Book,Page,LineNumber,Text 19,0002,001,แสวงหาประโยชน์แก่ประชาชน จึงได้ทรงชัดนำในอันบำเพ็ญสมาธิ. 19,0002,002,สมาธินั้นพึงรู้อย่างนี้ ใจนี้อบรมดีแล้ว ย่อมเห็นอรรถเห็นธรรม 19,0002,003,แจ้งชัด ทำอะไรย่อมจะสำเร็จ. แต่ใจนี้ โดยปกติมีอารมณ์ไม่ดีเข้า 19,0002,004,ขัดขวางไม่ให้แน่แน่วลงได้ ซึ่งเรียกว่านีวรณ์. นีวรณ์ท่านแจกเป็น ๕ 19,0002,005,ความกำหนัดด้วยอำนาจกิเลสกาม เรียกกามฉันทะ ๑ ความงุ่นง่าน 19,0002,006,ด้วยกำลังโทสะ อย่างสูงถึงให้จองล้างจองผลาญผู้อื่น เรียกชื่อ 19,0002,007,ตามอาการถึงที่สุดว่าพยาบาท ๑ ความท้อแท้หรือคร้านและความง่วง 19,0002,008,งุน รวมเรียกว่าถีนมิทธะ เพราะเป็นเหตุหดหู่แห่งจิตเหมือนกัน 19,0002,009,นี้จัดเป็นนิวรณ์อีก ๑ ความฟุ้งซ่านหรือคิดพล่านและความจืดจากเร็ว 19,0002,010,รวมเรียกว่าอุทธัจจกุกกุจจะ เพราะเป็นเหตุกำเริบไม่อยู่ที่แห่งจิต 19,0002,011,เหมือนกัน นี้จัดเป็นนีวรณ์อีก ๑ ความลังเลไม่แน่ลงได้ เรียก 19,0002,012,วิจิกิจฉา ๑. สมัยใดนีวรณ์ ๕ อย่างนี้ แต่อย่างใดอย่างหนึ่ง ครอบงำ 19,0002,013,จิต บุคคลย่อมไม่อาจคิดเห็นอรรถธรรม เมื่อเป็นเช่นนี้ ย่อมไม่อาจ 19,0002,014,ประกอบกิจให้สำเร็จประโยชน์ตนประโยชน์ท่าน. การทำจิตให้ปลอด 19,0002,015,จากนีวรณ์เหล่านี้ รักษาให้แน่แน่ว ชื่อว่าสมาธิ. 19,0002,016,พระศาสดาประทานพระธรรมเทศนา เพื่อเป็นอุบายชำระจิตให้ 19,0002,017,ปลอดจากนีวรณ์มีประการต่าง ๆ พระโบราณาจารย์จัดรวบรวมเข้า 19,0002,018,เป็นหมวด เรียกว่ากัมมัฏฐาน มีประเภทต่างกัน โดยสมเป็น 19,0002,019,อุบายสำหรับชำระนีวรณ์ชนิดหนึ่ง ๆ. คิลานเภสัชเพ่งเฉพาะกิจคือ 19,0002,020,แก้โรค ย่อมเป็นของมีคุณ แต่โรคมีต่าง ๆ ชนิด เภสัชก็จำมีต่าง ๆ 19,0002,021,ขนาดให้ถูกกันฉันใด กัมมัฏฐานก็ฉันนั้น เพ่งเฉพาะกิจคือชำระจิต