text
stringlengths 0
889
|
|---|
जातरूपसमुत्पत्तिम अनुभूतं च यन मया |
गुणप्रसारिणी बुद्धिर हुताशन इवेन्धने |
लिम्पन्निव कफैः कण्ठं मुखं घुरघुरायते । |
अधर्मॊ यत्र धर्माख्यॊ धर्मश चाधर्मसंज्ञितः |
इमान्य अश्वसहस्राणि चत्वारि पुरुषर्षभ |
नैव नॊ ऽसति धनुस तादृङ न यॊद्धा न च सारथिः |
वैदर्भ्यां जनयाम आस चतुरः सदृशान सुतान |
ज्येष्ठं ये ब्राह्मणं विदुस्ते स्कम्भमनुसंविदुः ॥१७॥ |
पाद्यं निवेद्य परथमम अर्घ्यं गां च नयवेदयत |
हन्त धर्मान परवक्ष्यामि दृढे वान मनसी मम |
शूर एव सहायः सयान नेतरः पराकृतॊ जनः |
शत्रूणां परतिघातार्थम इदं वचनम अब्रवीत |
सुखशीतः सुगन्धी च पुष्परेणु वहॊ ऽनिलः |
इत्यूचिवांस्तत्र सुयोधनेन प्रवृद्धकोपस्फुरिताधरेण |
एताश चान्याश च विविधाः शल्य भूता जनाधिपः |
परावर्तत महद युद्धं राजन दुर्मन्त्रिते तव |
संपश्यत जगत सर्वं सुखदुःखैर अधिष्ठितम |
हा पुत्र हन्त कालेन पापेन सुदुरात्मना ॥ |
युवा सुवासाः परिवीत आगात स उ शरेयान भवति जायमानः| |
हेतुमच छक्यम आख्यातुम एतावज जञानचक्षुषा |
आज्ञापयाम आस तदा कुमारौ चाभ्यषेचयत |
नारायणपरो योगो नारायणपरं तपः |
सुग्रीवस्य वचः शरुत्वा सर्वे ते वानरॊत्तमाः |
सुहृदमभ्यवर्षत्सुमनोभिश्छायया च विदधत्प्रतपत्रम् |
स निवृत्तॊ नरव्याघ्रॊ मुञ्चन वज्रनिभाञ शरान |
बरूहि कां बुद्धिम आस्थाय ममत्वं वर्जितं तवया |
अवद्यम इव मन्यमाना गुहाकर इन्द्रम माता वीर्येणा नयॄष्टम| |
इत्य एतन महद आश्चर्यं दृष्ट्वा शरुत्वा च भारत |
उपास्तमय वेलायां शिबिराभ्याशम आगताः |
हिरण्मयादण्डकोशादुत्थाय सलिले शयात् |
ब्रह्मोवाच । अश्वत्थतीर्थमाख्यातं पिप्पलं च ततः परम् । |
कृष्णा-पुराण-पिण्याक-शिग्रु-त्वक्-सिकतातसीः । |
एवम आचर कौन्तेय धर्मराजे युधिष्ठिरे |
[ज] |
सत्यं दया तपो दानमिति पादा विभोर्नृप |
ॐ प्रमोदास्तृप्यन्ताम् । |
अपकाराय दैत्येन्द्रा यतनीयं दुरात्मनाम् ॥ |
कृतार्थाहं तथापि त्वां भक्त्या विज्ञापयाम्यहम् । |
नाशक्नुवन वारयितुं समेत्यापि महारथाः |
पुनश च किल पक्षी स देव्या जनयति वयथाम |
वनरास तवरितं यान्ति सर्वे युद्धाभिनन्दनः |
तत्सूर्यकोटिप्रतिमं सुदर्शनं जाज्वल्यमानं प्रलयानलप्रभम् |
पातयाम आसतुर वीरौ शिरांसि शतशॊ नृणाम |
त्रिदैवत्यं सत्ययुगे तीर्थं लोकेषु पूज्यते । |
मृगस्य कस्यचित्कुक्षिं ततो विव्याध भूमिपः । |
सरो भिर्दशभिस्तुल्या या प्रपा निर्जले वने ॥ |
भेरीमृदङ्गमुरजा हयकुञ्जरनिस्वनाः |
यदि तावत समुद्रे तु सेतुर बद्धॊ यदृच्छया |
वयुत्क्रान्तान अपरान यॊधांश छादयित्वा तरस्विनः |
नमः शिवाय शान्ताय सर्वपापहराय च । |
ततो नद्यभवत्तत्र यक्षिणीति सुविश्रुता ॥ |
एतच छरुत्वा जरत्कारुर दुःखशॊकपरायणः |
करूरस्वरॊ ऽथ गॊमायुर विननादास्य पृष्ठतः |
मन मुखेनैव हूयन्ते भुञ्जते च हुतं हविः |
प्रजां हिंसित्वा ब्राह्मणीमसंभव्यं पराभवन् ॥१२॥ |
तं हि विद्धं तथा दृष्ट्वा सौभद्रेण यशस्विना |
नाभौ वक्षसि कुक्षौ च कक्षे कण्ठे कपोलके ॥ |
गिरींर अचुच्यवीतन| |
पिता हनुमतः शरीमान केसरी परत्यदृश्यत |
संस्पृशेयुर यदान्यॊन्यं कथं चिद वायुनाग्नयः |
धिरे हृए शत्रु रजा सेक तुम मेरौ रत्ना म यर हो जाघ्नो। तुम मेरे साथ होकर |
अश्वमेधॊ महायज्ञः पावनः सर्वपाप्मनाम |
अमर्षितश च ते राजंस तेन नामर्षयाम्य अहम |
ब्रह्मोवाच |
पतिव्रतासि युक्ता च यमेन नियमेन च |
सुग्रीवेणाभ्यनुज्ञाता लङ्कां जग्मुः पताकिनीम |
तस्मात संहर सर्वास तवं परजाः सजद पण्डिताः |
रमणीये जनाकीर्णे नगरे वारणावते |
तारारूपाणि दृश्यन्ते यान्येतानि नभस्तले ॥ |
माययैव निहन्याद यॊ न युक्तं पार्थ तत्र किम |
तत्रैव यॊत्स्ये वैराटे नास्ति युद्धं निरामिषम |
दीव्यावेत्य अब्रवीद भराता वृषेणेति मुहुर मुहुः |
को लड़कर चदा कर सकता टं । जव राना यह देदे.तो युद्र$े पीठे चदाई करदे ॥२०-२२॥ |
पापं हि यत तवया कर्म घनता दरॊणं पुरा कृतम |
स राजा पृथिवीं सर्वां वशे कृत्वा महायशाः |
पीत्वा जगद इदं विश्वम एतद आख्यातुम अर्हसि |
परीयामहे तवया नित्यं तरुप्रवर शल्मले |
तत समं वचनं कुन्ती माद्री च समभाषताम |
बाहूरुचरणान अन्यान विशिखॊन्मथितान पृथक |
किम आभरणकृत्यं ते किं भॊगैर जीवितेन वा |
सक्तस्य बुद्धिश चलति मॊहजालविवर्धिनी |
आ यात्व इन्द्रो दिव आ पर्थिव्या मक्षू समुद्राद उत वा पुरीषात| |
तत्र तवां परतिवक्ष्यामि किं चिद एव हितं वचः |
परतीप रक्षितं राष्ट्रं तवां पराप्य विनशिष्यति |
इति विनयाधिकराि प्रथमऽथिकररे परपिपय इत्यृतयपकोपग्रहः चतुद॑शेऽ- |
पत्त्रोर्णं चोरयित्वा तु कुररत्वं नियच्छति । |
एवा ५ बहिब सर्वकम् ॥७॥ |
परभावा बहवश चापि शरूयन्ते बरह्मवादिनम |
रुधिरेणावलिप्ताङ्गौ दवाव इवार्कौ नभश चयुतौ |
निखिलेन महाप्राज्ञ भवान एतद बरवीतु मे |
दविजानां परिवेष्टारस तस्मिन यज्ञे च ते ऽभवन |
विमुच्यते कलिकलुषेण मानवः; परियं सुतान पशुधनम आप्नुयात तथा |
निरुध्य चेन्द्रियग्रामं मनॊ संरुध्य चानघ |
॥ १२ ॥ वश्यमनित्यं भर य ॥ १२ ॥ यावटुपकरोति तावनिवरं भवदयुपकार |
वत्सॊपमन्यॊ सर्वम अशेषतस ते भैक्षं गृह्णामि |
अदितिरुवाच |
कृप जप्यस्य तस्याथ वृद्धक्षत्रस्य धीमतः |