Book,Page,LineNumber,Text
20,0043,001,ช่องจมูก เส้นประสาทเหล่านี้ ก็รับสัมผัสส่งเข้าไปถึงมัตถลุงค์ สำเร็จ
20,0043,002,เป็นกิริยาสูดดม ได้ในคำบาลีว่า ฆานญฺจ ปฏิจฺจ คนฺเธ จ
20,0043,003,อุปฺปชฺชติ ฆานวิญฺาณํ อาศัยฆานะด้วย กลีนทั้งหลายด้วย เกิด
20,0043,004,ฆานวิญญาณ คือความรู้แจ้งอาศัยมานะขึ้น ดังนี้.
20,0043,005,ลิ้นนั้น ที่พื้นทั้งข้างบนข้างล่างมีเส้นประสาทน้อย ๆ ดาดทั่วไป
20,0043,006,ที่เป็นเม็ดเป็นเส้นตามพื้นนั้น มีเส้นประสาทเหล่านี้อยู่ทั่ว เส้นประสาท
20,0043,007,เหล่านี้รวมกันเป็นสาย ๆ ออกจากข้างลิ้นล่ามเข้าไปถึงมัตถลุงค์ เมื่อ
20,0043,008,รสอันใดอันหนึ่งเข้าไปถึง เส้นประสาทเหล่านี้ก็รับสัมผัสส่งเข้าไปถุง
20,0043,009,มัตถลุงค์ สำเร็จเป็นกิริยาทราบรส ได้ในคำบาลีว่า ชิวฺหญฺจ ปฏิจฺจ
20,0043,010,รเส จ อุปฺปชฺชติ ชิวฺหาวิญฺาณํ อาศัยชิวหาด้วย รสทั้งหลาย
20,0043,011,ด้วย เกิดชิวหาวิญญาณ คือความรู้อาศัยชิวหาขึ้น ดังนี้.
20,0043,012,กายนั้น มีเส้นประสาทน้อย ๆ ดาดบนพื้นหนังทั่วไป และเส้น
20,0043,013,ประสาทเหล่านี้รวมกันเป็นสาย ๆ ที่ใหญ่ล่ามขึ้นไปทางช่องกระดูก
20,0043,014,สันหลังถึงมัตถลุงค์ เมื่อกายกระทบพัสดุอันใดอันหนึ่งเช่นมือจับ เส้น
20,0043,015,ประสาทเหล่านี้ก็รับสัมผัสส่งไปถึงมัตถลุงค์ สำเร็จเป็นกิริยาถูกต้อง
20,0043,016,ได้ในคำบาลีว่า กายญฺจ ปฏิจฺจ โผฏฺพฺเพ จ อุปฺปชฺชติ กาย-
20,0043,017,วิญฺาณํ อาศัยกายด้วย โผฏฐัพพะคือสิ่งที่จะพึงถูกต้องทั้งหลายด้วย
20,0043,018,เกิดกายวิญญาณ คือความรู้แจ้งอาศัยกายขึ้น ดังนี้.
20,0043,019,เมื่อมัตถลุงค์ได้รับสัมผัสโดยทางทั้ง ๕ นี้ ทางใดทางหนึ่งนี้แล้ว
20,0043,020,ในลำดับนั้น จิตและเจตสิกก็เกิดขึ้น ได้ในคำบาลีว่า มนญฺจ ปฏิจฺจ
20,0043,021,ธมฺเม จ อุปฺปชฺชติ มโนวิญฺาณํ อาศัยมนะด้วย ธรรมคือ