Book,Page,LineNumber,Text
09,0031,001,๖.  สัตตมีพหุพพิหิ  
09,0031,002,สมาสนี้  ย ศัพท์ประกอบสัตตมีวิภัตติ  เนื่องกันได้ทั้งตัวประธาน
09,0031,003,และตัววิเสสนะ  สุดแล้วแต่เนื้อความจะบังคับให้เป็นไป  เมื่อความเข้า
09,0031,004,กับตัวไหนเหมาะกว่า  ก็ควรแปลให้เข้ากับตัวนั้น อายตนิบาตที่ใช้มาก
09,0031,005,"ก็คือ  ใน, ที่, เป็นต้น ดัง อุ.  ว่า สมฺปนฺนานิ สสฺสานิ ยสฺนิ  ยสฺมึ  โส"
09,0031,006,สมฺปนฺนสสฺโส  ชนปโท  ข้าวกล้า  ท.  ในชนบทใด  ถึงพร้อมแล้ว
09,0031,007,"ชนบทนั้น  ชื่อว่ามีข้าวกล้าถึงพร้อมแล้ว,  (ถ้าตัวประธานในวิเคราะห์"
09,0031,008,ต่างลิงค์กันกับบทประธานของบทปลง ก็ต้องเปลี่ยนรูปให้เหมือนประ-
09,0031,009,ธานของบทปลง)  บางแห่งตัวประธานในวิเคราะห์เป็นอิตถีลิงค์  เมื่อ
09,0031,010,จะปลงให้เป็นวิเสสนะของ ปุํ.  ท่านลง ก เข้าข้างท้ายบ้าง ดังนี้:-
09,0031,011,พหู  นทิโย  ยสฺมึ  โส=พหุนทิโก  ชนปโท  แม่น้ำ  ท. ใน
09,0031,012,ชนบทใด  มาก  ชนบทนั้น ชื่อว่ามีแม่น้ำมาก. นที  ศัพท์  เดิมเป็น
09,0031,013,อิตถีลิงค์  เมื่อเป็นวิเสสนะของชนบทอันเป็น ปุํลิงค์  ท่านใช้ลง ก
09,0031,014,เข้าข้างท้าย.
09,0031,015,ในตัวอย่างที่แสดงมาแล้ว  ตั้งแต่ ทุติยา ถึง  สัตตมี  พหุพพิหิ
09,0031,016,นี้ ตัวประธานของบทปลงเป็น  ปุํลิงค์  อย่างเดียว  เมื่อจะให้เป็นลิงค์
09,0031,017,อื่น ก็ต้องประกอบ ย ศัพท์และ ต ศัพท์  ให้มีลิงค์ตรงกัน  เช่น:-
09,0031,018,สนฺตํ  จิตฺตํ  ยาย   สา=สนฺตจิตฺตา  ภิกฺขุนี จิต  ของภิกษุณีใด
09,0031,019,สงบแล้ว  ภิกษุณีนั้น ชื่อว่ามีจิตสงบแล้ว.
09,0031,020,พหูนิ  ธนานิ  ยสฺมึ  ตํ=พหุธนํ  กุลํ  ทรัพย์  ท.  ในสกุลใด
09,0031,021,มาก  สกุลนั้น  ชื่อว่ามีทรัพย์มาก.