Book,Page,LineNumber,Text 03,0135,001,ตัทธิต 03,0135,002,[๑๐๒] ปัจจัยหมู่หนึ่ง เป็นประโยชน์เกื้อกูลแก่เนื้อความย่อ 03,0135,003,สำหรับใช้แทนศัพท์ ย่อคำพูดลงให้สั้น เรียกง่าย ๆ เหมือนคำว่า 03,0135,004,""" สฺยาเม ชาโต เกิดในสยาม "" ลงปัจจัยแทน ชาต เอาไว้แต่" 03,0135,005,สฺยา เป็น สฺยามิโก เรียกว่าตัทธิต ๆ นั้น โดยสังเขป แบ่งเป็น ๓ 03,0135,006,"อย่าง คือ สามฺตทฺธิตํ, ภาวตทฺธิตํ, อพฺยยตทฺธิตํ." 03,0135,007,[ ๑๐๓ ] สามัญญตัทธิต แบ่งออกไปอีกเป็น ๑๓ อย่าง คือ 03,0135,008,"โคตฺตตทฺธิตํ, ตรตฺยาทิตทฺ, ราคาทิตทฺ, ชาคาทิตทฺ, ชาตาทิตทฺ, สมุหตทฺ," 03,0135,009,"€านตทฺ, พหุลตทฺ, เสฏฺ€ตทฺ, ตทสฺสตฺถิตทฺ, ปกติตทฺ, สงฺขยาตทฺ," 03,0135,010,"ปูรณตทฺ, วิภาคตทฺ." 03,0135,011,ในคัมภีร์ศัพทศาสตร์ทั้งหลาย ท่านแบ่งเป็น ๑๕ เติมอุปมา 03,0135,012,ตัทธิต และนิสิตตัทธิต. ข้าพเจ้าเห็นว่าไม่ได้ใช้สาธารณะ จึงมิได้ 03,0135,013,ประสงค์ที่จะกล่าวในที่นี้ แสดงแต่ ๑๓ อย่าง ตามแบบของพระ 03,0135,014,อมราภิรักขิต [ เกิด ] วัดบรมนิวาส. 03,0135,015,------------------------- 03,0135,016,"ในโคตตตัทธิต มีปัจจัย ๘ คือ ณ, ณายน, ณาน, เณยฺย," 03,0135,017,"ณิ, ณิก, ณว, เณร. ผู้ศึกษาพึงทราบว่า เมื่อลงปัจจัยที่มี ณ" 03,0135,018,ถ้าสระอยู่หน้าศัพท์เป็นรัสสะล้วน ไม่มีพยัญชนะสังโยคอยู่เบื้องหลัง 03,0135,019,"ต้องพฤทธิ์ คือ ทีฆะ อ เป็น อา, วิการ อิ เป็น เอ, อุ เป็น โอ," 03,0135,020,เว้นไว้แต่สระที่อยู่หน้าศัพท์เป็นรัสสะ มีพยัญชนะสังโยคอยู่เบื้องหลัง