Book,Page,LineNumber,Text
10,0009,001,"แปลง เช่น ติ,  อนฺติ  ประกอบกับ  จรฺ  ธาตุ  สำเร็จรูปเป็น  จรติ,   "
10,0009,002,"จรนฺติ.  สิ, ถ  ประกอบกับ  ปจฺ  ธาตุ สำเร็จรูปเป็น  ปจสิ,  ปจถ."
10,0009,003,ดังนี้เป็นต้น  ฉะนั้น  การที่จะสังเกตรู้วิภัตติอย่างง่าย  ซึ่งเป็นเบื้องต้น
10,0009,004,ต้องดูที่ท้ายศัพท์ซึ่งเป็นธาตุ  เมื่อทราบว่าศัพท์ใดเป็นธาตุแล้ว  ส่วนที่
10,0009,005,เหลือซึ่งใช้ประกอบข้างหลังธาตุก็คงเป็นวิภัตติ  แต่ยังมีเครื่องประกอบ
10,0009,006,อีกอย่างหนึ่ง  ซึ่งลงประกอบกับธาตุเหมือนวิภัตติ  เครื่องประกอบนี้คือ
10,0009,007,ปัจจัย  เราจะสังเกตรู้ได้  คือ โดยมากปัจจัยมักลงหน้าวิภัตติ  ดังนั้น
10,0009,008,เครื่องประกอบซึ่งลงที่ธาตุ  อันปรากฏตัวให้เราสังเกตเห็นได้  ก็มีอยู่ ๒
10,0009,009,อย่างคือ  วิภัตติ  และปัจจัย  นอกนั้น  คือ กาล บท  วจนะ  บุรุษ  วาจก.
10,0009,010,ไม่ปรากฏตัวให้เห็นได้  แต่อาศัยวิภัตติกับปัจจัยเป็นเครื่องบ่งให้ทราบ
10,0009,011,แต่นั่นแหละ  ก็ยังมีบางวิภัตติที่ไม่คงตัวอยู่อย่างเดิม  อาจเปลี่ยนแปลง
10,0009,012,ผิดไปจากรูปเดิมบ้าง  ข้อนั้นต้องอาศัยการจดจำไว้เป็นพิเศษ  จะยกมา
10,0009,013,แสดงในที่นี้  พอเป็นแนวทางการสังเกตและประดับความรู้บ้างเล็กน้อย.
10,0009,014,วิภัตติที่เปลี่ยนผิดรูป
10,0009,015,<B>ติ</B>        ประกอบกับ  อสฺ  ธาตุ  ซึ่งเป็นไปใน  ความมี  ความเป็น  แปลง      
10,0009,016,"เป็น  <B>ตฺถิ</B>  อุ. อตฺถิ.  นตฺถิ,  (กิริยานี้ใช้สำหรับตัวประธาน"
10,0009,017,ทั้งที่เป็นเอก.  และพหุ.).
10,0009,018,"<B>อนฺติ</B>    แปลงเป็น เร  ได้บ้าง  อุ.  นายเร,  อุปชฺชเร,  วุจฺจเร,  โสจเร,"
10,0009,019,<B>ถ</B>         แปลงเป็น  <B>ตฺถ</B>  ในเมื่อประกอบกับ   อสฺ  ธาตุ อุ.  อตฺถ.
10,0009,020,<B>มิ  ม</B>    ทั้งวัตตมานา  และปัญจมี  ถ้าสรหน้าเป็น  ทีฆะ  อยู่แล้ว