Book,Page,LineNumber,Text
20,0044,001,อารมณ์ด้วย  เกิดมโนวิญญาณ  คือความรู้แจ้งอาศัยมนะขึ้น  ดังนี้.  
20,0044,002,ในวาระนี้  มีข้อที่เข้าใจเพี้ยนกันอยู่  แต่ครั้นโบราณ  อาจารย์
20,0044,003,ทั้งหลายทั้งในฝ่ายวิชาแพทย์ทั้งในฝ่ายศาสนา  เข้าใจว่ามนะคือสิ่งที่เกิด
20,0044,004,จิตและเจตสิกนั้น  ได้แก่หทัย  คือเนื้อหัวใจอันตั้งอยู่ท่ามกลางอก  แต่
20,0044,005,ในชั้นหลัง  อาจารย์ในฝ่ายวิชาแพทย์สันนิษฐานว่า  มนะนั้น  ได้แก่
20,0044,006,มัตถลุงค์  หาใช่หทัยไม่   ด้วยเหตุเส้นประสาทโยงจากทวารทั้ง ๕ เข้า
20,0044,007,ไปถึงมัตถลุงค์  หาได้เกี่ยวกับหทัยไม่  และเส้นประสาทเหล่านี้วิบัติ
20,0044,008,ความรู้ทางทวารนั้นก็ไม่มี  มัตถลุงค์พิการ  เช่นของคนบ้า  ความคิด
20,0044,009,อ่านก็ฟั่นเฟือน  เขาได้ลองตัดของสัตว์เช่นนกพิราบแบ่งเอาออกเสีย
20,0044,010,สัตว์นั้นก็มีอาการเนือยผิดจากเดิม  คนแก่ผู้หลง  ก็ว่าเป็นเพราะมัตถ-
20,0044,011,ลุงค์เล็กลีบลงไป  เด็กอ่อนยังไม่มีความคิด  ก็ว่าเป็นเพราะมัตถลุงค์
20,0044,012,ยังไม่บริบูรณ์  ส่วนหทัยนี้  ว่าเป็นแต่อวัยวะมีหน้าที่เฉพาะฉีดโลหิต
20,0044,013,ดำเข้าปอด และรับโลหิตแดงจากปอดฉีดไปทั่วสกลกายเท่านั้น  อย่างไร
20,0044,014,ก็ดี  ความเพี้ยนกันก็เฉพาะวัตถุเท่านั้น  ความเกิดแห่งจิตและเจตสิก
20,0044,015,ก็ต้องกัน.
20,0044,016,อนึ่ง กายนี้เป็นของไม่ยืนที่  ดังคนเป็นอันมากสำคัญเห็น สิ่งที่
20,0044,017,คร่ำคร่าใช้ไม่ได้แล้วก็หลุดร่วงไป  เช่นผิวหนัง  อาศัยความครูดสีหรือ
20,0044,018,ขัดล้างเช็ดถูเมื่อเวลาอาบน้ำ  ที่ไหนเก่าแก่ก็หลุดร่วงไปเป็นขุย  ที่สุด
20,0044,019,ละเอียดเป็นอณูและปรมาณู  แต่เพราะมีของใหญ่เกิดขึ้นบุรณะกัน
20,0044,020,จึงไม่แลเห็นสึกหรอไป  ถ้าใช้ความสังเกต  ก็เห็นได้ง่าย  เช่นผม
20,0044,021,และเล็บ  ตัดเก่าแล้ว  ใหม่ก็งอกขึ้นแทน  ทุกสิ่งก็เป็นดุจเดียวกัน