Book,Page,LineNumber,Text 14,0012,001,ทุกฺขตา ความเป็นทุกข์แห่งสังขาร ย่อมกำหนดเห็นด้วย 14,0012,002,ทุกข์อย่างนี้ :- 14,0012,003,๑. สภาวทุกข์ หรือทุกข์ประจำสังขาร คือ ชาติ ชรา มรณะ. 14,0012,004,๒. ปกิณณกทุกข์ หรือทุกข์จร คือ โสกะ ปริเทวะ ทุกขะ 14,0012,005,โทมนัส อุปายาส. 14,0012,006,สองหมวดนี้ แสดงไว้ในบาลีทั่วไป ส่วนในนิเทศแห่งทุกข- 14,0012,007,อริยสัจ แสดงทุกข์หมวดที่ ๒ เพิ่มออกไปอีก คือประจวบด้วยคน 14,0012,008,หรือสิ่งอันไม่เป็นที่รัก พรากจากคนหรือสิ่งอันเป็นที่รัก ปรารถนา 14,0012,009,ไม่ได้สมหวัง. 14,0012,010,ทุกข์หมวดที่ ๑ ดูเหมือนท่านหมายความดังนี้ การคลอด 14,0012,011,จากครรภ์มารดา ที่เห็นว่าเด็กได้ความลำบากอย่างไร น่ากลัว 14,0012,012,เป็นอันตรายอย่างไร เป็นชาติทุกข์ ความทรุดโทรมแห่งสังขารทำ 14,0012,013,ความเป็นไปให้ลำบาก เป็นชราทุกข์ ความสิ้นชีวิตมีเวทนากล้า 14,0012,014,แข็งนำหน้า เป็นมรณทุกข์. ฝ่ายพวกนักธรรมเข้าใจชาติทุกข์กว้าง 14,0012,015,ออกไปว่า ทุกข์อันซัดได้ว่ามีชาติเป็นมูลแล้ว จัดว่าเป็นชาติทุกข์ 14,0012,016,ได้ทั้งนั้น ความเข้าใจอย่างนี้ สมด้วยทุกข์อันกล่าวรวบยอด ดังจัก 14,0012,017,แสดงข้างหน้า ขัดต่อทุกข์อันแจกเป็นประเภท. มักเข้าใจมรณะว่า 14,0012,018,เป็นทุกข์ เพราะเป็นภัยน่าหวั่นหวาด. 14,0012,019,ทุกข์หมวดที่ ๒ นอกจากทุกข์เป็นส่วนเจตสิก ที่กล่าวทั่วไป 14,0012,020,ในบาลี เกิดเพราะพรากจากปิยารมณ์หรือมิได้สมหวัง ที่กล่าวเพิ่ม 14,0012,021,ในนิเทศแห่งทุกขอริยสัจ ดังจะจัดเข้าหมวด จัดทุกข์เกิดเพราะ