Book,Page,LineNumber,Text
37,0033,001,เขตเพียงโดยเอกเทศก็มี โดยบรรยายนี้ ตรงกับราชาธิราช มหาราช
37,0033,002,และราชา โดยลำดับกัน.
37,0033,003,""" ราชา มุขํ มนุสฺสานํ """
37,0033,004,""" พระราชาเป็นประมุขของประชาชน "" ที่ประชาชนจะพึงนิยมเป็น"
37,0033,005,แบบอย่าง ถ้าทรงประพฤติในทางที่ผิด บาปชนได้อย่างก็จะกำเริบ
37,0033,006,ประพฤติทุจริตด้วยไม่ต้องเกรงขาม ถ้าทรงประพฤติแต่ในทางที่ชอบ
37,0033,007,พาลชนย่อมไม่กล้าลุกลามแรงร้าย ฝ่ายชนผู้ภักดีได้อย่าง ก็น่าที่จะ
37,0033,008,นิยมตามบ้าง เพราะเหตุที่ตั้งอยู่ในทางธรรม พระราชานั้นเป็น
37,0033,009,อันได้นิคคหะบำราบคนพาล และปัคคหะยกย่องคนสุภาพ. อนึ่ง
37,0033,010,พระราชานั้นเป็นเหตุสำคัญแห่งทุกข์สุขอันจะเกิดแก่ประชาราษฎร์ ถ้า
37,0033,011,ทรงประพฤติไม่เป็นธรรม ก็สามารถจะนำทุกข์ภัยมาถึงพระองค์และ
37,0033,012,ผู้อื่น ถ้ายั่งยืนอยู่ในราชธรรม สุขสำราญก็จะเกิดมีทั่วกัน. อีกประการ-
37,0033,013,หนึ่ง พระราชานั้นเป็นยอดอยู่ในหมู่ หาผู้ปกครองมิได้ ถ้าจะไม่ทรง
37,0033,014,ถือธรรมเป็นใหญ่ ก็ไม่มีอะไรเป็นที่พำนัก. เหตุดังนั้น โบราณก-
37,0033,015,บัณฑิต จึงได้ภาษิตราชธรรมไว้เป็นหลักแห่งพระราชจริยา เป็นต้น
37,0033,016,ว่าทศพิธราชธรรม จักรพรรดิวัตต์และสังคหวิธี ที่พระราชาได้ทรง
37,0033,017,บำเพ็ญเป็นราชประเพณี ปกครองพระราชอาณาจักร ให้มั่งคั่งสมบูรณ์
37,0033,018,ปราศจากยุคเข็ญ เป็นที่ร่มเย็นของพสกนิกร มีพระเกียรติยศเดชานุ-
37,0033,019,ภาพขจรไปในทิศานุทิศ เป็นที่เกรงขามของปัจจามิตร ไม่กล้ามาบีฑา
37,0033,020,สมแก่สุภาษิตว่า
37,0033,021,""" ราชา รฏฺสฺส ปฺา ณํ """