Book,Page,LineNumber,Text
12,0044,001,ชุติยา ขนฺธาทิเภเท ธมฺเม โชเตตฺวา ิตา ก็พึงทราบว่า ถ้าไม่ใช่ ชุติ
12,0044,002,เป็นกรณสาธนะ [ โดยแปลว่าเครื่องรุ่งเรือน ] แต่ใช้เป็นภาวสาธนะ
12,0044,003,[ โดยแปลว่าการรุ่งเรือง ] อรหตฺตมคฺคญฺาณชุติยา ก็กลายเป็นตติยา
12,0044,004,วิเสสน [ และต้องแปลว่าโดยการรุ่งเรืองเพราะอรหัตตมรรคญาณ ].
12,0044,005,[ ๔ ] บทภาวสาธนะ ที่มีธาตุเหมือนกับธาตุแห่งกิริยาข้างหลัง
12,0044,006,เช่นนี้ เรียกว่าใช้ซ้ำกับกิริยาข้างหลัง ดังที่กล่าวแล้วในตอนที่ว่าด้วย
12,0044,007,กิริยาวิเสสน ใน ทุติยาวิภัตติ. บทเช่นนี้ พึงทราบว่า ท่านใช้
12,0044,008,ประกอบด้วย ทุติยาวิภัตติบ้าง ตติยาวิภัตติบ้าง ถ้าประกอบด้วย
12,0044,009,"ทุติยาวิภัตติ ก็เรียกว่า กิริยาวิเสสน, ถ้าประกอบด้วย ตติยาวิภัตติ"
12,0044,010,ก็เรียกว่า ตติยาวิเสสน และเข้ากับกิริยาข้างหลังที่ซ้ำกันนั้น.
12,0044,011,บทซ้ำเช่นนี้ เรียกว่าตติยาวิเสสน เพราะเป็นบท ตติยาวิภัตติ
12,0044,012,ที่ระบุทางดำเนินของกิริยาข้างหลัง เช่น ปมคมเนน...คนฺตฺวา ที่แสดง
12,0044,013,แล้ว คนฺตฺวา อาจหมายถึงไปครั้งไหน ๆ ก็ได้ แต่ ปมคมเนน
12,0044,014,ระบุให้อยู่ในขอบเขตของการไปครั้งแรกเท่านั้น มิใช่ครั้งไหน ๆ.
12,0044,015,"[ ๕ ] บางบท มีรูปเป็นภาวสาธนะ แต่ถ้าใช้หมายถึงข้อปฏิบัติ,"
12,0044,016,ธรรมหรือสภาพอย่างใดอย่างหนึ่ง มิใช่เป็นกิริยาอาการตามปกติ เช่น
12,0044,017,นี้ แม้จะมีธาตุซ้ำกับกิริยาข้างหลัง ก็มิใช่ตติยาวิเสสน เช่น ปญฺจหิ
12,0044,018,วิมุตฺตีหิ วิมุตฺตานํ [ โคธิกตฺเถรปรินิพฺพาน. ๓/๘๙ ] ถ้าเพ่งความ
12,0044,019,ว่า วิมุตฺตหํ เป็นสภาพธรรมอย่างหนึ่ง ก็เป็นกรณ ใน วิมุตฺตานํ
12,0044,020,จัดเข้าในพวกกรณที่ใช้เป็นเครื่องพิกัด หรือกำหนดตามที่กล่าวแล้ว
12,0044,021,แปลว่า 'หลุดพ้นด้วยวิมุตติ ๕.'