news
stringlengths
242
32.4k
Title
stringlengths
6
118
ލޮކްޑައުންއާ ގުޅިގެން ހާލުގައި ޖެހި، ވަގުތީ ހިޔާވަހިކަމުގައި ދިރިއުޅެމުންދާ ފަރާތްތަކަށް އީދު ދުވަހުގެ މުނާސަބަތުގައި ހާއްސަ ހެނދުނުގެ ނާސްތާއެއް ދިރާގުގެ އެހީގައި ފޯރުކޮށްދީފި އެވެ. މި ނާސްތާއަކީ މަޓާޓޯ އާއި ނެޝަނަލް ބޯޓިން އެސޯސިއޭޝަން އޮފް މޯލްޑިވްސް (އެންބީއޭއެމް)ގެ އިސްނެގުމުގެ މަތިން ފަށާފައިވާ ފުޑް ސަޕޯޓް ޕްރޮގްރާމުގެ ދަށުން ދިން ނާސްތާއެކެވެ. މި ޕްރޮގްރާމުގައި މަޓާޓޯއާއި އެންބީއޭއެމްއަށް ދިރާގު، ކޮކާކޯލާ މޯލްޑިވްސް އަދި މަންޓާ އެއާއިން ވެސް ވަނީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދީފަ އެވެ. ވަގުތީ ހިޔާތަކުގައި ތިބި މީހުންނަށް މިއަދު ފޯރުކޮށްދިން އީދު ބްރެކްފަސްޓް-- ފޮޓޯ/ ދިރާގު ރޯދަމަސް ފެށުމުގެ ކުޑަ ދުވަސްކޮޅެއް ކުރިން ފެށި މި ޕްރޮގުރާމު، ރޯދަމަހުގެ އިތުރުން ފިތުރު އީދާއި ޝައްވާލު މަހުގެ ފުރަތަމަ ހަ ދުވަހާ ހަމައަށް ކުރިއަށްދާނެ އެވެ. މި ޕްރޮގުރާމްގެ ދަށުން ކަރަންޓީން އަދި ލޮކްޑައުންގެ ސަބަބުން މާލެ އަދި ހުޅުމާލޭގައި ވަގުތީ ހިޔާތަކުގައި ތިބި ދިވެހިންނާއި ބިދޭސީންނަށް ކާބޯތަކެތީގެ އެހީތެރިކަން ދަނީ ފޯރުކޮށްދެމުންނެވެ. މި ފަރާތްތައް މިހާރު ދިރިއުޅެމުންދަނީ މާލެ އަދި ހުޅުމާލޭގައި ސަރުކާރުން ހަމަޖައްސާފައިވާ ވަގުތީ ހިޔާތަކުގަ އެވެ. މިއަދާ ހަމައަށް މި ޕްރޮގުރާމްގެ ދަށުން 25000 އެއްހާ "މީލް ޕެކޭޖް" ވަނީ ހަދިޔާކޮށްފަ އެވެ.
ހާލުގައި ތިބި މީހުންނަށް ދިރާގުގެ އެހީގައި އީދު ނާސްތާ
އިންޑިއާގެ ޓްރިވެންޑްރަމް އިން 20،310 ކިލޯގެ ޕެރިޝަބަލްސް އާއެކު މޯލްޑިވިއަންގެ ފްލައިޓެއް ރާއްޖެއަށް ދަތުރު ފަށައިފި އެވެ. މޯލްޑިވިއަން އިން މިއަދު ބުނީ މިއީ މިހާތަނަށް އެ އެއާލައިނުން އެންމެ ގިނަ އަދަދެއްގެ ކާބޯތަކެތި ރާއްޖެ ގެންނަ ފަހަރު ކަމަށެވެ. މިކަމުން ދޭހަވަނީ ރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުންނަށް މެދުކެނޑުމެއްނެތި ކާބޯތަކެތި ލިބުން ކަށަވަރުކުރުމަށް މޯލްޑިވިއަންގެ ޓީމުތަކުން ކުރަމުން އަންނަ މަސައްކަތް ކަމަށެވެ. މޯލްޑިވިއަން އިން ދަނީ ރާއްޖެއިން ބޭރުން ރާއްޖެއަށް ބޭނުންވާ މުދާ ގެނައުމަށް ކާގޯ ދަތުރުތައް ބާއްވަމުންނެވެ. އެގޮތުން އިންޑިއާ، ލަންކާ، ތައިލެންޑް އަދި ޔޫއޭއީ އިން މުދާ ގެނައުމަށް ފްލައިޓުތައް ބާއްވައެވެ. އަދި ރަށްރަށަށް ބޭނުންވާ މުދާ ގެންދިޔުމުގައި ހުރި ދަތިތަކުގެ ސަބަބުން ދިމާވާ މައްސަލައަށް ހައްލު ހޯދުމަށް މޯލްޑިވިއަން އިން އަންނަނީ އެ އެއާލައިނުގެ ބޯޓުތަކުގައި ކާގޯ ދަތުރުތައް ބާއްވަމުންނެވެ.
20،310 ކިލޯގެ ކާގޯ ހިފައިގެން މޯލްޑިވިއަން ރާއްޖެއަށް
މި އަހަރު އައްޑޫ ސިޓީގައި ފަގީރުންގެ ގޮތުގައި ޖުމްލަ 1031 މީހަކު ރަޖިސްޓްރީކޮށްފައިވާ ކަމަށާއި، ޒަކާތުގެ ގޮތުގައި ލިބުނު ފައިސާ އޭގެ ހައްގުވެރިންނަށް ބަހާ ނިންމާފައިިވާ ކަމަށް އައްޑޫ ސިޓީ ކައުންސިލުން ބުނެފި އެވެ. އައްޑޫ ސިޓީ ކައުންސިލުން ބުނެފައި ވަނީ މި އަހަރު އެ ސިޓީން 12،494 މީހުން ޒަކާތުގެ ފައިސާ ދައްކާފައިވާ ކަމަށެވެ. އަދި ޒަކާތުގެ ގޮތުގައި 349،079.37 ރުފިޔާ ލިބިފައިވާ ކަމަށެވެ. ސިޓީ ކައުންސިލުން ބުނީ، ޒަކާތުގެ ފައިސާ ފަގީރުންގެ ބޭންކް އެކައުންޓުތަަކަށް ޖަމާކޮށްދީ ނިންމާފައިވާ ކަމަށެވެ. ތަފާސް ހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު، އެންމެ ގިނަ ފަގީރުން ރަޖިސްޓްރީކޮށްފައި ވަނީ ހިތަދޫންނެވެ. ހިތަދޫ އިން ފަގީރުންގެ ގޮތުގައި 541 މީހަކު ރަޖިސްޓްރީކޮށްފައި ވާއިރު، އެ އަވަށުން 6348 މީހަކު ވަނީ ޒަކާތުގެ ގޮތުގައި 182،430.61 ރުފިޔާ ދައްކައިފައެވެ. ހިތަދޫގައި ތިބި ފަގީރުންނަށް، ބޮލަކަށް ޖެހިފައި ވަނީ 337.21 ރުފިޔާއެވެ. ފޭދޫ އިން 2118 މީހަކު ޒަކާތުގެ ގޮތުގައި 63132.69 ރުފިޔާ ވަނީ ދައްކާފައެވެ. ފޭދޫން 111 މީހަކު ފަގީރުންގެ ގޮތުގައި ރަޖިސްޓްރީކޮށްފައި ވާއިރު ބޮލަކަށް ޖެހިފައި ވަނީ 568.76 ރުފިޔާ އެވެ. މަރަދޫން ޒަކާތް ދައްކާފައި ވަނީ 1554 މީހުންނެވެ. ޒަކާތުގެ ގޮތުގައި ލިބުނު 42403.68 ރުފިޔާ، އެ އަވަށުގައި ރަޖިސްޓްރީވެފައި ތިބި 72 ފަގީރުންނަށް ބެހެމުން ބޮލަކަށް ޖެހިފައި ވަނީ 588.94 ރުފިޔާ އެވެ. މީދޫން 1074 މީހަކު، ޒަކާތުގެ ގޮތުގައި 24783 ރުފިޔާ ވަނީ ދައްކާފައެވެ. މީދޫގައި ފަގީރުންގެ ގޮތުގައި 109 މީހަކު ރަޖިސްޓްރީވެފައި ވާއިރު، ޒަކާތުގެ ގޮތުގައި ބޮލަކަށް ޖެހިފައި ވަނީ މީހަކަށް 227.37 ރުފިޔާ އެވެ. މަރަދޫފޭދޫ އިން 840 މީހަކު ޒަކާތުގެ ގޮތުގައި 21494.39 ރުފިޔާ ވަނީ ދައްކާފައެވެ. އެ އަވަށުން 62 މީހަކު ފަގީރުންގެ ގޮތުގައި ރަޖިސްޓްރީކޮށްފައި ވާއިރު ބޮލަކަށް ޖެހިފައި ވަނީ 341.18 ރުފިޔާ އެވެ. ހުޅުދޫގައި ފަގީރުންގެ ގޮތުގައި ރަޖިސްޓްރީވެފައި ތިބީ 136 މީހުންނެވެ. އެ އަވަށުން 560 މީހަކު ޒަކާތުގެ ގޮތުގައި 14835 ރުފިޔާ ދައްކާފައި ވާއިިރު، ބޮލަކަށް ޖެހިފައި ވަނީ 109.08 ރުފިޔާ އެވެ. މިދިޔަ އަހަރާ އަޅާބަލާއިރު އައްޑޫ ސިޓީގައި ފަގީރުންގެ ގޮތުގައި ރަޖިސްޓްރީވެފައި ތިބި މީހުން ވަނީ އިތުރުވެފައެވެ. މިދިޔަ އަހަރު އައްޑޫގައި ފަގީރުންގެ ގޮތުގައި ރަޖިސްޓްރީކޮށްފައި ތިބީ 893 މީހުންނެވެ. އައްޑޫ ސިޓީގެ އާބާދީ 33،690 އަށް އަރާއިރު، އެއީ ރާއްޖޭގެ ދެވަނައަށް އެންމެ އާބާދީ ބޮޑު ސިޓީއެވެ.
އައްޑޫ ސިޓީގައި 1031 ފަގީރުން، ޒަކާތުގެ ފައިސާ ބަހާ ނިންމައިފި
ރާއްޖޭގައި އުޅޭ ބަންގްލަދޭޝް މީހުންގެ ތެރެއިން ކޮވިޑް19 އަށް ޕޮޒިޓިވްވެފައި ހުއްޓާ ފިލި ދެ ބިދޭސީއަކު އަދިވެސް ނުފެންނަކަމަށް ނޭޝަނަލް އިމަޖެންސީ އޮޕަރޭޝަން ސެންޓަރުން ބުނެފިއެވެ. އެ ސެންޓަރުން މިރޭ ބޭއްވި ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ތަރުޖަމާނު މުހައްމަދު މަބްރޫކު އަޒީޒު ވިދާޅުވީ ކޮވިޑަށް ޕޮޒިޓިވް ވެފައިވަނިކޮށް ފިލާފައިވާ ހަތް މީހުންގެ ތެރެއިން ފަސް މީހަކު ފެނިފައިވާ ކަމަށާއި ބާކީ ދެމީހުން އަދިވެސް ނުފެންނަ ކަމަށެވެ. ބަލިޖެހުނު މީހުންގެ ތެރެއިން ފިލައިގެން އުޅެނިކޮށް ހޯދި އެއް ބިދޭސީއަކަށް ޓްރީޓޮޕް ހޮސްޕިޓަލުގައި ވެންޓިލޭޓަރަށްލައިގެން ފަރުވާދިނުމަށްފަހު މިހާރު ވަނީ ވެންޓިލޭޓަރުން ނަގައިފައެވެ. މިރޭގެ ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި މަބްރޫކު ވިދާޅުވީ ބިދޭސިން ބައިތިއްބާ ތަންތަނުގެ ސެކިޔުރިޓީ ބަލަހައްޓަމުންދަނީ ފުލުހުން ކަމަށާއި އެތަންތަނުން ފިލޭނެ ފުރުސަތެއް މިހާރު ނޯންނާނެ ކަމަށެވެ. ރާއްޖޭގައި ކޮވިޑްޖެހުނު މީހުންގެ އަދަދު 1106 އަށް އެރިއިރު އޭގެ ތެރޭ ގިނައީ ބަންގްލަދޭޝް މީހުންނެވެ. އެގައުމުގެ 562 މީހަކު ބައްޔަށް ޕޮޒިޓިވް ވެފައިވާކަމަށް އެޗްޕީއޭގެ ތަފާސްހިސާބުތައް ދައްކައެވެ. ރާއްޖެއިން މިހާތަނަށް 74 މީހަކު ކޮވިޑުން ރަނގަޅުވެފައިވާއިރު ހަތަރު މީހަކު ވަނީ ބަލީގައި މަރުވެފައެވެ.
ޕޮޒިޓިވްވެެފައި ހުއްޓަައި ފިލި ދެ ބިދޭސީއަކު އަދިވެސް ނުފެނޭ
ލަންޑަން (މެއި 24): ކޮރޯނާވައިރަސް ބަލިމަޑުކަމުގެ ސަބަބުން ޔޫރަޕިއަން ޔޫނިއަންއަށް ލިބޭ ގެއްލުމާ ގުޅިގެން އެ އިއްތިހާދު ބައިބައިވެދާނެ ކަމަށް އެމެރިކާގެ ބިލިއަނަރު ޖޯޖް ސޯރޯސް ބުނެފި އެވެ. އުމުރުން 89 އަހަރުގެ ސޯރޯސް ބުނި ގޮތުގައި ކޮރޯނާވައިރަހުގެ ސަބަބުން ޔޫރޯ ޒޯންގެ އިގުތިސާދަށް ލިބޭ ގެއްލުން "ގިނަ މީހުން ހީކުރާ ވަރަށް ވުރެ ދިގު މުއްދަތަކަށް" ދެމިގެންދާނެ އެވެ. އެހެންކަމުން އެންމެ ބޮޑު ގެއްލުންތައް ލިބިފައިވާ ގައުމުތަކަށް އެހީވުމަށް އީޔޫއިން 'ޕާޕެޗުއަލް ބޮންޑްސް' ނުވަތަ ބޮންޑު އަނބުރާ ދައްކަން ޖެހޭ ވަކި ތާރީހެއް ނެތި، އިންސްޓްރެސްޓް ދައްކަމުން ގެންދާ ފަދަ ބޮންޑުތައް ތައާރަފް ކުރުން ރަނގަޅެވެ. "އާދަޔާ ހިލާފު ހާލަތްތަަކަށް އާދަޔާ ހިލާފު ފިޔަވަޅު ބޭނުންވޭ. ޕާޕެޗުއަލް ބޮންޑަކީ އެފަދަ ފިޔަވަޅެއް. އެއީ އާއްމު ހާލަތްތަކުގައި އަޅަން ވިސްނާނެވެސް ފިޔަވަޅެއް ނޫން. ނަމަވެސް އީޔޫއިން މިހާރު އެ ފިޔަވަޅު އަޅަން ނުވިސްނާ ނަމަ، އެ އިއްތިހާދަށް މިހާރު ދިމާވެފައިވާ ގޮންޖެހުންތަކުން އަރައިނުގަނެވިދާނެ،" ސޯރޯސް ބުންޏެވެ. މީގެ އިތުރުން ޔޫރަޕްގެ ހާލަތު އިތުރަށް ގޯސްވެއްޖެ ނަމަ އިޓަލީ ފަދަ ގައުމުތަކުން، އިނގިރޭސިވިލާތް ގޮތަށް އިއްތިހާދުން ވަކިވާން ނިންމުން އެކަށީގެންވާ ކަމަށް ސޯރޯސް ބުންޏެވެ. ޔޫރަޕްގެ ގައުމުތަކުގައި މިހާތަނަށް 1.4 މިލިއަން މީހުން ކޮރޯނާވައިރަހަށް ޕޮޒިޓިވްވެ، ބަލީގައި 559،000އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން ވަނީ މަރުވެފަ އެވެ. އަދި ޔޫރަޕިއަން ޔޫނިއަންއިން ވަނީ މި އަހަރު އެ އިއްތިހާދުގެ އިގުތިސާދު -7.5 ޕަސެންޓަށް ދަށްވާނެ ކަމަށް ލަފާކޮށްފަ އެވެ.
ބަލިމަޑުކަމުން ލިބޭ ގެއްލުމާ ގުޅިގެން އީޔޫ ބައިބައިވެދާނެ: ސޯރޯސް
ފަސޭހަ ކަމާއި އެކު ފެތުރޭ ނުރައްކާތެރި ކޮވިޑް-19 ރޯގާއާ އެކު ދިރިއުޅެން ފަށާއިރު ކުޅިވަރުތަކަށް ވާނޭ ގޮތަކާ މެދު މިނިސްޓަރު މަހްލޫފް، އެސޯސިއޭޝަންތަކާ އެކު މަޝްވަރާ ކޮށްފި އެވެ. މިހާރު ފެތުރެމުންދާ ކޮރޯނާ ވައިރަހުގެ ޕޮޒިޓިވް ކޭސްތަކެއް ރާއްޖެއިން ފެންނަން ފެށުމާ އެކު މިނިސްޓްރީ އޮފް ޔޫތް، ސްޕޯޓްސް އެންޑް އެންޕަވަޔަމެންޓްގެ ދަށުގައިވާ ހުރިހާ ކުޅިވަރުކުޅޭ ތަންތަނާއި މަރުކަޒުތައް ބަންދުކުރީ މާޗް މަހުގެ 15 ވަނަ ދުވަހު އެވެ. އެއަށްފަހު އަދިވެސް ކުޅިވަރުތައް ފެށޭނެ ތާރީހެއް ބުނަން ނޭންގޭ އިރު ބައެއް އެސޯސިއޭޝަން ތަކުން މިއަހަރަށް ތާވަލުކޮށްފައި ހުރި މުބާރާތްތައް ވަނީ މުއްދަތެއް ނެތް ގޮތަށް ފަސްކޮށްފަ އެވެ. އަދި އެހެންމެ ބައެއް އެސޯސިއޭޝަންތަކުން މިހާރު ވަނީ ބޮޑެތި މުބާރާތްތައް ވެސް ނުކުޅެ ކެންސަލް ކޮށްފަ އެވެ. އެއާއެކު ގައުމީ ޓީމުތަކުގެ ޕްރެކްޓިސްތައް ވެސް ވަނީ މެދުކެނޑުމަކަށް އައިސްފަ އެވެ. އަދި ޕްރެކްޓިސްތައް ކުރިއަށް ނުދާތީ ކުޅުންތެރިންނަށް ސަރުކާރުން ދޭ 5،000 ރުފިޔާގެ އެލަވަންސް ވެސް މި ދުވަސްވަރު ނުދޭން ވަނީ ނިންމާފަ އެވެ. އެއާ އެކު ކުޅިވަރު ހަރަކާތްތަކުން ދިރިއުޅުމަށް އާއްމުދަނީ ހޯދާ ބައެއް ކުޅުންތެރިންނަށް ވަނީ ބޮޑެތި ދަތިތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހިފަ އެވެ. މިކަންކަމަށް ހައްލެއް ހޯދުމުގެ ގޮތުން ރޭގެ ވަގުތެއްގައި ކުޅިވަރާ ބެހޭ ވަޒީރު މަހްލޫފް ވަނީ ރާއްޖޭގެ ގައުމީ ހުރިހާ ކުޅިވަރު އެސޯސިއޭޝަންތަކުގެ އިސްވެރިންނާ އެކު ވީޑިއޯ ކޮންފަރެންސެއް ބާއްވައިފަ އެވެ. އެ ބައްދަލުވުމާ ބެހޭ ގޮތުން ވާހަކަ ދައްކަމުން މަހްލޫފް ރޭ ކުރެއްވި ޓްވީޓުގައި ވިދާޅުވީ، ކުޅިވަރު އެސޯސިއޭޝަންތަކާ އެކު ބޭއްވުނު ބައްދަލުވުމަކީ ވަރަށް ޕްރޮޑަކްޓިވް ބައްދަލުވުމެއް ކަމަށާއި، ގައުމީ ޓީމުތަކުގެ ކުޅުންތެރިންނާއި، ކުޅިވަރު އެކެޑެމީތަކަށް އެލަވަންސްތައް ދިނުމާ ބެހޭ ގޮތުން މަޝްވަރާ ކުރެވުނު ކަމަށެވެ. އަދި ނިއު ނޯމަލްއާ އެކު ކުޅިވަރުތައް އަލުން ފަށާނެ ގައިޑްލައިނެއް އެކުލަވާލުމަށް ވެސް މި ބައްދަލުވުމުގައި މަޝްވަރާ ކުރެވުނު ކަމަށް މަހްލޫފް ވިދާޅުވި އެވެ. ކޮވިޑް-19 ގެ ސަބަބުން ގައުމުގައި އޮތް ލޮކްޑައުން އުވާލައި އާއްމު ހާލަތަށް ރުޖޫއަ ވެއްޖެ ނަމަ ސެޕްޓެމްބަރު ހިސާބުގައި ފުޓުބޯޅައިގެ ހަރަކާތްތައް އަލުން ފެށުމަށް މަޝްވަރާ ކުރެވިފައިވާ ކަމަށް އެފްއޭއެމްގެ ރައީސް ބައްސާމް އަދީލް ޖަލީލް ވަނީ މީގެ ކުރިން ވިދާޅުވެފަ އެވެ.
ނިއު ނޯމަލްއާ އެކު ކުޅިވަރުތަކަށް ވާނޭ ގޮތަކާ މެދު މަޝްވަރާ ކޮށްފި
މިހާރު ފެތުރެމުންދާ ކޮރޯނާ ވައިރަސް ނުވަތަ ކޮވިޑް-19 ގެ ޝިކާރައަކަށްވޖ ޔުވެންޓަސްގެ ފޯވަޑް، ޕައުލޯ ޑިބާލާ އެ ބަލިން ފަސޭހަވުމާ އެކު ޓީމުގެ ފަރިތަކުރުންތަކުގައި ބައިވެރިވާން ފަށައިފި އެވެ. ކޮވިޑް-19 އަށް ޕޮޒިޓިވްވި ކަން ޑިބާލާ އެންމެ ފުރަތަމަ އިއުލާން ކުރީ މާޗު މަހުގެ 21 ގަ އެވެ. އޭނާ އާއި އޭނާގެ ލޯބިވެރިޔާވެވެސް އޭރު ޕޮޒިޓިވް ވި އެވެ. ޑިބާލާ އާ ދާދި އެއްކޮށް ކަހަލަ ގޮތަކަށް، ކޮވިޑް ޖެހުނު ޔުވެންޓަސްގެ ޑިފެންޑަރު، ޑެނިއަލް ރުގާނީ އާއި މިޑްފީލްޑަރު ބްލޭސް މަޓްއީޑީ ވެސް ވަނީ މީގެ ދުވަސްކޮޅެއް ކުރިން ކޮވިޑް-19 އިން ރަނގަޅުވެފަ އެވެ. ބަލި ޖެހުނުތާ ހަ ހަފުތާ ފަހުން ކޮވިޑުން ސަލާމަތްވިކަން ޑިބާލާ އިންސްޓަގުރާމް މެދުވެރިކޮށް ކުރި ޕޯސްޓެއްގައި އިއުލާން ކުރީ މިދިޔަ ހަފުތާގެ ތެރޭގަ އެވެ. އަދި ބަލިން މުޅިން ފަސޭހަވިކަން ޔަގީންވުމުން އޭނާ މިހާރު ވަނީ ޔުވެންޓަސްގެ ޓީމް ފަރިތަކުރުންތަކުގައި ވެސް ބައިވެރިވާން ފަށައިފަ އެވެ. ޔުވެންޓަސްގެ ފޯވާޑް ޕައޮލޯ ޑިބާލާ ކޮވިޑުން ރަނގަޅުވުމުން ޔުވެންޓަސްގެ ފަރިތަކުރުންތަކުގައި ބައިވެރިވަނީ --- ފޮޓޯ: ބްލީޗާ ރިޕޯޓް އުމުރުން 26 އަހަރުގެ ޑިބާލާ އިންޑިވިޖުއަލް ފަރިތަކުރުންތަކުގައި ބައިވެރިވާން ފެށި އިރު، ޔުވެންޓަސްއިން އަންނަނީ އަންނަ މަހުގެ ތެރޭގައި ހުއްޓިފައިވާ އިޓާލިއަން ލީގު ފެށުމަށް ތައްޔާރުވަމުންނެވެ. އެގޮތުން ގައުމުން ބޭތުގައި ތިބި ކުޅުންތެެރިންވެސް އަނބުރާ އިޓަލީއަށް އައިސްފައިވާ އިރު މި މަހުގެ ތެރޭގައި ރަސްމީކޮށް ޕްރެކްޓިސްތައް ފަށާނެ ކަމަށް އެކުލަބުން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ. ނަމަވެސް ޕްރެކްޓިސްތައް ފެށުމުގެ ކުރިން ހުރިހާ ކުލަބެއްގެ ކުޅުންތެރިން ވައިރަހަށް ޓެސްޓް ކުރަމުންދާ އިރު އަދިވެސް ބައެއް ކުލަބުތަކުގެ ކުޅުންތެރިންގެ ގައިން ވައިރަހުގެ އަސަރު ދަނީ ފެންނަމުންނެވެ. އެއާ އެކު އައިސޮލެޝަންގައި ކުޅުންތެރިން ބައިތިއްބާފައިވާ އިރު އަންނަ މަހުގެ ތެރޭގައި ލީގު ފެށި ނަމަވެސް މެޗުތައް ކުޅޭނީ އެއްވެސް ސަޕޯޓަރަކު ނުވައްދަ އެވެ. ކޮރޯނާ ވައިރަހުގެ އަސަރު އެންމެ ބޮޑަށް ކުރި އިޓަލީން އެގައުމުގެ ކުޅިވަރުގެ ހުރިހާ ހަރަކާތެއް މެދުކަނޑާލީ މާޗު މަހުގެ ކުރީކޮޅު އެވެ. އޭގެ ފަހުން މިހާރު ދެމަސް ދުވަސް ވެފައިވާ އިރު އިޓަލީގެ ހާލަތު މިހާރު ވަނީ ބޮޑުތަނުން ރަނގަޅުވެފަ އެވެ.
ކޮވިޑުން ރަނގަޅުވުމުން ޑިބާލާ އެނބުރި ޓްރެއިނިންގްއަށް
ކޮވިޑް19 އިން އަރައިގަތުމަށް ރާއްޖެއާއި ޗައިނާ ގުޅިގެން މަސައްކަތްކުރުމަށާއި، އެމަސައްކަތްކުރާނެ އޮނިގަނޑެއް ރޭވުމާ ބެހޭ ގޮތުން ފޮރިން މިނިސްޓަރު އަބްދުﷲ ޝާހިދާއިި ޗައިނާއިން ރާއްޖެއަށް ކަނޑައަޅާފައި ހުންނަވާ ސަފީރު ޖަންގް ލީޖޮންގް މަޝްވަރާކުރައްވައިފި އެވެ. ވީޑިއޯ ކޮންފަރެންސް މެދުވެރިކޮށް މިނިސްޓަރާއި ސަފީރު ކުރެއްވި މަޝްވަރާތަކުގައި ދެ ގައުމުގެ ދެމެދުގައި މިހާރު ކުރިއަށްދާ މަސައްކަތްތަކާއި ބެހޭގޮތުންނާއި، ޗައިނާއިން ރާއްޖޭގައި ހިންގަމުންދާ މަޝްރޫއުތަކާ ބެހޭގޮތުން މަޝްވަރާކުރެއްވި ކަމަށް ފޮރިން މިނިސްޓްރީން ބުންޏެވެ. އަދި ކުރިއަށް ރޭވިފައި ހުރި ބައެއް މަސައްކަތްތަކާ ބެހޭ ގޮތުންވެސް ދެ ބޭފުޅުން ވަނީ މަޝްވަރާކުރައްވައިފަ އެވެ. އެ ބައްދަލުވުމުގައި ޗައިނާ ސަފީރު ވަނީ އަދި ކޮވިޑް19 އިން އަރައިގަތުމަށް ރާއްޖެއިން ކުރަމުންދާ މަސައްކަތުގައި އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދިނުމަށް ޗައިނާއިން ޝައުގުވެރިވާކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވެފަ އެވެ. ރާއްޖެއިން ކޮވިޑް19 އާ ދެކޮޅަށް ކުރާ މަސައްކަތަށް އެހީވުމަށް ޗައިނާ ހިލޭ އެހީގެ ދަށުން ހުޅުމާލޭ ދެވަނަ ފިޔަވަހީގައި ވަނީ 800 އެނދުގެ ޖާގަ ހިމެނޭ ލޭބާ ކުއާޓަރެއް އިމާރާތް ކޮށްދީފަ އެވެ. އަދި 10 މޮބައިލްގެ ހަދަން ބޭނުންވާ ތަކެތި ވެސް ޗައިނާއިން ވަނީ ރާއްޖެއަށް ހަދިޔާކޮށްފަ އެވެ. މީގެ އިތުރުން ބެއިޖީން އާބަން ކޮންސްޓްރަކްޝަން ގްރޫޕް (ބީޔޫސީޖީ)ގެ ފަރާތުން ހުޅުމާލޭގައި ހުރި ދެ ބުރި އިމާރާތެއް ރެނޮވޭޓް ކުރުމުގެ މަސައްކަތް ވެސް ދަނީ ކުރަމުންނެވެ. ޗައިނާއިން މީގެ ކުރިން ރާއްޖެއަށް ވަނީ 10 ވެންޓިލޭޓަރާއި 30،000 ސާޖިކަލް މާސްކާއި އިމަޖެންސީ ސާމާނު ވެސް ހަދިޔާކޮށްފަ އެވެ.
ޗައިނާއާ ގުޅިގެން ކޮވިޑް19 އާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތް ކުރާނެ އޮނިގަނޑެއް އެކުލަވާލަނީ
އިނގިރޭސިވިލާތުގައި ކޮރޯނާ ވައިރަސްގެ އަލާމާތްތައް ހުންނަ ފަސް އަހަރުން މަތީގެ މީހުން އެ ބައްޔަށް ޓެސްޓްކުރަވޭ ގޮތަށް ހަދަން ނިންމައިފި އެވެެ. އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ހެލްތު ސެކެޓްރީ މެޓް ހެންކޮކް ނެރުނު ބަޔާނުގައި ވަނީ އެ ޕްލޭން ކުރިއަށް ގެންދަން ނިންމިކަން އިއްޔެ އިއުލާންކުރައްވައިފަ އެެވެ. "ގަދައަށް ހުން އައިސް ގިނަގިނައިން ކެއްސާފަ، ވަހަށާއި ރަހައިގެ ހިއްސުގައި ތަފާތުކަމެއް އުޅޭ ފަސް އަަހަރުން މަތީގެ އެންމެން ޓެސްޓްކުރެވޭނެ." އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެެ. މީގެ ކުރިން ޓެސްޓްކުރުމުގައި އިސްކަން ދީފައިވަނީ ބައެއް މީހުންނަށެވެ. އޭގެެ ތެރޭގައި އެކި މުހިންމު މަސައްކަތްތަކުގައި ޝާމިލްވާ މީހުންނާއި އުމުރުން 65 އަހަރުން މަތީގެ މީހުންނަށެެވެ. ނޫން ނަމަ އެފަދަ މީހުންނާ ކައިރީގައި އުޅުނު މީހުންނަށެވެ. ބަލީގެ އަލާމާތްތައް ހުންނަ މީހުން އެކަމަށް ހާއްސަކޮށްފައިވާ ވެބްސައިޓަށް ވަދެ ހޯމް ޓެސްޓް ކިޓްތަކާއި ގައުމުގެ އެކި ސަރަހައްދުތަކުގައި ގާއިމްކޮށްފައިވާ ސެންޓަރުތަކަށް ދާން ބުކްކުރެވޭގޮތް މިހާރު ވަނީ ހަދައިފައެވެެ. އިނގިރޭސިވިލާތުގައި ކޮރޯނާއަށް ޓެސްޓްކުރުމުގެ ކެޕޭސިޓީވެސް މިހާރު ވަނީ އިތުރުކޮށްފައެވެ. އެގޮތުން ދުވާލަކު ޓެސްޓްކުރެވޭ މިންވަރު 118،822 އަށް ވަނީ އިތުރުކޮށްފައެވެ. މިއީ ޓެސްޓްކުރަން އޮންނަ ޑިމާންޑަށް ވުރެވެސް އިތުރު އަދަދެކެވެ. އޭގެ އިތުރުން ބަލި ކޮންޓްރޯލް ކުރަން ކޮންޓެކްޓް ޓްރޭސިން އެޕެއް ނެެރެފައިވާއިރު އެ މަސައްކަތަށް 18،000 އެއްހާ މުވައްޒަފުން މިހާރު ވަނީ ރެކްރޫޓްވެސްކޮށްފައެވެެ. އެއާއެކު ވަކި ވަކި ހިސާބުތަކުގައި "އައުޓް ބްރޭކް" އެއް އުޅުނަސް ވަރަށް އަވަހަށް ދެނެގަނެވޭނެއެވެެ. މިއީ އެގައުމުގައި ބަލި ކޮންޓްރޯލް ކުރުމަށް އަޅާފައިވާ ހަރުކަށި ފިޔަވަޅުތައް ވީހާވެސް އަވަހަކަށް ނައްތާލުމަށް އެހީވުމުގެ ގޮތުން އަޅަމުންދާ ފިޔަވަޅުތަކެކެވެ. ދެކުނު ކޮރެއާ ފަދަ ގައުމުތަކުގައިވެސް ފުރަތަމަ ދުވަސްވަރު ޓެސްޓިން ކެޕޭސިޓީ އިތުރުކޮށް އަވަހަށް ބަލި މީހުން ދެނެގަނެ ވަނީ ބަލި ކޮންޓްރޯލް ކޮށްފައެވެ. ގާޑިއަން
އަލާމާތްތައް ހުންނަ ފަސް އަހަރުން މަތީގެ އެންމެން ޔޫކޭގައި ޓެސްޓްކުރަނީ
މިއީ ރޯދަމަހު ކެއުންބުއިމުގެ ކަންކަން ބައްޓަންކުރާނެ ގޮތާ ބެހޭގޮތުން އާންމުކޮށް ކުރެވޭ ސުވާލުތަކަށް ޓްރީޓޮޕް ހޮސްޕިޓަލުގެ ކްލިނިކަލް ނިއުޓްރިޝަނިސްޓު ހެމާޝްރީ ނަރަޔަނަން ދެއްވާފައިވާ ޖަވާބުތަކެއްގެ ދިވެހި ތަރުޖަމާއެވެ. މި ޖަވާބުތައް "ސަން"ގައި ޝާއިއުކުރާނީ ހަތަރު ލިޔުމެއްގެ މައްޗަށް އެކުލެވޭ ސިލްސިލާއެއްގެ ގޮތުގައެވެ. މިއީ މި ސިލްސިލާގެ ހަތަރުވަނަ، އަދި އެންމެ ފަހު ލިޔުމެވެ. ފުރަތަމަ ބައި ދެވަނަ ބައި ތިންވަނަ ބައި 10. ރޯދައަށް ހުންނަ އިރު ސިއްހީ މައްސަލަތަކުން ރައްކާވުމަށް ކުރަންވީ ކޮންކަމެއް؟ ރޯދައަށް ހުންނަ ވަގުތު ހަށިގަނޑުން ގެއްލިފައިވާ ފެން އަލުން ލިއްބައިދިނުމަށްޓަކައި، ރޯދަ ވީއްލުމަށްފަހު ގިނައިން ފެން ބޯންޖެހޭނެ. ބޮލަށް އެނބުރުން އެރުމާއި، ކޮޅަށް ނުހުރެވުން ފަދަ ކަމެއް ދިމާވެއްޖެނަމަ ލޮނު ނުވަތަ ހަކުރުކޮޅެއް އަޅައިގެން ފެން ތައްޓެއް ބުއިމުން ފަސޭހަވާނެއެވެ. ނުވަތަ ހަކުރު އެޅި ބުއިމެއް، ނުވަތަ ރީހައިޑްރޭޝަން ސޮލިއުޝަނެއްވެސް ރަނގަޅުވާނެއެވެ. 11. ރޯދަމަހު ކެއުންބުއިމުގައި ފެން ހިމަނަންޖެހެނީ ކިހާ ވަރަކަށް؟ ފެނަކީ ހަށިގަނޑުގައި އިލެކްޓްރޮލައިޓްސް ބެލެންސްކޮށްދޭ އެއްޗެކެވެ. އަދި ފެނަކީ ހަށިގަނޑުތެރޭގައި ހިނގާ ކެމިކަލް ރިއެކްޝަންތަކަށް އެހީތެރިވެދޭ އެއްޗެއް ކަމުން، ހަށިގަނޑަށް ނިއުޓްރިއެންޓްސް ނެގުމަށްޓަކައި ފެން ވަރަށް މުހިންމެވެ. ރޯދަމަހުގައި، އަދި ޚާއްސަކޮށް ހޫނު ދުވަސްވަރު ދުވަހުގެ ގިނަ ވަގުތު ރޯދައަށް ހުރުމުގައި، ގިނައިން ފެން ބުއިމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. ފެނުގެ އިތުރުން ޖޫހާއި ސޫޕް، އަދި މޭވާއާއި ތަރުކާރީއަކީ ހަށިގަނޑަށް ފްލުއިޑްސް ލިއްބައިދޭ ރަނގަޅު ތަކެއްޗެވެ. ރޯދައަށް ހުންނަ މީހާ، ރޯދައަށް ހުރުމަށް ތައްޔާރުވުމަށްޓަކައި އިތުރަށް ފެން ބުއިން އެދެވިގެން ވެއެވެ. ސަބަބަކީ، ފެނަކީ ކެލޮރީސް ހިމެނޭ އެއްޗަކަށް ނުވެފައި، އަދި ރޯދައަށް ހުންނަ ވަގުތު ހަށިގަނޑުން ފްލުއިޑްސް ގެއްލޭ ގެއްލުން ފޫބައްދައިދޭތީއެވެ. ކެލޮރީސް ގިނަ ބުއިންތަކުގެ ސަބަބުން ހަށިގަނޑު ބަރުދަން އިތުރުވުމަށް މަގުފަހިވެއެވެ. އަދި ސަޔާއި ކޮފީ ފަދަ ސްޓިމިއުލަންޓް ބުއިންތަކަކީ ޑިއުރިޓިކްސް ކަމުން، އެތަކެތީގެ ސަބަބުން ހަށިގަނޑުން ފްލުއިޑްސް މަދުވުން އެކަށީގެން ވެއެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި ގިނަ އަދަދަކަށް ފެނާއި ފްލުއިޑްސް ހިމެނޭ މޭވާއާއި ތަރުކާރީ ބޭނުންކުރުމަކީ އެދެވިގެންވާ ކަމެކެވެ. މިސާލަކަށް ވޯޓާކްރެސް، އަދި ކަރާ ގިނައިން ބޭނުންކުރުން އެދެވިގެން ވެއެވެ. ލޮނާއި އެހެނިހެން ހަވާދުގެ ބާވަތްތައް ހިމެނޭ ތަކެތި ކެއުމަކީ ކަރުހިއްކުމަށް މަގުފަހިވެދާނެ ކަމެކެވެ. ރޯދައަށް ހުންނަ ވަގުތު ކަރުހިއްކުމުގެ އިހުސާސް ކުރެވުމަށް މެދުވެރިވެދާނެތީ، ހާރުކެއުމަށް މިފަދަ ތަކެތި ކެއުމަކީ އެދެވިގެންވާ ކަމެއް ނޫނެވެ. ރޯދަ ވީއްލާ ވަގުތު ފިނި ފެން ބުއިމަށްވުރެ ތާފަނާ ފެން ބުއިމަކީ، ކާތަކެތި ހަޖަމުކުރުމަށް އެހީތެރިވެދޭނެ ކަމެކެވެ. ގިނައިން ފެން ބުއިމަށް ބާރު އެޅުމުގެ ގޮތުން ފެނަށް ލުނބޯ ފޮތި ނުވަތަ މިންޓް ލީވްސް އެޅުމަކީ ކުރެވިދާނެ ކަމެކެވެ. ފެނަކީ ދިރިހުރުމުގެ މުހިންމު ބައެކެވެ. ފެނާ ނުލައި، ހަށިގަނޑުގެ ބައެއް މުހިންމު މަސައްކަތްތަކެއް ކުރިއަކަށް ނުދާނެއެވެ. 12. މާބަނޑު ދުވަސްވަރު ރޯދައަށް ހުންނާނީ ކިހިނެއް؟ މާބަނޑު ދުވަސްވަރަކީ ހަށިގަނޑަށް ނިއުޓްރިއެންޓްސްއާއި ފްލުއިޑްސް ވަރަށް ބޮޑަށް ބޭނުންވާނެ ދުވަސްވަރެކެވެ. މާބަނޑު ދުވަސްވަރު ރޯދަމަހާ އިއްތިފާގުވެ، ރޯދައަށް ހުންނަން ބޭނުންވާ ނަމަ ފުރަތަމަ ސިއްހީ މާހިރަކާ ވާހަކަ ދައްކާލާށެވެ. މާބަނޑު ދުވަސްވަރު ރޯދައަށް ހުންނަން އެދޭ ނަމަ، މުޅި ރޯދަމަހު ރޯދައަށް ހުރުމުގެ ބަދަލުގައި ދުވަސްދުވަހަށް ބަހާލައިގެން ރޯދައަށް ހުރުން ފަދަ ގޮތެއް ޚިޔާރު ކުރެވިދާނެއެވެ. މިސާލަކަށް ދެ ދުވަހުން އެއް ދުވަހުން ރޯދައަށް ހުރުން، ނުވަތަ ހަފްތާ ބަންދުގެ ދުވަސްތަކުގައި ރޯދައަށް ހުރުން ފަދަ އޮޕްޝަނެއް ޚިޔާރުކުރެވިދާނެއެވެ. ރޯދަމަސް ދިމާވަނީ ހޫނުގަދަ ދުވަސްތަކަކަށް ކަމަށް ވާނަމަ، ޑީހައިޑްރޭޝަންގެ ނިޝާންތައް ފެނޭތޯ ރަނގަޅަށް ބަލާށެވެ. ކަރުހިއްކުމުގެ އިތުރުން ކުޑަކަމުދާ ތަކެތި ގަދަ ކުލައެއްގައި ހުރުމަކީ ޑީހައިޑްރޭޝަންގެ ބައެއް ނިޝާންތަކެވެ. ބައެއް އެހެން އަލާމާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ބޯއެނބުރުން، ބޮލުގައި ރިއްސުން، ވަރުބަލިވުން، އަނގައާއި ކަރުތެރެ ހިކުން، އަދި މާ މަދުން ކުޑަކަމުދެވުން ހިމެނެއެވެ. ރޯދައަށް ހުންނަ ވަގުތު ނުވަތަ އަރާމުކޮށްލުމަށްފަހުވެސް ބޯ އަނބުރައި، ވަރުބަލިވެ، އަނބުރައިގަތުން ނުވަތަ ޚަބަރު ހުސްވުން ފަދަ ކަމެއް ދިމާވެއްޖެނަމަ ރޯދަ ވީއްލާނީ ފޮނި ބުއިމަކުން ނުވަތަ ލޮނުގަދަ ކާނާއަކުންނެވެ. ސަބަބަކީ ހަށިގަނޑުން ގެއްލިފައިވާ ހަކުރާއި ލޮނާއި ފެން އަލުން ހޯދުމަށެވެ. ޑީހައިޑްރޭޝަނުން ސަލާމަތްވުމަށްޓަކައި އަތްވަށް ނުވަތަ ބޭރުތެރެއަށް ނުނުކުމެ، ފިނި ތަނެއްގައި ނުވަތަ ގޭތެރޭގައި މަޑުކުރާށެވެ. އަދި ރޯދަ ވީއްލާ ވަގުތާއި ހާރުކާ ވަގުތު ގިނައިން ފެން ބޯށެވެ. މާބަނޑު ދުވަސްވަރަކީ އާންމުކޮށް ފެން ބޯ މިންވަރަށްވުރެ ތައްޓެއް ނުވަތަ ދެ ތަށި ގިނައިން ފެން ބޭނުންވާނެ ދުވަސްވަރެކެވެ. ގިނައިން ފެން ބުއިމުގެ އިތުރަށް، ފެން ގިނައިން އެކުލެވޭ މޭވާއާއި ތަރުކާރީ، އަދި ސޫޕްއާއި ސުރުވާ (ސްޓޫ) ފަދަ ބާވަތްތަކުން ރޯދަ ވީއްލުމާއި ހާރުކެއުން އެދެވިގެން ވެއެވެ. މީގެ އިތުރުން މާ ލޮނުގަދަ ތަކެތި ޑައެޓުން ދޫކޮށްލުމަކީވެސް ރަނގަޅު ގޮތެކެވެ. ރޯދަމަހު ސިއްހަތަށް ފައިދާހުރި، މިންހެޔޮ ޑައެޓެއް ކައި، އަދި މައިމީހާއާއި ދަރިފުޅަށް ބޭނުންވާ ނިއުޓްރިއެންޓްސް ލިބޭނެ މަގު ފަހިކުރުމަށްޓަކައި ސަޕްލިމެންޓްސް (ފޮލިކް އެސިޑް އަދި ވިޓަމިން ޑީ) ނެގުމަކީ މުހިންމު ކަމެކެވެ. އަދި މަޑުމަޑުން އެނާޖީ ރިލީޒްކުރާ ލޯ ގްލައިސެމިކް އިންޑެކްސް ފުޑް (ހޯލް މީލް ޕާސްތާ، ހޯލް މީލް ބްރެޑް، އޯޓްސް އަދި ބްރޭން ހިމެނޭ ސީރިއަލސް، ބީންސް އަދި އަންސޯލްޓެޑް ނަޓްސް) ހާރުކެރުމަށް ބޭނުންކުރުމަކީ ކުރެވިދާނެ ކަމެކެވެ. ރޯދަމަހު ރޯދައަށް ހުރުމަށް ނިންމައި، ރޯދަހިފުން ކުރިއަށް ގެންދަނިކޮށް ބަލިވެއްޖެނަމަ ނުވަތަ ސިއްހީ މައްސަލައެއް ދިމާވެއްޖެނަމަ ލަސްނުކޮށް ސިއްހީ މާހިރަކާ ގުޅައި ވާހަކަދެއްކުމަކީ ވަރަށް މުހިންމު ކަމެކެވެ. (ނިމުނީ)
ރޯދަމަހުގައި ކެއިންބުއިމުގެ ކަންކަން ބައްޓަންކުރާނެ ގޮތް (4)
ކޮވިޑް-19 ކޮންޓްރޯލުކުރުމަށް މާލޭ ސިޓީގައި އިއުލާނުކޮށްފައިވާ ފުރަބަންދުގެ އަމުރާ ހިލާފުވި 276 މީހަކު މިހާތަނަށް ހައްޔަރުކޮށްފައިވާ ކަމަށް ފުލުހުން ބުނެފި އެވެ. ފުލުހުން ބުނެފައިވަނީ ފުރަބަންދުގެ އަމުރާ ހިލާފުވުމުން ހައްޔަރުކުރި މީހުންގެ ތެރެއިން 243 މީހުން ހައްޔަރުކޮށްފައިވަނީ މާލެ ސިޓީއިން ކަމަށެވެ. އަދި 30 މީހަކު ހުޅުމާލެއިން ހައްޔަރުކޮށްފައިވާއިރު ވިލިމާލެއިން ހައްޔަރުކޮށްފައިވަނީ ތިން މީހެއް ކަމުގައި ފުލުހުން ބުންޏެވެ. ނިމިގެން މިދިޔަ ރޯދަމަހުގެ އެންމެ ފަހު ދުވަހުގައިވެސް ފުރަބަންދާ ހިލާފުވި ހަތަރު މީހެއް ހައްޔަރުކޮށްފައިވާ ކަމަށް ފުލުހުން ހާމަކޮށްފައިވެ އެވެ. ފުރަބަންދުގައި ގަވާއިދާ ހިލާފަށް ބޭރުގައި އުޅުނު މީހުންގެ ތެރެއިން ގިނަ ބަޔަކު ވަނީ ޖޫރިމަނާކޮށްފަ އެވެ. އެގޮތުން މިހާތަނަށް އައި އިރު 5،025 މީހެއް ވަނީ ޖޫރިމަނާކޮށްފަ އެވެ. އެއީ މާލެއިން 4،342 މީހުންނާއި ހުޅުމާލެއިން 583 އަދި ވިލިމާލެއިން 100 މީހުންނެވެ. ފުލުހުން ބުނެފައިވަނީ އިއްޔެ އެކަނިވެސް ޖުމްލަ 107 މީހަކު ޖޫރިމަނާކޮށްފައިވާ ކަމަށެވެ. އެއީ މާލެއިން 94 މީހަކާއި ހުޅުމާލެއިން 13 މީހެއް ކަމަށް ފުލުހުން ބުންޏެވެ.
މަގުމައްޗަށް ނިކުތް 5025 މީހަކު ޖޫރިމަނާ، 276 މީހަކު ހައްޔަރު
ރެސްޓޯރެންޓްތަކާއި ކެފޭތަކާއި ސެލޫންތައް ފަދަ ތަންތަން ޕޮލެންޑްގައި އަލުން ހުޅުވައިފި އެވެ. "އަހަރެންގެ އަންހެނުން ސެލޫންއަކަށް ދާން ކެތްމަދުވެފައި ހުންނަތާ މިހާރު ދެ މަސް ވެއްޖެ،" ޕޮލެންޑްގެ މީހަކު ބީބީސީއަށް ކިޔައިދިނެވެ. ޕޮލެންޑްގެ ރައީސް އެ ތަންތަން ހުޅުވާނެކަން އިއުލާންކުރިތާ ކުޑައިިރުކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި ޓެކްސްޓް މެެސެޖެއް ލިބި ފުރަތަމަ ދުވަހު އެޕޮއިންޓްމަންޓެއް ލިބޭ ގޮތްވި ކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ. ކެފޭ ފަދަ ތަންތަން ހުޅުވި ނަމަވެސް އެތަންތަން ހުޅުވާފައި ވަނީ ވަރަށް ހަރުކަށި ގަވައިދުތަކާއެކު އެެވެ. އެތަންތަނަށް ވަނުމާ އެކު ޑިސްއެންފެކްޓެންޓަކުން އަތްދޮވެ އަންގި ލައްވައި ހަދަން ޖެހެ އެވެެ. އެ ތަންތަނުގެ ސްޓާފުންނެކޭ އެއްގޮތަށް ކަސްޓަމަރުން ވެސް މާސްކް އަޅަން ޖެހެ އެެވެ. މޭޒުތައް އަތުރާފައި ހުންނަނީ 1.5 މީޓަރު ދުރުމިނުގަ އެވެ. އަދި ވެސް އިތުރު ގަވައިދުތަކެއް ވަނީ ހިމަނައިފަ އެވެ. ހޫނުކޮށް ހުންނަ ބުއިންތައް ލިބޭކަށް ނުހުރެ އެެވެ. އަދި ފޯން ނަގައިގެން ނުތިބެވޭއިރު ސެލޫންގައި މަޑުކޮށްގެން ނުތިބެވެ އެެވެ. އޭގެ އިތުރުން ސްޓާފުން ގަވައިދުން މީހުންގެ ފިނި ހޫނު މިން ބަލަ އެވެެ. ބީބީސީއަށް މައުލޫމާތު ދިން މީހަކު ބުނީ މި ދަނޑިވަޅު ސެލޫންތައް ފަދަ ތަންތަނަށް ޑިމާންޑް ބޮޑުވެފައިވާތީ އޭގެ ފައިދާ ނަގައި ބައެއް ތަންތަނުން އަގުތައް ވެސް ބޮޑުކޮށްފައިވާ ކަމަށެވެެ. "އަހަރެންގެ އަންހެނުން ދާ ސެލޫންއިން ނަސީބަކުން ހިދުމަތްތައް އަގުބޮޑެއް ނުކުރޭ،" ބީބީސީއަށް ވާހަކަ ދެއްކި މީހާ ބުންނެވެ. މިހާތަނަށް ކޮރޯނާ ޖެހިފައިވާ 18،885 މީހަކު ޕޮލެންޑުން ފެނިފައިވާއިރު 936 މީހަކު ބަލީގައި ވަނީ މަރުވެފަ އެެވެ. ޕޮލެންޑެކޭ އެއްގޮތަށް ޔޫރަޕްގެ އެހެން ބައެއް ގައުމުތަކުގައި ކޮރޯނާ ފެތުރޭ މިންވަރު މަދުވެ، ކުރިން އަޅާފައިވާ ހަރުކަށި ފިޔަވަޅުތަކަށް ދަނީ ލުއިދެމުންނެވެ. ބީބީސީ
ކެފޭތަކާއި ސެލޫންތައް ޕޮލެންޑްގައި ހުޅުވައިފި
ކޮވިޑް-19 ގެ ސަބަބުން މި އަހަރު ރާއްޖޭގައި ބާއްވަން ނިންމާފައިވާ 54 ވަނަ ބޮޑީބިލްޑިންގ އެންޑް ފިޒީކް ސްޕޯޓްސް ޗެމްޕިއަންޝިޕް ނުބާއްވަން ނިންމައިފިއެވެ. ބޮޑީބިލްޑިންގ އެސޯސިއޭޝަން އޮފް މޯލްޑިވްސް އާއި އޭޝިއަން ބޮޑީބިލްޑިންގ އެންޑް ފިޒީކް ސްޕޯޓްސް ފެޑަރޭޝަން ގުޅިގެން އެ މުބާރާތް ކުރިއަށް ގެންދަން ނިންމާފައި އޮތީ އަންނަ ސެޕްޓެމްބަރު މަހުގެ ފަސްވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން 11 އާ ހަމައަށް، ކ. މާފުށީގައެވެ. ބޮޑީބިލްޑިންގ އެސޯސިއޭޝަން އޮފް މޯލްޑިވްސް އިން ނެރުނު ނޫސް ބަޔާނެއްގައި ބުނީ ކޮވިޑް19 އާ ގުޅިގެން ދުނިޔެ އާއި ރާއްޖޭގައި އަޅާފައިވާ ފިޔަވަޅުތަކުގެ އިތުރުން، ރާއްޖޭގައި ސިއްހީ ކުއްލި ނުރައްކަލުގެ ހާލަތު އިއުލާނު ކޮށްފައިވާތީ އެ މުބާރާތް މި އަހަރު ނުބާއްވަން ނިންމާފައިވާ ކަމަށެވެ. އެ ނިންމުން ނިންމާފައި ވަނީ ޔޫތު މިނިސްޓަރު އަހްމަދު މަހްލޫފާއި، އޭބީބީއެފް އަދި އެ އެސޯސިއޭޝަން އެކުގައި ކުރި މަޝްވަރާތަކަށްފަހު ކަމަށް ބަޔާނުގައިވެއެވެ. އަދި އެ މަޝްވަރާގެ ތެރެއިން، އަލުން އެ މުބާރާތް ދެން ބާއްވާނީ، އަންނަ އަހަރުގެ ސެޕްޓެމްބަރު މަހުގެ އެކަކުން ހަތަކަށް ކަމަށް ވެސް ވަނީ ނިންމައިފައެވެ. ބޮޑީ ބިލްޑިން އެސޯސިއޭޝަނުން ބުނީ މުޅި ދުނިޔެއަށް ދިމާވެފައިވާ ސިއްހީ ނުރައްކާތެރި ދަނޑިވަޅުގައި، ދިވެހި ސަރުކާރާއި، އިންޓަނޭޝަނަލް ފެޑަރޭޝަނާއި އަދި އެ އެސޯސިއޭޝަނުން ވެސް އިސްކަން ދެނީ މުޖުތަމައުގެ ރައްކާތެރިކަމާއި އަދި ފަރުދުންނާއި، ކުޅިވަރުގައި ބައިވެރިވާ އެތުލީޓުންނާއި ކުޅިވަރު ކުރިއެރުވުމަށް މަސައްކަތްކުރާ މީހުންގެ ރައްކާތެރިކަމަށް ކަމަށެވެ.
އޭޝިއަން ބޮޑީބިލްޑިން ޗެމްޕިއަންޝިޕް މި އަހަރު ނުބާއްވަން ނިންމައިފި
ރާއްޖޭގައި އެންމެ ފުޅާ ދާއިރާއެއްގައި ހިންގާ އަމިއްލަ ހޮސްޕިޓަލް އޭޑީކޭ އިން ކޮވިޑް-19 އަށް ޓެސްޓް ކުރެވޭ މެޝިނެއް އިންސިޓޯލްކުރުމުގެ މަސައްކަތް ފަށައިފި އެވެ. މިހާރު ރާއްޖޭގައި ކޮވިޑް-19 އަށް ޓެސްޓް ކުރެވެނީ ސަރުކާރުގެ މައި ހޮސްޕިޓަލް އައިޖީއެމްއެޗް އާއި ފުލުހުންގެ ފޮރެންސިކްގައި ހުންނަ މެޝިނަކުން އެކަންޏެވެ. އެޑީކޭގެ ޖެނަރަލް މެނޭޖަރ އަހްމަދު އައްފާލް 'ސަން' އަށް ވިދާޅުވީ، ކޮވިޑް-19 އަށް ޓެސްޓް ކުރެވޭ ޕީސީއާރު ސިސްޓަމެއް އޭޑީކޭ ޓްރޭޑް އެންޑް ޝިޕިންގެ ފަރާތުން އެ ހޮސްޕިޓަލަށް ގެނައިސްފައިވާ ކަމަށާއި މިހާރު ކުރިއަށް ދަނީ އެކަމަށް ބޭނުންވާ މުވައްޒަފުން ތަމްރީން ކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކަމަށެވެ. އާންމު އުސޫލުން ނަމަ އެ ފަދަ މެޝިންތައް ގެންނައިރު އިންސްޓޯލްކޮށް މުވައްޒަފުން ތަމްރީންކޮށްދިނުމަށް ޓެކްނިކަލް މީހުން އަންނަ ކަން އައްފާލް ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ. ނަމަވެސް މިހާރުގެ ހާލަތުގެ ހުރިގޮތުން ބޭރުން ޓެންނިކަލް މީހުން އާދެވިފައިނުވާ ކަމަށް އައްފާލު ވިދާޅުވި އެވެ. އެހެންކަމުން ޓްރެއިނިން މަރުހަލާ ވެސް ކުރިއަށް ގެންގޮސްފައިވަނީ އޮންލައިންކޮށް ކަން އައްފާލް ވަނީ ފާހަގަކުރައްވާފަ އެވެ. "މިހާރު ކުރިއަށް އެ ދަނީ އިންސްޓޮލޭޝަން އެންޑް ޓްރެއިިނިން މަރުހަލާ. މި ބަލަނީ އަންނަ ހަފްތާގައި ޓެސްޓް ހަނދަން ފެށޭނެ ކަމަށް،" އައްފާލް ވިދާޅުވި އެވެ. އޭޑީކޭ އިން އަލަށް އިންސްޓޯލް ކުރާ ޕީސީއާރު މެޝިނުން ކޮވިޑް-19 ގެ 500 ޓެސްޓް ދުވާލެއްގެ މައްޗަށް ހެނދޭނެ ކަން އައްފާލް ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ. އަދި މެޝިނާއި އެކު ވެސް ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ޓެސްޓް ކިޓް ލިބިފައިވާ ކަމަށް ވެސް އައްފާލު ވިދާޅުވި އެވެ. މުސްތަގްބަލްގައި އޭޑީކޭ އިން އިތަރަށް ޓެސްޓް ކިޓް ގެނައުމުގެ މަސައްކަތް ކޮށް ކޮވިޑް-19 އަށް ޓެސްޓް ކުރުމަށް މިހާރު ދިމާވެފައިވާ ދަތިތަކަށް ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ ތަސައްލީއެއް ލިބިގެންދާނެ ކަމަށް އުންމީދު ކުރައްވާކަން އައްފާލު ވަނީ ފާހަގަކުރައްވާފަ އެވެ. ރާއްޖެއިން ކޮވިޑް-19 އަށް ގިނަ އަދަދަކަށް ޓެސްޓް ނުކުރެވުމަކީ ކަންބޮޑުވުމެއް ކަމަށް ޑރ. ޝިނާ މޫސާ ވަނީ ވިދާޅުވެފަ އެވެ. އެކަމުގެ ސަބަބުން ބަލި ޖެހި މުޖުތަމައުތެރޭގައި ވެސް އެތައް ބަޔަކު އުޅެދާނެ ކަމުގެ ބިރުވެރިކަން ވަނީ ބޮޑުވެފަ އެވެ.
އޭޑީކޭގައި ކޮވިޑް-19 އަށް ޓެސްޓް ކުރެވޭ މެޝިނެއް ބަހައްޓައިފި
ކޮވިޑް-19 އަށް ވެކްސިންއެއް އުފެއްދިއްޖެނަމަ ދުނިޔޭގެ އެހެން ގައުމުތަކަށްވެސް އެ ވެކްސިން ފޯރުކޮށްދީ އެހީތެރިވާނެކަމަށް އަދި ބަލި އެންމެ ފުރަތަމަ ފެތުރެން މެދުވެރިވި ސަބަބު ތަހުގީގު ކުރާނެކަމަށް ޗައިނާގެ ރައީސް ޝީ ޖިންގްޕިންގް ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ. ކޮވިޑް-19 ވައިރަސް އެންމެ ފުރަތަމަ ފެނިގެންގޮސްފައިވަނީ ޗައިނާގެ ވޫހާން ސިޓީއިން މިދިޔަ އަހަރުގެ ޑިސެމްބަރު މަސް ތެރޭގަ އެވެ. އެ ބަލީގައި 315،000 އެއްހާ މީހުން މުޅި ދުނިޔެއިން މިހާތަނަށް މަރުވެފައިވާއިރު ޗައިނާއާ ދެކޮޅަށް އަންނަނީ މި ބަލީގެ ސަބަބުން ބޮޑެތި ތުހުމަތުތަކެއް ކުރެވެމުންނެވެ. ވޯލްޑް ހެލްތު އެސެމްބްލީގައި ވާހަކަަދައްކަމުން ރައީސް ޒީ ވަނީ އެގައުމުން ވައިރަސް އެންމެ ފުރަތަމަ ފެތުރުނު ގޮތް ތަހުގީގުކުރާނެ ކަމަށް ވިދާޅުވެފައެވެ. އެހެންނަމަވެސް ރައިސް ޝީ ވަނީ މިފަދަ ތަހުގީގެއް ކުރެވޭނީ ބަލި މުޅިން ކޮންޓްރޯލްކުރެވެމުންކަމަށް ވިދާޅުވެފައެވެ. މީގެ ކުރިން މިފަދަ ތަހުގީގުތަކަށް ގޮވާލައި އެހެން ގައުމުތަކުން ކުރަމުންދިޔަ ފިއްތުންތަކަށް ޗައިނާއިން ވަނީ ބީރު ކަންފަތެއް ދީފަ އެވެ. މިފަދަ ތަހުގީގަކަށް ދެކޮޅު ހެދުމުން ހުޅަނގުގެ ބައެއް ގައުމުތަކުން ވަނީ ޗައިނާއަށް ބޮޑެތި ފާޑުކިޔުންތަކެއް އަމާޒުކޮށްފައެވެ. ބަލި ކޮންޓްރޯލްކުރުމަށް ޗައިނާއިން އެޅި ފިޔަވަޅުތަކަށް އެންމެ ފުރަތަމަ ތައުރީފުގެ މޭރުމުން ވާހަކަދެއްކެވި އެމެރިކާގެ ރައީސް ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕްވެސް ވަނީ ޗައިނާއިން މި ބަލި އުފައްދާފައި ވަނީ އެމެރިކާ އަދި ޔޫރަޕުގައި ފަތުރައި އެގައުމުތަކަށް ގެއްލުން ދިނުމަށްކަމަށް ތުހުމަތުކޮށް ބަސްމަގު ބަދަލުކޮށްފަ އެވެ. މީގެ އިތުރުންވެސް ޔޫރަޕްގެ ބައެއް ގައުމުތައް އަދި އޮސްޓްރޭލިޔާއިންވެސް ވަނީ އެންމެ ފުރަތަމަ ބަލި ކޮންޓްރޯލްކުރުމަށް އެކަށީގެންވާ ފިޔަވަޅުތަކެއް ޗައިނާއިން އަޅާފައިނުވާކަމަށް ބުނެފަ އެވެ. އެމެރިކާގެ ރައީސްއ ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕް ޗައިނާގެ ރައީސް ޒީ ޖިންގްޕިންގްއާއިއެކު -- ބެލެވޭގޮތުގައި ޗައިނާގެ ރައީސް ހެލްތު އެސެމްބްލީގައި ދެއްކެވި ވާހަކަތަކަކީ އެގައުމަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ މިފަދަ ފާޑުކިޔުންތައް އަދި ފިއްތުންތައް މަދުކުރުމަށް ކުރެވޭ މަސައްކަތުގެ ބަޔެކެވެ. އެ ބައްދަލުވުމުގައި ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ޗައިނާގެ ރައީސް ވަނީ އެގައުމުން ކުރިޔަށް އޮތް ދެ އަހަރު ތެރޭ ބައްޔާ ދެކޮޅަށް ކުރެވޭ މަސައްކަތަށް ދެ ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ އެހީތެރިކަމެއް ދޭނޭކަމަށް ވިދާޅުވެފައެވެ. ދުނިޔޭގެ ސިއްހަތު ޖަމްއިއްޔާއާ އެކު އެހެން ގައުމުތަކުން ކުރަމުންދާ މަސައްކަތް އިތުރުކޮށް މިކަމުގައި ބައިނަލްއަގްވާމީ އެއްބައިވަންތަކަން އިތުރުކުރުމަށްވެސް ރައީސް ޝީ ވަނީ ގޮވާލައްވައިފައެވެ. "ކޮވިޑް-19 އަށް ތައްޔާރުކުރެވޭ ވެކްސިން ޗައިނާއަށް ލިބުމާއިއެކު ބައިނަލްއަގްވާމީ އާންމު މުދަލަކަށް [އެ ވެކްސިން] ހަދައި ކުރިއަރަމުން އަންނަ ގައުމުތަކަށް ފަސޭހަކަމާއެކު ހެޔޮ އަގުގައި ފޯރުކޮށްދިނުމަކީ ޗައިނާގެ ފަރާތުން ދެވޭ އެންމެ ބޮޑު އެއް އެހީއަށް ވެގެންދާނެ،" ރައީސް ޝީ ވިދާޅުވި އެވެ. ޗައިނާގެ ރައީސްގެ މި ބަސްތަކަކީ ގައުމުތަކުގެ އިގްތިސާދުތައް އަލުން ހަރަކާތްތެރިކުރުވުމަށް އަމާޒުކުރެވިފައިވާ ބަސްތަކެއްކަމަށް ތަޖުރިބާކާރުން ވަނީ ބަލައިގަނެފަ އެވެ. މީގެ ކުރިން ވަނީ މި ބައްޔަށް ވެކްސިންއެއް އުފެއްދިއްޖެނަމަ އޭގެ ނާޖާއިޒު ފައިދާ ނަގައި ގައުމުތަކުން އަމިއްލަ ގައުމަށް އިސްކަންދީ ނުވަތަ ބޮޑު އަގުގައި އެހެން ގައުމުތަކަށް ވިއްކަފާނޭކަމުގެ ބިރުތަކެއް ހީވެފަ އެވެ. ކޮވިޑް-19 ހުއްޓުވުމަށް އިނގިރޭސިވިލާތުގައި ތަރައްގީ ކުރެވޭ ވެކްސިން އެއް -- ފޮޓޯ: ސްކައި ނިއުސް އެތައް ވެކްސިންތަކެއް މި ބައްޔާ ދެކޮޅަށް މުޅި ދުނިޔޭގައި ތަރައްގީކުރެވެމުންދާއިރު ޗައިނާގައި މިހާރު ދަނީ މިފަދަ ފަސް ވެކްސިންއެއް އިންސާނުންގެ ގައިގައި ޓެސްޓުކުރެވެމުންނެވެ. އިތުރު ވެކްސިންތަކެއްް މި އަންނަ މަސް ތެރޭގައި ޓެސްތުކުރެވެން ފަށާނެ އެވެ. ރައީސް ޝީ ވަނީ ޗައިނާއިން އެންމެ ފުރަތަމަވެސް އަމަލުކޮށްފައިވަނީ ދެފުށް ފެންނަ ގޮތަށް ޒިންމާދާރުކަމާއެކުގައިކަމަށް އެގައުމުން ބުނާ ބުނުން އަނެއްކާވެސް ތަކުރާރު ކުރައްވާފަ އެވެ. މުޅި ދުނިޔެއަށް ބަލާލާއިރު މިހާރު މި ބަލި ޖެހިފައިވާ މީހުންގެ އަދަދު ހުރީ 4.71 މިލިއަނުގައެވެ. ބަލީގެ އެންމެ ގިނަ ކޭސްތައް މިހާރު ފެނިފައިވަނީ އެމެރިކާއިންނެވެ. އެގައުމުގައި އެކަނިވެސް 1.52 މިލިއަން ކޭސް ފެނިފައިވާއިރު 89،000 އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން ވަނީ މި ބަލީގައި އެމެރިކާއިން އެކަނި މަރުވެފަ އެވެ. ޗައިނާގައި މިހާރު މި ބަލި ކޮންޓްރޯލްކުރެވިފައިވާއިރު އެގައުމުން ވަނީ 82،000 އަށްވުރެ ގިނަ ކޭސް ޕޮޒިޓިވްވެފަ އެވެ. ބަލީގައި ޗައިނާއިން ވަނީ 4،600 އެއްހާ މީހުން މަރުވެފަ އެވެ.
ކޮވިޑް-19 ވެކްސިން އާންމުކޮށް، ބަލި ފެތުރުނު ގޮތް ތަހުގީގުކުރާނަން: ޗައިނާގެ ރައީސް
ސައުދީ އަރަބިއާ އިން ރާއްޖެއަށް ހަދިޔާކޮށްފައިވާ ކަދުރު ގޭގެއަށް ބެހުމަށް ޔޫތު މިނިސްޓްރީން އެކުލަވާލި ވޮލަންޓަރީ ޓީމުން ނުކުމެއްޖެ އެވެ. ކުޅިވަރާ ބެހޭ ވަޒީރު އަހުމަދު މަހްލޫފް މިރޭ ކުރެއްވި ޓްވީޓެއްގައި ވިދާޅުވީ، ސައުދީ އަރަބިއްޔާއިން ރާއްޖެއަށް ހަދިޔާކޮށްފައިވާ ކަދުރު ބެހުމުގެ މަސައްކަތް ޔޫތު މިނިސްޓްރީގެ ދަށުން އެކުލަވާލާފައިވާ ވޮލަންޓަރީ ޓީމުން ފަށާފައިވަނީ އިސްލާމިކް މިނިސްޓަރު ޑރ. އަހުމަދު ޒާހިރު އަލީގެ އެދިލެއްވުމުގެ މަތިން ކަމަށެވެ. އެގޮތުން އިސްލާމިކް މިނިސްޓްރީގެ ފަގީރުންގެ ދަފްތަރުގައި ރެޖިސްޓްރީކޮށްފައިވާ 426 ގޭބިސީއަކަށް ކަދުރު ބެހުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ކަމަށް މަހްލޫފް ވަނީ ވިދާޅުވެފަ އެވެ. މިހާރު ފެތުރެމުންދާ ކޮރޯނާ ވައިރަސްގެ ޕޮޒިޓިވް ކޭސްތަކެއް ރާއްޖެއިން ފެންނަން ފެށުމާ ގުޅިގެން މާލެ ފުރަބަންދުކޮށްފައިވާ އިރު ގޭގެއަށް ފިހާރަތަކުން ޑެލިވަރީ ކުރުމަށް ޔޫތު މިނިސްޓްރީން ވަނީ ވޮލަންޓްރީ ޓީމެއް އެކުލަވާލައިފަ އެވެ. އެ މިނިސްޓްރީގެ މުވައްޒަފުންނާއި އެހެނިހެން ވޮލަންޓްރީންނާ އެކު އިސްވެ ޑެލިވަރީއަށް މިނިސްޓަރު މަހްލޫފް ވެސް ފުރަތަމަ ދުވަހު ވަނީ ވަޑައިގެންފަ އެވެ. އެކަމަކު މަހްލޫފް ޑެލިވަރީކޮށްދިނުމަށް ދިޔަ އިހްސާނު ފިހާރައިގެ މުވައްޒަފުންތަކެއް ވައިރަހަށް ޕޮޒިޓިވް ވުމުން އޭނާ ވަނީ ހޯމް އައިސޮލޭޓް ކޮށްފައެވެ. އެއާ އެކު ވޮލަންޓްރީ ޓީމުގެ އިސްފަރާތެއްގެ ގޮތުގައި މިވަގުތު މަސައްކަތް ކުރަމުން އަންނަނީ އެ މިނިސްޓްރީގެ ސްޓޭޓް މިނިސްޓަރު އަސްހަދު އަލީ އެވެ. ޔޫތު މިނިސްޓްރީގެ ވޮލަންޓްރީ ޓީމުގައި 500 އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން މިވަގުތު މާލޭގައި ހަރަކާތްތެރިވަމުން ދާކަމަށް އެ މިނިސްޓްރީން ބުންޏެވެ. މީގެ އިތުރުން ރަށްރަށުގެ ކައުންސިލްތަކުގެ ފަރާތުން ކަދުރާ ހަވާލުވާނެ މީހުން ރަމަޟާން މަހުގެ ހެނދުނު 9:30 އާއި 17:00 އާ ދެމެދު އިސްލާމިކް މިނިސްޓްރީ އަށް ދިއުމުން ކަދުރު ލިބޭނެ ކަމަށް އެ މިނިސްޓްރީން ބުންޏެވެ.
ސައުދީން ހަދިޔާ ކުރި ކަދުރު ޑެލިވަރީ ކުރުމަށް ވޮލަންޓްރީ ޓީމުން ނުކުމެއްޖެ
ފުރަބަންދުގެ ސަބަބުން ރަށަށް ނުދެވި މާލޭގައި ތާށިވެފައި ތިބި މީހުން ރަށަށް ފޮނުވާލާއިރު މާލެ ސަރަހައްދުގައި ކަރަންޓީނު ކުރުމުގެ ބަދަލުގައި އެ މީހެއްގެ ރަށުގައި އެ މީހަކު ކަރަންޓީނު ކުރަން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ބައެއް މެމްބަރުން ގޮވާލައްވައިފި އެވެ. މީގެ ކުުރިން އެންއީސޯސީގައި ބޭއްވި ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމެއްގައި ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވެފައި ވަނީ، މާލެއިން ފުރައިގެން ރަށަށް ދާން 5،000 އެއްހާ މީހުން އެދިފައިވާ ކަމަށެވެ. އެ މީހުން ރަށަށް ފޮނުވަން ހަމަޖެހިފައި ވަނީ މާލެ ސަރަހައްދުގައި ނުވަތަ މާލެ ކައިރި ތަނެއްގައި 14 ދުވަހު ކަރަންޓީނުގައި ބެހެއްޓުމަށް ފަހު އެވެ. މިއަދުގެ މަޖިލީހުގެ ޖަލްސާގައި ބައެއް މެމްބަރުން ވަނީ، އެކަމާ ނުރުހުން ފާޅުކޮށްފަ އެވެ. އަދި މެމްބަރުން ވަނީ ރަށަށް ދާ މީހުން ރަށްރަށުގައި ކަރަންޓީނު ކުރެވޭނެ އިންތިޒާމު ހަމަޖެއްސުމަށް ގޮވާލައިފަ އެވެ. އެކަމަށް މަޖިލީހުގެ ރައީސް، ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދުވެސް ތާއީދުކުރައްވައި ވާހަކަފުޅު ދެއްކެވިއެވެ. މާލެއިން އިތުރު 500 މީހުން ފުރުވާލަން ތައްޔާރުވެއްޖެ އިތުރަށް ވިދާޅުވުމަށް "އިއްޒަތްތެރި މެމްބަރުން ތި ފާހަގަކުރައްވާ ގޮތުގައި ރަށްރަށުގައި ކަރަންޓީނު ކުރެވޭނެ ތަންތަން ހަމަޖައްސާފައި ރަށްރަށުގެ މީހުންނަށް ރަށްރަށަށް ދެވި އެ ތަންތަނުގައި ކަރަންޓީނުވެވި ދެން އެއަށް ފަހުގައި އާއިލާތަކާ އެކީގައި އުޅެވޭ ގޮތަށް ގޭގެއަށް ބަދަލުވެވޭނެ އުސޫލަކުން މިކަން ނުކުރެވެންވީ އެއްވެސް ސަބަބެއްވެސް އަޅުގަނޑަކަށް ނުވިސްނޭ،" މަޖިލީހުގެ ރައީސް، ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. މިލަންދޫ ދާއިރާގެ މެމްބަރު އަލީ ރިޒާ ވިދާޅުވީ، ދުވާލެއްގެ މައްޗަށް 700 ރުފިޔާ ހަރަދުކޮށްގެން ރިސޯޓުތަކުގައި މީހުން ކަރަންޓީނު ކުރުމުން ދައުލަތުން ދުވާލެއްގެ މައްޗަށް ގިނަ އަދަދެއްގެ ފައިސާ ހަރަދުވަމުންދާ ކަމަށެވެ. ރަށްރަށުގައި މީހުން ކަރަންޓީނު ކުރާ ނަމަ މިވަރަށް ވުރެ ހަރަދު ކުޑަވާނެ ކަމަށް ރިޒާ ވިދާޅުވި އެވެ. "މިއަދުން މިއަދަށްވެސް އަޅުގަނޑު ދެކޭ ގޮތުގައި ސަރުކާރުން އެބަ ޖެހޭ ރަށްރަށުގައި ކަރަންޓީނު ކުރެވޭނެ އިންތިޒާމު ހޯދައި އެ ފެސިލިޓީތައް ގާއިމްކޮށް، އެކަން އަވަހަށް އިންތިޒާމުވެގެން ދިޔުމަކީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް މި ބަލީގައި ދެންމެވެސް ރައީސް ވިދާޅުވި ގޮތަށް އިތުރަށް ފަރުވާ ކުރެވޭނެ ރައްޔިތުންނަށް ހިތްހަމަޖެހުމެއް ލިބޭނެ ގޮތެއް،" މެމްބަރު އަލީ ރިޒާ ވިދާޅުވި އެވެ. "ކޮންމެ ރަށެއްގައި ކަރަންޓީނު ކުރެވޭނެ ގޮތް ހުރި ނަމަ ރައީސް އެބޭފުޅުން [ރައްޔިތުން] މިތާ ތާށިވެގެން ތިބޭކަށް ނުޖޭހެނެ،" ރިޒާ ވިދާޅުވި އެވެ. ކުޅުދުއްފުށި އުތުރު ދާއިރާގެ މެމްބަރު ޔާސިރު އަބްދުއްލަތީފު ވިދާޅުވީ، ކުޅުދުއްފުށީގެ 142 މީހަކު މާލޭގައި ރަށަށް ނުދެވި ތާށިވެފައި އެބަ ތިބި ކަމަށެވެ. އަދި އެ މީހުން އަތުން ކުއްޔަށް ގިނަ އަދަދެއްގެ ފައިސާ ހަރަދުވަމުން ދާކަން އޭނާ ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ. "ކުޅުދުއްފުށިން އެކަނިވެސް 142 މީހަކު މާލޭގައި ސްޓްރޭންޑެޑްވެފައި ތިބި އިރުގައި، މިއަދާ ހިސާބަށް އައިސްފައިވާއިރުގައި، 29 ދުވަސްވީއިރު 450 ރުފިޔާގެ ރޭޓުން ބަލާ ނަމަ 13،000 ރުފިޔާ ހަމަ އެކަނި ރެންޓަށް ދެއްކިފައިވޭ. މިއީ އިއްޒަތްތެރި ރައީސް އަޅުގަނޑުމެންގެ އާންމު މީހެއްގެ ތިން އަހަރު ދުވަހުގެ ސޭވިންއަށް ވުރެ ބޮޑު އެއްޗެއް،" ކުޅުދުއްފުށީ އުތުރު ދާއިރާގެ މެމްބަރު ޔާސިރު އަބްދުއްލަތީފު ވިދާޅުވި އެވެ. ނައިފަރު ދާއިރާގެ މެމްބަރު އަހުމަދު ޝިޔާމް ވިދާޅުވީ، އޭނާގެ ދާއިރާގެ 127 މީހަކު މާލޭގައި ތާށިވެފައި އެބަ ތިބި ކަމަށެވެ. އަދި އެ މީހުން ދުވަހު ކުއްޔަށް ފައިސާ ހަރަދުކޮށް، ރައްކާކޮށްފައި ހުރި ފައިސާކޮޅު ހުސްވަމުންދާ ކަމަށް އޭނާވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. އެހެންކަމުން އެ މައްސަލައަށް އަވަސް ހައްލެއް ބޭނުންވާކަން ފާހަގަ ކުރައްވާ ޝިޔާމް ވިދާޅުވީ ރަށްރަށުގައި މީހުން ކަރަންޓީނު ކުރެވޭނެ އިންތިޒާމް ހަމަޖެހެން ޖެހޭ ކަމަށެވެ. "ލާމަރުކަޒީކޮށް ކަރަންޓީނު ކުރަންް ގަވައިދު ހަދަން ޖެހޭ" ނަޝީދު ވިދާޅުވީ ލާމަރުކަޒީ އުސޫލުން ކަރަންޓީނުގެ ކަންތައް ކުރިއަށް ގެންދަން ޖެހޭ ކަމަށެވެ. އެގޮތަށް އަމަލު ކުރެވޭނީ އާންމު ސިއްހަތުގެ ގާނޫނުގެ ފަސް ވަނަ މާއްދާގައި ބުނާ އުސޫލު އެކުލަވާލައިގެން ކަމަށް ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. އެ އުސޫލު އެކުލަވާލެވޭނީ ހެލްތު މިނިސްޓަރު އަބްދުﷲ އަމީނަށްކަން ފާހަގަކުރައްވައި އެކަން އޭނާ އަދިވެސް ނުކުރައްވާ ކަމަށް ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. "އަޅުގަނޑު ވަޒީރަށް ތަކުރާރުކޮށް އެބަ ދަންނަވަން މިއަދު އެކަން ކުރައްވަން،" ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. ނަޝީދު އިޝާރާތްކުރެއްވި، އާންމު ސިއްހަތު ރައްކާތެރި ކުރުމުގެ ގާނޫނުގެ ފަސް ވަނަ މާއްދާގެ ހ. އަދި ބ. ގައި ބުނަނީ؛ (ހ) ރަށު ކައުންސިލްތަކާއި އަތޮޅު ކައުންސިލްތަކާއި ސިޓީ ކައުންސިލްތަކުގެ އިހްތިސާސް ހިނގާ ސަރަހައްދުތަކުގައި މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ވަޒީރު ހަވާލުކުރާ ކަންކަން ތަންފީޒުކުރުމުގެ މަސްއޫލިއްޔަތު އެ ކައުންސިލްތަކުން އުފުލުމަށް މަގުފަހިކޮށްދީ، އެކަމަށް ގާނޫނީ ބާރު ލިބިދިނުމުގެގޮތުން، އޭގެތެރެއިން ކައުންސިލެއް ނުވަތަ ކައުންސިލްތަކެއް އެއީ، އެ ކައުންސިލެއް ނިސްބަތްވާ ސަރަހައްދުގައި، މި ގާނޫނު ތަންފީޒުކުރުމަށްޓަކައި އެ ސަރަހައްދަށް އައްޔަންކުރެވޭ އޭޖެންޓްކަމުގައި، މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ކަނޑައެޅުމުގެ އިހްތިޔާރު ވަޒީރަށް ލިބިގެންވެ އެވެ. (ބ) ރަށު ކައުންސިލްތަކަށާއި އަތޮޅު ކައުންސިލްތަކަށާއި ސިޓީ ކައުންސިލްތަކަށް، މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަވާލުކުރެވޭ މަސްއޫލިއްޔަތުތައް މި ގާނޫނުގެ ދަށުން ހަދާ ގަވާއިދެއްގައި ތަފްސީލުކޮށް ބަޔާންކޮށް، އާންމުކޮށް އިއުލާނުކޮށް، ގެޒެޓުގައި ޝާއިއުކުރަންވާނެ އެވެ. ރަށްރަށުގައި ކަރަންޓީނު ކުރެވޭނެ އިންތިޒާމު ހަމަޖައްސާފައި ނުވަނީ ކީއްވެތޯ އާއި، ރައްޔިތުންނަށް އެއަށް ވުރެ ދަތި ގޮތަކަށް އިންތިޒާމު ހަމަޖައްސައިދީފައި ވަނީ ކީއްވެތޯވެސް ބަލަން ޖެހޭ ކަމަށް ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. "ކީއްވެތޯ ރަށްރަށުގެ ރައްޔިތުން ކަރަންޓީނު ކުރުމަށް ނުގެންދަވަނީ. އެމީހުން ރަށަށް ދިއުމަށްޓަކައި ކަރަންޓީނު ކޮށްފައި އާއިލާތަކާއި ހަމައަށް ދެވޭނެ އިންތިޒާމެއް ހަމަޖެހިފައި ނެތީ. އެއަށްވުރެ މާ ދަތި އިންތިޒާމެއް ހިންގަވަމުން ތިޔަ ގެންދަވަނީ ކީއްވެގެންތޯ؟ އެއީ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެ ސާފުކުރަން ޖެހޭ ކަމެއް." ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. މިއަދު ނަޝީދު އިތުރަށް ވިދާޅުވީ، މާލޭގައި ތިބެފައި ރަށަށް ދާ މީހުން ރަށަށް ދިޔަ ނަމަވެސް ނުދިޔަ ނަމަވެސް ރައްތަކަށް ރޯގާ ފެތުރޭނެ ކަމަށެވެ. ރައްތަކަށް ރޯގާ ފެތުރެން އޮންނަނީ އެންމެ ގޮތެއް ނޫން ކަމަށްވެސް ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. ބެލެވޭ ގޮތުގައި ރާއްޖޭގެ އެންމެނަށް ބަލި ޖެހޭނެ ކަމަށް ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. "100 ޕަސެންޓްގެ މިންވަރަށް ރޯގާ ފެތުރުނަ ނުދިނުމަށް އަޅުގަނޑުމެން އަޒުމު ކަނޑައަޅައިފި ނަމަ ދެން ހަދާން ޖެހޭނެ ގޮތަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފަސްލައްކަ ރައްޔިތުން ކުޑަގޮޅިއަށް ލާން ޖެހޭނީ. އަޅުގަނޑު ހިތުން އެއީ އަޅުގަނޑުމެން ދާން ބޭނުންވާ ހިސާބެއް ނޫން." ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ.
ސަރުކާރުގެ ކަރަންޓީނު ސިޔާސަތަށް މެންބަރުންގެ ނުރުހުން!
މޯލްޑިވްސް މާކެޓިން އެންޑް ޕަބްލިކް ރިލޭޝަންސް ކޯޕަރޭޝަން (އެމްއެމްޕީއާރްސީ)ގެ ބޮޑު ހިޔާނާތުގެ މައްސަލަ އާއި ގެއްލުވާލާފައިވާ މީހުންނާއި ގޮތް ނޭނގޭގޮތަށް މަރާލާފައިވާ މީހުންގެ މައްސަލަތަކުގެ ތަހުގީގު ގޮސްފައިވާ ހިސާބު ސާފުނުވާ ކަމަށް ބުނެ، މަޖިލީހުން އެކަން ބަލައިދިނުމަށް އެދި ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހަށް މައްސަލައެއް ހުށަހަޅައިފި އެވެ. މަޖިލީހަށް އެ މައްސަލަ ހުށަހަޅުއްވާފައި ވަނީ ހެންވޭރު އުތުރު ދާއިރާގެ މެމްބަރު، އިބްރާހިމް މުއިއްޒު އެވެ. ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސް، މުހައްމަދު ނަޝީދަށް ފޮނުއްވި ސިޓީއެއްގައި މުއިއްޒު ވިދާޅުވެފައި ވަނީ އެ މައްސަލަތައް ތަހުގީގުކޮށް އިންސާފު ހޯދައި ދިނުމަކީ މެމްބަރު ނިސްބަތްވާ ޕާޓީ، އެމްޑީޕީ އާއި ސަރުކާރުގެ ވައުދެއް ކަމަށެވެ. އަދި އެއީ މެމްބަރު މަޖިލީހަށް ހޮވަން ރައްޔިތުން ވޯޓު ދިން ސަބަބަކަށް ވެސް ވާކަމަށެވެ. ހަމައެއާއެކު އެމްއެމްޕީއާރްސީގެ ބޮޑު ހިޔާނާތުގެ މައްސަލައާއި ގެއްލުވާލާފައިވާ މީހުންނާއި ގޮތް ނޭނގޭގޮތަށް މަރާލާފައިވާ މީހުންގެ މައްސަލަތަކަކީ، އެކަމުގައި އާންމު މަސްލަހަތު ހިމެނޭ މައްސަލަތަކެއް ކަމަށެވެ. މުއިއްޒު ވިދާޅުވެފައި ވަނީ އެ މައްސަލަތަކުގެ ތަހުގީގުތަކާއި، ނުވަތަ ދައުުވާ އުފުލުމާއި އަދި ޝަރީއަތްތައް ހިނގާގޮތުގެ މައުލޫމާތު ރައްޔިތުންނާ ހިއްސާކުރުން މަދުކަމަށް ގަބޫލުކުރައްވާ ކަމަށެވެ. އަދި އެ މައްސަލަތައް މިހާރު ގޮސްފައިވާ ހިސާބު ސާފުނުވާ ކަމަށެވެ. އެހެންކަމުން އެ މައްސަލަތައް ބެލުމުގެ މަސައްކަތް މިހާރު ގޮސްފައިވާ ހިސާބާއި، އެ މައްސަލަތައް ބެލުމާއި، ދައުވާ އުފުލުން ނުވަތަ ޝަރީއަތް ހިންގުން ލަސްވުމަށް ހުރި ސަބަބުތަކަކާއި، ނުފޫޒެއް ނެތި އިތުބާރު ހިފޭ ނިޒާމެއްގެ ތެރެއިން، ނަތީޖާ ނެރެވޭނެ ފަދައިން އެ މައްސަލަތަކާމެދު އަމަލުކުރަމުން ދޭތޯ ޔަގީންކުރުމަށް ބޭނުންވާތީ، އެކަން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ބަލައިދިނުމަށް އެދޭ ކަމަށެވެ. އެމްއެމްޕީއާރުސީގެ 3.2 ބިލިއަން ރުފިޔާގެ ބޮޑު ހިޔާނާތާ ގުޅިގެން މިހާތަނަށް ދައުވާއެއްކޮށް ހުކުމްކޮށް ޖަލުގައި އޮތީ ކުރީގެ ރައީސް، އަބްދުﷲ ޔާމީން އެކަންޏެވެ. އެމަނިކުފާނު ފަސް އަހަށް ޖަލަށް ލާން ހުކުމްކޮށްފައިވަނީ، އެމްއެމްޕީއާރްސީގެ ފައިސާ އިން އަމިއްލަފުޅު އެކައުންޓަށް ޖަމާކުރި އެއް މިލިއަން ޑޮލަރު ލޯންޑާ ކުރެއްވި ކަމުގެ ކުށް ސާބިތުވެ ވެގެންނެވެ. އެމްއެމްޕީއާރްސީގެ ހިޔާނާތާއި ގޮތް ނޭނގޭ މަރުތަކުގެ ތަހުގީގު ގޮސްފައިވާ ހިސާބު ބަލައިދިނުމަށް އެދި އެމްޑީޕީ މެމްބަރު މަޖިލީހަށް މައްސަލައެއް ހުށަހަޅާފައި ވާއިރު، އެ މައްސަލައިގައި ހަމައެކަނި ރައީސް ޔާމީން ޖަލުގައި އޮންނަވަން ޖެހުމަކީ އިންސާފު ނޫން ކަމަށް، އެމްޑީޕީގެ ލީޑަރު ނަޝީދު ވެސް ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ. އެމްޑީޕީ ވަޓްސްއަޕް ގުރޫޕަކަށް ނަޝީދު ފޮނުއްވި ނޯޓެއްގައި ވިދާޅުވެފައި ވަނީ ކުރީ ސަރުުކާރުގެ މައްސަލަތައް ބަލާނެ ކަމަށް ކުރިން ބުނެ، މިހާރު އެކަމުގައި ފަސްޖެހެންވީ ސަބަބެއް ނެތް ކަމަށެވެ. އަދި މަރު ކޮމިޝަނުން ކުރަން ބުނި ކަންކަން ވެސް ކުރަން ޖެހޭނެ ކަމަށެވެ.
ބޮޑު ހިޔާނާތުގެ ތަހުގީގު ގޮސްފައިިވާ ހިސާބު ހޯދަން މަޖިލީހަށް ހުށަހަޅައިފި
މިސްރަށް ނިސްބަތްވާ ހާލިދާއި ޕެރީ ކައިވެނި ކުރީ މިދިޔަ މާޗް މަހު ހަވަނަ ދުވަހު އެވެ. ދުބާއީގައި މަސައްކަތް ކުރަމުން ދިޔަ ދެމަފިރިން ކައިވެންޏަށް ފަހު ހަނީމޫން ހޭދަކުރަން ދާން ހިޔާރުކުރީ މެކްސިކޯއެެވެ. އެދުވަސްވަރު ކޮރޯނާ ވައިރަސް ފެތުރުނު ނަމަވެސް އެއީ މުޅި ދުނިޔެއަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ބަލިމަޑުކަން ނުވަތަ "ޕޭންޑަމިކް" އެއްގެ ގޮތުގައި އޭރު އޮތީ ކަނޑަނާޅައެެވެ. އެހެންކަމުން އެ ދެމަފިރިން ދަތުރު ހެދިއިރު އެކަމަކަށް މާާބޮޑު ސަމާލު ކަމެއް ނުދެ އެވެ. ކަންދިމާކުރި ގޮތުން މެކްސިކޯގައި ޗުއްޓީ ހޭދަކުރެވުނުނެވެ. ނަމަވެސް އެނބުރި ދުބާއީއަށް ދާންވެގެން ތުރުކީގެ އިސްތަންބުލްއަށް ދާން ފްލައިޓުގައި ތިއްބައި ލިބުނީ ގަބޫލުކުރަން ދަތި ހަބަރެކެވެ. ހާލިދު-- ކޮރޯނާއާ ގުޅިގެން ޔޫއޭއީގައި މަސައްކަތް ކުރާ ބިދޭސީންނަށް ނުދެވޭނެކަން އޭރުވަނީ އަންގައިފަ އެވެ. ތުުރުކީގެ އިސްތަންބޫލްއަށް ގޮސް އެމީހުން ދުބާއީއަށް ދާން އޮތް ފްލައިޓަށް އަރަން ހުއްދައެއް ނުލިބުނެެވެ. އެހެންވެ އެމީހުން ތިބެން ޖެހުނީ ތުރުކީގެ އިސްތަންބޫލްގެ އެއާޕޯޓްގައި ތާށިވެފަ އެވެ. "އަހަރެމެން ގޫގަލް ކޮށްގެން ދެން ބެލީ ކޮންތާކަށްތޯ ދެވޭނީ. ބެލިއިރު އެނގުނީ ހަމައެކަނި ރާއްޖެއަށް ކަން ދަތުުރުކުރެވެން އޮތީ. ރާއްޖޭގެ އިމިގްރާޝަން ހުރަސްކުރުމާ އެކު ވަރަށް އުފާވި. އެއީ ކުރިން އެއާޕޯޓްގެ ގޮނޑިތަކުގައި ނިދުމުގެ ބަދަލުގައި އެނދެއްގައި ނިދުމުގެ ފުރުސަތު ލިބުނީމައި،" ޕެރީ ބުންޏެވެ. ރާއްޖެ އައުމަށް ފަހުވެސް ދެންވެސް އެމީހުންނަށް ދިމާވީ އެކި ހުރަސްތަކާއެވެެ. ހަނީމޫނަށް އެމީހުން ފުރިއިރު ދިޔައީ ލެޕްޓޮޕާ ނުލާ ކަަމަށްވުމުން އެމީހުންނަށް "ޑިސްޓެންސް" މޯޑުގައި މަސައްކަތްކުރަން ވެސް އޮތީ ނުކުޅެދިފައެވެ. ނުވިތާތަކަށް އެމީހުން ރިސޯޓަށް ދިޔައިރު އެތަނުގައި ވެސް ތިބީ މަދު ފަތުރުވެރިންތަކެކެވެ. އެ އެންމެންނަކީ ވެސް ރާއްޖެއިން ނުދެވިފައި ތިބި މީހުންނެވެ. ނަސީބު ރަނގަޅުކަމުން ރިސޯޓުން އެމީހުންނަށް އަގު ހެޔޮކޮށް ތިބެވޭނެ ގޮތް ހަމަޖެހުނެވެ. ރާއްޖޭގައި ތާށިވި ހާލިދު-- "ރިސޯޓްގައި ތިބި 70 އެއްހާ މީހުން. މުޅިންހެން ކަހަލަ ގޮތަކަށް ތިބީ ހަނީމޫނަށް އައިސްތިބި މީހުން. ތަފާތަކީ އެ އެންމެންނަކީވެސް ޕްލޭންކޮށްގެން ހަނީމޫނަށް ރާއްޖެ އައި މީހުންކަންް،" ޕެރީ ކިޔައިދިނެވެ. މާ ގިނަދުވަހެއް ނުވެ ރިސޯޓްވެސް ބަންދުކުރުމުން ދެމަފިރިންނަށް ދެން ޖެހުނީ އޮޅުވެލި ރިސޯޓަށެވެ. "އަހަރެމެން ރާއްޖޭގައި ތާށިވެފައޭ ބުނީމަ މީހުން ޖޯކެވެސް ޖަހާ. ބުނޭ ތިއީ އެންމެ "އެންމެ ވޯސްޓު ސިޓުއޭޝަނެއް ނޫނޭ". އެހެންނަމަވެސް މިހެން ތާށިވެފައި އާއިލާއާ ދުރުގައި ތިބެން ޖެހުމުން ވަރަށް އަަަސަރުކުރޭ. ރިސޯޓްގައި ތިބިއިރުވެސް މީހުން ފުރައިގެންދާތަން ފެނުމުން ދެރަވޭ. މިކަހަލަ ރީތި ތަނެއްގައި އަސްލުކަންވާންވީ ގޮތެއް ނޫން މިއީ. އެހެން ނަމަވެސް މިހާރު މިއީ ތަފާތު ހާލަތެއް" ޕެރީ ބުންޏެވެ. ހާލިދުގެ ދަމަފިރިން އަދި ވެސް ރާއްޖޭގައި ތިބީ ތާށިވެފައެވެ. އެމީހުންނަށް މިސްރަށް ވެސް ދެވޭކަށް ނެތެވެެ. އެނބުރި ގައުމަށް ދެވުނަސް 14 ދުވަހު ކަރަންޓީނުގައި ތިބެން ޖެހޭނެ އެވެ. އެވަރުންވެސް ދުބާއީއަށް ދެވޭނެ ގޮތެއް ނެތެވެ. ދެމަފިރިން މިހާރު ވަނީ އެމީހުން އެނބުރި ޔޫއޭއީއަށް އެެތެރެވުމަށް ހުއްދަ ދިނުމަށް ވެސް އެދި ހުށަހަޅައިފައެވެ. ނަމަވެސް އަދިވެސް ޖަވާބެއް ނުލިބެއެވެ. ރާއްޖޭގައި ތާށިވި ހާލިދު ރިސޯޓްގެ ސްޓާފުންނާއެކު ދެމަފިރިން ރާއްޖޭގައި ތިބޭ ކޮންމެ ދުވަހަކަށް ލާރި ހަރަދުވެއެވެ. ނަމަވެސް އެނބުރި ދިއުމަށް ފަހު ނޫނީ "ހިސާބު" ތަކާމެދު ނުވިސްނަން ދެމަފިރިން މިހާރު ތިބީ އަޒުމް ކަނޑައަޅައިގެންނެވެ. ހާލިދުގެ ދެމަފިރިންނަށް ވުރެ މާހަލުގައި އެކި ތަންތާނގައި މީހުން އެބަތިބިކަން އެ ދެމަފިރިންނަށް އެނގެ އެވެ. ނަމަވެސް ރާއްޖޭގައި ދިގުދެމިގެން މިދަނީ "ހަނީމޫނޭ" ކިޔާ ވަރަށްވުރެ މާ އުނދަގޫ ދަތުރެއްކަމަށް ދެމަފިރިން ބުނެއެވެ. ބީބީސީ
ނިމުމެއް ނެތް ހަނީމޫނުގައި ދެމަފިރިއަކު ރާއްޖޭގައި
މޫސުން ގޯސްވެ، ކޮވިޑް19 އޮޮޕަރޭޝަނަށް ލަސްކަމެއް އައިސްފައިވާކަމަށް ނޭޝަނަލް އިމަޖެންސީ އޮޕަރޭޝަން ސެންޓަރުން ބުނެފިއެވެ. މިރޭ ބޭއްވި ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ވާހަކަ ދައްކަވަމުން އެންއީއޯސީގެ ތަރުޖަމާނު މުހައްމަދު މަބްރޫކު އަޒީޒު މިރޭ ވިދާޅުވީ މިހާރު ކުރަމުންދާ ވިއްސާރައާ ގުޅިގެން އޮޕަރޭޝަނަށް އިތުރު ދަތިކަމެއް އައިސްފައިވާ ކަމަށެވެ. "އެއްތަނުން އަނެއްތަނަށް ދަތުރު ކުރުމުގައްޔާއި އެއްތަނުން އަނެއްތަނަށް ބަލިމީހުން ގެންދިޔުމުގައި އިތުރު ދަތިކެއް ދިމާވެފައިވާތީ އޮޕަރޭޝަނުގައި ލަސްކަމެއް އައިސްފައިވޭ،" މަބްރޫކު ވިދާޅުވިއެވެ. އަދި މިހާރު މި އޮތް ހާލަތުގައި މަސައްކަތް ކުރެވޭނެ އެންމެ ބާރު ސްޕީޑުގައި މަސައްކަތް ކުރިއަށްގެންދާ ކަމަށްވެސް މަބްރޫކު ވިދާޅުވިއެވެ. އެޗްޕީއޭގެ ފަރާތުން ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ޑރ. އިބްރާހިމް އަފްޒަލް ވެސް ވަނީ މޫސުން ގޯސްވުމުގެ ސަބަބުން ޓެސްޓުހެދުމަށް ސާމްޕަލް ޓްރާންސްފާ ކުރުމުގެ މަސައްކަތަށްވެސް ލަސްކަމެއް އައިސްފައިވާ ކަމަށެވެ. ރެޕިޑް ރެސްޕޮންސްޓީމުގެ ފަރާތުން މިރޭގެ ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ބައިވެރިވެ ވަޑައިގެން ވާހަކަ ދައްކަވަމުން އަބްދުލް ހަމީދު ވިދާޅުވީ މި ދުވަސްވަރަކީ ވިއްސާރަ ދުވަސްވަރަކަށްވާތީ މަސައްކަތުގައި ދަތިކަމެއް އެބަހުރި ކަމަށެވެ. "ވިއްސާރަ ދުވަސްކޮޅެއްވީމާ، އެއްގެއިން ނިކުމެ އަނެއް ގެއަށް ގޮސް ސާމްޕަލް ނެގުމާ ހާއްސަކޮށް ޕީޕީއީ ރައްކާތެރި ކުރުން، ޕީޕީއީ ގައި ހުއްޓާ ތެމިއްޖެނަމަ އެއީ އިންފެކްޝަނަށް ހުޅުވޭނެ ކަމެއް،" ހަމީދު ވިދާޅުވިއެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ ފްރޮންޓުލައިންގައި މަސައްކަތްކުރާ މީހުންނަށް ރައްކާތެރި މާހައުލެއް އޮތުން މުހިއްމު ކަމަށެވެ. އާރްއާރުޓީ އިން މިހާތަނަށް 10،000 އަށްވުރެ ގިނަ ސާމްޕަލް ނަގާފައިވާއިރު 72 ގަޑިއިރުގެ ބެކްލޮގަކާއެކު ޕެންޑިން ސާމްޕަލްގެ އަދަދު 400 އަށް އަރާނެ ކަމަށް ހަމީދު މިރޭ ވިދާޅުވިއެވެ.
ކޮވިޑް19: މޫސުން ގޯސްވެ އޮޕަރޭޝަނަށް ލަސްކަމެއް
ނިއުދިއްލީ (13 މޭ 2020) : ކޮރޯނާވައިރަސް "ކޮވިޑް-19" ކޮންޓްރޯލް ކުރުމަށް އަޅާފައިވާ ހަރުކަށި ފިޔަވަޅުތަކާ ގުޅިގެން އިންޑިއާގެ ރައްޔިތުންނަށާއި ކުންފުނިތަކަށް ލިބޭ ގެއްލުންތައް ފޫބެއްދުމަށްޓަކައި 20 ޓްރިލިޔަން އިންޑިއާ ރުޕީސް ގެ ޕެކޭޖެއް އިންޑިއާގެ ބޮޑުވަޒީރު ނަރަންދުރަ މޯދީ އިއުލާން ކުރައްވައިފިއެވެ. މި ޕެކޭޖް އިއުލާން ކުރުމުގެ ގޮތުން ޓީވީ މެދުވެރިކޮށް ދެއްވި ޚިތާބެއްގައި ބޮޑުވަޒީރު ނަރަންދްރަ މޯދީ ވިދާޅުވީ މިއީ މާލީ ރެސްކިއު ޕެކެޖެއް ކަމަށާއި މިޕެކެޖުގެ ސަބަބުން އިންޑިއާގެ އިގްތިސާދު އިނދަޖެހުމުން ސަލާމަތްވެ އިގްތިސާދީ ގޮތުން އަމިއްލަ ނަފްސަށް ބަރޯސާވުމުގެ ފުރުސަތު އިންޑިއާއަށް ލިބިގެންދާނެ ކަމުގައެވެ. ޕެކެޖްގެ ބޭނުމަކީ ކޮވިޑް-19 އާ ގުޅިގެން ލިބެމުންދާ ގެއްލުންތަކުން އިންޑިއާގެ ރައްޔިތުންނާއި ކުންފުނިތައް ސަލާމަތް ކުރުންކަމަށްވާތީ މި ޕެކެޖަށް ތައްޔާރު ވުމުގެ ގޮތުން އިގްތިސާދު ހިފެހެއްޓޭނެ ގޮތްތައް ބަލައި ދިރާސާކޮށްފައިވާނެކަން މޯދީ ހާމަކުރެއްވިއެވެ. 20 ޓްރިލިޔަން ރުޕީސް (ގާތްގަނޑަކަށް 260 ބިލިޔަން އެމެރިކާ ޑޮލަރު) ގެ މި ޕެކެޖަކީ އިންޑިއާގެ ތާރީޚުގައިވެސް ސަރުކާރުން އިއުލާންކުރާ އެންމެ ބޮޑު މާލީ ޕެކެޖްކަމަށް މޯދީ ވިދާޅުވިއެވެ. މިހާތަނަށް ކޮވިޑް-19 އާ ގުޅިގެން އެންމެ ބޮޑު ޕެކެޖެއް އިއުލާނުކޮށްފައިވަނީ ޖަޕާނުންނެވެ. އެއީ އެއް ޓްރިލިޔަން ޑޮލަރުގެ ޕެކެޖެކެވެ. ދުނިޔޭގެ ހަތްވަނަ އިގްތިސާދު ކަމަށްވާ އިންޑިއާއިން އިއުލާނުކުރި މިޕެކެޖަކީ ކޮވިޑް-19 އާ ގުޅިގެން ދުނިޔޭގައި މިހާތަނަށް އިއުލާނުކުރި ދެވަނައަށް އެންމެ ބޮޑު ޕެކެޖްކަމަށާ މިއީ ކޮވިޑް-19 އާ ގުޅިގެން އިންޑިއާގެ އިގްތިސާދު ހުއްޓިފައިވާ މިންވަރުގެ ބޮޑުކަން ހާމަކޮށްދޭ ކަމެއްކަމަށް ރިޕޯޓްތައް ބުނެއެވެ. މިޕެކެޖުން ފައިސާ ދޭނެ ފަރާތްތަކާއި އޭގެ ތަފްސީލް އިންޑިއާގެ މާލީ ވަޒީރު ނިރުމަލާ ސިތާރަމަން ވަރަށް އަވަހަށް ދެއްވާނެކަމަށް މޯދީ ވިދާޅުވިއެވެ. ކޮވިޑް-19 އާ ގުޅިގެން އިއުލާނުކޮށްފައިވާ ފުރަބަންދުގެ މުއްދަތު ދިގުކުރުމާ ގުޅިގެން އިންޑިއާގެ އިގްތިސާދުގެ ގާތްގަނޑަކަށް 80 އިންސައްތަ އާއި 90 އިންސައްތަ ހަރަކާތްތައްވަނީ ހުއްޓިފައެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން އިންޑިއާގެ ދަނޑުވެރިންނާއި ކުދި ވިޔަފާރިވެރިން އިނދަޖެހިފައިވާއިރު މެދުފަންތިއާއި މަތީފަންތީގެ ކުންފުނިތަކާއި ވިޔަފާރިވެރިންވެސްވަނީ އިނދަޖެހުމުގެ މަގުމަތީގައެވެ. އަދި ދުވަހުން ދުވަހަށް ކުރާ މަސައްކަތުން އާމްދަނީ ހޯދާ މީހުން ހާލުގައިޖެހި ހައިހޫނުކަން ތަހައްމަލް ކުރަން ޖެހިފައިވާތީ އިންޑިއާ ސަރުކާރުންވަނީ އެމީހުންނަށް ހިލޭ ކާބޯތަކެތި ފޯރުކޮށްދިނުމުގެ ޕްރޮގްރާމެއް ފަށާފައެވެ. އިންޑިއާގައި ތަންފީޒު ކުރަމުންދާ ލޮކްޑައުން މުއްދަތު މޭ 17 ގައި ހަމަވާއިރު މޯދީ ވަނީ، ބައެއް ދޫތަކާއެކު ލޮކްޑައުން މުއްދަތު އިތުރަށް ދިގުދަންމަން ގަސްދުކުރާކަން އިއުލާން ކުރައްވާފައެވެ. އިންޑިއާގައި ކޮވިޑް-19 ޖެހިފައިވާ މީހުންގެ އަދަދު 75 ހާހާ ގާތްކުރާއިރު 2400 އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން އެ ރޯގާގައި މަރުވެފައިވެއެވެ. އިންޑިއާއަކީ އާބާދީގެ ނިސްބަތުން ކޮވިޑް-19 އަށް ޓެސްޓް ކުރާ ނިސްބަތް އެންމެ ދަށް ގައުމުތަކުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ގައުމެކެވެ. އެހެންކަމުން ކޮވިޑް-19 ޖެހިފައިވާ މީހުންގެ ހަގީގީ އަދަދު އިންޑިއާގައި އެތަށް ގުނައެއް މަތީގައި އުޅޭނެކަމަށް އެގައުމުގެ ސިއްހަތާބެހޭ ތަޖްރިބާކާރުން ލަފާކުރައްވައެވެ. (ނޫސްއެޖެންސީތައް)
އިންޑިއާގެ އިގްތިސާދު ސަލާމަތް ކުރަން 260 ބިލިޔަން ޑޮލަރުގެ ޕެކޭޖެއް
މަސްތުވާތަކެތީގެ ބޮޑު މައްސަލައެއްގައި 11 މީހަކަށް ދައުވާކޮށް، ޕްރޮސެކިއުޓާ ޖެނެރަލްގެ އޮފީހުން މަައްސަލަތައް ކްރިމިނަލް ކޯޓަށް ފޮނުވައިފި އެވެ. ޕީޖީ އޮފީހުން ދައުވާ ކުރަން ފޮނުވީ ފުލުހުންގެ އިންޓެލިޖެންސް އާއި ޑްރަގް އެންފޯސްމަންޓް ޑިޕާޓްމަންޓު އަދި މެރިން ޕޮލިސް ގުޅިގެން ހިންގި ބޮޑު އޮޕަރޭޝަނެއްގައި މި އަހަރުގެ މާޗް މަހުގެ 26 ވަނަ ދުވަހު "އިރުއަލި" ކިޔާ މަސްދޯންޏަކުން 61.06 ކިލޯގެ ޑްރަގު އަތުލައިގަތް މައްސަލައިގައި ތުހުމަތުވާ 11 މީހުންގެ މައްޗަށެވެ. އެ މައްސަލައިގައި ހައްޔަރު ކުރި 11 މީހުންގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ، މަސް ދޯނިން ހައްޔަރު ކުރި ހަތް މީހަކާއި އެ މައްސަލައާއި ގުޅިގެން މާލެ އާއި ހުޅުމާލެއިން ހައްޔަރުކުރި ހަތަރު މީހެކެވެ. އެ އެންމެންނަކީވެސް މަސްތުވާތަކެތީގެ ރެކޯޑް އޮންނަ މީހުންނެވެ. މ. މުލި މުޝްތަރީގެ، މުހައްމަދު ރިޝްވާން އިބްރާހިމް މ. ބޮއިލިންފިޝް، އަހްމަދު ވިސާމް މ. މާކޮޅު، މުހައްމަދު މާއިޝް މ. މުލި، ސޯސަންވިލާ، ހުސައިން ސުނާޒް ގދ. ރަތަފަންދޫ، ގުލްދަސްތާގެ، މުހައްމަދު ހަމީދު މ. ކޮޅުފުށި، އޯޝަންވިއު، މުހައްމަދު މާއިދު ހުޅުމާލެ ފްލެޓް ނަންބަރު 6 ޖީ 4 ، އަހްމަދު ޝިފާޒް މއ. ބޯޅަކިންކިރިމާގެ، އަބްދުﷲ ޝާމް މ. މުލި، ހުދުފިނިފެންމާގެ، މުހައްމަދު ނަޝީދު މއ. ވިރާހް، މުހައްމަދު ޝާމިން މ. ކެޕްރިކޯން، ސައުދުﷲ ރަޝީދު މިއަދު ޕީޖީ އޮފީހުން ބުނީ އެ މައްސަލައިގައި ތުހުމަތުވާ 11 މީހަކަށް ދައުވާ ކުރަން ކްރިިމިނަލް ކޯޓަށް ފޮނުވާފައިވާ ކަމަށެވެ. އެ މަސްތުވާތަކެތީގެ މައްސަލައާ ގުޅިގެން މާލެއާއި ހުޅުމާލޭގެ ގެއެއް ބަލާ ފާސްކޮށް، މަސްތުވާތަކެތީގެ ވިޔަފާރިކޮށްގެން ހޯދާފައިވާ ކަމަށް ބެލެވޭ ގިނަ އަދަދެއްގެ ފައިސާވެސް ފުލުހުން ހޯދި އެވެ. އެ މައްސަލަ ކޯޓަށް ފޮނުވުމާ ގުޅިގެން ޕީޖީ ހުސެން ޝަމީމް ކުރެއްވި ޓްވީޓެެއްގައި ވިދާޅުވީ ފުރަބަންދުގެ މި ހާލަތުގައި 576 ސޮފްހާގެ ދައުވާ ޝީޓެއް ތައްޔާރު ކުރުމަކީ ފަސޭހަ ކަމެއް ނޫން ކަމަށާއި އެކަން ކުރުމުގައި ހަރަކާތްތެރިވެ އެ އޮފީހުގެ ވަކީލުންނަށް ޝުކުރާއި ސާބަސް ދެއްވާ ކަމަށެވެ. އަދި ފުލުހުން އެ މައްސަލައިގައި ތަހުގީގު ހިންގާފައިވާ ގޮތަށް ވެސް ޝަމީމް ވަނީ ތައުރީފް ކުރައްވައިފަ އެވެ.
ފުރަބަންދުގައި އޮތަސް ޑްރަގުގެ ބޮޑު މައްސަލައެއްގައި 11 މީހަކަށް ދައުވާކޮށްފި
ކޮވިޑް19އާ ގުޅިގެން އިތުރު ހަ ރަށެއް މޮނީޓަރިންގެ ހާލަތަށް ގެނެސްފި އެވެ. މިރޭ ބޭއްވި ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި އެންއީއޯސީގެ ތަރުޖަމާނު މުހައްމަދު މަބްރޫކް އަޒީޒް ވިދާޅުވީ މިއަދުގެ މިހާތަނަށް އައިއިރު އިތުރު ހަ ރަށެއް މޮނީޓަރިން ހާލަތަށް ގެނެސްފައިވާ ކަމަށެވެ. "މީގެ ތެރޭގައި މި ހިމެނެނީ ހދ. ކުމުންދޫ، ހދ. ހިރިމަރަދޫ، ބ. ކެންދޫ، ށ. ޅައިމަގު، ށ. ގޮއިދޫ އަދި ކ. މާފުށި،" މަބްރޫކް ވިދާޅުވި އެވެ. ހަމައެއާއެކު ބައެއް ރަށްތަކާއި ތަންތަން މޮނީޓަރިންގެ ހާލަތުން އާންމު ހާލަތަކަށް ބަދަލުކޮށްފައިވާ ކަމަށް ވެސް މަބްރޫކް ވިދާޅުވި އެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ "ދުރުރާސްތާ 8" ބޯޓާއިި ނޫފަރު އެކްސްޕްރެސް އަދި ކ. ގުރައިދޫ އެވެ. މީގެ އިތުރުން އިތުރު 19 ރަށަކާއި ދެ ބޯޓެއް ކުރިއެކޭ ވެސް އެއްފަދައިން އަދި ވެސް އޮތީ ލޮކްޑައުން ކޮށްފަ އެވެ.
އިތުރު ހަ ރަށެއް މޮނީޓަރިންގެ ހާލަތަށް ގެނެސްފި
ކޮރޯނާ ވައިރަސްގެ ސަބަބުން އަޅާފައިވާ ހަރުކަށި ފިޔަވަޅުތައް މަޑު މަޑުން ނަގަން ފެށުމުން ދެމަހެއްހާ ދުވަހު މެދު ކެނޑިފައި އޮތް އާސެނަލްގެ ޓްރެއިނިންގް ފަށައިފި އެވެ. މިހާރު ފެތުރެމުންދާ ކޮރޯނާ ވައިރަހުން ރައްކާތެރިވުމަށް އަޅާފައިވާ ފިޔަވަޅުތަކާ އެކު އިނގިރޭސި ޕްރިމިއާ ލީގާއި، ކުލަބުތަކުގެ ޓްރެއިނިންގްތައް މެދުކަނޑާލީ މިދިޔަ މަހުގެ ކުރީކޮޅު އެވެ. އެއަށް ފަހު ކުޅުންތެރިން އަމިއްލަ ގޭގައި ތިބެގެން ފިޓްނެސް ދެމެހެއްޓުމަށް ދިޔައީ ކުލަބުގެ ކޯޗުންގެ އިރުޝާދާ އެކު ތަމްރީންތައް ހަދަމުންނެވެ. ނަމަވެސް ކޮރޯނާ ވައިރަސް ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ކޮންޓްރޯލް ކުރެވި މަޑު މަޑުން އިނގިރޭސިވިލާތުގެ ހިސާބުތައް ހުޅުވަން ފެށުމާ އެކު އާސެނަލުގެ ކުޅުންތެރިން މިއަދު ވަނީ ޓްރެއިނިންގް ފެސިލިޓީގައި ތަމްރީންތައް ހަދަން ފަށައިފަ އެވެ. އެގޮތުން ޓީމުގެ ފުރަތަމަ އެގާރައިގައި ހިމެނޭ އެލަކްސްންޑްރާ ލަކަޒެޓްއާއި، ޑޭވިޑް ލުއިޒް ވަނީ ޓްރެއިނިންގް ގްރައުންޑަށް ތަމްރީން ހެދުމަށް ގޮސްފަ އެވެ. އެގައުމުގައި އަޅާފައިވާ ލޮކްޑައުން އަދި ވެސް ދެމިއޮތުމާ ގުޅިގެން ޓްރެއިނިންގް ފެސިލިޓީތައް ރަސްމީކޮށް ނުހުޅުވާ ކަމަށާއި، ކުޅުންތެރިން ތަމްރީންތައް ހަދާނީ ވަކި ވަކިން އެހެން ކުޅުންތެރިންނާއި ދުރުގައި ކަމަށް އާސެނަލުން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ. ޓީމުގެ ހުރިހާ ކުޅުންތެރިން މީގެ ކުރިން ކަރަންޓީންކޮށް ޓެސްޓްކޮށްފައިވާ އާސެނަލްގެ ކޯޗު މިކެލް އާޓެޓާއަށް ވަނީ ކޮރޯނާ ވައިރަސް ޖެހި ރަނގަޅު ވެފަ އެވެ. އިނގިރޭސިވިލާތުގެ މީޑިއާތައް ބުނާ ގޮތުން އަންނަ މަހުގެ 18 ގައި ރަސްމީކޮށް ޓީމުތަކަށް ފަރިތަކުރުންތައް ހެދުމަށް ހުއްދަ ލިބޭނެ އެވެ. އަދި ޖޫން އަށެއްގައި ލީގުގެ ކުޅުން އަލުން ފަށާނެ ކަމަށް ރިޕޯޓްތަކުން ދަނީ ބުނަމުންނެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ހާލަތު އިތުރަށް ގޯސްވެއްޖެ ނަމަ ލީގު އިތުރަށް ކުރިއަށް ނުގެންގިސް ކެންސަލް ކުރަން ޖެހިދާނެ ކަމުގެ އިޝާރާތެއް އިނގިރޭސި ފުޓުބޯޅަ އެސޯސިއޭޝަނުން ވަނީ ކޮށްފަ އެވެ.
ލޮކްޑައުން ދެމިއޮތް ނަމަވެސް އާސެނަލުން ޓްރެއިނިންގް ފަށައިފި
މާލޭގައި ކޮވިޑް-19 ފެތުރެން ފެށުމާ އެކު، ވައިރަހުގެ ނުރައްކާ އެންމެ ބޮޑުވި ބަޔަކީ ރާއްޖޭގެ ބޮޑެތި ހޯލް ސޭލްގެ ވިޔަފާރިތަކެވެ. ބާޒާރުމަތީގައި އެ ކުންފުނިތަކުގެ މުދާ ބާލާ އެރުވުމުގައި އުޅޭ ބިދޭސީންގެ މެދުގައި ކޮވިޑް-19 ފެތުރިގަނެ، އެ ކުންފުނިތައް ވަގުތީ ގޮތުން ބަންދުކުރަން މަޖުބޫރުވި އެވެ. ރާއްޖެއަށް ގަނޑުކޮށް މުދާ އެތެރެކޮށް ވިއްކާ، ބީއެޗްއެމް، އެމްއެޗްއޭ، ލިލީ އަދި ކޭޑީއެމް ކަހަލަ ބޮޑެތި ހޯލް ސޭލަރުންގެ ސަޕްލައި ޗެއިންގައި ހިމެނޭ އެތައް މުވައްޒަފުންނެއް ތިބީ އެ ވައިރަހުގެ ޝިކާރައަކަށްވެފަ އެވެ. އެ ވިޔަފާރިތަކަށް ހުއްޓުން އައުމާ އެކު، ބާޒާރަށް އެނގުން ވެއްޖެ އެވެ. ދިވެހިންގެ ކެއިން ބުއިމުގައި މުހިންމު އެތައް ބާވަތެއް ބާޒާރުން ހުސްވެ، ނޫނީ ވަރަށް ބޮޑަށް މަދުވެ މި ވަނީ އަގުތައް ބޮޑުވެފަ އެވެ. ޑިސްއިންފެކްޓްކޮށް، ފިހާރަ ހުޅުވަން ހުއްދަ ލިބުނަސް، ހޯލް ސޭލަރުންނަށް އެންމެ ބޮޑު ގޮންޖެހުމަކީ އެ ކުންފުނީގެ ވިޔަފާރިތަކުގައި އުޅޭ މުވައްޒަފުން ކޮވިޑް-19 ގެ ޝިކާރައަކަށްވެފައިވުމެވެ. ރާއްޖޭގެ މާކެޓުގައި އާންމުކޮށް ބޭނުންކުރާ މުދާ އެތެރެކޮށް ވިއްކާ އެއް ކުންފުންޏަކީ ބީއެޗްއެމްއެވެ. ނަމަވެސް އެ ކުންފުނީގެ މުވައްޒަފަކަށް ކޮވިޑް-19 ޖެހި، ކުންފުނީގެ އޮޕަރޭޝަންތައް މިދިޔަ މަހުގެ 20 ވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ވަނީ ހުއްޓުމަކަށް ގެނެސްފަ އެވެ. ރޯދަމަސް ކަމަށްވުމާ އެކު، ބީއެޗްއެމް އިން ވިއްކާ މުދަލަށް ވެސް އޮތް ޑިމާންޑު އިތުރުވެ، މާކެޓުން އެ ތަކެތި ވަނީ މުޅީންހެން ހުސްވެފަ އެވެ. ދިވެހިން އާންމުކޮށް ބޭނުންކުރާ ކިރާއި އެނޫންވެސް ކާބޯތަކެތީގެ ބާވަތްތައް އެތެރެކުރާ ބީއެޗްއެމްގެ މާކެޓިން މެނޭޖަރު އިބްރާހިމް ޝަރީފް ވިދާޅުވީ ކުންފުނީގެ އޮޕަރޭޝަން ފަށަން ޕްލޭނެއް އެކުލަވާލާފައިވާ ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް ކުންފުނީގެ ލޭބަރުންނާއި ޑްރައިވަރުން އަދި އޮފީސް ސްޓާފުންގެ ތެރެއިންވެސް ބަޔަކު އަދިވެސް ތިބީ ކަރަންޓީނުގައި ކަމަށާއި މުވައްޒަފުންނަށް ރިލީޒް ލިބުނުހާ އަވަހަކަށް އޮޕަރޭޝަންތައް ފެށޭނެ ކަމަށެވެ. "ބައެއް މުވައްޒަފުން ދޫކޮށްލައިފި. އެކަމަކު މުވައްޒަފުން ދިރިއުޅޭ ބައެއް ތަންތަން އެބަހުރި އަދިވެސް މޮނީޓަރިންގައި، އެތަމްތަން މޮނީޓަރިން އިން ނަގައި، އޮޕަރޭޝަން ފެށޭވަރަށް މުވައްޒަފުންނަށް ރިލީޒް ލިބުމުން އޮޕަރޭޝަންތައް ފެށޭނެ. އަޅުގަނޑުމެން ވަނީ މިހާރު ފަށަން ހުރިހާ ތައްޔާރީއެއް ވެފައި،" ޝަރީފް ވިދާޅުވި އެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ ބީއެޗްއެމް އިން ވިއްކާ މުދަލުގެ ސްޓޮކް އެބަހުރި ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް ޑެލިވަރީ މަސައްކަތް ނުފެށޭތީ ފިހާރަތަކަށް އެތަކެތި ފޯރުކޮށް ނުދެވޭނެކަން އޭނާ ފާހަގަ ކުރެއްވި އެވެ. "އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވަރަށް ގިނަ އާންމުންވެސް އެބަ ގުޅާ. އާންމުކޮށް ބޭނުންކުރާ ކިރާ، ކުޑަކުދިންގެ ކާބޯތަކެތި މިކޮޅުން އެބަވިއްކަން އެތަކެތީގެ ޝޯޓޭޖެއް މާކެޓުގައި އެބައުޅޭ. މަސައްކަތް މިކުރަނީ ވީހާވެސް އަވަހަކަށް އޮޕަރޭޝަން ފެށިގެން މިކަމަށް ހައްލެއް ގެނައުމަށް މަސައްކަތް ކުރާނަން،" ކޯސްޓް ކިރު ފަދަ މާކެޓުގައި މަގުބޫލު ޕްރޮޑަކްޓުތައް ވިއްކާ ބީއެޗްއެމްގެ މާކެޓިން މެނޭޖަރު ވިދާޅުވި އެވެ. ބީއެޗްއެމްއިން ބާޒާރަށް ނެރޭ ކޯސްޓް ކިރާއި ޔޯގަޓްގެ ބާވަތްތައް އަދި އެ ނޫންވެސް ދިވެހިންގެ ކެއިން ބުއިމުގައި ބޭނުން ކުރާ ބާވަތްތައް ބާޒާރުން މިހާރު ވަނީ އެކީހެން ހުއްޓިފަ އެވެ. ކޮވިޑް-19 އާއި ގުޅިގެން ބީއެޗްއެމްއެކޭ އެއްގޮަށް، ލިލީ އާއި އެމްއެޗްއޭގެ ސަޕްލައިޗެއިން އަށްވެސް ބުރޫ އެރި އެވެ. ލިލީ ކުންފުނީގެ އިސް އޮފިޝަލަކު ވިދާޅުވީ، ލިލީގެ ފިހާރަތައް ހުޅުވައިގެން ހޯލް ސޭލްކޮށް ތަކެތި މިހާރު ވިއްކަން ފަށާފައިވާ ކަމަށެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އެ ކުންފުނީގެ ބައެއް މުވައްޒަފުން އަދިވެސް އެކަހެރިކޮށްފައި ތިބުމާއި ބަލި ޖެހުނު މީހުން އަދިވެސް ރަނގަޅު ނުވާތީ، ހޯލް ސޭލްކޮށް މުދާ ގަންނަ ފަރާތްތަކަށް އެތަކެތި ސަޕްލައިކޮށް ނުދެވޭ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. އޭގެ ބަދަލުގައި މުދާ އޯޑަރު ކުރުމަށް ފަހު ފިހާރައަށް އައިސް އަމިއްލައަށް މުދާ ގެންދެވޭނެ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ. "މުޅިން ނޯމަލްއަކަށް އަޅުގަނޑުމެންނަކަށް އަދި ނާދެވޭ. އަޅުގަނޑުމެންނަކަށް ސަޕްލައިއެއް ނުކޮށްދެވޭ މިހާރު. ކުރިން އަޅުގަނޑުމެން ސަޕްލައިކޮށްދޭން. މުވައްޒަފުންނަށް އެއްކޮށް ނިކުމެވޭ ގޮތް ވީމާ ސަޕްލައިކޮށްދެވޭނީ،" ލިލީގެ އޮފިޝަލް ވިދާޅުވި އެވެ. އެއާ އެކު، ލިލީއިން އެތެރެ ކުރާ ޗީޒް އާއި އެހެން ވެސް ކާތަކެތީގެ ބާވަތްތައް ރަށްރަށަށް ލިބުން ވަނީ ދަތިވެފަ އެވެ. އެހެންކަމުން އެތަކެތީގެ އަގު ރަށްރަށުގައި ބޮޑެވެ. ގާތްގަނޑަކަށް ބައެއް ތަކެތީގެ އަގުތައް ރަށްރަށުގައި ފަސް ޕަސެންޓް ވަރު ބޮޑުވެފައިވެ އެވެ. ކޭޑީއެމްގެ އޮފިޝަލަކު ވެސް ވިދާޅުވީ އެ ކުންފުނީގެ ގިނަ މުވައްޒަފުން ތިބީ ކަރަންޓީނުގައި ކަމަށްވުމުން އޮޕަރޭޝަން ހުއްޓިފައި އޮތް ކަމަށެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އަންނަ ހޮނިހިރު ދުވަހުން ފެށިގެން އޮޕަރޭޝަންތައް ފަށަން ތައްޔާރުވަމުން އަންނަ ކަމަށް ބުންޏެވެ. ބާޒާރުމަތީގައި ހުރި ހޯލް ސޭލް ބައެއް ފިހާރަތަށް އަދިވެސް ހުންނަނީ ބަންދުކޮށްފަ އެވެ. ސަބަބަކަށް ވަނީ، ބައެއް ފިހާރަތަކުގެ އޯނަރުން މުވައްޒަފުންނަށް ނުރައްކާ އޮތުމުން ފިހާރަތައް ހުޅުވަން ބޭނުން ނުވުމެވެ. މީގެ އިތުރަށް ކޮރޯނާވައިރަހާ އެކު، ދުނިޔޭގެ ސަޕްލައިން ޗެއިންއަށް ވެސް ލަސްކަމެއް އައިސްފައިވާތީ މުދާ ރާއްޖެ ގެނައުމުގައި ދަތި އެބަ ހުއްޓެވެ. ހާއްސަކޮށް ތަރުކާރީ އަދި މޭވާގެ ބާވަތްތައް ގެނައުމުގެ ދަތިތައް އެބަ ހުރި ކަމަށް ހޯލް ސޭލަރުން ބުނެ އެވެ. ރާއްޖެއިން ކޮވިޑް-19 ޖެހިފައިވާ 904 މީހުންގެ ތެރެއިން، ގިނަ ބަޔަކު ޕޮޒިޓިވްވީ ބާޒާރު މަތިންނެވެ. ބާޒާރުމަތިވީ އެ ވައިރަސް އެންމެ ގަދަޔަށް ފެތުރުނު އެއްތަނަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި އެކި ވިޔަފާރިތަކުގެ ޑެލިވަރީގައި މަސައްކަތްކުރާ މީހުންނާއި ކޭޝިއަރުންވެސް ހިމެނެ އެވެ.
ބޮޑެތި ހޯލްސޭލަރުން ހުއްޓި، ބާޒާރު ހުސްވަނީ!
ރާއްޖޭގައި ކޮވިޑް19 ޖެހުނު މީހުންގެ އަދަދު 1106 އަށް އަރައިފިއެވެ. މިރޭ ބޭއްވި ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ނޭޝަނަލް އިމަޖެންސީ އޮޕަރޭޝަން ސެންޓަރުގެ ތަރުޖަމާނު މުހައްމަދު މަބްރޫކު އަޒީޒު ވިދާޅުވީ ރޭގެ 12 އިން ފެށިގެން މިހާތަނަށް 12 މީހަކު ޕޮޒިޓިވް ވެފައިވާ ކަމަށެވެ. ރާއްޖެއަށް މިހާރު ކުރަމުންދާ ވިއްސާރައާ ގުޅިގެން އޮޕަރޭޝަނަށް ލަސްތަކެއް އައިސްފައިވާ ކަމަށާއި ޕެންޑިންގައި ހުރި ސާމްޕަލް ތަކުގެ އަދަދުވެސް އިތުރުވެފައިވާ ކަމަށް މަބްރޫކު ވިދާޅުވިއެވެ. ރާއްޖޭގައި މިހާރު ބައްޔަށް ފަރުވާ ހޯދަމުން ދަނީ 1026 މީހުން ކަމަށް މަބްރޫކު މިރޭ ވިދާޅުވިއެވެ. އެޗްޕީއޭގެ ފަރާތުން ޑރ. އިބްރާހިމް އަފްޒަލް ވިދާޅުވީ މިރޭވެސް އިތުރު ސާމްޕަލްތަކުގެ ނަތީޖާ ލިބޭނެ ކަމަށް ބެލެވޭ ކަމަށެވެ. ރާއްޖެއިން މިހާތަނަށް 74 މީހަކު ވަނީ ބަލިން ރަނގަޅުވެފައެވެ. މި ބަލީގައި މަރުވި މީހުންގެ އަދަދަކީ ހަތަރެެކެވެ.
ބަލިޖެހުނު މީހުންގެ އަދަދު 1106 އަށް
އީދުތައް ޝަރުއުކުރައްވާފައި ވަނީ ހަމައެކަނި އުފާ ފާޅުކުރާން ނޫންކަމަށާއި މި އީދުގައި ގޭގައި ތިބެން ޖެހުނަސް އެކުވެރިކަން އާލާކޮށް އެންމެންނަށް އަޅާލާ ރަހުމް ކުރުމަށް މިއަދުގެ އީދު ހުތުބާގައި އެންމެންހާ މުސްލިމުންނަށް ގޮވާލައިފި އެވެ. ރާއްޖޭގައި އީދު ނަމާދުކުރަން ހުއްދަ ދީފައިވާ ހުރިހާ މިސްކިތެއްގައި އިއްވި، އީދު ހުތުބާގައި ބުނީ އިސްލާމީ އީދުތަކަކީ އެކަމުގެ ހަފްލާގައި އެންމެން ބައިވެރިވާން ޖެހޭ އިހްތިފާލުތަކެއް ކަމަށެވެ. އަދި އެފަދަ ދުވަސްތަކުގައި ހަމައެކަނި އުފާފާޅުކުރަން ވީ ހަމައެކަނި މުއްސަނދިން ނޫން ކަމަށާއި، މުއްސަނދިން ފަގީރުންނާއި މިސްކީނުންނަސް ހެޔޮ ފޯރުކޮށްދީ އީދުގެ އުފަލުގައި އެމީހުން ބައިވެރިކުރަން ޖެހޭނެ ކަމަށެވެ. އީދު ނަމާދުގެ ކުރިން ފިތުރު ޒަކާތް ދައްކަން ޖެހެނީ އެ ސަބަބަށްޓަކައިކަން ހުތުބާގައި ވަނީ ފާހަގަކޮށްފަ އެވެ. ކޮރޯނާ ވައިރަސް ފެތުރޭތީ ފުރަބަންދުކޮށްފައި އޮތް މި ހާލަތުގައިވެސް ގޭގައި އީދު ނަމާދުކޮށް އަވަށްޓެރިންނާއި ރަހުމަތްތެރިންނާއި ގާތް ތިމާގެ މީހުންނަށް އީދުގެ ތަހުނިޔާ ފޮނުވުމަށް މިއަދުގެ ހުތުބާގައި ވަނީ ގޮވާލައިފަ އެވެ. އަދި ބޭނުން ޖެހިފައިވާ މީހުންނަށް އީދުގެ އުފަލުގައި އެމީހުން ބައިވެރިކުރަންވެސް ވަނީ ގޮވާލައިފަ އެވެ. "އިސްލާމްދީނުގައި އީދުތައް ޝަރުއުކުރައްވާފައިވަނީ ހަމައެކަނި އުފާ ފާޅުކޮށް މަޖާކުރާކަށް ނޫނެެވެ. އެކަމަކު އެކަން ޝަރުއު ކުރެއްވީ މުޖުތަމައުގެ އަފުރާދުންގެ މެދުގައި އެކުވެރިކަން އާލާކޮށް އިސްލާމީ އުހުއްވަތްތެރިކަން ދެމެހެއްޓުމަށް ޓަކައެވެެ. މުސްލިމުންގެ މެދުގައި ހެޔޮ ފޯރުވުމުގެ ރީތި އާދަ ފެތުރުމަށްޓަކައެވެ." މިއަދުގެ ހުތުބާގައި ބުނެފައިވެ އެވެ. އީދުގެ އުޖާލާކަމާއެކު މޫނުމަތިން އުފާވެރިކަން ފާޅުކޮށް ލޯތްބާއި ކުލުނާއި އަހުވަންތަކަމުގެ ޝުއޫރުތައް އެކަކު އަނެކަކަށް ހަދިޔާކުރުމަށްވެސް މިއަދުގެ ހުތުބާގައިވަނީ ގޮވާލައިފަ އެވެ. އަދި ރަހިމުގެ ގުޅުން ކެނޑިފައިވާ އެންމެންގެ މެދުގައި އެގުޅުން އަލުން އާކޮށް ރަހުމަތްތެރިންގެ މެދުގައި އެކުވެރިކަން ބަދަހިކުރަންވެސް ވަނީ ގޮވާލައިފަ އެވެ.
އީދުގެ ހުތުބާ: ދުރުގައި ތިއްބަސް އުފާކޮށް، އެންމެން ބައިވެރިކުރޭ
މާވެޔޮ މަގު ސަރަހައްދުން ކަރަންޓު ކެނޑެން ދިމާވި މައްސަލަ ހައްލުކޮށް އަލުން ކަރަންޓު ދީފިއެވެ. ދިމާވި ޓެކްނިކަލް މައްސަލައެއްގެ ސަބަބުން މާވެޔޮމަގު ސަރަހައްދުން ކަރަންޓު ކެނޑުނީ މިރޭ 9:30 އެހައިކަންހާއިރު އެވެ. ސްޓެލްކޯ އިން ބުނީ ކަރަންޓު ކެނޑެން ދިމާވި މައްސަލަ ހައްލުކޮށް މިރޭ 21:48 ގައި ވަނީ ކަރަންޓު ދެވިފައިވާ ކަމަށެވެ. މާވެޔޮމަގު ސަރަހައްދުން ކަރަންޓު ކެނޑުނުއިރު، މިހާރު ކުރަމުންދާ ވިއްސާރާގައި މާލޭގެ އެކި ސަރަހައްދުތަކުގައި ވަނީ ފެންބޮޑުވެފައެވެ.
މައްސަލަ ހައްލުކޮށް ކަރަންޓު ދީފި
ޖަރުމަނުގެ ކްރިސްޓިއަން ނޫނީ ނަސޯރާ ދީނުގެ ފައްޅިއެއް މުސްލިމުން ނަމާދުކުރަން ދީފި އެވެ. ކޮރޯނާ ވައިރަސް ފެތުރޭތީ ޖަރުމަނުގައި އަޅާފައިވާ ގައިދުރުވުމުގެ ފިޔަވަޅުތަކާއެކު ޖަރުމަނުގެ ބައެއް މިސްކިތްތައް ކުޑަކަމުން މިހާރު ނަމާދު ކުރަން ޖާގަ ނޯވެ އެވެ. އެހެންވެ، އެކަހަލަ ކުޑަ މިސްކިތްތައް ވަނީ ބަންދުކޮށްފަ އެވެ. އެކަމާ ގުޅިގެން ޖަރުމަނުގެ ނިއުކޮލްނު ސަރަހައްދުގައި ހުންނަ ދާރުއް ސަލާމް މިސްކިތުގައި މިވަގުތު ނަމާދު ކުރެވެނީ މަދު ބަޔަކަށެވެ. އެހެންވެ، ޖަރުމަނުގެ ކުރުއެޒްބާގްގައި ހުންނަ މާތުރާ ލުތާން ޗާޗުން ވަނީ ރަމަޟާން މަހު އެ ޗާޗުގައި މުސްލިމުން ޖަމާއަތުގައި ނަމާދުކުރެވޭނެ ގޮތް ހަދައިފީފައެވެ. އެގޮތުން މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހު މުސްލިމުން ހުކުރު ނަމާދު ޖަމާއަތުގައި ކުރީ އެ ޗާޗުގައެވެ. ޗާޗުގައި މުސްލިމުން ނަމާދު ކުރަނީ-- ކޮރޯނާއާ ގުޅިގެން ޖަރުމަނުގައި ފުރަބަންދުކޮށް އެޅި ފިޔަވަޅުތަކަށް ފަހު މިމަހުގެ ހަތަރުވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ވަނީ އެކި ދީންތަކުގެ މީހުން އަޅުކަންތަކަށް އެއްވުމުގެ ފުރުސަތު ދީފައެވެ. ނަމަވެސް ކޮންމެ މީހެއްގެ ދުރުމިނުގައި ފަސް ފޫޓްގެ ދުރުމިން ހުންނަން ޖެހެއެވެ. " ބަލި މަޑުކަމާއެކު ދެ ކޮމިއުނިޓީއެއް މިވަނީ އެއްބަޔަކު އަނެއްބަޔަކާ ގުޅި ލާމެހިފައި. މިއީ ވަރަށް ރަނގަޅު ނިޝާނެއް. ހާއްސަކޮށް ރަމަޟާން މަހު މި ކާރިސާ ތެރޭގައި މި ފުރުސަތު ލިބުމުން ވަރަށް އުފާވޭ" ދާރުއް ސަލާމް މިސްކިތުގެ އިމާމް ރޮއިޓާސްއަށް މައުލޫމާތު ދެމުން ވިދާޅުވިއެވެ. ޗާޗުގައި ޖަމާއަތުގައި ކުރި ނަމާދުގައި އެ ޗާޗުގެ ޕާސްޓާވެސް ބައިވެރިލައްވައި ވަނީ ކުރި ޚިތާބެއް ދެއްވައިފައެވެ. " މުސްލިމުންގެ ހުރި ކަންބޮޑުވުންތައް އަޅުގަނޑުމެންނަށްވެސް އިހުސާސްވޭ. މިފަދަ ގޮތަކަށް އެއްބަޔަކު އަނެއް ބަޔަކާ މެދު ދެކުމަކީ ވަރަށް ރީތި އުސޫލެއް. އަޅުގަނޑުމެންވެސް ބޭނުންވަނީ މުސްލިމުންގެ ފަރާތުން ކަންކަން ދަސްކުރަން." ޕާސްޓާ ވިދާޅުވިއެވެ. -- ބީބީސީ
ޖަރުމަނުގެ ނަސޯރާ ދީނުގެ ފައްޅިއެއް މުސްލިމުން ނަމާދުކުރަން ދީފި
އަހަރެންގެ އުމުރުން އޭރު 16 އަހަރެވެ. ގުރައިދޫގައި ހުންނަ ހާއްސަ އެހީއަށް ބޭނުންވާ މީހުންގެ މަރުކަޒަށް އަލަށްވެސް ދިޔުމުގެ ފުރުސަތު ލިބުނީ 2012 ވަނަ އަހަރުގެ ވަޅު އީދު ދުވަހު އެވެ. އެއީ، ރާއްޖޭގައި ހިލޭ ސާބަހަށް މަސައްކަތްކުރާ އެންމެ ބޮޑު ޖަމްއިއްޔާ އަދި 10،000 އަށް ވުރެ ގިނަ އަންހެން މެމްބަރުން ހިމެނޭ، މޯލްޑިވްސް ގާލް ގައިޑްސް އެސޯސިއޭޝަންގެ ޒުވާން ލީޑަރުންގެ ގޮފިން އިސްނަގައިގެން އެ މަރުކަޒަށް ކުރި ދަތުރެކެވެ. އަހަރެން ވެސް ގާލްގައިންޑްގެ މެންބަރަކަށް ވުމުން އެ ދަތުރުގައި ބައިވެރިވާން ފުރުސަތު ލިބުނީ އެވެ. "ގުރައިދޫ ދަތުރު"ގެ ނަމުގައި 2،000 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން ބާއްވަމުން އެ ދަތުރު ވެގެން ދިޔައީ އަހަރެންގެ ހަޔާތުގެ އާ ސޮފްހާއެއްގެ ފެށުމަށެވެ. އަޅާ ނުލެވި ހުރި އިޖްތިމާއީ އެތައް މައްސަލައަކަށް ލޯ ހުޅުވާލަދިނެވެ. ހާއްސަ އެހީއަށް ބޭނުންވާ ފަރާތްތަކާއި އުމުރުން ދުވަސްވެފައިވާ ފަރާތްތަކަށް އަޅާލުމާއި އޯގާތެރިވުމުގެ މުހިއްމުކަން އަހަނަށް ބުނެދިނީ މި ދަތުރެވެ. ކޮންމެ އަހަރެއްގެ އީދު ދުވަހު ގުރައިދޫ ހާއްސަ އެހީއަށް ބޭނުންވާ މީހުންގެ ސެންޓަރަށް ޒިޔާރަތްކޮށް އެތަނުގައި ތިބޭ ދުވަސްވީ މީހުންނާ އެކު ވަގުތު ހޭދަކުރުމަކީ ކޮންމެ ގާލް ގައިޑަކަށް ވެސް ހާއްސަކަމަކަށް އޮންނަނީ ވެފަ އެވެ. ކ. ގުރައިދޫ މަރުކަޒަށް ކުރި ދަތުރުގެ ތެރެއިން ގާލްގައިޑަކު އެތަނުގައި ހުންނަ މީހަކާ ވާހަކަ ދައްކަނީ -- އެދަތުރުން އަހަރުމެންނަށް ކިޔައިދެނީ، މައިންބަފައިން މުސްކުޅިވެ ގައިބާރުދެރަވެ ދަރީންގެ ލޯބި އެންމެ ބޭނުންވާ ދުވަހު ގަސްތުގައި އެ އަޅާލުމުން މަހުރޫމްކުރުމުގެ ހިތާމަވެރި އެތައް ވާހަކައެކެވެ. މާލީ ފޯރުންތެރިކަން ނެތުމުން ހިތާދެކޮޅަށް "ބަލި" ދަރީން ލޮލަށް ނުފެންނަހާ ދުރަށް ފޮނުވާލަން މަޖުބޫރުވި މައިންބަފައިންގެ ހިތްދަތި އިހްސާސްތަކެވެ. ގުރައިދޫ ދަތުރު ދިއުމަށް ކޮންމެ އަހަރެއްގެވެސް ރޯދައިގެ ކުރިން ފެށިގެން އަހަރެމެން ތައްޔާރުވާން ފަށަމެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ ކަމަކަށް، އެމަރުކަަޒަށް ގުޅާ އެންމެ ފަހުގެ މައުލޫމާތު އެއްކޮށް އެންމެ ބޭނުންވާ އެއްޗެހީގެ ލިސްޓެއް އެކުލަވާލަނީ އެވެ. ދެހާހުގެ ކުރީ ކޮޅު ނަމަ، އެ މަރުކަޒުގައި ތިބޭ މީހުންނަށް އެހީއެއް ފޯރުކޮށްލަ ދިނުމަށް އެދި ތަނަވަސް މީހުންނާއި ބައެއް ފިހާރަތަކަށް ސިޓީ ލިޔެ ފޮނުވަނީ އެވެ. ނަމަވެސް މި ފަހުން ސޯޝަމް މީޑިއާގައި ދަތުރުގެ މައުލޫމާތު ހިއްސާކޮށްގެން އެހީތެރިކަން ހޯދަނީ އެވެ. އަހަރުމެން އެ ސެންޓަރަށް ދަނީ ދީލަތި އެތައް ދިވެހީންނެއް ދޭ "އީދު ހަދިޔާ" ހިފައިގެންނެވެ. ވަޅު އީދު ދުވަހު ޔަގީނަށް ވެސް އަހަރުމެން ތިބޭނީ ގުރައިދޫ މަރުކަޒުގައި އެތަނުގައި އުޅޭ މީހުންނާ އެކު ވަގުތު ހޭދަކުރުމުގަ އެވެ. މި ދަތުރުގައި އެ މަރުކަޒުގައި ތިބޭ ފަރާތްތަކަށް ބޭނުންވާނެ އަސާސީ ތަކެތިވެސް ގެންގޮސް ބަހާ ހަދަމެވެ. ދިވެހީން އިތުރުން ބޭރުގައި ތިބޭ އެކި ފަރާތްތަކުންވެސް މިކަމަށް އެހީތެރިވެ އެވެ. މިދިޔަ އަހަރަކީ ގުރައިދީ ދަތުރަށް 20 އަހަރު ފުރުނު އަހަރެވެ. އެއާ އެކު، "ގުރައިދޫ ޕްލަސް"ގެ ނަމުގައި ހާއްސަ އެހީއަށް ބޭނުންވާ މަރުކަޒުގައި ތިބޭ މީހުންނަށް ހެލްތް ކޭމްޕަކާއި މަރުކަޒުގައި މަސައްކަތްކުރާ މުވައްޒަފުންގެ ގާބިލްކަން އިތުރުކޮށްދިނުމުގެ ގޮތުން ޓްރެއިނިން ދިނުމުގެ ޕްރޮގްރާމްތަކެއް ވެސް ރޭވި އެވެ. ބޭނުމަކީ ގުރައިދޫ މަރުކަޒަށް ދެމެހެއްޓެނިވި ގޮތެއްގައި އެހީވުމެވެ. ގުރައިދޫ ދަތުރަށް ތައްޔާރުވަނީ -- ގުރައިދޫ ދަތުރުގެ ހުރިހާ ކަމެއް ރާވާ އިންތިޒާމްކުރަނީ ޒުވާނުން ގައިޑުންނާއި ގައިޑް ލީޑަރުންނެވެ. އެހީ ހޯދުމަށް ސިޓީ ފޮނުވުމުން ފެށިގެން، ލިބޭ އެހީތައް އެއްކޮށް ވަކި ތަރުތީބެއްގެ ދަށުން އެތަކެތި ޕެކްކުރުމުގެ މަސައްކަތް ވެސް ކުރަނީ މި ޒުވާނުންނެވެ. އަދި މުޅި ވަޅު އީދު ދުވަހު ގުރައިދޫ މަރުކަޒުގައި ހިންގާނެ ހާއްސަ ހަރަކާތްތައް ވެސް އިންތިޒާމް ކުރަނީ މި ގުރޫޕުންނެވެ. އެކަމަކު މިއަހަރު ތަފާތެވެ. މިއަހަރުގެ ވަޅު އީދު ދުވަހު އަހަރެމެން ގާލް ގައިޑުންގެ އާއިލާއަށް މިވަނީ ވަރަށް ބޮޑު ހުސްކަމެއް ކުރިމަތިވެފަ އެވެ. ކޮރޯނާވައިރަހާ އެކު ފުރަބަންދެއްގައި އޮތުމުން މި ފަހަރު ގުރައިދޫ ދަތުރު ކެންސަލް ކުރަން ޖެހުނީ އެވެ. "އެ ދަތުރަކީ އަހަރުމެން ވަރަށް ކެތް މަދުވެފައި ތިބޭ ދަތުރެއް. އެތަނުގައި ތިބޭ މީހުންނަށް ކޮންމެ އީދަކު މަރުހަބާ ކިޔަން ތިބެނީ ކެތްމަދުވެފައި. އެކަމަކު މިފަހަރު އެ ނަސީބެއް ނުލިބުނު. އަހަރުމެން މިތިބީ ވަރަށް ބޮޑު މާޔޫސްކަމެއްގައި. މިއީ ބަޔާންކުރަންދަތި ފަޅުކަމެއް. އަހަރެންގެ ހިތަށް ވެސް ވަރަށް ބޮޑު ހުސްކަމެއް އައިސްފި،" ގާލް ގައިޑަކުން އޭނާގެ ޝުއޫރު ހިއްސާކުރި އެވެ. ގުރައިދޫ މަރުކަޒަށް ގާލްގައިޑުން ގެންދާ ބައެއް ހަދިޔާ -- ގުރައިދޫ ދަތުރުގެ އެންމެ ހާއްސަ ހަނދާނަކީ އެތަނުގެ މައިގޭޓުން ވަންނައިރު، އެ ތަނުގައި ތިބޭ މީހުންގެ އަހަރުމެންނަށް މަރުހަބާ ކިޔަން މާކުރިން ގޯތިތެރެއަށް އެއްވެ ތިބޭނެ މަންޒަރެވެ. އަދި ވަރަށް ގިނަ ގާލް ގައިޑުންނާއި “ސީދާ ނަމުން” އެ މީހުން މުހާތަބުކުރެ އެވެ. އެއީ، ހިތާ ހިތުގެ ގުޅުމަކަށް އޮންނަނީވެފަ އެވެ. ހަމަ ޔަގީނަށް ވެސް، މަރުކަޒުގައި ތިބޭ ކޮންމެ މީހެއްގެ ހަނދާނުގައި ވެސް މި ދަތުރުގެ ފޮނި ހަނދާންތައް ރައްކާކޮށްފައި ހުންނާނެ އެވެ. އެ ދަތުރުގައި މެންދުރަށް ތާވަލްކޮށްފައި އޮންނަ މިޔުޒިކް އަދި ހުނަރު ޝޯގެ ހަބަރު ދަބަރު އޮޅުންފިލުވާ މިފަހަރު ބޮޑުބެރުގެ ހާއްސަ ލަވައެއް އޮންނާނެތޯ އާއި އޭނާގެ “ފޭވަރިޓް” ކުޑަ އިއްބެގެ ލަވައެއް ޕާފޯމްކޮށްލަން، މައިކުން ކިޔާލަން ލިބިދާނެތޯ އެ މީހުން ސުވާލު ކުރާނެ އެވެ. ހަމަ ގައިމު އެ ސުވާލުތަކުގެ މަތިން އަހަރުމެން ވަރަށް ހަނދާންވެ އެވެ.
ގުރައިދޫ މަރުކަޒަށް ނުދެވި، ގާލް ގައިޑުންނަށް ހިތްދަތި އީދެއް!
މާލޭގައި ދިރިއުޅޭ ފަރާތްތަކުގެ ތެރެއިން، ކޮވިޑް-19 ބަލިމަޑުކަމާއި ގުޅިގެން ދިރިއުޅޭ ތަނުގެ ކުލި ދެއްކުމަށް ދަތިވާ ފަރާތްތަކަށް ސަރުކާރުން އެލަވަންސެއް ދިނުމަށް ނައިފަރު ދާއިރާގެ މެންބަރު އަހްމަދު ޝިޔާމް ހުށަހެޅުއްވި އިސްލާހު ފާހެއް ނުވި އެވެ. ޝިޔާމް އެ އިސްލާހު ހުށަހަޅުއްވާފައިވަނީ، އިޖުތުމާއީ ކޮމެޓީން ސަރުކާރަށް ހުށަހަޅަން ނިންމާފައިވާ ރިޕޯޓަށެވެ. ޝިޔާމް ވަނީ ދެ ނުކުތާގެ މައްޗަށް ހިމެނޭ އިސްލާހެއް ހުށަހަޅުއްވާފަ އެވެ. އެގޮތުން ފުރަތަމަ ނުކުތާއަކީ، ކޮވިޑް-19އާ ގުޅުގެން ކުލި ދެއްކުމަށް ދަތިވެ ބޯހިޔާވަހިކަމަށް އެހީތެރިވުމުގެ ގޮތުން މިދިޔަ ސަރުކާރުން ހުޅުމާލޭގައި އަޅާފައިވާ 7000 ހައުސިން ޔުނިޓްގެ ވެރިފަރާތްތަކަށް އެތަންތަނަށް ވަދަވޭނެ ގޮތް ހެދުމެވެ. ދެވަނަ އިސްލާހަކީ، ކުއްޔަށް ދިރިއުޅޭ ފަރާތްތަކުގެ ތެރެއިން ކުލި ދެއްކުމަށް ދަތިވާ ފަރާތްތައް ދެނެގަނެ ކުލި ދެއްކުމަށް އެލަވަންސެއް ހަމަޖައްސައިދިނުމަށް ޝިޔާމް ވަނީ އިސްލާހު ހުށަހަޅުއްވާފަ އެވެ. ނަމަވެސް އެ އިސްލާހު ފާހަށް ނުވި އެވެ. ފެންނަ ކަމަށް ވޯޓު ދެއްވީ އެންމެ 10 މެންބަރުންނެވެ. ދެކޮޅަށް 51 މެންބަރުން ވަނީ ވޯޓު ދެއްވާފަ އެވެ. އެ އިސްލާހު ފާސްވުމަށް މަދުވެގެން 31 މެންބަރުންގެ ވޯޓު ބޭނުންވާނެ އެވެ. ޝިޔާމްގެ އިސްލާހު ފާސް ނުވި ނަމަވެސް ހަތް ނުކުތާގެ މައްޗަށް އެކުލެވޭ އެ ރިޕޯޓް ވަނީ 66 މެންބަރުންގެ ވޯޓުން ފާސްވެފަ އެވެ. ކޮމެޓީ ރިޕޯޓް ގައި ފާހަގަކޮށްފައިވާ ހަތް ނުކުތާ: އަމިއްލަ ފަރުދުންނަށާއި ސަރުކާރަށް ކުއްޔަށް ދޫކޮށްފައިވާ އެޕާޓްމަންޓްތަކުންނާއި ގެތަކުން ކުލި ކުޑަވާންޖެހޭކަމަށާއި، އެފަދަ ބަދަލެއް އަންނާނެގޮތްތަކަކަށް ލުއި ދިނުމަށް. މޮރިޓޯރިއަމް ޕެކޭޖް ދިނުމަށްފަހު، އެފަރާތްތަކުން ޢަމަލުކުރާގޮތް މާލެއާއި އަތޮޅުތެރޭގައިވާ ޖޮބް ސެންޓާ މެދުވެރިކޮށް ބަލަމުންގެންދިއުމަށް. މޮރިޓޯރިއަމް ޕެކޭޖް އެއްފަހަރާ ދޫނުކުރުމަށާއި، އެފަރާތްތަކުން މުވައްޒަފުންނާމެދު އިހާނެތިކޮށް ކަންތައްތައް ކުރަމުން ގެންދާނަމަ، ދޫކުރެވިފައިވާ ފައިސާގެ ވަކި ޕަސެންޓެއް ޖޫރިމަނާގެ ގޮތުގައި ނެގުމަށް. ސްކޫލްތައް ބަންދުވެފައިވާ ޙާލަތުގައި މެދުކެނޑުމެއްނެތި ތަޢުލީމުގެ ފުރުސަތު ކަށަވަރުކޮށްދިނުމައްޓަކައި މިޙާލަތާއި ގުޅިގެން އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީން ތަޢާރުފްކޮށްފައިވާ އޮން-ލައިން ޕޮރޮގްރާމްތަކާއި 'ޓެލެކްލާސް' ކުރިޔަށް ގެންދިޔުމަށް. މާލެއާއި އަތޮޅުތެރޭގައި ދިރިއުޅޭ ހުރިހާ ކުދިންނަށް ތަފާތު ކުރުމެއްނެތި މިފުރުސަތު ފަހިކޮށްދިނުމަށްޓަކައި ސްކޫލް ކުދިންނަށް ހާއްސަ އިންޓަރނެޓް ޕެކޭޖްތަކެއް، ޚިދުމަތް ފޯރުކޮށްދޭ ފަރާތްތަކާއި އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީ ގުޅިގެން ކުރިއަށް ގެންދިއުމަށް. ފުރަބަންދުގައިވާ ހާލަތުގައި އަދި ވަކިން ހާއްސަކޮށް މުޖުތަމަޢުގައި ބަލި ފެތުރެމުންދާ ދަނޑިވަޅެއްގައި ކުއްޔަށް ދިރިއުޅެމުންދާ ފަރާތްތަކުގެ ތެރެއިން ހާލުގައިޖެހި ކުލިދެއްކުމަށް ނުކުޅެދޭ ފަރާތްތައް މަގުމަތިވިޔަނުދިނުމަށްޓަކައި ސަރުކާރާ، ސިޓީ ކައުންސިލްތައް އަދި ރަށު ކައުންސިލްތައް މެދުވެރިކޮށް އަޅަންޖެހޭ ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމަށް. އެޗް.ޕީ.އޭގެ އިރުޝާދުގެ ދަށުންމެނުވީ މިސްކިތްތަކާ ޕާކުތައްފަދަ އާންމުން އެއްވާ ތަންތަން، ޢާންމު ބޭނުންތަކަށް ހުޅުވާ ނުލުމަށް. ކޮމިޓީގެ ހުށަހެޅުންތަކުގެ އަމާޒަކީ، ކޮވިޑް-19އާ ގުޅިގެން ތައާރަފްކުރާ މޮރިޓޯރިއަމް ފެކޭޖްތަކަކީ، އިގްތިސާދަށް ހެޔޮބަދަލެއް އަންނާނެ ފަދަ ގޮތަކަށް ބައްޓަންވެފައިވާ ޕެކޭޖުތަކަކަށްވުމާއި، ކުދި އަދި މެދު ފަންތީގެ ވިޔަފާރިތައް މި ހާލަތުން އަރައިގަތުމަށް އެހީތެރިކަން ލިބުން ޔަގީންކުރުމާއި، ތައުލީމީ ނިޒާމު ހަރުދަނާވުމާ، ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި އިޖްތިމާއީ ދުޅަހެޔޮކަން އިތުރުކޮށް، ރައްޔިތުންނަށް ދިމާވަމުންދާ އެކި ކަހަލަ ދަތިތައް ލުއިވެ، މި ބަލިމަޑުކަމުން އަރައިގަތުމަށް ސަރުކާރުން ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތައް ވީހާވެސް ރަނގަޅަށް ތަންފީޒުކުރެވޭނެގޮތެއް މަގުފަހިކުރުން ކަމަށް ވެސް ވަނީ ބުނެފަ އެވެ.
ކުލި ދެއްކުމަށް އެލަވަންސެއް ދޭން ފާހެއް ނުވި
ކޮވިޑް-19 ޖެހުނު އިތުރު ދެ މީހަކު މިހާރު ދަރުމަވަންތަ ހޮސްޕިޓަލަށް ބަދަލުކޮށްފައިވާ ކަމަށް ނޭޝަނަލް އިމަޖެންސީ އޮޕަރޭޝަން ސެންޓަރު (އެންއީއޯސީ) އިން ހާމަކޮށްފިއެވެ. މީގެ ކުރިން އެ ހޮސްޕިޓަލުގައި ކޮވިޑަށް ޕޮޒިޓިވްވެގެން ފަރުވާ ދެމުން ދިޔައީ، އުމުރުން 80 އަހަރުގެ ދިވެހި ފިރިހެނަކަށެވެ. އާންމު ގޮތެއްގައި އެ ހޮސްޕިޓަލަށް ބަދަލު ކުރަނީ، ވައިރަސް ޖެހިގެން ހާއްސަ ގޮތެއްގައި ފަރުވާދޭން ޖެހޭ މީހުންނަށެވެ. މިރޭ ދަރުބާރުގޭ، އެންއީއޯސީގައި ބޭއްވި ނުސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ޑރ. އިބްރާހިމް އަފްޒަލް ވިދާޅުވީ، އެ ހޮސްޕިޓަލަށް އަލަށް ގެންދިޔައީ 68 އަހަރުގެ ދިވެހި އަންހެނަކާއި 48 އަހަރުގެ ޕާކިސްތާނު ފިރިހެނެއް ކަމަށެވެ. "ޕާކިސްތާނު މީހާއަށް އޮކްސިޖަން ބޭނުންވާތީ، އޭނާ އޮތީ އޮކްސިޖަން ގުޅާފައި. ދެން ފަރުވާ ދެމުންދާ ދެމީހުންގެ ސްޓޭބަލް [ހާލު ރަނގަޅު]،" ޑރ. އަފްޒަލް ވިދާޅުވިއެވެ. ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ޑރ. އަފްޒަލް ވާހަކަ ދައްކަވަނީ ---- ފޮޓޯ/ އެންއީއޯސީ މިދިޔަ ދެ ދުވަސްތަރޭ 85 މީހަކު ވަނީ ވައިރަހަށް ޕޮޒިޓިވްވެފަައެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ، އިއްޔެ ފެނުނު 73 ކޭސްއާއި މިއަދު މިހާތަނަށް ފެނުނު 12 ކޭސްއެވެ. ޑރ. ވިދާޅުވީ، އިއްޔެ ފަހުން ފެނުނު 12 ކޭސްތައް މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ނިސްބަތްވަނީ ދެ ކްލާސްޓާއަކަށް ކަމަށެވެ. އެއީ އާރުއެސްސީ އަދި ބީޒެޑްއެމް ކްލާސްޓާއެވެ. އަދި މިއަދު ފެނުނު 12 ކޭސް ނިސްބަތްވަނީ ތިން ކްލާސްޓާއަކަށް ކަމަށް އަފްޒަލް ވިދާޅުވިއެވެ. އެއީ އާރުއެސްސީ، ބީޒެޑްއެމް އަދި އެމްއެޗްއެފް އެވެ. "[ފަހުން ފެނުނު ކޭސްތަކަކީ] އެއް ބާވަތެއްގެ ބަޔަކު އުޅޭ ކްލާސްޓާތަކެއް މިއުޅެނީ. ނޫނީ އެއްކަހަލަ ގުޅުންތަކެއް އޮތް ކްލާސްޓާތަކެއް،" ޑރ. އަފްޒަލް ވިދާޅުވިއެވެ. މިހާރު ފެނިފައިވާ ކޭސްތަކުގެ ކްލާސްތައް ބެހިގެންވާ ގޮތް -- ޑރ. އަފްޒަލް މިރޭ ވަނީ ކްލާސްޓާތައް ބެހިގެންވާ ގޮތުގެ މައުލޫމާތުވެސް ހިއްސާ ކުރައްވާފައެވެ. އެ މައުލޫމާތުތަކުން އެނގޭ ގޮތުގައި މިހާތަނަށް ޖުމްލަ 20 ކްލާސްޓާއެއް ހިމެނެއެވެ. އެންމެ ގިނަ މީހުން ފެނިފައިވަނީ، އެމްއެޗްއެފް ކްލާސްޓާއިންނެވެ. އެ ކްލާސްޓާއިން 32 މީހަކު ވަނީ ޕޮޒިޓިވްވެފައެވެ. އަދި އެ ކްލާސްޓާއާ ގުޅުން އޮތް އެލްއެލްވައި ކްލާސްޓާ އިން 30 މީހަކު ވަނީ ވައިރަހަށް ޕޮޒިޓިވްވެފައެވެ. އެއްވެސް ކްލާސްޓާއަކަށް ނުފެތޭ 14 މީހަކު ހިމެނެއެވެ. ކްލާސްޓާތަކަށް ނަން ދީފައިވަނީ، އެ ކްލާސްތައް ފެނުނު ތަންތަނާ ގުޅުވައި ކަމަށް ޑރ. އަފްޒަލް މިރޭ ވިދާޅުވިއެވެ. އެގޮތުން ބީޒެޑްއެމް އަކީ، ބާޒާރުމަތި ކްލާސްޓާއެވެ. އެލްއެލްވައި ކްލާސްޓާ އަކީ، ލިލީ ސްޓޯރާ ގުޅޭ ކްލާސްޓާއެވެ. ޖީއާރުވައި އަކީ، މ. ޖަރީމާގެއިން ފެނުނު ފުރަތަމަ ކޭސްއާ ގުޅޭ ކްލާސްޓާއެވެ. ބީއެޗްއެމް އަކީ، ބީއެޗްއެމް ޓްރޭޑާސް އިން ޕޮޒިޓިވްވި މީހުންގެ ކްލާސްޓާއެވެ. އެމްޒެޑް އަކީ، އަމާޒް ބޯޓުން ޕޮޒިޓިވްވި ކެޕްޓަނާ ގުޅޭ ކްލާސްޓާއެެވެ. އެފްލްސީ އަކީ، ފްލޫ ކްލިނިކް ގެ ކްލާސްޓާއެވެ. ޔޫޖީއެމް އަކީ، އުލިގަމުން ޕޮޒިޓިވްވި މީހުންނާ ގުޅޭ ކްލާސްޓާއެވެ. ދެން ހުރި ކްލާސްޓާގެ ނަންތައް އަދި ސީދާ ވަކި ކުރާކަށް ނޭނގެއެވެ. ޑރ. އަފްޒަލް އިތުރަށް ވިދާޅުވި ގޮތުގައި، މިހާރު މަގުމަތިން، ކަންމަތި ފިހާރަ ބިދޭސީން ދިރިއުޅޭ ތަންތަން، ބާޒާރު މަތި އަދި ހުޅުމާލެއިންވެސް ރެންޑޮމްކޮށް ޓެސްޓް ކުރަމުންދާ ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް މިއަދު ވިއްސާރަވުމާ ގުޅިގެން ރޭންޑޮމްކޮށް ނެގުނީ 25 ސާމްޕަލްއެއް ކަމަށް ޑރ. އަފްޒަލް ވިދާޅުވިއެވެ. މިހާތަނަށް ރާއްޖެއިން ވައިރަހަށް ސާމްޕަލް ނެގި އަދަދަކީ، 6،343 އެވެ. އޭގެ ތެރެއިން 224 މީހަކު ޕޮޒިޓިވް ވިއިރު، 5،999 މީހަކު ވަނީ ވައިރަހަށް ނެގަޓިވްވްވައެވެ. ޕޮޒިޓިވްވި މީހުންގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ، 87 ދިވެހީންނާއި 137 ބިދޭސީންނެވެ. އޭގެ ތެރެއިން 17 މީހަކު ވަނީ ވައިރަހުން ރަނގަޅުވެފައެވެ. އެއީ ހަތަރު ދިވެއްސަކާއި 13 ބިދޭސީންނެވެ. މިހާތަނަށް ނަތީޖާ ނުލިބޭ ސާމްޕަލްތަކުގެ އަދަދަކީ، 129 އެވެ.
ކޮވިޑް ޖެހުނު އިތުރު ދެ މީހަކު ދަރުމަވަންތައަށް ބަދަލުކޮށްފި
ރާއްޖެއިން ކޮވިޑް19 ޖެހުނު މީހުންގެ ތެރެއިން އިތުރު 15 މީހަކު ބަލިން ރަނގަޅުވެއްޖެއެވެ. މިރޭ އެންއީއޯސީގައި ބާއްވަމުންދާ ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ވާހަކަ ދައްކަވަމުން އެ ސެންޓަރުގެ ތަރުޖަމާނު މަބްރޫކު އަޒީޒު ވިދަޅުވީ ރާއްޖެއިން މިހާތަނަށް ރަނގަޅުވި މީހުންގެ އަދަދު 74 އަށް އަރާފައިވާ ކަމަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ ހަތަރު އަންހެނުންނާއި 11 ފިރިހެނުން ކަމަށާއި، އެއީ ހަތް ދިވެހިން އަދި އަށް ބަންގްލަދޭޝް މީހުން ކަމަށް އެޗްޕީއޭ އިން ބުންޏެވެ. މިރޭގެ ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ވާހަކަ ދައްކަވަމުން އެޗްޕީއޭގެ އެޕްޑޮމެލެޖިސްޓް ޑރ. އިބްރާހިމް އަފްޒަލް ވިދާޅުވީ އިއްޔެގެ 12 ޖެހުމާ ހަމައަށް 15 މީހުން އަދި މިއަދު ދެ މީހަކު ރަނގަޅުވެފައި ވާކަމަށެވެ. މިއަދު ބަލިން ރަނަގޅުވީ ދެ ބަންގްލަދޭޝް މީހުން ކަމަށް ޑރ. އަފްޒަލް ވިދާޅުވިއެވެ. ރާއްޖެއިން މިހާތަނަށް ބަލި ޖެެހުނު މީހުންގެ އަދަދު ވަނީ 1106 އަށް އަރައިފައެވެ. ބަލިޖެހިގެން މަރުވެފައިވަނީ ހަތަރު މީހުންނެވެ.
ކޮވިޑް ޖެހުނު އިތުރު 15 މީހަކު ރަނގަޅުވެ، އަދަދު 74 އަށް
ދިވެހިންނަކީ އީދު މަޖަލުގައި ނިކަން އަރާ ތިބި ބައެކެވެ. ނަމަވެސް އަހަރުމެންނަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ކޮވިޑްްގެ ވަބާއާއެކު މި އީދުގެ މަޖާކުރުމަށް މިވަނީ ހިޔަނި އެޅިފަ އެވެ. ފުރަބަންދާ އެކު އެންމެން ތިބެން ޖެހިފައި މި ވަނީ ގޭގަ އެވެ. އާއިލީ އީދު ސަޔާއި ފެންކުޅި ކުޅުމާއި، ކޯނޑިކެނޑުމާއި، މިހެން ގޮސް އީދުގައިކޮށް އުޅުނު ސަގާފީ އެތަށް ކުޅިވަރުތަކެއް ނުކުޅެވުނަސް ގޭގައި ތިބެގެން މަޖާކޮށް އުފާކުރެވިދާނެ އެވެ. ދުރުގައި ވިޔަސް އެކުގައި ވެވިދާނެ އެވެ. އަތުގައި އޮންނަ ފޯނު ނަގައި ރަށްޓެހިންނާއި އާއިލާ އެންމެންނަށް އީދު ތަހުނިޔާ ފޮނުވާލެވިދާނެ އެވެ. އެގޮތުން މިފަހަރު ސަންގެ ކިޔުންތެރިންނަށް މި ހަދިޔާ ކުރަނީ މަޝްހޫރު ލަވަކިޔުންތެރިއާ ހަސަން އިރުފާން (ޒަކިއްޓެ) ގޭގައި ހުރެގެން އެހާމެ އަވަހަށް ކިޔާލަދިން "އަހާ މީ އީދެއް" މި ލަވަ އެވެ. މިއީ އޭނާ އެންމެ ފުރަތަމަ 2012 ވަނަ އަހަރު ބޮޑު ބެރުލަވަ ކިޔުމަށް އުޅުނު އިރު އޭނާގެ ހިތާ ގުޅިފައިވި ލަވައެކެވެ. އޭރު ފަރުމަ ގުރޫޕުން ފެނިގެންދިޔަ ޒަކިއްޓޭ މި ލަވަ ކިޔަން ފެށީ އެންމެ ފުރަތަމަ ބޮޑު ބެރުލަވައެއް ކިޔަން ވެގެންނެވެ. ޒަކިއްޓެގެ މި ލަވައާއެކު އޭނާ ދޫކޮށްލާ މެސެޖެއް ވެސް އެބައޮތެވެ. އެއީ އެންމެން ގޭގައި ތިބެން ޖެހުނަސް މިފަހަރު އީދުގައި އާއިލާގެ މީހުންނާއި އެކުވެރިންގެ ހާލު ބަލައިލައި، ގުޅުން ބަދަހި ކުރުމެވެ. ކިތަންމެ ދުރުގައި ތިބެން ޖެހުނަށް އެންމެން އެކުގައިވުމަށެވެ. ދުރުގައި ވިޔަސް ހިތާ އެންމެ ކައިރީ ވެވިދާނެ އެވެ. މިލަވަ ބަލައިލާށެވެ!
އީދު މުބާރިކް! ސަންގެ ކިޔުންތެރިންނަށް އީދު ލަވައެެއް!
މާލެ ފުރަބަންދުކޮށްފައި އޮތް ނަމަވެސް ރޯގާ ދަނީ ފެތުރެމުން ކަމަށާއި އަދި ފެންނަ ފެނުމުގައި ކޮވިޑް-19 ރޯގާ ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރައްޔިތުންނަށް ޖެހޭނެ ކަމަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ. ރައީސް ނަޝީދު އެހެން ވިދާޅުވީ ރަށަށް ނުދެވޭގޮތަށް މާލޭގައި ގިނަ ބަޔަކު ތާށިވެފައި ތިބުމާއި އެމީހުން ރަށަށް ފޮނުވަން ސަރުކާރުން ގެންގުޅެ އުސޫލަށް ފާޑު ވިދާޅުވަމުންނެވެ. މިއަދުގެ މަޖިލީހުގެ ޖަލްސާގައި ވާހަކަފުޅު ދައްކަވަމުން ނަޝީދު ވިދާޅުވީ ކޮވިޑްގެ ރޯގާ ރާއްޖޭގެ ގިނަ ރައްޔިތުންނަށް ޖެހޭނެ ކަމަށް އެމަނިކުފާނު ތަކުރާރުކޮށް ވިދާޅުވަމުން ގެންދަވާ ކަމަށާއި މިއަދުވެސް އެ ވާހަކަ ތަކުރާރު ކުރައްވާ ކަމަށެވެ. "އިއްޒަތްތެރި މެމްބަރުން އަރިހުގައި ދަންނަވަނަޖެހެނީ މިކަމާ ބެހޭ މާހިރުން ތިބީކީ ހަމައެކަނި ދިވެހިރާއްޖެއަކު ނޫން. އަދި މިކަމާ ގުޅޭ މާހިރުންނަކީ އަޅުގަނޑުމެންވެސް ގައުމުތަކުގައި ގާތް ތިމާގެވެސް މީހުން. އަޅުގަނޑުމެންނަށްވެސް މި ވާނުވާ އެބަ އެނގޭ. މިތަނުގައި މިގޮތަށް މިކަން ކުރިއަށް ގެންގޮސްގެން އަޅުގަނޑަށް އެންމެ ސާފުކޮށް ފެންނަނީ ބެދޭ މަޅިއެއް ނުފެންނާނެ ބުނާ ހަރުބަސް،" ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. އެމަނިކުފާނު ވިދާޅުވީ ލޮކްޑައުންއަށް ދިޔައީ ކޮވިޑް ފެތުރިދާނެ ކަމަށް ބުނެ ގައިދުރުވުމަށްޓަކައި ކަމަށެވެ. އެކަމަކު ބަންދުގައި ތިއްބާވެސް "ރޯގާ ދަނީ އިންތިހާއަށް ފެތުރެމުން" ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ. "އަދި ފެންނަ ފެނުމުގައި މި ރޯގާ ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރައްޔިތުންނަށް ޖެހޭނެ." ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. އެހެންވީމަ ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރަށެއްގައި ކޮވިޑާ ގުޅިގެން އަޅާނެ ފިޔަވަޅުތަކާއި އެ ރޯގާއަށް ފަރުވާ ލިބޭނެ ގޮތް އިންތިޒާމު ކުރަން ޖެހޭ ކަމަށް ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. އަދި ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރަށެއްގައި އިންތިޒާމުތައް ހަމަޖެހިފައި ހުރި ކަމަށް ދެކޭ ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ. އަދި ރާއްޖޭގެ ހެލްތް ސެންޓަރުތަކުން ކޮވިޑަށް ފަރުވާ ދިނުމުގެ އިންތިޒާމުތައް ހަމަޖައްސަން ޖެހޭ ކަމަށް ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. އެމަނިކުފާނު ވިދާޅުވީ ލާމަރުކަޒީ އުސޫލުން ކަރަންޓީނުގެ ކަންތައް ކުރިއަށް ގެންދަން ޖެހޭ ކަމަށެވެ. އާންމު ސިއްހަތުގެ ގާނޫނުގެ ފަސްވަނަ މާއްދާގައި އެގޮތަށް ބަޔާންކޮށްފައި އޮންނަ ކަމަށާއި ނަމަވެސް އެ ގާނޫނުގައި ބުނެފައިވާ ލާމަރުކަޒީ އުސޫލުން ސިއްހީ ކުއްލި ނުރައްކަލުގެ ހާލަތު ކުރިއަށް ގެންދާނެ ގޮތުގެ އުސޫލެއް އަދިވެސް ހެލްތް މިނިސްޓަރު އަބްދުﷲ އަމީން އެކުލަވާލާފައި ނުވާ ކަމަށް ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. "ކީއްވެތޯ ރަށްރަށުގެ ރައްޔިތުން ކޮރަންޓީނު ކުރުމަށް ނުގެންދަވަނީ. އެމީހުން ރަށަށް ދިއުމަށްޓަކައި ކޮރަންޓީނު ކޮށްފައި އާއިލާތަކާއި ހަމައަށް ދެވޭނެ އިންތިޒާމެއް ހަމަޖެހިފައި ނެތީ. އެއަށްވުރެ މާ ދަތި އިންތިޒާމެއް ހަމަޖައްސަމުން ތިޔަ ގެންދަވަނީ ކީއްވެގެންތޯ. އެއީ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެ ސާފުކުރަން ޖެހޭ ކަމެއް." ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. މާލޭގައި ތާށިވެފައި ރަށަށް ދާން ބޭނުންވެފައި 10،000 ވަރަކަށް މީހުން ތިބި ކަމަށް އެމަނިކުފާނު ފާހަގަ ކުރައްވަމުން ވިދާޅުވީ އެމީހުން ރަށަށް ދިޔަ ނަމަވެސް ނުދިޔަ ނަމަވެސް ރައްތަކަށް ރޯގާ ފެތުރޭނެ ކަމަށެވެ. ރައްތަކަށް ރޯގާ ފެތުރެން އޮންނަނީ އެންމެ ގޮތެއް ނޫން ކަމަށްވެސް ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. "100 ޕަސެންޓްގެ މިންވަރަށް ރޯގާ ފެތުރުނަ ނުދިނުމަށް އަޅުގަނޑުމެން އަޒުމު ކަނޑައަޅައިފި ނަމަ ދެން ހަދާން ޖެހޭނެ ގޮތަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފަސްލައްކަ ރައްޔިތުން ކުޑަގޮޅިއަށް ލާން ޖެހޭނީ. އަޅުގަނޑު ހިތުން އެއީ އަޅުގަނޑުމެން ދާން ބޭނުންވާ ހިސާބެއް ނޫން." ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. ނަޝީދު ވިދާޅުވީ ރާއްޖޭގެ މުޅި މުސްތަގުބަލު ބަރުބާދުވެގެން ނުދާނެ ގޮތަކަށް ކޮވިޑް ރޯގާއިން ސަލާމަތްވުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަން ޖެހޭ ކަމަށެވެ. ރަށްރަށުގައި ކަރަންޓީނު ކުރާނެގޮތް ހަމަޖައްސާފައި އެރަށްރަށުގެ މީހުންނަށް އެރަށްރަށުގައި ކަރަންޓީނުވެވޭނެ ގޮތަށް އިންތިޒާމުތައް ހަމަޖައްސަން ޖެހޭ ކަމަށް ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ.
ފެންނަ ފެނުމުގައި ކޮވިޑް ރޯގާ ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ ރައްޔިތުންނަށް ޖެހޭނެ: ނަޝީދު
ދުބާއީ ގަލްފް ފުޑް އެކްސްޕޯއަށް ދިޔަ މީހުންގެ މައުލޫމާތު އެޗްޕީއޭއަށް ހިއްސާކޮށްދިނުމަށް ނޭޝަނަލް އިމަޖެންސީ އޮޕަރޭޝަންސް ސެންޓަރު (އެންއީއޯސީ) އިން އެދިއްޖެ އެވެ. ދުބާއީ ގަލްފް ފުޑް އެކްސްޕޯ ބޭއްވީ ފެބްރުއަރީ މަހުގެ 16އިން ފެށިގެން 20ވަނަ ދުވަހާ ހަމައަށެވެ. އެންއީއޯސީގައި މިރޭ ބޭއްވި ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ޑރ. އިބްރާހިމް އަފްޒަލް ވަނީ އެ އެކްސްޕޯއަށް ދިޔަ މީހުންގެ ތެރެއިން ރާއްޖެއަށް އެނބުރި އައިސްފައިވާ މީހުންގެ މައުލޫމާތު އެޗްޕީއޭގެ ހޮޓްލައިން ނަންބަރު 1676އަށް ގުޅައިގެން ހިއްސާކޮށްދިނުމަށް އެދިފަ އެވެ. "އެކްސްޕޯއަށް ދިޔަ މީހުންގެ ތެރެއިން އެނބުރި ރާއްޖެއަށް އައި މީހުންގެ މައުލޫމާތު އެއްކުރަން ބޭނުންވޭ. އެއީ ކޮންމެހެން މިހާރު ހިންގަމުންދާ ކޭސްތަކާ ގުޅުމެއް ނެތަސް، މި ކޭސްތަކަކީ އޭގައި އެހެން ކޭސްތަކާ ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ތަފާތު ހުރި ކޭސްތަކެއްކަން ފާހަގަކުރެވިގެން އެކަން އިތުރަށް ބަލަންވެގެން،" ޑރ. އަފްޒަލް ވިދާޅުވި އެވެ. ޑރ. އަފްޒަލް ވިދާޅުވީ ފެއާއަށް ދިޔަ މީހުންގެ ތެރޭގައި ގިނައީ ބޭރު ގައުމުތަކަށް ނިސްބަތްވާ މީހުން ކަމަށެވެ. މިއީ ކޮންމެހެން ބަލި ހުރެގެން ބަލާ ބެލުންތަކެއް ނޫން ކަމަށާއި މިއީ ބަލީގެ އެއްވެސް އަލާމާތެއް މީގެ ކުރިން ހުރިތޯއާއި އެ އަލާމާތްތައް ހުރީ ކިހާ މުއްދަތަކަށް ކަން ދެނެގަތުމަށް ކުރާ ކަމެއް ކަމަށް ޑރ. އަފްޒަލް ވިދާޅުވި އެވެ. "ފުޑް އެކްސްޕޯއަށް ދިޔަ މީހުން ހޯދަން ބޭނުންވާ ސަބަބަކީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ޝައްކު ކުރެވޭ ކަހަލަ އަލާމާތްތަކެއް ހުރިކަމަށް ހަބަރު ލިބިފައިވަނީ އެތަނަށް ދިޔަ މީހުންގެ ތެރެއިން މިހާތަނަށް ޕޮޒިޓިވްވެފައިވާ މީހުންގެ ބަލީގެ ހިސްޓްރީއަށް ބަލާއިރު ބަލީގެ އަލާމާތްތައް އެކްސްޕެކްޓްކުރާ މިންވަރަށްވުރެ ދިގުވެފައި ހުރުމާއި ބަލިޖެހިފައި ސިމްޕަމްސްތައް މައިތިރިވުމަށްފަހު އަނެއްކާވެސް އަލުން ފެންނަން ފެށުން،" ޑރ. އަފްޒަލް ވިދާޅުވި އެވެ. ޑރ. އަފްޒަލް ވިދާޅުވީ އެކްސްޕޯއަށް ދިޔަ މީހުންގެ ފަރާތުން ބަލީގެ 'ކޯސަސް އޮފް އިންފެކްޝަން' ފެނިފައިވަނީ އާންމުކޮށް ފެންނަ ކަންކަމާ ތަފާތުކޮށް ކަމަށެވެ. "އާންމުކޮށް މި ބަލީގައި ފެންނަ 'ކޯސަސް އޮފް އިންފެކްޝަން'އާ ތަފާތު ގޮތްތަކަށް ފެންނާތީ އަޅުގަނޑުމެން ބަލައިލަން ބޭނުމީ މިގޮތަށް އިތުރު ބަޔަކު ވެސް އެބަތިބިތޯ، ނޫނީ މިއީ އައިސޮލޭޓްކުރި ދެ ކޭސް ނުވަތަ ތިން ކޭސްއަކުން ފެނިފައިވާ ކަމެއްތޯ ނުވަތަ ވަކިން މި އެކްސްޕޯއަށް ދިޔަ މީހުންގެ ފަރާތުގައި ހުރި ކަމެއްތޯ އެކްސްޕްލޯ ކޮށްލަން. އެމީހުން ތިބޭނީ މިހާރު ބަލިން މުޅިން ރަނގަޅުވެސް ވެފައި އެކަމަކު ބޭނުންވަނީ ކުރީގެ ހިސްޓްރީ އޮޅުން ފިލުވަން،" ޑރ. އަފްޒަލް ވިދާޅުވި އެވެ. ހަމައެއާއެކު ބައެއް މީހުން އަނބުރި ރާއްޖެއަށް އައިއިރު ކޮވިޑް19 ޖެހިފައި ތިބެދާނެ ކަމަށް ބެލުމުގެ ފުރުސަތު އެބައޮތް ކަމަށާއި ނަމަވެސް އެގޮތަށް ކަން ހިނގުމަކީ މިހާރު އެމީހަކު އައިސޮލޭޓް ކުރަން ޖެހޭ ކަމެއް ނޫން ކަމަށް ޑރ. އަފްޒަލް ވިދާޅުވި އެވެ. އެހެންކަމުން އެ އެކްސްޕޯއަށް ގޮސް އެނބުރި އައި މީހުންގެ ތެރެއިން ކޮވިޑް19 ޖެހިފައި ތިބީ ކިތައް މީހުންނަށް ތޯ ބެލުމަށް ބެކްޓްރެކް ކުރަން ބޭނުންވާ ކަމަށް ވެސް ޑރ. އަފްޒަލް ވިދާޅުވި އެވެ.
ކޮވިޑް-19: ދުބާއީ ގަލްފް ފުޑް އެކްސްޕޯއަށް ދިޔަ މީހުން އެޗްޕީއޭ އިން ހޯދަނީ
އަހަރެމެންގެ ރާއްޖެ އާންމު ހާލަތެއްގައި އޮތްނަމަ މިއަދު މި ރިޒޯޓު އޮންނާނީ ފުރިބާރުވެފަ އެވެ. ރާއްޖެއިން ބޭރުން ރާއްޖެ ދެކިލަން އަންނަ މެހެމާނުންނާއި އެއްވަރަށް ނުވަތަ އެއަށްވުރެވެސް ގިނައިން ގޮސްތިބޭނެ އެއްބަޔަކީ އަމިއްލަ ގައުމުގެ މުއްސަނދި ސަގާފަތާއި އާދަކާދައާއި ކުޅިވަރުތައް ދެކިލުމަށް ގޮސް ތިބޭ ކުދިބޮޑު ދިވެހީންނެވެ. ކުޑަ އީދަކަސް، ބޮޑު އީދަކަސް، އެންމެ ބޮޑު އަމާޒަކީ ރާއްޖޭގެ ތާރީހާއި ސަގާފަށް އިއާދަކޮށް ފަނޑުވުމެއްނެތް ދިވެހި ކުލަތައް އެންމެ މެހެމާނުންނަށް ދައްކާލަދިނުމެވެ. އެވެރިން މިކަންކަމުގައި ބައިވެރިކުރުމެވެ. މިއީ ސަމާ އައިލެންޑް ރިސޯޓް މޯލްޑިވްސްގައި އާންމު އީދު ދުވަހެއް މިފަހުން ކުރިއަށްދާގޮތެވެ. މިއަދު ދިމާވެފައިމިވާ ހިތްދަތި ވަގުތުކޮޅުގައި ރިޒޯޓު ބަންދުކޮށް، ވިޔަފާރި ހުއްޓުނު ނަމަވެސް، އެ ރިޒޯޓަކީ ދިވެހިންގެ ފުރިހަމަ މެހެމާންދާރީއާއި މުއްސަނދި ސަގާފަތް ދުނިޔޭގެ ލޯތަކަށް ދައްކާލަދިނުމުގެ ޒިންމާ ނިކަން ފުރިހަމައަށް އަދާކުރަމުން އައި ރިޒޯޓެކެވެ. ސަމާރ އައިލެންޑް މޯލްޑިވްސްގެ އީދު ހަރަކާތްތައް-- ފޮޓޯ ސަމާރ އައިލެންޑް މިފަހުން އައި ކޮންމެ އީދެއްގައިވެސް ސަމާ އައިލެންޑްގައި ފޯރިގަދަ އެތަށް ހަރަކާތެއް ކުރިއަށްގެންގޮސްފައިވެ އެވެ. ބޮޑުބެރާއި، ބޮޑު މަހާއި، މާލި ނެށުމާއި، ކޯޑި ކެނޑުމާއި، ދަނޑިޖެހުމާއި އަދި ދަފިނެގުންފަދަ އެތަކެއް މިޔުޒިކީ އަދި ސަގާފީ ކުޅިވަރުތަކުގައި ގެސްޓުންނާއި ސްޓާފުން ހޭލަމޭލަވެގެން އުޅެ އެވެ. ބިދޭސީންނަށް މިއީ މުޅީން އާ ތަޖުރިބާއެކެވެ. އަދި ދޭސީންނަށް މިއީ ފޫހިނުވާނޭފަދަ ހަރަކާތްތަކެކެވެ. "ކޮންމެ އީދެއްގައިވެސް ވަރަށް ގިނަ ލޯކަލްސް ވެސް އާދޭ. އެއްފަހަރުއައިއްސިއްޔާ ދެވަނަ ފަހަރަށް ތިންވަނަ ފަހަރަށްވެސް އާދޭ. ފަތުރުވެރިންނާއި އެއްވަރަށް ދިވެހިންވެސް މި ހަރަކާތްތަކުގައި ބައިވެރިވެ ފޯރި ނަގާ. ރިޒޯޓަކަށްވުރެ ބޮޑަށް މި ދުވަސްތަކުގައި ހީވާނީ މިއީ އާންމު މީހުން އުޅޭ ރަށެއްހެން. އެހާވެސް ފޯރިގަދަ." ސަމާ އައިލެންޑްގެ ފަރާތުން ބުންޏެވެ. ސަމާރ އައިލެންޑް މޯލްޑިވްސްގެ އީދު ހަރަކާތްތައް-- ފޮޓޯ ސަމާރ އައިލެންޑް ސަމާ އައިލެންޑްގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ސްޓާފުންގެ ތެރޭގައި ރާއްޖޭގެ އެކި ހިސާބުތަކަށް ނިސްބަތްވާ މީހުން ހިމެނޭއިރު، އެއިން ކޮންމެ މީހެއްގެ ފަރާތުންވެސް ދިވެހިންގެ ސަގާފަތާއި އާދަކާދައިގައި ހިމެނޭ އާ ކަމެއް އެކަކު އަނެކަކަށްދަސްވެ ހިއްސާކުރުމަށްވެސް މިއަށްވުރެ ވަކިބޮޑު މުނާސަބާއެއް ނެެތެވެ. ސަމާ އައިލެންޑުން ބުނާގޮތުން އެ ރިޒޯޓުގައި މިފަހުން ފާހަގަކުރި އީދުތަކުގެ ތެރެއިން އެންމެ ފާހަގަކޮށްލެވެނީ 2016 ވަނަ އަހަރުގެ ފިތުރުއީދު ފާހަގަކުރުމަށް ބޭއްވި ހަރަކާތްތަކެވެ. އެއީ ރިޒޯޓުގައި ބޮޑުމަސް ހަރަކާތް ބޭއްވިވެސް ފުރަތަމަ ފަހަރެވެ. ކަންދިމާކުރިގޮތުން ވާރޭވެހުނު ދުވަހެއް ނަމަވެސް ތާވަލްކުރި ގޮތަށް ބޮޑުމަހާއި މާލި ޕެރޭޑް ނިކަން ކާމިޔާބު ކަމާއިއެކީ ބޭއްވުނެވެ. ސަމާރ އައިލެންޑް މޯލްޑިވްސްގެ އީދު ހަރަކާތްތައް-- ފޮޓޯ ސަމާރ އައިލެންޑް "އެއަހަރުގެ ފަހުން ކޮންމެ އަހަރަކުވެސް ވަރަށް ކުލަގަދަކޮށް އީދު ފާހަގަކުރެވޭ. ރިޒޯޓަށް އަންނަ ގެސްޓުންނާއި އަދި ސްޓާފުންވެސް ވަރަށް ޝަައުގުވެރިވެ އުފާވާ ކަމަކަށް މިކަންވަނީ. ބޮޑުމަހާއި މާލި ޕެރޭޑަކީ ކޮންމެ އީދެއްގެވެސް ހަމަ 'މަސްޓެއް'" ރިޒޯޓުން ބުންޏެވެ. މި ފޯރިއާއި ޖޯޝަށް މަޑުޖެހިލުމެއް މިއައީ މުޅި ދުނިޔެއަށް ފެތުރުނު ކޮވިޑް19ގެ ބަލިމަޑުކަމުގެ ސަބަބުންނެވެ. ކިތަންމެ ހަރަކާތެއް އަދި މިއަހަރަށް ތާވަލުކުރެވުނަސް، ކަންދިމާކުރީ މުޅީން ތަފާތުކޮށެވެ. ބަރަކާތްތެރި ފިތުރުއީދު މިއަދު ބައްދަލުކުރިއިރު، ރިޒޯޓު އޮތީ ފަޅަށެވެ. އުންމީދުކުރެވުނު ބޮޑުބެރުގެ އަޑުތަކެއް މިއަދަކު ނީވެ އެވެ. ހީސަމާސާކޮށް އީދުއުފާނަގާނެ ދިވެހިންތަކެއްވެސް ނެތެވެ. ސަމާރ އައިލެންޑް މޯލްޑިވްސްގެ އީދު ހަރަކާތްތައް-- ފޮޓޯ ސަމާރ އައިލެންޑް ސަމާ އައިލެންޑަށް މިވަގުތަކީ ކިތަންމެހާވެސް ދަތި އުނދަގޫ ވަގުތުކޮޅެކެވެ. އީދު ފަދަ މުނާސަބަތުތަކަށް ޒިޔާރަތްކުރާ މެހެމާނުންނާއި ހާއްސަކޮށް ކުޑަކުދީންގެ މަތީން ހަނދާންއާވާއިރު، އަދިވެސް ރިޒޯޓުގެ ހީވާގި މުވައްޒަފުންތިބީ އަތްއުރާލައިގެނެއް ނޫނެވެ. ރިޒޯޓު މުވައްޒަފުންގެ ފަރާތުން ތައްޔާރުކުރާ ވަރަށް ހާއްސަ އީދު ލަވައެއް އެ ރިސޯޓުން ތައްޔާރުކޮށް ވަނީ އިއްޔެ ފޭސްބުކުން ދައްކާލައިފަ އެވެ. އަދި އިއްޔެ ހަވީރު 5:00-6:00 އަށް ސްޓާފުންނަށް ލައިވް ބޮޑުބެރު ޝޯއެއް ވެސް ބޭއްވި އެވެ. ސަމާރ އައިލެންޑް މޯލްޑިވްސްގެ އީދު ހަރަކާތްތައް-- ފޮޓޯ ސަމާރ އައިލެންޑް އީދު މިފަހަރު އައީ އަހަރެމެންގެ ތެރެއިން އެކަކުވެސް އުންމީދުކުރި ގޮތަކަށް ނޫނެވެ. އެހެން ނަމަވެސް އުންމީދު ގެއްލުވާނުލާށެވެ. ސަމާ އައިލެންޑްފަދައިން ރާއްޖޭގެ ގިނަ ރިޒޯޓުތަކަކީ މިފަދަ މުނާސަބަތުތަކުގައި ތަފާތު ހަރަކާތްތަކެއް ފަތުރުވެރިންނަށް ތަޖުރިބާކޮށްދޭ ރިޒޯޓުތަކެވެ. މިއަދު ނުކުރެވުނަސް ކުރިއަށްއޮތްތަނުގައި މާ ފޯރިގަދަވާނެ އެވެ.
ރިސޯޓްތަކުގެ އީދު ކުޅިވަރާއި ފޯރި މާޒީގެ ތެރެއަށް
ގައުމުތަކުގައި ދިމާވެފައިވާ ނުރައްކާތެރި ހާލަތުން އަރައިގަނެ އަލުން އަނބުރާ ފުޓުބޯޅަ ލީގުތައް ފެށުމުން ހުރިހާ މެޗެއްގައިވެސް ފަސް ބަދަލު ކުރެވޭ ގޮތަށް ގަވާއިދު ބަދަލު ކުރުމަށް ފީފާއިން ހުށައަޅައިފި އެވެ. ދުނިޔޭގައި މިހާރު ފެތުރެމުންދާ ކޮރޯނާ ވައިރަސް ނުވަތަ ކޮވިޑް-19 އިން ރައްކާތެރިވުމަށް އަޅާފައިވާ ފިޔަވަޅުތަކާ އެކު މުޅި ދުނިޔޭގެ ފުޓުބޯޅަ މިވަގުތު ވަނީ ހުއްޓުމަކަށް އައިސްފަ އެވެ. އެއްބައި ގައުމުތަކުގެ ލީގުތައް މުއްދަތެއް ނެތް ގޮތަށް ފަސް ކުރި އިރު އަނެއްބައި ލީގުތައް ދަނީ ކެންސަލް ކުރަމުންނެވެ. އެއާ އެކު މިހާރު ރޭވިފައި ހުރި މެޗުތައް ފަސްވަމުންދާތީ ކުޅުމަށް އަލުން ރުޖޫއަވާ ހިސާބުން ގިނަ މެޗުތަކެއް ކައިރީ ކައިރީގައި ކުޅެން ޖެހޭނެ ކަމަށް ވަނީ ބެލެވިފަ އެވެ. އެކަމުގެ ސަބަބުން ކުޅުންތެރިންނަށް ލިބޭ ވަރުބަލިކަމާއި، އިންޖަރީތައް މަދުކުރުމުގެ ގޮތުން ކޮންމެ މެޗެއްގައި ފަސް ބަދަލު ކުރެވޭ ގޮތަށް އަދި، އިތުރު ވަގުތަށް ގޮސްފި ނަމަ އިތުރު ދެ ބަދަލު ކުރެވޭ ގޮތަށް ގަވާއިދު ބަދަލު ކުރުމަށް ފީފާއިން ވަނީ ހުށައަޅާފަ އެވެ. މި ބަދަލުތަކާ އެކު ލީގުތަކާއި، މުބާރާތްތައް ހިންގާ މެނޭޖްމެންޓުން މި އަހަރު ނިމެންދެން އަމަލު ކުރެވޭނެ ކަމަށާއި، ގައުމީ ޓީމުގެ މެޗުތަކަށް ވެސް މިގަވާއިދު ތަންފީޒް ވާނެ ކަމަށް ފީފާއިން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ. "ލީގުތަކުގެ ކުޅުން އަލުން ފެށުމުން އެއްފަހަރާ ގިނަ މެޗުތަކެއް ކުޅެން ޖެހޭނެ ކަމަށް ބެލެވޭ. އެކަމުގެ ސަބަބުން ކުޅުންތެރިންގެ ފިޓްނަސްއަށް ބޮޑެތި އަސަރު ކުރާނެތީ ފީފާއިން ވަނީ މެޗެއްގެ ފުރިހަމަ ވަގުތުގައި ފަސް ބަދަލު އަދި، އިތުރު ވަގުތަށް ގޮސްފިނަމަ އިތުރު ދެ ބަދަލު ކުރެވޭ ގޮތަށް ގަވާއިދު ބަދަލު ކުރުމަށް ހުށައަޅާފައި." ފީފާއިން ބުނެފައިވެ އެވެ. ކޮރޯނާ ވައިރަސްގެ ސަބަބުން ގައުމުތަކުގެ ފުޓުބޯޅައަށް ބޮޑެތި ދަތިތަކެއް ދިމާވެފައިވާ އިރު ފީފާގެ މެމްބަރު ހުރިހާ ގައުމެއްގެ މެދުގައި 150 މިލިއަން ޑޮލަރު އެހީގެ ގޮތުގައި ބެހުމަށް އެ އިދާރާއިން ވަނީ ދާދި ފަހުން ނިންމާފަ އެވެ.
ހުރިހާ މެޗެއްގައި ވެސް ފަސް ބަދަލު ކުރެވޭ ގޮތަށް ހަދަނީ
ރާއްޖޭގައި ދިރިއުޅޭ އިންޑިއާ ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން އެނބުރި ގައުމަށް ދާން ބޭނުންވާ މީހުން ގައުމަށް ގެންދިޔުމަށް ބޭއްވި ހާއްސަ ދަތުރުތަކުގައި ގެންދިޔަ ދެ މީހަކު ކޮވިޑް19 އަށް ޕޮޒިޓިވް ވެއްޖެ އެވެ. "ޓައިމްސް އޮފް އިންޑިއާ" އިން ރިޕޯޓުކޮށްފައިވާ ގޮތުގައި ރާއްޖެއިން އެނބުރި ދިޔަ ދެ މީހަކު ޕޮޒިޓިވް ވެފައިވާކަން އެނގުނީ އިއްޔެ ކުރި ޓެސްޓުތަކުންނެވެ. މި ދެމީހުންނަކީ އިންޑިއާގެ ޓްރިޗީ އަށް ނިސްބަތްވާ ދެމީހުން ކަމަށް އެ ނޫހުން ރިޕޯޓުކޮށްފައިވެ އެވެ. މި ދެ މީހުންނާ ގުޅޭ އިތުރު ތަފްސީލެއް ޓައިމްސް އޮފް އިންޑިއާ އިން ހާމަކޮށްފައެއް ނުވެ އެވެ. ރާއްޖޭގައި ދިރިއުޅޭ އިންޑިއާ މީހުންގެ ތެރެއިން އެނބުރި ގައުމަށް ދާން ބޭނުން 900 އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން އިންޑިއާގެ އަސްކަރީ މަނަވަރުގައި ވަނީ ގައުމަށް ގެންގޮސްފަ އެވެ. އެނބުރި އިންޑިއާއަށް ދާ މީހުން ކޮޗިންގައި 14 ދުވަހުގެ ކަރަންޓީނު ފުރިހަމަ ކުރަންޖެހެ އެވެ. އެނބުރި އެމީހެއްގެ ސިޓީ އަށް ދެވޭނީ ކަރަންޓީނު ފުރިހަމަކުރުމަށްފަހު އެވެ. މިދިޔަ އާދިއްތަ ދުވަހު އަދި ހުކުރު ދުވަހުވެސް އިންޑިއާގެ އަސްކަރީ މަނަވަރުގައި އެގައުމުގެ ރައްޔިތުން އެނބުރި ގޮސްފައިވެއެވެ. މީގެ ތެރެއިން ޕޮޒިޓިވް ވީ ސީދާ ކޮން ދުވަހަކު ދިޔަ ބަޔެއްކަމެއް އިންޑިއާގެ މީޑިއާގައި ރިޕޯޓުކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ. އިންޑިއާގެ މަނަވަރުތަކުގައި ގެންގޮސްފައިވަނީ މާބަނޑު މީހުންނާއި ކުޑަކުދިން އަދި ސިއްހީ މައްސަލަތަކެއް ހުރި މީހުންގެ އިތުރުން ވަޒީފާ ގެއްލުނު މީހުންނަށާއި އާއިލާގެ މީހަކު މަރުވެގެން ގައުމަށް ދާން ބޭނުންްވެފައި ތިބި މީހުންނަށާއި ރާއްޖޭގައި ތާށިވެފައި ތިބި އިންޑިއާ ފަތުރުވެރިންނެވެ. ރާއްޖޭގައި އެކި މަސައްކަތްތައް ކުރުމަށް އިންޑިއާގެ 27،000 އެއްހާ މީހުން އެބަތިއްބެވެ. އިންޑިއާ ހައިކޮމިޝަނުން ބުނީ ރާއްޖޭގައި ތިބި އިންޑިއާ ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން ނިއުދިއްލީ، ޗެންނާއީ، މުމްބާއީ އަދި ބެންގަލޫރަށް ހާއްސަ ފްލައިޓުތަކެއްވެސް ބާއްވަން ނިންމާފައިވާ ކަމަށެވެ. މީގެ އިތުރުން ރާއްޖޭގައި ތިބި އިންޑިއާ ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން އެނބުރި ގައުމަށްދާމް ބޭނުންވާ މީހުން ގެންދިޔުމަށް އަންނަ ހުކުރު ދުވަހު އިތުރު ދަތުރެއް ބާއްވަން ނިންމާފައިވާ ކަމަށް ރާއްޖޭގައި ހުންނަ އިންޑިއާ ހައިކޮމިޝަނުން ވަނީ ބުނެފައެވެ. ހުކުރު ދުވަހު ބާއްވާ މި ދަތުރުގައި ގެންދާނީ ހަމައެކަނި ކެރެލާ ސްޓޭޓަށް ނިސްބަތްވާ މީހުން އެކަނި ކަމަށާއި މި ދަތުރުގައި ގެންދާ މީހުންނަކީ އެނބުރި ގައުމަށް ދިޔުމަށް ބޭނުންވެ، ހައިކޮމިޝަނުގައި މިހާރުވެސް ރެޖިސްޓްރީ ކޮށްފައިވާ މީހުން ކަމަށް އިންޑިއާ ހައިކޮމިޝަނުން ބުންޏެވެ. ރާއްޖެއިން މިހާތަނަށް 904 މީހަކު ކޮވިޑަށް ޕޮޒިޓިވް ވެފައިވާއިރު އޭގެ ތެރޭގައި އިންޑިއާގެ 72 މީހަކު ހިމެނެއެވެ.
ރާއްޖެއިން ދިޔަ އިންޑިއާ މަނަވަރުން ދެ މީހަކު ކޮވިޑް-19އަށް ޕޮޒިޓިވް ވެއްޖެ
ލިވަޕޫލުގެ ކުރީގެ ތަރި ފިލިޕޭ ކުޓީނިއޯ އަނބުރާ އެކުލަބަށް ދިއުމަށް އެދުމުން ކުލަބުން ދެކޮޅު ހަދާފައިވާ ކަމަށް ރިޕޯޓްތަކުން ބުނެފި އެވެ. ބްރެޒިލްގެ ހުނަރުވެރި މިޑްފީލްޑަރު ކުޓީނިއޯ މިވަގުތު ޖަރުމަނުގެ ބަޔާން މިއުނިކަށް ކުޅެމުންދަނީ ބާސެލޯނާގެ ލޯނު އެއްބަސް ވުމެއްގެ ދަށުންނެވެ. ބަޔާން މިއުނިކުގައި ކުޓީނިއޯ މޮޅު ކުޅުމެއް ދެއްކި ނަމަވެސް އެކުލަބުން އޭނާ ދާއިމީ ކޮންޓްރެކްޓެއް ދިނުމާ މެދު އަދި ގޮތެއް ނިންމާފައި ނުވާއިރު އޭނަގެ ކުރީގެ ކުލަބް ލިވަޕޫލަށް ދާން ބޭނުންވާ ކަމުގެ އިޝާރާތެއް ކުޓީނިއޯ ވަނީ ކޮށްފަ އެވެ. އުމުރުން 27 އަހަރުގެ ކުޓީނިއޯ ލިވަޕޫލް ދޫކޮށް ބާސެލޯނާއަށް ބަދަލުވީ 2018 ވަނަ އަހަރުގެ ޖަނަވަރީ މަހު އެވެ. އެކަމަކު 100 މިލިއަން ޕައުންޑުގެ އަގަކަށް ބާސެލޯނާއަށް ގޮސް ކުޓީނިއޯއަށް އެންމެ ރަނގަޅު ކުޅުމެއް ނުދެއްކުނެވެ. އެހެން ކަމުން ބާސެލޯނާއިން އޭނަގެ ބަދަލުގައި އެތުލެޓިކޯ މެޑްރިޑުގެ އެންޓޮއިން ގްރީޒްމަން ގެނައުމުން ފުރުސަތު ގެއްލޭނެތީ ކުޓީނިއޯ ވަނީ ލޯން އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން ބަޔާން މިއުނިކަށް ފޮނުވާލައިފަ އެވެ. ވޭތުވެ ދިޔަ ސީޒަން އެއްކޮށް ކުޓީނިއޯ ބަޔާންގައި ކުޅުނު އިރު ބާސެލޯއިން އޭނާ ގެންނަން ބޭނުންވާ ކަމުގެ އިޝާރާތެއް ނުކުރެއެވެ. ވުމާއެކު ކުޓީނިއޯގެ މުސްތަގުބަލާއި މެދު މިވަގުތު ވަނީ ބޮޑު ޝައްކެއް އުފެދިފަ އެވެ. އެކަމަކު އޭނާ މިވަގުތު އެންމެ ބޭނުންވަނީ އަނބުރާ ކުރީގެ ކުލަބް ލިވަޕޫލަށް ދާން ކަމަށް އޭނަގެ އެޖެންޓް ވަނީ ދާދި ފަހުން ބުނެފަ އެވެ. ނަމަވެސް ލިވަޕޫލުން ދެން އަނބުރާ ކުޓީނިއޯ ނުގެންނާނެ ކަމަށާއި، ކުލަބުގެ މާލީ ހާލަތު ހުރި ގޮތުން މިވަގުތު އިތުރު ކުޅުންތެރިއަކު ލިވަޕޫލަށް ނުގެނެވޭނެ ކަމަށް އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ މަޝްހޫރު ނޫހެއް ކަމަށްވާ މިރޯ އިން ވަނީ ރިޕޯޓް ކޮށްފަ އެވެ. ކުޓީނިއޯ ވަނީ ލިވަޕޫލުގައި އޭނާ ހޭދަ ކުރި ދުވަސްތަކުގައި ދެފަހަރެއްގެ މަތިން ކުލަބުގެ މޮޅު ކުޅުންތެރިޔާގެ މަގާމު ހޯދައި 50 ގޯލު އެ ޓީމަށް ޖަހައިދީފަ އެވެ.
ކުޓީނިއޯ އެނބުރި ގެނައުމަށް ލިވަޕޫލުން ދެކޮޅު: ރިޕޯޓް
އެމެރިކާގެ ކެލިފޯނިއާގެ ޓާގެޓް ފިހާރައަކަށް ދިޔަ ދެ ކަސްޓަމަރަކު މާސްކް ނޭޅުމުގެ ސަބަބުން ފިހާރައިގެ މުވައްޒަފާ ދެމެދު ޖެހުނު ހަމަނުޖެހުމެއްގައި މުވައްޒަފަށް ހަމަލާ ދީ ދެމީހަކު ފިލި މައްސަލައެއް ބަލަން ފަށައިފި އެވެ. މި މަހުގެ ކުރީކޮޅުގައި ކެލިފޯނިއާގެ ވެން ނުނީ ސަރަހައްދުގެ ޓާގެޓަކަށް ދެމީހަކު ވަންނަން އުޅުމުން އެތަނުގެ ސެކިއުރިޓީ ބަލަހައްޓާ މުވައްޒަފެއް ވަނީ އެ ދެމީހުން މަޑުކުރުވާފައެވެ. އަދި އެއަށްފަހު މާސްކް ނާޅާ ތިބުމުން އެމީހުންނަށް މާސްކް އެޅުމަށް އެދުނެވެ. ނަމަވެސް އެ ދެމީހުން ވަނީ މާސްކް އެޅުމަށް ދެކޮޅު ހަދާފައެވެ. ފުލުހުން ބުނެފައިވަނީ އެ މައްސަލަ އިތުރަށް ހޫނުވުމުން އިތުރަށް އެ މައްސަލަ ހައްލުކުރުމަށް މުވައްޒަފު މަސައްކަތްކުރި ކަމަށެވެ. އެހެންނަމަވެސް އެތަނުން އެކަކު އެ މުވައްޒަފު ގައިގައި ޖެހީ ކަމަށް ބެލެވޭ ކަމަށް ފުލުހުން ބުންޏެވެ. އެ ދެމީހުން އަނިޔާކޮށް މުވައްޒަފުގެ އެއް އަތް ބިންދާލާފައިވާ ކަމަށް ސީސީޓީވީ ފުޓެޖް އިން ފެނިގެން ދިޔަ ކަމަށް ފުލުހުން ބުންޏެވެ. ފުލުހުން ވަނީ މިހާރު ދެ މީހުންނަކީ ކޮންބައެއްކަން ހޯދާފައެވެ. އެގޮތުން އެ ހާދިސާ އާ ގުޅިގެން ހޯދަމުން ދިޔައީ އުމުރުން 31 އަހަރު ފިލިޕް ހެމިލްޓަން ނަމަކަށް ކިޔާ މީހަކާއި 29 އަހަރުގެ ޕޯލް ހެމިލްޓަން ނަމަކަށް ކިޔާ މީހެއް ކަމަށް ފުލުހުން ބުންޏެވެ. ފުލުހުން ބުނީ އެ ދެމީހުންވެސް ވަނީ ދާދި ފަހުން ހައްޔަރުކޮށްފައި ކަމަށެވެ. އެހެންނަމަވެސް މިހާރު ދެ ދެމީހުންވެސް ވަނީ 50،000 އެމެރިކާ ޑޮލަރުގެ ބެއިލް އަކުން ދޫކޮށްލާފައި ކަމަށް ފުލުހުން ބުންޏެވެ.
މާސްކް އަޅަން ދެކޮޅު ހަދައި ފިހާރައެއްގެ މުވައްޒަފަށް އަނިޔާކޮށްފި
ކޮޓަރީގައި އެކަނި މާ އެކަނި އިން ސާރާގެ ދެލޮލުގައި ވަނީ ކަރުނައެވެ. ޒައިދު އޭނާއާއި ކައިވެނި ކުރީ މި ގޮތަށް ކަންތައް ކުރަން ހެއްޔެވެ؟. ކައިވެންޏަށް ދެ މަސް ދުވަސް ފާއިތުވެގެން ދިޔައިރު، ޒައިދުގެ ފަރާތުން އެއްވެސް އަޅާލުމެއް ސާރާއަކަށް ނުލިބެއެވެ. ކައިވެނީގެ ކުރީގެ ޒައިދާ މިހާރު އޭނާއަށް ފެންނަ ޒައިދާ ހާސްބައި ތަފާތެވެ. އެއްޗެހި ދޮންނަން ޓީޝާޓެއް ނަގައިފިއްޔާ އޭގައި ހުންނާނީ ތުންފަތުގެ ނިޝާންތަކެވެ. ގެއަށް ވަދެލަނީ ހާލަކުން ފަހަރަކުއެވެ. ޒައިދު ދުވަހަކު ވެސް ނަމާދެއް ކުރަނިކޮށެއް އޭނަ ނުދެކެއެވެ. ނަމާދުގެ ވާހަކައަށް ވުރެ ފޫހި ވާހަކައެއް ޒައިދަކަށް ނޯންނާނެއެވެ. ދަންނަ މީހަކު ވެސް ނޫޅޭ އެ މާހައުލުގައި ސާރާއަށް އިޙްސާސްވަނީ އެކަނި ވެރިކަމެވެ. ޒައިދަކީ އޭނާ ހީކުރި ފަދަ ޒުވާނެއް ނޫންކަން އެނގުނު ސާރާގެ ހިތް ވަނީ ކުދިކުދި ވެފައެވެ. ސާރާއަށް ފެންނަނީ ޒައިދު ދުނިޔެވީ މަޖަލުގައި ދުވަސް ހޭދަ ކުރާތަނެވެ. މިރޭ ޒައިދުގެ އަނިޔާ އާ އޭނަ ކުރިމަތި ލާން ޖެހުނީ ގޭގައި ޕާޓީ ކުރާނޭ ޖާގައެއް ނުދޭނަމޭ ބުނުމުންނެވެ. އޭރުވެސް ބޭރުގައި ޖަހާފައި ހުރި މިއުޒިކްގެ އަޑު ކޮޓަރިތެރެއަށް އިވިއިވި ހުއްޓެވެ. ކައިވެންޏަށްފަހު އޭނާ އުންމީދު ކޮށްގެން ހުރީ ޒައިދުގެ ފަރާތުން ލިބޭ އޯގާތެރިކަމާއި އެހީތެރިކަމުގެ އެހީއެކު، އޭނާއަށް ވެސް އުފާވެރި ދިރިއުޅުމެއް އުޅެވޭނޭ ކަމަށެވެ. އެހެންނަމަވެސް ވީ އެހެންނެއް ނޫނެވެ. ކައިވެންޏަށްފަހު އިނގިރޭސިވިލާތަށް ބަދަލުވުމާއެކު، ޒައިދުގެ އުޅުން އެކީ ބަދަލުވެއްޖެއެވެ. ޒައިދު އޭނާގެ ހަޤީގީ ސޫރަ ސާރާއަށް ދައްކާލައިފިއެވެ. އެ ހިތް ހަލާކު ކޮށްލައިފިއެވެ. ކެތްކުރެވޭނޭ އެންމެ މައްޗަކަށް ސާރާ ކެތް ކުރިއެވެ. ޒައިދުގެ އުޅުން ބަދަލުކުރޭތޯ ކޮންމެ ނަމާދެއްގެ ފަހުގައި ސާރާ ދުޢާ ކުރެއެވެ. މިއީ އޭނާއަށް ކުރިމަތި ކުރެވޭ އިމްތިޙާނެއް ކަމުގައި ވާނަމަ އެކަމުން އޭނާއަށް ކާމިޔާބު ދެއްވުން އެދި ދަންނަވައެވެ. އިރުއިރުކޮޅާ ބާރުވެދާ މިއުޒިކްގެ އަޑާއެކު ސާރާއަށް ކަންފަތުގައި އަތް އަޅާލެވެއެވެ. އެ ގެއަކީ ޕާރޓީ ކުރާ ތަނެއްކަމުގައި ޒައިދު ހަދައިފިއެވެ. ކިތަންމެ ދުވަހަކު ސާރާ އެކަމާ ޒައިދާ ވާހަކަ ދައްކައެވެ. އޭނާ އުޅޭ ތަނެއްގައި އެފަދަ ފުރުސަތެއް ނޯންނާނެކަމަށް ބުނެއެވެ. އެއިން ކޮންމެ ފަހަރަކު ޒައިދު އިސްކުރަނީ އަތެވެ. ޕާޓީ ކުރާ ރެއެއް ވިއްޔާ ސާރާ ބަލަނީ ނުނިކުމެ ވޭތޯއެވެ. ޒައިދު އަނިޔާ ކުރާ ކޮންމެ ފަހަރަކު ސާރާއަށް ލިއަމް މަތިން ހަނދާންވެއެވެ. ޒައިދާ ކައިވެނި ކުރުމަކީ ހެދުނު ގޯހެއްކަމުގައި އޭނާއަށް ވިސްނެއެވެ. ލިއަމް މިހާރު ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟ ލިއަމް އިސްލާމް ދީން ގަބޫލުކުރީ ބާއެވެ. އޭނާ ކެތްތެރިކަން ހޯދަނީ ދުޢާ ކޮށްގެންނެވެ. ޒައިދު އިސްލާހު ނުވާކަމުގައި ވަނީނަމަ، ޒައިދުގެ ކިބައިން އޭނާއަށް ސަލާމަތް ވާނޭ މަގު ދައްކަވާތޯ އޭނާ ކޮންމެ ނަމާދެއްގެ ފަހުގައި ދުޢާ ކުރެއެވެ. ގޭތެރެ ހަމަހިމޭންވީ ހެނދުނު ހަޔެއް ވެސް ޖެހި ފަހުންނެވެ. އެނދުގައި ބޯ ޖައްސާލައިގެން ނިދިފައި އިން ސާރާއަށް ދެލޯ ހުޅުވާލެވުނީ ހުޅުވާފައި ހުރި ކުޑަ ދޮރުން އައި އަލި އެއްވެސް ހުރަހެއްނެތި އޭނާގެ މޫނަށް އެޅުމުންނެވެ. ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ ތަދެއް ލޮލަށް އިޙްސާސްވެ ލޯ މަރައިލަން މަޖުބޫރުވިއެވެ. ހިތުގައި އުފެދިފައިވާ ގިލަން ވެރިކަމާއެކު ވެސް އޭނާ ބެލީ ހިތްވަރުކޮށްފައި ވުޟޫ ކޮށްގެން ނަމާދުކޮއްލެވޭތޯއެވެ. ނަމާދަކީ އޭނާގެ ހިތަށް ފިނިކަން ގެނެސްދޭކަމެކެވެ. ޤުރުއާން ކިޔެވުމުން އެ ޒަޚަމް ވެފައިވާ ހިތަށް ޝިފާ ލިބިދެއެވެ. ޒައިދު އެތެރެއަށް ވަނީ ސާރާ ނަމާދަށް ހުއްޓައެވެ. ނަމާދުކޮށް ނިމިގެން ސާރާ ދުޢާ ކުރަން ފެށިތަން ފެނި ޒައިދު އެއްމިޔަކަށް ހިނިތުންވެލީ މަލާމާތް ކޮށްލުމުގެ ގޮތުންނެވެ. އޭނާ ވެސް އެއް އިރެއްގައި ދުޢާ ކުރިއެވެ. އޭނާއަށް ޖެސިކާ ހާސިލް ވޭތޯއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އޭނާއަށް ޖެސިކާއެއް ނުލިބުނެވެ. ޖެސިކާ ލިބުނީ ލިއަމްއަށެވެ. ވީއިރު ސާރާއަށް ދުޢާ ކޮށްގެން ހާސިލް ވާނީ ކޮންކަމެއްހެއްޔެވެ؟ ޒައިދުގެ ހިތުގައި ވެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އޭނާއަށް ނޭނގުނު ކަމަކީ ދުޢާ އަކީ މުއުމިނުންގެ ހަތިޔާރުކަމެވެ. ﷲ ގެ ހަޟްރަތުގައި ދުޢާ ގެ މަތިވެރިކަމެވެ. މި ދުނިޔޭގައި ﷲ އެކި ކަހަލަ އިމްތިޙާނު ތަކާ ކުރިމަތި ކުރައްވާކަމެވެ. އެ އިމްތިޙާނު ތަކަށް ކެތްތެރިވެ ﷲ ގެ ހަޟްރަތަށް ދުޢާ ދެންނެވުނުގައި ދެމިހުރުމުގެ މަތިވެރިކަމާއި މުހިންމުކަމެވެ. އެނދުގައި އޮށޯވެލި ޒައިދަށް ޖެސިކާގެ ސޫރަ ސިފަވިއެވެ. އޭނާއަށް އަދިވެސް ޖެސިކާ މަތިން ހަނދާންނައްތާލެވޭ ގޮތެއްނުވެއެވެ. ޚާއްސަކޮށް މީގެ ހަފްތާއެއް ކުރިން ކްލަބެއްގެ ތެރެއިން ޖެސިކާ އެހެން ފިރިހެނަކާ އެކީ ފެނުނު ފަހުންނެވެ. ޖެސިކާއާއި އޭނާއާ ފުރަތަމަ ދިމާވިއިރު ޒައިދު ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ނަމާދުކޮށް ވެސް އުޅުނެވެ. ޤުރުއާން ވެސް ހާލަކުން ފަހަރަކު ކިޔަވައެވެ. ރައްޓެހިންނާއެކު ކްލަބްތަކަށް ގޮސް އުޅެނީ ވެސް ވަރަށް މަދުންނެވެ. އެދާ ފަހަރަކު ވެސް އޭނާ އިންނާނީ ވަކިންނެވެ. އޭނާ އެހާ ދީނާ ދުރުވީ ޖެސިކާ ގެއްލުނު ފަހުންނެވެ. ޖެސިކާ ލިބޭތޯ އޭނާ ވެސް އެތަކެއް ދުޢާއެއް ކުރިއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އެންމެ ފަހުން ޖެސިކާ ލިބުނީ ލިއަމްއަށެވެ. މި ފަހަރު ލިއަމް އަތުން ސާރާ ޖަހައިގަތީ އޭނާއެވެ. އޭނާ ދުޢާ އެއް ނުކުރެއެވެ. އެކަމަކު އޭނާއަށް ސާރާ ލިބިއްޖެއެވެ. ސުބްޙާނައްﷲ އެވެ. ޒައިދުގެ ވިސްނުން މިހުރީ ކިހިނެއްހެއްޔެވެ؟ އޭނާ އަކީ މީގެ ކުރިން އެ ކަހަލަ މީހެއް ނޫނެވެ. ޖެސިކާއަކީ ކްރިސްޓިއަނަކަށް ވުމާއެކު ޒައިދާ ކައިވެނި ކުރުން ހުއްދަ ނަމަވެސް ކްރިސްޓިއަކަށް ވުރެ އަޅު އަންހެނަކުވެސް މާ ރަނގަޅުކަމެއް ޒައިދަކަށް ނޭނގެއެވެ. އެ ގޮތަށް އެކަންތައް ވުމުން އެއީ ފަހަރުގައި ފަހުން އޭނާއަށް މާރަނގަޅު ގޮތެއް އޮތުމުން ކަމަށް ހިތަށް ވިސްނައިދޭކަށް ވެސް ޒައިދަކަށް ނޭނގުނެވެ. އޭރު އޭނާ ހުރީ އެއަށްވުރެ ބޮޑަށް މާޔޫސްވެފައެވެ. ނަމާދުކޮށް ނިމިގެން މުސައްލަ ނެގި ސާރާ އަލަމާރީ ތެރެއަށް މުސައްލަ ލާފައި އައިސް ޒައިދުގެ ކުރިމައްޗަށް ހުއްޓުނެވެ. "އަހަރެން ބުނީމެއްނު އަހަރެން މިގޭގައި އުޅޭހޭ ހިނދަކު މިގޭގައި ޕާޓީ ކޮށްގެން ނުވާނެޔޭ... ޒައިދަކަށް ނޭނގޭތަ އެއީ ހަރާމް ކަމެއް ކަމެއް؟ އަހަރެން ބޭނުމެއް ނޫން ޒައިދާ އިނދެގެން އުޅޭކަށް. ވަރިކޮށްފަ އަހަރެން ފޮނުވަދީ" ސާރާ ބުނެލިއެވެ. މީގެ ކުރިން ވެސް ސާރާ ޒައިދާ އެކި ގޮތްގޮތަށް ވާހަކަ ދެއްކި ނަމަވެސް މިހާ ފާޅުކަން ބޮޑު ގޮތެއްގައި އޭނާ ވަރިކުރާކަށް ނޭދެއެވެ. މިފަހަރު، އެ އަޑުގައި ސާބިތުކަން ވިއެވެ. ޒައިދު ހަމަ އެކަނި ރައްދުކޮށްލީ މަލާމާތުގެ ހިނިތުންވުމެކެވެ. ސާރާގެ ކެތްތެރިކަން ކޮޅުން ލިއެވެ. ހިއްސާކުރާނެ އިތުރު މީހަކު ނެތުމާއެކު ސާރާ ގަސްތުކުރީ އޭނާގެ މަންމައަށް ގުލައިލާށެވެ. އޭނާ ފޯނު ހިފައިގެން ނުކުމެ މަންމަ ސަލްމާއަށް ގުޅައިލުމަށްފަހު، ސާރާ ފުރަތަމަ ފަހަރަށް ޒައިދުގެ ޝަކުވާ ކުރިއެވެ. ޒައިދު އޭނާއާ މެދު ކަންތައް ކުރާ ގޮތުންނެވެ. އެ ހިތަށް ކެތް ނުކުރެވުމުންނެވެ. އޭނާ ޒައިދު ގާތުން ވަރިވާން ބޭނުންވެގެން އެވާހަކަ ވެސް ބުންޏެވެ. "ސާރާ އެހާ އަވަހަށް ވަރި ވީމަ މީހުން ހީކުރާނީ ކީކޭތަ؟ މަންމަ މިއަދު ގުޅީމަ ޒައިދު ބުންޏޭ ސާރާ ޕާކިސްތާނަށް އަންނަން ބޭނުންވެގެންނޭ އުޅެނީ. އަދި މި ދުވަސްކޮޅު ޒައިދު ބިޒީ ކަމުން އޭނާއަށް ސާރާއަށް ވަގުތު ނުދެވޭ ވާހަކަ. އެކަމާ ސާރާ ޝަކުވާ ކުރާ ވާހަކަ. ދިރިއުޅުމުގައި ކެތްތެރިވާން ޖެހޭނޭ! މައްސަލަތަށް ވެސް ޖެހޭނޭ! އެކަމަކު އޭގެ ހައްލަކީ ކޮންމެ ފަހަރަކު މައްސަލައެއް ޖެހޭއިރު ވަރިވުމެއް ނޫނޭ" ސަލްމާގެ ވާހަކަތަކާއެކު، ސާރާގެ ދުލުގައި ތަޅެއް ލެވުނެވެ. ޒައިދުގެ މަކަރުވެރިކަން އެނގި އޭނާ ހުރީ ބަސްހުއްޓި ބުނާނެ އެއްޗެއް ނޭނގިފައެވެ. އިތުރަށް މަންމައާ ވާހަކަ ދައްކަން އުޅުނު ނަމަވެސް މަންމަ ބަދިގެއަށް ދާން ޖެހިއްޖެ ކަމުގައި ބުނެ ފޯނު ބޭއްވުމުން ސާރާ މާޔޫސްވިއެވެ. މަންމައަށް ހަޤީގަތް އެނގޭނެ ނަމައެވެ. މަންމަގެ ދަރިފުޅު އުޅޭ ހާލު އެނގޭނެނަމައެވެ. ޒައިދުގެ ހަޤީގަތް އެނގޭނެ ނަމައެވެ. ޒައިދު އޭނާގެ ކިބައިން އެ ހިފަނީ ކޮން ކަމެއްގެ ބަދަލެއް ހެއްޔެވެ؟ ސާރާގެ ލޮލަށް ވަގުތުން ކަރުނަތައް ޖަމާ ވިއެވެ. އޭނާއަށް ލިއަމަށް ކުޑަ އިންތިޒާރެއް ކުރެވުނު ނަމައެވެ. އެހެންނަމަވެސް މިއަދު ނަމައަކުން ކުރެވޭނޭ މާ ބޮޑު ކަމެއް ނެތެވެ. ސާރާ ދުޢާ ކުރީ އޭނާއަށް އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތް މެދު ވެރި ކުރެއްވުމަށެވެ. ***** ﷲ އަށް ދުޢާ ދެންނެވުމުގައި ލިއަމް ސާބިތުވިއެވެ. ސާރާ ވަކިވުމާ މަންމަގެ އިތުރުން އެންމެ ގާތް އެކުވެރިޔާ އެރިކް ގެއްލުމަކީ އޭނާގެ އީމާންތެރިކަން އިތުރުކުރުމަށް ލިބުނު އެހީއެއް ކަމުގައި އޭނާ ދެކުނެވެ. އެކަމާ މާޔޫސްވާ ކޮންމެ ފަހަރަކު އޭނާ ﷲ އަށް ދުޢާ ކުރެއެވެ. ހިތަށް ހަމަޖެހުން ލިބެއެވެ. ދުނިޔަވީ އެދުން ތަކުގައި އޭނާގެ ނަފުސު ބެހިގެން ދާކަށް ލިއަމް ފުރުސަތެއް ނުދެއެވެ. ދުނިޔެއަށް ވުރެ އާޚިރަތް އޭނާ އިސްކުރިއެވެ. އޭނާގެ ހިތް އަދިވެސް ސާރާއަށް އެދެއެވެ. ސާރާ ދެކިލުމަށް އެދެވެއެވެ. އޭނާ އިސްލާމް ދީނަށް ޝައުގުވެރި ކުރިވީ އެ އަންހެން ކުއްޖާއެވެ. އޭނާއަށް ތެދުމަގު ލިބުމުގެ ސަބަބެއްކަމުގައި ސާރާ ވެއެވެ. އެ ހިތުގެ ޙާލު މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވަނީ ﷲ އެވެ. އޭނާއާ މެދު ކޮންމެ ގޮތަކަށް ކަންތައް ވެގެންދިޔަ ކަމުގައި ވިޔަސް، އެ ފަރާތުން އޭނާ އެކަނިކޮށް ނުލައްވާނޭ ކަމުގައި ލިއަމް ޔަޤީން ކުރިއެވެ. ***** ސާރާ ސަލްމާއަށް ގުޅިކަން އެނގި ޒައިދުގެ ރުޅިވެރިކަން އުތުރި އެރިފަދައެވެ. "މަންމަ ކައިރީގައި ކޮންމެހެން އަހަންނޭ ކިޔައިގެން އެއްޗެހި ކިޔާނެކަމެއް ނެތް... ބޮޑު ހެދުން ލާފަ ހަށިގަނޑު ފޮރުވައިގެން ތި ހުންނަނީ މިގޭގަ އެހެން މީހަކު އުޅޭތީތަ؟" ޒައިދުގެ ނުރުހުން ސާރާ ލައިގެން ހުރި ހެދުމަށް އަމާޒުވިއެވެ. އެއީ އޭނާ ވަރަށް ފޫހިވާ ހެދުމެކެވެ. އަލަމާރި ކައިރިއަށް ޖެހިލާފައި އޭނާ ދޮރުފަތް ހުޅުވައިލިއެވެ. ސާރާ ލައިގެން ހުރި ހެދުމަށް ބަލައިލުމަށްފަހު އަލަމާރިތެރޭގައި ހުރި ހުރިހާ ހެދުންތަކެއް ނެގިއެވެ. އެއަށްފަހު އެނދުމައްޗަށް އުކާލިއެވެ. "ޒައިދުގެ ކަންތައް މާ މައްޗަށް ތި ދަނީ؟ ޒައިދަށް ވިޔަސް އަހަންނާ މެދު ތި ގޮތަށް ކަންތައް ކުރެވިގެން ނުވާނެ. އަހަރެންގެ ވެސް އަބުރާ އިއްޒަތެއް ވޭ. ހައްގުތަކެއް ވޭ" ސާރާ ބާރަށް ބުނެލިއެވެ. ޒައިދު ސާރާ އާ ދިމާލަށް ފިޔަވަޅު އަޅައިލިއެވެ. ކައިރިވެލާފައި އުނަގަނޑުގައި އަތް އަޅުވާލާފައި ކައިރިއަށް ދަމައިލިއެވެ. ސާރާގެ އަނގައިގައި ހިފުމުން ސާރާ ގަދަ ހަދަން ފެށިއެވެ. "އަދި ބުނެބަލަ ހައްގޭ... ސާރާ ޖެހޭނީ އަހަރެން ބެހެއްޓި ހިސާބެއްގަ ހުންނަން" ޒައިދު ބުނެލިއެވެ. "ތިހެން ކަންތައް ކުރަންޏާ އަހަރެން ވަރިކުރޭ!" ޒައިދާ ދުރަށް ޖެހިލި ސާރާ ބާރަށް ބުނެލިއެވެ. ނޭނގޭ ސަބަބަކާ ހުރެ ޒައިދު ރުޅި އަރުވާލަން އޭނާގެ ހިތް އެދުނީއެވެ. އޭނާގެ ބޭނުމަކަށް ވީ ރުޅިއައިސްގެން ވެސް ޒައިދު އޭނާ ވަރި ކުރުމެވެ. "އަހަރެން މި ގެއިން ނުކުމެގެން ދާނަން" ޒައިދާ ދިމާލަށް ބަލައިލަމުން އަނެއްކާވެސް ސާރާ ބުނެލިއެވެ. "އަހަރެން ބަލާނަމޭ ދެވޭތޯ" ޒައިދު އެއްމިޔަކަށް ހީލަމުން ބުނެލިއެވެ. "ކީއްކުރަން ތިއުޅެނީ؟" ޒައިދު ހެދުންތައް ހިފައިގެން ހިނގައިގަތުމުން ސާރާއަށް ބުނެވުނެވެ. އެއްޗެކޭ ނުބުނެ ޒައިދު ފަހަތުން ސާރާ ނުކުތެވެ. ޒައިދުގެ މިސްރާބުހުރީ ގެއިން ބޭރަށެވެ. ނުކުތުމުގެ ކުރިން އޭނާ މިއަދު ގެނައި ޕެޓްރޯލް ފުޅި ނެގިއެވެ. "ނޫން" ސާރާއަށް ބުނެވުނެވެ. އޭނާ ޒައިދުގެ ކުރިމައްޗަށް އެރިއެވެ. "ޒައިދު ޕްލީޒް... ތިހެން ނަހަދާ" ސާރާއަށް ރޮވެން ފެށުނެވެ. ޒައިދު ސާރާ ކޮށްޕާލުމަށްފަހު ގޮސް އެރީ ލިފްޓަށެވެ. ސާރާ އަވަސް އަވަހަށް ބުރުގައެއް އަޅައިގެން ނުކުތްއިރު ލިފްޓުން ޒައިދު ތިރިއަށް ދަނީއެވެ. އެޕާރޓްމެންޓްގެ އެއްފަރާތުގައި ހައްދާފައިވާ ވިނަގަނޑުގައި މަޑުކޮށްލުމަށްފަހު ހެދުންތައް އެތަނުގައި ބެހެއްޓުމަށްފަހު، ޒައިދު ޕެޓްރޯލް އެޅިއެވެ. ޖީބުން ނެގި އަލިފާން ފޮށި ނަގާ ރޯކޮށްލުމަށްފަހު، އޭނާ ދަނޑިކޮޅު ވައްޓައިލުމާއެކު ހެދުންތަކުގައި ހުޅުހިފިއެވެ. ޒައިދުގެ މޫނުމަތިން ފެންނަނީ ކާމިޔާބުގެ އަސަރުތަކެވެ. ސާރާއަށް ނުކުމެ ވުނުއިރު ހެދުންތަކުގައި އެކީ ވަނީ ހުޅު ހިފާފައެވެ. ޒައިދާ މެދު ހިތުގައި އެތައް ޝަކުވާއެއް އުފެދި އުތުރި އަރަން ފެށިއެވެ. ކަރުނަތައް ފުހެލަމުން ދުވެފައި އެތެރެއަށް ވަތްތަން ބަލަން ޒައިދު ހުއްޓެވެ. އެރޭ ޒައިދު ބޭރަށް ދިޔަ ގޮތަށް އަނެއް ދުވަހު ހެނދުނު ވެސް ގެއަކަށް ނާދެއެވެ. ސާރާ ކަންބޮޑުވިއެވެ. ޒައިދުގެ ނަންބަރަށް ގުޅުނު އަދަދެއް ވެސް ނޭނގެއެވެ. އަސުރު ފަހުން ޒައިދު ގެއަށް އައި އިރު އައީ ބާޒާރު ކޮތަޅުތަކެއް ހިފައި ގެންނެވެ. ސާރާއަތަށް ދީފައި އޭގައި އޮތް އެއްޗެއް ބެލުމަށް ޒައިދު އެދުނެވެ. ސާރާ ފަހަރަކު ކޮތަޅެއް ނަގާ އޭގައި ހުރި އެއްޗެއް ބަލަން ފެށިއެވެ. މުޅީން ވެސް ޓޮޕާ ޖީސްއެވެ. "މިތާ އުޅޭ އިރު މިތާ މީހުން ލާ ކަހަލަ އެއްޗެހި ދޯ ލާންވާނީ." ސާރާ ފާޑަކަށް ބަލަން ފެށުމުން ޒައިދު ބުނެލިއެވެ. "އަހަރެން މި އެއްޗެހި ލާން ބޭނުން ނުވާތީ ދޯ ދިގު ހެދުން ލައިގެން އުޅޭނީ... އަހަރެން ބޭނުމެއް ނުވޭ ހަށިގަނޑުގެ ވަނާތައް ހިލޭ ފިރިހެނުންގެ ކުރިމަތީގައި އިޝްތިހާރު ކުރާކަށް" ސާރާ ހިންހަމަ ނުޖެހިފައި ބުނެލިއެވެ. ޒައިދު ޖަހައިލީ ހިނިގަނޑެކެވެ. "އަހަރެން ބޭނުންވަނީ އަހަރެން ލާ ކަހަލަ އަބާޔާ" ސާރާ ބުނެލިއެވެ. "ނުލިބޭނެ. ސާރާ މީގެ ފަހުން ލާން ޖެހޭނީ އަހަރެން ބުނާ ކަހަލަ ހެދުން" ޒައިދު ފާޅުގައި ދެކޮޅު ހެދިއެވެ. "އަހަރެން މިއެއް ބޭނުމެއްނޫން" ސާރާ ގަދަ ދެއްކިއެވެ. އޭނާ އަތުގައި ދިގު ހެދުމަކަށް އޮތީ ލައިގެން ހުރި ހެދުން އެކަންޏެވެ. "އެހެންވިއްޔާ ހެދުން ނުލާ ހުރޭ" ޒައިދު ރައްދު ދިނެވެ. އެ ހިތުގައި ރަޙުމުގެ ކަންފުޅެއް ވެސް ނުވެއެވެ. އިތުރަށް ވާހަކަ ނުދައްކާ ޒައިދު ދިޔައީ ބޭރަށެވެ. އޭގެ ފަހުން ދެ ދުވަސް ފާއިތުވެގެން ދިޔައިރު ވެސް ޒައިދާ ސާރާ އާ ދެމެދު މާ ގިނަ ވާހަކައެއް ނުދެކެވެއެވެ. ***** އެއީ ވެސް އެފަދަ ދުވަހެކެވެ. މިއަދު ވެސް ޒައިދު ބޭރަށް ދިޔައީ ސާރާ އާއި ޒުވާބު ކުރުމަށް ފަހުއެވެ. ސިޓިންރޫމުގައި މަޑުކޮށްލައިގެން އިން ސާރާގެ ހަނދާނަށް ޒައިދާ އިންނަން އުޅުނު އިރު އޭނާ ކުރި އިސްތިޚާރާ ނަމާދު އައީ އެވަގު ތެވެ. އިސްތިޚާރާއަށްފަހު ވެސް ގޮތެއް ނިންމަން އޭނާއަށް އެހާ އުނދަގޫ ވެގެން އުޅުނީ ހިތުގައިވި ނުތަނަވަސްކަމާއި އެކުވެސް، އާއިލާގެ އެންމެން ކުރަމުން ދިޔަ އުންމީދުތަކުގައި ކޮޅުފައިން ޖަހަން ނުކެރުނީތީއެވެ. ލިއަމް ނައިސް ގިނަ ދުވަސްވުމުން އޭނާއަށް ކެތްތެރިކަން އިސްކުރުމުގެ ބަދަލުގައި މާ އަވަސް އަރުވާލައިގެން ގޮތެއް ނިންމުނީއެވެ. އިސްތިޚާރާ ނަމާދުގެ ފަހުން ވެސް ގޮތެއް ނިންމަން އުނދަގޫވެ ލިބުނު މާޔޫސްކަމުގައި އިސްތިޚާރާ ކުރުން މަތީ ދެމި ނުހުރެވުނީއެވެ. އެހެންނަމަވެސް މިއަދު އޭނާއަށް އެ ހިތުގައި ވި ނުތަނަވަސްކަމަކީ ކީއްވެގެން އައި ނުތަނަވަސް ކަމެއްކަން މާނަ ކުރެވިއްޖެވެ. ކޮންމެ ގޮތަކަށް ކަންތައް ވެގެން ދިޔަ ކަމުގައި ވިނަމަވެސް ސާރާ ﷲ ގެ ރަޙްމަތުން އުންމީދު ކަޑައެއް ނުލާނެއެވެ. މެންދުރު ނަމާދު ވަގުތު ޖެހުމުން ނަމާދު ކޮށްލުމަށްފަހު، އޭނާ ޤުރުއާން ކިޔަވާލަން އަވަސްވިއެވެ. އެނދުގައި އިށީނދެ ޚަތިމް ނަގައިގެން ޤުރުއާން ކިޔަވަން ފެށިއެވެ. ޒައިދު ބޭރުން އައިސް ގެއަށް ވަދެފައި ފުރަތަމަ ދިޔައީ ބަދިގެ ފަރާތަށެވެ. ފެންތައްޓެއް ބޯ ލައިގެން އައިސް، ކޮޓަރި ދޮރާ އަރާ ހަމަވީތަނާ އޭނާގެ ކަންފަތުގައި ސާރާ ޤުރުއާން ކިޔަވާ އަޑު ޖެހުނެވެ. ފިޔަވަޅުތައް މަޑު ޖައްސައިލަމުން ޒައިދު މަޑުކޮށްލީ ޤުރުއާން ކިޔަވަމުން ދިޔަލެއް ރީތިކަމުންނެވެ. އެ އަޑު އަހަން ހުރެވުނެވެ. ހިތަށް ކޮންމެވެސް އަސަރުތަކެއް ކޮށްފިއެވެ. ސާރާގެ އަޑު ސާފެވެ. އަކުރުތަކުގެ މަޚްރަޖުތައް ކިޔަނީ ރީތިކޮށެވެ. ހިތަށް ކުރަމުންދިޔަ އަސަރުތަކަށް ފުރަގަސްދެމުން ޒައިދު ކޮޓަރި ދޮރު ހުޅުވައިލިއެވެ. ސާރާ ކިޔެވުން މަޑު ޖައްސައިލިއެވެ. އެއަށްފަހު ޒައިދަށް ބަލާލާފައި އޭނާ ޚަތިމް ލައްޕައިލަން އުޅުނެވެ. ޒައިދު ގޮސް ސޯފާއަށް ވެއްޓިގަތެވެ. "އަހަރެން ބުނެފިންތަ ހުއްޓައިލަން" ސާރާ އެނދުން ތެދުވުމާއެކު ޒައިދަށް ބުނެވުނީ އޭނާ އަދިވެސް އެ އަޑު އެހުމަށް ޝައުގުވެރިވީ ވަރުންނެވެ. ސާރާ ކޮޓަރިން ބޭރަށް ނުކުމެލިއެވެ. ޒައިދު ފެންނަ ހިސާބެއްގައި ވެސް ހުންނާކަށް އޭނާ ބޭނުމެއް ނޫނެވެ. ސިޓިން ރޫމް ސޯފާގައި ޖައްސައިލުމާއެކު ސާރާ ދޫކޮށްލީ ފުންނޭވާއެކެވެ. އެ ހިނދުގައި ވެސް ހިތާ ހިތުން ދުޢާ ކުރެވުނީ އޭނާއަށް އެންމެ ރަނގަޅު ގޮތް މިންވަރު ކޮށްދެއްވުން އެދިއެވެ. ***** ދުވަސްކޮޅެއް ކޮށްލާފައި ލިއަމް އޭނާގެ މަންމަމެން ގެއަށް ދިޔައީ މަންމަ ދެކެލާ ހިތުންނެވެ. މަންމައާ ވާހަކަ ދައްކައިލާ މަންމަގެ ހިތުގައި އޭނާގެ މައްޗަށް އޮތް ކިލަނބުކަން ފިލުވައިލުމުގެ ބޭނުމުގައެވެ. އަދި އެއާއެކު އިސްލާމް ދީނުގައި ހުރި ރަނގަޅުކަމުގެ ވާހަކަ މަންމައަށް ކިޔައިދީ އެ މަންމަގެ ހިތުގައި އެ ދީނަށްޓަކައި ކުޑަ މިންވަރަކަށް ވިޔަސް ލޯތްބެއް އުފެއްދޭތޯއެވެ. ގެއަށް ގޮސް ބެލް އެޅުމާއެކު ދޮރު ހުޅުވީ އޭނާގެ ދޮންބައްޕަ ވިލިއަމްއެވެ. ލިއަމް ފެނުމާއެކު އޭނާ ހިނިތުންވެލިއެވެ. ރައްދުގައި ލިއަމް ވެސް ހިނިތުންވެލިއެވެ. އެތެރެއަށް ވަތްއިރު މަންމަ ސޯފިޔާ އިނީ ސޯފާގައެވެ. "މަންމާ... ލިއަމް ގޮވައިލިއެވެ. ސޯފިޔާގެ މޫނުމަތި ބަނަވިއެވެ. ލިއަމް ފެނިފައެވެ. "މަންމާ... އަޅުގަނޑު އިސްލާމް ވިޔަސް މަންމަ އާ އޮތް ގުޅުން ކަނޑައިލާކަށް ބޭނުމެއް ނޫން. އިސްލާމް ދީނަކީ މަންމަމެން ތި ހީކުރާހާ ހަރުކަށި ދީނެއް ނޫނޭ" ލިއަމް ވާހަކަ ދެއްކިއެވެ. ސޯފިޔާ ލިއަމަށް ބަލައިލިއެވެ. އެ ދަރިފުޅުގެ މޫނުމަތިން އޭނާއަށް ފެނުނީ އެކަނިވެރިކަމާއި މާޔޫސްކަމެވެ. "މަންމާ... އެރިކް ވެސް ވާހަކަ ދެއްކުން ހުއްޓާލައިފި. އަހަރެން ބޭނުމެއް ނޫން ދެވަނަ ފަހަރަށް މަންމަ ލިބިފައި މަންމަ ގެއްލޭކަށް" ލިއަމް ބުނެލިއެވެ. އެ ދަރިފުޅުގެ އަޑުގައިވި އަސަރުން ސޯފިޔާގެ ހިތަށް ކެތެއްނުވިއެވެ. ލިއަމް ކައިރިއަށް ގޮސް ލިއަމްގެ ކޮނޑުގައި އަތް ޖައްސައިލިއެވެ. ނިތުގައި ބޮސްދީފައި ބައްދައިލިއެވެ. ލިއަމްގެ ތުންފަތް މައްޗަށް ވެރިވީ ހިނިތުންވުމެކެވެ. މަންމަގެ ހިތުގައި އޭނާއާ މެދު އޯގާތެރިކަމާއި ކުލުނު އުފެދުނީ ތީ ލިއަމް ﷲ އަށް ޙަމްދުކުރިއެވެ. ކޮންމެ ކަމެއް ވަނީ އެކަލާނގެ އިރާދަކުރެއްވި ގޮތަކަށެވެ. މަންމަކައިރީގައި ވަގުތު ކޮޅެއް ހޭދަކޮށްލާފައި ގެއަށް ދާން ނައްޓާލެވުނު އިރު ފުދޭވަރަކަށް ދަން ވެއްޖެއެވެ. ***** ގެއަށް އައިސް ވަތް ޒައިދު ހުރީ ހަމަހޭގައި ނޫންކަން ސިޓިންރޫމުގައި އިން ސާރާ ދެނެގަތެވެ. ޒައިދު ސާރާ އާ ގާތަށް ޖެހިލުމާއެކު، ސާރާ އަނެއްފަރާތަށް މޫނު އަނބުރާލިއެވެ. "ކިހިނެއްތަ ތިއުޅެނީ؟" ސާރާގެ އަތުގައި ހިފެއްޓި ޒައިދުގެ އަތް ފޮޅުވާލަމުން ސާރާ ބުނެލިއެވެ. ޒައިދު ޖަހައިލީ ހިނިގަނޑެކެވެ. ސާރާ ރުޅި އަރުވާލެވުމުން އޭނާ އުފާވަނީއެވެ. ސާރާ ގާތަށް ޖެހިލާ ސާރާގެ އިސްތަށިގަނޑު އަތުގެ ތެރެއަށް އޮޅާލުމާއެކު ސާރާއާ ގާތް ވާން ޒައިދު މަސައްކަތް ކުރިއެވެ. "ޒައިދު ތަދުވެޔޭ... ދޫކުރޭ!" ޒައިދުގެ އަތް ދަށުން ސަލާމާތް ވާން ސާރާ ގަދަހެދިއެވެ. ސޯފާ މައްޗަށް ސާރާ ވައްޓައިލުމާއެކު ޒައިދު ސާރާއާ ދިމާލަށް އިނގިލި ދިއްކޮށްލިއެވެ. "ތިކަހަލަ އަންހެން ކުއްޖަކު އަހަރެން ބޭނުމެއް ނޫން. އަހަރެން ބޭނުންވަނީ ހަމައެކަނި ޖެސިކާ. އަޑު އިވިއްޖެތަ؟ ތިހިރީ ވަރިކޮށްފަ" ޒައިދު އަޑުގެ ކޮޅަށް ހަޅޭއްލަވައިގަތެވެ. އެ އަޑާއެކު ސާރާއަށް ހުރިތަނަށް ގަނޑު ވެވުނެވެ. އެއްޗެއް ބުނަން ވެގެން ހުޅުވާލި އަނގަ ވެސް މަޑުމަޑުން ލައްޕައިލަން މަޖުބޫރު ކުރުވައިފިއެވެ. "ޖެސިކާ؟" އޭނާގެ އަނގައިން ވައިއަޑުން އެ އަޑު ނުކުތެވެ. "އާނ. ޖެސިކާ. އެއީ އަހަރެންގެ ފުރަތަމަ އަދި ފަހު ލޯބި. ހަނދާންކުރާތި. އަހަރެން ކަލެއާ އިނީ ލިއަމްގެ ކިބައިން ބަދަލު ހިފަން" ޒައިދު ބުނަމުން ދިޔައެވެ. "ބަދަލު ހިފަންނޭ!" ޒައިދު ދައްކަމުންދިޔަ ވާހަކަ އެއްވެސް ވަރަކަށް ފަހުމު ވާގޮތެއް ސާރާއަކަށް ނުވިއެވެ. އޭނާ ޒައިދަށް ބަލައިލިއެވެ. "ތި ކިޔާ އެއްޗެއް ސާފުކޮށް ކިޔާބަލަ" ސާރާ ތަންކޮޅެއް އަޑުހަރުކޮށް އެހިއެވެ. "އަޑެއް ނީވޭތަ؟ އާދެބަލަ ކައިރިއަށް" ޒައިދު ސާރާ އާ ކައިރިވެލިއެވެ. ސާރާއަށް ނޭފަތުގައި އަތް އަޅާލެވުނެވެ. ދުވާ ވަހުންނެވެ. އިރުކޮޅެއްގެ ހަމަހިމޭން ކަމަކަށްފަހު ޒައިދު ދެލޯ މަރައިލިއެވެ. ދެން ދެލޯ ހުޅުވާލާފައި ސާރާއަށް ބަލައިލުމަށްފަހު އޭނަ ޖެސިކާގެ ނަން އެ ދުލުން ބޭރުކޮށްލިއެވެ. ހީވަނީ އޭނާއަށް ސާރާ ފެނުނީ ޖެސިކާގެ ސިފައިގައި ހެންނެވެ. " ދުރުގަ ހުރޭ" ސާރާ ބުނެލިއެވެ. ޒައިދު އެވަނީ އޭނާ ވަރިކޮށްފައެވެ. ވުމާއެކު އޭނާގެ މައްޗަކަށް މިހާރު ޒައިދުގެ އެއްވެސް ހައްގެއް ނޯންނާނެއެވެ. ކެނޑި ނޭޅި ޒައިދު މަސައްކަތް ކުރީ ސާރާއާ ކައިރިވާށެވެ. ސާރާ ޒައިދާ ދުރަށް ދާން މަސައްކަތް ކުރިއެވެ. ދޮރާ ހިސާބަށް ގޮސްފައި އޭނާ މަޑުޖެހުނީ ލައިގެން އިން ހެދުމުގެ ސަބަބުންނެވެ. އޭނާ ލައިގެން އިނީ ގަޔަށް ދޫ ޓީޝާޓަކާއި ދޫ ހަރުވާޅެކެވެ. އޭނާ އަތުގައި އޮތް ހަމަ އެކަނި ދިގު ހެދުން ވެސް ޒައިދު ފޮރުވީއެވެ. ސާރާ އަތުން މަޑުކުރުމަށް އިޝާރާތް ކުރިއެވެ. "އާދެބަލަ ކައިރިއަށް." ޒައިދު ކެނޑިނޭޅި ބުނަމުން ދިޔައެވެ. ޒައިދު ސާރާ އާ ކައިރިއަށް ޖެހިލާ ސާރާގެ ޓީޝާޓުގައި ހިފާ ދަމައިގަތް ގަތީނުން އިރާލައިފިއެވެ. ސާރާގެ އަތުގައި ހިފާ ގެނެސް ސޯފާ މައްޗަށް ވައްޓައިލުމާއެކު، ސާރާގެ ދެ އަތް އޭނާގެ އެއް އަތުން ހައްޔަރު ކޮށްލުމަށްފަހު ސާރާއާ ގާތް ވާން މަސައްކަތް ކުރިއެވެ. ވަރަށް ހާލުން އެއް އަތް މިނިވަން ކުރުމަށްފަހު ސާރާ ކުޑަކޮށް ތެދުވެލާ ޒައިދުގެ އަތުގައި ދަތް އެޅިއެވެ. ޒައިދު ހަޅޭއްލަވައި ގަނެފައި ސާރާގެ އަތުން ދޫކޮށްލިއެވެ. ސާރާ ބަލާކަށް ނުހުރެ ދޮރާ ދިމާލަށް ދުއްވައިގަތީ ޒައިދު އޭނާއާ ދިމާލަށް ބަލަން ހުރި ގޮތުން ބިރުގަނެފައި ހުރެއެވެ. އެ ހިސާބުން އަނެއްކާވެސް މަޑުޖެހުނީ ހުރި ގޮތް ހަނދާންވެފައެވެ. މި ފަހަރުވެސް ޒައިދު ސާރާ އާ ގާތް ވާން މަސައްކަތް ކުރިއެވެ. ބިރުގަނެފައި ހުރި ސާރާ ޒައިދުގެ ކަންފަތް މައްޗަށް އޭނާގެ އަތުގެ ހޫނު ހަމަލާއެއް ދިނެވެ. ޒައިދަށް އިތުރު ހަރަކާތެއް ކޮށްނުލެވި އުޅެނިކޮށް ސާރާ ޒައިދު ކޮށްޕާލާފައި، ދޮރު ހުޅުވާފައި ނުކުމެ ލިފްޓަށް އެރިއެވެ. އޭރު ޒައިދު އޮތީ ވެއްޓިގައެވެ. ލިފްޓް ލެއްޕުނު އިރު ނަސީބަކުން ޒައިދަށް ކިރިޔާ ދޮރާ ހިސާބަށް ނުކުމެވެނީއެވެ. އޭރު ސާރާގެ ދެ އަތް ވެސް ތުރު ތުރު އަޅައެވެ. ނޭވާ ވެސް ހާސްވަނީއެވެ. ހިތްވެސް ދިޔައީ އެހާ ބާރުމިނުގައި ތެޅެމުންނެވެ. ދެލޮލުން ކަރުނަ ފައިބައެވެ. އެންމެ ތިރިއަށް ގޮސް ލިފްޓް ހުއްޓުމާއެކު ސާރާ ދުވެފައި ނުކުތެވެ. މަޑުކޮށްލެވުނީ އަނެއްކާވެސް ހުރި ގޮތް ހިތަށް އަރާފައެވެ. އެހެން ހުއްޓާ ލިފްޓުން ފޭބި ޒައިދު ފެނި ސާރާގެ ހިތް ހީވީ ބޭރަށް ފުންމައިލީހެންނެވެ. ދުއްވައިގަނެވުނީ އަމިއްލަ ސަލާމަތް ހޯދާށެވެ. ދުވަމުން ގޮސް މަގުމައްޗަށް ނުކުމެވުނީ ކާރެއްގެ ކުރިމައްޗަށެވެ. ކާރު އައިސް މަޑުކޮށްލެވުނު އިރު ސާރާއަށް އޮވެވުނީ ކާރުގެ މައްޗަށް ވެއްޓިފައި ކަހަލަ ގޮތަކަށެވެ. އޭނާ އިސްއުފުލާ ބަލައިލިއިރު ދެފައި ތުރުތުރު އަޅާވަރުން ކޮޅަށް ވެސް ނުހުރެވެއެވެ. އޭރު ވެސް ފަހަތުން ޒައިދު ދުވަމުން އާދެއެވެ. ލިއަމްގެ ކާރުގައި ޖެހުނު އަންހެން ކުއްޖާއަށް ބަލައިލުމާއެކު އޭނާގެ ދެލޯ ބޮޑުވިއެވެ. ކޮންމެ ގޮތަކަށް ފެނުނު ކަމުގައި ވިޔަސް އޭނާއަށް އެ ސޫރަ އޮޅޭނެ އެއްވެސް ގޮތެއް ނޯންނާނެއެވެ. އެއީ ސާރާ ނޫން ދެވަނަ މީހެއް ނޫނެވެ. ސާރާގެ ފަހަތުން ދުވަމުން އެ އަންނަ ފިރިހެން މީހާ ފެނުމާއެކު ލިއަމަށް އަވަސް އަވަހަށް ކާރުން ފޭބުނެވެ. އޭރު ޒައިދު އަރާ ހަމަކުރަނީއެވެ. "އަނެއްކާވެސް ކަލޭ" ޒައިދު ބުނެލިއެވެ. ސާރާ ލިއަމްގެ ގަމީހުގައި ހިފަމުން ލިއަމްގެ ފުރަގަހަތަށް ވަނެވެ. ވެފައި ހުރި ވަރުން އެއީ ލިއަމްކަން ވެސް އޭނާއަށް ރޭކާނުލައެވެ. މާނޭވާ ލެވޭ ވަރުން ހީވަނީ ނޭވާ ވެސް އުފުރިގެން ހިނގައިދާނެހެންނެވެ. "އަހަރެން ސަލާމަތް ކުރޭ.. އޭނަ" ސާރާ ބުނީ އިނގިރޭސިންނެވެ. ރޮވޭ ވަރުން އޭނާއަށް ރަނގަޅަށް ވާހަކައެއް ނުދެއްކެއެވެ. އަޑުގައި އަދިވެސް ވަނީ ތުރުތުރު އެޅުމެވެ. "ސާރާ ކާމް ޑައުން" ލިއަމް އަވަސްއަވަހަށް ބުނެލިއެވެ. ލިއަމް އޭނާގެ ހިމާޔަތް ސާރާއަށް ދެމުން ކުރިއަށް ޖެހިލިއެވެ. އޭނާ ބަލާކަށް ނުހުރެ ޒައިދުގެ މޫނުމައްޗަށް ގޮށްމުށުގެ އެތިފަހަރެއް ވީއްލާލައިފިއެވެ. ރައްދުގައި ޖަހަން އަތް މަޅާލި ޒައިދުގެ އަތުގައި ހުޝިއާރުކަމާއެކު ހިފައްޓަމުން ލިއަމް، ޒައިދު ކޮށްޕައިލިއެވެ. ލިއަމާ ދިމާލަށް އިނގިލި ދިއްކޮށްލާފައި ޒައިދު ދުރަށް ޖެހިލިއެވެ. އެއަށްފަހު ފަސް އެނބުރިއްޖެއެވެ. ދިޔުމުގެ ކުރިން އަދިވެސް އެއްފަހަރު އޭނާ ސާރާއަށް ބަލައިލިއެވެ. ލިއަމަށް ސާރާއަށް ބަލައިލާކަށް ވެސް ނުކެރުނެވެ. އެހާ ވަރުން ފޮރުވިގެން އުޅޭ ސާރާ އެ ގޮތަށް ގެއިން ނުކުމެގެން އަންނާނީ ގައިމު ކޮންމެވެސް ބޮޑު ކަމެއް ވީމަތާއެވެ. އޭނާއަށް ނިތުގައި އަތް ޖައްސައިލެވުނެވެ. ދުރު ބަލަހައްޓައިގެން ހުރި ލިއަމް ސާރާއަށް ގޮވައިލިއެވެ. ހަމަޖެހެން މަސައްކަތް ކުރަމުން ދިޔަ ސާރާ އެ އަޑަށް ސަމާލުކަން ދިނެވެ. އެއީ ލިއަމް ނޫން ދެވަނަ މީހެއްގެ އަޑެއް ނޫނެވެ. ހުރެވުނު ގޮސް އިޙްސާސްވި ސާރާ އޭނާގެ ހަށިގަނޑު ފޮރުވޭތޯ އަތުން މަސައްކަތް ކުރިއެވެ. ކޮނޑުމައްޗާ ދިމާލުން ޓީޝާޓް ވަނީ އިރައިގެން ގޮސްފައެވެ. ސިހުން ގެނުވީ ކުއްލިއަކަށް ލިއަމް އޭނާގެ ޖެކެޓް ސާރާގެ ގައިގައި ލައްވައިލަ ދިނުމުންނެވެ. އޭރުވެސް ލިއަމް ހުރީ އޭނާގެ ނަޒަރު ދުރަށް ހުއްޓައިލައިގެންނެވެ. "ކާރަށް އަރާ ސާރާ. މިހާރު ތިހިރީ ތިހެން ހުރެގެން ގެއަށް ދާ ހާލަތަކު އެއް ނޫން" ލިއަމް ބުނެލިއެވެ. އިތުރު އެއްޗެއް ނުބުނެ ސާރާ ގޮސް ކާރުގެ ފަހަތު ދޮރުފަތް ހުޅުވައިލިއެވެ. އެތެރެއަށް ވަދެ އިށީނދެލާފައި އެއަތުގެ ތެރޭގައި މޫނު ފޮރުވައިލިއެވެ. ރޮވެން ފެށުނީ ދެނެވެ. އިސާހިތަކު މަޑު ގިސްލުމެއްގެ އަޑު ކާރުތެރެއަށް ފެތުރިގެން ދިޔަ އެވެ. ކާރުގެ ކުރީ ދޮރުފަތް ހުޅުވާލާފައި ކާރަށް އަރާ އިށީން ލިއަމްގެ ކަންފަތުގައި ސާރާގެ ގިސްލުމުގެ އަޑު ޖެހުމާއެކު އޭނާގެ ހިތް ހީވީ ގެނބިގެން ދިޔަހެންނެވެ. ފަސްއެނބުރި ސާރާއަށް ބަލައިލަން ބޭނުންވި ނަމަވެސް އޭނާ ހިތުގެ އިޙްސާސްތަކުގެ މައްޗަށް ބާރު ފޯރުވީ ސާރާ އިން ހާލު ހިތަށް އަރުވާލަމުންނެވެ. "ސާރާ. ދެން ޒައިދަކަށް ނުކެރޭނޭ ސާރާ ކައިރިއަށް އަންނާކަށް. ރުއިން ހުއްޓާލަބަލަ" ލިއަމް މަޑުމަޑުން ބުނެލިއެވެ. އެ އަޑުން އޭނާ ސާރާއާ މެދު ކަންބޮޑުވެފައިވާ މިންވަރު ހާމަވެއެވެ. ލިއަމް ސާރާއަށް ޔަޤީންކަން ދޭން ބޭނުންވީ ސާރާ އޭނާގެ ހިމާޔަތުގެ ދަށުގައި ވާކަމެވެ. ސާރާގެ ވޭނީ ގިސްލުމުގެ އަޑާއެކު އޭނާގެ ނަފްސުގެ ކޮންޓްރޯލް އަތުން ދޫވާން އުޅޭހެން ހީވިއެވެ. އެހެންނަމަވެސް ލިއަމް ކެތްތެރިވިއެވެ. އެތައް އިރެއްވީއިރު ވެސް ސާރާގެ ރުއިން މަޑެއް ނުވިއެވެ. "ސާރާ ޕްލީޒް" ލިއަމް ބުނެލިއެވެ. އެ އަޑުގައިވަނީ އާދޭހެވެ. ސާރާ ބުރުގާ ނާޅާ އިނުމުން ލިއަމް އިނީ ލޯގަޑުން ވެސް ސާރާއާ ދިމާލަށް ބަލައިލަން ނުކެރިފައެވެ. ހިތުގެ އެދުންތަކަށް އޭނާ ފުރަގަސްދިނީ އުނދަގުލުންނެވެ. ސާރާ ދެކެ ލޯބި ވިއެއްކަމަކު ސާރާ އަދިވެސް އެއީ އޭނާއަށް ހިލޭ މީހެކެވެ. ސާރާ ވެސް އެ ފަދަ ގޮތަކަށް ހުރެ ހިލޭ ފިރިހެނަކަށް ފެންނާކަށް ނޭދޭނެ އެވެ. ސާރާގެ ރުއިން މަޑުވިހެން ހީވުމާއެކު ލިއަމް ކާރު ދުއްވައިލިއެވެ. ގެ ކައިރީގައި ކާރު ޕާކުކޮށްލުމަށްފަހު، ލިއަމް ކާރުން ފޭބި އެވެ. އެއަށްފަހު އޭނާ ސާރާ އިން ފަރާތު ދޮރު ހުޅުވައިދިނެވެ. ސާރާ ނުކުތެވެ. ލިއަމް ހިނގައިގަތުމުން ލިއަމްގެ ފަހަތުން ސާރާ ވެސް ހިނގައިގަތެވެ. ލިފްޓަށް އެރި އިރުވެސް ލިއަމް ހުރީ އޭނާގެ ނަޒަރު ތިރި ކޮށްލައިގެންނެވެ. ސާރާއަށް ވީ ގޮތް އެނގެން އޭނާގެ ހިތް އޭރު ތެޅިފޮޅެމުން ދިޔައެވެ. ކެތް ކުރެވޭނޭ އެންމެ މައްޗަކަށް ލިއަމް ކެތް ކުރިއެވެ. ކާޑު ޖަހާލުމަށްފަހު އެޕާރޓްމެންޓް ދޮރު ހުޅުވައިލާ ސާރާ ވަންނަން ލިއަމް ތަންދެއްކިއެވެ. ލިއަމަށް ބަލައިލުމަށްފަހު ސާރާ އެތެރެއަށް ވަނެވެ. ލިއަމް ކޮޓަރި ދައްކައިލަމުން ބޭރުގައި މަޑުކޮށްލިއެވެ. ސާރާ އެތެރެއަށް ވަނުމާއެކު ލިއަމް އޭނާގެ ކޮޓަރިއަށް ވަނެވެ. ސާރާ ލާން އޭނާ ހެދުމެއް ދޭން ޖެހޭނެއެވެ. ދަންވަރުގެ ވަގުތެއްކަމަށް ހުޅުވާފައި ފިހާރެއެއް ވެސް ނުހުންނާނެއެވެ. ވިސްނަން ހުރެފައި ލިއަމް އޭނާއަށް ވެސް ދޫ ޓީޝާޓެއް ނެގިއެވެ. އެއަށްފަހު ކޮޓަރިން ނުކުތީ އެ ސާރާއަށް ދިނުމުގެ ބޭނުމުގައެވެ. އޭގެ ކުރިން އޭނާ އަލަމާރި ހޯދައިލިއެވެ. ސާރާގެ އިސްތަށިގަނޑު ނިވާކުރެވޭނޭ ފަދަ ފޮތިގަނޑެއް އޮތް ތޯއެވެ. ސާރާ އެނދުގައި އިށީނދެގެން އިންދާ ދޮރުގައި ޓަކި ޖަހައިލިއަޑަށް އޭނާ ދިޔައީ ސިއްސައިގެންނެވެ. މަޑުމަޑުން ގޮސް ދޮރު ކުޑަކޮށް ހުޅުވައިލިއެވެ. ލިއަމް ދިއްކޮށްލީ ޓީޝާޓެކެވެ. "ފެންވަރާ ތާޒާ ވެލާ" ލިއަމް ބުނެލިއެވެ. ސާރާ އެ ޓީޝާޓުގައި ހިފަމުން ކޮޓަރީގެ ދޮރުލެއްޕިއެވެ. ތުންފަތުގައި ދަތް އަޅާލަމުން އޭނާ ކަރުނަތައް ހުއްޓުވޭތޯ އުޅުނެވެ. އެހެންނަމަވެސް އެކަން ކާމިޔާބު ނުވެ، އަނެއްކާ ވެސް އޭނާގެ ކޯތާފަތް މަތިން ކަރުނަތައް ރޮނގުދެމިގެން ތިރިއަށް ދާން ފަށައިފިއެވެ. އެނދުގައި އިށީން ސާރާއަށް ކޮޓަރިތެރެއަށް ވަށައިގެން ބަލާލެވުނެވެ. މާ ގިނަ އެއްޗިއްސެއް އެ ކޮޓަރި ތެރެއަކު ނުވެއެވެ. އެނދަކާ ޑްރެސިން ޓޭބަލެއްގެ އިތުރުން މޭޒެކެވެ. ވިސްނާލުމަށްފަހު ފާހާނާ އާ ދިމާލަށް މިސްރާބުޖެހީ ފެންވަރާލުމުގެ ބޭނުމުގައެވެ. ނުކުމެ އެނދުގައި އޮށޯވެލިތަނާ އޭނާއަށް ދާދި ފަސޭހައިން ނިދިއްޖެއެވެ. "ސާރާއާށް ދޭން ތަރުކާރީ ސެލެޑަކާއި ސޫޕް ތައްޓެއް ތައްޔާރު ކޮށްލި ލިއަމް ގޮސް ކޮޓަރީގެ ދޮރުގައި ޓަކި ޖަހައިލިއެވެ. އެތެރޭން ހަބަރެއް ނުވުމުން އޭނާ ކުޑަ ކުޑަކޮށް ތަޅުގައި ހިފާ އަނބުރައިލީ ދެ ވިސްނުމެއްގައި ހުރެއެވެ. ނިދާފައި އޮތް ސާރާ ފެނި އޭނަ ހަމަޖެހުމުގެ ނޭވާއެއް ދޫކޮށްލަމުން އައިސް އިށީނީ ސޯފާގައެވެ. އޭނާއަށް ނިދުނީ ވެސް ސޯފާގައި އިންދައެވެ. ހޭލެވުނީ ކައިރީގައި އޮތް ފޯނުން ފަތިސްނަމާދު ބަންގީގެ އަޑު އިވުމާ އެކުގައެވެ. ތެދުވަމުން ކޮޓަރިއަށް ވަދެ ލިއަމް ވުޟޫ ކޮށްގެން ނަމާދުކޮށްލިއެވެ. އެއަށްފަހު އޭނާ ޤުރުއާން ކިޔަވާލާ ތަފްސީރު ބަލައިލުމުގައި ވަގުތު ކޮޅެއް ހޭދަ ކުރިއެވެ. ހެނދުނު އަށެއް ޖެހިއިރު ވެސް ސާރާއަށް ހެޔެއްނުލެވެއެވެ. ސާރާއަށް ހެދުމެއް ގަނެލަން ވެގެން ލިއަމް ނުކުތެވެ. މުޅީން ވެސް ފެންނަނީ ޓޮޕާއި ޖީންސްއެވެ. ކަމެއް ހަނދާންވާ ފަދައަކުން އޭނާ އިލްޔާސަށް ގުޅައިލިއެވެ. އިލްޔާސްގެ އަންހެނުން އަބާޔާ ފަހާ ވިއްކާ ވިޔަފާރި ކުރެއެވެ. އޭނާ އެ ފިހާރަ ހުންނަ ތަން އޮޅުން ފިލުވައިގެން އެ ދިމާލަށް މިސްރާބުޖެހިއެވެ. ހޭލެވުނު ސާރާ ކޮޓަރީގެ ދޮރު ހުޅުވައިލީ މަޑުމަޑުންނެވެ. ލިއަމް ނެތްކަން ޔަޤީންވެ އޭނާ ސިޓން ރޫމަށް ނުކުމެލިއެވެ. ސޯފާގެ ކުރިމަތީގައި ހުރި ބިއްލޫރި މޭޒާ ކައިރިވެފައި އޭނާ އޭގެ މަތީގައި އޮތް ގަނޑުކޮޅު ނަގާ ކިޔައިލިއެވެ. "އަހަރެން އަންނާނަން އިރުކޮޅަކުން. ބަނޑުހައިވެއްޖެއްޔާ ކައްޗޭ! ނާސްތާ ހުންނާނެ މޭޒުމަތީ" ލިޔެފައި އޮތެވެ. އޭނާ ކާ މޭޒުމައްޗަށް ބަލައިލިއެވެ. މޭޒާ ކައިރިއަށް ޖެހިލާ ތަށީގެ މަތި ހިއްލައިލިއެވެ. ޖޫސްތައްތަކާއި ސޭންޑް ވިޗެކެވެ. ބަނޑުހައިވެފައި ހުރިލެއް ބޮޑުކަމުން ސާރާއަށް އެއް ނޭވާއިން ޖޫސްތަށި ހުސްކޮށްލެވުނެވެ. ސޭންޑްވިޗް ކައިލުމަށްފަހު އޭނާ ވަނީ ކޮޓަރިއަށެވެ. ކޮޓަރީގައި އިންނަތާ 30 މިނިޓް ފަހުން ދޮރުގައި ޓަކި ޖަހައިލައިފިއެވެ. މި ފަހަރު ވެސް ސާރާ ދޮރު ހުޅުވައިލީ ކުޑަ ކޮށެވެ. ލިއަމް ދިއްކޮށްލީ ކޮތަޅެކެވެ. އޭގައި ހިފަމުން ސާރާ ދޮރު ލައްޕައިލިއެވެ. އެނދުމަތީގައި ކޮތަޅު ބަހައްޓަމުން އޭގެން ފަހަރަކު އެއްޗެއް ސާރާ ނެގިއެވެ. މުޅީން ވެސް ދިގު އަބާޔާ ހެދުންތަކެވެ. ތުންފަތް މައްޗަށް ލުއި ހިނތުންވުމެއް ވެރިވިއެވެ. އަވަސް އަވަހަށް ހެދުން ބަދަލުކޮށްލަމުން އޭގެ ތެރޭގައި އޮތް ބުރުގަލެއް އަޅައިލިއެވެ. ލޯގަނޑުން އަދިވެސް އެއްފަހަރު އަމިއްލަ މީހާގެ ސޫރައަށް ބަލައިލަމުން އޭނާ ނުކުތެވެ. އޭރު ލިއަމް ޓީވީ ހުޅުވައިލައިގެން އިނެވެ. "ޝުކުރިއްޔާ" ސާރާ ބުނެލީ އިނގިރޭސިންނެވެ. ސިއްސައިގެން ދިޔަ ލިއަމް ސާރާއަށް ބަލައިލިއެވެ. އޭނާ ތުންފަތަށް ހިނިތުންވުމެއް ވެރިކޮށްލިއެވެ. ވީ ގޮތް އެނގެން ކިތަންމެ ބޭނުންވިޔަސް އެ ވަގުތު ވެސް އެއްޗެއް ބުނާނެ ހިތްވަރެއް ލިއަމަކަށް ނުލިބުނެވެ. "ޒައިދު އަހަރެން ވަރިކޮށްފި" ސިހުނީ ސާރާގެ ޖުމްލަ އަޑު އިވިފައެވެ. ދެ ވަނަ ސިކުންތުގައި އޭނާއަށް ހުރެވުނީ ތެދުވެ ކޮޅަށެވެ. (ނުނިމޭ)
ނޫރު - 14
މާވެޔޮ މަގު ސަރަހައްދުން ކަރަންޓު ކެނޑިއްޖެއެވެ. ސްޓެކްލޯ އިން ބުނީ ދިމާވި ޓެކްނިކަލް މައްސަލައެއްގެ ސަބަބުން މާވެޔޮމަގު ސަރަހައްދުން ކަރަންޓު ކެނޑިފައިވާ ކަމަށެވެ. އެ ސަރަހައްދުން ކަރަންޓު ކެނޑިފައިވަނީ މިރޭ 9:30 އެހައިކަންހާއިރު އެވެ. އަދި ވީ އެންމެ އަވަހަކަށް މައްސަލަ ހައްލުކޮށް ކަރަންޓު ދިނުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ކަމަށްވެސް ސްޓެލްކޯ އިން ބުންޏެވެ. މާވެޔޮމަގު ސަރަހައްދުން ކަރަންޓު ކެނޑިފައިވާއިރު މިހާރު ކުރަމުންދާ ވިއްސާރާގައި މާލޭގެ އެކި ސަރަހައްދުތަކުގައި ވަނީ ފެންބޮޑުވެފައެވެ.
މާވެޔޮމަގު ސަރަހައްދުން ކަރަންޓު ކެނޑިއްޖެ
ކުރު މުއްދަތަކަށް ދިރިއުޅޭ ރަށުން ބޭރަށް ގޮސް ކޮވިޑް19ގެ ސަބަބުން ދިރިއުޅޭ ރަށަށް ނާދެވިފައި ތިބި މީހުންގެ މައުލޫމާތު ލޯކަލް ގަވަމަންޓް އޮތޯރިޓީން އެއްކޮށްފި އެވެ. ރާއްޖޭގައި ކޮވިޑް19 ފެތުރެން ފެށުމާއެކު ޒަރޫރީ ބޭނުމަކާ ނުލައި އެއް ރަށުން އަނެއް ރަށަށް ދަތުރުކުރުން ވަނީ މަނާކޮށްފަ އެވެ. އެލްޖީއޭއިން މިއަދު ރަށު ކައުންސިލްތަކާއި ސިޓީ ކައުންސިލްތަކަށް ފޮނުވި ސިޓީއެއްގައި މި ހާލަތާ ގުޅިގެން ދިރިއުޅޭ ރަށަށް އަނބުރާ ނާދެވިފައި ތިބި މީހުންގެ މައުލޫމާތު ހޯދައިދިނުމަށް ވަނީ އެދިފަ އެވެ. މިކަމާ ގުޅޭގޮތުން އެލްޖީއޭގެ ސީއީއޯ މުހައްމަދު ޝަފީގު މަހުމޫދު "ސަން"އަށް ވިދާޅުވީ މިއީ ކުރު މުއްދަތަކަށް ދިރިއުޅޭ ރަށުން ބޭރަށް ގޮސް، އެނބުރި ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށަށް ނުދެވިފައި ތިބި މީހުންގެ މައުލޫމާތު ހޯދުމަށް ކުރާ ދިރާސާއެއް ކަމަށެވެ. "މި ދިރާސާގެ ބޭނުމަކީ ދިރިއުޅޭ ރަށަށް ނުދެވި، މީހުން ތާށިވެފައި ތިބި މައްސަލައަށް ހޯދިދާނެ ހައްލަކީ ކޮބައިތޯ ދެނެގަތުން. މި ދިރާސާގެ މައުލޫމާތު އެއްކުރުމަށްފަހު އެލްޖީއޭއިން ފޮނުވާނީ އެންއީއޯސީއަށް. އެއަށްފަހު އެންއީއޯސީން ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކާ މަޝްވަރާ ކުރުމަށްފަހު މި މައްސަލައަށް ހައްލެއް ހޯދައިދޭން މަސައްކަތް ކުރާނެ،" ޝަފީގު ވިދާޅުވި އެވެ. އެލްޖީއޭއިން ކައުންސިލްތަކަށް ސިޓީ ފޮނުވީ މިއަދުގެ ވަގުތެއްގަ އެވެ. އަދި އެ ސިޓީގައި މިރޭ 8:00ގެ ކުރިން އެލްޖީއޭއާ މައުލޫމާތު ހިއްސާކުރަން ކައުންސިލްތަކުގެ ފަރާތުން ވަނީ އެދިފަ އެވެ. މި މަހުގެ 15ވަނަ ދުވަހު މާލެ ސަރަހައްދު ލޮކްޑައުން ކުރުމާ ގުޅިގެން ގިނަ އަދަދެއްގެ މީހުން ވަނީ މާލެއިން ބޭރަށް ނުދެވި އަދި މާލެއަށް ނާދެވި އެބަޔަކު ތިބި ރަށެއްގައި ތާށިވެފަ އެވެ. ލޮކްޑައުން ކުރުމުގެ ކުރިން ވެސް ބޭރަށް ނުނިކުތުމަށާއި ރަށުން ބޭރަށް ދަތުރު ނުކުރުމަށް ކަމާބެހޭ ފަރާތްތަކުން އިލްތިމާސްކުރި އެވެ. ނަމަވެސް އާންމު ސިއްހަތުގެ ކުއްލި ނުރައްކަލުގެ ހާލަތު އިއުލާނުކޮށް، ސަރުކާރު ބަންދުކުރުމުން ބައެއް ފަރާތްތަކުން ވަނީ މާލެ ކައިރި ރަށްރަށަށް ޗުއްޓީ ހޭދަކޮށްލުމަށާއި އާއިލާ ކައިރިއަށް ދަތުރުކޮށްފަ އެވެ. ހަމައެއާއެކު އަތޮޅުތަކުން އެކި ބޭނުންތަކަށް ކުރު މުއްދަތަކަށް މާލެ އައި މީހުން ވެސް ތިބީ ލޮކްޑައުންއާ ގުޅިގެން ރަށަށް ނުދެވި މާލޭގައި ތާށިވެފަ އެވެ.
ވަގުތީ ގޮތުން ރަށުން ބޭރަށް ގޮސް ތާށިވި މީހުންގެ މައުލޫމާތު ހޯދަނީ
ކޮރޯނާވައިރަހުން ރައްކާތެރިވުމަށް އަޅާފައިވާ ފިވަަޅުތަކުގެ ސަބަބުން މިހާރު ހަތް ރަށެއް ފިޔަވާ ހުރިހާ ރަށެއްގައި ޖަމާއަތުގައި ނަމާދު ކުރުމުގެ ހުއްދަ ދީފައިވާ ކަމަށް އިސްލާކް މިނިސްޓްރީން ބުނެފިއެވެ. ބަލި ނެތް ރަށްރަށުގެ މިސްކިތްތަކުގައި މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހުގެ، ހުކުރު ނަމާދުން ފެށިގެން، ޖަމާއަތުގައި ނަމާދު ކުރަން ހުއްދަ ދޭން އިސްލާމިކް މިނިސްޓްރީން ވަނީ މީގެ ކުރިން ނިންމާފައެވެ. ނަމަވެސް އޭރު މޮނީޓަރިންގެ ހާލަތު ނެގިތާ 28 ދުވަސް ހަމަ ނުވާތީވެ، 25 ރަށެއްގައި ޖަމާއަތުގައި ނަމާދުކުރުމުގެ ހުއްދަ އިސްލާމިކް މިނިސްޓްރީން ނުދެއެވެ. މިރޭ މިނިސްޓްރީން ނެރުނު ސާކިއުލާގައި ބުނީ، ފުރަބަންދު އަދި މޮނީޓަރިންގައި ހުރި ރަށްތަކައި ކަރަންޓީންކޮށްފައި މީހުން ތިބި ރަށްތަކުގައި އަދިވެސް ޖަމާއަތުގައި ނަމާދު ކުރުން މަނާވާނެ ކަމަށެވެ. އަދި އޭގެ އިތުރުން ދެން މަނާވާނީ މޮނީޓަރިންގެ ހާލަތުން ނެގިތާ 14 ދުވަސް ހަމަ ނުވާ ރަށްތަކުގައި ކަމަށް މިނިސްޓްރީގެ ބަޔާނުގައި ބުންޏެވެ. އެގޮތުން މިހާރު ހެލްތް ޕޮރޮޓެކްޝަން އެޖެންސީ (އެޗްޕީއޭ) އިން ޖަމާއަތުގައި ނަމާދު ކުރުމުގެ ހުއްދަ ނުދެނީ ހަމަ އެކަނި ހަތް ރަށުގައި ކަމަށް މިނިސްޓްރީން ބުންޏެވެ. ހުއްދަ ނުދޭ ހަތް ރަށް: މާލެ ސިޓީ ހއ. ތަކަންދޫ ށ. ނަރުދޫ ށ. މިލަންދޫ ނ. މަނަދޫ ކ. ހިންމަފުށި ކ. ތުލުސްދޫ މިނިސްޓްރީން ބުނީ އެ ރަށްތަކުގައި ޖަމާއަތުގައި ނަމާދުކުރުމުގެ ހުއްދަ ދެވޭނީ، ހާލަތު ބަދަލުވުމުން އެ ހާލަތައް ރިއާޔަތްކޮށްފައި ކަމަށެވެ. އަދި އެ ރަށްތަކުގައި ޖަމާއަތުގައި ނަމާދު ކުރާނަމަ އެކަން ހުއްޓުވައި ދިނުމަށް ވަނީ އެދިވަޑައިގެންފައެވެ. މަހަކަށްވުރެ ގިނަ ދުވަސްފަހުން މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހު މިސްކިތުގައި ޖަމާއަތުގައު ނަމާދު ކުރުމުގެ ހުއްދަ ދީފައިވަނީ ހާއްސަ އިންތިޒާމެއްގެ ތެރެއިންނެވެ. އެގޮތުން މިސްކިތްތަކުގައި ކާޕެޓު ނެގުމަށާއި ގެއިން ވުޟޫކުރުމާއި ގެއިން މުއްސަލަ ހިފައިގެނެ މިސްކިތައް އައުމަށް މިނިސްޓްރީން ވަނީ މީގެ ކުރިން އިލްތިމާސްކޮށްފައެވެ. އައި މިނިސްކިތުގައި ގިިނަ ވަގުތު ހޭދަ ނުކުރުމަށާއި މާސްކް އެޅުމަށާއި އުމުރުން ދުވަސްވީ މީހުން މިސްކިތައް ނުދިޔުމަށްވެސް މިނިސްޓްރީން ވަނީ އެދިވަޑައިގެންފައެވެ.
ހަތް ރަށެއް ފިޔަވާ ހުރިހާ ރަށެއްގެ މިސްކިތްތަކުގައި ޖަމާއަތުގައި ނަމާދުކުރުމުގެ ހުއްދަ ދީފި
ބޭންކޮކް (މެއި 13): ތައިލޭންޑުން އިއްޔެ އެއްވެސް މީހަކު ކޮރޯނާވައިރަހަށް ޕޮޒިޓިވް ނުވާ ކަމަށް އެގައުމުގެ ސެންޓާ ފޯ ކޮވިޑް-19 ސިޗުއޭޝަން އެޑްމިނިސްޓްރޭޝަނުން ބުނެފި އެވެ. އެ ސެންޓަރުގެ ތަރުޖަމާނު ޑރ. ތަވީސިލްޕް ވިސަނުޔޮތިން ވިދާޅުވި ގޮތުގައި މިއަދުވެސް އެގައުމުގެ ކޮރޯނާވައިރަހުގެ ކޭސްތައް ހުރީ އިއްޔެއާ އެއްވަރަކަށެވެ. އެއީ މިހާތަނަށް އެގައުމުން ޕޮޒިޓިވްވި 3،017 މީހަކާއި ބަލީގައި މަރުވި 56 މީހެކެވެ. އެ ސެންޓަރުން ބުނި ގޮތުގައި އެއީ މާޗް ނުވައެއްގެ ފަހުން އެގައުމުން ވައިރަހުގެ ކޭސްއެއް ނުފެންނަ ފުރަތަމަ ދުވަހެވެ. އަދި މި މަހުގެ ފަހެއްގެ ފަހުން އެގައުމުން ކޮންމެ ދުވަހަކު ވައިރަހަށް ޕޮޒިޓިވްވާ މީހުންގެ އަދަދު 10އަކަށް ވުރެ އިތުރުވެފައި ނުވެ އެވެ. ޑރ. ތަވީސިލްޕް ވަނީ އެގައުމުގައި ވައިރަހުގެ ކޭސްތައް މަދުވެފައި ވަނީ ކޭސްތައް ހޯދުމަށް ކުރާ މަސައްކަތްތައް މަދު ކުރުމުގެ ސަބަބުން ނޫންކަން ފާހަގަ ކުރައްވާފަ އެވެ. އަދި މިމަހުގެ އެކަކުން ފެށިގެން އެގައުމުން ވަނީ ބަލީގެ އަލާމާތްތައް ކުޑަކޮށް ފެންނަ މީހުންވެސް ޓެސްޓު ކުރަން ފަށާފައިކަން ހާމަ ކުރައްވާފަ އެވެ. ބޭންކޮކް ޕޯސްޓުގައިވާ ގޮތުން މި މަހު އެގައުމުން 34،444 މީހަކު ވައިރަހަށް ޓެސްޓުކޮށްފައިވާ އިރު އޭގެ ތެރެއިން ވައިރަހަށް ޕޮޒިޓިވްވީ 0.18 ޕަސެންޓު މީހުންނެވެ. އަދި އެގައުމުގައި ބަލިން ރަނގަޅުވި މީހުންގެ އަދަދު މިހާރު ވަނީ 2،844އަށް އަރާފަ އެވެ. ތައިލޭންޑުން މިހާރު ވަނީ އެގައުމުގައި ވައިރަސް ފެތުރުމުގެ ނުރައްކާ ކުޑަ ސަރަހައްދުތަކުގައި ލޮކްޑައުންގެ ފިޔަވަޅުތައް ލުއިކޮށް، ބައެއް ވިޔަފާރިތައް ހުޅުވަން ހުއްދަ ދޭން ފަށާފަ އެވެ.
ތައިލޭންޑުން އިއްޔެ އެއްވެސް މީހަކު ކޮރޯނާވައިރަހަށް ޕޮޒިޓިވް ނުވޭ
ކޮވިޑް19 ޖެހިގެން އިތުރު 18 މީހަކު ރަނގަޅުވެފައިވާ ކަމަށް ނޭޝަނަލް އިމަޖެންސީ އޮޕަރޭޝަން ސެންޓަރުން ބުނެފިއެވެ. އެއާއެކު ރާއްޖެއިން މި ބަލި ޖެހިގެން ރަނގަޅުވެފައިވާ މީހުންގެ ޖުމްލަ އަދަދަކީ، 127 އެވެ. ވައިރަސް ޖެހިގެން ރާއްޖޭގައި ފަރުވާ ދެމުން ދަނީ، 1284 އެވެ. ރޭގެ ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމާ ހަމައަށް ވައިރަސް ޖެހިގެން ރަނގަޅުވި މީހުންގެ ގޮތުގައި އެންްއޯއީސީ އިން ހާމަކޮށްފައިވަނީ 109 މީހުންނެވެ. މިރޭ ބޭއްވި ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ޑރ. މޫސާ މުރާދު ވިދާޅުވީ، ވައިރަހުން ރަނގަޅުވި 18 މީހުންގެ ތެރެއިން ތިން މީހަކު ރަނގަޅުވެފައި ވަނީ ވޭތުވެދިޔަ 24 ގަޑިއުރު ކަމަށެވެ. ޑރ. ވިދާޅުވީ މިހާރު ޑީއެޗް 11 ގައި އޮތީ އެންމެ ބަލި މީހެއް ކަމަށާއި ޓްރީޓޮޕްގައި ތިބީ 10 މީހަކު ކަމަަށެވެ. އޭގެ ތެރެއިން މިހާރު ވެންޓިލޭޓަރުގައި ފަރުވާ ދެނީ އެންމެ މީހަކަށްކަމަށް ޑރ. ވިދާޅުވިއެވެ. ބަލިން ރަނގަޅުވާ މީހުންގެ ރޭޓް މަތިވަމުންދާއިރު، މިކަމާ ގުޅިގެން މޫސާ މުރާދު ވިދާޅުވީ، މިހާރު ހަދަމުންދާ ޕީސީއާރު ޓެސްޓުން ބަލިން ރަނގަޅުވާ މީހުންގެ ރޭޓް ހިސާބު ކުރަން އުދަނގޫ ކަމަށެވެ. އަދި މިކަމުގައި ޓެސްޓު ކުރާ ގޮތް ބަދަލު ކުރަމާ މެދު ޓެެކްނިކަލް އެޑްވައިޒަރީ ގުރޫޕުން މަޝްވަރާ ކުރަމުންދާ ކަމަށްވެސް ޑރ. މުރާދު ވިދާޅުވިއެވެ. މިއަދު ރާއްޖެއިން ފެނުނު ކޭސްތަަކު އަދަދަކީ، 39 އެވެ. ޖުމްލަ މިހާތަނަށް ޕޮޒިޓިވްވި މީޙުންގެ އަދަދަކީ، 1،313 އެވެ.
18 މީހަކު ބަލިން ރަނގަޅުވެ، ޖުމްލަ އަދަދު 127 އަށް އަރައިފި
މިހާރު ރާއްޖެއަށް ކުރަމުންދާ ވިއްސާރާގައި ލ. ފޮނަދޫ އަދި މާމެންދޫ އަށް ގެއްލުންތަކެއް ވެއްޖެއެވެ. ފޮނަދޫ ކައުންސިލުގެ ރައީސް އަހުމަދު ރިޔާޒު ވިދާޅުވީ ވިއްސާރައިގެ ސަބަބުން ވައިގަދަވެ އެރަށު ބައެއް ގޭގޭގެ ފުރާޅު އެއްލާލާފައި ވާކަމަށެވެ. މީގެ އިތުރުން އެރަށުގައި ހަދަން ފަށާފައިހުރި ފިހާރައަކަށް ގެއްލުންވިކަމުގެ ރިޕޯޓުވެސް ލިބިފައިވާ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. ވިއްސާރާގައި ފޮނަދޫއަށް ގެއްލުން ވެފައި --- މީގެ އިތުރުން އެރަށުގައި ހުރި ބައެއް ބޮޑެތި ގަސްތައް ވެއްޓި، ގެއްލުން ލިބިފައިވާ ކަމަށާއި ފޮނަދޫ ބޯޅަގެއެއްގެ ކައިރީ ހުރި ބޮޑު ގަހެއް ވެއްޓި، ބޯޅަގެއަށްވެސް ގެއްލުން ވެފައިވާކަމަށް ކައުންސިލުގެ ރައީސް ވިދާޅުވިއެވެ. މީގެ އިތުރުން އެރަށުގެ ފަތްކެޔޮ އަދި ފަޅޯ ދަނޑުތަކަށް ގެއްލުންވެފައިވާ ކަމަށް ރިޔާޒު ވިދާޅުވިއެވެ. ވިއްސާރާގައި ފޮނަދޫއަށް ގެއްލުން ވެފައި --- "ގޭގެއަށް ފެންވަނުމުގެ ރިޕޯޓެއް އަދި ނުލިބޭ. އެކަމަކު ވައިގަދަވެ ފުރާޅު އެއްލާލުމާ ގަަސްތައް ވެއްޓުން ކަހަލަ ރިޕޯޓުތައް ވަނީ ލިބިފައި. ވިއްސާރައިގެ ގެއްލުންތައް ރިޕޯޓު ކުރުމަށް މިހާރު ވާނީ ހޮޓްލައިންއެއްވެސް ގާއިމް ކޮށްފައި،" އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. ވިއްސާރާގައި ފޮނަދޫއަށް ގެއްލުން ވެފައި --- މިހާރު ކުރަމުންދާ ވިއްސާރާގައި ވިލާގަނޑުގައި 55 މޭލާއި 60 މޭލާ ދެމެދުގެ ބާރުމިނެއްގައި ވައިޖެހޭނެ ކަމަށް މެޓް އޮފީހުން ވަނީ ލަފާކޮށްފައެވެ. މި ވިއްސާރާގައި އެއަތޮޅު މާމެންދޫގައި ހުރި ބޮޑު ހަތަރު ބަނބުކެޔޮ ގަސްވެސް ވަނީ ވެއްޓިފައެވެ. ވިއްސާރާގައި މާމެންދޫގައި ހުރި ގަހެއް ވެއްޓިފައި--- މާމެންދޫ ކައުންސިލުގެ ރައީސް ހުސައިން ހަބީބު އަލީ ވިދާޅުވީ ރޭ ފަތިހު ވައިގަދަވެ އެރަށުގެ ގެއެއްގެ ފުރާޅު އެއްލާލާފައިވާ ކަމަށެވެ. މީގެ އިތުރުން ރަށު ރައްޔިތުންގެ ގެސްޓްހައުސްގެ ފުރާޅުގެ ޓިނުތައް ހަރުކުރުމަށް ޖަހާފައިވާ އިސްކުރުތައް ދޫވެ، ފުރާޅު ވިއްސާލަން އުޅެނިކޮށް ރައްޔިތުންގެ މަސައްކަތުން އެކަން ރަނގަޅު ކޮށްފައިވާކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. "ގޭގެއަށް ފެންވަދެފައެއް އަދި ނުވޭ. ފެންބޮޑުވާ ސަރަހައްދުގެ ގޭގޭ ދޮށުގައި މިހާރުވެސް ވާނީ ބަސްތާ ޖަހާފައި. ގޭގޭގައި މީހުން ހައްދާފައި ހުރި ގަސްތަކަށްވެސް ވަނީ ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ގެއްލުންވެފައި،" ހަބީބު ވިދާޅުވިއެވެ. މާމެންދޫ ގައި ފުރާޅެއް ވިއްސާލުމުންް އެތަން މަރާމާތު ކުރަނީ - މާމެންދޫގައި ހުރި ގަހެއް ވެއްޓިފައި-- މިހާރު ކުރަމުންދާ ވިއްސާރާގައި ވައިގަދަވެ ރާއްޖޭގެ އެކި ރަށްރަށަށް ދަނީ އެކިވަރުގެ ގެއްލުންތައް ލިބެމުންނެވެ. ވާރޭ ވެހި މާލޭގައި ފެންބޮޑުވުމުގެ ސަބަބުން އެމްއެންޑީއެފުން ދަނީ ފެން ހިންދުމުގެ މަސައްކަތްވެސް ކުރަމުންނެވެ.
ވިއްސާރަވެ ފޮނަދު އާއި މާމެންދު އަށް ގެއްލުންތަކެއް
ބޮޑު މަގްބޫލުކަމެއް ހޯދާފައިވާ ނެޓްފްލިކްސް ސީރީޒް "ލޮކް އެންޑް ކީ"ގެ ދެވަނަ ސީޒަނެއް ގެނެސްދޭނެކަން ނެޓްފްލިކްސް އިން އިއުލާންކޮށްފައިވާއިރު އެ ސީރީޒްގެ ދެވަނަ ސީޒަން އަންނަ އަހަރުތެރޭ ގެނެސްދެވޭ ވަރުވާނެކަމަށް ހަބަރުތައް ބުނެފި އެވެ. ސީރީޒްގެ މަސައްކަތް މިވަގުތު ވަގުތީ ގޮތުން ހުއްޓިފައި އޮތް ނަމަވެސް އަންނަ އަހަރު މެދުތެރޭ ސީރީޒް ގެނެސްދިނުމަށް މަސައްކަތްކުރަމުން އަންނަ ކަމަށް ޚަބަރުތައް ބުނެއެވެ. ކޮވިޑް19 އާ ގުޅިގެން ލޮކް އެންޑް ކީ ގެ ޕްރޮޑަކްޝަން މަސައްކަތްވަނީ ހުއްޓިފައެވެ. ދެވަނަ ސީޒަނުން ވެސް ފުރަތަމަ ސީޒަނުން ފެނިގެންދިޔަ ތަރިން ފެނިގެންދާނެ ކަމަށް ޚަބަރުތައް ބުނެއެވެ. ސީރީޒްގެ ޝޫޓިން ފެށުން ލަސްވި ނަމަވެސް ބައެއް ރިޕޯޓްތައް ބުނާގޮތުގައި ދެވަނަ ސީޒަނެއް އަންނަ އަހަރުގެ އޮކްޓޯބަރު މަހު އަންނާނެއެވެ. މިދިޔަ ފެބްރުއަރީ މަހު ސީރީޒްގެ ފުރަތަމަ އެޕިސޯޑެއް ދައްކާފައިވާއިރު އެ ސީރީޒް ވެގެން ގޮސްފައިވަނީ ދިވެހިން ވެސް އެންމެ ގިނައިން ބެލި އެ ސީރީޒްއަށެވެ. ނެޓްފްލިކްސްގެ ލިސްޓުގައި "ލޮކް އެންޑް ކީ" އަށް ދެވަނަ ވެސް ވަނީ ލިބިފަ އެވެ. އާދަޔާ ހިލާފު ގެއަކުން ފެންނަ ތަޅުދަނޑިތަކުގައި ޖާދޫވީ ބާރު ހުންނަކަން ދައްކުވައިދޭ އެ ޝޯ ވަނީ ޒުވާނުންގެ މެދުގައި މަގުބޫލުކަމެއް ހޯދާފައެވެ.
"ލޮކް އެންޑް ކީ 2" އަންނަ އަހަރު
ވޭތުވެދިޔަ ތިން ގަޑިއިރު ތެރޭގައި މާލެއަށް ބޯކޮށް ވާރޭވެހި މަގުތަކުގައި ފެންބޮޑުވެއްޖެ އެވެ. މިރޭ ވެތުވެދިޔަ ތިން ގަޑިއިރު 48 މިލިމީޓަރުގެ ވާރޭ މާލެއަށް ވެހިފައިވާ ކަމަށް މެޓް އޮފީހުން ބުންޏެވެ. ލަފާ ކުރެވޭގޮތުން މާލޭގައި ފެންބޮޑުވީ ކުޑަވަގުތުކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި އެހާ ބޯކޮށް ވާރޭ ވެހުނީމަ އެވެ. ފެންބޮޑުވުމުގެ ސަބަބުން މާލޭގެ މަގުތަކުގައި ހުރި ކުނިތައް ވަނީ މައްޗަށް އަރާފަ އެވެ. ބައެއް ސަރަހައްދު ތަކުގެ ޖަންގްޝަން ތަކުން ނަޖިސް ބޭރުވަމުންދާތީ އާންމުން ދަނީ ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރަމުންނެވެ. މުޅި ރާއްޖެއަށް ކުރަމުންދާ ވިއްސާރައިގައި ވިލާގަނޑުގައި 50 މޭލާއި 60 މޭލާ ދެމެދުގެ ބާރުމިނެއްގައި ވައި ޖެހޭނެ ކަމަށް މެޓް އޮފީހުން ވަނީ ލަފާކޮށްފަ އެވެ. އެހެންކަމުން މޫސުމަށް ސަމާލުވާން މެޓް އޮފީހުން އިލްތިމާސް ކުރެ އެވެ. އަދި ދިިޔަވަރު ބޮޑުވާ ގަޑިތަކުގައި އުދައަރާނެ ކަމަށްވެސް މެޓް އޮފީހުން ވަނީ ލަފާ ކޮށްފަ އެވެ. އެމްއެންޑީއެފުން ބުނީ މާލެ ސިޓީގައި ބޯކޮށް ވާރޭވެހި ފެންބޮޑުވުމާ ގުޅިގެން ފެން ހިންދުމުގެ މަސައްކަތުގައި އެމްއެންޑީއެފްގެ ފަޔާ އެންޑް ރެސްކިއުގެ ޓީމު ހަރަކާތްތެރިވަމުން ދާ ކަމަށެވެ. "އަދި މިރޭ 18:36 އެހައިކަންހާއިރު އެސްޓީއޯ ފުށް ގުދަން ސަރަހައްދުގައި ފެންބޮޑުވުމާ ގުޅިގެން ޕަމްޕް ބަހައްޓައިގެން ފެން ހިއްކުމުހެ މަސައްކަތް ދަނީ ކުރަމުން." އެމްއެންޑީއެފުން ބުންޏެވެ. މިވަގުތު ޕަމްޕް ބޭނުންކޮށްގެން މާލޭގެ ތިން ސަރަހައްދެއްގައި ފެންހިންދުމުގެ މަސައްކަތް ކުރާ ކަމަށް އެމްއެންޑީއެފުން ބުންޏެވެ. އެއީ ވެސްޓް ޕާކު ކައިރި އާއި އައިޖީއެމްއެޗް އަދި ދުވާ ޓްރެކް ކައިރި އެވެ. މާލޭގެ އިތުރުން މުޅި ރާއްޖެއަށްވެސް ދަނީ ގަދަވަޔާއެކު ވިއްސާރަކުރަމުންނެވެ. އަދި ބައެއް ރަށްތަކަށް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއްވެސް ދަނީ ލިބެމުންނެވެ. މިއަދު މެންދުރާ ހަމައަށް އެންމެ ބޯކޮށް ވާރޭ ވެހުނު ރަށްތަކުގެ ތެރޭގައި ގދ. ފަރެސްމާތޮޑާ އާއި އައްޑޫ ސިޓީ ހިމެނެ އެވެ. ފަރެސް މާތޮޑާއަށް 93 މިލިމީޓަރުގެ ވާރޭ ވެހިފައިވާއިރު އައްޑޫ ސިޓީގެ ބައެއް ރަށްތަކަށް 91 މިލިމީޓަރުގެ ވާރޭ ވެހިފައިވާ ކަމަށް މެޓް އޮފީހުން ބުންޏެވެ.
މާލެއަށް އުދަ އެރުމާއެކު، ވާރޭ ވެހި މަގުތަކުގައި ފެންބޮވެއްޖެ
ގެއްލިފައި ހުންނަ ބޭންކު ކާޑުތަކުން ވިޔަފާރި ކުރުން މިފަހުން އާންމުވެފައިވާތީ، އެކަމަށް ކަސްޓަމަރުން ސަމާލުވެ ތިބުމަށް ފުލުހުން އިލްތިމާސްކޮށްފި އެވެ. ފުލުހުން ބުނީ ހަނދާން ނެތި އޭޓީއެމްއަށް ދޫކޮށްލާފައި ދެވޭ ވިސާ ޑެބިޓް ކާޑުތަކުން ވިޔަފާރިކުރާ މައްސަލަތައް އިތުރުވަމުން އަންނަ ކަމަށެވެ. ވަގުންނަށް އެހާ ފަސޭހަ ނުކޮށްދިނުމަށާއި އޭޓީއެމްގައި ކާޑު ބޭނުން ކުރުމަށްފަހު ކާޑު އަނބުރާ ގެންދަން ހަނދާން ކުރުމަށް ވެސް ފުލުހުން އެދިފައިވެ އެވެ. މީގެ އިތުރުން މިފަހަކަށް އައިސް ކާޑުން ފައިސާ ދައްކަން ކާޑު މެޝިނަށް ކާޑު ޖެހުމަށް ފަހު ފައިސާ ނުކެނޑެނީސް ކާޑު ދަމައިގަނެ ފިހާރައިން ނިކުމެގެންދާ މައްސަލަ ހުށަހެޅެމުންދާ ކަމަށް ވެސް ފުލުހުން ބުންޏެވެ. މިކަން ހުއްޓުވުމުގެ ގޮޔުން ކާޑުން ފައިސާ ކެނޑުމުން ނޫނީ ކަސްޓަމަރުންނަށް މުދާ ހަވާލު ނުކުރަން ފުލުހުން ވަނީ އިރުޝާދު ދީފަ އެވެ.
އޭޓީއެމްއަށް ދޫކުރެވޭ ކާޑްތަކުން ވިޔަފާރި ކުރާތީ ސަމާލުވާން އެދިއްޖެ
ދިވެހިންނާއި އެންމެ ގާތް އަދި އެންމެ ބޭނުންތެރި އެކަށްޗަކީ ކާށްޓެވެ. ހަވާދުހަދާ، މަސްހުނި މޮޑެ ހެދިކާހެދުމަށް ބޭނުންވާ ހުނިވެސް މި ލިބެނީ ކާށިންނެވެ. ނުވިތާކަށް ކާށްޓަކީ ރަހަމީރު އެކިވައްތަރުތަކުގެ ފޮނިބާވަތްތައް ހެދުމަށްވެސް ވަރަށް ރަނގަޅު ބާވަތެކެވެ. ސަން ބަދިގޭގައި ލިއުޝާ މިއަދު ތައްޔާރުކޮށްލަނީ ކޮކަނަޓް ޕުޑިން އެކެވެ. ބޭނުންވާ ތަކެތި 1 ކާށި (އުކުރާފައި) 1 މޭޒުމަތީ ސަމްސާ ވެނީލާ އެސެންސް ކާށީގެ ފެންފޮދު 5 މޭޒުމަތީ ސަމްސާ ކޯންފްލާ (ފެންފޮދަކުން ގިރުވާލާފައި) ½ ޖޯޑު ފިނިފެންމާ ފެން ރާނބާފަތް 1 ދަޅު ގެރިކިރު ކެޝޫ ނަޓްސް (ކުދިކޮށް ކޮށާލާފައި – އޮޕްޝަނަލް) ބައި ތަށި ކިރު 1 ސައިސަމްސާ ގިތެޔޮ ތައްޔާރު ކުރާނެ ގޮތް ކާށިކޮޅުތައް މިކްސަރަކަށް އަޅާ ފެން ފޮދެއް ބޭނުންކޮށްގެން ރަނގަޅަށް ފުޑާލުމަށްފަހު ފުރާނާލާށެވެ. އެއަށްފަހު ކުޑަ ތަވައަކަށް އަޅާ ، ފިނިފެންމާ ފެން ފޮދާއި، ރާނބާފަތާއި، ކާށީގެ ފެންފޮދާއި އަދި ކޯންފްލާކޮޅު އަޅާ އެއްކޮށްލާށެވެ. މިކަމަށް އެންމެ ރަނގަޅު ވާނީ ތަތް ނުލަވާނެ ނޮން ސްޓިކް ޕޭންއެއް ބޭނުންކުރުމެވެ. ގިނިމަޑުކޮށް ބެހެއްޓުމަށް ސަމާލުކަންދީ ހުއްޓާނުލާ މިކްސް ކުރަމުން ދާށެވެ. ރަނގަޅަށް އޮލަވަންދެން މެދުކެނޑުމެއްނެތި ހަލަމުންގެންދާށެވެ. އެއާއިއެކު ކުޑަ ގިތެޔޮކޮޅެއް ރަހަމީރުކޮށްލުމަށް އިތުރުކޮށްލާށެވެ. އެއާއެކު ވެނީލާ އެސެންސްއާއި ގެރިކިރު އަޅާށެވެ. ބޭނުންނަމަ ގެރިކިރު އިތުރުވެސް ކުރެވިދާނެ އެވެ. ބޭނުންވާވަރަށް ވުރެ ބޮޑަށް އޮލަވެއްޖެނަމަ ކުޑަ ކިރު ފޮދެއް ނޫނީ ފެންފޮދެއް އަޅައިގެން ކޮންސިސްޓެންސީ ހިފެހެއްޓިދާނެ އެވެ. ހުރިހާއެއްޗެއް ރަނގަޅަށް މިކްސްވެ އޮލަވުމުން ކައްކާ ނިމުނީ އެވެ. އެއާއެކު ކުޑަކޮށް ހިހޫކުރުމަށް ބެހެއްޓުމަށްފަހު ގާނީޝްކޮށްލުމަށް ކެޝޫނަޓްސް ކޮޅެއް އަޅާލާށެވެ. އަދި ފިނިކުރުމަށްފަހު ސާރވްކޮށްލާށެވެ.
ސަން ބަދިގެއިން ލިއުޝާގެ ކާށި ޕުޑިން
ކޮރޯނާވައިރަހުން ރައްކާތެރިވުމަށް އަޅާ ރައްކާތެރިކަމުގެ ފިޔަވަޅެއްގެ ގޮތުން މިހާރު މެދުކަނޑާލާފައި އޮތް ސްޕެނިޝް ލީގު އަންނަ މަހުގެ އަށްވަނަ ދުވަހު ފެށުމުގެ ހުއްދަ ސްޕެއިނުގެ ސަރުކާރުން ދީފި އެވެ. ސްޕެއިންގެ ބޮޑު ވަޒީރު ޕެޑްރޯ ސަންޗޭޒް މިއަދު ގައުމާ މުޚާތަބު ކުރައްވަމުން ވިދާޅުވީ ކޮރޯނާ ވައިރަސް ކޮންޓްރޯލް ކުރެވި ހާލަތު ރަނގަޅު ވަމުން އަންނާތީ ގައުމުގައި އަޅާފައިވާ ލޮކްޑައުންގެ ފިޔަވަޅުތަކަށް ދޫދިނުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުން އަންނަ ކަމަށެވެ. އެގޮތުން ޖޫން މަހުގެ އަށްވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން ސްޕެނިޝް ލީގުގެ ކުޅުންވެސް ކުރިއަށް ގެންދެވޭނެ ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. ހަލުވިކަމާ އެކު ފެތުރެމުންދާ ކޮރޯނާވައިރަހުން ރައްކާތެރިވުމަށް އަޅާފައިވާ ފިޔަވަޅުތަކާ އެކު ޔޫރޮޕް ފުޓުބޯޅަ މެދުކަނޑާލީ މިދިޔަ މާޗު މަހުގެ ކުރީކޮޅު އެވެ. އެއަށްފަހު ގައުމުތަކުގެ ލޮކްޑައުން މަހުން މަހަށް އިތުރުވަމުން ދިއުމާ ގުޅިގެން ބައެއް ގައުމުތަކުގެ ފުޓުބޯޅަ ސީޒަންތައް ވަނީ ކެންސަލް ކޮށްފަ އެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ފްރާންސްގެ ލީގާއި، ބެލްޖިއަމްގެ ލީގު އަދި ޑަޗް ލީގުގެ އިތުރުން އާޖެންޓީނާގެ ލީގު ވެސް ވަނީ ނިންމާލައިފަ އެވެ. ނަމަވެސް ސްޕެއިނާއި، އިޓަލީ އަދި އިނގިރޭސިވިލާތުގެ އިތުރުން ޖަރުމަނުން ފުޓުބޯޅަ ސީޒަން ކުރިއަށް ގެންދާނެ ކަން މީގެ ކުރިން އިއުލާން ކޮށްފައިވާ އިރު އެންމެ ފުރަތަމަ ލީގު ފެށީ ޖަރުމަނުންނެވެ. އެއާއެކު އިޓަލީންނާއި، ސްޕެއިނުގެ ކުލަބުތަކަށް ރަސްމީކޮށް ޕްރެކްޓިސް ކުރުމުގެ ހުއްދަ ވަނީ ދީފަ އެވެ. ޖޫން މަހުގެ އަށްވަނަ ދުވަހް ސްޕެނިޝް ލީގު ފެށުމުގެ ހުއްދަ ސްޕެއިންގެ ސަރުކާރުން ދިންއިރު، ލަލީގާ އިން މަސައްކަތް ކުރަމުން އަންނަނީ ޖޫން މަހުގެ 12 ވަނަ ދުވަހު ލީގު އަލުން ފެށުމަށެވެ. އެގޮތުން ޖޫން މަހުގެ 12 ވަނަ ދުވަހު ލީގު އަލުން ފެށޭނެ ކަމަށް އުންމީދު ކުރައްވާ ކަމަށް ލަލީގާގެ ރައީސް ހާވިއޭ ޓެބާސް މީގެ ކުރިން ވަނީ ވިދާޅުވެފައެވެ. ލީގުގެ ކުޅުން އަލުން ފެށުމަށް ތައްޔާރުވަމުންދާ އިރު ދާދި ފަހުން ވަނީ ސްޕެއިނުގެ ފުރަތަމަ އަދި ދެވަނަ ޑިވިޝަނުގެ ހުރިހާ ކުޅުންތެރިން ވައިރަހަށް ޓެސްޓް ކޮށްފަ އެވެ. އަދި ލީގުގެ ކުޅުން އަުން ފެށި ނަމަވެސް ރައްކާތެރިވުމަޑް އަޅާ ފިޔަވަޅެއްގެ ގޮތުން މެޗުތައް ކުޅޭނީ ސަޕޯޓަރުންނާ ނުލަ އެވެ.
ސްޕެނިޝް ލީގު އަންނަ މަހުގެ 8 ވަނަ ދުވަހު ފެށުމަށް ހުއްދަ ދީފި
ކާބުލް (މެއި 13): އަފްޣާނިސްތާނުގެ ވެރިރަށް ކާބުލްގެ ހޮސްޕިޓަލަކަށް އިއްޔެ ބަޔަކު ވަދެ ދިން ބޮމާއި ބަޑީގެ ހަމަލާތަކުގައި 14 މީހުންނާއި ދެ ތުއްތު ކުދިން މަރައިފި އެވެ. އަފްޣާން އޮފިޝަލުން ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އެ ހަަމަލާ އަމާޒުކޮށްފައި ވަނީ ސަރުކާރުން ހިންގާ 100 އެނދުގެ ހޮސްޕިޓަލަކަށެވެ. އަދި އެ ހޮސްޕިޓަލުގައި ޑޮކްޓާސް ވިތައުޓް ބޯޑާސް އިން ހިންގާ މާބަނޑުމީހުންނަށް ހާއްސަ ކްލިނިކެއް ހުރެ އެވެ. އޮފިޝަލުން ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އެ ހަމަލާ ދިނީ ފުލުހުންގެ ޔުނިފޯމުގައި ތިބި އަދި ބަޑި އާއި ބޮން ހިފައިގެން ހޮސްޕިޓަލަށް ވަން ތިން މީހުންނެވެ. އަދި އެ ހަމަލާ ދެމުން ދިޔަ އިރު ސަލާމަތީ ފައުޖުތަކުން ވަނީ ހޮސްޕިޓަލުގައި ތިބި 80އަށް ވުރެ ގިނަ އަންހެނުންނާއި ތުއްތު ކުދިން ސަލާމަތްކޮށްފަ އެވެ. އެ ހަމަލާގައި މަރުވި މީހުންގެ ތެރޭގައި ކުޑަކުދިންނާއި އެކުދިންގެ މަންމައިންނާއި ނަރުހުން ވެސް ހިމެނެ އެވެ. އަދި 16 މީހަކަށް ވަނީ އެކިވަރުގެ އަނިޔާތައް ލިބިފަ އެވެ. އަފްޣާން އިންޓީރިއާ މިނިސްޓްރީން ވަނީ އެ ހަމަލާ ނިމުމަކަށް އައީ އެގައުމުގެ ފުލުހުން އެ ތިން މީހުންގެ ގަޔަށް ބަޑި ޖަހާ މެރުމުން ކަމަށް ބުނެފަ އެވެ. ކާބުލްގެ ހޮސްޕިޓަލަށް ދިން ހަމަލާގެ އިތުރުން އިއްޔެ އެގައުމުގެ ނަންގަހާރު ޕްރޮވިންސުގައި ބޭއްވި ޖަނާޒާއެއްގައި ވެސް ބޮން ގޮއްވާ، 24 މީހަކު މަރާފައިވެ އެވެ. އެ ޕްރޮވިންސުގެ އިސް އޮފިޝަލަކު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި އަމިއްލައަށް މަރުވެގެން މީހަކު އެ ހަމަލާ ދިނީ ޕޮލިސް ކޮމާންޑަރެއްގެ ޖަނާޒާގަ އެވެ. އަދި ހަމަލާގައި 68 މީހަކަށް އަނިޔާވި އެވެ. އަފްޣާނިސްތާނުގެ ރައީސް އަޝްރަފް ޣަނީ ވަނީ އެ ހަމަލާތަކާ ގުޅިގެން ތާލިބާނާއި އެހެން ޓެރަރިސްޓު ޖަމާއަތްތަކާ ދެކޮޅަށް އަސްކަރީ އޮޕަރޭޝަންތައް ފެށުމަށް އަމުރު ކުރައްވާފަ އެވެ. ޣަނީ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި، އެމެރިކާއިން އެގައުމުގެ ސިފައިން އަފްޣާނިސްތާނުން ބޭލުމަށް ތާލިބާނާ އެކު ހެދި އެއްބަސްވުމާ ގުޅިގެންނާއި ކޮރޯނާވައިރަހާ ކުރިމަތިލުމަށް ސިއްހީ މަސައްކަތްތެރިންނަށް ފުރުސަތު ދިނުމުގެ ގޮތުން ފާއިތުވި މަސްތަކުގައި ސަރުކާރުން އޮތީ ބޮޑަށް ދިފާއީ ހާލަތެއްގަ އެވެ. ނަމަވެސް މިހާރު ސަރުކާރުން ވަނީ އަނެއްކާވެސް ތާލިބާން ފަދަ ޖަމާއަތްތަކާ ދެކޮޅަށް އަސްކަރީ އޮޕަރޭޝަންތައް ފަށަން ނިންމާފަ އެވެ. އެމެރިކާއިން ތާލިބާނާ އެކު މިދިޔަ ފެބްރުއަރީ މަހު ހެދި އެއްބަސްވުމަށް ފަހު އެގައުމުން ވަނީ އެ ޖަމާއަތާއި އަފްޣާން ސަރުކާރާ ދެމެދު ސުލްހައިގެ ވާހަކަތައް ބޭއްވުމަށް މަސައްކަތްކޮށްފަ އެވެ. ނަމަވެސް ތާލިބާނުން ދަނީ އެ ޖަމާއަތުން ދޭ ހަމަލާތައް އިތުރު ކުރަމުން ކަމަށް އަފްޣާން ސަރުކާރުން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ. ތާލިބާނުން ވަނީ އިއްޔެގެ ދެ ހަމަލާއަކީ އެ ޖަމާއަތުން ދިން ހަމަލާތަކެއް ނޫން ކަމަށް ބުނެފަ އެވެ. އަދި އިސްލާމިކް ސްޓޭޓް (އައިއެސް)އިން ވަނީ ޖަނާޒާގައި ދިން ހަމަލާގެ ޒިންމާ ނަގާފަ އެވެ.
ކާބުލްގެ ހޮސްޕިޓަލަކަށް ދިން ހަމަލާއެއްގައި ތުއްތު ކުދިން މަރައިފި
ގަވައިދާ ހިލާފަށް ރާއްޖޭގައި އުޅެމުންދާ ބިދޭސީން އަނބުރާ ގައުމަށް ފޮނުވާލުމަށް ސަރުކާރުން ކުރަމުންދާ މަސައްކަތުގެ ދަށުން މިއަދުގެ ނިޔަލަށް ބަންގްލަދޭޝްއަށް ނިސްބަތްވާ 1000 މީހުން އަނބުރާ ގައުމަށް ފޮނުވާލައިފައިވާ ކަމަށް ފޮރިން މިނިސްޓްރީން ބުނެފިއެވެ. ފޮރިން މިނިސްޓްރީން ބުނީ މިދިޔަ މަހުގެ 21 ވަނަ ދުވަހުން ފެށިގެން މޯލްޑިވިއަންގެ ފްލައިޓްތަކުގަޔާއި، ރާއްޖެއަށް އަންނަ ބަންގަލަދޭޝްގެ އަސްކަރީ އަދި ޤައުމީ އެއަރލައިންގެ މަތިންދާބޯޓުތަކުގައި އެމީހުން އަނބުރާ ގައުމަށް ފޮނުވަމުންދާ ކަމަށެވެ. އަދި ކުރިއަށް އޮތްތަނުގައިވެސް އެ މަސައްކަތް ކުރިއަށްދާނެކަމުގެ ޔަގީންކަން މިނިސްޓަރު ދެއްވި އެވެ. އެ މަސައްކަތަށް ބަންގްލަދޭޝްގެ ސަރުކާރުން ވެދެން އޮތް އެހީތެރިކަމެއް ދެއްވާނެކަމުގެ ޔަޤީންކަން ބަންގްލަދޭޝްގެ ފޮރިން މިނިސްޓަރ ވަނީ ރާއްޖޭގެ ފޮރިން މިނިސްޓަރ އަބްދުﷲ ޝާހިދަށް ވަނީ އަރުއްވައިފައެވެ. އަދި މިހާތަނަށް ފޮނުވާލެވުނު 1000 މީހުން ފޮނުވާލުމުގައިވެސް ބަންގްލަދޭޝްގެ ސަރުކާރުން ވަނީ ވަރަށް ބޮޑު އެހީތެރިކަމެއް ފޯރުކޮށްދެއްވާފަކަމަށްވެސް މިނިސްޓްރީން ބުންޏެވެ. މީގެ ކުރިން އިކޮނޮމިކް މިނިސްޓްރީން ވަނީ ރާއްޖޭގައި ގަވައިދާ ހިލާފަށް އުޅޭ ބިދާސީން ގަވައިދަށް ފެއްތުމަށްވެސް ޕްރޮގްރާމެއް ކުރިއަށް ގެންގޮސްފައެވެެ. އެ ޕްރޮގްރާމްގައި ގިނަ އަދަދެއްގެ ބިދޭސީން ވަނީ ރަޖިސްޓްރީވެފައެެވެ.
ގަވައިދާ ހިލާފަށް އުޅޭ 1000 ބަންގްލަދޭޝް މީހުން ފޮނުވާލައިފިން: ފޮރިން މިނިސްޓްރީ
ވައިގަދަވެ އދ. މަހިބަދޫ މަސްޖިދުލް އިހުސާނުގެ މުންނާރުގެ ގުއްބު ވެއްޓިއްޖެއެވެ. މަހިބަދޫ ކައުންސިލްގެ ރައީސް އަހުމަދު ޚަލީލް މިރޭ ސަން އަށް ވިދާޅުވީ މިއަދު ހަވީރު 4:00 އެހައިކަންހާއިރު ވައިގަދަވެ، މިސްކިތު މުންނާރުގެ ގުއްބު ވެއްޓިފައިވާ ކަމަށެވެ. އޭގެ ސަބަބުން ތާޅަފިލި ހަލާކުވެފައިވާ ކަމަށާއި މުންނާރުގެ ބައި ވެއްޓި ޖެހުމުގެ ސަބަބުން މިސްކިތު ފުރާޅުން ބައެއްވެސް ހަލާކުވެފައިވާ ކަމަށް ހަލީލް ވިދާޅުވިއެވެ. "އެބައި ވެއްޓި ޖެހުނީ ފުރާޅުގައި. ޖެހުނުތަނުން ހަލާކުވެ ސީލިންވެސް އެތަނުން ހަލާކުވެފައި ހުރީ. މިހާރު ވާނީ މިސްކިތަށް ފެން ފޭބުން ހުއްޓުވުމަށް ވަގުތީ ގޮތުން އެތަނުގައި ޓިނު ޖަހާފައި،" ހަލީލް ވިދާޅުވިއެވެ. މަހިބަދޫ މިސްކިތުގެ މުންނާރުން ބައެއް ވެއްޓިފައި -- ފޮޓޯ: އަބްދުﷲ ރަފީއު / ފޭސްބުކް މަސްޖިދުލް އިޚްލާސް އަކީ 1997 ވަނަ އަހަރު ރަނގަޅު ފެންވަރަކަށް ހަދާފައިވާ މިސްކިތެއް ކަމަށް ހަލީލް ވިދާޅުވިއެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ ވައިގަދަވުމުގެ ސަބަބުން މަހިބަދޫގެ ގޭގޭގައި އިންދާފައިވާ ބައެއް ގަސްތަކުގެ އޮފިތައްވެސް ވެއްޓިފައިވާ ކަމަށާއި ފަސް ގަހެއް ވެއްޓުނު ކަމުގެ ރިޕޯޓުވެސް ލިބިފައިވާ ކަމަށެވެ. އަދި އެރަށުގައި ހުންނަ ދިރާގު އެންޓަނާގެ ދަނބުރާން ވެސް ކެނޑިފައިވާ ކަމަށް ކައުންސިލްގެ ރައީސް ވިދާޅުވިއެވެ. ވައިގަދަވެ މަހިބަދޫގައި ހުރި ގަހެއް ވެއްޓިފައި -- ފޮޓޯ: އަބްދުﷲ ރަފީއު / ފޭސްބުކް މީގެ އިތުރުން ފާނަ އާލާ ކުރުމަށް ވޯލްޑްބޭންކާއި ފިޝަރީޒް މިނިސްޓްރީ އަދި ކައުންސިލް ގުޅިގެން ހިންގާ ޕްރޮޖެކްޓުގެ ދަށުން އެރަށުގައި ހިންގާ ކޮށީގައި ފާނަ ބޮޑުކުރުމުގެ ޕްރޮޖެކްޓުގެ ދަށުން ބަހައްޓާފަިއވާ ފާނަކޮއްޓެއްގެ ވާ ކަނޑައިގެން ގޮސް ލައްގާފައިވާ ކަމަށްވެސް ކައުންސިލްގެ ރައީސް ވިދާޅުވިއެވެ. މިހާރު ރާއްޖެއަށް ކުރަމުންދާ ވިއްސާރާގައި ކޮޅިގަނޑުގައި 55 މޭލާ 60 މޭލާ ދެމެދަށް ވައިގަދަވާނެ ކަމަށް މެޓު އޮފީހުން ވަނީ ލަފާކޮށްފައެވެ. މޫސުން ގޯސްވާނެތީ ރާއްޖޭގެ ބޮޑު ސަރަހައްދަކަށް ވަނީ ޔެލޯ އެލާޓު ނެރެފައެވެ.
ވައިގަދަވެ މަހިބަދޫ މިސްކިތުގެ މުންނާރުން ބައެއް ވެއްޓިއްޖެ
ދިވެހިންގެ މެދުގައި ބޮޑު މަގްބޫލުކަމެއް ހޯދާފައިވާ ސްޕެނިޝް ސީރީޒް "މަނީ ހައިސްޓް"ގެ ފަސް ވަނަ ބައެއް އަންނަ އަހަރުގެ އޭޕްރިލް މަހު ސްޓްރީމްކުރާނެ ކަމަށް ޚަބަރުތައް ބުނަން ފަށައިފިއެވެ. ނެޓްފްލިކްސްގެ ސީރީޒް "މަނީ ހައިސްޓް"ގެ ހަތަރު ވަނަ ބައެއް ގެނެސްދިނީ މި މަހުގެ ތިން ވަނަ ދުވަހުއެވެ. އެ ސީރީޒްގެ ފަސް ވަނަ ބައި ގެނެސްދޭނެކަމަށް ނެޓްފްލިކްސްއިން ރަސްމީކޮށް އިއުލާންނުކުރި ނަމަވެސް ޚަބަރުތައް ބުނާގޮތުގައި ވަރަށް އަވަހަށް ނެޓްފްލިކްސްއިން ފަސް ވަނަ ބައި ގެނެސްދޭކަން ރަސްމީކޮށް އިއުލާންކުރާނެއެވެ. ބައެއް ރިޕޯޓްތައް ބުނާގޮތުން މަނީ ހައިސްޓްގެ ހަވަނަ ބައެއް އަންނާނީ 2022 ވަނަ އަހަރުގެ ސެޕްޓެމްބަރު މަހުގައެވެ. ޚަބަރުތައް ބުނާގޮތުގައި މަނީ ހައިސްޓްގެ ހަތަރު ވަނަ ބަޔާއި ފަސްވަނަ ބައި ޝޫޓްކޮށް ނިންމާލީ އެކުއެކީގައެވެ. އެހެންކަމަށްވާނަމަ ސީރީޒްގެ ފަސްވަނަ ބައި އަންނަ އަހަރުގެ އޭޕްރިލް މަހު ގެނެސްދިނުމުގެ ފުރުސަތު ބޮޑުވާނެއެވެ. ބައެއް ޚަބަރުތައް ބުނާގޮތުގައި ސީޒަން ފަހެއްގައި ގަބޫލުނުކުރެވޭ ފަދަ ވަރުގަދަ ޓްވިސްޓެއް އަންނާނެއެވެ. ހަތަރު ވަނަ ސީޒަން ނިމުނުއިރު ވަނީ އެންމެން ސިއްސުވައިލުމަށްފަހު ނައިރޯބީ މަރާލައިފައެވެ. އަދި ފަހު އެޕިސޯޑް ނިމުނުއިރު އިންސްޕެކްޓަރު އެލީސިއާ ވަނީ ސީރީޒްގެ މައިގަނޑު ކެރެކްޓާ ޕްރޮފެސަރު ހުރި ތަނެއް ހޯދައި އޭނާ ގާތަށް ގޮސްފައެވެ. އަދި ހައިސްޓްގެ ހުރިހާ މެންބަރުން ވެގެން ނައިރޯބީއަށްޓަކައި ހައިސްޓް ކާމިޔާބުކުރުމަށް ވަނީ އަޒުމު ކަނޑައަޅާފައެވެ. ބައެއް ރިޕޯޓްތައް ބުނާގޮތުގައި މަނީ ހައިސްޓް އަކީ ޓޯކިއޯ ކިޔައިދޭ ވާހަކައެކެވެ. އެމީހުން ހައިސްޓްގައި އެކި ހިސާބުތަކުން އެކި މީހުން މަރުވެގެންދާއިރު ހައިސްޓުން ސަލާމަތްވަނީ ހަމަ އެކަނި ޓޯކިއޯ ކަމަށެވެ. އެކަމަށް ހެކި ދައްކަނީ ހުރިހާ ސީޒަނެއްގެ ހުރިހާ އެޕިސޯޑެއް ވެސް ޓޯކިއޯގެ އަޑުން އެ ވާހަކަތައް ކިޔައިދީފައިވާތީއެވެ.
މަނީ ހައިސްޓްގެ ފަސް ވަނަ ބައި އަންނަ އޭޕްރިލްގައި
ގައުމެއްގެ ޕެންޝަން ފަންޑުގައި އަތްލައިފިނަމަ އެ ގައުމެއްގެ މާޒީ އެކީގައި ދިޔައީ ކަމަށް ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސް، ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ. ޕެންޝަން ފަންޑުގައި ހުރި ފައިސާ ނެގޭގޮތް ހެދުމަށް މާވަށު ދާއިރާގެ މެމްބަރު މުހައްމަދު ސައީދު މަޖިލީހަށް ހުށަހެޅުއްވީ ބިލު ވަނީ ބޭރުކޮށްލާފަ އެވެ. އެ ބިލު ބޭރުކޮށްލާފައި ވަނީ ފައިސާއާ ބެހޭ ބިލު ހުށަހެޅޭނީ ވެރިކަންކުރާ ޕާޓީއަށް ނިސްބަތްވާ މެމްބަރުންނަށް ކަމަށް މަޖިލިސް ގަވައިދުގައި ބުނެފައިވާތީ، އެ ބިލު މަޖިލީހުގެ ގަވައިދާ ހިލާފު ވެގެންނެވެ. އެ ބިލު ބޭރުކޮށްލުމުން އެކަމާ ގުޅިގެން މަޑުއްވަރީ ދާއިރާގެ މެމްބަރު އާދަމް ޝަރީފު ކަންބޮޑުވުން ފާޅުކުރެއްވުމާ ގުޅިގެން ރައީސް ނަޝީދު ވިދާޅުވީ އެ ބިލު ބޭރުކޮށްލީ މަޖިލިސް ގަވައިދާ ހިލާފުވުމުން ކަމަށެވެ. އަދި ޕެންޝަން ފަންޑުގައި އަތްލަން ނުޖެހޭނެ ކަމަށާއި ދައުލަތުގައި ހަރަދުކުރާނެ ފައިސާ ހުރިކަމަށް ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. "އެ ވިދާޅުވާ ހުރިހާ ކަންތަކެއް ކުރުމަށް ދައުލަތުގެ ފައިސާ އެބަހުރި. އަދި ސަރުކާރުގެ ފައިސާ އެބަހުރި. އިއްޒަތްތެރި މެމްބަރަށްވެސް އެނގިވަޑައިގަންނަވާނެ އެ ފައިސާ އެބަހުރިކަން. އަޅުގަނޑުމެން ވާނީ މަނީ ސަޕްލައި އިތުރުކޮށްގެން ފައިސާ އުފައްދާފައި. ޕެންޝަން ފަންޑުގައި އަތްލާކަށެއް ނުޖެހޭނެ. ގައުމެއްގެ ޕެންޝަން ފަންޑުގައި އަތްލީމާ އެ ދެން މާޒީ އެކީގައި އެގައުމެއްގެ ދިޔައީ." ރައީސް ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. ނަޝީދު ވިދާޅުވީ އެމްޑީޕީގެ ސަރުކާރެއްގައި ޕެންޝަން ފަންޑުގައި ހުރި ފައިސާ ނަގަން އެއްބަސްވުމަކީ ވަރަށް ދަތިކަމެއް ކަމަށެވެ. ކޮވިޑް ރޯގާ އާ ގުޅިގެން ރާއްޖެއަށް ދިމާވެފައިވާ މާލީ ހާލަތާއި ވަޒީފާ ގެއްލި މީހުންގެ އާމްދަނީ ހުއްޓުމަކަށް އައިސްފައިވާތީ ޕެންޝަން ފަންޑުގައި ހުރި ފައިސާ ނެގޭނެ ގޮތެއް ހޯދައި ދިނުމަށް ބައެއް ފަރާތްތަކުން ދަނީ އެދެމުންނެވެ. ސަރުކާރުން ބުނެފައިވަނީ އެއްވެސް ގޮތެއް އޮތްނަމަ ޕެންޝަން ފަންޑުގައި އަތްނުލާނެ ކަމަށެވެ.
ޕެންޝަން ފަންޑުގައި އަތްލައިފިނަމަ ގައުމުގެ މާޒީ އެކީގައި ދިޔައީ: ނަޝީދު
ގިނަ އަދަދެއްގެ ބަންގްލަދޭޝްގެ ރައްޔިތުންތަކެއް އަނބުރާ އެމީހުންގެ ގައުމަށް ގެންގޮސްދިނުމަށް ހަމަޖެހިފައި އޮތް މޯލްޑިވިއަންގެ ފްލައިޓް ކެންސަލް ވެއްޖެއެވެ. ފްލައިޓު ކެންސަލްވެފައި ވަނީ ޑާކާ ސަރަހައްދަށް މޫސުން ގޯސްވުމުގެ ސަބަބުން ކަމަށް އެނގިފައިވެއެވެ. ރާއްޖޭގައި އުޅޭ ބަންގްލަދޭޝް ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިންް އެނބުރި ގައުމަށްދާ 200 އެއްހައި މީހުންނާއެކު މި ފްލައިޓު ފުރުމަށް އެންމެ ފުރަތަމަ ހަމަޖެެހިފައިއޮތީ މިއަދުއެވެ. ނަމަވެސް މޫސުން ގޯސްވެ، ފްލައިޓު މާދަމާ އަށް ޑިލޭވިއެވެ. ބޭއޮފް ބެންގަލް ސަރަހައްދުގައި އުފެދިފައިވާ ތޫފާނުގެ ބާރު ގަދަވެ ބަންގްލަދޭޝް ސަރަހައްދަށް މޫސުން ގޯސްވާނެކަމަށް ލަފާކޮށްފައި ވަނިކޮށް ފްލައިޓު ވަނީ ކެންސަލް ކޮށްފައެވެ. ތޫފާން އަމްފާންގެ ސަބަބުން ދެކުނު އޭޝިޔާގެ ގިނަ ސަރަހައްދުތަކަށް ދަނީ ވިއްސާރައިގެ އަސަރުކުރަމުންނެވެ. ތޫފާން އަމްފާން މިހާރު ކެޓެގަރީ ފަހެއްގެ ތޫފާނަކާއި އެއް މިންވަރަށް ނުރައްކާތެރިވެފައިވާއިރު ތޫފާނުގެ އެންމެ ނޭދެވޭ އަސަރުތައް ކުރާނީ ބަންގްލަދޭޝްގެ އައްސޭރި ފަށުގެ ހިސާބުތަކަށް އަދި އިންޑިޔާގެ އިރުމަތީ ސްޓޭޓްތަކަށްކަމަށް މީޓިއޮރޮލޮޖިސްޓުން ވަނީ ލަފާކޮށްފަ އެވެ. ރާއްޖޭގައި އުޅޭޭ ބަންގްލަދޭޝްގެ ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން ސައްހަ ލިޔެކިޔުން ނެތް 67 މީހަކު އިއްޔެ ވަނީ އެގައުމުގެ އަސްކަރީ މަތިންދާބޯޓެއްގައި ފުރުވާލައިފައެވެ. އޭގެ އިތުުރުން 68 މީހުން ވެސް އަސްކަރީ މަތިންދާބޯޓެއްގައި ފުރުވާލިއިރު ހޮނިހިރު ދުވަހުވެސް ވަނީ ދިވެހި ސަރުކާރުން ޗާޓަރުކުރި ބަންގްލަދޭޝްގެ މަތިންދާބޯޓުގައި އެ ގައުމުގެ 353 މީހަކު ފުރުވާލައިފަ އެވެ. ރާއްޖޭގައި ގަވައިދާ ހިލާފަށް އުޅޭ 1،500 ބިދޭސީން އަނބުރާ ގައުމަށް ފޮނުވާލުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުން އަންނަ ކަމަށް ރައީސް އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހް ވަނީ މިމަހުގެ ކުރީ ކޮޅުގައި ވިދާޅުވެފަ އެވެ. ރައީސް އެހެން ވިދާޅުވި ފަހުން މިއީ ރާއްޖޭގައި ގަވާއިދާއި ހިލާފަށް އުޅޭ ބިދޭސީން ފޮނުވާލު ފުރަތަމަ ފަހަރެވެ. ނަަމަވެސް ކޮވިޑް-19ގެ ނުރައްކާ އެ ބިދޭސީންނަށް ބޮޑުވެފައިވާ އިރު ރައީސް އެހެން ވިދާޅުވުމުގެ ކުރިން ވެސް ވަނީ ބައެއް ބިދޭސީން އަނބުރާ ބަންގްލަދޭޝްއަށް ފޮނުވާލާފަ އެވެ. ރާއްޖެއިން މިހާތަނަށް 1094 މީހުން ކޮވިޑަށް ޕޮޒިޓިވް ވެފައިވާ އިރު އޭގެ ތެރޭގައި ބަންގްލަދޭޝްގެ 562 މީހުން ހިމެނެ އެވެ. މި ބަލި ޖެހުނު ހަތަރު މީހަކު ރާއްޖޭގައި މަރުވި އިރު އޭގެ ތެރޭ ބަންގްލަދޭޝްގެ އެކަކު ހިމެނެއެވެ.
ބަންގްލަދޭޝްއަށް މީހުން ގެންދާ ފްލައިޓް މުއްދަތެއް ނެތްގޮތަށް ލަސްކޮށްފި
ކޮވިޑް-19 އަށް ފަރުވާ ދެމުންދާ ފަރާތްތަކުގެ ތެރެއިން މިވަގުތު ވެންޓިލޭޓަރު ބޭނުންކޮށްގެން ފަރުވާ ދެމުން ދަނީ އެންމެ މީހަކަށް ކަމަށް ނޭޝަނަލް އިމާޖެންސީ އޮޕަރޭޝަން ސެންޓަރު (އެންއީއޯސީ) އިން ބުނެފިއެވެ. އެ ސެންޓަރުން މިހާރު ކުރިއަށްދާ ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ވާހަކަދައްކަވަމުން އައިޖީއެެމްއެޗްގެ ޑޮކްޓަރު ޑރ. މޫސާ މުރާދު ވިދާޅުވީ މިވަގުތު ވައިރަސް ޖެހި ފަރުވާ ދެމުން ދާ ފަރާތްތަކުންގެ ތެރެއިން ޑީއެޗް11 ގައި ފަރުވާ ދެމުންދަނީ އެންމެ މީހަކަށް ކަމަށެވެ. އޭގެއިތުރުން ޓްރީޓޮޕް ހޮސްޕިޓަލުގައި 10 މީހަކަށް ފަރުވާ ދެމުން ގެންދާ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. އެ 10 މީހުންގެ ތެރެއިން ތިން މީހަކަށް އައިސީީޔޫގައި ފަރުވާ ދެމުންދާ ކަމަށާއި ވެންޓިލޭޓަރު ބޭނުންކޮށްގެން ފަރުވާ ދެމުން ދަނީ އެތަނުން އެންމެ މީހަކަށް ކަމަށް ޑރ. މުރާދު ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ. ރާއްޖޭގައި ކޮވިޑަށް ޕޮޒިޓިވްވި މީހުންގެ އަދަދު ވަނީ މިހާރު 1،313 އަށް އަރާފައެވެ. އޭގެތެރެއިން 127 މީހަކު މިހާރު ބަލި ޖެހި ރަނގަޅު ވެފައިވާއިރު ހަތަރު މީހަކު ވަނީ ވައިރަސް އާ ގުޅިގެން މަރުވެފައެވެ.
ވެންޓިލޭޓަރުގައި ފަރުވާ ދެމުން ދަނީ އެންމެ މީހަކަށް
ހޮލީވުޑްގެ ކާމިޔާބު ފްރެންޗައިޒް "މިޝަން އިމްޕޮސިބަލް"ގެ ދެ ފިލްމެއް ރިލީޒްކުރުން ފަސްކޮށްފިއެވެ. މިޝަން އިމްޕޮސިބަލްގެ ހަތް ވަނަ އަދި އަށްވަނަ ބައި ރިލީޒްކުރުން ފަސްކޮށްފައިވަނީ މިހާރު ފެތުރެމުންދާ ކޮރޯނާގެ ސަބަބުން ދެ ފިލްމުގެ ޝޫޓިން ފަށަން އޮތް ތާރީޚުގައި ޝޫޓިން ކުރިއަށް ނުގެންދެވުމުގެ ސަބަބުންނެވެ. ފިލްމުގެ ހަތް ވަނަ ބައި ކުރިން ރިލީޒްކުރަން ނިންމީ އަންނަ އަހަރުގެ ޖުލައި 23 ގައެވެ. ނަމަވެސް މިހާރު އެ ފިލްމު ރިލީޒްކުރާނީ އަންނަ އަހަރުގެ ނޮވެމްބަރު 19 ގައެވެ. ފިލްމުގެ ހަތް ވަނަ ބައި ފަސްކުރިއިރު ފިލްމުގެ އަށްވަނަ ބައި ރިލީޒްކުރަން ނިންމާފައިވަނީ ނޮވެމްބަރު 4، 2022ގައެވެ. އެ ބައި ކުރިން ރިލީޒްކުރަން ނިންމީ އޮގަސްޓް 5، 2022ގައެވެ. މިޝަން އިމްޕޮސިބަލް ސީކުއަލްގެ ލީޑު ރޯލުން ފެނިގެންދަނީ ކާމިޔާބު އެކްޓަރު ޓޮމް ކްރުއިސްއެވެ. ފިލްމުގެ ހަވަނަ ބައިގައި ރެބެކާ، ސައިމަން ޕެގް އަދި ހެންރީ ހަރަކާތްތެރިވެފައިވެއެވެ.
"މިޝަން އިމްޕޮސިބަލް"ގެ ދެ ފިލްމެއް ފަސްކޮށްފި
ކޮވިޑް-19 އަށް ޕޮޒިޓިވްވެފައިވާ ޓުއަރިސްޓަކު، ފުރުވާލި މައްސަލާގައި ކުއްދޫ ރިސޯޓުގެ މައްޗަށް ކުރާ ތުހުމަތުތަކަށް އިންކާރުކޮށް އެ ރިސޯޓް ހިންގާ ކުންފުނިން ފުލުހުންނަށް ބަޔާން ދީފި އެވެ. ރާއްޖެއިން އެންމެ ފުރަތަމަ ކޮވިޑް-19ގެ ކޭސްތައް ފެނުނީ މިދިޔަ މާޗް މަހުގެ ހަތް ވަނަ ދުވަހު އެވެ. އެއީ ކުރެއްދޫ ރިސޯޓުން ޕޮޒިޓިވްވި ދެ މީހެކެވެ. އެ މީހުންގެ ގަޔަށް ވައިރަސް އެރި ކަމަށް ބެލެވުނީ، ކުރެއްދޫގައި ޗުއްޓީ ހޭދަކޮށްފައި ފުރި ފަހުން ވައިރަހަށް ޕޮޒިޓިވްވިކަން އިނގުނު އިޓަލީ މީހެއްގެ ގައިންނެވެ. ކޮވިޑަށް އެމީހުން ޕޮޒިޓިވްވިކަން އެނގިހުރެ ފުރުވާލިކަމުގެ ތުުހުމަތުގައި ފުލުހުން އެ މައްސަލަ ތަހުގީގު ކުރަމުންދާއިރު، އެމައްސަލާގައި މިއަދު ބަޔާން ދީފައިވާނެ ކަމަށް ކްރައުން އެންޑް ޗަމްޕާ ރިސޯޓްސްގެ ވަކީލު މުހުތާޒު މުހުސިން ވަނީ ވިދާޅުވެފަ އެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ ކުރެއްދޫ މައްސަލާގައި ފުލުހުން ކުރަނީ ތިން ތުހުމަތެއް ކަމަށެވެ. "ކުރެއްދޫ މައްސަލައާ ގުޅިގެން ފުލުހުން މިއަދު ވަނީ ކްރައުން އެންޑް ޗަމްޕާ ރިސޯޓްސްގެ މައްޗަށް ތިން ތުހުމަތެއް ކޮށް ބަޔާން ނަގާފައި. އެދުމަކީ ކަންހިނގާފައިވާ ގޮތް ރަނގަޅަށް ތަހުގީގުކޮށް އިހުމާލުވީ ކޮން ބައެއްކަން ރައްޔިތުންނަށް ހާމަކޮށްދިނުން. ތަހުގީގަށް ފުރިހަމަ އެއްބާރުލުން ދެވޭނެ." ވަކީލު މުހުތާޒު ކުރެއްވި ޓްވީޓެއްގައި ވިދާޅުވި އެވެ. މުހުތާޒު ވިދާޅުވީ ކްރައުން ކުންފުނީގެ މައްޗަށް ކުރެވުނު ހުރިހާ ތުހުމަތަކަށް އިންކާރުކޮށްފައި ވާނެ ކަމަށެވެ. އެއީ ކޮން ތުހުމަތުތަކެއް ކަމެއް މުހުތާޒު ވިދާޅެއް ނުވެ އެވެ. ޅ. ކުރެއްދޫ އައިލެންޑް ރިސޯޓުން ފުރައިގެން ދިޔަ ފަހުން ކޮރޯނާއަށް ޕޮޒިޓިވް ވި އިޓަލީގެ ފަތުރުވެރިޔާ ފުރި މައްސަލައިގައި ފުލުހުން ހިންގާ ތަހުގީގާ ގުޅިގެން އެ ރިސޯޓުގައި މަސައްކަތްކުރާ ޑޮކްޓަރުގެ ޕާސްޕޯޓްވެސް ވަނީ ހިފަހައްޓާފަ އެވެ. އޭނާ ވެސް އެ ބައްޔަށް ޕޮޒިޓިވްވި އެވެ.
ކުރެއްދުއަށް ކުރާ ތުހުމަތުތަކަށް އިންކާރުކޮށްފި
ކޮރޯނާވައިރަހުގެ ސަބަބުން ރައްޔިތުންނަށް ދިމާވެފައިވާ ދަތިތަކަށް ހައްލު ހޯދުމަށް ޕެންޝަން ފަންޑުން ފައިސާ ނެގޭ ގޮތް ހެދުމަށް މާވަށު ދާއިރާގެ މެމްބަރު އަދި އިދިކޮޅު ޕީއެންސީގެ ނައިބު ރައީސް މުހައްމަދު ސައީދު ހުށަހެޅުއްވި ބިލު ބަލައި ނުގަނެ އަނެއްކާވެސް އަނބުރާ ފޮނުވާލައިފި އެވެ. މިއީ އޭނާ މި ބިލު އިސްލާހުކުރެއްވުމަށްފަހު ހުށަހެޅުއްވި ދެވަނަ ފަހަރެވެ. ފުރަތަމަ ފަހަރުވެސް އެ ބިލު މަޖިލީހުން ބަލައިގެންފައި ނުވަނީ ބިލުގައި ހުރި މާއްދާތަކުގައި ދައުލަތުގެ މާލިއްޔަތަށް އަސަރު ކުރާ ފަދަ ކަންތައްތައް ހުރުމުންނެވެ. މަޖިލީހުގެ ހަވާއިދު ބުނާ ގޮތުގައި ދައުލަތުގެ މާލިއްޔާއާ ގުޅުން ހުންނަ ޒާތެއްގެ ބިލެއް ހުށަހެޅޭނީ، ސަރުކާރުން ސްޕޮންސާކޮށްގެން ވެރިކަން ކުރާ ޕާޓީގެ މެންބަރަކަށެވެ. އެހެންވެ، އެ ބިލް އިސްލާހުކުރަން އެދިވަޑައިގެން މަޖިލީހުގެ ރައީސް އެ ބިލް ބޭރުކޮށްލެއްވުމުން ބަދަލުތަކެއް ގެނެސް ސައީދު ވަނީ އިއްޔެގެ ވަގުތެއްގައި އަނެއްކާ ވެސް އެ ބިލް މަޖިލީހަށް ހުށަހަޅައިފަ އެވެ. ދެވަނަ ފަހަރަށް ހުށަހެޅުއްވި ބިލާ ގުޅޭ ގޮތުން މިއަދުގެ ޖަލްސާ ފައްޓަވަމުން މަޖިލީހުގެ ރައިސް، ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު ވިދާޅުވީ، މި ބިލަކީ، މަޖިލީހުގެ ގަވައިދުގައި ވަރަށް ސަރީހަކޮށް ބުނާ ފައިސާއާ ގުޅޭ ބިލެއް ކަމަށެވެ. އަދި ގަވައިދުގައިވާ ގޮތުގެ މަތިން މި ބިލު ސައީދަށް ހުށަ ނޭޅޭނެ ކަމަށް އެމަނިކުފާނު ވިދާޅުވި އެވެ. އެހެން ކަމުން ބިލު ބަލައިގަނެވެން ނެތްކަން ރިޔާސަތުން މަޖިލިސް، ރައީސް ނަޝީދު އިއުލާން ކުރެއްވި އެވެ. "އެއިރަކު ސަރުކާރެއްގައި ތިއްބަވާ ސަރުކާރު ހިންގަވާ ޕާޓީގެ ފަރާތުން [މާލިއްޔާގެ ބިލްތައް] ހުށަހެޅޭ ގޮތަށް މި މަޖިލީހުގެ ގަވައިދުގައި އޮތް މައްސަލައެއް މިއީ. އެހެންކަމުން އަޅުގަނޑަށް އިއްޒަތްތެރި މެމްބަރުގެ ބިލް ބަލައި ގަނެވެން ނެތް ވާހަކަ ހިތާމަޔާ އެކު ދަންނަވަން،" ބިލާއެކު ސައީދު މަޖިލީހަށް ފޮނުވި ސިޓީގެ ޖަވާބުދެއްވަމުން ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ. ސައީދު ހުށަހެޅުއްވި ބިލުގައި ސޯޝަލް ފްލެޓްތަކުގެ ކުލި، ދައުލަތުގެ ވިޔަފާރި ބިންތަކުުގެ ކުލި، ދަނޑުވެރި ބިންތަކުގެ ކުލި، ފަތުވެރިކަމުގެ ބިމުގެ ކުލި ނުވަތަ ރިސޯޓުތަކުން ދައްކަން ޖެހޭ ކުލިީގެ 50 ޕަސަންޓް ވަކި މުއްދަތަކަށް ފަސްކުރުމަށް ބިލުގައި ހިމަނާފައިވެ އެވެ. ގިނަ ކުލިތައް ހުރީ ހަ މަސްދުވަހަށް ފަސް ކުރުމަށެވެ. ބިލުގައި ބުނާ ގޮތުން، ބިލުގައި ހިމެނޭ މާއްދާތައް މާނަކުރަންވާނީ އަދި ތަންފީޒު ކުރަންވާނީ ދައުލަތުގެ އާމްދަނީއަށް އުނިއިތުރުކަމެއް ނާންނާނޭގޮތުގެ މަތިންނެވެ. ބިލާއެކު ސައީދު މަޖިލީހަށް ފޮނުވި ސިޓީގައި ވަނީ، ބިލު މިހާރު ހުށަހަޅާފައިވާ ގޮތުން ދައުލަތަށް ލިބެންޖެހޭ އާމްދަނީއަށް އެއްވެސް އުނި އިތުރު ކަމެއް ނާންނާނެ ކަން ފާހަގަ ކުރައްވައިފަ އެވެ. އެހެން ކަމުން މިހާލަތުން އަރައިގަތުމަށް ރައްޔިތުންނަށް އެހީތެރިވުމަޓަކައި ބިލު ބަލައިގަތުމަށް އޭނާ އެދިވަޑައިގެންފައިވެ އެވެ. ކޮވިޑް-19 އެހީތެރިކަމުގެ ބިލު އިސްލާހުކޮށް ހުށަހަޅައިފި އިތުރަށް ވިދާޅުވުމަށް
ސައީދު ހުށަހެޅުއްވި ކޮވިޑްގެ ހާއްސަ ބިލް މިފަހަރުވެސް ބޭރުކޮށްލައިފި
ކޮވިޑް19އިން ކުރިމަތިވާ ގެއްލުންތަކުން އަރައިގަތުމަށް ރާއްޖޭން ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތަކުގައި ރަޝިއާގެ އެހީތެރިކަމަށް އެދިއްޖެ އެވެ. ރަޝިއާގެ އެހީއަށް އެދުނީ ފޮރިން މިނިސްޓަރު އަބްދުﷲ ޝާހިދު ރަޝިއާގެ ފޮރިން މިނިސްޓަރު ސަރްގޭ ލަވްރޯފްއަށް ފޯނުން ގުޅުއްވައި ކުރެއްވި މަޝްވަރާތަކުގަ އެވެ. ދެ ބޭފުޅުންގެ ވާހަކައިގައި ކޮވިޑް19އާ ދެކޮޅަށް ދެގައުމުން އަޅާފައިވާ ފިޔަވަޅުތަކާ ބެހޭ ގޮތުންނާއި ދެގައުމަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ މާލީ އަދި އިގްތިސާދީ ގޮންޖެހުންތަކާ ދެކޮޅަށް ގުޅިގެން މަސައްކަތް ކުރުމަށް މަޝްވަރާކުރެއްވި އެވެ. މީގެ އިތުރުން ކޮވިޑް19އިން ރާއްޖެއަށް ލިބޭ ގެއްލުންތަކުން އަރައިގަތުމަށް ކުރަމުންދާ މަސައްކަތުގައި ރަޝިއާގެ އެހީތެރިކަމަށް ވެސް މިނިސްޓަރު ޝާހިދު އެދިވަޑައިގެންނެވި އެވެ. ހަމައެއާއެކު މިނިސްޓަރު ޝާހިދު ވަނީ މިވަގުތު ރަޝިއާގައި ތިބި ދިވެހި ދަރިވަރުންގެ ހާލު ވެސް އޮޅުންފިލުއްވާފަ އެވެ.
ކޮވިޑް19ގެ ގެއްލުންތަކުން އަރައިގަންނަން ރަޝިއާގެ އެހީތެރިކަމަށް އެދިއްޖެ
އެކި ފަހަރުތަކުގެ މަތިން ރިލީޒްކުރުން ފަސްކުރި ފިލްމު "ގުލާބޯ ސިތާބޯ"ގެ ރަސްމީ ޓްރެއިލާ ދައްކާލައިފިއެވެ. މި ފިލްމު މިހާރު ރިލީޒްކުރަން ނިންމާފައިވަނީ އެމެޒޯން ޕްރައިމުންނެވެ. އެއާއެކު ފިލްމުވެގެންދާނީ ބޮޑު ފިލްމެއް ސްޓްރީމިން ޕްލެޓްފޯމަކުން ރިލީޒްކުރާ ފުރަތަމަ ފިލްމަށެވެ. ބޮލީވުޑްގެ ލެޖެންޑަރީ އަމީތާބު ބައްޗަން ފެނިގެންދާ މި ފިލްމަކީ ގޭގެ ބައެއް ކުއްޔަށް ދީގެން އުޅޭ އުމުރުން ދުވަސްވީ މީހަކާއި އެ ގޭގައި ކުއްޔަށް އުޅޭ ޒުވާނަކާ ދެމެދު ހިނގާ ކޯޅުންތަކެއް ފެނިގެންދާ ފިލްމެކެވެ. ފިލްމުގައި އުމުރުން ދުވަސްވީ މީހާގެ ރޯލު އަމީތާބު ކުޅޭއިރު ކުއްޔަށް އުޅޭ ޒުވާނާގެ ރޯލު ކުޅޭނީ އަޔޫޝްމަން ކުރާނާއެވެ. ޝުޖިތު ސިރްކާ ޑައިރެކްޓްކޮށްފައިވާ މި ފިލްމުގެ ސްކްރީންޕްލޭ ލިޔުނީ ޖޫހީ ޗަތުރަވެދީ އެވެ. މި ފިލްމު އެމެޒޯންއިން ދައްކަން ފަށާނީ ޖުލައި މަހުގެ 12 ވަނަ ދުވަހުއެވެ. ގުލާބޯ ސިތާބޯ އެމެޒޯން އަށް ވިއްކާލީ ނުވަ މިލިއަން ޑޮލަރަށް ކަމަށް ޚަބަރުތައް ބުނެއެވެ. އެ ފިލްމަކީ ފެމިލީ ކޮމެޑީއެވެ.މި ފިލްމުވެގެންދާނީ އަމީތާބް އާއި އާޔޫޝް ސްކްރީނުން ފެނިގެންދާ ފުރަތަމަ ފިލްމަށެވެ.
އަމީތާބުގެ "ގުލާބޯ ސިތާބޯ"ގެ ޓްރެއިލާ މިއޮތީ
ކޮވިޑް19 އާއި ދެކޮޅަށް ރާއްޖެއިން ކުރާ މަސައްކަތުގައި އެހީވުމުގެ ގޮތުން ބޭރުގެ ކުންފުންޏެއް ކަމަށްވާ، ސެންކެން އޯވާސީސްގެ ފަރާތުން ރާއްޖެއަށް ތާމަލް ކެމެރާ ނޫނީ ހުން ހުރިކަން ދެނެގަންނަ ކެމެެރާ ސިސްޓަމެއް ހަދިޔާކޮށްފި އެވެ. އެ ކުންފުނިން ނެރުނު ބަޔާނެއްގައި ބުނީ ސަރުކާރުން ކޮވިޑް19 އާއި ދެކޮޅަށް ކުރާ މަސައްކަތުގައި ޕްރައިވެޓް ސެކްޓާގެ އެއްބާރުލުން ބޭނުންވާ ކަމަށް ގަބޫލު ކުރާ ކަމަށާއި ސަރުކާރުން ކުރާ މަސައްކަތަށް އެހީވުމަށް އެ ކުންފުނިން ހައި އެންޑް ތާމަލް ސްކޭނަރެއް ދިވެހި ސަރުކާރަށް ހަދިޔާކޮށްފައިވާ ކަމަށެވެ. މި ސިސްޓަމް ހަވާލުކުރުމަށް ބޭއްވި ރަސްމިއްޔާތުގައި ސަރުކާރުގެ ފަރާތުން ތާމަލް ސިސްޓަމާ ހަވާލުވެ ވަޑައިގަތީ ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރު އަލީ ވަހީދެވެ. ރާއްޖޭގެ ކޮންސްޓްރަކްޝަން އަދި ޓޫރިޒަމް ދާއިރާގައި ހަރަކާތްތެރިވާ ސެންކެން ކުންފުނިން ވަނީ ރާއްޖޭގެ ގިނަ އަދަދެއްގެ މަތީފަންތީގެ ރިސޯޓުތައް ތަރައްގީކުރުމުގެ މަސައްކަތް ކޮށްފައެވެ. އަމާރީ ހަވޮއްޑާ މޯލްޑިވްސް ހިންގާ ކްރިސްޓަލް ޕްލާޒާ ރިސޯޓްސްގެ މެޖޯރިޓީ ޝެއާހޯލްޑަރަކީވެސް ސްރީލަންކާ އަށް ނިސްބަތްވާ ސެންކެން އޯވާސީސް އެވެ. އެ ކުންފުނިން ވަނީ ކޮވިޑާ ދެކޮޅަށް ރާއްޖެއިން ކުރާ މަސައްކަތް ފާހަގަކޮށްފައެވެ.
ބޭރުގެ ކުންފުންޏަކުން ރާއްޖެއަށް ހުން ބަލާ ކެމެރާ ހަދިޔާކޮށްފި
އާމްދަނީ ހޯދުމަށް އަމިއްލަ މަސައްކަތް ކުރާ ފަރާތްތައް ނުވަތަ ފްރީލޭންސަރުންނަށް ވެސް އެލަވެންސް ލިބޭގޮތަށް ކޮވިޑް-19 ގެ ސަބަބުން އާމްދަނީ އަށް އަސަރުކޮށްފައިވާ ފަރާތްތަކަށް އިނާޔަތް ދޭނެ އުސޫލު އާންމުކޮށްފި އެވެ. ރައީސް އޮފީހުން ރޭ ގެޒެޓްކޮށްފައިވާ މި އުސޫލުގެ ދަށުން އަމިއްލަ މަސައްކަތްކުރާ މީހުންނަށް ދޭ އެލަވެންސް ލިބޭނީ މާޗު އެކެއްގެ ފަހުން ކޮވިޑް-19އާ ގުޅިގެން، އެމީހަކަށް ލިބެމުންދިޔަ އާމްދަނީ މެދުކެނޑިފައިވާ ނުވަތަ އާމްދަނީ އަށް ނުރަނގަޅު އަސަރެއްކޮށްފައިވާ ފަރާތްތަކަށެވެ. މި އެލަވެންސް ލިބޭނ،ީ މާޗް އެއްވަނަ ދުވަހުގެ ފަހުން، އެމީހަކަށް ލިބޭ އާމްދަނީ މެދުކެނޑިފައިވާނަމަ 5000 ރުފިޔާ އެވެ. މާޗު މަހުގެ އެއްވަނަ ދުވަހުގެ ފަހުން އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި ލިބެމުންއައި އަދަދު މަދުވެފައިވާ ފަރާތެއް ނަމަ، އެ ފަރާތަށް އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި ލިބޭ އަދަދަކީ 5000 ރުފިޔާ އަށްވުރެ ދަށް އަދަދެއްނަމަ 5000 ރުފިޔާ އިން އެ އަދަދު އުނިކުރުމަށްފަހު ޖެހޭ އަދަދެވެ. އެލަވަންސް ދިނުމުގައި، ހުށަހަޅައިފައިވާ އަމިއްލަ މަސައްކަތް ކުރާ ފަރާތަކީ އެހެން އާމްދަނީއެއް ލިބޭ ފަރާތެއް ނަމަ، އެފަދައިން ލިބޭ އިތުރު އާމްދަނީން މަހެއްގެ މައްޗަށް ލިބޭ އަދަދަކީ 5000 ރުފިޔާއަށް ވުރެ ދަށް އަދަދެއް ނަމަ، 5000 ރުފިޔާ އިން އެ އަދަދު އުނިކުރުމުން ބާކީ އޮންނަ އަދަދާ އެއްވަރުގެ އަދަދެއް، އެ ފަރާތަކަށް ދޭނެ ކަމަށް ބުނެފައިވެ އެވެ. މީގެ އިތުރުން އެލަވަންސް ދިނުމުގައި، ހުށަހަޅައިފައިވާ ފަރާތަކީ އެހެން އާމްދަނީއެއް ލިބޭ ފަރާތެއް ނަމަ، އެފަދައިން ލިބޭ އިތުރު އާމްދަނީން މަހެއްގެ މައްޗަށް ލިބޭ އަދަދަކީ ފަސްހާސް ރުފިޔާ ނުވަތަ އެއަށްވުރެ މަތީ އަދަދެއް ނަމަ، އެ ފަރާތަކީ، މި އުސޫލުގެ ދަށުން ދެވޭ އެލަވަންސަށް ޝަރުތު ހަމަވާ ފަރާތެއް ނޫން ކަމަށް ބުނެފައިވެ އެވެ. އަމިއްލަ މަސައްކަތް ކުރާ މީހުންނަށް އެލަވެންސް ދޭއިރު ބަލާ އިތުރު ޝަރުތަކީ ރާއްޖޭގައި މަސައްކަތްކުރާ، ދިވެއްސަކަށް ވުމާއި، މާޗު އެކަކާއި ހަމައަށް ވަޒީފާގައި ދެމިހުރި އުމުރުން 18 އަހަރާއި 65 އަހަރާއި ދެމެދުގެ މީހަކަށް ވުމާއި، މާޗު އެއްވަނަ ދުވަހާއި ހަމައަށް މަދުވެގެން ހަ މަސްދުވަހުގެ މުއްދަތަށް އަމިއްލަ މަސައްކަތުން އާމްދަނީ ހޯދަމުން އައިސްފައިވާ ފަރާތެއް ކަމުގައި ވުމާއި އެހެން ވަޒީފާއެއްގައި ހުރި މީހަކަށް ނުވުމެވެ. މި އުސޫލުގެ ދަށުން ފައިސާ ހޯދުމަށް އެދި ހުށަހަޅާއިރު އަމިއްލަ މަސައްކަތް ކުރާ ފަރާތެއްކަން އަންގައިދޭ ލިޔުމެއް ހުށަހަޅަން ޖެހެ އެވެ. އެގޮތުން މަސައްކަތް ކުރުމުގެ ހުއްދައިގެ ކޮޕީ ނުވަތަ މަސައްކަތް ހަވާލުކުރާ އެއްބަސްވުމުގެ ކޮޕީ، އަމިއްލަ މަސައްކަތް ކުރާ ފަރާތެއްނަމަ، ފާއިތުވި ހަ މަސްދުވަހުގެ ތެރޭގައި ކޮށްފައިވާ މަސައްކަތަށް އަގުކުރެވިފައިވާ އިންވޮއިސްތަކުގެ ކޮޕީ ހުށަހަޅަން ޖެހެ އެވެ. ސަރުކާރުން އިއުލާންކުރި ރިލީފް ޕެކޭޖްގެ ތެރެއިން ވެސް، އަމިއްލަ މަސައްކަތް ކުރާ ފަރާތްތަކަށް 18،000 ރުފިޔާއާ ހަމަޔަށް ލޯނު ނެގެ އެވެ. އެހެން ނަމަވެސް، އެ އަދަދު ކުޑަކަމަށް ބުނެ، ޝަކުވާ ބޮޑުވެފައިވެ އެވެ. "އިންކަމް ސަޕޯޓް އެލަވެންސް" ގެ ކަންތައް ކުރިއަށްދާނީ އިކޮނޮމިކް މިނިސްޓްރީގެ ބެލުމުގެ ދަށުންނެވެ. އެލަވެންސް ދޫކުރާނީ ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީ މެދުވެރިކޮށް އެމްއެމްއޭ ނުވަތަ އެންސްޕާ އިން ކަމަށް އުސޫލުގައި ބުނެފައިވެއެވެ. މިއީ ރާއްޖޭގައި މަސައްކަތްކުރާ ފަރާތްތަކުގެ އާމްދަނީ އަށް ކޮވިޑް19 ގެ ސަބަބުން އައިސްފައިވާ ނުރަނގަޅު އަސަރުގެ ސަބަބުން އެ ފަރާތްތަކުގެ ޒަރޫރީ ބޭނުންތައް ފުއްދުމަށް ސަރުކާރުން ދޭ އެލަވެންސެކެވެ. ވަޒީފާއަށް އަސަރުކުރި އިނާޔަތް ދޭނީ ޝަރުތުތަކަކާ އެކު އިތުރަށް ވިދާޅުވުމަށް މި އެލަވެންސް ދޭނީ އޭޕްރީލް އިން ޖޫން އަށް، ތިން މަހުގެ ނިޔަލަށެވެ. ކޮންމެ މަހެއްގެ 15 ވަނަ ދުވަހުގެ ކުރިން އެލަވެންސް ދޭނެ ކަމަށާއި ތިން މަސް ހަމަވުމުގެ ކުރިން ވަޒީފާ އާންމު ހާލަތަށް ރުޖޫއަވާ ފަރާތްތަކަށް އެލަވެންސް ދިނުން ހުއްޓާލާނެ އެވެ. އަދި ވަޒީފާ އާންމު ހާލަތަށް އަަންނަކަން ޖޮބްސެންޓަރާ ހިއްސާ ކުރަންވާނެ ކަމަށް އުސޫލުގައި ބުނެފައިވެ އެވެ. އެލަވެންސް ހޯދުމަށް އެދޭ ފަރާތްތަކުން އެކަމަށް އެދި ހުށަހަޅަންޖެހޭނީ ޖޮބްް ސެންޓަރަށެވެ. މި އުސޫލުގައި ބުނާ އެލަވެންސް ހޯދުމަށް ދޮގު މައުލޫމާތު ދޭ ފަރާތްތަކާމެދު ގާނޫނީ ފިޔަވަޅު އަޅާނެކަމަށް ބުނެފައިވެ އެވެ. އުސޫލަށް ޢަމަލުކުރަން ފަށާނީ، ގެޒެޓުގައި އުސޫލު ޝާއިއުކުރާ ތާރީހުން ފެށިގެން، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކުރާ ކަމާބެހޭ ގާނޫނަކަށް އަމަލުކުރަން ފަށަންދެން ކަމަށް ބުނެފައިވެ އެވެ. އާޓިސްޓުންގެ ގްރާންޓް ސުކީމް އިއުލާނު ކުރާނެ: ޔުމްނާ އިތުރަށް ވިދާޅުވުމަށް
ފްރީލޭންސަރުންނަށް ވެސް 5،000 ރުފިޔާގެ އާމްދަނީގެ އިނާޔަތް ދޭނެ
ރާއްޖެއަށް މުސުން ގޯސްވެ، ބާރަށް ގުގުރުމާއެކު ވިދަން ފަށައިފި އެވެ. މިއަދު މާލޭގެ ބައެއް ސަރަހައްދުތަކަށްވެސް ވިދަމުން ގެންދިޔަ ފޮޓޯ އާއި ވީޑިއޯ ޝޯޝަލް މީޑީއާގައި ވަނީ ދައުރުވެފަ އެވެ. މުސޫމާ ބެހޭ ގައުމީ އިދާރާ، މެޓް އޮފީހުން ވަނީ މިއަދު ހަވީރު 5:00 އިން ފެށިގެން މިރޭ 9:00 އަށް މުޅި ރާއްޖެއަށް ވައިޓް އެލާޓް ނެރަފައެވެ. މެޓް އޮފީހުގެ އޮފިޝަލަކު މިރޭ "ސަން" އަށް ވިދާޅުވީ، ބާރަށް ގުގުރުމާ އެކު ވިދުން މިދުވަސްވަރު ފެނުމަކީ އާދަޔާ ހިލާފު ކަމެއް ނޫން ކަމަށާއި، މިއީ އިރުވައި މޫސުމާއި ހުޅަނގު މޫސުން ނިމޭ ދުވަސްކޮޅު މޫސުމަށް އަންނަ ބަދަލުތަކާ އެކު އާންމު ކަމެއް ކަމަށެވެ. "އެބްނޯމަލް ކަމެއް ނޫން. އިރުވައި ނިމި ހުޅަނގު މޫސުން ފެށެން އުޅޭ ދުވަސްކޮޅު މިއީ. ދެ މޫސުމުގެ ދޭތެރެ. މި ދުވަސްވަވަރު ބޯކޮށް ވާރޭވެހި ގުގުރުމައެކު ވިދާނެ،" އޮފިޝަލް ވިދާޅުވި އެވެ. ހުޅަނގު މޫސުން ފެށޭނެ ކަމަށް ލަފާ ކުރެވެނީ، އަންނަ މަހު ދެވަނަ ދުވަހު ހިސާބުގަ އެވެ. ކުރިއަށް އޮތް 24 ގަޑިއިރު މޫސުން ލަފާ ކުރެވޭ ގޮތް: ރާއްޖޭގެ އެކިހިސާބަށް ވިއްސާރަ ކުރާނެ އަދި ބައެއް ރަށްތަކަށް ގުގުރުމާއެކު ބޯކޮށް ވާރޭވެހުން އެކަށީގެންވޭ ވައިޖެހޭނީ ހުޅަނގު ދެކުނާއި ހުޅަނގުން ގަޑިއަކު 5 މޭލާއި 15 މޭލާ ދެމެދުގެ ބާރުމިނުގައި. ވިލާގަނޑުގައި ގަޑިއަކު ގާތްގަނޑަކަށް 35 މޭލަށް ވައި ގަދަވުން އެކަށީގެން ވޭ. ކަނޑުތައް އާދައިގެ ވަރަކަށް މަޑުވެފައި ވިލާގަނޑުގައި އާދައިގެ ވަރަކަށް ގަދަ ވާނެ. މިދުވަސްވަރަކީ، ބޭރަށް ނުކުމެ އުޅުން މަދު އަދި ދަތުރުފަތުރު ކުރުން މަދު ދުވަސްކޮޅެއް ނަަވެސް މޫސުމަށް ސަމާލުވުމަށް މެޓް އޮފީހުން އިލްތިމާސް ކުރެ އެވެ.
މޫސުން ގޯސްވެ، ބާރު ގުގުރި އާއި ވިދުން
ފުރަބަންދަށްފަހު ސްކޫލްތައް އަލުން ހުޅުވާއިރު ދެން ދަރިވަރުންނަށް ސްކޫލްތަކަށް ވަދެވޭނީ އެ ދަރިވަރުންގެ ފިނިހޫނުމިން ބެލުމަށްފަހު ކަމަށް އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓަރު ޑރ. އައިޝަތު އަލީ ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ. ކޮވިޑާ ގުޅޭގޮތުން ރާއްޖެ ޓީވީން މިރޭ ގެނެސްދިން ހާއްސަ ކަވަރޭޖްގައި މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވީ މިނިސްޓްރީން ނިންމާފައިވަނީ ސްކޫލްތަކަކީ ހުރިހާ ދަރިވަރުންނަށްވެސް ރައްކތެރި ތަނަކަށް ހެދުން ކަމަށެވެ. " އެގޮތުން ހުރިހާ ކުދިންނަށް އަތް ދޮވެވޭނެ އިންތިޒާމާ ހުރިހާ ކުދިންނަށް ސާފުތާހިރުކަމާއެކު ދަރިވަރުންނަށް އުޅެވޭނެ އިންތިޒާމްތައް، އެކަމަށް މަސައްކަތްތައް ކުރެވެމުން އެބަދޭ." މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވިއެވެ. ކޮރޯނާ ކަހަލަ ބޮޑު ބައްޔެއް ފެތުރޭތީ ބެލެނިވެރިންނަށާއި މުދައްރިސުންގެ އިތުރުން ދަރިވަރުންނަށްވެސް "ސައިކޯސޯޝަލް" ސަޕޯޓް ބޭނުންވާ ކަމަށާއި އެހެންކަމުން ސްކޫލްތަކުގައި މިހާރު ތިބި ކައުންސެލަރުންގެ ކެޕޭސިޓީ އިތުރުކުރުމަށް ރާވާފައިވާކަމަށް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވިއެވެ. "ނިއު ނޯމަލްގެ ދަށުން ސްކޫލްތައް ހުޅުވިގެންދާއިރު އަޅުގަނޑުމެން ޗެކްކުރާނަން ދަރިވަރުންގެ ޓެމްޕަރޭޗާ( ފިނިހޫނުމިން)ވެސް ދަރިވަރުން ސްކޫލަށް ވަނުމުގެ ކުރިން. އެކަމަށްވެސް އިންތިޒާމްތަކެއް މިހާރު ކުރެވެމުންދަނީ" މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވިއެވެ. ސްކޫލްތައް ހުޅުވޭއިރު އާންމުކޮށް ދަރިވަރުން އަތްލާ ހަދާނެ ތަންތަން ޑިސްއިންފެކްޓްކުރާނެ ގޮތްގޮތާއި އެކަންކަން ކުރާނެ މީހުން ތަމްރީން ކުރުމުގެ މަސައްކަތްވެސް މިހާރު ކުރަމުންދާ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއވެެ.
ސްކޫލްތަކަށް ދަރިވަރުން ވަނުމުގެ ކުރިން ފިނިހޫނުމިން ބަލާނެ
ކުޅިވަރާ ބެހޭ ވަޒީރު އަހްމަދު މަހްލޫފް ދިރިއުޅުއްވަމުން އަންނަ ދެތަނޑިމާލޮޖްއިން ކޮރޯނާ ވައިރަހަށް ޕޮޒިޓިވްވި މީހަކު ފެނުމާ ގުޅިގެން، މިނިސްޓަރު އަނެއްކާ ވެސް ގޭގައި އެކަހެރިވެގެން ހުންނަވަން ޖެހިއްޖެ އެވެ. މަހްލޫފް މިރޭ ކުރެއްވި ޓްވީޓެއްގައި ވިދާޅުވީ އެބޭފުޅާ ދިރިއުޅުއްވަމުން އަންނަ އިމާރާތުން ކޮވިޑް-19 އަށް ޕޮޒިޓިވްވެފައިވާ މީހަކު ފެނުމުން މިހާރު ހުންނެވީ "އެޗްޕީއޭގެ އެންގުމާ އެއްގޮތަށް ބަސްއަހައިގެން ގޭގައި" ކަމަށެވެ. އެޗްޕީއޭއިން މިއަދުގެ ވަގުތެއްގައި ވަނީ މަހްލޫފް ދިރިއުޅުއްވަމުން އަންނަ ދެތަނޑިމާލޮޖް މޮނީޓަރިންގް ހާލަތަށް ގެނެސް އެގައަށް ވަދެ ނުކުތުން މަނާކޮށްފަ އެވެ. އެ ގޭގައި އެޗްޕީއޭއިން ހަރުކޮށްފައިވާ ނޯޓިސްގައި ބުނެފައިވަނީ، އެގެ މޮނީޓަރިންގް ހާލަތަށް ގެނެވިފައިވާ ގެއެއް ކަމަށެވެ. އެހެން ކަމުން ކުރިއަށް އޮތް 14 ދުވަހަށް އެގެއަށް ވަދެ ނުކުތުން މަނާކުރެވިފައިވާ ކަމަށް އިއުލާނުގައިވެ އެވެ. މިއީ ދެ މަސްދުވަހުގެ ތެރޭ މިނިސްޓަރ މަހްލޫފް ގޭގައި ކަރަންޓީން ވާން ޖެހުނު ދެވަނަ ފަހަރެވެ. ފުރަތަަމަ ފަހަރު މިނިސްޓަރު ގޭގައި 14 ދުވަހު މަޑު ކުރުމަށް އެޗްޕީއޭއިން އަންގާފައިވަނީ ޔޫތް މިނިސްޓްރީން އެކުލަވާލި ވޮލަންޓްރީ ޓީމާ އެކު ގޭގެއަށް ތަކެތި ޑެލިވެރީ ކޮށްދެއްވަން އުޅުމުގެ ތެރޭގައި މަހްލޫފް މަސައްކަތް ކުރެއްވި އިހްސާން ފިހާރައިގެ މުވައްޒަފުންތަކެއް ބައްޔަށް ޕޮޒިޓިވް ވުމުންނެވެ. އެކަމަކު އެފަހަރުގެ 14 ދުވަހުގެ ކަރަންޓީން ނިންމުމަށްފަހު މަހްލޫފް ވަނީ އެނބުރި ވޮލަންޓްރީ ޓީމާއި ގުޅިވަޑައިގެން އަނެއްކާވެސް ޑެލިވަރީގެ މަސައްކަތުގައި އުޅުއްވައިފަ އެވެ.
މިނިސްޓަރު މަހްލޫފް ދެވަނަ ފަހަރަށް ކަރަންޓީން ވާން ޖެހިއްޖެ
ކޮރޯނާ ވައިރަހުގެ ސަބަބުން ކުޅުންތެރިންނަށާއި، ކޯޗުންގެ ހުރި ކަންބޮޑުވުންތައް އަޑުއެއްސެވުމުގެ ގޮތުން ކުޅިވަރާ ބެހޭ ވަަޒީރު އަހުމަދު މަހްލޫފް ވަކި ވަކި އެސޯސިއޭޝަންތަކާ އެކު ބައްދަލުވުންތަކެއް ބާއްވައިފި އެވެ. ރާއްޖޭގައި ކޮވިޑް-19 ފެތުރި، ކުޅިވަރުގެ ހުރިހާ ހަރަކާތެއް ހުއްޓާލާފައިވާތީ ގައުމީ ޓީމުތަކުގެ ކުޅުންތެރިންނަށް ވެސް އާމްދަނީއެއް ލިބޭނެ ގޮތެއް ނެތެވެ. އަދި ބައެއް ކުޅުންތެރިން ވަނީ ސަރުކާރުން ދޭ ފައިސާ ނުލިބޭތީ ދަތިތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހޭ ކަމަށް ބުނެފަ އެވެ. އެހެން ކަމުން ކުޅުންތެރިންގެ ކަންބޮޑުވުންތައް ވަކި ވަކިން އަޑުއެއްސެވުމުގެ ގޮތުން މިނިސްޓަރު ވަނީ މިހާތަނަށް ހަތަރު އެސޯސިއޭޝަނެއްގެ ކޮމިއުނިޓީއާ ވީޑިއޯ ކޮންފަރެންސްގެ ޒަރިއްޔާއިން ބައްދަލުކޮށްފަ އެވެ. އެގޮތުން ރޭގެ ވަގުތެއްގައި މިނިސްޓްރަ ވަނީ ޓީޓީ އެސޯސިއޭޝަނާއި، ވޮލީ އެސޯސިއޭޝަނުގެ ކޮމިއުނިޓީއާ ބައްދަލުކޮށް ކުޅުންތެރިންނާއި ކޯޗުންގެ ޝަކުވާތައް އަޑުއައްސަވާފަ އެވެ. އަދި މިރޭގެ ވަގުތެއްގައި ހޭންޑް ބޯޅައާއި، ބާސްކެޓް ބޯޅަ އެސޯސިއޭޝަންގެ ކޮމިއުނިޓީއާ ބައްދަލުކޮށްފައިވާއިރު ކުރިއަށް އޮތްތާ ބާކީ ހުރި އެސޯސިއޭޝަންތަކާ ވެސް ބައްދަލު ކުރައްވާނެ ކަމަށް ވަނީ ވިދާޅުވެފަ އެވެ. މި ބައްދަލުވުންތަކުގައި މައިގަނޑު ގޮތެއްގައި ދެކެވިފައިވަނީ މިހާރު މެދުކެނޑިފައި އޮތް ގައުމީ ޓީމުތަކުގެ ކުޅުންތެރިންގެ މުސާރަ އަލުން ދިނުމާ ބެހޭ ގޮތުންނާއި، ލޮކްޑައުންގެ ފިޔަވަޅުތަކަށް ދޫ ދިނުމުން ޕްރެކްޓިސްތައް އަލުން ފެށުމާ ގުޅޭ ގޮތުން ކަމަށް މިނިސްޓަރު ވަނީ ވިދާޅުވެފަ އެވެ. ނެޝަނަލް އިމަޖެންސީ އޮޕަރޭޝަން ސެންޓަރު (އެންއީއޯސީ)ގައި ބޭއްވި ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި މިނިސްޓަރު މަހުލޫފް ވިދާޅުވީ ރައީސް އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހުގެ ވައުދެއްގެ ގޮތުގައި ހުރިހާ ކުޅިވަރު ގައުމީ ޓީމުތަކުގެ ކުޅުންތެރިންނަށް ތަފާތު ކުރުމެއްނެތި ފައިސާ ދެމުން އައި ކަމަށެވެ. އެގޮތުން މަހެއްގެ މައްޗަށް 328 ކުޅުންތެރިންނަށް ގާތްގަނޑަކަށް 1.4 މިލިއަން ރުފިޔާ ހަރަދުކުރާ ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ.
ކަންބޮޑުވުންތައް އަޑުއެއްސެވުމަށް މަހްލޫފް އެސޯސިއޭޝަންތަކާ ބައްދަލު ކުރައްވަނީ
ބަނގުރާލާ އެކު ބޭއްވި ޕާޓީކުރުމެއްގައި ކޮމިޝަނާ އޮފް ޕޮލިސް މުހައްމަދު ހަމީދު ބައިވެރިވި ކަމަށް ބުނެ ޝޯޝަލް މީޑިއާއަށް ލީކްކޮށްލާފައިވާ ފޮޓޯތަކާއި ވީޑިއޯތަކުގެ މައްސަލަ ބަލައިދިނުމަށް އިދިކޮޅު ޕީއެންސީގެ ފަރާތުން ހޯމް މިނިސްޓަރު އިމްރާން އަބްދުﷲގެ ކިބައިން ރަސްމީކޮށް އެދިއްޖެ އެވެ. ޝޯޝަލް މީޑިއާގައި މިހާރު ދައުރުވަމުން ދާ ފޮޓޯތަކާއި ވީޑިއޯތަކުގައި ރާއްޖޭގެ އާންމު އިޖުތިމާއީ މިންގަނޑާ ހިލާފު ކަންތައްތަކެއް ހިނގަމުން ދިޔަ ތަނެއްގައި ޕޮލިސް ކޮމިޝަނަރު ހަމީދު ކަމަށް ބެލެވޭ މީހަކު ހުންނަވާތަން ފެނެ އެވެ. އެ މައްސަލަ ބަލައި ދިނުމަށް އެދި، ޕީއެންސީގެ ރައީސް އަބްދުއްރަހީމް އަބްދުﷲ ސޮއި ކުރައްވާ، ޕްރޮގްރެސިވް ކޮންގްރެސް ކޯލިޝަންގެ ލެޓާހެޑްގައި މިދިޔަ އާދިއްތަ ދުވަހުގެ ތާރީހުގައި ސިޓީ ފޮނުވާފައި ވަނީ ހޯމް މިނިސްޓަރު އިމްރާން އަބްދުﷲ އަށެވެ. އެ ސިޓީގައި ބުނީ، ދިވެހިންގެ ބަޔަކު ބަނގުރަލާ އެކު މަޖާ ކުރަމުން ދިޔަ ތަނެއްގައި ސީޕީ ހަމީދު ހުންނަ ފޮޓޯތަކެއް ޝޯޝަލް މީޑީއާގައި ދައުރުވެފައިވެފައިވާ ކަމަށާއި އެ ފޮޓޯތަކުން އެކަން ހުއްޓުވުމަށް ސީޕީ މަސައްކަތް ކުރެއްވިތަނެއް ނުފެންނަ ކަމަށެވެ. ސީޕީ އަކީ ގާނޫނު ނަގަހައްޓައި ޖިނާއީ ކުށްތައް ހުއްޓުވުމުގެ އެންމެ އިސް އެއް ފަރާތްކަމަށްވާއިރު، އެފަދަ ތަނެއްގައި ސީޕީ ހުންނެވުމަކީ ގާނޫނާއި ގަވާއިދާ ހިލާފު އަމަލެއް ހިންގަމުން ދިޔަ ބަޔަކަށް ހިތްވަރުދިނުން ކަމަށް ހާމަވެގެންދާ ކަމަށް ވެސް އެ ސިޓީގައި ބުނެފައިވެ އެވެ. "ގާނޫނު ނެގެހެއްޓުމުގެ އެއްފަރާތް ކަމުގައިވާ ކޮމިޝަނާ އޮފް ޕޮލިސް، މުހައްމަދު ހަމީދު އެފަދަ ތަނެއްގައި އެފަރާތްތަކަށް އެެއްވެސް ފިޔަވަޅެއް އެޅުއްވުމެއް ނެތި، އެފަރާތްތަކާ ބައިވެރިވެ، އުފާ ފާޅުކުުރިކަމީ ފުލުހުންގެ މުއައްސަސާގެ އަގުވައްޓާލުން ކަމަށާއި އެ މުއައްސަސާއަށް ރައްޔިތުން ކުރަމުންދާ އިތުބާރު ނަގާލުން ކަމަށް ގަބޫލުކުރެވެ އެވެ." އަބްދުއްރަހީމްގެ ސީޓީގައި ވިދާޅުވެފައިވެ އެވެ. އެހެން ކަމުން ފުލުހުންގެ އެންމެ އިސް މަގާމުގައި ހުންނަވައި ފުލުހެއްގެ މަސްއޫލިއްޔަތު އަދާކުމުގައި ފަސްޖެހި، އެ މުއައްސަސާގެ އަގުވައްޓާލާފައިވާތީ އެ މައްސަލަ މިނިވަންކަމާއެކު ތަހުގީގު ކުރެއްވުމަށްފަހު، ފިޔަވަޅު އަޅައި ދިނުމަށް ސީޓީގައި ވަނީ އެދިފަ އެވެ. ދައުރުވަމުންދާ ވީޑިއޯތަކާ ގުޅިގެން މިހާތަނަށް ފުލުހުންގެ ރަސްމީ ބަހެއް ލިބިފައި ނުވެ އެވެ. މިކަމާ ގުޅިގެން ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު ކުރެއްވި ޓްވީޓެއްގައި ވިދާޅުވީ، ސީޕީ ހަމީދުގެ އަގުވައްޓާލަން ބަޔަކު މަސައްކަތް ކުރަނީ މިހާރު ފުލުހުން ހިންގަމުންދާ ބޮޑެތި ތަހުގީގުތަކަށް ހުރަސް އެޅުމުގެ ބޭނުމުގައި އެކަމުގައި ޝާމިލުވާ ބަޔަކު ކަމަށެވެ. އަދި ސީޕީ ކޮމްޕްރޮމައިޒްކޮށް ސަރުކާރު ހިސޯރުކުރުމުގެ ފުރުސަތެއް ނުދެއްވާނެ ކަމަށް ނަޝީދު ވަނީ ވިދާޅުވެފަ އެވެ. https://sun.mv/136381
"ސީޕީ ހަމީދު"ގެ ލީކްވި ފޮޓޯ/ވީޑިއޯގެ މައްސަލަ ބަލައިދޭން އިދިކޮޅުން އެދިއްޖެ
ޔަގީންވާ އެއްކަމެއް އެބަ އޮތެވެ؛ ކޮރޯނާވައިރަހުގެ ބަލިމަޑުކަން ރާއްޖޭގައި މިހާރު މިވަނީ އެންމެ ނުރައްކާތެރި ދަރަޖައިގަ އެވެ. މި ބިރުވެރި ވަގުތުގައި އާންމުން އުފައްދާ ސުވާލުތަކެއް ވެސް އެބަ ހުއްޓެވެ. ސަރުކާރުގެ ހުރިހާ ވަޒީރުން ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟ އެ މީހުން މަސައްކަތް ކުރޭ ހެއްޔެވެ؟ ވައިރަހާ ދެކޮޅު މަސައްކަތަށް ކުރާ ހަަރަދުތަކުގައި ކޮރަޕްޝަނެއް އެބަ އޮތް ހެއްޔެވެ؟ މި ވައިރަހުން އަރައިގަންނަން މި ސަރުކާރުގެ ގާބިލްކަން އޮތީ ކިހާވަރަކަށް ހެއްޔެވެ؟ އަމާޒުވާ މި ސުވާލުތަކަށް މިއަދު ޖަވާބު ދެއްވީ ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރު އަލީ ވަހީދެވެ؛ "އަޅުގަނޑުމެން [މިނިސްޓަރުން] މިތިބީ މި ހާލަތު މެނޭޖްކުރުމުގެ އެންމެ ކުރީގައި. ރާއްޖޭގެ ހާލަތު ކޮންމެ ދަރަޖައަކަށް ދިޔަ ނަމަވެސް މެނޭޖް ކުރުމުގެ ގާބިލްކަން އަޅުގަނޑުމެންގެ ޑޮކްޓަރުންނާއި ނަރުހުންނާއި ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސިފައިންނާއި ފުލުހުންގެ އެބަހުރި،" މިނިސްޓަރު އަލީ ވަހީދު ދެއްވި ޔަގީންކަމަކީ، ކޮންމެ ދުވަހަކު ނޫސްކޮންފަރެންސުން މިނިސްޓަރުން ނުފެނުނު ނަމަވެސް މިނިސްޓަރުން ތިއްބެވީ އެންމެ ކުރީ ސަފުގައި ހިދުމަތަށް ނިކުމެ ކަމެވެ. ކޮވިޑް ބަލީގެ މީހުން އެކަހެރި ކުރާ ކަރަންޓީނުކުރާ މަރުކަޒުތަކާއި އެ މީހުންނަށް ފަރުވާދޭން ހަދާ ފެސިލިޓީތަކުގެ ކަންކަން ރޭވުމާއި ރާއްޖެއިން ބޭރުން އެހީ ހޯދުމާއި މި ހުރިހާ މަސައްކަތެއް ވިލަރެސް ކުރުމުގައި މިނިސްޓަރުން ކޮންމެ ދުވަހަކަށް ދަރުބާރުގޭ އެންއީއޯސީއަށް ވަޑައިގެން މަސައްކަތް ކުރައްވާ ކަމަށް މިނިސްޓަރު އަލީ ވިދާޅުވި އެވެ. ރައީސް ސޯލިހު އޮންލައިންކޮށް ކޮވިޑް19 ޓާސްކް ފޯސްއާ ބައްދަލު ކުރައްވަނީ: ކޮންމެ ރެއަކު ރައީސް ސޯލިހު ބައްދަލުވުން ބާއްވަވާ އިރުޝާދު ދެއްވާ -- ފޮޓޯ/ ރައީސް އޮފީސް "މީގައި އޮތީ ދެ ގޮތެއް. އަޅުގަނޑުމެން މިކަމުގައި ނިމިދިޔުން ނުވަތަ މީގައި ކާމިޔާބުވުން. ކޮންމެ ގޮތެއް ވިޔަސް އަޅުގަނޑުމެން ވެއްޓެއްދެން ނުވަތަ ކާމިޔާބު ވަންދެން އަޅުގަނޑުމެން ތިބޭނަން. އެކަން ޔަގީން ކުރައްވާ،" މިނިސްޓަރު އަލީ ވިދާޅުވި އެވެ. "ނިއުޅެމުން މިދާ ހާލަތާ ކޯޕް ކުރުމުުގެ ކެޕޭސިޓީ މި ސަރުކާރުގައި އެބަހުރި. މި ސަރުކާރުގެ އެންމެހާ ފަރާތްތައް މި ތިބީ އެކުގައި ކޮވިޑްއާ ދެކޮޅަށް ހަނގުރާމަކުރުމުގައި ރައްޔިތުން އަޅުގަނޑުމެންނާ އެކު ކެތްތެރިވެ ތިއްބަވާ،" މިއަދުގެ ނޫސްކޮންފަރެންސްގައި ސިފައިންގެ ހިންގާ އޮޕަރޭޝަންގައި އިސްކޮށް ހަރަކާތްތެރިވާ ކޮމާންޑަރު އެމްއެންޑީއެފްގެ ކާނަލް ހުސައިން އަލީ ވިދާޅުވީ ސިފައިން ތިބީ ކޮންމެ ފަދަ ހާލަތެއްގައި ވެސް ރައްޔިތުންނަށް ހިދުމަތް ކުރުމަށް ނިކުމެ ކަމަށެވެ. އަދި އެންމެ ހާލަތު ގޯސްވެގެން އަންނަ ވަގުތުވެސް ސިފައިން ފަހަތަށް ނުޖެހި މަސައްކަތުގައި ދެމި ތިބޭނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަން އޭނާ ދެއްވި އެވެ. "އަޅުގަނޑުމެން އާއިލާތަކާ ދުރުގައި ގެއަށް ނުގޮސް މި މަސައްކަތުގައި ތިބޭތާ މިހާރު ތިން ހަފްތާ މިވަނީ. އަޅުގަނޑުމެންގެ ކޮންމެ ސިފައިންގެ ބޭކަލަކަށް ވެސް އެނގިވަޑައިގަންނަވާ އަޅުގަނޑުމެން ކޮންމެ މީހަކު ވެސް މިބަލީގެ ޝިކާރައަކަށް ވެދާނެކަން. އެކަމަކު އެ ބޭފުޅުން އެ އިސްކުރައްވަނީ ރައްޔިތުންނާއި ގައުމު. މިއީ ގައުމަށް އަޅުގަނޑުމެންގެ ހިދުމަތް އެންމެ ބޭނުންވާ ވަގުތު،" ކާނަލް ހުސެން ވިދާޅުވި އެވެ. އޭޕްރީލް 19، 2020: ސިފައިން އާންމުންނަށް އަސާސީ ތަކެތި ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި -- ސަން ފޮޓޯ/ ފަޔާޒު މޫސާ އޭނާ ވިދާޅުވި ގޮތުގައި، ސިފައިން އަންނަނީ ކަރަންޓީނު މަރުކަޒުތަކަށް ގެންދެވޭ މީހުންގެ ކަންކަން ބެލެހެއްޓުމާއި ހުޅުމާލޭގައި ހަދާ 300 އެނދުގެ މެޑިކަލް ފެސިލިޓީ ހެދުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުންނެވެ. އަދި ގޭގެއަށް ބޭނުންވާ ޒަރޫރީ ތަކެތި ގެންގޮސް ދިނުން ފަދަ ކަންކަމުގައި ވެސް ސިފައިން އަންނަނީ ހަރަކާތްތެރިވަމުންނެވެ. "އަޅުގަނޑުމެންގެ ސަފުތައް ބަދަހިކަމާ އެކު ރައްޔިތުންނަށް ހިދުމަތް ކޮށްދިނުމުގައި ތިބޭނަން. އަޅުގަނޑުމެންގެ ފަސް މީހަކު މިހާރުވެސް ޕޮޒިޓިވްވެއްޖެ. އެކަމަކު އެކަން އެނގިގެން އަޅުގަނޑުމެން ފްރޮންޓްލައިނަށް ނިކުތީވެސް. ސަލާމަތީ ފިޔަވަޅާ އެކު އަޅުގަނޑުމެން ފަހަތަށް ނުޖެހި ރައްޔިތުންގެ ހިދުމަތުގައި ތިބޭނަން،" ކާނަލް ހުސެން ވިދާޅުވި އެވެ. ކޮރަޕްޝަންގެ ތުހުމަތުގައި ހަގީގަތެއް ނެތް ކަރަންޓީނު ފެސިލިޓީތަކުގެ ގޮތުގައި ރިސޯޓްތައް ހެދި ގޮތާ މެދު، ބައެއް ފަރާތްތަކުން ސަރުކާރަށް ކޮރަޕްޝަންގެ އިނގިލި ދިއްކުރެ އެވެ. އެހެން ނަމަވެސް މިނިސްޓަރު އަލީ ވިދާޅުވީ، އެތަންތަން ސަރުކާރަށް ނެގީ ހުރިހާ ހިދުމަތެއް ލިބޭ ގޮތަށް ކޮންމެ ކޮޓަރިއަކަށް 750 ރުފިޔާގެ މަގުން ކަމަށެވެ. ފެންވަރު ރަނގަޅު ރިސޯޓެއްގެ ހިދުމަތްތަކާ އެކު ކޮޓަރިއަކަށް 750 ރުފިޔާ އަކީ ވަރަށް ރަނގަޅު އަދަދެއް ކަމަށް މިނިސްޓަރު އަލީ ވިދާޅުވި އެވެ. އަދި އެ ރިސޯޓްތަކުގައި ކަރަންޓީނު ކުރާ ފަރާތްތަކަށް ދޭ ކާނާ އާއި ހިދުމަތްތަކީ ވެސް ދުނިޔޭގެ ކަރަންޓީނު ފެސިލިޓީތަކުގައި ދޭ ހިދުމަތްތަކާ އަޅާބަލާއިރުވެސް މާ ރަނގަޅު އަދި މަތީ ފެންވަރުގެ ހިދުމަތްތަކެއް ކަމަށް ވެސް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ. "މިއީ ހަނގުރާމައިގެ ހާލަތެއް އިނގޭތޯ. މި ވަގުތު ވައިރަސް އަކާ އަޅުގަަނޑުމެންގެ ރައްޔިތުންގެ ހަނގުރާމަ ކުރަމުން މިދަނީ. އެހެންވީމާ މިއަދު އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވައިޓް ބްރެޑްގެ ބަދަލުގައި ބްރައުން ބްރެޑް ނުލިބިގެން އަޅުގަނޑުމެން އުޅެންވާ ހާލަތެއް ނޫން މިއީ،" އަލީ ވިދާޅުވި އެވެ. "މުގުރިހައަކާ އަޅައިގަނެގެން އަޅުގަނޑުމެންނަކަށް އުޅެވޭކަށް ނެތް،" ކެކަރަންޓީނު ފެސިލިޓީތަކުގެ ހާލަތު މިނިސްޓަރު އަމީން އާއި އަލީ ބައްލަވަނީ -- މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވީ ކޮވިޑްއާ ގުޅިގެން ކުރެވޭ މަސައްކަތްތަކާ ގުޅިގެން ސަރުކާރުން ކުރާ ހުރިހާ ހަރަދުތައް ފާޅުކަން ބޮޑު ގޮތެއްގައި ފެންނަން ހުންނާނެ ކަމަށެވެ. އަދި އެ ހަރަދުތައް ކުރި ގޮތް ބަލަން ސަރުކާރުގެ އެތެރޭގެ އޮޑިޓްތައް ވެސް ބަރާބަރަށް ކުރިއަށްދާ ކަމަށް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ. އަދި ވިދާޅުވީ ކޮވިޑްއާ ދެކޮޅަށް ކުރެވޭ މަސައްކަތުގައި ކުރާ ހަރަދުތަކާ މެދު ކޮރަޕްޝަންގެ ތުހުމަތު ކުރާ ނަމަ، އެކަން ބެލުމުގެ ފުރުސަތު އޮންނާނެ ކަމަށާއި ސަރުކާރުން އެކަމަށް މަރުހަބާ ކިޔާނެ ކަމަށެވެ. ކޮވިޑް-19 ގެ ބަލި މީހުންނަށް ފަރުވާދޭން ހުޅުމާލޭގައި ގާއިމްކުރާ 300 އެނދުނުގެ މެޑިކަލް ފެސިލިޓީ -- "ކަންކަން ރަނގަޅުކުރަން އަބަދުވެސް ފުރުސަތު އޮންނާނެ. މިސާލަކަށް ފަރުކޮޅު ފެސިލިޓީއެތަނުގައި އެބަހުރި ރަނގަޅު ކުރަން ޖެހޭ ކަންކަން. އެއީ އެތަނަކީ ރިނޮވޭޓްކޮށް އާބާތުރަ ފިލުވާފައި ހުރި ތަނެއް މެޑިކަލް ފެސިލިޓީއަކަށް ހަދާފައި. އެކަމަކު އެތަން ވެސް މިދަނީ ހަމަ ރަނގަޅު ކުރަމުން. އަދި ވިލިވަރަކީ މުޅިން އަލަށް ހެދިތަނެއް. އެތަނުގައި ތިއްބަވާފައި ދިޔަ ޓޫރިސްޓުން އެހެރީ ނުލާހިކު ރަނގަޅު ރިވިއުސް ދެއްވާފައި. މީގައި ހުންނާނެ ގޯސްކޮށް ދާކަންކަން. ރަނގަޅު ކުރަން ޖެހޭ ކަންކަން. އެކަންކަން ވެސް ރަނގަޅު ކުރަމުން ރައީސްގެ އިރުޝާދާ އެކު އަޅުގަނޑުމެން މިދަނީ،" އަލީ ވަހީދު ވިދާޅުވި އެވެ. އޭނާ ވިދާޅުވީ މިވަގުތު ފޯކަސް އޮތީ ވައިރަސް މައިތިރިކޮށް ހަމައަކަށް އެޅުވުމަށް ކަމަށެވެ. އަދި އެއަށް ފަހު ގައުމުގެ އިގްތިސާދާ ހަމައަކަށް އެޅުވުމަށް ވެސް ރޭވުންތައް ސަރުކާރުން ރާވަމުން އަންނަ ކަމަށެވެ. މި ސަރުކާރުން އޮތީ މިވައިރަހާ ހަނގުރާމަކޮށް މޮޅުވުމުގެ ވަރުގަދަ ހިތްވަރުގައި ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ. ފުރާނަ އަތްމައްޗަށް ލައިގެން ސަރުކާރުގެ ހުރިހާ ފަރާތްތަކުން ވެސް މަސައްކަތް ކުރައްވަނީ އެ އަމުޒުގައި ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ.
އަވަދިނެތި މުޅި ސަރުކާރު ފުލްފޯސްގައި، ރަނގަޅު އަމާޒަށް!
ނ. މަނަދޫ އިން ކޮވިޑް19 އަށް ޕޮޒިޓިވްވި އުމުރުން 80 އަހަރުގެ މީހާ ބަލިން ރަނގަޅުވެފައިވާކަމަށް ހެލްތު މިނިސްޓަރު އަބްދުﷲ އަމީން ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ. މިނިސްޓަރު އަމީން އާއި ހަވާލާދީ، ދައުލަތުގެ މީޑިއާ ޕީއެސްއެމް އިން ބުނީ އޭނާގެ އެންމެ ފަހުން ހެދި ޓެސްޓުތަކުން ބައްޔަށް ނެގެޓިވް ވެފައިވާ ކަމަށެވެ. މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވީ ރާއްޖޭގައި ބަލިޖެހިފައިވާ މީހުންނަށް ފަރުވާ ދިނުމަކީ މިހާރު އެންމެ އިސްކަންދޭ ކަންތައް ކަމަށާއި ބަލިޖފައިތިބި މީހުން ރަނގަޅުވަމުންދާއިރު އޭގެ ތެރޭ ދުވަސްވީ މީހުންވެސް ހިމެނޭކަމީ ލިބޭ ހިތްހަމަޖެހުމެއް ކަމަށެވެ. މަނަދޫ އިން ޕޮޒިޓިވްވި ދުވަސްވީ މީހާއަށް ފަރުވާ ދިނީ ދަރުމަވަންތަ ހޮސްޕިޓަލްގެ އަށް ވަނަ ފަންގިފިލާގައެވެ. "މަނަދޫއިން ޕޮޒިޓިވްވި 80 އަހަރުގެ މީހާގެ އެންމެ ފަހުން ނެގި ޓެސްޓްވެސް ވަނީ ކޮވިޑަށް ނެގެޓިވެވްވެފައި. މިއީ މިމަސައްކަތުގައި އުޅޭ މީހުންނަށް ލިބޭ ވަރަށްބޮޑު ހިތްހަމަޖެހުމެއް،" ޕީއެސްއެމް އަށް ދެއްވި އިންޓަވިއު ގައި މިނިސްޓަރު އަމީން ވިދާޅުވިއެވެ. އެ މީހާއާ ކޮންޓެކްޓުވި އިތުރު ނުވަ މީހަކު އެރަށުން ވަނީ ޕޮޒިޓިވް ވެފައެވެ. އަދި އެމީހުންނާ ކޮންޓެކްޓްވި ގިނަ ބައެއްގެ ސާޕަލް ނަގައި މިއަދު ވަނީ މާލެ ގެނެސްފައެވެ. ހެލްތު މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވީ ރާއްޖެއިން ޕޮޒިޓިވްވި މީހުންގެ ތެރެއިން ގިނައީ ޒުވާން އުމުރުގެ މީހުން ކަމަށާއި އެ އެންމެންގެ ހާލުވެސް އިރާދަކުރެއްވީތީ މިވަގުތު ރަނގަޅު ކަމަށެވެ. ތަފާސްހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު މިވަގުތު ރާއްޖޭގައި ކޮވިޑަށް ފަރުވާދެމުންދަނީ 1030 މީހުންނަށެވެ. ޖުމްލަ ޕޮޒިޓިވްވި މީހުންގެ އަދަދަކީ 1094 އެވެ. މިހާތަނަށް 59މީހަކު ބަލިން ރަނގަޅުވެފައިވާއިރު ހަތަރު މީހަކު ވަނީ ބަލީގައި މަރުވެފައެވެ.
މަނަދޫ އިން ޕޮޒިވްވި ދުވަސްވީ މީހާ ރަނގަޅުވެއްޖެ
މިއަހަރުގެ އޭޕްރީލްމަހު ދައުލަތިގެ ޓެކްސް އިދާރާ، މީރާ އަށް ލިބުނު އާމްދަނީ 59.6 ޕަސެންޓް ދަށަށް ހިނގައްޖެ އެވެ. އެ އިދާރާއިން އާންމުކޮށްފައިވާ ތަފާސް ހިސާބުތައް ދައްކާގޮތުން ފާއިތުވި އޭޕްރީލް މަހު އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި ލިބިފައިވަނީ 527.47 މިލިއަން ރުފިޔާ އެވެ. މި މިއީ މިދިޔަ އަހަރުގެ އެ މުއްދަތުގައި ލިބުނު 1.31 ބިލިއަން ރުފިޔާއާ އަޅާބަލާއިރު 59.6 ޕަސެންޓް ދަށް އަދަދެކެވެ. އާމްދަނީ ދަށްވެފައިވަނީ ކޮވިޑް-19 އާއި ގުޅިގެން ރާއްޖޭގެ ބޯޑަރު ބަންދުކޮށް، ފަތުރުވެރިކަން ހުއްޓިފައިވާތީ ކަމަށް މީރާ އިން ބުންޏެވެ. މީގެ އިތުރުން ކޮވިޑާ ގުޅިގެން ދައުލަތުގެ ޓެކްސް އިދާރާ މީރާ ބަންދުކޮށްފަހު ހުންނަ މުއްދަތުގައި ސުންގަނޑި ހަމަވާ ޓެކްސް ތަކުގެ ސުންގަޑި އިތުރު ކުރުމަކީވެސް މި މުއްދަތުގައި ލިބުނު އާމްދަނީ ދަށްވި ސަބަބެއް ކަމަށް ބުނެފައިވެ އެވެ. އެހެން މަސްތަކެކޭ އެއްގޮތަށް އޭޕްރީލް މަހުވެސް މީރާ އަށް އެންމެ ބޮޑު އާމްދަނީ އެއް ލިބިފައިވަނީ ޖީއެސްޓީ އިންނެވެ. ޖީއެސްޓީގެ ގޮތުގައި 235.75 މިލިއަން ރުފިޔާ ލިބުނުއިރު މިއީ ޖުމްލަ އާމްދަނީގެ 44.7 ޕަސެންޓެވެ. ދެވަނައަށް އެންމެ ބޮޑު އާމްދަނީއެއް ލިބިފައިވަނީ ރިސޯޓްތަކުގެ ބިމު ކުލި ނުވަތަ، ޓޫރިޒަމް ލޭންޑް ރެންޓުގެ ގޮތުގަ އެވެ. ޖުމްލަ އާމްދަނީގެ 25.2 ޕަސެންޓް ޓޫރިޒަމް ލޭންޑް ރެންޓު ހިއްސާކުރާއިރު އާމްދަނީގެ ގޮތުގައި ލިބުނީ، 133.02 މިލިއަން ރުފިޔާ އެވެ. ތިންވަނަ އަށް އެންމެ ބޮޑު އާމްދަނީ އެއް ލިބުނީ ވިޔަފާރި ފައިދާހުގެ ޓެކްސް، ބީޕީޓީ އިންނެވެ. ބީޕީޓީގެ ގޮތުގައި 39.99 މިލިއަން ރުފިޔާ ލިބުނުއިރު މިއީ ޖުމްލަ އާމްދަނީގެ ހަތް ޕަސެންޓެވެ. މީރާގެ ތަފާސްހިސާބުތަކަށް ބަލާއިރު އޭޕްރީލް މަހު އެއާޕޯޓު ސާވިސްޗާޖުގެ ގޮތުގައި 27.35 މިލިއަން ރުފިޔާ ލިބުނެވެ. ގްރީން ޓެކުހުގެ ގޮތުގައި 35.74 މިލިއަން ރުފިޔާ ލިބުނުއިރު، އެއާޕޯޓު ޑިވެލޮޕްމެންޓް ފީގެ ގޮތުގައި 27.52 މިލިއަން ރުފިޔާ ވަނީ ލިބިފަ އެވެ.
އާމްދަނީ ބޮޑުތަނުން ދަށްވެ، 527.47 މިލިއަން ރުފިޔާއަށް ވެއްޓިއްޖެ
ކޮވިޑް 19 އާ ގުޅިގެން ފުރަބަންދަށް ފަހު ސްކޫލްތައް އަލުން ހުޅުވާނީ، ދަރިވަރުންނަށް ރައްކާތެރިތޯ ކަށަވަރުކުރުމަށް ފަހު ކަމަށް އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓަރު ޑރ. އައިޝަތު އަލީ ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ. ކޮވިޑާ ގުޅިގެން މިދިޔަ މާޗްމަހުން ފެށިގެން ސްކޫލްތައް އޮތީ ބަންދުކޮށްފައެވެ. ދާދި ފަހުން ރައީސް އިބްރާހިމް މުހައްމަދު ސޯލިހް ވިދާޅުވީ މިމަހުގެ ފަހުކޮޅަށް މިހާރު އޮތް ފުރަބަންދުގެ މުއްދަތު ހަމަވަމުން ލުއިތަކެއްދީ ސްކޫލްތައް ހުޅުވުމުގެ ވިސްނުން އެބަހުރި ކަމަށެެވެ. ސަރުކާރުން މީގެ ކުރިން ބުނީ ސްކޫލްތައް އަލުން ހުޅުވާނީ އަންނަ މަހު 16 އިގެ ފަހުން ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް ސީދާ ވަކި ދުވަހެއް ހާމައެއް ނުކުރެއެވެ. ކޮވިޑާ ގުޅޭ ގޮތުން ރާއްޖެ ޓީވީން މިރޭ ގެނެސްދިން ހާއްސަ ކަވަރޭޖްގައި މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވީ ސްކޫލްތައް ހުޅުވިޔަސް ކޮވިޑް-19 ފެތުރިދާނެތީ ބެލެނިވެރިން ކަންބޮޑުވެފައިތިބިކަން އެނގޭ ކަމަށެވެ. މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވީ ދަރިވަރުން ކިޔެވުމާ އެހާ ގިނަ ދުވަހު ތިބެން ޖެހުމުން ކިޔެވުމަށް އޮންނަ ޝައުގުވެރިކަން ގެއްލިގެންދާކަމަށް ބޭރުގައުމުތަކުގައި ކޮށްފައިވާ ދިރާސާތަކުންވެސް ހާމަވާ ކަމަށެވެ. އެގޮތުން އެބޯލާ ފަދަ ބަލިތައް ފެތުރުނު ދުވަސްވަރު އެގައުމުތަކުގެ ދަރިވަރުން ސްކޫލްތަކުން ވަކިވާ މިންވަރު އިތުރުވެ ސްކޫލަށް ވައްދާ މިންވަރު މަދުވެފައިވެފައިވާކަންވެސް މިނިސްޓަރު ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ. އޭގެ އިތުރުން ބެލެނިވެރިންނަށާއި ދަރިވަރުންނަށްވެސް ސޯޝަލް ސައިކޯ ތެރެޕީ ބޭނުންވާކަން މިނިސްޓަރު ފާހަގަކުރެއްވިއެވެ. އެހެންކަމުން އެ ހުރިހާ ކަންކަމަކަށް ރިއާޔަތް ކުރުމަށް ފަހު ވީހާވެސް އަވަހަކަށް ދަރިވަރުންގެ ކިޔެވުމުގެ ކަންތައްތައް ފަށައިގަނެ ކުރިއަށް ގެންދިއުމަކީ މިނިސްޓްރީގެ މައިގަނޑު ވިސްނުންކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. " ދަރިވަރުންގެ ސިއްހަތު އެއީ އަޅުގަނޑުމެންގެ އެންމެ މުހިންމުކަމަކީ. ބެލެނިވެރިންގެ ކަންބޮޑުވުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވަރަށް ބޮޑަށް އަންޑަސްޓޭންޑްވޭ. ދަރިވަރުންނަށް ސްކޫލްތަކަކީ ސޭފް ތަންތަނަށް ނުވާހާ ހިނދަކު އެތަންތަނެއް ނުހުޅުވާނަން. އަޅުގަނޑުމެން ކަށަވަރުކުރާނަން ސޭފްކަން. އަދި ބަލިމަޑުކަން އެރަށެއްގައި ނުފެތުރޭކަން ސްކޫލްތައް ހުޅުވުމުގެ ކުރިން. " މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވިއެވެ.
ސްކޫލުތައް ހުޅުވާނީ ދަރިވަރުންނަށް ރައްކާތެރިތޯ ކަށަވަރުކުރުމަށް ފަހު: މިނިސްޓަރު
ކޮރޯނާވައިރަހަށް އިތުރު ހަ މީހަކު މިއަދު ޕޮޒިޓިވްވެ، ރާއްޖެއިން މިހާތަނަށް ފެނުނު ކޭސްތަކުގެ އަދަދު 226 އަށް އަރައިފިއެވެ. އެޗްޕީ އޭ އިން ދެންމެ ކުރި ޓްވީޓެއްގައި ބުނީ، ހަ މީހުންގެ ތެރެގައި ހިމެނެނީ ފަސް ދިވެހިންނާއި ބަންގްލަދޭޝް ރައްޔިތެއް ކަމަށެވެ. މި ހަ ކޭސްއާއެކު މިއަދު ފެނުނު ކޭސްތަކުގެ އަދަދަކީ، 12 އެވެ. މީގެ ދެ ގަޑިއެއްހާއިރު ކުރިން އެޗްޕީއޭ އިން ވަނީ މިއަދު ފުރަތަމަ ހަ މީހަކު ޕޮޒިޓިވްވެވެފައިވާކަން ހާމަކޮށްފަ އެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ، ހަތަރު ދިވެހިންނާއި ޕާކިސްތާން އަދި ބަންގްލަދޭޝް އިން އެކަކެވެ. މިއަދު މާލެ އިން 12 ޕޮޒިޓިވް ކޭސް އެއް ފެނިފައިވާއިރު އިއްޔެ ވަނީ ރިކޯޑް އަދަދަކަށް ކޭސްތައް ފެނިފަ އެވެ. އެގޮތުން އިއްޔެ އެކަނި 73 ކޭސް ފެނިފަ އެވެ. ރާއްޖެއިން މިހާތަނަށް ފެނުނު 226 ކޭސް ތެރޭގައި ހިމެނެނީ، 86 ދިވެހިންނާއި 137 ބިދޭސީންނެވެ. އޭގެ ތެރެއިން 17 މީހަކު ވަނީ ވައިރަހުން ރަނގަޅުވެފަ އެވެ. އެއީ ހަތަރު ދިވެހިންނާއި 13 ބިދޭސީންނެވެ. އެޗްޕީއޭ އިން މިހާރު ވަނީ ކޮމިއުނީޓީ ސަވަޔަލެންސް ޓެސްޓްތަކެއް ކުރަން ފަށާފަ އެވެ. އެގޮތުން އެއްވެސް ޕޮޒިޓިވް ކޭސްތަކައި ގުޅުމެއް ނެތް، އެކި ސަރަހައްދުތަކުގައި ދިރިއުޅެމުން އަނަ އެކި ގުރޫޕުތަކުގެ މިހުން ޓެސްޓް ކުރުމުގެ މަސައްކަތް ފަށާފައިވާ ކަމަށް ހެލްތް މިނިސްޓަރު އަމީން އަބްދުﷲ ވަނީ ވިދާޅުވި އެވެ. އެޗްޕީއޭ އިން މިއަދު ހާމަކޮށްފައިވާ މައުލޫމާތުތަކަށް ބަލާއިރު، 6،329 ސާމްޕަލް ޓެސްޓުކުރުމަށް ވަނީ ނެގިފަ އެވެ. އޭގެ ތެެރެއިން 5،881 މީހަކު ވަނީ ވައިރަހަށް ޕޮޒިޓިވްވެފަ އެވެ. ނާތީޖާ ނުލިބޭ ސާމްޕަލް ތަކުގެ އަދަދަކީ، 234 އެވެ.
އިތުރު ހަ މީހަކު ޕޮޒިޓިވްވެ، ކޭސްތަކުގެ އަދަދު 226 އަށް އަރައިފި
ކޮވިޑް19އާ ގުޅިގެން އެކިއެކި މުއައްސަސާތަކާއި ކުންފުނިތަކުން ހަރަދުކޮށްފައިވަނީ އުސޫލުތަކާ އެއްގޮތަށްތޯ ބަލަން 45 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ހާއްސަ އޮޑިޓެއް ހަދަން، އޮޑިޓާ ޖެނެރަލަށް ހުށަހަޅަން މާލިއްޔަތު ކޮމެޓީން ނިންމައިފި އެވެ. މިއަދު ބޭއްވި މާލިއްޔަތު ކޮމިޓީއަށް ދާންދޫ ދާއިރާގެ މެމްބަރު ޔައުގޫބު އަބްދުﷲ ހުށަހެޅުއްވީ، ކޮވިޑް-19އާ ގުޅޭ ހަރަދުތަކުގެ 72 ޕަސެންޓް އެސްޓީއޯ މެދުވެރިކޮށް ކޮށްފައިވާތީ، އެ ހަރަދުތަށް ކޮށްފައި ވަނީ ރަނގަޅަށްތޯ ބެލުމަށް އެ ކުންފުނީގެ އޮޑިޓެއް ހެދުމުގެ މައްސަލަ އެވެ. އެހެން ނަމަވެސް، އެ ހުށަހެޅުމަށް ވިލުފުށީ ދާއިރާގެ މެމްބަރު ހަސަން އަފީފު އިސްލާހެއް ހުށަހެޅުއްވީ، ކޮވިޑް19އާ ގުޅިގެން ހަރަދުކުރަނީ ހަމައެކަނި އެސްޓީއޯއިން ނޫން ކަމަށް ވާތީ، އެކަމާ ގުޅިގެން ސަރުކާރުން ކުރާ ހުރިހާ ހަރަދެއްގެ އޮޑިޓެއް ހެދުމަށް އޮޑިޓް އޮފީހަށް ހުށަހެޅުމަށެވެ. މެމްބަރު އަފީފު ހުށަހެޅި އިސްލާހަށް ފެލިދޫ ދާއިރާގެ މެމްބަރު ފަޒުލް ރަޝީދު އަދި ތިމަރަފުށީ ދާއިރާގެ މެމްބަރު އަބްދުﷲ ރިޔާޒު ކޮމިޓީގައި ތާއީދު ކުރެއްވި އެވެ. ކޮވިޑް ހޭދައިގެ 72 ޕަސެންޓް ކުރީ އެސްޓީއޯ މެދުވެރިކޮށް އިތުރަށް ވިދާޅުވުމަށް މިއަދުގެ ކޮމިޓީގައި ހިތަދޫ އުތުރު ދާއިރާގެ މެމްބަރު މުހައްމަދު އަސްލަމް ވިދާޅުވީ މިފަދަ ކަންކަމަށް ހަރަދު ކުރުމުގައި މީގެ ކުރިން ވެސް ކޮރަޕްޝަނުގެ ތުހުމަތުތަކެއް ކުރެވުނު ކަމަށެވެ. އެހެންކަމުން މިފަދަ ބޮޑެތި ހަރަދުތައް ކުރާއިރު ފާރަވެރިވެ ތިބުމަކީ މުހިންމު ކަމެއްގެ ގޮތުގައި މެމްބަރު އަސްލަމް ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ. "އަޅުގަނޑުމެންގެ ކަންބޮޑުވުމެއް ވަކިން ހާއްސަކޮށް މިފަދަ ކާރިސާތަކާ މިފަދަ ދަނޑިވަޅުތަކުގައި ކުރެވޭ ހަރަދުތައް ބޭކާރުކުރެވި، އިސްރާފު ކުރެވިގެން އަދި ކޮރަޕްޝަނަށް ފަހިވާ ގޮތަށް ބައެއް ކަންކަން ވަމުންދާ ކަމުގެ ތުހުމަތުތައް އަބަދުވެސް އާދޭ." މެމްބަރު އަސްލަމް ވިދާޅުވި އެވެ. "ސުނާމީގެ މައްސަލަ ހިނގައިދިޔައިރު ވެސް ވަރަށް ގިނަ މިފަދަ ކަންކަން ދިމާވެފައި ހުރީ. އެހެންވީމަ ބަލަމުންގެންދިއުމަކީ، ފާރަވެރިވުމަކީ ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ވެސް، މާލިއްޔަތު ކޮމެޓީގެ ވެސް މުހިންމު ދައުރެއް." ރައްޔިތުން މަޖިލިޙުގެ މާލިއްޔަތު ކޮމެޓީގައި މެމްބަރު އަފީފު، މެމްބަރު ޔައުގޫބު އަދި މެމްބަރު އަބްދުލްގަފޫރު-- ސަން ފޮޓޯ/ ފަޔާޒު މޫސާ އެހެން ނަމަވެސް މިވަގުތު އެ އޮޑިޓް ހެދުމާ ހަނިމާދޫ ދާއިރާގެ މެމްބަރު އަބްދުލްގަފޫރު މޫސާ ދެކޮޅުކަން ހާމަކުރެއްވި އެވެ. އޭނާ އެކަމަށް ދެކޮޅު ހައްދަވަމުން ވިދާޅުވީ، އޮޑިޓް ކުރުމަކީ މުހިންމު ކަމެއްކަން ފާހަގަ ކުރައްވައި މެންބަރު ގަފޫރު ވިދާޅުވީ، އެ ހަރަދުތައް އަދި ހިނގަމުން ދަނިކޮށް އޮޑިޓް ކުރުމުން އޮޑިޓްގެ މަގުސަދު ހާސިލް ނުވުމުގެ ފުރުސަތު އޮންނާނެ ކަމަށެވެ. "މިއީ ކުރަން ޖެހޭނެ ކަމެއް ނުކޮށް ދޫކޮށްލާނެ ކަމެއް ނޫން. ކޮވިޑް19ގެ ހުރިހާ ކަމެއްގައި މި ހިނގައިދިޔަ ހަރަދުތައް އަލުން މުރާޖައާ ކުރާނެ، އެކަން ނިމުނީމަ އެކަން ކުރެވޭނީ. މިކަންކަން ކުރަމުންދާއިރު ހުރިހާ ބިލްތަކާ އެއްޗެހި ގެނެސް އެއަށް އަތްބާނައިގެން އުޅެން ވެއްޖެނަމަ އެކަމެއް ވެސް ނުވާނެ މިކަމެއް ވެސް ނުވާނެ. އަޅުގަނޑު ތާއީދުކުރަނީ މި ބަލީގެ ކަންކަން ތަންކޮޅެއް ހަމައަކަށް އެޅުނީމަ މިކަން [އޮޑިޓް] ކުރަން ފަށަން." މެމްބަރު އަބްދުލްގަފޫރު ވިދާޅުވި އެވެ. މެމްބަރު އަފީފުގެ އިސްލާހާއެކު މެމްބަރު ޔައުގޫބުގެ ހުށަހެޅުން ފާސްވީ ވޯޓުގައި ބައިވެރިވެވަޑައިގެންނެވި އަށް މެމްބަރުންގެ ތެރެއިން ހަތް މެމްބަރުންގެ ވޯޓުންނެވެ. އެ ހުށަހެޅުމުގައި އޮޑިޓް ކުރާ މުއްދަތެއްގެ ގޮތުގައި ނިންމާފައިވަނީ ކޮމެޓީން އޮޑިޓާ ޖެނެރަލްއަށް ސިޓީ ފޮނުވާތާ ގިނަވެގެން 45 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި އޮޑިޓް ނިމި، ކޮމެޓީއަށް ރިޕޯޓު ލިބެން ޖެހޭނެ ކަމަށެވެ.
ކޮވިޑް-19ގެ ހަރަދުތަކުގެ އޮޑިޓް 45 ދުވަސް ތެރޭ ނިންމަން އަންގަނީ
މަޝްހޫރު ސޯޝަލް މީޑީއާ ޕްލެޓްފޯމް ކަމަށްވާ ޓުވިޓާގެ މުވައްޒަފުން ބޭނުން ނަމަ ލޮކްޑައުން ނިމުމުން ވެސް ބޭނުން މުއްދަތަކަށް ގެއިން މަސައްކަތް ކުރުމަށް ބަދަލުކުރުމުގެ ފުރުސަތު އޮންނާނެ ކަމަށް އެ ޕްލެެޓްފޯމުގެ ސީއީއޯ ޖެކް ޑޯސީ ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ. މިހާރު ދުނިޔޭގެ ކަންކޮޅުތަކުގައި ފެތުރެމުންދާ ކޮވިޑް-19 ވައިރަސް އާ ގުޅިގެން އެކި ސަރަހައްދުތައް ލޮކްޑައުންއަށް ލާން ފެށުމާ އެކު ގެއިން މަސައްކަތް ކުރުމަށް އެންމެ ފުރަތަމަ ފަށާފައިވާ އެއް ކުންފުންޏަކީ ޓްވިޓާ އެވެ. ޓްވިޓާގެ ސީއީއޯ، ކުންފުނީގެ މުވައްޒަފުންނަށް ފޮނުވި މެއިލްއެއްގައި ހާމަކޮށްފައިވަނީ ލޮކްޑައުން ނިމުމުންވެސް ގެއިން މަސައްކަތް ކުރަން ބޭނުންވާ ނަމަ އެ ފުރުސަތު މުވައްޒަފުންނަށް ލިބޭނެ ކަމަށެވެ. ޑޯސީ ވިދާޅުވީ މިއަހަރުގެ ސެޕްޓެމްބަރު ކުރީން މުވައްޒަފުންނަށް އޮފީހަށް އެނބުރި ދެވޭނެ ހެން ހީނުކުރައްވާ ކަމަށެވެ. އެހެންކަމުން އެ މުއްދަތާ ހަމައަށް ހުރިހާ މުވައްޒަފުންނަށް ވެސް ގެއިން މަސައްކަތް ކުރަން މަޖުބޫރުވާނެ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. އެހެންނަމަވެސް ލޮކްޑައުން ނިމުމުން މަސައްކަތްކުރަން ބޭނުންވާނެ ގޮތެއް، މުވައްޒަފުންނަށް ހިޔާރުކުރެވޭނެ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ. "އަޅުގަނޑުމެން ވަރަށް ބޮޑު އިސްކަމެއް އެބަދެން މަސައްކަތުގެ މާހައުލުގެ ވައްޓަފާޅިއަށް ބަދަލުގެނެސް ކުންފުނި ޑީސެންޓްރަލައިޒްކޮށް ހިންގާނެ ގޮތްތަކާ ގުޅޭގޮތަށް ކުރިއަށް ގެންދިޔުމަށް،" އޭނާ ވިދާޅުވެފައިވެ އެވެ. ޑޯސީ ވިދާޅުވީ، ލޮކްޑައުންއަށް ގޮސް ގޭގައި މަސައްކަތް ކުރަން ފެށުމުން ފާއިތުވި ދެ މަހެއްގެ ތެރޭގައި ވަނީ އެއްވެސް ދަތިކަމެއް ނެތި ކުންފުނި ހިންގޭނެ ކަން ސާބިތުވެފައި ކަމަށެވެ. ޓްވިޓާގެ 5،000 މުވައްޒަފުން ގެއިން މަސައްކަތް ކުރުމަށް އެކުންފުނީން އަންގާފައިވަނީ މިދިޔަ މާޗު މަހުގަ އެވެ.
ޓްވިޓާ މުވައްޒަފުންގެ ވަޒީފާ ދާއިމީކޮށް ގެއިން އަދާކުރެވޭނެ: ސީއީއޯ
ދިރާގުގެ ޕްރީޕެއިޑް އަދި ޕޯސްޓްޕެއިޑް ކަސްޓަމަރުންނާއި ދިރާގު ޕޭއަށް އަމާޒުކޮށްގެން ރޯދަމަހަށް ހާއްސަ އޮފާތަކެއް ތައާރަފުކޮށްފި އެވެ. މިއަހަރުގެ ރޯދަ މަސް އައީ ކޮވިޑް19ގެ ބަލިމަޑުކަމުގެ ތެރޭގައި ކަން ފާހަގަކޮށް ދިރާގުން ބުނީ މި އޮފާތަކަކީ މިފަދަ ދަތި އުނދަގޫ ދުވަސްވަރެއްގައި ކަސްޓަމަރުންނަށް ލުޔެއް ހޯދައިދޭ އޮފާތަކެއް ކަމަށެވެ. ދިރާގު ޕޭ މެދުވެރިކޮށް ފަސޭހަކަމާއެކު ފިތުރު ޒަކާތް ދެއްކުން މާލެ ސިޓީ ލޮކްޑައުން ކުރުމުގެ ސަބަބުން ޕިތުރު ޒަކާތް ދެއްކުމަށް ޑިޖިޓަލް ވަސީލަތްތައް ވަނީ ކުރިއަށްވުރެ ބޮޑަށް މުހިންމުވެފައިއެވެ. މިއަހަރުވެސް ދިރާގު ހުރިހާ ކަސްޓަމަރުންނަށް ފަސޭހަކަމާއެކު ދިރާގު ޕޭ މެދުވެރިކޮށް ފިތުރު ޒަކާތް ދެއްކޭނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން، ދިރާގު ޕްރިޕެއިޑް ކަސްޓަމަރުންނަށް އެސްއެމްއެސް މެދުވެރިކޮށް ޒަކާތް ދެއްކޭނެ މަގު ވެސް ދިރާގުން ވަނީ ފަހިކޮށްދީފައިއެވެ. އެސް.އެމް.އެސް. މެދުވެރިކޯށް ފިތުރު ޒަކާތް ދެއްކުމަށް ގުޅަން ޖެހެނީ #5*454* އަށެވެ. ދިރާގު މޯބައިލް ޕޯސްޓްޕެއިޑް ދިރާގު މޯބައިލް ޕޯސްޕެއިޑް ހުރިހާ ކަސްޓަމަރުންނަށް އިތުރަށް ސޯޝަލް މީޑިއާ ޑޭޓާ ލިބޭ ޕްރޮމޯޝަނެއް މީގެ ކުރިން ވަނީ ފަށާފަ އެވެ. މިހާރު އެ ޕްރޮމޯޝަންގެ މުއްދަތު މެއި މަހުގެ ނިޔަލަށް އިތުރު ކުރަން ވަނީ ނިންމާފައިއެވެ. މިހާރު ކުރިއަށް މިދާ ޕްރޮމޯޝަންގައި 10 ޖީބީ އާ ހަމަޔަށް އިތުރަށް ޑޭޓާ ލިބެ އެވެ. ދިރާގު ޕޯސްޑްޕެއިޑް 350، 550 އަދި 750 ގެންގުޅޭ ކަސްޓަމަރުންނަށް އިތުރަށް ލިބޭނީ 2ޖީބީގެ ޑޭޓާ އެވެ. ޕޯސްޑްޕެއިޑް 1000 އަށް އިތުރު 5ޖީބީ ލިބޭއިރު، ޕޯސްޑްޕެއިޑް 1700 އަށް އިތުރު 10 ޖީބީގެ ސޯޝަލް މީޑިއާ ޑޭޓާ ލިބިގެން ދާނެއެވެ. ދިރާގު މޮބައިލް ޕްރީޕެއިޑް ދިރާގު ޕްރީޕެއިޑް ކަސްޓަމަރުންނަށް 75 ރުފިޔާއަށް 3ޖީބީގެ ޑޭޓާ ލިބިގެންދާ ޑޭޓާ ޕެކެއް ދިރާގުން އިއްޔެ ވަނީ ތަޢާރަފުކޮށްފައެވެ. މި ޑޭޓާގެ މުއްދަތަކީ އެކްޓިވޭޓް ކުރާ ވަގުތުން ފެށިގެން ހަތް ދުވަހެވެ. މި އޮފާ ވެސް ކުރިއަށް ދާނީ މެއި މަހުގެ ނިޔަލަށެވެ. ކޮވިޑް19 އާ ގުޅިގެން ދިރާގު މޮބައިލް ކަސްޓަމަރުންގެ އިތުރުން ފިކްސްޑް ބްރޯޑްބޭންޑް ކަސްޓަމަރުންނަށް މާޗު މަހުން ފެށިގެން އެކުންފުނިން ދަނީ އިތުރަށް ޑޭޓާ ފޯރުކޮށްދެމުންނެވެ. މި ޑިސްކައުންޓްތަކާއި އިތުރު ޑޭޓާ މެއި މަހުގެ ނިޔަލަށް ދޭ ގޮތަށް މުއްދަތު ވަނީ އިތުރުކޮށްފަ އެވެ. ކޮވިޑް-19 އާ ގުޅިގެން ދިރާގުން ކުރަމުންދާ ކަންތައްތަކުގެ އިތުރު މައުލޫމާތު ދިރާގުގެ ވެބްސައިޓުން ބަލައިލެވޭނެ އެވެ.
ދިރާގުން ރޯދަ މަހަށް ހާއްސަ އޮފާތަކެއް
މިއަހަރު އޮކްޓޯބަރު ނޮވެމްބަރުގައި ކުރިން ބާއްވަން އޮތް އޯ ލެވެލް އިމްތިހާން އަންނަ އަހަރު މޭ ޖޫން އަށް ތާވަލުކޮށްފިއެވެ. އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓްރީން މިރޭ ނެރުނު ބަޔާނުގައި ބުނީ އެ ބަދަލާއެކު އަރަބިއްޔާ ސްކޫލްގެ ދަރިވަރުން މިހާރު ހަދަމުންދާ ޝަހާދާ ސާނަވިއްޔާ އިމްތިހާންތައްވެސް މިއަހަރު ނޯންނާނެކަމަށާއި، ދެން އެ އިމްތިހާންތައްވެސް އޮންނާނީ ހަމަ އަންނަ އަހަރު މޭ ޖޫން ގައި ކަމަށެވެ. މިއަހަރުގެ މޭ ޖޫންގައި ކުރިން ބާއްވަން އޮތް އެ އިމްތިހާންތައް ފަސްކުރީ މިހާރު ފެތުރެމުންދާ ކޮރޯނާ ވައިރަސް ނުވަތަ ކޮވިޑް-19 އާ ގުޅިގެންނެވެ. ކޮވިޑްއާ ގުޅިގެން ސްކޫލްތައް ބަންދުކުރީ މިދިޔަ މާޗްމަހުއެވެ. އޭގެ ފަހުން އޮންލައިންކޮށާއި ޓެލެކްލާސްތައް ނަގައިދިން ނަމަވެސް މިދިޔަ އޭޕްރީލް މަހު މެދުތެރެއިން މާލެއިން ކޮރޯނާ ވައިރަސް ފެތުރުމުން ޓެލެކްލާސްތައްވެސް ވަނީ މެދުކަނޑާލައިފައެވެ. އެކަމާ ގުޅިގެން ގިނަ ދަރިވަރުންތަކެއްގެ ފިލާވަޅުތަކެއް އޮތީ މެދުކެނޑިފައެވެ. އިމްތިހާންތައް އަންނަ އަހަރު މޭ/ޖޫން އަށް ފަސްކުރި ނަމަވެސް މިހާރު އަރަބިއްޔާ އަދި އިނގިރޭސި މީޑިއަމްތަކުގައި ކިޔަވައިދޭ ގްރޭޑް 10 އެއްގައި ކިޔަވަމުންދާ ދަރިވަރުން އަންނަ އަހަރުވެސް އެ ސްކޫލްތަކުގެ ދަރިވަރުންގެ ގޮތުގައި ދެމިތިބޭނެކަމަށް މިނިސްޓްރީން ބުންޏެވެ. މިއަހަރުގެ މެއި/ޖޫންގައި ބޭއްވުމަށް ހަމަޖެހިފައިވާ އެޑެކްސެލް އޭއެސް ލެވެލް އިމްތިހާނު މިއަހަރުގެ އޮކްޓޯބަރު، ނޮވެމްބަރަށްވެސް އޮތީ ފަސްކޮށްފައެވެ.
މިއަހަރުގެ އޯ ލެވެލް އިމްތިހާން އަންނަ އަހަރު ޖޫންއަށް ތާވަލުކޮށްފި
ސްޓޭޓް ބޭންކް އޮފް އިންޑިއާ (އެސްބީއައި) މާލޭ ބްރާންޗުގައި ހުރި ބޭނުން ނުކުރާތާ ފަސް އަހަރަށް ވުރެ ގިނަދުވަސްވީ އެކައުންޓުތަކުގެ މައުލޫމާތު އާންމުކޮށްފި އެވެ. އެސްބީއައި އިން ބުނީ ރާއްޖޭގެ ބޭންކިން ގަވައިދުގާ ބުނާ ގޮތަށް ވިދިވިދިގެން ފަސް އަހަރަށް ވުރެ ގިނަ ދުވަހު ބޭނުން ނުކޮށް ހުންނަ އެކައުންޓުތަކަކީ ޑޯމެންޓް އެކައުންޓުތަކުގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ ކަމަށެވެ. އެގޮތަށް ކަނޑައަޅާފައި ވާނީ މި މުއްދަތުގައި އެކައުންޓު މެދުވެރިކޮށް އެއްވެސް މުއާމަލާތެއް ކޮށްފައި ނުވާތީ ކަމަށް އެ ބޭންކުން ބުންޏެވެ. ޑޯމަންޓް އެކައުންޓެއް އެސްބީއައިގައި އޮތް ނަމަ، ނުވަތަ އޮތް ކަމަށް ގަބޫލުކުރެވޭ ނަމަ، އެ ކަސްޓަމަރަކު އެކަން ބޭންކަށް އެންގުމަށް ވެސް އެސްބީއައި އިން ވަނީ އެދިފަ އެވެ. ޑޯމެންޓް އެކައުންޓުތަކުގެ ގޮތުގައި ކަނޑައަޅާފައިވާ ފަރާތްތަކަށް ލިޔުން ފޮނުވާފައިވާނެ ކަމަށާއި އެ ކަސްޓަމަރުންގެ ފަރާތުން ޖޫން މަހުގެ 20 ވަނަ ދުވަހުގެ ކުރިން ޖަވާބެއް ނުލިބިއްޖެ ނަމަ އެކައުންޓުތަކުގައިވާ ފައިސާ މަރުކަޒީ ބޭންކް އެމްއެމްއޭ އާ ހަވާލު ކުރާނެ ކަމަށް ވެސް އެސްބީއައި އިން ބުންޏެވެ. އެސްބީއައި އިން ވަނީ ބޭނުން ނުކުރާތާ ފަސް އަހަރަށް ވުރެ ގިނަ ދުވަސްވީ 341 އެކައުންޓެއްގެ މައުލޫމާތު އާންމުކޮށްފަ އެވެ.
އެސްބީއައިގައި ހުރި ބޭނުންނުކުރާ 300 އެކައުންޓެއް އުވާލަނީ
މިއަދު މާލެއިން މިހާތަނަށް ކޮރޯނާވައިރަސް، ކޮވިޑް-19ގެ ހަ ކޭހެއް ފެނިފައިވާ ކަމަށް ހެލްތު ޕްރޮޓެކްޝަން އެޖެންސީ (އެޗްޕީއޭއިން) އިން ހާމަކޮށްފި އެވެ. އެޗްޕީއޭއިން ދާދި ދެންމެ ބުނެފައިވަނީ މިއަދު ޕޮޒިޓިވްވި ހަ ކޭސްގެ ތެރޭގައި ހަތަރު ދިވެހީންނާއި ޕާކިސްތާނު މީހެއްގެ އިތުރުން ބަންގްލަދޭޝް މީހެއް ހިމެނޭ ކަމަށެވެ. އެމީހުން އައިސޮލޭޝަން ފެސިލިޓީއަށް ގެންދިޔުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުން ގެންދާ ކަމަށް އެޗްޕީއޭއިން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ. މިއަދު މާލެ އިން ހަ ޕޮޒިޓިވް ކޭސް އެއް ފެނިފައިވާއިރު އިއްޔެ އެކަނި ވެސް ވަނީ ރާއްޖެއިން ވައިރަސްގެ ޕޮޒިޓިވްވި 73 ކޭސް ފެނިފަ އެވެ. މިއަދު ޕޮޒިޓިވްވި ހަ ކޭސް އާއެކު ރާއްޖެ އިން އެ ބައްޔަށް ޕޮޒިޓިވްވި ކޭސްތަކުގެ އަދަދު ވަނީ މިހާރު 220 އަށް އަރައިފަ އެވެ. އޭގެތެރޭގައި 84 ދިވެހީންނާއި 136 ބިދޭސީން ހިމެނެ އެވެ. އެ ބަލި ޖެހި މިހާތަނަށް 17 މީހަކު ވަނީ ރާއްޖެއިން ރަނގަޅުވެފަ އެވެ. އެޗްޕީއޭއިން މިއަދު ހާމަކޮށްފައިވާ ލެބް ޓެސްޓުތަކަށް ބަލާއިރު މިހާތަނަށް 6،329 އަށްވުރެ ގިނަ ޓެސްޓު ހަދާފައިވާއިރު 234 ޕެންޑިން ޓެސްޓް ހިމެނެ އެވެ. މާލޭގައި ކޮވިޑް-19ގެ ކޮމިއުނިޓީ ސްޕްރެޑް އެއް އޮތްއިރު އެ ވައިރަސް ޖެހިފައިވާ މިންވަރު ބެލުމުގެ ކޮންޓެކްޓް ޓްރޭސިން ހަދައި ކްލަސްޓާތައް ދެނެގަތުމުގެ މަސައްކަތް ދަނީ ކުރިއަށެވެ. މިއަދުގެ ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ވާހަކަދައްކަވަމުން ޓުއަރިޒަމް މިނިސްޓަރު އަލީ ވަހީދު ވިދާޅުވީ ވައިރަސްގެ އެންމެ ބޮޑު ކްލަސްޓާއެއް ފެނިފައި ވަނީ މާލޭ ބާޒާރު މަތިން ކަމަށެވެ. އެގޮތުން ޕޮޒިޓިވްވެފައިވާ މީހުންގެ ތެރެއިން ގިނަ މީހުންނަކީ، ބާޒާރުމަތީގެ ފިހާރަތައް ހިމެނޭ ކްލަސްޓާއާ ގުޅިފައިވާ ކޭސްތައް ކަމަށް އޭނާ ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ.
ކޮވިޑް ޖެހިފައިވާ ހަ މީހަކު މިއަދުވެސް ފެނިއްޖެ
ދުނިޔޭގެ ސިއްހަތު ޖަމްއިއްޔާ ޑަބްލިއުއެޗްއޯ އިން ރާއްޖެއަށް 10،000 ޓެސްޓްކިޓްއާއި ޕާސަނަލް ޕްރޮޓެކްޓިވް އިކުއިޕްމަންޓް (ޕީޕީއީ) ހަދިޔާ ކޮށްފިއެވެ. ކޮވިޑް19 އާއި ދެކޮޅަށް ރާއްޖެއިން ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތައްކަށް އެހީތެރިވުމަށް ޑަބްލިއުއެޗްއޯ އިން ދެމުންދާ އެހީތަކަށް ހެލްތު މިނިސްޓަރު އަބްދުﷲ އަމީން ވަނީ ޑަބްލިއުއެޗްއޯ އިން ރާއްޖެއަށް ކަނޑައަޅާފައިވާ ރެޕްރެޒެންޓެޓިވް ޑރ. އަރުވިންދު މާތުރަށް ގުޅުއްވާ ޝުކުރު އަދާކުރައްވައިފައެވެ. ޑަބްލިއުއެޗްއޯ އިން މިއަދު ހަދިޔާކުރި ޓެސްޓިންގް ކިޓުތަކާއެކު އެ ޖަމްއިއްޔާއިން ރާއްޖެއަށް މިހާތަނަށް 21،000 ޓެސްޓްކިޓް ވަނީ ހަދިޔާކޮށްފައެވެ. އަދި ކުރިއަށް އޮތް ތަނުގައި ރާއްޖެއަށް ކަނޑައަޅާ ޓެސްޓްކިޓްގެ އަދަދު އިތުރުވެގެންދާނެކަމަށް އެ ޖަމްއިއްޔާ އިން ވަނީ ބުނެފައެވެ. ޑަބްލިއުއެޗްއޯ އިން މިއަދު ހަދިޔާކުރި ޕީޕީއީ އާލާތްތަކުގެ ތެރޭގައި ގައުންއާއި، ފޭސްމާސްކުގެ އިތުރުން އަންގިއާއި، ފޭސް ޝީލްޑްފަދަ މުހިންމު އާލާތްތައް ހިމެނޭކަމަށް ހެލްތު މިނިސްޓްރީ އިން ބުންޏެވެ. ރާއްޖެއިން ކޮވިޑް-19 އާ ދެކޮޅަކަށް ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތަކަށް ޑަބްލިއުއެޗްއޯ އިން ދަނީ އެކިގޮތްގޮތުންއެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެމުންނެވެ. އެގޮތުން ފަންނީ އެހީތެރިކަމުގެ އިތުރަށް، ރާއްޖޭގެ އެކިސަރަހައްދުތަކުގައި ބައްޔަށް ޓެސްޓުކުރުމުގެ އިންތިޒާމްތައް ހަމަޖެއްސުމަށް ވާންޖެހޭ އެހީތެރިކަމާއި، އެކިކަހަލަ އާލާތްތައް ހޯދުމާއި އެހެން ޖަމާއަތްތަކުގެ އެހީ ރާއްޖެއަށް ހޯދުމުގައިވެސް އެޖަމިއްޔާއިންދަނީ މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރަމުންނެވެ.
ޑަބްލިއުއެޗްއޯ އިން އިތުރު 10،000 ޓެސްޓްކިޓް ހަދިޔާކޮށްފި
ކޮވިޑް19ގެ ސަބަބުން މާލޭ ސަރަހައްދު ލޮކްޑައުންކޮށްފައިވާ މި ދަނޑިވަޅުގައި ވެސް ފިލްމީ ތަރިން އެކުވެގެން ލޮކްޑައުން ފިލްމެއް ނެރެފިއެވެ. ކާމިޔާބު އެކްޓަރު އަހުމަދު އަޒްމީލް (އަޒޭ) އިސްނެގުމުގެ މަތިން ގޭގައި ތިބެގެން ޝޫޓްކޮށްގެން ގެނެސްދީފައިވާ މި ފިލްމަކީ އާންމުންނަށް ވަރަށް މުހިއްމު މެސެޖެއްދިން ފިލްމެކެވެ. "ކުޑަކުޑަ ބާރު"ގެ ނަމުން ނަންދީފައިވާ މި ފިލްމުގެ އެންމެ ހާއްސަ ތަންކޮޅަކީ ހުރިހާ އެންމެންގެވެސް "ޖިންނި ޖިނާ" (ރީކޯ މޫސަ) ފެނިގެންދިޔުމެވެ. އޭނާ އާއެކު ޖިންނި ޖިނާގެ ޒޫނާ (ނިއުމާ މުހައްމަދު) ވެސް މި ފިލްމު ވަނީ ފެނިގެން ގޮއްސައެވެ. ދިވެހި ފިލްމީ އިންޑަސްޓްރީގެ ގިނަ ތަރިންތަކެއް މި ފިލްމުން ފެނިގެންދިޔައިރު ކުރީގެ އެކްޓަރު މަރިޔަމް އަފީފާ ވެސް ވަނީ މި ކުރު ފިލްމުން ފެނިގެން ގޮއްސައެވެ. ދިހަ ވަރަކަށް މިނެޓްގެ މި ކުރު ފިލްމުގެ ސްކްރިޕްޓާއި އެޑިޓިން މަސައްކަތްކޮށްފައިވަނީ ވެސް އަޒޭއެވެ. "ކުޑަކުޑަ ބާރު" އިން ފެނިގެންދާ ބައެއް ތަރިންނަކީ އައިޝަތު ރިޝްމީ، އައިމިނަތު ރަޝީދާ (އައިންތު) އާއި ރަވީ ފާރޫގު، އިސްމާއީލް ޖުމައިހް (ޖުމާ)، އަހުމަދު ސައީދު، ފާތުމަޒު އާޒިފާ (އަޒޫ) ރޯނު ހަސަން މަނިކާއި އާރިފާ އިބްރާހީމް، ޝަރާ އަދި ޒެއްލު ހިމެނެއެވެ. މި ފިލްމަކީ ބޮލީވުޑްގެ ލޮކްޑައުން ކުރު ފިލްމު "ފެމިލީ" އިން އިންސްޕަޔާވެގެން ތައްޔާރުކުރި ފިލްމެކެވެ. ފިލްމުގައި އަތްދޮވުމުގެ މުހިއްމުކަމާއެކު ގައިދުރުކުރުމުގެ މުހިއްމުކަމަށްވެސް އަލިއަޅުވާލައިފައިވެއެވެ. ކުޑަކުޑަ ބާރު މިހާރު ޔޫޓިއުބުން ބަލައިލެވޭނެއެވެ.
ގިނަ ތަރިންތަކަކާއެކު ލޮކްޑައުން ފިލްމު "ކުޑަކުޑަ ބާރު" ގެނެސްދީފި
ބޭ އޮފް ބެންގާލްގައި އުފެދިފައިވާ ތޫފާން އަމްފާން އަކީ މިހާރު ކެޓެގަރީ ފަހެއްގެ އެންމެ ވަރުގަދަ ދޫފާންތަކާ އެއްވަރު ތޫފާނެއްކަމަށް މީޓިއޮރޮލޮޖިސްޓުން ބުނެފިއެވެ. އެޓްލާންޓިކް ކަނޑުގައި އާންމުކޮށް އުފެދޭ ތޫފާންތަކުގެ ނުރައްކާ އަންދާޒާކުރުމަށް ބޭނުންކުރެވޭ ކެޓެގަރީތަކުގައި ހިމެނޭ އެންމެ ނުރައްކާތެރި ގިންތިޔަށް މި ތޫފާން މިހާރު ވަރުގަދަވެފައިވާއިރު ބުދަ ނުވަތަ ބުރާސްފަތި ދުވަހު ބަންގްލަދޭޝް އަދި އިންޑިޔާގެ އައްސޭރިފަށާ ހަމަޔަށް މި ތޫފާން ފޯރާނެކަމަށް ކަމާ ބެހޭ ފަރާތްތަކުން ވަނީ އަންދާޒާކޮށްފަ އެވެ. ތޫފަން އަމްފާން ގެ މިސްރާބު މިވަގުތު ހުރި ގޮތުން އެންމެ އަވަހަށް ފޯރާނީ އިންޑިޔާގެ ކަލްކަޓާގެ ސަރަހައްދު އަދި ބަންގްލަދޭޝްގެ ދެކުނުގެ ސަރަހައްދުތަކަށެވެ. ތުފާނުގެ ބާރު އެހާއިރަށް ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ދަށްވެދާނެކަމަށް ސީއެންއެންގެ މީޓިއޮރޮލޮޖިސްޓުން ލަފާކުރިނަމަވެސް މިވަގުތު އެ ތޫފާނުގެ ސަބަބުން 260 ކިލޯމީޓަރުގެ ބާރުމިނުގެ ވައި އުފެދެމުންދާކަމަށް އެ ފަރާތްތަކުން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ. މޭ 18، 2020: ބޭ އޮފް ބެންގާލްގައި އުފެދުނު ކެޓެގަރީ 5 ގެ ތޫފާން އަމްފާން ގެ ސެޓެލައިޓް ފޮޓޯ -- ވިލާގަނޑުގައި ވައިގެ ބާރުމިން 315 ކިލޯމީޓަރަށް އިތުރުވެދާނޭކަމަށް ލަފަކުރެވިފައިވާއިރު މީޓިއޮރޮލޮޖިސްޓުން ބުނާގޮތުގައި މި ތޫފާނަކީ ލަސް ލަހުން ދަތުރުކުރާ ތޫފާނެކެވެ. ތޫފާނުގެ 170 މިލިއަން މީހުންގެ އާބާދީއެއް އޮންނަ ބަންގްލަދޭޝްއަށް ބޮޑެތި ނުރައްކާތަކަކާ ކުރިމަތިވެދާނެއެވެ. އެގޮތުން މީޓިއޮރޮލޮޖިސްޓުން ވަނީ މިވަރުގެ ބޮޑު އާބާދީއެއް ދުނިޔޭގެ ނިސްބަތުން ބަލާއިރު ކުޑަ ސަރަހައްދެއްގައި ދިރިއުޅެމުންދާތީވެ މި ތޫފާނުގެ އަސަރު އާބާދީގެ ބޮޑު ބަޔަކަށް ކުރާނޭކަމަށް އަންދާޒާކޮށްފަ އެވެ. ތައްޔާރުނުވެވިއްޖެ ހާލަތެއްގައި މިއަށްވުރެ ދަށް ގިންތީގެ ތޫފާންތަކުގެ ސަބަބުންވެސް ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ކުރިމަތިވެދާނެއިރު މިވަގުތު ތޫފާނުގެ ނުރައްކާ ވަރަށް ބޮޑު ކަމަށް އަދި އެތައް ފުރާނައަކަށް ނުރައްކާވެ އަންދާޒާވެސް ނުކުރެވޭހާ ބޮޑެތި ގެއްލުންތަކެއް ތައްޔާރު ނުވެވިއްޖެ ނަމަ ކުރިމަތިވެދާނޭކަމަށް މީޓިއޮރޮލޮޖިސްޓުން ވަނީ ލަފާކޮށްފަ އެވެ. ބަންގްލަދޭޝްއަކީ ކޯރު އަދި ގުދުރަތީ ފެނުގެ ވަސީލަތްތައް ގިނަ ގައުމަކަށްވުމާއިއެކު ވިއްސާރަ މޫސުމުގައި ފެންބޮޑުވުން އަދި ބިންގަނޑުކަނޑައިގެން ދިޔުމުގެ ހާދިސާތަކަކީ އެގައުމުގައި އާންމު ކަމެކެވެ. އެއާއިއެކު މިފަދަ ނުރައްކާތެރި ތުފާނެއްގެ ސަބަބުން މިފަދަ ހާދިސާތަކުގެ ނުރައްކާ އެތައް ގުނަޔަކަށް އިތުރުވެފައިވާކަމަށްވެސް މީޓިއޮރޮލޮޖިސްޓުން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ. ތޫފާން އަމްފާންގެ ސަބަބުން ރާއްޖެއަށްވެސް ދަނީ ނުސީދާގޮތުން ވިއްސާރައިގެ އަސަރުކުރަމުންނެވެ.
ބޭ އޮފް ބެންގާލްގައި އުފެދިފައިވާ ތޫފާން އަމްފާން ކެޓެގަރީ ފަހަކަށް ވަރުގަދަ ވެއްޖެ
މޯލްޑިވްސް ބްރޯޑްކާސްޓިންގް ކޮމިޝަނުން ދޫކޮށްފައިވާ ބްރޯޑްކާސްޓިންގް އާއި ރީބްރޯޑްކާސްޓިންގް އަދި ފްރީކުއެންސީ ލައިސަންސްގެ އަހަރީ ފީ ދެއްކުމުގެ މުއްދަތު އަނެއްކާ ވެސް ފަސްކޮށްދީފި އެވެ. މީގެ ކުރިން އަހަރީ ފީގެ ކޮމިޝަނަށް ދައްކަން ޖެހެނީ ކޮންމެ އަހަރެއްގެ ވެސް މާޗް 31ގެ ނިޔަލަށެވެ. އެހެން ނަމަވެސް މިހާރު ފެތުރެމުންދާ ކޮރޯނާ ވައިރަސް ނުވަތަ ކޮވިޑް-19 އާ ގުޅިގެން ސިއްހީ ކުއްލި ނުރައްކަލުގެ ހާލަތު އިއުލާންކޮށް އަޅާފައިވާ ފިޔަވަޅުތަކާ ގުޅިގެން ފީ ދެއްކުން މިމަހުގެ 30 އާ ހަމައަށް ކުރިން އޮތީ އިތުރުކޮށްދީފަ އެވެ. ނަމަވެސް، ކޮވިޑް-19 ގެ ޙާލަތު ބަދަލުވެ، މާލެ ސިޓީ ލޮކްޑައުން ކުރުމާގުޅިގެން ދައުލަތުގެ އިދާރާތައް އިތުރަށް ބަންދުކުރަން ޖެހުމާ ގުޅިގެން އަހަރީ ފީ ދެއްކުން އަންނަ މަހުގެ 31 އަށް މިހާރު އިތުރުކޮށްފައިވާ ކަމަށް ބްރޯޑްކޮމްއިން ބުންޏެވެ. ކޮވިޑް-19 އާ ގުޅިގެން ބްރޯޑްކާސްޓަރުންނާއި ރީބްރޯޑްކާސްޓަރުންނަށް ދިމާވެފައިވާ މައްސަލަތައް ހައްލުކުމަށް ވެސް ބްރޯޑްކޮމްއިން މިހާރު ދަނީ މަސައްކަތް ކުރަމުންވެެ. އެގޮތުން ހިދުމަތް ދިނުމުގައި މާލީ ދަތިތަކެއް ކުރިމަތިވެފައިވާ ނަމަ އެކަން އެންގުމަށް ވެސް ބްރޯޑްކޮމްއިން ވަނީ އެދިފަ އެވެ.
ބްރޯޑްކާސްޓިން އަހަރީ ފީ ދެއްކުމުގެ މުއްދަތު އަނެއްކާ ވެސް އިތުރުކޮށްދީފި
މިހާރު ފެތުރެމުންދާ ކޮރޯނާ ވައިރަސް ނުވަތަ ކޮވިޑް-19 އަށް މޮޑާނާ އިންކްއިން ތަހުލީލް ކުރަމުންދާ ވެކްސިންއށް ފާސްޓް ޓްރެކް އެމެރިކާގެ ފުޑް އެންޑް ޑްރަގް އޮތޯރިޓީއިން ދީފި އެވެ. މޮޑާނާއަކީ އެމެރިކާގެ ބަޔޯޓެކްނޮލޮޖީ ކޮންފުންޏެކެވެ. ފާސްޓްޓްރެކް ކުރުމަކީ ޑްރަގެއް އުފެއްދުމަށް މަސައްކަތް ކުރަމުންދާއިރު ހުއްދައަށް ހުށަހަޅުމެވެ. އެއަށް ފަހު އެފްޑީއޭއިން އެކަން ރިވިއުކުރުމަށް ފަހު އެކަމާމެދު ހަ މަސް ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ގޮތެއް ނިންމާނެ އެވެ. ކޮރޯނާއާ ދެކޮޅަށް ވެކްސިނެއް އުފައްދުމަށް އެކި ކުންފުނިތަކުން ރޭހަކަށް ގޮސްފައިވާއިރު ބަލީގައި 285،000 މީހުން ވަނީ މަރުވެފަ އެވެ. ކޮރޯނާއަށް 100 އަށް ވުރެ ގިނަ ވެކްސިން އުފެއްދުމުގެ މަސައްކަތް މިހާރު ކުރިއަށްދެ އެވެ. އެގޮތުން އެ ވެކްސިންތަކުގެ ކްލިނިކަލް ޓްރަޔަލްސްތައް ވެސް މިހާރު ކުރިއަށް ދެ އެެވެ. ނަމަވެސް ދުނިޔޭގެ ސިއްހަތު ޖަމިއްޔާ އިން ބުނީ ވެކްސިނެއް އުފައްދަން އެންމެ މަދުވެގެން ވެސް އަހަރެއް ނަގާނެ ކަމަށެވެ. މޮޑާނާއިން މިހާރު ނިންމާފައި ވަނީ އެ ވެކްސިނާ ގުޅޭ ބޮޑު ދިރާސާއެއް އަންނަ ހޫނު މޫސުމުގައި ކުރުމަށެވެ. އެއާއެކު އަންނަ އަހަރު އެ ވެކްސިން މާކެޓް ކުރުމުގެ ހުއްދަ ލިބޭނެކަމަށް ބެލެވޭ ކަމަށް ވަނީ ބުނެފަ އެވެ. އަލަށް އުފައްދާ ވެކްސިންގައި މަސައްކަތް ކުރަނީވެސް މުޅިން ތަފާތު ގޮތަކަށެވެ. އެގޮތުން ހަށިގަނޑުގައި ހިމެނޭ އާރުއެންއޭ މެސެންޖާއަށް ކޮރޯނާ ވައިރަސްގެ ޕްރޮޓީންއެއް އުފެއްދުމަށް އިރުޝާދުދޭނެއެެވެ. އެ އިރުޝާދުގެ ދަށުން ދިފާއީ ބާރު ކޮރޯނާއާ ދެކޮޅަށް މަސައްކަތް ކުރާނެއެެވެ.
މޮޑޯނާއިން އުފައްދަން މަސައްކަތް ކުރަމުންދާ ވެކްސިންއަށް "ފާސްޓް ޓްރެކް" އެފްޑީއޭއިން ދީފި
އަންނަ އަހަރު ދިރާސީ އާއަހަރު ފަށާނީ އަހަރުގެ މެދުތެރެއިން ކަމަށް އެޑިއުކޭޝަން މިނިސްޓަރު ޑރ. އައިޝަތު އަލީ ވިދާޅުވެއްޖެއެވެ. ކޮވިޑާ ގުޅޭގޮތުން ރާއްޖެ ޓީވީން މިރޭ ގެނެސްދިން ހާއްސަ ޕްރޮގްރާމްގައި މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވީ ދިރާސީ އާ އަހަރު އަންނަ އަހަރު މެދުތެރެއިން ފަށަން ނިންމީ މިއަހަރު އޮކްޓޯބަރު ނޮވެމްބަރު މަހު ބާއްވަން އޮތް އޯ ލެވެލް އިމްތިހާން އަންނަ އަހަރުގެ ޖޫން މަހަށް ފަސްކުރަން ނިންމި ނިންމުމާ ގުޅިގެން ކަމަށެވެ. މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވީ އެ ބަދަލުގެ ސަބަބުން ސްކޫލްތަކަށް ޖާގައިގެ ދަތިކަން ކުރިމަތިވެ މުދައްރިސުންނާއި އެހެނިހެން ވަސީލަތްތަކުގެ ދަތިކަމުން އަރިއިގަންނަން އުނދަގޫވާނެ ކަމަށެެވެ. އެހެންކަމުން ސޯޝަލް ކައުންސިލް ލަފަޔާއެކު އަންނަ އަހަރުގެ މެދުތެރެއިން ދިރާސީ އާ އަހަރު ފަށަން ނިންމީކަމަށްވެސް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވިއެވެ. މިނިސްޓަރު އިތުުރަށް ވިދާޅުވީ އެ ބަދަލު ދާއިމީ ބަދަލަކަށް ހަދަން ފެނޭތޯ ކަމާގުޅުންހުރި ފަރާތްތަކުގެ ޚިޔާލު ހޯދުމުގެމަސައްކަތް މިހާރު ކުރަމުންދާ ކަމަށެވެ. އަދި މަޝްވަރާތަކަށްފަހު އެކަޑަމިކް ކަލަންޑަރަށްގެނެވޭ ބަދަލުތައް ލަސްތަކެއްނުވެ އިއުލާންކުރާނެކަމަށްވެސް ވިދާޅުވިއެވެ. ކޮވިޑްއާ ގުޅިގެން ސްކޫލްތައް ބަންދުކުރީ މިދިޔަ މާޗްމަހުއެވެ. އޭގެ ފަހުން އޮންލައިންކޮށާއި ޓެލެކްލާސްތައް ނަގައިދިން ނަމަވެސް މިދިޔަ އޭޕްރީލް މަހު މެދުތެރެއިން މާލެއިން ކޮރޯނާ ވައިރަސް ފެތުރުމުން ޓެލެކްލާސްތައްވެސް ވަނީ މެދުކަނޑާލައިފައެވެ. އެކަމާ ގުޅިގެން ގިނަ ދަރިވަރުންތަކެއްގެ ފިލާވަޅުތަކެއް އޮތީ މެދުކެނޑިފައެވެ.
އަންނަ އަހަރު ދިރާސީ އާ އަހަރު ފަށާނީ އަހަރުގެ މެދުތެރެއިން: މިނިސްޓަރު
ދުނިޔޭގެ ދެވަނައަށް އެންމެ ދުވަސްވީ އެއާލައިންކަމަށްވާ ކޮލަމްބިއާގެ އަވިއަންސާ ބަނގުރޫޓްވެއްޖެ އެވެ. މިދިޔަ އާދިއްތަ ދުވަހު އެ ކުންފުނިން ނެރުނު ބަޔާނުގައި ބުނީ ކޮރޯނާ ވައިރަސްއާ އެކު އަންދާޒާނުކުރެވޭވަރުގެ ގެއްލުމެއް އެ ކުންފުންޏަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ކަމަށެވެ. ކުންފުނި ބަނގުރޫޓުވުވިކަން އިއުލާންކޮށް އެކަން އެމެރިކާގެ ކޯޓަށް މިހާރު ވަނީ ހުށަހަޅައިފަ އެވެ. އެގޮތަށް ކަންތައް ކުރީ އެ ކުންފުނީގެ އޮޕަރޭޝަންތައް މި ދަނޑިވަޅު ކުރިއަށް ގެންދަންކަމަށް އެ ކުންފުނިން ބުންޏެވެ. އަވިއެންސާއިގެ މުވައްޒަފުންގެ ގޮތުގައި 21،000 މީހުން މުޅި ލެޓިން އެމެރިކާގައި ހިމެނެ އެވެ. ކޮރޯނާއާ ގުޅިގެން އަވިއެންސާއިން ދަތުރުކުރާ ތަންތަނުގެ 90 ޕަސެންޓް އޮތީ ދަތުރުނުކުރެވޭ ހާލަތުގައި ކަމަށް އެ އެއާލައިން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ. އަވިއެންސާގެ ސީއީއޯ ވޭން ޑާ އޮފް ވިދާޅުވީ ކޮރޯނާއާ ކުރިމަތިވި ގޮންޖެހުންތައް ފާއިތުވި 100 އަހަރު ތެރޭ ވެސް ކުރިމަތިވެފައި ނުވާ ކަމަށެވެ. ބަނގުރޫޓްވުމުން، އެ ކުންފުނީގެ ހަރަދު ކުޑަކުރުމުގެ ގޮތުން ޕެރޫގެ އޮޕަރޭޝަންތައް ހުއްޓާލަން ނިންމައި އެ އެއާލައިންގެ މައިގަނޑު އެހެން މާކެޓްތަކަށް އިސްކަންދޭން ވަނީ ނިންމައިފަ އެވެ. މާކެޓް އެނަލިސްޓުން ބުނާ ގޮތުގައި މިދިޔަ އަހަރުން ފެށިގެން އެ ކުންފުންޏަށް މާލީ ދަތިތަކާ ވަނީ ކުރިމަތިވެފަ އެވެ. ޔުނައިޓެޑް އެއާލައިންސްގެ ހިއްސާ އޮންނަ ކުންފުންޏަކުންވަނީ މިދިޔަ އަހަރު ވަނީ އަވިއެންސާގެ މެޖޯރިޓީ ހިއްސާ ވެސް ގަނެފަ އެވެ. މިދިޔަ މަހު އޮސްޓްރޭލިއާގެ ވާޖިން އެއާލައިން ވެސް ވަނީ ބަނގުރޫޓްވެފަ އެވެ. ސީއެންއެން
ދުނިޔޭގެ ދެވަނައަށް އެންމެ ދުވަސްވީ އެއާލައިން ބަނގުރޫޓުވެއްޖެ
ކޮވިޑް 19 އަށް މިއަދު 39 މީހަކު ޕޮސިޓިވްވެ، ބައްޔަށް ޕޮޒިޓިވްވީ މީހުންގެ ޖުމްލަ 1313 އަށް އަރައިފި އެވެ. ހެލެތް ޕްރޮޓެކްޝަން އެޖެންސީ (އެޗްޕީއޭ) އިން ބުނީ މިއަދު ކޮވިޑް ރޯގާއަށް ޕޮސިޓިވްވީ މީހުންގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ 16 ދިވެހިންނާއި 23 ބިދޭސީން ކަމަށެވެ. އޭގެ ތެރޭގައި ހިމެނެނީ، ބަންގަލަދޭޝްގެ 15 މީހަކާއި އިންޑިއާގެ ހަތް މީހެއް އަދި ސްރީލަންކާގެ މީހެކެވެ. މިއަދު މިހާތަނަށް 39 ކޭސް ފެނުނު އިރު، އިއްޔެ ފެނުނު ކޭސްތަކުގައި އަދަދަކީ، 59 އެވެ. ރޭ އެންއޯއީސީ އިން ބޭއްވި ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި އެޗްޕީއޭގެ ޑރ. އިބްރާޙިމް އަފްޒަލް ވިދާޅުވީ، މިހާރު ރާއްޖެއިން ފެންނަ ކޭސްތަކުގެ އަދަދު ވަނީ 30-50 އާ ދެމެދު ހިފެހެއްޓިފައިކަމަށެވެ. މި މަހުގެ 31 ވަނަ ދުވަހު ރާއްޖެ ކޮވިޑް19 ސާޖަކަށް ދާނެ ކަމަށް ވަނީ އަންދާޒާކޮށްފައެވެ. އަދި އެދުވަހު ރާއްޖޭގައި ވައިރަހަށް ޕޮޒިޓިވް 6000 އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން ތިބޭނެ ކަމަށާއި، ހޮސްޕިޓަލްތަކަށް ބާރުބޮޑުވާނެ ކަމަށް ވެސް ވަނީ އަންދާޒާކޮށްފައެވެ. ނަމަވެސް އާންމުންގެ އެއްބާރުލުން ލިބި، މިހާރު އަޅާފައިވާ ފިޔަވަޅުތައް ރަނގަޅަށް ތަންފީޒުވަމުން ދާނަމަ، ފެންނަ ކޭސްތައް މަދުވާނަމަ، މާލެ ސަރަހައްދުގައި މިހާރު އޮތް ފުރަބަންދުގެ މުއްދަތު ހަމަވުމުން، ލުއިތަކެއް ދިނުމަށް ސަރުކާރުން ވަނީ ނިންމާފައެވެ. ފުރަބަންދުގެ މުއްދަތު ހަމަވާނީ މިމަހު 28 ވަނަ ދުވަހުއެވެ. ރާއްޖެއިން ކޮވިޑް19 އަށް ޕޮޒިޓިވް މީހުންގެ އަދަދު 1،313 އަށް އަރާފައިވާއިރު، 104 މީހަކު ވަނީ ބަލިން މުޅިން ރަނގަޅުވެފައެވެ. އަދި ހަތަރު މީހަކު ވަނީ ބަލީގައިި މަރުވެފައެވެ.
މިއަދު 39 މީހަކު ޕޮޒިޓިވްވެ، ޖުމްލަ 1313 އަށް އަރައިފި
﷽ " "لَئِن شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ ތިޔަބައިމީހުން ޝުކުރުކޮށްފިނަމަ ހަމަކަށަވަރުން ތިމަން ރަސްކަލާނގެ ތިޔަބައިމީހުންނަށް އިތުރުކޮށްދެއްވާހުށީމެވެ. " އިބްރާހިމް ސޫރަތުގައި މާތް ﷲ ވަހީ ކުރައްވާފައިވާ އާޔަތާއިމެދު ފުންކޮށް ވިސްނައިލުމުން އެތައް ފިލާވަޅުތަކެއް އިންސާނާއަށް ދަސްވާނެއެވެ. ޒޯހަން މޫނުބަލާ ލޯގަނޑަކުން އޭނާގެ ސޫރައަށް ނަޒަރު ހުއްޓާލީ ދެ ހަފްތާއެއްހާ ދުވަސް ފަހުންނެވެ. އިސްތަށިގަނޑާއި ތުނބުޅިވެސް ކޮންމެވެސް ވަރަކަށް ދިގުވެއްޖެއެވެ. އޭނާގެ ކޯތާފަތް ދުޅަވެ ލޮލުގެ ކައިރީ ކަޅު ދާއިރާއެއް ހެދިއްޖެއެވެ. އަމިއްލަ ސޫރަވެސް ވަކިނުވާވަރެވެ. ބަރުދަނާއެކު ދިރިއުޅޭ ހިތްވެސް ކުއްލިއަކަށް ދަށަށް ހިނގައްޖެއެވެ. އޭނާ މި ދިހަފޫޓްގެ ކުޑަ ގޮޅިއެއްހާވަރުގެ ކުޑަ ކޮޓަރީގެ ވަށައިގެން ނަޒަރު ހިންގިއެވެ. ސީލިންގުން އެންމެ ބޮތްކެއްގެ ފަނޑު އަލި ތަނަށް ފެތުރިފައި އޮތެވެ. މިތަން އަނދިރިވެފައި ފިންޏެވެ. އޭނާއަށް މިފަދަ އެކަނިވެރިކަމެއް ދުވަހަކުވެސް އިހުސާސެއް ނުވެއެވެ. ޔަތީމު ކުއްޖަކަށްވިޔަސް އޭނަގެ "އެކުވެރިން" ތިއްބެވެ. އޭނާ ބޭނުންވާ އެއްޗެހި ފޯރުކޮށްދޭ އެކުވެރިންނެވެ. އޭނާ ބޭނުމީ މަސްތުވާ އެއްޗެއްސެވެ. އެންމެ އެތިކޮޅަކަށްޓަކާ އޭނާ ކެތްމަދުވިއެވެ. ހުރިހާ ކަމެއް ހަނދާން ނައްތާލުމަށެވެ. މިތަން ރިހެބް ސެންޓަރަކަށް ވާންވީ ކޮންގޮތަކުންހެއްޔެވެ؟ އެއްވެސް އިންސާނިއްޔަތުކަމެއް ނެތެވެ. ފުލުހުން އޭނައަށް ދިނީ ދެ ގޮތުން ކުރެ އެއްގޮތް ހޮވުމަށެވެ. އޭނާ ބޭނުންވީ މަސްތުވާ އެއްޗެހި ބޭނުންކުރާ މީހުންނާއެކު ރީހެބަށް ދިޔުމަށެވެ. ގާތިލުންނާ އަދިވެސް ބޮޑެތި ކުށްވެރިންނާއެކު ޖަލަށް ދާން އޭނާ ނުރުހެއެވެ. އެދެ ތަނުން ބޮޑަށް ރައްކާތެރިކަމަށް އޭނައަށް އިހުސާސް ކުރެވުނީ ރީހެބެވެ. ގޮޅިފަދަ ކޮޓަރީގައިވާ އެލާމް އަޅަންފެށީ އެމީހުންގެ ހެނދުނުގެ ނާސްތާގެ ވަގުތު ޖެހުނުކަން އިއުލާންކުރުމަށެވެ. ޒޯހަން ސީސީޓީވީ ކެމެރާއާއި ދިމާލަށް އޭނާގެ މެދު އިނގިލި ދިއްކޮށްލިއެވެ. އެއަށްފަހު ދޮރުން ނުކުތެވެ. އެދޮރުވެސް ހުޅުވެނީ އެލާމް އެޅީމައެވެ. އޭނާވެސް ކިޔޫގައި ޖެހުނީ ނާސްތާ ތަބައް އަތުލުމަށެވެ. ވަކި ޚާއްސަ އެއްޗެއް ނެތެވެ. ނަމަވެސް ދުޅަހެޔޮ ކާނާއެވެ. ސެލެޑާ އެއްގަމު މަހެވެ. އޭނާ އެންމެ ރުޅިއަންނަނީ މި ފޫހި ތަނުގައި އަށާރައަހަރުގެ ކުއްޖަކަށް ހުރީ ހަމައެކަނި އޭނާއަށް ވީތީއެވެ. ދެން މުޅިންވެސް އުމުރުން އޭނާއަށް ވުރެ ދޮށީ މީހުންނެވެ. އެންމެންވެސް ތިރީހުގެ އަހަރުތަކުގައެވެ. ގިނަމީހުންނަކީ އަނބިން އެމީހުންނަށް ފަރުވާހޯދަން ގަދަކަމުން ގެންގޮސްފައިވާ މީހުންނެވެ. އޭނަ ވަކިން ބޮޑަށް ނަފްރަތު ކުރާ މޫނެއް އެތާ ވިއެވެ. ސަބަބަކީ އެމީހާގެ ކަޅި ތާއަބަދު އޭނާއަށް ހުއްޓިފައިވާތީއެވެ. އައި ވަރުގަދަ ރުޅިގަނޑުގައި ކެތްނުކުރެވި އޭނާ ފުންމައިގެންގޮސް އެމީހާގެ ގަމީހުގެ ގިރުވާނުގައި ހިފާ ދަމައިގަތެވެ. "ކޯންޗެއް ތިބަލަނީ؟ މުސްކުޅި މީހާގަނޑާ. ފައިޓަކަށް ދާން ބޭނުމިއްޔާ ދެޓްސް ވަޓް ޔޫވިލް ގެޓް...." އެ މީހާ ޒޯހަން ދުރަށް ލާކަށްވެސް މަސައްކަތެއް ނުކުރިއެވެ. ހަމަ އެގޮތަށް ނަޒަރު ހުއްޓާލައިގެން ހުރީއެވެ. ޒޯހަންގެ ދެލޮލުގެ ތެރެއިންގޮސް އޭނާގެ ފުރާނައާއި ހަމަޔަށް ވާސިލުވާން އުޅޭފަދަ ތޫނު ނަޒަރެކެވެ. އެކަމުގެ ސަބަބުން ޒޯހަން ވަކިން އަނދައިގަތެވެ. އެކަމަކުވެސް އުމުރުން ދުވަސްވީ ބަލިކަށިމީހެއްގެ ގައިގާ ޖަހަން އަތް އުފުލައިލަން ހިތެއް ނޭދުނެވެ. އިތުރު އެއްޗެކޭ ބުނުމުގެ ކުރިން ފާރަވެރިން އައިސް އޭނާ ދުރަށް ދަމައިގަތެވެ. ޒޯހަން އޭނާގެ ނާސްތާ ތަބައް ހިފައިގެން ގޮސް އިށީދެ އެ މީހާއަށް އިތުރު ސަމާލުކަމެއް ނުދީ ކާންފެށިއެވެ. ފާރަވެރިން ބާޒުތައް ފަދަ ލޮލުން ހުރިހާ ދިމާލަކަށް ބަލަމުން ދިޔައެވެ. ދެން ވީ ހީނުކުރާފަދަ ކަމެކެވެ. ޒޯހަންއަށް ޝޮކެއް ލިބުނެވެ. ދެ ހަފްތާވާންދެން ޒޯހަންގެ ހަރަކާތްތަކަށް ފާރަލައިގެން އުޅެފައި އޭނާއާއި ވާހަކަދެއްކުމުގެ ހިތްވަރު އެމީހާ ހޯދިއެވެ. "އަހަރެންވެސް އުޅުނީ ހަމަ ތިކުއްޖާ ފަދައިން.. އެނގޭތަ؟ " ދާއޫދު ސަމުސާ އޭނާގެ ތަށީގެ ތެރޭ ލަސްލަހުން ހަރަކާތް ކުރަމުން ހިނިތުންވެލިއެވެ. "އަޑުއަހާ. ވަރަށް ފަރުވާތެރިކަމާއެކު އަޑުއަހާ. ކަލޭގެ ހަޔާތް އަދި ނުފެށޭ. މުޅި ދިރިއުޅުން އަސްލު އަދި އޮތީ ކުރިއަށް. އަހަންނަށް ކެރިގެން ބުނެވިދާނެ. މިހާ ބަނަކޮށް ކަލޭގެ ހަޔާތް އޮތަދީގެން ނުވާނެ. ކަލެއަށް އެކަން ބަދަލުކުރެވިދާނެ. މި މުސްކުޅިޔާއަށް އިތުބާރުކުރޭ. ތިއަށްވުރެ މާ އުދަގޫކޮށް އަހަރެންގެ ހަޔާތް ވޭތުވެގެން ދިޔައީ......" ދާއޫދު ޒޯހަންއަށް ބަލައިލުމުން ސިފަވީ މި އުމުރުގައި އޭނައެވެ. ތިރީސްހަތް އަހަރުގެ ތަފާތެއް ދެމީހުންގެ އުމުރުގައި ހުރުމާއެކުވެސް ދެމީހުން އެކުވެރިންނަށް ވާން މާ ގިނައިރުތަކެއް ނުނެގިއެވެ. ދާއޫދަކީވެސް އޭނާގެ ދިރިއުޅުުމުގެ ބޮޑުބައިގާ މަސްތުވާ އެއްޗެހީގެ އަވައިގާ ޖެހިގެން އުޅުނު މީހެކެވެ. އޭނާ މުޅި ބައްރުގައި އެތައް ގައުމުތަކަށް ދަތުކުރުކުރިއެވެ. އޭނާ ތަފާތު މަންޒަރުތަކެއް ދެކުނެވެ. ފިނިމޫސުމްގައި ފަތްތައް ފައިބާ މަރުވާ ގަސްތައް އަލުން ދިރި ގަދަބަދަވިކޮށް ހެދޭތަނެވެ. ބަހާރުގައި ފަތްތައް އަޅާތަނެވެ. ޚަރީފަށް ފަތްތައް ފައިބާ ފިނިމޫސުމަށް ނިދާތަނެވެ. އެތައް ތަފާތު ސަގާފަތަކާއި ދީނެއް ފެނުނެވެ. އެތައް ސަރަހައްދަކުން އެތައް މީހުންނާއި އެކުވެރިވިއެވެ. އަނެއްހެން ބަލަންޏާ ދިރިއުޅުމުގައި ނުކުރާކަށް ތަޖުރިބާއެއް ނެތެވެ. ހުރިހާކަމެއް ފުރިހަމައެވެ. އެންމެ ހިތާމައެއް ފިޔަވައެވެ. އެހިތާމަ އޭނާގެ މުޅި ނަފުސްވެސް ހާވިޔާކޮށްލައިފިއެވެ. ހުރިހާ އުފަލެއް ލިބުނުއިރުވެސް އިހުސާސްކުރެވެ އެ ހުސްކަން ވަގުތީގޮތުން ފޮހެލަނީ ޑްރަގާއި ރަލުންނެވެ. އޭނާގެ އަންހެނުން ބަލިވެ އިނުމުން އެލިބުނު ޖޯޝާއި ފޯރި ބުނެދޭކަށްވެސް ނޭގުނެވެ. ހަޔާތުގައި ދުވަހަކު ނުލިބޭފަދަ އުފަލެއް އޭނައަށް އިހުސާސްކުރެވުނެވެ. އެކަމަކު ވިހެއުމުގެ ތެރޭ ދަރިފުޅު ދުނިޔެ ދޫކުރީއެވެ. އޭނާގެ އަންހެނުންވެސް މެއެވެ. ސަބަބަކީ ޑްރަގާއި ރާ މާގިނައިން އިސްތިއުމާލު ކުރެވުމެވެ. އޭނާގެ މުޅި ދިރިއުޅުން އަނބުރައިލަން ޖެހުނު ސަބަބަކީ އެއީއެވެ. އޭނަގެ ނަސީބު ރަގަޅުކަމުން އުމުރުން ދުވަސްވީ ބޭކަލަކާއި ދިމާވިއެވެ. އޭނަ ދީނާއި ބެހޭގޮތުން ވާހަކަދެއްކިއެވެ. ގުރުއާނުގައި ހަރާމް ކުރައްވާފައިވާ ކަންތައްތަކުގެ ވާހަކަތައްވެސް މެއެވެ. އޭނައަށް އިބުރަތެއް ހާސިލުވީ ބޮޑު ފިލާވަޅެއް ލިބި އޭގެ އެންމެ އުދަގޫގޮތުގައެވެ. އެކަމަކު އެންމެ ފަހުން އޭނައަށް ގަބޫލުކުރެވުނީ ގުރުއާނުގައި ހަރާމް ކުރައްވާފައިވާ ކޮންމެ ކަމެއްގައި ސަބަބެއް ވާކަމެވެ. ބައެއް ސަބަބުތައް އިންސާނުންނަށްވެސް ފެންނާން ހުރިއިރު އަނެއް ބައި ސަބަބުތައް އިންސާނުންނަށްވެސް މުޅިއަކުން ދޭހައެއް ނުވެއެވެ. އިންސާނުންނަށް އިލްމުގެ ތެރެއިން ލިބިފައިވަނީ އެންމެ ޕަސެންޓެއްގެ މަދު މިންވަރެކެވެ. ހުރިހާކަމެއް މޮޅަށް ދެނެވޮޑިގެންވަނީ މާތް ﷲއެވެ. ދާއޫދު ދޫކޮށްލަން ހަމަޖެހިފައިވާ ތާރީޚު ފަސްވިތާ ކިތަންމެ ދުވަހެއް ވިނަމަވެސް އޭނާ އަމިއްލައަށް އެތާ މަޑުކޮށްލީއެވެ. މިހާރު މިތާ ދިރިއުޅޭތާ މިވަނީ ފަސްއަހަރެވެ. އޭނާގެ އަމާޒަކަށްވީ މަސްތުވާ އެއްޗެހި ބޭނުންކުރާ އެެހެން ޒުވާނުންނާއި ވާހަކަދައްކާ އެ ނުރައްކާތެރި ވަބާއިން އެމީހުން ދުރުކުރަން މަސައްކަތް ކުރުމެވެ. މާތްﷲގެ ރަހުމަތާއި ހިދާޔަތަށް ޝުކުރު ހުއްޓެވެ. ޒޯހަންއަށްވެސް ތެދު މަގު ދައްކަވާ ދިރިއުޅުމުގެ މިސްރާބު ބަދަލުވެއްޖެއެވެ. ދާއޫދަކީ ކަޅު އަނދިރި ބިންގަރާސް މަގެއްގެ އެންމެ ކޮޅުން ފެނުނު އައްޔެއް ފަދައެވެ. ގެނބެމުން ދިޔަ އަނދިރިކަމުގެ ތެރެއިން ސަލާމަތްކޮށްދޭނެ މީހަކަށްޓަކާ އޭނާ ވީ އިންތިހާއަށް ބޭނުންވެފައެވެ. ޔަތީމަކަށް ވުމުން "ބައްޕަ" ފަދަ މީހަކަށްވެސް ބޭނުންވެފައެވެ. އަދި އެފަދަ ބައްޕައެއްގެ ހައިސިއްޔަތުން ދެކުނު މީހަކަށް ވީ ދާއޫދެވެ. އެކަންތައް އޭނާއަށް ހާސިލުވެއްޖެއެވެ. ދީނާއި ބެހޭގޮތުން އުނގެނެން ފެށުމުން އޭނާއަށް އެކަނިވެރިކަން އިހުސާސެއް ނުވެއެވެ. "وهو معكم أين ما كنتم އަދި ތިޔަބައިމީހުން ވީ ކޮންމެ ތަނެއްގައި ތިޔަބައިމީހުންނާއެކު އެކަލާނގެ ވޮޑިގެންވިއެވެ. ހީޒް ވިތް ޔޫ ވެއާ އެވާޔޫ އާ...." ގުރުއާންގެ ހަދީދު ސޫރަތުގައި ވަހީކުރައްވާފައިވެއެވެ. އެއީ ހިތަށް ލިބޭ ތަސައްލީއެކެވެ. ދާއޫދު މަރުކަޒާއި ވާހަކަދައްކައިގެން އެމީހުން ޒޯހަންއަށް ނަމާދުކުރާނެ މުސައްލައާއި މުސްހަފު ގެނެސްދިނެވެ. ހަޔާތުގައި ފުރަތަމަ ފަހަރަށް އޭނާ ނަމާދުކުރިއެވެ. ދުވަހަކު ނުލިބޭވަރުގެ ހިތްހަމަޖެހުމަކާއި ފިނިކަމެއް ހިތަށް އިހުސާސްވިއެވެ. ދެރަވެ މޮޅިވެރިވާ ކޮންމެ ފަހަރަކު އޭނާ އަމިއްލަ ނަފުސަށް ގުރުއާނުގެ އާޔަތްތައް ހަނދާންކޮށްދެއެވެ. ދުނިޔެއަކީ ވަގުތީ ތަނެކެވެ. ދިރިއުޅުމަކީ ހަމައެކަނި ޑްރަގް ބޭނުންކުރުމުން ހިނދުކޮޅަކަށް ދުނިޔެ ރަންވުން ކަމުގައި ހީކުރެވުނީ އޭނާ ކިހާ މޮޔަވެފައި ގަމާރުކަމުން ހެއްޔެވެ؟ ޔަގީނުންވެސް ކުރިމަތިލާންޖެހޭ ކަމެއް ކަމުގައިވާ މަރުގެ މަތިން އޭނާ ހަނދާން ނެތުނީ ކީއްވެހެއްޔެވެ؟ އޭނާ ދުނިޔޭގައި ކުރި އަމަލުތަކާިއ ބެހޭގޮތުން ގިޔާމަތް ދުވަހު ސުވާލު ކުރެވޭނެކަން ހަދާން ނައްތައިލެވުނީ ކީއްވެހެއްޔެވެ؟ ދާއިމީ އުފަލާއި ނިއުމަތަށް ފުރަގަސްދީ ދުނިޔޭގެ ވަގުތީ އުފަލަށް ހެއްލެން ހިތަށް އެރީވެސް ކީއްވެހެއްޔެވެ؟ އެންމެފަހުން ދާއޫދު މަރުކަޒު ދޫކޮށް ދިޔުމުން ޒޯހަން ދެރަވި ނަމަވެސް އޭނާ ކެތްތެރިވިއެވެ. އަދިވެސް އޭނާ މިތަނުން ދާން މަހެއް ބާކީ އެބައޮތެވެ. ޒޯހަންއަށް މަރުކަޒުން ނިކުމެވުމުން އޭނާ ފަށަން ޖެހުނީ އެެންމެ ދަށުންނެވެ. ގަރާޖަކުން ވަޒީފާ ހޯދާ ހަލާލް ފައިސާ ހޯދިއެވެ. މަސްތުވާ އެއްޗެހި ބޭނުންކޮށްގެން ލިބުނު ފައިސާ އިޖުތިމާއީ ފަންޑަކަށް ހަދިޔާކުރިއެވެ. އޭގެ ބޭނުން ހިފަން އޭނާ ބޭނުންނުވީއެވެ. ދައޫދުގެ ނަސޭހަތް ހަނދާންކޮށް ކުރީގެ އެކުވެރިންނާއި ދުރުވިއެވެ. އަދިވެސް އެމީހުން މަސައްކަތްކުރަނީ މަސްތުވާ އެއްޗެހީގެ ވިޔަފާރިއާއި އެ ދާއިރާގައެވެ. އަހިވަކާ ޖެހި އަހިވައް ފާވާނެއޭ ބުނަނީ ހަމަ ތެދެކެވެ. ޒޯހަން ގަވާއިދުން ދާއޫދަށް މެއިލް ކުރެއެވެ. އޭނާގެ ދުވަސްތައް ދާ ގޮތާއި ބެހޭގޮތުން އޭނާ ލިޔެއެވެ. މަސްތުވާ އެއްޗެހީގެ މަތިން ހަދާންވިޔަސް އޭނަ ފޫހިވެގެން ހަލާކުވާވަރުވެއެވެ. ފުރަތަމައަށް ލިބޭ މުސާރައިން ދާއޫދަށް ރަގަޅު ހަދިޔާއެއް ދޭން ނިންމައިގެން ހުއްޓަސް އޭނާ ދިރިއުޅޭ ތަނަކާއި ބެހޭގޮތުން ދުވަހަކު ބުނެފައެއް ނުވެއެވެ. ދާއޫދުގެ ޚަބަރެއްނުވެ ހަފްތާއެއް ހާ ދުވަސްވީފަހުން ސިޓީއެއް ލިބުމުން ޒޯހަން ކިޔާލަން ޝައުގުވެރިވިއެވެ. އެއީ ދާއޫދު ދުނިޔެދޫކޮށް ދިޔުމުގެ ކުރިން އޭނާއަށް ލިޔުނު ވަދާއީ ސިޓީއެކެވެ. ޒޯހަންއާއި މުޚާތަބުކޮށް އޭނަ ދަރިފުޅާއޭ ކިޔާފައިވުމުން ލޮލުން ކަރުނަ ހިލައިލިއެވެ. ދާއޫދު ބުނެފައިވާގޮތުން ޒޯހަންފަދަ ސްމާޓް ވިސްނުންތޫނު ޅަ ޒުވާނަކާއި ދިމާވިކަމީ އޭނައަށް ލިބުނު ވަރަށް ބޮޑު އުފަލެކެވެ. އޭނާގެ މުޅި ވިޔަފާރިއާއި ގެތައް ޒޯހަންއަށް ހިބައިން ދިންކަމަށް ވަސިއްޔަތް ކޮށްފައެވެ. ދާއޫދަކީ މަހުޖަނެކެވެ. ދުނިޔޭގެ އެތަން މިތާގައި ޔަތީމު ޚާނާތައް ބިނާކޮށް ޔަތީމުންނަށް އަޅާލާ މީހެކެވެ. ޒޯހަންގެ ނަމުގައި އިސްލާމިކް ސްކޫލްތައް ރެޖިސްޓާކޮށް އެތަންތަން ދާއޫދުގެ ބަދަލުގައި ހިންގަންވެސް އޭނާގެ ވަސިއްޔަތުގައި ވިއެވެ. ދާއޫދަކީ މިހާ މުއްސަދި މީހެއްކަމަށް ޒޯހަން ފަހަރެއްގައިވެސް ހީކޮށްފައެއް ނެތެވެ. "لَئِن شَكَرْتُمْ لَأَزِيدَنَّكُمْ ތިޔަބައިމީހުން ޝުކުރުކޮށްފިނަމަ ހަމަކަށަވަރުން ތިމަން ރަސްކަލާނގެ ތިޔަބައިމީހުންނަށް އިތުރުކޮށްދެއްވާހުށީމެވެ. " ގުރުއާންގެ އެ އާޔަތްމަތިން ހަދާންވުމާއެކު އޭނާ ހެއްދެވިފަރާތަށް ޝުކުރުގެ ސަޖިދައެއް ޖެހިއިރު ލޮލުން ހިފެހެއްޓުމެއްނެތި ކަރުނަ އަންނަމުން ދިޔައެވެ. އޭނާގެ އެކުވެރިޔާއަށް ރަހުމަތް ލައްވާ ޖައްނަތުގެ އެންމެ މަތީ މަގާމާއި ސަވާބު ދެއްވުމަށް އެެދި ދުޢާކުރިއެވެ. ދާއޫދަކީ އޭނާގެ ހަމައެކަނި ހަގީގީ އެކުވެރިޔާއެވެ. މިހާރު އޭނާވެސް އަބަދަށްޓަކާ ވަކިވެގެން އެދިޔައީއެވެ. ޒޯހަންގެ މުށުތެރޭ އޮތް ސިޓީ މޭގައި ޖައްސާލައިގެން މާ ދުރަށް އުދަރެހަށް ނަޒަރު ހުއްޓާލައިގެން އިނެވެ. ފުން ޚިޔާލަކަށް ގެއްލި ހުސްވެފައި އިންފަދައެވެ. ހަޔާތުގެ އާ ބާބެއް ފެށުނުއިރު އޭނައަށް އެތައް އަގުހުރި ފިލާވަޅުތަކެއް ލިބިއްޖެއެވެ. އަދި ކިތަންމެ ގިނަ ފައިސާތަކެއް އަތަށް އެރިޔަސް މަހުޖަނަކަށްވިޔަސް ހަޔާތް އެންމެ ފުރިހަމަ ނުވާނެކަންވެސް އެނގިއްޖެއެވެ. ޔަގީނުންވެސް ދިރިއުޅުމަށް ދެން އަންނަ އެކަކަށްވެސް ދާއޫދު ނެތްކަމުގެ ހުސްކަން ފޫބައްދައެއް ނުދެވޭނެއެވެ. އޭނާ އެދިޔައީ ޒޯހަންގެ ހިތުން ބަޔެއް ހިފައިގެންނެވެ. މިއީ ވަގުތީ ހިޔާ ވައްސެކެވެ. ދުނިޔެއަށް އައީ ކުޅަދުންވަންތަ އިލާހަށް އަޅުކަން ކުރަންކަން ދަނެގެން އެ މަގުސަދު ހަނދާން ނައްތާލާ ކުރިއަށް ދަމުން އޭނާ ދާއޫދުގެ ވަސިއްޔަތްވެސް ފުރިހަމަކޮށްދޭނެއެވެ. ދުނިޔޭގައި ހާލުގައި ޖެހިފައިވާ އޭނާފަދަ ޔަތީމުންނަށް އަޅާލާ އެހީތެރިވުމަކީ އޭނާގެ ވިޔަފާރީގެ އަމާޒެވެ. ނިމުނީ މިއީ އާއިލާގެ ވަރަށް ލޯބިވާ ޚާއްސަ ކުއްޖަކު ލިޔެފައިވާ އިބުރަތްތެރި ވާހަކައެއްގެ ތަރުޖަމާއެކެވެ.
ޒޯހަން
"ހިތްއުފާވާނެހޭ ދެން ކަލާޔާ ނުލާ، ނޫޅެވޭނޭ ދެން މަށަށް ކަލާޔާ ނުލާ،" މިލަވައަކީ އަހަރުމެންގެ ތެރެއިން ކިތަންމެ މީހެއްގެ ބޮލުގައި ހަރުލާފައި ހުންނާނެ ލަވައެކެވެ. ފަހަރެއްގައި މިލަވައިގެ ބައިތުތަކުން ލޯބި ހުށަހެޅި މީހުން ވަރަށް ގިނަވެދާނެ އެވެ. މިއީ، ޑައިރެކްޓަރު ފާތިމަތު ނަހުލާ އޭނާގެ އަމިއްލަ ވާހަކައެއްގެ މައްޗަށް 2003 ވަނަ އަހަރު ނެރުނު، ލޯބީގެ ފިލްމް "ކަލާޔާ ނުލާ"ގެ ތީމް ލަވަ އެވެ. މި ފިލްމު ދިވެހިންގެ ތެރޭ ބޮޑު މަގުބޫލެއް ކަމެއް ހޯދިއިރު މިއީ، އެކްޓަރު އައިޝަތު ޝިރާނީގެ އެންމެ ފަހު މަސައްކަތްތަކުގެ ތެރެއިން އެއް މަސައްކަތެވެ. ދިވެހި ނޯޖަވާނުންގެ ބޮލުގައި މިލަވަ ހަރުވެގެން ދިޔައީ، ލަވައިގެ ޅެމުގެ އިތުރަށް ލަވައިގެ ވީޑިއޯއަށް ވެސް އެ މީހުންގެ ހިތް ދަމައިގަތީމަ އެވެ. ޝިރާނީއާ އެކު ޔޫސުފް ޝަފީއު (ޔޫއްޕެ) ފެނިގެންދާ އެ ލަވައިގައި އެންމެންގެ ހިތްތައް ދަމައިގަތް ސީންއަކީ، ސިރާނީ ގަހެއްގެ އެލިގެން ނަށާލާ މަންޒަރެވެ. ނަމަވެސް އެ މަޝްހޫރު ސީންގެ އަސްލަކީ ކޮބާ ހެއްޔެވެ؟ ޝިރާނީ އާއި ޔޫއްޕެގެ އިތުރުން ފިލްމުގެ ލީޑްރޯލުން ބަތަލާ، ނިއުމާ މުހައްމަދު ވެސް ފެނިގެންދެ އެވެ. ދެ އަންތްބައް ކައިވެނިކޮށް އެ ކައިވެނީގެ ތެރޭގައި ދިމާވާ ކަންތައްތަކަށް ތަފާތު ނަޒަރަކުން އަލި އަޅުވާލާ އެ ފިލްމަކީ އިޖުތިމާއީ މެސެޖެއް ހިމެނޭ ފިލްމެއް ކަމަށް ނަހުލާ ބުނެ އެވެ. ކަލާޔާ ނުލާގެ ސައުންޑްޓްރެކްގައި ޖުމްލަ އަށް ލަވައެއް ހިމެނޭއިރު ހުރިހާ ލަވަތަކެއްވެސް މަގުބޫލުވާ ތަފާތު ސަބަބުތައް އެބަހުއްޓެވެ. ނަމަވެސް އެ މުޅި ސައުންޑްޓްރެކް އިންވެސް އެންމެ ގިނަ ބަޔަކަށް ކަމުދިއައީ ޓައިޓަލް ލަވަ "ކަލާޔާ ނުލާ" އެވެ. ފިލްމީ އުފެއްދުއްތަކުގެ އަގު ވަޒަން ކުރުމަށް 2007 ވަނަ އަހަރު ބޭއްވި "މިއަދު ކްރިސްޓަލް އެވޯޑް"ގައި އެންމެ މޮޅު ލަވައިގެ އެވޯޑު ހޯދާފައިވަނީވެސް އެ ފިލްމެވެ. ނަހުލާ ބުނި ގޮތުގައި އެ ލަވަ ސްކްރިޕްޓްކުރީ އޭނާގެ އަމިއްލަ ހިޔާލަކަށެވެ. އަދި ލަވަ ކޮމްޕޯޒް ކުރީ ހުސައިން ސޮބާހު އެވެ. އެ ލަވަ ކިޔާފައިވަނީ ދިވެހީންގެ ތެރޭގައި މަގުބޫލު ފާތިމަތު ޒޫނާ އެވެ. ނަމަވެސް ލަވައިގެ އޯޑިއޯއަށްވުރެ ގިނަ ބައެއްގެ ލޮލުގައި އަޅައިގަންނަނީ ލަވައިގެ ވީޑިއޯ އެވެ. އަދި ހާއްސަކޮށް ލަވައިން ފެންނަ ޝިރާނީ، އަތިރިމަތީގައި ހުރި ގަހެއްގައި އެލޭ މަންޒަރެވެ. މިއީ ކޮން ވާހަކައެއް ހެއްޔެވެ؟ އެ ގަސް ފެންނަ މަންޒަރު އެހާ ހާއްސަ ވަނީ ކީއްވެ ހެއްޔެވެ؟ އެއީ ސީން އަށް ބިމުގައި ޖަހާފައިވާ ގަހެއް! ނަހުލާ "ސަން"އަށް ބުނީ، ކަލާޔާ ނުލާ ޓައިޓަލް ލަވައިގައި ޝިރާނީ ހިފަހައްޓައިގެން ހުންނަ ގަހަކީ، ޝޫޓް ކުރުމަށް ޓަކައި ގޮނޑުދޮށުގައި އިންދި ގަހެއް ކަމަށެވެ. "އެތަނަކީ އެއްވެސް ގަހެއް އެއްޗެއް ހުރި ތަނެއް ނޫން އަސްލު. އެހެންވެ އަޅުގަނޑުމެން އެތަނުގައި ގަސް ޖެހީ،" ނަހުލާ ބުންޏެވެ. ލަވައިގެ ތަފާތު ސީންތައް ކ. ގުރައިދޫ އާއި ބަނޑޮސް އަދި މާލޭގައިވެސް ނަގާފައިވާއިރު އެ މަޝްހޫރު ސީން ނަގަފައިވަނީ ގުރައިދޫ ކައިރީގައި އޮންނަ ފިނޮޅުގަ އެވެ. ގަހެއް އިންދަން ޖެހުނީ އެހެންވެ އެވެ. ގަހުގައި އެލިގެން ޝިރާނީ ޑާންސް ސްޓެޕް ޖައްސާއިރު މިއީ އިމްޕްރޮވައިޒް ކޮށްފައިވާ ސީން އެއް ނޫނެވެ. މިއީ ކުރީންވެސް ސްޓެޕްތައް ފައިނަލްކުރިއިރު ހަމަޖައްސާފައިވާ ސްޓެޕް އެއް ކަމަށް ނަހުލާ ބުންޏެވެ. ސްޓެޕްތަކަކީ ސުނީގެ ކޮރިއޮގްރަފީ! ލަވައިގެ ސްޓެޕްތަކުގެ ސަބަބުން އެ ލަވަ އެހާ ބޮޑު މަ ގުބޫލު ވުމުން އެ ލަވައިގެ ކޮރެއޮގްރަފީގެ ވާހަކަ ނުދައްކާ ދޫކޮށްލެވޭކަށް ނެތެވެ. ލަވައިގެ ކޮރެއޮގްރަފީގެ މަސައްކަތް ކޮށްފައިވަނީ ރާއްޖޭގެ މަޝްހޫރު ނެށުންތެރިޔެއް ކަމަށްވާ ސުނީތާ އަލީ އެވެ. ސުނީތާ ބުނީ އެ ފިލްމުގެ އެއް ލަވަ ފިޔަވާ ހުރިހާ ލަވައެއްގެ ކޮރެއޮގްރަފީ ހަދާފައިވަނީ އޭނާ ކަމަށާއި އޭގެ ސަބަބުން އެ ލަވައިގެ ކޮރެއޮގްރަފީއަށް ހޭދަވި ވަގުތު ސީދާ ބުނެދޭން ނޭނގޭ ކަމަށެވެ. އެ ލަވައިގެ ކޮރެއޮގްރަފީގެ މަސައްކަތް ކުރީ ނަހުލާއާ ވާހަކަ ދައްކާ މަޝްވަރާކުރުމަށް ފަހުގައި ކަމަށާއި ސްޓެޕްތައް ހަމަޖެއްސުމުގައި ވަރަށް ގިނަ ކަންތައްތަކަށް ސަމާލުކަން ދީފައިވާ ކަމަށް ބުންޏެވެ. "ލިރިކްސްގައި ކިޔާ އެއްޗެއްސަށް ވަރަށް ބޮޑަށް ބަލާފައި ސްޓެޕްތައް ހަމަޖެއްސީ. ދެން އެ ސްޓެޕްތައް ބެލުމުގައި އުޅޭ އެކްޓަރުންނަށް ފަސޭހަ ވާނެ ގޮތަކަށް އެ ސްޓެޕްތައް ހެދުމުގެ މަސައްކަތްވެސް ކޮށްފައިވާނީ،" އޭނާ ބުންޏެވެ. ކޮންމެއަކަސް ކަލާޔާ ނުލާގެ ލަވައަކީ މިއަދާ ހަމައަށް އެތައް ބައެއްގެ ހިތްތަކުގައި ހަރުލާފައިވާ ލަވައެކެވެ. ހާއްސަކޮށް ޝިރާނީ ގަހުގައި ނަށާލި ނެށުމަށް އެތައް ބައެއްގެ ސަމާލުކަން ދަމައިގަތެވެ. މިހާރު ޒުވާނުންގެ މެދުގައިވެސް އެ ލަވަ މަގުބޫލު ވެފައިވަނީ އެ ސަބަބާ ހުރެ އެވެ. އެކި ވައްތަރުގެ މީމްތަކުގައި ވެސް އެ މަންޒަރު އެކި ގޮތްގޮތަށް ބޭނުންކުރެ އެވެ.
ހިތްތައް ފަތަހަކުރި ކަލާޔާ ނުލާ!
ކޮވިޑް19 އަށް ޕޮޒިޓިވްވި ކޭސްތަކުގެ ޑައިރެކްޓު ކޮންޓެކްޓުންގެ ގޮތުގައި ހިމެނޭ ބައެއް ވަޒީރުން އެކަހެރިކޮށްފައިވާ ކަމަށް ޓުއަރިޒަމް މިނިސްޓަރު އަލީ ވަހީދު ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ. މިއަދު ކުރިއަށް ދިޔަ ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ވާހަކަދައްކަވަމުން މިނިސްޓަރު އަލީ ވަހީދު ވިދާޅުވީ، މި ނުރައްކާތެރި ހާލަތުގައި ހުރިހާ ފަރާތްތަކެއް ވެސް މަސައްކަތް ކުރަމުން އަންނަނީ ކޮންމެ ވަގުތެއްގައި ވެސް ކަރަންޓީނަށް ދާންޖެހިދާނެކަން އެނގި ތިބެ ކަމަށެވެ. މި ހާލަތުގައި މަސައްކަތް ކުރަނީ އެކަކު އެކަހެރިކުރަން ޖެހޭ އިރަށް، އިތުރު މީހަކު މަސައްކަތަށް ނުކުންނަ އުސޫލަކުން ކަމަށެވެ. "މިވަގުތު އެބަތިއްބެވި ބައެއް ވަޒީރުން ވެސް އައިސޮލޭޝަންގައި. ފަސްޓް ޑައިރެކްޓް ކޮންޓެކްޓާ ގުޅިގެން ހަމަ މަސައްކަތަށް ނުނުކުމެވި ގޭގައި މަޑުކުރަން ޖެހިފައިި،" މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ. އެހެންކަމުން ކެބިނެޓް ތަރުތީބުވެފައި ވަނީ އެންމެން އެކުގައި "ޑްރޮޕް" ނުވާނެ ގޮތަކަށް ކަމަށް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ. މިވަގުތު ނޭޝަނަލް އެމަޖެންސީ އޮޕަރެޝަން ސެންޓަރުގައި މަސައްކަތް ކުރައްވަނީ ޓުއަރިޒަމް މިނިސްޓަރުގެ އިތުރުން ޑިފެންސް މިނިސްޓަރު މާރިޔާ އަހްމަދު ދީދީ އާއި، ހޯމް މިނިސްޓަރު އިމްރާން އަބްދުﷲ އާއި، ހެލްތު މިނިސްޓަރު އަބްދުﷲ އަމީން އާއި ޕްލޭނިން މިނިސްޓަރު މުހައްމަދު އަސްލަމް ކަމަށެވެ. މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވީ އެންއީއޯސީގައި މަސައްކަތަށް ނުކުމެ ތިބި ކޮންމެ މީހަކީ ވެސް، ބަލީގެ ޑައިރެކްޓް ކޮންޓެކްޓަކަށް ވެގެން ހިނގައިދާނެ މީހުން ކަމަށެވެ. "އިރާދަކުރެއްވިއްޔާ އަޅުގަނޑުމެން ނެތިއްޔާ ދެން ހުންނަ މީހާ ހުންނާނެ. ވަޒީރުންގެ މަޖިލީހާއެކު ރައީސް ސަރުކާރު ތަރުުތީބުކޮށްފައި ވަނީ މި ހާލަތް ކިތަންމެ ނުރައްކާތެރި ހާލަތަކަށް ދިޔަސް މެނޭޖު ކުރެވޭނެ ގޮތަށް،" މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ. ރޭ ތުލުސްދޫ އިން ދެ މީހަކު ޕޮޒިޓިވްވުމާ ގުޅިގެން، ފެނަކައިގެ ސިވިލް އިންޖިނިއަރެއް ކަރަންޓީނަށް ދާންޖެހިފައިވާ ކަމަށް ވެސް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ. އިހްސާން ފިހާރައިގެ ދެ މުވައްޒަފަކު ކޮވިޑް-19 އަށް ޕޮޒިޓިވްވުމާ ގުޅިގެން އެ ފިހާރައިގެ ޑެލިވަރީގައި އުޅުއްވި ޔޫތު މިނިސްޓަރު އަހްމަދު މަހްލޫފް ހުންނެވީ ސެލްފް އައިސޮލޭޝަންގަ އެވެ. އިކޮނޮމިކް މިނިސްޓަރު ފައްޔާޒް އިސްމާއީލް ވެސް ސެލްފް އައިސޮލޭޝަންގައި ހުންނެވި ކަމަށް، ވަނީ ވިދާޅުވެފަ އެވެ. މިހާތަނަށް ރާއްޖެއިން 214 މީހަކަށް ބަލި ޖެހިފައިވާއިރު، ގިނަ މީހުން ފެނިފައި ވަނީ މާލެއިންނެވެ މިނިސްޓަރު އަލީ ވަހީދު ވިދާޅުވީ މިހާރު ރާއްޖެޖ އޮތީ އެންމެ ނުރައްކާތެރި ހާލަތުގައި ކަމަށާއި، ކުރިއަށް ދެން އޮތީ ރިކަވަރީ ފޭސް ކަމަށެވެ.
ޑައިރެކްޓު ކޮންޓެކްޓުވި ބައެއް ވަޒީރުން އެކަހެރިކޮށްފި
ބެންކޮކް (18 މެއި 2020) : ކޮރޯނާ ވައިރަސް "ކޮވިޑް-19" އާ ގުޅިގެން އެޅި ފުރަބަންދުގެ ފިޔަވަޅުތަކަށްފަހު ބެންކޮކްގެ ވިޔަފާރި މަރުކަޒުތައް އަލުން ހުޅުވާލައިފިއެވެ. ތައިލެންޑްގެ ސިއްހަތާބެހޭ ވުޒާރާއިން ބުނީ ވިޔަފާރީގެ މަރުކަޒުތައް އަލުން ހުޅުވީ ކޮވިޑް-19 ކޮންޓްރޯލް ކުރެވިފައިވާތީ ކަމަށާ ނަމަވެސް އެތަންތަނަށް މީހުންނަށް ވަދެވޭނީ ސިއްހީ ރައްކާތެރިކަމުގެ ފިޔަވަޅުތައް އަޅައިގެން ކަމުގައެވެ. މިގޮތުން ވިޔަފާރީގެ މަރުކަޒުތަކަށް ވަންނަ މީހުންނާއި އެތަންތަނުގެ މުވައްޒަފުންނާއި ސޭޓުންނާއި އެހީތެރިންގެ ގޮތުގައި ހަރަކާތްތެރިވާ މީހުންވެސް ތިބެން ޖެހޭނީ މާސްކް އަޅައިގެން ކަމަށާ އެއްވެސް މީހަކު ހަތަރު ފޫޓަށްވުރެ އަނެއްމީހާއާ ގާތްވެގެން ނުވާނެކަމަށްވެސް ތައިލެންޑްގެ ސިއްހަތާބެހޭ ވުޒާރާއިން ބުނެފައިވެއެވެ. ރިޕޯޓްތައް ބުނާގޮތުން ބެންކޮކްގެ ވިޔަފާރި މަރުކަޒުތައް ދެމަސްފަހުން އަލުން ހުޅުވާފައި މިވަނީ އެތަންތަނުގެ މައިދޮރުތަކުގެ ކައިރީގައި ހުންބަލާ ސްކޭނާތައް ބަހައްޓައި ހުންބެލުމުގެ ކަންތައް ކަށަވަރުކުރަން މީހުން ބައިތިއްބުންފަދަ ސިއްހަތާބެހޭ ގިނަ އިންތިޒާމުތަކެއް ހަމަޖެއްސުމަށްފަހުއެވެ. ހުންބެލުމުގެ ޓެސްޓްތައް ކުރުމަށްފަހުގައި ނޫނީ ވިޔަފާރި މަރުކަޒުތަކުގެ އެތެރެއަށް މީހުން ވަނުމުގެ ފުރުސަތެއް ނުދޭކަމަށްވެއެވެ. ތައިލެންޑަކީ ކޮވިޑް-19 ކޮންޓްރޯލް ކުރުމަށް އެންމެ ކުރިން ހަރުކަށި ފިޔަވަޅުތައް އެޅި ގައުމެކެވެ. އެހެންކަމުން ކޮވިޑް-19 އެގައުމުގައި މާބޮޑަށް ފެތުރިގެން ގޮސްފައެއް ނުވެއެވެ. މިގޮތުން އެ ރޯގާ ތައިލެންޑްގައި ޖެހިފައިވަނީ ގާތްގަނޑަކަށް 3 ހާސް މީހުންނަށެވެ. މަރުވެފައިވަނީ 56 މީހުންނެވެ. ކޮވިޑް-19 ކޮންޓްރޯލް ކުރުމަށްޓަކައި ތައިލެންޑުން އެޅިހަރުކަށި ފިޔަވަޅުތަކަށް ލުއިދޭން ފެށިނަމަވެސް ތައިލެންޑަށް ބޭރުގައުމުތަކުން މީހުން ޒިޔާރަތްކުރުން އަދިވަނީ މަނާކޮށްފައެވެ. ތައިލެންޑްގެ ބޯޑަރުތައް ދުނިޔެއަށް ހުޅުވާލުމަށާއި އެއާޕޯޓްތައް އަލުން ހުޅުވުމަށް ނިންމާފައިވަނީ އަންނަ ޖުލައި މަހުގެ ކުރީކޮޅުގައި ކަމަށް އެގައުމުން ބުނެފައިވެއެވެ. (ނޫސް އެޖެންސީތައް)
ކޮވިޑް-19 ކޮންޓްރޯލް ކުރުމަށްފަހު ބެންކޮކްގެ ވިޔަފާރި މަރުކަޒުތައް އަލުން ހުޅުވައިފި
ކޮވިޑް-19 ގެ ސަބަބުން އާމްދަނީ އަށް އަސަރުކޮށްފައިވާ ފަރާތްތަކަށް އިނާޔަތް ދޭނީ ޝަރުތުތަކަކާ އެކު ކަމަށް ކަނޑައަޅައި އެ އިނާޔަތް ދިނުމުގައި އަމަލު ކުރާނެ އުސޫލު އާންމުކޮށްފި އެވެ. ރައީސުލްޖުމްހޫރިއްޔާގެ އޮފީހުން އެކުލަވާލާ، އާންމުކޮށްފައިވާ އުސޫލުގައި ބުނެފައިވަނީ "އިންކަމް ސަޕޯޓް އެލަވެންސް" ގެ ކަންތައް ކުރިއަށްދާނީ އިކޮނޮމިކް މިނިސްޓްރީގެ ބެލުމުގެ ދަށުން ކަމަށެވެ. އެލަވެންސް ދޫކުރާނީ ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީ މެދުވެރިކޮށް އެމްއެމްއޭ ނުވަތަ އެންސްޕާ އިން ކަމަށް އުސޫލުގައި ބުނެފައިވެއެވެ. މިއީ ރާއްޖޭގައި މަސައްކަތްކުރާ ފަރާތްތަކުގެ އާމްދަނީ އަށް ކޮވިޑް19 ގެ ސަބަބުން އައިސްފައިވާ ނުރަނގަޅު އަސަރުގެ ސަބަބުން އެ ފަރާތްތަކުގެ ޒަރޫރީ ބޭނުންތައް ފުއްދުމަށް ސަރުކާރުން ދޭ އެލަވެންސެކެވެ. މި އެލަވަންސް ދޭނީ މާޗް 1، 2020 ގެ ފަހުން، ކޮވިޑް-19 ސަބަބުން ވަޒީފާއިން ވަކިކޮށްފައިވާ ނުވަތަ ވަޒީފާ އިން ސަސްޕެންޑްކޮށްފައިވާ ފަރާތްތަކަށާއި މުސާރަ ނުލިބޭގޮތަށް ނޯޕޭ ލީވް އަށް ފޮނުވާލާފައިވާ ފަރާތްތަކަށް އަދި މުސާރައިގެ ގޮތުގައި ލިބޭ އެއްޗަކުން ބަޔެއް އުނިކޮށްފައިވާ ފަރާތްތަކަށެވެ. އުސޫލު ބުނާގޮތުން މާޗު އެކަކާއި ހަމައަށް އެއްވެސް ފަރާތެއްގެ ދާއިމީ ނުވަތަ ވަގުތީ ވަޒީފާގައި ހުރި ކޮންމެ ފަރާތަކަށްވެސް ވަޒީފާ އަދާކުރުމުގެ އެއްބަސްވުމެއް އޮތްނަމަވެސް އަދި ނެތް ނަަމަވެސް މި އެލަވެންސް ލިބިދެވޭނެ އެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ޕްރޮބޭޝަނުގައި ތިބޭ ފަރާތްތައް ހިމެނޭނެ ކަމަށާއި ވަގުތީ ވަޒީފާ ވާންވާނީ އެ ފަރާތަކަށް މުސާރަ ލިބޭ ހަމައެކަނި ވަޒީފާއަށް ކަމަށް ބުނެފައިވެ އެވެ. ވަޒީފާ އިން ވަކިކޮށްފައިވާ ފަރާތްތަކަށް މި އުސޫލުގެ ދަށުން 5،000 ރުފިޔާ ލިބޭނެ އެވެ. ނޯޕޭ އަށް ފޮނުވާފައިވާ ފަރާތްތަކަށްވެސް މި އަދަދަށް އެލަވެންސް ލިބޭއިރު މުސާރައިގެ ގޮތުގައި ލިބޭ އަދަދު އުނިކޮށްފައިވާފަރާތެއްނަމަ، އެފަދައިން އުނިކުރާ އަދަދު އުނިކުރުމަށްފަހު މުސާރައިގެ ގޮތުގައި ލިބޭ އަދަދަކީ 5000 ރުފިޔާ އަށްވުރެ ދަށް އަދަދެއް ނަމަ، 5000 ރުފިޔާ އިންް މިހާރު ލިބޭ މުސާރައިގެ އަދަދު އުނިކުރުމުން ޖެހޭ އަދަދު ދޭނެއެވެ. އެލަވަންސް ދިނުމުގައި، ހުށަހަޅައިފައިވާ ފަރާތަކީ އެހެން އާމްދަނީއެއް ލިބޭ ފަރާތެއް ނަމަ، އެ ފަދައިން ލިބޭ އިތުރު އާމްދަނީން މަހެއްގެ މައްޗަށް ލިބޭ އަދަދަކީ 5000 ރުފިޔާއަށްވުރެ ދަށް އަދަދެއް ނަމަ، 5000 ރުދިޔާ އިން އެ އަދަދު އުނިކުރުމުން ބާކީ އޮންނަ އަދަދާ އެއްވަރުގެ އަދަދެއް، އެ ފަރާތަކަށް ދޭނެ ކަމަށް އުސޫލުގައި ވެއެވެ. އެލަވަންސް ހޯދުމަށް ހުށަހަޅައިފައިވާ ފަރާތަކީ އެހެން އާމްދަނީއެއް ލިބޭ ފަރާތެއް ނަމަ، އެފަދައިން ލިބޭ އިތުރު އާމްދަނީން މަހެއްގެ މައްޗަށް ލިބޭ އަދަދަކީ 5000 ރުފިޔާ އަށްވުރެ ބޮޑު އަދަދެއްނަމަ އެ މީހަކަށް އެލަވެންސް ނުލިބޭނެ ކަމަށްވެސް އުސޫލު ބުނެ އެވެ. މި އެލަވެންސް ދޭނީ ރާއްޖޭގައި މަސައްކަތްކުރާ، ދިވެހިންނަށެވެ. އަދި އެއީ، މާޗު އެކަކާއި ހަމައަށް ވަޒީފާގައި ދެމިހުރި އުމުރުން 18 އަހަރާއި 65 އަހަރާއި ދެމެދުގެ މީހަކަށް ވާންޖެހޭނެ ކަމަށާއި އެލަވެންސް ހޯދުމަށް އެދޭ ފަރާތަކީ ސަރުކާރުން ހިންގާ ސްކިލްސް ޑިވެލޮޕްމަންޓް ޕްރޮގްރާމްތަކުގެތެރެއިން ކަނޑައެޅޭ ޕްރޮގްރާމެއްގައި ބައިވެރިވެ، އެ ޕްރޮގްރާމް ފުރިހަމަކުރުމަށް އެއްބަސްވާ ފަރާތެއް ކަމުގައި ވާންޖެހޭނެ ކަމަށް އެލަވެންސް ދިނުމުގެ ޝަރުތުގެ ތެރޭގައި ބުނެފައިވެ އެވެ. މީގެ އިތުރުން އެމީހަކީ ވަޒީފާއެއް އަދާކުރުމަށް ނުވަތަ މަސައްކަތެއް ކުރުމަށް ޝައުގުވެރިކަން ހުރި، އަދި ސަރުކާރުގެ ޖޮބް ސެންޓަރު މެދުވެރިކޮށް ވަޒީފާއެއް ނުވަތަ މަސައްކަތެއް އެ ފަރާތަށް ހޯދައިދެވިއްޖެނަމަ، އެ ވަޒީފާއެއް އަދާކުރުމަށް ނުވަތަ މަސައްކަތެއް ކުރުމަށް އެއްބަސްވާ ފަރާތަކަށް ވާން ޖެހޭނެ ކަމަށް ބުނެފައިވެ އެވެ. މި އެލަވެންސް ދޭނީ އޭޕްރީލް އިން ޖޫން އަށް، ތިން މަހުގެ ނިޔަލަށެވެ. ކޮންމެ މަހެއްގެ 15 ވަނަ ދުވަހުގެ ކުރިން އެލަވެންސް ދޭނެ ކަމަށާއި ތިން މަސް ހަމަވުމުގެ ކުރިން ވަޒީފާ އާންމު ހާލަތަށް ރުޖޫއަވާ ފަރާތްތަކަށް އެލަވެންސް ދިނުން ހުއްޓާލާނެ ކަމަށް ބުނެފައިވެ އެވެ. އަދި ވަޒީފާ އާންމު ހާލަތަށް އަަންނަކަން ޖޮބްސެންޓަރާ ހިއްސާ ކުރަންވާނެ ކަމަށްވެސް އުސޫލުގައި ބުނެފައިވެ އެވެ. އެލަވެންސް ހޯދުމަށް އެދޭ ފަރާތްތަކުން އެކަމަށް އެދި ހުށަހަޅަންޖެހޭނީ ޖޮބްް ސެންޓަރަށެވެ. މި އުސޫލުގައި ބުނާ އެލަވެންސް ހޯދުމަށް ދޮގު މައުލޫމާތު ދޭ ފަރާތްތަކާމެދު ގާނީނީ ފިޔަވަޅު އަޅާނެކަމަށް ބުނެފައިވެ އެވެ. އުސޫލަށް ޢަމަލުކުރަން ފަށާނީ، ގެޒެޓުގައި އުސޫލު ޝާއިއުކުރާ ތާރީހުން ފެށިގެން، ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުން ފާސްކުރާ ކަމާބެހޭ ގާނޫނަކަށް އަމަލުކުރަން ފަށަންދެން ކަމަށް ބުނެފައިވެ އެވެ. ވަޒީފާއިން ވަކިކުރި ފަރާތްތަކަށް މަހަކު 5000 ރުފިޔާ އިތުރަށް ވިދާޅުވުމަށް
ވަޒީފާއަށް އަސަރުކުރި މީހުންނަށް އިނާޔަތް ދޭނީ ޝަރުތުތަކަކާ އެކު، އުސޫލު އާންމުކޮށްފި
ކޮރޯނާ ވައިރަސް، ކޮވިޑް-19 ގެ ސަބަބުން ޕްރެކްޓިސްތައް ކުރިއަށް ނުދާތީ ވަގުތީ ގޮތުން މެދުކަނޑާލާފައި އޮތް ގައުމީ ޓީމުތަކުގެ ކުޅުންތެރިންގެ އެލަވަންސް އަލުން ދޭން ނިންމާފައިވާ ކަމަށް އިތުބާރު ހުރި މަސްދަރަކުން "ސަން" އަށް ޔަގީންކޮށްދީފި އެވެ. ރާއްޖޭގައި ކޮވިޑް-19 ފެތުރި، ކުޅިވަރުގެ ހުރިހާ ހަރަކާތެއް ހުއްޓާލާފައިވާތީ ގައުމީ ޓީމުތަކުގެ ކުޅުންތެރިންނަށް ވެސް އާމްދަނީއެއް ލިބޭނެ ގޮތެއް ނެތެވެ. އަދި ބައެއް ކުޅުންތެރިން ވަނީ ސަރުކާރުން ދޭ ފައިސާ ނުލިބޭތީ ދަތިތަކާ ކުރިމަތިލާން ޖެހޭ ކަމަށް ބުނެފަ އެވެ. އެހެންކަމުން މިކަންކަމަށް ހައްލެއް ހޯދުމުގެ ގޮތުން ކުޅިވަރާ ބެހޭ ވަޒީރު އަހުމަދު މަހްލޫފް ވަނީ ދާދި ފަހުން ގައުމީ ކުޅިވަރު އެސޯސިއޭޝަންތަކާއި ވަކި ވަކިން ބައްދަލުކޮށް އެ އެންމެންގެ ކަންބޮޑުވުންތައް އަޑުއައްސަވާފަ އެވެ. އަދި އެ ބައްދަލުވުންތަކަށްފަހު ކުޅުންތެރިންގެ އެލަވެންސް ދިނުން އަލުން ފެށުމަށް ނިންމާފައިވާ ކަމަށާއި، އެކަމުގައި ލަފަޔަކަށް ފިނޭންސް މިނިސްޓްރީއަށް މިހާރު ފޮނުވާފައިވާ ކަމަށާއި، އެ މިނިސްޓްރީން އެކަމަށް ގޮތެއް ނިންމުމުން ރަސްމީކޮށް އެކަން މީޑިއާތަކަށް ހާމަކުރާނެކަން ސަން އަށް ވަނީ އިތުބާރު ހުރި މަސްދަރަކުން ޔަގީންވެފަ އެވެ. އަދި ކުޅުންތެރިންގެ މުސާރަ ލަސްވާ މައްސަލައަށް ހައްލެއް ހޯދައި ދިނުމުގެ ގޮތުން ކޮވިޑް ކަންތަކަށްފަހު ކުޅުންތެރިންނަށް ދޭންޖެހޭ ފައިސާ ކުއާޓާ ތަކަކަށް ބަހާލައިގެން އެފައިސާ އެސޯސިއޭޝަންތަކާ ހަވާލު ކުރަން ނިންމާފައިވާ ކަމަށެވެ. އެހެން ކަމުން މިހާރު ޔޫތު މިނިސްޓްރީ މެދުވެރިކޮށް ދެމުން އައި މުސާރަތައް އެއަށްފަހު ދެމުންގެންދާނީ އެސޯސިއޭޝަންތައް މެދުވެރިކޮށް ކަމަށް ވެސް މައުލޫމާތު ލިބިފައި ވެއެވެ. އަދި އެއާ އެކު ގިނަ އެތުލީޓުންތަކެއް ހަމައެކަނި ކުޅިވަރުގެ އާންމުދަނީއަށް ބަރޯސާވާކަން ފާހަގަ ކުރެވިފައިވާތީ އަލުން އެލަވަންސް ދޭން ފެށުމަށް ނިންމާފައިވާ ކަން ވަނީ އެނގެފަ އެވެ. އެކަމަކު މީގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭނީ ހަމައެކަނި ކުޅުންތެރިން ކަމަށާއި، ކޯޗުންނަށް ލިބޭ މުސާރަ އަކީ ވަކި އުސޫލެއްގެ ދަށުން ދެވޭ މުސާރައަކަށް ވާތީ އެ ފަރާތްތަކަށް މުސާރަ ހޯދުމަށް ސަރުކާރުން ކަނޑައަޅާފައިވާ އަންއެމްޕްލޯއިމެންޓް ބެނެފިޓް ޕެކޭޖުގައި ބައިވެރިވެވޭނެކަމަށް ޔޫތް މިނިސްޓްރީގެ އޮފިޝަލަކު ވެސް ސަން އަށް ވަނީ މައުލޫމާތު ދީފަ އެވެ. އަދި ކުޅިވަރު އެކެޑަމީތަކުގެ ތެރެއިން މި ޕެކޭޖުތަކުގައި ބައިވެރިވެވޭނީ ވިޔަފާރިއެއް ގޮތަށް ރަޖިސްޓްރީ ކުރެވިގެން ހިންގާ އެކެޑަމީތަކަށް އެކަނި ކަމަށް އޮފިޝަލު ވަނީ ބުނެފަ އެވެ.
ގައުމީ ޓީމުތަކުގެ ކުޅުންތެރިންގެ މުސާރަ އަލުން ދޭން ފަށަނީ
ގިނަ އަދަދެއްގެ ބަންގްލަދޭޝްގެ ރައްޔިތުންތަކެއް އަނބުރާ އެމީހުންގެ ގައުމަށް ގެންގޮސްދިނުމަށް ހަމަޖެހިފައި އޮތް މޯލްޑިވިއަންގެ ފްލައިޓްގެ ދަތުރު މާދަމާއަށް ލަސްވެއްޖެ އެވެ. ނެޝަނަލް އިމަޖެންސީ އޮޕަރޭޝަންސް ސެންޓަރުގައި ރޭ ބޭއްވި ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމެއްގައި އެންއީއޯސީގެ ސްޕޯކްސްޕާސަން މަބްރޫކް އަޒީޒް ވިދާޅުވީ 200 އެއްހާ ބަންގްލަދޭޝް ރައްޔިތުން ގޮވައިގެން މޯލްޑިވިއަންގެ ފްލައިޓް މިއަދު ފުރުމަށް ހަމަޖެހިފައިވާ ކަމަށެވެ. އޭގެ އިތުރުން، ލިޔެކިޔުންތަކުގެ މައްސަލަތަކެއް ކުރިމަތިވެގެން މީގެ ކުރިން އޮތް ފްލައިޓެއްގައި ނުފުރުނު 15 މީހަކުވެސް ދަތުރުގައި ދާ ގޮތަށް އޮތީ ހަމަޖެހިފައި ކަމަށް ވެސް އޭނާ ރޭ ވިދާޅުވި އެވެ. "ސަން"އަށް އެނގިފައިވާ ގޮތުގައި މި ފްލައިޓް މިހާރު މާދަމާގެ ހެނދުނުގެ ވަގުތަކަށް ވަނީ ލަސްވެފަ އެވެ. އެނގިފައިވާ ގޮތުގައި ފްލައިޓް ލަސްވީ ބަންގްލަދޭޝްގެ ޑާކާގެ ސަރަހައްދުތަކަށް މޫސުން ގޯސްވުމުގެ ސަބަބުންނެވެ. ބޭ އޮފް ބެންގާލްގައި އުފެދިފައިވާ ތޫފާން އަމްފާންގެ ސަބަބުން ދެކުނު އޭޝިޔާގެ ގިނަ ސަރަހައްދުތަކަށް ދަނީ ވިއްސާރައިގެ އަސަރުކުރަމުންނެވެ. ތޫފާން އަމްފާން މިހާރު ކެޓެގަރީ ފަހެއްގެ ތޫފާނަކާއި އެއް މިންވަރަށް ނުރައްކާތެރިވެފައިވާއިރު ތޫފާނުގެ އެންމެ ނޭދެވޭ އަސަރުތައް ކުރާނީ ބަންގްލަދޭޝްގެ އައްސޭރި ފަށުގެ ހިސާބުތަކަށް އަދި އިންޑިޔާގެ އިރުމަތީ ސްޓޭޓްތަކަށްކަމަށް މީޓިއޮރޮލޮޖިސްޓުން ވަނީ ލަފާކޮށްފަ އެވެ. ތޫފާނުގެ ނުސީދާ އަސަރު ރާއްޖެއަށްވެސް ކުރާނެކަމަށް ރާއްޖޭގެ މެޓް އޮފީހުން ވަނީ ލަފާކޮށްފަ އެވެ.
ތޫފާނާ ހެދި ބަންގްލަދޭޝް މީހުން ގެންދާ ފްލައިޓް ލަސްވެއްޖެ
"ހުރިހާ ކަމެއް ވެސް ހުރީ ތައްޔާރަށް. ސާހިބާ!" ފުލުހުންގެ ވެރިޔާ ވިދާޅުވިއެވެ. "އަދި ހަމަ އެފަދައިން، ގާޒީއަށާއި އަމީރާ ސަލްމާއަށާއި ދެ އަމީރުންނަށް ވެސް މި ޚަބަރު ދީ." ވަޒީރު ވިދާޅުވިއެވެ. "މައްސަލައެއް ނޯންނާނެ. އެބޭފުޅުންނަށް އަޅުގަނޑު ދަންނަވާނަން." ފުލުހުންގެ ވެރިޔާ ވިދާޅުވިއެވެ. "އަވަހަށް ދޭ! ހުރިހާ ކަމެއް ހުންނާން ވާނީ ފުރިހަމައަށް." ވަޒީރު ވިދާޅުވިއެވެ. "އާދެ މަ ސާހިބާ! އަދި އެއް ވާހަކަ ދަންނަވައި ލާން ކަމަށް!! ސާހިބާ! އަޅުގަނޑު އޮންނާނެ ފުލުހުންގެ މުސާރައާ ގުޅޭ ސިޓީއެއް މަނިކުފާނަށް ފޮނުވާފައި. އެނގިވަޑައި ގަންނަވާނެ ފަދައިން ބާޒާރުގެ އަގުތައް ވަނީ ބޮޑު ވެފަ." ފުލުހުންގެ ވެރިޔާ ވިދާޅުވިއެވެ. "މިއީ ފުުލުހުންގެ މުސާރައިގެ ވާހަކަ ދައްކާން އޮތް ވަގުތެއް ނޫން. ޚަލީފާއާއި ވަލީއަހުދަށް އިސްތިގުބާލު ކުރުމުގެ ކަންކަން ހަމަ ޖައްސާން ދޭ!" ވަޒީރު އަމުރުވެރި ރާގެއްގައި ވިދާޅުވިއެވެ. ***** "ކޮބައި ތޯ އަޅުގަނޑުމެންގެ ކުޑަކުޑަ ކިޝްތީ." ސަލްމާ އެއްސެވިއެވެ. "ބައްޕަ ހިތަށް އެރީ ކުޑަކުދީން ވެސް ތިބުމާ އެކު ތަންކޮޅެއް ބޮޑު ކިޝްތީއެއް ކުއްޔަށް ހިފާނީއޭ. އޭރުން އެ ކުދީންނަށް ވެސް ތަންކޮޅެއް ބޮޑަށް ރާހަތު ލިބޭނެ." ގާޒީ ޞަފިއްޔުއްދީނު ވިދާޅުވިއެވެ. "ބައްޕަ ހާދަ ރަނގަޅޭ." ސަލްމާ ވިދާޅުވިއެވެ. "ހިނގާ އަވަހަށް ކިޝްތީއަށް އަރަމާ! ކިޝްތީއަށް އަރާނީ ގަންފިލާ މަތީން ހިނގައިފައި ގޮސް." ގާޒީ ޞަފިއްޔުއްދީނު ވިދާޅުވިއެވެ. "އެންމެ ފުރަތަމައަށް އަރާނީ އަޅުގަނޑު." އަމީރު މުޙައްމަދު ވިދާޅުވިއެވެ. "ނޫން. އަޅުގަނޑު.." އަމީރާ ޞަފާ ވިދާޅުވިއެވެ. "ދެބެން އަރައިރުން ނުވޭ! އެހެން ނޫނީ ޖެހޭނީ ކިޝްތީގެ ދަތުރު ފަހަށް ބާއްވާފައި އެނބުރި ގެއަށް ދާން." ސަލްމާ ***** "ކޮބައި ތޯ އިއްޒަތްތެރި ގާޒީ؟ ވަރަށް މުހިއްމު ކަމެއްގައި އެމަނިކުފާނާ ބައްދަލު ކޮށްލާން ވެގެން." ފުލުހުންގެ ވެރިޔާ ގާޒީ ޞަފިއްދީނުގެ ގެކޮޅަށް ވަޑައިގެން ސަލާމް ގޮވައި ލެއްވުމުން ސަލާމް ބަލައި ގަތް ވަދީދާއާ ސުވާލު ކުރެއްވިއެވެ. "ސާހިބާ! އެމަނިކުފާނު ނުކުމެވަޑައި ގަތީ ބޭރަށް." ވަދީދާ ޖަވާބު ދިނެވެ. "އެހެން ވެއްޖެއްޔާ ސުމުއްވުލް އަމީރާ ޞަފިއްޔާ (ސަލްމާ) އަރިހުގައި ދަންނަވާ އަޅުގަނޑު އެކަމަނާއާ ބައްދަލު ކޮށްލާން ބޭނުން ވާހަކަ." ފުލުހުންގެ ވެރިޔާ ވިދާޅުވިއެވެ. "އެކަމަނާ ވެސް ނުކުންނެވީ ބޭރަށް." ވަދީދާ ޖަވާބު ދިނެވެ. "އެހެން ވެއްޖެއްޔާ ކުޑަކުޑަ އަމީރު މުޙައްމަދު ޞަފިއްޔުއްދީނަށް ދަންނަވާ." ފުލުހުންގެ ވެރިޔާ ވިދާޅުވިއެވެ. "އެ ހުރިހާ ބޭފުޅުން ބޭޭރަށް ވަޑައި ގަތީ އެކުގައި. ހެނދުނު ހެނދުނާ." ވަދީދާ ބުންޏެވެ. "ކޮން ތާކަށް؟" ފުލުހުންގެ ވެރިޔާ އެއްސެވިއެވެ. "ގޭގެ ޒާތީީ ސިއްރުތައް ގޭގެ ވެރިޔާގެ ހުއްދައާއި އިރުޝާދާ ނުލައި ހާމަ ކުރާކަށް އަޅުގަނޑަކަށް ނުކެރޭނެ." ވަދީދާ ބުންޏެވެ. "ވަދީދާ! މިއީ ގޭގެ ޒާތީ ސިއްރުގެ ވާހަކަ ނަގާން ވީ ވަގުތެއް ނޫން. މި އަހަނީ އަވަސް އަދި މުހިއްމު ރަސްމީ ކަމެއްގައި ރަސްމީ ހައިސިއްޔަތު އޮތް ބޭފުޅުންތަކެއްގެ ވާހަކަ." ފުލުހުންގެ ވެރިޔާ މާސަރުކަމާ ވިދާޅުވިއެވެ. "އަޅުގަނޑު އަޑު އެހިން އެ ބޭފުޅުން ނުޒުހަތުގެ ދަތުރެއްގައި ކޯރުގައި ކިޝްތީ ދުއްވައި ލައްވާން ވަޑައި ގަންނަވާން ވެގެން ވާހަކަ ދެއްކެވި އަޑު." ވަދީދާ ބުންޏެވެ. "ނުޒުހަތުގެ ދަތުރެއްގައި ކޯރުގައި ކިޝްތީ ދުއްވައި ލައްވާން ށޭ!!" ފުލުހުންގެ ވެރިޔާ ހައިރާންކަމާ އެކު ވިދާޅުވިއެވެ. "އެ ކަމުގައި އެބަ އޮތް ތޯ އައިބެއް. މިއަދަކީ ފަނޑިޔާރުގޭގެ ޗުއްޓީ ދުވަހެއް." ވަދީދާ ބުންޏެވެ. "އިއްޒަތްތެރި ގާޒީއަކަށް މައްސަލައެއް ނޫން ޗުއްޓި ދުވަހު ބޭނުންފުޅު ގޮތަކަށް އަމިއްލަ ކަންކަން ރޭއްވުމާއި ޚަލީފާ އެމަނިކުފާނަށް ދެއްވައިފައި ވާ ހުއްދައާ އެއްގޮތަށް ހުއްރާސުންނާ ނުލައި ތަންތަނަށް ވަޑައި ގަތުމަކީ. އަދި އާއްމުންނާ ބައްދަލު ކުރެއްވުމަކީ. އެކަމަކު ތިން އަމީރުން ހިމާޔަތް ކުރުމަކީ އަހަރެންގެ ވާޖިބެއް އަދި މަސްއޫލިއްޔަތެއް. އަހަރެން ދެން ހަދާނީ ވެސް ކިހިނެއް؟ ކިހިނެއް ހަދާނީ... ނުޒުހަތުގެ ދަތުރެއްގައި ކޯރުގައި ކިޝްތީ ދުއްވައި ލައްވާން." ފުލުހުންގެ ވެރިޔާ ކަންބޮޑު ވުމާ އެކު ވާހަކަ ދައްކަވަމުން ގެންދެވިއެވެ. ***** "މީގެ ކުރިއަކުން މިފަދަ ރީތި މަންޒަރުތަކެއް އަޅުގަނޑެއް ނުދެކެން މަންމާ." އަމީރާ ޞަފާ ވިދާޅުވިއެވެ. "މީގެ ކުރީން ކީއް ވެގެން ތޯ އަޅުގަނޑުމެން ގޮވައިގެން މި ތަނަށް ވަޑައި ނުގަންނަވަނީ؟" އަމީރު މުޙައްމަދު އެއްސެވިއެވެ. "އެއީ ދަރިފުޅުންގެ ވަށައިގެން އަބަދުވެސް ސިފައިންނާއި ހުއްރާސުން ތިބޭތީ. ތޮބީއަތަކީ މިނިވަން އެއްޗެއް. ތޮބީއަތުގެ ރީތިކަން ނުފެންނާނެ ބަންދު ވެގެން ތިބެގެންނެއް." ގާޒީ ޞަފިއްޔުއްދީނު ވިދާޅުވިއެވެ. "މިއީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ވާހަކަ ކިޔައި ދެއްވާން ރަނގަަޅު ވަގުތެއް ނޫން ތޯ؟" އަމީރު މުޙައްމަދު ވިދާޅުވިއެވެ. "އާނ. ދަރިފުޅާ! މައްސަލައެއް ނެތް. އަހަރެމެން ވާހަކަ ހުއްޓައި ލީ މަލިކު ޣައްސާނުގެ ގާސިދު ގޮސް ކަޢުބު ބްނު މާލިކާ ބައްދަލު ކޮށް ރަސްގެފާނުގެ ސިޓީ ކަޢުބަށް ދިން ހިސާބުން. އަދި ކަޢުުބު ބުނެގެން ކަޢުބުގެ އަންހެނުން އުނދުން ރޯ ކުރި ހިސާބުން." ގާޒީ ޞަފިއްޔުއްދީނު މިހެން ވިދާޅު ވެފައި ވާހަކަ ކުރިޔަށް ގެންދަވާން ފެއްޓެވިއެވެ. ***** "އަދިވެސް ސިޓީގެ ޖަވާބެއް ނުދެމެއް ނޫން ތޯ؟" މަލިކު ޣައްސާނު ފޮނުއްވި ގާސިދު ކަޢުބު ބްނު މާލިކަށް ބުންޏެވެ. "އަހަރެންގެ ޖަވާބު ކުޑަ އިރުކޮޅަކުން ފެންނާނެ." ކަޢުބު ޖަވާބު ދިނެވެ. "މިއީ މާ ބޮޑު ވިސްނުމެއް ވިސްނާން ޖެހޭ ކަމެއް ވެސް ނޫން. މި ވަރުގެ ރަނގަޅު ހުށަހެޅުމެއް ދެން އެހެން ދިމާއަކުން ނާންނާނެ. މިހެން އަންނަ ބޮޑެތި ފުރުސަތުތައް އުމުރުގައި އެއްމެ ފަހަރަކު ނޫނީ ނާންނާނެ." މަލިކު ޣައްސާނުގެެ ގާސިދު ބުންޏެވެ. އޭނާ އެހެން ބުނުމުން ކަޢުބު ބުންޏެވެ. "އަހަރެންގެ ގާތަށް ކަލޭ ފޮޮނުވި މީހާގެ ގާތަށް ގޮސް ބުނޭ! އަހަރެން އޭނާ ފޮނުވި ސިޓީ އަންދާލައިފިއޭ." އެހެން ބުނުމާ އެކު ކަޢުބު އޭނާގެ އަތުގައި އޮތް ސިޓީ، ރޯ ކޮށްފައި ހުރި އަލިފާނުގެ ތެރެއަށް އެއްލައިލިއެވެ. އަދި ބުންޏެވެ. "ކަލޭ ވެސް އަދި އެ ރަސްގެފާނު ފޮނުއްވާ އެހެން ގާސިދަކު ވެސް އިތުރަށް ދެކޭކަށް އަހަރެން ބޭނުމެއް ނޫން." ***** "ކިހިނެއް ވެފައި ތި ހިރީ. އަބޫޤަތާދާ! ވަރަށް ދެރަވެފައި ކޮންމެވެސް ކަމަކާ ކަންބޮޑު ވެފައި ހުރި ހެން ހީވަނީ." އަބޫޤަތާދާގެ އެކުވެރިޔަކު އަބޫޤަތާދާގެ ގާތު އެހިއެވެ. "ހުރިހާ ހާލަތެއްގައި ވެސް ޙަމްދު ހުރީ ﷲއަށް." އަބޫޤަތާދާ ބުންޏެވެ. "އޭ އަޚާ! އަހަރެން ގާތު ބުނޭ. ކިހިނެއް ވީ؟ ކަންބޮޑުވުން އެހެން މީހަކާ ހިއްސާ ކުރުމަކީ އޭގގެ އަސަރު ކުޑަ ވެ ކެނޑޭ ކަމެއް." އެކުވެރިޔާ ބުންޏެވެ. "ބޮޑުބޭބެގެ ދަރިފުޅު ކަޢުބު ބްނު މާލިކުގެ ކަންތަކާ އަހަރެން ކަންބޮޑު ވަނީ. މިހާރު ސާޅީސް ދުވަހަށް ވުރެ ގިނަ ވީ މީހުންނާ ވާހަކަ ދެއްކުމުގެ ހުއްދަ ނެތި އެހެން ހުންނަތާ." އަބޫޤަތާދާ ބުންޏެވެ. "އާނ. ތިޔައީ ތެދެއް. އެކަމަކު އެއީ ﷲގެ ރަސޫލާގެ ހުކުމްފުޅު." އަބޫޤަތާދާގެ އެކުވެރި ޠަލްޙާ ބުންޏެވެ. "ﷲގެ ކިބައިން ރައްކާތެރިކަމަށް އެދެެން. އަހަރެން އެ ހުކުމްފުޅަކަށް އިއުތިރާޒެއް ނުކުރަން. ހަމައެކަނި އޭނާގެ ހާލާ މެދު ހުރި ކަންބޮޑު ވުމެއް." އަބޫޤަތާދާ ބުންޏެވެ. "އާ ޚަބަރުތައް އަޑެއް ނާހަމު ތަ؟" ޠަލްޙާ ބުންޏެވެ. "ކޮން ޚަބަރުތަކެއް؟" އަބޫޤަތާދާ އެހިއެވެ. "އުޒުރަކާ ނުލައި ހަނގުރާމައިގައި ބައިވެރި ނުވެ ތިބި ތިން މީހުން އެމީހުންގެ އަނބީންނާ މުއާމަލާތު ކުރުން ވެސް މިހާރު ވަނީ މަނާ ކުރައްވާފައި." ޠަލްޙާ ބުންޏެވެ. "އަސްތަޣުފިރު ﷲ!" އަބޫޤަތާދާއަށް ބުނެވުނެވެ. ***** "އަދިވެސް ތައްޔާރެއް ނުވަމު ތަ؟" ކަޢުބު އޭނާގެ އަންހެނުންނާ ސުވާލު ކުރިއެވެ. "އަހަރެން ހިތަށް އެރީ ފަތިސް ވުމުންނޭ އަހަރެން އަހަރެންގެ މައިފުނަގެއަށް ދާނީ." ކަޢުބުގެ އަންހެނުން ބުންޏެވެ. "އަހަރެމެން އެއް ގެއެއްގައި ތިބުން ހުއްދަ ވެގެންނެއް ނުވޭ. ﷲ ގެ ރަސޫލާ ވަނީ އުޒުރެއް ނެތި ހަނގުރާމައިގައި ބައިވެރި ނުވި ތިން މީހުންނަށް އެމީހުންގެ އަނބީން ވެސް ހަރާމް ކަމަށް އަންގަވާފައި." ކަޢުބު ބުންޏެވެ. "ތީގެ މާނައަކީ ވަރި ތަ؟" ކަޢުބުގެ އަންހެނުން އެހިއެވެ. "ނޫން. އަނބީންނާ ވަކީން އަނބީންނާ ދުރުގައި ތިބޭން ޖެހުމަކީ އަހަރެމެންނަށް ދެވޭ އަދަބެއްގެ ގޮތުން އައި ކަމެއް." ކަޢުބު ބުންޏެވެ. "އެކަމަކު ތިޔަ އަދަބު ލިބެނީ ފިރީންނަށް އެކަންޏެއް ނޫން. އަހަރެމެންގެ އެއްވެސް ކުށަކާ ނުލައި އަހަރެމެންނަށް ވެސް ތިޔަ ކަމުން އަދަބު އެބަ ލިބޭ." ކަޢުބުގެ އަންހެނުން ބުންޏެވެ. "ކުށެއް ނެތޭ! ހަނގުރާމައަށް ދިއުމަށް ތައްޔާރުވުމުގެ ވަގުތުގައި ގޭގެ އެކަން މިކަން ނުވެ ހުރި ވާހަކަ ދައްކައިގެން އެ ކަންކަމުގައި އަހަރެމެން މަޝްޣޫލު ކުރުވީ ކޮން ބައެއް؟" ޝަކުވާގެ ރާގެއްގައި ކަޢުބު ބުންޏެވެ. "އެންމެ ފަހުން ހަގީގީ ކުށްވެރިއަކަށް މި ވީ އަހަރެން ތަ؟" ކަޢުބުގެ އަންހެނުން ހައިރާންކަމާ އެކު ސުވާލު ކުރިއެވެ. "ފިރިހެނުން ބޭރު ތެރޭގައި ކުރާން ޖެހޭ ކަންކަމާއި އާމްދަނީ ހޯދުމަށް ކުރާ ކަންކަމާއި ދައުލަތުގެ ކަންކަމުގައި އަދާ ކުރާން ޖެހޭ މަސްއޫލިއްޔަތުތައް އަދާ ކުރުމަށް ބާރު އަޅައި ހިތްވަރު ދިނުމަކީ ރަނގަޅު އަނބީން ކުރާނޭ ކަންކަން." ކަޢުބު ބުންޏެވެ. "އެކަމަކު ކަންކަމުގައި ގޮތް ނިންމާ މީހަކީ ތިޔައީ. އަހަރެން ކޮންމެ އެއްޗެކޭ ކިޔަސް، ކަޢުބު ކުރާން ޖެހޭ ކަންކަމުގައި ކަޢުބު ފަރުވާ ކުޑަކޮށްގެން ނުވާނެއެއް ނޫން ތަ؟" ކަޢުބުގެ އަންހެނުން ބުންޏެވެ. "ތިޔަ ބުނީ ތެދެއް. އަހަރެން ޖެހޭނެ އަނބިމީހާ ކޮންމެ އެއްޗެކޭ ކިޔަސް، އަހަރެންގެ ވާޖިބުތައް އަދާ ކުރާން." ކަޢުބު ބުންޏެވެ. ކަޢުބުގެ އަންހެނުން ޙައްޥާ ދިޔައީ އޭނާގެ މައިފުނަގެއަށެވެ. ***** ގޭގެ ތެރޭގައި މީހަކު ހަރަކާތްތެރި ވާ އަޑަށް ހިލާލު އެހިއެވެ. "ފުރަމެންދަމުގެ މި ވަގުތު މިގޭގެ ތެރޭގައި ހަރަކާތްތެރި ވަނީ ކާކު؟" "މިއީ ތިބާގެ އަންހެނުން ޚައުލާ! ކަންބޮޑު ނުވޭ!" ހިލާލު ބްނު އުމައްޔާގެ އަންހެނުން ޚައުލަތު ބުންޏެވެ. "ކިހިނެއް މި ގެއަށް ތިޔަ އައީ. އަހަރެމެން އެކަކު އަނެކަކާ މުއާމަލާތު ކުރުން މަނާ ވެފައި ވަނިކޮށް." ހިލާލު ބުންޏެވެ. "އަހަރެން މި އައީ ﷲގެ ރަސޫލާގެ އަރިހަށް ގޮސްފައި. މި ގޭގައި މަޑު ކުރުމުގެ އިޒުނައަށް އެދުނިން. އެއީ ތިބާއަށް އެހީތެރި ވުމަށް. ދެން އެކަލޭގެފާނު އެ އިޒުނަ ދެއްވި." ޚައުލާ ބުންޏެވެ. "އާލަމްތަކަށް ރަޙުމަތެއް ކަމުގައި އެކަލޭގެފާނު ފޮނުއްވި އިލާހުގެ ހުސްޠާހިރުވަންތަކަމާ!." ހިލާލަށް ބުނެވުނެވެ. "ކާނެ އެއްޗެއް ގެނެސް ދެން ތަ؟" ޚައުލާ އެހިއެވެ. "ތިޔައީ ރަނގަޅު ކަމެއް. މުޅި ދުވަހު އަހަރެން މި އިނީ ކާން ވެސް ހަނދާން ނެތިފައި." ހިލާލު ބުންޏެވެ. - ނުނިމޭ -
ސަލްމާއާއި ގުރްއާނުގައިވާ ރީތި ވާހަކަތައް 20
މާލޭގައި ހަލުވިކަމާއި އެކު ކޮވިޑް-19 ފެތުރެމުންދާއިރު ރާއްޖެ މިއޮތީ އެ ބަލީގެ އެންމެ ނުރައްކާތެރި ހާލަތުގައި ކަމަށާއި އެކަމަށް ސަރުކާރުން އޮތީ ފުރިހަމައަށް ތައްޔާރަށް ކަމަށް ޓުއަރިޒަމް މިނިސްޓަރު އަލީ ވަހީދު ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ. ނޭޝަނަލް އެމަޖެންސީ އޮޕަރޭޝަން ސެންޓަރު (އެންއީއޯސީ)ގައި ބޭއްވި ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި އަލީ ވަހީދު ވިދާޅުވީ، ކޮވިޑް-19ގެ ފުރަތަމަ ފޭސްގައި ތިން މަހެއްހާ ދުވަހު ކާމިޔާބް ކަމާއި އެކު ހިފަހައްޓާލެވުނު ކަމަށާއި ނަމަވެސް މިހާރު މި ވަނީ ހާލަތުގައި ބަދަލުވެފައި ކަމަށެވެ. "މި އައީ ފޭސް ޓޫ. ފޭސް ޓޫ އަކީ މީގެ ސާޖަކާއި އެކު އަންނާނެ އެންމެ ނުރައްކާތެރި ހާލަތް. އެހެންވީމަ ކުރިއަށް މިއޮތް ދުވަސްތަކުގައި ޕޮޒިޓިވް ކޭސްތައް އިތުރުވެގެން ދިއުމަކީ އެކަށީގެންވާ ކަމެއް،" އަލީ ވަހީދު ވިދާޅުވި އެވެ. މި ހާލަތަކީ ދުނިޔޭގެ ގިނަ ގައުމުތަކަކުން ތަޖުރިބާކޮށްފައިވާ ހާލަތެއްކަން ފާހަގަކޮށް އަލީ ވަހީދު ވިދާޅުވީ، މި ހާލަތު ރާއްޖެއަށް ވެސް އަންނާނެ ކަން ދަނެ ތިބެގެން ފުރަންޓް ލައިންގެ ހުރިހާ ފަރާތްތަކުން ވެސް ތައްޔާރަށް ހުރި ކަމަށެވެ. "މިހާރު އަޅުގަނޑުމެން ކުރިމަތިލަމުން މިދާ ހާލަތުގައި މި ބައްޔާއި ކުރިމަތިލާން ފްރަންޓްގައި ތިބޭ މީހުން ނުރައްކަލަށް ހުށަހެޅިގެން ދާނެ ކަމީ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެން ގަބޫލުކުރަން ޖެހޭ ކަމެއް،" އަލީ ވަހީދު ވިދާޅުވި އެވެ. ފަރަންޓް ލައިންގައި މަސައްކަތް ކުރާ ފަރާތްތަކަށް ރައްކާތެރި މާހައުލެއް ގާއިމްކޮށްދިނުމަށް މާލެ ސަރަހައްދުގެ ހުރިހާ ގެސްޓް ހައުސް ކޮޓެރިތަކެއް ސެކުއާ ކުރުމުގެ މަސައްކަތް ވެސް ކުރަމުން އަންނަ ކަން މިނިސްޓަރު ފާހަގަ ކުރެއްވި އެވެ. މި ހާލަތުން އަރައިގަތުމަށް ސަރުކާރުން ކެނޑިނޭޅި ކުރަމުންދާ މަސައްކަތްތައް ކާމިޔާބްވާނީ އެޗްޕީއޭ އިން ދެމުންދާ އިރުޝާދުތަކަށް ބޯލަބައި ގެތަކުގައި ރައްޔިތުން ތިބެގެން ކަމަށް މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ. އަދި އިތުރު ޕޮޒިޓިވް ކޭސްތަކެއް އައިސޮލޭޝަނަށް ލާން ޖެހުނު ނަމަވެސް އެކަމަށް ވެސް ތައްޔާރަށް ހުރި ކަން މިނިސްޓަރު ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ. "މި ހާލަތް އަންނާނެ ކަމަށް އަޅުގަނޑުމެން މިހުރިހާ ދުވަހަކު ތައްޔާރުވީ. އެހެންވީމަ މިވަގުތަކީ އަޅުގަނޑުމެން ހިތްވަރާއި ކެތްތެރިކަމާއި އެކު ހިފަހައްޓާލަން ޖެހޭ ވަގުތު،" އަލީ ވަހީދު ވިދާޅުވި އެވެ.
މިހާރު މިތިބީ އެންމެ ނުރައްކާތެރި ހާލަތުގައި، ސަރުކާރު އޮތީ ތައްޔާރަށް: އަލީ ވަހީދު