Book,Page,LineNumber,Text 34,0020,001,ติกะ คือหมวด ๓ 34,0020,002,รตนะ ๓ อย่าง 34,0020,003,พระพุทธเจ้า ๑ พระธรรม ๑ พระสงฆ์ ๑ 34,0020,004,๑. ท่านผู้สอนให้ประชุมชนประพฤติชอบด้วยกาย วาจา ใจ 34,0020,005,ตามพระธรรมวินัย ที่ท่านเรียกว่าพระพุทธศาสนา ซึ่งพระพุทธเจ้า. 34,0020,006,๒. พระธรรมวินัย ที่เป็นคำสั่งสอนของท่าน ชื่อพระธรรม. 34,0020,007,๓. หมู่ชนที่ฟังคำสั่งสอนของท่านแล้วปฏิบัติชอบตามพระธรรม 34,0020,008,วินัย ชื่อพระสงฆ์. 34,0020,009,ขุ. ขุ. ๒๕/๑ 34,0020,010,อธิบายศัพท์ 34,0020,011,๑. พระพุทธเจ้า ศัพท์บาลีว่า พุทธะ แปลโดยพยัญชนะว่า 34,0020,012,ผู้รู้ ผู้ตื่น ผู้เบิกบาน หมายความว่า ผู้รู้เท่าสังขารทั้งปวงด้วยตนเอง 34,0020,013,และให้ผู้อื่นรู้เท่าสังขารด้วย. เป็นผู้ตื่นจากความหลับคือสัมโมหะ และ 34,0020,014,"ทรงปลุกผู้อื่นให้ตื่นด้วย, เป็นผู้เบิกบานพระหฤทัย ดุจดอกประทุมอัน" 34,0020,015,คลี่บานเต็มที่ และทำผู้อื่นให้เบิกบานใจด้วย. 34,0020,016,อนึ่ง พระพุทธเจ้า ว่าโดยโลกิยโวหาร ได้แก่สัตว์พิเศษผู้หนึ่ง 34,0020,017,มิใช่เทวดา มาร พรหม อมนุษย์ใด ๆ เป็นมนุษย์นี้เอง แต่เป็น 34,0020,018,มนุษย์อัศจรรย์ มีปัญญาฉลาดล่วงสมณะ เทวดา มาร พรหม ทำ 34,0020,019,ตนเองให้บริสุทธิ์จากอุปกิเลสบาปธรรมได้ แล้วสอนผู้อื่นให้ได้ความ 34,0020,020,บริสุทธิ์ได้ด้วย. ว่าโดยปรมัตถโวหาร ได้แก่วิสุทธิขันธ์ คือกองรูป