translation
translation
{ "es": "10. Ruta de los requetés", "eu": "10. Erreketeen ibilbidea" }
{ "es": "10. Los problemas del gentil vanidoso", "eu": "10. Jentil harroaren arazoak" }
{ "es": "Los problemas del gentil vanidoso", "eu": "10. Jentil harroaren arazoak" }
{ "es": "11. La sábana dorada y la maldición del caserío Agerre", "eu": "11. Urrezko izara eta Agerre baserriko madarikazioa" }
{ "es": "En 1279 fue sitiado por tropas guipuzcoanas pero cuando llegaron refuerzos navarros tuvieron que levantar el sitio y escapar.", "eu": "1279an Gipuzkoarrek inguratua izan zen, nahiz eta nafarren laguntza heltzean hauek alde egin behar izan zuten." }
{ "es": "Gracias a una inspección de 1294 sabemos que en esa época estaba quemado, señal de que era una construcción fundamentalmente de madera, pero fue reconstruido.", "eu": "1294ko ikuskatze baten bidez badakigu garai honetan gaztelua erreta zegoela, hein handian egurrezko eraikuntza izanaren seinale, baina berriro eraikia izan zen." }
{ "es": "12. Los gentiles de Armontaitz", "eu": "12. Armontaitzeko jentilak" }
{ "es": "Los gentiles de Armontaitz", "eu": "12. Armontaitzeko jentilak" }
{ "es": "En 1335 tropas guipuzcoanas mantienen el castillo sitiado, de nuevo, durante dos meses.", "eu": "1335ean berriz setiaturik eduki zuten gaztelua Gipuzkoarrek bi hilabetez." }
{ "es": "En 1378, por orden del rey de Navarra y tras la guerra mantenida con Castilla, se derribó el castillo de Ataun porque se consideraba que no tenía valor.", "eu": "1378an, Nafarroako erregearen aginduz, eta Gaztelaren aurkako gerra izan ondoren, Ataungo gaztelua erauzi zuten balio ez zuelakoan." }
{ "es": "13. La aparición de la dama de Sarastarri", "eu": "13. Sarastarriko anderearen agerraldia" }
{ "es": "En documentos de 1535 se mencionan dos \"...ermytas de San Gregorio e San Sebastian...\".", "eu": "1535eko agirietan bi aipatzen dira \"...ermytas de San Gregorio e San Sebastian...\"." }
{ "es": "15. El fin de los gentiles", "eu": "15. Jentilen Akabera" }
{ "es": "El fin de los gentiles", "eu": "15. Jentilen akabera" }
{ "es": "En un documento de 1619 se lee lo siguiente: que pidieron \"permiso para construir iglesia en el llamado Monte Calvario...\" y en su testamento de 1632 expresa: \"...asimismo, en el Monte Calvario, ordeno dos misas por el descanso de mi alma... ya que yo lo hice construir para la Cofradía de la santa Cruz\".", "eu": "1619ko agiri batetan hau irakurtzen da: \"Kalbario Mendi zeritzan eliza bat egiteko baimena...\" eskatu zuela eta bere 1632ko testamentuan hau esaten du:\"... baita ere, kalbario Mendian, nere arimaren onerako bi meza agintzen dut... izan ere neronek eraiki arazi bait nuen Gurutzepekoen Kofradiarentzat\"." }
{ "es": "16. La leyenda de las siete vírgenes negras", "eu": "16. Zazpi amabirjina beltzen kondaira" }
{ "es": "16. La leyenda de las siete vírgenes negras 17.", "eu": "16. Zazpi amabirjina beltzen kondaira" }
{ "es": "La leyenda de las siete vírgenes negras", "eu": "16. Zazpi amabirjina beltzen kondaira" }
{ "es": "En 1794 se convirtió en parroquia y se decidió que había que construir una iglesia nueva, se renovó y amplió), posteriormente se le añadieron cuerpos nuevos.", "eu": "1794.ean parrokia bihurtu eta eliza berri bat eraiki behar zela erabaki zen, eraberritu eta zabaldu zelarik), ondoren gorputz berriak eratxiki zitzaizkion." }
{ "es": "La bruja que se transformaba en burro", "eu": "17. Asto bihurtzen zen sorgina" }
{ "es": "Hasta el año 1808 se enterraba a los difuntos en la iglesia, ya que ese año se promulgó una ley que prohibía enterrar en las iglesias.", "eu": "1808. urterarte bertan hilobiratzen zituzten hildakoak, aipatu urtean elizetan hilobiratzea galarazten zuen legea atera zen arte." }
{ "es": "18. Dos lamias y un hombre", "eu": "18. Bi lamia eta gizona" }
{ "es": "Dos lamias y un hombre", "eu": "18. Bi lamia eta gizona" }
{ "es": "Se construyó entre 1911 y 1913 en trabajo vecinal y cada uno invirtió más de cien horas y 200 pesetas.", "eu": "1911tik 1913ra bitartean auzolanean egin zuten eta bakoitzak ehun ordu baino gehiago eta 200 pezeta eman zuten." }
{ "es": "En 1916 encontró utensilios, clavos y trozos de hierro oxidados, trozos de espada, tres puntas de lanza y dos monedas del siglo XII. Desde allí dominarían a toda persona que transitara por el paso, ya que los restos encontrados huelen a guerra y lucha.", "eu": "1916ean aurkitu zituen ontzien zatiak, hiltzeak eta herdoildutako burdin puskak, ezpataren zatiak, hiru lantza punta eta XII. mendeko bi txanpon. Handik menperatuko zuten garai batean pasabidetik igaro nahi zuten jendea, hondakinak guda eta borroka usaina baitario." }
{ "es": "La construcción finalizó en 1921, dando como resultado un puente de bella estructura: dos bolas de hormigón en cada lado (actualmente falta una en un lado), y piernas de animal y la imagen de un rostro humano sobre el soporte central (las inundaciones de 1953 se llevaron una garra).", "eu": "1921ean amaitu zen eraikuntza-lana, egitura dotoreko zubia utziz: alde banatan hormigoizko bi bola (egun alde batean bat falta), eta erdiko euskarriaren gainean animali zangoak eta gizaki baten aurpegiaren irudia (1953ko uholdeek eraman zuten atzamar bat)." }
{ "es": "En 1928 dos guardas forestales encontraron un anillo de oro romano en el fondo del barranco del castillo; tiene un águila grabada sobre la base; seguramente fue utilizado en el castillo y se cayó de allí.", "eu": "1928an urrezko eraztun erromatarra aurkitu zuten bi baso-langilek gazteluaren amildegiaren behealdean, oinarri gainean arrano bat grabaturik duena, ziurrenik gazteluan erabilia eta handik eroria." }
{ "es": "Este proyecto que adopta como protagonistas a los Gentiles surgió en 1981 con el propósito de atraer gente a las fiestas del barrio de San Martín.", "eu": "1981ean San Martin auzoko festetara jendea erakarri nahian sortu zen proiektu hau, jentilak protagonistatzat hartuta." }
{ "es": "En el año 1992 el maestro restaurador Jose Maria Arrizabalaga tuvo ocasión de verificar el estado que presentaba el órgano.", "eu": "1992. urtean, berriztatze lanetan aritzen den Jose Maria Arrizabalaga aditua etorri zen organoaren egoera aztertzera." }
{ "es": "En un estudio realizado en 1996 se contaron 197 cables; actualmente quedan en pie 32 y sólo se utilizan 17.", "eu": "1996an egindako ikerketa lanean, 197 kable zerrendatu ziren; hauetatik, gaur, 32 daude zutik eta 17 besterik ez dira erabiltzen." }
{ "es": "En 1998 y 1999 se realizaron trabajos vecinales para limpiar y adecentar el entorno.", "eu": "1998an eta 1999an auzolandegiak burutu ziren ingurua garbitu eta txukunduz." }
{ "es": "19. El muro de Urrezulo", "eu": "19. Urrezuloko harmurea" }
{ "es": "Dos lamias y un hombre 19.", "eu": "19. Urrezuloko harmurea" }
{ "es": "1. La anciana de Zaindegi", "eu": "1. Zaindegiko atsoa" }
{ "es": "1. La vieja de Zaindegi", "eu": "1. Zaindegiko atsoa" }
{ "es": "La vieja de Zaindegi", "eu": "1. Zaindegiko atsoa" }
{ "es": "En el 2000 se renovó una parte del molino pequeño.", "eu": "2000an Errotatxoren zati bat berritua izan zen." }
{ "es": "En 2001 se ordenó a la Sociedad de Ciencias Aranzadi que realizara una investigación arqueológica y, por último, en 2002 se completó la adquisición de todo el conjunto de Larruntza, actualmente propiedad del Ayuntamiento.", "eu": "2001ean Aranzadi Zientzi Elkarteari ikerketa arkeologikoa egiteko agindu zitzaion eta, azkenik, 2002an Larruntza multzo guztiaren erosketa burutu zen, Udalaren esku geldituz bere jabetza." }
{ "es": "2007 Ayuntamiento de Ataun", "eu": "2007 Ataungo Udala" }
{ "es": "20. Las cuevas de Artzateaitz", "eu": "20. Artzatearitzeko kobak" }
{ "es": "El muro de Urrezulo 20.", "eu": "20. Artzatearitzeko kobak" }
{ "es": "21. Tres vueltas a la casa por la noche", "eu": "21. Gauez hiru itzuli etxeari" }
{ "es": "Tres vueltas a la casa por la noche", "eu": "21. Gauez hiru itzuli etxeari" }
{ "es": "23. Caballos de fuego", "eu": "23. Suzko zaldia" }
{ "es": "23. Caballos de fuego", "eu": "23. Suzko zaldiak" }
{ "es": "24. El odre de buey repleto de oro", "eu": "24. Urrez betetako idi-narrua" }
{ "es": "25. La costumbre de mojar con agua la imagen de San Gregorio", "eu": "25. San Gregorioren irudia urez bustitzeko ohitura" }
{ "es": "25. La costumbre de mojar con agua la imagen de San Gregorio 26.", "eu": "25. San Gregorioren irudia urez bustitzeko ohitura" }
{ "es": "26. La costumbre de mojar con agua la imagen de Santa Isabel", "eu": "26. Santixabelen irudia urez bustitzeko ohitura" }
{ "es": "La costumbre de mojar con agua la imagen de Santa Isabel", "eu": "26. Santixabelen irudia urez bustitzeko ohitura" }
{ "es": "29. La piedra lanzada por la serpiente", "eu": "29. Sugarrek botatako harria" }
{ "es": "La piedra lanzada por la serpiente", "eu": "29. Sugarrek botatako harria" }
{ "es": "Introducción 2.", "eu": "2. Deskribapena" }
{ "es": "La lamia de Sanztegi", "eu": "2. Sanztegiko lamia" }
{ "es": "30. La muchacha cayó en la cueva de Agaramunda", "eu": "30. Agaramundako leizean neska erori" }
{ "es": "La muchacha cayó en la cueva de Agaramunda", "eu": "30. Agaramundako leizean neska erori" }
{ "es": "35. El cambiador de mojones", "eu": "35. Mugarri-aldatzailea" }
{ "es": "36. Historia del señor del bosque de Askoa", "eu": "36. Askoako basajaunaren istorioa" }
{ "es": "Historia del señor del bosque de Askoa", "eu": "36. Askoako basajaunaren istorioa" }
{ "es": "37. Yo a mí mismo", "eu": "37. Neuk neuri" }
{ "es": "Descripción 3.", "eu": "3. Berezitasunak" }
{ "es": "3. Tártalo", "eu": "3. Tartalo" }
{ "es": "4 habitaciones dobles con baño.", "eu": "4 logela bikoitz bainugelarekin." }
{ "es": "4. El señor del bosque de Muski y Sanmartintxiki", "eu": "4. Muskiko basajauna eta Sanmartintxiki" }
{ "es": "El señor del bosque de Muski y Sanmartintxiki", "eu": "4. Muskiko basajauna eta Sanmartintxiki" }
{ "es": "5. Javier de Arratiñea", "eu": "5. Arratiñeako Jabier" }
{ "es": "5. Concepto", "eu": "5. Kontzeptua" }
{ "es": "6. De cuando los gentiles deshicieron el depósito del caserío Arrauka", "eu": "6. Jentilek Artzate baserriko arrauka desegin zutenekoa" }
{ "es": "6. De cuando los gentiles destruyeron el depósito del caserío Arrauka", "eu": "6. Jentilek Artzate baserriko arrauka desegin zutenekoa" }
{ "es": "Iglesia de San Martín de Tours (Ataun)", "eu": "7. Toursko San Martin eliza" }
{ "es": "Los gentiles (etapa 2)", "eu": "8. Jentilak (2. etapa)" }
{ "es": "8. El arriero de La Barranca en Dantzaleku", "eu": "8. Sakanako mandazaina dantzalekun" }
{ "es": "9. La anciana de Zaindegi", "eu": "9. Zaindegiko atsoa" }
{ "es": "Se dice también que robaban cabezas de ganado.", "eu": "Abelburuak lapurtzen zituztela ere esaten zen." }
{ "es": "Protege al ganado frente a los lobos y cuando está cerca las ovejas mueven sus cascabeles.", "eu": "Abereak otsoetatik babesten ditu eta gertu dagoenean ardiek zxintzarriak mugitzen dituzte." }
{ "es": "Cuando llegó a la cueva de Agaramunda subió al avellano situado sobre la entrada de la cueva ya que quería recoger las avellanas.", "eu": "Agaramundako leizera heldu zenean leize-ataka gainean zegoen urritzera igo omen zen, bertako urrak bildu nahian." }
{ "es": "Si nos acercamos a la zona de Agautz veremos más de una cabaña y establo, en un paraje inigualable.", "eu": "Agautz aldera inguratuz gero, bertan dira txabola eta eskorta bat baino gehiago inguru paregabean." }
{ "es": "Por ejemplo, si subimos a la cima de los montes Agautz, Sarastarri o Leizadi podemos ver el extremo septentrional del domo.", "eu": "Agautz, Sarastarri edo Leizadiko tontorretara igoz gero, domoaren iparraldeko muturra ikus dezakegu adibidez." }
{ "es": "Tienen una pata de pato o cabra, peinan su cabello con un peine de oro y embelesan al ser humano.", "eu": "Ahate- edo ahuntz-hanka bat dute, ilea urrezko orraziaz atontzen dute eta gizakiak liluratuta uzten dituzte." }
{ "es": "Ofreció su tesoro al pueblo al pasar a papel la tradición oral, de forma que la creencia ancestral pudiera perdurar.", "eu": "Ahozko tradizioa paperean bilduz utzi zion herriari altxorra, betiko sinismena manten zedin." }
{ "es": "Como parte de la tradición oral, en ocasiones las leyendas han permanecido inalteradas durante años, en otras sin embargo han sufrido muchos cambios por el boca a boca: cambio de nombre, ubicación, etc... En consecuencia las leyendas son universales y locales al mismo tiempo.", "eu": "Ahozko tradizioaren parte izanik, batzuetan kondairak bere horretan mantendu dira urteetan zehar; beste batzuetan aldiz, ahoz aho ibiltzean izen desberdinak hartuz, kokalekuak aldatuz,... aldaketa asko jasan dituzte. Kondairak unibertsalak eta aldi berean lokalak dira beraz." }
{ "es": "Está en el barrio de Aia.", "eu": "Aia auzoan dago." }
{ "es": "En la parroquia de Aia, en una rogativa con la imagen de Santa Isabel mojaron la imagen en la fuente entre los caseríos Aiarre y Aiaetxeberri y para cuando llegaron a la iglesia estaba lloviendo; pero se dice que llovió tanto que se llevó mucha tierra y provocó muchos daños en la cosecha.", "eu": "Aia auzoko elizbarrutian, Santixabelekin ura eskatzeko prozesioan zihoazela, Aiarre eta Aiaetxeberri baserrien arteko iturrian irudia busti zuten, eta elizara heltzerako euria hasi zuen. Egundoko euria egin zuela esaten da: lur asko eraman omen zuen, uztan kalte handiak eraginez." }
{ "es": "En una casa del barrio de Aia tenían como criada a una joven muchacha de San Gregorio.", "eu": "Aia auzoko etxe batean San Gregorioko neska gazte bat omen zegoen neskame." }
{ "es": "Los gentiles vivían en al menos dos lugares de Aia: en Armontaitz y Aiaiturrieta.", "eu": "Aian gutxienez bi lekutan bizi omen ziren jentilak: Armontaitzen eta Aiaiturrietan." }
{ "es": "La mujer gentil de la cueva Armontaitze situada en la parte alta de Aia, llamada Zirpizirbi, acudía al caserío Aiarrezar a ayudar a sus moradores en la escarda de maíz del campo llamado Kixkarre.", "eu": "Aiaren gain-aldean den Armontaitze kobazuloko emakumezko jentila, Zirpizirbi izenekoa, Aiarrezar baserrira joaten omen zen , bertakoei Kixkarre izeneko soroan artajorran laguntzera." }
{ "es": "Arre blanco, arre colorado,", "eu": "Aida zurie, aida gorrie," }
{ "es": "Construida en el lugar en que se encontraba la iglesia antigua (XIII).", "eu": "Aitzinako eliza zaharra (XIII) zegoen eremuan eraikia." }
{ "es": "Los restos del antiguo castillo se encuentran sobre la primera cima de la sierra de Aizkoate, sobre la cantera, a una altitud de 480 m. Entre los siglos XI y XIV fue un lugar de gran interés ya que en la edad Media fue un lugar de paso importante, en el conflicto entre Castilla y Navarra.", "eu": "Aizkoate mendilerroko lehenengo gainean kokatzen dira garai batean gaztelu izandakoaren aztarnak, harrobiaren gainean, 480 m-ko altitudean. XI. mendetik XIV.era bitartean interes handiko lekua izan zen, Erdi-Aroa pasabide garrantzitsua bihurtu zelarik, Nafarroa eta Gaztela arteko gatazkan." }
{ "es": "Activos son aquellos que pertenecen al camino hecho actualmente por el agua.", "eu": "Aktiboak, urak egun egiten dituen bideen parte direnak." }
{ "es": "Pero por mucho que lo intentara no podía articular palabra.", "eu": "Alabaina eginahalak egin arren, ez omen zion hitzik ateratzen." }
{ "es": "Al lado, un poco más abajo, encontraremos un ojo de cueva en el barranco sur de la roca, según Barandiaran se abre una especie de ventana hacia el barranco oriental.", "eu": "Aldamenean, beheraxeago, koba zulo bat ere aurkitzen da haitzaren hegoaldeko amildegian, Barandiaranen arabera ekialdeko amildegira leiho moduko bat zabaltzen zaiolarik." }
{ "es": "El altar principal no se encuentra hacia el este, como es costumbre, sino hacia el oeste, debido a las distintas construcciones y modificaciones sufridas a lo largo del tiempo.", "eu": "Aldare nagusia ez dago sortalderantz, ohitura den bezala, sartalderantz baizik, garai desberdinetan izan dituen eraikuntza eta aldaketa desberdinengatik." }
{ "es": "Las fuertes presiones acaecidas al producirse el levantamiento rajaron la capa superior caliza y así comenzó el proceso disolvente de esta fuerte capa.", "eu": "Altxaketa gertatzean emandako presio gogorrek kareharrizko goi-geruza pitzatu zuten, eta honela hasi zen goiko azal gogor honen disolbatze-prozesua." }
{ "es": "Éste lleva ahí a su Madre, ruda y apio (se utilizaban manojos de ruda y apio como amuletos).", "eu": "Amak jarrita Errueda eta apioa (errueda eta apio sortak kuttun moduan erabiliak dira)." }
{ "es": "Uno de los pocos ejemplos de calera que aún se conservan se encuentra junto al caserío Amundarain.", "eu": "Amundarain baserri ondoan kokatzen da gelditzen den arraoken arrasto bakanetakoa." }
{ "es": "Señora Geaxi;", "eu": "Andra Geaxi;" }
{ "es": "Había una anciana enferma.", "eu": "Andre zahar bat omen zegoen han gaixorik." }
{ "es": "Antón el sacristán quería subir al burro, y lo hizo.", "eu": "Anton sakristauak asto gainera igo nahi zuen, eta baita igo ere." }
{ "es": "Antón el sacristán acudió a Ordizia en cierta ocasión.", "eu": "Anton sakristaua Ordizira joan omen zen behin." }