrụ osisi bred ahụ na mmiri ya, ebe ụfọdụ na - enwe mmasị ịnọ nanị ha na - eri ya n’ejighị mmiri.
ịdị mkpa ya nke a na - amaghị ama.
A na - etinye mkpụrụ osisi bred n’ihe ọṅụṅụ ụfọdụ na - aba n’anya maka oroma
a pụrụ ịkpụ ya n’ụdị ntụ ọka a ga - eji mee ihe dị ka ntụ ọka.
a na - enweta mmanụ na ya.
Akụkọ a ga - amasị gị.
akụkọ bụ nleta Fayose letara Enugu bụzi okwu a na - ekwu n’obodo ahụ.
A ga - akpọrọ ndị ọchịchị gaa n’ụlọikpe Icsc.
ihe ndị dị mkpa banyere nlekọta a na - enye mgbe a mụsịrị nwa n’ọdịnala ndị Igbo.
anwụrụ ọkụ na ísì ọjọọ aghọwo nsogbu nye ọha mmadụ.
Otu nwoke nke bibu nso n’ebe mkpofu ihe, kọọ ahụmahụ ya ma rịọ arịrịọ na gburugburu ebe obibi pụrụ ibute ọrịa.
ebe a na - ekpofu unyí.
na ọ bụ nanị anwụrụ ọkụ si ebe ahụ dị ize ndụ nye ahụ ike.
ndị bi n’Ikosi,Isheri orKetu nke dị na steeti Lagos, na - ahụ ísì na - adịghị mma karịsịa site n’ebe a na - ekpofu unyí bụ́ nke a na - akpọ ebe a na - ekpofu unyí bụ́ Olososun n’ojota.
nke steeti Enugu dị n’akụkụ ụzọ ma ọ bụrụ na ị na - esi n’Enugu aga Port Harcourt.
ụdị ísì nke na - esi n’ebe ndị ahụ apụta emewo ka ahụ́ ghara iru ndị bi na ha ala.
Na Lagos, a nụrụ na anwụrụ ọkụ si n’ebe ndị ahụ anwụọ mere ka nwatakịrị nwụọ n’ihi enweghị ike iku ume.
N’ihi ihe a merenụ, Gọvanọ Akinwumi Ambode akwụsịla ịtụfu ihe n’ógbè ahụ.
gọọmenti, ọ bụkwa ndị na - akpọ ihe mkpofu ọkụ.
ihe ndị mmadụ na - eme mkpesa.
na ha ka pụrụ ịhụ ísì ndị ahụ sitere n’aka ndị bi ebe ahụ.
Samuel Osaze, bụ́ onye bi n’ebe ahụ, ji fon gwa BBC okwu.
Ọ gwara ha na ụdị anwụrụ ọkụ si n’ebe ahụ apụta dị nnọọ ize ndụ nye ahụ ike.
anwụrụ ọkụ na - esikarị n’ebe ahụ apụta n’ihi na gọọmenti na - akpọ ihe mkpofu ọkụ mgbe nile, kpọmkwem ụnyaahụ ka m ji ụkwụ na - aga n’ụzọ ikodu ruo n’ụlọ m, ahụrụ m anwụrụ ọkụ ka o si ebe ahụ na - apụta.
N’afọ 2013, ụlọ ọrụ na - ahụ maka mkpofu na Lagos kwuru na mkpofu nke steeti Lagos ruru puku ọwa mmiri 13.
Dr.Ikechukwu mgbolu kwuru na ọrịa na - agbasa n’ihi anwụrụ ọkụ si n’ebe ndị ahụ, dị ka ọrịa ịba na ahụ́ ọkụ azụ̀ shuga.
O kwuru na ndị na - arịa ụkwara ume ọkụ ekwesịghị ibi n’ebe ndị dị otú ahụ.
mgbolu kwuru na a pụrụ ibute ọrịa a na - akpọ ‘ nsogbu iku ume ’ n’ebe dị otú ahụ n’ihi ikuku carbon monoxide bụ́ nke na - esi n’anwụrụ ọkụ a na - ekuru n’akpa ume apụta.
Ọ kọwara na ísì ahụ na - aghọ ihe a na - apụghị ịnagide n’ọnwa March na August n’ihi oge mmiri ozuzo.
Ndị nile bi na Lagos na - eji ihe mkpofu ede ihe n’ebe nile.
n’ihi na ha maara mmetụta ọ na - enwe n’ahụ́ ha, ha adịghị ama ụma akpọ ya ọkụ n’ebe mepere emepe.
Gọọmenti kwesịrị inye ihe e ji akpọ ihe mkpofu ọkụ.
Gọvanọ Ambode ekwewo nkwa igbochi ọkụ ịgba n’ebe ndị ahụ n’ihi ọrịa ndị anwụrụ ọkụ na - akpata.
a hapụziri ka ndị obodo mara ihe ọ ga - ewe ha iji nweta ígwè ọrụ na - eme ka ihe na - esi ísì ụtọ nke ha.
akụkọ na - akpali mmasị
ihe mere Buhari ji kagbuo njem ahụ o mere na Rwanda.
Òtù ndị na - ahụ maka ego hà na - ezuru ụmụ amaala Nigeria?
Ụgbọala Uber gburu otu onye n’America.
Otu ụgbọala na - anya ụgbọala Uber gburu otu nwanyị na Tempe nke Arizona dị n’America.
Uber
Ụlọ ọrụ Uber kwanyeere nwanyị ahụ ụgbọala gburu n’ebe ahụ ùgwù.
Uber bụ ụlọ ọrụ a maara maka imepụta ụgbọala na - adịghị agbanwe agbanwe, ma mgbe ihe ahụ mesịrị, bụ́ nke gburu otu nwanyị dị afọ 49 n’akụkụ Tempe nke Arizona.
o mere ka a ghọta na ihe ahụ merenụ nyere aka gbochie ụlọ ọrụ ha imepụta ụgbọala ndị a na - eji aka ha emepụta.
Dara khosrowshahi, bụ́ onyeisi ụlọ ọrụ Uber, kwuru na ‘ ọnwụ nwanyị ahụ bụ nkụchi obi nye ha.
ha na - enye ezinụlọ nke onye ọrịa ahụ ọmịiko iji chọpụta otú ihe ahụ merenụ si mee.
Ọ bụghị nanị ụlọ ọrụ Uber ka ihe ahụ merenụ metụtara kamakwa mgbalị ha na - eme iji mepụta ụgbọala e ji eme ihe n’onwe ya.
akụkọ na - akpali mmasị
anyị ga - akpọrọ ndị ọchịchị gaa n’ụlọikpe Icsc.
Ọ bụ ụlọ ọrụ ego ndị na - ezuru ndị Nigeria.
Vladimir ga - achị ndị Rọshịa afọ asaa na - abịanụ.
Ọ bụrụ na ha azụta ya n’ọnụ ahịa, ọ ga - amụba ókè agụmakwụkwọ e nwere na Nigeria.
ọtụtụ afọ gara aga, Nigeria nwere nsogbu n’otú e si agbanwerịta ego n’ihi mmụba a na - enweta n’onyinye.
N’ihi ihe ndị a uwaleke kwuru, ọ pụrụ ịbụ na ọ gaghị adị mma ka Nigeria gbasoo ndụmọdụ nke òtù IMF.
Uwaleke kwuru na ọ bụrụ na Nigeria anakwere ya, ọ ga - esiri ha nnọọ ike ịkwụ ụgwọ ha ji ná mba ọzọ.
Akụkọ a ga - amasị gị
Gịnị ka Nigeria ga - enweta site n’ỤLỌ AKWỤKWỌ AKWỤKWỌ?
Ndị Nigeria agaghị ọmụmụ ihe n’America.
ndị uwe ojii azọrọwo na ha nwere Dino melaye
Ụbọchị ọrịa kansa n’ụwa :otú e si gwọọ m ọrịa kansa
Gloria Orji, bụ́ nwaanyị onye Igbo a gwọrọ ọrịa kansa, kwuru na ebe ọ bụ na a gwọrọ ya ọrịa kansa, nakwa na ọrịa kansa adịghị ya, na a ga - agwọ onye ọ bụla na - arịa otu ụdị ọrịa ahụ.
Ọrịa cancer bụ ọrịa mmadụ nile na - atụ egwu ya n’ihi ọ̀tụ̀tụ̀ ọ na - egbu egbu.
akụkụ kasị njọ na ya bụ na ndị mmadụ na - aga ịgwọ ọrịa ma e nwebeghị ọgwụ ọ bụla a pụrụ iji gwọọ ọrịa cancer
N’afọ a, n’afọ 2019, a na - akọwa ụbọchị ọrịa cancer na - agaghị adị na ya, ee, i kweere, ekweere m na ‘ anyị ga - alụso ọrịa cancer ọgụ.
A chọpụtara na nwaanyị Gloria na - arịa akpa ume n’afọ 2010, a wara ya ahụ́ n’elu ahụ́, o nweghịkwa ọrịa ahụ
N’okwu ya, ọrịa cancer adịghị egbu ndị mmadụ n’ụbọchị ndị a ’ ebe ọ bụ na ọ na - agwa ndị inyom na - arịa ọrịa cancer okwu.
o kwuru otú e si gwọọ ya n’ụlọ ọrụ mgbasa ozi BBC nke Igbo, bụ́ nke ọha na eze ka na - enwe mmasị na ya
E gosiwo na Bill Cosby bụ onye ikpe idina mmadụ n’ike mara.
A pụrụ ịma Bill Cosby ikpe ịga mkpọrọ afọ iri atọ n’ihi ndina n’ike.
Bill Cosby
Bill Cosby bụ onye a ma ama na - eme ihe ọchị.
Ụlọikpe ndị dị n’America egosiwo na onye na - eme ihe nkiri na - akpali agụụ mmekọahụ bụ onye e boro ebubo na ọ bụ onye na - edina mmadụ n’ike.
Andrew costand, bụ́ onye na - agba bọl abụwo onye na - elekọta okwu Bill Cosby kemgbe 2004
Kpọpụta Nnamdi KanU n’ụbọchị ikpe ya.
ụlọikpe enyewo iwu ka e jide Innoson
Cosby dị afọ 80, still gọnahụrụ omume ahụ ma a tụọla ya mkpọrọ afọ 30.
nke a bụ ikpe nke abụọ e kpere cosby Bill n’ụlọikpe n’otu okwu ahụ metụtara ndina n’ike.
Bill bụ onye a ma ama na - eme ihe nkiri na telivishọn nke a kpọrọ ‘ cosby show ’
ọtụtụ ndị inyom boro ya ebubo idina ya n’ike ma o boro ya ebubo na aka ya dị ọcha.
akụkọ na - akpali mmasị
MASSOB : Ọmịiko Buhari adịghị mkpa.
n’ebe a bụ ihe ndị a na - akwụsị akwụsị.
codeine
Codeine bụ akụkọ banyere otú mmadụ si aṅụ mmiri ọgwụ cough nke nwere codeine iji bibie akụkụ ahụ́ mmadụ dị ka ndị BBC chọpụtara
Ọgwụ codeine bụ akụkọ banyere otú iri sirop e ji achịcha ọka si emebi usoro ahụ́ mmadụ
Mgbe ndị BBC mesịrị nnyocha na nzuzo, a chọpụtara na ndị na - ere ọgwụ ọjọọ na - ezuru ọgwụ ọjọọ ndị ha na - eresị ndị ntorobịa n’anataghị ntụziaka nke iwu Nigeria.
Codeine’syrup, Emzor na - anara ndị ọrụ ya.
Ụlọ ọrụ ndị na - emepụta ọgwụ Emzor akwụsịwo otu n’ime ndị ọrụ ya n’ihi ikere òkè n’ihe banyere ọgwụ codeine ’
Nwoke ’ na - aṅụkarị ọgwụ codeine’s cough sirup.
Dị ka akụkọ ahụ si kwuo, ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị na - enye ndị ntorobịa ọgwụ ọjọọ dị ka onyinye.
Ụlọ ọrụ ndị na - emepụta ọgwụ Emzor akwụsịla otu n’ime ndị ọrụ ha ma kwụsịlata ịrụ ọrụ n’ihi ire ọgwụ ọjọọ n’ụzọ iwu na - akwadoghị, dị ka akụkọ BBC na - akọwa mmetụta ọjọọ ọgwụ codeine na - enwe n’ahụ́ ndị ntorobịa.
Emzor chụpụkwara onye ọrụ ọzọ bụ́ onye, n’amaghị ama, resịrị onye nta akụkọ nke ụlọ ọrụ BBC mmanya mmanya mmanya na - esi ísì ụtọ.
ka ha kwuru nke a n’usoro mgbasa ozi ka BBC wepụtara vidio e tinyere na teepu n’Eprel 30 n’usoro mgbasa ozi telivishọn.
N’ihe nkiri vidio ahụ e gosiri na telivishọn bụ́ nke were otu awa, e gosiri nwoke ahụ na - ere okooko osisi cough na nzuzo.
ndị bịara mgbakọ ahụ were oké iwe ụnyaahụ
ha kwuru na ọ bụ ndị ndọrọ ndọrọ ọchịchị kwalitere ihe omume a weere ọnọdụ na kano ka ha na - enye ndị ntorobịa ọgwụ ndị ahụ dị ka onyinye
Ụlọ ọrụ ndị na - emepụta ọgwụ bụ́ Emzor ajụwo ire ọgwụ ndị iwu na - akwadoghị.
ha kwukwara na ọ dịwo anya ha kwụsịrị ire Emzolyn nke nwere codeine ruo mgbe e mekwuru nnyocha
Emzor mesịrị chụtuo onye ọrụ ha ma mesịa chụtuo ya.
Ụlọ ọrụ ndị na - emepụta ọgwụ bụ́ Emzor bụ òtù nwere ibu ọrụ ma na - erube isi n’iwu.
Ha nwere ihe karịrị otu narị akwụkwọ ikike na iri abụọ maka imepụta na ire ọgwụ ọjọọ na ihe mkpofu bụ́ ndị e debara aha ha n’akwụkwọ n’okpuru òtù NAFDAC.
Ha kwukwara na ha akwụsịla iji codeine na - ere Emzolyn ruo mgbe e mere nnyocha nke ọma
Ná nkwurịta okwu dị n’etiti ụlọ ọrụ BBC na onyeisi ndị na - ere ọgwụ n’Ebe Ndịda Ebe Ọwụwa Anyanwụ Ụwa, bụ́ J.C okafor na ụlọ ọrụ BBC, o kwuru na ‘there bụ usoro iwu na ụkpụrụ ndị na - achịkwa ndị na - eji codeine emepụta ma na - ere Emzolyn, a ga - ama onye ọ bụla mebiri iwu ahụ ikpe.
Okafor kwuru na ha na - enye ntụziaka banyere otú e si ere ihe ndị a e ji agwọ ọrịa bụ́ ndị nwere codeine, bụ́ nke na - eme ka o siere onye ọrịa ọ bụla ike ịzụ ọgwụ ndị ahụ n’enwetaghị ihe ndekọ dọkịta ọ bụla
A ga - emechi òtù ọ bụla dara iwu a.
ọtụtụ ndị Nigeria kwuru okwu n’usoro mgbasa ozi, olee otú Emzor kwesịrị isi tinye aka n’ihe omume dị otú ahụ nke ikesa ọgwụ ọjọọ n’etiti ndị ntorobịa.
otu n’ime ha na - ajụ n’usoro mgbasa ozi, sị : A sị na ndị ntorobịa na - aṅụ ọgwụ ọjọọ, ọ̀ gaara eme ihe ọ bụla iji gbochie ndị ntorobịa ịṅụ ọgwụ ọjọọ?
Nke ahụ ọ̀ pụtara na ndị gị na ha na - arụkọ ọrụ amaghị ihe merenụ?
Onye ọzọ aha ya bụ Mario Mandara na - akpọ ndị ọchịchị òkù ka ha kwụsị ire syrup ndị ahụ e tinyere codeine.
Codeine : NAFDAC awakpowo ụlọ ọrụ anọ ma gbochie ọtụtụ ọgwụ ọjọọ.
NAFDAC emesiwo obi ike na ha ga - ahụ na ha kwụsịrị ụlọ ọ bụla iwu na - akwadoghị bụ́ nke na - akwado ire ọgwụ Codeine.
NDỊ ọrụ NAFDAC.
ha nọgidere na - awakpo ụlọ ọrụ ndị na - azụ ahịa ná mba ahụ.
Ụlọ Ọrụ Mba Na - ahụ Maka Nri, nlekọta na nchịkwa nke ihe ọṅụṅụ (NAFDAC ) emechiwo ụlọ ọrụ atọ dị na Lagos Ikeja na Kano
Ịṅụ ha n’amaghị ama na - enye aka ekpughe otú e si eji ọgwụ ndị a eme ihe n’ụzọ na - ezighị ezi.
NAFDAC egosipụtawo na mwakpo a a wakporo ha na mberede nyeere ha aka ikpughere ha òtù ndị na - emepụta syrup ndị nwere codeine dị ka mba ahụ kpebiri.
Mkpụrụ akwụkwọ bụ́ Barn codeine : Dextromethrophan ọ̀ ga - emechi okwu ahụ?
Gọọmenti amachibidowo ọgwụ codeine iwu.
codeine :Emzor akpawo ndị ọrụ ya aka ọjọọ.
nwunye President na - akwanyere codeine ùgwù.
onyeisi oche nke òtù NAFDAC, bụ́,mojisola Adeyeyeye, kwuru na ha ga - enyochakwu ndị ọrụ atọ ahụ a kọrọ akụkọ ha na BBC.
N’okwu ya, ‘we ebibiwo ọgwụ ndị ahụ nwere codeine n’ọfịs anyị dị na Ilorin.
Ụlọ ọrụ ndị na - emepụta ọgwụ bụ́ Bioraji kwuru na ha kpara onye ọrụ ha aka ọjọọ dị ka madubi.
Ha abụọ pụtara na telivishọn dị ka ndị omekome BBC nke ire ọgwụ ndị nwere codeine n’ụzọ iwu na - akwadoghị
onye nnọchiteanya gọọmenti ahụ zọọrọ na e kwesịrị inye ha ntaramahụhụ siri ike kama ịbụ nanị ịkọwa ha na telivishọn.
Akụkọ ndị nwere mmasị
Ihe anọ na - eme ka o siere onye nta akụkọ ike.
ụlọikpe ahụ ajụwo ịtọhapụ Dino melaye ruo na June 11.
Buhari si nnọọ ebe ọ kwụsịrị mgbe ọ na - aga United States.
N’oge na - adịbeghị anya, onyeisi ala Nigeria bụ́ Muhammad Buhari laghachiri Nigeria mgbe o si London kwọtuo n’America.
Muhammadu Buhari
Buhari na Trump, kwurịtara otú ha ga - esi na - emeso ndị gbara ha mgba okpuru ihe.
N’oge na - adịbeghị anya, onyeisi ala Nigeria ka si Njem Ọ Gara America lọta iji kwanyere President Donald Trump ùgwù.
ụgbọelu ahụ kpọghachiri ya ka dakpọrọ nnọọ n’ọdụ ụgbọelu mba nile nke Nnamdi Azikiwe dị n’agbata elekere 11 nke abalị.
ụfọdụ ndị ọrụ gọọmenti bịara ịnabata ya.
ọ bụ ọnụ na - ekwuchitere president, bụ́ Femi Adesiana, gwara ndị nta akụkọ na ụgbọelu ha akwụsịla ozugbo
president ahụ ga na - aga America echi.
ndị a bụ ụfọdụ n’ime isiokwu ndị Buhari na Trump tụlere.
Ụzọ anọ Buddha si ṅomie Trump
Buhari, bụ́ onye hapụrụ Washington DC na Tuesday mgbe ya na Trump, nwesịrị nkwurịta okwu, kwụsịrị na London
onye ndụmọdụ pụrụ iche nke onyeisi ala bụ́ onye a maara dị ka Garba shehu kwuru na igbu oge ahụ bụ n’ihi inyocha ụgbọelu ahụ a ga - eji mee njem ahụ nke ọma
O kwuru na ọ bụ n’ihi njem o ji otu obere ụgbọelu mee ka ọ kwụsị na Britain
shehu kwuru na a ga - enyocha ụgbọelu ahụ nke ọma tupu ha alaghachi Nigeria
O kwuru na ọ bụghị oké ihe na - eme ya kemgbe ọ laghachiri Nigeria
Lee ihe ndị mmadụ kwuru n’ebe a na - akparịta ụka n’Ịntanet
Nke ọhụrụ a ga - amasị gị.
ọ bụ nanị onye nkịtị nke pụrụ ịzọrọ na Buhari na - eme nke ọma
NAFDAC awakpowo òtù anọ maka ire ọgwụ ndị nwere codeine.
Ị̀ maara na inyere onye chọrọ ịnwụ aka bụ mpụ na Nigeria?
Onyeisi ala Nigeria agawo maka nlekọta ahụ́ ike ọzọ.
President Buhari agawo ịhụ dọkịta ya bụ́ onye họpụtara ya n’okwu metụtara ahụ́ ike ya.
Buhari
O ruola otu izu ya na Donald Trump zutere n’America.
President Buhari ga - ahapụ London taa bụ́ ebe ọ ga - enweta ọgwụgwọ.
n’elu mpempe akwụkwọ ya, bụ́ Garba shehu, ọnụ na - ekwuchitere president kwuru na president ahụ agaghị anọ ya ruo ụbọchị anọ zuru ezu.
O kwuru na ozugbo ọ gara London maka ilekọta ụlọ ọrụ ụgbọelu nke ya onwe ya, na ya na Dọkịta ya nwere nzukọ.
Buhari ka si n’Ụlọ Nche ahụ ọ gara lọta.
Buhari ga - aga ịrụ ọrụ na Britain taa.
n’ihi gịnị ka Buhari ji gaa Lagos taa?
O kwuru na Dọkịta ya gwara ya ka ọ bịa bụ́ nke president ahụ kwere nkwa ịga.
O kwuru na, President ahụ ga - abịa ọzọ n’ụbọchị nke 21 nke ọnwa May.
shehu kwuru na mgbe ọ ga - alọghachi, na ya ga - aga steeti Jigawa, bụ́ nleta e yigharịrị n’ihi AP na - eji ụgwọ ọrụ ha eme ihe.
Nleta ahụ ga - ewere ọnọdụ na Monday 14, na Tuesday 15th May.
Cheta na president ahụ ekwughị aha ọrịa ọ gara London maka ọgwụgwọ.
akụkọ na - akpali mmasị
Lagos : Ndị inyom 2131 dị ime bụ́ ndị bu nje HIV.
A chọtara ozu mmadụ 45 na Gwaska
Ndị Igbos agaghị alụ ọgụ ọzọ maka nnwere onwe.
codeines ndị na - atọ ụtọ :Nafdac emechiwo ụlọ ọrụ atọ na - emepụta ọgwụ codeine.
Nafdac emechiwo udo nke Bioraj, na Emzor n’ihi ire ọgwụ ọjọọ.
nsí na - atọ ụtọ bụ́ codeine
ụfọdụ ndị ikom na - arịa ọrịa isi ara na ọrịa ndị ọzọ yiri ya na - arịa ọrịa n’ihi ịṅụ ọgwụ cough sirup bụ́ nke nwere codeine.
Ụlọ Ọrụ Mba Na - ahụ Maka Nlekọta na nchịkwa nke ọgwụ na - edozi ihe oriri, na Nafdac, emechiwo ụlọ ọrụ atọ na - emepụta ọgwụ : Ụlọ ọrụ ndị na - emepụta ọgwụ ndị dị na Bioraj ebughị ibu, ụlọ ọrụ ndị na - emepụta ọgwụ Emzor ebughị ibu
E bokwara ụlọ ọrụ na ụlọ ọrụ ndị na - emepụta ọgwụ udo ebubo na ha na - ekesa ọgwụ codeine
Nnyocha ụlọ ọrụ BBC mere na - egosi otú ụlọ ọrụ atọ a na - emepụta ọgwụ si na - ere ndị ọrịa ọgwụ ndị ahụ na nzuzo n’akọghị ndị dọkịta.
codeine
Eriri codeine : Emzor akwakọbawo ndị ọrụ ya
gọọmenti machibidowo codeine iwu
Dị ka akwụkwọ ozi bụ́ Mojisola Adeyeyeye dere si kwuo, mmachibido iwu a kwekọrọ ná nnyocha ụlọ ọrụ ndị ahụ na - emepụta ọgwụ mere.
Ebe ọ bụ na ọ dịghị ihe akaebe a hụrụ n’ụbọchị nke abụọ nke ọnwa May banyere ụlọ ọrụ ndị a bụ́ Peace Standard Pharmaceutical Limited, Bioraj Pharmaceutical Ltd na Emzor Pharmaceutical Ind Ltd Ltd, bụ́ ndị nọ n’ụlọ ọrụ ha ndị dị na Ilorin na Lagos,, anyị kpebiri ịkwụsị ha
Nke a bụ iji mee ka nnyocha ndị dị irè ma zie ezie kwe omume.
Nafdac na - arụ ọrụ n’ihe ndị a chọpụtara na ihe ndị a chọpụtara na BBC.