Book,Page,LineNumber,Text
37,0032,001,"<B>"" คุนฺนฺเจ   ตรมานานํ		ชิมฺหํ  คจฺฉติ  ปุงฺคโว"
37,0032,002,สพฺพา  ตา  ชิมฺหํ  คจฺฉนฺติ		เนตฺเต  ชิมฺหํ  คเต  สติ </B>
37,0032,003,""" เมื่อฝูงโคกำลังข้ามน้ำอยู่  ถ้าโคผู้นำฝูงไปคดเคี้ยว  โคทั้งปวงนั้น"
37,0032,004,ก็ไปคดเคียวตามกัน  ถ้าโคผู้นำฝูงไปตรง  โคทั้งปวงนั้นก็ย่อมไปตรง
37,0032,005,ตามกัน.  
37,0032,006,<B> เอวเมว  มนุสฺเสสุ			โย  โหติ เสฏฺ€สมฺมโต
37,0032,007,โส  เจ  อธมฺมํ  จรติ			ปเคว อิตรา  ปชา</B>
37,0032,008,ในหมู่มนุษย์ก็เหมือนกัน  ถ้าท่านผู้ทำได้รับสมมติให้เป็นใหญ่  ประพฤติ
37,0032,009,ไม่เป็นธรรมหรือเป็นธรรม  น่าที่ประชาชนนอกนี้จักเป็นเช่นนั้นบ้าง.
37,0032,010,<B>สพฺพํ  รฏฺ€ํ  ทุกฺขํ  เสติ		ราชา  เจ  โหตฺยธมฺมิโก</B>
37,0032,011,ผิว่า  พระราชไม่ตั้งอยู่ในธรรม  แว่นแคว้นทั้งปวงย่อมตกทุกข์ยาก.
37,0032,012,"<B>สพฺพํ  รฏฺ€ํ  สุขํ  เสติ		ราชา  เจ  โหติ  ธมฺมิโก ""</B>"
37,0032,013,"ถ้าพระราชาตั้งอยู่ในธรรม  รัฐจังหวัดทั้งปวง  ย่อมอยู่เย็นเป็นสุข """
37,0032,014,ฉะนี้.
37,0032,015,รับพระราชทานถวายวิสัชนาอรรถาธิบายแห่งพระพุทธภาษิตข้อ
37,0032,016,นี้  โดยสรุปว่า  ท่านผู้ได้รับสมติให้เป็นใหญ่ในหมู่มนุษย์ที่ตั้งอยู่เป็น
37,0032,017,ปึกแผ่นในแดนดินตำบลหนึ่ง ๆ  ซึ่งเรียกว่าประเทศ  เพื่อประโยชน์
37,0032,018,จะได้เป็นผู้ปกครอง  คือป้องกันและทำนุบำรุงหมู่นั้น  ชื่อว่าพระราชา.
37,0032,019,และพระราชานั้น  ต่างกันโดยคุณสมบัติ  เป็นจักรพรรดิราชมีอำนาจ
37,0032,020,ครอบทั่วไปในชาติอื่นก็มี  เป็นมุทธาภิสิตราช  ได้รับอภิเษกเป็น
37,0032,021,เอกอัครในจังหวัดทั่วรัฐประเทศก็มี  เป็นแต่ราชัน  ได้ปกครองอาณา-