Book,Page,LineNumber,Text
12,0039,001,อิเม  ธมฺมา  กุสลา  พระพุทธองค์ตั้งไว้เป็นกัณฑ์ ๔ กัณฑ์ 
12,0039,002,คือ  จิตตวิภัตติกัณฑ์ ๑  รูปวิภัตติกัณฑ์ ๑  นิกเขปกัณฑ์ ๑  อัตถุท-
12,0039,003,ธารกัณฑ์ ๑  ล้ำกัณฑ์ทั้ง ๔ นั้น  ในจิตตวิภัตติกัณฑ์นั้น  มีวาร ๒
12,0039,004,คือ อุทเทสวารและนิทเทสวาร  ในอุทเทสวารนั้น  มีบท ๒ คือ  บท
12,0039,005,มาติกาและบทภาชนียะ  ในบทมาติกานั้นมี ๒ คือ ติกมาติกาและ
12,0039,006,ทุกมาติกา.   ติกมาติกานั้น  พระพุทธองค์แจกออกไปเป็น  ๒๒ ติกะ
12,0039,007,มีกุสลติกะเป็นต้น  มีอนิทัสสนติกะเป็นที่สุด.   ในทุกมาติกะนั้นเป็น
12,0039,008,๑๐๐ ทุกะ  มี   เหตุธมฺมา  น  เหตุธมฺมา  เป็นต้น  มี   อสรณธมฺมา  เป็น
12,0039,009,ปริโยสาน.   จึงมีปุจฉาว่า  เหตุไฉนจึงชื่อว่าติกมาติกา.   วิสัชนาว่า
12,0039,010,ที่ชื่อติกมาติกานั้น  เพราะเหตุว่าเป็นที่ประชุมแห่งบท ๓ และ ๓ เข้า
12,0039,011,กันเป็นบทหนึ่ง  ชื่อว่าติกมาติกา   ในพระบาลีว่า   กุสลา  ธมฺมา  อกุสลา
12,0039,012,ธมฺมา  อพฺยากตา  ธมฺมา  เป็นอาทิดังนี้  ชื่อว่าติกมาติกา  เป็น ๒๒
12,0039,013,ติกะ   ถ้าจะแยกออกทีละบทได้ ๖๖ บท.   ทุกมาติกานั้นเป็นที่ประชุม
12,0039,014,แห่งบทละ ๒ เข้ากันเป็นบทหนึ่ง   ชื่อว่าทุกมาติกะ  เป็น ๑๐๐ ทุกะ
12,0039,015,ถ้าจะแยกออกไป  เป็น ๒๐๐ บทเหมือนกัน.   จึงมีคำปุจฉาว่า  เหตุไฉน
12,0039,016,จึงได้ชื่อว่ามาติกา.   วิสัชนาว่า  บทมาติกานั้น  เพราะเหตุเป็นแม่บท
12,0039,017,แห่งพระอภิธรรมทั้ง ๗ พระคัมภีร์   พระพุทธองค์เจ้าแจกออกไปแต่
12,0039,018,บทมาติกานั้น  เหมือนหนึ่งมารดาเป็นที่เกิดแห่งลูกหลาน  เปรียบดัง
12,0039,019,พระวิสาขามีบุตรและธิดา ๒๐ คน  ลูกแต่ละคน ๆ มีลูกคนละ ๒๐ ๆ
12,0039,020,หลานแต่ละคน ๆ มีลูกคนละ ๒๐ ๆ สิริเป็นลูก ๒๐ เป็นหลาน ๔๐๐
12,0039,021,"เป็นเหลน ๘,๐๐๐ คน  ทั้งลูกทั้งหลานทั้งเหลนเป็น ๘,๔๒๐  นี่อาศัย"