Book,Page,LineNumber,Text 12,0044,001,ชุติยา ขนฺธาทิเภเท ธมฺเม โชเตตฺวา €ิตา ก็พึงทราบว่า ถ้าไม่ใช่ ชุติ 12,0044,002,เป็นกรณสาธนะ [ โดยแปลว่าเครื่องรุ่งเรือน ] แต่ใช้เป็นภาวสาธนะ 12,0044,003,[ โดยแปลว่าการรุ่งเรือง ] อรหตฺตมคฺคญฺาณชุติยา ก็กลายเป็นตติยา 12,0044,004,วิเสสน [ และต้องแปลว่าโดยการรุ่งเรืองเพราะอรหัตตมรรคญาณ ]. 12,0044,005,[ ๔ ] บทภาวสาธนะ ที่มีธาตุเหมือนกับธาตุแห่งกิริยาข้างหลัง 12,0044,006,เช่นนี้ เรียกว่าใช้ซ้ำกับกิริยาข้างหลัง ดังที่กล่าวแล้วในตอนที่ว่าด้วย 12,0044,007,กิริยาวิเสสน ใน ทุติยาวิภัตติ. บทเช่นนี้ พึงทราบว่า ท่านใช้ 12,0044,008,ประกอบด้วย ทุติยาวิภัตติบ้าง ตติยาวิภัตติบ้าง ถ้าประกอบด้วย 12,0044,009,"ทุติยาวิภัตติ ก็เรียกว่า กิริยาวิเสสน, ถ้าประกอบด้วย ตติยาวิภัตติ" 12,0044,010,ก็เรียกว่า ตติยาวิเสสน และเข้ากับกิริยาข้างหลังที่ซ้ำกันนั้น. 12,0044,011,บทซ้ำเช่นนี้ เรียกว่าตติยาวิเสสน เพราะเป็นบท ตติยาวิภัตติ 12,0044,012,ที่ระบุทางดำเนินของกิริยาข้างหลัง เช่น ป€มคมเนน...คนฺตฺวา ที่แสดง 12,0044,013,แล้ว คนฺตฺวา อาจหมายถึงไปครั้งไหน ๆ ก็ได้ แต่ ป€มคมเนน 12,0044,014,ระบุให้อยู่ในขอบเขตของการไปครั้งแรกเท่านั้น มิใช่ครั้งไหน ๆ. 12,0044,015,"[ ๕ ] บางบท มีรูปเป็นภาวสาธนะ แต่ถ้าใช้หมายถึงข้อปฏิบัติ," 12,0044,016,ธรรมหรือสภาพอย่างใดอย่างหนึ่ง มิใช่เป็นกิริยาอาการตามปกติ เช่น 12,0044,017,นี้ แม้จะมีธาตุซ้ำกับกิริยาข้างหลัง ก็มิใช่ตติยาวิเสสน เช่น ปญฺจหิ 12,0044,018,วิมุตฺตีหิ วิมุตฺตานํ [ โคธิกตฺเถรปรินิพฺพาน. ๓/๘๙ ] ถ้าเพ่งความ 12,0044,019,ว่า วิมุตฺตหํ เป็นสภาพธรรมอย่างหนึ่ง ก็เป็นกรณ ใน วิมุตฺตานํ 12,0044,020,จัดเข้าในพวกกรณที่ใช้เป็นเครื่องพิกัด หรือกำหนดตามที่กล่าวแล้ว 12,0044,021,แปลว่า 'หลุดพ้นด้วยวิมุตติ ๕.'