từ,định nghĩa
a,"a con chữ thứ nhất của bảng chữ cái chữ quốc ngữ: 1) viết nguyên âm ""a""; 2) viết nguyên âm ""a"" ngắn trong au  ay; 3) viết nguyên âm ""e"" ngắn trong ach  anh; 4) viết yếu tố thứ hai của một nguyên âm đôi trong ia (và ya  ở uya)  ua  ưa." " 1 d. nông cụ gồm hai lưỡi cắt tra vào cán dài  để cắt cỏ  rạ hay gặt lúa. rèn một lưỡi a bằng ba lưỡi hái (tng.)." " 2 d. đơn vị đo diện tích ruộng đất  bằng 100 mét vuông." " 3 đg. sấn vào  xông vào. a vào giật cho được." " 4 i tr. (dùng ở cuối câu). từ biểu thị ý hỏi  hơi lấy làm lạ hoặc hơi mỉa mai. cứ để mãi thế này a?" " ii c. tiếng thốt r biểu lộ sự vui mừng  ngạc nhiên hoặc sực nhớ điều gì. a! mẹ đã về! a! còn việc này nữa." " 1 ampere  viết tắt. 2 kí hiệu phân loại trên dưới: thứ nhất. hàng loại a. khán đài a. nhà số 53a (trước số 53b)."
a dua, đgt. (h. a du: hùa theo) hùa theo người khác một cách vô ý thức hoặc để lấy lòng: a dua theo thời thượng (đgthmai).
a hoàn, d. người ở gái trong nhà quyền quý thời phong kiến.
a phiến, nh. thuốc phiện.
a tòng, đgt. (h. a: dựa vào; tòng: theo) hùa theo làm bậy: nó chỉ a tòng tên tướng cướp.
à," 1 đg. (id.). ùa tới  sấn tới ồ ạt cùng một lúc. lũ trẻ à vào vườn."  2 i tr. (kng.; dùng ở cuối câu). từ biểu thị ý hỏi thân mật để rõ thêm về điều gì đó. mới đó mà quên rồi à? anh đi à? " ii c. (kng.). tiếng thốt ra biểu lộ sự ngạc nhiên hoặc sực nhớ ra điều gì. à  đẹp nhỉ! à quên!"
ả," dt. 1. cũ người con gái: đầu lòng hai ả tố nga (truyện kiều)  ả chức chàng ngưu (x. ngưu lang chức nữ)  nàng ban ả tạ. 2. khinh người phụ nũ: ả đã lừa đảo nhiều vụ  ả giang hồ. 3. chị: tại anh tại ả  tại cả đôi bên 4. đphg. chị gái (tng.)."
ả đào, dt. người phụ nữ làm nghề ca xướng trong chế độ cũ: ả đào đã phất lên theo hướng đào rượu (hgđthuý).
á, c. tiếng thốt ra biểu lộ sự sửng sốt hoặc cảm giác đau đớn đột ngột. á đau!
á khôi, dt. (h. á: dưới một bậc; khôi: đứng đầu) người đỗ thứ hai trong kì thi thời phong kiến: đỗ á khôi trong kì thi hương.
á kim, d. (cũ). tên gọi chung các đơn chất không phải kim loại; nguyên tố không kim loại.
ạ," trt. tiếng tỏ ý kính trọng hoặc thân mật khi xưng hô trò chuyện (thường dùng ở cuối câu hoặc sau từ chỉ người nói chuyện với mình): vâng ạ  em chào thầy ạ  chị ạ  mai em bận mất rồi."
ác," 1 dt. 1. con quạ: ác tắm thì ráo  sáo tắm thì mưa (tng) 2. miếng gỗ dùng để dòng dây go trong khung cửi: cái ác ở khung cửi có hình con quạ 3. mặt trời: trông ra ác đã ngậm gương non đoài (k)."  2 dt. cái thóp trên đầu trẻ mới đẻ (id): che cái ác cho cháu.  3 dt. (thực) nhánh cây mới đâm ra: cây mới trồng đã đâm nhánh ác. " 4 tt. 1. có tính hay làm khổ người khác: thằng tây nó ác lắm  đồng chí ạ (ngđthi) 2. dữ dội  có tác hại: trận rét này ác quá! 3. có ý trêu chọc  tinh nghịch: câu nói ác; cách chơi ác 4. từ mới dùng một cách thông tục chỉ sự đẹp  tốt: cái xe ác quá!."
ác cảm, d. cảm giác không ưa thích đối với ai. có ác cảm. gây ác cảm.
ác chiến, đgt. chiến đấu ác liệt: trận ác chiến.
ác mộng," dt. (h. ác: xấu; mộng: giấc mơ) 1. giấc mơ rùng rợn: cơn ác mộng khiến nó rú lên giữa ban đêm 2. điều đau đớn  khổ sở đã trải qua: tỉnh lại  em ơi: qua rồi cơn ác mộng (tố-hữu)."
ác nghiệt, t. độc ác và cay nghiệt. sự đối xử ác nghiệt.
ác tâm, dt. (h. ác: ác; tâm: lòng) lòng độc ác: kẻ có ác tâm đã vu oan cho chị ấy.
ác thú, d. thú dữ lớn có thể làm hại người.
ách," 1 dt. 1. đoạn gỗ cong mắc lên cổ trâu bò để buộc dây kéo xe  cày  bừa: bắc ách  quàng ách vào cổ trâu  tháo ách. 2. gông cùm  xiềng xích: ách áp bức  ách đô hộ  phá ách kìm kẹp. 3. tai hoạ việc rắc rối phải gánh chịu: ách giữa đàng quàng vào cổ (tng.)  ách giặc giã cướp bóc." " 2 (f. adjudant) dt.  cũ chức phó quản thuộc bậc hạ sĩ quan thời pháp thuộc." " 3 (f. halte) đgt. ngăn  chặn lại  làm cho phải ngừng  dừng lại: ách xe giữa đường để hỏi giấy tờ  ách việc sản xuất lại chờ lệnh mới  chuyến đi du lịch nước ngoài bị ách rồi."  4 đgt. (bụng) bị đầy ứ gây khó chịu: ách cả bụng vì ăn quá nhiều  no ách.
ai," đt. 1. người nào: ai có súng dùng súng  ai có gươm dùng gươm (hcm) 2. mọi người: đến phong trần cũng phong trần như ai (k) 3. người khác: nỗi lòng kín chẳng ai hay (k) 4. đại từ không xác định về cả ba ngôi: ngoài ra ai lại tiếc gì với ai (k) 5. không có người nào: ai giàu ba họ  ai khó ba đời (tng)."
ai ai," đ. (chỉ dùng làm chủ ngữ  và thường dùng trước cũng). tất cả mọi người. ai ai cũng biết điều đó."
ai điếu, dt. bài văn viếng người chết để bày tỏ lòng thương xót; điếu văn.
ai oán," đgt. (h. ai: thương xót; oán: hờn giận  thù hằn) đau thương oán trách: hơn thiệt thôi đừng ai oán nữa (thơ vương tường)."
ải," 1 d. 1 chỗ qua lại hẹp và hiểm trở ở biên giới hoặc trên đường tiến vào một nước. ải chi lăng. 2 (vch.). bước thử thách lớn  khó vượt qua. ải cuối cùng đã vượt qua." " 2 i t. 1 (chất hữu cơ thực vật) dễ gẫy nát  không còn bền chắc do chịu tác dụng lâu ngày của mưa nắng. lạt ải. cành cây khô đã bị ải. 2 (đất trồng trọt sau khi đã được cày cuốc và phơi nắng) khô và dễ tơi nát. phơi cho ải đất." " ii đg. (kết hợp hạn chế). làm  (nói tắt  trong sự đối lập với làm dầm). chuyển ải sang dầm."
ải quan," dt. cửa ải  chỗ qua lại chật hẹp  hiểm trở giữa hai nước  thường có binh lính trấn giữ: tính rồi xong xả chước mầu  phút nghe huyền đã đến đầu ải quan (lục vân tiên)."
ái," 1 đgt. (h. ái: yêu) yêu đương: làm cho bể ái  khi đầy khi vơi (k)."  2 tht. tiếng thốt ra khi bị đau đột ngột: ái! đau quá!.
ái ân, i d. tình thương yêu đằm thắm giữa trai và gái.  ii đg. (vch.). chung sống thành vợ chồng và ăn ở đằm thắm với nhau.
ái khanh, đ. từ vua chúa dùng để gọi người đàn bà mình yêu khi nói với người ấy.
ái mộ," đgt. (h. ái: yêu; mộ: mến chuộng) yêu quí ai  muốn giữ người ấy ở lại trong cương vị cũ: làm đơn ái mộ dâng liền một chương (nđm)."
ái nam ái nữ," t. có bộ phận sinh dục ngoài không giống của nam  cũng không giống của nữ."
ái ngại," đgt. 1. thương cảm  có phần lo lắng và không đành lòng trước tình cảnh của người khác: ái ngại cho lũ trẻ mồ côi  trước cảnh thương tâm ai mà không ái ngại. 2. cảm thấy phiền hà đến người khác mà không đành lòng trước sự ưu ái của người đó đối với bản thân: nhận quà của bạn  thật ái ngại  bác rộng lượng thế khiến tôi ái ngại quá."
ái phi, d. vợ lẽ yêu quý của vua chúa (thường dùng để xưng gọi).
ái quốc, đgt. yêu nước: giàu lòng ái quốc  nhà ái quốc vĩ đại. " 1 (xã) h. lộc bình  t. lạng sơn." " 2 (xã) h. nam sách  t. hải dương."
ái tình, dt. (h. ái: yêu; tình: tình cảm) tình cảm yêu đương nam nữ: sức mạnh của ái tình.
am," d. 1 chùa nhỏ  miếu nhỏ. 2 nhà ở nơi hẻo lánh  tĩnh mịch của người ở ẩn thời xưa."
am hiểu," đgt. hiểu biết rành rõ  tường tận: am hiểu âm nhạc  am hiểu vấn đề."
ảm đạm," t. 1 thiếu ánh sáng và màu sắc  gợi lên sự buồn tẻ. nền trời ảm đạm. chiều mùa đông ảm đạm. 2 thiếu hẳn vẻ tươi vui  gợi cảm giác rất buồn. nét mặt ảm đạm."
ám," 1 đgt. 1. bám vào làm cho tối  bẩn: bồ hóng ám vách bếp  trần nhà ám khói hương bàn thờ. 2. quấy nhiễu làm u tối đầu óc hoặc gây cản trở: bị quỷ ám  ngồi ám bên cạnh không học được." " 2 dt. món ăn bằng cá luộc nguyên con  kèm một số rau  gia vị chấm nước mắm: cá ám  cá nấu ám."
ám ảnh," đgt. (h. ám: tối  ngầm; ảnh: hình bóng) 1. lởn vởn luôn trong trí óc  khiến cho phải suy nghĩ  không yên tâm: chủ nghĩa cá nhân đang ám ảnh một số đồng chí (hcm) 2. như ám3: nó cứ đến ám ảnh tôi mãi. // dt. điều làm cho mình cứ phải nghĩ đến luôn: cái vườn cao-su giới tuyến đối với tôi đã trở thành một ám ảnh (ngtuân)."
ám chỉ," đg. ngầm chỉ người nào  việc gì. câu nói có ý ám chỉ anh ta."
ám hại," đgt. giết người một cách lén lút  hãm hại ngầm: ám hại người ngay  ám hại bằng thuốc độc  bị địch ám hại."
ám hiệu," dt. (h. ám: ngầm; hiệu: dấu hiệu) dấu hiệu kín  không cho người khác biết: thấy lửa ám hiệu đã lại quay sang (ngtuân)."
ám muội," t. lén lút  không chính đáng. ý định ám muội. việc làm ám muội."
ám sát," đgt. giết người một cách bí mật lén lút  có trù tính trước: bị ám sát."
ám thị," đg. 1 (id.). tỏ cho biết một cách kín đáo  gián tiếp. 2 dùng tác động tâm lí làm cho người khác tiếp nhận một cách thụ động những ý nghĩ  ý định của mình. ám thị bằng thôi miên."
an," tt. yên  yên ổn: tình hình lúc an lúc nguy  bề nào thì cũng chưa an bề nào (truyện kiều)."
an bài, đgt. (h. an: yên; bài: bày biện) xếp đặt yên ổn: những người duy tâm cho rằng mọi việc đều do tạo hoá an bài.
an cư, đgt. 1. sống yên ổn: phải an cư thì mới yên ổn làm ăn được. 2. nh. kết hạ. " (phường) tp. cần thơ  t. cần thơ." " 1 (xã) h. tuy an  t. phú yên." " 2 (xã) h. tịnh biên  t. an giang."
an dưỡng," đgt. (h. an: yên; dưỡng: nuôi) nghỉ ngơi và được bồi dưỡng để lấy lại sức: bị thương  đi bệnh viện  đi an dưỡng (ngkhải)."
an nghỉ, (cũ). x. yên nghỉ.
an ninh," tt. (h. an: yên; ninh: không rối loạn) được yên ổn  không có rối ren: giữ cho xã hội an ninh cơ quan an ninh cơ quan có nhiệm vụ bảo vệ sự yên ổn và trật tự của xã hội: các cán bộ của cơ quan an ninh đã khám phá được một vụ cướp."
an phận," đg. bằng lòng với thân phận  với hoàn cảnh  không mong gì hơn. sống an phận. tư tưởng an phận."
an táng, đgt. (h. an: yên; táng: chôn cất) chôn cất tử tế: dự lễ an táng người bạn.
an tâm, đg. như yên tâm.
an toàn," tt. (h. an: yên; toàn: trọn vẹn) yên ổn  không còn sợ tai họa: chú ý đến sự an toàn lao động."
an ủi," đg. làm dịu nỗi đau khổ  buồn phiền (thường là bằng lời khuyên giải). tìm lời an ủi bạn. tự an ủi."
an vị," đgt. (h. an: yên; vị: chỗ ngồi) ngồi yên tại chỗ: khi mọi người đã an vị  cuộc họp bắt đầu."
án, 1 d. bàn cao và hẹp mặt.  2 d. 1 vụ phạm pháp hoặc tranh chấp quyền lợi cần được xét xử trước toà án. vụ án chưa xử. án giết người. 2 quyết định của toà xử một vụ án. bản án tử hình. chống án.  3 d. án sát (gọi tắt). " 4 đg. 1 chắn ngang  làm ngăn lại. núi án sau lưng. xe chết nằm án giữa đường. 2 (kết hợp hạn chế). đóng quân lại một chỗ. án quân lại nằm chờ."
án mạng, dt. vụ làm chết người: tên hung thủ đã gây án mạng.
án ngữ," đg. chắn lối qua lại  lối ra vào một khu vực. dãy núi án ngữ trước mặt. đóng quân án ngữ các ngả đường."
án phí, dt. (h. án: vụ kiện; phí: tiền tiêu) tiền phí tổn về một vụ kiện: nộp án phí cho tòa án.
án sát," d. chức quan trông coi việc hình trong một tỉnh  dưới thời phong kiến."
án thư, dt. (h. án: bàn; thư: sách) bàn dùng để xếp sách: án thư sơn son thếp vàng nguy nga (tố-hữu).
ang," 1 d. 1 đồ đựng nước bằng đất nung  thành hơi phình  miệng rộng. ang sành. ang đựng nước. 2 đồ đựng trầu bằng đồng  thấp  thành hơi phình  miệng rộng." " 2 d. dụng cụ đong lường bằng gỗ hoặc đan bằng tre  hình hộp  dung tích khoảng bảy tám lít  dùng ở một số địa phương để đong chất hạt rời. một ang gạo."
ang áng, trgt. độ chừng: giá tính ang áng một triệu đồng.
áng, 1 d. (ph.). bãi phẳng chưa được khai khẩn. áng cỏ. " 2 d. (vch.; kết hợp hạn chế). từ dùng chỉ từng đơn vị thuộc loại sự vật được coi là có vẻ đẹp lộng lẫy  rực rỡ. áng mây hồng. một áng văn kiệt tác." " 3 đg. nhìn trên đại thể mà ước lượng  mà đoán định. cụ già áng ngoài sáu mươi tuổi. áng theo đó mà làm. // láy: ang áng (x. mục riêng)."
anh, 1 dt. loài chim giống chim yến: điều đâu lấy yến làm anh (k). " 2 dt. 1. người con trai do mẹ mình đẻ trước mình: anh tôi hơn tôi mười tuổi 2. người con trai con vợ cả của cha mình: anh ấy kém tuổi tôi  nhưng là con bà cả 3. người đàn ông đang tuổi thanh niên: anh bộ đội. // đt. 1. ngôi thứ nhất khi người đàn ông tự xưng với em mình  vợ mình  người yêu của mình  hoặc một người ít tuổi hơn mình: em nói với mẹ là anh đi thi; em cho con đi với anh; anh thế là không yêu ai ngoài em; em bé ơi  chỉ cho anh nhà ông chủ tịch nhé 2. ngôi thứ hai khi mình nói với anh ruột hay anh họ: anh nhớ biên thư cho em nhé; khi vợ nói với chồng: anh về sớm để đưa con đi học nhé; khi một cô gái nói với người yêu: em mong thư của anh; khi bố  mẹ hoặc người có tuổi trong họ nói với con trai  con rể hoặc một người đàn ông còn trẻ: anh đã lớn rồi phải làm gương cho các em; khi nói với một người đàn ông chưa đứng tuổi hay một người huynh trưởng trong đoàn thể thanh niên: anh dạy cho em một bài quyền nhé; anh công nhân ơi  anh sửa cho tôi cái máy này nhé 3. ngôi thứ ba chỉ một người đàn ông còn trẻ: tôi đến thăm một người bạn vì anh ốm; anh trỗi dũng cảm  mọi người kính phục anh."
anh ánh, t. x. ánh2 (láy).
anh dũng, tt. (h. anh: tài hoa; dũng: can đảm) can đảm khác thường: quân ta anh dũng lại hào hùng (x-thuỷ).
anh đào," d. cây to vùng ôn đới cùng họ với hoa hồng  quả to bằng đầu ngón tay  vỏ nhẵn bóng  màu đỏ hoặc vàng nhạt  vị ngọt  hơi chua."
anh em," dt. 1. anh và em: anh em ta bánh đa  bánh đúc (tng) 2. bè bạn: hồ chủ tịch coi các dân tộc bị áp bức là anh em (phvđồng). // tt. coi như anh em: các nước anh em."
anh hùng," i d. 1 người lập nên công trạng đặc biệt lớn lao đối với nhân dân  đất nước. nguyễn huệ là một anh hùng dân tộc. 2 nhân vật thần thoại có tài năng và khí phách lớn  làm nên những việc phi thường. các anh hùng trong truyện thần thoại hi lạp. 3 danh hiệu vinh dự cao nhất của nhà nước tặng thưởng cho người hoặc đơn vị có thành tích và cống hiến đặc biệt xuất sắc trong lao động hoặc chiến đấu. anh hùng lao động. anh hùng các lực lượng vũ trang. đại đội không quân anh hùng."  ii t. có tính chất của người . hành động anh hùng.
anh linh, dt. (h. anh: đẹp tốt; linh: thiêng liêng) hồn thiêng liêng: anh linh các liệt sĩ. // tt. thiêng liêng: người mê tín cho là vị thần thờ ở miếu đó anh linh.
anh tài, d. (cũ). người tài giỏi xuất sắc. đủ mặt anh tài.
anh thư, dt. (h. anh: tài giỏi; thư: phụ nữ) người phụ nữ tài giỏi hơn người: bà triệu là anh thư trong lịch sử nước nhà.
anh tuấn, t. (id.). (người đàn ông) có tướng mạo đẹp và tài trí hơn người. chàng thanh niên anh tuấn.
ảnh," 1 dt. 1. hình của người  vật hay cảnh chụp bằng máy ảnh: giữ tấm ảnh làm kỷ niệm 2. (lí) hình một vật nhìn thấy trong một tấm gương hay một thấu kính: ảnh chỉ nhìn thấy mà không thu được gọi là ảnh ảo."  2 đt. (đph) ngôi thứ ba chỉ một người đàn ông mới nói đến: thì để các ảnh thở chút đã chứ (phan tứ).
ảnh hưởng," dt. (h. ảnh: bóng; hưởng: tiếng dội lại) 1. sự tác động của vật nọ đến vật kia  của người này đến người khác: ảnh hưởng của những chủ trương sai lầm (hcm) 2. uy tín và thế lực: đế quốc đã mất hết ảnh hưởng ở các nước mới được giải phóng. // đgt. tác động đến: không tỉnh táo thì chúng ta cũng có thể bị ảnh hưởng (phvđồng)."
ánh, 1 d. nhánh của một số củ. ánh tỏi. khoai sọ trồng bằng ánh.  2 i d. 1 những tia sáng do một vật phát ra hoặc phản chiếu lại (nói tổng quát). ánh đèn. ánh trăng. ánh kim loại. 2 (chm.). mảng ánh sáng có màu sắc. có ánh xanh của lá cây. pha ánh hồng.  ii t. có nhiều tia sáng phản chiếu lóng l. nước sơn rất ánh. sáng ánh. mặt nước ánh lên dưới bóng trăng. đôi mắt ánh lên niềm tin (b.). // láy: anh ánh (ý mức độ ít).
ánh sáng," dt. 1. nguyên nhân làm cho một vật có thể trông thấy được khi phát xuất hay phản chiếu từ vật ấy vào mắt: ánh sáng mặt trời 2. sự tỏ rõ  mọi người đều có thể biết: đưa vụ tham ô ra ánh sáng 3. sự chỉ đạo  sự hướng dẫn sáng suốt: ánh sáng của chủ nghĩa mác."
ao," 1 d. chỗ đào sâu xuống đất để giữ nước nuôi cá  thả bèo  trồng rau  v.v. ao rau muống. ao sâu tốt cá (tng.)."  2 đg. đong để ước lượng. ao thúng thóc. ao lại dầu xem còn mấy chai.
ao ước, đgt. mong mỏi được cái mà mình muốn có: thú hương-sơn ao ước bấy lâu nay (chmtrinh). // dt. điều mơ ước: có những ao ước phóng khoáng (tố-hữu).
ào," i đg. di chuyển đến với số lượng nhiều một cách rất nhanh và mạnh  không kể gì trở ngại. nước lụt ào vào cánh đồng. cơn mưa ào tới." " ii p. (dùng phụ sau đg.). một cách nhanh và mạnh  không kể gì hết. lội  xuống ruộng. làm ào cho chóng xong."
ào ào," trgt. đgt. 1. nhanh và mạnh: gió bấc ào ào thổi (nghtưởng) 2. ồn ào  sôi sục: người nách thước  kẻ tay đao  đầu trâu mặt ngựa ào ào như sôi (k)."
ào ạt," t. mạnh  nhanh và dồn dập trên phạm vi lớn. gió thổi ào ạt. tiến quân ào ạt. ào ạt như nước vỡ bờ."
ảo, tt. không thực: câu chuyện ảo.
ảo ảnh," d. 1 hình ảnh giống như thật  nhưng không có thật. bóng người trong sương lờ mờ như một ảo ảnh. 2 (chm.). x. ảo tượng."
ảo giác, dt. (h. ảo: không thực; giác: thấy được) cảm giác sai lầm khiến không thấy được đúng sự thật: người mắc bệnh tâm thần thường có những ảo giác.
ảo mộng," d. điều ước muốn viển vông  không thực tế. nuôi ảo mộng. ảo mộng ngông cuồng."
ảo não, tt. như áo não: một giọng hát ảo não xen vào tiếng gió (ngcghoan).
ảo thuật," d. thuật dựa vào động tác nhanh và khéo léo làm biến hoá các đồ vật  hiện tượng  khiến người xem tưởng như có phép lạ. làm trò ảo thuật."
ảo tưởng, dt. (h. ảo: không thực; tưởng: suy nghĩ) điều suy nghĩ viển vông không thể thực hiện được: gột rửa được các loại ảo tưởng (trg-chinh).
ảo tượng," d. hiện tượng quang học xảy ra ở các xứ nóng  khiến nhìn thấy ảnh lộn ngược của những vật ở xa mà tưởng lầm phía trước có mặt nước."
áo," 1 dt. đồ mặc che thân từ cổ trở xuống: buông cầm  xốc áo vội ra (k)." " 2 dt. bột hay đường bọc ngoài bánh  kẹo  viên thuốc: viên thuốc uống dễ vì có áo đường."  3 dt. áo quan (nói tắt): cỗ áo bằng gỗ vàng tâm.
áo choàng," d. áo rộng  dài đến đầu gối  dùng khoác ngoài để giữ vệ sinh trong khi làm việc hoặc để chống rét."
áo dài," dt. áo dài đến quá đầu gối  có khuy cài từ cổ xuống đến dưới nách: tôi mặc chiếc áo dài thay vai (sơn-tùng)."
áo giáp," d. bộ đồ mặc làm bằng chất liệu có sức chống đỡ với binh khí hoặc nói chung với những vật gây tổn hại  nguy hiểm cho cơ thể. mặc áo giáp ra trận."
áo mưa, d. áo bằng loại vải không thấm nước để đi mưa.
áo quan," dt. (h. quan là cái hòm ở trong cái quách dùng chôn người chết  theo tập quan trung-quốc ngày xưa) thứ hòm dài đựng xác người chết để đem chôn: chiếc áo quan ấy nhẹ quá (ngcghoan)."
áo quần, d. như quần áo.
áp," 1 đgt. 1. đặt sát vào: bà bế  áp mặt nó vào ngực (ng-hồng) 2. ghé sát vào: áp thuyền vào bờ."  2 gt. 1. gần đến: mấy ngày áp tết 2. ngay trước: người con áp út; một âm áp chót.
áp bức, đg. đè nén và tước hết mọi quyền tự do. ách áp bức.
áp dụng," đgt. đưa vào vận dụng trong thực tế điều nhận thức  lĩnh hội được: áp dụng khoa học kĩ thuật vào sản xuất  áp dụng kinh nghiệm tiên tiến."
áp đảo," đgt. (h. áp: ép; đảo: đánh đổ) đè bẹp  khiến không thể ngoi lên được: hoả lực ta áp đảo hoả lực địch. // tt. hơn hẳn: đa số áp đảo."
áp đặt," đg. dùng sức ép bắt phải chấp nhận (một chế độ chính trị  hình thức chính quyền  v.v.)."
áp giải, đgt. đi kèm phạm nhân trên đường để giải: áp giải tù binh về trại.
áp lực," dt. (h. áp: ép; lực: sức) sức ép: áp lực không khí  áp lực của cuộc đấu tranh."
áp suất, d. đại lượng vật lí có trị số bằng áp lực trên một đơn vị diện tích. áp suất khí quyển.
áp tải, đgt. đi kèm (các phương tiện giao thông) để bảo vệ hàng chuyên chở: áp tải hàng.
át," 1 d. tên gọi của con bài chỉ mang có một dấu quy ước trong cỗ bài tulơkhơ  thường là con bài có giá trị cao nhất. con át chủ."  2 đg. làm cho che lấp và đánh bạt đi bằng một tác động mạnh hơn. nói át giọng người khác. át cả tiếng sóng. mắng át đi.
au, (aurum) dt. kí hiệu hoá học của nguyên tố vàng. " tt. có màu đỏ  vàng tươi  ửng lên hoặc sáng óng: hai má đỏ au  da đỏ au  trái cam vàng au."
áy náy," đgt. có ý lo ngại  không được yên tâm: mẹ không áy náy gì về con đâu (tô-hoài)."
ăm ắp, t. x. ắp (láy).
ẵm," đgt. 1. bế (trẻ nhỏ): ẵm em đi chơi. 2. ăn cắp  lấy trộm: kẻ trộm vô nhà ẵm hết đồ đạc."
ăn," đgt. 1. cho vào cơ thể qua miệng: ăn có nhai  nói có nghĩ (tng) 2. dự bữa cơm  bữa tiệc: có người mời ăn 3. ăn uống nhân một dịp gì: ăn tết 4. dùng phương tiện gì để ăn: người âu-châu không quen ăn đũa 5. hút thuốc hay nhai trầu: ông cụ ăn thuốc bà cụ ăn trầu 6. tiếp nhận  tiêu thụ: xe này ăn tốn xăng; lò này ăn nhiều than 7. nhận lấy để chở đi: ô-tô ăn khách; tàu ăn hàng 8. phải nhận lấy cái không hay: ăn đòn; ăn đạn 9. nhận để hưởng: ăn thừa tự; ăn lương; ăn hoa hồng 10. thông với  hợp vào: sông ăn ra biển 11. được thấm vào  dính vào: giấy ăn mực; sơn ăn từng mặt (tng); hồ dán không ăn 12. phụ vào  thuộc về: ruộng này ăn về xã tôi 13. giành lấy về phần mình: ăn giải 14. có tác dụng: phanh này không ăn 15. tương đương với: một cân ta ăn 600 gam 16. ngang giá với: hôm nay một đô-la mĩ ăn mười ba nghìn đồng việt-nam."
ăn bám," đg. có sức lao động mà không làm việc  chỉ sống nhờ vào lao động của người khác. sống ăn bám. không chịu đi làm  ăn bám bố mẹ."
ăn bận, đgt. ăn mặc: ăn bận gọn gàng.
ăn bớt," đg. lấy bớt đi để hưởng một phần  lợi dụng việc mình nhận làm cho người khác. nhận làm gia công  ăn bớt nguyên vật liệu."
ăn cánh, đgt. hợp lại thành phe cánh: giám đốc và kế toán trưởng rất ăn cánh với nhau.
ăn cắp," đgt. lấy vụng tiền bạc đồ đạc  của người ta  khi người ta vắng mặt: ăn cắp quen tay  ngủ ngày quen mắt (tng)."
ăn chay," đg. ăn cơm chay để tu hành  theo đạo phật và một số tôn giáo khác. ăn chay niệm phật. ăn chay ngày rằm và mồng một. ăn mặn nói ngay còn hơn ăn chay nói dối (tng.)."
ăn chơi, đg. tiêu khiển bằng các thú vui vật chất (nói khái quát).
ăn cướp, đgt. dùng vũ lực để đoạt tiền của người khác: vừa ăn cướp vừa la làng (tng).
ăn giải, đgt. được phần thưởng trong một cuộc đua: nếu không được ăn giải thì chí ít cũng hấp dẫn cảm tình người xem (ngtuân).
ăn gian," đg. (kng.). cố ý tính sai  làm sai đi để thu lợi về mình. chơi bài ăn gian. nó đếm ăn gian mất mấy trăm."
ăn hại," đg. chỉ ăn và gây tốn kém  thiệt hại cho người khác  không làm được gì có ích. sống ăn hại xã hội. đồ ăn hại! (tiếng mắng)."
ăn hiếp," đgt. buộc trẻ con hoặc người yếu thế hơn phải làm theo ý mình bằng bắt nạt  doạ dẫm: người lớn mà lại ăn hiếp trẻ con."
ăn hỏi, đgt. đến nhà người con gái để xin cưới: mới ăn hỏi được mấy hôm đã tổ chức lễ cưới.
ăn hối lộ, đg. nhận tiền của hối lộ.
ăn không," đgt. 1. ăn tiêu mà không làm ra tiền  của cải: cứ ngồi nhà ăn không thì của núi cũng hết. 2. lấy không của người khác bằng thủ đoạn  mánh khoé: kiểu kí kết như thế này thì quả là làm để cho chủ ăn không."
ăn khớp, đgt. 1. rất khít vào với nhau: mộng ăn khớp rồi 2. phù hợp với: kế hoạch ấy không ăn khớp với tình hình hiện tại.
ăn kiêng, đgt. tránh ăn những thứ mà người ta cho là độc: ông lang khuyên người ốm phải ăn kiêng thịt gà.
ăn mày," đgt. 1. đi xin để sống: đói cơm  rách áo  hoá ra ăn mày (cd) 2. nói khiêm tốn một sự cầu xin: ăn mày cửa phật."
ăn nằm, đg. 1 (id.). ăn và nằm (nói khái quát). chỗ ăn nằm sạch sẽ. 2 (kng.). chung đụng về xác thịt.
ăn năn," đgt. cảm thấy day dứt  giày vò trong lòng về lỗi lầm đã mắc phải: tỏ ra ăn năn hối lỗi  biết ăn năn thì sự tình đã quá muộn màng."
ăn nhịp, đgt. hòa hợp với: lời ca ăn nhịp với đàn.
ăn nói," đg. nói năng bày tỏ ý kiến. có quyền ăn nói. ăn nói mặn mà  có duyên."
ăn ở, đgt. 1. nói vợ chồng sống với nhau: ăn ở với nhau đã được hai mụn con 2. đối xử với người khác: cha mẹ thói đời ăn ở bạc (trtxương); lấy điều ăn ở dạy con (ghc).
ăn sương," đgt. 1. ăn trộm: nó là một tên quen ăn sương  người ta đã quen mặt 2. làm đĩ: đoán có lẽ là cánh ăn sương chi đây (ngcghoan)."
ăn tạp," đg. ăn được nhiều loại thức ăn khác nhau  cả thức ăn thực vật lẫn động vật. lợn là một loài ăn tạp."
ăn thề, đg. cùng thề với nhau một cách trang nghiêm trong buổi lễ. uống máu ăn thề. làm lễ ăn thề.
ăn thua," đgt. 1. giành giật cho bằng được phần thắng: có tư tưởng ăn thua trong thi đấu thể thao  chơi vui không cốt ăn thua. 2. đạt kết quả hoặc có tác dụng nhất định nhưng thường chỉ dùng với ý phủ định  nghi vấn  hoặc sẽ xẩy ra trong điều kiện cho phép): cố gắng mãi mà chẳng ăn thua gì  mới thế đã ăn thua gì  còn phải cố gắng nhiều."
ăn tiền, đgt. 1. ăn hối lộ: kẻ ăn tiền của dân 2. có kết quả tốt (thtục): làm thế mới ăn tiền.
ăn tiêu, đg. chi tiêu cho đời sống hằng ngày. ăn tiêu dè sẻn.
ăn trộm, đgt. lấy của người khác một cách lén lút vào lúc đêm hôm hoặc lúc vắng người: đang đêm có kẻ lẻn vào nhà ăn trộm.
ăn uống, đgt. 1. ăn và uống nói chung: ăn uống đơn sơ nên ít bệnh (hgđthuý) 2. bày vẽ cỗ bàn: cưới xin không ăn uống gì.
ăn vạ," đg. ở ỳ  nằm ỳ ra để đòi cho kì được hoặc để bắt đền. không vừa ý  thằng bé nằm lăn ra ăn vạ."
ăn vụng," đgt. ăn giấu  không để cho người khác biết: ăn vụng không biết chùi mép (tng.)  những người béo trục  béo tròn  ăn vụng như chớp đánh con suốt ngày (cd.). // ăn vụng không biết chùi mép không biết che đậy  giấu giếm những hành vi xấu hoặc sai trái của mình. ăn vụng khéo chùi mép biết cách giấu giếm  che đậy những hành vi xấu hoặc sai trái của mình. ăn vụng như chớp chuyên ăn vụng và ăn vụng rất sành  khó lòng bắt quả tang."
ăn xổi," đgt. 1. nói cà  dưa mới muối đã lấy ăn: cà này ăn xổi được 2. sử dụng vội vàng  chưa được chín chắn: thực hiện kế hoạch đó phải có thời gian  không nên ăn xổi."
ăn ý," đg. hợp ý với nhau  tạo ra sự nhất trí trong hành động. chuyền bóng rất ăn ý. có sự phối hợp ăn ý."
ắp," đgt. đầy hết mức  không còn chứa thêm được nữa: ruộng ắp nước."
ắt," trgt. chắc hẳn  nhất định phải: thân đã có  ắt danh âu phải có (ngcgtrứ)."
âm," 1 i d. 1 một trong hai nguyên lí cơ bản của trời đất (đối lập với dương)  từ đó tạo ra muôn vật  theo một quan niệm triết học cổ ở phương đông. 2 (vch.  hoặc chm.). từ dùng để chỉ một trong hai mặt đối lập nhau (thường coi là mặt tiêu cực; mặt kia là dương)  như đêm (đối lập với ngày)  mặt trăng (đối lập với mặt trời)  nữ (đối lập với nam)  chết (đối lập với sống)  ngửa (đối lập với sấp)  v.v. cõi âm (thế giới của người chết). chiều âm của một trục." " ii t. (chm.). 1 (sự kiện) mang tính chất tĩnh  lạnh  hay (sự vật) thuộc về nữ tính hoặc về huyết dịch  theo quan niệm của đông y. 2 bé hơn số không. -3 là một số . lạnh đến âm 30 độ."  2 i d. 1 cái mà tai có thể nghe được. thu âm. máy ghi âm*. 2 đơn vị ngữ âm nhỏ nhất. các âm của tiếng việt. " ii đg. (id.). vọng  dội. tiếng trống  vào vách núi." " iii t. ( thanh) không to lắm  nhưng vang và ngân. lựu đạn nổ những tiếng âm."
âm ấm, tt. x. ấm
âm cung, d. (cũ). cung điện dưới âm phủ; âm phủ.
âm đạo," dt. ống cơ cấu tạo đơn giản  có khả năng co giãn  nằm giữa bọng đái và ruột thẳng  xuất phát từ tử cung và thông ra bên ngoài  có ở đa số động vật có vú giống cái để tiếp nhận cơ quan giao phối của con đực khi giao phối."
âm điệu," dt. (h. âm: tiếng; điệu: nhịp điệu) nhịp điệu cao thấp của âm thanh trong thơ ca  trong âm nhạc: tiếng nói hằng ngày tự nhiên  có âm điệu (hgđthuý)."
âm hộ, d. bộ phận ngoài của cơ quan sinh dục nữ và thú giống cái.
âm hồn, dt. hồn người chết.
âm hưởng, dt. (h. âm: tiếng; hưởng: tiếng dội lại) 1. tiếng vang (nghĩa đen và nghĩa bóng): âm hưởng của tiếng súng từ trong rừng vọng ra; lời tuyên bố chẳng có âm hưởng gì 2. sự truyền âm của một căn phòng: âm hưởng của rạp chiếu bóng.
âm ỉ," t. ngấm ngầm  không dữ dội  nhưng kéo dài. lửa cháy âm ỉ. đau âm ỉ."
âm lượng, dt. số đo cường độ của cảm giác mà âm thanh gây ra trên tai người.
âm mưu, dt. (h. âm: ngầm; mưu: mưu mẹo) mưu kế ngầm: kiên quyết chống lại âm mưu của bọn thực dân pháp (hcm). // đgt. có mưu kế ngầm: đế quốc mĩ âm mưu xâm lược (ngtuân).
âm nang, d. bìu dái.
âm nhạc, dt. (h. âm: tiếng; nhạc: nhạc) nghệ thuật dùng âm thanh để diễn đạt tình cảm: âm nhạc có tác dụng lớn lắm (phvđồng).
âm phủ," d. cõi âm  thế giới của linh hồn người chết. chết xuống âm phủ."
âm sắc, dt. 1. phẩm chất của âm thanh phụ thuộc vào mối tương quan về cao độ và cường độ của thanh chính và thanh phụ. 2. sắc thái âm thanh đặc trưng cho từng giọng nói hay từng nhạc khí.
âm thầm," tt. lặng lẽ: đêm thanh những âm thầm với bóng (bnt). // trgt. ngấm ngầm  không nói ra: đau đớn âm thầm."
âm thoa," d. thanh kim loại dễ rung  hình chữ u  khi gõ phát ra một âm đơn có tần số nhất định  thường dùng để lấy âm chuẩn."
âm u," tt. (h. âm: kín; u: vắng vẻ) tối tăm  vắng vẻ  lặng lẽ: một vùng trời đất âm u  đêm hiu hắt lạnh  ngày mù mịt sương (x-thuỷ)."
ầm, t. 1 từ mô phỏng tiếng động to và rền. súng nổ ầm. cây đổ đánh ầm một cái. máy chạy ầm ầm. 2 to tiếng và ồn ào. cười nói ầm nhà. đồn ầm cả lên.
ầm ĩ," tt. (âm thanh) ồn ào  hỗn độn  náo loạn gây cảm giác khó chịu: quát tháo ầm ĩ  khóc ầm ĩ  khua chiêng gõ mõ ầm ĩ  lũ trẻ nô đùa ầm ĩ."
ẩm, tt. thấm nước hoặc chứa nhiều nước: thóc ẩm; quần áo ẩm.
ẩm thấp, t. 1 có chứa nhiều hơi nước; ẩm (nói khái quát). khí hậu ẩm thấp. 2 không cao ráo. nhà cửa ẩm thấp.
ẩm thực, nh. ăn uống.
ấm," 1 dt. 1. đồ dùng để đun nước  đựng nước uống  pha chè  sắc thuốc: bếp đun một ấm đất nấu nước mưa (ng-hồng) 2. lượng nước chứa đầy một ấm: uống hết cả ấm chè 3. lượng chè đủ pha một ấm: xin anh một ấm chè."  2 dt. 1. ân trạch của ông cha truyền lại: phúc nhà nhờ ấm thông huyên (bckn) 2. ấm sinh nói tắt: người ta thường gọi thi sĩ tản-đà là ông ấm hiếu 3. từ chỉ một người con trai một cách bông đùa hay chế giễu: ba cậu ấm nhà bà ta đều ghê gớm cả. " 3 tt. 1. nóng vừa và gây cảm giác dễ chịu: hôm nay ấm trời 2. giữ nóng thân thể: áo ấm 3. nói giọng hát trầm và êm: giọng hò khu tư trầm và ấm (vnggiáp) 4. đã ổn thoả: sao cho trong ấm thì ngoài mới êm (k) 5. nói cây mọc thành khóm dày: cây khô nảy nhị  cành thêm ấm chồi (cd); như tre ấm bụi (tng) 6. yên ổn: cao nấm ấm mồ (tng) 7. cảm thấy dễ chịu: mỗi bước đi thấy lòng ấm lại (vnggiáp)."
ấm áp, t. ấm và gây cảm giác dễ chịu (nói khái quát). nắng xuân ấm áp. giọng nói ấm áp. thấy ấm áp trong lòng.
ấm cúng," tt. có cảm giác thoải mái  dịu êm và rất dễ chịu trong ý nghĩ  tình cảm trước một hiện thực nào đó: gian phòng ấm cúng  gia đình ấm cúng  hạnh phúc."
ấm no," tt. đủ ăn  đủ mặc: liệu cả gia đình này có được ấm no không (ng-hồng)."
ân, d. (kết hợp hạn chế). ơn (nói khái quát). ân sâu nghĩa nặng.
ân ái, đgt. nh. ái ân.
ân cần, trgt. (h. ân: chu đáo; cần: gắn bó) niềm nở và chu đáo: dưới đèn ghé đến ân cần hỏi han (k).
ân hận," đg. băn khoăn  day dứt và tự trách mình trước việc không hay đã để xảy ra. ân hận vì đã làm mẹ buồn. không có điều gì phải ân hận."
ân huệ, dt. ơn to lớn ở trên ban xuống: ban ân huệ  được hưởng ân huệ.
ân nghĩa, dt. (h. ân: ơn; nghĩa: nghĩa) tình nghĩa đằm thắm do mang ơn lẫn nhau: ăn ở có ân nghĩa với nhau.
ân nhân," d. người làm ơn  trong quan hệ với người mang ơn."
ân oán, dt. ân nghĩa và thù oán: chút còn ân oán đôi đường chửa xong (truyện kiều).
ân tình," dt. (h. ân: ơn; tình: tình nghĩa) tình cảm sâu sắc do có ơn đối với nhau: như keo sơn gắn chặt ân tình (x-thuỷ). // tt. có tình nghĩa và ơn huệ của nhau: nhớ ai tiếng hát ân tình  thuỷ chung (tố-hữu)."
ân xá," đg. tha miễn hình phạt cho phạm nhân đã bị kết án  coi đó là một đặc ân của nhà nước. ra lệnh ân xá một số phạm nhân."
ẩn," 1 đgt. đẩy mạnh  nhanh một cái; ẩy: ẩn cửa bước vào." " 2 i. đgt. 1. giấu mình kín đáo vào nơi khó thấy: ngôi nhà ẩn dưới lùm cây  bóng người lúc ẩn lúc hiện. 2. lánh đời về ở nơi vắng vẻ  ít người biết đến: từ quan về ở ẩn. ii. dt. cái chưa biết trong một bài toán  một phương trình."
ẩn dật, tt. (h. ẩn: kín; dật: yên vui) yên vui ở một nơi hẻo lánh. vân tiên nghe nói mới tường: cũng trang ẩn dật biết đường thảo ngay (lvt).
ẩn náu, đg. lánh ở nơi kín đáo để chờ dịp hoạt động. toán cướp ẩn náu trong rừng.
ẩn ý," dt. ý kín đáo ở bên trong lời nói  câu viết được hiểu ngầm mà không được nói rõ ra: câu nói đầy ẩn ý."
ấn," 1 dt. con dấu của vua hay của quan lại: rắp mong treo ấn  từ quan (k)." " 2 đgt. 1. dùng bàn tay  ngón tay đè xuống  gí xuống: ấn nút chai 2. nhét mạnh vào: ấn quần áo vào va-li 3. ép người khác làm việc gì: ấn việc giặt cho vợ."
ấn định, đg. định ra một cách chính thức để mọi người theo đó mà thực hiện. ấn định nhiệm vụ. ấn định sách lược đấu tranh.
ấn hành, đgt. in ra và phát hành: ấn hành báo chí.
ấn loát, đgt. (h. ấn: in; loát: chải) in tài liệu: phụ trách việc ấn loát.
ấn tín," dt. (h. ấn: con dấu; tín: tin) con dấu của quan lại; cách mạng nổi lên  tên tuần phủ gian tham bỏ cả ấn tín mà chạy trốn."
ấn tượng," d. trạng thái của ý thức ở giai đoạn cảm tính xen lẫn với cảm xúc  do tác động của thế giới bên ngoài gây ra. gây ấn tượng tốt. để lại nhiều ấn tượng sâu sắc."
ấp," 1 dt. 1. đất vua ban cho chư hầu  công thần ngày trước. 2. làng xóm nhỏ được lập lên ở nơi mới khai khẩn."  2 đgt. 1. (loài chim) nằm phủ lên trứng trong một thời gian nhất định để trứng có đủ nhiệt độ nở thành con: ngan ấp trứng  gà ấp. 2. làm cho trứng có đủ điều kiện và nhiệt độ để nở thành con: máy ấp trứng. 3. áp sát vào trên toàn bề mặt: bé ấp đầu vào lòng mẹ.
ấp ủ, đgt. giữ ở trong lòng: ấp ủ một hi vọng.
ập," đg. 1 đến một cách nhanh  mạnh  đột ngột  với số lượng nhiều. cơn mưa dông ập xuống. 2 (dùng phụ sau đg.; kết hợp hạn chế). chuyển vị trí nhanh  mạnh  đột ngột. đóng ập cửa. đổ ập xuống."
âu," 1 dt. đồ đựng giống cái chậu nhỏ  ang nhỏ: âu sành." " 2 dt. 1. âu tàu  nói tắt. 2. ụ (để đưa tàu thuyền lên)." " 3 đgt. lo  lo lắng phiền não: thôi thôi chẳng dám nói lâu  chạy đi cho khỏi kẻo âu tới mình (lục vân tiên)." " 4 pht. có lẽ  dễ thường: âu cũng là số kiếp  âu cũng là một dịp hiếm có  âu đành quả kiếp nhân duyên (truyện kiều)."  5 tiếng nựng trẻ con: âu! ngủ đi con.  6 dt. một trong bốn châu: âu châu  âu hoá  châu âu  đông âu  tây âu.
âu phục," dt. (h. âu: châu âu  phục: quần áo) quần áo may theo kiểu châu âu: mặc âu phục."
âu sầu, t. có vẻ lo buồn. nét mặt âu sầu. giọng nói âu sầu.
âu yếm," đgt. biểu lộ tình yêu thương dịu dàng thắm thiết bằng điệu bộ  cử chỉ  giọng nói: đôi mắt nhìn âu yếm  vợ chồng âu yếm nhau."
ẩu," pht. bừa bãi  không nghiêm chỉnh: làm ẩu."
ẩu đả, đg. đánh lộn. xông vào ẩu đả nhau. vụ ẩu đả.
ấu trĩ, tt. (h. ấu: trẻ em; trĩ: trẻ nhỏ) còn non nớt: thời kì ấu trĩ chúng ta đã vượt qua nhiều khó khăn; nhiều bệnh ấu trĩ (trg-chinh).
ấu trùng, d. dạng của loài động vật mới nở từ trứng ra và đã có đời sống tự do.
ấy," i. đt. người  vật  hoặc thời điểm được nhắc tới  biết tới: nhớ mang cuốn sách ấy nhé  anh ấy  thời ấy. ii. trt. từ biểu thị ý nhấn mạnh người  vật hoặc thời điểm đã được nhắc tới: điều ấy ư  thôi khỏi phải nhắc lại làm gì. iii. tht. tiếng thốt ra  tỏ ý can ngăn hoặc khẳng định: ấy! đừng làm thế  ấy  đã bảo mà!"
ba," 1 dt. (pháp: papa) bố: ba cháu có nhà không?. // đt. bố ở cả ba ngôi   con trông nhà để ba đi làm; xin phép ba cho con đi đá bóng; chị ơi  ba đi vắng rồi."  2 dt. (pháp: bar) quán rượu   la cà ở ba rượu.  3 st. 1. hai cộng một   nhà có ba tầng 2. sau hai trước bốn   ở tầng ba; đứa con thứ ba.
ba ba," d. rùa ở nước ngọt  có mai dẹp phủ da  không vảy."
ba chân bốn cẳng," (kng.). (đi) hết sức nhanh  hết sức vội vã."
ba chìm bảy nổi," sống long đong  lận đận  gian truân  vất vả  bao phen khổ sở: cuộc đời ba chìm bảy nổi."
ba đào, tt. (h. ba: sóng; đào: dậy sóng) chìm nổi gian truân  năm năm chìm nổi ba đào (tố-hữu).
ba gai," t. (kng.). bướng bỉnh  hay sinh chuyện gây gổ. anh chàng ba gai. ăn nói ba gai."
ba hoa," (f. bavard) đgt.  (tt.)nói nhiều  phóng đại quá sự thật  có ý khoe khoang: nó chỉ ba hoa thế thôi chứ có biết gì đâu  ăn nói ba hoa một tấc lên trời."
ba láp," tt  trgt. không đứng đắn   những kẻ ba láp; nói ba láp."
ba lăng nhăng," t. (kng.). vớ vẩn  không đâu vào đâu  không có giá trị  ý nghĩa gì. ăn nói ba lăng nhăng. học những thứ ba lăng nhăng."
ba lê," ba-lê (f. ballet) dt. nghệ thuật múa cổ điển trên sân khấu thể hiện một chủ đề nhất định  có nhạc đệm: múa ba-lê  nhà hát ba-lê." " (xã) h. ba tơ  t. quảng ngãi."
ba lô," ba-lô dt. (pháp: ballot) túi bằng vải dày hoặc bằng da  đeo trên lưng để đựng quần áo và đồ lặt vặt   khang mở ba-lô tìm một gói giấy (ngđthi)."
ba phải," t. đằng nào cũng cho là đúng  là phải  không có ý kiến riêng của mình. con người ba phải. thái độ ba phải."
ba quân," dt. 1. ba cánh quân bao gồm hải quân  lục quân  không quân. 2. tất cả binh sĩ  quân đội nói chung: thề trước ba quân  ba quân chỉ ngọn cờ đào (truyện kiều)."
ba que, tt. x. ba que xỏ lá   đồ ba que.
ba rọi, i d. (ph.). ba chỉ. " ii t. (ph.). 1 nửa đùa nửa thật  có ý xỏ xiên. lối nói . tính ba rọi. 2 pha tạp một cách lố lăng. nói tiếng tây ba rọi."
ba sinh," dt. 1. ba kiếp người: kiếp trước  kiếp này và kiếp sau  theo thuyết luân hồi của phật giáo   ví chăng duyên nợ ba sinh (k) 2. tình nghĩa vợ chồng   cái nợ ba sinh đã trả rồi (hxhương)."
ba trợn," t. (ph.; kng.). có nhiều biểu hiện về tư cách rất đáng chê  như thiếu đứng đắn  thiếu thật thà  ba hoa  không ai có thể tin cậy được. thằng cha ba trợn. ăn nói ba trợn."
bà," dt. 1. người đàn bà sinh ra cha mẹ mình; mẹ của cha  mẹ mình: cha mẹ không may mất sớm để lại đứa cháu thơ dại cho bà. 2. người đàn bà có quan hệ chị em hoặc thuộc cùng thế hệ với người sinh ra cha  mẹ mình. 3. người đàn bà đứng tuổi hoặc theo cách gọi tôn trọng  xã giao: bà nguyễn thị x  bà chủ tịch xã  thưa quý ông  quý bà. 4. người đàn bà tự xưng mình khi tức giận với giọng trịch thượng  hách dịch: rồi sẽ biết tay bà  phải tay bà thì không xong đâu!"
bà con," dt. 1. những người cùng họ   bà con vì tổ tiên  không phải vì tiền  vì gạo (tng) 2. những người quen thuộc   bà con hàng xóm 3. những đồng bào ở nước ngoài   nói có nhiều bà con việt kiều làm ăn sinh sống (sơn-tùng). // đt. ngôi thứ hai  khi nói với một đám đông   xin bà con lắng nghe lời tuyên bố của chủ tịch."
bà đỡ, d. người đàn bà làm nghề đỡ đẻ.
bà phước," dt. nữ tu sĩ đạo thiên chúa  thường làm việc trong bệnh viện hoặc trại nuôi trẻ mồ côi  cơ sở từ thiện."
bả," 1 d. 1 thức ăn có thuốc độc dùng làm mồi để lừa giết thú vật nhỏ. bả chuột. đánh bả. 2 cái có sức cám dỗ hoặc có thể đánh lừa  lôi kéo vào chỗ nguy hiểm hoặc xấu xa  hư hỏng. ăn phải bả. bả vinh hoa." " 2 d. sợi xe bằng tơ  gai  dùng để buộc diều  đan lưới."  3 đ. (ph.; kng.). bà (đã nói đến) ấy.
bả vai," dt. phần thân thể trên lưng  sát dưới vai: vác nặng  đau hết cả hai bả vai."
bã, 1 dt. phần còn lại của một vật sau khi đã lấy hết nước: theo voi hít bã mía (tng). " 2 mệt quá  rã rời cả người: trời nóng quá  bã cả người."  3 tt. không mịn: giò lụa mà bã thế này thì chán quá.
bá, 1 d. tước liền sau tước hầu trong bậc thang chức tước phong kiến.  2 i d. thủ lĩnh của một liên minh các chư hầu thời phong kiến trung quốc cổ đại. xưng hùng xưng bá.  ii d. (kng.). ác  (nói tắt). vạch bá.  3 d. bá hộ (gọi tắt).  4 d. (ph.). chị của mẹ (có thể dùng để xưng gọi).  5 d. (ph.). báng (súng). khẩu súng trường bá đỏ. " 6 đg. quàng tay (lên vai  cổ). bá vai bá cổ. tầm gửi bá cành dâu (bám vào cành dâu)." " 7 (id.). như bách3 (""trăm""). (thuốc trị) bá chứng (cũ; bách bệnh). bá quan*."
bá cáo," đgt. công bố  truyền rộng ra cho mọi người đều biết: bá cáo với quốc dân đồng bào."
bá chủ, dt. (h. bá: dùng sức mạnh; chủ: đứng đầu) kẻ dùng sức mạnh để thống trị   hít-le muốn làm bá chủ thế giới.
bá hộ, d. 1 phẩm hàm cấp cho hào lí hoặc kẻ giàu có thời phong kiến. 2 kẻ giàu có ở nông thôn ngày trước.
bá láp, nh. ba láp.
bá quan, dt. (h. bá: một trăm; quan: quan lại) các quan trong triều   lại truyền văn võ bá quan cứ ngày cũng đến tướng môn lễ mừng (nđm).
bá quyền, d. quyền một mình chiếm địa vị thống trị.
bá tánh," đphg  nh. bách tính."
bá tước, dt. (h. bá: tước bá; tước: tước) tước thứ ba trong thang tước vị phong kiến âu-châu   ngày nay ở âu-châu vẫn còn những bá tước.
bá vương," d. người làm nên nghiệp vương  nghiệp bá  chiếm cứ một phương trong thời phong kiến (nói khái quát). nghiệp bá vương. mộng bá vương (mộng làm bá vương)."
bạ," 1 dt. 1. sổ sách ghi chép về ruộng đất  sinh tử  giá thú: bạ ruộng đất  bạ giá thú. 2. thủ bạ  nói tắt: bo bo như ông bạ giữ ấn (tng.)."  2 đgt. đắp thêm vào: bạ tường  bạ bờ giữ nước. " 3 đgt. tuỳ tiện  gặp là nói là làm  không cân nhắc nên hay không: bạ ai cũng bắt chuyện  bạ đâu ngồi đấy."
bác," 1 dt. 1. anh hay chị của cha hay của mẹ mình: con chú  con bác chẳng khác gì nhau (tng) 2. từ chỉ một người đứng tuổi quen hay không quen: một bác khách của mẹ; bác thợ nề. // đt. 1. ngôi thứ nhất khi xưng với cháu mình: bố về  cháu nói bác đến chơi nhé 2. ngôi thứ hai khi cháu nói với bác; thưa bác  anh cả có nhà không ạ? 3. ngôi thứ ba  khi các cháu nói với nhau về bác chung: em đưa thư này sang nhà bác nhé 4. từ dùng để gọi người đứng tuổi: bác công nhân  mời bác vào 5. từ dùng để gọi người ngang hàng với mình trong giao thiệp giữa những người đứng tuổi: bác với tôi là bạn đồng nghiệp."  2 đgt. không chấp nhận: bác đơn xin ân xá.  3 đgt. đun khan và nhỏ lửa: bác trứng.
bác ái," t. có lòng thương yêu rộng rãi hết thảy mọi người  mọi loài. giàu tình bác ái."
bác cổ," tt. có kiến thức hiểu biết sâu rộng về văn tịch  sách vở  di tích và các việc đời xưa: trường bác cổ."
bác học," tt. (h. bác: rộng; học: môn học) 1. có nhiều tri thức về một hay nhiều ngành khoa học: nhà bác học pavlov 2. đi sâu vào các tri thức khoa học: trước khi có văn chương bác học  đã có một nền văn chương bình dân (dgqghàm)."
bác sĩ," d. người thầy thuốc tốt nghiệp đại học y khoa. bác sĩ khoa nội. bác sĩ thú y (tốt nghiệp đại học kĩ thuật nông nghiệp  ngành thú y)."
bác vật, dt. (h. bác: rộng; vật: vật) từ miền nam gọi kĩ sư: một bác vật nông nghiệp.
bạc," 1 d. 1 kim loại màu trắng sáng  mềm  khó gỉ  dẫn điện tốt  thường dùng để mạ  làm đồ trang sức. nhẫn bạc. thợ bạc. nén bạc. 2 tiền đúc bằng bạc; tiền (nói khái quát). bạc trắng (tiền đúc bằng bạc thật). 3 (kng.; dùng sau từ chỉ số chẵn từ hàng chục trở lên). đồng bạc (nói tắt). vài chục bạc. ba trăm bạc. 4 (dùng hạn chế trong một số tổ hợp). trò chơi ăn tiền (nói khái quát). đánh bạc*. gá bạc. canh bạc."  2 d. bạc lót (nói tắt). bạc quạt máy. " 3 t. 1 có màu trắng đục. vầng mây bạc. ánh trăng bạc. da bạc thếch. 2 (râu  tóc) đã chuyển thành màu trắng vì tuổi già. chòm râu bạc. đầu đốm bạc. 3 đã phai màu  không còn giữ nguyên màu cũ. chiếc áo nâu bạc phếch. áo đã bạc màu. // láy: bàng bạc (ý mức độ ít)." " 4 t. (kết hợp hạn chế). 1 mỏng manh  ít ỏi  không được trọn vẹn. mệnh bạc. phận mỏng đức bạc. 2 ít ỏi  sơ sài; trái với hậu. lễ bạc. 3 không giữ được tình nghĩa trọn vẹn trước sau như một. ăn ở bạc. chịu tiếng là bạc."
bạc ác," tt. không có tình nghĩa  sống bất nhân  hay hại người: con người bạc ác."
bạc hà," dt. (thực) (h. bạc: tên cây; hà: cây sen) thực vật họ húng  lá có dầu thơm cất làm thuốc: lọ dầu bạc hà; kẹo bạc hà."
bạc nhạc, d. (hoặc t.). thịt chỉ có màng dai không có nạc (thường là thịt bò). miếng bạc nhạc.
bạc nhược," tt. yếu đuối về tinh thần  ý chí: tinh thần bạc nhược  một người bạc nhược."
bạc phận," tt. (h. bạc: mỏng; phận: số phận) có số phận mỏng manh: tổng đốc ví thương người bạc phận  tiền-đường chưa chắc mả hồng nhan (tản-đà)."
bạc tình, t. không có tình nghĩa thuỷ chung trong quan hệ yêu đương. ăn ở bạc tình. trách người quân tử bạc tình... (cd.).
bách," 1 dt. 1. cây cùng họ với thông  sống lâu  lá hình vảy  thường dùng làm cảnh. 2. thuyền đóng bằng gỗ bách."  2 tt. tiếng phát ra do hai vật mềm chạm mạnh vào nhau: vỗ vào đùi đánh bách một cái.
bách bộ, trgt. (h. bách: một trăm; bộ: bước) lững thững đi từng bước: đi bách bộ quanh bờ hồ.
bách hợp," d. cây nhỏ cùng họ với hành tỏi  hoa to  hình loa kèn  màu trắng  vảy của củ dùng làm thuốc."
bách khoa," i. dt. 1. các môn khoa học kĩ thuật nói chung: kiến thức bách khoa. 2. (viết khoa) trường đại học bách khoa  nói tắt: thi vào bách khoa  luyện thi ở bách khoa. ii. tt. hiểu biết sâu rộng nhiều lĩnh vực kiến thức: đầu óc bách khoa." " (phường) q. hai bà trưng  tp. hà nội."
bách niên giai lão," (cũ). cùng sống với nhau đến trăm tuổi  đến lúc già (thường dùng làm lời chúc vợ chồng mới cưới). chúc cô dâu chú rể bách niên giai lão."
bách phân," dt. 1. thang tính trong dụng cụ đo nhiệt độ  chia làm một trăm phần bằng nhau: nhiệt giai bách phân. 2. tính theo phần trăm: tỉ lệ bách phân."
bách thảo, tt. (h. bách: một trăm; thảo: cây cỏ) nói nơi tập hợp nhiều loại cây; vườn bách thảo ở hà-nội.
bách thú, dt. các loại thú vật khác nhau: vườn bách thú.
bách tính, dt. (h. bách: một trăm; tính: họ) quần chúng nhân dân nói chung trong thời phong kiến (cũ): những người mà phong kiến gọi là bách tính nay đương làm chủ đất nước.
bạch," 1 đg. 1 (cũ). bày tỏ  nói (với người trên). ăn chưa sạch  bạch chưa thông (tng.). 2 thưa (chỉ dùng để nói với nhà sư). bạch sư cụ."  2 t. (kết hợp hạn chế). trắng toàn một màu. trời đã sáng bạch. trắng bạch*. chuột bạch*. hoa hồng bạch.
bạch cầu," dt. tế bào máu có nhân  màu trắng nhạt cùng với hồng cầu và tiểu cầu hợp thành những thành phần hữu hình trong máu  có vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể chống nhiễm khuẩn và trong các quá trình miễn dịch; còn gọi là bạch huyết cầu  huyết cầu trắng."
bạch dương," d. cây to vùng ôn đới  thân thẳng  vỏ màu trắng thường bong thành từng mảng."
bạch đàn," dt. cây trồng nhiều để phủ xanh đồi  ven đường  cao tới 10m hoặc hơn  cành non có 4 cạnh  có hai loại lá: non hình trứng  già hình lưỡi liềm  soi thấy rõ những điểm trong trong chứa tinh dầu  dùng lá già và cành non cất tinh dầu; còn gọi là cây khuynh diệp."
bạch huyết," d. chất dịch vận chuyển trong cơ thể  có cấu tạo giống như máu  màu trong suốt  hơi dính."
bạch kim," dt. kim loại quý  màu trắng xám  không gỉ  rất ít bị ăn mòn  chịu được nhiệt độ cao hơn bạc; còn gọi là pla-tin."
bạch tuộc," dt. (động) loài nhuyễn thể ở biển  cùng họ với mực  thân tròn  có nhiều tay dài: bạch tuộc thường sống trong khe đá dưới biển ăn mặc như bạch tuộc có quần áo lôi thôi lếch thếch: bà mẹ mắng người con gái: không có việc gì mà vẫn ăn mặc như bạch tuộc."
bạch yến," d. chim nhỏ cùng họ với sẻ  lông màu trắng  nuôi làm cảnh."
bài," 1 dt. 1. công trình sáng tác  biên soạn có nội dung tương đối hoàn chỉnh  trong khuôn khổ vừa phải: bài văn  bài báo  đăng bài trên tạp chí. 2. phần nhỏ có nội dung tương đối hoàn chỉnh trong chương trình giảng dạy  huấn luyện: bài giảng  bài võ tay không. 3. đề ra để cho học sinh viết thành nội dung tương đối hoàn chỉnh: ra bài  đọc kĩ bài trước khi làm. 4. cách chữa bệnh với việc sử dụng các vị thuốc theo tỉ lệ nào đó: bài thuốc gia truyền." " 2 dt. 1. những tấm giấy bồi  mỏng bằng nhau  có in hình chữ để làm quân trong trò chơi theo những quy cách nhất định: mua cỗ bài tú lơ khơ. 2. trò chơi dùng các quân bài với những quy cách nhất định: chơi bài tam cúc  đánh bài." " 3 dt. lối  cách xử trí: tính bài chuồn  đánh bài lờ." " 4 đgt.  id. 1. gạt bỏ: bài mê tín dị đoan. 2. thải ra ngoài cơ thể: bài phân và nước tiểu."
bài bác, đgt. (h. bài: chê bai; bác: gạt bỏ) chê bai nhằm gạt bỏ đi: bài bác thái độ tiêu cực.
bài học," d. 1 bài học sinh phải học. 2 điều có tác dụng giáo dục  kinh nghiệm bổ ích. những bài học của cách mạng tháng tám. rút ra bài học."
bài làm," dt. bài viết  trả lời theo đề ra sẵn: bài làm chưa đạt yêu cầu."
bài tiết, đg. 1 thải ra ngoài cơ thể. bài tiết mồ hôi. cơ quan bài tiết. 2 (bộ phận trong cơ thể) sản sinh chất dịch; tiết.
bài vị," dt. thẻ để thờ bằng giấy hoặc bằng gỗ mỏng có ghi tên tuổi  chức vụ người chết: trạng nguyên còn hãy sụt sùi  ngó lên bài vị lại sui lòng phiền (lục vân tiên)."
bài xích, đgt. (h. bài: chê bai; xích: đuổi đi) chỉ trích kịch liệt: bài xích những hiện tượng bất như ý (đgthmai).
bãi," 1 d. 1 khoảng đất bồi ven sông  ven biển hoặc nổi lên ở giữa dòng nước lớn. bãi phù sa. bãi biển. ở đất bãi. bãi dâu (bãi trồng dâu). 2 khoảng đất rộng rãi và thường là bằng phẳng  quang đãng  có một đặc điểm riêng nào đó. bãi sa mạc. bãi tha ma. bãi mìn (bãi cài mìn). bãi chiến trường (nơi quân hai bên đánh nhau)." " 2 d. đống chất bẩn nhỏ  thường lỏng hoặc sền sệt  do cơ thể thải ra. bãi phân. bãi cốt trầu." " 3 đg. 1 (kết hợp hạn chế). xong  hết một buổi làm việc gì; tan. bãi chầu. trống bãi học. 2 (cũ). bỏ đi  thôi không dùng hoặc không thi hành nữa. bãi một viên quan. bãi sưu thuế." " 4 d. (id.). bãi thải; dùng (kng.) để chỉ đồ đạc cũ  đã thải loại. xe bãi. đồ bãi (đồ cũ)."
bãi bỏ," đgt. bỏ đi  không thi hành nữa: bãi bỏ quy định cũ  bãi bỏ các thứ thuế không hợp lí."
bãi công, đg. như đình công.
bãi nại," đgt. thôi  huỷ bỏ  không khiếu nại  kiện tụng nữa."
bãi trường," đgt. cho nghỉ học một thời gian nhất định: ngày bãi trường  anh chị em học sinh chia tay nhau rất cảm động."
bái, 1 d. cn. bái chổi. (ph.). ké hoa vàng.  2 đg. (id.). lạy hoặc vái.
bái phục," đgt. (h. phục: cúi chịu) kính cẩn cảm phục: đức hi sinh đó  chúng tôi xin bái phục."
bái tạ, đg. (cũ). cảm ơn một cách cung kính; lạy tạ.
bái yết," đgt.  trtr. trình diện người trên bằng cử chỉ lễ nghi cung kính: sứ thần bái yết vua."
bại," 1 tt. thua: bại cũng không nản  thắng cũng không kiêu (hcm)."  2 tt. bị giảm khả năng cử động: chân bại không đi được; bại nửa mình.
bại hoại, t. đã suy đồi đến mức mất hết phẩm chất. phong hoá bại hoại.
bại lộ," đgt. lộ hoàn toàn  không còn giấu giếm được nữa: âm mưu bị bại lộ  nếu chẳng may bị bại lộ thì không còn con đường nào thoát."
bại trận, tt. (h. trận: trận đánh) thua trận: kết cục mỗi lần bại trận là một tờ hoà ước bất bình đẳng (đgthmai).
bại vong, đg. ở tình trạng bị thua và bị tiêu diệt. dồn vào thế bại vong.
bám," đgt. 1. giữ chặt  không rời ra: bám vào vách đá trèo lên  bám vào cành cây. 2. theo sát  không lìa ra: đi đâu bám gót theo sau. 3. dựa vào một cách cứng nhắc để làm căn cứ  cơ sở: bám vào ý kiến của cấp trên  bám vào cái lí thuyết cũ ấy thì làm sao thoát khỏi vòng luẩn quẩn. 4. dựa vào đối tượng khác để tồn tại: sống bám vào cha mẹ."
ban, 1 dt. khoảng thời gian ngắn: ban chiều.  2 dt. 1. tổ chức gồm nhiều người cùng phụ trách một việc: ban nhạc; ban thư kí; ban quản trị 2. uỷ ban nói tắt: ban chấp hành công đoàn.  3 dt. (pháp: balle) quả bóng bằng cao-su: trẻ đá ban.  4 dt. nốt đỏ nổi trên da khi mắc một số bệnh: sốt phát ban. " 5 dt. (thực) loài cây thuộc họ đậu có hoa trắng  ở miền tây bắc việt-nam: hoa ban nở trắng bên sườn núi (tố-hữu)."  6 dt. bộ phận khác nhau của một tổ chức: ban văn; ban võ; ban khoa học tự nhiên; ban khoa học xã hội.  7 đgt. cấp cho người dưới: hồ chủ tịch ban phần thưởng cho bộ đội.  8 tt. (pháp: panne) nói máy hỏng đột nhiên: xe bị ban ở dọc đường.
ban bố, đgt. công bố để mọi người biết và thực hiện: ban bố quyền tự do dân chủ  ban bố lệnh giới nghiêm.
ban công," ban-công dt. (pháp: balcon) phần nhô ra ngoài tầng gác  có lan can và có cửa thông vào phòng: đứng trên ban-công nhìn xuống đường."
ban đầu," d. lúc mới bắt đầu  buổi đầu. tốc độ ban đầu. ban đầu gặp nhiều khó khăn."
ban đêm," dt. khoảng thời gian của một đêm  đối lập với ban ngày: anh ấầy hay sốt về ban đêm  ban đêm làng xóm im lìm."
ban hành, đgt. (h. hành: làm) công bố và cho thi hành: ban hành những luật đem lại quyền lợi cấp bách nhất (phvđồng).
ban khen, đg. (kc.). khen ngợi người dưới.
ban ngày," dt. khoảng thời gian trong ngày  trước lúc trời tối; đối lập với ban đêm: ở đây ban ngày thì nóng  ban đêm thì lại lạnh."
ban phát, đgt. (h. phát: cấp cho) cấp cho người ở cấp dưới: chính phủ ban phát quần áo cho dân bị thiên tai.
bàn," 1 d. đồ dùng thường bằng gỗ có mặt phẳng và chân đứng  để bày đồ đạc  thức ăn  để làm việc  v.v. bàn viết. bàn ăn. khăn bàn." " 2 d. 1 lần tính được  thua trong trận đấu bóng. ghi một bàn thắng. thua hai bàn. làm bàn (tạo ra bàn thắng). 2 (cũ  hoặc ph.). ván (cờ). chơi hai bàn."  3 đg. trao đổi ý kiến về việc gì hoặc vấn đề gì. bàn công tác. bàn về cách làm. bàn mãi mà vẫn chưa nhất trí.
bàn bạc, đgt. trao đổi ý kiến qua lại nói chung: vấn đề này cần được bàn bạc kĩ  bàn bạc tập thể.
bàn cãi, đgt. tranh luận về một vấn đề chưa thống nhất: anh nói anh chẳng thích bàn cãi nhiều về triết học (trvgiàu).
bàn chải," d. đồ dùng để chải  cọ  làm sạch  gồm có nhiều hàng sợi nhỏ  dai  cắm trên một mặt phẳng. bàn chải giặt. bàn chải đánh răng."
bàn cờ," dt. 1. hình vuông có kẻ ô để bày quân cờ: bàn cờ làm bằng gỗ  vẽ bàn cờ trên đất. 2. hình kiểu bàn cờ  trong đó có nhiều đường ngang dọc cắt thành ô: ruộng bàn cờ."
bàn giao," đgt. giao lại cho người thay mình nhiệm vụ cùng đồ đạc  sổ sách  tiền nong: trước khi về hưu  ông đã bàn giao từng chi tiết cho người đến thay."
bàn tán," đg. bàn bạc một cách rộng rãi  không có tổ chức và không đi đến kết luận. dư luận bàn tán nhiều. tiếng xì xào bàn tán."
bàn tay," dt. 1. phần cuối của tay  có năm ngón  dùng để cầm  nắm  lao động: nắm chặt bàn tay lại  trong lòng bàn tay. 2. cái biểu tượng cho sức lao động con người: bàn tay khối óc của người thợ. 3. cái biểu tượng cho hành động của con người  thường là không hay  không tốt: bàn tay tội lỗi  có bàn tay của kẻ xấu nhúng vào."
bàn thờ," dt. bàn bày bát hương  đèn nến... để thờ: chiếu đã trải trên cái bục gạch trước bàn thờ (ngđthi)."
bàn tính," 1 d. đồ dùng để làm các phép tính số học  gồm một khung hình chữ nhật có nhiều then ngang xâu những con chạy." " 2 đg. bàn bạc và tính toán  cân nhắc các mặt lợi hại  nên hay không nên. kế hoạch đã được bàn tính kĩ."
bản," 1 dt. giấy có chữ viết  chữ in hoặc hình vẽ: bản thảo; bản vẽ."  2 dt. mỗi đơn vị được in ra: sách in một vạn bản. " 3 dt. bề ngang một tấm  một phiến: tấm lụa rộng bản." " 4 dt. làng ở miền núi: tây nó về  không ở bản được nữa (ngđthi)."  5 tt. nói thứ giấy dó để viết chữ nho: mua giấy bản cho con học chữ hán.
bản án, d. quyết định bằng văn bản của toà án sau khi xét xử vụ án.
bản chất," dt. thuộc tính căn bản  ổn định  vốn có bên trong của sự vật  hiện tượng: phân biệt bản chất với hiện tượng  bản chất của anh ta là nông dân."
bản đồ, dt. (h. đồ: bức vẽ) bản vẽ hình thể của một khu vực: bản đồ việt-nam.
bản lề," d. 1 vật gồm hai miếng kim loại xoay quanh một trục chung  dùng để lắp cánh cửa  nắp hòm  v.v. lắp bản lề vào cửa. 2 (dùng phụ sau d.). vị trí nối tiếp  chuyển tiếp quan trọng. vùng bản lề giữa đồng bằng và miền núi. năm bản lề."
bản năng," dt. tính năng vốn có  bẩm sinh  không phải do học hỏi: bản năng tự vệ  hành động theo bản năng."
bản ngã," dt. (h. bản: của mình; ngã: ta) cái làm nên tính cách riêng biệt của mỗi người: họ hi sinh bản ngã để chuốc lấy những danh giá  lợi lộc nhất thì (đgthmai)."
bản quyền," d. quyền tác giả hay nhà xuất bản về một tác phẩm  được luật pháp quy định. tôn trọng bản quyền của tác giả. hồ ngọc đức giữ bản quyền của phần mềm này"
bản sao," bản sao ra từ bản gốc: bản sao bằng tốt nghiệp  chỉ nhận bản chính  không nhận bản sao."
bản sắc," dt. (h. bản: của mình; sắc: dung mạo) tính chất đặc biệt vốn có  tạo thành phẩm cách riêng: giúp sức chu toàn bản sắc dân tộc (trvgiàu)."
bản thảo, d. văn bản được soạn ra để đưa đánh máy hoặc đưa in. bản thảo công văn. bản thảo đã chuyển sang nhà xuất bản.
bản tính, dt. tính chất hay cá tính vốn có: bản tính thật thà chất phác  bản tính khó thay đổi nhưng không có nghĩa là không sửa được.
bản vị, dt. (h. bản: gốc; vị: ngôi) kim loại quí dùng làm tiêu chuẩn tiền tệ: dùng vàng làm bản vị. // tt. chỉ biết đến quyền lợi của bộ phận mình: anh làm thế là vì tư tưởng bản vị.
bản xứ," d. (dùng phụ sau d.). bản thân đất nước (thuộc địa) được nói đến (thường hàm ý coi khinh  theo quan điểm của chủ nghĩa thực dân). dân bản xứ. chính sách thực dân đối với người bản xứ."
bán, đgt. 1. đem đổi hàng hoá để lấy tiền: bán hàng  hàng ế không bán được  mua rẻ bán đắt  bán sức lao động. 2. trao cho kẻ khác cái quý giá để mưu lợi riêng: bè lũ bán nước  bán rẻ lương tâm cho quỷ dữ  bán trôn nuôi miệng (tng.).
bán buôn, đgt. bán số lượng lớn hàng hoá cho người ta đem về bán lẻ: cửa hàng bà ấy chỉ bán buôn chứ không bán lẻ.
bán cầu, d. 1 nửa hình cầu. hình bán cầu. 2 nửa phần trái đất do đường xích đạo chia ra (nam bán cầu và bắc bán cầu) hoặc do đường kinh tuyến gốc chia ra (tây bán cầu và đông bán cầu).
bán chịu," đgt. bán hàng theo phương thức khách hàng nhận trước  sau một thời gian mới phải trả tiền: bán chịu cho khách hàng  không bán chịu."
bán dạo, nh. bán rong.
bán đảo," dt. (địa) (h. bán: nửa; đảo: khoảng đất lớn có nước bao quanh) dải đất có biển bao quanh  trừ một phía nối liền với lục địa: bán đảo mã-lai."
bán kết, d. vòng đấu để chọn đội hoặc vận động viên vào chung kết. đội bóng được vào bán kết.
bán khai, tt. chưa tới trình độ văn minh nhưng đã qua trạng thái dã man: dân tộc bán khai.
bán kính, dt. (toán) (h. bán: nửa; kính: đường kính của hình tròn) đoạn thẳng từ tâm đến một điểm trên đường tròn hoặc mặt cầu: đường bán kính của trái đất.
bán lẻ," đg. bán thẳng cho người tiêu dùng  từng cái  từng ít một; phân biệt với bán buôn. giá bán lẻ. cửa hàng bán lẻ."
bán nguyệt," dt.  (tt.) nửa mặt tròn: hình bán nguyệt  anh về gánh gạch bát tràng  xây hồ bán nguyệt cho nàng rửa chân (cd.)."
bán nguyệt san," dt. (h. san: in ra  tạp chí) tạp chí nửa tháng ra một kì: bán nguyệt san này ra ngày mồng một và ngày rằm hằng tháng."
bán thân," d. (dùng phụ sau d.  đg.). nửa thân người. tượng bán thân. ả́nh chụp bán thân."
bán tín bán nghi," chưa tin hẳn  vẫn còn hoài nghi  nửa tin nửa ngờ: anh ta lúc nào cũng bán tín bán nghi  hãy còn bán tín bán nghi  chưa đem vào dạ chưa ghi vào lòng (cd.)."
bán tự động, tt. không hoàn toàn tự động: máy bán tự động.
bạn," i d. 1 người quen biết và có quan hệ gần gũi  coi nhau ngang hàng  do hợp tính  hợp ý hoặc cùng cảnh ngộ  cùng chí hướng  cùng hoạt động  v.v. bạn nghèo với nhau. bạn chiến đấu. người với người là bạn. 2 (ph.). người đàn ông đi ở làm thuê theo mùa  theo việc trong xã hội cũ. ở bạn. bạn ghe. 3 người đồng tình  ủng hộ. bạn đồng minh. thêm bạn bớt thù. 4 (dùng phụ sau d.). đơn vị tổ chức có quan hệ gần gũi. đội bạn. nước bạn."  ii đg. (kng.). kết  (nói tắt). bạn với người tốt.
bạn đọc," dt. người đọc sách  báo  tạp chí; còn gọi là độc giả: ý kiến bạn đọc  được bạn đọc yêu thích."
bạn đời, dt. vợ hay chồng đối với nhau: đau khổ vì người bạn đời mất sớm.
bạn lòng, d. bạn tâm tình; thường dùng để chỉ người yêu.
bang, 1 dt. một nước nhỏ trong một liên bang: bang kê-ra-la trong nước cộng hoà ấn-độ. " 2 dt. bang tá  bang biện nói tắt: ngày trước  một tờ báo trào phúng gọi bang tá là bang bạnh." " 3 dt. tập đoàn người trung-quốc cùng quê ở một tỉnh  sang trú ngụ ở nước ta trong thời thuộc pháp: bang phúc-kiến."
bang giao, đg. giao thiệp giữa nước này với nước khác. quan hệ bang giao.
bàng," dt. (thực) loài cây cành mọc ngang  lá to  quả giẹp  trồng để lấy bóng mát về mùa hè: mùa hè thì tán bàng rủ xanh tươi (nghtưởng)."
bàng hoàng," t. ở trong trạng thái tinh thần như choáng váng  sững sờ  tâm thần tạm thời bất định. bàng hoàng trước tin sét đánh. định thần lại sau phút bàng hoàng."
bàng quan," đgt. làm ngơ  đứng ngoài cuộc  coi như không dính líu gì đến mình: thái độ bàng quan  bàng quan với mọi việc chung quanh."
bảng, 1 d. 1 bảng nhãn (gọi tắt). 2 phó bảng (gọi tắt). " 2 d. 1 vật có mặt phẳng  thường bằng gỗ  dùng để viết hoặc dán những gì cần nêu cho mọi người xem. bảng yết thị. yết lên bảng. bảng tin. 2 bảng đen (nói tắt). phấn bảng. gọi học sinh lên bảng. 3 bảng kê nêu rõ  gọn  theo thứ tự nhất định  một nội dung nào đó. bảng thống kê. thi xong  xem bảng (danh sách những người thi đỗ)." " 3 d. cn. pound. đơn vị tiền tệ cơ bản của anh và nhiều nước hoặc lãnh thổ khác: ireland  ai cập  syria  sudan  v.v."
bảng đen," d. vật có mặt phẳng nhẵn bằng gỗ  đá  v.v.  thường màu đen  dùng để viết  vẽ bằng phấn lên trên."
bảng hiệu," d. bảng ghi tên và một vài thông tin riêng  cần thiết nhất  dùng trong quảng cáo và giao dịch. trương bảng hiệu."
báng," 1 dt. bộ phận cuối khẩu súng  thường bằng gỗ  dùng để tì khi giữ bắn: tì vai vào báng súng  tiểu liên báng gập." " 2 dt. cây mọc ở chân núi ẩm  trong thung lũng núi đá vôi vùng trung du hoặc được trồng làm cảnh  thân trụ lùn  to  cao 5-7m  đường kính 40-50cm  có nhiều bẹ  lá mọc tập trung ở đầu thân  toả rộng  dài  có khi sát đất  mặt trên màu lục  mặt dưới màu trắng  hoa cụm lớn  quả hình cầu  ruột thân chứa nhiều bột ăn được  cuống cụm hoa có nước ngọt để làm rượu và nấu đường; còn gọi là cây đoác." " 3 dt. bệnh làm cho bụng trướng  do ứ nước trong ổ bụng hoặc sưng lá lách: biết rằng báng nước hay là báng con (cd.)." " 4 dt.  đphg khoai mì  sắn (cách gọi ở vùng sông bé  đồng nai)." " 5 dt. ống mai  ống bương để đựng nước." " 6 đgt.  đphg húc: hai con trâu báng lộn."  7 đgt. cốc: báng vào đầu  báng đầu thằng trọc chẳng nể lòng ông sư (tng.).
báng bổ," đgt. chế giễu thần thánh: có thể không tin  nhưng không nên báng bổ."
banh," 1 d. nơi giam tù bị kết án nặng trong một số khu nhà tù lớn dưới chế độ tư bản  thực dân. các banh ở côn đảo."  2 d. (ph.). bóng. đá banh.  3 đg. mở to hai bên ra. banh mắt nhìn. banh ngực (ph.; phanh áo ra). " 4 t. (ph.; thường dùng phụ sau đg.). tan tành  vụn nát. phá banh ấp chiến lược."
bành," dt. ghế có lưng tựa  tay vịn  được mắc chặt trên lưng voi: ngồi trên bành voi."
bành trướng, đgt. (h. bành: nước chảy mạnh; trướng: nước dâng lên) lan rộng ra; xâm lấn các đất đai ở gần: chính sách bành trướng đã lỗi thời.
bảnh," t. 1 (kng.). sang và đẹp một cách khác thường. diện bảnh. 2 (ph.). cừ  giỏi. tay lao động bảnh."
bảnh bao," tt. trau chuốt  tươm tất trong cách ăn mặc  có ý trưng diện: mày râu nhẵn nhụi áo quần bảnh bao (truyện kiều)."
bánh," 1 dt. thứ ăn chín làm bằng bột hoặc gạo có chất ngọt  hoặc chất mặn  hoặc chất béo: đồng quà tấm bánh (tng)."  2 dt. khối nhỏ những thứ có thể ép lại hoặc xếp lại thành một hình nhất định: bánh thuốc lào; bánh pháo.  3 dt. bánh xe nói tắt: xe châu dừng bánh cửa ngoài (k).
bánh bao," d. bánh làm bằng bột mì ủ men  hấp chín  có nhân mặn hoặc ngọt."
bánh lái," dt. bộ phận hình tròn xoay được  dùng để lái xe hơi  máy cày: uống rượu mà cầm bánh lái xe hơi thì nguy hiểm quá."
bánh mì," d. bánh làm bằng bột mì ủ men nướng chín trong lò  dùng làm món ăn chính ở một số nước."
bánh tráng," đphg  nh. bánh đa."
bao, 1 dt. 1. đồ dùng để đựng vật rắn: bao xi-măng; bao diêm 2. lớp bọc ở ngoài: bánh có bao bột 3. túi vải thắt ngang lưng: ngang lưng thì thắt bao bàng (cd). " 2 đgt. 1. bọc kín  gói kín: lấy tờ báo bao quần áo 2. che chung quanh: luỹ tre xanh bao quanh làng." " 3 đgt. 1. trợ cấp  nuôi dưỡng giấu giếm: bao gái 2. trả tiền thay cho người khác: bao bữa tiệc rượu ở nhà hàng." " 4 tt. nhiều: bao phen gian khổ. // trgt. như bao nhiêu; bao lâu: nhớ biết bao; quản bao tháng đợi  năm chờ (k)." " 5 trgt. không  chẳng: bao quản; bao nài."
bao bì," d. 1 đồ dùng làm vỏ bọc ở ngoài để đựng  để đóng gói hàng hoá (nói khái quát). hàng không đóng gói được vì thiếu bao bì. sản xuất chai lọ làm bao bì cho ngành dược. 2 việc bao bọc bằng vật liệu thích hợp để chứa đựng  bảo quản  chèn lót và chuyên chở hàng hoá."
bao biện, 1 đgt. làm thay cả việc vốn thuộc phận sự của người khác: tác phong bao biện  người nào có việc nấy không thể bao biện cho nhau được. " 2 đgt.  thgtục chống chế lại với đủ lí lẽ  nguyên cớ  làm cho khó có thể bác bỏ hoặc quy trách nhiệm: đã sai lại còn bao biện  chỉ giỏi bao biện  không bao biện nổi."
bao bọc," đgt. 1. che khắp chung quanh: lớp không khí bao bọc trái đất 2. che chở  bênh vực: cấp trên bao bọc cấp dưới."
bao dung," t. có độ lượng  rộng lượng với mọi người. tấm lòng bao dung."
bao giờ," dt. 1. khoảng thời gian nào đó chưa rõ hoặc chưa muốn nói ra: bao giờ mới biết kết quả?  chuyện ầấy xảy ra từ bao giờ?  bao giờ anh ta đến hãy hay. 2. bất kì khoảng thời gian nào  không trừ thời điểm nào: bao giờ anh ta cũng nói như thế  bao giờ cũng vậy."
bao gồm, đgt. chứa tất cả ở trong: bao gồm đủ các tầng lớp trong xã hội (hcm).
bao hàm," đg. chứa đựng bên trong  mang bên trong (nói về cái nội dung trừu tượng). bao hàm nhiều ý nghĩa."
bao la," tt. rộng lớn vô cùng tận  không thể bao quát được trong tầm mắt: biển rộng bao la  những cánh đồng bao la bát ngát." " (xã) h. mai châu  t. hoà bình."
bao lơn," dt. chỗ nhô ra ngoài tầng gác  có cửa thông với phòng trong và có lan can quây chung quanh: đứng trên bao lơn nhìn xuống đường phố."
bao nhiêu," đ. 1 số lượng nào đó không rõ nhiều hay ít (thường dùng để hỏi). hỏi xem cần bao nhiêu? cao bao nhiêu? trong bao nhiêu lâu? trăng bao nhiêu tuổi trăng già?... (cd.). bao nhiêu cũng được. ...bao nhiêu tấc đất tấc vàng bấy nhiêu (cd.). 2 (thường dùng trong câu cảm xúc hoặc câu có ý phủ định). số lượng hoặc mức độ không biết chính xác  nhưng nghĩ là nhiều lắm. bao nhiêu là cờ! vinh dự bao nhiêu  lớp người mới! 3 (dùng trong câu có ý phủ định). số lượng không nói rõ  nhưng biết là không nhiều gì. không đáng bao nhiêu. có bao nhiêu tiền đâu!"
bao tay," dt. 1. tất tay (thường của trẻ sơ sinh). 2. túi nhỏ  thon để bao tay người chết."
bao thơ, dt. từ miền nam chỉ phong bì: cho bức ảnh vào bao thơ.
bao tử," 1 d. (thường dùng phụ sau d.). động vật còn là thai trong bụng mẹ  hoặc quả mới thành hình  còn rất non. lợn bao tử. mướp bao tử."  2 d. (ph.). dạ dày.
bao vây," đgt. 1. cô lập từ nhiều phía  giữa bộ phận này với bộ phận khác để ngăn chặn  làm cho bế tắc: bao vây căn cứ chỉ huy của địch. 2. tìm mọi cách để ngăn giữ không cho tiếp cận nhằm giành độc quyền về mặt quan hệ."
bào," 1 dt. đồ dùng của thợ mộc có lưỡi thép đặt ngang để nạo nhẵn mặt gỗ: có nhiều thứ bào có lưỡi to nhỏ khác nhau. // đgt. 1. dùng bào để cho mặt gỗ được nhẵn: mặt bàn này chưa bào được thực nhẵn 2. làm cho đau xót: sinh càng thảm thiết khát khao  như nung gan sắt như bào lòng son (k)."  2 dt. áo dài có tay rộng (cũ): giọt châu thánh thót thấm bào (k).
bào chế, đg. chế biến thành thuốc chữa bệnh.
bào chữa," đgt. dùng nhiều lí lẽ  chứng cớ để bênh vực cho hành vi của ai đó đang bị xem là phạm pháp hoặc đang bị lên án: luật sư bào chữa cho bị cáo  không thể bào chữa cho hành động sai trái của mình."
bào thai, dt. (h. bào: bọc; thai: con trong bụng) thai còn nằm trong bụng mẹ: bào thai đã hẹn nhân duyên: quạt ngà trâm ngọc kết nguyền họ phan (phtr).
bảo," đg. 1 nói ra điều gì đó với người ngang hàng hay người dưới. bảo sao nghe vậy. ai bảo anh thế? trâu ơi ta bảo trâu này... (cd.). ai không đi thì bảo? (kng.; hàm ý hăm doạ). 2 nói cho biết để phải theo đó mà làm. bảo gì làm nấy. gọi dạ  bảo vâng. bảo nó ở lại."
bảo an, i. đgt. giữ gìn an ninh. ii. nh. địa phương quân. " (phường) tx. phan rang tháp chàm  t. ninh thuận."
bảo chứng, đgt. (h. bảo: chịu trách nhiệm; chứng: nhận thực) bảo đảm cho: dùng tiền kí quĩ để bảo chứng sự vay vốn.
bảo đảm," i đg. 1 làm cho chắc chắn thực hiện được  giữ gìn được  hoặc có đầy đủ những gì cần thiết. bảo đảm hoàn thành kế hoạch. bảo đảm quyền dân chủ. đời sống được bảo đảm. 2 nói chắc chắn và chịu trách nhiệm về lời nói của mình để cho người khác yên lòng. tôi bảo đảm là có thật như vậy. xin bảo đảm giữ bí mật. 3 nhận và chịu trách nhiệm làm tốt. mỗi lao động bảo đảm một hecta diện tích gieo trồng. bảo đảm nuôi dạy các cháu." " ii t. (kng.). chắc chắn  không có gì đáng ngại. dây bảo hiểm rất ."  iii d. sự  thực hiện được hoặc giữ được. đường lối đúng đắn là bảo đảm chắc chắn cho thắng lợi.
bảo hiểm," i. đgt. 1. giữ  phòng để khỏi xảy ra tai nạn nguy hiểm: mang dây bảo hiểm khi làm việc ở trên cao  mặc áo bảo hiểm. 2. trợ giúp hay đền bù về vật chất khi đau ốm tai nạn  trong trường hợp đương sự tham gia hoạt động bảo hiểm: bảo hiểm xã hội. ii. dt. một hình thức phân phối lại thu nhập quốc dân nhằm hình thành một loại quỹ tiền tệ dùng bù đắp lại những tổn thất do thiên tai  tai nạn và những rủi ro khác gây ra."
bảo hộ," đgt. (h. bảo: giữ gìn; hộ: che chở) giúp đỡ che chở: bảo hộ ngoại kiều chế độ bảo hộ chế độ thực dân cai trị với một chính quyền bản xứ bù nhìn: thực dân pháp đặt chế độ bảo hộ ở nước ta trong gần một thế kỉ màu bảo hộ màu sắc của một số động vật giống màu sắc của cây cỏ hay đất cát chỗ động vật ở  khiến các giống khác không trông thấy: nhờ màu bảo hộ  một số loài bò sát có thể tự vệ thuế quan bảo hộ thuế đánh khá cao vào hàng hoá ngoại quốc nhập khẩu  nhằm bảo vệ sản phẩm trong nước: phải có thuế quan bảo hộ đối với những sản phẩm mà các nhà máy ta sản xuất."
bảo mật," đg. giữ bí mật của nhà nước  của tổ chức. bảo mật phòng gian. nội quy bảo mật của cơ quan."
bảo quản," đgt. giữ gìn  trông nom để khỏi hư hỏng  hao hụt: bảo quản máy móc  bảo quản hồ sơ."
bảo tàng," tt. (h. bảo: quí: tàng: cất giữ) nói nơi giữ gìn trân trọng những di tích lịch sử: tấm lòng bạn như lò nung rực nóng  như bức tranh trong viện bảo tàng (x-thuỷ)."
bảo thủ," đg. (hoặc t.). duy trì cái cũ sẵn có  không chịu thay đổi  không chịu đổi mới. bảo thủ ý kiến. đầu óc bảo thủ."
bảo trợ," đgt. trợ giúp  đỡ đầu: bảo trợ học đường  các nhà bảo trợ."
bảo vệ, đgt. (h. bảo: giữ; vệ: che chở) 1. giữ gìn cho khỏi hư hỏng: ta phải giáo dục cho học trò ý thức bảo vệ thiên nhiên (phvđồng) 2. giữ gìn an toàn cho một cơ quan hay một nhân vật: thành lập ban bảo vệ nhà máy 3. bênh vực bằng lí lẽ xác đáng: bảo vệ ý kiến của mình trong hội nghị 4. trình bày luận án của mình trước một hội đồng và giải đáp những lời phản biện: bảo vệ luận án tiến sĩ về sinh học. // dt. người phụ trách giữ gìn an toàn cho một cơ quan hay một nhân vật: người bảo vệ đi theo thủ tướng.
bão," 1 d. gió xoáy trong phạm vi rộng trong một vùng có áp suất không khí giảm xuống rất thấp  thường phát sinh từ biển khơi  có sức phá hoại dữ dội do gió lớn  mưa to. cơn bão to."  2 d. chứng đau bụng xuyên ra sau lưng quặn từng cơn. đau bão.
bão tuyết," đgt. bão cuốn theo tuyết  tại các vùng thảo nguyên hàn đới."
báo," 1 dt. (động) loài thú cùng họ với hổ  lông có những đốm nhỏ màu sẫm: báo chết để da  người ta chết để tiếng (tng)." " 2 dt. xuất bản phẩm có định kì đăng tin tức  bài viết  tranh ảnh để thông tin  tuyên truyền  vận động  nghiên cứu  nghị luận  đấu tranh tư tưởng: báo hằng ngày; báo hằng tuần; báo khoa học."  3 đgt. 1. nói cho biết: báo tin mừng 2. cho nhà chức trách biết một việc đã xảy ra: báo công an về một vụ trộm.  4 đgt. đáp lại; đền lại; báo ơn.  5 đgt. tỏ ra bằng dấu hiệu gì: bông đào chợt đã báo chừng nửa xuân (nđm). " 6 đgt. làm phiền  làm hại: chẳng làm ăn gì  chỉ báo cha mẹ. // trgt. bám vào người khác: nó chỉ ăn báo chú nó."
báo cáo," i đg. 1 trình bày cho biết tình hình  sự việc. báo cáo công tác lên cấp trên. báo cáo tình hình sản xuất. nghe báo cáo về thời sự. 2 (kng.). từ dùng để mở đầu khi nói với cấp trên; thưa (thường dùng trong quân đội). báo cáo thủ trưởng  liên lạc đã về!"  ii d. bản . viết báo cáo. báo cáo của chính phủ trước quốc hội. đọc báo cáo khoa học.
báo chí, dt. các loại báo và tạp chí nói chung: công tác báo chí  vai trò của báo chí trong công cuộc đổi mới xã hội.
báo động," đgt. (h. báo: cho biết; động: không yên) báo cho biết tình hình nguy ngập: có những tiếng súng báo động tầu bay (ngtuân). // tt. đáng lo ngại  đáng quan tâm: suy thoái về đạo đức đến mức báo động ở một số người (vnggiáp)."
báo hiếu, đg. 1 (cũ; id.). đền đáp công ơn cha mẹ. 2 (cũ). lo việc ma chay chu đáo khi cha mẹ chết.
báo hiệu," đgt. 1. báo cho biết bằng tín hiệu  dấu hiệu riêng: bắn một phát súng báo hiệu  vỗ tay báo hiệu. 2. báo cho biết điều gì xảy ra bằng dấu hiệu tự nhiên: ráng mỡ gà báo hiệu sắp có bão  chim én bay về báo hiệu mùa xuân đến."
báo hỷ, (id.). x. báo hỉ.
báo oán, đgt. trả thù một cách đích đáng kẻ trước đây đã làm hại mình: báo ơn báo oán phân minh.
báo ơn, đg. (id.). đền ơn bằng việc làm tương xứng.
báo thức," đgt. đánh thức người đang ngủ dậy  theo đúng giờ đã định: đồng hồ báo thức  kẻng báo thức."
báo ứng," đgt. (h. báo: cho biết; ứng: hợp với) đáp lại việc thiện  việc ác  do một sức thiêng liêng  theo mê tín: xem cơ báo ứng biết tay trời già (lvt)."
bạo, 1 (ph.). x. bậu1 (bậu cửa). " 2 t. có cử chỉ  hành động tỏ ra là không rụt rè  không e ngại. người nhát nát người bạo (tng.). cử chỉ rất bạo. bạo miệng." " 3 t. (cũ  hoặc ph.). khoẻ  mạnh."
bạo bệnh, dt. bệnh mới phát dữ dội hoặc đột phát nguy cấp.
bạo chúa," dt. (h. bạo: hung dữ; chúa: vua chúa) vua chúa hung ác: lấy nhân nghĩa thắng hung tàn  bạo chúa (tố-hữu)."
bạo động, đg. (hoặc d.). dùng bạo lực nổi dậy nhằm lật đổ chính quyền. đàn áp cuộc bạo động.
bạo hành, dt. hành vi bạo ngược.
bạo lực, dt. (h. bạo: dữ; lực: sức) sức mạnh dùng để trấn áp kẻ địch: dùng bạo lực để lật đổ chính quyền phản động.
bạo ngược," t. tàn ác một cách hết sức ngang ngược  bất chấp công lí  đạo lí. những hành động bạo ngược của một bạo chúa."
bạo phát," đgt. xẩy ra một cách đột ngột  dữ dội: cơn bệnh bạo phát."
bát," 1 dt. 1. đồ dùng để đựng thức ăn  thức uống: có bát sứ tình phụ bát đàn (tng) 2. lượng chứa trong một bát: cơm ba bát  áo ba manh (tng) 3. đồ dùng trong bữa ăn: ăn xong rửa bát 4. lương thực hằng ngày  nói chung: có bát ăn bát để (tng)." " 2 dt. bát phẩm nói tắt: từ ngày được lĩnh bằng bát phẩm  ông ấy được gọi là ông bát." " 3 dt. quân bài tổ tôm hay bất  trên đó có ghi chữ bát (nghĩa là tám): bát văn  bát vạn  bát sách là một phu." " 4 đgt. lái cho thuyền đi về phía phải (trái với cạy): một con thuyền cạy  bát bến giang (cd)."
bát âm," d. tám thứ âm sắc do tám loại nhạc khí tạo nên  dùng trong âm nhạc cổ truyền (nói tổng quát)."
bát hương, dt. vật có hình trụ hoặc như hình chiếc bát dùng để cắm hương ở bàn thờ.
bát ngát," tt  trgt. rộng mênh mông: đồng quê bát ngát  xôn xao (hcận)."
bát nháo," t. (kng.). hết sức lộn xộn  lung tung. đồ đạc để bát nháo. nói bát nháo."
bạt," 1 (f. bâche) dt. vải dày  cứng  thô  thường dùng che mưa nắng: che bạt làm rạp  vải bạt."  2 x. não bạt.  3 (baht) dt. đơn vị tiền tệ của thái lan. " 4 đgt. 1. san bằng: bạt mô đất  bạt núi ngăn sông. 2. dạt đi  bật khỏi: mỗi người bạt đi một nơi."  5 đgt. (dùng tay) đánh mạnh vào tai hay gáy: bạt một cái vào tai.
bạt mạng," tt  trgt. liều lĩnh quá (thtục): ăn chơi bạt mạng."
bạt ngàn, t. nhiều vô kể và trên một diện tích rất rộng. rừng núi bạt ngàn. lúa tốt bạt ngàn.
bàu," dt. chỗ sâu trũng như ao vũng  thường ở ngoài đồng: bàu sen  cá bàu ngon hơn cá đồng  tháng năm tát cá dưới bàu  nắng ơi là nắng dãi dầu vì ai (cd.)."
báu vật, d. vật quý.
bay," 1 dt. 1. dụng cụ có lưỡi bằng sắt  hoặc thép mỏng  cán tròn  dùng để xây  trát  miết cho phẳng: dùng bay trát nhà  bay thợ xây. 2. dao mỏng hình lá trúc dùng để cạo sơn dầu khi vẽ. 3. dụng cụ có thân tròn  hai đầu mỏng  vát  dùng để gọt khoét khi nặn tượng." " 2 i. đgt. 1. di chuyển trên không trung: chim bay  máy bay đang bay trên trời. 2. phất phơ chuyển động theo làn gió: cờ bay trên đỉnh tháp. 3. di chuyển  chuyển động hết sức nhanh: đạn bay vèo vèo. 4. đi bằng máy bay: nghe tin ấy anh vội bay về nhà. 5. phai nhạt  biến mất: áo bay màu  rượu bay hết mùi. ii. pht. một cách dễ dàng  nhanh chóng: chối bay  cãi bay  việc này nó làm bay."  3 dt. mày: tụi bay uống dữ quá  mẹ con nhà bay.
bay bướm," tt. 1. nhẹ nhàng và bóng bảy: lời văn bay bướm 2. nhẹ và mỏng: những tà áo nâu mềm mại  bay bướm (ng-hồng)."
bay hơi, đg. (chất lỏng) chuyển thành hơi ở lớp bề mặt. nước bay hơi.
bay nhảy," đgt. đi đây đi đó  tham gia vào các việc khác nhau theo ý thích riêng để thi thố với đời  không yên một chỗ: tuổi trẻ thích bay nhảy."
bày," 1 đgt. 1. sắp xếp theo một thứ tự nào đó: bày đồ hàng để bán  bày tranh triển lãm 2. đặt ra trên bàn  trên chiếu  trên mâm: thì trân thức thức sẵn bày (k) 3. hiện rõ ra: cảnh tranh giành bày ra trước mặt."  2 đgt. chỉ vẽ cho: bày cho cách tiến hành. " 3 đgt. tìm cách thực hiện một mục đích: thua cuộc này  bày cuộc khác (trg-chinh)."  4 đgt. tỏ ý kiến: sự mình nàng mới gót đầu bày ngay (k).  5 đgt. tổ chức: chưa xong tiệc rượu lại bày trò chơi (k). " 6 đgt. bày vẽ nói tắt: đương lúc khó khăn  bày ra ăn uống làm gì."
bày biện," đg. 1 sắp đặt đồ đạc cho đẹp mắt. bày biện đồ đạc. trong nhà bày biện đơn giản. 2 bày thêm ra  đặt thêm ra những cái không cần thiết để phô trương. đừng bày biện ra lắm thứ."
bày đặt," đgt. 1. đặt ra chuyện không có với ý không tốt: người hay bày đặt nói xấu người khác. 2. đặt ra nhiều thứ không cần thiết: đừng bày đặt thêm nữa  có gì ăn nấy."
bày tỏ, đgt. trình bày tâm sự một cách thân tình: bày tỏ những thắc mắc của mình.
bảy, d. số tiếp theo số sáu trong dãy số tự nhiên. bảy chiếc. hai trăm lẻ bảy. bảy ba (kng.; bảy mươi ba). hai vạn bảy (kng.; bảy trăm chẵn). một mét bảy (kng.; bảy tấc). tầng bảy.
bắc," 1 dt. 1. một trong bốn hướng chính của địa bàn  ở về phía bên trái của người đứng ngoảnh mặt về phía mặt trời mọc: bán cầu bắc. 2. miền bắc của nước việt nam: cháu công tác ở ngoài bắc  vào nam ra bắc." " 2 (f. bac) dt.  cũ phà: qua bắc  bắc mĩ thuận." " 3 (f. bac  baccalauréat) dt.  cũ  khng. bằng tú tài  bằng tốt nghiệp trung học thời pháp tjhuộc: đỗ bắc." " 4 đgt. 1. đặt một vật lên chỗ cao hơn: bắc ghế lên bàn đứng quét trần. 2. nhấc ra khỏi hoặc đặt lên bếp: bắc nồi cơm xuống  bắc nồi canh lên. 3. đặt  gác một vật lên hai điểm cách nhau: bắc thang leo lên nóc nhà  bắc thang lên hỏi ông trời (bất lực  chẳng còn hi vọng vào ai  chẳng biết dựa vào người nào để bày tỏ  giải quyết điều bất công  vô lí: biết là vô lí là bất công  nhưng chúng tôi thân cô  thế cô  có bắc thang lên hỏi ông trời cũng thế)."  5 đgt. gieo (mạ): bắc mạ.
bắc bán cầu, dt. (h. bắc: phương bắc; bán: một nửa; cầu: hình cầu) nửa trái đất từ xích đạo đến bắc cực: phần lớn lục địa ở bắc bán cầu.
bắc cực, d. cực phía bắc của trái đất. khí hậu miền bắc cực. sao bắc cực*.
băm," 1 dt.  thgtục ba mươi: băm mấy rồi mà vẫn chưa chịu lập gia đình  ở tuổi băm rồi  hà nội băm sáu phố phường (cd.)." " 2 đgt. chặt liên tiếp  làm cho nát vụn ra: băm bèo thái khoai  băm thịt nướng chả."
bặm, đgt. mím lại: hoài-văn bặm môi vì tức giận (ng-hồng).
băn khoăn," t. không yên lòng vì đang có những điều bắt phải nghĩ ngợi. băn khoăn chưa biết nên làm như thế nào. tâm trạng băn khoăn  day dứt."
bắn," 1 đgt. 1. dùng lực đẩy để phóng viên đạn  mũi tên đến một đích nào đó: bắn súng  bắn cung  hai bên bắn nhau. 2. dùng lực bẩy một vật nặng chuyển dời: bắn hòn đá tảng ra vệ đường. 3. tung toé  văng ra: bùn bắn vào quần áo. 4. gạt sang  chuyển sang  chuyển qua: bắn nợ  bắn khoản tiền đó sang tháng sau. 5. đưa tin đến cho đối tượng khác biết qua người trung gian: bắn tin cho nhau. 6. bật nẩy người: điện giật bắn người."
băng, 1 d. nước đông cứng trong thiên nhiên ở nơi có khí hậu lạnh. đóng băng. tảng băng. tàu phá băng.  2 d. nhóm trộm cướp có người cầm đầu. băng cướp. " 3 i d. 1 đoạn vải hoặc giấy... dài và hẹp  dùng vào việc gì nhất định. băng báo. băng khẩu hiệu. băng tang. cắt băng khánh thành nhà máy. 2 băng vải dùng để làm kín vết thương; hoặc nói chung tất cả những thứ cần thiết để che giữ cho vết thương. thay băng. cuộn băng dính. 3 băng vải tẩm mực  quấn thành cuộn dùng để đánh máy chữ. máy chữ đã thay băng. 4 băng từ (nói tắt). thu tiếng vào băng. xoá băng. 5 (chm.). khoảng tần số hoặc bước sóng tương đối xác định. băng sóng trung. máy thu ba băng."  ii đg. làm kín vết thương bằng . băng cho thương binh. băng vết thương.  4 d. băng đạn (nói tắt). lắp đạn vào băng. bắn một băng tiểu liên. " 5 i đg. 1 vượt qua bằng con đường ngắn hơn  không theo lối đi sẵn có. băng qua vườn. 2 vượt thẳng qua  bất chấp trở ngại. vượt suối băng rừng. băng mình qua lửa đạn." " ii t. (hay p.). 1 (dùng phụ sau đg.). thẳng một mạch theo đà  bất chấp trở ngại. nước lũ cuốn  đi. dòng thác chảy băng băng. 2 (dùng phụ sau t.  kết hợp hạn chế). đạt mức độ hoàn toàn như thế trên khắp phạm vi được nói đến  như chẳng có gì ngăn cản nữa. cánh đồng ngập trắng băng. thẳng băng*."  6 đg. (id.). chết (nói về vua). vua băng.
băng bó, đgt. băng cho kín vết thương: băng bó vết thương.
băng ca, băng-ca dt. (pháp: brancard) cán dùng để khiêng người ốm hay người bị nạn: đặt nạn nhân lên băng-ca.
băng hà, 1 dt. (địa) (h. băng: nước đá; hà: sông) nước đóng băng di chuyển từ núi cao xuống như một dòng sông: băng hà đã bào mòn sườn núi.  2 đgt. (h. băng: sụp đổ; hà: xa) nơi vua chết: tiếc thay vua quang-trung sớm băng hà.
băng huyết, đg. (hiện tượng) chảy máu nhiều một cách bất thường từ cơ quan sinh dục nữ. sẩy thai bị băng huyết.
băng sơn, nh. băng đảo.
bằng," 1 dt. loài chim lớn  có sức bay xa  theo truyền thuyết: cánh chim bằng chín vạn vẫn chờ mong (tản-đà)."  2 dt. 1. giấy cấp cho người thi đỗ: bằng tốt nghiệp 2. giấy khen người có công lao: bằng danh dự. " 3 dt. cái dựa vào để làm tin: có giấy làm bằng. // đgt. dựa vào  căn cứ vào: anh bằng vào đâu mà phán đoán như thế?."  4 tt. có thanh không hoặc thanh huyền: ba và bà là vần bằng. " 5 tt. phẳng  không lồi lõm: đất bằng bỗng rắc chông gai (cd)." " 6 đgt. có cùng lượng  cùng kích thước hoặc cùng giá trị: một cân ta bằng 600 gam; chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài (k). // trgt. như nhau: hai chị em cao bằng nhau." " 7 gt. 1. với vật liệu gì: nồi bằng nhôm 2. với phương tiện gì: giết nhau bằng cái âu sầu  độc chưa (cgo) 3. cho đến kết quả: làm bằng được." " 8 tt. nếu; ví như: bằng nay bốn bể không nhà  theo càng thêm bận  biết là đi đâu (k); bằng nay chịu tiếng vương thần  thênh thang đường cái thanh vân  hẹp gì (k)."
bằng an, (id.). x. bình yên.
bằng chứng," dt. cái để chứng minh cho điều gì đó là đúng  là có thật: tìm bằng chứng  có bằng chứng cụ thể."
bằng hữu," dt. (h. bằng: bè bạn; hữu: bạn) bè bạn: nghĩa bằng hữu  bậc trung trinh  thấy hoa mai bỗng động tình xót ai (nđm)."
bằng lòng," đg. trong lòng cho là ổn  là được. bằng lòng cho mượn. không bằng lòng với những thành tích đã đạt được."
bẵng," tt. 1. vắng bặt  im bặt trong thời gian khá lâu: bẵng tin. 2. quên hẳn  hoàn toàn không nghĩ tới trong một thời gian dài: quên bẵng  bỏ bẵng."
bắp," 1 dt. 1. vật có hình thuôn ở hai đầu  phần giữa phình ra: bắp thịt 2. bắp chân nói tắt: mua thịt bắp." " 2 dt. (thực) 1. bộ phận ra quả của cây ngô  gồm một lõi có nhiều hàng hạt: giống ngô này  mỗi cây có đến năm bắp 2. ngô: ăn bắp thay cơm; xôi bắp."
bắp cải, d. x. cải bắp.
bắp chân, dt. bắp thịt ở phía sau cẳng chân.
bắp đùi, dt. bắp thịt ở đùi: nhờ tập thể dục nên bắp đùi nở nang.
bắt," đg. 1 nắm lấy  giữ lại  không để cho tự do hoạt động hoặc cử động. bắt kẻ gian. mèo bắt chuột. bị bắt sống. thả con săn sắt  bắt con cá rô (tng.). 2 tiếp  nhận vật từ nơi khác đến và thu lấy vào trong phạm vi tác động hoặc sử dụng của mình. bắt quả bóng. bắt được thư nhà. bắt được của rơi. radar bắt mục tiêu. bắt sóng một đài phát thanh. 3 bám chặt hoặc để cho bám chặt lấy  cái này tác động trực tiếp vào cái kia. vải ít bắt bụi. bột không bắt vào tay. da bắt nắng. bắt mùi. dầu xăng bắt lửa. 4 phát hiện sự việc đáng chê trách của người khác và làm cho phải chịu trách nhiệm. bắt lỗi chính tả. kẻ trộm bị bắt quả tang. 5 khiến phải làm việc gì  không cho phép làm khác đi. chĩa súng bắt giơ tay hàng. điều đó bắt anh ta phải suy nghĩ. bắt đền*. bắt phạt (bắt phải chịu phạt). bắt phu (bắt người đi phu). 6 làm cho gắn  cho khớp với nhau  khiến cái này giữ chặt cái kia lại. các chi tiết máy được bắt chặt với nhau bằng bulông. bắt đinh ốc. 7 nối thêm vào một hệ thống đã có sẵn. bắt điện vào nhà. bắt vòi nước. con đường bắt vào quốc lộ. cho người đến để bắt liên lạc. bắt vào câu chuyện một cách tự nhiên."
bắt bẻ," đgt. vặn vẹo  làm khó dễ  vạch tìm chỗ thiếu sót để vặn hỏi  buộc phải thừa nhận: bắt bẻ từng câu từng chữ  không thể nào bắt bẻ được."
bắt bí," đgt. 1. buộc người đương gặp khó khăn phải nhận điều kiện này nọ: vì cần tiền  nên bị bắt bí phải trả lãi cao 2. nói nhà hàng đòi giá cao vì thứ hàng đương hiếm: nó bắt bí thế thì không mua nữa."
bắt bớ," đg. bắt giữ người (nói khái quát  và thường hàm ý chê). bắt bớ người vô tội. bị cảnh sát bắt bớ nhiều lần."
bắt buộc," đgt. buộc phải làm theo  phải chấp nhận: bắt buộc phải làm như vậy  chẳng bắt buộc ai cả  điều kiện bắt buộc."
bắt chước, đgt. làm theo cách của người khác: cũng học đòi bắt chước vẻ hoang vu (thế-lữ); chớ bắt chước người đời xỏ chân lỗ mũi (lqđôn).
bắt cóc, đg. bắt người một cách đột ngột và đem giấu đi. bắt cóc để tống tiền.
bắt đầu," i. dt. chỗ khởi đầu  chỗ xuất phát trong không gian  thời gian: bắt đầu từ đây là địa phận hà tây. ii. pht. mở đầu  bước vào giai đoạn đầu tiên của một công việc  quá trình  trạng thái: bắt đầu học từ tuần sau  lúa bắt đầu chín. iii. đgt. đã xảy ra  đã có: cuộc họp đã bắt đầu  bắt đầu tuần sau là tôi chuyển công tác."
bắt nạt," đg. cậy thế  cậy quyền doạ dẫm để làm cho phải sợ. bắt nạt trẻ con. ma cũ bắt nạt ma mới (tng.)."
bắt rễ," đgt. 1. nói cây mới trồng đã đâm rễ: cây mới bắt rễ  phải tưới hằng ngày 2. đi sâu vào quần chúng: bắt rễ vào bần cố nông."
bắt tay," đg. 1 nắm bàn tay người khác để chào hay để biểu lộ tình cảm. bắt tay chào tạm biệt. 2 đặt quan hệ hợp tác để cùng làm việc gì. bắt tay với nhau thành lập một mặt trận. 3 (thường dùng trước vào). bắt đầu bỏ sức lao động ra để tiến hành công việc gì. bàn xong  bắt tay ngay vào việc."
bắt vạ," đgt. bắt phải nộp phạt vì làm trái với lệ làng  thời xưa: ngày xưa con gái chưa chồng mà chửa thì bị làng bắt vạ rất nặng."
bặt," đgt. im hẳn: đứa bé bặt ngay tiếng khóc (ng-hồng). // trgt. không còn tí tiếng nào: nó đương khóc  bỗng im bặt."
bặt tăm, đg. như biệt tăm.
bặt thiệp," tt. lịch sự  khéo léo  thông thạo trong cách giao thiệp: ăn nói bặt thiệp."
bấc," dt. 1. loại cây thân cỏ  mọc thành bụi  thân có lõi xốp: cây bấc thường mọc ven bờ ao 2. lõi cây bấc dùng để thắp đèn dầu thảo mộc: đêm qua rót đọi dầu đầy  bấc non chẳng cháy  oan mày  dầu ơi (cd) 3. sợi vải tết lại dùng để thắp đèn: khêu bấc đèn đầu tây."
bậc," d. 1 chỗ đặt chân để bước lên xuống. bậc thang. 2 hạng  thứ xếp theo trình độ cao thấp  trên dưới. công nhân bậc bốn. giỏi vào bậc thầy. tiến bộ vượt bậc. tột bậc*. 3 từ dùng để chỉ người thuộc hàng đáng tôn kính. bậc anh hùng. bậc tiền bối. bậc cha mẹ. 4 toàn bộ nói chung các lớp đại học hay các cấp học phổ thông trong hệ thống giáo dục. bậc đại học. các cấp của bậc phổ thông. 5 (chm.). vị trí của âm trong thang âm."
bầm," 1 dt.  đphg mẹ: bầm ra ruộng cấy bầm run  chân lội dưới bùn tay cấy mạ non (tố hữu)." " 2 tt. 1. thâm tím  hơi sẫm đen: áo nâu bầm. 2. thâm tím  hơi tấy sưng: bầm da."
bẩm, đgt. trình thưa một việc gì với cấp trên: cậu cứ mà bẩm quan (ngcghoan).
bẩm sinh, t. vốn có từ lúc mới sinh ra. tật bẩm sinh.
bẩm tính, dt. (h. bẩm: sinh ra đã có; tính: tính nết) tính nết vốn có từ khi mới sinh: bẩm tính đã quen giữ nết ương (ngcghoan).
bấm," đg. 1 ấn đầu ngón tay hoặc móng tay  hay đầu ngón chân xuống vật gì. bấm nút điện. bấm phím đàn. bấm chân cho khỏi trượt. 2 ấn ngón tay một cách kín đáo vào người khác để ngầm ra hiệu. bấm nhau cười khúc khích."
bấm bụng," đgt. cố nén chịu  không để lộ ra cho người khác biết: bấm bụng cho khỏi bật cười  bấm bụng cho khỏi đau."
bần," 1 dt. (thực) loài cây ở vùng nước lợ  có rễ mọc nhô lên khỏi mặt bùn: rễ cây bần dùng làm nút chai."  2 tt. 1. nghèo: cờ bạc là bác thằng bần (tng) 2. keo kiệt (thtục): cho ít thế thì bần quá.
bần cùng," t. 1 nghèo khổ đến cùng cực. cảnh sống bần cùng. 2 (kng.). ở vào thế cùng  thế bí  không có cách nào khác. bần cùng lắm mới phải vay tiền anh ta."
bần thần," tt. kém sắc khí tinh anh  có nét mặt biểu hiện sự mệt mỏi hoặc đang băn khoăn lo nghĩ: ngồi bần thần  mặt bần thần  không nói không rằng."
bần tiện," tt. (h. bần: nghèo; tiện: thấp hèn) 1. nghèo hèn (cũ): bần tiện song le tính vốn lành (ngcgtrứ) 2. keo kiệt  hèn hạ: bần tiện  thờ ơ  dạ bạc đen (trtxương)."
bẩn," t. 1 có nhiều bụi bặm  rác rưởi  cáu ghét hoặc bị hoen ố; trái với sạch. tay bẩn. dây mực làm bẩn vở. ở bẩn. nhà cửa ngổn ngang  trông bẩn mắt (b.; kng.). 2 (kết hợp hạn chế). xấu đến mức đáng khinh. người giàu tính bẩn. con người bẩn bụng."
bấn," tt. 1. khó khăn  vướng mắc trong công việc do thiếu nhân lực hoặc thì giờ  không sao giải quyết được: nhà bấn người  dạo này bấn quá. 2. rối bời  không biết giải quyết ra sao trước công việc dồn dập  tắc ứ: lo bấn lên  cả nhà cứ bấn lên  cuống quýt chạy ra chạy vào. 3. túng thiếu  quá khó khăn trong kinh tế: nhà ông ta càng ngày càng bấn."
bận," 1 dt. phen  lần  lượt: một ngày ba bận trèo cồn  còn gì mà đẹp  mà giòn  hỡi anh (cd)."  2 tt. mắc vào công việc: vì bận không thể đi xem kịch được.  3 đgt. như mặc áo: bận áo bà ba. " 4 đgt. 1. vướng víu: theo càng thêm bận  biết là đi đâu (k) 2. có quan hệ đến: việc ấy có bận gì đến anh."
bận lòng," t. để tâm lo lắng  suy nghĩ  không thể yên lòng. nghĩ đến chỉ thêm bận lòng. đừng bận lòng vì nó."
bâng khuâng," tt. buồn nhớ lâng lâng  không rõ ràng  xen lẫn với ý nghĩ luyến tiếc ngẩn ngơ: bâng khuâng kẻ ở người đi  bâng khuâng trong dạ."
bâng quơ, trgt. không nhằm đối tượng cụ thể nào: tính anh ấy hay nói bâng quơ.
bấp bênh," t. 1 dễ mất thăng bằng  dễ nghiêng lệch vì không có chỗ tựa vững chắc. tấm ván kê bấp bênh. 2 dễ thay đổi thất thường vì không có cơ sở vững chắc. cuộc sống bấp bênh. địa vị bấp bênh. 3 dễ nghiêng ngả  dễ dao động. lập trường bấp bênh. // láy: bấp ba bấp bênh (ý mức độ nhiều)."
bập bẹ," tt. (nói năng) chưa rõ  chưa sõi  chưa thành lời  thành câu rạch ròi: đứa trẻ đang bập bẹ nói  bập bẹ vài câu tiếng nước ngoài."
bập bềnh," đgt  trgt. 1. nói vật trôi trên mặt nước: gỗ trôi bập bềnh trên mặt sông 2. trôi nổi  không yên chỗ: nửa mạn phong ba  luống bập bềnh (hxhương)."
bất," 1 d. bài gồm ba mươi sáu quân  chơi theo lối rút may rủi để tính điểm đến mười (quá mười thì bị loại  gọi là bị bất). đánh bất. rút bất." " 2 yếu tố ghép trước để cấu tạo tính từ  động từ  có nghĩa ""không"". bất bình đẳng. bất hợp pháp. bất lịch sự. bất bạo động*. bất cần*."
bất bạo động," đgt. không dùng bạo lực  mà dùng biện pháp hoà bình để giải quyết xung đột  mâu thuẫn giữa các chính thể  phe phái: chủ trương bất bạo động trong đấu tranh chính trị."
bất biến, tt. (h. bất: chẳng; biến: thay đổi) không thay đổi: tình hình tạm bất biến.
bất bình," t. 1 (id.). như bất bằng. 2 không bằng lòng mà sinh ra bực tức  giận dữ. bất bình về thái độ cửa quyền."
bất chính," tt. không chính đáng  trái với đạo đức  luật pháp: quan hệ bất chính  làm ăn bất chính  thu nhập bất chính."
bất công," tt  trgt. (h. công: công bằng) không công bằng: không còn sự bất công giữa người với người (phvđồng); đối xử bất công với người dưới quyền."
bất diệt," t. (trtr.). không bao giờ mất được  còn mãi mãi. niềm tin bất diệt."
bất đắc chí," tt. không được thoả chí  không được toại nguyện  không được như ý (nên thường có thái độ bất cần): nhà nho bất đắc chí."
bất đắc dĩ," tt  trgt. (h. dĩ: thôi) không thể đừng được: một đôi khi bất đắc dĩ phải đe nẹt chúng (ng-hồng)."
bất định," t. ở trạng thái không ổn định  hay thay đổi. tâm thần bất định."
bất đồng, tt. không giống nhau; khác nhau: bất đồng ý kiến  bất đồng về quan điểm  bất đồng ngôn ngữ.
bất động, đgt. (h. bất: chẳng; động: hoạt động) 1. không cử động: bác sĩ yêu cầu bệnh nhân nằm bất động 2. không làm gì: mà ta bất động nữa người sinh nghi (k).
bất hạnh," t. 1 (sự việc) không may gặp phải  làm đau khổ. điều bất hạnh. 2 (người) đang gặp phải điều bất hạnh. kẻ bất hạnh ngồi lặng đi vì đau khổ."
bất hảo, tt. không tốt: kẻ bất hảo  thành tích bất hảo.
bất hợp pháp, tt. không hợp với luật pháp; trái với luật pháp: làm ăn bất hợp pháp.
bất hủ, tt. (h. hủ: mục nát) không bao giờ mất đi; có giá trị mãi mãi: bình ngô đại cáo là khúc ca hùng tráng bất hủ của dân tộc ta (phvđồng).
bất khuất, t. không chịu khuất phục. người chiến sĩ bất khuất. đấu tranh bất khuất.
bất lợi," tt. không có lợi  không thuận lợi: tình hình ngày một bất lợi  gặp những điều kiện bất lợi."
bất lực," tt. (h. lực: sức) không đủ sức làm; không làm gì được: làm bố  chẳng lẽ chịu là bất lực trước những tật xấu của con."
bất lương, t. không lương thiện. kẻ bất lương. nghề bất lương.
bất ngờ," tt. không ngờ tới  không dự tính trước: cuộc gặp gỡ bất ngờ  tin vui bất ngờ  bất ngờ nổ súng  bất ngờ như bóng đá."
bất nhân, tt. (h. nhân: lòng thương người) không có lòng thương người; độc ác: chẳng may bỗng gặp muông cầy bất nhân (trinh thử).
bất tiện," t. không thuận tiện. đường sá bất tiện. ở xa  đi lại bất tiện. điều đó nói giữa chỗ đông người e bất tiện."
bất tỉnh," tt. ở trạng thái mê man  hoàn toàn không biết gì: ngã lăn ra bất tỉnh."
bất trắc, tt. (h. trắc: đo) không liệu trước được: đối phó với mọi việc bất trắc (ng-hồng).
bật," 1 đgt. 1. làm cho nẩy mạnh  văng mạnh: bật đàn  bật dây cao su. 2. nẩy  văng mạnh ra: dây cao su buộc bật ra  làm đổ hết hàng hoá  đất cứng làm bật lưỡi cuốc trở lại. 3. nhô ra  vọt ra từ phía trong: cây bật chồi  ngã bật máu tươi. 4. phát sinh  nảy ra một cách đột ngột: bật cười  nghe nói bật khóc  bật ra một ý tưởng mới. 5. làm cho nảy lửa  bừng sáng các dụng cụ lấy lửa  lấy ánh sáng: bật điện  bật đèn điện. 6. làm rõ hẳn ra  làm nổi trội: nêu bật vấn đề." " 2 đgt. 1. phát ra  nói ra  thốt ra: bật tiếng động  bật ra toàn những lời thô lỗ. 2. thgtục nói thẳng để chống đối lại: nói động đến là tôi bật luôn."
bật lửa, dt. dụng cụ nhỏ gồm một bánh xe khi xiết vào một viên đá lửa thì có lửa: mua một cái bật lửa làm quà cho ông bạn nghiện thuốc lá.
bâu, 1 d. 1 (cũ). cổ áo. 2 (ph.). túi áo. " 2 đg. 1 đậu bám xúm xít vào. ong bâu. máu chảy đến đâu  ruồi bâu đến đó (tng.). 2 (kng.). xúm lại và vây lấy  không chịu rời (thường hàm ý coi khinh). đám người hiếu kì chen nhau bâu kín."
bầu," 1 dt. 1. cây trồng ở vườn nhà  leo bằng tua cuốn  phân nhánh  lá mềm rộng phủ lông mịn  hoa to trắng  quả dùng làm rau ăn  lúc non hạt nhỏ vỏ mềm  ngọt: giàn bầu. 2. quả bầu và các sản phẩm từ loại quả này: canh bầu  râu tôm nấu với ruột bầu (cd.). 3. đồ đựng làm bằng vỏ già của bầu nậm hoặc nói chung vật giống hình quả bầu: bầu rượu  bầu đèn. 4. bộ phận của nhuỵ hoa phình to ra và chứa noãn: bầu hoa. 5. đphg bụng mang thai  bụng chửa  to tròn  ví như quả bầu  cái bầu: có bầu  mang bầu. 6. khối đất bọc quanh rễ khi bứng cây đi nơi khác: bứng cả bầu  cẩn thận kẻo vỡ bầu  cây chết mất. 7. chỗ phình to ở phần chìm dưới nước của mũi tàu (làm giảm mức cản của nước) hoặc đuôi tàu (nâng cao hiệu suất làm việc của chân vịt.) 8. cả một khối nỗi niềm  tình cảm được chứa đựng trong lòng  trong tim: dốc bầu tâm sự." " 2 dt. giống lúa chiêm thường được cấy ở ruộng sâu và tương đối nhiều màu  có sức chịu đựng khá  cấy được ở ruộng chua phèn  cho gạo đỏ  phẩm chất gạo kém; còn gọi là soi  hom."  3 đgt. chọn để giao cho đảm nhận chức vụ hoặc hưởng vinh dự bằng phương thức bỏ phiếu hay biểu quyết: bầu đại biểu quốc hội  bầu chiến sĩ thi đua  bầu ban chấp hành đoàn trường.  4 tt. (kết hợp hạn chế) tròn phình ra đầy đặn: má bầu.
bầu trời, dt. 1. khoảng không gian trên đầu ta: bầu trời xanh thắm 2. lĩnh vực rộng: phải sáng tỏ hơn nữa trong bầu trời văn nghệ (phvđồng).
bấu," đg. 1 bám chặt bằng các đầu ngón tay quặp lại để cho khỏi rơi  khỏi ngã. bấu vào kẽ đá để trèo lên. 2 kẹp da thịt vào giữa các đầu ngón tay quặp lại  rồi giật ra  làm cho đau. bấu vào má. 3 (id.). rứt lấy một ít bằng các đầu ngón tay quặp lại; cấu. bấu một miếng xôi."
bây," 1 đt.  đphg mày: bây không nói tao cũng biết." " 2 tt.  thgtục (làm việc gì) liều  càn: biết sai rồi còn cãi bây  giữ thói bài bây."
bây giờ, đ. khoảng thời gian hiện đang nói; lúc này. bây giờ là tám giờ.
bầy, dt. 1. đám đông động vật cùng loài quần tụ ở một chỗ: bầy gà  bầy gia súc. 2. đám đông người có chung đặc điểm đáng khinh nào đó; lũ: một mình chống trả cả bầy du côn  bầy kẻ cướp.
bầy hầy, tt. bẩn thỉu và không gọn gàng: nhà cửa bầy hầy.
bẩy, 1 d. rầm nghiêng vươn ra khỏi hàng cột ngoài để đỡ mái hiên trong vì kèo. " 2 đg. nâng vật nặng lên bằng cách đặt một đầu đòn vào phía dưới  tì đòn vào một điểm tựa  rồi dùng một lực tác động xuống đầu kia của đòn. bẩy cột nhà. bẩy hòn đá."  3 (ph.). x. bảy.
bẫy," i. dt. 1. dụng cụ thô sơ để bắt giết thú vật hoặc kẻ địch: gài bẫy  bẫy chông. 2. cái bố trí sẵn  khôn khéo để đánh lừa người ta mắc: cẩn thận kẻo sa bẫy của chúng nó. ii đgt. 1. bắt hoặc giết bằng cái bẫy: bẫy được con thú. 2. đánh lừa cho mắc mưu để làm hại: già rồi còn bị chúng nó bẫy  bẫy người ta vào tròng."
bấy lâu, trgt. từ ngày xa ấy đến nay: bấy lâu mới được một ngày (k).
bậy," t. sai trái  không kể gì lề lối  khuôn phép. nói bậy. vẽ bậy lên tường."
be," 1 dt. đồ đựng rượu  có bầu tròn  cổ dài  thường làm bằng sành sứ: be rượu  rượu ngon chẳng quản be sành (cd.)."  2 dt. gỗ tròn nguyên khúc: cạy vỏ be. " 3 dt. mạn (thuyền  tàu thuỷ): be xuồng." " 4 đgt. 1. dùng tay lấy đất ướt để đắp thành bờ nhỏ: đắp đập be bờ  be con chạch. 2. dùng bàn tay để nâng cao miệng đấu  miệng thùng để đong cho được nhiều hơn: đong bình thường  không được be đâu đấy." " 5 đgt. 1. men theo  dọc theo đường biên: thuyền be theo bờ sông. 2. di chuyển sát vào: xuồng be gần bến."  6 (f. beige) tt. có màu gần như màu cà phê sữa nhạt: vải màu be. " 7 đgt.  nh. be be."
be be," đgt. làm ồn lên: suốt ngày be be cái mồm. // tht. tiếng dê kêu: dê  chó cả ngày đêm ăng ẳng  be be."
bè," 1 d. 1 khối hình tấm gồm nhiều thân cây (tre  nứa  gỗ  v.v.) được kết lại  tạo thành vật nổi ổn định để chuyển đi hoặc dùng làm phương tiện vận chuyển trên sông nước. thả bè trôi sông. chống bè. bè thì bè lim  sào thì sào sậy (tng.). 2 đám cây cỏ kết lại  nổi trên mặt nước. bè rau muống. 3 nhóm người kết với nhau  thường để làm việc không chính đáng. kết bè với nhau. ...chẳng thèm chơi với những bè tiểu nhân (cd.). 4 phần nhạc dùng cho một hoặc nhiều nhạc khí cùng loại trong dàn nhạc  hay cho một hoặc nhiều giọng cùng loại trong dàn hợp xướng. biểu diễn một bản nhạc ba bè."  2 t. có bề ngang rộng quá mức bình thường (thường nói về thân thể hoặc bộ phận của thân thể). dáng người hơi bè. cằm vuông bè. ngang to bè bè.
bẻ," đgt. 1. gập lại làm cho đứt  gãy: bẻ gãy chiếc thước kẻ."
bẽ," tt. ngượng ngùng vì không được như ý và cảm thấy bị chê cười: đi vay bị từ chối  bẽ quá."
bẽ bàng, t. đáng phải lấy làm hổ thẹn vì cảm thấy bị người ta cười chê. duyên số bẽ bàng.
bé," i. tt. 1. có kích thước  thể tích không đáng kể hoặc kém hơn những cái cùng loại: quả nào cũng bé  cá lớn nuốt cá bé (tng.)."
bẹ," 1 d. bộ phận xoà rộng ra ở gốc lá của một số loại cây như ngô  chuối  cau  v.v.  thường ôm lấy thân cây. bẹ ngô. bẹ cau."  2 d. (ph.). ngô.
bèn," p. (dùng phụ trước đg.). (làm việc gì) liền ngay sau một việc nào đó  nhằm đáp ứng một yêu cầu  chủ quan hay khách quan. giận quá  bèn bỏ đi. ưng ý  bèn mua ngay. thấy không khí nặng nề quá  anh ta bèn nói đùa một câu."
bẽn lẽn," tt. rụt rè  thẹn thùng và có vẻ ngượng ngập: tính hay bẽn lẽn  bẽn lẽn như con gái  bẽn lẽn như gái mới về nhà chồng (tng.)."
bén, 1 tt. nói dao sắc  bén như dao cau.  2 đgt. 1. bắt lửa: lửa gần rơm lâu ngày cũng bén (tng) 2. có tác dụng đến: đào tiên đã bén tay phàm (k) 3. quen với: mùi thiền đã bén muối dưa (k) 4. bắt đầu biết: quen hơi bén tiếng 5. dính vào: quần bén bùn.
bén mảng, đg. (kng.). lại gần nơi nào đó không phải là nơi để cho mình đến (hàm ý khinh). hắn không dám bén mảng tới đây.
bẹn," dt. chỗ nếp gấp giữa đùi và bụng dưới: đường lội  phải xắn quần đến tận bẹn."
beo," 1 d. thú dữ gần với báo nhưng nhỏ hơn  có bộ lông màu đỏ như lửa."  2 (ph.). x. véo. " 3 t. (kết hợp hạn chế). gầy tóp lại và nhăn nhúm. bụng ỏng  đít beo."
bèo," dt. cây sống nổi trên mặt nước  rễ bung thành chùm  có nhiều loại khác nhau  thường dùng làm thức ăn cho lợn hoặc làm phân xanh: thả bèo  băm bèo nấu cám  nước chảy bèo trôi  ao cạn  bèo xuống đất  rẻ như bèo."
bèo bọt, tt. nhỏ mọn và lênh đênh: chút thân bèo bọt dám phiền mai sau (k).
béo, 1 (ph.). x. véo. " 2 t. 1 (cơ thể động vật) có nhiều mỡ; trái với gầy. béo như con cun cút. vỗ lợn cho béo. 2 có tính chất của mỡ  của dầu thực vật. chất béo*. 3 (thức ăn) có nhiều chất béo. món xào béo quá. 4 (kng.). (đất) có nhiều màu mỡ. đất béo. 5 (kng.; kết hợp hạn chế). có tác dụng nuôi béo. chỉ béo bọn con buôn (b.). // láy: beo béo (ý mức độ ít)."
béo bở," tt. dễ mang lại nhiều lợi  dễ sinh lợi: món hàng béo bở  chẳng béo bở gì."
bép xép, đgt. hay nói những điều cần giữ kín: cán bộ quân sự tuyệt đối không được bép xép.
bẹp," t. 1 (vật có hình khối) bị biến dạng và thể tích nhỏ hẳn đi do tác động của lực ép. quả bóng bẹp hết hơi. cái nón bẹp. vê tròn  bóp bẹp (tng.). 2 (dùng hạn chế trong một số tổ hợp). ở tình trạng mất hết khả năng vận động  tựa như bị ép chặt vào một nơi. bị ốm  nằm bẹp ở nhà. đè bẹp cuộc nổi loạn (b.)."
bét," 1 tt.  thgtục 1. mạt hạng  thấp kém nhất trong sự phân loại  đánh giá: đứng bét lớp  bét ra mỗi tháng cũng được vài trăm ngàn đồng. 2. tồi tệ hết mức: bài làm sai bét  công việc nát bét."  2 tt. (kết hợp hạn chế) nát đến mức cao nhất: nát bét.
bét nhè," tt. nói say đến mức nói lung tung  lè nhè: hơi đâu mà tiếp chuyện anh bét nhè ấy."
bê, 1 d. bò con. " 2 đg. 1 mang (thường là vật nặng) bằng hai tay đưa ra phía trước  không nhấc cao lên. bê tảng đá. 2 (kng.). đưa nguyên cái có sẵn vào trong nội dung của bài viết hay của bất kì công việc gì một cách sống sượng  không suy nghĩ. bê khẩu hiệu vào thơ."
bê tha," i. đgt. ham chơi bời bậy bạ đến mức mất hết nhân cách: bê tha cờ bạc  bê tha rượu chè  trai gái. ii. tt. bệ rạc  không đứng đắn: ăn mặc bê tha  sống bê tha."
bê trễ," đgt. để công việc ứ đọng  kéo dài: việc xây dựng bị bê trễ  vì những người phụ trách thiếu tinh thần trách nhiệm."
bề," d. 1 khoảng cách giữa hai cạnh  hai mặt hoặc hai đầu đối nhau của một hình  một vật  định khuôn khổ của hình hoặc vật ấy. bề cao. bề dày. mỗi bề đo được bảy mét. phong trào vừa có bề rộng vừa có bề sâu (b.). 2 một trong các phía xung quanh  giới hạn phạm vi của một vật. ba bề là nước. bốn bề lặng ngắt. 3 (kết hợp hạn chế). khía cạnh  phương diện của sự việc. khổ cực trăm bề. đời sống có bề dễ chịu hơn. tiện bề làm ăn. liệu bề khuyên bảo nó."
bề bộn," tt. nhiều và lộn xộn: nhà cửa bề bộn  trong đầu bề bộn những dự tính  bề bộn  ngổn ngang bao tâm sự lo toan."
bề thế," dt. thế lực lớn lao: bề thế cách mạng bắt đầu xây trên những chân vạc mới (trbđằng). // tt. quan trọng  có ảnh hưởng lớn: một công trình điêu khắc bề thế (ngtuân)."
bề trên," d. 1 địa vị cấp trên  về mặt có uy quyền đối với cấp dưới. lên giọng bề trên. thái độ của người bề trên. 2 (thường viết hoa). chúa trời  theo cách gọi của người theo kitô giáo  tỏ ý tôn kính. nhờ ơn bề trên."
bể," 1 dt.  cũ biển: bể bạc rừng vàng  rủ nhau xuống bể mò cua  đem về nấu quả mơ chua trên rừng (cd.)."  2 dt. vật xây dựng có thể tích lớn để chứa chất lỏng: xây bể nước  bể xăng. " 3 đgt.  đphg 1. vỡ: bể chén  gương bể tan  đập bể  bát bể đánh con sao đành (tng.) 2. hư hỏng  đổ vỡ: làm ăn kiểu này chắc bể."
bể bơi, dt. nơi chứa nước để bơi lội: xây bể bơi ngay trong khách sạn.
bể dâu, d. (cũ; vch.). bãi biển biến thành ruộng dâu; dùng để ví sự thay đổi của cuộc đời. cuộc bể dâu.
bễ, dt. dụng cụ có ống thụt hơi vào lò cho lửa cháy: thụt bễ  kéo bễ thổi lò.
bế," đgt. mang trên tay một đứa trẻ hay một con vật nhỏ: con bế  con bồng  con dắt  con mang (cd); cháu bế con mèo đi đâu rồi?."
bế mạc," đg. (trtr.). kết thúc hội nghị  khoá học  v.v. lễ bế mạc. diễn văn bế mạc. hội nghị đã bế mạc."
bế tắc," tt. bị ngừng trệ  bí  không có lối thoát  không có cách giải quyết: công việc đang bế tắc  tư tưởng bế tắc  thoát khỏi tình trạng bế tắc."
bệ," 1 dt. chỗ xây cao bằng đất  bằng gạch  bằng đá  để đặt vật gì đáng giá như pho tượng  như cỗ máy: chưa nặn bụt  đã nặn bệ (tng)."  2 đgt. 1. mang từ chỗ này sang chỗ khác một vật gì khá nặng: bệ chậu hoa đào từ trong nhà ra sân 2. đem một cái có sẵn áp dụng vào một trường hợp không thích đáng: bệ nguyên xi một học thuyết lỗi thời vào trong giáo trình trường đại học.
bệ hạ, d. từ dùng để gọi vua một cách tôn kính khi nói với vua.
bệ rạc," tt. lôi thôi  thiếu quy củ  nền nếp  lộ rõ sự thiếu nhân cách trong lối sống: sống bệ rạc  nhà cửa quá bệ rạc."
bệ vệ," tt. có bộ dạng oai nghiêm  quan cách: cứ bệ vệ ra vẻ ta đây (ng-hồng)."
bệch, t. (màu trắng) nhợt nhạt. nước da bệch. mặt trắng bệch ra. // láy: bềnh bệch (ý mức độ ít).
bên," dt. 1. một trong hai nơi đối với nhau: bên phải  bên trái  mâu thuẫn bên trong. 2. người hay tập thể ở về một phía  phân biệt với người hay tập thể ở phía khác: bên nội  bên ngoại  bên nguyên  hai bên cùng tồn tại. 3. mặt  phương diện  phân biệt với mặt khác  phương diện khác: bên nghĩa bên tình  bên tình bên hiếu bên nào nặng hơn (truyện kiều). 4. nơi kề cạnh  gần sát: làng bên  ở bên sông. 5. (cạnh  mặt) không phải cạnh đáy  mặt đáy của một hình: cạnh bên của tam giác  mặt bên của lăng trụ."
bên bị, dt. người bị cáo trong cuộc tố tụng: tòa án đã đòi bên bị đến để điều tra.
bên nguyên," d. phía  người đưa đơn kiện trước toà án  trong quan hệ với phía  người bị kiện (gọi là bên bị)."
bền," tt. 1. chắc chắn  lâu hỏng: vải bền  ăn chắc mặc bền (tng.)  của bền tại người (tng.). 2. kiên định  khó thay đổi do hoàn cảnh  tác động từ bên ngoài: chỉ sợ lòng không bền  ăn ở với nhau không bền  bền gan quyết chí."
bền chí," tt. kiên nhẫn  dù khó khăn cũng không nản  không lùi  không nao núng: toàn dân bền chí kháng chiến đến thắng lợi."
bền vững, t. vững chắc và bền lâu. bền vững như bức thành đồng. tình hữu nghị bền vững.
bến tàu," d. 1 nơi trong cảng có các công trình và thiết bị cho tàu thuỷ đỗ  hành khách lên xuống  xếp dỡ hàng hoá hoặc làm các việc phục vụ kĩ thuật cho tàu. 2 cảng nhỏ."
bến xe," dt. công trình xây dựng ở các đầu mối giao thông  dùng cho xe khách đỗ để đón trả khách  có các dịch vụ phục vụ hành khách."
bện," đgt. 1. kết nhiều sợi thành thứ cần dùng: bện thừng  bện võng 2. quấn quít ở bên: đứa bé bện mẹ nó."
bênh, 1 đg. 1 làm cho vật nặng được nâng chếch lên. dùng đòn bênh hòn đá. 2 chếch lên vì mất cân bằng. một đầu phiến gỗ bênh lên.  2 đg. đứng về cùng phía để che chở hoặc chống chế. mẹ bênh con. bênh nhau chầm chập.
bênh vực," đgt. đứng về cùng phía với ai để che chở  bảo vệ  chống lại sự công kích  sự buộc tội hay sự xâm phạm từ phía khác  kẻ khác: bênh vực cán bộ cấp dưới của mình  bênh vực người bị nạn  bênh vực cho lẽ phải."
bềnh bồng, đgt. trôi nổi và nhấp nhô: bềnh bồng mật nước chân mây (tản-đà).
bếp," 1 d. 1 dụng cụ để đun nấu. bếp lò. bếp điện. nhóm bếp. 2 gian nhà làm nơi đặt bếp để nấu ăn. 3 người đàn ông đi ở hoặc làm thuê chuyên việc nấu ăn thời trước. làm bồi  làm bếp. đầu bếp*. 4 (cũ). đơn vị gia đình riêng lẻ  ăn cùng một bếp; hộ. nhà này có hai bếp."  2 d. 1 (id.). lính trong quân đội thời phong kiến (hàm ý coi trọng). 2 binh nhất trong quân đội thời thực dân pháp.
bếp núc," dt. 1. nơi nấu ăn nói chung: bếp núc sạch sẽ. 2. công việc nấu ăn nói chung: lo chuyện bếp núc  việc bếp núc. 3. việc chuẩn bị tạo cơ sở với thủ thuật  tiểu xảo nhất định cho một nghề  một công việc nào đó: bếp núc của nhà văn  trong bếp núc của công tác dịch thuật."
bết," tt. 1. có thứ gì dính vào thành một lớp khá dày: giày bết bùn 2. bận bịu nhiều công việc: trong vụ mùa  chị ấy bết lắm."
bệt, 1 (ph.). x. bết1. " 2 p. (ngồi hoặc nằm) sát xuống đất  xuống sàn  không kê lót gì ở dưới. ngồi bệt xuống bãi cỏ."
bêu," i. đgt. 1. bày ra trước đông đảo mọi người để đe doạ hoặc làm nhục: giặc giết người rồi bêu đầu ở chợ. 2. làm lộ ra điều đáng xấu hổ: càng nói nhiều  càng tự bêu mình. ii. tt. đáng xấu hổ  đáng nhục nhã: rõ bêu cái mặt  việc làm ấy bêu quá."
bêu xấu," đgt. làm cho người thân phải xấu hổ hay mang tiếng vì hành vi xấu xa  tội lỗi của mình: tên phản quốc đã bêu xấu cha mẹ nó."
bệu," t. nhão thịt  không chắc thịt. đứa bé bệu  không khoẻ. béo bệu. // láy: bều bệu (ý mức độ ít)."
bi," 1 dt. viên hình cầu bằng chất cứng  dùng trong máy móc  trong trục quay hoặc làm đồ chơi trẻ con: mua bi xe đạp  trục quay bị trờn bi  mua cho thằng bé mấy viên bi." " 2 tt. 1. thương cảm: vở kịch vừa bi vừa hùng. 2. bi quan  nói tắt: cậu ấy nhìn đời bi lắm."  kí hiệu hoá học của nguyên tố bít-mút (bismuth).
bi ai," tt. (h. bi: thương xót; ai: thảm thương) buồn thảm  gợi lòng thương xót: không có những giọng bi ai  những câu rên rỉ (đgthmai)."
bi ca," d. (vch.). thơ trữ tình thể hiện nỗi buồn thảm  xót thương. khúc bi ca."
bi đát, tt. ở tình trạng hết sức đáng buồn: tình hình thật là bi đát  hoàn cảnh của nó vô cùng bi đát.
bi kịch, dt. (h. bi: thương xót; kịch: vở kịch) 1. vở kịch tả nỗi đau thương của nhân vật: những bi kịch của corneille 2. cảnh đau thương: những bi kịch trong lịch sử hiện thời (đgthmai).
bi quan," t. 1 có cách nhìn nặng nề về mặt tiêu cực  không tin ở tương lai. thái độ bi quan. nhìn đời bằng cặp mắt bi quan. 2 (kng.). (tình hình) khó cứu vãn  tuyệt vọng. tình hình rất bi quan."
bi tráng, tt. vừa bi ai vừa hào hùng: bài ca bi tráng  khúc nhạc bi tráng.
bì, 1 dt. bao để đựng: bì gạo. " 2 dt. 1. mô bọc ngoài cơ thể động vật 2. da của một số súc vật như lợn  bò có thể dùng làm thức ăn: giò bì; luộc bì làm nem."  3 dt. (thực) 1. lớp ngoài của vỏ một số quả: bì quả phật thủ 2. vỏ của một vài thứ cây: bì cây xoan. " 4 dt. 1. đồ chứa vật phải cân: thùng dầu cân được 26 ki-lô  kể cả bì 2. (lí) vật nặng đặt trên đĩa cân để được thăng bằng: bì thay thế quả cân."  5 tt. nói da mặt dày ra: mặt cứ bì ra.  6 đgt. so sánh: tài của anh ấy thì không ai bì kịp.
bì bõm," đg. từ mô phỏng tiếng lội nước  tiếng đập nước nhẹ và liên tiếp. lội bì bõm. bì bõm suốt ngày ngoài đồng. // láy: bì bà bì bõm (ý mức độ nhiều)."
bỉ, đgt. khinh để: giỏi hơn ai mà dám bỉ người ta.
bí," 1 dt. (thực) loài cây song tử diệp cùng họ với bầu  quả dùng nấu canh và làm mứt: hoa bí bò leo nở cánh vàng (huy cận); cắt dây bầu  dây bí  chẳng ai cắt dây chị  dây em (cd)." " 2 tt. 1. tắc  không thông: bí tiểu tiện 2. khó khăn  không có lối gỡ được: cờ tiên nước bí  thơ tiên túng vần (bnt)."
bí ẩn," t. (hoặc d.). (bên trong) có chứa đựng điều gì kín đáo  khó hiểu. nụ cười bí ẩn. khám phá bí ẩn của thiên nhiên (d.)."
bí quyết," dt. 1. cái có được nhờ kinh nghiệm  có tác dụng đặc biệt  ít người biết được: bí quyết nghề nghiệp. 2. cái quan trọng hàng đầu  có tác dụng quyết định: bí mật  bất ngờ là bí quyết của thắng lợi."
bí thư," dt. (h. bí: kín; thư: viết) 1. thư kí riêng của một cán bộ cao cấp: làm bí thư cho bộ trưởng 2. một người trong ban bí thư của một đảng: hiện nay ông ấy là một bí thư của đảng cộng sản việt-nam 3. cán bộ ngoại giao ở một sứ quán  dưới tham tán: anh ấy là bí thư thứ nhất của sứ quán ta ở pháp ban bí thư tập thể những người đứng đầu ban chấp hành một đảng chính trị hoặc một tổ chức chính trị: ban bí thư đảng cộng sản việt-nam."
bị," 1 d. đồ đựng đan bằng cói hay lác  có quai xách. bị gạo." " 2 i đg. từ biểu thị chủ thể chịu sự tác động của việc không hay  hoặc là đối tượng của động tác  hành vi không lợi đối với mình. bị tai nạn. bị mất cắp. nhà bị dột. bị người ta chê cười." " ii d. (kết hợp hạn chế). bên  (nói tắt). nguyên nói nguyên phải  bị nói bị hay (tng.). xui nguyên giục bị*."
bị chú, đgt. giải thích thêm cho đầy đủ và rõ hơn: phần bị chú  đọc các dòng bị chú.
bị động," đgt  tt. để cho tình thế lôi cuốn mà không biết cách phản ứng lại: tránh khỏi bị động  thiếu sót và sai lầm (hcm)."
bị thịt, d. (thgt.). ví người to xác mà đần độn. đồ bị thịt (tiếng mắng).
bị thương," đgt. (cơ thể) không còn lành lặn  nguyên vẹn  mang thương tích  do tác động từ ngoài: bom nổ làm nhiều người chết và bị thương."
bia, 1 dt. đích dùng để tập bắn: nữ dân quân tập bắn bia. " 2 dt. 1. tấm đá có khắc công đức của một người hoặc kể lại một sự việc quan trọng trong nước hay ở một địa phương: bia đá hay mòn  nghĩa chẳng mòn (nguyễn trãi) 2. tấm đá ghi tên họ  chức vụ  ngày sinh và ngày chết của một người: đi thăm mộ  tô lại cái bia của bố." " 3 dt. (pháp: bière) thứ rượu nhẹ chế bằng mộng lúa và hoa bia: trong nước đã sản xuất nhiều bia  thế mà người ta còn nhập bia ngoại."
bia miệng," d. tiếng xấu để lại ở đời. trăm năm bia đá thì mòn  nghìn năm bia miệng hãy còn trơ trơ (cd.)."
bìa," dt. 1. tờ giấy dày hoặc vật nào đó đóng ngoài quyển sách  vở: sách đóng bìa cứng  bọc bìa cẩn thận. 2. giấy dày  khổ lớn dùng để làm bìa sách vở  vỏ hộp  v.v.: mua mấy tấm bìa. 3. phần ngoài cây gỗ rọc để loại đi: gỗ bìa thì dùng làm củi đun. 4. từng tấm đậu phụ: mua mấy bìa đậu. 5. phía ngoài  mép ngoài: bìa làng  bìa rừng."
bịa, đgt. đặt ra một chuyện không có thực: bịa chuyện nói xấu người khác.
bịch," 1 dt. 1. đồ đựng đan bằng tre  nứa  có hình trụ  to hơn bồ: bịch thóc  thóc đầy bồ đầy bịch. 2. đphg túi  bao  bọc: bịch kẹo." " 2 i. tt. tiếng rơi  tiếng đập của vật nặng vào bề mặt thường là mềm: nhảy bịch một cái  đấm bịch một cái. ii. đgt. đấm mạnh vào người: bịch vào ngực  bịch cho một trận."
biếc," tt. xanh thẫm: rừng thu từng biếc chen hồng (k).; một dòng nước biếc  cảnh leo teo (hxhương)."
biên, 1 dt. phần sát cạnh một số bề mặt: bóng ra ngoài biên  trọng tài biên  biên vải. " 2 (f. bielle) dt. bộ phận máy nối pít-tông với trục động cơ nhiệt  dùng để truyền một chuyển động hoặc biến đổi một chuyển động thẳng tuần hoàn thành chuyển động tròn." " 3 đgt. viết  ghi chép: biên địa chỉ."
biên bản, dt. (h. biên: ghi; bản: bản viết) 1. giấy ghi chép quá trình xảy ra hoặc kết quả điều tra một sự việc: công an đã lập biên bản 2. tờ ghi chép quá trình diễn biến của một buổi họp hoặc của một hội nghị: ban thư kí đã ghi biên bản buổi thảo luận.
biên giới, d. chỗ hết phần đất của một nước và giáp với nước khác. biên giới việt - lào.
biên lai," dt. giấy mà người nhận ghi lại cho người giao nộp để xác nhận số tiền  vật nào đó đã được giao: biên lai thu thuế  biên lai nhận hàng  quyển biên lai  viết biên lai."
biên tập, đgt. (h. biên: ghi; tập: thu thập) 1. thu thập tài liệu để biên soạn: dày công biên tập trước khi viết bộ sử 2. sửa soạn các bài đăng báo: bài báo đã được biên tập công phu ban biên tập tập thể người phụ trách việc biên tập một tờ báo hay một tạp chí: ban biên tập báo nhân dân.
biền biệt," t. không để lại  không có tin tức gì cả. đi biền biệt. tin tức cứ biền biệt."
biển," 1 dt. 1. vùng nước mặn rộng lớn trên bề mặt trái đất: rộng như biển  cá biển  biển bạc rừng vàng. 2. phần đại dương ven lục địa được ngăn cách bởi đảo hay đất liền: biển đông  biển đen. 3. khối lượng nhiều  đông đảo  ví như biển: chìm trong biển lửa  biển người dự mít tinh  chiến lược biển người." " 2 dt. 1. tấm gỗ  sắt hay bằng vật liệu nào đó  trên có chữ hoặc hình vẽ  đặt ở chỗ mọi người dễ thấy: biển quảng cáo  biển xe  thuê kẻ biển. 2. phiến gỗ mỏng hình chữ nhật  có khắc chữ do vua ban: cờ biển cân đai."
biển lận, tt. (h. biển: hẹp; lận: hà tiện) keo kiệt và gian tham: con người biển lận ấy làm gì có bạn.
biển thủ, đg. lấy cắp tài sản công mà mình có trách nhiệm coi giữ. tội biển thủ công quỹ.
biến," i. đgt. 1. thay đổi khác đi  thay đổi từ trạng thái này sang trạng thái khác: biến sắc mặt  biến không thành có  nước biến thành hơi. 2. đột nhiên không thấy nữa  không để lại dấu vết gì: ông bụt biến mất  chiếc đồng hồ biến mất lúc nào. ii. pht. với mức độ rất nhanh  không thấy  không hay biết được: chạy biến đi  giấu biến mất  chối bay chối biến. iii. dt. 1. việc bất ngờ  thường là không hay: đề phòng có biến  lúc gặp biến phải bình tĩnh. 2. đại lượng có thể lấy giá trị bất kì  dùng để xác định trạng thái của một hệ vật lí: biến thay đổi làm cho hàm thay đổi theo."
biến chất," tt. (h. biến: thay đổi; chất: phẩm chất) 1. không còn giữ được nguyên chất: rượu đã biến chất 2. không còn giữ được phẩm chất tốt: tẩy trừ những phần tử xấu  những phần tử biến chất (trg-chinh)."
biến chứng," i d. hiện tượng bệnh lí mới phát sinh thêm trong quá trình mắc bệnh  làm cho bệnh phức tạp và nặng hơn. viêm phổi thường là biến chứng của cúm."  ii đg. gây ra . bệnh thấp khớp đã biến chứng vào tim.
biến cố," dt. 1. sự kiện xảy ra gây ảnh hưởng lớn và có tác động mạnh đến đời sống xã hội  cá nhân: biến cố lịch sử  gây những biến cố lớn. 2. việc xảy ra có tính ngẫu nhiên: đề phòng các biến cố trong quá trình vận hành."
biến động, đgt. (h. biến: thay đổi; động: hoạt động) thay đổi lớn có ảnh hưởng đến môi trường chung quanh: cuộc sống muôn màu muôn vẻ luôn luôn biến động (trg-chinh). // dt. sự thay đổi lớn: có thể có những biến động lớn (vnggiáp).
biến thể, d. thể đã biến đổi ít nhiều so với thể gốc. biến thể của âm vị. thơ lục bát biến thể.
biến thiên, 1 dt. sự thay đổi lớn lao: những biến thiên trong lịch sử.  2 đgt. (các biến trong toán học) thay đổi giá trị.
biện bạch, đgt. (h. biện: xét rõ; bạch: rõ ràng) trình bày rành mạch mọi lẽ để thanh minh hoặc bào chữa: anh ấy đã biện bạch để người ta khỏí hiểu lầm; quyết ngay biện bạch một bề (k).
biện chứng," t. 1 hợp với quy luật khách quan của sự vật là luôn luôn vận động và phát triển. sự phát triển biện chứng. 2 hợp với phép biện chứng  dựa trên phép biện chứng. hiểu một cách biện chứng. cách lập luận rất biện chứng."
biện hộ," đgt. 1. bênh vực  bào chữa cho đương sự ở trước toà án. 2. bênh vực  bào chữa cho cái đang bị lên án: biện hộ cho hành động sai trái của mình  càng biện hộ  càng bộc lộ bản chất xấu xa của mình."
biện minh," đgt. (h. biện: xét rõ; minh: sáng) giải thích cho rõ ràng phải  trái: có đủ lí lẽ để biện minh cho hành động của mình."
biện pháp," d. cách làm  cách giải quyết một vấn đề cụ thể. biện pháp hành chính. biện pháp kĩ thuật. có biện pháp đúng."
biếng," tt. 1. lười  trễ nải  không chịu làm: biếng học. 2. không thiết làm việc gì đó  do mệt mỏi hay chán chường: thằng bé biếng ăn  nó mệt hay sao mà biếng chơi lắm."
biếng nhác," tt. lười: làm việc thì lờ mờ  học hành thì biếng nhác (hcm)."
biết," đg. 1 có ý niệm về người  vật hoặc điều gì đó  để có thể nhận ra được hoặc có thể khẳng định được sự tồn tại của người  vật hoặc điều ấy. biết mặt  nhưng không biết tên. báo cho biết. ăn chưa biết ngon. thức lâu mới biết đêm dài... (cd.). 2 có khả năng làm được việc gì đó  có khả năng vận dụng được  do học tập  luyện tập  hoặc có khi do bản năng. biết bơi. biết nhiều nghề. biết tiếng pháp. biết cách ăn ở. trẻ sinh ra đã biết bú. 3 nhận rõ được thực chất hoặc giá trị để có được sự đối xử thích đáng. biết người biết của*. đường dài mới biết ngựa hay (tng.)."
biết ơn, đgt. hiểu sâu sắc và ghi nhớ công ơn của người khác đối với mình: tỏ lòng biết ơn  biết ơn người đã cứu giúp mình qua cơn nguy biến.
biệt," i đg. (id.; thường vch.). rời  lìa người hoặc nơi nào đó có quan hệ gắn bó thân thiết  để bắt đầu sống xa nhau. ra đi  biệt xóm làng. tạm biệt*." " ii t. không để lại dấu vết hoặc tin tức gì cả. đi  một năm không có thư về. từ dạo ấy biệt tin. giấu biệt đi. ...gửi thư thư biệt  gửi lời lời bay (cd.). // láy: biền biệt (x. mục riêng)."
biệt danh, dt. tên riêng khác với tên vốn có: gọi theo biệt danh  có nhiều biệt danh khác nhau.
biệt hiệu, dt. (h. hiệu: tên gọi) tên riêng không giống tên gọi hằng ngày: cụ phan bội châu có biệt hiệu là sào-nam.
biệt kích," i d. người thuộc lực lượng vũ trang đặc biệt  được biên chế và trang bị gọn nhẹ  hoạt động phân tán  chuyên làm nhiệm vụ lọt vào vùng của đối phương để hoạt động phá hoại  quấy rối. tung gián điệp  biệt kích." " ii đg. đánh bất ngờ vào vùng của đối phương nhằm phá hoại  quấy rối. đề phòng địch   tập kích."
biệt tài," dt. tài năng đặc biệt  hiếm thấy: có biệt tài  biệt tài về âm nhạc."
biệt thự," dt. (h. thự: nhà ở nông thôn) nhà riêng ở bãi biển  ở trên núi hoặc ở nông thôn  dùng làm nơi nghỉ ngơi: xây khu biệt thự nay là khu các sứ quán (hgđthuý)."
biệt xứ, t. xa hẳn xứ sở của mình. đi đày biệt xứ.
biểu," 1 i. dt. bảng ghi hạng mục  số hiệu hay những thông số khác: lập biểu  biểu thuế. ii. dt. bài văn của thần dân dâng lên vua để chúc mừng  tạ ơn hoặc bày tỏ nguyện vọng  viết theo lối văn tứ lục biền ngẫu  mỗi câu ngắt thành hai đoạn 4-6 hoặc 6-4 và có vế đối ở từng cặp câu: dâng biểu  biểu trần tình  sớ biểu." " 2 đgt.  đphg bảo: ba đã biểu rồi mà con không chịu nghe lời."
biểu diễn, đgt. (h. biểu: bày ra ngoài; diễn: trình bày) 1. trình bày văn nghệ trước quần chúng: biểu diễn một điệu múa 2. ghi bằng hình vẽ hoặc kí hiệu: biểu diễn hàm số bằng đồ thị.
biểu hiện, i đg. 1 hiện rõ hoặc làm hiện rõ ra bên ngoài (nói về cái nội dung trừu tượng bên trong). hành động biểu hiện phẩm chất con người. mâu thuẫn biểu hiện dưới nhiều hình thức. 2 làm cho thấy rõ bằng phương tiện nghệ thuật. âm nhạc dùng âm thanh để biểu hiện cuộc sống. phương pháp biểu hiện của văn học.  ii d. cái  ra ở bên ngoài. coi thường chi tiết là biểu hiện của bệnh sơ lược. biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân.
biểu lộ," đgt. thể hiện ra ngoài  để lộ ra ngoài: biểu lộ tình cảm  biểu lộ sự đồng tình  đồng ý."
biểu ngữ," dt. (h. biểu: tỏ ra; ngữ: lời) tấm băng có viết khẩu hiệu căng ở nơi công cộng hoặc đem đi biểu tình: trước cổng trường có căng biểu ngữ: ""tiên học lễ  hậu học văn""."
biểu quyết," đg. tỏ ý kiến để quyết định một công việc chung nào đó  trong hội nghị  bằng cách bỏ phiếu hoặc giơ tay ... đại hội biểu quyết tán thành. đại biểu dự thính không có quyền biểu quyết. lấy biểu quyết (lấy ý kiến biểu quyết bằng tay)."
biểu tình," đgt. tụ họp với nhau lại hoặc diễu hành trên đường phố để biểu thị ý chí  nguyện vọng hoặc biểu dương lực lượng  thường nhằm mục đích gây sức ép gì đó: biểu tình đòi chấm dứt chiến tranh  biểu tình chống khủng bố."
biếu, đgt. tặng một cách lịch sự hoặc lễ phép: tôi biếu chị quyển sổ chép bài hát của tôi (ngđthi).
bìm bìm," d. cây leo  hoa hình phễu màu trắng hoặc tím xanh  thường mọc leo ở các bờ rào."
bịn rịn," tt. dùng dằng  lưu luyến  không dứt ra được vì nặng tình  nặng nghĩa giữa kẻ ở người đi: phút chia tay bịn rịn  cũng đừng bịn rịn lôi thôi  mẹ con sớm liệu về nơi quê nhà (nhị độ mai)."
binh, 1 dt. quân lính: binh hùng tượng mạnh (tng) 2. việc quân sự: việc binh quí ở thần tốc.  2 đgt. (cn. bệnh) che chở và đứng hẳn về phía người nào: mẹ cứ binh con chằm chặp.
binh bị," d. các thứ vũ khí  trang bị và khí tài dùng vào mục đích chiến tranh (nói tổng quát). tăng cường binh bị. tài giảm binh bị."
binh biến," dt. cuộc nổi dậy vũ trang của một tập đoàn sĩ quan và binh sĩ hoặc một số đơn vị quân đội chống lại chính quyền hay người chỉ huy nhằm thực hiện một mục đích chính trị nhất định  có ý nghĩa tiến bộ hay phản động tuỳ thuộc vào tính chất và mục đích của lực lượng nổi dậy đó: lính giặc làm binh biến  cuộc binh biến bị thất bại."
binh chủng," dt. (h. chủng: loại) từng loại tổ chức bộ đội  có nhiệm vụ đặc biệt: các quân chủng  binh chủng của quân đội nhân dân (vnggiáp)."
binh lực, d. số quân trực tiếp tham gia chiến đấu. tập trung binh lực. ưu thế binh lực.
binh pháp, dt. hệ thống tri thức về những vấn đề lí luận quân sự nói chung và phương pháp tác chiến nói riêng.
binh sĩ, dt. (h. sĩ: sĩ quan) binh lính và sĩ quan; quân đội nói chung: trần hưng-đạo rất mực thương yêu binh sĩ.
bình," 1 dt. đồ dùng bằng sứ  bằng sành  bằng thuỷ tinh hay bằng kim loại để đựng chất lỏng: dẫu sao bình đã vỡ rồi (k)."  2 dt. bình phong nói tắt: vâng lời ra trước bình the vặn đàn (k). " 3 tt. trung bình  dưới dạng ưu  trên hạng thứ: thi đỗ hạng bình."  4 tt. thái bình nói tắt: thời bình. " 5 đgt. nói một tập thể bàn bạc  cân nhắc để xét giá trị và lựa chọn: đưa ra bình  để bầu chiến sĩ thi đua."  6 đgt. đọc một bài văn trước một số đông để mọi người thưởng thức: buổi bình văn trong nhà trường nho giáo (hnđ)
bình an, (cũ). x. bình yên.
bình dân," i. dt. 1. người dân thường: phân biệt giữa kẻ quyền quý và bình dân. 2. bình dân học vụ  nói tắt: lớp bình dân. ii. tt. 1. của tầng lớp bình dân  dành cho tầng lớp bình dân: văn chương bình dân  quán cơm bình dân. 2. giản dị  không sang trọng  kiểu cách: tác phong bình dân  một con người rất bình dân." " (xã) tên gọi các xã thuộc h. kim thành (hải dương)  h. vân đồn (quảng ninh)."
bình đẳng," tt. (h. bình: đều nhau; đẳng: thứ bậc) ngang hàng nhau về địa vị  về quyền lợi: tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng (hcm)."
bình định, đg. dẹp yên giặc giã hoặc những cuộc nổi dậy.
bình luận," đgt. bàn và nhận xét  đánh giá về vấn đề gì đó: bài bình luận  bình luận thời sự quốc tế  bình luận sâu sắc."
bình minh, dt. (h. bình: yên ổn; minh: sáng) lúc mặt trời mới mọc: rộn rịp bình minh một chuyến phà (huy cận).
bình nguyên, d. (cũ). đồng bằng.
bình phục," 1 đgt. (cơ thể) trở lại bình thường như cũ  sau trận ốm đau hoặc thương tích: sức khoẻ đã bình phục  chưa biết bao giờ bình phục." " 2 (xã) h. thăng bình  t. quảng nam."
bình thản," tt. (h. bình: yên ổn; thản: bằng phẳng) tự nhiên như thường  không bối rối  không nao núng: ở trong chiến hào hay ở trên mâm pháo  người chiến sĩ hồn nhiên  bình thản  vui vẻ  phấn khởi (phvđồng)."
bình thường," t. 1 không có gì khác thường  không có gì đặc biệt. sức học bình thường. thời tiết bình thường. 2 (dùng làm phần phụ trong câu). thường ngày. bình thường anh ta vẫn dậy sớm."
bình tĩnh," tt. luôn giữ được thái độ bình thường  làm chủ được hành động  không hốt hoảng  không luống cuống  không nóng vội: luôn luôn bình tĩnh trước nguy hiểm  tỏ ra rất bình tĩnh  thái độ bình tĩnh."
bịnh, (ph.). x. bệnh.
bịp, đgt. dùng những mánh khoé gian xảo để đánh lừa người khác: bị chúng nó bịp mất hết tiền  cờ gian bạc bịp (tng.)  không bịp được ai.
bít, 1 dt. (anh: bit) từ tin học chỉ đơn vị thông tin nhỏ nhất: bít chỉ có thể có một trong hai giá trị 0 hoặc 1. " 2 đgt. 1. nhét vật gì vào một cái khe: bít khe cửa cho khỏi có gió lọt vào 2. làm cho tắc  không thông: thương nhau sao bít đường đi lối về (cd)."
bít tất," d. đồ dệt hoặc đan bằng sợi  len  nylon  v.v.  dùng mang ở chân."
bịt," đgt. 1. làm cho chỗ hở trở nên kín lại: lấy vải bịt miệng hũ  bịt lỗ rò. 2. làm cho mất hết đầu mối  không còn sơ hở để giấu kín sự việc  không cho lộ ra: bịt dư luận  giết các nhân chứng để bịt đầu mối. 3. dùng kim khí để bọc  viền xung quanh: bịt răng vàng  đầu gậy bịt bạc. 4. chít  trùm phủ khăn cho kín: bịt khăn lên đầu cho ấm."
bịt bùng, tt. kín mít: hơi độc bịt bùng mây núi ngự (phbchâu).
bìu, d. phần lồi mềm ở mặt ngoài cơ thể (thường là ở phía trước cổ người bị bệnh bướu cổ).
bìu dái, dt. bọc chứa tinh hoàn.
bíu, đg. bám vào bằng cách nắm chặt lấy. bíu cành cây để khỏi ngã.
bò," 1 dt. động vật to  chân cao có hai móng  sừng tròn và ngắn  lông thường màu vàng  nuôi để kéo cày  kéo xe  lấy sữa  ăn thịt: nuôi bò  chăn bò  yếu trâu còn hơn khoẻ bò (tng.)  đồng chiêm xin chớ nuôi bò  ngày đông tháng giá bò dò làm sao (cd.)." " 2 dt. đơn vị đong lường trong dân gian  có lượng hạt rời vừa đầy một hộp sữa bò; bơ: vay vài bò gạo." " 3 đgt. 1. (động vật) di chuyển thân thể áp xuống bề mặt  bằng cử động toàn thân hoặc chân rất nhỏ: rắn bò  lổm ngổm như cua bò. 2. (người) di chuyển ở tư thế nằm sấp bằng cử động cả chân lẫn tay: ba tháng biết lẫy  bẩy tháng biết bò  chưa tập bò đã lo tập chạy (tng.). 3. (cây) vươn dài trên bề mặt hoặc vật gì: mướp bò lên giàn  dây bìm bìm bò lên bờ giậu. 4. di chuyển một cách chậm chạp  ì ạch: chiếc xe bò lên dốc."
bò cạp," dt. (động) loài tri thù thân gồm ba phần  phần cuối dài thành hình đuôi năm đốt  có gai nhọn chứa nọc độc: bị bò cạp đốt  rất đau."
bò sát," d. lớp động vật có xương sống  thân phủ vảy  thở bằng phổi  chuyển dịch bằng cách bò sát đất  gồm rùa  thằn lằn  rắn  cá sấu  v.v."
bỏ," đgt. 1. để vào đâu với mục đích nào đó: bỏ mì chính vào canh  bỏ tiền vào ống. 2. đưa ra dùng với mục đích nào đó: bỏ vốn kinh doanh  bỏ nhiều công sức. 3. để vào trạng thái không hay: bỏ quên chiếc mũ  ruộng bỏ hoang  công trình bỏ dở. 4. để rời ra  không mang trên người: bỏ mũ ra  bỏ giày dép mà lội. 5. cho rơi xuống  buông xuống với mục đích nào đó: máy bay bỏ bom  bỏ màn đi ngủ. 6. lìa ra  rời hẳn ra: bỏ quê ra đi  bỏ của chạy lấy người (tng.). 7. không thu nhận  loại ra  coi như không có giá trị: bỏ hạt lép ra  vứt bỏ. 8. thôi hẳn  không còn tiếp tục nữa: bỏ thuốc lá  bỏ rượu  do hoàn cảnh khó khăn  nhiều em phải bỏ học. 9. không quan tâm nữa  cắt đứt quan hệ: bỏ vợ  bỏ bạn trong cơn hoạn nạn. 10. chết  theo cách nói né tránh sự đau thương: sao anh nỡ bỏ em đi lúc còn trẻ như thế!"
bỏ bê," đgt. không trông nom  gây kết quả xấu: bỏ bê công việc."
bỏ dở," đgt. đương làm việc gì  bỗng không làm nữa: người đàn bà bỏ dở câu chuyện (ng-hồng)."
bỏ hoang," đg. (ruộng đất) bỏ không trồng trọt  không sử dụng đến trong một thời gian dài. ruộng đất bị bỏ hoang."
bỏ phiếu, đg. dùng phiếu tỏ sự lựa chọn hay thái độ của mình trong cuộc bầu cử hoặc biểu quyết. bỏ phiếu cho người xứng đáng.
bỏ tù, đgt. tống vào tù; tống giam: bị bắt bỏ tù.
bõ, 1 dt. 1. người đầy tớ già (cũ): người bõ già của trần quốc toản 2. người coi sóc nhà thờ thiên chúa giáo: ông bõ luôn luôn quan tâm đến đời sống của linh mục.  2 đgt. bù lại; đáng với: vinh hoa bõ lúc phong trần (k).
bó," i đg. 1 làm cho nhiều vật rời được giữ chặt lại với nhau bằng dây buộc. lúa đã bó xong. 2 bọc chặt. chiếc áo bó sát lấy thân. 3 buộc và cố định chỗ xương bị gãy. bó bột (thạch cao). 4 (kết hợp hạn chế). bao thành một vành xung quanh. hàng gạch bó hè. thềm nhà bó đá. 5 giữ lại  kìm lại trong phạm vi chật hẹp  không cho tự do hoạt động. cái khó bó cái khôn (tng.). bó cẳng*."  ii d. toàn bộ nói chung những vật rời được  lại với nhau. một bó hoa. bó đuốc.
bó buộc," đgt. kìm giữ trong phạm vi hạn hẹp  không được tự do hành động: hoàn cảnh bó buộc."
bó gối," trgt. như bó giò: ngồi bó gối  lưng tựa vào vách (ng-hồng)."
bọ, 1 d. (ph.). cha (chỉ dùng để xưng gọi).  2 d. 1 sâu bọ ở dạng trưởng thành. giết bọ cho chó. 2 giòi. mắm có bọ.
bọ chét," dt. bọ thân dẹp  sống kí sinh trên mình một số loài thú như chó  mèo  chuột."
bọ hung," dt. (động) bọ có cánh cứng  to bằng ngón chân cái  màu đen: bọ hung thường sống trong các đám phân trâu bò."
bọ ngựa," d. bọ màu xanh  biết bay  bụng to và có hai càng giống như hai lưỡi hái  sống trên cây  ăn sâu bọ."
bọ rầy," dt. bọ hại lúa gây tác hại nghiêm trọng  chích hút trực tiếp làm lúa chết khô và là môi giới truyền bệnh vi rút hại lúa."
bóc, đgt. 1. bỏ vỏ ngoài đi: bóc quả cam 2. xé phong bì: bóc thư 3. tháo đi: bóc đường ray tàu điện. // tt. không còn vỏ nữa: trắng như trứng gà bóc.
bóc lột," đg. 1 chiếm đoạt thành quả lao động của người khác bằng cách dựa vào quyền tư hữu về tư liệu sản xuất hoặc vào quyền hành  địa vị. giai cấp bóc lột. chế độ người bóc lột người. 2 (kng.). ăn lãi quá đáng; lợi dụng quá đáng. bị bọn con buôn bóc lột."
bọc," 1 i. đgt. 1. gói kín  bao kín để che giữ hoặc tiện mang đi: bọc quyển vở  lấy tờ giấy bọc lại. 2. bao quanh: xây tường bọc quanh nhà  luỹ tre bọc quanh làng. ii. dt. 1. gói to mang theo người: bọc hành lí  mang theo bọc quần áo. 2. vỏ bao ngoài cái chăn: mua vải may cái bọc chăn. 3. túi chứa thai hoặc trứng: bà âu cơ đẻ ra một bọc có trăm trứng."  2 đgt. đi vòng: bọc phía sau nhà.
bói," 1 đgt. đoán về quá khứ và tương lai theo dị đoan: bói ra ma  quét nhà ra rác (tng)."  2 đgt. tìm một cách khó khăn (dùng trong câu phủ định): bói đâu ra hoa sen trong mùa rét.  3 đgt. nói cây ra quả lần đầu tiên: cây mít nhà tôi năm nay mới bói.
bói cá," d. chim sống ở gần nước  mỏ dài  lông xanh  ngực nâu  hay nhào xuống nước để bắt cá."
bom," 1 (f. bombe) dt. 1. vũ khí có sức công phá lớn  thường được ném phóng từ máy bay  vỏ thường bằng kim loại giòn  chứa thuốc nổ  thuốc gây cháy hoặc chất độc hoá học  vi trùng gây dịch bệnh... 2. vật có hình thù hoặc có chứa chất được nén  giống như quả bom: một bom bia hơi mới lấy từ nhà máy." " 2 (f. pomme) dt.  đphg trái táo tây: gọt trái bom mời khách ăn."
bom đạn, dt. (bom và đạn là những vũ khí giết người) chiến tranh: xông pha nơi bom đạn.
bom khinh khí," dt. bom dùng nguyên lí phản ứng tổng hợp của những hạt nhân hi-đrô  kèm theo quá trình giải phóng những năng lượng rất lớn  có sức tàn phá lớn gấp nhiều lần bom nguyên tử; còn gọi là bom h."
bom nguyên tử," dt. thứ bom dựa trên nguyên lí phản ứng tan vỡ của hạt nhân nguyên tử nặng  giải phóng những năng lượng rất lớn: bom nguyên tử có sức phá hoại và sát thương ghê gớm."
bỏm bẻm," t. (thường dùng phụ cho đg.). từ gợi tả kiểu nhai lâu  thong thả  miệng không mở to. miệng nhai trầu bỏm bẻm."
bon bon," trgt. đi nhanh  chạy nhanh: xe xuống dốc bon bon  cả kêu bớ chú cõng con  việc chi nên nỗi bon bon chạy dài (lvt)."
bòn," đg. 1 tìm kiếm  góp nhặt từng ít một. bòn từng đồng. bòn từng gáo nước để tưới ruộng hạn. 2 lấy dần từng ít một của người khác  bằng mọi cách khôn khéo (hàm ý chê). bòn của."
bòn mót," đgt. bòn từng ti chút  không để sót lại: bòn mót từng hạt lúa  củ khoai."
bón, 1 tt. (cn. táo) nói đi đại tiện khó: vì bị bón phải uống thuốc tẩy.  2 đgt. trộn vào đất những chất cần thiết cho sự sinh trưởng của cây: bón cây; bón ruộng.  3 đgt. 1. cho trẻ ăn khi nó chưa tự cầm được thìa hoặc đũa: bón cơm cho em bé 2. cho người ốm nặng ăn: bón cháo cho bố.
bọn," d. tập hợp gồm một số người có chung một tính chất nào đó  như cùng lứa tuổi  cùng một tổ chức  cùng tham gia một hoạt động  v.v. một bọn trẻ. bọn con buôn. bọn họ. bọn tôi sẽ đến."
bong," 1 đgt. long ra  bóc ra từng mảng ở lớp ngoài: sơn bong từng mảng."  2 đgt. búng cho quay tít: bọn trẻ chơi bong vụ.
bong bóng, dt. 1. màng nhỏ hình cầu do không khí làm phồng lên: trời mưa bong bóng phập phồng (cd) 2. túi chứa không khí trong cơ thể cá: tham bong bóng bỏ bọng trâu (tng) 3. túi chứa nước tiểu trong cơ thể một số động vật: bong bóng lợn.
bong gân, đg. tổn thương ở khớp xương do dây chằng bị căng quá mạnh nên rạn hoặc bong ra.
bòng," 1 dt. 1. cây cùng họ bưởi  quả to  cùi dày  vị chua: nhà có mấy cây bòng. 2. quả bòng: mua phải bòng  không phải bưởi đâu."  2 dt. túi vải dùng để lọc bột nước hoặc đựng quần áo: mượn cái bao bòng bột  mang bòng đi đường.
bóng," 1 dt. món ăn bằng bong bóng cá hay bì lợn rán phồng: bà hẹn gặp tiếp  ép ăn những bóng  những mực (tản-đà)." " 2 dt. 1. vùng bị che khuất ánh sáng: cây cao bóng cả (tng) 2. hình người hay vật trên nền nhà hay trên tường  do người hay vật che luồng ánh sáng: người xinh cái bóng cũng xinh  người giòn cái tính tình tinh cũng giòn (cd) 3. cái hình soi vào mặt phẳng phản chiếu lại: dải là hương lộn  bình gương bóng lồng (k) 4. hình ảnh chiếu xuống nước: tuy dầm hơi nước  chưa lòa bóng gương (k) 5. hình ảnh thấy thoáng qua: dưới đào dường có bóng người thướt tha (k) 6. ơn huệ của người trên hoặc người có thế lực: núp bóng cha già; nương bóng từ bi 7. ánh; ánh sáng: tà tà bóng ngả về tây (k); một mình lặng ngắm bóng nga (k); trời tây bảng lảng bóng vàng (k) 8. ảnh: chụp bóng  chiếu bóng 9. hình người: tìm mãi  chẳng thấy bóng nó đâu 10. hồn vía: mấy người mê tín cho rằng bóng cô bóng cậu nhập vào con đồng." " 3 dt. 1. dụng cụ thể thao hình cầu hoặc hình bồ dục gồm một cái túi cao-su có vỏ bằng da  chứa không khí nén: đội bóng; đá bóng; sân bóng 2. quả cầu nhỏ bằng cao-su hoặc bằng nhựa dùng đánh quần vợt hay đánh bóng bàn: anh ấy đỡ bóng bằng vợt bên tay trái."  4 dt. bóng đèn nói tắt: đèn vỡ bóng rồi. " 5 tt  trgt. phản chiếu được ánh sáng: bàn đánh xi bóng lên; đánh bóng sàn nhà; đánh bóng đôi giày da đen." " 6 tt  trgt. 1. trái với nghĩa đen: nghĩa bóng của một từ 2. gián tiếp: nói bóng."
bóng bảy," (cũ  hoặc ph.). x. bóng bẩy."
bóng dáng, dt. hình dáng trông thấp thoáng: bạn đọc sẽ tìm được bóng dáng của mấy thế hệ con người cách mạng (đgthmai).
bóng gió," t. 1 (thường dùng phụ sau đg.). (lối nói năng) bằng hình ảnh xa xôi để ngụ ý  chứ không chỉ thẳng ra. nói bóng gió. đả kích một cách bóng gió. 2 (thường dùng xen với động từ lặp trong một số tổ hợp). vu vơ  thiếu căn cứ. ghen bóng ghen gió. sợ bóng sợ gió."
bóng loáng," tt. bóng đến mức ánh lên  có thể phản chiếu được: nước sơn bóng loáng  tủ đánh véc ni bóng loáng."
bọng đái, d. bọng nước đái.
boong, 1 (pont) dt 1. sàn lộ thiên trên tàu thuỷ: lên boong tàu hóng mát. 2. sàn ngăn cách tàu thuỷ thành nhiều tầng.  2 tt. tiếng ngân vang của chuông: chuông kêu boong boong.
bóp, 1 dt. (pháp: poste) cơ quan của cảnh sát trong thời thuộc pháp (cũ): thằng bé trèo sấu bị bắt vào bóp.  2 dt. (pháp: porte-monnaie) ví đựng tiền (cũ): kẻ cắp lấy mất cái bóp của khách du lịch. " 3 đgt. 1. nắm chặt vật gì làm cho dúm lại  bé đi  nát đi hay vỡ đi: trần quốc toản bóp nát quả cam 2. lấy tay nắn vào một bộ phận của cơ thể: con bóp đầu cho bố  bóp chân cho đỡ mỏi 3. lấy tay nhào một số chất với nhau: thịt trâu bóp riềng nướng (tô-hoài)."
bóp nghẹt," đg. không để cho phát triển  nhằm dần dần thủ tiêu. bóp nghẹt các quyền dân chủ."
bót," 1 (poste) dt. đphg đồn bót nhỏ  trạm canh gác của binh lính hoặc cảnh sát thời thực dân: bót cảnh sát  bót giặc." " 2 dt. ống nhỏ thường bằng nhựa  xương hoặc ngà để cắm thuốc lá vào hút: một cái bót bằng ngà."  3 dt. bàn chải: bót đánh răng  bàn chải đánh răng  lấy bót đánh kĩ trước khi giặt.
bọt," dt. đám bong bóng nhỏ cụm vào nhau nổi lên trên mặt một chất lỏng: bọt xà-phòng  bọt bia."
bọt biển," d. 1 động vật không xương sống ở nước  trông giống đám bọt  cấu tạo cơ thể đơn giản  có nhiều gai xương hoặc mạng sợi mềm. 2 bộ xương mềm lấy từ bọt biển  thường dùng làm vật kì cọ."
bô, 1 dt. thgtục cụ già. " 2 dt. đồ dùng giống cái thùng nhỏ  có nắp đậy  thường bằng sắt tráng men hoặc bằng nhựa  để đại tiện  tiểu tiện: bô đổ nước giải."  3 (pot) dt. ống thoát hơi: động cơ bị nghẹt bô. " 4 (beau) tt. tốt  đẹp  hay: có một bài đăng ở số báo này thì bô lắm."
bô lão, dt. cụ già đáng kính: các bô lão là những người quê mùa chất phác (nghtưởng).
bồ, 1 d. (cũ; vch.). bồ liễu (nói tắt). " 2 d. (kng.). nhân tình  người yêu." " 3 d. 1 đồ đựng đan bằng tre  nứa  có thành cao  miệng tròn  rộng gần bằng đáy. đổ thóc vào bồ. miệng na mô  bụng bồ dao găm (tng.). 2 (ph.). cót (đựng thóc)."
bồ câu," dt. 1. chim nuôi làm cảnh và ăn thịt  cánh dài  bay giỏi  mỏ yếu  mắt tròn đẹp và sáng: mắt bồ câu. 2. biểu tượng của hoà bình."
bồ hóng," dt. mảng bụi đen đóng lại trên vách bếp  nóc bếp: một góc bếp chạt bồ hóng và mạng nhện (ng-hồng)."
bồ liễu," d. loài cây rụng lá sớm nhất về mùa đông; dùng (cũ; vch.) để ví người phụ nữ  quan niệm là yếu đuối."
bổ," 1 tt. có tính chất làm tăng sức khoẻ cho toàn thân hay một bộ phận nào trong cơ thể: thuốc bổ huyết  thức ăn bổ."  2 đgt. nói chính quyền cử vào một chức vụ gì: bổ làm giáo viên; bổ lên hà-giang.  3 đgt. phân phối số tiền mỗi người phải đóng trong một công việc chung: phải bổ thêm mỗi người hai nghìn. " 4 đgt. 1. cắt theo chiều dọc: yêu nhau cau bảy bổ ba  ghét nhau cau bảy bổ ra làm mười (cd) 2. chặt mạnh cho vỡ toác ra theo chiều dọc: bổ củi 3. bắt buộc phải chịu trách nhiệm: bọn họ làm hỏng  cấp trên lại bổ vào mình 4. lao mạnh xuống: cái diều bổ xuống." " 5 đgt. chạy vội đi: đứa bé lạc  cả nhà bổ đi tìm."  6 trgt. nói ngã hay nhảy mạnh xuống: ngã bổ xuống đất; nhảy bổ từ trên cây xuống.
bổ dưỡng," đg. bồi bổ  nuôi dưỡng cơ thể. lo việc bổ dưỡng cho người ốm."
bổ ích, tt. có ích lợi và rất cần thiết: bài học bổ ích.
bổ nhiệm," đgt. (h. bổ: điền vào; nhiệm: gánh vác  chức vụ) cử vào một chức vụ quan trọng trong biên chế nhà nước: được bổ nhiệm làm thứ trưởng."
bổ sung, đg. thêm vào cho đầy đủ. bổ sung ý kiến. báo cáo bổ sung.
bố," 1 dt. 1. cha: bố nó đến thăm. 2. con đực thuộc thế hệ trước trực tiếp sinh thế hệ sau: cá bố cá mẹ. 3. người lớn tuổi  đáng bậc cha theo cách gọi kính trọng: mời bố đến nhà con chơi. 4. người bằng lứa hoặc bậc em  theo cách gọi đùa: các bố đừng nghịch nữa. 5. cỡ lớn  to: chai bố  cầu bố." " 2 dt. 1. đay: em đi cạo bố chắp trân  nghe ghe anh ghé rộn chân rối mù (cd.). 2. vải dệt dày bằng sợi đay thô: vải bố." " 3 dt. bố chính  nót tắt." " 4 đgt. 1. ruồng bố  càn quét: giặc bố suốt ngày. 2. khủng bố  làm cho sợ  hoảng loạn tinh thần: nó biết lỗi rồi  đừng bố nữa."
bố cáo, đgt. (h. bố: truyền rộng ra; cáo: báo cho biết) báo cho mọi người biết: bố cáo tin thắng trận.
bố cục," i đg. tổ chức  sắp xếp các phần trong một bài viết hoặc tác phẩm. cách bố cục câu chuyện."  ii d. sự . bố cục của bức tranh. bài văn có bố cục chặt chẽ.
bố mẹ, dt. những người sinh ra mình: biết ơn bố mẹ.
bố trí, đg. sắp xếp theo một trật tự và với một dụng ý nhất định. nhà cửa bố trí ngăn nắp. bố trí công tác thích hợp.
bộ," 1 i. dt. 1. cái biểu hiện ra bên ngoài của một con người qua hình dáng  cử chỉ: làm bộ  ra bộ ta đây. 2. năng lực con người được bộc lộ ra vẻ bên ngoài: bộ nó thì làm ăn gì. ii. dt. 1. mặt đất  đất liền  phân biệt với đường thuỷ  hàng không: đường bộ. 2. tay chân không  chẳng có vũ khí: bắt bộ  đánh bộ với lính." " 2 i. dt. 1. cơ quan trung ương của bộ máy nhà nước lãnh đạo và quản lí một số ngành công tác: bộ ngoại giao  bộ văn hoá. 2. một số cơ quan chỉ huy  lãnh đạo cao cấp: bộ chỉ huy  bộ chính trị  bộ tham mưu  bộ tướng  đoàn bộ  hiệu bộ. 3. tập hợp những vật cùng loại  làm thành một chỉnh thể: bộ quần áo  bộ xương  bộ sư tập  bộ lạc  bộ máy  bộ môn  bộ tộc  đồng bộ. 4. một số bộ phận của máy hay thiết bị có cùng chức năng công dụng nào đó: bộ nhớ  bộ khuếch đại ăng-ten. 5. đơn vị phân loại thực vật trên cấp họ  dưới cấp lớp: bộ hoa hồng. 6. nhóm phân loại chữ hán dựa trên sự giống nhau về hình thể: tra từ điển theo bộ."
bộ chỉ huy, dt. cơ quan quân sự chỉ huy cấp binh đoàn: tiến lên theo lệnh của bộ chỉ huy.
bộ dạng, d. cử chỉ và dáng người (nói tổng quát). trông bộ dạng rất quen. bộ dạng hớt hơ hớt hải.
bộ điệu," dt. dáng  vẻ được bộc lộ thông qua cử chỉ  cách đi đứng: bộ điệu rụt rè."
bộ đồ, dt. 1. những dụng cụ cần thiết của một người làm nghề gì: bộ đồ của thợ mộc 2. bộ quần áo: anh ấy mặc bộ đồ bằng da.
bộ đội," d. 1 người trong quân đội. anh bộ đội. đi bộ đội (tòng quân  vào quân đội). 2 từ gọi chung bộ phận  thành phần của quân đội. bộ đội lục quân. bộ đội chủ lực*."
bộ hạ, dt. tay chân giúp việc: một bộ hạ trung thành.
bộ hành, đgt. (h. bộ: đi bộ; hành: đi) đi bộ: chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân (k). // tt. đi bộ: khách bộ hành.
bộ lạc," d. hình thái tộc người ở thời đại nguyên thuỷ  bao gồm một số thị tộc hay bào tộc thân thuộc có chung một tên gọi  có vùng cư trú riêng. đời sống bộ lạc."
bộ máy, dt. 1. toàn bộ các cơ quan thực hiện nhiệm vụ chung của một tổ chức: bộ máy hành chính. 2. toàn bộ các cơ quan thực hiện chức năng chung trong cơ thể: bộ máy tiêu hoá  bộ máy hô hấp.
bộ mặt," dt. 1. hình dung bề ngoài: bộ mặt của thành phố ngày nay 2. vẻ mặt biểu lộ tâm tư  tình cảm của một người: bộ mặt lầm lì; bộ mặt vui tươi."
bộ phận," i d. phần của một chỉnh thể  trong quan hệ với chỉnh thể. tháo rời các bộ phận của máy. bộ phận của cơ thể. chỉ thấy bộ phận mà không thấy toàn cục."  ii t. có tính chất . tiến hành bãi công bộ phận.
bốc, 1 (bock) dt. 1. cốc đựng bia khoảng 1/4 lít: uống mấy bốc bia. 2. (bia) đựng bằng cái bốc; bia hơi: uống bia bốc. 3. cái bình có vòi ở đáy dùng để thụt rửa đường ruột. " 2 (boxe) dt. võ gốc từ nước anh  được quy định cấp độ  hạng cân và cách đánh đỡ  né tránh thể theo tinh thần thượng võ: đấu bốc." " 3 dt. kiểu tóc nam giới húi ngắn  chỉ để dài ở mái trước: đầu húi bốc." " 4 đgt. 1. nắm gọn vật rời  vật nhão trong lòng bàn tay và lấy đi: bốc gạo  bốc bùn. 2. lấy các vị thuốc thành thang thuốc: bốc mấy thang thuốc bắc. 3. lấy và chuyển đi nơi khác: bốc hài cốt  bốc hàng  bốc quân bài. 4. chuyển đi toàn khối: bão bốc cả mái nhà." " 5 đgt. 1. vụt lên cao thành luồng và toả rộng: lửa được gió bốc càng cao  bụi bốc mù trời. 2. hăng lên  dâng mạnh mẽ một cảm xúc nào đó: cơn giận bốc lên. 3. hăng lên một cách quá mức cần thiết: tính hay bốc  nói hơi bốc. 4. (cây trồng) vượt lên: mưa xuống cây bốc nhanh lắm."
bốc hơi, đg. (chất lỏng) chuyển thành hơi; chuyển sang trạng thái khí.
bộc lộ," đg. 1 để lộ rõ ra. mâu thuẫn đã tự bộc lộ. bộc lộ một số nhược điểm. bộc lộ tình cảm. 2 (chm.). làm cho lộ rõ  hiện rõ ra. bộc lộ vết thương. 3 nói ra cho biết rõ điều sâu kín riêng. bộc lộ tâm sự."
bộc phát, đgt. (h. bộc: nổ; phát: bắn ra) nổ tung ra: chiến tranh bộc phát ở nam-tư.
bôi," đg. 1 làm cho một chất nào đó dính thành lớp mỏng lên bề mặt. bôi dầu. bôi hồ lên giấy. 2 (kng.). làm không đến nơi đến chốn  thiếu trách nhiệm. công việc bôi ra. 3 (kng.). bày vẽ cái không cần thiết. đừng bôi việc ra nữa."
bôi trơn, đgt. đưa chất trơn nhờn tới bề mặt trượt của những chi tiết máy để giảm sự mài mòn bề mặt và giảm ma sát.
bồi," 1 dt. (anh: boy) người đàn ông hầu hạ bọn thực dân trong thời thuộc pháp: vợ lăm le ở vú  con tấp tểnh đi bồi (trtxương)."  2 đgt. dán nhiều tờ giấy vào với nhau để cho thêm dày: bồi bức tranh để treo lên tường. " 3 đgt. nói đất cát hoặc phù sa đắp thêm vào bờ sông: con sông kia bên lở bên bồi  bên lở thì đục  bên bồi thì trong (cd)."  4 đgt. tiếp thêm một hành động cho kết quả nặng hơn: tôi bồi thêm chiếc đá nữa (tô-hoài). " 5 đgt. đền bù: nhà nước lấy đất làm đường  những thiệt hại của dân tất nhiên sẽ được bồi."
bồi dưỡng, đg. 1 làm cho tăng thêm sức của cơ thể bằng chất bổ. bồi dưỡng sức khoẻ. tiền bồi dưỡng (tiền cấp cho để ăn uống bồi dưỡng). 2 làm cho tăng thêm năng lực hoặc phẩm chất. bồi dưỡng cán bộ trẻ. bồi dưỡng đạo đức.
bồi hồi," tt. xao xuyến  xôn xao trong lòng: lòng cứ bồi hồi  thương nhớ bồi hồi trong dạ. // láy: bổi hổi bồi hồi (mức độ nhấn mạnh): lòng bổi hổi bồi hồi một niềm thương nỗi nhớ."
bồi thường, đgt. (h. bồi: đền; thường: đền lại) đền bù những tổn hại đã gây cho người ta: chủ xe ô-tô phải bồi thường cho gia đình người bị nạn.
bổi," d. 1 mớ cành lá  cỏ rác lẫn lộn  thường dùng để đun. đống bổi. dùng bổi thay than đốt lò. 2 (ph.). vụn rơm  thóc lép. dùng đất lẫn bổi để trát."
bối rối," tt. lúng túng  mất bình tĩnh  cuống lên  không biết làm thế nào: vẻ mặt bối rối  trong lòng cứ bối rối."
bội, 1 dt. từ miền trung chỉ tuồng: phường hát bội.  2 dt. thứ sọt mắt thưa: một bội trầu không.  3 dt. (toán) tích của một đại lượng với một số nguyên: bội chung nhỏ nhất.  4 đgt. 1. không giữ lời đã hứa: bội lời cam kết 2. phản lại: bội ơn.  5 trgt. nhiều lần: tăng gấp bội; đông gấp bội.
bội bạc," t. có những hành vi xử tệ  phụ lại công ơn  tình nghĩa của người thân đối với mình. con người bội bạc. ăn ở bội bạc."
bội phản, tt. (h. bội: phản lại; phản: phản) chống lại: mấy tên bội phản đi theo giặc đều đã bị đền tội.
bội tín," đg. phản lại sự tin cậy  làm trái với điều đã cam kết. hành động bội tín."
bôn ba," đgt. (h. bôn: chạy; ba: sóng  chạy) đi đây đi đó để hoạt động: trong những năm bôn ba ấy  người đã mở rộng tri thức của mình (vnggiáp)."
bồn," 1 d. 1 đồ dùng chứa nước để tắm hoặc trồng cây cảnh  v.v.  thường đặt ở những vị trí nhất định. 2 khoảng đất đánh thành vầng để trồng cây  trồng hoa. bồn cây mít. bồn hoa." " 2 đg. (ph.). (trâu  bò  ngựa) lồng lên chạy. con trâu cong đuôi bồn ra giữa đồng."
bồn chồn, 1 nh. cỏ đuôi lươn. " 2 tt. nôn nao  thấp thỏm  không yên lòng: tâm trạng bồn chồn  bồn chồn lo lắng."
bổn phận," dt. (bổn là biến thể của bản tức là gốc  là vốn) phần mình phải gánh vác  lo liệu  theo đạo lí: luyện tập thể dục  bồi bổ sức khoẻ là bổn phận của mỗi người dân yêu nước (hcm)."
bốn, d. số tiếp theo số ba trong dãy số tự nhiên. một năm có bốn mùa. ba bề bốn bên*. bốn tám (kng.; bốn mươi tám). đợt bốn (đợt thứ tư).
bốn phương," dt. tất cả các phương trời  tất cả mọi nơi: đi khắp bốn phương."
bộn," tt. 1. nhiều lắm: câu được bộn cá; ông ta đã bộn tuổi 2. bận bịu: công việc bộn  không thể đi thăm bạn 3. ngổn ngang: đồ đạc bộn trong phòng."
bông," 1 d. 1 cây thân cỏ hay cây nhỡ  lá hình chân vịt  hoa màu vàng  quả già chứa xơ trắng  dùng để kéo thành sợi vải. ruộng bông. 2 chất sợi lấy từ quả của bông hoặc của một số cây khác. cung bông. bông gạo. chăn bông. áo bông. 3 (dùng trong tên gọi một số sản phẩm). chất tơi xốp như bông. ruốc bông*."  2 d. 1 cụm hoa gồm nhiều hoa không cuống mọc dọc trên một cán hoa chung; tập hợp gồm nhiều quả (mà thông thường gọi là hạt) phát triển từ một cụm hoa như thế. bông kê. lúa trĩu bông. 2 (thường dùng phụ trước d.). từ dùng để chỉ từng cái hoa; đoá. nở một bông hoa. ngắt lấy mấy bông. 3 (ph.). hoa. bông cúc. đốt pháo bông. 4 (ph.). hoa tai. đeo bông.  3 d. (cũ). 1 giấy nợ ngắn hạn do các cơ quan tín dụng hoặc cá nhân phát ra. 2 phiếu cấp phát để mua hàng. bông mua vải.  4 d. bản in thử để sửa. sửa bông bài.  5 đg. (kng.). đùa vui bằng lời nói. nói bông.
bông đùa, đgt. đùa bằng lời nói: tính hay bông đùa.
bông lông," tt  trgt. không có căn cứ không có mục đích: ý nghĩ bông lông; nói bông lông."
bông lơn, đg. nói đùa một cách thiếu đứng đắn. tính hay bông lơn. nói chuyện bông lơn.
bồng," 1 dt. trống kiểu cổ  hai đầu bịt da  ở giữa eo lại."  2 dt. túi vải có dây đeo vào lưng.  3 đgt. bế ẵm: tay bồng tay bế. " 4 tt. phồng  vồng lên: áo bồng vai  tóc chải bồng."
bồng bột," tt  trgt. (h. bồng: cỏ bồng; bột: bỗng nhiên) sôi nổi  hăng hái  nhưng không bền: thanh niên bồng bột; phong trào đấu tranh bồng bột trong một thời kì."
bồng lai, d. cảnh đẹp và cuộc sống hạnh phúc mà con người mơ ước. bồng lai tiên cảnh.
bổng, 1 dt. 1. tiền lương của quan lại: bổng lộc  hưu bổng  học bổng  lương bổng. 2. món lợi kiếm được ngoài lương: lương ít bổng nhiều  bổng ngoại. " 2 tt. 1. (giọng  tiếng) cao và trong: giọng nói lên bổng xuống trầm. 2. (vọt  nâng) cao lên trong không gian  gây cảm giác rất nhẹ: nhấc bổng lên  ném bổng lên  đá bổng quả bóng."
bổng lộc," dt. (h. bổng: tiền lương; lộc: lợi lộc) như bổng nghĩa l: ngoài đồng lương  chẳng có bổng lộc gì."
bỗng, 1 d. bã rượu hoặc rau cỏ ủ chua làm thức ăn cho lợn. bỗng bã rượu. ủ bỗng chua nuôi lợn. giấm bỗng (làm bằng bã của rượu nếp).  2 t. (dùng hạn chế trong một vài tổ hợp). có thể đưa lên được rất cao trong khoảng không một cách nhẹ nhàng. nhẹ bỗng*. " 3 p. (thường dùng phụ trước đg.). (hành động  quá trình xảy ra) một cách tự nhiên và không ngờ  không lường trước được. trời bỗng trở lạnh. bỗng có tiếng kêu cứu."
bốp," 1 đgt. nói thẳng ra mặt  không nể nang gì: bốp mấy câu làm lão ta ngượng chín mặt." " 2 tt. (quần áo  cách ăn mặc) đẹp một cách chải chuốt và sang trọng: ăn mặc thật bốp vào."
bộp chộp," tt  trgt. không sâu sắc  nghĩ thế nào nói ngay thế ấy: tính bộp chộp; ăn nói bộp chộp."
bột, 1 d. (kết hợp hạn chế). cá bột (nói tắt). bơi thuyền vớt bột trên sông. cá mè bột. " 2 d. 1 chất chứa nhiều trong hạt ngũ cốc hoặc các loại củ  dễ xay giã thành những hạt nhỏ mịn. khoai lắm bột. xay bột. bột mì. có bột mới gột nên hồ (tng.). 2 dạng hạt nhỏ mịn như bột. nghiền thành bột. vôi bột. bột màu (dùng để pha chế các loại sơn hoặc màu vẽ). 3 calcium sulfat ngậm nước  có dạng bột  dùng để bó chỗ xương gãy. bó bột."
bột phát," đgt. nẩy sinh  phát sinh một cách đột ngột  mạnh mẽ  chưa được tính toán cân nhắc chu đáo: hành động bột phát  phong trào bột phát."
bơ, 1 dt. (pháp: beurre) chất béo lấy từ sữa ra: phết bơ vào bánh mì.  2 dt. vỏ hộp sữa dùng để đong gạo: chờ bơ gạo chẩn như mong mẹ về (tú-mỡ). " 3 trgt. không xúc động; không tha thiết: mọi người cười đùa  anh ấy cứ tỉnh bơ."
bơ phờ," t. có vẻ ngoài lộ rõ trạng thái rất mệt mỏi. mặt mũi bơ phờ. thức đêm nhiều  người bơ phờ ra. đầu tóc bơ phờ (để rối bù  không buồn chải)."
bơ vơ," tt. lẻ loi  trơ trọi một mình  không có nơi nương tựa: sống bơ vơ  bơ vơ trong xứ người xa lạ."
bờ," dt. 1. chỗ đất giáp với mặt nước: ai mà nói dối cùng chồng thì trời giáng hạ cây hồng bờ ao (cd) 2. con đường đắp lên để giữ nước: công anh đắp đập be bờ  để cho người khác mang lờ đến đơm (cd) 3. hàng cây hoặc bức tường quanh một khoảng đất: bờ rào  bờ tường 4. gờ thịt chung quanh một cái mụn: bờ vết loét."
bờ bến," d. bờ và bến; nơi giới hạn  tiếp giáp giữa sông  biển  hồ lớn với đất liền (nói khái quát). thuyền đi mãi  vẫn không thấy đâu là bờ bến. tình thương không bờ bến (b.; không có giới hạn)."
bở," t. 1 mềm và dễ rời ra từng mảnh khi chịu tác động của lực cơ học; dễ tơi ra  vụn ra  hoặc dễ đứt  dễ rách. đất bở như vôi. khoai bở. sợi bở  không bền. 2 (kng.). dễ mang lại lợi  mang lại hiệu quả mà không đòi hỏi phải phí nhiều sức. được món bở. tưởng bở  thế mà hoá ra gay. 3 (kng.). (trạng thái mệt) rã rời. mệt bở cả người."
bỡ ngỡ," tt. ngỡ ngàng  lúng túng  vì còn lạ  chưa quen  chưa có kinh nghiệm: bỡ ngỡ trước cuộc sống mới lạ  bỡ ngỡ như chim chích vào rừng (tng.)."
bợ, 1 dt. thứ rau mọc ở chỗ ẩm: rau bợ là vợ canh cua (tng).  2 đgt. 1. nâng lên: nặng quá không đỡ được 2. nịnh hót: nó khéo bợ quan trên.
bơi," i đg. 1 di chuyển trong nước hoặc di chuyển nổi trên mặt nước bằng cử động của thân thể. đàn cá bơi. tập bơi. bể bơi*. 2 gạt nước bằng mái dầm  mái chèo để làm cho thuyền di chuyển. bơi xuồng đi câu. 3 (kng.). làm việc rất vất vả  lúng túng do việc quá nhiều hoặc vượt quá khả năng. bơi trong công việc."  ii d. (ph.). mái (chèo).
bởi," k. 1 (thường dùng trước một cấu trúc chủ ngữ - vị ngữ). từ biểu thị điều sắp nêu ra là lí do hoặc nguyên nhân của việc được nói đến; vì. bởi anh chăm việc canh nông  cho nên mới có bồ trong bịch ngoài (cd.). 2 từ biểu thị điều sắp nêu ra là người hoặc vật gây ra trạng thái đã nói đến. bị trói buộc bởi tập quán cũ. trăng lu vì bởi áng mây... (cd.)."
bởi thế, nh. vì thế.
bới, 1 đgt. 1. gạt những vật ở trên để tìm những gì lấp ở dưới: trấu trong nhà để gà ai bới (cd). bới đống rác 2. gợi những chuyện xấu người ta đã muốn giấu: có hay gì mà còn bới việc ấy ra 3. réo tên cha mẹ người ta ra mà chửi (thtục): hàng xóm với nhau mà bới nhau như thế ư?.  2 đgt. 1. xới cơm: bới một bát đầy 2. đem cái ăn đi xa nhà: mẹ đã bới cho con một nắm cơm với muối vừng.  3 đgt. như búi (trong búi tóc): con bới tóc cho mẹ.
bơm," i d. dụng cụ dùng để đưa chất lỏng  chất khí từ một nơi đến nơi khác  hoặc để nén khí  hút khí. bơm chữa cháy. chiếc bơm xe đạp (dùng để bơm bánh xe đạp)." " ii đg. 1 đưa chất lỏng hoặc chất khí từ một nơi đến nơi khác bằng . máy bơm nước. bơm thuốc trừ sâu. quả bóng bơm căng. bơm xe (bơm bánh xe). 2 (thường nói bơm to  bơm phồng). nói cho thành ra quá mức (hàm ý chê). bơm phồng khó khăn."
bờm," dt. 1. đám lông dài mọc trên cổ  trên gáy một số loài thú: bờm ngựa  bờm sư tử. 2. mớ tóc dài  rậm mọc nhô lên cao: tóc để bờm. 3. vật dùng để ngăn tóc lại cho khỏi tràn xuống trán (thường ở phụ nữ)."
bờm xờm, tt. như bù xù: tóc tai bờm xờm thế kia mà đi chơi à?.
bợm," i d. 1 (kng.; dùng hạn chế trong một số tổ hợp). kẻ sành sỏi về ăn chơi. bợm rượu (uống được nhiều  nghiện rượu nặng). bợm bạc (chuyên sống bằng cờ bạc). 2 kẻ chuyên lừa bịp  trộm cắp  có nhiều mánh khoé. thằng bợm. tin bợm mất bò (tng.)." " ii t. (kng.). sành sỏi và khôn khéo  có nhiều mánh khoé táo tợn. xoay xở rất . tay này bợm thật."
bỡn cợt, đgt. trêu ghẹo để đùa vui nói chung: tính hay bỡn cợt  ăn nói bỡn cợt.
bớt, 1 dt. vết tím đỏ ở ngoài da: cháu bé mới sinh đã có một cái bớt ở lưng. " 2 đgt. 1. giảm đi: kiểm tra khéo  về sau khuyết điểm nhất định bớt đi (hcm) khoan ăn  bớt ngủ  liệu bài lo toan (cd) 2. nói bệnh thuyên giảm ít nhiều: cho cháu uống thuốc  nó đã bớt sốt 3. giữ lại một phần: anh ấy bớt lại một ít  còn thì cho tôi 4. để lại một thứ gì theo yêu cầu: bà mới mua được tam thất  bà làm ơn bớt cho tôi mấy lạng."
bu, 1 d. (ph.). mẹ (chỉ dùng để xưng gọi). " 2 d. lồng đan bằng tre nứa  gần giống như cái nơm  thường dùng để nhốt gà vịt. một bu gà."  3 (ph.). x. bâu2.
bù," 1 dt. đphg 1. bầu (cây  quả): trồng bù  quả bù  canh bù. 2. bầu đựng rượu và các chất lỏng khác  thường làm bằng vỏ quả bầu già: bù rượu." " 2 đgt. 1. thêm vào cho đủ  cho không còn thiếu hụt: bù tiền  dạy bù ngày nghỉ  bù lỗ. 2. cộng thêm một góc hoặc một cung vào một góc hay một cung khác cho tròn 180o: góc 80o bù với góc 100o." " 3 tt. (đầu tóc) rối  quấn xoắn vào nhau một cách lộn xộn: tóc bù  đầu bù tóc rối."
bú, đgt. ngậm vào vú mà hút sữa: con có khóc mẹ mới cho bú (tng).
bú dù, d. (kng.). khỉ (thường dùng làm tiếng mắng chửi). trông như con bú dù. đồ bú dù!
bụ," tt. mập tròn  trông khoẻ mạnh  dồi dào sức sống: thằng bé bụ thật  chọn những cây bụ mà trồng."
bùa," dt. mảnh giấy hay vải có viết chữ và đóng dấu đỏ mà người mê tín cho rằng có phép thiêng trừ ma quỉ hoặc tránh tai nạn  thường đeo ở người  dán ở vách hoặc chôn dưới đất: cô thôn nữ đeo bùa ở cổ yếm."
bùa yêu," d. bùa có thể làm cho người khác phải thương yêu  theo mê tín. ...bùa yêu ăn phải dạ càng ngẩn ngơ (cd.)."
búa," 1 dt. 1. dụng cụ để nện  đóng thường gồm một khối sắt tra thẳng cán: dùng búa để đóng đinh  trên đe dưới búa (tng.). 2. dụng cụ để bổ củi  gồm lưỡi sắt tra vuông góc với cán: dùng búa bổ củi."  2 đgt. lóng nói dối: nó búa mà anh cũng tin  đừng búa người ta mãi.
bục," 1 dt. 1. bệ bằng gỗ hoặc xây bằng gạch để đứng hay ngồi cao lên: thầy giáo đứng trên bục viết bảng; chiếu đã trải lên cái bục gạch trước bàn thờ (ngđthi) 2. giường bằng gỗ  hình hộp  có chỗ chứa đồ đạc ở dưới chỗ nằm: bà cụ nằm trên bục ho sù sụ." " 2 tt. 1. bị vỡ do tác động của một sức ép: nước lên to  đê đã bục một đoạn 2. bị rách vì đã dùng lâu: vải áo đã bục."
bùi, 1 d. (ph.). trám. " 2 t. có vị ngon hơi beo béo như vị của lạc  hạt dẻ. lạc càng nhai càng thấy bùi."
bùi ngùi," tt. nao nao buồn  đến mức như chực khóc vì thương cảm  nhớ tiếc: lòng dạ bùi ngùi  bùi ngùi chia tay nhau."
bùi nhùi," dt. 1. mớ rơm bện chặt dùng để giữ lửa: bác thợ cày vai vác cày  tay cầm một cái bùi nhùi 2. dây vải tết nhét trong bật lửa: lấy điếu thuốc lá và bật bùi nhùi để hút (ngcghoan)."
bụi," 1 d. 1 đám cây cỏ mọc sát nhau  cành lá chằng chịt với nhau. bụi cỏ tranh. bụi gai. lạy ông tôi ở bụi này (tng.). 2 (chm.). bụi gồm những cây thân gỗ nhỏ. bụi sim. cây bụi*." " 2 i d. 1 vụn nhỏ li ti của chất rắn có thể lơ lửng trong không khí hoặc bám trên bề mặt các vật. quần áo đầy bụi. bụi than. 2 dạng hạt nhỏ như hạt bụi (nói về nước). bụi nước. mưa bụi lất phất. 3 (ph.; kết hợp hạn chế). tang. có bụi. 4 (kng.). bụi đời (nói tắt). bỏ nhà đi bụi  lang thang chán lại về." " ii t. (kng.). có dáng vẻ buông thả  không theo khuôn khổ thông thường  trông giống như của những người đi . tóc cắt trông rất bụi. đeo chiếc ba lô bụi."
bụi bặm," dt. bụi bẩn nói chung: bụi bặm bám đầy xe  bàn ghế  giường tủ đầy bụi bặm."
bùn, dt. đất trộn với nước thành một chất sền sệt: gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn (cd).
bủn rủn," t. (hay đg.). cử động không nổi nữa  do gân cốt như rã rời ra. hai chân bủn rủn không bước được. sợ bủn rủn cả người."
bủn xỉn," tt. hà tiện  keo kiệt quá đáng  đến mức không dám chi dùng đến cả những khoản hết sức nhỏ nhặt: tính bủn xỉn  bủn xỉn từng xu từng đồng  lão ta là một kẻ hết sức bủn xỉn."
bún, dt. sợi bột tẻ đã luộc chín dùng làm thức ăn: mềm như bún (tng).
bung xung, d. vật để đỡ tên đạn khi ra trận ngày xưa; thường dùng để ví người chịu đỡ đòn thay cho người khác (hàm ý chê). đứng ra làm bung xung.
bùng nổ," đgt. phát sinh ra  bùng lên  nổ ra một cách đột ngột: bùng nổ chiến tranh  chiến sự lại bùng nổ dữ dội."
bủng," tt. nói mặt xị  nhợt nhạt vì ốm lâu  thiếu máu: mặt bủng da chì."
búng," 1 đg. 1 co một đầu ngón tay ép chặt vào đầu ngón tay khác (thường là ngón cái)  rồi bật mạnh. búng tay. búng vào má. 2 bật bằng đầu ngón tay để làm cho vật nhỏ quay tít. búng đồng tiền. búng con quay. 3 (chm.). dùng sức mười đầu ngón tay chuyền quả bóng đi khi bóng cao hơn ngực. búng bóng chuyền. 4 (tôm) co và nẩy mình lên để di chuyển. con tôm búng tanh tách."  2 i đg. phồng má ngậm đầy trong miệng.  ii d. lượng chứa đầy trong miệng phồng má. ngậm một  cơm.
bụng," dt. 1. phần cơ thể người  động vật có chứa các bộ phận như gan ruột  dạ dày: bụng no tròn  bụng mang dạ chửa (tng.)  mổ bụng moi gan. 2. bụng con người với biểu trưng về tình cảm  tâm tư  suy nghĩ sâu kín: suy bụng ta  ra bụng người (tng.)  đi guốc trong bụng (tng.)  sống để bụng chết mang đi (tng.). 3. phần phình to ở giữa của một số vật: bụng lò."
bụng nhụng, tt. nát nhẽo và dai: miếng thịt bò bụng nhụng.
buộc," i đg. 1 làm cho bị giữ chặt ở một vị trí bằng sợi dây. dây buộc tóc. buộc vết thương. trâu buộc ghét trâu ăn (tng.). mình với ta không dây mà buộc... (cd.). 2 làm cho hoặc bị lâm vào thế nhất thiết phải làm điều gì đó trái ý muốn  vì không có cách nào khác. bị buộc phải thôi việc. buộc phải cầm vũ khí để tự vệ. buộc lòng*. 3 (kết hợp hạn chế). bắt phải nhận  phải chịu. đừng buộc cho nó cái tội ấy. chỉ buộc một điều kiện." " ii d. (id.). bó nhỏ  túm. một  sợi. một buộc bánh chưng."
buộc tội," đgt. buộc vào tội trạng nào  bắt phải nhận  phải chịu tội: buộc tội oan uổng người ta  không có chứng cớ để buộc tội bị cáo."
buổi," dt. 1. phần thời gian nhất định trong ngày  như buổi sáng  buổi trưa  buổi chiều  buổi tối: đâu những buổi chiều lênh láng máu sau rừng (thế-lữ) 2. thời gian làm việc trong ngày: tham bữa giỗ  lỗ buổi cày (tng); eo sèo mặt nước buổi đò đông (trtxương)  vàng bạc có giá  tôm cá theo buổi chợ (tng) 3. lúc  thời kì: công việc buổi đầu của cách mạng cứ bời bời (tô-hoài); cách tường phải buổi êm trời (k)."
buồm," 1 d. vật hình tấm bằng vải  cói  v.v. căng ở cột thuyền để hứng gió  dùng sức gió đẩy thuyền đi. cánh buồm. thuyền buồm. thuận buồm xuôi gió*. coi gió bỏ buồm (tng.)."  2 d. (id.). vỉ buồm (nói tắt).
buôn," 1 dt. làng  bản của một số dân tộc thiểu số ở miền nam việt nam: trai gái trong buôn đều có mặt đầy đủ  trở về buôn." " 2 đgt. mua để bán với giá cao hơn để lấy lãi: buôn xe máy  buôn vải  buôn có bạn  bán có phường (tng.)  buôn gian bán lận (tng.). // buôn chiều hôm bán sớm mai ít vốn liếng buôn bán  phải mua ngay bán ngay để quay vòng: bước đầu thì phải buôn đầu hôm bán sớm mai."
buôn lậu, đgt. buôn những hàng cấm hoặc trốn thuế: công an đã bắt được một bọn buôn lậu ở biên giới.
buồn," 1 t. 1 (hay đg.). có tâm trạng tiêu cực  không thích thú của người đang gặp việc đau thương hoặc đang có điều không được như ý. mẹ buồn vì con hư. buồn thiu*. điện chia buồn. 2 có tác dụng làm cho buồn. tin buồn*. cảnh buồn." " 2 i t. 1 (dùng trước d.). có cảm giác bứt rứt khó chịu trong cơ thể  muốn có cử chỉ  hành động nào đó. buồn chân buồn tay. buồn miệng hát nghêu ngao. 2 có cảm giác khó nhịn được cười khi bị kích thích trên da thịt. cù buồn không nhịn được cười." " ii đg. (dùng trước đg.  kết hợp hạn chế). 1 cảm thấy cần phải làm việc gì đó  do cơ thể đòi hỏi  khó nén nhịn được.  ngủ*. buồn nôn*. 2 (dùng có kèm ý phủ định). cảm thấy muốn; thiết. mệt mỏi  chân tay không buồn nhúc nhích. chán chẳng buồn làm. không ai buồn nhắc đến nữa!"
buồn bực," tt. buồn và bứt rứt  khó chịu trong lòng: lắm chuyện buồn bực  buồn bực về chuyện con cái  không nói ra càng buồn bực."
buồn cười, đgt. không thể nhịn cười được: nghe anh ấy pha trò mà buồn cười. // tt. 1. đáng làm cho phải cười: câu chuyện buồn cười 2. trái với lẽ phải; đáng chê: cử chỉ của nó thực buồn cười.
buồn rầu, t. có vẻ bên ngoài để lộ rõ tâm trạng buồn bã.
buồn thảm, tt. buồn đau và thảm đạm: cảnh buồn thảm  cuộc đời buồn thảm.
buông," đgt. 1. từ trên bỏ xuống: buông màn; áo buông chùng  quần đóng gót (tng) 2. để rời tay  không giữ nữa: buông đũa đứng dậy; mềm nắn  rắn buông (tng); buông cầm  xốc áo  vội ra (k)."
buông tha, đg. không giữ nữa mà để cho được tự do. con thú dữ không buông tha mồi.
buồng," 1 dt. 1. chùm quả được trổ ra từ một bắp  bẹ (hoa) của một số cây: buồng chuối  cây cau có hai buồng. 2. chùm  thường gồm hai hay nhiều cái đồng loại ở trong cơ thể người và động vật: buồng phổi  buồng gan  buồng trứng." " 2 dt. 1. phần nhà được ngăn vách  kín đáo  có công dụng riêng: buồng ngủ  buồng tắm  buồng cô dâu. 2. khoảng không gian kín trong máy móc  thiết bị  có tác dụng nào đó: buồng đốt của máy nổ."
buồng the, dt. buồng của phụ nữ xưa: có cửa sổ treo màn the: buồng the phải buổi thong dong (k).
buồng trứng, d. bộ phận sản sinh ra trứng trong cơ thể phụ nữ hoặc động vật giống cái.
buốt," tt. có cảm giác tê tái  như thấm sâu vào tận xương  do đau hoặc rét gây nên: đau buốt như kim châm  lạnh buốt xương."
buột, đgt. tự nhiên rời ra: dây đồng hồ buột mất rồi.
buột miệng," đgt. vô ý nói ra một điều không nên nói: hắn buột miệng nói với lão chủ: ""không thể được!""."
búp," d. 1 chồi non của cây. búp đa. chè ra búp. 2 (id.). nụ hoa sắp hé nở  hình búp. búp sen. 3 vật có hình thon  nhọn đầu  tựa như hình búp. búp len. búp chỉ. ngón tay búp măng (thon  nhỏ và đẹp như hình búp măng)."
búp bê," (poupée) dt. đồ chơi hình em bé  thường bằng nhựa hoặc vải: mua cho cháu bé con búp bê  con bé nhà tôi rất thích chơi búp bê."
bút," dt. đồ dùng để viết hay để vẽ: tham vì cái bút  cái nghiên anh đồ (cd)."
bút pháp," d. 1 (cũ). phong cách viết chữ hán. 2 cách dùng ngôn ngữ hoặc đường nét  màu sắc  hình khối  ánh sáng để biểu hiện hiện thực  thể hiện tư tưởng trong tác phẩm nghệ thuật. bút pháp già dặn."
bụt," dt. phật  theo cách gọi dân gian: bụt hiện lên giúp đỡ cô tấm  lành như bụt (tng.)  bụt chùa nhà không thiêng (tng.)."
bự, 1 tt. trát dày phấn: mặt bự phấn.  2 tt. từ miền nam có nghĩa to lớn: trái thơm bự; quyền hành bự.
bừa," 1 i d. nông cụ dùng sức kéo để làm nhỏ  làm nhuyễn đất  san phẳng ruộng hoặc làm sạch cỏ  có nhiều kiểu loại khác nhau. kéo bừa. bừa cải tiến." " ii đg. làm nhỏ  làm nhuyễn đất  san phẳng ruộng hoặc làm sạch cỏ bằng cái . cày sâu bừa kĩ. ...chồng cày  vợ cấy  con trâu đi bừa (cd.)." " 2 t. (thường dùng phụ sau đg.). 1 không kể gì trật tự. giấy má bỏ bừa trong ngăn kéo. 2 không kể gì đúng sai  hậu quả  chỉ cốt làm cho xong. không hiểu  chớ trả lời bừa. tự ý làm bừa."
bừa bãi," tt. không có trật tự  thiếu nền nếp  bất chấp đúng sai: đồ đạc vứt bừa bãi cả nhà  nói năng bừa bãi."
bửa," 1 đgt. dùng tay chia một vật làm hai phần  từ trên xuống: bửa quả na."  2 tt. trgt. 1. ngang bướng: tính nó bửa lắm 2. hòng quịt: ăn bửa; vay bửa.
bữa," d. 1 tổng thể nói chung những thức ăn uống cùng một lần vào một lúc nhất định  theo lệ thường. bữa cơm khách. 2 lần ăn uống vào một lúc nhất định trong ngày  theo lệ thường. mỗi ngày ba bữa. 3 (kng.). lần  phen phải chịu đựng việc gì. một bữa no đòn. phải một bữa sợ. 4 (kng.). ngày  hôm. ở chơi dăm bữa nửa tháng."
bựa," dt. vật còn sót lại của cái gì  trở thành lớp chất bẩn  kết dính vào nơi nào nó: bựa răng."
bức, 1 dt. 1. vật hình vuông hay chữ thật mà mỏng: ai về em gửi bức thư (cd); gió đâu sịch bức mành mành (k); ngậm ngùi rủ bức rèm châu (k) 2. vật xây thẳng lên cao: bức tường; bức vách. " 2 tt. nóng nực gây khó chịu: trời bức lắm  có lẽ sắp mưa." " 3 đgt. 1. bắt ép: thương con kén rể  ép duyên bức người (nđm) 2. buộc phải theo ý mình bằng sức mạnh: bức địch phải rút lui."
bức bách," đg. 1 bức (nói khái quát). bị bức bách phải làm. 2 (kng.; id.). (việc) đòi hỏi phải được làm ngay  không cho phép trì hoãn. công việc bức bách  một phút cũng không chậm trễ được."
bực bội," đgt. bực  tức tối  khó chịu  vì không vừa ý mà không làm gì được: trong người bực bội vô cùng  giọng bực bội."
bực tức, tt. bực mình vì tức giận: không hiểu bực tức về chuyện gì mà sinh ra gắt gỏng với vợ con.
bưng," 1 d. vùng đồng lầy ngập nước  mọc nhiều cỏ lác. lội qua bưng."  2 đg. cầm bằng tay đưa ngang tầm ngực hoặc bụng (thường là bằng cả hai tay). bưng khay chén. bưng bát cơm đầy. " 3 đg. che  bịt kín bằng bàn tay hoặc bằng một lớp mỏng và căng. bưng miệng cười. bưng trống. trời tối như bưng. kín như bưng."
bưng bít," đgt. 1. che kín  bít kín  làm cho bị ngăn cách với bên ngoài: bị bưng bít trong bốn bức tường. 2. che đậy  giấu giếm  giữ kín  không để lộ ra: bưng bít sự thật  bưng bít mọi tin tức  cố tình bưng bít câu chuyện."
bừng, đgt. 1. bỗng sáng lên: ngọn lửa bừng lên 2. bỗng mở ra: bừng con mắt dậy thấy mình tay không (cgo). // trgt. tăng hẳn lên: cháy bừng; nóng bừng; đỏ bừng.
bứng, đg. đào cây với cả bầu đất xung quanh rễ để chuyển đi trồng ở nơi khác.
bước, i. đgt. 1. đặt chân đến chỗ khác để di chuyển thân thể theo: bước sang phải  bước lên phía trước. 2. chuyển sang giai đoạn mới: bước sang năm học mới  bước vào chiến dịch sản xuất. ii. dt. 1. động tác bước đi: rảo bước  cất bước. 2. khoảng cách giữa hai bàn chân khi bước: tiến lên hai bước. 3. giai đoạn trong một tiến trình: tiến hành từng bước. 4. hoàn cảnh không hay gặp phải trong cuộc đời: qua bước khó khăn. 5. khoảng cách giữa các cá thể đồng loại: bước đinh ốc.
bước đường, dt. giai đoạn trải qua: nhớ lại những bước đường gian khổ trong cuộc kháng chiến.
bước ngoặt," d. sự thay đổi quan trọng  căn bản  đôi khi đột ngột  đặc biệt là trong đời sống chính trị  kinh tế  xã hội. bước ngoặt của lịch sử. tạo ra một bước ngoặt có lợi. bước ngoặt của cuộc đời."
bước tiến," dt. 1. thế tiến công  tiến lên phía trước: không chặn được bước tiến của đối phương. 2. sự tiến bộ  tiến triển tốt đẹp trong từng giai đoạn: phong trào có những bước tiến rõ rệt."
bươi, đgt. bới tung: đống trấu nhà đừng để gà người bươi (cd).
bưởi," d. cây ăn quả  cuống lá có cánh rộng  hoa màu trắng thơm  quả tròn và to  gồm nhiều múi có tép mọng nước  vị chua hoặc ngọt."
bươm bướm," dt. 1. nh. bướm (ng. 1): đuổi bắt bươm bướm. 2. truyền đơn nhỏ: rải bươm bướm khắp nơi. 3. cây mọc hoang  hoa nở trông như cánh bướm trắng  dùng làm thuốc: hái nắm bươm bướm."
bướng," tt. cứng đầu  khó bảo  không chịu nghe lời: tính nó bướng nên cứ bị bố nó đánh; ta nên bỏ cái bướng xằng (hgđthuý)."
bươu," đg. sưng thành cục ở đầu  ở trán. bươu đầu sứt trán."
bướu, dt. 1. u nổi to trên thân thể: nổi bướu  bướu lạc đà. 2. chỗ lồi to trên thân gỗ: đẽo bướu gỗ.
bướu cổ," dt. cục nổi lên ở cổ  do tuyến giáp trạng nở to  mà nguyên nhân là thiếu i-ốt: ở miền núi nước ta  nhiều đồng bào mắc bệnh bướu cổ."
bứt," đg. 1 làm cho đứt lìa khỏi bằng cách giật mạnh. bứt tóc. trâu bứt dàm chạy rông. 2 (ph.). cắt cỏ  rạ  v.v. bứt cỏ bằng liềm. 3 (kng.). tách lìa hẳn để đi nơi khác  làm việc khác. bứt ra khỏi hàng. bận quá không bứt ra được."
bứt rứt," tt. 1. có cảm giác khó chịu trong da thịt: chân tay bứt rứt  ngứa ngáy bứt rứt sau lưng. 2. day dứt  không yên lòng: trong lòng bứt rứt  nghĩ đến chuyện đó là bứt rứt  ân hận."
bưu chính," dt. (h. bưu: chuyển thư; chính: việc công) bộ phận ngành bưu điện phụ trách việc chuyển thư từ  báo chí  tiền bạc  bưu kiện: đến phòng bưu chính lĩnh bưu kiện."
bưu cục, d. cơ sở hoạt động và giao dịch của bưu điện.
bưu điện," dt. 1. phương thức thông tin  liên lạc bằng thư từ  điện báo  do một cơ quan chuyên môn đảm nhiệm: ngành bưu điện  kĩ thuật bưu điện. 2. cơ quan chuyên lo việc chuyển thư từ  điện  báo chí  tiền  hàng: gửi tiền qua bưu điện  đến bưu điện gửi thư."
bưu kiện," dt. (h. kiện: đồ vật) gói đồ  hòm đồ do bưu điện chuyển đi: phải đem chứng minh thư đi lĩnh bưu kiện."
bưu phí, d. tiền phải trả về việc gửi qua bưu điện.
bưu tá," dt. nhân viên bưu điện có nhiệm vụ đưa  phát thư từ  báo chí: các bưu tá len lỏi các ngõ phố để đưa thư từ cho người nhận  trang bị phương tiện đi lại cho các bưu tá."
bưu thiếp," (h. thiếp: tấm thiếp) tấm thiếp bưu cục bán sẵn để viết điền vào thay thư: trong thời gian miền nam bị tạm chiếm  đồng bào miền bắc phải gửi bưu thiếp vào trong đó."
ca," 1 d. 1 đồ đựng dùng để uống nước  có quai  thành đứng như thành vại. rót nước vào ca. uống một ca nước. 2 dụng cụ đong lường  có tay cầm  dung tích từ một phần tư lít đến một  hai lít." " 2 d. 1 phiên làm việc liên tục được tính là một ngày công ở xí nghiệp hoặc cơ sở phục vụ. một ngày làm ba ca. làm ca đêm. giao ca*. 2 toàn thể những người cùng làm trong một ca  nói chung. năng suất của toàn ca." " 3 d. 1 (cũ). trường hợp. 2 (chm.). trường hợp bệnh  trong quan hệ với việc điều trị. ca cấp cứu. mổ hai ca." " 4 i đg. hát (thường nói về những điệu cổ truyền ở miền trung trung bộ và nam bộ). ca một bài vọng cổ. ca khúc khải hoàn (hát mừng thắng trận trở về  khi chiến tranh kết thúc)." " ii d. 1 điệu hát dân tộc cổ truyền ở một số địa phương trung trung bộ  nam bộ.  huế*. bài ca vọng cổ. 2 bài văn vần ngắn  thường dùng để hát hoặc ngâm."  kí hiệu hoá học của nguyên tố calcium (canxi). " công an  viết tắt."
ca cao," ca-cao (f. cacao) dt. 1. loại cây cao to  quả có nhiều khía như quả khế  chứa nhiều dầu và đạm: trồng . 2. tinh bột được tán từ quả ca cao để làm sô-cô-la hoặc để pha nước uống: mua mấy lạng ca cao  uống ca cao với sữa."
ca dao," dt. (h. ca: hát; dao: bài hát) câu hát truyền miệng trong dân gian  không theo một điều nhất định: những bài ca dao hay đủ sánh được với các bài thơ trong kinh thi (dgqghàm)."
ca khúc, d. bài hát ngắn có bố cục mạch lạc. ca khúc dân gian.
ca kịch," dt. kịch hát  phân biệt với kịch nói: vở ca kịch  ca kịch dân tộc."
ca kỹ, x. ca kĩ.
ca lô," ca-lô (f. calot) dt. mũ bằng vải hoặc bằng dạ  không có vành  bóp lại ở trên giống như cái mào của con chim chào mào: đội   ca lô đội lệch."
ca ngợi, đgt. tỏ lời khen và quí trọng: những trang bất hủ ca ngợi cuộc chiến đấu oanh liệt của nhân dân ta (phvđồng).
ca nhạc, d. nghệ thuật biểu diễn bằng tiếng đàn và giọng hát. buổi phát thanh ca nhạc.
ca nô," ca-nô (f. canot) dt. thuyền máy cỡ nhỏ  mạn cao  có buồng máy  buồng lái  dùng chạy trên quãng đường ngắn: dùng ca-nô để đẩy phà  ca-nô áp vào mạn tàu  lái ca-nô."
ca ri, ca-ri dt. (ấn-độ: curry) bột gia vị gồm ớt và nghệ: thịt gà xốt bột ca-ri.
ca trù," d. ca khúc dùng trong các buổi tế lễ  hội hè thời trước (nói khái quát). hát nói là một loại ca trù."
ca tụng," đgt. nêu lên để ca ngợi  tỏ lòng biết ơn  kính phục: ca tụng công đức các vị anh hùng dân tộc."
cà," 1 d. cây thân cỏ  có nhiều loài  lá có lông  hoa màu tím hay trắng  quả chứa nhiều hạt  thường dùng làm thức ăn. màu tím hoa cà. cà dầm tương." " 2 d. tinh hoàn của một số động vật (như gà  v.v.)."  3 đg. 1 áp một bộ phận thân thể vào vật khác và đưa đi đưa lại sát bề mặt. trâu cà lưng vào cây. 2 (kết hợp hạn chế). cọ xát vào vật rắn khác nhằm làm cho mòn bớt đi. tục cà răng. 3 (kng.). gây sự cãi cọ. cà nhau một trận.
cà chua," dt. 1. cây thân lá có lông  thấp  xẻ chân vịt  hoa vàng  quả to  chín đỏ hoặc vàng mọng  vị chua dùng nấu canh hoặc xào với các loại rau cỏ khác: trồng cà chua  sương muối làm hỏng cà chua hết. 2. quả cà chua và các thức chế từ loại quả này: mua cân cà chua  su hào xào với cà chua."
cà độc dược," dt. (thực) loài cây cùng họ với cà  hoa to màu trắng  quả có gai mềm  nhựa có chất độc: hoa và lá cà độc dược có thể dùng làm thuốc."
cà kheo," d. đồ dùng làm bằng một cặp cây dài có chỗ đặt chân đứng lên cho cao  thường dùng để đi trên chỗ lầy lội  chông gai. đi cà kheo. chân như đôi cà kheo (cao và gầy)."
cà khịa," đgt. 1. cố ý gây sự để cãi vã  đánh đấm nhau: chỉ tại nó cà khịa mà nên chuyện  tính hay cà khịa. 2. xen vào chuyện riêng người khác: chớ có cà khịa vô chuyện riêng của người ta."
cà lăm," đgt  trgt. nói lắp: nó có tật cà lăm."
cà nhắc," đg. từ gợi tả dáng đi bước cao bước thấp  do có một chân không cử động được bình thường. chân đau  cứ phải cà nhắc. trâu què đi cà nhắc."
cà phê," cà-phê (f. café) dt. 1. cây trồng ở nhiều vùng việt nam  nhiều nhất là tây nguyên  thân nhỡ  cành có cạnh nâu đen  tròn  màu sám  lá hình trái xoan  mặt trên màu lục bóng  mặt dưới nhạt  hoa trắng  quả nạc  hạt rang xay pha để uống có vị thơm ngon: trồng . 2. hạt quả cà phê và các sản phẩm làm từ loại hạt này: mua vài lạng cà phê  pha cà phê uống  kẹo cà phê."
cà rá," dt. từ miền nam chỉ cái nhẫn: hôm cưới  bà cụ cho cháu gái một cái cà rá vàng."
cà sa," dt. áo nhà sư mặc khi làm lễ  may bằng nhiều mụn vải ghép lại: đi lễ phật mặc áo cà sa  đi với ma mặc áo giấy (tng)."
cà vạt, (cũ; id.). x. cravat.
cả," i. tt. 1. to  lớn: đũa cả  con cả  nghĩa cả. 2. thường xuyên với mức độ mạnh mẽ: cả ăn  cả ghen. 3. tất cả  không trừ một cá thể nào: cả vùng đều biết tin này  cả nước một lòng  mưa cả ngày cả đêm. ii. trt. bao trùm lên hết  không sót  không khuyết: không ai biết cả  chưa ai đến cả."
cả gan," tt  trgt. táo bạo  không sợ nguy hiểm: khiến cho cán bộ cả gan nói (hcm)."
cả nể," t. dễ nể nang  không muốn làm phật ý người khác. tính cả nể. vì cả nể nên không đấu tranh."
cả quyết, nh. quả quyết.
cả thảy, trgt. tất cả; tổng cộng: chúng tôi có cả thảy ba anh em (tô-hoài).
cá," 1 d. động vật có xương sống ở nước  thở bằng mang  bơi bằng vây. cá nước ngọt. câu cá. ao sâu tốt cá (tng.)." " 2 d. 1 miếng gỗ để giữ chặt mộng khi lắp ghép. cá áo quan. 2 miếng cứng cài vào cạnh đứng của răng trong bộ bánh cóc  làm cho bánh răng chỉ quay được một chiều. cá líp xe đạp. xe bị sập cá."  3 d. miếng sắt đóng vào đế giày da để chống mòn. " 4 đg. (ph.). cuộc  đánh cuộc."
cá biệt," tt. riêng lẻ  không phổ biến  không điển hình: trường hợp cá biệt  cậu ấy là một học sinh cá biệt."
cá bống," dt. cá nước ngọt nhỏ  mình tròn  xương mềm: ta về ta sắm cần câu  câu lấy cá bống nấu rau tập tàng (cd)."
cá chép," d. cá nước ngọt thân dày  lưng cao và thường có màu sẫm  lườn và bụng trắng  vảy to  vây và đuôi rộng."
cá đuối," dt. cá biển  cùng họ với cá nhám  thân dẹp hình đĩa  vây ngực rộng  xoè hai bên  đuôi dài."
cá mập," d. cá nhám cỡ lớn  rất dữ; thường dùng để ví tư bản rất lớn  thôn tính các tư bản nhỏ. tư bản cá mập."
cá mè," dt. cá nước ngọt  cùng họ với cá chép  thân dẹp  đầu to  vẩy nhỏ  trắng: cá mè một lứa (tng.)  cá mè đè cá chép (tng.)."
cá mòi," dt. cá biển thân giẹp  lắm xương  thường dùng làm mắm: đem biếu một lo mắm cá mòi."
cá ngựa," 1 d. cn. hải mã. cá biển đầu giống đầu ngựa  thân dài có nhiều đốt  đuôi thon nhỏ và cong  có thể dùng làm thuốc."  2 i đg. đánh cuộc ăn tiền trong các cuộc đua ngựa.  ii d. trò chơi gieo súc sắc tính điểm để chạy thi quân ngựa gỗ. chơi .
cá nhân," i. dt. con người cá thể  riêng lẻ: ý kiến cá nhân ii. tt. ích kỉ  chỉ chú trọng tới lợi ích cho riêng mình: tính toán cá nhân  tư tưởng cá nhân."
cá ông," dt. (ở một số địa phương  dân chài thờ cá voi nên gọi là ông) cá voi: đền thờ cá ông ở gần bãi biển."
cá sấu," d. bò sát lớn  tính dữ  hình dạng giống thằn lằn  mõm dài  đuôi khoẻ  thường sống ở các sông lớn vùng nhiệt đới."
cá thể," i. dt. từng cơ thể sống  từng vật riêng lẻ  phân biệt với chủng loại  với loài hoặc chi. ii. tt. riêng lẻ  không phải tập thể: nông dân cá thể  làm ăn cá thể."
cá thu," dt. loài cá biển mình dài  thịt nhiều nạc: cơm nắm ăn với cá thu."
cá tính," d. tính cách riêng biệt vốn có của từng người  phân biệt với những người khác. hai người có những cá tính trái ngược nhau. cô gái rất có cá tính (có tính cách  bản lĩnh riêng)."
cá trê," dt. cá nước ngọt  thường sống dưới bùn  da trơn  đầu bẹp  mép có râu  vây ngực có ngạnh cứng: cá trê chui ống (tng.) (quá rụt rè  nhút nhát  khép nép đến mức sợ sệt)."
cạ," 1 dt. phu bài gồm ba con bài đánh chắn cùng loại gồm hàng văn  hàng sách hàng vạn: năm chắn ba cạ."  2 đgt. cọ vào: con trâu cạ lưng vào đống rơm.
các," 1 d. 1 thẻ ghi nhận một giá trị  một tư cách nào đó. các điện thoại (các dùng để gọi điện thoại). tấm các nhà báo (kng.). mua các đi xe tháng. 2 (kng.). danh thiếp." " 2 d. (dùng phụ trước d.). từ dùng để chỉ số lượng nhiều được xác định  gồm tất cả sự vật muốn nói đến. các nước đông dương. các thầy giáo trong trường." " 3 đg. bù trong việc đổi chác. các thêm tiền. các vàng cũng không làm (kng.; bù thêm  cho thêm vàng cũng không làm; nhất định không làm)."
cách," 1 i. dt. 1. lối  phương thức diễn ra một hoạt động: phải có cách tiến hành hợp lí  không còn cách nào nữa  cách điệu  cung cách  phong cách  phương cách. 2. phạm trù ngữ pháp liên quan đến hình thức biến dạng của các từ loại trong một số ngôn ngữ: tiếng nga có 6 cách." " 2 đgt. 1. ngăn  tách ra hai bên bằng một vật hoặc khoảng trống  làm cho không tiếp liền nhau: hai làng cách nhau một con sông  hai nhà cách nhau một bức trường. 2. không để âm  điện  nhiệt... truyền qua: cách âm  cách điện  cách nhiệt  cách thuỷ."  3 có âm thanh như tiếng hai vật đụng vào nhau: rơi đánh cách một cái. " 4 đgt. cách chức  nói tắt: nhận chức chưa được bao lâu đã bị cách."
cách biệt, tt. (h. cách: ngăn ra; biệt: chia rời) xa cách hẳn: cấp trên với cấp dưới không cách biệt nhau.
cách chức, đg. không cho giữ chức vụ đang làm nữa.
cách ly, x. cách li.
cách mạng," dt. 1. cuộc biến đổi lớn trong xã hội  lật đổ chế độ cũ  xây dựng chế độ mới tiến bộ hơn: cách mạng tư sản pháp 1789.  cách mạng xã hội chủ nghĩa. 2. cuộc đấu tranh nhằm làm biến đổi sâu sắc xã hội: tham gia cách mạng. 3. cuộc biến đổi nhằm làm thay đổi lớn  theo chiều hướng tiến bộ  trong lĩnh vực nào đó: cách mạng khoa học -- kĩ thuật  một cuộc cách mạng trong sinh vật học. 4. cách mạng tháng tám  nói tắt: trước cách mạng  sau cách mạng."
cách ngôn, dt. (h. cách: phép tắc; ngôn: lời) lời nói lưu truyền coi như phép tắc nên theo: nhiều câu nói của hồ chủ tịch đã trở thành cách ngôn.
cách thức, d. hình thức diễn ra của một hành động; cách (nói khái quát). cách thức ăn mặc. cách thức học tập.
cai," 1 dt. 1. người chỉ huy một cơ lính trong quân đội cũ (phong kiến  thực dân): cai khố đỏ  cai cơ  cai đội. 2. người trông coi trong các công trường  nhà tù thời phong kiến: cai tuần  cai ngục  cai tù. 3. cai tổng (chánh tổng)  nói tắt: ông cai tổng." " 2 đgt. từ bỏ  không dùng đến những thứ quen dùng: cai thuốc phiện  cai thuốc lá  cai sữa."
cai quản, đgt. (h. cai: trông coi; quản: trông nom) trông coi và điều khiển về mọi mặt: một bọn trẻ con không có người cai quản.
cai trị," đg. sử dụng  điều khiển bộ máy hành chính nhằm thống trị  áp bức. chính sách cai trị của thực dân."
cài," đgt. 1. giắt vào  làm cho vật nhỏ mắc vào vật khác: cài huy hiệu. 2. sắp đặt  bố trí xen vào một cách bí mật: cài bẫy  cài người vào hàng ngũ địch."
cải," 1 dt. cây rau có hoa bốn cánh thành hình chữ thập  có nhiều loại: gió đưa cây cải về trời (cd)."  2 đgt. làm thành hoa hay chữ trong khi dệt hay đan: tấm lụa cải hoa.  3 đgt. đổi khác đi: đời lê thánh-tông có hai lần cải niên hiệu.
cải biên, đg. sửa đổi hoặc biên soạn lại (thường nói về vốn nghệ thuật cũ) cho hợp với yêu cầu mới. cải biên tuồng cổ.
cải cách," đgt. sửa đổi cho hợp lí  cho phù hợp với tình hình mới: cải cách giáo dục  cải cách tiền tệ."
cải chính, đgt. (h. cải: thay đổi; chính: đúng) sửa lại cho đúng: cải chính một tin đưa sai trên báo.
cải dạng," đg. thay đổi bộ dạng  cách ăn mặc  v.v.  để người khác khó nhận ra. cải dạng làm ông già."
cải hối, đg. (id.). hối cải.
cải táng, đgt. bốc hài cốt đưa chôn ở nơi khác: định ngày cải táng cho cụ.
cải tạo, đgt. (h. cải: thay đổi; tạo: dựng lên) sửa đổi để tốt hẳn lên: chủ nghĩa mác-lênin không chỉ giải thích thế giới mà còn cải tạo thế giới (trg-chinh).
cải tiến, đg. sửa đổi cho phần nào tiến bộ hơn. cải tiến kĩ thuật. cải tiến quản lí xí nghiệp. công cụ cải tiến.
cải tổ," đgt. 1. tổ chức lại thay đổi cho khác trước  thường nói việc sắp xếp tổ chức  cơ cấu chính quyền: cải tổ chính phủ  cải tổ nội các. 2. thay đổi mọi mặt khác một cách căn bản với trước  nhằm khắc phục sai lầm  đưa xã hội tiến lên: cải tổ nền kinh tế  chính sách cải tổ."
cải tử hoàn sinh," ng. (h. cải: thay đổi; tử: chết; hoàn: trả lại; sinh: sống) làm cho người đã chết sống lại (thường dùng với nghĩa bóng): bàn tay cách mạng  ôi kì diệu! cai tử hoàn sinh cả cuộc đời (x-thuỷ)."
cãi," đg. 1 dùng lời lẽ chống chế  bác bỏ ý kiến người khác nhằm bảo vệ ý kiến hoặc việc làm của mình. đã làm sai  còn cãi. cãi nhau suốt buổi mà chưa ngã ngũ. 2 bào chữa cho một bên đương sự nào đó trước toà án; biện hộ. trạng sư cãi cho trắng án."
cãi lộn, đgt. như cãi nhau: sao anh em cứ hay cãi lộn thế?.
cái," 1 i d. 1 (cũ). mẹ. con dại cái mang (tng.; con dại thì mẹ phải chịu trách nhiệm). nàng về nuôi cái cùng con... (cd.). 2 (kng.; dùng trước tên người). từ dùng để gọi người con gái ngang hàng hoặc hàng dưới một cách thân mật. cháu rủ cái hoa đi học. 3 giống để gây ra một số chất chua. cái mẻ. cái giấm. 4 vai chủ một ván bài  một đám bạc hay một bát họ. nhà cái*. làm cái. bắt cái*. 5 phần chất đặc  thường là phần chính trong món ăn có nước. ăn cả cái lẫn nước. khôn ăn cái  dại ăn nước (tng.)." " ii t. 1 (động vật) thuộc về giống có thể đẻ con hoặc đẻ trứng. chó . cá cái. 2 (hoa) không có nhị đực  chỉ có nhị cái  hoặc cây chỉ có hoa như thế. hoa mướp cái. đu đủ cái. 3 (dùng phụ sau d.  trong một số tổ hợp). thuộc loại to  thường là chính so với những cái khác  loại phụ hoặc nhỏ hơn. cột cái. rễ cái. ngón tay cái. sông cái*. đường cái*." " 2 i d. 1 từ dùng để chỉ cá thể sự vật  sự việc với nghĩa rất khái quát; vật  sự  điều. đủ cả  không thiếu cái gì. lo cái ăn cái mặc. phân biệt cái hay cái dở. cái bắt tay. cái không may. 2 (thường dùng phụ trước d.). từ dùng để chỉ từng đơn vị riêng lẻ thuộc loại vật vô sinh. cái bàn này cao. hai cái nhà mới. 3 (cũ). (dùng trước d.). từ dùng để chỉ từng cá thể động vật thuộc một số loại  thường là nhỏ bé hoặc đã được nhân cách hoá. con ong  cái kiến. 4 (thường dùng phụ sau d. số lượng). từ dùng để chỉ từng đơn vị riêng lẻ động tác hoặc quá trình ngắn. ngã một cái rất đau. nghỉ tay cái đã (kng.). loáng một cái đã biến mất (kng.). đùng một cái*." " ii tr. (dùng trước d.). từ biểu thị ý nhấn mạnh về sắc thái xác định của sự vật mà người nói muốn nêu nổi bật với tính chất  tính cách nào đó.  cây bưởi ấy sai quả lắm. cái đời tủi nhục ngày xưa."
cái ghẻ," dt. động vật chân đốt rất nhỏ  sống kí sinh trên da người và động vật  gây bệnh ghẻ."
cam," 1 dt. (thực) loài cây cùng họ với bưởi  quả bé hơn quả bưởi  vỏ mỏng  khi chín thường có màu hồng nhạt  múi có tôm thường mọng nước  ngọt hoặc hơi chua: có cam phụ quít  có người phụ ta (cd)." " 2 dt. từ chung chỉ nhiều bệnh của trẻ em  thường do suy dinh dưỡng: thuốc cam; cam răng." " 3 đgt. 1. được bằng lòng: đào tiên đã bén tay phàm  thì vin cành quít cho cam sự đời (k) 2. đành chịu: phận hèn vâng đã cam bề tiểu tinh (k)."
cam chịu, đg. bằng lòng chịu vì cho là không thể nào khác được. cam chịu sống nghèo khổ. không cam chịu thất bại.
cam đoan, đgt. khẳng định điều mình nói là đúng và hứa chịu trách nhiệm nếu sai sự thật: giấy cam đoan  xin cam đoan điều đã khai trong lí lịch này là đúng sự thật.
cam kết, đgt. (h. cam: đành chịu; kết: thắt buộc lại) cam đoan là thế nào cũng làm như đã hứa: cam kết tôn trọng những quyền dân tộc bất khả xâm phạm (hcm).
cam lòng," đg. 1 (cũ). thoả lòng  cảm thấy tự bằng lòng làm việc gì hoặc trước việc gì. đền đáp được ơn sâu thì mới cam lòng. 2 (id.). cảm thấy vẫn tự bằng lòng được khi làm điều thừa biết là xấu xa  nhục nhã; cam tâm. cam lòng bỏ rơi bạn lúc hoạn nạn."
cam phận," đgt. cam chịu  chấp nhận với cuộc sống  số phận của mình do không tin ở khả năng thay đổi  cải thiện: cam phận nghèo hèn  cam phận lẽ mọn."
cam thảo," dt. (h. cam: ngọt; thảo; cỏ) loài cây thuộc họ đậu  rễ có vị ngọt  dùng làm thuốc: ngọt bùi  thiếp nhớ mùi cam thảo (hxhương)."
cảm," 1 đgt. nói cơ thể bị thời tiết tác động đột ngột  sinh ra khó chịu: bị cảm; cảm nắng  cảm lạnh." " 2 đgt. 1. có ý thức về những gì xảy ra trong lòng mình hay chung quanh mình: nghĩ sự đời thêm cảm nỗi phù du (ngcgtrứ); được nghỉ ngơi  cảm thấy thoải mái 2. làm cho xúc động: cử chỉ cao đẹp ấy cảm được lòng người."
cảm động," đg. (hoặc t.). 1 có sự rung động trong lòng  trong tình cảm trước sự kiện hoặc cử chỉ tốt. cảm động đến rơi nước mắt. 2 có tác dụng làm cảm động. hình ảnh rất cảm động."
cảm giác," dt. hình thức nhận thức bằng cảm tính cho biết những thuộc tính riêng lẻ của sự vật  hiện tượng tác động vào con người."
cảm hứng," i. đgt. dâng trào những cảm xúc  thúc đẩy óc tưởng tượng  sáng tạo  hoạt động có hiệu quả: đang cảm hứng thì tranh thủ làm việc. ii. dt. trạng thái cảm hứng: có cảm hứng  tràn đầy cảm hứng  uống rượu lấy chút cảm hứng làm thơ."
cảm mến, đgt. quí mến vì cảm phục: cảm mến anh bộ đội dũng cảm.
cảm phục," đg. có tình cảm kính trọng  yêu quý do thấy được phẩm chất cao cả của người khác. cảm phục tinh thần dũng cảm của bạn."
cảm quan, nh. giác quan.
cảm tình," dt. (h. tình: tình) sự ưa thích đặc biệt đối với người  vật hoặc sự việc: cảm tình của quần chúng trong trẻo  thành thật và nồng nhiệt vô cùng (trg-chinh)."
cảm tử," đg. (kết hợp hạn chế). dám nhận lấy cái chết  tình nguyện hi sinh mà chiến đấu. tinh thần cảm tử. đoàn quân cảm tử."
cảm tưởng," dt. ý nghĩ nảy sinh do cảm nhận  xúc động trước sự việc gì: phát biểu cảm tưởng  ghi cảm tưởng của mình sau khi xem triển lãm."
cảm ứng, đgt. (h. cảm: nhiễm; ứng: đáp lại) nói khả năng có thể tiếp thụ các kích thích bên ngoài và đáp lại cái kích thích đó: nóng và lạnh làm cho da tay cảm ứng. // dt. nói dòng điện phát sinh trong một mạch kín do từ trường thay đổi: cảm ứng điện từ.
cảm xúc, đg. (hoặc d.). rung động trong lòng do tiếp xúc với sự việc gì. người dễ cảm xúc. bài thơ gây cảm xúc mạnh.
cám," dt. 1. chất vụn  màu nâu do lớp vỏ mềm bao ngoài hạt gạo nát vụn khi giã hay xay xát mà thành: lấy cám cho lợn. 2. thức ăn nấu bằng cám lẫn rau cỏ cho lợn ăn: đổ cám cho lợn ăn  đã nấu cám rồi."
cám cảnh, đgt. chán ngán vì cảnh ngộ buồn thảm: cám cảnh khói mây mờ mặt biển (tản-đà).
cám dỗ," đg. khêu gợi lòng ham muốn đến mức làm cho sa ngã. bị tiền tài  danh vọng cám dỗ. những lời cám dỗ nguy hiểm."
cám ơn, nh. cảm ơn
cạm bẫy, dt. như cạm: đề phòng cạm bẫy của địch.
can," 1 d. gậy ngắn  thường bằng song  gỗ  dùng để cầm chống khi đi." " 2 d. đồ đựng chất lỏng  bằng nhựa hoặc kim loại  miệng nhỏ  có nắp đậy và tay cầm. can dầu. can mười lít." " 3 d. cn. thiên can. kí hiệu chữ hán (có cả thảy mười)  xếp theo thứ tự là giáp  ất  bính  đinh  mậu  kỉ  canh  tân  nhâm  quý  dùng kết hợp với mười hai chi trong phép đếm thời gian cổ truyền của trung quốc." " 4 đg. nối vải hay giấy cho dài ra  rộng ra. can thêm một gấu áo. vải can để may túi. đường can."  5 đg. cn. canke. sao lại theo từng nét của bản vẽ mẫu đặt áp sát ở dưới hay ở trên mặt giấy. can bản đồ. " 6 đg. làm cho thấy không nên mà thôi đi  không làm; khuyên ngăn đừng làm. hai bên không xô xát vì có người can. can đám đánh nhau." " 7 đg. 1 (dùng trước gì  chi trong câu nghi vấn hoặc phủ định). có quan hệ trực tiếp làm ảnh hưởng đến  tác động đến  hoặc làm chịu ảnh hưởng  chịu tác động. việc ấy chẳng can gì đến anh. nhà cháy  nhưng người không can gì. việc phải nói thì nói  can chi mà sợ? 2 phạm vào  mắc vào vụ phạm pháp và phải chịu hậu quả. can tội lừa đảo."
can án," đgt. phạm vào tội trạng  bị kết án: can án nhiều lần  năm xưa can án đày đi (lục vân tiên)."
can chi, 1 dt. mười hàng can và mười hai hàng chi: âm lịch tính theo can chi. " 2 trgt. không hề gì  không việc gì: có bầu  có bạn  can chi tủi (tản-đà)."
can đảm," t. có sức mạnh tinh thần để không sợ nguy hiểm  đau khổ. em bé can đảm  dám đi đêm một mình. can đảm chịu đựng nỗi đau thương."
can phạm," i. đgt. phạm tội trạng gì  theo luật định: can phạm tội giết người cướp của. ii. dt. nh. bị can."
can qua," dt. (h. can: cái mộc để đỡ; qua: giáo) chiến tranh: song ta vốn đã hàn vi  lại sinh ra phải gặp thì can qua (ghc)."
can thiệp, đg. dự vào việc của người khác nhằm tác động đến theo mục đích nào đó. thấy chuyện bất bình thì can thiệp. can thiệp vào nội bộ của nước khác. can thiệp vũ trang (can thiệp bằng hành động vũ trang vào nước khác).
can trường," i. dt. nh. can tràng. ii. tt. gan dạ  không sợ gian khổ  hiểm nguy: một con người can trường  các chiến sĩ can trường."
càn," 1 dt. (cn. kiền) quẻ đầu trong bát quái tượng trưng trời  cha  con trai  chồng...: quẻ càn và quẻ khôn chỉ trời và đất  cha và mẹ  chồng và vợ." " 2 trgt. 1. tầm bậy: chớ nói càn; chớ viết càn (hcm) 2. bừa bãi: pha càn bụi cỏ  gốc cây ẩn mình (k)." " 3 đgt. hành quân ồ ạt vào một nơi để cướp bóc  chém giết; quân nguỵ đi càn; kinh nghiệm phá tề và chống càn (huy cận)."
càn quét," đg. hành quân để vây ráp  bắt bớ  giết chóc hàng loạt. cuộc hành quân càn quét."
càn rỡ," tt. ngang ngược  xằng bậy  bất chấp phải trái: ăn nói càn rỡ  một hành động càn rỡ."
cản," đgt. ngăn lại  chặn lại  không cho tiếp tục vận động: hàng cây cản gió nước cản qui tắc đánh cờ tướng  khiến con mã và con tượng không đi được  vì có quân cờ khác chẹn lối đi sạch nước cản 1. nói đã nắm vững qui tắc đánh cờ tướng: anh có biết đánh cờ không? - cũng sạch nước cản 2. nói người con gái có nhan sắc tạm trông được (thtục): chị ta cũng sạch nước cản."
cản trở," đg. (hoặc d.). gây khó khăn trở ngại  làm cho không tiến hành được dễ dàng  suôn sẻ. cản trở giao thông. công việc bị cản trở. cản trở sự tiến bộ."
cán," 1 dt. bộ phận dùng để cầm một số dụng cụ  thường tròn  dài: cán dao  cán cờ  nắm đằng cán (tng.)." " 2 đgt. 1. lăn cho đều  cho phẳng  cho mỏng hoặc nát vụn: cán đỗ xanh  cán mì sợi. 2. dùng áp lực để gia công kim loại bằng cách đặt vật liệu giữa những trục quay của máy cán để làm giảm kích thước mặt cắt ngang của thỏi cán và tạo cho nó một hình dáng nhất định. 3. (tàu  xe) đè lên người hoặc động vật: bị xe cán  không may bị tàu cán chết."
cán bộ," dt. (h. cán: đảm đang công việc; bộ: chỗ làm việc công) người phụ trách một công tác của chính quyền hay đoàn thể: có cán bộ tốt  việc gì cũng xong (hcm)."
cán cân," d. đòn cân  thường dùng để ví mối tương quan giữa hai lực lượng  hai đại lượng đối lập. cán cân lực lượng. cán cân thương mại. cán cân công lí (tượng trưng sự công bằng về luật pháp)."
cán sự, dt. 1. người chuyên trách việc gì ở một cấp: cán sự tổ chức. 2. cán bộ có trình độ chuyên môn bậc trung cấp ở cơ quan quản lí: ăn lương cán sự bốn.
cạn," dt. chỗ không có nước: cá không thể sống trên cạn; lên cạn. // tt  trgt. 1. hết nước hoặc gần hết nước: giếng đã cạn; thuận vợ thuận chồng tát bể đông cũng cạn (cd) 2. đã hết hoặc gần hết: lương ăn đã cạn 3. còn ít nước quá: sông đã cạn 4. không sâu sắc: cạn nghĩ 5. sống ở trên mặt đất: rau muống cạn."
càng," 1 d. 1 chân thứ nhất  thành một đôi  của tôm  cua  có dạng hai cái kẹp lớn; hoặc của bọ ngựa  giống hình hai lưỡi hái. 2 chân sau cùng  lớn và khoẻ  thành một đôi của cào cào  châu chấu  dế  dùng để nhảy. 3 bộ phận của một số loại xe  một số dụng cụ  thường gồm hai thanh dài chìa ra phía trước  dùng để mắc súc vật  làm chỗ cầm để kéo hoặc đẩy  hoặc để kẹp chặt. càng xe bò. càng pháo. tay càng của kìm cộng lực." " 2 p. (dùng phụ trước đg.  t.). 1 từ biểu thị mức độ tăng thêm do nguyên nhân nhất định nào đó. có gió  lửa càng bốc to. 2 (dùng trong kết cấu càng... càng...). từ biểu thị mức độ cùng tăng thêm như nhau. bản nhạc càng nghe càng thấy hay. khó khăn càng nhiều  quyết tâm càng cao."
cảng," dt. bến tàu thuỷ  khu vực bờ cùng với vùng nước tiếp giáp và tổ hợp những công trình  thiết bị để xếp dỡ hàng hoá  cung cấp nhiên liệu  nước uống  sửa chữa và thực hiện những dịch vụ khác: tàu vào cảng  bế quan toả cảng  hải cảng  giang cảng  quân cảng  thương cảng  xuất cảng."
cáng, 1 dt. 1. võng có mui khi xưa dùng để chở người đi đường: gia đình anh ấy còn giữ cái cáng vua ban cho cụ tổ là một thái y 2. dụng cụ để khiêng người bị thương hay người ốm: một đoàn dũng sĩ khiêng cáng đứng chờ (nghtưởng). // đgt. khiêng bằng một cái cáng: cáng thương binh về trạm cứu thương. " 2 đgt. nhận về phần mình để làm: vâng  việc đó tôi xin cáng."
cáng đáng," đg. nhận lấy và làm  coi như nghĩa vụ của mình (nói về công việc khó khăn). cáng đáng công việc của nhóm. sức yếu không cáng đáng nổi."
canh," 1 dt. món ăn nấu bằng rau  có nhiều nước  dùng để chan cơm mà ăn: cơm nóng canh sốt  cơm dẻo  canh ngọt." " 2 dt. sợi ngang trên khung cửi  phân biệt với sợi dọc là chỉ: canh tơ chỉ vải." " 3 dt. khoảng thời gian bằng một phần năm của đêm  thay đổi theo mùa  được coi là đơn vị thời gian ban đêm ở việt nam ngày xưa: đêm năm canh  cầm canh. 2. từng đơn vị riêng lẻ trong những buổi đánh bạc: canh bạc gặp hồi đen." " 4 dt. kí hiệu thứ bảy trong mười can  theo cách tính thời gian cổ truyền của trung quốc: năm canh thân." " 5 đgt. thường trực trông coi  xem xét để phòng ngừa sự bất trắc: canh kho  canh đê." " 6 đgt. chưng  nấu cho đặc  bằng cách cho nhỏ lửa: canh thuốc  canh mật."
canh cánh," tt  trgt. vương vấn  không quên đi được: nỗi nàng canh cánh bên lòng biếng khuây (k); cứ lo canh cánh không ngủ được."
canh gác," đg. trông coi để giữ  để bảo vệ  phòng bất trắc. canh gác kho tàng."
canh giữ, đgt. canh gác và giữ gìn: canh giữ kho báu.
canh khuya, d. (cũ; vch.). canh đã về khuya; đêm khuya. thao thức canh khuya.
canh nông," i. đgt. làm ruộng: anh ơi quyết chí canh nông (cd.). ii. dt. việc làm ruộng: nhất thì học sĩ  nhị thì canh nông (tng.)."
canh tác, đgt. (h. canh: cày; tác: làm) làm công việc nông nghiệp: không được xây nhà ở đất canh tác.
canh tân," đg. (cũ; id.). đổi mới (thường nói về chính trị  xã hội)."
cành," dt. 1. nhánh mọc từ thân hoặc từ nhánh to ra: chiết một cành cam  quả trĩu cành. 2. vật có độ dài nhất định  có hình dáng tựa cành cây: cành thoa."
cảnh," 1 dt. 1. toàn bộ sự vật trước mắt thu hút sự chú ý hoặc tác động đến tình cảm: một dòng nước biếc  cảnh leo teo (hxhương) 2. sự việc diễn biến với những chi tiết có liên quan với nhau  gợi nên những phản ứng trong tâm tư  tình cảm: chạnh niềm nhớ cảnh giang hồ (k) 3. sự tồn tại về mặt vật chất hay tinh thần; tình trạng  thực trạng  tình cảnh: cảnh nước mất  nhà tan (phvđồng) 4. hình ảnh sự vật được ghi lại bằng phim: đã quay được nhiều cảnh gợi cảm 5. phần của vở kịch diễn ra trên sân khấu với sự bài trí không thay đổi: cảnh thị mầu lên chùa 6. cái để ngắm  để giải trí: uốn cây thế làm cảnh. // tt. dùng vào mục đích để ngắm  để giải trí: vườn cảnh; cây cảnh." " 2 dt. thứ nhạc cụ người thầy cúng thường dùng  gồm một thanh la nhỏ nối vào giữa một cái vòng kim loại  có cán để cầm: ngày ngày tiu  cảnh chập cheng lên đồng (tú-mỡ)."  3 tt. (h. cảnh: phía trước cổ) ở cổ: động mạch cảnh.
cảnh báo, i đg. báo cho biết một điều nguy ngập.  ii d. (chm.). thông báo của hệ thống khi thấy khả năng có một sai sót trong công việc thông thường của máy tính.
cảnh binh," dt. cảnh sát ở các nước tư bản  thuộc địa: lực lượng cảnh binh  cử cảnh binh đến đàn áp biểu tình."
cảnh cáo," đgt. (h. cảnh: phòng giữ; cáo: báo cho biết) báo cho biết là nếu phạm hoặc tái phạm một lỗi tương tự sẽ bị trừng phạt: một bài học cảnh cáo cho lũ pháp thực dân  gieo gió thì gặt bão có ngày chết bỏ bầm (tú-mỡ)."
cảnh giác, đg. (hoặc d.). có sự chú ý thường xuyên để kịp thời phát hiện âm mưu hoặc hành động của kẻ thù hay của kẻ gian. cảnh giác với địch. cảnh giác đề phòng. thiếu cảnh giác.
cảnh huống, dt. tình trạng gặp phải (cần được ứng xử như thế nào trong cuộc sống): cảnh huống gian truân  gặp nhiều cảnh huống phức tạp.
cảnh ngộ, dt. (h. cảnh: tình cảnh; ngộ: gặp) hoàn cảnh sống khó khăn: có người vì cảnh ngộ không được may mắn (hgđthuý).
cảnh sát, d. người thuộc lực lượng vũ trang và không vũ trang chuyên giữ gìn an ninh chính trị và trật tự xã hội. cảnh sát giao thông.
cảnh sắc," dt. cảnh thiên nhiên với nhiều sắc màu khác nhau  tạo nên hứng khởi khi nhìn ngắm: cảnh sắc mùa xuân  cảnh sắc sông nước."
cảnh tỉnh, đgt. (h. cảnh: đánh thức; tỉnh: tỉnh lại) làm cho thấy sự sai lầm mà sửa chữa: bác hồ đã cảnh tỉnh chúng ta về nguy cơ đó (hgtùng).
cảnh tượng," d. cảnh bày ra trước mắt  gây nên những ấn tượng nhất định. cảnh tượng nông thôn đang đổi mới."
cánh," dt. 1. bộ phận trong thân thể chim và một số côn trùng  dùng để bay: chim vỗ cánh  thẳng cánh cò bay. 2. bộ phận hình như cánh chim  ở một số động cơ bay trên trời: cánh máy bay  cánh tàu lượn. 3. bộ phận xoè ra từ một trung tâm ở một số hoa lá  hoặc một số vật: cánh hoa  sao vàng năm cánh  cánh quạt. 4. bộ phận hình tấm mở ra khép vào: cánh cửa  cánh tủ. 5. tay người  trừ phần bàn tay ra: cánh tay  kề vai sát cánh. 6. khoảng đất trải dài  rộng ra: cánh đồng  cánh rừng. 7. các lực lượng đối lập trong một tổ chức: cánh tả  cánh hữu  ăn cánh. 8. phe  phái cùng một số đặc điểm chung: cánh đàn ông."
cánh bèo," dt. thân phận nhỏ mọn và trôi nổi: nghĩ mình mặt nước cánh bèo  đã nhiều lưu lạc lại nhiều gian truân (k)."
cánh tay, d. bộ phận của tay từ bả vai đến cổ tay. giơ cánh tay lên đỡ.
cạnh, dt. 1. cái đường giữa hai mặt phẳng gập thành góc: không tì ngực vào cạnh bàn. 2. chỗ giáp liền bên: nhà ở cạnh đường  ngồi bên cạnh. 3. đoạn thẳng hay nửa đường thẳng giới hạn một hình hình học: cạnh một tam giác  cạnh của một góc.
cạnh tranh," đg. cố gắng giành phần hơn  phần thắng về mình giữa những người  những tổ chức hoạt động nhằm những lợi ích như nhau. các công ti cạnh tranh với nhau giành thị trường."
cao, 1 dt. đphg. đơn vị đo diện tích ở nam bộ trước đây bằng 1/10 héc ta; còn gọi là sào. " 2 dt. 1. thuốc chế từ nước xương động vật  cô đặc thành bánh: cao khỉ  cao hổ cốt  cao ban long (cao nấu từ gạc nai (miếng 100g)  dùng ngâm vào cháo nóng hoặc nướng phồng để ăn  hay có thể ngâm rượu với mật ong để uống  dùng an thai  giảm đau  hạ huyết  phụ nữ  người già  gầy yếu  suy nhược). 2. thuốc đông y được chế từ các dược liệu  pha với rượu ở độ đậm đặc thích hợp: cao bách bộ  cao toàn tính." " 3 tt. 1. có khoảng cách lớn đối với mặt đất theo hướng thẳng lên  hoặc so với cái khác: đất thấp trời cao  nhà này cao hơn nhà kia  cao điểm  cao nguyên  cao xạ  đề cao. 2. có khoảng cách chừng nào đó theo chiều thẳng đứng: người cao mét bảy  nhà cao hơn chục mét. 3. hơn hẳn mức bình thường: năng suất cao  đạt thành tích cao  cao áp  cao cấp  cao đẳng  cao quý  cao thế  cao thượng  thanh cao. 4. (âm thanh) có tần số rung động lớn: nốt nhạc cao  cao tần." " 4 tt. kiêu  làm ra vẻ có giá: đã muốn lấy lắm rồi còn làm cao."  5 một tên gọi khác của dân tộc cơ-tu.
cao áp, dt. (h. cao: cao; áp: ép) áp suất cao: cao áp của hơi trong nồi hơi. // tt. có áp suất cao: đèn cao áp.
cao bay xa chạy, (id.). x. cao chạy xa bay.
cao bồi," (cowboy) 1. người làm nghề chăn gia súc ở bắc mĩ. 2. người ăn mặc lố lăng  luôn giở thói ngông nghênh  càn rỡ: ăn mặc theo lối cao bồi  phim cao bồi  không nên chơi với mấy đứa cao bồi đó."
cao cả, tt. lớn lao về mặt đạo đức: tinh thần cao cả; cử chỉ cao cả.
cao cấp," t. (thường dùng phụ sau d.). thuộc cấp cao  trên trung cấp. cán bộ cao cấp. lớp kĩ thuật cao cấp. hàng cao cấp."
cao cường," tt. tài giỏi  mạnh mẽ hơn người: võ nghệ cao cường  phép thuật cao cường  bản lĩnh cao cường."
cao đẳng," t. 1 thuộc bậc học cao  trên trung học  nhưng thường thấp hơn đại học. trường cao đẳng sư phạm. 2 (sinh vật) thuộc bậc cao  có tổ chức cơ thể phát triển đầy đủ  phức tạp. người thuộc loại động vật cao đẳng."
cao độ," i. dt. 1. độ cao: cao độ của âm thanh. 2. mức độ cao hơn bình thường: lòng căm thù đến cao độ. ii. tt. mức độ cao: cố gắng cao độ  phát huy cao độ tính chủ động  sáng tạo của tuổi trẻ."
cao hứng," tt. (h. hứng: hứng thú) có hứng thú ở mức cao: thăm vịnh hạ-long  cao hứng làm một bài thơ bát cú."
cao kiến, i d. (id.). ý kiến hay và sáng suốt hơn hẳn những ý kiến thông thường. quả là một cao kiến. " ii t. có nhiều ý kiến hay và sáng suốt  có khả năng nhìn xa thấy trước hơn hẳn người thường. những bậc ."
cao lương," 1 dt. (h. lương: cây lúa) loài cây họ lúa  hạt tròn và to: người trung-quốc trồng cao lương để làm bánh."  2 dt. (h. cao: béo; lương: gạo ngon) thức ăn quí và ngon: miếng cao lương phong lưu nhưng lợm (cgo).
cao minh, t. (cũ). tài giỏi và sáng suốt. các bậc cao minh.
cao ngạo," t. kiêu kì  ngạo mạn  tự coi là hơn hẳn người khác. giọng cao ngạo  khinh bạc."
cao nguyên," dt. vùng đất bằng phẳng  rộng lớn  nổi lên hẳn  có sườn dốc rõ rệt: cao nguyên mộc châu  phát triển chăn nuôi trồng trọt ở các cao nguyên."
cao quý, t. có giá trị lớn về mặt tinh thần rất đáng quý trọng. tình cảm cao quý. phần thưởng cao quý.
cao siêu," tt. rất cao  vượt xa hẳn mức thường  ít ai đạt tới: tài nghệ cao siêu  tư tưởng cao siêu  ước mơ cao siêu."
cao su," cao-su dt. (pháp: caoutchouc) 1. cây cùng họ với thầu dầu  mọc ở vùng nhiệt đới có chất nhựa mủ rất cần cho công nghiệp: đồn điền cao-su 2. chất đàn hồi và dai chế từ mủ cây cao-su: bộ nâu sồng và đôi dép cao-su (x-thuỷ); giá cao-su trên thế giới. // tt. có thể co giãn (thtục): kế hoạch cao-su."
cao tăng," d. nhà sư tu hành lâu năm  có đức độ cao."
cao thế, nh. điện cao thế.
cao thủ, dt. (h. thủ: tay) người giỏi giang vào hạng nhất trong một ngành: đó là một cao thủ về võ nghệ.
cao thượng," t. cao cả  vượt hẳn lên trên những cái tầm thường  nhỏ nhen về phẩm chất  tinh thần. hành động cao thượng. con người cao thượng. sống vì một mục đích cao thượng."
cao vọng, dt. (h. vọng: trông xa) niềm mong ước cao xa: những cao vọng mà thời thế gây nên (đgthmai).
cao xạ, d. cao xạ pháo (nói tắt); pháo cao xạ. khẩu cao xạ. chiến sĩ cao xạ.
cào," 1 i. dt. dụng cụ có răng bằng sắt hoặc tre gỗ  tra vào cán dài dùng để san bằng  làm cỏ  vơ rơm rác: lấy cào mà san đất. ii. đgt. 1. dùng cào để san bằng  làm cỏ  vơ rơm rác: cào cỏ  cào cho bằng. 2. (các vật nhọn) móc vào và kéo trên bề mặt  làm rách toạc: gai cào áo rách  chơi bời thế nào mà để chúng nó cào vào mặt."  2 dt. tên một kiểu đánh bài: đánh bài cào.
cào cào," dt. loài sâu bọ cánh thẳng  cùng họ với châu chấu  nhưng đầu nhọn: cào cào giã gạo bà xem  bà may áo đỏ  áo đen cho cào (cd)."
cáo," 1 i d. 1 thú ăn thịt  sống ở rừng  gần với chó  nhưng chân thấp  tai to và mõm nhọn  rất tinh khôn. cáo bắt gà. mèo già hoá cáo*. 2 (ph.). mèo rừng." " ii t. (kng.). tinh ranh  gian giảo. thằng cha ấy  lắm." " 2 d. (cũ). bài văn thường lấy danh nghĩa nhà vua để công bố cho dân chúng biết những điều có tầm quan trọng lớn. nguyễn trãi viết bài cáo ""bình ngô""." " 3 đg. 1 (cũ). trình  thưa. 2 viện cớ để từ chối  để xin khỏi phải làm. cáo ốm  không dự hội nghị."
cáo biệt," đgt. nói lời từ biệt: đứng dậy cáo biệt mọi người  rồi lên ngựa ra đi."
cáo chung, đg. (vch.). có dấu hiệu cho biết là đã kết liễu; suy tàn (thường nói về chế độ xã hội). chủ nghĩa thực dân đã cáo chung.
cáo giác," đgt. tố giác  tố cáo tội trạng kẻ nào trước cơ quan chức trách: đơn cáo giác."
cáo lỗi," đg. (trtr.). xin lỗi  xin thứ lỗi. xin cáo lỗi cùng bạn đọc vì những sai sót của bài báo."
cáo phó, i. đgt. báo tin về việc tang: thư cáo phó. ii. dt. bản viết đăng tin tang lễ: đăng cáo phó trên báo  đọc cáo phó.
cáo thị, đgt. (h. thị: cho biết) nói chính quyền thông báo cho mọi người biết: uỷ ban huyện đã cáo thị cho nhân dân biết.
cáo trạng, d. bản nêu tội trạng. công tố viên đọc bản cáo trạng.
cáo từ, đgt. 1. xin từ chối: bảo việc gì nó cũng cáo từ. 2. nói lời xin phép ra về: đứng dậy cáo từ chủ nhà.
cạo, đgt. 1. cắt sát da tóc hay lông: cạo đầu; cạo râu; cạo lông lợn 2. làm cho lớp bám vào bên ngoài bong ra: cạo gỉ; cạo vôi tường; cạo lớp sơn ở cửa 3. mắng nghiêm khắc (thtục): đi chơi đêm về bị bố cạo cho một mẻ.
cáp," (cable) dt. 1. dây lớn bện bằng nhiều lần dây kim loại hoặc các loại dây khác  có khả năng chịu lực lớn. 2. loại dây mềm chế tạo từ thép  sợi thực vật  sợi tổng hợp hoặc sợi khoáng vật để dẫn điện hay các tín hiệu: sợi cáp quang."
cạp," 1 dt. 1. đai bằng tre bao quanh mép một số đồ đan lát để cho khỏi bung ra: cạp rổ; cạp thúng 2. vải khâu chung quanh chiếu để cho đẹp: chiếu có cạp điều 3. nẹp vải khâu liền vào chỗ thắt lưng của quần hay váy: luồn dây chun vào cạp quần. // đgt. 1. đặt đai vào đồ đan lát: cạp lại cái rổ 2. khâu vải vào chung quanh  chiếc chiếu: cạp chiếu." " 2 đgt. đắp thêm đất vào cho vững thêm: cạp chân dê. // tt. mới được đắp thêm đất: đường sụt. đường cạp  thùng xe  bánh xe bị rê đi (ngtuân)."
cát," d. 1 đá vụn thành hạt nhỏ dưới 2 millimet  có thành phần chủ yếu là thạch anh và các khoáng vật khác. bãi cát. đãi cát lấy vàng. dã tràng xe cát. 2 hình hạt rất nhỏ và đều trên mặt hàng dệt do sợi săn co lại tạo thành. thứ nhiễu nhỏ cát."
cát cánh," dt. (cát và cánh là tên cây) loài thực vật lá hình bồ dục  có răng cưa hoa hình chuông  rễ dùng làm thuốc: trầu này têm những vôi tàu  giữa đệm cát cánh  hai đầu quế cay (cd)."
cát hung, t. (cũ). lành hoặc dữ (nói khái quát). bói việc cát hung.
cau," 1 dt. 1. loài cây thuộc họ dừa  thân cột  chỉ có lá ở ngọn  quả dùng để ăn trầu: thiếu đất trồng dừa  thừa đất trồng cau (tng) 2. quả của cây cau dùng để ăn trầu: yêu nhau cau bảy bổ ba  ghét nhau cau bảy bổ ra làm mười."  2 đgt. nhíu lông mày: đôi mày cau lại.
cau có," đg. (hay t.). nhăn nhó vì khó chịu  bực dọc. cau có với mọi người. nét mặt cau có."
càu nhàu, đg. nói lẩm bẩm tỏ ý không bằng lòng. càu nhàu với bạn. càu nhàu trong miệng.
cáu," 1 đgt. tỏ ra bực tức  chực gây gổ  chửi mắng  đập phá một cách thiếu suy nghĩ: phát cáu  nghe nó nói  chút nữa mình nổi cáu thì hỏng việc." " 2 i. dt. cặn ghét  bụi bặm bám vào người hay vật gì: cáu bám đầy người  chén nhiều cáu. ii. tt. có nhiều cáu bám: ấm chén cáu đen cả  chẳng ai dám uống nước."
cáu kỉnh, đgt. tỏ vẻ bực tức bằng lời nói gay gắt: động một tí cũng cáu kỉnh (tô-hoài).
cáu tiết," đg. (kng.). cáu giận vì bị chọc tức  có thể dẫn đến những phản ứng hoặc hành vi thô bạo. bị chạm nọc  nó cáu tiết lên. nói thế dễ làm cho người ta cáu tiết."
cay," tt. 1. có vị nồng  làm cho tê đầu lưỡi: cay như ớt  rượu cay  gừng cay muối mặn (tng.). 2. có cảm giác xót  khó chịu ở một số giác quan: mắt cay sè. 3. xót xa  tức tối vì thất bại  thua thiệt nặng nề: bị một vố rất cay. 4. tức tối vì làm không nên chuyện  nôn nóng làm cho kì được: ông ta đang cay làm việc đó."
cay đắng," tt. xót xa trong lòng: nỗi lòng càng nghĩ  càng cay đắng lòng (k)."
cay độc," t. có ác ý  thâm hiểm làm cho người khác đau đớn  xót xa đến cực độ. lời châm biếm cay độc."
cay nghiệt," tt. độc ác  khắt khe  nghiệt ngã trong đối xử: bà chủ cay nghiệt  ăn ở cay nghiệt  càng cay nghiệt lắm càng oan trái nhiều (truyện kiều)."
cày," dt. nông cụ dùng sức kéo của trâu  bò hay của máy cày  để xúc và lật đất: một cày  một cuốc  thú nhà quê (ngtrãi). // đgt. 1. xúc và lật đất bằng cái cày: cày sâu  bừa kĩ  phân tro cho đều (cd) 2. làm cho mặt đất tung lên: bom đạn địch cày đi cày lại mảnh đất ấy 3. ra sức làm một việc gì phải vất vả và lâu la (thtục): anh ấy cày môn toán suốt đêm qua."
cày cấy, đgt. làm những việc chủ yếu trong nông nghiệp: tháng bảy cày cấy đã xong (cd).
cáy," d. cua sống ở nước lợ  có một càng rất lớn  chân có lông  thường dùng làm mắm. mắm cáy. nhát như cáy (hết sức nhút nhát)."
cạy," 1 đgt. làm cho long ra  bật ra bằng cách bẩy vào khe hở: cạy nắp hòm  cạy cửa."  2 đgt. lái thuyền sang bên trái: cạy thuyền nhanh kẻo húc vào mỏm đá.
cắc kè, dt. (động) x. tắc kè.
cặc, d. (thgt.). dương vật.
căm," 1 đgt. tức giận ngầm  nén dồn trong lòng: nghe nó nói tôi căm lắm."  2 dt. đphg nan hoa.
căm căm, trgt. nói rét run lên: rét căm căm mà chỉ có một manh áo mỏng.
căm hờn, đg. căm giận và oán hờn sâu sắc.
căm thù," đgt. căm giận sôi sục  thúc giục phải trả thù: lòng căm thù giặc  căm thù sâu sắc."
cằm, dt. bộ phận của mặt người do xương hàm dưới tạo nên: râu ông nọ cắm cằm bà kia (tng).
cặm," đg. 1 (ph.). x. cắm. 2 (goòng  xe) bị trật bánh hoặc bị lún lầy  không đi được. xe cặm trên đường lầy."
cặm cụi," đgt. chăm chú  mải miết làm việc gì: cặm cụi với công việc  ở đời được mấy gang tay  hơi đâu cặm cụi cả ngày lẫn đêm (cd.)."
căn, 1 dt. 1. nhà nhỏ lắm: hội nghị diễn ra tại một căn lán nhỏ (vnggiáp) 2. gian nhà: ngôi nhà chỉ có hai căn. " 2 dt. (toán) số mà lũy thừa bậc n bằng số đã cho: 4 là căn bậc 2 cửa 16  2 là căn bậc 3 của 8."
căn bản," i d. (id.; kết hợp hạn chế). cái làm nền gốc  cái cốt yếu quy định bản chất của sự vật. về căn bản. trên căn bản." " ii t. cốt yếu  có tác dụng quy định bản chất của sự vật. sự khác nhau . vấn đề căn bản." " iii p. (dùng phụ trước đg.  t.). về . ý kiến căn bản giống nhau."
căn cơ," i. dt. nền tảng  cơ sở vững chắc: nhà ấy làm ăn có căn cơ. ii. tt. biết lo toan  chắt chiu để gây dựng vốn  tạo tiền đề làm ăn vững chắc: làm ăn căn cơ  một con người căn cơ  tính nết căn cơ."
căn cứ, dt. (h. căn: rễ; cứ: dựa vào) 1. điều có thể dựa vào chắc chắn: chúng ta có căn cứ để tin rằng ta được thiên nhiên ưu đãi (phvđồng) 2. nơi tập trung những phương tiện cần thiết cho việc tiến hành chiến tranh: căn cứ hải quân; căn cứ không quân 3. nơi tập trung một lực lượng sẵn sàng chiến đấu: bộ đội ta vào tây-bắc mở rộng căn cứ (ngtuân). // đgt. dựa vào; chiếu theo: căn cứ vào luật hôn nhân và gia đình.
căn cước," d. 1 những đặc điểm để nhận rõ được một người gồm họ và tên  ngày và nơi sinh  cha mẹ đẻ  đặc điểm về nhân dạng  v.v. (nói tổng quát). 2 giấy chứng nhận có ghi rõ căn cước  có dán ảnh và lăn tay  do chính quyền cấp."
căn dặn," đgt. dặn dò tỉ mỉ  cẩn thận: căn dặn con cái  thầy giáo căn dặn học trò trước khi đi thi."
căn nguyên," dt. (h. căn: gốc rễ; nguyên: nguồn) nguồn gốc của sự việc: giả hình nam tử  ai tường căn nguyên (qâtk)."
căn vặn, đg. hỏi cặn kẽ đến cùng cốt cho lộ ra sự việc. căn vặn cho ra lẽ.
cằn cỗi," tt. 1. (đất đai) rất cằn  không chút màu mỡ: đất cằn cỗi. 2. trở nên già cỗi  không còn khả năng phát triển: cây cối cằn cỗi. 3. mất hết cảm xúc  tình cảm  không có khả năng sáng tạo: tâm hồn cằn cỗi  tính tình cằn cỗi theo năm tháng."
cằn nhằn," đgt. lẩm bẩm để phàn nàn  đay nghiến vì bực bội với ai: chồng về muộn  vợ cứ cằn nhằn."
cắn," 1 đg. 1 giữ và siết chặt bằng răng hoặc giữa hai hàm  thường để làm đứt  làm thủng. cắn miếng bánh. cắn chặt môi lại. sâu cắn lúa. cõng rắn cắn gà nhà (tng.). cá cắn câu. 2 làm đau nhức  ngứa ngáy như bị cắn. bị rôm cắn. 3 (kết hợp hạn chế). khớp vào nhau rất chặt. bàn đóng cắn mộng. thúng thóc đầy cắn cạp. 4 (chất màu) thấm vào và bám chặt. mực cắn vào giấy  khó tẩy. chất cắn màu."  2 đg. (ph.). sủa. tiếng chó cắn.
cắn câu," đgt. đã mắc vào mưu cám dỗ của người ta  ví như cá tưởng mồi ngon cắn bập phải lưỡi câu: lão ta đã cắn câu rồi  bây giờ phụ thuộc ở chúng ta  cá cắn câu biết đâu mà gỡ  chim vào lồng biết thuở nào ra (cd.)."
cắn cỏ, đgt. x. cắn rơm cắn cỏ.
cắn răng," đg. nghiến hai hàm răng lại để cố chịu đựng nỗi đau đớn; cố gắng chịu đựng nỗi đau  không nói ra. cắn răng chịu đau. khổ đến mấy cũng cắn răng mà chịu."
cắn rứt," đgt. day dứt trong lòng  không sao yên được: lương tâm bị cắn rứt."
cắn xé," đgt. xung đột  nói xấu nhau vì tranh giành thứ gì: anh em ruột vì tranh gia tài mà cắn xé nhau."
cặn," d. tạp chất trong nước  lắng xuống đáy vật đựng. uống nước chừa cặn (tng.). cơm thừa canh cặn*."
cặn bã," dt. cái vô dụng  xấu xa  thấp hèn  đáng bỏ đi  ví như phần cặn và bã sau khi đã chắt lọc  lấy hết tinh chất: trừ bỏ cặn bã  văn chương cặn bã  phần tử cặn bã trong xã hội."
cặn kẽ," tt  trgt. kĩ lưỡng  từng li từng tí: dặn dò cặn kẽ; lời dạy bảo cặn kẽ."
căng, 1 d. trại tập trung (dưới thời thực dân pháp) để giam giữ nhiều người.  2 i đg. 1 kéo cho thật thẳng ra theo bề dài hoặc theo mọi hướng trên một bề mặt. căng dây. căng mặt trống. gió căng buồm. 2 tập trung sức hoạt động đến cao độ vào một hướng nhất định. căng hết sức ra mà làm. căng mắt nhìn trong bóng tối. " ii t. 1 ở trạng thái dãn thẳng ra đến mức cao nhất  do sức kéo hoặc do lực ép từ bên trong.  như dây đàn. quả bóng bơm rất căng. vú căng sữa. 2 (kng.). như căng thẳng. đầu óc rất căng. làm việc căng. tình hình căng. 3 (đường đạn  đường bóng) thẳng  vì được phóng mạnh. phát bóng rất căng."
căng thẳng," tt. 1. tập trung sự chú ý ở mức độ cao trong suy nghĩ  trong công việc: đầu óc căng thẳng  làm việc quá căng thẳng. 2. có mâu thuẫn phát triển cao  rất gay cấn  đang có nguy cơ bùng nổ: quan hệ hai nước rất căng thẳng  tình hình ngày một căng thẳng hơn."
cẳng, 1 dt. 1. phần của chi dưới từ đầu gối xuống đến cổ chân: đi xa mỏi cẳng 2. chân động vật: cẳng bò.  2 dt. gốc một số cây nhỏ: phơi khô cẳng cà để làm củi.
cẳng tay," d. (kng.). phần của chi trên từ khuỷu đến cổ tay. bắc thang lên đến tận trời  bắt ông nguyệt lão đánh mười cẳng tay (cd.)."
cắp," 1 đgt. 1. kẹp cánh tay vào nách hoặc bên sườn: cắp sách đến trường. 2. kẹp chặt bằng móng vuốt  càng  mỏ: diều cắp gà  bị cua cắp." " 2 đgt. lấy của người khác một cách lén lút  vụng trộm: ăn cắp  lấy cắp  kẻ cắp."
cặp, 1 dt. hai người hoặc hai vật có liên quan chặt chẽ với nhau: cặp vợ chồng; cặp gà; cặp áo. " 2 dt. đồ dùng có một hay nhiều ngăn  có thể mở ra  gấp vào  thường làm bằng da  hoặc giấy bồi  hoặc vải giả da  để đựng sách vở  giấy tờ...: học sinh cắp cặp đi học; ông bộ trưởng quên cái cặp trên ô-tô." " 3 dt. đồ dùng gồm hai thanh cứng để kẹp  để gắp: cái cặp tóc; cái cặp gắp than." " 4 dt. quang gồm những thanh tre cứng dùng để gánh lúa  gánh mạ: em bé cũng gánh được hai cặp mạ." " 5 dt. thịt hay cá kẹp vào hai thanh tre  nướng trên than: ăn bún với một cặp chả." " 6 dt. đồ dùng để giữ quần áo khi phơi trên dây: những cặp bằng nhựa không bền bằng những cặp bằng gỗ. // đgt. kẹp lại để giữ: trời gió  phơi quần áo thì phải cặp."
cặp kè," 1 d. nhạc khí gõ gồm hai thỏi gỗ cứng hình thoi bổ đôi  ghép thành bộ  thường dùng để đệm khi hát xẩm  hát vè." " 2 đg. theo liền bên cạnh  không rời nhau. cặp kè nhau như hình với bóng. đi cặp kè bên nhau."
cắt," 1 đgt. 1. dùng vật sắc làm đứt ra: cắt cỏ  cắt thịt từng miếng  cắt tóc. 2. thái thuốc để bốc theo đơn: cắt mấy thang thuốc. 3. phân nhiều mảnh  làm đứt đoạn: cắt đội hình địch  cắt đường giao thông. 4. tách ra khỏi phần chung  phần chính yếu: cắt vài xã để sáp nhập huyện bên  cắt một vài chi tiết phụ. 5. phân đi làm theo phiên: cắt phiên  cắt người trực nhật. 6. đỡ bóng xoáy và thấp sang bên đối phương: cắt bóng rất đẹp." " 2 dt. chim ăn thịt  dữ  nhỏ hơn diều hâu  cánh dài  bay rất nhanh: nhanh như cắt."
cắt đặt, đg. sắp xếp công việc và cắt cử người làm. cắt đặt công việc. cắt đặt người nào vào việc ấy.
cắt nghĩa," đg. giải thích cho rõ nghĩa  cho hiểu được điều gì. cắt nghĩa từ khó. cắt nghĩa một hiện tượng."
cắt xén," đg. cắt bỏ bớt một số phần  làm cho mất tính chất nguyên vẹn. cắt xén vở kịch. cắt xén hoặc thêm thắt để xuyên tạc sự thật."
câm, tt. 1. có tật mất khả năng nói: người câm; vừa câm vừa điếc 2. không phát ra tiếng: tín hiệu câm 3. không bật hơi: chữ h câm 4. không cần tiếng nói: kịch câm 5. không có chữ chỉ địa danh: bản đồ câm.
câm họng," đgt. 1. đành phải không nói gì  không cãi lại được (thtục): mình nói phải  nó phải câm họng  không dám nói lại 2. từ dùng để ra lệnh cho người dưới không được nói nữa: mày hỗn với ông bà  còn cãi gì  câm họng đi."
cầm," 1 d. đàn cổ hình ống máng úp  có năm hoặc bảy dây tơ; thường dùng trong văn học cổ để chỉ đàn nói chung. cầm  kì  thi  hoạ (đánh đàn  chơi cờ  làm thơ và vẽ  coi là bốn thú vui của người trí thức thời phong kiến)." " 2 đg. 1 giữ trong bàn tay  giữa các ngón tay. cầm bút viết. cầm tay nhau. 2 đưa tay nhận lấy. cầm tiền mà tiêu. 3 nắm để điều khiển  chỉ huy. cầm lái. cầm quân đi đánh giặc. cầm quyền*. 4 gửi của cải cho người khác giữ lại làm tin để vay tiền. cầm ruộng cho địa chủ. cầm đồ*. 5 coi như là chủ quan đã nắm được  biết được. vụ này cầm chắc sẽ thu hoạch khá. 6 giữ lại một chỗ  không cho tự do hoạt động. cầm chân giặc. cầm tù*. 7 giữ khách ở lại  không để ra về; lưu lại. cầm khách ở lại. 8 làm cho ngừng chảy ra ngoài cơ thể (nói về chất đang chảy ra nhiều và ngoài ý muốn). tiêm thuốc cầm máu. không cầm được nước mắt. 9 (thường dùng trong câu có ý phủ định). nén giữ lại bên trong  không để biểu hiện ra (nói về tình cảm). không sao cầm được mối thương tâm. cầm lòng*."
cầm canh," đg. 1 báo hiệu từng canh. trống cầm canh. 2 (âm thanh) nghe đều đều  từng lúc lại vang lên  nổi lên (thường trong đêm tối). tiếng đại bác cầm canh suốt đêm."
cầm cập," tt. run rẩy  răng va chạm liên tiếp  do rét quá: run cầm cập."
cầm chắc, đgt. nhất định được: cầm chắc thắng lợi.
cầm chừng," đg. (thường dùng phụ sau đg.  trong một số tổ hợp). giữ ở mức vừa phải  cốt cho có  cho lấy lệ để chờ đợi. làm việc cầm chừng."
cầm cự, đgt. 1. giữ thế giằng co trong chiến trường: cầm cự với địch  chuyển giai đoạn cầm cự sang tiến công. 2. chống đỡ để chặn lại sự tấn công của lực lượng mạnh hơn: quân địch chỉ cầm cự được một thời gian.
cầm đầu, đgt. đứng đầu một nhóm người làm một việc thường là không chính đáng: cầm đầu một băng cướp.
cầm lòng," đg. (thường dùng trong câu có ý phủ định). nén giữ tình cảm  xúc động. không cầm lòng được trước cảnh thương tâm. cầm lòng không đậu (không cầm lòng được)."
cầm quyền, đg. nắm giữ chính quyền. một đảng mới lên cầm quyền. nhà cầm quyền.
cầm sắt," dt. quan hệ vợ chồng hoà hợp  ví như quan hệ chung hợp giữa hai loại đàn (đàn cầm và đàn sắt) trong một thú vui; phân biệt với quan hệ bạn bè được ví bằng quan hệ gần gũi của hai thú vui là cầm kì (đàn và cờ): đem tình cầm sắt đổi ra cầm kì (truyện kiều)  chưa cầm sắt cũng tao khang (truyện hoa tiên)."
cầm thú," dt. (h. cầm: chim; thú: loài thú) chim muông  loài động vật nói chung: so loài cầm thú  thẹn mình lắm sao (phbchâu)."
cầm tù, đg. giam giữ trong nhà tù. bị bắt cầm tù.
cẩm, dt. 1. viên cảnh sát trưởng thời thực dân pháp: ông cẩm  viên cẩm. 2. sở cảnh sát thời thực dân pháp: sở cẩm.
cẩm chướng, dt. (h. cẩm: gấm; chướng: tấm chướng) loài cây nhỏ có hoa thơm và có cánh nhiều màu sặc sỡ: bó hoa cẩm chướng thơm ngát.
cẩm lai," d. cây rừng cùng họ với trắc  gỗ nặng  rắn  lõi đỏ hay đỏ vàng  có nhiều vân."
cẩm nang," dt. 1. túi gấm  chứa những lời khuyên bí ẩn  thường dùng trong truyện cổ: giở cẩm nang mong tìm thấy mưu mẹo cao kì. 2. sách ghi tóm lược những điều quan trọng và thiết yếu về vấn đề nào đó: cẩm nang thuốc  cẩm nang của người cách mạng."
cẩm nhung, dt. (h. cẩm: gấm; nhung: nhung) hàng dệt hoa rất mịn: bà ta mặc áo cẩm nhung.
cẩm thạch, d. x. đá hoa.
cẩm tú," dt. cảnh thiên nhiên tươi đẹp hoặc văn chương rất hay  ví như có vẻ đẹp  hay giống như gấm thêu: non sông cẩm tú  câu văn cẩm tú." " (xã) h. cẩm thuỷ  t. thanh hoá."
cấm, đgt. 1. không cho phép: chẳng ai cấm người mang bị nói khoác (tng) 2. không được có: cấm lửa. // tt. không được xâm phạm: rừng cấm.
cấm chỉ," đg. cấm hẳn  không cho phép được tiếp tục. cấm chỉ việc buôn bán thuốc phiện."
cấm cố," đgt. bị phạt giam trong ngục  không cho ra ngoài: bị cấm cố suốt mấy năm."
cấm cửa," đgt. không cho phép đến nhà mình nữa: thằng cháu hay ăn cắp  bà cô đã cấm cửa."
cấm địa, d. khu vực cấm ngặt không được tự do qua lại.
cấm khẩu," đgt. mắc chứng bệnh làm miệng cứng lại  không nói được  thường do biến chứng: cụ ấy đã cấm khẩu."
cấm thành, dt. (h. cấm: chỗ vua ở; thành: kinh thành) nơi vua ở (cũ): cấm thành bỗng chốc xôn xao chiến trường (qsdc).
cấm vận," đg. cấm chuyên chở hàng hoá bán cho một nước nào đó  nhằm bao vây và phá hoại kinh tế. chính sách cấm vận."
cân, 1 dt. khăn dùng làm mũ cho nhân vật trong sân khấu truyền thống: cân đai bối tử. " 2 i. dt. đồ dùng đo độ nặng nhẹ của vật: đặt lên cân  ngoắc vào cân xem thử. 2. độ nặng nhẹ được xác định: nặng cân  nhẹ cân. 3. tên đơn vị đo cũ bằng 16 lạng ta  mỗi lạng khoảng 0 605 ki-lô-gram: một cân vàng  kẻ tám lạng người nửa cân (tng.) 4. tên gọi của một ki-lô-gram: mua mấy cân thịt. ii. đgt. dùng cân để biết độ nặng nhẹ của vật gì: cân gạo cho khách hàng  cân gian. 2. cân các vị thuốc theo đơn  hợp thành thang thuốc: cân mấy thang thuốc bổ. iii. tt. 1. ngang bằng  không bị lệch: treo bức tranh không cân. 2. (tam giác) có hai cạnh bằng nhau: tam giác cân. 3. tương đương  ngang xứng nhau: cân sức cân tài  cân xứng. 4. công bằng không thiên lệch: ăn ở không cân."
cân bàn, dt. cân có mặt bằng trên đó đặt vật nặng để cân: cân gạo bằng cân bàn.
cân bằng," i t. 1 có tác dụng bù trừ lẫn nhau; ngang nhau  tương đương với nhau. thu và chi cân bằng. 2 ở trạng thái trong đó tất cả các lực và tất cả các xu hướng đều hoàn toàn loại trừ lẫn nhau. con lắc đang ở vị trí cân bằng. mất cân bằng."  ii đg. làm cho trở thành . đối trọng dùng để cân bằng một trọng lượng khác.  iii d. trạng thái . cân bằng bền. cân bằng động.
cân đối," i. tt. hợp lí  hài hoà giữa các phần khác nhau: thân hình cân đối  nền kinh tế cân đối giữa các ngành. ii. đgt. làm cho cân đối: phải cân đối giữa các ngành."
cân não, tt. (h. cân: gân; não: óc) có tác động đến tinh thần: cuộc chiến tranh cân não.
cân nhắc," đg. so sánh  suy xét để lựa chọn. cân nhắc từng câu  từng chữ. cân nhắc lợi hại."
cân xứng," tt. cân đối  phù hợp giữa các phần khác nhau trong tổng thể: bố cục cân xứng  hai bên cân xứng nhau."
cần," 1 dt. (thực) loài rau thuộc họ hoa tán thường cấy ở chỗ lầy  dùng nấu canh: có con mà gả chồng gần  có bát canh cần nó cũng đem cho (cd)." " 2 dt. bộ phận của một số đồ dùng  dài và mảnh  bằng mây  tre  gỗ hoặc sắt  có thể nâng lên  hạ xuống hoặc lắc được: cần bật bông; cần đàn bầu." " 3 dt. ống nhỏ bằng tre cắm trong hũ rượu để hút rượu: mỗi người cầm một cần  cùng nhau hút rượu; rượu cần." " 4 tt. siêng năng  chăm chỉ: em học sinh vừa cần vừa ngoan." " 5 tt. phải có mới được: sách cần để học đi thi; đó là một việc cần. // trgt. do nhu cầu tức khắc: một việc cần giải quyết. // đgt. 1. phải làm gấp: tôi cần đi ngay 2. có nhu cầu: anh có cần quyển sách này không?; quan có cần  nhưng dân chưa vội (cd)."
cần cù," t. chăm chỉ  chịu khó một cách thường xuyên. con người cần cù. cần cù học tập. lao động cần cù."
cần kiệm," 1 tt. siêng năng  chăm chỉ và tiết kiệm: sống cần kiệm  ăn tiêu cần kiệm." " 2 (xã) h. thạch thất  t. hà tây."
cần kíp," tt. phải làm ngay; phải thực hiện gấp: vấn đề cán bộ là một việc rất trọng yếu  rất cần kíp (hcm)."
cần mẫn, t. siêng năng và lanh lợi. người giúp việc cần mẫn. làm ăn cần mẫn.
cần thiết," tt. rất cần  không thể không làm  không có: việc cần thiết  cần thiết phải giải quyết sớm."
cần vụ," dt. (h. cần: chịu khó; vụ: việc) nhân viên giúp những việc vặt trong sinh hoạt của một cán bộ trung cao cấp: tôi được làm cần vụ cho đồng chí  tôi cũng thích (ngkhải)."
cần xé," d. đồ đựng bằng mây tre  giống như cái giành to  miệng rộng  đáy sâu  có quai  thường dùng để đựng hàng hoá chuyên chở."
cẩn, đgt. khảm: đồ vật cẩn xà cừ.
cẩn mật," tt  trgt. (h. cẩn: cẩn thận; mật: kín đáo) cẩn thận và nghiêm ngặt: canh gác cẩn mật."
cấn, 1 d. (ph.). cặn. cấn nước chè. " 2 đg. (ph.). 1 vướng cái gì có cạnh. ván kê không bằng  nằm cấn đau cả lưng. 2 vướng  mắc. cấn giá sách nên không kê được tủ." " 3 đg. (ph.). bắn  hoặc gán (nợ)."
cận," i. tt. 1. gần  trái với viễn (xa): ngày cận tết  cận cảnh  cận chiến  cận dưới  cận đại  cận kim  cận nhiệt đới  cận thị  cận trên  cận vệ  gần cận  kề cận  kế cận  lân cận  phụ cận  thiển cận  tiệm cận  tiếp cận  tương cận  viễn cận. 2. cận thị  nói tắt: đeo kính cận. ii. có quan hệ gần gũi  thân thiết: cận thần  hầu cận  thân cận."
cận chiến, đgt. (h. chiến: đánh nhau) đánh nhau giáp lá cà: dùng lưỡi lê trong cuộc cận chiến.
cận đại, d. (thường dùng phụ cho d.). thời đại lịch sử trước thời hiện đại. sử cận đại.
cận thị," dt. bệnh của mắt  làm cho chỉ nhìn rõ nét được những vật ở gần  không nhìn rõ được những vật ở xa."
cận vệ, dt. (h. vệ: giữ gìn) lính hầu ở bên cạnh vua chúa: bọn cận vệ đã trở thành kiêu binh.
cấp," 1 d. 1 mặt phẳng hẹp làm bậc để bước lên  bước xuống. thềm ba cấp. 2 loại  hạng trong một hệ thống (xếp theo trình độ cao thấp  trên dưới  v.v.). chính quyền các cấp. sĩ quan cấp tá. vận động viên cấp 1. gió cấp 3. các cấp i  ii  iii của bậc phổ thông (trong hệ thống giáo dục trước đây)." " 2 d. hàng mỏng  dệt bằng tơ tằm  có nhiều hoa  bóng và mịn." " 3 đg. giao cho hưởng  giao cho toàn quyền sử dụng. cấp học bổng cho học sinh. cấp giấy phép." " 4 t. (id.). gấp  kíp. việc cấp lắm."
cấp báo," đgt. báo ngay cho biết  không được chậm trễ: lệnh cấp báo  tin cấp báo."
cấp cứu," đgt. (h. cấp: gấp; cứu: cứu chữa) cần cứu chữa ngay để tránh tử vong: bị chảy máu não  phải đưa đi cấp cứu."
cấp dưỡng," i đg. (id.). cung cấp cho người già hoặc yếu những thứ cần thiết cho đời sống. cấp dưỡng những người già yếu  tàn tật." " ii d. người làm công việc nấu ăn trong cơ quan  quân đội  v.v. làm . công tác cấp dưỡng."
cấp hiệu," dt. phù hiệu đeo ở hai ve cổ áo của quân nhân  chỉ cấp bậc quân hàm  hình bình hành  có màu sắc phân biệt theo quân binh chủng."
cấp tiến, 1 i. đgt. tiến lên nhanh mạnh: lớp trẻ bây giờ cấp tiến hơn chúng ta xưa. ii. tt. có tư tưởng tiến bộ; phân biệt với bảo thủ: đảng cấp tiến  chủ nghĩa cấp tiến. " 2 (xã) tên gọi các xã thuộc h. sơn dương (tuyên quang)  h. tiên lãng (tp. hải phòng)."
cập kê," tt. (h. cập: đạt tới; kê; cái trâm cài theo kinh lễ  người con gái trung-hoa cũ khi đến tuổi 15  thì cài trâm  tỏ là đã đến tuổi lấy chồng) đến tuổi lấy chồng (cũ): xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê (k)."
cất," 1 đg. 1 nhấc lên  đưa lên. cất lưới. cất gánh lên vai. cất cao đầu. 2 nhấc lên  đưa lên  làm cho bắt đầu hoạt động để làm việc gì. cất bước*. ngựa cất vó. cất cánh*. 3 dựng lên (nói về nhà cửa). cất nhà. cất nóc. 4 làm vang lên. cất tiếng gọi. tiếng hát cất lên. 5 nhấc lên để bỏ ra khỏi người  không mang nữa. cất mũ chào. lòng như vừa cất được gánh nặng (b.). cất được nỗi lo (b.). 6 (cũ; kết hợp hạn chế). tước bỏ  không giao cho làm  không cho nắm giữ nữa. cất quyền. cất chức*. 7 dứt (nói về cơn đau). cất cơn sốt. 8 để vào một chỗ nhất định  thường là kín đáo hoặc chắc chắn  nhằm giữ lại trong khi chưa dùng đến. cất tiền vào tủ. hàng hoá cất trong kho. 9 mang đi cả chuyến một số lượng hàng hoá để buôn. cất hàng. buôn cất. bán cất (bán cho người buôn cất)." " 2 đg. dùng nhiệt làm cho chất lỏng trong một hỗn hợp hoá hơi  rồi cho hơi gặp lạnh ngưng lại  để thu chất nguyên chất hoặc tinh khiết hơn. cất tinh dầu. cất rượu. nước cất*."
cất giấu," đgt. để vào chỗ kín đáo  không cho ai thấy  ai biết: cất giấu vũ khí  cất giấu tài liệu  cất giấu cái gì cũng bị lộ."
cất nhắc," đgt. nâng đỡ để đưa lên một địa vị cao hơn: người như thế cũng bị dìm xuống  không được cất nhắc (hcm)."
cất tiếng," đgt. 1. lên giọng để nói  để hát: cất tiếng hát. 2. phát biểu: trong cuộc họp mọi người đều im thin thít  chỉ mình tôi cất tiếng chẳng ăn thua gì."
cật," 1 dt. phần thân người ở giữa lưng: no cơm  ấm cật  dậm dật mọi nơi (cd)."  2 dt. quả thận của động vật; bầu dục: cật lợn. " 3 dt. phần cứng ở ngoài của thân cây tre  cây hóp: lấy cật tre làm nẹp phên. // tt. nói tre đã già  có cật rắn: tre cật."
cật lực, p. (làm việc gì) một cách hết sức lực. lao động cật lực. gánh một gánh nặng cật lực.
cật vấn," đgt. hỏi vặn  gặng hỏi cặn kẽ  nghiêm nhặt: lính gác cật vấn người qua lại."
câu chấp," đgt. (h. câu: bắt; chấp: trách móc) 1. để ý đến những điều lặt vặt và hay trách móc: đừng nói đùa với người hay câu chấp 2. bo bo giữ ý cũ  không linh hoạt theo tình hình: người hay câu chấp thì không theo kịp phong trào."
câu chuyện, d. sự việc hoặc chuyện được nói ra. câu chuyện thương tâm. cắt ngang câu chuyện.
câu đố," dt. câu văn vần  mô tả đối tượng nào một cách khéo léo  úp mở  dùng để đố nhau: đặt câu đố  một câu đố hóc búa."
câu đối," dt. 1. câu văn gồm hai vế có lời và ý đối nhau: thầy đồ ra câu đối cho học trò 2. đồ trang trí bằng hai tấm gỗ hoặc hai tấm lụa  hoặc hai tờ giấy dài màu đỏ  trên đó có hai câu văn bằng chữ hán hay bằng tiếng việt đối nhau từng chữ  từng tiếng  để chúc nhau  để mừng nhau: trong nhà treo đôi câu đối sơn son thếp vàng; ngày tết cụ đồ viết câu đối bán 3. tấm vải hay hàng có viết hoặc dán lời chia buồn trong đám tang: đến hàng hai trăm câu đối (ngcghoan)."
câu lạc bộ," d. tổ chức lập ra cho nhiều người tham gia sinh hoạt văn hoá  giải trí trong những lĩnh vực nhất định; nhà dùng làm nơi tổ chức các hoạt động văn hoá giải trí như thế. câu lạc bộ thể thao. sinh hoạt câu lạc bộ. chơi bóng bàn ở câu lạc bộ."
câu thúc," đgt. bó buộc  gò ép  không được tự do: bị câu thúc thân thể  lễ giáo phong kiến câu thúc quá đỗi."
cầu," 1 dt. công trình xây dựng bắc qua mặt nước như sông  hồ hoặc một nơi đất trũng để tiện việc qua lại: cầu bao nhiêu dịp em sầu bấy nhiêu (cd); bắc cầu mà noi  ai bắc cầu mà lội (tng)." " 2 dt. công trình xây dựng ở các bến  nhô ra xa bờ để cho tàu  thuyền cập bến: tàu bắt đầu rời bến  người đứng trên cầu vẫy tay chào." " 3 dt. quán ở giữa đồng: trời nắng  thợ cấy rủ nhau vào cầu nghỉ." " 4 dt. 1. đồ chơi làm bằng đồng tiền có giấy xỏ qua lỗ hoặc bằng một miếng da tròn trên mặt cắm lông hay là một túm giấy  dùng để đá chuyền cho nhau  cũng để thi xem đá lên được bao nhiêu lần: em bé mê đá cầu quên cả bữa ăn 2. đồ chơi bằng vải hình tròn  dùng để tung bắt: nhiều nơi ở miền núi có trò chơi tung cầu."  5 dt. sự đòi hỏi về hàng hoá để tiêu dùng: mong có sự cân đối giữa cung và cầu.  6 tt. tròn như quả bưởi: hình cầu. " 7 đgt. 1. mong được: cầu được ước thấy (tng); ăn không cầu no  ở không cầu yên 2. xin đấng linh thiêng ban cho mình những điều mong ước: bà cụ lên chùa cầu phật phù hộ độ trì cho con cháu."
cầu an, đg. chỉ mong được yên thân mà thôi. sống cầu an.
cầu cạnh," đgt. xin xỏ  quỵ luỵ người quyền thế mong được danh lợi: thói cầu cạnh  sống không cầu cạnh ai cả."
cầu chì," dt. dây kim loại  thường là chì  dễ nóng chảy đặt xen trong một mạch điện  phòng khi dòng điện tăng quá mức thì tự động cắt mạch điện: cháy cầu chì tránh được hoả hoạn."
cầu cứu, đg. xin được cứu giúp trong cảnh nguy nan.
cầu hôn, đgt. xin được lấy làm vợ: lễ cầu hôn.
cầu nguyện, đgt. (h. cầu: xin; nguyện: mong mỏi) xin một đấng thiêng liêng ban cho một việc gì: bà cụ đọc kinh cầu nguyện cả buổi tối.
cầu thủ, d. người tập luyện hoặc thi đấu một môn bóng nào đó. cầu thủ bóng đá.
cầu tiêu, dt. nhà hoặc nơi có chỗ ngồi đại tiện.
cầu tự, đgt. (h. cầu: xin; tự: nối dõi) đến các đền chùa cầu xin có con trai để nối dõi tông đường: chiều chuộng quá như con cầu tự (ngtuân).
cầu vồng," d. hiện tượng quang học khí quyển  là hình vòng cung gồm nhiều dải sáng  phân biệt đủ bảy màu chính  xuất hiện trên bầu trời phía đối diện với mặt trời (hay mặt trăng)  do hiện tượng các tia sáng mặt trời bị khúc xạ và phản xạ qua những giọt nước trong màn mưa hoặc mây mù tạo thành. bắn cầu vồng (bắn theo hình cầu vồng; câu)."
cầu xin," đgt. xin nài khẩn khoản  nhẫn nhục nói chung: cầu xin người có quyền thế  không cần cầu xin ai điều gì."
cẩu, 1 dt. con chó (thường dùng khi nói đùa): anh em chia nhau thịt cẩu.  2 dt. phương tiện cơ giới dùng để nâng chuyển hàng nặng: dùng cẩu nâng máy lên tàu. // đgt. chuyển hàng nặng bằng cây cẩu: cẩu tên lửa lên bệ phóng.
cẩu thả," t. không cẩn thận  chỉ cốt cho xong. chữ viết cẩu thả. làm ăn cẩu thả."
cấu, đgt 1. bấm hai đầu móng tay vào và lôi ra: cấu vào tay  cấu lấy một miếng xôi. 2. xâu xé ra từng ít một: tiền của tập thể mỗi người cấu một ít như thế thì còn làm ăn gì nữa.
cấu tạo, đgt. (h. cấu: kết lại; tạo: làm thành) kết hợp nhiều bộ phận để làm thành một đối tượng: chi bộ là những tế bào cấu tạo thành đảng (vnggiáp).
cấu thành," i đg. làm thành  tạo nên. các bộ phận cấu thành của một hệ thống."  ii d. thành phần và tỉ lệ giữa các thành phần. số lượng và  dân số.
cậu," dt. 1. em trai của vợ hoặc của mẹ: các cậu các dì đến chơi. 2. người ít tuổi hơn  theo cách gọi của người lớn tuổi: cậu học trò đến đây có việc gì? 3. con trai ít tuổi của những nhà quyền quý: cậu cả  cậu ấm cô chiêu. 4. cha  theo cách xưng với con hoặc chồng  theo cách gọi của vợ: cậu nó đi đâu đấy? các con đến đây cậu bảo."
cây," dt. 1. thực vật có thân  lá rõ rệt: cây bưởi; cây xoan; ăn quả nhớ kẻ trồng cây (tng) 2. vật có thân hình dài như thân cây: cây sào 3. vật dựng đứng lên: cây hương 4. kết quả của sự vun đắp: cây đức chồi nhân 5. cây số nói tắt: đường hà-nội đi hải-phòng dài hơn một trăm cây 6. người trội về một mặt nào: cây sáng kiến; cây văn nghệ 7. lạng vàng: ngôi nhà đáng giá sáu trăm cây 8. mười gói thuốc lá: mua hai cây ba số năm 9. một súc vải: bán sỉ một lúc năm cây vải."
cây cỏ, d. như cỏ cây.
cây số," d. 1 trụ xây hoặc cột chôn cạnh đường để làm mốc cho khoảng cách từng kilomet một  trên đó có ghi số kilomet tính từ một nơi nào đó hoặc cách xa một nơi nào đó. đường rẽ ở chỗ cây số 5. 2 tên gọi thông thường của kilomet. cách nhau ba cây số."
cây viết," dt. đphg 1. bút: đưa cây viết đây. 2. người chuyên viết văn  viết báo  nổi trội mặt nào: một cây viết nhiều triển vọng."
cây xăng, trạm bán xăng: đỗ xe trước cây xăng để mua xăng.
cấy," đg. 1 cắm cây non xuống đất ở chỗ khác cho tiếp tục sinh trưởng. cấy lúa. cấy rau. có cấy có trông  có trồng có ăn (tng.). 2 trồng lúa  làm ruộng. cấy rẽ ruộng địa chủ. ruộng cấy hai vụ. 3 (chm.). nuôi vi sinh vật trong môi trường thích hợp để nghiên cứu. cấy vi trùng lao. 4 (chm.). ghép tế bào mô vào cơ thể để phòng hoặc chữa bệnh. cấy răng. 5 (chm.). nuôi mô thực vật trong ống nghiệm để tạo ra một cây mới. phương pháp cấy mô."
cậy," 1 đgt. cạy  làm bật ra: cậy cửa." " 2 đgt. 1. nhờ vả việc gì: việc này phải cậy người quen mới được  chẳng cậy được ai. 2. ỷ vào thế mạnh  dựa vào ưu thế riêng của mình: cậy tài  cậy lắm tiền nhiều của."
cha," d. 1 người đàn ông có con  trong quan hệ với con (có thể dùng để xưng gọi). cha nào con nấy. con có cha như nhà có nóc (tng.). cha bảo gì con ạ? 2 từ dùng để gọi linh mục hoặc linh mục tự xưng khi nói với người theo công giáo. 3 (thgt.). từ dùng trong một số tiếng chửi rủa  chửi mắng. mồ cha*. cha đời*. chém cha*."
cha đỡ đầu, dt. người đàn ông nhận đỡ đầu cho một đứa trẻ em trai khi làm lễ rửa tội vào đạo thiên chúa.
cha mẹ," dt. cha và mẹ: cha mẹ nuôi con bằng trời bằng bề  con nuôi cha mẹ con kể từng ngày (cd). // tht. lời nguyền rủa: cha mẹ thói đời ăn ở bạc (trtxương)."
chà," 1 d. cành cây có nhiều nhánh nhỏ  thường dùng để rào hoặc thả dưới nước cho cá đến ở. cắm chà. thả chà." " 2 đg. áp mạnh bàn tay  bàn chân hoặc vật gì có mặt phẳng xuống và đưa đi đưa lại nhiều lần trên bề mặt để làm cho tróc  vỡ hoặc nát ra. chà đậu. chà nát." " 3 c. tiếng thốt ra  biểu lộ ý than phiền hoặc ngạc nhiên  tán thưởng. chà! buồn ngủ quá! chà! trông đẹp lắm."
chà là," 1 dt. 1. cây ăn quả  thuộc loại cau  quả như quả nhót  có vị ngọt. 2. quả chà là và các sản phẩm làm từ loại quả này: mứt chà là." " 2 đảo thuộc tỉnh khánh hoà  cách nha trang 22km về phía đông bắc và cách bán đảo tiên du 2 5km về phía đông  dài 2km  rộng 300m  độ cao nhất 157m  cấu tạo bằng granit. nhiều tổ yến  nổi tiếng với tên ""đảo yến""." " 3 (xã) h. dương minh châu  t. tây ninh."
chà xát, đgt. cọ xát nhiều lần: thứ đỗ này phải chà xát kĩ mới được.
chả," 1 d. 1 món ăn làm bằng thịt  cá hoặc tôm thái miếng  băm hoặc giã nhỏ  ướp gia vị  rồi rán hoặc nướng. chả cá. bún chả. chả rán. 2 (ph.). giò. gói chả."  2 p. (kng.). như chẳng. chả sợ. nó chả bảo thế là gì.
chả giò, đphg nh. nem rán.
chạch," d. cá nước ngọt trông giống như lươn  nhưng cỡ nhỏ  thân ngắn và có râu  thường rúc trong bùn. đất sỏi có chạch vàng (tng.). lươn ngắn lại chê chạch dài... (cd.)."
chai," 1 dt. đồ đựng bằng thuỷ tinh  cổ nhỏ và dài: rót đầy chai  thu mua vỏ chai." " 2 i. dt. chỗ da dày và sần cứng  do cọ xát nhiều: cuốc mới một chút mà tay đã nổi chai. ii. tt. 1. (da) dày  sần cứng  do cọ xát nhiều: chai tay  da chai. 2. (đất đai) cứng  không tơi xốp  khó cày bừa: đất ở đây chai hết cả. 3. đông cứng lại: dầu chai. 4. trơ lì  không còn lạ lẫm nữa: chai mặt rồi  còn biết nhục là gì nữa." " 3 dt. cá dẹt mình  miệng lệch về một bên: thờn bơn méo miệng chê chai lệch mồm (tng.)."
chài," dt. thứ lưới mép có những cục chì để quăng xuống úp lấy cá: mất cả chì lẫn chài (tng). // đgt. dùng chài bắt cá: chồng chài  vợ lưới  con câu (cd). // tt. 1. sống bằng nghề đánh cá bằng chài: dân chài 2. dùng để đi quăng chài: thuyền chài." " 2 đgt. 1. dùng tà thuật làm cho người ta đau ốm  theo mê tín: anh ấy ốm  người ta cứ cho là do thầy mo chài 2. làm cho người ta say đắm: cô bị ai chài mà thẫn thờ như thế?."
chải," đg. làm cho sạch  mượt  bằng lược hoặc bàn chải. chải tóc. chải sợi. chải áo dạ. chải sâu (chải cho hết sâu bám vào thân hoặc lá cây)."
chải chuốt," i. đgt. sửa sang  trang điểm làm cho hình thức đẹp hơn: suốt ngày cứ chải chuốt ngắm vuốt. ii. tt. có hình thức được sửa sang  trang điểm một cách công phu  thậm chí đến mức cầu kì: hình dạng chải chuốt  ăn mặc chải chuốt  câu văn chải chuốt."
chàm," dt. 1. loài cây thuộc họ đậu  lá hình tròn thường dùng để nhuộm màu lam sẫm: cây chàm sống ở miền thượng du 2. nước nhuộm chế bằng lá chàm: mặt như chàm đổ (tng). // tt. có màu lam sẫm: áo chàm; vết chàm ở mặt." " 2 dt. thứ bệnh lở mặt trẻ con: mặt cháu lên chàm  nên mẩn đỏ."  3 đgt. xăm mình (cũ): họ chàm ở ngực một cái mặt hổ.
chạm," 1 đg. 1 đụng nhẹ. chạm vào người bên cạnh. tay cầu thủ chạm phải quả bóng. chân chạm đất. 2 (kng.). gặp một cách đột nhiên  bất ngờ. chạm địch. chạm một người lạ mặt. 3 động đến cái mà người khác thấy phải giữ gìn  phải coi trọng. chạm đến danh dự. bị chạm tự ái." " 2 đg. tạo nên những đường nét hoặc hình khối nghệ thuật trên mặt vật rắn bằng cách đục  khắc. chạm tủ chè. chạm nổi*. thợ chạm."
chạm trán," đgt. gặp nhau bất ngờ  đặt vào tình trạng khó xử hoặc buộc phải đối phó  đương đầu với nhau: hai đối thủ lần đầu chạm trán nhau  thực ra cả hai bên đều không muốn chạm trán nhau."
chan chứa," tt  trgt. đầy; lai láng: chan chứa những tính cách điển hình của xã hội (đgthmai)."
chán," i đg. 1 ở trạng thái không còn thèm muốn  thích thú nữa  vì đã quá thoả mãn. chán thịt mỡ. ngủ lắm cũng chán mắt. cảnh đẹp nhìn không chán. 2 ở trạng thái không những không thấy thích thú mà còn muốn tránh  vì đã phải tiếp xúc kéo dài với cái mình không ưa. chán cuộc sống tầm thường." " ii t. 1 có tác dụng làm cho người ta . vở kịch ấy chán quá. 2 (kng.). đạt đến mức độ  số lượng mà người nói cho là nhiều. còn chán người giỏi. còn sớm chán."
chán ghét, đgt. chán và ghét đến mức không muốn chịu đựng nữa mà muốn quay lưng hoặc phản ứng lại: chán ghét cuộc chiến tranh phi nghĩa  chán ghét thói đời đua tranh danh lợi.
chán nản," đgt. ngã lòng  không thiết làm gì: dù thất bại cũng không chán nản."
chán vạn," t. (kng.). (dùng phụ trước d.). nhiều lắm  đến mức không kể hết được. còn chán vạn việc phải làm. có chán vạn nghề trên đời."
chạn," dt. 1. cái giá chia từng ngăn  dát thưa hoặc bọc lưới ở các mặt  dùng để đựng bát đĩa  thức ăn: chó chui gầm chạn (tng.)  chạn gỗ. 2. lồng  bu: chạn nhốt gà. 2. bồ  cót: chạn lúa."
chang chang, trgt. nói trời nắng gắt: mây kéo xuống bể thì nắng chang chang (cd).
chàng," 1 d. 1 (id.). người đàn ông trẻ tuổi có vẻ đáng mến  đáng yêu. mấy chàng trai trẻ. 2 (cũ; vch.). từ phụ nữ dùng để gọi chồng hoặc người yêu còn trẻ  có ý thân thiết." " 2 d. dụng cụ của thợ mộc gồm một lưỡi thép dẹp hình tam giác tra vào cán  dùng để vạt gỗ."
chàng hảng, đgt. giạng háng: đứng chàng hảng vẻ ta đây.
chàng hiu, dt. một loại nhái: người ta cũng gọi con chàng hiu là con chẫu chàng.
chạng vạng," t. nhá nhem tối  khi mặt trời vừa mới lặn. trời đã chạng vạng. chạng vạng tối."
chanh," dt. 1. cây trồng lấy quả ở nhiều nơi  thân nhỏ  thường có gai nhiều  lá hình trái xoan hay trái xoan dài  mép khía răng ở phía ngọn  hoa trắng hay phớt tím  mọc thành chùm 2-3 cái  quả tròn  vỏ mỏng  chua thơm dùng làm nước giải khát và làm gia vị. 2. quả chanh và những sản phẩm làm từ loại quả này: quả chanh to  nước chanh  có khế ế chanh (tng.)."
chanh chua," tt  trgt. nói người phụ nữ đanh đá  lắm điều nói những lời châm chọc  ngoa ngoắt: con người chanh chua; ăn nói chanh chua."
chánh," 1 d. 1 (kng.). người đứng đầu một đơn vị tổ chức  phân biệt với người phó. một chánh hai phó. 2 chánh tổng (gọi tắt)."  2 d. (ph.; id.). nhánh. chánh cây.  3 (ph.; cũ). biến thể của chính trong một số từ gốc hán. chánh nghĩa. chánh trị. bưu chánh.
chánh án, dt. người đứng đầu của một toà án: chánh án toà án nhân dân.
chạnh lòng," tt. 1. động lòng vì cảm xúc: đêm khuya ngồi dựa khoang bồng  sương sa  gió lạnh  chạnh lòng nhớ anh (cd) 2. tưởng như người ta nói xấu mình: câu nói sơ ý làm cho anh ấy chạnh lòng."
chao, 1 d. cn. đậu phụ nhự. món ăn làm bằng đậu phụ để lên men trong dung dịch rượu và muối. " 2 d. cn. chao đèn. bộ phận thường có hình nón cụt  úp trên bóng đèn để hắt ánh sáng xuống." " 3 đg. 1 đưa qua đưa lại dưới nước  khi nghiêng bên này khi nghiêng bên kia  thường để rửa  để xúc. chao chân ở cầu ao. chao rổ rau. chao tôm tép. 2 nghiêng nhanh từ bên này sang bên kia  và ngược lại. con cò chao đôi cánh. thuyền chao qua chao lại."  4 c. tiếng thốt ra khi xúc động đột ngột. chao! trăng đẹp quá.
chào," đgt. 1. nói hoặc ra hiệu bằng các cử chỉ  tỏ lòng kính trọng  thân thiết: chào ông già bà lão  chào thầy cô giáo. 2. tỏ sự kính cẩn trước cái cao quý  thiêng liêng: chào cờ. 3. mời khách vào ăn uống  mua bán: nhà hàng chào khách."
chào mời, đgt. ân cần mời mọc: nhà hàng chào mời khách lạ.
chảo," d. đồ dùng thường đúc bằng gang  lòng dốc thoai thoải  miệng loe rộng  có hai quai  để rang  xào thức ăn. luống cuống như kiến bò chảo nóng (tng.). chảo chống dính. thung lũng lòng chảo (hình lòng chảo)."
chão," dt. dây thừng to  dài: dai như chão (tng.)  bện chão  chão sợi đay."
cháo," dt. thức ăn lỏng nấu bằng gạo hay bằng bột: ăn một bát cháo chạy ba quãng đồng (tng); ăn cháo để gạo cho vay (tng); tiền trao  cháo múc (tng)."
chạo," d. món ăn làm bằng bì  thịt hay tôm cá chín tái trộn với thính và ướp lá ổi."
chạp, dt. 1. tháng cuối năm âm lịch: tháng chạp. 2. lễ cúng tổ tiên vào cuối năm: ngày giỗ ngày chạp.
cháu," d. 1 người thuộc một thế hệ sau nhưng không phải là con  trong quan hệ với người thuộc thế hệ trước (có thể dùng để xưng gọi). hai ông cháu. cháu ngoại. cháu gọi bằng chú. cháu dâu. cháu lại đây với bà. cháu năm đời. 2 từ dùng trong đối thoại để gọi thân mật người coi như hàng cháu của mình  hoặc để tự xưng với người mình kính trọng  coi như bậc ông bà  chú bác của mình. cháu xin ông tha lỗi. 3 từ dùng trong đối thoại để chỉ con mình hoặc con người khác  còn nhỏ hoặc còn trẻ  coi như hàng cháu của mình hoặc của người cùng đối thoại với mình. ông được mấy cháu?"
cháu chắt, dt. thế hệ kế tiếp sau đời con trở đi nói chung: cháu chắt cũng về mừng thọ cụ đông đủ.
chay," 1 dt. loài cây cùng họ với mít  quả có múi  ăn được: rễ chay dùng để ăn trầu." " 2 dt. lễ cúng phật để cầu cho linh hồn người chết được siêu độ: làm chay bảy bữa tạ lòng vân tiên (lvt). // tt  trgt. 1. nói ăn không dùng thịt  cá và các chế phẩm từ thịt  cá: ăn mặn nói ngay hơn ăn chay nói dối 2. nói cấy không có phân: cấy chay 3. nói dạy học không có thí nghiệm: dạy chay 4. suông  không có ăn uống (thtục): chầu hát chay."
chày," d. 1 dụng cụ dùng để giã  thường làm bằng một đoạn gỗ hoặc một thỏi chất rắn và nặng. chày giã gạo. chày tán thuốc. (hà tiện) vắt cổ chày ra nước*. 2 (id.). dùi để đánh chuông."
chảy," đgt. 1. (chất lỏng) di chuyển thành luồng  dòng: dòng nước chảy xiết  nước chảy bèo trôi (tng.). 2. ứa ra  thoát ra thành giọt  thành dòng: chảy nước mắt  máu chảy ruột mềm (tng.). 3. bị rò  thủng nên rỉ  chảy nước ra ngoài: thùng chảy  nồi chảy. 4. tan  nhão ra: đá chảy hết nước  kem chảy ra  sáp chảy. 5. dãn dài ra  trễ xuống: chiếc áo chảy  hai má chảy xuống."
cháy, 1 dt. x. cá cháy. " 2 dt. lớp cơm đóng thành mảng ở đáy nồi khi đun quá lửa: cơm ăn còn có từng lưng  cháy ăn  vợ chồng chẳng biết đói no (cd)." " 3 đgt. 1. do tác động của lửa  toả nhiệt  biến dần thành than  tro: giặc phá không bằng nhà cháy (tng); củi cháy to; trấu cháy âm ỉ 2. bốc lên và toả sáng: lửa cháy 3. bị đứt mạch điện do dòng điện quá mạnh: bóng đèn bị cháy rồi 4. có cảm giác như nóng lên: khát nước đến cháy họng  lửa hoàng hôn như cháy tấm son (cgo)."
cháy túi," đg. (thgt.). hết sạch tiền  cạn túi tiền. canh bạc cháy túi."
chạy," i. đgt 1. di chuyển nhanh  bằng bước chân: chạy thi  ngựa chạy đường dài. 2. (người) di chuyển nhanh đến nơi khác: thua chạy dài  chạy giặc. 3. (phương tiện giao thông) di chuyển trên đường: tàu chạy trên đường sắt bắc-nam  ca nô chạy trên sông. 4. hoạt động  vận hành (máy móc): đồng hồ chạy chính xác  máy móc chạy bình thường. 5. điều khiển máy móc: chạy ca nô trên sông. 6. mang chuyển thư từ  giấy tờ một cách nhanh chóng: chạy thư  chạy công văn giấy tờ. 7. khẩn trương  nhanh chóng quả quyết để tránh sự khó khăn  tai hoạ: chạy nạn  chạy ăn từng bữa. 8. chịu  bỏ  không tiếp tục nữa: ai đến rồi cũng chạy  chạy làng. 9. trải dài theo đường hẹp: con đường chạy qua làng  chạy một đường viền. 10. tính ra  đổ đồng giá: chạy mười đồng một chục. ii. tt. thuận lợi  suôn sẻ  không bị mắc mớ  ùn tắc: công việc rất chạy  bán chạy hàng."
chạy chọt," đgt. cậy cục và cầu cạnh nơi này nơi khác để xin một điều gì: anh ta đã chạy chọt khắp nơi  nhưng không ai nâng đỡ."
chạy chữa, đg. tìm thầy tìm thuốc để chữa cho người bệnh. gia đình đã hết lòng chạy chữa.
chạy đua," đgt. cố gắng vượt lên để giành ưu thế  giành phần thắng: chạy đua với các công ti khác  chạy đua với thời gian."
chắc," 1 t. có khả năng chịu đựng tác dụng của lực cơ học mà vẫn giữ nguyên trạng thái toàn khối hoặc giữ nguyên vị trí gắn chặt vào vật khác  không bị tách rời. lúa chắc hạt  cứng cây. bắp thịt chắc. đinh đóng chắc. thang dựa chắc vào tường." " 2 i t. 1 có tính chất khẳng định  có thể tin được là sẽ đúng như thế. hứa chắc sẽ đến. có chắc không? chưa lấy gì làm chắc. 2 (dùng làm phần phụ trong câu). có nhiều khả năng  rất có thể. anh ta chắc không đến. chắc không ai biết." " ii đg. nghĩ là sẽ đúng như thế. cứ  là được  ai ngờ lại thua." " iii tr. (kng.; dùng ở cuối câu). từ biểu thị ý muốn hỏi  tỏ ra nửa tin nửa ngờ  có phần ngạc nhiên. anh quen người ấy ?"
chắc mẩm," đgt. tin chắc và yên chí đúng như dự kiến: chắc mẩm thắng  ai ngờ lại thua."
chắc nịch," tt. 1. rắn và cứng cáp: bà có vóc người nhỏ nhắn  chắc nịch (sơn-tùng) 2. chặt chẽ  vững vàng: lời văn chắc nịch."
chăm," i t. (hay đg.). có sự chú ý thường xuyên để làm công việc gì có ích một cách đều đặn. chăm học  chăm làm. chăm việc đồng áng." " ii đg. trông nom  săn sóc thường xuyên.  con. chăm đàn gia súc."
chăm chú," tt. chú ý  tập trung tâm trí cao độ vào công việc: chăm chú nghe giảng bài  chăm chú đọc sách."
chăm nom, đgt. lo lắng săn sóc: phải tự mình chăm nom tất cả (ngkhải).
chăm sóc, đg. thường xuyên săn sóc. chăm sóc người bệnh.
chằm, 1 dt. đầm: triệu quang phục đóng quân ở chằm dạ trạch. " 2 đgt. cũ may  khâu nhiều lớp: đông hiềm quá lạnh chằm mền kép  hạ lệ mồ hôi kết áo đơn (quốc âm thi tập)  chằm nón  chằm áo tơi."
chằm chằm, trgt. không rời mắt nhìn: nhìn chằm chằm vào cái đồn nhỏ xíu trên sa bàn (ngđthi).
chặm, đg. (ph.). thấm từng ít một cho khô. chặm nước mắt. kéo vạt áo chặm mồ hôi.
chăn," 1 dt. tấm để đắp cho ấm  được may dệt bằng vải  bông hoặc len  dạ...: đắp chăn cho con  chăn đơn gối chiếc (tng.)." " 2 đgt. 1. đưa gia súc  gia cầm đi kiếm ăn: chăn trâu  chăn vịt. 2. nuôi nấng  chăm sóc: làm nghề chăn tằm."
chăn gối, đgt. nói vợ chồng ăn ở với nhau: lọ là chăn gối mới ra sắt cầm (k).
chăn nuôi," đg. (hoặc d.). nuôi gia súc  gia cầm (nói khái quát). chăn nuôi lợn. trại chăn nuôi. phát triển chăn nuôi."
chẵn," tt. 1. trọn  không lẻ: chẵn chục  chẵn trăm  cơi trầu để đĩa bưng ra. trầu chẵn cau lẻ thật là trầu cau (cd.). 2. số chia hết cho 2: số chẵn  chọn ngày chẵn mà đi  chợ họp ngày chẵn."
chắn," 1 dt. lối chơi bài dùng cỗ tổ tôm  cứ hai hoặc ba con cùng loại thì gọi là một chắn  nếu bài đủ chắn cả thì ù: mê đánh chắn  bỏ cả công việc." " 2 đgt. 1. ngăn lại: chắn lối đi 2. chia cách ra: chắn cái phòng làm hai; lau già chắn vách  trúc thưa ru rèm (bckn). // dt. cái dùng để ngăn lại: nhấc cái chắn lên cho xe qua."
chắn bùn, d. tấm mỏng che trên bánh xe để bùn khỏi bắn lên. chắn bùn xe đạp.
chắn xích," dt. bộ phận che chắn ở xích của xe đạp  xe máy để bảo vệ xích và tránh gây tai nạn."
chăng, 1 đgt. (cn. dăng) kéo dài ra: đền vũ tạ nhện chăng cửa mốc (cgo). " 2 trgt. có hay không: hỡi ai  ai có đau lòng chăng ai? (phbchàu)."
chằng," 1 đg. buộc từ bên nọ sang bên kia nhiều lần  không theo hàng lối nhất định  chỉ cốt giữ cho thật chặt. chằng gói hàng sau xe đạp."  2 đg. (kng.; thường dùng phụ sau đg.). lấy hoặc dùng của người khác một cách tuỳ tiện. tiêu chằng. nhận chằng. ăn chằng vay bửa.
chằng chịt," tt. đan chéo vào nhau dày đặc mà không theo hàng lối  trật tự nào: dây thép gai chằng chịt  mặt rỗ chằng chịt  mối quan hệ chằng chịt."
chẳng," trgt. 1. từ biểu thị ý phủ định như từ ""không""  nhưng với ý quả quyết hơn: ớt nào là ớt chẳng cay (cd) 2. dẫu rằng không: chẳng chua cũng thể là chanh; chẳng ngọt cũng thể cam sành chín cây (cd) 3. nếu không: chẳng được ăn cũng lăn lấy vốn (cd); chẳng chê cũng mất lề con gái (tng) 4. không có: chẳng ai giàu ba họ  chẳng ai khó ba đời (tng)."
chẳng hạn," trgt. thí dụ như: anh đi tắm biển  chẳng hạn ở đồ-sơn hay sầm-sơn."
chẳng những, x. không những.
chặng, d. đoạn được chia ra trên con đường dài để tiện bố trí chỗ nghỉ ngơi. đi một chặng đường. bố trí nhiều chặng nghỉ. cuộc đua xe được chia thành nhiều chặng.
chắp," 1 dt. mụn nhỏ hình hạt đậu có đầu nhọn và ngứa  mọc ở mi mắt: mọc chắp."  2 đgt. 1. nối cho liền nhau: chắp các mối dây  chắp cánh liền cành. 2. úp hoặc nắm hai lòng bàn tay vào nhau: chắp tay lạy.
chắp nhặt," đgt. lấy mỗi thứ một nơi rồi nối lại: câu thơ chắp nhặt lọc lừa nôm na (hoàng trừu)  lời quê chắp nhặt dông dài (k)."
chặp, (kng.). x. chập1.
chắt, 1 dt. người thuộc thế hệ sau cháu của mình; người gọi mình bằng cụ: thằng chắt  cụ có chắt rồi đấy! " 2 dt. trò chơi của trẻ con  một tay vừa tung vật này vừa hứng vật kia: đánh chắt." " 3 đgt. 1. lấy bớt một ít nước ở vật có lẫn chất lỏng: chắt nước cơm. 2. rót  đổ nước: chắt nước vào ấm."
chắt bóp," đgt. dành dụm  tằn tiện từng ít một: thêm vào món tiền chắt bóp được (ng-hồng)."
chặt," 1 đg. làm đứt ngang ra bằng cách dùng dao  hoặc nói chung vật có lưỡi sắc  giáng mạnh xuống. chặt cành cây. chặt tre chẻ lạt. chặt xiềng (b.)." " 2 t. (thường dùng phụ sau đg.). 1 ở trạng thái đã được làm cho bám sát vào nhau không rời  khó tách nhau ra  khó gỡ ra. khoá chặt cửa. lạt mềm buộc chặt (tng.). thắt chặt tình bạn (b.). siết chặt hàng ngũ (b.). 2 rất khít  không còn kẽ hở nào. đầm đất cho chặt. ép chặt. năng nhặt chặt bị (tng.). bố cục rất chặt (b.). 3 không để rời khỏi sự theo dõi  không buông lỏng; chặt chẽ. kiểm soát chặt. chỉ đạo rất chặt. 4 (kng.). sít sao  chi li trong sự tính toán  không rộng rãi. chi tiêu chặt."
chặt chẽ," tt. 1. có quan hệ khăng khít  gắn kết với nhau: phối hợp chặt chẽ  đoàn kết chặt chẽ với nhau. 2. sát sao  nghiêm ngặt  không rời sự kiểm tra  theo dõi: bố trí canh gác chặt chẽ  chỉ đạo chặt chẽ."
châm, 1 dt. một thể văn cũ dùng để khuyên răn: cụ để lại một bài châm tự răn mình.  2 đgt. dùng vật nhọn mà đâm vào: ong non ngứa nọc châm hoa rữa (hxhương).  3 đgt. đặt ngọn lửa vào cho cháy lên: châm đèn; châm hương; châm điếu thuốc lá.
châm biếm, đg. chế giễu một cách hóm hỉnh nhằm phê phán. giọng châm biếm chua cay. tranh châm biếm.
châm ngôn," dt. câu nói lưu truyền có tác dụng hướng dẫn về đạo đức  lối sống: nhiều câu châm ngôn có giá trị."
chấm," 1 dt. 1. điểm tròn trên vài chữ cái: i  tờ giống móc cả hai  i ngắn có chấm  tờ dài có ngang (bài ca truyền bá chữ quốc ngữ) 2. điểm nhỏ ở cuối một câu đã lọn nghĩa: anh ta viết một trang mà không có một cái chấm nào 3. cái có hình tròn và nhỏ: con bồ câu bay xa  chỉ còn là một cái chấm. // đgt. 1. đặt một điểm tròn nhỏ ở cuối câu: hết câu thì phải chấm chứ 2. đọc và đánh giá một bài tập hoặc một bài thi: thầy giáo chấm rất kĩ 3. ưng ý sau khi kén chọn: cô lê  cô lựu  cô đào  chấm ai thì chấm thế nào cho cân (cd)."  2 đgt. 1. nhúng thức ăn vào: chấm tương; chấm muối vừng; sáng ngày bồ dục chấm chanh (cd) 2. nhúng ngòi bút vào: chấm mực.  3 đgt. vừa chạm đến: tóc thề đã chấm ngang vai (k); nước lụt đã chấm mái nhà. " 4 đgt. thấm cho khô: vừa chấm nước mắt  vừa ho sặc sụa (ng-hồng)."
chấm dứt, đg. làm cho ngừng hẳn lại; kết thúc. chấm dứt cuộc cãi cọ.
chấm phá," đgt. vẽ phóng mấy nét đơn sơ  không gò bó vào quy củ: bức tranh chấm phá."
chậm," tt  trgt. 1. không nhanh nhẹn: trâu chậm uống nước đục (tng) 2. sau thời gian đã ấn định: tàu đến chậm mười phút; đồng hồ của tôi chậm năm phút 3. thiếu linh hoạt: anh ta chậm hiểu."
chậm chạp," t. 1 có tốc độ  nhịp độ dưới mức bình thường nhiều; rất chậm. xe bò đi chậm chạp. bước tiến chậm chạp. 2 không được nhanh nhẹn  thiếu linh hoạt. dáng điệu chậm chạp. // láy: chậm chà chậm chạp (ng. 1; ý mức độ nhiều)."
chậm tiến," tt. kém hơn trình độ giác ngộ chung  hoặc đà phát triển chung: thanh niên chậm tiến  nước chậm tiến."
chân," 1 dt. cái đúng với hiện thực: suốt đời chỉ đi tìm cái chân  cái thiện  cái mĩ; nghĩ đời lắm lúc chân như giả (tản-đà)." " 2 dt. 1. bộ phận của thân thể người và động vật dùng để đi và đứng: mỏi chân; bò què chân; họ xem chân gà; trong chén nước có chân ruồi 2. phần dưới cùng; phần gốc của một vật: chân bàn; chân đèn; chân núi; chân lông; chân răng 3. cương vị  chức vị của một người: thiếu chân phó chủ tịch; xin làm một chân thư kí; có chân trong hội đồng quản trị 4. thành phần một tổ chức: tổ tôm còn thiếu một chân 5. khí chất con người theo đông y: chân âm; chân hoả 6. loại ruộng  loại đất: chân ruộng trồng màu; chân ruộng mạ; chân đất trồng khoai; chân ruộng chiêm trũng."
chân dung," d. tác phẩm (hội hoạ  điêu khắc  nhiếp ảnh) thể hiện đúng diện mạo  thần sắc  hình dáng một người nào đó. vẽ chân dung. tranh chân dung."
chân lý,"  ... x. chân lí ..."
chân tài, dt. tài năng thực sự: thể hiện chân tài của mình.
chân tình, dt. (h. chân: thật; tình: tình cảm) tấm lòng thành thật: lấy chân tình mà đối xử.
chân trời," d. 1 đường giới hạn của tầm mắt ở nơi xa tít  trông tưởng như bầu trời tiếp xúc với mặt đất hay mặt biển. mặt trời nhô lên ở chân trời. đường chân trời. 2 phạm vi rộng lớn mở ra cho hoạt động. phát hiện đó mở ra một chân trời mới cho sự phát triển của khoa học."
chân tướng," dt. bộ mặt thật  bản chất vốn được che giấu: vạch lộ chân tướng  lộ rõ chân tướng."
chần, 1 đgt. nhúng vào nước sôi cho tái: chần bồ dục.  2 đgt. 1. khâu lược qua để ghép vải với nhau trước khi may: chần cổ áo 2. khâu nhiều lần để ghép bông vào giữa hai lớp vải: chần áo bông. " 3 đgt. đánh cho một trận: đi chơi không xin phép  về bị bố chần một trận."
chần chừ," đg. đắn đo  do dự  chưa có quyết tâm để làm ngay việc gì. một phút chần chừ. thái độ chần chừ."
chẩn," 1 đgt. cứu giúp người nghèo đói hoặc bị nạn bằng cách cấp phát tiền gạo  thức ăn: phát chẩn  lĩnh chẩn." " 2 đgt. xem xét  phát hiện bệnh để lên phương án chữa trị: chẩn bệnh  hội chẩn các bác sĩ."
chẩn mạch, đgt. (h. chẩn: thăm dò; mạch: mạch máu) bắt mạch người ốm để đoán bệnh: ông lang đã chẩn mạch và kê đơn.
chấn chỉnh," đg. sửa lại cho ngay ngắn  cho hết lộn xộn  hết chuệch choạc. chấn chỉnh hàng ngũ. chấn chỉnh tổ chức."
chấn động," đgt. 1. rung động mạnh  làm lay động nghiêng ngả các vật xung quanh: bom nổ chấn động một vùng. 2. vang dội  làm kinh ngạc và náo động lên: chiến thắng chấn động địa cầu."
chấn hưng, đgt. (h. chấn: rung động; hưng: nổi lên) làm cho nổi lên hơn trước; làm cho thịnh vượng hơn trước: chấn hưng công nghiệp.
chận, (ph.). x. chặn.
chấp," đgt. 1. đối chọi  đương đầu mà không cần có điều kiện cần thiết  thậm chí còn cho đối phương đưa hướng điều kiện nào đó lợi hơn: đánh cờ chấp xe  chấp tất cả  một mình chấp ba người. 2. để bụng: nó còn dại  chấp làm gì."
chấp chính," đgt. (h. chấp: thi hành; chính: chính quyền) nắm giữ chính quyền trong nước: trong thời gian lí thánh-tông đi đánh giặc  bà nguyên phi ỷ lan chấp chính rất giỏi."
chấp hành, đg. làm theo điều do tổ chức định ra. chấp hành chính sách.
chấp nhận, đgt. đồng ý tiếp nhận điều yêu cầu của người khác: chấp nhận các điều kiện của bên đặt hàng  chấp nhận các yêu sách.
chấp thuận, đgt. (h. chấp: thi hành: thuận: bằng lòng) bằng lòng nhận một điều yêu cầu: lời đề nghị đã được cấp trên chấp thuận.
chập choạng," 1 t. mờ mờ tối  dở tối dở sáng (thường nói về lúc chiều tối). trời vừa chập choạng tối. ánh sáng chập choạng của hoàng hôn." " 2 t. có những động tác không vững  không đều  không định hướng được khi di chuyển. đi chập choạng trong đêm tối. cánh dơi bay chập choạng."
chập chờn," tt. 1. lúc ẩn lúc hiện  khi mờ khi tỏ: bờ ao đom đóm chập chờn  ngọn lửa chập chờn ở phía xa. 2. nửa thức nửa ngủ  nửa tỉnh nửa mê: giấc ngủ chập chờn  chập chờn cơn tỉnh cơn mê (truyện kiều)."
chập chững," tt  trgt. nói trẻ con mới tập đi  chưa vũng: lúc tôi mới chập chững những bước đầu tiên (đgthmai)."
chất," 1 d. 1 vật chất tồn tại ở một thể nhất định; cái cấu tạo nên các vật thể. chất đặc. chất mỡ. cải tạo chất đất. 2 tính chất  yếu tố cấu tạo của sự vật. vở kịch có nhiều chất thơ. 3 (chm.). tổng thể nói chung những tính chất  thuộc tính cơ bản của sự vật; cái làm cho sự vật này phân biệt với sự vật khác; phân biệt với lượng. sự biến đổi về chất." " 2 đg. xếp vào một chỗ  chồng lên nhau cho thành khối lớn. chất hàng lên xe. củi chất thành đống."
chất chứa, nh. chứa chất.
chất độc, dt. chất có thể làm hại cơ thể: thạch tín là một chất độc nguy hiểm.
chất khí," d. chất ở trạng thái có thể lan ra chứa đầy vật chứa  có thể tích và hình dạng hoàn toàn tuỳ thuộc vào vật chứa."
chất phác," tt. thật thà và mộc mạc: người nông dân chất phác  sống chất phác  hồn hậu."
chất vấn, đgt. (h. chất: gặn hỏi; vấn: hỏi) đặt vấn đề hỏi một cơ quan chính quyền về một điều thắc mắc và yêu cầu trả lời: đại biểu quốc hội chất vấn chính phủ về mấy vụ tham nhũng.
chật," t. 1 có kích thước nhỏ so với vật cần bọc hoặc cần chứa bên trong. áo may chật. người đông  nhà chật. 2 nhiều  đông quá mức trong một phạm vi nhất định nào đó. quần áo nhét chật vali. người xem đứng chật hai bên đường. ở chật quá."
chật vật," tt. 1. mất nhiều công sức  do có nhiều khó khăn  phức tạp: chật vật lắm mới giải quyết xong việc. 2. khó khăn nhiều trong đời sống vật chất: đời sống chật vật."
châu, 1 dt. 1. ngọc trai: gạo châu củi quế (tng) 2. giọt nước mắt: thoắt nghe kiều đã đầm đầm châu sa (k). " 2 dt. 1. khu vực hành chính trong thời phong kiến: châu hoan; châu ái 2. đơn vị hành chính ở việt-bắc  tương đương với một huyện  trong thời cũ: châu sơn-dương."  3 dt. một trong năm phần đất đai lớn của quả đất phân chia theo qui ước: năm châu thăm thẳm trời im tiếng (tố-hữu).  4 đgt. chụm vào với nhau: họ châu đầu vào để xem an-bom ảnh.
châu báu," d. của quý giá như vàng  ngọc  v.v. (nói khái quát)."
châu chấu," dt. bọ cánh thẳng  đầu tròn  thân mập  nhảy giỏi  ăn hại cây xanh: nạn châu chấu hại lúa  châu chấu đá xe (tng.)."
châu thổ," dt. (h. châu: bãi sông  thổ: đất) đất do phù sa của một con sông bồi đắp: miền châu thổ sông cửu-long rất phì nhiêu."
chầu," 1 d. 1 (thường dùng phụ trước d.). buổi hát ả đào. một chầu hát. 2 (id.). trống chầu (nói tắt). cầm chầu. 3 (kng.; thường dùng phụ trước d.). bữa ăn uống hoặc buổi vui chơi giải trí. đãi một chầu phở. xem một chầu xinê. 4 (kng.). khoảng thời gian; hồi  lúc. chầu này trời hay mưa. mắng cho một chầu." " 2 đg. 1 hầu (vua) trong cung đình để chờ nghe lệnh. chầu vua. sân chầu (sân các quan chầu vua). áo chầu (áo mặc để đi chầu). 2 hướng vào  quay vào một cái khác được coi là trung tâm. chạm hình rồng chầu mặt nguyệt." " 3 đg. (id.). thêm cho người mua một số đơn vị hàng bán lẻ  thường là nông phẩm  theo một tỉ lệ nào đó. bán một chục cam  chầu hai quả."
chầu chực, đgt. 1. ở bên cạnh để hầu hạ: chầu chực bên quan lớn. 2. chờ đợi mãi để mong gặp gỡ hoặc đề bạt yêu cầu gì: chầu chực từ sáng đến tối mà không được.
chầu trời," đgt. chết  theo cách nói hài hước: bao giờ ông lão chầu trời thì tôi sẽ lấy một người trai tơ (cd)."
chậu," d. đồ dùng thường làm bằng sành  sứ hoặc kim loại  miệng rộng  lòng nông  dùng để đựng nước rửa ráy  tắm giặt  hoặc để trồng cây  v.v. chậu giặt. một chậu nước. chậu hoa."
chầy," tt. muộn  chậm: không chóng thì chầy  sao sao chẳng kíp thì chầy  cha nguyền trả đặng ơn này thì thôi (nguyễn đình chiểu)."
chấy," dt. loài bọ kí sinh  hút máu  sống trên đầu người ta: đầu chấy mấy rận (tng)  bắt chấy cho mẹ." " 2 dt. thóc hấp hơi  không được nắng: thóc chấy  gạo chẳng ngon."  3 đgt. rang cho khô rồi giã nhỏ: chấy tôm.
che," 1 d. dụng cụ ép mía thô sơ  dùng sức kéo làm cho hai trục lớn quay tròn  cán mía vào giữa."  2 đg. 1 làm cho người ta không còn nhìn thấy được bằng cách dùng một vật ngăn hoặc phủ lên. che miệng cười. mây che khuất mặt trăng. vải thưa che mắt thánh (tng.). 2 ngăn cho khỏi bị một tác động nào đó từ bên ngoài. phủ vải bạt che mưa. che bụi. gió chiều nào che chiều ấy (tng.).
che chở," đgt. 1. ngăn để bảo vệ: có hầm hào che chở  tránh bom đạn. 2. bênh vực  cứu giúp: có quan trên che chở  che chở lẫn nhau."
che đậy, đgt. 1. phủ lên trên để tránh tác hại: lấy ni-lông che đậy bao gạo 2. giấu giếm cho: giả vờ nhân nghĩa che đậy tham tàn (tú-mỡ).
che phủ, đgt. làm cho không nhìn thấy gì ở dưới: tuyết che phủ mặt đất.
chè," 1 d. cây nhỡ lá răng cưa  hoa màu trắng  quả có ba múi  trồng để lấy lá  búp  nụ pha nước uống. hái chè. pha chè." " 2 d. món ăn ngọt nấu bằng đường hay mật với chất có bột như gạo  đậu  v.v."
chè chén, 1 dt. nước uống pha bằng chè búp: uống chè chén cho tỉnh ngủ. " 2 đgt. ăn uống xa hoa  lãng phí: chè chén linh đình  chè chén no say."
chẻ," đgt. tách theo thớ chiều dọc bằng dao sắc  thành từng mảnh  từng thanh  từng sợi: công anh chẻ nứa đan bồ (cd); chẻ cúi  chẻ lạt."
chẻ hoe," t. (thgt.). rất rõ ràng  không có gì mập mờ  che đậy. sự thật chẻ hoe. nói chẻ hoe."
ché," dt. đồ đựng bằng sành  sứ  thân tròn  phình to ở giữa  miệng loe  thường dùng đựng rượu: ché rượu."
chém," đgt. 1. dùng gươm hay dao làm cho đứt: anh em chém nhau đằng dọng  ai chém đằng lưỡi (cd) 2. bán đắt quá: cô hàng ấy chém đau quá."
chém giết," đg. giết nhau bằng gươm dao (nói khái quát). anh em chém giết lẫn nhau  gây cảnh nồi da nấu thịt."
chen," đgt. 1. len vào để chiếm chỗ  chiếm lối đi: chen chân  chen vào đám đông  chen vai thích cánh. 2. xen lẫn  thêm vào giữa: nói chen vài câu cho vui."
chen chúc," đgt. 1. sát vào nhau vì nhiều quá: ngàn thông chen chúc khóm lau  cách ghềnh nào thấy người đâu đi về (chp) 2. len lỏi vào đám đông: chen chúc lợi danh đà chán ngắt (ngcgtrứ)."
chèn," i đg. 1 giữ chặt lại ở một vị trí cố định bằng cách lèn một vật nào đó vào khe hở. chôn cọc  chèn đất vào. chèn bánh xe cho xe khỏi lăn. 2 (chm.; kết hợp hạn chế). lấp (lò  sau khi đã khai thác khoáng sản) bằng đất đá mang từ nơi khác đến. chèn lò. chèn lấp lò. 3 cản lại  ngáng lại  không cho vượt lên. chèn chiếc xe sau một cách trái phép. cầu thủ bóng đá chèn nhau. 4 (chm.). đưa thêm kí tự xen vào một vị trí trong đoạn văn bản đã soạn thảo trên máy tính." " ii d. 1 vật dùng để  bánh xe vận tải  thường làm bằng gỗ  hình trụ  đáy tam giác. chuẩn bị sẵn chèn khi xe lên dốc. 2 (chm.). thanh hoặc tấm thường bằng gỗ hoặc bêtông cốt thép  dùng để chêm vào khoảng trống giữa vì chống và chu vi đào ban đầu của hầm lò."
chèn ép," đgt. lấn át  kìm hãm không cho phát triển: bị nhiều thế lực chèn ép  không thể chèn ép nhau mãi được."
chẽn, 1 tt. nói quần áo ngắn và hẹp: áo này chẽn quá. " 2 tt. ngượng ngùng; xấu hổ: cô dâu mới về nhà chồng  còn chẽn."
chén," i d. 1 đồ dùng để uống nước  uống rượu  thường bằng sành  sứ  nhỏ và sâu lòng. bộ ấm chén. mời cạn chén. 2 (ph.). bát nhỏ. cơm ăn ba chén lưng lưng... (cd.). 3 (kng.). lượng những vị thuốc đông y dùng để sắc chung với nhau trong một lần thành thuốc uống; thang. cân một chén thuốc bổ. thuốc chén*." " ii đg. (thgt.). ăn  về mặt coi như một thú vui.  một bữa no say. đánh chén*."
cheo," dt. khoản tiền mà người con gái phải nộp cho làng  khi đi lấy chồng nơi khác  theo lệ cũ: nộp cheo  tiền cheo  tiền cưới."
cheo cưới, dt. mọi thủ tục về cưới xin ở nông thôn ngày trước: họ lấy nhau có cheo cưới hẳn hoi.
cheo leo," t. cao và không có chỗ bấu víu  gây cảm giác nguy hiểm  dễ bị rơi  ngã. vách đá cheo leo. con đường cheo leo trên bờ vực thẳm."
chèo," 1 i. dt. dụng cụ để bơi thuyền  làm bằng thanh gỗ dài  đầu trên tròn  đầu dưới rộng bản dần: mái chèo  xuôi chèo mát mái. ii. đgt. dùng chèo gạt nước cho thuyền đi: chèo thuyền  chèo đò  vụng chèo khéo chống (tng.)." " 2 dt. lối hát cổ truyền  bắt nguồn từ dân ca vùng đồng bằng bắc bộ: hát chèo  diễn chèo  ăn no rồi lại nằm khoèo  nghe thấy trống chèo bế bụng đi xem (cd.)."
chèo chống," đgt. 1. tìm mọi cách giải quyết những khó khăn: tìm mọi cách chèo chống trong cơn bão táp (trg-chinh) 2. chống chế khi đã mắc sai lầm: anh ta mắc khuyết điểm  nhưng có tài chèo chống."
chéo, i t. 1 (thường dùng phụ sau đg.). thành hình một đường xiên. cắt chéo tờ giấy. đập chéo bóng. chéo góc. 2 (hay đg.). thành hình những đường xiên cắt nhau. đường đi lối lại chéo nhau như mắc cửi. đan chéo. bắn chéo cánh sẻ. // láy: cheo chéo (ng. 1; ý mức độ ít).  ii d. hàng dệt trên mặt có những đường xiên từ biên bên này sang biên bên kia. vải . lụa chéo.  iii d. (dùng hạn chế trong một số tổ hợp). phần hoặc mảnh nhỏ giới hạn bởi hai cạnh của một góc và một đường . chéo áo*. mảnh ruộng chéo.
chéo áo," dt. mảnh vải hình tam giác  làm thành góc dưới của vạt áo kiểu cũ."
chép," dt. thứ cá nước ngọt thường còn gọi là cá gáy: chẳng được con trắm  con chép  cũng được cái tép  cái tôm (cd)." " 2 dt. đồ dùng bằng sắt  lưỡi mỏng  dùng để xới đất: dùng cái chép để giẫy cỏ."  3 1. viết lại đúng theo một bản đã viết đã in hoặc những lời người khác nói: đôi lời thầy giảng chép loăng quăng (tế hanh) 2. ghi lại sự việc: chép sử 3. làm bài một cách gian lận theo đúng bài của người khác: bị thầy giáo phạt vì đã chép bài của bạn.
chẹt," i đg. 1 làm cho nghẹt  cho tắc lại bằng cách bóp chặt hoặc ép chặt từ một phía nào đó. chẹt lấy cổ. chẹt lối đi. bóp chẹt*. 2 (kng.). (xe cộ) cán  đè lên. ôtô chẹt người."  ii t. (id.). (kiểu quần áo) chật sát người. quần  ống.
chê," đgt. đánh giá thấp  không cho là phải  là tốt: ai cũng chê nó xấu  cao chê ngỏng  thấp chê lùn  béo chê béo trục béo tròn  gầy chê xương sống xương sườn phơi ra (tng.)."
chê bai," đgt. cho là không tốt  không hay  không đẹp  không ngon...: canh cải mà nấu với gừng  chẳng ăn thì chớ  xin đừng chê bai (cd)."
chê cười, đg. chê và tỏ ý chế nhạo (nói khái quát). chê cười kẻ nhát gan. bị làng xóm chê cười.
chế, 1 dt. tang: để chế  khăn chế. " 2 dt. lời của vua phong thưởng cho công thần  viết theo lối văn tứ lục biền ngẫu  mỗi câu ngắt thành hai đoạn 4-6 hoặc 6-4 và có vế đối ở từng cặp câu." " 3 đgt. nhạo để làm cho xấu hổ  e thẹn: bị bạn chế  chế hai đứa lấy nhau."  4 đgt. rót thêm vào để phát huy tác dụng: chế thêm dầu. " 5 làm ra  tạo ra: chế ra một sản phẩm mới."
chế biến, đgt. (h. chế: tạo ra; biến: đổi) biến đổi một chất gì thành một thứ dùng được: công nghiệp chế biến thực phẩm.
chế độ," d. 1 hệ thống tổ chức chính trị  kinh tế  v.v. của xã hội. chế độ phong kiến*. chế độ người bóc lột người. 2 toàn bộ nói chung những điều quy định cần tuân theo trong một việc nào đó. chế độ ăn uống của người bệnh. chế độ khen thưởng. chế độ quản lí xí nghiệp."
chế giễu," đgt. đem ra làm trò cười nhằm chỉ trích  phê phán: chế giễu bạn một cách lố bịch."
chế ngự, đgt. (h. chế: ngăn cản; ngự: ngăn lại) ngăn chặn các lực lượng thiên nhiên tác hại đến con người: loài người đã chế ngự được sấm sét.
chế nhạo," đg. nêu thành trò cười để tỏ ý mỉa mai  coi thường."
chế tác, nh. chế tạo.
chế tạo, đgt. (h. chế: làm ra; tạo: làm thành vật phẩm) biến nguyên liệu thành đồ dùng: phấn đấu làm chủ kĩ thuật chế tạo cơ khí (vnggiáp).
chếch," t. hơi xiên  hơi lệch so với hướng thẳng. nhìn chếch về bên trái. // láy: chênh chếch (ý mức độ ít)."
chêm," i. đgt. lèn thêm vào chỗ hở một vật cứng  làm cho chặt  cho khỏi lung lay  xộc xệch: chêm cán búa 2. nói xen vào: thỉnh thoảng lại chêm vào một câu. ii. dt. vật cứng  nhỏ dùng để xen vào kẽ hở cho chặt: bỏ cái chêm vào."
chễm chệ," đgt  trgt. như chềm chễm: một mình quan phụ mẫu uy nghi chễm chệ ngồi (phạm duy tốn)  chễm chệ như rể bà goá (tng)."
chênh," t. 1 có một bên cao  một bên thấp  nằm nghiêng so với vị trí bình thường trên một mặt bằng. bàn kê chênh. bóng trăng chênh. 2 cao thấp khác nhau  không bằng nhau  không ngang nhau. chênh nhau vài tuổi. giá hàng chênh nhau nhiều."
chênh lệch," tt. 1. không bằng  không ngang nhau: giá cả chênh lệch  chênh lệch về tuổi tác. 2. không ngay thẳng  công bằng  chính trực: ăn nói chênh lệch  quản bao miệng thế lời chênh lệch (hồ xuân hương)."
chênh vênh," tt. 1. trơ trọi ở trên cao: khi bóng thỏ chênh vênh trước nóc (cgo) 2. không vững vàng; bấp bênh: địa vị chênh vênh 3. không ngay ngắn: quăn queo đuôi chuột  chênh vênh tai mèo (nđm)."
chểnh mảng, đg. (hoặc t.). lơ là với công việc thuộc phận sự của mình. chểnh mảng việc học hành. canh gác chểnh mảng.
chệnh choạng," tt. ở trạng thái mất thăng bằng  nghiêng ngả  chao đảo bên này  bên kia: chệnh choạng bước đi như người say rượu  bị trúng đạn chiếc máy bay chệnh choạng lao xuống biển."
chết," đgt. 1. không sống nữa  khi các chức năng sinh lí ngừng hẳn: khóc như cha chết (tng); con tằm đến chết hãy còn vương tơ (k). chó chết hết chuyện (tng) 2. gây khổ cực cho người khác: tham nhũng thế thì chết dân 3. nói máy móc dừng lại: đồng hồ chết 4. đã biến chất  không dùng được nữa: mực chết; màu chết 5. ở trong thế nguy khốn: làm dở thế thì chết. // trgt. đến mức độ cao: chán chết. // tt. không dùng đến trong công việc thường ngày: tranh thủ thời giờ chết mà học thêm văn hoá (ngtuân). // tht. nói lên sự lo sợ  sự dè chừng một mối nguy: chết sao lại rờ vào dây điện."
chết đuối, đg. chết ngạt do chìm dưới nước.
chết giấc," đgt. ngất đi một lúc  do bị đau đớn hoặc xúc động mạnh: chết giấc vì sợ hãi."
chết tươi, đgt. chết ngay lập tức: tên cướp đã bị bắn chết tươi.
chi," 1 d. 1 chân hoặc tay của động vật có xương sống. hai chi trước của ngựa. 2 ngành trong một họ. người cùng họ  nhưng khác chi. 3 (chm.). cn. giống. đơn vị phân loại sinh học  dưới họ  trên loài. các loài trong cùng một chi." " 2 d. cn. địa chi. kí hiệu chữ hán (có cả thảy mười hai) xếp theo thứ tự là tí  sửu  dần  mão  thìn  tị  ngọ  mùi  thân  dậu  tuất  hợi  dùng kết hợp với mười can trong phép đếm thời gian cổ truyền của trung quốc." " 3 đg. bỏ tiền ra dùng vào việc gì. tiền chi cho sản xuất. tăng thu  giảm chi. khoản ấy để tôi chi (kng.)." " 4 đ. (ph.  hoặc kng.). như gì. có cần chi."
chi bằng," không có gì bằng  hơn hết cả: gọi mãi chỉ mệt xác  chi bằng tự mình làm còn hơn."
chi đoàn," dt. (h. chi: chia ra  đoàn: hội họp lại) đơn vị tổ chức cơ sở của một đoàn thể: chi đoàn thanh niên cộng sản tại một xí nghiệp."
chi phí, i đg. dùng tiền của vào công việc gì (nói khái quát). chi phí cho sản xuất.  ii d. khoản . giảm chi phí vận chuyển.
chi phối," đg. có tác dụng điều khiển  quyết định đối với cái gì. tư tưởng chi phối hành động. chịu sự chi phối của quy luật kinh tế."
chi tiết," i. dt 1. điểm nhỏ  phần rất nhỏ trong nội dung: kể đầy đủ các chi tiết  có nhiều chi tiết không đúng với thực tế. 2. bộ phận riêng lẻ  có thể tháo lắp được  trang thiết bị máy móc: tháo lắp từng chi tiết máy. ii. tt. tỉ mỉ  đầy đủ các điểm nhỏ trong nội dung: trình bày chi tiết  đề cương chi tiết."
chì," dt. 1. kim loại mềm  nặng  dễ nóng chảy  dễ kéo thành sợi: nhẹ như bấc  nặng như chì (tng) 2. vật nhỏ bằng chì buộc vào lưới đánh cá: mất cả chì lẫn chài (tng). // tt. có màu xám xanh như màu chì: mặt bủng da chì (tng)."
chỉ," 1 d. 1 dây bằng sợi xe  dài và mảnh  dùng để khâu  thêu  may vá. mảnh như sợi chỉ. vết thương đã cắt chỉ. xe chỉ luồn kim. 2 sợi ngang trên khung cửi hoặc máy dệt; phân biệt với sợi dọc  gọi là canh. canh tơ chỉ vải." " 2 d. lệnh bằng văn bản của vua  chúa."  3 d. (kng.). đồng cân (vàng). một chỉ vàng. giá ba chỉ.  4 đ. (ph.; kng.). chị (đã nói đến) ấy. " 5 đg. 1 làm cho người ta nhìn thấy  nhận ra cái gì  bằng cách hướng tay hoặc vật dùng làm hiệu về phía cái ấy. công an chỉ đường. mũi tên chỉ hướng. kim đồng hồ chỉ năm giờ. 2 làm cho biết  cho thấy được điều cần biết để làm việc gì. chỉ rõ khuyết điểm trong công tác. chỉ cho cách làm ăn. 3 nêu cho biết  biểu thị. câu nói đó không ngầm chỉ một ai cả." " 6 p. từ biểu thị phạm vi được hạn định  không có gì thêm hoặc không có gì  không có ai khác nữa. chỉ lo làm tròn nhiệm vụ. không chỉ vì hôm nay  mà còn vì ngày mai. chỉ một mình anh ấy ở lại."
chỉ đạo," đgt. hướng dẫn theo đường hướng  chủ trương nhất định: chỉ đạo phong trào  chỉ đạo sát sao  ban chỉ đạo."
chỉ định, đgt. (h. chỉ: trỏ; định: quyết định) quyết định giao cho một nhiệm vụ gì: tôi được chỉ định đảm nhận công tác này (vnggiáp). // tt. nêu rõ ý nghĩa của một từ: đại từ chỉ định.
chỉ huy," i đg. điều khiển sự hoạt động của một lực lượng  một tập thể có tổ chức. chỉ huy cuộc hành quân. chỉ huy một đại đội. chỉ huy dàn nhạc giao hưởng."  ii d. người . được cử làm chỉ huy.
chỉ thị, đgt. (h. chỉ: trỏ; thị: bảo cho biết) nói cấp lãnh đạo ra lệnh: người thường phát biểu ý kiến trực tiếp chỉ thị cho quân đợi (trg-chinh). // dt. lệnh cấp trên truyền đạt cho cấp dưới: chủ tịch hồ chí minh đã ra chỉ thị thành lập đội việt-nam tuyên truyền giải phóng quân (đỗ mười).
chỉ trích," đg. vạch cái sai  cái xấu  nhằm chê trách  phê phán. chỉ trích một chủ trương sai lầm. bị chỉ trích kịch liệt."
chí," 1 dt. ý muốn kiên trì theo đuổi một sự nghiệp  một việc gì tốt đẹp: nuôi chí lớn  chí lớn không thành  chí hướng  chí khí  chí nguyện  chí sĩ  chí thú  đắc chí  đồng chí  thậm chí  ý chí."  2 dt. đphg chấy: bắt chí  con chí cắn đôi.  3 đgt. gí mạnh vào bằng đầu ngón tay: chí ngón tay vào trán. " 4 i. đgt. đến (từ... đến): từ đầu chí cuối  chí cốt  đông chí  hạ chí  tự cổ chí kim. ii. pht. rất  hết sức: nói chí phải  chí ít  chí lí  thậm cấp chí nguy."
chí chết," p. (kng.). (làm việc gì vất vả) đến mức như đã kiệt sức  không thể làm gì hơn được nữa. chạy chí chết mà không kịp. lo chí chết."
chí công," 1 tt. rất công bằng  không một chút thiên vị: giải quyết một cách chí công  đấng chí công (chỉ thượng đế  trời)." " 2 (xã) h. tuy phong  t. bình thuận."
chí hiếu, tt. (h. chí: rất; hiếu: hiếu thảo) rất hiếu thảo: một người con chí hiếu.
chí hướng, d. ý muốn bền bỉ quyết đạt tới một mục tiêu cao đẹp trong cuộc sống. cùng theo đuổi một chí hướng. một thanh niên có chí hướng.
chí khí," dt. chí lớn và sự khảng khái  không chịu khuất phục trước sức mạnh hoặc trở ngại: người có chí khí  chí khí hơn người."
chí tuyến," dt(h. chí: đến  tuyến: đường dây) vĩ tuyến cách đường xích đạo 23027ò6"" về phía bắc và về phía nam: hai chí tuyến dùng làm giới hạn cho nhiệt đới."
chị," d. 1 người phụ nữ cùng một thế hệ trong gia đình  trong họ  nhưng thuộc hàng trên (sinh trước  là con nhà bác  v.v.)  trong quan hệ với em của mình (có thể dùng để xưng gọi). chị ruột. chị dâu. chị họ. chị ngã em nâng (tng.). 2 từ dùng để chỉ hoặc gọi người phụ nữ còn trẻ  hay là dùng để gọi người phụ nữ cùng tuổi hoặc vai chị mình; hoặc người phụ nữ thường là còn trẻ dùng để tự xưng một cách thân mật khi nói với người vai em mình. 3 từ dùng để gọi người phụ nữ thuộc thế hệ sau mình (như cha mẹ gọi con dâu hoặc con gái đã trưởng thành  v.v.)  với ý coi trọng (gọi theo cách gọi của những con còn nhỏ tuổi của mình)."
chia," đgt. 1. phân ra  san ra từng phần từ một chỉnh thể  một tổng thể: chia thành hai phần  đoàn đại biểu chia thành các nhóm xuống các địa phương. 2. tìm một trong hai thừa số khi đã biết thừa số kia: 10 chia 2 được 5. 3. phân ra cho được hưởng quyền lợi gì: chia quà  chia lợi tức. 4. cùng chung chịu  chung hưởng đắng cay hay vui sướng: điện chia buồn  chia vui với bạn  chia ngọt sẻ bùi (tng.). 5. biến đổi động từ theo ngôi  số  giống  thời thể: cách chia động từ trong tiếng nga."
chia lìa," đgt. như chia li  nhưng nghĩa mạnh hơn: sự chia lìa đau xót của hai mẹ con (ng-hồng)."
chia ly, x. chia li.
chìa," 1 dt. chìa khoá  nói tắt: tra chìa vào ổ  khoá rơi mất chìa." " 2 đgt. 1. đưa ra phía trước: chìa tấm thẻ ra. 2. nhô ra phía trước  phía ngoài  so với những cái đồng loại: hòn đá chìa ra khỏi tường."
chĩa," i d. đồ dùng cán dài  đầu có một hoặc vài ba răng nhọn  sắc  thường dùng để đâm bắt cá. mũi chĩa. cây chĩa." " ii đg. 1 đâm bằng . đi chĩa cá. 2 hướng thẳng mũi nhọn  hoặc đầu mũi nói chung vào một mục tiêu nào đó. nòng súng chĩa lên cao. chĩa mũi nhọn đấu tranh."
chích," 1 dt. chích choè  nói tắt: chim chích mà ghẹo bồ nông  đến khi nó mổ lạy ông tôi chừa (cd.)."  2 đgt. 1. đâm nhẹ bằng mũi nhọn: chích nhọt. 2. đphg tiêm: chích thuốc. 3. đốt: muỗi chích.
chiếc," mt. 1. từ đặt trước một danh từ để chỉ vật thường có đôi mà lẻ loi: chiếc đũa; chiếc giày 2. từ dùng như mạo từ ""cái"": chiếc thuyền nho nhỏ  ngọn gió hiu hiu (cd). // tt. lẻ loi: chăn đơn gối chiếc lạnh lùng (cd)."
chiếc bóng, dt. nói cảnh ngồi một mình với bóng của mình: người về chiếc bóng năm canh (k); trong cung quế âm thầm chiếc bóng (cgo).
chiêm," i t. 1 (lúa hay hoa màu) gieo cấy ở miền bắc việt nam vào đầu mùa lạnh  khô (tháng mười  tháng mười một) và thu hoạch vào đầu mùa nóng  mưa nhiều (tháng năm  tháng sáu). thóc chiêm. vụ chiêm. lúa chiêm. 2 (hoa quả) sinh không đúng mùa; trái mùa. na chiêm. ổi chiêm."  ii d. (kết hợp hạn chế). lúa  (nói tắt). cấy chiêm. cánh đồng chiêm.
chiêm bao, đg. (và d.). thấy hình ảnh hiện ra trong khi ngủ; thấy trong mộng. chiêm bao gặp bạn cũ. giấc chiêm bao.
chiêm ngưỡng, đgt. trông lên và ngắm một cách kính cẩn: chiêm ngưỡng vẻ đẹp của bức tranh.
chiếm," đgt. 1. giữ lấy làm của mình: địa chủ chiếm ruộng của nông dân 2. giữ chỗ; giữ phần: công nhân và nông dân chiếm tuyệt đại đa số trong nhân dân (trg-chinh) 3. được vì đỗ  vì thắng: chiếm bảng vàng; chiếm giải thi đua."
chiếm đoạt," đg. chiếm của người làm của mình  bằng cách dựa vào vũ lực  quyền thế. chiếm đoạt ruộng đất của nông dân."
chiếm giữ, đgt. chiếm lấy của người khác làm của mình: bọn cường hào chiếm giữ nhiều tài sản của nhân dân.
chiên, 1 dt. con cừu: người chăn chiên con chiên tín đồ đạo kitô: phủ dụ con chiên. " 2 dt. x. cá chiên: thông chiên giật lễ  để tôm cướp tiền (trê cóc)."  3 đgt. rán: chiên cá cơm chiên cơm rang: sáng dậy ăn bát cơm chiên.
chiến, i d. (kết hợp hạn chế). chiến tranh (nói tắt). nhảy vào vòng chiến. âm mưu gây chiến. từ thời chiến chuyển sang thời bình. " ii đg. (thường dùng phụ sau d.  trong một số tổ hợp).  đấu  nói về mặt chức năng  công dụng. ngựa chiến. tàu chiến*."
chiến bại," đgt. thua trận  thất bại trong cuộc chiến tranh: kẻ chiến bại  lực lượng chiến bại."
chiến bào, dt. (h. bào: áo dài) áo mặc ra trận thời xưa: giã nhà đeo chiếc chiến bào (chp).
chiến binh, d. lính chiến đấu.
chiến dịch," dt. 1. tổng thể những trận chiến đấu  những đợt tác chiến... trong đó có trận then chốt  do các đơn vị thuộc nhiều quân chủng tiến hành cùng với sự tham gia của lực lượng vũ trang địa phương theo một ý định và kế hoạch thống nhất. 2. toàn bộ các việc tập trung lực lượng để giải quyết nhiệm vụ nào đó trong một thời gian nhất định: chiến dịch thuỷ lợi  chiến dịch phòng chống bệnh sốt rét."
chiến đấu," đgt. (h. đấu: giành nhau hơn thua) 1. đánh nhau trong cuộc chiến tranh: kiên quyết chiến đấu đến thắng lợi hoàn toàn (hcm) 2. cố gắng khắc phục khó khăn  trở ngại: chiến đấu chống tham nhũng. // tt. có tính chất đấu tranh: văn hoá dân chủ mới thế giới là một thứ văn hoá chiến đấu (hcm)."
chiến hào, d. hào để ẩn nấp và đánh địch. đào chiến hào. cùng chung một chiến hào (b.).
chiến hữu, dt. bạn chiến đấu; cũng dùng để chỉ những người cộng sự thân thiết với nhau: hai người là chiến hữu của nhau.
chiến khu," dt. (h. khu: khu vực) 1. khu vực có chiến tranh: đêm nay gió rét trăng lu  rôn nghe tiếng cuốc chiến khu phá đường (tố-hữu) 2. đơn vị hành chính kháng chiến của ta trong chiến tranh chống pháp: tỉnh phú-thọ hồi đó thuộc chiến khu 10."
chiến lược," i d. 1 cn. chiến lược quân sự. phương châm và biện pháp quân sự có tính chất toàn cục  được vận dụng trong suốt cuộc chiến tranh nhằm thực hiện mục đích quân sự  chính trị  kinh tế nhất định. chiến lược của chiến tranh nhân dân. chiến lược đánh lâu dài. 2 cn. chiến lược quân sự. bộ phận chủ đạo của nghệ thuật quân sự  nghiên cứu quy luật  phương pháp chuẩn bị và tiến hành các hoạt động quân sự có tính chất toàn cục trong chiến tranh và trong khởi nghĩa. một thiên tài về chiến lược quân sự. 3 phương châm và kế hoạch có tính chất toàn cục  xác định mục tiêu chủ yếu và sự sắp xếp lực lượng trong suốt cả một thời kì của cuộc đấu tranh xã hội - chính trị. chiến lược cách mạng." " ii t. thuộc về   phục vụ cho chiến lược hoặc dùng riêng cho chiến tranh. cuộc phản công chiến lược. vị trí chiến lược. hàng chiến lược*. một vấn đề có tầm quan trọng chiến lược."
chiến sĩ, dt. 1. người thuộc lực lượng vũ trang: chiến sĩ quân đội nhân dân  các chiến sĩ công an nhân dân. 2. người đấu tranh cho lí tưởng cao đẹp: chiến sĩ cách mạng  chiến sĩ hoà bình.
chiến thắng, đgt. (h. thắng: được trận) đấu tranh thắng lợi: chúng ta đã chiến thắng trên mặt trận chính trị và quân sự (phvđồng).
chiến thuật," i d. 1 cách đánh trong từng trận. chiến thuật phục kích. chiến thuật lấy ít đánh nhiều. 2 bộ phận của nghệ thuật quân sự  nghiên cứu quy luật  phương pháp chuẩn bị và tiến hành chiến đấu. nắm vững chiến thuật. 3 cách xử lí các tình huống trong thi đấu thể thao  để đạt thành tích cao nhất. nâng cao trình độ chiến thuật. 4 (cũ). sách lược. chiến lược và chiến thuật cách mạng." " ii t. thuộc về   phục vụ chiến thuật. không quân chiến thuật."
chiến tranh," dt. 1. hiện tượng chính trị - xã hội có tính lịch sử  biểu hiện bằng xung đột bạo lực giữa các lực lượng đối kháng trong một nước hoặc giữa các nước: chiến tranh và hoà bình  chống chiến tranh. 2. việc tiến hành chống nước khác một cách toàn diện hoặc trên một lĩnh vực nào đó: chiến tranh phá hoại kinh tế  chiến tranh tâm lí."
chiến trận, dt. (h. trận: đánh nhau) cuộc giao chiến giữa hai quân đội đối địch: buổi chiến trận mạng người như rác (ngdu).
chiến trường," d. 1 nơi diễn ra các cuộc chiến đấu. chết ở chiến trường. 2 nơi diễn ra chiến tranh  nằm trong một khu vực hoặc nhiều khu vực có liên quan với nhau về địa lí và ý nghĩa chiến lược. chiến trường châu âu trong đại chiến thế giới thứ hai."
chiêng," dt nhạc khí bằng đồng  có núm hình tròn ở giữa  đánh bằng dùi mềm  âm thanh vang vọng: đánh chiêng  tiếng chiêng vang vọng bản làng."
chiết," 1 đgt. róc một khoanh vỏ ở cành cây  bọc đất lại  để rễ phụ mọc ra  rồi cắt lấy đem trồng: chiết cam."  2 đgt. 1. sẻ một chất lỏng từ đồ đựng này sang đồ đựng khác: chiết rượu từ chai sang nậm 2. tách một chất ra khỏi dung dịch: chiết một hoạt chất.  3 đgt. 1. bớt đi; khấu đi: chiết tiền công của công nhân 2. làm hẹp lại: chiết ống tay áo.  4 đgt. giữ cho răng nhuộm đen được bền màu: hồi đó các phụ nữ đều chiết răng.
chiết khấu, đg. khấu trừ một số tiền theo quy định để dùng vào một mục đích nhất định. tỉ suất lãi chiết khấu (lãi được khấu trừ khi cho vay).
chiết quang, tt. có hiện tượng làm gãy khúc ánh sáng: môi trường chiết quang.
chiết trung, tt. (chiết: gẫy; trung: giữa) có tính chất trung hoà một cách máy móc những quan điểm khác hẳn nhau: chủ nghĩa chiết trung cố dung hoà duy tâm và duy vật.
chiết tự," đg. 1 phân tích chữ (nói về chữ hán) ra từng yếu tố  căn cứ vào nghĩa của các yếu tố mà đoán việc lành dữ  theo một thuật bói toán ngày xưa. 2 dựa theo nghĩa của các yếu tố cấu thành mà xác định nghĩa của cả chữ hoặc của cả từ. giải thích nghĩa từ theo lối chiết tự thì khó tránh khỏi sai lầm."
chiêu, 1 dt. bên trái hoặc thuộc bên trái; phân biệt với đăm: chân đăm đá chân chiêu (tng.)  tay chiêu đập niêu không vỡ (tng.).  2 đgt. uống chút ít để dễ nuốt trôi các thứ khác: chiêu một ngụm nước. " 3 đgt. vời  tập hợp người tài giỏi để cùng lo việc lớn: chiêu người hiền tài  chiêu binh mộ sĩ (tng.)." " 4 đgt. khai ra  xưng ra  thú nhận tội lỗi: lư hoàng biết thế khôn kiêng  xin khoan roi để việc liền chiêu ra (nhị độ mai)."
chiêu bài," dt. (h. chiêu: vẫy lại; bài: cái thẻ  cái bảng) 1. biển của một cửa hiệu: cửa hàng mới mở đã treo chiêu bài 2. danh nghĩa bề ngoài giả dối dùng để che giấu một ý đồ xấu xa: bóc lột người với chiêu bài nhân đạo."
chiêu đãi, đg. (trtr.). tiếp đón và thết đãi. chiêu đãi khách. mở tiệc chiêu đãi.
chiêu mộ," đgt. mộ người  tập hợp người làm việc gì: chiêu mộ binh lính."
chiều, 1 dt. 1. khoảng cách từ điểm này đến điểm khác: mỗi chiều 5 mét 2. hướng: gió chiều nào che chiều ấy 3. phía; bề: đau khổ trăm chiều. " 2 dt. khoảng thời gian từ quá trưa đến tối: bóng chiều đã ngả  dặm về còn xa (k)." " 3 dt. dáng  vẻ: chiều ủ dột giấc mai trưa sớm (cgo); có chiều phong vận  có chiều thanh tân (k)."  4 đgt. làm theo ý muốn của người nào: chồng chung chưa dễ ai chiều cho ai (k); người giàu thì khó chiều (ngkhải).
chiều chuộng," đg. hết sức chiều vì yêu  vì coi trọng (nói khái quát). vợ chồng biết chiều chuộng nhau."
chiếu," 1 dt. văn bản do vua công bố: vương viết một tờ chiếu dài  lời lẽ thắm thiết (hgxhãn)." " 2 dt. 1. đồ dùng thường dệt bằng cói trải ra để ngồi hay nằm: đổi hoa lót xương chiếu nằm (k) 2. ngôi thứ trong làng ở chốn đình trung (cũ): chiếu trên  chiếu dưới."  3 đgt. 1. soi vào; rọi vào: chiếu đèn pin; chiếu x-quang 2. làm hiện hình lên màn ảnh: chiếu phim 3. dựa vào; căn cứ vào: chiếu luật 4. nhìn thẳng đến: chiếu ống nhòm 5. bắt con tướng trong ván cờ phải chuyển chỗ: chiếu tướng ăn quân 6. (toán) biểu diễn trên một mặt phẳng một hình bằng cách vạch những đường thẳng góc với mặt phẳng ấy: chiếu vuông góc một hình lên một mặt phẳng.
chiếu chỉ, d. chiếu và chỉ; những điều vua công bố và ra lệnh bằng văn bản (nói khái quát).
chiếu cố," đgt. 1. quan tâm đặc biệt hoặc châm chước  do chú ý tới hoàn cảnh  tình hình riêng: chiếu cố hoàn cảnh gia đình  chiếu cố tuổi già sức yếu. 2. làm điều gì cho người bề dưới  do thương cảm  quý mến: cảm ơn các ông đã chiếu cố thăm anh em chúng tôi."
chiếu lệ," đg. (thường dùng phụ sau đg.). chỉ theo lệ  cốt cho có mà thôi. làm chiếu lệ. hỏi thăm vài câu chiếu lệ."
chim," dt. 1. động vật lông vũ  thường bay lượn  chuyền cành và hót líu lo: chim bay  chim hót  chim có cánh  cá có vây (tng.)  tổ chim. 2. thgtục. dương vật của trẻ con."
chim chuột," đgt. nói trai gái ve vãn nhau: chỉ lo chim chuột  còn làm ăn gì được."
chim muông, d. chim và thú (nói khái quát).
chìm," đg. 1 chuyển từ trên mặt nước hoặc mặt chất lỏng xuống phía đáy  do tác dụng của trọng lượng. chiếc đò đang chìm dần. 2 ở sâu dưới mặt nước  không nổi trên mặt nước. cá rô phi ăn chìm. 3 ở sâu dưới bề mặt  không nhô lên. lôcôt chìm. khắc chữ chìm. của chìm*. 4 bị bao phủ bởi một khối gì đó  làm bị che lấp  bị lấn át. làng xóm chìm trong đêm tối. câu chuyện đã chìm sâu vào dĩ vãng (b.). 5 biểu hiện kém sôi nổi  kém hoạt động; lắng xuống. phong trào có phần chìm xuống."
chín, 1 dt. số tự nhiên tiếp theo số tám: chín tháng mười ngày  chín bỏ làm mười (tng.). " 2 tt. (đgt.) 1. (quả) già  thường đỏ hoặc vàng ngoài vỏ  ruột mềm  thơm ngon: chuối chín  cam chín vàng.  chín cây [(quả) chín ngay khi đang ở trên cây  không phải do rấm]. 2. (sâu  tằm) già  chuẩn bị làm kén  hoá nhộng: tằm đã chín. 3. (thức ăn) đã nấu nướng  có thể ăn được: thịt chín rồi  khoai luộc chưa chín. 4. (sự suy nghĩ) kĩ lưỡng  đầy đủ mọi khía cạnh: nghĩ cho chín rồi hãy làm. 5. (sắc mặt) đỏ ửng lên: ngượng chín cả mặt."
chín chắn," tt. 1. thận trọng  biết suy nghĩ cẩn thận  không bộp chộp: một cán bộ lâu năm  từng trải  lịch lãm và chín chắn 2. đứng đắn: một người phụ nữ chín chắn."
chỉnh," i t. có trật tự hợp lí  đúng quy tắc giữa các thành phần cấu tạo. câu văn chỉnh. câu đối rất chỉnh." " ii đg. 1 sửa lại vị trí cho ngay ngắn  cho đúng.  lại đường ngắm. chỉnh hướng. 2 (kng.). phê bình gay gắt (người cấp dưới) để uốn nắn lại cho đúng. bị cấp trên chỉnh."
chỉnh lý, x. chỉnh lí.
chĩnh," dt. đồ đựng bằng sành  miệng nhỏ  đáy thon lại  nhỏ hơn chum: đựng mắm trong chĩnh."
chít," 1 d. cháu sáu đời  con của chút." " 2 đg. 1 quấn khăn chặt trên đầu. chít khăn. 2 (đồ mặc) bó sát thân hình. thắt lưng da chít bụng. 3 khâu cho hẹp lại. chít áo. quần chít ống. 4 bịt kín chỗ rò  chỗ hở bằng một chất gì đó. chít vách. chít khe hở."
chịt," i. đgt. chặn hoặc giữ chặt  bóp chặt cho tắc  nghẹt: chịt cửa  chẹt cổ. ii. pht. không rời ra  giữ rịt  khư khư: có cái gì cứ giữ chịt  không cho ai vay mượn gì."
chịu," đgt. 1. bằng lòng  ưng thuận: chúng ta thà hi sinh tất cả  chứ không chịu mất nước (hcm) 2. đành nhận  không thể khác được: mình làm mình chịu  kêu mà ai thường (k) 3. nhận là không thể làm được: bài toán khó thế thì xin chịu 4. chưa trả được nợ: túng quá chưa trả được nợ  xin chịu 5. tiếp nhận một tác động bên ngoài: ông cụ tài chịu rét 6. thừa nhận là kém người khác: chịu anh là người biết nhiều chuyện 7. cố gắng làm một việc đòi hỏi tốn công: cháu nó cũng chịu đọc sách. // trgt. chưa trả ngay được: đón bà hàng gạo mà đong chịu (ng-hồng)."
chịu khó," t. cố gắng  không quản ngại khó khăn  vất vả. chịu khó học tập. con người rất chịu khó."
chịu tang, đgt. làm lễ để tang người bậc trên: về quê chịu tang mẹ.
chịu thua," đgt. đành nhận là bị thua: đến keo thứ hai  đô vật ấy chịu thua."
cho," i đg. 1 chuyển cái sở hữu của mình sang người khác mà không đổi lấy gì cả. anh cho em chiếc đồng hồ. cho quà. cho không  chứ không bán. 2 làm người khác có được  nhận được. cho điểm. cho thời gian để chuẩn bị. lịch sử cho ta nhiều bài học quý. cho mấy roi (kng.). 3 làm người khác có được điều kiện làm việc gì. mẹ cho con bú. chủ toạ cho nói. cho tự do đi lại. cho nghỉ phép. cho vay. 4 làm tạo ra ở khách thể một hoạt động nào đó. công nhân cho máy chạy. cho bò đi ăn. cho người đi tìm. 5 làm khách thể chuyển đến một chỗ nào đó. cho than vào lò. hàng đã cho lên tàu. cho thêm muối vào canh. 6 (thường dùng trước là  rằng). coi là  nghĩ rằng  một cách chủ quan. đừng vội cho rằng việc ấy không ai biết. ai cũng cho thế là phải. tự cho mình có đủ khả năng. cho là nó có tài  thì một mình cũng chẳng làm gì được (kng.). 7 (kng.; dùng trong lời yêu cầu một cách lịch sự). chuyển  đưa  bán cho (nói tắt). anh cho tôi chiếc mũ để ở kia. chị cho tôi một chục phong bì." " ii k. 1 từ biểu thị điều sắp nêu ra là đối tượng nhằm đến hoặc đối tượng phục vụ của hoạt động  của cái vừa được nói đến. gửi quà  bạn. mừng cho anh chị. thư cho người yêu. sách cho thiếu nhi. 2 từ biểu thị điều sắp nêu ra là đối tượng chịu tác động  chịu ảnh hưởng của tính chất  trạng thái vừa được nói đến. bổ ích cho nhiều người. có hại cho công việc. không may cho anh ta. 3 từ biểu thị điều sắp nêu ra là yêu cầu  mục đích  mức độ nhằm đạt tới của việc vừa được nói đến. học cho giỏi. làm cố cho xong. chờ cho mọi người đến đủ. nói cho cùng. 4 từ biểu thị điều sắp nêu ra là kết quả tự nhiên của việc vừa được nói đến. vì mây cho núi lên trời... (cd.). không biết  cho nên đã làm sai. 5 từ biểu thị điều sắp nêu ra là hệ quả mà điều vừa nói đến có thể mang lại cho chủ thể. ăn ở thế cho người ta ghét. thà chẳng biết cho xong. có khó khăn gì cho cam. thà rằng thế cho nó đáng." " iii tr. 1 từ biểu thị ý nhấn mạnh về mức độ  là có thể như thế. mặc cho mưa gió  vẫn cứ đi. vở kịch không hay gì cho lắm. biết bao giờ cho xong? 2 từ biểu thị ý nhấn mạnh về một tác động không hay phải chịu đựng. người ta cười cho đấy. bị đánh cho một trận. 3 từ biểu thị một đề nghị  một yêu cầu  với mong muốn có được sự đồng ý  sự thông cảm. để tôi đi cho. ông thông cảm cho."
chõ," 1 d. cn. nồi chõ. nồi hai tầng  tầng trên có lỗ ở đáy  dùng để đồ xôi." " 2 đg. 1 (kng.). hướng thẳng (miệng) về phía nào đó. nói chõ sang buồng bên. loa chõ vào đầu xóm. 2 cn. chõ mồm  chõ miệng. (thgt.; dùng trước vào). nói xen vào việc không dính líu đến mình. chuyện nhà người ta  chõ vào làm gì."
chó," dt. súc vật thường được nuôi để giữ nhà hay đi săn hoặc lấy thịt ăn: chó mực  chó vện  tiếng chó sủa  chó cắn áo rách (tng.)  nhà bà có con chó đen  người lạ nó cắn người quen nó mừng (cd)."
chó chết," dt. 1. kẻ đáng khinh: nói đến đồ chó chết ấy làm gì 2. tin tầm thường  không đáng kể: nhắc đến cái tin chó chết ấy làm gì."
chó sói," d. chó rừng mõm nhọn  đuôi rậm  chuyên bắt thú khác để ăn thịt."
choạc, 1 đgt. giạng ra: choạc chân.  2 đgt. mắng mỏ: đi chơi về bị bố choạc cho một mẻ.
choán," đg. 1 chiếm hết cả một khoảng không gian  thời gian nào đó  không để chỗ cho những cái khác. chiếc tủ choán một góc phòng. họp hành choán cả thì giờ. 2 lấn sang phạm vi của người khác. ngồi choán chỗ. choán quyền."
choàng, 1 đgt. 1. dang rộng tay ôm vào: choàng vai bạn. 2. khoác vào: choàng khăn lên đầu  choàng áo mưa  áo choàng. " 2 đgt. cử động nhanh  đột ngột  do phản ứng bị động: giật mình choàng dậy  mở choàng mắt."
choảng, đgt. đánh mạnh (thtục): các nước hung tàn choảng lộn nhau (tú-mỡ).
choáng," 1 i t. ở trạng thái như mất cảm giác  do bị kích thích đột ngột và quá mạnh. tiếng nổ nghe choáng tai. choáng mắt. choáng người khi biết tin dữ."  ii d. (chm.). x. sốc (ng. 1).  2 t. (kng.). hào nhoáng. xe mới sơn trông thật choáng.
choáng váng," tt. ở trạng thái mất cảm giác  như bị hẫng  cảm thấy mọi vật xung quanh quay cuồng  đảo lộn: đầu óc choáng váng  choáng váng trước tin dữ."
chọc, đgt. 1. đâm mạnh bằng một cái gậy: chọc vào hang chuột 2. đẩy mạnh để làm rụng xuống: chọc bưởi 3. trêu tức: đừng chọc nó nữa 4. trêu ghẹo: nó chọc gái bị người ta mắng.
chọc ghẹo," đg. dùng lời nói cử chỉ  có khi đùa cợt  làm cho xấu hổ hoặc bực tức; trêu ghẹo."
chòi, 1 dt. lều đặt ở nơi cao để canh phòng: đứng trên chòi canh nhìn xuống. " 2 đgt. 1. chọc cho rơi xuống: ba cô vác gậy chòi đào  có một quả chín biết vào tay ai (cd) 2. nhô lên: con giun chòi lên mặt đất 3. muốn ngoi lên địa vị cao: đũa mốc chòi mầm cao (tng). // trgt. tham gia vào việc của người trên: bố đương nói chuyện với khách  con nói chòi vào một câu."
chói," tt. 1. loá mắt vì sáng quá: thấy em như chói mặt trời  chói chang khó chịu  nhưng lời khó trao (cd) 2. đau như bị đâm: không làm thì đói  làm thì chói xương hông (tng)."
chọi, đg. 1 làm cho vật rắn này đập mạnh vào một vật rắn khác. chọi con quay. cầm hai hòn đá chọi vào nhau. đánh đáo chọi. 2 chống lại bằng cùng một loại sức mạnh. một chọi mười. 3 (loài vật cùng loại) đấu sức với nhau để phân hơn thua. gà chọi nhau. trẻ con chơi chọi dế. nuôi cá chọi. 4 (kng.). (văn chương) đối nhau chặt chẽ. hai câu chọi nhau từng chữ một.
chòm," 1 dt. tập hợp gồm nhiều cây  nhiều sợi chụm vào nhau: chòm cây  chòm râu bạc phơ."  2 dt. xóm nhỏ: người cùng chòm  chòm trên xóm dưới (tng.)  bà con chòm xóm.
chỏm," dt. 1. phần cao nhất: chỏm đầu; chỏm núi; chỏm mũ 2. mớ tóc để dài ở đỉnh đầu  chung quanh cạo trọc (cũ): quen nhau từ thuở còn để chỏm."
chọn," đg. xem xét  so sánh để lấy cái hợp yêu cầu trong nhiều cái cùng loại. chọn nghề. chọn giống. chọn bạn mà chơi."
chọn lọc," đgt. lựa chọn tìm để lấy cái tốt  cái tinh chất trên cơ sở gạt bỏ nhiều cái cùng loại xấu kém  pha tạp: chọn lọc hạt giống  chọn lọc kĩ lưỡng  chọn lọc nhân tạo."
chong," đgt. thắp đèn lâu trong đêm: chong đèn  thêm rượu  còn dành tiệc vui (tbh)."
chong chóng," 1 d. 1 đồ chơi có nhiều cánh  quay bằng sức gió. 2 bộ phận máy có cánh quạt quay trong không khí. chong chóng máy bay. chong chóng đo gió."  2 t. x. chóng (láy).
chòng chọc, trgt. nói nhìn thẳng không chớp mắt một hồi lâu: hai con mắt người ăn xin chòng chọc nhìn (ng-hồng).
chòng ghẹo," đg. (id.). dùng lời nói hoặc hành động  thường là không đứng đắn  để đùa nghịch; như trêu ghẹo. buông những lời cợt nhả chòng ghẹo phụ nữ."
chõng," dt. đồ dùng để nằm  ngồi  làm bằng tre nứa  giống như chiếc giường nhưng nhỏ  hẹp hơn: chõng che  đóng chõng  đưa chõng ra vườn nằm hóng mát."
chóng," trgt. xong trong một thời gian rất ngắn: làm chóng xong để đi chơi; chàng về cho chóng mà ra  kẻo em chờ đợi sương sa lạnh lùng (cd)."
chóng vánh," t. nhanh gọn  mất ít thì giờ hơn người ta nghĩ. giải quyết công việc chóng vánh."
chót," 1 i. dt. phần giới hạn cuối cùng: trên chót đỉnh cột cờ. 2. đỉnh  đầu: chót lưỡi. ii. tt. cuối cùng  tận rốt: tin giờ chót  thi đỗ chót." " 2 đgt. vót  chuốt  làm cho nhọn hoặc cho mỏng: chót chông  chót nan."
chót vót, trgt. nói vật gì rất cao: chỉ thấy tượng dong cao chót vót (tú-mỡ).
chỗ," d. 1 khoảng không gian xác định có thể nhìn thấy được toàn bộ ở đó người hay vật tồn tại hoặc sự việc gì đó xảy ra. nhường chỗ ngồi cho cụ già. hàng hoá chiếm nhiều chỗ. còn có chỗ bỏ trống. 2 phạm vi được xác định với đặc điểm nào đó. gãi đúng chỗ ngứa. chỗ yếu  chỗ mạnh của phong trào. có đôi chỗ khó hiểu. theo chỗ chúng tôi biết. 3 trạng thái  tình hình được xác định có mặt nào đó không giống như các trạng thái  tình hình khác. từ chỗ không biết đến biết. bị đẩy đến chỗ tuyệt vọng. 4 (kng.). từ dùng để chỉ người có mối quan hệ mật thiết nào đó. anh ta với tôi là chỗ bà con. cũng là chỗ quen biết cả. chỗ bạn bè với nhau."
chốc," 1 dt. bệnh mụn mủ  lở loét trên đầu trẻ em: chốc đầu." " 2 dt. khoảng thời gian tương đối ngắn  không bao lâu: nghỉ một chốc  chẳng mấy chốc."
chồi," d. bộ phận ở đầu ngọn thân  cành  ở nách lá hoặc mọc ra từ rễ  về sau phát triển thành cành hoặc thành cây. đâm chồi nảy lộc. rừng chồi."
chổi," 1 dt. 1. đồ dùng để quét  thường làm bằng cọng cây  rơm  lông thú...: chổi quét nhà  chổi quét sơn  chổi lông  bện chổi rơm. 2. chi tiết bằng than dẫn điện có tác dụng truyền dẫn điện trong máy phát điện ra hay đưa điện vào động cơ." " 2 dt. cây nhỏ cùng họ với ổi  sim  cành rất nhiều  thường dùng để lấy dầu xoa bóp hoặc làm chổi: dầu chổi."
chối, 1 đgt. không nhận đã làm việc gì tuy chính mình đã làm việc đó: sự việc đã rành rành mà còn cứ chối. " 2 đgt. không thể tiếp tục vì chán rồi: ăn bát chè ngọt quá  chối rồi."
chối từ, đg. như từ chối.
chồm, đgt. 1. lao cao và mạnh toàn thân về phía trước: xe chồm qua ổ gà. 2. bật mạnh người lên: chồm dậy chạy một mạch.
chôn," đgt. 1. cho xác người  xác con vật xuống hố rồi lắp đất cho kín: thế gian còn dại chưa khôn  sống mặc áo rách  chết chôn áo lành (cd) 2. giấu kín dưới đất: anh hà tiện chôn của 3. cắm sâu dưới đất rồi lèn cho chặt: chôn cột cờ."
chồn," 1 d. 1 thú ăn thịt sống ở rừng  cỡ trung bình hoặc nhỏ  hình dạng giống cầy nhưng mõm ngắn hơn  thường có tuyến hôi ở gần lỗ đít. 2 (ph.). cầy."  2 t. mỏi đến mức không còn muốn cử động gì nữa. mỏi gối chồn chân. đập búa mãi chồn cả tay.
chốn, dt. nơi: có nơi có chốn  đi đến nơi về đến chốn (tng)  chốn cũ  một chốn bốn quê (tng.).
chông," dt. vật nhọn bằng sắt hay bằng tre dùng để đánh bẫy quân địch: miệng người lại sắc như chông (ngbkhiêm) bàn chông vũ khí của du kích gồm một mảnh gỗ cắm nhiều đinh sắc hoặc đinh tre nhọn để đánh bẫy quân giặc: nhiều tên giặc bị sập hầm  què chân vì bàn chông."
chông gai," d. chông và gai; dùng để ví những trở ngại  nguy hiểm gặp phải trong quá trình thực hiện một việc gì (nói khái quát). đạp bằng mọi chông gai."
chồng," 1 dt. người đàn ông có vợ: đất xấu nặn chả nên nồi  anh đi lấy vợ cho tôi lấy chồng (cd.)  chuyện chồng con  đức ông chồng  một vợ một chồng." " 2 i. đgt. xếp các thứ  thường cùng loại  lên nhau: chồng hàng lên cho rộng  còn thiếu ngồi chồng lên nhau. ii. dt. khối các vật được chồng lên nhau: chồng bát còn có khi xô (tng.)  chồng gạch  chồng tiền."
chồng ngồng," tt  trgt. nói người đã lớn rồi (với ý chê trách): con trai con đứa chồng ngồng thế kia mà chẳng chịu làm ăn gì."
chổng, đg. giơ ngược lên trên cái bộ phận vốn ở vị trí bên dưới. ngã chổng cả bốn vó. càng xe bò nằm chổng lên.
chổng gọng, trgt. nói ngã giơ chân lên trời: bị đấm ngã chổng gọng.
chống," đg. 1 đặt một vật hình thanh dài cho đứng vững ở một điểm rồi tựa vào một vật khác để giữ cho vật này khỏi đổ  khỏi ngã. chống mái nhà. chống gậy. chống tay vào cằm. 2 tì mạnh vào một đầu của chiếc sào đã được cắm xuống nước  để đẩy cho thuyền bè đi theo hướng ngược lại. chống bè. chống đò ngang. 3 hoạt động ngược lại  gây trở lực cho hành động của ai hoặc cho tác động của cái gì. chống áp bức. đê chống lụt. thuốc chống ẩm."
chống chế," đgt. dùng lời nói  lí lẽ để tự bào chữa cho việc làm sai hoặc để lảng tránh điều không muốn làm hoặc không làm được: đã sai còn chống chế  chống chế cho qua chuyện  kiểu làm chống chế."
chống chỏi, đgt. như chống chọi: chống chỏi âm mưu của địch.
chống trả," đgt. phản công lại một cách mãnh liệt: địch đến ném bom  bộ đội phòng không chống trả kịch liệt."
chộp, đgt. 1. đưa tay rất nhanh để nắm lấy: cậu bé chộp một củ trong mẹt khoai của bà lão. 2. bắt rất nhanh gọn: chộp gọn toán cướp.
chốt, dt. 1. thỏi sắt hay miếng gỗ cài vào để giữ chặt then cửa: phải nhấc cái chốt lên mới mở được cửa 2. thỏi sắt giữ cho lựu đạn không nổ: mở chốt lựu đạn 3. trục giữa: chốt cối xay 4. cái quan trọng nhất: cái chốt của vấn đề 5. vị trí quân sự rất quan trọng: đặt chốt ở trên đồi. // đgt. 1. cài bằng cái chốt: chốt chặt then của 2. đóng quân ở một điểm quan trọng: chất ở điểm nóng.
chột dạ," t. giật mình lo sợ vì cảm thấy điều mình đang giấu giếm có nguy cơ bị phát hiện. thấy có người nhìn mình  tên gian chột dạ."
chờ," 1 đgt. mong ngóng ai hoặc cái gì sẽ đến  sẽ xảy ra hoặc sẽ cùng mình làm cái gì đó: chờ tàu  chờ khách  nhà chờ  chờ lâu quá  ngày nào cũng chờ cơm." " 2 (thị trấn) h. yên phong  t bắc ninh."
chở," 1 đgt. 1. chuyển vận bằng xe  tàu  thuyền: một trăng được mấy cuội ngồi  một thuyền chở được mấy người tình chung (cd) 2. làm chuyển dời trên mặt nước: trai chở đò ngang  gái bán hàng trầu miếng (cd) 3. ăn hết (thtục): rá bún thế này  ai chở được hết." " 2 đgt. ủng hộ; bênh vực (ít dùng): trời che  đất chở (tng)."
chớ, 1 p. 1 (dùng phụ trước đg. hoặc dùng làm phần phụ trong câu). từ biểu thị ý khuyên ngăn dứt khoát. chớ (có) dại mà nghe theo nó. chớ vì thất bại mà nản lòng. 2 (kng.; dùng phụ trước đg.). từ biểu thị ý phủ định dứt khoát điều chưa hề xảy ra bao giờ; chẳng. chớ thấy nó đến bao giờ. chớ hề.  2 (ph.). x. chứ.
chợ," dt nơi công cộng để nhiều người đến mua bán vào những buổi hoặc những ngày nhất định: họp chợ  phiên chợ  chợ đông đồng vắng (tng.)  chợ chùa  chợ trâu  lều chợ  đi chợ thì hay ăn quà  chồng yêu chồng bảo về nhà đỡ cơm (cd.)."
chợ trời, dt. x. chợ giời.
chơi," đg. 1 hoạt động giải trí hoặc nghỉ ngơi. trẻ con chơi ngoài sân. dạo chơi. ăn tuỳ nơi  chơi tuỳ lúc (tng.). dễ như chơi. 2 dùng làm thú vui  thú tiêu khiển. chơi tem. chơi cá vàng. 3 có quan hệ quen biết  gần gũi nhau trên cơ sở cùng chung thú vui  thú tiêu khiển. chơi thân với nhau từ nhỏ. chọn bạn mà chơi. 4 (thường dùng phụ sau đg.). hoạt động chỉ nhằm cho vui mà thôi  không có mục đích gì khác. đùa chơi. nói chơi mà tưởng thật. mời đến nhà chơi. 5 (kng.). (trẻ con) tỏ ra khoẻ mạnh  không đau ốm. cháu chơi  không ốm như dạo trước. 6 (kng.). hành động gây hại cho người khác  nhưng xem như trò vui. chơi cho một vố. chơi khăm*."
chơi bời, đg. 1 (id.). chơi với nhau (nói khái quát). chơi bời với nhau. 2 ham chơi những trò tiêu khiển có hại (nói khái quát). chơi bời lêu lổng. hạng người chơi bời. 3 (kng.; dùng phụ sau đg.). làm việc gì mà không quan tâm đến mục đích cũng như đến kết quả cụ thể. làm chơi bời như vậy thì bao giờ cho xong.
chơi chữ," dt. một phương thức tu từ  trong đó người ta lợi dụng những hiện tượng đồng âm  đa nghĩa... trong ngôn ngữ để gây một tác dụng nhất định trong lời nói (hài hước  châm biếm  bóng gió  vui đùa...): tài chơi chữ."
chới với," đgt. nói người sắp chết đuối giơ tay lên mặt nước: từng chùm người nổi bập bềnh  tay giơ lên chới với (nghtưởng)."
chơm chởm, t. từ gợi tả hình dáng có nhiều đầu nhọn nhô lên. đường núi chơm chởm những đá. những mũi chông chơm chởm.
chớm, đgt. mới bắt đầu của một quá trình phát triển: hoa chớm nở  mới chớm thu.
chờn vờn, đg. lượn quanh quẩn không rời. đàn cá chờn vờn. chờn vờn quanh miếng mồi.
chớp, 1 i. dt. 1. ánh sáng xuất hiện và biến đi rất nhanh khi có hiện tượng phóng điện trong khí quyển: chớp đông nhay nháy gà gáy thì mưa (tng.)  tia chớp  nhanh như chớp (tng). 2. ánh sáng loé lên rồi vụt tắt ngay: chớp lửa hàn. ii. đgt. 1. loé sáng hoặc làm cho loé sáng: ánh sáng chớp liên tiếp  chớp đèn pin. 2. (mắt) nhắm rồi mở ngay: chớp mắt. " 2 i. pht. sắp (gãy)  gần sắp (gãy): cây chớp gãy. ii. dt. (cây có) vết nứt sắp gãy: nhánh cây có chớp đừng có trèo ra."
chớp mắt, dt. thời gian rất ngắn: chỉ trong chớp mắt gây thành hoả tai (tú-mỡ).
chớp nhoáng," t. hết sức nhanh chóng  chỉ trong khoảng thời gian rất ngắn. cuộc hội ý chớp nhoáng. chiến thuật đánh chớp nhoáng. trong chớp nhoáng (trong khoảng thời gian hết sức ngắn)."
chớt nhả," đgt. (tt). ăn nói không đứng đắn  thiếu lễ độ: lão hay chớt nhả mấy bà cùng cơ quan  còn trẻ mà ăn nói chớt nhả."
chợt," trgt. bỗng nhiên  thình lình: chợt nhìn khách lạ như người quen (tú-mỡ) anh ấy chợt đến; đèn chợt tắt."
chu cấp, đg. cấp cho những thứ cần thiết để bảo đảm đời sống. chu cấp cho đứa cháu mồ côi. số tiền chu cấp hằng tháng.
chu đáo," tt  trgt. (h. chu: đến nơi đến chốn; đáo: đến) cẩn thận lắm  không bỏ sót gì: trẻ em ngày càng được săn sóc chu đáo hơn (hcm)."
chu kỳ, x. chu kì.
chu vi," dt. 1. độ dài của đường khép kín bao quanh một hình phẳng: chu vi hình chữ nhật  chu vi mảnh vườn  tính chu vi. 2. ngoại vi  khu vực bao quanh  vùng xung quanh: khu chu vi thành phố."
chủ," dt. 1. người có quyền sở hữu về một tài sản: chủ tiệm ăn 2. người mời khách ăn uống: tiền chủ hậu khách (tng) 3. người có quyền quản lí các công việc: thanh niên là chủ tương lai của đất nước 4. người bỏ tiền thuê người làm: chủ và thợ đoàn kết trên cơ sở lợi ích chung 5. người giữ trách nhiệm chính trong một buổi sinh hoạt: ai làm chủ buổi lễ này. // tt. chính; quan trọng nhất: động mạch chủ; trong đơn thuốc này  sâm là chủ."
chủ bút, d. người chịu trách nhiệm chính trong công tác biên tập của một tờ báo hoặc tạp chí.
chủ đề," 1 dt. vấn đề chính được đặt ra trong một tác phẩm nghệ thuật: chủ đề của tác phẩm. 2. đề tài được chọn làm nội dung chủ yếu trong học tập  sáng tác: chủ đề nông thôn  viết báo tường theo chủ đề tự chọn."  2 dt. người cầm cái trong một đám đánh đề.
chủ lực, dt. (h. chủ: cốt yếu; lực: sức) thuộc lực lượng chính của mình: bộ đội chủ lực là lực lượng vũ trang cơ động (vnggiáp).
chủ mưu, i đg. bày đặt mưu kế. kẻ chủ mưu.  ii d. 1 kẻ bày đặt ra mưu kế cho hành động phạm pháp.  bị trừng trị nặng hơn hung thủ. 2 mưu kế đã được xếp đặt từ trước. phá hoại có chủ mưu.
chủ nghĩa," i. dt. hệ thống những quan điểm  ý thức  tư tưởng làm thành cơ sở lí thuyết chi phối  hướng dẫn hoạt động của con người theo định hướng nào đó: chủ nghĩa duy vật biện chứng  chủ nghĩa nhân đạo. ii 1. yếu tố ghép trước cấu tạo một số danh từ: chủ nghĩa tư bản. 2. yếu tố ghép sau cấu tạo một số tính từ: tư bản chủ nghĩa."
chủ nhiệm," dt. (h. chủ: đứng đầu; nhiệm: gánh vác) người chịu trách nhiệm trong một tổ chức  một cơ quan: chủ nhiệm khoa tâm lí giáo dục học. // tt. làm người phụ trách: giáo viên chủ nhiệm lớp."
chủ quan," i d. cái thuộc về ý thức  ý chí của con người  trong quan hệ đối lập với khách quan. làm theo chủ quan." " ii t. 1 thuộc về tự bản thân mình  về cái vốn có và có thể có của bản thân. sự nỗ lực . năng lực chủ quan. 2 chỉ xuất phát từ ý thức  ý chí của mình  không coi trọng đầy đủ khách quan. phương pháp tư tưởng chủ quan. chủ quan khinh địch."
chủ quyền, dt. quyền làm chủ một nước về tất cả các mặt: tôn trọng chủ quyền  giữ vững chủ quyền  chủ quyền bị vi phạm.
chủ tịch, dt. (h. chủ: đứng đầu; tịch: chiếu chỗ ngồi) người đứng đầu: chủ tịch nước 2. người điều khiển một buổi họp: chủ tịch buổi họp tổng kết hội nghị.
chủ trì," đg. chịu trách nhiệm chính  điều khiển. người chủ trì tờ báo. cuộc họp do giám đốc nhà máy chủ trì."
chủ trương, i. đgt. quyết định về phương hướng hoạt động: chủ trương đưa học sinh đi thực tế  chủ trương không đúng. ii. dt. những điều quyết định về phương hướng hoạt động: đưa ra những chủ trương kịp thời  nắm vững chủ trương.
chủ yếu," tt  trgt. (h. chủ: cốt yếu; yếu: quan trọng) quan trọng nhất: tác dụng chủ yếu của thầy giáo là gương mẫu trong mọi trường họp; đồng bào vùng này chủ yếu là người tày (vnggiáp)."
chú," 1 d. 1 em trai của cha (có thể dùng để xưng gọi). chú ruột. ông chú họ. sẩy cha còn chú (tng.). chú bảo gì cháu? 2 từ thiếu nhi dùng để chỉ hoặc gọi người đàn ông đáng bậc chú mình  với ý yêu mến  kính trọng. cháu yêu chú bộ đội. 3 từ dùng để chỉ thiếu nhi với ý yêu mến  thân mật. chú bé. 4 (dùng hạn chế trong một số tổ hợp). từ dùng để chỉ người con trai hoặc người đàn ông trẻ tuổi. chú tiểu. chú rể. 5 từ dùng để chỉ con vật theo lối nhân cách hoá  với ý hài hước. chú dế mèn. chú chuột đi chợ đàng xa... (cd.). 6 từ dùng trong đối thoại để gọi người đàn ông coi như bậc chú của mình với ý yêu mến  kính trọng  hoặc để người đàn ông tự xưng một cách thân mật với người coi như hàng cháu của mình. 7 từ người đàn ông dùng trong đối thoại để gọi em trai (hay là người phụ nữ dùng để gọi em trai chồng) đã lớn tuổi với ý coi trọng  hoặc người đàn ông dùng để gọi một cách thân mật người đàn ông khác coi như vai em của mình (gọi theo cách gọi của con mình)."  2 i d. thần chú (nói tắt). phù thuỷ đọc chú. " ii đg. (kết hợp hạn chế). niệm thần . tay ấn  miệng chú."  3 đg. ghi phụ thêm để làm cho rõ. chú cách đọc một từ nước ngoài. chú nghĩa ở ngoài lề.
chú giải, đgt. viết lời giải thích các chỗ khó trong sách để cho hiểu rõ: chú giải điển tích trong truyện kiều.
chú ý," đgt. (h. chú: rót vào; ý: ý thức) để cả tâm trí vào việc gì: chú ý nghe giảng  hồ chủ tịch rất chú ý đến vấn đề giáo dục quân đội (trg-chinh). // tht. coi chừng! nên cẩn thận: chú ý! nhà có chó dữ!."
chua, 1 đg. (kng.). chú cho rõ. chua nghĩa trong ngoặc. có chua thêm ở dưới. " 2 t. 1 có vị như vị của chanh  giấm. chanh chua thì khế cũng chua... (cd.). dưa muối chua. thích ăn chua. 2 (đất trồng) có chứa nhiều chất acid. đồng chua nước mặn. bón vôi để khử chua. 3 có mùi của chất lên men như mùi của giấm. mùi chua bỗng rượu. 4 (giọng nói) cao the thé  nghe khó chịu. giọng chua như mẻ. nói chua (nói chanh chua  nhằm làm cho người ta khó chịu)."
chua cay," tt. đau đớn  xót xa  cay đắng: thất bại chua cay  lời chì chiết chua cay."
chua xót," tt. buồn rầu  đau khổ: trèo lên cây khế nửa ngày. ai làm chua xót lòng này khế ơi (cd)  bà cực nhục và chua xót vì thế (ng-hồng)."
chùa," i d. công trình được xây cất lên  làm nơi thờ phật. cảnh chùa. tiếng chuông chùa." " ii t. (kng.). thuộc về nhà   của chung  không phải của mình  cho mình (nên không biết tiếc  không có trách nhiệm). tiền chùa. của chùa. ăn cơm nhà  làm việc chùa."
chúa," i. dt. 1. chủ: vắng chúa nhà  gà bới bếp (tng.)  chúa sơn lâm  ông chúa. 2. người có quyền lực cao nhất trong một miền hay trong một nước có vua: vua lê chúa trịnh  chúa công  chúa tể  chúa thượng  công chúa  ông hoàng bà chúa. 3. đấng tối cao: kính chúa yêu nước  chúa nhật  thiên chúa. ii. tt. tài giỏi: hắn đánh bóng bàn chúa lắm. iii. pht. rất  hết sức: ông ta chúa ghét thói nịnh bợ."
chuẩn, 1 dt. cái được coi là căn cứ để đối chiếu: lấy kích thước đó làm chuẩn. // tt. đúng với điều đã qui định: sự phát âm chuẩn.  2 đgt. 1. đồng ý cho: thủ tướng đã chuẩn cho một số tiền lớn để xây dựng trường trung học kiểu mẫu 2. cho phép: bộ đã chuẩn việc mở rộng phòng thí nghiệm ở trường đại học.
chuẩn bị, đg. làm cho có sẵn cái cần thiết để làm việc gì. chuẩn bị lên đường. chuẩn bị hành lí. bài phát biểu được chuẩn bị tốt.
chuẩn xác," t. đúng hoàn toàn  không sai chút nào so với những điều đã tính toán hoặc đã quy định. pháo binh bắn rất chuẩn xác. động tác chuẩn xác."
chuẩn y, đgt. (người hoặc cấp có thẩm quyền) đồng ý với đề nghị hoặc dự thảo mà cấp dưới đệ trình.
chúc, 1 đgt. ngả đầu xuống; nghiêng một đầu xuống: ngọn tre chúc xuống ao; máy bay chúc xuống sân bay. " 2 đgt. cầu mong điều hay  điều tốt đẹp cho người khác: chúc hội nghị của các bạn thành công (đỗ mười)."
chúc mừng, đg. chúc nhân dịp vui mừng. chúc mừng cô dâu chú rể. chúc mừng năm mới.
chúc thư," dt. bản viết của một người trước khi chết nói rõ ý muốn của mình về việc phân chia tài sản của mình để lại  về việc ứng xử trong gia đình  họ hàng...: chúc thư của ông nội  làm đúng như chúc thư  viết chúc thư."
chúc từ, dt. (h. chúc: chúc mừng; từ: lời) lời chúc mừng; bài chúc mừng nhân một dịp vui của người nào: học sinh đọc chúc từ trước mặt cô giáo nhân dịp tết nguyên đán.
chục," d. 1 số gộp chung mười đơn vị làm một. ba chục cam. hàng chục vạn người. 2 (ph.). số gộp chung mười đơn vị làm một  nhưng lại có chầu thêm một số đơn vị (hai  bốn  sáu hoặc tám)  dùng trong việc mua bán lẻ một số nông phẩm. bán một chục xoài mười bốn trái."
chui," đgt. 1. thò đầu vào hoặc luồn toàn thân qua chỗ hẹp  kín hoặc thấp: chui xuống hầm  chui qua hàng rào  chó chui gầm chạn (tng.). 2. vào tổ chức  hàng ngũ... lén lút với mục đích xấu: chui vào tổ chức 3. làm lén lút vì không theo quy định: rượu bán chui  cưới chui."
chùi, đgt. lau cho sạch vết bẩn hoặc bụi bậm: chùi tay vào khăn mặt; chùi bụi trên mặt bàn.
chúi, đg. 1 ngả đầu về phía trước. đi hơi chúi về phía trước. thuyền chúi mũi. ngã chúi vào nhau. 2 (kng.; id.). để hết tâm trí vào việc gì; chúi đầu.
chum," dt. đồ đựng bằng gốm  sành  cỡ lớn  cao  miệng tròn  giữa phình  thót dần về đáy: chum nước mưa  còn ao rau muống còn đầy chum tương (cd.)  đựng thóc trong chum."
chùm," dt. tập hợp nhiều vật cùng một loại tụm vào một cái cuống hoặc một sợi dây: chùm hoa; chùm nho; chùm thìa khoá; thà rằng ăn nửa quả hồng  còn hơn ăn cả chùm sung chát lè (cd)."
chụm, đg. 1 đưa gần lại với nhau để quây quanh một điểm. chụm chân nhảy. mấy cái đầu chụm vào nhau. đạn bắn rất chụm (tập trung vào một điểm). 2 (ph.). cho củi vào bếp để đun. chụm thêm một thanh củi. chụm lửa (nhóm bếp).
chùn," đgt. rụt lại  không dám tiến tiếp  làm tiếp: chùn tay lại  quyết không chùn bước."
chùn chụt, trgt. chụm hai môi lại thành tiếng: hôn chùn chụt; bú chùn chụt.
chung cuộc, dt. cuộc đua cuối cùng: chung cuộc của cuộc đua xe đạp về cội nguồn.
chung kết, d. vòng thi đấu cuối cùng để chọn đội hoặc vận động viên vô địch. trận bóng đá chung kết. vào chung kết.
chung tình," tt. (h. chung: tụ lại  đúc lại; tình: tình cảm) có mối tình đúc kết lại một nơi: duyên kia có phụ chi tình  mà toan chia gánh chung tình làm hai (k)."
chùng," 1 t. 1 ở trạng thái không được kéo cho thẳng ra theo bề dài; trái với căng. dây đàn chùng. 2 (quần áo) dài và rộng  khi mặc vào có những chỗ dồn lại  không thẳng. quần chùng áo dài. thích mặc hơi chùng." " 2 t. (ph.). vụng lén. ăn chùng  nói vụng."
chủng," i. dt. loài  giống. ii. trồng cấy vác xin hay độc tố vi khuẩn vào da thịt để phòng bệnh hoặc để chẩn đoán  nghiên cứu: chủng đậu  sơ chủng  tiêm chủng."
chủng đậu, đgt. chích ngưu đậu vào da để phòng ngừa bệnh đậu mùa: ai cũng được chủng đậu thì làm gì có người rỗ mặt.
chủng loại, d. giống loài. các chủng loại thực vật.
chủng viện," dt. trường của đạo thiên chúa  nơi đào tạo linh mục  tu sĩ."
chúng," 1 dt. như chúng bạn: đàn ông vượt bể có chúng  có bạn (tng)." " 2 đt. chúng nó nói tắt: bọn đế quốc tham lam vô hạn  chúng muốn biến nhiều nước thành thuộc địa của chúng."
chúng nó," đt. ngôi thứ ba về số nhiều chỉ những người ở bực dưới hoặc những người mà mình khinh miệt: con cái còn dại thì phải dạy bảo chúng nó; những thằng ác ôn ấy đều bị bắt  thực đáng kiếp chúng nó."
chúng sinh," d. tất cả những gì có sự sống  nói chung; có khi chuyên dùng để chỉ người và động vật (nói tổng quát)  theo cách nói trong đạo phật. phổ độ chúng sinh."
chuốc, 1 đgt. rót rượu để mời: chuốc rượu cho say.  2 đgt. 1. cố mua sắm cầu cạnh với giá đắt cái tưởng là quý nhưng lại thực sự không giá trị: bán gà nhà chuốc cò nội (tng.)  chuốc của ấy làm gì  chuốc hư danh. 2. phải chịu cái không hay ngoài ý muốn: mua thù chuốc oán (tng.)  chuốc vạ vào thân (tng.).
chuộc, đgt. 1. lấy lại bằng tiền cái đã cầm cho người ta: chuộc cái xe máy 2. lấy lại cái đã mất: nghìn vàng khôn chuộc dấu bôi vôi (hxhương).
chuôi," d. bộ phận ngắn để cầm nắm trong một số dụng cụ có lưỡi sắc  nhọn. chuôi dao. chuôi gươm. nắm đằng chuôi*."
chuỗi," dt. 1. nhiều vật nhỏ được xâu lại bằng dây: chuỗi tiền xu  chuỗi hạt cườm  chuỗi ngọc. 2. các sự vật  sự việc đồng loại kế tiếp nhau nói chung: sống những chuỗi ngày cô đơn. 3. nh. dãy số."
chuối," dt. (thực) loài cây đơn tử diệp  thân mềm  lá có bẹ  quả xếp thành nải và thành buồng: mẹ già như chuối chín cây (cd)  ăn muối còn hơn ăn chuối chát (tng)."
chuôm," d. 1 chỗ trũng có đọng nước ở ngoài đồng  thường thả cành cây cho cá ở. tát chuôm. đào chuôm. 2 cành cây thả xuống nước cho cá ở; chà. thả chuôm."
chuồn," 1 dt. chuồn chuồn  nói tắt: bắt con chuồn." " 2 đgt. lặng lẽ  lén lút bỏ đi chỗ khác: hắn chuồn mất từ lúc nào rồi  ba mươi sáu chước chước chuồn là hơn (tng.)."
chuồn chuồn," dt. loài sâu bọ cánh rất mỏng  thân chia làm ba phần  có đuôi dài: tháng bảy heo may  chuồn chuồn bay thì bão (tng)."
chuông," d. 1 nhạc khí đúc bằng hợp kim đồng  lòng rỗng  miệng loa tròn  thành cao  thường có quai để treo  tiếng trong và ngân dài  thường dùng trong các buổi lễ tôn giáo. đúc chuông. dùi chuông. kéo chuông nhà thờ. 2 vật hoặc khí cụ bằng kim loại  có nhiều hình dáng khác nhau  phát ra tiếng kêu trong và vang để báo hiệu. bấm chuông. chuông điện thoại réo. đồng hồ chuông (đồng hồ có chuông)."
chuồng," dt. 1. chỗ nhốt giữ hoặc nuôi súc vật: chuồng lợn  chuồng trâu  chuồng chim  mất bò mới lo làm chuồng (tng.)  chuồng cọp  sổng chuồng. 2. chỗ chứa  giữ một số vật ở nông thôn: chuồng phân  chuồng bèo."
chuồng trại, dt. chỗ nhốt các giống vật: chuồng trại trong vườn bách thú.
chuồng xí, d. chỗ được ngăn che làm nơi đi đại tiện.
chuộng, đgt. thích dùng hơn thứ khác: chuộng hàng ngoại  chuộng hình thức  chuộng lạ ham thanh (tng.)  chuộng nghĩa khinh tài (tng.).
chuốt, đgt. 1. làm cho thật nhẵn: nhớ người đan nón chuốt từng sợi dang (tố-hữu) 2. sửa chữa cho thật hay: lời văn chuốt đẹp như sao băng (tản-đà).
chuột," d. 1 thú gặm nhấm  mõm nhọn  tai bầu dục  đuôi thon dài  thường phá hại mùa màng và có thể truyền bệnh dịch hạch. hang chuột. mèo bắt chuột. 2 (chm.). một bộ phận được nối với máy tính  khi cho chuyển động trên một mặt phẳng thì sẽ gây ra việc chuyển động con chạy trên màn hình và có tác dụng để kích hoạt hay chọn lựa các thành phần phần mềm trên màn hình."
chuột rút," dt. hiện tượng co rút cơ  không theo ý muốn  xuất hiện đột ngột dữ dội lúc đang sinh hoạt hoặc đang ngủ khiến đau kiểu co cơ  rất khó chịu."
chụp, 1 dt. chụp đèn nói tắt: đèn này không có chụp. " 2 đgt. 1. úp lên: chụp nom để bắt cá; chụp cái nón lên đầu 2. nắm ngay lấy: chụp lấy thời cơ 3. tác động từ trên xuống: coi chừng pháo bắn  trực thăng chụp (phan tứ)."  3 đgt. 1. ghi hình ảnh bằng máy ảnh: chụp cho tôi một tấm ảnh nửa người 2. ghi tình trạng nội tạng bằng tia x: chụp x-quang dạ dày.
chút," 1 d. cháu đời thứ năm  con của chắt." " 2 d. lượng rất nhỏ  rất ít  gần như không đáng kể; cái ít ỏi. bớt chút thì giờ. không chút ngần ngại. sinh được chút con trai."
chút đỉnh," dt. một ít thôi  coi như không đáng kể: biếu nhau chút đỉnh gọi là  ước hẹn với nhau chút đỉnh."
chuyên," 1 đg. 1 rót nước trà từ chén tống sang các chén quân  theo lối uống trà cổ truyền. chuyên trà. ấm chuyên*. 2 mang  chuyển từ tay người này sang tay người kia. chuyên tay nhau xem mấy tấm ảnh." " 2 t. 1 chỉ làm hoặc chủ yếu chỉ làm một việc gì. chuyên nghề viết văn. ai chuyên việc nấy. ruộng chuyên trồng lúa. 2 có kiến thức chuyên môn sâu. chuyên sâu  nhưng hiểu biết rộng. 3 (dùng phụ sau đg.). (làm công việc gì) có sự tập trung tâm trí một cách thường xuyên; chăm. học rất chuyên."
chuyên cần," tt. chăm chỉ  miệt mài đều đặn với công việc: cậu học trò chuyên cần  chuyên cần làm ăn  bạn đọc chuyên cần."
chuyên chính," dt. (h. chính: việc quốc gia) chính quyền do một giai cấp lập ra và dùng bạo lực trấn áp mọi sự chống đối: nền chuyên chính vô sản. // tt. dùng bạo lực mà trấn áp: phải dân chủ với nhân dân  phải chuyên chính với kẻ thù (hcm)."
chuyên gia," d. 1 người tinh thông một ngành chuyên môn khoa học  kĩ thuật. chuyên gia y tế. đào tạo chuyên gia. 2 (kng.). chuyên gia người nước ngoài. khách sạn chuyên gia."
chuyên trách, đgt. chuyên chỉ làm và chỉ chịu trách nhiệm một việc nào đó: cán bộ chuyên trách.
chuyền, đgt. 1. đưa một vật từ người này sang người khác: họ chuyền nhau tờ báo 2. nói động vật chuyển mình từ chỗ này sang chỗ khác: con khỉ chuyền từ cành này sang cành khác.
chuyển," đg. 1 đưa một vật từ nơi này đến nơi khác. chuyển đồ đạc sang nhà mới. chuyển thư. chuyển tiền qua đường bưu điện. chuyển lời cám ơn. 2 thay đổi vị trí  phương hướng  trạng thái... sang một vị trí  phương hướng  trạng thái khác. chuyển công tác. chuyển hướng kinh doanh. chuyển bại thành thắng. trời chuyển lạnh. 3 có sự vận động  đổi khác  không còn đứng yên hoặc giữ nguyên trạng thái cũ nữa. lay mãi mà không chuyển. xe lửa từ từ chuyển bánh (bắt đầu chạy). tư tưởng không chuyển kịp với tình hình. bệnh bắt đầu chuyển."
chuyển dịch, đgt. 1. chuyển từng quãng ngắn: chuyển dịch ít một. 2. chuyển quyền sở hữu hoặc làm thay đổi dần dần cơ cấu thành phần...: chuyển dịch ruộng đất  chuyển dịch cơ cấu cây trồng.
chuyển động," đgt. (h. động: hoạt động) 1. rung chuyển: động cơ bắt đầu chuyển động 2. thay đổi vị trí: không khí chuyển động 3. thay đổi trạng thái: cái gì cũng chuyển động  cái gì cũng biến đổi không ngừng (trg-chinh)."
chuyển hướng," đgt. (h. hướng: phương hướng) 1. xoay sang hướng khác: cả hai đại đoàn của ta được lệnh chuyển hướng nhanh chóng (vnggiáp) 2. thay đổi quan niệm  tư tưởng  hành động: các đồng chí phải chuyển hướng rõ rệt  làm cho nội dung giảng dạy gắn với sản xuất nông nghiệp (phvđồng). // dt. sự chuyển hướng: đánh dấu một chuyển hướng lớn của phong trào cách mạng (trg-chinh)."
chuyển tiếp, đg. nối đoạn trước với đoạn tiếp theo. câu chuyển tiếp trong bài văn. giai đoạn chuyển tiếp.
chuyến," dt. 1. một lần  một đợt vận chuyển: nhỡ chuyến đò  đi chuyến tàu chiều  chở mấy chuyến hàng lên mạn ngược  hàng buôn chuyến. 2. một lần đi xa: chuyến đi nghỉ mát  chuyến tham quan 3. lần xảy ra một sự việc gì quan trọng hoặc không bình thường: con bà vừa ở nước ngoài về  chuyến này bà tiêu mệt nghỉ."
chuyện," dt. 1. sự việc được nói ra  kể lại  thuật lại hoặc xảy ra: trong sử sách thiếu gì những chuyện hay  tích lạ (dgqghàm) 2. cớ để làm rầy rà người khác hoặc để làm cho thêm phức tạp: kiếm chuyện để nói xấu người ta; vẽ chuyện như thế chỉ thêm phiền phức. // tht. từ dùng để tỏ một sự tất nhiên: chuyện! mẹ nào mà chẳng thương con!. // đgt. như nói chuyện: hai anh chàng ngồi chuyện gẫu hàng giờ."
chư hầu," d. 1 chúa phong kiến bị phụ thuộc  phải phục tùng một chúa phong kiến lớn  mạnh hơn  trong quan hệ với chúa phong kiến ấy. 2 nước phụ thuộc chịu sự chi phối của một nước lớn  trong quan hệ với nước lớn ấy. đế quốc mĩ và chư hầu. nước chư hầu."
chừ," trgt. từ miền nam có nghĩa là bây giờ: xưa con ta  chừ ra vợ bậu (cd)."
chữ," i d. 1 hệ thống kí hiệu bằng đường nét đặt ra để ghi tiếng nói. chữ quốc ngữ. chữ hán. 2 đơn vị kí hiệu trong một hệ thống chữ. chữ a. viết chữ hoa. hình chữ thập. 3 lối viết chữ  nét chữ riêng của mỗi người. chữ viết rất đẹp. chữ như gà bới (xấu lắm). 4 tên gọi thông thường của âm tiết; tập hợp chữ viết một âm tiết. câu thơ bảy chữ. bức điện 20 chữ. 5 tên gọi thông thường của từ. dùng chữ chính xác. 6 tên gọi thông thường của từ ngữ gốc hán. sính dùng chữ. xấu hay làm tốt  dốt hay nói chữ (tng.). 7 (kết hợp hạn chế). kiến thức văn hoá  chữ nghĩa học được (nói khái quát). chữ thầy trả cho thầy (hoàn toàn quên hết những gì đã học được). 8 (cũ  hoặc dùng phụ trước d. hoặc đg.  trong một số tổ hợp). từ dùng để chỉ nội dung khái niệm đạo đức  tinh thần  tâm lí đã được xác định. chữ hiếu. không ai học đến chữ ngờ. 9 (cũ; vch.). lời từ xưa ghi truyền lại (dùng khi dẫn những câu sách tiếng hán). sách có chữ rằng..."  ii d. đồng tiền đúc có in  ngày xưa. một đồng một chữ cũng không có (rất nghèo).
chữ cái, dt. kí hiệu dùng để ghi âm vị và những biến thể của nó trong chữ viết ghi âm: xếp theo thứ tự chữ cái.
chứ," i k. từ biểu thị điều sắp nêu ra phủ định khả năng ngược lại điều vừa nói đến  để bổ sung khẳng định thêm điều muốn nói. tôi vẫn còn nhớ  chứ quên thế nào được. anh ta chứ ai! thế chứ còn gì nữa. thà chết  chứ không khai." " ii tr. (dùng trong đối thoại  thường ở cuối câu hoặc cuối đoạn câu). 1 từ biểu thị ý ít nhiều đã khẳng định về điều nêu ra để hỏi  tựa như chỉ là để xác định thêm. anh vẫn khoẻ đấy ? anh quen ông ấy chứ? 2 từ biểu thị ý nhấn mạnh thêm điều vừa khẳng định hoặc yêu cầu  cho là không có khả năng ngược lại. có thế chứ! đẹp đấy chứ nhỉ! khẽ chứ! phải làm thế nào chứ  cứ để như thế à?"
chưa, pht. 1. từ phủ định điều gì ở một lúc nào đó là không có hoặc không xảy ra nhưng có thể sẽ xảy ra; trái với đã: chưa ăn cơm  chưa học bài  chưa đói  chưa biết trở đầu đũa (tng.)  chưa nhà nào lên đèn  chưa ai đụng đến  chưa xong điều nghĩ đã dào mạch tương (truyện kiều)  kiến bò miệng chén chưa lâu (truyện kiều)  chưa bao giờ  trời chưa sáng. 2. từ dùng để hỏi về điều mà đến lúc nào đó không biết có xảy ra hay không: cháu ăn cơm chưa?  có người yêu chưa?  hồi đó đã sinh cháu chưa?  hoa kia đã chắp cành này cho chưa? (truyện kiều). 3. từ thường dùng cuối câu để than: đẹp mặt chưa  rõ khổ tôi chưa.
chừa," 1 đgt. 1. dành riêng ra một phần: xây nhà phải chừa lối đi 2. không đụng chạm đến: nó trêu mọi người  không chừa một ai; biết tay ăn mặn thì chừa  đừng trêu mẹ mướp mà xơ có ngày (cd)." " 2 đgt. 1. bỏ một thói xấu: chừa thuốc lá; đánh cho chết  nết không chừa 2. không tiếp tục phạm lần nữa: lần trước bị đau  lần sau thì chừa (tng)."
chửa, 1 đg. (phụ nữ hoặc một số động vật giống cái) có thai hoặc bọc trứng ở trong bụng. chửa con so. bụng mang dạ chửa. trâu chửa.  2 p. (kng.). như chưa. việc chửa ra làm sao cả. chết chửa! (tàu chạy mất rồi).
chửa hoang, đgt. mang thai do ăn nằm với người không phải chồng mình.
chữa, đgt. 1. làm cho khỏi bệnh: đã thấy rõ những bệnh ấy thì ta tìm được cách chữa (hcm); phòng bệnh hơn chữa bệnh (tng) 2. sửa lại vật đã hỏng để lại dùng được: chữa xe đạp; chữa máy nổ 3. nói thầy giáo sửa những lỗi lầm trong bài làm của học sinh: thầy giáo thức đêm để chữa bài cho học sinh 4. sửa đổi để dùng được theo ý muốn: chữa cái quần dài thành quần cụt.
chứa," đg. 1 giữ  tích ở bên trong. hồ chứa nước. quặng chứa kim loại quý. sự việc chứa đầy mâu thuẫn. sức chứa. 2 cất giấu hoặc để cho ở trong nhà một cách bất hợp pháp. chứa hàng lậu. chứa bạc."
chứa chan," tt. 1. quá đầy do chứa nhiều đến mức tràn ra: chị dậu lại chứa chan nước mắt (tắt đèn)  mưa nhiều ao hồ chứa chan nước. 2. (tình cảm) đậm đà  thắm thiết và sâu nặng: chứa chan tình thương  hi vọng chứa chan  những tháng ngày chứa chan hạnh phúc." " núi đá granit  cao 837m ở phía bắc quốc lộ 1a  cách thành phố hồ chí minh 81km về phía đông thị trấn xuân lộc  tỉnh đồng nai. diện tích khoảng 20km2. rừng mưa nhiệt đới thứ sinh."
chứa đựng, đgt. giữ ở trong: chứa đựng những tiềm lực rộng lớn (phvđồng).
chức," d. 1 danh vị thể hiện cấp bậc  quyền hạn và trách nhiệm của một người trong hệ thống tổ chức của nhà nước hay đoàn thể. có chức thì có quyền. kiêm nhiều chức. 2 (chm.). đặc tính hoá học của một chất do một nhóm nguyên tố trong chất đó gây nên. chức rượu."
chức quyền, dt. (h. quyền: quyền lực) quyền lực theo chức vụ của mình: có chức quyền phải có trách nhiệm về chức quyền đó.
chức vụ, d. nhiệm vụ tương ứng với chức. thừa hành chức vụ. giữ chức vụ quan trọng.
chực, đgt. 1. chờ sẵn để làm việc nào đó: ngồi chực ở thềm chờ bà chủ  người làm không bực bằng người chực mâm cơm (tng.)  ăn chực nằm chờ (tng.). 2. đã ở vào tình thế khó cưỡng chỉ cần thêm điều kiện khách quan nhỏ là xảy ra: mới ốm dậy đi chỉ chực ngã  sóng to chỉ chực nhấn chìm con thuyền. 3. nhờ vào phần ăn uống của người khác: ăn chực đòi bánh chưng (tng.)  bú chực cô hàng xóm.
chửi," đgt. 1. dùng lời thô tục mà mắng người nào: bà cụ lắm điều  suốt buổi chửi con gái 2. nói hai thứ mâu thuẫn nhau; không hợp với nhau: hai màu này chửi nhau."
chưng," 1 đgt. 1. đun nhỏ lửa cho chín: chưng trứng  chưng mắm 2. cất một chất bằng nhiệt  khiến chất ấy hoá thành hơi: chưng dầu mỏ." " 2 đgt. khoe khoang bằng cách phô bày: ông chưng mấy bộ cánh mới (tú-mỡ) câu châm ngôn của ông cha ngày trước  họ khuếch khoác chưng ra." " 3 gt. (dịch chữ hán chi) tại  ở: thẹn chưng mũ áo  hổ cùng đai cân (nđm); bởi chưng; vì chưng."
chưng hửng," đgt. ngẩn ra  có cảm giác hẫng hụt vì bị mất hứng thú  mất hi vọng một cách đột ngột do việc diễn biến ngược với điều đã tin chắc: cuộc tham quan bị hoãn làm mọi người chưng hửng."
chừng," dt. mức độ: chi tiêu có chừng  nghĩ nhan sắc đương chừng hoa nở (chp). // trgt. phỏng độ  vào khoảng: buổi họp chừng năm chục người 2. hầu như: non quanh chừng đã lạnh rồi (tố-hữu)."
chừng mực, d. mức độ vừa phải. ăn tiêu có chừng mực. đúng trong một chừng mực nào đó.
chững chạc, tt. đường hoàng oai vệ: dáng điệu chững chạc  ăn mặc chững chạc  nói năng chững chạc.
chứng," 1 dt. 1. tật xấu: gái chồng rẫy  phi chứng nọ thì tật kia (tng) 2. (y) dấu hiệu biểu lộ một trạng thái bất thường trong cơ thể: chứng đau bụng kinh niên." " 2 dt. cái có thể dựa vào để tỏ là có thực: nói có sách  mách có chứng (tng). // đgt. có bằng cớ rõ ràng: việc ấy đủ chứng là nó đã làm liều 2. soi xét cho: trời nào chứng mãi cho người rông càn (tú-mỡ)."
chứng chỉ, d. 1 giấy nhận thực do cơ quan có thẩm quyền cấp. chứng chỉ học lực. 2 giấy chứng nhận đã hoàn thành một lớp học hay lớp đào tạo ngắn hạn. chứng chỉ tin học ngắn hạn.
chứng kiến, đgt. 1. nhìn thấy tận mắt sự kiện xảy ra: chứng kiến trận xô xát ở ngã tư  lúc đó có tôi chứng kiến. 2. dự và công nhận bằng sự có mặt: chứng kiến lễ kí.
chứng minh, đgt. (h. minh: sáng) 1. dùng lí luận để chứng tỏ rằng kết luận suy ra từ giả thiết là đúng: chứng minh một định lí toán học 2. bằng sự việc cụ thể tỏ ra rằng ý kiến của mình là đúng: đời sống của nước ta chứng minh nhân dân ta rất có ý thức đối với việc học (phvđồng).
chứng nhận, đgt. xác nhận điều gì đó là có thật: chứng nhận của cơ quan  chứng nhận đúng như sự thật  ai chứng nhận cho điều đó.
chứng thư," dt. (h. thư: giấy tờ) giấy tờ nhận thực dùng để làm bằng: có đưa chứng thư  họ mới phát tiền."
chước, 1 d. cách khôn khéo để thoát khỏi thế bí. dùng đủ mọi chước. " 2 đg. (id.). miễn  giảm điều đáng lẽ phải làm theo xã giao  tục lệ  v.v. tôi bận không đến được  xin chước cho. chước lễ."
chương, 1 i. dt. phần của sách có nội dung tương đối trọn vẹn: sách có năm chương  chương hồi  chương trình  cửu chương  điển chương  hiến chương. ii. cái ấn.  2 nh. trương2.
chương trình," dt. (h. chương: từng phần; trình: đường đi) 1. bản kê dự kiến công tác sẽ phải làm trong một thời gian  theo một trình tự nhất định: chương trình hoạt động của ban thanh tra 2. bản kê nội dung giảng dạy của từng môn học  trong từng lớp  từng cấp: dạy học bám sát chương trình 3. dãy lệnh đã được mã hoá đưa vào cho máy tính điện tử: lập chương trình đưa vào máy tính."
chường," đg. (ph.; thường dùng trước mặt). cố ý để lộ ra trước mọi người cho ai cũng thấy  tuy đáng lẽ nên ẩn đi  giấu đi (hàm ý coi khinh). không biết xấu còn chường mặt ra đấy."
chưởng khế, d. (cũ). người có chức vụ chứng thực và quản lí giấy tờ khế ước; công chứng viên.
chướng," tt. 1. trái với lẽ phải  không hợp với hoàn cảnh chung khiến người khác khó chịu: nghe chướng tai  trông chướng mắt  chướng tai gai mắt (tng.)  chiếc bàn kê thế chướng lắm. 2. (gió) trái với quy luật bình thường: gió chướng."
chướng ngại, dt. (h. chướng: che lấp; ngại: ngăn trở) vật ngăn; điều trở ngại: kiên quyết vượt qua những chướng ngại để hoàn thành nhiệm vụ.
co," 1 d. thân hình  nói về mặt đường nét  sự cân đối. một thiếu nữ có co đẹp."  2 d. cỡ chữ in. sách in co 10. " 3 đg. 1 gập tay hoặc chân vào  tự thu gọn thân hình lại. ngồi co chân lên ghế. tay duỗi tay co. khéo ăn thì no  khéo co thì ấm (tng.). 2 tự thu nhỏ bớt thể tích  phạm vi. vải co lại sau khi giặt. co về phòng thủ."  kí hiệu hoá học của nguyên tố cobalt (coban).
co bóp," đgt. co và dãn liên tiếp  đều đặn để duy trì sự hoạt động của cơ thể sống: tim co bóp bình thường."
co giãn," đgt. 1. có thể ngắn đi hoặc dài ra: thời gian họp co giãn tuỳ theo nội dung 2. lúc mở rộng  lúc thu hẹp: kế hoạch chi tiêu được co giãn ít nhiều."
cò," 1 d. chim có chân cao  cổ dài  mỏ nhọn  thường sống gần nước và ăn các động vật ở nước. lò dò như cò bắt tép."  2 d. (kng.). như cẩm. cò mật thám. " 3 d. bộ phận của súng  nhận động tác bắn cuối cùng để phóng viên đạn đi. bóp cò. đạp cò pháo. cướp cò*."  4 d. (ph.). tem thư.  5 d. (ph.). (đàn) nhị.
cò mồi," dt. kẻ chuyên dẫn dắt người khác vào những trò bịp bợm  ví như con cò làm chim mồi để đánh lừa đồng loại bay đến mà mắc bẫy đã sắp sẵn: làm cò mồi cho chủ bạc."
cỏ," 1 dt. loài cây thuộc họ thảo  thân bé  thường mọc tự nhiên trên mặt đất: đi cắt cỏ cho trâu ăn; co non xanh tận chân trời (k)."  2 tt. nhỏ mọn: giặc cỏ.
có," i đg. 1 từ biểu thị trạng thái tồn tại  nói chung. có đám mây che mặt trăng. có ai đến đây. cơ hội nghìn năm có một. khi có khi không. 2 từ biểu thị trạng thái tồn tại của quan hệ giữa người hoặc sự vật với cái thuộc quyền sở hữu  quyền chi phối. người cày có ruộng. công dân có quyền bầu cử  ứng cử. không có thì giờ rỗi. 3 từ biểu thị trạng thái tồn tại trong mối quan hệ giữa chỉnh thể với bộ phận. nhà có năm gian. sách có ba chương. chuyện kể có đầu có đuôi. 4 từ biểu thị trạng thái tồn tại trong mối quan hệ giữa người hoặc sự vật với thuộc tính hoặc hoạt động. anh ta có lòng tốt. có gan nói sự thật. có công với đất nước. thịt đã có mùi. quả ngon có tiếng. 5 từ biểu thị trạng thái tồn tại trong mối quan hệ nguồn gốc  thân thuộc  tác động qua lại với nhau  v.v. nói chung. nền nghệ thuật có truyền thống lâu đời. chị ấy có hai con. việc ấy có nguyên nhân sâu xa. nói có sách  mách có chứng (tng.). hai bên cùng có lợi." " ii d. phía bên trái của bản tổng kết tài sản  ghi số vốn hiện  (vốn cố định  vốn lưu động  v.v.); đối lập với nợ."  iii t. (kng.; kết hợp hạn chế). tương đối giàu;  của (nói tắt). nhà có. lúc có phải nghĩ khi túng thiếu. " iv p. (thường dùng phụ trước đg. hoặc t.). 1 từ biểu thị ý khẳng định trạng thái tồn tại  sự xảy ra của điều gì. tình hình  khác. tôi có gặp anh ta. có cứng mới đứng đầu gió (tng.). có chăng (nếu mà có thì) chỉ anh ta biết. 2 (dùng trong kiểu cấu tạo có... không). từ biểu thị ý muốn hỏi về điều muốn được khẳng định là như thế (hay là trái lại). từ đây đến đó có xa không? có đúng thế không? anh có đi không?" " v tr. 1 từ biểu thị ý nhấn mạnh thêm về sắc thái khẳng định về số lượng  mức độ nhất định  không hơn hoặc không kém. nó chỉ ăn  một bát cơm. làm có một lúc là xong. đông có đến vài trăm người. 2 từ biểu thị ý nhấn mạnh thêm về sắc thái khẳng định về điều giả thiết hoặc phỏng đoán. anh có đi thì tôi chờ. có dễ đúng đấy! 3 từ biểu thị ý nhấn mạnh thêm về sắc thái khẳng định trong lời khuyên ngăn hoặc lời phủ nhận. chớ có nói dối. anh đừng có nghĩ như thế. tôi có biết đâu. có mà chạy đằng trời! (kng.)."
có ăn," tt. đủ ăn  không túng thiếu: nhà có ăn  dạo này nhà nó cũng có ăn."
có chửa, đg. (kng.). như chửa1.
có hiếu, tt. rất mực trọn vẹn bổn phận làm con đối với cha mẹ: đứa con có hiếu.
có ích, tt. rất có tác dụng: bài học có ích.
có lẽ, p. tổ hợp biểu thị ý phỏng đoán hoặc khẳng định một cách dè dặt về điều nghĩ rằng có lí do để có thể như thế. có lẽ anh ta không đến. nó nói có lẽ đúng.
có lý, x. có lí.
có nghĩa," tt. có tình cảm gắn bó  chung thuỷ  trước sau như một: ăn ở có nghĩa  con người có nghĩa."
có thể," tt  trgt. có khả năng làm được hoặc xảy ra: tự mình tham gia sản xuất trong phạm vi có thể (trg-chinh); anh có thể đi trước; trời có thể sắp mưa."
cọ," 1 d. cây cao thuộc họ dừa  lá hình quạt  mọc thành chùm ở ngọn  dùng để lợp nhà  làm nón  v.v. đồi cọ. nhà lợp lá cọ."  2 d. chổi dùng để quét sơn.  3 đg. 1 áp vào và chuyển động sát bề mặt một vật rắn khác. trâu cọ sừng vào thân cây. 2 làm cho sạch lớp bẩn bám ở mặt ngoài bằng cách dùng vật ráp chà xát nhiều lần. cọ nồi. cọ rêu trong bể nước.
cọ xát," đgt. 1. cọ đi cọ lại  xát vào nhau: cọ xát gì mà tiếng kêu nghe ghê tai. 2. tiếp xúc  thử thách trong những hoàn cảnh  môi trường khó khăn và đa dạng: phải cọ xát nhiều với thực tiễn mới trưởng thành được."
cóc," 1 dt. động vật thuộc loài ếch nhái có da xù xì  sống trên cạn  thường ở chỗ tối: ăn cơm lừa thóc  ăn cóc bỏ gan (tng); con cóc nầm nép bờ ao lăm le lại muốn đớp sao trên trời (cd)." " 2 trgt. 1. không chút nào (thtục): há non chi mà sợ cóc chi ai (phan vân ái); cấy thưa thừa thóc  cấy dày cóc được ăn (tng) 2. chẳng có: còng lưng  gục cổ  cóc ai thương (tú-mỡ)."
cọc," 1 d. 1 đoạn tre  gỗ...  thường có đầu nhọn  dùng để cắm vào đất hoặc vào vật khác. cọc rào. cắm cọc chăng dây. 2 tập hợp gồm nhiều đồng tiền xếp thành hình trụ. một cọc tiền xu." " 2 t. (id.). còi  không lớn lên được như bình thường (nói về người hoặc cây cối)."
coi," đg. 1 (ph.). xem. đi coi hát. coi mặt đặt tên (tng.). thử làm coi. coi tướng. coi bói. 2 (dùng không có chủ ngữ  như một phần phụ hoặc phần chêm trong câu). thấy có dáng vẻ; nom  trông. ông ta coi còn khoẻ. mặt mũi dễ coi. làm thế coi không tiện. 3 (thường có sắc thái ph.). để mắt đến  để ý đến nhằm giữ cho khỏi bị hư hại; trông. đi vắng  nhờ người coi nhà. trâu bò thả rông  không có ai coi. 4 (thường dùng trước là  như). có ý kiến đánh giá và thái độ đối với cái gì đó. coi đó là việc quan trọng. coi nhau như anh em."
coi chừng," đgt. chú ý giữ gìn  trông nom  đề phòng cẩn thận kẻo gặp phải điều bất trắc: coi chừng nhà có chó dữ  coi chừng bọn bắn lén."
coi rẻ, đgt. không quan trọng: coi rẻ tình hữu nghị.
còi," 1 d. dụng cụ để báo hiệu  dùng luồng hơi chuyển động qua lỗ hẹp phát ra tiếng cao và vang. thổi còi. bóp còi ôtô. kéo còi báo động. tiếng còi tàu." " 2 t. nhỏ  yếu  không lớn lên được như bình thường do bệnh hoặc do suy dinh dưỡng. đứa bé còi. lợn còi. bụi tre còi."
còi xương," tt. (cơ thể) có xương phát triển kém hoặc biến dạng  do thiếu một vài tố chất: đứa bé bị còi xương  bệnh còi xương."
cõi, dt. 1. miền đất có biên giới nhất định: nghênh ngang một cõi biên thuỳ (k) 2. khoảng rộng không gian: nàng từ cõi khách xa xăm (k) 3. thời gian dài: trăm năm cho đến cõi già (tản-đà).
cõi đời, dt. thế giới hiện tại (của những người đang sống).
cói," dt. (thực) loài cây thân có ba cạnh  mọc ở vùng nước lợ  dùng để dệt chiếu  đan buồm: giường mây  chiếu cói  đơn chăn gối (tố-hữu)."
còm," 1 t. (kng.). 1 gầy và có vẻ còi cọc. đứa bé còm. ngựa còm. 2 ít ỏi  nhỏ bé một cách thảm hại. mấy đồng tiền còm. canh bạc còm."  2 t. (id.). như còng3. còm lưng.
con," 1 i. dt. 1. người hoặc động vật thuộc thế hệ sau  xét trong quan hệ với bố mẹ của chúng: sinh con  có ba con  con hư tại mẹ (tng.)  con hơn cha là nhà có phúc (tng.)  gà con theo mẹ. 2. cây giống  cây mới mọc: mua vài trăm con rau để trồng. ii. tt. 1. thuộc loại phụ  trong quan hệ với cái chính: rễ con  cột con. 2. thuộc loại nhỏ: chiếc mâm con  chiếc xe con." " 2 dt. 1. từng đơn vị động vật hoặc một số vật thể khác: hai con gà  con mắt  con dao. 2. từng người đàn bà  phụ nữ (hàm ý coi khinh hoặc thân mật): con mụ già  con chị nó đi con dì nó lớn (tng.). 3. vóc dáng thân hình: người to con  người nhỏ con."
con bạc, dt. kẻ dự cuộc đỏ đen: công an đã bắt cả bọn con bạc.
con hoang, dt. tên gọi thành kiến của xã hội đối với con đẻ ngoài giá thú.
con ngươi, d. lỗ nhỏ tròn giữa tròng đen con mắt. giữ gìn sự đoàn kết như giữ gìn con ngươi của mắt.
con số, d. 1 chữ số. con số 7. có ba con số lẻ. 2 số cụ thể. con số chỉ tiêu.
con tin, dt. người bị đối phương bắt giữ dùng làm bảo đảm để đòi thực hiện những yêu cầu nào đó: trao trả con tin  bị bắt làm con tin.
còn," 1 d. quả cầu bằng vải có nhiều dải màu  dùng để tung  ném làm trò chơi trong ngày hội ở một số dân tộc miền núi. ném còn. tung còn." " 2 i đg. 1 tiếp tục tồn tại. kẻ còn  người mất. còn một tuần lễ nữa là đến tết. bệnh mười phần còn ba. 2 tiếp tục có  không phải đã hết cả hoặc đã mất đi. nó còn tiền. anh ta còn mẹ già." " ii p. 1 từ biểu thị sự tiếp tục  tiếp diễn của hành động  trạng thái cho đến một lúc nào đó. khuya rồi mà vẫn  thức. anh ta còn rất trẻ. đang còn thiếu một ít. 2 từ biểu thị ý khẳng định về một hành động  tính chất nào đó  cả trong trường hợp được nêu thêm ra để đối chiếu  so sánh. hôm qua còn nắng to hơn hôm nay nhiều. thà như thế còn hơn. đã không giúp đỡ  lại còn quấy rầy." " iii k. từ biểu thị điều sắp nêu ra là một trường hợp khác hoặc trái lại  đối chiếu với điều vừa nói đến. nó ở nhà   anh? nắng thì đi  còn mưa thì nghỉ."
cỏn con," t. quá bé nhỏ  không đáng kể. chút lợi cỏn con. giận nhau vì một chuyện cỏn con."
cong," 1 dt. đồ đựng bằng sành  hông phình  miệng rộng: cong nước mưa."  2 tt. có hình vòng cung nhưng không bị gấp khúc: uốn cong  nòi tre đâu chịu mọc cong (nguyễn duy)  quãng đường cong  khô cong.
cong queo," t. (kng.). cong ở nhiều đoạn  theo các hướng khác nhau. cành cây cong queo."
còng," 1 dt. động vật nhỏ trông giống cua  cuống mắt rất dài  hai càng đỏ  sống ở bãi biển: đói thì bắt cáy bắt còng  thờ chồng vẹn đạo tam tòng là hơn (cd.)  cua với còng cũng dòng nhà nó (tng.)." " 2 i. dt. vòng sắt để khoá tay hoặc chân người bị bắt  bị tù: còng số tám  cho tay vào còng ii. đgt. khoá tay hoặc chân bằng chiếc còng: hắn bị còng tay lại." " 3 tt. (lưng) cong xuống  không đứng thẳng được: bà cụ lưng còng  làm còng lưng vẫn không đủ ăn  thằng còng làm cho thằng ngay ăn (tng.)."
còng cọc, 1 tt. còng lắm như gãy gập xuống: lão gầy như một xác chết lưng còng cọc (chu văn). " 2 tt. 1. có âm thanh nhỏ  trầm đục  và liên tiếp do vật cứng bị nảy lên đập xuống khi chuyển động phát ra: tiếng bánh xe bò trên đường đá kêu còng cọc  đường thì xóc còng cọc mà đằng sau lại đèo hai sọt rau. 2. tồi tàn  cũ kĩ đến mức các bộ phận long rời ra: đi chiếc xe đạp còng cọc."
cõng," đgt. 1. mang trên lưng: cái tí nhớn cõng cái tí con (ng-hồng) 2. đảm nhận: món nợ ấy  ai cõng cho? 3. bắt đi: con cọp đêm về cõng mất con lợn."
cóng," 1 d. đồ đựng bằng sành hình trụ  miệng rộng  có nắp đậy  thân hơi phình  đáy lồi." " 2 t. tê cứng vì rét. rét quá  cóng cả tay  không viết được."
cọng," 1 dt. 1. thân cành của loại cây thân mềm (như rau cỏ  lúa  đậu): cọng rơm  cọng cỏ  hạt gạo cắn đôi  cọng rau bẻ nửa. 2. nh. gọng: cọng vó  cọng kính."  2 đphg nh. cộng.
cóp, 1 đgt. thu nhặt từng tí gom góp lại: cỏ hoa cóp lại một bầu xinh sao (bckn).  2 đgt. (pháp: copier) chép bài của người khác nhận là bài của mình: học sinh cóp bài của bạn; cóp văn của người khác.
cọp, d. x. hổ1.
cót két," tt. có âm thanh khô  giòn và liên tiếp do vật cứng không phải bằng kim loại xiết mạnh vào nhau phát ra  nghe chói tai: cánh cửa mở ra kêu cót két  những cây tre cọ vào nhau cót két  tiếng võng cót két."
cọt kẹt, tht. như cót két: tiếng mở cửa cọt kẹt.
cô," 1 d. 1 em gái hoặc chị của cha (có thể dùng để xưng gọi). cô ruột. bà cô họ. cô đợi cháu với. 2 từ dùng để chỉ hoặc gọi người con gái hoặc người phụ nữ trẻ tuổi  thường là chưa có chồng. cô bé. cô thợ trẻ. 3 từ dùng để gọi cô giáo hoặc cô giáo dùng để tự xưng khi nói với học sinh. cô cho phép em nghỉ học một buổi. 4 từ dùng trong đối thoại để gọi người phụ nữ coi như bậc cô của mình với ý yêu mến  kính trọng  hoặc để người phụ nữ tự xưng một cách thân mật với người coi như hàng cháu của mình. 5 từ dùng trong đối thoại để gọi em gái đã lớn tuổi với ý coi trọng  hoặc để gọi một cách thân mật người phụ nữ coi như vai em của mình (gọi theo cách gọi của con mình)."  2 đg. đun một dung dịch để làm bốc hơi nước cho đặc lại. cô nước đường. hai chén thuốc bắc cô lại còn một chén. " 3 t. (kết hợp hạn chế). chỉ có một mình  không dựa được vào ai. thân cô  thế cô."
cô dâu, dt. cô gái lấy chồng trong ngày làm lễ cưới: cô dâu chú rể.
cô đơn," tt. (h. cô: đơn chiếc; đơn: lẻ loi) chỉ có một mình  không có nơi nương tựa: tình cô đơn ai kẻ biết đâu (ngọc-hân công chúa)."
cô hồn, d. hồn người chết không có họ hàng thân thích thờ cúng. miếu cô hồn.
cô lập," đgt. tách riêng ra  làm mất mối liên hệ với những cái khác: bị cô lập  không xem xét các vấn đề một cách cô lập  riêng rẽ."
cô nhi, dt. (h. cô: mồ côi; nhi: trẻ nhỏ) trẻ mồ côi: chú ý đến sự nuôi và dạy các cô nhi.
cô quả," t. (cũ; id.). ở vào tình cảnh mồ côi (cô nhi)  goá bụa (quả phụ)."
cô quạnh," tt. lẻ loi  trống vắng và hiu quạnh: một mình cô quạnh nơi xóm vắng  cuộc đời cô quạnh."
cổ," 1 d. 1 bộ phận của cơ thể  nối đầu với thân. khăn quàng cổ. hươu cao cổ*. ách giữa đàng quàng vào cổ (tng.). 2 (kng.  hoặc thgt.; dùng phụ sau t.  hoặc đg.  trong một số tổ hợp). cổ của con người  coi là biểu tượng của sự cứng cỏi  không chịu khuất phục. cứng cổ*. cưỡi cổ*. 3 bộ phận của áo  yếm hoặc giày  bao quanh cổ hoặc cổ chân. cổ áo sơmi. áo cổ vuông. cổ yếm. giày cao cổ. 4 chỗ eo lại ở gần phần đầu của một số đồ vật  giống hình cái cổ  thường là bộ phận nối liền thân với miệng ở một số đồ đựng. cổ chai. hũ rượu đầy đến cổ." " 2 t. 1 thuộc về thời xa xưa trong lịch sử. ngôi tháp cổ. chơi đồ cổ. nền văn học cổ. 2 (kng.). lỗi thời  không hợp thời nữa. cách nhìn hơi cổ."  3 đ. (ph.; kng.). cô (đã nói đến) ấy.
cổ điển," tt. 1. (những tác phẩm văn học nghệ thuật) có tính chất tiêu biểu  được coi là mẫu mực của thời cổ hoặc thời kì trước đó: nghệ thuật cổ điển  trường phải cổ điển  tác phẩm cổ điển  nhạc cổ điển. 2. xưa  cũ  đã trở thành lạc hậu so với hiện đại: cách làm cổ điển  tư duy cổ điển."
cổ động," đgt. (h. cổ: đánh trống; động: hoạt động) dùng những hình thức như nói chuyện  báo cáo  sách báo  tranh ảnh  truyền đơn  phát thanh  chiếu bóng  để phổ biến trong quần chúng những kiến thức  những tư tưởng nhằm giáo dục chính trị và thúc đẩy tham gia các hoạt động chính trị  xã hội: tuyên truyền  cổ động  tổ chức quần chúng (trg-chinh)."
cổ hủ, tt. (h. cổ: xưa; hủ: mục nát) cũ kĩ và lạc hậu: đánh đổ những hình thức cổ hủ (đgthmai).
cổ nhân, dt. (h. cổ: xưa; nhân: người) người đời xưa: không quên lời dạy của cổ nhân. // tt. chất phác; theo kiểu cổ: bà cụ nhà tôi còn cổ nhân lắm.
cổ phần, d. phần vốn góp vào một tổ chức kinh doanh. góp cổ phần. lãi cổ phần.
cổ phiếu, dt. phiếu chứng nhận về đầu tư một phần tư bản nhất định vào công ti cổ phần và về quyền được nhận một phần lợi nhuận của công ti đó dưới hình thức lợi tức cổ phần: thị trường cổ phiếu.
cổ tích, dt. (h. cổ: xưa; tích: dấu cũ) 1. chuyện xưa: xét xem cổ tích đã có minh trưng (bnđc) 2. di tích cũ: đi thăm những cổ tích trong vùng. // tt. thuộc về những chuyện xưa: như một bà tiên trong truyện cổ tích (sơn-tùng).
cổ truyền," t. từ xưa truyền lại  vốn có từ xưa. kinh nghiệm cổ truyền. nền âm nhạc cổ truyền của dân tộc."
cổ trướng," dt. bệnh trướng bụng to căng như cái trống  da vàng ải  các đường mạch lộ rõ  là một bệnh trong tứ chứng nan y."
cổ võ, (id.). x. cổ vũ.
cỗ, 1 dt. những món ăn bày thành mâm để cúng lễ ăn uống theo phong tục cổ truyền hoặc để thết khách sang trọng: mâm cỗ  to như cỗ giỗ (tng.)  cỗ cưới  ăn cỗ  bày cỗ trung thu  làm cỗ đãi khách. " 2 dt. tập hợp từng bộ phận làm thành một bộ  một đơn vị: cỗ lòng lợn  cỗ bài  cỗ pháo."
cố," 1 dt. người sinh ra ông nội hoặc ông ngoại  bà nội hoặc bà ngoại: cố tôi năm nay tròn một trăm tuổi; con người có cố  có ông  như cây có cội  như sông có nguồn (cd)."  2 dt. linh mục thiên chúa giáo: cố alexandre de rhodes.  3 đt. từ tôn xưng người già: em học sinh đưa một cụ cố qua đường.  4 tt. tù đặt trước tên một chức vụ cao để chỉ người giữ chức vụ đó đã qua đời: cố bộ trưởng nguyễn văn huyên. " 5 đgt  trgt. như cố gắng: cố học cho giỏi; làm có cho xong."
cố chấp, đg. (hoặc t.). 1 cứ một mực giữ nguyên ý kiến theo những quan niệm cứng nhắc sẵn có. vì thiên kiến đi đến cố chấp. con người cố chấp. 2 để ý lâu đến những sơ suất của người khác đối với mình đến mức có định kiến. vì cố chấp nên thiếu độ lượng.
cố định," i. tt. ở nguyên trạng thái không di động  không biến đổi: chỗ cố định  tài sản cố định ii. đgt. làm cho ở vào trạng thái cố định: cố định chỗ xương gãy  cố định chỗ ngồi  cố định quân số."
cố đô, dt. (h. cố: cũ; đô: kinh dô) kinh đô cũ: tiến công và nổi dậy giải phóng cố đô huế (vnggiáp).
cố gắng, đg. (hoặc d.). đưa sức ra nhiều hơn bình thường để làm việc gì (nói khái quát). cố gắng luyện tập. có nhiều cố gắng trong công tác.
cố hương," dt. làng quê cũ  nơi đã xa cách từ lâu: dần dà rồi sẽ liệu về cố hương (truyện kiều)  nhớ cố hương."
cố hữu," 1 dt. (h. cố: cũ; hữu: bạn) bạn cũ: lả lơi bên nói bên cười  bên mừng cố hữu  bên mời tân lang (bckn)." " 2 tt. (h. cố: cũ; hữu: có) 1. sẵn có từ lâu: đức tính cố hữu của dân tộc ta 2. thuộc một cách tự nhiên  không thể tách khỏi: chuyển động là tính chất cố hữu của vật chất."
cố nhân," d. (vch.). bạn cũ  hay người yêu cũ. gặp lại cố nhân."
cố quốc, dt. tổ quốc quê hương nơi đã xa cách từ lâu: tấc lòng cố quốc tha hương (truyện kiều)  trông về cố quốc.
cố sát, đgt. (h. cố: định tâm; sát: giết) định tâm giết người: hắn bị kết án tử hình vì tội cố sát.
cố tri," i t. cũ  quen biết nhau từ lâu. đôi bạn cố tri."  ii d. (id.). bạn cũ. gặp lại .
cố vấn, d. người thường xuyên được hỏi ý kiến để tham khảo khi giải quyết công việc. cố vấn kĩ thuật.
cốc," 1 dt. đồ đựng dùng để uống  làm bằng thuỷ tinh  nhựa...  thường không có quai: cốc nước chanh  rót nước vào cốc  cốc nhựa  nâng cốc chúc mừng."  2 i. tt. từ mô phỏng tiếng mõ kêu: tiếng mõ trâu cốc cốc vang rừng. ii. đgt. (dùng ngón tay gập lại) gõ vào đầu: sao anh lại cốc vào đầu thằng bé như vậy?  3 (f. coke) dt. than đá xốp và rắn dùng trong luyện kim. " 4 dt. chim bắt cá  bơi lặn giỏi  cổ dài  lông đen  chân có màng: cốc mò cò xơi (tng.)." " 5 tên gọi chung các hạt để ăn (như thóc  ngô  kê  đỗ): cốc vũ  hà cốc  ngũ cốc."
cộc, 1 tt. ngắn; cụt: áo cộc; chó cộc đuôi con cộc con chó cụt đuôi: con cộc nhà này không dữ.  2 đgt. đụng đầu vào một vật gì: cộc đầu vào bàn.  3 tht. tiếng gõ mõ: sư cụ gõ cộc một tiếng trên mõ.
cộc cằn, t. như cục cằn.
cộc lốc," tt. (cách nói năng) ngắn  cụt và trống không  gây cảm giác thiếu lễ độ: trả lời cộc lốc  nói cộc lốc."
côi cút," tt. như côi1  nhưng có nghĩa nặng về tình cảm hơn: nỗi con côi cút  nỗi mình bơ vơ (ngọc-hân công chúa)."
cỗi," 1 d. (cũ; chỉ dùng trong thơ ca). như cội. rung cây  rung cỗi  rung cành... (cd.)." " 2 t. (cây cối) già  không còn sức phát triển. ươm giống tốt  cây sẽ lâu cỗi."
cối," 1 dt. 1. đồ dùng để đựng các thức khi xay  giã  nghiền: cối giã gạo. 2. lượng các thức đựng trong cối trong một lần xay  giã  nghiền: xay một cối thóc. 3. lượng vôi vữa  đất trong một lần nhào  trộn khi xây  trát: đánh một cối hồ. 4. số lượng thuốc lá  pháo đóng lại thành khối: một cối pháo." " 2 dt. pháo nòng ngắn  đáy nòng tì trên một bàn đế  bắn đạn đi hình cầu vồng diệt mục tiêu ngay cả khi bị che khuất sau khối chắn cao."
cối xay," 1 dt. cối xay thóc làm bằng nan tre bọc ngoài  trong nêm chặt bằng đất và giăm tre hoặc giăm gỗ: gà gáy chị đã dậy đổ thóc vào cối xay và đứng xay một mình." " 2 dt. (thực) loài cây nhỏ  có quả tròn hình cối xay  lá có lông: cây cối xay được dùng làm thuốc đông y."
cội," d. gốc cây to  lâu năm. cội thông già. chim lạc bầy thương cây nhớ cội... (cd.)."
cồm cộm," tt. 1. căng phồng to  do đựng quá đầy  gây cảm giác vướng víu: ba lô nhét cồm cộm đủ thứ  ví dày cồm cộm. 2. có cảm giác khó chịu (thường ở mắt) do có gì gợn vướng ở bên trong: mắt cồm cộm vì bụi cát."
cốm," 1 dt. 1. món ăn làm bằng thóc nếp non  rang chín rồi giã cho giẹp và sạch vỏ: để ta mua cốm  mua hồng sang sêu (cd) 2. thứ được phẩm hình hạt như hạt cốm: cốm can-xi 3. từ miền nam chỉ thức ăn làm bằng gạo nếp hay ngô rang và ngào với đường: thứ cốm ở miền nam thì người miền bắc gọi là bỏng."  2 tt. 1. nói chanh còn non: chanh cốm 2. nói vàng ở trạng thái vụn: vàng cốm.
cộm," t. 1 căng to hoặc nổi cao lên một cách vướng víu do đựng quá đầy  quá chặt. túi cộm  nhét đầy giấy tờ. quần áo đựng cộm vali. chiếc ví dày cộm. 2 có cảm giác khó chịu ở da thịt  đặc biệt ở mắt  do có gì vướng ở phía trong. bụi than vào  làm cộm mắt. // láy: cồm cộm (ý mức độ ít)."
côn," 1 dt. gậy để đánh võ  múa võ: đánh kiếm múa côn."  2 (f. cône) dt. 1. khối nón cụt. 2. bộ phận có hình như khối nón cụt: côn xe  tiện côn.  3 dt. một loại cá to ở biển theo truyền thuyết có thể hoá thành chim bằng: côn vùng phỉ sức rồng bay phải thời (phan trần). " 4 (f. colt) dt. súng lục tự động có cỡ nòng 11 4mm: súng côn."
côn đồ," dt. (h. côn: đồ vô lại; đồ: bọn người) kẻ lưu manh hay gây sự đánh nhau: quyết không sợ côn đồ hiếp tróc  quyết không làm dân tộc vô danh (x-thuỷ)."
côn trùng, d. x. sâu bọ.
cồn," 1 (f. alcool) dt. rượu có nồng độ cao  dùng để đốt  sát trùng: cồn 90o  đèn cồn  xoa cồn vào chỗ sưng."  2 (f. colle) dt. chất keo dùng để dán: dán bằng cồn. " 3 dt. dải cát nổi lên tạo thành gò  đồi ở sông  biển do tác động của gió: cồn cát trắng ven biển."  4 đgt. 1. (sóng) xô và nổi lên thành từng lớp: sóng cồn. 2. nh. cồn cào. " 5 (thị trấn) h. hải hậu  t. nam định."
công," 1 dt. loài chim cùng loại với gà  lông đuôi dài  có mặt nguyệt  có thể xòe ra: con công ăn lẫn với gà  rồng kia  rắn nọ  coi đà sao nên (cd)." " 2 dt. công nhân nói tắt: công  nông liên minh." " 3 dt. tước cao nhất trong năm tước của chế độ phong kiến: năm tước của phong kiến là công  hầu  bá  tử  nam."  4 dt. thế công nói tắt: giỏi cả công lẫn thủ. " 5 dt. 1. sức lao động tiêu hao trong một việc làm: của một đồng  công một nén (tng); kẻ góp của  người góp công (tng); một công đôi ba việc (tng) 2. sức lao động tiêu hao trong một ngày của một người: đào cái mương này mất hơn một trăm công 3. tiền nhận được do bỏ sức lao động để làm việc: rủ nhau đi cấy lấy công (cd) 4. công lao nói tắt: có công với nước; công ai nấy nhớ  tội ai nấy chịu (tng) 5. (lí) đại lượng vật lí đặc trưng định lượng cho sự biến đổi năng lượng từ dạng này sang dạng khác: trong hệ đơn vị quốc tế  công được do bằng jun (j)." " 6 dt. đơn vị đo diện tích ruộng ở nam-bộ bằng một phần mười héc-ta: thửa ruộng 2400 công  tức là có 240 héc-ta." " 7 tt  trgt. công bằng nói tắt: trời sao trời ở chẳng công (cd)."  8 tt. chung cho mọi người: của công. " 9 đgt. nói thuốc dùng không hợp  ảnh hưởng đến sức khoẻ của bệnh nhân: bệnh tăng lên vì công thuốc."  an dt. (h. công: việc chung; an: yên ổn) 1. tổ chức của nhà nước phụ trách việc giữ gìn trật tự an ninh chung: ngành công an 2. nhân viên phụ trách việc gi�
công an," d. 1 cơ quan nhà nước chuyên giữ gìn trật tự  an ninh chung. đồn công an. 2 (kng.). nhân viên công an. nhờ công an chỉ đường."
công bố, đgt. thông báo cho mọi người đều biết: công bố một đạo luật  tài liệu chưa công bố.
công chính," 1 dt. (h. công: thợ; chính: việc quốc gia) ngành phụ trách việc xây dựng và quản lí cầu cống  đường sá: tốt nghiệp trường cao đẳng công chính cũ."  2 tt. (h. công: không thiên vị; chính: ngay thẳng) công bằng và ngay thẳng: mọi người kính mến con người công chính ấy.
công chúa, d. con gái vua.
công chúng," dt. đông đảo mọi người xem  hoặc chứng kiến việc gì  trong quan hệ với người diễn thuyết  tác giả  diễn viên...: ra mắt công chúng  vở kịch được công chúng ưa thích  phải cho công chúng biết."
công danh," dt. (h. công: sự nghiệp; danh: tiếng tăm) địa vị xã hội và tiếng tăm: làm trai quyết chí tu thân  công danh chớ vội  nợ nần chớ lo (cd)."
công dân," d. người dân  trong quan hệ về mặt quyền lợi và nghĩa vụ với nhà nước. công dân có quyền bầu cử. nghĩa vụ của công dân. mất quyền công dân."
công đoàn, dt. tổ chức quần chúng của công nhân viên chức nhà nước.
công giáo, dt. (h. công: chung; giáo: tôn giáo) đạo ki-tô: những đồng bào theo công giáo. // tt. theo ki-tô giáo: đồng bào công giáo.
công hàm, d. công văn ngoại giao của nước này gửi cho nước khác. trao đổi công hàm giữa hai nước.
công ích," dt. 1. lợi ích chung của tập thể  của xã hội: lo toan công ích. 2. số ngày công phải đóng góp hoặc bằng tiền thay thế cho địa phương  dưới chế độ cũ. 3. nghĩa vụ phải đóng góp công sức vào các công trình phúc lợi dưới chế độ mới: lao động công ích."
công khai," đgt  trgt. (h. công: mọi người; khai: mở) cho mọi người biết  không giấu giếm: từ 1950  mĩ đã công khai can thiệp vào nước ta (hcm); tư tưởng tiên tiến có thể công khai mà tuyên chiến cùng tư tưởng lạc hậu (đgthmai)."
công luận, d. dư luận chung của xã hội. hành động bị công luận lên án.
công lý," (xã) h. lý nhân  t. hà nam."
công nghệ," dt. (công: khéo léo; nghệ: nghề) kĩ thuật sử dụng công cụ  máy móc  trang bị để sản xuất những sản phẩm công nghiệp: muốn đẩy mạnh sản xuất  phải cải tiến công nghệ."
công nghiệp," 1 d. ngành chủ đạo của nền kinh tế quốc dân hiện đại  có nhiệm vụ khai thác tài nguyên thiên nhiên  chế biến tài nguyên và các sản phẩm nông nghiệp thành tư liệu sản xuất và tư liệu tiêu dùng. phát triển công nghiệp. nước công nghiệp."  2 d. (cũ). công lao và sự nghiệp đối với xã hội.
công nhân," dt. người lao động (thường là chân tay) làm việc dựa vào sự thu nạp nhân công của chủ tư liệu sản xuất công nghiệp hoặc của nhà nước  còn bản thân họ không chiếm hữu tư liệu sản xuất."
công nhận," đgt. (h. công: chung; nhận: bằng lòng) 1. cho là phải  là đúng  là hợp lí: nhân dân thế giới công nhận cuộc đấu tranh của dân tộc ta là chính nghĩa 2. tuyên bố là chính đáng: hiệp nghị giơ-ne-vơ lập lại hoà bình  công nhận độc lập  chủ quyền  thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của việt-nam ta (hcm)."
công quĩ, dt. (h. công: chung; quĩ: tủ cất tiền) tiền công; tiền của nhà nước: lãng phí là làm thiệt cho công quĩ.
công tác, i d. công việc của nhà nước hoặc của đoàn thể. công tác chính quyền. làm tròn công tác được giao. " ii đg. 1 làm . tích cực công tác. đang công tác ở nơi xa. 2 (chm.). hoạt động  làm việc (nói về máy móc). máy đang ở trạng thái công tác."
công thức," dt. 1. nhóm kí hiệu dùng để biểu thị một định luật  một quy tắc khái niệm nguyên lí. 2. cách thức được dùng theo thói quen hoặc theo quy định trong những dịp nhất định: công thức xã giao."
công thương, dt. (h. công: người thợ; thương: buôn bán) công nghiệp và thương nghiệp: thời kì cải tạo công thương.
công trái," d. 1 hình thức nhà nước vay vốn của các tầng lớp nhân dân  người cho vay được quyền thu lại vốn và hưởng lãi theo quy định. phiếu công trái. 2 phiếu công trái (nói tắt). phát hành công trái. mua công trái."
công ty,"  ... x. công ti ..."
công văn," dt. giấy tờ trao đổi  liên hệ công việc của cơ quan nhà nước: gửi công văn xuống các cơ sở của bộ."
công xã," dt. (h. công: chung; xã: hợp nhiều người) 1. hình thức tổ chức nguyên thuỷ của xã hội loài người: chế độ công xã nguyên thuỷ là chế độ sở hữu công cộng về tư liệu sản xuất 2. chính quyền vô sản thiết lập đầu tiên ở một số nơi: tháng chạp năm 1927  công xã quảng-châu thành lập trong ba hôm (trg-chinh)."
công xưởng," d. hình thức tổ chức sản xuất cơ bản trong thời đại công nghiệp  hoạt động dựa vào một hệ thống máy móc nhất định."
cồng," dt. nhạc khí gõ có hình dáng giống cái chiêng nhỏ nhưng không có núm  bằng đồng  dùng để phát hiệu lệnh."
cồng kềnh," tt  trgt. ngổn ngang và chiếm nhiều chỗ: đồ đạc đề cồng kềnh trên xe tải."
cổng," d. 1 khoảng trống chừa làm lối ra vào của một khu vực đã được rào ngăn  thường có cửa để đóng  mở. cổng tre. cổng làng. kín cổng cao tường. 2 (chm.). thiết bị dùng làm lối vào và ra  để hướng dẫn việc chuyển dữ liệu giữa đơn vị xử lí trung tâm của máy tính và các thiết bị ngoài (như máy in  chuột  modem ...). 3 (chm.). lối vào hoặc ra của mạng dữ liệu trong máy tính."
cống hiến, đgt. (h. cống: dâng; hiến: dâng phẩm vật) đóng góp những phần cao quí của mình cho sự nghiệp chung: đời hoạt động cũng như đời sống của hồ chủ tịch hoàn toàn cống hiến cho cách mạng (phvđồng). // dt. sự đóng góp to lớn: phụ nữ ta có những cống hiến rất lớn cho sự nghiệp cách mạng (phvđồng).
cộng, 1 (ph.). x. cọng1.  2 d. (kết hợp hạn chế). cộng sản (nói tắt). luận điệu chống cộng. " 3 đg. gộp vào  thêm vào. 2 cộng với 3 là 5. cộng sổ (cộng các khoản ghi trong sổ)."
cộng sản," tt. (h. sản: của cải sinh ra) theo chủ trương đem các tư liệu sản xuất làm của chung của xã hội để mọi người cùng làm  cùng hưởng: chủ nghĩa cộng sản là tương lai tươi sáng của loài người (phvđồng)."
cộng tác," đg. cùng góp sức làm chung một công việc  nhưng có thể không cùng chung một trách nhiệm. cộng tác với nhiều tờ báo. hai người cộng tác với nhau."
cốt," 1 i. dt. xương người  động vật  thức ăn cua  cá có lợi cho việc tạo cốt  cốt nhục  cốt nhục tương tàn  cốt tuỷ. 2. xương của người chết hoặc của động vật còn giữ lại được: bốc cốt vào tiểu. 3. phần bên trong cùng làm chỗ dựa chắc chắn cho toàn khối: bê tông cốt thép. 4. nội dung chính và tạo nên sườn của một vấn đề hay tác phẩm văn học: cốt truyện  phải tìm cho ra cốt của vấn đề là ở đâu. 5. nước pha đậm đặc lần đầu  phần nước tinh tuý nhất có được do nấu  cô đặc hoặc ép: nước mắm cốt. ii. đgt. coi là mục đích chính cần đạt được: cốt được việc là tốt  dù có tốn kém chút đỉnh  cốt để giúp nhau thôi."  2 dt. bà cốt: một đồng một cốt (tng.).  3 nh. cao trình.  4 (f. cote) dt. chỉ số kích thước của xi lanh máy.  5 (f. code) dt. mã số: phải nhớ cốt là bao nhiêu mới mở được.
cốt nhục," dt. (h. cốt: xương; nhục: thịt) người ruột thịt: sao cho cốt nhục vẹn tuyền (k). // tt. thân thiết  ruột thịt: đồng bào cốt nhục  nghĩa càng bền (ngtrãi)."
cốt truyện, d. hệ thống sự kiện làm nòng cốt cho sự diễn biến các mối quan hệ và sự phát triển của tính cách nhân vật trong tác phẩm văn học loại tự sự. quyển tiểu thuyết có cốt truyện đơn giản. cốt truyện của vở kịch.
cột," 1 dt. 1. vật làm trụ thẳng đứng cố định để chống  đỡ...: cột nhà  cột buồm  chôn cột điện. 2. khối chất lỏng  chất khí được để hay được tạo nên theo phương thẳng đứng: cột thuỷ ngân  cột khói. 3. phần được chia thành từng ô  từng khoảng trên trang giấy: cột báo  viết con số vào đúng cột." " 2 đgt. buộc  trói: cột dây thép  cột gà không chặt (tng.)."
cột trụ," d. 1 cột lớn  vững chắc  để chống đỡ vật nặng. cột trụ bằng đá. 2 (id.). như trụ cột."
cơ," 1 dt. 1. điều kiện triệu chứng báo hiệu để cho sự vật  sự việc có khả năng thay đổi  phát sinh: có cơ bị bại lộ  trời có cơ bão. 2. sự thay đổi  phát sinh mầu nhiệm: cơ trời. 3. khả năng ứng phó: thất cơ thua chí đàn bà (truyện kiều)." " 2 dt. 1. đơn vị quân đội thời phong kiến  số quân có thể là 10 hoặc có thể là từ 200-500: muôn cơ nghìn đội trập trùng khải ca (lục vân tiên). 2. lực lượng quân đội chuyên làm nhiệm vụ canh gác và phục vụ trong các dinh thự quan lại ở triều nguyễn thời thực dân pháp." " 3 dt. cơ học hoặc cơ khí  nói tắt: ngành cơ  khoa cơ." " 4 dt. đường nhỏ chạy dọc theo mái đập  mái đê." " 5 dt. bộ phận của cơ thể người  động vật gồm các sợi hợp thành  có thể co dãn làm cho các cơ quan khác cử động: sự co bóp của cơ tim  cơ hoành  bắp cơ."  6 tt. đói: lửa cơ đốt ruột dao hàn cắt da (cung oán ngâm khúc)  cơ cẩm  cơ cực  cơ hàn  cơ khổ  tích cốc phòng cơ.  7 tht. kia (biểu thị ý thân mật): thế này cơ!
cơ bản, tt. (h. cơ: nền nhà; bản: gốc cây) 1. coi như là nền gốc: sản xuất ra của cải vật chất ngày càng nhiều là một vấn đề cơ bản (trg-chinh) 2. trọng yếu nhất: chúng ta có những thuận lợi rất cơ bản (vnggiáp).
cơ cực," t. đói khổ  vất vả đến cùng cực. cuộc đời cơ cực. nếm đủ mùi cơ cực."
cơ giới," i. dt. các loại trang bị bằng máy móc trong sản xuất: thi công cơ giới  phương tiện cơ giới. 2. các loại trang bị cơ động và tác chiến bằng xe tăng  xe bọc thép...: tiểu đoàn bộ binh có cơ giới yểm hộ. ii. tt. có tính chất rập khuôn cứng nhắc  không linh hoạt  sáng tạo; máy móc: giải quyết vấn đề một cách cơ giới."
cơ hội, dt. (h. cơ: dịp; hội: gặp) dịp thích đáng để thành công: chúng ta có cơ hội để xây dựng lại nước nhà (hcm).
cơ mưu, d. (id.). như mưu cơ.
cơ nghiệp," dt. 1. tài sản có được trong quá trình gây dựng  để làm cơ sở trụ lập cuộc sống: con trâu là đầu cơ nghiệp (tng.). 2. cơ đồ  sự nghiệp lớn lao: trời nam một dải non sông  nghìn năm cơ nghiệp cha ông hãy còn (văn thơ đông kinh nghĩa thục)."
cơ quan," dt. (h. cơ: trọng yếu; quan: then cửa) 1. bộ phận của cơ thể thực hiện một chức năng cần thiết: tai là cơ quan thính giác 2. đơn vị tổ chức công tác của nhà nước hoặc của đoàn thể: các cơ quan của chính phủ  từ toàn quốc cho đến các làng đều là đầy tớ của dân (hcm) 3. trụ sở làm việc thường xuyên của chính quyền hay đoàn thể: không dám vắng mặt ở cơ quan."
cơ sở," d. 1 cái làm nền tảng  trong quan hệ với những cái xây dựng trên đó hoặc dựa trên đó mà tồn tại  phát triển. thực tiễn là cơ sở của nhận thức. một nhận định có cơ sở. 2 cn. cơ sở hạ tầng. nền tảng kinh tế  bao gồm toàn bộ quan hệ sản xuất của xã hội phù hợp với một trình độ phát triển nhất định của lực lượng sản xuất  trong quan hệ với kiến trúc thượng tầng chính trị  tư tưởng  v.v. xây dựng trên đó. 3 đơn vị ở cấp dưới cùng  nơi trực tiếp thực hiện các hoạt động như sản xuất  công tác  v.v. của một hệ thống tổ chức  trong quan hệ với các bộ phận lãnh đạo cấp trên. chi bộ là tổ chức cơ sở của đảng cộng sản. cơ sở y tế ở nông thôn. cán bộ cơ sở. 4 người hoặc nhóm người làm chỗ dựa  trong quan hệ với tổ chức dựa vào những người đó để hoạt động  thường là hoạt động bí mật. chị ấy là một cơ sở của cách mạng trong vùng địch tạm chiếm. bám lấy cơ sở để hoạt động."
cơ thể, dt. 1. tập hợp thống nhất mọi bộ phận của một sinh vật: cơ thể đơn bào  cơ thể sống. 2. nh. thân thể: rèn luyện cơ thể khoẻ mạnh.
cờ," 1 dt. miếng vải hay giấy có màu sắc nhất định  có khi có một hình ảnh tượng trưng  dùng làm biểu hiệu cho một nước hoặc một đảng; cũng có khi dùng trong đám rước hoặc dùng để ra hiệu lệnh: lễ chào cờ; phất cờ cho tàu chuyển bánh." " 2 dt. cụm hoa ở ngọn một số cây loại thảo: lúa đăng vào mẩy  ngô đang phơi cờ (ngbính)." " 3 dt. trò chơi dùng những quân dàn ra trên một mặt phẳng kẻ ô  phân thành hai bên đối địch  phải tìm cách phân thắng bại: mê đánh cờ; dự kì thi cờ quốc tế; một ông cụ cao cờ."
cờ bạc, d. các trò chơi ăn thua bằng tiền (nói khái quát). nạn cờ bạc. cờ gian bạc lận.
cờ tướng," dt. cờ có ba mươi hai quân phân ra tướng  sĩ  tượng  xe  pháo  mã  tốt  và cách đi riêng của mỗi quân  bên nào ăn được tướng của đối phương là thắng."
cỡ, dt. 1. độ lớn nhỏ: ở đây có bán giày đủ các cỡ 2. khoảng: hắn thuộc cỡ tuổi anh 3. trình độ: một họa sĩ cỡ lớn 4. độ cao thấp trung bình: không đòi hỏi tài năng quá cỡ. // tt. ở bậc khá cao: đó là cán bộ cỡ đấy. // trgt. khoảng độ: tôi đi vãng cỡ mười ngày.
cớ, d. lí do trực tiếp của việc làm. lấy cớ bận để về trước. viện hết cớ này đến cớ khác.
cơi," dt. đồ đựng trầu cau  có hình như chiếc khay nhỏ  đáy nông và có nắp: đàn ông nông nổi giếng khơi  đàn bà sâu sắc như cơi đựng trầu (cd.)." " 2 dt. cây có lá nhỏ dài  dùng để nhuộm vải thành màu vàng lục sẫm hoặc để đánh bả cá." " 3 đgt. nâng cao bằng cách xây  đắp thêm lên: cơi nhà lên một tầng nữa  cơi bờ đê."
cởi, đgt. (cn. cổi) 1. gỡ ra: cởi trói; cởi nút 2. bỏ quần áo đang mặc ra: yêu nhau cởi áo cho nhau 3. mở ra: được lời như cởi tấm lòng (k).
cởi mở, đg. 1 bày tỏ tâm tình một cách dễ dàng và hồn nhiên. cởi mở nỗi lòng cho nhau. tâm tình đã được cởi mở. 2 (hoặc t.). dễ dàng để cho người khác hiểu biết tâm tình của mình. tính tình cởi mở. trò chuyện rất cởi mở. sống cởi mở với mọi người.
cơm," 1 dt. 1. món lương thực chính của người việt nam (và một số nước khác) trong bữa chính  có màu trắng  hạt nở đều  dẻo  khô ăn kèm thức ăn  được nấu bằng gạo tẻ vo sạch  đun sôi ghế cho cạn nước  hạt nở và để lửa nhỏ cho đến khi chín. 2. những thứ làm thành bữa ăn chính nói chung: làm cơm đãi khách  dọn cơm." " 2 i. dt. cùi của một số quả cây: quả vải cơm dày. ii. tt. (thứ quả) có vị hơi ngọt  không chua: cam cơm  khế cơm."
cơm đen, dt. thuốc phiện: cơm trắng không đủ ăn mà hắn vẫn phải mua cơm đen.
cơm nước," d. cái ăn  cái uống thường ngày (nói khái quát). lo cơm nước. cơm nước xong (ăn uống xong)."
cợt, đgt. đùa bỡn: cái phong ba khéo cợt phường lợi danh (cung oán ngâm khúc).
cu, 1 dt. 1. bộ phận sinh dục của đàn ông (tục): cu thằng bé bị sưng 2. đứa con trai còn bé: thằng cu nhà anh lên mấy rồi? 3. từ ở nông thôn chỉ bố đứa con trai đầu lòng: anh cu đi làm rất sớm. " 2 dt. chim gáy: vì ai xui giục con cu  cho con cu gáy gật gù trên cây (cd)."
cu li, 1 x. culi. " 2 d. động vật bậc cao không có đuôi hoặc có đuôi rất ngắn  tai nhỏ  mắt to rất gần nhau  tứ chi thích nghi với lối sống leo trèo trên cây  hoạt động kiếm ăn ban đêm  ban ngày cuộn tròn mình lại để ngủ." " 3 d. cây dương xỉ lá rất to  phân nhánh rất nhiều  thân rễ phủ đầy lông tơ màu hung  dùng làm thuốc."
cù, 1 i. tt. (vật) tròn khi tác động vào thì quay tròn: trẻ con đánh quả cù  đèn cù. ii. dt. đphg nh. con quay. " 2 đgt. 1. làm cho buồn cuời và cười bằng cách chọc và ngoáy nhẹ ngón tay vào chỗ da dễ bị kích thích như nách  cạnh sườn..: cù vào nách  bị cù  nó cười nắc nẻ. 2. làm cho cười vui bằng lời nói cử chỉ: đem chuyện tiếu lâm cù mọi người  cù khán giả. 3. làm cho cùng tham gia vào bằng việc kích thích sự ham thích: cù cô bé cùng đi xem  cù cho nó phải đi ra đường. 4. quấy nhiễu  làm phiền phức  rầy rà: suốt ngày nó gọi điện thoại cù người ta."
cù lao, 1 dt. khoảng đất nổi lên ở giữa nước biển hoặc nước sông: bộ đội đóng ở cù lao chàm. " 2 dt. (h. cù: vất vả; lao: khó nhọc) công nuôi nấng vất vả của cha mẹ: than rằng đội đức cù lao  bể sâu mấy trượng  trời cao mấy trùng (phtr)." " 3 dt. (biến âm của bồ lao) quai chuông to ở chùa: bây giờ tính nghĩ làm sao  cho chuông ấm tiếng  cù lao vững bền (cd)."
củ," d. phần thân  rễ hay quả của cây phát triển lớn ra và chứa chất dự trữ  nằm ở dưới đất hoặc sát đất. củ su hào. củ khoai sọ. củ lạc."
cũ," t. 1 được dùng đã lâu và không còn nguyên như trước nữa. bộ quần áo cũ. cửa hàng sách cũ. máy cũ  nhưng còn tốt. 2 thuộc về quá khứ  nay không còn nữa hoặc không thích hợp nữa. ăn cơm mới  nói chuyện cũ (tng.). nhà xây theo kiểu cũ. cách làm ăn cũ từ nghìn năm nay. 3 vốn có từ lâu hoặc vốn quen biết từ trước. về thăm quê cũ. ngựa quen đường cũ (tng.). tình xưa nghĩa cũ. ma cũ bắt nạt ma mới (tng.)."
cú," 1 dt. chim ăn thịt  có mắt lớn ở phía trước đầu  kiếm mồi vào ban đêm  thường bị dân xua đuổi vì họ cho là báo điềm không lành: hôi như cú." " 2 (f. coup) dt. 1. đòn đánh nhanh  mạnh: cho cú đấm  đánh những cú hiểm  đá cú phạt. 2. lần xẩy ra nhanh chóng  bất ngờ  gây tác động mạnh: bị lừa một cú đau."  3 vt. thgtục cay cú: cú vì thua  học giỏi mà thi trượt nên rất cú.  4 dt. câu: viết chưa thành câu thành cú  câu cú.
cú pháp, dt. (h. cú: câu; pháp: phép) phép đặt câu: bài văn không coi trọng cú pháp.
cú vọ," d. 1 cú không có túm lông trên đầu. 2 con cú vọ  dùng để ví kẻ hiểm ác  chuyên rình làm hại người. bọn cú vọ. mắt cú vọ (mắt nhìn xoi mói  rình mò để tìm cách hại người)."
cụ, dt. 1. người sinh ra ông bà. 2. từ dùng để gọi người già cả với ý tôn kính: kính cụ  cụ ông  bà cụ già.
cụ thể," tt. (h. cụ: đầy đủ; thể: cách thức) 1. tồn tại thực tế  hiển nhiên  xác thực: những sự vật cụ thể trước mắt 2. có thể nhận biết được bằng giác quan hay hình dung được dễ dàng: nghệ thuật chú ý đến cá tính vì có tính cách cụ thể (đgthmai)."
cua," 1 d. giáp xác có phần đầu và ngực ẩn trong mai cứng  phần bụng gập dưới mai gọi là yếm  có tám chân  hai càng và thường bò ngang. nói ngang như cua (kng.; rất ngang)." " 2 d. (cũ; kng.). khúc ngoặt trên đường đi của xe cộ  tàu bè. xe chạy qua cua." " 3 d. (kng.). thời gian ấn định để hoàn thành một chương trình học tập  thường là tương đối ngắn. theo học một cua ngoại ngữ. học mỗi cua ba tháng."  4 t. (kng.). (kiểu tóc của nam giới) cắt ngắn. đầu húi cua.
của," 1 dt. 1. mọi thứ do con người làm ra như tiền bạc  tài sản  đồ đạc...: người làm ra của  của không làm ra người (tng.)  phải biết tiếc của. 2. cái ăn với đặc tính riêng: thích của ngọt  của chua. 3. người hoặc vật thuộc hạng đáng xem thường: rước cái của ấy về chỉ tổ phá nhà!" " 2 lt. 1. từ biểu thị quan hệ sở thuộc giữa chính thể với bộ phận của chính thể: đôi mắt của em  các linh kiện của máy. 2. người hay vật có quyền sở hữu với cái thuộc về  chịu sự chi phối của người hay vật có quyền sở hữu đó: sách của tôi  xe máy của anh bán rồi à? 3. người  sự vật với thuộc tính có được: hương thơm của hoa  tình yêu của chúng ta  niềm hân hoan của đội thắng cuộc. 4. người  vật có quan hệ với người hay sự vật được nói đến: anh ấy là bạn của tôi  những nhân tố của sự thành bại."
của cải, dt. tài sản nói chung: tăng nhanh hơn nữa khối lượng của cải vật chất (phvđồng).
cúc," 1 d. cây gồm nhiều loài khác nhau  có các hoa mọc trên một đế chung trông như một hoa."  2 d. x. khuy.
cúc dục," đgt. nuôi nấng  chăm sóc từ bé: ơn cha ba năm cúc dục  nghĩa mẹ chín tháng cúc mang (cd.)."
cục," 1 dt. khối nhỏ và đặc: sống  cục đất; mất  cục vàng (tng)." " 2 dt. cơ quan trung ương dưới bộ hoặc tổng cục  phụ trách một ngành công tác: cục quân y; cục thống kê." " 3 tt. dễ phát bẳn và thường có cử chỉ và ngôn ngữ thô lỗ: tính nó cục  đừng trêu nó."
cục diện," d. tình hình chung của cuộc đấu tranh  cuộc tranh chấp  biểu hiện ra trong một thời gian nhất định. cục diện chiến tranh. cục diện thế giới."
cục mịch," tt. chất phác đến mức thô kệch vụng về: nó cục mịch thế thôi  nhưng hết lòng với bạn đấy."
cùi, 1 dt. 1. bộ phận của vỏ quả dày lên: cùi bưởi 2. bộ phận của quả ở dưới vỏ: cùi dừa 3. bộ phận mọng nước của quả ở giữa vỏ và hạt: cùi nhãn; cùi vải 4. lõi một số quả: cùi bắp.  2 dt. bệnh hủi: bệnh cùi ngày nay được chữa khỏi.
cùi chỏ, d. (ph.). cùi tay.
củi, dt. những thứ dùng làm chất đốt lấy từ cây cỏ nói chung: bổ củi  nhặt lá khô làm củi đun  đi củi (đi kiếm củi).
cũi," dt. 1. chuồng bằng tre  bằng gỗ hay bằng sắt  có song chắn để nhốt giống thú: cũi chó; cũi hổ; tháo cũi sổ lồng (tng) 2. khung sắt nhốt người có tội trong thời phong kiến: thời đó  chống lại vua quan thì phải nhốt vào cũi trước khi bị chém. // đgt. nhốt con vật vào cũi: cũi con chó lại."
cúi, 1 d. con cúi (nói tắt). cán bông đánh cúi.  2 đg. hạ thấp đầu hoặc thân mình xuống về phía trước. cúi chào. cúi rạp người xuống để đạp xe. cúi mặt làm thinh.
cùm," i. dt. dụng cụ dùng để giữ chặt chân người tù  gồm hai tấm gỗ khi ghép lại thì chỉ còn hai lỗ đủ để cho chân người tù ở trong đó. ii. đgt. 1. cho chân vào cùm để giam giữ: bị cùm trong xà lim  cờ bạc là bác thằng bần  cửa nhà bán hết cho chân vào cùm (cd.). 2. không được tự do đi lại: ốm mấy ngày bị cùm ở trên giường  mưa cùm chân ở nhà."
cúm," dt. bệnh do một thứ vi-rút gây sốt  sổ mũi  viêm họng  viêm phế quản  viêm phổi: một dịch cúm lan ra khắp làng."
cúm núm," d. chim sống ở nước cùng họ với cuốc  lông màu xám."
cụm," dt. 1. khối gồm những cây nhỏ cùng một gốc  những chiếc lá cùng một cành và những bông hoa liền cuống  chụm lại với nhau: cụm hoa  cụm rau thơm  cụm lá. 2. khối gồm những nhà hoặc những vật liền sát nhau: cụm pháo hoa  cụm dân cư."
cun cút," 1 dt. món tóc của trẻ em gái thời xưa để chừa ở chỗ thóp  chung quanh cạo trắng: hồi đó  lên mười tuổi chị ấy vẫn còn cái cun cút." " 2 dt. loài chim lông màu nâu xám  chân ngắn  hay lủi ở bờ ruộng hoặc ở bụi cây: béo như con cun cút (tng)."
cùn," t. 1 (lưỡi cắt) trơ mòn  không sắc. dao cùn. kéo cùn. 2 đã mòn cụt đi. chổi cùn rế rách*. ngòi bút cùn. kiến thức cùn dần. 3 (kng.). tỏ ra trơ  lì  không cần biết đến phải trái  hay dở  và phản ứng của người xung quanh. lí sự cùn*. giở thói cùn. cùn đến mức đuổi cũng không chịu về."
cung," 1 i. dt. 1. vũ khí cổ  thô sơ  gồm một cánh đàn hồi làm bằng tre hoặc gỗ hay kim khí  hai đầu cánh được gò lại bằng dây bền chắc  dùng phóng tên đi: tài cưỡi ngựa bắn cung. 2. dụng cụ để bật bông cho tơi  gồm một dây căng trên một cần gỗ dài. 3. phần của đường cong giới hạn bởi hai điểm. 4. mũi tên giữa các nút trong sơ đồ khối. ii. đgt. bật cho bông tơi ra bằng cung hoặc bằng máy: máy cung bông." " 2 dt. 1. nhà  nơi ở của vua. 2. nơi thờ tôn nghiêm nhất trong đền miếu. 3. phạm vi được phép đi lại trong bốn ô vuông của tướng sĩ trên bàn cờ. 4. toà nhà lớn  đồ sộ dùng làm nơi tổ chức các hoạt động văn hoá  thể thao: cung thiếu nhi  cung văn hoá lao động." " 3 dt. 1. quãng đường đi bộ mất chừng nửa ngày: một ngày giỏi lắm đi được hai cung đường.2. đoạn đường phân ra  theo cách quản lí của cơ quan giao thông: mở thêm cung đường."  4 dt. lời khai của bị can trước cơ quan điều tra xét hỏi: lấy cung  hỏi cung. " 5 dt. 1. một trong ngũ âm theo cách phân chia của âm nhạc trước đây. 2. đơn vị dùng để đo khoảng cách giữa hai nốt nhạc. 3. tính chất về giọng điệu của bài ca  bản nhạc cổ truyền: cung bắc  cung nam."  6 dt. từng mục trong số tử vi: cung tình duyên  cung bản mệnh. " 7 dt. thgtục cung cách  nói tắt: cung này thì đến hỏng thôi  cung này thì đi sao nổi." " 8 đgt. cấp hàng hoá  trái với cầu: cung không kịp cầu  cung cấp  cung cầu  cung ứng  tự cung tự cấp."
cung cầu, đgt. (h. cung: cấp cho; cầu: hỏi xin) cung cấp và yêu cầu nói tắt: bọn gian thương vận dụng qui luật cung cầu để lũng đoạn thị trường.
cung khai," đg. khai điều đã làm  đã biết  khi bị hỏi cung. không chịu cung khai nửa lời. lời cung khai."
cung nữ," dt. người con gái hầu hạ ở cung vua  phủ chúa: cho đòi cung nữ các nàng chạy ra (hoàng trừu)."
cung phi," dt. (h. cung: nơi vua ở; phi: vợ vua) vợ thứ của vua  dưới hoàng hậu: bỗng tơ tình vướng gót cung phi (cgo)."
cùng, 1 i d. (kết hợp hạn chế). chỗ hoặc lúc đến đấy là hết giới hạn của cái gì. chuột chạy cùng sào (tng.). cãi đến cùng. đi cùng trời cuối đất. " ii t. 1 (chỗ hoặc lúc) đến đấy là hết giới hạn của cái gì. phía trong . nơi hang cùng ngõ hẻm. năm cùng tháng tận*. vài ba năm là cùng. xét cho cùng  lỗi không phải ở anh ta. 2 ở tình trạng lâm vào thế không còn có lối thoát  không còn biết làm sao được nữa. cùng quá hoá liều (tng.). đến bước đường cùng. thế cùng. 3 (cũ  hoặc ph.). khắp cả trong giới hạn của cái gì. tìm khắp chợ  cùng quê. đi thăm cùng làng."  2 i t. (những gì khác nhau) có sự đồng nhất hoặc sự giống nhau hoàn toàn về cái gì hoặc về hoạt động nào đó. anh em cùng cha khác mẹ. tiến hành cùng một lúc. hai việc cùng quan trọng như nhau. cùng làm cùng hưởng. không có ai đi cùng. " ii k. từ biểu thị quan hệ liên hợp. 1 biểu thị người hay sự vật sắp nêu ra có mối quan hệ đồng nhất về hoạt động  tính chất hoặc chức năng với người hay sự vật vừa được nói đến. nó đến  với bạn. nàng về nuôi cái cùng con... (cd.). 2 biểu thị người sắp nêu ra là đối tượng mà chủ thể của hoạt động vừa nói nhằm tới  coi là có quan hệ tác động qua lại mật thiết với mình. biết nói cùng ai. mấy lời xin lỗi cùng bạn đọc." " iii tr. (cũ; dùng ở cuối câu  trong thơ ca). từ biểu thị ý nhấn mạnh về sắc thái tha thiết mong muốn có sự đáp ứng  sự cảm thông ở người khác. nhiễu điều phủ lấy giá gương  người trong một nước thì thương nhau  (cd.)."
cùng khổ, tt. nghèo khổ đến cùng cực: cuộc sống cùng khổ.
cùng tận," tt  trgt. (h. cùng: cuối; tận: hết) đến mức cuối: đuổi con thỏ đến cùng tận."
củng," đg. đánh mạnh vào đầu  vào trán  thường bằng khớp ngón tay gập lại. củng đầu béo tai. củng cho mấy cái."
củng cố," đgt. 1. làm cho trở nên bền vững  chắc chắn hơn lên: củng cố trận địa  củng cố tổ chức. 2. nhớ lại để nắm vững và nhớ cho kĩ hơn: củng cố kiến thức  củng cố bài học."
cũng," trgt. 1. không khác: kíp  chầy thôi cũng một lần mà thôi (k) 2. như nhau: vốn nhà cũng tiếc  của trời cũng tham (k) 3. dù sao vẫn là: nên chăng thì cũng tại lòng mẹ cha (k) 4. với điều kiện gì thì được: thuận vợ thuận chồng  tát biển đông cũng cạn (tng) 5. có thể cho là được: phải lời  ông cũng êm tai (k) 6. tuy vậy vẫn cứ: nó về  tôi mừng  nhưng cũng còn lo."
cúng," đg. 1 dâng lễ vật lên thần thánh hoặc linh hồn người chết  theo tín ngưỡng hoặc theo phong tục cổ truyền. cúng ông bà  tổ tiên. mâm cơm cúng. 2 đóng góp tiền của cho một tổ chức  thường là tôn giáo  để làm việc nghĩa  việc phúc đức. cúng ruộng cho nhà chùa. 3 (kng.). làm mất tiền của vào tay người khác một cách vô ích. có bao nhiêu tiền cúng hết vào sòng bạc."
cuộc, 1 dt. sự việc có trình tự nhất định với sự tham gia của nhiều người: cuộc thi đấu thể thao  bóng đang trong cuộc  người ngoài cuộc.  2 i. đgt. giao hẹn về sự thách đố nào: đánh cuộc  không ai dám cuộc cả. ii. dt. điều cuộc với nhau: thắng cuộc  chịu thua cuộc.
cuộc đời, dt. quá trình sống và sinh hoạt của người ta: sống một cuộc đời gương mẫu về mọi mặt.
cuối," d. (hoặc t.). phần ở gần điểm giới hạn  chỗ hoặc lúc sắp hết  sắp kết thúc. nhà ở cuối làng. đêm cuối thu. đầu năm sương muối  cuối năm gió nồm (tng.). từ đầu đến cuối."
cuối cùng," tt. thuộc phần sau hết  chấm dứt: những ngày cuối cùng của đời sinh viên  bức thư cuối cùng của anh ấy."
cuội, 1 dt. thứ sỏi lớn: rải cuội trên lối. " 2 dt. 1. người ngồi gốc đa trên mặt trăng theo truyền thuyết: bực mình theo cuội tới cung mây (hxhương) 2. kẻ hay nói dối trong chuyện cổ tích: nói dối như cuội. // trgt. nhảm nhí; dối trá; không đúng sự thật: nó hay nói cuội  tin sao được."
cuỗm, đg. (thgt.). chiếm lấy và mang đi mất một cách nhanh chóng. trộm cuỗm hết đồ đạc. con mèo cuỗm miếng thịt.
cuồn cuộn," đgt. nổi lên thành từng cuộn  từng lớp tiếp theo nhau: sóng cuồn cuộn  khói bốc lên cuồn cuộn  cánh tay cuồn cuộn những bắp thịt  dòng người cuồn cuộn đổ về trung tâm thành phố."
cuốn," 1 dt. 1. quyển sách; quyển sổ: cuốn tiểu thuyết 2. từng đơn vị tác phẩm in ra: từ điển in một vạn cuốn 3. cây hàng quấn quanh một cái trục: gấm trâm cuốn  bạc nghìn cân  tạ lòng dễ xứng  báo ân gọi là (k)." " 2 dt. món ăn gồm bún  thịt lợn  tôm  bỗng rượu cuộn lại trong một lá rau diếp: chủ nhật mời bạn đến ăn cuốn."  3 đgt. làm gọn lại bằng cách cuộn tròn: cuốn chiếu; cuốn mành mành; cuốn buồm lên.  4 đgt. lôi kéo đi nhanh và mạnh: gió lạnh cuốn nhanh những đám mây xám (ngđthi).  5 đgt. thu hút vào: bài nói chuyện đã cuốn được tâm trí người nghe. " 6 tt  trgt. có hình cung vòng tròn ở phía trên: cửa cuốn; xây cuốn cửa tò vò."
cuốn gói," đg. (kng.). thu nhặt mọi thứ để rời bỏ hẳn ra đi (hàm ý khinh). không lừa ai được  phải lặng lẽ cuốn gói chuồn thẳng."
cuộn," i. đgt. 1. thu thật nhỏ vật có hình tấm hoặc hình sợi bằng cách lăn hoặc quấn trên vật ấy: cuộn mành lên  cuộn sợi  cuộn dây thép. 2. thu mình lại theo vòng tròn: nằm cuộn tròn  con rắn cuộn mình trong bụi cây. 3. chuyển động dồn dập  từng lớp tiếp theo nhau: khói cuộn lên mù mịt  bắp thịt cuộn lên. ii. dt. 1. từng đơn vị vật hình tấm  hình sợi đã được cuộn lại: cuộn vải  cuộn chỉ  mỗi cuộn len chừng 1 lạng.2. từng lớp của vật đang bốc lên dồn dập: khói bốc lên từng cuộn."
cuồng," tt. 1. như điên dại: dạo này  ông ta đã phát cuồng 2. không bình tĩnh: làm gì mà cuồng lên thế?."
cuồng nhiệt, t. sôi nổi mãnh liệt đến mức không còn chế ngự được tình cảm. sự hăng say cuồng nhiệt. yêu một cách cuồng nhiệt.
cuồng tín, đgt. tin theo một cách mù quáng: những kẻ cuồng tín  tin tưởng nhưng không cuồng tín.
cuống," 1 dt. 1. bộ phận của lá  hoa  quả dính vào với cành cây: chặt quả mít  chặt cả cuống 2. bộ phận của một cơ quan nối với cơ thể: cuống phổi; cuống rốn 3. phần gốc của phiếu  vé  biên lai giữ lại để đối chiếu  sau khi đã xé phiếu  vé  biên lai đi: còn cuống vé để làm bằng." " 2 tt. tỏ ra bối rối vì quá sợ  quá lo hoặc quá mừng: đánh vỡ cái cốc  thấy bố về nó cuống lên. // trgt. rối rít: giục cuống lên."
cuống cà kê," tt. vội vàng  rối rít và lúng túng (thtục): chưa đến giờ  việc gì mà cuống cà kê lên thế?."
cuống cuồng," t. cuống đến mức có những cử chỉ vội vàng  rối rít  thường do quá lo. lo cuống cuồng. chạy cuống chạy cuồng."
cuống họng, dt. phần đầu của khí quản ở phía trong cổ: viêm cuống họng.
cúp," 1 (f. coupe) dt. 1. đồ mĩ nghệ  thường có dáng hình chiếc cốc có chân  tượng trưng cho chức vô địch trong thi đấu thể thao: cúp vàng luân lưu giao cho đội vô địch giữ. 2. giải thưởng tặng cho đội vô địch trong thi đấu thể thao: tranh cúp bóng đá thế giới. 3. cái cốc có chân: cúp sâm banh. 4. cách cắt may: bộ quần áo này trông cúp thật tinh khéo."  2 (a. cub) dt. xe máy nhật: mới mua chiếc cúp đời mới.  3 đgt. kết hợp hạn chế (với đuôi) gập xuống và quặp vào: chó cúp đuôi chạy. " 4 (couper) đgt. 1. cắt (tóc): cúp tóc  cúp đầu. 2. cắt điện: cúp điện. 3. cắt lương  không trả công: cúp lương  cúp công thợ."
cụp, đgt. gập lại: cụp ô; cụp dù.
cút, 1 d. (id.). như cun cút1.  2 d. (id.). như cun cút2. " 3 d. 1 đồ đựng giống hình cái chai nhỏ  thường dùng để đựng rượu hoặc dùng để đong lường. 2 đơn vị đong lường dân gian  bằng khoảng 1/4 hoặc 1/8 lít. mua hai cút rượu." " 4 đg. rời khỏi nơi nào đó vì bắt buộc  vì bị xua đuổi (hàm ý khinh). cút đi nơi khác."
cụt," tt. 1. thiếu hẳn một phía đầu mút: cây tre cụt ngọn.2. bị tắc  không thông ra được: phố cụt  đường cụt  vào ngõ cụt. 3. bị mất phần lớn  không còn nguyên như ban đầu: bị cụt vốn."
cụt hứng," tt. mất vui một cách đột ngột khi đang vui thích hoặc đang có nhiều hi vọng: anh em đương vui đùa  bỗng có người đến báo một tin buồn  mọi người đều cụt hứng."
cư dân," d. người dân thường trú trong một vùng  một địa bàn cụ thể. đảo có vài nghìn cư dân. những cư dân làm nghề cá."
cư xử, đgt. đối xử với nhau trong đời sống hàng ngày: cư xử với mọi người rất đúng mực.
cử," 1 dt. cử nhân nói tắt: thời xưa  ông tú  ông cử được coi trọng."  2 đgt. 1. chỉ định làm một việc gì: chính quyền từ xã đến chính phủ trung ương do dân cử ra (hcm) 2. nêu lên làm dẫn chứng: cử ra một số thí dụ 3. cất lên tiếng nhạc một cách trang nghiêm: cử quốc thiều 4. nhấc lên cao: cử tạ.
cử hành, đg. tiến hành một cách trang nghiêm. tang lễ được cử hành trọng thể.
cử nhân," dt. học vị được công nhận khi thi đỗ kì thi hương thời phong kiến  trên tú tài: đỗ cử nhân. 2. học vị được công nhận khi tốt nghiệp đại học ở một số nước: cử nhân luật. 3. người đạt học vị cử nhân: có mặt trong buổi sinh hoạt khoa học gồm nhiều cử nhân  thạc sĩ  tiến sĩ."
cử tri, dt. người công dân đi bỏ phiếu bầu đại biểu của mình: đông đảo cử tri của phường đi bầu đại biểu quốc hội.
cữ," i d. 1 khoảng dùng làm chuẩn. căng dây làm cữ. cấy đúng cữ. 2 (chm.). thước mẫu. 3 (kng.). khoảng thời gian xảy ra một hiện tượng thời tiết trong mỗi đợt. sau cữ mưa  tiếp luôn cữ nắng. cữ rét cuối năm. 4 (kng.). khoảng thời gian ước chừng; dạo. cữ trời sang thu  mưa nắng thất thường. cữ này năm ngoái. 5 thời kì kiêng khem của người đẻ và của trẻ mới sinh  theo y học dân gian cổ truyền. đẻ đã đầy cữ. còn trong cữ."  ii đg. (ph.). kiêng.  ăn mỡ.
cứ," 1 i. đgt. dựa vào để hành động hoặc giải quyết việc gì: cứ đúng giờ quy định là hành động  cứ phép nước mà trị. ii. dt. căn cứ cách mạng  căn cứ để tiến hành cuộc chiến đấu: rút quân về cứ. iii. pht. dứt khoát  bất chấp điều kiện gì: dù thế nào thì chúng tôi cứ làm  cứ nói trắng ra. iv. trt. ngỡ là  tưởng như: nó nói cứ như thật  nó làm cứ như không."
cứ điểm," dt. (cứ: dựa vào; điểm: nơi) vị trí quân sự có công sự vững chắc  dùng làm chỗ dựa cho các vị trí khác: tiêu diệt toàn bộ tập đoàn cứ điểm bằng những trận công kiên kế tiếp (vnggiáp)."
cự," đg. 1 (id.). chống lại bằng sức lực. sức yếu  cự không nổi. 2 (kng.). bảo thẳng cho biết là không hài lòng  bằng những lời gay gắt. cự cho một mẻ."
cự tuyệt, đgt. từ chối dứt khoát: cự tuyệt mọi yêu cầu  không thể cự tuyệt được mãi.
cưa," dt. dụng cụ bằng thép có răng nhọn và sắc  dùng để xẻ gỗ  xẻ kim loại: sớm rửa cưa  trưa mài đục (tng). // đgt. 1. cắt  xẻ bằng cưa: cưa đứt  đục suốt (tng) 2. tán gái (thtục): nó định cưa cô ta  nhưng bị cô ấy chế giễu."
cửa," d. 1 khoảng trống được chừa làm lối ra vào của một nơi đã được ngăn kín  thường lắp bộ phận đóng  mở. gõ cửa. cửa đóng then cài. cửa chuồng gà. 2 chỗ ra vào  chỗ thông tự nhiên với bên ngoài. lấp cửa hang. cửa sông*. ra khỏi cửa rừng. 3 nơi có quan hệ tiếp xúc với bên ngoài  trong quan hệ với người có việc cần phải đến. chạy chọt hết cửa nọ đến cửa kia. cửa công*."
cửa ải," dt. nơi giáp giới giữa hai nước  có xây cửa  trạm gác và có quân đội trấn giữ: đem binh qua cửa ải."
cửa hàng, dt. nơi bán hàng: cửa hàng buôn bán cho may (k); cửa hàng mậu dịch.
cửa mình, d. phần ngoài của bộ phận sinh dục nữ.
cửa sổ, dt. cửa ở trên lưng chừng tường vách để cho thoáng khí và có ánh sáng: bàn học kê sát cửa sổ.
cứa, đgt. cắt bằng cách đưa đi đưa lại nhiều lần một con dao không được sắc: cứa mãi mà không đứt được cái chão.
cựa," 1 d. mấu sừng mọc ở phía sau cẳng gà trống hay cẳng một vài loài chim khác  dùng để tự vệ và tiến công." " 2 đg. 1 cử động một ít  từ trạng thái không động đậy. em bé cựa mình thức giấc. ngồi yên  không được cựa! 2 (kng.; thường dùng trong câu có ý phủ định). xoay xở để thoát khỏi một trạng thái không hay. chứng cớ rành rành  hết đường cựa."
cực," 1 i. dt. 1. đầu mút  điểm ở đầu cùng: hai cực đối lập  cà mau  cực nam của tổ quốc. 2. đầu nối  qua đó dòng điện được dẫn vào một máy thu điện một chiều (ác-quy  bình điện phân...)  một đèn điện tử  bán dẫn (đèn hai cực  ba cực...) hoặc đầu nối từ đó dòng điện được lấy ra từ một máy phát điện một chiều: cực dương. 3. điểm mà ở đó trục tưởng tượng của trái đất xuyên qua mặt đất: khí hậu vùng cực. ii. pht. ở mức độ tột cùng  không thể hơn được nữa: đẹp cực  hát hay cực."  2 tt. phải chịu đựng rất vất vả và khổ tâm đến mức tưởng như không thể hơn được nữa: cuộc sống đỡ cực chút ít  con hư cực lòng cha mẹ.
cực điểm," d. (thường dùng sau đến). điểm cao nhất  mức cao nhất của một trạng thái; như cực độ (ng. i). căm phẫn đến cực điểm."
cực hình," dt. 1. hình phạt nặng nhất  làm cho phải chịu mọi sự đau đớn và nhục nhã. 2. cách  thủ đoạn làm cho đau đớn hoặc căng thẳng kéo dài: bắt làm như vậy là một cực hình."
cưng, đgt. nuông chiều: mẹ cưng con. // dt. trẻ được yêu chuộng (thtục): cưng của mẹ đây.
cứng," t. 1 có khả năng chịu đựng tác dụng của lực cơ học mà không bị biến dạng. cứng như thép. thanh tre cứng quá  không uốn cong được. 2 có khả năng chịu tác động bất lợi từ bên ngoài mà vẫn giữ nguyên trạng thái  tính chất  không yếu đi. lúa đã cứng cây. có cứng mới đứng đầu gió (tng.). lí lẽ rất cứng. 3 (kng.). có được trình độ  mức độ khá so với yêu cầu. học lực vào loại cứng. một cân hai lạng cứng. 4 (kng.). có số lượng  mức độ coi là hơi cao so với mức thường. tuổi đã cứng mà chưa lấy chồng. giá ấy cứng quá  không mua được. 5 (thường dùng phụ sau t.  đg.). ở vào tình trạng mất khả năng biến dạng  cử động  vận động. quai hàm cứng lại  không nói được. chân tay tê cứng. buộc chặt cứng. chịu cứng  không cãi vào đâu được. 6 thiếu sự mềm mại trong cử động  động tác. động tác còn cứng. chân tay cứng như que củi (kng.). 7 thiếu sự linh hoạt trong cách đối xử  ứng phó  chỉ biết một mực theo nguyên tắc  không thay đổi cho phù hợp với yêu cầu khách quan. cách giải quyết hơi cứng. thái độ cứng quá. 8 (thức ăn) có vị mặn quá yêu cầu của khẩu vị  không dịu. nước mắm cứng. 9 (chm.). (nước) có chứa tương đối nhiều muối calcium và magnesium  giặt với xà phòng ra ít bọt  đun sôi sinh nhiều cặn trong đáy ấm. 10 (ph.). rắn. cứng như đá."
cứng cỏi," tt. có sức mạnh và ý chí vững vàng để không sợ khi bị đe doạ  khuất phục  cho dù có thể yếu hơn hoặc bất lợi hơn: thái độ cứng cỏi  cứng cỏi trước thử thách gian nan  câu trả lời cứng cỏi."
cước, 1 dt. 1. loài sâu nhả ra một thứ tơ: con cước sống trên cây 2. tơ do con cước nhả ra: dùng cước làm dây cần câu. " 2 dt. hiện tượng ngón tay ngón chân sưng đỏ và ngứa: mùa rét  tay phát cước."  3 dt. tiền chi phí cho việc vận tải hàng hoá: hàng đã trừ cước rồi.
cước phí," d. chi phí phải trả cho công chuyên chở hàng hoá  hành lí. cước phí hàng hoá. được miễn cước phí."
cười," đgt. 1. tỏ rõ sự vui vẻ  thích thú bằng việc cử động môi hoặc miệng và có thể phát ra thành tiếng: cười thích thú  vô duyên chưa nói đã cười (tng.). 2. tỏ sự chê bai bằng lời có kèm theo tiếng cười hoặc gây cười: sợ người ta cười cho  cười người chớ vội cười lâu  cười người hôm trước hôm sau người cười (cd.). 3. đầy quá mức  làm kênh nắp đậy lên: cơm cười người no (tng.)."
cười chê, đgt. chê những điều xấu xa: đừng để thiên hạ cười chê.
cười tình, đgt. cười một cách duyên dáng để tỏ cảm tình với ai: nhìn thấy cô ta là anh ấy cười tình.
cưới, đg. làm lễ chính thức lấy nhau thành vợ chồng. mừng bạn cưới vợ. cưới vợ cho con. chồng chưa cưới*. dự đám cưới. ăn cưới.
cườm," 1 dt. 1. hạt nhỏ và tròn bằng thuỷ tinh  đá  bột... có màu sắc đẹp  xâu thành chuỗi để làm đồ trang sức hoặc trang trí: cổ tay đeo cườm. 2. vòng lông lốm đốm trông giống như vòng chuỗi cườm quanh cổ chim: cu gáy có cườm." " 2 đgt. làm bóng đồ sơn mài  đồ trang sức bằng vàng  bạc."
cương, 1 dt. dây da buộc vào hàm thiếc ràng mõm ngựa để điều khiển: thắng dây cương.  2 đgt. (diễn viên) tự đặt lời trong khi diễn mà không có kịch bản trước. " 3 tt. bị căng  sưng và hơi rắn do máu  mủ hay sữa dồn tụ lại: nhọt cương mủ <> vú cương sữa." " 4 tt. có cách đối xử cứng rắn  mạnh mẽ; trái với nhu: lúc cương lúc nhu."
cương lĩnh," d. tổng thể những điểm chủ yếu về mục đích  đường lối  nhiệm vụ cơ bản của một tổ chức chính trị  một chính đảng trong một giai đoạn lịch sử."
cương quyết," tt. có ý chí vững vàng  không bị lung lay thay đổi trước mọi tác động bên ngoài: hành động cương quyết  dứt khoát."
cương trực, tt. (h. cương: cứng rắn; trực: thẳng) cứng cỏi và ngay thẳng: những lời nói cương trực.
cường, t. 1 (cũ; dùng hạn chế trong một số tổ hợp). mạnh. dân cường nước thịnh. 2 (thuỷ triều) đang dâng cao. con nước cường.
cường độ, dt. (h. độ: mức độ) độ mạnh: cường độ dòng điện.
cường quốc, d. nước lớn mạnh có vai trò và ảnh hưởng quan trọng trong quan hệ quốc tế.
cường tráng," tt. khoẻ mạnh  sung sức  dồi dào sức lực: thân thể cường tráng."
cưỡng, 1 dt. chim sáo sậu: một con cưỡng mắc vào lưới của anh ta.  2 đgt. chống lại: con cưỡng cha mẹ trăm đường con hư (cd); buồn ngủ tưởng không còn cưỡng nổi (ngvbổng).
cưỡng bức," đg. bắt buộc phải làm  dù không muốn cũng không được. bị cưỡng bức đi lính. dùng lao động cưỡng bức để cải tạo những phần tử lưu manh."
cưỡng dâm, đgt. cưỡng ép người phụ nữ phải cho thoả mãn tình dục: tội cưỡng dâm.
cưỡng đoạt, đgt. (h. đoạt: cướp lấy) chiếm lấy bằng sức mạnh: cưỡng đoạt của cải của nhân dân.
cướp," i đg. 1 lấy của người khác bằng vũ lực (nói về của cải hoặc nói chung cái quý giá). giết người  cướp của. cướp công. kẻ cướp*. khởi nghĩa cướp chính quyền. 2 tranh lấy một cách trắng trợn  dựa vào một thế hơn nào đó. chiếc xe cướp đường. cướp lời (nói tranh khi người khác còn chưa nói hết). 3 tác động tai hại làm cho người ta bỗng nhiên mất đi cái rất quý giá. trận lụt cướp hết mùa màng. bệnh hiểm nghèo đã cướp đi một đứa con. 4 (kng.). nắm ngay lấy (thời cơ)  không để mất đi; giành lấy. cướp thời cơ."  ii d. (kng.). kẻ . bọn cướp biển.
cứt, dt. phân của người hay động vật.
cứt đái, dt. cứt và nước đái (thtục): người mẹ không sợ cứt đái của con.
cưu mang, đgt. 1. giúp đỡ trong lúc gặp khó khăn: tôi đã từng được đồng bào cưu mang trong những ngày đen tối (vnggiáp) 2. mang thai trong bụng: nặng nề chín tháng cưu mang (tng).
cừu," 1 d. 1 thú có guốc cùng họ với dê  nuôi để ăn thịt và lấy lông làm len. áo lông cừu. hiền như con cừu non. 2 dụng cụ thể thao làm bằng gỗ  trông tựa như hình con cừu  thường dùng để tập nhảy. nhảy giạng chân qua cừu. nhảy cừu." " 2 d. (cũ; id.). mối thù hằn. gây oán  gây cừu."
cừu địch, dt. thù địch: nặng lòng cừu địch  phá bỏ sự cừu địch.
cừu hận, đgt. căm thù và oán giận: từ lâu hai dân tộc ấy vẫn cừu hận nhau.
cửu chương, nh. bản cửu chương.
cửu tuyền," (h. cửu: chín; tuyền: suối) như cửu nguyên: trên tam bảo  dưới cửu tuyền  tìm đâu thì cũng biết tin rõ ràng (k)."
cứu," 1 đg. làm cho thoát khỏi mối đe doạ sự an toàn  sự sống còn. đánh giặc cứu nước. trị bệnh cứu người. cứu nguy. cứu sống. cứu đói." " 2 đg. chữa bệnh bằng cách đốt nóng các huyệt trên da  theo đông y."
cứu cánh, dt. mục đích cuối cùng: nghệ thuật là phương tiện không phải là cứu cánh.
cứu tinh, dt. (h. cứu: làm thoát khỏi; tinh: sao) người cứu người khác ra khỏi cảnh nguy nan: hồ chủ tịch là vị cứu tinh của dân tộc ta.
cứu trợ, đg. cứu giúp.
cựu, tt. 1. cũ; lâu năm: lí cựu 2. nói người đã từng làm một chức vụ: cựu bộ trưởng.
cựu chiến binh," d. người đã từng tham gia quân đội  lực lượng vũ trang trong một cuộc chiến tranh. hội cựu chiến binh."
cựu trào," d. (dùng phụ sau d.  trong một số tổ hợp). 1 triều đại trước. quan cựu trào. 2 (kng.). lớp cũ  lâu năm. cán bộ cỡ cựu trào."
cựu truyền, tt. (h. truyền: để lại về sau) do thời trước để lại: phong tục cựu truyền.
da," 1 d. 1 lớp mô bọc ngoài cơ thể người và một số động vật. màu da. da mịn màng. da bủng. 2 da một số động vật đã thuộc. cặp da. thắt lưng da. 3 (kết hợp hạn chế). mặt ngoài của một số vật  như quả  cây  v.v. da cam sành sần sùi."  2 d. (ph.). (cây) đa. " deca-  viết tắt."
da cam, dt. màu vàng tựa như màu vỏ quả cam lúc chín: áo màu da cam.
da dẻ, dt. da người nói về mặt bề ngoài nhìn thấy: dạo này ông cụ da dẻ hồng hào.
da diết, t. (tình cảm) thấm thía và day dứt không nguôi. nỗi buồn da diết. nhớ da diết.
da láng," dt. da thuộc  được mài và phết một hợp chất hữu cơ làm cho bóng láng ở mặt ngoàị"
da liễu, dt. ngành y học chữa bệnh ngoài da và bệnh hoa liễu: chủ nhiệm khoa da liễu.
da mồi, d. da người già lốm đốm những chấm màu nâu nhạt như mai con đồi mồi. tóc bạc da mồi (tả người già nua).
da thuộc," dt. da súc vật đã ngâm tẩm hóa chất  đã chế biến thành tấm nguyên liệu để làm các đồ dùng: thu mua da trâu bò để làm da thuộc."
dã," đgt. làm cho mất hiệu quả  hết tác dụng: dã rượu; dã độc."
dã chiến," i đg. (dùng phụ sau một số d.). đánh nhau không có chiến tuyến nhất định  chủ yếu là đánh vận động trên địa bàn ngoài thành phố. bộ đội dã chiến." " ii t. (dùng phụ sau một số d.). chuyên phục vụ cho quân đội   không ở cố định một chỗ. bệnh viện dã chiến. công sự dã chiến."
dã man," tt. (h. dã: không văn minh; man: chưa khai hoá) 1. ở trạng thái chưa được khai hoá: còn chưa hết thói dã man  người còn là giống sài lang với người (tú-mỡ) 2. độc ác: bọn quân xâm lược dã man."
dã tâm, d. lòng dạ hiểm độc mưu việc lợi mình hại người. dã tâm xâm lược.
dã thú, dt. thú sống ở rừng: họ sống chẳng khác gì dã thú.
dã tràng," dt. loài cáy nhỏ hay vê cát thành những viên tròn ở bãi biển: dã tràng xe cát bể đông  nhọc nhằn mà chẳng nên công cán gì (cd)."
dạ," 1 d. 1 (dùng hạn chế trong một số tổ hợp). bụng con người  về mặt chức năng làm nơi chứa và làm tiêu hoá thức ăn  hoặc chứa thai. no dạ. người yếu dạ. bụng mang dạ chửa. 2 bụng con người  coi là biểu tượng của khả năng nhận thức và ghi nhớ. sáng dạ*. ghi vào trong dạ. 3 bụng con người  coi là biểu tượng của tình cảm  thái độ chủ đạo và kín đáo đối với người  với việc. mặt người dạ thú. thay lòng đổi dạ. thuyền ơi  có nhớ bến chăng? bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền (cd.)." " 2 d. hàng dệt dày bằng lông cừu  có thể pha thêm loại sợi khác  trên mặt có tuyết. quần áo dạ. chăn dạ." " 3 i c. 1 tiếng dùng để đáp lại lời gọi hoặc để mở đầu câu nói một cách lễ phép. (- nam ơi!) - dạ! dạ  thưa bác  mẹ cháu đi vắng. 2 (ph.). vâng. (- con ở nhà nhé!) - dạ." " ii đg. đáp lại lời gọi bằng tiếng """". dạ một tiếng thật dài. gọi dạ  bảo vâng."
dạ dày," dt. bộ phận của ống tiêu hóa ở động vật có xương sống  hình túi  dày  nằm giữa thực quản và tá tràng  nhận và chứa thức ăn trong thời gian nhất định  co bóp xáo trộn thức ăn."
dạ hội, dt. (h. dạ: đêm; hội: họp) cuộc liên hoan tổ chức vào ban đêm: công đoàn tổ chức một cuộc dạ hội.
dạ quang," t. (kết hợp hạn chế). sáng xanh lên trong bóng tối. đồng hồ dạ quang (có dát chất dạ quang vào kim và chữ số  để có thể xem giờ trong bóng tối)."
dạ vũ," dt. (h. dạ: đêm; vũ: mưa) mưa đêm: lầu đãi nguyệt  đứng ngồi  dạ vũ  gác thừa lương  thức ngủ  thu phong (cgo)."
dạ yến, d. (cũ; id.). tiệc tổ chức vào ban đêm.
dai," tt. 1. bền và dẻo  khó làm cho đứt  cho rời ra từng mảnh: thịt trâu già dai quá. 2. bền  lâu  mãi không thôi  không đứt ra được: dai sức  nói daị"
dai dẳng, tt. kéo dài mãi: trận sốt dai dẳng mất gần một tuần lễ (ngđthi). // trgt. không dứt: ôm dai dẳng mãi.
dài," t. 1 có khoảng cách bao nhiêu đó từ đầu này đến đầu kia  theo chiều có kích thước lớn nhất (gọi là chiều dài) của vật. tấm vải dài 25 mét. đo chiều dài. 2 có chiều dài lớn hơn mức bình thường hoặc lớn hơn so với những vật khác. đôi đũa dài. áo may dài quá. đường dài. năm ngón tay có ngón dài ngón ngắn (tng.). 3 (id.). (hiện tượng) chiếm khoảng thời gian bao nhiêu đó từ lúc bắt đầu cho đến lúc kết thúc. một ngày đêm dài 24 tiếng đồng hồ. 4 (hiện tượng  sự việc) chiếm nhiều thời gian hơn mức bình thường hoặc hơn những hiện tượng  sự việc khác. đêm dài. đợt rét kéo dài. nói dài lời. kế hoạch dài hạn. 5 (kng.; dùng sau đg.  hạn chế trong một số tổ hợp). một mực như thế  mãi không thôi. nghỉ dài. chơi dài."
dài dòng," tt. (nói  viết) lắm lời một cách rườm rà  vô ích: kể dài dòng  văn viết dài dòng."
dải, 1 dt. dây dài và dẹt thường bằng vải hay lụa: hàng bóng cờ tang thắt dải đen (tố-hữu).  2 dt. từ đặt trước những danh từ chỉ một vật dài: dải núi; một dải sông ngân lệ mấy hàng (tản-đà). " 3 dt. loài bò sát lớn  họ rùa  thường sống ở những đầm sâu: ở nước ta  không thấy nói nơi nào còn có con dải."
dãi, 1 d. nước dãi (nói tắt). mồm miệng đầy dãi. thèm nhỏ dãi (thèm quá).  2 đg. (kết hợp hạn chế). phơi cả bề mặt ra ngoài trời để cho ánh nắng tác động vào. dãi vải. dãi nắng.
dái," 1 dt. 1. nh. bìu dái. 2. củ con mọc cạnh củ cái ở một số cây: dái khoa sọ. 3. (gia súc đực đã lớn  chưa thiến: chó dái  bò dáị" " 2 đgt. kiêng sợ  kính nể: khôn cho người ta dái  dại cho người ta thương (tng.)."
dại, 1 dt. thứ phên đan bằng thanh tre thường dựng ở ngoài hiên để che nắng: dại che nắng nhưng cũng làm cho trong nhà thêm tối. " 2 dt. bệnh của một vài động vật nhất là của chó  do vi khuẩn làm tổn thương hệ thần kinh và gây nên chết: chó đã bị bệnh dại thì có thể truyền bệnh sang người  nếu người bị cắn. // tt. mắc bệnh dại: chó dại." " 3 tt. 1. chưa đủ trí khôn; chưa biết suy xét phán đoán: trẻ dại; cháu còn dại lắm 2. thiếu suy nghĩ chín chắn  làm những việc không khôn ngoan: anh nghe nó là dại; người khôn đón trước rào sau  để cho người dại biết đâu mà dò (cd)  lớn đầu mà dại (tng) 3. tê  khó cử động: ngồi lâu  chân dại đi 4. vụng về: nét vẽ còn dại 5. không được linh hoạt: mắt dại đi 6. nói cây mọc hoang: cây dại thì lấy về làm gì."
dại dột," t. tỏ ra dại  thiếu khôn ngoan. việc làm dại dột. ăn nói dại dột."
dám," đgt. không ngại  không sợ  tự tin để làm những việc khó khăn  nguy hiểm: dám nghĩ dám làm (tự tin  có đủ bản lịnh trong suy nghĩ  hành động)  chưa dám hứa trước."
dạm, 1 đgt. 1. viết đè lên những nét chữ đã viết sẵn: thầy đồ bắt dạm những chữ son thầy đã viết cho 2. sửa nét chữ cho nhẵn nhụi: anh ấy có tài dạm những chữ kẻ trên tấm bảng thành những chữ in rất đẹp 3. vẽ phác: giang sơn dạm được đồ hai bức (ngtrãi). " 2 đgt. 1. ướm hỏi: lang thang anh dạm bán thuyền (ngbính) 2. tỏ ý muốn lấy một người làm vợ: cô ấy đã có người dạm  nhưng bố mẹ cô ấy chưa bằng lòng."
dan díu," đg. có quan hệ yêu đương với nhau  thường là không chính đáng. có vợ rồi  còn dan díu với người khác."
dàn," 1 dt. kết cấu chịu lực cấu tạo từ những thanh thẳng bằng gỗ  thép  bê tông cốt thép...  dùng làm hệ thống chịu lực chính trong xây dựng (mái nhà  nhịp cầụ..) và trong kết cấu máỵ"  2 dt. một nhóm nhạc cụ hay giọng hát được tập hợp theo cơ cấu và biên chế nhất định: dàn nhạc  dàn hợp xướng.  3 đgt. bày rộng ra trên một phạm vi nhất định: dàn quân  dàn hàng ngang. " 4 đgt. thu xếp  trang trải  làm cho ổn thỏa: dàn nợ  dàn việc."
dàn cảnh," đgt. 1. điều khiển việc trình bày một vở kịch: nhà đạo diễn đã dàn cảnh rất chu đáo 2. tìm cách trình bày một trò lừa bịp: hắn dàn canh rất khéo  nên nhiều người mắc lừa."
dàn xếp," đgt. sắp xếp  bàn bạc  làm cho ổn thỏa: dàn xếp việc gia đình  dàn xếp việc tranh chấp đất đai giữa hai làng."
dán," đgt. 1. làm cho hai vật dính với nhau bằng một chất dính như hồ  keo  sơn: dán tem vào phong bì 2. để sát vào: dán mũi vào cửa kính."
dạn," t. 1 (cũ  hoặc ph.). bạo  không rụt rè  không e ngại. nói năng rất dạn. dạn gan. 2 có khả năng tiếp xúc với hiện tượng nguy hiểm  đáng sợ hoặc chịu đựng hiện tượng nguy hại mà không dễ bị tác động  do đã quen đi. dạn với mưa gió. chim dạn người."
dang, 1 x. giang1.  2 x. giang2. " 3 đg. 1 mở rộng ra về cả hai phía (thường nói về cánh chim  cánh tay). chim dang cánh bay. dang rộng hai tay. 2 (ph.). tránh xa ra một bên. đứng dang ra."  4 đg. (kết hợp hạn chế). phơi trần ngoài nắng. suốt ngày dang nắng.
dang dở, nh. dở dang.
dáng, 1 dt. vẻ; bề ngoài: ban nãy bác đã thấy cái dáng nó oai vệ là ngần nào (ngcghoan).  2 trgt. 1. hình như: nghiêng nghiêng vành nón dáng chờ ai (tố hữu) 2. có lẽ: kẻ trước như ta dáng cũng nghèo (ngcgtrứ).
dáng điệu," d. những nét đặc trưng của một người nhìn qua dáng đi  điệu bộ  cử chỉ (nói khái quát). dáng điệu khoan thai. dáng điệu ngượng ngập."
dạng," 1. hình thể  kích cỡ bên ngoài  dựa vào đó để phân biệt sự khác nhau giữa các sự vật  hiện tượng: cùng một loại thuốc có các dạng khác nhau  dạng thức  biến dạng  bộ dạng  cải dạng  dị dạng  đa dạng  đồng dạng  hình dạng  nguyên dạng  thể dạng  tự dạng. 2. phạm trù ngữ pháp của động từ biểu thị những mối quan hệ khác nhau giữa chủ thể và khách thể của hành động: dạng bị động."
danh," dt. 1. từ dùng để chỉ một người nào khi gọi tên (cũ): danh chép  danh mè  danh măng  danh trắm (trê cóc) 2. tiếng tăm: phải có danh gì với núi sông (ngcgtrứ)."
danh dự," d. 1 sự coi trọng của dư luận xã hội  dựa trên giá trị tinh thần  đạo đức tốt đẹp. danh dự con người. bảo vệ danh dự. lời thề danh dự (được bảo đảm bằng danh dự). 2 (dùng phụ sau d.  trong một số tổ hợp). cái nhằm mang lại danh dự  nhằm tỏ rõ sự kính trọng của xã hội  của tập thể. được tặng cờ danh dự. ghế danh dự. chủ tịch danh dự (trên danh nghĩa  không đảm nhiệm công việc thực tế)."
danh hiệu," dt. 1. tên và hiệu nói chung: giới thiệu danh hiệu với nhau. 2. tên gọi nêu lên phẩm chất cao quý  dành riêng cho cá nhân  tập thể có thành tích xuất sắc: được tặng danh hiệu nhà giáo ưu tú."
danh lam, dt. (h. lam: chùa) ngôi chùa nổi tiếng: chùa hương là một danh lam.
danh lợi, d. danh vị và lợi ích cá nhân (nói khái quát). chạy theo danh lợi.
danh mục, dt. bảng ghi tên theo sự phân loại nào đó: danh mục sách tham khảo  danh mục các loại báo chí.
danh nghĩa," dt. (h. nghĩa: ý nghĩa) 1. tư cách  cương vị: tôi lấy danh nghĩa là người yêu chuộng văn nghệ  xin chúc mừng đại hội văn nghệ thành công (hcm) 2. tên gọi mà không có thực quyền: danh nghĩa là chủ tịch  nhưng thực ra không đảm đương công việc gì."
danh ngôn, d. lời nói hay được người đời truyền tụng.
danh phận, dt. danh hiệu và chức phận:? làm nên danh phận.
danh sách, dt. (h. sách: bản kê) 1. bản kê tên người: danh sách thí sinh 2. bản ghi các thứ theo một thứ tự nhất định: lên danh sách những thứ cần mua.
danh thiếp," d. thiếp nhỏ ghi họ tên  thường có kèm theo nghề nghiệp  chức vụ  địa chỉ  dùng để giao dịch."
danh từ," dt. 1. từ biểu thị ý nghĩa sự vật  đối tượng  thường làm chủ ngữ trong câụ 2. từ dùng trong khẩu ngữ thay cho thuật ngữ: danh từ khoa học."
danh vọng," dt. (h. vọng: trông ngóng) địa vị cao được người ta tôn trọng: cây cao thì gió càng lay  càng cao danh vọng  càng dày gian truân (cd)."
dành, 1 d. x. dành dành.  2 x. giành1.  3 đg. 1 giữ lại để dùng về sau. dành tiền mua xe. dành thóc gạo phòng lúc giáp hạt. 2 để riêng cho ai hoặc cho việc gì. chỗ dành riêng. dành nhiều thì giờ đọc sách.
dành dành," dt. cây mọc hoang ven bờ nước  rừng thưa  hoặc được trồng làm cảnh  thân nhỏ  cành mềm khía dọc  lá mọc đối hoặc mọc vòng  hình thuôn trái xoan  mặt trên nâu đen bóng  mặt dưới nhạt  hoa mọc đơn ở đầu cành  trắng  rất thơm  quả thuôn bầu dục  thịt màu vàng  dùng nhuộm bánh  mứt  kẹo hoặc làm thuốc chữa bệnh vàng da  sốt."
dao," 1 dt. đồ dùng bằng thép có lưỡi sắc  dùng để cắt  chém  chặt  băm  xén...: dao năng liếc thì sắc  người năng chào thì quen (tng)  chơi dao có ngày đứt tay (tng)." " 2 dt. một thứ ngọc quí: một vùng như thể cây quỳnh  cành dao (k)."
dao cạo," d. dao dùng để cạo râu  lưỡi rất sắc."
dao động," đgt. 1. chuyển động có giới hạn trong không gian lặp đi lặp lại quanh một vị trí cân bằng: con lắc đồng hồ dao động đều đặn. 2. xê dịch trong một phạm vi nhất định: sai số dao động từ 0 1% đến 0 2%. 3. dễ bị nao núng  thiếu tự chủ  dễ nghiêng ngả  làm theo ý người khác: dao động trước khó khăn."
dao găm," dt. dao sắc có mũi nhọn  để trong một cái vỏ: lỗ miệng thì nói nam mô  trong lòng thì đựng ba bồ dao găm (cd)."
dao mổ, d. dao dùng làm dụng cụ mổ xẻ.
dao xếp, dt. dao có lưỡi có thể gập gọn vào chuôị
dạo," 1 dt. khoảng thời gian nào đó: dạo phải mổ dạ dày  ngửi hơi thuốc đâm sợ (ngkhải)."  2 đgt. đánh trống hoặc gảy đàn trước khi vào bản đàn hay bài hát chính thức: vặn đàn mấy tiếng dạo qua (tbh). // trgt. ý nói điều gì trước khi đi thẳng vào vấn đề: ông ấy mới nói dạo là sẽ về hưu. " 3 đgt. đi chơi rong: dạo phố  thiếp dạo hài lầu cũ rêu in (chp)."
dát, 1 đg. làm mỏng kim loại bằng sức dập. đồng là kim loại dễ dát mỏng. " 2 đg. gắn thêm từng mảnh trên bề mặt  thường để trang trí. mũ dát vàng. nền trời đầy sao  tựa như dát bạc."  3 t. (ph.). nhát. văn dốt vũ dát.
dạt," 1 đgt. bị xô đẩy về một phía  một nơi nào: bè dạt vào bờ  bèo dạt mây trôị" " 2 tt. dãn thưa ra: tấm áo mặc lâu ngày  vải dạt hết."
day, 1 đgt. quay đi hướng khác: day lưng lại; day mặt vào phía trong.  2 đgt. dùng ngón tay hay ngón chân ấn mạnh và đưa đi đưa lại: day thái đương; day con giun.
dày, 1 x. giày2. " 2 t. 1 (vật hình khối) có khoảng cách bao nhiêu đó giữa hai mặt đối nhau  theo chiều có kích thước nhỏ nhất (gọi là bề dày) của vật. tấm ván dài 2 mét  rộng 1 mét  dày 5 centimet. 2 có bề dày lớn hơn mức bình thường hoặc lớn hơn so với những vật khác. vỏ quýt dày có móng tay nhọn (tng.). chiếc áo bông dày cộm. tường xây rất dày. 3 có tương đối nhiều đơn vị hoặc nhiều thành tố sát vào nhau. mái tóc dày. cấy dày. sương mù dày. 4 nhiều  do được tích luỹ liên tục trong quá trình lâu dài (nói về yếu tố tinh thần). dày kinh nghiệm. dày công luyện tập. ơn sâu  nghĩa dày."
dày đặc," tt. rất dày  sít vào nhau  như chồng chéo nhiều lớp lên nhau: sương mù dày đặc  bầu trời dày đặc mây đen."
dãy, dt. tập hợp nhiều vật cùng loại nối tiếp nhau thành hàng: dãy nhà; dãy cây; dãy núi.
dạy," đg. 1 truyền lại tri thức hoặc kĩ năng một cách ít nhiều có hệ thống  có phương pháp. dạy học sinh. dạy toán. dạy nghề cho người học việc. dạy hát. 2 làm cho biết điều phải trái  biết cách tu dưỡng và đối xử với người  với việc. nuôi con khoẻ  dạy con ngoan. 3 tập cho động vật có thói quen biết làm việc gì đó một cách thành thạo  tựa như người. dạy khỉ làm xiếc. 4 (cũ; trtr.). bảo người dưới. cụ dạy gì ạ?"
dạy bảo, đgt. bảo ban cho người khác biết điều hay lẽ phải: dạy bảo con cháu.
dăm," 1 d. 1 mảnh vật liệu thường là tre  gỗ  nhỏ và mỏng. dăm tre. dăm cối*. 2 (dùng phụ sau d.  trong một số tổ hợp). mảnh nhỏ vụn. đá dăm*. xương dăm. 3 dăm kèn (nói tắt). clarinet là loại kèn có dăm đơn."  2 d. từ chỉ số ước lượng trên dưới năm. cần dăm bữa là xong. dăm ba*. dăm bảy*.
dằm," dt. mảnh nhỏ bằng tre nứa  gỗ lạt đâm và gãy lại trong da thịt: nhổ dằm."
dặm," dt. 1. đơn vị cũ đo đường dài vào khoảng gần 500 mét: sai một li đi một dặm (tng); muôn dặm đường xa  biết đến đâu (tố-hữu); ngàn dặm chơi vơi (ca nam bình) 2. đường đi: bóng chiều đã ngả  dặm về còn xa (k)."
dặm trường, d. (vch.). đường đi dài và xa.
dằn," đgt. 1. đè  nén xuống  không cho trỗi dậy  nổi lên: dằn hòn đá trên nắp thùng  dằn cà. 2. nén chịu  kìm giữ  không cho bộc lộ tình cảm: dằn lòng  dằn cơn giận. 3. đặt mạnh xuống để tỏ thái độ tức giận  không bằng lòng: dằn bát xuống mâm  dằn cốc xuống bàn. 4. nhấn mạnh ở từ nào  tiếng nào khi nói: nói dằn từng tiếng một."
dặn, đg. bảo cho biết điều cần nhớ để làm. dặn con trước khi ra đi. dặn miệng. viết thư dặn đi dặn lại.
dằng dặc," t. (thường dùng sau dài). kéo dài mãi như không dứt  không cùng. con đường dài dằng dặc. những giây phút đợi chờ dài dằng dặc. nỗi buồn dằng dặc."
dắt," đgt. nắm dẫn đi  đưa đi cùng với mình: dắt em đi chơi  dắt xe đạp  dắt trâu ra đồng."
dắt díu," đgt. 1. kéo nhau đi: dắt díu đưa nhau đến cửa chiền (hxhương) 2. rủ rê  lôi kéo: chúng dắt díu nhau đi nhậu nhẹt."
dâm bụt," dt. cây trồng làm hàng rào và làm cảnh  lá hình bầu dục nhọn đầu  mép có răng to  nhẵn  hoa đỏ  tọ"
dâm dật, tt. (h. dật: phóng đãng) say mê sắc dục một cách quá đáng: lê long đĩnh chết non vì thói dâm dật.
dâm đãng, t. có tính bừa bãi trong những ham muốn thoả mãn nhục dục.
dâm loạn," tt. có quan hệ nam nữ bất chính bừa bãi  bậy bạ: một gã đàn ông dâm loạn."
dâm ô," tt. (h. ô: dục  bẩn) thuộc về thói dâm dục bẩn thỉu: bạn nhi nữ xót đời trinh tiết  quân bạo tàn giở hết dâm ô (x-thuỷ)."
dâm phụ, d. (cũ). đàn bà ngoại tình.
dầm, 1 tt. nói đất ruộng có nước thấm vào: ải thâm không bằng dầm ngấu (tng).  2 tt. 1. ở lâu ngoài mưa: cứ dầm mưa rồi lại bị cảm thôi 2. ngâm lâu trong nước: củ cải dầm nước mắm; cà dầm tương. " 3 tt. nói đồ sành  đồ sứ đã bị rạn: cái lọ độc bình này đã bị dầm."
dầm dề, t. 1 thấm nước nhiều và ướt khắp cả. quần áo dầm dề nước. nước mắt dầm dề. 2 (mưa) kéo dài liên miên. mưa dầm dề suốt cả tuần lễ.
dân," dt. 1. người sống trong một khu vực địa lí: thành phố đông dân  dân biểu  dân ca  dân chủ  dân công  dân cư  dân dụng  dân quân  dân tộc  dân trí  công dân  dân cư  di dân  ngư dân  nhân dân  thi dân  thổ dân  thực dân  thường dân. 2. người thường  thuộc tầng lớp đông đảo nhất: quân với dân một lòng. 3. người cùng hoàn cảnh  nghề nghiệp: dân buôn  dân nghèo."
dân ca," d. bài hát lưu truyền trong dân gian  thường không rõ tác giả. dân ca quan họ. dân ca nam bộ. sưu tầm dân ca."
dân chủ," i. tt. có quyền tham gia  bàn bạc vào công việc chung  được tôn trọng quyền lợi của từng thành viên trong xã hội: quyền tự do  dân chủ  chế độ làm việc vừa tập trung  vừa dân chủ. ii dt. chế độ chính trị theo đó quyền làm chủ thuộc về nhân dân: mở rộng dân chủ."
dân chúng, dt. (h. chúng: đông người) đông đảo nhân dân: không liên hệ chặt chẽ với dân chúng cũng như đứng lơ lửng giữa trời (hcm).
dân công, d. người công dân làm nghĩa vụ lao động chân tay trong thời gian quy định. đoàn dân công đắp đê. đi dân công phục vụ tiền tuyến.
dân cư, dt. toàn bộ những người đang cư trú trên một địa bàn lãnh thổ nhất định một cách tự nhiên qua lịch sử và phát triển không ngừng.
dân quân," d. lực lượng vũ trang địa phương không thoát li sản xuất  được tổ chức ở nông thôn để bảo vệ xóm làng."
dân quê, dt. những người lao động trong nông thôn: ngày nay những người dân quê cũ đã trở thành những cán bộ nòng cốt.
dân quyền, d. các quyền công dân (nói tổng quát).
dân sinh, dt. đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân nói chung: cải thiện dân sinh.
dân sự," dt. (h. sự: việc) việc của công dân nói chung  khác với quân sự và tôn giáo: trong thời bình  chính quyền phải lo đến dân sự. // tt. liên quan đến tư nhân: toà án dân sự."
dân tộc," d. 1 cộng đồng người hình thành trong lịch sử có chung một lãnh thổ  các quan hệ kinh tế  một ngôn ngữ văn học và một số đặc trưng văn hoá và tính cách. dân tộc việt. dân tộc nga. 2 tên gọi chung những cộng đồng người cùng chung một ngôn ngữ  lãnh thổ  đời sống kinh tế và văn hoá  hình thành trong lịch sử từ sau bộ lạc. việt nam là một nước có nhiều dân tộc. đoàn kết các dân tộc để cứu nước. 3 (kng.). dân tộc thiểu số (nói tắt). cán bộ người dân tộc. 4 cộng đồng người ổn định làm thành nhân dân một nước  có ý thức về sự thống nhất của mình  gắn bó với nhau bởi quyền lợi chính trị  kinh tế  truyền thống văn hoá và truyền thống đấu tranh chung. dân tộc việt nam."
dân vận, đgt. tuyên truyền vận động nhân dân: cộng tác dân vận  các tổ chức dân vận.
dần, 1 dt. kí hiệu thứ ba trong mười hai chi: tí sửu dần mão giờ dần: thời gian từ ba giờ đến sớm mai (cd) tuổi dần tuổi một người sinh vào năm dần: tuổi dần là tuổi cầm tinh con hổ. " 2 đgt. 1. đập nhiều lần để cho mềm ra: dần miếng thịt bò 2. đánh thật đau (thtục): dần cho nó một trận; năm canh khúc ruột như dần cả năm (cd) đau như dần 1. tiếc quá: mất cái đồng hồ  đau như dần 2. đau khổ về tinh thần: càng nghe mụ nói  càng đau như dần (k)." " 3 trgt. từng ít một; từng bước một: công nợ trả dần  cháo nóng húp quanh (tng)."
dần dần," trgt. 1. từ từ  từng ít một: họa dần dần bớt chút nào được không (k) 2. từ bước này sang bước khác: cuộc thảo luận dần dần cũng náo nhiệt."
dẫn," đg. 1 cùng đi để đưa đến nơi nào đó. dẫn con đến trường. dẫn đường. 2 làm cho đi theo một đường  một hướng nào đó. cầu thủ dẫn bóng. ống dẫn dầu. nhận thức đúng dẫn đến hành động đúng. 3 (kết hợp hạn chế). đưa lễ vật đi đến nơi nào đó theo nghi thức nhất định  trong các cuộc tế lễ  cưới xin. nhà trai đang dẫn đồ cưới đến. 4 đưa ra lời nào đó kèm theo sau lời của bản thân mình để làm bằng  để chứng minh. dẫn một câu làm thí dụ. dẫn một tác giả. dẫn sách. 5 (kng.). dẫn điểm (nói tắt). đội a đang dẫn với tỉ số 2 - 1."
dẫn chứng," i. đgt. dẫn thí dụ  bằng cớ để chứng minh cho điều nói ra  viết ra là đúng  là có cơ sở: dẫn chứng ra nhiều cứ liệu xác thực. ii. dt. cái được đưa ra để chứng minh làm cơ sở cho điều nói ra  viết ra: tìm được nhiều dẫn chứng sinh động  cụ thể."
dẫn điện, đgt. để cho dòng điện đi qua: đồng là chất dẫn điện tốt.
dẫn nhiệt, đg. để cho nhiệt truyền qua.
dấn, 1 đgt. 1. dìm xuống nước cho ngập: dấn áo trong chậu nước 2. đè mạnh xuống: ai lại dấn đầu thằng bé xuống mà đánh. " 2 đgt  trgt. cố lên: phải dấn lên nữa; làm dấn một lúc nữa."
dâng, đg. 1 (mực nước) tăng lên cao. nước sông dâng to. căm thù dâng lên trong lòng (b.). 2 đưa lên một cách cung kính để trao cho. dâng hoa. dâng lễ vật.
dấp, 1 đgt. làm cho thấm vừa đủ ướt: dấp chiếc khăn đắp lên cho đỡ nóng. " 2 dáng  vẻ: dáng dấp  làm dáng làm dấp."
dập," đgt. 1. làm cho tắt: đám cháy đã được dập tắt (sơn-tùng) 2. không nhắc đến nữa: dập chuyện ấy đi 3. làm cho hết  cho không còn nữa: dập bệnh truyền nhiễm 4. xoá đi: dập tên trong danh sách 5. đè lên trên: sóng dập cát vùi (tng) 6. vùi đi: đang tay vùi liễu dập hoa tơi bời (k)."
dập dềnh, đg. chuyển động lên xuống nhịp nhàng (thường nói về mặt nước hoặc vật nổi trên mặt nước gợn sóng). sóng nước dập dềnh. chiếc thuyền dập dềnh trên sông.
dập dìu," tt. 1. (người) qua lại  nối đuôi nhau nhộn nhịp và đông vui: người dập dìu đi lại khắp các ngả phố  dập dìu tài tử giai nhân (truyện kiều). 2. (âm thanh) trầm bổng  quyện vào nhau: tiếng đàn  tiếng sáo dập dìu ngân nga."
dật sĩ, dt. (h. sĩ: người có học) nhà nho đi ở ẩn ở một nơi: la-sơn phu tử là một dật sĩ được vua quang-trung vời ra giúp nước.
dật sử, d. sách ghi chép những sự việc trong chính sử bỏ sót hoặc vì lí do nào đó mà không nói đến.
dâu," 1 dt. 1. cây có lá hình tim  chia làm nhiều thùy dùng để nuôi tằm: trồng dâu nuôi tằm. 2. quả dâu và các sản phẩm làm từ loại quả này: mua vài cân dâu ngâm đường." " 2 dt. người phụ nữ lấy chồng là người của gia đình  họ hàng quê mình: rước dâu  rể thảo dâu hiền  mẹ chồng nàng dâu  nó là con dâu của làng này."
dâu gia, dt. nói hai gia đình có con lấy nhau làm vợ chồng: hai bên dâu gia rất quí mến nhau.
dầu," 1 d. cây gỗ to ở rừng  gỗ cho chất dầu dùng để pha sơn hay xảm thuyền." " 2 d. chất lỏng nhờn  không hoà tan trong nước  nhẹ hơn nước  lấy từ các nguồn thực vật  động vật hay khoáng vật  dùng để ăn  chữa bệnh  thắp đèn  chạy máy  v.v. dầu lạc. dầu khuynh diệp. dầu cá*. mỏ dầu."  3 x. dàu.  4 x. dù2.
dầu cá," dt. dầu được chiết từ gan cá hay từ cơ thể một số loài cá  thú biển và các dữ liệu trong sản xuất cá hộp  dùng trong chăn nuôi  công nghiệp mĩ phẩm và chữa các bệnh còi xương  quáng gà  suy nhược cơ thể..."
dầu hắc, d. (ph.). hắc ín.
dầu mỏ," dt. dầu lấy ở dưới mỏ lên  chưng cất để có dầu xăng: phải xây dựng nhà máy lọc dầu mỏ."
dấu," 1 dt. 1. cái vết  cái hình còn lại: dấu xe ngựa đã rêu lờ mờ xanh (k) 2. hình hay vật để làm hiệu  để ghi nhớ: đánh dấu một đoạn văn hay; đặt một cái mốc làm dấu 3. vật nhỏ bằng gỗ  bằng đồng  bằng ngà có khắc chữ để in ra làm tin: con dấu; đóng dấu; dấu của chủ tịch; dấu của cơ quan; xin dấu; dấu bưu điện 4. kí hiệu đặt trên một số nguyên âm để chỉ biến âm của những âm đó: dấu mũ 5. kí hiệu của chữ quốc ngữ để chỉ các thanh khác nhau: dấu huyền 6. kí hiệu để chấm câu: dấu nặng 7. kí hiệu để chỉ các phép tính: dấu cộng 8. kí hiệu đặt trước một con số để phân biệt dương hay âm: -8 là tám âm." " 2 đgt. yêu: con vua  vua dấu  con chúa  chúa yêu (tng). chúa dấu  vua yêu một cái này (hxhương)."
dấu chấm, nh. chấm.
dấu chấm phẩy, dt. một thứ dấu chấm câu gồm một chấm và một phẩy: người ta đặt dấu chấm phẩy sau một đoạn câu chưa hoàn toàn lọn nghĩa.
dấu chấm than, nh. dấu cảm.
dấu hiệu, d. 1 dấu dùng để làm hiệu cho biết điều gì. dấu hiệu liên lạc. giơ tay làm dấu hiệu. 2 hiện tượng tỏ rõ điều gì. dấu hiệu khả nghi. có dấu hiệu tiến bộ.
dấu phẩy," dt. 1. dấu câu ( ) chỉ một quãng ngắt tương đối ngắn  phân ranh giới giữa một số thành phần trong nội bộ câu; còn gọi là phẩy. 2. dấu đặt trước số lẻ trong số thập phân hoặc đặt ở trên và bên phải một chữ dùng làm kí hiệu toán học để phân biệt nó với kí hiệu không có dấu: 4 25  b' phân biệt với b."
dấu vết," d. cái còn để lại do kết quả tác động của hiện tượng đã qua  dựa vào có thể nhận biết được về hiện tượng ấy. dấu vết tàn phá của trận bão."
dây," 1 1. vật hình sợi  dùng để buộc  nối  truyền dẫn: dây rút  dây đàn  dây điện. 2. thân cây hình sợi  bò leo trên mặt đất hay các vật tựa: dây bầu  dây khoai  rút dây động rừng (tng.). 3. tập hợp các vật đồng loại thành hàng  thành hình dài: xếp hàng thành dây  pháo dây. 4. từng đơn vị bát đĩa  ứng với mười chiếc một: mua mấy dây bát. 5. mối liên hệ gắn bó về mặt tinh thần: dây thân ái." " 2 đgt. 1. dính bẩn: quần áo dây mực. 2. dính líu  liên lụy vào việc rắc rối: dây vào chuyện gia đình người ta làm gì:"  3 đgt. (gà) lây bệnh: gà dây.
dây cáp," dt. (pháp: câble) dây gồm nhiều sợi kim loại xoắn vào nhau  chịu được sức kéo rất lớn: dẫn điện cao thế bằng dây cáp có chất cách điện bọc."
dây chuyền," d. 1 dây gồm nhiều vòng nhỏ bằng kim loại móc nối vào nhau  thường dùng làm đồ trang sức. cổ đeo dây chuyền vàng. 2 hình thức tổ chức sản xuất gồm những bộ phận chuyên môn hoá thực hiện các khâu kế tiếp nhau theo một trình tự nhất định. tổ chức lại dây chuyền sản xuất."
dây dưa," đg. 1 kéo dài lằng nhằng hết ngày này sang ngày khác. dây dưa mãi không chịu trả nợ. không để công việc dây dưa về sau. 2 dính líu vào việc gây rắc rối  phiền phức. không muốn dây dưa vào việc ấy."
dây kẽm gai, d. (ph.). dây thép gai.
dây leo, nh. cây leo.
dây lưng, dt. từ một số địa phương dùng thay thắt lưng: dây lưng bằng da cá sấu.
dây xích, d. x. xích1 (ng. i).
dấy," đgt. nổi dậy  làm cho nổi dậy: dấy binh khởi nghĩa  làn sóng đấu tranh dấy lên khắp nơi."
dậy," đg. 1 chuyển từ trạng thái không hoạt động (thường là khi ngủ) sang trạng thái hoạt động (thường là sau khi thức giấc). thức khuya  dậy sớm. canh một chưa nằm  canh năm đã dậy. ngủ dậy. đánh thức dậy. 2 chuyển từ tư thế nằm sang tư thế ngồi  hay từ tư thế nằm hoặc ngồi sang tư thế đứng. ngồi dậy. lóp ngóp bò dậy. còn ốm nhưng cố gượng dậy đi làm. 3 chuyển từ trạng thái không có những biểu hiện rõ rệt của sự tồn tại sang trạng thái có những biểu hiện rõ rệt (nói về cái gì nổi lên  rực lên  bốc lên  v.v.). khúc sông dậy sóng. tiếng reo hò như sấm dậy. tô cho dậy màu. trong lòng dậy lên những tình cảm đẹp đẽ (b.)."
dậy thì, tt. ở độ tuổi có thể phát triển mạnh bắt đầu có khả năng sinh dục: tuổi dậy thì.
dè," 1 đgt  trgt. dùng ít một: dè tiền để đi nghỉ mát; ăn dè; tiêu dè." " 2 đgt. kiêng nể  không chạm đến: dè người có tuổi; chém tre chẳng dè đầu mặt (tng)." " 3 đgt. ngờ đâu: nực cười châu chấu đá xe  tưởng rằng chấu ngã  ai dè xe nghiêng (cd)."  4 đgt. đề phòng: lúc no phải dè lúc đói.
dè dặt," t. (hay đg.). tỏ ra tự hạn chế ở mức độ thấp trong hành động  do có nhiều sự cân nhắc. nói năng dè dặt. thái độ dè dặt."
dẻ," 1 dt. vải  mụn vải rách  không dùng may vá được  thường dùng vào việc lau chùi: tìm dẻ để lau bảng  lấy dẻ lau xe đạp." " 2 dt. cây thân gỗ  gồm nhiều loại  mọc ở rừng  lá có khía răng  một vài loại có quả (thường gọi là hạt) ăn được."
dẻo, 1 dt. dải đất nhỏ: ngồi câu cá ở dẻo đất bên sông. " 2 tt. 1 mềm và dễ biến dạng: tay cầm một cục đất dẻo nặn thành hình người 2. không cứng: ăn bát cơm dẻo  nhớ nẻo đường đi (cd) 3. có chân tay cử động dễ dàng: tuổi già vừa dẻo vừa dai. // trgt. uyển chuyển  mềm mại: múa dẻo."
dẻo dai, t. có khả năng hoạt động với mức độ không giảm trong thời gian dài. những cánh tay dẻo dai. sức làm việc dẻo dai.
dép," dt. đồ dùng để mang ở bàn chân  thường bằng cao su  nhựa  gồm đế mỏng và quai: đi dép  giày thừa dép thiếu (tng.)."
dẹp," đgt. 1. xếp gọn lại  xếp dồn vào một bên  một góc: dẹp bàn ghế trong phòng để rộng lối đi 2. bỏ đi; không thực hiện nữa: thôi thì dẹp nỗi bất bình là xong (k)."
dê," 1 i d. động vật nhai lại  sừng rỗng  cong quặp về phía sau  cằm có túm lông làm thành râu  nuôi để lấy sữa  ăn thịt. chăn dê. sữa dê."  ii t. (thgt.). (đàn ông) đa dâm. anh chàng rất . có máu dê.  2 đg. (ph.). rê. dê thóc.
dễ," tt. 1. nhẹ nhàng  đơn giản  không phải vất vả  khó khăn khi làm  khi giải quyết: bài toán dễ  bài thi quá dễ  dễ làm khó bỏ. 2. có tính tình thoải mái  không đòi hỏi cao  không nghiêm khắc: dễ tính  dễ ăn dễ ở. 3. có khả năng như thế nào đó: năm nay lúa rất tốt  một sào dễ đến ba tạ thóc  dễ gì người ta đồng ý."
dễ chịu," t. có cảm giác hoặc làm cho có cảm giác về một tác động tương đối êm dịu hoặc có thể chịu đựng được tương đối dễ dàng. ngủ dậy  trong người thấy dễ chịu. mùi thơm dễ chịu. đời sống ngày càng dễ chịu hơn."
dễ coi," tt. có vẻ dáng khá  ưa nhìn  gây được thiện cảm: gương mặt dễ coi."
dễ dãi, tt. 1. không đòi hỏi điều kiện khó khăn: việc xin chữ kí cũng dễ dãi 2. không khó tính: tính tình dễ dãi.
dễ dàng," t. tỏ ra dễ  có vẻ dễ  không đòi hỏi nhiều điều kiện  nhiều công phu để xảy ra  để đạt kết quả. hiểu được một cách dễ dàng. làm dễ dàng cho công việc."
dễ thương, t. dễ gây được tình cảm mến thương ở người khác. giọng nói dễ thương. đứa bé trông rất dễ thương.
dế," dt. bọ cánh thẳng  có râu dài  cặp chân sau to  khỏe  đào hang sống dưới đất  chuyên ăn hại rễ câỵ"
dệt, đgt. bằng thủ công hay bằng máy kết các sợi vào với nhau để làm thành tấm: dệt vải; dệt chiếu; thêu hoa dệt gấm (tng).
di," 1 đg. 1 dùng bàn chân  bàn tay hay các ngón đè mạnh lên một vật và xát đi xát lại trên vật đó. lấy chân di tàn thuốc lá. 2 (chm.). dùng đầu ngón tay đưa qua đưa lại trên nét than hoặc chì để tạo những mảng đậm nhạt trên tranh vẽ."  2 đg. (trtr.; id.). dời đi nơi khác. phần mộ đã di vào nghĩa trang.
di bút," dt. (h. di: để lại về sau; bút: bút; viết) 1. chữ viết của người đã qua đời để lại: di bút của nguyễn huệ 2. bài văn  lời văn của người đã qua đời để lại: tập di bút của cụ phan bội châu."
di chúc, i đg. (trtr.). dặn lại trước khi chết những việc người sau cần làm và nên làm.  ii d. (trtr.). lời hoặc bản . tuân theo di chúc.
di chuyển, đgt. dời đi nơi khác: di chuyển đến chỗ ở mới.
di cư, đgt. (h. di: dời đi; cư: ở) đi ở nơi khác: cả gia đình đã di cư vào nam.
di dân, i đg. đưa dân dời đến nơi khác để sinh sống. di dân từ đồng bằng lên miền núi.  ii d. dân di cư.  lập thành làng mới.
di động," đgt. chuyển dời  không đứng yên một chỗ: mục tiêu di động  bắn bia di động."
di hài," dt. (h. di: còn lại; hài: xương) thây người chết: di hài nhặt sắp về nhà  nào là khâm liệm  nào là tang trai (k)."
di sản, dt. 1. tài sản thuộc sở hữu của người đã chết để lại: kế thừa di sản của bố mẹ. 2. giá trị tinh thần và vật chất của văn hóa thế giới hay một quốc gia một dân tộc để lại: di sản văn hóạ
di tích, dt. (h. di: còn lại; tích: dấu vết) dấu vết từ trước để lại: một nước không có di tích lịch sử thì mất ý nghĩa đi (phvđồng).
di trú," đg. 1 (id.). dời đến ở nơi khác. 2 (hiện tượng một số loài chim  thú) hằng năm chuyển đến sống ở nơi ấm áp  để tránh rét. mùa đông  én di trú đến miền nhiệt đới."
di truyền," đgt. (hiện tượng) truyền những đặc tính của bố mẹ  tổ tiên cho các thế hệ con cháu: bệnh di truyền  đặc điểm di truyền."
di vật, dt. (h. di: còn lại; vật: đồ vật) đồ vật người chết để lại: coi những tác phẩm của người cha như những di vật quí báu.
dì," d. 1 em gái hoặc chị của mẹ (có thể dùng để xưng gọi). sẩy cha còn chú  sẩy mẹ bú dì (tng.). 2 từ chị hoặc anh rể dùng để gọi em gái hoặc em gái vợ đã lớn  theo cách gọi của con mình (hàm ý coi trọng). 3 vợ lẽ của cha (chỉ dùng để xưng gọi)."
dì ghẻ," dt. vợ kế của cha  xét trong quan hệ với con của vợ trước: dì ghẻ con chồng."
dĩ nhiên, trgt. (h. dĩ: thôi; nhiên: như thường) tất phải thế thôi: lười học thì dĩ nhiên sẽ trượt.
dĩ vãng, d. thời đã qua. câu chuyện lùi dần vào dĩ vãng.
dị, tt. kì cục: mặc cái áo này trông dị quá.
dị dạng," i. dt. hình dạng khác thường: hiện tượng dị dạng bẩm sinh. ii. tt. có cơ thể  dáng vẻ khác lạ  thường là xấu hơn so với những cái bình thường: hiện tượng dị dạng  hễ người dị dạng ắt là tài cao (lục vân tiên)."
dị đoan, dt. (h. đoan: đầu mối) điều mê tín lạ lùng khiến cho người ta mê muội tin theo: phải mở một chiến dịch bài trừ dị đoan.
dị nghị," đg. bàn tán với ý chê trách  phản đối. dân làng dị nghị về việc ấy. lời dị nghị."
dị thường, tt. (h. thường: thường) khác thường: đi xa về kể những chuyện dị thường.
dị vật," d. vật khác lạ ở ngoài xâm nhập vào cơ thể  gây thương tích  đau đớn. dị vật bắn vào mắt."
dĩa," 1 dt. dụng cụ hình giống chiếc thìa nhưng có răng  còn gọi là nỉa  dùng để lấy thức ăn trong bữa ăn cơm tây  thường làm bằng thép không gỉ hay bằng bạc." " 2 dt.  đphg đĩa: đơm đầy dĩa xôi."
dịch, 1 dt. chất lỏng trong cơ thể: dịch não tuỷ. " 2 dt. 1. bệnh truyền nhiễm lan ra trong một vùng  làm cho nhiều người mắc phải: dịch hạch; dịch tả 2. sự lan truyền không lành mạnh: dịch khiêu vũ."  3 dt. tên một bộ sách trong ngũ kinh của đạo nho: dày công nghiên cứu kinh dịch.  4 đgt. nhích lại: xa xôi dịch lại cho gần (tng). " 5 đgt. diễn đạt nội dung một bản từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác: dịch bản ""tuyên ngôn độc lập"" sang tiếng pháp; dịch lời tuyên bố của đại sứ nước trung-hoa sang tiếng việt."
dịch giả, d. (cũ). người dịch (văn viết).
dịch hạch," dt. bệnh dịch do một loại vi khuẩn từ bọ chét của chuột đã nhiễm bệnh truyền sang người  gây sốt  nổi hạch hoặc viêm phổi: diệt chuột để phòng bệnh dịch hạch."
dịch tả," dt. bệnh thổ tả lan truyền: nhờ phổ biến vệ sinh  ít lâu nay không còn dịch tả ở nước ta."
dịch tễ, d. bệnh dịch (nói khái quát). phòng trừ dịch tễ.
diệc," dt. chim chân cao  cổ và mỏ dài  lông xám hay hung nâu  thường kiếm ăn ở đồng lầy  ruộng nước."
diêm," dt. que nhỏ bằng gỗ nhẹ  đầu có chất dễ bốc cháy  dùng để đánh lấy lửa: hộ đánh diêm châm thuốc lá (ng-hồng)."
diêm vương," d. vua âm phủ  theo đạo phật. về chầu diêm vương (kng.; chết)."
diễm lệ," tt. xinh đẹp  có vẻ đẹp lộng lẫy: nhan sắc diễm lệ."
diễm phúc, dt. (h. diễm: tốt đẹp; phúc: tốt lành) hạnh phúc tốt đẹp: diễm phúc của gia đình hoà thuận.
diễm tình, d. (cũ; dùng phụ sau d.; kết hợp hạn chế). mối tình đẹp đẽ. thiên tiểu thuyết diễm tình.
diễn," 1 dt. cây thuộc họ tre nứa  mọc thành bụi  thành khóm  thân thẳng  mình dày  thường dùng làm vật liệu xây dựng." " 2 đgt. 1. xảy ra và tiến triển: trận bóng đá diễn ra sôi nổi  hào hứng. 2. trình bày  bày tỏ được nội dung: diễn kịch  diễn lại các sự việc đã xảy rạ"
diễn đàn," d. 1 nơi đứng cao để diễn thuyết  phát biểu trước đông người. diễn đàn của cuộc mittinh. lên diễn đàn phát biểu. 2 nơi để cho nhiều người có thể phát biểu ý kiến một cách công khai và rộng rãi. lấy tờ báo làm diễn đàn."
diễn đạt," đgt. làm rõ ý nghĩ  tình cảm bằng hình thức nào đó: bài văn diễn đạt khá sinh động  văn phong diễn đạt lủng củng."
diễn giả, dt. (h. giả: người) người nói trước công chúng về một vấn đề: đồng chí ấy là một diễn giả hùng biện.
diễn giải, đg. diễn đạt và giải thích. diễn giải vấn đề một cách minh bạch.
diễn tả," đgt. làm bộc lộ tâm lí  tình cảm qua ngôn ngữ  cử chỉ: diễn tả nội tâm của nhân vật  không thể diễn tả nổi tâm trạng mình khi lên bục danh dự nhận huy chương vàng."
diễn thuyết," đgt. (h. thuyết: nói) trình bày bằng lời  có mạch lạc  một vấn đề trước công chúng: phải tùy hoàn cảnh mà tổ chức giúp đỡ nhân dân thực sự  không phải chỉ dân vận bằng diễn thuyết (hcm)."
diễn văn, d. bài phát biểu tương đối dài đọc trong dịp long trọng. diễn văn khai mạc đại hội.
diễn viên, dt. người chuyên biểu diễn trên sân khấu hoặc đóng các vai trên phim ảnh: diễn viên điện ảnh  đạo diễn và các diễn viên.
diện, 1 dt. phạm vi biểu hiện; phạm vi hoạt động: diện tiếp xúc; diện đấu tranh; diện thăng thưởng. " 2 đgt  tt. nói ăn mặc đẹp đẽ để làm dáng: anh đi đâu mà diện thế?."
diện mạo," d. 1 bộ mặt  vẻ mặt con người. diện mạo khôi ngô. 2 (id.). vẻ ngoài nhìn chung. diện mạo của thủ đô một nước."
diện tích," dt. 1. bề mặt của ruộng  đất: cấy xong toàn bộ diện tích  mở rộng diện tích trồng hoa màu. 2. độ rộng hẹp của bề mặt nào đó: diện tích hình thang."
diệt, 1 đg. làm cho không còn tiếp tục tồn tại để có thể tác động được nữa. diệt giặc. thuốc diệt trùng. cuộc vận động diệt dốt (diệt nạn dốt). " 2 tiếng hô cho trâu  bò đi ngoặt sang phải; trái với vắt."
diệt chủng," đgt. giết hàng loạt  làm cho mất giống nòi: chính sách diệt chủng của bọn phát xít."
diệt vong," tt. (h. vong: mất) bị mất hẳn; bị tiêu diệt: chủ nghĩa đế quốc và các thế lực phản động khác đang ở vào thế phòng ngự  ngày càng suy yếu  thất bại và sẽ đi đến diệt vong (hcm)."
diều," 1 d. diều hâu (nói tắt). diều tha  quạ mổ." " 2 d. đồ chơi làm bằng một khung tre dán kín giấy có buộc dây dài  khi cầm dây kéo ngược chiều gió thì bay lên cao. thả diều. lên như diều (kng.; lên nhanh và có đà lên cao nữa  thường nói về sự thăng chức)." " 3 d. chỗ phình của thực quản ở một số loài chim  sâu bọ  v.v. để chứa thức ăn."
diều hâu," dt. chim lớn  ăn thịt  mỏ quặp  móng chân dài  cong và nhọn  thường lượn lâu trên cao để tìm mồi dưới đất."
diễu binh," đgt. nói quân đội  hàng ngũ chỉnh tề  đi đều trước lễ đài và trên đường phố nhân một ngày lễ lớn: bộ đội diễu binh trong ngày quốc khánh."
diệu vợi," tt. 1. xa xôi  cách trở: đường sá diệu vợi. 2. khó khăn  phức tạp: công việc diệu vợi quá."
dìm," đgt. 1. ấn xuống dưới nước: dìm tre xuống nước để ngâm 2. làm cho ngập: những cuộc đấu tranh yêu nước ấy đều bị dìm trong máu (phvđồng) 3. chèn ép  không cho ngoi lên: bao nhiêu lâu dân đen bị dìm trong bóng tối 4. hạ thấp xuống: dìm giá hàng; dìm giá trị người có tài 5. không cho nổi lên: dìm tài năng."
dinh, 1 d. 1 khu nhà dùng làm nơi đóng quân trong thời phong kiến. 2 toà nhà ở và làm việc của quan lại cao cấp hoặc của một số người đứng đầu các cơ quan nhà nước (thường là dưới chế độ cũ). dinh tổng đốc. dinh tổng thống.  2 đg. (thgt.). dinh tê (nói tắt).
dinh dưỡng, i. tt. (chất) cần thiết trong việc nuôi dưỡng cơ thể động vật: chất dinh dưỡng  thành phần dinh dưỡng của thức ăn. ii. dt. chất dinh dưỡng nói tắt: thiếu dinh dưỡng  cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể.
dính," i đg. 1 bám chặt lấy như được dán vào  gắn vào  khó gỡ  khó tách ra. kẹo ướt dính vào nhau. dầu mỡ dính đầy tay. chân dính bùn. không còn một xu dính túi (kng.). 2 (kng.). có mối quan hệ  liên quan không hay nào đó. có dính vào một vụ bê bối."  ii t. có tính chất dễ  vào vật khác. hồ rất dính. dính như keo. // láy: dinh dính (ý mức độ ít).
dính dáng," đgt. có mối quan hệ  liên quan nào đó  thường là không hay: dính dáng tới vụ án  không dính dáng với bọn bất lương  việc đó có dính dáng đến anh."
dịp," 1 dt. 1. lúc thuận lợi cho việc gì: nói khoác gặp dịp (tng); thừa dịp  dử vào tròng  vào xiếc (tú-mỡ) 2. thời gian gắn với sự việc: nhân dịp trung thu  tặng quà cho các cháu; vào dịp nguyên đán  sẽ về quê."  2 dt. (cn. nhịp) 1. nói các âm thanh mạnh và nối tiếp nhau đều đặn: dịp đàn; đánh dịp 2. nói các hoạt động nối tiếp nhau đều đặn: dịp múa. " dt. x. dịp cầu: cầu bao nhiêu dịp  em sầu bấy nhiều (cd)."
dìu, đg. 1 giúp cho vận động di chuyển được bằng cách để cho dựa vào mình và đưa đi. dìu người ốm về phòng. dìu bạn bơi vào bờ. canô dìu thuyền ngược dòng sông. 2 (id.). giúp cho tiến lên được theo cùng một hướng với mình. thợ cũ dìu thợ mới.
dìu dặt," tt  trgt. liên tiếp  hết phần nọ đến phần kia: phím đàn dìu dặt tay tiên  khói trầm cao thấp tiếng huyền gần xa (k); động phòng dìu dặt chén mồi  bâng khuâng duyên mới  ngậm ngùi tình xưa (k)."
dịu," t. 1 có tính chất gây cảm giác dễ chịu  tác động êm nhẹ đến các giác quan hoặc đến tinh thần. mùa xuân nắng dịu. ánh trăng mát dịu. màu xanh nhạt rất dịu. 2 (hay đg.). không còn gay gắt nữa  mà đã làm cho có một cảm giác dễ chịu. cơn đau đã dịu. dịu giọng. làm dịu tình hình. // láy: dìu dịu (ý mức độ ít)."
dịu dàng," tt. m ái  nhẹ nhàng  gây cảm giác dễ chịu: tính tình dịu dàng  giọng nói dịu dàng  cử chỉ dịu dàng."
do, gt. 1. từ điều gì; từ đâu: phải luôn luôn do nơi quần chúng mà kiểm soát những khẩu hiệu (hcm) 2. vì điều gì: hỏng việc do hấp tấp.
do dự, đg. chưa quyết định được vì còn nghi ngại. sợ thất bại nên do dự. thái độ do dự. không một chút do dự.
do thám, đgt. dò xét để nắm được tình hình: máy bay do thám  cử người do thám tình hình của đối phương.
dò, 1 dt. thứ bẫy chim: chim khôn đã mắc phải dò (cd). " 2 đgt. 1. hỏi han  mò mẫm để biết tình hình: quyết phải dò cho rõ căn nguyên (tú-mỡ) 2. lẻn đi: công anh bắt tép nuôi cò  đến khi cò lớn  cò dò lên cây (cd) 3. soát lại xem có lỗi gì không: dò lại bài viết xem có còn lỗi chính tả hay không."
dò hỏi, đg. hỏi dần để biết một cách kín đáo. dò hỏi để tìm manh mối. ánh mắt dò hỏi.
dò xét," đgt. quan sát kín đáo để biết tình hình  sự việc: dò xét tình hình  lực lượng của địch  dò xét sự phản ứng biểu lộ trên nét mặt."
doanh lợi," dt. kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh  là chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sản xuất kinh doanh."
doanh nghiệp, đgt. (h. doanh: lo toan làm việc; nghiệp: nghề) làm nghề sản suất để kiếm lời: trả thuế doanh nghiệp. // dt. cơ sở hoạt động sản xuất để kiếm lời: những mặt hoạt động của các doanh nghiệp (trbđằng).
doanh trại, d. khu nhà riêng của đơn vị quân đội để ở và làm việc.
dóc," tt.  thgtục  đphg khoác lác  phịa ra cho vui câu chuyện: nói dóc hoàị"
dọc," 1 dt. (thực) loài cây lớn cùng họ với măng-cụt  trồng lấy hạt để ép dầu  quả có vị chua dùng để đánh giấm: dầu dọc; mua quả dọc về nấu canh."  2 dt. 1. cuống lá một số cây: dọc khoai sọ 2. sống dao: lấy dọc dao mà dần xương 3. x. dọc tẩu. " 3 dt. dãy dài: xe hơi đỗ thành một dọc ở bên đường. // tt. theo chiều dài  trái với ngang: sợi dọc của tấm vải; học sinh xếp hàng dọc; đi đò dọc lên phú-thọ. // trgt. theo chiều dài: đi dọc bờ sông."
doi, d. 1 dải phù sa ở dọc sông hay cửa sông. 2 dải đất lồi ra phía biển do cát tạo thành. 3 phần biển có mực nước nông hơn so với các vùng xung quanh.
dõi," 1 dt. i. dòng dõi  nói tắt: nối dõi tông đường. ii. đgt. 1. tiếp nối thế hệ trước: dõi gót  dõi bước cha anh. 2. chú ý  theo dõi từng hoạt động  diễn biến: dõi theo người lạ mặt."  2 dt. thanh dài để cài ngang cửa suốt từ bên này sang bên kia: đóng dõi chuồng trâụ
dom, dt. phần cuối cùng của ruột già ở hậu môn: mắc bệnh lòi dom.
dòm," đg. 1 nhìn qua khe hở  chỗ hổng. hé cửa dòm vào. từ trong hang dòm ra. 2 nhìn để dò xét  để tìm cái gì. dòm khắp các xó xỉnh. dòm trước dòm sau. 3 (ph.). trông một cách chú ý; nhìn."
dòm ngó, đgt. để tâm theo dõi để thực hiện ý đồ không tốt: dòm ngó nhà giàu để trộm cắp của cải.
dọn, 1 tt. nói hạt đậu nấu mãi mà vẫn rắn: hạt đậu dọn. " 2 đgt. 1. sắp xếp cho gọn: dọn nhà; dọn giường 2. xếp đặt các thứ vào một nơi: dọn bát đĩa 3. làm cho sạch: dọn cỏ vườn hoa 4. thu xếp để chuyển đi nơi khác: dọn nhà 5. bày hàng ra bán: sáng sớm đã dọn hàng 6. thu hàng lại để đem về: trời tối rồi  phải dọn hàng về."
dong dỏng, t. (thường kết hợp với cao). hơi gầy và thon. cao dong dỏng. người dong dỏng cao.
dòng," 1 dt. 1. khối chất lỏng chạy dọc  dài ra: dòng nước  nước mắt chảy thành dòng. 2. chuỗi dài  kế tiếp không đứt đoạn: dòng người  dòng âm thanh  dòng suy nghĩ. 3. hàng ngang trên giấy  trên mặt phẳng: giấy kẻ dòng  viết mấy dòng. 4. tập hợp những người cùng huyết thống  kế tục từ đời này sang đời khác: có đứa con trai nối dòng. 5. trào lưu văn hóa  tư tưởng được kế thừa  phát triển liên tục: dòng văn học yêu nước." " 2 đgt. 1. buông sợi dây từ đầu này đến đầu kia để kéo vật ở xa đến gần: dòng dây xuống hang. 2. kéo  dắt đi theo bằng sợi dây dài: dòng trâu về nhà."
dòng họ, dt. các thế hệ con cháu cùng một tổ tiên: công việc công chứ không phải việc của riêng gì dòng họ của ai (hcm).
dõng dạc," t. mạnh mẽ  rõ ràng và chững chạc. tiếng hô dõng dạc. dõng dạc tuyên bố. bước đi dõng dạc."
dỗ," đgt. dùng những lời nói ngon ngọt  dịu dàng  khéo léo để làm người khác bằng lòng  nghe theo  tin theo  làm theo ý mình: bà dỗ cháu  dỗ con  dỗ ngon dỗ ngọt."  2 đgt. giơ thẳng lên rồi dập một đầu xuống mặt bằng: dỗ đũa cho bằng.
dốc, 1 dt. đoạn đường lên rất cao: đèo cao dốc đứng (tng); xe xuống dốc phải có phanh tốt. // tt. nghiêng hẳn xuống: mái nhà dốc.  2 đgt. 1. đổ hết chất lỏng trong một vật đựng ra: dốc rượu ra cái chén 2. đổ hết vào: động viên lực lượng to lớn đó dốc vào kháng chiến (hcm).
dồi," 1 d. món ăn thường làm bằng ruột lợn trong có nhồi tiết  mỡ lá và gia vị."  2 đg. tung lên liên tiếp nhiều lần. hai tay dồi quả bóng. sóng dồi.  3 x. giồi.
dồi dào," tt. rất nhiều  dư thừa so với nhu cầu: hàng hóa dồi dào  sức khỏe dồi dào."
dối," đgt. đánh lừa: dẫu rằng dối được đàn con trẻ (trtxương). // tt. không thực: khôn chẳng tưởng mưu lừa chước dối (ghc). // trgt. trái với sự thực: nói dối 2. không cẩn thận  không kĩ càng: làm dối."
dối trá," t. giả dối  có ý lừa lọc. con người dối trá."
dội," 1 dt.  cũ một khoảng thời gian nhất định: đi chơi một dội quanh làng  đấu nhau mấy dộị"  2 đgt. 1. (âm thanh) vọng lại với nhiều tiếng vang: tiếng pháo dội vào vách núi. 2. vang và truyền đi mạnh mẽ: tin vui dội về làm nức lòng mọi người. 3. cuộn lên mạnh mẽ: cơn đau dội lên  niềm thương nỗi nhớ dội lên trong lòng.
dồn, đgt. 1. thu nhiều đơn vị vào một chỗ: còi tàu dồn toa ở phía ga đã rúc lên (ng-hồng) 2. tập trung vào: nhiều tài hoa như vậy dồn lại ở một người (phvđồng) 3. liên tiếp xảy ra: canh khuya văng vẳng trống canh dồn (hxhương) 4. ép vào: dồn vào thế bí. // trgt. liên tiếp và vội vã: hỏi dồn; bước dồn.
dồn dập, t. liên tiếp rất nhiều lần trong thời gian tương đối ngắn. hơi thở dồn dập. công việc dồn dập.
dông," 1 dt. hiện tượng khí quyển phức tạp  xảy ra vào khoảng tháng 4 đến tháng 10 (đặc biệt là các tháng 6-7-8)  có mưa rào  gió giật mạnh  chớp và kèm theo sấm  sét." " 2 đgt.  thgtục rời khỏi nơi nào một cách nhanh chóng  mau lẹ: nó lên xe dông từ lúc nào."
dông dài," trgt. 1. kéo dài cuộc sống bê tha: cảnh ăn chơi dông dài  anh không chịu được (tô-hoài 2. lan man và dài dòng: nói dông dài như thế thì thuyết phục làm sao được người ta 3. không đứng đắn: chớ nghe miệng chúng dông dài (hgxhãn)."
dộng, đg. 1 đưa thẳng lên cao rồi dập mạnh một đầu xuống mặt bằng; dỗ mạnh. dộng đũa xuống mâm. ngã dộng đầu xuống đất. 2 (ph.). đập thẳng và mạnh. dộng cửa ầm ầm.
dốt," 1 đgt.  đphg nhốt: dốt gà  dốt vịt trong chuồng." " 2 tt. kém trí lực  hiểu biết ít; trái với giỏi: học dốt  dốt hay nói chữ (tng.)."
dốt đặc, tt. dốt đến mức không hiểu gì: dốt đặc hơn hay chữ lỏng (tng).
dột," t. (mái nhà) có chỗ hở khiến nước mưa có thể nhỏ xuống. mái tranh bị dột. mía sâu có đốt  nhà dột có nơi (tng.)."
dơ," tt. 1. đphg bẩn: ăn dơ ở bẩn. 2. xấu xa  đáng hổ thẹn: người đâu mà dơ đến thế. 3. trơ  không biết hổ thẹn là gì: dơ dáng dại hình."
dở, 1 (cũ; id.). x. giở1. " 2 t. không đạt yêu cầu  do đó không gây thích thú  không mang lại kết quả tốt. vở kịch dở. thợ dở. dạy dở. làm như thế thì dở quá." " 3 t. (kết hợp hạn chế). có tính khí  tâm thần không được bình thường  biểu hiện bằng những hành vi ngớ ngẩn. anh ta hơi dở người. dở hơi*." " 4 t. ở tình trạng chưa xong  chưa kết thúc. đan dở chiếc áo. bỏ dở cuộc vui. đang dở câu chuyện thì có khách."
dở hơi," tt. hơi gàn  lẩn thẩn và khờ dại: ăn nói dở hơi."
dỡ," đgt. 1. tở ra những thứ dính vào nhau: gánh rơm trông rõ nhỏ mà dỡ ra thì đầy lùm (ng-hồng) 2. lấy cơm  lấy xôi từ nồi ra: dỡ xôi ra lá chuối đem về trại (ng-hồng) 3. lấy đi lần lần từng lớp  từng mảnh: nó bắt dân dỡ nhà  bỏ ruộng (ngđthi) 4. bỏ dần xuống những hàng xếp trên xe  trên tàu: thuê người dỡ những bao hàng xuống."
dớ dẩn," t. (kng.). ngớ ngẩn  ngờ nghệch. câu hỏi dớ dẩn. làm ra bộ dớ dẩn. // láy: dớ da dớ dẩn (ý mức độ nhiều)."
dơi," dt. thú vật nhỏ  hình dạng gần giống chuột  có cánh  bay kiếm ăn lúc chập tối: dơi có ích  chuột làm hại  nửa dơi nửa chuột."
dời," đgt. 1. chuyển đi nơi khác: thuyền dời nhưng bến chẳng dời  bán buôn là nghĩa muôn đời cùng nhau (cd) 2. thay đổi vị trí; thay đổi ý kiến: đêm qua vật đổi sao dời (cd); ai lay chẳng chuyển  ai rung chẳng dời (k) 3. không đứng lại ở chỗ nào nữa: chàng về viên sách  nàng dời lầu trang (k)."
dợn, i đg. (mặt nước) chuyển động uốn lên uốn xuống rất nhẹ khi bị xao động; gợn. mặt hồ dợn sóng. sóng dợn. " ii d. làn sóng  hoặc  nói chung  đường nét trông như sóng dợn trên một mặt phẳng (thường nói về vân gỗ). mặt nước phẳng  không một dợn sóng. mặt gỗ có nhiều dợn."
dớp," dt. 1. vận không may  vận rủi: dớp nhà nên phải bán mình chuộc cha (truyện kiều). 2. việc không may lặp lại nhiều lần: nhà có dớp hay bị cháy."
du," 1 dt. (thực) loài cây thụ bộ gai  lá hình mũi giáo  quả có cánh: cây du thường mọc ở nơi cao."  2 đgt. đẩy mạnh: sao lại du em ngã như thế?.
du côn," i d. kẻ chuyên gây sự  hành hung  chỉ chơi bời lêu lổng."  ii t. có tính chất của . hành động du côn. tính rất du côn.
du dương, tt. ngân nga trầm bổng và êm ái: tiếng đàn du dương  khúc nhạc du dương.
du đãng," dt. (h. du: đi chơi; đãng: phóng túng) kẻ lêu lổng chơi bời  không chịu lao động: bắt những kẻ du đãng đi cải tạo."
du khách," dt. khách đi chơi xa  khách du lịch: mở rộng  nâng cấp các khách sạn để đón du khách ở các nơi đến."
du kích," dt. (h. du: đi nơi này nơi khác; kích: đánh) người đánh khi chỗ này  khi chỗ khác: còi thu bỗng rúc vang rừng núi  du kích về thôn  rượu chưa vơi (hcm). // tt. nói cách đánh lúc ẩn  lúc hiện  khi chỗ này  khi chỗ khác: chiến tranh du kích là cơ sở của chiến tranh chính qui (vnggiáp)."
du lịch, đg. đi xa cho biết xứ lạ khác với nơi mình ở. đi du lịch ở nước ngoài. công ti du lịch (phục vụ cho việc du lịch).
du mục," đgt. chăn nuôi không cố định  thường đưa bầy gia súc đến nơi có điều kiện thích hợp  sau một thời gian lại đi: dân du mục."
du ngoạn, đgt. (h. du: đi chơi; ngoạn: ngắm xem) đi chơi để ngắm xem cảnh vật: cụ ít đi du ngoạn như lúc thiếu thời (hgxhãn).
du thuyền," d. thuyền  tàu nhỏ  chuyên dùng để đi du lịch. đội du thuyền chở khách du lịch trên sông."
du xuân, dt. (h. du: đi chơi; xuân: mùa xuân) đi chơi để ngắm cảnh mùa xuân: họ rủ nhau đi du xuân ở chùa trầm.
dù," 1 1 d. đồ dùng cầm tay để che mưa nắng  thường dùng cho phụ nữ  giống như cái ô nhưng có màu sắc và nông lòng hơn. che dù. 2 (ph.). ô (để che mưa nắng). 3 phương tiện khi xoè ra trông giống như cái ô lớn  lợi dụng sức cản của không khí để làm chậm tốc độ rơi của người hay vật từ trên cao xuống. tập nhảy dù. thả dù pháo sáng. 4 (kng.). binh chủng bộ đội nhảy dù. sư đoàn dù. lính dù*." " 2 k. (dùng phối hợp với vẫn  cũng). từ dùng để nêu điều kiện không thuận  bất thường nhằm khẳng định nhấn mạnh rằng điều nói đến vẫn xảy ra  vẫn đúng ngay cả trong trường hợp đó. dù mưa to  vẫn đi. dù ít dù nhiều cũng đều quý."
dụ, i. dt. lời truyền của vua chúa cho bầy tôi và dân chúng: vua xuống dụ  chỉ dụ  thánh dụ  thượng dụ. ii. đgt. (vua chúa) truyền bảo bầy tôi và dân chúng: dụ tướng sĩ. " 2 đgt. làm cho người khác tin là có lợi mà nghe theo  làm theo ý mình: dụ địch ra hàng  dụ dỗ  dẫn dụ."
dụ dỗ, đgt. khiến người ta nghe theo mình bằng cách hứa hẹn: con bé ấy đã bị mẹ mìn dụ dỗ.
dục tình, d. (id.). như tình dục.
dục vọng," đgt. lòng ham muốn  thường không chính đáng: dục vọng tầm thường  thỏa mãn dục vọng cá nhân."
dùi," 1 dt. đồ dùng để đánh trống  đánh chiêng  hay để đập  để gõ: đánh trống bỏ dùi (tng)."  2 dt. đồ dùng để chọc lỗ thủng: dùi đóng sách. // đgt. chọc lỗ bằng dùi: đừng dùi lỗ to quá.
dùi cui," d. thanh tròn  ngắn  hơi phình to ở một đầu  thường bằng gỗ hoặc caosu  cảnh sát dùng cầm tay để chỉ đường  v.v."
dung dị, nh. bình dị.
dung dịch, dt. (h. dung: chất tan vào nước; dịch: chất lỏng) chất lỏng chứa một chất hoà tan: cho kẽm tan vào một dung dịch a-xít.
dung nhan, dt. vẻ đẹp của khuôn mặt.
dung thân," đgt. (h. dung: tiếp nhận; thân: thân mình) nương mình ở một nơi trong lúc khó khăn: nên  hư chưa biết làm sao  bây giờ biết kiếm chỗ nào dung thân (lvt)."
dung thứ, đg. rộng lượng tha thứ. cầu xin dung thứ.
dung túng," đgt. bao che  không ngăn cấm kẻ làm bậy: dung túng bọn con buôn."
dùng," đgt. 1. đem làm việc gì: dùng tiền vào việc thiện 2. giao cho công việc gì: phải dùng người đúng chỗ  đúng việc (hcm) nước dùng nước nấu bằng thịt  xương hoặc tôm để chan vào món ăn; phở cần phải có nước dùng thực ngọt."
dùng dằng," đg. lưỡng lự không quyết định  thường là trong việc đi hay ở  vì còn muốn kéo dài thêm thời gian. dùng dằng chưa muốn chia tay. dùng dằng nửa ở nửa đi."
dũng, 1 (ph.; id.). x. dõng1. " 2 d. (kết hợp hạn chế). sức mạnh thể chất và tinh thần trên hẳn mức bình thường  tạo khả năng đương đầu với sức chống đối  với nguy hiểm để làm những việc nên làm. trí và dũng đi đôi."
dũng cảm," tt. gan dạ  không sợ gian khổ nguy hiểm: chàng trai dũng cảm  lòng dũng cảm  tinh thần chiến đấu dũng cảm."
dũng mãnh, tt. (h. dũng: mạnh mẽ; mãnh: mạnh) can đảm và mạnh mê: cuộc chiến dấu dũng mãnh của bộ đội.
dũng sĩ," d. 1 người có sức mạnh thể chất và tinh thần trên hẳn mức bình thường  dám đương đầu với những sức chống đối  với nguy hiểm để làm những việc nên làm. 2 danh hiệu vinh dự của lực lượng vũ trang giải phóng miền nam việt nam trong thời kì kháng chiến chống mĩ  tặng cho người lập được thành tích xuất sắc trong chiến đấu. dũng sĩ diệt xe tăng."
dụng cụ," dt. (h. cụ: đồ đạc) đồ dùng để làm việc: súng đạn  thuốc men  dụng cụ  lương thực là máu mủ của đồng bào (hcm)."
dụng ý, i đg. (id.; dùng trước đg.). có ý thức hướng hành động nhằm vào mục đích riêng nào đó. " ii d. ý thức nhằm vào mục đích riêng nào đó trong hành động. nói đùa  không có  gì xấu. việc làm có dụng ý đề cao cá nhân."
duỗi, 1 dt. xà nhà bằng tre: duỗi nhà bị mọt sắp gãỵ  2 đgt. tự làm thẳng thân mình hay bộ phận nào của cơ thể; trái với co: nằm duỗi thẳng  chân co chân duỗị
duy, trgt. chỉ có: duy có anh là chịu đựng nổi.
duy tân, đg. (kết hợp hạn chế). cải cách theo cái mới (thường dùng để nói về những cuộc vận động cải cách tư sản cuối thời phong kiến ở một số nước á đông). phong trào duy tân đầu thế kỉ xx ở việt nam.
duy trì," đgt. giữ cho tồn tại  không thay đổi trạng thái bình thường: duy trì trật tự trị an  duy trì mọi hoạt động của cơ quan."
duy vật," tt. (h. duy: chỉ có; vật: vật chất) theo thuyết cho rằng bản chất của vũ trụ là vật chất  có vật chất rồi mới có ý thức  vật chất là một sự thật khách quan ở ngoài ý thức người ta  vật chất quyết định ý thức: duy tâm với duy vật khác nhau như trắng với đen (trvgiàu)."
duyên," 1 d. phần cho là trời định dành cho mỗi người  về khả năng có quan hệ tình cảm (thường là quan hệ nam nữ  vợ chồng) hoà hợp  gắn bó nào đó trong cuộc đời. duyên ưa phận đẹp (cũ). ép dầu  ép mỡ  ai nỡ ép duyên (tng.)." " 2 d. sự hài hoà của một số nét tế nhị đáng yêu ở con người  tạo nên vẻ hấp dẫn tự nhiên. không đẹp  nhưng có duyên. ăn nói có duyên. duyên thầm. nụ cười duyên."
duyên cớ," dt. nguyên nhân trực tiếp  thường là đối với sự việc không hay: không hiểu duyên cớ gì  tìm cho ra duyên cớ."
duyên hải," dt. (h. duyên: bờ biển  bờ sông; hải: biển) bờ biển: dân chài ở miền duyên hải."
duyên kiếp," d. nhân duyên có từ kiếp trước  theo đạo phật."
duyệt," i. đgt. 1. (cấp trên) xem xét để cho phép thực hiện việc gì: duyệt đơn từ xin cấp đất  duyệt chi  duyệt y  kiểm duyệt  phê duyệt  thẩm duyệt  xét duyệt. 2. kiểm tra diễu hành đội ngũ của lực lượng vũ trang: duyệt đội danh dự  duyệt binh. ii. kinh qua  từng trải: lịch duyệt."
duyệt binh, đgt. (h. duyệt: xem xét; binh: quân lính) cho các binh chủng ăn mặc chỉnh tề đi qua lễ dài trong một buổi lễ long trọng: nhân ngày quốc khánh có duyệt binh ở quảng trường ba-đình.
duyệt y, đg. duyệt và chuẩn y. được cấp trên duyệt y.
dư, đgt. thừa: dư sức làm việc đó  nhà dư của  dư thừa.
dư âm," dt. (h. dư: thừa; âm: tiếng) 1. tiếng vang rớt lại: tiếng chuông đã dứt  mà còn nghe thấy dư âm 2. ảnh hưởng còn lại của sự việc đã qua: tôi cảm thấy phố lai-châu vẫn còn nhiều dư âm của núi rừng (ngtuân)."
dư luận," d. ý kiến của số đông nhận xét  khen chê đối với việc gì. dư luận đồng tình với việc ấy. phản ánh dư luận quần chúng. tố cáo trước dư luận."
dữ," tt. 1. đáng sợ  dễ gây tai họa cho người hoặc vật khác: chó dữ  dữ như hùm  điều dữ thì nhiều  điều lành thì ít. 2. có mức độ cao khác thường và đáng sợ: sóng đánh dữ  rét dữ."
dữ kiện," dt. (h. dữ: cho; kiện: sự vật) 1. điều cho biết để dựa vào đó mà giải bài toán: bài toán thiếu dữ kiện thì làm sao được 2. điều dựa vào để lập luận  để nghiên cứu: những dữ kiện khoa học."
dữ tợn," t. rất dữ với vẻ đe doạ  trông đáng sợ. bộ mặt dữ tợn. nhìn một cách dữ tợn. dòng sông trở nên dữ tợn vào mùa lũ."
dứ," 1 đgt. đưa ra cho thấy cái ham chuộng  thèm khát để dử: dứ nắm cỏ non trước miệng bê con  dứ mồi câu trước miệng cá." " 2 đgt. đưa các vật dùng đánh đập  đâm chém ra trước mắt kẻ khác để hăm dọa: dứ con dao trước ngực."
dự, 1 dt. thứ gạo tẻ nhỏ hột và nấu cơm thì dẻo: dạo này không thấy bán gạo dự.  2 đgt. có mặt trong một buổi có nhiều người: dự tiệc; dự mít-tinh; dự một lớp huấn luyện.  3 đgt. 1. tham gia: biết nàng cũng dự quân trung luận bàn (k) 2. phòng trước: việc ấy đã dự trước rồi.
dự án, d. dự thảo văn kiện luật pháp hoặc kế hoạch. trình dự án luật trước quốc hội. thông qua dự án kế hoạch.
dự định," i. đgt. định trước về việc sẽ làm  nếu không có gì thay đổi: dự định sẽ làm nhà mới trong năm tới. ii. điều dự định: nói rõ dự định của mình  có nhiều dự định mớị"
dự đoán, đgt. (h. dự: từ trước; đoán: nhận định trước) đoán trước một việc sẽ xảy ra: những điều phái đoàn đà-lạt đã dự đoán đều đúng (hgxhãn). // dt. điều đoán trước: đúng như dự đoán thiên tài của bác hồ (đỗ mười).
dự toán, i đg. tính toán trước những khoản thu chi về tài chính. dự toán ngân sách.  ii d. bản . duyệt dự toán. lập dự toán.
dự trù," đgt. trù tính  ấn định tạm thời những khoản sẽ chi dùng: dự trù ngân sách  dự trù thời gian thực hiện."
dưa, 1 dt. món ăn làm bằng rau hay củ muối chua: còn đầy vại dưa mới muối (ng-hồng); không ưa thì dưa có giòi (tng). " 2 dt. loài cây leo thuộc họ bầu bí  quả có thịt chứa nhiều nước  dùng để ăn: trời nắng tốt dưa  trời mưa tốt lúa (tng)."
dưa hấu," d. dưa quả to  vỏ quả màu xanh và bóng  thịt quả màu đỏ hay vàng  vị ngọt mát."
dưa leo," dt.  đphg dưa chuột."
dừa," 1 dt. (thực) loài cây cùng họ với cau  quả to có vỏ dày  cùi trắng  bên trong chứa nước ngọt: thiếu đất trồng dừa  thừa đất trồng cau (tng); chồng đánh chẳng chừa  đi chợ thì giữ cùi dừa bánh da (cd)." " 2 dt. (thực) loài cây mọc thành bè trên mặt nước  lá nhỏ  người ta thường vớt cho lợn ăn: bè ngổ đi trước  bè dừa đi sau (tng)." " 3 đgt. đùn công việc cho người khác: nó thấy anh ấy hiền lành  nên việc của nó  nó lại dừa cho anh ấy."
dứa," d. cây ăn quả  thân ngắn  lá dài  cứng  có gai ở mép và mọc thành cụm ở ngọn thân  quả tập hợp trên một khối nạc  có nhiều mắt  phía trên có một cụm lá."
dựa," 1 dt.  đphg nhựa: dựa mít  chim mắc dựa." " 2 i. đgt. 1. đặt sát vào vật gì để cho vững: dựa thang vào cây  dựa lưng vào tường. 2. nhờ cậy ai để thêm vững vàng  mạnh mẽ: dựa vào quần chúng  dựa vào gia đình  bạn bè. 3. theo định hướng  khuôn mẫu  khả năng có sẵn: dựa vào sách  dựa vào sơ đồ  dựa vào khả năng từng người. ii. tt. kề  sát cạnh: nhà dựa đường."
dưng, 1 tt. 1. không có họ với mình: người dưng nước lã (tng) 2. không bận rộn: ngày dưng không bận như ngày mùa. // trgt. rỗi rãi: ăn dưng ngồi rồi (tng); dạo này ở dưng cũng buồn. " 2 đgt. (biến âm của dâng) 1. đưa lên cấp trên một cách cung kính: dưng lễ vật 2. nói nước lên cao: mưa nhiều  nước sông đã dưng lên."
dừng," 1 đg. 1 thôi hoặc làm cho thôi vận động  chuyển sang trạng thái ở yên tại một chỗ. con tàu từ từ dừng lại. dừng chèo. dừng chân. câu chuyện tạm dừng ở đây. 2 (chm.). (trạng thái) không thay đổi theo thời gian. trạng thái dừng. mật độ dừng. dòng dừng (trong đó vận tốc ở mỗi điểm không thay đổi theo thời gian)." " 2 đg. (ph.). quây  che bằng phên  cót  v.v. dừng lại căn buồng."
dửng dưng," 1 tt. thờ ơ  không có cảm xúc gì trước sự việc  tình cảnh nào đó: dửng dưng trước cảnh khổ cực của người khác." " 2 pht. tự nhiên mà có: số giàu mang đến dửng dưng  lọ là con mắt tráo trưng mới giàu (cd.)."
dửng mỡ, tt. bị kích động về sinh lí: ăn no dửng mỡ.
dựng, đg. 1 đặt cho đứng thẳng. dựng cột nhà. dựng mọi người dậy (làm cho thức dậy). 2 tạo nên vật gì đứng thẳng trên mặt nền (thường là trên mặt đất) bằng những vật liệu kết lại theo một cấu trúc nhất định. dựng nhà. dựng cổng chào. 3 tạo nên bằng cách tổ hợp các yếu tố theo một cấu trúc nhất định (thường nói về công trình nghệ thuật). dựng kịch. dựng tranh. câu chuyện dựng đứng (bịa đặt hoàn toàn). 4 tạo nên và làm cho có được sự tồn tại vững vàng. dựng cơ đồ. từ buổi đầu dựng nước. 5 (chm.). vẽ hoặc nói rõ cách vẽ một hình phẳng nào đó thoả mãn một số điều kiện cho trước (thường chỉ dùng thước và compa). dựng một tam giác đều có một cạnh là đoạn thẳng ab. bài toán dựng hình.
dựng đứng," đgt. đặt điều như thật  thường để nói xấu  vu cáo người khác: dựng đứng câu chuyện."
dược, 1 dt. 1. dược học nói tắt: trường dược 2. thuốc chữa bệnh: cửa hàng dược.  2 dt. x. dược mạ: vàng rạ thì mạ xuống dược (tng).
dược học, d. khoa học nghiên cứu về thuốc phòng chữa bệnh.
dược liệu," dt. nguyên liệu tự nhiên có nguồn gốc thực vật  động vật  khoáng vật và vi sinh vật dùng để điều chế thành thuốc chín và các dạng bào chế."
dược sĩ, dt. (h. sĩ: người có học) người đã tốt nghiệp trường dược: năm nay có năm chục dược sĩ mới ra trường.
dưới," i d. từ trái với trên. 1 phía những vị trí thấp hơn trong không gian so với một vị trí xác định nào đó hay so với các vị trí khác nói chung. để dưới bàn. ghi tên họ dưới chữ kí. đứng dưới nhìn lên. anh ấy ở dưới tầng hai. tầng dưới của toà nhà. ngồi dưới đất. 2 vùng địa lí thấp hơn so với một vùng xác định nào đó hay so với các vùng khác nói chung. dưới miền xuôi. từ dưới thái bình lên hà nội. mạn dưới. 3 phía những vị trí ở sau một vị trí xác định nào đó hay so với các vị trí khác nói chung  trong một trật tự sắp xếp nhất định. hàng ghế dưới. đứng dưới trong danh sách. dưới đây nêu vài thí dụ. xóm dưới. 4 phía những vị trí thấp hơn so với một vị trí xác định nào đó hay so với các vị trí khác nói chung trong một hệ thống cấp bậc  thứ bậc. dạy các lớp dưới. cấp dưới. về công tác dưới xã. trên dưới một lòng (những người trên  người dưới đều một lòng). 5 mức thấp hơn hay số lượng ít hơn một mức  một số lượng xác định nào đó. sức học dưới trung bình. em bé dưới hai tuổi. giá dưới một nghìn đồng." " ii k. 1 (dùng sau xuống). từ biểu thị điều sắp nêu ra là đích nhằm tới của một hoạt động theo hướng từ cao đến thấp; trái với trên. lặn xuống  nước. rơi xuống dưới đất. 2 từ biểu thị điều sắp nêu ra là phạm vi tác động  bao trùm  chi phối của hoạt động hay sự việc được nói đến. đi dưới mưa. sự việc dưới con mắt của anh ta. sống dưới chế độ cũ. dưới sự lãnh đạo của giám đốc."
dương," 1 dt. 1. một trong hai nguyên lí cơ bản của trời đất  đối lập với âm  từ đó tạo ra muôn vật  theo quan niệm triết học đông phương cổ đạị 2. từ chỉ một trong hai mặt đối lập nhau (thường được coi là mặt tích cực  mặt chính) như mặt trời  chiều thuận (chiều nghịch  ngược): chiều dương của một trục. 3. số lớn hơn số không." " 2 dt. phẩm màu xanh nhạt pha vào nước để hồ vải  lợ" " 3 dt. dương liễu  nói tắt: hàng dương reo trước gió."
dương bản," dt. (h. dương: trái với âm; bản: bản) ảnh chụp một vật trên đó những phần trắng  đen phản ánh đúng những chỗ sáng  tối trên vật: dương bản của tấm ảnh."
dương cầm, d. (cũ). piano.
dương lịch," dt. hệ lịch lấy cơ sở là năm xuân phân  có cách tính thuận tiện đơn giản  được dùng rộng rãi trên thế giới  và được dùng ở việt nam từ cuối thế kỉ 19  nay trở thành lịch chính thức."
dương liễu, dt. (thực) (h. dương: tên cây; liễu: cây liễu) cây phi-lao: những hàng dương liễu nhỏ đã lên xanh như tóc tuổi mười lăm (tố-hữu).
dương tính," t. (kết hợp hạn chế). có thật  có xảy ra hiện tượng nói đến nào đó; đối lập với âm tính. tiêm thử phản ứng  kết quả dương tính."
dương vật," dt. cơ quan giao cấu đực của nhiều loài động vật thụ tinh trong  có chức năng đưa tinh trùng vào cơ quan sinh sản cái của động vật cáị"
dường," trgt. (cn. nhường) hầu như: lưng khoang tình nghĩa dường lai láng (hxhương); trong rèm  dương đã có đèn biết chăng (chp)."
dưỡng," 1 d. tấm mỏng trên đó có biên dạng mẫu (thường là những đường cong phức tạp)  dùng để vẽ đường viền các chi tiết  ướm khít với sản phẩm chế tạo để kiểm tra kích thước  v.v. dưỡng đo ren. dưỡng chép hình." " 2 đg. (kết hợp hạn chế). tạo điều kiện  thường bằng cách cung cấp những thứ cần thiết  giúp cho (cơ thể yếu ớt) có thể phát triển hoặc duy trì sự sống tốt hơn (nói khái quát). cha sinh mẹ dưỡng. dưỡng thai. dưỡng (tuổi) già."
dưỡng sinh," đgt. (h. dưỡng: nuôi; sinh: sống) 1. có công nuôi sống: thưa rằng: chút phận ngây thơ  dưỡng sinh đôi nợ  tóc tơ chưa đền (k) 2. rèn luyện để bảo vệ sức khoẻ: phương pháp dưỡng sinh thần diệu."
dượng, d. 1 bố dượng (nói tắt; có thể dùng để xưng gọi). 2 chồng của cô hay chồng của dì (có thể dùng để xưng gọi).
dứt, đgt. 1. dừng hẳn lại; kết thúc: mưa đã dứt; bệnh chưa dứt 2. không đoái hoài nữa: quân tử dùng dằng đi chẳng dứt (hxhương).
dứt khoát," t. hoàn toàn không có sự nhập nhằng hoặc lưỡng lự  nửa nọ nửa kia. phân ranh giới dứt khoát giữa đúng và sai. thái độ dứt khoát. dứt khoát từ chối. việc này dứt khoát ngày mai là xong."
đa," 1 d. cây to có rễ phụ mọc từ cành thõng xuống  trồng để lấy bóng mát. cây đa cây đề (ví người có trình độ thâm niên cao  có uy tín trong nghề)." " 2 tr. (ph.; kng.; dùng ở cuối câu). từ biểu thị ý nhấn mạnh về điều vừa khẳng định  như muốn thuyết phục người nghe một cách thân mật. việc đó coi bộ khó dữ đa!" " 3 yếu tố ghép trước để cấu tạo danh từ  tính từ  động từ  có nghĩa ""nhiều  có nhiều"". đa diện*. đa sầu*. đa canh*."
đa bào, tt. (h. bào: tế bào) nói những sinh vật mà cơ thể gồm nhiều tế bào: cơ thể đa bào; động vật đa bào.
đa cảm," t. dễ cảm xúc  dễ rung động. một tâm hồn đa cảm."
đa dâm," tt. có nhiều ham muốn mạnh mẽ về tình dục thường được biểu hiện ra bằng lời nói  cử chỉ  hoặc dáng vẻ bên ngoàị"
đa diện, dt. (toán) (h. diện: mặt) khối giới hạn bởi các đa giác phẳng: đa diện đều. // tt. về nhiều mặt: sự phát triển đa diện của nền kinh tế.
đa giác, d. hình do một đường gấp khúc khép kín tạo thành. đa giác đều. đa giác lõm.
đa mang," đgt. 1. ôm đồm nhiều thứ  nhiều việc kể cả những việc không có liên quan đến mình để rồi phải bận tâm  lo lắng: đã yếu còn đa mang đủ thứ việc. 2. tự vương vấn vào nhiều thứ thuộc tình cảm để rồi phải đeo đuổi  vấn vương  dằn vặt không dứt ra được: đa mang tình cảm."
đa mưu, tt. (h. mưu: mưu kế) lắm mưu mẹo: con người đa mưu ấy không trung thực.
đa nghi, t. hay nghi ngờ. đa nghi như tào tháo.
đa nguyên, tt. 1. thuộc về đa nguyên luận. 2. thuộc về đa nguyên chính trị.
đa sầu, tt. (h. sầu: buồn rầu) hay buồn rầu: một phụ nữ đa sầu.
đa số," d. 1 phần lớn  số đông trong một tập hợp  thường là tập hợp người. đa số các em là nữ. đa số trường hợp. 2 số lượng phiếu bầu cử hoặc biểu quyết về một phía nào đó đạt quá một nửa tổng số phiếu; tổng thể nói chung những người đã bỏ những phiếu ấy  trong quan hệ với thiểu số. đa số tán thành. biểu quyết theo đa số."
đa thần giáo," dt. 1. tôn giáo thờ nhiều thần  phân biệt với nhất thần giáo. 2. những hình thức tín ngưỡng khác nhau như tô tem giáo  bái vật giáo  vật linh giáo  sa man giáọ.. tín ngưỡng vào các thần linh  ma quỷ riêng lẻ  chưa hình thành hệ thống trong đó có vị thần tối caọ"
đa thê, tt. (h. thê: vợ) nói chế độ xã hội trong đó người đàn ông có thể có nhiều vợ cùng một lúc: hiến pháp của ta hiện nay cấm chế độ đa thê.
đa thức, d. biểu thức đại số gồm nhiều đơn thức nối với nhau bằng các dấu cộng hoặc trừ. đa thức bậc ba.
đa tình, tt. có nhiều tình cảm và dễ nảy sinh tình cảm yêu đương: đôi mắt đa tình.
đà," 1 dt. 1. đoạn gỗ tròn đặt dưới một vật nặng để chuyển vật ấy đi được dễ: phải đặt đà mới đưa bộ máy này đi được 2. sức mạnh đầu tiên nhằm đẩy mạnh hoạt động: nền kinh tế xã hội đang trên đà phát triển (trvgiàu) 3. sức tiến lên: mất đà  đâm loạng choạng (tô-hoài)."  2 dt. nơi đặt tàu thuỷ khi đang đóng hay đang sửa chữa: cho tàu thuỷ từ đà ra sông.  3 tt. từ địa phương chỉ màu nâu: sư bà mặc quần áo đà.  4 trgt. biến âm của đã: khách đà xuống ngựa tới nơi tự tình (k); phong trần lắm lúc kể đà gian nguy (qsdc); phận liễu sao đà nảy nét ngang (hxhương).
đà điểu," d. chim rất to sống ở một số vùng nhiệt đới  cổ dài  chân cao  chạy nhanh."
đả, đgt. 1. đánh: tất tả như bà đả ông (tng) 2. chỉ trích: viết báo đả thói hư tật xấu.
đả đảo, đg. 1 đánh đổ (chỉ dùng trong khẩu hiệu đấu tranh). đả đảo chế độ độc tài! 2 (lực lượng quần chúng) biểu thị sự chống đối kịch liệt với tinh thần muốn đánh đổ. đi đến đâu cũng bị đả đảo.
đả kích," đgt. phê phán  chỉ trích gay gắt đối với người  phía đối lập hoặc coi là đối lập: đả kích thói hư tật xấu  tranh đả kích."
đã," 1 t. (hay đg.). 1 (cũ). khỏi hẳn bệnh. đau chóng đã chầy (tng.). thuốc đắng đã tật (tng.). 2 hết cảm giác khó chịu  do nhu cầu sinh lí hoặc tâm lí nào đó đã được thoả mãn đến mức đầy đủ. gãi đã ngứa. đã khát. ăn chưa đã thèm. ngủ thêm cho đã mắt. đã giận." " 2 i p. 1 (thường dùng trước đg.  t.). từ biểu thị sự việc  hiện tượng nói đến xảy ra trước hiện tại hoặc trước một thời điểm nào đó được xem là mốc  trong quá khứ hoặc tương lai. bệnh đã khỏi từ hôm qua. mai nó về thì tôi đã đi rồi. đã nói là làm. 2 (dùng ở cuối vế câu  thường trong câu cầu khiến). từ biểu thị việc vừa nói đến cần được hoàn thành trước khi làm việc nào khác. đi đâu mà vội  chờ cho tạnh mưa đã. nghỉ cái đã  rồi hãy làm tiếp."  ii tr. 1 từ biểu thị ý nhấn mạnh thêm về sắc thái khẳng định của một nhận xét. nhà ấy  lắm của. đã đẹp chưa kìa? đã đành như thế. 2 (dùng trong câu có hình thức nghi vấn). từ biểu thị ý nhấn mạnh thêm về sắc thái nghi vấn. phê bình chưa chắc nó đã nghe. đã dễ gì bảo được anh ta. " đành tổ hợp biểu thị một điều được coi là dĩ nhiên  nhằm bổ sung một"
đã đành," dĩ nhiên  hẳn là (để nhằm bổ sung cho điều quan trọng hơn sẽ nói đến): đã đành là tin nhau  nhưng làm kinh tế vẫn phải có hợp đồng hẳn hoi  đã đành là cháu còn bé  nhưng đã đến trường thì phải chấp hành nội quy."
đá," 1 dt. 1. thứ khoáng vật rắn thường đóng thành hòn  thành tảng  dùng để xây nhà  xây tường  lát đường  làm đồ mĩ nghệ: đền ấy nền cao lắm  có chín bậc xây đá (trương vĩnh kí); dân ta đã trở thành một khối cứng như đá (phvđồng) 2. nước đá nói tắt: cốc cà-phê chưa có đá. // tt. 1. cứng  rắn: ngô đá 2. riết róng; keo kiệt: lão ấy đá lắm  đừng hòng hắn ủng hộ." " 2 đgt. 1. giơ chân lên hất mạnh vào người hay vật: chân nam đá chân chiêu (tng); gà cùng chuồng đá lẫn nhau (tng); tay đấm chân đá (tng); ngựa non háu đá 2. làm hại ngầm: hai đế quốc đá nhau 3. dính líu đến: không nên đá vào việc người khác 4. không yêu đương nữa (thtục): anh ta bị cô ấy đá rồi 5. thêm lời trong khi người khác đương nói: hắn có tính hay đá vào một câu 6. xen lẫn: ông ấy có thói nói tiếng việt lại đá vào vài từ tiếng pháp. // trgt. 1. nửa nọ nửa kia: chị ta ăn mặc đá tỉnh  đá quê 2. hơi ngả sang; không chân phương: chữ ông viết đá thảo."
đá hoa," d. đá vôi bị biến chất  kết tinh cao độ  thường có vân đẹp."
đá hoa cương," dt. đá hoa quý  rất cứng  có chứa nhiều loại khoáng vật khác nhau  thường dùng làm vật liệu để xây dựng các công trình sang trọng."
đá lửa," dt. 1. đá rất rắn dùng để đánh lấy lửa: người tiền sử dùng đá lửa để lấy lửa và để chế tạo vũ khí 2. hợp chất rất rắn của sắt  chế thành những viên nhỏ cho vào bật lửa để đánh lấy lửa: mới mua bật lửa nhưng chưa có đá lửa  nên đành phải dùng diêm."
đá mài," d. 1 đá dùng để mài dao  kéo  v.v. 2 dụng cụ để mài các chi tiết bằng kim loại  bằng kính  v.v."
đá vàng, dt. sự gắn bó bền vững trong quan hệ tình cảm (thường là tình cảm vợ chồng): tình nghĩa đá vàng.
đá vôi, dt. thứ đá thành phần chủ yếu là các bon-nát can-xi: nung đá vôi để có vôi.
đạc, i đg. (id.). đo (ruộng đất). " ii d. 1 đơn vị đo chiều dài thời xưa  bằng khoảng 60 mét. 2 (id.). đoạn đường tương đối ngắn. không xa lắm  chỉ cách nhau vài  đường."
đai, 1 dt. 1. vòng thường bằng kim loại bao quanh một vật để cho chặt: đai thùng gỗ 2. vòng đeo ngang lưng trong bộ phẩm phục thời phong kiến: áo biếc đai vàng bác đấy a? (ngkhuyến) 3. dải dài và rộng trên mặt đất: đai khí hậu miền ôn đới. " 2 đgt. nói đi nói lại về một việc đã xảy ra mà mình không đồng ý: vì ghét con dâu  bà mẹ chồng hay đai chuyện."
đài," 1 d. 1 bộ phận ở phía ngoài cùng của hoa  gồm những bản thường màu lục. 2 đồ dùng bằng gỗ tiện  sơn son để bày vật thờ cúng  có hình giống cái đài hoa. đài rượu. đài trầu. 3 lần cúng bái hoặc cầu xin. cúng ba đài hương. xin một đài âm dương. 4 giá thời xưa dùng để đặt gương soi hoặc cắm nến  thường có hình giống cái đài hoa. đài gương*." " 2 d. 1 công trình xây dựng trên nền cao  thường không có mái  dùng vào những mục đích nhất định. đài liệt sĩ. xây đài kỉ niệm. 2 (dùng trong một số tổ hợp). vị trí thường đặt ở trên cao hoặc cơ sở có trang bị những khí cụ chuyên môn thường đặt ở vị trí cao  để làm những nhiệm vụ quan sát  nghiên cứu... nhất định. đài quan sát. đài thiên văn*. 3 đài phát thanh (nói tắt). hát trên đài. nghe đài. 4 (kng.). máy thu thanh. mở đài nghe tin. đài bán dẫn xách tay."  3 d. (ph.). bồ đài; gàu. chằm đài múc nước.  4 t. (kng.). đài các rởm. đã nghèo rớt mồng tơi lại còn đài!  5 t. (cách viết chữ hán thời trước) cao hẳn lên so với dòng chữ bình thường để tỏ ý tôn kính (có tác dụng như lối viết hoa ngày nay). viết đài mấy chữ.
đài thọ, đgt. chịu trách nhiệm chi trả các khoản chi phí: cán bộ đi công tác cơ quan đài thọ toàn bộ tiền ăn ở.
đãi," 1 đgt. đặt xuống nước  gạn lấy chất nặng  còn chất nhẹ cho trôi đi: người ta đang thuê người đãi vàng (ng-hồng); đãi đỗ xanh để nấu xôi. // tt. đã sạch vỏ: chè đỗ đãi."  2 đgt. 1. đối xử tốt: người dưng có ngãi thì đãi người dưng (cd) 2. thết ăn uống: đãi khách; đãi tiệc 3. tặng: đãi bạn một bộ quần áo.
đãi ngộ," đg. cho hưởng các quyền lợi theo chế độ  tương xứng với sự đóng góp. chính sách đãi ngộ đối với thương binh. đãi ngộ thích đáng."
đái, 1 i. đgt. thải ra ngoài cơ thể chất bã bằng nước do thận lọc từ máu qua niệu đạo: đi đái  đái bậy. ii. dt. nước đái: mùi cứt đái nồng nặc.
đái dầm, đgt. đái ra quần trong khi ngủ (thtục): em bé có tật đái dầm.
đại," 1 d. cây có nhựa mủ  lá dài  khi rụng để lại trên thân những vết sẹo lớn  hoa thơm  thường màu trắng  thường trồng làm cảnh ở đền chùa."  2 d. nguyên đại (nói tắt). đại nguyên sinh. đại thái cổ. " 3 i t. (dùng phụ sau d.; kết hợp hạn chế). thuộc loại to  lớn hơn mức bình thường. lá cờ đại. nặng như cối đá đại." " ii p. (kng.). đến mức như không thể hơn được nữa; rất  cực. cái cười  vô duyên. hôm nay vui đại. trời rét đại." " iii yếu tố ghép trước để cấu tạo danh từ  động từ  có nghĩa ""lớn  thuộc loại lớn  hoặc mức độ lớn hơn bình thường"".  phú*. đại gia đình*. đại thắng*. đại thành công." " 4 p. (kng.). (làm việc gì) ngay  không kể nên hay không nên  chỉ cốt cho qua việc  vì nghĩ không còn có cách nào khác. nhảy đại. cứ làm đại đi. nhận đại cho xong việc."
đại chiến," dt. chiến tranh có quy mô lớn giữa các nước mạnh  có ảnh hưởng tới nhiều nước: tránh xẩy ra đại chiến."
đại chúng," dt. (h. đại: lớn; chúng: số đông người) số đông nhân dân: một tác phẩm văn nghệ muốn hoàn bị phải từ phong trào  từ đại chúng mà ra và trở về nơi phong trào  nơi đại chúng (trg-chinh). // tt. có tính chất phù hợp với đông đảo quần chúng và nhằm phục vụ quyền lợi của số đông nhân dân: văn hoá mới việt-nam phải có ba tính chất: dân tộc  khoa học và đại chúng (trg-chinh)."
đại cương, i d. những điều chủ yếu (nói tổng quát). hiểu đại cương về kĩ thuật điện tử.  ii t. có tính chất tổng quát. kiến thức . ngôn ngữ học đại cương.
đại diện," i. đgt. thay mặt (cho cá nhân  tập thể): đại diện cho nhà trai phát biểu  đại diện cho anh em bè bạn đến chúc mừng. ii. dt. người  tổ chức thay mặt: đại diện cơ quan  cử đại diện ở nước ngoài."
đại hạn," dt. (h. đại: lớn; hạn: nắng lâu không có mưa) thiên tai gây ra do lâu ngày không mưa  nên đồng ruộng khô nẻ: nhờ có công trình thuỷ lợi  nên nông dân bớt lo nạn đại hạn."
đại học," d. bậc học trên trung học  dưới cao học."
đại lục," dt. đất liền lớn  xung quanh có biển và đại dương bao bọc: đại lục châu á."
đại ý, dt. (h. đại: lớn; ý: ý) ý nghĩa bao trùm một cách khái quát: tóm tắt đại ý và lược thuật các tình tiết (dgqghàm).
đam mê," đg. ham thích thái quá  thường là cái không lành mạnh  đến mức như không còn biết việc gì khác nữa. đam mê cờ bạc  rượu chè."
đàm đạo, đgt. nói chuyện trao đổi thân mật với nhau (về một chuyện gì đó): đàm đạo văn chương.
đàm phán, đg. bàn bạc giữa hai hay nhiều chính phủ để cùng nhau giải quyết những vấn đề có liên quan đến các bên. đàm phán về vấn đề biên giới giữa hai nước.
đàm thoại, đgt. nói chuyện trao đổi ý kiến với nhau: cuộc đàm thoại kéo dài hàng tiếng đồng hồ.
đảm," tt. nói người phụ nữ tháo vát  chăm lo đầy đủ và có kết quả tốt mọi công việc trong gia đình: nhờ có người vợ đảm  nên ông ta yên tâm đi công tác xa."
đảm bảo, đg. (và d.). như bảo đảm.
đảm đương, đgt. nhận gánh vác công việc nặng nề quan trọng và làm hết sức mình: đảm đương việc nước  đảm đương công việc xã hội.
đảm nhận, đgt. (h. đảm: gánh vác; nhận: bằng lòng) bằng lòng chịu trách nhiệm: tôi xin đảm nhận việc liên hệ với cơ quan ấy.
đám," d. 1 tập hợp gồm nhiều vật cùng loại  không theo một trật tự nhất định nhưng cùng ở vào một chỗ thành khối liền nhau. đám cây. hành khách ngồi giữa đám hành lí ngổn ngang. đám mây. dập tắt đám cháy. 2 từ dùng để chỉ từng đơn vị ruộng đất không thành hình ngay ngắn. đám ruộng khoai bên bờ suối. đám đất hoang. 3 tập hợp gồm một số đông tụ họp lại một chỗ để cùng tiến hành việc gì. đám giỗ. đám rước. đám cưới. đám bạc. 4 đám hội  đám ma (nói tắt). làng vào đám. cất đám*. đưa đám*. 5 tập hợp gồm một số người có cùng một nét chung nào đó. đám bạn bè của anh ta. 6 (kng.). từ dùng để chỉ người nào đó về mặt muốn tìm hiểu để xây dựng quan hệ hôn nhân với nhau. có đám đến hỏi  nhưng chưa nhận lời. làm mối cho một đám."
đám cưới," dt. lễ hôn nhân giữa một nam và một nữ: ai chê đám cưới  ai cười đám ma (tng)."
đám ma, d. (kng.). đám tang.
đạm, dt. 1. tên thường dùng để chỉ ni-tơ (n). 2. tên gọi thông thường của prô-tit: thức ăn nhiều đạm  tiếp đạm.
đạm bạc," tt. trgt. (h. đạm: nhạt  lợt; bạc: mỏng) sơ sài; đơn giản: bữa cơm đạm bạc; nếp sống đạm bạc; sống rất đơn giản  đạm bạc (đgthmai)."
đan," đg. làm cho vật hình thanh mỏng hoặc sợi luồn qua lại với nhau  kết lại thành tấm. đan phên. đan lưới. áo len đan. những đường đạn đan vào nhau làm thành tấm lưới lửa (b.)."
đàn," 1 i. dt. nhạc cụ có dây hoặc các nốt phím dùng để tạo ra các loại âm thanh trong nhạc: gảy đàn. ii. đgt. chơi đàn  làm phát ra tiếng nhạc bằng đàn: vừa đàn vừa hát." " 2 dt. 1. nền đất  đá đắp cao hoặc đài dựng cao để tế lễ: lập đàn cầu siêu  đàn tràng  đàn trường  pháp đàn  tao đàn  trai đàn. 2. nơi để diễn thuyết (những vấn đề chính trị  văn chương): bước lên đàn diễn thuyết  trên đàn ngôn luận." " 3 dt. 1. tập hợp của nhiều động vật  nhất là súc vật cùng bên nhau: đàn trâu  đàn ong  đàn gà. 2. tập hợp của nhiều đứa trẻ cùng một nơi  một khu vực: đàn trẻ tung tăng ở sân trường."  4 dt. đất nung thô có tráng men: bát đàn. " 5 đgt. 1. san cho đều  cho phẳng: đàn đất  đàn thóc ra phơi. 2. dàn mỏng để nghiền  giã đất (trong nghề gốm)."
đàn áp, đgt. (h. đàn: áp bức; áp: đè ép) dùng bạo lực hoặc quyền uy chèn ép hoạt động của người khác: bọn phong kiến nhà nguyễn lên cầm quyền đàn áp phong trào tây-sơn (trg-chinh).
đàn bà," d. người lớn thuộc nữ giới (nói khái quát). giặc đến nhà  đàn bà cũng đánh (tng.)."
đàn bầu," dt. đàn được làm bằng hộp gỗ dài  có cần cắm xuyên qua một quả bầu có tác dụng cộng minh  và một sợi dây kim khí tạo âm thanh êm ả  sâu lắng và quyến rũ  là nhạc cụ độc đáo của việt nam."
đàn hồi, tt. (h. đàn: co giãn; hồi: trở lại) có tính trở lại hình dáng cũ sau khi lực kéo ngừng tác dụng: cao-su là một chất đàn hồi.
đàn ông, d. người lớn thuộc nam giới (nói khái quát).
đạn," d. khối tròn hay nhọn  thường bằng kim loại  được phóng đi bằng súng để sát thương  phá hoại mục tiêu. viên đạn. trúng đạn bị thương."
đạn dược," dt. (h. đạn: viên đạn; dược: thuốc) đạn dùng trong chiến tranh nói chung: vấn đề cung cấp lương thực  đạn dược (vnggiáp)."
đạn đạo, dt. (h. đạn: viên đạn; đạo: đường đi) kĩ thuật nghiên cứu đường bắn đạn: pháo binh nghiên cứu đạn đạo.
đang, 1 đg. (vch.; dùng có kèm ý phủ định). bằng lòng làm một việc mà người có tình cảm không thể làm. nỡ làm việc đó sao đang? ...về sao cho dứt cho đang mà về? (cd.). " 2 p. từ biểu thị sự việc  hiện tượng diễn ra chưa kết thúc trong thời điểm được xem là thời điểm mốc (thường là trong hiện tại  ngay khi nói). ông ấy đang bận  không tiếp khách. năm ngoái  đang mùa gặt thì bị bão."
đảng," dt. 1. nhóm người kết với nhau trong một tổ chức chính trị có mục tiêu  có điều lệ chặt chẽ: đảng cộng sản; đảng xã hội; đảng dân chủ 2. đảng cộng sản việt-nam nói tắt (thường viết hoa): chịu sự lãnh đạo của đảng; không ai bắt buộc ai vào đảng (hcm)."
đảng bộ," d. tổ chức đảng ở các cấp  trên chi bộ hoặc liên chi. đảng bộ nhà máy. đảng bộ tỉnh."
đáng, 1 đgt. trgt. 1. xứng với: làm trai cho đáng nên trai (cd) 2. nên chăng: đời đáng chán hay không đáng chán (tản-đà) 3. đúng giá trị: nó đỗ là đáng lắm; thứ ấy người ta bán năm nghìn cũng là đáng. " 2 tt. (đph) lầy lội: mưa nhiều  ruộng đáng quá."
đáng kể, t. có số lượng hoặc giá trị đến mức đáng được nói đến. lực lượng đáng kể. thiệt hại không đáng kể.
đành lòng, đg. 1 nén lòng chịu đựng làm việc gì bất đắc dĩ. đành lòng ở lại. đành lòng chờ đợi ít lâu nữa. 2 đang tâm. không đành lòng từ chối bạn. bỏ đi thì không đành lòng.
đánh," đgt. 1. làm cho đau để trừng phạt: đánh mấy roi 2. diệt kẻ địch: đánh giặc 3. làm tổn thương: đánh gãy cành cây 4. làm phát ra tiếng: đánh trống 5. khuấy mạnh: đánh trứng 6. xoa hay xát nhiều lần: đánh phấn 7. xát mạnh vào: đánh diêm 8. đào lên: đánh gốc cây 9. dự một trò chơi: đánh ten-nít 0. dự một cuộc thử sức: đánh vật 1. dự một đám bạc: đánh xóc đĩa 2. bắt một con vật: đi đánh cá 3. làm cho sạch: đánh răng 4. xếp gọn lại: đánh đống rơm 5. cử động tay: đánh nhịp 6. làm cho thành vật có hình dạng: đánh tranh; đánh thùng 7. sửa  tỉa bớt đi: đánh lông mày 8. chuẩn bị đưa đi: đánh xe; đánh trâu ra đồng 9. truyền tin: đánh điện; đánh dây thép 0. làm cho hại: đánh thuốc độc 1. bắt phải nộp: đánh thuế 2. gây một tác dụng: đánh vào tình cảm 3. làm xảy ra: đánh rơi; đánh mất 4. sinh hoạt (thtục): đánh ba bát đầy; đánh một giấc 5. đánh máy nói tắt: đánh ba bản 6. cho là lẫn với: chữ ""tác"" đánh chữ ""tộ"". // trgt. 1. đột ngột: giật mình đánh thót 2. âm: cửa đóng đánh sầm."
đánh bại," đg. đánh cho thua  làm cho thất bại hoàn toàn. đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược. đánh bại đối thủ."
đánh bạn, đgt. 1. thân mật với nhau: họ đánh bạn với nhau từ khi cùng học một lớp 2. lấy nhau: ông cụ đánh bạn với bà cụ từ sáu mươi năm trước 3. sát bên nhau: những căn nhà đất mới đánh bạn với những ngôi nhà sàn cũ (ngtuân) 4. tấn công bạn: ơ hay? sao cháu lại đánh bạn.
đánh bóng," đg. 1 tạo nên các hình nổi trên mặt phẳng khi vẽ  bằng cách dùng các độ đậm nhạt khác nhau. đánh bóng một khối cầu. đánh bóng bằng bút chì. 2 làm cho bóng bằng cách chà xát trên bề mặt. đánh bóng bàn ghế. đánh bóng đồ đồng. đánh bóng kim loại."
đánh đổi, đgt. trao cái này để lấy cái khác: đánh đổi miếng đất lấy cái ao.
đánh đu, đg. 1 như đu (ng. i). khỉ đánh đu trên cành cây. 2 đứng và nhún trên đu cho đưa đi đưa lại.
đánh đuổi, đgt. dùng vũ lực đuổi kẻ địch ra khỏi một nơi: đánh đuổi giặc ngoại xâm.
đánh giá, đg. 1 ước tính giá tiền. đánh giá chiếc đồng hồ mới. 2 nhận định giá trị. tác phẩm được dư luận đánh giá cao.
đánh lừa," đgt. làm cho người ta mắc mưu của mình: tuồng chi hoa thải hương thừa  mượn màu son phấn đánh lừa con đen (k)."
đánh thức, đg. làm cho thức dậy. tiếng kẻng đánh thức mọi người. đánh thức lòng tự trọng (b.).
đánh vần, đgt. ghép nguyên âm với nhau hoặc với phụ âm mà đọc thành tiếng: cậu lệ đánh vần để đọc lá đơn (ngcghoan).
đao," 1 d. (ph.). (củ đao  nói tắt). dong riềng. bột đao." " 2 d. 1 dao to dùng làm binh khí thời xưa. thanh đao. 2 phần xây cong lên như hình lưỡi đao ở góc mái đình  mái chùa. đao đình."
đào," 1 dt. (thực) loài cây cùng họ với mận  hoa đỏ hay hồng  quả hình tim  có lông mượt  có một hột vỏ cúng  ăn được: ăn cây táo  rào cây đào (tng); gần tết đi mua cành đào. // tt. có màu hồng: má đào; cờ đào; thân em như tấm lụa đào (cd)."  2 dt. (thực) (đph) từ miền nam chỉ cây có quả giống như quả gioi: quả đào chín có màu vàng. " 3 dt. 1. từ cũ chỉ nữ diễn viên chèo  tuồng  điện ảnh: đóng vai đào trong vở chèo; cô đào điện ảnh 2. từ thông tục chỉ một cô gái: đi với cô đào nào đấy?." " 4 đgt. 1. xúc đất lên bằng cuốc hay thuổng  hay máy xúc: đào giếng; đào ao 2. bới ở dưới đất lên: đào khoai; đào sắn 3. bòn rút: thấy bở cứ đào (tng) 4. kiếm  tìm: đào đâu ra tiền. // tt. đã được đào mà thành: sông đào."
đào hoa," t. có duyên  được nhiều phụ nữ yêu mến. số đào hoa."
đào ngũ, đgt. (h. đào: trốn tránh; ngũ: hàng ngũ bộ đội) nói quân nhân bỏ đơn vị của mình mà trốn đi: một lính ngụy đào ngũ vì được giác ngộ.
đào tạo, đg. làm cho trở thành người có năng lực theo những tiêu chuẩn nhất định. đào tạo chuyên gia.
đảo, 1 dt. khoảng đất nổi lên ở giữa sông giữa biển: đảo phú-quốc. " 2 đgt. 1. lật từ trên xuống dưới và từ dưới lên trên: đảo rau xào trong chảo 2. lắc lư  nghiêng ngả: cái diều đảo 3. lộn từ trước ra sau: đảo câu văn 4. lượn qua: máy bay địch đảo một vòng."  3 đgt. đến một lúc rồi đi ngay: bận quá chỉ thỉnh thoảng mới đảo được về nhà; cữ này tôi hay đảo vào trạm 62 (ngtuân).
đảo chánh, (ph.). x. đảo chính.
đảo điên," đgt. (h. đảo: lật đổ  điên: nhào lộn) tráo trở thay đổi: chẳng qua con tạo đảo điên  sinh sinh hoá hoá hiện truyền chi đây (trê cóc). // tt. không trung thực: có những kẻ đảo điên hay độc ác lại làm ra vẻ nói ngọt ngào (hgđthuý)."
đảo ngược, đg. thay đổi ngược lại hoàn toàn. làm đảo ngược tình thế. xu thế không thể đảo ngược.
đáo," dt. trò chơi quăng đồng tiền hay một viên ngói  viên sành vào một cái đích: quay thua đáo gỡ (tng)."
đạo," 1 d. đơn vị hành chính thời xưa  tương đương với tỉnh ngày nay."  2 d. từ dùng để chỉ từng đơn vị cánh quân lớn hành động độc lập. đạo quân.  3 d. (cũ; trtr.). 1 từ dùng để chỉ từng đơn vị văn kiện quan trọng của nhà nước. đạo dụ. đạo nghị định. 2 từ dùng để chỉ từng đơn vị vật mà người theo tôn giáo tin là có phép lạ của thần linh. đạo bùa.  4 d. người cai quản một xóm ở vùng dân tộc mường trước cách mạng tháng tám. " 5 d. 1 đường lối  nguyên tắc mà con người có bổn phận giữ gìn và tuân theo trong cuộc sống xã hội (thường theo quan niệm cũ). đạo làm người. đạo vợ chồng. ăn ở cho phải đạo. có thực mới vực được đạo (tng.). 2 nội dung học thuật của một học thuyết được tôn sùng ngày xưa. tìm thầy học đạo. mến đạo thánh hiền. 3 tổ chức tôn giáo. đạo phật*. đạo thiên chúa*. 4 (kng.). công giáo (nói tắt). đi đạo (theo công giáo). nhà thờ đạo. không phân biệt bên đạo hay bên đời."
đạo đức," dt. (h. đạo: lẽ phải  đức: điều tốt lành) nguyên lí phải theo trong quan hệ giữa người với người  giữa cá nhân với xã hội  tùy theo yêu cầu của chế độ chính trị và kinh tế nhất định: mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng (hcm)."
đạo luật, d. văn bản pháp luật của nhà nước. hiến pháp là một đạo luật cơ bản của nhà nước (hnđ). các đạo luật về bảo vệ quyền công dân.
đạo nghĩa, dt. (h. đạo: lẽ phải; nghĩa: việc phải làm) tình nghĩa theo đúng đạo đức: vợ chồng đạo nghĩa cho bền (cd).
đáp," 1 đg. hạ xuống và dừng lại trên một chỗ nào đó  không bay nữa. thuỷ phi cơ đáp xuống mặt biển. cò trắng đáp xuống đồng."  2 đg. ném mạnh nhằm một cái đích nào đó. đáp lựu đạn vào lỗ châu mai. " 3 đg. đính thêm miếng vật liệu áp sát vào (thường nói về quần áo). quần vá đũng  đáp hai đầu gối."  4 đg. lên một phương tiện vận tải hành khách để đi tới nơi nào đó. đáp xe lửa đi vinh. đáp máy bay ở hà nội đi paris. " 5 đg. 1 trả lời. kẻ hỏi người đáp. viết thư đáp. 2 biểu thị bằng hành động  thái độ  thường là đồng tình  trước yêu cầu của người khác. đáp lời kêu gọi cứu giúp vùng bị lụt  nhiều nơi quyên góp tiền của  thuốc men. 3 biểu thị bằng hành động  thái độ tương xứng với việc làm  với thái độ tốt của người khác đối với mình. cố gắng học tập  đáp lại công ơn dạy dỗ của cô giáo. cúi chào đáp lễ."
đạp," đg. 1 (hoặc d.). đưa chân thẳng tới  cho gan bàn chân chạm mạnh vào. đạp cửa xông vào nhà. đạp bằng*. 2 đặt mạnh chân lên  làm cho chịu tác động của sức nặng toàn thân. đạp phải gai. dùng trâu đạp lúa (cho thóc rời ra khỏi bông). 3 làm cho vận động bằng sức ấn của bàn chân. đạp máy khâu. đạp xe đạp. 4 (kng.). đạp xe đạp (nói tắt). chủ nhật nào cũng đạp ra ngoại ô."
đạp đổ, đgt. phá cho sụp: đạp đổ chế độ cũ và dựng lên chế độ mới (phvđồng); không được ăn thì đạp đổ (tng).
đạt," i đg. 1 đến được đích  thực hiện được điều nhằm tới. đạt mục đích. nguyện vọng chưa đạt. năng suất đạt 10 tấn một hecta. thi kiểm tra đạt loại giỏi. 2 (cũ). đưa cái mang nội dung thông báo chuyển đến đối tượng thông báo. đạt giấy mời đi các nơi." " ii t. 1  yêu cầu  mức tương đối (thường nói về sự đánh giá nghệ thuật). dùng chữ đạt. bài thơ đạt. 2 (id.; kết hợp hạn chế). (vận hội) may mắn  làm việc gì cũng dễ đạt kết quả mong muốn. vận đạt."
đau," tt. 1. cảm thấy khó chịu ở một bộ phận của cơ thể bị tổn thương: đau tay; đau dạ dày; đau khớp 2. mắc bệnh: đói ăn rau  đau uống thuốc (tng) 3. cảm thấy xót xa: nhìn thấy vợ con đói rách mà đau 4. làm cho buồn khổ: miếng ngon nhớ lâu  lời đau nhớ đời (tng). // trgt. bị thua thiệt nặng: một trận thua đau."
đau buồn," tt. cảm thấy buồn bực  xót xa: thấy đứa con hư  người mẹ đau buồn."
đau đớn, t. 1 đau mức độ cao (nói khái quát). bệnh gây đau đớn kéo dài. nỗi đau đớn trong lòng. 2 có tác dụng làm cho đau đớn. những thất bại đau đớn.
đau khổ," tt. xót xa  khổ sở  nhất là về mặt tinh thần: nỗi đau khổ  nhục nhã của các dân tộc bị áp bức (trg-chinh)."
đau lòng," t. đau đớn  xót xa trong lòng; thương tâm. đau lòng trước cảnh tàn phá của chiến tranh. câu chuyện đau lòng."
đay," 1 dt. (thực) loài cây thân cỏ  lá khá to vỏ thân có sợi dùng để dệt bao tải  bện võng  làm dây: dệt thảm đay để xuất cảng." " 2 dt. (thực) thứ rau lá giống lá cây đay có sợi  nhưng nhỏ hơn dùng để nấu canh: canh cua nấu với rau đay." " 3 đgt. nói đi nói lại một điều  nhằm mục đích nhiếc móc: người con dâu nói lỡ một câu mà người mẹ chồng cứ đay đi đay lại."
đay nghiến," đg. đay một cách rất khó chịu  nhằm làm cho người khác phải khổ tâm. giọng đay nghiến."
đày," đgt. 1. đưa tội nhân đi giam ở một nơi xa: thực dân đày các chiến sĩ cách mạng ra côn-đảo 2. hành hạ ác nghiệt: đã đày vào kiếp phong trần  sao cho sỉ nhục một lần mới thôi (k)."
đáy, 1 dt. 1. chỗ thấp nhất trong lòng một vật đựng: đáy thùng; đáy hòm 2. chỗ sâu nhất: ếch ngồi đáy giếng (tng) 3. (toán) cạnh hay mặt thẳng góc với đường cao trong một hình hay một khối: đáy của tam giác; đáy hình nón. " 2 dt. lưới đánh cá hình ống dài  đóng bằng cọc ở chỗ nước chảy: đem đáy ra đóng ở cửa sông."
đắc chí," t. 1 (cũ). được thoả mãn điều hằng mong muốn. 2 tỏ ra thích thú vì đạt được điều mong muốn. rung đùi  cười đắc chí. tiểu nhân đắc chí."
đắc thắng, tt. (h. thắng: được) được thắng lợi; được phần hơn: ông cười một cách đắc thắng (nghtưởng).
đắc tội, đg. (cũ). có tội lớn với ai. đắc tội với tổ tiên.
đặc," tt. trgt. 1. nói các phân tử hỗn hợp với nhau tới độ rất cao; trái với lỏng: đá  sắt  đồng là những chất đặc 2. nói một chất lỏng có những phân tử kết với nhau đến mức khó chảy  khó rớt  khó đổ: sữa đặc; cháo đặc; ăn lấy đặc mặc lấy đày (tng) 3. đông và chật: gian phòng đặc những người; lợn không nuôi  đặc ao bèo (ngbính) 4. đầy  không còn chỗ hở: trang giấy đặc những chữ; mây kéo đặc bầu trời 5. không rỗng ruột: quả bí đặc; lớp xe đặc 6. rất; hết sức: dốt đặc; giọng khản đặc; hai tai ông cụ điếc đặc 7. thuần tuý; hoàn toàn: ông ta nói tiếng pháp còn đặc giọng xứ prô-văng-xơ."
đặc biệt," t. khác hẳn những trường hợp thông thường về tính chất  chức năng hoặc mức độ. một vinh dự đặc biệt. ra số báo đặc biệt. trồng thêm màu  đặc biệt là sắn."
đặc phái viên, dt. (h. viên: người làm việc) người được cử đi làm một việc đặc biệt: ông ấy là đặc phái viên của chính phủ sang nước đó để thương lượng.
đặc tính," d. tính chất riêng  không giống với tính chất các sự vật khác. thích cái mới  cái lạ là đặc tính của tuổi trẻ."
đắm," đgt. 1. chìm xuống nước: thuyền đắm ở cửa sông 2. say mê  như bị chìm ngập vào: nghe càng đắm  ngắm càng say  lạ cho mặt sắt cũng ngây vì tình (k)."
đắm đuối," đg. 1 (cũ). chìm đắm trong cảnh khổ cực  không có lối thoát. cứu dân khỏi nơi đắm đuối. 2 say mê tới mức tình cảm hoàn toàn bị thu hút  không còn biết gì khác nữa. đắm đuối trong tình yêu. cái nhìn đắm đuối."
đẵn," đgt. chặt cây: ông tiều vừa đẵn cây rừng  vừa nói chuyện cổ tích (ngtuân). // dt. đoạn ngắn chặt ra: một đẵn mía."
đắn đo," đg. cân nhắc giữa nên và không nên  chưa quyết định được. có điều muốn nói  nhưng đắn đo mãi."
đăng, 1 dt. đồ đan bằng tre cắm ngang dòng nước để bắt cá: tham đó bỏ đăng (tng); mấy đời sứa vượt qua đăng (tng).  2 đgt. in lên báo: bài ấy đăng ở báo nhân dân.  3 đgt. ghi tên đi lính: các thanh niên trong lòng đều đăng lính cả.
đăng cai," đg. 1 chịu trách nhiệm  theo sự phân công lần lượt  tổ chức vật chất một đám hội trong làng xóm ngày trước. đăng cai việc làng. 2 đứng ra tổ chức một cuộc gì đó có nhiều người hoặc nhiều tổ chức tham gia. đăng cai đêm liên hoan văn nghệ. nước đăng cai tổ chức hội nghị (có nhiều nước tham gia)."
đăng ký, x. đăng kí.
đăng quang," đgt. (h. đăng: lên; quang: ánh sáng  sự vẻ vang) lên ngôi vua: dự lễ đăng quang của vua nước thụy điển."
đăng ten," ""đăng-ten"" x. đăngten."
đằng," 1 dt. (biến âm của đường) phía; hướng: cơn đằng đông vừa trông vừa chạy  cơn đằng nam vừa làm vừa chơi (cd)." " 2 đgt. căng ra: thằng ăn trộm bị người ta đằng ra  đánh cho một trận."
đẳng," 1 d. bàn gỗ nhỏ  kiểu cổ  dài và cao  thường dùng làm bàn thờ. trứng để đầu đẳng*." " 2 d. (ph.; kng.). đằng ấy  phía ấy. để ở đẳng."  3 d. thứ bậc về trình độ võ thuật. thi lên đẳng. mang đai nhất đẳng. hội đồng gồm các võ sư 6 đẳng và 7 đẳng.
đẳng áp, tt. (lí) (h. đẳng: bằng nhau; áp: ép) có áp suất bằng nhau: quá trình đẳng áp.
đẳng cấp," d. 1 tập đoàn người có địa vị xã hội như nhau  được pháp luật thừa nhận  hợp thành thứ bậc tách biệt với các tập đoàn khác trong chế độ nô lệ và phong kiến ở một số nước. trong nước pháp thời phong kiến có ba đẳng cấp là tăng lữ  quý tộc và đẳng cấp thứ ba (gồm những tầng lớp khác). chế độ đẳng cấp. 2 tập đoàn người có những đặc quyền riêng  khác các tập đoàn khác về thứ bậc trong xã hội  nói chung. 3 trình độ  thứ bậc cao thấp (trong một số môn thể thao). tiêu chuẩn đẳng cấp vận động viên. vận động viên có đẳng cấp cao."
đẳng thức, dt. (toán) (h. đẳng: bằng nhau; thức: phép) hệ thống hai số hoặc hai biểu thức đại số liên kết với nhau bằng dấu =: a + b = x + y là một đẳng thức.
đắng," t. 1 có vị làm khó chịu như vị của bồ hòn  mật cá. đắng quá  không nuốt được. người ốm đắng miệng. đắng như bồ hòn (tng.). 2 (id.; kết hợp hạn chế). có cảm giác đau đớn thấm thía về tinh thần. chết đắng cả người. đắng lòng. // láy: đăng đắng (ng. 1; ý mức độ ít)."
đắp, đgt. 1. phủ lên trên: đắp chăn 2. bồi thêm vào; vun lên: non kia ai đắp mà cao (cd) 3. nặn thành hình: đắp tượng.
đắt," t. 1 có giá cao hơn bình thường; trái với rẻ. chiếc đồng hồ đắt quá. giá đắt. mua đắt. hàng đắt tiền. 2 được nhiều người chuộng  nhiều người mua. đắt hàng. cửa hàng đắt khách. đắt chồng (kng.; được nhiều người muốn hỏi làm vợ). 3 (từ ngữ hoặc hình tượng văn học nghệ thuật) có giá trị diễn đạt cao hơn mức bình thường. chữ dùng rất đắt. ví dụ chưa đắt lắm. 4 (kng.). được chấp nhận  được hoan nghênh vì đạt yêu cầu. có đủ sức khoẻ  đi bộ đội chắc đắt. của ấy cho không cũng chẳng đắt."
đặt," đgt. 1. để một người  một vật vào một chỗ: đặt em bé vào nôi  ông đặt cái bị cói cạnh người (ngđthi) 2. đưa vào một cương vị: anh ấy được đặt vào chức hội trưởng hội từ thiện 3. để vào một vị trí thích hợp: đặt mìn; đặt lợi ích chung lên trên hết; đặt hi vọng vào thế hệ mới 4. lập nên: đặt nền móng cho sự bang giao  đặt kế hoạch để thi hành 5. nêu ra một yêu cầu: đặt câu hỏi; đặt vấn đề 6. bịa ra: bướm ong lại đặt những lời nọ kia (k) 7. tổ chức: đặt giải thưởng văn học 8. đưa tiền trước để được phục vụ: đặt tiệc; đặt báo; đặt hàng."
đâm," đg. 1 đưa nhanh cho mũi nhọn chạm mạnh vào nhằm làm thủng  làm tổn thương. dùng giáo đâm. bị kim đâm vào tay. đâm lê (đâm bằng lưỡi lê). nén bạc đâm toạc tờ giấy (tng.). 2 (ph.). giã. thái rau đâm bèo. ăn quả nhớ kẻ trồng cây  ăn gạo nhớ kẻ đâm xay giần sàng (cd.). 3 di chuyển thẳng đến làm cho chạm mạnh vào. ôtô đâm vào gốc cây. máy bay bốc cháy  đâm xuống biển. 4 (thường đi đôi với ngang). nói xen vào  cắt ngang lời người khác. thỉnh thoảng lại đâm vào một câu. nói đâm ngang. 5 nằm nhô ra trên bề mặt. chân núi nhiều chỗ đâm ra biển. 6 nảy ra từ trong cơ thể thực vật. đâm chồi. đâm rễ. 7 (kng.). sinh ra  chuyển sang trạng thái khác  thường là xấu đi. đâm cáu. đâm hư. thấy ấp úng đâm nghi. không biết gì lại đâm hay."
đầm ấm, tt. có không khí êm ái như trong một gia đình hoà thuận: trong một không khí đầm ấm và cảm động (vnggiáp).
đẫm, t. (hay đg.). ướt sũng. trán đẫm mồ hôi. tưới đẫm nước. bàn tay đẫm máu (b.).
đấm," đgt. 1. nắm tay lại mà đánh: đấm vào ngực; câu nói không hợp đường  người ta bảo là đấm vào tai (hgđthuý) 2. đánh chuông: đem chuông đi đấm nước người  chẳng kêu cũng đấm một hồi cho kêu (cd)."
đấm bóp," đg. dùng động tác của bàn tay  nắm tay tác động lên da thịt  gân khớp để làm cho đỡ nhức mỏi."
đậm, tt. 1. hơi mặn: canh đậm 2. hơi to; hơi béo: dạo này anh ta đậm ra 3. to hơn mức thường: nét vẽ đậm 4. nói màu sắc quá mức thường: vàng đậm; xanh đậm 5. có vẻ nồng nàn: đậm tình. // trgt. rất nặng; lắm: thua đậm; rét đậm.
đậm đà," t. 1 có vị đậm và ngon. món ăn đậm đà. ấm nước chè xanh đậm đà. 2 có tình cảm nồng nàn  sâu sắc mà bền lâu  chứ không mờ nhạt  thoảng qua. lòng yêu nước đậm đà. những kỉ niệm đậm đà tình cá nước. 3 có nhiều tính chất  đặc điểm nào đó  gây cảm giác thích thú. câu thơ đậm đà màu sắc dân tộc. 4 (vóc người) hơi to và có vẻ chắc; như đậm (ng. 5). vóc người đậm đà."
đần," tt. kém thông minh: anh khôn nhưng vợ anh đần  lấy ai lo liệu xa gần cho anh (cd) 2. thờ thẫn  không linh hoạt: hỏi  nó chẳng nói  mặt nó cứ đần ra."
đập, 1 d. công trình bằng đất đá hoặc bêtông để ngăn dòng nước và tạo ra sự dâng nước lên. đắp đập be bờ. xây đập ngăn sông. " 2 đg. 1 đưa nhanh  thường là từ trên xuống  bàn tay hoặc vật có bề mặt không nhọn sắc cho tác động mạnh vào một vật khác. đập tay xuống bàn. đập vỡ cái cốc. đập muỗi. gà đập cánh phành phạch. đập bóng (giáng mạnh vào bóng ở trên lưới  trong bóng chuyền). 2 làm cho phải chịu một sức mạnh làm tổn thương. đập tan cuộc tiến công. dùng lí lẽ đập lại luận điệu xuyên tạc. 3 tác động mạnh vào giác quan  vào ý thức. dòng chữ đỏ đập vào mắt. đập mạnh vào đầu óc  gây xúc động sâu sắc. 4 (tim  mạch) vận động co bóp. tim ngừng đập. nhịp đập của mạch. 5 (kng.). (khoản tiền) gộp chung vào làm một với một khoản khác. lãi đập vào vốn. còn thiếu thì lấy khoản khác đập vào."
đất," 1 dt. 1. phần rắn nổi lên ở mặt địa cầu  tráì với biển: gần đất xa trời (tng) 2. chất rắn gồm những hạt khoáng vật ở trên mặt địa cầu  có thể trồng trọt được: hòn đất; cuốc đất; pho tượng bằng đất 3. vùng mặt đất có thể trồng trọt được: không một tấc đất cắm giùi (tng); đất rắn trồng cây khẳng khiu (tng) 4. địa phương; miền: đất cam thảo  dân lão thần (tng); chị ấy quê ở đất quan họ 5. môi trường hoạt động: không có đất dụng võ; sinh ra và lớn lên ở một đất cách mạng 6. nơi có long mạch  theo mê tín: gia đình ấy được đất."  2 dt. (đph) ghét: tắm kì ra đất. " 3 dt. đất đèn nói tắt: đèn hết đất rồi  thắp sao được."
đất liền, d. phần mặt đất nối liền với nhau thành một vùng tương đối rộng. rời đảo trở về đất liền.
đâu," trgt. 1. ở chỗ nào: sa đâu ấm đấy (tng); thiên lôi chỉ đâu đánh đấy (tng) 2. khắp nơi: đâu cũng có người tốt 3. hình như nghe đâu anh ấy sẽ về 4. như thế nào: lòng đâu sẵn mối thương tâm (k) 5. ở nơi nào đó: nhạc vàng đâu đã tiếng nghe gần gần (k) 6. bỗng chốc: phút đâu trận gió cuốn cờ đến ngay (k) 7. không thể: người buồn cảnh có vui đâu bao giờ (k) 8. không phải: nó có đánh vỡ bát đâu 9. không còn: nào đâu những đêm vàng bên bờ suối (thế-lữ). // trt. từ đặt ở cuối câu để chỉ một ý phủ định: tôi không ăn đâu; nó chẳng biết đâu; thật vàng  chẳng phải thau đâu (cd)."
đầu," 1 d. 1 phần trên cùng của thân thể con người hay phần trước nhất của thân thể động vật  nơi có bộ óc và nhiều giác quan khác. 2 (dùng hạn chế trong một số tổ hợp). đầu của con người  coi là biểu tượng của suy nghĩ  nhận thức. vấn đề đau đầu. cứng đầu*. 3 phần có tóc mọc ở trên đầu con người; tóc (nói tổng quát). gãi đầu gãi tai. chải đầu. mái đầu xanh. đầu bạc. 4 phần trước nhất hoặc phần trên cùng của một số vật. đầu máy bay. trên đầu tủ. sóng bạc đầu. 5 phần có điểm xuất phát của một khoảng không gian hoặc thời gian; đối lập với cuối. đi từ đầu tỉnh đến cuối tỉnh. nhà ở đầu làng. đầu mùa thu. những ngày đầu tháng. 6 phần ở tận cùng  giống nhau ở hai phía đối lập trên chiều dài của một vật. hai bên đầu cầu. nắm một đầu dây. trở đầu đũa. 7 vị trí hoặc thời điểm thứ nhất  trên hoặc trước tất cả những vị trí  thời điểm khác. hàng ghế đầu. lần đầu. tập đầu của bộ sách. đếm lại từ đầu. dẫn đầu*. 8 từ dùng để chỉ từng đơn vị để tính đổ đồng về người  gia súc  đơn vị diện tích. sản lượng tính theo đầu người. mỗi lao động hai đầu lợn. tăng số phân bón trên mỗi đầu mẫu. 9 (kết hợp hạn chế). từ dùng để chỉ từng đơn vị máy móc  nói chung. đầu máy khâu. đầu video*. đầu đọc*. đầu câm*."  2 d. (kng.). đầu video (nói tắt). đầu đa hệ.  3 đg. 1 (kết hợp hạn chế). theo. đầu phật (đi tu). 2 (kng.). đầu hàng (nói tắt). thà chết không đầu giặc.
đầu bếp," dt. người nấu bếp chính: tên đầu bếp đem tiền ra chợ gặp chúng bạn rủ  đánh bạc thua hết (huỳnh tịnh của)."
đầu cơ, đg. 1 lợi dụng cơ chế tự phát của thị trường để hoạt động mua bán thu lãi mau chóng và dễ dàng. đầu cơ tích trữ. bán giá đầu cơ. đầu cơ gạo. 2 lợi dụng cơ hội để mưu lợi riêng. đầu cơ chính trị.
đầu đảng, dt. (h. đầu: đứng đầu; đảng: đảng phái) kẻ đứng đầu một nhóm người làm việc bất chính hoặc phi pháp: bắt được tên đầu đảng bọn cướp.
đầu đề," d. 1 như đầu bài. 2 tên của một bài văn  thơ. đầu đề bài báo. 3 (id.). đề tài. đầu đề của cuộc tranh luận."
đầu độc," đgt. (h. đầu: đưa vào; độc: chất nguy hiểm) 1. bỏ thuốc độc định làm cho người ta chết: vụ vợ lẽ đầu độc vợ cả 2. làm cho tinh thần bại hoại: những tranh  phim đồi trụy đầu độc tâm hồn của tuổi trẻ (trvgiàu)."
đầu phiếu, đg. (thường chỉ dùng trong một số tổ hợp). bỏ phiếu bầu cử hoặc biểu quyết. chế độ phổ thông đầu phiếu. kết quả cuộc đầu phiếu.
đấu," 1 dt. 1. miếng gỗ kê chân chống rường  ở mái nhà cổ truyền. 2. trụ con xây hai bên đầu nóc nhà gạch."  2 dt. đơn vị đo thể tích khối đất làm được (khoảng nửa mét khối). " 3 dt. dụng cụ đong lường hạt rời  như ngô  gạo  làm bằng gỗ." " 4 đgt. 1. nối giáp  làm cho tiếp nối vào nhau: đấu dây điện  đấu hai đầu kèo  đấu máy nhánh vào tổng đài. 2. áp sát  làm cho tiếp giáp: ngồi đấu lưng vào nhau  chung lưng đấu cật (tng.). 3. gộp  hợp lại  làm cho tăng thêm sức mạnh: khó khăn thì đấu sức lại cùng làm. 4. pha trộn hai hay nhiều thứ với nhau để có được một thứ mới: pha đấu nước mắm." " 5 đgt. 1. đọ sức  thi thố tài năng: đấu võ  đấu bóng bàn. 2. phê bình chỉ trích nhằm vạch rõ tội lỗi: đấu địa chu?  đấu mấy tên tham nhũng."
đấu giá," đgt. (h. đấu: giành hơn thua; giá: giá cả) nói cách bán trước đám đông  ai trả giá cao nhất thì được mua: bán đấu giá ngôi nhà tịch thu."
đấu khẩu, đg. (kng.). cãi nhau kịch liệt. cuộc đấu khẩu giữa hai người.
đấu lý, x. đấu lí.
đấu tranh," đgt.  (dt.) chống lại để bảo vệ hoặc giành lấy: đấu tranh bảo vệ tổ quốc  đấu tranh tư tưởng  đấu tranh giai cấp."
đấu trường," dt. (h. đấu: tranh giành  trường: nơi xảy ra) nơi diễn ra cuộc thi đấu: trong cuộc chọi trâu ở đồ-sơn đấu trường đông nghịt người."
đậu," 1 d. cây nhỏ  có nhiều loài  tràng hoa gồm năm cánh hình bướm  quả dài  chứa một dãy hạt  quả hay hạt dùng làm thức ăn. cối xay đậu."  2 d. đậu phụ (nói tắt). đậu rán. một bìa đậu.  3 d. đậu mùa (nói tắt). lên đậu. chủng đậu*. " 4 đg. ở vào trạng thái yên một chỗ  tạm thời không di chuyển (thường nói về chim và tàu thuyền). chim đậu trên cành. thuyền đậu lại một ngày ở bến. đậu xe lại nghỉ (ph.; đỗ)." " 5 đg. 1 đạt được  giữ lại được kết quả tốt  như hoa kết thành quả  phôi thành hình cái thai  v.v. do có quá trình sinh trưởng tự nhiên thuận lợi. giống tốt  hạt nào cũng đậu. e cái thai không đậu. lứa tằm đậu. 2 (kết hợp hạn chế). như đặng. cầm lòng không đậu. 3 (ph.). đỗ. thi đậu."  6 đg. 1 chắp hai hay nhiều sợi với nhau. đậu tơ. sợi đậu ba. lụa đậu*. 2 (ph.). góp chung tiền bạc lại. đậu tiền giúp bạn.
đậu cô ve," dt. đậu có quả dẹp  dài  dùng làm thức ăn."
đậu đũa," dt. (cn. đậu dải áo) thứ đậu quả dài  mọc từng cụm đôi như đôi đũa: cho cây đậu đũa leo ở hàng rào."
đậu khấu," d. cây họ gừng  thân rễ to bằng ngón tay  gốc bẹt  lá dài  quả hình trứng  dùng làm thuốc và gia vị."
đậu mùa," dt. bệnh truyền nhiễm lây lan nhanh biểu hiện qua các mụn phỏng nước trên mặt da khi khỏi để lại sẹo nhỏ  sâu và dày (rỗ hoa)."
đậu nành," dt. (cn. đậu tương) loài đậu có hạt trắng ngà  dùng làm đậu phụ và làm tương: đậu nành là anh nước lã (cd)."
đậu phụ, d. món ăn làm bằng bột đậu nành nấu và ép thành bánh.
đây," i. đt. 1. người  sự vật  địa điểm ở ngay vị trí người nói  hoặc thời điểm lúc đang nói; trái với kia  đấy  đó: ở đây  nơi đây  đây là bạn của tôi  hai năm trước đây  chấm dứt từ đây. 2. từ tự xưng: ai sợ chứ đây đâu có sợ. ii. trt. 1. từ nhấn mạnh thêm về tính cụ thể của người  điều được nói đến: chính hắn đây  chỗ này đây. 2. từ nhấn mạnh sự băn khoăn  dùng để tự hỏi: biết làm gì đây  biết nói với ai đâỷ."
đầy," tt. 1. lên đến tận miệng  tận bờ: như bát nước đầy (tng)  gió trăng chứa một thuyên đầy (ngcgtrứ) 2. nhiều lắm: khách đầy nhà; tương lai đầy hứa hẹn 3. đầy bụng nói tắt: ăn nhiều ngô bị đầy."
đầy ắp, t. đầy đến mức không thể dồn chứa hoặc chất thêm được nữa. bể đầy ắp nước. kho đầy ắp những hàng.
đầy dẫy, (cũ). x. đầy rẫy.
đầy đủ," tt. có đủ tất cả  không thiếu gì so với yêu cầu: ăn uống đầy đủ  trong nhà đầy đủ các tiện nghi."
đẩy," đgt. 1. đun mạnh đi: đẩy song đã thấy sở khanh lén vào (k) 2. gạt bỏ ra ngoài: người có tài  có đức  nhưng không vừa lòng thì đẩy ra ngoài (hcm)."
đẫy," t. 1 có lượng đạt mức tối đa  thoả mãn đủ yêu cầu. ăn no đẫy bụng. ngủ đẫy mắt. lao động đẫy ngày  đẫy buổi. bông lúa đẫy hạt. 2 (cơ thể) đầy đặn  hơi béo. vóc người đẫy. dạo này trông đẫy ra."
đấy," i. đt. 1. người  sự vật  địa điểm ở xa vị trí người nó hoặc thời điểm lúc đang nói: đây là nhà tôi còn đấy là nhà bố tôi  sau đấy ít lâu  từ đấy trở đi. 2. người  sự vật  địa điểm  thời điểm tuy biết là có nhưng không được xác định: tìm cái gì đấy  ở đâu đấy  một ngày nào đấy  sẽ tìm được một người nào đấy. 3. người đối thoại (dùng để gọi): đấy muốn đi đâu thì đi  đây không biết. ii. trt. từ nhấn mạnh tính xác thực  đích xác: cẩn thận đấy."
đậy," 1 đgt. 1. lấy vật gì đặt lên trên cho kín: thức ăn phải đậy  kẻo ruồi 2. giữ kín  không cho người khác biết: tốt phô ra  xấu xa đậy lại (tng)." " 2 trgt. phải trả thay cho người khác: người em bỏ ra đi  người anh phải trả nợ đậy."
đe, 1 d. khối sắt hoặc thép dùng làm bệ rèn cố định để đặt kim loại lên trên mà đập bằng búa. đe thợ rèn. trên đe dưới búa*. " 2 đg. cho biết trước sẽ làm điều không hay nếu dám trái ý  nhằm làm cho sợ. đe đánh. chưa đỗ ông nghè đã đe hàng tổng (tng.)."
đè," 1 đgt. 1. nén mạnh xuống bằng một vật nặng đặt ở trên: ngói đỏ lợp nghè  hòn trên đè hòn dưới  đá xanh xây cổng  hòn dưới nống hòn trên (câu đối cổ)."  2 nhắm theo: xăm xăm đè nẻo lam-kiều lần sang (k).
đè nén," đg. dùng quyền thế  sức mạnh ức hiếp  kìm hãm  không cho tự do."
đẻ," đgt. 1. tự làm cho con hoặc trứng thoát khỏi tử cung ra ngoài: mẹ đẻ con ra  nuôi lớn lên  gà đẻ trứng. 2. được sinh ra: cháu nó đẻ ở quê  ngày sinh tháng đẻ 3. (cây cối) nảy sinh nhánh hoặc cây con: lúa đẻ nhánh  bèo đẻ đầy ruộng."
đem, đgt. 1. mang theo mình: đem tiền đi mua hàng 2. dẫn theo mình: đem con đến nhà trẻ 3. đưa ra: làm chi đem thói khuynh thành trêu ngươi (k).
đen," t. 1 có màu như màu của than  của mực tàu. trời tối đen như mực. chiếu phim đen trắng hay phim màu? 2 có màu tối  không sáng; trái với trắng. nước da đen. mây đen. giấy loại xấu  hơi đen. 3 (dùng phụ sau d.  hạn chế trong một số tổ hợp). được giữ kín  không công khai cho mọi người biết  thường vì có tính chất phi pháp. quỹ đen*. chợ đen*. sổ đen*. 4 không được may mắn do một sự ngẫu nhiên nào đó; trái với đỏ. số đen. canh bạc gặp hồi đen. 5 (kng.). đông đến mức như không có chỗ hở và tạo nên một màu tối. người đứng xem đen đặc. đen nghịt*. xúm đen xúm đỏ (xúm lại đông lắm). 6 (chm.). (nốt nhạc) có độ dài bằng nửa nốt trắng hay bằng một phần tư nốt tròn."
đen tối," tt. 1. khó khăn  cực nhục  tưởng chừng như không có lối thoát: thời kì đen tối  đã qua những ngày đen tối. 2. mờ ám và xấu xa: âm mưu đen tốị"
đèn, dt. 1. đồ dùng để lấy ánh sáng: cảo thơm lần giở trước đèn (k) 2. đồ dùng để có ngọn lửa toả nhiệt: đèn hàn 3. đồ dùng trong một số máy để dẫn dòng điện tử: máy thu thanh năm đèn.
đèn điện," d. dụng cụ chiếu sáng gồm một bóng thuỷ tinh đã hút hết không khí  bên trong chứa một sợi tóc bằng wolfram  nóng sáng lên khi có dòng điện chạy qua."
đèn ống, dt. 1. nh. đèn huỳnh quang. 2. nh. đèn nê-ông.
đèn pin," dt. (pháp: pile) đèn điện nhỏ cầm tay  sáng nhờ nguồn điện của pin: chốc chốc lại bấm đèn pin lên giá súng tiểu liên (ng-hồng)."
đèn xếp," d. đèn bằng giấy xếp thành nếp  hình tròn hoặc hình trụ  thường thắp nến  dùng làm đồ chơi cho trẻ em hoặc để trang trí."
đèn xì," dt. dụng cụ dùng để hàn hoặc cắt kim loại  có chứa hỗn hợp khí cháy  đốt thành ngọn lửa có độ nóng rất caọ"
đeo, đgt. 1. mang trên mình: đeo khăn gói; đeo ba-lô 2. gắn vào áo: đeo huân chương; đeo lon 3. đặt sát vào một bộ phận của thân mình: đeo nhẫn; đeo hoa tai; đồng hồ đeo tay; đeo kính; đeo mặt nạ 4. bám sát: đứa bé cứ đeo mẹ; tên mật thám đeo theo 5. chịu đựng: đeo nợ; đeo tật; đeo tiếng xấu.
đeo đuổi," đg. kiên trì trong hành động nhằm một mục đích nào đó  không rời bỏ  bất kể khó khăn  thất bại. nhà nghèo  vẫn đeo đuổi học tập."
đèo," 1 dt. chỗ dốc  cao thấp trên đường đi qua các đỉnh núi: vượt đèo  trèo đèo lội suốị" " 2 đgt. 1. mang bằng cách đeo trên lưng: đèo gùi  lưng đèo con. 2. mang kèm trên xe đạp  xe máy: đèo hàng  đèo con đến trường. 3. mang thêm ngoài những thứ đã mang: gánh lúa đã nặng lại đèo thêm ít cỏ bò."
đẽo," đg. 1 đưa nhanh dụng cụ có lưỡi sắc vào khối rắn (gỗ  đá) để làm đứt rời từng phần nhỏ  nhằm tạo ra một vật có hình thù nhất định. đẽo gỗ làm cột. đẽo cối đá. guốc đẽo. 2 (kng.). bòn lấy dần. quan lại đẽo tiền của dân."
đẹp," tt. 1. có hình thức  phẩm chất làm cho người ta thích nhìn ngắm  ưa chuộng  kính nể: phong cảnh đẹp  trông rất đẹp  đẹp người đẹp nết. 2. có sự hài hòa cân xứng: đẹp duyên  đẹp đôị"
đẹp lòng," tt. được vừa ý  vui vẻ: cốt làm cho cha mẹ được đẹp lòng."
đẹp mắt, t. nhìn thấy đẹp và gây cảm giác thích thú. cảnh tượng thật đẹp mắt. ghi nhiều bàn thắng đẹp mắt.
đét," 1 tt. quắt lại vì quá gầy  khô  không có sức sống: cành cây khô đét  người gầy đét như que củi." " 2 i. tt. có âm thanh đanh  gọn như tiếng bàn tay đập vào da thịt: vỗ đánh đét vào đùi  cầm roi vụt đánh đét một cái. ii. đgt. đánh  phát nhẹ làm phát ra tiếng kêu ""đét"": đét cho mấy cáị"
đê hèn, tt. thấp kém về mặt tư cách: con người đê hèn đến thế là cùng.
đề," 1 d. cây to thuộc loại đa  lá có mũi nhọn dài  thường trồng làm cảnh ở đình chùa."  2 d. đề đốc (gọi tắt).  3 d. đề lại (gọi tắt). " 4 d. lối chơi cờ bạc  ai đoán trúng cái sẽ xảy ra (thí dụ  đoán trúng hai con số cuối cùng của số độc đắc trong một cuộc xổ số) thì được. chơi đề. đánh đề. chủ đề*." " 5 i đg. (kết hợp hạn chế). 1 viết thêm vào để cung cấp một số điều cần biết về một văn bản. bài báo không đề tên tác giả. báo cáo có đề rõ ngày tháng. đề địa chỉ. 2 viết thêm vào để giới thiệu nội dung của tác phẩm hoặc để nêu ý nghĩ  tình cảm của mình. bức tranh có đề thơ. đề lời tặng. đề tựa."  ii d. 1 đầu  (nói tắt). đề bài luận. ra đề thi. 2 nội dung chính cần trình bày. nói xa đề. bài viết lạc đề. " 6 đg. 1 (thường dùng trước ra). nêu ra như là cái cần được giải quyết  cần được thực hiện. đề ra mấy câu hỏi. đề ra sáng kiến. 2 (thường dùng trước lên). nêu thành cái có ý nghĩa quan trọng. nhiệm vụ đó được đề lên hàng đầu. đúc kết kinh nghiệm  đề lên thành lí luận." " 7 i đg. khởi động động cơ xe máy  ôtô. đề máy. đề ga. máy hỏng không đề được." " ii d. bộ phận dùng để khởi động động cơ của xe máy  xe ôtô. xe bị hỏng ."
đề cử, đgt. giới thiệu ra để bỏ phiếu chọn bầu: đề cử vào ban chấp hành công đoàn  danh sách những người đề cử và ứng cử.
đề nghị, đgt. (h. đề: nêu lên; nghị: bàn bạc) 1. nêu lên để thảo luận hay nhận xét: đề nghị bàn đến một vấn đề 2. đưa ra một ý và yêu cầu người khác làm theo: tôi đề nghị các đồng chí đặc biệt chú ý một số việc (phvđồng).
đề phòng," đg. chuẩn bị trước để sẵn sàng đối phó  ngăn ngừa hoặc hạn chế những thiệt hại có thể xảy ra. đề phòng thiên tai. đề phòng kẻ gian. đề phòng mọi sự bất trắc."
để," i. đgt. 1. đặt vào vị trí nào: để quyển sách trên bàn  để tiền trong tủ. 2. giữ nguyên được trạng thái do không có tác động vào: để đầu trần  để ngỏ cổng  để cho nó nói xong đã. 3. không gây cản trở hoặc ngăn cản: để cho nó học bài  để mai hẵng hay  nó thích để cho nó đi  việc ấy cứ để tôi lo. ii. trt. 1. từ biểu thị về chức năng  tác dụng  mục đích nào đó (của điều nói tới): mua nhà để ở  nói để biết  đi làm để có tiền. 2. từ biểu thị kết quả (thường là không hay) của điều nêu ra: nói làm gì để thêm buồn."
để dành," đgt. 1. giữ lại  không dùng ngay: làm khi lành  để dành khi đau (tng) 2. giữ phần cho người khác: số tiền đó  bà cụ để đành cho người con là bộ đội hiện ở trường-sa."
để ý," đg. 1 có sự xem xét  theo dõi  để tâm trí đến trong một lúc nào đó. để ý đến người lạ mặt. chỉ cần để ý một chút là thấy ngay. 2 (id.). để tâm trí đến một cách ít nhiều thường xuyên; như chú ý (nhưng nghĩa nhẹ hơn). để ý đến việc nhà."
đế quốc," i. dt. 1. nước quân chủ do hoàng đế đứng đầụ 2. nước đi xâm lược nước khác  biến nước này thành thuộc địa hay phụ thuộc: bọn đế quốc  chủ nghĩa đế quốc. 3. nước theo chủ nghĩa đế quốc. ii. tt. đế quốc chủ nghĩa  nói tắt: nước đế quốc."
đế vương," dt. (h. vương: vua) vua chúa: miễn là phò đặng đế vương  trung thần  nghĩa sĩ thế thường lưu danh (vè thất thủ kinh đô). // tt. 1. sang trọng một cách xa xỉ: không làm ăn gì mà vẫn muốn sống một cuộc sống đế vương 2. đàng hoàng: mác đã nói: không có con đường thênh thang  con đường đế vương trong khoa học (phvđồng)."
đệ trình," đg. (trtr.). đưa lên  gửi lên; trình. đệ trình báo cáo lên chính phủ. đệ trình sổ sách."
đệ tử, dt. người thờ thần hoặc theo một giáo phái nào: có mặt đông đảo các đệ tử.
đêm," dt. 1. khoảng thời gian từ khi mặt trời lặn hẳn đến khi mặt trời mọc: thức lâu mới biết đêm dài (cd) 2. khoảng thời gian đã khuya: tối đi chơi  mãi đêm mới về."
đêm ngày," d. (kng.). ngày cũng như đêm; liên tục  không ngừng. lo lắng đêm ngày. đêm ngày luyện tập."
đếm, đgt. 1. kể ra từng số theo thứ tự dãy số tự nhiên: đếm từ 1 đến 10  trẻ học đếm. 2. tính để biết số lượng theo thứ tự từ đầu đến hết: đếm tiền  đếm số người có mặt.
đệm," dt. (cn. nệm) 1. đồ dùng có nhồi bông  hoặc lông  hoặc cỏ  hoặc rơm  để nằm hoặc ngồi cho êm: già yếu  hay đau lưng  cần nằm đệm 2. thứ gì đặt vào giữa để giảm sự cọ xát: dùng miếng cao-su làm đệm. // đgt. 1. chêm thêm vào giữa cho bớt cọ xát: đệm rơm vào thùng cốc thuỷ tinh 2. cho thêm một chất khác vào: chăn bông  đệm quế  dốc lòng chờ đợi ai (cd) 3. đặt chen vào giữa: họ nguyễn đệm tiếng văn; họ bố là đặng lấy họ mẹ là trần đệm vào giữa 4. chơi một nhạc cụ phụ thêm cho một lời hát hoặc một nhạc cụ khác: đệm dương cầm cho một tốp đồng ca."
đền, 1 d. 1 cn. đền rồng. nơi vua ngự ngày xưa. quỳ tâu trước sân đền. 2 nơi thờ thần thánh hoặc những nhân vật lịch sử được tôn sùng như thần thánh. đền hùng. đền kiếp bạc. " 2 đg. 1 trả lại cho người khác tương xứng với sự tổn thất  thiệt hại mà mình gây ra. đền tiền. bắt đền*. 2 trả lại cho người khác tương xứng với công của người đó đối với mình. đền ơn. đền công khó nhọc."
đền tội, đgt. bị chết hoặc bị trừng phạt cho đáng với tội ác đã gây ra: kẻ gây ra tội ác đã phải đền tộị
đến," đgt. 1. tới nơi: đến nhà vừa thấy tin nhà (k); thuyền tình vừa ghé đến nơi (k) 2. đạt được: mừng thầm cờ đã đến tay (k) 3. đi tới: biết thân đến bước lạc loài (k) 4. xảy ra  xuất hiện: thời cơ đã đến; sự việc đã đến một cách bất ngờ. // trgt. 1. rất: anh ấy đến tài; cái hoa đến thơm 2. với kết quả: mài đến sắc; học đến giỏi. // gt. 1. chỉ giới hạn: nghỉ đến tết 2. chỉ mốc thời gian không gian: đến ba giờ chiều  tôi sẽ đi; đến cây số 8 thì vào trường 3. chỉ một đối tượng: nghĩ đến việc ấy."
đều," i t. 1 có kích thước  số lượng  thành phần  v.v. bằng nhau  như nhau. bông lúa to  hạt đều và chắc. chia thành hai phần đều nhau. kế hoạch dàn đều  thiếu trọng tâm. hai đội đá hoà 1 đều (mỗi bên một bàn thắng như nhau). 2 có tốc độ  nhịp độ  cường độ như nhau hoặc trước sau không thay đổi  hoặc lặp đi lặp lại sau từng thời gian nhất định y như nhau. máy chạy đều. các diễn viên múa rất đều. quay cho đều tay  đừng khi nhanh khi chậm. tập thể dục đều các buổi sáng. giọng kể đều đều. 3 (chm.). (hình tam giác  đa giác) có tất cả các cạnh bằng nhau và tất cả các góc bằng nhau. tam giác đều. lục giác đều." " ii p. 1 từ biểu thị tính đồng nhất về hoạt động  trạng thái hoặc tính chất của nhiều đối tượng khác nhau; thảy như nhau  cùng giống như nhau. mọi người  cười. hai cái bút đều tốt cả. 2 từ biểu thị tính đồng nhất về hoạt động  trạng thái hoặc tính chất của cùng một đối tượng  trong những hoàn cảnh khác nhau; lần nào cũng như lần nào. đến nhà mấy lần  anh ta đều đi vắng. tìm ở đâu cũng đều không thấy."
đểu," t. (thgt.). xỏ xiên  lừa đảo đến mức bất kể đạo đức (thường dùng làm tiếng mắng). đểu với cả bạn bè. quân đểu hết chỗ nói! đồ đểu!"
đi," i. đgt. 1. di chuyển từ chỗ này đến chỗ khác bằng những bước chân: trẻ tập đi  đi từng bước một  đi bách bộ. 2. di chuyển đến chỗ khác bằng các phương tiện: đi tàu hỏa  đi máy bay  đi ô tô. 3. di chuyển đến chỗ khác  nơi khác để làm việc gì đó: đi ngủ  đi học  đi biển  đi chợ. 4. (phương tiện vận tải) di chuyển trên bề mặt: ô tô đi nhanh hơn tàu hỏa  xe đi chậm quá. 5. dùng biểu thị hướng  quá trình hoạt động để dẫn đến sự thay đổi xa vị trí cũ hoặc xóa bỏ dấu vết  làm giảm trạng thái cũ: chạy đi  nhìn đi chỗ khác  xóa đi dấu vết cũ  cắt đi chỗ thừa  người gầy đi  ngày một kém đi  nỗi buồn dịu đi. 6. hoạt động theo một hướng nào: vấn đề cần đi sâu  công việc đi vào nề nếp  đi vào con đường trộm cắp  hội nghị đi đến nhất trí. 7. chuyển vị trí quân cờ  quân bài (khi đánh cờ  đánh bài): đi con tốt. 8. biểu diễn động tác võ thuật: đi bài quyền. 9. đem đến tặng  biếu: đi tết. 10. phù hợp với nhau: ghế không đi với bàn  màu quần không đi với màu áo. 11. nh. ỉa: đau bụng đi lỏng  đi ra máu. ii. pht. từ biểu thị mệnh lệnh  thúc giục khuyên răn: im đi  nói đi. iii. trt. từ biểu thị ý nhấn mạnh với mục đích khẳng định điều nói ra: ai lại đi làm như vậy  rõ quá đi rồi còn cãi làm gì  cứ cho là thế đi thì đã sao  vị chi là đi năm người."
đì, 1 d. (thgt.). bìu dái. bệnh sa đì.  2 đg. (thgt.). mắng nặng lời. bị đì một trận.
đĩ," i. dt. 1. người đàn bà làm nghề mại dâm: làm đĩ  đồ đĩ. 2. đứa con gái bé (trong gia đình nông dân): thằng cu  cái đĩ. 3. từ dùng để gọi người bố  người mẹ có con gái đầu lòng (ở nông thôn): mẹ đĩ  bác đĩ. ii. tt. lẳng lơ: đôi mắt rất đĩ."
đìa," 1 dt. chỗ trũng ở ngoài đồng có đắp bờ để giữ nước và nuôi cá: nay tát đầm  mai tát đìa  ngày kia giỗ hậu (tng)."  2 trgt. nói nợ nhiều quá: vì thua bạc nên nợ đìa.
địa," 1 i d. (kng.). 1 địa lí (ng. 3  nói tắt). thầy địa. 2 địa lí học (nói tắt). thi môn địa."  ii d. (kng.). thổ  (nói tắt). miếu ông địa. " 2 t. (thgt.; thường dùng phụ sau đg.  hạn chế trong một số tổ hợp). lớn tiếng một cách giận dữ. chửi địa. gắt địa lên."
địa cầu, dt. trái đất.
địa chỉ, dt. (h. chỉ: quê quán) nơi ở ghi trên giấy tờ: anh ghi cho tôi địa chỉ của anh ở hà-nội.
địa đạo," d. đường hầm bí mật  đào ngầm sâu dưới đất; hào ngầm. hệ thống địa đạo. địa đạo củ chi."
địa điểm, dt. nơi chốn cụ thể xảy ra một sự việc nào đó: có mặt tại địa điểm quy định  tìm một địa điểm thích hợp  một địa điểm chiến lược quan trọng.
địa ngục," dt. (h. ngục: nhà tù) 1. nơi đầy ải linh hồn những người phạm tội ác trên trần trước khi chết  theo mê tín: trong là địa ngục  ngoài báo thiên đàng (tú-mỡ) 2. nơi sống khổ cực: lĩnh lời nàng mới theo sang  biết đâu địa ngục thiên đàng là đâu (k)."
địa tầng, d. tầng lớp đất đá được tạo thành qua các thời đại.
địa vị," i. dt. 1 vị trí  chỗ đứng xứng đáng với vai trò  tác dụng có được: địa vị của việt nam trên trường quốc tế. 2. vị trí  chỗ đứng của cá nhân trong xã hội: người có địa vị  tranh giành địa vị. 3. chỗ đứng trong cách nhìn nhận giải quyết vấn đề: ở địa vị chị ta thì chẳng có cách nào khác. ii. tt. có tư tưởng  đầu óc ham muốn vị trí  quyền lực trong xã hội: óc địa vị."
đích, 1 dt. 1. chỗ nhằm vào mà bắn: bắn ba phát đều trúng đích 2. chỗ nhằm đạt tới: quyết tâm đạt đích cuối cùng. " 2 trgt. đúng là  chính là: có một cô thật đích cô chưa có chồng (cd)."
đích danh," t. đúng ngay tên  đúng ngay người hay việc cụ thể nào đó được chỉ rõ  chứ không phải nói chung chung. gọi đích danh anh ta. phê bình  nêu đích danh khuyết điểm."
đinh," 1 dt.  cu~ trai tráng thuộc lứa tuổi phải đóng thuế thân và đi lính thời phong kiến." " 2 dt. cây to  gỗ rắn  không mọt  thuộc loại tứ thiết (đinh  lim  sến  táu)  dùng trong xây dựng: tủ gỗ đinh." " 3 dt. vật làm bằng kim loại hoặc tre gỗ đầu nhọn  thường có mũi dùng để đóng vào vật gì: đóng đinh." " 4 dt. mụn nhiễm trùng  có mủ: đầu đinh  lên đinh." " 5 dt. can thứ tư trong mười thiên can  theo cách tính thời gian cổ truyền trung quốc: tuổi đinh mùi." " 6 dt. nẹp vải dài cặp dọc phía trong chỗ cúc và khuy áo: thương trò may áo cho trò  thiếu đinh  thiếu vạt  thiếu hò  thiếu bâu (cd.)." " 7 đgt. mặc  mang: đinh quởn (mặc quần)."
đinh ốc," dt. đinh kim loại  một đầu có mũ  trên mũ có khe  đầu ba có ren để vặn đai ốc: gắn bản lề cửa bằng đinh ốc."
đình," 1 d. nhà công cộng của làng thời trước  dùng làm nơi thờ thành hoàng và họp việc làng (thường là nhà to  rộng nhất làng). to như cột đình. (tội) tày đình* (tội rất lớn)." " 2 d. phần ở phía trên trần của màn. đình màn. màn tuyn  đình bằng vải."  3 đg. ngừng lại hoặc làm cho phải ngừng lại. tạm đình việc thi hành quyết định.
đình chiến, đgt. ngừng các hoạt động quân sự theo thỏa thuận giữa các bên tham chiến: hiệp định đình chiến.
đình công, đgt. (h. đình: thôi; công: việc làm) nói công nhân ngừng việc làm để đòi hỏi hay phản kháng điều gì: công nhân máy tơ đã nổ đình công (ng-hồng).
đỉnh," 1 d. 1 phần tận cùng trên cao của một vật đứng thẳng. đỉnh núi. lên đến đỉnh dốc. mặt trời đã đứng giữa đỉnh đầu. đỉnh cao của nghệ thuật (b.). 2 (chm.). điểm chung của hai hay nhiều cạnh trong một hình. đỉnh của một góc. đỉnh của một đa diện. 3 (chm.). điểm chung của các đường sinh trong hình nón. 4 (chm.). điểm chung của một đường parabol (hoặc hyperbol  ellips) đối với một trục đối xứng của nó. đỉnh của parabol." " 2 d. đồ bằng đồng  thành hơi phình  miệng rộng  có ba chân  dùng để đốt hương trầm."
đĩnh," 1 dt. thoi (vàng  bạc): một đĩnh bạc."
đính, đgt. 1. gài vào; khâu vào: đính cái khuy 2. kèm theo: đính theo một bản sao văn bằng.
đính hôn, đg. giao ước sẽ lấy nhau làm vợ chồng. hai người đã đính hôn với nhau. lễ đính hôn.
định," đgt. 1. dự kiến việc sẽ làm: định đi nhưng trời mưa  định mai sẽ đến thăm. 2. nêu ra  vạch ra sau khi đã cân nhắc  suy nghĩ: định ngày lên đường  định giá hàng  đúng ngày giờ đã định."
định bụng, đgt. đã có ý làm việc gì: tôi vẫn định bụng đi thăm vịnh hạ-long.
định cư," đg. sống cố định ở một địa phương; phân biệt với du cư. định canh  định cư."
định hướng, đgt. xác định phương hướng: dùng la bàn để định hướng  định hướng công tác.
định luật," dt. (h. định: giữ nguyên; luật: khuôn phép định ra) qui tắc về quan hệ và sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các hiện tượng tự nhiên và xã hội: vật chất  vũ trụ biến chuyển theo những định luật của nó (trvgiàu)."
định lý,"  ... x. định lí ..."
định nghĩa, i. đgt. làm rõ nghĩa của từ hay khái niệm: định nghĩa các từ có trong bài. ii. dt. lời định nghĩa: định nghĩa này hoàn toàn chính xác.
định tính, tt. (h. định: cố định; tính: tính chất) xét về mặt biến hoá tính chất mà không xét về mặt số lượng: sự phân tích định tính.
định vị, đg. xác định vị trí tại thực địa của một vật thể nào đó theo những dấu hiệu xuất phát hay phản xạ từ bản thân nó. máy định vị. định vị vô tuyến (bằng kĩ thuật vô tuyến điện).
đít," dt 1. phần dưới thân người hoặc động vật  nơi thải phân: nhổm đít đứng dậỵ 2. phần dưới cùng của một số vật: đít nồi  đít xoong."
địt, 1 đgt. giao cấu (tục).  2 đgt. (đph) đánh rắm (tục).
đìu hiu, t. vắng vẻ và buồn bã. phong cảnh đìu hiu.
đo," đgt. xác định độ lớn của một đại lượng  một vật bằng những dụng cụ chuẩn xác: đo chiều dài  đo diện tích  đo nhiệt độ."
đo ván, đg. bị đánh ngã trên bục khi đấu quyền anh.
đò, dt. thuyền nhỏ chở khách trên sông nước: chèo đò qua sông.
đỏ," tt. 1. có màu như máu  như son: cờ đỏ sao vàng; khăn quàng đỏ 2. hồng hồng: mặt đỏ 3. đã cháy: than còn đỏ; đèn đỏ rồi 4. theo biểu tượng của cách mạng vô sản: công hội đỏ 5. may mắn: vận đỏ 8. nói khi đánh bài không thua: hắn được nhiều là vì đỏ  chứ có tài năng gì."
đó," 1 d. đồ đan thường bằng tre  nứa  hình ống  có hom  dùng để đón bắt cá  tôm  tép. đơm đó. tham đó bỏ đăng*." " 2 i đ. (như đấy  nhưng thường có sắc thái ph.). 1 từ dùng để chỉ người  sự vật  địa điểm  thời điểm hoặc sự việc đã được xác định  được nói đến  nhưng không ở vào vị trí người nói hoặc không ở vào lúc đang nói. mấy người đó hôm qua không đến. ai đó? từ đây đến đó không xa mấy. nay đây mai đó. vừa mới đó mà đã ba năm. cứ theo đó mà làm. 2 (dùng sau đ. nghi vấn). từ dùng để chỉ người  sự vật  địa điểm  thời điểm hoặc sự việc được xác định là có  tuy không biết cụ thể. có người nào đó bỏ quên cái mũ. nói một câu gì đó  nghe không rõ. để quên ở đâu đó. đến một lúc nào đó. 3 từ người nói dùng để gọi người đối thoại một cách thân mật hoặc trịch thượng  sỗ sàng; đối lập với đây (là từ người nói dùng để tự xưng). trăng kia làm bạn với mây  đó mà làm bạn với đây thiệt gì? (cd.)." " ii tr. (thường dùng ở cuối câu hoặc cuối phân câu). từ biểu thị ý nhấn mạnh về tính chất xác định  đích xác của điều được nói đến. đúng . tình hình là như vậy đó. đó  anh xem  họ nói có sai đâu?"  đây đ. nơi này đến nơi khác; mọi nơi. đi khắp đó đây. rải rác đó đây. " ... ...đó biểu thị tình trạng hay trạng thái  hành độn"
đọ," đgt. đấu để xác định hơn kém  được thua: đọ tài  không đọ được với nó đâu  đọ sức."
đoan, 1 d. (kng.). ngành hải quan của chính quyền thực dân pháp trước cách mạng tháng tám. thuế đoan. lính đoan.  2 đg. (cũ; id.). như cam đoan. tôi đoan rằng đó là sự thật.
đoan chính, tt. (phụ nữ) đứng đắn: người đàn bà đoan chính  thấy lời đoan chính dễ nghe (truyện kiều).
đoàn," dt. 1. số đông người  vật đi liền nhau: một đoàn mừng thọ ngoại hương mới về (k); song song ngựa trước  ngựa sau một đoàn (k); đoàn ô-tô vận tải 2. tập hợp người làm một nhiệm vụ chung: đoàn chủ tịch; đoàn thư kí hội nghị 3. tổ chức gồm những người hoạt động vì một mục đích chung: đoàn thanh niên cộng sản hồ chí minh; đoàn văn công 4. tổ chức của quân đội trên đơn vị đội: cả đoàn được bác hồ khen."
đoàn kết," đg. kết thành một khối thống nhất  cùng hoạt động vì một mục đích chung. đoàn kết với nhau. toàn dân đoàn kết. đoàn kết quốc tế. mất đoàn kết."
đoàn thể," dt. tổ chức quần chúng như đoàn thanh niên  công đoàn  mặt trận: cuộc họp có đầy đủ các tổ chức đoàn thể  chính quyền và các đoàn thể."
đoàn tụ," đgt. (h. đoàn: tập hợp lại; tụ: họp lại) sum họp đầy đủ sau một thời gian xa cách: hoà bình lập lại  gia đình được đoàn tụ."
đoàn viên, 1 d. 1 thành viên của một đoàn. đoàn viên của phái đoàn chính phủ. đoàn viên công đoàn. 2 đoàn viên đoàn thanh niên cộng sản hồ chí minh (nói tắt). họp đoàn viên.  2 đg. (vch.). như đoàn tụ. mở tiệc đoàn viên.
đoản kiếm, dt. gươm ngắn: thanh đoản kiếm.
đoán," suy ra điều chưa xảy ra: phải rồi! cụ đoán tài lắm (ngđthi); anh hùng  đoán giữa trần ai  mới già (k)."
đoạn," 1 d. hàng dệt bằng tơ  mặt bóng  mịn  các sợi dọc phủ kín sợi ngang. áo đoạn." " 2 d. 1 phần ngắn tách riêng ra của một vật có chiều dài. cưa cây tre làm mấy đoạn. đoạn đường. chép một đoạn của bài thơ. đoạn phim. 2 (chm.). đơn vị quản lí của ngành giao thông đường bộ gồm nhiều hạt  chịu trách nhiệm trông coi sửa chữa một chặng đường nhất định." " 3 đg. (cũ; id.). 1 xong hẳn  kết thúc. gặt hái vừa đoạn. tính tháng rồi lại tính năm  tính tháng  tháng đoạn  tính năm  năm rồi (cd.). đoạn tang*. 2 (kết hợp hạn chế). cắt đứt hẳn quan hệ tình cảm. đoạn tình  đoạn nghĩa. 3 (dùng phụ sau một đg. khác hoặc ở đầu câu  đầu phân câu). từ biểu thị một hành động hoặc trạng thái vừa chấm dứt để chuyển sang một hành động hoặc trạng thái khác; xong  rồi. nói đoạn  anh vội vàng bỏ đi. ồn lên một lúc  đoạn im hẳn."
đoạn trường," tt. đau đớn như đứt từng khúc ruột: chữ tình nghĩa trời cao đất rộng  nỗi đoạn trường còn sống còn đau (ai tư vãn)."
đoạn tuyệt, đgt. (h. tuyệt: cắt đứt ) cắt đứt mọi quan hệ: đoạn tuyệt với ma tuý.
đoạt," đg. lấy hẳn được về cho mình  qua đấu tranh với người khác. đoạt chức vô địch. đoạt lấy chính quyền. vũ khí đoạt được của địch."
đọc," đgt. 1. phát ra thành tiếng  thành lời theo bản viết có sẵn: đọc to lên  đọc lời thề danh dự. 2. nhìn vào bản viết  bản vẽ để tiếp thu nội dung: đọc báo  đọc bản vẽ. 3. bóng thấu hiểu điều không lộ ra bằng mắt nhìn  quan sát: đọc được ý nghĩ của bạn."
đòi," 1 dt. đầy tơ gái còn nhỏ: gia đình sa sút  phải làm thân con đòi." " 2 tt. nhiều: đòi chốn sơn lâm  mặt đã quen (ngbkhiêm); đòi phen nét vẽ câu thơ  cung cầm trong nguyệt  nước cờ dưới hoa (k)." " 3 đgt. 1. nói lên yêu cầu của mình: trẻ đòi ăn 2. yêu cầu người khác phải trả mình: đòi bồi thường thiệt hại; đòi nợ; đòi sách đã cho mượn 3. gọi đến một cách bắt buộc: đòi ra toà; sảnh đường mảng tiếng đòi ngay lên hầu (k) 4. tỏ ý muốn làm gì: cũng đòi học nói  nói không nên (hxhương). // trgt. để bắt chước: học đòi những thói xấu; theo đòi bút nghiên."
đói," đg. (hay t.). 1 có cảm giác khó chịu khi đang thấy cần ăn mà chưa được ăn hoặc chưa được ăn đủ; trái với no. bụng đói. ăn tạm củ khoai cho đỡ đói. mất mùa nhiều nhà bị đói. đói cho sạch  rách cho thơm (tng.). 2 lâm vào tình trạng thiếu lương thực  nhiều người bị đói. năm đói. nạn đói. cứu đói. 3 (kết hợp hạn chế). thiếu nhiều  do một đòi hỏi tự nhiên  và đang rất cần. những cặp mắt đói ngủ. lúa đang đói nước."
đọi," dt. bát nhỏ (dùng để ăn cơm hoặc uống nước): bể đọi (vỡ bát)  ăn không nên đọi  nói không nên lờị"
đom đóm," dt. bọ có cánh  bụng phát ánh sáng lập loè ban đêm: bao giờ đom đóm bay ra  hoa gạo rụng xuống thì tra hạt vừng (cd)."
đòn," 1 d. 1 đoạn tre  gỗ dùng để kê  tựa hoặc để khiêng  chuyển vật nặng. đòn kê. cái đòn cân. khiêng bằng đòn. cỗ đòn đám ma (khung gồm nhiều đòn  dùng để khiêng quan tài). 2 (ph.). từ dùng để chỉ từng cái bánh tét. gói mấy đòn bánh tét." " 2 d. 1 hình thức đánh vào thân thể nói chung  coi như một hình phạt. thằng bé bị đòn đau. dữ đòn*. đỡ đòn. 2 hình thức tác động mạnh và trực tiếp vào đối phương để gây tổn thương  gây thiệt hại  có tính chất một sự trừng phạt. đánh một đòn về kinh tế. giáng trả những đòn ác liệt."
đòn tay," dt. đoạn tre hay gỗ dùng để đỡ rui của mái nhà: có cột  có kèo mới có đòn tay (tng)."
đón," đg. 1 ở tư thế hoặc có thái độ sẵn sàng tiếp nhận người hoặc cái đang được đưa đến cho mình  đang đến phía mình. giơ hai tay đón đứa bé. đón bắt quả bóng. đón tin vui. 2 chờ sẵn để gặp ngay khi vừa mới đến  nhằm biểu thị tình cảm tốt của mình. ra ga đón bạn. thức đón giao thừa. 3 đến gặp để đưa về cùng với mình. đón con ở nhà trẻ. đón bạn về nhà ăn tết. đón dâu*. 4 chờ sẵn để gặp người hoặc cái sắp đi qua. đón đường. đón xe đi nhờ. bắn đón."
đón tiếp, đgt. gặp và tiếp đãi: đón tiếp các đại biểu  đón tiếp khách quý.
đong," đgt. 1. đo thể tích một chất lỏng hay một chất rời: khôn ngoan chẳng lại thật thà  lường thưng  tráo đấu chẳng qua đong đầy (cd) 2. đi mua ngũ cốc: tháng bảy  tháng tám  trở về đong ngô (cd); họ góp tiền đong gạo (ng-hồng)."
đóng," đg. 1 làm cho một vật dài  cứng  có đầu nhọn cắm sâu và chắc vào một vật khác bằng cách nện mạnh vào đầu kia. đóng đinh vào tường. đóng cọc buộc thuyền. đóng guốc (đóng đinh để đính quai vào guốc). 2 tạo ra bằng cách ghép chặt các bộ phận lại với nhau thành một vật chắc  có hình dáng  khuôn khổ nhất định. đóng bàn ghế. đóng giày. đóng tàu. đóng sách. 3 (kết hợp hạn chế). ấn mạnh xuống để in thành dấu. công văn có đóng dấu của cơ quan. lí trưởng đóng triện. 4 làm cho kín lại và giữ chặt ở vị trí cố định bộ phận dùng để khép kín  bịt kín. đậy nắp hòm và đóng lại. đóng nút chai. cửa đóng then cài. đóng mạch điện. 5 bố trí nơi ăn ở  sinh hoạt ổn định (thường nói về quân đội). bộ đội đóng trong làng. đóng quân. 6 (kết hợp hạn chế). làm cho mọi sự vận động  mọi hoạt động đều phải ngừng hẳn lại. đóng máy lại. đóng cửa hiệu vì vỡ nợ. 7 không để cho qua lại  thông thương. đóng biên giới. đóng hải cảng. 8 kết đọng lại thành cái có trạng thái cố định  có hình dáng không thay đổi. mỡ đóng váng. nước đóng băng. ngô đã đóng hạt. 9 cho vào trong vật đựng để bảo quản. đóng rượu vào chai. bột được đóng thành gói. đồ đạc được đóng hòm gửi đi. 10 mang vào thân thể bằng cách buộc  mắc thật chắc  thật sít. đóng khố. đóng yên cương. đóng ách trâu. 11 thể hiện nhân vật trong kịch bản lên sân khấu hoặc màn ảnh bằng cách hoạt động  nói năng y như thật. đóng vai chính. đóng kịch*. đóng phim. đóng một vai trò quan trọng (b.). 12 (cũ  hoặc kng.). mang một quân hàm  giữ một chức vụ tương đối ổn định nào đó trong quân đội. đóng trung uý. đóng tiểu đoàn trưởng. đóng lon thiếu tá. 13 đưa nộp phần mình phải góp theo quy định. đóng học phí. đóng cổ phần. đóng thuế."
đóng khung," đgt. giới hạn  hạn chế trong một phạm vi nhất định: đóng khung vấn đề  kiến thức đóng khung trong sách vở."
đọng," đgt. 1. nói nước dồn lại một chỗ không chảy đi được: ao tù nước đọng (tng); chấm những giọt nước mắt còn đọng lại (xsanh) 2. dồn lại  không chuyển đi được: lô hàng đọng lại  chưa bán được 3. được giữ nguyên lại: kỉ niệm ấy còn đọng lại trong tâm trí 4. chưa trả được: nợ còn đọng lại 5. chưa giải quyết được: việc của cơ quan còn đọng lại nhiều."
đọt, d. 1 ngọn thân hay cành cây còn non. đọt ổi. đọt chuối. 2 (ph.). phần trên cùng của cây cao; ngọn. leo lên tận đọt dừa.
đô hộ, i. dt. chức quan của nhà nước phong kiến đặt ra để cai trị nước phụ thuộc. ii. đgt. thống trị nước phụ thuộc: ách đô hộ của thực dân.
đô thị," dt. (h. thị: chợ) chỗ tụ họp buôn bán đông đúc  sầm uất: không ưa cảnh phồn hoa đô thị."
đô vật, d. lực sĩ môn vật. khoẻ như đô vật.
đồ, 1 dt. vật do con người tạo ra để dùng hay làm thức ăn nói chung: đồ ăn thức uống  đồ chơi  giặt bộ đồ.  2 dt. người dạy học chữ nho để thi cử: thầy đồ  cụ đồ. " 3 dt. loại  hay người đáng khinh (dùng để nguyền rủa  mắng nhiếc): đồ ngu  đồ hèn  đồ mặt người dạ thú." " 4 dt. âm hộ (dùng trong cách nói tục tĩu  chửi rủa)."  5 i. dt. bức vẽ: tranh biếng ngắm trong đồ tố nữ (cung oán ngâm khúc). ii. đgt. viết hoặc vẽ đè lên những nét đã có sẵn: bé đồ lên bức tranh để tập vẽ.  6 đgt. nấu chín bằng hơi nước trong nồi chõ: đồ xôi  tôm đồ.  7 đgt. bôi hoặc đắp thuốc đông y lên: đồ một cái nhọt.  8 đgt. phỏng đoán điều xẩy ra dựa vào những điều đã biết: đồ rằng anh ốm nên mới không đến.
đồ chơi," d. đồ vật dùng vào việc vui chơi  giải trí. sản xuất đồ chơi cho trẻ em. sân chơi có nhiều đồ chơi như đu quay  cầu trượt ... coi như một thứ đồ chơi."
đồ đạc, dt. đồ dùng trong sinh hoạt hàng ngày nói chung: căn phòng nhiều đồ đạc  xe chất đầy đồ đạc.
đồ nghề, dt. các dụng cụ dùng làm một nghề gì: chỉ đồ nghề hay bã rượu cũng đủ cớ cho nhà cửa bị tịch biên (tô-hoài).
đồ tể, d. 1 (cũ). người làm nghề giết thịt gia súc. làm đồ tể. 2 kẻ hung ác giết hại nhiều người. bọn đồ tể fatxit.
đổ," đgt. 1. ngã nằm xuống do bị tác động mạnh hoặc do ở tư thế không đứng vững: bão lớn làm đổ cây  tường xây ít xi măng bị đổ. 2. không đứng vững được do không chống chọi nổi: kế hoạch bị đổ. 3. chết  không tồn tại: mùa đông trâu bò hay bị đổ. 4. đưa ra ngoài vật chứa đựng: đổ thóc ra phơi  xe đổ khách ngang đường. 5. đưa (chất nhão  chất dẻo) vào khuôn để tạo vật cứng: đổ bê tông  đổ móng  đổ tượng thạch cao. 6. thoát ra ngoài nhiều: đổ mồ hôi  đổ máu. 7. dồn mạnh về một nơi  một chỗ: sông đổ về biển  mọi người đổ ra đường. 8. dồn trách nhiệm  tội lỗi cho người khác mà đáng ra mình phải chịu: làm sai còn đổ cho người khác. 9. chuyển sang trạng thái khác một cách đột ngột: trời đổ tối  cô con gái đổ hư. 10. (kết hợp với từ chỉ hướng như ra  vào  lên  xuống để tính) trở về một phía  một bên: khoảng năm mươi tuổi đổ lại  tính từ hà nội trở ra."
đổ máu, đgt. gây ra cuộc đâm chém: đánh nhau đến đổ máu.
đỗ, 1 (ph.). x. đậu1. " 2 đg. 1 ở yên  đứng yên tại một chỗ trong một lúc  trước khi di chuyển tiếp (thường nói về tàu  xe). ôtô buýt đỗ lại cho hành khách xuống. chỗ này cấm đỗ xe. 2 (ph.). đậu. chim đỗ trên cành."  3 đg. đạt yêu cầu để được tuyển chọn trong cuộc thi cử. đỗ cao trong kì thi tốt nghiệp. chưa đỗ ông nghè đã đe hàng tổng (tng.).
đỗ quyên, 1 dt. chim cuốc: ấy hồn thục đế hay mình đỗ quyên (truyện kiều). " 2 dt. cây nhỡ  cành nhẵn  vỏ xám đen  lá đơn mọc cách thường tụ họp ở ngọn cành  hoa đỏ to đẹp  không đều  xếp thành ngù ở ngọn."
đố," 1 dt. thanh tre hay gỗ đóng vào bức vách trong một cái khe khoét vào gỗ gọi là ngàm: làm cho chí tái chí tam  rồi ra đố lại vào ngàm mới thôi (nđm); giàu nứt đố đổ vách (tng)  khen thay con tạo khéo khôn phàm  một đố giương ra biết mấy ngàm (hxhương)."  2 dt. đường kẻ dọc trên mặt vải: những đường đố dệt bằng chỉ xanh. " 3 đgt. 1. thách làm được việc gì: đố ai quét sạch lá rừng  để ta khuyên gió gió đừng rung cây (cd) 2. hỏi có đoán được không  có giải thích được không: tôi đố anh biết đội bóng nào đã thắng."
độ," 1 d. 1 đơn vị đo cung  đo góc  bằng 1/360 của đường tròn  hoặc 1/180 của góc bẹt (kí hiệu ""o""). vẽ một góc 60o. anh ta quay 180 độ (thay đổi ý kiến  thái độ đột ngột  trái hoàn toàn với trước). 2 đơn vị đo trong thang đo nhiệt độ  nồng độ (kí hiệu ""o"")  v.v. trời nóng 30o. sốt 40o. nước sôi 100o. cồn 90o. 3 mức xác định trong một thang đo  một hệ thống tính toán. độ ẩm không khí*. độ nhạy của phim. độ tin cậy. 4 (chm.). phạm trù triết học chỉ sự thống nhất giữa hai mặt chất và lượng của sự vật  trong đó hai mặt chất và lượng phù hợp với nhau  khi lượng đổi đến một giới hạn nào đó thì chất đổi."  2 d. 1 (id.; thường đi đôi với đường). quãng đường nào đó. đi chưa được mấy độ đường. nhỡ độ đường. 2 khoảng thời gian nào đó. lúa đang độ con gái. đào nở vừa độ tết. độ này sang năm. 3 khoảng chừng. dài độ 5 mét. độ gần trưa thì tới nơi. " 3 đg. (trời  phật) cứu giúp  theo tôn giáo. phật độ chúng sinh."
độ thân, đgt. tự nuôi sống lần hồi cho qua ngày: kiếm việc làm để độ thân.
đốc công, dt. (h. đốc: chỉ huy; công: thợ) kẻ thay mặt chủ xí nghiệp trông nom công việc của thợ thuyền: tính của chú đốc công người hoa kiều này hay cợt nhợt (nguyễn bá học).
độc," 1 t. 1 có tác dụng làm hại sức khoẻ hoặc làm cho chết. khí hậu độc. thuốc độc*. nấm độc. nọc độc*. 2 hiểm ác  làm hại người. mưu độc. 3 (lời nói) có thể mang lại tai hoạ  sự chết chóc  theo quan niệm cũ. thề độc. rủa một câu rất độc." " 2 i t. (thường chỉ dùng trong một số tổ hợp). có số lượng chỉ một mà thôi. con độc  cháu đàn. dại đàn hơn khôn độc (tng.)." " ii tr. (kng.). từ biểu thị ý nhấn mạnh số lượng chỉ có một hoặc rất ít mà thôi  không còn có thêm gì khác nữa. chỉ có  một đứa con. phòng chỉ kê độc hai cái giường. độc lo những chuyện không đâu."
độc giả," dt. người đọc sách  báo nói chung  trong mối quan hệ với người làm sách như tác giả  nhà xuất bản: viết theo yêu cầu độc giả  cuốn tiểu thuyết được đông đảo độc giả đón nhận."
độc hại, tt. (h. độc: có chất độc; hại: gây tổn thất) gây thiệt hại cho người khác: phân tích ảnh hưởng độc hại của những tư tưởng phi vô sản (tố-hữu).
độc lập," i t. 1 tự mình tồn tại  hoạt động  không nương tựa hoặc phụ thuộc vào ai  vào cái gì khác. sống độc lập. độc lập suy nghĩ. 2 (nước hoặc dân tộc) có chủ quyền  không phụ thuộc vào nước khác hoặc dân tộc khác." " ii d. trạng thái của một nước hoặc một dân tộc có chủ quyền về chính trị  không phụ thuộc vào nước khác hoặc dân tộc khác. nền  dân tộc."
độc nhất, tt. chỉ có một mình không có người hoặc cái thứ hai: giải thưởng độc nhất  hi vọng độc nhất.
độc tài," tt. (h. độc: một mình; tài: quyết đoán) nói chế độ chính trị chuyên chế của một giai cấp bóc lột nắm mọi quyền hành và quyết định mọi việc  không chú ý đến ý kiến của nhân dân: chế độ độc tài phát-xít và chế độ quân chủ đã đổ (trg-chinh)."
độc thân," t. 1 chỉ sống một mình  không lập gia đình. đã gần bốn mươi tuổi còn sống độc thân. 2 chỉ sống một mình  không sống cùng gia đình. hộ độc thân."
đôi," dt. 1. đơn vị gồm hai vật  hai cá thể cùng loại  tương ứng với nhau: đôi bạn thân  đôi giày  chồng thấp mà lấy vợ cao  như đôi đũa lệch so sao cho bằng (cd.). 2. hai (không dùng để đếm): đôi bên  đi hàng đôi  tuổi đôi mươi. 3. số lượng trên một nhưng không nhiều: nói đôi lời  đôi lúc  đôi khị"
đôi co," đgt. cãi cọ qua lại: làm chi cho có sự đôi co (ngbkhiêm); mồm loa  mép giải  mách lẻo đôi co (cd)."
đôi khi, p. (kng.). có những lúc nào đó; thỉnh thoảng. công việc đôi khi cũng vất vả.
đồi," dt. gò đất cao tự nhiên  khoảng 200m  dốc thoai thoải hai bên: đồi chè."
đồi bại," tt. (h. đồi: đổ nát; bại: hư hỏng) tồi tệ  xấu xa: phong tục đồi bại."
đổi," đg. 1 đưa cái mình có để lấy cái người khác có  theo thoả thuận giữa hai bên. đổi gạo lấy muối. đổi tiền lẻ. làm đổi công cho nhau. đổi bát mồ hôi lấy bát cơm (b.). 2 thay bằng cái khác. đổi địa chỉ. đổi tên. 3 biến chuyển từ trạng thái  tính chất này sang trạng thái  tính chất khác. tình thế đã đổi khác. đổi tính nết. đổi giận làm lành. trời đổi gió. đổi đời. 4 chuyển đi làm việc ở một nơi khác. thầy giáo cũ đã đổi đi xa. đổi đi công tác khác."
đổi chác," đgt. đổi để lấy cái khác  theo sự thỏa thuận nói chung: đổi chác hàng hóa."
đổi thay," đgt. chuyển từ tình cảnh này sang tình cảnh khác: những là phiền muộn đêm ngày  xuân thu biết đã đổi thay mấy lần (k)."
đỗi," 1 dt. 1. chừng mục: chiều con quá đỗi; yêu nhau quá đỗi nên mê  rồi ra mới biết kẻ chê  người cười (cd) 2. khoảng thời gian: nhìn theo chúng tôi một đỗi rất lâu (tô-hoài) 3. quãng đường: đã đi được một đỗi đường dài." " 2 dt. ngòi nước: bờ đầm  bờ đỗi."  3 đgt. 1. sai: đỗi chờ; đỗi hẹn 2. lỡ: đỗi suất cơm.
đối," i đg. 1 chống lại  chọi lại. tên lửa đất đối không (đánh trả các cuộc tiến công bằng đường không của đối phương). 2 (hai vật cùng loại) ở vị trí ngay trước mặt nhau  thành thế cân xứng. lá mọc đối. hai dãy nhà đối nhau. mặt đối mặt với kẻ thù. 3 (hai từ hoặc hai vế câu) cân xứng với nhau về nội dung  giống nhau về từ loại  trái nhau về thanh điệu bằng trắc và được đặt ở thế trên dưới ứng với nhau thành từng cặp (ở một số điểm quy định trong vế câu) để tạo nên một giá trị tu từ nhất định. ""sông"" đối với ""núi"". hai vế câu này đối nhau chan chát. câu đối*. 4 xử sự với người  với việc theo những mối quan hệ nhất định. phải lấy tình thương mà đối với trẻ em. đối tốt với bạn."  ii k. x.  với.
đối diện, đgt. (mặt) ở vị trí mặt quay trực tiếp vào nhau: hai nhà xây đối diện nhau  cô ta ngồi đối diện với chồng.
đối lập," đgt. (h. lập: đứng thẳng) trái ngược hẳn nhau: dưới chế độ xã hội chủ nghĩa  không có sự đối lập giữa thành thị và nông thôn (trg-chinh)."
đối ngoại," đg. (kết hợp hạn chế). đối với nước ngoài  bên ngoài  nói về đường lối  chính sách  sự giao thiệp của nhà nước  của một tổ chức; phân biệt với đối nội. chính sách đối ngoại."
đối nội," đgt. đường lối  chủ trương  chính sách mang tính quốc gia) đối với trong nước: đường lối đối nội."
đối phó," đgt. (h. phó: cấp cho; trao cho) tìm cách chống lại: để đối phó với phong trào giải phóng thuộc địa  đế quốc anh thi hành một chính sách hai mặt (trg-chinh)."
đội, 1 i d. 1 tổ chức chặt chẽ gồm một số người nhất định cùng làm một nhiệm vụ. đội bóng đá. đội khảo sát địa chất. đội du kích. 2 (thường viết hoa). đội thiếu niên tiền phong hồ chí minh (nói tắt). " ii d. chức vụ trong quân  thời thực dân pháp  tương đương tiểu đội trưởng. viên đội khố đỏ." " 2 đg. 1 mang trên đầu. đầu đội nón. calô đội lệch. đội thúng gạo. thù không đội trời chung (một mất một còn  không thể cùng chung sống). 2 đỡ và nâng lên bằng đầu. đội nắp hầm chui lên. đội bảng (b.; đứng cuối bảng trong danh sách những người thi đỗ)."
đốm, i. dt. chấm sáng hiện ra trên nền tối hoặc chấm khác màu nổi lên trên nền màu nào đó: đốm lửa  đốm hoa trên vải. iị tt. có nhiều chấm xen vào: chó đốm.
đồn," 1 dt. 1. nơi có một số quân đội đóng: đóng đồn ở biên giới 2. cơ quan có nhiệm vụ giữ trật tự  an ninh: đồn công an." " 2 đgt. truyền một tin từ người này sang người khác  từ nơi này đến nơi khác: tiếng lành đồn xa  tiếng dữ đồn xa (tng)."
đốn," 1 đgt. 1. chặt  đẵn nhiều cây để lấy củi  gỗ: đốn gỗ  đốn củi. 2. chặt  đẵn bớt cành để cho ra nhánh mới: đốn cành lá  đốn dâu." " 2 tt. hư hỏng  tồi tệ: không ngờ nó lại đốn đến như vậy."
độn, 1 dt. phép bói thái ất (cũ): bấm độn.  2 tt. không thông minh; đần: anh chàng ấy thực độn.  3 đgt. trộn lẫn vào: gạo thổi không độn khoai thì độn ngô (ng-hồng).  4 đgt. nhồi vào: độn bông vào gối.
độn thổ, đg. 1 (nhân vật trong truyện thần thoại) chui xuống đất để đi dưới mặt đất. có phép độn thổ. ngượng quá muốn độn thổ (kng.; để trốn). 2 (kết hợp hạn chế). giấu quân ở hầm dưới mặt đất để bất ngờ đánh địch. đánh độn thổ.
đông," 1 d. 1 một trong bốn phương chính  ở về phía mặt trời mọc  đối lập với phương tây. nước ta phía đông giáp biển. nhà hướng đông. gió mùa đông-bắc. rạng đông*. 2 (thường viết hoa). những nước thuộc phương đông  trong quan hệ với các nước thuộc phương tây. quan hệ đông - tây." " 2 d. 1 mùa lạnh nhất trong bốn mùa của một năm. ngày đông tháng giá. đêm đông. 2 (vch.). năm  thuộc về quá khứ. đến nay đã chẵn ba đông."  3 đg. chuyển từ trạng thái lỏng sang trạng thái rắn; kết đặc lại. nước đông thành băng. thịt nấu đông (để cho đông lại). mỡ đông. độ đông của máu.  4 t. có nhiều người tụ tập lại cùng một nơi. thành phố đông dân. gia đình đông con. người đông như kiến.
đông đảo, tt. đông người và thuộc nhiều tầng lớp khác nhau: đông đảo quần chúng tham gia  lực lượng đông đảo.
đông đúc," tt. rất đông người: phố phường chật hẹp  người đông đúc (trtxương)."
đông y, d. nền y học cổ truyền của các nước phương đông. kết hợp đông y và tây y.
đồng," 1 dt. nguyên tố hóa học nhóm i hệ thống tuần hoàn men-đê-lê-ép  số thứ tự nguyên tử 29  khối lượng nguyên tử 63  546  một trong bảy kim loại ""tiền sử"" được biết từ thời thượng cổ  có trong hơn 170 khoáng vật  là kim loại dễ dát  màu đỏ  đặc biệt quan trọng đối với ngành kĩ thuật điện; kí hiệu là cụ" " 2 dt. 1. đơn vị tiền tệ nói chung: đồng rúp  đồng đô la. 2. từng đơn vị tiền tệ riêng lẻ  hình tròn bằng kim loại: đồng bạc trắng. 3. đơn vị tiền tệ của nhà nước việt nam: mười nghìn đồng. 4. tiền bạc nói chung: đồng lương  có đồng ra đồng vào (tng.)." " 3 dt. đồng cân  nói tắt: đeo chiếc nhẫn một đồng." " 4 dt. khoảng đất rộng để cày cấy  trồng trọt: đồng lúa  ra đồng làm ruộng." " 5 dt. người được thần linh hay người chết nhập vào và có khả năng nói ra được những điều bí ẩn  theo mê tín: ngồi đồng  lên đồng." " 6 tt. cùng như nhau  không có gì khác nhau: vải đồng màụ"
đồng âm," tt. (h. đồng: cùng; âm: âm) đọc như nhau  nhưng nghĩa khác nhau: những tiếng đồng âm trong tiếng việt viết không khác nhau."
đồng bộ," t. 1 (chm.). (những chuyển động) có cùng chu kì hoặc cùng tốc độ  được tiến hành trong cùng một thời gian  tạo ra một sự phối hợp nhịp nhàng  ăn khớp với nhau. động cơ điện đồng bộ. các bộ phận của máy chạy không đồng bộ. 2 có sự ăn khớp giữa tất cả các bộ phận hoặc các khâu  tạo nên một sự hoạt động nhịp nhàng của chỉnh thể. trang bị máy móc đồng bộ. một sự phát triển đồng bộ và cân đối."
đồng chí, dt. 1. những người có cùng chí hướng chính trị: quan hệ tình đồng chí. 2. đảng viên đảng cộng sản (dùng để xưng gọi): anh ấy đã trở thành đồng chí. 3. từ dùng để xưng gọi trong các nước xã hội chủ nghĩa: đồng chí bí thư  đồng chí giáo viên.
đồng nghĩa, t. có nghĩa giống nhau. từ đồng nghĩa*. hiện tượng đồng nghĩa.
đồng tiền," dt. 1. đơn vị tiền tệ của một nước: đồng tiền rúp  đồng tiền việt nam. 2. tiền bằng đồng hoặc kẽm đúc mỏng  hình tròn  thời trước: đồng tiền kẽm  má lúm đồng tiền."
đồng tử," 1 dt. (h. đồng: trẻ em; tử: con) trẻ em: theo chân  đồng tử năm ba (phan trần)."  2 dt. (h. đồng: tròng mắt; tử: con) con ngươi: đồng tử mắt ông cụ bị co lại.
đồng vị," d. một trong những dạng khác nhau của một nguyên tố hoá học  trong đó hạt nhân nguyên tử có số proton bằng nhau  nhưng có số neutron khác nhau."
đồng ý," đgt. có cùng ý kiến  bằng lòng  nhất trí với ý kiến đã nêu: đồng ý cộng tác."
đống," 1 dt. 1. khối nhiều vật để chồng lên nhau: đống gạch 2. khối đông người: chết cả đống hơn sống một người (tng) 3. khối lượng lớn: thứ ấy  người ta bán hàng đống đấy 4. (đph) chỗ  nơi: anh ấy ở đống nào?." " 2 dt. 1. gò đất nhỏ: mồ cha chẳng khóc  khóc đống mối (tng); ngổn ngang gò đống kéo lên (k) 2. mả người chết đường  chôn bên vệ đường  người mê tín coi là linh thiêng gọi là ông đống: ngày nay đường cái quan được mở rộng  không còn ông đống nữa."
động, 1 d. 1 hang rộng ăn sâu vào trong núi (thường có cảnh đẹp). núi đá vôi có nhiều động. cửa động. động tiên (thường dùng để chỉ nơi phong cảnh tuyệt đẹp). 2 xóm của một số dân tộc thiểu số ở miền bắc việt nam. động người dao. " 2 d. (ph.). cồn rộng và không cao lắm  thường ở vùng ven biển. động cát." " 3 i đg. 1 thay đổi phần nào vị trí trong không gian. gió thổi làm động cành lá. ngồi im  không dám động. 2 có vị trí  hình dáng  trạng thái hoặc tính chất không ngừng thay đổi theo thời gian; trái với tĩnh. trạng thái động. làm công tác động (thường phải đi lại). 3 có những biến đổi trạng thái mạnh mẽ (nói về hiện tượng thiên nhiên). trời sắp động. biển động dữ dội. rừng động gió. động trời*. 4 có dấu hiệu không bình thường cho thấy tình hình không yên  cần đề phòng. thấy động tên gian vội bỏ chạy. đánh động*. 5 chạm vào  hoặc nói chung có quan hệ tác động trực tiếp. đừng động đến dây điện  nguy hiểm! rút dây động rừng* (tng.). nói động đến ông ta. 6 (dùng trước d.  trong một số tổ hợp). làm cho hoạt động. nhà văn động bút. ngày động hái (bắt đầu mùa gặt)." " ii k. (dùng đi đôi với là). (kng.). từ biểu thị quan hệ nguyên nhân - hệ quả  cứ mỗi khi có sự việc  hiện tượng này (là xảy ra ngay sự việc  hiện tượng không hay nói liền sau đó). người bẳn tính   hỏi đến là gắt. không ốm thì thôi  động ốm là ốm nặng. vùng này động mưa là úng."
động cơ, dt. 1. thiết bị dùng để biến đổi một dạng năng lượng nào đó thành cơ năng: động cơ phản lực. 2. những gì thôi thúc con người có những ứng xử nhất định một cách vô thức hay hữu ý và thường gắn liền với những nhu cầu: động cơ học tập tốt.
động đào," dt. (h. động: hang núi; đào: cây đào) nơi tiên ở; nơi có phụ nữ đẹp ở: quyết xắn tay  anh mở khoá động đào (cd)."
động đất," d. hiện tượng vỏ trái đất chuyển động  thường gây nứt nẻ  trồi sụt. trận động đất."
động tác," dt. sự cử động một cách có ý thức làm thay đổi vị trí  tư thế của cơ thể hoặc bộ phận cơ thể: động tác thể dục  làm động tác giả để đánh lừa đối phương."
động vật," dt. (h. động: không yên; vật: con vật) sinh vật tự cử động được và trong cơ thể  các tế bào không có những màng rắn như thực vật: động vật có xương sống và động vật không xương sống."
động viên, đg. 1 chuyển lực lượng vũ trang sang trạng thái thời chiến. ban hành lệnh động viên cục bộ. 2 huy động đến mức tối đa cho phép vào một công cuộc chung (thường là để phục vụ cho chiến tranh). động viên sức người sức của cho tiền tuyến. 3 tác động đến tinh thần làm cho phấn khởi vươn lên mà tích cực hoạt động. khen thưởng để động viên. động viên nhau làm tròn nhiệm vụ. các hình thức động viên.
đốt," 1 dt. 1. đoạn  khúc  thường ngắn và đều giống nhau: đốt xương  đốt mía  tính đốt ngón tay. 2. từng đứa con trong gia đình (dùng để đếm và thường nói về trẻ đã chết): sinh được hai đốt nhưng đều mất cả." " 2 đgt. 1. (côn trùng) dùng vòi châm vào da thịt  gây ngứa  đau: ong đốt vào mặt sưng húp  bị muỗi đốt. 2. nói một cách cay độc: chưa nghe xong bà ta đã đốt cho hắn mấy câu."  3 đgt. 1. làm cho cháy: đốt lửa  nắng như thiêu như đốt (tng). 2. cứu (phương pháp chữa bệnh đông y).
đột," 1 đgt. khâu từng mũi một và có lại mũi: áo anh ai cắt  ai may  đường tà ai đột  cửa tay ai viền (cd); đột chăn bông."  2 đgt. làm thủng từng lỗ: đột dây da đồng hồ đeo tay. " 3 đgt. sục vào bất ngờ: du kích đột vào đồn địch. // trgt. bỗng nhiên; bất thình lình: đương đứng hóng mát  đột có lệnh gọi về."
đột kích," đg. 1 đánh thủng  đánh vỡ bằng binh lực  hoả lực một cách mau lẹ  bất ngờ. đột kích vào đồn địch. cuộc đột kích bằng máy bay. 2 (kng.). tiến hành một hoạt động nào đó một cách không có dự định từ trước  thường là trong thời gian ngắn. kiểm tra đột kích."
đột xuất," tt. 1. bất ngờ và đặc biệt  không có trong dự định: có việc đột xuất nên phải đị 2. nổi trội lên ngoài dự tính: tiến bộ đột xuất."
đờ," tt. trgt. 1. không thể cử động; như cứng ra: rét quá  đờ cả người; ngồi đờ ra 2. không chuyển động: say thuốc lào  mắt đờ ra."
đờ đẫn, t. ở trạng thái như mất hết khả năng phản ứng với các kích thích bên ngoài. đôi mắt đờ đẫn vì thiếu ngủ. đờ đẫn như người mất hồn.
đỡ," 1 i. đgt. 1. giữ  nâng ở phía dưới cho khỏi đổ  ngã: cụ già đi phải có người đỡ  giá đỡ. 2. đón nhận bằng tay: đỡ gói quà tặng. 3. đón để ngăn  chặn lại: đỡ bóng. 4. giúp thêm vào: đỡ việc gia đình  làm đỡ  nói đỡ lời. 5. giảm nhẹ bớt đi được những cái không hay như khó khăn  vất vả  kém cỏi nói chung: ăn cho đỡ đói  học hành cũng đỡ hơn trước. ii. pht. tạm vì không có cách nào hơn: ở đỡ một thời gian  dùng đỡ khi chưa có cái tốt hơn."
đỡ đầu, đgt. 1. quan tâm giúp đỡ và dìu dắt trong cuộc sống: đỡ đầu trẻ mồ côi 2. nhận trách nhiệm chăm sóc một thiếu niên trong lễ rửa tội của thiên chúa giáo: anh ấy nhận đỡ đầu cho con người bạn thân. // tt. 1. nói người nhận làm cha hay mẹ một thiếu niên trong lễ rửa tội: cha đỡ đầu; mẹ đỡ đầu 2. nói người giúp đỡ về vật chất cũng như tinh thần trong cuộc sống: ông ấy là cha đỡ đầu của thanh niên ấy.
đời," dt. 1. khoảng thời gian tính từ lúc sinh ra đến lúc chết của một sinh vật: cuộc đời ngắn ngủi  già nửa đời người. 2. sự sống xã hội của con người: yêu đời  chán đời  được đổi đời  mang tiếng với đời. 3. cuộc sống ngoài đạo thiên chúa; những người không theo đạo thiên chúa: bên đạo  bên đờị 4. thế hệ nối tiếp nhau của người: đời cha cho chí đời con  đời này sang đời khác. 5. triều đại: đời vua lê chúa trịnh. 6. khoảng thời gian hoạt động  làm việc ở một lĩnh vực nào đó: đời học sinh  đời làm báo. 7. lần kết hôn (đã kết thúc): ba đời chồng  có một đứa con với đời vợ trước."
đời đời, d. đời này tiếp đến đời khác; mãi mãi. tình hữu nghị đời đời bền vững.
đời nào, không bao giờ: đời nào nó lại chịu đi cùng.
đời sống, dt. 1. tình trạng tồn tại của sinh vật: đời sống của cây cỏ; đời sống của súc vật; đời sống của con người 2. sự hoạt động của người ta trong từng lĩnh vực: đời sống vật chất; đời sống tinh thần; đời sống văn hoá; đời sống nghệ thuật 3. phương tiện để sống: phải hết sức quan tâm đến đời sống của nhân dân (hcm) 4. lối sống của cá nhân hay tập thể: đời sống xa hoa; đời sống cần kiệm; đời sống chan hoà; đời sống cũng cần thơ ca (phvđồng).
đới, d. 1 phần của bề mặt trái đất phân chia bởi hai vòng vĩ tuyến chọn lựa. bề mặt trái đất được phân thành năm đới. 2 đới địa lí (nói tắt). 3 đới địa chất (nói tắt).
đợi, đgt. chờ với niềm tin là sẽ có kết quả: đợi ngớt mưa hãy đi  đợi ở chỗ hẹn.
đờm," dt. chất nhầy do phổi hay khí quản tiết ra: anh ho dồn một trận  cố khạc mà không ra đờm (ngcghoan)."
đơn," 1 d. cây cùng họ với cà phê  hoa thường có ống dài  mọc thành cụm ở đầu cành  một số loài được trồng làm cảnh vì có hoa đẹp." " 2 d. cây có nhiều loài khác nhau  thường là cây to hay cây nhỡ  một số có thể dùng để chữa bệnh đơn."  3 d. bệnh nổi mẩn ngứa ngoài da (thường chỉ bệnh nổi mày đay). nổi đơn.  4 d. (ph.). bệnh chân voi. " 5 d. 1 bản yêu cầu về việc riêng trình bày chính thức với tổ chức hoặc người có thẩm quyền. đơn xin việc. đệ đơn kiện. viết đơn tình nguyện. 2 (thường nói đơn đặt hàng). bản kê những hàng cần mua  gửi chính thức cho nơi bán. thanh toán theo đơn đặt hàng. 3 bản kê thuốc trị bệnh  thường có hướng dẫn cách sử dụng. thầy thuốc cho đơn. đơn thuốc."  6 t. 1 có cấu tạo chỉ gồm một thành phần. chăn đơn (phân biệt với chăn có bông). xà đơn* (phân biệt với xà kép). đánh đơn*. 2 (kết hợp hạn chế). (cảnh gia đình) quá ít người. nhà đơn người.
đơn sơ," tt. đơn giản  sơ sài: nhà cửa đơn sơ  tổ chức quá đơn sơ."
đơn vị, dt. (h. vị: chỗ; ngôi thứ) 1. đại lượng dùng để so sánh với những đại lượng cùng loại xem mỗi đại lượng này chứa nó hay được chứa nó bao nhiêu lần: đơn vị khối lượng là ki-lô-gam 2. tổ chức cơ sở của một tổ chức lớn hơn: xã là đơn vị hành chính; chi bộ là đơn vị thấp nhất của đảng (trg-chinh) 3. từng vật trong loạt vật cùng loại: trong hoá đơn có ghi giá mỗi đơn vị 4. tập hợp những chiến sĩ dưới quyền chỉ huy của một sĩ quan: vừa hành quân vừa tổ chức thêm những đơn vị mới (vnggiáp) 5. lượng của một dược phẩm ứng với một mức độ tác dụng được xác định bằng thực nghiệm: 500. 000 đơn vị pê-ni-xi-lin.
đớn hèn," t. hèn đến mức tỏ ra không có chút bản lĩnh  rất đáng khinh. tư cách đớn hèn."
đớp, đgt. há miệng ngoạm rất nhanh: cá đớp mồị
đợt," dt. 1. từng lớp nhô lên: đợt sóng 2. mỗi lần xảy ra  nổ ra: những đợt vỗ tay kéo dài khó dứt (ngxsanh); cho trọng pháo bắn một đợt thứ hai (ngđthi)."
đu," i đg. di động thân thể lơ lửng trong khoảng không  chỉ với điểm tựa ở bàn tay. nắm lấy cành cây đu lên. chống tay lên miệng hố đu người xuống."  ii d. đồ chơi gồm một thanh ngang treo bằng hai sợi dây để người đứng lên nhún cho đưa đi đưa lại. đánh *. chơi đu.
đu đưa," đgt. đưa qua đưa lại một cách nhịp nhàng  liên tiếp trong khoảng không: cánh võng đu đưa."
đủ, tt.. trgt. 1. có số lượng cần thiết: hai nghìn đồng là đủ; trả đủ tiền 2. không thiếu: anh em trong khoa đã đến đủ.
đụ, đg. (ph.; thgt.). giao cấu (chỉ nói về người).
đua, đgt. 1. tìm cách giành phần thắng trong cuộc thi đấu: đua sức đua tài  đua xe đạp. 2. làm theo nhau để không chịu kém: đua nhau ăn diện  đua nhau nói.
đua đòi, đgt. bắt chước nhau làm việc chẳng hay ho gì: đua đòi ăn mặc xa hoa.
đùa," 1 đg. làm hoặc nói điều gì để cho vui  không phải là thật. nói nửa đùa nửa thật. không phải chuyện đùa." " 2 đg. 1 làm cho xáo trộn lên. dùng cào cỏ đùa sục bùn ở ruộng bèo. bón xong  đùa qua cho phân trộn đều với đất. 2 làm cho những vật rời dồn về một phía. khoả nước đùa bèo. gió đùa lá khô vào một góc sân."
đùa cợt, đgt. đùa vui một cách tinh nghịch: đùa cợt bạn.
đùa nghịch, đgt. chơi đùa nghịch ngợm: lũ trẻ đùa nghịch ở sân đình.
đũa," d. 1 đồ dùng để và cơm và gắp thức ăn  hình que tròn và nhẵn  ghép thành từng đôi. so đũa. gắp một đũa rau. 2 (kng.). nan hoa. đũa xe đạp."
đúc, đgt. 1. chế tạo bằng cách đổ chất kim loại nóng chảy vào khuôn để cho rắn lại: đúc chuông  đúc tượng  giống như đúc. 2. pha lẫn và nấu cô lại: đúc hai nước thuốc làm một. 3. chọn lọc và kết hợp để tạo thành khối tinh túy nhất: đúc lại thành lí luận.
đúc kết, đgt. tổng hợp những kinh nghiệm để rút ra kết luận: đúc kết kinh nghiệm. // dt. điều đã đúc kết được: cái đúc kết mang giá trị chỉ đạo (trbđằng).
đục," 1 i d. dụng cụ gồm một thanh thép  đầu có lưỡi sắc  và một chuôi cầm  dùng để tạo thành những chỗ lõm hoặc những lỗ trên các vật rắn như gỗ  đá  kim loại." " ii đg. 1 tạo thành những chỗ lõm hoặc những lỗ trên các vật rắn như gỗ  đá  kim loại bằng tác dụng của sức đập trên cái . đục đá. đục mộng bàn. đục tượng. 2 (sâu mọt) làm cho rỗng bên trong bằng cách ăn dần. sâu đục thân lúa. tấm gỗ bị mối đục ruỗng. 3 (id.). như đục khoét (ng. 2)." " 2 t. 1 có nhiều gợn nhỏ vẩn lên làm cho mờ  không trong suốt. nước đục. mặt thuỷ tinh hơi đục. đục thuỷ tinh thể (tình trạng thuỷ tinh thể bị mất tính trong sáng  làm suy giảm thị lực). chết trong hơn sống đục (b.). 2 (âm thanh) trầm và nặng  không thanh  không trong trẻo. giọng đục. // láy: đùng đục (ý mức độ ít)."
đui, 1 (f. douille) dt. 1. nh. đui đèn 2. vỏ đạn. " 2 tt. mù: giả đui  bảy mươi chưa đui  chưa què mới khen rằng tốt (tng.)."
đùi," 1 dt. 1. phần của chi dưới người ta  từ háng đến đầu gối: mò cua bắt ốc cho rêu bám đùi (cd) 2. phần trên của chân động vật: đùi bò; đùi gà."  2 tt. (đph) cùn: dao đùi.
đùm, i đg. bọc tạm và buộc túm lại. đùm xôi bằng lá chuối. lá lành đùm lá rách (tng.).  ii d. bọc nhỏ được buộc túm lại. một  cơm nếp.
đun, 1 đgt. đẩy cho di chuyển: đun xe lên dốc  xe chết máy phải đun cho nổ. " 2 đgt. 1. đốt lửa để nấu nướng: đun bếp. 2. làm cho nóng  cho sôi bằng lửa  điện: đun nước  đun điện."
đụn," dt. 1. đống rơm  đống rạ  đống thóc: vì sơ ý làm cháy mất một đụn rơm 2. kho thóc: nhà ta chín đụn  mười trâu  lại thêm ao cá có cầu rửa chân (cd)."
đúng," t. 1 phù hợp với cái hoặc điều có thật  không khác chút nào. khai đúng sự thật. chép đúng nguyên văn. đoán đúng. 2 như con số hoặc thời gian nêu ra  không hơn không kém  không sai chút nào. 6 giờ đúng. tính đến nay vừa đúng một năm. về đúng vào dịp tết. 3 phù hợp với yêu cầu khách quan  phải thế nào thì như thế ấy. đồng hồ chạy rất đúng. đi đúng đường. xử sự đúng. phân biệt phải trái  đúng sai. 4 phù hợp với phép tắc  với những điều quy định. viết đúng chính tả. đúng quy cách. đúng hẹn (đúng như đã hẹn)."
đụng," 1 đgt. chung nhau mỗi người một phần thịt (trong việc mổ lợn  bò....) để ăn uống: mỗi nhà đụng một chân  ăn đụng." " 2 đgt. 1. chạm mạnh vào khi dời chỗ  chuyển động: hai xe đụng nhau  mất điện  đi đụng cả đầu vào cửa. 2. gặp một cách bất ngờ hoặc tình cờ: trên đường đi đụng phải biệt kích  đụng đâu giải thích đó. 3. động đến  đả động đến: đụng đến các vấn đề phức tạp. 4. lấy nhau  kết hôn với nhau: chồng chèo thì vợ cũng chèo  hai đứa cùng nghèo lại đụng với nhau (cd.)."
đuốc," dt. 1. bó nứa hay tre dùng để đốt cho sáng: trăm bó đuốc cũng vớ được con ếch (tng); trong đom đóm  ngoài bó đuốc (tng) 2. sự soi sáng: đuốc vương giả chí công là thế chăng soi cho đến khoé âm nhai (cgo)."
đuôi," d. 1 phần của cơ thể nhiều động vật có xương sống  kéo dài từ cuối cột sống cho đến quá hậu môn. đuôi con rắn. đuôi ngựa. 2 phần cơ thể ở phía sau cùng  đối lập với đầu của một số động vật. đuôi cá. đuôi tôm. 3 túm lông dài ở cuối thân loài chim. đuôi chim. đuôi gà. 4 phần cuối  đối lập với phần đầu. đuôi thuyền. xe nối đuôi nhau chạy. kể chuyện có đầu có đuôi."
đuổi," đgt. 1. chạy gấp để cho kịp người  xe đã đi trước: đuổi kẻ cướp  đuổi theo xe. 2. bắt phải rời khỏi: đuổi ra khỏi nha`  đuổi gà."
đúp, i đg. (kng.). lưu ban. đúp lớp sáu.  ii t. (vải) có khổ rộng gấp đôi bình thường. vải khổ . một mét đúp (một mét vải khổ đúp).
đút," đgt. 1. cho vào bên trong miệng hoặc lỗ hẹp  nhỏ: đút cơm cho trẻ  đút hai tay vào túi quần. 2. nh. đút lót: ăn của đút."
đút lót, đgt. đưa tiền cho kẻ có quyền thế để cầu cạnh việc gì: kẻ tham ô ăn của đút lót.
đưa," đg. 1 trao trực tiếp cho người khác. tôi đã đưa số tiền cho ông ấy. đưa thư đến tận tay. 2 làm cho đến được người khác  cho người khác nhận được (thường nói về cái trừu tượng). đưa tin cho báo. liếc mắt đưa tình. 3 dẫn dắt  hướng dẫn  điều khiển  làm cho đi tới một nơi  đạt tới một đích nhất định. đưa trâu ra đồng. đưa khách đi tham quan. đưa bóng vào lưới. đưa cuộc kháng chiến tới thắng lợi. 4 giơ ra để làm một việc gì. đưa tay đỡ lấy đứa bé. đưa chân đá quả bóng. đưa dao ra hăm doạ. đưa đầu chịu đòn. 5 sử dụng làm công cụ để đạt mục đích trong một việc làm nào đó; đem. đưa tất cả công sức vào việc này. đưa tiền ra mua chuộc. 6 (kết hợp hạn chế). trình bày cho mọi người biết nhằm mục đích nhất định. các báo đã đưa tin. đưa vấn đề ra thảo luận. 7 cùng đi với ai một đoạn đường trước lúc chia tay để biểu thị sự lưu luyến. đưa khách ra đến tận cổng. đưa bạn lên đường. 8 dẫn đến  tạo nên một kết quả nhất định. chủ quan đưa đến thất bại. 9 chuyển động hoặc làm cho chuyển động qua lại  lui tới một cách nhẹ. gió đưa cành trúc la đà... (cd.). mắt nó cứ đưa qua đảo lại. đưa võng ru em."
đưa đón," đgt. 1. đưa và đón (khách) nói chung: anh ấy chuyên lái xe đưa đón khách ở sân bay. 2. tiếp đãi (tiễn đưa và đón tiếp): người nhà chứ ai đâu mà phải đưa đón cho mất việc. 3. nói khéo cốt để lấy lòng: ăn nói lựa chiều  đưa đón."
đưa tình," đgt. nói trai gái nhìn nhau thắm thiết để tỏ tình yêu thương: giữa đám tiệc  cô cậu đã đưa tình với nhau."
đức tính," d. tính tốt  hợp với đạo lí làm người."
đực, 1 tt. 1. (động vật) thuộc về giống có cơ quan sinh dục sinh ra tinh trùng: bò đực  lợn đực. 2. (hoa) chỉ có khả năng tạo phấn không có khả năng kết quả hoặc không cho quả: ra hoa đực  đu đủ đực. " 2 tt.  thgtục ngây  đờ ra  không biết nói hoặc làm như thế nào: bị mắng ngồi đực ra  đực mặt ra không trả lời được."
đừng, 1 dt. (đph) cái thang: đặt cái đừng lên tường. " 2 tt. trgt. không nên  chớ: anh em đừng nghĩ tết tôi nghèo (trtxương). // đgt. đừng lại; thời: cây muốn lặng  gió chẳng đừng; việc tuy khó  nhưng chẳng đừng được."  3 đgt. chẳng làm: không đừng được sự may mặc cho vợ con (ng-hồng).
đứng, 1 (ph.). x. đấng. " 2 đg. 1 ở tư thế thân thẳng  chỉ có chân đặt trên mặt nền  chống đỡ cả toàn thân; phân biệt với nằm  ngồi. đứng lên  ngồi xuống. 2 ở vào một vị trí nào đó. người đứng đầu nhà nước. đứng về một phe. thái độ đứng trước cái sống  cái chết. 3 (thường dùng trước ra). tự đặt mình vào một vị trí  nhận lấy một trách nhiệm nào đó. đứng ra dàn xếp vụ xung đột. đứng ra bảo lãnh cho được tạm tha. 4 ở vào trạng thái ngừng chuyển động  phát triển. đang đi  đứng lại. đồng hồ đứng. trời đứng gió. chặn đứng bàn tay tội ác. 5 tồn tại  không bị đổ (thường dùng với nghĩa bóng). chính phủ lập sau đảo chính chỉ đứng được mấy ngày. quan điểm đó đứng vững được. 6 (dùng trước máy). điều khiển ở tư thế đứng. công nhân đứng máy. đứng một lúc năm máy. 7 (hay t.). (dùng trong một số tổ hợp  sau một từ khác). có vị trí thẳng góc với mặt đất. vách núi thẳng đứng như bức tường. dốc dựng đứng. tủ đứng*." " bóng t. (mặt trời) ở ngay đỉnh đầu  bóng in trên mặt đất thu lại nhỏ nhất  ngắn nhất; thường chỉ khoả"
đựng, đg. chứa ở trong lòng của đồ vật. đựng nước trong chai. hòm đựng quần áo. thiếu đồ đựng.
được," đgt. 1. thắng  giành phần hơn: được cuộc  được hay thua? 2. đạt kết quả: bài làm được  làm cho bằng được. 3. nhận lấy về hoặc một cách tình cờ trở nên là của mình: được thư  được tin nhà  được của rơi. 4. hưởng điều thuận lợi cho việc làm  hoạt động: được nhiều người giúp  thuyền được gió. 5. có quyền và có nghĩa vụ (thực hiện): trẻ em đến tuổi được đi học  không ai được vắng mặt. 6. đạt đến một mức độ: về được năm phút  tết này cháu được sáu tuổi. được ăn  được nói  được gói mang về được mọi nhẽ."
đười ươi," dt. (động) loài khỉ lớn  có thể đi hai chân như người: trong vườn bách thú ở nước bạn có một con đười ươi tinh khôn."
đương chức, t. hiện đang giữ chức vụ; tại chức. một bộ trưởng đương chức.
đương đầu," đgt. (h. đương: chống lại; đầu: đầu) chống chọi với: đương đầu với thù trong  giặc ngoài."
đương nhiên," t. (có thể dùng làm phần phụ trong câu). rõ ràng là như vậy  ai cũng thừa nhận. trong đấu tranh cách mạng  đương nhiên có hi sinh và tổn thất. lẽ đương nhiên."
đường," 1 dt. chất kết tinh thành hạt có vị ngọt  thường chế từ mía  củ cải đường: ngọt như đường." " 2 dt. 1. lối đi (nối liền nơi này với nơi khác nói chung: đường đi vào làng  đường ô tô. 2. cái nối liền hai địa điểm  làm phương tiện chuyển tải: đường ống nước  đường điện. 3. cách tiến hành hoạt động: đường làm ăn  đường đi nước bước. 4. miền  trong quan hệ với miền khác: lên đường ngược làm ăn. 5. hình tạo nên do một điểm chuyển động liên tục: đường thẳng   đường cong. 6. vạch  vệt do vật chuyển động tạo nên: đường cày  đường đạn. 7. cơ quan có chức năng truyền  dẫn thải của cơ thể: bệnh đường ruột  đường hô hấp. 8. mặt nào đó trong đời sống: đời riêng có nhiều đường rắc rối  đường tình duyên trắc trở."
đường bộ," dt. đường đi trên đất liền: lâm tri đường bộ tháng chày  mà đường hải đạo sang ngang thì gần (k)."
đường trường," i d. đường dài  đường xa (thường nói về mặt khó khăn  vất vả). ngựa chạy đường trường." " ii d. điệu hát chèo phổ theo thơ lục bát  nét nhạc mềm mại  dùng nhiều tiếng đệm. hát ."
đứt," i. đgt. 1. rời ra thành đoạn do bị cắt  chặt  kéo: đứt dây  cắt mãi không đứt. 2. cứa làm cho rách chảy máu: nứa cứa đứt tay. 3. mất liên lạc: cắt đứt quan hệ  đứt liên lạc. ii. pht. hẳn  dứt khoát: bán đứt  mất đứt buổi đi chơi."
e, 1 dt. con chữ thứ sáu của bảng chữ cái chữ quốc ngữ: chữ e là nguyên âm thứ tư của vần quốc ngữ. " 2 đgt. 1. ngại  sợ: không ham giàu sang  không e cực khổ (hcm) 2. nghĩ rằng có thể xảy ra: viêc ấy tôi e khó thực hiện 3. ngượng ngùng: kẻ nhìn rõ mặt  người e cúi đầu (k)."
e ấp," rụt rè  lưỡng lự: cứ nói đi không việc gì phải e ấp."
e dè," 1. ngại ngùng  có ý sợ sệt: có gì cứ nói thẳng không phải e dè."
e lệ," t. rụt rè có ý thẹn (nói về phụ nữ) khi tiếp xúc với đám đông hoặc với nam giới. dáng điệu khép nép  e lệ."
e ngại," đgt. rụt rè  có phần sợ hãi: nó e ngại không dám gặp giám đốc để trình bày."
e thẹn, ngại ngùng nhút nhát.
è cổ," đg. (kng.). 1 phải đem hết sức lực ra để làm một việc quá nặng. đứa bé è cổ gánh đôi thùng nước đầy. 2 phải gánh chịu một việc quá cực nhọc  vất vả  hoàn toàn trái với ý muốn. tiêu pha nhiều  bây giờ phải è cổ ra mà trả nợ."
é," (đph) d. loài rau thơm cùng họ với bạc hà  hạt ngâm vào nước thì nở phồng ra thành chất keo  ăn mát."
éc, tiếng lợn kêu.
em," dt. 1. người con trai hay con gái sinh sau mình  cùng cha  cùng mẹ  hoặc chỉ cùng cha hay cùng mẹ với mình: em tôi là học sinh của chị 2. người con trai hay con gái là con vợ kế hay vợ lẽ của cha mình khi mình là con vợ cả: cô nó là em khác mẹ của tôi 3. con trai hay con gái của chú  cậu  cô  dì mình: chú nó là em con chú của tôi 4. từ chỉ một người nhỏ tuổi: em thiếu nhi; em học sinh lớp một. // đt. 1 ngôi thứ nhất xưng với anh hay chị của mình: em đến muộn  em xin lỗi anh chị 2. ngôi thứ hai nói với em của mình hoặc một người nhỏ tuổi hơn mình: chị nhờ em đưa giúp chị bức thư này 3. ngôi thứ ba chỉ người em của mình khi nói với người cũng là anh hay chị của người ấy  hoặc chỉ người con nhỏ của mình khi nói với người anh hay người chị của người ấy: em khóc  sao anh không dỗ; các con đi chơi thì cho em đi với 4. ngôi thứ nhất xứng với người đáng tuổi anh hay chị mình  hoặc với thầy  cô giáo còn trẻ: anh bộ đội ơi  anh cho em cái hoa này nhé; thưa cô  nhà em có giỗ  em xin phép cô cho nghỉ. // tt. bé: buồng cau em này mà bán thế thì dắt quá."
em em, bé hơn một tí: cái độc bình kia cũng em em cái độc bình này.
em gái, dt. người phụ nữ là em của mình hay của một người khác: cô ấy là em gái bạn tôi.
em út, d. 1. em ít tuổi nhất. 2. người còn non dại: chấp gì hạng em út.
ém," đgt. 1. giấu kín  che đậy  lấp liếm: hắn ém câu chuyện đi để không ai biết 2. nhét xuống dưới: ém màn dưới chiếu 3. nép vào; ẩn vào: ém mình trong góc tối; các tổ du kích ém gò vẫn nín thinh (phan tứ)."
ém nhẹm," đg. (kng.). giấu kín  không để lộ cho ai biết. vụ việc bị ém nhẹm."
én," dt. (động) loài chim nhảy  đuôi chẻ đôi  cánh dài  bay nhanh  thường xuất hiện vào mùa xuân: xập xè én liệng lầu không  cỏ lan mặt đất  rêu phong dấu giày (k); én đi  én báo mùa xuân mới (huy cận); râu hùm  hàm én  mày ngài (k)."
eng éc, nh. éc: lợn kêu eng éc.
eo, t. bị thắt ở giữa: quả bầu eo.
eo biển," d. phần biển dài và hẹp nằm ở giữa hai khoảng đất  nối liền hai biển với nhau."
eo đất," dt. dải đất hẹp dài  hai bên có biển ép lại."
eo éo," tht. tiếng kêu  tiếng gọi từ xa: tiếng kêu eo éo gọi đò."
eo hẹp," t. không được rộng rãi  túng thiếu  khó khăn: đồng tiền eo hẹp; sống eo hẹp."
eo óc," đg. 1. nói gà gáy từng hồi trong đêm khuya. 2. làm rầy rà bằng lời đòi  gọi liên tiếp dai dẳng: nợ nần eo óc."
eo ôi, từ biểu thị ý ghê sợ: eo ôi! con đỉa!
eo sèo," 1. đg. nh. eo óc  ngh. 2: có dăm món nợ eo sèo bên tai (tản đà). 2. t. có nhiều người nói ồn ào: eo sèo mặt nước buổi đò đông (trần tế xương)."
èo uột," t. yếu ớt  bệnh hoạn. đứa trẻ sinh thiếu tháng èo uột. thân thể èo uột."
ẻo lả," tt. mảnh khảnh với vẻ thướt tha  yểu điệu: đi đứng ẻo lả  thân hình trông ẻo lả."
ẽo ẹt, trgt. nói tiếng đòn gánh dưa lên đưa xuống trên vai: sáng nào cô ta cũng ẽo ẹt gánh hàng ra chợ cho mẹ.
ẽo ợt," t. ph. nói cách nói giả giọng  khác lúc bình thường: ăn nói ẽo ợt."
éo le, t. rắc rối khó khăn: cảnh ngộ éo le.
ẹo, đg. uốn nghiêng thân mình vì bị đè nặng hoặc để né tránh. gánh nặng ẹo vai. bị đánh ẹo cả lưng.
ép, i. đgt. 1. dùng lực nén chặt lại hoặc mỏng dẹp đều ra nhằm mục đích nhất định: ép dầu  ép mía. 2. buộc đối phương theo ý mình bằng sức mạnh nào đó: ép địch ra đầu hàng  ép phải mua ngôi nhà cũ. 3. áp sát vào: ép mình vào tường tránh mưa. 4. gia công vật liệu bằng áp lực trên các máy để tạo ra các sản phẩm nhựa: ván ép  cót ép... ii. tt. chưa đạt đến mức cần và đủ một cách tự nhiên như phải có: ép vần  đu đủ chín ép.
ép buộc," đgt. bắt phải làm theo  mặc dầu người ta không thích: việc ấy tùy anh  tôi không ép buộc."
ép lòng," đgt. buộc phải nhận làm điều gì: anh ấy cũng nghèo  nhưng thấy bạn túng thiếu quá  anh phải ép lòng nhường cơm sẻ áo."
ép nài, đg. cố nói để người khác phải theo ý mình.
ép uổng," đg. bắt ép theo một bề  một cách nghiệt ngã (nói khái quát). ...cha mẹ tham giàu ép uổng duyên con (cd.)."
ẹp," đgt. 1. đổ sập bẹp xuống: cái giàn hoa đã đổ ẹp  nằm ẹp xuống. 2. tan  thua: phen này thì nó ẹp rồi."
ê, 1 dt. nguyên âm thứ năm trong vần quốc ngữ: ê ở sau e và trước i. " 2 tt. ngượng quá: một suýt nữa thì làm tôi ê cả mặt (ngcghoan). // trgt. tê âm ỉ: đau ê cả người  gánh ê cả vai."  3 tht. 1. từ dùng để gọi một cách xách mé: ê! đi đâu đấy? 2. từ dùng để chế nhạo (thường nói với trẻ em): ê! lớn thế mà còn vòi!.
ê a, t. từ gợi tả giọng đọc kéo dài từng tiếng rời rạc. học ê a như tụng kinh. ê a đánh vần.
ê ẩm, tt. trgt. đau âm ỉ kéo dài: những bước chân ê ẩm lại lê đi (ng-hồng).
ê chề, t. đau đớn khổ sở về tinh thần và sinh ra chán chường.
ê chệ, t. nhơ nhuốc nhục nhã: ê chệ bọn việt gian!
ê hề," t. (kng.). nhiều đến mức thừa thãi  gây cảm giác không dùng vào đâu cho hết được. chợ sắp tan mà thịt cá còn ê hề ra. cỗ bàn ê hề."
ê ke, d. dụng cụ để kẻ góc vuông.
ê mặt," t. ngượng  xấu hổ quá."
ê tô," d. đồ dùng để kẹp chặt một vật gì cho khỏi xê xích và dễ mài  giũa."
ề à," tt. trgt. dềnh dàng  mất thì giờ: người ta đã giục đi mà vẫn cứ nói ề à mãi."
ế," t. 1. nói hàng hóa không chạy  ít người mua. 2. không ai chuộng đến: ế vợ  ế chồng."  ẩm nh. ế: hàng hóa ế ẩm.
ế ẩm, nh. ế: hàng hóa ế ẩm.
ếch," d. loài ếch nhái không đuôi  thân ngắn  da trơn  màu sẫm  sống ở ao đầm  thịt ăn được."
ếch bà, loài ếch lớn.
ếch nhái," dt. loài động vật có xương sống  có bốn chân hai chân sau dài  da nhờn  vừa sống được dưới nước  vừa sống được trên cạn: ngoài vườn ếch nhái kêu suốt đêm."
êm," tt. trgt. 1. mềm và dịu: đệm êm 2. yên lặng  không dữ dội: bao giờ gió đứng sóng êm  con thuyền anh xuôi ngược qua đêm lại về (cd) 3. nghe dễ chịu: tiếng đàn rất êm  giọng hát êm 4. không rắc rối  không lôi thôi: câu chuyện dàn xếp đã êm; trong ấm  ngoài êm (tng) 5. nhẹ nhàng trong chuyển động: xe chạy êm."
êm ả, t. yên lặng: chiều trời êm ả.
êm ái," t. êm  nhẹ  gây cảm giác dễ chịu. tiếng thông reo nghe êm ái như tiếng ru. bàn tay vuốt ve êm ái."
êm ấm," tt. thuận hoà  đầm ấm và hạnh phúc: cuộc sống gia đình êm ấm."
êm dịu," tt. êm ái  dịu dàng: giọng nói êm dịu; cảnh xuân êm dịu."
êm đẹp," t. hòa thuận  vui vẻ: cuộc sống êm đẹp trong cảnh thanh bần."
êm đềm, t. yên tĩnh và dịu dàng: êm đềm trướng rủ màn che (k).
êm ru," t. nhẹ nhàng  trót lọt: lời nói êm ru; công việc đã êm ru."
êm thấm," tt. ổn thỏa  không có điều gì rắc rối: công việc đã thu xếp được êm thấm."
ếm," đg. 1. ám ảnh làm cho mất cái may  theo mê tín: ngồi ếm người ta. ngr. yểm cho mất linh nghiệm  theo mê tín: ếm mả. 2. (đph). dùng bùa hay pháp thuật để hãm hại  theo mê tín. 3. làm phép trừ tà: ếm quỷ trừ ma."
ềnh," t. (kng.). ở tư thế nằm dài thẳng ra  choán nhiều chỗ  trông không đẹp mắt. nằm ềnh ra. lăn ềnh ra khóc."
ễnh," tt. (bụng) to phình ra (chửa): đã ềnh bụng ra rồi  nghỉ việc đi thôi."
ễnh ương," dt. (động) loài động vật thuộc họ ếch nhái  da trơn  có tiếng kêu to: ễnh ương đánh lệnh đã vang  tiền đâu mà trả nợ làng  ngoé ơi (cd)."
êu, 1. t. xấu (thtục): làm hỏng thì êu quá. 2. th.từ dùng để tỏ sự ghê tởm: êu! bẩn quá!
ga," d. 1. nơi xe lửa  xe điện đỗ để hành khách lên xuống. 2. nhà để hành khách chờ trong sân bay."  d. hơi ét-xăng đốt trong ô-tô hoặc các loại khí thiên nhiên khác... mở hết ga cho xe chạy.
ga-len," (địa) d. sun-fua chì tự nhiên  màu xám xanh  dẫn điện theo một chiều  dùng để phát hiện sóng điện từ trong một số máy vô tuyến điện."
ga ra, x. gara.
ga tô," ga-tô (f. gateau) dt. bánh nướng xốp  mềm làm bằng bột mì đánh lẫn với đường và trứng: bánh ga-tô."
gà," 1 dt (động) loài chim nuôi để lấy thịt và trứng  bay kém  mỏ cứng  con trống có cựa và biết gáy: bán gà ngày gió  bán chó ngày mưa (tng); gà người gáy  gà nhà ta sáng (tng)."  2 đgt đánh cuộc riêng trong một ván bài tổ tôm hay tài bàn ngoài số tiền góp chính: gà lần nào cũng thua thì đánh làm gì. " 3 đgt 1. làm hộ bài: để em nó tự làm toán  anh đừng gà cho nó 2. mách nước: cờ đương bí  ông ấy chỉ gà cho một nước mà thành thắng."
gà ác," d. 1. nh. gà ri. 2. thứ gà lông trắng  chân chì. 3. (đph). gà đen."
gà chọi, gà nuôi để cho đánh nhau.
gà cồ, d. 1. nh. gà tồ. 2.(đph). gà trống.
gà đồng," d. (kng.). ếch  nói về mặt thịt ăn được và ngon."
gà giò," dt. gà trống còn non  khoảng 49-56 ngày tuổi  nặng khoảng 1 4-1 6kg."
gà gô, x. đa đa.
gà hoa, gà trống tơ không thiến.
gà hoa mơ, nh. gà mái mơ.
gà lôi," dt thứ gà to  đuôi dài  thường sống ở ven rừng: bắt được một con gà lôi có bộ lông trắng rất đẹp."
gà mái ghẹ," gà mái non  sắp đẻ."
gà mờ," t. 1 (mắt) trông không rõ  do bị tật. mắt gà mờ. 2 (kng.). kém khả năng nhận xét  nhận biết  không phát hiện được cả những cái dễ thấy. anh ta gà mờ  giấy tờ giả rõ ràng thế mà không phát hiện ra."
gà nòi," thứ gà chọi  giống tốt. ngb. vận động viên có tài (thtục)."
gà nước," (đph) loài chim đồng lớn  hình dạng giống gà."
gà pha, thứ gà lai giống.
gà qué," từ dùng để chỉ gà nói chung  với ý xấu."
gà ri," thứ gà nhỏ  chân thấp."
gà sao," thứ gà to  lông xám."
gà tây, dt thứ gà cao và lớn có lông hoặc đen hoặc lốm đốm: con gà tây đực có bìu đỏ và có thể xoè đuôi rộng.
gà tồ," d. 1. cg. gà cồ. loài gà to  cao  ít lông. 2. người to xác mà khờ khạo."
gà xiêm," thứ gà đầu nhỏ  lông màu xám lốm đốm trắng."
gả, đgt cho con gái mình làm vợ một người: gả con cho một anh bộ đội.
gả bán, nh. gả (cũ).
gã," d. từ dùng để chỉ một người đàn ông một cách khinh bỉ: chẳng ngờ gã mã giám sinh  vẫn là một đứa phong tình đã quen (k)."
gá, 1 i đg. 1 làm cho gắn phụ thêm vào. chiếc xích đông đóng gá vào tường. 2 (chm.). đặt đúng và giữ chặt vật để chế tạo trên máy. 3 đưa đồ đạc cho người khác tạm giữ làm tin để vay tiền. gá quần áo lấy tiền đánh bạc. 4 (cũ; dùng hạn chế trong một vài tổ hợp). cam kết gắn bó tình nghĩa với nhau. gá nghĩa trăm năm. gá duyên.  ii d. đồ dùng để . bộ gá của máy tiện.  2 đg. chứa cờ bạc để thu tiền hồ. gá bạc. gá xóc đĩa.
gạ," đgt. nói khéo  tán tỉnh để cầu lợi: gạ tiền  gạ đổi nhà."
gạ chuyện, đg. lân la nói chuyện với ai để gây cảm tình hoặc lợi dụng.
gạ gẫm, đgt nói khéo để hòng lợi dụng: nó gạ gẫm bà cụ để xin tiền.
gác, d. tầng nhà ở trên tầng sát đất: gác ba của khách sạn. gác tía lầu son. nhà ở sang trọng của các gia đình phong kiến thời xưa.  đg. 1. trông nom canh giữ: gác kho hàng. 2. thường trực ban đêm ở một cơ quan: gác ở bệnh viện. " đg. 1. bỏ đi  quên đi  xếp lại: gác chuyện cũ lại; nhiều bài báo phải gác lại. 2. đặt ghé lên chỗ cao: gác chân lên bàn. 3. thu dẹp lại: gác mái chèo; gác bút nghiên theo việc đao cung (chp)."
gác bỏ," đg. để sang một bên  không để ý tới. gác bỏ chuyện cũ."
gác chuông," dt. lầu cao trong nhà chùa  nhà thờ  dùng để treo chuông."
gác lửng," dt tầng phụ làm thêm ở phía trên một căn phòng: phòng nhỏ quá  phải làm thêm một cái gác lửng cho cháu nó ngồi học."
gác thượng, gác cao nhất của một ngôi nhà có nhiều tầng.
gác xép, gác nhỏ phụ vào gác khác.
gạc," 1 d. 1 (id.). chỗ cành cây phân thành hai ba cành nhỏ hơn; chạc. 2 sừng già phân nhánh của hươu  nai." " 2 d. vải thưa  nhẹ  vô trùng  đặt trên vết thương  dưới bông và băng."  3 đg. (ph.). gạch bỏ đi. gạc tên ba người.
gạch," 1 dt. viên đóng khuôn từ đất nhuyễn  nung chín  có màu đỏ nâu  dùng để xây  lát: viên gạch  hòn gạch  nhà gạch  sân gạch  đóng gạch  lò gạch  màu gạch non." " 2 dt. 1. chất béo vàng ở trong mai cua: khều gạch cua  chắc như cua gạch (tng.). 2. mảng xốp nhỏ  nâu nhạt nổi lên trên mặt nồi canh riêu cua khi đun nóng."  3 i. đgt. 1. tạo ra trên giấy một đoạn thẳng: gạch chân những từ cần nhấn mạnh  gạch chéo 2. xoá bỏ điều đã viết: gạch đi một câu  gạch tên trong danh sách. ii. dt. đoạn thẳng được tạo ra khi gạch: gạch hai gạch dưới chỗ cần in đậm.
gạch chỉ, thứ gạch dùng để xây tường.
gạch chịu lửa, gạch chịu được nhiệt độ cao.
gạch hoa," gạch tráng men  có vẽ hoa  dùng để lát nhà."
gạch lá nem," gạch hình vuông mỏng  màu đỏ  dùng để lát."
gạch nối," dt dấu gạch ngang ngắn đặt ở giữa những từ tố của một từ hay của một tên riêng về địa lí: những từ ngoại quốc đa tiết phiên âm nên đặt gạch nối giữa các từ tố  như pa-ri có một gạch nối  tây-ban-nha có hai gạch nối."
gạch vồ, thứ gạch rộng và dày.
gai," d. ngạnh nhọn ở thân  cành hay lá cây." " d. loài cây cùng họ với dâu  mít  có nhiều lông trắng ở mặt dưới lá  cao độ lm - lm50  vỏ có sợi mềm  bền và ánh  dùng để dệt vải mịn  làm võng  làm lưới đánh cá. 2. loài cây có lá dùng làm bánh."  t. hay gây ra chuyện lôi thôi: tính nó gai lắm.
gai góc," i d. gai  cây có gai (nói khái quát)  thường dùng để ví những khó khăn  trở ngại phải vượt qua. rừng cây rậm rạp đầy gai góc. những gai góc trên đường đời." " ii t. (id.). 1 có nhiều khó khăn không dễ vượt qua  không dễ giải quyết. một vấn đề . 2 không dễ tính trong quan hệ với người khác  hay làm cho người khác thấy khó chịu. con người gai góc  không ai muốn gần."
gai mắt," tt. khó chịu như thế  khi nhìn thấy cảnh lố lăng  không thể chấp nhận: con gái mà ăn mặc lố lăng gai mắt quá."
gai ngạnh," t. ngang bướng  hay tìm cách gây sự: tính nết gai ngạnh."
gai ốc," dt nốt bằng đầu tăm nổi lên ở ngoài da khi bị lạnh hay vì sợ hãi: mãi tối ra về  gai ốc sởn lên (nghtưởng)."
gài, đg. x. cài: gài lược vào tóc; gài tiền vào thắt lưng; địch gài gián điệp lại.
gãi, đg. cào nhẹ lên mặt da bằng móng tay hay một vật nhỏ cho khỏi ngứa. gãi đầu gãi tai. tỏ vẻ kính cẩn một cách quá đáng (cũ). gãi vào chỗ ngứa. làm đúng như ước vọng của người ta.
gái," d. 1 người thuộc nữ tính (thường nói về người còn ít tuổi; nói khái quát). không phân biệt già  trẻ  gái  trai. người bạn gái. bác gái. họ nhà gái (bên phía cô dâu). sinh được một gái (kng.). 2 (kng.). người phụ nữ (hàm ý coi khinh). mê gái. gái nhảy*. gái già."
gái điếm, dt. người con gái làm nghề mại dâm.
gái giang hồ," dt người phụ nữ không chồng con  không nhà cửa  thả lỏng cuộc đời: gái giang hồ gặp trai tứ chiếng (tng)."
gái nhảy, d. người phụ nữ làm nghề khiêu vũ trong các tiệm nhảy.
gam, (lý) d. đơn vị khối lượng bằng một phần nghìn ki-lô-gam.
gam-ma, một thứ tia phóng xạ gần giống tia x.  d. đơn vị khối lượng bằng một phần triệu của một gam.
gan," dt 1. bộ phận trong bộ máy tiêu hoá có chức năng chính là tiết ra mật để tiêu chất mỡ: buồng gan; gan lợn; bị viêm gan 2. ý chí mạnh mẽ: bền gan bền chí; thi gan với giặc 3. tinh thần chịu đựng  không sợ gian khổ: cực khổ khó khăn  có gan chịu đựng (hcm)." " tt dám làm những việc nguy hiểm: anh ấy lì lợm  nhưng rất ." " trgt. không ngại  không đổi ý: tôi đã tính cứ ngồi  (ngkhải)."
gan dạ, t. bạo dạn và nhẫn nại.
gan gà, nói màu nâu đỏ: cái ấm độc ẩm màu gan gà.
gan góc, t. tỏ ra có tinh thần dám đương đầu với mọi sự nguy hiểm. con người gan góc. gan góc chống cự đến cùng.
gan lì," tt. lì lợm  bất chấp mọi nguy hiểm."
gan liền, nh. gan lì.
gàn, 1 tt nói người có những ý nghĩ và hành động trái với lẽ thường: ông đồ gàn. " trgt chướng  không hợp lẽ thường: không được nói  (hcm)." " 2 đgt khuyên người ta không nên làm điều gì: anh ấy định đấu tranh là cần thiết  sao lại gàn?."
gàn bát sách, t. gàn dở lắm.
gàn dở, t. ương gàn và dở hơi.
gán," đg. 1. coi là của một người một điều xấu mà người ấy không có: gán cho bạn ý định chia rẽ anh em. 2. trả thay cho tiền nợ: năm đồng không trả được  đành phải gán đôi dép. 3. ghép trai gái với nhau trái với ý muốn của họ: ép tình mới gán cho người thổ quan (k)."
gán ghép," đg. 1. chia cho  giao cho  đưa vào một cách miễn cưỡng  ép uổng. 2. ghép trai gái với nhau để chế giễu."
gạn, đg. 1. đổ khẽ để lấy phần trong hay phần nước và để cặn hay cái lại: gạn nước vôi trong. 2. hỏi cặn kẽ: dừng chân gạn chút niềm tây gọi là (k).
gạn gùng," đg. gạn nói chung  ngh. 2: gạn gùng ngọn hỏi ngành tra (k)."
gang," 1 1. hợp kim của sắt với than chế từ quặng  khó dát mỏng: chảo gang 2. sức mạnh: những kẻ sang có gang  có thép (tng)."  2 dt như gang tay: ngày vui ngắn chẳng đầy gang (k); lương xơi mỗi tháng hàng gang bạc (tú-mỡ).  3 đgt mở rộng ra: miệng nó chỉ méo xoạc như bị gang ra (ng-hồng).
gang tấc, d. chỗ gần gụi: trong gang tấc lại gấp mười quan san (k).
gang thép, cứng cỏi cương quyết: chiến sĩ gang thép.
gàng, 1. d. đồ dùng để quấn chỉ; quấn tơ. 2. đg. quấn chỉ vào cái gàng.
ganh, đg. cố giành lấy phần hơn: ganh nhau học tập.
ganh đua," ra sức giành lấy phần thắng  phần hơn."
ganh ghét, đg. thấy người hơn mình mà sinh ra ghét.
ganh tị, đg. so kè hơn thiệt: ganh tị nhau những quyền lợi vụn vặt.
gành, d. x.ghềnh.
gánh," i. đgt. 1. vận chuyển bằng quang và đòn gánh: chị ấy năm nay còn gánh thóc  dọc bờ sông trắng nắng chang chang (hàn mặc tử)  hỡi cô gánh nước quang mây (cd.)  gánh hàng ra chợ. 2. nhận làm việc khó khăn  nặng nề hoặc trách nhiệm: phải gánh hậu quả  gánh việc đời. 3. đi lọt vào giữa hai quân của đối phương để lật chúng thành quân của mình  trong môn cờ gánh. ii. dt. 1. lượng gánh một lần: hai gánh nước  đặt gánh lên vai  gánh thuê mỗi gánh 5 nghìn đồng. 2. phần trách nhiệm  công việc nặng nề  khó khăn: nặng gánh giang san  nặng gánh gia đình. 3. gánh hát  nói tắt: gánh xiếc  gánh tuồng."
gánh gồng," đg. gánh nói chung  ngh. 1."
gánh hát," dt đoàn diễn viên tuồng hay chèo đi biểu diễn nơi này nơi khác: làng vào đám  có mời một gánh hát chèo đến diễn hai đêm."
gánh vác, đg. đảm nhận một công việc: gánh vác việc nước.
gào, đg. 1. kêu to và dài: mèo gào. 2. đòi một cách gay gắt: trẻ gào ăn.
gào thét," đg. gào rất to để biểu thị một tình cảm nào đó (thường là giận dữ  căm hờn)."
gáo," 1 dt. đồ dùng để múc chất lỏng  thường có hình chỏm cầu  cán dài: gáo múc nước  gáo đong dầu  gáo dừa  gáo nước lửa thành (tng.)  gáo dài hơn chuôi (tng.)  một chĩnh đôi gáo (tng.)." " 2 dt. cây mọc rải rác trong rừng thứ sinh hoặc trồng lấy bóng mát ở thành phố  thân thẳng hình trụ  tán hình chóp  lá hình trái xoan thuôn hay hình trứng nhọn đầu mặt trên bóng nâu đậm  mặt dưới nâu sáng  gỗ màu trắng  dùng xây dựng hoặc đóng đồ dùng."
gạo," 1 dt (thực) loài cây lớn  cùng họ với cây gòn  thân và cành có gai  hoa to và đỏ  quả có sợi bông: thần cây đa  ma cây gạo  cú cáo cây đề (tng); một cây gạo khổng lồ vươn rộng những cành lá lơ thơ (ng-hồng); nhặt bông gạo về nhồi gối; hoa gạo đã nở đỏ trên các bờ sông (nghtưởng)." " 2 dt nhân của hạt thóc đã xay để tách trấu ra: có gạo nạo ra cơm (tng); mạnh vì gạo  bạo vì tiền (tng); hết gạo  thiếp lại gánh đi (cd); người gùi gạo  người dắt ngựa (vnggiáp)."  3 dt nang ấu trùng của sán ở trong thịt những con lợn có bệnh: không nên ăn thịt có gạo. " 4 dt bao phấn của hoa sen  màu trắng: ướp chè bằng gạo hoa sen." " 5 trgt nói người quá chăm chú vào việc học  không biết gì đến những chuyện chung quanh: bạn bè cứ chế anh ta là học gạo."
gạo cẩm, t. thứ gạo nếp đen thường dùng để cất rượu.
gạo cội, (đph) thứ gạo tốt xay giã sạch mà hột không vỡ. ngb. phần tử ưu tú.
gạo lức, gạo mới xay chưa giã.
gạo nếp," thứ gạo to hạt có nhiều nhựa dùng để thổi xôi  làm bánh chưng."
gạo nước, đồ ăn nói chung: sắm sửa gạo nước đầy đủ để ăn tết.
gạo tẻ," gạo ăn hằng ngày  hạt nhỏ và ít nhựa hơn gạo nếp."
gạt," 1 đg. 1 đẩy sang một bên. dùng que gạt than. giơ tay gạt nước mắt. gạt tàn thuốc. 2 dùng vật thẳng đưa ngang miệng đồ đong để đẩy đi phần cao hơn miệng (thường nói về việc đong ngũ cốc bằng thùng  đấu). đong gạt. 3 loại hẳn đi  coi như không có  không cần biết đến. gạt ý kiến đối lập. gạt bỏ thành kiến cá nhân. 4 (ph.). gán (nợ)."  2 đg. (ph.). lừa. gạt người lấy của.
gạt gẫm, đg. lừa dối nói chung.
gau gáu, tiếng nhai một vật giòn: nhai sụn gau gáu.
gàu, d. đồ dùng bằng tre đan để kéo nước hay tát nước.
gàu dai," thứ gàu buộc bốn dây  hai người tát."
gàu sòng," thứ gàu có cán dài  treo vào một cái gạc ba chân  một người tát."
gay, đg. vặn cái vòng dây để néo bơi chèo vào cọc chèo. " t. cg. gay go. 1. găng  căng thẳng: tình hình gay lắm. 2. rất khó khăn  khó giải quyết: vấn đề gay quá  cả buổi chiều thảo luận chưa xong."
gay cấn," t. (hoặc d.). có nhiều khó khăn  trở ngại  vướng mắc đến mức như không vượt qua được. vấn đề gay cấn nhất đã giải quyết. những gay cấn trong cuộc sống."
gay gắt," tt. 1. ở mức độ cao và dữ dội  gây cảm giác căng thẳng  khó chịu: nắng hè gay gắt  đấu tranh gay gắt  nói bằng giọng gay gắt. 2. mạnh mẽ  thẳng thắn  không nương nhẹ: phê bình gay gắt  đả kích gay gắt  càng gay gắt điệu  càng tê tái lòng (truyện kiều)."
gay go," tt  trgt 1. rất khó khăn: những đoạn đường lên dốc gay go (ngđthi) 2. quyết liệt: thời kì đấu tranh gay go  gian khổ bắt đầu (trg-chinh)."
gảy," đg. 1. hắt đi bằng đầu ngón tay. 2. bới và đảo lộn lên: gảy rơm. 3. làm nảy dây đàn để rung lên thành âm thanh: gảy đàn nguyệt. đàn gảy tai trâu. cái đẹp  cái hay truyền thụ cho những kẻ không có khả năng thưởng thức  sử dụng."
gãy," t. 1. nói những vật dài và cứng bị đứt ra thành đoạn: gió thổi gãy cành cây. 2. hỏng  thất bại (thtục): ý kiến như thế thì gãy mất. 3. có chỗ bẻ thành góc: mũi gãy; mặt gãy."
gãy gọn, ph. t. rõ ràng dứt khoát: ăn nói gãy gọn.
gáy," 1 d. 1 phần phía sau cổ người. tóc gáy. 2 phần của quyển sách dày  chỗ các trang giấy và hai trang bìa được đính lại với nhau. quyển sách bìa cứng  gáy da." " 2 đg. (gà  một số loài chim  và dế) phát ra những tiếng làm thành chuỗi âm thanh cao thấp  liên tiếp  nhịp nhàng. gà gáy sáng. dế gáy."
găm, 1 đgt. ướp: thịt dê găm tỏi. " 2 i. đgt. 1. làm cho mắc vào vật khác bằng vật nhỏ dài  nhọn đầu: dùng kim băng găm lại  găm giấy. 2. (mảnh nhọn  sắc...) bị mắc sâu vào người: mảnh đạn găm sâu vào đùi  đầu gai găm vào gan bàn chân. 3. giữ thứ gì đó (thường là hàng hoá) chờ dịp để tăng giá  bóp chẹt: găm hàng. ii. dt. vật nhỏ dài  nhọn đầu (bằng tre nứa hoặc kim loại) dùng để găm."
gằm," ph. nói mặt cúi xuống  không nhìn lên vì thẹn hay giận: thẹn quá cúi gằm xuống."
gặm," đgt cắn dần dần từng tí một: còn răng răng nhai  hết răng lợi gặm (tng); chuột gặm củ khoai; chó gặm xương; trâu gặm cỏ."
gặm nhấm," t. nói loài động vật có vú  có răng cửa dài và sắc để gặm và khoét những vật cứng."
gắn," đg. 1 làm cho những khối  những mảnh chất rắn dính chặt vào với nhau bằng một chất dính khi khô thì cứng lại. gắn phím đàn. gắn bát vỡ. bưu kiện có gắn xi. 2 làm cho được giữ chặt ở một vị trí cố định trên một vật khác  liền thành một khối với vật đó. xuồng gắn máy. cỗ máy gắn trên bệ. 3 cài  đính. làm lễ gắn huân chương. mũ có gắn ngôi sao. 4 có quan hệ hoặc làm cho có quan hệ chặt chẽ  không tách rời nhau. văn nghệ gắn với đời sống. gắn hai vấn đề lại với nhau."
gắn bó, đgt. có quan hệ thân thiết gắn bó chặt chẽ: một lời gắn bó keo sơn (truyện kiều)  đôi bạn gắn bó.
găng, d. bít tất tay. " d. loài cây nhỏ  lắm gai  hay trồng làm hàng rào  quả tròn  có thể dùng để giặt." " ph.t. 1. căng quá: kéo dây găng thế này thì đứt mất. 2. gay go  khó điều hòa dàn xếp vì không ai chịu nhượng bộ."
găng tây," loài cây thân có gai  lá nhỏ lăn tăn  quả dài và cong."
găng trâu, thứ găng có quả lớn.
gắng, đg. đưa sức ra nhiều hơn bình thường để làm. gắng học tập. càng kém càng phải gắng. gắng hết sức.
gắng công, ra sức làm việc.
gắng gượng, đg. cố làm một việc đáng lẽ không làm nổi: ốm mà vẫn gắng gượng đi công tác.
gắng sức, đgt. đem sức hơn bình thường để hoàn thành nhiệm vụ: còn phải gắng sức nhiều mới xong việc.
gặng, đg. cg. gặng hỏi. cố hỏi cho bằng được: gặng mãi nó mới chịu nói.
gắp," dt 1. cặp bằng thanh tre chẻ đôi để kẹp thịt hay cá đem nướng: nướng thế nào mà cháy cả cái gắp 2. lượng thịt hay cá kẹp lại mà nướng: ba đồng một gắp  lẽ nào chẳng mua (cd)."  đgt dùng đũa mà lấy thức ăn: liệu cơm mà  mắm (tng).
gắp thăm," rút số  rút tên để chỉ định người được một quyền lợi gì hay phải làm việc gì: vé đá bóng có ít  phải gắp thăm."
gặp," đg. 1. giáp mặt nhau khi tình cờ tới gần nhau: gặp bạn ở giữa đường. 2. giáp mặt nhau theo ý định: tôi sẽ gặp cô ta để bàn. 3. được  bị: gặp may; gặp trận mưa; gặp tai nạn. gặp chăng hay chớ (tng). thế nào xong thôi. gặp thầy gặp thuốc. may được thầy giỏi  thuốc hay  bệnh được lành."
gặp gỡ, đg. gặp nhau giữa những người có quan hệ ít nhiều thân mật. gặp gỡ bà con. cuộc gặp gỡ thân mật.
gặp mặt," i. đgt. hẹn hò  gặp gỡ những người quen: tuần này phải đi gặp mặt nhóm bạn học cũ. ii. dt. cuộc gặp gỡ giữa những người quen thuộc: cuộc gặp mặt đồng hương lần này vui lắm."
gắt, đgt vì bực tức với người dưới mà nói to một cách cáu kỉnh: lão ấy về đến nhà là gắt với vợ con. " tt  trgt quá đáng: trưa hôm nay nắng ; thức ăn mặn gắt; phê bình gắt."
gắt gao," ph. ráo riết  nghiệt ngã: đòi nợ gắt gao."
gắt gỏng, đg. gắt nói chung: người ốm hav gắt gỏng.
gặt, đg. cắt lúa chín để thu hoạch. mùa gặt. cánh đồng đã gặt xong. gieo gió gặt bão*.
gặt hái, gặt nói chung: bộ đội gặt hái giúp dân.
gấc," d. loài cây leo  thuộc họ bầu bí  quả có gai  ruột đỏ  thường dùng để thổi lẫn với xôi."
gầm, 1 dt. chỗ trống dưới vật gì kê ở mặt đất: gầm giường  chó chui gầm chạn (tng.)  gầm tủ  gầm cầu thang  gầm cầu. " 2 đgt. 1. phát ra tiếng kêu dữ dội  ngân vang kéo dài (ở một số loài thú lớn): cọp gầm  voi gầm hổ thét. 2. phát ra tiếng to  vang rền: đại bác gầm vang cả trận địa  từng đợt sóng gầm."  3 đgt. gằm: cúi gầm mặt.
gầm ghè," đgt có thái độ thù địch giữ miếng nhau và sẵn sàng xông vào đánh nhau: hai anh chàng gầm ghè nhau  trông bộ mặt dữ tợn."
gầm gừ," đg. 1. nói chó kêu khẽ trong cổ khi sắp cắn nhau. 2. hục hặc nhau  muốn cãi nhau (thtục): hai thằng bé gầm gừ nhau suốt ngày."
gầm trời, d. khoảng không gian ở dưới mây mà người ta trông thấy ở chung quanh mình. ngb. khắp mọi nơi: gầm trời không có ai như nó.
gấm," dt. thứ hàng dệt  nhiều sắc  có hình hoa lá: dệt gấm thêu hoa  đẹp như gấm  áo gấm đi đêm (tng.)  gấm lam  gấm thất thể."
gấm vóc, hàng dệt quí giá nói chung.
gậm, nh. gầm; gậm giường; gậm cầu.
gân, dt 1. dây chằng nối liền hai đầu xương hoặc nối cơ với xương: bong gân; gân bò 2. tĩnh mạch nổi lên ở dưới da: cẳng tay nổi gân xanh 3. sức mạnh của bắp thịt: lên gân 4. đường nổi lên trên mặt lá cây: gân lá lúa; gân lá trầu không. " tt  trgt 1. giỏi (thtục): làm thế mới  chứ 2. bướng: cứ cãi gân mãi."
gân cổ," đg. tỏ thái độ bướng bỉnh  không chịu phục thiện: không chịu nhận lỗi  gân cổ ra mà cãi."
gân cốt, d. thể chất nói chung. nh. sức lực: gân cốt mạnh mẽ.
gân guốc, t. nói nét mặt cứng cỏi.
gần," i t. 1 ở vị trí chỉ cách một khoảng không gian tương đối ngắn. cửa hàng ở gần chợ. làm việc gần nhà. ngồi xích lại gần nhau. 2 ở vào lúc chỉ cần một khoảng thời gian tương đối ngắn nữa là đến thời điểm nào đó. trời gần sáng. gần đến giờ tàu chạy. việc làm gần xong. 3 ở mức chỉ cần một ít nữa thôi là đạt đến số lượng  trạng thái nào đó. sách dày gần 400 trang. quả gần chín. đi nhanh gần như chạy. 4 ở trạng thái có nhiều điểm giống nhau  phù hợp với nhau hơn là khác nhau. phát âm gần với chuẩn. quan điểm của hai bên gần nhau. 5 (dùng hạn chế trong một số tổ hợp). có cùng chung một ông tổ  chỉ cách có ít đời. bà con gần. có họ gần với nhau. 6 (hoặc đg.). có điều kiện thường xuyên tiếp xúc  có quan hệ với nhau hàng ngày trong sinh hoạt  công tác. về quê có dịp sống gần nông dân. một người dễ gần (đg.)." " ii đg. (kng.). có quan hệ tốt  thường hiểu rõ tâm tư  tình cảm và cảm thông sâu sắc (với người dưới mình). tác phong  quần chúng. sống giản dị  gần anh em."
gần gũi, nh. gần gụi.
gần gụi," đg. đến gần  đi sát: cán bộ phải gần gụi quần chúng."
gần xa," t. 1 gần cũng như xa  khắp mọi nơi. ý kiến của bạn đọc gần xa. 2 (kết hợp hạn chế). xa xôi cách trở. thương nhau chẳng quản gần xa... (cd.). 3 (id.). gần và xa  hết chuyện này đến chuyện nọ  đủ cả mọi chuyện. chuyện gần xa."
gấp, 1 đgt. 1. làm cho vật gọn lại mà khi mở ra vẫn như cũ: gấp quần áo  gấp chăn màn  gấp sách lại  còn nguyên nếp gấp. 2. làm cho miếng giấy trở thành có hình hài: gấp phong bì  gấp đồ chơi bằng giấy.  2 tt. có số lượng hoặc mức độ tăng bội lên: lãi suất tăng gấp nhiều lần  chiều này dài gấp hai lần chiều kia  giá đắt gấp đôi  đẹp gấp trăm gấp nghìn. " 3 tt. 1. rất vội  rất cần kíp: việc rất gấp  phải làm gấp cho kịp  nhờ chuyển gấp. 2. nhanh hơn bình thường: thở gấp."
gấp bội," tt  trgt bằng nhiều lần hơn: ta có thể tăng gia sản xuất gấp bội (hcm)."
gấp gáp," t. cần kíp  gấp nói chung: công việc gấp gáp."
gấp khúc, t. 1. (toán). nói một đường gồm nhiều đoạn thẳng kế tiếp nhau và không thẳng hàng: đường gấp khúc. 2. gặp gian nan vấp váp.
gấp rút," t. ph. cần kíp lắm  đòi hỏi phải làm ngay: công việc gấp rút."
gập, đg. nh. gấp: gập báo.
gập gà gập ghềnh, nh.gập ghềnh.
gập ghềnh," t. 1 (đường sá) có những chỗ lồi lõm  không bằng phẳng. đường núi gập ghềnh. 2 khi lên cao  khi xuống thấp một cách không đều  không nhịp nhàng. bước chân gập ghềnh. // láy: gập gà gập ghềnh (ý mức độ nhiều)."
gật," đgt. 1. cúi đầu rồi ngẩng lên ngay để chào hỏi  để gọi hay tỏ ý ưng thuận: gật đầu chào  lão gật lia lịa  nghị gật. 2. (đầu) gục xuống hất lên khi nhanh khi chậm do ngủ ngồi khi không định ngủ: ngủ gật."
gật gà gật gù, nh. gật gù.
gật gà gật gưỡng, nh. gật gưỡng.
gật gù," đg. cúi nhẹ đầu rồi ngẩng lên vài lần liên tiếp  tỏ vẻ đắc ý."
gật gưỡng, t. nói đầu lắc lư như khi say rượu.
gầu, d. bụi trắng do chất mỡ ở những hạch mồ hôi da đầu tiết ra và khô lại.  d. thịt lẫn mỡ ở ngực bò: phở gầu.
gẫu, ph. bông lông không mục đích: ngồi không tán gẫu; đi chơi gẫu.
gấu," 1 dt loài động vật có vú thuộc loại ăn thịt  nhưng cũng ăn cả thảo mộc  rất ưa mật ong  tuy dáng nặng nề  nhưng có thể chạy nhanh: dạy gấu làm xiếc." " tt tham lam  ngổ ngáo: không ai ưa hắn vì hắn rất ." " 2 dt cỏ thuộc loại cói  thân tam giác  rễ có chất dầu thơm  thường gọi là hương phụ: rễ gấu dùng làm thuốc."  3 dt chỗ vải khâu gấp lạ; ở dưới vạt áo hay ống quần: áo quần sổ gấu.
gấu chó, thứ gấu mõm nhỏ giống mõm chó.
gấu lợn, thứ gấu mõm giống mõm lợn.
gấu mèo," d. thú ăn thịt hình dạng giống gấu  nhưng cỡ nhỏ  đuôi dài  cho bộ da lông quý."
gấu ngựa," dt. gấu quý hiếm  có ở tuyên quang  lai châu  bắc thái  sơn la  quảng ninh  nghệ an  tây nguyên...  cỡ lớn  thân dài đến 1 5m  nặng đến 200kg  tai lớn  toàn thân lông đen  dài thô  yếm ở ngực hình chữ v vàng nhạt hoặc trắng mờ  sống đơn độc ở rừng đầu nguồn  ăn tạp  mỗi lứa đẻ 2 con; còn gọi là gụ ngựa  gấu đen."
gây," 1 tt nói món ăn có nhiều mỡ quá  và có mùi hôi: mỡ bò gây lắm  không ăn được." " 2 đgt 1. làm cho phát ra; sinh ra: sòng bạc ấy mở vòng nửa tháng còn gây nhiều cảnh tượng xấu xa (tú-mỡ); mành tương phân phất gió đàn  hương gây mùi nhớ  trà khan giọng tình (k) 2. làm cho nảy nở ra: gây giống; gây vốn."
gây chiến, tìm cách làm nổ ra cuộc chiến tranh: đế quốc gây chiến.
gây chuyện, nh. gây sự.
gây dựng, vun đắp cho nên cơ sở.
gây gấy, nh. ngây ngấy: gây gấy sốt.
gây gổ," đg. sinh sự  kiếm chuyện một cách hung hăng."
gây hấn, khiêu khích để chiến tranh bùng nổ.
gây lộn, sinh chuyện cãi nhau.
gây sự, đg. gây chuyện cãi nhau hoặc đánh nhau. chuyện nhỏ làm ra to để gây sự.
gầy," 1 tt. 1. (người và động vật) ít thịt  ít mỡ; trái với béo: béo chê ngấy  gầy chê tanh (tng.)  trâu thịt gầy  trâu cày thì béo (tng.)  người gầy  chân tay gầy khẳng khiu  gầy như con mắm (tng.). 2. (thực vật) ở trạng thái kém phát triển  không mập: cỏ gầy. 3. ít chất màu  ít chất dinh dưỡng: đất gầy." " 2 đgt.  đphg 1. tạo dựng cho đạt tới mục đích: gầy vốn. 2. làm cho cháy: gầy bếp. 3. tạo cơ sở để từ đó tiếp tục hoàn thành: gầy gấu áo len."
gầy còm, tt gầy và còi cọc: thấy thằng bé gầy còm mà thương hại.
gầy đét, t. gầy như chỉ có da bọc lấy xương.
gầy gò, t. gầy (nói khái quát). thân hình gầy gò. khuôn mặt gầy gò.
gầy guộc, tt. gầy đến mức chỉ còn da bọc xương: chân tay gầy guộc  thân hình gầy guộc  ông gầy guộc và khổ hạnh như hình các vị la hán chùa tây phương.
gầy mòn, t. càng ngày càng gầy đi.
gầy nhom, t. gầy bé choắt đi.
gầy yếu," tt gầy gò và không còn sức khoẻ: thấy bà mẹ gầy yếu  người còn lo lắng lắm."
gấy sốt, t. cảm thấy ghê ghê khó chịu khi sắp lên cơn sốt.
gậy," d. đoạn tre  song hay gỗ dùng để chống hoặc để đánh. gậy ông đập lưng ông. nói người ta dùng gậy mình để đánh lại mình hoặc dùng lý luận của mình để công kích mình."
gậy gộc, gậy để đánh nói chung.
gậy tày," gậy hai đầu bằng nhau  xưa dùng khi đi tuần ở nông thôn"
ghe, 1 d. (ph.). thuyền gỗ có mui. " 2 t. (cũ). nhiều  lắm. ghe phen."
ghe bản lồng, (đph) thuyền lớn có mui vuông dùng đi trong sông.
ghe bầu, (đph) thuyền lớn đùng để đi biển.
ghe chài, thuyền lớn để chở lúa ở nam bộ.
ghe cộ, (đph) thuyền bè nói chung.
ghe cửa," (đph) thuyền gỗ  mũi và lái nhọn và cao vút lên  dùng để đi ven bờ biển."
ghe lườn," (đph) thuyền độc mộc dùng để chở trong kênh  lạch."
ghè, 1 đgt. 1. làm cho vỡ hoặc mẻ dần bằng cách đập vào mép hay cạnh của vật rắn. 2. nh. đập: lấy gạch ghè vào đầu nhau.  2 dt. lọ nhỏ bằng sành: ghè tương.
ghẻ," 1 dt bệnh ngoài da do kí sinh trùng gọi là cái ghẻ gây ra  khiến cho nổi lên những mụn  rất ngứa: nghĩ rằng ngứa ghẻ  hờn ghen  xấu chàng mà có ai khen chị mình (k); có nghén thì đẻ  có ghẻ đâu mà lây (tng)."  2 dt sợi bẩn trong tơ: gỡ ghẻ trong tơ.  3 tt nói quan hệ giữa một người với người đàn ông hay người phụ nữ hiện thay cha hay mẹ người ấy đã mất hoặc đã li hôn: bố ghẻ; mẹ ghẻ.
ghẻ lạnh," t. ph. hững hờ  nhạt nhẽo: ăn ở ghẻ lạnh."
ghẻ lở, nh. ghẻ chốc.
ghẻ ruồi," bệnh ghẻ  nốt nhỏ lăn tăn  rất ngứa."
ghé," đg. 1 tạm dừng lại một thời gian ở nơi nào đó  nhằm mục đích nhất định  trên đường đi. ghé vào quán uống nước. ghé thăm. đi qua  không ghé lại. 2 tạm nhờ vào để làm việc gì cùng với người khác  coi như phụ thêm vào. ngồi ghé vào ghế bạn. ghé gạo thổi cơm. 3 nghiêng về một bên để đặt sát vào hoặc để hướng về. ghé vai khiêng. ghé vào tai nói thầm. ghé nón liếc nhìn."
ghé gẩm, đg. dựa vào.
ghé lưng, cg. ngả lưng. nằm tạm một lúc: ghé lưng cho đỡ mệt.
ghé mắt, áp mắt vào cái gì để nhìn qua: ghé mắt vào liếp nhìn ra sân.
ghé vai, đảm nhiệm một phần công việc chung với người khác: ghé vai gánh vác việc nước.
ghẹ," 1 dt. 1. loại cua biển vỏ trắng có hoa  càng dài  thịt nhiều và ngọt hơn cua: con ghẹ. 2. kẻ bạo ngược  ỷ thế hiếp người: ông ghẹ  ngang quá ghẹ." " 2 đgt. bám vào  nhờ vào để được việc mà không phải tốn kém: ăn ghẹ  cho trẻ bú ghẹ hàng xóm  đi ghẹ xe."
ghém, t. nói các thức ăn thực vật ăn sống: ăn ghém; rau ghém; cà ghém.
ghen," đgt 1. tức tối  bực bội vì nghi cho chồng hoặc vợ có ngoại tình: bây giờ mới rõ tăm hơi  máu ghen đâu có lạ đời nhà ghen (k) 2. tức tối khi thấy người khác hơn mình: nghĩ đời mà ngán cho đời  tài tình chi lắm cho trời đất ghen (k); hoa ghen thua thắm  liễu hờn kém xanh (k)."
ghen ghét," nh. ghen  ngh.1."
ghen tị," nh. ghen  ngh. 1."
ghen tuông," nh. ghen  ngh. 2."
ghèn, (đph) d. dử mắt: mắt đau có nhiều ghèn.
ghẹo," đg. 1 (ph.). trêu. ghẹo trẻ con. 2 dùng lời nói  cử chỉ chớt nhả để đùa cợt với phụ nữ. ghẹo gái."
ghép," i. đgt. 1. đặt phần nọ sát vào phần kia: ghép ván thuyền  ghép bằng nhiều mảnh  ghép vần. 2. làm cho một mắt hoặc một cành tươi cây này sống trên thân cây khác: ghép cây. 3. tách một phần cơ thể gắn lên chỗ khác của cơ thể đó hoặc cơ thể khác: ghép thận  ghép da. 4. buộc phải nhận  phải chịu tội: ghép vào tội lừa đảo. ii. tt. có tính chất của một chỉnh thể cấu thành từ ít nhất hai thành phần: từ ghép  mặt bàn gỗ ghép."
ghét, 1 dt chất bẩn bám vào da người: tắm thì phải kì cho sạch ghét.  2 đgt không ưa: lắm kẻ yêu hơn nhiều người ghét (tng); vô duyên ghét kẻ có duyên; không tiền ghét kẻ có tiền cầm tay (cd).
ghét bỏ, không ngó ngàng hỏi han gì.
ghê," ph.t. 1. cảm thấy muốn rùng mình: lạnh ghê cả người; ăn khế chua ghê cả răng. 2.  sợ  tởm  muốn tránh: trông thấy con đỉa mà ghê. 3. quá lắm (thtục): lâu ghê; xấu ghê."
ghê gớm, cg. ghê hồn. đáng kinh sợ: tai nạn ghê gớm.
ghê rợn, trông gớm quá mà phát rợn cả người.
ghê tởm," đg. (hoặc t.). 1 có cảm giác không thể chịu được  muốn tránh xa đi vì thấy quá xấu xa (nói về mặt tinh thần). ghê tởm cuộc sống dối trá  lừa đảo. hạng người đáng ghê tởm. 2 có tác dụng làm ghê tởm; đáng ghê tởm. những tội ác ghê tởm. bộ mặt ghê tởm."
ghế," 1 dt. 1. đồ dùng để ngồi: ghế tựa  ghế băng  ghế mây  bàn ghế  kê hai dãy ghế. 2. địa vị  chức vụ: ông ta sợ mất ghế  tranh ghế tổng thống."  2 đgt. 1. dùng đũa cả đảo gạo khi nấu cơm: ghế cơm. 2. trộn lẫn cơm nguội hoặc lương thực phụ khi nấu cơm: ghế cơm nguội  cơm ghế khoai khô.
ghế bành, dt (bành là ghế ngồi trên lưng voi) ghế có lưng tựa và hai tay vịn: hắn ngồi chễm chệ trên một ghế bành.
ghế bố, (đph) thứ giường bằng gỗ nhẹ và có thể xếp lại được mặt làm bằng vải bố dày và chắc.
ghế dài," ghế làm bằng tấm gỗ dài có chân ở hai đầu  cho nhiều người ngồi không tựa lưng và tì tay."
ghế dựa, ghế có chỗ dựa lưng nhưng không có chỗ tì tay.
ghế đẩu," d. ghế nhỏ không có lưng tựa  dùng cho một người ngồi."
ghế điện," dt. ghế có truyền điện  dùng để tra tấn hoặc xử tử."
ghế ngựa," giường bằng gỗ  đóng thành hai tấm hình chữ nhật  kê trên hai cái mễ: ghế ngựa quang dầu."
ghếch," đgt đặt một đầu cao lên: ghếch tấm ván lên tường; nằm bắt chân chữ ngũ  ghếch đầu lên cái ghế gỗ (tô-hoài)."
ghềnh," đg. đi quân sĩ hay quân tượng từ vạch dưới lên  trong ván cờ tướng."
ghệt, d. mảnh da hay dạ cứng để bọc và bảo vệ ống chân.
ghi, 1 d. thiết bị dùng để chuyển đường chạy của xe lửa hoặc xe điện. bẻ ghi. " 2 đg. 1 dùng chữ viết hoặc dấu hiệu để lưu giữ một nội dung nào đó  khi nhìn lại có thể biết hoặc nhớ lại nội dung ấy. ghi địa chỉ. ghi tên vào danh sách. ghi nhật kí. ghi vào lòng (b.; nhớ sâu trong lòng). tổ quốc ghi công (b.). đội bóng a ghi hai bàn thắng (b.; đoạt hai bàn thắng). 2 (chm.). ghi thông tin lên thiết bị nhớ của máy tính."  3 t. (kết hợp hạn chế). có màu giữa màu đen và màu trắng (thường nói về những đồ vật nhân tạo). chiếc áo màu ghi. sơn màu ghi.
ghi âm," đgt. ghi những dao động âm vào những vật mang (đĩa  băng...) để sau có thể phát lại."
ghi chép," đgt viết lại điều mình nghe được  đọc được: ngồi trong lớp  em ấy ghi chép đầy đủ lời thầy dạy."
ghi chú, ghi lại và giải nghĩa.
ghi đông," d. bộ phận mà người đi xe đạp  xe máy hay mô-tô nắm hai đầu để lái bánh trước."
ghi nhớ, đg. 1. chép hay đánh dấu cho khỏi quên. 2. giữ mãi trong lòng: ghi nhớ lời dạy của hồ chủ tịch.
ghi-ta, d. nhạc cụ sáu dây gảy thành âm thanh bằng đầu ngón tay.
ghi tạc, in sâu vào trí nhớ.
ghì," đg. dùng sức giữ thật chặt  làm cho không thể di động được. ghì con vào lòng. ghì cương ngựa. ôm ghì lấy."
ghiền," đgt.  đphg nghiện: có thằng chồng ghiền như ông tiên nho nhỏ  ngó vô mùng đèn đỏ sợ sao (cd)."
ghim, dt thứ đanh nhỏ và dài dùng để gài nhiều tờ giấy với nhau hoặc để gài thứ gì vào áo: dùng ghim gài huân chương trên ve áo.  đgt gài bằng : ghim tập hoá đơn.
ghìm," d. kìm lại  giữ lại: ghìm cương ngựa."
gì," i đ. 1 từ dùng để chỉ sự vật  sự việc  hiện tượng nào đó không rõ (thường dùng để hỏi). cái gì kia? tên là gì? đi những đâu  làm những gì  không ai biết. gì thế? còn gì gì nữa nào? (kng.). gì  chứ việc ấy thì dễ quá (kng.). 2 (thường dùng đi đôi với cũng hoặc dùng trong câu phủ định). từ dùng để chỉ sự vật  sự việc  hiện tượng nào đó bất kì. việc gì cũng làm được. thấy gì cũng hỏi. chẳng cần gì hết. không có gì vui bằng. muốn gì gì cũng có (kng.). gì thì cũng đã muộn rồi (kng.). 3 (kng.; dùng sau d.  đg.). từ dùng để chỉ một hạng  loại  tính chất nào đó  với ý chê bai nhằm phủ định. người gì lại có người như thế! bàn ghế gì mà ọp ẹp! vợ chồng gì chúng nó! toàn những chuyện gì gì ấy. làm ăn gì thế này?" " ii p. (dùng phụ sau đg.  t.). từ biểu thị ý phủ định dưới vẻ nghi vấn  người nói làm như muốn hỏi mà không cần trả lời  vì đã sẵn có ý bác bỏ ý khẳng định. nó thì biết . việc này thì can gì đến nó? xa gì mà ngại? ăn thua gì! có nhiều nhặn gì cho cam."  iii tr. (dùng trong câu phủ định). từ biểu thị nhấn mạnh ý phủ định hoàn toàn. nó chẳng biết . chẳng cứ gì phải đủ số mới được.
gỉ," 1 i. dt. chất màu đỏ sẫm  pha đen  bám phía ngoài các kim loại do bị ô-xi hoá: xe đạp lắm gỉ quá. ii. đgt. làm cho gỉ: mạ thế này thì dễ bị gỉ  thép không gỉ."  2 nh. dử mắt.
gí," d. chỗ để trắng không nhuộm ở chéo khăn  đầu vải  để đánh dấu: gí khăn; gí áo."  đg. để sát vào: gí hòn than vào rơm. " ph. nói ở yên  nằm nép một chỗ: chết gí; nằm gí; bẹp gí."
gia, đgt thêm vào một ít: gia muối vào canh; gia vài vị nữa vào đơn thuốc.
gia bảo," d. của quý trong nhà  thường do ông cha để lại."
gia bộc," người đầy tớ trong nhà  dưới chế độ cũ."
gia cảnh, tình cảnh trong nhà giàu hay nghèo: gia cảnh bần bách.
gia cầm," loài chim nuôi trong nhà như gà  vịt  ngan  ngỗng  chim câu  v.v..."
gia chính," công việc làm ăn  coi sóc trong nhà."
gia chủ, người chủ nhà (cũ).
gia công," đg. 1 (cũ; id.). bỏ nhiều công sức vào việc gì; ra sức. gia công luyện tập. 2 bỏ nhiều công sức lao động sáng tạo để làm cho tốt  cho đẹp hơn lên  so với dạng tự nhiên ban đầu. những hiện vật đã mang dấu vết gia công của người nguyên thuỷ. gia công nghệ thuật. 3 (chm.). làm thay đổi hình dạng  trạng thái  tính chất  v.v. của vật thể trong quá trình chế tạo sản phẩm. gia công kim loại. gia công các chi tiết máy. các công đoạn gia công. 4 (bên sản xuất) làm thuê cho bên có nguyên vật liệu  nhận nguyên vật liệu để làm ra sản phẩm theo yêu cầu (một hình thức tổ chức sản xuất). làm gia công một số mặt hàng thủ công nghiệp. hàng gia công."
gia cư, nhà ở (cũ).
gia dụng," t. để dùng trong nhà: nồi  niêu  kìm  búa... là đồ gia dụng."
gia đạo, phép tắc của mỗi nhà; đường lối ăn ở của mỗi nhà.
gia đình, dt. tập hợp những người có quan hệ hôn nhân và huyết thống sống trong cùng một nhà: gia đình tôi có 3 người  xây dựng gia đình  gia đình hạnh phúc.
gia giảm," đg. thêm vào  bớt ra  cho đúng mức."
gia giáo, giáo dục; phép tắc trong gia đình.
gia hạn, đg. thêm một thời kỳ nữa: gia hạn giấy chứng minh.
gia hình," đg. đem làm tội theo pháp luật: một là cứ phép gia hình  hai là lại cứ lầu xanh phó về (k)."
gia huấn, d. sự dạy dỗ con em về lề lối ăn ở riêng của từng nhà.
gia nghiệp," d. l. cơ nghiệp  của cải riêng của một nhà. 2. nghề nghiệp của ông cha để lại mà mình vẫn kế tiếp làm."
gia nhân, người làm việc vặt trong gia đình dưới chế độ cũ.
gia nhập, đgt (h. gia: thêm; nhập: vào) tham gia vào một tổ chức: nguyễn ái quốc gia nhập đảng xã hội pháp (phvđồng).
gia ơn," d. làm việc tốt  việc hay cho người khác  khiến người ta phải nhớ ơn mình."
gia phả," sách ghi thế hệ  truyện ký  sự nghiệp của người trong một nhà  một họ: gia phả là tài liệu cần thiết cho sử học."
gia pháp, phép tắc trong một nhà.
gia phong," thói nhà  tập quán và giáo dục riêng của từng nhà."
gia quyến, những người thuộc cùng một gia đình: đi nghỉ mát đem cả gia quyến đi.
gia sản, d. toàn bộ nói chung tài sản của một gia đình. kê khai gia sản. tịch thu gia sản.
gia súc," dt. súc vật có lông mao được nuôi trong nhà (như trâu  bò  lợn  chó...)."
gia sư, thầy dạy học riêng của một nhà.
gia sự, sự việc ở trong nhà.
gia tài, dt (h. gia: nhà; tài: của cải) của cải của ông cha để lại: anh ta được hướng một gia tài lớn.
gia tăng," đg. nâng cao lên  thêm vào."
gia thất, d. 1. nh. gia đình: các cháu đã thành gia thất. 2. tổ chức gồm có vợ và chồng.
gia thế, ảnh hưởng của một gia đình.
gia tiên, tổ tiên một nhà.
gia tốc, d. độ tăng giảm vận tốc trong một đơn vị thời gian của một vật đang chuyển động.
gia tộc, họ hàng.
gia truyền, tt. bí quyết do ông cha để lại: thuốc gia truyền.
gia trưởng," người chủ trong nhà. chế độ gia trưởng. chế độ trao cho người cha quyền hành tuyệt đối điều khiển mọi người và chi phối mọi việc trong nhà  ở nhiều dân tộc thời cổ đại. tác phong gia trưởng. tác phong của cán bộ tự coi mình là đàn anh  lạm dụng quyền hành  đàn áp dân chủ  tự ý quyết đoán mọi việc không hỏi ý kiến quần chúng."
gia tư, d. của cải riêng của một nhà: gia tư nghỉ cũng thường thường bậc trung (k).
gia vị, dt (h. gia: thêm; vị: mùi vị) thứ cho thêm vào thức ăn để tăng vị thơm ngon: món ăn ngon hay không một phần nhờ ở gia vị.
già," người chị mẹ  đối với dì là em mẹ: con dì con già." " i. t. ph. 1. nhiều tuổi  đã sống từ lâu: nhường bước người già; gà già thịt dai; cây già. 2. mang tính chất bên ngoài  hình thức của người đã sống từ lâu dù bản thân chưa nhiều tuổi: mặt già; tìm một chị tiếng già để đóng vai bà lão; lo nghĩ nhiều nên già trước tuổi.  3. ở từ lâu trong một nghề  một trạng thái nói chung: thầy già; cậu  ta là bạn già của mình; chưa đến bốn mươi nhưng đã già tuổi đảng. 4. nói hoa lợi để quá mức mới thu hoạch hoặc chưa thu: cau già; bầu già. 5. trên mức trung bình  mức vừa dùng  mức hợp lý: nước nóng già; dọa già. già néo đứt dây. làm găng quá thì hỏng việc. 6. dôi ra một ít  trên một mức độ nào đó: già một thước; lấy già một đấu. ii. đ. từ thân mật người có tuổi tự xưng hoặc người chưa già gọi người có tuổi: cho già miếng trầu; mời già xơi nước."
già cả, nhiều tuổi và đáng tôn kính: có lễ độ với người già cả.
già cấc, già và cằn cỗi: người ít tuổi mà trông mặt già cấc.
già câng, nh. già cấc.
già cỗi," cằn cọc  không lớn lên được vì hết nhựa sống."
già dặn," t. 1 (người) ở vào tuổi đã phát triển đầy đủ về các mặt. mới hai mươi tuổi mà người trông già dặn. 2 có trình độ mọi mặt trên mức đạt yêu cầu  do đã từng trải  được rèn luyện nhiều. già dặn kinh nghiệm. già dặn trong công tác. bút pháp già dặn  sắc sảo."
già đời," t. 1. lâu năm  nhiều tuổi: già đời làm cách mạng. 2. trọn một đời người: già đời không làm được việc gì đáng kể."
già giang, cái gông đeo ở cổ tội nhân (cũ): già giang một lão một trai (k).
già họng, nh. già mồm.
già khọm, cg. già khụ. già và gầy gò hom hem.
già khụ, nh. già khọm.
già lam," dt.  cũ  cổ 1. chùa. 2. nhà sư."
già lão, nhiều tuổi.
già mồm, cg. già họng. nói quá nhiều để cãi lẽ.
già nua, nhiều tuổi và yếu đuối.
giả," 1 tt 1. không phải là thật: giấy bạc giả 2. giống vật gì  nhưng không phải là vật ấy: vải giả da 3. làm ra để thay thế một vật gì: răng giả; lần theo núi giả đi vòng (k)." " 2 đgt làm như thật: chị ấy vì ghen mà giả điên; anh lười giả ốm để không đi học; hắn chỉ giả nghèo  giả khổ."  trgt bắt chước sự thật: làm  giấy bạc; diễn viên nam đóng giả nữ. " 3 đgt (cn. trả) 1. trao lại cho người ta số tiền hay vật gì mình đã mượn: giả nợ; giả sách ở thư viện 2. trao lại cho người ta số tiền là giá món hàng mình mua: em cứ mua áo đi  anh giả tiền cho 3. đền lại những gì người ta đã làm cho mình: giả ơn; giả lễ 4. giao lại cho người ta thứ gì mình không nhận: giả lại đồ lễ  giả lại tiền thừa."
giả bộ, làm như là: giả bộ ngây thơ.
giả cách," cg. giả đò  giả tảng. làm ra bộ như là: giả cách điên."
giả cầy, 1. d. món ăn nấu bằng thịt lợn theo kiểu nấu thịt chó. 2. t. từ dùng để chê người sính nói tiếng pháp mà nói không đúng: tiếng tây giả cầy.
giả dạng," t. 1. mượn hình dạng khác. 2. vờ  làm lơ: giả dạng không biết."
giả danh, đg. giả tự xưng là người nào đó để đánh lừa làm việc gì. giả danh một chủ hãng buôn để lừa đảo.
giả dối, tt. không đúng sự thật: thái độ giả dối  quan hệ giả dối  lời tán tụng giả dối  kẻ giả dối.
giả định, đgt (h. giả: không thực; định: quyết định) coi như là có thực: giả định nhiệt độ không đổi.  dt sự coi như có thực: trên cơ sở một  như thế thì kết quả thế nào?.
giả đò, nh. giả cách.
giả hiệu," t. không thực  không chính tông: thuốc giả hiệu; độc lập giả hiệu."
giả mạo, tạo ra một cái không thực để dánh lừa: giả mạo chữ ký.
giả như, nh. giả sử.
giả sử," k. (hay đg.). (dùng ở đầu câu). từ dùng để nêu một giả thiết  thường là trái với thực tế  làm căn cứ suy luận  chứng minh. giả sử không có anh ấy thì việc chắc không xong. giả sử có người hỏi  anh sẽ trả lời ra sao?"
giả tảng, nh. giả cách.
giả thiết, 1. (toán) d. những điều coi là cho trước trong một định lý để căn cứ vào đó mà suy ra những điều cần phải chứng minh. 2. l. ví phỏng như thế.
giả thuyết, dt. điều tạm nêu ra (chưa được chứng minh hoặc kiểm nghiệm) để giải thích một hiện tượng nào đó và tạm được công nhận.
giả thử, l. nh. giả sử.
giả trá, gian dối.
giả trang, ăn mặc và trang sức khác đi để đổi hình dáng: con trai giả trang là con gái.
giả vờ, làm như là: giả vờ ngủ để nghe chuyện kín.
giã, 1 đgt 1. đâm bằng chày: giã gạo; giã giò 2. đánh (thtục): giã cho nó một trận 3. làm cho đồ tơ lụa trắng ra: giã lụa. " 2 đgt từ biệt: giã nhà đeo bức chiến bào (chp); giã chàng  nàng mới kíp dời song sa (k)."
giã từ, đg. (vch.). như từ giã.
giá, 1 dt. 1. giá trị hàng hoá (thường bằng tiền): giá chợ đen  giá cả  giá thành. 2. những gì phải bỏ ra cho một việc làm: hoàn thành bằng mọi giá.  2 dt. đồ dùng để treo hay gác vật gì: giá sách  giá gương  giá áo túi cơm (tng.)  thánh giá. " 3 i. dt. trạng thái lạnh buốt  cóng: giá thế này thì rửa mặt sao được. ii. tt. lạnh buốt: trời giá quá." " 4 dt. mầm đậu xanh  dùng để ăn." " 5 dt. cây độc mọc ở bờ đầm vùng nước mặn ít có nước triều tràn đến  thân gỗ nhỏ có nhựa mủ trắng lá hình trái xoan nhọn mũi  quả nang mang ba hạt hình cầu  lá và nhựa mủ rất độc."  6 lt. từ nêu điều kiện giả thiết; nếu như; giá như; giá mà: giá trời không mưa thì giờ ta đã đến nơi rồi.  7 giơ cao dứ dứ rồi đánh: một cái giá bằng ba cái đánh (tng.).  8 xe để vua đi: hộ giá.
giá buốt, t. giá lạnh đến mức như thấm sâu vào tận xương. đêm đông giá buốt.
giá cả, dt. giá hàng hoá nói chung: giá cả ổn định  lâu không đi chợ không biết giá cả dạo này ra sao.
giá phỏng, ví như.
giá thành," chi phí của xí nghiệp vào việc sản xuất một sản phẩm  bao gồm tiền lương công nhân  tiền mua nguyên liệu vật liệu  nhiên liệu  tiền khấu hao về tài sản cố định và những chi phí vào việc quản lý và phục vụ sản xuất."
giá thú," từ chỉ gái lấy chồng  trai lấy vợ. giấy giá thú. giấy chứng nhận trai gái kết hôn với nhau."
giá thử, nh. giá phỏng.
giá trị," d. 1. cái mà người ta dùng làm cơ sở để xét xem một vật có lợi ích tới mức nào đối với con người: thịt  trứng.. là những thức ăn có giá trị; giá trị của một phát minh khoa học là thúc đẩy kỹ thuật tiến lên; giá trị của một tác phẩm văn học. 2. cái mà người ta dựa vào để xét xem một người đáng quí đến mức nào về mặt đạo đức  trí tuệ  nghề nghiệp  tài năng: giá trị của người lao động là năng suất lao động. 3. những quan niệm và thực tại về cái đẹp  sự thật  điều thiện của một xã hội: ta vẫn duy trì những giá trị đạo đức của con người qua các thời đại. 4. tính chất qui ra được thành tiền của một vật trong quan hệ mua bán  đổi chác: cái xe đã dùng hai năm  chỉ còn bảy chục phần trăm giá trị ban đầu. 5. độ lớn của một đại lượng  một lượng biến thiên: giá trị dương; giá trị âm."
giá trị sử dụng," giá trị của những vật có thể thỏa mãn được nhu cầu của người ta  như cơm gạo thoả mãn được nhu cầu ăn."
giá trị thặng dư, giá trị do lao động của công nhân làm thuê sáng tạo ra thêm ngoài giá trị của sức lao dộng và bị nhà tư bản chiếm không.
giạ," dt (đph) thùng sắt dùng để đong thóc  dung tích độ 40 lít: đóng cho xã 3 giạ thóc."
giác, d. x. giốc.  đg. làm tụ máu cho đỡ đau bằng cách úp vào chỗ đau một ống thủy tinh đã đốt nóng bên trong để rút bớt không khí ra.
giác mạc," d. phần trong suốt của màng cứng của mắt  ở phía trước con ngươi."
giác ngộ," đgt. nhận thức cái đúng  cái sai làm theo điều đã được xác định là chân lí."
giác quan," dt (h. giác: biết; quan: bộ phận cơ thể) năng lực của cơ thể người và động vật thu nhận những kích thích bên ngoài như ánh sáng  tiếng động  mùì vị..: giác quan của chúng ta không lừa gạt chúng ta đâu (trvgiàu)."
giác thư," d. văn kiện ngoại giao của chính phủ một nước gửi chính phủ một nước khác để biểu thị thái độ đối lập về một vấn đề  nhằm mục đích đấu tranh  yêu sách."
giai," t. x. trai: con giai  con gái."
giai âm," d. (cũ; vch.). tin lành  tin hay."
giai cấp," dt. những tập đoàn người trong xã hội  có địa vị khác nhau  có quan hệ sản xuất khác nhau  có quan hệ tư liệu sản xuất khác nhau  có phương thức hưởng thụ khác nhau về tài sản xã hội: giai cấp công nhân  giai cấp nông dân."
giai đoạn, dt (h. giai: bậc; đoạn: phân chia) phần thời gian có những sự việc riêng biệt trong một thời kì dài: một cuộc tranh đấu thường có ba giai đoạn (hcm); trong giai đoạn cách mạng dẫn tới dân chủ nhân dân (trg-chinh).
giai kỳ, d. ngày tốt. ngr. ngày cưới (cũ).
giai nhân, người đàn bà đẹp (cũ). giai nhân tài tử. gái có sắc và trai có tài.
giai phẩm, tác phẩm hay.
giai tác," bài thơ  văn  hoặc cuốn sách hay."
giai thoại, câu chuyện thú vị.
giải," 1 d. rùa nước ngọt  trông giống con ba ba nhưng cỡ rất lớn  sống ở vực sâu." " 2 d. cái có giá trị tinh thần hoặc vật chất dành riêng cho người hay đơn vị đạt thành tích cao trong một số cuộc thi  hay thắng trong một số trò chơi. giải thi đua. giải vô địch bóng bàn toàn quốc. giải nhất thi viết truyện ngắn. giật giải. trúng số giải đặc biệt."  3 (ph.). x. trải2.  4 đg. đi kèm theo để đưa đến một nơi nào đó bằng cách cưỡng bức. giải tù binh. " 5 đg. 1 (kết hợp hạn chế). làm cho thoát được cái đang trói buộc  hạn chế tự do. giải thế nguy. giải lời thề. 2 (kết hợp hạn chế). làm cho như tan mất đi cái đang làm khó chịu. giải mối ngờ vực. giải sự thắc mắc. giải sầu*. 3 làm cho những rắc rối hoặc bí ẩn được gỡ dần ra để tìm ra đáp số hoặc câu trả lời. giải bài toán. giải phương trình. câu đố khó  chưa ai giải được. giải mã*."
giải ách, gỡ khỏi tai nạn.
giải cứu, đgt. cứu vớt khỏi tai nạn.
giải đáp," trả lời  giải thích các thắc mắc hoặc các câu hỏi."
giải độc, thải ra khỏi cơ thể những chất có hại.
giải giáp, hạ khí giới để xin hàng.
giải khát, đgt (h. giải: gỡ ra; khát: cần uống nước) uống cho khỏi khát: mùa hè có nhiều thứ nước giải khát.
giải khuây, làm cho bớt nỗi buồn.
giải lao, nghỉ cho đỡ mệt: giờ giải lao giữa buổi làm.
giải nghệ, bỏ nghề: một võ sĩ đã giải nghệ.
giải nghĩa, đg. nói cho rõ nghĩa. giải nghĩa một từ khó.
giải ngũ, ra khỏi quân đội.
giải nguyên, d. nh. thủ khoa. học vị của người đỗ đầu khoa thi hương dưới thời phong kiến.
giải nhiệt," dt. phép giải trừ tà khí để hạ sốt  theo đông y."
giải oan, làm cho hết oan uổng.
giải pháp, dt (h. giải: cởi ra; pháp: phép) cách giải quyết một vấn đề khó khăn: mười điều giải pháp vừa công bố chấn động năm châu một lập trường (sóng hồng).
giải phẫu," d. một khoa của y học chuyên mổ xẻ thi thể để nghiên cứu hình thái  tính chất  vị trí và mối liên lạc giữa các bộ phận trong cơ thể."
giải phiền, làm cho hết buồn.
giải phóng," i đg. 1 làm cho được tự do  cho thoát khỏi tình trạng bị nước ngoài nô dịch  chiếm đóng. giải phóng đất nước. phong trào giải phóng dân tộc. khu giải phóng (khu vực đã được giải phóng). 2 làm cho được tự do  cho thoát khỏi địa vị nô lệ hoặc tình trạng bị áp bức  kiềm chế  ràng buộc. giải phóng nô lệ. giải phóng phụ nữ. giải phóng sức sản xuất. 3 làm thoát khỏi tình trạng bị vướng mắc  cản trở. kéo cây đổ sang một bên để giải phóng lối đi. thu dọn vật liệu rơi vãi  giải phóng mặt bằng. giải phóng xe nhanh để tăng khả năng vận chuyển. 4 làm cho thoát ra một chất nào đó hay năng lượng. phản ứng hoá học giải phóng một chất khí. nguyên tử giải phóng năng lượng của nó."  ii d. (kng.).  quân (nói tắt). tiếp tế cho giải phóng. anh lính giải phóng.
giải quyết," đgt. làm cho không còn mọi trở ngại  khó khăn để đạt tới kết quả tốt đẹp: giải quyết khó khăn  không ai chịu giải quyết vấn đề này  gửi đơn lâu rồi nhưng chưa được giải quyết."
giải sầu, nh. giải buồn.
giải tán, đgt (h. giải: cởi ra; tán: lìa tan) 1. không tụ họp nữa: phiên chợ đã giải tán 2. không cho phép tập họp lại như cũ: tổng thống nước ấy đã giải tán quốc hội.
giải thể, đg. 1. tan rã: chế độ nông nô giải thể. 2. phân tán các thành phần khiến một tổ chức không còn nữa: giải thể nhà ăn của cơ quan.
giải thích, đg. làm cho hiểu rõ. giải thích hiện tượng nguyệt thực. giải thích chính sách. điều đó giải thích nguyên nhân sự xung đột.
giải thoát, đg. 1. cứu khỏi sự trói buộc. 2. (phật). cứu vớt ra khỏi biển khổ.
giải thưởng, x. dải thưởng.
giải tích, d. ngành toán học nghiên cứu về các hàm số.
giải toả, đg. từ bỏ phương tiện chiến tranh hoặc đẩy lui lực lượng quân sự phong tỏa để mở đường liên lạc với ngoài.
giải trí," đgt (h. giải: cởi ra; trí: trí óc) làm cho trí óc được nghỉ ngơi  thoải mái  sau khi làm việc nhiều: đã làm việc cả buổi  cần phải giải trí."
giải vây, đg. cg. giải vi. 1. gỡ cho thoát khỏi vòng vây. 2. giúp cho tránh khỏi tai vạ.
giãi bày," tỏ rõ bằng chứng cớ  lời lẽ."
giãi tỏ, nh. giãi bày.
giại, d. đồ bằng tre hay gỗ đặt ở hiên để che nắng gió.  d. bãi đất thường dùng làm nghĩa địa.
giam," đg. 1 giữ (người bị coi là có tội) ở một nơi nhất định  không cho tự do đi lại  tự do hoạt động. giam tù trong ngục. bắt giam. trại giam. 2 (kết hợp hạn chế). giữ tại một chỗ  không cho tự do rời khỏi. trời mưa bị giam chân ở nhà. giam mình trong phòng thí nghiệm (b.)."
giam cầm, nhốt giữ lại ở phòng kín.
giam cấm, nhốt vào một chỗ và không cho thông tin tức với ngoài.
giam hãm, giữ ở trong vòng trói buộc: chế độ phong kiến giam hãm phụ nữ.
giam lỏng, bắt buộc một người phải ở trong một phạm vi nhất định để dễ theo dõi kiểm soát.
giảm," đgt. bớt đi  trái với tăng: giảm tức tô  tăng thu giảm chi  giảm nhiễu  giảm sút  giảm tô  giảm tức  ăn giảm  gia giảm  suy giảm  tài giảm  thuyên giảm  tỉnh giảm."
giảm đẳng, hạ tội xuống một bậc nhẹ hơn.
giảm sút, t. kém đi: sức khỏe bị giảm sút.
giảm thọ, đg. làm cho đời ngắn đi: rượu và thuốc phiện giảm thọ người nghiện.
giám binh, d. chức quan võ đứng đầu một trại lính khố xanh ở một tỉnh dưới thời pháp thuộc.
giám định, đg. xem xét để quyết định là có hay không: hội đồng giám định y khoa.
giám đốc, i đg. (cũ; id.). giám sát và đôn đốc. " ii d. người đứng đầu lãnh đạo một cơ quan chuyên môn cấp tỉnh  thành hoặc một cơ quan  xí nghiệp  công ti  v.v.  sở văn hoá. giám đốc nhà xuất bản. giám đốc nhà máy. giám đốc công ti."
giám hiệu," ban phụ trách việc lãnh đạo một trường học  gồm có hiệu trưởng và hiệu phó."
giám hộ, người quản lý một hộ hay đứng đầu một hộ.
giám khảo, dt. người chấm thi.
giám mục, dt (h. mục: chăn nuôi) chức sắc công giáo do giáo hoàng phong để trông nom công việc tôn giáo trong một địa phận: vị giám mục ấy được giáo dân tôn kính.
giám ngục, người trông nom nhà lao.
giám quốc, từ cũ chỉ tổng thống một nước cộng hòa tư sản.
giám sát, i đg. theo dõi và kiểm tra xem có thực hiện đúng những điều quy định không. giám sát việc thi hành hiệp nghị. hội đồng nhân dân giám sát mọi hoạt động của uỷ ban nhân dân cấp mình. " ii d. chức quan thời xưa  trông nom  coi sóc một loại công việc nhất định."
giám thị," i. đgt. xem xét công việc người khác. ii. dt. 1. người trông coi kỉ luật  trật tự trong trường học  nhà lao. 2. người coi thi."
giạm, (id.). x. dạm1.
gian," 1 i. dt. 1. từng đơn vị căn nhà nhỏ: một gian nhà  án gian. 2. phần trong nhà ngăn cách bởi hai vì  hoặc hai bức phên  tường: nhà ba gian hai chái. ii. 1. giữa  khoảng giữa: trung gian 2. trong một phạm vi nhất định: dân gian  dương gian  không gian  nhân gian  thế gian  thời gian  thời gian biểu  trần gian." " 2 i. tt. dối trá  lừa lọc: mưu gian  người ngay kẻ gian. ii. dt. kẻ dối trá  lừa lọc: giết giặc trừ gian."
gian ác, dối trá và độc ác: cường hào gian ác.
gian dâm, tt (h. gian: dâm loạn; dâm: tà dâm) nói nam nữ có quan hệ bất chính: dư luận chê cười những kẻ gian dâm.
gian dối," dối trá  không thật."
gian giảo," cg. gian xảo. dối trá  quỉ quyệt."
gian hiểm, dối trá và thâm ác.
gian hùng," nói người có nhiều mưu mô quỉ quyệt  thường thực hiện bằng cách sử dụng quyền thế của mình: tào tháo gian hùng."
gian khổ, khó khăn và khổ sở: cuộc đấu tranh gian khổ.
gian lao, khó khăn và vất vả.
gian lận," dối trá  lừa lọc: gian lận trong kỳ thi."
gian lậu, dối trá và giấu giếm trái phép.
gian nan, khó khăn khốn khổ: tình cảnh gian nan.
gian ngoan, dối trá và tai quái
gian nguy, khó khăn và hiểm nghèo.
gian phi, dối trá và bất chính.
gian phu, người đàn ông thông dâm với người có chồng.
gian phụ, người đàn bà có chồng thông dâm với người đàn ông khác.
gian tà, t. giả dối và không chính đáng.
gian tham, t. dối trá và tham lam: quan lại gian tham.
gian thần, kẻ làm quan dối vua hại dân.
gian thương, người buôn bán có nhiều mưu mô lừa lọc.
gian truân, t. khó khăn lận đận: cuộc đời gian truân.
gian xảo, t. như gian giảo (ng. 1). thủ đoạn gian xảo.
giàn," dt. 1. tấm lớn được đan hoặc ghép thưa bằng nhiều thanh tre  nứa  đặt trên cao làm chỗ cho cây leo hay che nắng: làm giàn mướp  bí đã leo kín giàn  làm giàn che nắng. 2. tấm ghép nhiều thanh (ống) tre nứa  treo ngang sát tường để đồ lặt vặt trong nhà: giàn bếp  giàn để đồ  giàn bát đũa. 3. nh. giàn giáo. 4. kết cấu gồm các thanh giằng bằng kim loại  bê tông cốt thép  gỗ hoặc vật liệu kết hợp  chịu lực của mái nhà  nhịp cầu  công trình thuỷ công  tên lửa..."
giàn giáo," d. toàn thể những gióng  cột  xà  ván giằng với nhau  bắc tạm cho thợ đi được trong một nhà đang làm  xây tường lên cao  lợp mái..."
giàn giụa, đầy lai láng và trào ra ngoài: nước mắt giàn giụa.
giàn mui, mái thuyền ken bằng tre lợp lá gồi.
giản dị," tt  trgt (h. dị: dễ) đơn sơ và dễ dãi  không phiền phức  không xa hoa: nhân dân ta sẵn có truyền thống tốt đẹp là lao động cần cù  sinh hoạt giản dị (hcm)."
giản đơn," t. sơ sài  không phức tạp: vấn đề không giản đơn thế."
giản lược, t. ngắn và gọn gàng.
giản tiện, t. đơn giản và tiện lợi. cách làm giản tiện.
giản ước, (toán) x. ước lược: giản ước phân số.
giản yếu, t. gọn gàng và có đầy đủ những điều cần thiết: sách lịch sử giản yếu.
giãn, nh. dãn.
gián," 1 dt loài sâu bọ thuộc bộ cánh thẳng  cánh màu gụ  có mùi hôi  thường sống ở chỗ tối: trên thì gián nhấm vứt đi  giữa thì chuột gặm  dưới gì gì xuân (cd)." " 2 dt tiền dùng thời xưa ở nước ta  ăn 36 đồng tiền kẽm (cũ): một đồng tiền quí ăn gần hai lần tiền gián."
gián cách," không liên tục  đứt quãng."
gián điệp," kẻ do địch thả vào để do thám tình hình quân sự chính trị  kinh tế  và để phá hoại."
gián đoạn," đứt khúc  không liên tiếp: công việc xây dựng bị gián đoạn."
gián tiếp," t. không trực tiếp  mà qua một trung gian. lực lượng sản xuất gián tiếp. gián tiếp chịu ảnh hưởng."
giang," 1 dt. cây giống như cây nứa  gióng dài  xanh đậm dùng để đan lát hay làm lạt buộc: măng giang  mua mấy ống giang  lạt giang." " 2 dt. chim to hơn cò  mỏ dài và cong."
giang biên," bờ sông  ven sông."
giang hồ," tt (h. giang: sông; hồ: hồ nước do chữ tam-giang và ngũ-hồ là những nơi xưa kia có nhiều người đến ngao du  ngoạn cảnh) 1. nơi người thích đến ngoạn cảnh một cách phóng khoáng: giang hồ quen thú vẫy vùng  gươm đàn nửa gánh  non sông một chèo (k) 2. nói người đàn bà quen thói giăng hoa: trai tứ chiếng  gái giang hồ (tng)  vui gì cái kiếp giang hồ hỡi chị em ơi (cd)."
giang mai, cg. tim la. bệnh hoa liễu do xoắn trùng gây ra.
giang sơn, d. (vch.). 1 sông núi; dùng để chỉ đất đai thuộc chủ quyền một nước. giang sơn gấm vóc. 2 (cũ; kết hợp hạn chế). như cơ nghiệp. gánh vác giang sơn nhà chồng.
giàng, (đph) đg. chờ: đi đến cửa ô thấy ba cái xe giàng tại đó.null
giảng, i. đgt. trình bày cặn kẽ cho người khác hiểu: giảng bài  giảng dạy  giảng diễn  giảng du  giảng đường  giảng minh  giảng sự  giảng thuật  giảng thuyết  giảng văn  giảng viên  giảng vở đường  bế giảng  khai giảng  phụ giảng  rao giảng  thỉnh giảng  trích giảng  không chú ý nghe giảng. ii. nói: giảng hoà  diễn giảng  thầy giảng hay  đố tục giảng thanh (tng).
giảng dạy, truyền thụ tri thức. cán bộ giảng dạy. người phụ trách dạy một bộ môn trong trường đại học.
giảng đường, dt (h. đường: nhà chính) phòng giảng dạy ở trường đại học: sinh viên tập họp trước giảng đường.
giảng giải, cắt nghĩa cho rõ về vấn đề gì.
giảng nghĩa," nói rõ ý nghĩa một từ ngữ  một câu văn  một bài văn."
giảng thuật," phương pháp dạy học vừa giảng  vừa mô tả  vừa kể chuyện."
giảng viên, cg. giảng sư. người giảng dạy một môn tại các trường đại học hay các lớp huấn luyện cán bộ.
giáng," i. đgt. 1. hạ xuống chức vụ  cấp bậc thấp hơn: giáng chức  giáng phàm  giáng sinh  giáng thế  giáng trần. 2. giáng thế: tiên giáng. 3. rơi mạnh từ trên xuống: giáng một trận mưa  tai hoạ giáng xuống đầu  giáng phúc. 4. đánh mạnh: giáng cho một cái tát  đòn trời giáng. ii. dt. dấu đặt trước nốt nhạc để biểu thị nốt đó được hạ thấp xuống nửa cung: dấu giáng  pha giáng."
giáng hạ," sa xuống. ngr. đánh chết: tôi mà có nói dối ai  thời trời giáng hạ cây khoai giữa đồng (cd)."
giáng hương, loài cây gỗ có mùi thơm.
giáng phúc," nói trời phật ban cái may cho người  theo mê tín."
giáng sinh," đgt (h. sinh: đẻ) nói thần thánh đầu thai xuống làm người  theo quan niệm mê tín: xa xa phảng phất dạng hình  đức quan-âm đã giáng sinh bao giờ (phtr)."
giáng thế, nh. giáng phàm.
giáng trần, nh. giáng thế.
giạng," đg. xoạc rộng ra  giơ rộng theo chiều ngang: giạng chân."
gianh, d. x. tranh: nhà gianh vách đất.
giành, đg. chiếm lấy bằng sức mạnh: kháng chiến để giành độc lập. " d. đồ đan bằng tre nứa  đáy phẳng  thành cao: giành đầy đất."
giành giật, tranh cướp: giành giật quyền lợi.
giao," 1 i đg. gặp nhau ở một điểm  trên hai hướng khác nhau; cắt nhau. hai đường thẳng giao nhau. cành lá giao nhau kết thành tán rộng."  ii d. tập hợp các phần tử thuộc đồng thời hai hay nhiều tập hợp đã cho.  2 đg. đưa cho để nhận lấy và chịu trách nhiệm. giao hàng. giao việc. hoàn thành nhiệm vụ được giao.
giao cảm," (sinh) d. hệ thần kinh phát sinh từ thần kinh tủy  chuyên chi phối các bộ phận trong phủ tạng về phương diện cử động và về phương diện cảm giác."
giao cấu, đgt. (con đực và con cái) cùng thực hiện chức năng sinh sản.
giao chiến," đgt (h. chiến: đánh nhau) nói quân đội hai bên đánh nhau: đang khi giao chiến ngang tàng  thấy quân hầu đổ  vội vàng chạy ngay (hà-thành chính khí ca)."
giao dịch," đg. 1. đổi chác  mua bán. 2. nh. giao thiệp  ngh.1."
giao du, chơi bời qua lại cùng nhau.
giao điểm, (toán) d. điểm tại đó hai hay nhiều đường gặp nhau.
giao hảo, giao thiệp trong quan hệ tốt với nhau.
giao hẹn, hứa với người khác trên cơ sở một điều kiện gì: giao hẹn trời tạnh mới đến.
giao hiếu," nói hai làng cắt người đi lại thăm viếng nhau hoặc giúp đỡ nhau trong việc đình đám  rước xách  ở nông thôn ngày trước."
giao hoan, hưởng một niềm vui chung: cùng nhau lại chuốc chén quỳnh giao hoan (k).
giao hoán, 1. đg. trao đổi. 2. (toán) t. nói tính chất của các số có thể đổi chỗ cho nhau trong một phép cộng hay trong một phép nhân.
giao hội, (thiên) d. toàn thể vị trí của hai thiên thể ở thời điểm thẳng hàng đối với một điểm trên mặt quả đất.
giao hợp, đg. giao cấu (chỉ nói về người).
giao hưởng," dt. hoà tấu của nhiều nhạc khí với sự phong phú đa dạng về hoà thanh âm sắc  độ vang của chúng: bản giao hưởng  nhạc giao hưởng."
giao hữu, tt (h. hữu: bạn bè) để tỏ tình hữu nghị: một cuộc đấu bóng rổ giao hữu.
giao kèo, d. hợp đồng làm theo điều kiện do hai bên cùng thỏa thuận.
giao kết, kết bạn với nhau.
giao lưu," d. sự trao đổi giữa hai luồng hàng hóa  văn hóa  tư tưởng: giao lưu tình cảm."
giao phó, đg. 1. gửi và nhờ trông nom săn sóc: giao phó con cái cho bạn. 2. nh. giao: giao phó nhà cửa cho bạn rồi đi công tác.
giao tế, tiếp đãi khách nước ngoài.
giao thiệp," đg. tiếp xúc  có quan hệ xã hội với người nào đó  thường là trong công việc làm ăn. giao thiệp với khách hàng. người giao thiệp rộng. biết cách giao thiệp."
giao thoa," 1. t. bắt tréo nhau. 2. (lý). d. hiện tượng xảy ra khi hai chấn động có tần số bằng nhau chồng lên nhau  có thể làm cho ánh sáng hay âm mạnh lên  hoặc yếu đi đến triệt tiêu."
giao thông, dt. 1. việc đi lại từ nơi này đến nơi khác của người và phương tiện chuyên chở: phương tiện giao thông  giao thông thông suốt  bộ giao thông vận tải. 2. nh. liên lạc: làm giao thông.
giao thời, tt (h. thời: thời gian) giữa lúc cái mới bắt đầu trong khi cái cũ vẫn chưa hết: một cách làm ăn của lúc giao thời.
giao thừa," nửa đêm cuối năm âm lịch  lúc bắt đầu năm mới."
giao tiếp, tiếp xúc với nhau.
giao tranh, nh. giao chiến.
giao tuyến, (toán) đường gặp nhau của hai mặt.
giao ước, 1. đg. hẹn với nhau. 2. d. điều kiện đính hẹn với nhau: bản giao ước thi đua.
giảo hoạt, có lắm mưu gian quỉ quyệt.
giảo quyệt, tt. xảo quyệt: âm mưu xảo quyệt  thủ đoạn xảo quyệt.
giáo," 1 dt võ khí bằng sắt có mũi nhọn và cán dài dùng để đâm: gươm ngắn giáo dài (tng); một tay cắp giáo  quan sai xuống thuyền (cd)."  2 dt gióng tre bắc cao để thợ xây đứng: bắt đầu dựng giáo để xây tường.  3 dt giáo viên nói tắt: học sinh đến thăm cô giáo.  4 dt thiên chúa giáo nói tắt: lương giáo đoàn kết.  5 đgt tuyên bố điều gì trước nhiều người trước khi làm việc gì: anh ấy mới chỉ giáo lên là sắp đi xa.  6 đgt ngào chất bột cho quánh lại: giáo hồ.  7 đgt trộn cơm nhão hay hồ vào sợi bông rồi vò kĩ: giáo sợi.
giáo án, bản ghi dàn bài chi tiết bài giảng trong một giờ của giáo viên.
giáo chủ," d. 1. người đứng đầu một tôn giáo. 2. chức sắc cao cấp trong giáo hội thiên chúa giáo  đứng sau giáo hoàng."
giáo cụ, d. đồ dùng dạy học.
giáo dục, đgt (h. dục: nuôi) dạy bảo: giáo dục thiếu nhi là một khoa học (hcm). " dt quá trình hoạt động có ý thức  có mục đích  có kế hoạch nhằm bồi dưỡng cho người ta những phẩm chất đạo đức  những tri thức cần thiết về tự nhiên và xã hội  cũng như những kĩ năng  kĩ xảo cần thiết trong đời sống: không có   không có cán bộ thì cũng không nói gì đến kinh tế  văn hoá (hcm)."
giáo dục học," khoa học nghiên cứu mục đích  nhiệm vụ đối tượng  nội dung  phương pháp và tổ chức việc giáo dục  giáo dưỡng và giảng dạy."
giáo dưỡng, việc trau giồi cho thanh thiếu niên những tri thức về khoa học xã hội và khoa học tự nhiên để rèn luyện cho họ có những nhận thức càng ngày càng sâu rộng về đấu tranh sản xuất và đấu tranh giai cấp.
giáo đầu," đg. 1. hát hoặc nói để giới thiệu một vở tuồng  chèo trước khi diễn. 2. nói lên hoặc có những cử chỉ đón trước rào sau rồi mới thực sự bắt đầu vào việc."
giáo điều," i d. 1 luận điểm cơ bản của một tôn giáo  được các tín đồ tin theo một cách tuyệt đối. 2 luận điểm được công nhận mà không chứng minh  coi là chân lí bất di bất dịch. chủ nghĩa marx - lenin không phải là một giáo điều." " ii t. thuộc về chủ nghĩa   có tính chất của chủ nghĩa giáo điều. bệnh giáo điều."
giáo đồ, người tin theo một tôn giáo nào.
giáo đường, dt. nhà thờ của đạo thiên chúa.
giáo giở," cg. tráo trở. lật lọng và phản trắc  không thực hiện hay làm trái điều cam kết: thái độ giáo giở."
giáo giới, từ chỉ những người dạy học.
giáo hoàng," dt (h. hoàng: vua) người đứng đầu giáo hội thiên chúa giáo  đóng đô ở toà thánh va-ti-căng: giáo hoàng cũng phải chống chính sách bom nguyên tử và bom khinh khí (hcm)."
giáo học, giáo viên tiểu học thời pháp thuộc.
giáo học pháp, môn học nghiên cứu phương pháp giảng dạy từng bộ môn.
giáo hội," d. 1. tổ chức của thiên chúa giáo  theo truyền thuyết do giê-xu lập ra để truyền đạo. 2. tổ chức của các chức sắc thiên chúa giáo trong một nước hay một khu vực."
giáo huấn, lời dạy bảo của các bậc cha anh.
giáo hữu, người cùng một tôn giáo.
giáo khoa, 1. d. các môn dạy ở trường học. 2. t. nói sách soạn để giảng dạy ở các trường học: sách giáo khoa toán học. " giáo lý d. điểm coi là biểu thị chân lý cơ bản  bất di bất dịch  trong một tôn giáo hay một trường phái triết học."
giáo lý," d. điểm coi là biểu thị chân lý cơ bản  bất di bất dịch  trong một tôn giáo hay một trường phái triết học."
giáo mác, binh khí thời xưa nói chung.
giáo phái, d. môn phái của một tôn giáo.
giáo phường," nơi ở riêng của những người chuyên làm nghề ca  nhạc  múa  do giai cấp phong kiến lập nên."
giáo sĩ, dt. người truyền đạo thiên chúa từ chức linh mục trở lên: các giáo sĩ phương tây.
giáo sinh," dt (h. sinh: học trò) học sinh trường sư phạm đi thực tập ở các trường phổ thông: ở trường sư phạm  cụ giáo đàn giảng văn cho các giáo sinh (hgđthuý)."
giáo sư, cán bộ giảng dạy cao cấp ở trường đại học.
giáo thụ, viên chức trông coi việc giáo dục tại một phủ trong thời phong kiến và pháp thuộc.
giáo trình, tập những bài giảng về một bộ môn trong trường đại học.
giáo viên, d. người dạy học ở bậc phổ thông hoặc tương đương. giáo viên toán. giáo viên chủ nhiệm (phụ trách lớp học về mọi mặt).
giáo vụ, bộ phận trông nom việc giảng dạy và học tập trong một trường.
giáp," 1 i. dt. 1. kí hiệu thứ nhất trong mười can  theo cách tính thời gian cổ truyền của trung quốc: năm giáp tuất. 2. khoảng thời gian mười hai năm: hơn nhau một giáp. ii. dt. 1. đồ mặc có khả năng chống đỡ với binh khí khi ra trận: áo giáp. 2. đơn vị dân cư thời xưa: giáp trưởng." " 2 đgt. sát  gần nhau: vùng giáp biên giới  hai nhà giáp nhau  không muốn giáp mặt."
giáp bảng, người đậu đại khoa xưa.
giáp chiến, cg. giáp trận. nói quân hai bên lại gần nhau mà đánh nhau.
giáp công, đg. đánh sát gần nhau: quân hai bên giáp công trong năm giờ liền.
giáp giới, t. có chung một biên giới: việt nam giáp giới với trung quốc.
giáp hạt," t. nói thời kỳ lúa cũ ăn đã hết  lúa mới chưa chín: tháng ba ngày tám  lúc giáp hạt."
giáp lá cà, ph. t. nói quân hai bên xông vào đâm chém nhau: đánh giáp lá cà.
giáp mặt," đgt 1. gặp nhau: trướng tô giáp mặt hoa đào  vẻ nào chẳng mặn  nét nào chẳng ưa (k) 2. đứng trước mặt: giáp mặt với kẻ thù."
giáp ranh, t. ở giữa những đất đai do hai chính quyền khác nhau hoặc đối lập kiểm soát: quân địch khiêu khích ở vùng giáp ranh để kiếm cớ lấn chiếm.
giáp trạng, x. tuyến giáp trạng.
giáp trận, nh. giáp chiến.
giáp xác," động vật không xương sống  thân gồm nhiều đốt  phần đầu ngực thường có mai cứng."
giát," d. thứ phên bằng tre  nứa hoặc gỗ do nhiều mảnh ghép lại  đặt ở giường để trải chiếu lên."
giạt, t. bị xô vào một bên: vải giạt; bèo giạt.
giàu," 1. t. cg. giàu có. có nhiều của  nhiều tài sản: nhà giàu; nước giàu dân mạnh. giàu điếc sang đui (tng). những kẻ giàu sang thường làm như điếc  như mù để khỏi nghe thấy những lời ca thán hoặc những lời kêu cầu của người nghèo. giàu là họ  khó người dưng (tng). nói thói đời trong xã hội cũ hay xu phụ kẻ giàu và ghẻ lạnh người nghèo. 2. có đời sống tình cảm  trí tuệ... dồi dào: giàu lòng bác ái; nhà văn giàu tưởng tượng. 3. có nhiều thành phần hơn những vật cùng loại: gia đình ấy vừa giàu của vừa giàu con."
giàu có," nh. giàu  ngh 1."
giàu sang, có của và sang trọng.
giày," 1 d. đồ dùng bằng da  caosu hoặc vải dày  có đế  để mang ở chân  che kín cả bàn chân. giày da. giày cao gót. nện gót giày."  2 đg. giẫm đi giẫm lại nhiều lần cho nát ra. lấy chân giày nát. voi giày.
giày dép, đồ dùng để đi ở chân nói chung.
giày đạp, xéo lên trên để làm cho gí xuống.
giày mõm nhái," giày phụ nữ bằng da láng  mũi dài và nhọn."
giày ta," giày kiểu cũ của việt nam  trông như dép mà có da bọc ở mũi."
giày vò, đgt. làm cho đau đớn một cách day dứt: lương tâm bị giày vò.
giày xéo," đg. chà đạp lên  làm cho tan nát: quyết không tha lũ giặc giày xéo đất nước ta."
giãy," đgt 1. cựa quậy mạnh: con cá giãy trong giỏ 2. không chịu nhận: đã yêu cầu họ kí hợp đồng  nhưng họ đã giãy ra."  trgt nói vật gì nóng quá: đường nhựa nóng .
giãy chết, cựa quậy co quắp trước khi chết hẳn.
giãy giụa, nh. giãy (ngh.1) nói chung.
giãy nảy," vùng vằng  tỏ ý không bằng lòng một cách gắt gao."
giặc," d. 1 kẻ tổ chức thành lực lượng vũ trang  chuyên đi cướp phá  làm rối loạn an ninh  gây tai hoạ cho cả một vùng hoặc một nước. giặc đến nhà  đàn bà cũng đánh (tng.). thù trong giặc ngoài. đánh giặc. diệt giặc dốt (b.). 2 người nổi lên dùng bạo lực tìm cách lật đổ những người cầm quyền trong xã hội cũ (theo cách gọi của tầng lớp thống trị). được làm vua  thua làm giặc (tng.)."
giặc giã," d. giặc  về mặt gây ra tình hình rối ren (nói khái quát). giặc giã liên miên. thời buổi giặc giã."
giặc lái, phi công hoa kỳ và bọn tay sai ném bom ở việt nam và các nước khác thuộc đông dương.
giăm, d. cuống sậy cắm vào kèn để thổi: giăm kèn. " i. d. 1. mảnh nhọn: giăm gỗ; giăm tre. 2. ""giăm cối"" nói tắt. ii. đg. chèn thớt cối xay thóc bằng mảnh tre nhỏ vót mỏng: giăm cối xay."  t. nhỏ vụn: cá rô giăm; đá giăm; xương giăm.
giằm, đg. làm cho một vật nát nhỏ ra bằng cách nện hay ấn mạnh: giằm ớt; giằm đất.
giẵm, nh. giẫm.
giặm," đgt 1. vá những rổ  rá có những nan hỏng: đan chẳng tày giặm (tng) 2. trồng cây con thế những cây chết trong một hàng cây: giặm lúa 3. trồng xen thêm vào: giặm mấy cây xà-lách vào luống su-hào."
giăng, 1 (ph.). x. trăng. " 2 đg. 1 làm cho căng thẳng ra theo bề dài hoặc theo mọi hướng trên bề mặt. giăng dây. biểu ngữ giăng ngang đường. nhện giăng tơ. giăng bẫy. giăng lưới. 2 bủa ra khắp  tựa như giăng lưới. sương mù giăng khắp núi. mưa giăng kín bầu trời."
giằng, 1 dt. giằng xay (nói tắt).  2 đgt. 1. nắm chặt và dùng sức giành hoặc giữ lấy: giằng nhau  giằng lấy. 2. liên kết các kết cấu trong công trình xây dựng để làm cho vững chắc: thanh giằng  đổ giằng móng cho tốt.
giằng co, đgt 1. kéo đi kéo lại: hai người giằng co một quyển sách 2. tranh giành giữa hai lực lượng ngang sức: hai đế quốc giằng co quyền lợi ở thuộc địa cũ.
giằng xay, d. bộ phận của cối xay thóc gồm một cái cán dài dùng để quay thớt trên.  (đph) d. cây cối xay.
giằng xé," cướp xé nhau  cấu xé."
giắt," đg. cài vào một cái khe  một vật buộc chặt: giắt tiền vào thắt lưng."
giặt," đg. làm sạch quần áo  chăn chiếu  v.v. bằng cách vò  xát  chải  giũ trong nước  thường cùng với chất tẩy như xà phòng. giặt quần áo. xà phòng giặt. máy giặt."
giặt giũ, giặt nói chung.
giấc," i. dt. 1. từ dùng để chỉ từng khoảng thời gian ngủ liên tục: giấc ngủ trưa  chợt tỉnh giấc  ngủ dở giấc. 2. từ dùng để chỉ tổng thể nói chung những điều nằm mơ thấy trong giấc ngủ: giấc mơ  giấc nồng. 3. khoảng thời gian tương đối ngắn trong ngày  coi như đó là một thời điểm: cứ giấc trưa là nó về  vào giấc này đường vắng. ii. đgt. ngủ: còn đang giấc."
giấc điệp, nh. giấc bướm.
giấc hoè, giấc ngủ nằm mơ thấy mình được hưởng phú quý (cũ): tiếng sen sẽ động giấc hòe (k).
giấc kê vàng, x. hoàng lương.
giấc ngủ," nh. giấc: chưa tối đã vội đi nằm  em coi giấc ngủ bằng trăm quan tiền (cd)."
giấc nồng, giấc ngủ say.
giâm," đg. 1 cắm hay vùi xuống đất ẩm một đoạn cành  thân hay rễ  để gây nên một cây mới. giâm cành. giâm hom sắn. 2 cấy tạm mạ đã đến tuổi cấy  khi có điều kiện sẽ nhổ đi cấy lại lần thứ hai. cấy giâm."
giầm, dt thứ chèo ngắn cầm tay mà bơi thuyền: buông giầm cắm chèo (tng).
giẫm, đg. xéo lên trên: trâu giẫm nát luống khoai.
giẫm đạp, giày xéo vì coi thường: giẫm đạp lên quyền lợi của người khác.
giấm," d. 1. chất nước chua chế từ rượu lên men  dùng làm đồ gia vị. 2. canh nấu với chất chua chua như khế  mẻ: giấm cá."  bỗng giấm làm bằng bã rượu.
giấm bỗng, giấm làm bằng bã rượu.
giấm cái, giấm đặc làm bằng bã rượu.
giấm giúi, ph. khuất mắt mọi người do sợ sệt: con bán giấm giúi sách của bố để lấy tiền uống bia.
giấm thanh, giấm gây bằng rượu và cùi quả vải hoặc nõn măng.
giậm," 1 cv. dậm. d. đồ đan bằng tre có miệng rộng hình bán cầu và cán cầm  dùng để đánh bắt tôm cá. đánh giậm."  2 cv. dậm. đg. (thường nói giậm chân). nhấc chân cao rồi nện mạnh xuống. giậm chân thình thình. giậm chân kêu trời. giậm gót giày.
giậm giật," cảm thấy thèm muốn thú vui của xác thịt (thtục): no cơm ấm cật  giậm giật mọi nơi (tng)."
giần," i. dt. đồ đan bằng tre  hình tròn và dẹt  mặt có lỗ nhỏ  dùng làm cho gạo đã giã được sạch cám: đan giần  nhà có mỗi cái giần  yêu nhau bốc bải giần sàng  ghét nhau đũa ngọc mâm vàng bỏ đi (cd.). ii. đgt. cầm bằng hai tay cái giần có đựng gạo đã giã và lắc nhẹ qua lại  làm cho cám rơi xuống  để cho chỉ còn lại những hạt gạo sạch: giần gạo  thúng gạo chưa giần  xay giã giần sàng đến khuya."
giần giật," hơi giật  ngh. 3: rét run giần giật."
giần sàng, d. 1. dụng cụ làm gạo nói chung. 2. nghề hàng xáo.
giấn," đg. 1. dìm xuống nước cho nước thấm vào: giấn quần áo xuống chậu nước mà ngâm. 2. đè  ấn mạnh: giấn đầu xuống mà đánh."
giận," đgt bực bội  tức bực với ai vì có việc xảy ra trái với ý mình hoặc quyền lợi của mình: chồng giận thì vợ làm lành (cd); cả giận mất khôn (tng)."
giận dỗi, nói hai người vốn thân thiết không bằng lòng nhau trong một thời gian ngắn: vợ chồng giận dỗi nhau.
giận dữ, tức giận lắm.
giận hờn, hờn dỗi và tức giận.
giấp," d. loài cây lá có mùi tanh  đông y dùng để chữa bệnh sởi."
giập," đg. (vật tương đối mềm) bị bẹp hoặc nứt ra  do tác động của lực ép. trứng giập. nhai chưa giập miếng trầu (ví trong khoảng thời gian rất ngắn). đánh rắn phải đánh giập đầu (tng.)."
giập giờn, x. chập chờn.
giật," 1. làm cho rời ra  cho di chuyển một quãng ngắn bằng một động tác nhanh gọn: giật cái cúc áo  giật chuông (giật dây chuông)  giật mìn (giật dây làm nổ mìn)  giật tay  giật khúc xương trong miệng hổ. 2. (hiện tượng) chuyển động đột ngột một cái rồi trở lại ngay vị trí cũ: tầu giật mạnh rồi từ từ chuyển bánh  lên cơn giật  điện giật chết người. 3 (hiện tượng) diễn ra một cách đột ngột mạnh mẽ và rất nhanh gọn: gió giật từng hồi  chớp giật  gọi giật lại. 4. lấy về mình bằng động tác đột ngột  mạnh  nhanh gọn: bị giật mất ví  giật lấy súng từ tay giặc. 5. giành lấy được về cho mình bằng sự nỗ lực (thường nói về giải thưởng): giật giải  giật cờ thi đua. 6. vay trong thời hạn rất ngắn: giật tạm mấy chục  giật nóng ít tiền."
giật cánh khuỷu, nói trói hai cánh tay quặt ra đàng sau.
giật dây, ngầm sai khiến người khác hành động.
giật gân, tt có tác dụng làm cho người ta hồi hộp mạnh: đưa một tin giật gân.
giật lùi," đg. 1. đi về phía sau lưng mình  gót chân tiến trước. 2. có tính chất thoái hóa  trở nên xấu hơn: phú quý giật lùi."
giật lửa," cg. giật nóng. vay tạm vì có việc cần tiêu  rồi trả ngay."
giật mình, đg. 1. bật toàn thân lên trước việc gì đáng sợ bất ngờ xảy ra: tiếng sét nổ làm nhiều người giật mình. 2. lo sợ đột ngột trước một sự bất ngờ xảy ra: chiến thắng điện biên của ta làm cho bọn hiếu chiến giật mình.
giật nóng, nh. giật lửa.
giâu gia," loài cây to  cùng họ với cây trầu  quả tròn  cùi hơi chua  ăn được."
giâu gia xoan," loài cây như cây xoan  quả như quả xoan  hơi chua  ăn được."
giầu, d. x. trầu: giầu không; ăn giầu.
giấu," đg. 1 để vào nơi kín đáo nhằm cho người ta không thể thấy  không thể tìm ra được. giấu tiền trong tủ sách. cất giấu*. chôn giấu. 2 giữ kín không muốn cho người ta biết. giấu khuyết điểm. giấu dốt. không giấu được nỗi lo sợ. ném đá giấu tay*."
giấu giếm, giấu nói chung.
giậu," dt. tấm tre nứa đan hoặc hàng cây nhỏ và rậm để ngăn sân vườn: rào giậu  bờ giậu  lưng giậu phất phơ màu khói nhạt (nguyễn khuyến)  nhà nàng ở cạnh nhà tôi  cách nhau cái giậu mùng tơi xanh rờn (nguyễn bính)."
giây," 1 dt 1. đơn vị cơ bản đo thời gian  tức là một phần 60 của một phút: không một giây  một phút nào tôi quên cái ơn to lớn ấy 2. (toán) đơn vị đo góc  bằng một phần 60 của phút góc: nhờ có máy móc mới  tính được từng giây góc."  2 đgt 1. rớt vào làm cho bẩn: mực giây ra quần 2. dính dáng vào: giây vào một việc rắc rối 3. liên quan đến: đừng giây với kẻ hung ác ấy. " 3 tt nói giống gà bị lây nên toi nhiều: mùa này  gà bị giây  không nên thả rông."
giây lát, d. khoảng thì giờ rất ngắn: đọc cả một cuốn sách không phải là việc giây lát.
giây phút, nh. giây lát.
giẫy," đg. vạt cỏ cho sạch hoặc vạt đất cho phẳng bằng xẻng  cuốc: giẫy đường."  đg. mua chuộc bằng tiền: trong xã hội cũ lấy tiền mà giẫy thì việc gì cũng xong.
giấy," d. 1. tờ mỏng  nhẹ làm bằng bột gỗ  nứa  vỏ dó  dùng để viết  in  vẽ  bọc: giấy bản; giấy bồi. 2. tờ kê khai việc gì: giấy khai sinh; giấy thông hành. 3. giấy chứng nhận nói chung: đưa cho công an xem giấy. giấy trắng mực đen. có chứng cớ bằng giấy tờ rành rành. 4. công văn  văn kiện nói chung: giấy hợp đồng; chạy giấy. 5. thư tín (cũ): đi lâu không gửi giấy về nhà."
giấy ảnh, giấy trên mặt có tráng một lớp thuốc ăn ảnh.
giấy bản," giấy làm bằng vỏ cây dó  thấm nước và không có hồ."
giấy bóng, giấy mỏng và trong mờ hoặc trong suốt.
giấy bóng kính," thứ giấy rất mỏng  trong suốt như thủy tinh."
giấy bồi," giấy dày và cứng  thường dùng làm bìa  làm hộp."
giấy bổi, giấy thô làm bằng rơm.
giấy chặm, (đph)nh. giấy thấm.
giấy dầu," giấy có phết dầu để tránh ẩm ướt  dùng để bọc hàng."
giấy dó, giấy làm bằng vỏ cây dó.
giấy đánh máy, giấy mỏng dùng để đánh máy chữ.
giấy lệnh, thứ giấy bản thật tốt.
giấy lộn," d. 1. giấy đã viết một mặt rồi  lật trái lại viết nốt mặt kia. 2. giấy bỏ đi."
giấy má, giấy nói chung.
giấy moi, thứ giấy bản xấu.
giấy nhám," cg. giấy ráp. giấy có phết bột thủy tinh  dùng để đánh đồ cho nhẵn."
giấy nhiễu," thứ giấy mỏng và nhăn nheo như nền tấm nhiễu  dùng để làm hoa giả."
giấy phèn," giấy có hồ phèn cho dai và không thấm nước  dùng để bọc."
giấy phép," d. giấy do cơ quan có thẩm quyền cấp  cho phép làm một việc gì. bị thu hồi giấy phép lái xe."
giấy quyến, giấy mỏng đùng để quấn thuốc lá.
giấy ráp, d. 1. x. giấy nháp. 2. x. giấy nhám: giấy ráp đánh đồ gồ.
giấy sáp," giấy đánh máy  viết hay vẽ vào thì thủng  dùng để in được nhiều bản."
giấy sơn, giấy có phết sơn dùng để bọc cho khỏi ướt.
giấy than," dt. giấy mỏng phủ một lớp chất nhuộm ở một mặt  dùng đặt lót giữa các tờ giấy khác để đánh máy hay viết một lần được nhiều bản: mua hộp giấy than về đánh máy."
giấy thấm," giấy dày  xốp  dùng để hút mực khi vừa viết xong."
giấy thiếc," thứ giấy trên mặt có tráng một lớp thiếc mỏng để tránh ẩm  dùng gói kẹo  thuốc lá... cho khỏi ẩm ướt."
giấy thông hành, dt (h. thông: truyền đi; hành: đi) giấy cấp cho người ta đi đây đi đó: tên gian đã dùng một tờ giấy thông hành giả.
giấy tờ, giấy má việc công.
giấy trang kim, x. trang kim.
giấy vệ sinh," d. giấy mềm  dễ thấm nước và có khả năng tự hoại  dùng để đi đại tiện hoặc dùng vào những việc vệ sinh cá nhân."
gie, d. loài cây lớn cho gỗ dùng làm nhà hoặc đóng đồ đạc.
giẻ," 1 dt. cây thân leo  cùng họ với na  lá hình bầu dục  hoa có cánh dài và dày  màu vàng lục  hương thơm."  2 dt. mảnh vải vụn hoặc quần áo cũ rách thải ra: giẻ lau nhà  lấy giẻ lau xe. " 3 dt. gié  nhánh nhỏ của buồng trái cây: giẻ cau."
giẻ cùi," loài chim có lông sặc sỡ  đuôi dài: giẻ cùi tốt mã dài đuôi."
gié, d. bông lúa: sâu cắn gié.
gièm," đgt đặt điều nói xấu người vắng mặt: gièm nên xấu  khen nên tốt (tng)."
gièm pha," nh. gièm: hỏi vợ thì cưới liền tay  chớ để lâu ngày lắm kẻ gièm pha (tng)."
gieo, đg. 1. ném hạt giống xuống đất cho mọc mầm: gieo hạt cải; gieo mạ. 2. trút đổ cho người một sự việc không hay: gieo vạ; gieo tội. 3. lao xuống: gieo mình xuống sông.
gieo neo, vất vả khó khăn: đời sống gieo neo trong xã hội cũ.
gieo quẻ, nói thầy bói gieo ba đồng tiền xuống đĩa để bói.
gieo rắc," đg. 1 (id.). làm cho rơi xuống khắp nơi trên một diện rộng  gây hậu quả tai hại. ném bom gieo rắc chất độc hoá học. 2 đưa đến và làm cho lan truyền rộng (thường là cái xấu  cái tiêu cực). gieo rắc hoang mang. chiến tranh gieo rắc đau thương tang tóc."
gieo vần, chọn vần cho phù hợp với luật thơ.
giẹp, t. cg. giẹp lép. mỏng mình.
giếc," d. x. cá giếc: con rô cũng tiếc  con giếc cũng muốn (tng)."
giền, (id.). x. rau dền.
giền cơm, thứ giền mềm dùng để nấu canh.
giền gai," thứ giền dại có gai  dùng làm thức ăn cho lợn."
giêng, dt. tháng đầu tiên trong năm âm lịch: tháng giêng  ra giêng.
giêng hai, dạo đầu năm.
giềng, d. x. rường: giềng cột.
giếng," dt hố đào sâu vào lòng đất để lấy nước mạch: anh nhìn giếng  giếng sâu trong vắt (tế hanh); ếch ngồi đáy giếng (tng)."
giếng khơi, giếng sâu.
giếng thơi, nh. giếng khơi.
giết, đg. 1. làm cho chết: giết giặc. 2. mổ thịt để ăn: giết gà. 3. gây thiệt hại: làm thế thì giết nhau.
giết hại," đg. giết chết một cách dã man  vì mục đích không chính đáng hoặc phi nghĩa. thù hằn  giết hại lẫn nhau. giết hại dân lành."
giết thịt, đgt làm chết giống vật để ăn thịt: nuôi con lợn để đến tết giết thịt.
giễu," đg. đùa bỡn  chế nhạo: giễu chúng bạn."
giễu cợt," đg. nêu thành trò cười nhằm chế nhạo  đả kích (nói khái quát). giễu cợt những thói hư tật xấu trong xã hội. tính hay giễu cợt."
gìn, đgt. giữ: gìn vàng giữ ngọc.
gìn giữ," đgt 1. trông nom cẩn thận để khỏi mất  khỏi hỏng: gìn giữ quần áo thật sạch sẽ 2. theo đúng  không làm sai: gìn giữ phép nước."
gio, d. x. tro.
giò," d. 1. chân lợn  chân gà đã làm thịt. 2. chân người (thtục): anh đội viên có bộ giò cứng cáp. xem giò. đoán việc hay dở bằng cách xem đặc điểm của chân gà luộc  theo mê tín." " món ăn làm bằng thịt  thường giã nhỏ  có khi thêm bì  mỡ  bó chặt bằng lá chuối rồi luộc: giò lụa; giò thủ."  bì giò làm bằng bì lợn và thịt lợn.
giò lụa, cg. giò nạc. giò làm bằng thịt lợn nạc giã nhỏ.
giỏ," 1 d. đồ đan để đựng  thường bằng tre  mây  hình trụ  thành cao  miệng hẹp  có quai xách. bắt cua bỏ giỏ. giỏ nhà ai quai nhà nấy (tng.)."  2 (ph.). x. nhỏ1.
gió," đgt. 1. luồng không khí chuyển động từ vùng có áp suất cao đến vùng có áp suất thấp  thường gây cảm giác mát hoặc lạnh: gió thổi mây bay  gió chiều nào che chiều ấy (tng.). 2. luồng không khí chuyển do quạt: quạt nhiều gió."
gió bấc, gió lạnh từ phương bắc thổi đến: mưa phùn gió bấc.
gió bụi, i. d. 1. gió thổi bụi bay: gió bụi bên đường. 2. tình hình hoạn lạc không yên ổn: thuở trời đất nổi cơn gió bụi (chp). ii. t. long đong vất vả: cuộc đời gió bụi.
gió chướng, (đph) gió lạnh thổi từ phía đông - bắc.
gió heo may, gió hơi lạnh và khô thổi vào mùa thu.
gió lào, gió nóng và khô thổi từ phía tây sang trung bộ việt nam.
gió lốc, dt gió thổi mạnh và xoáy tròn: một cơn gió lốc cuốn đi mấy ngôi nhà.
gió lùa, luồng gió thổi theo một đường hẹp và dài : tránh ngồi ở chỗ gió lùa.
gió may," ""gió heo may"" nói tắt."
gió máy, gió nói chung: phải kiêng gió máy.
gió mùa," d. gió có hướng và tính chất khác nhau theo mùa trong phạm vi rộng lớn  mùa đông thổi từ đất liền ra biển  mùa hè thổi từ biển vào đất liền. việt nam nằm trong khu vực gió mùa châu á."
gió nồm," dt. gió mát và ẩm ướt thổi từ phía đông nam tới ở việt nam  thường vào mùa hạ."
gió trăng," 1. d. gió và trăng  tức cảnh giang hồ: đề huề lưng túi gió trăng (k). 2.t. có tính phong tình  lẳng lơ: chuyện gió trăng."
gioi," d. cg. roi. loài cây cùng họ với ổi  quả mọng hình tương tự quả lê  màu trắng hồng  thịt xốp hơi ngọt và thơm."
giòi," dt 1. bọ nở từ trứng ruồi  nhặng: không ưa thì dưa có giòi (tng) 2. kẻ xấu chuyên làm hại người khác: cũng bởi đàn giòi đục tận xương (tú-mỡ)."
giỏi," t. 1 có trình độ cao  đáng được khâm phục hoặc khen ngợi. thầy thuốc giỏi. học giỏi. giỏi môn toán. thi tay nghề đạt loại giỏi. 2 (kng.). có gan dám làm điều biết rõ là sẽ không hay cho mình (dùng trong lời mỉa mai  hoặc đe doạ  thách thức). à  ra thằng này giỏi! có giỏi thì lại đây  đừng chạy! 3 (kng.). có mức độ coi như khó còn có thể hơn. uống được hai cốc là giỏi. việc này giỏi lắm cũng phải hai tháng mới xong."
giọi, đgt. rọi: giọi đèn pin  ánh nắng giọi qua cửa sổ.
gion giỏn," nói trẻ con bẻo lẻo  lém lỉnh: nói gion giỏn."
giòn," tt 1. dễ vỡ  dễ gãy: đồ sứ giòn lắm  phải cẩn thận 2. nói vật gì khi nhai vỡ ra thành tiếng: bánh đa nướng giòn lắm 3. xinh đẹp  dễ thương: ở nhà nhất mẹ nhì con  ra đường lắm kẻ còn giòn hơn ta (cd); cau già dao sắc lại non  người già trang điểm lại giòn như xưa (cd)."  trgt nói tiếng phát ra thành tiếng vang và gọn: cười ; pháo nổ giòn.
giòn giã," 1. t. nh. giòn  ngh.4: cười giòn giã. 2. nói chiến thắng thu được do đánh mạnh  đánh trúng  đánh nhanh và gọn: chiến thắng giòn giã của bộ đội phòng không."
giòn tan, t. 1. dễ vỡ lắm: bánh quế giòn tan. 2. giòn lắm: cười giòn tan.
giong, d. cành tre : lấy giong làm bờ giậu.  đg. đi nhanh : thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng giong (k) . " đg. 1. đưa đi  dắt đi : giong trẻ con đi chơi ; giong trâu về nhà. 2. giơ cao lên cho sáng : giong đuốc. cờ giong. cờ xếp hàng dài và tiến lên phấp phới."  (đph) d. tấm phản.
giỏng, x. dỏng.
gióng, đg. 1. đánh trống để thúc giục : gióng dân làng ra hộ đê. 2. thúc ngựa đi : lên yên gióng ngựa ra đi (nhđm). " đg. 1. xếp cho cân  cho đều : gióng cặp áo. 2. so sánh  đối chiếu : gióng bản dịch với nguyên văn." " d. 1. đoạn thân cây giữa hai đốt : gióng mía ; gióng tre. 2. thanh gỗ hay tre để chắn ngang cổng hay cửa chuồng trâu. 3. thanh gỗ  ống tre để kê đồ vật lên cho khỏi ẩm : gióng củi." " d. dụng cụ bằng tre  mây  để đặt đồ vật lên mà gánh."  giả. - đg. 1. thúc giục và khuyến khích : gióng giả bà con ra đồng làm cỏ. 2. nói nhiều lần là sẽ làm việc gì mà vẫn trì hoãn : gióng giả mãi nhưng chưa thấy động tĩnh gì.
gióng giả, đg. 1. thúc giục và khuyến khích: gióng giả bà con ra đồng làm cỏ. 2. nói nhiều lần là sẽ làm việc gì mà vẫn trì hoãn: gióng giả mãi nhưng chưa thấy động tĩnh gì.
gióng một, ph. từng tiếng một: nói gióng một.
giọng," d. 1 độ cao thấp  mạnh yếu của lời nói  tiếng hát. giọng ồm ồm. hạ thấp giọng. có giọng nói dễ nghe. luyện giọng. 2 cách phát âm riêng của một địa phương. bắt chước giọng miền trung. nói giọng huế. 3 cách diễn đạt bằng ngôn ngữ  biểu thị tình cảm  thái độ nhất định. nói bằng giọng dịu dàng  âu yếm. lên giọng kẻ cả. giọng văn đanh thép. ăn nói lắm giọng (cứ thay đổi ý kiến luôn). 4 (chm.). gam đã xác định âm chủ. giọng fa."
giọng lưỡi, d. thái độ lừa bịp hay xỏ xiên thể hiện qua lời nói : giọng lưỡi của bọn thực dân .
giọt, d. hạt chất lỏng : giọt nước ; giọt mực. " đg. 1. nện  đập bằng búa : giọt bạc ; giọt đồng. 2. đánh (thtục) : giọt cho một trận."
giọt sành, cg. sặt sành. loài sâu bọ có cánh giống châu chấu.
giồ, t. nh. giô: trán giồ.  đg. 1. xô ra: chó giồ ra cắn. 2. nổi lên: sóng giồ quá đầu người.
giỗ, t. nh. trỗ : lúa giỗ.  d. lễ kỷ niệm ngày chết : giỗ tổ.
giỗ chạp, giỗ nói chung.
giỗ đầu, ngày giỗ sau ngày chết một năm.
giỗ hậu, giỗ những người có ruộng đất cúng cho đình chùa.
giỗ tết, ngày giỗ và ngày tết nói chung.
giổi," d. loài cây to  gỗ màu nhạt  cứng  không mọt  dùng làm nhà và đồ đạc."
giối, đg. nh. trối: giối mấy lời trước khi hấp hối.
giối già, x. trối già.
giối giăng, nh. trối trăng.
giội," đgt. đổ  trút từ trên cao xuống: giội nước  máy bay giội bom."
giôn giốt," hơi chua: riêu cua nấu với khế  giôn giốt."
giông," t. gặp cái gì dở rồi sinh ra rủi  theo mê tín: giông cả năm."
giông giống, t. hơi giống.
giồng," đg. nh. trồng: giồng đậu  giồng cà."
giống," 1 dt 1. nhóm người có những đặc điểm như nhau về màu da: người giống da vàng 2. nhóm sinh vật thuộc cùng một họ và gồm nhiều loài khác nhau: giống bưởi phủ-đoan; giống cam bố-hạ; giống chó lài 3. giới tính của động vật: giống đực; giống cái 4. phạm trù ngữ pháp của một số loại từ trong một số ngôn ngữ  có phân biệt cái và đực: danh từ giống cái  danh từ giống đực; tính từ giống cái  tính từ giống đực 5. hạng người xấu: tuồng gì là giống hôi tanh (k); ghét cái giống tham nhũng." " tt nói động vật  thực vật dùng để sinh ra những con  những cây cùng loại: lợn ; thóc giống; hạt giống." " 2 tt có những điểm như nhau về hình thể  tính chất  màu sắc...: hai ngôi nhà giống nhau; hai chị em giống nhau; hai tấm vải giống nhau; cách ăn mặc giống nhau; hai giọng hát giống nhau; hai luận điểm giống nhau."
giống hệt," giống lắm  khó phân biệt được: hai chị em sinh đôi giống hệt nhau."
giống má, d. 1.nh. giống nòi. 2. thóc giống.
giống nòi, toàn thể những người cùng một huyết thống hoặc cùng một dân tộc.
giơ, 1 đg. 1 đưa cao lên hoặc đưa ra phía trước. giơ tay vẫy. cầm đèn giơ cao lên. giơ tay xin hàng. giơ roi doạ đánh. 2 để lộ cả ra ngoài (cái thường được che kín). quần rách giơ cả đầu gối. gầy giơ xương.  2 (id.). x. rơ.
giờ," dt. 1. đơn vị tính thời gian bằng 60 phút: một ngày có 24 giờ. 2. đơn vị tính thời gian theo phép đếm thời gian cổ truyền trung quốc: giờ ngọ (từ 11 giờ đến 13 giờ)  mưa quá ngọ gió quá mùi (tng.). 3. thời điểm chính xác trong ngày được xác định theo đồng hồ: bây giờ là mười giờ. 4. thời điểm quy định để tiến hành việc gì: giờ xe chạy  đã đến giờ học. 5. khoảng thời gian quy định cho công việc hay hoạt động gì: hết giờ làm việc  đang giờ giải lao. 6. thời điểm tốt hay xấu  theo mê tín: sinh được giờ. 7. bây giờ  nói tắt: sáng đến giờ chưa bán được chiếc áo nào."
giờ đây," trgt trong lúc này: xa nhau lâu lắm  giờ đây mới gặp."
giờ g, d. thời điểm dự định cho việc xuất quân hoặc tấn công.
giờ giấc, thì giờ nhất định : làm việc không có giờ giấc gì cả.
giờ hồn," từ dùng để đe dọa  có ý bảo phải coi chừng: giờ hồn! giờ cái thần xác đấy!"
giờ lâu, nh. hồi lâu: tần ngần đứng suốt giờ lâu (k).
giờ phút," d. khoảng thời gian ngắn được tính bằng giờ  bằng phút trong đó sự việc đáng ghi nhớ nào đó diễn ra. giờ phút lịch sử. những giờ phút khó quên."
giở, đg. mở một vật gì đang xếp: giở sách; giở áo ra mặc.  đg. cg. trở. biến đổi từ tốt sang xấu: giở chứng; giở quẻ.
giở chứng, biến đổi bỗng nhiên ra tính nết xấu.
giở dạ, cg. trở dạ. nói người sắp đẻ bắt đằu thấy dạ con co bóp.
giở giói, bày vẽ lôi thôi: trong lúc nhà có tang không nên giở giói làm gì.
giở giọng," biến đổi ra thái độ  luận điệu xấu: hội nghị giơ-ne-vơ năm 1954 đang họp thì mỹ giở giọng bỏ về."
giở mặt, đương tử tế quay ra lật lọng.
giở quẻ, đương thuận hòa quay ra làm khó dễ.
giở trò, đg. 1. vẽ vời để thêm phiền phức. 2. từ dùng để chê trách người làm một việc gì mà mình cho là vẽ chuyện: lại giở trò.
giời, d. x. trời. " d. loài sâu bé  dài  có nhiều chân  trong thân có chất phát quang."
giới," dt 1. lớp người trong xã hội  có chung những đặc điểm nhất định: giới trí thức. 2. đơn vị phân loại sinh vật  bao gồm nhiều ngành: giới động thực vật."
giới đàn," từ dùng trong phật giáo  chỉ chỗ đàn cúng do hòa thượng lập nên để các đệ tử nhận chịu giới luật."
giới hạn, dt (h. giới: phân cách; hạn: mức độ) 1. mức độ nhất định không thể vượt qua: năng lực của mỗi người đều có giới hạn (hcm) 2. đường ngăn cách hai khu vực: chỗ giới hạn hai tỉnh.  đgt hạn chế trong một phạm vi nhất định: phục vụ kịp thời không có nghĩa là  văn nghệ trong việc tuyên truyền thời sự sốt dẻo hằng ngày (trg-chinh).
giới luật," luật nhà chùa cấm ăn mặn  uống rượu..."
giới nghiêm, thi hành quân luật tại một khu vực khi tình thế nghiêm trọng.
giới sát, ngăn cấm không cho giết động vật.
giới sắc, kiêng sắc dục.
giới thiệu," đg. 1. làm cho hai người lạ nhau biết tên họ  chức vụ của nhau. 2. làm cho biết rõ về một người nào  một việc gì : thư viện giới thiệu sách mới."  giới thuyết định nghĩa từ khoa học (cũ).
giới tính," d. những đặc điểm chung phân biệt nam với nữ  giống đực với giống cái (nói tổng quát)."
giới tuyến, đường ngăn cách giữa hai địa hạt: giới tuyến quân sự tạm thời.
giới từ," dt. từ công cụ dùng để nối kết hai từ  hai bộ phận có quan hệ chính phụ: từ ""của"" trong ""sách của tôi"" là một giới từ."
giới tửu," cấm không được uống rượu  theo tôn giáo."
giỡn, đg. đùa : giỡn với trẻ.
giũ," đg. 1 làm động tác rung  lắc mạnh cho rơi những hạt bụi  đất  nước bám vào. chim giũ cánh. giũ đệm. giũ cát bụi trên mũ  áo. giũ áo mưa. 2 làm cho sạch đồ giặt bằng cách giũ nhiều lần sau khi nhúng trong nước. giũ chiếc áo nhiều nước cho sạch xà phòng. 3 x. rũ2."
giú, (đph) đg. rấm quả cho chín: chuối non giú ép chát ngầm (cd).
giũa," i. dt. dụng cụ bằng thép  dài  ba mặt phẳng có khía ráp  dùng để mài vật khác cho sắc hoặc nhẵn. ii. đgt. mài bằng giũa: giũa đầu mũi nhỏ thêm một tí nữa."
giục," đgt 1. bảo làm gấp rút: giục con ra ga cho kịp tàu 2. thúc đẩy: bóng tà như giục con buồn (k); xui nhau làm phúc  không ai giục nhau đi kiện (tng)."
giục giã, giục nói chung.
giục giặc, (đph) không quyết hẳn theo bề nào; nửa tiến nửa thoái.
giủi, d. 1. đồ đan bằng tre để xúc tôm tép. 2. xúc tôm tép bằng cái giủi. " t. bị ma đưa đến một chỗ nào  theo mê tín."
giúi, 1 (cũ). x. dúi2.  2 (cũ). x. dúi3.
giúi giụi, nói thua hay ngã nhiều lần liên tiếp: thua giúi giụi.
giụi, đg. 1. sát tay vào mi mắt. 2. gí xuống làm cho tắt: giụi bó đuốc.
giùm," đg. dựng qua loa  tạm thời: trên gò giùm một lầu thơ  lau già chắn vách trúc thưa lát rèm (bích câu kỳ ngộ)."  đg. nh. giúp: giùm cho một tay; làm giùm.
giun," 1 (f. joule) dt. đơn vị đo công  đo năng lượng bằng công được tạo nên khi một lực một niu tơn dời điểm đặt một mét theo hướng của lực." " 2 dt. 1. các loại giun tròn  giun đốt  giun dẹp nói chung. 2. giun đất  nói tắt: đào giun làm mồi câu cá  con giun xéo lắm cũng quằn (tng.). 3. các loại giun sống kí sinh trong cơ thể người hoặc động vật nói chung: thuốc tẩy giun."
giun đất, dt loài giun thân dài sống trong đất: hai con gà tranh nhau con giun đất.
giun đũa," loài giun không có đốt  mình tròn và dài như chiếc đũa  sống ký sinh trong cơ thể người và một số động vật."
giun kim," d. giun tròn và nhỏ bằng cái kim  sống kí sinh ở phần ruột già gần hậu môn."
giuộc," d. 1. đồ dùng bằng tre hay bằng sắt tây  có cán dùng để đong dầu  nước mắm: một giuộc nước mắm. 2. bè lũ: địa chủ và cường hào là một giuộc với nhau."
giúp," đgt. 1. góp sức làm cho ai việc gì hoặc đem cho ai cái gì đang lúc khó khăn  đang cần đến: giúp bạn  mỗi người giúp một ít tiền  giúp cho một tay. 2. tác động tích cực  làm cho việc gì tiến triển tốt hơn: nghị lực giúp chúng ta vượt qua mọi khó khăn  gian khổ."
giúp đỡ, cg. giúp rập. giúp nói chung: giúp đỡ thương binh.
giúp ích, đgt làm một việc có lợi cho ai: giúp ích bà con trong xóm; giúp ích xã hội.
giúp sức, tiếp thêm lực lượng của mình vào việc gì hoặc cho người nào.
giúp việc, làm đỡ một số việc: người giúp việc.
giữ," đg. 1. có trong tay một vật mà mình chú ý không để rời khỏi mình : say quá  không giữ nổi chén rượu ; giữ xe cho tôi bơm. 2. để cạnh mình  trong mình  và quan tâm đến cho khỏi mất  khỏi chuyển sang người khác  khỏi thay đổi : ngồi giữ hành lý ; giữ cẩn thận công văn mật ; giữ lời hứa ;  giữ độc quyền ; giữ  nhân phẩm. 3. đề phòng sự thiệt thòi  tai hại : giữ em cho cẩn thận kẻo em ngã ; giữ ngực cho ấm ; giữ nước giữ nhà. 4. làm cho dừng  ngừng lại  ở lại : đắp bờ giữ nước. 5. gánh vác  đảm nhiệm : giữ chức tổng thống."
giữ giàng, nh. giữ gìn: gieo thoi trước chẳng giữ giàng (k).
giữ gìn," giữ cho được lâu hoặc để chống tai hại  thiệt thòi: giữ gìn sức khỏe."
giữ kẽ," chú ý đến những điều rất nhỏ  thường để tránh hiểu lầm: trả lại ngay tiền thừa cho người nợ mình  để giữ kẽ  kẻo họ nghĩ rằng mình trừ nợ."
giữ miếng, chú ý đề phòng thiệt hại đến mình do người xích mích với mình có thể gây ra.
giữ mình," bảo vệ thân mình  danh dự của mình."
giữ rịt, cố giữ không chịu bỏ ra: giữ rịt sách không chịu trả.
giữ tiếng," cố tránh tiếng xấu  dư luận không hay."
giữa," i.g. 1. điểm  ở nơi cách đều hoặc tương đối đều hai điểm đầu hoặc các điểm vòng quanh hay ở bốn bề : giữa cái thước ; giữa cái vòng ; giữa nhà. 2. trong khoảng : hải dương ở giữa hà nội và hải phòng. 3. ở chỗ lưng chừng : giữa đường. ii.ph. ở cương vị trung gian  không ngả về bên nào : đứng giữa chữa đôi bên (tng). người giữa. người trung gian dàn xếp việc gì."
giương," đg. mở  căng ra hết cỡ và đưa cao lên. giương ô. giương buồm đón gió ra khơi. giương mắt đứng nhìn. giương cao ngọn cờ."
giương vây," khoe khoang tiền của  tài năng  lực lượng...(thtục)."
giường," dt. 1. đồ dùng bằng gỗ  tre hay sắt  có khung xung quanh  trải chiếu hoặc đệm để ngủ: đóng giường  mua giường cưới. 2. giường bệnh  nói tắt: mỗi khoa trong bệnh viện chỉ có hơn vài chục giường."
giường mối," hệ thống  khuôn phép phải theo."
giường thờ, bàn thờ tổ tiên.
giựt, đgt (cn. giật) giằng mạnh: sao lại giựt tóc em thế.
glu-cô, chất đường trong các quả.
go, d. 1. đồ dùng hình cái lược trong khung cửi để luồn sợi dọc. 2. vải dệt bằng chỉ xe săn : khăn mặt go. 3. cơ quan trong bộ máy hô hấp của cá.
gò, 1 d. khoảng đất nổi cao lên giữa nơi bằng phẳng. cánh đồng có nhiều gò. " 2 đg. 1 làm biến dạng tấm kim loại  thường bằng phương pháp thủ công  để tạo thành vật gì đó. gò thùng tôn. thợ gò. 2 ép vào một khuôn khổ nhất định. văn viết gò từng câu  từng chữ  không tự nhiên. cố gò mấy con số để đưa vào báo cáo thành tích. 3 kéo mạnh một đầu dây cương  dây thừng và giữ thẳng dây để ghìm ngựa hay gia súc lại hoặc bắt phải đi thẳng theo một hướng nhất định. gò ngựa dừng lại. gò thừng cho bò đi thẳng đường. 4 tự ép mình ở một tư thế nhất định  không được tự nhiên  thoải mái  thường cong lưng lại  để tiện dùng sức tập trung vào một việc gì. gò lưng đạp xe lên dốc. con trâu gò lưng kéo cày. người gò lại vì đau."
gò bó," đgt. ép vào khuôn khổ hạn hẹp  khó lòng xoay trở  không được phát triển tự nhiên: sống gò bó  lễ giáo phong kiến gò bó tình cảm con người."
gò đống, d. gò đất nói chung.
gò ép, nh. gò bó.
gò má, dt chỗ hai bên má nổi cao lên dưới mắt: hai gò má chị ấy đỏ ửng.
gõ, (đph) d.nh. gụ : bộ ngựa gõ.  (đph).- d. thuyền thon đi biển.  đg. 1. đập ngón tay hay vật gì vào một vật rắn cho phát ra từng tiếng khẽ : gõ cửa ; gõ mõ. 2. sửa lại cho khỏi méo bằng cách đập nhẹ vào : gõ cái nồi bẹp. 3. đánh : gõ vào đầu. gõ đầu trẻ. dạy học (cũ).
góc, dt 1. (toán) phần mặt phẳng giới hạn bởi hai đường thẳng cùng xuất từ một điểm: một góc vuông; một góc nhọn của hình tam giác 2. một phần tư của một vật: góc bánh chưng 3. xó nhà: ngồi thu hình ở một góc.
góc bẹt, góc bằng 180<sup>0</sup>.
góc cạnh," những khía  những mặt của vật gì: góc cạnh của vấn đề."
góc đa diện, d. x. đa diện.
góc độ, d. chỗ đứng để nhìn sự vật theo một chiều hướng nào đó: nghiên cứu trẻ em từ góc độ của nhà giáo dục.
góc đối đỉnh, d. x. đối đỉnh.
góc nhị diện, d. x. nhị diện.
góc nhọn, góc nhỏ hơn góc vuông.
góc phụ, nói hai góc cộng lại thành 90<sup>0</sup>.
góc tù, góc lớn hơn góc vuông.
góc vuông, d. cg. góc thước thợ.1. hình tạo thành bởi hai đường thẳng góc. 2. góc bằng 90<sup>0</sup>.
gỏi," d. món ăn làm bằng cá sống  hoặc thịt sống ăn kèm với rau thơm."
gỏi sinh cầm, thứ gỏi ăn bằng cá tươi nhỏ để cả con.
gói," i đg. 1 bao kín và gọn trong một tấm mỏng (giấy  vải  lá  v.v.)  thành hình khối nhất định  để bảo quản hoặc để tiện mang đi  chở đi. 2 (kng.). thu gọn lại trong một phạm vi nào đó. hội nghị gói gọn trong một ngày." " ii d. tập hợp những gì được  chung lại với nhau  làm thành một đơn vị. mấy gói chè. một miếng khi đói bằng một gói khi no (tng.)."
gói ghém," cg. gói gắm. gói lại  thu lại cho gọn."
gọi," đgt. 1. kêu tên  phát tín hiệu để người nghe đáp lại: gọi bố về ăn cơm  gọi điện thoại. 2. phát lệnh  yêu cầu đi đến nơi nào: gọi lính. giấy gọi nhập ngũ. 3. đặt tên: hà nội xưa gọi là thăng long. 4. nêu rõ mối quan hệ: anh ấy gọi ông giám đốc là bác ruột."
gọi hồn, nói người mê tín mời người chết về để ứng vào con đồng mà nói chuyện (cũ).
gọi là, ph. 1. tạm là: gọi là đắp điếm lấy người tử sinh (k). 2. qua loa cho xong chuyện: ăn gọi là; làm gọi là.
gom," đgt 1. đưa phần của mình vào với người khác: gom tiền đi du lịch 2. góp phần mình trong một cuộc đánh bạc: đánh tổ tôm cò con  cũng phải gom năm trăm đồng."
gom góp, đg. cóp nhặt để dành: gom góp tiền để mua xe đạp.
gon," d. thứ cỏ dùng để dệt buồm  vỉ  chiếu: chiếu gon."  đg. vun cho có ngọn: gon đống thóc.
gòn," d. loài cây to cùng họ với cây gạo  quả mở thành năm cạnh  phía trong có lông trắng dùng để nhồi vào nệm  gối."
gòn gọn, t. tạm gọn: việc dọn nhà mới đã gòn gọn.
gọn," 1.t. có vừa đủ chi tiết  thành phần... không thừa đến thành lôi thôi  rườm rà: văn gọn. 2.ph. trọn  hết: ăn gọn nồi cơm. gọn lỏn. nh. gọn thon lỏn. gọn thon lỏn. vừa vặn  không thừa: thằng bé nằm gọn thon lỏn trong nôi."
gọn gàng," t. có vẻ gọn (nói khái quát). nhà cửa sắp đặt gọn gàng. ăn mặc gọn gàng. thân hình nhỏ nhắn  gọn gàng."
gọn ghẽ, có thứ tự và dễ coi: sách vở xếp gọn ghẽ.
gọn mắt," dễ trông  có thứ tự và sạch sẽ: gian buồng trông gọn mắt."
gọng," dt. 1. bộ phận của một số đồ vật  cứng và dài  có thể giương lên cụp xuống: gọng vó  gọng ô. 2. càng xe. 3. chân  càng cua  tôm: chưa nóng nước đã đỏ gọng (tng.)."
gọng kìm, d. 1. càng của cái kìm để giữ hay gắp một vật gì. 2. toàn thể hai đạo quân đi hai đường khác nhau tiến đến cùng một mục tiêu để kẹp quân địch lại.
goòng," d. xe nhỏ có bốn bánh sắt chuyển trên đường ray để chở than  quặng  đất."
góp, đgt 1. bỏ phần của mình vào một việc chung: góp tiền vào quĩ từ thiện 2. cộng nhiều cái nhỏ lại: góp từng món tiền nhỏ để đến tết có tiền may áo.
góp điện, d. bộ phận của máy phát điện dùng để dẫn điện ra mạch ngoài.
góp mặt, dự phần vào công việc chung : góp mặt với đời.
góp nhặt, đg. tập hợp dần dần lại từng ít một. góp nhặt để dành.
góp nhóp, nh. góp nhặt.
góp phần, đgt. góp một phần vào công việc nào đó: góp phần vào sự nghiệp giải phóng dân tộc.
gót," d. 1.cg. gót chân. phần sau của bàn chân. 2. ""gót giày"" nói tắt."
gót đầu, từ đầu đến cuối: gót đầu mọi nỗi đinh ninh (k).
gót sen, từ cũ chỉ gót chân của người phụ nữ đẹp: gót sen thoăn thoắt dạo ngay mái tường (k).
gọt," đg. 1 cắt bỏ lớp mỏng bao bên ngoài. gọt khoai tây. gọt vỏ. máy cắt gọt kim loại. 2 cắt bỏ từng ít một nhằm cho phần còn lại là vật có hình thù nhất định. gọt con quay gỗ. gọt bút chì (gọt nhọn bút chì). 3 (thgt.). cạo trọc. gọt tóc. gọt trọc. 4 (kng.). bỏ bớt những chỗ không cần thiết  sửa lại cho gọn và hay hơn. gọt câu văn."
gọt giũa, sửa sang cẩn thận cho gọn gàng đẹp đẽ: gọt giũa câu văn.
gô, đg. trói chặt: gô cổ tên gián điệp.
gồ," tt. nổi lên  nhô lên cao hơn bình thường: trán gồ."
gồ ghề," tt mấp mô  lồi lõm: đường đi gồ ghề."
gỗ," d. phần rắn nằm dưới vỏ của thân và cành một số cây  dùng làm vật liệu xây dựng  nguyên liệu làm giấy  v.v. đốn gỗ. gỗ lim. nhà gỗ năm gian. tốt gỗ hơn tốt nước sơn (tng.)."
gỗ dán, tấm ván làm bằng nhiều lớp gỗ mỏng dán lại.
gỗ tạp," thứ gỗ không chắc  không bền."
gốc," dt. 1. phần dưới cùng của thân cây: ngồi dưới gốc cây đa. 2. từng cây riêng lẻ: trồng hơn một nghìn gốc bạch đàn. 3. nền tảng  cơ sở: kinh tế là gốc của chính trị. 4. số tiền cho vay lúc đầu; phân biệt với lãi: nợ gốc  cả gốc lẫn lãi cũng được kha khá. 5. nhóm nguyên tử trong phân tử của một hợp chất  không biến đổi trong các phản ứng hoá học  có tác dụng như một nguyên tử: gốc a-xít. 6. điểm chọn tuỳ ý trên một trục để biểu diễn số 0  khi biểu diễn các số trên trục đó."
gốc gác, nh. gốc tích: chẳng hiểu gốc gác nó ở đâu.
gốc rễ, nguyên nhân sinh ra vật gì: trừ tận gốc rễ nạn buôn lậu.
gốc tích, nguồn gốc xưa: gốc tích loài người.
gộc," i.d. đoạn gốc của cây tre  cây vầu. ii. t.1. to và thô: lợn gộc. 2. to lớn và ở chức vị cao (thtục)."
gồi," d. nắm lúa đã cắt  vừa một nắm tay."  d. nh. cọ: nhà lợp lá gồi.
gối," 1 dt đầu gối nói tắt: mỏi gối  chồn chân vẫn muốn trèo (hxhương); quì gối cúi đầu (tng)."  2 dt đồ dùng để kê đầu khi nằm: chăn đơn gối chiếc lạnh lùng (cd).  đgt 1. đặt đầu lên trên: đầu  lên trên chiếc gối mây (ngkhải) 2. gác đầu một vật gì lên một vật khác: gối tấm ván lên bờ tường.
gối vụ, làm lấn sang vụ sau khi chưa xong hẳn vụ này để tăng vụ.
gối xếp," thứ gối có nhiều nếp có thể gập lại với nhau  dùng để tựa hoặc để chống tay mà ngồi."
gội, đg. rửa đầu tóc : gội đầu .gội gió dầm mưa. sống cuộc đời vất vả.
gôm," d. 1 chất keo chế từ nhựa cây  dùng trong nhiều ngành công nghiệp thực phẩm  dược phẩm  giấy  v.v. 2 chất sền sệt chế bằng gôm  dùng chải tóc cho mượt hoặc để giữ nếp được lâu. tóc chải gôm."
gồm, đgt. có tất cả từ những bộ phận hợp thành: vở kịch gồm ba màn  cuốn sách gồm năm chương.
gốm, d. đồ làm bằng đất nung.
gôn, dt (anh: goal) khung thành trong cuộc đá bóng: người giữ gôn rất tài.
gông, l.d. đồ bằng gỗ hoặc bằng tre dùng để đeo vào cổ một tội nhân (cũ).  gông đóng chóng mang (tng). cảnh tù tội khổ sở dưới thời phong kiến. 2.đg. đóng gông vào cổ tội nhân.
gông cùm, 1. d. dụng cụ hình phạt thời xưa. 2. đg. làm cho mất tự do.
gồng, 1 đg. mang chuyển đồ vật bằng cách mắc vào một đầu đòn gánh.  2 i đg. dồn sức làm cho các bắp thịt nổi lên và rắn lại. gồng người lên. " ii d. thuật lên   cho là có thể làm cho đánh vào người không biết đau  thậm chí chém không đứt. ông ta có võ  có gồng  không ai đánh lại."
gồng gánh, gánh nói chung. gồng nặng gánh nhẹ (tng). làm ăn vất vả.
gộp, đg. hợp nhiều cái lại: gộp mấy món tiền để mua cái máy bơm nước.
gột," đgt. dùng nước làm sạch một chỗ bẩn trên quần áo  vải vóc: gột vết bùn trên áo."  2 đgt. quấy cho đặc sánh lại: có bột mới gột nên hồ (tng.).
gột rửa, đgt làm cho sạch hết: gột rửa được các loại ảo tưởng (trg-chinh).
gờ, d. đường lồi lên chạy ven ngoài một vật : gờ bàn ; gờ cánh cửa ; gờ tường.
gở," t. có tính chất không hay  báo trước điều chẳng lành  theo quan niệm dân gian. nói gở. điềm gở. gở mồm gở miệng (hay nói điều gở)."
gỡ," đgt. 1. làm cho khỏi vướng hoặc khỏi mắc vào nhau: gỡ tơ rối  gỡ ảnh ra khỏi tường. 2. làm cho thoát khỏi hoàn cảnh túng bí  rắc rối: gỡ thế bí. 3. bù lại một phần thua thiệt: không lời lãi thì cũng gỡ hoà."
gỡ gạc," gỡ nói chung  ngh. 4 5."
gỡ tội," dùng lý lẽ  bằng chứng để làm nhẹ tội hay thoát tội."
gởi, đgt (đph) như gửi: gửi đơn xin ân xá.
gởi gắm, (ph.). x. gửi gắm.
gợi," đgt. 1. khêu ra  khơi ra: gợi chuyện. 2. làm nhớ đến  thoáng hiện lên một ý nghĩ nào: câu chuyện gợi nhiều ý nghĩ mới."
gờm," đgt e sợ và muốn lánh đi: thấy bố quát to  đứa bé cũng gờm."
gớm," i. t. 1 .ghê tởm và đáng sợ. 2. đáo để : nó cũng gớm lắm  chẳng phải tay vừa. ii. th. 1. từ chỉ sự chê bai  ghê sợ : gớm! bẩn quá. 2. từ tỏ sự ngạc nhiên và trách nhẹ : gớm ! đi đâu để người ta chờ mãi ! iii. ph. lắm (thtục) : đẹp gớm ; nhiều gớm."
gớm ghiếc," gớm nói chung  ngh. 1."
gớm guốc, nh. gớm ghiếc.
gờn gợn, hơi gợn.
gợn," i đg. 1 nổi lên thành như những vệt  những nếp nhăn nhỏ thoáng thấy qua trên bề mặt phẳng. mặt nước gợn sóng. vầng trán chưa hề gợn một nếp nhăn. tâm hồn trong trắng  không gợn một vết nhơ (b.). 2 biểu hiện như thoáng qua có những nét tình cảm  cảm xúc nào đó. lòng gợn lên một cảm giác lo âu. vẻ mặt không gợn một chút băn khoăn. // láy: gờn gợn (ý mức độ ít)." " ii d. cái nổi lên như những nếp nhăn hoặc những vệt nhỏ làm mất đi phần nào sự bằng phẳng  sự trong suốt. bầu trời xanh biếc không một  mây. gỗ bào trơn nhẵn không còn một tí gợn. cốc pha lê có gợn."
gợt," đgt.  đphg gạt: gợt mồ hôi  gợt váng cháo."
gù, 1 tt nói lưng hơi còng: bà cụ đã bắt đầu gù lưng; người gù. " 2 tht tiếng chim bồ câu và chim cu trống kêu lúc đến gần chim mái: sáng sớm đã nghe trên cây tiếng gù của con chim cu; giọt sượng phủ bụi chim gù  sâu tường kêu vẳng  chuông chùa nện khơi (chp)."
gụ, (đph) d. con quay.  d. từ cổ chỉ con gấu. " d. loài cây to thuộc họ đậu  gỗ quí  màu nâu sẫm  có vân đen  dễ đánh nhẵn và không mọt  dùng để làm đồ đạc  bàn ghế."
gục, 1 . đg. cúi nhúc đầu xuống đất : gục đầu nhận tội. 2. ph. chúi xuống : ngã gục.
gục gặc, gật gù tỏ ý ưng thuận.
gùi," i d. đồ đan bằng mây  tre  dùng ở một số địa phương miền núi để mang đồ đạc trên lưng. mang một gùi gạo. đeo gùi vào hai vai."  ii đg. mang đi trên lưng bằng . gùi hàng đi chợ.
gùn, d. cg. gút. đầu mấu trên một hàng dệt: lụa nhiều gùn quá.
guốc," tt. 1. đồ dùng đi ở chân  gồm có đế và quai ngang: guốc cao gót  đi guốc trong bụng (tng.). 2. móng chân của một số loài thú như trâu  bò  ngựa: thú có guốc. 3. miếng gỗ hình chiếc guốc dùng để chêm trong một số đồ vật: guốc võng."
guồng," dt 1. dụng cụ dùng để cuốn tơ  cuốn chỉ: cả buổi chị ấy ngồi quay guồng 2. dụng cụ dùng sức nước chảy để quay một bánh xe đưa nước lên tưới ruộng: anh ấy đã chụp được bức ảnh rất đẹp về cái guồng nước ở bờ suối."
guồng máy, bộ máy phát sinh động lực nói chung. ngr. hệ thống cơ cấu của một tổ chức: guồng máy hành chính quay rất đều.
guột," d. loài dương xỉ; mọc ở đồi hoang  dùng để đun." " (đph) d. một buộc  một bó: một guột dây; một guột mây."
gút," (đph) đg. đổ nước sôi vào cơm nguội  rồi chắt nước ra  để cho cơm nóng lên."
gừ," đg. (chó) kêu nhỏ trong cổ họng  vẻ đe doạ muốn cắn."
gửi," đgt. 1. chuyển đến người khác nhờ vào khâu trung gian: gửi thư  gửi bưu phẩm. 2. giao cho người khác đảm nhận: gửi trẻ  gửi con ra tỉnh học. 3. trả lại  xin lại (cách nói lịch sự): anh gửi lại tôi số tiền hôm trước  gửi lại anh mấy cuốn sách dạo nọ. 4. (sống) tạm nhờ vào người khác: ăn gửi nằm nhờ."
gửi gắm, đgt giao phó một cách thiết tha cho người thân: gửi gắm con cái cho một người bạn.
gửi rể, cg. ở rể. nói chàng rể sống ở nhà bố mẹ vợ.
gừng," d. loài cây đơn tử diệp  thân ngầm có nhiều nhánh  vị cay  dùng làm thuốc hay gia vị."
gừng gió," thứ gừng dại  dùng làm thuốc."
gươm," d. binh khí có cán ngắn  lưỡi dài và sắc  đầu nhọn  dùng để đâm  chém."
gườm," 1 đgt. nhìn thẳng vào người nào  mắt không chớp  vẻ giận dữ  đe doạ: gườm mắt không đáp."  2 tt. gờm: địch thủ đáng gườm.
gượm," đgt 1. dừng lại một lát: hãy gượm  đừng đi vội 2. đi lại một nước cờ khi nước cờ trước đã đi hớ: đánh cờ không được gượm nhé."
gương," d. 1. (lý). vật có mặt nhẵn bóng  có thể phản chiếu ánh sáng. 2. kính có tráng bạc ở mặt sau dùng để soi. gương tư mã. gương dùng để soi hằng ngày (cũ). gương vỡ lại lành. nói cặp vợ chồng đã rời bỏ nhau lại sum họp với nhau. 3. mẫu mực để noi theo : làm gương. gương tầy liếp. gương xấu rõ ràng quá  phải thấy mà tránh."
gương cầu," gương có mặt hình cầu  để phản chiếu ánh sáng. gương cầu lõm. gương cầu phản chiếu ở mặt trong. gương cầu lồi. gương cầu phản chiếu ở mặt ngoài."
gương mặt, vẻ mặt.
gương mẫu," i d. (cũ). người được coi là tấm gương  là mẫu mực để những người khác noi theo. làm gương mẫu cho em."  ii t. có tác dụng làm gương cho mọi người noi theo. một học sinh . vai trò gương mẫu. gương mẫu trong đời sống.
gương nga, từ trong văn học cũ chỉ mặt trăng: gương nga vằng vặc đầy song (k).
gương phẳng, gương có mặt phẳng như gương soi mặt.
gượng," i. đgt. gắng làm  gắng biểu hiện khác đi  trong khi không có khả năng  điều kiện thực hiện: đã đau còn gượng đứng dậy  cười gượng. ii. tt. thiếu tự nhiên vì cố làm cho có tính chất nào đó: lời văn gượng quá."
gượng gạo, gượng nói chung.
gượng nhẹ," đgt  trgt 1. cố gắng làm nhẹ nhàng  cẩn thận: cầm gượng nhẹ cái bình thuỷ tinh 2. không găng quá: trong buổi họp  ông ấy chỉ phê bình gượng nhẹ."
ha," 1 c. tiếng thốt ra biểu lộ sự vui mừng  phấn khởi. ha! thích quá!" " 2 hecta  viết tắt."
ha ha," tt. (cười) to  vang và phát ra liên tục  biểu lộ sự thoải mái  sảng khoái: cười ha ha."
hà, 1 dt (động) 1. thứ sò nước mặn sống thành từng mảng lớn bám vào đá: lâu nay mới hả ước ao ăn hà (tản-đà) 2. vỏ hà rất sắc: đừng đi nước mặn mà hà ăn chân (cd).  2 dt sâu đục khoai lang: củ khoai này có hà rồi.  tt có  đục: đừng ăn khoai hà.  3 dt sâu ăn dưới bàn chân của một số động vật: ngựa bị hà ăn chân.  4 dt phần giữa bàn cờ tướng phân cách hai phía: đưa tốt biên qua hà.  5 tht từ đặt ở đầu câu tỏ ý bực tức: hà! nó láo thế à!.
hà bá," d. thần sông  trong truyện thần thoại. đất có thổ công  sông có hà bá (tng.)."
hà hiếp," đgt. lấn át  đè nén bằng quyền lực: địa chủ hà hiếp nông dân."
hà khắc," tt (h. hà: khắc nghiệt; khắc: nghiệt ngã) khe khắt  nghiệt ngã: không thể sống dưới chế độ hà khắc của bọn thực dân và phong kiến  nhân dân ta đã vùng dậy (trg-chinh)."
hà mã," d. thú lớn gần với lợn  đầu to  mõm rộng  ăn cỏ  sống ở sông đầm châu phi."
hà tất, pht. chẳng cần gì: hà tất phải làm theo ý của người ta.
hà tiện," tt (h. hà: thế nào; tiện: thấp hèn) bủn xỉn: hà tiện mà ăn cháo hoa  đồng đường  đồng đậu cũng ra ba đồng (cd)."
hả," 1 đg. 1 mất đi cái chất vốn có do kết quả của quá trình bay hơi. rượu hả. phơi ải cho hả đất. 2 hết cảm thấy bực tức  do kết quả của một tác động nào đó. nói cho hả giận. 3 cảm thấy được đầy đủ như ý muốn; thoả. cha mẹ hả lòng vì con. lâu ngày gặp nhau  nói chuyện suốt đêm cho hả."  2 (ph.). x. há1. " 3 tr. (kng.; dùng ở đầu hoặc cuối câu hay đoạn câu). từ biểu thị ý hỏi một cách thân mật nhằm xác định thêm điều mình đang nghi vấn. có chuyện gì thế  hả anh? đến rồi hả?"
hả giận, đgt. được thoả mãn vì trút được nỗi tức giận: nói một thôi một thốc cho hả giận  chửi cho hả giận.
há, 1 đgt mở miệng to ra: há ra cho mẹ bón cơm. " 2 trgt 1. đâu phải: đầu sư há phải gì bà cốt (hxhương). 2. lẽ nào: nắng sương nay  há đội trời chung (ngđchiểu)."
há hốc," đg. (kng.). há rất to. há hốc miệng  kinh ngạc."
hạ," 1 dt. 1. mùa nóng nhất trong một năm  sau mùa xuân  trước mùa thu; hè: xuân qua hạ đến  hết hạ sang thu  hạ chí  hạ thiên  lập hạ. 2. thời gian các nhà sư tập trung để học  tu dưỡng và đọc kinh trong mùa hè: đi hạ  ngồi hạ." " 2 đgt. 1. chuyển vị trí từ cao xuống thấp: hạ cờ  hạ cây nêu  hạ màn  hạ bệ  hạ thổ. 2. giảm bớt  giảm thấp hơn: hạ giá  hạ huyết áp. 3. kẻ một đường thẳng góc với đường thứ nhất (từ một địa điểm ngoài một đường thẳng). 4. đánh chiếm: hạ đồn  hạ thành. 5. đánh thắng: hạ đo ván đối thủ. 6. nêu lên cái cần thực hiện: hạ quyết tâm  hạ lệnh."  một tên gọi khác của dân tộc cơ-tu.
hạ bộ, dt (h. hạ: ở dưới; bộ: bộ phận) bộ phận sinh dục của nam giới: vệ sinh hạ bộ.
hạ cánh, đg. (máy bay) đỗ xuống. máy bay từ từ hạ cánh.
hạ cấp," 1. dt. hàng dưới  bậc dưới; phân biệt với thượng cấp: hạ cấp phục tùng thượng cấp. 2. loại thấp kém: văn chương hạ cấp  hàng hoá hạ cấp."
hạ chí," dt (h. hạ: mùa hạ; chí: đến) thời gian mà mặt trời  so với đường xích đạo của quả đất  ở vị trí xa nhất về phía bắc  ở vĩ tuyến 23o27ò: hạ chí trùng vào ngày 21 hay 22 tháng sáu dương lịch."
hạ cố," đg. (cũ  hoặc kc.). nhìn đến  để ý đến người bề dưới hoặc coi như bề dưới mà làm việc gì. hạ cố đến thăm."
hạ du, dt. miền đất ở hạ lưu của sông; trái với thượng du: hạ du sông hồng.
hạ lệnh," đg. ra lệnh  truyền xuống cho cấp dưới thi hành. ban chỉ huy hạ lệnh tiến công."
hạ mình, đgt. tự đặt mình xuống địa vị thấp hơn hoặc chịu nhục để làm việc gì: ông ta không bao giờ hạ mình với ai  hạ mình xin xỏ.
hạc," d. chim lớn cao cẳng  cổ và mỏ dài  thường dùng tượng trưng cho sự sống lâu. gầy như hạc. tuổi hạc*."
hách, tt. 1. làm ra vẻ cho người khác phải nể sợ: ngồi chễm chệ trên xe trông hách lắm  hống hách. 2. hách dịch: trông nó thế mà hách lắm.
hạch, 1 dt chỗ phình to trên bạch huyết quản: nổi hạch ở bẹn. " 2 dt 1. (sinh) hạt nhân của tế bào: hạch thường hình cầu và nằm trong chất nguyên sinh của tế bào 2. một thứ bệnh dịch  nổi hạch ở bẹn: chuột là giống truyền bệnh hạch."  3 dt kì thi khảo sát trước kì thi hương: thầy khoá lần ấy đã đỗ hạch. " đgt thi: ra  ở hà-nội  đỗ ngay đầu xứ (ngcghoan)."  4 đgt bẻ bắt người dưới: tên tri huyện hạch dân để ăn hối lộ.
hạch sách," đg. bắt bẻ  đòi hỏi để làm khó dễ. cứ hạch sách mãi. kiếm chuyện hạch sách."
hai, dt. 1. số tiếp theo số một trong dãy số tự nhiên: hai người  hai con gà. 2. đphg những người lớn tuổi hơn cả trong cùng một thế hệ ở một gia đình: anh hai  chị hai.
hai lòng," tt  trgt không trung thành  không thuỷ thung: con người ăn ở hai lòng."
hài, 1 d. loại giày thời xưa. ra hán vào hài. đôi hài vạn dặm. " 2 đg. (ph.). kể ra  nói rõ ra. hài rõ ra. hài tội."  3 t. (cũ). hoà hợp. phận đẹp duyên hài.  4 t. (kết hợp hạn chế). có những yếu tố gây cười; trái với bi. những tình huống hài trong kịch. đưa thêm chất hài vào phim.
hài cốt, dt. bộ xương người chết đã lâu ngày: tìm hài cốt đồng đội  đưa hài cốt các liệt sĩ về nghĩa trang.
hài hước, đg. (hay t.). vui đùa nhằm mục đích gây cười (thường nói về hình thức văn nghệ). lối văn hài hước. câu chuyện hài hước. giọng hài hước.
hài kịch," dt. kịch dùng  hình thức gây cười để đả kích  phê phán thói xấu  hiện tượng tiêu cực trong xã hội."
hài lòng," tt vui vẻ bằng lòng: con ngoan  cha mẹ hài lòng."
hải âu," d. chim lớn  cánh dài và hẹp  mỏ quặm  sống ở biển."
hải cảng, dt. cảng ở bờ biển: một hải cảng quan trọng  xây dựng hải cảng.
hải cẩu," dt (h. cẩu: chó) loài thú ở các biển vùng hàn đới  chân có màng: đám ngư phủ đi đánh cá và săn hải cẩu (ngtuân)."
hải đảo, d. khoảng đất lớn nhô cao giữa mặt biển hoặc đại dương; đảo ngoài biển.
hải đăng, dt. đèn biển: ngọn hải đăng trên biển.
hải hà," dt (h. hà: sông) sông biển mênh mông: co chân vùng vẫy miền trăng bạc  nghển cổ ăn chơi chốn hải hà (ngkhuyến)." " tt rộng rãi  có độ lượng: nhờ lượng ."
hải lưu, d. dòng nước ở biển hay đại dương chảy theo một hướng nhất định.
hải lý, x. hải lí.
hải ngoại, dt. nước ngoài: lá thư từ hải ngoại gửi về  bôn ba nơi hải ngoại.
hải phận, dt (h. phận: phần) vùng biển thuộc phạm vi chủ quyền một nước: các chiến sĩ hải quân bảo vệ hải phận của tổ quốc.
hải quan, d. việc kiểm soát và đánh thuế đối với hàng hoá xuất nhập cảnh. thuế hải quan.
hải quân," dt. quân chủng của lực lượng vũ trang những nước có biển  làm nhiệm vụ chiến lược  chiến dịch trên chiến trường  biển và đại dương."
hải tặc, dt (h. tặc: cướp) cướp biển: những phụ nữ di tản đã bị bọn hải tặc hãm hiếp.
hải vị, d. thức ăn quý chế biến từ sản phẩm lấy ở biển. sơn hào hải vị*.
hải yến," dt. chim én ở ngoài biển  tổ dùng làm món ăn đặc sản cao cấp."
hãi," tt sợ lắm: sợ người ở phải  hãi người cho ăn (tng)."
hái," 1 d. nông cụ gồm một lưỡi thép có răng gắn vào thanh gỗ hay tre có móc dài  dùng để gặt lúa." " 2 đg. dùng tay làm cho hoa  quả  lá  cành đứt lìa khỏi cây để lấy về. hái rau. hái củi. hái ra tiền (kng.; kiếm được nhiều tiền một cách dễ dàng). ngày xuân đi hái lộc. có gieo thì có hái (tng.)."
hại," 1 i. dt. cái gây thất thiệt  tổn thương; trái với lợi ích: hút thuốc là có hại đối với sức khoẻ  di hại  độc hại  khốc hại  lợi hại  nguy hại  tai hại  tệ hại. ii. tt. có tính chất gây nhiều thất thiệt  tổn thương: giống sâu bọ hại lúa  ăn hại  nhiễu hại  thảm hại  thiệt hại. iii. đgt. 1. gây thất thiệt  tổn thương: sâu bệnh hại mùa màng  hại nhân nhân hại  phá hại  phương hại  tàn hại. 2. giết hại: ám hại và bức hại  hãm hại  sát hại." " 2 đgt. sợ  hãi: hại ma  hạt xanh mặt."
ham," đgt thích một cách say mê: không ham giàu sang  không e cực khổ (hcm)."
ham mê, đg. ưa thích tới mức say mê. ham mê nghệ thuật. ham mê cờ bạc.
ham muốn, đgt. mong muốn thiết tha: ham muốn học hỏi.
hàm, dt phần xương mặt có răng: hàm dưới; hàm trên; xương hàm; tay làm hàm nhai (tng).
hàm hồ," t. (cách nói năng) thiếu căn cứ  không phân rõ đúng sai  không đúng với sự thật. ăn nói hàm hồ."
hàm số, dt. khái niệm toán học chỉ sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các đại lượng biến thiên.
hàm súc, tt (h. hàm: chứa đựng; súc: chứa cất) tuy ngắn gọn mà chứa đựng nhiều ý tứ sâu sắc: đó là một bài văn hàm súc.
hãm," 1 đg. cho nước sôi vào chè hay dược liệu và giữ hơi nóng một lúc để lấy nước cốt đặc  hay để chiết lấy hoạt chất. hãm một ấm trà. hãm chè xanh." " 2 đg. làm cho giảm bớt hoặc ngừng vận động  hoạt động  phát triển. hãm máy. hãm phanh đột ngột. hãm cho hoa nở đúng ngày tết. hãm tiết canh (giữ cho tiết không đông để đánh tiết canh)." " 3 đg. làm cho đối phương lâm vào thế không thể tự do hoạt động  hành động. hãm địch vào thế bất lợi. hãm thành."  4 đg. (ả đào thời trước) hát câu chuốc rượu mời khách. ả đào hãm một câu. ngâm câu hãm. " 5 t. (kng.). có tác dụng đem lại vận rủi  làm cho gặp điều không may. tướng mặt trông rất hãm."
hãm hại," đgt. làm hại  giết chết bằng thủ đoạn ám muội: kẻ địch hãm hại tù chính trị trong ngục tù  hãm hại lẫn nhau  xưa nay hãm hại người ta đã đầy (nhị độ mai)."
hám," đgt tham muốn quá: ông hám tiền  nhưng hám danh hơn cả tiền (ngkhải)."
hạm đội," dt. đơn vị lớn nhất trong hải quân một số nước  bao gồm các binh chủng tàu mặt nước  tàu ngầm  phối hợp hoạt động nhằm một mục đích chung: hạm đội hắc hải."
han," 1 dt (thực) loài cây song tử diệp  lá có lông  hễ chạm phải là sinh ra ngứa và rát: bị ngứa như sờ phải lá han." " 2 đgt như hỏi (cũ): thấy có ai han  chớ đãi đằng (ngtrãi); trước xe lời lả han chào (k)."  3 tt bị gỉ: cái nồi này han rồi.
hàn, 1 d. (kng.). hàn lâm (gọi tắt). ông hàn. " 2 đg. 1 nối liền hai bộ phận kim loại với nhau bằng cách làm nóng chảy. hàn hai ống thép lại. 2 làm cho liền kín lại chỗ bị vỡ  bị nứt  thủng. hàn nồi. hàn con đê. răng sâu phải hàn." " 3 t. 1 (id.). lạnh. 2 (cơ thể) ở tạng lạnh  biểu hiện: sợ rét  chân tay lạnh  tiểu tiện nhiều  v.v. (theo cách nói của đông y). máu hàn. chứng trúng hàn."
hàn gắn," đgt. làm cho liền  cho nguyên lành như ban đầu: hàn gắn đê điều  hàn gắn vết thương chiến tranh  tình cảm giữa hai người khó mà hàn gắn được."
hàn sĩ, dt (h. hàn: lạnh; sĩ: học trò) người học trò nghèo: đi tập làm hàn sĩ sắp thành nghề (ng-hồng).
hàn the," d. khoáng vật không màu  thường ở dạng bột trắng  dùng để hàn kim loại  làm thuốc  hoặc để chế biến thực phẩm."
hàn vi," tt (h. hàn: lạnh; vi: nhỏ nhoi) nghèo hèn  không có địa vị gì trong xã hội: trong quân có lúc vui vầy  thong dong mới kể sự ngày hàn vi (k)."
hãn hữu," t. hiếm có  ít thấy. trường hợp hãn hữu. hãn hữu lắm mới xảy ra."
hán học," dt. ngành khoa học nghiên cứu học thuật trung quốc thời cổ  trước hết là các văn bản cổ chữ hán: nhà hán học."
hạn," 1 dt tình trạng thiếu nước do nắng lâu  không có mưa: trông con như hạn mong rào (tng); nhân dân chống hạn."  2 dt 1. chừng mực đã ấn định: tiêu tiền có hạn 2. thời gian đã ấn định: làm cầu xong trước hạn.  đgt cho một thời gian nhất định:  năm ngày phải làm xong sổ sách.  3 dt điều không may xảy ra: chẳng may gặp hạn.  tt không may: năm xung tháng  (tng).
hạn chế," đg. giữ lại  ngăn lại trong một giới hạn nhất định  không để cho vượt qua. hạn chế chi phí. tầm nhìn bị hạn chế."
hạn hán," dt. hạn  nắng hạn nói chung: hạn hán kéo dài  vùng đất luôn bị thiên tai như hạn hán  lụt lội."
hạn hẹp, tt có mức độ ít ỏi: đồng lương hạn hẹp; khả năng hạn hẹp; ngân sách hạn hẹp.
hang," d. 1 khoảng trống sâu tự nhiên hay được đào vào trong lòng đất. hang đá. hang cua. chuột đào hang. 2 chỗ rỗng trong mô cơ thể động vật  do hiện tượng tế bào bị hoại tử tạo ra. lao phổi đã thành hang."
hàng, 1 i. dt. 1. tập hợp người hoặc vật nối tiếp nhau thành dãy. dàn hàng ngang  viết thẳng hàng  hàng đầu  hàng ngũ. 2. thứ bậc: hàng chú bác  hàng cha chú. 3. tập hợp người sống trong một đơn vị hành chính: hàng xóm láng giềng  chưa đỗ ông nghè đã đe hàng tổng  hàng giáp  hàng xứ. 4. sản phẩm đem bán ra: giá hàng  hàng cao cấp  hàng hoá  khách hàng. 5. nơi bán hàng: hàng phở  hàng bán ốc  hàng quán  cửa hàng  ngân hàng. ii. pht. với số lượng nhiều và không xác định: có tới hàng vạn  phải chờ lâu hàng giờ.  2 dt. loại vải mỏng và lắng: quần hàng. " 3 đgt. 1. chịu thua đối phương: hạ vũ khí xin hàng  hàng thì sống  chống thì chết  hàng binh  hàng thần  hàng thư  đầu hàng  quy hàng. 2. chịu bất lực: việc này thì tôi xin hàng."
hàng đầu," tt  trgt trên hết; trước hết: biện pháp hàng đầu; đi hàng đầu."
hàng hải, d. 1 kĩ thuật điều khiển tàu biển. 2 vận tải đường biển. ngành hàng hải. công nhân hàng hải.
hàng không, dt (h. hàng: vượt biển; không: trên không) việc giao thông bằng máy bay: xây dựng ngành hàng không dân dụng.
hàng loạt, d. một số lượng lớn có trong cùng một lúc. sản xuất hàng loạt. vũ khí giết người hàng loạt. hàng loạt nhà máy đã được xây dựng.
hàng ngũ," dt. 1. tập hợp người được sắp xếp thành hàng lối quy củ: hàng ngũ chỉnh tề  kiểm tra hàng ngũ. 2. tập hợp người được sắp xếp chặt chẽ về mặt tổ chức  cùng theo đuổi một mục đích  lí tưởng: hàng ngũ cách mạng  không bỏ hàng ngũ."
hàng rào," dt tre  nứa hoặc cây xanh vây chung quanh nhà và vườn: cái hàng rào bằng nứa vây lấy mảnh sân (ng-hồng)."
hàng xóm," d. người ở cùng một xóm hoặc nói chung người láng giềng  trong quan hệ với nhau. người hàng xóm. hàng xóm tối lửa tắt đèn có nhau."
hãng," dt. tổ chức sản xuất  kinh doanh lớn: hãng xe hơi  hãng phim truyện."
háng, dt phận cơ thể tiếp giáp giữa đùi và bụng: đứng giạng háng; nổi hạch ở háng.
hạng," d. tập hợp người hoặc vật cùng loại  được đánh giá và xếp theo cao thấp  lớn nhỏ  tốt xấu khác nhau. hạng người xấu. vé hạng nhất. xếp hạng."
hanh," tt. (khí hậu) kho và se lạnh  có thể làm nứt nẻ da thịt: trời hanh  thời tiết hanh khô."
hanh thông," tt (h. hanh: thông suốt; thông: suốt qua) nói việc đều trôi chảy: chúa nghe tâu hết vân mồng  nhà yên  nước trị  hang thông an nhàn (hoàng trừu); vạn sự  vạn vật đều hanh thông (tản-đà)."
hành," 1 d. cn. hành ta. cây thân ngầm  hình dẹp  mang nhiều lá mọng nước xếp úp vào nhau thành một khối hình củ  dùng làm gia vị."  2 đg. làm cho khổ sở. bị cơn sốt hành suốt đêm. " 3 đg. (kết hợp hạn chế  đi đôi với học). thực hành (nói tắt). học đi đôi với hành."
hành động," i. đgt. làm việc gì để đạt được mục đích  ý nguyện: ra tay hành động  hành động cho phải lẽ. ii. dt. việc làm có mục đích: có hành động quả cảm  một hành động cao cả."
hành hạ," đgt làm cho đau đớn  khổ sở: lại còn hành hạ cho tàn  cho đau (tú-mỡ)."
hành hình, đg. giết để thi hành án tử hình. tử tù bị đem hành hình.
hành khách, dt. người đi trên các phương tiện giao thông của các cơ sở kinh doanh thuộc lĩnh vực giao thông vận tải: mời các hành khách lên xe  hành khách kiểm tra hành lí trước khi xuống tàu.
hành khất," đgt (h. khất: xin ăn) đi xin ăn: này đoạn công chúa càng ghê  đoạn xong hành khất mới về gốc đa (lí công)."
hành lạc," đg. vui chơi  tiêu khiển bằng những thú vui vật chất tầm thường  không lành mạnh. lao vào cuộc hành lạc."
hành lang," dt. 1. lối đi trong nhà  dọc dài phía trước hoặc xung quanh: đứng ngoài hành lang cho mát. 2. lối đi có mái che  nối giữa nhà này với ngôi nhà khác. 3. nhà dài nằm hai bên ngôi nhà chính của chùa. 4. dải giao thông tương đối an toàn  có giới hạn về chiều rộng  nối liền các khu vực trên đất  trên không  trên biển."
hành pháp, đgt (h. pháp: phép) thi hành pháp luật: quyền lập pháp và quyền hành pháp.
hành quân, đg. (đơn vị quân đội) di chuyển từ nơi này đến nơi khác theo đội hình nhằm mục đích nhất định. hành quân suốt đêm không nghỉ. trên đường hành quân.
hành tây," dt. cây trồng có thân to  hình cầu  lá hình trụ rỗng  các hoa to  hoa trắng hoặc tim tím xếp thành hình sao  dùng làm gia vị."
hành trình, dt (h. trình: đường đi) đường đi qua trong một chuyến đi dài: ông ấy đi theo bác hồ trong cả cuộc hành trình sang pháp.
hành tung, d. dấu vết về những hành vi của một người nào đó. hành tung bị lộ.
hành văn," dt. cách đặt câu  dùng từ trong viết văn: hành văn trôi chảy  hành văn trong sáng  hành văn cầu kì."
hành vi," dt (h. vi: làm) việc làm  xét về mặt đánh giá phẩm chất: một hành vi cao thượng đối với kẻ đã làm hại mình."
hãnh diện, đg. hài lòng về điều mình cho là hơn người khác và sung sướng để lộ ra ngoài. bà mẹ hãnh diện có đứa con kháu khỉnh. hãnh diện với bạn bè.
hãnh tiến," tt. thuộc hạng người kém tài năng  cố ngoi lên để đạt danh vị cao  không tương xứng khả năng của chính mình: một con người hãnh tiến."
hạnh," 1 dt (thực) loài cây thuộc họ mận: chẳng qua mai trước  hạnh sau khác gì (bnt); hoa chào ngõ hạnh  hương bay dặm phần (k)." " 2 dt nết tốt: thương vì hạnh  trọng vì tài  thúc ông thôi cũng đẹp lời phong ba (k); bốn đức tính của người phụ nữ tốt thời xưa là: công  dung  ngôn  hạnh."
hạnh kiểm," d. phẩm chất  đạo đức biểu hiện trong việc làm  trong cách đối xử với mọi người. nhận xét về hạnh kiểm của học sinh. hạnh kiểm tốt."
hạnh phúc, dt (h. hạnh: may mắn; phúc: tốt hành) sự sung sướng đầy đủ: đường lên hạnh phúc rộng thênh thang (hcm).
hao," đg. 1 bị giảm mất đi một phần về số lượng  giảm dần từng ít một  do một nguyên nhân nào đó. dầu bay hơi  hao mất nhiều. 2 tốn nhiều hơn so với mức thường  mức cần thiết. mạ nhỏ cây  cấy hao lắm. cuộc chiến tranh hao người tốn của."
hao hụt," đgt. bị mất  thiếu hụt một phần do hao hụt tự nhiên: hao hụt trong quá trình vận chuyển  hao hụt trong chỉ số cho phép."
hao mòn," tt sút kém đi: ruột tằm ngày một héo hon  tuyết sương ngày một hao mòn mình ve (k)."
hao tổn, đg. dùng mất quá nhiều vào một việc gì một cách đáng tiếc. hao tổn tiền của. lo buồn làm hao tổn sức khoẻ.
hào," 1 dt. rãnh rộng và sâu dùng làm công sự chiến đấu hoặc đi lại  vận chuyển  làm chướng ngại vật: hào giao thông  đào hào đắp luỹ  hào hố  hào luỹ  chiến hào  giao thông hào  hầm hào."  2 đơn vị tiền tệ trước đây bằng 1/10 đồng: giá 1 đồng 3 hào. " 3 dt. một trong sáu vạch của một quẻ trong kinh dịch: sáu mươi bốn quẻ  ba trăm dư hào (lục vân tiên)."
hào hiệp," tt (h. hào: mạnh mẽ  rộng rãi; hiệp: sẵn lòng giúp đỡ) rộng rãi và sẵn lòng giúp đỡ người khác: người hào hiệp ít khi nghĩ đến lợi riêng."
hào hoa," t. rộng rãi và lịch sự trong cách cư xử  giao thiệp. con người hào hoa."
hào hùng," tt. có khí thế mạnh mẽ  sôi nổi. tiếng hát hào hùng  khí thế hào hùng của dân tộc  thời kì hào hùng nhất trong lịch sử."
hào hứng, tt (h. hứng: hứng thú) cảm thấy có hứng thú mạnh mẽ: có nhiều người hào hứng nhưng cũng có một số dè dặt (ngtuân).
hào khí," d. (trtr.). chí khí mạnh mẽ  hào hùng. hào khí của người chiến thắng."
hào kiệt," dt. người có tài năng và chí khí hơn hẳn người bình thường: bậc anh hùng hào kiệt  vận nước lúc thịnh lúc suy  song hào kiệt thời nào cũng có  chàng tuổi trẻ vốn dòng hào kiệt (chinh phụ ngâm)."
hào nhoáng," tt đẹp đẽ bề ngoài: nước sơn hào nhoáng  nhưng gỗ không tốt."
hào phóng, t. rộng rãi về mặt chi tiêu trong quan hệ đối xử với người. hào phóng với bạn bè.
hào quang, dt. ánh sáng rực rỡ toả ra chung quanh: toả ánh hào quang.
hảo, đg. (ph.; kng.). ưa thích một món ăn nào đó. nó chỉ hảo cái món canh chua.
hảo hán," dt. người đàn ông dũng cảm  phóng khoáng  sẵn sàng ra tay cứu giúp  bênh vực người yếu trong xã hội cũ: anh hùng hảo hán  một trang hảo hán."
hảo tâm," dt (h. tâm: lòng) lòng tốt: mấy ai ở đặng hảo tâm: nắng toan giúp nón  mưa dầm giúp tơi (lvt)."
hão," t. không được việc gì cả vì không thiết thực  không có cơ sở thực tế. sĩ diện hão. chuyện hão. hứa hão*."
háo, 1 đgt. quá ham muốn quá khát khao: háo của  háo của lạ. " 2 tt. có cảm giác khô khát trong người  muốn ăn uống các chất tươi mát: bụng háo  muốn ăn bát canh chua  sau cơn say rượu người rất háo."
háo hức, đgt ao ước muốn được chóng toại nguyện: háo hức đi tìm cái mới (tô-hoài).
hạo nhiên," t. (cũ; id.). (chí khí) ngay thẳng  khảng khái."
hạp," tt.  đphg hợp: hạp ý  món này rất hạp với tôi."
hát," đgt phát ra những âm thanh uốn theo nhịp điệu  giai điệu nhất định: mẹ hát con khen hay (tng); cười nên tiếng khóc  hát nên giọng sầu (cgo)."
hạt," 1 d. 1 bộ phận hình trứng hay hình dẹp chứa trong quả  do noãn cầu của bầu hoa biến thành  nảy mầm thì cho cây con. gieo hạt cải. hạt giống (hạt dùng để gây giống). 2 quả khô của một số cây lương thực. hạt thóc. bắp ngô mẩy hạt. 3 vật có hình giống như hạt gạo  hạt ngô. hạt muối. hạt sạn. chuỗi hạt. 4 lượng nhỏ chất lỏng có hình giống như hạt gạo  hạt ngô. mưa nặng hạt. không còn hạt nước nào. 5 (chm.). hạt cơ bản (nói tắt)." " 2 d. 1 đơn vị hành chính thời trước  lớn hơn phủ  huyện. 2 đơn vị quản lí của một số ngành. hạt kiểm lâm. hạt giao thông (gồm nhiều cung). 3 đơn vị của giáo hội  nhỏ hơn địa phận và gồm một số xứ."
hạt tiêu," dt. quả  hạt tròn nhỏ  màu xám  có vị cay  dùng làm gia vị."
hàu," dt loài sò nhỏ ở bờ biển  bám vào đá thành tảng: vỏ hàu cứa vào chân."
hay," 1 đg. 1 biết là có điều nào đó đã xảy ra. hay tin. làm đến đâu hay đến đó. 2 (dùng sau sẽ  hẵng  hãy). tính liệu cách xử lí (nói về việc trong tương lai). sau hẵng hay  không hứa trước được." " 2 t. 1 được đánh giá là có tác dụng gây được hứng thú hoặc cảm xúc tốt đẹp  dễ chịu; trái với dở. hát hay. vở kịch hay. văn hay chữ tốt. 2 được đánh giá là đạt yêu cầu cao  có tác dụng mang lại hiệu quả mong muốn. liều thuốc hay. ngựa hay. một sáng kiến hay. 3 (kết hợp hạn chế). có tác dụng đem lại sự tốt lành. nói điều hay  làm việc tốt. tin hay bay xa (tng.). xảy ra chuyện không hay. 4 (kng.). có dáng vẻ dễ ưa  gây được thiện cảm hoặc sự thích thú. không đẹp lắm nhưng trông cũng hay. đứa bé trông rất hay." " 3 p. thường thường  một cách thường xuyên. ông khách hay đến chơi." " 4 k. từ biểu thị quan hệ tuyển chọn giữa hai điều được nói đến  có điều này thì không có điều kia  và ngược lại. về hay ở? anh hay nó đi cũng được."
hãy," pht. 1. vẫn  đang còn tiếp diễn: trời hãy còn mưa  khoai hãy còn sống  chưa chín. 2. cứ tạm thời như thế đã: hãy làm đi đã  tiền nong tính sau. 3. nên  phải như thế nào đó: anh hãy cẩn thận  hãy làm xong rồi hẵng ngủ."
háy, đg. (ph.). đưa mắt nhìn nghiêng.
hắc," 1 tt. 1. tỏ ra nghiêm khắc đến mức cứng nhắc  gây khó chịu cho người dưới quyền: ông ta chỉ là cấp phó  nhưng hắc hơn cả cấp trưởng. 2. có vẻ oai phong hơn lúc thường: cô bé khoác khẩu súng vào trông hắc ra trò. 3. khó quá: bài toán hắc quá." " 2 tt. có mùi hăng xông mạnh lên mũi  gây khó chịu: loại rau này ăn sống hắc lắm."
hắc ín," dt chất đen thu được khi chưng dầu mỏ hay than đá  dùng để sơn hoặc rải đường: cái ánh đèn vặn to từ khe cửa quét hắc ín rọi sang (ng-hồng)."
hăm, 1 dt. hai mươi (khi sau nó có hàng đơn vị từ 1 đến 9): đã hăm mấy tuổi đầu. " 2 đgt. đe doạ sẽ làm điều tai hại: giơ tay để hăm  nhưng ai sợ gì nó." " 3 tt. tấy đỏ ở các ngấn  các chỗ gấp trên cơ thể trẻ con  do bị bẩn: tắm xong bôi phấn rôm  kẻo cháu bé bị hăm."
hăm hở, đgt có vẻ sốt sắng và hăng hái: người đời hăm hở lo công việc (phbchâu); tôi hăm hở trèo ngay một cái dốc (ngtuân).
hằm hằm, (cũ; ph.). x. hầm hầm.
hằn," i. đgt. in lại dấu vết trên bề mặt: bánh xe hằn xuống mặt đường  trán hằn những nếp nhăn. ii. dt. dấu vết được in  được hằn lại: vết hằn của bánh xe  nếp hằn trên trán."
hằn học," đgt có ý tức bực  như muốn gây chuyện: lão ta hằn học với người vợ." " tt có thái độ bực tức: không được thoả mãn  hộ đã trở nên  (ng-hồng)."
hẳn," i t. 1 có thể khẳng định là như vậy  không có gì còn phải nghi ngờ. việc đó hẳn là làm được. sự thật không hẳn như thế. điều đó đã hẳn. 2 (dùng phụ sau đg.  t.). có tính chất hoàn toàn  dứt khoát như vậy  không có nửa nọ  nửa kia. đứng hẳn về một phía. bệnh chưa khỏi hẳn. con đường rộng hẳn ra. 3 (dùng trước d. số lượng). với mức độ trọn vẹn  không phải chỉ một phần nào mà thôi. để hẳn hai người vào công việc này."  ii tr. (kng.; dùng ở đầu câu hoặc cuối câu). từ biểu thị ý như muốn hỏi về điều mà thật ra mình đã kg định. hẳn anh còn nhớ? anh lại quên rồi hẳn?
hắn," đt. từ chỉ người ngôi thứ ba  thường có hàm ý khinh hoặc thân mật: hắn lại vác xác đến đây lần nữa  lâu nay hắn ít về nhà."
hăng," 1 tt có mùi vị nồng bốc lên: bóc tỏi  mùi hăng lên mũi." " 2 tt  trgt mạnh mẽ và hào hứng: anh em làm việc rất hăng; trong việc ấy thì anh ấy hăng nhất."
hăng hái," t. ở trạng thái có nhiệt tình  biểu lộ bằng thái độ tích cực trong công việc. hăng hái giúp đỡ bạn. tuổi thanh niên hăng hái."
hằng," pht. (hành động diễn ra) luôn  liên tục: báo ra hằng tuần  công việc hằng ngày."
hằng hà sa số," ng (h. hằng: sông gange bên ấn-độ  hà: sông; sa: cát; số: số nghĩa đen: như số cát sông hằng) nhiều vô kể: cuộc mít-tinh có hằng hà sa số người dự."
hằng số, d. số không đổi trong quá trình được xét; đối lập với biến số.
hắt," đgt. 1. tạt ngang nhanh  mạnh để chất lỏng hoặc thứ gì rời xa vật đựng: cầm cốc hắt nước  hắt từng xẻng đất. 2. phản chiếu  dội trở lại: ánh nắng hắt từ mặt nước trở lên  tiếng gọi dội vào vách núi hắt ra."
hắt hiu," tt  trgt lay động nhè nhẹ: như hắt hiu cùng hơi gió heo may (thế-lữ); ngọn đèn trông lọt trướng huỳnh hắt hiu (k)."
hắt hơi," đg. bật mạnh hơi ra đằng mũi  đằng miệng và phát ra thành tiếng do màng mũi bị kích thích đột ngột."
hắt hủi, đgt. tỏ thái độ ghẻ lạnh ghét bỏ: mẹ chồng hắt hủi nàng dâu  dì ghẻ hắt hủi con chồng.
hâm, 1 tt hơi gàn: cậu ta khó lấy vợ vì có tính hâm. " 2 đgt đun lại thức ăn cho nóng: canh để phần nguội rồi  cần hâm lại."
hâm hấp, 1 t. (cơ thể) ở trạng thái nhiệt độ cao hơn bình thường một chút; hơi sốt. người lúc nào cũng hâm hấp như sốt. trán hâm hấp nóng.  2 t. (kng.). hơi hâm. tính hâm hấp.
hâm mộ, đgt. yêu chuộng và mến phục: một diễn viên điện ảnh được nhiều người hâm mộ  trận đấu được người hâm mộ chờ đón từ lâu.
hầm," 1 dt con hổ: chốn ấy hang hầm  chớ mó tay (hxhương)."  2 dt rãnh hoặc hố đào dưới đất: đào được một cô thanh niên xung phong bị sập hầm hàm ếch (ngkhải).  3 đgt đun lâu cho thật nhừ: hầm thịt bò.  tt đã được đun lâu: vịt .  trgt nói nằm kín một chỗ: hắn nằm  ở xó nhà.
hầm mỏ, d. vùng có chứa khoáng sản trong lòng đất đang được khai thác (nói khái quát).
hầm trú ẩn, dt. hầm ẩn nấp để tránh bom đạn: trong chiến tranh nhà nào cũng có hầm trú ẩn.
hẩm," tt 1. nói thức ăn đã biến chất vì hư hỏng: gạo hẩm; cơm hẩm 2. nói số phận thua kém: phận hẩm duyên ôi (tng); hẩm duyên  xấu số  em còn đứng không (cd)."
hẩm hiu, t. 1 (cũ; id.). hẩm (nói khái quát). 2 (số phận) chịu thua kém. thân phận hẩm hiu. hẩm hiu về đường nhân duyên.
hân hạnh," tt. vui mừng  lấy làm may mắn khi được dịp tiếp xúc  quan hệ với ai: hân hạnh được gặp ngài  hân hạnh đón tiếp quý khách."
hân hoan," tt (h. hoan: vui vẻ) vui mừng lắm: mũ tai bèo xen lẫn áo bà ba  mặt son trẻ hân hoan hoà tóc trăng (x-thuỷ)."
hận," d. 1 lòng căm giận  oán hờn sâu sắc đối với kẻ đã làm hại mình. rửa hận. ôm hận. 2 (hoặc đg.). buồn tức đến day dứt vì đã không làm được như mong muốn. làm hỏng thì mang hận suốt đời. hận một điều là đã không về kịp."
hấp," 1. đgt. làm chín thức ăn bằng hơi nóng: hấp bánh bao  hấp cá lóc. 2. tiêu diệt vi trùng bằng hơi nóng: bông băng đã hấp. 3. làm cho màu ăn vào vải sợi: hấp len  hấp sang màu khác cho đẹp. 4. tẩy giặt  làm cho sạch len  dạ: hấp chiếc áo dạồ."
hấp dẫn, đgt (h. hấp: hút vào; dẫn: kéo đến) thu hút người ta: khoa học xã hội trong nhà trường ta phải là môn học hấp dẫn vô cùng (phvđồng); chí ít cũng hấp dẫn cảm tình người xem (ngtuân).  dt sự thu hút: cái  đối với người là tư tưởng tự do (trg-chinh).
hấp hối," đg. ở trạng thái sắp tắt thở  sắp chết. bệnh nhân đang hấp hối. phút hấp hối."
hấp hơi," đgt. không thông thoáng  không thoát hơi  do bị che bịt quá kín: căn phòng bị hấp hơi trở nên ẩm ướt  ngột ngạt  chớ đậy cặp lồng khi cơm đang nóng kẻo bị hấp hơi  khó ăn."
hấp tấp," trgt vội vã  lật đật: ông cầm đèn  hấp tấp chạy ra (ngcghoan); không hấp tấp theo liều những ý kiến thông thường (dgqghàm)."
hấp thụ, đg. 1 (chm.). (hiện tượng các chất rắn hay chất lỏng) thu hút các chất từ hỗn hợp khí. 2 (id.). như hấp thu (ng. 2).
hất," đgt. 1. đưa nhanh  dứt khoát (bộ phận cơ thể) về phía nào: hất hàm hỏi  hất chân. 2. dùng tay tạt mạnh cho vật rơi ra xa: hất đất sang một bên."
hầu, 1 dt. phần ống tiêu hoá nằm tiếp sau khoang miệng và trước thực quản: bóp hầu bóp họng.  2 dt. con khỉ. " 3 dt. tước thứ hai  sau tước công trong thang tước vị dưới chế độ phong kiến: được phong tước hầu." " 4 i. đgt. 1. phục dịch cho người bề trên  cho chủ: kẻ hầu người hạ  lính hầu. 2. đến trước mặt hoặc trước toà để nghe phán bảo  xét xử: các hương mục vào hầu quan lớn  bị gọi ra hầu toà. 3. chịu làm một việc gì cho vui lòng người khác: hầu chuyện  xin hầu cụ một ván bài. ii. dt. người con gái đi ở để phục dịch trong các nhà quyền quý thời phong kiến: con hầu  nàng hầu." " 5 đgt. mong thực hiện được điều gì đó  thường rất khó: hắn cố gắng hết sức trong mọi công việc hầu được chủ tin dùng  họ phải bằng mọi cách để thanh toán nợ cho khách hàng hầu lấy lại lòng tin  sự tín nhiệm." " 6 pht. gần như  sắp: đêm hầu tàn  nắng hạn lâu cây cỏ hầu chết khô."
hầu bao, dt túi nhỏ đeo ở thắt lưng: có ai dại gì dốc hết hầu bao cho chúng (ngkhải).
hầu cận," đg. (dùng phụ sau d.). theo hầu bên cạnh người có chức vị  thường được coi là người thân tín. lính hầu cận."
hầu hạ," đg. làm mọi việc lặt vặt phục vụ sinh hoạt hằng ngày cho chủ  cho người trên. kẻ hầu người hạ."
hầu hết, pht. gần như tất cả: hầu hết mọi người đều có mặt  hầu hết mọi người đều đạt điểm trung bình trở lên.
hẩu," tt (biến âm của chữ hán ""hảo"") tốt  ngon (thtục): món ăn này hẩu lắm."
hậu, 1 i t. (kết hợp hạn chế). ở phía sau. cổng hậu. chặn hậu*. (đánh) bọc hậu*. dép có quai hậu. " ii yếu tố ghép trước để cấu tạo danh từ  có nghĩa ""ở phía sau  thuộc thời kì sau"".  tố*. hậu hoạ*." " 2 t. cao hơn mức bình thường (thường về mặt vật chất  trong sự đối xử) để tỏ sự trọng đãi. cỗ rất hậu. trả lương hậu."
hậu môn, dt. cửa ruột già thông với ngoài để thải phân ra; còn gọi là lỗ đít.
hậu phương," tt  dt (h. hậu: sau; phương: phương hướng) miền ở sau mặt trận: ở hậu phương  nhân dân hăng hái sản xuất (ngvlinh); chính sách hậu phương quân đội."
hậu quả, d. kết quả không hay về sau. khắc phục hậu quả chiến tranh. hậu quả của một việc làm thiếu suy nghĩ.
hậu sản, dt. các chứng bệnh của phụ nữ có thể mắc sau khi sinh đẻ nói chung: bệnh hậu sản  đề phòng hậu sản.
hậu thế, dt (h. hậu: sau; thế: đời) đời sau: có giá trị lưu truyền hậu thế (ngkhải); lưu truyền cái lịch sử oanh liệt kháng chiến kiến quốc cho hậu thế (hcm).
hậu thuẫn," d. lực lượng ủng hộ  làm chỗ dựa ở phía sau. làm hậu thuẫn cho cuộc đấu tranh."
hậu tố," dt. phụ tố đứng sau căn tố; phân biệt với tiền tố  trung tố (thường nói về từ của các ngôn ngữ như pháp  nga  anh  v.v.): ful là hậu tố của từ tiếng anh beautiful."
hậu trường, dt (h. hậu: sau; trường: chỗ nhiều người tụ họp) 1. phía sau sân khấu: các diễn viên sửa soạn ở hậu trường 2. nơi hoạt động bí mật: các ứng cử viên chức tổng thống hoạt động ráo riết ở hậu trường.
hậu vận, d. số phận về phần sau cuộc đời con người. đoán hậu vận.
hẩy," đgt. 1. hất mạnh và nhanh gọn: hẩy ra đất. 2. ẩy  đùn đầy cho xê dịch: hẩy hòn đá tảng sang một bên. 3. thổi cho lửa bùng cháy: hẩy lò."
he, 1 tt nói động vật ốm yếu: trâu he cũng bằng bò khoẻ (tng).  2 tt (đph) có màu hung: tóc he.
hè," 1 d. mùa hạ  về mặt là mùa nóng bức. nghỉ hè. nắng hè." " 2 d. 1 dải nền ở trước hoặc quanh nhà. trẻ chơi ngoài hè. 2 phía vỉa chạy dọc hai bên đường phố  cao hơn mặt đường  dành cho người đi bộ; vỉa hè. hè đường."  3 i đg. (kng.). cất tiếng to ra hiệu bảo nhau cùng ra sức làm ngay một việc gì. hè nhau đẩy chiếc xe lên dốc.  ii tr. (ph.; dùng ở cuối câu). 1 từ biểu thị ý thuyết phục và giục giã người đối thoại cùng nhau làm việc gì (hàm ý thân mật); như nào. ta đi ! 2 từ biểu thị ý như muốn hỏi nhằm gợi sự chú ý và tranh thủ sự đồng tình của người đối thoại (hàm ý thân mật); như nhỉ. thằng nhỏ dễ thương quá hè.
hé răng," đgt mở miệng nói (thường dùng với ý phủ định): tôi đành ngậm tăm  không dám hé răng (tô-hoài)."
hẹ," d. cây cùng họ với hành  lá dẹt và dài  thường dùng để ăn hoặc làm thuốc. rối như canh hẹ."
hèm, 1 dt. bã rượu: nấu rượu lấy hèm nuôi lợn. " 2 dt. 1. tên kiêng kị do tôn kính  thờ cúng thần linh: tên hèm. 2. trò diễn sự tích của vị thần thờ trong làng  được xem là một lễ nghi trước khi vào đám. 3. lễ vật cúng riêng cho một vị thần."  3 nh. đằng hắng.
hẻm," dt nơi hẹp  hai bên có núi hoặc có tường cao: có những ngôi chùa trong hẻm núi (ngkhải); thi sĩ ấy chỉ sống trong một hẻm phố." " tt nói đường hẹp  ngõ hẹp: hang cùng ngõ  (tng)."
hen," d. bệnh mãn tính về đường hô hấp  gây những cơn khó thở do co thắt phế quản. cơn hen."
hèn," tt. 1. nhút nhát đến mức đáng khinh: chỉ thế mà không dám nói  sao mà hèn thế. 2. ở hạng tồi kém  bị khinh bỉ: người hèn  phận hèn  tài hèn sức mọn."
hèn hạ, tt thấp kém và đáng khinh: thái độ hèn hạ; con người hèn hạ.
hèn mạt," t. thấp kém về nhân cách đến tột độ  đáng khinh bỉ. thủ đoạn trả thù hèn mạt."
hèn mọn," tt thấp kém  không đáng kể (thường dùng để nói một cách khiêm tốn): đem tài hèn mọn ra giúp một phần nhỏ bé vào công việc từ thiện."
hèn nhát, t. thiếu can đảm đến mức đáng khinh. khuất phục một cách hèn nhát.
hèn yếu," tt. yếu ớt  không có can đảm: một con người hèn yếu  ta không thể giao việc này cho những người hèn yếu."
hẹn, đgt định trước với ai là sẽ làm việc gì: hẹn ta thì đợi dưới này rước ta (k); hẹn người tới giữa vườn dâu tự tình (lvt); trót đem thân thế hẹn tang bồng (ngcgtrứ).
hẹn hò," đg. 1 (id.). hẹn (nói khái quát). 2 (hai bên trai gái) hẹn gặp nhau hoặc hẹn điều gì đó với nhau. trăm năm đành lỗi hẹn hò  cây đa bến cũ con đò khác đưa (cd.)."
heo," 1 dt.  đphg lợn: nói toạc móng heo (tng.)." " 2 (khí hậu) hanh khô  thường vào dịp chuyển tiếp giữa thu sang đông: trời heo  heo đường leo lên ngọn (tng.)."
heo hút, tt hẻo lánh và hiu quạnh: đi xuống lũng sâu heo hút (huy cận).
hèo," d. 1 cây thuộc họ cau  thân thẳng có nhiều đốt  thường dùng làm gậy. 2 gậy làm bằng thân cây hèo. đánh cho mấy hèo."
hẻo lánh," tt. ở nơi khuất nẻo  ít người qua lại: vùng núi hẻo lánh  một làng hẻo lánh ở miền rừng."
héo," tt khô vì thiếu nước: chê rau muống héo  lại ôm dưa già (tng); không có gốc thì cây héo (hcm); con không cha thì con trễ  cây không rễ thì cây héo (tng)."
héo hắt," t. mất hết vẻ tươi  như bị khô kiệt sức sống. nụ cười héo hắt. héo hắt cả ruột gan."
hẹp," tt. 1. có kích thước bề ngang dưới mức bình thường  hoặc nhỏ hơn những cái khác: lối đi hẹp  đoạn đường này hẹp hơn. 2. có diện tích nhỏ  chật: phòng này hẹp quá  đất hẹp người đông. 3. ở trong một phạm vi  lĩnh vực nhất định: chuyên môn hẹp. 4. keo bẩn  thiếu độ lượng  nhân đức: ăn ở hẹp với mọi người."
hét," 1 dt loài chim nhỏ  lông đen  trông tựa con sáo  hay ăn giun: muốn ăn hét  phải đào giun (tng)." " 2 đgt kêu to: nghe bố nó hét  nó run lên."
hề," 1 d. vai chuyên biểu diễn khôi hài  giễu cợt hoặc pha trò trên sân khấu để làm vui cho khán giả. vai hề trong chèo. hề xiếc." " 2 i đg. (dùng trước gì  chi trong câu nghi vấn hoặc phủ định). có quan hệ trực tiếp làm chịu ảnh hưởng  chịu tác động; can. nhà sập  nhưng không ai hề gì. như thế có hề chi?"  ii tr. (dùng sau một phụ từ phủ định). từ dùng để khẳng định ý phủ định về sự việc không bao giờ xảy ra hoặc để xảy ra. không  quên lời hứa. chưa hề nói dối. " 3 tr. (cũ; vch.). từ dùng làm tiếng đệm để ngắt câu trong các bài từ của văn học cổ. nhất nhật bất kiến như tam thu hề (một ngày không thấy mặt  coi bằng ba năm)."
hể hả," tt. vui vẻ lộ rõ ra ngoài một cách tự nhiên  do đã được vừa ý  được thoả mãn: nói cười hể hả  nét mặt hể hả  ai nấy đều hể hả."
hễ," lt 1. nếu như; nếu mà: mụ càng tô lục chuốt hồng  máu tham hễ thấy hơi đồng là mê (k); hễ trời có mắt thì ta lệ gì (nđm) 2. đã là: hễ là người thì phải có hiếu với cha mẹ."
hệ," d. 1 (dùng trong một số tổ hợp). hệ thống (nói tắt). hệ thần kinh. hệ đo lường. hệ tư tưởng*. 2 chi  dòng trong một họ  gồm nhiều đời kế tiếp nhau có chung một tổ tiên gần."
hệ quả, dt. 1. kết quả kéo theo từ một sự việc: tạo nên hệ quả không hay. 2. mệnh đề toán học suy ra trực tiếp từ một định lí.
hệ thống," dt (h. hệ: liên tiếp  kết hợp; thống: hợp lại) 1. tập hợp những bộ phận có liên hệ chặt chẽ với nhau: hệ thống đo lường; hệ thống giao thông; hệ thống tổ chức 2. thứ tự sắp xếp có qui củ: bản báo cáo có hệ thống minh bạch 3. sự liên tục: một sự tham nhũng có hệ thống."
hệ trọng, t. có tác dụng và ảnh hưởng rất lớn; rất quan trọng. hôn nhân là việc hệ trọng.
hếch, i. tt. chếch ngược lên phía trên: mũi hếch. ii. đgt. đưa chếch ngược trở lên theo hướng trước mặt: hếch mặt  hếch mắt nhìn.
hên," t. (hoặc d.). (ph.). may  gặp vận đỏ."
hến," dt. động vật cùng họ với trai  cỡ nhỏ  vỏ cứng hình tròn  sống ở nước ngọt  thịt ăn được."
hết," tt  trgt 1. không còn gì: hết tiền rồi; hết mưa; rẽ cho thưa hết một lời đã nao (k) 2. xong hẳn: đã làm hết việc 3. tất cả: đưa bao nhiêu tiền cũng tiêu hết 4. trọn vẹn: làm hết phận sự 5. cuối cùng: sau hết ai cũng đồng ý."  trt từ đặt ở cuối câu để tỏ ý phủ định: tôi không đi đâu ; không còn nói gì hết.
hết hồn," đg. (kng.). mất hết tinh thần  mất hết hồn vía. sợ hết hồn."
hết lòng, trgt ra sức hi sinh: suốt đời tôi hết lòng hết sức phục vụ tổ quốc (hcm).
hết sức," p. đến mức cao nhất  không thể hơn được nữa. cố gắng hết sức. điều kiện hết sức khó khăn."
hí, đgt nói ngựa kêu: những con ngựa hí vang lừng (nghtưởng).
hí hoáy, đg. từ gợi tả dáng vẻ chăm chú làm việc gì luôn tay (thường là việc tỉ mỉ). hí hoáy gọt bút chì. hí hoáy ghi chép.
hí trường," tt.  cũ nơi biểu diễn các loại hát nghệ thuật sân khấu; rạp hát."
hia," dt giày bằng vải  cổ cao đến gần đầu gối của quan lại xưa khi mặc triều phục  ngày nay các diễn viên tuồng đóng vai quan cũng đi hia: với bộ áo lam  mũ tế  đôi hia  rõ ra tuồng mũ áo  râu ria (tú-mỡ)."
hích," đg. 1 áp sát một bộ phận cơ thể vào  rồi dùng lực hất hoặc đẩy mạnh một cái. hích khuỷu tay vào sườn bạn. dùng bả vai hích một cái. 2 (id.). như khích. hích cho hai bên cãi nhau."
hịch, dt. lời kêu gọi tướng sĩ hay nhân dân đứng lên chống ngoại xâm: hịch tướng sĩ  nửa đêm truyền hịch đêm ngày xuất chinh (chinh phụ ngâm).
hiềm nghi," đgt (h. nghi: ngờ) ngờ vực: cách trở bấy lâu hằng giữ phận  hiềm nghi một phút bỗng vô tình (lê thánh-tông)."
hiềm oán, nh. hiềm thù.
hiểm," tt 1. nói nơi trọng yếu và khó đi lại: đóng quân ở một nơi hiểm 2. nói phần của thân thể được che kín: nó đánh người ta vào chỗ hiểm 3. độc ác: dễ dò bụng hiểm  khôn ngừa mưu gian (nđm)."
hiểm ác, t. ác một cách ngấm ngầm. lòng dạ hiểm ác.
hiểm độc, nh. hiểm ác.
hiểm nghèo, t. nguy hiểm đến mức khó thoát khỏi tai hoạ. phút sóng gió hiểm nghèo. căn bệnh hiểm nghèo.
hiếm," tt. ít có  ít gặp: con hiếm  của hiếm  ở đây người tốt không hiếm."
hiên," 1 dt chỗ ở trước hoặc quanh các phòng của ngôi nhà  có mái che: ngoài hiên thỏ đã non đoài ngậm gương (k); có cây có đá sẵn sàng  có hiên lãm thuý nét vàng chưa phai (k)." " 2 dt (thực) loài cây nhỏ  hoa có cánh màu vàng: màu hoa hiên; nấu canh hoa hiên."
hiên ngang," t. tỏ ra đường hoàng  tự tin  không chịu cúi đầu khuất phục trước những sự đe doạ. tư thế hiên ngang."
hiền," 1 i. tt. 1. không dữ  không gây nguy hại cho con người: ở hiền gặp lành. 2. tốt  ăn ở phải đạo: bà mẹ hiền  dâu hiền rể thảo. ii. dt.  cũ người có đức hạnh  tài năng: nhà vua ra chiếu cầu hiền."
hiền triết," dt. người có học vấn  có hiểu biết sâu rộng  được người đời tôn sùng: các bậc hiền triết thời cổ đại trung quốc."
hiền từ, tt (h. từ: thương yêu con cháu) hiền lành và âu yếm con cháu: một bà mẹ hiền từ.
hiển hách, t. rực rỡ và lừng lẫy. chiến công hiển hách.
hiển nhiên," tt. quá rõ ràng  không còn nghi ngờ  chối cãi được: sự thật hiển nhiên  một việc hiển nhiên."
hiến, đgt 1. chuyển quyền sở hữu của mình sang quyền sở hữu của nhà nước: hiến ruộng cho chính phủ cách mạng 2. trình bày với nhiệt tâm của mình: hiến kế cho nhà nước 3. trình một buổi văn nghệ: đoàn ca múa hiến bà con một buổi đặc sắc.
hiến chương," d. 1 (cũ). pháp luật cơ bản do nhà vua đặt ra  làm nền tảng cho việc chế định ra pháp luật. 2 điều ước kí kết giữa nhiều nước  quy định những nguyên tắc và thể lệ về quan hệ quốc tế. hiến chương liên hợp quốc."
hiến pháp," dt. luật pháp cơ bản của nhà nước quy định nhiều vấn đề quan trọng như chế độ chính trị  quyền và nghĩa vụ công dân  hệ thống tổ chức nhà nước: ban bố hiến pháp  làm theo hiến pháp."
hiện," 1 đgt bày rõ ràng ra trước mắt: khôn dàn ra mặt  què quặt hiện ra chân tay (tng)."  2 trgt hiện giờ nói tắt: hiện anh ấy đang đi công tác; tôi hiện đương chờ anh ấy.
hiện diện, đg. (trtr.). có mặt. những đại biểu hiện diện. cần sự hiện diện của ngài.
hiện đại, tt. 1. thuộc thời đại ngày nay: nền văn học hiện đại  âm nhạc hiện đại. 2. có tính chất tinh vi trong trang bị máy móc: máy móc hiện đại  nền công nghiệp hiện đại.
hiện hành, tt (h. hành: làm) đang được thi hành: phải tuân theo pháp luật hiện hành.
hiện hình," đg. 1 (ma quỷ  thần linh) hiện ra cho thấy  theo mê tín. ma hiện hình. 2 (chm.). làm cho ảnh hiện rõ trên phim hay giấy ảnh bằng cách xử lí các dung dịch hoá chất trong quá trình tráng phim. thuốc hiện hình (hoá chất dùng để làm hiện hình). 3 (chm.). hiện hoặc làm hiện lên trên màn hình."
hiện nay, dt. thời gian hiện tại: hiện nay bác ấy đã nghỉ hưu.
hiện tại," dt  tt (h. tại: ở nguyên chỗ) thời gian trước mắt  thời gian hiện nay: hiện tại chuẩn bị tương lai (phvđồng)."
hiện thân," i đg. (thần linh) hiện ra thành hình người hoặc động vật cụ thể  theo tín ngưỡng tôn giáo. phật hiện thân thành người hành khất."  ii d. 1 hình người hoặc động vật cụ thể mà thần linh qua đó hiện ra. con rùa là  của thần biển. 2 (vch.). người được coi là biểu hiện cụ thể của một điều gì. hiện thân của lòng bác ái. hiện thân của tội ác.
hiện thực," dt. cái có thật  tồn tại trong thực tế: ước mơ trở thành hiện thực  hiện thực cuộc sống hết sức đa dạng phong phú  hiện thực khách quan (thế giới vật chất tồn tại bên ngoài  độc lập với ý thức con người)."
hiện tình, dt (h. tình: tình thế) tình thế đương diễn ra: hiện tình của nền kinh tế của ta còn có một số khó khăn.
hiện trạng, d. tình trạng hiện nay. hiện trạng xã hội. kiểm tra hiện trạng máy móc.
hiện tượng," dt. 1. trạng thái sự vật  sự việc xảy ra trong tự nhiên  xã hội: hiện tượng tự nhiên  hiện tượng lao động vô tổ chức kỉ luật. 2. hình thức biểu hiện ra bên ngoài  có thể thu nhận được một cách đơn lẻ: phân biệt hiện tượng và bản chất."
hiện vật, dt (h. vật: đồ vật) 1. vật có ở trước mắt: được thưởng bằng hiện vật 2. vật sưu tầm hay khai quật được: mới tìm được nhiều hiện vật khảo cổ học ở nơi ấy.
hiếng," i t. (mắt) nhìn lệch về một bên  do bị tật. mắt hiếng. // láy: hiêng hiếng (ý mức độ ít)."  ii đg. ngước (mắt) nhìn lệch về một bên.  mắt nhìn lên. mắt cứ hiếng lên.
hiếp," đgt. 1. dùng sức mạnh  quyền thế bắt phải chịu thua thiệt: mạnh hiếp yếu  hiếp bách  hiếp bức  hiếp chế  hiếp đáp  hiếp tróc  ăn hiếp  bức hiếp  cưỡng hiếp  hà hiếp  uy hiếp  ức hiếp 2. dâm  nói tắt: hiếp gái  hãm hiếp."
hiếp dâm, đgt (h. dâm: ham mê xác thịt) ép phụ nữ làm điều dâm dục: bọn lính lê dương hiếp dâm phụ nữ nông thôn.
hiệp, 1 d. nhóm những người thợ cùng phối hợp với nhau làm một công việc trong một thời gian nhất định. hiệp thợ mộc. phải bốn hiệp thợ làm trong ba ngày. " 2 d. 1 từ dùng để chỉ từng đơn vị thời gian ngắt ra một cách đều đặn trong trận đọ sức hoặc thi đấu thể thao. mỗi trận đấu chia làm hai hiệp. thắng cả năm hiệp. 2 (kết hợp hạn chế). từ dùng để chỉ từng khoảng thời gian diễn ra một hoạt động sôi nổi  ở giữa có nghỉ; như đợt. gà gáy hiệp nhất. đổ bêtông hiệp thứ hai."  3 (ph.). x. hợp2 (ng. i).
hiệp định," dt. điều ước thông dụng do hai hay nhiều nước đã kí kết nhằm giải quyết những vấn đề chính trị  văn hoá  quân sự có liên quan: hiệp định hợp tác văn hoá giữa hai nước  kí hiệp định."
hiệp đồng," đgt (h. hiệp: hoà hợp; đồng: cùng) cùng nhau hợp sức làm một việc chung để theo đuổi một chí hướng: sao cho tâm lực hiệp đồng  mổ gan nghịch tặc  thoả lòng nữ nhi (nđm); bộ đội chính qui và dân quân du kích hiệp đồng tác chiến."
hiệp hội," d. tổ chức quần chúng gồm nhiều tổ chức nhỏ hơn  có tính chất như một hội."
hiệp thương," đgt (h. hiệp: giúp đỡ; thương: bàn luận) họp nhau để bàn bạc  thương lượng  dàn xếp công việc: cả nước đồng tình đòi ngô đình diệm kịp thời thực hiện hội nghị hiệp thương đi đúng con đường tới tổng tuyển cử (tú-mỡ)."
hiệp ước," d. điều ước loại quan trọng nhất do hai hay nhiều nước kí kết  trong đó ghi rõ những điều cam kết của các bên về những vấn đề chính trị  quân sự  kinh tế  văn hoá. hiệp ước hữu nghị và hợp tác giữa hai nước. hiệp ước quân sự. hiệp ước quốc tế."
hiểu," đgt. 1. nhận biết được do sự vận động trí tuệ: hiểu vấn đề  nghe đến đâu hiểu đến đó  hiểu biết  am hiểu  thấu hiểu  thông hiểu. 2. biết được ý nghĩa  tình cảm  quan điểm người khác: tôi rất hiểu anh ấy  một con người khó hiểu  tìm hiểu."
hiểu biết, đgt biết được rõ ràng và đầy đủ: phải hiểu biết lí luận cách mạng (hcm).
hiếu," 1 i d. 1 lòng kính yêu và biết ơn cha mẹ. ở cho tròn đạo hiếu. có hiếu*. 2 (kết hợp hạn chế). lễ tang cha mẹ; lễ tang người hàng trên trong gia đình  nói chung. việc hiếu." " ii t. (kết hợp hạn chế). có lòng kính yêu  hết lòng chăm sóc cha mẹ. người con ." " 2 yếu tố ghép trước để cấu tạo tính từ  có nghĩa ""ham thích  coi trọng"". hiếu học*. hiếu khách*."
hiếu chiến," tt. có thái độ thích gây chiến tranh  dùng bạo lực để giải quyết mọi xung đột: bọn đế quốc hiếu chiến  chính sách hiếu chiến."
hiếu đễ, tt (h. hiếu: lòng hiếu; đễ: yêu quí anh em) kính yêu cha mẹ và hoà thuận với anh chị em: miền hương đảng đã khen rằng hiếu đễ (ngcgtrứ).
hiếu thảo, t. có lòng kính yêu cha mẹ; có hiếu. người con hiếu thảo.
hiệu," 1 dt. 1. biệt hiệu riêng ngoài tên  cũng để chỉ tự (ngoài tên ra): nguyễn du hiệu là tố như  tên hiệu. 2. cái có thể nhận biết để thông báo: đèn hiệu  báo hiệu  dấu hiệu. 3. cửa hàng hoặc cơ sở kinh doanh một nghề: hiệu cắt tóc."  2 dt. kết quả của phép trừ: 3 là hiệu của 5-2.
hiệu chính, đgt (h. hiệu: khảo sát; chính: đúng) sửa lại cho đúng: bài báo đã được hiệu chính trước khi đưa in.
hiệu đính," đg. xem xét  đối chiếu và chữa lại văn bản cho đúng. hiệu đính bản dịch."
hiệu lệnh, dt. lệnh được phát ra bằng hình thức nào đó: bắn ba phát súng làm hiệu lệnh  hiệu lệnh của trọng tài.
hiệu lực, dt (h. hiệu: có công dụng; lực: sức) tác dụng tốt đưa đến kết quả mĩ mãn: chỉ có bố trí cán bộ đúng chỗ mới phát huy được hiệu lực của tổ chức (vnggiáp).
hiệu nghiệm," t. có hiệu quả  có hiệu lực thấy rõ. phương pháp hiệu nghiệm. liều thuốc hiệu nghiệm."
hiệu quả, dt. kết quả đích thực: hiệu quả kinh tế  lao động có hiệu quả cao.
hiệu số, dt (h. hiệu: trừ; số: con số) kết quả của việc trừ một số với số khác: làm ăn như thế thì hiệu số giữa thu và chi chỉ là con số không.
hiệu suất," d. 1 kết quả lao động biểu hiện bằng khối lượng công việc làm được trong một thời gian nhất định. tăng hiệu suất công tác. 2 đại lượng đặc trưng cho mức sử dụng hữu ích năng lượng của một máy hay một hệ thống nào đó  bằng tỉ số năng lượng hữu ích với tổng năng lượng mà máy hay hệ thống nhận được. nhà máy nhiệt điện có hiệu suất 50%."
hiệu trưởng, dt. người đứng đầu ban lãnh đạo của một trường học: hiệu trưởng trường tiểu học  được hiệu trưởng tuyên dương trước toàn trường.
hình dáng, dt vẻ bề ngoài: anh ấy có hình dáng vạm vỡ.
hình dạng," d. hình của một vật làm phân biệt nó với những vật khác loại. cùng một hình dạng  nhưng khác nhau về kích thước. thay hình đổi dạng."
hình dung, i. dt. hình thức bên ngoài của con người: hình dung chải chuốt áo quần bảnh bao. ii. đgt. tưởng tượng ra trong trí một cách khá rõ nét: hình dung ra khuôn mặt của người đồng chí đã hi sinh  không thể hình dung nổi.
hình học, dt (h. hình: bề ngoài; học: môn học) ngành toán học nghiên cứu các hình dáng không gian và các qui luật đo đạc các hình dáng đó: mỗi tuần lễ có hai giờ hình học.
hình như," tổ hợp biểu thị ý phỏng đoán một cách dè dặt  dựa trên những gì trực tiếp cảm thấy được; dường như. trông quen quen  hình như đã có gặp."
hình thể, dt. hình dáng bên ngoài nói chung: cô gái có hình thể cân đối  hình thể khúc khuỷu của bờ biển.
hỉnh," đg. (ph.). phổng (mũi). nó cười  hai cánh mũi hỉnh lên. sướng hỉnh mũi."
híp," tt. (mắt) gần như nhắm  hai mi khép lại không mở to ra được: khép híp mắt  cười híp cả mắt."
hít, đgt 1. hút mạnh vào bằng mũi: không khí hít vào được trong sạch (hgđthuý) 2. ngửi mạnh: nó chỉ hít chỗ cơm và xương xẩu (ng-hồng).
hiu quạnh," t. vắng lặng và trống trải  gây cảm giác buồn  cô đơn. vùng núi hiu quạnh. cái hiu quạnh trong tâm hồn (b.)."
ho," đgt. bật hơi ra từ trong phổi  trong cổ  đến mức phát thành tiếng: bị ho và sốt  thuốc chữa ho."
ho gà," dt bệnh nhiễm trùng của trẻ em  có triệu chứng ho từng cơn  thường có tiếng rít: bệnh ho gà có khi kéo dài hàng tháng."
ho hen, đg. (kng.). ho (nói khái quát).
ho lao, dt. lao phổi.
hò, 1 dt điệu dân ca của ta thường hát trong lúc lao động: bài hò giã gạo. " đgt cất lên câu : bên nam hò trước  bên nữ hò sau." " 2 dt đường mép vạt áo dài từ cổ đến nách: thương trò may áo cho trò  thiếu bâu  thiếu vải  thiếu hò  thiếu đinh (cd)." " 3 đgt 1. gọi to: gọi như hò đò (tng) 2. rủ nhau; động viên nhau: già trẻ  lớn bé hò nhau ra đồng (ngkhải)."  4 đgt đòi hỏi (thtục): mấy cậu ấy đến để hò ăn.
hò la," đg. la lên cùng một lúc ầm ĩ và kéo dài để cổ vũ hoặc phản đối. hò la  cổ vũ các đô vật."
hò reo," đgt. cùng cất lên tiếng reo để biểu lộ niềm vui sướng  phấn khởi: mọi người hò reo phấn khởi."
họ," 1 dt 1. khối người cùng tổ tiên  cùng dòng máu: thấy người sang bắt quàng làm họ (tng) 2. nhóm sinh vật cùng một bộ và gồm nhiều chi khác nhau: cây lúa  cây ngô  cây mía thuộc họ hoà bản."  tt có quan hệ cùng dòng máu: anh em . " 2 dt tổ chức góp tiền  góp gạo từng tháng để người nào cần trước thì lấy trước cả số tiền chung: các bà bán hàng hay chơi họ với nhau để cho khi cần  ai cũng có vốn được (hgđthuý)."  3 đt đại từ ngôi thứ ba về số nhiều thường chỉ những người mà mình không kính trọng: những anh ấy cứ tưởng là họ hơn hẳn mọi người.  4 tht tiếng người đi cày dùng để bảo trâu dừng lại: sáng tai họ; điếc tai cày (tng).
họ hàng," d. 1 những người có quan hệ huyết thống  trong quan hệ với nhau (nói tổng quát). họ hàng hai bên nội  ngoại. hai người có họ hàng với nhau (có quan hệ họ hàng). 2 (kng.). những vật có quan hệ chủng loại hoặc quan hệ nguồn gốc với nhau (nói tổng quát). họ hàng nhà tre rất đông: trúc  vầu  luồng  nứa  v.v."
hoa," 1 dt. 1. cơ quan sinh sản hữu tính của cây hạt kín  thường có màu sắc và hương thơm: đẹp như hoa  hoa cỏ  hoa khôi  hoa lá  hoa liễu  hoa nô  hoa nương  hoa quả  hoa tay  hoa tiên  hoa văn  hoa viên  ẩn hoa  động phòng hoa chính  hương hoa  mãn nguyệt khai hoa  phong hoa tuyết nguyệt  thảo hoa  tiên hoa  vườn hoa  yên hoa. 2. vật có hình tựa bông hoa: hoa lửa  hoa hiên  hoa hoè  hoa hoét  pháo hoa. 3. hoa tai. 4. đơn vị đo khối lượng 1/10 lạng. 5. hình hoa trang trí: đĩa hoa  hoa cương. 6. dáng chữ đặc biệt lớn hơn chữ thường (ở đầu câu  đầu danh từ riêng): viết hoa  chữ a hoa." " 2 dt. hòn dái gà đã luộc  theo cách gọi kiêng tránh."  3 đgt. khoa (tay chân): hoa chân múa tay. " 4 tt. có trạng thái tối xẩm  quáng loá cả mắt  do mệt mỏi hoặc mắt bị kích thích mạnh: đọc hoa mắt  nhìn hoa cả mắt."  (dân tộc) tên gọi của một trong số 54 dân tộc anh em sống trên lãnh thổ việt nam (x. phụ lục).  (tiếng) ngôn ngữ của dân tộc hoa.
hoa hậu, dt (h. hậu: vợ vua) người phụ nữ được chọn là người đẹp nhất trong một kì thi sắc đẹp: họ lợi dụng một hoa hậu để quảng cáo cho một thứ nước hoa.
hoa hiên," d. 1 x. hiên1. 2 màu trung gian  giống màu cánh hoa hiên  do màu vàng pha với màu đỏ tạo thành."
hoa hoét," i. dt. hoa nói chung (hàm ý mỉa mai  chê bai): chẳng cần hoa hoét gì. ii. tt. thiên về hình thức  thích phô trương  ít chú ý đến nội dung: lối văn chương hoa hoét."
hoa hồng," 1 dt hoa của cây hồng là loài cây nhỏ  thân có gai  lá mỏng và có răng cưa: hoa hồng màu trắng  tức hoa hồng bạch dùng làm thuốc chữa ho cho trẻ em." " 2 dt tiền trả cho người đứng trung gian trong việc giao dịch  mua bán: ở pa-ri có những chỗ bán báo lấy hoa hồng (hcm)."
hoa lệ, t. (cảnh vật) đẹp một cách lộng lẫy. kinh thành hoa lệ.
hoa liễu," dt. bệnh làm tổn thương bộ phận sinh dục như giang mai  lậu..."
hoa lợi, dt (h. lợi: tiền lời) kết quả của sản xuất nông nghiệp: phần hoa lợi chia cho ruộng đất phải thấp hơn phần chia cho lao động (trg-chinh).
hoa mỹ, x. hoa mĩ.
hoa quả," dt. các thứ quả  trái cây dùng để ăn: mua hoa quả  bán hoa quả  nước hoa quả."
hoa tiêu, dt (h. tiêu: xem xét) người cầm lái máy bay hoặc tàu thuỷ: mở một kì thi chọn hoa tiêu giỏi.
hỏa táng, hoả táng đgt (h. táng: chôn người chết) thiêu xác người chết giữ lấy tro: mong rằng cách hoả táng sau này sẽ được phổ biến (hcm).
hoạch định, đgt (h. hoạch: vạch ra; định: quyết thực hiện) vạch ra và quyết thực hiện: kế hoạch giải phóng sài-gòn được hoạch định (vnggiáp).
hoài, 1 đg. mất đi một cách hoàn toàn vô ích do đem dùng vào việc không đáng hoặc không mang lại một kết quả nào cả; uổng. hoài hơi mà đấm bị bông... (cd.). nhiều thế mà không dùng đến cũng hoài. " 2 p. (dùng phụ sau đg.). mãi không thôi  mãi không chịu dứt. mưa mãi  mưa hoài. thao thức hoài không ngủ."
hoài cổ," đgt. luyến tiếc  tưởng nhớ cái thuộc về thời xưa cũ: bài thơ phảng phất tâm trạng hoài cổ."
hoài nghi, đgt (h. nghi: ngờ) ngờ vực không tin: lối lí luận hoài nghi đó hết sức nguy hiểm (đgthmai).
hoài niệm, đg. (vch.). tưởng nhớ về những gì qua đi đã lâu. hoài niệm về quá khứ xa xăm.
hoài vọng," đgt. mong ước  mong mỏi  trông chờ tha thiết điều cao xa  biết là khó đạt được: hoài vọng một xã hội công bằng  không có người bóc lột người."
hoại, đgt hư hỏng thối rữa: phân xanh đã tự hoại.
hoại thư, t. bị thối rữa một bộ phận trên cơ thể sống. một vết loét hoại thư.
hoan hỉ," tt. vui mừng  hân hoan lộ ra qua nét mặt  cử chỉ  lời nói: cả nhà hoan hỉ  mọi người đều hoan hỉ."
hoan hô," đgt (h. hô: kêu gọi) reo mừng để tỏ lòng hoan nghênh hoặc tán thưởng: hoan hô anh giải phóng quân  kính chào anh  con người đẹp nhất (tố-hữu)."
hoan lạc, i t. (vch.). rất vui sướng. niềm hoan lạc.  ii d. như khoái lạc. thú .
hoàn, 1 i. dt. thuốc đông y ở dạng viên tròn: thuốc hoàn  hoàn tán  cao đơn (đan) hoàn tán. ii. đgt. vê thuốc đông y thành viên tròn: hoàn thuốc theo đơn.  2 1. đgt. trả lại: hoàn lại vốn  bồi hoàn  cải tử hoàn sinh  quy hoàn. 2. trở về hoặc hồi lại trạng thái cũ: nghèo vẫn hoàn nghèo  mèo vẫn hoàn mèo.
hoàn cảnh, dt (h. hoàn: chung quanh; cảnh: cảnh) 1. toàn thể những hiện tượng có liên quan với nhau ở một nơi và có tác động thường xuyên đến mọi sinh hoạt của nơi đó: kế hoạch không ăn khớp với những hoàn cảnh thiết thực (hcm) 2. điều kiện tương đối thuận lợi: có hoàn cảnh để tiếp tục học tập.
hoàn cầu, d. toàn thế giới. chấn động dư luận hoàn cầu.
hoàn tất," đgt. làm xong hoàn toàn  trọn vẹn: mọi việc đã hoàn tất  hoàn tất những khâu cuối cùng."
hoàn thành," đgt (h. hoàn: xong xuôi; thành: nên) làm xong xuôi đầy đủ: muốn hoàn thành tốt kế hoạch nhà nước  thì mỗi người chúng ta phải ra sức tăng gia sản xuất và thực hành tiết kiệm (hcm)."
hoàn thiện," trọn vẹn  đầy đủ và tốt lành."
hoàn toàn," t. trọn vẹn  đầy đủ về mọi mặt. giành thắng lợi hoàn toàn. hoàn toàn tin ở bạn. kết quả không hoàn toàn như ý muốn."
hoàn tục, nói người tu hành trở lại đời sống của thường dân.
hoàn vũ, dt. cả vũ trụ; toàn thế giới: cuộc thi hoa hậu hoàn vũ.
hoãn," 1 dt khuyên đeo tai: kìa ai có hoãn đeo tai  chẳng là vợ cả  vợ hai ông nghè (cd)." " 2 đgt để lùi lại khi khác: hoãn việc đi tham quan; ai ơi  hãy hoãn lấy chồng  để cho trai  gái dốc lòng đi tu (cd)."
hoãn binh, tạm để chậm việc giao chiến lại. ngr. chưa hành động vội để chờ cơ hội thuận tiện hơn.
hoãn xung," đứng ra dàn hòa hai bên đang xung đột. khu hoãn xung. khu đất ở giữa hai lực lượng đối lập  có tác dụng hòa hoãn sự xung đột giữa hai lực lượng ấy. nước hoãn xung. nước nhỏ yếu bị đế quốc kéo vào vòng ảnh hưởng của họ  nói là để hoà hoãn sự xung đột giữa các nước  nhưng thực ra là bị đế quốc chi phối về kinh tế  chính trị và quân sự."
hoán dụ," d. biện pháp dùng tên gọi của sự vật này để chỉ sự vật khác  như lấy tên gọi cái toàn thể để chỉ cái bộ phận  lấy tên gọi cái chứa đựng để chỉ cái được chứa đựng  hoặc ngược lại  v.v. (thí dụ: so sánh cái cốc và cốc nước)."
hoán vị," i. đgt. đổi chỗ  đổi vị trí. ii. dt. kết quả của phép hoán vị trong toán học."
hoạn đồ, cg. hoạn lộ. đường công danh của quan lại phong kiến.
hoạn lộ, nh. hoạn đồ.
hoạn nạn, tai ách gây ra khổ sở.
hoạn quan," quan thị đã bị thiến hay tự thiến  thường làm việc hầu hạ bọn vua chúa trong cung cấm thời xưa."
hoang," 1 t. 1 (nơi) không được con người chăm sóc  sử dụng đến. ruộng bỏ hoang. nhà trống lạnh như nhà hoang. đất hoang. nấm mồ hoang. 2 (cây cối  động vật) không được con người nuôi trồng như những trường hợp bình thường khác. cây ổi mọc hoang. mèo hoang. 3 (kết hợp hạn chế). lung tung không biết đâu là đâu  không có ý định gì hết. con chó chạy hoang khắp làng. bỏ nhà đi hoang. 4 (kết hợp hạn chế). ngoài hôn nhân hợp pháp  không được xã hội chính thức thừa nhận. chửa hoang*. đứa con hoang." " 2 t. rộng rãi quá mức cần thiết trong việc ăn tiêu. quen tiêu hoang. không hoang  nhưng cũng không nên hà tiện quá."  3 t. (ph.). nghịch ngợm. thằng nhỏ hoang lắm.
hoang dã," nói nơi đất đai không trồng trọt  ít người lui tới."
hoang dại," tt. mang tính chất tự nhiên  không có sự tác động của con người: cây cối hoang dại  động vật sống hoang dại."
hoang dâm, tt (h. hoang: không chính đính; dâm: dâm dục) say mê dâm dục bừa bãi: hắn là một kẻ vừa độc ác vừa hoang dâm.
hoang đường," viển vông  không có thực : câu chuyện hoang đường."
hoang hoác, nh. hoác: rộng hoang hoác.
hoang mang," đg. ở trạng thái không yên lòng  không biết tin theo cái gì và nên xử trí ra sao. hoang mang trước khó khăn. phao tin nhảm để gieo rắc hoang mang."
hoang phế," tt. ở tình trạng bỏ hoang lâu ngày  không có ai trông nom đến: đất đai  vườn tược hoang phế."
hoang phí," đgt (h. hoang: không chính đính; phí: dùng quá mức) dùng lãng phí tiền của: của công là do mồ hôi nước mắt của đồng bào góp lại  bộ đội phải giữ gìn  bảo vệ  không được hoang phí (hcm)."
hoang tàn, đổ nát hư hỏng : cảnh vật hoang tàn.
hoang toàng," xa phí  bừa bãi: tính nết hoang toàng."
hoang vắng, ít có người đi tới.
hoang vu," t. ở trạng thái bỏ không  để cho cây cỏ mọc tự nhiên  chưa hề có tác động của con người. rừng núi hoang vu."
hoàng," hoàng tử  hoàng thân  nói tắt: sống như ông hoàng."
hoàng anh, cg. vàng anh. x. hoàng oanh.
hoàng bá," loài cây to  lá kép mọc đối hình lông chim  hoa vàng  vỏ cây dùng làm thuốc."
hoàng bào, áo triều phục màu vàng của vua.
hoàng cầm," loài cây nhỏ  lá nhọn  rễ màu vàng dùng làm thuốc."
hoàng cung," dt (h. hoàng: vua; cung: cung điện) cung điện nhà vua: hãy mở mắt: quanh hoàng cung biển lửa đã dâng lên  ngập huế đỏ cờ sao (tố-hữu)."
hoàng đạo," (thiên) d. 1. đường tròn lớn của thiên cầu và là quỹ đạo của mặt trời chuyển động biểu kiến hoặc của quả đất trong chuyển động thật quanh mặt trời. 2. vùng trong không gian ở giữa có quỹ đạo biểu kiến của mặt trời và gồm mười hai chòm sao mà mặt trời thường phải qua trong khoảng một năm. giờ hoàng đạo. giờ tốt lành  theo thuật số."
hoàng đế, vua một nước có chư hầu; vua một nước lớn đối với các nước nhỏ.
hoàng đới, (thiên) d. vùng thiên cầu giới hạn bằng hai vĩ tuyến cách đều 8<sup>0</sup>30' mặt phẳng hoàng đạo và chứa mười hai chòm sao mà mặt trời đi ngang qua trong vòng một năm.
hoàng gia, họ hàng nhà vua.
hoàng hậu, vợ ở bậc cao nhất của nhà vua.
hoàng hôn," d. khoảng thời gian mặt trời mới lặn  ánh sáng yếu ớt và mờ dần. bóng hoàng hôn. hoàng hôn vừa xuống. buổi hoàng hôn của cuộc đời (b.)."
hoàng kim," vàng. hoàng kim hắc thế tâm. vàng làm đen lòng người đời  ý nói người tham tiền thấy lợi thì tối mắt lại  chà đạp lên nhân nghĩa  đạo đức."
hoàng liên," loài cây cùng họ với phụ tử  rễ và vỏ đắng dùng làm thuốc chữa đau mắt."
hoàng phái, dòng dõi nhà vua.
hoàng thái hậu, mẹ vua.
hoàng thái tử, người con vua được chỉ định sẽ kế vị.
hoàng thành, khu thành quách của nhà vua.
hoàng thân," dt (h. hoàng: vua; thân: họ hàng thân thích) người thân thuộc với nhà vua: võng đầy cửa  ngựa chen đàng  khắp triều quan đến  khắp hoàng thân ra (nđm)."
hoàng thất, họ hàng nhà vua.
hoàng thượng, từ dùng để tôn xưng vua.
hoàng tinh," loài cây đơn tử diệp  thân củ hình thoi dài  màu trắng  chứa nhiều bột."
hoàng tộc, d. như hoàng phái.
hoàng tôn, cháu vua.
hoàng trùng, sâu cắn lúa.
hoàng tuyền," suối vàng  tức âm phủ."
hoàng tử, dt. con trai vua.
hoàng yến," loài chim nhảy  nhỏ  lông vàng  hót hay."
hoảng, tt sợ hãi trước một việc nguy hiểm bất ngờ: ý nghĩ ấy làm cô hoảng người lên (ngđthi).
hoảng hồn, nh. hoảng.
hoảng hốt, sợ và luống cuống.
hoảng sợ," đg. (hoặc t.). ở trạng thái mất tự chủ đột ngột do sợ hãi trước đe doạ bất ngờ. nghe tiếng nổ  con ngựa hoảng sợ chạy lồng lên."
hoành," d. ""hoàng phi"" nói tắt: bức hoành."  1. t. ngang: cái bàn này hoành hai thước ta. 2. d. cây tre hoặc đoạn gỗ dài ở mái nhà để đóng rui lợp mái.
hoành độ, (toán) số xác định vị trí của một điểm trên một trục.
hoành hành," đgt. ngang ngược làm những điều trái với lẽ phải  công lí: không để cho bọn giặc hoành hành mãi."
hoành tráng, tt (h. hoành: lớn rộng; tráng: lớn) có qui mô lớn: ngắm cảnh non sông hoành tráng.
hoạnh hoẹ, nh. hoạnh.
hoạt," t. 1. ""hoạt bát"" nói tắt: ăn nói hoạt. 2. nói chữ viết nhanh và đẹp: chữ hoạt nét."
hoạt bát," t. lanh lợi trong nói năng  ứng đáp  nhanh nhẹn trong cử chỉ  động tác. ăn nói hoạt bát. cử chỉ hoạt bát. một thanh niên hoạt bát."
hoạt cảnh, cg. hoạt tượng. cảnh diễn bằng người đứng yên trên sân khấu để tượng trưng một sự việc.
hoạt chất, (y) chất có hoạt lực của động vật hoặc thực vật: sinh tố b12 là hoạt chất của cao gan.
hoạt động," đgt. 1. làm những việc khác nhau với mục đích nhất định trong đời sống xã hội: hoạt động nghệ thuật  hoạt động quân sự. 2. vận động  cử chỉ  không chịu ngồi im  yên chỗ: một con người thích hoạt động. 3. vận động  vận hành để thực hiện chức năng nào hoặc gây tác động nào đó: máy móc hoạt động bình thường  theo dõi hoạt động của cơn bão."
hoạt kịch, kịch vui ngắn gọn.
hoạt thạch," khoáng chất màu trắng  tán thành hột  thường dùng để rắc ở ngoài da cho hút nước."
hoạt tinh," bệnh tinh dịch không kiên  thoát ra khi sắp giao hợp."
hoạt tượng, nh. hoạt ảnh.
hoắc hương," thứ cây có lá thơm  dùng làm vị thuốc."
hoặc, 1 lt 1. hay là: những ý kiến sai lầm hoặc thiên lệch (dgqhàm) 2. có lẽ: ở đây hoặc có giai âm chăng là (k).  2 đgt làm cho lầm lẫn: những tà thuyết đã hoặc lòng người.
hoặc giả," có khi  có lẽ  hay là."
hoắm, t. lõm vào: cái hang sâu hoắm; vết thương hoắm vào.
hoẵng, d. loài hươu nhỏ.
hóc, t. vướng mắc cái gì : hóc xương gà ; khóa hóc.
hóc búa," t. có nhiều yếu tố rắc rối  lắt léo  rất khó trả lời  rất khó giải quyết. bài toán hóc búa. vấn đề hóc búa."
hóc hiểm, nh. hiểm hóc.
học," đgt. 1. thu nhận kiến thức  luyện tập kĩ năng được truyền giảng hoặc từ sách vở: học nghề  học văn hoá. 2. đọc đi đọc lại  nghiền ngẫm cho nhớ: học bài  học thuộc lòng."
học bạ, sổ theo dõi việc học hành và hạnh kiểm của học sinh.
học bổng," dt (h. bổng: tiền nhận được của nhà nước) tiền học sinh  sinh viên nhận được của nhà nước hay của đoàn thể để tiếp tục ăn học: vì học giỏi  năm nào cháu ấy cũng có học bổng."
học đòi, bắt chước một cách a dua: học đòi những thói xa hoa.
học đường, trường học.
học gạo, x. gạo. ngh. 2.
học giả," d. người chuyên nghiên cứu  có tri thức khoa học sâu rộng. một học giả uyên bác."
học hàm, cấp bậc của cán bộ giảng dạy ở một trường đại học.
học hành, đg. 1. học nói chung: chăm chỉ học hành. 2. học và thực tập.
học hỏi," nghiên cứu tìm tòi  hỏi han để biết  có thêm kiến thức: tinh thần học hỏi cao."
học kỳ," phần của năm học  chia theo mùa hoặc theo nội dung chương trình: năm học có hai học kỳ."
học lỏm," học bằng cách nghe  nhìn  bắt chước người khác  không có thầy  không có hệ thống: học lỏm một bài hát."
học lực, dt. sức học: học lực vào loại khá.
học mót," học không do người khác dạy mà bằng cách tích lũy kiến thức qua những việc thấy người khác làm  nghe người ta nói."
học phái, nhóm học giả theo một khuynh hướng riêng.
học phí, (h. phí: tiêu pha) tiền học sinh phải nộp cho nhà trường hằng tháng về việc học tập của mình: những học sinh nhà nghèo được miễn trả học phí.
học phiệt," học giả muốn giữ độc quyền về học vấn  dùng học vấn để đàn áp tư tưởng kẻ khác và để gây ảnh hưởng chính trị hay văn hóa."
học sĩ, một chức quan trong thời phong kiến.
học sinh, trẻ em học tập ở nhà trường.
học tập," đg. 1. học và luyện tập cho biết  cho quen: học tập quân sự rất chăm chỉ. 2. noi gương: học tập các liệt sĩ cách mạng."
học thuật, hệ thống kiến thức về khoa học xã hội và khoa học tự nhiên: nền học thuật mới.
học thuyết," toàn thể những điều trình bày có hệ thống về một lĩnh vực khoa học  chính trị  đạo đức... để căn cứ vào đó mà tìm hiểu chân lý  chỉ đạo hoạt động : học thuyết đác-uyn."
học thức, d. tri thức do học tập mà có (nói khái quát). một người có học thức.
học trò," dt. 1. học sinh: có nhiều học trò giỏi  được học trò yêu mến. 2. người kế tục học thuyết hoặc được người khác truyền thụ  giáo dục: người học trò xuất sắc của phong trào yêu nước."
học vấn, sự hiểu biết do học tập mà có.
học vị," danh vị cấp cho một người đã tốt nghiệp một trường đại học  hoặc có trình độ cao hơn."
học viên, dt (h. viên: người làm việc) người theo học một lớp chính trị hoặc một lớp bổ túc văn hoá: lớp học có nhiều học viên trên bốn mươi tuổi.
học viện, d. 1. cơ quan nghiên cứu một ngành học thuật. 2. trường chuyên nghiệp cao cấp : học viện thủy lợi và điện lực.
học xá," d. (id.). trường học lớn  có nơi ăn ở cho học sinh."
hoe hoe, hơi hoe đỏ.
hoè, d. loài cây có hoa vàng.
hoen, t. bẩn từng chỗ: quần áo hoen mực.
hoen ố, có vết bẩn loang ra.
hoi," t. có mùi gây gây  khó ngửi  khó ăn: thịt cừu hoi."
hoi hóp, (ph.; id.). x. thoi thóp.
hỏi," 1 dt. tên một thanh điệu của tiếng việt  dấu (ó): phân biệt giữa hỏi và ngã." " 2 đgt. 1. nói ra điều cần được chỉ dẫn hoặc cần làm sáng tỏ: hỏi đường  hỏi ý kiến. 2. yêu cầu được đáp ứng: hỏi giấy tờ  hỏi mua hàng. 3. kiểm tra kiến thức: thầy giáo hỏi mấy câu rất khó. 4. chào khi gặp nhau: khinh người  gặp không hỏi. 5. hỏi vợ  nói tắt: con gái bà ấy chưa ai hỏi  mới hỏi mà đã cưới."
hỏi cung, đgt yêu cầu phạm nhân phải khai trường hợp mắc tội: viên cảnh sát đã hỏi cung tên giết người.
hỏi dò," hỏi lần lần từng người  từng việc  cho ra manh mối : hỏi dò mãi mới biết đầu đuôi câu chuyện."
hỏi han," đg. 1 hỏi để biết (nói khái quát). hỏi han tin tức. 2 thăm hỏi để bày tỏ sự quan tâm  chăm sóc. hỏi han người ốm. hỏi han sức khoẻ."
hỏi nhỏ, hỏi riêng.
hỏi thăm, đg. 1. hỏi để biết tin về sức khỏe: gửi lời hỏi thăm bạn. 2. hỏi để biết rõ: hỏi thăm đường đi.
hỏi tội," từ dùng để đe dọa sẽ trừng phạt trẻ con: đánh vỡ bát  sẽ bị hỏi tội."
hỏi vặn," đg. hỏi liền sau mỗi câu trả lời  mỗi lần lấn sâu hơn vào những chi tiết hay khía cạnh khiến người trả lời khó giấu giếm hoặc bị dồn vào thế rối trí: hỏi vặn cho tên gian phải thú; giám khảo hỏi vặn thí sinh như muốn đánh trượt."
hỏi vợ," đến xin một người con gái làm vợ cho mình  hoặc cho con  cháu...: hỏi vợ cho con."
hói," 1 dt. 1. nhánh sông nhỏ hẹp được hình thành tự nhiên hoặc đào để dẫn nước: vét hói dẫn nước. 2. hõm đất được ăn vào bờ sông  biển  do nước thuỷ triều xoáy mạnh tạo nên." " 2 tt. 1. trơn nhẵn vùng trên trán đến đỉnh đầu  do tóc rụng nhiều: trán hói  hói đầu. 2. (bàu  rạch) không có cây cỏ và nông cạn  ít nước: rạch hói."
hom," d. 1. đồ đan hình nón có răng như răng lược để đậy miệng giỏ. 2. khung bằng tre  nứa để phết giấy ở ngoài: hom ngựa giấy; hom quạt."  d. 1. cái lông ở đầu hạt thóc: thóc có hom. 2. cái tua ở trong cái khóa: hom khóa. 3. cái xơ hay cái xương nhỏ: hom cau; hom cá.  d. đoạn thân cây sắn dùng để cắm xuống mà trồng: chọn hom sắn.
hom hem," nói mặt gầy  sút đi: chơi bời quá độ  mặt mũi hom hem."
hòm," 1 dt đồ dùng hình hộp thường bằng gỗ  có nắp  để đựng quần áo  sách vở  đồ vật có giá hay cần giữ kín: tay hòm chìa khoá (tng); mang hòm áo phó doành ngân tức thì (nđm)."  2 dt (đph) áo quan: đặt người chết đuối vào hòm.  3 tt gần ổn: công việc thu xếp đã hòm.
hòm gian," hòm lớn  dài gần bằng gian nhà."
hòm hòm," t. được coi là tạm đủ  tạm xong: đồ đạc như thế này là hòm hòm."
hòm thư, ký hiệu bằng số và chữ đề ngoài phong bì để thay địa chỉ cần được giữ bí mật.
hòm xe," ngăn đựng hành lý trong ô-tô  thường ở đằng sau xe."
hỏm, ph. lõm vào: sâu hỏm.
hõm, t. sâu hoắm xuống: mắt hõm.
hóm," láu lỉnh  tinh khôn: cậu bé hóm lắm."
hóm hỉnh, t. nh. hóm. nói trẻ em láu.
hòn, d. 1. từ đặt trước những danh từ chỉ những vật có hình tròn hoặc kết lại thành một khối gọn : hòn ngọc ; hòn bi ; hòn đất ; hòn gạch. 2. cù lao nhỏ : hòn cau ; hòn mê.
hòn dái, d. (kng.). tinh hoàn.
hong, đgt. làm cho khô bằng cách đưa tới gần lửa hoặc phơi nơi thoáng gió: hong gió  hong quần áo.
hong hóng, mong chờ một cách khát khao.
hòng," i. đg. 1. rắp tâm để đạt mục đích mình mong mỏi: cái vòng danh lợi cong cong  kẻ hòng ra khỏi người mong chui vào (thơ cổ). 2. để  với âm mưu: nói dối hòng che lấp khuyết điểm. ii. ph. gần  sắp  hầu: đổi thay nhạn yến đã hòng đầy niên (k)."
hỏng," tt 1. không dùng được nữa: cái đèn này hỏng rồi 2. không đạt kết quả mong muốn: những sự nóng vội từ trước đến nay nói chung là hỏng cả (ngkhải) 3. hư thân  mất nết: thằng bé ấy hỏng rồi."  đgt 1. làm hư đi:  cả cuộc đời 2. trượt thi: hỏng thi.  tht nói lên sự thất vọng: ! tay mẹ đã bắt chuồn chuồn rồi!.
hỏng kiểu, không được việc gì (thtục).
hóng," đg. 1. đón lấy  hứng lấy: hóng gió. 2. nh. hóng chuyện."
họng," d. 1 khoang rỗng trong cổ  ở phía sau miệng  thông với thực quản và khí quản. viêm họng. nói rát cổ bỏng họng. 2 (thgt.; kết hợp hạn chế). họng của con người  coi là biểu tượng của sự phát ngôn (hàm ý khinh). bắt phải câm họng. chặn họng*. cứng họng*. 3 bộ phận thông từ trong lòng của một số vật với bên ngoài. họng núi lửa. họng cối xay. họng súng (miệng nòng súng)."
hóp, 1 nh. hóp sào. " 2 tt. lõm sâu  sát vào: má hóp."
họp, đgt 1. tụ tập ở một nơi để làm việc gì: họp hội nghị 2. tập hợp lại: họp nhau lại thành một khối.
họp báo," cuộc gặp các nhà báo để một nhân vật hoặc một người phát ngôn tuyên bố về một vấn đề gì  thường là vấn đề thời sự quan trọng."
họp mặt, gặp gỡ thân mật với nhau: họp mặt liên hoan.
hót," đg. 1. nói chim muông kêu với những âm thanh dễ nghe : chim hót. 2. nói cho người trên biết để tâng công  nịnh nọt (thtục)."  đg. thu dọn lại đem đổ nơi khác : hót rác ; hót đất.
hô," 1 đg. cất tiếng cao  to  thành lời rất ngắn gọn để ra lệnh  thúc giục hoặc biểu thị yêu cầu  quyết tâm  v.v. hô xung phong. hô khẩu hiệu. hô người đến bắt."  2 t. (răng cửa) nhô ra. răng hô.
hô hào, kêu gọi vào một việc chung: hô hào nhân dân đi chống úng.
hô hấp, 1 dt. quá trình lấy ô-xi từ ngoài vào và thải khí các-bô-ních ra ngoài của cơ thể sinh vật: bộ máy hô hấp  hô hấp nhân tạo.
hô hoán, kêu to lên cho mọi người biết: hô hoán hàng xóm bắt kẻ gian.
hồ," 1 dt nơi trũng ở trong đất liền  sâu và rộng  chứa nước thường là ngọt: hồ hoàn-kiếm; hồ tây ở hà-nội; xây hồ bán nguyệt cho nàng rửa chân (cd)." " 2 dt bầu đựng rượu (cũ): thơ lung túi  rượu lưng hồ (cd)." " 3 dt cháo loãng nấu bằng gạo hoặc bằng bột: ăn hồ  ăn cháo cho xong bữa; có bột mới gột nên hồ (tng)."  4 dt chất dính dùng để dán: quấy bột làm hồ; mua một lo hồ về dán phong bì thư.  5 dt thứ nhạc cụ kéo như kéo nhị: tiếng hồ trầm hơn tiếng nhị. " 6 dt âm đầu trong năm âm của nhạc cổ nước ta: hồ  xừ  xang  cống  xế." " 7 dt con cáo (cũ): đàn hồ  lũ thỏ một ngày quét thanh (nđm)."  8 dt tiền người đánh bạc nộp cho chủ sòng bạc: chứa thổ đổ hồ (tng). " 9 đgt 1. cho quần áo hoặc tơ  sợi vào nước có pha bột để cho cứng: hồ sợi trước khi dệt 2. nhúng quần áo vào nước có pha chất xanh nhạt: áo sơ-mi hồ lơ."  10 trgt hầu như; gần như: của thì như nước hồ vơi lại đầy (cd); hồ vui sum họp lại xa khơi (chmtrinh).
hồ cầm, đàn của người hồ bên trung quốc xưa: nghề riêng ăn đứt hồ cầm một chương (k).
hồ dễ, đâu có dễ dàng: một đời hồ dễ mấy lần gặp tiên (k).
hồ điệp, con bướm.
hồ đồ, lơ mơ không rõ : ăn nói hồ đồ ; kết luận hồ đồ.
hồ hải, nói chí khí rộng lớn của người con trai trong thời phong kiến.
hồ hởi, t. vui niềm vui chung: mọi người hồ hởi lên đường thực hiện nghĩa vụ quân sự.
hồ lô, bầu đựng rượu. " xe lăn đường  có những bánh rộng và nặng dùng để nén đá xuống đường cho phẳng."
hồ ly, con cáo.
hồ nghi," đg. cảm thấy có điều còn chưa rõ  nên chưa tin chắc là đúng sự thật. vấn đề còn hồ nghi  chưa thể kết luận."
hồ quang, (lý) đèn dùng sự phóng điện giữa hai cực trong không khí để thắp sáng.
hồ sơ," dt. tài liệu có liên quan tới một người  một vụ việc  được tập hợp lại một cách hệ thống: hồ sơ cán bộ  hồ sơ vụ án."
hồ thỉ, cung và tên. ngb. từ trong văn học cổ chỉ chí khí người con trai.
hồ tiêu," d. 1. cây nhiệt đới  hột có vị cay và dùng làm gia vị. 2. hột của cây nói trên."
hồ tinh, loài hồ ly đã thành tinh trong các truyện thần tiên.
hổ," 1 dt loài thú dữ cùng họ với mèo  ăn thịt  lông màu vàng có vằn đen: họ bắn hổ để lấy xương nấu cao; tránh hùm mắc hổ (tng)." " 2 tt tủi thẹn: nghĩ mình chẳng hổ mình sao  dám đem trần cấu dự vào bố kinh (k); xấu chàng hổ ai (tng)."
hổ cốt, (cao) cao nấu bằng xương con hổ.
hổ lang, các loài ác thú nói chung.
hổ lốn," nói trộn lẫn nhiều món ăn với nhau khi nấu lại. ngr. lẫn lộn  tạp nhạp: văn chương hổ lốn."
hổ lửa, loài rắn độc có khoang đỏ như màu lửa.
hổ mang," loài rắn độc  đầu tam giác  hàm dưới bạnh ra trông như hai cái mang."
hổ ngươi, nh. hổ thẹn.
hổ phách," thứ khoáng vật sắc vàng nâu  trong suốt  do nhựa cây vùi dưới đất lâu đời kết rắn lại  trước kia thường dùng để làm khuy áo  hoa tai..."
hổ phù," d. 1. dấu hiệu  ấn tín các quan võ xưa  có vẽ hình đầu hổ. 2. hình mặt hổ: thêu hổ phù; chạm hổ phù. ngr. nói mặt sưng sỉa vì giận dữ (thtục)."
hổ thẹn," t. tự cảm thấy mình xấu xa  không xứng đáng (nói khái quát). không hổ thẹn với cha ông. hổ thẹn với lương tâm."
hỗ trợ," đgt. giúp đỡ nhau  giúp thêm vào: hỗ trợ bạn bè  hỗ trợ cho đồng đội kịp thời."
hỗ tương, có tác dụng qua lại lẫn nhau: sự vật có ảnh hưởng hỗ tương.
hố, 1 dt lỗ sâu và rộng trên mặt đất: đào một cái hố để trồng cây đa.  2 tt bị lừa: ai ngờ anh mà còn bị hố thế.
hố tiêu, nh. hố xí.
hố xí, lỗ đào để phóng uế xuống.
hộ, ph. đg. 1. giúp đỡ : đẩy hộ tôi một tay. 2. giữ gìn : hộ đê. " t. có liên quan tới quan hệ tài sản giữa những tổ chức xã hội chủ nghĩa  giữa những tổ chức ấy với công dân hay giữa công dân với nhau  như mua bán  cung cấp... hay có liên quan tới quan hệ phi tài sản có kết quả tài sản như quyền tác giả  quyền phát minh v.v.. : luật hộ ; việc hộ."  d. 1. gia đình coi như một đơn vị đối với chính quyền : ngôi nhà này có năm hộ ở. 2. khu trong thành phố (cũ).
hộ chiếu," d. 1 giấy chứng minh do cơ quan nhà nước  thường là cơ quan ngoại giao  cấp cho công dân khi ra nước ngoài. hộ chiếu công vụ. 2 văn bản chỉ dẫn về máy hoặc một công việc kĩ thuật  thường có kèm hình vẽ  đòi hỏi người thực hiện phải làm theo một quy trình nhất định. hộ chiếu chống lò. hộ chiếu nổ mìn."
hộ đê, giữ đê để chống nạn lụt.
hộ giá, đi theo để bảo vệ vua.
hộ khẩu, dt. 1. hộ tịch của một người: làm hộ khẩu  chuyển hộ khẩu  có hộ khẩu ở hà nội. 2. sổ hộ khẩu nói tắt.
hộ lại," người trông nom hộ tịch và chứng nhận việc khai sinh  khai tử  giá thú trong làng thời pháp thuộc."
hộ lý," người phụ trách giúp đỡ bệnh nhân tại bệnh viện trong những việc như ăn uống  đại tiểu tiện  tắm giặt  và trông nom vệ sinh phòng bệnh."
hộ pháp," d. 1. tên hai pho tượng cao lớn nhất trong chùa  thường đặt trước nơi thờ phật  ngay bên cửa chính  gọi là ông thiện  ông ác. 2. chức sắc cao nhất trong đạo cao đài."
hộ sinh," (nhà) nơi làm công việc đỡ đẻ  trông nom người mẹ và trẻ sơ sinh."
hộ thân," đg. (kết hợp hạn chế). phòng giữ cho mình  để phòng sự bất trắc. mang theo vũ khí hộ thân."
hộ tịch, dt. các sự kiện trong đời sống của một người thuộc sự quản lí của pháp luật: đăng kí hộ tịch  khai báo hộ tịch với công an khu phố.
hộ tống," đgt (h. hộ: giúp đỡ  che chở; tống: tiễn đưa) bảo vệ và đưa một người khách ra khỏi một địa hạt: luôn luôn có xe thiết giáp hộ tống (ngcghoan)."
hộ vệ, đi theo để bảo vệ.
hốc," 1 i d. chỗ lõm ăn sâu vào trong thân cây  vách đá  v.v. hoặc đào sâu xuống dưới đất. hốc đá. giấu vào hốc cây. hốc mắt. đào hốc tra hạt bí." " ii t. (khuôn mặt) gầy tóp  có nhiều chỗ lõm sâu. mặt  hẳn đi. gầy hốc." " 2 đg. 1 (lợn) ăn vục cả mõm vào  ngoạm từng miếng to. 2 (thgt.). ăn một cách thô tục."
hốc hác," tt. gầy giơ xương  trông phờ phạc  mệt mỏi: thức đêm lắm  mặt hốc hác  bị ốm mấy hôm mà hốc hác hẳn."
hộc," 1 dt đồ đong lường ngày xưa  thường bằng gỗ  dung tích là mười đấu  khoảng mười lít: đôi giếng mắt đã chứa tràn vạn hộc (xdiệu)."  2 đgt trào ra từ cơ thể một cách đột nhiên: hộc máu.  3 đgt nói giống vật rống lên: con lợn hộc lên.
hộc tốc," nhanh quá  gấp gáp  vội vã: chạy hộc tốc một thôi về nhà; làm hộc tốc."
hôi," đg. 1. mót nhặt cua  cá  còn sót lại ở hồ ao đã tát  sau khi người ta đã bắt cá rồi. 2.  lấy của cải của người khác nhân một tai nạn gì : hôi của ở đám cháy. 3. mượn cớ vào can một vụ xung đột để đánh người mà mình không ưa : đánh hôi." " t. 1. có mùi khó ngửi như mùi mồ hôi thấm vào áo  mùi lông cú  mùi chuột chù... : hôi như cú. 2. ""hôi thối"" nói tắt : mồm hôi."
hôi hám," t. hôi (nói khái quát). quần áo không giặt  để hôi hám."
hôi tanh," t. 1. hôi và tanh. 2. đê hèn nhơ nhuốc: tuồng chi là giống hôi tanh  thân ngàn vàng để ô danh má hồng (k)."
hôi thối, tt. hôi và thối nói chung: tránh xa chỗ hôi thối đó.
hồi," 1 dt loài cây song tử diệp  quả gồm tám khía xếp thành hình sao  chứa một chất dầu thơm: cái gánh hàng đầy những quế cùng hồi." " 2 dt 1. lúc; thời gian: có khi vận rủi  tới hồi may (chmtrinh); quá chơi lại gặp hồi đen (k) 2. nói tiếng chuông  tiếng trống đánh liên tiếp vào một lúc: hồi chương; hồi trống  khắc canh đã giục nam lâu mấy hồi (k) 3. một phần trong cuốn tiểu thuyết dài hay trong một bản kịch: quyển truyện có năm hồi; vở tuồng có bốn hồi."  3 đgt 1. sống lại; khoẻ lại: chết đi hồi lại (tng); lúc ấm làm cho mọi người hồi dần lại (ngđthi) 2. trở lại khá hơn: tình hình đó có cơ hồi lại (ngvbổng).
hồi âm," d. 1 (cũ). âm thanh vọng trở lại. 2 (hoặc đg.). (kc.). thư trả lời. gửi thư đi rồi  nhưng chưa có hồi âm. xin hồi âm cho biết."
hồi cư," trở về nơi cũ  sau khi đã tản cư."
hồi hộp," tt  trgt 1. trong trạng thái trái tim đập dồn dập: chạy một lúc thì tim hồi hộp 2. vì cảm động quá mà xao xuyến: người con gái ấy hồi hộp nhìn người chú (ng-hồng); người đọc luôn luôn bị lôi cuốn và hồi hộp (đgthmai)."
hồi hương," trở về làng  quê quán  xứ sở mình." " chất thơm lấy từ hạt của một loài cây hoa tán  thường dùng để chế rượu mùi."
hồi kí," cv. hồi ký d. thể kí ghi lại những điều còn nhớ sau khi đã trải qua  đã chứng kiến sự việc."
hồi ký," thể văn thuật lại theo thứ tự thời gian những sự việc mà mình đã làm  đã gặp."
hồi loan, nói vua trở về sau khi đi ra ngoài.
hồi môn," của cải  đồ vật của bố mẹ cho người con gái đem về nhà chồng (cũ)."
hồi phục," trở lại  làm cho trở lại trạng thái cũ: bệnh khỏi  sức khỏe đã hồi phục."
hồi sinh," đgt. sống lại  tươi tốt lại: cây cỏ hồi sinh sau thời gian nắng hạn  đất nước đang hồi sinh."
hồi tâm, nghĩ lại và nhận ra điều lầm lỗi.
hồi tỉnh," đgt (h. tỉnh: không mê nữa; không say nữa) 1. tỉnh ra sau khi bị mê man: nhờ có phát tiêm mà bệnh nhân đã hồi tỉnh 2. hiểu ra lẽ phải sau khi đã mắc sai lầm: chúng ta hãy hồi tỉnh lại  chúng ta sẽ thấy hiểu hồ chủ tịch hơn nhiều (phvđồng)."
hồi tưởng, nhớ lại những sự việc đã qua : hồi tưởng lại thời kháng chiến.
hồi xuân," d. 1. thời gian cây cỏ trở lại tươi tốt sau mùa đông giá lạnh. 2. thời kỳ phụ nữ vào khoảng ngoài bốn mươi tuổi  có những nhu cầu về tâm lý và sinh lý tương tự lúc dậy thì."
hối," 1 đg. cảm thấy tiếc và băn khoăn  day dứt vì đã trót làm điều lầm lỗi. cân nhắc cho kĩ  kẻo lại hối không kịp."  2 i đg. (ph.). giục. hối con đi mau cho kịp.  ii t. (ph.). nhanh cho kịp. bước  lên. mua hối rồi về.
hối cải, ăn năn và muốn sửa chữa những điều lầm lỗi của mình.
hối đoái, dt. việc đổi tiền của một nước lấy tiền của một nước khác: tỉ giá hối đoái giữa đồng yên nhật và tiền việt.
hối hả, vội vã: hối hả đi mua vé tàu.
hối hận," đgt  tt (h. hối: hối tiếc; hận: oán giận) cảm thấy đau khổ  tự trách mình đã lầm lỗi: nay dù phải từ biệt thế giới này  tôi không có điều gì phải hối hận (hcm)."
hối lộ, đút lót kẻ có thế lực để cầu cạnh việc gì : cường hào hối lộ quan lại.
hối lỗi, cg. hối quá. ăn năn đã làm điều lầm lỗi.
hối suất, tỷ lệ tiền đổi giữa các nước.
hối tiếc, nh. hối lỗi.
hội," 1 d. 1 cuộc vui tổ chức chung cho đông đảo người dự  theo phong tục hoặc nhân dịp đặc biệt. hội mùa. ngày hội xuống đồng. lòng vui như mở hội. đông như trẩy hội. 2 tổ chức quần chúng rộng rãi của những người cùng chung một nghề nghiệp hoặc có chung một hoạt động. hội nghề nghiệp. hội từ thiện."  2 i d. (cũ). uỷ viên hội đồng (gọi tắt).  ii đg. (trtr.; id.). như họp.  nhau lại để định kế. " 3 d. (id.; vch.). khoảng thời gian  trong quan hệ với sự việc xảy ra (thường nói về dịp may hiếm có). gặp hội. nghìn năm mới có hội này." " 4 đg. (thường dùng trước đủ). tập hợp các yếu tố  điều kiện (để làm việc gì). hội đủ điều kiện. không hội được đủ các tiêu chuẩn."
hội báo, họp nhau để trao đổi ý kiến về tình hình.
hội chẩn, đgt. thảo luận của nhóm bác sĩ để chẩn đoán bệnh.
hội chợ, dt tổ chức trưng bày các sản phẩm của một địa phương hay của cả nước trong một thời gian nhất định: hội chợ các hàng tiêu dùng được tổ chức trong 15 ngày.
hội chứng, d. tập hợp nhiều triệu chứng cùng xuất hiện của bệnh. hội chứng viêm màng não.
hội diễn, hội mở ra để các tổ chức văn nghệ trình diễn các tiết mục văn nghệ: hội diễn mùa xuân.
hội đàm," đg. họp bàn và thương lượng hoặc nhận định về những vấn đề quốc tế: sau cuộc hội đàm  hai phái đoàn chính phủ đã ra bản tuyên bố chung."
hội đồng, dt. tổ chức những người được bầu hoặc được chỉ định để họp bàn và quyết định những việc nhất định nào đó: hội đồng nhân dân  hội đồng khen thưởng và kỉ luật  họp hội đồng chấm thi.
hội hè, hội vui tổ chức hằng năm.
hội họp, tập họp ở một nơi để bàn bạc.
hội kiến, nói những nhân vật quan trọng gặp nhau để trao đổi ý kiến: hai chủ tịch đã hội kiến ở hà nội.
hội nghị, dt (h. nghị: bàn bạc) cuộc họp quan trọng để bàn những vấn đề lớn: hội nghị đã tiến hành dưới sự chủ toạ của hồ chủ tịch (trg-chinh).
hội ngộ, nói những người tri kỷ gặp gỡ nhau.
hội sở, nh. hội quán (cũ).
hội tề, d. 1. nguỵ quyền do thực dân pháp lập ra ở nam bộ. 2. nguỵ quyền do thực dân pháp lập ra ở những làng chúng chiếm đóng trong thời kì kháng chiến.
hội thảo," d. cuộc họp bàn về một vấn đề chuyên môn  một đường lối đấu tranh: các nước độc lập ở châu phi dự hội thảo kinh tế tại thủ đô nước cộng hoà man-gát."
hội thẩm, đại biểu nhân dân cùng ngồi xử án với các thẩm phán.
hội thoại, nói chuyện với nhau: hội thoại bằng tiếng trung hoa.
hội trường, nơi hội họp có thể chứa nhiều người.
hội tụ, (lý) nói các tia sáng chụm lại ở một điểm.
hội viên, d. người ở trong tổ chức của một hội; thành viên của một hội. hội viên hội phụ nữ. nước hội viên của liên hợp quốc.
hội ý," i. đg. 1. hiểu ý nghĩa: hội ý bài văn. 2. gặp nhau để trao đổi ý kiến. hội ý hội báo. nh. hội ý. ii. d. một trong sáu nguyên tắc đặt ra chữ hán  họp nghĩa 2 chữ thành ra nghĩa thứ ba: nhân là người hợp lại với chữ ngôn là nói  thành ra chữ tín là tin."
hôm," dt. 1. buổi tối: đầu hôm  ăn bữa hôm  lo bữa mai (tng). 2. ngày: đi công tác vài hôm  mươi hôm nữa."
hôm kia, cg. hôm xưa. ngày trước hôm qua.
hôm kìa, ngày trước hôm kia.
hôm mai, nh. hôm sớm.
hôm nay," trgt ngày mình đương nói chuyện: ai về đường ấy hôm nay (cd); vắng nhà được buổi hôm nay  lấy lòng gọi chút ra đây tạ lòng (k)."
hôm qua, ngày trước ngày hôm nay.
hôm sớm, cg. hôm mai. buổi sáng và buổi tối: hôm sớm thăm hỏi.
hôn," đg. để môi  mũi vào môi  má  tay của người khác để biểu thị tình cảm của mình."  (đph) d. ba ba.
hôn hít, hôn nói chung: mẹ hôn hít con.
hôn lễ, lễ cưới.
hôn mê," đg. 1 ở trạng thái mất tri giác  cảm giác  giống như ngủ say  do bệnh nặng. người bệnh đã hôn mê. 2 ở trạng thái mê muội  mất sáng suốt. đầu óc hôn mê."
hôn nhân, việc trai gái kết vợ chồng với nhau.
hôn phối, nh. hôn nhân.
hôn quân," vua ngu tối  không biết gì đến việc nước."
hôn thú, nh. hôn nhân.
hồn, dt. 1. yếu tố tinh thần được coi là đối lập với thể xác: hồn lìa xác  hồn xiêu phách lạc  khôn hồn. 2. tư tưởng và tình cảm con người: trông bức tranh rất có hồn.
hồn hậu," thật thà  đầy đặn."
hồn nhiên," tt (h. hồn: không lộ ra; nhiên: như thường) điềm đạm một cách thành thực: cái vui của chúng tôi đêm ấy hồn nhiên  giản dị (ngtuân)."
hồn phách, phần linh hồn của con người đối với thể xác.
hồn thơ, nguồn cảm hứng lúc làm thơ.
hồn vía, nh. hồn phách.
hổn ha hổn hển, nh. hổn hển.
hổn hển," nói thở mạnh và mệt nhọc: chạy một lúc  thở hổn hển."
hỗn, t. ph. có thái độ vô lễ đối với người trên: thằng bé hỗn.
hỗn chiến, nói quân hai bên giao chiến túi bụi với nhau.
hỗn độn," lẫn lộn  không có trật tự : sách báo để hỗn độn."
hỗn hào, láo xược: đứa trẻ hỗn hào.
hỗn hợp, 1. d. tập hợp của nhiều chất trộn lẫn với nhau. 2. t. có nhiều thành phần làm việc với nhau: ủy ban hỗn hợp.
hỗn láo," t. (hoặc đg.). tỏ ra rất vô lễ  khinh thường người khác  không kể thứ bậc  tuổi tác. ăn nói hỗn láo với người già. thái độ hỗn láo."
hỗn loạn, lộn xộn rối ren: thời kỳ hỗn loạn.
hỗn mang, nói thời đại lịch sử hỗn độn mờ mịt khi mới có loài người.
hỗn quân hỗn quan," nói tình trạng rối ren  mất trật tự."
hỗn tạp, lẫn lộn nhiều thứ.
hỗn xược," ngông nghênh  thiếu lễ độ và lịch sự."
hông, 1 dt. phần hai bên của bụng dưới: to hông cả háng.  2 i. dt. chõ to: mượn chiếc nồi hông. ii. đgt. đồ bằng chõ: hông xôi  xôi hông chưa chín.
hồng," 1 dt loài cây cùng họ với cây thị  quả khi xanh thì có vị chát  khi chín thì ngọt: để ta mua cốm  mua hồng sang sêu (cd); thà rằng ăn nửa quả hồng  còn hơn ăn cả chùm sung chát lè (cd)." " 2 dt loài cây nhỏ cùng họ với đào  mận  thân có gai  lá có răng cưa  hoa gồm nhiều cánh hoặc trắng hoặc đỏ và có hương thơm: tặng bạn một bó hoa hồng nhân dịp sinh nhật." " 3 dt ngỗng trời có lông tơ rất mịn  bay cao: đường mây chưa bổng cánh hồng (tản-đà); nhẹ như lông hồng (tng)." " 4 tt đỏ: duyên về đất thục  đượm màu hồng (phan văn trị); trời xanh quen thói má hồng đánh ghen (k)."
hồng bạch," thứ hoa hồng  cánh màu trắng."
hồng bì," thứ cây cùng họ với cam  quít  quả nhỏ  da vàng  có lông nhung  vị chua ngọt."
hồng cầu," tế bào trong máu  hình đĩa  sắc đỏ."
hồng hạc," thứ hồng sản ở hạc trì (phú thọ)  không có hạt  quả to  giòn."
hồng hào, nói nước da đỏ thắm vì khoẻ mạnh.
hồng hoang," t. nói thời đại mông muội  loài người còn ăn lông ở lỗ."
hồng hộc," nói thở nhanh và mạnh: chạy vội quá  thở hồng hộc."  ngỗng trời và ngan trời.
hồng huyết cầu, nh. hồng cầu.
hồng lâu, d. 1. lầu hồng chỗ ở của nhà quyền quí thời phong kiến: hồng lâu còn khóa then sương (cgo). 2. nơi ả đào ở (cũ).
hồng mao, lông chim hồng: gieo thái-sơn nhẹ tựa hồng mao (chp).
hồng ngoại," (lý) bức xạ không trông thấy được  thường phát rất nhiều từ những vật nóng  trước khi phát ánh sáng đỏ."
hồng nhan, d. (cũ; vch.). gương mặt có đôi má hồng; dùng để chỉ người con gái đẹp. kiếp hồng nhan.
hồng nhung," thứ hoa hồng cánh đỏ thắm  mượt như nhung."
hồng phúc, dt. phúc lớn: nhà có hồng phúc.
hồng quân," từ cũ chỉ trời: hồng quân với khách hồng quần  đã xoay đến thế còn vần chưa tha (k)."  quân đội xô-viết.
hồng quần, cg. quần hồng. từ cũ chỉ người con gái đẹp trong thời phong kiến.
hồng quế, thứ hoa hồng nhỏ và đỏ.
hồng tâm, dt (h. hồng: đỏ; tâm: điểm ở giữa) điểm tròn ở giữa cái bia để tập bắn hay thi bắn: chị ấy bắn ba phát đều trúng hồng tâm.
hồng thập tự," chữ thập đỏ  dấu hiệu của ngành y tế. hội hồng thập tự. cg. hội chữ thập đỏ. tổ chức quốc tế nhằm mục đích cứu tế."
hồng trần, từ mà những người chán đời trong xã hội phong kiến dùng để chỉ cảnh phồn hoa.
hồng y giáo chủ," chức sắc của thiên chúa giáo  dưới giáo hoàng một bậc và có quyền bầu giáo hoàng."
hổng," t. trống  hở: lỗ hổng; tấm phên hổng."
hống hách," ra oai để tỏ ra mình có quyền  là người trên."
hộp," d. đồ dùng có hình khối  kích thước nhỏ  dễ mang  làm bằng giấy  gỗ  nhựa hay kim loại  dùng để chứa đựng hoặc che chắn  bảo vệ. hộp phấn. hộp sữa. hộp chắn xích. đồ hộp*. hoa quả đóng hộp. cá hộp (cá đóng hộp)."
hộp đêm, nơi người ta đến ăn chơi trụy lạc trong các nước tư bản.
hộp quẹt, (đph) bao diêm.
hộp thư, dt. 1. hộp dùng để chứa thư. 2. mục nhắn tin trên các phương tiện thông tin đại chúng.
hốt," d. thẻ bằng ngà  bằng xương  quan lại xưa cầm khi mặc triều phục."  t. sợ: phải một mẻ hốt.  đg. vun lại bằng hai bàn tay và bốc lên: hốt gạo vãi. ngb. kiếm được nhiều và nhanh: làm giàu như hốt được của.
hốt hoảng," tt  trgt sợ cuống quít: nghĩ có chuyện gì mới hốt hoảng nhảy bổ đến (ngkhải)."
hốt nhiên, ph. bất thình lình.
hột, d. x. hạt.
hột cơm," nốt sùi lên ở da  nhỏ bằng hột cơm."
hơ," đg. đưa vào gần nơi toả nhiệt cho khô  cho nóng lên. hơ quần áo cho khô. hơ tay cho đỡ cóng."
hơ hớ, nói con gái đang tuổi trẻ mơn mởn: xuân xanh hơ hớ.
hờ," 1 i. đgt. phòng chừng: hờ kẻ gian. ii. tt. sẵn  phòng sẵn: để hờ mấy đồng  khi cần còn có mà dùng." " 2 tt. 1. chỉ gá vào  không chắc chắn  không thật sự: buộc hờ mối dây  khép hờ cánh cửa. 2. chỉ vận vào trên danh nghĩa  không thực chất: vợ chồng hờ  bà mẹ hờ. 3. qua loa  không chu đáo: làm hờ cho xong việc."
hờ hững," chểnh mảng  không tha thiết  không chú ý: trách lòng hờ hững với lòng  lửa hương chốc để lạnh lùng bấy lâu (k)."
hở, 1 tt 1. không được kín: hở cửa 2. để lộ ra: chuyện mình giấu đầu hở đuôi 3. không chú ý đến: hở ra đâu là ăn cắp đấy (ng-hồng). " 2 trt từ đặt sau một câu hỏi  để nhấn mạnh: thuyền ai lơ lửng bên sông  có lòng đợi khách hay không  hở thuyền (cd)."
hở hang, nh. hở cơ.
hớ, t. ph. 1. khờ khạo vì sơ suất : nói hớ. 2. nói mua bán không tinh nên phải mua đắt : mua hớ.
hớ hênh, không kín đáo: ngồi hớ hênh.
hơi," 1 d. 1 chất ở trạng thái khí và ở nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ tới hạn. bốc hơi*. hơi nước*. 2 chất khí nói chung. hơi độc. bóng xì hết hơi. bụng đầy hơi. 3 (kết hợp hạn chế). làn gió nhẹ. hơi may. 4 lượng không khí hít vào  thở ra trong một nhịp thở; thường được coi là biểu tượng của khả năng  sức lực cụ thể của con người. thở một hơi thật dài. đến hơi thở cuối cùng (cho đến khi chết). thằng bé gào hết hơi. 5 (kết hợp hạn chế). quá trình liên tục làm một việc gì từ đầu đến cuối  không nghỉ gián đoạn. chạy một hơi về đến nhà (kng.; chạy một mạch). viết một hơi cho xong (kng.). dài hơi*. 6 (kết hợp hạn chế). mùi đặc trưng của một vật  một người. chè đã hả hơi. bé đã quen hơi mẹ. đánh hơi*. 7 (dùng hạn chế trong một vài tổ hợp). khối lượng gia súc khi còn sống (phân biệt với khối lượng gia súc khi đã giết thịt  không kể lông và lòng). cân hơi*. 80 kg thịt hơi." " 2 p. (dùng phụ trước t.  một số đg.). ở mức độ ít; một chút  một phần nào thôi. đến hơi chậm. ở hơi xa. hơi nheo mắt. hơi một tí đã khóc (kng.)."
hơi hướng," d. 1. quan hệ chút ít về máu mủ: hai người có hơi hướng họ hàng với nhau. 2. mùi do bẩn thỉu  bệnh tật để lại: hơi hướng quần áo người ốm khó chịu quá."
hơi ngạt, khí hóa chất có tác dụng làm cho người ta không thở được nữa.
hơi sức, nh. sức: hơi sức đâu mà làm.
hời, tt rẻ; có lợi: giá hời; không còn đám nào trong xóm hời hơn nữa (ng-hồng).
hời hợt," ph. 1. sơ qua  qua loa  không đậm đà thắm thiết: đối xử hời hợt. 2. nông cạn: lý luận hời hợt."
hỡi, 1. thán từ dùng để kêu gọi một cách tha thiết: hỡi đồng bào! 2. thán từ dùng để chỉ một ý than vãn: lòng này ai tỏ cho ta hỡi lòng! (k).
hỡi ôi, th. từ chỉ một ý than tiếc.
hợi," d. chi cuối cùng của thập nhị chi: tuổi hợi  năm hợi."
hợm hĩnh, nh. hợm.
hợm mình, làm bộ.
hơn," ph. t. 1. ở mức độ ; trình độ trên một chuẩn so sánh : học giỏi hơn các bạn trong lớp. 2. từ biểu thị một số lượng dôi ra  trên số lượng được biểu thị bằng từ sau nó có nghĩa là ""quá"" : may quần mất hơn hai mét vải ; đi mất hơn một giờ. 3. nói ngũ cốc rẻ : gạo hơn vì được mùa. hơn bù kém. tính bình quân : hơn bù kém mỗi phần được 50 thúng thóc."  hớn t. tươi tỉnh : vẻ mặt hơn hớn.
hơn hớn, t. tươi tỉnh: vẻ mặt hơn hớn.
hơn nữa," t. từ dùng trước một câu bổ sung cho ý của câu trên: anh ấy là người biết điều  hơn nữa  anh ấy còn hay giúp đỡ người khác."
hơn thiệt," t. có lợi hay phải chịu thiệt (nói khái quát  về sự cân nhắc  tính toán). tính toán hơn thiệt. bàn chuyện hơn thiệt."
hờn, đg. 1. nói trẻ dỗi. 2. giận: hờn duyên tủi phận.
hờn dỗi, đgt. giận dỗi và tỏ ra không thiết nữa: hờn dỗi bỏ đi  bé hờn dỗi không nhận phần quà.
hờn giận," đgt bực bội vì tức giận  nên có thái độ tiêu cực: chị nên khuyên nhủ hơn là hờn giận anh ấy."
hờn mát, hờn một cách kín đáo.
hờn tủi, buồn giận vì số phận kém hèn.
hớn hở," nói nét mặt tươi tỉnh và nở nang : thấy mẹ về  thằng bé hớn hở."
hớp, i đg. mở miệng để đưa vào một ít chất nước rồi ngậm ngay lại. hớp một ngụm trà.  ii d. lượng chất nước có thể đưa vào miệng mỗi lần . nhấp từng hớp rượu. xin một hớp nước.
hợp," i. đgt. tập hợp  gộp chung lại: nhiều con suối hợp thành sông  hợp âm  hợp ca  hợp cẩn  hợp chất  hợp doanh  hợp điểm  hợp đoan  hợp đồng  hợp hoan  hợp hôn  hợp kim  hợp lực  hợp phần  hợp quần  hợp tác  hợp tác xã  hợp số  hợp tấu  hợp thể  hợp thiện  hợp tuyển  hợp xướng  bách hợp  cẩu hợp  dạ hợp  dung hợp  giao hợp  hả hợp  hoà hợp  hoá hợp  lưỡng hợp  ngẫu hợp  ô hợp  phức hợp  quang hợp  tác hợp  tái hợp  tam hợp  tập hợp  tổ hợp  tố hợp  trường hợp  tụ hợp. ii. dt. 1. tập hợp gồm tất cả các phần tử của hai tập hợp khác  xét trong quan hệ của hai tập hợp ấy. 2. hợp tác xã  nói tắt: xã này chia thành ba hợp. iii. tt. không trái nhau hoặc không trái với đòi hỏi: hợp tính nhau  hợp khẩu vị  hợp cách  hợp hiến  hợp lệ  hợp lí  hợp lí hoá  hợp pháp  hợp pháp hoá  hợp thời  hợp thức  hợp tình hợp lí  phối hợp  phù hợp  tâm đầu ý hợp  trùng hợp  tương hợp  xứng hợp."
hợp âm, dt (h. hợp: đúng với; âm: tiếng) những nét nhạc khớp với nhau: hợp âm du dương.
hợp cẩn, lễ hai vợ chồng đêm tân hôn uống chung với nhau một chén rượu (cũ).
hợp chất, d. chất tinh khiết mà phân tử gồm những nguyên tử khác nhau hoá hợp với nhau theo một tỉ lệ nhất định.
hợp doanh, cùng kinh doanh với nhau. công tư hợp doanh. hình thức hợp tác kinh doanh giữa nhà nước và tư nhân trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.
hợp đồng, dt. thoả thuận (thường bằng văn bản) bị ràng buộc về pháp lý.
hợp hiến, được thiết lập đúng như hiến pháp qui định: chính phủ hợp hiến.
hợp kim, dt (h. kim: kim loại) kim loại tạo thành bởi sự hỗn hợp một kim loại nguyên chất với nhiều nguyên tố khác: đồng tiền này được đúc bằng một thứ hợp kim bền.
hợp lệ, đúng với thể thức đã qui định.
hợp lí," cv. hợp lý. t. đúng lẽ phải  đúng với sự cần thiết hoặc với logic của sự vật. cách giải quyết hợp lí. sử dụng hợp lí sức lao động."
hợp lực, i. dt. lực bằng tổng các lực tác dụng đồng thời lên một vật. ii. đgt. cùng góp sức vào để làm việc gì: toàn dân hợp lực thành khối vững chắc.
hợp lưu, đgt (h. lưu: dòng nước chảy) nói một dòng sông chảy vào một dòng sông khác: sông đà hợp lưu với sông hồng. " dt chỗ ngã ba sông: ngã ba hạc là  của sông lô  sông đà và sông hồng."
hợp lý, đúng với lẽ phải: cách giải quyết hợp lý.
hợp nhất, gộp nhiều cái làm một.
hợp pháp," t. đúng với pháp luật  không trái với pháp luật : hoạt động hợp pháp."
hợp tác, cùng làm những việc chung: ăng-ghen suốt đời hợp tác với các mác.
hợp tác xã," d. cơ sở sản xuất  kinh doanh thuộc chế độ sở hữu tập thể  do các thành viên tổ chức và trực tiếp quản lí. hợp tác xã nông nghiệp. hợp tác xã mua bán. bầu ban quản trị hợp tác xã."
hợp tấu, bản nhạc do nhiều người cùng biểu diễn.
hợp thời," đúng lúc  thích ứng với thời buổi: quần áo hợp thời; ăn mặc hợp thời."
hợp thức, nh. hợp cách.
hợp tuyển, nói sách gồm những bài hay đã lựa chọn: hợp tuyển văn học hiện đại.
hợp xướng, hát theo nhiều bè cùng một lúc.
hợp ý, 1. t. đúng với ý muốn. 2. đg. cùng nhận định như nhau về mọi mặt.
hớt," đg. xúc những vật nổi trên mặt một chất lỏng : hớt bọt trên mặt bát riêu cua. 2. xén cắt những phần không cần để bỏ đi : hớt tóc. 3. dùng mánh khóe để chiếm trước lấy cho mình : mua hớt món hàng ; hớt mất mối lợi ; hớt tay trên. ăn chặn trước  lấy trước cái mà mình không có quyền lấy."  đg. hay mách người khác : mỏng môi hay hớt (tng).
hớt hải, ph. nh. hớt hơ hớt hải.
hớt hơ hớt hải," sợ hãi  hoảng hốt trước những việc bất ngờ và vội vã tìm cách đối phó: lính địch bị tấn công đột nhiên  hớt hơ hớt hải chạy tán loạn."
hớt lẻo," hay mách để lấy lòng  để nịnh hót."
hu hu, tiếng khóc.
hủ, t. hẹp hòi và cũ kỹ: ông đồ hủ.
hủ bại," nát  hỏng  tồi tệ: phong tục hủ bại."
hủ lậu," cũ kỹ  không hợp thời."
hủ nho," nhà nho cố chấp; hẹp hòi  không thức thời."
hủ tục, d. phong tục đã lỗi thời. bài trừ hủ tục.
hũ," dt. đồ gốm dùng để đựng  cổ nhỏ  phình to ở giữa  thít đầu về đáy: hũ rượu  tối như hũ nút."
hú," đgt 1. kêu to: tai chỉ nghe tiếng hoãng kêu  vượn hú (nghtưởng) 2. gọi nhau bằng tiếng to: vào rừng mỗi người đi một ngả  cuối cùng họ hú nhau về."
hú hí," nói vợ chồng  trai gái cười đùa  trò chuyện nhỏ to với nhau."
hú hồn, gọi cho tỉnh lại một người chết ngất.
hú hồn hú vía, nh. hú vía.
hú tim," 1. d. trò chơi của trẻ em  một em đi trốn  các em khác đi tìm. 2. đg. hành động luẩn quẩn  quanh co."
hú vía," th. từ để tỏ sự mừng rỡ  đã thoái khỏi một sự nguy hiểm: suýt bị ô-tô chẹt! hú vía!"
hụ, đg. (ph.). như hú (thường nói về tiếng còi).
hua, d. bọ ở tương hay nước mắm: tương có hua.
hùa," i. đgt. 1. làm theo  đua nhau làm việc gì  thường không tốt: chưa hiểu gì đã hùa theo  hùa nhau vào xỉa xói người ta. 2. theo nhau ồ ạt làm một việc trong cùng một lúc: bọn trẻ hùa nhau đẩy xe lên dốc. ii. dt. bè  phè: về hùa với nhau."
huân chương," dt (h. huân: công lao; chương: dấu hiệu) dấu hiệu khen thưởng do nhà nước tặng cho những người đã có thành tích trong công tác  thường được đeo trên ngực trong những dịp long trọng: đêm lịch sử  điện-biên sáng rực trên đất nước  như huân chương trên ngực dân tộc ta  dân tộc anh hùng (tố-hữu)."
huấn đạo," chức học quan thời phong kiến hay pháp thuộc  trông nom việc học trong một huyện."
huấn luyện," 1. d. công tác rèn luyện cán bộ để họ nắm vững lý luận  rút được kinh nghiệm của việc làm  sao cho các hành động thu được nhiều kết quả. 2. đg. nh. rèn luyện : huấn luyện quân đội."
huấn luyện viên, người phụ trách việc đào tạo và bồi dưỡng những người khác: huấn luyện viên thể dục thể thao.
huấn thị, khuyên răn dạy bảo về vấn đề gì.
húc, đg. 1 đâm mạnh đầu hoặc sừng vào. trâu bò húc nhau ruồi muỗi chết (tng.). 2 đâm mạnh vào trên đường di chuyển (thường nói về tàu xe). hai chiếc tàu húc vào nhau. xe tăng húc đổ hàng rào sắt. 3 (kng.). vấp phải trở lực khó vượt qua. húc phải một vấn đề hóc búa.
hục hặc," đg. cãi cọ vặt vì những chuyện ghen tị  tranh chấp: hục hặc nhau về quyền lợi."
huê," d. x. hoa: huê sen  huê cúc."
huề, t. x. hòa: ván cờ huề. huề cả làng. ổn thỏa cả (dùng với nghĩa đùa).
huệ," dt. cây thân cỏ  hoa xếp thành chùm dài  có màu trắng ngà hương thơm dịu: bông huệ trắng  huệ lan  huệ tâm  lan huệ."
huếch hoác, nh. huếch.
huênh hoang, ba hoa và khoác lác.
hủi, dt 1. bệnh phong (cũ): mắc bệnh hủi 2. người mắc bệnh phong (cũ): lủi thủi như hủi đi chợ trưa (tng).
húi, đg. xén ngắn tóc: húi đầu.
hum húp, sưng lên: mắt hum húp vì đau nặng.
hùm, d. x. hổ: miệng hùm nọc rắn ở đâu chốn này (k).
hùm beo, hổ và báo. ngr. loài thú dữ nói chung. ngb. người hung dữ độc ác.
hũm, d. vũng nhỏ và nông: hũm nước ở bãi cỏ.
hụm, d. lượng chất lỏng chứa trong mồm: hụm rượu; hụm nước.
hun, đg. 1. đốt khói để xông : hun muỗi ; hun chuột. 2. đốt cho đen đi : hun đồng.
hun đúc," đg. (vch.). tạo nên qua quá trình rèn luyện  thử thách. lịch sử đã hun đúc nên anh hùng. hun đúc chí khí trong đấu tranh."
hùn," đgt. 1. góp chung lại để làm việc lớn  nặng nề: hùn vốn vào để sản xuất kinh doanh  hùn sức người sức của. 2. góp thêm ý kiến đồng tình: ai cũng hùn vào cho anh chị."
hung, 1 tt dữ tợn: lão ấy hung lắm.  trgt 1. quá mạnh: lao động ; đánh hung 2. nhiều quá; rất: ăn hung thế; thôi! sáng hung rồi em hãy đi (huy cận).  2 tt có màu nâu; có màu giữa đỏ và vàng: tấm vải màu hung; tóc người phụ nữ ấy màu hung.
hung ác, cg. hung hãn. dữ tợn và tàn nhẫn.
hung bạo, hung ác và tàn bạo: bọn ác ôn hung bạo.
hung dữ, t. sẵn sàng gây tai hoạ cho con người một cách đáng sợ. đàn sói hung dữ.
hung đồ, nh. hung thủ.
hung hãn, nh. hung ác: giặc mỹ hung hãn.
hung hăng, táo bạo và liều lĩnh: thái độ hung hăng.
hung tàn, độc ác và tàn bạo: bọn đế quốc hung tàn.
hung thần, dt (h. thần: vị thần nghĩa đen vị thần ác làm hại người) kẻ có quyền thế thường làm hại người: hắn trước kia là một hung thần ở địa phương.
hung thủ, cg. hung phạm. kẻ phạm tội giết người.
hung tinh," quan lại tham tàn  gieo tai vạ cho dân."
hung tợn, táo bạo và ác dữ.
hùng, t. tài giỏi (thường dùng với ý nghĩa mỉa mai): con người hùng.
hùng biện," đg. nói hay  giỏi  lập luận chặt chẽ  có sức thuyết phục. nhà hùng biện. một trạng sư có tài hùng biện."
hùng cứ," chiếm giữ một vùng: trước cờ ai dám tranh cường  năm năm hùng cứ một phương hải tần (k)."
hùng cường," tt. mạnh  có uy lực: đất nước hùng cường  một quốc gia hùng cường."
hùng dũng, mạnh mẽ và bạo dạn: dáng đi hùng dũng.
hùng hậu, to lớn mạnh mẽ: lực lượng hùng hậu.
hùng hoàng," tên thông thường của ác-sen sun-phua  màu vàng chói  dùng làm thuốc màu  thuốc chữa bệnh."
hùng hổ, hung hăng và dữ dội.
hùng hồn," nói văn chương hay lời nói mạnh mẽ  có sức hấp dẫn."
hùng hục, ph. cắm cúi mải miết một cách thiếu suy nghĩ tính toán: hùng hục làm cả ngày mà vẫn hỏng việc.
hùng tráng, tt (h. tráng: lớn mạnh) mạnh mẽ và lớn lao: bình ngô đại cáo là một khúc ca hùng tráng bất hủ của dân tộc ta (phvđồng).
hùng vĩ, mạnh mẽ lớn lao : núi non hùng vĩ.
húng," d. loài cây cùng họ với bạc bà  có nhiều thứ  thường dùng làm rau thơm."
húng chó, x. húng dổi.
húng dổi," thứ húng lá nhẵn và dài  thường ăn với tiết canh và thịt chó."
húng dũi, thứ húng lá tím và xoăn thường ăn với mắm.
húng hắng, ph. nói ho nhẹ và thưa: chỉ còn húng hắng ho.
húng lìu," thứ bột thơm dùng làm gia vị  gồm năm vị trong đó có hột cây húng dổi  hột quế và hồi."
húng quế, nh. húng chó: ăn lòng với húng quế.
huống," l. hơn nữa  vả lại: huống mình cũng dự phần son phấn (cgo)."
huống chi, nh. huống hồ.
huống hồ," l. cg. huống chi. từ dùng khi có hai vế cần so sánh để kết luận bằng vế có tính chất khẳng định hơn  như lý do có khả năng thuyết phục hơn  người  vật... có điều kiện quyết định hơn: học đã kém  chăm còn khó đỗ huống hồ lại lười; xe đạp còn đuổi kịp huống hồ ô-tô."
huơ," đg. vung lên  đưa đi đưa lại lia lịa: huơ gươm."
húp, 1 đg. tự đưa thức ăn lỏng vào mồm bằng cách kề môi vào miệng vật đựng và hút mạnh dần từng ít một. húp cháo. " 2 t. (thường dùng phụ sau sưng). phồng to lên một cách không bình thường  gây cảm giác nặng nề  khó chịu. mắt sưng húp. sưng húp cả bàn chân. // láy: hum húp (ý mức độ ít)."
húp híp, t. béo ụ: mặt húp híp như mặt lợn ỉ. 2. ph. nói sưng u lên: mắt sưng húp híp.
hụp, đgt. tự lặn tại chỗ một lúc: hụp sâu xuống.
hút," 1 dt dấu vết  hình bóng của một người: hắn đi mất hút; theo hút tên kẻ cắp." " 2 trgt xa  sâu đến mức không nhìn thấy chỗ cuối: con đường xa hút; cái hang sâu hút."  3 trgt suýt nữa: hút chết; hút bỏ mạng.  4 đgt 1. dùng miệng hít vào: tôi ra ngồi trên chiếc võng quấn thuốc lá hút (bđgiang) 2. kéo ra: thuốc cao hút mủ 3. cho chất lỏng thấm vào: bông hút nước 4. làm cho di chuyển về phía mình: sức hút của trái đất; sắt bị nam châm hút.
hút xách, nghiện thuốc phiện nói chung.
hụt," ph. 1. thiếu : hụt vốn. 2. hỏng  trượt  lỡ : hụt ăn ; bắt hụt một tên gian."
huy chương," d. vật làm bằng kim loại  dùng làm dấu hiệu đặc biệt do nhà nước hay tổ chức xã hội đặt ra để tặng thưởng những người có thành tích. huy chương chiến sĩ vẻ vang. đoạt huy chương vàng tại olympic."
huy động," đgt. điều nhân lực  của cải cho một công việc lớn: huy động nhân lực vật lực  huy động kinh phí cho công trình."
huy hiệu," dt (h. huy: đẹp đẽ; hiệu: tên gọi) dấu hiệu dùng làm biểu tượng cho một đoàn thể  một lực lượng: huy hiệu của thanh niên ta là ""tay cầm cờ đỏ sao vàng tiến lên"" (hcm)."
huy hoàng, t. 1. nh. nguy nga : cung điện huy hoàng. 2. lên tới tuyệt đỉnh của giá trị tinh thần và gợi lòng cảm phục : một nền văn minh huy hoàng.
huých, đg. x. hích.
huỵch," tiếng rơi mạnh  ngã mạnh  đánh mạnh: ngã đánh huỵch một cái."
huyên náo," t. có sự ồn ào  hỗn loạn do việc bất thường xảy ra. tiếng người chạy  tiếng trống mõ huyên náo."
huyên thiên," ph. từ ý này sang ý khác  chưa dứt điều nọ đã đến việc kia: nói huyên thiên; đi xa về  kể huyên thiên đủ mọi chuyện."
huyền," 1 dt. tên gọi của một trong sáu thanh điệu tiếng việt  được kí hiệu bằng dấu ""\""." " 2 i. dt. đá có màu đen nhánh  dùng làm đồ trang sức: chuỗi hạt huyền. ii. tt. có màu đen nhánh: đen huyền." " 3 dt. dây đàn  đàn: khói trầm cao thấp tiếng huyền gần xa (truyện kiều)."  4 cạnh đối diện với góc vuông trong tam giác vuông: cạnh huyền  đường huyền. " 5 tt. dáng cây thế cổ thụ trườn bò qua mép chậu  đổ xuôi xuống dưới thành góc 120o rồi vươn ngọn lên  điệu đi của cây mềm mại  tay cành buông thả tự nhiên gây cảm giác nhẹ nhàng  thư thái."
huyền ảo," mơ hồ  không thực."
huyền bí," tt (h. huyền: sâu kín; bí: kín) sâu kín khó hiểu: đó chỉ là một hiện tượng khoa học  không có gì huyền bí."
huyền chức," cắt chức  đuổi ra khỏi nhiệm vụ  địa vị (cũ): tên tri huyện bị huyền chức."
huyền diệu, sâu kín và nhiệm mầu.
huyền hoặc," viển vông  không có thực: câu chuyện huyền hoặc."
huyền phù, (hóa) d. hệ thống một chất lỏng và một chất rắn rất phân tán trong chất lỏng nhưng không bị hòa tan.
huyền thoại, câu chuyện huyền hoặc hay dũng cảm của thời xa xưa.
huyễn hoặc, dg. 1. làm cho lầm lẫn. 2. lừa gạt bằng thủ đoạn.
huyện," d. đơn vị hành chính dưới tỉnh  gồm nhiều xã."
huyện đường, công đường của một viên tri huyện (cũ).
huyện lệnh, chức tri huyện thời xưa.
huyện lỵ, nơi đóng trụ sở hành chính của một huyện cũ.
huyết, dt. (kết hợp hạn chế) máu (người): thuốc bổ huyết  thổ huyết.
huyết áp," dt (h. áp: ép) sức ép của máu vào thành các động mạch: chồng có huyết áp thấp  vợ lại có huyết áp cao."
huyết bạch," d. 1. nước màu trắng đục và dính  đôi khi có lẫn mủ  do dạ con hoặc âm đạo hay âm hộ tiết ra. 2. bệnh của phụ nữ có triệu chứng ra huyết bạch."
huyết cầu," d. tế bào trong máu  gồm hồng cầu  bạch cầu và tiểu cầu."
huyết chiến," trận đánh kịch liệt  đổ nhiều máu."
huyết dụ," dt. cây mọc hoang và được trồng ở nhiều nơi  cao đến 2-3m  lá hình lưỡi kiếm chóp nhọn  dài đến 0 6m  cụm hoa dạng chuỳ  quả mọng hình cầu chứa một hạt  dùng làm thuốc cầm máu  chữa bệnh lị  lậu; còn gọi là cây phất dụ."
huyết học, bộ môn y học nghiên cứu máu.
huyết mạch, d. 1. mạch máu. ngr. điều kiện cần thiết không thể thiếu được: tiền là huyết mạch của mọi công cuộc xây dựng. 2. nh. huyết thống: anh em cùng huyết mạch.
huyết quản, dt (h. quản: ống) ống dẫn máu trong cơ thể: huyết quản dẫn máu từ trái tim đi ra gọi là động mạch; huyết quản dẫn máu về trái tim gọi là tĩnh mạch.
huyết thanh," d. 1. huyết tương đã loại chất đông ra ngoài. 2. dung dịch có khả năng thay thế máu  phần lớn chứa muối hoặc glu-cô."
huyết thống, dòng máu trong một họ.
huyết thư, thư viết bằng máu. ngr. thư viết bằng những lời lẽ cực kỳ thống thiết.
huyết tộc," họ nội họ ngoại có liên quan về một dòng máu  về một tổ tiên. huyết tộc đồng hôn. chế độ hôn nhân trong thời đại nguyên thủy thị tộc  buộc trai gái trong họ phải lấy nhau và không được lấy người ngoài."
huyết tương, máu đã loại huyết cầu ra ngoài.
huyệt, d. 1 . hố để chôn người chết. 2. chỗ hiểm yếu trong người : đánh trúng huyệt.
huynh, d. (cũ; kc.). anh hoặc người vai anh (chỉ dùng để xưng gọi). mời các huynh.
huynh đệ, dt. anh em: tình huynh đệ.
huỳnh huỵch," 1. tiếng đập mạnh  nện mạnh: đâm nhau huỳnh huỵch. 2. ph. không lúc nào bớt vất vả: quai búa huỳnh huỵch suốt ngày; làm huỳnh huỵch từ sáng đến tối."
huỳnh quang, tt nói hiện tượng một số chất phát ánh sáng khi được chiếu sáng bằng tia tử ngoại hoặc tia x: cường độ ánh sáng huỳnh quang tăng mạnh khi bức xạ kích thích có cùng tần số với bức xạ phát quang; đèn huỳnh quang.
huýt," đg. thổi ra âm thanh bằng mồm hoặc còi : huýt sáo  huýt còi."
huýt gió, thổi sáo miệng.
hư," 1 t. 1 (ph.). hỏng  không dùng được nữa. chiếc máy hư. mưa tháng tư hư đất (tng.). 2 (thanh thiếu niên  trẻ em) có những tính xấu  tật xấu khó sửa. thằng bé dạo này sinh hư. thói hư tật xấu." " 2 t. (chỉ dùng đi đôi với thực). không có  giả; trái với thực. không rõ thực hư."
hư ảo, không thực.
hư cấu," dựng ra  tạo ra theo sự tưởng tượng: nhà tiểu thuyết tất phải hư cấu."
hư danh," dt. danh tiếng không thực chất  danh hão: bọn người thích hư danh."
hư đốn, nói trẻ con trở nên mất nết: sao mà nó hư đốn thế!
hư hại, tt xấu xa và làm hại: thói hư hại ăn sâu trong óc (tú-mỡ).
hư hỏng, hư nói chung: mẹ buồn vì lũ con hư hỏng.
hư không, không có thực : hư không đặt để nên lời (k).
hư nhược, yếu đuối.
hư số, (toán) số không có đơn vị kèm theo.
hư thân," t. hư hỏng về hạnh kiểm  đạo đức. đua đòi ăn chơi sinh ra hư thân. hư thân mất nết."
hư trương thanh thế, phô bày lực lượng một cách rầm rộ mà thực ra không có gì đáng kể.
hư từ," cg. từ công cụ. từ không tiêu biểu cho sự vật  hành động hoặc không có đối tượng như nếu  bèn  vậy... và chỉ biểu thị những mối quan hệ giữa các thực từ trong câu."
hư văn, d. 1. văn chương không thiết thực. 2. nghi lễ không thiết thực.
hư vinh, vinh dự hão huyền.
hư vô," tt. có mà không  không mà có  theo quan niệm của đạo phật về thế giới."
hừ," th. tiếng từ trong mũi phát ra  biểu thị sự bực tức hay không đồng ý: hừ! bọn lưu manh lại giở trò."
hử, th. x. hở: có đi không hử?
hứ, th. tiếng từ trong mũi phát ra biểu thị sự dằn dỗi hoặc nũng nịu: hứ! em không bằng lòng đâu.
hứa," đgt nhận sẽ làm gì tuy có khó khăn: khi ra đi  anh ấy hứa là sẽ làm tròn nhiệm vụ."
hứa hẹn, 1. đg. nhận làm và định thời gian thực hiện. 2. d. hi vọng : tương lai đầy hứa hẹn.
hứa hôn, đg. hẹn ước sẽ kết hôn hoặc sẽ cho phép kết hôn. hai người đã hứa hôn với nhau. đã hứa hôn cho con gái.
hưng hửng, hơi hửng: trời hưng hửng sáng.
hưng phấn," dt. 1. tâm trạng các chức năng tâm lí mẫn cảm  tăng cường hoạt động  cảm xúc khó kiềm chế  thường biểu lộ bằng lời nói hay hành động quá mức. 2. tân huyệt sau vùng đầu  ở huyệt an miên chéo lên 0 5 thốn  chuyên chữa bệnh tim đập quá nhanh  di chứng đần độn sau bệnh não  ngủ nhiều."
hưng phế, thịnh và suy.
hưng thịnh," tt (h. thịnh: thịnh vượng) nổi lên và thịnh vượng: cần  kiệm  liêm  chính là đặc điểm của một xã hội hưng thịnh (phvđồng); đất nước hưng thịnh do phụ lão gây dựng (hcm)."
hưng vong, hưng thịnh và suy vong.
hưng vượng, nh. hưng thịnh.
hừng hực, ph. 1. nóng bốc lên: trời nắng hừng hực. 2. có sức mạnh bốc lên: căm thù bốc lên hừng hực.
hửng, t. bắt đầu bừng sáng lên: trời hửng; hửng nắng.
hững hờ," t. 1. thờ ơ  không tha thiết: hững hờ với lợi danh. 2. chơ vơ  không chắc: để cái ấm hững hờ thế này thì rơi mất.<dir>"
hứng, đg. 1. chìa tay hay một vật để đỡ lấy một vật rơi xuống. 2. nhận lấy một việc từ đâu đến : hứng cái khó nhọc vào mình.  t. vui thích và hăng hái do một cảm giác mạnh gây nên : khi hứng mới làm thơ được.
hứng thú, i d. sự ham thích. tác phẩm gây được hứng thú cho người đọc. " ii t. cảm thấy có   hào hứng. hứng thú với công việc. câu chuyện nghe rất hứng thú."
hứng tình, đgt. kích thích đến tình dục.
hượm, ph. đg. nh. gượm.
hương," 1 dt 1. mùi thơm của hoa: gác nguyệt nọ mơ màng vẻ mặt  lầu hoa kia phảng phất mùi hương (cgo) 2. mùi thơm nói chung: gói chè này đã hết hương rồi 3. sắc đẹp: than ôi sắc nước  hương trời (k)."  tt có mùi thơm: mua được gói chè .  2 dt 1. vật để đốt cho thơm khi cúng: bó hương thơm xếp để bên bồ (cd) 2. vật đốt để đuổi sâu bọ: hương trừ muỗi.
hương án," bàn để trước bàn thờ  trên thường bày bát hương và lọ cắm hương."
hương ẩm, tục ở nông thôn xưa làm lễ tế thần xong rồi cùng nhau ăn uống.
hương cả, (đph) cg. ông cả. hương chức đứng đầu một làng ở nam bộ thời pháp thuộc.
hương chính, công việc chính quyền trong làng.
hương chức, người giữ một chức vụ trong làng thời pháp thuộc.
hương cống, từ dùng để chỉ cử nhân trước thời gia long.
hương dũng, cg. hương dõng. lính dõng thời pháp thuộc.
hương hoa, hương đốt và hoa thơm để cúng thần.
hương hồn, linh hồn người chết mà mình tôn kính.
hương khói," thờ cúng tổ tiên  cha mẹ."
hương liệu," d. chất thơm dùng làm nguyên liệu chế tạo mĩ phẩm  vật liệu... trầm là loại hương liệu quý."
hương lửa, dt. tình yêu thương thắm thiết giữa vợ chồng: phải duyên hương lửa cùng nhau (cung oán ngâm khúc).
hương lý, d. 1. làng xóm mình ở. 2. hương trưởng và lý trưởng thời pháp thuộc.
hương nhu," dt (h. hương: thơm; nhu: tên cây) loài cây lá thơm thường dùng để làm thuốc và để gội đầu: chị ngồi đầu gió gội đầu  mùi hương nhu thơm mát."
hương phụ, x. cỏ gấu.
hương quản, hương chức coi việc tuần phòng trong một làng nam bộ thời pháp thuộc.
hương sen," đế hoa giả hình phễu của cây sen  trong có hạt sen. ngr. đồ dùng hay bộ phận giống hình hương sen  lắp vào ống dẫn nước ở buồng tắm hoặc vào vòi bình tưới để cho nước phun tóe như mưa."
hương sư, giáo viên trong làng thời pháp thuộc.
hương thôn," làng mạc  làng xóm."
hương trưởng, d. 1. người trông nom tuần phòng ở một làng thời phong kiến hay pháp thuộc. 2. nh. lý trưởng.
hương ước, lề luật trong làng do mọi người trong làng đặt ra.
hương vị, d. 1 mùi vị thơm. thưởng thức hương vị của trà. 2 nét đặc trưng của sự vật mang lại cho con người một cảm giác dễ chịu. hương vị ngày tết.
hương vòng," thứ hương khoanh tròn thành từng vòng xoáy trôn ốc làm bằng trầm  xạ hay nhựa thơm  để đốt trong khi thờ cúng."
hường," d. nh. hồng: hoa hường  màu hường."
hưởng," đgt. 1. nhận lấy  được sử dụng: hưởng gia tài  hưởng lạc  hưởng thọ  hưởng thụ  an hưởng  độc hưởng  tận hưởng  thừa hưởng  thương hưởng  toạ hưởng. 2. (quỷ thần) ăn: lễ không thành quỷ thần không hưởng."
hưởng lạc, thích sự khoái lạc: tư tưởng hưởng lạc. chủ nghĩa hưởng lạc. thái độ nhân sinh của những người lấy khoái lạc vật chất làm mục đích ở đời.
hưởng thọ, sống được: lê-nin hưởng thọ 54 tuổi.
hưởng thụ, đg. 1. hưởng những tài sản do cha mẹ để cho. 2. hưởng quyền lợi trong xã hội: muốn hưởng thụ phải có cống hiến.
hưởng ứng," đgt (h. hưởng: tiếng dội lại; ứng: đáp lại) đáp lại lời kêu gọi  sự hô hào: toàn dân quyết một lòng đứng lên hưởng ứng lời kêu gọi lịch sử (phvđồng)."
hướng," i. d. 1. mặt  phía : hướng nam  hướng đông. 2. đường phải đi : đạp xe theo hướng vườn bách thảo ; hướng công tác. ii. đg. quay về phía nào : đồng bào nam bộ hướng về miền bắc."
hướng dẫn," đg. chỉ bảo  dắt dẫn cho biết phương hướng  cách thức tiến hành một hoạt động nào đó. hướng dẫn khách du lịch tham quan thành phố. sự hướng dẫn của thầy giáo. sách hướng dẫn kĩ thuật."
hướng dương," d. cg. quỳ. loài cây thảo thuộc họ hoa kép  lá to  hoa hình cầu màu vàng  thường hướng về phía mặt trời."
hướng đạo, đưa đường chỉ lối.  (đoàn) đoàn thể huấn luyện thanh niên theo đường lối tư sản. hướng đạo sinh. người ở trong đoàn hướng đạo.
hướng động," sự chuyển động của cây dưới ảnh hưởng của một nguyên nhân ngoại cảnh  tác dụng về một phía mà thôi."
hướng tâm, (lý) có phương đi qua tâm của một vòng tròn và theo chiều đi vào tâm đó: lực hướng tâm.
hướng thiện, đg. hướng đến điều thiện. tính hướng thiện của đạo phật.
hươu," dt. thú rừng  thuộc bộ nhai lại  cỡ lớn như nai  có sừng nhiều nhánh  rụng xuống hàng năm: nuôi hươu lấy nhung."
hươu cao cổ," loài nhai lại ở châu phi  rất cao  cổ dài và cứng."
hươu sao, loài hươu lông có những đốm trắng.
hưu trí, nói công chức thôi việc khi tuổi già.
hữu," 1 i d. 1 (kết hợp hạn chế). bên phải  trong quan hệ đối lập với tả là bên trái. thành có bốn cửa: tả  hữu  tiền  hậu. hai bên tả hữu. 2 (thường dùng phụ sau d.). bộ phận thiên về bảo thủ  thoả hiệp hay phản cách mạng trong nghị viện hoặc trong các tổ chức chính trị ở một số nước  trong quan hệ đối lập với tả là bộ phận thiên về tiến bộ  về cách mạng. phái hữu làm đảo chính. cánh hữu của một đảng."  ii t. (id.).  khuynh (nói tắt). khuynh hướng hữu. sai lầm từ tả sang hữu. " 2 yếu tố ghép trước để cấu tạo tính từ  có nghĩa ""có"". hữu hạn*. hữu ích*. hữu tình*."
hữu cơ," tt (h. hữu: có; cơ: bộ máy  cơ cấu) 1. nói hợp chất của các-bon tạo nên cơ thể sống của động vật và thực vật: hoá học hữu cơ 2. có quan hệ mật thiết với nhau: đường lối quân sự của đảng là một bộ phận hữu cơ của đường lối chính trị của đảng (vnggiáp)."
hữu dụng," có lợi ích  dùng được việc : con người hữu dụng."
hữu hạn," t. có giới hạn nhất định  có hạn; trái với vô hạn. sức người hữu hạn."
hữu hình, có hình thể rõ ràng.
hữu ích, tt. có ích: việc làm hữu ích  con người hữu ích cho xã hội.
hữu khuynh," thiên về bảo thủ  phản đối cải cách  phản đối tiến bộ: tư tưởng hữu khuynh."
hữu ngạn, bờ bên phải một con sông tính từ đầu nguồn trở xuống.
hữu nghị, nói tình bè bạn thân thiết: quan hệ hữu nghị.
hữu quan," có liên quan  có dính líu lới: các nước hữu quan."
hữu sắc vô hương, t. 1. có màu sắc đẹp mà không có hương thơm. 2. đẹp mà không có nết. 3. có tài mà không có đức.
hữu sinh vô dưỡng, có sinh đẻ con cái mà không nuôi được.
hữu thần luận, lý thuyết cho rằng trong vũ trụ có thần trông nom và xếp đặt mọi việc.
hữu tình," tt (h. hữu: có; tình: tình ý; tình nghĩa) 1. đẹp và khiến người ta quyến luyến: trải xem phong cảnh hữu tình  lâm tuyền góp lẫn thị thành mà ưa (bckn) 2. tỏ ra có cảm tình với: người là bạn cố tri và hữu tình của nước pháp (phvđồng) 3. có tình yêu đương: cho hay là thói hữu tình  đố ai gỡ mối tơ mành cho xong (k) 4. tình tứ  duyên dáng: từ rằng: lời nói hữu tình  khiến người lại nhớ câu bình nguyên quân (k)."
hữu tính, nói sự sinh sản trong đó có sự tham gia của yếu tố cái và yếu tố đực trái với vô tính.
hữu xạ tự nhiên hương, có chất thơm thì tự nhiên có mùi thơm. ngb. có tài thì tự nhiên có người biết đến.
hữu ý, định tâm làm việc gì : vô tình hay hữu ý.
hy hữu, t. x. hi hữu.
hy sinh, (id.) x. hi sinh.
hy vọng, (id.) x. hi vọng.
i-ốt," (hóa) á kim đen xám óng ánh như kim loại  hòa tan được trong rượu  dùng làm thuốc sát trùng."
i tờ," i. dt. chữ i và chữ t; chỉ bài học đầu tiên trong lớp vỡ lòng xoá nạn mù chữ của các phong trào tuyền bá quốc ngữ (trước 1945) và bình dân học vụ (sau 1945): lớp i tờ  họci tờ. ii. tt. có trình độ thấp  chỉmới bắt đầu học: trình độ i tờ trong lĩnh vực điện tử."
ì," tt  trgt trơ ra  không cử động  không hoạt động: nói nó  nó cứ ì ra  ngồi một chỗ."
ì à ì ạch, nh. ì ạch.
ì ạch," t. 1 từ mô phỏng tiếng thở khó nhọc  nặng nề. 2 từ gợi tả dáng vẻ khó nhọc  nặng nề trong chuyển động  vận động  khiến cho tốn nhiều sức mà hiệu quả ít và chậm. xe bò ì ạch leo lên dốc. phát triển ì ạch. // láy: ì à ì ạch (ng. 2; ý mức độ nhiều)."
ị, 1 đgt. ỉa (nói về trẻ em).  2 tt. béo mập như sệ xuống: người càng ngày càng ị ra.
ỉa, đgt bài tiết phân qua hậu môn (tục): phạt những kẻ ỉa bậy.
ỉa chảy, d. bệnh đi ngoài ra nước.
ích," d. sự đáp ứng một nhu cầu sinh ra lợi : bé thế mà đã làm hộ mẹ nhiều việc có ích. ích quốc lợi dân. làm những điều hay điều tốt cho nước  cho dân."
ích kỷ, x. ích kỉ.
ích lợi," dt. cái có ích  có lợi nói chung: việc đó có ích lợi gì đâu."
ích mẫu, loài cỏ thường dùng để làm thuốc hay nấu cao.
ích xì," một lối chơi bài lá  mỗi người rút nhiều nhất năm con  trong đó có một con úp xuống gọi là tẩy."
im, đgt không nói nữa: bị mắng oan mà vẫn phải im. " trgt  tt yên lặng  không động đậy: ngồi  một chỗ; đứng im tại chỗ; trời im gió." " tht từ ra lệnh hoặc yêu cầu người khác không nói gì  không cử động: ! không được nói nữa; im! tôi chụp đây."
im ả," lặng lẽ  không có gì náo động: chiều trời im ả."
im ắng, nh. im ả.
im bặt, im hẳn không có tiếng gì: khóc một lúc rồi nó im bặt.
im ỉm," một cách lặng lẽ  không nói năng gì: ngồi im ỉm."
im lặng," t. (hoặc đg.). 1 không phát ra tiếng động  tiếng nói  dù đang có hoạt động. im lặng trong giờ làm việc. hai người im lặng nhìn nhau. 2 không có một hành động gì  trước sự việc đáng lẽ phải có thái độ  phải có phản ứng. im lặng ngồi nhìn việc sai trái."
im lìm," tt. hoàn toàn im lặng  yên ắng  không có động tĩnh gì: không gian im lìm  làng xóm im lìm trong giấc ngủ."
im phăng phắc," tt  trgt như im phắc  nhưng nghĩa mạnh hơn: cả lớp ngồi im phăng phắc."
ỉm," đg. không nói đến  có ý muốn trầm đi : ỉm câu chuyện."
in," 1 đg. 1 tạo ra nhiều bản bằng cách ép sát giấy (hoặc vải) vào một bản chữ hay hình có sẵn. khắc bản in. vải in hoa. in ảnh. nhà in*. 2 được giữ lại trong tâm trí bằng cách để lại một hình ảnh  dấu vết lâu không phai mờ. hình ảnh in sâu trong trí. nhớ như in." " 2 inch  viết tắt."
in hệt, giống lắm: hai anh em in hệt nhau.
in ít, hơi ít: cho in ít muối mà nhiều nước mắm.
in như, giống như: hai cái bút in như nhau.
in thạch," in bằng cách dùng thạch đổ vào khuôn  in chữ hoặc bản vẽ lên bằng mực đặc rồi truyền sang giấy trắng."
ìn ịt, tiếng lợn kêu.
inh, ph. vang ầm: gắt inh; khóc inh.
inh ỏi, nói tiếng kêu vang khiến người ta khó chịu : ve kêu inh ỏi.
inh tai," t. có cảm giác chói tai  khó chịu  do tác động mạnh của âm thanh có cường độ quá lớn. tiếng nổ inh tai."
ình, (ph.). x. ềnh.
ít, tt. có số lượng nhỏ hoặc thấp hơn mức bình thường: ít người đến dự  mật ít ruồi nhiều  của ít lòng nhiều.
ít lâu, trong một thời gian ngắn: đi vắng ít lâu lại về.
ít nhất, ph. với mức thấp nhất: ít nhất cũng phải làm xong một phần.
ít nhiều, ph. tới một mức độ nào đó : có ít nhiều sáng kiến.
ít nữa," (kng.). một thời gian không lâu nữa  sắp tới. ít nữa sẽ rõ. ít nữa còn rét hơn."
ít oi, nh. ít ỏi.
ít ỏi," tt. có mức độ quá ít  không đáng kể: số tiền lương ít ỏi  vốn kiến thức ít ỏi."
ít ra, nh. ít nhất: ít ra cũng hoàn thành kế hoạch trước một tháng.
ịt, tiếng lợn kêu.
ỉu," tt 1. không giòn nữa vì thấm hơi ẩm: bánh quế mà ỉu thì chẳng ngon nữa. 2. không hăng hái nữa: nó thi trượt  nên ỉu rồi."
ỉu xìu," nh. ỉu  ngh. 2."
ka-li," (hóa) d. kim loại kiềm  thành phần cấu tạo chính của chất pô-tát."
ke," 1 dt. -ke  nói tắt." " 2 (f. quai) dt. nền xây cao bên cạnh đường sắt ở nhà ga  bến tàu để hành khách tiện lên xuống hoặc dùng xếp dỡ hàng hóạ"  3 dt. 1. chất bẩn vàng nhờ ở kẽ răng: răng có nhiều ke. 2. nước chảy ở miệng ra khi ngủ: miệng chảy ke. " 4 tt.  thgtục 1. bủn xỉn  keo kiệt: thằng cha ấy ke lắm. 2. quê kệch  ngờ nghệch: mày ke thật  chỉ có thế mà hổng biết."
kè, (đph) d. cây cọ: quạt lá kè.  d. loài cá nhỏ hình giống con tắc kè.  d. doi đá xây ở bờ sông để chống nước xói: xây kè đắp đập.
kè kè, luôn luôn ở bên cạnh mình: kè kè túi sách.
kè nhè, đg. 1. kéo dài giọng nói khi say rượu: nốc rượu vào kè nhè suốt ngày. 2. vật nài một cách dai dẳng: kè nhè vay cho bằng được.
kẻ," dt 1. từ chỉ một người nhưng chưa rõ là ai: kẻ nào vứt rác ra đường sẽ bị phạt. 2. từ đặt trước danh từ chỉ địa phương: em là con gái kẻ đằng  bên tề  bên sở biết rằng theo ai (cd)."
kẻ cả, d. 1. người tự cho mình là bề trên: nói giọng kẻ cả. 2. người trên: bác là kẻ cả trong làng (trạng quỳnh).
kẻ cắp, người chuyên  sống về nghề ăn cắp.
kẻ chợ, d. 1. kinh đô. 2. nơi thành thị: người kẻ chợ.
kẻ cướp, d. kẻ chuyên đi ăn cướp. hành động kẻ cướp.
kẻ gian," kẻ làm những việc bất chính như ăn cắp  ăn trộm  do thám cho địch...: đề phòng kẻ gian."
kẻ trộm, dt. kẻ chuyên nghề ăn trộm: bắt được tên kẻ trộm  hô để bắt kẻ trộm.
kẽ, dt khe nhỏ: những ánh lửa bếp chờn vờn qua những kẽ liếp (ng-hồng); ánh sáng lọt qua kẽ cửa.
ké," d. từ dùng ở miền núi để chỉ ông già  bà già." " d. loài cây nhỏ  quả to bằng hạt lạc  có gai dính  dùng làm thuốc lợi tiểu tiện : cây ké hoa vàng." " (đph) d. 1. thứ mô phát triển trên đầu bộ phận sinh dục của đàn ông  hình mào gà. 2. bệnh hoa liễu."  i. đg. 1. góp một món tiền nhỏ vào món tiền của người đánh bạc chính trong đám bạc : đánh ké tài bàn. 2. góp tiền để dự một phần nhỏ : ăn ké thịt bò. ii. ph. ghé vào : ngồi ké một bên.
ké né," (đph) nói bộ rụt rè  kiêng dè."
kẹ," t. lép  chỉ có vỏ mà hầu như không có ruột: thóc kẹ."  ph. x. ghẹ: ăn kẹ.
kéc, d. loài vẹt lớn: nói như kéc.
kem," 1 d. 1 chất béo nổi trên bề mặt của sữa  dùng để làm bơ. 2 thức ăn làm bằng sữa  trứng  đường đánh lẫn với nhau cho đặc sánh lại. đánh kem. 3 thức ăn làm bằng sữa  trứng  đường  v.v. đánh lẫn với nhau rồi cho đông trong máy lạnh. kem cốc (kem đặc  đựng vào cốc để ăn). kem que (kem đông cứng  có que để cầm ăn). 4 chất được chế dưới dạng nhờn và đặc quánh  có pha chất thơm hoặc dược phẩm  dùng bôi để giữ cho da mềm  mịn. kem chống nẻ. kem dưỡng da." " 2 d. quỷ giữ hồn người chết hay người sắp chết  theo mê tín. cúng kem."
kem cây, nh. kem que.
kem cốc, thứ kem ăn; đơm vào cốc.
kem que," cg. kem cây. thứ kem ăn  đóng thành thỏi cứng  có que để cầm."
kèm," đgt. 1. cùng có mặt trong một phạm vi nhất định  cùng đi theo cái chính: có giấy tờ kèm theo  có danh sách kèm theo  thức ăn kèm. 2. theo sát khống chế chặt: cầu thủ mũi nhọn của đối phương bị kèm chặt. 3. theo sát để chỉ bảo  hướng dẫn cẩn thận: thợ cũ kèm thợ mới  dạy kèm từng học sinh một."
kèm cặp," nh. kèm  ngh. 3: học có người kèm cặp."
kèm nhèm," nói mắt có nhiều dử và nước mắt  trông không rõ."
kẽm," 1 dt kim loại màu trắng hơi xanh  ít gỉ  có thể dát mỏng: lợp nhà bằng mái kẽm; ngày xưa có tiền kẽm." " 2 dt khe núi có sườn dốc: hai bên thì núi  giữa thì sông  có phải đây là kẽm trống không? (hxhương)."
kém," ph. t. 1. ở mức độ hay trình độ dưới một chuẩn so sánh : em học kém chị ba lớp. 2. ở trình độ thấp hơn mức trung bình  dưới tiêu chuẩn : học sinh kém. 3. từ biểu thị một số lượng còn thiếu dưới số lượng biểu thị bằng từ đứng trước nó : hai đồng kém bảy xu một thước ; ba giờ kém mười . 4. nói ngũ cốc đắt : gạo và ngô đều kém."
kém cạnh," cg. kém vế. bị coi là hạng dưới  lép vế."
kém cỏi," nh. kém  ngh. 2: học sinh kém cỏi không được lên lớp."
ken," t. keo kiệt  bủn xỉn: giàu mà ken." " đg. 1. cài thêm  ghép thêm cho kín: ken rơm vào khe vách. 2. trát một chất vào cho chắc: ken sơn ta vào mộng giường."
ken két, tiếng kêu do hai vật rắn cọ xát mạnh vào nhau: nghiến răng ken két.
kèn, i d. nhạc khí tạo tiếng nhạc bằng cách dùng hơi thổi làm rung các dăm hoặc làm rung cột không khí trong các ống. " ii d. tổ sâu của bướm có hình ống  trẻ em thường dùng làm ."
kèn bầu," thứ kèn cổ  miệng tròn to như cái bầu."
kèn cựa, ganh tị từ những điều nhỏ trở đi: kèn cựa vì một cái vé xem hát.
kèn kẹt, nh. ken két.
kèn trống," d. 1. nhạc cụ cổ nói chung. 2. kèn và trống thường sử dụng trong đám ma: sống dầu đèn  chết kèn trống (tng)."
kén, 1 dt. tổ được kết bằng tơ của tằm hoặc một số loài sâu: tằm nhả tơ làm kén  nong kén vàng óng.  2 đgt. chọn lựa kĩ theo những tiêu chuẩn nhất định: kén giống.
kén chọn, nh. kén: kén chọn học sinh gửi đi học nước ngoài.
kẻng," 1 dt 1. tiếng kim loại treo lên để đánh báo giờ: nghe kẻng  học sinh đến đứng xếp hàng ở cửa lớp. 2. miếng kim loại dùng để báo giờ: cái kẻng của trường là một đoạn ngắn của đường sắt cũ." " 2 tt  trgt bảnh bao; diện quá (thtục): định đi đâu mà ăn mặc kẻng thế?."
keo, d. bọ của một loài bướm ăn hại lúa.  d. loài vẹt đầu đỏ.  d. 1. một phần cuộc đấu giữa hai lúc nghỉ : đánh một keo đu ; vật nhau ba keo. 2. cuộc đấu tranh : hỏng keo này bày keo khác (tng). " d. loài cây nhỡ thuộc họ đậu  có thể trồng làm rào giậu."  d. chất dính bằng nhựa cây hoặc nấu bằng da trâu bò.  t. bủn xỉn : tính keo.
keo bẩn, bủn xỉn và xấu bụng.
keo kiệt," t. hà tiện tới mức bủn xỉn  chỉ biết bo bo giữ của. đối với vợ con mà cũng keo kiệt."
keo sơn, t. gắn bó rất thân thiết với nhau: bạn keo sơn.
kèo, dt. thanh bằng tre hay gỗ từ nóc nhà xuôi xuống đỡ các đòn tay hay xà gỗ: chọn gỗ làm kèo nhà.
kèo nèo, nh. kèo cò.
kẻo, l. để khỏi: cá nóng ăn ngay kẻo tanh.
kẻo mà," nh. kẻo: anh ơi buông áo em ra  để em đi chợ  kẻo mà chợ trưa (cd)."
kẻo nữa," l. cg. kẻo rồi. kẻo sau này  kẻo rồi ra: nhanh lên kẻo nữa nhỡ tàu."
kẻo rồi, l. nh. kẻo nữa.
kẽo kẹt," tiếng cây tre cọ xát vào nhau  hay tiếng võng đưa."
kéo," 1 dt dụng cụ có hai lưỡi bằng thép bắt tréo nhau  dùng để cắt: tay cầm cái kéo  con dao  chọc trời  vạch đất lấy nhau phen này (cd)." " 2 đgt 1. làm cho người hoặc vật chuyển dịch lại gần mình hay theo mình: anh kéo loan tới trước tủ kính (nghtưởng); trâu béo kéo trâu gầy (tng); kéo lưới; kéo chăn về phía mình 2. làm cho dài ra: kéo bông thành sợi. 3. tiến về một phía: mây kéo xuống biển thì nắng chang chang (cd). 4. đánh đồ nữ trang bằng kim loại: kéo chiếc nhẫn. 5. rủ nhau cùng làm một việc gì: nhân dân kéo nhau đi biểu tình. 6. đưa đi theo: nguyễn huệ kéo quân ra bắc. 7. làm cho dây một nhạc cụ rung lên thành âm thanh: kéo nhị; kéo vi-ô-lông. 8. nâng cao lên hoặc hạ thấp xuống: kéo màn lên; kéo năng suất lên; kéo giá cả xuống. 9. trải dài ra về không gian hoặc thời gian: ngọn lửa kéo dài ra; buổi họp kéo đến chiều. 10. lấy lại được phần nào: hàng ế  nhưng cũng kéo lại được vốn."
kéo bộ, đi chân một chặng đường dài.
kéo co," d. trò chơi tập thể  người chơi chia làm hai tốp  mỗi tốp nắm một đầu sợi dây  bên nào kéo được về phía mình là thắng. chơi kéo co."
kẹo," dt thức ăn chủ yếu làm bằng đường hoặc mật trộn với bột  cô lại thành viên  thành miếng  thành thỏi: kẹo lạc  kẹo vừng chỉ để bán cho khách qua đường (ng-hồng)."
kép," d. từ cũ chỉ người đàn ông làm nghề hát tuồng  hát chèo  hoặc người đánh đàn ; hòa nhịp với khúc hát của cô đầu. 2. từ cũ chỉ người yêu là nam." " t. 1. nói áo may bằng hai lần vải : áo kép. 2. nói cái gì có hai  có đôi. 3. nói từ gồm nhiều từ đơn ghép với nhau : từ kép. 4. từ chỉ người đỗ hai lần tú tài  trong khoa thi hương (cũ) : ông kép ; tú kép."
kép hát, dt người đàn ông ca hát trên sân khấu (cũ): cả bọn kép hát đứng dậy đi bài tẩu mã (ngcghoan).
kẹp," i. d. 1. dụng cụ của phong kiến và thực dân làm bằng hai thanh tre hay hai miếng gỗ để cặp bàn tay tội nhân mà tra tấn. 2. dụng cụ bằng sắt hay gỗ  dùng để cặp những tờ giấy rời lại với nhau. ii. đg. 1. cặp lại bằng cái kẹp. 2. khép chặt lại : kẹp đùi."  (đph) d. cặp sách : mua cái kẹp đựng sách.
két, 1 d. x. mòng két. " 2 d. 1 tủ bằng sắt thép kiên cố chuyên dùng để cất giữ tiền của. két bạc. 2 hòm gỗ có đai dùng để chứa hàng hoá khi chuyên chở. 3 thùng lớn hoặc bể để chứa nước hoặc dầu  xăng  trên đầu xe hay trên tầng cao các ngôi nhà."  3 t. khô quánh và dính bết vào thành một lớp khó tẩy rửa. máu khô két lại. quần áo két dầu mỡ.
kẹt," i. đgt. bị mắc ở giữa  bị giữ lại  không đi qua được: súng kẹt đạn  bị kẹt lại trong thành  chưa thoát ra được. ii. tt. bí  gặp khó khăn  khó giải quyết: kẹt tiền  kẹt quá không biết trả lời như thế nàọ iii. dt. 1. kẽ hở: kẹt ván  kẹt ách. 2. góc  xó: kẹt tủ  úp trong kẹt." " 2 tt. có âm thanh đanh  rít lên do hai vật cứng cọ xát vào nhau: cánh cửa kẹt lên một tiếng."
kê," 1 dt (thực) loài cây thuộc họ hoà thảo  hạt nhỏ màu vàng: hạt cây kê; buồn ăn cơm nếp  cháo kê  thịt gà (cd)." " 2 dt con gà: kể lể con cà  con kê." " 3 đgt 1. đệm vật gì ở dưới cho cao lên hoặc cho khỏi lệch: kê chân bàn; dù trăm chỗ lệch cũng kê cho bằng (cd). 2. xếp đặt đồ đạc vào vị trí đã định: kê bộ bàn ghế giữa phòng; mảnh giường nhỏ  hẳn có ai kê lại (x-thuỷ)." " 4 đgt 1. biên ra: bác sĩ kê đơn thuốc. 2. viết ra theo yêu cầu từng thứ  từng món: kê tài sản."
kê khai, kể ra từng khoản.
kề," đg. ở vào hoặc làm cho ở vào vị trí rất gần  không còn hoặc coi như không còn có khoảng cách. ngồi bên nhau  vai kề vai. gươm kề cổ. kề miệng vào tai bảo nhỏ."
kề cà," ph. dềnh dàng  kéo dài thời gian: nói kề cà mãi không xong."
kể," đgt. 1. nói có đầu đuôi  trình tự cho người khác biết: kể chuyện  biết gì kể nấy. 2. nói ra  kê ra từng người  từng thứ một: kể công  kể tên từng người bạn cũ. 3. chú ý đến  coi là quan trọng: kể gì chúng nó  một khối lượng công việc đáng kể. 4. coi là  xem như: công việc ấy kể như đã hoàn thành. 5. xem ra: anh nói kể cũng đúng  kể thì xếp lương nó thêm một bậc cũng phảị"
kể lể, kể một cách dài dòng: kể lể con cà con kê.
kể ra, ph. thực ra: kể ra nó cũng không hèn đâu.
kế, 1 dt mẹo; mưu chước; cách khôn khéo: lắm mưu nhiều kế (tng); lấy nghề gõ đầu trẻ làm kế sinh nhai (đgthmai).  2 tt nói người phụ nữ lấy người chồng mà vợ đã chết hoặc làm mẹ người con của vợ cả đã chết: vợ kế; mẹ kế; bà mẹ ruột của huê là bà kế (ngkhải).  đgt tiếp sau: vụ nọ  vụ kia.
kế cận," ngay sát giới hạn  biên giới: miền kế cận."
kế chân, đg. 1. tiếp tục công việc của người khác làm dở. 2. thay người khác làm việc gì.
kế hoạch," d. toàn thể những việc dự định làm  gồm nhiều công tác sắp xếp có hệ thống  qui vào một mục đích nhất định và thực hiện trong một thời gian đã tính trước : kế hoạch kinh tế ; thực hiện kế hoạch 5 năm của nhà nước."
kế nghiệp, nối lấy sự nghiệp của ông cha.
kế thừa," đg. 1 (cũ; id.). như thừa kế (ng. 1). 2 thừa hưởng  giữ gìn và tiếp tục phát huy (cái có giá trị tinh thần). kế thừa những di sản văn hoá của dân tộc."
kế tiếp, đgt. nối tiếp nhau: năm này kế tiếp năm khác  thế hệ này kế tiếp thế hệ khác.
kế toán, dt (h. kế: trù tính; toán: tính toán) nói việc tính toán các món chi thu của một tổ chức: làm nhân viên phòng kế toán tài vụ của một xí nghiệp (ngkhải).
kế tục, đg. nối tiếp : kế tục sự nghiệp của ông cha.
kế vị, đg. nối ngôi vua.
kệ, 1 dt. giá nhỏ để sách hay đồ dùng: đặt sách lên kệ.  2 dt. 1. bài văn vần giảng giải một đoạn kinh phật: đọc kinh đọc kệ  kinh kê.. 2. bài văn của một vị sư đã chết để lạị " 3 đgt. để mặc  không can thiệp  tác động đến: kệ nó  kệ tôi  tôi làm tự chịụ"
kệ thây, nh. kệ: nó bướng thì kệ thây nó.
kệ xác, nh. kệ thây.
kếch, t. to: ăn no kếch bụng.
kếch xù, t. to lắm: túi bạc kếch xù.
kệch, t. cg. cạch. sợ mà phải chừa hẳn: kệch đến già. " t. thô  không thanh lịch: vải này trông mặt kệch lắm."
kềm, (ph.). x. kìm.
kên kên, nh. kền kền.
kền," d. kim loại trắng  không gỉ  cứng  thường dùng để mạ các kim loại hay gỉ." " t. cừ  giỏi (thtục): đá bóng rất kền."
kền kền," loài chim dữ  mỏ quặp  lông xám hay đen  cổ và đầu trọc  hay ăn xác chết."
kênh, 1 dt 1. sông đào dùng để dẫn nước hoặc để phục vụ giao thông: kênh pa-na-ma; kênh xuy-ê. 2. đường thông tin trong dụng cụ bán dẫn: đổi kênh đài truyền hình.  2 đgt nâng một đầu vật nặng lên: kênh tấm ván lên.  tt để lệch nên không khớp: cái vung ; tấm phản kênh.
kênh kiệu," làm bộ  làm phách: ra mặt kênh kiệu với mọi người."
kềnh, t. nói một số động vật to hơn những con cùng loài : kiến kềnh ; chấy kềnh.  ph. nói nằm dài ra : nằm kềnh ra phản.
kềnh càng, ph. 1. nghênh ngang và vướng víu: đồ đạc để kềnh càng. 2. nói tay ghẻ nhiều không quắp ngón lại được: ghẻ kềnh càng.
kềnh kệnh, hơi kệnh: bụi vào mắt kềnh kệnh khó chịu.
kễnh, d. nh. cọp: lợn bị kễnh tha.
kệnh," t. phồng lên và vướng víu: túi chất đầy đồ vật  trông kệnh lên."
kết," đg. 1. thắt lại  tết lại: kết dây. kết cỏ ngậm vành. báo đền ơn đức: dám nhờ cốt nhục tử sinh  còn nhiều kết cỏ ngậm vành về sau (k). 2. tụ lại  đọng lại: váng cua kết lại từng mảng. x. kết luận  ngh. l: đoạn kết." " t. nói ván bài tam cúc được lá bài sau cùng là bộ đôi  bộ ba: kết tốt đen."
kết án, đg. (toà án) định tội và tuyên bố hình phạt. bị kết án tù.
kết bạn, gắn bó thành bạn bè.
kết cấu," d. 1. sự hòa hợp giữa các bộ phận trong một công trình kiến trúc  trong cấu tạo của một vật. 2. sự sắp đặt ý và lời trong một tác phẩm."
kết cục, 1. d. kết quả cuối cùng của một sự việc. 2. ph. sau cùng: kết cục không được gì.
kết duyên," đgt.  vchg lấy nhau thành vợ chồng: hai người đã kết duyên với nhaụ"
kết đoàn, đg. 1. họp thành đoàn thể. 2. x. đoàn kết.
kết giao," đgt (h. giao: trao đổi nhau) hẹn ước gắn bó với nhau: rằng: trong tác hợp cơ trời  hai bên gặp gỡ một lời kết giao (k)."
kết hôn, lấy nhau làm vợ chồng.
kết hợp," đg. 1 gắn với nhau để bổ sung cho nhau. học kết hợp với hành. kết hợp lao động với giáo dục. 2 (kng.). làm thêm một việc gì nhân tiện khi làm việc chính. trên đường đi  kết hợp ghé thăm một bạn cũ. 3 (chm.). (tính chất của phép cộng hoặc phép nhân) cho phép trong một dãy tính cộng (hoặc nhân) thay hai số hạng (hoặc thừa số) liên tiếp bằng tổng (hoặc tích) của chúng."
kết liễu, đg. 1. xong xuôi: kết liễu chiến tranh. 2. thủ tiêu: kết liễu đời tên việt gian.
kết luận," i. đgt. rút ra ý kiến tổng quát nhất: có thể kết luận bằng một câu ngắn gọn  kết luận vội vàng  chưa đủ bằng chứng. ii. dt. ý kiến tổng quát nhất được rút ra sau khi trình bày  lập luận về một vấn đề: có thể đưa ra kết luận được rồi  một kết luận hoàn toàn xác đáng."
kết mạc, màng mỏng phủ lên giác mạc và là thành trong của hai mí mắt.
kết nạp," đgt (h. nạp: thu nhận) thu nhận vào một tổ chức  một đảng chính trị: chú là người kết nạp mẫn vào đảng (phan tứ)."
kết nghĩa, nói hai bên coi nhau như anh em: nhà trường kết nghĩa với đơn vị bộ đội.
kết quả," d. toàn thể những việc xảy ra từ một việc  một sự kiện... từ khi việc hay sự kiện chấm dứt : kết quả của ba năm học nghề là chị trở thành một công nhân thành thạo."
kết thúc," đg. 1 hết hẳn  ngừng hoàn toàn sau một quá trình hoạt động  diễn biến nào đó. mùa mưa sắp kết thúc. câu chuyện kết thúc một cách bất ngờ. 2 làm tất cả những gì cần thiết để cho đi đến kết thúc. buổi lễ kết thúc năm học. chủ toạ kết thúc hội nghị. phần kết thúc của bài văn."
kết tinh, đg. 1. biến từ thể lỏng hay thể hòa tan trong chất lỏng sang thành tinh thể. 2. tụ tập phần tinh túy mà thành: nguyễn trãi là kết tinh của tinh thần quật cường của dân tộc hồi thế kỷ xv.
kết toán, tính toán cuối cùng để khóa sổ.
kết tóc, hứa lấy nhau: cùng chàng kết tóc xe tơ những ngày (k).
kết tủa, nói chất rắn hiện ra trong một chất lỏng và lắng xuống.
kêu," i. đgt. 1. phát ra âm thanh: lợn kêu ăn  pháo kêu to  chim kêu vượn hót. 2. lên tiếng la hét: kêu thất thanh  kêu cứu. 3. than vãn: kêu khổ  kêu mua phải đồ rởm. 4. cầu xin  khiếu nại: kêu oan  làm đơn kêu với cấp trên. 5. gọi để người khác đến với mình: kêu con về ăn cơm. 6. gọi  xưng gọi như thế nào đấy: nó kêu ông ấy bằng bác. ii. tt. 1. có âm thanh vang  đanh: pháo nổ rất kêụ 2. có văn phong hấp dẫn nhưng sáo rỗng: văn viết rất kêu  dùng từ ngữ rất kêu."
kêu ca, phàn nàn than thở: tính hay kêu ca.
kêu cầu, cầu xin bậc trên: người mê tín kêu cầu trời phật.
kêu gào, kêu to lên để tỏ ý phản kháng.
kêu gọi, đgt hô hào mọi người cùng làm một việc quan trọng: đứng lên hưởng ứng lời kêu gọi lịch sử (phvđồng); tinh thần kêu gọi tiết kiệm của đảng và nhà nước (võ văn kiệt).
kêu la, kêu to vì đau hay tức giận.
kêu nài," đg. xin  nài bằng những lời nói đi nói lại nhiều lần. kêu nài mãi nhưng cũng chẳng được gì."
kêu van, khẩn khoản xin tha cho.
kều, đg. cời cái gì ở trên cao xuống hay ở xa lại bằng gậy dài: kều ổi.
kha khá, hơi khá : học đã kha khá.
khà," th. 1. tiếng từ cổ họng đưa ra khi nuốt xong một hớp rượu. 2. tiếng cười có ý mỉa mai: đếch có mùi thơm  một tiềng ""khà""! (nguyễn khuyến)."
khả ái," t. (cũ). đáng yêu  dễ thương. nụ cười khả ái."
khả dĩ, có thể: khả dĩ đủ ăn.
khả kính, đáng trọng.
khả năng," dt. 1. cái có thể xuất hiện trong những điều kiện nhất định: phải tính đến khả năng xấu nhất. 2. năng lực  tiềm lực: một cán bộ có khả năng  phát huy mọi khả năng của tài nguyên nước ta."
khả nghi, tt (h. nghi: ngờ) đáng ngờ; khó tin được: mãi chẳng thấy một vật gì khả nghi (ngcghoan).
khả ố, t. đáng ghét : cử chỉ khả ố.
khả quan," t. 1 (id.). trông được  dễ coi. kiểu nhà mới trông cũng khả quan. 2 tương đối tốt đẹp  đáng hài lòng. kết quả khả quan. tình hình khả quan."
khả thi," tt.  cũ có khả năng thực hiện: một phương án khả thị"
khá," tt ở mức độ tương đối cao: trải phong trần mới tỏ khá  hèn (bnt); cháu đỗ vào loại khá; cần phải có một nền kinh tế khá (hcm)."  trgt đáng; nên: hoa đèn kia với bóng người  thương (chp); khá trách chàng trương khéo phũ phàng (lê thánh-tông).
khá giả, có đủ để ăn tiêu : trước nghèo bây giờ đã khá giả .
khác," t. 1 không giống  có thể phân biệt được với nhau khi so sánh. hai chiếc áo khác màu. hai người chỉ khác nhau ở giọng nói. quê hương đã đổi khác. làm khác đi. 2 không phải là cái đã biết  đã nói đến  tuy là cùng loại. cho tôi cái cốc khác. lúc khác hãy nói chuyện. // láy: khang khác (ng.1; ý mức độ ít)."
khác biệt, có điểm không giống nhau: hai quan điểm tuy giống nhau nhưng còn khác biệt trong nhiều chi tiết.
khác gì, tt như khác chi: anh nói thế khác gì anh đuổi nó đi.
khác nào, nh. khác gì.
khác thường," đặc biệt  không bình thường : thông minh khác thường."
khạc, đg. làm bật ra cái gì vướng ở trong cổ : khạc đờm.
khách," 1 d. chim cỡ bằng chim sáo  lông đen tuyền  đuôi dài  ăn sâu bọ  có tiếng kêu ""khách  khách""." " 2 i d. 1 người từ nơi khác đến với tính cách xã giao  trong quan hệ với người đón tiếp  tiếp nhận. nhà có khách. tiễn khách ra về. khách du lịch. 2 người đến với mục đích mua bán  giao dịch trong quan hệ với cửa hiệu  cửa hàng  v.v. cửa hàng đông khách. khách hàng. khách trọ. 3 người đi tàu xe  trong quan hệ với nhân viên phục vụ; hành khách. khách đi tàu. xe khách*. 4 (cũ; vch.; dùng có kèm định ngữ). người có tài  sắc được xã hội hâm mộ. khách văn chương. khách anh hùng. khách hồng quần."  ii d. (cũ; kng.). tên gọi chung người hoa kiều ở việt nam. chú . ăn ở một hiệu khách.
khách hàng, dt. người đến mua hàng: cửa hàng phục vụ khách hàng hết sức tận tình  khách hàng là thượng đế.
khách khí, có thái độ làm khách; có những cử chỉ không xuất phát từ những ý nghĩ chân thật: giữa bạn bè với nhau không nên khách khí.
khách khứa, dt nói nhiều khách đến chơi: khách khứa nhốn nháo khắp nhà (ngcghoan).
khách quan, t. 1. nói cái gì tồn tại ngoài ý thức con người : sự thật khách quan. 2. nói thái độ nhận xét sự vật căn cứ vào sự thực bên ngoài : nhận định khách quan.
khách sạn," d. nhà có phòng cho thuê  có đủ tiện nghi phục vụ việc ở  ăn của khách trọ."
khách sáo, dt. có vẻ lịch sự nhưng không thật lòng: ăn nói khách sáo  không khách sáo với bạn be`.
khách thể," d. đối tượng nhận thức và tác động của chủ thể  tức là của con người có ý thức và ý chí."
khai," 1 tt có mùi nước đái: cháu bé đái dầm  khai quá." " 2 đgt 1. bỏ những vật cản trở  để cho thông: khai cái cống cho nước khỏi ứ lại. 2. đào đất để cho nước chảy thành dòng: khai mương."  3 đgt mở ra; mở đầu: khai trường; khai mỏ.  4 đgt trình báo những việc mình đã làm hay đã biết cho nhà chức trách: bắt tên gián điệp phải khai rõ âm mưu của địch.
khai báo, trình với chính quyền : khai báo hộ khẩu.
khai bút," đg. cầm bút viết hoặc vẽ lần đầu tiên vào dịp đầu năm  theo tục xưa. đầu năm khai bút. câu thơ khai bút."
khai chiến, tuyên bố với đối phương bắt đầu mở cuộc chiến tranh.
khai diễn, bắt đầu diễn một cuộc vui: khai diễn một vở kịch mới.
khai giảng, bắt đầu giảng dạy: trường học khai giảng.
khai hạ," ngày hạ cây nêu vào mồng bảy tháng giêng âm lịch  theo tục lệ cũ."
khai hấn, bắt đầu gây cuộc chiến tranh.
khai hoa, đg. 1. nở hoa: đào đã khai hoa. 2. đẻ con: đến kỳ mãn nguyệt khai hoa.
khai hoang, mở mang khai khẩn ruộng đất bỏ hoang: đi khai hoang ở miền núi.
khai hội, hội họp để bàn một việc gì: khai hội lúc tám giờ.
khai khẩn, vỡ đất hoang để trồng trọt.
khai khoáng, đào những chất khoáng ở mỏ lên để dùng.
khai mạc, đg. 1. mở màn sân khấu. 2. bắt đầu làm việc trong một hội nghị: đại hội đã khai mạc; kỳ họp quốc hội khai mạc.
khai mào, bắt đầu: mấy lời khai mào.
khai phá, biến đất hoang thành ruộng nương bằng sức lao động.
khai phương, (toán) lấy căn số bậc hai của một số.
khai quang, làm lễ khánh thành một pho tượng thờ. khai quang điểm nhãn. làm lễ gắn đôi mắt thủy tinh vào một pho tượng thờ.
khai quật, đg. 1. đào lên: khai quật mồ mả. 2. đào một di chỉ để tìm những hiện vật thuộc về một thời đã qua.
khai quốc," bắt đầu gây dựng một quốc gia  một triều đại."
khai sáng," bắt đầu mở mang  xây dựng một sự nghiệp lớn: lê lợi đã khai sáng ra nhà hậu lê."
khai sanh, (ph.). x. khai sinh.
khai sinh," đg. 1. khai trước chính quyền địa phương họ tên  ngày sinh của một đứa trẻ mới đẻ. 2. lập ra đầu tiên: hồ chủ tịch đã khai sinh ra việt nam thanh niên cách mạng đồng chí hội."
khai thác," đgt. 1. hoạt động để thu lấy những sản vật có sẵn trong tự nhiên: khai thác tài nguyên  khai thác lâm thổ sản. 2. tận dụng hết khả năng tiềm tàng  đang ẩn giấu: khai thác khả năng của đồng bằng sông cửu long. 3. tra xét  dò hỏi để biết thêm điều bí mật: khai thác tù binh."
khai thiên lập địa," nói thời kỳ mới có trời đất  theo truyền thuyết."
khai thông, mở mang cho thông suốt: đào kênh để khai thông vận tải.
khai triển, (toán) đg. 1. thực hiện các phép tính: khai triển một biểu thức. 2. trải một mặt trên một mặt phẳng: khai triển một hình trụ. 3. x. công thức.
khai trừ, đgt (h. trừ: bỏ đi) đưa ra ngoài một tổ chức: anh ta đã bị khai trừ khỏi đảng vì có quan hệ với địch.
khai trương, bắt đầu mở cửa hàng (cũ).
khai trường, bắt đầu khai giảng năm học: ngày khai trường.
khai tử, đg. khai báo cho người mới chết. giấy khai tử.
khai vị, nói rượu uống trước bữa ăn để ăn cho ngon miệng.
khải hoàn, đgt. thắng trận trở về: ca khúc khải hoàn.
khải hoàn ca," dt (h. ca: hát) bài hát mừng thắng trận: giặc kéo từng lượt ra hàng ta  quân ta vui hát khải hoàn ca (hcm)."
khải hoàn môn, cổng chào để mừng một thắng lợi lớn hoặc để ghi công một chiến thắng lớn.
khái, d. con cọp. " t. không chịu nhận sự giúp đỡ của người khác  không chịu quỵ lụy người khác: tính khái lắm  không nhờ vả ai."
khái luận, lời bàn tóm tắt ý nghĩa quan trọng của một quyển sách hay một lý thuyết.
khái niệm," d. 1. hình thức tư duy của loài người khiến người ta hiểu biết những đặc trưng  những thuộc tính  những mối liên hệ cơ bản nhất của các sự vật và các hiện tượng trong hiện thực khách quan. 2. ý chung và trừu tượng về một vật  do hoạt động của trí tuệ tạo nên qua các kinh nghiệm : khái niệm về máy bay có tốc độ siêu âm. 3. kiến thức bước đầu : học sinh lớp 7 mới có những khái niệm về hóa học. 4. sự hiểu biết rất đơn giản qua cách hình dung  ngoài mọi kinh nghiệm : tôi tả như vậy để chị có một khái niệm về đời sống ở liên xô."
khái quát," i đg. thâu tóm những cái có tính chất chung cho một loạt sự vật  hiện tượng. bản báo cáo đã khái quát được tình hình." " ii t. có tính chất chung cho một loạt sự vật  hiện tượng. cách nhìn ."
kham, đgt. chịu đựng được: kham việc nặng  kham khổ  bất kham  khả kham.
kham khổ," tt  trgt thiếu thốn; khổ sở: lâu nay chúng ta đã từng kham khổ  nay sẽ nếm chút ngọt bùi (ngbáhọc)."
khảm," d. tên một quẻ trong bát quái  chỉ phương bắc." " đg. ken bằng sơn những mảnh vỏ trai  kim loại vào những hình đã trổ sẵn trên mặt gỗ : khảm mặt tủ chè. khảm xà cừ. khảm bằng vỏ một thứ trai gọi là xà cừ. ngr. ghẻ lở để lại nhiều sẹo sâu và thâm (thtục)."
khám," 1 d. đồ bằng gỗ giống như cái tủ nhỏ không có cánh  dùng để đặt đồ thờ  thường được gác hay treo cao. khám thờ."  2 d. nhà giam. khám tù. " 3 đg. 1 xét  lục soát để tìm tang chứng của tội lỗi  của hành động phạm pháp. toà án ra lệnh khám nhà. khám hành lí. 2 xem xét để biết tình trạng sức khoẻ  để biết bệnh trạng trong cơ thể. khám sức khoẻ. phòng khám thai."
khám nghiệm," đgt. sử dụng phương pháp khoa học để xem xét  phát hiện những dữ kiện cần thiết đối với tử thi  hay các thương tích: khám nghiệm tử thị"
khám phá," đgt (h. phá: làm lộ ra) tìm ra điều gì còn bị giấu kín: văn học  nghệ thuật là một mặt hoạt động của con người nhằm hiểu biết  khám phá và sáng tạo thực tại xã hội (phvđồng)."
khám xét, lục lọi để kiểm soát : khám xét nhà tên gián điệp.
khan, i t. 1 thiếu hay không có lượng nước cần thiết. đồng ruộng khan nước. bừa khan. 2 (chm.). không ngậm nước. muối khan. 3 thiếu cái được coi là cần thiết hay cái thường kèm theo. uống rượu khan một mình. đau bụng khan. trời rét khan. nói khan nói vã. 4 thiếu hẳn so với yêu cầu của thị trường. khan hàng. khan tiền lẻ.  ii t. như khản. nói nhiều  cổ.
khan hiếm, tt. t có trên thị trường: vải khan hiếm  hàng hóa không khan hiếm như xưa nữa.
khàn, d. một phu tổ tôm hay tài bàn gồm ba quân giống nhau: bài không khàn mà ù.  t. nói giọng nói trầm và rè.
khản," t. khô cổ  nói tiếng rè và trầm: khóc khản cả tiếng."
khán đài, nơi cao có mái hay lộ thiên để ngồi xem biểu diễn giữa trời.
khán giả, d. người xem biểu diễn. khán giả vỗ tay ca ngợi.
khán thủ, một chức ở trong làng về triều nguyễn; phụ trách việc tuần phòng và sửa sang đường sá.
khang cường, yên mạnh.
khang khác, hơi khác: hai quyển truyện kiều khang khác nhau.
khang kháng, nói mùi bắt đầu kháng: dưa đã khang kháng.
khang kiện, nh. khang cường (cũ).
khang trang, tt. rộng rãi và thoáng đẹp: nhà cửa khang trang  trường lớp khang trang.
khảng khái," (h. khảng: hiên ngang; khái: hào hiệp) hiên ngang và hào hiệp: đặng  hoàng  ngô  ba bốn bác hàn huyên  khi uống rượu  khi ngâm thơ  ngoài cửa ngục lầm than mà khảng khái (phbchâu); biết đâu không có những tấm lòng kháng khái  tư tưởng cao thượng ẩn nấp dưới quần nâu  áo rách (hthkháng)."
kháng," t. nói dưa hay cà muối hỏng  có vị ngang và mùi hơi nồng."
kháng án, đg. chống lại bản án của toà án để yêu cầu được xét xử lại. quyền kháng án của bị can.
kháng cáo, chống án lên tòa trên yêu cầu xét xử lại.
kháng chiến, i. đgt. chiến đấu chống quân xâm lược: toàn dân kháng chiến. ii. dt. cuộc kháng chiến: kháng chiến nhất định thắng lợị
kháng cự, chống lại.
kháng nghị, bày tỏ ý kiến chống lại điều đã quyết nghị.
kháng nguyên," (y) hợp chất hoặc tập hợp của nhiều hợp chất  khi xâm nhập cơ thể có khả năng kích thích nó tạo ra những kháng thể."
kháng sinh, dt (h. sinh: sống) chất chống lại sự phát triển của một số vi khuẩn gây bệnh: tính chất kháng sinh của pê-ni-xi-lin.
kháng thể," (y) hợp chất hóa học do cơ thể tạo ra để chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn  nấm..."
khạng nạng," nói người đau ở hạ bộ hay ở bẹn  đi khó khăn  nặng nhọc: đi khạng nạng."
khanh, đ. từ mà vua dùng để gọi vợ hoặc các quan (cũ).
khanh khách, x. cười khanh khách.
khảnh, ph. nói ăn ít và có ý kén chọn thức ăn: ăn khảnh.
khánh," d. 1. nhạc cụ cổ bằng đá hoặc bằng đồng  dày bản  đánh thành tiếng kêu thanh : chuông rền  õm ruổi  khánh lay (phan trần). 2. đồ trang sức của trẻ con bằng vàng hay bạc  hình cái khánh  đeo trước ngực."
khánh kiệt, tt (h. khánh: hết sạch; kiệt: hết) hết sạch sành sanh: vì nghiện ngập mà gia tài khánh kiệt.
khánh tận, nh. khánh kiệt.
khánh thành, mừng một công trình kiến trúc đã làm xong : khánh thành nhà máy.
khánh tiết," d. (trtr.). lễ mừng  lễ tiết lớn (nói khái quát). ngày khánh tiết."
khao, 1 đgt. 1. mở tiệc thết đãi cho việc mừng: mổ trâu mổ bò ăn khao  khao vọng. 2. thết đãi người lập công lớn: mở rượu khao tất cả quân sĩ  khao binh  khao lạo  khao quân  khao thưởng. 3. thết đãi nhân lúc vui vẻ: khao một chầu bia  khao một buổi xem ca nhạc.  2 đgt. bẩy cho than rơi từ trên cao xuống: khao than trên tầng cao.
khao khát, đgt ao ước; mong có được: cống hiến cho độc giả đương khao khát một quyển nam-kì khởi nghĩa (trvgiàu).
khao quân, nh. khao binh.
khao vọng, khao dân làng và nộp tiền vọng để dân làng công nhận ngôi thứ mới của mình ở chốn đình trung (cũ).
khảo, đg. 1. tìm tòi trong sách vở để nghiên cứu : khảo về nguồn gốc truyện kiều. 2. so sánh để biết hơn kém : khảo giá hàng.  đg. dùng cách tàn bạo để hỏi tội : ai khảo mà xưng (tng).
khảo chứng, kiểm tra chứng cớ hoặc những lài liệu về một sự việc.
khảo cổ, d. (kng.). khảo cổ học (nói tắt). tài liệu khảo cổ.
khảo cổ học, khoa học nghiên cứu đời sống và văn hóa của các dân tộc qua các hiện vật tìm thấy ở các di chỉ.
khảo cứu," đgt. tìm hiểu trên cơ sở nghiên cứu  đối chiếu các sách vở  tài liệu cũ: khảo cứu truyện cổ việt nam."
khảo dị, d. chỗ khác với văn bản đã biết hoặc đã công bố: khảo dị thơ tú xương.
khảo đính, xét lại và sửa cho đúng: khảo đính một tài liệu văn học.
khảo hạch, đgt (h. hạch: xét trình độ hiểu biết) xét sức học qua một kì thi: mở một kì khảo hạch để chọn cán bộ.
khảo sát, xem xét cẩn thận : khảo sát phong tục một địa phương.
khảo thí, thi cử nói chung.
khảo tra, tìm tòi xem xét.
kháo, đg. đem chuyện riêng hoặc chuyện còn bí mật của người khác nói ra cho nhiều người biết: ăn cơm nhà nọ kháo cà nhà kia (tng).
kháp, đg. cho ăn khớp với nhau: kháp mộng tủ.
khạp," d. đồ gốm hình trụ tròn to  miệng rộng  có nắp đậy  dùng để đựng. khạp gạo. đổ đầy một khạp nước."
khát, đgt. 1. muốn uống nước: khát nước  khát khao  khát máu  đói khát  khao khát  thèm khát. 2. cảm thấy thiếu về nhu cầu và mong muốn có: khát tri thức  khát mô.  khát vọng.
khát khao, nh. khao khát.
khát máu, tt nói kẻ thích chém giết: bọn đế quốc khát máu nô dịch hàng triệu người (phvđồng).
khát vọng," sự ước ao  trông ngóng thiết tha."
khau, d. gàu to tát nước.
kháu," t. (kng.). xinh xắn  trông đáng yêu (nói về trẻ con hoặc thiếu nữ). mặt mũi thằng bé trông kháu lắm. một cô bé rất kháu."
kháu khỉnh, nh. kháu.
khay," dt. đồ dùng có mặt đáy phẳng  thành thấp  hình thù có nhiều loại như tròn  vuông  ô-van  thường dùng để chén uống nước  trầu cau: khay ăn trầu  khay nước."
kháy, đg. nói khiêu khích để trêu tức: kháy nhau rồi đâm ra cãi nhau.
khắc," 1 dt 1. một phần tư giờ: tôi chỉ vào đây một khắc sẽ ra. 2. một phần sáu của ngày  theo cách chia thời gian ngày xưa (cũ): ngày sáu khắc  tin mong  nhạn vắng (cgo); đêm năm canh ngày sáu khắc (tng)." " 2 đgt 1. dùng dụng cụ sắc và cứng tạo hình  tạo chữ trên một mặt phẳng: khắc con dấu; khắc bài thơ vào đá. 2. in sâu vào: từng lời in vào trí óc  khắc vào xương tuỷ (nghtưởng)." " 3 trgt tất nhiên; không cần phải can thiệp: anh ấy đã hẹn  anh ấy khắc đến; nhận được tin vợ ốm  cậu ấy khắc về."
khắc khoải," ph. t. 1. băn khoăn  không yên tâm : buồn mọi nỗi lòng đà khắc khoải (cgo). 2. lắp đi  lắp lại mãi một âm điệu với giọng buồn buồn : cuốc kêu khắc khoải đêm ngày."
khắc khổ," t. tỏ ra chịu đựng nhiều khổ cực  chịu hạn chế nhiều nhu cầu trong cuộc sống  sinh hoạt. sống khắc khổ. vẻ mặt khắc khổ."
khắc kỷ," kiềm chế lòng dục của mình để tu dưỡng theo một khuôn khổ đạo đức. chủ nghĩa khắc kỷ. đạo đức của người vận dụng nghị lực và chế ngự bản năng để làm điều thiện mà không mong khoái lạc  không ngại đau khổ."
khắc nghiệt," nghiêm ngặt  nghiệt ngã: chế độ phong kiến khắc nghiệt."
khắc phục, thắng những khó khăn để đạt mục đích của mình: khắc phục các trở ngại. khắc phục khuyết điểm. sửa chữa khuyết điểm để tiến bộ.
khặc khừ," t. có vẻ ốm nhẹ: cô ta bị cảm lạnh  húng hắng ho  hâm hấp sốt  khặc khừ đã hai hôm."
khăm, ph. độc ác ngầm: chơi khăm.
khăm khắm, hơi khắm.
khẳm," tt.  cũ 1. (thuyền chở) đầy và nặng  khiến cho chìm xuống mặt nước tận mạn thuyền: chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm (nguyễn đình chiểu). 2. quá nhiều  quá mức cần thiết: no khẳm bọng  tiền vô khẳm. 3. vừa khít vừa đúng với yêu cầu: đạt khẳm chi tiêụ"
khắm, tt 1. có mùi thối: lọ mắm này khắm mất rồi. 2. không hay ho gì: làm thế thì khắm lắm.
khắm lặm, khắm đến nỗi không chịu được.
khăn," d. đồ bằng vải bay bằng tơ chít trên đầu  quàng vào cổ  trải trên bàn  hoặc dùng để lau chùi... : khăn lượt ; khăn bàn ; khăn lau. khăn chầu áo ngự. khăn và áo đội và mặc lúc lên đồng hầu bóng."
khăn áo, cách ăn mặc (cũ): khăn áo chững chạc.
khăn ăn, khăn dùng để lau miệng trong bữa ăn.
khăn đầu rìu, khăn buộc một vòng cho hai đầu vểnh lên ở trên trán.
khăn gói, miếng vải vuông to dùng để gói quần áo hay đồ vật khi đi xa. khăn gói gió đưa. cảnh lên đường đi xa.
khăn khẳn, t. nh. khẳn.
khăn mỏ quạ, khăn vuông phụ nữ chít thành hình nhọn như mỏ quạ ở trước trán.
khăn quàng," khăn bằng dạ  nỉ  lụa... choàng đầu hay quấn cổ để chống lạnh."
khăn san, khăn quàng của phụ nữ làm bằng hàng tơ mỏng.
khăn vuông," khăn phụ nữ hình vuông  gấp tréo  thắt ở cổ hay sau gáy."
khăn xếp," khăn đàn ông đã xếp sẵn  chỉ việc đặt lên đầu."
khẳn, t. có mùi khắm gắt.
khăng," d. trò chơi của trẻ em  dùng một đoạn cây tròn dài đánh cho đoạn cây tròn ngắn văng xa để tính điểm. chơi khăng. đánh khăng."
khăng khăng," ph. cứ một mực  nhất định không thay đổi: trời bão mà khăng khăng ra đi."
khăng khít, tt. có quan hệ gắn bó chặt chẽ với nhau: quan hệ khăng khít  gắn bó khăng khít với nhaụ
khẳng định, đgt (h. khẳng: nhận là được; định: quyết định) thừa nhận quả quyết là đúng: chúng ta phải khẳng định ta là ai (huy cận).
khẳng kheo, x. khẳng khiu.
khẳng khiu, gầy và sắt lại: chân tay khẳng khiu; cây cối khẳng khiu.
khắp," t. tất cả  tất cả mọi nơi : khắp thiên hạ ; khắp thành phố."
khắt khe," t. quá nghiêm khắc  chặt chẽ trong các đòi hỏi  đến mức có thể hẹp hòi  cố chấp trong sự đối xử  đánh giá. tính tình khắt khe. đối xử khắt khe. quy chế khắt khe."
khấc, dt. chỗ cắt gọt sâu vào bề mặt vật gì để mắc giữ hay đánh dấu những khoảng chia: mắc vào cái khấc kia  nhích cân lên vài khấc nữa.
khâm liệm," đgt (h. khâm: vải bọc tử thi; liệm: vải bọc ở phía trong) lấy vải bọc người chết trước khi đặt vào quan tài: đồ khâm liệm chớ nề xấu tốt  kín chân  tay  đầu  gót thì thôi (ngkhuyến)."
khâm phục," đg. tỏ lòng tôn kính đối với những con người  hành động  sáng tạo vượt xa mức bình thường về mặt đạo đức  trí tuệ : khâm phục tinh thần bất khuất của các chiến sĩ  đấu tranh cho lý tưởng của mình."
khâm sai, chức quan do vua phái đi làm một nhiệm vụ đặc biệt.
khẩn, đg. khai phá đất hoang: khẩn được 50 héc-ta đất.  t. cần được làm ngay và nhanh: công văn khẩn; đánh một bức điện khẩn.
khẩn cấp," t. 1 cần được tiến hành  được giải quyết ngay  không chậm trễ. công tác chống lụt khẩn cấp. nhiệm vụ khẩn cấp. 2 có tính chất nghiêm trọng  đòi hỏi phải có ngay những biện pháp tích cực để đối phó  không cho phép chậm trễ. tình thế khẩn cấp. tin bão khẩn cấp."
khẩn cầu, cầu xin tha thiết.
khẩn hoang, vỡ đất bỏ hoang thành ruộng: khẩn hoang ở miền núi.
khẩn khoản, nằn nì nài xin: khẩn khoản xin tòng quân.
khẩn thiết, cần kíp lắm: công việc khẩn thiết.
khẩn trương," tt. 1. cấp bách  cần giải quyết ngay: nhiệm vụ khẩn trương. 2. nhanh gấp  tranh thủ mọi thời gian: làm khẩn trương  tác phong khẩn trương."
khấn," đgt 1. lẩm bẩm cầu xin thần phật hoặc người đã chết phù hộ: lầm rầm như đĩ khấn tiên sư (tng); nén hương đến trước thiên đài  nỗi lòng khấn chửa cạn lời vân vân (k). 2. đưa tiền hối lộ (thtục): hắn làm khó dễ  nhưng nếu khấn ít nhiều là xong ngay."
khấn khứa," nh. khấn  ngh. 1: khấn khứa ông vải."
khấn vái, vừa lạy vừa khấn: lầm dầm khấn vái nhỏ to (k).
khấp kha khấp khểnh, nh. khấp khểnh.
khấp khểnh," t. gồ ghề  không phẳng  không đều  không thẳng hàng: vó câu khấp khểnh bánh xe gập gềnh (k); hàm răng khấp khểnh."
khấp khởi, t. hớn hở trong lòng: được đi học nước ngoài khấp khởi mừng thầm.
khập khà khập khiễng, nh. khập khiễng.
khập khiễng, nói đi chân cao chân thấp: đi khập khiễng vì giẫm phải cái đinh.
khất, đg. xin hẹn đến lần khác : khất nợ.
khất lần, hẹn lần này đến lần khác mà vẫn không làm: đã hứa trả sách mà cứ khất lần mãi.
khất thực, nói người tu hành xin ăn: đi khất thực.
khâu, d. 1. vòng bịt ở đầu chuôi dao để giữ lưỡi dao cho chặt. 2. nhẫn to bản của đàn ông. 3. mỗi bước của một quá trình : khâu quan trọng nhất của công tác. 4. từng bộ phận của một hệ thống : khâu yếu nhất của dây chuyền đế quốc chủ nghĩa. " đg. ghép vải  da... liền mảnh nọ với mảnh kia bằng kim chỉ : khâu áo ; khâu giày."
khâu vá, vá may nói chung.
khâu vắt, khâu đường chỉ đi thành những mũi chéo giữa hai nẹp vải: khâu vắt gấu quần.
khẩu," d. (dùng hạn chế trong một vài tổ hợp). 1 miệng  về mặt dùng để ăn uống. món ăn rất thích khẩu. miếng ăn quá khẩu thành tàn (tng.). 2 (kng.). nhân khẩu (nói tắt). nhà có bốn khẩu. sản lượng đạt bình quân mỗi khẩu 300 kilô thóc. 3 (kết hợp hạn chế). từ dùng để chỉ từng đơn vị phần nhỏ có thể bỏ vừa vào miệng để nhai  để ăn; miếng. mía tiện thành từng khẩu. một khẩu trầu. 4 từ dùng để chỉ từng đơn vị súng  pháo. khẩu tiểu liên. khẩu pháo. súng có hàng trăm khẩu. 5 từ dùng để chỉ từng đơn vị những giếng nước nhỏ. xây một khẩu giếng. 6 cửa khẩu (nói tắt). vượt khẩu."
khẩu cung, dt. lời khai miệng của bị can: lấy khẩu cung của phạm nhân.
khẩu độ, dt (h. độ: mức độ) khoảng cách của hai đầu nhọn ở hai nhánh của cái com-pa: thu hẹp khẩu độ của com-pa.
khẩu đội," nhóm chiến sĩ quân đội phụ trách một khẩu pháo  thường là pháo cao xạ."
khẩu hiệu," d. câu tóm tắt một nhiệm vụ  một thái độ chính trị... đưa ra để động viên  tuyên truyền quần chúng : khẩu hiệu đấu tranh ; hô khẩu hiệu đả đảo đế quốc mỹ."
khẩu khí," khí phách toát ra từ lời nói  theo quan niệm cũ: khẩu khí anh hùng."
khẩu ngữ, d. khả năng biểu đạt bằng lời nói: rèn luyện khẩu ngữ của học sinh.
khẩu phần, d. phần thức ăn mỗi bữa hoặc mỗi ngày của người hay súc vật nuôi. khẩu phần của các cháu trong nhà trẻ. lợn ăn theo khẩu phần.
khẩu trang," dt. đồ bằng vải được may nhiều lớp  có dây đeo  dùng để che miệng  che mũi chống bụi bặm  độc khí hoặc chống rét: khi vào phòng mổ các bác sĩ đều đeo khẩu trang."
khẩu vị, dt (h. vị: mùi vị) sở thích của mỗi người trong việc ăn uống: món ăn này hợp khẩu vị của cả gia đình.
khấu, d. dây cương ngựa (cũ) : lỏng buông tay khấu bước lần dặm băng (k). " đg. trừ đi : khấu nợ. khấu đầu khấu đuôi. trừ đầu trừ đuôi  trừ hết chỗ nọ lại trừ chỗ kia."
khấu đầu," cúi rạp : uốn lưng năm lạy  khấu đầu ba phen (nhđm)."
khấu đuôi, d. 1. phần thịt có dính đuôi lợn. 2. dây chằng yên vào đuôi ngựa.
khấu hao," đg. tính vào giá thành sản phẩm lượng giá trị tương đương với giá trị hao mòn của tài sản cố định  nhằm tạo ra nguồn vốn để sửa chữa hoặc mua sắm tài sản cố định mới. tỉ lệ khấu hao máy móc. quỹ khấu hao."
khấu trừ, đgt. bớt lại từng phần tiền nợ trong số tiền được hưởng: khấu trừ vào kinh phí từng quý  khấu trừ vào lương.
khe," dt 1. kẽ hở : khe bàn; khe cửa. 2. đường nước chảy trong núi ra: hình khe  thế núi gần xa  đứt thôi lại nối  thấp đà lại cao (chp); núi cao vòi vọi  nước khe rì rầm (x-thuỷ)."
khe khắt, nh. khắt khe.
khe khẽ, nh. khẽ: đi khe khẽ cho họ ngủ.
khẽ," t. (cách thức hoặc mức độ hoạt động) không gây ra tiếng ồn hoặc một chuyển động có thể làm ảnh hưởng đến không khí yên tĩnh chung. ghé vào tai nói rất khẽ. khẽ cái mồm chứ! (kng.). không đáp  chỉ khẽ gật đầu. // láy: khe khẽ (ý nhấn mạnh)."
khẹc, d. con khỉ (tiếng mắng nhiếc): rõ con khẹc! chỉ làm bậy thôi!
khen, đgt. đánh giá tốt: khen giỏi  mẹ khen con ngoan  cậu ấy thật đáng khen.
khen ngợi, đgt ca tụng những việc làm rất tốt: khen ngợi họ lúc họ làm được việc (hcm).
khen thưởng, tỏ lời khen và trao tặng phẩm hoặc bằng khen.
khèn," d. kèn của người dao  gồm nhiều ống trúc ghép với nhau."
kheo khéo, 1. ph. hơi khéo. 2. đg. coi chừng: kheo khéo kẻo ngã.
kheo khư, gầy còm yếu ớt: ốm mãi trông kheo khư lắm.
khéo," i. t. 1. có tài năng  kỹ thuật  biết làm đẹp  làm tốt : thợ khéo ; may vá khéo. khéo chân khéo tay. có khả năng về thủ công. 2. biết cách cư xử  đối đãi cho vừa lòng người khác : ăn ở khéo ; khéo chiều vợ . khéo ăn thì no  khéo co thì ấm. biết cách thu xếp thì dù phương tiện có thiếu thốn cũng vẫn được ổn. ii. ph. rõ thật : khéo ỡm ờ chưa ! ; chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau (k). iii. l .thế thì có lẽ : đi chậm khéo nhỡ tàu mất."
khéo léo, khéo nói chung: chân tay khéo léo.
khéo tay," có bàn tay có thể đan lát  chạm trổ  khâu vá  vẽ... khéo léo."
khép," đg. 1 chuyển dịch một bộ phận để làm cho kín lại  không còn hở hoặc mở nữa. cửa chỉ khép  chứ không đóng. ngồi khép hai đầu gối. khép chặt vòng vây. 2 (kết hợp hạn chế). buộc phải nhận  phải chịu  không cho thoát khỏi. khép tội tham ô. tự khép mình vào kỉ luật."
khép nép," e lệ  rụt rè: đứng khép nép."
khét, tt. 1. có mùi hắc của vật cháy: khét mùi tóc cháy  khét mùi thuốc súng. 2. khê: cơm khét.
khét lèn lẹt, nh. khét lẹt.
khét lẹt, khét lắm: mùi giẻ rách cháy khét lẹt.
khét tiếng, t. xấu xa đến mức nhiều người biết: khét tiếng ăn chơi; tên địa chủ khét tiếng gian ác.
khê," tt 1. nói cơm nấu quá lửa có mùi khét: cơm sôi cả lửa thì khê (tng); trên sống  dưới khê  tứ bề nát bét (tng). 2. nói giọng không được trong vì cổ vướng đờm: giọng khê đặc. 3. nói trong bài tổ tôm  có khàn mà quên dậy: ù không được ăn tiền vì khê khàn. 4. nói bát họ bị vỡ  vì nhiều người đã lấy và đi xa: và cụ vỡ nợ vì khê họ."
khề khà," nói giọng kéo dài ra khi đã ngà ngà say rượu: uống vài chén rượu  đã khề khà."
khế," d. loài cây to  quả mọng có năm múi  vị thường chua  dùng ăn sống hay nấu canh." " d. văn tự bán nhà  đất : làm tờ khế bán đất."
khế cơm, thứ khế không chua.
khế ước," giấy giao kèo về việc mua bán nhà  đất."
khệ nệ, nặng nề chậm chạp vì có thai hoặc mang đồ nặng: khệ nệ bê một bọc sách.
khênh, đg. nói hai hay nhiều người nâng bổng một vật nặng đem đến một chỗ khác: khênh cái bàn ra sân.
khểnh, t. nói răng chìa ra ngoài hàng. " ph. nói nằm hay ngồi một cách thoải mái  không làm gì: ngày nghỉ nằm khểnh ở nhà."
khệnh khạng," t. 1 có dáng đi hơi giạng chân  vẻ khó khăn  chậm chạp. đi khệnh khạng. 2 có dáng điệu  cử chỉ chậm chạp  dềnh dàng  làm ra vẻ quan trọng. cứ khệnh khạng như ông quan."
khêu," đgt. 1. dùng vật nhọn làm cho ra khỏi chỗ bị giữ chặt: khêu ốc  khêu ngọn đèn lên. 2. gợi lại  làm trỗi dậy yếu tố tinh thần đang chìm lắng dần: khêu nỗi nhớ  khêu oán hờn làm gì nữạ"
khêu gợi, đgt làm nảy ra; khơi dậy: như khêu gọi nỗi nhớ nhung thương tiếc (vũ đình liên).
khều, đg. nh. kều : khều ổi.
khi," 1 d. tên một con chữ (c  viết hoa x) của chữ cái hi lạp." " 2 d. (thường dùng có kèm định ngữ). từ biểu thị thời điểm. khi xưa. khi nãy. khi còn trẻ. một miếng khi đói  bằng một gói khi no (tng.)."  3 đg. (ph.). khinh.
khi không," ph. bỗng dưng: có vất vả mới có thanh nhàn  khi không ai dễ cầm tàn che cho (cd)."
khi quân, khinh vua: tội khi quân.
khỉ," dt (động) loài động vật cao đẳng  có vú  bốn bàn chân như bốn bàn tay có thể cầm nắm được: trong rạp xiếc khỉ đạp xe đạp như người."  tt xấu; không hay ho gì:  quá! có việc ấy mà cũng quên; việc ấy có ra khỉ gì đâu.  tht từ dùng để rủa khi bực mình: ! làm mất thì giờ của người ta.
khỉ gió, th. nh. khí gió.
khí," d. một trong ba thể của vật chất  nhẹ  trong suốt  không hình dạng  ở trạng thái dễ nén và có thể choán tát cả không gian dành cho nó : khí các- bô-ních. khí lý tưởng. (lý). chất khí phải tuyệt đối nghiệm đúng mọi định luật chi phối các quá trình biến hóa về thể tích  áp suất  nhiệt độ và  như vậy  chỉ có trong lý thuyết."  d. x. tinh dịch.  ph. hơi hơi : canh nấu khí mặn.
khí cầu," d. khí cụ có hình quả cầu lớn chứa đầy khí nhẹ như hydrogen hoặc helium  có thể bay lên cao."
khí chất," dt. đặc điểm của cá nhân về mặt cường độ  nhịp độ hoạt động tâm lí  tạo nên tính cách của từng người: khí chất nóng nảỵ"
khí cốt, dt (h. khí: khí tiết; cốt: xương) cốt cách của mỗi người: khí cốt bậc anh hùng.
khí cụ, đồ dùng để làm việc : khí cụ quang học.
khí động học, d. môn học nghiên cứu sự chuyển động của chất khí hoặc của các vật trong chất khí.
khí gió, th. từ dùng để rủa một cách thân mật: khí gió! cứ trêu người ta!
khí giới," dt.  cũ vũ khí: tước khí giớị"
khí hậu," dt (h. khí: thời tiết; hậu: thời tiết) chế độ thời tiết trên mặt đất ở một miền  chịu sự tác động của vĩ độ  địa hình và vị trí đối với biển: khí hậu nước ta ấm áp  cho phép ta quanh năm trồng trọt (hcm)."
khí hậu học, môn học nghiên cứu sự phát sinh và biến hóa của khí hậu.
khí huyết," d. 1. nguồn sinh lực của người ta: khí huyết dồi dào. 2. dòng họ  huyết thống: anh em cùng khí huyết với nhau."
khí hư, x. huyết bạch.
khí kém, khí loãng ở một áp suất rất thấp.
khí khái," không chịu khuất  không chịu lụy người khác: anh ta khí khái chẳng chịu nhận sự giúp đỡ ấy đâu."
khí lực, d. sức mạnh cơ thể và tinh thần của con người. khí lực dồi dào.
khí nhạc, âm nhạc thể hiện bằng nhạc cụ.
khí nổ, hỗn hợp không khí hay o-xy với một khí cháy dùng để chạy động cơ nổ.
khí phách, dt. sức mạnh tinh thần được biểu hiện bằng hành động: phát huy khí phách anh hùng của dân tộc  khí phách quật cường.
khí quản," dt (h. khí: hơi thở; quản: ống) bộ phận của bộ máy hô hấp hình ống  dẫn không khí từ cuống họng vào hai lá phổi: phía dưới của khí quản phân làm hai phế quản để đi vào hai lá phổi."
khí quyển," d. 1. lớp không khí bao quanh quả đất. 2. phần của lớp không khí nói trên  gần mặt quả đất nhất và tại đó xảy ra những hiện tượng tự nhiên do những chuyển biến trạng thái của hơi nước gây ra (mưa  sương  tuyết) : xem xét khí quyển để dự báo thời tiết ; độ ẩm của khí quyển. 3. lớp khí có hay không chứa o-xy  bao quanh một số hành tinh : khí quyển của kim tinh  hải vương tinh ; mặt trăng không có khí quyển."
khí sắc, vẻ mặt và tinh thần của người ta: khí sắc hồng hào.
khí tài, thiết bị phục vụ chiến đấu: bệ phóng máy tính điện tử là khí tài của bộ đội tên lửa.
khí thế, sức phát triển đang ở chiều hướng mạnh mẽ của sự vật: khí thế cách mạng.
khí tiết, chí khí và tiết tháo của người ta: hoàng diệu là người có khí tiết lớn.
khí tĩnh học, môn học về sự cân bằng của các chất khí.
khí trơ, chất khí không có tác dụng hóa học với các chất khác.
khí tượng," d. 1 những hiện tượng xảy ra trong khí quyển  như mưa  gió  sấm  sét  v.v. (nói tổng quát). 2 (kng.). khí tượng học (nói tắt)."
khí tượng học, môn học nghiên cứu những hiện tượng xảy ra trong khí quyển và do đó dự đoán trước được thời tiết.
khí vị, mùi vị của thức ăn.
khía, i. đgt. cắt đứt từng đường nhỏ trên bề mặt: dao khía vào taỵ ii. đgt. đường rạch trên bề mặt: rạch mấy khía  khía vài khía.
khía cạnh," một phần  một mặt của một vấn đề có thể tách riêng ra mà xét: thảo luận mọi khía cạnh của công tác."
khích, đg. nói chạm đến lòng tự ái: khích nhau; nói khích nhau.
khích bác, châm chọc: khích bác nhau làm mất đoàn kết.
khích động, đgt (cn. kích động; h. khích: khêu động; động: không yên) tác động đến tinh thần để thúc đẩy: khích động lòng người.
khích lệ, cổ võ làm cho nức lòng : phát bằng khen để khích lệ các đoàn viên.
khiêm nhường," t. khiêm tốn trong quan hệ đối xử  không giành cái hay cho mình mà sẵn sàng nhường cho người khác. khiêm nhường với mọi người."
khiêm nhượng, biết nhún nhường.
khiêm tốn, biết đánh giá cái hay của mình một cách vừa phải và dè dặt: thái độ khiêm tốn.
khiếm khuyết, thiếu sót: trong việc này còn nhiều khiếm khuyết.
khiếm nhã, tt (h. nhã: nhã nhặn) thiếu nhã nhặn; không lịch sự: câu ấy đối với an-nam mình thì khiếm nhã (ngcghoan).
khiên," d. thứ mộc hình tròn  đan bằng mây  dùng để đỡ mũi giáo."
khiển trách, quở phạt về một điều lỗi : bị khiển trách vì vô kỷ luật.
khiến," đg. 1 (dùng với chủ ngữ là từ chỉ người). làm cho phải vận động  hoạt động theo ý muốn của mình. quá mệt  không khiến nổi chân tay nữa. nó biết khiến con ngựa dữ. thầy thuốc khiến được bệnh. 2 (dùng với chủ ngữ là từ chỉ sự vật  sự việc  và bổ ngữ là từ chỉ người). tác động đến  gây phản ứng tâm lí  tình cảm nào đó. tiếng nổ khiến mọi người giật mình. câu hỏi khiến nó lúng túng. 3 (kng.; dùng có kèm ý phủ định). bảo làm việc gì  vì cần đến. không khiến  cứ để đấy! chẳng ai khiến cũng làm."
khiêng, đgt. nâng vật nặng đi nơi khác bằng sức mạnh đôi bàn tay hay hợp sức của nhiều người: khiêng chiếc tủ sang phòng bên.
khiêng vác, mang vật gì bằng vai hoặc bằng lưng: khiêng vác củi gỗ.
khiếp," đgt sợ lắm: đi bộ thì khiếp ải-vân  đi thuyền thì khiếp sóng thần hang-dơi (cd)."
khiếp đảm, sợ mất mật: quân địch khiếp đảm trước bộ đội ta.
khiếp nhược, sợ một cách hèn nhất : ai cũng khinh những kẻ khiếp nhược trước quân thù.
khiếp sợ, đg. (hoặc t.). sợ hãi đến mức mất tinh thần. khiếp sợ trước cái chết.
khiếp vía," sợ quá  như mất vía."
khiêu chiến, đg. gây chuyện để làm nổ chiến tranh.
khiêu dâm," đgt. gây kích thích ham muốn về sắc dục  về xác thịt: lối ăn mặc khiêu dâm  tranh ảnh khiêu dâm."
khiêu hấn, gây mối căm thù.
khiêu khích," đgt (h. khiêu: khêu gợi; khích: kích thích) trêu tức để gây sự bất hoà: kẻ thù  tìm cách khiêu khích  nhưng ta vẫn bình tâm."
khiêu vũ," nói nam nữ cầm tay nhau và ôm nhau ngang lưng  cùng bước nhịp nhàng theo điệu nhạc trong một cuộc liên hoan."
khiếu," 1 d. lỗ trên cơ thể con người  theo cách gọi của đông y. hai mắt  hai tai  hai lỗ mũi và miệng là bảy khiếu trên mặt."  2 d. khả năng đặc biệt có tính chất bẩm sinh đối với một loại hoạt động nào đó. có khiếu quan sát. khiếu thẩm mĩ cao. có khiếu hài hước.  3 đg. (kng.). khiếu nại hoặc khiếu oan (nói tắt). gửi đơn khiếu lên cấp trên.
khiếu nại," đgt. thắc mắc  đề nghị xem xét lại những kết luận  quyết định do cấp có thẩm quyền đã làm  đã chuẩn y: khiếu nại với cấp trên  có khiếu nại cũng vô ích."
khiếu tố, đgt (h. tố: cáo giác) làm đơn tố cáo một việc mà mình cho là không đúng pháp luật: cần giải quyết những đơn khiếu tố của nhân dân.
khin khít," vừa vặn  không hở một tí nào: cái mũ đội vừa khin khít."
khìn khịt, hít hơi luôn luôn thành những tiếng ngắn và trầm như có gì vướng trong mũi.
khinh," đg. 1. coi là trái ngược với đạo lý thông thường và cần phải lên án : mọi người đều khinh kẻ lật lọng. 2. coi rẻ  không quan tâm đến cái mà người bình thường có thể ao ước : trọng nghĩa khinh tài."
khinh bạc, đg. coi chẳng ra gì một cách phũ phàng. thái độ khinh bạc đối với cuộc đời. giọng văn khinh bạc.
khinh bỉ, đgt. coi thường một cách thậm tệ: hành động đáng khinh bỉ  bị nhiều người khinh bỉ.
khinh dể," rẻ rúng  coi thường: nhân dân ai cũng khinh dể bọn lưu manh."
khinh khi, nh. khinh dể.
khinh khí cầu, nh. khí cầu.
khinh khích, nh. khúc khích: suối vàng khuất mặt cũng khinh khích cười (nhđm).
khinh khỉnh," t. có thái độ nhạt nhẽo hoặc kiêu căng  muốn lánh xa những người mà mình coi thường: cô bán hàng khinh khỉnh trả lời tiếng một."  nói mắm nặng mùi: khinh khỉnh như chĩnh mắm thối (tng).
khinh mạn, kiêu ngạo và ngỗ ngược với người trên.
khinh miệt, coi là hèn kém và không đếm xỉa đến.
khinh nhờn," coi thường  không kính trọng người khác."
khinh quân," đội quân di chuyển rất nhanh chóng  nhẹ nhàng."
khinh rẻ, nh. khinh dể.
khinh suất," bộp chộp  nhẹ dạ  thiếu suy nghĩ thận trọng: khinh suất trong công tác nên việc hay hỏng."
khinh thị," coi thường  cho là không có giá trị gì: khinh thị bạn bè."
khinh thường," đg. có thái độ xem thường  cho là không có tác dụng  ý nghĩa gì  không có gì phải coi trọng. khinh thường mọi nguy hiểm."
khít," tt. 1. liền sát với nhau  không có khe hở: lắp khít các tấm ván  ngồi khít lại cho ấm. 2. sát bên cạnh  kề bên: nhà cô ấy ở khít nhà bố mẹ tôị 3. vừa vặn  không thừa không thiếu: áo mặc vừa khít  dự tính rất khít."
khít khịt, vừa vặn lắm: áo mặc khít khịt.
khịt, đg. thở mạnh ra thành tiếng để khỏi tắc mũi.
khíu, đg. khâu tạm đủ để cho liền hai mép chỗ rách: khíu chỗ quần toạc.
kho," 1 dt 1. chỗ chứa lương thực hoặc vật liệu  hàng hoá  dụng cụ của nhà nước: kho thóc; kho hàng ở cảng. 2. chỗ chứa tiền của nhà nước: tiền bạc trong kho chửa lãnh tiêu (trtxương); ăn không lo của kho cũng hết (tng). 3. nơi chứa lương thực  đồ đạc của tư nhân: nhà giàu có thóc đầy kho. 4. một số lượng lớn: một người biết lo bằng kho người hay làm (tng)." " 2 đgt nấu chín một thức ăn mặn: đẹp như cái tép kho tương  kho đi kho lại nó trương phềnh phềnh (cd)."
kho bạc, cơ quan phụ trách việc thu chi tiền của chính phủ trong thời pháp thuộc.
kho tàng," d. 1. nơi chứa tiền bạc của cải nói chung : bảo vệ kho tàng nhà nước. 2. của quý  của có giá trị : kho tàng dân ca của dân tộc."
khò khè, tiếng thở vướng đờm: khò khè lên cơn suyễn.
khó," t. 1 đòi hỏi phải có nhiều điều kiện hoặc phải cố gắng nhiều  vất vả nhiều mới có được  mới làm được; trái với dễ. đường khó đi. bài toán khó. 2 (tính người) đòi hỏi nhiều để có thể hài lòng; trái với dễ. tính cô ấy khó lắm. khó tính*. 3 (kết hợp hạn chế). ở trong tình trạng phải chịu đựng thiếu thốn  nghèo nàn. kẻ khó. cảnh khó. tiền vào nhà khó như gió vào nhà trống (tng.)."
khó chịu," tt. bức bối  không thoải mái: trong người nghe khó chịu  nó làm cho mọi người khó chịụ"
khó coi, tt 1. không hay ho gì; không đẹp: dáng điệu khó coi; thái độ khó coi. 2. xấu xa: tham bên phú quí phụ bần khó coi (cd).
khó dễ," sự trở ngại gây phiền phức cho người cần đến mình. làm khó dễ. kiếm chuyện làm phiền người khác khi người ta cần đến mình: đã xem thẻ đọc sách  lại bắt xuất trình chứng minh thư để làm khó dễ."
khó khăn," d. nh. khó  ngh. 1 : việc khó khăn lắm phải nỗ lực mới xong. 2. điều gây trở ngại : sức khỏe kém là một khó khăn cho công tác."
khó lòng," t. khó mà có thể (dùng để nói lên ý hoài nghi  thật ra là muốn phủ định). làm ăn thế này thì khó lòng cải thiện được đời sống. khó lòng thi đỗ nếu chơi nhiều hơn học."
khó nhọc, vất vả nặng nề : công việc khó nhọc.
khó ở," hơi mệt  khó chịu trong người."
khó tính, khắt khe khiến người ta không chiều được dễ dàng: muốn hòa với tập thể không nên khó tính.
khoa," 1 d. 1 bộ phận của trường đại học chuyên giảng dạy một ngành khoa học  hay của bệnh viện đa khoa chuyên điều trị theo phương pháp của một bộ môn y học. khoa văn. sinh viên khoa toán. bác sĩ chủ nhiệm khoa nhi. 2 (thgt.). tài đặc biệt về một hoạt động nào đó  hàm ý châm biếm hoặc mỉa mai. chỉ được cái khoa nói mép. kém về khoa nịnh."  2 d. kì thi thời phong kiến. mở khoa thi.  3 đg. dùng tay hay vật cầm ở tay giơ lên và đưa đi đưa lại thành vòng phía trước mặt; vung. khoa đèn lên soi. khoa kiếm.
khoa bảng," d. cg. khoa giáp  khoa mục. 1. lề lối thi cử trong thời phong kiến: khoa bảng là đường lối xuất thân của nhà nho. 2. người đỗ đạt trong các khoa thi xưa: chân khoa bảng."
khoa cử, chế độ thi cử cũ để chọn người phục vụ cho chế độ phong kiến.
khoa giáp, nh. khoa bảng.
khoa học," i. dt. hệ thống tri thức về thế giới khách quan: khoa học tự nhiên  khoa học xã hội  nghiên cứu khoa học. ii. tt. 1. có tính khoa học: hội nghị khoa học  công tác khoa học. 2. có tính khách quan  chính xác như bản tính khoa học: tác phong khoa học  cách đánh giá khoa học."
khoa học tự nhiên," khoa học nghiên cứu bằng phương pháp thực nghiệm những qui luật phát triển và sự vận động của thế giới vật chất  những qui luật chi phối các hiện tượng xảy ra ngoài ý thức con người và gồm vật lý học  hóa học  động vật học  thực vật học..."
khoa học ứng dụng, khoa học gồm những công trình nghiên cứu nhằm dùng vào kỹ thuật những thành tựu của khoa học.
khoa học viễn tưởng," tác phẩm viết thành sách  chiếu trên màn ảnh và nói riêng  thể loại rất gần tiểu thuyết  sáng tạo bằng trí tưởng tượng lồng các hiện tượng khoa học vào truyện du hành trong thời gian và trong không gian xa trái đất để tiên đoán những tác dụng của tiến bộ khoa học và những trạng thái của thế giới trong tương lai."
khoa học xã hội," khoa học về đấu tranh giai cấp  nghiên cứu qui luật phát triển và sự vận động của xã hội  gồm có chính trị học  triết học  sử học  văn học  kinh tế học..."
khoa mục, d. 1. nh. khoa bảng (cũ). 2. các bộ môn trong chương trình huấn luyện quân sự: vượt yêu cầu của các khoa mục.
khoa trương, đgt (h. khoa: khoe khoang; trương: mở rộng ra) khoe khoang khoác lác: hắn có tính hay khoa trương về danh vọng của ông cha.
khoa trường," khoa cử  trường thi nói chung: khoa trường xưa đã làm tiêu ma chí khí của biết bao nhân tài."
khoác," đg. choàng áo lên vai   không xỏ tay và không đóng khuy : khoác áo đi mưa."  ph. x. nói khoác.
khoác lác, t. có tính hay khoe khoang quá đáng.
khoai," d. 1 tên gọi chung các loài cây có củ chứa tinh bột ăn được  như khoai tây  khoai lang  khoai riềng  v.v. 2 khoai lang (nói tắt)."
khoai dong, (đph) nh. dong đao.
khoai lang," loài cây song tử diệp  thân bò  hoa cánh hợp  hình loa kèn  màu tím nhạt hay trắng  rễ củ chứa nhiều tinh bột."
khoai môn," thứ khoai trồng trên nương  giống như khoai sọ: đi thì nhớ vợ cùng con  về nhà nhớ củ khoai môn trên rừng (cd)."
khoai nước," dt thứ khoai giống khoai sọ  mọc ở bờ ao  củ ăn ngứa  thường dùng để cho lợn ăn: đắp bùn lên bờ ao để trồng khoai nước."
khoai sọ," loài cây đơn tử diệp  lá to  cuống dài hình máng  hoa đơn tính  hoa đực xếp thành chùm ở ngọn cây và có mo bao bọc  củ hình cầu  thường mang nhiều củ con."
khoai tây," d. cây cùng họ với cà  củ tròn  có vỏ màu vàng nhạt hay nâu nhạt  chứa nhiều bột  dùng để ăn."
khoai vạc, nh. củ cái.
khoái," tt. thích thú  thỏa mãn với mức độ cao: nghe khoái cả tai  khoái nhất là món ăn ấy."
khoái cảm, dt (h. khoái: vui thích; cảm: rung động) mối xúc động một cách vui sướng: có khoái cảm khi đọc một bài thơ hay.
khoái chá," thích thú lắm: đọc bài thơ hay  khoái chá thật!"
khoái chí, thích lắm: thằng bé được đi xem hội lấy làm khoái chí.
khoái lạc," sự vui sướng  thỏa mãn : bọn phong kiến đi tìm khoái lạc ở rượu chè và sắc dục."
khoái trá, x. khoái chá.
khoan, 1 i d. dụng cụ để tạo lỗ bằng cách xoáy sâu dần. mũi khoan.  ii đg. dùng  xoáy sâu vào tạo thành lỗ. khoan lỗ đóng đinh. khoan đá để bắn mìn. khoan giếng dầu. " 2 i đg. (dùng trong lời khuyên ngăn). thong thả đừng vội  đừng thực hiện ngay việc định làm. khoan đã  về làm gì vội. chưa biết thì khoan hãy trách. hẵng khoan cho một phút." " ii t. (thường dùng đi đôi với nhặt). có nhịp độ âm thanh không dồn dập. tiếng đàn lúc   lúc nhặt. nhịp chày giã gạo nhặt khoan."
khoan dung, đgt. rộng lượng tha thứ cho người phạm lỗi lầm: tấm lòng khoan dung.
khoan hồng, tt (h. hồng: lớn rộng) có độ lượng rộng rãi đối với người có khuyết điểm nhưng đã hối lỗi: họ có biết hối cải hay không ngõ hầu chính phủ khoan hồng (ngvbổng).
khoan khoái," có cảm giác nhẹ nhàng  thoải mái: khoan khoái trong lòng."
khoan nhượng," đg. chấp nhận tới một chừng mực nào đó ý kiến  chủ trương của đối phương để đi đến thỏa thuận: đấu tranh không khoan nhượng chống những tư tưởng lạc hậu."
khoan thai, thong thả ung dung : đi đứng khoan thai. " khoan thứ tha  không trừng phạt : khoan thứ cho người mắc lỗi mà biết hối."
khoan thứ, đg. rộng lòng tha thứ. khoan thứ cho kẻ lầm lỗi.
khoản," dt. 1. mục trang văn bản có tính chất pháp luật: bản hợp đồng có ba khoản  điều khoản  lạc khoản. 2. từng phần thu nhập  hoặc chi tiêu: khoản phụ cấp  bồi khoản  chuyển khoản  ngân khoản  tồn khoản  trái khoản."
khoản đãi," đgt (h. khoản: lưu khách; đãi: đối xử) tiếp đãi một cách trọng thể: sự tiếp đón  khoản đãi rất trọng vọng (sơn-tùng)."
khoán," i. d. 1. tờ giấy giao ước để làm bằng (cũ): làng bắt làm tờ khoán. nộp khoán. nộp cho làng số tiền ghi trong tờ khoán vì đã phạm điều gì trái với tục lệ làng: khi xưa  người chửa hoang phải nộp khoán cho làng. 2. giấy những người hiếm hoi và mê tín ký nhận bán con vào cửa phật  cửa thánh: bán khoán ở chùa. ii. đg. giao ước làm xong công việc mới được lấy tiền: khoán thợ lát sân. làm khoán. nhận việc làm xong mới lấy đủ tiền  không tính đến thời gian: làm khoán một nghìn hộp giấy."
khoán trắng, giao phó hoàn toàn công việc cho người khác mà không kiểm tra săn sóc gì đến.
khoang, d. khoảng ngăn trong thuyền ở gần đáy : hàng xếp đầy khoang.  t. nói giống vật có vùng sắc trắng hoặc đen ở chung quanh cổ hay ở mình : quạ khoang ; rắn khoang.
khoảng, d. 1 phần không gian hoặc thời gian được giới hạn một cách đại khái. những khoảng trống trong rừng. khoảng không vũ trụ. làm trong khoảng mươi ngày. 2 độ dài không gian hay thời gian nói theo ước lượng; khoảng độ. còn khoảng năm cây số nữa. khoảng hơn 3 giờ chiều. cô bé khoảng mười lăm tuổi. 3 (chm.). đoạn thẳng không kể hai điểm đầu mút.
khoảng cách, độ dài giữa hai điểm hoặc hai thời điểm: khoảng cách đường chim bay giữa hà nội và hải phòng là 80 ki-lô-mét; khoảng cách giữa hai sự việc là 5 ngày.
khoảng không, vùng không gian từ mặt trái đất trở lên. khoảng không vũ trụ. vùng không gian giữa các thiên thể.
khoáng, d. yếu tố tạo thành các thứ đá.
khoáng chất," (địa) d. chất vô cơ  không có đời sống  tức không có tổ chức và không sinh sản  rắn ở nhiệt độ thường  tạo thành vỏ quả đất."
khoáng đãng," t. 1. rộng và thoáng: gian phòng khoáng đãng. 2. nói tính tình  tư tưởng rộng rãi."
khoáng đạt," t. rộng rãi và thanh thoát  không gò bó. lời thơ khoáng đạt. tâm hồn khoáng đạt."
khoáng sản," dt. sản vật ở dưới lòng đất  có giá trị kinh tế cao: khai thác khoáng sản  nước ta có nhiều loại khoáng sản."
khoáng vật," vật không có tổ chức hữu cơ  như sắt  đá  cát  đất..."
khoáng vật học, d. khoa học nghiên cứu các khoáng chất tạo thành vỏ quả đất.
khoanh," i d. 1 vật thường là hình sợi  hình thanh mỏng  được cuộn hoặc uốn cong thành hình vòng tròn. một khoanh thừng. khoanh dây thép. 2 vật có hình một khối tròn dẹt được cắt ra từ một khối hình trụ. một khoanh giò. khoanh bí. cưa mấy khoanh gỗ."  ii đg. 1 làm thành hình vòng tròn hoặc vòng cung. con rắn nằm  lại một chỗ. khoanh tay trước ngực. khoanh lại bằng bút chì. 2 vạch giới hạn để hạn định phạm vi. khoanh vùng chuyên canh rau. khoanh vấn đề lại để nghiên cứu.
khoanh tay," đg. 1. co hai cánh tay trước lại giáp nhau trước ngực. 2. không chịu làm gì  bị động  không dám hành động chống lại: khoanh tay trước sự áp bức. khoanh tay bó gối. nh. khoanh tay  ngh. 2."
khoảnh," d. khu đất  thửa ruộng: khoảnh vườn." " t. chỉ biết mình  không nghĩ đến người khác  không hòa với mọi người: bà ta khoảnh lắm có giúp đỡ ai đâu."
khoảnh khắc, đgt. khoảng thời gian rất ngắn: tai nạn xảy ra trong một khoảnh khắc.
khoát," d. bề ngang  bề rộng: tấm gỗ khoát một mét hai."  đg. giơ tay làm hiệu: khoát tay cho mọi người im lặng.  (đph) đg. vén: khoát rèm.
khoáy, d. chỗ tóc hoặc chỗ lông xoáy lại trên đầu người hoặc thân giống vật: xem khoáy để mua trâu.
khoăm, t. hơi cong: sợi dây thép khoăm.
khoằm, t. nh. khoăm.
khoắng," đg. 1. khua bằng tay hay bằng gậy  bằng đũa: khoắng cho đường tan. 2. nói kẻ trộm vơ vét đồ đạc: kẻ gian vào khoắng hết quần áo."
khóc," đgt 1. chảy nước mắt vì xúc động  vì đau xót: chị vừa chạy  vừa khóc  nhưng khóc không ra tiếng (ng-hồng). 2. nói trẻ em kêu gào: con có khóc mẹ mới cho bú (tng). 3. tỏ lòng thương tiếc bằng lời than vãn  lời văn  bài thơ: nguyễn khuyến khóc dương khuê; hồ xuân hương khóc ông phủ vĩnh-tường. 4. than phiền: khóc vì nỗi thiết tha sự thế  ai bày trò bãi bể nương dâu (cgo)."
khóc lóc, khóc và than thở giờ lâu: khóc lóc suốt ngày.
khóc than, vừa khóc vừa kể lể sự đau lòng: khóc than khôn xiết sự tình (k).
khoe," đg. nói lên cái đẹp  cái tốt  cái hay  thường cố ý tăng lên : khoe tài làm thơ."
khoe khoang, nh. khoe: khoe khoang chữ nghĩa.
khoe mẽ, khoe bề ngoài nhưng thực chất là xấu xa: chỉ khoe mẽ chứ chẳng có tài cán gì.
khoẻ," t. ph. 1. có cơ thể ở trạng thái tốt  không ốm hoặc mới khỏi bệnh: được bồi dưỡng lại tập thể dục đều nên người khỏe; anh đã đỡ nhiều  chúc anh chóng khỏe. 2. có sức lực liên tục: các cầu thủ đều khỏe  đến cuối cuộc đấu vẫn dẻo dai. 3. nhiều và dễ dàng: có ăn khỏe  ngủ khỏe mới làm khỏe được. 4. ở mức độ cao; quá mức thường: sao khỏe nói bậy thế? khỏe chịu rét."
khoé," d. 1. từ văn học dùng để chỉ vẻ duyên dáng của mắt  của miệng: khoé thu ba giợn sóng khuynh thành (cgo). 2. thủ đoạn  mánh lới: giở mọi khóe để lừa bịp."
khoeo, d. phía sau đầu gối: đá vào khoeo cho hắn khuỵu chân xuống.
khoèo, t. cong cong: khoèo chân. nằm khoèo. nằm co vì không có việc gì làm: trời mưa nằm khoèo ở nhà.
khoét, đgt 1. đào thành lỗ sâu: khoét hầm để tránh máy bay. 2. ăn tiền hối lộ: mấy kẻ quan tham cùng lại nhũng ăn tiền hối lộ khoét dân chúng (tú-mỡ).
khỏi, i. t. 1. hết đau ốm : khỏi bệnh. 2. tránh được : khỏi tội. 3. không phải : anh đi thì tôi khỏi đi. ii. g. vượt qua : lên khỏi dốc. đi khỏi. đi vắng : anh ấy vừa đi khỏi.
khói," d. 1 chất khí có màu trắng đục hoặc đen xám  bốc lên từ vật đang cháy. củi đun nhiều khói. khói thuốc lá. không có lửa làm sao có khói (tng.). 2 hơi bốc lên từ chất lỏng hoặc vật đốt ở nhiệt độ cao. nồi khoai vừa chín  khói nghi ngút."
khói lửa, cảnh chiến tranh.
khom, đgt. cúi lưng hơi cong xuống: khom lưng nhìn qua khe cửa  khom lưng uốn gối.
khóm," 1 dt cụm cây mọc liền nhau: khóm cúc; khóm trúc; ngày vắng  chim kêu cuối khóm hoa (ngtrãi)." " 2 dt tập hợp một số nhà: vào trong khóm  hỏi thăm nhà thầy giáo."
khọm, t. già quá hóa còng lưng (thường dùng với nghĩa xấu): già khọm.
khô," i. t. chứa ít nước hoặc không chứa nước  không giữ nước nữa : ruộng khô vì hạn hán ; phơi chỗ nắng cho mau khô. 2. chứa ít hơi nước : trời khô ; khí hậu khô. 3. nói quả chứa nước dưới mức bình thường : cam khô. 4. nói cây hết nhựa : cành khô lá vàng. ii. d. ""cá khô"" nói tắt : trong nhà tù của thực dân  họ ăn cơm hẩm với khô đã mục."
khô cằn," nh. khô  ngh. 4."
khô dầu, bã còn lại sau khi đã ép hết dầu: bón ruộng bằng khô dầu.
khô đét, khô quá hóa teo lại: cá phơi khô đét. ngr. gầy ốm quá: người khô đét.
khô héo," t. 1 (cây cối) khô cạn nhựa sống và héo đi  không còn tươi xanh. cây cỏ khô héo vì nắng hạn. chất độc hoá học làm cây cối khô héo. 2 héo hon  không còn sức sống  hết vẻ tốt tươi. nụ cười nở trên cặp môi khô héo. khô héo cả ruột gan."
khô khan," t. 1. cạn  ráo  không có nước: đồng ruộng khô khan vì hạn hán. 2. thiếu tình cảm: con người khô khan sống cô độc; bài thơ khô khan."
khô khốc, khô cứng lại.
khô không khốc, nh. khô khốc: nắng lâu ruộng khô không khốc.
khô mộc, thứ lan bám vào cây khác mà sống.
khô ráo," không ẩm ướt  không có nước: đường khô ráo dễ đi."
khổ, 1 dt. 1. phần giới hạn chiều ngang của khung cửi hay máy dệt. 2. bề ngang của tấm vải: vải khổ rộng. 3. tầm vóc bề ngang của con người: áo vừa khổ. " 2 dt. 1. nét nhịp điệu tổ chức theo yêu cầu riêng  đệm cho một điệu hát: khổ trống khổ phách. 2. đoạn ngắn được ngăn ra trong một bài văn vần: bài thơ chia làm bốn khổ." " 3 i. tt. 1. quá khó khăn  thiếu thốn về vật chất hoặc bị giày vò về tinh thần: đời sống quá khổ  khổ đau  đói khô?  nghèo khổ. 2. tồi tàn  trông thảm hại: chiếc xe đạp khổ. 3. từ dùng cửa miệng khi than thở: khổ  lại phải đi làm. ii. dt. nỗi khổ: kể khổ."
khổ chủ, d. 1. người bị tai nạn: sau cơn hỏa hoạn khổ chủ đã được đồng bào hết sức giúp đỡ. 2. người chịu mọi sự chi phí trong một bữa thết (thtục): hôm nay khổ chủ chiêu đãi đến tám người.
khổ cực, vất vả nhọc nhằn: đời sống khổ cực.
khổ hạnh, nói người tu hành chịu đựng kham khổ : cuộc đời khổ hạnh.
khổ học, chịu cực khổ để học tập: tinh thần khổ học.
khổ não," tt. 1. đau khổ và phiền não: gặp nhiều chuyện đau đầu  khổ nãọ 2. bận tâm  suy nghĩ nhiều: phải khổ não lắm mới nghĩ ra cách giải quyết."
khổ nhục," đau đớn nhục nhã: điều khổ nhục. khổ nhục kế. tình nguyện chịu sự đau đớn  khổ nhục để đánh lừa địch: hoàng cái dùng khổ nhục kế đánh lừa tào tháo."
khổ sai, dt (h. sai: sai bảo) công việc cực nhọc quá sức mà các phạm nhân trong chế độ thuộc địa phải làm: những tội nhân bị kết án từ 5 năm đến 10 năm khổ sai (ng-hồng).
khổ sâm, loại thực vật có thể trị bệnh kiết lỵ.
khổ sở, đau đớn cơ cực : tình cảnh khổ sở.
khổ tâm, t. đau lòng. nỗi khổ tâm. khổ tâm vì con cái.
khổ tận cam lai, hết khổ đến sướng.
khổ thân, phải chịu đựng nỗi đau đớn: buồn rầu mãi chỉ khổ thân.
khố, dt. 1. mảnh vải dài và hẹp dùng để che giữ bộ phận sinh dục: đóng khố  khố dây. 2. dải thắt lưng: khố đỏ  khố lục  khố xanh.
khố dây, người nghèo khổ quá.
khố đỏ, lính việt nam do thực dân pháp tuyển mộ để đi đánh thuê cho chúng trong thời pháp thuộc.
khố rách áo ôm, tình cảnh người nghèo khổ cùng cực
khố xanh, lính việt nam do thực dân pháp tuyển mộ và đặt ở các địa phương để canh gác và đi đàn áp cách mạng.
khốc liệt, tt (h. khốc: bạo ngược; liệt: mạnh mẽ) tác hại một cách khủng khiếp: một cuộc chiến tranh khốc liệt.
khôi hài," có tính chất bông đùa  khiến người ta phải cười : câu nói khôi hài ; chuyện khôi hài."
khôi ngô," t. (vẻ mặt) sáng sủa  thông minh. mặt mũi khôi ngô. một thanh niên khôi ngô."
khôi nguyên, người đỗ đầu kỳ thi xưa: khôi nguyên đành để quyết khoa sau này (phan trần).
khôi phục, đgt. làm cho trở lại trạng thái tốt đẹp như ban đầu: khôi phục lại đất nước sau chiến tranh  khôi phục lòng tin quần chúng.
khối, dt 1. (toán) phần không gian giới hạn ở mọi phía: khối lập phương; khối trụ. 2. lượng lớn và nặng: khối sắt; khối đá. 3. tập thể có tổ chức chặt chẽ: củng cố khối liên minh công nông (trg-chinh). 4. lực lượng chính trị lớn: khối dân chủ.  tt nhiều lắm: hôm nay thịt còn  ở chợ.
khối lượng, đại lượng đặc trưng của một vật khiến nó có một trọng lượng nhất định tại một nơi.
khối u, x. u.
khôn," 1 d. tên một quẻ trong bát quái  tượng trưng cho đất  tính âm hoặc phụ nữ." " 2 t. có khả năng suy xét để xử sự một cách có lợi nhất  tránh được những việc làm và thái độ không nên có; trái với dại. thằng bé rất khôn. khôn lỏi*." " 3 p. (id.; vch.). không thể  khó mà. biến hoá khôn lường."
khôn khéo," tt. khôn ngoan  khéo léo trong cuộc sống: một con người khôn khéo  cách xử sự khôn khéọ"
khôn lớn," trưởng thành và biết suy nghĩ: các cháu đã khôn lớn  ở riêng cả."
khôn ngoan," tt khéo léo trong việc cư xử với mọi người: khôn ngoan đối đáp người ngoài  gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau (cd)."
khôn thiêng," nói linh hồn người chết có thể phù hộ cho người sống  theo mê tín: ông bà khôn thiêng đem phúc về cho con cháu."
khôn xiết," không hết  không xuể: khóc than khôn xiết sự tình (k)."
khốn," t. mắc vào hoàn cảnh khó khăn  nguy hiểm: năm 1954 quân pháp bị khốn ở điện biên phủ."
khốn cùng, nghèo khổ đến mức độ cuối cùng: gặp cảnh ngộ khốn cùng.
khốn đốn," cùng khổ  khó khăn: làm công khốn đốn lắm mới kiếm được hai bữa ăn."
khốn khó, nghèo túng quá: trong cảnh khốn khó vẫn giữ được tư cách thanh cao.
khốn khổ, khổ sở lắm : khốn khổ vì con hư.
khốn nạn, 1. t. hèn mạt đáng khinh: lũ khốn nạn chuyên lừa bịp. 2. thán từ tỏ nỗi thương hại: khốn nạn! chỉ sơ ý một tí mà thằng bé bỏ mạng!
khốn nỗi," lt ngặt vì; buồn vì: anh ấy muốn tham gia việc ấy  nhưng khốn nỗi không có ai giới thiệu."
khốn quẫn, t. túng thiếu đến mức hết cách xoay xở: sống trong cảnh khốn quẫn.
không," i. ph. từ biểu thị sự thiếu mặt  vắng mặt... ý phủ định nói chung : nó không đến ; không có lửa thì không thể có khói ; rượu ngon không có bạn hiền  không mua không phải không tiền không mua (nguyễn khuyến). ii. t. trống rỗng : vườn không nhà trống ; tay không. iii. d. 1 . ""số không"" nói tắt : khi x bằng 4  hàm số bằng không. 2. điểm đầu của một thang chia độ nhiệt kế (x. độ không) hoặc thời điểm bắt đầu một ngày. không giờ. thời điểm bắt đầu một ngày  đúng nửa đêm  và trùng với 24 giờ ngày hôm trước." " d. từ nhà phật dùng để chỉ chung những cái hư vô  trái với sắc. với tướng (hiện tượng) : sắc sắc không không. cửa không. nhà chùa."
không bào, túi chứa dịch tế bào nằm trong chất nguyên sinh của tế bào.
không chiến, đg. chiến đấu bằng máy bay ở trên không. một trận không chiến ác liệt.
không chừng, trgt có thể xảy ra: rồi ngày mai không chừng ta cũng phải lên trên pháo đài (ng-hồng).
không dưng, không phải bỗng nhiên: không dưng chi có chuyện này trò kia (k).
không đâu, không có căn cứ: thắc mắc những chuyện không đâu.
không gian," d . 1. hình thức tồn tại cơ bản của vật chất  tùy thuộc vào bản chất  vật chất của vật thể  không thể tách rời vật chất và quá trình vật chất : vũ trụ chỉ là vật chất đang vận động mà vật chất đang vận động chỉ có thể vận động trong không gian và thời gian (lê-nin). 2. khoảng vũ trụ giữa các thiên thể : con tàu vũ trụ bay trong không gian."
không khí," d. 1. chất khí không màu  không mùi  không vị mà sinh vật thở  phần chính gồm có khí ni-tơ và khí o-xy hỗn hợp. 2. tinh thần toát ra từ một hoàn cảnh  một môi trường hoạt động : không khí tưng bừng của ngày quốc khánh."
không kích, đánh bằng máy bay.
không lực, d. lực lượng không quân.
không những, l. x. chẳng những.
không phận, dt. vùng trời được xác định ranh giới chủ quyền của một nước.
không quân, dt (h. quân: bộ đội) binh chủng gồm những máy bay quân sự: không quân ta phải được tăng cường mạnh hơn nữa (vnggiáp).
không thể, p. 1 (dùng trước đg.). không có khả năng hoặc điều kiện làm việc gì. anh ta ốm không thể đến được. không thể nào về kịp. 2 (dùng làm phần phụ trong câu). tổ hợp biểu thị ý phủ định về khả năng khách quan xảy ra sự việc nào đó. việc ấy không thể có được. không thể như thế.
không tiền khoáng hậu, chỉ có một lần: một hành động không tiền khoáng hậu.
không trung, khoảng không từ mặt trái đất trở lên: máy bay nhào lộn trên không trung.
không tưởng," viển vông  không thiết thực. chủ nghĩa xã hội không tưởng. học thuyết xã hội chủ nghĩa đặt ra những kế hoạch cải tạo xã hội rộng lớn  không tính đến đời sống hiện thực của xã hội và đấu tranh giai cấp."
không vận, sự vận tải bằng đường máy bay.
khổng giáo," dt. học thuyết đạo đức -- chính trị của khổng tử  trở thành hệ tư tưởng chính thống dưới thời phong kiến ở trung quốc và một số nước lân cận."
khổng lồ, tt to lớn lắm: giành lấy thắng lợi trong cuộc chiến đấu khổng lồ này (hcm).
khổng tước," (đá) (địa) đá quí màu lục  dễ biến sắc tùy theo góc phản chiếu và khúc xạ ánh sáng  là các-bon-nát đồng tự nhiên  dùng làm đồ mỹ nghệ."
khống," t. ph. mất không  không đem lại cái đáng lẽ phải có: làm công khống; nộp thuế khống."
khống chế, kiểm soát và chi phối bằng sức mạnh hay quyền lực nhằm làm đối phương tê liệt hoặc phụ thuộc mình : khống chế không phận của địch .
khống chỉ," t. nói giấy tờ có sẵn chữ ký và dấu  chỉ cần điền thêm những điều muốn khai man: hóa đơn khống chỉ."
khờ," t. kém về trí khôn và sự tinh nhanh  không đủ khả năng suy xét để ứng phó với hoàn cảnh  để biết làm những gì nên làm. cháu còn khờ lắm."
khờ dại, ngờ nghệch và dại dột.
khờ khạo, nh. khờ.
khớ, ph. t. biến âm của khá (thtục): kể cũng khớ đấy; con cá khớ to.
khơi, 1 i. dt. vùng biển ở xa bờ: ra khơi đánh cá. ii. tt. xa: biển thẳm non khơị " 2 đgt. 1. vét cho thông luồng: khơi cống rãnh. 2. làm cho thông suốt: khơi nguồn hàng. 3. gợi để bùng lên  bật lên điều gì đang tạm chìm lắng: khơi lòng căm thù  khơi lòng tự trọng của cậu tạ"
khơi mào, mở đầu: lời nói khơi mào.
khởi binh, dấy quân lên để đánh: lê lợi khởi binh ở lam sơn.
khởi công, đgt (h. công: công việc) bắt đầu một công việc xây dựng có qui mô tương đối lớn: khởi công xây dựng một nhà máy xi-măng mới.
khởi đầu," bắt tay vào làm. vạn sự khởi đầu nan. làm việc gì  lúc bắt đầu cũng khó."
khởi điểm, chỗ bắt đầu: khởi điểm của cuộc thi xe đạp.
khởi động," đg. tập dượt ít phút trước khi vào thi đấu thể thao  điền kinh  biểu diễn thể dục."
khởi hành, bắt đầu ra đi : tàu khởi hành lúc bốn giờ.
khởi hấn," gây thù hằn  gây chuyện chiến tranh: thực dân pháp đã khởi hấn ở nam bộ năm 1945."
khởi nghĩa," 1. d. hình thức đấu tranh cao nhất của giai cấp hay dân tộc bị áp bức đứng lên cầm võ khí đánh đổ kẻ thù để lập ra một chế độ xã hội mới  tiến bộ hơn: cuộc khởi nghĩa bắc sơn. 2. đg. cầm vũ khí đứng lên đánh đổ chế độ áp bức: nguyễn nhạc  nguyễn huệ khởi nghĩa ở tây sơn."
khởi nguyên, d. 1. chỗ bắt đầu của nguồn nước. 2. chỗ bắt đầu của một thời kỳ: khởi nguyên của thời phục hưng.
khởi phát, bắt đầu sinh ra: câu chuyện ấy khởi phát từ đâu?
khởi sắc," có vẻ hưng thịnh  tốt tươi hơn trước: sau cải cách ruộng đất  đời sống nông dân đã khởi sắc."
khởi sự, bắt đầu làm việc gì: việc đắp đê đã khởi sự.
khởi thảo," viết lần đầu tiên  còn cần phải sửa chữa: khởi thảo lịch sử kháng chiến."
khởi xướng," đg. đề ra  nêu ra đầu tiên cho mọi người hưởng ứng  làm theo. khởi xướng một phong trào."
khớp," 1 i. dt. 1. nơi tiếp xúc giữa hai đầu xương: đau khớp chân  trật khớp chân. 2. chỗ có khấc  làm cho hai vật khít vào nhau: khớp bản lề. ii. (đgt.) 1. ăn khít với nhau: bánh răng cưa khớp vào nhaụ 2. ghép lại thành một chỉnh thể từ các bộ phận rời rạc: khớp bản đồ các vùng thành bản đồ quốc giạ 3. đặt kề cạnh để so sánh  đối chiếu nhằm tìm ra tính thống nhất của các yếu tố riêng lẻ: khớp các tài liệụ 4. đồng nhất  phù hợp với nhau: các chứng từ khớp với sổ sách." " 2 dt. i. vật bao quanh miệng của ngựa  chó hoặc trâu bò; dàm. ii. đgt. đóng khớp hoặc bao xung quanh: khớp ngựa  khớp mõm chó."
khu," d. l.khoảng đất có giới hạn: khu rừng. 2. đơn vị hành chính gồm nhiều tỉnh: khu năm. khu tự trị. khu vực hành chính của các dân tộc ít người có quyền tự quản trong phạm vi những qui định của hiến pháp: khu tự trị tây bắc. 3. đơn vị hành chính  thành phần của một đô thị lớn: khu hoàn kiếm ở giữa thủ đô hà nội."  (đph) nh. đít.
khu biệt, phân chia rành mạch: khu biệt thị phi.
khu trú, (y) chỉ ở riêng một nơi: vi-rút gây thấp khu trú ở khớp xương và tim.
khu vực," d. 1. miền đất có giới hạn nhất định và có một nhiệm vụ chính trị  kinh tế riêng: khu vực hành chính. 2. phần đất dùng vào một việc nhất định và cách biệt hẳn vùng chung quanh: người lạ không được vào khu vực nhà máy. 3. phần của mặt quả đất có giới hạn tương đối rõ: khu vực đông-nam á; khu vực ấn độ dương."
khu xử," sắp xếp  phân xử: khu xử êm thấm."
khù khờ, ngờ nghệch lắm: khù khờ dễ bị lừa gạt.
khù khụ, tiếng ho nặng và liên tiếp như tiếng ho của người già.
khú," t. 1. nói dưa muối hỏng và có mùi cài cài: ai làm cho cải tôi vồng  cho dưa tôi khú  cho chồng tôi chê (cd). 2. nói quần áo ướt để lâu không phơi có mùi khó ngửi."
khua, d. vành tròn đan bằng đay hoặc bằng tre đính vào nón để đội cho chặt : khua nón.  đg. 1. làm chuyển động một vật cho quện một vật khác vào : khua mạng nhện và mồ hóng bằng chổi. 2. làm chuyển động một vật trong một chất lỏng : mái chèo khua nước ; sao khua chum cho nước đục lên thế ? 3. đuổi bằng những cử động liên tiếp : lấy gậy mà khua chuột ; khua muỗi ra bằng bó lạt dang. 4. đánh thành tiếng to liên tiếp : khua chiêng khua trống. khua môi múa mép. ăn nói ba hoa khoác lác : khó tin được những người khua môi múa mép.
khuân, đg. khiêng vác (đồ vật nặng). khuân đồ đạc.
khuân vác, chuyên chở bằng sức người: khuân vác hàng ở tàu lên bến.
khuất," t. 1. bị che lấp đi: ngồi khuất ở sau cột. 2. không có mặt  vắng: thôi thì mặt khuất chẳng thà lòng đau (k). 3. chết: kẻ khuất người còn."  t. chịu nhục trước sức mạnh: không chịu khuất trước bạo lực của thực dân.
khuất bóng, t. 1. không được ánh sáng soi đến: ngồi khuất bóng. 2. nói người già chết: ông tôi đã khuất bóng.
khuất khúc," quanh co  gồm nhiều đường cong nối tiếp nhau: đường đi khuất khúc."
khuất nẻo, t. 1. nói đường đi xa cách và khó khăn: đường đi khuất nẻo khơi chừng (phan trần). 2. ở chỗ ít người qua lại: xóm khuất nẻo.
khuất núi," nh. khuất bóng  ngh. 2."
khuất phục," đgt. chịu hoặc làm cho từ bỏ ý chí đấu tranh  chấp nhận sự chi phối thế lực khác: không bao giờ khuất phục kẻ thù  đừng hòng khuất phục lòng yêu nước của nhân dân tạ"
khuất tất," luồn lọt  quỵ lụy: người có tiết tháo không bao giờ chịu khuất tất."
khuây," t. quên nỗi nhớ nhung  buồn khổ: cỏ có thơm mà dạ chẳng khuây (chp)."
khuấy, đg. 1. làm cho vẩn đục lên : khuấy bùn. 2. làm cho náo động: khuấy dư luận. " rối. - làm huyên náo  mất trật tự : khuấy rối hàng phố ."
khuấy rối," làm huyên náo  mất trật tự: khuấy rối hàng phố."
khúc, 1 d. rau khúc (nói tắt). " 2 d. 1 phần có độ dài nhất định được tách ra hoặc coi như tách ra khỏi một vật để thành một đơn vị riêng. khúc gỗ. cá chặt khúc. khúc đê mới đắp. sông có khúc  người có lúc (tng.). đứt từng khúc ruột. 2 bài thơ  bài ca hay bài nhạc ngắn. hát khúc khải hoàn. khúc tình ca."
khúc chiết," tt. 1. quanh co  không thẳng thắn: lựa lời khúc chiết để chối quanh. 2. (diễn đạt) rành mạch  gãy gọn: bài văn trình bày khá khúc chiết."
khúc côn cầu, d. môn thể thao đánh bằng một chiếc gậy đầu to và cong những quả bóng vào nhiều hàng lỗ trên một bãi rộng.
khúc khích," đgt  trgt nói một số người thích thú về việc gì cười với nhau: để son phấn đàn em thêm khúc khích (dương khuê); có cô bé nhà bên nhìn tôi cười khúc khích (giang-nam)."
khúc khuỷu, t. quanh co : con đường khúc khuỷu khó đi.
khúc nhôi, nỗi lòng: biết cùng ai tỏ khúc nhôi (nhđm).
khúc xạ, đg. (tia sáng) đổi phương truyền khi đi từ một môi trường này sang một môi trường khác.
khục, tiếng đốt xương cọ vào nhau: bẻ khục ngón tay.
khuê các, dt (h. khuê: chỗ ở của phụ nữ; các: gác) nơi ở của phụ nữ con nhà quí phái trong thời phong kiến: nào những ai sinh trưởng nơi khuê các (tản-đà).
khuê phòng, buồng con gái nhà quyền quý thời phong kiến.
khuếch đại, đg. 1. làm cho to ra quá mức : việc chỉ có thế mà cứ khuếch đại ra. 2. phóng cho to ra : máy khuếch đại.
khuếch khoác, đg. (kng.). khoác lác. chỉ được cái khuếch khoác. nói khuếch nói khoác.
khuếch tán, đgt. (hiện tượng các chất) tự hòa lẫn vào nhau do chuyển động hỗn độn không ngừng của các phân tử.
khuếch trương," đgt (h. trương: mở ra) mở rộng thêm ra: đợt thi đua vừa qua là một thắng lợi  phải tiếp tục khuếch trương (hcm)."
khui," đg. (ph.). 1 mở (đồ vật được đóng kín) ra bằng dụng cụ. khui chai rượu. khui thịt hộp. 2 làm cho cái gì vốn giữ kín được phanh phui ra  phơi bày ra. khui những chuyện riêng của người khác."
khum," t. cong vồng lên: khum như gọng ô. mặt khum (lý). mặt tự do của chất lỏng  lồi lên hay lõm xuống trong một ống có tiết diện rất nhỏ."
khúm núm," đgt. có điệu bộ co ro  thu gập người lại  biểu lộ vẻ e dè và lễ phép  cung kính trước người khác: khúm núm trước cán bộ cấp trên  thói khúm núm bợ đỡ của bọn đầy tớ."
khung," dt 1. vật bằng gỗ  bằng kim loại  bằng nhựa dùng để lồng gương  tranh  ảnh hay bằng khen: khung ảnh; khung bằng. 2. vật dùng để căng vải  lụa: khung thêu. 3. hạn định phạm vi của một vấn đề: đóng khung cuộc thảo luận trong việc cải tổ nền giáo dục. 4. bộ phận chính trên đó lắp đặt những bộ phận phụ: mang theo một cái khung xe đạp (ngkhải)."
khung cảnh, cảnh vật giới hạn trong một phạm vi nhất định: khung cảnh hùng vĩ.
khung cửi," máy thủ công nghiệp bằng gỗ để dệt vải  dệt hàng."
khung thành," d. cg. gôn. đích trong một cuộc đấu bóng đá  gồm hai cột đứng đỡ một xà ngang  đối phương phải đá quả bóng vào đó để thắng."
khùng, đg. tức giận cáu kỉnh : trêu nó là nó khùng lên. nổi khùng. nh. đâm khùng. phát khùng. nh. đâm khùng.
khủng bố, đg. dùng biện pháp tàn bạo làm cho khiếp sợ để hòng khuất phục. khủng bố tinh thần.
khủng bố trắng, khủng bố rất dã man do bọn phản cánh mạng tiến hành.
khủng hoảng," dt. (hoặc đgt.) 1. tình trạng rối loạn  mất sự cân bằng  bình ổn  do nhiều mâu thuẫn chưa giải quyết được: khủng hoảng tinh thần. 2. tình trạng thiếu hụt  gây mất cân bằng nghiêm trọng: khủng hoảng nhân công."
khủng hoảng chính trị," sự rối loạn trong nền chính trị tư bản do mối tương quan lực lượng giai cấp biến đổi  phong trào đấu tranh của giai cấp bị áp bức lên cao."
khủng hoảng kinh tế," nh. khủng hoảng  ngh. 2."
khủng khiếp," tt (h. khủng: sợ hãi; khiếp: nhát sợ) ghê sợ quá: sau nạn đói khủng khiếp do đế quốc pháp và phát-xít nhật gây ra  nhân dân ta chưa lại sức (hcm)."
khủng khỉnh," đg. 1. tỏ vẻ bất hoà  hờn dỗi: vợ chồng khủng khỉnh với nhau. 2. không chan hòa với người khác vì kiêu ngạo: lại còn khủng khỉnh làm cao thế này (k)."
khuôn," d. 1. vật rắn  lòng có hình trũng để nén trong đó một chất dẻo  một chất nhão hoặc nóng chảy cho thành hình như ý muốn khi chất ấy đông đặc hay đã khô : khuôn dép nhựa. 2. độ lớn nói về mặt tiết diện của một chất quánh  nhão hay sệt thoát ra khỏi một đường ống do tác dụng của lực : thuốc đánh răng bóp ra qua một miệng rộng nên có khuôn to."  khổ phạm vi đã hạn định của sự vật : khuôn khổ chật hẹp của tờ báo.
khuôn khổ, d. 1 hình dạng và kích thước (nói khái quát). tấm kính vừa vặn với khuôn khổ của bức tranh. 2 phạm vi được giới hạn chặt chẽ. khuôn khổ của một bài báo. tự khép mình vào khuôn khổ của kỉ luật.
khuôn mặt, dt. hình dáng của bộ mặt con người: khuôn mặt tròn trĩnh.
khuôn mẫu, dt thứ gì dùng làm mẫu: đúc theo khuôn mẫu nhất định (đgthmai).  tt xứng đáng làm gương: một giáo viên .
khuôn phép," toàn thể những điều quy định cần phải theo để giữ gìn được trật tự  đạo đức trong gia đình  xã hội: đưa trẻ em vào khuôn phép."
khuôn sáo," lề lối  mẫu mực sẵn có : hành động theo khuôn sáo cũ."
khuôn thiêng, d. cg. khuôn xanh. từ dùng trong văn học để chỉ trời (cũ): khôn thiêng dầu phụ tấc thành (k).
khuôn xanh, nh. khuôn thiêng: khuôn xanh biết có vuông tròn mà hay (k).
khụt khịt," tắc mũi: mấy hôm nay ốm  cứ khụt khịt mũi."
khuy," d. cn. cúc. vật nhỏ làm bằng xương  thuỷ tinh  nhựa  v.v.  thường hình tròn  dùng đính vào quần áo để cài. đơm khuy. cài khuy."
khuy bấm," dt. loại khuy bằng kim loại hay bằng nhựa  có hai phần cài khớp vào nhau; cúc bấm."
khuy tết, khuy làm bằng dây vải tết lại.
khuya, tt vào giờ đã muộn trong đêm: bến tầm-dương canh khuya đưa khách (tbh); buồn trông gương sớm đèn khuya (bnt).
khuya khoắt, nh. khuya: đêm hôm khuya khoắt mà vẫn còn làm việc.
khuya sớm, đêm ngày: khuya sớm chăm nom cha mẹ.
khuyên," d. loài chim nhảy  ăn sâu." " d. đồ trang sức bằng vàng hay bạc  hình tròn  phụ nữ đeo tai."  1. d. vòng son khoanh vào bên cạnh một câu văn chữ hán đáng khen : văn hay được nhiều khuyên. 2. đg. khoanh một vòng son để khuyên : khuyên câu văn hay. " đg. dùng lời nói nhẹ nhàng để bảo người ta làm điều hay  điều phải  tránh điều dở  điều xấu : khuyên con chăm học."
khuyên bảo," đg. bảo với thái độ ân cần cho biết điều hay lẽ phải  điều nên làm hoặc không nên làm (nói khái quát). khuyên bảo con cái cố gắng học hành."
khuyên can," đgt. bảo ban  can ngăn không nên để phạm những sai lầm: khuyên can mãi mà nó có nghe đâụ"
khuyên dỗ, khuyên bảo dỗ dành: khuyên dỗ trẻ con.
khuyên giải," đgt lấy lời thân thiết trình bày lí lẽ để cho người ta khuây khoả: vâng lời khuyên giải thấp cao  chưa xong điều nghĩ đã dào mạch tương (k)."
khuyên giáo," nói những người theo phật giáo đi quyên tiền của tín đồ để làm những việc của nhà chùa như đúc chuông  tô tượng...: nhà sư đi khuyên giáo để dựng chùa."
khuyên nhủ, khuyên bảo ân cần: vợ chồng khuyên nhủ lẫn nhau.
khuyên răn, nói người trên khuyên bảo dạy dỗ: cha mẹ khuyên răn con.
khuyến cáo, đg. (hoặc d.). đưa ra lời khuyên (thường là công khai và cho số đông). cơ quan y tế khuyến cáo không nên dùng bừa bãi thuốc kháng sinh.
khuyến học, cổ võ và nâng đỡ việc học tập (cũ).
khuyến khích," đgt. 1. khích lệ tinh thần cho phấn khởi  tin tưởng mà cố gắng hơn: khuyến khích học sinh học tập và rèn luyện tốt  đạt giải khuyến khích trong kì thi học sinh giỏi. 2. tạo điều kiện tốt để phát triển công việc gì: khuyến khích trồng rừng phủ xanh đồi trọc."
khuyến nông, khuyến khích công việc sản xuất nông nghiệp (cũ).
khuyến thiện, khuyên làm điều lành (cũ).
khuyết, 1 dt cái vòng nhỏ hay cái lỗ ở quần áo để cài khuy: cái khuyết nhỏ quá không cài khuy được.  2 dt khuyết điểm nói tắt: trình bày cả ưu và khuyết. " 3 tt 1. thiếu  không đầy đủ: buổi họp khuyết ba người. 2. nói mặt trăng thượng huyền và hạ huyền có phần lớn bị che lấp: ông trăng khuyết  ông trăng lại tròn (cd); trăng thường tròn  khuyết  nước hằng đầy  vơi (bnt)."
khuyết danh, t. thiếu tên tác giả: bài thơ khuyết danh.
khuyết điểm," sai lầm  thiếu sót : sửa chữa khuyết điểm."
khuynh đảo," đgt. làm cho sụp đổ  nghiêng ngả: các phe phái khuynh đảo lẫn nhau  sức mạnh khuynh đảo của đồng tiền."
khuynh gia bại sản," bị mất hết của cải  nhà cửa tan nát: cờ bạc làm cho khuynh gia bại sản."
khuynh hướng, dt (h. hướng: xoay về phía nào) 1. trạng thái tinh thần khiến người ta nghiêng về mặt nào: lê-nin đã kịch liệt phê phán khuynh hướng hư vô chủ nghĩa trong việc xây dựng nền văn hoá mới (tố-hữu). 2. chiều biến chuyển: giá hàng có khuynh hướng giảm.  đgt ngả về phía nào: tôi nhận thấy phong trào hiện nay đã dần dần  về cách mạng thế giới (phbchâu).
khuynh thành," t. nói người con gái có sắc đẹp làm cho mê mệt: lạ cho cái sóng khuynh thành  làm cho đổ quán xiêu đình như chơi (k)."
khuỳnh, đg. chống hai bàn tay vào hai bên hông: đứng khuỳnh tay. khuỳnh tay ngai. bắt cong cánh tay về trước mặt và giơ ngang lên.
khuỷu, d. 1. khớp xương ở giữa đầu dưới cánh tay và đầu trên hai xương cẳng tay. 2. khớp xương ở giữa đầu dưới xương đùi và đầu trên hai xương cẳng chân.
khuỵu, đg. gập chân lại đột nhiên và ngoài ý muốn ở chỗ khuỷu chân: khuỵu đầu gối xuống.
khư khư," ph. chặt trong tay  không chịu rời ra  không chịu bỏ đi: khư khư giữ của."
khừ khừ, tiếng rên khi sốt rét: rên khừ khừ.
khử," đg. trừ bỏ đi  giết đi: quân địch đã khử những người bị chúng bắt."
khử trùng, đgt (h. trùng: vi trùng) trừ bỏ vi trùng: khử trùng các dụng cụ phẫu thuật.
khứ hồi, đi và về : vé ô-tô khứ hồi.
khứa, i đg. (ph.). cứa. bị mảnh chai khứa vào chân. " ii d. (ph.). khúc được cứa ra  cắt ra. một  cá."
khước," t. may mắn được thần linh phù hộ  theo mê tín: ăn lộc thánh cho khước."
khước từ," đgt. từ chối  không nhận: khước từ lời mời  khước từ sự giúp đỡ."
khướt, t. mệt lắm (thtục): leo núi khướt quá; còn khướt mới đến nơi.
khướu," d. loài chim nhảy  mình đen  hay hót. hót như khướu. hay nịnh."
khứu giác, một trong năm giác quan có chức năng thâu nhận và phân biệt các mùi: mũi là cơ quan của khứu giác.
kì," 1 dt 1. thời gian áng chừng xảy ra một sự việc: kì sinh nở; kì lương. 2. thời gian qui định trước: kì họp quốc hội. 3. thời gian làm việc gì trong quá khứ  trong hiện tại hay trong tương lai: kì trước tôi vào nam có đến thăm ông ấy; kì này tôi bận soạn giáo trình; kì sau anh nhớ mua giùm quyển sách ấy. 4. mỗi giai đoạn trong quá trình chuyển vận của một bộ máy: động cơ bốn kì."  2 dt miền địa lí đã qui định: bọn xâm lược chiếm ba kì của ta (hcm).  3 đgt cọ vào da cho ra ghét: rửa mặt phải kì xát vài ba lần mới sạch (hcm).  4 tt lạ lùng: làm như thế kì quá. " 5 trgt đến mức: đã làm việc gì cũng kì cho đến thật đẹp  thật xong  thật tốt (hgđthuý); hăng hái làm cho kì được (hcm)."
kì kèo, đg. nói đi nói lại nhiều lần để phàn nàn hay đòi cho được. kì kèo với cửa hàng. kì kèo xin cho được mấy tấm ảnh.
kí, (đph) d. nh. ki-lô: mua ba kí thịt heo.
kí lô, kí-lô nh. ki-lộ
kị sĩ, dt (h. kị: cưỡi ngựa; sĩ: người có học) tước phong cho con em bọn lãnh chúa phong kiến âu-tây thời trung-cổ sau một thời gian rèn luyện đặc biệt: lễ phong kị sĩ mang nặng màu sắc tôn giáo.
kia," i. t. 1. từ đặt sau danh từ chỉ sự vật ở nơi xa mình  ở ngoài mình  trái với này và đây : cái nhà kia ; anh kia. 2. từ chỉ việc gì chưa làm đến  chưa nói đến : việc kia. 3. từ chỉ thời gian đã qua  và cách ngày hay năm mình đang sống một ngày hay một năm : hôm kia ; năm kia. 4. từ đặt sau ngày chỉ cái ngày còn cách hôm nay một ngày trong tương lai : ngày kia sẽ lên đường. ii. ph. 1. từ chỉ một vật ở xa nơi mình  đối với đây  này : kia là núi tam đảo  đây là sông hồng. 2. từ chỉ nơi xa chỗ mình:  quyển sách ở đâu ? - kia. iii . từ đệm ở cuối câu để nhấn mạnh nghĩa câu nói : đẹp lắm kia."
kìa," i. t. 1. từ đặt sau từ hôm hay năm  chỉ một thời gian đã qua cách hôm nay hay năm nay hai ngày hay hai năm. 2. từ đặt sau từ ngày chỉ một thời gian sắp đến cách ngày hôm nay hai ngày. 3. từ đặt sau từ ngày  năm  chỉ một thời gian đã qua nhưng không xa lắm: hồi năm kia  năm kìa tôi có gặp bác ta một lần. ii. th. từ đặt đầu câu  chỉ một người hay một việc mình đang chờ đợi và đột nhiên thấy: kìa! xe đã đến."
kích, 1 i d. chỗ nối liền thân áo trước với thân áo sau ở dưới nách. áo xẻ kích. " ii t. (áo) chật ngực  chật nách. áo này hơi bị . áo mặc kích quá  rất khó chịu." " 2 d. binh khí thời cổ  cán dài  mũi nhọn  một bên có ngạnh  dùng để đâm." " 3 i đg. nâng vật nặng lên cao từng ít một  bằng dụng cụ. kích ôtô."  ii d. dụng cụ chuyên dùng để . " 4 đg. (kng.). đánh bằng hoả lực pháo. đang đi trinh sát  bị địch kích. pháo địch đang kích tới tấp." " 5 đg. (kng.). nói chạm đến lòng tự ái để người khác bực tức mà làm việc gì đó theo ý mình. nói kích. bị kẻ xấu kích  nên làm bậy."
kích động," đgt. tác động tinh thần  khêu gợi xúc cảm mạnh mẽ: kích động lòng yêu nước của nhân dân  kích động lòng ngườị"
kích thích, đgt (h. thích: dùng mũi nhọn để đâm) 1. làm tăng sự hoạt động của các cơ quan trong cơ thể: vị chua kích thích tuyến nước bọt; các dây thần kinh bị kích thích. 2. thúc đẩy cho mạnh lên: tổ quốc bao giờ cũng là nhân tố kích thích sâu sắc nhất (phvđồng).
kích thích tố, chất do tuyến nội tiết sản ra và có tác dụng kích thích đối với một số cơ quan trong cơ thể.
kích thước," d. toàn thể nói chung những đại lượng (như chiều dài  chiều rộng  chiều cao...) xác định độ lớn của một vật. những cỗ máy cùng loại nhưng khác nhau về kích thước. theo đúng kích thước đã định."
kịch," 1 dt. gà nước  có ở hầu khắp ao hồ lớn nhiều cây thủy sinh  đầu và cổ đen chuyển thành xám chì thâm ở ngực  hai bên sườn và lưng  mặt lưng nâu thẫm  mặt bụng xám chì  mắt đỏ  mỏ đỏ tươi và lục nhạt  chân cao màu vàng đen nhạt (ống) và lục xám (ngón)."  2 dt. nghệ thuật dùng sân khấu thể hiện hành động và đối thoại của nhân vật nhằm phản ánh xung đột của xã hội: viết kịch  diễn kịch.
kịch bản, dt (h. kịch: bản kịch; bản: tập sách) vở kịch được viết ra: người viết kịch bản được hưởng tiền nhuận bút.
kịch câm," thứ kịch chỉ dùng nét mặt và điệu bộ mà thể hiện hành động  tình cảm và ý nghĩ."
kịch chiến, đánh nhau dữ dội: không quân ta kịch chiến với máy bay địch.
kịch liệt, t. (thường dùng phụ cho đg.). mạnh mẽ và quyết liệt. kịch liệt phản đối. cãi nhau kịch liệt.
kịch nói," thứ kịch thể hiện hành động và tình tiết bằng lời nói  bằng những câu đối đáp nhau."
kịch thơ, thứ kịch thể hiện hành động và tình tiết bằng thơ.
kiêm," đgt. gánh vác thêm việc  đảm nhiệm thêm chức vụ ngoài việc  chức vụ đã có: viện trưởng kiêm tổng biên tập tạp chí  đạo diễn kiêm diễn viên  kiêm chức  kiêm giư~  kiêm lĩnh  kiêm quản  kiêm sung  kiêm vị."
kiêm nhiệm, lãnh nhiều chức vụ một lúc.
kiềm, dt (hoá) nói các hợp chất mà dung dịch làm xanh giấy quì đỏ: chất kiềm hoà với a-xít làm thành chất muối.
kiềm chế," dùng sức mạnh mà giữ  mà trị : kiềm chế đối phương ; kiềm chế tình cảm."
kiểm," đgt. 1. đếm để xem xét  đánh giá về mặt số lượng: kiểm tiền  kiểm quân số. 2. kiểm tra  nói tắt: kiểm lại hàng  kiểm gác."
kiểm duyệt," đgt (h. duyệt: xem xét) nói cơ quan chính quyền đọc trước sách báo rồi mới cho phép xuất bản: trong thời thuộc pháp  thực dân kiểm duyệt sách báo rất kĩ."
kiểm điểm, xét lại từng việc để đánh giá và rút kinh nghiệm: kiểm điểm công tác hàng tuần.
kiểm kê, đg. xét xem có hay còn bao nhiêu bằng cách phân từng loại và cộng các đơn vị thuộc cùng loại: kiểm kê sách của thư viện; cửa hàng nghỉ để kiểm kê cuối tháng.
kiểm lâm, cơ quan trông nom việc khai thác và giữ gìn rừng rú.
kiểm nghiệm," đg. 1. xem xét  phân tích một số chất  thường là chất bài tiết của cơ thể  như đờm  nước tiểu  phân  máu... để tìm căn bệnh. 2. thử lại xem có đúng với lý thuyết không: kiểm nghiệm định luật phản xạ ánh sáng."
kiểm sát," tra xét xem làm có đúng hay không. viện kiểm sát nhân dân tối cao. cơ quan nhà nước có chức năng kiểm sát việc tuân theo pháp luật của các cơ quan thuộc hội đồng chính phủ  các cơ quan nhà nước địa phương  các nhân viên cơ quan nhà nước và nhân dân."
kiểm soát," đg. 1. xét xem có gì sai quy tắc  điều lệ  kỷ luật không : kiểm soát giấy tờ. 2. có  đặt hoặc giữ dưới sức mạnh và quyền hành của mình : hoa-kỳ kiểm soát trái phép kênh pa-na-ma."
kiểm thảo," 1. d. chức quan trong hàn lâm viện thời phong kiến  hàm tòng thất phẩm. 2. đg. tra xét và thảo luận xem có đúng hay không  để tìm nguồn gốc những sai lầm  khuyết điểm hoặc ưu điểm: làm bản kiểm thảo đưa ra thông qua tổ."
kiểm tra, tra xét kỹ lưỡng xem có đúng hay không: kiểm tra việc thi hành các chính sách.
kiếm, 1 d. gươm. đấu kiếm.  2 đg. 1 làm cách nào đó cho có được. đi câu kiếm vài con cá. kiếm cớ từ chối. kiếm chuyện gây sự. 2 (ph.). tìm. đi kiếm trẻ lạc.
kiếm ăn, tìm cách sinh sống.
kiếm chác," thu những lợi nhỏ nhặt bằng mánh khóe  mưu mẹo vặt: tính gian để hòng kiếm chác."
kiếm chuyện, gây ra việc lôi thôi rắc rối: hay kiếm chuyện kích bác anh em.
kiếm hiệp," dt. võ sĩ thời xưa  giỏi đánh kiếm  thường làm nghĩa  cứu giúp bênh vực kẻ yếụ"
kiếm khách, nh. kiếm hiệp.
kiếm thuật, phép đánh gươm.
kiệm," t. dè dụm  không hoang phí về tiền tài  vật liệu  thì giờ: cần và kiệm để xây dựng đất nước."
kiên cố, tt (h. cố: vững) vững chắc: chúng chiếm ngôi nhà khá kiên cố của gia đình anh lạc (vnggiáp).
kiên định, làm cho vững : kiên định lập trường.
kiên gan," tt. bền gan  vững vàng ý chí: kiên gan vững chí đấu tranh."
kiên nhẫn," tt  trgt (h. nhẫn: nhịn  cố chịu) dẫu khó khăn  trở ngại  vẫn vững vàng  bền bỉ: muốn cho cách mạng thành công  phải kiên nhẫn công tác (trg-chinh)."
kiên quyết," nhất định như thế  không thay đổi : kiên quyết đánh đuổi giặc."
kiên tâm," giữ vững lòng  không dao động."
kiên trì," bền bỉ  giữ vững  không bỏ: kiên trì chủ trương."
kiên trinh," t. có tinh thần giữ vững trinh tiết  giữ vững lòng chung thuỷ  không chịu để bị làm ô nhục; hoặc nói chung có tinh thần giữ vững lòng trung thành  trước sau như một. người con gái kiên trinh và dũng cảm. tấm lòng kiên trinh với tổ quốc."
kiền kiền," loài cây  gỗ màu nhạt  lâu mọt  có nhiều ở miền bắc trung bộ  thường dùng làm nhà."
kiến," dt. loài bọ cánh màng  lưng eo  cánh không phát triển  sống thành đàn dưới đất hay xây tổ trên câỵ"
kiến càng," loài kiến to  mình đen  đít hơi đỏ."
kiến cánh, loại kiến có cánh có thể bay được.
kiến đen," loài kiến màu đen chân cao  thường sống trên cây."
kiến giải, ý kiến hiểu biết đối với một vấn đề gì: còn nhiều kiến giải khác nhau.
kiến gió, loài kiến rất nhỏ.
kiến lập, gây dựng nên: kiến lập quan hệ ngoại giao.
kiến lửa," loài kiến sắc đỏ  đốt đau."
kiến nghị, đề nghị đưa ra để mọi người bàn bạc và biểu quyết.
kiến quốc, dựng nước.
kiến tập, nói giáo sinh trường sư phạm đến dự lớp và dự những sinh hoạt ở trường phổ thông để rút kinh nghiệm trong việc học nghề thầy giáo.
kiến thiết, đg. xây dựng theo quy mô lớn. kiến thiết đất nước. kiến thiết lại khu cảng.
kiến thức," dt. điều hiểu biết do tìm hiểu  học tập mà nên: kiến thức khoa học  kiến thức văn hóa  có kiến thức nuôi con."
kiến trúc," dt (h. kiến: xây dựng; trúc: xây đắp) nghệ thuật xây dựng nhà cửa  thành lũy: nhà cất theo lối kiến trúc phổ thông của các cụ (ngô tất tố)."
kiến trúc sư, người chuyên môn nghiên cứu vạch ra kiểu kiến trúc và tính toán vật liệu thi công.
kiến vàng," loài kiến nhỏ  màu vàng  đốt đau."
kiến vống," loài kiến to  chân cao  thường sống trên cây."
kiện, đg. đưa ra tòa án người mà mình cho là đã làm việc gì phạm pháp đối với mình : kiện nhau về việc nhà cửa. " d. gói  bao hàng to : kiện vải."
kiện cáo, kiện (đưa ra tòa) nói chung.
kiện khang, khỏe mạnh.
kiện toàn, làm cho mạnh mẽ và đầy đủ: kiện toàn tổ chức.
kiện tụng, nh. kiện cáo.
kiện tướng," d. 1 (cũ; id.). viên tướng mạnh và giỏi. 2 danh hiệu tặng cho người có thành tích xuất sắc  đạt được tiêu chuẩn hoặc kỉ lục đặc biệt trong một lĩnh vực hoạt động nào đó. vận động viên cấp kiện tướng. kiện tướng bơi lội."
kiêng," đgt. 1. tránh ăn uống  hút xách hoặc làm những việc  những thứ có hại đến cơ thể: kiêng uống rượu vì đau dạ dày  bệnh sởi phải kiêng gió  kiêng nước. 2. tránh làm gì phạm đến điều linh thiêng  trái gở  theo mê tín: kiêng dùng các đồ đạc lấy được trong đền chùạ 3. né tránh vì vị nể: nó có kiêng ai đâụ"
kiêng cữ, tránh không ăn những thức ăn mà mình cho là có hại.
kiêng dè," tránh  chừa ra  không động đến."
kiêng khem, nh. kiêng cữ.
kiêng kỵ, nh. kiêng cữ.
kiêng nể," đgt nể nang  kính trọng (thường dùng trong câu phủ định): anh chàng ấy có kiêng nể ai đâu."
kiềng," d. dụng cụ bằng sắt có ba chân  để đặt nồi  chảo lên mà thổi nấu. vững như kiềng ba chân. vững vàng lắm: dù ai nói ngả nói nghiêng  lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân (cd)."  d. vòng bằng vàng hay bằng bạc đeo ở cổ hay ở chân. " đg. chừa ra  tránh đi  vì khinh: kiềng mặt bọn con buôn."
kiểng," d. nhạc khí bằng kim loại mình giẹp  ở giữa có vú  thường treo vào một giá gỗ mà đánh."
kiễng, đg. đứng bằng đầu ngón chân: kiễng chân lên mới trông thấy.
kiếp," d. mỗi cuộc đời của một người do những cuộc đời trước biến hóa mà có  theo thuyết luân hồi của nhà phật  và thường xét về mặt những nỗi vất vả gian truân : kiếp xưa đã vụng đường tu  kiếp này chẳng kẻo đền bù mới xuôi (k)."
kiết, 1 d. kiết lị (nói tắt). " 2 t. 1 nghèo túng đến cùng cực. ông đồ kiết. 2 (kng.). kiệt  keo kiệt. giàu thế mà kiết lắm!"
kiết lỵ, x. lỵ.
kiết xác, túng đến xác xơ ra.
kiệt, ph. t. bủn xỉn: cư xử kiệt với bạn. " ph. hết sạch  không còn tí gì: kiệt tiền; khô kiệt."
kiệt lực, không còn sức nữa: làm đến kiệt lực.
kiệt quệ," tt. suy sút  tàn tạ tới mức tột cùng: nền kinh tế kiệt quệ vì chiến tranh  bệnh tật đã làm bác ấy kiệt quệ sức lực."
kiệt sức," tt yếu quá  không còn sức hoạt động: phải làm việc đến kiệt sức."
kiệt tác, tác phẩm nghệ thuật đặc sắc: bình ngô đại cáo là kiệt tác của nguyễn trãi.
kiệt xuất, trội hơn hẳn: nhà văn kiệt xuất.
kiêu," t. tự cho mình là tài giỏi  rồi khinh người khác : đừng thấy thắng mà sinh kiêu  thua sinh nản (hồ chí minh)."  t. nh. cao : cổ kiêu ba ngấn.
kiêu binh," binh sĩ ngang ngạnh  tự phụ về những thành tích của mình."
kiêu căng," t. kiêu ngạo một cách lộ liễu  khiến người ta khó chịu. mới có chút thành tích đã kiêu căng. thái độ kiêu căng."
kiêu dũng," khỏe mạnh  nhanh nhẹn."
kiêu hãnh, nh. kiêu căng: vẻ mặt kiêu hãnh.
kiêu kỳ," lên mặt làm cao  làm bộ."
kiêu ngạo, nh. kiêu căng.
kiều," đg. cầu thần thánh hay vong hồn người chết nhập vào người trần để hỏi han hay cầu xin việc gì  theo mê tín: kiều thánh; kiều vong."
kiều bào, từ người trong nước dùng để gọi đồng bào của mình trú ngụ ở nước ngoài: kiều bào ta ở pháp.
kiều dân, dt. dân của nước này cư trú ở nước khác: nước sở tại đối xử với kiều dân các nước như nhân dân nước mình.
kiều diễm, tt (h. kiều: mềm mỏng; diễm: đẹp) mềm mại và đẹp đẽ: vẻ kiều diễm của một phụ nữ.
kiểu, d. 1. hình mẫu để theo đó mà làm : kiểu nhà ; kiểu áo. 2. lối : ăn mặc kiểu â  u tây.
kiểu cách, 1. d. kiểu mẫu và cách thức. 2. t. giả làm ra bộ thế này thế khác: con nhà phong kiến thì kiểu cách lắm.
kiểu mẫu," d. 1 mẫu cụ thể theo đó có thể tạo ra hàng loạt những cái khác cùng một kiểu như nhau. làm đúng kiểu mẫu. xây dựng một kiểu mẫu tốt đẹp về con người mới. 2 (hay t.). (thường dùng phụ cho một d. khác). cái  người có đầy đủ nhất những đặc trưng tốt đẹp  có thể làm mẫu để những cái khác  người khác cùng loại noi theo. gian hàng kiểu mẫu. một thanh niên kiểu mẫu."
kiếu," đg. từ chối  không dự được: xin kiếu  không đến dự tiệc."
kiệu," 1 dt. 1. cây trồng  thân hành trắng hình trái xoan thuôn  lá dải hẹp nửa hình trụ  dài đến 60cm  hoa hình cầu dạng chuông  củ dùng muối ăn  dùng làm thuốc chữa nhức đầu và bệnh đường ruột: trồng luống kiệụ 2. củ kiệu: ăn thịt quay cần phải có kiệu muối kèm theọ" " 2 i. dt. 1. phương tiện dùng để khiêng người (tôn quý) đi đường thời xưa: kiệu long đình  kiệu rồng  kiệu taỵ 2. đồ dùng để rước thần thánh  có hình giống như cái kiệu  được sơn son thiếp vàng. ii. đgt. 1. khiêng người bằng kiệu: kiệu quan lớn đị 2. công kênh: kiệu con trên vaị"  3 dt. chum to miệng. " 4 dt. lối chơi bằng quân bài tổ tôm  tính điểm ăn thua giữa hai ngườị"
kim," 1 dt đồ dùng để khâu hay thêu  bằng kim loại  có một đầu nhọn và một đầu có lỗ để xâu chỉ: có công mài sắt có ngày nên kim (tng)."  2 dt vật hình dài giống cái kim: kim đồng hồ; kim tiêm. " 3 dt thời nay  trái với cổ: từ cổ đến kim." " tt thuộc thời nay: văn   văn cổ."  4 tt nói giọng cao và thanh: ca sĩ ấy có giọng kim.
kim anh," d. cây thuộc họ hoa hồng mọc thành bụi  thân leo có gai  lá có ba lá chét  hoa màu trắng  quả dùng làm thuốc."
kim băng," thứ ghim bằng kim loại  đầu có mũ che mũi nhọn  thường dùng để gài miệng túi áo  hoặc gài mũ  băng bó."
kim chỉ nam, d. 1. kim có nam châm dùng để chỉ phương hướng. 2. điều chỉ dẫn đường lối đúng: chính sách của đảng là kim chỉ nam cho mọi công tác của chúng ta.
kim cổ, xưa và nay.
kim cúc, loài cúc hoa nhỏ và vàng.
kim cương," các-bon nguyên chất thường trong suốt và không có màu  rất cứng  có thể dùng để cắt kính và làm đồ nữ trang."
kim đan," que dài dùng để đan len  sợi."
kim đồng, trẻ con hầu hạ các vị tiên theo thần thoại trung quốc. ngr. trẻ em: sách kim đồng.
kim hoàn, d. 1. vòng vàng. 2. đồ trang sức bằng vàng bạc nói chung. thợ kim hoàn. thợ làm các đồ trang sức bằng vàng bạc.
kim khánh," d. 1. khánh bằng vàng  xưa vua chúa dùng để thưởng cho kẻ có công với họ. 2. khánh bằng vàng trẻ con đeo vòng dưới cổ."
kim khí, dt. dụng cụ làm bằng kim loại: cửa hàng kim khí.
kim loại," dt (h. kim: loại kim; loại: loài) tên gọi chung các đơn chất có ánh gọi là ánh kim  có tính dẫn điện và dẫn nhiệt tốt: bạch kim  vàng và bạc là những thứ kim loại quí."
kim môn," nhà sang trọng (cũ): nàng rằng: trộm liếc dung quang  chẳng sân ngọc bội cũng phường kim môn (k)."
kim ngân, vàng bạc : đồ kim ngân.
kim nhũ," bột màu vàng  có ánh  dùng để tô  vẽ."
kim ô, d. (cũ; vch.). ác vàng; mặt trời.
kim thanh, d. 1. từ cổ chỉ lời dạy dỗ của thầy học. 2. que bằng đồng đính ở trong đàn hay trống để tăng âm hưởng.
kim thuộc, t. thuộc về kim loại: khoáng sản kim thuộc.
kim tiền, d. 1. tiền bạc nói chung. 2. đồng tiền bằng vàng dùng làm huy chương mà vua chúa thưởng cho kẻ có công với họ.
kim tuyến, chỉ bằng vàng: bức trướng thêu kim tuyến.
kim tự tháp," dt. công trình kiến trúc cổ đại ở ai cập  nơi chôn cất vua chúa  có hình chóp  đáy vuông  một trong các kì quan thế giớị"
kìm, 1. d. đồ dùng bằng thép có hai cái càng để cặp. 2. đg. giữ lại: kìm cương ngựa.  d. loài cá nước mặn mồm dài.
kìm hãm," ngăn trở ráo riết  không cho tiến: kìm hãm nền kinh tế thuộc địa."
kìm kẹp, đg. 1. nh. kìm cặp. 2. giam hãm lại: kìm kẹp phong trào.
kìn kìn, ph. nói chuyên chở đến nhiều và liên tục: xe gạo kìn kìn đến kho.
kìn kịt, đen kín: mây kéo kìn kịt.
kín," 1 tt  trgt không hở: cửa kín; buồng kín; một miệng kín  chín mười miệng hở (tng); cỏ mọc kín ngoài sân (ngđthi)."  2 đgt (đph) biến âm của gánh: cho tao còn kín nước tưới rau (ng-hồng).
kín đáo," t. 1. khuất nẻo và yên tĩnh  ít người biết: tìm chỗ kín đáo mà nghiên cứu. 2. ít bộc lộ trong giao thiệp  biết giữ trong lòng những chuyện tâm tình: bà ta kín đáo  nghe nhiều và nói ít; nụ cười kín đáo."
kín mít, hết sức kín: đóng cửa kín mít.
kín tiếng, không lên tiếng để người ngoài biết mình ở đấy.
kinh," 1. t. từ mà các dân tộc thiểu số ở việt nam dùng để chỉ đồng bào đa số hay cái gì thuộc đồng bào đa số : văn học kinh. 2. d. ""kinh đô"" nói tắt : về kinh."  d. 1. sách do các nhà triết học cổ trung quốc soạn ra : kinh thi ; kinh dịch. 2. sách giáo lý của một tôn giáo : kinh cô-ran ; kinh thánh. 3.từ chỉ những sách đọc khi cúng lễ : kinh cúng cháo. " d. ""kinh nguyệt"" nói tắt : thấy kinh ; tắt kinh." " d. ""động kinh"" nói tắt: thằng bé lên kinh." " t. sợ : đứt tay sâu  trông kinh quá."
kinh bang tế thế, dựng nước giúp đời: nguyễn trãi có tài kinh bang tế thế.
kinh dị, t. kinh hãi hoặc làm cho kinh hãi bởi điều gì quá lạ lùng.
kinh doanh, đgt. tổ chức buôn bán để thu lời lãi: đầu tư vốn để kinh doanh  cửa hàng kinh doanh tổng hợp.
kinh điển," dt  tt (h. kinh: sách vở; điển: sách của người xưa) tác phẩm được coi là khuôn mẫu của một học phái: nghiên cứu những tác phẩm quân sự của các nhà kinh điển của chủ nghĩa mác - lê-nin (trg-chinh)."
kinh đô, thủ đô của một nước trong thời phong kiến.
kinh độ, (địa) khoảng cách góc giữa kinh tuyến gốc và kinh tuyến chạy qua một điểm: 110 kinh độ đông.
kinh động," làm cho rung chuyển  sợ hãi."
kinh giới," loài cây nhỏ  cùng họ với bạc hà  lá có mùi thơm  dùng làm gia vị hay làm thưốc."
kinh hãi, nh. kinh sợ.
kinh hoàng," đg. kinh sợ đến mức sững sờ  mất tự chủ. chưa hết kinh hoàng sau lần chết hụt."
kinh hoảng, nh. kinh hoàng.
kinh hồn, sợ hãi lắm.
kinh kệ, kinh sách nhà phật nói chung.
kinh khủng, rất đáng sợ hãi: giặc mỹ giết người một cách kinh khủng.
kinh kỳ, nh. kinh đô.
kinh lịch, 1. d. chức quan lại nhỏ giúp việc các quan tỉnh thời phong kiến và pháp thuộc. 2. t. từng trải.
kinh luân," tài trị nước  trị dân."
kinh lược, chức quan do triều đình huế đặt ở bắc kỳ để trông nom việc binh và việc dân.
kinh lý, nói các cấp cao của chính quyền đi xem xét công việc (cũ): bộ trưởng đi kinh lý ở địa phương.
kinh ngạc," đgt. hết sức ngạc nhiên  đến mức sửng sốt: kinh ngạc trước trí thông minh của cậu bé."
kinh nghĩa," d. 1. nghĩa trong sách cổ. 2. thể văn khoa cử xưa  trong đó thí sinh phải giải nghĩa một đầu đề lấy trong sách cũ."
kinh nghiệm," dt (h. kinh: từng trải; nghiệm: chứng thực) sự hiểu biết do đã từng trải công việc  đã thấy được kết quả khiến cho có thể phát huy được mặt tốt và khắc phục được mặt chưa tốt: có kinh nghiệm mà không có lí luận  cũng như một mắt sáng  một mắt mờ (hcm); có thực hành mới có kinh nghiệm (trvgiàu)."
kinh nguyệt," hiện tượng của phụ nữ trong thời kỳ có khả năng sinh nở  cứ hằng tháng dạ con ra huyết một lần."
kinh niên, lâu năm: bệnh kinh niên.
kinh phí, tiền chi phí về việc gì: thanh toán kinh phí.
kinh phong, bệnh thần kinh của trẻ em.
kinh sợ, sợ hãi lắm.
kinh sử, kinh điển và lịch sử: giùi mài kinh sử.
kinh tế, i d. 1 tổng thể nói chung những quan hệ sản xuất của một hình thái xã hội - kinh tế nhất định. kinh tế phong kiến. kinh tế tư bản chủ nghĩa. 2 tổng thể những hoạt động của con người nhằm thoả mãn nhu cầu vật chất. phát triển kinh tế. nền kinh tế quốc dân. " ii t. 1 có liên quan tới lợi ích vật chất của con người. sử dụng đòn bẩy  để phát triển sản xuất. 2 có tác dụng mang lại hiệu quả tương đối lớn so với sức người  sức của và thời gian tương đối ít bỏ ra. cách làm ăn kinh tế."
kinh tế học," dt. khoa học nghiên cứu về quan hệ sản xuất  các quy luật chi phối quá trình tổ chức sản xuất  phân phối  trao đổi của cải vật chất trong các chế độ xã hộị"
kinh thành, nh. kinh đô.
kinh thánh, dt sách có những bài cầu xin các thánh: anh ấy cứ coi tác phẩm đó như kinh thánh.
kinh thiên động địa, t.1. long trời lở đất: biến cố kinh thiên động địa. 2. oanh liệt: sự nghiệm kinh thiên động địa.
kinh truyện, từ chung chỉ những sách do các nhà triết học cổ của trung quốc viết ra.
kinh tuyến, (địa) đường tròn lớn vòng quanh quả đất chạy qua hai cực.
kinh tuyến gốc, kinh tuyến đi qua grin-nít (anh) được chọn làm gốc để tính kinh độ.
kinh viện," nhà giảng kinh sách. chủ nghĩa kinh viện. khuynh hướng triết học thời trung cổ nhằm qui định hành vi của người ta theo những kết luật rút ra từ những giáo điều của thiên chúa giáo  chứ không dựa vào thực tế của đời sống."
kình, 1 d. 1 (vch.). cá voi. 2 chày kình (nói tắt). " 2 đg. (id.). chống lại  đối địch. hai bên kình nhau."
kình địch, 1. d. kẻ địch mạnh. 2. đg. chống lại: hai anh em kình địch nhau.
kình ngạc," hai loài vật dữ sống ở nước là cá kình (cá voi) và cá sấu. ngb. quân lính hùng dũng  giặc giã hung dữ."
kình ngư, cá kình.
kính," 1 dt. 1. thủy tinh hình tấm: lắp cửa kính  kính màu  kính phản quang. 2. dụng cụ quang học có bộ phận chủ yếu là một thấu kính hoặc một hệ thống thấu kính: kính ảnh  kính ngắm  kính thiên văn. 3. đồ dùng đeo để bảo vệ mắt hoặc để nhận rõ hơn  gồm một khung có lắp hai miếng kính nhỏ và có hai gọng đeo vào hai vành tai để giữ cho chắc: đeo kính cận  kính bảo hiểm  kính lão  kính râm."  2 đgt. có thái độ rất coi trọng (đối với người trên): thờ cha kính mẹ  kính thầy yêu bạn.
kính cẩn, kính trọng lắm: kính cẩn nghiêng mình trước thi hài liệt sĩ.
kính cận, kính đeo để chữa tật cận thị.
kính hiển vi," dụng cụ quang học gồm một hệ thống thấu kính phóng đại  dùng để nhìn những vật rất nhỏ. kính hiển vi điện tử. kính trong đó ánh sáng được thay thế bằng dòng điện từ  có thể phóng to gấp 100 lần bình thường."
kính lão, d. kính đeo dành cho người có tuổi. " đg. 1. kính trọng bậc già cả. 2. từ dùng trong cuộc đánh tổ tôm  khi bài ù chỉ có một quân ông lão là đỏ."
kính lúp, x. lúp.
kính mến, kính trọng và mến yêu: người cha đáng kính mến.
kính nể, kính trọng và nể vì: kính nể phụ nữ.
kính phục," đg. kính trọng  do đánh giá cao giá trị của người hoặc của sự việc nào đó. kính phục bà mẹ anh hùng. việc làm đáng kính phục."
kính râm," kính có màu tối  đeo khi trời nắng để gây cho mắt cảm giác là trời râm mát."
kính thiên văn," dụng cụ quang học hình ống  gồm một hệ thống thấu kính  dùng để quan sát các thiên thể."
kính tiềm vọng, dụng cụ quang học dùng để nhìn qua một vật chướng ngại.
kính trọng," công nhận một người là bậc trên mình hoặc có giá trị nào đó về mặt đạo đức  tri thức  tài năng... khiến mình phải cư xử dè dặt  có lễ độ một cách tự nguyện: học trò kính trọng thầy; chúng ta kính trọng những chiến sĩ đấu tranh cho công cuộc giải phóng dân tộc."
kính viễn, kính đeo để chữa tật viễn thị.
kính viễn vọng, dụng cụ quang học gồm gương cầu dùng để quan sát các thiên thể.
kính yêu, đgt. kính trọng và yêu quý: vị lãnh tụ kính yêu  kính yêu cha mẹ.
kíp, 1 dt (pháp: équipe) nhóm người cùng làm việc một lúc với nhau: tổ chia ra làm hai kíp kế tiếp nhau (ngtuân).  2 dt chất hay bộ phận làm nổ: kíp nổ. " 3 trgt 1. vội  gấp: nghe tin mẹ mất  kíp về. 2. ngay  nhanh: đường ít người đi  cỏ kíp xâm (ngtrãi)."
kịp, ph. 1. vừa đúng lúc cần thiết để khỏi lỡ ; có đủ thời gian : đi mau cho kịp giờ tàu. 2. đến mức ngang hàng : học sao cho kịp các bạn .
kịp thời, vừa đúng lúc cần đến: đối phó kịp thời.
kịt, ph. kín: mây đen kịt; chợ đông kịt những người.
kĩu cà kĩu kịt, nh. kĩu kịt.
kĩu kịt, tiếng đôi quang cọ sát vào đòn gánh khi gánh nặng: gánh nặng kĩu kịt.
kỳ,"  ... x. kì1  kì2  kì4  kì5  kì ảo  kì binh  kì công  kì cục2  kì cùng  kì cựu  kì dị  kì diệu  kì đà  kì đài  kì giông  kì hạn  kì hào  kì khôi  kì khu  kì lạ  kì lão  kì lân  kì mục  kì ngộ  kì nhông  kì phiếu  kì phùng địch thủ  kì quái  kì quan  kì quặc  kì tài  kì tập  kì thật  kì thị  kì thủ  kì thú  kì thuỷ  kì thực  kì tích  kì tình  kì vĩ  kì vọng  kì yên."
kỳ ảo, bí mật huyền diệu : sự vật diễn biến thật là kỳ ảo.
kỳ công," công lao  sự nghiệp lạ : kỳ công của khoa học."
kỳ cục, quái lạ : lối chơi kỳ cục.
kỳ cùng, ph. cho tới giai đoạn chót: chống nhau đến kỳ cùng.
kỳ cựu, t. 1. nói người làm việc gì lâu năm : bậc kỳ cựu trong làng báo. 2. nói người già lớp cũ : người kỳ cựu trong hương thôn.
kỳ dị, lạ lùng : ý kiến kỳ dị.  kỳ diệu lạ và khéo : mưu kỳ diệu.
kỳ diệu, lạ và khéo: mưu kỳ diệu.
kỳ đà," loại tắc kè lớn  da có vảy  thịt ăn được và dùng làm thuốc."
kỳ đài, nền đắp cao lên để treo cờ và làm lễ trọng thể.
kỳ hạn, ngày tháng ấn định là thời điểm cuối cùng: hoàn thành công tác đúng kỳ hạn.
kỳ hào, cường hào và địa chủ ở nông thôn thời trước.
kỳ kèo, cằn nhằn trách móc: may hỏng có một tí mà kỳ kèo mãi.
kỳ khôi, lạ lùng khác thường (dùng với ý xấu): câu nói kỳ khôi.
kỳ khu, gập ghềnh khó đi: đường núi kỳ khu.
kỳ lân," loài vật tưởng tượng  một trong bốn giống vật linh thiêng  thường chạm trổ ở các miếu mạo  đình chùa."
kỳ mục, cường hào có tuổi trong làng xưa.
kỳ ngộ, sự gặp gỡ lạ lùng : cũng may kỳ ngộ giữa đàng (lvt).
kỳ quái," lạ lùng  rất hiếm có  ít khi thấy: chuyện kỳ quái."
kỳ quan, vật gây ra một mỹ cảm đặc biệt : vịnh hạ long là một kỳ quan của việt nam.
kỳ quặc, quái lạ lắm (dùng với ý xấu): ý nghĩ kỳ quặc.
kỳ tài, tài năng vượt xa mức thường.
kỳ thị," đối đãi khác nhau  bên khinh bên trọng : kỳ thị dân tộc."
kỳ thực, đúng ra là: nói huênh hoang nhưng kỳ thực không ăn thua gì.
kỳ tích, d. thành tựu lớn không ngờ đã đạt tới: những kỳ tích của công cuộc thám hiểm không gian vũ trụ.
kỳ vọng," cầu mong  mong mỏi."
kỷ, (địa) d. mỗi thời kỳ của một đại địa chất.  d. bàn con: kỷ chè. " d. can thứ sáu trong thập can: giáp  ất  bính  đinh  mậu  kỷ  canh  tân  nhâm  quý."
kỷ cương, d. 1. phép nước từ các đời trước để lại (cũ). 2. từ cũ chỉ chế độ xã hội : nguyễn huệ có hoài bão dựng ra một kỷ cương mới.
kỷ luật," d. toàn thể những điều qui định cần phải theo để giữ gìn trật tự : kỷ luật nhà trường ; kỷ luật quân đội. kỷ luật sắt. kỷ luật chặt chẽ  nghiêm minh. thi hành kỷ luật. trừng phạt một người không theo pháp luật của nhà nước hay điều lệ của đoàn thể : thi hành kỷ luật đối với cán bộ tham ô."
kỷ lục, 1. d. thành tích thể thao được chính thức công nhận là vượt trên mọi kết quả trong cùng môn mà các vận động viên cùng loại đã đạt tới : kỷ lục nhảy sào. phá kỷ lục. đạt thành tích cao hơn kỷ lục cũ 2. t. vượt qua tất cả những kết quả đã đạt được trước : con số kỷ lục .
kỷ nguyên," thời kỳ đánh dấu bởi một việc lớn xảy ra  có ảnh hưởng quan trọng đến tình hình sau này của xã hội : kỷ nguyên nguyên tử."
kỷ niệm, i. d. 1. điều ghi nhớ lại : những kỷ niệm êm đềm. 2. vật tặng cho nhau để ghi nhớ : tặng tập ảnh làm kỷ niệm. ii. t. để ghi nhớ : lễ kỷ niệm ; đài kỷ niệm.
kỷ yếu, ghi chép những điều cốt yếu: tập kỷ yếu của một hội.
kỹ,"  ... x. kĩ  kĩ càng  kĩ lưỡng  v.v."
kỹ càng, nh. kỹ: làm kỹ càng.
kỹ lưỡng, 1. nh. kỹ. 2. có ý tứ và cẩn thận: tính nết kỹ lưỡng.
kỹ năng, khả năng (ngh. 2) ứng dụng tri thức khoa học vào thực tiễn.
kỹ nữ, gái điếm trong xã hội cũ.
kỹ sư, d. 1. nhà chuyên môn thông thạo một kỹ thuật và lấy kỹ thuật ấy làm chức nghiệp. 2. người đã tốt nghiệp một trường đại học bách khoa.
kỹ thuật," d. 1. toàn thể những phương tiện lao động và những phương pháp chế tạo ra những giá trị vật chất : kỹ thuật đồ sứ ; kỹ thuật vô tuyến truyền thanh. 2. khả năng sắp xếp các chi tiết và sử dụng các phương tiện biểu đạt trong tác phẩm nghệ thuật do sự rèn luyện và kinh nghiệm mà có  ngoài cảm hứng tự nhiên : kỹ thuật của nhà viết tiểu thuyết."
kỹ xảo," kỹ năng đạt đến mức độ rất thành thạo  khéo léo."
ký,"  ...x. kí2  kí3  kí4  kí5  kí âm  kí âm pháp  kí cả hai tay  kí chủ  kí giả  kí giam  kí gửi  kí hiệu  kí hiệu học  kí hoạ  kí kết  kí lục  kí quỹ  kí sinh  kí sinh trùng  kí sự  kí tắt  kí tên  kí thác  kí túc  kí túc xá  kí ức  kí vãng."
ký giả, d. 1. nhà viết báo. 2. người viết ký sự.
ký hiệu," d. 1. dấu dùng để chỉ tắt một vật hay một phép tính theo một qui ước. ký hiệu hóa học. dấu biểu thị một nguyên tố  một đơn chất  gồm một chữ hoa  hoặc hai chữ mà đầu là chữ hoa : h là ký hiệu của hy-đrô  ca là ký hiệu của can-xi. 2. số ghi một vật theo một qui ước riêng trong một bản kê : ký hiệu sách thư viện."
ký kết, cam đoan bằng lời hứa ghi trên văn bản.
ký lục, viên chức ngồi biên chép sổ sách trong các sở thời pháp thuộc.
ký sinh, sống bám nhờ vào : giun sán là những sinh vật ký sinh trong ruột người. ký sinh trùng. động vật nhỏ sống bám trong cơ thể người trong một giai đoạn của chu kỳ sống.
ký sự, ghi chép việc. văn ký sự. cg. ký. lối văn ghi chép các việc xảy ra theo trật tự thời gian.
ký tắt, đg. thông qua một hiệp ước bằng chữ ký đầu tiên của những người có toàn quyền thương lượng trước khi họ báo cáo về chính phủ họ để cử người ký lần cuối cùng vào văn bản chính thức.
ký thác, giao cho trông nom hay giữ gìn : đi vắng mọi việc ký thác cho bạn.
ký túc," ở trọ  ở đậu một thời gian ngắn. ký túc xá. chỗ học sinh ở trọ trong trường học."
ký ức," quá trình tâm lý phản ánh lại trong óc những hình ảnh của sự vật đã tri giác được hoặc những tư tưởng  tình cảm  hành động về những sự vật đó."
kỵ,"  ... x. kị1  kị2  kị binh  v.v."
kỵ binh, lính chuyên cưỡi ngựa để chiến đấu.
kỵ khí, t. cg. yếm khí. chỉ phát triển hay chỉ xảy ra trong một môi trường không có không khí: sinh vật kỵ khí.
kỵ mã, nói lính chuyên cưỡi ngựa trong thời pháp thuộc: lính kỵ mã.
kỵ sĩ, võ sĩ dưới chế độ phong kiến ở châu âu.
la, 1 dt. con lai của ngựa và lừa. " 2 (la) dt. tên nốt nhạc thứ 6  sau nốt son (sol) trong gam đô bảy âm: nốt la." " 3 đgt. 1. phát ra tiếng to do hoảng sợ hay bực tức: nghe tiếng la ở phía đầu chợ  hơi tí là ông ta la tướng lên. 2. đphg nói: chị hai chỉ la hôm nay chỉ không đến được. 3. đphg gọi: đầu sành có con ba ba  kẻ kêu con trạng người la con rùa (cd.)." " 4 tt. thấp  gần mặt đất: bay la  cành la cành bổng."
la bàn," d. dụng cụ gồm một kim nam châm tự do chuyển động trên một mặt chia độ  dùng để tìm phương hướng."
la cà, đg. đi hết chỗ này đến chỗ khác mà không có mục đích gì rõ ràng. thích la cà ngoài phố.
la-de," nguồn ánh sáng có thể sản xuất những tia chớp chói lòa đơn sắc  dùng trong lĩnh vực thông tin vô tuyến  trong sinh vật học..."
la đà," đgt. 1. sà xuống  ngã xuống thấp và đưa đi đưa lại theo chiều ngang một cách nhẹ nhàng: sương mù la đà trên mặt sông  gió đưa cành trúc la đà (cd.). 2. lảo đảo  choáng váng vì say rượu: cà cuống uống rượu la đà (cd.)."
la hét, đg. (kng.). la rất to (nói khái quát). la hét om sòm.
la liếm, ăn vơ vét khắp nơi: con chó đói la liếm hết mọi bếp.
la liệt," tt. (bày ra  giăng ra) nhiều và rải rác khắp mọi nơi không có trật tự  không theo hàng lối: sách báo bày la liệt trên bàn  hàng quán la liệt hai bên đường."
la lối," đg. lớn tiếng phản đối hoặc rêu rao: mất gà  chị ta la lối om sòm."
la ó, kêu to để phản đối : chơi xấu bị đồng bào la ó.
là," 1 dt. hàng tơ nõn dệt thưa và mỏng  thường được nhuộm đen: quần là áo lượt (tng.)  khăn là." " 2 đgt. 1. từ trực tiếp chỉ ra tên gọi nghề nghiệp  thuộc tính  bản chất của người  vật  hiện tượng: người đang hát ấy là lệ thu  cha tôi là nông dân  ông ấy là trưởng thôn  vàng là kim loại quý. 2. từ chỉ ra quan hệ tương đương về giá trị. hai với hai là bốn  im lặng và vàng. ii. lt. 1. từ không nhất thiết phải có mặt  với nghĩa như rằng: cứ nghĩ là  vẫn biết là  mọi người đều cho là tốt  chị ấy nói là chị ấy không đến được 2. từ dùng trong các cấu trúc điều kiện kết quả thường bắt đầu bằng từ hễ  đã  nếu: hễ mưa là ngập  đã mua là dùng thôi  chạm vào nọc là ông ta nổi khùng  nếu có thì giờ là tôi làm cho anh ngay. iii. trt. 1. từ đệm cho sắc thái nhận định chủ quan hoặc tự nhiên của lời nói: làm thế rất là dở  có được là bao  rồi đây bèo hợp mây tan  biết đâu hạc nội mây ngàn là đâu (truyện kiều). chết là phải 2. từ dùng để lặp một từ khác thể hiện sắc thái mức độ: xấu ơi là xấu  ghét ơi là ghét  đường trơn trơn là  bà là bà bảo thật." " 3 đgt. làm phẳng quần áo  vải vóc... bằng bàn là: là quần áo  hiệu giặt là." " 4 đgt. di chuyển sát bề mặt (mặt đất  mặt nước) cách đều bề mặt một khoảng được coi là bé: chim là mặt ruộng  chiếc trực thăng là là một vòng rồi hạ cánh."
là đà, nh. la đà.
là là, nh. là. ph. : cành liễu là là mặt nước ; chim lượn là là mặt đất.
là lượt, đẹp và sang: quần áo là lượt.
lả," 1 đg. 1 bị ngả rủ xuống  không đủ sức đứng thẳng. hàng cây lả ngọn. lúa lả xuống mặt ruộng. 2 bị kiệt sức đến mức người như mềm nhũn ra không làm gì nổi nữa. mệt lả người. đói lả. lả đi vì mất nhiều máu." " 2 t. (kết hợp hạn chế). (bay) lúc lên cao lúc xuống thấp  chao liệng một cách mềm mại. cánh cò bay lả trên sông."
lả lơi," tt. tỏ sự cợt nhả gợi tình một cách suồng sã qua lời nói  cử chỉ (trong quan hệ nam nữ): lả lơi đưa tình  cười nói lả lơi  thị cởi áo ra ngồi tựa vào gốc chuối  dáng ngồi không kín đáo  nhưng không bao giờ thị biết thế nào là lả lơi (nam cao)  xem trong âu yếm có chiều lả lơi (truyện kiều)  bướm lả ong lơi (tng.)."
lả lướt, nói dáng đi mệt nhọc: đi lả lướt.
lả tả," tản mát  rời rạc : ôm tập báo  để rơi lả tả."
lã chã," nói nước mắt rơi nhiều  chảy ròng ròng: giọt châu lã chã khôn cầm (k)."
lá," d. 1 bộ phận của cây  thường mọc ở cành hay thân và thường có hình dẹt  màu lục  có vai trò chủ yếu trong việc tạo ra chất hữu cơ nuôi cây. lá chuối. nón lá (làm bằng lá). vạch lá tìm sâu*. 2 từ dùng để chỉ từng đơn vị vật có hình tấm mảnh nhẹ hoặc giống như hình cái lá. lá cờ. lá thư. vàng lá*. buồng gan lá phổi."
lá cải, tờ báo tồi.
lá chắn," d. 1 tên gọi chung vật dùng để che đỡ cho tên  gươm  giáo khỏi trúng người trong chiến trận thời xưa  như khiên  mộc  v.v. 2 bộ phận hình tấm gắn ở một số vũ khí hay máy móc để che chắn  bảo vệ. lá chắn của khẩu pháo. 3 cái có tác dụng ngăn chặn sự tiến công từ bên ngoài. xây dựng vành đai làm lá chắn cho căn cứ quân sự."
lá lách," dt. bộ phận nội tiết nằm phía dưới dạ dày  có nhiệm vụ sản xuất hồng cầu: sốt rét nhiều sưng lá lách  bị đánh dập lá lách."
lá lảu, lá gói bánh nói chung: không kiếm đâu được lá lẩu mà làm bánh.
lá mặt, lá gói ngoài bánh cho đẹp. ngr. bề ngoài giả dối: ăn ở lá mặt.
lá mía, mảng sụn chia mũi ra làm hai lỗ.
lá sách, d. dạ lá sách (nói tắt).
lá sen, lần lót chung quanh cổ áo cánh.
lạ," i. tt. 1. chưa từng biết  từng gặp  từng làm... trước đây; trái với quen: nhà bà có con chó đen  người lạ nó cắn người quen nó mừng (cd.)  khách lạ  thèm của lạồ  kẻ còn  người khuất hai hàng lệ  trước lạ sau quen một chữ tình (nguyễn khuyến)  em nắm chặt bàn tay các o  người thì lạ mà mặt chừng quen quá (ý nhi)  khoai ruộng lạ mạ ruộng quen (tng.) 2. không bình thường: chuyện lạ  phép lạ. 3. khó hiểu: lạ quá nhỉ?  lạ thật  có gì là lạ. ii. đgt. lấy làm ngạc nhiên  khó hiểu về ai đó  về việc gì đó: tôi còn lạ gì nó  chuyện ấy ai còn lạ gì. iii. pht. tới độ ngạc nhiên khác thường: trông đẹp lạ."
lạ đời," khác thường  ít có : cử chỉ lạ đời."
lạ lùng," t. 1 rất lạ  thấy khó hiểu  hoặc làm cho phải ngạc nhiên. những ý nghĩ lạ lùng. 2 (hay p.). (dùng phụ sau t.). lạ lắm  đến mức phải ngạc nhiên. đẹp lạ lùng."
lạ mặt, tt. không quen biết: toàn là người lạ mặt đến.
lạ miệng, nói món ăn mới được ăn lần đầu tiên: ăn ngon vì lạ miệng.
lạ tai, mới được nghe thấy lần đầu tiên.
lạ thường, t. khác thường đến mức phải ngạc nhiên. cuộc đời thay đổi lạ thường. nóng nực lạ thường. khoan khoái lạ thường.
lác," 1 dt.  đphg hắc lào." " 2 dt. 1. cói: cây lác  chiếu lác. 2. cỏ lác  nói tắt."  3 tt. (mắt) có con ngươi lệch về một bên: mắt lác  bị lác.
lác đác," thưa thớt  ít và rải rác nhiều nơi : sao mọc lác đác ; lác đác bên sông chợ mấy nhà (bà huyện thanh quan)."
lác mắt, t. 1. nh. lác. 2. ngạc nhiên và khâm phục (thtục): nhào lộn như thế thì ai cũng phải lác mắt.
lạc," 1 d. cây thuộc họ đậu  thân bò hay thân đứng  lá kép có bốn lá chét  quả mọc cắm xuống đất  hạt dùng để ăn hay ép dầu. lạc rang. dầu lạc."  2 d. (ph.; id.). nhạc ngựa. " 3 đg. 1 không theo được đúng đường  đúng hướng phải đi. đi lạc trong rừng. lạc đường. đánh lạc hướng. 2 ở trạng thái lìa ra khỏi mà không tìm được đường về lại. con lạc mẹ. chim lạc đàn. bộ đội lạc đơn vị. 3 bị mất đi (có thể chỉ là tạm thời)  vì ở đâu đó mà tìm không thấy. lạc đâu mất hai cuốn sách. bà mẹ lạc con. 4 (giọng nói  mắt nhìn) trở thành khác hẳn đi  không bình thường  do bị kích động hoặc quá xúc động. cảm động quá giọng lạc hẳn đi. mắt lạc đi vì căm giận."
lạc đà," loài thú lớn ; cổ dài  lưng có một hoặc hai bướu ; dùng để cưỡi hay để tải đồ ở các sa mạc."
lạc đề," t. không theo đúng chủ đề  đi chệch yêu cầu về nội dung. bài làm lạc đề. câu chuyện lạc đề."
lạc điệu, tt. 1. sai điệu của bài hát: hát lạc điệu. 2. có biểu hiện không ăn khớp với hoàn cảnh: bộ quần áo này lạc điệu.
lạc hậu," t. 1 bị ở lại phía sau  không theo kịp đà tiến bộ  đà phát triển chung. nền kinh tế lạc hậu. lối làm ăn lạc hậu. tư tưởng lạc hậu. phần tử lạc hậu. 2 đã trở nên cũ  không còn thích hợp với hoàn cảnh  yêu cầu  điều kiện mới. tin ấy lạc hậu rồi."
lạc khoản, dòng chữ viết nhỏ để tên họ và ngày tháng ở trên các bức họa hay các bức đối trướng.
lạc loài," tt. bị tách  bị lạc khỏi đồng loại  bơ vơ: biết thân đến bước lạc loài (truyện kiều)  kiếp sống lạc loài"
lạc lõng," ph. t. 1. tản mát  tan tác vào chỗ lạ : quân địch chạy lạc lõng vào rừng. 2. không ăn khớp với toàn bộ : bài văn có nhiều ý lạc lõng. 3. chơ vơ ở một nơi vắng vẻ : một làng lạc lõng ở núi rừng."
lạc quan," t. 1 có cách nhìn  thái độ tin tưởng ở tương lai tốt đẹp. sống lạc quan yêu đời. tư tưởng lạc quan. 2 (kng.). có nhiều triển vọng tốt đẹp  đáng tin tưởng. tình hình rất lạc quan."
lạc thú, dt. thú vui: lạc thú gia đình  lạc thú tầm thường.
lách, đg. 1. chen để đi qua chỗ chật : lách ra khỏi đám đông. 2. lựa để một vật vào chỗ hẹp : lách mũi dao để cạy nắp hộp.
lách cách," t. từ mô phỏng những tiếng gọn  đanh và không đều của vật cứng  nhỏ chạm vào nhau. đục lách cách. // láy: lách ca lách cách (ý liên tiếp)."
lách tách," tt. (âm thanh) nhỏ  gọn phát ra đều đặn liên tiếp: than nổ lách tách trong bếp  tiếng máy chữ lách tách đều đều  những giọt mưa tụ lại ở trên đỉnh hang rơi xuống lách tách như không bao giờ dứt."
lạch, d. dòng nước nhỏ : đưa nước vào lạch để tưới vườn .
lạch bạch," t. từ mô phỏng những tiếng giống như tiếng bàn chân bước đi nặng nề  chậm chạp trên đất mềm. chạy lạch bạch như vịt bầu. // láy: lạch bà lạch bạch (ý liên tiếp)."
lạch cạch," tt. (âm thanh) trầm  gọn nối tiếp nhau đều đặn của các vật cứng va chạm nhẹ vào nhau: tiếng xe đạp lạch cạch ngoài cổng  bà cụ lạch cạch khép cánh cửa tre lại."
lạch đạch, cg. lạch bạch. nói đi nặng nề : béo quá đi lạch đạch như vịt.
lạch tạch, tiếng pháo nhỏ nổ.
lai, 1 i d. (ph.). gấu. lai quần. lai áo. " ii đg. (id.). nối thêm cho rộng  cho dài ra. áo  vai. căn phòng chật được lai thêm ra."  2 d. (ph.). phân. chiếc nhẫn vàng năm lai. " 3 i đg. cn. lai giống. cho giao phối con đực và con cái thuộc giống khác nhau  hoặc ghép giống cây này trên giống cây khác  hay là dùng biện pháp thụ tinh  giao phấn nhân tạo nhằm tạo ra một giống mới. lai lừa với ngựa. lai các giống ngô." " ii t. 1 (dùng phụ sau d.). sinh ra từ cha mẹ thuộc dân tộc khác nhau  hay được tạo ra bằng  giống. đứa con lai. lợn lai. táo lai. 2 pha tạp do vay mượn  bắt chước của nước ngoài một cách sống sượng  chắp vá. câu văn lai pháp." " 4 đg. 1 đèo bằng xe đạp  xe máy. lai con đi học. lai bằng xe đạp. 2 (phương tiện vận tải đường thuỷ) đưa đi kèm theo. canô lai phà cập bến."
lai căng," pha trộn nhiều thứ  do đó có vẻ lố lăng: điệu múa lai căng."
lai giống, đgt. ghép giống này vào giống khác: lai giống chó nhật  lai giống ngô.
lai láng, chứa chan tình cảm: lòng thơ lai láng bồi hồi (k).
lai lịch," nguyên do và con đường trải qua của một người  một sự việc : biết rõ lai lịch câu chuyện ."
lai nhai, cg. lài nhài. dai dẳng: xin xỏ lai nhai.
lai rai," t. không tập trung vào một thời gian mà rải ra mỗi lúc một ít  kéo dài như không muốn dứt. mưa lai rai hàng tháng trời. lúa chín lai rai."
lai sinh," kiếp sau  theo mê tín."
lai vãng, đgt. đi qua lại: ít người lai vãng  lâu không thấy nó lai vãng ở đây.
lài," d. cg. nhài. loài cây nhỏ có hoa trắng  thơm  thường dùng ướp trà."  t. nh. lai : chó lài.
lài nhài, nh. lai nhai.
lải nhải," đg. nói đi nói lại mãi chỉ một điều  nghe nhàm chán  khó chịu. vẫn cứ lải nhải cái luận điệu cũ. nói lải nhải không dứt."
lãi," 1 dt.  đphg giun." " 2 i. đgt. thu nhiều hơn chi sau khi kinh doanh hay sản xuất: buôn một lãi mười (tng.)  buôn thất nghiệp lãi quan viên (tng.)  nuôi ba ba không lãi bằng nuôi ếch. ii. dt. 1. số tiền thu nhập cao hơn chi phí: một vốn bốn lãi (tng)  lấy công làm lãi (tng.)  mặt hàng này bán không có lãi. 2. số tiền người vay phải trả cho chủ nợ ngoài số tiền thực vay: cho vay nặng lãi  lãi 1 6% một tháng  lãi tiết kiệm."
lãi suất, tỷ lệ tính lãi: lãi suất của tiền gửi quỹ tiết kiệm.
lái," i. đg. 1. điều khiển thuyền  tàu  xe : lái ô-tô sang bên phải ; lái máy cày. 2. đưa một việc đến chỗ mình muốn : chủ tịch hội nghị lái cuộc thảo luận theo hướng đúng. ii. d. 1. x .bánh lái : cầm lái xe hơi. tay lái. bộ phận có tác dụng xoay hướng đi của thuyền  tàu  xe. 2. phía sau thuyền  chỗ có cái lái : nặng lái quá  ngồi bớt về đằng mũi. 2. từ đặt trước tên người chở thuyền hoặc người buôn bán ngược xuôi : lái đò ; lái mành ; lái thuốc lào."
lái buôn, d. người chuyên nghề buôn bán lớn và buôn bán đường dài.
lái đò," d. người chuyên nghề đưa đò  chuyên chở khách và hàng hoá trên sông."
lái xe, dt. người làm nghề lái ô tô: mấy ông lái xe thường ăn ở quán này  làm nghề lái xe.
lại," i. đg. đến một nơi gần : tôi lại anh bạn ở đầu phố. ii. ph. 1. ngược chiều  theo hướng về chỗ đã xuất phát : trả lại ví tiền cho người đánh mất ; nó đánh tôi  tôi phải đánh lại. 2. cũng : thằng này lớn chắc lại thông minh như bố. 3. thêm vào  còn thêm : đã được tiền lại xin cả áo. 4. thế mà : thôi đã hỏng thì im đi  lại còn khoe giỏi làm gì. 5. từ dùng để biểu thị một ý phản đối : sao lại đánh nó ? tôi làm gì mà cậu lại sừng sộ thế ? 6. một hoặc nhiều lần nữa sau lần đã hỏng việc  lần đã xảy ra (lại đứng sau động từ) : xây lại nhà ; bài làm sai  phải làm lại. 7. một hoặc nhiều lần nữa sau khi hết  xong lần trước (lại đứng trước động từ) : lại xây nhà ; phấn khởi  cô bé lại làm một loạt bài toán khác. 8. theo chiều giảm đi  có thể đến giới hạn  trong quá trình diễn biến : thu gọn lại ; đến ngã tư xe chạy chậm lại." " d. từ dùng để gọi những viên chức cấp dưới ở những nha môn như đô lại  đề lại  thư lại trong thời phong kiến : một đời làm lại  bại hoại ba đời (tng)."
lại gạo," t. nói bánh chưng rắn trở lại  nhiều ngày sau khi luộc."
lại giống," hiện tượng một số đặc điểm của tổ tiên xa xăm bỗng nhiên lại xuất hiện ra ở con cháu: người có đuôi là một trường hợp lại giống  chứng tỏ nguồn gốc động vật của loài người."
lại hồn," hết sợ: nó hoảng quá  bây giờ chưa lại hồn."
lại mặt, lễ làm hôm sau ngày đón dâu để vợ chồng mới về thăm nhà vợ.
lại người," cg. lại sức. hồi phục sức lực sau khi ốm  mệt: tẩm bổ nhiều mới lại người."
lại quả," phần lễ sêu  lễ hỏi  lễ cưới bớt lại để tặng lại người đã đưa (cũ)."
lại sức, đgt. trở lại thể trạng bình thường sau lúc bị mất sức: ăn uống tốt cho lại sức  chờ cho lại sức hãy đi làm.
lam, t. nói thứ xôi thổi bằng ống tre hay sọ dừa lùi vào lửa : cơm lam.  đg. nh. làm : nhà có một bà hay lam hay làm (nguyễn khuyến).  d. màu xanh da trời thẫm : áo lam.
lam chướng," d. khí coi là độc bốc lên ở vùng rừng núi khiến người dễ sinh bệnh  theo quan niệm cũ; chướng khí."
lam khí, nh. lam chướng.
lam lũ," tt. 1. rách rưới: ăn mặc lam lũ. 2. quá vất vả  khổ cực trong cảnh thiếu thốn: cuộc sống lam lũ  một người cù rù nhưng nhẫn nại  lam lũ và luôn luôn chân lấm tay bùn (tô hoài)."
lam nham," nói làm bôi bác  dở dang  không đều  không đến nơi đến chốn : quét vôi lam nham."
làm," đg. 1 dùng công sức tạo ra cái trước đó không có. làm nhà. chim làm tổ. làm cơm. làm thí nghiệm. làm thơ. 2 dùng công sức vào những việc nhất định  để đổi lấy những gì cần thiết cho đời sống  nói chung. làm ở nhà máy. đến giờ đi làm. có việc làm ổn định. tay làm hàm nhai (tng.). 3 dùng công sức vào những việc thuộc một nghề nào đó để sinh sống  nói chung. về quê làm ruộng. làm nghề dạy học. làm thầy thuốc. 4 dùng công sức vào những việc  có thể rất khác nhau  nhằm một mục đích nhất định nào đó. việc đáng làm. dám nghĩ dám làm. làm cách mạng. làm nên sự nghiệp. 5 tổ chức  tiến hành một việc có tính chất trọng thể. làm lễ khánh thành. làm lễ chào cờ. làm đám cưới. làm ma*. 6 (kng.; kết hợp hạn chế). từ biểu đạt một hành vi thuộc sinh hoạt hằng ngày  như ăn uống  nghỉ ngơi  giải trí  mà nội dung cụ thể tuỳ theo nghĩa của bổ ngữ đứng sau. làm mấy cốc bia. làm một giấc đến sáng. làm vài ván cờ. 7 làm những việc thuộc nhiệm vụ hoặc quyền hạn gắn với một tư cách  địa vị  chức vụ nào đó  nói chung. làm mẹ. làm dâu. làm chủ*. làm chủ tịch hội nghị. 8 có tác dụng hoặc dùng như là  coi như là. làm gương cho mọi người. trồng làm cảnh. chiếm làm của riêng. lấy đêm làm ngày. câu chuyện làm quà. 9 là nguyên nhân trực tiếp gây ra  tạo ra. bão làm đổ cây. làm hỏng việc. làm vui lòng. làm khó dễ. 10 tự tạo cho mình một dáng vẻ như thế nào đó trong một hoàn cảnh ứng xử cụ thể. làm ra vẻ thông thạo. làm như không quen biết. làm ngơ*. làm duyên làm dáng. 11 (dùng sau một đg.). từ biểu thị kết quả  đơn thuần về mặt số lượng  của một hoạt động phân hay gộp; thành. tách làm đôi. gộp chung làm một. chia làm nhiều đợt. 12 giết và sử dụng làm thức ăn. làm lợn. làm vài con gà đãi khách."
làm ăn," đgt. làm việc  hoạt động để sinh sống nói chung: làm ăn khá giả  bận làm ăn  chí thú làm ăn  mải làm ăn quên cả bạn bè."
làm bàn, đá quả bóng lọt vào đích của đối phương để ghi điểm thắng.
làm bạn," đg. 1. trở thành bạn : làm bạn với người tốt. 2. lấy nhau làm vợ chồng  lấy vợ lấy chồng : chúng tôi làm bạn với nhau đã ba mươi năm."
làm bằng, để chứng thực một điều gì: có đủ giấy tờ làm bằng.
làm biếng, đg. (ph.). tỏ ra lười. làm biếng không chịu học.
làm bộ," t. 1. làm cao một cách giả dối: ăn thì ăn ngay  còn làm bộ. 2. tỏ thái độ khinh thường. làm bộ làm tịch a). nh. làm bộ. b). có những điệu bộ lố lăng."
làm cao, cg. làm kiêu. tự cho mình có giá trị lớn. bắc bậc làm cao. không nhận một điều gì vì cho rằng không xứng đáng với mình.
làm chay, tổ chức lễ phật để cầu xin việc gì.
làm chủ," đg. 1. có quyền sở hữu : nông dân làm chủ ruộng đất. 2. điều khiển  quản lý hoàn toàn không bị ai chi phối : nhân dân làm chủ đất nước. tinh thần làm chủ tập thể. thái độ của nhân dân trong chế độ xã hội chủ nghĩa  coi tài sản  công việc là của mình  mình có trách nhiệm trông nom và bảo vệ  do đó tự nguyện làm."
làm chứng, đg. (người không phải là đương sự) đứng ra xác nhận những điều mình đã chứng kiến. làm chứng về vụ tai nạn giao thông. người làm chứng.
làm cỏ," đgt. 1. dọn sạch cỏ ở ruộng vườn: bón phân  làm cỏ chẳng bỏ đi đâu (tng.)  ruộng vườn không ai làm cỏ  đi làm cỏ lúa. 2. tàn phá  giết hại hết sạch: bọn giặc có ý đồ làm cỏ cả làng."
làm công, cg. làm mướn. làm việc cho người khác để lấy tiền : chế độ làm công ăn lương.
làm dáng," đg. làm cho hình thức bên ngoài trở nên đẹp hơn (bằng trang điểm  chải chuốt hay điệu bộ). một cô gái thích làm dáng. làm dáng cho con."
làm dấu," đgt. 1. đánh dấu để đề phòng mất mát  thất lạc. 2. làm dấu thánh."
làm duyên," đg. 1. để làm kỷ niệm  để nhớ đến nhau: tặng cái khăn để làm duyên. 2. tỏ ra mình có duyên  đáng yêu."
làm dữ," đg. (ph.). làm ầm lên để buộc phải theo ý mình  mặc dù có thể không đáng phải như vậy. có gì đâu mà phải làm dữ đến thế."
làm đỏm, nh. làm dáng: đi đâu mà làm đỏm thế?
làm già," bắt bí  lấn bước khi được lợi thế: mình càng nhịn nó càng làm già."
làm giàu," đg. 1 làm cho trở nên có nhiều của cải  tiền bạc. biết cách làm giàu. làm giàu cho mình và cho đất nước. 2 làm cho trở nên phong phú  dồi dào. làm giàu vốn kiến thức. làm giàu tiếng việt."
làm hàng, bày những của tốt đẹp ra để khoe khoang hay lừa dối.
làm khách," từ chối không ăn uống hay ăn uống ít  khi được mời  để giữ ý."
làm lành, dt. tìm cách hoà thuận với người đã giận dỗi với mình: nó có muốn làm lành tôi cũng không cho  giận nhau mãi chả chịu làm lành.
làm lẽ, trở thành vợ lẽ người ta.
làm loạn, đứng lên chống lại trật tự xã hội.
làm lông," vặt lông  cạo lông để làm thịt: làm lông gà."
làm lơ, đg. cg. làm ngơ. giả vờ như không biết.
làm lụng," nh. làm  ngh. 1: có làm lụng mới có ăn."
làm ma, làm lễ chôn người chết.
làm mai, đứng trung gian trong việc hôn nhân.
làm mối, đg. 1. nh. làm mai. 2. đứng trung gian trong việc buôn bán.
làm mướn, nh. làm công.
làm nên, đg. 1. trở thành người có danh vọng. 2. trở thành: làm nên giàu có.
làm ngơ, nh. làm lơ.
làm nhục," đg. 1. làm tổn hại danh dự người khác bằng lời nói  hành động  sức mạnh  uy quyền : không chịu để quân địch làm nhục. 2. cưỡng bức để thỏa mãn thú vui của xác thịt : cai ngục của ngụy quyền làm nhục phụ nữ."
làm nũng, làm bộ làm điệu để vòi vĩnh vì thấy người ta yêu thương mình: con một hay làm nũng. làm nũng làm nịu. nh. làm nũng.
làm ơn, đg. 1. làm việc có lợi cho người khác. 2. từ xen vào câu nói cho có lễ độ khi nhờ ai làm việc gì: ông làm ơn cho tôi mượn tờ báo.
làm phách, lên mặt tự cao.
làm phản," quay trở lại  chống lại đường lối mà mình đã theo: nguyễn hữu chỉnh làm phản tây-sơn."
làm phép, nói thầy phù thủy hay giáo sĩ vận dụng phép thuật. ngr. qua loa gọi là có làm: kiểm soát làm phép thôi mà.
làm phiền," quấy nhiễu  làm bận người khác."
làm phúc, đg. 1. nh. làm ơn. 2. nói linh mục làm lễ ở một nhà thờ thường ngày không có linh mục.
làm quà, 1. đg. biếu một vật nhỏ để làm đẹp lòng người giao dịch với mình. 2. t. có tính chất làm cho vui lòng: câu chuyện làm quà.
làm quen," đg. 1 bắt đầu có tiếp xúc  có quan hệ với dụng ý để trở nên quen biết. lân la làm quen. 2 bắt đầu tiếp xúc để biết  để sử dụng. lần đầu làm quen với môn học này. làm quen với máy móc."
làm reo, đg. đình việc làm nhằm đạt một yêu sách: công nhân làm reo đòi chủ tăng lương.
làm ruộng, cày cấy ruộng đất để làm ra thóc gạo: làm ruộng để nuôi con.
làm sao," i. l. 1. vì lẽ gì: làm sao anh nghỉ học? 2. thế nào  theo cách nào: học tập làm sao cho đáng công cha mẹ nuôi nấng khó nhọc. ii. ph. biết bao  dường nào: ăn gì to lớn đẫy đà làm sao (k)."
làm thân, tìm cách để thành người quen biết gần gụi.
làm thinh," không nói năng gì làm như không biết  trước một sự việc: đã nhắc là hết thức ăn mà nó cứ làm thinh không đi chợ."
làm thịt, giết súc vật để ăn: đem lợn ra làm thịt.
làm thuê, nh. làm công.
làm tiền, đgt. kiếm tiền một cách bất chính: gái làm tiền  hoạnh hoẹ để làm tiền.
làm tội," đg. 1. trừng phạt bằng nhục hình. 2. gây ra sự vất vả  khó nhọc: con quấy làm tội mẹ."
làm trò, đg. 1. đóng một vai khôi hài cho người ta cười. 2. bày ra chuyện để mua cười.
làm tròn, thực hiện đầy đủ: làm tròn nhiệm vụ.
làm vậy," ph. như thế đó: tôi đọc làm sao  anh cứ viết làm vậy."
làm vì," ph. giữ một chức vụ  nhưng thực tế không làm gì: chỉ ngồi làm vì."
làm việc, đg. 1. vận dụng công sức một cách liên tục để đi tới một kết quả có ích: công nhân làm việc khẩn trương để xây cầu xong trước thời hạn. 2. hoạt động trong nghề nghiệp của mình: công nhân viên chức làm việc mỗi ngày tám giờ.
lảm nhảm, nói luôn mồm như người mất trí: say rượu lảm nhảm suốt đêm.
lạm," ph. lấn quá giới hạn của mình  làm quá quyền hạn của mình: tiêu lạm; ăn lạm; lạm bàn."
lạm dụng," sử dụng quá mức  quá quyền hạn : lạm dụng quyền hành để tham ô."
lạm phát," đg. (hoặc d.). phát hành số lượng tiền giấy vượt quá mức nhu cầu lưu thông hàng hoá  làm cho đồng tiền mất giá."
lạm quyền, làm những việc vượt quá quyền hạn của mình.
lạm thu, thu quá mức.
lan," 1 dt. cây cảnh  có nhiều loại  thân cỏ  hoặc thân gỗ  hoa có nhiều loại  thơm hoặc không thơm: hoàng lan  huệ lan  kim lan  màn lan trướng huệ  mộc lan  ngọc lan  phong lan."  2 đgt. mở rộng trên bề mặt sang phạm vi khác: lửa cháy lan sang nhà bên  cỏ lan mặt đất rêu phong dấu giày (truyện kiều).
lan can," hàng chấn song bằng gỗ  bằng sắt  ở trước thềm nhà  sân gác  hai bên cầu..."
lan man," ph. t. kéo dài không dứt: trình bày lan man  rối trí người nghe; chuyện lan man."
lan tràn, đg. lan nhanh và mạnh trên phạm vi rộng. bệnh dịch lan tràn.
làn," 1 dt. giỏ xách đựng đồ  làm bằng tre  mây  hoặc nhựa  miệng thường rộng  đáy bằng: xách làn đi chợ  đựng đầy làn quýt  làn cói  làn mây." " 2 dt. 1. từ dùng kết hợp hạn chế với một vài từ chỉ từng đơn vị những vật cùng loại di chuyển liên tiếp và đều đặn  tạo thành lớp  thường là trải rộng: những làn khói lam chiều  từng làn gió thoảng qua  làn sóng. 2. từ dùng kết hợp hạn chế với vài từ chỉ bộ phận cơ thể người: làn tóc  làn da." " 3 dt. làn điệu  nói tắt."
làn sóng, d. 1 sóng xô nối tiếp nhau tạo thành từng lớp có bề mặt hình uốn lượn. tóc uốn kiểu làn sóng. làn sóng đấu tranh (b.). 2 bước sóng vô tuyến điện. phát trên làn sóng ngắn.
lãn công, nói công nhân các nước tư bản chủ nghĩa đấu tranh bằng cách không chịu làm hết năng lực của mình.
lán," d. 1. nhà nhỏ làm bằng tre nứa trong rừng. 2. nhà để chứa tre  gỗ  củi. than."
lang, 1 dt. quí tộc vùng dân tộc mường: quan lang.  2 dt. chó sói: lang sói. " 3 dt. thầy lang  nói tắt."  4 tt. có từng đám trắng loang lổ trên lông hoặc da của động vật: lợn lang chóng lớn  mặt lang. " 5 pht. (ngủ  đẻ) một cách bừa bãi  không đúng nhà  đúng ổ của mình: đi ngủ lang  gà đẻ lang."
lang bang, nh. lang thang: đi lang bang cả ngày.
lang bạt, nói đi xa xôi không biết đâu mà tìm. lang bạt kỳ hồ. nh. lang bạt : đi lang bạt kỳ hồ.
lang băm," d. (kng.). thầy thuốc dốt nghề  chữa bậy để kiếm tiền."
lang ben," dt. bệnh ngoài da  biểu hiện bằng những dát  chấm tròn hoặc bầu dục to nhỏ khác nhau  nhiều khi tập hợp mảnh trên có vảy trắng mỏng nhỏ  thường khu trú ở vùng ngực  cổ  mặt lưng  ít khi ở chân tay."
lang chạ, t. 1. bạ đâu ở đấy. 2. hay chung đụng bậy bạ.
lang lảng, lảng dần: thằng bé lang lảng đi chơi.
lang quân, từ mà người vợ dùng để gọi chồng (cũ).
lang thang," cg. lang bang. vơ vẩn  không có mục đích rõ rệt : đi lang thang."
lang vườn, nh. lang băm.
làng," d. 1 khối dân cư ở nông thôn làm thành một đơn vị có đời sống riêng về nhiều mặt  và là đơn vị hành chính thấp nhất thời phong kiến. luỹ tre quanh làng. người cùng làng. phép vua thua lệ làng (tng.). 2 (kng.; dùng trong một số tổ hợp). những người cùng một nghề  một việc nào đó (nói tổng quát). làng báo. làng thơ."
làng chơi," những người ham mê cờ bạc  sắc dục."
làng mạc, làng nói chung: làng mạc vui vẻ.
làng nhàng, mảnh khảnh hơi gầy: người làng nhàng mà dai sức.
làng nước," người trong làng: nhà cháy  kêu làng nước đến cứu."
làng xóm, làng nói chung.
lảng," 1 1. đgt. lẩn đi  tránh đi  không muốn cho người khác thấy: nó vừa ở đây đã lảng đâu mất rồi  cứ trông thấy tôi là hắn lảng  thấy việc là thấy lảng. 2. cố ý tránh chuyện đang bàn  chuyển dần sang chuyện khác: nói lảng sang chuyện khác." " 2 tt.  đphg vô duyên  vớ vẩn: cái anh này lảng hôn."
lảng tránh," đg. 1 tránh đi không muốn gặp. lảng tránh mọi người. 2 tránh đi  không động đến  không nói đến. lảng tránh vấn đề."
lảng vảng," đgt. đi lại quanh quẩn nhiều lần gần một nơi nào đó  một cách không đàng hoàng mà nó có vẻ lén lút  nhằm mục đích riêng: mấy tên lưu manh lảng vảng ở sân ga  có người lạ mặt khả nghi lảng vảng gần khu vực mình."
lãng du, đi chơi phiếm (cũ).
lãng mạn," t. 1. có khuynh hướng nghệ thuật theo chủ nghĩa lãng mạn : văn lãng mạn. chủ nghĩa lãng mạn. trào lưu và tư tưởng nghệ thuật thịnh hành vào hồi thế kỷ xix ở pháp và một số nước châu âu  đối lại với chủ nghĩa cổ điển  chủ trương vượt lên trên thực tế và dựa vào ý muốn chủ quan mà sáng tác. lãng mạn cách mạng. khuynh hướng nghệ thuật tiến bộ tin tưởng vào cuộc sống tương lai tươi đẹp. 2. bừa bãi  hay nghĩ hay làm những chuyện vẩn vơ : anh chàng lãng mạn muốn yêu bất cứ ai."
lãng phí," đg. làm tốn kém  hao tổn một cách vô ích. lãng phí tiền của. ăn tiêu lãng phí."
lãng quên," đgt. không còn nhớ những việc cần làm  cần quan tâm."
lãng tử," d. (vch.). kẻ thích cuộc sống lang thang nay đây mai đó. bỏ nhà đi  sống cuộc đời lãng tử."
láng, 1 đgt. đang đi thẳng bỗng quanh sang một bên rồi lại ngoặt ra đi thẳng tiếp: bỗng nhiên xe láng sang bên phải. " 2 i. đgt. 1. phủ đều lên bề mặt và xoa mịn bằng lớp vật liệu cho nhẵn bóng: nền nhà láng xi măng  đường láng nhựa. 2. (nước) tràn lớp mỏng trên mặt bãi  mặt ruộng: nước mới láng mặt ruộng  nước vào láng bãi. ii. tt. nhẵn  bóng loáng: giày mới đánh xi đen láng  tóc láng mượt. iii. dt. vải nhẵn bóng: quần láng đen."
láng cháng, cg. lảng vảng. sà vào mỗi nơi một tí: láng cháng vào các quán bên đường.
láng giềng, người ở cạnh nhà hoặc ở gần nhà : bán anh em xa mua láng giềng gần (tng).
lạng," 1 d. 1 đơn vị cũ đo khối lượng  bằng 1/16 cân ta  tức khoảng 37 8 gram. bên tám lạng bên nửa cân. 2 tên gọi thông thường của 100 gram. kém hai lạng đầy một kilô."  2 đg. 1 đưa ngang lưỡi dao vào thịt để cắt lấy những lớp mỏng. lạng bớt mỡ ra. lạng miếng thịt thăn. 2 xẻ thành những tấm mỏng. lạng gỗ. " 3 đg. nghiêng sang một bên  mất thăng bằng trong giây lát. sóng đánh lạng thuyền đi. lạng người chực ngã. chiếc xe lạng sang một bên."
lanh, t. x. nhanh.
lanh chanh, hấp tấp vội vàng làm việc của người khác: lanh chanh bưng lấy cái bát rồi đánh vỡ.
lanh lảnh, nói giọng cao và trong: tiếng lanh lảnh.
lanh lẹ," tt. nhanh nhẹn: lanh lẹ như một con sóc  một thanh niên tráng kiệt  lanh lẹn  anh chị em trong đơn vị đều tin tưởng ở tài trí lanh lẹ của kiều."
lanh lẹn, nh. nhanh nhẹn: hoạt động lanh lẹn.
lanh lợi, thông minh và nhanh nhẹn: cán bộ lanh lợi.
lành," t. 1. nguyên vẹn  không giập  sứt  vỡ  rách : áo lành ; bát lành. 2. tốt cho sức khỏe  không độc : thức ăn lành ; nước lành. 3. hiền từ  không ác : người lành. 4. đã khỏi bệnh  khỏi đau  dễ khỏi bệnh : chân đã lành."
lành lạnh, hơi lạnh: chiều thu lành lạnh.
lành lặn," t. không bị rách  không bị sứt mẻ hoặc thương tật (nói khái quát). vá lại quần áo cho lành lặn. bị thương ở chân  nhưng đứng vẫn như người lành lặn."
lành mạnh, có ích cho thân thể hay tâm hồn: trò chơi lành mạnh; cuộc giải trí lành mạnh.
lành nghề," thông thạo nghề mình  công việc chuyên môn của mình: thợ lành nghề."
lãnh," 1 dt.  đphg lĩnh1: quần lãnh."  2 nh. lĩnh2: lãnh canh  lãnh lương  lãnh tiền.
lãnh binh," chức quan võ đời nguyễn  coi quân lính đóng giữ một huyện."
lãnh chúa, chúa phong kiến chiếm đoạt ruộng đất của nông dân và bóc lột sức lao động của họ trong thời trung cổ ở châu âu.
lãnh đạm," t. (hoặc đg.). không có biểu hiện tình cảm  tỏ ra không muốn quan tâm đến. thái độ lãnh đạm."
lãnh đạo," i. đgt. dẫn dắt tổ chức phong trào theo đường lối cụ thể: lãnh đạo cuộc đấu tranh. ii. dt. cơ quan lãnh đạo  bao gồm những người có khả năng tổ chức dẫn dắt phong trào: chờ lãnh đạo cho ý kiến  ban lãnh đạo đi vắng cả."
lãnh địa, đất đai của lãnh chúa.
lãnh hải," d. phạm vi biển ven bờ  có chiều rộng quy định (thường không vượt quá 12 hải lí)  thuộc chủ quyền của một nước ven biển."
lãnh hội," đphg  nh. lĩnh hội."
lãnh sự," viên chức ngoại giao của một nước đặt ở một thành phố của một nước khác để trông nom bảo vệ quyền lợi của kiều dân nước mình ở đấy. lãnh sự tài phán (quyền). quyền đặc biệt của các nước đế quốc ở trung quốc trước kia  quy định kiều dân các nước đế quốc không chịu sự chi phối của pháp luật trung quốc  khi họ phạm tội thì chỉ lãnh sự các nước ấy mới có quyền định đoạt về tội lỗi của họ."
lãnh thổ, d. đất đai thuộc chủ quyền của một nước.
lãnh tụ," người có tài năng đặc biệt  hiểu rõ nguyện vọng và khả năng của quần chúng  do đó có thể đưa đường chỉ lối cho quần chúng hành động: hồ chủ tịch là lãnh tụ tối cao của dân tộc ta."
lánh, 1 đgt. tránh không để gặp ai hoặc cái gì đó bị coi là không hay đối với mình: tạm lánh đi mấy ngày  như nàng hãy tạm lánh mình một nơi (truyện kiều). " 2 đphg  tt. nhánh: than đen lánh  giày bóng lánh."
lánh mặt, tránh không muốn gặp : lánh mặt người quen.
lánh nạn, đg. rời xa khỏi nơi đang có tai biến xã hội để tránh tai hoạ. dân lánh nạn.
lạnh, tt. 1. có nhiệt độ thấp; trái với nóng: nước lạnh  gió lạnh  trời trở lạnh  lạnh cóng cả tay  mặc nhiều áo cho đỡ lạnh  mưa chấm bàn tay từng chấm lạnh (nguyễn bính)  xứ lạnh  lạnh như đồng (tng.)  cơm đã nguội lạnh. 2. có cảm giác gai người do sợ hãi: sợ lạnh cả người  lạnh gáy. 3. có thái độ không hề có tình cảm gì trong quan hệ: mặt lạnh như tiền  gịọng cứ lạnh như không. 4. (màu) gợi cảm giác lạnh lẽo: ông ấy thích dùng gam màu lạnh.
lạnh gáy, nh. lạnh người: nghe câu nói lạnh gáy.
lạnh giá, lạnh lắm: trời lạnh giá.
lạnh lẽo," t. ph. l. nh. lạnh  ngh.1 : tiết thu lạnh lẽo. 2. không ấm cúng  thiếu thân mật : gian phòng lạnh lẽo ; sống lạnh lẽo."
lạnh lùng," t. 1 (id.). lạnh  làm tác động mạnh đến tâm hồn  tình cảm. mưa gió lạnh lùng. 2 tỏ ra thiếu hẳn tình cảm trong quan hệ tiếp xúc với người  với việc. thái độ lạnh lùng. cái nhìn lạnh lùng. bình tĩnh đến lạnh lùng."
lạnh ngắt," lạnh lắm (x. lạnh  ngh.l): đêm đông lạnh ngắt."
lạnh nhạt," không thân mật  không ân cần : thái độ lạnh nhạt."
lao," 1 d. bệnh lây do trực khuẩn koch gây ra  thường phá hoại phổi hoặc các bộ phận khác như hạch  xương  v.v. lao phổi. lao hạch. phòng chống lao."  2 d. nhà lao (nói tắt). bị nhốt trong lao. " 3 i d. 1 binh khí thời xưa hình cái gậy dài  có đầu sắt nhọn. đâm lao. 2 dụng cụ thể thao  hình cái lao  dùng để tập phóng đi xa. kỉ lục phóng lao." " ii đg. 1 phóng mạnh một vật dài.  sào. mũi tên lao đi vun vút. 2 di chuyển rất nhanh  rất mạnh thẳng về phía trước. chiếc xe lao xuống dốc. chạy lao theo. 3 dốc toàn bộ sức lực  tâm trí vào việc gì. lao vào công tác. 4 (chm.). đưa rầm cầu ra đặt lên mố và trụ. lao cầu."
lao công," dt. việc  người lao động đơn giản như dọn dẹp  làm vệ sinh...trong một cơ quan  xí nghiệp."
lao dịch, công việc vất vả nặng nhọc.
lao đao," t. 1. choáng váng mệt nhọc : chưa khỏi sốt  còn thấy lao đao trong người. 2. gặp nhiều khó khăn vất vả : cuộc sống lao đao."
lao động," i d. 1 hoạt động có mục đích của con người nhằm tạo ra các loại sản phẩm vật chất và tinh thần cho xã hội. lao động chân tay. lao động nghệ thuật. sức lao động. 2 việc làm lao động cụ thể  nói về mặt tạo ra sản phẩm. trả lương theo lao động. năng suất lao động. 3 sức người bỏ ra trong việc làm lao động cụ thể. tiết kiệm lao động. hao phí lao động. 4 người làm lao động (nói về lao động chân tay  thường là trong sản xuất nông nghiệp). nhà có hai lao động chính."  ii đg. 1 làm việc . lao động quên mình để xây dựng đất nước. 2 làm việc lao động chân tay. học sinh tham gia lao động trong tháng nghỉ hè.
lao khổ," tt.  vchg khổ sở  cực nhọc: đồng bào lao khổ  lao khổ bao năm nơi đồng chua nước mặn."
lao lung, 1. d. nhà tù. 2. đg. dùng thủ đoạn mà sai khiến ràng buộc người ta.
lao lực, làm việc bằng thể xác.
lao lý, nhà tù.
lao nhao, nhốn nháo mất bình tĩnh: dân làng lao nhao chạy ra chữa cháy.
lao tâm," đg. lao động trí óc một cách vất vả  căng thẳng."
lao tù, dt. nhà tù nói chung.
lao xao, ồn ào nhộn nhịp.
lào, d. 1. thùng đong nước mắm. 2. thước để đo giá trị con người: bọn bóc lột bao giờ cũng lấy đồng tiền làm lào.
lào quào," cg. láo quáo. dễ dãi  nông nổi  thế nào cũng xong: tính nết lào quào  ai bảo sao nghe thế."
lào xào, nói nhiều người nói nhỏ với nhau: nhân dân lào xào về vụ tham ô.
lảo đảo," đg. mất thăng bằng  ngả nghiêng muốn ngã  muốn đổ. lảo đảo như người say rượu."
lão," i. d. 1. già : ông lão  bà lão. 2. người đàn ông có tuổi (nói có ý khinh) : lão huyện ấy ác lắm. ii. đ. từ người già dùng để tự xưng : lão tuy già yếu nhưng vẫn sản xuất được."
lão bộc, d. người đầy tớ già trong xã hội cũ.
lão khoa," (y) môn học về bệnh lý  tâm lý người già."
lão luyện," được rèn luyện từ lâu nên thông thạo  am hiểu : một cán bộ kỹ thuật lão luyện."
lão nhiêu," người đàn ông tuổi từ năm mươi lăm trở lên ở nông thôn dưới thời phong kiến và pháp thuộc  được miễn thuế và miễn lao dịch."
lão suy, đg. (hoặc t.). suy yếu do tuổi già. hiện tượng lão suy.
lão thành, cao tuổi và có nhiều kinh nghiệm về việc đời: nhà cách mạng lão thành.
lão thị, tật của mắt già không còn nhìn được gần do khả năng điều tiết của thủy tinh thể giảm sút.
láo," t. ph. 1. vô phép  thiếu lễ độ với người trên  không biết kính nể người trên. 2. sai  hỏng  bậy bạ : nói láo ; làm láo ."
láo nháo," t. (kng.). lộn xộn  lung tung nhiều thứ  không có chút trật tự nào. người đứng người ngồi láo nháo. làm ăn láo nháo chẳng đâu vào đâu cả. láo nháo như cháo trộn cơm (tng.)."
láo quáo, nh. lào quào.
láo toét, nh. láo: ăn nói láo toét; bài làm láo toét.
láo xược," vô phép và hỗn hào: quen thói láo xược  coi người trên như người dưới."
lạo xạo, tiếng cát hay sạn cọ xát nhau: có tiếng lạo xạo trong ổ bi.
lạp xường, thức ăn làm bằng thịt trộn diêm tiêu nhồi vào ruột lợn rồi phơi khô.
lát, 1 dt. một thời gian ngắn ngủi: chờ tôi một lát  lát nữa ta sẽ đi. " 2 dt. 1. miếng mỏng cắt  thái từ nguyên củ  nguyên chiếc: khoai thái lát phơi khô  bánh mì cắt lát tẩm đường  ngậm mấy lát gừng là khỏi ho. 2. nhát: nhát cuốc." " 3 dt cây to  cao trên 25m  vỏ xám tro  nứt dọc và bong mảng  lá non màu đỏ  đầu nhọn  gốc lệch  gỗ màu hồng nhạt  lõi nâu đỏ có ánh đồng  vân đẹp  thớ mịn  dùng đóng đồ gỗ quý và làm gỗ dán."  4 đgt. đặt và gắn gạch hay ván gỗ...thành mặt phẳng: đường làng lát gạch  gạch lát nền  ván lát sàn.
lát hoa, gỗ lát có nhiều vân.
lạt," d. dây bằng tre  dang hay mây chẻ mỏng dùng để buộc." " t. 1. thiếu muối hoặc không có vị ngon ngọt : canh lạt ; quả cam lạt. 2. hả  hết mùi : phấn đã lạt chẳng còn gì thơm. 3. bạc  mất màu : bộ quần áo đi nắng nhiều đã lạt. 4. không gây được hứng thú  vô duyên : câu chuyện lạt."
lạt lẽo, nh. lạt: bát canh lạt lẽo; câu chuyện lạt lẽo.
lau," 1 d. cây cùng loài với mía  mọc hoang thành bụi  thân xốp  hoa trắng tụ thành bông." " 2 đg. làm cho khô  cho sạch bằng cách đưa nhẹ một vật mềm trên bề mặt. lau bảng. lau mồ hôi. sàn nhà lau sạch bóng. sạch như li như lau (rất sạch  không có một vết bẩn)."
lau chau," hấp tấp  nhanh nhảu đoảng: lau chau bưng mâm đi  đánh vỡ ngay cái đĩa."
lau chùi, nh. lau : lau chùi bàn ghế.
lau láu, liến thoắng: nói chuyện lau láu.
lau nhau, nhỏ bé sàn sàn bằng nhau: đàn lợn lau nhau.
làu," t. (thường dùng phụ sau đg.; kết hợp hạn chế). 1 có thể đọc thuộc lòng thật trơn tru  không chút vấp váp. thuộc làu từ đầu đến cuối. bài hát nào cũng thuộc làu làu. làu thông sách kim cổ. 2 (kng.). ở tình trạng không có một gợn bẩn. bàn ghế sạch làu."
làu bàu," đgt. nói nhỏ  lẩm bẩm trong miệng  nghe không rõ  tỏ vẻ không bằng lòng  bực dọc  khó chịu: không dám cãi nhưng cứ làu bàu  cô bé đi qua bức dại  miệng làu bàu  mặt càu cạu (ma văn kháng)."
làu nhàu, nh. làu bàu.
lảu bảu, nh. làu bàu.
láu," t. biết nghĩ nhanh  tính đúng  để mưu những lợi ích vặt cho mình."
láu cá, nh. láu.
láu lỉnh," t. có vẻ tinh nhanh  khôn và tinh nghịch. vẻ mặt láu lỉnh. trả lời một cách láu lỉnh."
láu táu, hấp tấp vội vã khi nói năng: ăn nói láu táu.
lay," đgt. làm rung động  không còn ở thế ổn định: gió lay cây  lay mạnh cho long chân cọc  lay vai gọi dậy."
lay chuyển, làm mất thế vững vàng : tình hữu nghị không gì lay chuyển nổi.
lay động, đg. chuyển động nhẹ qua lại ở một vị trí nhất định. bóng cây lay động trên mặt nước. ngọn lửa khẽ lay động. bài thơ làm lay động lòng người (b.).
lay láy, nói màu đen vừa thẫm vừa bóng: mắt đen lay láy.
lay lắt," ph. 1. chơ chỏng  không làm xong  không thu dọn: việc bỏ lay lắt; dụng cụ bỏ lay lắt. 2. nói sống thiếu thốn  vất vưởng trong một thời gian dài: sống lay lắt."
lay nhay," lằng nhằng  kéo dài  khó dứt: công việc lay nhay mãi."
lay ơn, lay-ơn nh. lay-dơn.
láy, đg. nhắc lại : láy mãi lời oán trách.
lạy," đg. (hoặc d.). 1 chắp tay  quỳ gối và cúi gập người để tỏ lòng cung kính  theo lễ nghi cũ. chắp tay lạy phật. cúi lạy. lạy bốn lạy. 2 (cũ). từ dùng trước từ chỉ người đối thoại khi mở đầu lời nói  để tỏ thái độ cung kính hoặc ý cầu xin khẩn thiết. lạy cụ! lạy trời mưa thuận gió hoà... (cd.)."
lạy lục, hạ mình van xin.
lạy van, nh. lạy lục.
lắc," 1 đgt. 1. làm cho chuyển động  rung động theo nhịp liên tục: lắc bình rượu thuốc  xe lắc như đưa võng  lắc chuông  lắc bao gạo cho vơi xuống. 2. lắc đầu  nói tắt: chỉ lắc mà không nói." " 2 (f. plaque) dt. tấm biển  tấm bảng: tôi muốn khắc tên ông bạn đọc vào một tấm lắc đồng để kỷ công ông (vũ bằng)."
lắc cắc, tiếng hai vật bằng gỗ đập vào nhau: gõ dùi lắc cắc vào thành trống.
lắc đầu," quay đầu sang hai bên  tỏ ý không bằng lòng."
lắc lư, lảo đảo ngả nghiêng sang hai bên như muốn đổ.
lặc lè," nặng nề  khó nhọc: gánh ba mươi cân gạo đã thấy lặc lè."
lăm, d. miếng thịt phần ở khoanh cổ bò hay lợn.  đg. định bụng làm ngay: chưa đi đến chợ đã lăm ăn quà. " t. năm  đi theo sau số chục: mười lăm; hăm lăm."
lăm lăm, nh. lăm: chưa đến chợ đã lăm lăm ăn quà.
lăm le," đg. (thường dùng trước đg.). có ý định và sẵn sàng  có thời cơ là làm ngay (thường là việc xấu). tên kẻ cắp lăm le rút trộm cái ví."
lăm tăm, nói nước mới bắt đầu sủi: nước sủi lăm tăm.
lắm, i. tt. có số lượng được coi là hơn bình thường: lắm mồm lắm miệng  lắm tiền  lắm con thì khổ  lắm thầy thối ma (tng.). ii. pht. đạt mức độ cao hơn bình thường: khổ lắm anh à  buồn lắm  cô ấy xinh lắm.
lăn, đg. 1. nói những vật tròn vừa quay vừa dời chỗ : quả bóng lăn. 2. làm cho một vật tròn vừa quay vừa dời chỗ : lăn gỗ xuống chân đồi. 3. nằm vật xuống : thằng bé lăn ra khóc. 4. lao mình vào : lăn vào giằng lấy súng địch.
lăn chiêng, ngã ngửa ra.
lăn cù, cg. lăn quay. lăn tròn như con cù; con quay: ngã lăn cù.
lăn đùng, ngã vật xuống một cách đột ngột.
lăn kềnh, nằm vật ngửa ra: lăn kềnh xuống chõng.
lăn lóc," i. đg. nh. lăn. ii. t. ph. 1. ham mê: lăn lóc trong đám bạc. 2. khổ sở  không người chăm nom: trẻ sống lăn lóc."
lăn lộn," đg. 1 lăn bên nọ lật bên kia nhiều lần. lăn lộn dưới đất ăn vạ. đau lăn đau lộn (kng.). 2 lao vào để làm  vật lộn với khó khăn vất vả. lăn lộn với phong trào. lăn lộn nhiều năm trong nghề."
lăn quay, nh. lăn cù: ngã lăn quay.
lăn queo, nói ngã co người lại: ngã lăn queo.
lăn tay, đgt. lăn dấu ngón tay đã phết mực lên giấy để lưu vân tay làm bằng chứng: lăn tay làm chứng minh thư.
lăn tăn, ph. 1. nổi lên những mụn nhỏ: sởi đã bắt đầu mọc lăn tăn ở ngực. 2. nói mặt nước hơi gợn: mặt hồ lăn tăn trong gió nhẹ.
lăn xả, lao mình vào: lăn xả vào đồn địch.
lằn, 1. t. có một vết nổi dài : bị đánh ba roi lằn đít. 2. d. vết kiến hay mối đi. " d. ""thằn lằn"" nói tắt: con lằn bò trên giậu."
lẳn, t. chắc thịt: béo lẳn; mình lẳn như mình cá trắm.
lặn," đg. 1 tự làm cho mình chìm sâu xuống nước. lặn một hơi dài. thợ lặn. bộ đồ lặn. 2 biến đi như lẩn mất vào chiều sâu  không còn thấy hiện ra trên bề mặt. nốt sởi đã lặn. người xấu duyên lặn vào trong... (cd.). 3 khuất mất đi phía dưới đường chân trời. trăng lặn. mặt trời lặn sau dãy núi xa."
lặn lội, đi xa và vất vả như phải lặn suối vượt sông: lặn lội từ bên kia dãy núi sang đây.
lăng, 1 dt. công trình xây dựng làm nơi cất giữ thi hài các vĩ nhân: lăng của các bậc vua chúa  lăng miếu  lăng mộ  lăng tẩm. " 2 dt. loài cá ở nước ngọt  không có vảy: ăn chả cá lăng."  3 đgt. 1. vung ngang cánh tay để văng cái gì đó đi xa: lăng lựu đạn  lăng hòn đá sang bờ ao bên kia. 2. đưa mạnh chân hoặc tay theo chiều ngang trong tư thế duỗi thẳng: lăng chân.
lăng băng," không nhất định ở đâu  làm việc gì: sống lăng băng nay đây mai đó."
lăng kính," (lý) dụng cụ quang học hình trụ đáy tam giác  làm bằng một chất trong suốt thường là thủy tinh  có tính chất khúc xạ và phân tích ánh sáng."
lăng líu, vướng víu lôi thôi: lăng líu nợ nần.
lăng loàn," đg. có hành vi hỗn xược xúc phạm người trên  không chịu phục tùng khuôn phép (thường nói về phụ nữ trong quan hệ gia đình). con dâu lăng loàn với mẹ chồng. thói lăng loàn."
lăng mạ, đgt. chửi mắng hoặc nói năng hỗn láo nhằm xúc phạm: bị lăng mạ trước xóm giềng  những lời lăng mạ thô bỉ.
lăng miếu, mồ mả và đền thờ vua chúa.
lăng nhăng," bậy bạ quàng xiên  không đứng đắn  thận trọng: nói lăng nhăng mấy câu vô nghĩa lý; cô ả lăng nhăng yêu người này bỏ người khác."
lăng nhục, khinh rẻ và làm nhục.
lăng quăng, 1 d. (ph.). bọ gậy.  2 x. loăng quăng.
lăng tẩm, dt. lăng của vua chúa và những công trình xây dựng ở khu lăng nói chung: lăng tẩm vua hùng  thăm lăng tẩm ở huế.
lăng trì," cg. tùng xẻo. thứ hình phạt tàn khốc thời phong kiến  giết phạm nhân bằng cách cắt chân tay  xẻo từng miếng thịt cho chết dần."
lăng trụ," d. đa diện có hai mặt (đáy) song song với nhau  còn các mặt khác (các mặt bên) đều là những hình bình hành."
lăng xăng," đgt. tỏ ra luôn luôn bận rộn  tất bật rối rít trong hoạt động nhưng chẳng được việc gì hoặc kết quả không đáng kể: lăng xăng chạy tới chạy lui  lăng xăng hết chỗ nọ đến chỗ kia mà chẳng được việc gì  anh lờ đờ nhìn ngọn đèn hoa kì có những con muỗi cỏ bay lăng xăng vòng quanh (tô hoài)  rửa xong vào  bà cụ lại lăng xăng chạy đi chạy lại  gấp cái chăn chiên nam định  trải lại cái chiếu  quét quáy cái lều  mở cái cong đựng gạo... (vũ thị thường)."
lằng nhằng, t. ph. 1. lôi thôi dai dẳng : câu chuyện lằng nhằng dứt không ra. 2. lôi thôi không rõ : chữ viết lằng nhằng ; lý luận lằng nhằng.
lẳng," đg. ném mạnh  thường bằng cả hai tay: lẳng gói sách lên ô-tô."  t. nh. lẳng lơ: cô gái lẳng.
lẳng khẳng, nói người cao mà gầy: lẳng khẳng thế mà dai sức.
lẳng lặng," im lặng  không lên tiếng: lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau  chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu (trần tế xương)."
lẳng lơ," t. tỏ ra lẳng  có nhiều biểu hiện thiếu đứng đắn trong quan hệ tiếp xúc nam nữ. cặp mắt lẳng lơ. tính nết lẳng lơ. ăn nói lẳng lơ."
lẳng nhẳng, lôi thôi dai dẳng: lẳng nhẳng mãi không trả hết nợ.
lẵng," dt. đồ đựng  đan bằng mây tre  thường có quai xách: bà xách lẵng đựng đồ lễ lên chùa  lẵng mây  lẵng hoa."
lẵng nhẵng, lẽo đẽo dai dẳng: đàn con lẵng nhẵng theo mẹ.
lắng," đg. 1. chìm dần dần xuống đáy nước : chờ cho cặn lắng hết rồi mới chắt được nước trong. 2. nguôi dần đi : nỗi buồn đã lắng. 3. nh. lắng nghe  lắng tai : lắng xem họ nói gì."
lắng đắng," lận đận  gặp nhiều khó khăn: việc học hành lắng đắng."
lắng nghe, để tai chú ý nghe.
lắng tai, nh. lắng nghe.
lặng," t. (hoặc đg.). 1 ở trạng thái yên  tĩnh  không động. biển lặng. trời lặng gió. nín lặng không nói gì. im hơi lặng tiếng. dấu lặng*. 2 ở vào trạng thái trở nên không nói năng  cử động gì được do chịu tác động tâm lí  tình cảm đột ngột. lặng đi trước tin buồn đột ngột. sung sướng đến lặng người. mặt tái ngắt  chết lặng vì sợ."
lặng im, nh. lặng: mọi người lặng im nghe nhạc.
lặng lẽ," tt. 1. im lặng  không gây tiếng động  không động đậy: đêm khuya lặng lẽ  cảnh chiều hôm lặng lẽ  mặt hồ lặng lẽ soi thấu từng sợi mây trắng trên tầng trời (ma văn kháng). 2. không lên tiếng  không nói năng gì cả: khu rừng lặng lẽ  lặng lẽ ngồi vào bàn  thuần lặng lẽ đứng dậy (ma văn kháng)  một vành trăng ngàn năm lặng lẽ (thế lữ)."
lặng ngắt, vắng vẻ không có tiếng động : buồng không lặng ngắt như tờ (k) .
lặng thinh, im không nói gì.
lặng yên, nh. lặng im.
lắp," 1 đg. làm cho từng bộ phận rời được đặt đúng vị trí của nó để tất cả các bộ phận hợp lại tạo nên vật hoàn chỉnh  có công dụng. lắp máy. lắp xe đạp. lắp cửa vào khung. lắp đạn (để có thể bắn)."  2 đg. 1 (thường dùng trước lại). như lặp. bài văn có nhiều ý lắp lại. lắp đi lắp lại mãi một giọng điệu. 2 (id.). nói lắp (nói tắt).
lắp ba lắp bắp, nh. lắp bắp.
lắp bắp, nói mồm mấp máy luôn mà không nói được rõ tiếng.
lắp ráp, đặt các bộ phận máy móc vào đúng chỗ để có thể cho chạy được: phân xưởng lắp ráp.
lắt lay, nh. lay động: gió lắt lay tấm rèm.
lắt lẻo," chông chênh  không vững ở nơi cao: ngồi lắt lẻo trên ngọn cây."
lắt léo, quanh co phiền phức: việc đời lắt léo.
lắt nhắt," tt. 1. quá nhỏ bé  vụn vặt  không thành tấm thành món: những ô ruộng lắt nhắt như bàn cờ  trồng lắt nhắt nhiều thứ cây  công việc lắt nhắt  số tiền học chúng giả lắt nhắt  đứa thì vào đầu tháng  đứa thì mồng mười  cái loạt đầu chín rải ra mỗi ngày một quả thật lắt nhắt. 2. nhiều và có hình dáng  kích thước quá nhỏ bé  sàn sàn như nhau: đàn chim ri lắt nhắt đông đặc  những đồ vật lắt nhắt trong nhà  bước đi lắt nhắt như con sáo  con đi học  con bồng  con dắt  lớn chửa khôn lắt nhắt thơ ngây (tản đà)  những đàn chim sẻ lắt nhắt  đông đặc  bay rào rào (nguyễn thế phương)."
lặt, đg. nh. nhặt: lặt bao diêm; lặt rau.
lặt vặt, nhỏ nhặt tầm thường : đừng quá để ý đến những việc lặt vặt.
lấc cấc," cg. lấc láo  lấc xấc. ngông nghênh và có vẻ lếu láo: thái độ lấc cấc."
lấc láo, nh. lấc cấc.
lấc xấc, nh. lấc cấc.
lâm, đg. ở vào tình thế không hay cho mình. lâm vào thế bị động. lâm vào cảnh túng quẫn. lâm nạn*.
lâm bệnh," đgt. bị mắc bệnh: cụ đang lâm bệnh  công rằng chớ hỏi thêm phiền  trước đà lâm bệnh hoàng truyền xa chơi (lục vân tiên)."
lâm bồn, ở cữ (cũ).
lâm chung, sắp chết : lời dặn lại lúc lâm chung.
lâm li, não nùng thấm thía: lời văn lâm li.
lâm nạn, đg. (trtr.). gặp phải tai nạn. lâm nạn trên đường đi.
lâm nghiệp, ngành kinh tế quốc dân chuyên gây và khai thác rừng.
lâm nguy, đến lúc nguy hiểm.
lâm sản, sản phẩm khai thác ở rừng.
lâm sàng, t. nói triệu chứng của bệnh phát hiện được ngay trên giường bệnh bằng giác quan của thầy thuốc.
lâm sự, đến lúc có việc: lâm sự mới biết kẻ hay người dở.
lâm thời," tạm trong một thời gian  chưa chính thức : chính phủ lâm thời."
lâm tuyền, cảnh tịch mịch ở rừng núi: vui thú lâm tuyền.
lầm, 1 i d. (ph.). bùn. lội ao vớt lầm. " ii t. 1 có nhiều bùn hay bụi cuộn lên làm đục  làm bẩn. nước ao đục  lên. bụi lầm lên sau xe. 2 bị phủ lên một lớp dày bùn đất  bụi bặm. con đường lầm bùn đất. toàn thân lầm bụi." " 2 đg. nhận thức cái nọ ra cái kia  do sơ ý hay không biết. hiểu lầm nhau. mua lầm hàng giả."
lầm bầm," đgt. nói nho nhỏ trong miệng  nghe không rõ  tỏ ý bất bình  không bằng lòng: nó không đồng ý nhưng không dám cãi lại  chỉ lầm bầm trong miệng  nó loay hoay rồi nhón gót lấy cái vá múc ra từng vá nước  miệng lầm bầm điều gì không rõ (nguyễn quang sáng)  anh chàng ngượng quá  lầm bầm  trông trước trông sau  rổi lủi vội đi mất (ngô văn phú)."
lầm lạc," t. 1. nh. lầm. 2. sai  không đúng : ý nghĩ lầm lạc; nhận định lầm lạc."
lầm lầm, vẩn đục: nước lầm lầm.  tỏ vẻ tức giận ra mặt mà không nói năng gì. lầm lầm lì lì. nh. lầm lì.
lầm lẫn, đg. lầm cái nọ với cái kia (nói khái quát). kiểm tra xem có lầm lẫn không. lầm lẫn kẻ xấu với người tốt.
lầm lì, cg. lầm làm lì lì. ít nói: chú bé lầm lì mà hay làm đáo để.
lầm lỗi, nh. lỗi lầm.
lầm lội, có nhiều bùn lầy bẩn thỉu: đường sá lầm lội.
lầm lỡ, vô ý mà mắc điều sai.
lầm than, vất vả khổ sở : đời sống lầm than.
lẩm, đg. 1. ăn lén lút: ngày nào đi chợ cũng lẩm quà. 2. ăn (thtục): em dỗi anh lẩm cả đĩa xôi.
lẩm bẩm," đg. nói nhỏ trong miệng  chỉ vừa để mình nghe  giọng đều đều. lẩm bẩm điều gì không rõ."
lẩm ca lẩm cẩm, nh. lẩm cẩm.
lẩm cẩm," tt. không còn minh mẫn sáng suốt  hay làm  hay nói những việc không đúng chỗ  đúng lúc (thường nói về người già): về già người ta thường trở nên lẩm cẩm."
lẩm nhẩm," nói sẽ  tính sẽ trong mồm: lẩm nhẩm cộng tiền chợ."
lẫm, d. nhà chứa thóc.
lẫm liệt," oai nghiêm  trông đáng sợ : tượng trấn vũ trông lẫm liệt."
lấm," t. giây bùn  đất: ngã xuống bùn lấm áo. lấm be lấm bét. lấm ở nhiều hay khắp mọi chỗ: ngã xuống vũng trâu đầm  lấm be lấm bét."
lấm chấm, t. có nhiều chấm nhỏ rải rác. mặt lấm chấm rỗ hoa.
lấm la lấm lét, nh. lấm lét.
lấm láp, nh. lấm: quần áo lấm láp.
lấm lét," tt. liếc nhìn nhanh rồi lại quay đi chỗ khác với vẻ vụng trộm  sợ sệt (không dám để người ta bắt gặp cái nhìn của mình): lấm lét nhìn quanh  lấm lét như quạ vào chuồng gà  nó lấm lét lảng dần cũng không dám chạy một cách thẳng thắn để trốn đi nữa (nam cao)  ban ngày ban mặt anh đi đâu mà lấm lét thế? (nguyễn đình thi)  cố làm ra vẻ thật thà nhưng mắt lại cứ lấm lét nhìn về phía tay phải (đào vũ)."
lấm tấm, nói có nhiều hạt nhỏ li ti : lấm tấm mưa phùn.
lân, 1 d. kì lân (nói tắt). múa lân.  2 d. tên thường gọi của phosphor. phân lân. " 3 d. (kng.; id.). phiên  lượt (theo thứ tự). cắt lân nhau gác. đến lân."  4 đg. vượt sang phạm vi khác ngoài phạm vi đã định. tiêu lân vào vốn. họp lân sang buổi chiều. được đằng chân lân đằng đầu (tng.).
lân bang, nước láng giềng.
lân cận," tt. (nơi) ở gần  ở bên cạnh: những vùng lân cận  nhờ cậy mấy nhà lân cận  đi thăm mấy làng lân cận."
lân la, dần dần đến gần: lân la sang làm quen.
lân quang," d. ánh sáng xanh tự phát ra ở một số chất (không do cháy hoặc nóng lên)  giống ánh sáng của chất lân (phosphor) khi cháy  chỉ thấy được trong bóng tối. đom đóm có lân quang."
lân tinh," dt.  cũ phốt pho."
lần," ph. từng bước  dần dần : bước lần theo ngọn tiểu khê (k)."  đg. 1. sờ nắn nhẹ tay chỗ này qua chỗ khác : lần lưng ; lần tràng hạt. 2. tìm kiếm khó khăn : không lần đâu ra tiền. " chần nấn ná  hoãn lâu : lần chần mãi không dám quyết định"
lần chần," nấn ná  hoãn lâu: lần chần mãi không dám quyết định."
lần hồi, p. dần dà qua ngày tháng. kiếm ăn lần hồi. lần hồi rau cháo nuôi nhau.
lần khân, đòi hỏi nhiều: sợ lần khân quá ra sờm sỡ chăng (k).
lần lần," ph. dần dần  hết thời gian này qua thời gian khác: lần lần tháng trọn ngày qua (k)."
lần lữa," trì hoãn  lui lại thời gian sau: lần lữa mãi không làm."
lần lượt, pht. theo thứ tự cho đến tận cùng: xếp hàng lần lượt  ra vào lần lượt  gọi tên lần lượt  lần lượt từng vấn đề sẽ được thảo luận.
lần mò, tìm kiếm khó khăn: lần mò đâu ra tiền.
lần thần," lờ đờ  không tinh nhanh: mới hết cơn sốt  người có vẻ lần thần."
lẩn," đg. 1. trốn  lén lút lảng vào chỗ khuất mắt mọi người : thằng bé lẩn đi chơi. 2. trà trộn : kẻ cắp lẩn vào đám đông."
lẩn lút, ẩn nấp.
lẩn mẩn, hay để ý đến những cái tỉ mỉ.
lẩn quẩn, đg. x. luẩn quẩn.
lẩn quất, tt. lẩn quanh quẩn đâu đó: mấy tên kẻ gian còn lẩn quất đâu đây  hình ảnh đáng sợ đó cứ lẩn quất mãi trong đầu  chiêm bao lẩn quất ở bên giảng đình (phan trần).
lẩn tha lẩn thẩn, nh. lẩn thẩn.
lẩn thẩn," dớ dẩn  hay lẫn hay quên."
lẩn tránh," đg. cố tránh đi để khỏi phải gặp  hay khỏi phải liên luỵ. xấu hổ  cố tình lẩn tránh bạn bè. lẩn tránh nhiệm vụ. lẩn tránh vấn đề."
lẫn, i. đgt. 1. không phân biệt được nên nhận nhầm cái này ra cái khác: người già hay lẫn  nói lẫn  cầm lẫn vở của bạn  trót để lẫn hai loại vào nhau. 2. làm cho khó phân biệt cái này với cái khác: trộn lẫn gạo xấu với gạo tốt. ii. pht. từ đi kèm với từ nhau để thể hiện quan hệ qua lại: trách lẫn nhau  đánh lẫn nhau  giúp đỡ lẫn nhau  hỏi lẫn nhau. iii. lt. cùng với: mất cả chì lẫn chài (tng.)  cả chị lẫn em đều đẹp  cả tiền lẫn tình  cả thầy lẫn trò.
lẫn cẫn, nói người già hay lẫn: già nua lẫn cẫn.
lẫn lộn, lầm cái nọ ra cái kia : lẫn lộn vàng thau.
lấn," đg. 1 mở rộng phạm vi  chiếm sang phạm vi của cái khác. đắp đê lấn biển. lấn đất. càng nhân nhượng nó càng lấn tới. lấn quyền. 2 (ph.). xô đẩy để chen. lấn tới trước."
lấn át, ăn hiếp: anh lấn át các em.
lấn chiếm," nh. lấn  ngh.1: quân ngụy định tấn công chiếm vùng giải phóng."
lấn lướt, dựa vào sức mạnh mà hà hiếp.
lận," đg. lừa gạt: cờ gian bạc lận. mắc lận. bị lừa  mắc lừa: thôi đà mắc lận thì thôi  đi đâu chẳng biết con người sở khanh (k)."
lận đận," tt. vất vả  chật vật vì gặp quá nhiều khó khăn  trắc trở  vấp váp: lận đận trong thi cử  đường vợ con lận đận mãi  bị gậy lang thang người thuỷ hạn  thơ văn lận đận khách phong trần (tản đà)  lận đận trên đường đời."
lâng láo, x. nhâng nháo.
lâng lâng," nhẹ nhàng khoan khoái : làm xong nhiệm vụ  lòng lâng lâng."
lấp," đg. 1 làm cho đầy  cho kín chỗ trũng  chỗ hổng hay chỗ trống. lấp ao. hát để lấp chỗ trống. 2 làm che khuất đi. cỏ mọc lấp cả lối đi. che lấp. 3 làm cho bị át đi không còn nghe thấy  nhận thấy nữa. tiếng vỗ tay lấp cả tiếng hát. đánh trống lấp*."
lấp lánh," tt.  (đgt.) phát ra ánh sáng không liên tục  khi yếu khi mạnh  nhưng lặp đi lặp lại đều đặn  vẻ sinh động: những vì sao lấp lánh  gươm thiêng lấp lánh bên lưng nhẹ  mặt trời chiếu thẳng vào dòng nước lấp lánh như người ta đang dát một mẻ vàng vừa luyện xong  ánh trăng lấp lánh trên tàu chuối ướt."
lấp liếm, nói nhiều át lời người khác để che đậy lỗi mình : cãi mẹ để lấp liếm tội bắt nạt em.
lấp ló," đg. ló ra rồi khuất đi  khi ẩn khi hiện liên tiếp. bóng người lấp ló ngoài cửa sổ. mặt trời lấp ló sau ngọn tre."
lấp loáng, nói ánh sáng chập chờn khi có khi không.
lấp lú, quên hẳn.
lấp lửng," t. ph. 1. khi nổi khi chìm  không nhất định: gió to  bèo lấp lửng mặt nước. 2. mập mờ  không hẳn đùa  không hẳn thật: ăn nói lấp lửng ai hiểu được."
lập," đgt. 1. tạo ra  xây dựng lên: lập gia đình  lập danh sách  lập ra triều đại mới  lập kỉ lục. 2. đặt lên vị trí quan trọng nào đó: phế vua này lập vua khác  phế lập."
lập cà lập cập, nh. lập cập.
lập cập," ph. 1. nói run mạnh và liên tiếp: rét quá  chân tay run lập cập. 2. nói đi không vững vì mắt kém  vì chân yếu: đi lập cập."
lập công," đg. lập được chiến công  thành tích lớn. giết giặc lập công."
lập dị, tt. có vẻ khác do cố ý để mọi người để ý đến: sống lập dị  ăn mặc lập dị.
lập đông, tiết bắt đầu mùa đông vào khoảng tháng mười âm lịch.
lập hạ, tiết bắt đầu mùa hạ vào khoảng tháng tư âm lịch.
lập hiến, xây dựng hiến pháp: quốc hội lập hiến.
lập lờ," t. 1. bập bồng ở mặt nước  khi nổi khi chìm: cành cây lập lờ mặt sông. 2. không rõ rệt  dứt khoát: phát biểu ý kiến lập lờ nước đôi."
lập luận, trình bày lý lẽ: lập luận vững vàng.
lập mưu, đg. đặt ra mưu kế. lập mưu để lừa dối.
lập nghiêm, làm ra vẻ trang trọng uy nghi.
lập nghiệp, đgt. gây dựng cơ nghiệp: phong trào thanh niên lập nghiệp  20 tuổi đã tự mình lập nghiệp  sinh cơ lập nghiệp (tng.).
lập pháp, đặt ra pháp luật : quốc hội là cơ quan lập pháp.  lập phương (toán) 1. đg. lấy lũy thừa bậc ba : 2 lập phương là 8. 2. d. x. hình lập phương.
lập phương, (toán) 1. đg. lấy lũy thừa bậc ba: 2 lập phương là 8. 2. d. x. hình lập phương.
lập thân," tu dưỡng  học tập cho nên người có tài có đức."
lập thể," nh. lập phương  ngh.2. chủ nghĩa lập thể. khuynh hướng nghệ thuật dùng hình hình học để vẽ người và vật."
lập thu, tiết bắt đầu mùa thu vào khoảng tháng bảy âm lịch.
lập trường," d. 1 chỗ đứng và thái độ khi nhận thức và xử lí vấn đề. trong quá trình thương lượng  lập trường hai bên đã gần nhau. thay đổi lập trường. 2 lập trường giai cấp (nói tắt). lập trường kiên định."
lập tức, pht. ngay tức thì: chúng ta phải làm việc đó ngay lập tức  nó nghe tiếng gọi là lập tức chạy.
lập xuân, tiết bắt đầu mùa xuân vào khoảng thượng tuần tháng giêng âm lịch.
lật, đg. trở một vật để thay đổi mặt của nó : lật trang giấy.  đg. không trả nợ : hắn lật của tôi một món tiền.
lật bật, nói run mạnh và nhiều: rét run lật bật.
lật đật," i t. có dáng vẻ vội vã  tất tả  như lúc nào cũng sợ không kịp. bước đi lật đật. lúc nào cũng lật đật." " ii d. đồ chơi hình người có đáy tròn gắn vật nặng  hễ cứ đặt nằm là tự bật dậy. con ."
lật đổ," đgt. làm cho chính quyền  ban lãnh đạo bị sụp đổ: âm mưu lật đổ chính quyền  gây bè phái lật đổ nhau trong ban lãnh đạo."
lật lọng," có tính phản bội lời cam kết  không làm theo lời hứa: thái độ lật lọng của kẻ nuốt lời."
lật mặt, thay đổi thái độ từ tốt sang xấu một cách bất ngờ.
lật tẩy, đg. (kng.). làm cho lộ rõ bộ mặt gian dối hoặc mưu đồ xấu xa đang được che giấu. trò bịp bị lật tẩy.
lâu," tt. có thời gian dài: làm lâu thế  chờ lâu quá  miếng ngon nhớ lâu  lời đau nhớ đời (tng.)  đóng cửa lâu rồi  họ về từ lâu  không lâu nữa  sống lâu  lâu rồi tôi chẳng gặp em."
lâu dài, trong một thời gian dài: kháng chiến lâu dài.
lâu đài, tòa nhà to lớn đẹp đẽ.
lâu đời, t. trải qua nhiều đời. kinh nghiệm sản xuất lâu đời. truyền thống văn hoá lâu đời.
lâu la, 1 tt. lâu nói chung (thường dùng với ý phủ định): mới đầu tháng chứ đã lâu la gì  chẳng cần lâu la gì anh cũng hiểu được cái điều mà hầu như anh đã quên đi. " 2 dt. bọn tay chân của tướng cướp hay đầu sỏ gian ác: một lũ lâu la kéo đến  nhân rày có đảng lâu la  tên rằng đỗ dự  hiệu là phong lai (lục vân tiên)."
lâu lắc, nh. lâu: dăm ba ngày thì lâu lắc gì.
lâu lâu, thỉnh thoảng: lâu lâu về thăm nhà một lần.
lâu nay," từ lâu  đã qua một thời gian dài đến bây giờ: lâu nay không xem tiểu thuyết."
lâu nhâu, xúm đông lại mà làm ồn ào: một lũ trẻ con lâu nhâu mót cá dưới ao.
lầu," 1 d. 1 (cũ; id.). nhà có gác  nhà tầng. ở nhà lầu. xây lầu. 2 (ph.). tầng trên của nhà. lên lầu. phòng ở lầu một (ở gác hai)."  2 (ph.). x. làu.
lầu hồng," nhà con hát thời xưa: thiếp danh đưa đến lầu hồng  hai bên cùng liếc  hai lòng cùng ưa (k)."
lầu nhầu," nói lẩm bẩm trong mồm  tỏ ý tức giận."
lầu trang, nơi ở của phụ nữ phong kiến: tần ngần dạo gót lầu trang (k).
lầu xanh, dt. nơi chứa gái điếm thời xưa: dạy cho má phấn lại về lầu xanh (truyện kiều).
lậu," d. bệnh viêm ống đái do song cầu khuẩn lậu gây ra  có triệu chứng đái đau  buốt  đái ít và nước tiểu có mủ."
lây," đg. 1 (bệnh) truyền từ cơ thể này sang cơ thể khác. bệnh hay lây. bị lây bệnh lao. 2 do có quan hệ gần gũi mà chia sẻ  có chung phần nào một trạng thái tâm lí tình cảm với người khác. lây cái hồn nhiên của tuổi trẻ. được thơm lây. vui lây cái vui của bạn. giận lây sang con cái (do giận người khác  mà giận luôn cả con cái)."
lây lất, tt. lay lắt: việc làm còn lây lất  sống lây lất trên vỉa hè  vứt bỏ lây lất.
lây nhây," cg. lây bây. kéo dài  khó dứt: công việc lây nhây mãi."
lầy, t. có nhiều bùn : đường lầy ; ruộng lầy.
lầy lội, t. (đường sá) có nhiều bùn lầy.
lầy nhầy," tt. ướt  bẩn và dính nhớt nháp gây cảm giác ghê tởm: mũi dãi lầy nhầy  chỗ nào cũng lầy nhầy máu nóng như tiết đông (nguyễn khải)  đất lầy nhầy nát như bánh đúc."
lẩy," đg. 1. tách ra  tẽ ra: lẩy bắp ngô lấy hạt. 2. rút ra: lẩy kiều."
lẩy bẩy, không vững chân tay: đi lẩy bẩy.
lẫy, d. bộ phận của cái nỏ dùng để làm bật cái dây lên mà bắn.  đg. nói trẻ con đang nằm ngửa chuyển sang nằm sấp: thằng cháu ba tháng đã biết lẫy rồi.
lẫy lừng, x. lừng lẫy.
lấy," i đg. 1 làm cho mình có được trong tay cái đã sẵn có và để ở đâu đó để đưa ra làm việc gì. lấy tiền trong ví ra trả. lấy bút viết thư. lấy quần áo rét ra mặc. 2 làm cho mình có được cái vốn có hoặc có thể có ở đâu đó để sử dụng. lấy thuyền đi chơi hồ. lấy tài liệu viết bài. lấy vé tàu. lấy chữ kí. lấy ý kiến. 3 làm cho trở thành của mình cái vốn là của người khác. lấy cắp. lấy làm của riêng. lấy đồn địch. 4 làm cho mình có được cái tạo ra bằng một hoạt động nào đó. vào rừng lấy củi. nuôi gà lấy trứng. cho vay lấy lãi. làm lấy thành tích. 5 tự tạo ra ở mình. chạy lấy đà. nghỉ lấy sức. lấy giọng. lấy lại tinh thần. 6 (kng.). đòi giá tiền bao nhiêu đó để bán. con gà này bà lấy bao nhiêu? lấy rẻ vài trăm đồng. 7 dùng để làm cái gì hoặc việc gì đó. lấy công làm lãi. lấy mét làm đơn vị. lấy cớ ốm để nghỉ. lấy tình cảm để cảm hoá. 8 làm cho có được cái chính xác  bằng đo  tính  chỉnh lí. lấy kích thước. lấy lại giờ theo đài. lấy đường ngắm. lấy làn sóng radio. lấy nhiệt độ cho bệnh nhân. 9 (kng.). kết hôn  thành vợ thành chồng với nhau. lấy chồng. lấy vợ người cùng quê. lấy vợ cho con (kng.; cưới vợ cho con)." " ii p. (dùng phụ sau đg.). 1 từ biểu thị hướng của hành động nhằm mang lại kết quả cho chủ thể. bắt  bóng. giữ chặt lấy. nắm lấy thời cơ. chiếm lấy làm của riêng. 2 (thường dùng đi đôi với tự). từ biểu thị cách thức của hành động do chủ thể tự mình làm  bằng sức lực  khả năng của riêng mình. ông ta tự lái xe lấy. trẻ đã biết gấp lấy chăn màn." " iii tr. (dùng sau đg.). từ dùng để nhấn mạnh mức tối thiểu  không yêu cầu hơn. cố ăn  lưng bát cho lại sức. ở lại chơi thêm lấy vài ngày. túi không còn nổi lấy một đồng." " có (kng.; dùng phụ sau đg.). (làm việc gì) chỉ cốt tỏ ra là có làm  không kể tác dụng  kết quả. tự phê bình lấy có  không sâu sắc. ăn lấy có vài ba miếng."  ... ...�
lấy được," chỉ vì lợi riêng của mình  bất chấp lẽ phải: ăn lấy được."
lấy giọng, chuẩn bị giọng hát để hát cho hay hoặc để cho hợp với tiếng nhạc cụ.
lấy làm," nhận là  cho là  coi là: tôi lấy làm tiếc không giữ được lời hứa với anh."
lấy lệ," (dùng phụ sau đg.). (làm việc gì) cốt cho có  cho phải phép  không có sự quan tâm. làm lấy lệ. hỏi qua loa lấy lệ."
lấy lòng," đg. cốt để làm vừa lòng  để tranh thủ cảm tình. cười lấy lòng. khen để lấy lòng."
lấy nê, dựa vào một cớ không chính đáng: lấy nê còn yếu để nghỉ.
le, 1 nh. le le. " 2 (f. l'air) dt. 1. cũ vẻ  dáng: lấy le với mọi người  huyến lúc bấy giờ thì lo tiệm ảnh (vì ra tiền) hơn là lo cho tờ báo (vì làm báo chỉ là để lấy le thôi) (vũ bằng). 2. chỗ mở ra đóng vào để đưa không khí vào động cơ (xe máy  v.v.): mở le." " 3 dt. cây nhỏ mọc ở rừng thưa  thân cứng  có dáng giống trúc: rừng le."
le le, nh. le : đàn le le bơi ở đầm.
le lói, đg. chiếu ra một ánh sáng rất yếu ớt. mấy đốm lửa le lói từ xa. ánh đèn le lói trong đêm. còn le lói chút hi vọng (b.).
le te, ph. t. 1. nói vật thấp đến gần mặt đất: năm gian nhà cỏ thấp le te (nguyễn khuyến). 2. nói người bé nhỏ mà linh lợi: le te chân ngược chân xuôi. 3. nói điệu bộ lanh chanh láu táu: le te chạy đến trước để chiếm chỗ.
lè," đg. 1. thè ra: lè lưỡi. 2. đùn ra khỏi miệng: biếng ăn  cứ lè cơm ra."
lè nhè," đgt. (nói hoặc khóc) kéo dài dai dẳng với giọng rè  trầm nghe không rõ tiếng  gây cảm giác khó chịu: khóc lè nhè mãi  say rượu rồi cứ nói lè nhè  giọng hắn lè nhè và tiếng đã gần như méo mó (nam cao)."
lè tè, thấp quá: người lè tè; gian bếp lè tè với tay đã đến mái.
lẻ, d. phần mười của một đấu : một đấu hai lẻ gạo. " ph. từng lượng nhỏ một : mua lẻ  bán lẻ." " i. t. 1. không chẵn  không chia hết cho hai : số lẻ. 2. dôi ra một phần của một số tròn :  một trăm lẻ ba. ii. ph. riêng một mình : ăn lẻ ; đi lẻ."  loi trơ trọi một mình : sống lẻ loi.
lẻ loi," t. chỉ có riêng một mình  tách khỏi quan hệ với đồng loại. ngôi nhà lẻ loi bên đường. sống lẻ loi."
lẻ tẻ," tt. thưa thớt và rời rạc từng cái một  không tập trung  không đều khắp: mới lẻ tẻ có mấy người đến  đêm về khuya phố xá chỉ còn lẻ tẻ vài người đi lại  lúa bắt đầu chín lẻ tẻ  lễ phật trong ngôi chùa giữa đồng sắp đoạn  thiện nam tín nữ lẻ tẻ ra về (ngô tất tố)."
lẽ," d. cái dùng làm căn cứ để giải thích một sự việc  một tình cảm: hắn từ chối món quà vì nhiều lẽ  trước hết là vì hắn không muốn chịu ơn ; anh hiểu vì lẽ gì tôi quí anh ; khôn chẳng qua lẽ  khoẻ chẳng qua lời (tng) ; vì lẽ gì mà từ chối ?"  t. nói người vợ thứ hai đối với người vợ cả trong xã hội cũ : chết trẻ còn hơn lấy lẽ (tng).
lẽ mọn, nói tình trạng người làm lẽ: phận lẽ mọn.
lẽ nào, không vì một lý gì: đủ điều kiện lẽ nào lại không thành công.
lẽ phải," d. điều được coi là phải  là hợp đạo lí. làm theo lẽ phải. nhìn ra lẽ phải. lẽ phải bao giờ cũng thắng."
lẽ ra," ph. đáng lý  đúng ra là : lẽ ra tôi phải hỏi ý kiến anh."
lé, 1 đg. (id.). hiện ra và chiếu sáng. ánh pháo sáng lé lên trong khoảnh khắc rồi tắt ngấm. " 2 t. 1 (mắt nhìn) chếch về một phía  mi hơi khép lại (thường có vẻ sợ hãi hay gian xảo). lé mắt nhìn. 2 (ph.). lác. mắt lé. // láy: le lé (ng. 1; ý mức độ ít)."
lẹ," tt.  đphg nhanh chóng  mau lẹ: đi lẹ lên  lẹ tay  lẹ chân."
lẹ làng, nh. lẹ.
lem," t. lấm láp  bẩn thỉu : mặt lem."
lem lém," ph. 1. nói lửa bắt và lan ra rất nhanh: vì có gió  ngọn lửa cháy lem lém. 2 nói ăn nhanh và phàm: ăn lem lém như gấu ăn trăng. 3. nhiều lời và nhanh  miệng liến thoắng: nói lem lém."
lem luốc, nói mặt mũi hoặc quần áo bẩn thỉu: mặt mày lem luốc.
lem nhem," nói việc bẩn thỉu  không rõ ràng."
lèm bèm, hay để ý đến những điều nhỏ nhen vụn vặt: cứ lèm bèm nên người dưới không kính nể.
lèm nhèm, t. ph. 1. nói mắt có nhiều nhử: mắt lèm nhèm. ngr. ở cương vị thấp (thtục): cán bộ lèm nhèm. 2. nh. lem nhem: chữ viết lèm nhèm.
lém," 1 đg. (kng.). (lửa) cháy không to ngọn nhưng lan ra nhanh. ngọn lửa đã lém gần hết mái tranh. // láy: lem lém (ý mức độ nhiều  liên tiếp). lửa cháy lem lém." " 2 t. nói nhiều  nhanh  và tỏ ra tinh khôn (thường hàm ý chê nhẹ nhàng). bình thường ít nói  sao hôm nay lại lém thế. chỉ được cái lém! lém như cuội (rất lém). // láy: lem lém (ý mức độ nhiều)."
lém lỉnh," nh. lém  ngh.1: thằng bé lém lỉnh."
lẹm, ph. lấn vào phần khác: tiêu lẹm cả tiền công.
len," 1 (f. laine) dt. sợi chế biến từ lông một số động vật (thường là cừu): đan len  dệt len  áo len  sợi len mịn so sợi lông rối rắm  áo đan rồi  mùa lạnh hết còn đâu (tế hanh)  chăn len." " 2 dt. cái xẻng nhỏ có nhiều hình dáng khác nhau  để xắn đất  đào đất."  3 đgt. chen: không chỗ len chân  len qua đám đông.
len dạ, đồ dệt bằng len nói chung.
len gai," thứ len xấu  sợi cứng."
len lén, nh. lén.
len lét," có vẻ sợ sệt  không dám nhìn thẳng: bị bố mắng thằng bé cứ len lét. len lét như rắn mồng năm (tng). nép mình ở một nơi  không dám thò đầu ra vì sợ hãi (theo mê tín  ngày mồng 5 tháng năm người việt nam xưa đi tìm rắn mà giết)."
len lỏi," cố sức len vào  dự vào: len lỏi vào vòng danh lợi."
lèn, đg. 1. nhồi chặt vào : lèn bông vào đệm. 2. dùng lời nói khéo để bán một giá đắt : càng quen càng lèn cho đau (tng) .  d. dãy núi đá sừng sững và chạy dài như bức thành : lèn ở quảng bình có nhiều động.
lẻn, đg. đi giấu không cho người ta biết: thừa cơ lẻn bước ra đi (k).
lén," i p. (làm việc gì) một cách bí mật sao cho những người khác không thấy  không biết. lén đi một mình. đánh lén. bắn lén sau lưng."  ii đg. (ph.; id.). lẻn.
lén lút," tt. giấu giếm  vụng trộm  không công khai và có ý gian dối: mua bán lén lút những hàng cấm  bọn gián điệp hoạt động lén lút  một đám đông phụ nữ mới lên tàu (...) điệu bộ con buôn vừa nhâng nhâng hợm của  vừa lén lút gian giảo (ma văn kháng)."
leng keng, tiếng gõ hay lắc đồ kim loại hay đồ thủy tinh : gõ thìa vào cốc leng keng.
lẻng xẻng, 1. nh. lẻng kẻng. 2. tiếng tiền đồng hay tiền bạc đụng vào nhau hay rơi vãi.
léng phéng, hay chàng màng phất phơ (thtục): chẳng chịu học hành gì tối nào cũng léng phéng ngoài phố.
leo," đg. 1 di chuyển toàn thân lên cao bằng cách bám vào vật khác và bằng cử động của chân tay. khỉ leo cây. leo cao ngã đau (tng.). 2 di chuyển lên cao hơn. xe leo lên dốc. leo cầu thang. 3 mọc dài ra và vươn lên cao  thân bám vào vật khác (nói về một số cây). làm giàn cho mướp leo. giậu đổ bìm leo (tng.)."
leo kheo, cg. lèo khèo. cao và gầy.
leo lẻo," 1 tt (nói) nhiều và nhanh liến thoắng  với vẻ trơn tru nhưng không sâu sắc  không thật: nói leo lẻo  chối leo lẻo  chỉ được leo lẻo cái mồm." " 2 pht. rất trong  đến mức nhìn suốt được đến đáy  không hề có một chút gợn  bẩn: nước trong leo lẻo một dòng thông (hồ xuân hương)."
leo lét, nói ánh sáng yếu nhấp nháy như muốn tắt : ánh đèn dầu leo lét.
leo teo," cg. lèo tèo. lơ thơ  rất ít: chợ mới leo teo có mấy người."
leo thang, tiến lên từng bước trong cuộc xâm lăng hoặc tấn công: chính sách leo thang của đế quốc mỹ trong âm mưu phá hoại miền bắc nước ta.
leo trèo, đg. leo và trèo (nói khái quát). trẻ thích leo trèo.
lèo, d. nước dùng có gia vị để chan vào bún hoặc mì khi ăn.  d. mạch liền: làm một lèo là xong.  d. dải thưởng: tranh lèo giật dải nhường người quyết khoa (nhđm).  d. diềm bằng gỗ chạm để trang trí trước cửa tủ hay phía trước sập.  d. 1. dây buộc ở cánh buồm để lái buồm theo hướng gió: giữ lèo. 2. dây buộc ngang cái diều để cho cân cánh.
lèo lá," thơn thớt  hời hợt ngoài miệng nhưng không thực: con người lèo lá không đáng tin."
lèo lái, đầu mối quan trọng: giữ vững lèo lái.
lèo nhèo, 1. t. nh. bèo nhèo: thịt bụng lèo nhèo. 2. đg. nói nhiều để xin một điều gì khiến người nghe phải khó chịu: lèo nhèo vay tiền.
lèo tèo," tt. quá ít so với số lượng đông đáng ra phải có  gây cảm giác buồn tẻ  nghèo nàn: thị xã miền núi lèo tèo vài hàng quán  trên giá lèo tèo mấy cuốn sách  trời đã gần trưa mà trong chợ vẫn lèo tèo độ vài người (ngô tất tố)."
lẻo, đg. cắt vuông vắn : lẻo miếng bánh.
lẽo," t. không thẳng  khi chẻ hay cắt. củi lẽo thớ khó chẻ. cắt lẽo miếng vải."
lẽo đẽo," tt. (dáng đi) chậm chạp nhưng kiên trì để cố gắng theo từng bước  không rời  cho dù rất vất vả  khó nhọc: lẽo đẽo theo mẹ lên tận chợ huyện chơi  cứ lẽo đẽo cuốc bệ theo bộ đội để xem diễn tập  cứ lẽo đẽo với cái nghề ấy mãi  chị dậu cố sống cố chết  nhũng nhẵng dẫn con và chó lẽo đẽo dưới ánh nắng mùa hè (ngô tất tố)  lẽo đẽo tôi về theo bước họ  tâm hồn ngơ ngẩn nhớ muôn phương (tế hanh)."
léo, đg. vượt lên trên chỗ mà mình được ngồi: thằng bé con dám léo lên nghế người lớn đang nói chuyện.
léo nhéo, lèo xèo với giọng to: léo nhéo đòi nợ.
léo xéo, nh. léo nhéo: léo xéo như mõ réo quan viên (tng).
lẹo, d. cg. chắp. mụn mọc ở mí mắt : mắt có lẹo. " 1. đg. nói chó  lợn giao nhau (tục). 2. t. nói quả sinh đôi dính liền với nhau : chuối lẹo."
lép," t. 1 (hạt) ở trạng thái phát triển không đầy đủ  không chắc. thóc lép. lạc lép. 2 ở trạng thái dẹp hoặc xẹp  không căng phồng vì không có gì bên trong. túi lép. bụng lép. 3 (pháo  đạn) hỏng  không nổ được. tháo bom lép ra lấy thuốc. pháo lép. 4 ở vào thế yếu hơn và đành phải chịu nhường  chịu thua. chịu lép một bề. lép vế*."
lép bép, ph. 1. tiếng nổ nhỏ và liên tiếp: ngô rang nổ lép bép. 2. luôn miệng: nói lép bép cả ngày.
lép kẹp," nh. lép  ngh.2: bụng lép kẹp."
lép nhép, 1. tiếng đi trên đường bùn lầy. 2. tiếng nhai món ăn ướt và dai: nhai kẹo mầm lép nhép.
lép vế, ở địa vị kém và bị lấn át.
lép xẹp, nh. lép kẹp : bụng lép xẹp.
lẹp kẹp, tiếng giày dép đập xuống mặt đất khi đi.
lẹp xẹp, nói ngôi nhà nhỏ và thấp: nhà lẹp xẹp.
lẹt đẹt," 1 t. ở tình trạng quá chậm chạp  kém cỏi  không theo kịp người khác. lẹt đẹt theo sau. học hành lẹt đẹt mãi không đỗ." " 2 t. từ mô phỏng những tiếng nổ trầm  nhỏ  rời rạc. pháo nổ lẹt đẹt."
lê," 1 dt. 1. thứ cây ăn quả  hoa trắng  quả vỏ thường vàng  thịt trắng nhiều nước  vị ngọt. 2. quả cây lê." " 2 dt. lưỡi lê  nói tắt: đâm lê."  3 đgt. 1. dùng khuỷu tay và chân đẩy người di chuyển sát đất: tập lăn lê bò toài  lê từng bước. 2. kéo sát mặt đất: lê guốc quèn quẹt  lê từng thúng thóc trên sàn kho.  tên gọi một nhóm nhỏ của dân tộc ngái. 
lê dương, từ chỉ một hạng quân đội pháp phần lớn do các phần tử lưu manh các nước hợp thành.
lê la, nói ngồi hết nơi này đến nơi khác.
lê lết, không nhấc chân lên được khi đi.
lê thê, x. dài lê thê.
lề," 1 d. 1 dây xe bằng giấy bản để đóng vở viết chữ nho ngày trước. giấy rách phải giữ lấy lề (tng.). 2 khoảng giấy trắng được chừa ra ở bên trái hoặc bên phải trang giấy viết hoặc in. lề vở. lề sách. chừa lề. ghi chú bên lề. 3 (id.). giấy lề (nói tắt). 4 lề đường (nói tắt). đi trên lề. 5 (kết hợp hạn chế). phần bên ngoài  trong quan hệ đối lập với cái chính  cái bên trong. chuyện ngoài lề. gạt ra ngoài lề. bàn tán bên lề cuộc họp." " 2 d. (cũ; id.). thói quen đã thành nếp  thành lệ. đất có lề  quê có thói (tng.)."
lề đường," dt. hai mép đường  dành cho người đi bộ: đi vào lề đường."
lề lối, cách thức đã quen : lề lối làm việc.
lề luật, nh. lệ luật.
lề mề," t. chậm chạp  không khẩn trương  để kéo dài công việc. tác phong lề mề. họp hành lề mề."
lề thói, dt. thói quen chung từ lâu đã thành nếp: lề thói lạc hậu  bỏ dần lề thói làm ăn cũ kĩ.
lễ," i. dt. 1. những nghi thức được tiến hành nhằm đánh dấu hoặc kỉ niệm một sự kiện có ý nghĩa nào đó: lễ thành hôn  lễ bái  lễ ca  lễ đài  lễ đường  lễ lạt  lễ nhạc  lễ phục  lễ tang  lễ tế  lễ trường  lễ tục  đại lễ  hành lễ  hiếu lễ  hôn lễ  nghi lễ  quốc lễ  tang lễ  tế lễ  tuần lễ. 2. những phép tắc phải theo khi tiếp xúc với người khác  biểu thị sự tôn kính: giữ lễ với thầy  lễ độ  lễ giáo  lễ nghi  lễ nghĩa  lễ phép  lễ tiết  lễ vật  cống lễ  sính lễ  thất lễ  thư lễ  vô lễ. 3. lần vái lạy: lạy ba lễ. ii. đgt. 1. tham dự các nghi thức tôn giáo: đi lễ chùa. 2. tặng  biếu (người có quyền thế): lễ quan  tham lễ."
lễ bái," cúng tế thần  thánh  phật."
lễ đài," nơi cử hành một buổi lễ công cộng  thường sắp đặt ở chỗ cao: nói chuyện trên lễ đài."
lễ độ," i d. thái độ được coi là đúng mực  tỏ ra biết coi trọng người khác khi tiếp xúc (nói khái quát). giữ lễ độ với mọi người. cử chỉ thiếu lễ độ."  ii t. có . ăn nói lễ độ.
lễ đường, d. 1. nhà cúng tế. 2. nhà để hội họp hay để cử hành lễ kỷ niệm.
lễ giáo," dt. khuôn phép con người phải theo trong cuộc sống  theo tư tưởng nho giáo: lễ giáo phong kiến."
lễ lạt, đồ biếu kẻ có quyền thế.
lễ mễ," nói ôm cái gì nặng nề  làm cho đi khó khăn: lễ mễ ôm một chồng sách lớn."
lễ nghi," d. toàn thể những cách làm thông thường theo phong tục  áp dụng khi tiến hành một cuộc lễ : đám tang cử hành theo lễ nghi đơn giản."
lễ nghĩa," d. những phép tắc phải theo để cư xử trong gia đình  xã hội sao cho phải đạo người trên kẻ dưới  theo tư tưởng nho giáo (nói tổng quát). lễ nghĩa trong gia đình phong kiến. phú quý sinh lễ nghĩa (khi giàu có thì dễ bày vẽ ra các hình thức lễ nghĩa phiền phức)."
lễ phép," i. dt. thái độ đúng mực  kính trọng người trên: học trò phải giữ lễ phép  cô là người có lễ phép. ii. tt. có lễ phép: nói năng lễ phép  cậu học trò lễ phép."
lễ phục, quần áo mặc trong những buổi lễ lớn.
lễ tân," d. bộ phận của công tác ngoại giao phụ trách việc thực hiện những thủ tục nghi lễ (đón và chiêu đãi khách của chính phủ  đón đại sứ mới  tổ chức lễ trình quốc thư  gửi điện chúc mừng hoặc chia buồn)."
lễ tiết," d. 1. lễ nghi theo đúng lề lối. 2. ngày lễ  ngày hội."
lễ vật, d. vật dùng để biếu tặng hay cúng tế. lễ vật của nhà trai. mang lễ vật lên chùa.
lệ," 1 dt.  vchg nước mắt: rơi lệ  áo đầm giọt lệ  tóc se mái đầu (truyện kiều)  mắt đẫm lệ  tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng (xuân diệu)  châu lệ  huyết lệ."  2 dt. 1. điều quy định và đã trở thành nếp: phép vua thua lệ làng (tng.)ồ. 2. điều lặp đi lặp lại thành quen: theo lệ thường. 3. điều làm theo qui định thường ngày: hỏi cho có lệ  làm chiếu lệ  lấy lệ.  3 dt. viên chức nhỏ hầu hạ quan lại thời phong kiến.
lệ bộ, d. 1. cách ăn mặc theo lề lối: đã đủ lệ bộ chưa? 2. kiểu cách đáng ghét: lệ bộ khó coi.
lệ luật, d. (id.). như luật lệ.
lệ phí, dt. khoản tiền quy định phải nộp khi làm thủ tục giấy tờ hay khi hoạt động vì lợi ích của mình: nộp lệ phí thi  nộp lệ phí chợ  thu lệ phí  được miễn lệ phí.
lệ thuộc," phải theo người khác  phụ vào cái khác : lệ thuộc vào tài liệu nước ngoài."
lếch tha lếch thếch, nh. lếch thếch.
lếch thếch, lôi thôi không gọn gàng: ăn mặc lếch thếch; lếch thếch một đàn con.
lệch, d. cg. nhệch. giống lươn biển. " t. 1. nghiêng về một bên  không ngay ngắn: đội mũ lệch. 2 không đúng đắn  thiên về một phía: tư tưởng lệch."
lệch lạc, nh. lệch: ý nghĩ lệch lạc; mũ đội lệch lạc.
lên," i đg. 1 di chuyển đến một chỗ  một vị trí cao hơn  hay là được coi là cao hơn. lên bờ. xe lên dốc. mặt trời lên cao. lên miền núi. lên bắc cực (ở phía trên  trong bản đồ). 2 di chuyển đến một vị trí ở phía trước. lên hàng đầu. học sinh lên bảng. lên tượng (trong cờ tướng). 3 tăng số lượng hay đạt một mức  một cấp cao hơn. nước sông lên to. hàng lên giá. lên lương. cháu lên lớp ba. lên chức. 4 (trẻ con) đạt mức tuổi bao nhiêu đó (từ mười trở xuống). mồ côi từ năm lên chín. năm nay cháu lên mấy? 5 (dùng trước d.). phát triển đến chỗ dần dần hình thành và hiện ra cụ thể trên bề mặt hay bên ngoài. lúa lên đòng. vết thương lên da non. lên mụn nhọt. 6 (dùng trước d.). làm cho hình thành ở dạng hoàn chỉnh hoặc ở vào trạng thái có thể phát huy đầy đủ tác dụng. lên danh mục sách tham khảo. lên kế hoạch. lên dây cót. lên đạn*. 7 (dùng phụ sau đg.). từ biểu thị hướng di chuyển đến một vị trí cao hơn hay ở phía trước. lửa bốc lên. đứng lên. 8 (dùng phụ sau đg.). từ biểu thị phạm vi hoạt động  tác động ở mặt trên của sự vật. đặt lọ hoa lên bàn. giẫm lên cỏ. treo lên tường. tác động lên môi trường. 9 (dùng phụ sau đg.  t.). từ biểu thị hướng phát triển của hoạt động  tính chất từ ít đến nhiều  từ không đến có. tăng lên. lớn lên. tức phát điên lên. mặt đỏ bừng lên." " ii p. (dùng phụ sau đg.  t.  ở cuối câu hoặc cuối đoạn câu). từ biểu thị ý thúc giục  động viên. nhanh ! hãy cố lên! tiến lên!"
lên án," đgt. chỉ ra tội lỗi để buộc tội  để phê phán: bị lên án  lên án tội ác man rợ của địch."
lên cân," nói thân thể nặng thêm ra vì khỏe mạnh: đi nghỉ hè về  người lên cân."
lên cơn, nói những triệu chứng của bệnh xuất hiện: lên cơn sốt rét.
lên dây, đg. 1. vặn chốt cho dây đàn đúng cung bậc. 2. vặn lò-xo cho máy chạy: lên dây đồng hồ.
lên đạn, nạp đạn vào súng và chuẩn bị bắn.
lên đèn, thắp đèn lúc chập tối.
lên đồng, nói người mê tín ngồi trước bàn thờ thánh thần để cho ma quỉ nhập vào người mình.
lên đường, bắt đầu ra đi xa.
lên giọng, đg. 1. cất cao giọng: lên giọng hát. 2. làm ra bộ hơn người: lên giọng kẻ cả.
lên khuôn, đg. 1. đưa bát chữ vào khung mẫu để cho máy in: báo đã lên khuôn. 2. ăn mặc trịnh trọng (thtục): đi đâu mà lên khuôn thế?
lên lão, đến tuổi được ở ngôi thứ dành cho người già ở nông thôn thời trước.
lên lớp, đg. 1 giảng dạy hay học tập trên lớp. giờ lên lớp. 2 (kng.). nói như kiểu người bề trên dạy bảo. đừng lên lớp nhau nữa.
lên mặt," đgt. làm cao  kiêu ngạo  tỏ vẻ hơn người: chớ có lên mặt dạy đời."
lên men, (hóa) sự biến đổi của những chất hữu cơ sang những chất khác bằng tác dụng của men.
lên ngôi, bắt đầu làm vua.
lên nước, 1. t. trở thành bóng nhoáng vì đã được dùng lâu: mặt bàn lên nước. 2. nh. lên râu.
lên râu," lấy làm hãnh diện (thtục): được khen  cậu cả lên râu."
lên tiếng," đg. 1. cất tiếng lên cho người ta biết: cách tường lên tiếng xa đưa ướm lòng (k). 2. bắt đầu tỏ ý kiến  sau một thời gian giữ im lặng."
lênh đênh," đg. (hoặc t.). trôi nổi nay đây mai đó  không có hướng nhất định. con tàu lênh đênh trên biển cả. cuộc sống lênh đênh chìm nổi (b.)."
lênh khênh," t. cao  không vững vàng không chắc chắn: cái ghế lênh khênh thế này dễ đổ lắm."
lênh láng, đgt. (chất lỏng) chảy tràn ra khắp trên bề mặt rộng: nước lênh láng khắp sân  sau mấy trận mưa to đồng ruộng lênh láng nước  chỉ một lát quang cảnh chỗ đánh nhau ban nãy đã đổi ra khoảng đất trơ trụi lênh láng nước (tô hoài).
lềnh bềnh, nói nổi ở mặt nước và bị sóng đưa lên đưa xuống : cây gỗ lềnh bềnh ở mặt sông.
lệnh," i d. 1 điều cấp trên truyền xuống cho cấp dưới phải thi hành. ra lệnh*. hạ lệnh*. vâng lệnh. làm trái lệnh. nhận lệnh đi công tác. 2 văn bản pháp quy  do chủ tịch nước ban hành. lệnh tổng động viên. lệnh ân xá. 3 giấy cho phép làm một việc gì. viết lệnh xuất kho. xuất trình lệnh khám nhà. 4 thanh la dùng để báo hiệu lệnh. đánh lệnh. nói oang oang như lệnh vỡ. lệnh ông không bằng cồng bà (ý kiến của người vợ là quan trọng hơn  là quyết định). 5 (chm.). tín hiệu báo cho máy tính biết cần phải thực hiện một nhiệm vụ  một thao tác nào đó. 6 (dùng phụ sau d.  trong một số tổ hợp). vật dùng để báo hiệu lệnh. cờ lệnh. pháo lệnh*. bắn một phát súng lệnh."  ii đg. (kng.). ra . lệnh cho đơn vị nổ súng.
lệnh ái, từ dùng để chỉ con gái của người nói chuyện với mình (cũ).
lệnh lang, từ dùng để chỉ con trai của người nói chuyện với mình (cũ).
lết, đg. kéo lê chân mà đi: mệt mà cũng cố lết đến xem.
lết bết, nói làm không nhanh chóng những công việc mình phải làm.
lệt bệt," mệt nhọc uể oải: đêm không ngủ được  trông người lệt bệt lắm."
lệt xệt, tiếng giày dép kéo lê hoặc tiếng một chất quánh đang sôi: bột sôi lệt xệt.
lêu, 1. th. từ dùng để chế giễu trẻ em làm điều gì xấu: lêu! đi ăn dỗ của em. 2. đg. chế giễu trẻ em: bị các bạn lêu vì ngủ nhè.
lêu đêu, nói cao quá và mảnh khảnh: cao lêu đêu.
lêu lổng," lang thang không được ai dạy dỗ chỉ bảo  không làm lụng gì: lêu lổng không chịu học hành."
lêu têu, nh. lêu lổng: đi lêu têu suốt ngày.
lều," dt. nhà nhỏ được làm rất sơ sài  thường chỉ có mái che: túp lều  lều chợ  lều coi dưa  lều tranh  dựng lều."
lều bều, nói vật nhẹ nổi trên mặt nước: tóp mỡ nổi lều bều trên bát riêu cua.
lều chiếu, nh. lều chõng (ngr).
lều chõng, d. lều và chõng của thí sinh đi thi thời xưa. ngr. cảnh đi thi thời phong kiến.
lều nghều, nói chân tay ngượng nghịu và không nhanh nhẹn gọn gàng.
lểu đểu, x. lảo đảo: đi lểu đểu.
lếu," ph. hỗn láo  xằng bậy: chỉ nói lếu thôi."
lếu láo, thiếu lễ độ ; sai sự thật và thiếu lễ phép : thái độ lếu láo ; ăn nói lếu láo.
li bì," rất say  mê man: ngủ li bì."
li ti, nhỏ lắm: chữ nhỏ li ti.
lì," t. 1 (kết hợp hạn chế). đã thành nhẵn  phẳng đến mức không thể hơn được nữa. bãi cát phẳng lì. hòn đá cuội nhẵn lì. 2 đã từng quen với một tác động nào đó đến mức có khả năng chịu đựng  dù có tác động đến mấy cũng vẫn coi như không  không hề có một biểu hiện phản ứng nào cả. bị mắng nhiều quá thằng bé đâm lì. lì đòn  không sợ roi nữa. mặt cứ lì lì như đá mài. 3 (dùng phụ sau một số đg.). ở trong một trạng thái cứ thế không thay đổi  bất chấp mọi tác động bên ngoài. nằm lì ở nhà  không ra khỏi cửa. ở lì đấy  không về."
lì lợm," khó lay chuyển vì không đếm xỉa đến dư luận  ý kiến của người khác: thái độ lì lợm không nhận khuyết điểm."
lì xì, nh. lì lì: mặt lì xì; ngồi lì xì.
lí lắc," 1 tt.  đphg nghịch ngợm  lí láu: thằng bé lí lắc." " 2 tt. lí láu: thử coi hùng hổ lí lắc vậy chớ bị ak chĩa lên là nó ""buồn"" thôi (anh đức)."
lí nhí, nhỏ bé quá: chữ lí nhí; nói lí nhí.
lí tí, nh. li ti: viết chữ lí tí.
lị, cv. lỵ. d. kiết lị (nói tắt).
lia, đg. ném hoặc đưa ngang một cách mạnh mẽ: lia mảnh sành xuống ao.
lia lịa," liến thoắng  thoăn thoắt  nhanh và liền liền không ngớt: nói lia lịa; viết lia lịa."
lìa, đgt. rời khỏi chỗ vốn gắn chặt hay quan hệ mật thiết: chim lìa đàn  lá lìa cành  vợ chồng lìa nhau  lìa nhà ra đi.
lích kích, nh. lịch kịch: công việc tổ chức lích kích lắm.
lịch," d. 1. hệ thống những qui tắc phân chia thời gian  ấn định số ngày trong các năm liên tiếp nhau  sao cho ngày  tháng và mùa phù hợp với quá trình chuyển vận của quả đất quanh mặt trời (dương lịch)  của mặt trăng quanh quả đất (âm lịch) hoặc cả hai chuyển vận (âm dương lịch). 2. toàn thể những ngày dương lịch trong một năm  theo thứ tự các tháng  đối chiếu với các ngày trong tuần lễ và có khi với các ngày âm lịch  trình bày thành một bảng liên tục trong một tập sách bỏ túi được  có chỗ trắng để ghi  hoặc thành tập treo lên tường  mỗi ngày một tờ  hết mỗi ngày bóc đi tờ chỉ ngày ấy  hoặc thành nhiều bảng  mỗi bảng một hay nhiều tháng  cũng treo lên tường. 3. bảng ghi thứ tự thời gian các việc phải làm : lịch đấu bóng đá tranh giải vô địch."
lịch cà lịch kịch, nh. lịch kịch.
lịch duyệt," từng trải nhiều  trông thấy và biết nhiều: con người lịch duyệt."
lịch đại, (tính) tính chất của các hiện tượng ngôn ngữ xét theo quá trình chuyển biến trong thời gian.
lịch lãm," t. có hiểu biết rộng do được đi nhiều  xem nhiều. tuy còn trẻ  nhưng đã lịch lãm. lịch lãm việc đời."
lịch sử," i. dt. 1. quá trình ra đời  phát triển đã qua hay cho đến tiêu vong: lịch sử thế giới  lịch sử dân tộc  lịch sử kiến trúc. 2. môn khoa học nghiên cứu quá trình phát triển của xã hội loài người  hay của quốc gia  dân tộc: học lịch sử  biên soạn sách lịch sử. ii. tt. có ý nghĩa  tính chất quan trọng trong lịch sử: bước ngoặt lịch sử  nhân vật lịch sử."
lịch sự," t. 1. sang trọng đẹp đẽ : gian phòng lịch sự. 2. biết cách giao thiệp xử thế theo những phép tắc được xã hội công nhận  khiến người có quan hệ với mình được vừa lòng vì ngôn ngữ cử chỉ của mình."
lịch thiệp," biết giao thiệp giỏi  đã từng trải nhiều trong việc giao tế xã hội."
lịch trình, bước đường trải qua: lịch trình tiến hóa của xã hội loài người.
liếc, 1 đg. đưa mắt nhìn chếch và nhanh sang một bên. liếc mắt nhìn trộm. liếc qua trang sách.  2 đg. đưa nghiêng rất nhanh lần lượt hai mặt lưỡi dao sát trên bề mặt đá mài hay một vật cứng để làm cho lưỡi dao sắc hơn. liếc dao vào trôn bát.
liêm chính, trong sạch và ngay thẳng: thực hiện cần kiệm liêm chính.
liêm khiết, tt. có phẩm chất trong sạch không tơ hào tiền của công quỹ hay của hối lộ: sống liêm khiết  đức tính liêm khiết  ông quan liêm khiết.
liêm phóng, d. 1. chức quan án các tỉnh trung quốc thời phong kiến. 2. chức quan do hồ quý ly đặt ra để dò xét hành động của các quan. 3. sở mật thám thời pháp thuộc.
liêm sỉ, đức tính của người trong sạch và biết tránh những điều làm cho mình phải xấu hổ.
liềm, d. đồ dùng để seo giấy. " d. đồ dùng bằng sắt hình cong  có răng cưa để cắt cỏ  gặt lúa."
liếm," đg. áp sát đầu lưỡi  đưa qua đưa lại trên bề mặt vật gì. mèo liếm đĩa. liếm cho sạch. liếm môi. lửa liếm vào mái tranh (b.)."
liếm gót, nịnh hót một cách đê hèn: việt gian liếm gót thực dân. liếm gót giày. nh. liếm gót.
liếm láp," liếm  ngh.1 nói chung: ăn bánh xong còn liếm láp."
liệm, đgt. bó xác người chết trước khi bỏ vào quan tài: khâm liệm  tẩm liệm.
liên bang, nước lớn do nhiều nước nhỏ hợp thành : liên-xô là một liên bang.
liên bộ, d. hai hay nhiều bộ phối hợp với nhau (cùng làm việc gì). thông tư liên bộ. hội nghị liên bộ.
liên can, đgt. 1. dính dáng với vụ phạm pháp ở mức không nghiêm trọng: liên can vào vụ án. 2. dính dáng đến việc đến người nào đó: tôi không liên can gì đến anh ta  chả ai liên can đến việc đó.
liên cầu khuẩn," vi khuẩn hình cầu kết thành chuỗi như tràng hạt  gây nhiều bệnh  chủ yếu là bệnh ngoài da  ở họng  ở bộ phận sinh dục phụ nữ."
liên chi, liền cành với nhau. liên chi hồ điệp. nhiều lắm và liên tiếp không ngừng: công việc liên chi hồ điệp.  cấp đảng bộ do nhiều chi bộ có liên quan với nhau hợp thành.
liên chi uỷ, ủy ban chấp hành của liên chi.
liên danh, cùng ghi tên: liên danh ký vào bản kiến nghị.
liên doanh," đg. cùng nhau hợp tác trong kinh doanh  giữa hai bên hay nhiều bên. xí nghiệp liên doanh."
liên đoàn," dt. tổ chức hợp thành từ nhiều đoàn thể  tổ chức khác: liên đoàn địa chất  liên đoàn lao động."
liên đội, tổ chức gồm nhiều đội: liên đội thiếu niên tiền phong.
liên đới, nh. liên đái.
liên hệ," đg. 1. dính dáng với nhau: hai việc đó liên hệ với nhau. 2. nhân một vấn đề đã được hiểu biết  nhắc đến những việc có liên quan đến vấn đề ấy."
liên hiệp," đg. (hoặc d.; thường dùng trong các tổ hợp dùng làm tên gọi của các tổ chức). kết hợp những tổ chức hay thành phần xã hội khác nhau vào một tổ chức  nhằm thực hiện mục đích chung nào đó. chính phủ liên hiệp. hội liên hiệp phụ nữ. liên hiệp các xí nghiệp dệt."
liên hoan, vui chung với nhau: liên hoan trong dịp tết.
liên hoàn, nối liền nhau như vòng dây chuyền: kỹ thuật liên hoàn.  thể thơ câu cuối bài trên được nhắc lại thành câu đầu bài dưới.
liên hợp," i. tt.  (dt.) có quan hệ thống nhất  hữu cơ với nhau từ những bộ phận vốn tương đối độc lập đã được kết hợp lại: nhà máy liên hợp dệt  máy liên hợp  liên hợp sản xuất. ii. đgt.  nh. liên hiệp: chính phủ liên hợp."
liên kết," đg. 1. gắn chặt với nhau. 2. đi theo đường lối của nước chi phối mình. nước không liên kết. nước thuộc thế giới thứ ba (x. thế giới)  chủ trương thực hiện và củng cố nền độc lập dân tộc về chính trị và kinh tế  thủ tiêu chủ nghĩa thực dân cũ và mới và chủ nghĩa phân biệt chủng tộc  giải quyết mọi vấn đề tranh chấp bằng thương lượng hòa bình  khước từ sự tham gia mọi khối liên minh quân sự."
liên khu, tổ chức hành chính gồm nhiều khu : liên khu iv.
liên lạc, i đg. (hoặc d.). truyền tin cho nhau để giữ mối liên hệ. con tàu vũ trụ liên lạc thường xuyên với trái đất. liên lạc bằng điện thoại. địa điểm liên lạc. đứt liên lạc. " ii d. người chuyên làm công tác đưa tin  đưa mệnh lệnh  v.v.  từ nơi này đến nơi khác. làm  cho tiểu đoàn."
liên luỵ," làm lụy  làm lôi thôi đến người khác: vụ án mạng liên lụy đến nhiều người."
liên miên, kéo dài không dứt: công tác liên miên.
liên minh, sự kết hợp giữa hai hay nhiều lực lượng để cùng chiến đấu cho một mục đích chung: khối liên minh công nông.
liên nhục," hạt sen  dùng làm vị thuốc đông y."
liên quan, đgt. có quan hệ dính dáng đến nhau: hai chuyện có liên quan đến nhau  cuộc họp chỉ mời những người có liên quan  những điều đó chả liên quan gì đến tôi  các thành phần liên quan.
liên quân, quân đội do nhiều nước hay nhiều phái hợp thành.
liên thanh," 1. t. nói tiếng nổ  tiếng kêu liên tiếp. 2. d. súng tự động bắn được nhiều phát liên tiếp trong một thời gian ngắn."
liên tịch, nói hội nghị giữa nhiều đoàn thể với nhau.
liên tiếp, nối liền với nhau hết cái này đến cái khác : bãi công liên tiếp ở mỹ.
liên tục, nh. liên tiếp: sản xuất liên tục.
liên từ," một loại từ dùng để nối những từ cùng một chức năng trong một mệnh đề  hoặc để nối những mệnh đề cùng loại với nhau hay những mệnh đề chính với những mệnh đề phụ. (có hai thứ liên từ: liên từ tập hợp như và  với  hoặc  rồi... liên từ phụ thuộc như vì  thì  mà  nếu  tuy...)."
liên tưởng," đg. (hoặc d.). nhân sự việc  hiện tượng nào đó mà nghĩ tới sự việc  hiện tượng khác có liên quan. nghe tiếng pháo liên tưởng tới ngày tết. quan hệ liên tưởng."
liên vận," t. 1. nói xe lửa chạy trên một tuyến đường quốc tế  từ nước này tiếp sang nước khác: xe lửa liên vận hà nội - mạc tư khoa. 3. nói tuyến đường xe lửa và tuyến đường ô-tô hoặc tàu thủy tiếp với nhau: lấy vé liên vận hà nội - cao bằng."
liền," i. tt. 1. tiếp nối nhau  không bị cách gì cả: nhà liền vách  ruộng liền khoảnh  mã nhật  tượng điền  xe liền  pháo cách (tng.)  ngồi liền nhau  sông hồng nước lui khi ảnh trở lại  ta nắm tay nhau trên nhịp đã liền (bằng việt)  chó liền da gà liền xương (tng.). 2. tiếp nối nhau không bị gián đoạn gì cả: đi mấy ngày liền  thức trắng hai đêm liền  nói mấy tiếng liền  thua mấy trận liền. ii. pht. ngay lập tức: bỏ đi liền  làm liền. iii. nh. lẫn  với: cả anh liền em  cả ngày liền đêm."
liền liền," không ngớt  không dứt đoạn: bắn liền liền vào đồn giặc."
liền tay, ngay tức khắc : ngã giá mua liền tay.
liễn," 1 d. đồ đựng thức ăn bằng sành  sứ  miệng tròn  rộng  có nắp đậy. liễn cơm." " 2 d. dải vải hoặc giấy  hoặc tấm gỗ dài dùng từng đôi một để viết  khắc câu đối treo song song với nhau. đi mừng đôi liễn."
liến," t. cg. liến láu. có cách nói trơn tru  hoạt bát và quá nhanh: thằng bé liến lắm."
liến láu, nh. liến.
liến thoắng, tt. (nói) nhiều mà nhanh để chống chế cái dở của mình: mồm mép liến thoắng  chỉ được cái liến thoắng.
liểng xiểng, tan tành lỏng chỏng : quân địch thua liểng xiểng.
liệng, 1 đg. nghiêng cánh bay theo đường vòng. cánh én liệng vòng. máy bay liệng cánh. lá vàng chao liệng trong gió (b.). " 2 đg. 1 ném bằng cách lia cho bay là là mặt nước  mặt đất. liệng đá trên mặt hồ. 2 (ph.). quẳng đi  vứt bỏ đi."
liếp," 1 dt. tấm mỏng đan bằng tre nứa  dùng để che chắn: cửa liếp  gió lùa qua khe liếp  đan liếp."  2 dt. luống: trồng vài liếp rau  liếp đậu.
liếp nhiếp, tiếng gà con kêu.
liệt, t. 1. nói toàn thân thể hoặc một phần bị bại không cử động được : liệt chân. 2. nói máy móc không chạy nữa : ô-tô liệt rồi. " đg. ghi  xếp trong danh sách : liệt vào hạng kém." " t. kém  tồi  trái với ưu (cũ) : bài văn kém quá  bị xếp vào hạng liệt."
liệt dương, t. bị chứng dương vật mất khả năng giao hợp.
liệt giường, nói ốm nặng không ngồi dậy được : ốm liệt giường. liệt giường liệt chiếu. nh. liệt giường.
liệt kê," đg. kê ra từng khoản  từng thứ. liệt kê những công việc đã làm. bảng liệt kê tài sản."
liệt nữ," người phụ nữ kiên trinh  không chịu khuất."
liệt sĩ, dt. người hi sinh vì nước vì dân khi làm nhiệm vụ: anh hùng liệt sĩ  nghĩa trang liệt sĩ  viếng hương hồn các liệt sĩ.
liệt truyện, 1. sách thuật truyện các nhân vật tài giỏi đời xưa. 2. phần trong sử phong kiến ghi chép tiểu sử các nhân vật lịch sử.
liều, d. số lượng dược phẩm dùng một lần hoặc trong một ngày : uống thuốc đúng liều. " . - t. táo bạo đến mức không kể gì đến sự nguy hiểm ; đến những hậu quả tai hại : một liều ba bảy cũng liều  cầm bằng con trẻ chơi diều đứt dây (cd)."
liều liệu," suy tính sơ qua: liều liệu mà thu xếp  sao cho xong việc thì thôi."
liều lĩnh," t. (làm việc gì) không kể nguy hiểm hoặc hậu quả tai hại có thể xảy ra. hành động liều lĩnh. dũng cảm  nhưng không liều lĩnh."
liều lượng, dt. liều và lượng nói chung: uống đúng liều lượng quy định  sử dụng thuốc không đúng liều lượng là nguy hiểm.
liều mạng, không kể gì đến nguy hiểm chết người.
liễu," d. 1 cn. dương liễu. cây nhỡ  cành mềm rủ xuống  lá hình ngọn giáo có răng cưa nhỏ  thường trồng làm cảnh ở ven hồ. 2 (cũ; vch.; dùng hạn chế trong một số tổ hợp). cây liễu  dùng để ví người phụ nữ (hàm ý mảnh dẻ  yếu ớt). phận liễu. vóc liễu."
liễu bồ," từ dùng trong văn học cũ  chỉ người con gái yếu đuối như cành liễu  như cỏ bồ (cũ)."
liệu, 1 dt. hỗn hợp đưa vào lò để luyện: cho liệu vào lò. " 2 đgt. tính toán  tìm cách: liệu cách đối phó  liệu mà cao chạy xa bay (truyện kiều)."
liệu chừng, xét xem độ bao nhiêu: liệu chừng một tuần có xong không?
liệu hồn, từ chỉ một ý đe nẹt: liệu hồn bọn hiếu chiến.
liệu pháp, phương pháp chữa bệnh : liệu pháp châm cứu.
lim," d. cây lấy gỗ thường mọc ở rừng  thân tròn  lá kép lông chim  hoa nhỏ  gỗ màu nâu sẫm  rất rắn  thuộc loại gỗ quý."
lim dim," đgt. (mắt) chưa nhắm hẳn  còn hé mở: mắt lim dim buồn ngủ  ông đang lim dim ngủ (ma văn kháng)  chí phèo lim dim mắt  rên lên (nam cao)  chánh tổng ngậm tăm nằm cạnh bàn đèn  hai mắt lim dim ngủ (ngô tất tố)."
lịm, t. mê man không biết gì : lịm người đi vì bị ngất.
linh, 1 i d. (id.; kết hợp hạn chế). hồn người chết.  ii t. như thiêng. ngôi đền này  lắm.  2 t. có số lẻ dưới mười tiếp liền sau số hàng trăm. hai trăm linh năm (205). một nghìn không trăm linh bảy (1.007).
linh cảm," i. đgt. cảm thấy bằng linh tính: linh cảm thấy điều chẳng lành. ii. dt.  nh. linh tính."
linh cữu, quan tài ở trong có thây người mới chết chưa đem chôn.
linh dược, thuốc hay.
linh đan, thuốc viên có hiệu nghiệm. ngr. thuốc có hiệu nghiệm nói chung.
linh đình," to tát  sang trọng và có tính chất phô trương : đám cưới linh đình."
linh động, 1. t. biến đổi khéo léo tùy theo tình thế: nguyên tắc phải giữ vững nhưng phương pháp thực hành thì có thể linh động. 2. đg. nới rộng thể lệ: đề nghị đồng chí linh động bán hàng ngoài giờ chính quyền.
linh hoạt, t. 1. có hiệu quả nhanh và gọn: phản ứng linh hoạt. 2. (lý). nói một chất lỏng dễ chảy.
linh hồn," d. 1 (trtr.). hồn người chết. nghiêng mình trước linh hồn người đã khuất. 2 người (hoặc cái) giữ vai trò chủ đạo  mang lại sức sống cho một hoạt động tập thể. chủ tịch hồ chí minh là linh hồn của cách mạng việt nam."
linh kiện, mỗi bộ phận hay chi tiết của bộ phận trong một máy thuộc kỹ thuật vô tuyến điện.
linh lợi, thông minh và lanh lẹn: một thanh niên linh lợi.
linh mục, một chức sắc thiên chúa giáo coi một xứ đạo.
linh nghiệm, đúng với lời đoán trước.
linh sàng, bàn thờ người mới chết: khóc trước linh sàng.
linh thiêng, tt. thiêng nói chung: vị thần linh thiêng  ngôi miếu linh thiêng.
linh tinh," lặt vặt  vặt vãnh : ngoài các việc lớn còn nhiều việc linh tinh."
linh tính, d. năng khiếu biết trước hoặc cảm thấy từ xa một biến cố nào đó xảy ra có liên quan mật thiết đến bản thân mình mà không dựa vào một phương tiện thông tin bình thường nào. linh tính báo cho biết một sự chẳng lành.
linh ứng, thiêng và nghiệm lắm.
linh vị, bài vị người mới chết.
lình," dt. dùi bằng sắt  những người lên đồng dùng xiên qua má làm phép: ông đồng xiên lình."
lỉnh," đg. lảng đi mất (thtục): chú bé vừa ở đây  bây giờ đã lỉnh ra phố."
lĩnh," d. hàng dệt bằng tơ  mặt bóng  thường dùng để may quần phụ nữ."  đg. cg. lãnh. nhận lấy về mình: lĩnh lương.
lĩnh canh, nhận ruộng về cấy rẽ.
lĩnh giáo, nhận lời bảo ban của người khác (dùng một cách khiêm tốn).
lĩnh hội," nhận rõ  hiểu thấu: lĩnh hội ý nghĩa bài văn."
lĩnh vực," toàn thể nội dung bao gồm trong một ngành hoạt động và  nói riêng  một ngành khoa học  nghệ thuật...: lĩnh vực kinh tế; lĩnh vực kỹ thuật; lĩnh vực sử học."
lính," d. 1. người phục vụ trong lực lượng vũ trang thời hòa bình hay có chiến tranh với tư cách tình nguyện  đánh thuê hoặc  tại nhiều nước hiện nay  với danh nghĩa thực hiện một nghĩa vụ. 2. người làm nghề binh cấp thấp nhất trong thời phong kiến và pháp thuộc : lính cơ ; lính khố đỏ. 3. người làm một công tác thường xuyên dưới quyền điều khiển của một người  một cơ quan (thtục) : lính của vụ tổ chức."
lính dõng," x. dõng  ngh.2."
lính dù, binh chủng được máy bay thả dù xuống để chiến đấu.
lính đánh thuê, lính chuyên làm nghề chiến đấu và ăn lương của một chính quyền nước ngoài.
lính lệ, x. lệ.
lính quýnh, t. (cũ). luýnh quýnh.
lính tráng, lính thời trước nói chung (dùng với nghĩa xấu).
lịnh," dt.  đphg lệnh: hạ lịnh  ra lịnh."
líp," d. bánh xe có răng để mắc xích vào  khi quay thì trục bánh xe quay  nhưng khi không quay thì bánh xe vẫn quay theo đà."
lít," d. đơn vị đo thể tích hoặc dung tích  bằng 1 decimet khối. một lít nước. chai lít."
lít nhít, bé nhỏ lắm: viết lít nhít khó đọc
liu điu," d. 1. rắn độc  thân nhỏ. 2. rắn con: chẳng phải liu điu cũng giống nhà (lê quý đôn)."
líu," t. nói lưỡi co lại  không nói rõ được."
líu la líu lô, nh. líu lô.
líu lo," nói tiếng chim hót nhanh  ríu vào nhau và véo von."
líu lô," nói giọng nói không rành mạch  khó hiểu."
líu nhíu, nhỏ bé và díu vào nhau: chữ viết líu nhíu.
líu tíu," xôn xao  ríu rít: mẹ mới về lũ con líu tíu hỏi quà."
lo," đg. 1. cảm thấy áy náy  không yên tâm khi chờ đợi một sự việc  một tình cảnh đáng e ngại. 2. tính toán đến  quan tâm đến : lo làm lo ăn ; anh nuôi lo cho các chiến sĩ có cơm nóng canh ngọt. 3. chạy chọt đút lót để được việc gì : lo thày lo thuốc ; lo thầy kiện."
lo âu," suy nghĩ nhiều đến việc gì: thân ta ta phải lo âu  miệng hùm nọc rắn ở đâu chốn này (k)."
lo buồn, đg. buồn rầu lo nghĩ.
lo lắng," nh. lo  ngh.1: lo lắng cho con cái."
lo liệu," đgt. biết thu xếp  định liệu  chuẩn bị sẵn để làm tốt công việc theo yêu cầu: cháu nó cũng biết lo liệu rồi  tự lo liệu  mấy đứa cũng đã có thể lo liệu được cả."
lo ngại, lo lắng và e ngại.
lo nghĩ, lo lắng nghĩ ngợi.
lo phiền, nh. lo buồn.
lo sốt vó, lo lắng lắm.
lo sợ, đg. lo lắng và có phần sợ hãi. lo sợ viển vông.
lo tính, lo liệu tính toán.
lo toan," lo lắng  tính toán: lo toan việc hợp tác xã."
lo xa," liệu trước  phòng xa."
lò," 1 dt. 1. chỗ đắp bằng đất hay xây gạch tạo nhiệt độ cao để nung nóng  nấu nướng hay sưởi ấm: lò gạch  lò rèn  thép mới ra lò  bếp lò  quạt lò  lò nướng bánh mì  lò sưởi. 2. bóng nơi rèn luyện ra những người thông thạo môn gì (nhất là võ): lò võ bắc ninh  lò võ bình định. 3. nhóm người cùng họ hàng hoặc phe cánh (với ý coi thường): cả lò nhà nó."  2 dt. khoảng trống trong lòng đất làm nơi khai thác khoáng sản: lò than  khai thác dưới hầm lò.
lò cao, lò luyện quặng sắt thành gang.
lò cò," cg. cò cò. nhảy bằng một chân  chân kia co lên."
lò dò, đi chậm như lần từng bước: lò dò như cò bắt tép (tng).
lò đúc, lò nấu chảy kim loại để đổ vào khuôn đúc. ngb. nơi nung đúc rèn luyện con người: đấu tranh là lò đúc nhân tài.
lò mò, lần bước trong đêm tối: lò mò trong rừng.
lò mổ," cg. lò sát sinh. nơi chuyên giết lợn  bò  trâu để cung cấp cho một thành phố."
lò rèn," nơi chế tạo bằng thủ công những vật dụng bằng kim loại như dao  mũi mác  lưỡi cày..."
lò sát sinh, nh. lò mổ.
lò sưởi, lò tỏa nhiệt để sưởi ấm.
lò xo," bản thép mỏng thường uốn cong hoặc dây bằng thép uốn thành đường xoắn ốc  dễ dàng trở lại dạng cũ sau khi bị kéo giãn ra hay nén lại  thường dùng để trữ lực cơ học."
lõ," t. 1. cao  nhô lên: mũi lõ. 2. trơ ra  trật ra: gầy lõ xương."
ló, 1 d. (ph.). lúa.  2 đg. để lộ một phần nhỏ (thường là cao nhất) ra khỏi vật che khuất. ló đầu trên bức tường. mặt trời vừa ló lên sau dãy núi.
lọ," 1 dt. đồ đựng bằng sành  sứ hoặc thuỷ tinh...  đáy thường rộng hơn miệng: lọ mực  lọ nước hoa  lọ hoa  đo lọ nước mắm  đếm củ dưa hành (tng.)." " 2 đphg  nh. nhọ." " 3 pht.  vchg 1. huống chi  nữa là: mộc mạc ưa nhìn lọ điểm trang (nhị độ mai)  khôn ngoan tâm tính tại lòng  lọ là uống nước giữa dòng mới khôn (cd.). 2. cần gì  chẳng cần gì: văn hay lọ phải viết nhiều."
lọ lem, bẩn thỉu nhem nhuốc : mặt mũi lọ lem.
loa," i d. 1 dụng cụ hình phễu  có tác dụng định hướng làm âm đi xa hơn và nghe rõ hơn. nghe loa phát tin. nói loa. 2 (chm.). dụng cụ biến các dao động điện thành dao động âm và phát to ra." " ii đg. (kng.). truyền tin cho mọi người biết  thường bằng . loa lên cho mọi người cùng biết."  iii t. có hình loe ra tựa cái . bát loa. miệng cốc hơi loa.
loá," t. nói mắt bị ánh sáng mạnh rọi vào  làm cho không trông thấy gì: mặt trời chiếu lóa mắt."
loạc choạc," rời rạc  gồm những phần không ăn nhịp với nhau : kế hoạch loạc choạc."
loài," d. 1 (id.). loại  thứ. người ba đấng  của ba loài (tng.). 2 đơn vị phân loại sinh học  chỉ những nhóm thuộc cùng một giống. loài động vật có vú. 3 (kng.). loại người có cùng một bản chất xấu xa như nhau. cùng loài đầu trộm đuôi cướp như nhau."
loại, 1 dt. tập hợp người hoặc vật có cùng một đặc điểm: loại vải tốt.  2 đgt. bỏ bớt: loại thứ xấu lấy thứ tốt  cô bé thi đến vòng hai thì bị loại  giấy loại  loại khỏi vòng chiến  loại bỏ  loại trừ.
loại bỏ, nh. loại : loại bỏ cái xấu.
loại hình," (triết) d. phần tử thuộc một loại  trong đó các tính chất riêng đều bình thường nhưng các tính chất chung của loại thể hiện rõ nét và thu hút sự chú ý tới mức có thể dùng làm cơ sở cho việc nghiên cứu cả loại."
loại hình học," (triết) d. khoa học xác định các loại hình để phân tích một thực tại phức hợp (giống người  ngôn ngữ...) và tiến tới phân loại."
loại trừ," đg. 1 làm cho mất đi  hết đi cái xấu  cái đối lập. loại trừ chiến tranh khỏi đời sống của loài người. 2 gạt riêng ra  không kể đến. không loại trừ khả năng xấu có thể xảy ra."
loan, d. chim phượng mái. " đg. ""loan báo"" nói tắt: loan tin."
loan báo, truyền rộng tin cho mọi người biết.
loan phòng, phòng vợ chồng ở (cũ).
loan phượng, vợ chồng tốt đôi (cũ).
loạn, i d. sự chống đối bằng bạo lực nhằm làm mất trật tự và an ninh xã hội. âm mưu nổi loạn. dẹp loạn. chạy loạn. " ii t. ở tình trạng lộn xộn  không theo một trật tự hoặc nền nếp bình thường nào cả. tim đập  nhịp. súng bắn loạn lên tứ phía."
loạn dâm, nh. loạn luân.
loạn đả, đánh lung tung.
loạn lạc," cg. tao loạn. tình trạng hỗn loạn  trật tự mất hết trong một nước."
loạn luân," đg. có quan hệ nam nữ về xác thịt với nhau giữa những người cùng máu mủ  trái với phong tục hoặc pháp luật."
loạn ly, loạn lạc và ly tán.
loạn ngôn, lời nói bừa bãi.
loạn óc, mất trí phán đoán.
loạn quân, quân đội nổi dậy chống lại chính phủ.
loạn sắc, t. x. mù màu.
loạn thị, tt. (mắt) có tật không nhìn rõ được như nhau ở tất cả các hướng: bị bệnh loạn thị.
loạn trí," t. ở trạng thái rối loạn thần kinh  mất trí khôn."
loạn xạ," ph. t. 1. nói bắn bừa bãi không theo một hướng nhất định. 2. bừa bãi  lộn xộn  không theo một hướng nhất định: quân địch thua chạy loạn xạ."
loạn xị, lung tung không thứ tự.
loang," đgt. 1. lan rộng ra dần dần: vết dầu loang  nạn nhân nằm trên vũng máu loang  nước chảy loang mặt sàn. 2. bị lẫn nhiều mảng  vết màu khác trên nền màu chung  cũ: vải nhuộm bị loang  vết mực loang trên áo trắng  bò lông loang."
loang loáng," bóng nhẵn và sáng  phản chiếu ánh sáng chập chờn nhiều phương: đường nhựa loang loáng sau một trận mưa."
loang lổ, có nhiều vết ố khác màu nhau: bức tường loang lổ.
loang toàng," lung tung  bừa bãi: chơi bời loang toàng."
loàng xoàng," tầm thường  dưới mức có thể coi là vừa phải  trung bình  tươm tất: ăn uống loàng xoàng."
loảng xoảng, nh. loảng choảng.
loãng," t. không đặc  ít đậm  có ít cái nhiều nước : cháo loãng ; mực loãng."
loáng, 1. ph. thoáng qua: loáng ánh đèn pin. 2. d. một thời gian rất ngắn: loáng một cái là đã viết xong cái thư.
loáng thoáng," t. 1 chỉ thấy được thưa thớt chỗ có chỗ không  lúc có lúc không. mưa bắt đầu rơi loáng thoáng mấy hạt. loáng thoáng có vài ba người qua lại. 2 chỉ ghi nhận được một vài nét thoáng qua  không rõ ràng  cụ thể. thấy bóng người loáng thoáng ngoài sân. nhớ loáng thoáng. nghe loáng thoáng."
loạng choạng," nói dáng đi run rẩy  lảo đảo  không vững: mới ốm dậy  đi loạng choạng."
loanh quanh," đgt.  (tt.) 1. di chuyển  hoạt động trở đi trở lại ở một chỗ  trong một phạm vi nhất định: suốt ngày nó chỉ loanh quanh trong nhà  đi chơi loanh quanh mấy nhà hàng xóm  gia đình thiên cả lên thành thị  buôn bán loanh quanh bỏ cấy cày (nguyễn bính). 2. nói vòng vèo  nói xa nói gần mà không đi thẳng vào cái chính  cái trọng tâm: không thuộc bài nên trả lời loanh quanh  nói loanh quanh."
loạt, d. 1. từ chỉ những vật hay sự vật giống nhau xuất hiện cùng một lúc : sản xuất hàng loạt xe đạp ; bắn một loạt đạn.
loạt xoạt, tiếng lá hay vải chạm vào nhau: mặc quần áo mới đi kêu loạt xoạt.
loay hoay, nói làm việc gì một cách khó khăn chật vật: loay hoay mãi mới chữa được cái đồng hồ.
loăn xoăn, nh. xoăn: tóc loăn xoăn.
loăng quăng," đây đó từ chuyện này đến chuyện khác  từ nơi nọ đến chỗ kia  không có mục đích: nói chuyện loăng quăng; đi loăng quăng ngoài phố."
loằng ngoằng," nói những nét viết hay vẽ cong queo  không đẹp  không có thứ tự."
loắt choắt, bé nhỏ quá: thân hình loắt choắt.
lóc, 1 đg. (cá) len lách ngược dòng nước để vượt lên (khi có mưa rào).  2 đg. dùng dao tách lấy riêng ra lớp da thịt dính vào xương. lóc riêng thịt nạc để làm ruốc. lóc xương.
lóc cóc," 1. tiếng mõ kêu. 2. ph. một mình thui thủi: lóc cóc ra về  không ai tiễn chân."
lóc ngóc," cố sức đứng dậy  ngồi dậy: tên giặc lóc ngóc phải vịn vào tường."
lóc nhóc, tràn đầy: cá lóc nhóc đến miệng rổ.
lọc," đgt. 1. tách cặn bẩn ra khỏi phần cần làm sạch  bằng dụng cụ hay biện pháp nào đó: lọc bột sắn đang ngâm  lọc cháo  thuốc lá có đầu lọc  lọc cua vừa giã  nước lọc. 2. tách riêng ra phần được yêu cầu: lọc thịt  lọc lấy giống tốt."
lọc cọc," tiếng các vật nhỏ và rắn chạm vào nhau trong một túi  một hộp đựng."
lọc lõi, có nhiều kinh nghiệm về cuộc sống : người lọc lõi.
lọc lừa," 1 đg. (cũ). chọn lựa quá cẩn thận  kĩ càng. lọc lừa từng tí một."  2 đg. (id.). như lừa lọc2. kẻ lọc lừa.
lọc xọc, tiếng xe chạy không êm: xe đi lọc xọc trên đường đá.
loe, 1 đgt. toả sáng yếu ớt: nắng vừa loe được tí trời lại tối sầm  ngọn đèn loe lên rồi vụt tắt.  2 tt. (vật hình ống) rộng dần ra về phía miệng: ống nhổ loe miệng  quần ống loe.
loe loét, nhây nhớt toe toét : miệng ăn trầu đỏ loe loét.
loè, ph. với nhiều ánh sáng: sáng lòe.  đg. khoe khoang để lừa bịp: lòe thiên hạ để kiếm lời.
loè loẹt," có nhiều màu sắc không phù hợp với nhau  do đó không đẹp mắt: ăn mặc lòe loẹt."
loét, t. nói vết thương lan rộng ra : mụn lở loét to.
loi choi, đg. (hoặc t.). nhảy nhót luôn chân không chịu đứng yên. nhảy loi choi như sáo.
loi ngoi," 1 đgt. cố ngoi lên khỏi mặt nước bằng những cử động yếu ớt  rời rạc: loi ngoi trên mặt nước một lúc rồi chìm nghỉm  loi ngoi mãi mới bơi được vào bờ  mười vẫn lặn hụp  một lúc mới loi ngoi trèo lên (trần hiếu minh)."  2 nh. loi thoi.
loi nhoi, nói giòi bọ lúc nhúc ngoi lên.
lòi, 1 d. (cũ). dây xâu tiền thời xưa. " 2 đg. 1 lộ hẳn ra ngoài lớp bao bọc. giày rách lòi cả ngón chân. bị thương lòi ruột. 2 (ph.). để lộ ra cái muốn giấu (thường là cái xấu  đáng chê). càng nói càng lòi cái dốt ra."  3 t. (thgt.). điếc đặc. tai lòi hay sao mà không nghe thấy! điếc lòi.
lòi dom, bệnh sa ruột ra ngoài hậu môn.
lòi đuôi," lộ mưu gian  thò cái xấu ra (thtục): dốt lòi đuôi ra."
lòi tói," 1 dt. dây xích sắt hoặc dây chão lớn  thường dùng để buộc tàu  thuyền: xuống bếp  nó nhảy xuông xuông  mở lòi tói  có ý làm cho dây lòi tói khua rổn rảng  khua thật to  rồi lấy dầm bơi qua sông (nguyễn quang sáng)." " 2 tt. quá dốt và để lộ rõ cái dốt nát: thằng hùng tân hồi xưa đi học thì dốt lòi tói  luôn đội sổ (khuất quang thuỵ)  ai về nhắn nhủ phường lòi tói  muốn sống đem vôi quét trả đền (hồ xuân hương)."
lỏi, d. trẻ em nghịch ngợm (thtục): lại thằng lỏi đó đánh vỡ cái cốc rồi. " 1. t. không đều  còn sót lại những cái xấu: gạo lỏi. 2. ph. riêng lẻ một mình: chơi lỏi."
lõi," d. phần gỗ già ở giữa thân cây  sẫm màu hơn phần dác  không dùng vào việc chuyển nhựa nữa  nhưng cứng hơn và lâu mọt hơn phần dác: xẻ lõi cây ra đóng bàn ghế tốt." " t. sành lắm  thạo lắm: ăn chơi lõi."
lõi đời," rất hiểu biết việc đời  có nhiều kinh nghiệm sống : ông cụ ấy lõi đời  không ai lừa dối được."
lom khom, đứng cúi cong lưng xuống: lom khom cấy lúa; lom khom dưới núi tiều vài chú (bà huyện thanh quan).
lõm, d. phần lõi của cây : lõm chuối ; lõm dứa.  t. trũng xuống : chỗ đất này lõm vì mưa.
lõm bõm, loáng thoáng được chút ít: học lõm bõm mấy câu tiếng nga; nhớ lõm bõm. " tiếng lội nước  lội bùn: lội lõm bõm dưới ruộng."
lọm cọm, nói người già cả cặm cụi làm việc: cụ bà lọm cọm quét sân.
lọm khọm, nói già yếu lắm: già lọm khọm.
lon," 1 d. thú rừng cùng họ với cầy móc cua  nhưng nhỏ hơn." " 2 d. 1 vỏ hộp sữa hoặc nước uống  bằng kim loại. bia lon. 2 (ph.). ống bơ. đong hai lon gạo." " 3 d. (id.). 1 cối nhỏ bằng sành. lon giã cua. 2 vại nhỏ  chậu nhỏ bằng sành. lon nước gạo."  4 d. phù hiệu quân hàm (của quân đội một số nước). đeo lon đại uý. gắn lon. lột lon.
lon ton," nói dáng đi nhanh nhẹn  bước ngắn: thằng bé chạy lon ton."
lon xon, vội vàng hấp tấp: nghe con lon xon mắng láng giềng (tng).
lòn, ph. l. x. luồn. 2. khúm núm: chịu lòn chịu lụy.
lỏn, đg. 1. lẻn vào: kẻ trộm lỏn vào nhà. 2. lẩn đi mất: thằng bé lỏn ra phố.
lọn," 1 dt. nắm  mớ (thường có dạng sợi): lọn tóc  lọn chỉ  quấn thành lọn  thân em như lọn nhang trầm  không cha không mẹ muôn phần cậy anh (cd)." " 2 tt.  đphg trọn  trọn vẹn: câu không lọn nghĩa  làm lọn công việc  lọn đời không làm điều ác."
long, t. rời ra : răng long.
long bào, áo bào có thêu rồng của vua mặc.
long cung," cung của long thần  tức thần nước  theo mê tín."
long đình, kiệu có mui.
long đong," vất vả  nay đây mai đó  hay gặp nhiều rủi ro: số phận long đong."
long lanh," t. có ánh sáng phản chiếu trên vật trong suốt  tạo vẻ sinh động. long lanh như viên ngọc. đôi mắt long lanh."
long mạch," mạch đất tốt quyết định vận mệnh của người ta  theo mê tín."
long não," dt. cây trồng ở một số tỉnh trung du và miền núi bắc bộ  cao 10-15m  cành thưa  nhẵn  lá hình bầu dục - mũi giáo màu lục bóng  hoa nhỏ  quả bằng hạt đậu; cây cho long não đặc dùng làm thuốc sát trùng  tiêu viêm  chữa truỵ tim  suy nhược  và dùng trong công nghiệp chế ngà voi nhân tạo  phim ảnh  chất cách điện."
long nhan, mặt vua.
long nhãn, cùi nhãn phơi khô: ăn bát chè long nhãn.
long nhong, tiếng nhạc ngựa.
long tong, tiếng trống con.  nói chạy vội vã khắp nơi: chạy long tong suốt buổi sáng đi tìm trẻ lạc.  nói nước rơi từng giọt xuống.
long trọng, với tất cả những hình thức cần thiết để nêu tầm quan trọng : khai mạc long trọng buổi lễ thông cầu. long trọng viên. người có nhiệm vụ duy nhất là có mặt trong một buổi lễ (thtục).
long vân, cơ hội may mắn (cũ).
long vương," vua sông  biển  theo mê tín."
lòng," d. 1 những bộ phận trong bụng của con vật giết thịt  dùng làm thức ăn (nói tổng quát). lòng lợn. cỗ lòng. xào lòng gà. 2 (kết hợp hạn chế). bụng con người. ấm cật no lòng. trẻ mới lọt lòng (vừa mới sinh). 3 bụng của con người  coi là biểu tượng của mặt tâm lí  tình cảm  ý chí  tinh thần. đau lòng*. bận lòng*. cùng một lòng. ăn ở hai lòng. bền lòng*. lòng tham. 4 phần ở giữa hay ở trong một số vật  có khả năng chứa đựng hay che chở. lòng suối. đào sâu vào lòng đất. ôm con vào lòng. biết rõ như lòng bàn tay của mình (biết rất rõ)."
lòng chảo, 1. t. trũng sâu như hình cái chảo. 2. d. chỗ vũng sâu.
lòng dạ," nh. lòng  ngh.2."
lòng đào, t. hơi đỏ vì chưa chín hẳn: thịt lợn luộc còn lòng đào; trứng lòng đào.
lòng đường," mặt đất dọc theo phố  giữa hai vỉa hè  dành cho xe chạy."
lòng lang dạ thú, nh. lòng lang dạ sói.
lòng máng, trũng và dài như cái máng: rãnh nước hình lòng máng.
lòng sông, chỗ trũng giữa hai bờ sông.
lòng thành, ý nghĩ thành khẩn và tha thiết.
lòng thòng, rủ xuống dài và không gọn gàng: dây lòng thòng.
lỏng," t. 1 (vật chất) ở trạng thái có thể chảy được  có thể tích nhất định và có hình dạng tuỳ thuộc vào vật chứa. nước là một chất lỏng. 2 (ph.). loãng. cháo lỏng. 3 ở trạng thái không được siết chặt với nhau khiến cho dễ rời  dễ tháo gỡ; trái với chặt. chiếc xe đạp lỏng ốc. dây buộc lỏng. nới lỏng tay. 4 (dùng phụ sau đg.). không chặt chẽ  không nghiêm ngặt trong việc theo dõi  kiểm tra. buông lỏng quản lí. bỏ lỏng việc canh gác."
lỏng chỏng," thưa thớt  rời rạc và mỗi thứ một nơi không ra hàng lối: trong gian nhà rộng chỉ thấy lỏng chỏng mấy cái ghế."
lỏng khỏng, cao và gầy: con người lỏng khỏng.
lõng, d. lối đi của hươu nai trong rừng: đón lõng đặt bẫy bắt hươu. " d. thuyền của bọn làng chơi (cũ): hay hát  hay chơi  hay nghề xuống lõng ( trần tế xương)."
lõng bõng, nh. lỏng vỏng. nhiều nước ít cái: bát canh lõng bõng.
lóng, 1 dt. quy ước trong đan lát từng loại sản phẩm: phên đan lóng mốt  cót đan lóng đôi. " 2 dt. gióng  đốt: lóng mía  tre dài lóng  lóng tay  lóng xương." " 3 dt.  đphg dạo: lóng rày bận lắm."  4 đgt. gạn lấy nước trong: lóng nước muối  gạn đục lóng trong (tng.). " 5 tt. ngóng  lắng: nghe lóng thiên hạ đồn đại."
lóng ca lóng cóng, nh. lóng cóng.
lóng cóng," nói người vụng về cầm đồ đạc không vững  dễ đánh đổ đánh vỡ: lóng cóng chân tay đánh rơi mất chồng bát."
lóng lánh, nh. long lanh: hoa xuân lóng lánh khác nào mặt xuân (ht).
lóng ngóng, chờ đợi lâu mà không có kết quả : lóng ngóng mãi mà chưa có tin về.  lóng nhóng nh.
lóng nhóng, nh. lóng ngóng.
lọng," d. vật dùng để che  gần giống cái dù nhưng lớn hơn  thường dùng trong nghi lễ đón rước vua quan hoặc thánh thần thời trước."
lóp, t. lõm vào: lóp má.
lóp ngóp, cố ngoi lên một cách khó khăn và mệt nhọc: quân địch lóp ngóp bò lên đèo.
lót," i. đgt. 1. đặt thêm một lớp vào phía trong hay xuống dưới vật gì đó: lót tã cho trẻ  áo lót  rế lót nồi. 2. lát: đường lót gạch. 3. đệm vào vài tiếng  vài âm khác: tiếng lót  tên lót. 4. ém sẵn quân: lót quân. ii. dt. 1. lần vải phía trong của một số loại áo ấm: vải lót áo khoác. 2. tã: may lót  tã lót."
lót dạ, đg. 1. ăn tạm cho đỡ đói. 2. cg. điểm tâm. ăn buổi sáng sớm.
lót lòng, nh. lót dạ.
lót ổ, 1 đg. (kng.). (gia súc) chết khi mới đẻ (còn ở trong ổ). lứa lợn lót ổ mất hai con. " 2 đg. (kng.). giấu sẵn lực lượng  phương tiện ở nơi gần địch để có thể đánh bất ngờ khi có thời cơ."
lọt," đgt. 1. qua được chỗ hở  chỗ trống: gió lọt qua khe cửa  ánh sáng lọt vào phòng tối  không chui lọt  đầu xuôi đuôi lọt (tng.). 2. đưa được hẳn vào lòng hẹp của vật: chân không lọt giầy  xếp lọt vào hộp. 3. qua được chỗ hiểm nghèo  khó khăn: cháu thi lọt được vào vòng ba  lọt vào chung kết  lọt vào căn cứ địch. 4. lộ ra ngoài trong khi muốn giữ kín: có tin lọt ra ngoài họ mới biết  không nên để lọt chuyện này."
lọt lòng, t. nói trẻ em mới ra khỏi bụng mẹ.
lọt lưới, nói những kẻ đáng bị kết án mà để sẩy mất không bị truy nã: gián điệp lọt lưới.
lọt tai, dễ nghe.
lô," 1 d. 1 khu vực  bộ phận tương đối lớn và hoàn chỉnh được chia ra để tiện sử dụng  xử lí. dẫn nước vào từng lô ruộng. mỗi lô hàng nặng không quá 20 tấn. 2 (kng.). (thường dùng sau một  hàng). số lượng không xác định  được coi là nhiều và được kể như là một tập hợp. có cả một lô kinh nghiệm. kể ra hàng lô chuyện." " 2 d. chỗ ngồi sang trọng  được bố trí thành những phòng nhỏ xung quanh phòng lớn trong rạp hát."  3 d. (kng.). kilogram (nói tắt). nặng mấy lô?
lô cốt," lô-cốt (f. blockhaus) dt. công sự được xây đắp thành khối kiên cố  dùng để phòng ngự  cố thủ ở một vị trí nào: hoả lực của địch từ các  bắn ra không ngớt."
lô-gích, hợp với luận lý.
lô nhô," t. l. gồ ghề  có nhiều chỗ lồi lên thụt xuống  không bằng phẳng: đường đi lô nhô những đá và ổ gà. 2. cao thấp không đều: dãy núi lô nhô; quần chúng lô nhô đầy cả quảng trường."
lô xô, nói sóng nổi nhấp nhô.
lồ," d. đồ đan to như cái bồ  mắt to  dùng để đựng hàng: lồ cau; lồ bát."
lồ lộ, lộ ra rõ rệt: mặt lồ lộ giữa đám đông.
lỗ," d. 1. chỗ thủng : lỗ châu mai. 2. hang hốc : ăn lông ở lỗ. 3. đường ăn thông vào trong : lỗ mũi ; lỗ tai. 4. hố : lỗ chôn tiền. 5. huyệt  chỗ chôn người chết : gần xuống lỗ. 6. chỗ (thtục) : anh ngồi ở lỗ nào ?"  . - t. thủng : đánh lỗ đầu.  ph. hao hụt vào vốn : buôn bán lỗ.
lỗ chân lông," lỗ nhỏ ở da  chỗ chân lông  để mồ hôi tiết ra."
lỗ châu mai, lỗ ở tường lô-cốt để ghé súng vào mà bắn ra ngoài.
lỗ chỗ, có nhiều lỗ: tổ ong lỗ chỗ.
lỗ đáo, lỗ nhỏ khoét dưới đất để đánh đáo. mắt bằng lỗ đáo. mắt to lắm.
lỗ đít, d. cửa ruột thông ra ngoài để đại tiện.
lỗ hổng, chỗ trống không.
lỗ lãi, tiền lãi và tiền lỗ vốn: cuối năm tính lỗ lãi.
lỗ mãng," tt. thô lỗ  mất lịch sự quá đáng: ăn nói lỗ mãng  tính khí lỗ mãng."
lỗ mỗ," lơ mơ  không đích xác: hiểu biết lỗ mỗ."
lỗ vốn," ph. 1. hụt mất tiền vốn  tiền gốc. 2. thua thiệt nặng."
lố, ph. 1. ngược đời và đáng cười : ăn mặc lố. 2. quá mức : ăn tiêu lố quá.
lố bịch," t. có điệu bộ  cử chỉ  màu sắc  kiểu cách  ngôn ngữ khác cái bình thường đến mức đáng chê cười  chế giễu: ăn mặc lố bịch; nói năng lố bịch."
lố lăng, t. không hợp với lẽ thường của người đời đến mức chướng tai gai mắt. cử chỉ lố lăng. đua đòi cách ăn mặc lố lăng.
lố lỉnh, nh. lố bịch.
lố nhố," nói đám đông lẫn lộn người cao  người thấp: ngoài đường lố nhố những người."
lộ, 1 dt. con đường lớn: con lộ đá  xe chạy trên lộ như mắc cửi. " 2 đgt. phô bày ra  để cho người ngoài biết được: lộ bí mật  lộ diện  lộ hầu."
lộ hầu, có cuống họng lồi ra.
lộ liễu," rõ rệt đến mức trơ trẽn  thiếu tế nhị: mưu mô lộ liễu; ăn nói lộ liễu."
lộ phí, tiền tiêu khi đi đường xa.
lộ tẩy, hiện rõ bộ mặt giả dối (thtục): bọn gian thương bị lộ tẩy.
lộ thiên," ở ngoài giữa trời  không có gì che: mỏ than lộ thiên."
lộ trình, d. con đường phải đi qua; tuyến đường. hướng dẫn đi đúng lộ trình.
lộ xỉ, nói răng và lợi chìa ra ngoài.
lốc, d. thứ lúa trồng ở chỗ cạn.  d. x. gió lốc: lá rụng nhiều trong trận lốc.
lốc cốc, tiếng mõ.
lốc nhốc, t. ph. gồm nhiều người lớn nhỏ khác nhau hoặc có vẻ tiều tụy thảm hại: đàn con lốc nhốc; đội quân chiến bại từ các hầm lốc nhốc chui ra đầu hàng.
lộc, 1 dt. chồi non: đâm chồi nẩy lộc  đi hái lộc. " 2 dt. 1. lương bổng của quan lại: lương cao lộc hậu  bổng lộc  lợi lộc  phúc lộc  thất lộc  lộc tước. 2. của có giá trị do đấng linh thiêng ban cho  theo mê tín: lộc trời  lộc bất tận hưởng."
lộc cộc, tiếng đồ gỗ hay tre chạm vào nhau hay chạm vào đất: xe bò đi lộc cộc trên đường đá.
lộc ngộc, to lớn mà ngốc nghếch: gà tồ lộc ngộc.
lộc nhung, sừng non của con hươu.
lôi," đg. 1. vận dụng mạnh mẽ và có phần nào thô bạo một sức vào một người cho chuyển dịch theo mình hoặc lại gần mình : lôi kẻ cắp vào đồn công an ; thấy con cãi nhau lôi về đánh một trận. 2. vận dụng một sức vào một vật cho nó lê trên mặt đất theo mình hoặc lại gần mình : bao gạo nặng  bê không nổi  phải lôi."
lôi cuốn," đg. làm cho có thiện cảm  ham thích đến mức bị thu hút vào. phong trào lôi cuốn được nhiều người. câu chuyện rất hấp dẫn  lôi cuốn. sức lôi cuốn."
lôi đình, d. 1. sấm sét. 2. cơn giận dữ dội: nổi trận lôi đình.
lôi kéo, tranh lấy người cho mình: quảng cáo rùm beng để lôi kéo khách hàng.
lôi thôi," tt. 1. luộm thuộm  không gọn gàng: quần áo lôi thôi. 2. dài dòng  không gọn ghẽ  mạch lạc trong diễn đạt: văn viết lôi thôi. 3. lằng nhằng  rắc rối  phiền phức: chuyện ấy lôi thôi  rắc rối lắm."
lồi," t. 1. gồ lên  trồi lên  nhô lên : mắt lồi. 2. (toán). nói một đa giác nằm hoàn toàn về một phía của bất cứ cạnh nào kéo dài ra vô hạn : đa giác lồi."
lồi lõm, có những chỗ phồng lên trũng xuống: đường lồi lõm.
lỗi," i d. 1 chỗ sai sót do không thực hiện đúng quy tắc. chữa lỗi chính tả. 2 điều sai sót  không nên  không phải trong cách cư xử  trong hành động; khuyết điểm. phạm lỗi. (ăn năn) hối lỗi*. đổ lỗi cho khách quan. thứ lỗi*." " ii t. 1 có chỗ sai sót về mặt kĩ thuật. đan . dệt lỗi. hát lỗi nhịp. 2 (dùng trước d.). có điều sai  trái  không theo đúng đạo lí. lỗi đạo làm con (cũ). lỗi hẹn."
lỗi lạc, trội hơn người một cách rõ rệt: tài năng lỗi lạc.
lỗi lầm," nh. lỗi  ngh. 1: sửa chữa lỗi lầm."
lỗi thời," tt. lạc hậu  không hợp với giai đoạn hiện tại: quan niệm lỗi thời  sống lỗi thời."
lối," d. 1. đường người ta theo để đi : đường đi lối lại. 2. cách thức hành động  xử trí : lối làm việc ; lối ăn mặc."
lối thoát," d. cách hành động để rút ra khỏi tình trạng bế tắc  nguy nan."
lội," 1 i đg. 1 đi trên mặt nền ngập nước. xắn quần lội qua. trèo đèo lội suối. 2 (cũ  hoặc ph.). bơi. có phúc đẻ con biết lội  có tội đẻ con hay trèo (tng.)." " ii t. (kng.; id.). (đường sá) có nhiều bùn lầy; lầy . mưa to  đường khá lội."  2 đg. (ph.). lạm vào. lội tiền quỹ.
lồm cồm, nói bò bằng hai chân và hai tay chống lên.
lổm ngổm," nói bò nghênh ngang  không ra hàng lối: cua bò lổm ngổm."
lốm đốm," tt. rải rác trên bề mặt những chấm  những vệt màu to nhỏ  không đều nhau: trời lốm đốm sao  tóc lốm đốm bạc."
lộm cộm, gồ lên và vướng: mi mắt lộm cộm vì bụi.
lồn, d. (thgt.). âm hộ (của người).
lổn nhổn, t. có nhiều vật nhỏ lẫn vào: cơm ăn lổn nhổn những sạn và thóc.
lốn nhốn," lộn xộn  không có trật tự: chợ lốn nhốn những người."
lộn," 1. đgt. lật ngược  đảo ngược vị trí trong ra ngoài  trên xuống dưới: lộn mặt trong ra ngoài  lộn đầu xuống đất. 2. quay ngược lại hướng đang đi: máy bay lộn vòng trở lại. 3. (động vật) biến đổi  hoá thành con vật khác trong quá trình sinh trưởng: con tằm lộn ra con ngài." " 2 i. đgt.  đphg 1. lẫn: đổ lộn hai thứ gạo vô một thúng. 2. nhầm: lấy lộn chiếc nón của ai. ii. pht. từ chỉ quan hệ tương tác  tương hỗ; với nhau: cãi lộn  đánh lộn  cự lộn."  3 tt. (kết hợp hạn chế) trơn lì đến mức bóng lộn: đầu tóc chải bóng lộn.
lộn ẩu," bừa bãi  không có thứ tự: sách vở và đồ chơi để lộn ẩu."
lộn bậy," lung tung  không có trật tự: sách vở để lộn bậy."
lộn chồng, nói phụ nữ bỏ chồng về nhà cha mẹ (cũ).
lộn lạo," lung tung  bừa bãi: quần áo để lộn lạo."
lộn mề gà," nói thực dân pháp và đế quốc mỹ tra tấn các nhà cách mạng việt-nam  đánh đến ựa cơm và phân ra."
lộn mửa, 1. đg. nói thức ăn ở trong bụng đi ngược lên mồm mà ra ngoài. 2. t. ghê tởm vì bẩn thỉu hay xấu xa quá.
lộn nhào, nói ngã chúi từ cao xuống.
lộn phèo, nh. lộn tùng phèo: ngã lộn phèo.
lộn ruột, cg. lộn tiết. tức giận lắm: nghe nó nói mà lộn ruột.
lộn sòng, đánh tráo.
lộn tiết, nh. lộn ruột: tức lộn tiết.
lộn tùng phèo, cg. lộn phèo. nói ngã từ trên cao xuống.
lộn xộn, không có trật tự : bài văn lộn xộn ; chạy lộn xộn.
lông," d. 1 bộ phận thường hình sợi  mọc ở ngoài da cầm thú hay da người  có tác dụng bảo vệ cơ thể. lông chân. lông nhím. đủ lông đủ cánh*. 2 bộ phận hình lông trên bề mặt một số vật. lá mơ có lông. vải sổ lông."
lông bông," ph. t. 1. lang thang  không ở chỗ nhất định: đi lông bông. 2. lung tung  không đứng đắn: tính nết lông bông. lông bông lang bang. không ở nhất định một nơi; không có căn bản chắc chắn: đi lông bông lang bang; lý lẽ lông bông lang bang."
lông hồng, lông chim hồng rất nhẹ: tử sinh xem nhẹ lông hồng (nhđm).
lông lá," lông nói chung  thường nói đến lông rậm: người đầy lông lá."
lông lốc, quay lăn đi: cái thúng lăn lông lốc ngoài gió.
lông mao," x. lông  ngh. 1: lông thỏ  lông cừu là lông mao."
lông mày," dt. đám lông mọc dày  thành hình dài trên mắt người: lông mày lá liễu."
lông măng, thứ lông vũ non.
lông mi, lông mọc ở rìa mi mắt.
lông nheo, lông mọc ở rìa hai mi mắt.
lông quặm," lông mi quặp vào  quét lên lòng mắt."
lông tơ, lông mảnh mọc ở cằm trước khi có râu.
lông vũ," x. lông  ngh.2."
lồng," 1 d. đồ thường đan thưa bằng tre nứa hoặc đóng bằng gỗ  dùng để nhốt chim  gà  v.v. lồng gà. chim sổ lồng."  2 đg. cho vào bên trong một vật khác thật khớp để cùng làm thành một chỉnh thể. lồng ruột bông vào vỏ chăn. lồng ảnh vào khung kính. " 3 đg. 1 chạy cất cao vó lên với một sức hăng đột ngột rất khó kìm giữ  do quá hoảng sợ. trâu lồng. ngựa chạy lồng lên. 2 bộc lộ hành vi phản ứng quá mạnh không kiềm chế được  do bị tác động  kích thích cao độ. lồng lên vì mất của. tức lồng lên."
lồng ấp," đồ dùng làm bằng kim loại có quai và nắp  trổ thủng  đựng than để sưởi tay."
lồng bàn," đồ dùng hình cái thúng  đan bằng tre hoặc bọc vải màn để úp đậy mâm thức ăn tránh ruồi nhặng."
lồng bồng," bồng lên  xù ra: gói thuốc lào lồng bồng."
lồng cồng," có nhiều bộ phận chìa ra  chiếm nhiều chỗ  không gọn: quang gánh để lồng cồng."
lồng hổng, nói trẻ con hỗn láo và vòi vĩnh vì được quá nuông chiều.
lồng lộn, hung hăng vì tức giận.
lồng lộng," tt. 1. (gió thổi) rất mạnh và thông thoáng: gió thổi lồng lộng. 2. (khoảng không gian) thoáng đãng  không bị vướng tầm nhìn: nàng rằng lồng lộng trời cao  hại nhân nhân hại sự nào tại ta (truyện kiều)."
lồng ngực," khoảng trong vòng xương sống  xương sườn và xương ức."
lồng tiếng, xen tiếng nước khác vào để thuyết minh một cuốn phim.
lổng chổng, ngổn ngang lộn xộn: đồ đạc quăng lổng chổng.
lộng, t. hứng gió thổi mạnh: nhà lộng gió.  d. vùng biển gần bờ. nghề lộng. nghề đánh cá gần bờ biển.
lộng hành, hành động lấn quyền người khác.
lộng lẫy, đẹp rực rỡ : nhà cửa lộng lẫy.  lộng óc nhức óc vì gió hay tiếng động quá mạnh.
lộng quyền," đg. làm việc ngang ngược vượt quyền hạn của mình  lấn cả quyền hạn của người cấp trên. một gian thần lộng quyền."
lốp, 1 (f. enveloppe) dt. vành cao su bọc lấy bánh xe: lốp xe đạp  ô tô nổ lốp. " 2 tt. (lúa) có thân cao vống  lá mượt  dài nhưng hạt lép: lúa lốp."
lốp bốp, tiếng vỗ tay.  tiếng tre nứa nổ liên tiếp.
lốp đốp, tiếng tre nứa hay pháo nổ liên tiếp.
lộp bộp, tiếng gõ vào mặt giấy cứng hay vào mo: lộp bộp như gà mổ mo (tng).
lộp cộp, tiếng giày hay guốc nện xuống.
lộp độp, tiếng vật ở trên cao rơi xuống liên tiếp: mưa rơi lộp độp; bưởi rụng lộp độp.
lốt, d. 1. xác bọc ngoài của một số động vật: rắn thay lốt. 2. vỏ bên ngoài giả trá dùng để lừa dối: phản động đội lốt thầy tu. 3. vết: lốt chân. " d. loài cây nhỏ cùng họ với trầu không  lá thường dùng làm gia vị nấu thịt ếch  thịt ba ba."
lột," i. đg. 1. bóc ra : lột áo ; lột da. lột mặt nạ. bóc trần bộ mặt giả dối cho mọi người biết : lột mặt nạ bọn phản động đội lốt thầy tu. 2. cướp bóc : bọn gian phi lột khách qua đường. 3. lấy được hết cái hay trong câu văn hay bài văn : dịch khéo lột hết được tinh thần nguyên văn. ii. t. bong lớp da ngoài ra  để thay da : rắn lột."
lột trần, tố cáo cho mọi người biết: lột trần mưu mô của bọn phản quốc.
lơ," 1. d. thứ phẩm màu xanh  pha vào nước để hồ quần áo trắng. 2. đg. hồ quần áo bằng lơ." " đg. giả như không nghe thấy  không biết gì : gọi nó mà nó lơ đi."
lơ đễnh," có tính hay quên  đãng trí."
lơ là," t. thờ ơ  thiếu tinh thần trách nhiệm: lơ là với công tác."
lơ láo, bỡ ngỡ và lạc lõng: hàng thần lơ láo phận mình ra chi (k).
lơ lớ, giông giống như: tiếng anh nói nghe lơ lớ như người nghệ-tĩnh.
lơ lửng, chơi vơi ở nửa chừng: cái diều lơ lửng ở giữa trời.
lơ mơ," t. 1 ở trạng thái nửa tỉnh nửa mê  nửa thức nửa ngủ. mới tỉnh giấc  còn lơ mơ. hành khách trên tàu ngủ lơ mơ. 2 (nhận thức) không có gì rõ ràng  nửa như biết  nửa như không. hiểu lơ mơ. còn lơ mơ  chưa nắm được vấn đề. 3 (kng.). (cách làm việc) không thật sự đi vào việc  nửa như làm nửa như không. làm ăn lơ mơ. giải quyết công việc lơ mơ. không thể lơ mơ với anh ta được. // láy: lơ tơ mơ hoặc tơ lơ mơ (kng.; ng. 2  3; ý mức độ nhiều)."
lơ thơ," t. thưa thớt loáng thoáng  gồm những vật cùng loại  ít và cách xa nhau: râu mọc lơ thơ; cả luống lơ thơ mấy cây hành; lơ thơ tơ liễu buông mành (k)."
lờ," 1 dt. đồ đan bằng tre nứa  có hom  dùng để nhử bắt cá tôm ở những chỗ nước đứng: đan lờ  đặt lờ bắt cá."  2 đgt. làm như không biết gì hoặc quên bẵng lâu rồi: thấy bạn mà lờ đi  lờ chuyện cũ. " 3 tt. mờ  đục  không còn sáng  trong: nước đục lờ  gương lờ nước thuỷ  mai gầy vóc sương (truyện kiều)."
lờ đờ, t. ph. 1. chậm chạp và thiếu tinh khôn : con mắt lờ đờ. 2. nói nước chảy chầm chậm : nước chảy lờ đờ.
lờ khờ, nh. lờ ngờ.
lờ lãi, tiền lãi nói chung: buôn bán thế mà chẳng có lờ lãi gì.
lờ lợ, hơi ngọt: củ cà rốt ăn lờ lợ.
lờ lững," lơ mơ  kém hoạt động  kém tích cực: lờ lững suốt ngày chẳng chịu làm gì."
lờ mờ, t. 1. không sáng rõ: ngọn đèn lờ mờ. 2. không biết rõ: lờ mờ trong công tác.
lờ ngờ," ngờ nghệch  kém tinh khôn: sau mấy cơn sốt nó lờ ngờ như người mất trí."
lờ phờ," lơ mơ  không quan tâm đến việc gì: đi lờ phờ ngoài phố."
lờ vờ," vờ vĩnh  lấy lệ: làm lờ vờ."
lở," t. 1. nứt vỡ ra: tường lở. 2. lên mụn  rồi mụn thành mủ vỡ ra  lan rộng."
lở láy, bệnh lở nói chung: lở láy đến phát sốt.
lở loét, bệnh lở loang rộng ra.
lở sơn, bệnh lở do cơ thể phản ứng với nhựa cây sơn sinh ra.
lỡ," 1 i đg. 1 do sơ suất làm xảy ra điều không hay khiến phải lấy làm tiếc  làm ân hận. vô ý  lỡ gây ra việc đáng tiếc. việc đã lỡ rồi. lỡ lời*. 2 để cho điều kiện khách quan làm việc gì qua mất đi một cách đáng tiếc. lỡ thời vụ. chậm nên lỡ việc. bỏ lỡ cơ hội. thất cơ lỡ vận*." " ii k. (ph.). nhỡ. mang thêm tiền   có việc cần tiêu."  2 t. (ph.). nhỡ. nồi lỡ.
lỡ bước, trót đi lầm.
lỡ dở, nh. lỡ làng.
lỡ duyên, bị cản trở trong tình yêu.
lỡ làng," t. bỏ qua mất thời kỳ phù hợp  cơ hội thuận lợi: duyên phận lỡ làng."
lỡ lời, trót nói một câu không nên nói.
lỡ thì, x. nhỡ thì.
lỡ thời, t. 1. mất cơ hội thuận lợi vì đến chậm hoặc hành động chậm. 2. quá tuổi lấy chồng: con gái quá lứa lỡ thời.
lớ," t. sai  khác đi một tí: nói lớ giọng nghệ-an."
lớ ngớ, ngơ ngẩn ngây dại: lớ ngớ như người đần.
lớ quớ, vụng về ngượng nghịu: lớ quớ đánh vỡ cái bát.
lớ xớ, tấp tểnh: đừng lớ xớ qua sông mà có phen chết đuối.
lợ, t. có vị hơi ngọt khó ăn: củ cà-rốt này lợ.
lơi," ph. lỏng lẻo  ít quan tâm hoặc chú ý đến: buông lơi kỷ luật."
lơi lả, x. lả lơi.
lời," 1 dt. trời  theo cách dùng trong các lời kinh  lời cầu nguyện của đạo cơ đốc: đức chúa lời." " 2 dt. 1. âm thanh của câu nói tương ứng với nội dung nhất định: nói mấy lời vắn tắt. 2. nội dung  điều cần nói ra cho người khác hiểu: nghe lời cha mẹ  nhạc không lời." " 3 dt.  (đgt.) lãi: buôn bán kiếm lời  một vốn bốn lời  bìm bịp kêu nước lớn anh ơi  buôn bán không lời chèo chống mỏi mê (cd.)."
lời lãi, lãi nói chung.
lời tựa, d. x. tựa1.
lời văn," d. 1. phong cách  cách thể hiện nội dung bằng ngôn ngữ: lời văn súc tích. 2. nghĩa suy ra từ cách hiểu chặt chẽ từng từ: tinh thần và lời văn của hiệp định."
lợi," 1 dt. 1. phần thịt bao quanh chân răng: cười hở lợi  lợi thì có lợi nhưng răng chẳng còn (cd.). 2. mép  bờ: lợi bát  lợi chậu." " 2 i. dt. cái có ích: mối lợi  thấy có lợi thì làm  hai bên cùng có lợi. ii. tt. có ích; trái với hại  tệ: làm thế rất lợi. iii.làm cho có lợi:  ích nước lợi nhà  lợi ai hại ai."
lợi danh, quyền lợi và danh vọng.
lợi dụng, đg. 1. dùng vào việc gì cho có ích : triệt để lợi dụng thì giờ. 2. thừa dịp mưu ích riêng cho mình : lợi dụng chức vụ làm bậy.
lợi hại," l. d. điều lợi và điều hại  điều hay và điều dở. 2. t. có nhiều khả năng về cái hay hoặc cái dở: tay ấy lợi hại lắm."
lợi ích," điều có lợi  điều cần thiết: vì lợi ích của nhân dân mà quân đội chiến đấu."
lợi khí, khí cụ dùng được việc: tờ báo là một lợi khí tuyên tryền rất tốt.
lợi lộc, số tiền thu hoạch được: buôn bán như thế chẳng lợi lộc gì.
lợi nhuận, tiền lãi do kinh doanh công nghiệp hay thương nghiệp mà có: giai cấp tư sản chỉ mong có lợi nhuận tối đa.
lợi quyền, d. 1. quyền được hưởng lợi ích gì. 2. lợi ích và quyền thế.
lợi suất, tiền lời theo phần trăm.
lợi tức, d. tiền lãi thu được do cho vay hoặc gửi ngân hàng. lợi tức hằng năm.
lờm lợm, hơi lợm giọng như muốn nôn.
lờm xờm," không nhẵn nhụi  không mượt  không trơn: đầu tóc lờm xờm."
lởm chởm," tt. có nhiều mũi nhọn nhô lên  đâm ra không đều nhau: đường đi lởm chởm đá dăm  sườn núi lởm chởm đá tai mèo."
lỡm, 1. d. mẹo để đùa nghịch xỏ xiên: mắc lỡm. 2. ph. với ác ý muốn chế giễu hay gây hiểu lầm: nói lỡm.
lợm," t. 1. buồn nôn  buồn mửa: ăn phải thịt hoi  lợm quá. 2. cảm thấy ghê tởm vì bẩn thỉu: nghe bọn phản quốc nịnh hót thực dân mà lợm."
lợm giọng," nh. lợm  ngh.1 : lợm giọng buồn nôn ."
lờn, (ph.). x. nhờn1.
lờn lợt," xanh xao và trắng bệch: nhác trông lờn lợt màu da  ăn gì cao lớn đẫy đà làm sao (k)."
lởn vởn," 1. đg. đi lại quanh quẩn  phất phơ: coi chừng người lạ mặt lởn vởn gần nhà. 2. t. luẩn quẩn  vấn vương: nhiều ý nghĩ lạ lùng lởn vởn trong đầu óc một đêm mất ngủ."
lớn," i. tt. 1. có kích thước  số lượng  quy mô hơn bình thường hoặc vượt trội so với những cái khác: toà nhà lớn  con đường lớn  thằng em lớn hơn thằng anh. 2. có âm thanh vang  mạnh: nó thét lớn  ăn to nói lớn. 3. (người  sinh vật) ở trạng thái phát triển tương đối hoàn chỉnh  không còn non bé: người lớn. 4. (người) có chức vụ  địa vị cao trong xã hội phong kiến: quan lớn  cụ lớn. ii. đgt. phát triển  tăng trưởng lên: thằng bé đang ở độ lớn  đàn gia súc lớn nhanh như thổi."
lớn lao," quan trọng  cao cả: sự nghiệp lớn lao."
lớn tiếng," nói to tiếng  giọng cao."
lớn tuổi, t. đã quá tuổi trưởng thành. 2. nói trẻ em đã gần đến tuổi trưởng thành: đã lớn tuổi rồi đấy mà còn đánh nhau với em.
lợn," d. loài động vật có guốc  thuộc bộ ngẫu đề  da dày  có nhiều mỡ  nuôi để ăn thịt."
lợn bột," lợn nuôi để ăn thịt  không cho đẻ."
lợn cấn, lợn thiến để nuôi cho béo.
lợn cợn," nói bột không được nhuyễn và mịn  còn sót nhiều hạt to."
lợn dái, cg. lợn hạch. lợn đực nuôi để lấy giống.
lợn gạo, lợn có sán kết thành kén trông như những hạt gạo.
lợn hạch, nh. lợn dái.
lợn lòi," lợn rừng  đầu to  mõm dài  chân cao  nhiều lông  hay phá hoại hoa màu."
lợn nái, lợn cái nuôi để cho đẻ.
lợn rừng, x. lợn lòi.
lợn sề, lợn đã đẻ nhiều lứa.
lợn sữa," lợn còn bé  còn bú."
lợn ỷ," lợn to béo  mặt ngắn  mắt híp."
lớp," d. 1 phần vật chất phủ đều bên ngoài một vật thể. quét một lớp sơn. bóc lớp giấy bọc ngoài. lớp khí quyển xung quanh trái đất. 2 phần của vật thể được cấu tạo theo kiểu phần này tiếp theo phần kia từ trên xuống dưới hay từ trong ra ngoài. các lớp đất. gỗ dán có nhiều lớp. ngói xếp thành từng lớp. các lớp hàng rào dây thép gai. 3 tập hợp người cùng một lứa tuổi hay cùng có chung những đặc trưng xã hội nào đó. lớp người già. thuộc lớp đàn em. trung nông lớp dưới. 4 tập hợp người cùng học một năm học ở nhà trường hay cùng theo chung một khoá huấn luyện  đào tạo. bạn học cùng lớp. 5 chương trình học từng năm học hay từng khoá huấn luyện  đào tạo. học hết lớp 10. đã qua hai lớp huấn luyện. 6 lớp học (nói tắt). vào lớp. trật tự trong lớp. 7 (chm.). đơn vị phân loại sinh học  dưới ngành  trên bộ. lớp bò sát thuộc ngành động vật có xương sống. 8 đoạn ngắn trong kịch nói  lấy việc ra hay vào của nhân vật làm chuẩn. 9 (kng.; kết hợp hạn chế). khoảng thời gian không xác định trong quá khứ hay hiện tại  phân biệt với những khoảng thời gian khác; dạo. lớp trước tôi đã nói chuyện với anh rồi. lớp này còn mưa nhiều."
lớp học, phòng để học sinh đến học hằng ngày.
lớp lang, dt. thứ tự trước sau giữa các phần: sắp xếp công việc có lớp lang  trình bày có lớp lang.
lớp nhớp, dính và bẩn: lá bánh chưng lớp nhớp.
lợp," đg. phủ sát hoặc kín  sát và kín lên trên : lợp nhà ; lợp mũ."
lợt, (ph.). x. nhợt.
lu," 1 dt. đồ gốm hình như cái chum nhưng cỡ nhỏ hơn  dùng để chứa đựng: lu đựng đậu." " 2 (f. rouleau compresseur) dt. 1. quả lăn bằng kim loại  rất nặng  dùng cho đất đá trên mặt nền được nén chặt và bằng phẳng: phu kéo lu. 2. xe có bánh lăn  có chức năng làm bằng phẳng và nén chặt mặt nền: lái xe lu  xe lu lăn đường." " 3 tt. mờ  không tỏ  không rõ: trăng lu  ngọn đèn lu  ngồi buồn đọc sách ngâm thơ  tưởng là chữ rõ ai ngờ chữ lu (cd.)."
lu bù," ph. 1. mê mẩn  mải miết: chơi lu bù. 2. dữ dội liên tục: bị mắng lu bù."
lu loa, nói khóc rầm rĩ: khóc lu loa để ăn vạ.
lu mờ," t. 1. mờ đi  kém vẻ sáng đi: ngọn đèn lu mờ. 2. suy kém đi: tài năng và uy tín lu mờ."
lù đù," chậm chạp  không nhanh nhẹn: người lù đù; đi đứng lù đù."
lù khù," lơ mơ  không lanh lẹ: người lù khù ít hoạt động."
lù lù, hiện cao lên sừng sững như muốn cản trở: đứng lù lù trước mặt; cái tủ lù lù ngay giữa nhà.
lù mù," mờ  sáng yếu  không tỏ  không rõ: ánh lửa lù mù."
lù rù," có vẻ ngù ngờ  co ro  không lanh lẹn: ngồi lù rù ở xó nhà."
lù xù, có nhiều lông bồng lên: con chó lù xù.
lủ khủ lù khù, nh. lù khù.
lũ," d. đàn  bọn đông người : một lũ tù binh ; lũ chúng nó." " d. mưa nguồn  làm cho nước dâng lên to : mưa lũ."
lũ lượt, ph. từng đàn; từng bọn: kéo đi lũ lượt.
lú," 1 d. lối chơi cờ bạc thời trước  đặt tiền vào bốn cửa. đánh lú."  2 đg. (ph.). nhú lên hoặc ló ra. lú mầm non. trăng mới lú. " 3 t. (hoặc đg.). (kng.). ở trạng thái trí tuệ kém  hầu như không có hoặc không còn trí nhớ  trí khôn. nó lú nhưng chú nó khôn (tng.). quên lú đi (quên mất đi)."
lú lấp, nh. lú.
lú nhú," mới thò lên  mới mọc lên: hành lú nhú chưa ăn được."
lụ khụ," già nua  yếu ớt và chậm chạp."
lùa, 1 dt. đồ dùng bằng sắt có những lỗ tròn để kéo vàng bạc thành sợi: bàn lùa. " 2 đgt. 1. dồn đuổi đàn gia súc  gia cầm đi theo hướng nhất định: lùa trâu về nhà  lùa vịt ra đồng. 2. luồn vào nơi trống  hẹp: gió lùa qua khe cửa sổ. 3. và  nhai cơm vào miệng  cốt cho xong bữa: chan canh vào  lùa hết bát cơm để còn kịp ra bến xe. 4. sục bùn ở ruộng lúa nước bằng cào: chiêm lùa mùa cuốc (tng.)."
lũa, t. 1. rữa cả thịt: thây chết trôi đã lũa. 2. rạc rài: đĩ lũa.
lúa," d. 1. loài cây thuộc họ hòa thảo  thân rỗng  hoa lưỡng tính  trồng ở ruộng  hạt có vỏ trấu  gọi là hạt thóc. 2. thóc : hàng xáo đi đong lúa. 3. từ đặt trước các danh từ để chỉ chung các loài ngũ cốc : lúa mì  lúa mạch."
lúa lốc, thứ lúa trồng ở đồi núi.
lúa má, lúa nói chung: lúa má năm nay thế nào?
lúa mì," d. cây lương thực chính của nhiều vùng trên thế giới  nhất là của các vùng ôn đới  bột dùng làm bánh (bánh mì) ăn hằng ngày."
lúa sớm, lúa gặt trước mùa.
lụa," dt. 1. hàng dệt bằng tơ  mỏng  mịn: dệt lụa  chiếc quần lụa. 2. lớp lá chuối non hay bẹ cau non chưa nở: lụa chuối  lụa cau. 3. vật mềm  mịn: giò lụa."
luân canh," d. việc trồng liên tiếp nhiều loài cây trên cùng một khoảnh đất  mỗi thời gian một loài  nhằm cải tạo đất (chẳng hạn  dùng cây này sản ra những chất dinh dưỡng cần cho cây sau)  tận dụng các lớp đất (liên tiếp bằng những loài có rễ ăn xuống những độ sâu khác nhau)."
luân chuyển, trao lần lượt từ người nọ đến người kia hay chỗ nọ đến chỗ kia : luân chuyển tờ báo cho anh em xem .
luân hồi," (thuyết) thuyết của đạo phật và một số tôn giáo khác  cho rằng một linh hồn sống lại kiếp này sang kiếp khác lần lượt trong nhiều thể xác."
luân lưu," t. 1. chuyển vòng theo thứ tự: trực nhật luân lưu. 2. nói dải thưởng chuyển mỗi lần sang tay người thắng  không tặng hẳn cho ai  cho đội nào: dải thưởng luân lưu; cờ luân lưu."
luân lý, d. 1. hệ thống đạo đức của xã hội loài người. 2. môn dạy về đạo đức trong trường học.
luân phiên, thay lượt nhau: luân phiên canh gác.
luân thường, phép tắc đạo đức phong kiến qui định hành động hằng ngày của người ta.
luẩn quẩn," đg. 1 loanh quanh mãi không thoát ra khỏi một vị trí hoặc tình trạng nào đó. luẩn quẩn trong rừng. 2 (suy nghĩ  tính toán) trở đi rồi trở lại  vẫn không sao tìm ra được lối thoát. tính toán luẩn quẩn. nghĩ luẩn quẩn. sa vào vòng luẩn quẩn."
luấn quấn," quấn lấy  không chịu bỏ ra: lũ trẻ luấn quấn lấy mẹ."
luận, 1. d. x. luận văn: làm luận. 2. đg. tính mà suy ra: anh thử luận xem việc này ra sao.
luận án," dt. công trình khoa học được trình bày trước hội đồng chấm thi để được nhận học vị phó tiến sĩ  tiến sĩ: bảo vệ luận án tiến sĩ toán học."
luận bàn," nói chuyện  trao đổi ý kiến với nhau về những vấn đề quan trọng."
luận chiến," đấu tranh bằng lời nói  bằng lý luận."
luận chứng, chứng cớ thực tế dùng làm cơ sở cho lý luận.
luận cứ," d. lý lẽ vận dụng để chứng minh  khẳng định hay bác bỏ."
luận cương, d. dự án về một cương lĩnh chính trị: luận cương của lê-nin về vấn đề thuộc địa.
luận đề, đầu đề để bàn luận.
luận điểm, điểm quan trọng trong vấn đề đang thảo luận.
luận điệu," d. ý kiến  lí lẽ đưa ra để đánh lừa. luận điệu giả nhân giả nghĩa."
luận thuyết, lối văn bàn bạc về một vấn đề gì.
luận tội," bàn bạc  cân nhắc để định tội."
luận văn," dt. 1. bài nghiên cứu  trình bày về một vấn đề gì: luận văn chính trị. 2. công trình nghiên cứu  được trình bày trước hội đồng chấm thi để được công nhận tốt nghiệp đại học (cử nhân) hay cao học (thạc sĩ): luận văn tốt nghiệp đại học. 3. nh. luận án."
luật, d. 1. điều nêu lên cho mọi người theo để làm đúng những qui ước đã được công nhận : xe phải chạy đúng luật giao thông ; luật bóng bàn ; luật thơ. 2. x. pháp luật. 3. dụng cụ xưa để cân nhắc âm thanh.
luật gia, d. người chuyên nghiên cứu về pháp luật.
luật học, dt. khoa học nghiên cứu về pháp luật: nghiên cứu luật học.
luật khoa, nh. luật học.
luật lệ, pháp luật và lề lối đã quen với mọi người.
luật pháp," x. luật  ngh. 2."
luật sư," d. người chuyên bào chữa cho đương sự trước toà án theo pháp luật hoặc làm cố vấn về pháp luật  nói chung."
lúc," dt. 1. khoảng thời gian ngắn  không xác định: đợi một lúc nữa rồi hẵng đi  nghỉ một lúc đã. 2. thời điểm trong ngày  không xác định: lúc sáng  lúc trưa. 3. thời điểm gắn với hoạt động hay sự kiện nào: lúc vui buồn  chưa đến lúc thôi."
lúc lắc, cầm mà đưa đi đưa lại nhanh : lúc lắc cái chuông.
lúc nhúc, có nhiều và chuyển động luôn luôn: giòi bọ lúc nhúc ở đống rác.
lục, 1 đg. lật và đảo lên khắp cả để tìm kiếm. lục mãi trong tủ mới thấy cuốn sách. lục tung vali quần áo. " 2 t. có màu xanh sẫm  giữa màu lam và màu vàng. phẩm lục. làn khói màu lục."
lục bát, thể văn vần của việt-nam cứ sau một câu sáu chữ lại đến một câu tám chữ: truyện kiều viết theo thể lục bát.
lục địa," dt. đất liền; phân biệt với biển  đại dương: lục địa châu á  khí hậu lục địa  trên địa cầu ba phần biển  một phần lục địa."
lục đục," lủng củng  hay va chạm nhau : nội bộ đế quốc lục đục."
lục lạc, chuông con đeo ở cổ ngựa.
lục lạo, tìm tòi kỹ: lục lạo hòm siểng để tìm giấy tờ.
lục lăng, có sáu cạnh: chòi bán báo lục lăng.
lục lâm, từ chỉ bọn giặc cướp ở trung quốc thời trước.
lục lọi, tìm tòi kỹ: lục lọi quần áo.
lục phủ ngũ tạng, nói chung các cơ quan quan trọng bên trong cơ thể người.
lục quân, quân chủng gồm những binh chủng chiến đấu hoặc phục vụ chiến đấu trên bộ.
lục soạn, thứ lụa mỏng: ô lục soạn.
lục soát, tìm tòi kỹ để khám xét.
lục súc," súc vật nuôi ở nhà như ngựa  bò  dê  gà  chó  lợn."
lục sự," công chức giữ việc biên chép giấy má ở các công sở  nhất là ở các tòa án (cũ)."
lục tục, nối tiếp nhau: mọi người lục tục đến hội trường.
lục vấn, đg. (kng.). hỏi vặn để truy cho ra lẽ. bị lục vấn đủ chuyện. hỏi cứ như lục vấn người ta.
lui," 1 khng.  nh. bờ-lu." " 2 1. ngược trở lại nơi hoặc thời điểm xuất phát: lui quân  lui trở lại vài năm. 2. giảm  có xu hướng trở lại bình thường: cơn sốt đã lui. 3. lùi: cuộc họp tạm lui vài ngày nữa."
lui lủi," âm thầm  lặng lẽ ra đi một mình: lui lủi về nhà."
lui tới, đi lại quen thuộc.
lùi, đg. 1. đi trở lại đằng sau mà mặt vẫn nhìn đằng trước: lùi hai bước rồi tiến lên ba bước. 2.quay trở lại ngược chiều trên đường đã đi. 3. hoãn lại một thời gian sau: ngày khai giảng lùi lại vài hôm.  đg. ủ vào tro nóng cho chín: lùi khoai lang; lùi mía.
lùi bước," nhượng bộ  chịu thua: bọn đế quốc đã lùi bước."
lùi xùi, t. 1. lôi thôi luộm thuộm: ăn mặc lùi xùi. 2. không đàng hoàng lịch sự: đám cưới lùi xùi.
lủi, đg. lẩn mất : con chồn lủi vào bụi.
lủi thủi," p. một cách âm thầm  lặng lẽ  với vẻ cô đơn  đáng thương. lủi thủi ra về. cháu bé lủi thủi chơi một mình."
lúi húi, cg. lụi hụi. cắm cúi làm mà không để ý đến việc khác: ngồi viết lúi húi cả ngày.
lúi xùi, nh. lùi xùi.
lụi," ph. nói cây cỏ chết trơ trọi: trời nắng quá  mấy cây cam chết lụi." " d. loài cây thuộc họ dừa  thân nhỏ  thẳng và rắn thường dùng làm gậy."
lụi hụi, nh. lúi húi.
lum khum, hơi cong: mái thuyền lum khum.
lùm, d. bụi cây: ngồi dưới bóng lùm tre.  ph. nói cái gì đầy có ngọn: đĩa xôi đầy lùm.
lủm, đg. nuốt gọn: lủm cái kẹo.
lũm, t. nh. lõm: má lũm.
lúm, hơi lõm: má lúm đồng tiền.
lùn, tt. 1. có chiều cao thấp dưới bình thường: người lùn quá  nàng bạch tuyết và bảy chú lùn. 2. (thực vật) thuộc giống có thân thấp dưới mức bình thường so với các cây cùng loại khác: chuối lùn  cau lùn.
lủn củn, ngắn quá: quần áo lủn củn.
lủn mủn," nhỏ nhen  hay chú ý đến những cái vặt: tính nết lủn mủn  hay suy bì."
lũn chũn, nh. lủn chủn.
lũn cũn," ngắn  cộc: quần áo lũn cũn."
lún, t. sụt xuống : nền nhà lún. 2. chịu kém : thái độ có vẻ lún hơn trước.
lún phún, ph. 1. thưa thớt: mưa lún phún. 2. thưa và ngắn: râu lún phún.
lụn," t. ph. 1. cho đến hết  đến cuối cùng: lụn đời khổ sở. 2. sắp hết: khắc lụn canh tàn."  t. mòn dần đi: dầu hao bấc lụn.
lụn bại, đg. lâm vào tình trạng suy kiệt và suy sụp không thể cứu vãn được. lụn bại vì nợ nần. tinh thần lụn bại.
lụn vụn," nhỏ nhặt  vụn vặt: chấp chi những chuyện lụn vụn."
lung," ph. hăng  nhiều: ăn chơi lung quá; nghĩ lung mà vẫn không tìm ra giải pháp."
lung bung, nh. lung tung.
lung lạc," đgt. làm cho nao núng tinh thần  lay chuyển ý chí để chịu khuất phục: không thể lung lạc tinh thần của các chiến sĩ yêu nước."
lung lay," t. 1. bắt đầu lỏng  không chặt : răng lung lay ; cái đinh lung lay. 2. rung chuyển và ngả nghiêng : ý chí không lung lay."
lung linh, nh. long lanh.
lung tung," ph. 1. bừa bãi  không có thứ tự: sách vở để lung tung. 2. rối bời khắp mọi nơi: cướp bóc nổi lên lung tung trong vùng địch. lung tung beng. rắc rối lắm (thtục)."  tiếng trống nhỏ điểm liên hồi.
lùng, đg. tìm tòi sục sạo: công an lùng mấy tên phản động.
lùng bùng, 1. t. nh. lúng búng. 2. có cảm giác tai nghe không rõ vì bị ù tai.
lùng nhùng, mềm và mọng nước: cái nhọt bọc lùng nhùng.
lùng sục, tìm gắt gao để bắt.
lùng thùng, nói quần áo rộng quá: quần áo rộng lùng thùng.
lùng tùng," tiếng trống cái. ngày hội lùng tùng. ngày hội tổ chức ở miền núi vào dịp tết  có cúng lễ  có trò chơi và ăn uống ở ngoài đồng."
lủng, t. (ph.). thủng. đâm lủng.
lủng ca lủng củng, nh. lủng củng.
lủng củng," 1. lỉnh kỉnh  lộn xộn  thiếu trật tự ngăn nắp: đồ đạc lủng củng. 2. túc tắc  thiếu mạch lạc trong viết văn  diễn đạt ý: văn viết lủng củng. 3. thiếu hoà thuận  mất đoàn kết: gia đình lủng củng  nội bộ cơ quan lủng củng."
lủng lẳng, lửng lơ ở lưng chừng: mấy cái giỏ treo lủng lẳng ở giữa nhà.
lũng, d. x. thung lũng: xuống lũng.
lũng đoạn, nh. độc quyền : bọn tư bản tài chính lũng đoạn nền kinh tế các nước tư bản.
lúng búng, t. ấp úng: lúng búng không nói được. 2. nói mồm đầy một vật gì: mồm lúng búng những cơm.
lúng ta lúng túng, nh. lúng túng.
lúng túng," t. ở vào tình trạng không biết nên nói năng  hành động  xử trí như thế nào  do không làm chủ được tình thế. lúng túng khi nói chuyện trước đám đông. trả lời lúng túng. lúng túng như thợ vụng mất kim (tng.). // láy: lúng ta lúng túng (ý mức độ nhiều)."
lụng thụng, nh. lùng thùng: quần áo lụng thụng.
luộc," đgt. 1. làm cho đồ ăn chín trong nước đun sôi: luộc sắn  luộc khoai lang  luộc thịt. 2. cho vào nước đun sôi để khử trùng hoặc làm cho vật bền chắc: luộc kim tiêm  luộc cốc thuỷ tinh. 3. bán lại  làm lại một lần nữa để kiếm lời: cứ mua đi rồi luộc lại cũng lời chán  trên cơ sở quyển sách đã in  họ luộc lại thành hàng nghìn cuốn  tung ra thị trường."
luôm nhuôm, nhem nhuốc bẩn thỉu: quần áo luôm nhuôm.
luộm thuộm, cẩu thả và thiếu thứ tự: làm việc luộm thuộm.
luôn," ph. 1. liên tiếp không ngừng : làm luôn chân luôn tay. 2. thường thường  nhiều lần : có khách đến chơi luôn. 3. ngay lập tức : mua được quả cam ăn luôn. 4. một thể  một lần : mua xong cái bàn  mua luôn cái ghế."
luôn luôn," ph. 1. thường thường: luôn luôn nghĩ đến đảng. 2. nh. luôn  ngh. 1. có ý nhấn mạnh: làm việc luôn luôn không nghỉ."
luồn," đg. 1 đi hoặc làm cho đi qua những chỗ hở nhỏ  hẹp để từ bên này xuyên sang bên kia. luồn kim. luồn đòn gánh vào quang. nắng luồn qua kẽ lá. luồn rừng đi tắt. 2 len lỏi để đi lọt qua nơi nguy hiểm. luồn qua đồn bốt địch. luồn khỏi vòng vây. 3 đưa lọt vào một cách khéo léo  bí mật. luồn người vào tổ chức địch."
luồn cúi, đgt. quỵ luỵ cầu cạnh kẻ có quyền chức: không chịu luồn cúi ai bao giờ.
luồn lỏi, lui tới có tính toán để kiếm lợi.
luồn lọt, nh. luồn lỏi.
luông tuồng, x. buông tuồng.
luồng, d. thứ tre rừng. " d. sự vận động của nước  gió  điện hay tư tưởng theo một chiều hướng nhất định : luồng sóng ; luồng gió ; luồng điện ; luồng ý nghĩ."
luỗng, t. rỗng và nát: mối đục luỗng cả tấm gỗ.
luống, d. 1. khoảng đất dài và cao để trồng cây: luống khoai; luống su-hào. 2. cg. luống cày. đường dài do lưỡi cày rạch khi xới đất. " đg. uổng phí  để mất: luống công đi sớm về trưa."
luống cuống," t. ở vào trạng thái mất bình tĩnh  thiếu tự chủ đến mức không biết xử sự  đối phó ra sao (thường thể hiện bằng những cử chỉ  hành động không tự nhiên  vụng về  thất thố). mừng quá  chân tay luống cuống không biết làm gì. bị hỏi dồn nên luống cuống."
luống tuổi, t. đến thời kỳ tuổi đã khá cao: đã luống tuổi không muốn lấy vợ nữa.
lúp, (lý) d. kính hội tụ phóng đại dùng để nhìn những vật nhỏ.  d. một thứ gỗ quí có vân đẹp dùng đóng đồ đạc.
lụp xụp," tt. (nhà cửa) thấp bé  rách nát tồi tàn: nhà cửa lụp xụp  ba gian nhà tranh lụp xụp."
lút," t. ngập dưới nước: nước to  lúa lút mất cả."
lụt, d. nước dâng lên tràn ngập một vùng : mưa nhiều thành lụt.  t. 1. thụt xuống : đèn lụt bấc. 2. kém trước : học hành lười biếng nên bị lụt.  t. x. nhụt : dao lụt.
lụt lội, 1. đg. nh. lụt. 2. t. bị ngập nước: đường sá lụt lội.
luyến," đg. thương mến nhớ nhung  không nỡ rời ra: người luyến cảnh."
luyến ái, đg. (dùng phụ cho d.). yêu đương. quan điểm luyến ái mới. việc luyến ái.
luyến tiếc," cảm thấy buồn  xót xa  khi nghĩ lại  nhớ lại cái mà mình đã mất  không được hưởng nữa: luyến tiếc thời thơ ấu."
luyện, 1 đgt. chế biến cho tốt hơn bằng tác động ở nhiệt độ cao: luyện thép  luyện đan  luyện kim. " 2 i. đgt. 1. trộn kĩ  nhào đều cho dẻo  nhuyễn: luyện vôi cát và xi măng để đổ trần nhà. 2. tập nhiều  thường xuyên để thành thục  nâng cao kĩ năng: luyện võ  luyện tay nghề  luyện tập  luyện thi  đào luyện  huấn luyện  khổ luyện  ôn luyện  rèn luyện  tập luyện  thao luyện  tôi luyện  tu luyện. ii. tt. điêu luyện  nói tắt: tiếng đàn nghe rất luyện."
luyện kim, phương pháp chế biến quặng để lấy ra các kim loại.
luyện tập," rèn luyện tập tành cho tinh  cho thành thạo."
lư, d. đỉnh: lư đồng.
lừ," đg. nhìn lặng lẽ  không chớp mắt để tỏ ý không bằng lòng: thấy cha lừ mắt  lũ trẻ thôi nghịch bẩn ngay."
lừ đừ, nh. lờ đờ.
lừ khừ, mỏi mệt ốm o: lừ khừ như sốt rét.
lừ lừ," lặng lẽ  không nói năng: lừ lừ như ông từ vào đền (tng)."
lừ thừ, nh. lừ đừ.
lử," t. nh. lả   ngh. 2: mệt lử. lử cò bợ. mệt lắm: chạy ba vòng quanh sân lử cò bợ."
lữ," d. tổ chức trong quân đội một số nước  dưới sư đoàn."
lữ đoàn, nh. lữ: lữ đoàn bộ binh.
lữ hành, đi chơi xa (cũ).
lữ khách," dt.  vchg khách đi đường xa."
lữ quán, quán trọ (cũ).
lữ thứ, chỗ nhà trọ: cảnh lữ thứ tha hương (cũ).
lưa thưa, nh. lơ thơ.
lừa," d. loài có vú họ ngựa  nhưng nhỏ hơn ngựa  tai dài. lừa ưa nặng. nói nhẹ không nghe  chỉ ưa nói nặng. dốt như lừa. dốt quá." " đg. cố ý làm cho người ta mắc sai lầm hoặc có ảo tưởng để nghe theo mình  có lợi cho mình và có hại cho họ : tên lưu manh lừa cô gái nông thôn đến chỗ vắng và lấy mất đồng hồ."  đg. nhằn ra : ăn cá phải lừa xương. " đg. ru  dỗ : lừa cho trẻ ngủ."
lừa bịp, lừa một cách hèn hạ quỉ quyệt: bọn bán nước lừa bịp nhân dân.
lừa dối, dùng mẹo để cho người ta lầm mà theo mình: lừa dối trẻ con.
lừa đảo," đg. lừa bằng thủ đoạn xảo trá để chiếm lấy của cải  tài sản. giả danh công an đi lừa đảo. bị truy tố về tội lừa đảo."
lừa gạt, lừa một cách quỉ quyệt: tên lưu manh đi lừa gạt.
lừa lọc, chọn lọc và xếp đặt: khuôn xanh lừa lọc đã đành có nơi (k).
lừa phỉnh, dụ dỗ cho mắc mưu.
lửa," dt. 1. vật cháy phát ra ánh sáng và nhiệt: đốt lửa  lửa cháy rực trời  lửa gần rơm lâu ngày cũng bén (tng.) 2. tình cảm sôi động  nóng bỏng  hừng hực khí thế: lửa lòng."
lửa binh, cảnh chiến tranh (cũ): lửa binh đâu đã ầm ầm một phương (k).
lửa trại," lửa đốt ban đêm tại nơi cắm trại  để quây quần xung quanh đó mà vui chơi  diễn kịch..."
lứa, d. loạt những sinh vật cùng một thời kỳ sinh trưởng : lứa lợn ; lứa cam.
lứa đôi, nói trai gái tương xứng với nhau: lứa đôi ai lại đẹp tày thôi trương (k).
lựa," 1 đg. 1 chọn lấy những cái đáp ứng yêu cầu trong nhiều cái cùng loại. lựa hạt giống. 2 chọn chiều  hướng  lối  sao cho việc làm đạt kết quả tốt nhất. lựa chiều gió cho thuyền đi. lựa mãi mới mở được khoá. lựa lời khuyên giải." " 2 k. (cũ; id.). như lọ. trông cũng biết  lựa là phải hỏi."
lực," dt. 1. sức  sức mạnh: thế và lực  làm thực lực. 2. tác dụng làm biến đổi hoặc truyền gia tốc cho một vật nào đó: lực đẩy  lực nén."
lực điền," người nông dân khỏe mạnh  phục vụ cho bọn địa chủ."
lực kế, (lý) dụng cụ để đo lực.
lực lưỡng, to lớn khỏe mạnh : người nông dân lực lưỡng.
lực lượng, d. 1 sức mạnh có thể tạo nên một tác động nhất định. lực lượng vật chất dồi dào. lực lượng tinh thần. 2 sức mạnh của con người được tổ chức nhau lại tạo ra để sử dụng vào các hoạt động của mình. lực lượng quân sự. lực lượng kinh tế. bố trí lực lượng. lực lượng trẻ.
lực sĩ, dt. người có sức khoẻ đặc biệt: khoẻ như lực sĩ.
lưng," d. 1. phần sau của thân người  từ vai đến thắt lưng. 2. phần áo che phần thân nói trên. 3. phần của ghế để tựa lưng. 4. phần đằng sau của một số vật : lưng tủ. 5. phu lấy làm cơ sở trong một cuộc chơi tổ tôm  tài bàn."  d. 1. nửa chừng : chim bay lưng trời ; gió cuốn lưng đồi. 2. lượng chứa đến nửa chừng một vật : lưng bát cơm ; lưng chai nước.  d. vốn liếng về tiền hoặc công sức : chung lưng mở một ngôi hàng (k); chung lưng đấu cật (tng).
lưng chừng," dở dang  không thật gần đầu và còn xa cuối: làm lưng chừng rồi bỏ về."
lưng lửng, nói ăn gần no: ăn lưng lửng.
lưng vốn, nh. vốn liếng.
lừng," ph. 1. vang lên  ầm lên: tiếng tăm đồn lừng. 2. tỏa ra rộng rãi: mùi hương thơm lừng."
lừng chừng, không dứt khoát và thiếu tích cực: thái độ lừng chừng.
lừng khừng, nh. lừng chừng.
lừng lẫy, đg. (hoặc t.). vang lừng tới mức khắp nơi ai cũng biết. tiếng tăm lừng lẫy khắp cả nước. chiến thắng lừng lẫy. lừng lẫy một thời.
lửng, d. giống thú rừng trông giống con chó nhưng lông như lông cáo.  ph. giở chừng: làm lửng rồi bỏ về.
lửng dạ, nói ăn gần no.
lửng lơ," tt. 1. nửa vời  không rõ hẳn như thế nào: câu chuyện bỏ lửng lơ  trả lời lửng lơ. 2. chơi vơi giữa chừng  không hẳn cao cũng không hẳn thấp: mây lửng lơ bay."
lững chững, nói trẻ con đi chưa vững: em bé một năm đi lững chững.
lững lờ," ph. t. 1. từ từ thong thả: sông thương nước chảy lững lờ (cd). 2. thờ ơ  không dứt khoát  thiếu tích cực: thái độ lững lờ."
lững thững, thong thả và ung dung: đi lững thững ở bờ sông.
lựng," t. nh. lừng  ngh.2: lựng mùi hoa bưởi."
lược, đg. bỏ bớt đi : lược những câu thừa trong bài văn. " d. đồ dùng bằng sừng  nhựa  gỗ  có răng để chải tóc."
lược bí, cg. lược màu. thứ lược có răng nhỏ và mau.
lược dày, (đph) nh. lược bí.
lược dịch," dịch qua  không sát từng câu."
lược đồ, d. (id.). như sơ đồ.
lược khảo," đgt. nghiên cứu một cách khái quát về những cái chính  cái cơ bản  không đi vào chi tiết: lược khảo về văn học dân gian việt nam."
lược thao, x. thao lược: côn quyền hơn sức lược thao gồm tài (k).
lược thuật, kể lại tóm tắt.
lược thưa, thứ lược có răng to và thưa.
lười," t. hay tránh mọi cố gắng  thích ngồi rỗi: lười học; lười suy nghĩ; lười đi chợ  chỉ mua rau của hàng rong."
lười biếng, t. lười (nói khái quát). kẻ lười biếng. bệnh lười biếng.
lưỡi," dt. 1. bộ phận ở trong miệng  dùng để nếm thức ăn hoặc để phát âm: lưỡi không xương lắm đường lắt léo (tng.). 2. bộ phận mỏng  bằng kim loại  dùng để cắt  chặt  cưa  rạch: lưỡi dao  lưỡi giáo  lưỡi cưa  lưỡi cuốc  lưỡi cày."
lưỡi câu, móc nhỏ bằng sắt để móc mồi câu cá.
lưỡi gà," d. 1. bộ phận giống cái lưỡi của gà  đặt ở trong kèn để thổi cho ra tiếng. 2. x. xu-páp."
lưỡi lê, thứ dao dài có mũi nhọn cắm vào đầu súng dùng để đâm.
lưỡi liềm," bộ phận bằng sắt của cái liềm  hình cong  nhọn  có răng. trăng lưỡi liềm.trăng thượng tuần hay hạ tuần hình cong như cái lưỡi liềm."
lưỡi trai, hình trăng khuyết chìa ra ở vật gì: lưỡi trai mũ.
lưới," i d. 1 đồ đan bằng các loại sợi  có mắt và nhiều hình dáng khác nhau  có nhiều công dụng  thường dùng để ngăn chắn  để đánh bắt cá  chim  v.v. rào bằng lưới sắt. đan túi lưới. đá thủng lưới (kng.; ghi bàn thắng trong bóng đá). thả lưới bắt cá. chim mắc lưới. 2 (dùng trong một số tổ hợp). như mạng lưới. lưới điện. lưới lửa. 3 tổ chức để vây bắt. sa lưới mật thám. rơi vào lưới phục kích. 4 (chm.). điện cực bằng kim loại có dạng đường xoắn ốc hay dạng lưới  đặt giữa cathod và anod trong đèn điện tử." " ii đg. (id.). đánh cá bằng . chồng chài  vợ lưới  con câu... (cd.)."
lườm, đgt. đưa mắt liếc ngang với người nào đó để tỏ ý không bằng lòng hay tức giận: lườm bạn vẻ trách móc.
lườm nguýt, lườm và nguýt.
lượm, d. bó lúa nhỏ vừa một chét tay.  đg. 1. nhặt nhạnh : lượm của rơi. 2. sưu tầm : lượm tài liệu .
lượm lặt," nhặt nhạnh  sưu tầm đây đó."
lươn," d. cá nước ngọt  thân tròn và dài như rắn  mắt nhỏ  da trơn có nhớt  màu nâu vàng  sống chui rúc trong bùn. ti hí mắt lươn. (ấm màu) da lươn*."
lươn khươn, cù nhầy dai dẳng: lươn khươn không chịu trả nợ.
lươn lẹo," tt. lắt léo  gian trá: ăn nói lươn lẹo  thói lươn lẹo."
lườn," d. 1. phần thịt nạc ở hai bên ngực và bụng chim  gà hay cá. 2. sườn: lườn hổ. 3. phần ngầm dưới nước của thuyền."
lượn," 1 d. lối hát đối đáp giữa trai và gái của dân tộc tày  làn điệu phong phú. hát lượn." " 2 i đg. 1 di chuyển bằng cách chao nghiêng thân hoặc uốn mình theo đường vòng. chim lượn mấy vòng. ngoằn ngoèo như rắn lượn. sóng lượn nhấp nhô. 2 (kng.). đi qua qua lại lại một nơi nào đó  không dừng lại lúc nào cả. lượn quanh nhà  dò xét. lượn phố."  ii d. (id.). làn (sóng). từng  sóng xô vào bờ.
lượn lờ," nh. lượn  ngh. 2: lượn lờ ngoài phố."
lương," 1 dt. 1. cái ăn dự trữ: kho lương  giao lương. 2. tiền công trả định kì  thường là hàng tháng  cho cán bộ công nhân viên: làm công ăn lương  nhận lương  tăng lương giảm giờ làm." " 2 dt. người không theo đạo thiên chúa  phân biệt với giáo dân: lương giáo đoàn kết."  3 dt. hàng dệt bằng tơ; the: lương ba chỉ.
lương bổng, tiền lương nói chung: lương bổng đủ ăn.
lương dân, người lương thiện chuyên làm ăn: địch giết hại lương dân.
lương duyên, cuộc hôn nhân đầy hạnh phúc.
lương khô, thức ăn khô để dự bị được lâu.
lương lậu, nh. lương bổng (dùng với nghĩa xấu).
lương tâm," d. yếu tố nội tâm tạo cho mỗi người khả năng tự đánh giá hành vi của mình về mặt đạo đức  và do đó tự điều chỉnh mọi hành vi của mình. con người có lương tâm. lương tâm nhà nghề. lương tâm cắn rứt. táng tận lương tâm*."
lương thiện," tt. tốt lành  không vi phạm đạo đức  pháp luật: làm ăn lương thiện  sống lương thiện."
lương thực," thức ăn ngũ cốc như gạo  bột mì  ngô..."
lương tri," d. 1. khả năng phê phán đúng và biết nhận định tinh vi  không thiên lệch  trước những vấn đề không giải quyết được bằng lý luận khoa học  kiến thức chuyên môn. 2. nh. lương tâm."
lương y, thầy thuốc giỏi: lương y kiêm từ mẫu.
lường," 1. d. đồ dùng để đong: một lường dầu. ii. đg.1. đong bằng cái lường: lường xem có bao nhiêu gạo. 2. ước tính xem lớn nhỏ  cao thấp  nhiều ít... như thế nào: thử lường xem ô-tô có chỗ cho bảy người không; biết đâu đáy biển đầy vơi mà lường (cd)."
lường gạt, lừa bịp: lường gạt để kiếm chút lợi.
lưỡng chiết, (lý) nói một chất trong suốt có hai chiết suất khác nhau theo hai chiều ánh sáng và do đó có thể cho hai ảnh lệch nhau.
lưỡng cực," (lý) cặp hai cực điện hoặc hai cực từ dấu khác nhau  đặt cách nhau một khoảng nhỏ. đèn lưỡng cực. đèn có hai cực dùng để biến dòng điện xoay chiều thành dòng điện một chiều."
lưỡng lự," đg. suy tính  cân nhắc giữa nên hay không nên  chưa quyết định được dứt khoát. đang lưỡng lự không biết nên đi hay ở. tán thành ngay không chút lưỡng lự."
lưỡng phân, (triết) d. sự tách rời một khái niệm thành hai khái niệm bao gồm trong toàn bộ nội hàm của nó: sự lưỡng phân sinh vật thành hai giới động vật và thực vật.
lưỡng quyền, dt. gò má: lưỡng quyền hơi cao.
lưỡng thê, nói những loài vật có thể sống cả trên cạn lẫn dưới nước: ếch là con vật lưỡng thê.
lượng," d. sự lớn hay nhỏ  ít hay nhiều  có thể đo lường  tăng lên bớt xuống  không thể thiếu được trong sự tồn tại của vật chất : không có chất nào lại không có lượng cũng như không có lượng nào mà không có chất."  d. x. lạng : một cân ta có mười sáu lượng.  d. sức chứa đựng : lượng của cái thùng dầu là năm lít.  d. sự bao dung và tha thứ : có lượng đối với người hối lỗi.  đg. ước tính : thử lượng xem thửa ruộng kia sản xuất được bao nhiêu ki-lô-gam thóc.
lượng giác, bộ môn toán học nghiên cứu quan hệ giữa các góc và các cạnh của một tam giác.
lượng thứ," đg. (kc.). thông cảm mà bỏ qua  không để ý chê trách (dùng trong lời xin lỗi với ý khiêm nhường). xin độc giả lượng thứ cho những sai sót."
lượng tình, xét tình mà tha thứ.
lượng tử, (lý) phần tử nhỏ nhất của mỗi thứ năng lượng và truyền nguyên từng đơn vị như vậy khi có sự trao đổi năng lượng: quang tử là lượng tử ánh sáng.
lướt," 1 đgt. 1. di chuyển nhanh  nhẹ như thoáng qua bề mặt: thuyền lướt trên mặt nước. 2. thoáng qua  không chú ý tới các chi tiết: nhìn lướt một lượt  đọc lướt qua mấy trang." " 2 tt. yếu ớt  không chắc  dễ đổ ngã: lúa lướt lá  người yếu lướt."
lướt thướt," cg. lượt thượt. nói áo quần dài quá mức bình thường  quá mức cần dùng: quần dài lướt thướt quét đất."
lượt," d. đồ dệt thưa bằng tơ  thường nhuộm đen để làm khăn." " d. 1. thời gian hoặc thời điểm một người làm cho phần mình một việc  hoặc có xảy ra một việc  trong loạt việc cùng loại theo thứ tự trước sau : hôm nay đến lượt tôi trực nhật ; bỏ hàng đi chơi  khi về mất lượt. 2. hồi  phen. x. lần  ngh.1 : thanh lâu hai lượt  thanh y hai lần (k). lượt người. mỗi đầu người trong loạt người có mặt  một người có thể có mặt nhiều lần : năm vạn lượt người xuống đường đấu tranh."
lượt thượt, nh. lướt thướt: áo dài lượt thượt.
lưu," 1 đg. 1 ở lại hoặc giữ lại thêm một thời gian  chưa (để) rời khỏi. chưa về  còn lưu lại ít hôm. lưu khách ở lại đêm. hàng lưu kho. 2 giữ lại  để lại lâu dài về sau  không (để) mất đi. lưu công văn. lưu tiếng thơm muôn thuở. dấu vết xưa còn lưu lại."  2 đg. (cũ). đày đi xa. bị tội lưu.
lưu ban, nói học sinh bị giữ lại lớp học một năm nữa.
lưu chiểu," (nộp) đg. nộp theo pháp luật qui định và để làm tài sản nhà nước một số bản của mỗi tác phẩm (văn học  nghệ thuật  v.v...) phổ biến dưới dạng sách  ảnh  phim  đĩa."
lưu danh," đgt. để lại tên tuổi  tiếng thơm mãi về sau: lưu danh thiên cổ (danh tiếng  tên tuổi và sự nghiệp được lưu truyền muôn đời)."
lưu động, di chuyển luôn : tủ sách lưu động.
lưu hành," đg. đưa ra sử dụng rộng rãi từ người này  nơi này qua người khác  nơi khác trong xã hội. lưu hành loại tiền mới. cấm lưu hành. tài liệu lưu hành nội bộ (trong nội bộ một tổ chức)."
lưu học sinh, học sinh đi học ở nước ngoài.
lưu huỳnh," á kim màu vàng  rắn  thường dùng trong việc chế tạo cao-su và làm diêm."
lưu lạc," đgt. trôi dạt nay đây mai đó  không ổn định: thân phận lưu lạc  một đời lưu lạc  từ con lưu lạc quê người  bèo trôi sóng vỗ chốc mười lăm năm (truyện kiều)."
lưu li, thứ ngọc quí.
lưu loát, trôi chảy trong cách diễn ý: văn lưu loát; ăn nói lưu loát.
lưu luyến," bị ràng buộc bằng tình cảm mạnh mẽ đến mức luôn luôn nghĩ đến  không muốn rời bỏ : ra trường khi hết khóa  sinh viên còn lưu luyến thầy và bạn."
lưu lượng," lượng nước  khí  điện  chạy qua một chỗ trong một đơn vị thời gian."
lưu ly, phiêu bạt xa nhà vì cùng khổ.
lưu manh," d. kẻ lười lao động  chuyên sống bằng trộm cắp  lừa đảo. gã lưu manh. thói lưu manh."
lưu nhiệm, giữ lại làm nhiệm vụ trong một thời gian nữa: đại biểu quốc hội được lưu nhiệm.
lưu niệm, để lại làm kỷ niệm: tặng quyển sách để lưu niệm.
lưu niên, lâu năm: cây nhãn lưu niên.
lưu tâm," đgt. chú ý  để tâm thường xuyên  chu đáo: lưu tâm đến việc dạy dỗ con cái."
lưu thông," đg. chảy suốt  đi suốt không bị vướng : nhờ có mạng lưới đường sắt mà hàng hóa lưu thông."
lưu trú, ở tạm: ba tháng lưu trú ở bắc-kinh.
lưu truyền, truyền lại về sau.
lưu trữ," đg. giữ lại các văn bản  giấy tờ  tư liệu... của chính quyền để làm bằng và để tra cứu khi cần."
lưu vong," đg. (hoặc t.). 1 (cũ; id.). sống xa hẳn quê hương  do nghèo đói phải tha phương cầu thực. 2 sống hoặc hoạt động chính trị ở nước ngoài  do không có điều kiện và cơ sở để sống và hoạt động trong nước. chính phủ lưu vong. vua lưu vong."
lưu vực, dt. vùng đất đai chịu ảnh hưởng của một con sông hay một hệ thống sông ngòi: lưu vực sông hồng.
lưu ý," đg. gợi cho người ta để tâm đến: xin lưu ý anh em là đường nhiều ổ gà  trời tối nên đi cẩn thận."
lựu, d. x. thạch lựu.
lựu đạn," d. vũ khí có vỏ cứng trong chứa chất nổ hoặc chất hoá học và bộ phận gây nổ  thường ném bằng tay."
ly biệt, xa cách nhau.
ly dị, x. ly hôn.
ly gián, chia rẽ hai bên: kế ly gián.
ly hôn, đg. cg. ly dị. nói vợ chồng bỏ nhau khi tòa án cho phép hủy cuộc hôn nhân đã được pháp luật công nhận.
ly khai," đg. tách mình ra khỏi một chính đảng  một cộng đồng xã hội  một trường phái triết học."
ly kỳ," lạ lùng  khác thường: câu chuyện ly kỳ."
ly tán, lìa tan mỗi người một nơi : bao nhiêu gia đình ly tán vì giặc khủng bố.
ly tâm, (lý) t. 1. x. lực ly tâm. 2. (sinh). tính chất của luồng thần kinh đi từ trung khu ra các đầu mút : thần kinh ly tâm.
lý dịch, cường hào trong làng thời pháp thuộc.
lý do," d. điều nêu lên làm căn cứ để giải thích  dẫn chứng : tuyên bố lý do của cuộc họp ; em cho biết lý do em nghỉ học hôm qua."
lý giải, đg. suy xét về sự vật để hiểu và giải thích.
lý lịch, d. 1. nguồn gốc và lịch sử : lý lịch cán bộ. 2. sổ ghi nguồn gốc và lịch sử : nộp lý lịch cho vụ tổ chức.
lý luận," d. 1. tổng kết có hệ thống những kinh nghiệm của loài người  phát sinh từ thực tiễn  để chi phối và cải biến thực tiễn. 2. (toán). lý lẽ liên hệ với nhau bằng cách suy diễn cái này từ cái kia để chứng minh một định lý. ii. đg. 1. vận dụng lý lẽ để bàn luận phải trái. 2. (toán). vận dụng lý lẽ để chứng minh."
lý số, việc bói toán.
lý sự, cãi lẽ phải trái trước một sự thật hiển nhiên.
lý sự cùn," lý lẽ vụn vặt  tủn mủn  không có sức thuyết phục."
lý thú," có ý vị  làm cho người ta vui thích: câu chuyện lý thú."
lý thuyết," i. d. 1. toàn thể những khái niệm trừu tượng hợp thành hệ thống  dùng làm cơ sở cho việc hiểu biết một khoa học  một kỹ thuật  một nghệ thuật... và ứng dụng vào một ngành hoạt động : phải hiểu lý thuyết âm nhạc mới hát được hay. 2. cg. thuyết. công trình xây dựng của trí tuệ tiến hành bằng phương pháp khoa học  mang tính chất tổng hợp và trong một số điểm  thường ở trạng thái giả thuyết : lý thuyết tập hợp. ii. t. dùng vào việc xây dựng lý thuyết (ngh. 2) : vật lý lý thuyết."
lý tính," 1. d. sự hiểu biết hợp lẽ phải. 2. t. thuộc về sự suy nghĩ  theo lý luận  khác với cảm tính: nhận thức lý tính."
lý trí, tác dụng do sự suy xét bình tĩnh và cẩn thận mà có.
lý trưởng, cường hào cai trị một xã trong thời phong kiến và pháp thuộc.
lý tưởng," i. d. điều thỏa mãn tới mức tuyệt đối một ước vọng cao đẹp : lý tưởng của thanh niên là thực hiện chủ nghĩa cộng sản. ii. t. 1. đạt trình độ cao nhất của cái hay về mặt thẩm mỹ  trí tuệ hay đạo đức : lòng dũng cảm lý tưởng. 2. hoàn toàn theo lý thuyết và chưa tính đến trạng thái hay các sai số thực tế : khí lý tưởng ; hiệu suất lý tưởng của một động cơ."
lỵ," d. bệnh viêm màng trong của ruột già do ký sinh trùng a-míp hay các trực khuẩn gây ra  có triệu chứng đi đại tiện nhiều lần trong một ngày  mót rặn  đau bụng  và đi ra máu  chất nhầy và mủ."
ma," i d. 1 (kết hợp hạn chế). người đã chết. thây ma*. hồn ma. đi đưa ma. đám ma*. làm ma* (làm đám ma). 2 sự hiện hình của người chết  theo mê tín. sợ ma không dám đi đêm. xấu như ma. bói ra ma  quét nhà ra rác (tng.). 3 (kng.; dùng có kèm ý phủ định  thường trước nào). người bất kì. ở đấy có ma nào đâu. chả ma nào biết. nói thế có ma nó tin! (chẳng ai tin)." " ii t. chỉ có trên sổ sách hoặc báo cáo  chứ không có thật  do bịa ra nhằm đánh lừa. bản báo cáo thành tích với những con số ."
ma cà bông," ma-cà-bông (f. vagabond) dt. kẻ không nhà cửa  không nghề nghiệp  sống lang thang  kiếm sống một cách bất chính: người ta thường gọi lũ trẻ lưu lạc này là bọn ma-cà-bông."
ma cà rồng, dt như ma cà lồ: ma cà rồng nó hút vía mày đi hay sao mà mày lại đâm đốn thế hử?(ng-hồng).
ma chay, việc làm ma nói chung: ngày xưa ma chay tốn kém.
ma cô," ma-cô kẻ sống về nghề đi dẫn gái điếm cho khách làng chơi  trong xã hội cũ."
ma-de," nguồn ánh sáng chuyển vận theo những nguyên tắc của thiết bị la-de  dùng để phóng một bức xạ có tần số cho biết vào những nguyên tử hay phân tử có khả năng hấp thụ bức xạ đó và hoàn lại một năng lượng lớn hơn năng lượng đã thu."
ma dút," ""ma-dút"" x. mazut."
ma gà," ma hiện thành hình con gà  thường làm cho người ta ốm đau  theo mê tín."
ma-giê," kim loại mềm  nhẹ  trắng như bạc  cháy với ngọn lửa rất chói  có thể dùng để phát ánh sáng chụp ảnh ban đêm."
ma két," ma-két (maquette) dt. 1. mẫu  mô hình của vật sẽ chế tạo: vẽ ma-két. 2. mẫu dự kiến của bản in: thuê hoạ sĩ trình bày ma-két cuốn sách."
ma lem, dt kẻ bẩn thỉu quá: đến giờ đi học rồi mà vẫn như ma lem thế ư?.
ma lực, sức mạnh khác thường làm cho người ta say mê: ái tình có ma lực khiến nhiều người sinh ra mù quáng.
ma mãnh, tinh ranh quỉ quái.
ma men," d. (kng.). rượu  ví như một con ma cám dỗ. bị ma men quyến rũ. bạn với ma men."
ma quái, nh. ma quỉ.
ma quỉ, d. 1. ma và quỉ. 2. kẻ hay trêu ghẹo kẻ khác.
ma quỷ, d. ma và quỷ (nói khái quát). chuyện ma quỷ. mưu ma chước quỷ*.
ma-ra-tông," d. môn chạy thi dai sức trên đường trường (42 195 km)."
ma sát," tác dụng giữa hai vật tiếp xúc  ít nhất có một vật chuyển động. điện ma sát. điện xuất hiện khi hai vật khô xát vào nhau."
ma tà, (đph) cg. mã tà. lính cảnh sát ở nam-bộ trong thời pháp thuộc.
ma thuật," d. phép gây ra  bằng những sức mạnh mà các khoa học và các tôn giáo không công nhận  những hiện tượng không thể giải thích hoặc có vẻ như vậy."
ma trơi," ánh sáng do chất phốt-pho ở xương người hay xương vật tỏa ra  ban đêm thường lập lòe  phảng phất ở bãi tha ma."
ma vương," chúa ma quỉ  theo mê tín."
ma xó, d. 1. ma thờ ở xó nhà. 2. người tò mò hay tìm hiểu những bí mật của người khác.
mà," 1 dt hang ếch  hang của: ép mình rón bước  ếch lui vào mà (tản-đà)."  2 đt đại từ thay một danh từ đã nêu ở trên: người mà anh giới thiệu với tôi lại là bố bạn tôi; tôi muốn mua quyển tiểu thuyết mà ông ấy đã phê bình. " lt 1.liên từ biểu thị sự đối lập giữa hai ý: to đầu  dại (tng); nghèo mà tự trọng. 2. liên từ biểu thị sự không hợp lí: nó dốt mà không chịu học. 3. liên từ biểu thị một kết quả: biết tay ăn mặn thì chừa  đừng trêu mẹ mướp mà xơ có ngày (cd); non kia ai đắp mà cao  sông kia  biển nọ ai đào mà sâu (cd). 4. liên từ biểu thị một mục đích: trèo lên trái núi mà coi  có bà quản tượng cưỡi voi bành vàng (cd). 5. liên từ biểu thị một giả thiết: anh mà đến sớm thì đã gặp chị ấy."  trt trợ từ đặt ở cuối câu để nhấn mạnh: đã bảo !; anh cứ tin là nó làm được mà!.
mà cả," cg. mặc cả. nài bớt giá một món hàng khi mua: hàng bán giá nhất định  không cần mà cả. ngr. đòi hỏi và suy hơn tính thiệt khi làm việc gì: làm thì làm chứ đừng mà cả."
mà chược," trò chơi dùng những quân bằng xương  bằng ngà hay bằng nhựa  có bốn người chơi ngồi xung quanh một bàn vuông."
mà lại, t. 1. liên từ chỉ một ý trái ngược: giàu mà lại kiệt. 2. phó từ đặt ở cuối câu để nhấn mạnh: phải tỏ ra là can đảm mà lại!
mả," 1 d. 1 chỗ chôn người chết  được đắp cao. 2 (kng.). khả năng làm được việc gì đó hay xảy ra việc gì đó  được coi là do tác động của thế đất nơi có mồ mả tổ tiên  theo mê tín. nhà này có mả phát tài." " 2 t. (thgt.). tài  giỏi. con mèo bắt chuột rất mả. bắn mả thật."
mã," 1 dt. 1. đồ bằng giấy cắt theo những thứ có thật để đốt cúng cho người chết  theo mê tín: đốt mã  chờ được mã đã rã đám (tng.) 2. đồ phẩm chất kém  chóng hỏng: thứ đó chỉ là đồ mã thôi  chẳng mấy bữa mà hỏng." " 2 dt. 1. đám lông đẹp  óng mượt ở cổ hay gần đuôi của gà trống  chim trống: gà mã tía. 2. vẻ phô trương bên ngoài  thường là đối lập với bên trong: nó thì được cái mã thôi  chiếc xe tuy xấu mã nhưng máy rất tốt." " 3 dt. tên gọi một quân trong cờ tướng  bài tam cúc  lấy ngựa làm biểu tượng: đi con mã." " 4 dt. thanh ngang của cái bừa  dùng để đóng răng bừa: mã trước đóng răng đứng  mã sau đóng răng xiết."  5 dt. 1. hệ thống kí hiệu quy ước: mã điện báo  mã hiệu  mã hoá  giải mã  mật mã. 2. kí hiệu ghi các con số trong sổ sách bằng chữ hán: chữ mã.  6 dt. mã cân: phải cân hai mã mới hết số thóc này. " 7 dt. đơn vị đo độ dài của nước anh  mĩ (yard) bằng 0 9144 mét."
mã đề," loài cây thảo  lá mọc gần mặt đất hình móng ngựa  hạt dùng làm thuốc gọi là xa tiền."
mã lực," đơn vị công suất cũ  xấp xỉ bằng 75 ki-lô-gam mét trong một giây  tương đối lớn hơn công suất của một con ngựa khỏe."
mã não," d. đá quý có nhiều vân màu khác nhau  rất cứng  dùng làm đồ trang sức  làm cối giã trong phòng thí nghiệm."
mã tà, nh. ma tà.
mã tấu," thứ dao dài to bản  có mũi nhọn và có chuôi  ngày xưa lính cưỡi ngựa thường hay đeo."
mã thầy," thứ củ sản xuất ở trung-quốc  có thể ăn sống  vị ngọt và mát."
mã thượng, t. (vch.). có tư thế hiên ngang (như của kị sĩ trên lưng ngựa). một trang mã thượng.
mã tiên thảo," loài cây thảo  hoa tía họp thành một bông dài như roi ngựa  dùng làm thuốc."
mã tiền," loài cây dùng chế thuốc xtơ-rích-nin  là một chất độc mạnh  có thể dùng để chữa một số bệnh."
má," 1 dt.  đphg mẹ: má thương con lắm  má ơi đừng đánh con đau  để con hát bội làm đào má coi (cd.)." " 2 dt. 1. phần hai bên mặt  từ miệng đến mang tai: má ửng hồng  hai má lúm đồng tiền  đầu gà má lợn (tng.). 2. bộ phận phẳng  đối xứng hai bên của một số vật: má phanh  má súng."  3 dt. mạ: giống má.
má đào," dt 1. má đỏ của người phụ nữ: dưới đèn tỏ rạng má đào thêm xuân (k). 2. người phụ nữ đẹp: bấy lâu nghe tiếng má đào  mắt xanh  chẳng để ai vào  có không (k)."
má hồng, d. 1. má đỏ: đánh má hồng. 2. nh. má đào (cũ).
má phấn, từ dùng trong văn học xưa chỉ con gái trẻ đẹp: dạy cho má phấn lại về lầu xanh (k).
mạ, d. cây lúa non để cấy: nhổ mạ đi cấy. " (đph) d. nh. mẹ: con so nhà mạ  con rạ nhà chồng (tng)."  đg. tráng một lớp mỏng kim loại không gỉ ở bên ngoài: mạ kền; mạ bạc; mạ vàng.
mác," 1 dt 1. binh khí cổ  lưỡi dài và sắc  có cán dài  có thể dùng để chém xa: doành ngân rửa mác  non đoài treo cung (phtr); anh em như chông  như mác (tng). 2. nét chữ hán viết bằng bút lông từ phía trái sang phía phải: chữ đại của ông đồ có nét mác đẹp."  2 dt (pháp: marque) 1. nhãn hiệu: mác chế tạo; ti-vi mác nhật. 2. con số chỉ tiêu: xi-măng mác 400. " 3 dt (đức: mark) đơn vị tiền của nước đức: đi đức về  đổi tiền mác lấy tiền việt-nam." " 4 dt (pháp: marc) đơn vị trọng lượng cũ của pháp: một mác bằng 244 75 gam."
mác-ma," (địa). khối khoáng chất rất sánh ở một vùng lòng đất  tại đó  các nham nóng chảy ở nhiệt độ rất cao  vào khoảng hơn l000<sup>0</sup>c dưới áp suất rất lớn."
mác-xít, t. thuộc về chủ nghĩa của mác: tư tưởng mác-xít.
mạc," đg. phỏng theo bản chính mà viết lại hay vẽ lại: nào ai mạc mặt  nào ai gọi hồn (chp)."
mách," đg. 1 nói cho người khác biết điều cần thiết  có lợi cho họ. mách cho bài thuốc hay. mách mối hàng. 2 nói cho người trên biết lỗi của người dưới (từ thường dùng trong trẻ em). mách cô giáo. bị bạn đánh  chạy về mách mẹ."
mách bảo," chỉ cho điều hay  điều cần."
mách lẻo, cg. thèo bẻo. đem chuyện kín của người này nói cho người khác biết.
mách nước, bảo cách hành động sao cho đạt được kết quả tốt.
mách qué," không nghiêm túc  không đứng đắn: tin gì lời mách qué ấy."
mạch," dt. 1. đường ống dẫn máu trong cơ thể: mạch máu  cắt đúng mạch  con gà chết ngay  mạch quản  bắt mạch  chẩn mạch  động mạch  huyết mạch  tĩnh mạch. 2. đường chảy ngầm dưới đất: giếng mạch. 3. đường vữa giữa hai lớp gạch khi xây: bắt mạch cho thẳng. 4. đường lưỡi cưa ăn theo chiều dọc cây gỗ: cưa vài mạch. 5. hệ thống dây dẫn nối tiếp nhau để cho dòng điện đi qua thông suốt: đóng mạch điện  ngắt mạch. 6. đường  chuỗi nối tiếp liên tục: mạch than  mạch quặng. 7. hệ thống ý được phát triển liên tục  không đứt đoạn trong suy nghĩ  diễn đạt: mạch suy nghĩ  mạch văn."
mạch lạc, dt (h. mạch: đường máu chảy; lạc: dây thần kinh nghĩa đen: mạch máu và dây thần kinh có quan hệ với nhau) quan hệ chặt chẽ giữa các bộ phận: bài văn có mạch lạc rõ ràng. " tt có quan hệ chặt chẽ giữa các bộ phận: văn của lỗ vẫn sáng sủa   (đgthmai)."
mạch lươn, nhọt ở đầu trẻ con biểu hiện bằng những đường dài ở dưới da.
mạch máu, ống dẫn máu trong cơ thể động vật.
mạch môn," loài cây nhỏ  rễ củ hình thon  sắc trong  dùng làm thuốc đông y."
mạch nha," d. 1 hạt lúa mạch đã nảy mầm dùng để chế rượu bia. 2 kẹo làm bằng gạo nếp và các loại tinh bột  có dùng men trong mầm thóc để đường hoá."
mai, 1 nh. bương. " 2 dt. 1. tấm cứng bảo vệ lưng một số động vật: mai rùa  mai mực. 2. mái thuyền  mái cáng khum khum như mai rùa: mai thuyền." " 3 dt. 1. ngày kế tiếp hôm nay: về đi  mai lại đến. 2. thời điểm trong tương lai gần  phân biệt với nay: nay đây mai đó. 3. lúc sáng sớm; trái với hôm: mai mưa trưa nắng  chiều nồm (cd.)  sương mai  sao mai  chuông mai." " 4 dt. dụng cụ có lưỡi sắt to  phẳng và nặng  tra cán thẳng đứng  dùng để đào  xắn đất: dùng mai đào hốc trồng cây  thấy người ta ăn khoai vác mai chạy dài (tng.)."  5 nh. mai vàng.  6 dt. mối: bà mai.
mai gầm," loài rắn độc  mình có khoang  lưng có sống nhọn."
mai kia, ph. nh. mai mốt.
mai mái, xam xám nhạt như màu chì: nước da mai mái.
mai mỉa, x. mỉa mai.
mai mối, i đg. làm mối trong việc hôn nhân (nói khái quát). nhờ người mai mối.  ii d. (id.). người làm mối trong việc hôn nhân (nói khái quát).
mai mốt, ph. vài ba ngày nữa: mai mốt sẽ trả hết nợ.
mai một, t. mất dần thanh thế: tài năng bị mai một đi.
mai phục," đgt. giấu  ém quân chỗ kín để chờ đánh bất ngờ: đem quân mai phục ở các hẻm núi  quân địch lọt vào trận địa mai phục của quân ta."
mai sau, trgt về sau này: xây dựng hạnh phúc cho con cháu muôn đời mai sau (trvtrà).
mai táng, chôn người chết.
mài, 1 d. (kng.). củ mài (nói tắt). " 2 đg. làm mòn để làm cho nhẵn  sắc hay có kích thước chính xác hơn bằng cách cho cọ xát với vật rất cứng. mài dao kéo. mài sắn lấy bột. mài mòn. dao năng mài thì sắc (tng.)."
mài mại, (cá) nh. mại.
mài miệt, nh. miệt mài.
mải," trgt say mê làm việc gì đến mức không chú ý gì đến chung quanh: ban ngày còn mải đi chơi  tối lặn mặt trời đổ thóc vào rang (cd)."
mải mê, nh. mải: mải mê với công việc.
mải miết, nh. mải: mải miết ngồi viết.
mãi," ph. luôn luôn  không dứt: miếng ngon nhớ lâu  lời đau nhớ mãi (tng)."
mãi dâm, x. mại dâm.
mãi lộ, nói tiền phải nộp cho bọn côn đồ để được đi qua đường (cũ).
mái," 1 dt. 1. phần che phủ trên cùng của ngôi nhà: mái ngói đỏ tươi  nhà mái bằng. 2. phần mặt đất thoai thoải của một vật  trông như mái nhà: mái đê. 3. phần tóc trên đầu: mái tóc điểm bạc  mái đầu xanh." " 2 dt. dụng cụ dùng để bơi thuyền  bằng gỗ  một đầu tròn  một đầu dẹp và rộng bản: xuôi chèo mát mái." " 3 i. tt. (chim  gà  vịt) thuộc giống cái; phân biệt với trống: chim mái  gà mái. ii. dt. con gà mái: nuôi mấy mái đẻ  làm thịt con mái đen." " 4 tt. (nước da) xanh xám màu chì  trông ốm yếu  bệnh hoạn: nước da xanh mái như người sốt rét."
mái chèo," dt đồ bằng gỗ  một đầu giẹp dùng để bơi cho thuyền đi: về với mái chèo  mặc vùng gió biển (lê anh xuân); bốn mặt non sông  một mái chèo (tản-đà)."
mái hiên, mái kéo dài ra ở trước hay sau nhà.
mái tóc," d. toàn thể tóc trên đầu  nói chung. sửa lại mái tóc. mái tóc điểm sương."
mại bản, bọn tư bản chuyên đứng làm môi giới giữa các nhà kinh doanh trong nước và bọn tư bản nước ngoài.
mại dâm, nói những người con gái trong xã hội cũ phải bán thân mình cho khách làng chơi.
man di," dt  tt (h. man: lạc hậu; di: lạc hậu) còn lạc hậu: man di cũng có sinh đồ  trạng nguyên (tng)."
man-gan," kim loại màu xám hồng  cứng và khó nóng chảy."
man mác," t. 1. rộng mênh mông: cánh đồng man mác. 2. nhiều quá  không nắm được đầy đủ: công việc man mác."
man mát, hơi mát: nước hồ man mát.
man rợ," t. 1 ở tình trạng chưa có văn minh  đời sống con người có nhiều mặt gần với đời sống thú vật. con người man rợ thời cổ sơ. 2 tàn ác  dã man đến cực độ  không còn tính người. vụ thảm sát man rợ."
man trá," tt. giả dối  xảo trá để đánh lừa: khai báo man trá  thủ đoạn man trá."
màn," 1 dt 1. đồ dùng bằng vải thưa để tránh muỗi: mắc màn; màn treo  lưới rách cũng treo (tng); màn hoa lại giải chiếu hoa  bát ngọc lại phải đũa ngà mâm son (cd). 2. bức vải căng ở trước sân khấu: mở màn; hạ màn. 3. một hồi trong vở kịch từ lúc mở màn cho đến lúc hạ màn trước khi tiếp đến hồi sau: vở kịch có ba màn." " 2 đgt nói tàu thuỷ đỗ ở bến: tàu  chắc gì nó màn ở bến tân-đệ (ng-hồng)."
màn ảnh, tấm vải trắng căng ra để chiếu hình ảnh lên.
màn bạc, d. (kết hợp hạn chế). màn ảnh chiếu phim; thường dùng để chỉ điện ảnh. ngôi sao màn bạc (cũ; diễn viên điện ảnh có tiếng tăm).
màn gió," d. tấm vải treo bằng dây  có thể thu vào  hoặc căng ra để che cửa  giường..."
màn gọng, màn chống muỗi bằng xô căng lên một bộ khung để có thể mở ra xếp vào dễ dàng.
mãn, 1 dt. con mèo. " 2 đgt. đã đủ một quá trình  một thời hạn xác định: ngồi tù mãn kiếp  mãn khoá  mãn tang."
mãn đời," hết đời  trọn đời: mãn đời mày cũng không nói được tiếng nga."
mãn nguyện," tt (h. nguyện: mong ước) được đầy đủ như lòng mong ước: con cái phương trưởng cả  thế là ông bà được mãn nguyện."
mãn tính, nói bệnh kéo dài và diễn biến chậm.
mạn," d. 1. miền  vùng: mạn biển; mạn ngược. 2. sàn thuyền ở ngoài khoang thuyền: đi thuyền ngồi ngoài mạn cho mát."
mạn đàm, trao đổi ý kiến một cách nhẹ nhàng và thoải mái về một vấn đề.
mang, 1 d. (ph.). hoẵng. " 2 d. 1 cơ quan hô hấp của một số động vật ở dưới nước như cá  cua  tôm  v.v. 2 phần ở cổ rắn có thể phình to ra được. rắn bạnh mang." " 3 đg. 1 giữ cho lúc nào cũng cùng theo với mình mà di chuyển. hành lí mang theo người. mang con đi theo. 2 (ph.). lồng vào  đeo vào để che giữ một bộ phận nào đó của cơ thể; đi  đeo  mặc. chân mang bít tất. mang kính râm. 3 có ở trên người  trên mình  ở một vị trí nhất định nào đó. mang gông. mang trên lưng mấy vết thương. bụng mang thai. 4 được gắn cho một tên gọi  một kí hiệu riêng nào đó. cầu thủ mang áo số 8. chiếc máy mang nhãn hiệu việt nam. thành phố mang tên hồ chí minh. 5 nhận lấy để phải chịu lâu dài về sau. mang tiếng*. mang luỵ vào thân. mang công mắc nợ. mang ơn. con dại cái mang (tng.; con dại thì cha mẹ phải gánh chịu trách nhiệm). 6 có trong mình cái làm thành đặc trưng  tính chất riêng. điệu múa mang đặc tính dân tộc. 7 (thường đi với ra). lấy ra  đưa ra để làm gì đó; đem. mang quần áo ra là. mang hết nhiệt tình ra làm việc. 8 (thường đi với lại). tạo ra và đưa đến (nói về cái trừu tượng); đem. đứa con mang lại niềm vui lớn cho người mẹ. việc làm đó mang lại hậu quả tai hại."
mang máng," i. tt. lơ mơ  không chắc chắn trong nhận thức: hiểu mang máng  nhớ mang máng. ii. đgt. hiểu biết hay nhớ một cách lơ mơ  không thật rõ ràng: chỉ mang máng là gặp nó ở đâu rồi."
mang tai, phía sau vành tai người.
mang tai mang tiếng, nh. mang tiếng.
mang tiếng," đgt 1. có danh nghĩa là gì: cũng mang tiếng má hồng mặt phấn  luống năm năm chịu phận phòng không (bnt); hoa thơm muôn đội ơn trên  cam công mang tiếng thuyền quyên với đời (cgo). 2. chịu tiếng xấu; bị coi là người xấu: anh sợ mang tiếng với những nhà quen (ng-hồng)."
màng," d. 1. lớp mỏng kết trên mặt của một chất lỏng: sữa pha chưa uống đã có màng. 2. dử che lòng đen  khi đau mắt: mắt kéo màng. 3. lớp mỏng: màng sương." " đg. tưởng đến  ao ước: không màng danh lợi."
màng nhện, x. mạng nhện.
màng nhĩ," d. màng mỏng trong ống tai  ngăn tai ngoài và tai giữa."
màng trinh, dt. lớp mô mỏng chắn ngang lỗ âm đạo của người.
mảng," 1 dt bè làm bằng nhiều thân cây tre ghép lại: bốn người đẩy mảng  dò từng bước (ngcghoan)."  2 dt 1. bộ phận của một vật bị tách rời ra: tường nhà rơi ra từng mảng. 2. từng phần của một tập hợp tách ra: chia nhau mỗi người nhận một mảng công tác. " 3 đgt  trgt mê mải: mảng vui rượu sớm  cờ trưa (k); mảng vui quên hết lời em dặn dò (cd)." " 4 đgt chợt nghe: bàng hoàng dở tỉnh  dở say  sảnh đường mảng tiếng đòi ngay lên hầu (k); mảng tin xiết nỗi kinh hoàng  băng mình lên trước đài trang tự tình (k)."
mãng cầu, (đph) nh. cây na.
mãng xà," d. trăn sống thành tinh  chuyên làm hại người trong các truyện cổ. thạch sanh vác búa đi chém mãng xà."
máng," dt. 1. vật có hình ống chẻ đôi dùng để hứng nước mưa: chẻ đôi cây cau  khoét ruột làm máng  bắc máng hứng nước mưa. 2. đường dẫn nước lộ thiên: đào máng dẫn nước vào đồng. 3. đồ đựng thức ăn gia súc có hình lòng máng: máng lợn  cạn tàu ráo máng."
mạng, 1 dt biến âm của mệnh: phục mạng triều đình. " 2 dt 1. cuộc sống của người ta: phải nghĩa mà chết thì ung dung đi đến  coi mạng mình nhẹ như lông chim hồng (hgđthúy). 2. con người: xe chẹt chết hai mạng." " 3 dt hệ thống những đường dẫn đi  truyền đi: mạng đường sắt; mạng điện." " 4 dt miếng ren che mặt: vào trong nhà  bà ta bỏ cái mạng." " 5 đgt đan bằng chỉ cho kín lỗ thủng  lỗ rách: mạng bít tất."
mạng lưới," d. 1. hệ thống dây hoặc đường nối với nhau  hình dung ra như một cái lưới: mạng lưới điện; mạng lưới giao thông. 2. toàn thể những cá nhân hoặc những người hợp thành tổ chức ngoài một tổ chức hay một cơ quan và hoạt động cho tổ chức hay cơ quan đó: mạng lưới phóng viên; mạng lưới cộng tác viên."
mạng mỡ, d. phần hai bên bụng ứng với thắt lưng.
mạng nhện, dt. lưới do nhện giăng tơ để bắt mối: trần nhà đầy mạng nhện.
manh," 1 dt nói quần áo hay chiếu chăn mỏng mảnh: áo quần bán hết  một manh chẳng còn (cd); ông cụ ăn xin nằm co ro  đắp một manh chiếu rách."  tt rách rưới: quần  dẫn quần manh (tng).  2 dt (pháp: main) thếp giấy: mua một manh giấy về đóng vở.
manh động," hành động phiêu lưu của các nhà cách mạng chủ trương phát động khởi nghĩa  khi điều kiện chủ quan và khách quan chưa chín muồi."
manh mối, đầu đuôi một sự việc: chưa tìm ra manh mối vụ trộm.
manh nha," đg. mới có mầm mống  mới nảy sinh. giai đoạn manh nha."
manh tâm, đgt. phát sinh tâm địa xấu xa: manh tâm cướp công bạn.
mành, 1 dt thuyền buồm lớn: các mành nghệ hẹn gặp nhau ở đây (ngtuân). " 2 dt đồ bằng nan tre ghép bằng dây gai hay sợi móc dùng để che cho bớt ánh nắng: bóng nga thấp thoáng dưới mành (k); buồn  quấn mành trông  trông chẳng thấy (tản-đà)." " 3 tt mỏng mảnh  dễ đứt: đố ai gỡ mối tơ mành cho xong (k)."
mành mành, nh. mành: cuốn mành mành lên cho sáng nhà.
mảnh," d. 1. phần của một vật ở thể rắn tách khỏi vật đã hỏng (vỡ  gãy...): mảnh bát; mảnh kính vỡ; lấy một mảnh áo cũ mà lau xe; mảnh xác máy bay. 2. phần có kích thước giới hạn như thế nào đó  tách khỏi toàn thể hay vẫn liền: cưa tấm ván lấy một mảnh mà làm mặt ghế; vườn rộng quá  bỏ hoang một mảnh." " t. gầy  mỏng: người mảnh; cái bàn đóng mảnh quá."
mảnh cộng," loài cỏ  lá dùng làm bánh."
mảnh dẻ, gầy và nhỏ: người mảnh dẻ không dai sức.
mảnh khảnh, gầy và cao.
mảnh mai," t. mảnh  trông có vẻ yếu nhưng dễ ưa. thân hình mảnh mai. đôi lông mày mảnh mai như lá liễu."
mãnh hổ, con hổ dữ.
mãnh liệt, tt. mạnh mẽ và dữ dội: cuộc tiến công mãnh liệt  tình yêu mãnh liệt.
mãnh thú, dt (h. thú: loài vật có bốn chân) con thú dữ: vườn bách thú đã có thêm một số mãnh thú.
mãnh tướng, viên tướng gan dạ.
mánh, d. nh. mánh khóe: giở mánh gì ra?
mánh khoé," mọi hành vi hoặc lời nói sử dụng vào mục đích lừa lọc  mua chuộc  kiếm chác... nhỏ nhen: mánh khóe bịp bợm; dùng mánh khóe để bắt bí nhau."
mánh lới, nh. mánh khóe: dùng mánh lới để mua chuộc.
mạnh," t. 1 có sức lực  tiềm lực lớn  có khả năng vượt đối phương. đội bóng mạnh. thế mạnh. mạnh vì gạo  bạo vì tiền (tng.). 2 có khả năng  tác dụng tương đối lớn hơn so với các mặt khác  các phương diện khác. chỗ mạnh. mặt mạnh. phát huy điểm mạnh  khắc phục điểm yếu. 3 có khả năng tác động đến các giác quan trên mức bình thường nhiều. rượu mạnh. thuốc an thần mạnh. 4 có cường độ hoạt động lớn  gây tác động và hiệu quả đáng kể. đóng mạnh vào tường. phát triển mạnh. gió mạnh lên. dòng điện mạnh. 5 (dùng trước một số d. chỉ bộ phận cơ thể). có cử chỉ  hành động dứt khoát  không rụt rè  không e ngại; bạo. bước mạnh chân. mạnh miệng*. mạnh tay*. 6 (ph.). khoẻ  không đau yếu. gia đình vẫn mạnh. đau mới mạnh (ốm mới khỏi)."
mạnh bạo, dám vượt qua sự e ngại: mạnh bạo phê bình khuyết điểm của thủ trưởng.
mạnh dạn," tt. táo bạo  dám làm những việc mà nhiều người còn e ngại  né tránh: chủ trương mạnh dạn  mạnh dạn phát biểu  mạnh dạn sử dụng cán bộ trẻ."
mạnh giỏi, nh. mạnh khỏe.
mạnh mẽ," với nhiều sức  một lực lượng lớn hoặc với ý chí cao: đánh rất mạnh mẽ vào vị trí địch; đấu tranh mạnh mẽ bằng ngoại giao."
mạnh thường quân," người hay giúp đỡ một công cuộc  một tổ chức: mạnh thường quân của đội bóng."
mao dẫn, hiện tượng các chất lỏng dâng từ dưới lên trên trong các ống rất nhỏ.
mao mạch, mạch máu nhỏ nối liền động mạch và tĩnh mạch.
mao quản, ống có lòng rất nhỏ.
mào, d. phần lông hay thịt mọc nhô cao trên đầu một số loài vật. mào của con gà trống. mào công.
mào đầu, nói dạo trước khi thực sự vào một bài văn hay một câu chuyện.
mào gà," loài cây  hoa giống mào con gà."
mão, d. cg. mẹo. chỉ thứ tự trong mười hai chi: giờ mão.
mạo, đg. làm giả: mạo văn tự; mạo chữ ký.
mạo danh, mượn tên người khác để làm việc có lợi cho mình.
mạo hiểm," đgt. liều lĩnh làm  bất chấp mọi nguy hiểm  tai hoạ dường như được biết trước: hành động mạo hiểm  phải tính toán cẩn thận không nên mạo hiểm."
mạo muội, liều lĩnh (dùng với ý khiêm tốn): tôi xin mạo muội trình bày một vài ý kiến.
mạo nhận, đgt (h. nhận: nhận) nhận liều: hắn mạo nhận là chiến sĩ tuy chưa hề là bộ đội.
mạo xưng, xưng giả danh hiệu của người khác: mạo xưng là thương binh để được ưu tiên mua vé xe hỏa.
mát," t. ph. 1. dịu  hết nóng bức; làm cho dịu hay hết nóng bức:  trời về chiều đã mát; quạt cho mát. 2. có tác dụng làm cho khoan khoái dễ chịu như khi đang nóng được ăn hay uống đồ lạnh: dưa hấu mát. 3. mỉa mai  khinh hay giận một cách ngọt ngào: nói mát; cười mát." " t. hụt một chút so với trọng lượng ghi trên cân: bơ lạc nặng ba lạng mát  thêm mươi củ vào cho đủ."
mát lòng," hả hê  được vừa lòng  như ý: con giỏi giang cha mẹ mát lòng."
mát mặt," t. 1. đủ sống  hết quẫn bách: nông dân được mát mặt từ ngày cải cách ruộng đất. 2. khoan khoái  thoải mái."
mát mẻ, nh. mát: buổi chiều mát mẻ; nói mát mẻ.
mát ruột," t. 1. khoan khoái trong người  vì sự nóng bức như giảm bớt đi: uống nước cam mát ruột. 2. nh. mát lòng."
mát tay, t. 1. chữa bệnh giỏi: thầy lang mát tay. 2. thấy êm dịu đi khi để tay vào: thứ lụa này mát tay lắm.
mát tính, t. bình tĩnh trong mọi hoàn cảnh.
mát-tít," chất dẻo làm bằng phấn nghiền thành bột trộn với dầu đay  dễ khô ở ngoài không khí  dùng để trám các khe hở  các lỗ hổng  gắn kính vào khung cửa."
mạt, 1 d. x. bọ mạt. " 2 d. vụn nhỏ của gỗ  sắt  đá  v.v. rơi ra khi cưa  giũa  đập. mạt cưa*. mạt sắt. đá mạt. các vị thuốc được tán mạt (tán cho thành vụn nhỏ)." " 3 t. (kết hợp hạn chế). 1 (kng.; dùng đi đôi với cũng). ở vào mức đạt được thấp nhất  tồi nhất. ngày nào mạt nhất cũng kiếm được đủ ăn. mạt lắm cũng câu được vài con cá nhép. 2 thuộc hạng thấp  kém  đáng coi thường  coi khinh nhất. đồ mạt! (tiếng rủa). rẻ mạt*. mạt hạng*. 3 ở vào giai đoạn cuối cùng và suy tàn. thời lê mạt. đã đến hồi mạt. lúc mạt thời."
mạt cưa, dt. vụn gỗ do cưa xẻ làm rơi ra: lấy mạt cưa nhóm bếp  mạt cưa mướp đắng.
mạt đời, hết đời mà vẫn hèn kém.
mạt hạng," nói người thuộc hạng cuối cùng  hạng xấu nhất."
mạt kiếp, nh. mạt đời.
mạt sát," đgt (mạt: xoá bỏ; sát: rất) chỉ trích mạnh mẽ để làm mất phẩm giá người ta: mạt sát thậm tệ cái hạng dốt nát  xôi thịt  định đâm đầu vào nghị trường (ngcghoan)."
mạt vận," vận cuối  vận suy tàn."
mau," t. (kng.). 1 có thời gian ngắn hơn bình thường để quá trình kết thúc hoặc hoạt động đạt kết quả; chóng. mau khô. vết thương mau lành. mau hỏng. mau lớn. 2 có tốc độ  nhịp độ trên mức bình thường nên chỉ cần tương đối ít thời gian để hoạt động đạt kết quả; nhanh. chạy mau kẻo muộn. làm mau cho kịp. đi mau mau lên. 3 có khoảng cách ngắn hơn bình thường giữa các yếu tố  các đơn vị hợp thành; trái với thưa. cấy mau. mưa mau hạt. lược mau. mau sao thì nắng  vắng sao thì mưa (tng.)."
mau chóng," tt. nhanh  chỉ trong thời gian ngắn: giải quyết mau chóng  mau chóng khỏi bệnh."
mau lẹ, nhanh nhẹn: cử chỉ mau lẹ.
mau mắn," tt  trgt không chậm chạp: tính nết mau mắn; chị ấy đẻ mau mắn."
mau miệng," nhanh nhảu  ân cần trong việc trò chuyện  chào hỏi."
màu," d. 1. vẻ ngoài xanh  đỏ  vàng  tím... của một vật làm cho người ta phân biệt được nó với vật khác ngoài hình dạng của nó cảm giác gây ra cho mắt bởi ánh sáng tùy theo bước sóng của những bức xạ tạo thành ánh sáng  hoặc bởi sự phản xạ ánh sáng tùy theo những bức xạ mà ánh sáng hấp thụ hay khuếch tán. 2. chất tô vào một vật để gây ra cảm giác nói trên: hộp màu; bôi màu vào bản đồ. 3. có màu khác đen và trắng  hoặc ngoài đen và trắng có cả màu khác: có tang không mặc quần áo màu; phấn màu; ảnh màu; phim màu. 4. cái làm tăng hoặc có vẻ làm tăng giá trị của vật khác: chưng màu đổ vào riêu cua. 5. vẻ  chiều  có vẻ: vi lô hiu hắt như màu khơi trêu (k)." " d. từ chỉ cây thực phẩm trồng ở đất khô ngoài lúa  như ngô  lạc  khoai  v.v..."
màu bột," d. 1. hỗn hợp dùng để vẽ  gồm chất có màu nhào với nước pha keo dán. 2.tranh vẽ bằng những hỗn hợp đó."
màu da," d. 1. đặc tính của một giống người biểu hiện ở màu vàng  trắng  đen hay đỏ của da: coi trọng nhân phẩm của mọi người  không phân biệt màu da. 2. cg. nước da. màu của toàn thân và nói riêng của da mặt  phản ánh chủ yếu tình trạng sức khỏe: thoắt trông lờn lợt màu da  ăn gì to lớn đẫy đà làm sao (k)."
màu mè," t. 1 (id.). có cái đẹp nhờ tô vẽ nhiều màu sắc. trang trí rất màu mè. 2 (nói năng  cư xử) có tính chất hình thức  khách sáo  không chân thật. ăn nói màu mè. sống với nhau chân chất  không màu mè."
màu mẽ, vẻ đẹp hào nhoáng bề ngoài: màu mẽ riêu cua (tng).
màu mỡ," tt. 1. có nhiều chất dinh dưỡng trong đất: đất đai màu mỡ  ruộng đồng màu mỡ. 2. có vẻ đẹp hào nhoáng bề ngoài  không thật: màu mỡ riêu cua."
màu nước, tranh vẽ bằng những chất có màu hòa trong nước.
màu phấn, tranh vẽ bằng những thỏi các-bon-nát can-xi nhuộm màu đóng chắc thành hình bút chì.
màu sắc, dt 1. sự phối hợp nhiều màu: màu sắc của bức tranh ấy lòe loẹt quá. 2. đặc tính khác nhau: duy tâm luận có nhiều màu sắc (trvgiàu).
máu," d. 1. chất lỏng màu đỏ chạy trong các mạch của người và động vật. 2. lòng  tình cảm (dùng với nghĩa xấu): máu tham; máu ghen."
máu cam, máu chảy từ mũi ra.
máu dê, tính dâm đãng ham mê tình dục của đàn ông (thtục).
máu ghen, tính hay ghen tuông.
máu me," máu đổ ra  giây nhiều chỗ: bị thương nặng máu me đầy người."
máu mê, tính hay ham thích quá độ: máu mê cờ bạc.
máu mủ, tình ruột thịt thân thích.
máu nóng," tính nóng nảy  có nhiệt tình: giọt máu nóng thấm quanh hồn nước."
máu tham, d. đặc trưng tâm lí của người có tính tham lam.
may, 1 dt. 1. gió: buôn gió bán may. 2. heo may. " 2 i. dt. điều tốt lành  xảy ra có lợi cho mình: gặp may  cầu may. ii. tt. có được dịp may  điều may: may mà gặp người đi qua  không thì bị bọn chúng đã cướp hết của cải rồi  chuyến đi này rất may." " 3 đgt. dùng kim  máy khâu kết các mảnh vải thành quần áo  trang phục: may áo  ông ấy may đẹp lắm."
may đo, nói quần áo may theo kích thước của từng người.
may mà, lt 1. nếu gặp may: may mà gặp được người quen thì cũng bớt bỡ ngỡ. 2. được may mắn là: ngã xe may mà không việc gì.
may mắn, gặp dịp tốt.
may ra, có ít nhiều hi vọng: may ra trúng số độc đắc.
may rủi," tùy ở sự ngẫu nhiên  không chắc chắn."
may sao, ph. thực là may quá: may sao tàu chưa chạy.
may sẵn," đg. (thường dùng phụ sau d.). may quần áo hàng loạt  theo những cỡ nhất định chứ không theo kích thước cụ thể của từng người (nói khái quát); phân biệt với may đo. cửa hàng chuyên bán quần áo may sẵn."
mày," 1 dt. lông mày  nói tắt: mắt phượng mày ngài  mặt ủ mày chau." " 2 dt. 1. lá bắc ở các cây ngô  lúa  về sau tồn tại dưới dạng vảy ở dưới hạt: làm cho sạch mày ngô  mỏng mày hay hạt. 2. vẩy ốc." " 3 dt. từ xưng gọi với người đối thoại  mang sắc thái thân mật  hoặc coi thường: cần gì mày đến gặp tao  mày là thằng khốn nạn."  1 một tên gọi khác của dân tộc chứt.  2 tên gọi một nhóm nhỏ của dân tộc chứt.
mày đay," bệnh ngứa  nổi từng đám đỏ ở ngoài da."
mày mò," tìm tòi một cách kiên nhẫn  tỉ mỉ: mày mò mãi mới chữa được cái đồng hồ."
mày râu, d. 1. lông mày và râu. 2. từ cũ chỉ đàn ông.
mảy," d. phần rất nhỏ: đã hết nhẵn  chẳng còn một mảy nào."
mảy may, nh. mảy: gạo hết chẳng còn mảy may; chiều lòng gọi có xướng tùy mảy may (k).
máy, dt hệ thống dùng để chuyền hoặc biến đổi năng lượng nhằm thực hiện một số công việc thay sức người: máy khâu; máy điện; máy chữ.  tt 1. làm bằng : nước máy; gạo máy. 2. chạy bằng máy: xe máy.
máy ảnh, dụng cụ dùng để chụp ảnh.
máy bay," phương tiện chiến tranh hay vận tải  bay trên không nhờ có động cơ."
máy chém, d. 1. máy dùng để chặt đầu người có án tử hình. 2. người bán hàng với giá quá đắt (thtục).
máy chữ, máy có chữ nổi đập vào băng tẩm mực và giấy than đặt trên giấy trắng để in thành nhiều bản một lúc.
máy công cụ," máy thay thế tay người bằng cách sử dụng một năng lượng làm chuyển vận một công cụ: máy cưa  máy khoan... là những máy công cụ."
máy giặt, dt máy dùng để giặt quần áo bằng điện: từ hôm gia đình có máy giặt bà ấy cũng đỡ mệt.
máy hát," máy phát lại những bài nhạc  những bài hát đã ghi vào đĩa."
máy hơi nước, máy chuyển động nhờ sức ép của hơi nước lên một pít-tông.
máy in, dt máy in sách báo và tài liệu thành nhiều bản: thương lượng với nhà máy in để xuất bản một cuốn sách.
máy kéo," thứ xe kéo một xe khác hoặc một máy nông nghiệp (máy cày  máy gặt...)."
máy móc," 1. d. máy nói chung  để chuyển hoặc biến đổi năng lượng hay chuyển động. 2. t. cứng nhắc  thiếu mềm dẻo  không linh động: áp dụng nguyên tắc máy móc."
máy nổ," máy chuyển động nhờ đốt cháy một hỗn hợp khí nổ như hơi ét-xăng  hơi cồn  v.v.. trộn với không khí."
máy phay, d. x. phay.
máy thu thanh," máy có nhiều đèn điện tử  dùng để thu sóng vô tuyến điện truyền thanh."
máy tính, d. 1 máy thực hiện tự động các phép tính. 2 máy tính điện tử (nói tắt).
máy xúc," dụng cụ chạy bằng máy để xúc than  xúc đất."
mạy," d. thứ tre nhỏ  thường hay trồng thành bụi."
mắc," 1 i. đgt. 1. móc  treo vào: mắc võng  mắc màn đi ngủ. 2. bị giữ lại  bị kẹp chặt  cản ngăn: mắc bẫy  mắc mưa giữa đường. 3. vướng  bận: mắc việc nhà  không đi được  đang mắc  không đi chơi được. 4. nợ  thiếu nợ: tôi đang mắc anh ấy mấy triệu đồng. 5. mót ỉa  đái. ii. dt. cái dùng để treo các thứ khác vào  thường là dùng để mắc quần áo: đem mắc ra phơi quần áo." " 2 tt.  đphg đắt (trái với rẻ)."
mắc áo," đồ thường bằng gỗ dùng để treo áo  mũ."
mắc cạn," nói tàu  thuyền không đi được vì nước quá nông."
mắc cỡ," tt (đph) như xấu hổ: anh ấy định đến xem mặt cô ta  nhưng cô mắc cỡ cứ ở trong buồng."
mắc kẹt," bị kẹp vào giữa  không hoạt động được: mắc kẹt giữa hai lực lượng."
mắc lừa, đg. (kng.). bị đánh lừa.
mắc míu, t. 1. vướng víu: mắc míu nhiều việc. 2. gặp khó khăn: mắc míu trong công tác mới.
mắc mớ, (đph) liên quan đến: chuyện ấy có mắc mớ gì đến anh.
mặc, 1 đgt che thân bằng quần áo: đi với ma mặc áo giấy (tng); lo ăn lo mặc suốt ngày tháng (tản-đà). " dt quần áo: người rất quan tâm đến cái ăn  cái   cái ở của bộ đội (trg-chinh)." " 2 đgt 1. không chú ý đến: ai khen cũng mặc  ai cười mặc ai (tng). 2. tùy người ta: con ai mặc nấy  can gì đa mang (qâtk)."
mặc cả, nh. mà cả.
mặc cảm," đg. (hoặc d.). 1 thầm nghĩ rằng mình không được như người và cảm thấy buồn day dứt. mặc cảm về lỗi lầm trước kia. xoá bỏ mọi mặc cảm  tự ti. 2 (id.). tự cảm thấy điều đã hoặc sắp xảy ra."
mặc dầu, nh. mặc dù.
mặc dù," lt tuy rằng: mặc dù ông ấy không bằng lòng  tôi vẫn cứ phải nói."
mặc kệ, không thèm để ý đến (thtục).
mặc khách, từ cũ chỉ văn nhân.
mặc lòng, thỏa thích: ăn uống mặc lòng.
mặc nhiên," ph. do hiểu ngầm  không cần nói lên bằng lời mà thỏa thuận  đồng ý: không chống kẻ làm sai là mặc nhiên thừa nhận họ."
mặc niệm, đứng im lặng để tưởng nhớ người đã mất.
mặc sức," p. một cách hoàn toàn tuỳ thích  không bị ngăn trở  hạn chế. tuổi trẻ mặc sức bay nhảy. ra biển mặc sức mà bơi lội."
mặc thây, nh. mặc kệ.
mặc xác, nh. mặc kệ.
mặc ý," tùy ý  tha hồ."
măm, đg. từ dùng để nói trẻ em ăn.
mắm, 1 dt. 1. thức ăn ngấu bằng cách muối tôm cá để lâu ngày: mắm cá cơm  mắm ngấu rồi. 2. cá ướp muối để nguyên con: người gầy như con mắm. " 2 dt. cây mọc ở ven biển  thân nhỏ  rễ trồi lên khỏi mặt đất  thường trồng để bảo vệ đê nước mặn."  3 đgt. bặm miệng để nén giận hoặc gắng sức để làm việc gì: mắm miệng để khỏi bật tiếng chửi  mắm miệng nhấc hòn đá lên.
mắm nêm, thứ mắm làm bằng cá cơm hay bằng tôm.
mắm tôm," thứ mắm làm bằng tôm tép  để thật ngấu."
mằn, đg. 1. nắn cho xương sai khớp trở lại khớp cũ. 2. gỡ xương hóc ở trong cuống họng ra.
mằn mặn, hơi mặn.
mằn thắn," món ăn làm bằng thịt giã bao trong bột  nhúng chín và ăn với nước dùng."
mẳn, t. 1. nói hạt tấm nhỏ: tấm mẳn để nấu bánh đúc. 2. hẹp hòi nhỏ nhen: người tính mẳn có gì cũng để bụng.  d. món canh cá nấu mặn.
mắn, t. 1. chóng có quả: cây cam mắn. 2. năng đẻ: mắn con.
mặn," tt 1. có muối: vùng nước mặn. 2. có nhiều mắm muối quá: nhất mặn là muối  nhất cay là gừng (cd); ăn canh mặn nên khát nước. 3. có thịt  cá: nhà sư ăn chay không ăn cỗ mặn. 4. đậm đà  đằm thắm: chữ tình càng mặn  chữ duyên càng nồng (k)." " trgt 1. đậm đà: phong sương được vẻ thiên nhiên   khen nét bút  càng nhìn càng tươi (k). 2. nói ăn thức ăn có thịt cá: ăn mặn nói ngay hơn ăn chay nói dối (tng)."
mặn mà," t. 1. biểu lộ tình cảm chân thật và đằm thắm: cuộc tiếp đón mặn mà. 2. có duyên  khiến người ta ưa thích: câu chuyện mặn mà."
mặn nồng, biểu lộ tình cảm chân thật và sâu sắc: tình nghĩa mặn nồng.
măng," d. mầm tre  vầu  v.v. non mới mọc từ gốc lên  có thể dùng làm thức ăn; thường dùng để ví sự non trẻ. măng non*. xáo măng. tre già măng mọc* (tng.)."
măng cụt," dt. 1. cây trồng ở một số tỉnh nam bộ lấy quả ăn  thân to  cao 20-25m  cành mọc thấp  vỏ có chất nhựa vàng  lá dài hình thuẫn  quả tròn  vỏ dai  xốp  màu đỏ như rượu vang  ngọt thơm ngon. 2. quả của cây măng cụt."
măng-đô-lin, thứ đàn có bốn dây bằng kim loại.
măng non, từ chỉ thiếu nhi.
măng sữa, bé dại: tuổi còn măng sữa.
măng tây," dt (thực) loài cây thuộc họ hành tỏi  thân ngầm  mầm non mềm  dùng làm thức ăn: người nông thôn không ăn măng tây  nhưng trồng thứ cây này để bán cho các khách sạn."
mắng," đg. dùng lời nặng nêu những tội lỗi  khuyết điểm của một người."
mắng chửi, mắng thậm tệ.
mắng mỏ, nh. mắng.
mắng nhiếc, mắng và đay nghiến.
mắt," 1 d. 1 cơ quan để nhìn của người hay động vật; thường được coi là biểu tượng của cái nhìn của con người. nhìn tận mắt. nháy mắt*. trông đẹp mắt. vui mắt*. 2 chỗ lồi lõm giống hình con mắt  mang chồi  ở thân một số cây. mắt tre. mắt khoai tây. 3 bộ phận giống hình những con mắt ở ngoài vỏ một số quả phức  ứng với một quả đơn. mắt dứa. mắt na. 4 lỗ hở đều đặn ở các đồ đan. mắt võng. mắt lưới. rổ đan thưa mắt. 5 mắt xích (nói tắt). đột bỏ một mắt của dây xích."  2 (ph.). x. mắc2.
mắt cá, dt. mẩu xương lồi hai bên của cổ chân.
mắt cáo, nói tấm phên hay tấm lưới đan để chừa những lỗ khá rộng hình vuông hoặc sáu cạnh.
mắt hột," bệnh đau mắt  nổi những hột bằng hạt cát mé trong mí mắt."
mắt thần, d. 1. mắt nhìn thấu suốt. 2. ống phóng tia âm cực dùng để điều chỉnh bằng mắt việc bắt sóng điện từ trong máy thu thanh hoặc máy thu hình.
mắt xanh, từ dùng trong văn học cũ chỉ thái độ ân cần đặc biệt đối với người nói chuyện với mình: mắt xanh chẳng để ai vào có không (k).
mặt," d. 1. phần trước của đầu người  từ trán đến cằm; phần trước thường dô ra của một số động vật: mặt mụ ta dài như mặt ngựa. 2. nét riêng của phần nói trên  ở người  phản ánh tính tình  tâm trạng  trí tuệ: mặt ngây thơ  hồn nhiên; mặt buồn rười rượi; mặt sáng sủa khôi ngô. mặt sứa gan lim. bướng bỉnh khó dạy. 3. người: ba mặt một lời; toàn những mặt quen. mặt to tai lớn. người có địa vị cao trong xã hội (thtục). 4. phần phẳng ở một phía nào đó của một vật  thường là phía trước hay phía trên: mặt bàn; mặt đồng hồ. 5. giới hạn của một khối hình học  có thể phẳng  cong hay cầu: mặt bên; mặt đáy. 6. phần của một vấn đề  coi là hoàn chỉnh và tách ra khỏi toàn thể để xem xét  nghiên cứu độc lập với những phần khác: phê phán nền giáo dục tư sản về mặt phương pháp."  t. ở bên phải: tay mặt.
mặt cầu, (toán) mặt sinh ra bởi nửa hình tròn quay chung quanh đường kính của nó.
mặt chữ, hình dạng của chữ viết có thể cho thấy người viết: nhận mặt chữ trong thư nặc danh.
mặt dày, mặt trơ trẽn không biết thẹn.
mặt đường, phần bằng phẳng ở trên đường đi.
mặt hàng," d. loại hoặc thứ hàng  nói trong lĩnh vực sản xuất  kinh doanh. thêm nhiều mặt hàng mới. mặt hàng xuất khẩu."
mặt mày," mặt  ngh. 2  nói chung: mặt mày sáng sủa."
mặt mẹt, từ dùng để mắng (thtục): đồ mặt mẹt.
mặt mo, người trơ ra không biết thẹn.
mặt mũi, nh. mặt mày: mặt mũi sáng sủa.
mặt nạ," dt. 1. mặt giả  đeo để che giấu mặt thật: dùng mặt nạ để hoá trang. 2. cái bề ngoài tốt đẹp một cách giả dối để che đậy bản chất xấu xa bên trong: lột mặt nạ bọn giả nhân giả nghĩa."
mặt nón, (toán) mặt sinh ra bởi một tam giác quay chung quanh một cạnh của nó.
mặt phẳng," dt 1. bề mặt không có chỗ lồi lõm  cao thấp khác nhau: mặt phẳng của sân vận động. 2. (toán) mặt chứa hoàn toàn một đường thẳng khi chứa hai điểm khác nhau của nó: qua ba điểm không thẳng hàng có một mặt phẳng."
mặt rồng, nhà vua (cũ).
mặt trái," phần xấu  phần nhơ bẩn  trái đạo đức  thường được giấu giếm sau một cảnh hào nhoáng: các cuộc tranh chấp gia tài là mặt trái của những gia đình giàu sang thời trước."
mặt trăng, x. trăng.
mặt trận," d. 1 nơi diễn ra các cuộc chiến đấu  trong mối quan hệ với các nơi khác. ra mặt trận. tin từ các mặt trận đưa về. mặt trận miền đông. 2 lĩnh vực hoạt động  nơi đang diễn ra những cuộc đấu tranh gay go  quyết liệt. mặt trận ngoại giao. mặt trận văn hoá. mặt trận sản xuất. 3 tổ chức rộng rãi gồm nhiều giai cấp  tầng lớp  tổ chức hoặc nhiều nước liên minh với nhau để đấu tranh cho một mục đích chung. mặt trận giải phóng dân tộc. mặt trận nhân dân thế giới bảo vệ hoà bình. 4 (thường viết hoa). mặt trận tổ quốc việt nam (nói tắt). cán bộ mặt trận. công tác mặt trận."
mặt trời," ngôi sao sáng ở trung tâm của thái dương hệ  có nhiều hành tinh xoay quanh  trong đó có trái đất."
mặt trụ, (toán) mặt sinh ra bởi một hình chữ nhật quay chung quanh một cạnh của nó.
mâm," dt. 1. vật phẳng  tròn  dùng để dọn thức ăn: mặt trăng rằm tròn như chiếc mâm  bưng mâm ra ăn. 2. từng mâm thức ăn riêng lẻ: dọn hơn mười mâm  một mâm xôi một con gà  cứ sáu người một mâm. 3. vật tròn  phẳng  giống như chiếc mâm: mâm pháo."
mâm bồng," mâm cao bằng gỗ tiện  mặt tròn  chân thắt ở quãng giữa  dùng để đặt đồ cúng."
mâm pháo, vị trí ngồi của chiến sĩ quân đội lấy hướng cho nòng pháo để bắn.
mâm xôi," loài cây nhỏ thuộc loại hoa hồng  mọc ở bụi  quả trông như một mâm xôi màu đỏ."
mầm," 1. búp hay chồi cây từ hạt hay củ mới nhú ra: cây nảy mầm; mạ mọc mầm; hoa sen mọc bãi cát lầm  tuy rằng lấm láp vẫn mầm hoa sen (cd). 2. nguyên nhân sinh ra một việc: mầm loạn; mầm hi vọng."
mầm mống," nh. mầm  ngh. 2: mầm mống chủ nghĩa tư bản."
mầm non, hi vọng: trẻ em là mầm non của đất nước.
mẫm, t. nói trẻ con béo tốt: thằng cháu này mẫm lắm.
mân, đg. 1. sờ sẽ bằng đầu ngón tay. 2. kéo dài việc ra (thtục): bài có thế mà mân mãi từ sáng chưa xong.
mân mê," đg. sờ  nắn nhẹ  vo nhẹ và lâu bằng các đầu ngón tay. mân mê tà áo. em bé ngắm nghía  mân mê con bupbê."
mần, (đph) đg. làm: mần chi đấy?  t. nói da nổi những nốt hay vết đỏ: rôm sảy mần cả cổ.
mần thinh, nh. làm thinh.
mẩn, t. nh. mần: rệp đốt mẩn cả lưng.
mẫn cán," tt. năng nổ  tháo vát và có hiệu quả trong công việc: một cán bộ mẫn cán  làm việc mẫn cán."
mẫn tiệp," chăm chỉ và lanh lẹ: tài mẫn tiệp  tính thông minh (nhđm)."
mẫn tuệ, thông minh và lanh lẹ.
mấn, d. 1. váy. 2. x.mũ mấn.
mận," dt (thực) loài cây thuộc loại hoa hồng  mép lá có răng nhỏ  hoa trắng  quả có vỏ màu đỏ tía hoặc lục nhạt  vị ngọt  hơi chua: mua mận lào-cai về làm quà."
mấp máy, cử động sẽ và liên tiếp: chim mới nở mấp máy mỏ đòi ăn.
mấp mé, đg. đến gần sát một mức giới hạn nào đó. nước sông mấp mé mặt đê. mấp mé bên miệng hố. tuổi mấp mé sáu mươi.
mấp mô," tt. gồ ghề  không bằng phẳng: đường sá mấp mô."
mập, 1 dt loài cá biển rất dữ: bọn tư bản đế quốc chẳng khác gì những con cá mập.  2 tt to béo: hiến mập ra tới hai chục kí (ngkhải).
mập mạp, nh. mập.
mập mờ," t. 1 lờ mờ hoặc lúc tỏ lúc mờ  nên không thể thấy rõ. ánh sáng mập mờ. đèn đóm mập mờ. 2 tỏ ra không rõ ràng  nửa nọ nửa kia  khiến người ta khó biết rõ  hiểu rõ là như thế nào. thái độ mập mờ  không nói ai đúng ai sai. lối nói mập mờ. có chỗ còn mập mờ chưa hiểu."
mất," i. đgt. 1. chẳng còn có nữa: mất chiếc xe đạp  mất tín hiệu  mất lòng tin. 2. hết chừng bao nhiêu tiền của  sức lực  thời gian: tiêu mất nhiều tiền  mất thời gian vô ích. 3. chết (hàm ý tiếc thương): bố mẹ mất từ lúc còn nhỏ. ii. trt. 1. từ biểu thị ý xảy ra một sự việc một cách đáng tiếc: quên khuấy mất  muộn mất rồi. 2. từ biểu thị mức độ cao của trạng thái tình cảm: vui quá đi mất."
mất cắp," đgt bị kẻ gian lấy mất vật gì trong khi mình sơ ý: đi chợ về  chị ấy mới biết là đã mất cắp; ngơ ngác như người mất cắp (tng)."
mất dạy," t. (kng.). hư đốn  thiếu giáo dục. con nhà mất dạy. ăn nói mất dạy."
mất giá, sụt về giá trị: tiền mất giá.
mất gốc," cắt đứt quan hệ với tổ tiên  nòi giống  cơ sở: mấy tên mất gốc sống nhờ vào đế quốc mỹ."
mất hồn," ngẩn ngơ  không có khả năng suy nghĩ. mất hồn mất vía. sợ lắm  không còn khả năng suy nghĩ nữa."
mất hút, không nhìn thấy đâu nữa: đi mất hút vào đám đông.
mất lòng, làm cho người ta giận: nói thật mất lòng (tng).
mất mạng," chết (thtục): phóng nhanh quá  khéo không thì mất mạng đấy."
mất mát," vương vãi  thất lạc: mất mát nhiều tài liệu lịch sử."
mất mặt," t. 1. không còn uy tín  thể diện nữa: bị mắng mất mặt. 2. không thấy trở lại nữa  không còn gặp được nữa (ý xấu ): đi mất mặt."
mất mùa," đgt. thu hoạch mùa màng kém  chẳng đạt được mức bình thường: năm mất mùa đói kém."
mất nết, nói trẻ con quen thân hư hỏng.
mất ngủ, đgt không thể ngủ được: trằn trọc mấy đêm mất ngủ liền.
mất tăm," không biết đi đâu  không có tin tức: đi mất tăm."
mất tích, nh. mất tăm.
mất trí," đg. mất hết khả năng hoạt động trí óc  khả năng nhận thức  suy nghĩ  phán đoán; điên (lối nói kiêng tránh). hành động như một kẻ mất trí."
mất trộm, bị kẻ trộm lấy mất của cải.
mất vía, sợ hãi quá: trông thấy rắn là nó mất vía rồi.
mật," 1 dt. 1. loại nước sánh  màu nâu đỏ  vị ngọt  làm từ cây mía  theo phương pháp thủ công: thắng mật nấu kẹo lạc  đường mật. 2. chất có vị ngọt do các tuyến ở đáy một số loài hoa tiết ra: ong hút mật. 3. mật ong  nói tắt: nuôi ong lấy mật." " 2 dt. 1. nước màu xanh vàng  có vị đắng do gan tiết ra để tiêu hoá các chất mỡ: gan tiết mật. 2. túi mật  nói tắt: mua cái mật gấu." " 3 tt. kín  cần phải giữ kín  không để lộ ra: tin mật  tài liệu mật."
mật báo, loan tin một cách kín đáo.
mật độ, dt (h. mật: dày; độ: mức độ) mức độ tập trung của dân cư: mật độ dân số của tỉnh ấy rất cao.
mật lệnh, lệnh kín.
mật mã, d. mã được giữ bí mật. thư viết bằng mật mã. dịch mật mã.
mật ong," dt. chất lỏng hơi sền sệt  có vị ngọt  màu vàng nhạt  do nhiều giống ong hút mật nhiều loại hoa đem về tổ chế biến cô đặc mà thành  được dùng làm thuốc bổ  nhuận táo  giải độc  chữa tì vị hư nhược  ho  lở miệng  vết thương bỏng... còn gọi là bách hoa tinh  bách hoa cao  phong đường  phong mật."
mật thám, kẻ chuyên dò xét cách mạng và các hành động có hại cho việc cai trị của thực dân pháp.
mật thiết, khắng khít: quan hệ mật thiết.
mật ước, 1. d. điều ước kín ký kết với nhau. 2. đg. ước hẹn kín với nhau.
mật vụ, dt (h. vụ: việc) kẻ làm công việc do thám: ta đã bắt được một bọn mật vụ của thực dân pháp.
mâu, d. binh khí xưa có mũi nhọn dùng để đâm.
mâu thuẫn," i. d. 1. tình trạng xung đột với nhau: mâu thuẫn giữa anh và mỹ. 2. tình trạng xung đột ở trong sự vật làm cho sự vật biến đổi. ii. t. chống chọi nhau  không hòa thuận với nhau: bọn đế quốc bề ngoài hùa theo nhau nhưng thực ra thì mâu thuẫn nhau."
mầu," t. huyền diệu  cao sâu: chước mầu; đạo mầu."
mầu nhiệm, nh. mầu: phương pháp mầu nhiệm.
mẩu," d. đoạn ngắn  miếng nhỏ: mẩu thuốc lá; mẩu tre."
mẫu, 1 d. 1 cái theo đó có thể tạo ra hàng loạt những cái khác cùng một kiểu. mẫu đồ chơi cho trẻ em. làm động tác mẫu. mẫu thêu. mẫu thiết kế. 2 cái có thể cho người ta hiểu biết về hàng loạt những cái khác cùng một kiểu. hàng bày mẫu. vở kịch đưa lên sân khấu nhiều mẫu người đặc biệt. mẫu quặng. " 2 d. đơn vị cũ đo diện tích ruộng đất  bằng 10 sào  tức bằng 3.600 mét vuông (mẫu bắc bộ) hay 4.970 mét vuông (mẫu trung bộ)."
mẫu đơn," dt. cây mọc hoang ở đồi trọc hay trồng làm cảnh nơi đình chùa  thân cành nhẵn  cao đến 1m  lá mọc đối  hình bầu dục  mặt trên xanh bóng  hoa nhỏ dài  đỏ  mọc thành xim dày đặc ở đầu cành; còn gọi là đơn đỏ  bông trang đỏ."
mẫu giáo," dt (h. mẫu: mẹ; giáo: dạy) 1. sự dạy dỗ của người mẹ đối với con cái: trước khi cho con đến trường  sự mẫu giáo là quan trọng. 2. ngành giáo dục trẻ em tuổi nhà trẻ đến tuổi học trường phổ thông: các cô dạy trường mẫu giáo được học sinh coi như mẹ."
mẫu hệ," dòng dõi theo họ mẹ. chế độ mẫu hệ. chế độ xã hội trong thời đại nguyên thủy  con đẻ ra theo dòng họ mẹ  quyền hành trong gia đình và xã hội do người phụ nữ nắm giữ."
mẫu mã, d. quy cách hàng hoá.
mẫu mực, đáng làm gương: cử chỉ mẫu mực.
mẫu quốc, từ mà bọn thực dân bắt dân tộc thuộc địa dùng để gọi nước của chúng.
mẫu số," dt. số viết dưới gạch ngang của phân số  chỉ số phần được chia ra; phân biệt với tử số: quy đồng mẫu số."
mẫu tây, nh. héc-ta.
mẫu thân, mẹ đẻ ra mình.
mẫu tử, mẹ và con: tình mẫu tử.
mấu, dt 1. chỗ lá dính vào cành hay thân cây: lá khô mấu rời ra. 2. cục nhỏ trồi lên trên một mặt nhẵn: mấu vải; mấu sồi.
mấu chốt," điều quan trọng nhất  chủ yếu nhất: mấu chốt của một vấn đề."
mậu," d. chữ thứ năm trong thập can: giáp  ất  bính  đinh  mậu..."
mậu dịch," d. 1. sự mua bán  trao đổi hàng hóa. mậu dịch quốc doanh. việc buôn bán  cơ quan buôn bán do nhà nước quản lý ở các nước xã hội chủ nghĩa. 2. cơ quan mua bán hàng hóa: ra mậu dịch mua quyển vở."
mây," 1 d. đám hạt nước hoặc hạt băng nhỏ li ti do hơi nước trong khí quyển ngưng lại  lơ lửng trên bầu trời. trời kéo mây  sắp mưa." " 2 d. cây leo  lá xẻ thuỳ sâu  cuống lá có gai  thân dài và mềm  thường dùng để buộc hoặc đan các đồ dùng trong nhà. sợi mây. ghế mây. roi mây."
mây mưa," thú vui xác thịt giữa trai và gái: mây mưa đánh đổ đá vàng  quá chiều nên đã chán chường yến anh (k)."
mây xanh, d. 1. trời cao: máy bay lên đến tận mây xanh 2. giá trị vượt quá xa giá trị thực: tâng bốc nhau lên tận mây xanh.
mẩy, d. thân thể: đầu chấy mẩy rận (tng); đau mình đau mẩy.  t. nói hạt hay quả to và chắc: thóc mẩy.
mấy," i. t. 1. bao nhiêu: nhà có mấy người tất cả? 2. từ chỉ một số nhỏ  độ dăm ba: sắp tới rồi còn mấy cây số nữa thôi. ii. ph. đến thế nào: nặng mấy cũng gánh."
mấy ai, ít người: mấy ai làm được như thế.
mấy chốc," không lâu: dùng như phá  mấy chốc mà hỏng."
mấy đời," có khi nào  không bao giờ: mấy đời bánh đúc có xương (cd)."
mấy khi," không lúc nào được như lúc này: mấy khi anh đến chơi nhà  mời anh xơi tạm món quà nông thôn (cd)."
mấy mươi, không đáng bao nhiêu: chiếc thoa là của mấy mươi (k).
mấy nả, nh. mấy chốc.
mấy nỗi," không bao nhiêu  không bao lâu: cái nhà này đáng mấy nỗi; tiêu như phá mấy nỗi mà hết nhẵn của cải."
me," 1 dt.  cũ  đphg 1. mẹ. 2. người đàn bà việt nam vì tiền mà lấy người phương tây trước đây: me tây  me mĩ." " 2 dt. 1. cây có khắp cả nước và trồng lấy bóng mát  cao 15-30m  cuống mang 10-20 đôi lá nhỏ  hoa mọc thành chùm đơn  quả gần hình trụ  gân thẳng  hơi dẹt  vỏ màu gỉ sắt  thịt có vị chua  ăn được. 2. quả me: me nấu canh chua  mứt me."  3 dt. bê: nhà nuôi một con bò và hai con me  thịt me.
mè, 1 dt thanh tre hay nứa đặt dọc theo chiều dài mái nhà để buộc tranh hay lá gồi dùng lợp nhà: buộc các mè vào các rui.  2 dt (đph) như vừng: kẹo mè; muối mè. " 3 dt tức cá mè: con mè  con chép."
mè nheo, đg. quấy nhiễu rày rà và dai dẳng để đòi cái gì: mè nheo xin mẹ tiền mua kẹo.
mè xửng, d. thứ kẹo dẻo mặt rắc vừng trắng.
mẻ, d. chất chua làm bằng cơm nguội lên men. " 1. số lượng vật cùng loại trong mỗi lần trải qua một biến đổi chung  chịu chung một tác dụng: rang một mẻ lạc; đánh hai mẻ tép. 2. trận (thtục): đánh cho nó một mẻ; cãi nhau một mẻ." " t. vỡ mất một miếng nhỏ ở miệng  ở phía trên: bát mẻ."
mẽ," d. mã  bề ngoài: khoe mẽ."
mé, 1 d. như mế. bà mé già. " 2 d. 1 phần ở phía ngoài cùng  ở mép của bề mặt một vật. ngồi xuống mé giường. nhà ở mé rừng. thuyền tạt vào mé sông. 2 phía ở về nơi không xa lắm. đi từ mé làng ra. chỉ về mé bên phải." " 3 đg. (ph.). chặt  tỉa bớt. mé bờ rào cho gọn."
mẹ," dt. 1. người đàn bà có con  trong quan hệ với con cái: nhớ mẹ  gửi thư cho mẹ  mẹ thương con. 2. con vật cái  trực tiếp sinh ra đàn con nào đó: gà con tìm mẹ. 3. người đàn bà đáng bậc mẹ: người mẹ chiến sĩ. 4. cái gốc  cái xuất phát những cái khác: lãi mẹ đẻ lãi con."
mẹ đĩ, từ dùng trong nông thôn để gọi người phụ nữ mới có con gái đầu lòng.
mẹ ghẻ, người phụ nữ trong quan hệ với con riêng của chồng khi người vợ trước đã chết.
mẹ già, người phụ nữ trong quan hệ với con người vợ lẽ chồng mình.
mẹ kế, người phụ nữ trong quan hệ với con vợ trước của chồng mình.
mẹ mìn, người đàn bà dỗ người đem đi bán.
mèm, ph. 1. nói say rượu qưá: say mèm. 2. nói đói quá: đói mèm.
men, 1 dt 1. chất hữu cơ gồm những tế bào sống có khả năng gây nên những phản ứng hoá học: men giấm; men rượu; lên men. 2. rượu: hơi men. " 2 dt 1. chất dùng để tráng trên mặt đồ sành  đồ sứ hoặc kim loại khiến cho bóng  cho có màu hoặc để chống gỉ: chiếc độc bình có men đẹp; đồ sắt tráng men. 2. lớp bọc ngoài răng có tác dụng bảo vệ răng: răng nhuộm đen nay cạo đi làm mất men." " 3 đgt đi lần theo chiều dọc: men sườn non  tiếng địch véo von (ngcgtrứ); phải vượt suối  luồn rừng  men những con đường nhỏ (ng-hồng)."
mén," t. nói rận  chấy mới nở  còn bé: chấy mén. 2. (đph). nói trẻ còn nhỏ: trẻ mén."
mèng," t. tồi quá  xấu quá (thtục): đôi giày mèng."
meo, t. có mốc xanh: cơm hẩm cà meo.  tiếng mèo kêu.
meo cau, bẹ bọc hoa cau.
mèo," d. 1 thú nhỏ cùng họ với hổ báo  nuôi trong nhà để bắt chuột. chó treo  mèo đậy (tng.). như mèo thấy mỡ (kng.; tỏ ra thèm thuồng  háo hức một cách quá lộ liễu). 2 (ph.; kng.). gái nhân tình. o mèo (tán tỉnh để bắt nhân tình; tán gái)."
méo," tt. 1. bị biến dạng  không tròn như vốn có: nồi méo úp vung méo. 2. (âm thanh) bị biến đổi  không còn nghe thấy như bình thường: băng ghi bị méo tiếng."
méo mặt, nhăn nhó vì phải lo nghĩ nhiều.
méo mó, nh. méo. ngh. 1. méo mó nghề nghiệp. hay rập theo những tập quán của nghề nghiệp mình.
méo xệch," méo lệch hẳn đi: cô kia mà hát ghẹo ai  cái mồm méo xệch như quai chèo đò (cd)."
mẹo, 1 dt cách khéo léo để giải quyết một việc khó: dùng mẹo để lừa địch; đặt ra một mẹo hư không (nđm).  2 dt (đph) biến âm của từ mão là vị trí thứ tư trong mười hai chi: cháu nó tuổi mẹo.  3 dt từ cũ chỉ ngữ pháp: câu văn viết đúng mẹo.
mép," d. 1. chỗ góc mồm nối hai môi với nhau: chốc mép. 2. mồm miệng (dùng với nghĩa xấu): bẻm mép; mép thầy cò.3. cạnh  rìa: mép áo; mép vải."
mẹp," đg. nói nằm úp bụng gí xuống giường  xuống đất: con trâu nằm mẹp trong vũng bùn."
mét," 1 d. (ph.). tre thân thẳng  mỏng mình."  2 d. đơn vị cơ bản đo độ dài. một mét vải. " 3 t. (nước da) nhợt nhạt  đến mức như không còn chút máu. mặt mét không còn hột máu. sợ tái mét mặt."
mét khối," đơn vị thể tích  bằng thể tích của một hình lập phương cạnh dài 1 mét."
mét vuông," đơn vị diện tích  bằng diện tích của một hình vuông cạnh dài 1 mét."
mẹt," d. đồ đan bằng tre  nứa  hình tròn  lòng nông: bày hàng ra mẹt."
mê," 1 dt. đồ đan  thường có hình tròn  bị hỏng: mê rổ  lành làm thúng  thủng làm mê (tng.)." " 2 tt. 1. thiếp đi hoặc mất khả năng nhận cảm: ngủ mê  nằm mê  mê cuồng  mê đắm  mê hoặc  mê hồn  mê li  mê man  mê mụ  mê muội  mê sảng  mê tín  đam mê  đê mê  hôn mê  tê mê. 2. ham thích đến mức bị cuốn hút  không còn biết gì nữa: mê gái mê bóng đá  mê mải  mê mẩn  mê mết  mê mệt  mê say  chết mê chết mệt  máu mê  say mê. 3. lạc (đường): mê cung  mê lộ  umê."
mê hoặc, làm cho người ta lầm lẫn: tà thuyết làm mê hoặc lòng người.
mê hồn, làm cho ham thích đến cao độ: bài ca mê hồn.
mê lộ, dt (h. lộ: con đường) con đường khiến người ta không còn tỉnh táo: dẫn người vào một mê lộ.
mê ly, nh. mê hồn: khúc nhạc mê ly.
mê mải, say sưa lắm: làm việc mê mải.
mê man," đg. (hoặc t.). 1 mê kéo dài. mê man bất tỉnh. sốt mê man. 2 (kng.). say mê làm việc gì tới mức dường như quên cả thực tại. đọc mê man  ngốn ngấu."
mê mẩn, say mê đắm đuối: mê mẩn vì si tình.
mê mệt, t. 1. mê đi không biết gì nữa: ốm mê mệt. 2. nh. mê mẩn: yêu nhau đến mê mệt.
mê muội," tt. mụ đi  không còn tỉnh táo  sáng suốt: đầu óc mê muội  mê muội tin theo thuyết giáo của chúng nó."
mê ngủ, nhìn thấy trong giấc ngủ những hình ảnh thường khác những sự vật có thực.
mê sảng," đgt (h. sảng: sai lầm) mê man đến mức nói nhảm nhí: cháu sốt đến 40 độ  nên đã mê sảng."
mê say, nh. say mê.
mê-tan, khí các-bua bốc lên từ những chất hữu cơ đã thối nát.
mê tín," 1. d. lòng tin không căn cứ  cho rằng có những sự việc nhất định đem lại hạnh phúc hoặc gây ra tai họa: theo mê tín  quạ kêu là điềm báo nhà có người chết. 2. đg. tin một cách mù quáng: mê tín sách vở."
mề," d. dạ dày của các loài chim ăn hạt  vách dày và gồm những cơ mạnh để nghiền đồ ăn."
mề đay," vật bằng kim loại  thường có hình tròn  treo vào ngực áo bằng miếng băng có màu  là phần thưởng của thực dân pháp dành cho người có công: dứt cái mề đay ném xuống sông (trần tế xương)."
mề gà," d. 1. dạ dày con gà. 2. bao bằng da buộc vào thắt lưng  giống như cái mề con gà  dùng đựng tiền."
mễ," d. thứ ghế nhỏ  dài  thường dùng để kê phản."
mế, (đph) d. bà già.
mệ," d. từ chỉ con trai  con gái của vua trong triều đình nhà nguyễn." " (đph) d. nh. bà: mệ nội  mệ ngoại."
mếch lòng, trái ý vì một điều xúc phạm đến mình: nói trắng trợn đến nỗi anh em mếch lòng.
mềm," t. 1 dễ biến dạng dưới tác dụng của lực cơ học; trái với cứng. mềm như bún. chì là kim loại mềm. (bị thương) phần mềm*. lạt mềm buộc chặt (tng.). 2 có khả năng làm những động tác nào đó và chuyển đổi động tác một cách rất dễ dàng  tự nhiên. động tác rất mềm. sàng sảy đã mềm tay. 3 dễ dàng có những nhân nhượng tuỳ theo hoàn cảnh  trong quan hệ đối xử. đấu tranh có lúc mềm lúc cứng. 4 (kng.). (giá) rẻ  dễ được chấp nhận. hàng tốt  giá lại mềm. 5 (kết hợp hạn chế). dễ xúc động  dễ xiêu lòng trước tác động tình cảm. dữ mồm nhưng mềm dạ. mềm lòng*. 6 (chm). (nước) chứa rất ít muối calcium và magnesium  giặt với xà phòng ra nhiều bọt  đun sôi không có cặn bám ở đáy ấm; trái với cứng. nước mưa là một thứ nước mềm."
mềm dẻo," dễ thích nghi một cách khéo léo và không nhu nhược với ý muốn của người khác  của mọi người  với những đòi hỏi của tình hình phức tạp: chính sách mềm dẻo."
mềm mại," dịu dàng  dễ coi  dễ nghe: dáng điệu mềm mại; câu nói mềm mại."
mềm mỏng," tt. nhẹ nhàng  dịu dàng và khéo léo trong ăn nói  cư xử: ăn nói mềm mỏng  thái độ mềm mỏng."
mềm môi," nói đã uống rượu  vui miệng cứ uống mãi: mềm môi nhắp hết chai bố."
mềm yếu," thiếu tinh thần đấu tranh  ý chí cương quyết."
mền," 1 dt cái chăn để đắp: trời rét  đi công tác ở miền núi  phải đem mền theo; lạnh làm mền  nực làm gối (ngcgtrứ)." " 2 tt 1. nói áo có ba lần: áo mền  áo kép. 2. người đỗ ba khoá tú tài (cũ): cụ tú mền."
mến, đg. yêu thích: mến cảnh mến người.
mến phục, đg. có cảm tình và kính phục. mến phục con người có tài năng và đức độ.
mến yêu, yêu một cách quyến luyến: mến yêu bạn cũ; người bạn mến yêu.
mênh mang, rộng bao la mờ mịt: cánh buồm bể hoạn mênh mang (cgo).
mênh mông," tt. 1. rộng lớn và lan toả chung quanh đến mức không có giới hạn: biển cả mênh mông  cánh đồng rộng mênh mông. 2. hết sức lớn lao  hết sức to lớn không có giới hạn: tình yêu thương mênh mông."
mệnh, d. 1. số phận con người: hồng nhan bạc mệnh (tng). 2. cg. mạng. đời sống: bọn hiếu chiến coi mệnh người như rác. 3. lời truyền bảo: vâng mệnh song thân.
mệnh chung, chết (cũ): mệnh chung ở nơi đất khách.
mệnh danh," đặt tên là  lấy tên là: thanh niên tích cực hợp thành một tổ chức mệnh danh là đoàn thanh niên lao động."
mệnh đề," d. 1. một phần của câu  gồm một vị ngữ và ít nhất một chủ ngữ (hoặc ẩn hoặc hiện): câu ""chúng ta phải biết rằng chúng ta có vinh dự sống trong một thời đại rất to lớn"" (hồ chí minh)  có hai mệnh đề. 2. (triết). lời phát biểu một điều phán đoán về giá trị hay sự tồn tại của sự vật."
mệnh hệ, số phận phải chết: nếu có mệnh hệ nào thì cũng không ân hận.
mệnh lệnh, lời truyền từ cấp trên xuống bảo làm một việc gì: bộ đội nhận được mệnh lệnh tấn công.
mệnh phụ, từ chỉ vợ một viên quan thời phong kiến được phong tước.
mệnh trời," số phận do trời quyết định  theo mê tín."
mệt, tt 1. có cảm giác khó chịu trong cơ thể vì sức lực bị tiêu hao quá mức: đi bộ xa nên rất mệt. 2. không được khoẻ: cụ tôi còn mệt. 3. còn phải cố gắng hơn nữa; còn mất nhiều thời gian nữa: còn mệt mới hoàn thành việc ấy.
mệt lử, mệt đến nỗi như không cử động được nữa.
mệt mỏi, t. (hoặc đg.). mệt đến mức không còn muốn hoạt động nữa. mệt mỏi sau một ngày lao động nặng nhọc. đấu tranh không mệt mỏi.
mệt nhoài, mệt lắm.
mệt nhọc, mệt nói chung.
mếu, đgt. méo xệch miệng khóc hoặc chực khóc: con trai gì mà hễ ai động đến là mếu liền.
mếu máo, nh. mếu.
mi, d. x. lông mi. " đ. nh. mày: họa mi khéo vẽ nên mi  sắc thì mi đẹp hót thì mi hay (nguyễn khắc hiếu)." " d. nốt thứ ba trong âm thanh của nhạc: đô  rê  mi.."
mi-ca," (địa) khoáng chất bóng  là thành phần của đá hoa cương  gồm nhiều lớp dễ dàng tách khỏi nhau  không nóng chảy  đen  hoặc trong suốt và không màu và trong trường hợp này được dùng thay kính."
mi-crô, máy thu tiếng để truyền đi.
mì," 1 dt (thực) 1. loài cây cùng họ với lúa  hạt dùng làm lương thực chính ở các nước phương tây: bánh mì. 2. thứ đồ ăn làm bằng bột mì kéo thành sợi: mì xào."  2 dt (đph) như sắn: củ mì.
mì chính," thứ bột trắng có nhiều a-xít a-min  dùng bỏ vào canh cho ngọt nước."
mí, d. phần da mềm ở trên và dưới mắt làm cho mắt có thể mở ra nhắm lại được: sưng mí mắt.
mị dân," nịnh dân  theo đuôi dân: chính sách mị dân."
mỉa," đg. nói ngược lại ý mình nghĩ để giễu cợt  trêu tức."
mỉa mai, i đg. mỉa bằng cách nói ngược lại với ý mà mình muốn cho người ta hiểu. khen mỉa mai. giọng mỉa mai. nụ cười mỉa mai (nụ cười giễu cợt).  ii t. trái ngược một cách đáng buồn với điều người ta nghĩ. thật là  khi kẻ giết người lại được mệnh danh là cứu tinh.
mía," dt. cây trồng phổ biến ở nhiều nơi  sống hằng năm  thân cao 2-8m  thẳng đứng  ruột đặc  phân đốt đều đặn  lá cứng thẳng  hình dải nhọn  đầu kéo dài buông thõng  mép và mặt dưới ráp  dùng ép để chế đường (thân) và lợp nhà (lá)."
mía chi, thứ mía trên thân có những sọc sẫm dọc.
mía de," thứ mía nhỏ cây  dùng để kéo mật."
mía đỏ, thứ mía thân có vỏ màu tía.
mía lau, (đph) nh. mía de.
miên man," tt  trgt (h. miên: kéo dài; man: nước tràn ra) lôi thôi kéo dài: sa mù cũng gợi trăm niềm thương và nỗi nhớ miên man (ngxsanh); la cà miên man các vỉa hè (tô-hoài)."
miền," d. 1. phần đất đai của một nước mang rõ rệt một tính chất địa lý: miền duyên hải; miền trung du; miền đồng bằng; miền rừng núi; miền ngược; miền xuôi. 2. phần đất đai thuộc một nước xác định đại khái theo phương: ninh-thuận  bình-thuận là những tỉnh miền nam trung bộ; miền tây-bắc gồm những tỉnh có núi rừng trùng điệp."
miễn," 1 đg. 1 cho khỏi phải chịu  khỏi phải làm. miễn thuế. miễn lỗi chính tả. được miễn lao động nặng. 2 đừng (dùng trong lời yêu cầu một cách lịch sự). không phận sự miễn vào. xin miễn hỏi." " 2 k. chỉ cần (là được). đi đâu cũng được  miễn về đúng giờ."
miễn chấp, đg. tha thứ không chấp nhất.
miễn cưỡng," đgt. gắng gượng  không thoải mái  bằng lòng khi làm việc gì: miễn cưỡng nhận lời  vì nể nang mà miễn cưỡng ngồi nghe."
miễn dịch," đgt (h. miễn: tránh; dịch: bệnh truyền nhiễm) nói tình trạng của cơ thể không trở lại mắc một bệnh gì sau khi đã mắc bệnh ấy một lần hoặc đã được tiêm chủng phòng bệnh ấy: em cháu lên đậu  nhưng cháu đã được miễn dịch vì hồi nhỏ đã lên đậu một lần rồi."
miễn là, l. chỉ cốt là: miễn là có chí thì việc gì cũng thành.
miễn nghị, nói tòa án bác bỏ một bản án không xét hỏi đến nữa.
miễn phí, đg. cho được khỏi phải nộp tiền phí tổn.
miễn thứ," tha lỗi cho: cháu dại dột  xin bác miễn thứ cho." " miễn trách tha cho  không trách móc."
miễn trách," tha cho  không trách móc."
miễn trừ, đg. miễn cho khỏi (thường nói về những điều quy định theo pháp luật). miễn trừ thuế. miễn trừ trách nhiệm hình sự.
miến, d. thứ đồ ăn gồm những sợi dài và nhỏ làm bằng bột đậu xanh.
miếng," 1 dt. 1. lượng thức ăn vừa đủ một lần cho vào miệng: ăn một miếng  cắn từng miếng. 2. đồ ăn  cái để ăn: miếng cơm manh áo  miếng ngon vật lạ  có làm mới có miếng ăn. 3. phần nhỏ được tách ra từ vật thể lớn: cắt cho miếng thịt chừng một cân  miếng vải  có được miếng đất để trồng rau."  2 dt. thế đánh võ: giữ miếng  học vài miếng để phòng thân.
miệng," dt 1. bộ phận ở mặt người dùng để ăn và để nói: ăn ngon miệng; há miệng chờ ho (tng); đàn ông rộng miệng thì tài  đàn bà rộng miệng điếc tai láng giềng (tng); chỉ nỏ miệng thôi. 2. người thường xuyên ăn trong một gia đình: một người cha phải nuôi sáu miệng. 3. chỗ mở ra ngoài của một đồ vật có chiều sâu: miệng lọ; kiến trong miệng chén có bò đi đâu; miệng chai. 4. phần mở ra của một chỗ hõm trong tự nhiên: miệng giếng; miệng núi lửa."  trgt qua lời nói chứ không qua chữ viết: nói ; nhắn miệng; trao đổi miệng; trả lời miệng.
miệng ăn, nh. miệng. ngh. 2: nhà có ba miệng ăn.
miệng lưỡi, nói người ăn nói lém lỉnh.
miệng thế, dư luận của thiên hạ.
miệng tiếng, lời bàn bạc chê khen.
miết, đg. ấn mạnh một vật xuống rồi di đi di lại: miết vữa. " ph. một mạch  một hơi không dừng: chạy miết."
miệt mài, t. ở trạng thái tập trung và bị lôi cuốn vào công việc đến mức như không một lúc nào có thể rời ra. học tập miệt mài. miệt mài với nhiệm vụ.
miệt thị," coi khinh  coi thường: thực dân miệt thị dân tộc thuộc địa."
miêu tả," đgt. dùng ngôn ngữ hoặc màu sắc  đường nét  nhạc điệu để làm cho người khác hình dung được hình thức các sự vật hoặc hình dáng  tâm trạng trong khung cảnh nào đó: miêu tả cảnh nông thôn ngày mùa  khó có thể miêu tả được tâm trạng chúng tôi khi đặt chân đến miền đất mới này."
miễu, d. miếu nhỏ.
miếu," dt đền thờ nhỏ: chùa một cột là cái miếu cất lên trên đầu cái cột đá lớn trong giữa ao hồ (trương vĩnh kí); sau khi cha tôi mất  dân làng này đã lập miếu thờ (sơn-tùng)."
miếu đường, d. 1. nơi triều đình nhà vua đóng. 2. nhà thờ vua đã chết.
miếu mạo, miếu nói chung: miếu mạo nguy nga.
mím," đg. ngậm chặt môi  miệng lại  không để còn khe hở. mím môi. vết thương đã mím miệng."
mìn," (f. mine) dt. khối thuốc nổ gắn kíp nổ  chôn chặt để công phá  sát thương: đặt mìn diệt xe tăng địch  nổ mìn phá đá."
mìn muỗi, thứ mìn nhỏ cài trên đường đi của địch.
mịn," t. nhỏ mặt  nhỏ hạt và mượt  sờ dịu tay: da mịn; bột mịn."
minh bạch," tt  trgt (h. minh: sáng; bạch: trắng) rõ ràng: trở về minh bạch nói tường (k); phân tích minh bạch; chúng tôi lấy sự minh bạch làm trọng (dgqghàm); thực hiện công khai  minh bạch tài chính  thu chi (lkphiêu)."
minh chủ, người đứng đầu trong một cuộc đồng minh thời phong kiến.
minh mẫn," tt. sáng suốt và tinh tường  không bị nhầm lẫn: già rồi nhưng cụ vẫn còn rất minh mẫn.  cần phải minh mẫn tỉnh táo."
minh mông, x. mênh mông.
minh oan, bày tỏ nỗi oan uổng.
minh quân, ông vua sáng suốt.
minh tinh," dải vải hay giấy đề tên tuổi chức tước người chết  đưa đi hàng đầu trong đám ma thời trước."
mình," 1 dt 1. phần thân thể người ta  không kể đầu và chân tay: rửa mình trước khi đi ngủ. 2. thân thể nói chung: mình già sức yếu; ốc chẳng mang nổi mình ốc lại còn làm cọc cho rêu (cd)." " 2 đt 1. đại từ ngôi thứ nhất số ít dùng trong trường hợp thân mật: cậu đi chơi với mình đi. 2. đại từ ngôi thứ nhất số nhiều: nhiều người ngoại quốc đến thăm nước mình. 3. đại từ ngôi thứ hai số ít dùng trong trường hợp thân mật: mình về mình nhớ ta chăng (cd). 4. từ chồng hay vợ dùng để nói với nhau: tôi đi chợ  mình trông con nhé. 5. đại từ ngôi thứ ba trong một số trường hợp: nó tự cho mình là giỏi."
mình mẩy, nh. mình: đau khắp mình mẩy.
mít," d. loài cây cùng họ với dâu tằm  thân có nhựa mủ  quả kép lớn có gai và chứa nhiều múi  vị ngọt và thơm." " t. ngu tối  không biết gì cả (thtục): hỏi đâu mít đấy."
mít dai, thứ mít múi dai và khô.
mít đặc, nh. mít.
mít mật, thứ mít múi mềm và ướt.
mịt mờ, tối tăm không trông thấy rõ: mịt mờ dặm cát đồi cây (k).
mịt mù, xa thẳm và không trông thấy gì: sơn-đông non nước mịt mù (nhđm).
mịt mùng," bao la mờ tối: lúc hoàng hôn  đồng ruộng mịt mùng."
mo," d. phần bẹ rộng ở lá cau  bọc lấy thân cau: mo cau; quạt mo."  d. thầy cúng ở miền ngược: thầy mo.
mò," 1 d. bọ nhỏ  thường có ở ổ gà hoặc sống kí sinh trên mình gà  đốt rất ngứa." " 2 d. cây bụi nhỏ mọc hoang  lá to  mùi hôi  hoa đỏ hay trắng tập trung thành cụm ở ngọn  nhị thò ra ngoài." " 3 đg. 1 sờ tìm khi không thể nhìn thấy được (thường là trong nước  trong bóng tối). mò cá. mò cua bắt ốc. tối quá  không biết đằng nào mà mò. ruộng ngập sâu  phải gặt mò. 2 tìm một cách hú hoạ  may rủi vì không có căn cứ. không mò ra đầu mối. mò mãi cũng tìm ra đáp số. đoán mò. nói mò*. 3 (kng.). tìm đến một cách không đàng hoàng. kẻ gian mò vào nhà. xó xỉnh nào nó cũng mò đến."
mò mẫm, tìm tòi lâu: mò mẫm mãi mới thấy lối đi.
mỏ, 1 dt. 1. phần sừng cứng chìa ra ngoài miệng loài chim: mỏ chim  con sáo mỏ vàng. 2. bộ phận một số vật có hình dạng như mỏ chim: mỏ hàn  mỏ neo.  2 dt. nơi tập trung khoáng sản dưới đất với trữ lượng lớn: nước ta có nhiều mỏ quý  khai mỏ.
mỏ ác, d. 1. đầu dưới của xương ức. 2. vùng bụng chung quanh đầu dưới xương ức. 3. (đph). thóp trán trẻ con.
mỏ hàn, dụng cụ bằng sắt dùng để nung đỏ lên mà hàn thiếc.
mỏ neo," dt dụng cụ bằng sắt nặng có mỏ quặp để thả xuống đáy nước cho tàu thuyền ở yên tại chỗ  khỏi trôi đi: tàu đến bến  người ta vội bỏ mỏ neo xuống nước."
mỏ vịt," dụng cụ y khoa hình giống mỏ con vịt  dùng để khám âm đạo của phụ nữ."
mõ," d. 1 nhạc khí gõ làm bằng tre  gỗ  lòng rỗng  dùng để điểm nhịp  đệm nhịp hay để báo hiệu  phát hiệu lệnh. gõ mõ. đánh mõ báo động. rao mõ. mõ trâu (mõ nhỏ đeo ở cổ con trâu). 2 người cùng đinh chuyên đánh mõ rao việc làng thời trước (hàm ý coi khinh). mấy đời làm mõ. thằng mõ."
mó," đg. 1. để tay vào vật gì: đừng mó vào súng. 2. động đến: tính nó hay tự ái  không ai muốn mó đến nó."
mó máy," mó để chơi  để nghịch: đừng mó máy vào gói kim."
móc," 1 dt. cây có nhiều trong rừng thứ sinh vùng trung du  nơi nhiều ánh sáng  đất sâu  mọc đơn độc  thân tròn thẳng  thuôn đều  cao đến 20m  đường kính 40cm  có nhiều vòng sẹo do lá rụng để lại  lá mọc tập trung ở đầu thân  dạng kép lông chim  lá chét hình tam giác lệch  xếp dày đặc gần như trên một mặt phẳng  cụm hoa to lớn ở nách lá già  quả hình cầu  cho sợi dùng để khâu nón." " 2 dt. sương đọng thành hạt ở trên lá cây  ngọn cỏ: hạt móc  lác đác rừng phong hạt móc sa (tì bà hành)" " 3 i. dt. dụng cụ có đầu cong tròn đều  giống như cái lưỡi câu để ngoắc  mắc các đồ vật: dùng móc để lấy chiếc gàu dưới giếng lên. ii. đgt. 1. lấy ra từ trong hang rãnh hoặc chỗ sâu: móc cống  móc cua. 2. treo  ngoắc vào: móc hàng vào cân  móc mồi câu cá. 3. đan sợi bằng kim móc: móc chiếc áo mút  móc chiếc túi lưới. 4. bắt liên lạc  tìm kiếm cơ sở để hoạt động bí mật trong vùng địch: cử người đi móc cơ sở trong vùng địch hậu. 5. moi  bới chuyện  gợi điều không hay của người khác: nói móc  móc chuyện cũ làm gì."
móc câu, đồ dùng có mỏ quặp dùng để cời. giun móc câu. loại ký sinh trùng bám vào ruột người ta.
móc đơn, dấu hiệu để ghi nhạc gồm một nốt đen và một móc.
móc hàm, nói trọng lượng của gia súc đã làm thịt xác định sau khi bỏ lông và lòng.
móc kép, dấu hiệu để ghi nhạc gồm một nốt đen và hai móc.
móc máy," đg. 1. quét tước kỹ  cả những chỗ khuất: móc máy gầm tủ. 2. nh. móc  ngh.3: móc máy cái xấu của người khác."
móc ngoặc, trao đổi lén lút những quyền lợi kiếm được bằng những cách bất chính: bọn ăn cắp của công móc ngoặc với những tên buôn lậu.
móc túi, chuyên ăn cắp tiền trong túi người đi đường.
mọc," 1 dt món ăn làm bằng thịt lợn nạc giã lẫn với bì  nắm lại và hấp chín: ăn bún với mọc."  2 đgt 1. nói cây cỏ bắt đầu bén rễ và nhô lên: cỏ mọc kín ngoài sân (ngđthi). 2. nói tinh tú bắt đầu hiện ra: mặt trời vừa hé mọc (bđgiang); trăng mới mọc. 3. mới hiện ra: trong làng đã có nhiều nhà ngói mọc lên. 4. bịa ra: vì nó mọc chuyện mà vợ chồng nhà ấy cãi nhau.
moi," d. loài tôm biển nhỏ  thường dùng làm mắm." " đg. 1. bới  khoét để kéo ra: moi ruột cá. 2. dùng mẹo làm cho người ta phải nói ra những điều không muốn nói: moi chuyện."
moi móc, đg. 1. lục lọi để lấy cho kỳ được: có đồng nào moi móc cho hết. 2. bới xấu: phê bình không phải là moi móc khuyết điểm của người ta.
mòi, x. cá mòi. " d. 1. tăm ở dưới nước cho thấy đường cá đi: trông mòi mà thả lưới. 2. dấu hiệu  triệu chứng: làm ăn đã có mòi khá giả."
mỏi, t. cảm thấy thân thể hoặc một phần thân thể không muốn hoặc ít muốn cố gắng sau khi làm việc nhiều hoặc quá sức: chẻ củi mãi mỏi tay; đọc sách lâu mỏi mắt.
mỏi mắt, ngb. nói mong chờ từ lâu: mong chờ mỏi mắt.
mỏi mệt, mệt nhọc quá.
mọi," 1 d. 1 người dân tộc thiểu số  văn hoá và đời sống còn lạc hậu (hàm ý khinh miệt  theo quan điểm kì thị dân tộc thời phong kiến  thực dân). 2 (kng.). đầy tớ (hàm ý phải phục vụ một cách vô nghĩa). làm mọi không công." " 2 d. (dùng phụ trước d.). 1 từ chỉ số lượng không xác định  nhưng gồm tất cả sự vật được nói đến. mọi người đều tán thành. giúp đỡ về mọi mặt. tranh thủ mọi lúc mọi nơi. 2 từ chỉ số lượng không xác định  nhưng gồm tất cả những khoảng thời gian được nói đến  thuộc về trước đây  cho đến nay. mọi ngày anh ấy về sớm. mọi lần  không chờ lâu như thế."
mọi rợ," từ do bọn phong kiến  tư bản dùng để nói về các dân tộc chậm tiến  chưa khai hóa  còn dã man."
mom, d. bờ sông: quanh năm buôn bán ở mom sông (trần tế xương).  d. ý muốn sâu kín: nói trúng mom.
mỏm, d. chỏm đầu của vật gì thò lên trên hay ra ngoài: mỏm đá; mỏm núi.
mõm," dt. 1. miệng có dáng nhô dài ra của một số loài thú: mõm lợn  mõm bò. 2. miệng của người (hàm ý khinh bỉ): việc gì mà chõ mõm vào chuyện riêng của người ta. 3. phần đầu cùng  đầu mút của một số vật: vá lại mõm giày."
móm," t. đã rụng nhiều hay hết răng. ngr. cũ nát  hư hỏng: cái nhà này trông móm lắm rồi."
móm mém, đã rụng hết răng.
móm xều, t. 1. móm và trông xấu xí. 2. méo bẹp đi (thtục): cái mũ móm xều.
mon men, 1. đg. nhích chậm từng quãng ngắn để lại gần: bé mon men đến cạnh mẹ. 2. ph. dần dà: mon men hỏi chuyện.
mòn," đgt  trgt hao dần đi; mất dần đi: nước chảy đá mòn (tng); đá mòn nhưng dạ chẳng mòn (cd)."
mòn mỏi," tiêu hao dần  sút dần: ngày xuân mòn mỏi má hồng phôi pha (k)."
món, từ đặt trước những danh từ chỉ đơn vị vật cụ thể hoặc khái niệm thường có thành phần không đơn giản: món tiền; món quà; món toán; món võ.
mọn," t. 1. nhỏ bé lắm: lễ mọn lòng thành. 2. nhỏ  ở trình độ thấp: tài mọn."
mong," đg. 1 ở trạng thái trông ngóng  đợi chờ điều gì  việc gì đó xảy ra. mong cho chóng đến tết. hạn hán mong mưa. mong như mong mẹ về chợ. 2 có nguyện vọng rằng  ước muốn rằng (thường dùng không có chủ ngữ  để nói lên điều mong ước của mình với người khác). chỉ mong ông bà mạnh khoẻ. mong anh thông cảm. mong sớm gặp lại nhau. 3 (dùng không có chủ ngữ). có thể có được hi vọng; hòng. phải nỗ lực nhiều hơn nữa mới mong đạt kết quả."
mong chờ, nh. mong.
mong đợi, nh. mong: mong đợi ngày tốt nghiệp.
mong manh," dt. 1. mỏng manh: chiếc lá mong manh. 2. nhỏ nhoi  không bền chắc  khó có thể tồn tại được: mạng sống bị đe doạ  khả năng sống chỉ mong manh mà thôi. 3. không chắc chắn  rõ ràng đối với điều nghe được  thấy được: nghe mong manh thế thôi  ở nhà mới biết mong manh  nửa tin nửa ngờ."
mong mỏi, mong tha thiết: mong mỏi tin nhà.
mong ngóng, nh. mong.
mong ước, nh. ước mong.
mòng," loài chim trời thuộc loại vịt  đi ăn từng đàn."  d. loài ruồi to hay đốt trâu bò.  đg. trông ngóng: mòng tin.
mòng mọng, nh. mọng: quả hồng mòng mọng.
mỏng," tt 1. có bề dày rất nhỏ; không dày: tờ giấy mỏng; vải mỏng. 2. nói thân phận kém cỏi: trông người lại ngẫm đến ta  một dày  một mỏng biết là có nên (cd)."  trgt nói rải rộng ra: dàn  ra; căng mỏng ra.
mỏng dính, mỏng lắm: tờ giấy cuốn thuốc lá mỏng dính.
mỏng manh," t. 1. rất mỏng: quần áo mỏng manh. 2. không chắc chắn  khó thực hiện: hi vọng mỏng manh."
mỏng mảnh, t. 1. dễ vỡ: cái bát mỏng mảnh. 2. nh. mong manh: hi vọng mỏng mảnh.
mỏng môi, nói người hay nói hớt.
mỏng tai," tò mò  hay nghe ngóng những chuyện kín của người khác."
mỏng tanh, mỏng lắm: bìa sách mỏng tanh.
móng," d. phần rắn như chất sừng ở đầu ngón chân  hay ngón tay: móng chân; móng lợn." " d. 1. đường hào có chân tường xây ở trong. 2. chân tường ở dưới mặt đất  xây trong đường hào nói trên." " d. đồ dùng làm bằng gộc tre hay bằng sắt  có mũi cong  dùng để xúc: móng xúc phân." " d. loài cây lá nhỏ  có nhựa đỏ  hay dùng để nhuộm móng chân móng tay vào dịp tết đoan ngọ  theo tục cổ."
móng giò, d. 1. chân giò lợn. 2. cái đá (thtục): cho một móng giò.
móng rồng," loài cây leo  hoa vàng và thơm  cánh hoa dài và nhọn ở đầu."
móng vuốt, d. (id.). như nanh vuốt.
mọng, t. căng ra vì chứa hoặc ngấm nhiều chất lỏng: quả chín mọng; nhọt mọng mủ.
moóc-phin," chất lấy từ a phiến ra  có tác dụng làm dễ ngủ và giảm đau."
móp, t. lõm vào: cụ già móp má.
mót," 1 đgt. cảm thấy buồn đái hoặc ỉa  không thể nén chịu nổi: cháu bé mót đái." " 2 đgt. nhặt nhạnh các thứ rơi vãi  bỏ sót: mót khoai  mót lúa  muốn ăn cơm ngon  lấy con nhà đi mót  muốn ăn canh ngọt  lấy con nhà bắt cua (tng.)."
mọt, dt 1. loài sâu bọ khoét đục gỗ hay các hạt khô: mọt gỗ; mọt ngô. 2. kẻ đẽo khoét của dân: hắn là một tên mọt già trong chế độ cũ.  tt bị  đục: ghế mọt; ngô mọt.
mọt dân, kẻ chuyên đục khoét nhân dân trong xã hội cũ: quan lại là mọt dân.
mọt sách," người sống xa thực tế  hiểu biết gì cũng phần lớn qua sách vở mà mình ham đọc."
mô, d. đống đất: san hết các mô rồi đánh luống.  d. tập hợp những tế bào cùng thực hiện một nhiệm vụ sinh lý.  (đph) ph. nh. đâu: đi mô rứa ?
mô hình," d. 1 vật cùng hình dạng nhưng làm thu nhỏ lại nhiều  mô phỏng cấu tạo và hoạt động của một vật khác để trình bày  nghiên cứu. mô hình máy bay. triển lãm mô hình nhà ở kiểu mới. 2 hình thức diễn đạt hết sức gọn theo một ngôn ngữ nào đó các đặc trưng chủ yếu của một đối tượng  để nghiên cứu đối tượng ấy. mô hình của câu đơn."
mô phạm," tt. mẫu mực  khuôn mẫu để mọi người noi theo: nhà giáo mô phạm  một con người mô phạm."
mô phỏng, đgt (h. mô: cái mẫu; phỏng: bắt chước làm theo) bắt chước làm theo một cái mẫu: kiểu nhà này là mô phỏng kiểu nhà của anh đấy.
mô tả, nh. miêu tả: mô tả cuộc sống của nhân dân.
mô tô, x. môtô.
mô tơ," mô-tơ (f. moteur) dt. động cơ  máy biến dạng năng lượng nào đó thành cơ năng."
mồ," dt (cn. mả  mộ) ụ đất ở trên chỗ chôn xác người chết: trải bao thỏ lặn  ác tà  ấy mồ vô chủ  ai mà viếng thăm (k)."
mồ côi, t. nói trẻ đã mất cha hay mẹ hoặc cả hai.
mồ hóng, bụi đen ở bếp do khói sinh ra.
mồ hôi," d. 1 chất nước bài tiết qua lỗ chân lông ở da. vã mồ hôi. sợ toát mồ hôi. 2 mồ hôi đổ ra của con người  được coi là tượng trưng cho công sức lao động khó nhọc. đem mồ hôi đổi lấy bát cơm. đổ mồ hôi trên đồng ruộng."
mồ ma," lúc sinh thời của một người đã chết: hồi còn mồ ma ông tôi  ông tôi hay kể chuyện cổ tích cho tôi nghe."
mồ mả, nơi chôn người chết.
mổ," 1 đgt. 1. (chim  gà...) nhặt thức ăn hoặc cắp mỏ vào đâu: gà mổ thóc  nuôi cò  cò mổ mắt (tng.). 2. ăn cắp: bọn chúng nó mổ mất chiếc va li một hành khách." " 2 đgt. 1. dùng dao rạch bụng các con vật: mổ cá  mổ gà. 2. phẫu thuật trên cơ thể  chữa bệnh  cứu người: mổ dạ dày  mổ lấy viên đạn ở đùi. 3. giết gia súc để lấy thịt: mổ trâu ăn mừng  ầm ầm như mổ bò. 4. bán với giá cắt cổ để kiếm nhiều lời lãi: bán cho khách hàng quen mà vẫn mổ."
mổ cò, nói người đánh máy chữ chỉ sử dụng hai ngón tay trỏ mà đánh từng chữ.
mổ xẻ, đgt 1. dùng dao đặc biệt để phẫu thuật: bác sĩ ấy đã quen mổ xẻ từ nhiều năm nay. 2. phân tích từng chi tiết của một vấn đề để làm rõ sự thật: vấn đề đó đã được hội nghị mổ xẻ kĩ càng.
mỗ," đ. 1. từ dùng để tự xưng nói trống: như mỗ đây. 2. từ chỉ một người  một vật  một nơi không cần nói rõ tên: ông mỗ sinh ngày mỗ ở xã mỗ."
mộ, d. nh. mồ: mộ nguyễn thiện thuật ở nam ninh. " đg. mến phục  muốn tìm đến gặp: hoa khôi mộ tiếng kiều nhi (k)."  đg. gọi và lấy nhiều người một lúc để làm việc gì (cũ): mộ lính; mộ phu.
mộ chí," bia con bằng đá  ghi tên tuổi quê quán người chết  đặt ở chân mộ."
mộ địa, d. (cũ). nghĩa địa.
mộ táng, nh. mộ: tìm thấy mộ táng ở đông sơn.
mốc, d. 1. cọc cắm để phân địa giới. 2. sự kiện hay thời điểm quan trọng đánh dấu sự tiến triển: chiến thắng điện biên là một cái mốc trong sự nghiệp giải phóng dân tộc của chúng ta. " i. d. loài nấm nhỏ gồm nhiều sợi hay mọc trên các chất có bột  ẩm và đang hoại thối. ii. t. 1. có mốc phát triển: quần áo mốc. 2. có màu như mốc: lá cúc mốc; chó mốc."
mốc hoa cau, mốc vàng trên mặt xôi dùng làm tương.
mốc meo, có mốc bao phủ: bánh dày mốc meo.
mốc thếch, t. 1. mốc trắng ra: quần áo mốc thếch. 2. hủ lậu: tư tưởng mốc thếch.
mốc xì," chẳng có một tý  một vật nào: trong tủ có mốc xì gì đâu."
mộc," i. d. 1. cây thuộc loại có gỗ: lim là một cây loại mộc  lúa là một cây loại thảo. 2. gỗ: các mặt hàng mộc. ii. t. 1. bằng gỗ chưa sơn: guốc mộc. 2. nói vải  lụa chưa tẩy  chưa nhuộm: vải mộc." " d. binh khí xưa dùng để đỡ mũi gươm  mũi giáo." " d. loài cây nhỡ  hoa trắng hình nụ nhỏ  thơm  hay dùng để ướp chè  ướp thuốc: thuốc lá ướp hoa mộc."
mộc bản, bản bằng gỗ có khắc chữ để in.
mộc hương, loài gỗ thơm dùng làm thuốc.
mộc lan, loài cây lớn có hoa trắng thơm.
mộc mạc," tt 1. chất phác  không chải chuốt: mộc mạc ưa nhìn  lọ điểm trang (nđm). 2. không hoa hoét: quà nhà quê mộc mạc  ngon và lành (ng-hồng)."
mộc nhĩ," loài nấm hình vành tai  màu nâu đen  mọc ở gỗ  dùng làm thức ăn."
môi, cg. muôi. d. thứ thìa lớn dùng để đơm canh. " d. phần thịt ở ngoài cửa miệng  che lấy răng: môi hở răng lạnh (tng)."  d. người bện bằng rơm để phụ đồng.  d. người làm mối: bà môi.
môi giới," d. người làm trung gian để cho hai bên tiếp xúc  giao thiệp với nhau. làm môi giới hoà giải."
môi trường," d. 1. chất có khả năng chuyển tác dụng của một hiện tượng: không khí là một môi trường truyền âm. 2. toàn thể hoàn cảnh tự nhiên tạo thành những điều kiện sống bên ngoài của một sinh vật: ảnh hưởng và tác dụng của môi trường; nghiên cứu những quan hệ giữa môi trường và sinh vật. 3. toàn thể hoàn cảnh xã hội (phong tục  tín ngưỡng  sinh hoạt văn hóa  nghề nghiệp  gia đình...) chung quanh con người  có ảnh hưởng đến đời sống và sự phát triển của con người: thế hệ thanh niên trở nên anh dũng trong môi trường chiến đấu chống chiến tranh xâm lược."
mồi," 1 dt. đồi mồi  nói tắt: tóc bạc da mồi." " 2 i. dt. 1. những thứ động vật tìm kiếm  săn đuổi để ăn nói chung: chim kiếm mồi cho con  cá đớp mồi  hổ rình mồi. 2. thức nhắm: có rượu mà thiếu mồi  bọn trẻ uống tốn mồi lắm. 3. con vật dùng để nhử con vật khác cùng loài: chó mái chim mồi (tng). 4. những thứ cuốn hút nhử người ta vào cạm bẫy: dùng gái đẹp  tiền của làm mồi lôi kéo. ii. tt. (quần áo) đẹp và sang  dùng để chưng diện: bộ quần áo mồi." " 3 i. dt. 1. vật dẫn lửa thường vo bện lại: châm mồi rơm  mồi thuốc súng. 2. lượng thuốc lào vo tròn đủ cho một lần hút điếu cày: hút liền một lúc hai mồi thuốc lào. ii. đgt. 1. tiếp lửa vào cho cháy: mồi điếu thuốc lá. 2. làm trước một phần để sau đó tiếp tục làm to ra được dễ dàng hơn: đóng một lỗ nhỏ làm mồi để khoan. 3. thêm vào  bồi vào: mồi thêm bình trà  mồi đầy li rượu."
mỗi," tt một trong những đơn vị của một tập thể  tách riêng ra: mỗi bàn bốn người; mỗi ngày đi được mười lăm cây số; mỗi năm  mỗi tuổi  mỗi già  chẳng lo liệu trước ắt là lụy sau (cd)."
mỗi một, t. 1. nh. mỗi: mỗi một người một gánh đất. 2. chỉ có một: mỗi một mình ngồi trong nhà.
mối," d. 1. đầu chỉ  đầu dây: gỡ mối chỉ. 2. từ đặt trước các từ chỉ những tình cảm có hệ thống: mối sầu  mối tình. 3. hệ thống: thu làm một mối mọi công tác nghiên cứu toán học về mặt lý thuyết." " d. loài sâu bọ cánh thẳng  sống ở dưới đất  thường xông lên đục khoét đồ đạc bằng gỗ  quần áo  sách vở..."  d. x.  thạch sùng.  người đứng giữa điều đình việc cưới xin hay mua bán.
mối giường, nh. giường mối: ở vào khuôn phép nói ra mối giường (k).
mối hàng, khách mua bán quen thuộc: mách mối hàng; mất mối hàng.
mối lái, làm mối nói chung: khéo thay mối lái cũng đòi (nhđm).
mối manh, nh. manh mối: tìm ra mối manh của vụ án.  làm mối: cho đành rồi sẽ liệu bài mối manh (k).
mội, (đph) d. x. mạch. ngh.1: đào giếng đúng mội.
môm, d. bộ phận đầu cán cày để cắm diệp cày vào. trúng môm. đúng vào chỗ yếu: nói trúng môm anh ta.
mồm," d. nh. miệng  ngh.1. mồm loa mép giải. lắm điều to tiếng."
mồm mép," 1. d. giọng lưỡi. 2. t. lém lỉnh  nói nhiều."
môn, 1 d. (kng.). khoai môn (nói tắt). ra môn ra khoai*. " 2 d. 1 (kng.). môn học hoặc bộ môn (nói tắt). môn toán. môn xạ kích. thi ba môn. môn châm cứu. 2 (thgt.). mặt đặc biệt (nói về một tính cách  một hoạt động nào đó  hàm ý châm biếm hoặc mỉa mai); khoa. chỉ được cái môn nói khoác. môn ăn diện thì nó nhất. 3 (thgt.; kết hợp hạn chế). lũ người  cùng một loại xấu như nhau. chúng nó đều cùng một môn cả. 4 (kết hợp hạn chế). phương thuốc đông y. môn thuốc gia truyền."
môn bài," dt. giấy phép cho mở cửa hàng  cửa hiệu buôn bán  kinh doanh: thuế môn bài."
môn đệ, dt (h. môn: cửa nhà thầy học; đệ: em) học trò của một người thầy: các môn đệ của cụ đồ đều đến họp đồng môn.
môn đồ, từ cũ chỉ học trò của một ông thầy.
môn học, bộ phận của chương trình học gồm những tri thức về một khoa học nhất định.
môn phái, d. (cũ). trường phái.
môn sinh, học trò của một ông thầy (cũ).
mông," 1 dt. mảng thịt dày  chắc ở hai bên hậu môn: tiêm vào mông." " 2 dt  cổ (kết hợp hạn chế) phần bầu trời phía trên cánh đồng: đồng không mông quạnh."  (dân tộc) tên gọi của một trong số 54 dân tộc anh em sống trên lãnh thổ việt nam (x. phụ lục).  (tiếng) ngôn ngữ của dân tộc mông.
mông lung, t. mờ mịt: cảnh mông lung của một buổi sáng sương mù.
mông mênh, rộng lớn đến không có giới hạn: biển cả mông mênh.
mông mốc, hơi có mốc: thuốc lá mông mốc.
mông muội, mơ hồ không rõ ràng: thời kỳ mông muội.
mông quạnh, tt mông mênh và quạnh quẽ: đồng không mông quạnh (tng).
mồng," từ đặt trước số mười ngày đầu của tháng  có nghĩa là thứ: mồng một  mồng năm  mồng mười."
mồng tơi," loài cây leo lá mềm  dày và có nhớt thường dùng nấu canh."
mống," d. cg. mống cụt. cầu vồng cụt: mống vàng thời nắng  mống trắng thời mưa (tng)." " d. 1. mầm non: mọc mầm  mọc mống. 2. đứa  đơn vị người (thtục): chúng bị đánh úp  chỉ còn mấy mống chạy thoát về được."
mống cụt, nh. mống.
mộng," d. mầm mới nhú ra ở hạt thóc  hạt đỗ: thóc đã mọc mộng."  d. màng trắng đục che con ngươi: mắt đau có mộng.  d. đầu gỗ đẽo vừa vặn để lắp vào một lỗ đục ở miếng gỗ khác: mộng cửa. " d. 1. hình ảnh của sự vật hiện ra trong giấc ngủ. 2. điều đẹp đẽ mà người ta mong ước: một tòa nhà ba tầng  đó là cái mộng của đời hắn." " nói trâu bò to béo: bò mộng  trâu mộng."
mộng ảo," hão huyền  không thực."
mộng du, đg. nằm mơ thấy đi chơi. mộng du nơi tiên cảnh.
mộng mị," i. dt. mộng chiêm bao nói chung: ban đêm thường mộng mị điều ghê rợn. ii. tt. viển vông  hão huyền  không thực tế: tất cả đều là những điều mộng mị."
mộng tinh, bệnh tinh dịch tự động thoát ra trong giấc ngủ.
mộng tưởng, điều ước mong hão huyền.
mốt," 1 dt (đph) ngày ba: mai làm tốt  mốt đui (tng)."  2 dt (pháp: mode) kiểu theo thời trang: ăn mặc theo mốt mới. " tt đúng theo thời trang  thời thượng: như thế mới  chứ."  3 st từ đặt sau các số chẵn tỏ thêm một đơn vị tiếp theo: hai mươi mốt; một trăm mốt; một vạn mốt; một mét mốt.
một," i. t. bằng số thứ nhất trong loạt số nguyên tự nhiên và biểu thị đơn vị: mỗi sáng ăn một bát phở. ii. ph. mỗi lần  mỗi tập hợp: uống hai viên một; buộc sách làm nhiều bó  năm quyển một. iii. d. 1. cái hợp thành một khối không thể phân chia: nước việt nam là một  dân tộc việt nam là một (hồ chí minh). 2. điều duy nhất  không thể có cái tương đương: chân lý chỉ là một."
một chút," d. một mức nào đó thôi  không đáng kể. mầm cây mới nhú lên một chút. có được một chút thành tích. chờ cho một chút."
một thể, ph. cùng một lúc: giặt áo thì giặt cả quần một thể.
một vài," dt. một hoặc hai  với số lượng không nhiều: nghỉ một vài ngày  một vài người không tán thành ý kiến đó."
mơ," 1 dt (thực) loài cây cùng họ với mận  quả có vị chua  thường được muối làm ô mai: hoa mơ lại trắng vườn cam lại vàng (tố-hữu)." " 2 dt (thực) loài cây leo lá có lông  thường mọc hoang  cũng nói là mơ lông: lá mơ là một vị thuốc đông y dùng chữa bệnh lị."  3 đgt 1. thấy trong khi ngủ: đêm đêm mơ thấy vợ về. 2. mong ước: giọt mưa cửu hạn còn mơ đến rày (cgo).
mơ hồ," t. không rõ rệt  thiếu chính xác: lời nói mơ hồ."
mơ màng, đg. 1. thấy một cách phảng phất trong giấc ngủ: mơ màng như giấc chiêm bao biết gì (k). 2. mong mỏi một cách không thiết thực: mơ màng những chuyện viển vông.
mơ mòng, nh. mơ màng.
mơ mộng," đg. say mê theo những hình ảnh tốt đẹp nhưng xa vời  thoát li thực tế. tuổi trẻ hay mơ mộng. tâm hồn mơ mộng."
mơ tưởng, đgt. mong mỏi ước ao một cách hão huyền: mơ tưởng những chuyện đâu đâu  tốt nhất là đừng mơ tưởng những gì cao xa quá.
mơ ước, đgt ước ao thực hiện được điều mong mỏi: mơ ước được đi du lịch ở nước ngoài.  dt điều ao ước: bốn nghìn năm cũ bao  (tố-hữu).
mờ, t. 1. sáng rất yếu: đèn mờ. 2. hiện không rõ nét: núi còn mờ trong sương buổi sáng; ảnh mờ. 3. cho ánh sáng truyền qua nhưng không cho thấy rõ những vật ở đàng sau: thủy tinh mờ.
mờ ám," không rõ rệt  phân minh  đáng ngờ là có điều xấu bên trong: hành động mờ ám."
mờ mịt, nh. mịt mờ.
mở," đg. 1 làm cho hoặc ở trạng thái không còn bị đóng kín  khép kín  bịt kín  mà trong ngoài  bên này bên kia thông được với nhau. mở cửa phòng. mở nắp hộp. mở một lối đi. cửa sổ mở ra vườn hoa. một hệ thống mở (không khép kín). mở lượng hải hà (b.). 2 làm cho hoặc ở trạng thái không còn bị thu nhỏ  dồn  ép  gấp  v.v. lại  mà được trải rộng  xoè rộng ra. mở tờ báo ra xem. mở ví. cánh đồng mở ra bao la. mở hết tốc lực. mở trí. 3 làm cho máy móc không còn bị đóng lại nữa mà chuyển sang trạng thái hoạt động. mở đài nghe tin. mở quạt điện. mở máy. 4 tổ chức ra cơ sở sản xuất  cơ quan văn hoá và làm cho bắt đầu hoạt động. mở xưởng dệt. bệnh viện  trường học được mở khắp nơi. 5 tổ chức ra và bắt đầu tiến hành. mở cuộc điều tra. mở hội. mở chiến dịch. 6 làm xuất hiện một tình hình  một thời kì mới đầy triển vọng. thắng lợi đã mở ra một cục diện mới."
mở cờ, nói lòng vui sướng lắm: mở cờ trong bụng.
mở đầu," đgt. bắt đầu một quá trình  một loạt sự kiện: mở đầu cuộc họp  trận mở đầu giải bóng đá."
mở đường," làm việc gì đầu tiên  trước mọi người: ga-ga-rin mở đường bay vào vũ trụ."
mở hàng, 1. ph. nói mua bán lần đầu tiên trong một ngày: bán mở hàng; mua mở hàng. 2. đg. cho tiền mừng tuổi trẻ em ngày tết (cũ): mở hàng cho cháu năm hào.
mở màn," đgt 1. bắt đầu biểu diễn trên sân khấu: đúng tám giờ  vở kịch mở màn. 2. bắt đầu làm một việc gì quan trọng: trận mở màn giành thắng lợi giòn giã (vnggiáp)."
mở mang, làm cho mỗi ngày một lớn rộng: mở mang công nghiệp; mở mang trí tuệ.
mở mắt," đg. 1 (kng.). mới ngủ dậy  buổi sáng sớm (đã làm ngay việc gì rồi; thường hàm ý phàn nàn  chê trách). trẻ vừa mở mắt đã đòi ăn. vừa mở mắt đã thấy anh ta đến rồi. 2 bắt đầu mở được mắt ra để nhìn  sau khi đẻ ra được ít lâu (nói về một số loài thú); mới sinh  còn non dại. chó con mới mở mắt. mới mở mắt đã đòi dạy khôn (kng.). 3 (kng.). thấy được nhận thức sai lầm; tỉnh ngộ. thực tế làm cho anh ta mở mắt ra. bây giờ mới mở mắt thì đã muộn."
mở mặt, trở nên khá giả hơn trước.
mở miệng," đgt. nói ra điều gì: đã ăn rồi thì còn mở miệng với ai được  mở miệng là phàn nàn  kêu ca."
mỡ," 1 dt loài cây cùng họ với vàng tâm  gỗ nhẹ: dùng gỗ mỡ làm gỗ dán."  2 dt 1. chất béo ở trong cơ thể người và động vật: mỡ lợn; còn mấy cân vừa thịt vừa mỡ đây (ng-hồng); như mèo thấy mỡ (tng); đường trơn như đổ mỡ. 2. dầu nhờn dùng bôi vào máy để chống gỉ hoặc để cho máy chạy được trơn: cần bôi mỡ vào vòng bi này. " 3 đgt (đph) như chớ (cũ): mỡ chê người vắn  cậy ta dài (ngbkhiêm)."
mỡ chài, mỡ bèo nhèo trong bụng lợn.
mỡ cơm xôi, mỡ vụn ở lòng lợn.
mỡ gà, có màu vàng nhạt như màu mỡ gà: lụa mỡ gà.
mỡ lá, tấm mỡ ở hai bên sườn lợn.
mỡ phần, mỡ ở gáy lợn.
mỡ sa, nh. mỡ lá.
mớ, d. mười vạn: trăm nghìn vạn mớ để vào đâu (trần tế xương).  (đph) đg. nói mê trong khi ngủ.
mợ," d  đ.1. vợ của cậu. 2. vợ các cậu ấm thời xưa: mợ tú  dâu cụ nghè. 3. từ người chồng dùng để gọi vợ. 4. từ con dùng để gọi mẹ: mợ đi chợ nhớ mua quà cho con. 5. từ bố mẹ chồng dùng để gọi nàng dâu."
mời," đg. 1 tỏ ý mong muốn  yêu cầu người khác làm việc gì một cách lịch sự  trân trọng. mời anh đến chơi. đưa tay mời ngồi. kính mời. giấy mời họp. mời cơm thân mật (trtr.; mời ăn cơm). 2 (ph.). ăn hoặc uống (nói về người đối thoại  một cách lịch sự). anh mời nước đi. các bác đã mời cơm chưa?"
mời mọc, mời một cách ân cần.
mời rơi, đg. x. chào rơi.
mới," 1 đgt. người gõ mõ  rao mõ trong làng  theo cách gọi thông tục: thằng mới." " 2 i. tt. 1. vừa làm mà chưa dùng hoặc chưa lâu  chưa cũ: bộ quần áo mới  ngôi nhà mới. 2. vừa có  chưa lâu: học sinh mới  người bạn mới. 3. tiến bộ  thích hợp với thời đại: cách làm ăn mới  tư tưởng mới. ii. pht. 1. với thời gian chưa lâu: nó mới đến  mới năm ngoái thôi. 2. còn quá sớm  chưa nhiều thời gian: họ mới gặp nhau được vài lần. 3. mãi đến thời gian nào đó  không sớm hơn: đến trưa mới xong. iii. trt. từ nhấn mạnh mức độ  tỏ ra hết sức ngạc nhiên: nó nói mới thú vị làm sao!" " 3 lt. chỉ có thể thực hiện được  biết được (khi có điều kiện gì): có thực mới vực được đạo (tng.)  thức khuya mới biết đêm dài  ở lâu mới biết con người có nhân (tng.)."
mới lạ, cho đến nay chưa ai từng biết: câu chuyện mới lạ.
mới mẻ, vừa có hay vừa biết: tin tức mới mẻ.
mới rồi, ph. trong thời gian qua gần đây.
mới tinh," còn nguyên  chưa dùng đến: quần áo mới tinh."
mới toanh, nh. mới tinh (thtục): xe đạp mới toanh.
mớm, chuyển thức ăn từ mình vào mồm con: chim mớm mồi cho chim non. " ph. để thử  còn hờ hững  chưa chắc chắn: đục mớm lỗ kèo."
mơn, đg. 1. lấy ngón tay mà xoa sẽ: mơn mái tóc. 2. gợi: mơn cho người ta nói. 3. chiều chuộng: mơn con.
mơn mởn, non và tươi đẹp: cỏ cây mơn mởn một màu xanh.
mơn trớn," đgt 1. vuốt ve: ta cầm  ta mơn trớn viên đá (ngxsanh). 2. chiều chuộng để lấy lòng: thực dân mơn trớn bọn tay sai."
mớn," d. chỗ chứa người và hàng trong thuyền: sao cô ăn nói ỡm ờ  thuyền anh chật mớn cô chờ làm sao (cd)."
mu, d. chỗ khum khum gồ lên trên một vật gì: mu bàn chân; mu rùa.
mù, 1 d. sương mù (nói tắt). mây tạnh mù tan. quá mù ra mưa (tng.). " 2 t. 1 (mắt) mất khả năng nhìn. người mù (bị mù cả hai mắt). bị mù một mắt. có mắt như mù (không hiểu biết gì cả). 2 ở trạng thái ranh giới với xung quanh bị xoá nhoà  không còn nhận biết ra cái gì nữa. bụi mù trời. rối mù*. quay tít mù*." " 3 p. (kng.; dùng phụ sau t.  trong một số tổ hợp). (mùi khó chịu) đến mức độ cao  xông lên mạnh mẽ và lan toả khắp xung quanh. mùi caosu cháy khét mù. khai mù."
mù chữ, không đọc được chữ: xóa nạn mù chữ.
mù khơi, xa xa mù mịt.
mù màu, cg. loạn sắc. tật của mắt không phân biệt được màu sắc.
mù mịt," tt. 1. tối tăm  mờ tối  không nhìn thấy rõ: trời mù mịt tối  khói mù mịt cả vùng. 2. tăm tối  không có gì là sáng sủa đáng để hi vọng: tương lai mù mịt  cuộc đời mù mịt tăm tối."
mù quáng," thiếu trí sáng suốt tới mức không biết phân biệt phải trái  hay dở...: bọn hiếu chiến mù quáng."
mù tịt," không trông thấy gì cả  không hiểu gì cả: mù tịt việc thời sự."
mù u," loài cây to cùng họ với măng cụt  quả tròn như quả nhãn có thể ép lấy dầu."
mủ," dt 1. chất nước đặc màu xanh hoặc vàng ở mụn nhọt hay vết thương: chỗ thì sưng vù  chỗ thì mưng mủ. 2. (đph) nhựa một số cây: mủ cao-su."
mũ," d. 1. đồ đội trên đầu làm bằng vải  dạ  nan. 2. phần loe ra của một vật ở phía trên  như cái mũ: mũ nấm; mũ đinh. 3. miếng da khâu úp ở phần trên chiếc giày: mũ giày. 4. (toán). ""số mũ"" nói tắt: 2 mũ 3 bằng 8."
mũ cánh chuồn," mũ của vua hay quan  có hai cánh như cánh chuồn chuồn."
mũ cát," thứ mũ cứng có vành  cốt bằng li-e  rút... ngoài bọc vải."
mũ chào mào," mũ bằng vải  bằng dạ  không có vành  bóp lại ở phía trên  trông có hình cái mào con chào mào."
mũ lưỡi trai, mũ có một bộ phận cứng thè lè ở trước trán.
mũ mấn, mũ bằng vải trắng hình phễu của đàn bà đội khi đưa ma bố mẹ hoặc chồng.
mũ ni," mũ của người già đội có diềm che kín hai mang tai và sau gáy. mũ ni che tai. thái độ của người chán đời  mọi việc đều để ngoài tai."
mũ nồi, x. bê-rê.
mũ phớt," mũ làm bằng dạ  có vành."
mũ tai bèo, mũ mềm của quân giải phóng miền nam việt nam.
mụ," d. 1. từ chỉ hàng cháu trai cháu gái của vua trong triều đình nhà nguyễn. 2. người đàn bà đã có tuổi (nghĩa xấu): lầu xanh có mụ tú-bà (k). 3. nữ thần đã nặn ra hình đứa trẻ và trông nom nó đến 12 tuổi  theo mê tín: cúng mụ. 4. người đàn bà chuyên đỡ đẻ ở nông thôn (cũ)." " t. mệt mỏi  mất sáng suốt  mất trí nhớ: làm việc nhiều quá mụ cả người."
mua," 1 d. cây bụi mọc hoang  thân và lá có nhiều lông  hoa to  màu hồng tím  quả rắn  khi khô nứt ở đỉnh." " 2 đg. 1 đổi tiền lấy vật (thường là hàng hoá). mua hàng. đi chợ mua thức ăn. 2 (id.). dùng tiền bạc  lợi lộc để đổi cái có lợi cho mình một cách không chính đáng. mua lòng khách. bán tiếng mua danh. 3 bỏ nhiều công sức để rồi thu về cái không hay ngoài ý muốn. đã mất công lại mua thêm cái bực vào người."
mua bán," đgt. mua và bán nói chung: mua bán  sắm sanh đồ dùng gia đình  mua bán hàng hoá."
mua buôn, mua nhiều hàng một lúc để bán lẻ.
mua chuộc," đgt dùng tiền tài  thế lực để lôi kéo người ta về phía mình: anh ấy là người thẳng thắn  dù nghèo cũng không để người ta mua chuộc."
mua đường, đi con đường xa hơn đường thường.
mua lẻ, mua từng cái một.
mua sắm, mua các đồ dùng.
mua sỉ, 1. đg. mua lẻ từng cái một để dùng. 2. (đph). mua buôn.
mua việc, vẽ vời làm cho thêm bận.
mua vui, đg. tìm cách tiêu khiển. bày trò mua vui.
mùa," 1 dt. 1. phần thời gian trong năm  chia theo đặc điểm thiên văn  khí hậu: bốn mùa xuân hạ thu đông  mùa mưa đã đến. 2. phần thời gian trong năm  thích hợp cho trồng trọt canh tác: mùa cải bắp  chanh trái mùa. 3. thời gian tiến hành những hoạt động thường kì: mùa thi  mùa bơi lội." " 2 i. tt. thuộc loại lúa  hoa màu trồng từ giữa mùa hè  thu hoạch đầu mùa đông (tháng 6 đến tháng 10): lúa mùa  khoai mùa. ii. dt. lúa mùa  nói tắt: thu hoạch mùa  chiêm khê mùa thối (tng.)."
mùa màng, dt vụ gặt hái: mùa màng năm nay khá hơn năm ngoái.
múa," đg. 1. chuyển động thân thể và chân tay theo một nhịp điệu nhất định  thường là nhịp điệu của âm nhạc: múa bài bông; múa gươm. múa rìu qua mắt thợ. làm một việc trước mắt một người rất thạo việc đó. 2. làm vụng về không có kết quả (thtục): việc dễ thế mà múa mãi không xong."
múa may, đg. hoạt động một cách lố lăng. múa may quay cuồng. nh. múa may.
múa mép, trổ tài nói năng: mới võ vẽ dăm ba câu tiếng anh mà đi đâu cũng múa mép.
múa mỏ, nh. múa mép.
múa rối, thuật làm chuyển động những con rối để đóng kịch.
múc," đg. lấy ra bằng gáo muôi  thìa... một thức lỏng  hay có cả nước lẫn cái: múc dầu; múc canh; múc cháo."
mục," d. 1. phần của một chương  trình bày trọn vẹn một điểm trong toàn bộ vấn đề mà chương nhằm giải quyết. 2. đoạn trình bày một vấn đề biệt lập  tự nó đã trọn vẹn  nhưng là thành phần của một quyển sách  số báo...: trong từ điển  mỗi mục giải thích nghĩa hay các nghĩa của một từ."  t. nói vật rắn đã bở ra: gỗ mục; vải mục.
mục đích, d. cái vạch ra làm đích nhằm đạt cho được. xác định mục đích học tập. sống có mục đích.
mục đồng, dt. trẻ chăn trâu bò: tiếng sáo của mục đồng.
mục kích, đgt (h. mục: mắt; kích: đập vào) chính mắt trông thấy: tôi đã mục kích sự tranh cãi ấy.
mục kỉnh, kính đeo mắt (dùng với ý mỉa mai): ba tuổi ranh đã giương mục kỉnh.
mục lục," d. 1 bản ghi các đề mục với số trang  theo trình tự trình bày trong sách  tạp chí (để ở đầu hoặc cuối sách  tạp chí). 2 danh mục sách báo  tư liệu  v.v. lập theo những quy tắc nhất định. mục lục sách của thư viện. tra mục lục."
mục nát, hư hỏng tồi tệ: chế độ mục nát.
mục sư, người đi tuyên truyền đạo tin lành.
mục tiêu," dt. 1. đích nhằm vào: bắn trúng mục tiêu. 2. đích đặt ra cần phải đặt tới đối với một công tác  nhiệm vụ: mục tiêu phấn đấu  mục tiêu đào tạo của nhà trường."
mui," 1 dt mái che thuyền hay xe: mui xe cụp xuống (ng-hồng); con quan đô đốc  đô đài lấy thằng thuyền chài cũng phải lụy mui (cd)."  2 dt biến âm của mùi: quen mui thấy mùi ăn mãi (tng).
mùi, d. x. rau mùi. " d. 1. hơi đưa vào mũi mà người ta ngửi thấy: mùi thơm; mùi tanh. 2. hơi nói trên  khó ngửi  của những thức ăn đã ôi  thiu: trời nóng thịt để lâu không rán nên đã có mùi. 3. ấn tượng do hoàn cảnh xã hội gây nên: mùi đời; mùi tân khổ. 4. vẻ  thứ: pha nghề thi họa  đủ mùi ca ngâm (k)."  d. chi thứ tám trong mười hai chi: tuổi mùi; giờ mùi.
mùi mẽ, 1. d. vị của thức ăn (ý xấu): món cần nấu suông chẳng có mùi mẽ gì. 2. t. không thấm vào đâu: mùi mẽ gì nửa chén rượu nhắm với một miếng đậu.
mùi soa," d. khăn nhỏ và mỏng  thường bỏ túi  dùng để hỉ mũi  lau mồ hôi  v.v."
mùi vị, dt. vị cảm nhận được nói chung: món này chẳng có mùi vị gì cả  đặc sản mang mùi vị đồng quê.
mủi lòng, động tới tình thương xót: mủi lòng rơi nước mắt.
mũi," 1 dt 1. bộ phận nhô cao ở giữa mặt người và động vật  là cơ quan của khứu giác và hô hấp: xỏ chân lỗ mũi (tng). 2. chất lỏng tiết ra trong lỗ mũi: xỉ mũi; sổ mũi. 3. chất nhầy trong phân người đi kiết: đi ngoài ra mũi. 4. đầu nhọn của một số vật: mũi kim; mũi gươm; mũi giáo. 5. mỗi lần chọc bằng đầu nhọn: tiêm một mũi vào đùi. 6. dải đất nhọn chìa ra biển: mũi cà-mau. 7. hướng tiến công của bộ đội: quân ta đã thọc một mũi vào đồn địch." " 2 dt phía trước của tàu thuỷ  của thuyền: đôi ta lên thác xuống ghềnh  em ra đứng mũi  để anh chịu sào (cd)."
mũi đất," nh. mũi  ngh.5."
mũi nhọn," d. nh. mũi  ngh.7: thọc một mũi nhọn tấn công vào vùng địch."
mũi tên," d. 1. vũ khí xưa làm bằng một thanh tre  sắt...  đầu nhọn  bắn bằng nỏ. 2. dấu hiệu để chỉ hướng đi."
múi, d. nút buộc của lụa hay vải: múi bao tượng. " d. phần có màng bọc riêng rẽ nằm trong trái cây chứa hạt: múi cam  múi mít."
múi cầu, (toán) phần mặt cầu nằm giữa hai mặt phẳng phát xuất từ một đường kính chung.
múi giờ," d. mỗi phần trong hai mươi bốn phần bằng nhau của mặt địa cầu  giới hạn bằng hai kinh tuyến xác định theo qui ước và cách nhau mười lăm độ  trong đó mọi điểm có cùng giờ trong ngày."
mum múp, nh. múp: béo mum múp.
mủm mỉm, nói dáng cười hơi hé miệng ra: cười mủm mỉm.
mũm mĩm, nói trẻ con béo đậm: thằng bé mũm mĩm.
múm mím, hơi mủm mỉm.
mun, d. tro: lùi khoai trong mun nóng. " 1. d. loài cây cùng họ với cây thị  gỗ màu đen  là một thứ gỗ rất quí. 2. t. có màu đen như gỗ mun: mèo mun."
mùn, d. chất màu đen do các sinh vật đã nát ở trong đất biến thành: lấy mùn bón ruộng.  d. chất vụn nát: mùn thớt; mùn cưa.
mùn cưa, x. mạt cưa.
mủn, t. nát vụn: gạo mủn.
mụn, d. nhọt nhỏ nổi ở ngoài da: mặt đầy mụn. " d. 1. mảnh  mẩu: mụn vải. 2. đứa con (nói nhà hiếm con): hiếm hoi  được có vài mụn."
mùng, màn chống muỗi.
mủng, d. 1. thúng nhỏ: mủng gạo. 2. thuyền nan nhỏ: chở mủng đi hái rau muống.
muôi, d. nh. môi: một muôi canh.
muỗi," d. bọ hai cánh  có vòi châm hút  ấu trùng sống ở nước. bị muỗi đốt."
muối," 1 i. dt. 1. hạt bột trắng  vị mặn  tách ra từ nước biển  dùng làm thức ăn: canh nhạt muối  muối ba năm muối hãy còn mặn  gừng chín tháng gừng hãy còn cay (cd.). 2. hợp chất mà phân tử gồm có một hay nhiều nguyên tử kim loại liên kết với một hay nhiều gốc a-xít. ii. đgt. cho muối vào ướp các loại thực phẩm để giữ được lâu hoặc làm thức ăn chua: muối dưa  muối cà  muối thịt để dành."
muối ăn," nh. muối  ngh.1."
muối mặt," t. coi thường nhân phẩm của mình và dư luận người khác trong hành động  cư xử: không thể muối mặt mà lừa một người bạn tốt như vậy."
muối mỏ, muối ăn lấy ở mỏ dưới đất.
muội, d. bụi đen ở đèn do khói đèn quyện lại mà thành: muội đèn.
muỗm," d. loài cây gần với xoài  quả nhỏ hơn quả xoài và vị chua hơn."
muôn, t. nh. vạn: muôn người như một.
muôn dân, toàn thể mọi người (cũ ).
muôn đời, mãi mãi: muôn đời không quên.
muôn một," ph. 1. chỉ một phần trong muôn phần  một phần rất nhỏ: báo đền muôn một. 2. nếu lỡ ra: muôn một có làm sao tôi xin chịu trách nhiệm."
muôn năm," từ tỏ ý hoan nghênh  chúc tụng mong cho bền vững  sống lâu: hòa bình thế giới muôn năm!"
muôn nghìn," dầu sao: muôn nghìn chớ lấy học trò  dài lưng tốn vải  ăn no lại nằm (cd)."
muôn thuở, mãi mãi từ trước về sau: tiếng thơm muôn thuở.
muôn vàn, nhiều lắm: kể sao cho xiết muôn vàn ái ân (k).
muốn," đgt 1. ao ước; mong mỏi: muốn sang thì bắc cầu kiều  muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy (cd). 2. có chiều hướng như sắp xảy ra: má hồng không thuốc mà say  nước kia muốn đổ  thành này muốn long (cgo); trời muốn mưa; bức tường này muốn đổ."
muộn," ph. 1. sau thời gian đã định  sau thời gian thường lệ  chậm một thời gian coi là dài  trái với sớm: đến muộn; gặt muộn. 2. chậm có: muộn chồng; muộn con; đi học muộn  mười hai tuổi mới vào lớp 1."  d. sự buồn phiền: đi chơi giải muộn.
muộn màng, muộn quá: gặt hái muộn màng; lấy vợ muộn màng.
muộn mằn, chậm có con.
muông, d. 1. từ chỉ loài động vật có bốn chân. 2. chó săn: đem muông đi săn.
muồng," d. tên chỉ một số loài cây hoang dại thuộc họ đậu  hoa đều  màu vàng  có khi trồng làm phân xanh  hạt dùng làm thuốc."
muỗng, d. thìa: muỗng múc canh.
muống, d. phễu: muống rót dầu.
múp míp, ph. nói béo tròn trùng trục: em bé béo múp míp.
mút, hút vào bằng môi và lưỡi: mút kẹo.  d. x. đầu mút.
mụt," d. cg. nhọt. hòn nổi trên da  đỏ và nóng  tiến tới mưng mủ và vỡ mủ: lên mụt."
mưa, d. (hoặc đg.). hiện tượng nước rơi từ các đám mây xuống mặt đất. cơn mưa. nước mưa. trời mưa. đang mưa to. khóc như mưa.
mưa bay, mưa những giọt nhỏ như hạt bụi bay lất phất.
mưa bụi, mưa hạt rất nhỏ.
mưa dầm, mưa kéo dài nhiều ngày.
mưa đá, mưa trong đó có những cục nước kết băng rơi xuống.
mưa gió," 1. d. mưa và gió. 2. t. có những việc xảy ra làm cho người ta phải chìm nổi  dãi dầu: cuộc đời mưa gió."
mưa lũ, mưa từ trên rừng dồn nước xuống miền xuôi.
mưa móc, d. 1. mưa và sương. 2. nói ân huệ ban từ trên xuống: ơn mưa móc.
mưa ngâu, mưa dai dẳng vào tháng bảy âm lịch.
mưa phùn, mưa hạt nhỏ về mùa rét.
mưa rào, mưa to một hồi rồi tạnh.
mưa rươi," mưa bóng mây về mùa rươi  vào cuối thu."
mửa, đgt. nôn ra: ăn gì mửa hết  làm như mèo mửa.
mửa mật, khó nhọc quá sức: làm mửa mật.
mức," d. loài cây nhỡ  quả to bằng ngón tay và dài  gỗ dai thường dùng để làm guốc."  d. chừng độ đã định: đối đãi đúng mức; thi đua vượt mức kế hoạch.
mức độ, bậc gần hay xa một cơ sở so sánh (trong lĩnh vực cụ thể hay trừu tượng) dùng làm tiêu chuẩn cho hành động: ăn tiêu có mức độ; đầu tư người và của tới mức độ cao vào công cuộc nghiên cứu khoa học.
mực," 1 dt 1. loài động vật ở biển  thân mềm  có mai  đầu có mười tua  bụng chứa một túi đựng một chất nước màu đen: thuyền về bến với khoang đầy mực. 2. món ăn làm bằng thân mực đã phơi khô: bà bạn gắp tiếp  ép ăn những bóng  những mực (ngcghoan)." " 2 dt 1. chất lỏng có màu dùng để viết: mực đen; mực đỏ. 2. thoi chất màu đen  nấu bằng keo dùng để mài ra mà vẽ hay viết chữ: mực mài tròn  son mài dài (tng)."  tt có màu đen: chó . " 3 dt chừng độ đã qui định: thầy chắc hẳn văn chương có mực  lễ thánh  xem giò (trtxương); nói năng đúng mực."
mực tàu," chất đen nấu bằng keo và bồ hóng  dùng viết chữ hán và vẽ."
mực thước," mẫu mực  khuôn phép."
mưng, t. nói mụn nhọt hay vết thương nhiễm trùng đã bắt đầu có mủ trong chỗ sưng.
mừng," 1. t. cảm thấy vui sướng: nửa mừng nửa sợ biết bao nhiêu tình (nhđm). 2. đg. hoan nghênh  tỏ vẻ chia niềm vui bằng lời nói hay lễ vật: mừng đám cưới; điện mừng."
mừng công, vui liên hoan nhân dịp thắng lợi: lễ mừng công bắn rơi máy bay mỹ.
mừng rỡ," nh. mừng  ngh.1."
mừng rơn, rất mừng.
mừng tuổi, mừng người khác thêm một tuổi nhân ngày tết.
mươi, 1. d. từ chỉ hàng chục: mấy mươi; hai mươi; tám mươi. 2. t. khoảng độ mười: mươi ngày; mươi đồng.
mười, t. chín cộng với một: hai năm rõ mười.
mười mươi, chắc chắn lắm: có tư tưởng lệch lạc thì học giỏi mười mươi cũng không được ích gì.
mướn," đg. 1 thuê sức lao động. mướn người làm. đi làm thuê mà không ai mướn. cày thuê  cuốc mướn. 2 (dùng phụ sau đg. trong một số tổ hợp  đi đôi với vay). (cảm nghĩ) thay cho người khác  vì người khác xa lạ  chẳng có quan hệ gì với mình. thương vay khóc mướn. 3 (ph.). thuê. mướn luật sư. cho mướn phòng. chèo ghe mướn."
mượn," đgt. 1. xin phép tạm dùng của người khác trong một thời gian nhất định: mượn chiếc xe đạp đi ra phố  mượn quyển sách của bạn. 2. khng. nhờ làm hộ việc gì: mượn chữa chiếc xe đạp. 3. khng. thuê làm: mượn thợ xây nhà. 4. dựa vào người khác  hoặc phương tiện nào đó để làm việc gì: mượn cớ gây sự  mượn gió bẻ măng (tng.). 5. tiếp nhận cái bên ngoài nhập vào cái của mình  hệ thống của mình: từ mượn tiếng nước ngoài."
mương, d. đường khai để đưa nước vào ruộng.
mường, d. làng của người miền núi.
mường tượng," nhớ mang máng  nghĩ mang máng."
mướp," d. loài cây leo cùng họ với bầu bí  quả dài  lúc non thì mềm ăn được  lúc già thì thành xơ."
mướp đắng," loài cây gần với gấc  quả trông tựa quả mướp  vỏ có nhiều nốt sần sùi  vị đắng  ăn được."
mướp hương, thứ mướp có vị thơm.
mướt, t. nói mồ hôi toát ra nhiều: đi nắng mướt mồ hôi.  t. nh. mượt.
mượt, t. nhẵn và trơn: mặt lụa mượt; tóc mượt.
mưỡu, d. câu hát mào ở đầu bài hát nói.
mứt," d. thứ kẹo làm bằng hoa quả hoặc mấy thứ củ (khoai  cà-rốt...) nấu với đường: mứt bí; mứt sen."
mưu," dt kế hoạch được tính toán  cân nhắc kĩ: ông trần hưng-đạo cầm đầu  dùng mưu du kích đánh tàu tan hoang (hcm)."  đgt lo toan: phải giúp đỡ nhau để  hạnh phúc chung (hcm).
mưu cầu," lo toan  lo liệu: mưu cầu danh lợi."
mưu cơ, mưu mẹo thích ứng từng hoàn cảnh.
mưu đồ, tính toán làm điều gì không chính đáng: mưu đồ lừa gạt.
mưu hại, tìm cách làm hại người.
mưu kế, kế hoạch tiến hành công việc.
mưu lược, mưu kế và sách lược
mưu mẹo, mưu khôn khéo để lừa người ta.
mưu mô, nh. thủ đoạn: mưu mô của bọn đế quốc.
mưu sát, tìm cách giết người.
mưu sinh, tìm cách sinh sống.
mưu trí," mưu kế và tài trí của người khôn ngoan  thao lược."
mỹ cảm, sự cảm thấy cái đẹp.
mỹ dục, giáo dục làm cho người ta biết thưởng thức hay thể hiện cái đẹp.
mỹ học, môn học nghiên cứu cái đẹp và tác dụng của những cái mà mình cho là đẹp.
mỹ lệ, đẹp đẽ đến mức độ cao: cảnh trí mỹ lệ.
mỹ mãn," tốt đẹp đến mức độ cao hoặc đầy đủ  hoàn toàn phù hợp với lòng mong ước: kết quả mỹ mãn."
mỹ miều, xinh đẹp (dùng với ý mỉa mai).
mỹ nghệ," nghề dùng sự khéo léo của tay để làm những việc như thêu  chạm trổ."
mỹ nhân, người con gái đẹp.
mỹ nữ, người con gái đẹp.
mỹ quan, trông có vẻ đẹp.
mỹ thuật," nghệ thuật dùng màu sắc  hình thể để biểu hiện tình cảm  ý nghĩ của người ta như hội họa  điêu khắc  nhạc v.v.."
mỹ tục, phong tục tốt.
na," 1 d. cây ăn quả  vỏ quả có nhiều mắt  thịt quả trắng  mềm  ngọt  hạt màu đen. na mở mắt (sắp chín  kẽ giữa các mắt mở rộng ra). răng đen hạt na." " 2 đg. (kng.). mang theo người một cách lôi thôi  vất vả. na cả một bị nặng  không bước đi được. na theo lắm thứ linh tinh."  kí hiệu hoá học của nguyên tố natrium (natri).
na mô," cg. nam vô. từ qui y của các tín đồ phật giáo  nghĩa là tin theo  kính lễ  cầu nguyện  độ trì cho chúng sinh: na mô phật. na mô a di đà phật. lời tụng niệm của tín đồ phật giáo theo phái tịnh-độ  nhằm nhắc nhở phật độ trì cho chúng sinh. na mô một bồ dao găm (tng). miệng thì nói đạo đức bụng thì chứa chất mưu mô hiểm độc."
na ná," tt. gần giống  trông tựa như nhau: hai anh em na ná giống nhau."
na-pan," d. ét-xăng đông đặc nhờ có chất nát-ri pan-mi-tát  cháy rất mạnh và dùng trong việc chế tạo một loại bom cháy gọi là bom na-pan."
nà, d. bãi cát bồi ở bờ sông: trồng ngô ở nà.
nả," dt. 1. số lượng ít ỏi  không được bao nhiêu: sức nó thì được mấy nả. 2. thời gian ngắn  không được bao lâu: vải ấy thì được mấy nả thì rách."
nã," đgt 1. lùng để bắt: công an nã kẻ gian. 2. xin  đòi bằng được: nó nã tiền mẹ nó để đi đánh bạc. 3. nhắm súng vào mà bắn: nã pháo vào đồn địch."
ná, d. (ph.). nỏ. dùng ná bắn chim.
nạ dòng, nói người đàn bà đã có con và đứng tuổi: gái tơ mấy chốc sẩy ra nạ dòng (chp).
nạc," i. dt. loại thịt không có mỡ: chọn nạc để ăn. ii. tt. chỉ gồm phần tốt  chắc  hữu ích: đất nạc  vỉa than nạc."
nách," dt 1. mặt dưới ở chỗ cánh tay nối vào ngực: lên ổ gà ở nách; lông nách. 2. phần áo ở nách: khéo vá vai  tài vá nách (tng). 3. cạnh  góc: nách tường bông liễu bay sang láng giềng (k); gió heo may ù ù thổi lên nách tường (tô-hoài); hai nhà ở sát nách. 4. sự nuôi nấng con cái vất vả: một nách ba con mọn  tôi biết làm thế nào (ngcghoan)."  đgt ẵm ở bên : đi làm cũng phải nách con đi theo.
nai," d. bình đựng rượu bằng sành  mình to  cổ dài: ông có cái giò  bà thò nai rượu (tng).nai.- d. loài thú cùng họ với hươu nhưng to hơn và lông không có hình sao."  đg. buộc cho chặt: nai gạo vào bao tải.
nai lưng, đg. (kng.). buộc phải đem hết sức ra mà làm hoặc chịu đựng. nai lưng làm việc. nai lưng ra mà chịu.
nai nịt, buộc cho quần áo gọn gàng sát vào thân.
nài," 1 dt. người quản tượng  người chăn voi: nài voi."  2 dt. 1. dây vòng số 8 buộc vào chân để trèo lên cây (cau) cho chắc: làm các nài để trèo cau. 2. vòng dây buộc giữa ách cày: vặn nài bẻ ách. " 3 đgt. cố xin  yêu cầu cho bằng được: nài cho được giá  nài bố mẹ cho đi chơi."
nài ép," yêu cầu tha thiết  như muốn buộc người ta phải chiều ý mình: không nên nài ép uống rượu."
nài nỉ," đgt tha thiết yêu cầu: nài nỉ mãi  ông ấy mới nhận lời."
nài xin, yêu cầu nằn nì.
nải," d. cg. tay nải. túi khâu bằng vải gập chéo  thường dùng để đựng đồ hàng nhẹ  có thể đeo trên vai." " d. cụm quả chuối trong buồng chuối: buồng chuối có mười nải.nam.- d. ma ở ao  theo mê tín."
nái, 1 d. (ph.). bọ nẹt. " 2 d. 1 sợi tơ thô  ươm lẫn tơ gốc với tơ nõn. kéo nái. 2 hàng dệt bằng nái. thắt lưng nái." " 3 i t. (súc vật) thuộc giống cái  nuôi để cho đẻ. lợn nái. trâu nái." " ii d. (kng.). lợn (hoặc trâu  bò  v.v.)  (nói tắt). đàn nái."
nái sề, lợn đã đẻ.
nam," 1 i. dt. người thuộc giống đực: nam ngồi một bên  nữ ngồi một bên  các bạn nam. ii. tt. (một số đồ dùng) có cấu tạo  hình dạng phù hợp với việc sử dụng của đàn ông: xe đạp nam  quần áo nam." " 2 dt. tước thứ năm trong năm bậc do triều đình phong kiến phong (công  hầu  bá  tử  nam)." " 3 dt. 1. một trong bốn phương  nằm ở phía tay phải của người đang ngoảnh mặt về phía mặt trời mọc: làm nhà hướng nam (hnđ) 2. miền nam của việt nam: vào nam ra bắc. các tỉnh miền nam."  4 dt. ma người chết đuối: hồ có nam.
nam ai," điệu ca huế  có ba khổ ba vần như bài ""khuyên ai gắn bó báo đền công trình thầy mẹ  ân nặng nhường sông  nghĩa chất non cao..."""
nam bán cầu, nửa quả đất từ xích đạo đến nam cực.
nam bằng," cg. nam bình. điệu ca huế có ba khổ ba vần như bài ""ôi tan hợp xiết bao  tháng ngày đợi chờ non nước  ngàn dặm chơi vơi..."""
nam bình, nh. nam bằng.
nam châm," dt (h. châm: kim) vật có đặc tính hút sắt  khi đặt tự do ở một chỗ thì quay theo một phương nhất định gần trùng với phương nam-bắc: kim nam châm đã hướng dẫn đời anh (tố-hữu)."
nam cực, đầu trục ở phía nam của quả đất.
nam cực quyền," vòng tưởng tượng trên quả đất  ở nam bán cầu  cách nam cực 23<sup>0</sup>27'46"" và cách xích đạo 66<sup>0</sup>32'14""."
nam mô, x. na mô.
nam nhi," con trai  đàn ông: chí nam nhi."
nam nữ, d. nam và nữ (nói khái quát). thanh niên nam nữ. tình yêu nam nữ.
nam sinh, học sinh con trai.
nam tính, dt. tính cách có giới tính của đàn ông.
nam tử, con trai (cũ).
nam tước, tước thấp nhất trong năm tước của chế độ phong kiến.
nam vô, x. na mô.
nám, đg. (ph.). rám. da nám nắng. lửa cháy nám thân cây.
nạm, 1 dt. nắm: một nạm tóc  một nạm gạo. " 2 đgt. gắn  dát kim loại  đá quý lên đồ vật để trang trí: khay nạm bạc."
"nan"," dt 1. thanh mỏng bằng tre  nứa hoặc kim loại: ở nhà  vót nan đan rổ rá (ng-hồng). 2. cốt cái quạt bằng tre  hoặc xương  hoặc ngà: cái quạt 18 cái nan  ở giữa phất giấy  hai nan hai đầu (cd)."
nan giải, t. khó giải quyết. vấn đề nan giải.
nan hoa, bộ phận hình thanh dài nối trục bánh xe với vành bánh: nan hoa xe đạp.
nản, tt. ở trạng thái không muốn tiếp tục công việc vì cảm thấy khó có kết quả: gặp khó khăn một tí là nản  chưa chi đã nản.
nản chí, nh. nản.
nản lòng, nh. nản.
nán, đg. cố ở thêm ít lâu: nán lại vài ngày.
nạn," dt hiện tượng gây ra tai hại đến tính mạng hoặc tài sản: người ngay mắc nạn  kẻ gian vui cười (tng); nạn lụt; nạn đói; nạn mại dâm; hết nạn ấy đến nạn kia (k)."
nạn nhân, d. người bị nạn hoặc người phải chịu hậu quả của một tai hoạ xã hội hay một chế độ bất công. đưa nạn nhân đi cấp cứu. nạn nhân chiến tranh. nạn nhân của chính sách apartheid.
nang," dt.  cũ  id. cái túi  cái bao để đựng: một kho vàng không bằng nang chữ (tng.)."
nàng," dt 1. người phụ nữ trẻ: đạm tiên  nàng ấy xưa là ca nhi (k). 2. con gái quan lang ở miền thượng du (cũ): một cô nàng xinh đẹp." " đt đại từ chỉ phụ nữ trẻ ở ngôi thứ hai và thứ ba về số ít: làm cho rõ mặt phi thường  bấy giờ ta sẽ rước  nghi gia (k); giã chàng  nàng mới kíp dời song sa (k)."
nàng hầu, người phụ nữ được nuôi làm thiếp cho bọn đàn ông có của thời xưa: phải ép mình làm nàng hầu cho một phú ông. " hầu5 đgt 1. chờ chực ở bên cạnh để người trên sai bảo: nhà nghèo  từ nhỏ anh đã phải đi hầu một người có của; sảnh đường mảng tiếng đò"
nàng thơ, sức gợi cảm hứng cho nhà thơ.
nạng," d. gậy có ngáng ở đầu trên  dùng để chống  đỡ cho khỏi ngã  đổ. lê bước trên nạng gỗ. lấy nạng tre chống buồng chuối."
nanh," dt. 1. răng nhọn  sắc mọc ở giữa răng cửa và răng hàm: nanh cọp. 2. nốt nhỏ trắng  cứng  mọc ở lợi trẻ sơ sinh  lợn con  gây đau làm khó ăn: trẻ mọc nanh  bẻ nanh cho lợn. 3. mầm trong hạt vừa nhú ra khỏi vỏ: hạt giống nứt nanh."
nanh ác," tt độc ác  dữ tợn: phải sống với một mẹ chồng nanh ác."
nanh nọc," hung ác  thâm hiểm: con người nanh nọc."
nanh sấu," d. nanh cá sấu  mọc cái ra cái vào; dùng để ví cách trồng cây thành từng hàng so le với nhau. trồng theo lối nanh sấu."
nanh vuốt," dt. 1. nanh và vuốt của thú; thường dùng để ví kẻ giúp việc giỏi giang đắc lực: đã ngoài nanh vuốt lại trong cột rường (phan trần). 2. sự kìm kẹp dã man  nguy hiểm đến tính mạng: thoát khỏi nanh vuốt kẻ thù."
nạnh, đg. ganh tị nhau: nạnh nhau từng tí một.
nao, biến âm của nào (thường dùng trong thơ ca cũ): đêm trăng này nghỉ mát phương nao? (chp).  t. bối rối: nao lòng rối chí.
nao nao," 1. t. hơi bối rối trong lòng: thiệt lòng mình cũng nao nao lòng người (k). 2. ph. quanh co  uốn theo đường cong: nao nao dòng nước uốn quanh (k)."
nao núng," đg. thấy có sự lung lay  không còn vững vàng nữa. tinh thần nao núng. thế lực nao núng."
nào," i. đt. 1. từ dùng để hỏi về cái cần biết rõ trong tập hợp số cùng loại: trong số này người nào nói giỏi tiếng anh?  anh xem cái nào là của anh thì anh lấy đi  định ngày nào trong tháng này thì tổ chức. 2. từ dùng để chỉ ra một đối tượng có liên quan nhưng không cụ thể: có người nào đó sáng nay gọi điện cho anh  mới tết hôm nào mà lại đã sắp hết năm rồi. 3. từ dùng để chỉ bất cứ ai  hay việc gì: ngày nào cũng như ngày nào  ngày nào cũng được  món nào cũng ngon. ii. pht. từ dùng với ý phủ định nhằm bác bỏ: nào có gì đâu mà ầm ĩ cả lên  trước sau nào thấy bóng người (truyện kiều). iii. trt. từ dùng để nhấn mạnh mang tính liệt kê: nào giấy  nào sách  nào quần áo bừa bộn  một tháng phải lo đủ thứ: nào tiền ăn  nào tiền mặc  nào tiền học hành..."
nào hay, ai biết đâu: nào hay nó lại là người xấu.
nào là," l. nh. nào: nào là lính âu phi  nào là lính ngụy giơ tay hàng."
não, 1 dt bộ óc người: chảy máu não; nhũn não. " 2 tt buồn rầu  đau xót: não người cữ gió tuần mưa  một ngày nặng gánh tương tư một ngày (k); bỗng không mua não  chác sầu nghĩ nao (k)."
não lòng," buồn rầu  đau khổ: câu chuyện não lòng."
não nề, nh. não nùng.
não nùng, cg. não nề. buồn bã lắm: tiếng khóc than não nùng.
não nuột, nh. não nà. buồn một cách thấm thía: nghe não nuột mấy dây buồn bực (tỳ bà hành).
náo," ph. ồn ào  nhộn nhịp: làm náo cả chợ lên."
náo động," xao xuyến  ồn ào nhộn nhịp: mọi người náo động vì tiếng đại bác."
náo nhiệt," t. rộn ràng  sôi nổi trong hoạt động. không khí tưng bừng náo nhiệt của ngày hội."
náo nức, nhộn nhịp đua nhau: nhân dân náo nức đi đón bộ đội.
nạo," i. đgt. 1. cạo sát bề mặt bằng vật sắc nhọn làm cho bong ra thành lớp hoặc sợi mỏng nhỏ: nạo dừa  nạo đu đủ  nạo cỏ. 2. moi  làm cho ra bằng được: bị nôn nạo ruột ra  nạo tiền của mẹ. 3. mắng  phê phán gay gắt: bị thủ trưởng nạo cho một trận nên thân. ii. dt. dụng cụ có đầu sắc dùng để nạo: dùng nạo nạo đu đủ."
nạo thai, cho thai ra ngoài cơ thể trước thời hạn để tránh đẻ.
nạo vét," đg. 1. lấy cho hết những cái gì ở dưới cùng: nạo vét lòng sông. 2. bòn rút  bóp nặn cho hết: quan lại nạo vét tài sản của nhân dân.nạp.- đg. nh. nộp: nạp thuế.nạp đạn.- lắp đạn vào súng."
nạp," 1 đg. đưa vào  lắp vào (dụng cụ  máy móc  súng ống  v.v.) làm cho sử dụng được  hoạt động được. nạp thuốc vào điếu cày. nạp nguyên liệu vào lò. súng đã nạp đạn."  2 (ph.). x. nộp.
nát," 1 đgt. doạ  làm cho sợ: nát trẻ con." " 2 tt. 1. không còn giữ được nguyên hình thù như cũ  bị vụn  rời ra hoặc mềm nhão: gạo nát  bị nhàu nát  đập nát  giẫm nát  vò nát tờ giấy. 2. không giữ được ở trạng thái tốt  bị hư hỏng đến tồi tệ: còn lại toàn đồ nát  tình hình cơ quan nát bét."
nát bàn," thế giới không tưởng theo phật giáo  nơi tiêu thoát trọn vẹn không còn có luân hồi."
nát óc, đg. suy nghĩ rất vất vả để cố tìm cách giải quyết một vấn đề khó khăn phức tạp nào đó. nát óc tìm cách đối phó. nghĩ nát óc mà chưa giải được bài toán.
nát rượu, nói người hễ say rượu thì hay nói lảm nhảm xằng bậy.
nạt, đg. đe dọa người ở địa vị thấp hay người chưa thông thạo: ma cũ nạt ma mới (tng).
nạt nộ, đgt. quát tháo doạ dẫm làm cho sợ: tính hay nạt nộ  người lớn mà hay nạt nộ trẻ con.
náu, đg. ẩn giấu.
nay, tt hiện giờ: hôm nay; ngày nay; thời nay. " trgt bây giờ; hiện giờ:  tát đầm  mai tát đìa  ngày kia giỗ hậu (tng)."
nay mai, trong thời gian sắp tới: nay mai sẽ đi du lịch.
này," i. t. 1. nói người hoặc vật ở gần: này là em ruột  này là em dâu (k). 2. từ đặt sau một danh từ để chỉ thời gian hiện tại  người hoặc sự vật ở gần chỗ mình đương đứng  người hoặc sự vật mình đương nói đến: giờ phút này; anh này; ngọn núi này; việc này. ii. th. từ đặt ở đầu hoặc cuối câu để nhấn mạnh đến sự việc trước mắt: này  đọc đi! ăn đi này.nảy.- đg. mới trổ ra  đâm ra: nảy mầm; nảy tài. nảy đom đóm. nói mắt nhìn thấy những điểm lấm tấm sáng vì va chạm mạnh phải vật gì: bị một cái tát nảy đom đóm mắt.nảy lửa.- rất kịch liệt: trận đấu bóng nảy lửa.nảy mầm.- đg. 1. nói cây non xuất hiện ra từ hạt. 2. mới bắt đầu xuất hiện: chủ nghĩa tư bản nảy mầm.nảy nòi.- bắt đầu xuất hiện một thói xấu chưa từng có ở ông cha: sao thằng bé lại nảy nòi hung dữ thế.nảy nở.- sinh ra  mọc ra: nhân tài nảy nở.nảy sinh.- sinh ra  xuất hiện: mầm mống tư bản chủ nghĩa nảy sinh.nãy.- t. từ đặt sau những tiếng khi  lúc  ban  để hợp thành những phó từ chỉ một thời gian vừa mới qua: khi nãy; lúc nãy; ban nãy.nãy giờ.- ph. từ ban nãy đến bây giờ."
nảy, 1 đg. 1 bắt đầu nhú ra. hạt nảy mầm. đâm chồi nảy lộc. 2 bắt đầu sinh ra; phát sinh. mâu thuẫn nảy ra từ đó. chợt nảy ra một ý nghĩ. tát cho nảy đom đóm mắt. " 2 (cũ  hoặc ph.). x. nẩy2."
nảy lửa, rất kịch liệt: trận đấu bóng nảy lửa.
nảy nòi, bắt đầu xuất hiện một thói xấu chưa từng có ở ông cha: sao thằng bé lại nảy nòi hung dữ thế.
nảy nở," sinh ra  mọc ra: nhân tài nảy nở."
nảy sinh," sinh ra  xuất hiện: mầm mống tư bản chủ nghĩa nảy sinh."
nãy," t. từ đặt sau những tiếng khi  lúc  ban  để hợp thành những phó từ chỉ một thời gian vừa mới qua: khi nãy; lúc nãy; ban nãy."
nãy giờ, ph. từ ban nãy đến bây giờ.
nạy," đgt. cạy hoặc bẩy cho bật ra  bật lên: nạy cửa  nạy hòm."
nắc nẻ," loài sâu bọ thuộc loại bướm  đêm hay bay vào chỗ đèn sáng  đập cánh xành xạch."
nắc nỏm," nói khen tấm tắc  bằng một giọng ân cần: xem thơ anh bạn nắc nỏm khen."
nặc, t. nói một mùi hăng mạnh xông lên: nặc mùi rượu. ngr. hoàn toàn chỉ có một thứ: nặc giống tốt; nặc giọng bi quan.
nặc danh, nói thư giấu tên.
nặc nô, d. 1. kẻ làm nghề đi đòi nợ thuê trong xã hội cũ. 2. người đàn bà lắm lời và có những cử chỉ thô bỉ.
năm," 1 dt khoảng thời gian quả đất quay một vòng quanh mặt trời  bằng 365 ngày 5 giờ  48 phút  40 giây: một năm là mấy tháng xuân  một ngày là mấy giờ dần sớm mai (cd). 2. khoảng thời gian thường là mười hai tháng: một năm làm nhà  ba năm hết gạo (tng)." " 2 st bốn cộng một: năm con năm bát  nhà nát cột xiêu (tng); năm quan mua người  mười quan mua nết (tng)."
năm ánh sáng," khoảng cách trong không gian mà ánh sáng vượt được trong một năm  với vận tốc 300.000 km/giây (khoảng 9 46l 000 000 000 km) và là đơn vị độ dài trong thiên văn học."
năm ba," vài ba  một số lượng nhỏ: năm ba đồng. năm cha ba mẹ. lăng nhăng  táp nham."
năm bảy, một số lượng nhỏ vào khoảng từ năm đến bảy: năm bảy ngày.
năm dương lịch, x. năm xuân phân.
năm học," thời gian học ở trường  ở lớp trong một năm."
năm kia, năm trước năm ngoái.
năm ngoái, năm trước năm hiện thời.
năm tuổi, năm âm lịch đúng với hàng chi của năm mình đẻ (như người đẻ năm dần thì đến năm dần là năm tuổi).
nằm," i. đg. 1. đặt toàn thân mình trên một vật hoặc ở tư thế đó do người khác đặt: nằm trên ghế ngựa; em bé nằm trong nôi. nằm gai nếm mật. chịu gian nan khổ sở để lo việc nước như câu tiễn nước việt xưa  hằng ngày nằm trên gai và nếm mật đắng để khỏi quên việc lấy lại nước. nằm sương gối đất. nói sự vất vả của người phải ngủ trên mặt đất và ngoài trời. 2. ngủ: chưa tối đã đi nằm; hễ có ngáp ngủ thì cho đi nằm (cd). 3. ở  dự phần: nằm trong kế hoạch nhà nước. 4. giao hợp (thtục). ii. ph. theo phương ngang mặt đất: đặt nằm cái thang xuống.nằm bẹp.- đg. cg. nằm co; ngh. 2. ở yên một nơi không hoạt động gì: ốm nằm bẹp ở nhà.nằm bếp.- ở cữ."
nằm bẹp, đg. cg. nằm co; ngh. 2. ở yên một nơi không hoạt động gì: ốm nằm bẹp ở nhà.
nằm bếp, ở cữ.
nằm khàn, đg. 1. không có công ăn việc làm. 2. không hoạt động gì: trời mưa dầm nằm khàn.
nằm khểnh, nằm để nghỉ ngơi thoải mái.
nằm khoèo," đg. cg. nằm quèo. 1. nằm co quắp trên giường. 2. ở yên một nơi  không hoạt động gì."
nằm mê, đg. (kng.). chiêm bao.
nằm mộng, x. nằm mê.
nằm mơ, x. nằm mê.
nằm vạ," nằm lì không chịu dậy  để gây chuyện với ai hoặc để bắt đền."
nằm xuống, chết: bố nằm xuống các con tranh nhau của cải.
nắm," i đg. 1 co các ngón tay vào lòng bàn tay và giữ chặt lại cho thành một khối. nắm tay lại mà đấm. 2 nén thành khối nhỏ  thường bằng cách cho vào trong lòng bàn tay rồi bóp chặt lại. nắm than bỏ lò. mang cơm nắm đi ăn đường. 3 giữ chặt trong bàn tay. nắm lấy sợi dây. nắm tay nhau cùng ca múa. 4 làm cho mình có được để sử dụng  vận dụng. nắm vững kiến thức. nắm lấy thời cơ. nắm chính quyền." " ii d. 1 bàn tay  lại thành một khối. cho một nắm đấm. to bằng nắm tay. 2 khối nhỏ nén chặt lại bằng động tác nắm. ăn hết một nắm cơm. bỏ thêm mấy nắm than quả bàng vào lò. 3 lượng vật rời có thể nắm được trong lòng bàn tay. bốc một nắm gạo. vơ đũa cả nắm*. 4 lượng nhỏ bé  không đáng kể. người chỉ còn nắm xương  nắm da (rất gầy)."
năn nỉ, cg. nằn nì. khẩn khoản yêu cầu: phải năn nỉ mãi mới vay được tiền.
nằn nì, nh. năn nỉ.
nắn," đgt. 1. bóp nhẹ để xem xét: nắn túi  nắn xem quả na chín chưa. 2. uốn  sửa theo yêu cầu: nắn cho thẳng  nắn vành xe  thầy giáo nắn từng câu văn cho học sinh."
nắn nót, viết hoặc vẽ cẩn thận từng nét: nắn nót đề tên vào bằng khen.
nặn, đg. 1. tạo bằng tay một hình bằng một chất dẻo: nặn tượng; nặn bánh. 2. bóp cho những cái ở trong tòi ra ngoài: nặn nhọt lấy ngòi. 3. bịa đặt: nặn ra lắm chuyện rắc rối để chia rẽ.
nặn óc, suy nghĩ rất lâu và vất vả: nặn óc mới tìm ra được giải pháp.
năng," ph. hay  thường: dao năng liếc thì sắc  người năng chào thì quen (tng). năng nhặt chặt bị (tng). chịu khó gom góp nhặt nhạnh thì được nhiều."
năng lực," dt (h. lực: sức) khả năng làm việc tốt  nhờ có phẩm chất đạo đức và trình độ chuyên môn: chắc không thiếu những người có năng lực (hcm)."
năng lượng, (lý) đại lượng lý học do khả năng sản xuất công của một hệ thống.
năng nổ," t. tỏ ra ham hoạt động  hăng hái và chủ động trong các công việc chung. một thanh niên năng nổ. làm việc năng nổ."
năng suất, dt. 1. hiệu quả lao động được xác định theo thời gian quy định với sản phẩm hoàn thành: năng suất ngày hôm nay không đạt. 2. sản lượng đạt được cho một thời vụ trên một diện tích gieo trồng: ruộng năng suất cao.
nằng nặc," nói đòi hoặc xin dai dẳng  mãi không chịu thôi: nằng nặc đòi ăn."
nắng," dt ánh sáng mặt trời chiếu xuống lúc quang mây: bán nắng cho trời  bán sấm cho thiên lôi (tng)."  tt có ánh mặt trời chiếu vào: ngồi chỗ  mà sưởi.
nắng mưa, những nỗi vất vả trong cuộc sống: nắng mưa thui thủi quê người một thân (k).
nắng nôi, nắng nói chung.
nắng quái," nắng yếu lúc chiều tà  khi mặt trời đã ở dưới chân trời."
nắng ráo," nói trời không mưa: trời nắng ráo  rủ nhau đi dạo chơi.nặng.- t  ph. 1. khó mang  chuyển... vì có trọng lượng lớn: cháu bê làm sao được cái cối đá nặng. nặng trình trịch. nặng lắm: búa thợ rèn nặng trình trịch. 2. có tỷ trọng lớn: sắt nặng hơn nhôm. 3. to ra do có bệnh: mặt nặng vì bệnh phù. 4. gây một cảm giác khó chịu cho cơ thể  giác quan: thức ăn nặng khó tiêu; thịt ôi  có mùi nặng. 5. để lộ sự vụng về trong việc sáng tạo ra những vật đáng lẽ phải mảnh  thanh  uyển chuyển: câu văn nặng; nhà chắc chắn nhưng dáng nặng. 6. khó chịu đựng  gánh vác: sưu cao thuế nặng thời phong kiến; bệnh nặng. 7. có tác dụng sâu sắc vào lòng người: nghĩa nặng tình sâu. 8. nghiêng về: giải quyết công việc nặng về tình cảm.nặng căn.- khó sửa chữa vì tiêm nhiễm tính xấu đã lâu."
nặng," 1 d. tên gọi một thanh điệu của tiếng việt  được kí hiệu bằng dấu "" . "". thanh nặng. dấu nặng." " 2 t. 1 có trọng lượng bao nhiêu đó. bao gạo nặng 50 kilogram. cân xem nặng bao nhiêu. 2 có trọng lượng lớn hơn mức bình thường hoặc so với trọng lượng của vật khác; trái với nhẹ. nặng như chì. gánh bên nặng bên nhẹ. cành cây nặng trĩu quả. ăn no vác nặng*. 3 có tỉ trọng lớn. chì là một kim loại nặng. dầu nặng*. 4 có tác dụng làm cho cơ thể hoặc tinh thần phải chịu đựng nhiều  đòi hỏi nhiều sự vất vả. miễn làm công việc nặng. nhiệm vụ rất nặng. phạt nặng. 5 ở mức độ cao  có thể dẫn đến hậu quả tai hại  nghiêm trọng. bệnh nặng. bị thương nặng. máy hỏng nặng. phạm tội nặng. hạn nặng quá  lúa khô héo hết cả. 6 (đất) có nhiều sét  ít tơi xốp  cày cuốc nặng nhọc  vất vả. chân đất nặng. bò yếu không cày được ruộng nặng. 7 có cảm giác khó chịu  không thoải mái  tựa như có cái gì đó đè lên ở một bộ phận nào đó của cơ thể. đầu nặng mắt hoa. mắt nặng trịch vì thức trắng hai đêm liền. ăn phải thức ăn khó tiêu  nặng bụng. thấy nặng trong lòng (b.). 8 có tác động không êm dịu đến giác quan  gây cảm giác khó chịu. giọng miền biển  nặng và khó nghe. mùi tương thối rất nặng. 9 có sự gắn bó  thường là về tình cảm  tinh thần  không dễ dứt bỏ được. tình sâu nghĩa nặng. nặng lòng với quê hương. nặng nợ*. nặng tình*. 10 tỏ ra chú trọng nhiều đến một phía nào đó  trong khi ít chú ý đến những phía khác. nặng về lí  nhẹ về tình. nặng về số lượng  không chú ý chất lượng."
nặng gánh," nói một tình cảm sâu  một trách nhiệm lớn: nặng gánh tương tư; nặng gánh gia đình."
nặng lãi, nói cho vay lấy nhiều lãi.
nặng lòng, hết sức để tâm: nặng lòng về việc giáo dục con cái.
nặng lời," tt. có những lời lẽ quá đáng đối với người khác (thường là người thân quen  có quan hệ gần gũi): nặng lời với vợ con."
nặng mùi, tt có mùi khó ngửi xông lên từ xa: lọ mắm tôm đã nặng mùi.
nặng nề," t. ph. 1. chậm chạp  ì ạch: béo quá  đi đứng rất nặng nề. 2. nh. nặng  ngh. 5: câu văn nặng nề; nhà chắc chắn nhưng dáng nặng nề. 3. đòi hỏi nhiều cố gắng: trách nhiệm nặng nề.nặng nhọc.- khó khăn  tốn nhiều công sức: công việc nặng nhọc.nặng tai.- hơi điếc  nhận biết tiếng động  tiếng nói khó khăn: cụ già nặng tai; ốm nhiều sinh ra nặng tai.nặng tình.- nói tình nghĩa sâu sắc: đôi ta trót đã nặng tình (cd).nặng trĩu.- nói cây có nhiều quả khiến cho cành cây phải ngả xuống. ngr. rất nặng."
nặng nhọc, t. nặng nề và vất vả quá sức. công việc nặng nhọc. lao động quá nặng nhọc.
nặng tai," hơi điếc  nhận biết tiếng động  tiếng nói khó khăn: cụ già nặng tai; ốm nhiều sinh ra nặng tai."
nặng tình," tt. có tình cảm sâu đậm  khó dứt: hai người vẫn còn nặng tình với nhau lắm."
nặng trĩu, nói cây có nhiều quả khiến cho cành cây phải ngả xuống. ngr. rất nặng.
nắp, dt bộ phận dùng để đậy: nắp hòm; nắp hộp.
nấc," 1 d. 1 khoảng cách  thường chia đều  làm cữ  được đánh dấu bằng những khấc hoặc những hình thức nào đó. leo lên nấc thang cuối cùng. mực nước đã xuống được một nấc. bật khoá súng về nấc an toàn. 2 giai đoạn trong một tiến trình. công việc phải giải quyết làm mấy nấc mới xong." " 2 đg. có hơi bật mạnh từ trong cổ ra thành từng tiếng cách quãng  do cơ hoành co bóp mạnh. bị mệt vì nấc nhiều. cơn nấc. khóc nấc lên."
nầm," d. miếng thịt ở giữa bụng lợn  bò..."
nấm," 1 i. dt. 1. thực vật bậc thấp không có diệp lục  sống kí sinh trên các sinh vật hoặc trên các chất hữu cơ mục nát: vào rừng hái nấm  nhà cửa mọc lên như nấm. 2. bệnh ngoài da  thường làm cho các khe chân  bàn chân có những bọng nước nhỏ  ăn dần loét da. ii. dt. mô đất đắp thành hình tròn  nhỏ tựa như mũ nấm: nấm mồ  vùi nông một nấm mặc dầu cỏ hoa (truyện kiều)  đắp nấm trồng can."
nấm hương," loài nấm có mũ  có hương thơm."
nấm rơm," loài nấm có mũ  mọc ở các đống rơm rạ mục nát."
nậm, d. thứ bình nhỏ bằng sứ hay bằng sành dùng để đựng rượu.
nấn ná, dùng dằng ở lại một nơi để chờ đợi: nấn ná xem tin nhà có tới không.
nâng, đgt 1. dùng tay đỡ và đưa lên cao: vội vàng sinh đã tay nâng ngang mày (k). 2. đỡ dậy: chị ngã em nâng (tng).
nâng đỡ," đg. giúp đỡ  tạo điều kiện cho tiến lên. nâng đỡ người yếu kém."
nâng giấc," chăm nom từng li từng tí người già cả hay người ốm: mẹ đau  con cái nâng giấc suốt ngày."
nâng niu, chăm chút một cách âu yếm: mẹ nâng niu con.
nẫng, đg. ăn cắp nhanh (thtục): vừa quay đi đã có kẻ nẫng mất cái làn.
nậng, x. nựng: nậng con.
nấp, đgt. giấu mình để không nhìn thấy: thẹn thùng nấp sau cánh cửa  nấp sau lưng mẹ.
nấp bóng, dựa vào uy thế của kẻ khác: nấp bóng nhà quyền quí.
nâu," dt loài cây leo ở rừng  rễ hình củ  chứa nhiều chất chát  dùng để nhuộm vải: vào rừng  tìm cây nâu để đào lấy củ."  tt có màu vàng hung: quần  áo vải (tng).
nâu non, màu nâu nhạt: áo nâu non.
nâu sồng, đồ mặc của người tu theo phật giáo nói chung.
nẫu," ph  t. nói quả chín quá hóa nát ra: quả đu đủ chín nẫu. nẫu ruột nẫu gan. cg. nẫu nà. buồn phiền quá không nói ra được." " (đph) đ. họ  những người ấy: nẫu nói chuyện với nhau."
nấu," đg. 1. đun trong nước cho chín thành thức ăn  thức uống: nấu canh; nấu cơm; nấu chè xanh. nấu sử sôi kinh. học tập chăm chỉ (cũ). 2. đun đồ vải trong nước có xà phòng hoặc chất hóa học cho sạch  cho trắng: nấu quần áo."
nấu ăn, cg. nấu bếp. làm chín thực phẩm dùng vào bữa cơm: mười giờ sáng mới nấu ăn.nấu bếp.- nh. nấu ăn.
nấu bếp, nh. nấu ăn.
nấu nướng, làm việc bếp nước nói chung.
nậu," d. áo nẹp ngày xưa  mặc để đi rước." " (đph) d. bọn  tụi: cùng nậu với bọn ăn cắp."
nây, d. chừng này: lớn bằng nây mà còn vòi mẹ.  l. d. thịt mỡ bèo nhèo ở bụng lợn. 2. t. nói béo mập mạp: béo nây. " (đph) t. này: bên nây  bên kia."
nầy, t. th. x. này.
nẩy, đg. bật lên: quả bóng nẩy; giật nẩy.
nẫy, t. x. nãy: lúc nẫy; ban nẫy.
nấy," t. người ấy  cái ấy: việc ai nấy làm; bạ gì ăn nấy."
ne, đg. xua về một bên: ne vịt xuống ao.
nè," (đph) th. nh. này: nè  nói cho mà biết."
nẻ," 1 đg. nứt ra thành đường  thành kẽ nhỏ trên bề mặt  do khô quá (thường nói về da người hoặc mặt ruộng). mùa đông da bị nẻ. đồng ruộng nẻ toác vì nắng hạn." " 2 đg. (kng.). đánh mạnh  thường bằng vật nhỏ  dài. nẻ cho mấy phát. cứ chỗ ấy mà nẻ."
né, 1 dt. dụng cụ đan bằng phên có rơm lót để tằm làm kén.  2 đgt. 1. nghiêng hoặc nép về một bên để tránh: né cho người ta đi qua  đứng né sang một bên. 2. nh. tránh: né đạn loạn  tạm né vào gia đình thân quen.
né tránh," đgt 1. không muốn đối diện với ai: thấy hắn  anh em đều né tránh. 2. ngại làm việc gì: né tránh khó khăn."
nem," d. món ăn làm bằng thịt và mỡ sống xắt hạt lựu  trộn với bì lợn luộc thái nhỏ và bóp với thính. nem công chả phượng. các món ăn sang nói chung."
nem chua," món ăn làm bằng thịt lợn sống  giã nát  gói lại và để cho lên men chua ra."
nem nép, nói dáng sợ hãi rụt rè: nem nép sợ đòn.
ném, đg. bằng sức của cánh tay làm cho vật cầm tay rời đột ngột và di chuyển nhanh trong không gian đến một đích nhất định. ném lựu đạn. thi ném xa. máy bay ném bom (thả bom).
ném đĩa, môn thể thao thi ném ra xa một cái đĩa nặng bằng kim loại.
ném tạ, môn thể thao thi ném một quả tạ đi xa.
nén," 1 dt. loại củ nhỏ bằng chiếc đũa  màu trắng  dùng làm thuốc trị rắn: củ nén." " 2 dt. que  cây (hương): thắp mấy nén hương  nén hương đến trước phật đài (truyện kiều)."  3 dt. đơn vị đo khối lượng bằng 10 lạng ta (ớ 375 gam): nén tơ  nén bạc đâm toạc tờ giấy. " 4 đgt. 1. đè  ép xuống: nén bánh chưng  nén cà  dưa nén. 2. kìm giữ tình cảm trong lòng: nén đau thương  nén giận."
nén lòng, đgt dẹp nỗi xúc động: nén lòng luyến tiếc nước non bùi ngùi (tú-mỡ).
neo," 1 i d. vật nặng  thả chìm dưới nước cho cắm chặt ở đáy để giữ cho tàu  thuyền hoặc vật nổi nào đó ở vị trí nhất định  khỏi bị trôi. thả neo. tàu nhổ neo ra khơi."  ii đg. giữ cho ở yên tại vị trí nhất định trên mặt nước bằng . neo thuyền ngoài bến.  2 t. (thường nói neo người). ở trong cảnh gia đình có quá ít người có khả năng lao động (nên công việc làm ăn rất vất vả).
neo đơn, nh. neo.
nèo," đg. cố kéo  cố nài: nèo bạn đi xem hát."
nẻo," dt. 1. lối đi  đường đi về một phía nào đó: đi khắp nẻo đường đất nước. 2. lúc  thuở: nẻo xưa."
néo," i. d. 1. đồ làm bằng hai đoạn tre nối với nhau bằng một đoạn thừng  dùng để cặp lúa mà đập. 2. thanh tre hay gỗ dùng để xoắn một vòng dây cho chặt. ii. đg. xoắn chặt bằng cái néo. già néo đứt giây. làm găng quá nên hỏng việc."
nép," đgt thu mình: thu sợ hãi nép mình vào một gốc cây (ngđthi); lúa chiêm nép ở đầu bờ  hễ nghe tiếng sấm phất cờ mà lên (cd)." " trgt sát vào một nơi kín: mấy cô du kích đứng  vào sườn đồi (phan tứ); phụng phịu  đứng nép bên bức vách (ng-hồng)."
nẹp," i d. 1 vật có hình thanh dài  mỏng được đính thêm vào  thường ở mép  để giữ cho chắc. nẹp phên. hòm gỗ có nẹp sắt. dùng nẹp cố định chỗ xương gãy. 2 miếng vải dài  khâu giữ mép quần áo cho chắc hay để trang trí cho đẹp. áo nẹp ngoài. quần soóc đính nẹp đỏ."  ii đg. làm cho được giữ chắc bằng cái . nẹp lại cái rá.
nét," 1 dt. 1. đường vạch bằng bút: chữ hán nhiều nét khó viết  nét vẽ. 2. đường tạo nên hình dáng bên ngoài: nét mặt  hình ảnh đậm nét. 3. vẻ mặt thể hiện cảm xúc  thái độ: nét mặt trầm tư. 4. điểm chính  điểm cơ bản: nét nổi bật  vài nét về tình hình." " 2 (f. net) tt. (âm thanh  hình) rõ  nổi bật: tiếng ti-vi rất nét  chụp ảnh nét."
nẹt, đg. 1. uốn cong một thanh tre mà bật. 2. đánh: nẹt cho một trận. 3. đe dọa: nẹt trẻ con.
nê," t. nhiều (thtục): tiền còn nê  không ngại." " d. loài cây có quả như quả na  nhưng da nhẵn không có mắt."
nê-ông," khí trơ  thường dùng trong các đèn ống để tạo ra ánh sáng."
nề, 1. đg. xoa vữa cho nhẵn. 2. d. đồ bằng gỗ nhẵn dùng để xoa vữa vào tường.  t. x. phù.  đg. quản ngại (dùng với ý phủ định): không nề đường xa.
nề hà, đgt quản ngại: phu-tử không nề hà vất vả (nghtưởng).
nề nếp, x. nền nếp.
nể, đg. 1. cg. nể vì. kính hay sợ sệt một phần nào: nể người trên. 2. kiêng dè để tránh mất lòng: nể quá nên phải cho mượn.nể.- đg. nói ngồi rồi không làm gì (ít dùng): ăn dưng ở nể. " mặt nh. nể  ngh. 1."
nể mặt," nh. nể  ngh. 1."
nể nang, e dè vì sợ mất lòng.
nể vì," nh. nể  ngh. 1: nể vì người trên."
nệ," đg. chú ý  bận lòng đến những cái nhỏ: người hay nệ ít khi được vừa ý."
nệ cổ, khư khư theo cái cũ.
nêm," 1 i d. mảnh cứng  nhỏ dùng để chêm cho chặt. nêm gài rất chặt. tháo nêm."  ii đg. chêm hoặc lèn cho chặt.  cối. chật như nêm.  2 đg. (ph.). cho thêm một ít mắm muối vào thức ăn khi đã nấu chín. nêm canh. nêm ít muối.
nếm," đgt. 1. ăn hay uống thử một tí để biết được vị thế nào: nếm canh  nếm thử miếng bánh. 2. biết qua  trải qua bước đầu (điều cho là không hay): nếm mùi cay đắng  nếm đòn."
nếm trải," trải qua  kinh qua  đã từng biết: nếm trải những khó khăn gian khổ."
nệm," dt (cn. đệm) đồ dùng bằng vải nhồi bông  rơm hay cỏ để nằm hay ngồi cho êm: trên chăn dưới nệm (tng); nệm hoa đối mặt  chén vàng trao tay (nđm)."
nên," i. ph. 1. cần làm: nên dậy sớm mà tập thể dục. 2. đáng: việc đó nên thực hiện ngay. ii. g. ra  thành: học sao cho nên người; vì lười nên dốt.nên chăng.- có nên hay không: việc ấy nên chăng? nên chi.- g. vì lẽ đó: chăm học nên chi giỏi nhất lớp.nên danh.- có danh vị  được nhiều người biết tiếng."
nên chăng, có nên hay không: việc ấy nên chăng?
nên chi, g. vì lẽ đó: chăm học nên chi giỏi nhất lớp.
nên danh," có danh vị  được nhiều người biết tiếng."
nên người, thành người tốt: dạy cho nên người.
nền," 1 d. 1 mặt phẳng bên dưới của các buồng  phòng ở. nền nhà lát gạch hoa. 2 lớp đất đá ở bên dưới dùng để đỡ móng nhà. đắp nền xây móng. 3 lớp đất đá cứng  chắc ở sâu bên dưới của ruộng  lòng sông  lòng đường. ruộng bị trôi hết màu chỉ còn trơ lại nền. trải một lớp đá dăm lên nền đường. 4 cái được trải ra trên một diện rộng và làm nổi lên những gì ở trên đó. vải nền trắng  hoa xanh. nền trời đầy sao. 5 từ dùng để chỉ từng lĩnh vực được xây dựng trong hoạt động của con người  làm cơ sở cho đời sống xã hội. một nền kinh tế phát triển. nền văn hoá lâu đời. nền hoà bình lâu dài." " 2 t. (ăn mặc) đẹp  nổi  nhưng nhã nhặn  đứng đắn. mặc chiếc áo len màu hoa cà rất nền."
nền móng, dt. 1. phần đất đã gia cố để xây nhà. 2. phần làm cơ sở vững chắc để phát triển những cái khác: phát triển kinh tế để làm nền móng nâng cao đời sống.
nền nếp," dt (cn. nề nếp) thói quen giữ gìn những cách làm việc hợp lí và sự sinh hoạt có kỉ luật  có trật tự  có tổ chức: gian nhà thanh bạch nhưng rõ vẻ nền nếp lâu đời (ngđthi)."  tt có thói quen tốt: một gia đình .
nền tảng, d. bộ phận vững chắc dựa trên đó các bộ phận khác tồn tại và phát triển. công nghiệp nặng là nền tảng của nền kinh tế quốc dân.
nến," d. 1. đồ để thắp cho sáng  làm bằng sáp  bằng mỡ có lõi bằng sợi: thắp nến trên bàn thờ. 2. (lý). đơn vị cũ của cường độ ánh sáng: bóng đèn 25 nến."
nện, đg. 1. đập mạnh vào một vật: nện sắt trên đe. 2. đánh (thtục): nện cho nó một trận.
nếp," d. vết gấp: nếp áo  nếp khăn. ngb. lề lối  cách thức: nếp sống mới."  i. d. x. gạo nếp: ăn nếp. ii. t. 1. nấu bằng gạo nếp: xôi nếp; bánh nếp. 2. từ chung chỉ các thứ ngũ cốc trắng và ăn dẻo: ngô nếp.  d. lề thói (cũ).
nếp cái, thứ gạo nếp hạt to.
nếp con, thứ gạo nếp hạt nhỏ.
nếp tẻ," việc phải trái  hay dở  được thua: chưa biết nếp tẻ thế nào đã vội nổi nóng."
nết," d. thói quen  cách ăn ở tốt: cái nết đánh chết cái đẹp (tng)."
nết na," có nết tốt  ngoan ngoãn: cô bé nết na."
nêu," 1 dt. cây tre đẵn gốc  để đủ ngọn  trồng trước sân  trên buộc một cỗ mũ nhỏ và một tảng vàng  có nơi còn treo cả khánh bằng đất nung  dùng làm dấu hiệu đất có chủ  ma quỷ không được dòm ngó quấy nhiễu  thường trồng từ ngày 23 tết đến hết ngày mồng 7 tết."  2 đgt. 1. đưa ra một vấn đề để mọi người cùng trao đổi: nêu câu hỏi để thảo luận. 2. làm gương cho người khác: nêu cao tinh thần trách nhiệm.
nếu," lt ví bằng; nhược bằng; trong trường hợp: chấp kinh nếu chẳng tòng quyền  lỡ khi muôn một chu tuyền được sao (nđm); nếu anh không đến  buổi họp sẽ kém vui (hnđ); nếu tôi về chậm  gia đình cứ ăn trước."
ngà," dt 1. răng nanh hàm trên con voi mọc dài ra hai bên miệng: ăn cơm nhà vác ngà voi (tng). 2. chất cấu tạo nên ngà voi: đũa bằng ngà; trong như ngọc  trắng như ngà (tng)."  tt như màu : ánh trăng ngà.
ngà ngà, bắt đầu chếnh choáng hơi say rượu: rượu đã ngà ngà.  có màu vàng rất nhạt: áo lụa ngà ngà.
ngà voi," d. cây cảnh thuộc họ hành tỏi  mọc thành những khúc hình trụ nhọn đầu trông như ngà con voi."
ngả, 1 dt. đường đi theo một hướng nào đó: đường chia theo mấy ngả  chia tay mỗi người mỗi ngả. " 2 đgt. 1. chuyển từ vị trí thẳng sang vị trí nghiêng  chếch hoặc nằm ngang: ngả người xuống giường  ngả đầu và ngực mẹ  mặt trời ngả về tây. 2. chuyển từ thái độ  ý kiến trung gian sang hẳn một bên: tầng lớp trung gian ngả về bên mình  ý kiến đã ngả về số đông. 3. chuyển  thay đổi màu sắc  tính chất trạng thái: tóc đã ngả màu  trời ngả sang hè. 4. lấy ra khỏi và đặt ngửa: ngả màu bát  ngả mũ chào. 5. lấy bằng cách đẵn  chặt  giết: ngả lợn ăn mừng  ngả cây lấy gỗ. 6. cày cấy  gieo trồng: ngả ruộng sau khi gặt  ngả mạ."
ngả lưng, đgt ghé lưng nằm tạm một lúc: ngả lưng dựa vào cái cột sắt ngủ gà ngủ gật (thế-lữ).
ngả nghiêng," t. 1. nói cách đứng ngồi không đứng đắn  không nghiêm trang. 2. dao động bấp bênh  không có lập trường vững: thái độ ngả nghiêng trước tình thế khó khăn.ngả ngốn.- ngổn ngang không có trật tự: nằm ngả ngốn đầy nhà.ngả ngớn.- không nghiêm trang  không đứng đắn: nói cười ngả ngớn trước mặt mọi người.ngả vạ.- nói dân làng bắt phạt một người vi phạm lệ làng (cũ).ngã.- đg. rơi mình xuống vì mất thăng bằng: ngã từ cây xuống ao. ngr. hi sinh tính mệnh trong chiến đấu: người trước ngã  người sau xốc tới.ngã.- d. từ đặt trước một số để biểu thị điểm tại đó nhiều con đường hoặc nhiều con sông gặp nhau  số nói trên chỉ số hướng đi: ngã tư; ngã ba sông.ngã ba.- d. 1. chỗ một con đường đi ra ba ngả. 2. chỗ ngoặt đi theo một hướng khác: ngã ba lịch sử.ngã giá.- ấn định giá cả dứt khoát: ngã giá cái xe ba trăm đồng.ngã lẽ.- rõ ràng  không cần phải bàn cãi nữa."
ngả ngốn, ngổn ngang không có trật tự: nằm ngả ngốn đầy nhà.
ngả ngớn," không nghiêm trang  không đứng đắn: nói cười ngả ngớn trước mặt mọi người."
ngả vạ, nói dân làng bắt phạt một người vi phạm lệ làng (cũ).
ngã," 1 d. (dùng trước d. chỉ số). chỗ có nhiều ngả đường  ngả sông toả đi các hướng khác nhau. ngã năm. ngã ba sông. đứng trước ngã ba cuộc đời (b.)." " 2 d. tên gọi một thanh điệu của tiếng việt  được kí hiệu bằng dấu "" ~ "". thanh ngã. dấu ngã." " 3 đg. 1 chuyển đột ngột  ngoài ý muốn  sang vị trí thân sát trên mặt nền  do bị mất thăng bằng. đường trơn  bị ngã. tuột tay  ngã nhào xuống đất. bị đánh ngã. chị ngã em nâng (tng.). 2 chết (lối nói trtr.  hoặc kiêng kị). những chiến sĩ đã ngã xuống ngoài mặt trận. đợt rét này trâu bò ngã nhiều. 3 không giữ vững được tinh thần  ý chí do không chịu nổi tác động từ bên ngoài. nó bị ngã trước những cám dỗ tầm thường. ngã lòng*. chớ thấy sóng cả mà ngã tay chèo (tng.). 4 (dùng trước d.  trong một vài tổ hợp). xác định  dứt khoát  rõ ràng  không còn phải bàn cãi nữa. bàn cho ngã lẽ. ngã giá*."
ngã giá, ấn định giá cả dứt khoát: ngã giá cái xe ba trăm đồng.
ngã lòng, chán nản; không muốn tiếp tục một công việc đang làm dở: chớ thấy thất bại mà ngã lòng.
ngã ngũ, đã đi đến một kết luận dứt khoát: việc đương bàn chưa ngã ngũ ra sao cả.
ngã ngửa," đg. 1. ngã lưng xuống dưới. 2. sửng sốt trước một việc bất ngờ: tưởng con ngoan không răn bảo  đến lúc nó làm xằng mới ngã ngửa ra."
ngã nước," dt. 1. bệnh sốt rét  theo cách gọi dân gian. 2. hiện tượng mang bệnh như ghẻ  lở  ốm của trâu bò khi từ miền núi chuyển về đồng bằng: trâu bị ngã nước."
ngạc nhiên," tt (h. ngạc: kinh hãi; nhiên: như thường) lạ lùng  sửng sốt: tôi rất ngạc nhiên về sự thay đổi  từ cử chỉ cho đến cách ăn nói của huệ (ngcghoan)."
ngách," d. nhánh nhỏ  hẹp  rẽ ra từ hang động  hầm hào hay sông suối. hầm có nhiều ngách. ngách sông."
ngạch," d. bậc cửa bằng gạch  bằng gỗ  bằng đất  để lắp cánh cửa vào."  d. hạng thứ do nhà nước qui định: ngạch thuế; công chức chưa vào ngạch.
ngạch bậc, nh. ngạch trật.
ngạch trật," cg. ngạch bậc. thứ bậc trong qui chế viên chức  cán bộ."
ngai," dt. 1. ghế có tựa và tay vịn để vua ngồi trong các buổi chầu. 2. nơi để linh vị thờ tổ tiên  có tay ngai như ghế vua ngồi."
ngai ngái, hơi có vị ngang: thuốc lào ngai ngái.
ngai vàng," nh. ngai  ngh.1. ngr. ngôi vua: cách mạng tháng tám lật đổ ngai vàng nhà nguyễn."
ngài," 1 dt 1. con bướm do con tằm biến thành: mắt phượng mày ngài (tng). 2. lông mày đẹp: khuôn trăng đầy đặn  nét ngài nở nang (k)." " 2 đt 1. đại từ ngôi thứ hai dùng để nói với người mà mình coi trọng: xin cảm ơn ngài đã chiếu cố đến chúng tôi. 2. đại từ ngôi thứ ba chỉ thần  thánh: người ta nói ngài thiêng lắm đấy."  dt từ đặt trước danh từ chỉ một tước vị:  bộ trưởng; ngài đại sứ.
ngài ngại," hơi ngại: trời rét  ra đường thấy ngài ngại."
ngải," d. loài cây thuộc loại nghệ  lá lớn  củ lớn."
ngải cứu," loài cây thuộc họ cúc  mặt dưới lá có lông trắng  dùng làm thuốc."
ngãi, d. điều làm khuôn phép cho cách xử thế: tham vàng bỏ ngãi (tng).
ngái," d. loài cây cùng họ với sung  lá có lông cứng  thường dùng để ủ mốc tương." " t. không được êm dịu vì còn sượng hoặc chưa ủ kỹ: thuốc mới  hút còn ngái."
ngái ngủ, đg. chưa hết buồn ngủ hoặc chưa tỉnh táo hẳn sau khi vừa ngủ dậy. giọng ngái ngủ.
ngại," đgt. 1. cảm thấy cần phải tránh vì không muốn gánh chịu  không muốn có liên luỵ: ngại đường xa  ngại va chạm. 2. cảm thấy lo lắng  không yên lòng vì sợ có điều không hay xảy ra: ngại cho tương lai của con nếu lấy phải người chồng như vậy."
ngại ngần," cg. ngần ngại. lo ngại và lưỡng lự  không cương quyết thi hành."
ngại ngùng," đgt e sợ  không dám quyết: xa xôi em chớ ngại ngùng  xa người  xa tiếng  nhưng lòng không xa (cd)."
ngàm, d. đầu thanh gỗ đã khoét thành khấc để đặt cho ăn khớp với đầu thanh gỗ khác.
ngan," d. loài chim thuộc loại vịt đầu có mào  thịt đỏ."
ngàn, 1 d. (vch.). rừng. vượt suối băng ngàn. đốn tre đẵn gỗ trên ngàn... (cd.).  2 x. nghìn.
ngán," tt. 1. chán lắm  đến mức như không chịu nổi: ngán thịt mỡ  xem mãi phim này cũng ngán  ngán việc đó lắm. 2. ngại đến mức sợ: ngán đòn  trông bộ nó chẳng ngán ai cả."
ngán ngẩm, t. nh. ngán: lòng ngán ngẩm buồn tênh mọi nỗi (cgo).
ngạn ngữ, dt (h. ngữ: lời nói) câu nói hay của người xưa còn truyền tụng: có nhiều câu ngạn ngữ cần nhắc lại cho tuổi trẻ.
ngang," t. 1. nói đường hay mặt song song với mặt nước yên lặng  trái với dọc: nét ngang; xà ngang. ngang bằng sổ ngay. a) nói chữ viết ngay ngắn  chân phương. b) thẳng thắn rõ ràng. 2. bằng nhau  cân nhau  xứng với nhau: ngang sức. 3. trái với lẽ thường  lẽ phải: nói ngang quá. ngang như cua. ngang lắm."
ngang bướng, nh. bướng.
ngang dạ, không thấy ngon miệng vì trước bữa cơm đã có ăn một ít.
ngang dọc, nh. dọc ngang.
ngang hàng, tt. cùng thứ bậc trong quan hệ gia đình hoặc quan hệ xã hội.
ngang ngạnh," bướng bỉnh  không chịu thuận theo."
ngang ngửa," tt ngang trái  không thuận chiều: trăm điều ngang ngửa vì tôi  thân sau ai chịu tội trời ấy cho (k)."
ngang ngược," tai ác  hay làm và đòi hỏi những cái trái lẽ thường."
ngang nhiên," theo ý mình  không đếm xỉa đến người khác  đến lẽ phải: ngang nhiên hái chanh hàng xóm.ngang phè.- rất trái với lẽ thông thường: lý sự ngang phè.ngang tai.- trái lẽ phải  nghe không xuôi: câu nói ngang tai.ngang tàng.- có những ý nghĩ và hành động bất khuất khác thường: năm năm trời bể ngang tàng (k).ngang trái.- trái lẽ thường: ai chịu nghe lời ngang trái?ngang vai.- nh. ngang hàng: người ngang vai với anh mình.ngáng.- d. thanh gỗ  tre  để căng ngang mặt võng."
ngang tai," trái lẽ phải  nghe không xuôi: câu nói ngang tai."
ngang tàng, có những ý nghĩ và hành động bất khuất khác thường: năm năm trời bể ngang tàng (k).
ngang trái," t. 1 trái với đạo lí  với lẽ thường. việc làm ngang trái. luận điệu ngang trái. 2 éo le và gây đau khổ. những cảnh đời ngang trái. mối tình ngang trái."
ngáng," i. dt. đoạn tre gỗ đặt ngang để làm vật cản  chắn hoặc làm vật đỡ: gặp ngáng phải xuống xe  võng trần ngáng ngà. ii. đgt. chắn ngang  làm cản trở: ngáng đường  đưa chân ngáng ngã."
ngành," d. 1. cành nhỏ: ngành cam. 2. lĩnh vực chuyên môn: ngành giáo dục; ngành y tế. 3. danh từ phân loại sinh vật chỉ những nhóm sinh vật thuộc cùng một giới và gồm nhiều lớp khác nhau: ngành bí tử thuộc giới thực vật gồm hai lớp là đơn tử diệp và song tử diệp. 4. chi phái trong một họ: ngành dưới  ngành trên."
ngành nghề, nghề nghiệp chuyên môn: lựa chọn ngành nghề.
ngành ngọn, dt đầu đuôi và chi tiết của sự việc: tìm hiểu ngành ngọn của sự thay đổi ấy.
ngảnh," đg. nh. ngoảnh. quay về phía khác: gọi nó  nó ngảnh mặt đi."
ngạnh, d. 1 mũi nhọn và sắc chĩa chéo ra ngược chiều với mũi nhọn chính để làm cho vật bị mắc vào khó giãy ra. ngạnh lưỡi câu. chông sắt có nhiều ngạnh. 2 gai xương cứng ở vây ngực một số loài cá. ngạnh cá trê.
ngao," dt. động vật thân mềm  có ở vùng triều nơi đáy cát hoặc cát bùn ven sông biển nam hà  ninh bình  thanh hoá  bến tre...; vỏ hai mảnh  dày  hình tam giác  mặt ngoài có lớp sừng mỏng trong suốt  mặt trong trắng phủ lớp xà cừ mỏng  được dùng làm thực phẩm; còn gọi là nghêu."
ngao du, đi dạo chơi: ngao du khắp núi sông.
ngao ngán," chán nản  buồn rầu man mác: cảnh tiêu điều ngao ngán dường bao (cgo)."
ngào, đgt trộn hai hay nhiều chất với nước rồi bóp cho nhuyễn: ngào bột với đường để làm bánh.
ngào ngạt, t. có mùi thơm lan toả rộng và kích thích mạnh vào khứu giác. khói hương ngào ngạt. mùi thơm ngào ngạt. ngào ngạt hương xuân.
ngáo, 1 dt. dụng cụ bằng sắt hình móc câu thường dùng để móc hàng hoá bốc vác.  2 nh. ngoáo.
ngạo, đgt khinh thường mọi người: trẻ tuổi mà đã ngạo đời rồi.
ngạo mạn," kiêu căng khinh đời  khinh người trên."
ngạo nghễ," t. tỏ ra không chút sợ sệt  mà coi thường  bất chấp tất cả. tư thế ngạo nghễ  hiên ngang. mỉm cười ngạo nghễ trước cái chết. tuyên bố một cách ngạo nghễ."
ngạo ngược," hỗn xược  ngang bướng."
ngáp," đgt. 1. há rộng miệng và thở ra thật dài  do thiếu ngủ  thiếu không khí hoặc quá mệt mỏi: ngáp ngủ  ngáp ngắn ngáp dài. 2. suy kiệt hoặc đành phải bó tay: chuyến này mà hỏng nốt thì chỉ có mà ngáp."
ngát, ph. nói mùi hương thơm lắm: hoa bưởi thơm ngát.
ngạt," tt  trgt có cảm giác khó thở hoặc không thở được: các bạn tôi chết vì ngạt thở (tô-hoài)."
ngạt mũi, khó thở vì tắc mũi: ra chơi nắng bị ngạt mũi.
ngạt ngào, t. (id.). như ngào ngạt.
ngau ngáu, tiếng nhai vật giòn và cứng: nhai sụn ngau ngáu.
ngay," i. tt. 1. nh. thẳng: đứng ngay  cây ngay không sợ chết đứng (tng.). 2. thẳng đừ  khó cử động hoặc không cử động được: ngay như khúc gỗ  ngay như tượng. 3. thật thà  không gian dối: tấm lòng ngay  kẻ gian người ngay. ii. pht. tiếp liền sau đó: đi ngay kẻo muộn  lời ngay. iii. trt. 1. từ biểu thị ý nhấn mạnh đúng vào thời gian địa điểm xác định: nhà ngay mặt đường  ngay chiều nay sẽ chuyển. 2. từ dùng để nhấn mạnh mức độ của sự việc nêu ra: ngay cả tết cũng không được nghỉ  sinh viên gì mà ngay bài tập về nhà cũng không chịu làm  ngay thư nó cũng không chịu viết  nó tệ với ngay cả bố nó."
ngay lập tức," cg. ngay tức khắc. nh. ngay  ngh. 1: bảo hắn làm gì hắn cũng làm ngay lập tức; đọc xong thư anh  tôi trả lời ngay lập tức."
ngay lưng," cg. ngay xương. làm biếng  không chịu lao động: nghèo túng vì ngay lưng."
ngay ngáy," lo lắng  không được yên tâm: chưa làm xong nhiệm vụ  cứ ngay ngáy trong lòng."
ngay ngắn," ph. 1. nh. ngay  ngh. 1: kê cái bàn cho ngay ngắn; bức ảnh còn lệch  treo lại cho ngay ngắn. 2.nh. ngay  ngh.2: khi chào cờ phải đứng ngay ngắn."
ngay râu, nh. ngay mặt (thtục): ngay râu không cãi vào đâu được.
ngay thẳng," t. chân thật và theo đúng lẽ phải  không gian dối  không thiên vị. tính tình ngay thẳng. người ngay thẳng  ai cũng tin."
ngay thật," tt. thật thà  chất phác: sống ngay thật."
ngay tức khắc," nh. ngay  ngh.1: người bị nạn được đưa ngay tức khắc vào bệnh viện."
ngày, dt 1. khoảng thời gian quả đất tự xoay xung quanh nó đúng một vòng: một năm dương lịch có 365 ngày. 2. khoảng thời gian từ khi mặt trời mọc đến khi mặt trời lặn: ngày làm đêm nghỉ. 3. thời gian 24 giờ: mời anh ra chơi với tôi vài ngày. 4. thời gian ghi một kỉ niệm: những ngày chiến thắng; ngày quốc tế lao động. 5. như thời: ngày em còn bé; ngày ấy; ngày xưa.
ngày càng, mỗi ngày một tăng thêm: đời sống ngày càng tươi đẹp.
ngày công, d. ngày làm việc được tính làm đơn vị trả công căn cứ vào kết quả lao động.
ngày giờ, thời gian: không có ngày giờ đi thăm bạn.ngày kia.- ngày đến sau ngày mai.
ngày kia, ngày đến sau ngày mai.
ngày kìa, ngày đến sau ngày kia.
ngày mai, d. ngày liền ngày hôm nay; thường dùng để chỉ những ngày sẽ tới (nói khái quát); tương lai. xây đắp cho ngày mai.
ngày mùa," dt. thời kì gặt hái  thu hoạch mùa màng: ngày mùa bận rộn."
ngày nay, trgt thời kì hiện tại: ngày nay nước ta có quan hệ với rất nhiều nước trên thế giới.
ngày ngày," p. (kng.). ngày này sang ngày khác  ngày nào cũng thế (nói về hành động lặp đi lặp lại theo thời gian). ngày ngày cắp sách tới trường."
ngày rày," thời kỳ cùng tháng cùng ngày với dạo này  nhưng thuộc một năm khác  trước hoặc sau: ngày rày năm ngoái tôi đang ốm; chắc chắn mình sẽ ở trung quốc ngày rày sang năm."
ngày sau, thời kỳ tương lai khá xa: không chịu học ngày sau làm gì?
ngày sinh, dt. ngày ra đời của một người: kỉ niệm 80 năm ngày sinh của ông nội.
ngày tháng, trgt thời gian trôi qua: cầm đường ngày tháng thong dong (nđm).
ngày trước," trước kia  thời gian đã qua: ngày trước nông dân chưa có ruộng đất."
ngày xưa," cg. ngày xửa ngày xưa. thời kỳ quá khứ đã xa lắm: ngày xưa  nhân dân bị thực dân và phong kiếm bóc lột.ngày xửa ngày xưa.- nh. ngày xưa."
ngày xửa ngày xưa, nh. ngày xưa.
ngáy, đg. thở ra thành tiếng trong khi ngủ. ngáy khò khò. ngáy như sấm.
ngắc, đg. dừng lại vì vướng mắc: đang học bài sao ngắc lại thế?
ngắc nga ngắc ngứ, nh. ngắc ngứ.
ngắc ngoải," còn sống thoi thóp  chưa chết hẳn."
ngắc ngứ," cg. ngắc nga ngắc ngứ. không trôi chảy khi nói  khi đọc: đọc bài ngắc ngứ; nói năng ngắc ngứ."
ngăm, đg. hăm dọa: ngăm trẻ.
ngăm ngăm, ph. 1. nói nước da hơi đen. 2. nói bụng hơi đau.
ngắm, đgt. 1. nhìn kĩ với sự thích thú: ngắm cảnh đồng quê  ngắm ảnh con. 2. nhìn kĩ theo hướng nhất định để xác định cho đúng mục tiêu: ngắm bắn.
ngắm nghía, ngắm đi ngắm lại: ngắm nghía bộ quần áo mới.
ngắm vuốt," soi gương để trang điểm quá tỉ mỉ  cẩn thận."
ngăn, 1 dt phần chia ra thành từng ô của một đồ đạc: ngăn tủ; ngăn giá sách. " 2 đgt 1. chia ra thành từng ô  từng khoảng: ngăn gian phòng làm hai. 2. chặn lại; cản lại: ngăn nước lũ; nào ai cấm chợ ngăn sông (cd)."
ngăn cách," chia ra  không cho thông với nhau: bức tường ngăn cách hai cái vườn."
ngăn cản," cg. ngăn đón  ngăn rào. gây trở ngại: ngăn cản công việc; ngăn cản bước tiến."
ngăn cấm," đg. cấm  không cho phép làm việc gì đó (nói khái quát). ngăn cấm trẻ con hút thuốc lá."
ngăn chặn," bắt dừng lại  đứng lại  không cho hoạt động: ngăn chặn bọn đầu cơ buôn vải."
ngăn kéo," cg. ngăn rút  ô kéo  ô rút. ô ở bàn hoặc ở tủ  có thể kéo ra  đẩy vào  dùng để đựng đồ vặt."
ngăn nắp," tt. (sắp xếp) gọn gàng đâu ra đấy: nhà cửa ngăn nắp  sạch sẽ  sắp xếp ngăn nắp  gọn gàng."
ngăn ngắn, hơi ngắn.
ngăn ngừa, phòng trước để cản lại một việc xấu: ngăn ngừa đế quốc gây chiến.
ngăn trở," làm khó dễ cho công việc của người khác  cản sự tiến hành một công việc."
ngằn ngặt, nói trẻ con khóc hét lên rồi lặng đi một lúc lâu: thằng bé đói sữa khóc ngằn ngặt.
ngắn," tt có chiều dài rất hạn chế trong không gian hay trong thời gian: đừng chê lươn ngắn mà tham chạch dài (tng); ngày vui ngắn chẳng đầy gang (k); sông sâu  sào ngắn khôn dò (cd)."
ngắn ngủi, nh. ngắn: ngày vui ngắn ngủi.
ngắn ngủn," ngắn quá như bị cắt cụt: áo ngắn ngủn  giơ cả bụng."
ngẳng," t. dài và thót lại  thắt lại ở giữa: cái lọ ngẳng cổ."
ngẵng, t. thắt hẹp lại: đến đoạn ấy đường ngẵng xe không qua được.
ngắt," 1 đg. 1 dùng đầu ngón tay bấm cành  hoa  lá cho lìa ra  đứt ra. ngắt một bông hoa. ngắt bỏ lá sâu. ngắt ngọn. 2 làm cho bị đứt quãng  mất liên tục. ngắt lời. ngắt mạch điện." " 2 p. (dùng phụ sau t.  trong một số tổ hợp). đến mức độ cao và thuần một màu  một vị hay một tính chất  thường gợi cảm giác không ưa thích. xanh ngắt*. tái ngắt*. măng đắng ngắt. vắng ngắt*. nguội ngắt*. chán ngắt*. // láy: ngăn ngắt (ý mức độ nhiều)."
ngắt điện, bộ phận để cắt hay nối mạch điện.
ngặt," t. chặt quá  ráo riết quá: lệnh ngặt; kỷ luật ngặt."
ngặt nghèo," tt. 1. quá ngặt làm cản trở  khó khăn  gây cảm giác khó chịu: kiểm soát ngặt nghèo. 2. khó khăn có thể dẫn đến nguy hiểm khó mà vượt được: ca mổ ngặt nghèo  ở trong hoàn cảnh ngặt nghèo giữa cái sống và cái chết."
ngặt nghẽo, cg. ngặt nghẹo. nói cười đến nỗi ngả nghiêng cả người.
ngặt nghẹo, nh. ngặt nghẽo.
ngấc, đg. ngửng đầu lên.
ngâm, 1 đgt đọc một bài thơ với giọng kéo dài: ngâm một câu thơ vỗ bụng cười (ngcgtrứ). " 2 đgt 1. dìm lâu trong một chất lỏng: sớm ngày đem lúa ra ngâm  bao giờ mọc mầm ta sẽ vớt ra (cd). 2. để lâu không làm đến hoặc không xét đến: vì tính quan liêu nên công việc ngâm mãi không giải quyết."  tt nói vật gì đã dìm lâu trong nước: tre ; nỡ nào để hồng ngâm chuột vọc (bnt).
ngâm nga," đg. ngâm để tự thưởng thức  để thoả mãn ý thích (nói khái quát). ngâm nga cho đỡ buồn."
ngâm ngợi," nh. ngâm vịnh: khi ngâm ngợi nguyệt  khi cười cợt hoa (k)."
ngâm tôm," 1. đg. nh. ngâm  ngh.2 (thtục): công việc cứ ngâm tôm mãi  bao giờ xong? 2. d. hình phạt của thực dân  trói người lại như con tôm rồi ngâm xuống nước."
ngâm vịnh," cg. ngâm ngợi. ngâm thơ ứng khẩu để tả cảnh  hoặc ca ngợi một phong cảnh  biểu lộ một tâm trạng."
ngầm," i. tt. 1. kín  không lộ ra do ở sâu bên trong  bên dưới: hầm ngầm  tàu ngầm. 2. kín đáo không cho người khác biết: hai người ngầm báo cho nhau  nghịch ngầm. ii. dt. đoạn đường giao thông đi sâu dưới: xe đi qua ngầm."
ngẫm, đgt suy nghĩ sâu xa: chống tay ngồi ngẫm sự đời (cgo); trông người lại ngẫm đến ta (k).
ngẫm nghĩ, nh. ngẫm: ngẫm nghĩ mãi rồi mới nói ra.
ngấm," đg. 1 đã thấm hoàn toàn một chất lỏng nào đó do đã được ngâm lâu  hoặc đã chịu đầy đủ tác dụng của nó (có thể tan một phần trong đó). vải đã ngấm nước. ngâm rượu chưa ngấm. chè pha đã ngấm. 2 đã dần dần chịu một tác dụng nào đó đến mức thấy rõ. ngấm thuốc  người khoẻ ra. giờ mới ngấm mệt. ngấm đòn (kng.)."
ngấm ngầm, nh. ngầm ngấm: đau ngấm ngầm mấy hôm.
ngấm ngoảy, tỏ ý không bằng lòng bằng điệu bộ khó chịu.
ngấm nguýt, luôn luôn lườm người ta vì giận dỗi hoặc vì ghen ghét.
ngậm, đgt. 1 mím môi lại để giữ cho miệng ở trạng thái khép kín; trái với há: ngậm chặt miệng. 2. giữ ở miệng hoặc trong miệng: ngậm thuốc  mồm ngậm kẹo. 3. nén chịu đựng: ngậm oan  ngậm đắng ra về.
ngậm ngùi, đgt cảm thấy buồn rầu đau xót: nghĩ thân mà lại ngậm ngùi cho thân (k); phận bạc ngậm ngùi người chín suối (chmtrinh).
ngậm nước, (hóa)nói những tinh thể của những chất mà phân tử có chứa một số phân tử nước nhất định.
ngậm tăm, nín lặng không được nói: du kích ngậm tăm đi qua vị trí địch.
ngân, 1 d. (cũ; chỉ dùng trong một số tổ hợp). tiền do cơ quan nghiệp vụ thu vào hay phát ra. người phát ngân. giấy chuyển ngân. thu ngân.  2 đg. (âm thanh) kéo dài và vang xa. tiếng chuông ngân. tiếng hát ngân xa.
ngân hà," dt. dải màu trắng ở trên bầu trời  do các ngôi sao li ti hợp thành  trông như một dòng sông trắng (vào đêm trời quang)."
ngân hàng," dt (cn. nhà băng) cơ quan phụ trách việc trao đổi tiền tệ  cho nhân dân vay tiền  gửi tiền tiết kiệm  phát hành giấy bạc  làm môi giới trong công  thương nghiệp  nhằm đẩy mạnh việc phát triển kinh tế: hiện nay nhiều nước cũng đã đặt ngân hàng ở nước ta."
ngân khoản, d. khoản tiền ghi trong ngân sách để chi dùng cho một công việc nhất định.
ngân khố," d. 1. kho chứa tiền của nhà nước. 2. cơ quan trông nom  quản lý tiền bạc của một nước."
ngân nga, kéo dài tiếng rung khi hát hay ngâm thơ.
ngân phiếu, dt. phiếu ghi số tiền được chi thay cho tiền mặt (dùng làm cơ sở để nhận tiền).
ngân quỹ," toàn thể tiền thu và chi của một tổ chức  một đoàn thể."
ngân sách," d. tổng số nói chung tiền thu và chi trong một thời gian nhất định của nhà nước  của xí nghiệp hoặc của một cá nhân. dự án ngân sách. quyết toán ngân sách."
ngần," d. 1. chừng mực: ăn tiêu có ngần. 2. một số  một lượng: đọc ngần này trang sách; cho ngần ấy muối."
ngần ngại," đgt. đắn đo  do dự  không dứt khoát: muốn nhưng còn ngần ngại  nhận ngay không một chút ngần ngại."
ngần ngừ," đgt lưỡng lự  chưa quyết định: ông cụ thấy con còn ngần ngừ  thì lộ ra vẻ không bằng lòng (ngcghoan)."
ngẩn," t. cg. ngẩn mặt  ngẩn người  ngẩn tò te. đờ đẫn  thừ người ra như mất tinh thần: đánh mất tiền  ngồi ngẩn ra. ngẩn tò te. nh. ngẩn (thtục)."
ngẩn ngơ," t. ở trạng thái như không còn chú ý gì đến xung quanh  vì tâm trí đang để ở đâu đâu. tiếc ngẩn ngơ. nhớ ai ra ngẩn vào ngơ... (cd.)."
ngấn," d. 1. vết còn lại thành đường  nét: ngấn chè trong chén; nước lụt rút đi  còn để lại ngấn trên tường. 2. vết gập trên da người béo: bụ sữa có ngấn ở cổ tay."
ngẩng, đg. nh. ngửng: ngẩng đầu.
ngấp nghé," đg. 1. dòm ngó một cách thèm muốn: cô gái xinh  nhiều người ngấp nghé. 2. muốn chiếm đoạt: bọn đế quốc ngấp nghé những mỏ dầu ở trung đông."
ngập," đgt. 1. (nước  chất lỏng) tràn và phủ kín bề mặt: nước lũ làm ngập nhà cửa  chan canh ngập bát cơm  nước sông lên làm ngập hết đường sá. 2. nằm ở dưới sâu  bị phủ lấp kín: lưỡi cuốc cắm ngập xuống đất  ngập trong công văn giấy tờ. 3. phủ  che lấp hết cả do quá nhiều và trải khắp: lúa tốt ngập đồng."
ngập đầu, nhiều quá: công việc ngập đầu.
ngập lụt, nh. ngập. ngh.1: mưa nhiều đồng lúa ngập lụt.
ngập ngà ngập ngừng, nh. ngập ngừng.
ngập ngụa," nh. ngập  ngh. 2."
ngập ngừng," đgt 1. chưa dám thổ lộ tâm tình: làm chi cho dạ ngập ngừng  đã có cà cuống thì đừng hạt tiêu (cd). 2. rụt rè: ngập ngừng nàng mới giãi lời trước sau (k); ngập ngừng  sinh mới rén chiềng (ht)." " trgt như ngấp ngứng  nói đọc không được thông: chưa thuộc bài  nên đọc ngập ngứng."
ngất, ph. 1. nói cao lắm: núi cao ngất. 2. rất sang (thtục): diện ngất. " (y) d. tình trạng người ngã lăn ra  không biết gì vì các mạch máu trong óc thiếu máu."
ngất nga ngất nghểu, nh. ngất nghểu.
ngất nga ngất ngưởng, nh. ngất ngưởng.
ngất nghểu, cg. ngất nga ngất nghểu. cao và không vững: ngồi ngất nghểu ở ngọn cây.
ngất ngưởng," t. 1 ở thế không vững  lắc lư nghiêng ngả như chực ngã. say rượu đi ngất ngưởng. 2 như ngất nghểu. // láy: ngất nga ngất ngưởng (ý mức độ nhiều)."
ngất trời, nói cao lắm: núi cao ngất trời.
ngâu," d. loài cây cùng họ với xoan  lá nhỏ  hoa lấm tấm từng chùm  có hương thơm  thường dùng để ướp chè: chè hoa ngâu." " t. thuộc về tháng bảy âm lịch khi trời hay có mưa rào  bão lụt: tiết ngâu; mưa ngâu."
ngầu," ph. cg. ngầu ngầu. nói đục nhiều  có nhiều vẩn: nước sông đục ngầu."
ngẫu hôn, chế độ hôn nhân cứ một người đàn ông lấy một người đàn bà trong xã hội nguyên thủy.
ngẫu hứng, dt. cảm hứng tự nhiên bột phát: ngẫu hứng làm thơ.
ngẫu lực," (cơ) hệ hai lực song song  bằng nhau và ngược chiều  đặt ở hai điểm khác nhau trên một vật."
ngẫu nhiên, trgt (h. ngẫu: tình cờ; nhiên: như thường) tình cờ mà có; không hẹn mà có; không dự đoán trước: việc đó xảy ra ngẫu nhiên.
ngấu," ph. cg. ngấu nghiến. nói ăn vội vàng  sấn sổ: ăn ngấu cả đĩa xôi." " t. nói mắm đã ngấm muối và nhuyễn ra: mắm tép đã ngấu  ăn được rồi."
ngấu nghiến, nh. ngấu: ăn ngấu nghiến cả đĩa xôi.
ngậu," ph. cg. ngậu xị. rối lên  rầm lên (thtục): mất tiền  gắt ngậu cả nhà."
ngậu xị, nh. ngậu (thtục).
ngây," t. đờ đẫn  thừ mặt: lạ cho mặt sắt cũng ngây vì tình (k)."
ngây dại," t. ngây ngô  dại dột không biết gì. khuôn mặt ngây dại. giả ngây giả dại."
ngây ngất," tt. 1. cảm thấy hơi choáng váng  khó chịu: ngây ngất vì cảm nắng  mới ốm dậy  người vẫn còn ngây ngất. 2. quá say mê  đến mức như mất cả vẻ tỉnh táo  tinh nhanh: sung sướng ngây ngất  hương thơm ngây ngất."
ngây ngấy," hơi sốt: bị lạnh  thấy người ngây ngấy."
ngây ngô," khờ dại  thiếu trí khôn  ít tinh nhanh: sống quanh quẩn trong gia đình thành ra ngây ngô."
ngây thơ," tt 1. còn trẻ dại: uốn cây từ thuở còn non  dạy con từ thuở con còn ngây thơ (cd). 2. mộc mạc  tự nhiên  có tính tình trong trắng: thương em chút phận ngây thơ  lầm than đã trải  nắng mưa đã từng (cd)."
ngầy," đg. quấy rầy  làm phiền nhiễu: bực mình vì ông bạn cứ đến ngầy."
ngầy ngà," trách một cách ỷ eo  dai dẳng: chót làm bẩn quyển sách  bị ông ta ngầy ngà mãi."
ngấy," t. 1. chán vì nhiều mỡ  sợ mỡ: ngấy thịt mỡ. 2. chán ghét vì đã quá quen: xem hát mãi  ngấy lắm rồi. ngấy đến mang tai. chán đến cực độ: suốt một tuần ăn thịt mỡ  ngấy đến mang tai."
ngấy sốt, cảm thấy hơi sốt.
ngậy," ph. nói món ăn béo vừa bùi vừa thơm: canh dưa  nấu với lạc và thịt mỡ  béo ngậy."
nghe," i đg. 1 cảm nhận  nhận biết bằng cơ quan thính giác. nghe có tiếng gõ cửa. không nghe thấy gì cả. nghe nói rằng... điều tai nghe mắt thấy. 2 (id.). dùng tai chú ý để có thể nghe. lắng nghe. nghe giảng. nghe hoà nhạc. 3 cho là đúng và làm theo lời. nghe lời. bảo không nghe. 4 (kng.). nghe có thể đồng ý  có thể chấp nhận được. anh nói thế khó nghe lắm. bài báo viết nghe được. 5 có cảm giác thấy. nghe trong người dễ chịu. mồ hôi thấm vào miệng nghe mằn mặn. nghe có mùi thối."  ii tr. (ph.). nhé. em nhớ ! đi mạnh giỏi nghe con!
nghe đâu," ph. cg. nghe như. hình như  có lẽ: nghe đâu luật đã được ban hành rồi."
nghe lỏm, nghe được những điều người ta không định nói với mình.
nghe ngóng," nghe với ý mong mỏi  theo dõi: nghe ngóng kết quả của hội nghị."
nghe ra, hiểu rõ: tôi trình bày rành mạch như thế nên hắn đã nghe ra.
nghé, d. trâu con. " đg. 1. nghiêng mắt mà nhìn: khách đà lên ngựa  người còn nghé theo (k). 2. nhìn qua: nghé xem mấy đứa trẻ đang làm gì."
nghẽn," t. nói đường tắt  không đi lại được: đường xe lửa nghẽn vì lụt; ô-tô chết giữa cầu nên cầu nghẽn."
nghén, t. mới có thai: nghén hai tháng rồi.
nghẹn, đgt 1. bị tắc ở cuống họng: vì có bệnh nên ăn hay bị nghẹn. 2. nói cây không lớn lên được: lúa nghẹn vì hạn hán.
nghẹn ngào, cảm động quá không nói được lên lời.
nghèo," t. 1 ở tình trạng không có hoặc có rất ít những gì thuộc yêu cầu tối thiểu của đời sống vật chất; trái với giàu. con nhà nghèo. một nước nghèo. 2 có rất ít những gì được coi là tối thiểu cần thiết. đất xấu  nghèo đạm. bài văn nghèo về ý."
nghèo đói, nghèo đến mức thiếu ăn.
nghèo hèn," tt nghèo mà ở địa vị thấp trong xã hội: nghèo hèn  ai chớ phàn nàn làm chi (tản-đà)."
nghèo khó, nh. nghèo khổ.
nghèo khổ," cg. nghèo khó  nghèo túng. túng thiếu lắm."
nghèo nàn," nghèo lắm  thiếu thốn quá: cảnh nghèo nàn tạm bợ.nghèo ngặt.- t. 1. túng thiếu  khó khăn: đời sống nghèo ngặt. 2. gay go: tình thế nghèo ngặt.nghèo túng.- nh. nghèo khổ."
nghèo túng, t. nghèo và ở trong cảnh luôn luôn túng thiếu (nói khái quát).
nghẻo, t. chết (thtục): con chó đã nghẻo rồi.
nghẹo, t. x. ngoẹo.
nghẹt," t. bị bó chặt quá  sít quá  bị vướng: cổ áo chật  nghẹt cổ; cửa nghẹt không đóng được."
nghẹt thở," t. 1. thấy khó thở vì bị nghẹt  bị bó chặt quá: áo chật  nghẹt thở. 2. gây ra một tình trạng gò bó thiếu thoải mái: không khí nghẹt thở."
nghê," d. sư tử con  thường tạc hình ở trên các cột trụ hay trên nắp đỉnh đồng (cũ)."
nghề," i. d. 1. cg. nghề nghiệp  nghệ nghiệp. công việc hằng ngày làm để sinh nhai: nghề thợ tiện. 2. tài hoa về một môn gì: nghề chơi cũng lắm công phu; pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm (k). ii. t. thông thạo (thtục): anh ấy bắn chim nghề lắm.nghề.- d. khỉ: hình dung xấu như con nghề.nghề nghiệp.- cg. nghệ nghiệp. nghề làm để mưu sống: mỗi người phải có một nghề nghiệp.nghề ngỗng.- nghề  dùng với ý xấư: lông bông chẳng có nghề ngỗng gì."
nghề nghiệp, cg. nghệ nghiệp. nghề làm để mưu sống: mỗi người phải có một nghề nghiệp.
nghề nghiệp, nh. nghề nghiệp.
nghề ngỗng," nghề  dùng với ý xấư: lông bông chẳng có nghề ngỗng gì."
nghể," d. từ chung chỉ một số cây nhỏ thường mọc ở ruộng nước  thân có đốt  lá dài và thường có mùi hăng."
nghể răm," loài nghể  lá thường dùng để tắm ghẻ."
nghệ," d. cây trồng cùng họ với gừng  củ có thịt màu vàng  dùng để nhuộm hay làm gia vị. vàng như nghệ."
nghệ nhân, dt. người có tài trong một ngành nghệ thuật như biểu diễn nghệ thuật hoặc làm thủ công mĩ nghệ: nghệ nhân cải lương.
nghệ sĩ, dt (h. sĩ: người có học vấn) người có tài về một nghệ thuật đòi hỏi óc sáng tạo: người nghệ sĩ là người có tâm hồn nhạy cảm (phvđồng).
nghệ thuật," d. 1 hình thái ý thức xã hội đặc biệt  dùng hình tượng sinh động  cụ thể và gợi cảm để phản ánh hiện thực và truyền đạt tư tưởng  tình cảm. nghệ thuật tạo hình. xây dựng hình tượng nghệ thuật trong tác phẩm văn học. 2 phương pháp  phương thức giàu tính sáng tạo. nghệ thuật lãnh đạo."
nghếch, cg. nghếch mắt. 1. nhìn ngơ ngác: đứng nghếch ở đầu phố. 2. đưa mắt nhìn lên trên: nghếch chùm hồng bì trên cây.
nghệch, t. nói vẻ mặt khờ dại: trông mặt nghệch quá.
nghển, đgt. vươn cao cổ lên: nghển cổ lên mà trông.
nghênh," đg. nhìn ngang nhìn ngửa: nghênh trời  nghênh đất."
nghênh chiến, đgt (h. nghênh: đón; chiến: đánh nhau) đón địch đến để đánh: máy bay của ta vút lên nghênh chiến; truyền hịch cho tướng sĩ nghênh chiến (nghtưởng).
nghênh ngang," t  ph. 1. vênh vang  không kiêng nể gì: điệu bộ nghênh ngang. 2. có thể gây trở ngại cho giao thông: xe đi nghênh ngang giữa đường."
nghênh tiếp, đón và tiếp đãi.
nghểnh, đg. nói vươn cổ cao: thấp quá phải nghểnh lên mới nhìn được.
nghễnh ngãng, hơi điếc: sau trận ốm đâm ra nghễnh ngãng.
nghêu, đg. x. nghêu ngao.
nghêu ngao," cg. nghêu. hát  đọc... một vài câu vớ vẩn  để vui chơi một mình: nghêu ngao một vài câu kiều cho đỡ buồn."
nghễu nghện, nói dáng ngồi ngất nghểu ở chỗ cao: nghễu nghện ngồi trên mình ngựa.
nghi," đg. nghĩ có thể là người nào đó  là đã xảy ra việc nào đó  thường là không tốt  nhưng không có đủ cơ sở để khẳng định. nghi có kẻ đã lấy cắp. hết nghi người này  đến nghi người khác. nghi oan. tôi nghi là anh ta đã biết rồi."
nghi án, vụ án chưa rõ thực hư ra sao.
nghi binh, l. d. toán quân huy động để lừa quân địch. 2. đg. lừa đối phương bằng mưu kế để đánh lạc hướng.
nghi hoặc, ngờ vực không hiểu ra sao.
nghi kỵ, ngờ vực.
nghi lễ, x. lễ nghi.
nghi môn," diềm thêu  treo trước bàn thờ."
nghi ngại," đắn đo  còn cân nhắc vì chưa biết rõ ra sao."
nghi ngờ, nh. nghi.
nghi ngút, nói khói bốc lên cuồn cuộn: khói hương nghi ngút.
nghi thức, dt. hình thức để giao tiếp hoặc tổ chức buổi lễ đã có quy ước sẵn: nghi thức đội  nghi thức của lời nói.
nghi tiết, cách thức nhất định trong một cuộc lễ: nghi tiết tế thần.
nghi vấn, tt (h. nghi: ngờ vực; vấn: hỏi) còn đáng ngờ chưa tin được: giải quyết một điều nghi vấn theo cách võ đoán (dgqghàm) .
nghi vệ, oai nghiêm và đúng nghi thức.
nghỉ," 1 d. (ph.) nó  hắn." " 2 đg. 1 tạm ngừng công việc hoặc một hoạt động nào đó. nghỉ một tí cho đỡ mệt. làm việc ngày đêm không nghỉ. nghỉ tay*. nghỉ đẻ (nghỉ theo quy định trong thời gian sinh đẻ  đối với người làm việc ăn lương). máy chạy lâu cần cho nghỉ. 2 thôi  không tiếp tục công việc nghề nghiệp  chức vụ đang làm. nghỉ việc*. nghỉ hưu (về hưu). nghỉ chức trưởng phòng (kng.). 3 (kc.). ngủ. khuya rồi mời cụ đi nghỉ."
nghỉ hè," thời gian trường học đóng cửa vào cuối năm học  trong những tháng hè."
nghỉ mát," dưỡng sức trong mùa hè  tại một nơi có khí hậu mát."
nghỉ ngơi," nh. nghỉ  ngh. 1: nghỉ ngơi cho đỡ mệt."
nghỉ phép," được phép về nghỉ một thời gian  theo quy chế."
nghỉ việc," đgt. thôi không làm việc tại cơ quan  xí nghiệp: xí nghiệp cho công nhân nghỉ việc vì thiếu nguyên vật liệu."
nghĩ," đgt 1. vận dụng trí tuệ để suy xét tìm tòi: ăn có nhai  nói có nghĩ (tng). 2. xét rằng: sự đời nghĩ cũng nực cười  một con cá lội  mấy người buông câu (cd). 3. có ý kiến về việc gì: họ đề nghị thế  ông nghĩ thế nào? 4. quan tâm đến: anh phải nghĩ đến sức khỏe của các cháu. 5. tưởng nhớ đến: nghĩ người ăn gió nằm mưa xót thầm (k). 6. coi là  cho là: vào rừng chẳng biết lối ra  thấy cây núc nác nghĩ là vàng tâm (cd)."
nghĩ bụng, cg. nghĩ thầm. nghĩ trong óc nhưng không nói ra.
nghĩ lại, thay đổi ý kiến: tôi đã nghĩ lại và vui lòng nhận khuyết điểm.
nghĩ ngợi, suy xét kỹ; suy xét và lo lắng: thất bại đó đã làm cho tôi nghĩ ngợi nhiều.
nghí ngoáy, nói ngón tay làm động tác liền liền: nghí ngoáy nặn con giống cả ngày.
nghị án, đề án mang ra bàn.
nghị định," lệnh ban hành từ chính quyền cấp bộ hoặc trên bộ  gồm một phần nhắc lại các văn bản dùng làm căn cứ và một phần trình bày những điều mà cấp dưới phải thi hành: nghị định bổ dụng cán bộ.nghị định thư.- văn kiện phụ của một hiệp định cụ thể hóa những điểm mà hiệp định chỉ nói khái quát và nêu lên phương thức và các biện pháp thi hành."
nghị định thư, văn kiện phụ của một hiệp định cụ thể hóa những điểm mà hiệp định chỉ nói khái quát và nêu lên phương thức và các biện pháp thi hành.
nghị luận," đgt. bàn bạc và đánh giá một vấn đề: văn nghị luận (thể văn dùng lí lẽ phân tích  giải quyết vấn đề)."
nghị lực, dt (h. nghị: quả quyết; lực: sức) ý chí kiên quyết và bền vững: tư tưởng cách mạng khi đã triệt để thì tạo nên nghị lực phi thường (vnggiáp).
nghị quyết, điều đã được thông qua ở một hội nghị và cần được thi hành.
nghị sĩ, d. người được bầu vào nghị viện (hay quốc hội ở một số nước dân chủ). nghị sĩ hạ nghị viện. nghị sĩ quốc hội.
nghị sự, việc đưa ra bàn bạc. chương trình nghị sự. trình tự những vấn đề đem ra bàn ở một hội nghị.
nghị trường, nh. nghị viện.
nghị viện, cg. nghị trường. cơ quan lập pháp của các nước dân chủ tư sản.
nghĩa," 1 dt. 1. lẽ phải  điều làm khuôn phép cho cách xử thế: làm việc nghĩa  hi sinh vì nghĩa lớn. 2. quan hệ tình cảm tốt  trước sau như một: ăn ở với nhau có nghĩa  nghĩa vợ chồng."  2 dt. 1. nội dung diễn đạt của một kí hiệu: nghĩa của từ  nghĩa của câu. 2. cái nội dung tạo nên có giá trị: tiếng hát làm cho cuộc sống thêm có nghĩa.
nghĩa binh, nh. nghĩa quân.
nghĩa bóng," nghĩa xa  bóng bảy  trừu tượng  suy từ nghĩa đen mà ra: nghĩa bóng của từ ""gương"" là người hoặc hành vi tốt mà mọi người vẫn noi theo."
nghĩa cử," cử chỉ  hành động đem lại lợi ích cho quần chúng."
nghĩa đen," nghĩa đầu tiên hiểu một cách thông thường  tự nhiên  khác với nghĩa bóng: nghĩa đen của từ ""gương""là vật dùng để soi thấy mình ở trong."
nghĩa địa," dt (h. địa: đất) khu đất dành cho việc chôn cất người chết: những nghĩa địa  lăng tẩm và cây cối trồng ở đó cũng không được đem chia hoặc phá hoại (trg-chinh)."
nghĩa hiệp, có lòng hy sinh để giúp người.
nghĩa khí, chí khí của người hay làm việc nghĩa.
nghĩa là," từ dẫn lời giải thích  có nghĩa như ""tức là"": những ngày nghỉ  nghĩa là chủ nhật  ngày kỷ niệm  ngày tết..."
nghĩa lý," d. 1. điều hợp lẽ công bằng. 2. nh. ý nghĩa: bài thơ sáo  chắng có nghĩa lý gì. 3. giá trị: so với tài của anh thì tôi có nghĩa lý gì."
nghĩa phụ, bố nuôi.
nghĩa quân," cg. nghĩa binh  nghĩa dũng quân. quân đội vì tự do  chính nghĩa mà nổi lên đánh kẻ tàn bạo  kẻ xâm lăng: nghĩa quân tây sơn; nghĩa quân đề thám."
nghĩa sĩ, người vì việc nghĩa mà hy sinh giúp đỡ người khác.
nghĩa trang, nh. nghĩa địa.
nghĩa vụ," d. 1 việc mà pháp luật hay đạo đức bắt buộc phải làm đối với xã hội  đối với người khác. lao động là nghĩa vụ của mỗi người. nghĩa vụ công dân. thóc nghĩa vụ (kng.; thóc nộp thuế nông nghiệp). 2 (kng.). nghĩa vụ quân sự (nói tắt). đi nghĩa vụ. khám nghĩa vụ (khám sức khoẻ để thực hiện nghĩa vụ quân sự)."
nghịch, 1 đgt. (thường nói về trẻ em) chơi những trò lẽ ra không nên chơi vì có thể gây hại: trẻ nghịch đất  nghịch dao sẽ bị đứt tay. " 2 tt. 1. ngược  trái với thuận: nghịch theo chiều kim đồng hồ  phản ứng nghịch. 2. hay làm loạn  chống đối lại: đất nghịch có tiếng xưa nay."
nghịch biến, (toán) nói một hàm số biến thiên trái chiều với biến số.
nghịch cảnh, dt (h. cảnh: cảnh ngộ) cảnh ngộ éo le: giữa bao nhiêu nghịch cảnh của cuộc đời (ng-hồng).
nghịch đảo, (toán) nói hai số có tích bằng 1: 3 và 1/3 là hai số nghịch đảo.
nghịch đề, x. phản đề.
nghịch lý, (toán) lý luận hình như đúng để chứng minh một điều mà ai cũng biết là sai.
nghịch ngợm, hay nghịch.
nghịch nhĩ, cg. nghịch tai. trái tai.
nghiêm," 1. t. chặt chẽ  đứng đắn trong cách sống  cách cư xử  cách làm: kỷ luật nghiêm; thầy nghiêm; bộ mặt nghiêm. 2. th. từ dùng để ra lệnh đứng ngay ngắn: nghiêm! chào cờ chào!nghiêm cách.- ráo riết  chặt chẽ  đúng khuôn phép."
nghiêm cấm," đg. cấm ngặt  hoàn toàn không cho phép. pháp luật nghiêm cấm."
nghiêm chỉnh, đứng đắn và chặt chẽ: nghiêm chỉnh chấp hành chỉ thị.
nghiêm huấn," lời dạy bảo của cha: thấy lời nghiêm huấn rành rành  đánh liều sinh mới lấy tình nài kêu (k)."
nghiêm khắc," tt (h. nghiêm: riết ráo; khắc: gấp gáp) riết ráo  không dung thứ: nhân dân khắp thế giới đều nghiêm khắc lên án mĩ (hcm)."
nghiêm lệnh, lệnh nghiêm ngặt.
nghiêm mật, chặt chẽ và kín đáo.
nghiêm minh, chặt chẽ và rõ ràng: kỷ luật nghiêm minh.
nghiêm ngặt, cg. nghiêm nhặt. rất chặt chẽ gắt gao: lệnh thiết quân luật thi hành rất nghiêm ngặt.
nghiêm nghị, nghiêm trang và quả quyết: thái độ nghiêm nghị.
nghiêm nhặt, nh. nghiêm ngặt.
nghiêm phụ, từ cũ chỉ người cha.
nghiêm trang," có dáng điệu  cử chỉ  lời nói đúng đắn và hợp với một khung cảnh đòi hỏi sự tôn kính: buổi lễ chào cờ nghiêm trang; ăn nói nghiêm trang."
nghiêm trị, trừng phạt đúng như pháp luật đã qui định: nghiêm trị bọn đầu sỏ.
nghiêm trọng," t. ở trong tình trạng xấu  gay go đến mức trầm trọng  có nguy cơ dẫn đến những hậu quả hết sức tai hại. tình hình nghiêm trọng. tệ lãng phí nghiêm trọng. mất đoàn kết nghiêm trọng."
nghiêm túc, chặt chẽ và đúng đắn: học tập nghiêm túc.
nghiễm nhiên," ph. 1. có vẻ tự nhiên  thờ ơ sau khi hoặc trong khi xảy ra một việc gì quan trọng: cháy nhà hàng xóm mà vẫn nghiễm nhiên trò chuyện cười đùa. 2. đàng hoàng nhưng không phải do mình làm nên: nghiễm nhiên nhận gia tài của người chú."
nghiệm, đg. 1. xem xét: nghiệm xem việc thực hay hư. 2. d. (toán). trị số khi thay vào ẩn số của một phương trình thì làm cho phương trình được thỏa mãn. 3. t. có công hiệu: phương thuốc rất nghiệm.
nghiệm đúng," kiểm soát xem một điều gì  một định luật khoa học có đúng hay không  thường bằng cách dùng thí nghiệm."
nghiệm số," (toán) nh. nghiệm  ngh. 2."
nghiên, d. đồ dùng để mài mực hay son ra mà viết chữ hán.
nghiên cứu," đgt. xem xét  làm cho nắm vững vấn đề để nhận thức  tìm cách giải quyết: nghiên cứu tình hình  nghiên cứu khoa học."
nghiền," 1 đgt 1. tán nhỏ ra; tán thành bột: nghiền hạt tiêu. 2. đọc chăm chỉ  học kĩ  nghiên cứu kĩ: nghiền văn chương; nghiền lịch sử."  trgt nói mắt nhắm hẳn: nhắm  mắt lại.  2 tt nói kẻ nghiện thuốc phiện: cải tạo những kẻ nghiền.
nghiền ngẫm," nghiên cứu  suy nghĩ kỹ càng: nghiền ngẫm chỉ thị để chấp hành đúng."
nghiến," i. đg. 1. lăn trên một vật và đè nát ra hay đứt ra: máy nghiến đứt ngón tay; xe lửa nghiến chết người. 2. nghiền nát ra: mọt nghiến gỗ. 3. nói một cách day dứt cay độc: mẹ chồng nghiến con dâu. ii. ph. tức khắc và nhanh chóng: ăn nghiến đi; nói xong xé nghiến tờ giấy.nghiến ngấu.- nh. nghiến  ngh. ii: ăn nghiến ngấu hết gói kẹo.nghiến răng.- đg. 1. xát mạnh hai hàm răng với nhau thành tiếng. 2. cắn chặt hai hàm răng tỏ ý tức giận lắm: máu ghen ai chẳng chau mày nghiến răng (k).nghiện.- t. ham mê đến thành có thói quen rất khó chừa: nghiện thuốc phiện; nghiện rượu.nghiện hút.- cg. nghiện ngập. nghiện thuốc phiện."
nghiến ngấu," nh. nghiến  ngh. ii: ăn nghiến ngấu hết gói kẹo."
nghiện, t. ham mê đến thành có thói quen rất khó chừa: nghiện thuốc phiện; nghiện rượu.
nghiện hút, cg. nghiện ngập. nghiện thuốc phiện.
nghiện ngập, nh. nghiện hút.
nghiêng," t. 1. lệch ra khỏi đường thẳng  lệch sang một bên: tường nghiêng sắp đổ; đòn cân nghiêng. nghiêng nước nghiêng thành. nói nhan sắc làm cho vua say đắm đến đổ thành mất nước. 2. ngả sang một phía: nghiêng về hòa  không muốn tiếp tục đánh."
nghiêng mình," tỏ lòng tôn sùng  kính phục người đã mất: nghiêng mình trước linh hồn các liệt sĩ."
nghiêng ngả," t. 1. xô lệch: cột bếp nghiêng ngả. 2. nói người hay thay đổi ý kiến  hay dao động: nghiêng ngả  mạnh đâu theo đấy."
nghiêng ngửa, long đong vất vả: nghiêng ngửa vì danh lợi.
nghiệp," d. 1. nghề làm ăn: nghiệp nông. 2. (phật). duyên kiếp từ trước: đã mang lấy nghiệp vào thân  cũng đừng trách lẫn trời gần trời xa (k)."
nghiệp báo," quả báo về điều ác đã làm kiếp trước  theo phật giáo."
nghiệp chướng, hậu quả tai hại do tội ác của kiếp trước gây ra.
nghiệp dư, t. ngoài giờ công tác chính: văn nghệ nghiệp dư.
nghiệp đoàn, tổ chức do những người cùng nghề nghiệp họp thành.
nghiệp vụ," nghề chuyên môn  công việc chuyên môn: học thêm về nghiệp vụ."
nghiệt ngã, nh. nghiệt.
nghìn, t. mười lần trăm.
nghìn nghịt, đông đảo lắm: hội trường nghìn nghịt những người.
nghìn thu, đời đời: nghìn thu bạc mệnh một đời tài hoa (k).
nghìn xưa, thời trước đã xa lắm: từ nghìn xưa con người đã biết dùng lửa.
nghịt, ph. đặc kín: đen nghịt; đông nghịt.
ngo ngoe, đg. 1. cựa quậy uốn đi uốn lại: con giun ngo ngoe. 2. gắng gượng cử động: ốm chưa khỏi mà đã ngo ngoe. 3. hoạt động với nghĩa xấu: tụi lưu manh không dám ngo ngoe.
ngò, d. rau mùi.
ngỏ, đgt 1. nói mở cửa: đêm qua ngỏ cửa chờ ai (cd). 2. tỏ lời: sự lòng ngỏ với băng nhân (k). 3. cho biết: gặp đây xin ngỏ tính danh cho tường (bckn). " tt  trgt 1. không đóng kín: cửa . 2. để mọi người biết: đăng trên báo một bức thư ngỏ."
ngõ," d. 1 đường nhỏ và hẹp trong làng xóm  phố phường. ngõ phố. đường ngang ngõ tắt. 2 (cũ  hoặc ph.). cổng vào sân nhà. bước ra khỏi ngõ. trong nhà chưa tỏ ngoài ngõ đã tường (tng.)."
ngõ cụt," d. đường nhỏ và hẹp  kín ở một đầu."
ngõ hầu, g. rồi ra mới có thể (cũ): có kháng chiến ngõ hầu mới giành được độc lập.
ngõ hẻm," dt. 1. ngõ đi sâu vào một nơi nào đó  rất hẻm: hang cùng ngỏ hẻm. 2. ngõ rất nhỏ và hẹp giữa các đường phố."
ngõ ngách," đường nhỏ  hẹp và ngoắt ngoéo. ngb. chi tiết tỉ mỉ: ngõ ngách của vấn đề."
ngó, 1 dt mầm non của một số loài cây đâm từ dưới nước lên: ngó sen; ngó cần. " 2 đgt 1. nhìn: ngó ra đằng sau  còn thấy một hai cung điện cũ (trương vĩnh kí). 2. chú ý nhìn: trời sinh con mắt là gương  người ghét ngó ít  người thương ngó hoài (cd). 3. để ý trông nom: cửa nhà  chẳng thèm ngó tới."
ngó ngoáy," nghịch tinh bằng những cử động nhẹ  liên tục."
ngọ, 1. d. chi thứ bảy trong mười hai chi: năm ngọ; tuổi ngọ. 2. t. giữa trưa: ăn lúc đúng ngọ. giờ ngọ. giờ giữa trưa.
ngọ ngoạy, cựa cậy: con rắn còn ngọ ngoạy chưa chết.
ngoa," ph. t. 1. cg. ngoa ngoắt  ngoa ngoét. nói người phụ nữ lắm điều. 2. cg. ngoa mồm. thêm thắt ra  không đúng sự thực: nói ngoa."
ngoa dụ," d. hình thức biểu đạt làm nổi bật một ý bằng từ hay câu có nghĩa mạnh hơn nhiều: nói ""răng bàn cuốc"" để nói đến răng to là dùng một ngoa dụ; nguyễn du biểu thị tính ngang tàng của từ hải bằng ngoa dụ: ""đội trời đạp đất ở đời"" (k)."
ngoa ngoắt," nh. ngoa  ngh. 1."
ngoạc, đg. há to miệng: ngoạc miệng ra mà cãi.
ngoài," i d. 1 phía những vị trí không thuộc phạm vi được xác định nào đó; trái với trong. nhìn ra ngoài. ai đứng ngoài kia? yếu tố ngoài hệ thống. dư luận trong và ngoài nước. nước ngoài*. 2 tập hợp những vị trí tuy thuộc phạm vi được xác định nào đó  nhưng nằm ở ranh giới và hướng ra phía những vật xung quanh. mặt ngoài của cái tủ. bệnh ngoài da. áo khoác ngoài. nhìn bề ngoài. 3 (dùng phụ sau d.). phía trước so với phía sau  hoặc phía những vị trí ở xa trung tâm so với phía những vị trí ở gần trung tâm; trái với trong. nhà ngoài. vây vòng trong vòng ngoài. 4 vùng địa lí ở vào phía bắc so với địa phương được xác định làm mốc  trong phạm vi đất nước việt nam; trái với trong. ra hà nội  ăn tết ở ngoài ấy. quà của bà con ngoài này gửi biếu trong đó. 5 (dùng trước d.). khoảng thời gian sau thời điểm xác định làm mốc không bao lâu. ra ngoài tết. ngoài rằm thì gặt. tuổi ngoài năm mươi. 6 (dùng trước d.). phạm vi những gì không trong phạm vi được xác định. lớp học ngoài giờ. kết quả ngoài sức tưởng tượng. việc làm ngoài ý muốn. 7 (dùng trước d.). phạm vi những gì khác  không kể những cái được xác định. ngoài báo cáo chính  còn có nhiều báo cáo bổ sung. ngoài tiền lương ra  không có khoản thu nhập nào khác. không ai  ngoài anh ta." " ii k. từ biểu thị điều sắp nêu ra là nơi sự vật nói đến tồn tại hoặc sự việc  hiện tượng nói đến xảy ra  nơi đó được coi là ở phía   vùng ngoài so với vị trí lấy làm mốc. trẻ đang chơi ngoài sân. đứng ngoài đường nhìn vào nhà. ngoài bắc đang mùa mưa. trong nhà chưa tỏ  ngoài ngõ đã tường (tng.)."
ngoài mặt," nói những biểu hiện của nét mặt mà ai cũng dễ thấy: ngoài mặt thì hiền lành  nhưng trong bụng lại thâm độc."
ngoài miệng, ở lời nói: ngoài miệng thì nhân nghĩa nhưng trong bụng thì bất nhân.
ngoài ra," ngoài cái vừa nói đến là chính  còn có những cái khác nữa: chỉ có cố gắng học và phấn đấu  ngoài ra không có cách nào khác."
ngoài trời," ở khoảng trống  không có mái che: chiếu bóng ngoài trời."
ngoái, đg. cg. ngoái cổ. quay cổ lại: ngoái lại xem ai đi đằng sau.
ngoại," t. 1. thuộc dòng mẹ: ông ngoại; họ ngoại. 2. từ nước khác đến  thuộc nước ngoài: hàng ngoại. 3. đã quá: tuổi đã ngoại bốn mươi."
ngoại cảm," bệnh cảm do mưa  gió  nóng  lạnh gây ra."
ngoại cảnh, nh. ngoại giới. toàn thể những điều kiện bên ngoài: ở mỗi giai đoạn phát triển sinh vật đòi hỏi những điều kiện ngoại cảnh khác nhau.
ngoại diên," toàn thể những sự vật  sự việc  hiện tượng cụ thể hay trừu tượng bao gồm trong một khái niệm: ngoại diên của khái niệm ""xe"" là xe đạp  xe bò  ô-tô; khái niệm ""xe"" có ngoại diên rộng hơn khái niệm ""ô-tô"" nhưng có nội hàm hẹp hơn. (x. nội hàm)."
ngoại đạo, đạo giáo khác với đạo giáo mà mình theo. người ngoại đạo. người không am hiểu một lĩnh vực chuyên môn nào: đối với âm nhạc tôi là người ngoại đạo.
ngoại động," (tính) tính chất của động từ chuyển hành động do chủ ngữ thực hiện đến cái được biểu thị bằng bổ ngữ: trong câu ""tôi quay cái bánh xe""  ""quay"" có tính ngoại động."
ngoại giao," dt (h. giao: trao đổi với nhau) 1. sự giao thiệp với nước ngoài về mọi mặt: theo một chính sách ngoại giao hoà bình và hũu nghị giữa các dân tộc (hcm). 2. người làm công tác giao thiệp với nước ngoài: nguyễn trãi quả thực là một nhà chính trị có tầm mắt cao xa  rộng lớn  đồng thời là một nhà ngoại giao khôn khéo (phvđồng)."
ngoại hạng," hạng đặc biệt  ở trên các hạng thường: chè hương ngoại hạng."
ngoại hối, tiền và các giấy tờ có giá trị như tiền của nước ngoài.
ngoại khoa, (y) môn y học chuyên chữa bệnh bằng phẫu thuật.
ngoại kiều, người nước ngoài đến sinh sống ở một nước.
ngoại lai," từ nước ngoài đến  từ xa lạ đến: nguyên nhân ngoại lai."
ngoại lệ, t. ở ngoài cái thông thường: qui tắc nào cũng có những trường hợp ngoại lệ.
ngoại ngữ, tiếng nước ngoài.
ngoại ô, d. 1 vùng ở rìa nội thành của thành phố. các phố ngoại ô. 2 (cũ; id.). ngoại thành. các làng ở ngoại ô.
ngoại quốc, dt. nước ngoài: người ngoại quốc  từ ngoại quốc trở về.
ngoại tệ, tiền mặt của nước ngoài dùng trong việc mậu dịch.
ngoại thành," vùng còn là nông thôn  thuộc quyền hành chính của một thành phố."
ngoại thương, dt (h. thương: buôn bán) sự buôn bán với nước ngoài: thông qua con đường ngoại thương để có thiết bị cần thiết.
ngoại tiếp, (toán) t. 1. nói một vòng tròn đi qua tất cả các đỉnh của một đa giác: vòng tròn ngoại tiếp. 2. nói một đa giác mà tất cả các cạnh đều tiếp xúc với một đường tròn: đa giác ngoại tiếp.
ngoại tình, lòng yêu đương đối với người không phải là vợ hay chồng hiện tại của mình.
ngoại trú," t. 1. nói học sinh ở nhà riêng  không ở ký túc xá của nhà trường. 2. nói bệnh nhân chỉ đến chữa ở bệnh viện mà không nằm ở đó."
ngoại trưởng, bộ trưởng bộ ngoại giao.
ngoại xâm," sự chiếm đoạt hoặc đánh phá đất đai do quân đội nước ngoài tiến hành ồ ạt  theo qui mô lớn: dân tộc việt nam có truyền thống chống ngoại xâm."
ngoạm, đg. cắn một miếng to: chó ngoạm thịt.
ngoan," t. 1 nết na  dễ bảo  biết nghe lời (thường nói về trẻ em). đứa bé ngoan. 2 (cũ). khôn và giỏi (thường nói về phụ nữ). gái ngoan. nước lã mà vã nên hồ  tay không mà nổi cơ đồ mới ngoan (cd.). 3 (id.; kết hợp hạn chế). khéo trong lao động. cô ấy dệt trông ngoan tay lắm."
ngoan cố," tt. khăng khăng không chịu từ bỏ ý nghĩ  hành động dù bị phản đối mạnh mẽ: ngoan cố không chịu nhận khuyết điểm  thái độ ngoan cố."
ngoan cường, bền bỉ và cương quyết: chiến đấu ngoan cường.
ngoan đạo, t. 1. tin sùng đạo lắm. 2. tin sùng thiên chúa giáo lắm.
ngoan ngoãn, tt nói trẻ em rất ngoan: dần dần em nào cũng trở nên ngoan ngoãn (hcm).
ngoạn cảnh, ngắm phong cảnh.
ngoạn mục, đẹp mắt: gian phòng trang trí ngoạn mục lắm.
ngoảnh, đg. quay đầu về phía sau: ngoảnh lại xem ai theo mình.
ngoao, tiếng mèo kêu.
ngoáo, d. cg. ngoáo ộp. quái vật người ta bịa ra để dọa trẻ con.
ngoáo ộp, nh. ngoáo.
ngoay ngoảy, nh. ngoảy: giận dỗi ngoay ngoảy bỏ đi.
ngoảy," đg. cg. ngoay ngoảy. quay đi vì giận dỗi: tức mình  ai hỏi cũng ngoảy."
ngoáy, đg. 1. thò một vật vào một lỗ sâu rồi xoáy tròn để lấy một cái gì ra: ngoáy tai; ngoáy mũi. 2. viết thật nhanh: ngoáy một bài báo.
ngoắc, đg. móc vào: ngoắc áo vào mắc.
ngoặc," i. đg. 1. kéo lại hoặc kéo xuống bằng cái móc: ngoặc ổi. 2. vạch một nét hình chữ v để đánh dấu chỗ thêm chữ vào một câu: ngoặc thêm mấy chữ chép thiếu. ii. d. 1. đồ dùng có một đầu cong để kéo lại hoặc kéo xuống. 2. x. ngoặc đơn; ngoặc kép. iii. t. liên hệ  thông đồng (thtục): hai đứa ngoặc với nhau."
ngoặc đơn," d. 1. dấu ( ) đặt trong câu để giải thích thêm một từ hoặc một ý. 2. (toán). dấu nói trên  tách rời một biểu thức đại số  và cho thấy là phải làm cùng một phép tính với toàn bộ biểu thức."
ngoặc kép," dấu "" "" đặt ở đầu và cuối một lời nói  một câu văn trích dẫn  một từ không dùng với nghĩa thông thường."
ngoặc tay, nói hai người móc ngón tay trỏ với nhau để giao ước một vấn đề gì: ngoặc tay thi đua.
ngoằn ngoèo," cg. ngoằn ngà ngoằn ngoèo  vằn vèo. cong đi cong lại nhiều lần: đường ngoằn ngoèo."
ngoắt, đg. cg. ngoặt. 1. rẽ sang đường khác: đến đầu phố rồi ngoắt sang bên phải. 2. vẫy: chó ngoắt đuôi.
ngoắt ngoéo, quanh co: đường ngoắt ngoéo; tính ngoắt ngoéo.
ngoặt," đg. nh. ngoắt  ngh.1."
ngoặt ngoẹo," t. 1. mềm yếu  không đứng được: thân cây ngoặt ngoẹo. 2. ốm yếu luôn: thằng bé ngoặt ngoẹo."
ngóc, d. đường nhỏ từ một đường lớn rẽ sang: đi vào ngóc nào mà tìm không thấy?  đg. ngoi đầu lên: cá ngóc khỏi mặt nước.
ngóc ngách, đường nhỏ hẹp và khuất nẻo.
ngọc," d. đá quý  thường dùng làm vật trang sức  trang trí. chuỗi hạt ngọc."
ngọc bích," thứ ngọc xanh biếc  rất đẹp."
ngọc bội," đồ đeo bằng ngọc. ngb. người có đức hạnh  đáng quý (cũ): chẳng sân ngọc bội cũng phường kim môn (k)."
ngọc hoàng, từ tín đồ đạo giáo dùng để chỉ trời.
ngọc lan," dt. cây to cùng họ với giổi  lá hình trái xoan  dài  hoa màu trắng  hương thơm lâu  thường trồng để lấy hoa."
ngọc lan tây," loài cây to cùng họ với na  hoa màu vàng lục và thơm."
ngọc ngà," đẹp và đáng quí như ngọc  như ngà: thân thể ngọc ngà."
ngọc thạch," thứ đá quí  màu lục."
ngọc thể, từ tôn xưng thân thể người khác (cũ): chẳng hay ngọc thể có an khang không?
ngọc thỏ, từ trong văn học cũ chỉ mặt trăng.
ngọc trai, dt thứ ngọc lấy trong con trai: hiện nay nhân dân ta đã biết nuôi trai để có ngọc trai.
ngoe, d. cẳng con cua.  cg. ngoe ngoe. tiếng khóc của trẻ mới đẻ.
ngoe nguẩy, d. nói chó vẫy đuôi.
ngoé, d. loài nhái nhỏ.
ngoen ngoẻn, trơ trẽn không biết ngượng: vừa phải mắng xong đã ngoen ngoẻn.
ngoẻo, t. chết (thtục): con chó đã ngoẻo rồi.
ngoéo," đg. móc  quèo: ngoéo chân cho ngã."
ngoẹo," t. sai đi  lệch đi: ngoẹo cổ."
ngoi, đg. 1. cố sức vươn từ dưới lên: con chó ngoi ở dưới nước vào bờ. 2. cg. ngoi ngóp. cố sức vươn tới: ngoi ngóp mới đến đích.
ngoi ngóp, nh. ngoi: con chó ngoi ngóp mãi mới vào bờ được.
ngòi," d. 1. cg. ngòi lửa. vật dẫn lửa vào thuốc nổ: ngòi pháo; ngòi súng. 2. kim châm của ong. 3. cục mủ nhỏ và rắn ở chính giữa một mụn nhọt. 4. mầm mống: ngòi cách mạng; ngòi chia rẽ.ngòi bút.- thứ mỏ bằng kim loại  dùng để viết."
ngòi bút," thứ mỏ bằng kim loại  dùng để viết."
ngói," 1 dt loài chim cùng họ với bồ cầu  nhưng bé hơn  thường sống thành từng đàn: chim ngói mùa thu  chim cu mùa hè (tng)." " 2 dt tấm đất nung chín  dùng để lợp nhà: nhà ngói cây mít (tng); đình bao nhiêu ngói  thương mình bấy nhiêu (cd)."
ngói bò, thứ ngói hình khum để lợp nóc và lợp bờ.
ngói chiếu, ngói phẳng để lót ở dưới mái ngói.
ngói mấu, thứ ngói đầu có mấu để móc vào ngói chiếu hay vào rui.
ngói móc, nh. ngói mấu.
ngỏm, t. nh. ngoẻo (thtục): chết ngỏm.
ngóm, (đph) d. nh. dúm: ngóm rau.
ngon," t. 1 (thức ăn  thức uống) gây được cảm giác thích thú  làm cho ăn hoặc uống không thấy chán. món ăn ngon. rượu ngon. gạo ngon cơm. 2 (ngủ) say và yên giấc  đem lại cảm giác dễ chịu cho cơ thể. ngủ ngon. 3 (ph.; kng.). giỏi  cừ  đáng khen  đáng phục. bài toán khó thế mà nó giải rất ngon. thằng nhỏ chịu đau ngon lắm."
ngon giấc," nói ngủ say  khi dậy thấy khoan khoái."
ngon lành, nh. ngon: món ăn ngon lành; giấc ngủ ngon lành.
ngon mắt, dễ coi và làm cho người ta thèm muốn.
ngon miệng, nói ăn một cách thích thú: ăn trả bữa rất ngon miệng.
ngon ngót," hơi sụt  hơi hao đi một ít: thuốc lào ngon ngót vì trời hanh."
ngon ngọt," ph  t. 1. nh. ngon. 2. khéo léo lái theo ý mình: lời ngon ngọt; dỗ ngon ngọt."
ngon ơ, rất dễ (thtục): việc ngon ơ.
ngon xơi, dễ ăn (thtục): việc ngon xơi.
ngòn ngọt, hơi ngọt.
ngón," d. loài cây có chất độc  vị rất đắng." " d. 1. một trong năm phần kéo dài của bàn tay người  hoặc của bàn chân người và một số con vật. x. ngón chân  ngón tay. 2. mánh khóe riêng: ngón chơi; ngón bịp bợm. 3. cách làm khéo léo một việc  thường là việc nhỏ: ngón đàn; ngón võ."
ngón giữa, x. ngón tay giữa.
ngọn, d. 1. phần chót cao nhất của một vật: ngọn cây; ngọn núi. 2. đầu nhọn của một vật: ngọn bút. 3. nơi xuất phát của một nguồn nước chảy: ngọn sông; ngọn suối.
ngọn ngành, d. đầu đuôi cùng với chi tiết tỉ mỉ của sự việc (nói khái quát). hỏi cho rõ ngọn ngành. kể ngọn ngành.
ngọn nguồn," nguyên do  căn cứ: phải dò cho đến ngọn nguồn lạch sông (k)."
ngong ngóng," đợi chờ  mong mỏi."
ngòng ngoèo," cong queo  có nhiều đoạn uốn khúc: chữ ngòng ngoèo khó đọc."
ngỏng, đg. vươn cao lên: ngỏng cổ mà nhìn.
ngõng, d. mấu hình trụ ở đầu một vật để tra vào một lỗ cho vật đó xoay: ngõng cửa; ngõng cối xay.
ngóng," đg. cg. ngóng trông.trông chờ  mong mỏi: con ngóng mẹ về chợ."
ngóng trông, nh. ngóng.
ngọng, t. có tật nói không đúng âm thanh như mọi người.
ngót," t. ph. 1. vơi đi  hao đi: nước nồi vịt hầm đã ngót; dưa muối đã ngót. 2. gần đến: ngót một trăm."
ngót dạ, hơi đói.
ngọt," tt. 1. có vị như vị của đường  mật: cam ngọt  nước rất ngọt  thích ăn của ngọt. 2. (món ăn) ngon  đậm đà  dễ ăn: cơm dẻo canh ngọt  gà ngọt thịt. 3. (lời  giọng  âm thanh) dễ nghe  êm tai: trẻ con ưa ngọt  ngọt giọng hò. 4. (sắc  rét) ở mức độ cao: dao sắc ngọt  rét ngọt."
ngọt lịm, ngọt lắm: bát chè ngọt lịm; nói ngọt lịm.
ngọt lừ, cg. ngọt lự. ngọt lắm: canh cua ngọt lừ.
ngọt lự, nh. ngọt lừ.
ngọt ngào, nh. ngọt. ngh. 3: cười cười nói nói ngọt ngào (k).
ngọt sắc, ngọt đến khê cổ.
ngọt xớt, ngọt ngào một cách giả dối: dỗ dành ngọt xớt.
ngô," 1 dt (thực) loài cây lương thực cùng họ với lúa  quả gọi là bắp gồm nhiều hạt xếp xít nhau trên một cái lõi: ông mãnh lúa ngô  bà cô đậu nành (tng)."  2 dt cây ngô đồng: biết bao giờ phượng tới cành ngô (bnt); tuyết nhường cưa xẻ héo cành ngô (chp).
ngô đồng," loài cây to  gỗ nhẹ  thường dùng làm đàn."
ngô nghê," ngớ ngẩn  thiếu lanh lợi: vẻ mặt ngô nghê; ăn nói ngô nghê."
ngồ ngộ," hơi khác thường  là lạ: câu chuyện ngồ ngộ."
ngổ," t. cg. ngổ ngáo  vổ. bạo và liều: tính ngổ; ăn nói ngổ."
ngổ ngáo, nh. ngổ: tính khí ngổ ngáo.
ngỗ nghịch, ngang bướng và láo xược: thằng bé ngỗ nghịch.
ngỗ ngược, ngang bướng láo xược với người trên.
ngố, t. ngây dại (thtục).
ngộ," t  ph. 1. lạ  khác thường: ăn mặc ngộ quá. 2. nói trẻ nhỏ xinh đẹp (thtục): cô bé trông rất ngộ."  l. lỡ ra: dự trữ một ít thuốc ngộ có ốm chăng.
ngộ độc, bị trúng độc.
ngộ nghĩnh," lạ  khác thường: bộ quần áo ngộ nghĩnh."
ngộ nhận," đg. hiểu sai  nhận thức sai. vì ngộ nhận nên đã mắc mưu."
ngộ nhỡ," lỡ ra  không may mà: cầm dư tiền  ngộ nhỡ có phải mua nhiều."
ngộ sát," giết người vì lỡ lầm  không phải vì cố ý."
ngốc," tt. kém  không thông minh trong xử sự  suy xét vấn đề: thằng ngốc  ngốc thế  có vậy mà không biết."
ngốc nghếch, cg. ngốc nga ngốc nghếch. nh. ngốc: ăn nói ngốc nghếch.
ngộc nghệch, to lớn mà ngu dại: cậu ấy ngộc nghệch như con gà tồ.
ngôi, 1 dt 1. chức vị và quyền hành của nhà vua: lên ngôi; cướp ngôi. 2. vị trí trên thang quyền lực hay danh vọng: cũng ngôi mệnh phụ đường đường (k); giờ ra thay bực đổi ngôi (k). 3. vị trí ở nơi nào: sao đổi ngôi. " 2 dt danh từ ngữ pháp biểu thị vai trò của người  vật hay sự việc trong sự tương quan: từ tôi là ngôi thứ nhất  từ nó là ngôi thứ ba."  3 dt từ đặt trước một danh từ chỉ một vật có bề thế: ngôi đền; ngôi chùa; ngôi mộ.  4 dt thế nằm của thai nhi trước khi sinh: ngôi ngang của cái thai.  5 dt đám tóc ở phía trước đầu người ta: rẽ đường ngôi.
ngôi báu," x. ngôi  ngh. 1."
ngôi thứ, trật tự chỗ ngồi trong làng thời phong kiến và pháp thuộc.
ngồi," đg. 1. đặt mông vào một chỗ: ngồi ghế; ngồi xe. 2. ở lâu một chỗ: ngồi dạy học; ngồi tù.ngồi bệt.- đg. cg. ngồi phệt. đặt hẳn mông xuống một chỗ  chân co."
ngồi bệt," đg. cg. ngồi phệt. đặt hẳn mông xuống một chỗ  chân co."
ngồi chồm hỗm, nh. ngồi xổm.
ngồi dưng, cg. ngồi rồi. sống không làm việc gì cả.
ngồi đồng," ngồi cho quỉ thần nhập vào mình rồi nói và làm theo ý quỉ thần  theo mê tín."
ngồi không, không làm việc gì cả.
ngồi phệt, đg. nh. ngồi bệt.
ngồi tù, đg. (kng.). bị giam trong nhà tù.
ngồi xếp bằng," ngồi gập chân lại  chân nọ xếp lên chân kia  xòe đầu gối ra hai bên."
ngồi xổm," cg. ngồi chồm hỗm. ngồi gập chân lại  đùi áp vào bụng và ngực  mông không chấm chỗ."
ngồm ngoàm, nói ăn một cách thô tục.
ngôn luận," sự ăn nói  bàn bạc. tự do ngôn luận. quyền của công dân được tự do bày tỏ ý kiến."
ngôn ngữ," i. dt. 1. hệ thống các âm thanh  các từ ngữ và các quy tắc kết hợp chúng  làm phương tiện giao tiếp chung cho một cộng đồng: ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất. 2. hệ thống kí hiệu làm phương tiện diễn đạt  thông báo: ngôn ngữ điện ảnh  ngôn ngữ hội hoạ. 3. cách  lối sử dụng ngôn ngữ có tính chất cá biệt riêng lẻ: ngôn ngữ truyện kiều."
ngôn ngữ học," khoa học nghiên cứu bản thân ngôn ngữ một cách độc lập đối với các qui tắc sử dụng ngôn ngữ về một trong những mặt phát triển qua thời gian (ngôn ngữ học lịch sử)  quan hệ với những ngôn ngữ cùng họ (ngôn ngữ học so sánh)  khái quát trong chừng mức có thể khảo sát những hiện tượng chung của những ngôn ngữ khác nhau (ngôn ngữ học đại cương)."
ngôn từ," dt (h. từ: lời) chữ nghĩa dùng khi nói hoặc khi viết: khi viết  ông ấy rất thận trọng trong việc dùng ngôn từ."
ngồn ngộn," t. to  trắng và đẹp: người trông ngồn ngộn."
ngổn ngang, bừa bãi và làm cho vướng víu: bàn ghế để ngổn ngang.
ngốn," đg. cg. ngốn ngấu  ăn phàm (thtục): ngốn thịt như bò ngốn cỏ."
ngốn ngấu, nh. ngốn.
ngông," t. ph. nói cử chỉ hành động ngang tàng  khác hoặc trái với cái thông thường: chơi ngông."
ngông cuồng," t. có những suy nghĩ  hành động ngược với lẽ thường mà không còn có đủ lí trí để suy xét đúng sai nữa. tham vọng ngông cuồng."
ngông nghênh, ra dáng tự đắc và không kiêng nể ai.
ngồng," 1. cg. nhồng. d. thân non và cao của cải  thuốc lá: ngồng cải. 2. cg. ngồng ngồng. ph. nói cao vồng lên: cao ngồng."
ngỗng, 1 dt 1. loài chim cùng họ với vịt nhưng cổ dài: em bé chăn đàn ngỗng ra bãi cỏ. 2. con số 2 là điểm xấu (thtục): hôm nay nó bị hai con ngỗng.  2 dt be rượu có cổ dài: lão ta ngồi tu một ngỗng rượu.
ngốt," ph  t. 1. phát nóng lên và bí hơi: gian phòng đông ngốt. 2. thèm thuồng  háo hức: ngốt của."
ngột, ph. nh. ngạt: chết ngột.
ngột ngạt, nói không khí khó thở: không khí ngột ngạt.
ngơ," đg. bỏ qua đi  không để ý đến nữa: ngơ cho kẻ lầm lỗi."
ngơ ngác, đg. (hoặc t.). ở trạng thái không định thần được trước cảnh vật quá xa lạ hoặc sự việc diễn biến quá bất ngờ. ngơ ngác như người mất hồn.
ngơ ngẩn, nh. ngẩn ngơ.
ngờ," 1 đgt. cảm thấy chưa thể tin hẳn được  nhưng chưa có cơ sở để khẳng định: số liệu đáng ngờ  không nên ngờ lòng tốt của chị ấy."
ngờ đâu," không tưởng  không nghĩ đến như thế: ngờ đâu lại được gặp nhau."
ngờ ngợ, nửa tin nửa nghi: tôi ngờ ngợ mãi có phải ông ta là người bạn học của tôi trước đây hai chục năm không.
ngờ vực," nh. ngờ  ngh.1."
ngỡ," đgt 1. tưởng lầm: vào rừng chẳng biết lối ra  thấy cây núc nác ngỡ là vàng tâm (cd). 2. tưởng như: hôm nay vui đến ngỡ trong mơ (tố-hữu)."
ngỡ ngàng," có ý nghĩ mơ hồ trước cảnh xa lạ  cái mới biết: đến nước ngoài lần đầu tiên  đi đâu cũng thấy ngỡ ngàng."
ngớ, ph. thờ thẫn: đứng ngớ người ra.
ngớ ngẩn, t. thờ thẫn như mất trí khôn: con chết đâm ra ngớ ngẩn.
ngợ, đg. chưa chắc hẳn ra sao: còn ngợ không biết có đúng là người quen không.
ngợi khen, x. khen ngợi: ngợi khen chiến sĩ.
ngơm ngớp," hơi sợ  sợ một cách mơ hồ: bài thi làm hỏng ngơm ngớp chờ kết quả."
ngợm, d. người ngu dại: dở người dở ngợm.
ngơn ngớt, đã giảm độ mạnh một phần nào: mưa đã ngơn ngớt.
ngớp, đg. khiếp sợ: thấy nó hung hãn mà ngớp.
ngợp," t. thấy choáng váng khi từ một chỗ cheo leo nhìn xuống: đi qua cầu hẹp  nhìn xuống sông mà ngợp."
ngớt," t. bớt đi  giảm đi: ngớt mưa; ngớt giận."
ngu," t. rất kém về trí lực  chẳng hiểu biết gì về cả những điều ai cũng hiểu  cũng biết. ngu quá  để cho trẻ con nó đánh lừa. đồ ngu (tiếng mắng)."
ngu dại, t. ngu đần và dại dột.
ngu dân," đgt. kìm hãm  không cho phát triển dân trí  làm cho dân chúng luôn ở trong vòng ngu muội  dốt nát để dễ bề cai trị: chính sách ngu dân của thực dân."
ngu dốt, khờ dại và dốt nát.
ngu đần, cg. ngu độn. khờ dại tối tăm.
ngu độn, ngu đần.
ngu muội, nh. ngu tối.
ngu ngốc, cg. ngu si. khờ dại.
ngu ngơ, ngây ngô khờ dại.
ngu si, nh. ngu ngốc.
ngu tối, cg. ngu muội. hoàn toàn thiếu trí khôn.
ngu xuẩn, ngu dốt lắm.
ngù, d. tua ở vật gì rủ xuống: giáo có ngù; ngù vai áo. " (đph) d. chốt bằng gỗ hoặc bằng sừng  đóng lên mặt guốc thay cho quai  để kẹp ngón chân cái và ngón chân thứ hai vào đấy mà đi."
ngù ngờ," khờ dại  không nhanh nhẹn."
ngủ," đgt 1. ở trạng thái ý thức và cảm giác tạm ngừng  các hoạt động hô hấp và tuần hoàn chậm lại  các bắp thịt giãn mềm  cơ thể được nghỉ ngơi: ăn được ngủ được là tiên (cd). 2. giao hợp: ngủ với trai."
ngủ gà," ngủ lơ mơ  không say."
ngủ khì, ngủ yên giấc vì không phải lo nghĩ gì.
ngủ lang, ngủ bậy bạ ở nhà người khác.
ngủ mê, đg. 1. nằm mơ. 2. ngủ say.
ngủ nghê, ngủ (dùng trong trường hợp không được thỏa ý): suốt mấy đêm chẳng ngủ nghê gì được vì lo nghĩ.
ngũ âm," năm âm thanh chính của nhạc cổ là cung  thương  chủy  giốc  vũ."
ngũ cốc," d. 1. từ chỉ chung năm loài cây có hạt dùng để ăn là: kê  đậu  ngô  lúa nếp và lúa tẻ. 2. từ thường dùng để chỉ chung các loài cây có hạt dùng để ăn."
ngũ cúng," năm thứ đồ lễ để cúng phật là nước  bông tràng  hương đốt  cơm  đèn (cũ).ngũ đoản- t. lùn và có chân tay ngắn: tướng người ngũ đoản."
ngũ gia bì," loài cây nhỡ  mọc ở núi  có gai  lá hình bàn tay  vỏ ngâm làm rượu bổ."
ngũ giới," năm điều răn của phật giáo là không sát sinh  không trộm cắp  không tà dâm  không nói bậy  không uống rượu."
ngũ hành," năm chất kim  mộc  thủy  hỏa  thổ coi là chất cơ bản cấu thành mọi vật theo triết học cũ phương đông."
ngũ kim, kim loại nói chung: công ty ngũ kim.
ngũ kinh," năm pho sách kinh điển của nho giáo là kinh thi  kinh thư  kinh dịch  kinh lễ  kinh xuân thu."
ngũ luân," năm mối quan hệ của đạo đức phong kiến là vua tôi  cha con  vợ chồng  anh em  bè bạn."
ngũ ngôn, thể thơ mỗi câu năm chữ.
ngũ phúc," năm hạnh phúc của đời người trong xã hội cũ là phú  quý  thọ  khang  ninh."
ngũ quan," d. năm giác quan của con người: các cơ quan thị giác  thính giác  khứu giác  vị giác  xúc giác (nói tổng quát)."
ngũ sắc," năm màu là xanh  vàng  đỏ  trắng  đen."
ngũ tạng," năm bộ phận trong cơ thể là tim  gan  lá lách  phổi  và thận."
ngũ thường," năm đức tính trong đạo đức phong kiến là nhân  nghĩa  lễ  trí  tín."
ngũ vị," dt. năm mùi (mặn  đắng  chát  cay  ngọt)."
ngụ," đgt  trgt ở đậu: hiện nay anh ngụ tại đâu?; phải tạm ở ngụ nhà một người cháu."
ngụ cư, nh. ngụ.
ngụ ngôn," truyện đặt ra  thường dùng súc vật thay người để miêu tả nhân tình thế thái và ngụ ý răn đời bằng một kết luận luân lý."
ngụ ý," ngầm gửi ý vào lời nói  câu văn: bài thơ ngụ ý răn đời."
nguây nguẩy," bỏ đi  tỏ vẻ không đồng ý  không phục tùng: trả rẻ  bà hàng nguây nguẩy đặt gánh lên vai."
ngúc ngắc," vấp váp  không trôi chảy: công việc ngúc ngắc."
ngục, d. (thường chỉ dùng trong một số tổ hợp). nhà lao. lính gác ngục. nơi ngục tối. vượt ngục*.
ngục thất, nh. ngục.
ngục tù, nh. ngục.
nguếch ngoác, nh. nguệch ngoạc.
nguệch ngoạc," nói viết bôi bác  không ngay ngắn: viết nguệch ngoạc cho xong việc."
ngùi ngùi, nh. bùi ngùi.
ngủm, ph. nói chết bất ngờ: chết ngủm.
ngụm, d. lượng thức uống vừa đầy miệng: ngụm rượu.
ngùn ngụt, nói cái gì bốc lên rất mạnh: lửa cháy ngùn ngụt; căm thù ngùn ngụt.
ngủng nghỉnh, nh. khủng khỉnh.
ngúng nguẩy, cảm thấy khó chịu trong người như sắp ốm: người ngúng nguẩy muốn sốt.
nguôi, t. nói tình cảm dịu đi: nguôi giận; tấm lòng thương nhớ biết là có nguôi (k).
nguội," i. tt. hết nóng  trở thành nhiệt độ bình thường: nước đun sôi để nguội  cơm nguội. ii. dt. phương pháp chế tạo  lắng xuống theo lối thủ công."
nguội lạnh, nguội lắm: cơm canh nguội lạnh.
nguồn," dt 1. nơi mạch nước ngầm xuất hiện và bắt đầu chảy thành dòng nước: sữa mẹ như nước trong nguồn chảy ra (cd). 2. vật hay nơi làm nảy sinh một vật khác hoặc một hiện tượng  một năng lượng: nguồn nhiệt; nguồn ánh sáng; nguồn điện; nguồn hàng. 3. điều làm nảy ra một tình cảm  một trạng thái: nguồn vui; nguồn an ủi; nguồn lo lắng."
nguồn cơn, đầu đuôi nông nỗi: kể lể nguồn cơn.
nguồn gốc, d. nơi từ đó nảy sinh ra. nguồn gốc xa xưa của loài người.
ngụp, t. chìm xuống nước: thuyền ngụp.
ngút, đg. bốc lên cao: khói ngút.
nguy," t. có thể gây tai hại lớn: ô-tô tải chạy quá nhanh  rất nguy cho người và xe khác."
nguy biến, việc biến động nguy hiểm.
nguy cấp, gấp rút.
nguy cơ, tình thế có thể gây ra những biến cố lớn rất tai hại: nguy cơ chiến tranh.
nguy hại, nguy hiểm và tai hại.
nguy hiểm," i. tt. có thể gây tai hại lớn cho con người: kẻ thù nguy hiểm  vết thương nguy hiểm. ii. dt. điều nguy hiểm  sự nguy hiểm."
nguy khốn, nguy hiểm tới mức rất khó hoặc không thể thoát khỏi.
nguy kịch, có thể gây thiệt hại đến tính mạng: bệnh tình nguy kịch.
nguy nan, nguy hiểm và khó khăn.
nguy nga," tt (h. nguy: cao lớn; nga: núi cao) nói một công trình kiến trúc cao to  lộng lẫy: các lâu đài nguy nga  tráng lệ xây dựng từ bao nhiêu đời (nghtưởng)."
nguy ngập," khó khăn khốn đốn lắm: tài chính nguy ngập  nhà buôn sắp vỡ nợ."
nguỵ, t. nghịch ngợm quá đáng: lũ trẻ con ngụy quá.
nguỵ quân, nh. ngụy binh.
nguỵ trang, che đậy dưới những hình thức giả tạo để đánh lừa: ngụy trang cỗ trọng pháo bằng cành cây.
nguyên," t  ph. trước kia là (thường đứng trước một từ chỉ chức vụ): nguyên trưởng phòng hành chính; anh ta nguyên là nông dân  nay là quân nhân." " t. 1. còn như khi mới được tạo nên  làm ra: áo mới nguyên. 2. ""nguyên khai"" nói tắt: dầu nguyên."  d. người đi kiện: bên nguyên đòi bên bị bồi thường.
nguyên âm," d. âm phát từ những dao động của thanh quản  tự nó đứng riêng biệt hay phối hợp với phụ âm thành tiếng trong lời nói  phụ âm có thể ở trước hay ở sau hoặc cả trước lẫn sau: a  e  i  o... là những nguyên âm."
nguyên bản," bản gốc của một quyển sách  một văn bản."
nguyên cáo, người đứng ra kiện người khác.
nguyên chất," t. thuần một chất  không có chất khác lẫn vào hoặc không có pha chế. vàng nguyên chất. cà phê nguyên chất."
nguyên do, nh. duyên do.
nguyên đơn, đơn kiện của bên nguyên.
nguyên hình, hình thể vốn có.  bản chất xấu xa vốn thực có: lộ rõ nguyên hình.
nguyên khai, t. còn ở trạng thái tự nhiên khi mới ra khỏi mỏ và chưa được chế hóa: dầu lửa nguyên khai.
nguyên khí," khí đầu tiên sinh ra các khí khác  vật khác."
nguyên liệu," d. vật tự nhiên chưa qua một sự chế biến nào và cần được lao động  máy móc  kỹ thuật biến hóa mới thành sản phẩm: bông  than  tre  mía.. là những nguyên liệu."
nguyên lý, d. 1. những điều cơ bản của một học thuyết: nguyên lý chủ nghĩa mác - lê-nin. 2. kết quả khái quát của nhiều định luật khoa học: nguyên lý bảo toàn năng lượng.
nguyên nhân," dt. điều gây ra một kết quả hoặc làm xẩy ra một sự việc  một hiện tượng: tìm hiểu nguyên nhân  quan hệ giữa nguyên nhân và kết quả."
nguyên niên, năm trị vì đầu tiên của một vua.
nguyên quán, quê quán gốc: nguyên quán của nguyễn trãi là làng nhị khê.
nguyên sinh," (chất) 1. chất sống cấu tạo nên tế bào  chứa nhân tế bào. 2. nói rừng tự nhiên  chưa được khai thác: rừng nguyên sinh cúc phương."
nguyên soái, cg. nguyên súy. võ quan trên hàng tướng ở một số nước.
nguyên tắc," dt (h. nguyên: gốc; tắc: phép tắc) 1. điều cơ bản đã được qui định để dùng làm cơ sở cho các mối quan hệ xã hội: nguyên tắc của ta thì phải vững chắc  nhưng sách lược của ta thì linh hoạt (hcm). 2. điều cơ bản rút ra từ thực tế khách quan để chỉ đạo hành động: nguyên tắc đòn bẩy."
nguyên thủ, người đứng đầu một nước: chủ tịch hay tổng thống là nguyên thủ một nước cộng hòa.
nguyên tiêu, đêm hôm rằm tháng giêng âm lịch: đêm đêm hàn thực ngày ngày nguyên tiêu (k).
nguyên tố, (hóa) loại nguyên tử có những tính chất hóa học nhất định dù ở trạng thái tự do hay trạng thái hóa hợp: trong không khí và nước đều có nguyên tố o-xy. " (toán) nói một số nguyên chỉ chia hết cho chính nó và cho 1: 3  5  7 là những số nguyên tố. nguyên tố cùng nhau. nói nhiều số nguyên không có ước số chung nào ngoài số 1. nguyên tố sánh đôi. nói nhiều số nguyên tố cùng nhau từng đôi một."
nguyên trạng, d. tình hình hiện tại của sự vật: giữ đúng nguyên trạng.
nguyên tử," d. phần tử nhỏ nhất của nguyên tố hoá học  gồm một hạt nhân ở giữa và một hay nhiều electron xung quanh."
nguyên tử số, (hóa) số thứ tự của mỗi nguyên tố trong bảng phân loại các nguyên tố của men-đê-lê-ép và cũng là số điện tích dương của hạt nhân nguyên tử của nguyên tố ấy.
nguyên văn," bản văn chính không sửa chữa  thêm bớt gì."
nguyên vật liệu," ""nguyên liệu và vật liệu"" nói tắt: xuất khẩu nguyên vật liệu."
nguyên vẹn," đầy đủ trọn vẹn  không ai xâm phạm  không mất mát: lãnh thổ nguyên vẹn."
nguyên xi, mới hoàn toàn: cái máy chữ còn nguyên xi.
nguyền," đg. 1. rủa  nói lên điều mình mong muốn người ta sẽ gặp tai nạn. 2. nh. nguyện: đã nguyền hai chữ đồng tâm  trăm năm thề chẳng ôm cầm thuyền ai (k)."
nguyền rủa," nh. nguyền  ngh. 1: nhân dân thế giới nguyền rủa bọn hiếu chiến."
nguyện," đg. cg. nguyền  ngh. 2. cầu xin  mong muốn: nguyện hy sinh cho tổ quốc."
nguyện ước," cầu muốn  ước mong: được thỏa nguyện ước."
nguyện vọng, dt. điều mong muốn: giải quyết theo nguyện vọng quần chúng  nguyện vọng chính đáng.
nguyệt, d. từ dùng trong văn học cũ để chỉ mặt trăng: vừa tuần nguyệt sáng gương trong (k).
nguyệt hoa," x. hoa nguyệt: nguyệt hoa hoa nguyệt não nùng  đêm xuân ai dễ cầm lòng cho đang (k)."
nguyệt lão," cg. trăng già. ông lão ở trên cung trăng  coi là người xe duyên vợ chồng  theo thần thoại."
nguyệt san, tập san ra hằng tháng.
nguyệt thực," hiện tượng mặt trăng bị quả đất che mất ánh sáng mặt trời  làm tối một phần hay toàn phần."
nguýt," đg. đưa mắt nhìn nghiêng rồi quay đi ngay  tỏ ý tức giận: ra lườm vào nguýt (tng)."
ngư dân, cg. ngư gia. người làm nghề đánh cá.
ngư hộ, gia đình chuyên sống bằng nghề đánh cá.
ngư lôi, vũ khí chứa thuốc nổ dùng để đánh chiến hạm.
ngư nghiệp, nghề đánh cá.
ngư phủ," dt (h. phủ: ông già) ông già đánh cá: thuê năm ngư phủ hai người  đóng thuyền chực bến kết chài dăng sông (k)."
ngữ, d. 1. chừng mực: chi tiêu có ngữ. 2. người thuộc hạng đáng khinh: ngữ ấy làm ăn gì được.
ngữ âm học, môn học về cách phát âm một ngôn ngữ.
ngữ cảnh," toàn thể những câu ở trước và ở sau một yếu tố ngôn ngữ (từ  câu...) soi sáng nghĩa cho yếu tố đó: căn cứ vào ngữ cảnh mà giải thích đoạn văn."
ngữ điệu, cách lên hay xuống giọng và ngắt câu phù hợp đến mức nào đó với tình cảm và ý nghĩa cần biểu đạt.
ngữ đoạn," nhóm từ tạo thành một đơn vị trong nội bộ một câu  có thể là một danh từ phức hợp (đường chim bay)  một thành ngữ (hòa cả làng)  một nhóm có giá trị danh từ hoặc động từ."
ngữ nghĩa học," bộ phận của ngôn ngữ học nghiên cứu những quan hệ của cái biểu hiện với cái được biểu hiện  những biến hóa của nghĩa  những hiện tượng đồng nghĩa và đa nghĩa  cấu trúc của từ vựng... tức nói chung ngôn ngữ về mặt nghĩa."
ngữ pháp, d. 1. khoa học nghiên cứu qui luật và cấu tạo ngôn ngữ. 2. môn học dạy phép đặt câu cho đúng khi nói hoặc khi viết.
ngữ văn, khoa học nghiên cứu một ngôn ngữ qua việc phân tích có phê phán những văn bản lưu truyền lại bằng thứ tiếng ấy.
ngự, đg. 1. ngồi một cách bệ vệ (nói với ý mỉa mai): chân chưa rửa đã ngự trên ghế. 2. thuộc về nhà vua: giường ngự.
ngự sử, chức quan giữ việc can gián nhà vua.
ngự uyển, vườn trong cung vua.
ngự y, thầy thuốc của vua.
ngừa, đg. phòng giữ trước: ngừa bệnh.
ngửa," t. phơi mặt lên trên  trái với sấp: đồng tiền ngửa; ngã ngửa."
ngửa tay," chìa tay ra  lòng bàn tay lên trên. ngr. nói yêu cầu một cách tự hạ: ngửa tay xin một chút ân huệ."
ngứa," đg. 1 có cảm giác khó chịu ở ngoài da  cần được xoa  gãi. ngứa và nổi mẩn. gãi đúng chỗ ngứa*. 2 (kng.; dùng trong một số tổ hợp  trước d. chỉ bộ phận cơ thể). cảm thấy khó chịu  muốn làm ngay một cử chỉ  động tác nào đó  hay muốn biểu thị ngay sự phản ứng. nó ngồi học suốt cả buổi  ngứa tay ngứa chân lắm rồi. ngứa tai*. // láy: ngưa ngứa (ý mức độ ít)."
ngứa mắt, cảm thấy khó chịu khi nhìn thấy một điều trái ý mình.
ngứa miệng, nh. ngứa mồm.
ngứa mồm, cg. ngứa miệng. cảm thấy muốn nói tuy không cần thiết (thtục).
ngứa ngáy," t. 1. nh. ngứa. 2. cảm thấy sốt ruột  muốn làm việc gì: làm việc chưa được một giờ đã ngứa ngáy muốn đi chơi."
ngứa nghề, cảm thấy thèm muốn những thú xác thịt: gái tơ mà đã ngứa nghề sớm sao (k).
ngứa tai, cảm thấy khó chịu khi nghe thấy điều gì trái ý mình.
ngứa tay, cảm thấy muốn tự mình làm một việc mà người khác đang làm vụng về hoặc làm hỏng.
ngứa tiết, hết sức tức giận và muốn đối phó ngay.
ngựa," 1 dt. 1. thú chân guốc  chân chỉ có một ngón  chạy nhanh  nuôi để cưỡi  để kéo xe: xe ngựa  ngựa non háu đá. 2. mã lực: xe dùng máy mười ngựa. 3. dụng cụ thể dục  có bốn chân  có hình tựa con ngựa  dùng để tập nhảy: nhảy ngựa."  2 dt. phản: kê ngựa  ngựa gỗ.
ngựa nghẽo, ngựa xấu nói chung: ngựa nghẽo gì mà chạy chậm như người đi bộ.
ngựa ô," dt ngựa có lông màu đen: ngựa ô chẳng cưỡi  cưỡi bò  đường ngay chẳng chạy  chạy dò đường quanh (cd)."
ngựa vằn," loài có vú họ ngựa  lông màu vàng có sọc nâu  sống ở châu phi."
ngực," 1. mặt trước và trên của thân người  giữa cổ và bụng : trẻ em nhỏ đeo yếm dãi trên ngực để khỏi bẩn ngực áo. 2. phần của thân người mà mặt trước là mặt nói trên  từ vai đến hết vùng xương sống  chứa tim  phổi... : may áo phải đo cả vòng cổ lẫn vòng ngực. 3. toàn bộ hai vú của phụ nữ : ngay khi bắt đầu tuổi dậy thì  trẻ em gái đã có ngực."
ngửi, đg. hít vào mũi để phân biệt mùi vị.
ngưng trệ," nói công việc chậm lại  đọng lại."
ngưng tụ, (lý) nói chất hơi trở lại thể lỏng vì gặp lạnh hay bị nén.
ngừng," đg. không tiếp tục hoạt động  phát triển. đang nói bỗng ngừng lại. rét quá  cây ngừng phát triển. ngừng tay. không ngừng nâng cao trình độ."
ngừng bắn, đình chỉ chiến sự.
ngửng, đg. cg. ngửng mặt. ngửa mặt lên phía trên.
ngước, đg. đưa mắt nhìn lên trên.
ngược, i. ph. 1. quay phần dưới lên trên: bức tranh dán ngược. 2. theo chiều trái lại: đi ngược gió; ngược dòng sông. ii. đg. đi về phía vùng cao; đi trái chiều dòng nước: ngược lạng sơn; ngược yên bái.
ngược đãi," đgt. đối xử tàn tệ  nhẫn tâm: địa chủ ngược đãi nông nô  con ở."
ngược đời, trái với lẽ thường: ăn nói ngược đời.
ngược ngạo, nh. ngạo ngược.
ngược xuôi," khắp đó đây  luôn luôn lên ngược xuống xuôi: suốt năm chạy vạy ngược xuôi."
ngươi," đ. 1. đại từ ngôi thứ hai chỉ người hàng dưới trong lối nói cũ: còn đời ngươi đấy ngươi ơi  nào ngươi đã bảy tám mươi mà già (cd). 2. từ chỉ người với ý khinh bỉ (cũ): trần hưng đạo đánh đuổi ngươi thoát hoan." " biến âm của từ ""người"": trêu ngươi."
người," dt 1. động vật có tổ chức cao nhất  có khả năng nói thành lời  có tư duy  có tư thế đứng thẳng  có hai bàn tay linh hoạt sử dụng được các công cụ lao động: loài người; mặt người dạ thú (tng). 2. thân thể: người cao  người thấp; người đầy mụn nhọt. 3. cá nhân thuộc quốc tịch nào: người việt-nam; người pháp. 4. kẻ khác mình: của người phúc ta (tng). 5. cá nhân có đạo đức tốt: nuôi dạy con nên người." " đt 1. đại từ ngôi thứ hai chỉ  đối thoại với mình: người ơi  người ở đừng về (cd). 2. đại từ ngôi thứ ba chỉ một nhân vật đáng tôn kính: khi hồ chủ tịch đến thăm một doanh trại  bao giờ người cũng chú ý đến nơi ăn ở của bộ đội."
người dưng, người không có quan hệ họ hàng hoặc tình cảm với mình: người dưng nước lã (tng).
người đời," d. 1. thiên hạ: người đời chê cười. 2. người ngây ngô đần độn: có thế mà không hiểu  rõ người đời!"
người làm, người mình thuê để làm việc gì cho mình: trả công người làm.
người ngoài," người không thuộc gia đình mình hay người không tham dự việc gì: vợ chồng cãi nhau  người ngoài chê cười"
người ngợm, người với nghĩa xấu nói chung.
người người," tất cả mọi người: người người thi đua  ngành ngành thi đua... (hồ chí minh)."
người nhà, d. 1. người trong gia đình mình. 2. người được mướn để làm những việc nhỏ trong gia đình (cũ): cho người nhà đi gánh thóc.
người nhái, người mang một bộ quần áo đặc biệt để có thể hoạt động dưới mặt nước.
người ở, từ cũ chỉ người làm thuê cho một gia đình.
người rừng, đười ươi.
người ta, 1. đ. mọi người khác : đừng làm thế người ta cười cho. 2. d . người nói chung : người ta ai ai cũng phải lao động.
người yêu," d. người có quan hệ tình yêu với một người khác nào đó  trong quan hệ giữa hai người với nhau."
ngường ngượng," hơi ngượng: tay đau  viết còn ngường ngượng."
ngưỡng," d. cg. ngưỡng cửa. đoạn gỗ  tre... ở mé dưới khung cửa  giữ cho khung cửa vững."
ngưỡng cửa, nh. ngưỡng: bước qua ngưỡng cửa vào nhà.
ngưỡng mộ," đgt. khâm phục  tôn kính  lấy làm gương để noi theo: vị anh hùng dân tộc được bao thế hệ ngưỡng mộ  được nhiều người ngưỡng mộ."
ngưỡng vọng, trông chờ ở người trên.
ngượng," đgt 1. hơi thẹn: đi hỏi vợ việc gì mà ngượng. 2. cảm thấy không được thoải mái: tay còn đau  nên viết còn ngượng."
ngượng mặt, xấu hổ.
ngượng mồm, cảm thấy ngượng không dám nói.
ngượng ngập," nh. ngượng  ngh. 1  2."
ngượng nghịu," t. tỏ ra không được tự nhiên trong các cử chỉ  cách đi đứng  nói năng  do còn chưa quen hoặc do cảm thấy ngượng. cầm đũa ngượng nghịu. vẻ ngượng nghịu như người có lỗi. ngượng nghịu trong bộ quần áo mới."
ngượng ngùng, hơi ngượng.
ngưu tất," rễ một loài cây thuộc họ rau giền  dùng làm thuốc."
nha," 1 dt. cơ quan hành chính trước đây  tương đương với tổng cục: nha khí tượng  nha cảnh sát."  2 dt. nha lại: nói tắt. " 3 ct.  đphg nhé: con đi chơi mẹ nha."
nha dịch, người phục dịch trong cửa quan thời xưa.
nha khoa, dt (h. nha: răng; khoa: ngành học) ngành y chuyên nghiên cứu về răng và việc chữa bệnh răng: bác sĩ phụ trách nha khoa của bệnh viện.
nha lại, từ chỉ chung những người làm công việc văn thư trong cửa quan thời xưa.
nha môn, cửa quan.
nha sĩ," d. (cũ  hoặc id.). y sĩ hoặc bác sĩ nha khoa."
nhà," 1 dt. 1. công trình xây dựng có mái  tường bao quanh  cửa ra vào để ở  sinh hoạt văn hoá  xã hội hoặc cất giữ vật chất: xây dựng nhà ở  nhà kho bị đổ  nhà hát và nhà văn hoá thanh niên không cách xa nhau lắm. 2. chỗ ở và sinh hoạt của một gia đình: dọn đến nhà mới  mẹ vắng nhà. 3. những người trong một gia đình: nhà có bốn người  cả nhà đi vắng. 4. dòng họ nắm quyền cai trị đất nước thời phong kiến: thời nhà lê  nhà hồ bị tiêu vong. 5. từ chồng xưng gọi vợ  hoặc vợ xưng gọi chồng trước người khác: nhà tôi đi vắng  anh có nhắn nhà tôi gì không. 6. từ xưng gọi người đối thoại với ý thân mật hay coi thường: nhà hà cho ấm chè  ai bảo nhà chị thế? 7. từ tự xưng mình khi nói chuyện với ý nhún nhường: anh cho nhà em thế nào thì nhà em cũng bằng lòng  nhà cháu đây cũng chẳng thua kém ai. 8. những đối tượng gần gũi với mình: viết lịch sử cho xã nhà. 9. thú vật đã được thuần dưỡng: trâu rừng dữ hơn trâu nhà."  2 dt. người có chuyên môn cao thuộc một lĩnh vực nào đó: nhà khoa học  nhà quân sự  nhà văn  nhà báo.
nhà ăn, dt nơi dành làm chỗ ăn của một tập thể: nhà ăn của học sinh lưu trú.
nhà báo, d. người chuyên làm nghề viết báo.
nhà bạt," nơi che bằng vải bạt để trú ngụ tạm thời  hoặc để biểu diễn xiếc."
nhà băng, nh. ngân hàng (cũ).
nhà bè, dt. nhà lá dựng lên trên bè.
nhà bếp," dt 1. nơi nấu nướng thức ăn: nhà bếp ở phía sau ngôi nhà. 2. người chuyên nấu nướng cho một tập thể: khen nhà bếp đã nấu một món thịt thỏ thật ngon; giàu chủ kho  no nhà bếp (tng)."
nhà buôn, người làm nghề buôn bán.
nhà cái," d. 1. người làm chủ trong một đám bạc  như người xóc đĩa  người cầm trương. 2. người cầm cái một bát họ."
nhà cầu, lối đi có mái nối hai lớp nhà lớn.
nhà chọc trời, nhà cao hàng mấy chục tầng.
nhà chùa," d. 1. từ chỉ chung nơi thờ phật hoặc những người tu đạo phật: không dám quấy quả nhà chùa. 2. từ chỉ người tu phật giáo  tức nhà sư: nhà chùa đi quyên giáo."
nhà chung, tập đoàn những nhà tu hành thiên chúa giáo.
nhà chứa," d. nơi chuyên nuôi gái mại dâm  tổ chức cho gái mại dâm hành nghề. chủ nhà chứa."
nhà cửa, nhà ở nói chung: nhà cửa sạch sẽ.
nhà đá, nhà tù (cũ).
nhà đám, nhà đang lo việc ma chay.
nhà ga," (f. gare) dt. 1. nơi tàu đỗ để đón  trả hành khách: ngồi chờ suốt buổi sáng ở nhà ga. 2. những nhân viên công tác ở ga và các tổ chức của ga: nhà ga thông báo cho hành khách đi tàu biết."
nhà gái, d. 1. gia đình cô dâu. 2. những người dự một đám cưới về phía cô dâu.
nhà giam, nơi giam giữ những người chưa thành án.
nhà giáo, người làm nghề dạy học.
nhà hàng," dt 1. nhà có dọn hàng để bán: khách nhớ nhà hàng (tng). 2. người bán hàng: nhà hàng chiều khách; nhà hàng nói thách  làm khách trả rẻ (tng)."
nhà hát, nơi chuyên dùng để biểu diễn các tiết mục văn nghệ. nhà hát nhân dân. nơi chuyên dùng để biểu diễn văn nghệ phục vụ đông đảo quần chúng ở các thành phố hoặc thị trấn.
nhà in, nh. nhà máy in.
nhà khách, d. nhà dùng riêng để tiếp khách. nhà khách chính phủ.
nhà lao, nh. nhà tù.
nhà lầu, nh. nhà gác.
nhà máy," dt. xí nghiệp  cơ sở sản xuất của nền đại công nghiệp  thường sử dụng máy móc tương đối hiện đại với quy mô lớn: nhà máy cơ khí  nhà máy điện  đến làm việc ở nhà máy."
nhà mồ," d. 1. nhà làm ở trên mộ khi mới chôn người chết. 2. mộ giả bằng gỗ  bày ở nhà thờ đạo thiên chúa khi làm lễ cầu hồn cho người chết."
nhà ngang," nhà phụ  đối với nhà chính là nơi có bàn thờ hoặc nơi tiếp khách."
nhà nghề, dt người thông thạo về một nghề gì: cậu ấy vẽ không kém gì một nhà nghề.
nhà ngươi, đại từ ngôi thứ hai chỉ người bề dưới (thường dùng trong khi hát tuồng).
nhà nho, người theo học thuyết của khổng tử.
nhà nông, nh. nông dân.
nhà nước," 1. d. tổ chức chính trị của xã hội  cơ quan chuyên chính của giai cấp nắm quyền thống trị về kinh tế. 2. t. thuộc về nhà nước : cơ quan nhà nước."
nhà quê, d. 1. nơi quê hương của mình: về nhà quê thăm họ hàng. 2. từ dùng trong thời trước để chỉ người ở nông thôn.
nhà riêng, dt 1. chỗ ở riêng: mỗi người con ở một nhà riêng. 2. chỗ ở không phải trong cơ quan: ông chủ tịch tuyên bố không giải quyết công việc ở nhà riêng.
nhà sàn," nhà phía trên có sàn bằng gỗ hay bằng tre để ở  phía dưới để trống hoặc chứa nông cụ."
nhà sư, người tu hành đạo phật.
nhà táng," d. nhà bằng giấy hoặc vải  có trang trí  úp trên quan tài khi đưa đám ma."
nhà tắm," dt nơi dành cho việc tắm rửa: về mùa hè  các nhà tắm công cộng thường có đông người đến."
nhà thổ," nhà chứa gái làm nghề mại dâm  trong xã hội cũ."
nhà thơ," cg. thi sĩ. người chuyên sáng tạo văn có vần để biểu thị hoặc gợi mở tình cảm bằng âm thanh  nhịp điệu  hình tượng."
nhà thờ, d. 1 nơi thờ phụng tổ tiên. nhà thờ tổ. nhà thờ họ. 2 nơi thờ chúa jesus để giáo dân đến lễ. đi lễ nhà thờ. nhà thờ xứ. 3 tổ chức nắm quyền hành trong công giáo. thế lực của nhà thờ.
nhà thương," dt.  cũ bệnh viện: ốm phải nằm nhà thương."
nhà tiêu," cg. nhà xí  nhà xia. nơi để đi đại tiện."
nhà trai, d. 1. gia đình chú rể. 2. những người dự một đám cưới về phía chú rể.
nhà trẻ, nơi gửi trẻ trong khi bố mẹ đi làm việc.
nhà trò, nh. cô đầu (cũ).
nhà trọ, dt nơi khách thuê tạm ở một thời gian ngắn: đến thành phố chưa tìm được nhà quen phải ngủ ở nhà trọ.
nhà trường, d. 1. trường học. 2. bộ phận lãnh đạo của trường học: nhà trường quyết định tuyển thêm học sinh.
nhà tu," người làm nghề tôn giáo. nhà tu kín. nơi tu hành của những người phụ nữ theo thiên chúa giáo  không liên hệ với bên ngoài."
nhà tù," cg. nhà lao  nhà pha. nơi giam giữ những người phạm tội."
nhà tư tưởng, người có những tư tưởng triết học sâu sắc.
nhà văn, người làm công tác văn học và đã có tác phẩm.
nhà vua, nh. vua.
nhà xác, nơi để xác người chết ở bệnh viện trước khi đem chôn.
nhà xe," nơi để chứa xe ô tô  hoặc chứa xe đạp của cán bộ cơ quan."
nhà xí, nh. nhà tiêu.
nhà xuất bản," d. cơ quan xuất bản sách báo  tranh ảnh."
nhả," đg. 1. bỏ vật gì đương ngậm trong miệng ra: nhả xương. nhả ngọc phun châu. từ cũ chỉ người có tài văn chương đặc biệt: khen tài nhả ngọc phun châu (k). 2. rời ra  không gắn chặt nữa: hồ nhả rồi."  t. nói cơm nát quá: cơm nhả.  ph. đùa qúa trớn: chơi nhả; nói nhả.
nhả nhớt, nói đùa quá trớn: nhả nhớt thế người ta giận.
nhã," t. 1. nh. nhã nhặn: thái độ nhã. 2. dễ coi  không cầu kỳ: quần áo nhã; bàn ghế nhã."
nhã nhạc," bài hát hợp với tiếng nhạc  dùng ở nơi triều miếu."
nhã nhặn," tt. 1. tỏ ra lịch sự  lễ độ: ăn nói nhã nhặn với khách hàng. 2. đẹp mà giản dị  không loè loẹt  phô trương: ăn mặc nhã nhặn."
nhã ý, ý tốt đối với người khác: có nhã ý tặng quyển sách.
nhá," đg. 1. nhai kỹ cho nát: nhá cơm. 2. ăn (thtục): cơm khô không nhá nổi. 3. nói chuột  chó... gặm một vật gì: chó nhá chiếc giày."  nh. nhé: chị mua kẹo cho em nhá!
nhá nhem," tt  trgt sắp sửa tối: nhá nhem tối  thuyền bắt đầu vào kênh (ngtuân); trời nhá nhem tối mới trở về (nghtưởng)."
nhác, đg. vừa chợt trông thấy: bóng hồng nhác thấy nẻo xa (k).  t. lười biếng: nhác học.
nhạc," d. đồ dùng bằng kim loại hình cầu rỗng  hoặc hình chuông  khi rung thì phát thành tiếng  thường đeo ở cổ ngựa  cổ chó." " d. ""âm nhạc"" nói tắt : học nhạc."
nhạc công, người chuyên nghề chơi nhạc.
nhạc cụ," cg. nhạc khí. dụng cụ âm nhạc như đàn  sáo  nhị..."
nhạc điệu, nhịp bổng trầm của thanh âm.
nhạc gia, bố mẹ vợ.
nhạc khí, nh. nhạc cụ (cũ).
nhạc khúc, bài nhạc.
nhạc kịch, kịch diễn có nhạc kèm theo.
nhạc lý, lý thuyết về âm nhạc.
nhạc mẫu, mẹ vợ.
nhạc nhẹ, dàn nhạc gồm một số ít nhạc cụ.
nhạc phụ, bố vợ.
nhạc sĩ, nghệ sĩ chuyên soạn hoặc biểu diễn âm nhạc.
nhạc tính, tính chất nhạc: ngôn ngữ việt nam có nhiều nhạc tính.
nhạc trưởng, người điều khiển một dàn nhạc.
nhạc viện, nơi nghiên cứu âm nhạc và đào tạo những người làm công tác âm nhạc.
nhai," đg. 1 nghiền nhỏ  nghiền nát giữa hai hàm răng. nhai kẹo. miệng bỏm bẻm nhai trầu. tay làm hàm nhai (tng.). 2 (kng.). lặp lại nhiều lần ở cửa miệng (hàm ý chê). bài nhai mãi không thuộc. nhai đi nhai lại luận điệu cũ rích."
nhai lại," nói những động vật như trâu  bò... có dạ dày gồm bốn ngăn  nuốt thức ăn vào rồi sau lại ợ ra miệng  nhai lại một lần nữa  như trâu  bò..."
nhai nhải, quá rườm lời: nói nhai nhải hàng giờ.
nhài," 1 dt. cây nhỏ  lá hình bầu dục dài  hoa mọc thành cụm  trắng và thơm  nở về đêm  thường dùng để ướp chè búp: chè nhài." " 2 dt. mảnh kim loại nhỏ  tròn  giữ hai đầu chốt quạt giấy: quạt long nhài."
nhãi," d. cg. nhãi con  nhãi nhép  nhãi ranh. trẻ con (dùng với ý khinh bỉ): cút đi  thằng nhãi kia."
nhãi con, nh. nhãi: nhãi con hỗn quá!
nhãi nhép, nh. nhãi: nhãi nhép mà đã phì phèo thuốc lá.
nhãi ranh, nh. nhãi con.
nhái," 1 dt loài động vật thuộc loại ếch  mình nhỏ và dài: oai oái như rắn bắt nhái (tng)."  2 đgt 1. nhắc lại giọng nói của người khác: nó nhái lời nói của chị nó để trêu tức. 2. bắt chước: nhái mẫu hàng; nhái một thứ hàng.
nhái bén, loài nhái nhỏ.
nhại," đg. 1. bắt chước tiếng nói của người khác  có ý trêu chọc. 2. bắt chước một thể văn  có ý trêu cợt: nhại kiều."
nham, d. thức ăn làm bằng rau chuối trộn với bì lợn luộc và vừng.  (địa) d. vật liệu tạo thành vỏ quả đất và là tập hợp những khoáng chất khác nhau về thành phần hoá học.
nham hiểm, thâm độc: tính tình nham hiểm.
nham nháp, hơi nháp: tấm ván nham nháp.
nham nhở," có nhiều vết màu khác nhau  không đều  không nhẵn nhụi: bức tường nham nhở."
nhàm, t. thường quá và lặp lại nhiều lần khiến người ta chán : nhắc lại mãi câu nói đùa làm gì cho nhàm.
nhàm tai, nh. nhàm: câu chuyện nhàm tai.
nhảm," t. cg. nhảm nhí. bậy bạ  sai sự thực: phao tin nhảm."
nhảm nhí, nh. nhảm: chuyện nhảm nhí.
nhám, (ph.). x. ráp4.
nhan đề," tên nói lên nội dung chính của một tác phẩm  một luận văn."
nhan nhản," nhiều lắm  chỗ nào cũng có: ngoài phố nhan nhản những người."
nhan sắc," dt. sắc đẹp  vẻ đẹp của phụ nữ: người con gái có nhan sắc  nhan sắc tuyệt trần  giữ gìn nhan sắc."
nhàn," 1 dt biến âm của nhạn (chim nhạn): thấy nhàn  luống tưởng thu phong  nghe hơi sương sắm áo bông sẵn sàng (chp)." " 2 tt rỗi rãi; không bận rộn; có nhiều thì giờ nghỉ ngơi: những lúc nhàn  ngồi đọc sách; há kể thân nhàn  tiếc tuổi tàn (ngtrãi)."
nhàn đàm, nói chuyện phiếm.
nhàn hạ, rỗi rãi: lúc nhàn hạ ngồi hàn huyên.
nhàn lãm, từ dùng để tôn xưng người xem thư mình (cũ).
nhàn nhã," t. rỗi rãi  thảnh thơi  nhàn cả về thể xác lẫn tinh thần. sống cuộc đời nhàn nhã. dáng điệu nhàn nhã."
nhàn nhạt, hơi nhạt: màu sắc nhàn nhạt; thức ăn nhàn nhạt.
nhàn rỗi," thong thả  rỗi rãi  không bận rộn."
nhàn tản, dạo chơi một cách thong thả thoải mái.
nhãn," 1 dt. 1. cây ăn quả  thân to  quả tròn  mọc thành chùm  vỏ quả màu nâu nhạt  hạt đen  cùi trắng  mọng nước  có vị ngọt: nhãn trồng ven đường  vườn nhãn. 2. quả nhãn và các sản phẩm từ quả nhãn: mua chùm nhãn  nhãn mọng nước  ngon ngọt." " 2 dt. mảnh giấy nhỏ  ghi rõ tên và những điều cốt yếu cần lưu ý  dán ngoài vật gì đó: nhãn vở  bóc nhãn ở ngoài hộp thuốc  bao bì và nhãn đều in đẹp."
nhãn cầu," dt (h. cầu: khối tròn) bộ phận của mắt hình cầu  nằm trong ổ mắt: mắt bị teo nhãn cầu."
nhãn hiệu, dấu hiệu của nhà sản xuất dán lên trên mặt hàng.
nhãn khoa, d. (cũ). bộ môn y học nghiên cứu và chữa bệnh về mắt; khoa mắt.
nhãn lồng, thứ nhãn quả to dày cùi và ngọt.
nhãn lực, dt. tầm nhìn; con mắt đánh giá: có nhãn lực biết người hay dở.
nhãn quan, phạm vi hiểu biết: nhãn quan rộng.
nhãn quang, nh. nhãn lực
nhãn tiền, trước mắt: làm cho trông thấy nhãn tiền (k).
nhạn," dt 1. loài chim trời thuộc bộ sẻ  đuôi dài chẻ đôi  mỏ ngắn: nhạn bay cao  mưa rào lại tạnh  nhạn bay thấp mưa ở bờ ao (cd). 2.tin tức do nhạn đưa về: mây dăng ải bắc  trông tin nhạn (ngđchiểu); ngày sáu khắc tin mong  nhạn vắng (cgo)."
nhang," d. nh. hương  ngh.2."
nhàng nhàng, không gầy không béo: người nhàng nhàng thế mà khỏe.
nhãng, đg. cg. nhãng quên. quên đi vì không chú ý: nhãng mất một cơ hội.
nhãng quên, nh. nhãng.
nháng, t. nh. nhoáng.
nhanh," t. 1 (thường dùng phụ sau đg.). có tốc độ  nhịp độ trên mức bình thường; trái với chậm. đi nhanh nên về sớm nửa giờ. tàu nhanh*. nhanh như chớp. phát triển nhanh. 2 (đồng hồ) có tốc độ trên mức bình thường nên chỉ giờ sớm hơn so với thời điểm chuẩn; trái với chậm. đồng hồ chạy nhanh. đồng hồ này nhanh mỗi ngày năm phút. 3 (dùng trước một số d. chỉ bộ phận cơ thể). có hoạt động kịp thời. nhanh tay giành được cái gậy. nhanh chân chạy thoát. nhanh mắt thấy trước. nhanh miệng đỡ lời hộ. 4 (thường dùng phụ sau đg.). tỏ ra có khả năng tiếp thu  phản ứng  hoạt động ngay tức khắc hoặc liền sau một thời gian rất ngắn. hiểu nhanh. phản ứng nhanh. nhận thức nhanh. 5 (việc làm) chỉ diễn ra trong thời gian rất ngắn. lướt đọc nhanh tờ báo. tin ghi nhanh."
nhanh chóng," tt. nhanh nhạy  gọn và chóng vánh (nói khái quát): giải quyết công việc nhanh chóng  đòi hỏi phải tiến hành nhanh chóng  kịp thời."
nhanh nhảu," mau mắn  nhanh nhẹn: chú bé nhanh nhảu. nhanh nhảu đoảng. nhanh nhảu mà hỏng việc."
nhanh nhẹn," tt  trgt rất hoạt bát  nhẹ nhàng và mau chóng: ai cũng khen chị ấy là người nhanh nhẹn."
nhanh trí, có khả năng nghĩ nhanh và đối phó nhanh.
nhành, d. nh. ngành.
nhánh," d. 1 cây hoặc củ con mới sinh ra thêm từ gốc. nhánh hành. nhánh gừng. lúa đẻ nhánh. 2 cành nhỏ và mềm mọc ra từ thân hay từ cành lớn. cành đào nhiều nhánh. tỉa bớt nhánh hoa. 3 cái nhỏ hơn  phân ra từ cái chính  nhưng vẫn nối liền với cái chính. sông có ba nhánh. hầm có nhiều nhánh thông ra ngoài."
nhao," t. xôn xao  ồn ào: dư luận nhao lên."
nhao nhao, nh. nhao: quần chúng nhao nhao phản đối tên bồi bút.
nhào, đg. ngã lộn đầu xuống: nhào xuống sông.  đg. trộn với nước rồi bóp cho nhuyễn: nhào bột.
nhào lộn, quay thân mình trên không: máy bay nhào lộn.
nhào nặn, trộn kỹ bột hoặc đất với nước và tạo hình.
nhão," t. 1. hơi nát vì hãy còn nhiều nước: cơm nhão. 2. không chắc: bắp thịt nhão. 3. hỏng  thất bại (thtục): việc nhão rồi."
nhão nhoét, rất nhão: cơm nếp nhão nhoét.
nháo, ph. xao xác hết chỗ này đến chỗ khác: tìm nháo cả lên.
nháo nhác, nh. nháo: chạy nháo nhác.
nháo nhào, trộn lẫn.
nhạo," 1 đgt. tỏ ý mỉa mai  coi thường: cười nhạo." " 2 dt.  cũ  đphg bình nhỏ có vòi dùng để đựng rượu: rượu hồng đào trút nhào vào nhạo  kiếm nơi nào nhơn đạo hơn anh (cd.)."
nhạo báng, chế giễu để bài bác: nhạo báng quỷ thần.
nháp, t. không nhẵn: mặt tủ còn nháp.  đg. cg. viết tạm trước khi chép lại sạch sẽ: nháp bài văn.
nhát," 1 dt kết quả động tác của dao  gươm  búa  cuốc  chổi  khi chặt  cắt  chém  đâm  đập  cuốc  quét: một nhát đến tai hai nhát đến gáy (tng); chỉ cần mấy nhát chổi là sạch; những nhát búa inh tai."  2 dt miếng mỏng thái ra: mấy nhát gừng.  3 dt (cn. lát) thời ngan rất ngắn: chờ tôi một nhát nhé. " 4 tt hay sợ sệt  trái với bạo: kẻ nhát nát người bạo (tng); thằng bé nhát lắm  tối không dám ra sân."  5 đgt doạ trẻ con: đừng nhát em như thế.
nhát gan," sợ sệt  không dám làm: nhát gan nên không vượt qua sông được."
nhát gừng," 1. d. miếng gừng mỏng cắt ra. 2. ph.từng tiếng một  không liên tiếp: đọc nhát gừng."
nhạt," t  ph. 1. có vị như vị của nước lã hoặc tương tự  ít mặn  ít ngọt  ít chua... : canh nhạt ; cốc nước chanh loãng nhạt quá. 2. có màu sáng  tiến gần đến màu trắng như khi vẽ hoặc nhuộm bằng thuốc loãng : xanh nhạt. 3. thiếu tình cảm đằm thắm mặn mà  ít gợi cảm xúc : tiếp đãi nhạt ; vở kịch nhạt."
nhạt nhẽo, nhạt nói chung: câu chuyện nhạt nhẽo.
nhạt phèo, nhạt lắm: vở kịch nhạt phèo.
nhau," 1 d. bộ phận đặc biệt ở dạ con  có chức năng trao đổi chất dinh dưỡng giữa cơ thể mẹ và thai. cuống nhau. (nơi) chôn nhau cắt rốn*." " 2 d. trẻ em làm thuê  nhặt than  đội than  đội đá ở mỏ dưới chế độ cũ." " 3 d. (chỉ dùng làm bổ ngữ). 1 từ biểu thị quan hệ tác động qua lại giữa các bên. đánh nhau. giúp đỡ nhau. yêu nhau. xoa hai tay vào nhau. 2 từ biểu thị quan hệ tác động của một bên này đến bên kia  giữa các bên có quan hệ gắn bó mật thiết. tiễn đưa nhau. tìm đến thăm nhau. hai chị em hơn nhau ba tuổi. 3 từ biểu thị quan hệ cùng hoạt động giữa nhiều bên. xúm nhau lại. họp mặt nhau một buổi. phối hợp chặt chẽ với nhau."
nhàu," 1 tt. (giấy  vải...) nhăn nhúm  không phẳng: quần áo nhàu như bị vò." " 2 dt. cây mọc hoang nơi ẩm thấp  dọc bờ suối ở miền nam nước ta  thân nhỡ  nhẵn  cành non có bốn cạnh rõ màu nâu sáng  lá mọc đối hình trái xoan rộng  màu nâu sáng cả hai mặt  quả nạc hình bầu dục hoặc hình cầu  ăn với muối có tác dụng nhuận tràng  trị ho hen  cảm  nướng chín dùng chữa lị  rễ làm thuốc chữa huyết áp cao và để nhuộm đỏ; còn gọi là nhàu núi."
nhàu nát," đã bị vò  có nhiều nếp nhăn: tờ tranh nhàu nát."
nhay, đgt 1. nói chó cắn và dùng răng nghiến đi nghiến lại một thứ gì: chó nhay cái giẻ. 2. cứa đi cứa lại: dao nhay mãi miếng da không đứt. 3. hưởng chút quyền lợi: món tiền thưởng đó thì bọn mình khó nhay lắm.
nhay nháy," sáng lên rồi lại tắt đi liên tiếp nhiều lần: chớp đông nhay nháy  gà gáy thì mưa (tng)."
nhảy, đg. 1. bật toàn thân lên cao hoặc ra đằng trước bằng sức của những bộ phận đã nhún để lấy đà rồi vươn mạnh và đột nhiên ; vượt một khoảng hoặc một vật bằng cách đó : nhảy qua hàng rào. 2. vượt cao hơn địa vị cũ của mình một cách nhanh chóng và không chính đáng: nhảy lên làm tổng thống. 3. khiêu vũ (cũ) : chiều nay có nhảy không ? 4. nói loài thú đực giao cấu : trâu nhảy cái.
nhảy bổ," xông vào  sấn vào: nhảy bổ vào đám cờ."
nhảy cà tửng," (đph) nhảy cỡn  lăng xăng  tỏ vẻ vui thích."
nhảy cao," môn điền kinh  vận động viên nhảy bật lên qua một sào ngang."
nhảy cẫng, nói trẻ em nhảy lăng xăng tỏ vẻ khoan khoái.
nhảy cỡn, đứng ngồi không yên vì bị tình dục kích thích.
nhảy dây," nhảy với một sợi dây quay  mỗi lần sợi dây chạm đất thì co chân lên cho sợi dây luồn."
nhảy dù, đg. nhảy bằng dù từ trên máy bay xuống. cho quân nhảy dù.
nhảy đầm, nh. khiêu vũ (cũ).
nhảy múa, đg. 1. biểu diễn những điệu múa và điệu nhảy. 2. tỏ sự vui mừng bằng cử động: nghe tin thắng thắng trận mọi người nhảy múa.
nhảy mũi, (đph) hắt hơi.
nhảy nhót," nhảy lên  tỏ ý vui mừng: chú bé nhảy nhót khi mẹ về."
nhảy sào, i. dt. môn thể thao dùng sào chống để vượt xà ngang. ii. đgt. nhảy theo thể thức của môn nhảy sào.
nhảy tót," nhảy lên cao  nhanh và gọn: nhảy tót lên cây."
nhảy vọt," đgt  trgt nhảy mạnh lên cao: bước vào giai đoạn phát triển nhảy vọt (vnggiáp); chắc chắn thế kỉ 21 có những bước nhảy vọt (lkphiêu)."
nhảy xa," cg. nhảy dài. môn điền kinh  vận động viên cất mình từ một vạch nào đó để nhảy đi xa."
nháy," đg. 1 (mắt) nhắm lại rồi mở ra ngay; chớp. mắt nháy lia lịa. 2 ra hiệu bằng cách nháy mắt. hai người nháy nhau ra một chỗ. đưa mắt nháy bạn. 3 loé  hoặc làm cho loé ánh sáng rồi vụt tắt ngay  thường nhiều lần. chớp nháy. nháy đèn pin. xe nháy đèn xin đường. 4 (kng.). ấn và thả nhanh một nút bấm trên con chuột của máy tính để thực hiện một thao tác. 5 (kng.; id.). chụp (ảnh). nháy một pô ảnh. // láy: nhay nháy (ý liên tiếp)."
nháy nháy, dấu ngoặc kép (dùng với ý mỉa mai): tổng thống nháy nháy.
nhạy," ph  t. 1. chóng có tác dụng  chóng bắt lửa: mồi câu nhạy; máy thu nhanh nhạy; diêm nhạy. 2. mau chóng: công việc làm nhạy. 3. nói một máy đo có thể phát hiện được những sai biệt rất nhỏ: cân nhạy."
nhạy cảm, cảm thấy mau chóng; rất thính.
nhắc," 1 đgt.  đphg nhấc: nhắc cái ghế đem đi chỗ khác." " 2 đgt. 1. nói nhỏ để người khác nghe mà nói theo: nhắc bài cho bạn  nhắc bản cho diễn viên. 2. nói lại cho người khác nhớ hoặc ghi nhận mà làm theo: nhắc chuyện cũ làm gì cho buồn  nhắc anh ấy đi họp đúng giờ. 3. nói đến nhiều lần vì nhớ thương  mến yêu: mẹ thường nhắc đến anh."
nhắc nhỏm," nhắc đến luôn  nói đến luôn: nhắc nhỏm đến người đi xa."
nhắc nhở, nói nhiều lần để cho người ta chú ý đến : nhắc nhở nhân dân bảo mật phòng gian.
nhăm," t. biến âm của ""năm""  khi đứng sau hàng chục  từ số hai mươi trở đi: hai mươi nhăm  chín mươi nhăm."
nhăm nhăm, có ý chực làm cái gì hay mong đợi việc gì: nhăm nhăm xông vào đồn địch.
nhằm," i đg. 1 hướng vào một cái đích nào đó. nhằm thẳng mục tiêu mà bắn. phê bình chung chung  không nhằm vào ai cả. 2 hướng sự lựa chọn vào người nào đó. nhằm vào người thật thà để lừa đảo. đã nhằm được người thay mình. 3 chọn đúng và khéo léo lợi dụng cơ hội  thời cơ. nhằm lúc sơ hở. nhằm đúng thời cơ." " ii t. (cũ; ph.). đúng  trúng. đánh  chỗ hiểm."  iii k. từ biểu thị điều sắp nêu ra là cái đích hướng vào của việc làm vừa nói đến. nói thêm  thanh minh.
nhắm, 1 đgt. ăn thức ăn khi uống rượu để đưa rượu: nhắm rượu  uống rượu nhắm với gà luộc. " 2 đgt. 1. (mắt) khép kín như ngủ: hai mắt nhắm nghiền lại. 2. tìm chọn  hướng tới một đối tượng nào đó cho công việc sắp tới: nhắm người vào ban chỉ huy."
nhắm mắt," 1. đg. 1. khép mi mắt lại: vừa nhắm mắt đã ngủ ngay. 2. không suy nghĩ: cứ nhắm mắt mà làm. nhắm mắt đưa chân. liều  không nghĩ đến tác hại có thể xảy ra: cũng liều nhắm mắt đưa chân (k). ii. t. chết: trước khi nhắm mắt  ông ta không gặp mặt con cái."
nhắm nghiền, khép chặt mi mắt lại.
nhắm nháp, cg. nhấm nháp. ăn ít một để thưởng thức.
nhặm, nh. rặm: nhặm mắt.  ph. mau mắn nhanh nhẹn: nhặm chân tới trước.
nhặm lẹ, nhanh chóng: làm việc nhặm lẹ.
nhăn, đgt nói mặt cau có: ông trời mới bảo ông trăng: những người hạ giới mặt nhăn như tườu(cd).  tt có những vết gấp thành nếp: cái áo mới là đã  rồi; người già thì da nhăn.
nhăn nheo, có nhiều vết gấp lại thành nếp : mặt nhăn nheo.
nhăn nhó," tt. (mặt) nhăn lại  hơi mếu  vẻ đau khổ  hoặc bất bình: mặt lúc nào cũng nhăn nhó."
nhăn nhở," tỏ vẻ không đứng đắn  không nghiêm trang khi vừa nói vừa cười."
nhăn răng, nhe răng ra cười: hơi một tí là nhăn răng ra.
nhằn," đg. 1. nhấm thức ăn để chọn lấy phần ăn được: nhằn sườn; nhằn hạt dưa. 2. làm được  thực hiện được (dùng với ý phủ định): việc ấy khó nhằn lắm."
nhẵn," ph. t. 1. trơn  không gợn  không ráp: bào cho thật nhẵn. 2. không còn gì: hết nhẵn cả tiền. 3. quen lắm: nhẵn mặt; đi nhẵn đường."
nhẵn lì," rất trơn  không có một tí gợn: mặt phản nhẵn lì."
nhẵn mặt, quá quen thuộc (dùng với nghĩa xấu): nhẵn mặt tên lưu manh.
nhẵn nhụi," tt trơn tru  đẹp đẽ: mày râu nhẵn nhụi  áo quần bảnh bao (k)."
nhẵn thín, nhẵn trơn: đầu cạo nhẵn thín.
nhắn," đg. cg. nhắn tin. gửi tin  gửi lời qua một người khác: nhắn tin về quê."
nhắn nhe, nh. nhắn: cắt người tìm tõi đưa tờ nhắn nhe (k).
nhắn nhủ, dặn dò khuyên bảo: nhắn nhủ con em.
nhắn tin, nh. nhắn.
nhăng," ph. bậy bạ  quấy quá: nói nhăng. chạy nhăng. đi chỗ nọ chỗ kia không có mục đích gì."
nhăng nhẳng, dai dẳng không chịu thôi: nhăng nhẳng vòi quà.
nhăng nhít," qua quít cho xong chuyện: làm nhăng nhít  không ra thế nào."
nhằng," t. dính dấp với  rối với nhau  không gỡ ra được: sợi nọ nhằng sợi kia."  ph. xằng bậy: nói nhằng.
nhằng nhằng," 1. t. dai  khó dứt: thịt bạc nhạc dai nhằng nhằng. 2. ph. nói việc gì kéo dài ra: để nhằng nhằng mãi không giải quyết xong."
nhằng nhẵng, đg. 1. kéo dài ra mãi: công việc nhằng nhẵng. 2. nói trẻ con bám lấy mẹ không chịu bỏ ra: thằng bé theo mẹ nhằng nhẵng.
nhằng nhịt," hỗn độn  không có thứ tự  không ra hàng lối: dây điện mắc nhằng nhịt."
nhắng, t. lên mặt hách dịch một cách lố lăng: làm gì mà nhắng thế?
nhắng nhít, nh. nhắng: đi lại nhắng nhít.
nhặng," d. loài ruồi xanh  hay đậu ở các chỗ bẩn." " t. có tính hay làm rối rít để tỏ ra mình có quyền  có khả năng."
nhặng bộ, làm rối lên để tự đề cao.
nhặng xị," bắng nhắng  làm ra vẻ quan trọng."
nhắp, 1 đg. (cũ; vch.). nhắm (mắt ngủ); chợp. suốt đêm không nhắp mắt.  2 x. nhấp1.
nhặt, 1 đgt. cầm lên cái bị đánh rơi hoặc được chọn lựa: nhặt cánh hoa dưới gốc  nhặt của rơi  nhặt thóc lẫn trong gạo. " 2 tt. 1. có khoảng cách ngắn hơn giữa các phần đồng loại đều và nối tiếp nhau: cây mía nhặt mắt  đường kim khâu nhặt mũi. 2. có nhịp độ âm thanh dày  dồn dập: tiếng súng lúc nhặt lúc thưa  nhịp chày lúc nhặt lúc khoan." " tt.  cổ  đphg ngặt: cấm nhặt."
nhặt nhạnh, đg. 1. lượm lặt để thu gọn lại: nhặt nhạnh hết xẻng cuốc vào. 2. vơ vét: có bao nhiêu tiền nhặt nhạnh đem đi cả.
nhấc," đg. nâng lên  giơ lên cao hơn một ít: nhấc thúng gạo đặt vào quang; nhấc gói sách để lên bàn; nhấc chân lên."
nhâm," d. ngôi thứ chín trong mười can: giáp  ất  bính  đinh  mậu  kỷ  canh  tân  nhâm  quí."
nhầm, đg. nh. lầm.
nhầm lẫn, nh. lầm lẫn.
nhầm nhỡ, nh. lầm lỡ.
nhẩm, đg. 1. ôn lại trong trí: nhẩm bài học. 2. khẽ nói trong miệng: học nhẩm cho khỏi ồn.  đg. ăn chặn (thtục): nhẩm mất món tiền lời.
nhấm," đg. cắn từng tí một  gặm từng tí một: gián nhấm bìa sách."
nhấm nháp, nh. nhắm nháp.
nhấm nhẳng," không dứt khoát  khi thế này khi thế khác: nói nhấm nhẳng không ai hiểu được."
nhân, 1 dt 1. phần ở trong một số loại hạt: nhân hạt sen. 2. phần ở giữa một thứ bánh: nhân bánh giò; nhân bánh bao. 3. bộ phận ở trung tâm: nhân trái đất. 4. bộ phận ở giữa tế bào: nhân tế bào có chức năng quan trọng trong hoạt động sống. 5. cơ sở của sự phát triển: họ là nhân của phong trào. " 2 dt lòng yêu thương người: nhân là thật thà  thương yêu  hết lòng giúp đỡ đồng chí và đồng bào (hcm); bán mình là hiếu cứu người là nhân (k)."  3 dt điều do đó mà có kết quả: quan hệ giữa nhân và quả. " 4 lt do điều gì mà có hoạt động: nhân ngày nghỉ về thăm gia đình; nhân đi công tác  đến thăm bạn."  5 đgt cộng một số với chính số đó một số lần: 3 nhân 5 là 15.
nhân ái, đg. (dùng hạn chế trong một vài tổ hợp). yêu thương con người. giàu lòng nhân ái.
nhân bản, 1 đgt. tạo ra thêm nhiều bản đúng như bản cũ: đánh máy nhân bản.  2 tt. nhân văn: vấn đề nhân bản.
nhân cách, dt (h. nhân: người; cách: phương thức) phẩm chất của con người: nô lệ thì còn đâu có nhân cách mà giữ (ngcghoan); nhà văn phải đào luyện nhân cách trong công tác hằng ngày (đgthmai); muốn sao nhân cách cao theo tuổi (hthkháng).
nhân cách hoá, làm cho có tính chất của con người: thường dùng trong các truyện ngụ ngôn...
nhân chủng, giống người: trên thế giới có nhiều nhân chủng.
nhân chủng học," khoa học nghiên cứu nguồn gốc  lịch sử  sự phát triển của thể chất  tâm lý của các giống người."
nhân chứng, người làm chứng.
nhân công, d. sức lao động của con người được sử dụng vào một công việc nào đó. thiếu nhân công. sử dụng nhân công hợp lí. lãng phí nhân công.
nhân dạng," toàn thể những đặc điểm trong hình thức bề ngoài của một cá nhân  miêu tả khi người đó cần được nhận ra trong quá trình bị theo dõi: sở mật thám pháp thông tư nhân dạng của một nhà cách mạng và hứa thưởng tiền cho ai bắt được."
nhân danh," 1 dt. tên người: từ điển nhân danh  nghiên cứu về nhân danh  địa danh." " 2 đgt. lấy danh nghĩa  với tư cách nào để làm việc gì đó: nhân danh cá nhân  nhân danh lãnh đạo cơ quan."
nhân dân, dt (h. nhân: người; dân: người dân) toàn thể người dân trong một nước hay một địa phương: bất kì việc gì cũng vì lợi ích của nhân dân mà làm (hcm); sự nhất trí trong đảng và trong nhân dân (phvkhải).  tt thuộc về mọi người trong nước hoặc ở một địa phương: toà án ; tính dân tộc và tính nhân dân.
nhân dịp," k. từ biểu thị điều sắp nêu ra là lí do  điều kiện khách quan thuận tiện để làm một việc nào đó. chúc mừng nhân dịp năm mới."
nhân duyên," mối quan hệ có từ kiếp trước giữa trai và gái để trở nên vợ chồng  theo phật giáo."
nhân đạo," i. dt. đạo đức thể hiện ở tình thương yêu với ý thức tôn trọng giá trị  phẩm chất của con người: trái với nhân đạo. ii. tt. có tính nhân đạo: truyền thống nhân đạo của dân tộc  chính sách nhân đạo."
nhân đức, tt (h. nhân: thương người; đức: đạo làm người) có lòng thương yêu giúp đỡ người khác: bà cụ là người nhân đức có tiếng.
nhân gian," chỗ loài người ở  cõi đời: hay đâu địa ngục ở miền nhân gian(k)."
nhân hậu, có lòng thương người và trung hậu : đối xử một cách nhân hậu.
nhân hoà," sự đoàn kết  hòa thuận giữa mọi người: thiên thời  địa lợi  nhân hoà."
nhân khẩu," d. người trong một gia đình  một địa phương  về mặt tiêu thụ những sản phẩm cần thiết trong sinh hoạt. nhà khá đông nhân khẩu. xã có 700 hộ  3.000 nhân khẩu."
nhân loại, dt. loài người: toàn thể nhân loại đều mong muốn hoà bình.
nhân loại học," d. khoa học về con người  gồm có trường phái nghiên cứu những đặc trưng trong hình thái của các giống  chủ yếu bằng cách xác định các kích thước (nhân loại học hình thái) và trường phái nghiên cứu các sự kiện văn hóa xuất phát từ nguyên lý cho rằng điều kiện hiểu biết con người là đặt con người vào môi trường xã hội (nhân loại học văn hóa  phân thành hai ngành là dân tộc học và tâm lý xã hội)."
nhân luân," luân thường đạo lý giữa vua tôi  cha con  vợ chồng  anh em  bè bạn trong xã hội phong kiến (cũ)."
nhân lực, sức người.
nhân mãn," d. tình trạng có quá nhiều người trong một khoảng đất hẹp. thuyết nhân mãn. cg. nhân khẩu luận. thuyết sai lầm và nguy hiểm của man-tuýt cho rằng số người tăng lên nhanh hơn số lượng thực phẩm  nên phải hạn chế sự tăng nhanh đó bằng chiến tranh."
nhân mạng, tính mạng con người.
nhân ngãi, nh. nhân tình.
nhân nghĩa, lòng yêu thương người và sự biết làm điều phải: đối xử với nhau phải có nhân nghĩa.
nhân ngôn," hợp chất của ac-sen  màu vàng  rất độc  dùng trong y học."
nhân nhẩn, nh. nhăn nhẳn: nhân nhẩn đau bụng.
nhân nhượng, nhường nhịn để đi đến một sự thỏa thuận.
nhân phẩm, phẩm chất và giá trị con người: nhân phẩm cao.
nhân quả, d. 1. nguyên nhân và kết quả. 2. mối quan hệ giữa nguyên nhân và kết quả: luật nhân quả.
nhân quyền," những quyền lợi căn bản của con người như quyền tự do ngôn luận  tự do tín ngưỡng  tự do đi lại  v.v...: bảo vệ nhân quyền."
nhân sâm," loài sâm  củ hao hao hình người  dùng làm thuốc bổ."
nhân sĩ," cg. thân sĩ  ngh. 2. từ chung chỉ những người tham gia cách mạng  có danh vọng  và không thuộc giai cấp công nhân."
nhân sinh quan," cách nhìn nhận đời sống  công tác  xã hội  lịch sử  dựa theo lợi ích của giai cấp mình. nhân sinh quan cách mạng. nhân sinh quan của giai cấp công nhân đấu tranh để cải tạo xã hội. nhân sinh quan cộng sản. nhân sinh quan của những người cộng sản đấu tranh để thực hiện chủ nghĩa cộng sản  đầy lòng tin tưởng ở tương lai tốt đẹp của loài người và sẵn sàng hi sinh chiến đấu cho tương lai ấy."
nhân sự," d. 1. cuộc sống nói chung của con người: cái gương nhân sự chiền chiền (cgo). 2. thuộc cán bộ  công nhân viên: phòng nhân sự; vấn đề nhân sự."
nhân tài, người có tài: trọng dụng nhân tài.
nhân tạo," tt (h. nhân: người; tạo: làm ra) do người làm ra  chứ không phải có sẵn trong tự nhiên: nhật-bản xây dựng những đảo nhân tạo bằng sắt thép trên biển rất lớn (vnggiáp)."
nhân tâm, lòng người: hành động mất nhân tâm.
nhân thể, ph. cùng một lúc: mua vải và đưa may áo nhân thể.  thuộc về cơ thể con người: sinh lý nhân thể.
nhân tiện," ph. thừa dịp thuận lợi mà làm thêm việc khác: anh đi chơi phố  nhân tiện mua hộ tôi quyển sách."
nhân tình, d. 1. tình giữa con người với nhau. nhân tình thế thái. thói thường của người đời. 2. người có quan hệ luyến ái với người khác (cũ).
nhân tính, tính chất chung của con người: lũ giặc man rợ mất hết nhân tính.
nhân tố," một trong những điều kiện kết hợp với nhau để tạo ra một kết quả: chuẩn bị kỹ  có phương pháp khoa học  cố gắng khắc phục khó khăn... đó là những nhân tố thành công."
nhân trung, chỗ lõm giữa môi trên và mũi.
nhân từ," hiền hậu  có lòng thương yêu."
nhân văn," d. văn hóa của loài người. chủ nghĩa nhân văn. a) chủ trương phục hưng văn học và nghệ thuật của cổ đại hi lạp và la mã  phát triển đầu tiên ở ý  sau lan ra khắp châu âu. b) vũ trụ quan của giai cấp tư sản đang lên hồi thế kỷ thứ xlv đến thế kỷ thứ xvl  nhằm phá tan những trói buộc kinh tế phong kiến  mưu giải phóng cho cá nhân  trên cơ sở thừa nhận giá trị của con người  tin tưởng vào sức sáng tạo của con người. chủ nghĩa nhân văn cộng sản. chủ nghĩa nhân văn của giai cấp công nhân  không những thừa nhận và nâng cao giá trị của con người  mà còn chủ trương chiến đấu để giải phóng cho con người khỏi mọi áp bức  đưa con người đến chỗ thắng được tự nhiên  làm chủ vận mệnh của mình."
nhân vật," d. 1. người có tiếng tăm  có một địa vị hoặc vai trò quan trọng. 2. vai trong truyện  người trong vở kịch thể hiện trên sân khấu bằng một diễn viên: thúy kiều là nhân vật chính của ""đoạn trường tân thanh ""."
nhân viên," d. 1 người làm việc trong một cơ quan  tổ chức  phân biệt với thủ trưởng của cơ quan  tổ chức đó. nhân viên bán hàng. nhân viên đại sứ quán. 2 ngạch cán bộ cấp thấp nhất. nhân viên đánh máy bậc 2."
nhần nhận, nói vị hơi hơi đắng: chanh héo nhần nhận đắng.
nhẫn," 1 dt. vòng nhỏ  thường bằng vàng  bạc  đeo vào ngón tay làm đồ trang sức: chiếc nhẫn hai chỉ  trên tay đeo những mấy chiếc nhẫn vàng." " 2 đgt. nhịn  sẵn lòng: nhẫn một tí để đỡ sinh chuyện  nhẫn nại  nhẫn nhịn  nhẫn nhục  ẩn nhẫn." " 3 lt.  cổ đến  cho đến: từ ấy nhẫn nay."
nhẫn cưới, nhẫn trao cho nhau khi làm lễ thành hôn.
nhẫn nại," tt  trgt (h. nhẫn: nhịn; nại: chịu nhịn) chịu đựng bền bỉ: đức nhẫn nại  cần cù của dân ta (hgđthuý)."
nhẫn nhục, chịu đựng được những điều khó chịu hoặc gây đau khổ cho mình: nhẫn nhục đợi ngày giải phóng.
nhẫn tâm, tàn bạo độc ác; nỡ lòng : nhẫn tâm giết hại đồng bào.
nhấn, đg. ấn xuống: nhấn phím đàn.
nhấn mạnh," đg. nêu bật lên để làm cho người khác quan tâm  chú ý hơn. nhấn mạnh vấn đề chất lượng sản phẩm."
nhận, 1 đgt. dìm cho ngập nước: nhận thuyền chìm xuống nước. " 2 đgt. 1. lấy  lĩnh  thu về cái được trao gửi cho mình: nhận thư  nhận trách nhiệm nặng nề. 2. đồng ý  bằng lòng làm theo yêu cầu: nhận giúp đỡ học ngoài giờ."  3 đgt. 1. phân biệt rõ: nhận ra người quen. nhận rõ âm mưu của địch. 2. tự cho biết là đúng: nhận lỗi  cả hai chẳng nhận lỗi về phần mình.
nhận biết, đgt hiểu được: nhận biết lẽ phải.
nhận diện, nh. nhận mặt.
nhận định," đg. (hoặc d.). đưa ra ý kiến có tính chất đánh giá  kết luận  dự đoán về một đối tượng  một tình hình nào đó. nhận định tình hình. một nhận định thiếu cơ sở thực tế."
nhận lời," đgt. đồng ý  bằng lòng đáp ứng theo yêu cầu: nhận lời giúp đỡ."
nhận mặt, đgt nhìn mặt xem có đúng người mình muốn tìm hay không: nhận mặt tên phản động.
nhận thức," i d. quá trình hoặc kết quả phản ánh và tái hiện hiện thực vào trong tư duy; quá trình con người nhận biết  hiểu biết thế giới khách quan  hoặc kết quả của quá trình đó. nâng cao nhận thức. có nhận thức đúng. những nhận thức sai lầm." " ii đg. nhận ra và biết được  hiểu được.  được vấn đề. nhận thức rõ khó khăn và thuận lợi."
nhận thức luận, bộ phận trọng yếu của triết học chuyên nghiên cứu về nguồn gốc và giá trị về nhận thức của con người đối với ngoại giới.
nhận thực, cam đoan là có đúng như mình biết: nhận thực anh ấy là cán bộ của cơ quan.
nhận xét, cho ý kiến về một người nào hoặc một việc gì.
nhâng nháo," lấc cấc  không có lễ độ: thái độ nhâng nháo."
nhấp, đg. cho thấm một ít nước để làm cho hơi ướt: nhấp khăn mặt.
nhấp giọng, uống ít một để khỏi khô cổ.
nhấp nhánh, nói ánh sáng ẩn hiện liên tiếp: sao nhấp nhánh.
nhấp nháy," đg. 1. nói mắt mở nhắm liên tiếp: chói ánh mặt trời  mắt cứ nhấp nháy luôn. 2. nói ánh sáng khi tỏ khi mờ: ngọn đèn nhấp nháy."
nhấp nhoáng, nói một mặt láng phản chiếu ánh sáng khi theo phương này khi theo phương khác: ô tô nhấp nhoáng chạy dưới ánh đèn điện.
nhấp nhô, dâng lên thụt xuống liên tiếp: sóng nhấp nhô; núi nhấp nhô.
nhấp nhổm," ngồi không yên  chỉ chực đi: vừa đến đã nhấp nhổm định về."
nhập," i. đg. 1. đưa vào: nhập kho. 2. hợp lại  gom lại: nhập bọn; nhập hai bó làm một. ii. d. tiền hàng thu vào: số nhập trội hơn số xuất."
nhập cảng, nh. nhập khẩu.
nhập cảnh, đi vào biên giới của một nước.
nhập cuộc, tham gia vào một việc gì:nhập cuộc mới biết hay dở.
nhập đề, cg. vào đề. phần mở đầu của một tác phẩm.
nhập học, bắt đầu vào học: ngày nhập học.
nhập khẩu," đgt. đưa  nhận hàng hoá  tư bản vào nước mình: nhập khẩu hàng hoá  lượng tư bản nhập khẩu tương đối lớn."
nhập môn, đg. 1. vào làm học trò (cũ): lễ nhập môn. 2. mở đầu vào một môn học: nhập môn kinh tế học.
nhập ngũ," đgt (h. ngũ: đơn vị năm người lính  quân dội) bắt đầu vào bộ đội: hàng vạn con em của các dân tộc lai-châu đã lên đường nhập ngũ (ngvlinh)."
nhập nhoạng, tranh sáng tranh tối: trời mới nhập nhoạng tối đã bước thấp bước cao.
nhập nội, đưa từ nước ngoài vào: cây nhập nội.
nhập quan, đặt xác người chết vào trong quan tài.
nhập siêu, nói mua hàng hóa của nước ngoài vào nhiều hơn là xuất khẩu hàng hóa.
nhập tâm, nhớ thuộc lòng: nghe luôn bài hát nên đã nhập tâm.
nhập thế, vào trong cuộc đời (cũ).
nhập tịch, vào làm dân một nước khác.
nhất," t. 1. một : dốt đến chữ nhất là một cũng không biết; nhất chờ  nhị đợi  tam mong (cũ). 2. đầu tiên : ga-ga-rin là người thứ nhất đi vào vũ trụ. 3. hơn hết : giỏi nhất. nhất cử lưỡng tiện. làm một việc mà đồng thời giải quyết được một việc khác."  đán ph. bỗng nhiên m�
nhất định," i p. 1 từ biểu thị ý khẳng định chắc chắn  cho là không thể khác được. ngày mai nhất định xong. 2 từ biểu thị ý dứt khoát  không thay đổi ý định. nó nhất định không chịu. anh ấy nhất định không đến." " ii t. 1 có tính chất xác định  trong một tương quan nào đó. đứng ở một chỗ   không đi lại lung tung. họp vào một ngày nhất định trong tháng. làm theo những nguyên tắc nhất định. 2 ở một mức nào đó  không cao  nhưng cũng tương đối  vừa phải  theo sự đánh giá của người nói. chưa thành công  nhưng cũng đạt được những kết quả nhất định. có một số kinh nghiệm nhất định."
nhất hạng, hơn hết: lười nhất hạng.
nhất là," chủ yếu là  đặc biệt là: ưu tiên phát triển công nghiệp  nhất là công nghiệp nặng."
nhất loạt," cg. nhất luật. tất cả  không chừa sót ai  không thiếu cái gì: nhất loạt phải có mặt."
nhất nguyên, nói quyền lực tập trung vào một người hay một cơ quan: chế độ nhất nguyên.
nhất nguyên luận," học thuyết cho rằng cơ sở của tồn tại là một nguyên lý duy nhất  hoặc chỉ là vật chất (đối với các nhà duy vật) hoặc chỉ là tinh thần (đối với các nhà duy tâm)."
nhất nhất, ph. tất cả đều như nhau: nhất nhất phải tuân theo kỷ luật.
nhất phẩm, hàm quan chức cao nhất trong thời phong kiến.
nhất quán," tt. có tính thống nhất từ đầu đến cuối  trước sau không mâu thuẫn  trái ngược nhau: chủ trương nhất quán  giải quyết một cách nhất quán."
nhất quyết," đgt  trgt (h. quyết: nhất định) nhất định phải thực hiện: anh ấy đã nhất quyết ra đi."
nhất tề," ph. tất cả mọi người  đều một loạt: nhân dân nhất tề đứng dậy chống giặc ngoại xâm."
nhất thiết," theo một thể lệ  qui tắc  kỷ luật không thể thay đổi: nhất thiết phải soạn xong bài trước khi vào lớp giảng dạy."
nhất thời, trong một thời gian không lâu dài: quân giặc chỉ mạnh nhất thời.
nhất trí," toàn thể giống nhau  có cùng một ý kiến : nhận định nhất trí."
nhất viện chế, chế độ đại nghị của những nước dân chủ tư sản chỉ có một cơ quan lập pháp là nghị viện hay quốc hội.
nhật báo, d. (cũ). báo hằng ngày.
nhật ký," d. 1. những điều ghi hằng ngày. 2. sổ ghi hằng ngày những sự việc và cảm nghĩ : ""nhật ký trong tù"" của hồ chủ tịch."
nhật lệnh, mệnh lệnh của một vị tướng ra cho toàn thể quân đội.
nhật nguyệt, mặt trời và mặt trăng: hai vầng nhật nguyệt.
nhật thực, d. hiện tượng mắt ta thấy vầng mặt trời tối đi một phần hoặc hoàn toàn trong một lúc vì bị mặt trăng che khuất.
nhật trình, nh. nhật báo (cũ).
nhật tụng, nói bài kinh đọc hằng ngày: kinh nhật tụng.
nhậu," đgt.  thgtục 1. uống: nhậu rượu. 2. chè chén (uống rượu  bia với thức ăn thường trong thời gian lâu): nhậu lai rai."
nhậu nhẹt," (đph) uống rượu  chè chén (thtục)."
nhây, ph. cg. nhây nhây. dai và khó cắt: cắt nhây mãi không đứt miếng thịt.
nhây nhớt, nói dãi rớt lầy nhầy bẩn thỉu: mũi dãi nhây nhớt đầy mặt.
nhầy, t. cg. nhầy nhầy. dính nhơn nhớt: nhầy tay.
nhầy nhụa," dính  trơn và bẩn thỉu: trời mưa  đường nhầy nhụa."
nhẫy, t. bóng láng khi có hoặc như có chất béo: ăn thịt mỡ nhẫy môi; đen nhẫy.
nhậy, d. loài sâu hay nhấm quần áo hoặc sách vở.
nhe, đg. cg. nhe răng. để lộ răng ra: nhe cả hai hàm; cười nhe đến cả lợi.
nhè, đg. chỉ nhằm vào một chỗ: nhè đầu mà đánh.  đg. nói trẻ con vòi khóc kéo dài giọng: nhè cả ngày; khóc nhè.
nhè nhẹ, hết sức nhẹ: nhè nhẹ tay kẻo vỡ.
nhẽ," x. lẽ: khôn chẳng qua nhẽ  khỏe chẳng qua lời (tng)."
nhé," từ đặt ở cuối câu để dặn dò  giao hẹn: ở nhà học đi nhé; phải tra ngay nhé."
nhẹ," tt  trgt 1. không nặng: quan tiền nặng quan tiền chìm  bù nhìn nhẹ bù nhìn nổi (tng). 2. có tỉ trọng nhỏ: nhôm là một kim loại nhẹ; dầu hỏa nhẹ hơn nước. 3. không nặng nhọc: công việc nhẹ. 4. ở mức độ thấp: gió nhẹ; bước nhẹ. 5. không nguy hiểm đến tính mệnh: bệnh nhẹ. 6. có thể chịu được: phạt nhẹ. 7. bị coi thường: đạo vi tử  vi thần đâu có nhẹ (ngcgtrứ)."
nhẹ bỗng, nh. nhẹ bồng.
nhẹ dạ," cg. nhẹ bụng  nhẹ tính. nông nổi  ít suy nghĩ : nhẹ dạ  dễ tin người."
nhẹ lời," nói một cách dịu dàng  để khuyên nhủ hoặc thuyết phục."
nhẹ nhàng," t  ph. 1. nhẹ nói chung: công việc nhẹ nhàng. 2. thoải mái  không gò bó: học tập nhẹ nhàng."
nhẹ nhõm, t. 1. nh. nhẹ: gánh gia đình nhẹ nhõm. 2. nói về người thanh tao: cô bé trông nhẹ nhõm.
nhẹ nợ, trút được gánh nặng: ông bạn đến ăn báo đã đi rồi nên bây giờ nhẹ nợ.
nhem nhẻm, luôn mồm: ăn nhem nhẻm; nói nhem nhẻm.
nhem nhép, ướt dính bẩn thỉu: kẹo chảy nhem nhép xuống cằm.
nhem nhuốc, có nhiều vết bẩn: mặt mũi nhem nhuốc.
nhèm, t. nói mắt ướt bẩn: mắt nhèm những dử.
nhen, đg. bắt đầu cháy lên: lửa mới nhen.
nhen nhúm, bắt đầu gây dựng: công việc mới nhen nhúm.
nheo," d. loài cá nước ngọt  không có vảy  da nhớt."  đg. hơi nhắm một mắt lại để nhìn tập trung vào một điểm: nheo mắt ngắm đầu ruồi súng.
nheo nhéo," gọi inh ỏi và kéo dài  làm cho người ta khó chịu: nheo nhéo đòi nợ."
nheo nhóc," t. (số đông  thường là trẻ em) ở tình trạng sống thiếu thốn  không được chăm sóc. cảnh một đàn con nheo nhóc."
nhèo nhẹo, nói trẻ con yếu đuối hay quấy: thằng bé nhèo nhẹo trên tay mẹ.
nhẽo, t. nói bắp thịt mềm quá: đùi nhẽo.
nhép, d. từ dùng để chỉ một người ít tuổi một cách khinh bỉ: thằng nhép.
nhét," đg. 1. đặt vào trong và ấn cho chặt: nhét quần áo vào tay nải. 2. lèn vào: nhét ba chục người vào ô-tô. 3. ăn (thtục) dùng với ý khinh bỉ: kêu đói mãi  sao không nhét đi?"
nhể, đg. khêu ra bằng một mũi nhọn: nhể gai; nhể ốc.
nhễ nhại," t. nói mồ hôi chảy xuống đầm đìa: cuốc vườn ngoài nắng  khắp người mồ hôi nhễ nhại."
nhếch, ph. nh. nhích: ngồi nhếch lại một tí.
nhếch nhác," bừa bãi  lôi thôi và bẩn thỉu: bếp núc nhếch nhác; ăn mặc nhếch nhác."
nhện," dt. động vật chân đốt  thường chăng tơ bắt mồi: con nhện chăng tơ  mạng nhện."
nhếu nháo," ph. nói nhai qua loa  không kỹ: ăn nhếu nháo cho xong bữa."
nhệu nhạo," mềm nhũn  không chắc: bắp thịt nhệu nhạo."
nhi đồng, dt (h. nhi: trẻ em; đồng: con trẻ) trẻ em: giáo dục nhi đồng là một khoa học (hcm).
nhi khoa, ngành y học chuyên chữa bệnh trẻ em : bác sĩ nhi khoa.
nhi nhí," nói nhỏ trong miệng  khiến người ta nghe không rõ."
nhi nữ, đàn bà con gái (cũ): tấm lòng nhi nữ cũng xiêu anh hùng (k).
nhì," d. (thứ) hai. giải nhì. thứ nhất cày nỏ  thứ nhì bỏ phân (tng.)."
nhì nhằng," tt. 1. (tia sáng) ngoằn ngoèo  giao chéo nhau: tia chớp nhì nhằng. 2. không rạch ròi  tách bạch  có sự mập mờ  nhập nhằng: sổ sách nhì nhằng  không đâu ra đâu cả. 3. ở trạng thái chưa đến nỗi quá kém  còn giữ ở mức duy trì sự tồn tại bình thường: làm ăn nhì nhằng."
nhì nhèo," đgt lải nhải nói đi nói lại: mẹ nó đã túng  nó cứ nhì nhèo xin tiền."
nhỉ, ph. 1. từ đặt sau một câu nói để khẳng định: vui nhỉ! 2. từ đặt sau một đại từ ngôi thứ hai để tranh thủ sự đồng tình của người nói chuyện với mình: phim này hay đấy anh nhỉ.
nhí," t. (kng.). bé  nhỏ tuổi. diễn viên nhí. các màn ảo thuật làm say mê các khán giả nhí. bồ nhí*."
nhí nha nhí nhảnh, nh. nhí nhảnh.
nhí nhảnh," tt. hồn nhiên  hay nói  cười  thích tung tăng nhảy nhót: cô gái nhí nhảnh đáng yêu."
nhị," 1 dt nhạc khí có hai dây kéo bằng cái mã vĩ: lẫn tiếng kèn  nhị nôn nao  inh ỏi (tú-mỡ)." " 2 dt (thực) bộ phận sinh sản của hoa  mang túi phấn: trong hồ  gì đẹp bằng sen  lá xanh  bông trắng lại chen nhị vàng (cd); hoa thơm mất nhị đi rồi  còn thơm đâu nữa mà người ước ao (cd)." " 3 st hai: nhất chờ  nhị đợi  tam mong (cd)."
nhị cái, nhị hoa trở thành quả sau khi thụ phấn.
nhị diện, (toán) hình tạo thành bởi hai mặt phẳng cắt nhau: góc nhị diện.
nhị đực, nhị hoa có túi phấn.
nhị hỉ, lễ lại mặt sau ngày cưới.
nhị nguyên luận, khuynh hướng triết học duy tâm cho rằng cơ sở của tồn tại không phải là một mà là hai nguyên lý vật chất và tinh thần xung đột lẫn nhau.
nhị thức, (toán) biểu thức đại số gồm hai đơn thức liên kết với nhau bởi dấu cộng hay dấu trừ.
nhích, đg. khẽ chuyển dịch đi một tí: nhích cái bàn sang bên phải.
nhiếc, đg. dùng lời mỉa mai để làm khổ sở người khác: trượt thi đã buồn lại còn bị nhiếc.
nhiếc mắng, nh. mắng nhiếc.
nhiếc móc," moi cái xấu để làm cho người ta đau khổ  nhục nhã."
nhiễm, t. 1. thấm vào: nhiễm lạnh. 2. lây sang: nhiễm bệnh.
nhiễm bệnh, bị lây bệnh.
nhiễm độc, bị chất độc thấm vào cơ thể.
nhiễm sắc thể," bộ phận của hạch tế bào  thường hình que  ăn màu rất rõ khi tế bào bị nhuộm."
nhiễm trùng, bị vi trùng truyền bệnh cho.
nhiễm xạ, bị những tia phóng xạ thấm vào cơ thể.
nhiệm chức, nhận một chức vụ trên giao cho.
nhiệm kỳ, thời gian có tính chất chu kỳ trong đó người được bầu thực hiện một nhiệm vụ vì lợi ích chung : nhiệm kỳ hội đồng nhân dân.
nhiệm mầu, t. như mầu nhiệm.
nhiệm vụ," dt (h. vụ: công việc) công việc lớn phải gánh vác: nhiệm vụ của cô giáo  thầy giáo ta rất quan trọng và rất vẻ vang (hcm); những nhiệm vụ cơ bản và cấp bách về xây dựng đảng (phvkhải); chỉ ra những nhiệm vụ công tác dân vận của đảng  nhà nước  mặt trận (lkphiêu)."
nhiên liệu, nh. chất đốt : than hồng gai là một nhiên liệu tốt.
nhiễn, x. nhuyễn.
nhiếp ảnh," đg. (dùng phụ sau d.  kết hợp hạn chế). chụp ảnh. nhà nhiếp ảnh. nghệ thuật nhiếp ảnh."
nhiếp chính, người cầm quyền thay vua.
nhiệt," d. nguyên nhân làm tăng nhiệt độ của một vật  làm cho một vật nở ra  nóng chảy  bay hơi hoặc bị phân tích."
nhiệt biểu, (lý) nh. nhiệt kế.
nhiệt dung, (lý) đại lượng đo khả năng hấp thụ nhiệt của một vật.
nhiệt điện, điện sản ra bằng cách đốt lò cho chạy tuốc bin: nhà máy nhiệt điện yên phụ.
nhiệt độ," dt. 1. đại lượng chỉ độ nóng của một vật: nước sôi ở 100oc. 2. nhiệt độ không khí  nói tắt: nhiệt độ ngoài trời khoảng 30oc."
nhiệt động học, ngành vật lý nghiên cứu những mối quan hệ giữa các hiện tượng cơ học và nhiệt học.
nhiệt đới, dải đất vòng quanh trái đất ở phía bắc và phía nam đường xích đạo khí hậu rất nóng.
nhiệt hạch," t. nói phản ứng tổng hợp nhiều hạt nhân nguyên tử nhẹ thành một hạt nhân nặng  xảy ra ở nhiệt độ khoảng một triệu độ  giải phóng những năng lượng vô cùng lớn."
nhiệt huyết," lòng sốt sắng  hăng hái đối với nghĩa vụ: thanh niên đầy nhiệt huyết."
nhiệt kế, dụng cụ xác định nhiệt độ.
nhiệt liệt," trgt (h. liệt: lửa nóng) với tất cả sự nhiệt tình của mình: nhân dân khắp thế giới đều nghiêm khắc lên án mĩ  đều nhiệt liệt ủng hộ ta (hcm)."
nhiệt lượng, dạng năng lượng truyền từ vật nóng sang vật lạnh.
nhiệt lượng kế, dụng cụ để đo nhiệt lượng.
nhiệt năng, năng lượng do nhiệt sản ra.
nhiệt tâm, lòng sốt sắng hăng hái: có nhiệt tâm đối với đồng bào.
nhiệt thành, sốt sắng và thành thực.
nhiệt tình, sự sốt sắng hăng hái: nhiệt tình yêu nước.
nhiêu, d. quyền được miễn tạp dịch trong hương thôn thời phong kiến: mua nhiêu.
nhiêu khê," phức tạp rắc rối  khó làm  khó thực hiện: một biện pháp đi đường vòng rất nhiêu khê."
nhiều, t. có số lượng lớn hoặc ở mức cao; trái với ít. việc nhiều người ít. đi nhiều nơi. vui nhiều. nhiều lúc thấy nhớ nhà. không ít thì nhiều*.
nhiều chuyện," nói người hay nhỏ to những điều lôi thôi: nhiều chuyện quá  không gần được ai."
nhiều nhặn, nhiều nói chung (dùng với ý phủ định): tiền bạc có nhiều nhặn gì đâu.
nhiễu," d. đồ dệt bằng tơ  mặt nổi cát." " đg. làm phiền  quấy rầy: quan lại nhiễu dân."
nhiễu loạn," 1. t. mất trật tự  ra ngoài trật tự bình thường. 2. d. sự đảo lộn trật tự trong thiên nhiên  thường xảy ra đột ngột và gây ra những hiện tượng dữ dội: bão là một nhiễu loạn trong khí quyển."
nhiễu nhương," tt. ở tình trạng rối ren  hỗn loạn  khó lường trước được sự thế: thời buổi nhiễu nhương."
nhiễu sự, nh. nhiễu chuyện.
nhím," d. loài động vật gặm nhấm  thân có nhiều lông hình que nhọn."
nhìn," đgt 1. chú ý trông: bà nheo mắt nhìn những giọt nắng vàng (ng-hồng); nhìn cây nhớ núi  nhìn sông nhớ nguồn (tố-hữu). 2. xem xét  nhận định: nhìn vấn đề một cách khách quan. 3. trông nom: bận quá  chẳng nhìn gì đến con. 4. để mắt tới: không có thì giờ nhìn đến sách vở. 5. thừa nhận: bố nó không nhìn nó nữa. 6. trông ra  đối diện với: nhà ông ấy nhìn ra sông."
nhìn nhận, đg. 1. nhận thức được : nhìn nhận sự thật. 2. cg. nhìn nhõ. trông nom săn sóc : nhìn nhận con cái.
nhín," (đph) 1. t. dè dặt  không hoang phí: ăn nhín. 2. đg. nhường lại: nhín gạo cho nhau."
nhịn," đg. 1. đành chịu để nhu cầu không thỏa mãn: nhịn ăn; nhịn mặc. 2. nh. nhịn đói: uống thuốc xổ  phải nhịn. 3. chịu đựng sự thiệt hại mà không kêu ca hoặc không chống lại: bị đánh mà chịu nhịn ư?"
nhịn đói," đgt đành không ăn và chịu đói: đã từng ăn bát cơm đầy  đã từng nhịn đói bảy ngày không ăn (cd)."
nhịn nhục, đành chịu đựng : nhịn nhục chờ ngày khá giả.
nhinh nhỉnh, hơi nhỉnh.
nhỉnh," t. (kng.). lớn hơn  trội hơn một chút về tầm cỡ  kích thước  khả năng  trình độ  v.v. cô chị nhỉnh hơn cô em. về trình độ anh ta có phần nhỉnh hơn. // láy: nhinh nhỉnh (ý mức độ ít)."
nhíp," dt. 1. đồ dùng gồm hai thanh kim loại mỏng  nhỏ và cứng  có khả năng kẹp  giữ chặt  thường dùng để nhổ râu: nhíp nhổ râu. 2. lò xo thanh bằng kim loại cong  có tác dụng giảm xóc cho xe: nhíp xe  xe gẫy nhíp."
nhịp, 1 dt (cn. dịp) thời gian thuận tiện: đó là một nhịp may để tiến hành công việc.  2 dt đoạn cầu ở vào giữa hai cột cầu: cầu bao nhiêu nhịp thương mình bấy nhiêu (cd). " 3 dt 1. quãng cách đều nhau giữa những tiếng đệm mạnh trong một bài nhạc  một hồi trống  hồi chiêng: ngồi đánh nhịp; theo nhịp chiêng  nhịp trống ồn ào (tú-mỡ). 2. sự kế tiếp đều đặn: tâm hồn của nguyễn trái sống một nhịp với non sông đất nước (phvđồng)."
nhịp điệu, d. 1. sự trầm bổng nối tiếp nhau trong một bài văn hoặc một bản nhạc: nhịp điệu khoan thai. 2. nh. nhịp độ.
nhịp độ," cg. nhịp điệu  ngh. 2. mức độ tiến triển trong thời gian của công việc: nhịp độ xây dựng rất nhanh."
nhịp nhàng, đều và ăn khớp với nhau: kế hoạch của các ngành được thực hiện nhịp nhàng.
nhíu, đg. 1. nói co hai lông mày gần lại với nhau trong khi suy nghĩ hoặc tức giận. 2. khâu liền hai mép vải ở chỗ rách: nhíu chỗ quần áo mới toạc.
nho," d. loài cây leo  quả có vị ngọt thường dùng để chế rượu vang."  d. người làm thuê đơn từ giấy má ở phủ huyện (xưa). " d. người học giả theo triết học khổng giáo : nhà nho. mực nho: mực đóng thành thỏi rắn  mài với nước để viết bút lông hoặc để vẽ."
nho gia, d. (cũ). nhà nho có tên tuổi.
nho giáo, dt. học thuyết do khổng tử đề xuất nhằm duy trì trật tự xã hội phong kiến: tư tưởng nho giáo.
nho học, dt (h. học: việc học) sự học tập nho giáo: nho học đã trải qua sự hiểu lầm (đgthmai).
nho nhã, có vẻ con người có học thức.
nho nhỏ, t. x. nhỏ2 (láy).
nho nhoe, tấp tểnh định làm việc gì quá khả năng của mình: nho nhoe dạy đời.
nho sĩ," dt.  cũ người học đạo nho  là trí thức phong kiến."
nhỏ," 1 tt 1. có chiều cao  khổ người dưới mức trung bình: mười tám tuổi mà nhỏ hơn đứa mười lăm; mèo nhỏ bắt chuột con (tng). 2. còn ít tuổi: hồi còn nhỏ  tôi học ở trường làng. 3. có kích thước hoặc diện tích dưới mức trung bình: nhà tôi nhỏ hơn nhà anh. 4. thấp về mặt số lượng hoặc cường độ: món tiền nhỏ; ngọn lửa nhỏ; xí nghiệp nhỏ. 5. có tầm quan trọng thấp: chi tiết nhỏ; cuộc xung đột nhỏ."  trgt không to; không lớn: nói ; sản xuất nhỏ.  dt người con trai còn ít tuổi hầu hạ trong một gia đình ở xã hội cũ: một anh  chịu khó học tập.  2 đgt làm rơi một chất lỏng xuống từng giọt một: nhỏ thuốc đau mắt.
nhỏ bé, t. 1. có kích thước ngắn: dáng người nhỏ bé. 2. không quan trọng: sự việc nhỏ.
nhỏ giọt, từng tí một: phát tiền nhỏ giọt.
nhỏ mọn," t. 1. ít và không đáng kể: quà nhỏ mọn. 2. hèn  hay để ý đến những điều không đáng kể: con người nhỏ mọn. 3. hay chấp nhất: tính khí nhỏ mọn."
nhỏ nhắn, nhỏ và xinh: bàn tay nhỏ nhắn.
nhỏ nhặt," t. 1. bé và vụn vặt : công việc nhỏ nhặt. 2. hẹp hòi trong cách đối xử  nhìn nhận : tính khí nhỏ nhặt."
nhỏ nhẻ," t. (nói năng  ăn uống) thong thả  chậm rãi với vẻ giữ gìn  từ tốn. nói năng nhỏ nhẻ như cô dâu mới. ăn nhỏ nhẻ từng miếng."
nhỏ nhẹ," tt. (nói năng) nhẹ nhàng  dễ nghe: ăn nói nhỏ nhẹ."
nhỏ nhen," tt hẹp hòi  hay chấp nhất  hay thù vặt: làm ra thì cũng ra người nhỏ nhen (k)."
nhỏ nhoi," ít ỏi  nhỏ mọn."
nhỏ to, thủ thỉ những điều thầm kín: hai chị em nhỏ to trò chuyện.
nhỏ tuổi, còn ít tuổi.
nhỏ xíu, bé lắm.
nhọ, t. có vết đen bẩn: nhọ má. xử nhọ. đối đãi tồi tệ (thtục): vì chuyện xích mích nhỏ mà xử nhọ với nhau.
nhọ mặt, xấu hổ: con hư làm cho cha mẹ nhọ mặt.
nhọ mặt người, nhá nhem tối.
nhọ nhem, x. lọ lem.
nhọ nồi," chất đen do khói kết lại ở trôn nồi  trôn xanh." " loài cây nhỏ thuộc họ cúc  thân có lông cứng  hoa trắng  lá thường dùng để chữa bỏng."
nhoai, đg. cố đẩy mình từ dưới lên trên: nhoai lên mặt nước.
nhoài, t. mệt lả: đi bộ bốn mươi cây một ngày thì nhoài người.
nhoang nhoáng," nh. nhoáng  ngh. 1: chớp nhoang nhoáng."
nhoáng, ph. 1. cg. nhoang nhoáng. lòe sáng rất nhanh: chớp nhoáng. 2. trong chớp mắt: nhoáng một cái đã hết bia.
nhoay nhoáy, nh. nhoáy: làm nhoay nhoáy.
nhoáy, ph. cg. nhoay nhoáy. nhanh chóng lắm: viết nhoáy một cái là xong.
nhóc, d. trẻ con (dùng với ý đùa): hai thằng nhóc cãi nhau cả ngày.
nhóc nhách," nói người ốm nặng mới bắt đầu ngồi dậy được: ốm li bì mười hôm  nay mới nhóc nhách."
nhọc, t. cảm thấy khó chịu trong cơ thể sau khi đã hoạt động lâu hoặc quá sức hay trong những điều kiện không thuận lợi: trời nắng làm việc chóng nhọc.
nhọc lòng, tốn công sức suy nghĩ về một việc gì: nhọc lòng dạy dỗ con cái.
nhọc nhằn, vất vả và mệt mỏi : nhọc nhằn lắm mới xong được việc.
nhoe nhoét, có chất nát giây bẩn: ăn mật nhoe nhoét cả miệng.
nhoè nhoẹt, nhòe và bẩn: đánh rơi nước vào nhòe nhoẹt cả trang giấy mới viết xong.
nhoen nhoẻn," nói bộ dạng cười nói trơ trơ  không biết ngượng: mẹ mắng mà cứ nhoen nhoẻn."
nhoèn, t. nói mắt nhiêu dử: mắt nhoèn vì đau đã lâu.
nhoẻn, đg. hé miệng cười.
nhoét, t. cg. nhoẹt. nát lắm: cơm nhão nhoét.
nhoẹt, ph. nh. nhoét: nát nhoẹt.
nhoi, đg. cố gắng đưa mình lên cao: nhoi lên mặt nước.
nhoi nhói, hơi chói đau: nhoi nhói ở mạng mỡ.
nhói, buốt như bị ong đốt hay kim châm: đau nhói vì cái gai đâm vào đầu ngón tay.
nhom nhem, t. 1. nói lửa cháy yếu ớt: lửa nhom nhem. 2. hiểu biết nông cạn: mới nhom nhem được mấy câu tiếng nga.
nhòm, đg. 1. trông qua một chỗ hở nhỏ: nhòm qua liếp. 2. nhìn lén lút: đừng nhòm vào nhà người ta như vậy.
nhòm nhỏ, nhìn vào một cách tò mò: nhòm nhỏ công việc nhà hàng xóm.
nhỏm," đg. đang nằm bỗng ngồi lên: thấy y sĩ đến  bệnh nhân nhỏm dậy."
nhóm, 1 i d. tập hợp gồm một số ít người hoặc sự vật được hình thành theo những nguyên tắc nhất định. chia mỗi nhóm năm người. nhóm hiện vật khảo cổ. nhóm máu a.  ii đg. (kng.). tụ tập nhau lại để cùng làm một việc gì. chợ  suốt ngày. " 2 đg. 1 làm cho lửa bắt vào  bén vào chất đốt để cháy lên. nhóm lửa. nhóm lò. nhóm bếp nấu cơm. 2 bắt đầu có được cơ sở để từ đó có thể phát triển lên. phong trào đấu tranh mới nhóm lên."
nhóm họp, nh. hội họp.
nhón, đg. bốc một ít bằng mấy đầu ngón tay chụm lại: nhón mấy hột lạc.  đg. đi nhẹ nhàng trên đầu ngón chân: nhón trong phòng người ốm.
nhón nhén, nh. rón rén.
nhọn, tt 1. có đầu nhỏ như mũi kim: con dao nhọn. 2. (toán) nói một góc nhỏ hơn một góc vuông: góc b của hình tam giác là một góc nhọn 150.
nhọn hoắt, nhọn lắm: lưỡi lê nhọn hoắt.
nhong nhong, tiếng nhạc ngựa: nhong nhong ngựa ông đã về (cd).
nhong nhóng, chờ đợi lâu mà chưa gặp: nhong nhóng mãi chẳng thấy mẹ về.
nhỏng nha nhỏng nhảnh, x. nhỏng nhảnh.
nhỏng nhảnh, cg. nhỏng nha nhỏng nhảnh. nói dáng bộ lẳng lơ.
nhõng nhẽo," nói trẻ em hay vòi  hay quấy: trẻ nhõng nhẽo đòi quà."
nhóng, đg. đưa cao lên: nhóng lái.
nhóng nhánh, x. lóng lánh.
nhóp nhép," tiếng kêu khi mồm đang nhai vật gì nát  dai hay có nhiều nước: nhai trầu nhóp nhép."
nhót," d. loài cây có quả hình trứng  vị chua  ăn sống hay để nấu canh."  đg. lấy vụng một vật nhỏ (thtục): nhót mất cái bút máy.
nhọt, d. mụn lớn sưng tấy lên ở ngoài da.
nhọt bọc," nhọt mọc ở trong da  không có ngòi."
nhô, t. thò ra ngoài: cành cây nhô khỏi hàng rào.
nhổ, đg. đẩy mạnh từ trong mồm ra: nhổ nước bọt. nhổ vào mặt. khinh bỉ quá: nhổ vào mặt bọn bán nước.  đg. kéo hay rút cái gì cắm sâu: nhổ mạ; nhổ răng. nhổ cỏ cả rễ. trừ tận gốc.
nhổ neo," kéo neo lên để thuyền hay tàu rời bến. ngr. đi nơi khác: chơi ở đây nốt hôm nay  ngày mai sẽ nhổ neo."
nhố nhăng, nh. lố lăng.
nhồi, đg. 1. nhét vào cho đầy: nhồi bông vào gối. 2. cg. nhồi nhét. ăn (thtục): nhồi cho lắm vào rồi đau bụng. 3. nh. nhồi sọ: bị nhồi nhiều tư tưởng phản động.
nhồi nhét," nh. nhồi  ngh.2."
nhồi sọ, đg. 1. tuyên truyền cưỡng bách đến mức đối tượng phải mù quáng nghe theo. 2. truyền thụ những tri thức trên khả năng hiểu biết và sức thu nhận của người học.
nhôm," d. kim loại nhẹ  màu trắng  khó gỉ  dễ dát mỏng  dẫn nhiệt và dẫn điện tốt  dùng để chế hợp kim dùng trong công nghiệp hoặc làm đồ dùng hằng ngày."
nhồm nhoàm, nh. nhồm nhàm.
nhổm," đg  ph. nh. nhóm: ngồi nhổm dậy."
nhôn nhốt, hơi chua: bưởi nhôn nhốt.
nhốn nháo, lộn xộn và ồn ào: quân địch nhốn nháo bỏ chạy.
nhộn," tt. 1. ồn ào  vui vẻ do đông người tạo nên: đám trẻ làm nhộn cả góc hội trường. 2. có tính chất vui vẻ  hài hước tạo nên không khí vui tươi  thoải mái: tính anh ta rất nhộn."
nhộn nhạo," t.1. có động  không yên ổn: miền ấy nhộn nhạo. 2. cảm thấy nao nao trong mình: say sóng nhộn nhạo cả người."
nhộn nhịp," tt  trgt tấp nập đi lại: ngày quốc khánh  phố xá nhộn nhịp."
nhông, d. loài cắc kè lớn.
nhồng, d. (ph.). yểng.
nhộng, dt. sâu bọ thời kì nằm trong kén: nhộng tằm  trần như nhộng.
nhốt," đgt 1. giam giữ: nhốt trong ngục. 2. giữ con vật trong lồng  trong cũi: nhốt gà; nhốt chó."
nhột, d. trạng thái muốn cười khi bị cù.
nhơ, t. 1 (cũ). bẩn. 2 xấu xa về phẩm chất. một vết nhơ trong đời. chịu tiếng nhơ.
nhơ bẩn, bẩn thỉu: quần áo nhơ bẩn.
nhơ nhớ, hơi nhớ: nhơ nhớ nét mặt một người quen.
nhơ nhớp, bẩn thỉu lắm: chân tay nhơ nhớp những bùn.
nhơ nhuốc," tt. bẩn thỉu  xấu xa và nhục nhã: hành động nhơ nhuốc của bọn cướp."
nhờ," 1 đgt 1. đề nghị người nào làm giúp việc gì: nhờ chuyển bức thư cho gia đình; chẳng nên thì chớ  chẳng nhờ tay ai (cd). 2. nương tựa: nhờ ơn cha mẹ nuôi dưỡng. 3. hưởng sự thương xót  giúp đỡ: nhờ cha trả được nghĩa chàng cho xuôi (k). 4. dựa vào: nghìn tầm nhờ bóng tùng quân (k)." " trgt tựa vào: sống  đất khách  thác chôn quê người (k)." " gt giới từ dùng để giải thích một nguyên nhân đã dẫn đến kết quả:  sự giúp đỡ của anh  tôi mới đạt được kết quả." " 2 tt  trgt không được thực sáng  không được thực rõ: ánh trăng nhờ; màu xanh nhờ."
nhờ cậy, trông vào sự giúp đỡ của người khác: nhờ cậy bạn coi sóc con cái.
nhờ nhờ," nói màu đẵ phai  gần trở thành trắng bệch: cái màn hoa nhờ nhờ."
nhờ nhỡ, không lớn không bé: con gà nhờ nhỡ.
nhờ vả, dựa vào sự giúp đỡ của người khác: nhờ vả bà con.
nhỡ," t. vừa vừa  không lớn không bé: nồi nhỡ."  ph. nh. lỡ: nhỡ tàu.  ph. phòng khi: mang mấy đồng nhỡ có tiêu món gì đột xuất.
nhỡ bước, trót đi lầm đường.
nhỡ nhàng," t. 1. sai  hỏng vì đã bỏ qua cơ hội làm được: công việc nhỡ nhàng. 2. nói người đã lớn tuổi mà chưa lập được gia đình: đã nhỡ nhàng nên đành ở độc thân."
nhớ," đg.1. ghi được  giữ được trong trí tuệ hoặc tình cảm : mẹ dặn con  con phải nhớ mà làm ; thương nhau xin nhớ lời nhau (k). 2. tưởng nghĩ đến một sự việc đã qua  một người vắng mặt mà mình ao ước được gặp lại : nhớ cảnh cũ ; đi thì nhớ vợ cùng con  về nhà nhớ củ khoai môn trên rừng (cd). 3. giữ một con số để cộng nhẩm nó ở cột sau với số trên trong một tính cộng  số dưới trong một tính trừ hoặc tích trong một tính nhân : 8 và 4 là 12  viết 2 nhớ 1 ."
nhớ mong, nghĩ đến người vắng mặt và ước ao được gặp.
nhớ nhung, nghĩ đến cảnh cũ hoặc người vắng mặt một cách thiết tha: những kỷ niệm này gợi nỗi nhớ nhung.
nhớ thương, nghĩ thiết tha đến người thân mến vắng mặt hay đã mất: nhớ thương người bạn xấu số.
nhớ tiếc, nghĩ một cách tha thiết đến người đã mất.
nhợ, d. dây gai nhỏ. " t. nói món ăn có vị hơi ngọt  khó ăn: món xào nhợ vì đường hơi nhiều."
nhơi, đg. nói trâu bò nhai lại
nhời, d. nh. lời: nhời ăn tiếng nói.
nhởi, đg. nói trẻ con chơi đùa.
nhơm nhở, nh. nham nhở: bức tường nhơm nhở.
nhơm nhớp, dính và bẩn: lá bánh chưng nhơm nhớp.
nhơn, (đph) d. nh. nhân: ăn ở có nhơn.
nhơn nhơn, trơ trơ: bị mẹ mắng mà cứ nhơn nhơn.
nhờn," t. trơn và loáng vì chất dầu  mỡ: tay nhờn."  t. nói trẻ con không kính nể người lớn: chiều quá trẻ sinh nhờn.
nhờn nhợt, nh. lờn lợt: nước da nhờn nhợt.
nhởn," đg. chơi giỡn  không làm gì: ăn rồi lại nhởn."
nhởn nhơ," bỏ qua những việc mà đáng lẽ mình phải lo  coi như không có gì phải quan tâm đến: sắp đi thi rồi mà vẫn còn nhởn nhơ."
nhớn, t. nh. lớn.
nhớn nhác," t. ngơ ngác nhìn chỗ này chỗ khác  có vẻ sợ hãi: nghe thấy bom nổ gần  trẻ em nhớn nhác."
nhớp, t. bẩn thỉu dính ướt: sân nhớp những bùn.
nhớp nháp, dính và bẩn: đống lá bánh chưng nhớp nháp.
nhớp nhúa, bẩn thỉu vì ướt át ẩm thấp: những ngày mưa dầm nhà cửa nhớp nhúa.
nhớt, t. có chất nhầy nhầy : cá trê nhớt. độ nhớt (lý). đại lượng đo tính chất khó chảy của một chất lỏng.
nhớt nhát, nhây nhây và bẩn: mũi dãi nhớt nhát.
nhợt, t. nói màu sắc bạc đi hay mất tươi: nước da nhợt.
nhợt nhạt," nói nước da trắng bệch: mới ốm dậy  nước da nhợt nhạt."
nhu," t. dịu dàng  mềm dẻo trong cách cư xử  giao thiệp: khi cương khi nhu."
nhu cầu," d. điều đòi hỏi của đời sống  tự nhiên và xã hội. nhu cầu về ăn  ở  mặc. nhu cầu về sách báo. thoả mãn nhu cầu vật chất và văn hoá."
nhu động, đgt. co bóp ống tiêu hoá nhịp nhàng theo lối lượn sóng để nhào trộn thức ăn.
nhu mì," tt hiền lành  nết na: khen bà tính nhu mì (tú-mỡ)."
nhu nhú, hơi thò lên: măng mới mọc nhu nhú thôi.
nhu nhược," mềm yếu  thiếu cương quyết : thái độ nhu nhược."
nhu yếu phẩm," vật cần dùng cho đời sống hằng ngày; gạo  vải  muối  thuốc men là nhu yếu phẩm của nhân dân."
nhủ, đg. dặn dò ân cần: nhủ con cái.
nhũ hương," thứ nhựa cây có hương thơm  dùng làm thuốc."
nhũ mẫu, người nuôi con người khác bằng sữa của mình.
nhũ tương, d. hệ những hạt nhỏ chất lỏng lơ lửng trong một chất lỏng khác. sữa tươi là một nhũ tương.
nhú," t. mới đâm lên  mới thò ra: mầm cây đã nhú."
nhuần, t. thấm vào: mưa nhuần.
nhuần nhị, thanh nhã tế nhị: ý nghĩa câu văn rất nhuần nhị.
nhuận," t. 1. nói năm dương lịch cứ sau mỗi chu kỳ bốn năm lại có 366 ngày do tháng hai có 29 ngày: các năm có số biểu thị chia hết cho 4 (như 1968  1972  1976...) là những năm nhuận. 2. nói năm âm lịch có 13 tháng: năm giáp dần nhuận tháng tư. 3. nói tháng dư ra trong năm âm lịch 13 tháng: tháng tư nhuận."
nhuận bút, tiền nhà xuất bản trả cho người có bài đăng báo hoặc tác phẩm in.
nhuận sắc, sửa chữa bài văn cho thêm hay.
nhuận tràng, t. làm cho tiêu hóa dễ dàng: thuốc nhuận tràng; chuối là thức ăn nhuận tràng.
nhuận trường, nh. nhuận tràng.
nhúc nhắc, hơi cử động: ốm mãi nay mới bắt đầu nhúc nhắc.
nhúc nhích, chuyển động một ít: ngồi mãi chẳng nhúc nhích.
nhục, dt điều xấu xa đau khổ: rửa sạch nhục mất nước (trvtrà). " tt xấu xa  nhơ nhuốc: biết là  mới có đủ sức mạnh để làm (hgđthúy)."
nhục dục, lòng ham muốn thú vui xác thịt.
nhục hình, d. hình phạt làm cho đau đớn về thể xác. lăng trì là một hình thức nhục hình thời phong kiến. dùng nhục hình tra tấn.
nhục mạ, đgt. chửi mắng làm cho nhục.
nhục nhã, tt cảm thấy xấu xa nhơ nhuốc: nỗi đau khổ nhục nhã của các dân tộc bị áp bức (trg-chinh).
nhuệ khí, lòng hăng hái sắc sảo : thanh niên đầy nhuệ khí.
nhủi, đg. nói cua chui vào lỗ.
nhúm, i. đg. bốc bằng năm đầu ngón tay chụm lại: nhúm chè cho vào ấm. ii. d. 1. số lượng vật gì lấy bằng năm đầu ngón tay chụm lại: một nhúm muối. 2. số ít người: một nhúm trẻ con khiêng sao nổi cái máy?
nhủn," t. ph. 1. nát nhừ: chuối chín nhủn. 2. rã rời  mất hết sức: nhủn chân tay."
nhũn, 1. nhã nhặn và khiêm tốn: thái độ nhũn. nhũn như con chi chi. có thái độ quá khiêm tốn.  t. mềm lắm: quả thị chín quá đã nhũn.
nhũn nhặn," có thái độ khiêm tốn  lịch sự: ăn nói nhũn nhặn."
nhũn xương," (y) bệnh xương mềm của trẻ con do thiếu sinh tố a và sinh tố d  làm cho trẻ chậm lớn  đầu to  ngực lép  chân vòng kiềng."
nhún, đg. co người lại để lấy đà: nhún chân mà nhảy.  ph. khiêm tốn: nói nhún.
nhún mình, tỏ thái độ khiêm tốn: nhún mình đối với bạn.
nhún nhường," t. chịu hạ mình một chút  tỏ ra khiêm nhường trong quan hệ giao tiếp. lời lẽ nhún nhường."
nhún vai," co hai vai lên tỏ ý mỉa mai  ngờ vực."
nhung," 1 dt. sừng non của hươu nai  dùng làm thuốc bổ: nuôi hươu lấy nhung." " 2 dt. hàng dệt bằng tơ hoặc bông  có tuyết phủ mượt ở bề mặt hoặc có sợi làm thành luống đều nhau: áo nhung  mượt như nhung."
nhung kẻ, thứ nhung dệt có kẻ dọc.
nhung nhăng, nói đi lại lăng xăng chẳng được việc gì.
nhung nhúc, t. nhiều và chen chúc nhau: đàn kiến nhung nhúc trong đĩa xôi.
nhung phục, cg. nhung y. quần áo mặc khi ra trận (cũ).
nhung y, nh. nhung phục.
nhùng nhằng," do dự lâu  không dứt khoát: nhùng nhằng mãi không đi."
nhủng nhẳng, không ưng thuận mà cũng không từ chối để không chịu nghe theo: nhủng nhẳng cưỡng lời cha mẹ.
nhũng nhẵng, lằng nhằng không dứt ra được: đứa bé nhũng nhẵng theo mẹ.
nhũng nhiễu, quấy rối để làm hại: giặc nhũng nhiễu dân.
nhúng, đgt 1. cho thứ gì vào một chất lỏng rồi lại lấy ra ngay: cho cam công kẻ nhúng tay thùng chàm (k). 2. tham gia vào: vị tổng tư lệnh không cần nhúng vào những vấn đề lặt vặt (hcm).
nhuốc nhơ, nh. nhơ nhuốc.
nhuốm, t. mới bắt màu: tuyết sương nhuốm nửa mái đầu hoa râm (k).
nhuộm, đg. làm đổi màu hay thẫm màu một vật hoặc một nguyên liệu bằng một thứ thuốc tổng hợp hoặc lấy từ thực vật : nhuộm áo ; nhuộm bông.
nhút, (đph) d. món nộm làm bằng mít và cà thái nhỏ trộn với thính rồi để chua.
nhút nhát, có tính sợ sệt: nhút nhát không dám nói thẳng.
nhụt," t. 1. nói dao kéo cùn  không còn sắc nữa: dao nhụt cắt không đứt 2. không còn hăng hái nữa: nhụt chí."
nhuyễn, t. 1. mềm nát: bột nhào nhuyễn. 2. mềm và mịn: lụa nhuyễn mặt.
nhuyễn thể," loài động vật thân mềm  không xương  có vỏ đá vôi: ốc trai là loài nhuyễn thể."
như," k. 1 từ biểu thị quan hệ tương đồng trong sự so sánh về một mặt nào đó: tính chất  mức độ  cách thức  hình thức bên ngoài  v.v. hôm nay nóng như hôm qua. anh ấy vẫn như xưa. trình độ như nhau. bà cụ coi anh như con. nó nói như thật. nó làm như không biết gì. 2 từ dùng trong những tổ hợp so sánh để biểu thị mức độ rất cao  có thể sánh với cái tiêu biểu được nêu ra. đẹp như tiên. giống nhau như đúc. rõ như ban ngày. đôi ta như lửa mới nhen  như trăng mới mọc  như đèn mới khêu (cd.). 3 từ biểu thị cái sắp nêu ra là thí dụ minh hoạ cho cái vừa nói đến. các kim loại quý  như vàng  bạc  v.v. 4 (dùng ở đầu một phân câu). từ biểu thị điều sắp nêu ra là căn cứ cho thấy điều nói đến là không có gì mới lạ hoặc không có gì phải bàn cãi. như ai nấy đều biết  tháng này thường có bão. như đài đã đưa tin  đợt rét này còn kéo dài. hôm nay tôi đánh điện cho nó  như đã bàn với anh hôm qua."
như ai, không kém gì người khác: cũng hăng hái như ai.
như chơi, dễ lắm: bài toán làm như chơi.
như không," chẳng hề gì  không xảy ra việc gì khác thường: làm việc cả ngày mà vẫn đọc sách đến khuya như không."
như thể, giống với: anh em như thể tay chân (cd).
như tuồng, như có vẻ: như tuồng không biết gì đến việc ấy.
như vầy, (ph.; kng.). như thế này. nói như vầy. làm như vầy.
như ý, hợp với sự mong mỏi của mình: vạn sự như ý.
nhừ, ph. t. 1. nói thức ăn chín kỹ: thịt bung nhừ. 2. ê ẩm: đau nhừ cả người.
nhừ đòn, bị đánh đau: thằng bé nhừ đòn vì hỗn.
nhừ tử, nói đánh đau lắm: đánh cho nhừ tử.
nhử," đg. cg. dử. 1. dùng mồi khiến cho loài vật đến để bắt : nhử chuột. 2. dùng mưu mô  lợi lộc để đưa đối phương vào tròng : nhử địch."
nhứ, đg. dử đùa: lấy kẹo nhứ trẻ.
nhựa, d. 1 dịch lỏng lưu thông trong cây để nuôi cây. 2 chất dính do một số cây tiết ra. nhựa thông. nhựa trám. 3 chất dẻo. vải nhựa. đồ dùng bằng nhựa.
nhựa đường," sản phẩm phụ lấy từ dầu mỏ hoặc qua việc luyện than cốc  màu đen  dùng để rải đường."
nhựa mủ," chất nhựa trắng như mủ ở một số cây như cây sung  cây cao su."
nhựa sống," dt. nguồn sinh lực  sức sống  ví như nhựa nuôi cây: tràn đầy nhựa sống."
nhức," 1 tt đau như bị đâm bằng vật nhọn: thứ nhất đau mắt  thứ nhì nhức răng (tng)."  2 trgt nói màu đen nhánh: hàm răng đen nhức.
nhức nhối, nhức dai dẳng: nhức nhối khó chịu.
nhưng, l. cg. nhưng mà. từ dùng để nối hai từ hoặc hai mệnh đề mà ý trái ngược nhau : bé nhưng can đảm.  miễn khỏi (cũ) : nhưng tạp dịch .
nhưng mà, l.nh. nhưng: xấu người nhưng mà tốt nết.
nhưng nhức, hơi nhức: đau nhưng nhức. " nói vật đen  bóng và đẹp: răng đen nhưng nhức."
những," i. t. từ đặt trước một danh từ số nhiều: phải học ngoại ngữ ngay từ những năm đầu tuổi thiếu niên. ii. ph. 1. đến mức độ là: thằng bé ăn những năm bát cơm. 2. hằng  luôn luôn: bốn năm qua tôi những mong cô ta mà chưa được gặp. 3. còn như: tôi tìm ra thức ăn chứ những nó thì nhịn. 4. chỉ vừa mới: những nghe nói đã thẹn thùng (k)."
những ai, bất cứ người nào có liên quan (đến một việc gì): những ai đã tham gia phong trào ấy đều được khen thưởng.
nhược, t. 1. mệt nhọc: leo núi nhược lắm. 2. tốn nhiều công sức: làm cho xong việc ấy còn là nhược.
nhược điểm," d. chỗ kém  chỗ yếu. một nhược điểm lớn của anh ta là hay tự ái. những nhược điểm của máy."
nhường," đg. 1. chịu thiệt về phần mình để người khác được phần hơn: anh nhường em. 2. chịu thua kém: mây thua nước tóc  tuyết nhường màu da (k)." " ph. l. như là: sương như búa bổ mòn gốc liễu  tuyết nhường cưa xẻ héo cành ngô (chp)."
nhường bước, để cho người khác đi trước mình hay hơn mình: nhường bước người già cả; trong bình bầu phải nhường bước cho người có khả năng hơn.
nhường lời, để người khác nói: xin nhường lời cho đồng chí.
nhường nhịn," chịu nhịn  tự mình chịu phần kém : anh em nhường nhịn nhau."
nhượng, đg. để lại cho người khác một vật của mình: nhượng lại cái vườn.
nhượng bộ," đg. 1 chịu để cho đối phương lấn tới  vì yếu thế hay do không kiên quyết. tôi phải nhượng bộ trước thái độ kiên quyết của anh ta. không nhượng bộ những yêu sách vô lí. 2 (chm.). (vế câu) nêu lí do đáng lẽ ngăn cản  không để cho điều nói đến xảy ra (nhưng điều ấy vẫn xảy ra). trong câu ""tuy ốm nặng  anh ấy vẫn lạc quan""  ""tuy ốm nặng"" là vế câu có ý nghĩa nhượng bộ."
nhượng địa, d. vùng đất của một nước đã bị một cường quốc bắt buộc phải nhường trong một thời hạn.
ni, (đph) 1. t. này: bên ni; anh ni. 2. ph. nay: đến ni mà vẫn chưa xong.
ni cô, dt. sư nữ còn trẻ tuổi.
ni-cô-tin," chất độc có trong thuốc lá  thuốc lào."
ni-lông," chất hữu cơ nhân tạo tráng thành lá mỏng hay đổ thành sợi dệt được  dùng may quần áo  làm khăn bàn..."
ni-tơ," (hóa) khí không màu và không mùi  chiếm bốn phần năm thể tích của không khí  không duy trì sự cháy."
ni-tơ-rát, (hóa) muối của a-xít-ni-tơ-ríc.
nỉ," d. hàng dệt bằng sợi len chải xơ lên  che lấp sợi dọc và sợi ngang."
nỉ non," 1. đg. nói nhỏ những chuyện tâm sự  tỉ tê: nỉ non đêm vắn tình dài (k). 2. t. thánh thót: giọng nỉ non ngọn địch đan trì (cgo)."
nia," dt. đồ đan khít  hình tròn  to hơn cái mẹt dùng phơi  đựng: đan nia  lọt sàng xuống nia."
nĩa," dt đồ dùng thường bằng kim loại có bốn răng nhọn dùng để lấy thức ăn: quen ăn bằng đũa  nên mới dũng nĩa cũng lúng túng."
ních," đg. 1. nhét cho đầy  cho chặt : ních ổi đầy túi. 2. ăn cho thật nhiều : ních cơm đầy dạ dày."
niêm," 1 d. quy tắc tương ứng về bằng trắc trong thơ  phú cổ theo đường luật." " 2 đg. (id.). dán kín lại. bỏ thư vào phong bì  niêm lại."
niêm luật," dt. quy tắc về sự tương hợp vần bằng trắc  cũng như những quy tắc khác trong thơ phú cổ theo đường luật (nói chung): niêm luật đường thi rất chặt chẽ  bài thơ khá chỉnh về niêm luật."
niêm phong, đgt (h. niêm: dính vào; phong: đóng kín lại) đóng kín lại và dán giấy có dấu của chính quyền: ngôi nhà đó đã bị niêm phong.
niêm yết, dán lên để báo việc gì cho công chúng : niêm yết thông cáo.
niềm, từ đặt trước các danh từ chỉ những tâm trạng thường có ý nghĩa tích cực: niềm vui; niềm tin.
niềm nở," t. (tiếp đón) vui vẻ  đầy nhiệt tình  tỏ ra mến khách. tiếp đón niềm nở."
niềm tây, tâm sự riêng: phép công là trọng niềm tây sá nào (cph).
niệm, đg. đọc lẩm nhẩm trong mồm: tụng kinh niệm phật.
niên biểu, d. 1. bảng ghi những việc lớn xảy ra trong một năm. 2. bảng ghi những việc lớn xảy ra qua các thời đại.
niên đại," thời đại  năm tháng trong lịch sử : niên đại văn hóa đồ đá cũ ; niên đại đồ đồng thau."
niên giám, d. sách ghi những sự kiện quan trọng xảy ra trong từng năm một.
niên hiệu, hiệu của vua đặt ra để tính năm: năm 1428 là năm thứ nhất niên hiệu thuận-thiên.
niên thiếu," ít tuổi  trẻ tuổi: thời niên thiếu."
niềng niễng," loài sâu bọ ở dưới nước  to bằng ngón tay  cánh cứng  màu đen."
niễng," d. loài hòa thảo sống ở nước  trông hơi giống cây sả  thân ngầm hình củ  màu trắng có nhiều chỗ thâm đen  dùng làm rau ăn."
niết bàn, nh. nát bàn.
niệt, 1. d. dây buộc trâu bò. 2. ph. nói trói chặt: trói niệt cổ.  d. thứ giấy xấu.
niêu, d. nồi nhỏ.
niệu đạo, ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài. viêm niệu đạo. bệnh sưng ống dẫn nước tiểu.
nín," đgt. 1. im  nén lại: khóc mãi rồi nó cũng nín  nín thở. 2. nhịn: nín nhục."
nín bặt, im hẳn khi đang khóc.
nín thinh, im lặng không trả lời.
ninh, đg. nấu bằng cách đun nhỏ lửa để cho món ăn thật nhừ: ninh chân giò.
ninh ních," nh. ních: thơ ninh ních túi  rượu lưng lửng bầu (lvt)."
nình nịch, nh. nịch: chắc nình nịch.
nịnh, đg. khen ngợi người trên một cách quá đáng và hèn hạ để cầu lợi.
nịnh hót, đgt tâng công kẻ trên để hòng trục lợi: dùng những kẻ khéo nịnh hót mình (hcm).
nịnh nọt, nh. nịnh.
nịt," i. d. 1. dây giữ bít tất cho khỏi tuột. 2. (đph). thắt lưng. ii. đg. buộc chặt: nịt bụng chạy cho khỏi xóc. iii.t. chặt và sát vào người: áo nịt; mặc nịt ngực  khó thở lắm."
niu-tơn, (lý) đơn vị lực truyền cho khối lượng 1 ki-lô-gam một gia tốc bằng 1 mét/giây trong mỗi giây.
níu," đg. nắm mà kéo lại  kéo xuống : níu áo ;  níu cành cây."
no," t. 1 ở trạng thái nhu cầu sinh lí về ăn uống được thoả mãn đầy đủ. bữa no bữa đói. no cơm ấm áo. được mùa  nhà nào cũng no. 2 ở trạng thái nhu cầu nào đó đã được thoả mãn hết sức đầy đủ  không thể nhận thêm được nữa. ruộng no nước. buồm no gió căng phồng. xe no xăng. ngủ no mắt. 3 (kng.; kết hợp hạn chế). hết mức  có muốn hơn nữa cũng không được. khóc no. được một bữa cười no bụng. 4 (chm.). (dung dịch) không thể hoà tan thêm nữa. 5 (chm.). (hợp chất hữu cơ) không thể kết hợp thêm nguyên tố nào nữa. methan là một carbur no."
no ấm," cg. no đủ. có đầy đủ những cái cần thiết tối thiểu cho đời sống: dưới chế độ xã hội chủ nghĩa  ai ai cũng no ấm."
no đủ, nh. no ấm: đời sống no đủ.
no nê, no nói chung: ăn uống no nê.
nò, d. lờ đơm cá.
nỏ," 1 dt. khí giới hình cái cung  có cán làm tay cầm và có lẫy  được giương lên căng bật dây để bắn một hoặc nhiều mũi tên."  2 tt. rất khô đến mức như hết sạch nước và giòn: củi nỏ  phơi cho đất nỏ. " 3 pht.  đphg chẳng: nỏ biết  nỏ được."
nỏ mồm, hay cãi lại người trên.
nõ, d. bộ phận sinh dục ngoài của đàn ông (thtục).  d. 1. cọc đóng ở giữa một vật gì: nõ cối xay. 2. cuống ăn sâu vào trong quả: quả mít chín tụt nõ; nõ na.
nó," đt đại từ ngôi thứ ba số ít chỉ người ở cấp dưới hoặc chỉ một vật gì vừa nói đến: thằng cháu nó ngoan  dễ bảo; một chè  một rượu  một đàn bà  ba cái lăng nhăng nó quấy ta (trtxương)."
nọ," t. 1. từ đặt sau danh từ để chỉ người hay vật ở phía kia  đằng kia  trước kia  hay thời gian trước kia  đối với này: cái này  cái nọ; hôm nọ. 2.từ thay cho người hay vật đã nói ở trước hoặc ở sau và có nghĩa là đấy: nọ quyển sách đây lọ mực  kia là cái thước  bề bộn quá."
noãn," d. bộ phận ở thực vật bậc cao  về sau biến thành hạt."
nóc, d. 1. chỗ cao nhất của mái nhà; thường ở giữa hai mái. 2. phần ở trên cao nhất của vật gì cao: nóc tủ; nóc chạn.
nọc," d. chất nước độc ở cơ thể của một số động vật như rắn  rết  ong."  d. phần bài tổ tôm hay tài bàn để chung cho cả làng bốc : bốc nọc. " 1. d. cọc đóng xuống đất để buộc người căng ra mà đánh  xưa bọn vua quan vẫn dùng để tra tấn. 2. cg. nọc cổ. đg. đóng hai cái nọc căng thẳng người ra mà đánh. ngr. căng người ra mà đánh : nọc ra cho mấy roi."
nọc độc," d. 1. chất độc ở trong miệng một số động vật như rắn  ong..  tiết ra khi cắn hoặc đốt. 2. sự nguy hại: nọc độc của chủ nghĩa xét lại và chủ nghĩa giáo điều."
noi, đg. 1. đi theo: noi đường thẳng mà đạp tới đó. 2. cg. noi theo. bắt chước: noi gương anh hùng.
nòi, 1. d. x. giống: con nòi cháu giống. 2. t. rất thạo (thtục): cờ bạc nòi.
nòi giống, nh. giống nòi.
nói," đg. 1 phát ra thành tiếng  thành lời để diễn đạt một nội dung nhất định trong giao tiếp. nghĩ sao nói vậy. ăn nên đọi  nói nên lời (tng.). hỏi chẳng nói  gọi chẳng thưa. đã nói là làm. nói mãi  nó mới nghe. 2 phát âm. nói giọng nam bộ. 3 sử dụng một thứ tiếng nào đó  phát âm để giao tiếp. nói tiếng việt. đọc được tiếng hán  nhưng không nói được. 4 có ý kiến chê trách  chê bai. người ta nói nhiều lắm về ông ta. làm đừng để cho ai nói. 5 (id.). trình bày bằng hình thức nói. nói thơ lục vân tiên. hát nói*. 6 thể hiện một nội dung nào đó. bức tranh nói với người xem nhiều điều. những con số nói lên một phần sự thật. nói với nhau bằng ánh mắt."
nói bóng," cg. nói bóng nói gió  nói gần nói xa  nói xa. diễn ý bằng những lời ở ngoài việc nhưng khá rõ để người nghe hiểu được những điều mình không muốn hoặc không thể nói thẳng."
nói cạnh, cg. nói cạnh nói khoé. nói xa ám chỉ một cái xấu để làm cho người ta tức hay thẹn.
nói chơi, nói đùa.
nói chuyện," đgt. 1. nói với nhau về những điều  những chuyện khác nhau: hai người nói chuyện với nhau suốt cả buổi. 2. nói về đề tài gì đó cho nhiều người nghe: nghe nói chuyện thời sự ở hội trường. 3. nói cho biết  cho rõ mà chừa  mà sửa chữa: tôi sẽ nói chuyện với anh."
nói dóc, nh. nói láo.
nói dối," đgt nói sai sự thật: nói dối là mua cho chồng  đi đến quãng đồng ngả nón ra ăn (cd)."
nói điêu, nói những chuyện bịa đặt.
nói đớt, phát âm sai vì lưỡi ngắn quá.
nói gở, nói khiến người mê tín tưởng có việc dữ sắp xảy ra.
nói kháy, nói có ý châm chọc.
nói khéo, nói chỉ cốt cho người ta vui lòng.
nói khó, giãi bày tình cảnh của mình và khẩn khoản xin giúp: nói khó để vay tiền.
nói khoác, khoe khoang những cái mình không có.
nói lái," đg. nói khác đi một tổ hợp hai ba âm tiết bằng cách chuyển đổi riêng phần vần hay là phần phụ âm đầu  hoặc phần thanh điệu  có thể có đổi cả trật tự các âm tiết  để bông đùa hoặc chơi chữ  châm biếm. nói ""đấu tranh  thì tránh đâu"" là dùng lối nói lái."
nói lảng," nói một câu chuyện khác  cốt để tránh câu chuyện đang nói."
nói láo," đgt. 1. nói dối: nó nói láo đấy  đừng có tin. 2. nói những điều nhảm nhí  không đứng đắn: ngồi nói láo với nhau hết cả ngày cả buổi."
nói lắp, đgt có tật phát âm cứ phải nhắc lại nhiều lần một âm: ông ta là luật sư mà lại có tật nói lắp.
nói leo, nói tự do với người trên khi người ta không hỏi đến: nói leo với bạn của bố.
nói lóng," pha trong câu nói những tiếng riêng mà chỉ người cùng bọn với mình mới hiểu : lái trâu nói lóng với nhau để bàn giá cả ; ""cái kính"" kẻ cắp nói lóng là ""cái choáng""."
nói lối, nói theo một cách riêng trong tuồng chèo.
nói lửng, nh. nói lưỡng.
nói mát, nói dịu dàng và như để khen nhưng thực ra với mục đích là chê bai trách móc.
nói mép," cg. nói miệng. nói khéo trái với ý nghĩ của mình: chỉ hay nói mép  chứ không chịu làm."
nói mê, nói trong lúc ngủ.
nói năng," đg. nói để giao tiếp (nói khái quát). nói năng lưu loát. hòn đất mà biết nói năng  thì thầy địa lí hàm răng chẳng còn (cd.)."
nói ngang, nói như vẫn bàn bạc nhưng thực ra để cản trở việc thảo luận.
nói ngọt, nói dịu dàng: nói ngọt lọt đến xương (cd).
nói nhịu, nói lầm tiếng nọ ra tiếng kia.
nói nhỏ, nói riêng với nhau.
nói phách," nói khoe khoang những cái mình không có  hòng làm cho người ta tưởng mình sang hay giỏi."
nói phét, nh. nói khoác (thtục).
nói quanh," đgt. dùng dằng không nói thẳng vào vấn đề  nói quanh co để tránh nói thật: nói quanh thì người ta cũng biết rồi  xin cứ nói thẳng ra."
nói ra nói vào, phàn nàn dai dẳng.
nói sõi," nói thông thạo  rõ ràng  phát âm đúng: nói sõi tiếng nga; mới hai tuổi tròn mà đã nói sõi."
nói suông, nói mà không làm.
nói thách," đặt giá cao hơn giá muốn bán  mong người mua trả hớ và do đó mình được nhiều lời hơn."
nói thẳng," đg. 1. nói trực tiếp với người mình muốn nói: có chuyện gì anh cứ nói thẳng với tôi. 2. nói hết sự thật  không giấu giếm gì."
nói thầm," nói thật sẽ  chỉ đủ cho một người nghe."
nói toạc, nh. nói trắng.
nói toẹt, nh. nói trắng.
nói trạng, nh. nói khoác.
nói trộm vía," thành ngữ đặt ở đầu câu khi khen một đứa trẻ nhỏ để tránh cho lời khen khỏi thành điềm gở: nói trộm vía cháu  độ này nó mập lắm."
nói trống, nói vu vơ không rõ một đối tượng hay mục tiêu nào.
nói tục, nói những điều thô bỉ.
nói vụng, nói lén lút riêng với nhau.
nói vuốt đuôi, giả vờ an ủi một người gặp việc không hay.
nói xấu, rêu rao cái xấu của một người vắng mặt hay bịa ra một cái xấu rồi đem rêu rao.
nói xỏ, nói xa xôi một cách cay chua để trêu tức.
nom, đg. 1. để ý nhìn: nom cho kỹ xem gạo có sạn không. 2. săn sóc: nom người ốm.
nòm, d. vật dễ cháy dùng nhóm lửa: dùng vỏ bào làm nòm.
non, d. núi: non xanh nước biếc. " t  ph. 1. mới mọc  mới sinh  ít tuổi: mầm non. 2. chưa tới thời hạn hoặc mức độ cần thiết: đẻ non; đậu rán non. 3. ở trình độ thấp: nghệ thuật non."
non bộ," núi giả để làm cảnh trong sân  vườn."
non choẹt, nói người còn ít tưổi lắm: mặt còn non choẹt.
non gan, không đủ bạo dạn.
non nớt," t. 1. chưa đủ lớn: lứa mèo còn non nớt  còn bú mẹ chưa nuôi được bằng cơm. 2. còn thấp so với mức trung bình: nét vẽ non nớt."
non nước, d. (vch.). như nước non1.
non sông, đất nước: non sông tươi đẹp.
non tay," nói người chưa có đủ khả năng  chưa khéo léo: vẽ còn non tay."
nõn," 1. d. búp non: cây đã ra nõn. 2. t. mới mọc ra  nhỏ và mềm mại  mịn và đẹp: lá nõn; tơ nõn; da trắng nõn."
nõn nà, đẹp mơn mởn.
nõn nường," từ chỉ vật làm bằng gỗ  tượng trưng dương vật (nõn) và âm hộ (nường) do nhân dân ở miền dị nậu và khúc lạc (phú thọ) xưa làm ra để rước thần. ba mươi sáu cái nõn nường. thành ngữ dùng để nói mỉa những người đòi hỏi những điều quá đáng."
nón," dt. 1. đồ dùng đội đầu  hình chóp  tròn  thường lợp bằng lá màu trắng: tặng chiếc nón  cầm nón vẫy xe. 2. đphg mũ."
nón bài thơ," nón làm bằng lá cọ nõn mỏng  soi lên thấy có hình cắt thành bài thơ."
nón chóp," nón xưa của đàn ông  trên đỉnh có chóp bằng kim loại."
nón dấu, nón của lính thời xưa.
nón mê, nón đã rách nát.
nón quai thao," cg. nón thúng quai thao. nón của phụ nữ thời trước  phẳng  rộng  thành cao  quai dài có tua."
nón thúng quai thao, nh. nón quai thao.
nón tu lờ, nón của nhà sư.
nong," d. đồ đan hình tròn  lòng nông  giống như cái nia  nhưng to hơn  thường dùng để phơi thóc  ngô." " đg. 1. lèn một vật vào trong một vật khác để làm cho vật thứ hai này rộng ra: nong giày. 2. lồng vào  cho vào: khung có nong kính. 3. cố gắng đến mức cao: nong sức."
nòng, i. d. 1. cái ổ giữa một vật gì: nòng nến. 2. cái cốt nong vào trong một vật để làm cho rộng ra: cái nòng giày. 3. tờ giấy có kẻ ô lồng vào dưới tờ giấy trắng để viết cho được thẳng dòng. ii. đg. luồn cái nòng hay cái phóng vào trong: nòng bấc vào đèn.
nòng cốt, nh. nòng cột.
nòng cột, phần chủ yếu của một vật: công nông liên minh là nòng cột của mặt trận dân tộc.
nòng nọc," nhái  cóc... còn non  có đuôi  sống dưới nước và chưa đổi hình."
nóng," tt  trgt 1. có nhiệt độ cao hơn nhiệt độ của cơ thể: trời nóng như thiêu như đốt (tng). 2. nói thức ăn uống có nhiệt độ cao: cơm nóng canh ngọt (tng). 3. dễ nổi cơn tức: tính ông ấy nóng. 4. muốn có ngay điều mình chờ đợi: nóng biết tin thi cử của con. 5. cần có ngay: vay nóng một món tiền."
nóng ăn, muốn được ngay.
nóng bức, cg. nóng nực. nói trời nóng làm cho khó chịu.
nóng chảy, (lý) đổi từ thể rắn sang thể lỏng khi nhiệt độ tăng.
nóng hổi," t. 1. hãy còn nóng nguyên: bát phở nóng hổi. 2. hãy còn mới nguyên  vừa mới có: tin tức nóng hổi."
nóng lòng, cg. nóng ruột. cảm thấy khó chịu vì phải đợi lâu : nóng lòng chờ thư bạn.
nóng mắt, cg. nóng mặt. bốc lên cơn tức giận: nóng mắt muốn đánh.
nóng mặt, nh. nóng mắt.
nóng nảy, có tính hay cáu gắt: tính khí nóng nảy.
nóng nực, nh. nóng bức: trời mùa hè nóng nực.
nóng ruột, nh. nóng lòng.
nóng sốt," t. 1. đang còn nóng: thức ăn nóng sốt. 2. bực bội: cơm ngang khách tạm mãi  thấy nóng sốt trong người."
nóng tiết, tức giận lắm.
nóng tính," nh. nóng  ngh. 3."
nóng vội," hấp tấp muốn làm xong ngay  muốn có ngay: công việc phải làm từng bước  không thể nóng vội được."
nọng," d. khoanh thịt ở cổ trâu  bò  lợn cắt ra."
nóp, d. túp con bằng chiếu hay bằng cót quây ở bờ ruộng hay ở trên thuyền để nằm.
nô," đg. 1. cg. nô đùa. chơi nghịch: nô cả ngày  chẳng chịu học hành gì. 2. nh. nô nức: nô nhau đi xem hội." " d. ""nô lệ"" hay ""nô tỳ"" nói tắt: mua nô."
nô bộc," đầy tớ  người ở trong xã hội cũ."
nô dịch, 1. d. tôi tớ: đầu óc nô dịch. 2. đg. biến người khác thành tôi tớ: bọn đế quốc muốn nô dịch các dân tộc.
nô đùa," đg. chơi đùa một cách ồn ào  vui vẻ. trẻ em nô đùa ngoài sân."
nô lệ," i. dt. 1. người lao động bị tước hết quyền làm người  trở thành sở hữu riêng của những chủ nô  dưới thời chiếm hữu nô lệ: buôn bán nô lệ. 2. người bị phụ thuộc vào một thế lực thống trị nào đó  người làm đầy tớ: người dân nô lệ của nước thuộc địa  nô lệ của đồng tiền. ii. đgt. phụ thuộc tuyệt đối: sống nô lệ vào đồng tiền  nô lệ vào sách vở."
nô nức," đua nhau  háo hức: nô nức đi xem hội."
nô tì," người vì có tội  vì cha mẹ có tội  hoặc vì nghèo đói mà phải làm tôi tớ hay bán mình cho nhà phong kiến: xã hội lý  trần có lắm nô tì. chế độ nô tì. chế độ xã hội đời lý  đời trần  cho phép giai cấp quý tộc mua nô tì và dùng nô tì vào việc sản xuất hay phục vụ gia đình."
nổ, đgt 1. bật ra mạnh mẽ và phát thành tiếng: tiếng pháo đâu đây bỗng nổ giòn (giang-nam); những tiếng bom nổ như sét (đgthmai). 2. xảy ra mạnh mẽ: trận đánh nổ ra vào 5 giờ chiều (vnggiáp); nam-kì khởi nghĩa nổ ra ngày 23 tháng 11 năm 1940 (trvgiàu).
nổ súng," đg. bắn (thường nói về sự bắt đầu  mở đầu một cách bất ngờ). được lệnh nổ súng. đến gần mới nổ súng."
nỗ lực, ráng hết sức: nỗ lực học tập.
nộ khí, cơn tức giận. nộ khí xung thiên. cơn tức giận ghê gớm.
nốc, d. thuyền nhỏ.  đg. uống một cách tham lam (thtục): nốc một hơi hết chai bia.
nôi," d. cg. nhôi. đồ đan bằng mây hay tre  tựa cái thúng lớn  để trẻ nhỏ nằm."
nồi," dt. 1. đồ dùng để đun nấu thức ăn  có lòng sâu  được nung bằng đất hoặc kim loại: nồi đất  nồi đồng. 2. bộ phận giống hình cái nồi  lắp trong ổ trục để chứa bi: thay nồi cho xe đạp  nồi trục giữa bị hỏng. 3. đơn vị đo lường có tính chất dân gian: mua hai nồi nếp."
nồi chõ, nh. chõ.
nồi hấp," nồi bằng kim loại  miệng rất kín  dùng để sát trùng bằng hơi nước dưới áp suất cao."
nồi niêu, nồi nấu ăn nói chung.
nổi," 1 đgt 1. ở trên mặt nước  trái với chìm: quan tiền nặng quan tiền chìm  bù nhìn nhẹ bù nhìn nổi (tng); để con bèo nổi  mây chìm vì ai (k). 2. chuyển mạnh từ thế này sang thế khác: trời nổi gió; nổi cơn hen. 3. bắt đầu vang lên: chiêng trống bên ngoài đã nổi rộn ràng (ng-hồng)."  tt 1. đẹp hẳn lên: bộ quần áo ấy  đấy. 2. nhô lên: người mù đọc chữ nổi. 3. hiện ra: của chìm của nổi.  trgt cao hơn bề mặt: chạm .  2 trgt có thể được: vác nổi ba mươi ki-lô; làm nổi việc khó; chịu nổi sự cực nhọc; không kham nổi.
nổi bật," nh. nổi  ngh. ii."
nổi danh, vang tiếng tăm đi nhiều nơi: nổi danh tài sắc một thì (k).
nổi dậy, nói một lực lượng xã hội đứng lên chống lại trật tự xã hội cũ: nổi dậy chống thực dân.
nổi giận, cg. nổi xung. phát ra cơn tức giận.
nổi loạn, đứng lên chống lại chính quyền.
nổi nóng," trở nên tức giận  cáu gắt."
nổi tiếng," t. có tiếng đồn xa  được rất nhiều người biết đến. nổi tiếng là tay ngang ngạnh. tác phẩm nổi tiếng. nhân vật nổi tiếng."
nổi xung, nh. nổi giận.
nỗi, từ đặt trước các danh từ chỉ những tâm trạng thường có ý nghĩa tiêu cực: nỗi đau khổ; nỗi buồn; nỗi lòng.
nỗi niềm, cg. nỗi riêng.mối tâm sự riêng: nỗi niềm tâm sự bây giờ hỏi ai (k).
nối," đgt. 1. làm liền lại với nhau  chắp lại với nhau: nối sợi dây bị đứt  nối đường dây điện thoại  nối lại quan hệ ngoại giao. 2. tiếp vào nhau  làm cho liền mạch hoặc liên tục: viết nối một phần vào bài phóng sự  nối bước cha ông."
nối dõi, nh. nối dòng. tiếp tục dòng giống của cha ông: nối dõi tông đường.
nối đuôi," nói người nọ theo sau người kia  hay cái nọ theo sau cái kia: nối đuôi nhau vào rạp hát; đoàn ô-tô nối đuôi nhau trên cầu."
nối gót, theo sau nhằm làm được như người trước: nối gót những bậc đàn anh.
nối liền, làm cho không cách quãng.
nối nghiệp, đgt làm tiếp sự nghiệp của người đi trước: nối nghiệp ông cha.
nối ngôi, lên ngôi vua để thay vua trước đã chết hoặc thoái vị.
nối tiếp, tiếp theo sau.
nội, d. 1. cánh đồng (cũ): buồn trông nội cỏ dầu dầu (k). 2. nơi nhân dân cư trú (cũ): trong triều ngoài nội. " i. t. 1. trong  trái với ngoại: nội hôm nay tôi chấm xong bài. 2. trong nước: làng nội. 3. thuộc họ cha  họ chồng: gia đình bên nội; ông nội. ii. d. cung điện nhà vua: quan vào chầu trong nội."
nội bộ," tình trạng bên trong một đoàn thể  một cơ quan : nội bộ phe đêế quốc."
nội các, d. tên gọi hội đồng chính phủ ở một số nước. cải tổ nội các.
nội chiến, dt. chiến tranh giữa các giai cấp hoặc lực lượng xã hội đối kháng trong một nước.
nội chính," dt (h. chính: việc quốc gia) việc sửa trị trong nước: về các ngành khác  như kinh tế  tài chính  nội chính  văn hoá  xã hội  ta cũng tiến bộ không ngừng (hcm)."
nội công," sự đánh phá từ bên trong ra  do lực lượng đã bố trí được ở bên trong phối hợp với sức tấn công ở bên ngoài : khi bộ đội đến công đồn thì ngụy binh ở đó làm nội công."
nội dung," d. mặt bên trong của sự vật  cái được hình thức chứa đựng hoặc biểu hiện. nội dung của tác phẩm."
nội địa," i. dt. phần đất liền ở xa biển và xa biên giới: nằm sâu trong nội địa. ii. tt. ở trong nước  do trong nước sản xuất  không phải được nhập khẩu vào và cũng không phải để xuất khẩu: hàng nội địa  ti vi nội địa."
nội động," (tính) tính chất của động từ không chuyển hành động do chủ ngữ thực hiện đến một bổ ngữ nào: trong câu:""cái bánh xe quay""  ""quay"" có tính nội động."
nội gián, kẻ do thám của địch chui vào các đoàn thể cách mạng để phá hoại.
nội hàm," toàn thể những tính chất bao gồm trong một khái niệm: nội hàm của khái niệm ""xe"" là: phương tiện vận chuyển trên bộ  thường chạy bằng bánh; nội hàm của khái niệm ""ô-tô"" là nội hàm của khái niệm ""xe"" cộng thêm nội hàm: chạy bằng xăng cháy trong động cơ nổ trên bốn bánh hoặc nhiều hơn (x. ngoại diên)."
nội khoa, khoa chữa bệnh không dùng phương pháp mổ xẻ.
nội nhật, trong vòng một ngày nào dó: nội nhật hôm nay.
nội qui," luật lệ thi hành ở bên trong một tổ chức  một cơ quan: nội qui thư viện."
nội san," tập san chỉ lưu hành trong nội bộ một đoàn thể  cơ quan..."
nội tại, ở bên trong sự vật: nguyên nhân nội tại.
nội tạng, x. phủ tạng.
nội tâm, nội dung tâm trạng.
nội thành," khu vực chính  ở giữa một thành phố  trái với ngoại thành."
nội thuộc," t. nói một nước bị coi là ở ngoài rìa biên giới và chịu sự đô hộ của một nước lớn tự coi là trung tâm (cũ): xưa kia  việt nam và triều tiên nội thuộc trung quốc."
nội thương, 1 dt (h. thương: buôn bán) việc buôn bán ở trong nước: các cửa hàng mậu dịch đều thuộc ngành nội thương. " 2 tt (h. thương: tổn hại) nói những bệnh có thể điều trị bằng phương pháp nội khoa  không dùng phương pháp mổ xẻ: nhiều vị thuốc nam chữa khỏi những bệnh nội thương."
nội tiếp, nói một hình nằm trong một hình khác và có nhiều điểm tiếp xúc với chu vi của hình ngoài.
nội tiết," t. nói các tuyến trực tiếp sản một chất cho máu.như tuyến thượng thận  tuyến giáp trạng..."
nội trị," việc chính trị  trị an trong nội bộ một nước."
nội trợ, đg. lo liệu mọi việc hằng ngày trong sinh hoạt gia đình. công việc nội trợ.
nội trú," đgt. (học sinh  bệnh nhân) ăn ở ngay trong nhà trường hoặc bệnh viện  phân biệt với ngoại trú: điều trị nội trú  học sinh nội trú."
nội tướng, d. 1. vợ (cũ). 2. bộ trưởng bộ nội vụ trong nội các nhật bản.
nội ứng, người được bố trí trong một cơ quan của địch để làm nội công.
nội vụ, dt (h. vụ: việc) công việc hành chính và an ninh trong nước: các cán bộ công an thuộc bộ nội vụ.
nôm," t. 1. nói thơ  văn  viết bằng chữ nôm : thơ nôm. 2. cg. nôm na. dễ hiểu  không văn hoa : câu văn nôm lắm."
nồm, t. 1. nói gió từ phương đông-nam thổi lại. 2. ẩm thấp vì gió nồm: trời nồm.
nộm," d. món đồ ăn gồm rau luộc  đu đủ sống thái nhỏ... trộn với vừng  lạc... có thêm chanh hoặc giấm và ớt."  d. hình nhân bằng giấy.
nôn, đg. cg. mửa. ọe ra những đồ ăn ở dạ dày.  (đph) t. nóng ruột: nôn về.  t. cảm thấy buồn ở ngoài da và muốn cười: cù nách làm cho người ta nôn.
nôn mửa, nh. mửa: ăn được gì nôn mửa hết.
nôn nao, rộn rực khó chịu.
nôn nóng," t. 1. nóng ruột: nôn nóng muốn biết tin nhà. 2. thiếu kiên nhẫn  muốn đạt ngay: vì nôn nóng mà hỏng việc."
nông," 1 d. (kết hợp hạn chế). 1 nghề làm ruộng. nghề nông. 2 người làm ruộng. nhất sĩ  nhì nông. nhà nông*." " 2 t. 1 có khoảng cách từ miệng hoặc bề mặt xuống đáy ngắn hơn so với mức bình thường; trái với sâu. ao nông. giếng đào nông. bát nông lòng. rễ cây ăn nông. 2 (nhận thức) hời hợt  không sâu sắc. kiến thức nông. suy nghĩ còn nông."
nông cạn," tt. (nhận thức) hời hợt  không biết đào sâu suy nghĩ  không sâu sắc: hiểu biết nông cạn  suy nghĩ còn nông cạn lắm."
nông cụ," đồ dùng để trồng trọt  cày cấy như cày  bừa  cuốc  v v"
nông dân," dt (h. dân: người dân) người dân làm nghề trồng trọt  cày cấy: nông dân là một lực lượng rất to lớn của dân tộc (hcm)."
nông gia, người lao động sống bằng nghề làm ruộng (cũ): cấy cày vốn nghiệp nông gia (cd).
nông giang, sông đào để lấy nước tưới ruộng.
nông học, môn học nghiên cứu phương pháp cải tiến và phát triển nông nghiệp.
nông hộ," gia đình sống bằng nghề nông  được kể là một đơn vị về mặt chính quyền: hợp tác xã này có 140 nông hộ."
nông hội," tổ chức của nông dân gồm cố nông  bần nông  trung nông  nhằm cải thiện đời sống của nông dân  liên minh với công nhân đấu tranh chống đế quốc phong kiến  địa chủ; đánh đổ chế độ áp bức  tiến tới chủ nghĩa xã hội."
nông lâm, nông nghiệp và lâm nghiệp.
nông lịch, lịch có ghi các thời vụ trong năm.
nông nghiệp, ngành kinh tế quốc dân chuyên trồng trọt và cày cấy để cung cấp thực phẩm cho nhân dân và nguyên liệu cho công nghiệp. bộ nông nghiệp. cơ quan chính phủ phụ trách lãnh đạo sản xuất nông nghiệp.
nông nô," người bị áp bức bóc lột nhất trong chế độ phong kiến  bị phụ thuộc vào ruộng đất của phong kiến  địa chủ  bị phong kiến  địa chủ chiếm đoạt sản vật  ngoài ra còn phải làm nhiều công việc tạp dịch phục vụ phong kiến  địa chủ. chế độ nông nô. chế độ bóc lột nông nô dưới chế độ phong kiến; nông nô tuy không phải là tài sản của phong kiến địa chủ  nhưng khi phong kiến  địa chủ bán ruộng đất thì bị bán theo  sản vật do nông nô làm ra bị phong kiến địa chủ chiếm hữu. giai cấp nông nô. giai cấp gồm những người nói trên."
nông nổi," hời hợt  thiếu suy nghĩ  thiếu sâu sắc  chỉ có bề ngoài: con người nông nổi gặp đâu nói đấy."
nông nỗi," cơ sự  tình cảm không được như ý: nông nỗi nhân dân xưa thật là đau xót.nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull"
nông phu, từ cũ chỉ nông dân nghèo.
nông sản," sản phẩm của nông nghiệp như thóc  gạo  bông  gai..."
nông tang, nghề làm ruộng và nghề nuôi tằm.
nông thôn," làng mạc sống bằng sản xuất nông nghiệp  khác với thành thị."
nông trang, trại sản xuất nông nghiệp.
nông trường, tổ chức lớn kinh doanh nông nghiệp của nhà nước xã hội chủ nghĩa.nông trường quốc doanh. x. nông trường.
nồng," t. 1. có vị hăng như vôi tôi: tưởng rằng đá nát thì thôi  ai ngờ đá nát nung vôi lại nồng (cd). 2. nóng bức: trời nóng. 3. nói rượu mạnh: rượu nồng dê béo. 4. rất thắm thiết  mạnh mẽ: lửa tâm càng dập càng nồng (k); đầu mày cuối mắt càng nồng tâm yêu (k)."
nồng cháy," hăng hái  đầy nhiệt tình: tâm hồn nồng cháy."
nồng độ, (hóa) tỷ số lượng chất hòa tan chia cho lượng của dung dịch.
nồng hậu, t. nồng nhiệt và thắm thiết. tình cảm nồng hậu. đón tiếp rất nồng hậu.
nồng nàn," tt. 1. (mùi) đậm một cách dễ chịu và bốc mạnh lên: mùi rượu nồng nàn  hương bưởi thơm nồng nàn. 2. (ngủ) ngon giấc  sâu và say: giấc ngủ nồng nàn. 3. mạnh mẽ  thiết tha và đậm đà: tình yêu nồng nàn."
nồng nặc, có mùi rất hăng bốc mạnh lên: cơm khê nồng nặc.
nồng nhiệt, nh. nồng hậu: mối tình nồng nhiệt.
nồng nỗng, hoàn toàn trần truồng: cởi truồng nồng nỗng.
nồng nực, nóng bức: trời nồng nực.
nồng thắm, nh. nồng nàn.
nống, d. cái nong: nống ngô. " d. khuôn  mẫu để đan." " đgt. 1. chống lên  đỡ lên: nống cột nhà. 2. làm cho hăng lên: nống sức. 3. nuông chiều: nống con." " mở rộng ra  phát triển ra: địch nống ra vùng giải phóng."
nộp," đg. giao  đưa cho chính quyền  cho người trên: nộp bài; nộp đơn."
nốt," 1 dt cây leo lá giống lá trầu không  có mùi thơm hắc: nấu thịt ếch với lá nốt."  2 dt mụn nhọt ở ngoài da: nốt ghẻ.  3 dt (pháp: note) 1. số điểm đánh giá bài làm hay câu trả lời của học sinh: thầy cho nốt rất nghiệt. 2. x. nốt nhạc. " 4 trgt cho đến hết phần còn lại: ăn nốt đĩa xôi; viết nốt mấy dòng cuối cùng; làm nốt chỗ bỏ dở; ai mua  bán nốt lấy tiền nộp cheo (cd)."
nốt ruồi, chấm đen tự nhiên ở ngoài da.
nơ, đg. tha đi : hổ nơ mất lợn. " d. đồ trang sức tết bằng vải  lụa.... đeo ở cổ hoặc buộc vào tóc."
nở," i đg. 1 xoè mở một cách tự nhiên. hoa nở. nở một nụ cười (b.). 2 (động vật con được ấp đủ ngày trong trứng) phá vỏ trứng thoát ra ngoài. gà con mới nở. sâu nở. 3 (ph.). đẻ  sinh. chị ấy nở cháu gái đầu lòng. 4 tăng thể tích mà không tăng khối lượng. ngô bung nở."  ii t. (id.).  nang (nói tắt). ngực nở.
nở nang," đầy đặn  phổng phao: thân thể nở nang."
nỡ," ph. đang tâm làm cái gì trái với tình cảm thông thường: ép dầu ép mỡ  ai nỡ ép duyên (tng); không ai nỡ đánh trẻ em."
nỡ nào," cg. nỡ tay  nỡ tâm. lẽ nào đang tâm: nỡ nào làm hại đồng bào."
nớ, (đph) t. ấy: việc nớ.
nợ, dt 1. số tiền vay của người khác và sẽ phải trả: nhà gần chợ đổ nợ cho con (tng); nhất tội nhì nợ (tng). 2. nhiệm vụ đối với người khác: đấy với đây chẳng duyên thì nợ (cd). 3. điều mang ơn và mong được trả: đền nợ nước; dưỡng sinh đôi nợ tóc tơ chưa đền (k).  đgt 1. vay và sẽ phải trả: mẹ tôi  bà ấy hai triệu đồng. 2. đã hứa và sẽ phải làm: tôi vẫn nhớ còn nợ anh việc giới thiệu anh với ông ấy.  tt nói kẻ xấu hay làm phiền người khác: tôi không muốn nói đến của  ấy.
nợ đìa, nợ rất nhiều tiền hoặc rất nhiều món.
nợ đời," việc phải làm để phục vụ xã hội  để đền bù lại những cái mà người ta được hưởng của xã hội (cũ): nợ đời trả trả vay vay (cd)."
nợ máu," tội giết người  cần phải đền bằng mạng của kẻ giết: địa chủ gian ác có nợ máu với nông dân."
nợ nần, nợ nói chung.
nơi," d. 1. phần không gian được xác định rõ ràng : nơi đây đã xảy ra những trận ác chiến ; đi đến nơi  về đến chốn (tng). 2. nh. chỗ  ngh. 6 : trao tơ phải lứa gieo cầu đáng nơi (k)."
nơi nơi, ph. khắp mọi chỗ.
nơi nới, hơi nới: nơi nới thắt lưng cho dễ thở.
nới," đg. 1 làm cho lỏng  cho rộng ra chút ít để bớt căng  bớt chặt  bớt chật. nới thắt lưng. nới lỏng đai ốc. áo bị chật  phải nới ra. mọi người đứng nới ra. 2 làm cho bớt chặt chẽ  nghiêm ngặt. kỉ luật có phần nới hơn. 3 (kng.). hạ bớt giá xuống chút ít  so với bình thường. giá công may ở cửa hiệu này có nới hơn."
nới tay," bớt khắt khe  hà khắc: chính phủ phản động đã phải nới tay."
nơm," i. dt. đồ đan bằng tre  dùng để úp  chụp cá: đan nơm. ii. đgt. dùng nơm để úp cá: đi nơm cá  nơm được nhiều ra phết."
nơm nớp," t. lo lắng không ngừng vì một nguy cơ lúc nào cũng có thể xảy ra: trần nhà sắp sụt  chữa ngay đi cho khỏi nơm nớp."
nỡm, th. nh. khỉ. từ dùng để rủa mắng: nỡm chửa! chỉ nghịch tinh.
nu," (đph) d. gỗ ở bướu của các cây gỗ quý  rất cứng  có vân đẹp  dùng làm bàn ghế hoặc đồ mỹ nghệ."
nụ, 1 dt (thực) búp hoa chưa nở: cành nào cũng còn vô khối là nụ (ngtuân); có hoa mừng hoa có nụ mừng nụ (tng).  2 dt người ở gái còn nhỏ (cũ): trong xã hội phong kiến người ta nuôi những em bé gái và gọi là cái nụ.
nụ áo, d. 1. loài cây có hoa nhỏ hình viên tròn như cái khuy đính áo dài. 2. thứ cúc áo nhỏ và tròn.
núc, d. biến âm của nước: bếp núc. " đg. quấn chặt lấy  ép chặt vào: núc dây."
núc nác," loài cây to  quả dài và dẹp  gỗ trắng và mềm  vỏ dùng làm thuốc."
núc ních, nói béo chắc: béo núc ních.
nục, ph. nói chín lắm: thịt hầm nục; quả chín nục.  ph. nói béo lắm: béo nục. " (đph) t. nói tình trạng của người đã từ lâu đè nén tình cảm  nhất là dục tình  không cho phát hiện ra ngoài."
nục nạc," nói thịt toàn nạc  không có xương hoặc mỡ."
nùi," d. mớ xơ sợi hay vải  giấy được vò chặt lại. dùng nùi rơm làm mồi lửa. quơ một nùi cỏ. nùi giẻ rách."
núi," dt. dạng địa hình lồi  sườn dốc  có độ cao lớn hơn đồi: núi nhấp nhô  vượt núi băng sông."
núi lửa," dt núi có miệng ở đỉnh  qua đó thường xuyên hoặc từng thời kì  các chất khoáng nóng chảy dưới nhiệt độ và áp suất rất cao bị phun ra ngoài: ở chung quanh thái-bình-dương có nhiều núi lửa."
núi non, nh. núi
núi sông, đất nước.
núm," 1 d. bộ phận hình tròn  nhỏ  nhô lên ở đầu hay trên bề mặt một số vật. núm cau. núm đồng hồ. vặn núm điều chỉnh tivi."  2 d. (kng.). nắm. một núm gạo.  3 đg. (ph.). túm. núm áo kéo lại.
nung, đgt. đốt bằng nhiệt độ cao: nung vôi  lò nung gốm sứ.
nung bệnh," nói tình trạng bệnh ở vào thời kỳ đầu  khi vi trùng đã xám nhập vào người và đã tác hại rồi  nhưng triệu chứng của bệnh chưa biểu hiện rõ rệt."
nung đúc, rèn luyện: cuộc kháng chiến nung đúc con người.
nung mủ, cương mủ lên: nhọt nung mủ.
nung nấu, đgt 1. gây một sức nóng rất lớn: cái nắng nung nấu. 2. làm cho phải chịu đựng gian khổ: lò cừ nung nấu sự đời (cgo).
nung núng, hơi núng: thế giặc nung núng muốn rút lui.
nũng," đg. cg. nũng nịu. làm ra bộ cho người ta phải yêu  phải chiều: con nũng mẹ."
nũng nịu, nh. nũng.
núng, t. suy yếu đến mức nguy hiểm: thế núng nên sắp thua.
núng na núng nính, nh. núng nính.
núng nính, cg. núng na núng nính. có nhiều thịt và thịt rung rinh khi chuyển động: má núng nính.
nuộc, d. vòng dây buộc: một nuộc lạt.
nuôi," i đg. 1 cho ăn uống  chăm sóc để duy trì và phát triển sự sống. nuôi con. nuôi lợn  gà. nghề nuôi ong. công tác nuôi quân (công tác cấp dưỡng trong quân đội). 2 giữ gìn  chăm sóc để cho tồn tại  cho phát triển. nuôi tóc cho dài. nuôi chí lớn. nuôi nhiều ước mơ." " ii t. (dùng phụ sau d.  trong một số tổ hợp). được coi như người ruột thịt  tuy không có quan hệ dòng máu. cha mẹ . con nuôi cũng quý như con đẻ."
nuôi bộ, nuôi trẻ mới sinh bằng thức ăn ngoài sữa người.
nuôi dưỡng, đgt. nuôi nấng và chăm chút cho tồn tại khoẻ mạnh hoặc phát triển nói chung: nuôi dưỡng con cái  nuôi dưỡng mầm non nghệ thuật.
nuôi nấng, đgt nuôi sống và chăm nom săn sóc: lấy chi nuôi nấng cái con (tản-đà).
nuối, t. nói người sắp chết ráng sức chờ người thân để trối trăng.
nuốm, d. nh. núm: nuốm cau.
nuông, đg. cg. nuông chiều. chiều theo ý muốn một cách quá đáng: nuông con.
nuông chiều, đg. nh. nuông.
nuốt," đg. 1 làm cho đồ ăn uống từ miệng qua thực quản  xuống dạ dày. nuốt miếng cơm. nuốt viên thuốc. nghe như nuốt từng lời (b.). 2 cố nén xuống  như làm cho chìm sâu vào trong lòng  không để lộ ra. nuốt hận. nuốt giận làm lành. nuốt nước mắt (b.; cam chịu đau đớn trong lòng). 3 (kng.). chiếm đoạt gọn bằng quyền thế hay mánh khoé. chánh tổng nuốt không mấy sào ruộng. nuốt không trôi món tiền hối lộ. 4 làm át hẳn đi bằng một sức tác động mạnh hơn. tiếng gọi bị nuốt trong tiếng mưa gió. cặp kính to như nuốt cả khuôn mặt (b.)."
nuốt chửng," đgt. 1. đánh ực nuốt cả miếng vào bụng mà không nhai chút nào: nuốt chửng miếng thịt. 2. hoàn toàn che lấp: sóng nuốt chửng cả con thuyền. 3. hoàn toàn buông trôi điều đã hứa  đã thoả thuận: nuốt chửng lời hứa."
nuốt lời," phụ lời hứa  cố ý không làm theo lời cam kết: hứa thế mà rồi lại nuốt lời."
nuốt sống, cg. nuốt tươi. cướp không của người ta bằng sức mạnh.
nuốt tươi, nh. nuốt sống.
nuột, t. trơn bóng và toàn một màu: lụa nuột.
núp," đg. nh. nấp : trẻ con chơi hú tim  núp sau tủ."
núp bóng, nhờ cậy vào người có thế lực.
nút," 1 i d. vật tròn  nhỏ  để đóng vào miệng chai lọ cho kín. mở nút chai."  ii đg. đóng kín miệng chai lọ bằng . nút lọ mực lại. đêm tối như hũ nút. " 2 d. 1 chỗ hai đầu dây buộc vào nhau. nút thừng. buộc thắt nút. 2 chỗ giao nhau của nhiều đoạn đường đi từ các hướng lại. nút giao thông. 3 (kết hợp hạn chế). điểm trọng yếu. điểm nút của vấn đề. cái nút của câu chuyện. 4 sự kiện quan trọng trong vở kịch  khi các nhân vật chính đụng độ với nhau làm bùng nổ xung đột kịch. nút kịch. (nghệ thuật) thắt nút*. 5 (ph.). cúc. nút áo. 6 núm nhỏ  có tác dụng đóng mở để điều khiển ở một số loại máy  động cơ hay hệ thống điện. ấn nút điện. bấm nút." " 3 d. (thgt.; kết hợp hạn chế). tập hợp nhiều người  đôi khi động vật cùng loài (hàm ý coi thường hoặc thân mật). không nhanh là chết cả nút."  4 đg. (ph.). mút. trẻ nút sữa.
nư, d. cơn giận: mắng cho đã nư.
nữ," i. dt. người thuộc giới nữ; phân biệt với nam: không phân biệt nam với nữ. ii. tt. (đồ dùng) chuyên dụng  dành riêng cho nữ giới: xe đạp nữ  hon đa nữ."
nữ công," dt (h. công: khéo léo) công việc của phụ nữ trong gia đình: từ nữ công  phụ xảo đều nguôi (chp)."
nữ giới, phụ nữ nói chung.
nữ hoàng, d. người phụ nữ làm vua. nữ hoàng nước anh.
nữ nhi," nh. nữ  ngh.1.(cũ)."
nữ quyền, quyền lợi chính trị và xã hội của phụ nữ.
nữ sĩ, người đàn bà chuyên viết văn: nữ sĩ hồ xuân hương.
nữ sinh," dt. học sinh nữ: các nữ sinh đều mặc áo dài  trông rất đẹp rất duyên."
nữ tính, (h. tính: tính chất) tính chất phụ nữ: nhà tâm lí học chuyên nghiên cứu nữ tính.
nữ trang," đồ trang sức của phụ nữ  như vòng  xuyến  hoa tai..."
nữ tướng, người đàn bà làm tướng: bùi thị xuân là một nữ tướng có tài.
nưa," d. loài cây cùng họ với khoai sọ củ to  hình tròn  thịt vàng  ăn hơi ngứa."  (đph) d. con trăn to.
nửa, i d. một trong hai phần bằng nhau của một cái gì. nửa quả cam. nửa cân. non nửa giờ. cay đắng như chết nửa người. không rời nhau nửa bước (không rời nhau một chút nào). " ii t. (dùng hạn chế trong một số tổ hợp  trước một từ khác). không hoàn toàn  vừa như thế  vừa khác thế. nước thuộc địa  phong kiến. thực vật nửa kí sinh. lực lượng nửa vũ trang (lực lượng vũ trang không thoát li sản xuất)." " buổi d. khoảng thời gian vào giữa buổi sáng  khoảng 9-10 giờ  hoặc vào giữa buổi chiều  khoảng 3-4 giờ  trong một ngày lao động. nghỉ uống nư"
nửa chừng," cg. nửa vời. chưa hết hẳn  chưa trọn vẹn: làm nửa chừng bỏ dở."
nửa đêm, dt. giữa đêm: làm việc đến tận nửa đêm.
nửa đời," khoảng ba  bốn mươi tuổi đời: nửa đời góa bụa."
nửa mùa," lèm nhèm  không ra trò: thầy thuốc nửa mùa."
nửa úp nửa mở, vừa kín vừa hở.
nửa vời, nh. nửa chừng.
nữa," trgt 1. chưa thôi: tôi còn đi nữa. 2. thêm vào: họp nhau nào biết có ngày nữa thôi (nđm). 3. tiếp tục: tôi không thể ăn nữa. 4. huống chi: phải duyên phải kiếp thì theo  cám còn ăn được  nữa bèo hử anh (cd). 5. kẻo: mà ta bất động  nữa người sinh nghi (k)."  tt 1. tiếp sau: lát  anh ấy sẽ về; chỉ còn một đoạn đường nữa thôi. 2. thêm vào: ông ấy cần một người nữa.
nữa là, l. huống chi: trẻ con còn hiểu nữa là người lớn.
nứa," d. loài cây cùng họ với tre  mình mỏng  gióng dài  mọc từng bụi ở rừng  thường dùng để đan phên."
nức," đg. bốc lên  tỏa ra: vườn nức mùi hoa lan; trộm nghe thơm nức hương lân (k)."  đg. x. nấc. " đg. cạp miệng rổ rá: cái rổ sứt cạp  nức nó lại."
nức danh, nh. nức tiếng.
nức lòng," hăng hái  có nhiều nhiệt tình: nhân dân nức lòng thi đua xây dựng tổ quốc."
nức nở, nói khóc nấc lên từng hồi.
nức tiếng, cg. nức danh. có tên tuổi vang dậy nhiều nơi.
nực, t. nóng bức: trời nực; mùa nực.
nực cười, khó nhịn cười; đáng chê bai: chuyện nực cười; làm chi những thói trẻ ranh nực cười (k).
nực nội, nóng bức: trời nực nội.
nưng," đg. nh. nâng: nưng như nưng trứng  hứng như hứng hoa (cd)."
nưng niu, nh. nâng niu.
nựng, đg. dỗ con : nựng thằng bé cho nó nín.
nước," 1 d. 1 chất lỏng không màu  không mùi và trong suốt khi là nguyên chất  tồn tại trong tự nhiên ở sông hồ  ở biển. nước mưa. nước lũ. nước thuỷ triều. nước lên (nước thuỷ triều lên). ăn nước giếng. 2 chất lỏng  nói chung. nước mắt. nước chè. chanh nhiều nước. nước thép đầu tiên. thuốc nước*. 3 lần  lượt sử dụng nước  thường là đun sôi  cho một tác dụng nhất định nào đó. pha chè nước thứ hai. thang thuốc đông y sắc ba nước. rau rửa mấy nước mới sạch. 4 lớp quét  phủ bên ngoài cho bền  đẹp. quét hai nước vôi. nước mạ rất bền. tốt gỗ hơn tốt nước sơn (tng.). 5 (kết hợp hạn chế). vẻ ánh  bóng tự nhiên của một số vật  tựa như có một lớp mỏng chất phản chiếu ánh sáng nào đó phủ bên ngoài. nước ngọc. gỗ lên nước bóng loáng."  2 d. vùng đất trong đó những người thuộc một hay nhiều dân tộc cùng sống chung dưới một chế độ chính trị - xã hội và cùng thuộc về một nhà nước nhất định. nước việt nam. các nước láng giềng. " 3 d. 1 (kết hợp hạn chế). bước đi  về mặt nhanh chậm (của ngựa). ngựa chạy đang được nước. phi nước đại*. 2 bước đi của quân cờ  về mặt ảnh hưởng đến thế cờ. nước cờ cao. mách nước*. chơi cờ sáng nước. 3 cách hành động  hoạt động để tác động đến tình hình  thoát khỏi thế bí hoặc tạo ra thế thuận lợi. bị bao vây  chỉ còn nước ra đầu thú. (tính) hết nước*. 4 (kng.). thế hơn kém. chịu nước lép. đến nước cùng rồi. được nước  càng làm già. nó thì nước gì! 5 (kng.). mức độ khó có thể chịu đựng hơn. độc ác đến nước ấy là cùng. (trả đến nghìn đồng là) hết nước*. đã đến nước này thì không còn có thể từ chối được."
nước bọt," cg. nước dãi  nước miếng. nước do hạch ở miệng tiết ra để làm cho miệng khỏi khô và thức ăn dễ tiêu."
nước cất, nước nguyên chất chế từ nước thường bằng phương pháp cất.
nước chấm, tên chung của các chất lỏng có vị mặn để sẽ nhúng thức ăn vào đó trước khi và: nước mắm; xì dầu... là những nước chấm.
nước chè hai," nước mía đun sôi để làm đường  chưa thành mật."
nước cứng," nước có chứa muối can-xi và ma-giê  giặt với xà phòng không có bọt."
nước da, dt. màu sắc của da người: nước da ngăm đen  nước da bánh mật.
nước dãi, nh. nước bọt.
nước dùng," nước nấu bằng tôm  thịt  xương... để chan vào các món ăn như bún thang  phở..."
nước đá," dt nước đông cứng do đã làm lạnh: mùa hè  uống cà-phê có nước đá."
nước đái, nh. nước giải.
nước đại, thế ngựa chạy nhanh.
nước độc," khí hậu xấu  hay gây bệnh (cũ)."
nước đôi," lưỡng lự  không dứt khoát  không phân minh: thái độ nước đôi."
nước gạo," nước đã dùng để vo gạo  có màu trắng đục vì có lẫn cám lơ lửng."
nước giải," nước do thận bài tiết  chảy xuống bàng quang mà ra ngoài."
nước hàng," thứ nước có đường  màu nâu  để pha vào thịt kho cho thơm và đẹp."
nước hoa," nước làm bằng chất hóa học  có mùi thơm như hương các loài hoa  để xức cho thơm."
nước kiệu, thế ngựa chạy từ từ.
nước lã," nước tự nhiên như nước mưa  nước giếng."
nước lọc, nước đã gạn hết chất bẩn.
nước lợ," cg. nước hai. nước tự nhiên  nửa mặn nửa nhạt: nước lợ ở cửa sông."
nước lớn, d. con nước đang dâng cao.
nước máy," d. nước dùng cho sinh hoạt hằng ngày  dẫn bằng ống chì vào nhà hay vào phố và chảy ra qua vòi."
nước mắm," chất lỏng rút từ cá muối ra  dùng làm nước chấm."
nước mắt," nước do tuyến ở góc mắt tiết ra  khi xúc động hay mắt bị kích thích. nước mắt cá sấu. nước mắt của người khóc giả dối."
nước mềm, nước không có chứa muối can-xi và ma-giê: nước mưa là một thứ nước mềm.
nước miếng, nh. nước bọt.
nước mũi, chất lỏng lầy nhầy trong mũi chảy ra.
nước ngầm, nước chảy trong mạch kín ở dưới đất.
nước ngọt," d. 1. nước chứa ít muối  không có vị mặn  như nước sông  hồ... 2. nước có pha đường để giải khát."
nước non, d. 1. sông núi tượng trưng cho một quốc gia. 2. kết quả (dùng với ý phủ định): nước non gì đâu!
nước nôi, nước dùng hằng ngày nói chung: đào giếng để giải quyết vấn đề nước nôi.
nước ót," nước còn lại ở ruộng muối  sau khi đã lấy muối kết tinh ra."
nước phép, nước đã làm phép dùng ở các nhà thờ thiên chúa giáo.
nước rút, d. nhịp độ nhanh chóng của người chạy đua khi về gần tới đích: thi đua nước rút.
nước tiểu, nh. nước giải.
nước xuýt, nước luộc thịt: nước xuýt gà.
nườm nượp, nói nhiều người kéo nhau đi lũ lượt: nhân dân nườm nượp đi xem hội.
nương, 1 d. 1 đất trồng trọt trên đồi núi. phát nương. lúa nương. 2 bãi cao ven sông. nương dâu. " 2 đg. 1 (id.). dựa vào để cho được vững. nương mình vào ghế. 2 dựa vào để có được sự che chở  giúp đỡ. nương vào nhau mà sống. nương bóng." " 3 đg. (kết hợp hạn chế). giữ gìn động tác cho nhẹ nhàng khi cầm nắm  sử dụng  không làm mạnh tay để tránh làm vỡ  gãy  hỏng. nương nhẹ*. nương sức."
nương cậy," cg. nương nhờ  nương tựa. nhờ vả."
nương náu," đgt. ẩn  lánh vào một nơi  và nhờ vào sự che chở: nương náu trong rừng  những là nương náu qua thì (truyện kiều)."
nương nhờ, nh. nương cậy.
nương nương, từ dùng để tôn xưng hoàng hậu. ngr. tiếng tôn xưng một người đàn bà quyền quí.
nương rẫy, ruộng ở đồi núi.
nương tay," cẩn thận  nhẹ tay: cần nương tay  đó là hòm cốc chén."
nương tựa, nh. nương cậy.
nướng, đgt 1. để trên than cháy cho chín: nướng chả. 2. mất hết tiền (thtục): được đồng nào của con bạc thì lại nướng cho nhà cái hết (thế-lữ).
nứt, t. cg. nứt nẻ. có vết rạn trên mặt hay suốt bề dày: cốc nứt vì nước sôi; đất nứt.
nứt mắt, còn rất bé (so với một điều xấu mà mình làm): mới nứt mắt mà đã hút thuốc.
nứt nẻ," nứt nhiều vết: đất khô vì hạn hán  nứt nẻ cả."
o,"  o con chữ thứ mười bảy của bảng chữ cái chữ quốc ngữ: 1) viết nguyên âm ""o""; 2) viết nguyên âm ""o"" ngắn trong ong  oc; 3) dùng ở dạng lặp oo viết nguyên âm ""o"" dài trong oong  ooc; 4) viết bán nguyên âm cuối ""u"" trong ao  eo; 5) viết bán nguyên âm - âm đệm ""u"" trong oa  oe; 6) riêng trong một số từ mượn của tiếng nước ngoài  thuật ngữ khoa học có tính quốc tế viết nguyên dạng  thì có thể đọc như ô (thí dụ: video  photocopy)."  1 d. cuống họng lợn.  2 d. (ph.). cô. ông chú bà o.  3 đg. (ph.; kng.). tán tỉnh (phụ nữ). o mèo*.  kí hiệu hoá học của nguyên tố oxygen (oxi).
o bế, đgt. nâng niu chiều chuộng: o bế vợ trẻ  được cấp trên o bế.
o o, tiếng người ngáy hoặc tiếng gà gáy: ngáy o o; g à gáy o o.
ó, 1 dt một loài diều hâu: như thạch sanh đánh ó cứu nàng tiên (tố-hữu).  2 trgt kêu ầm ĩ: có việc gì mà la ó thế?.
oa oa, tiếng trẻ sơ sinh khóc.
oa trữ, đg. giữ và cất giấu những thứ do người khác đã lấy được một cách phi pháp. oa trữ của ăn cắp.
oách," tt  trgt có vẻ bảnh bao (thtục): đi đâu mà oách thế?; ăn mặc oách quá."
oạch, tiếng ngã mạnh xuống đất: ngã đánh oạch một cái
oai, t. có vẻ tôn nghiêm đáng sợ hoặc đáng phục.
oai hùng, tt (h. hùng: mạnh) mạnh và đáng kính nể: nhân dân ta đã đi những bước oai hùng (trg-chinh).
oai linh, x. uy linh.
oai nghi, có vẻ đáng tôn kính.
oai nghiêm, t. như uy nghiêm.
oai oái," đgt. kêu  thốt to lên  do bị đau hay sợ đột ngột: làm gì mà kêu oai oái lên thế?  oai oái như phủ khoái xin cơm (tng.)."
oai phong, cg. uy phong. có vẻ tôn nghiêm đáng kính.
oai quyền, x. uy quyền.
oai vệ," tt có vẻ chững chạc  tôn nghiêm: bác đã thấy cái dáng nó oai vệ là ngần nào (ngcghoan)."
oải," t. (kng.). 1 ở trạng thái đã bị thẳng ra hay trễ xuống  không còn giữ được hình dạng uốn cong như trước. cái móc bị oải  không treo được. lưỡi câu oải ra. 2 mệt rã rời. làm oải cả người."
oái oăm," t. 1. khó khăn ngoắt ngoéo  gây phiền phức: cảnh ngộ oái oăm. 2. khó tính  hay đổi ý kiến: oái oăm quá  đòi hết cái này đến cái nọ."
oàm oạp, tiếng nước vỗ mạnh: sóng đập oàm oạp vào mạn thuyền.
oan," tt. bị quy tội không đúng  phải chịu sự trừng phạt một cách sai trái  vô lí: xử oan  mất tiền oan."
oan gia, d. 1. kẻ thù: thông gia thành oan gia. 2. tai vạ xảy ra trong gia đình vì đã làm hại người từ đời trước (cũ).
oan hồn, hồn người chết oan (cũ).
oan khuất, cg. oan khúc. mắc oan một cách quá vô lý.
oan nghiệt, d. như oan trái.
oan trái," i. tt. bị oan rành rành mà phải cam chịu  không làm gì được  làm cho trở nên bất hạnh  đau khổ: mối tình oan trái  gặp lắm điều oan trái. ii. dt. những điều phải gánh chịu trong kiếp này để trả cho những điều ác đã làm ở kiếp trước  theo quan niệm của đạo phật."
oan uổng," tt (h. uổng: cong) bị thiệt thòi mà không phải do lỗi của mình: nó học rất chăm chỉ mà không hiểu vì sao không đỗ  thực là oan uổng."
oan ức, oan lắm.
oản," d. xôi hay bột bánh khảo nén vào khuôn hình nón cụt  dùng để cúng: phẩm oản."
oán," 1. đg. căm giận người đã làm hại mình : nó mất nhà thì nó oán suốt đời. 2. d. sự căm tức điều người ta làm hại mình : oán thì trả oán  ân thì trả ân (k)."  ghét- căm giận và ghét.
oán ghét, đg. căm giận và chán ghét đến tột độ.
oán giận," đgt. căm giận  uất ức tột độ: oán giận kẻ ăn ở hai lòng."
oán hận," đgt (h. hận: thù hằn) căm thù và tức giận: tiếng gà văng vẳng gáy trên bom  oán hận trông ra khắp mọi chòm (hxhương); khúc đàn bạc mệnh gảy xong mà oán hận vẫn còn chưa hả (bùi kỉ)."
oán hờn, nh. oán hận.
oán thán, kêu ca phàn nàn.
oán thù, oán ghét và căm thù.
oán trách, căm giận trách móc.
oang oác," tiếng gà kêu khi gặp nguy hiểm: cáo vào chuồng  gà kêu oang oác."
oang oang, ph. nói giọng to và vang xa: hát oang oang mất giấc ngủ người khác.
oanh," d. x. hoàng oanh: lơ thơ tơ liễu buông mành  con oanh học nói trên cành mỉa mai (k)."
oanh kích, đg. (id.). oanh tạc.
oanh liệt," tt. 1. lẫy lừng  vang dội: chiến thắng oanh liệt. 2. anh dũng  vẻ vang: hi sinh oanh liệt vì tổ quốc."
oanh tạc, thả bom từ máy bay xuống.
oành oạch, nói ngã liên tiếp: đi đường ngã oành oạch.
oát," đơn vị công suất  bằng 1 giun trong 1 giây."
oằn, đgt cong xuống vì bị đè nặng: cành bưởi oằn xuống vì sai quả; những lời nghiêm huấn đó thì đến sắt cũng phải oằn (ngcghoan).
oắt, t. nói người bé nhỏ quá (dùng với ý coi thường) : thằng oắt gánh thế nào nổi hai thùng nước .
oắt con, t. (hoặc d.). x. oắt.
oặt, t. cong xuống: cành cây oặt đến tận mặt ao.
óc," dt. 1. khối mềm  trắng đục chứa trong hộp sọ của người và động vật: nhức óc. 2. óc con người  biểu trưng cho nhận thức  ý thức  tư tưởng: óc sáng tạo  óc địa vị."
óc ách, x. ọc ạch.
óc đậu, thức ăn làm bằng đậu nành không đóng thành khuôn như đậu phụ.
ọc," đgt nôn ra  ói ra: cháu bé vừa bú xong đã ọc sữa ra; máu anh ấy ọc ra đàng mồm."
ọc ạch, nói tiếng chuyển động trong bụng khi ăn không tiêu.
oe oe, tiếng khóc của trẻ mới đẻ.
oe oé, tiếng trẻ con kêu khi bị đánh đau: trẻ con đấm đá nhau kêu oe óe.
oẻ," t. trĩu  cong xuống: gánh nặng nên đòn gánh ỏe."
oi," 1 d. giỏ đựng cua  đựng cá đánh bắt được." " 2 t. (thời tiết) rất nóng và ẩm  lặng gió  khiến cơ thể khó toả nhiệt  gây cảm giác bức bối khó chịu. trời oi quá  có lẽ sắp có dông."
oi ả," tt. (thời tiết) nóng  bức  không có gió  gây cảm giác bức bối  khó chịu: những ngày hè oi ả."
oi bức," tt nóng bức khiến người ta khó chịu: cả đêm  trời oi bức  không ngủ được."
oi khói, nói thức ăn thức uống có mùi khói.
òi ọp," yếu đuối  ốm đau luôn: cháu nhỏ òi ọp nên chậm lớn."
ói, (đph) đg. nh. nôn mửa. tức ói máu (đph). tức uất lên. " t. nhiều quá  thừa ra : còn ói việc ; còn ói ngô khoai."
om, 1 d. (ph.). nồi đất nhỏ. nấu một om cơm cho một người ăn.  2 x. ohm. " 3 đg. 1 nấu nhỏ lửa và lâu cho thức ăn ngấm kĩ mắm muối  gia vị. đậu phụ om cà chua. lươn om. 2 (kng.). giữ lại lâu  làm trì hoãn việc đáng lẽ có thể làm xong ngay  làm xong sớm được. mượn sách cứ om mãi không trả. om cả tháng không chịu giải quyết." " 4 t. (kng.). to tiếng một cách ồn ào  gây cảm giác khó chịu. gắt om nhà. thắc mắc om lên."
om sòm," tt. ầm ĩ  náo động  với nhiều âm  giọng điệu xen lẫn vào nhau: cãi nhau om sòm  chuyện chẳng có gì mà cứ la lối om sòm như thế."
ỏm, t. cg. ỏm tỏi. ầm ĩ. tiếng trẻ kêu ỏm cả xóm.
ỏm tỏi, nh. ỏm: cãi nhau ỏm tỏi.
ỏn ẻn," t. nói giọng nói nhỏ nhẻ  yếu ớt  điệu bộ: ỏn ẻn như cô đồng."
ỏn thót, nịnh nọt để gièm pha: ỏn thót nhằm chia rẽ.
ong," d. loại sâu bọ cánh màng  đít có nọc  sống thành đàn có tổ chức  nhiều loài có thể hút nhị hoa gây mật."
ong bắp cày," loài ong to  mình giống như bắp cày."
ong bầu," loài ong to  mình đen  hình bầu bầu."
ong bướm, x. bướm ong.
ong chúa," con ong cái  chuyên việc sinh đẻ trong một đàn ong."
ong mật," d. ong nuôi hoặc sống hoang  sản sinh ra mật và sáp."
ong nghệ, nh. ong vàng.
ong ruồi," loài ong mật nhỏ  thường nuôi để lấy mật."
ong thợ, dt ong chuyên bay đi lấy nhị hoa về làm mật: ong thợ không có khả năng sinh sản.
ong vẽ," cg. ong vò vẽ. loài ong lớn  đít dài màu vàng  thân có khoang đen  đốt rất đau: ong vẽ đốt mẹ đau con (tng)."
ong vò vẽ, nh. ong vẽ.
òng ọc, ph. nói chất lỏng chảy ra nhiều và thành tiếng: nước trong cống chảy ra òng ọc.
ỏng, t. 1. nói bụng phình ra: em bé có giun bụng ỏng. 2. có mang (thtục): cô ỏng đã đem bụng đến kìa.
õng ẹo, 1. ph. ra vẻ yểu điệu mềm mại: đi õng ẹo. 2. t. hay thay đổi ý kiến khi đòi hỏi: õng ẹo thế ai chiều nổi.
óng, ph. mượt và bóng: tơ óng.
óng a óng ánh, nh. óng ánh.
óng ả," t. 1 bóng mượt và mềm mại. mái tóc dài óng ả. cây lúa xanh óng ả. 2 mềm mại  tha thướt. dáng đi óng ả."
óng ánh," tt. mượt  bóng loáng đến mức phản chiếu ánh sáng lấp lánh: viên đá quý óng ánh nhiều sắc màu."
óng chuốt," thanh tao  chải chuốt: ăn mặc óng chuốt."
óp," t. lép  không được chắc: thóc óp  cua óp"
ọp ẹp," hỏng  sắp đổ: cái nhà này ọp ẹp lắm rồi."
ót, dt (đph) gáy: tóc ót dài quá.
ô," d. đồ dùng gồm có khung sắt lợp vải để che mưa che nắng. ô.- d. 1. ngăn nhỏ do một bộ phận lớn chia ra : ô tủ  ô kéo. 2. khoảng có những hình vuông đều kề nhau : giấy kẻ ô."  d. đồ dùng bằng đồng để đựng trầu cau : ô trầu. " i. d. 1. từ dùng trong văn học cũ chỉ con quạ. 2. mặt trời  theo điển cũ : bóng ô đã xế ngang đầu (k). ii. t. có màu đen như màu lông quạ : ngựa ô ; gà ô." " d. ""cửa ô"" nói tắt : ô cầu giâý ; ô đông mác ."  cg. ơ. thán từ dùng để tỏ sự ngạc nhiên : ô ! sao lại ăn nói ngang trái thế nhỉ !
ô danh, t. (cũ). xấu xa với người đời; phải chịu mang tiếng xấu. làm ô danh cha mẹ.
ô hay," tht. tiếng thốt ra biểu lộ sự ngạc nhiên: ô hay  sao bị làm như vậy?"
ô hợp," tt. hỗn độn  tạp nham đủ thứ người: đội quân ô hợp  một lũ ô hợp."
ô kìa, nh. ô hay.
ô lại, d. nha lại tham nhũng: tham quan ô lại.
ô mai, d. 1. quả mơ tẩm muối hoặc đường phơi khô. 2. quả chua chế biến như ô mai: ô mai sấu; ô mai me; ô mai khế.
ô nhiễm," tt (h. ô: vẩn đục; nhiễm: nhuộm  lây) có lẫn chất bẩn tới mức trở thành độc hại: không khí ô nhiễm; môi trường ô nhiễm."
ô nhục, xấu xa nhục nhã.
ô rô," loài cây nhỡ  có gai  hoa trắng hay xanh  mọc dại dọc sông ngòi hay gần bờ biển."
ô tô, x. ôtô.
ô trọc," tt. xấu xa  nhơ bẩn: phường ô trọc."
ô uế," tt (h. ô: vẩn  đục; uế: bẩn thỉu) nhơ nhớp: cuộc đời ô uế của gái mại dâm."
ồ, ph. nh. ùa : nước nông giang chảy ồ vào cánh đồng.  th. từ tỏ ý ngạc nhiên : ồ ! trúng số à ?
ồ ạt," t. mạnh  nhanh  dồn dập  và không có trật tự. tiến quân ồ ạt. tuyển sinh ồ ạt. làm ồ ạt  không có kế hoạch."
ồ ề, t. 1. nói tiếng nặng và không trong giọng: giọng ồ ề khó nghe. 2. (đph). mập mạp và chậm chạp: dáng người ồ ề.
ồ ồ," tiếng nước chảy nhiều và mạnh: trời mưa to  nước chảy ồ ồ vào cống."
ổ," 1 dt. 1. chỗ lót bằng cỏ  rơm rác để nằm hoặc để đẻ: nằm ổ rơm  lót ổ  gà đang ấp trong ổ. 2. đàn con vật mới sinh  nở trong cùng một ổ: cá ổ  ổ chó mới mở mắt. 3. nơi tập trung những hạng người hay loài vật nguy hại  làm ảnh hưởng xấu tới cuộc sống con người: ổ buôn lậu  ổ vi trùng. 4. tổ: ổ chim. 5. nơi bố trí lực lượng chiến đấu: ổ phục kích  ổ chiến đấu. 6. (kết hợp hạn chế  dùng với bánh mì) chiếc: ổ bánh mì." " 2 đgt. giấu tiền ở trong lòng bàn tay để ăn gian (khi đánh me  đánh lú): ổ tiền."
ổ bi, dt vòng sắt có đặt những viên bi để lắp vào trục quay cho trơn: thay ổ bi bánh xe đạp.
ổ chuột," d. nhà nhỏ  thấp  bẩn  của những người cùng khổ  sống chui rúc."
ổ gà, d. chỗ lõm sâu xuống (giống như ổ của gà) trên mặt đường do bị lở. đường nhiều ổ gà. xe chồm qua một ổ gà.
ố, t. bị hoen bẩn: nước mưa làm ố mất súc vải.
ộ ệ, to bụng: bụng chửa ộ ệ.
ốc," 1 dt loài động vật thân mềm  phía ngoài có vỏ cứng  thịt ăn được: người ăn ốc  người đổ vỏ (tng)." " 2 dt tù và làm bằng vỏ ốc biển: trống đánh liên thanh  ốc nổi vô hồi (phạm duy tốn)." " 3 dt nhà (cũ): vài tiếng dế  nguyệt soi trước ốc  một hàng tiêu  gió thốc ngoài hiên (chp)."  4 dt đinh ốc nói tắt: vặn đinh ốc cho chắc.  5 dt nốt nhỏ nổi ở ngoài da: da nổi ốc.
ốc bươu," thứ ốc nhỡ  đít tròn  thường làm đồ ăn."
ốc đảo," chỗ có nước  có cây mọc và có người ở  giữa một sa mạc."
ốc hương," loài ốc nhỏ ở bể  vỏ trắng có chấm nâu  ăn thơm."
ốc nhồi," loài ốc to  đít nhọn  thường làm đồ ăn."
ốc sên, nh. sên.
ốc vặn," loài ốc nhỏ  vỏ dài và nhọn  xoắn nhiều vòng."
ốc xà cừ," d. ốc biển loại lớn  vỏ dày có xà cừ đẹp."
ộc, đg. trào ra rất nhiều: máu ộc đằng miệng.
ôi," 1 tt. (thức ăn) bắt đầu có mùi  sắp thiu: thịt ôi  của rẻ là của ôi  không ăn những thức ôi." " 2 tht. tiếng thốt ra biểu lộ cảm xúc ngạc nhiên: ôi  đẹp quá."
ôi thôi, từ tỏ ý buồn bã và thất vọng: ôi thôi! bao nhiêu công của thế là mất đứt!
ổi," dt (thực) loài cây gỗ cùng họ với sim  vỏ nhẵn  quả có nhiều hột  thịt mềm  khi chín ăn ngọt: tùy theo màu thịt quả  có thứ gọi là ổi đào  có thứ gọi ổi mỡ gà."
ổi tàu," thứ ổi quả tròn  cùi giòn."
ổi trâu," thứ ổi quả to  hình hơi dài."
ối, t. thuộc về những màng bọc thai : nước ối ; vỡ đầu ối.  t. nhiều lắm : còn ối ra đấy.  th. từ dùng để tỏ sự ngạc nhiên hoặc đau đớn : ối giời ơi!  chà x. úi chà.
ôm," i đg. 1 vòng hai tay qua để giữ sát vào lòng  vào người. quàng tay ôm lấy cổ mẹ. ôm hôn nhau thắm thiết. thân cây hai người ôm không xuể. ôm bụng cười. 2 giữ mãi  nuôi mãi trong lòng; ấp ủ. ôm mộng lớn. ôm mối hận."  ii d. lượng vừa nằm gọn trong một vòng tay. kiếm về một  củi.
ôm ấp," tt. 1. ôm vào lòng với tình cảm yêu thương tha thiết: ôm ấp đứa con vào lòng. 2. ấp ủ với tình cảm trân trọng  tha thiết: ôm ấp hoài bão lớn lao  ôm ấp những mộng tưởng lớn  ôm ấp bao hi vọng."
ôm chân, đgt nịnh nọt để cầu lợi: ôm chân tên chủ.
ôm đồm, đg. 1. mang nhiều thứ quá : đi đâu mà ôm đồm thế? 2. tham lam làm nhiều việc trong một lúc : ôm đồm lắm công tác thì khó làm được chu đáo.
ồm ộp," tht tiếng ếch kêu: cả đêm nghe tiếng ồm ộp  khó ngủ quá!."
ốm, t. mắc bệnh : ốm phải uống thuốc.
ốm đòn, t. 1. từ dùng để dọa (thtục): nghịch bẩn thì ốm đòn. 2.vất vả khó nhọc quá: làm xong việc ấy thì cũng ốm đòn.
ốm nhom, cg. ốm nhom ốm nhách. gầy gò quá.
ốm o, cg. ốm yếu. hay đau yếu.
ốm yếu," t. 1 có thể lực kém  sức khoẻ kém. ốm yếu thế thì làm được gì. 2 (id.). như đau ốm. tuổi già  ốm yếu luôn."
ôn, 1 nh. ôn con. " 2 đgt. học lại  nhắc lại điều đã học hoặc đã trải qua: ôn bài  ôn chuyện cũ  văn ôn võ luyện."
ôn con, nh. ôn vật. đứa bé láo xược (dùng khi mắng).
ôn dịch, d. 1. bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. 2. bệnh dịch hạch.
ôn đới," dt (h. đới: vành) vành đất nằm giữa nhiệt đới và hàn đới ở hai bán cầu trái đất  có khí hậu ôn hoà: nước pháp ở vào ôn đới."
ôn tập," đg. học và luyện lại những điều đã học để nhớ  để nắm chắc. ôn tập cuối khoá."
ôn tồn," tt. (nói năng) điềm đạm  nhẹ nhàng  từ tốn: ôn tồn khuyên bảo với học sinh  ôn tồn giải thích."
ôn vật, nh. ôn con.
ồn," tt  trgt có nhiều âm thanh  tiếng động làm cho khó chịu: gian nhà chật hẹp ồn lên (ngđthi)."
ồn ào," ph. có nhiều tiếng người nói  to và xen lẫn lộn: cãi nhau ồn ào."
ổn," t. êm thuận  không có gì vướng mắc : chuyện xích mích dàn xếp đã ổn."
ổn định," đg. (hoặc t.). ở vào hay làm cho ở vào trạng thái không còn có những biến động  thay đổi đáng kể. đời sống ngày càng ổn định. ổn định giá cả. ổn định tổ chức. bệnh đã ổn định."
ông," dt. 1. người đàn ông ở bậc sinh ra hoặc ở bậc sinh ra cha  mẹ mình: thăm ông ở quê  ông nội  ông ngoại. 2. người đàn ông đứng tuổi  hoặc được kính trọng: ông giáo  ông sư. 3. người đàn ông cùng bậc hoặc bậc dưới  trong cách gọi thân mật: ông bạn vàng  ông em của tôi. 4. vật được tôn sùng  kiêng nể: ông trời  ông trăng  ông bếp. 5. bản thân mình  trong cách gọi trịch thượng: ông sẽ cho mày biết tay  đứa nào dám làm gì ông nào."
ông ba mươi, con hổ.
ông bà," dt  đt 1. từ chỉ ông nội bà nội hoặc ông ngoại bà ngoại: ông bà tôi đều vẫn khỏe; con cho các cháu lại thăm ông bà 2. từ chỉ vợ chồng một gia đình đều đã có tuổi: hôm nay  vợ chồng tôi đến thăm ông bà là vì có chút việc."
ông bà ông vải, tổ tiên nói chung.
ông cha, tổ tiên: ông cha ta đã từng anh dũng chống ngoại xâm.
ông công, nh. ông táo.
ông già, nh. ông cụ.
ông mãnh, người con trai chưa vợ mà đã chết. ngb. người con trai láu lỉnh nghịch ngợm.
ông ổng," trầm  ồ ồ không thanh: tiếng loa nghe ông ổng."
ông táo," cg. ông công. thần bếp  theo mê tín: ngày 23 tháng chạp âm lịch  ông táo lên chầu trời."
ông tổ, d. 1. người đã sinh ra một dòng họ. 2. người đã sáng tạo ra một nghề nghiệp gì : lê công hành là ông tổ nghề in ở việt nam.
ông tơ, người có trách nhiệm xe duyên cho trai gái theo mê tín.
ông từ, người đàn ông trông nom việc thờ cúng trong đền.
ông vải, tổ tiên: thờ ông vải.
ông xanh, nh. ông trời (dùng trong văn học).
ồng ộc, nh. òng ọc: máu chảy ra ồng ộc.
ổng, (đph)d. ông ấy.
ống," d. 1. vật hình trụ và dài  trong rỗng : ở bầu thì tròn  ở ống thì dài (tng). 2. vật hình cái ống : ống quần ; ống tay. 3. nh. ống tiền : có tiền bỏ ống."
ống chân, d. phần của chi dưới từ đầu gối đến cổ chân; cẳng chân. bị gãy xương ống chân.
ống dòm, x. ống nhòm.
ống khói, d. 1. ống để thông khói : ống khói nhà máy. 2. (đph). nh. thông phong.
ống nghe," (lý) bộ phận của máy truyền thanh  áp vào tai để nghe." " (y) dụng cụ y khoa  dùng để kiểm tra những âm thanh trong ngực  trong bụng... người ốm."
ống nghiệm," (hóa) ống thủy tinh hình trụ có đáy  dùng để thí nghiệm những phản ứng hóa học."
ống nhòm, d. dụng cụ quang học dùng để quan sát những vật ở xa. ống nhòm quân sự.
ống nhổ," cg. ống phóng  ống súc. bình nhỏ chứa đờm  nước bọt nhổ ra."
ống phóng, nh. ống nhổ.
ống quần, phần của quần che chi dưới.
ống quyển, ống để giấy thi của những người đi thi trong thời phong kiến.  (đph) ống chân: đá bóng gãy ống quyển.
ống tiêm," dt. ống đầu có kim rỗng  dùng để tiêm thuốc."
ốp, 1 dt mớ nhỏ vừa một chét tay: một ốp mạ.  2 đgt kèm sát để giục làm nhanh một việc gì: hắn mà ốp việc thì không một tội nhân nào có thể lờ vờ (ng-hồng).  3 đgt áp vào: ốp đá hoa cương vào tường.  4 tt lép; không được chắc: cua bể ốp.
ơ,"  ơ con chữ thứ mười chín của bảng chữ cái chữ quốc ngữ  viết nguyên âm ""ơ""."  1 d. (ph.). nồi đất nhỏ dùng để kho nấu thức ăn. ơ cá.  2 c. (dùng ở đầu câu). tiếng thốt ra biểu lộ sự ngạc nhiên. ơ! anh cũng ở đây à? ơ lên một tiếng.
ơ hay, nh. ô hay.
ơ kìa, nh. ô kìa.
ờ, ph. nh. ừ: ờ cũng được.
ở," i. đgt. 1. sống ở nơi nào: bố mẹ ở quê  hai anh chị đều ở cùng làng. 2. có mặt nơi nào: hôm qua tôi ở nhà  giờ thì nó đang ở ngoài của hàng. 3. lưu lại  không rời đi đâu: mời mãi mà anh ấy không ở lại  kẻ ở người đi. 4. cung cách  lối sống  cách cư xử và sinh hoạt trong cuộc sống thường ngày: ở sao cho người ta thương  ở hiền gặp lành  ông ấy ở sạch thế. 5. làm thuê tại nhà của chủ: đi ở  con ở. ii. lt. thuộc vị trí  địa điểm nào: họp ở hai trường  đại hội xã viên tổ chức ở trụ sở uỷ ban xã  nhà dựng ở sườn đồi."
ở cữ, nói phụ nữ đẻ.
ở đậu, sống tạm ít lâu: ở đậu nhà bạn.
ở đợ, đi làm công hầu hạ nhà nào.
ở không," cg. ở dưng. ngồi không  không làm việc gì."
ở lổ, (đph) nh. ở truồng.
ở mướn, làm thuê cho một gia đình.
ở rể, x. gửi rể.
ở riêng," lập gia đình  sống tách rời cha mẹ : chị ấy đi ở riêng rồi."
ở trần," không mặc áo  để hở nửa mình trên."
ở truồng, không mặc quần.
ở vậy, nói người đàn bà góa không đi lấy chồng khác.
ớ," th. cg. ớ này. tiếng dùng để gọi  như bớ  như hỡi : ớ anh đi đường cái quan (cd) ."
ợ, đg. tống khí hoặc những chất gì đó từ dạ dày ra miệng. đau dạ dày bị ợ chua. bò ợ cỏ lên nhai lại.
ơi," th. 1. từ dùng để kêu  gọi  đặt sau một vị ngữ: em bé ơi  dậy đi! 2. từ dùng để đáp lại tiếng gọi của người ngang hàng hay người dưới: bố ơi! - ơi bố đây."
ơi ới, tiếng gọi dồn dập: ơi ới hò đò.
ời ời," tiếng gọi lâu: thằng cuội ngồi gốc cây đa  bỏ trâu ăn lúa gọi cha ời ời (cd)."
ới," i. đgt. gọi  báo cho biết: có gì ới cho biết với  cứ ới một tiếng là tôi ra ngay. ii. tht. tiếng kêu để than vãn nhắn nhủ: ới bà con ơi."
ỡm ờ," tt  trgt có ý trêu  cợt nhả: những câu hỏi ỡm ờ của mấy anh trai trẻ (ng-hồng); con gái chỉ nói ỡm ờ  thuyền anh chật chội  còn nhờ làm sao (cd); ỡm ờ con tạo một màu trêu ngươi (ngcgtrứ)."
ớm, t. nói cây cối không mọc được tốt vì thiếu ánh nắng: rau trồng dưới giàn mướp bị ớm.
ơn, d. nh. ân : làm ơn nên oán (tng).
ơn ớn, hơi ớn.
ớn," đg. 1 có cảm giác lạnh từ trong người lạnh ra và ghê ghê người. bị ớn sốt. sợ quá  ớn lạnh cả xương sống. 2 chán đến phát ngấy. ăn mãi một thứ  ớn quá. nói nhiều nghe phát ớn. 3 (ph.). sợ. bị đòn một lần đã ớn rồi. // láy: ơn ớn (ng. 1; ý mức độ ít)."
ớt," d. cây nhỏ cùng họ với cà  hoa trắng  quả chín có màu đỏ hay vàng  vị cay  dùng làm gia vị. cay như ớt."
ớt bị," cg. ớt cà chua. ớt quả to và tròn  màu vàng hoặc đỏ."
ớt cà chua, nh. ớt bị.
ớt chỉ thiên," ớt quả nhỏ  đỏ và nhọn  hướng lên trên."
ớt hiểm, nh. ớt hạt tiêu.
pha," 1 (f. phare) dt. đèn pha  nói tắt: bật pha ô tô." " 2 (f. phase) 1. đgt. gốc xác định vị trí của một điểm (một vật) tại một thời điểm trong dao động điều hoà; còn gọi là góc pha: dao động cùng pha. 2. tập hợp các phần của một hệ nhiệt động có cùng các tính chất vật lí và hoá học: dòng điện ba pha. 3. cảnh diễn ra trong chốc lát  cảnh nối tiếp trong một chuỗi sự kiện: pha bóng đẹp mắt  vở kịch có nhiều pha hấp dẫn."  3 đgt. 1. cho nước sôi vào các loại chè để thành thức uống: pha ấm trà  pha cà phê. 2. hoà đều vào nhau theo tỉ lệ nhất định để thành chất hỗn hợp gì: pha nước chấm  pha màu để vẽ. 3. xen lẫn trong nhau: vải phin pha ni lông  đất cát pha  giọng miền trung pha bắc.  5 đgt. cắt nhỏ ra từ một khối nguyên: pha thịt  pha cây nứa.
pha lê, pha-lê dt (do chữ hán pha li) thứ thuỷ tinh trong suốt nặng hơn thuỷ tinh thường: vòm trời cao trong vắt như một bầu pha-lê (ngtuân).
pha phôi, x. phôi pha: pha phôi chẳng quản nhọc nhằn (trinh thử).
pha trò, làm cho buồn cười bằng lời hay bằng cử chỉ.
phà," 1 d. phương tiện vận chuyển hình chữ nhật  lòng phẳng  dùng để chở xe cộ và người qua sông. cho xe qua phà. bến phà."  2 đg. thở mạnh ra qua đường miệng. phà khói thuốc. phà ra hơi rượu.
phá," 1 dt. vùng nước mặn có dải đất cát ngăn cách với biển  thông ra bởi dòng nước hẹp: thương em  anh cũng muốn vô  sợ truông nhà hồ  sợ phá tam giang (cd.)." " 2 đgt. 1. làm cho hư hỏng: phá nhà  phá vỡ kế hoạch. 2. vượt lên  làm cho cái cũ vô giá trị: phá kỉ lục. 3. (vết thương) bung loét  lở ra: vết thương phá lở. 4. bật mạnh không kìm giữ được: phá lên cười  phá chạy tháo thân."
phá án, đgt 1. nói toà án cấp trên huỷ một bản án do cấp dưới đã xử: toà sơ thẩm đã xử như thế thì toà thượng thẩm không có lí gì mà phá án. 2. nói công an điều tra bí mật về đối tượng của vụ án: cảnh sát hình sự đi phá án.
phá bĩnh," cg. phá hoẵng.quấy rối  làm tan một cuộc vui : nước cờ đang hay thì có kẻ vào phá bĩnh."
phá cách, bỏ cách thức cũ.
phá cỗ, chia bánh và hoa quả đã bày cỗ trong tết trung thu cho trẻ con ăn.
phá đám," đg. quấy rối để làm tan vỡ  làm hỏng công việc hoặc cuộc vui của những người khác. phá đám tiệc vui. không làm thì thôi  đừng phá đám."
phá giá, đgt. 1. nh. phá giá tiền. 2. bán rất hạ không theo thời giá: hàng bán phá giá.
phá giới, nói thầy tu không giữ đúng được những điều cấm kỵ.
phá hại, đgt (h. hại: làm tổn thất) làm cho thiệt hại: sâu phá hại mùa màng.
phá hoại," làm cho hỏng  cho thất bại : phá hoại hội nghị."
phá hoang, vỡ đất hoang để trồng trọt.
phá ngang, bỏ học nửa chừng để kiếm nghề làm.
phá nước, bị lở vì chưa quen khí hậu.
phá phách," đg. phá lung tung  bừa bãi (nói khái quát)."
phá quấy," đgt. làm rối ra  gây cản trở: kẻ hay phá quấy."
phá rối, đgt gây mất trật tự: hắn về phá rối cái nền nếp gia đình.  phá sản đgt (h. sản: của cải) nói nhà kinh doanh b
phá sản," đg. 1. cg. vỡ nợ. nói nhà buôn mắc nhiều nợ không thể trả hết được  phải đem tài sản chia cho chủ nợ. 2. hoàn toàn thất bại : kế hoạch của địch phá sản."
phá thai," đgt (h. thai: có mang) huỷ bỏ cái thai còn nằm trong bụng: có chửa lần thứ ba  chị ấy đã phá thai."
phá thối, nh. phá quấy (thtục).
phác," đg. 1 vạch ra những nét chính  tạo ra những đường nét hoặc hình khối sơ lược để hình dung được cái toàn bộ theo dự định. phác ra cốt truyện. vẽ phác. tính phác xem cần chi bao nhiêu. 2 có cử chỉ  cử động đơn giản để biểu thị một thái độ nào đó. phác một cử chỉ phản đối. trên môi phác một nụ cười."
phác thảo," bản viết hay bản vẽ sơ lược những nét chính sửa soạn cho một quyển sách  một bức họa."
phách, 1 dt cách làm riêng của từng người: mỗi người làm một phách. " 2 dt nhạc cụ gồm một thanh tre và hai dùi gỗ  gõ thành tiếng gọn và giòn: dịp phách của đào nương; thông reo dịp phách  suối tuôn phím đàn (bckn)."  3 dt vía của mỗi người: hồn xiêu phách lạc. " 4 dt phần ghi họ  tên  số báo danh của thí sinh ở đầu mỗi bài thi: rọc phách; ráp phách."  5 dt (lí) mỗi một chu trình biến đổi biên độ của dao động tổng hợp xảy ra khi cộng hai dao động điều hoà có tần số gần bằng nhau: tần số của chu trình biến đổi gọi là tần số phách.  6 dt mũi thuyền: chèo phách.  7 trgt khoác lác; làm bộ: nói phách; làm phách.
phách lối," lên mặt  làm bộ."
phạch, cg. phạch phạch. tiếng đập cửa một vật to bản và nhẹ: đập cái quạt đánh phạch xuống bàn.
phai, 1 d. công trình nhỏ xây đắp bằng đất hoặc các tấm gỗ xếp chồng lên nhau để ngăn dòng nước. đắp phai. bờ phai. " 2 đg. 1 không còn giữ nguyên độ đậm của màu sắc  hương vị ban đầu. vải bị phai màu. chè đã phai hương. 2 không còn giữ nguyên độ đằm thắm sâu sắc như ban đầu. kỉ niệm không thể nào phai."
phai nhạt, nói tình cảm giảm phần thắm thiết: tình yêu phai nhạt.
phải," 1 i. đgt. 1. bắt buộc không thể làm khác được hoặc nhất thiết cần có như thế: tôi phải đi ngay  phải đủ điểm mới được lên lớp. 2. chịu sự tác động hoặc gặp hoàn cảnh không hay: giẫm phải gai  ngộ phải gió độc  đi phải ngày mưa gió. ii. tt. đúng  phù hợp: điều hay lẽ phải  nói chí phải  vừa đôi phải lứa  không phải như thế." " 2 tt. 1. ở phía tay thường được đa số người dùng cầm công cụ lao động  đối lập với trái: đi bên phải đường  rẽ phải. 2. ở mặt chính  thường mịn hơn: mặt phải của tấm vải."
phải biết, trgt ở mức độ cao: tôi đã nấu món ấy thì phải biết; phen này thì vui phải biết.
phải cái," chỉ vì  có chỗ yếu là: người tính tốt  nhưng phải cái nóng."  nói giống vật đực mất sức vì nhảy cái quá nhiều.
phải chăng," l. ph. 1. hợp lẽ và trái lẽ : biết điều phải chăng. 2. vừa vừa  ở mức thường : giá phải chăng. 3. có đúng không : phải chăng chính anh đã đánh mất bút máy ?"
phải chi, cg. phải như. nếu mà: phải chi nghe lời anh thì đã được việc.
phải gió," 1. t. bị cảm lạnh ngất đi: phải gió lăn ra đường. 2. th. từ dùng để nguyền rủa  có khi ngụ ý nói đùa: phải gió nhà anh! giấu cái mũ đâu rồi."
phải lòng, đg. (kng.). cảm thấy yêu một cách khó cưỡng lại nổi. phải lòng cô hàng xóm. phải lòng nhau.
phải quấy," tt.  đphg phải trái  đúng sai: nói phải quấy cho nó nghe  phải quấy đâu còn có đó."
phải tội," t. ph. cg. phải vạ. 1. mắc tội vạ: kẻ cắp phải tội. 2. việc gì  tội gì: có xe phải tội mà đi bộ. 3. sẽ gặp điều tai hại vì đã làm điều xấu  theo mê tín: hành hạ con chồng rồi sẽ phải tội."
phái, 1 dt đơn thuốc: phái thuốc cụ cho rất là cầu kì (đgthmai).  2 dt nhóm người cùng theo một đường lối văn hoá hoặc chính trị: phái lãng mạn; phái tả; phái hữu.  3 đgt cử đi làm một công tác gì: phái cán bộ ra ngoại quốc; phái người về nông thôn.
phái đẹp," d. (kng.). giới người đẹp  giới phụ nữ."
phái đoàn, dt. đoàn người được cử đi làm nhiệm vụ gì trong một thời gian nhất định: phái đoàn đại biểu  phái đoàn ngoại giao  phái đoàn của nước ta gồm nhiều cán bộ cao cấp.
phái sinh, (ngữ) d. sự tạo thành trong một ngôn ngữ đa âm tiết một từ mới bằng cách thêm hay thay thế vào gốc từ hoặc bớt khỏi đó một hình vị (hậu tố).
phái viên, dt (h. viên: người làm công tác) người được cử đi làm một nhiệm vụ gì: tiếp đón một phái viên của chính phủ nước bạn.
phàm," i. t. 1. tâm thường  trái với thanh cao : người phàm. 2. nói ăn nhiều một cách thô tục. phàm ăn. ii. ph. hễ : phàm làm người thì phải lao động."
phàm lệ, bài viết ở đầu quyển sách trình bày theo lệ biên tập và nội dung.
phàm phu, d. (cũ). kẻ thô lỗ tục tằn.
phàm tục," tt. tầm thường  không có gì là cao siêu  thuộc cõi đời bình thường như bao người khác: người phàm tục."
phạm, 1 dt phạm nhân nói tắt: bọn lính pháp giải những người phạm vào nhà lao hoả lò.  2 đgt 1. mắc phải: do cá nhân chủ nghĩa mà phạm nhiều sai lầm (hcm). 2. chạm đến: phạm đến danh dự người khác. 3. làm trái với: phạm luật đi đường.  trgt nói cắt vải lấn vào chỗ phải giữ lại: cắt  vào vạt áo.
phạm luật, làm trái với lệ luật.
phạm nhân, nh. phạm đồ.
phạm pháp, đg. làm điều pháp luật cấm. hành vi phạm pháp.
phạm phòng," nói đàn ông bị ngất trong lúc đang giao hợp  hay bị ốm sau khi giao hợp."
phạm thượng, chạm một cách vô lễ đến người trên.
phạm trù," dt. 1. khái niệm phản ánh những mối quan hệ chung  cơ bản nhất của các hiện tượng. 2. khái niệm biểu thị một cách chung nhất các hiện tượng  đặc trưng của sự vật: các phạm trù ngữ pháp."
phạm vi, dt (h. phạm: khuôn phép; vi: vây bọc) khuôn khổ giới hạn một hoạt động: phạm vi nghiên cứu của khoa học xã hội rất lớn (phvđồng); trong phạm vi quyền hạn của đoàn thể xã hội (đgthmai).
phàn nàn, biểu thị bằng lời điều làm cho mình bực bội : phàn nàn về cách đối xử không tốt của gia đình chồng.
phản, 1 d. (ph.). ván. bộ phản gỗ. " 2 i đg. 1 thay đổi hẳn thái độ  hành động chống lại  làm hại người có quan hệ gắn bó với mình. bị lộ vì có kẻ phản. lừa thầy phản bạn*. làm phản*. ngựa phản chủ*. 2 (cái của chính mình) làm hại mình một cách không ngờ. hắn giả trang làm người địa phương  nhưng giọng nói lơ lớ đã phản hắn." " ii yếu tố ghép trước để cấu tạo tính từ  động từ  có nghĩa ""ngược lại  ngược trở lại"".  tác dụng*. phản khoa học."
phản ảnh, nh. phản ánh.
phản ánh, đgt. 1. làm tái hiện một số đặc trưng cơ bản của đối tượng bằng những cách thức nào đó: phản ánh cuộc sống bằng hình tượng nghệ thuật. 2. trình bày với người hay tổ chức có thẩm quyền về thực tế nào đó: phản ánh tình hình học tập cho ban giám hiệu rõ.
phản bội," hành động chống lại quyền lợi của cái mà nghĩa vụ bắt buộc mình phải tôn trọng và bảo vệ  của người mà điều cam kết bằng lý trí hoặc tình cảm đòi hỏi ở mình lòng trung thành tuyệt đối: phản bội tổ quốc; phản bội nhân dân; phản bội tình yêu."
phản chiến, chống lại một cuộc chiến tranh đang được tiến hành.
phản chiếu," đgt (h. phản: trở về chỗ cũ; chiếu: soi sáng). 1. nói ánh sáng được chiếu hắt lại: tấm gương treo trên tường đã phản chiếu ánh sáng ngọn đèn điện. 2. gợi lại một hình ảnh một cách trung thực: phong trào phục hưng của các nước tây-âu (thế kỉ xv-xvi) là gì  nếu không phải là gương phản chiếu sự sống mãnh liệt của xã hội tây-âu lúc bấy giờ (trg-chinh)."
phản chứng, (toán) phương pháp chứng minh bằng cách đặt điều ngược với điều phải chứng minh làm giả thiết rồi suy luận từ giả thiết đó để đi đến một kết luận vô lý.
phản công, đánh trả lại trong khi đang bị hay đã bị tấn công.
phản cung, khai trái với lời đã khai trước tòa án.
phản diện, t. nói nhân vật có những hành động tiêu cực không hợp với lẽ phải: nhân vật phản diện trong tiểu thuyết.
phản đề, d. phán đoán đối lập với chính đề trong tam đoạn luận.
phản đế, chống đế quốc: cách mạng phản đế; phong trào phản đế; nhiệm vụ phản đế.
phản đối," đgt. chống lại  không tuân theo  nghe theo: phản đối chiến tranh  nhiều ý kiến phản đối  chẳng ai phản đối cả."
phản động," tt (h. động: không đứng yên) có tư tưởng  lời nói hoặc hành động chống lại cách mạng  chống lại trào lưu tiến bộ: bọn phản động thường lợi dụng những khuyết điểm đó (hcm); chúng ta phải cảnh giác đề phòng  không để bọn phản động âm mưu phá hoại (hcm)."
phản gián," dùng mưu kế làm cho nội bộ kẻ địch lủng củng  tự mâu thuẫn."  chống lại hành động của gián điệp: cơ quan phản gián.
phản hồi, trở về.
phản kháng, không theo và chống lại: phản kháng hành động xâm lược của đế quốc.
phản kích, đánh lại khi bị quân địch tấn công.
phản lực," (lý) 1. d. lực của một vật tác dụng vào một vật đang hoặc vừa mới tác dụng vào nó. 2. t. chuyển vận theo nguyên lý về sự bằng nhau của tác dụng và phản tác dụng (một vật tác dụng một sức đẩy hay sức kéo vào một vật khác cũng bị vật này đẩy hay kéo với một lực bằng thế và ngược chiều). động cơ phản lực. động cơ trong đó tác dụng được thực hiện bằng những luồng khí phát ra rất nhanh  kết qủa là một phản lực đẩy động cơ theo chiều ngược lại chiều những luồng khí."
phản nghịch, chống lại chính quyền đã thành lập.
phản phúc," cg. phản trắc. hay trở mặt  không đáng tin cậy."
phản quốc, phản lại tổ quốc.
phản thùng, làm trái cái mình đã theo (thtục).
phản thuyết, thuyết chống lại một thuyết khác.
phản tỉnh, xét lại tư tưởng mình để tìm những sai lầm.
phản trắc, nh. phản phúc.
phản ứng," i d. 1 hoạt động  trạng thái  quá trình nảy sinh ra để đáp lại một tác động nào đó. phản ứng dữ dội của con hổ trước khi bị bắt. phản ứng đầu tiên của nhiều người trước lời tuyên bố đó là nghi ngờ. 2 sự đáp lại của cơ thể sinh vật trước những kích thích bên ngoài hay bên trong nào đó. phản ứng tự vệ của cơ thể. tiêm dưới da để thử phản ứng. 3 phản ứng hoá học (nói tắt)." " ii đg. 1 có  trước một tác động  một sự việc nào đó. phản ứng nhanh nhạy trước diễn biến của tình hình. phản ứng gay gắt trước ý kiến phê bình. nghe nói vậy  nhiều người phản ứng. 2 có phản ứng trước những kích thích nào đó đối với cơ thể. 3 tham gia vào một phản ứng hoá học. acid phản ứng với base sinh ra muối và nước."
phản xạ," i. đgt. (hiện tượng) truyền ngược trở lại các sóng  các tia sáng theo một phương khác  do gặp một phân chia giữa hai môi trường: gương phản xạ  sự phản xạ của ánh sáng. ii. dt. phản ứng của cơ thể qua trung ương thần kinh để trả lời kích thích của bên ngoài: thử phản xạ của mắt  phản xạ có điều kiện (phản xạ không có tính bẩm sinh được hình thành do lặp đi lặp lại thường xạ).  phản xạ không điều kiện (phản ứng của cơ thể khi nhận được trực tiếp các kích thích thích hợp cơ quan thụ cảm tương ứng của cơ thể  mang tính bẩm sinh  di truyền)."
phán, 1 dt phán sự nói tắt (cũ): bố anh ấy trước kia là một ông phán ở toà sứ. " 2 đgt 1. nói cấp trên truyền bảo điều gì (cũ): đó là lời vua quang-trung đã phán. 2. phát biểu với giọng kẻ cả  ra dáng ta dây kẻ giờ: lão ta chẳng làm gì chỉ phán là giỏi."
phán đoán," đg. 1. có ý kiến đối với người hay việc  sau khi suy nghĩ và so sánh: không nên phán đoán vô căn cứ. 2.(triết). vận dụng trí tuệ để xét về giá trị hay sự diễn biến của sự vật"
phán quyết, đg. quyết định để mọi người phải tuân theo. quyền phán quyết. nhân dân là người phán quyết cuối cùng.
phán xử, x. xét xử.
phạn, d. liễn đựng cơm.  d. một thứ chữ cổ của ấn độ: tấm bia cổ khắc chữ phạn.
phang," đgt. dùng vật dài  chắc  giơ cao rồi đập mạnh xuống: phang cho mấy gậy vào người  hai đứa lấy đòn gánh phang nhau."
phảng phất," tt  trgt 1. lờ mờ  không rõ rệt: non sông man mác mọi chiều  khí thiêng phảng phất ít nhiều đâu đây (bùi kỉ); lầu hoa kia phảng phất mùi hương (chp). 2. tưởng như còn thấy đâu đây: mơ tưởng còn phảng phất thiên nhan (lê ngọc hân). 3. hơi giống: dáng điệu anh ta phảng phất dáng điệu ông bố."
phạng, d. thứ dao lưỡi to và dài: đem phạng đi chặt nứa.
phanh, d. bộ phận dùng để hãm xe.  đg. 1. mở rộng ra : phanh áo cho mát. 2. mổ rồi banh rộng ra : phanh con gà để lấy cả lòng.
phanh phui," đg. làm cho lộ hết ra trước mắt mọi người sự thật xấu xa  không để cho còn che đậy  giấu giếm. sự lừa dối bị phanh phui."
phanh thây," đgt. 1. (hình phạt thời phong kiến) giết bằng cách buộc từng tay chân của người bị coi là phạm tội vào bốn con ngựa hoặc voi rồi cho chúng chạy ra bốn phía để xé xác ra thành từng mảnh. 2. giết (thường dùng làm lời nguyền rủa): thề phanh thây kẻ thù  liệu hồn  tao sẽ phanh thây mày có ngày."
phành phạch, nh. phạch phạch.
phao," 1 dt 1. vật nhẹ đeo vào người cho nổi trên mặt nước: đi tắm biển phải đem phao đi. 2. vật nhẹ buộc vào dây câu để nổi trên mặt nước  khiến được biết khi nào cá cắn mồi: thấy phao chìm  giật cần câu lên  con cá rơi tõm xuống nước."  2 dt lượng dầu đựng trong một bầu đèn đến cả phao dầu cũng bi ăn bớt ăn xén (ng-hồng).  3 dt danh từ mới chỉ tài liệu thí sinh đem theo vào phòng thi: giám thị thu được nhiều phao. " 4 đgt tung ra một tin bịa: phao tin nhảm; phao cho quyến gió rủ mây  hãy xem có biết mặt này là ai (k)."
phao câu," phần thịt lắm mỡ ở cuống đuôi các giống chim: thứ nhất phao câu  thứ nhì đầu cánh (tng)."
phao phí, dùng quá nhiều một cách vô ích: phao phí thì giờ.
phào, d. đồ dùng của thợ nề để làm đường gờ ở mép trần nhà. " ph. thoảng qua  chóng hết: gió thổi phào; đóm cháy phào."
pháo," d. 1. thứ đồ chơi gồm một liều thuốc súng bỏ trong vỏ giấy dày hay tre quấn chặt để khi đốt nổ thành tiếng to. 2. súng đại bác : kéo pháo lên núi. 3. quân bài tam cúc hoặc quân cờ có chữ ""pháo""."
pháo binh," d. binh chủng của lục quân  chủ yếu dùng các loại pháo để hiệp đồng với các binh chủng khác hoặc chiến đấu độc lập."
pháo bông," đphg  nh. pháo hoa."
pháo cối, thứ pháo đốt chơi gồm một tràng pháo tiểu có xen pháo đại.
pháo dây," dải giấy bản chứa thuốc pháo  cuộn tròn thành dây  cháy thành những tia sáng khi bị đốt  dùng làm đồ chơi cho trẻ con."
pháo đài," dt (h. pháo: súng lớn; đài: nơi xây cao) 1. nơi xây kiên cố ở một chỗ cao  có đặt súng lớn để bảo vệ một địa phương: có lệnh tất cả xe bò phải chở đá để xây pháo đài đồn cao (ng-hồng). 2. nơi bảo vệ kiên cố hồ chủ tịch thường gọi nhà trường là một pháo đài của chủ nghĩa xã hội (tố-hữu)."
pháo đùng, nh. pháo đại.
pháo hiệu, thứ pháo thăng thiên dùng để báo hiệu: đốt pháo hiệu bắt đầu tấn công.
pháo hoa, nh. pháo bông.
pháo kích, đg. đánh bằng trọng pháo : bộ đội pháo kích vào vị trí địch.
pháo lệnh, pháo nổ dùng để ra hiệu lệnh.
pháo tép," pháo đốt chơi loại nhỏ  thân to bằng que hương."
pháo thăng thiên," pháo đốt chơi  khi đốt thì phụt thẳng lên trời."
pháo thủ, người chiến sĩ quân đội trực tiếp sử dụng pháo.
pháo thuyền, tàu chiến nhỏ có mang súng đại bác.
pháo xiết," pháo làm bằng chất lân  khi miết vào chỗ ráp thì nổ lách tách và lòe tia xanh."
pháp bảo, d. 1. phép mầu của nhà phật. 2. phương pháp có hiệu lực để giải quyết một vấn đề. 3. đồ quý để thờ phật: dạy đưa pháp bảo sang hầu sư huynh (k).
pháp chế," d. 1 chế độ trong đó đời sống và hoạt động xã hội được bảo đảm bằng pháp luật. tăng cường pháp chế. 2 hệ thống luật lệ của nhà nước  nói chung  hoặc hệ thống luật lệ áp dụng trong một ngành nhất định. nền pháp chế việt nam. pháp chế kinh tế."
pháp danh, tên hiệu do nhà sư đặt cho người tu hành: pháp danh lạiđổi tên ra trạc tuyền.</dir>
pháp lệnh, pháp luật và mệnh lệnh của nhà nước: phải xem kế hoạch nhà nước như một pháp lệnh.
pháp lí," dt. căn cứ  cơ sở lí luận của pháp luật: tìm đầy đủ cơ sở pháp lí."
pháp luật," dt (h. luật: luật lệ) điều khoản do cơ quan lập pháp đặt ra để quy định hành vi của mọi người dân trong quan hệ giữa người với người  giữa người với xã hội  và bắt buộc phải tuân theo: buôn bán hàng thuốc đúng pháp luật hiện hành (ngkhải)."
pháp lý, nguyên lý của pháp luật.
pháp nhân," 1. d. bản thể do pháp luật đặt ra  có quyền lợi và nghĩa vụ như một cá nhân. 2. t. có tư cách đối với pháp luật như một cá nhân: quyền pháp nhân."
pháp sư, 1. d. thầy phù thủy (cũ). 2. một chức sắc trong phật giáo.
pháp thuật, phép phù chú của thầy phù thủy (cũ).
pháp trị, chế độ chính trị của một nước lấy pháp luật làm nền tảng cho mọi quan hệ xã hội: pháp trị dân chủ.
pháp trường, nơi hành hình những người bị kết án tử hình (cũ): đưa tội nhân ra pháp trường.
phát," d. một lần bắn súng  cung  nỏ : bắn một phát súng." " 1. đg. dấy lên  nổi lên  cho bùng lên : phát hỏa. 2. t. kiếm được nhiều tiền hoặc gặp nhiều may mắn nhờ được mả để chỗ đất tốt  theo mê tín : làm ăn dạo này phát lắm." " đg. chia  cung cấp : phát giấy cho học sinh." " đg. đánh bằng bàn tay mở  vào một chỗ không phải là mặt : phát vào lưng."  đg. vát cỏ bằng con dao dài : phát cỏ ; phát bờ.
phát âm, nói lên những âm thanh của một thứ tiếng: phát âm tiếnganh.
phát ban, nổi những nốt đỏ trên da.
phát biểu," đg. nói lên  nêu lên ý kiến  quan niệm  tình cảm của mình về vấn đề gì đó. phát biểu ý kiến. phát biểu cảm tưởng. phát biểu trên báo chí."
phát chẩn," cho tiền gạo những người bị tai nạn  trong xã hội cũ."
phát đạt," đgt. giàu có  hưng thịnh lên: nhà bác ấy làm ăn phát đạt  chúc các anh ngày càng phát đạt."
phát điện, sinh ra dòng điện.
phát động," thúc đẩy hành động: phát động quần chúng đấu tranh. phát động quần chúng. thúc đẩy và lãnh đạo quần chúng đứng lên làm một việc lớn: phát động quần chúng đòi giảm tô  giảm tức  tiến tới cải cách ruộng đất."
phát giác," đgt (h. giác: cảm thấy) 1. thấy được kẻ làm bậy: bất ý đương đêm  cóc vào xuyên tạc  trê liền phát giác  cóc nhảy qua rào (trê cóc). 2. vạch ra một việc làm phi pháp: phát giác một vụ buôn ma túy."
phát hành, đg. 1. đem bán hoặc phân phối những ấn loát phẩm : phát hành sách báo. 2. đưa tiền tệ ra lưu thông : phát hành giấy bạc.
phát hiện, tìm ra cái mà chưa ai biết: phát hiện nhiều mũi tên đồng ở cổ loa.
phát huy, làm tỏa ra tác dụng tốt: phát huy truyền thống của dân tộc.
phát kiến," tìm ra  khi nói về một hiện tượng khoa học: phát kiến một định luật tự nhiên."
phát mại," đem bán  sau khi được chính quyền cho phép: phát mại một ngôi nhà bị tịch thu."
phát minh," đg. (hoặc d.). tìm ra cái có cống hiến lớn cho khoa học và loài người. sự phát minh ra lửa thời tiền sử. những phát minh  sáng chế khoa học."
phát ngôn," đgt. i. phát biểu ý kiến quan điểm một cách chính thức  thay mặt cho một người hay tổ chức nào đó: người phát ngôn bộ ngoại giao ta. ii. dt. đơn vị cơ bản của giao tiếp bằng ngôn ngữ nói  mang một nội dung tương đối trọn vẹn."
phát quang, (lý) phát ánh sáng mà không cần được cung cấp nhiệt.
phát sinh, bắt đầu sinh ra: chủ nghĩa tư bản phát sinh trong lòng chế độ phong kiến.
phát tài," kiếm chác được nhiều tiền  trở nên giàu có."
phát tán, nói thuốc uống để làm cho ra mồ hôi.
phát tang," làm lễ mặc đồ tang  khi có người thân mới chết."
phát thanh," đgt (h. thanh: tiếng) truyền tin bằng loa hay bằng máy truyền thanh: đài phát thanh  báo chí hằng ngày nói với mọi người bằng tiếng nói của việt-nam (đgthmai)."
phát tích," nổi lên  dấy lên từ một nơi nào: nguyễn nhạc  nguyễn huệ phát tích từ ấp tây -sơn."
phát tiết," biểu lộ  thể hiện: anh hoa phát tiết ra ngoài (k)."
phát triển," đg. 1. mở mang từ nhỏ thành to  từ yếu thành mạnh: phát triển sản xuất nông nghiệp. 2. diễn biến: tình hình phát triển."
phát vãng, nh. phát lưu.
phát xạ, (lý) phát ra một bức xạ.
phát xít," phát-xít độc đoán và tàn bạo : biện pháp phát-xít. chủ nghĩa phát- xít. hình thức chuyên chế công khai của giai cấp tư sản  nhằm thủ tiêu nền dân chủ  thiết lập một chế độ phản động dã man và chuẩn bị chiến tranh xâm lược."
phát xuất," bắt đầu  bắt nguồn từ một chỗ nào: ý kiến của anh phát xuất từ một nhận thức sai."
phạt, 1 đg. chém mạnh một nhát cho đứt ngang ra. phạt cành đẵn gốc.  2 đg. bắt phải chịu một hình thức xử lí nào đó vì đã phạm lỗi. bị phạt vì vi phạm luật giao thông. nộp tiền phạt. phạt vi cảnh.
phạt đền," phạt cầu thủ phạm lỗi nặng ở sát khung thành người đó bằng cách cho đối phương đá trực tiếp  chỉ thủ thành được đỡ bóng."
phạt góc, phạt lỗi người đá bóng ra sau thành bên mình.
phạt vạ, bắt phạt vì đã phạm vào quy ước và tục lệ của làng (cũ).
phay, đg. xoi rộng một lỗ để lắp một cái vít hoặc một bộ phận hình trụ.
phăm phăm, nhanh và hùng hổ: chạy phăm phăm.
phăm phắp, đều và có trật tự: mọi học sinh đứng dậy phăm phắp khi thầy vào.
phăng," ph. 1. ngay lập tức: làm phăng cho xong. 2. t. thẳng thắn  dứt khoát: nói phăng; chặt phăng."
phăng phắc, x. im phăng phắc.
phăng teo," một con bài của bài tây  khi đánh ra thì có thể át được tất cả các con bài khác. ngb. hỏng  mất (thtục): bài thi như thế thì phăng teo rồi."
phẳng," tt. bằng  đều trên bề mặt: đường rải nhựa rất phẳng  phẳng như mặt gương"
phẳng lặng," tt yên ổn; không xảy ra chuyện bất thường: gió mây phẳng lặng  dạ sầu ngẩn ngơ (phbchâu); trắng xoá trường giang phẳng lặng tờ (hxhương); những ngày phẳng lặng đó cũng chỉ được ít lâu (tố-hữu)."
phẳng lì, rất phẳng : mặt bàn bào phẳng lì.
phẳng phiu," t. phẳng đều  nhìn thích mắt. quần áo là phẳng phiu. con đường rải nhựa thẳng tắp  phẳng phiu."
phắt, ph. ngay và nhanh: đứng phắt dậy: làm phắt cho xong.
phầm phập, nói cái gì chặt mạnh và sâu vào cái khác: dao chém phầm phập vào cây chuối.
phẩm, 1 dt. các chất dùng để nhuộm màu nói chung: nhuộm phẩm tím than  mua thêm ít phẩm mà nhuộm.  2 dt. từ chỉ đơn vị chiếc oản để cúng: một phẩm oản. " phương thức phân định cấp bậc các quan lại từ thời lý đến thời nguyễn ở việt nam. tất cả các quan văn  võ  thị nội tại triều đình đến địa phương tỉnh huyện đều được sắp xếp thứ bậc theo phẩm. là cơ sở của lương bổng và chức vụ. có 9 phẩm  cao nhất là nhất phẩm  thấp nhất là cửu phẩm; mỗi phẩm lại có 2 bậc: chính và tòng. tổng cộng có 18 bậc. ví dụ: thời lê tri phủ được xếp tòng lục phẩm  tri huyện tòng thất phẩm."
phẩm cách, cg. phẩm giá. giá trị của con người về mặt đạo dức: bọn bán nước không còn phẩm cách gì nữa.
phẩm cấp, thứ bậc của quan lại (cũ).
phẩm chất," tt (h. phẩm: tư cách; chất: tính chất) tư cách đạo đức: cán bộ và đảng viên ta  nói chung  đã có phẩm chất cách mạng tốt đẹp (hcm)."
phẩm giá, nh. phẩm cách.
phẩm hàm, cg. phẩm. thứ bậc và hàm quan lại (cũ).
phẩm hạnh," d. (id.). tính nết tốt  biểu hiện phẩm giá con người (thường nói về phụ nữ)."
phẩm trật, cg. phẩm vị. cấp bậc của quan lại (cũ).
phẩm vật, dt. vật phẩm (nhưng thường nói về vật quý giá): tặng phẩm vật quý.
phân, 1 dt 1. chất bài xuất của bộ máy tiêu hoá: đi ngoài ra phân lỏng. 2. chất dùng để bón cây: ruộng không phân như thân không của (tng). " 2 dt 1. một phần trăm của thước: mỗi tấc là mười phân. 2. một phần trăm của lạng: 5 phân vàng . 3. một lượng nhỏ: cỏ cao hơn thước  liễu gầy vài phân (k)."  3 đgt 1. chia ra: mỗi quận phân ra nhiều phường. 2. giao cho từng người: phân công việc; phân tài liệu.  4 đgt phân trần nói tắt: dừng chân đứng lại anh phân đôi lời (cd).
phân bắc, phân người dùng để bón cây.
phân bì, so sánh và tị nạnh: phân bì hơn thiệt.
phân biệt," nhận biết sự khác nhau : phân biệt phải trái. phân biệt chủng tộc. thực hiện có tổ chức và theo những điều qui định chính sách triệt để tách người da màu khỏi dân da trắng (ở trường học  hàng quán  phương tiện giao thông...)."
phân bón, d. phân dùng để bón cây (nói khái quát). nguồn phân bón.
phân bố," chia ra nhiều nơi  theo một nguyên tắc  theo nhu cầu: phân bố lực lượng."
phân bua, cg. phân vua. nói ra cho người khác biết để khỏi nghi ngờ mình.
phân cách, chia tách ra: con sông phân cách hai làng.
phân cấp," đgt. phân ra  chia thành các cấp  các hạng: phân cấp quản lí (giao bớt một phần quyền quản lí cho cấp dưới  trong hệ thống quản lí chung)."
phân chất, đgt (h. chất: vật thể) phân tích các chất bao gồm trong một vật: phân chất bằng phương pháp hoá học; ai đem phân chất một mùi hương (xdiệu).
phân chia, chia ra thành nhiều phần.
phân chuồng," phân lợn hoặc phân trâu bò  dùng để bón cây."
phân công, đg. giao cho làm một phần việc nhất định nào đó. phân công mỗi người một việc. được phân công làm giáo viên chủ nhiệm.
phân cục, bộ phận của một cục.
phân cực, (lý) đg. 1. làm cho những dao động sáng (hay dao động điện từ khác) thực hiện theo phương vị nhất định. 2. làm cho pin giảm điện thế vì những biến đổi nội tại xảy ra ở mặt các cực.
phân đạm, phân bón có nhiều ni-tơ.
phân định, chia ra và xác định: phân định thành phần giai cấp.
phân giải," đgt. phân tích  giải thích cặn kẽ  có lí lẽ thuyết phục để thấy rõ được đúng sai  phải trái: phân giải phải trái cho hai anh em thấy rõ  lựa lời phân giải  không thể phân giải được với chúng nó."
phân hạch, (lý) biến hóa thành những chất khác vì hạt nhân nguyên tử phân chia ra thành nhiều phần.
phân hiệu, chi nhánh của một trường học: phân hiệu trường nguyễn ái quốc.
phân hoá, chia một khối thành nhiều phần có tính chất đối lập nhau: phân hóa giai cấp; phân hóa địch.
phân huỷ," tan rã  biến thành chất khác."
phân khoa, d. 1. chia riêng từng khoa để nghiên cứu. 2. bộ phận của một khoa: phân khoa cổ sử của khoa sử trường đại học.
phân kỳ, 1. đg. chia tay mỗi người đi một đường: đoạn trường thay lúc phân kỳ (k). ii.t. 1. (lý). nói các tia sáng đi tách xa nhau ra. 2. nói ý kiến khác nhau.
phân lân, phân bón có nhiều chất phốt-pho.
phân lập, nói chính quyền chia cho nhiều cơ quan cùng nắm giữ: tam quyền phân lập.
phân liệt, nói đảng phái chính trị tự chia cắt thành những bộ phận đối lập nhau.
phân loại, đgt (h. loại: loài) chia ra từng loài: phân loại thực vật.
phân ly, chia lìa nhau ra.
phân minh, rõ ràng và dứt khoát: tính tiền nong cho phân minh.
phân phát, đem chia và phát cho từng người: phân phát quà cho trẻ em.
phân phối," i. đg. 1. đem chia cho từng người hoặc từng bộ phận: phân phối vé xem văn công. 2. chia thu nhập quốc dân cho từng cá nhân trong xã hội. ii. t. (toán). nói một tính chất của phép nhân  nhờ đó người ta có thể thay thể tích của một số với một tổng bằng tổng các tích riêng của từng số hạng với số đó."
phân quyền," 1. đg. chia quyền bính cho địa phương hoặc cho nhiều cơ quan. 2. d. học thuyết cho rằng một nền dân chủ thực sự phải được xây dựng trên cơ sở tách rời  cho độc lập đối với nhau  các quyền lập pháp  hành pháp và tư pháp."
phân rã, (lý) nói một chất phóng xạ biến thành một chất khác.
phân rác, phân bón bằng rác rưởi ủ cho mục.
phân số, d. số biểu thị một hay nhiều phần của một đơn vị được chia thành những phần bằng nhau và thường được viết dưới dạng .
phân tách, x. phân tích.
phân tán," chia làm nhiều phần nhỏ và gửi đi nhiều nơi: phân tán tài sản. phân tán tư tưởng. để cho trí tuệ hướng vào nhiều việc  nhiều vấn đề cùng một lúc."
phân tâm," chưa dứt khoát theo hướng nào  bề nào."
phân tích," đgt. 1. chia tách ra để giảng giải  nghiên cứu: phân tích bài thơ  phân tích tình hình  phân tích rất hợp lí. 2. chia tách các thành phần ra khỏi hợp chất: phân tích nước thành hi-đrô và ô-xi."
phân trần, trình bày đầu đuôi một việc để thanh minh.
phân tử," dt (h. tử: con  cái) phần nhỏ nhất của một chất còn giữ nguyên những tính chất hoá học của chất đó: khối lượng của một phân tử xác định bằng đơn vị o-xi."
phân tươi," phân người hay phân súc vật dùng thẳng không ủ  để bón cây."
phân ưu, chia buồn (cũ) : phân ưu cùng gia đình có tang.
phân vân, nghĩ ngợi chưa biết quyết định như thế nào: phân vân không biết nên đi hay nên ở.
phân vua, x. phân bua.
phân xanh, lá tươi vùi xuống đất để bón cây.
phân xử, giải quyết một sự xích mích.
phân xưởng, bộ phận của một nhà máy phụ trách một khâu sản xuất nhất định: phân xưởng đúc.
phần," i d. 1 cái được phân chia ra từ một khối  trong quan hệ với tổng thể. bài văn chia làm ba phần. bệnh mười phần bớt bảy. hai phần năm (hai trong năm phần chia bằng nhau). 2 cái thuộc về hay được phân cho từng người  từng đơn vị  trong quan hệ với những cái thuộc về hay được phân cho những người khác  đơn vị khác. được phần hơn. góp phần. làm hết phần việc của mình. phải chịu một phần trách nhiệm. về phần tôi (về những gì có quan hệ đến tôi). 3 (dùng trong một số tổ hợp). mức độ nào đó  không xác định. nói có phần đúng. có phần chắc là như vậy. phần nào*." " ii đg. (kng.). chia ra  để dành cho một ; để phần (nói tắt). nhà vẫn phần cơm anh đấy!"
phần đông, số tương đối lớn trong một số người: công nhân trong xí nghiệp phần đông trước là nông dân.
phần lớn, cg. phần nhiều. số tương đối lớn trong một số người hay vật: phần lớn cán bộ cơ quan đang đi công tác xa.
phần nào, đến một mức độ nào: khí hậu nóng bức có ảnh hưởng phần nào đến năng suất công tác.
phần nhiều, nh. phần lớn.
phần phật, tiếng đập của một vật mỏng và rộng rung chuyển khi gió thổi vào: buồm kêu phần phật trong cơn dông.
phần thưởng," dt. tặng phẩm thưởng công lao  thành tích: phát phần thưởng cho học sinh giỏi  được nhận phần thưởng của nhà trường."
phần trăm, số phần so với một trăm phần (ký hiệu %): ba mươi phần trăm (30%).
phần tử," d. 1. thành viên  cá nhân: phần tử lạc hậu. 2. phần nhỏ tách biệt: phần tử không khí."
phẫn chí, tức bực vì chí không được thỏa và có ý muốn làm liều.
phẫn nộ," căm hờn tức giận đến cao độ  thể hiện ở nét mặt  thái độ  cử chỉ  hành động..."
phẫn uất, căm tức mà không nói ra được.
phấn, dt 1. thứ bột rất mịn dùng để xoa lên da: đánh phấn đeo hoa (tng); quanh năm buôn phấn bán hương đã lề (k). 2. chất nhỏ như bột ở cánh sâu bọ hay ở nhị đực các thứ hoa: phấn trên cánh bướm. 3. thứ bột đá vôi luyện thành thỏi dùng để viết trên bảng: thầy giáo cầm viên phấn viết lên bảng.
phấn chấn, vui vẻ và hứng khởi : tinh thần phấn chấn.
phấn đấu, đg. gắng sức bền bỉ nhằm đạt tới mục đích cao đẹp. phấn đấu trở thành một chuyên gia giỏi.
phấn khởi," đgt. vui sướng  phấn chấn trong lòng: phấn khởi trước thành tích học tập  biết tin này  chắc cha mẹ phấn khởi lắm."
phấn rôm, bột hoạt thạch xoa lên người để hút mồ hôi cho đỡ rôm.
phấn sáp, phấn xoa mặt và sáp bôi môi để trang sức.
phấn son, phấn xoa mặt và son bôi môi. ngb. người phụ nữ trong xã hội cũ: bạn phấn son.
phận," d. cương vị  địa vị: biết thân biết phận." " d. ""số phận"" nói tắt: phận bạc như vôi."
phận sự," dt (h. sự: việc) việc về phần mình phải làm: trong vũ trụ đã đành phận sự  phải có danh mà đối với núi sông (ngcgtrứ)."
phấp phỏng, hồi hộp lo lắng chờ đợi: phấp phỏng mong kết quả kỳ thi.
phấp phới, nói cờ bay trước gió trông vui mắt.
phập, ph. nói vật sắc chém sâu vào: cầm dao chém phập vào cây chuối.
phập phồng, phồng lên xẹp xuống nhiều lần: trời mưa bong bóng phập phồng (cd).
phất, đg. giơ lên và đưa đi đưa lại : phất cờ. " đg. trở nên khá giả  do kiếm chác được nhiều tiền (thtục) : làm ăn phất."  đg. dán giấy đắp lên : phất quạt.
phất phơ," 1 đg. (vật mỏng  nhẹ) chuyển động qua lại nhẹ nhàng theo làn gió. tà áo dài phất phơ trước gió. mái tóc phất phơ." " 2 t. 1 lang thang  không có mục đích. đi phất phơ ngoài đường. 2 hời hợt  không nghiêm túc. làm ăn phất phơ. // láy: phất pha phất phơ (ý nhấn mạnh)."
phất trần," chổi để quét bụi  thường làm bằng lông gà."
phật," dt. người tu hành đắc đạo  theo giáo lí đạo phật."
phật đài, bàn thờ phật: nén hương đến trước phật đài (k).
phật học, môn học về đạo phật.
phật thủ," loài cây thuộc loại bưởi  quả có những nhánh dài như ngón tay."
phật tử," dt (h. tử: con  người) người theo đạo phật: đã là phật tử thì phải ngay thẳng."
phẫu," d. thứ lọ không cổ  hình trụ  bằng sành hay bằng thủy tinh."
phẫu thuật, một môn của y học chuyên trị bệnh bằng cách mổ xẻ.
phây phây, nói người béo tốt tươi tắn: béo phây phây.
phẩy," d. 1. dấu dùng để cắt câu ra từng phần ( ). 2. cg. phết. dấu tựa dấu nói trên  đặt ở phía trên và bên phải một chữ dùng làm ký hiệu toán học để phân biệt nó với ký hiệu không có dấu hoặc có nhiều dấu hơn."  đg. quạt nhẹ: cầm quạt phẩy bụi trên bàn.
phe," khối nhiều người gắn bó vì một xu hướng  một mục đích  đối lập với xu hướng  mục đích khác : phe chủ chiến ; phe chủ hòa ; phe xã hội chủ nghĩa."
phe cánh, d. tập hợp người hoặc tổ chức câu kết với nhau vì những quyền lợi không chính đáng (nói khái quát).
phe phái, dt. phe nói chung: có nhiều phe phái. các phe phái đối lập.
phe phẩy, đg. 1. đưa đi đưa lại một cách nhẹ nhàng ung dung: cầm quạt phe phẩy. 2. buôn lậu: bọn phe phẩy bị bắt.
phè," từ đặt sau một số tính từ  để thêm ý quá đáng  quá mức: đầy phè; chán phè; ngang phè."
phè phè, nh. phè: ngang phè phè.
phè phỡn," tt  trgt chỉ nghĩ đến ăn chơi  hưởng lạc thật nhiều: sống cuộc đời xa hoa phè phỡn (trg-chinh)."
phen," d. lần  lượt : nắng mưa đã biết mấy phen đổi đời (k) ; bị bắt năm sáu phen rồi mà vẫn cứ ăn cắp."
phèn, d. 1 tên gọi chung các loại muối kép gồm hai muối sulfat. 2 phèn chua (nói tắt). nước đã đánh phèn.
phèn chua," tên thông thường của sun-phát kép nhôm và ka-li  dùng để đánh nước cho trong  làm thuốc cầm màu trong việc nhuộm và thuốc teo trong y học."
phèn phẹt, rộng bè bè và xấu: mặt phèn phẹt.
phèng la," dt. nhạc khí gõ  phát ra tiếng vang và chói làm bằng đồng thau  hình đĩa tròn."
phèo," ruột non của lợn  bò đã làm thịt." " t. phòi ra  sùi ra: phèo bọt mép." " ph. t. 1. thoảng qua  chóng hết: lửa cháy phèo. 2. nhạt lắm  vô vị lắm: câu chuyện nhạt phèo."
phép," dt 1. lề lối qui định hành động của mọi người trong tập thể: phép vua thua lệ làng (tng). 2. sự đồng ý của cấp trên: được phép nghỉ hai ngày. 3. cách thức tiến hành một việc gì phép đo lường; phép tính. 4. lễ độ: ăn nói phải có phép; người học sinh có phép đối với cô giáo. 5. sự thực hiện một cách mầu nhiệm  theo mê tín: phép tàng hình; hoá phép."
phép tắc," nh. phép  ngh. 1 và 4: phép tắc của triều đình; ăn nói có phép tắc."
phép tính," (toán) phương pháp thực tiễn để suy ra một số mới từ các số khác  theo một quy tắc nhất định."
phét, đg. x. giao hợp (tục).
phét lác, nh. khoác lác.
phê," đg. 1. ghi ý kiến vào đơn của cấp dưới  hay vào bài làm  bài thi. 2. ""phê bình"" nói tắt: phê và tự phê."
phê bình," đg. 1 (id.). xem xét  phân tích  đánh giá ưu điểm và khuyết điểm. phê bình và tự phê bình để rút kinh nghiệm. 2 nêu lên khuyết điểm để góp ý kiến  để chê trách. phê bình sự thiếu trách nhiệm. đấu tranh phê bình. tiếp thu phê bình. 3 nhận xét và đánh giá  làm công việc gọi là phê bình văn học đối với một tác phẩm. phê bình một cuốn tiểu thuyết. nhà phê bình (chuyên làm công tác phê bình văn học)."
phê chuẩn, đgt. xét duyệt cho phép sử dụng hoặc thực hiện: phê chuẩn ngân sách  phê chuẩn kế hoạch.
phê phán," phân tích một hành vi  một học thuyết  một tác phẩm nghệ thuật... rồi đứng trên một quan điểm nào đó mà nhận định cái hay cái dở: phê phán học thuyết nhân mãn."
phề phệ, cg. phệ phệ. có dáng to béo nặng nề: ngồi phề phệ trên giường.
phế," đg. cg. phế bỏ. bỏ đi  không dùng nữa: vua bị phế; phế hết những sách khiêu dâm thời xưa."
phế bỏ, đgt bỏ hẳn đi: phế bỏ những hủ tục trong nông thôn.
phế đế, vua bị truất ngôi.
phế nhân, người tàn tật không làm được việc.
phế phẩm," d. sản phẩm không đúng quy cách  phẩm chất đã quy định. giảm tỉ lệ phế phẩm. hàng phế phẩm."
phế truất," bỏ đi  bãi đi khỏi địa vị cũ."
phế viêm, bệnh sưng phổi.
phệ, t. ph. nói béo chảy xệ xuống : bụng phệ ; béo phệ.
phếch, ph. nói màu đã phai đi gần đến trắng: cái áo bạc phếch.
phên," d. đồ đan bằng tre  nứa  cứng và dày  dùng để che: phên che cửa."
phềnh, t. căng to ra: bụng phềnh vì no quá.
phệnh," 1. d. tượng người có bụng to  bằng gỗ  sành hay sứ  để trẻ em chơi. 2. ph. to lớn  bè bè: ngồi phễnh giữa giường."
phết, đg. cg. phiết. bôi và miết cho đều: phết hồ vào giấy.  đg. đánh trẻ con bằng roi. " nh. phẩy  ngh. 2."
phệt," ph. nói ngồi để mông xát xuống đất  xuống chiếu: ngồi phệt trên vỉa hè."
phều phào, nói dáng và giọng nói yếu ớt của người già móm hoặc người ốm nặng.
phễu," d. đồ dùng có miệng loe  để rót chất lỏng vào vật đựng có miệng nhỏ. lấy phễu rót dầu vào chai. hình phễu."
phi," 1 dt. trai ở bãi cát ven biển  thân dài  vỏ mỏng  màu tím nhạt  thịt ăn được." " 2 dt. tên con chữ thứ hai mươi mốt của chữ cái hi lạp (viết thường là j  viết hoa là f)."  3 dt. vợ lẽ của vua hay vợ của các bậc vương công thời phong kiến: các bà phi trong cung. " 4 đgt. 1. (ngựa) phóng tung vó để chạy với tốc độ rất cao: ngựa phi  phi ngựa. 2. đi nhanh  phóng nhanh: phi nhanh về nhà kẻo tối." " 5 đgt. phóng mạnh các binh khí có mũi nhọn như gươm  kiếm  dao găm: phi dao găm." " 6 đgt. rán hành  tỏi cho dậy mùi thơm  trước khi xào nấu món gì: phi tỏi rồi mới bỏ rau muống vào  phi hành để nấu nước chấm." " 7 lt. ngoài đối tượng nào đó ra  nếu không phải là: phi anh ấy  không ai biết."
phi công, người lái máy bay. phi công vũ trụ. người điều khiển con tàu bay ngoài khí quyển quả đất.
phi cơ, d. máy bay.
phi đao, thứ đao ném để đánh kẻ địch.
phi đội," dt. phân đội chiến thuật cơ bản của không quân  có từ 10-24 máy bay cùng chủng loại  gồm một số biên đội  tác chiến độc lập hoặc trong đội hình của trung đoàn không quân."
phi hành đoàn, d. tập hợp phi hành gia trong một chuyến bay.
phi lao," loài cây cao vót  lá nhỏ hình vảy  rất mảnh  thường trồng ở bãi bể để ngăn các đụn cát di chuyển."
phi lý, ngược lẽ phải : chuyện phi lý.
phi nghĩa, trái với đạo đức: của phi nghĩa.
phi ngựa, cưỡi ngựa cho chạy nhanh.
phi phàm, không phải tầm thường: việc phi phàm.
phi pháo," ""phi cơ và trọng pháo"" nói tắt: tấn công bằng phi pháo."
phi pháp, trái với pháp luật: hành động phi pháp.
phi tang, làm cho mất tang chứng.
phi tần, vợ thứ của vua.
phi thường," t. đặc biệt khác thường  vượt xa mức bình thường  đáng khâm phục. sự cố gắng phi thường. anh dũng phi thường."
phi vụ, nhiệm vụ chiến đấu của máy bay mỗi lần bay ra khỏi căn cứ.
phì," đg. phun ra  bật ra  cho thoát ra: bánh xe phì hơi." " t. béo ra  mập ra theo hướng xấu: mặt phì."
phì cười, không nhịn được mà bật ra tiếng cười.
phì nhiêu," tt. (đất đai) màu mỡ  rất tốt đối với cây trồng: đồng ruộng phì nhiêu  đất đai phì nhiêu."
phì nộn, béo tốt: thân thể phì nộn.
phì phà, nh. phì phèo.
phì phèo, nh. phì phà. hít vàp thở ra luôn: phì phèo điếu thuốc.
phì phị, hơi phị: mặt phì phị.
phỉ, d. giặc cướp: lùng bắt phỉ.  đg. nhổ: phỉ nước bọt. ngr. khinh bỉ: làm thế người ta phỉ vào mặt cho. " cg. phỉ dạ  phỉ lòng. t. thỏa thích: đi chơi chưa phỉ; ăn cho phỉ."
phỉ báng," đgt (h. phỉ: nói xấu; báng: chê cười) chê bai  nói xấu người khác: phỉ báng bạn bè là một thói xấu."
phỉ nhổ, khinh bỉ: phỉ nhổ kẻ bất lương.
phỉ phong," rau phỉ và rau phong  tượng trưng cho sự trong sạch của người đàn bà (cũ): thói nhà băng tuyết  chất hằng phỉ phong (k)."
phí, cg. phí phạn. 1. đg. làm mất đi một cách vô ích: phí nhiều công sức. 2. ph. quá mức cần dùng: dùng phí thì giờ.
phí phạm," biến âm của ""phí phạn""."
phí tổn, d. các khoản chi tiêu vào công việc gì (nói tổng quát). tính toán mọi phí tổn sửa chữa căn nhà. giảm bớt phí tổn vận chuyển.
phị, t. béo xệ: mặt phị.
phía," dt. 1. vị trí  khoảng không gian được xác định bởi một vật chuẩn nhất định  trong sự đối lập với các vị trí  hướng khác: phía trước mặt  phía ngoài đường  phía bên kia sông. 2. tập thể người có chung những đặc điểm nhất định  đối lập với những tập thể khác: ý kiến các phía trong hội nghị không thống nhất với nhau  phía nhà trai  phía nhà gái đều hài lòng."
phích," d. bình thủy tinh có hai lớp vỏ  giữa là một khoảng chân không cách nhiệt  dùng để giữ cho nước nóng lâu hay nước đá chậm tan."  d. phiếu ghi tên sách ở thư viện.  d. cái dùng để cắm vào ổ nối với dòng điện mà lấy điện.
phịch," đgt  trgt nói đặt một vật nặng xuống đất với một tiếng trầm: một người đàn bà đặt phịch một cái thúng cắp ở nách xuống đất (ng-hồng)."
phiếm," t. ph. không thiết thực  không có mục đích: chuyện phiếm; chơi phiếm."
phiếm chỉ," chỉ một cách rộng rãi  không cụ thể  rõ rệt."
phiếm luận," đg. (id.). bàn rộng và chung chung  không thiết thực."
phiếm thần luận, môn triết học duy tâm cho rằng có một thần bao gồm tất cả vạn vật trong trời đất.
phiên," 1 dt. 1. lần mà từng người  từng nhóm phải đảm nhiệm để đảm bảo tính liên tục: phiên trực ban  cắt phiên gác  thay phiên nhau. 2. lần họp: phiên bế mạc hội nghị  mở phiên toà công khai  phiên chợ tết." " 2 dt. ti coi về việc hành chính  thời xưa: bên phiên bên niết."  3 đgt. chuyển từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác hoặc chuyển từ loại kí hiệu này sang kí hiệu khác: phiên cái âm này sang tiếng pháp.
phiên âm, đgt (h. phiên: lật ngược lại; âm: tiếng) chuyển âm tiếng nước ngoài sang âm tiếng nước mình: phiên âm các danh từ địa lí theo đúng cách đọc.
phiên dịch, 1. đg. chuyển từ tiếng nước này sang tiếng nước khác bằng cách nói hoặc viết. 2. d. người làm việc trên.
phiên phiến," gọn gàng cho chóng xong: cấp giấy tờ phiên phiến  đừng gây khó dễ quá."
phiền," i t. 1 có tâm trạng buồn  khó chịu vì phải lo nghĩ nhiều. cha mẹ phiền vì nỗi con hư. 2 rầy rà  rắc rối  sinh nhiều chuyện phải bận lòng. nhỡ tàu thì phiền lắm. nhờ vả nhiều cũng phiền. làm phiền ông ấy nhiều quá." " ii đg. quấy rầy do nhờ vả điều gì đó (thường dùng trong lời yêu cầu một cách lịch sự người khác làm việc gì). tự làm lấy  không muốn  đến ai. phiền anh chuyển hộ bức thư."
phiền hà," đgt. gây rắc rối  phức tạp cho người khác: giấy tờ thủ tục hết sức phiền hà  không nên làm phiền hà người ta mãi."
phiền lòng, tt buồn bực trong lòng: học sinh chớ làm phiền lòng thầy giáo.
phiền luỵ," làm rầy rà gây khó khăn khi nhờ vả: ở chơi hàng tháng trong khi người ta túng  phiền lụy quá."
phiền muộn, buồn rầu : phiền muộn vì thất bại.
phiền não, buồn khổ lắm: phiền não về tình duyên.
phiền nhiễu," đg. quấy rầy nhiều  hết việc này đến việc khác  làm cho khó mà chịu nổi. bộ đội đóng quân cả tháng  không hề phiền nhiễu dân."
phiền phức," tt. phức tạp  lôi thôi  rắc rối  gây nhiều phiền hà cho người khác: nhiều thủ tục phiền phức  công việc đơn giản  chẳng có gì phiền phức cả."
phiền toái, vụn vặt lôi thôi: lắm chuyện đôi co phiền toái.
phiến," dt vật hình khối thường vuông vắn: phiến gỗ  phiến đá."
phiến diện," chỉ có một chiều  một bên  không đầy đủ: lý luận phiến diện."
phiến loạn, xúi giục làm loạn.
phiết, cg. phết. bôi và miết cho đều: phiết hồ vào giấy.
phiêu bạt, trôi giạt nay đây mai đó: cuộc đời phiêu bạt.
phiêu lưu, i đg. (id.). như phiêu bạt. sống phiêu lưu nơi đất khách quê người. " ii t. có tính chất liều lĩnh  vội vàng  không tính toán kĩ trước khi làm  không lường đến hậu quả nghiêm trọng có thể có. chủ trương . một hành động phiêu lưu quân sự."
phiếu," dt. 1. tờ giấy có một cỡ nhất định dùng ghi chép nội dung nào đó: phiếu thư mục. 2. tờ giấy ghi rõ một quyền lợi nghĩa vụ gì đó: phiếu cung cấp  phiếu chi thu  hối phiếu  ngân phiếu  tín phiếu  trái phiếu. 3. mảnh giấy ghi tên người mình tín nhiệm khi bầu cử hoặc ý kiến  biểu quyết tự tay mình bỏ vào hòm phiếu: bỏ phiếu  cổ phiếu  công phiếu  đầu phiếu  kiểm phiếu  phổ thông đầu phiếu."
phim," dt (anh: film) 1. vật liệu trong suốt có tráng một lớp thuốc ăn ảnh  dùng để chụp ảnh: ngày tết mua một cuộn phim về chụp gia đình. 2. cuộn đã chụp nhiều ảnh dùng để chiếu lên màn ảnh: mua cuốn phim về lưu bình-dương lễ."
phím," d. miếng gỗ hay xương nhỏ gắn vào đàn  để đỡ dây đàn  làm cho dây đàn có thể phát ra những âm khác nhau."
phin," d. vải mịn  nhỏ sợi: áo cánh phin."  d. cái lọc cà-phê.
phinh phính, hơi phính: má phinh phính.
phình," t. to ra  phồng lên: ăn no phình bụng."
phỉnh, đg. cg. phỉnh phờ. nói khéo cho người ta thích để lừa dối.
phỉnh mũi, rất sướng vì được tâng bốc.
phỉnh phờ, nh. phỉnh.
phĩnh, nói mặt hay chân tay sưng to lên vì phù.
phính, t. nói má to đầy thịt.
phịu, t. nói trẻ con mặt nặng vì tức giận: bị mắng mặt phịu ra.
pho, từ đặt trước những danh từ chỉ sự vật có đủ các bộ phận: pho sách; pho tượng toàn thân.
phò, đgt giúp đỡ: lịch sử còn nêu gương những vị anh hùng phò vua cứu nước.
phò mã, con rể vua.
phò tá, đi theo mà giúp đỡ.
phó, 1 i d. (id.). người trực tiếp giúp việc và khi cần thiết có thể thay mặt cho cấp trưởng. quan hệ giữa cấp trưởng và cấp phó. " ii yếu tố ghép trước hoặc ghép sau để cấu tạo danh từ  có nghĩa ""người cấp "". phó giám đốc. phó chủ nhiệm. đại đội phó. cục phó."  2 d. (cũ; thường dùng trước d. chỉ nghề thủ công). người thợ thủ công. phó mộc. phó nề. bác phó cả (bác thợ cả). " 3 đg. (kng.). giao cho  để cho chịu trách nhiệm hoàn toàn. mọi việc đều phó cho mình nó."
phó bảng," người được đỗ thêm trong kỳ thi hội  sau tiến sĩ (cũ)."
phó mát, dt. pho-mát.
phó mặc," giao đứt cho  khoán hẳn cho mà không dòm ngó đến nữa: chớ phó mặc việc nhà cho mấy đứa trẻ."
phó sứ," d. 1. chức quan ngoại giao đi sứ nước ngoài  ở dưới chức chánh sứ (cũ). 2. viên quan thực dân cai trị một tỉnh  dưới viên công sứ  trong thời pháp thuộc."
phó thác," đgt (h. phó: trao cho; thác: gửi) giao cho người mình tin cẩn: cũng liều phó thác tấm thân  khi vui cũng chỉ tấn tần mà thôi (cd)."
phó tiến sĩ, học vị sát ngay dưới học vị tiến sĩ.
phó từ," một loại từ dùng để bổ nghĩa cho một động từ  một tính từ hoặc một phó từ khác (như ""nhanh"" trong ""đi nhanh""  ""quá"" trong ""đẹp quá""  ""rất"" trong ""nó học rất lười"")."
phoi, d. 1. bụi đất hay bụi đá trong lỗ khoan. 2. miếng kim loại mỏng bật ra từ khối kim loại bị bào.
phòi," t. lòi ra  sùi ra: bóp phòi ruột con cá."
phong," 1 d. bệnh do vi khuẩn gây viêm mãn tính da  niêm mạc và thần kinh ngoại biên  làm lở loét và cụt dần từng đốt ngón tay  ngón chân." " 2 d. gói  bọc vuông vắn  thường bằng giấy gấp lại và dán kín. một phong bánh khảo. phong thư." " 3 đg. 1 (nhà vua) ban  cấp chức tước  đất đai. phong tước hầu. phong ấp. sắc phong. 2 (nhà nước) tặng chức vị  danh hiệu. phong danh hiệu anh hùng. phong thiếu tướng."
phong ba," d. t. 1. x. bão. 2. sóng gió  có nhiều thay đổi lớn: cuộc đời phong ba. ngb. cơn giận: nổi cơn phong ba."
phong bao," gói tiền tặng để trả ơn  mừng tuổi..."
phong bì, dt. bao giấy đựng thư gửi đi: cắt phong bì  mua mấy chiếc phong bì.
phong cách," d. 1. dáng bộ  điệu bộ. 2. cg. văn phong. lối diễn ý (tư tưởng  tình cảm) của một nhà văn  một nghệ sĩ nói chung  và là kết quả của sự vận dụng các phương tiện biểu đạt lựa chọn theo đề tài hay thể loại hoặc theo phản ứng của tác giả đối với hoàn cảnh: phong cách của nguyễn du; phong cách của thế kỷ xvii ở pháp. 3. tác phong và cách thức làm việc: phong cách học tập."
phong cảnh," dt (h. phong: gió; cảnh: cái hiện ra trước mặt) khung cảnh tự nhiên: bước dần theo ngọn tiểu khê  lần xem phong cảnh có bề thanh thanh (k)."
phong cầm, nhạc cụ gồm nhiều lưỡi gà bằng kim loại phát ra tiếng khi người ta kéo ra kéo vào.
phong dao," bài hát  câu hát dân gian không có điệu khúc nhất định."
phong độ, phong cách và thái độ: vẫn giữ được phong độ xưa.
phong kế, máy đo tốc độ của gió.
phong kiến, i d. 1 (id.). chế độ phong kiến (nói tắt). tư tưởng chống phong kiến. 2 những người thuộc giai cấp thống trị trong chế độ phong kiến (nói tổng quát). phong kiến câu kết với đế quốc. " ii t. thuộc về chế độ hoặc giai cấp   có tính chất phong kiến. tư tưởng phong kiến. lối bóc lột phong kiến. anh ấy còn phong kiến nặng (kng.; còn nặng tư tưởng phong kiến)."
phong lan," dt. loại lan mọc bám trên cành  thân cây  có hoa đẹp và thơm."
phong lưu," t. 1. có những cử chỉ lịch sự (cũ): thái độ phong lưu. 2. làm ăn khá giả  ở mức dư dật: rủ nhau đi cấy đi cày  bây giờ khó nhọc có ngày phong lưu (cd). 3. chơi bời trăng hoa (cũ): bình khang là chốn phong lưu (văn cổ)."
phong nguyệt, ngb. từ cũ chỉ thú vui du ngoạn.
phong nhã," tt (h. phong: dáng dấp; nhã: thanh tao) có dáng dấp thanh tao: phong tư tài mạo tót vời  vào trong phong nhã ra ngoài hào hoa (k)."
phong phanh," 1. t. trống trải không kín đáo: cửa ngỏ phong phanh. 2. ph. nói quần áo mặc ít  hở và mỏng: rét thế mà mặc phong phanh có một tấm áo."
phong phú, dồi dào đầy đủ: ý kiến phong phú ; sản vật phong phú.
phong quang," có vẻ đẹp  có cảnh đẹp (cũ): vẻ phong quang."
phong sương, gió và sương. ngb. những nỗi gian nan khó nhọc: dầu dãi phong sương.
phong tặng, cấp phẩm hàm cho cha mẹ kẻ làm quan to.
phong thái, phong cách và thái độ (cũ): phong thái nho nhã.
phong thanh," đồn đại  chưa có gì thật chính xác: nghe phong thanh anh sắp cưới vợ."
phong thấp, (y) x. thấp.
phong thổ, môi trường tự nhiên do khí hậu cùng với các điều kiện vật chất khác gây nên: không quen phong thổ châu phi.
phong tình," có tính trăng hoa  lẳng lơ: một gã phong tình; câu chuyện phong tình."
phong trào, dt. hoạt động lôi cuốn được đông đảo người tham gia: phong trào thi đua  phong trào làm thuỷ lợi.
phong trần, ngb. long đong vất vả: kiếp phong trần đến bao giờ mới thôi (k).
phong tục," thói quen xã hội của một địa phương  một nước: phong tục nhuộm răng."
phong tư," dáng người  cốt cách: phong tư tài mạo tuyệt vời (k)."
phong vân, ngb. nói cảnh gặp thời: phong vân gộp hội anh hào ra tay (cd).
phong vận," phong lưu tao nhã: có chiều phong vận  có chiều thanh vân (k)."
phòng, 1 dt 1. buồng lớn: phòng làm việc của giám đốc. 2. nơi thực hiện một thao tác: phòng thí nghiệm. 3. đơn vị công tác: phòng giáo dục huyện; phòng hành chính; phòng đối ngoại; phòng thông tin.  2 đgt liệu trước để tránh tai hại: phòng trước sự bất trắc; phòng lũ lụt; phòng cháy; phòng chống bướu cổ.
phòng bệnh," môn y học lấy việc giữ gìn sức khỏe và ngăn ngừa bệnh tật làm nguyên tắc  lấy việc gây tập quán vệ sinh  phát triển thể dục làm phương châm  nhằm tiêu trừ bệnh tật và phát triển sức khỏe cho người ta."
phòng bị, đg. đề phòng sẵn. đánh bất ngờ khi địch không phòng bị.
phòng dịch, đgt (h. dịch: bệnh truyền nhiễm) giữ gìn để ngăn ngừa bệnh truyền nhiễm: trong mùa viêm nhiệt công tác phòng dịch là rất quan trọng.
phòng gian, lo liệu trước để ngăn chặn kẻ gian hoạt động.
phòng không, việc chuẩn bị nhằm ngăn ngừa và chống lại sự oanh tạc hay bắn phá của máy bay địch.
phòng ngự," đg. phòng chống và đánh trả  đẩy lui các cuộc tiến công của đối phương."
phòng ngừa," đgt. phòng không cho điều bất lợi  tai hại xảy ra: phòng ngừa dịch bệnh."
phòng ốc, nhà cửa (cũ): sửa sang phòng ốc.
phòng thân, giữ mình: mang thuốc phòng thân.
phòng thí nghiệm," d. phòng  cơ sở có những thiết bị cần thiết để tiến hành thí nghiệm khoa học  nghiên cứu khoa học. phòng thí nghiệm vật lí."
phòng thủ, chuẩn bị lực lượng và phương tiện để chống sự tấn công từ ngoài vào: phòng thủ biên giới. phòng thủ thụ động. bảo vệ thường dân tránh những cuộc đánh phá của máy bay địch.
phòng tuyến," d. đường nối liền những vị trí đóng quân nhằm bảo vệ một vị trí xung yếu  một vùng đất đai quan trọng."
phòng xa," đgt. đề phòng trước  ngăn ngừa điều không hay có thể xảy ra: phòng xa mọi bất trắc."
phỏng, 1 đgt bắt chước: vở kịch ấy phỏng theo một cuốn tiểu thuyết.  trgt ước chừng: tính  xem còn đủ tiền đi du lịch hay không; đoán phỏng là anh ấy sẽ về kịp làm giỗ mẹ.  2 tt (đph) như bỏng: cháu nó bị phỏng nước sôi. " 3 trgt liệu chừng: nhìn trời mà than vãn  phỏng anh có chịu được không? (hgđthúy)."  4 trgt phải không: đã sang ông lí đánh tổ tôm rồi phỏng (ng-hồng); đồng chí về công tác ở nông trường điện-biên-phủ phỏng? (ngtuân).
phỏng chừng, ước độ: phỏng chừng hai cây số.
phỏng đoán, đoán trên căn cứ không thật vững chắc.
phỏng độ, nh. phỏng chừng.
phỏng vấn, đg. hỏi ý kiến để công bố trước dư luận. phỏng vấn bộ trưởng bộ ngoại giao. cuộc phỏng vấn. trả lời phỏng vấn (những câu hỏi phỏng vấn).
phóng," 1 đgt. nhân bản vẽ  bản in  tranh ảnh to hơn: phóng ảnh  phóng bản thiết kế gấp đôi."  2 đgt. 1. làm cho rời khỏi vị trí xuất phát với tốc độ cao: phóng lao  phóng tên lửa  phóng tàu vũ trụ. 2. chuyển động với tốc độ cao: phóng một mạch về nhà  phóng xe trên đường phố. " 3 đgt. (viết  vẽ) rập theo mẫu có sẵn: viết phóng  vẽ phóng bức tranh." " 4 đgt.  lóng tiêm ma tuý."
phóng đãng," tt (h. phóng: buông thả; đãng: không bó buộc) bừa bãi  không chịu theo phép tắc  kỉ luật gì: thật khó đưa con người phóng đãng ấy vào nền nếp; cái âm nhạc ấy kể là cái âm nhạc phóng đãng (ng-hồng)."
phóng điện, (lý) đg. 1. cho dòng điện chạy ra: ác-qui phóng điện. 2. phát một dòng điện mạnh: phóng điện trong khí kém.
phóng hoả, ném lửa vào cho cháy: phóng hỏa đốt cháy đồn giặc.
phóng khoáng, không chịu những sự bó buộc vụn vặt: tính tình phóng khoáng.
phóng sinh, 1. nói người theo phật giáo đem thả những cầm thú bắt được. 2. bỏ mặc không trông nom đến: nhà cửa để phóng sinh.
phóng sự, thể văn chú trọng diễn tả sự thật mà mình trông thấy và giải đáp các vấn đề do những sự thật ấy nêu ra.
phóng tác," xây dựng một kịch bản hay một chuyện phim bằng nội dung một tác phẩm thuộc một ngành nghệ thuật khác (tiểu thuyết  ký sự...)."
phóng tay, mạnh bạo và rộng rãi.
phóng thanh, nói máy có tác dụng làm cho tiếng nói to ra để cho nhiều người nghe được.
phóng thích, thả những kẻ bị bắt ra : phóng thích tù binh.
phóng túng," tự do  quá trớn  không chịu khép mình vào kỷ luật  đạo đức: ăn chơi phóng túng."
phóng uế," đg. ỉa đái không đúng nơi  đúng chỗ."
phóng viên," dt. người chuyên đi lấy tin để viết bài công bố trên đài  báo: phóng viên báo nhân dân  phóng viên đài truyền hình việt nam  phóng viên đài tiếng nói việt nam  các phóng viên nước ngoài."
phóng xạ," đgt (lí) (h. phóng: buông thả; xạ: bắn ra) nói một số nguyên tố như ra-đi  u-ran có khả năng biến hoá một cách tự phát thành những nguyên tố khác và trong quá trình đó  phóng ra một số bức xạ: các đồng vị phóng xạ được sử dụng rộng rãi trong khoa học kĩ thuật và các ngành kinh tế quốc dân."
phót," ph. nói cách nhảy nhanh  đánh thoắt một cái: nhảy phót lên giường."
phọt, đg. bật mạnh ra thành tia: phọt máu.
phô, đg. cg. phô bày. bày ra để khoe: phô quần áo mới.
phô bày, nh. phô.
phô diễn," trình bày ý kiến  lời lẽ."
phô trương," bày ra để trang hoàng bề ngoài : phải thiết thực  không nên phô trương."
phổ biến," i t. 1 có tính chất chung  có thể áp dụng cho cả một tập hợp hiện tượng  sự vật. quy luật phổ biến của tự nhiên. nguyên lí phổ biến. 2 thường có  thường gặp ở nhiều nơi  nhiều người. hiện tượng phổ biến. lối sống mới ngày càng trở thành phổ biến."  ii đg. làm cho đông đảo người biết bằng cách truyền đạt trực tiếp hay thông qua hình thức nào đó.  kinh nghiệm. sách phổ biến khoa học - kĩ thuật.
phổ cập, đg. làm cho đến khắp mọi nơi: phổ cập giáo dục.
phổ độ, cứu độ khắp cả (từ nhà phật): phổ độ chúng sinh.
phổ thông," tt. thông thường  không phải chuyên sâu  hợp với số đông: kiến thức phổ thông  chương trình phổ thông."
phố," dt 1. đường ở thành phố hay thị trấn  hai bên có nhà cửa: ra phố mua hàng; lên phố hàng-đào. 2. (đph) cửa hàng: mua thuốc bắc ở phố nào?."
phố phường, phố và phường nói chung: hà nội xưa ba mươi sáu phố phường (cd). 2. phố nói chung: phố phường vắng ngắt.
phố xá, đường phố nói chung: phố xá đầy người.
phốc, ph. nói đá mạnh: đá phốc vào bụng dưới.
phôi," d. sản phẩm của sự giao hợp  mới hình thành từ trứng ra và chưa có những đặc tính của loài."
phôi pha, phai nhạt đi kém vẻ tươi thắm : ngày xuân mòn mỏi má hồng phôi pha (k) .
phôi sinh học, môn học về sự phát triển của sinh vật từ lúc còn ở trạng thái phôi đến khi trưởng thành.
phôi thai, i d. cơ thể sinh vật ở giai đoạn phát triển đầu tiên. phôi thai phát triển tốt. " ii đg. mới hình thành  mới nảy sinh  còn rất non yếu. phong trào mới . một nền công nghiệp trong thời kì phôi thai."
phổi," dt. cơ quan hô hấp hình túi  ở trong cơ thể của người hoặc động vật: lá phổi  sưng phổi."
phổi bò," t. nhẹ dạ  thiếu suy nghĩ trước khi nói hay làm."
phối cảnh, cách vẽ to nhỏ tùy theo cảnh vật ở vị trí gần hay xa.
phối hợp, bố trí cùng nhau làm theo một kế hoạch chung để đạt một mục đích chung: các binh chủng phối hợp tác chiến.
phôm phốp, nói béo trắng: béo phôm phốp.
phồn hoa, ồn ào và xa hoa: chốn thành thị phồn hoa.
phồn thịnh, nh. phồn vinh.
phồn vinh, phát triển tốt đẹp: nên kinh tế phồn vinh.
phông," d. tấm vẽ cảnh trang trí ở cuối sân khấu  đối diện với người xem."
phồng, 1 đgt căng tròn và to ra: phồng má; phồng mồm.  trgt làm cho căng ra: bơm  bánh xe; nhét kẹo phồng túi. " 2 đgt nói da rộp lên: kéo mạnh cái thừng  phồng cả tay."
phổng, t. nở to ra: sướng phổng mũi.
phổng phao, béo mập: thân thể phổng phao.
phỗng, d. 1. tượng bằng đất thường đặt đứng hầu ở đền thờ. 2. hình người nhỏ ngộ nghĩnh bằng sành hay bằng sứ để trẻ con chơi. " đg. 1. lấy bớt của người khác (thtục). phỗng tay trên. nh. phỗng. 2. gọi ăn trong một ván bài tổ tôm  tài bàn  một con bài thứ ba của bất cứ người nào khi trong tay mình có hai con như thế."
phốp pháp, to lớn vạm vỡ.
phơ, ph. cg. phơ phơ. nói mái tóc hay râu bạc hoàn toàn: đầu bạc phơ.
phờ," t. có dáng mệt mỏi lắm  như mất hết tinh thần: mệt phờ; phờ người ra."
phở," d. món ăn gồm có bánh tráng thái nhỏ và thịt bò  thịt gà hoặc thịt lợn  chan nước dùng  hoặc xào với hành mỡ."
phơi," đg. 1. cg. phơi phóng. rải ra  chăng lên cho khô : phơi quần áo. 2. bày ra  bày trơ ra : phơi bụng."
phơi bày, đg. để lộ rõ cái xấu xa ra ngoài trước mắt mọi người. phơi bày bản chất xấu xa. âm mưu đen tối bị phơi bày trước ánh sáng.
phơi phóng, nh. phơi ngh.1: quần áo phơi phóng cẩn thận.
phơi phới," tt. 1. phấn chấn  vui tươi  đầy sức sống vì đang phát triển mạnh và có nhiều hứa hẹn: tuổi xuân phơi phới  lòng xuân phơi phới  chén xuân tàng tàng (truyện kiều). 2. mở rộng và tung bay trước gió: cờ bay phơi phới."
phơn phớt, 1. t. nói màu rất nhạt: màu hoa đào phơn phớt. 2. ph. qua loa: nói phơn phớt
phởn, t. hả hê hào hứng (thtục): có gì vui mà phởn thế?
phớn phở, tươi tỉnh và hả hê: tinh thần phớn phở.
phớt, ph. nói màu nhạt: đỏ phớt. " đg. bỏ qua  không cần chú ý đến (thtục): bảo thế mà nó cứ phớt không nghe."
phớt tỉnh," cg. phớt đều. lờ hẳn đi  không thèm để ý đến (thtục)."
phu, 1 dt người dân lao động phải làm những công việc nặng nhọc trong chế độ cũ: phu xe; phu mỏ; phu đồn điền. " 2 dt ba quân bài tổ tôm khớp với nhau theo qui ước: ba quân tam vạn  tam sách và thất vận là một phu."  3 đgt thoả; bõ: hãy xin báo đáp ân tình cho phu (k); chữ ân uy lớn nhỏ đều phu (văn tế tvts); cho phu lòng khách bõ công đợi chờ (nđm).
phu nhân, d. 1. vợ vua chư hầu thời phong kiến. 2. chức vua phong cho vợ các quan to thời phong kiến. 3. người đàn bà quý phái.
phu phen, phu nói chung: phu phen đi đắp đường.
phu phụ, vợ chồng (cũ).
phu quân, từ mà người vợ dùng để gọi chồng (cũ).
phu thê," d. (cũ; dùng sau d.  kết hợp hạn chế). vợ chồng. nghĩa phu thê."
phu tử, từ mà học trò dùng để tôn xưng thầy học (cũ): la-sơn phu tử.
phù," (y) d. chứng bệnh do nước ứ đọng trong các mô dưới da  khiến cho da sưng phồng lên."  d. nh. bùa.  tiếng thổi ở miệng ra: thổi phù.
phù chú," nói thầy phù thủy dùng lá bùa và câu chú để đuổi tà ma  theo mê tín."
phù dâu, người con gái đi theo cạnh cô dâu trong lễ cưới.
phù du," i. dt. sâu bọ nhỏ  có cánh bay được  sống ở dưới nước thời gian rất ngắn. ii. tt. ngắn ngủi (cuộc đời): cảnh phù du trông thấy mà đau (cung oán ngâm khúc)."
phù dung," d. loài cây cùng họ với cây bông  hoa to và đẹp  sáng nở thì màu trắng  chiều tàn thì màu hồng  trồng làm cảnh. 2. từ văn học cũ chỉ người phụ nữ đẹp: vẻ phù dung một đóa khoe tươi (cgo)."
phù hiệu, vật để bày tỏ một ý gì thường dùng để đeo: phù hiệu trong quân đội.
phù hoa," màu mỡ bề ngoài: phù hoa giả  phong lưu mượn (tng)."
phù hộ," nói quỷ thần giúp đỡ  theo mê tín."
phù hợp, đgt (h. phù: họp lại; hợp: giống nhau) khớp đúng với nhau: cách mạng khoa học kĩ thuật còn có nhiệm vụ xây dựng thành công một nền khoa học và kĩ thuật tiên tiến phù hợp với tình hình nước ta (vnggiáp).
phù kế, (lý) dụng cụ gồm một cái phao thả nổi trong chất lỏng và dùng để đo tỉ trọng của chất đó.
phù phép," phép thuật của phù thủy dùng để sai khiến quỷ thần  theo mê tín."
phù phiếm," t. viển vông  không có nội dung thiết thực  không có giá trị thực tế. câu chuyện phù phiếm. lối văn chương phù phiếm."
phù rể, người con trai đi theo cạnh chú rể trong lễ cưới.
phù sa," dt. đất mịn  nhiều chất màu được cuốn theo dòng nước  hoặc lắng đọng lại ven sông: đất phù sa  phù sa màu mỡ  dòng sông chở nặng phù sa."
phù sinh," t. cg. phù thế. nói cuộc đời bềnh bồng trôi giạt  theo nhân sinh quan của người yếm thế: kiếp phù sinh trông thấy mà đau (cgo)."
phù thế, nh. phù sinh.
phù trì, giúp đỡ và giữ gìn (cũ).
phù trợ, nh. phù tá.
phù vân, đám mây nổi và dễ tan. ngb. x. của phù vân.
phủ," d. 1. trụ sở của cơ quan hành chính trên cấp bộ : phủ chủ tịch ; phủ thủ tướng. 2. cấp chính quyền trên cấp bộ : phủ thủ tướng ban hành nghị định thành lập bộ văn hóa. 3. khu vực hành chính xưa trong một tỉnh  quan trọng hơn huyện : phủ hoài đức."  đg. che trùm kín lên : đất phủ dây khoai. " đg. nói một số động vật giao cấu  như ngựa  rắn..."
phủ doãn," chức quan của triều đình huế  cai trị tỉnh sở tại của kinh thành."
phủ đầu," đg. áp đảo tinh thần ngay từ đầu để giành thế chủ động  khi đối phương chưa kịp chuẩn bị. đánh phủ đầu. mắng phủ đầu. đòn phủ đầu."
phủ định," đgt. bác bỏ  không công nhận: phủ định ý kiến của chủ toạ  không ai có thể phủ định được điều đó."
phủ nhận, đgt (h. phủ: chẳng; nhận: thừa nhận) không thừa nhận; không cho là đúng: cụ bảng thân sinh phủ nhận thuyết trung quân (vnggiáp); không thể phủ nhận toàn bộ những giá trị văn hoá ngày trước (đgthmai).
phủ phục, lạy sụp xuống đất (cũ).
phủ quyết," đg. 1. biểu quyết chống lại : kiến nghị bị phủ quyết. 2. bác bỏ  không thi hành."
phủ tạng," d. 1. từ chỉ những bộ phận trong ngực và bụng  theo y học cũ. 2. từ chỉ chung tất cả các bộ phận bên trong người."
phủ thừa, chức dưới chức phủ doãn.
phũ," t. (lời nói  hành động) thô bạo đến mức tàn nhẫn. mắng rất phũ. nói phũ. đánh phũ tay."
phũ phàng," tt. tàn nhẫn  ghẻ lạnh  không một chút thương cảm: nói với bạn một cách phũ phàng  đối xử phũ phàng với nhau  phải tay vợ cả phũ phàng (truyện kiều)."
phú," d. một thể văn vần của trung quốc và của việt nam  không hạn định số câu  số chữ: bài phú tụng tây hồ của nguyễn huy lượng."  đg. cg. phú tính. nói tạo hóa dành cho một tính bẩm sinh: trời phú tính hiền cho anh ta.
phú hào, người giàu và có thế lực trong một địa phương (cũ).
phú nông," dt (h. phú: giàu; nông: làm ruộng) người có ruộng  nhưng chỉ tự lao động một phần  còn phải thuê mướn người cày cấy: phú nông tham gia lao động chính  nhưng có bóc lột bần cố nông (trg-chinh)."
phú ông, người đàn ông giàu có (cũ).
phú quí, x. phú quý.
phú quý, giàu sang: phú quý sinh lễ nghĩa (tng).
phụ," 1 dt vợ: phu quí  phụ vinh (tng)." " 2 đgt 1. không trung thành: thẹn với non sông  thiếp phụ chàng (chmtrinh). 2. cư xử tệ bạc: có oản anh tình phụ xôi  có cam phụ quýt  có người phụ ta (cd)."  3 đgt giúp thêm vào: phụ một tay cho chóng xong. " tt  trgt 1. cộng thêm vào: diện tích . 2. không phải là chính: thuế phụ; anh lái phụ; sản phẩm phụ; công trình phụ."
phụ âm," âm phát từ thanh quản qua miệng  chỉ khi phối hợp với nguyên âm mới thành tiếng trong lời nói : b  c  d  l... là những phụ âm."
phụ bạc," đg. đối xử tệ bạc  không kể gì đến tình nghĩa (thường nói về tình nghĩa yêu đương  vợ chồng). phụ bạc người yêu. bị chồng phụ bạc."
phụ bản," ảnh hoặc tranh in rời  gập hoặc dán hờ trong sách hay tạp chí."
phụ cận, giáp gần chung quanh: vùng phụ cận thành phố.
phụ cấp, i. đgt. cấp thêm ngoài khoản chính: tiền phụ cấp. ii. dt. khoản tiền phụ cấp: phụ cấp tàu xe  hưởng phụ cấp công tác phí.
phụ đạo," d. 1. thầy dạy vua khi còn nhỏ (cũ). 2. đg. nói giáo viên giúp đỡ cho học sinh hiểu thêm bài  ngoài giờ lên lớp."
phụ hệ, chế độ gia tộc qui định quyền thuộc về cha.
phụ huynh, dt (h. phụ: cha; huynh: anh) người có trách nhiệm trong gia đình đối với việc giáo dục con em: nhà trường mời phụ huynh học sinh đến họp để tổng kết năm học; phụ huynh đời trần đã bừng bừng nổi dậy (hcm).
phụ khoa," ngành y học chuyên nghiên cứu về mặt hình thái  sinh lý và bệnh lý cơ thể và  nói riêng  bộ phận sinh dục của đàn bà."
phụ lão, người già.
phụ lục, d. phần tài liệu kèm thêm để bổ sung cho nội dung của tài liệu chính.
phụ mẫu, cha mẹ (cũ).
phụ nữ," dt. người thuộc giới nữ  thường dùng để chỉ người lớn tuổi: hội phụ nữ  giải phóng phụ nữ  nhiều phụ nữ tham gia công tác xã hội với chức vụ  trọng trách cao."
phụ tá," dt (h. phụ: giúp đỡ  tá: giúp việc) người giúp việc: trong phòng thí nghiệm  giáo sư cần người phụ tá."
phụ thân, d. (cũ; trtr.). cha (không dùng để tự xưng).
phụ thu, thu thêm vào phần thu chính: thuế phụ thu.
phụ thuộc, 1. đg. chỉ thực hiện được nhờ những nhân tố bên ngoài: việc xây dựng phụ thuộc vào nhân công vật liệu... 2. t. cần được giúp đỡ mới có thể tồn tại nhưng đồng thời lại bị ràng buộc bằng những điều kiện thiệt cho mình: kinh tế phụ thuộc; nước phụ thuộc.
phụ tình, phụ bạc đối với người mà mình đã yêu.
phụ tố," phần ghép vào một từ  trước  sau hoặc trong gốc từ (tiền tố  hậu tố  trung tố) để biến nghĩa hoặc thay đổi chức năng của từ."
phụ trách, đgt. 1. đảm nhận trách nhiệm nào đó: phụ trách đào tạo  phụ trách sản xuất. 2. phụ trách công tác thiếu niên nhi đồng: họp các cán bộ đoàn và phụ trách  báo cáo với anh phụ trách.
phụ trương, dt (h. phụ: thêm vào; trương: trang giấy) trang in thêm ngoài số trang thường xuyên của một tờ báo hoặc một tạp chí: tờ báo hôm nay có một phụ trương về văn nghệ.
phụ tùng," bộ phận nhỏ của một vật  có thể thay thế được khi hỏng hay mòn : phụ tùng ô-tô ; trục  ổ líp... là phụ tùng của xe đạp."
phụ tử, cha con (cũ): tình phụ tử. " loài cây cao chừng một mét  hoa màu xanh  quả đen và nhỏ  củ dùng làm thuốc."
phúc," i d. điều may lớn  điều mang lại những sự tốt lành lớn; trái với hoạ. con hơn cha là nhà có phúc (tng.). phúc nhà anh ta còn to lắm (kng.; gặp hoạ  nhưng vẫn còn may)." " ii t. (kng.; thường dùng trong câu biểu cảm). may mắn. thật  cho nó  tai qua nạn khỏi. như vậy là phúc lắm rồi!"
phúc âm, trả lời thư bằng thư (cũ).
phúc ấm, phúc của tổ tiên để lại cho con cháu.
phúc đáp, trả lời: viết thư phúc đáp.
phúc đức," i. dt. điều may mắn  do đời trước ăn ở tốt lành để lại cho đời sau: để lại phúc đức cho con cháu  nhờ có phúc đức tổ tiên để lại. ii. tt. 1. hiền lành  hay làm điều tốt cho người khác: con người phúc đức  một bà lão phúc đức  ăn ở phúc đức. 2. may mắn  tốt lành rất lớn: được như bây giờ là phúc đức lắm rồi cháu ạ."
phúc hậu, phúc đức và hiền hậu: bà cụ phúc hậu.
phúc khảo," viên quan chấm thi trong kỳ thi hương  chấm lại những bài thi đã được quan sơ khảo chấm rồi."
phúc lợi, d. 1. hạnh phúc và lợi lộc. 2. quyền lợi về vật chất mà nhà nước hay đoàn thể bảo đảm cho công nhân và viên chức được hưởng.
phúc mạc, lớp màng bụng bao bọc tất cả các bộ phận trong bụng.
phúc phận," phần phúc được hưởng  theo quan niệm cũ."
phúc thẩm, xét lại những vụ án do tòa án dưới đưa lên.
phúc tinh, ngb. người cứu người khác ra khỏi cảnh khổ sở (cũ): lúc hoạn nạn gặp được phúc tinh.
phúc tra, xem xét lại: việc điều tra dân số đã hoàn thành và cán bộ đang phúc tra kết quả.
phúc trạch, nh. phúc âm.
phúc trình, đgt (h. phúc: trả lời; trình: bày tỏ cho cấp trên) báo cáo về một vấn đề đã được giao phó theo dõi: ông bộ trưởng đã phúc trình lên thủ tướng về kết quả cuộc thẩm vấn.
phục, ẩn nấp chờ thời cơ hành động : phục ở ngõ hẻm để đón đánh. " đg. 1. chịu là giỏi  là hay  là phải : phục tài làm thơ. 2. chịu đựng được  đương được : không phục thủy thổ."
phục chức, được phong lại chức cũ sau khi đã bị cách.
phục cổ," trở lại cái cũ  chế độ cũ: phát triển vốn văn hoá cũ của dân tộc không phải là phục cổ"
phục dịch, đg. làm công việc chân tay vất vả để phục vụ người khác (thường là chủ hoặc nói chung người bề trên). phục dịch cơm nước suốt ngày.
phục hồi, đg. 1. lại trở về: phục hồi quê quán. 2. làm cho những cái đã mất đi lại có cơ trở lại: phục hồi sản xuất.
phục hưng, làm cho cái đã suy hoạt động trở lại tốt hơn trước: phục hưng nghề thêu chân dung.
phục kích, đgt. bí mật bố trí sẵn lực lượng chờ đánh úp đối phương khi lọt vào trận địa: bị phục kích khi đi qua núi  phục kích địch mà đánh.
phục linh," loài nấm kết thành một bọc kín  dùng làm thuốc."
phục phịch, nói bộ to béo và nặng nề.
phục quốc, lấy lại quyền độc lập của một nước đã bị mất (cũ).
phục sinh," đgt (h. phục: trở lại; sinh: sống) được sống lại  theo quan niệm tôn giáo: trong đạo thiên chúa có ngày lễ phục sinh."
phục sức, quần áo mặc và đồ trang sức: đồ phục sức.
phục thiện, chịu theo điều hay lẽ phải và biết tránh điều dở: có tinh thần phục thiện mới tiến bộ được.
phục thù, gây tai hại cho người làm hại mình.
phục tòng, cg. phục tùng. thuận theo: phục tòng lẽ phải.
phục tùng, nh. phục tòng.
phục viên, cho quân sĩ giải ngũ về làm dân thường.
phục vụ, làm công việc thuộc trách nhiệm của mình đối với ai: phục vụ nhân dân; phục vụ người ốm.
phủi, đg. gạt nhẹ: phủi bụi.
phun, đg. 1 làm cho chất lỏng hoặc chất hơi bị đẩy mạnh ra ngoài thành tia nhỏ qua lỗ hẹp. phun thuốc trừ sâu. súng phun lửa. giếng phun nước. ngậm máu phun người*. 2 (kng.). nói ra (hàm ý khinh). phun ra những lời thô bỉ. phun ra hết mọi điều bí mật.
phùn phụt, tiếng thổi hay bật ra mạnh: ngọn lửa cháy phùn phụt.
phung, (đph) d. bệnh hủi.
phung phá, tiêu một cách xa xỉ quá đáng.
phung phí, đgt. sử dụng quá lãng phí: phung phí tiền của  phung phí thời giờ  ăn chơi phung phí.
phùng, t. nh. phồng: phùng má.
phúng dụ," toàn bộ những chi tiết tả cảnh hay tường thuật ứng với một ý trừu tượng cần biểu đạt một cách cụ thể (thí dụ: nguyễn gia thiều tả nỗi khổ của muôn vật: cầu thệ thủy nằm trơ cổ độ  quán thu phong đứng rũ tà uy. phong trần đến cả sơn khê  tang thương đến cả hoa kia cỏ này  cgo)."
phúng phính, nói má béo phị ra.
phúng viếng, đem đồ lễ đến viếng người chết.
phụng," 1 dt biến âm của phượng (chim tưởng tượng): lầu rồng  gác phụng."  2 đgt vâng theo: phụng mệnh.
phụng chỉ, vâng mệnh vua.
phụng dưỡng, chăm sóc nuôi dưỡng người trên : phụng dưỡng cha mẹ.
phụng hoàng, nh. phượng hoàng.
phụng mệnh, vâng mệnh người trên.
phụng sự, đg. (trtr.). phục vụ hết lòng. phụng sự tổ quốc. phụng sự lí tưởng.
phụng thờ, thờ một cách tôn kính: phụng thờ tổ tiên.
phút, dt. 1. đơn vị thời gian bằng 60 giây: bây giờ là hai giờ năm phút  chỉ còn ít phút nữa thôi. 2. thời gian rất ngắn: chờ tôi ít phút  không nghỉ ngơi phút nào.
phút chốc," nh. phút  ngh.2."
phụt," ph. mạnh và nhanh: gió thổi phụt  làm tắt mất đèn."
phứa," ph. cg. phứa phựa. nói làm tràn đi  không cần suy nghĩ tính toán (thtục): cãi phứa; ăn phứa."
phứa phựa, nh. phứa: ăn nói phứa phựa.
phức hợp, do nhiều cái hợp thành.
phức tạp," tt (h. tạp: nhiều thứ khác nhau) không đơn giản; rắc rối: đó là một công việc cực kì to lớn  phức tạp  khó khăn (hcm); đất nước trong một bối cảnh cực kì phức tạp (trbđằng)."
phước, (đph) d. nh. phúc: nhà có phước.
phưỡn, t. phồng to ra: ăn no phưỡn bụng.
phướn, d. cg. phạn. thứ cờ riêng của nhà chùa.
phương," (lý) d. đường thẳng xác định tư thế của một vật  hoặc theo đó một hiện tượng diễn biến : mặt các chất lỏng yên lặng có phương nằm ngang ; mọi vật rơi theo phương đứng thẳng." " d. một trong bốn phía chính (đông  tây  nam  bắc) của không gian  xác định bằng vị trí trên chân trời của mặt trời khi mọc (đông) hoặc khi lặn (tây) để căn cứ vào đó mà xác định các phía khác của không gian."
phương án, bản trình bày dự kiến việc phải làm.
phương châm," d. tư tưởng chỉ đạo hành động  thường được diễn đạt bằng câu ngắn gọn. phương châm học kết hợp với hành. nắm vững đường lối  phương châm  phương hướng."
phương chi," l. huống chi  còn nói gì đến: làm việc nhỏ cũng không được  phương chi làm việc lớn."
phương diện, dt. mặt nào đó được tách ra để xét riêng: nghiên cứu tìm hiểu mọi phương diện  đứng về phương diện cá nhân mà nói.
phương hại," hại đến  gây thiệt cho: những hành vi phương hại đến danh dự."
phương hướng," đường đi về phía nào  đường lối: phương hướng hành động."
phương kế, cách: phương kế sinh nhai.
phương ngôn, tục ngữ của địa phương.
phương pháp," dt (h. phương: hướng; pháp: phép) lề lối và cách thức phải theo để tiến hành công tác với kết quả tốt nhất: học không có phương pháp thì dầu giùi mài hết năm  hết đời cũng chỉ mất công không (bùi kỉ)."
phương phi, béo tốt đẹp đẽ: mặt mũi phương phi.
phương sách, biện pháp để giải quyết một vấn đề.
phương thuốc, bài thuốc chữa bệnh.
phương thức, d. cách thức và phương pháp (nói tổng quát). phương thức đấu tranh. phương thức trả lương theo sản phẩm.
phương tiện, dt. cái dùng để tiến hành công việc gì: phương tiện sản xuất  phương tiện vận chuyển  sử dụng các phương tiện khác nhau.
phương trình, dt (h. phương: hướng; trình: cách thức) từ toán học chỉ đẳng thức chứa một hay nhiều ẩn số: ax+by+c=0 là một phương trình bậc nhất có hai ẩn số.
phương trưởng, t. khôn lớn (cũ): các cháu đã phương trưởng.
phương trượng, chỗ ngồi của nhà sư trụ trì ở chùa.
phường," d. 1. khu  xóm của những người cùng nghề (cũ) : phường thợ nhuộm. 2. tổ chức nghề nghiệp của những người cùng làm một nghề (cũ) : phường bát âm. 3. đơn vị hành chính tại một thành phố miền nam  tương đương với một tiểu khu. 4. bọn người làm những việc đáng khinh : cũng phường bán thịt  cũng tay buôn người (k). 5. (đph). bát họ."
phường chèo, gánh hát chèo hay tổ chức của những người hát chèo (cũ).
phượng," 1 d. cn. phượng hoàng. chim tưởng tượng có hình thù giống chim trĩ  được coi là chúa của loài chim. rồng bay  phượng múa." " 2 d. cn. phượng tây. cây to cùng họ với cây vang  lá kép lông chim  hoa mọc thành chùm  màu đỏ  nở vào mùa hè  thường trồng lấy bóng mát. mùa hoa phượng (mùa hè)."
phượng hoàng, d. 1. chim phượng. 2. chim phượng cái và chim phượng đực.
phượng tây, x. phượng.
phứt, ph. nh. phắt: làm phứt cho xong. " (đph) đg. nhổ  bứt: phứt lông chim."
pi, d. tỉ số giữa chu vi và đường kính của đường tròn.
pi-a-nô, x. dương cầm.
pi-rít, quặng sun-phua sắt.
pin," (f. pile) dt. nguồn điện một chiều  trong đó hoá năng biến thành điện năng  thường được làm thành khối hình trụ: mua đôi pin  đài chạy bằng pin."
pla-tin," kim loại quí màu trắng  chịu được nhiệt độ cao hơn bạc."
pô-pơ-lin, d. vải mỏng sợi nhỏ và bóng.
prô-tê-in, x. pô-rô-tit.
qua," 1 dt (đph) đại từ ngôi thứ nhất như anh  dùng khi nói với người nhỏ tuổi hơn một cách thân mật hoặc người chồng dùng tự xưng hô với vợ: qua đã nói với bậu  nhưng bậu chẳng nghe." " 2 tt ngay trước thời gian hiện tại: đêm qua chớp bể mưa nguồn  hỏi người quân tử có buồn hay không? (cd). 2. như trước: xuân này hơn hẳn mấy xuân qua (hcm)." " đgt 1. xảy ra rồi: tai  nạn khỏi (tng); nhắc lại việc đã qua 2. đến nơi nào và đã dừng lại trong một thời gian: ông ấy qua pháp dự một hội nghị. 3. khỏi chết: bà cụ khó qua được đêm nay 4. vượt ra khỏi: mọi việc trong cơ quan không qua được sự theo dõi của ông ta. 5. đi từ bên này sang bên kia: qua cầu dừng bước trông cầu  cầu bao nhiêu nhịp em sầu bấy nhiêu (cd). 6. đi ở phía trước: qua đình nghé nón trông đình  đình bao nhiêu ngói thương mình bấy nhiêu (cd). 7. vượt khỏi: khôn chẳng qua lẽ  khỏe chẳng qua lời (tng)."  trgt 1. từ phía này sang phía khác: nhìn  cửa sổ; nhảy qua mương; lật qua trang khác. 2. không nhấn mạnh: dặn qua mấy lời. 3. sơ lược: biết qua thế thôi; đọc qua vài trang. 4. đã xong: trải qua một cuộc bể dâu (k).  gt 1. từ bên này sang bên kia: ô-tô chạy  cầu; xe vượt qua đèo. 2. với phương tiện gì: nói chuyện qua điện thoại; học tập qua kinh nghiệm; hiểu biết qua thực tế.
qua đời, chết (nói về người một cách nghiêm túc).
qua lại," 1. đg. đi và lại. 2. t. hai chiều giữa hai người  hai hiện tượng  hai sự việc: ảnh hưởng qua lại; tác dụng qua lại giữa nam châm và dòng điện."
qua loa," t. (thường dùng phụ sau đg.). chỉ sơ qua gọi là có. ăn qua loa để còn đi. hỏi qua loa vài câu. việc ấy  tôi chỉ biết qua loa. tác phong qua loa  đại khái (kng.)."
qua ngày, trgt gọi là có thực hiện được: mẹ con quần quật kiếm cơm qua ngày (tố-hữu).
qua quít, nh. qua loa.
quà," d. 1 thức mua để ăn thêm  ăn chơi  ngoài bữa chính (nói khái quát). quà sáng. hay ăn quà vặt. 2 vật tặng  biếu để tỏ lòng quan tâm  quý mến. quà mừng đám cưới. quà sinh nhật cho con."
quà cáp," dt. quà  vật phẩm để biếu tặng nói chung: gửi nhiều quà cáp mừng sinh nhật em gái  ông ấy không nhận quà cáp của ai bao giờ."
quả, 1 dt thứ tráp sơn hình tròn thường có nắp đậy: quả trầu. " 2 dt bộ phận của cây do nhụy hoa phát triển mà thành  thường chứa hạt: ăn quả nhớ kẻ trồng cây (tng)."  3 dt vật có hình như các quả: quả bóng; quả trứng; quả tim.  4 dt cái đấm: đấm cho một quả.  5 dt kết cục: có nhân thời có quả (tng).  6 dt x. cá quả: mua con quả và con trê. " 7 trgt đúng như vậy: làm thế quả khó khăn; quả như lời dự đoán; trê kia quả có tình gian  cứ trong luật lệ y đơn mà làm (trê cóc)."
quả báo," sự báo lại điều ác phạm trong kiếp trước bằng điều ác mình phải chịu trong kiếp này hoặc sự báo lại điều thiện đã làm trong kiếp trước bằng điều thiện được hưởng trong kiếp này  theo phật giáo."
quả cảm, có quyết tâm và can đảm : thái độ quả cảm.
quả cân," d. vật có khối lượng nhất định  dùng để xác định khối lượng của những vật khác bằng cái cân."
quả đấm," d. 1. tay nắm lại : giơ quả đấm để dọa . 2. cái đánh bằng tay nắm lại. 3. vật tròn hoặc hình quả trứng  dùng để mở hay đóng cửa."
quả đất," d. (kng.). trái đất  về mặt nơi có cuộc sống của loài người."
quả lắc, x. con lắc: quả lắc đồng hồ.
quả nhân, d. từ mà vua dùng để tự xưng một cách khiêm tốn.
quả nhiên, đúng thực như vậy: sự đã quả nhiên.
quả phụ, đàn bà góa.
quả phúc," kết quả của sự làm phúc  sự giúp đỡ người  theo phật giáo."
quả quyết," i. đgt. nói một cách chắc chắn  không hề do dự: ai dám quả quyết chuyện đó là đúng  thầy quả quyết rằng kì thi tới nhiều em trong lớp sẽ đậu đại học. ii. tt. không hề do dự  không ngại bất cứ hoàn cảnh nào: một con người quả quyết  hành động quả quyết."
quả tang, trgt (h. quả: thực; tang: chứng cớ) ngay khi đương làm điều bậy: nó bị bắt quả tang ăn cắp (ngcghoan).
quả thực," kết quả vật chất của một cuộc đấu tranh: sau khi đánh đổ địa chủ  nông dân chia quả thực."  cg. quả tình. ph. thực ra là: quả thực bận việc nên không đến.
quả tình, ph. nh. quả thực: quả tình bận việc.
quả vậy, đúng như thế.
quá, ph. 1. trên mức thường : to quá. 2. lắm : xinh quá ; rẻ quá. 3. vượt ra ngoài một giới hạn : nghỉ quá phép.  bán trên một nửa : phải được số phiếu quá bán mới trúng cử.
quá bán, trên một nửa: phải được số phiếu quá bán mới trúng cử.
quá bộ," ghé bước  đi đến (nói một cách lễ độ nhưng cầu kỳ): mời ông quá bộ lại chơi."
quá cảnh, qua biên giới.
quá chén, nói uống rượu nhiều quá đến say và phần nào thiếu minh mẫn: quá chén rồi nói nhảm.
quá chừng, trên xa mức thường: hay quá chừng!
quá cố, đg. (trtr.). chết rồi. người bạn đã quá cố. tưởng nhớ người quá cố.
quá đáng," cg. quá quắt. ngoài mức độ thông thường  thiếu lẽ phải  không biết điều: đòi hỏi quá đáng."
quá độ," 1 đgt. chuyển tiếp từ trạng thái này sang trạng thái khác  nhưng đang ở giai đoạn trung gian: thời kì quá độ  giai đoạn quá độ  tổ chức quá độ."  2 pht. quá mức bình thường: ăn chơi quá độ  làm việc quá độ.
quá đỗi," trên mức thường  theo chiều xấu: khắt khe quá đỗi"
quá giang, 1. đg. đi đò ngang (cũ): khách quá giang. 2. d. rầm nhà bắc ngang từ tường nọ sang tường kia.
quá khích," kịch liệt  quá thiên tả hay thiên hữu: chủ trương quá khích."
quá khổ, x. khổ: giầy quá khổ.
quá khứ," dt (h. khứ: đi qua) thời gian đã qua: quá khứ  hiện tại và tương lai của mọi người không phải luôn luôn giống nhau (hcm); quá khứ cắt nghĩa hiện tại  hiện tại chuẩn bị tương lai (phvđồng)."
quá lắm, cg. quá ư. vượt quá mức độ thông thường: ngang bướng quá lắm.
quá lời, vượt ra ngoài mức độ ăn nói thông thường: công kích quá lời; khen quá lời.
quá quắt, nh. quá đáng.
quá sức, ph. 1. trên sức mình: làm việc quá sức. 2. nh. quá lắm.
quá tay," nhiều quá  mạnh quá vì lỡ tay: đánh quá tay; tra muối quá tay nên canh mặn."
quá trình," con đường biến hóa  tiến triển  phát triển : quá trình xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa."
quá trớn, vượt qua giới hạn thông thường theo hướng xấu: tự do quá trớn.
quá ư, nh. quá lắm: quá ư tồi tệ.
quá vãng, nh. quá khứ.
quạ," d. chim lông đen  cánh dài  mỏ dài  hay bắt gà con."
quác, cg. quác quác. tiếng gà vịt kêu.
quạc, tiếng vịt kêu.
quạc," đg. há to mồm một cách thô bỉ để nói  cãi  khóc...: quạc mồm ra mà gào."
quách," ph. cho xong  cho rảnh mắt: đốt quách những truyện khiêu dâm."  d. áo quan bọc chiếc áo quan chứa xác.
quạch," d. loài cây  rễ dùng để làm vỏ ăn trầu."
quai," d. 1. phần hình cung  hay hình tương tự  của một vật để cầm  xách  đeo vật ấy: quai làn; quai chảo. 2. dây mắc vào người để giữ mũ  nón  dép...cho chặt."  đg. đánh bằng một quả đấm (thtục): quai cho một quả vào mặt.
quai bị," bệnh truyền nhiễm  do vi trùng gây ra  làm sưng hai tuyến nước bọt dưới tai."
quai chèo, vòng dây để mắc mái chèo vào cọc chèo.
quai hàm," dt. phần dưới của hàm  ở bên và dưới mặt."
quài, đg. vươn tay ra: quài tay qua chấn song để ngắt hoa.
quái," i. d. con vật tưởng tượng  hình thù ghê gớm  coi như có thể làm hại người. ii. t. 1. lạ lùng: sao có chuyện quái thế? 2. ranh mãnh: nó quái thế đấy! iii. ph. từ dùng để nhấn mạnh vào ý phủ định: làm quái gì những chuyện vặt ấy; chẳng biết quái gì. iv. th. từ dùng để tỏ ý ngạc nhiên: quái nhỉ; quái  khỏe thế mà chết."
quái ác, ranh mãnh: nghịch quái ác.
quái dị," tt (h. quái: lạ lùng; dị: lạ) lạ lùng quá  chưa từng thấy: các loại mê tín quái dị hiện ra (hgđthúy)."
quái đản," nói việc lạ lùng quá  việc không thể có thực."
quái gở," kỳ quặc  lạ lùng quá: đừng phao cái tin quái gở."
quái lạ," lạ lùng quá: quái lạ  bệnh không trầm trọng mà chết."
quái quỷ, nh. quỷ quái.
quái thai," thai hình thù không giống hẳn hình người  thường thiếu hoặc thừa một vài bộ phận. ngb. vật quái lạ  người không có tư cách: độc ác thế  thật là đồ quái thai."
quái vật," con vật lạ  trông ghê sợ : trong những chuyện thần kỳ thường hay có những con quái vật. ngb. con người độc ác khác thường."
quan," d. viên chức chỉ huy chính trị  hoặc quân sự... dưới chế độ phong kiến  thực dân: quan văn; quan võ; quan tổng đốc." " d. 1. món tiền bằng mười tiền cũ. 2. trọng lượng bằng trọng lượng sáu mươi đồng tiền kẽm. 3. đơn vị tiền tệ của nước pháp  tức đồng phrăng (cũ)."
quan ải, cửa ải biên giới giữa hai nước.
quan cách, nói dáng điệu khệnh khạng làm cao như quan.
quan chức," d. 1. nh. quan lại. 2. công việc  phận sự mà quan lại phải làm."
quan dạng, hình thức dáng điệu khệnh khạng của quan.
quan điểm," d. 1 điểm xuất phát quy định phương hướng suy nghĩ  cách xem xét và hiểu các hiện tượng  các vấn đề. quan điểm giai cấp. quan điểm luyến ái. có quan điểm đúng đắn. 2 cách nhìn  cách suy nghĩ; ý kiến. trình bày quan điểm về vấn đề nêu ra."
quan hà, cửa ải và sông.ngr. đường xa: muôn dặm quan hà. chén quan hà. chén rượu tiễn người đi xa (cũ): tiễn đưa một chén quan hà (k).
quan hệ," i. dt. sự gắn bó chặt chẽ  có tác động qua lại lẫn nhau: quan hệ anh em ruột thịt  quan hệ vợ chồng  không có quan hệ gì với nhau  quan hệ giữa sản xuất và lưu thông phân phối. ii. đgt. liên hệ: quan hệ chặt chẽ với nhau. iii. tt. quan trọng  hệ trọng: việc quan hệ."
quan họ," lối hát dân gian xưa kia phổ biến ở miền tiên du tỉnh bắc ninh (nay là huyện tiên sơn  tỉnh hà bắc)."
quan khách, người được mời đến dự một buổi lễ.
quan lại, cg. quan tư. quan nói chung: quan lại của triều đình huế.
quan liêu," 1. d. nh. quan lại. 2. t. xa thực tế  ít biết đến thực tế: tác phong quan liêu."
quan ngại, thấy bận lòng vì khó khăn trở ngại: không quan ngại đường đất xa xôi hiểm trở.
quan nha, d. 1. nơi làm việc của quan lại. 2. quan lại và những người dưới quyền.
quan niệm," dt (h. quan: nhìn xem; niệm: suy nghĩ) cách hiểu riêng của mình về một sự vật  một vấn đề: nghệ thuật vị nghệ thuật là một quan niêm sai lạc  hồ đồ (trg-chinh)."  đgt hiểu một vấn đề theo ý riêng của mình: không nên  như thế về vấn đề ấy; cần quan niệm rõ ràng và có phương thức đúng đắn (đỗ mười).
quan san, cửa ải và núi non. ngb. nơi xa xôi: quan san nghìn dặm thê nhi một đoàn (k).
quan sát, xem xét kỹ lưỡng.
quan sát viên, d. 1. người đi quan sát tình hình một nơi nào: các quan sát viên ngoại quốc ở mặt trận. 2. người hay đoàn có nhiệm vụ nghiên cứu quá trình diễn biến tại hội nghị của một tổ chức để báo cáo lại với chính phủ mình: nhiều nước chưa phải là hội viên chính thức đã cử quan sát viên đến liên hợp quốc.
quan tâm," đg. lưu tâm. cg. chăm sóc với một mức độ thiết tha nào đó  bằng tình cảm: cha mẹ luôn luôn quan tâm đến đạo đức và việc học tập của con cái; công đoàn quan tâm đến đời sống của đoàn viên."
quan thầy, người che chở dung túng những kẻ chân tay: bọn quan thầy mỹ của lũ bán nước.
quan thuế, thuế đánh vào hàng hóa nhập khẩu và xuất khẩu.
quan trọng," tt. có ảnh hưởng  tác dụng to lớn  đáng được đề cao  coi trọng: vai trò quan trọng  nhiệm vụ quan trọng hàng đầu là không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân."
quan trường, cg. quan giới. những người làm quan nói chung trong chế độ phong kiến.
quan viên," d. 1. quan lại lớn nhỏ trong xã hội phong kiến. 2. người có địa vị không phải đi phu  tạp dịch trong làng dưới thời pháp thuộc. 3. khách làng chơi ở các xóm cô đầu  trong xã hội cũ."
quàn, đg. đặt tạm linh cữu ở một nơi để viếng trước khi đưa đám.
quản," 1 dt hạ sĩ quan trên chức đội  trong thời thuộc pháp: hồi đó ông ta là quản khố xanh."  2 đgt e ngại: ngựa mạnh chẳng quản đường dài (cd).  3 đgt quản lí nói tắt; trông coi: không quản nổi lũ trẻ nghịch ngợm.
quản bút, cân nhỏ và dài để cắm ngòi bút vào mà viết.
quản ca, d. 1. người trông nom ả đào hát hay những người làm nghề ca hát trong xã hội cũ. 2. người điều khiển một tốp đồng ca.
quản chế, giữ một người ở một địa phương để theo dõi các hành động.
quản đốc, người trông nom và chỉ huy một xưởng trong một nhà máy : đồng chí quản đốc xưởng cơ điện của nhà máy dệt kim.
quản gia, d. người làm thuê trông coi việc nhà cho một gia đình giàu sang. lão quản gia.
quản lý," đg. 1. tổ chức  điều khiển và theo dõi thực hiện như đường lối của chính quyền quy định : quản lý thị trường ; quản lý xí nghiệp. 2.giữ gìn và sắp xếp : quản lý hồ sơ và lý lịch cán bộ ; quản lý thư viện."
quản ngại," đg. (dùng có kèm ý phủ định). ngại ngần  coi là đáng kể. chẳng quản ngại gian lao vất vả. nào quản ngại gì."
quản thúc, đgt. quản chế.
quản trị," đgt (h. quản: chăm nom; trị: sửa sang) phụ trách việc trông nom  sắp xếp công việc nội bộ của một tổ chức: ban quản trị tốt thì xã viên mới đoàn kết và hăng hái sản xuất (hcm)."
quản tượng, người trông nom và điều khiển một con voi.
quán," d. 1. nhà nhỏ xây ở giữa đồng để tránh mưa nắng. 2. nhà bán cơm bữa  bán nước và quà bánh hay chứa trọ khách đi đường  tiệm giải khát hay hiệu ăn."
quán quân, d. (cũ). người chiếm giải nhất trong một cuộc thi đấu thể thao đặc biệt. quán quân về bơi lội. chiếm giải quán quân.
quán tính," dt. 1. tính chất của mọi vật bảo toàn vận tốc của mình khi không chịu lực nào tác dụng hoặc khi chịu tác dụng của những lực cân bằng nhau. 2. phản xạ  phản ứng theo thói quen của cơ thể: nghiêng người tránh theo quán tính."
quán triệt," 1. hiểu thấu đáo  nắm vững nội dung: quán triệt vấn đề. 2. làm cho thông suốt: quán triệt tinh thần yêu nước trong giáo dục."
quán trọ," dt nhà cho người qua đường tạm ngủ trọ một vài đêm: trước cửa một quán trọ bình dân  có tiếng người gọi tôi (ngtuân)."
quán xuyến, hiểu biết rõ và đảm đương được toàn bộ công việc : quán xuyến việc gia đình.
quang, 1 d. đồ dùng tết bằng những sợi dây bền để đặt vật gánh đi hoặc treo lên. đôi quang mây.  2 i d. (kết hợp hạn chế). 1 ánh sáng. vật phản quang. thuốc cản quang. 2 (kng.). quang học (nói tắt). các thiết bị quang. " ii t. sáng sủa  không bị che chắn ánh sáng mặt trời. trời  mây tạnh. đường quang  không một bóng cây. phát quang*."
quang âm, ánh sáng và bóng tối. ngb. ngày giờ (cũ).
quang cảnh, dt. cảnh vật và những hoạt động của con người trong đó: quang cảnh nông thôn ngày mùa  quang cảnh phiên chợ tết thật đông vui nhộn nhịp.
quang cầu, (thiên) d. mặt ngoài của mặt trời từ đó xuất phát nhiệt và ánh sáng.
quang dầu," thứ sơn bóng  màu vàng nhạt  làm bằng nhựa cây sơn ta: sơn quang dầu."
quang đãng," tt thoáng và có vẻ rộng rãi: nhà cửa quang đãng  con đường cách mạng việt-nam giờ đây thật là quang đãng (đgthmai)."
quang gánh," d. 1. đôi quang và đòn gánh: mang quang gánh đi mà quẩy gạo. 2. quang  đòn gánh và đồ vật gánh đi: đặt quang gánh xuống mà nghỉ."
quang học," (lý) môn học về ánh sáng và nói chung  về các bức xạ."
quang hợp," sự tổng hợp chất hữu cơ từ yếu tố vô cơ  thực hiện bằng tác dụng của ánh sáng  ở các cây có diệp lục."
quang minh," t. (id.). rõ ràng  sáng tỏ."
quang phổ," dt. dải có màu như ở cầu vồng từ đỏ đến tím  hứng được trên màn khi có hiện tượng tán sắc ánh sáng."
quang quác, tiếng kêu của gà mái mới đẻ.
quang sai," (thiên) d. tác dụng quang học gây ra hiện tượng một ngôi sao  nhìn qua kính thiên văn  lệch ra khỏi vị trí thật của mình do ánh sáng phải có thời gian mới truyền được từ nó đến người quan sát và do quả đất quay."
quang vinh, vẻ vang rạng rỡ : đánh giặc cứu nước là một nhiệm vụ quang vinh.
quàng," 1 đg. 1 vòng cánh tay ôm qua người hay qua vai  qua cổ người khác. em bé quàng lấy cổ mẹ. quàng tay nhau. ôm quàng. 2 mang vào thân mình bằng cách quấn hoặc vòng qua người  qua đầu. quàng khăn. quàng tấm nylon che mưa. súng quàng vai. 3 (id.). vướng phải  mắc phải khi đang đi. đi đâu mà vội mà vàng  mà vấp phải đá mà quàng phải dây (cd.)." " 2 p. 1 (kng.). một cách nhanh  vội  cốt cho xong để làm việc khác. ăn quàng mấy lưng cơm rồi đi. làm quàng lên! 2 (kết hợp hạn chế). không kể gì đúng sai. nói quàng. vơ quàng. thấy người sang bắt quàng làm họ (tng.)."
quàng quạc," nói người đàn bà lắm điều nói to tiếng  ầm ĩ."
quàng xiên," tt. thiếu đứng đắn  bất chấp đúng sai: ăn nói quàng xiên  chuyện tầm phào  quàng xiên."
quảng canh, phương pháp canh tác nhằm tăng số lượng sản phẩm bằng cách mở rộng diện tích trồng trọt.
quảng cáo," đgt (h. cáo: báo cho biết) làm cho đông đảo quần chúng biết đến món hàng của mình hoặc một cuộc biểu diễn để lấy tiền: bà con sính xem hát  hôm đó thấy ô-tô quảng cáo chạy rông khắp phố (ngcghoan)."
quảng đại," t. 1. rộng rãi  có độ lượng : tấm lòng quảng đại. 2. đông đảo : quảng đại quần chúng."
quảng giao, giao thiệp rộng rãi.
quảng trường," d. khu đất trống  rộng trong thành phố  xung quanh thường có những kiến trúc thích hợp."
quãng," dt. 1. phần không gian  thời gian được giới hạn bởi hai điểm  hoặc hai thời điểm: quãng đường từ nhà đến trường  quãng đời thơ bé. 2. khoảng không gian  thời gian tương đối ngắn: có lẽ cũng chỉ dài bằng quãng ấy thôi  quãng năm sáu giờ chiều chúng tôi sẽ đến. 3. khoảng cách giữa hai nốt nhạc  tính bằng cung và nửa cung  được gọi theo số bậc giữa hai nốt nhạc đó."
quáng," tt 1. chói mắt  không trông rõ: phải rằng nắng quáng đèn lòa  rõ ràng ngồi đó chẳng là thúc-sinh (k). 2. không nhìn rõ: việc người thì sáng  việc mình thì quáng (tng)."
quáng gà," bệnh mắt không trông được từ chập tối đến đêm  giống như con gà."
quanh," i d. 1 (thường dùng trước d.). phần bao phía ngoài của một vị trí  nơi chốn nào đó. rào giậu quanh vườn. luỹ tre quanh làng. ngồi vây quanh bếp lửa. vòng quanh*. 2 (thường dùng phụ sau đg.). những nơi ở gần  làm thành như một vòng bao phía ngoài (nói tổng quát). nhìn quanh xem có thấy ai không. tìm quanh đâu đó. chắc chỉ ở quanh đây thôi (ở chỗ nào đó quanh đây). dạo quanh."  ii đg. di chuyển theo đường vòng. xe đang  theo chiều quy định. " iii t. 1 (đường sá  sông ngòi) vòng lượn  uốn khúc. quãng đường  quanh. khúc quanh của dòng sông. đường đi quanh. 2 (thường dùng phụ sau đg.). (nói) vòng vèo  tránh không đi thẳng vào vấn đề. chối quanh. giấu quanh  không chịu nói."
quanh co," tt. 1. (đường sá  sông ngòi) uốn khúc  vòng lượn liên tục: đường quanh co khúc khuỷu. 2. vòng vèo  không nói thẳng hoặc cố ý giấu giếm sự thật: nói quanh co  đừng có quanh co mãi  biết gì thì nói ra đi!"
quanh năm, suốt từ đầu đến cuối năm.
quanh quánh, hơi quánh: hồ quanh quánh.
quanh quẩn," tt  trgt 1. không xa: đi chơi quanh quẩn trong xóm . 2. gần gũi: quanh quẩn chỉ còn mấy mẹ con đàn bà (sơn-tùng). 3. không minh bạch  không thẳng thắn: trình bày quanh quẩn sổ chi thu."
quanh quất, ở gần : nguyên người quanh quất đâu xa (k) .
quanh quéo," nh. quanh quẩn  ngh.2: tính đến quanh quéo"
quành," đg. không theo hướng thẳng mà vòng lại  hoặc quanh sang một bên. quành ra sau nhà. bay quành trở lại. quành xe. khúc đường quành."
quánh," tt. đặc sệt  dính kết với nhau: mật đặc quánh  hồ quánh."
quạnh," t. ""quạnh quẽ"" nói tắt: đồng không mông quạnh (tng)."
quạnh hiu, tt rất vắng người: hai bên làng mạc quạnh hiu (nghtưởng).
quạnh quẽ, vắng vẻ : song trăng quạnh quẽ vách mưa rã rời (k).
quào, đg. cào bằng các móng nhọn. mèo quào.
quát," 1 đgt. thét  gào lên để chửi mắng hoặc ra lệnh: tức lên  lão quát lên như tát nước vào mặt mọi người  có quát hơn nữa chúng cũng chẳng nghe theo  làm theo."  2 đgt. bẻ lái thuyền về phía trái.
quát mắng, đgt mắng to tiếng: trê liền quát mắng tri hô vang đầm (trê cóc).
quát tháo, mắng một cách hung dữ.
quạt, 1.đg. làm cho không khí chuyển thành gió bằng một dụng cụ. 2.d. đồ dùng để quạt.
quạt bàn, thứ quạt máy nhỏ đặt đâu cũng được.
quạt điện, nh. quạt máy.
quạt hòm," thứ hòm trong có cánh quạt  đổ thóc vào để quạt cho bụi và thóc lép bay đi."
quạt kéo," thứ quạt lớn bằng cót bọc vải  hình chữ nhật  treo trên trần nhà và kéo bằng dây luồn vào một cái ròng rọc."
quạt máy, cg. quạt điện. thứ quạt có cánh quay bằng động cơ điện.
quạt trần, quạt máy treo trên trần nhà.
quàu quạu, nói mặt người khó tính nhăn nhó khi tức giận.
quay," i đg. 1 chuyển động hoặc làm cho chuyển động quanh một trục hay một điểm ở trung tâm một cách đều đều  liên tục. cánh quạt quay. trái đất quay quanh mặt trời. quay tơ. 2 chuyển động hoặc làm cho chuyển động để đổi hướng  để hướng về phía nào đó. ngồi quay mặt đi. quay sang phải. quay cái quạt bàn sang phía khác. quay 180 độ (thay đổi ý kiến  thái độ đột ngột  trái hoàn toàn với trước). mưa to  đành quay về. 3 chuyển tiếp sang hoạt động khác  việc khác. cấy hái xong thì quay ra làm màu. quay lại nghề cũ. 4 (thường nói quay vòng). sử dụng luân chuyển tiền bạc  phương tiện sản xuất hết vào việc này tiếp luôn vào việc khác. quay vòng vốn nhanh. trồng xen canh gối vụ  bắt ruộng đất quay vòng nhiều lượt. đất rau có thể quay ba bốn lần trong một vụ. 5 làm chín vàng cả khối thịt bằng cách xoay đều trên lửa hoặc rán trong chảo mỡ đậy kín. quay nguyên cả con ngỗng. thịt lợn quay. 6 quay phim (nói tắt). bộ phim mới quay. 7 (kng.). hỏi vặn vẹo cặn kẽ (thường nói về việc hỏi bài  thi cử). quay thí sinh." " ii d. cn. con . đồ chơi của trẻ em  bằng gỗ  khi chơi thì đánh cho quay tít. đánh quay. chơi quay."
quay cóp," đgt. lén lút nhìn  sao chép bài của người bên cạnh hoặc tài liệu mang theo  khi kiểm tra  thi cử  trong học tập: kì thi nghiêm túc  không thí sinh nào quay cóp bài vở cả  không nên quay cóp bài của bạn."
quay cuồng," đgt tìm mọi cách xoay xở để kiếm lợi: thấy người ta giàu  hắn cũng quay cuồng muốn làm giàu."
quay lơ, cg. quay đơ. ngã lăn ra.
quay phim, đg. cho máy hoạt động để thu hình ảnh vào phim.
quay quắt," tt. gian xảo  tráo trở  hay lừa lọc: lòng dạ quay quắt  con người quay quắt."
quay tít, quay thật nhanh: cánh quạt quay tít.
quảy," đgt chở bằng quang gánh: mang theo một thằng nhỏ để quảy những đồ vật mới sắm (ngcghoan); một gánh kiền khôn quảy xuống ngàn (trần khánh dư); cửa nhà binh lửa đâu đâu  tuyết sương quảy một gánh sầu ra đi (phtr)."
quắc," đg. giương to mắt nhìn với ánh mắt khác thường  biểu thị thái độ giận dữ  bất bình hay đe doạ. quắc mắt  không thèm trả lời. mắt quắc lên  giận dữ."
quắc thước," tt. tinh nhanh  mạnh khoẻ  dồi dào sức lực  tuy đã cao tuổi: một ông cụ quắc thước  trông cụ ấy quắc thước lắm."
quằm quặm," nói bộ mặt cau có  vẻ ác nghiệt."
quắm," dt nói dao to có mũi cong: vác dao quắm vào rừng; đeo mã tấu  cầm quắm (tô-hoài)."
quặm," t. cong xuống  cong trở vào : mũi quặm."
quăn, t. ở trạng thái bị cong hay bị cuộn lại không thẳng. mũi dùi bị quăn. vở quăn mép. tóc quăn.
quăn queo, tt. bị quăn nhiều (nói khái quát).
quằn," tt nói lưỡi dao  mũi dùi hoặc đinh không còn thẳng nữa: làm quằn lưỡi con dao; cái đinh quằn mất rồi."
quằn quại, vặn vẹo mình và lăn lộn: đau bụng quằn quại trên giường.
quằn quặn, nh. quặn: quằn quặn đau bụng.
quắn," 1 d. (kng.; thgt.). lần làm việc gì đó (thường là việc ăn chơi  thiếu đứng đắn). chơi một quắn. làm một quắn." " 2 t. 1 (kng.). rất quăn. tóc quắn tít. 2 (thgt.; dùng trước d.  trong một số tổ hợp). ở trạng thái co rúm lại. quắn ruột. đánh cho quắn đít (rất đau)."
quặn, 1 dt. cái phễu: cái quặn rót dầu.  2 tt. đau xoáy một chỗ: đau quặn trong bụng  quặn đau trong lòng.
quăng," đgt ném mạnh và xa: quăng lưới; đố ai lượm đá quăng trời (cd); lâu la bốn phía tan hoang  đều quăng gươm giáo kiếm đường chạy ngay (lvt)."
quẳng," đg. ném đi  vứt bỏ: quẳng giày rách vào sọt rác."
quặng," d. đất đá có chứa nguyên chất hay dưới dạng hợp chất một kim loại hoặc một chất khoáng  có thể lấy ra bằng phương pháp chế hóa : quặng sắt."
quắp," đg. 1 co  gập cong vào phía trong. chó quắp đuôi. râu quắp. 2 co  gập vào để ôm  giữ cho chặt. quắp chặt miếng mồi. nằm quắp lấy nhau. 3 bắt  lấy đi bằng cách quắp. diều hâu quắp mất gà con. trộm vào quắp hết đồ đạc (b.; thgt.)."
quặp, đgt. 1. cong gập hẳn vào trong: mũi quặp  râu quặp. 2. gập hẳn để giữ chặt: chân tay quặp lấy cành cây.
quắt, đgt nhỏ đi và dăn dúm: cái gương mặt đó nhỏ quắt lại như quả ô mai khô (ngkhải); quả chuối khô quắt đi.
quắt queo, nh. quắt: quả chuối héo quắt queo.
quặt, đg. 1 bẻ gập theo hướng ngược với bình thường. trói quặt tay ra sau lưng. 2 rẽ sang hướng khác. rẽ trái quặt phải. xe đang đi bỗng quặt ngang.
quặt quẹo," tt. thường xuyên đau ốm  khiến người gầy mòn  teo tóp: thằng bé ốm quặt quẹo suốt."
quân," dt 1. người trong lực lượng vũ trang: quân với dân như cá với nước (hcm). 2. kẻ đáng khinh bỉ: hết phường bán nước  hết quân hại nòi (x-thuỷ). 3. lá bài hay con cờ: cỗ bất có ba mươi hai quân; quân chi chi; quân tướng; quân xe."
quân bị, vũ khí trang bị cho quân đội.
quân bình," t. (kết hợp hạn chế). cân bằng  ngang nhau. lực lượng hai bên ở thế quân bình."
quân ca, dt. bài hát chính thức của quân đội một nước: hát quân ca.
quân cảng, dt (h. cảng: bến tàu) bến dành riêng cho tàu bè quân sự: cam-ranh là một quân cảng tốt.
quân cảnh, d. cảnh sát trong quân đội một số nước.
quân chính," dt. quân sự và chính trị  nói tắt: hội nghị quân chính."
quân chủ, tt (h. quân: vua; chủ: đứng đầu) nói chế độ có vua đứng đầu nhà nước: dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỉ (hcm).
quân chủng," mỗi bộ phận trong những bộ phận lớn của lực lượng vũ trang  có nhiệm vụ chiến đấu trên bộ  hoặc trên không  hoặc dưới nước: lục quân  không quân và hải quân là các quân chủng."
quân công, công trạng về quân sự.
quân cơ, việc quan trọng bí mật của quân đội.
quân dịch, d. nghĩa vụ công dân tham gia quân đội; như nghĩa vụ quân sự (nhưng thường nói về quân đội các nước tư bản).
quân dụng, dùng cho quân đội: đồ quân dụng.
quân đoàn," dt. đơn vị tổ chức quân đội chính quy  trên sư đoàn."
quân đội, dt (h. đội: toán quân) tổ chức lực lượng vũ trang của nhà nước dùng làm công cụ bảo vệ chính quyền: hồ chủ tịch rất chú ý đến vấn đề giáo dục quân đội (trg-chinh).
quân giới, vũ khí dùng trong quân đội.
quân hàm, cấp bậc trong quân đội.
quân hạm, tàu chiến.
quân hiệu," d. dấu hiệu của quân đội  quân chủng  đeo ở trước mũ."
quân khu, dt. tổ chức quân đội ở một khu vực nhất định: bộ tư lệnh quân khu iii  thủ trưởng các quân khu về dự đầy đủ.
quân kỳ, cờ của quân đội.
quân lệnh, d. mệnh lệnh của quân đội. chấp hành quân lệnh.
quân lính, dt. binh lính nói chung: quân lính của giặc phải ra hàng.
quân luật," dt (h. luật: luật lệ) luật lệ của quân đội thi hành đối với mọi người trong tình hình nghiêm trọng  như nghiêm ngặt kiểm soát  hạn chế thời gian đi lại ban đêm...: vì có tiếng nổ  ngụy quyền phải thiết quân luật trong thành phố."
quân lực," d. lực lượng quân đội  bao gồm số quân và trang bị vũ khí."
quân ngũ, hàng ngũ quân đội: tình quân ngũ.
quân nhạc, nhạc của quân đội.
quân nhân," dt. người phục vụ trong quân đội  bao gồm sĩ quan  hạ sĩ quan  binh sĩ và quân nhân chuyên nghiệp."
quân nhu," đồ cần dùng cho đời sống của quân đội như quần áo  lương thực..."
quân pháp, dt (h. pháp: luật pháp) luật pháp áp dụng trong quân đội: kẻ nào sai lệnh chịu theo quân pháp (nghtưởng).
quân phiệt, bọn quân nhân phản động dựa vào lực lượng quân đội để nắm lấy quyền chính trị.
quân phục, quần áo của quân đội.
quân quản, đg. x. uỷ ban quân quản.
quân sĩ, dt. binh lính nói chung.
quân số," dt (h. số: số đếm) số quân đội: quân số âu-phi ngày càng thiếu trên chiến trường chính  địch càng bị động (hcm); quân số tổng quát của chiến dịch sẽ là 42. 000 người (vnggiáp)."
quân sư, người bày ra mưu kế chỉ huy quân đội (cũ). quân sư quạt mo. quân sư tồi.
quân sự, i d. những vấn đề về xây dựng lực lượng vũ trang và đấu tranh vũ trang (nói tổng quát). đường lối quân sự. quân sự và chính trị đi song song với nhau. kiến thức quân sự. " ii t. 1 thuộc về quân đội. cơ quan . xe vận tải quân sự. 2 (kng.). khẩn trương  nhanh nhẹn  gọn gàng  như trong quân đội. tác phong rất quân sự."
quân thù," quân địch  kẻ làm hại mình và mình phải trừ diệt."
quân trang, nh. quân phục.
quân tử," dt. 1. người có tài đức trong xã hội phong kiến trung quốc. 2. người có nhân cách cao thượng  phân biệt với tiểu nhân. 3. từ người phụ nữ xưa dùng gọi tôn xưng người chồng hoặc người đàn ông được yêu mến: trách người quân tử bạc tình (cd)."
quân vụ, việc quân sự.
quân vương, vua.
quân y," dt (h. y: chữa bệnh) sự chữa bệnh trong quân đội: từ ngày kháng chiến đến nay  quân y phát triển rất khá (hcm)."
quần," d. đồ mặc che từ bụng trở xuống  có hai ống che hai chân hoặc chỉ che đến trên đầu gối."  d. quả bóng nhỏ : đánh quần. " đg. làm cho mệt nhoài (thtục) : chơi kém  bị đối phương quần cho một trận."
quần áo," d. đồ mặc  như quần  áo (nói khái quát). quần áo may sẵn."
quần chúng," i. dt. nhân dân đông đảo: được sự ủng hộ của quần chúng  phát động quần chúng. 2. số đông ngoài đảng  là đối tượng lãnh đạo của đảng: quần chúng góp ý cho từng đảng viên. ii. tt. có tính chất phù hợp với đông đảo quần chúng: văn nghệ quần chúng  tác phong quần chúng."
quần cư, tụ họp thành bầy (cũ).
quần đảo," dt (h. quần: tụ họp; đảo: cù lao) tập hợp nhiều hòn đảo ở gần nhau trong một khu vực: quần đảo trường-sa; rẽ gió  băng băng tàu cưỡi sóng  xa trông quần đảo nắng vàng phai (sóng-hồng)."
quần đùi, quần ống ngắn xuống đến nửa đùi.
quần hồng, x. hồng quần.
quần ngựa, bãi rộng có đường vòng để đua ngựa.
quần nịt," quần bằng sợi dệt  mặc sát vào người."
quần quật," cg. quật quật  vần vật. vất vả liên miên: làm quần quật suốt ngày."
quần thần," d. các quan trong triều  trong quan hệ với vua (nói tổng quát)."
quần tụ," đgt. gom lại  tụ họp vào một nơi để làm ăn sinh sống: nhân dân quần tụ thành làng đông đúc dọc theo bờ sông."
quần vợt, dt (cn. ten-nít) môn thể thao dùng vợt mà đánh quả bóng nhỏ từ bên này sang bên kia một cái sân phẳng ngăn đôi bằng một cái lưới: dự cuộc đấu quần vợt ở sân vận động.
quẩn," t. 1. rối rít  thiếu sáng suốt: nghĩ quẩn. 2. làm cho vướng: tránh ra kẻo quẩn chân người ta."
quẩn quanh, nh. quanh quẩn.
quẫn, t. 1. túng bấn khốn đốn. 2. mất trí sáng suốt: già quá đâm quẫn.
quẫn bách, t. khốn đốn ngặt nghèo đến mức hết đường giải quyết. cảnh nhà quẫn bách. tình thế quẫn bách.
quẫn trí," tt. rối trí đâm ra lẩn thẩn  mất sáng suốt: công việc bù đầu như thế không khéo quẫn trí đấy  lo nghĩ nhiều sinh ra quẫn trí."
quấn," đgt 1. cuộn chặt một vòng chung quanh một vật gì: lụa quấn cột cầu  trông lâu cũng đẹp (tng); ông cụ quấn khăn để ra đình lễ. 2. quyến luyến không rời: lúc nào con hiền cũng quấn lấy bà (ng-hồng); ngày đi em chửa có chồng  ngày về em đã con quấn  con dắt  con bồng  con mang (cd)."
quận, 1 d. (kng.). quận công (nói tắt). " 2 d. 1 khu vực hành chính dưới thời phong kiến trung quốc đô hộ. chia thành nhiều quận  huyện. quận giao chỉ. 2 đơn vị hành chính ở nội thành thành phố gồm nhiều phường  ngang với huyện. ủy ban nhân dân quận. 3 đơn vị hành chính dưới tỉnh  tương đương huyện  ở miền nam việt nam dưới chính quyền sài gòn trước 1975."
quận chúa, dt. con gái vương tước trong hoàng tộc.
quận công," dt (h. công: tước thứ nhất của chư hầu) tước phong vào hàng thứ nhất sau quốc công: con ông đô đốc  quận công  lấy chồng cũng phải gọi chồng bằng anh (cd)."
quận vương, d. tước vương phong cho đại quý tộc trong hoàng tộc.
quầng," dt. 1. vòm sáng xung quanh mặt trời  hay mặt trăng khi bị khúc xạ giữa ánh sáng và các tinh thể nước trong đám mây hoặc nhiễu xạ qua những hạt nhỏ trong khí quyển: trăng quầng thì hạn  trăng tán thì mưa (tng.). 2. vầng sáng trong đêm: quầng sáng của ngọn đèn dầu  quầng sáng ở xa xa là thành phố. 3. vùng da đen sẫm bao quanh mắt  thường do mất hoặc ít ngủ gây nên: mắt thâm quầng."
quẩng," t. ""quẩng mỡ"" nói tắt: ăn cho béo rồi quẩng."
quẩng mỡ, quá cao hứng: quẩng mỡ đi mua hai cái đàn một lúc.
quất," 1 dt (thực) cây nhỏ họ cam quít  quả tròn nhỏ khi chín thì vàng  có vị chua: tết năm nay  bà cụ mua được một chậu quất rất đẹp."  2 đgt 1. vụt bằng roi: hoài-văn quất ngựa liền tay (nghồng). 2. đập mạnh vào: mưa quất vào mặt túi bụi (ngđthi).
quất hồng bì," loài cây cùng họ với cam  lá kép  quả nhỏ màu vàng  mặt ngoài có lông tơ  vị hơi chua và thơm."
quật," 1 đg. 1 vụt mạnh từ trên xuống bằng gậy. vung gậy quật túi bụi. 2 dùng sức mạnh làm cho vật đang ở thế đứng vững phải đổ  ngã. bão quật đổ cây. quật ngã đối thủ."  2 đg. đào lấy từ dưới sâu lên. quật gốc cây lên. quật mả. quật đất đắp vườn.
quật cường," tt. vững vàng  dũng cảm  không chịu khuất phục: truyền thống quật cường của dân tộc  tinh thần quật cường."
quật khởi," đgt (h. quật: nổi dậy  khởi: dấy lên) nổi dậy lật đổ một chính quyền phản động: cách mạng đã nêu cao tinh thần quật khởi của dân tộc việt-nam (trg-chinh)."
quây, đg. che kín khắp chung quanh : quây buồng tắm.
quây quần," đg. tụ tập  xúm xít lại trong một không khí thân mật  đầm ấm. ngồi quây quần quanh bà  nghe kể chuyện. sống quây quần bên nhau."
quầy," dt. 1. tủ thấp để đặt hàng trong các cửa hàng  cửa hiệu: hàng bày trong quầy. 2. gian hàng  bộ phận bán một mặt hàng nhất định: quầy vải lụa  quầy bán đồ điện."
quẩy," d. thức ăn làm bằng bột mì trộn thuốc nở rồi rán  hình dài."
quẫy, đg. nói cá vẫy mạnh đuôi.
quấy," 1 tt không đúng; sai: phải cũng hì  quấy cũng hì (ngvvĩnh)." " trgt bừa; liều lĩnh: tay mang túi bạc kè kè  nói   nói quá  người nghe ầm ầm (cd)."  2 đgt ngoáy đều tay: quấy bột; quấy cám lợn. " 3 đgt nói trẻ con vòi  khóc mếu: con thì quấy  vợ thì miệng dỗ (tản-đà)."
quấy nhiễu," đg. nh. quấy  ngh.2."
quấy quả, làm phiền vì nhờ vả: quấy quả vay mượn bà con.
quấy quá," dối trá cho xong chuyện  lấy lệ: làm quấy quá cho xong."
quấy rầy," đg. làm ảnh hưởng đến công việc hoặc sự nghỉ ngơi của người khác  khiến người ta phải bực mình  bằng sự có mặt và những yêu cầu  hoạt động không đúng chỗ  đúng lúc của mình."
quấy rối," đgt. làm cho rối loạn  mất sự yên ổn  bình lặng: quấy rối giờ ngủ  thỉnh thoảng bắn loạt đạn  quấy rối quân địch."
quậy," đgt cựa mạnh: nó ôm anh ấy chặt  không quậy được."
que," d. thanh nứa  tre  gỗ...nhỏ : que đóm."
que đan, d. (kng.). kim đan.
que hàn," dt. que bằng hợp kim  dùng để hàn."
què," tt do bị thương tật  tay chân không cử động được bình thường: chưa đui  chưa què  chớ khoe rằng tốt (tng)."
què quặt," nh. què  ngh.1."
quẻ," d. dấu hiệu trong bói toán  cầu khấn  từ đó có thể đoán ra điều lành dữ  may rủi  theo thuật bói toán. xin một quẻ bói. thầy bói gieo quẻ rồi đoán."
quen," đgt. 1. hiểu biết  thông thuộc với mức độ nhất định: người quen  họ quen nhau từ thời học ở trường đại học. 2. thích nghi  đã trở thành nếp: quen thức khuya dậy sớm  quen chịu đựng gian khổ."
quen biết," tt nói người mình đã từng biết mặt  biết tên  ít nhiều có quan hệ: ông ấy với tôi là chỗ quen biết."
quen mui," đã biết mùi một lần nên cứ muốn lần nữa  hưởng nữa: ăn cắp quen mui."
quen thân, nhiễm một tính xấu đã thành thói thường: làm biếng quen thân.
quen thói," đg. (kng.). đã thành thói xấu lâu ngày  khó sửa được (hàm ý chê). quen thói làm ăn dối trá."
quen thuộc, quen đã lâu: người quen thuộc; việc quen thuộc.
quèn," tt.  khng. tầm thường  chẳng đáng giá: chiếc xe máy quèn  chức trưởng ban quèn thôi."
queo, tt hơi cong: thân cây queo.  trgt 1. nói nằm co: nằm  một chỗ. 2. sai lệch: bẻ queo câu chuyện.
quéo, đg. móc bằng chân hoặc kều bằng một cái móc : quéo cái bút lăn vào gầm giường ; quèo trái cây.  d. loài cây cùng họ với xoài quả nhỏ hơn và không ngọt bằng quả xoài.
quẹo," i t. bị làm cho cong hẳn về một bên  gần như gập lại. cái đinh quẹo. bẻ quẹo. ngã quẹo chân." " ii đg. (ph.). ngoặt  rẽ sang một phía khác. xe  sang phải. khúc sông quẹo."
quét," đgt. 1. dùng chổi đưa nhẹ trên bề mặt  làm cho sạch rác rưởi: quét sân  quét nhà  người quét đường. 2. dùng chổi mềm phết màu đều trên bề mặt: quét vôi ve  quét sơn. 3. bắn từng loạt đạn trên một phạm vi rộng: trung liên quét xối xả. 4. tiêu diệt  thủ tiêu hoàn toàn trên một phạm vi rộng: quét sạch bọn giặc  quét sạch tư tưởng lạc hậu."
quét dọn," đgt làm cho sạch sẽ  gọn gàng: bà phú xuống bếp và ra sân quét dọn (ng-hồng)."
quét tước," nh. quét  ngh.1."
quẹt, đg. (kết hợp hạn chế). như quệt. quẹt diêm. quẹt nước mắt.
quê," dt. i. 1. nơi gia đình  họ hàng làm ăn  sinh sống từ nhiều đời  có tình cảm gắn bó thân thiết với mình: về thăm quê  xa quê đã nhiều năm. 2. nông thôn: ở quê ra tỉnh. ii. tt. có vẻ mộc mạc  thô kệch  không tinh tế  thanh lịch: ăn mặc hơi quê  trông nó quê lắm."
quê hương," dt nơi sinh trưởng: tròi sinh ra bác tản-đà  quê hương thì có  cửa nhà thì không (tản-đà); ôi! quê hương  máu của máu lòng ta (huy cận)."
quê kệch," mộc mạc  không văn vẻ (cũ): lời văn quê kệch."
quê mùa," mộc mạc  thật thà như người ở nông thôn : ăn mặc quê mùa."
quê quán, nh. quê nhà.
quế," dt (thực) loài cây cùng họ với long não  lá to  có ba đường gân rõ rệt  vỏ thơm và cay  dùng làm thuốc: em như cây quế trong rừng  thơm cay ai biết  ngát lừng ai hay (cd)."
quế chi," vỏ quế lấy ở cành cây quế  dùng làm thuốc và làm gia vị."
quệch quạc," nói viết chữ một cách cẩu thả  bôi bác: chép quệch quạc nửa trang rồi bỏ dở."
quên, đg. để lọt khỏi trí tuệ hoặc tình cảm : nghe mười mà chỉ quên một là thông minh ; học ôn cho khỏi quên ; xa cách nhau mà không có quan hệ thư từ thì dễ quên nhau.
quên bẵng," cg. quên khuấy  quên lửng. không nhớ đến một chút nào."
quên khuấy, nh. quên bẵng.
quên lãng, đg. như lãng quên.
quên lửng, nh. quên bẵng.
quên mình," không nghĩ đến quyền lợi  tính mạng của mình vì chính nghĩa  vì lý tưởng...: vì nước quên mình."
quện, đg. dính bết: sơn quện vào tóc.
quềnh quàng," qua loa  cẩu thả: giặt quềnh quàng còn bẩn nguyên."
quết," 1 đgt. giã cho nhỏ  mịn  quyện vào nhau: quết giò."  2 đgt. phết vào cho dính trên bề mặt: quết sơn lên vải để làm nền.
quết trầu, nước ứa ra khi nhai trầu.
quệt," đgt 1. bôi vào; phết vào: đứa bé quệt mũi lên tường. 2. chạm vào: hai xe quệt vào nhau. 3. phết vôi vào lá trầu: quả cau nho nhỏ  miếng trầu hôi  này của xuân hương mới quệt rồi (hxhương)."
quều quào," nói chân tay yếu ớt  ngượng và không gọn gàng: quều quào quét sơn chỗ thẫm chỗ nhạt  rơi vãi khắp sàn."
qui,"   quì  quỉ  quĩ  quí  quị  v.v. x. quy  quỳ  quỷ  quỹ  quý  quỵ  v.v."
qui chế, dt (h. qui: phép tắc; chế: phép định ra) điều định ra để mọi người cùng theo mà làm: qui chế xuất bản.
qui định," đgt (h. qui: khuôn phép; định: quyết định) quyết dịnh nền nếp phải theo: chính sách đối với đồng bào thiểu số  chính phủ đã có qui định (hcm)."
qui mô," dt (h. qui: khuôn tròn; mô: khuôn mẫu) mức độ được qui định cho một công trình  một sự nghiệp: một xã hội tiểu nông với những qui mô kinh tế hẹp hòi (đgthmai)."
qui phạm, 1. t. nói khoa học nhằm phán đoán để đánh giá và từ đó nêu lên những phép tắc: ngữ pháp quy phạm. 2. d. quy chế vạch ra và coi như luật pháp.
qui trình," dt (h. qui: trù tính; trình: đường đi  cách thức) thứ tự các bước tiến hành trong một quá trình sản xuất: qui trình công nghệ phù hợp với điều kiện kinh tế và kĩ thuật hiện nay."
qui ước, đgt (h. qui: phép tắc; ước: hẹn nhau) thoả thuận trước với nhau là sẽ cùng theo: tôn trọng những điều đã qui ước.
quì," 1 dt 1. cây hướng dương: hoa quì. 2. chất màu dùng trong hoá học  gặp dung dịch a-xít thì có màu đỏ  gặp dung dịch kiềm thì có màu xanh: giáo sư hoá học dùng quì để cho học sinh phân biệt được a-xít và dung dịch kiềm." " 2 dt vàng dập thành lá rất mỏng để thếp đồ gỗ như cầu đối  hoành phi: ở cạnh nhà ông thợ quì  phải nghe tiếng búa đập suốt ngày."  3 đgt đặt đầu gối và ống chân sát mặt đất để tỏ ý tôn kính hoặc để thu mình lại: cúi đầu quì trước sân hoa (k); quì xuống để ngắm bắn.
quỉ, dt 1. quái vật dữ tợn do mê tín tưởng tượng ra: lũ đế quốc như bầy quỉ sống (tố-hữu). 2. kẻ xấu xa: tên quỉ dâm dục.  tt xấu xa; dữ dội: bệnh  đã có thuốc tiên (tng).
quỉ quyệt, tt (h. quỉ: dối trá; quyệt: không ngay thẳng) gian dối và xảo trá: đế quốc mĩ rất dã man và quỉ quyệt (hcm).
quĩ, dt số tiền bạc dành lại để làm việc gì: quĩ công đoàn; quĩ tiết kiệm; quĩ bảo thọ.
quĩ đạo, dt (h. quĩ: vết xe đi; cách thức để theo; đạo: con đường) 1. đường chuyển động hình cong kín của một thiên thể có tiêu điểm là một thiên thể khác: quĩ đạo của quả đất xoay quanh mặt trời. 2. đường đi hình cong kín của một vật thể có chuyển động chu kì: các điện tử quay chung quanh một hạt nhân nguyên tử theo những quĩ đạo khác nhau. 3. đường diễn biến của một hệ tư tưởng: đi theo quĩ đạo của chủ nghĩa sô-vanh nước lớn.
quĩ tích, dt (toán) (h. quĩ: cách thức; tích: dấu chân) hình tạo nên bởi tập hợp những điểm có một tính chất xác định: đường tròn là quĩ tích của những điểm cách đều một điểm gọi là tâm.
quí, 1 dt ngôi thứ mười trong thập can: quí đứng sau nhâm và ở vi trí cuối cùng của thập can. " 2 dt thời gian ba tháng một: đặt báo mua từ quí ba  tức là từ tháng bảy." " 3 tt 1. sang: khác màu kẻ quí  người thanh (k). 2. có giá trị: của quí." " đgt 1. tôn trọng: phải biết yêu và  tiếng nói của dân tộc (phvđồng). 2. coi là đáng trọng: quân quí giỏi  không quí nhiều (nghtưởng)."
quí khách," dt (h. khách: người đến thăm) khách đáng trọng: về đây nước trước bẻ hoa  vương tôn  quí khách ắt là đua nhau (k)." " đt từ dùng để nói với những khách hàng của mình: xe này đủ chỗ rồi  xin  chờ xe sau."
quí phái, dt (h. phái: từng nhánh chia ra) dòng dõi sang trọng trong chế độ phong kiến: cách mạng tư sản đã bắt đầu lật đổ bọn quí phái.
quí tộc, dt (h. tộc: họ) nói giai cấp cao trong chế độ phong kiến: giai tầng quí tộc đã bị bọn thực dân khuynh loát (đgthmai).
quị," đgt 1. khuỵu xuống: yếu quá  mới đi được vài bước đã quị xuống. 2. kiệt sức: vì cuộc đời vất vả  ông cụ đã sớm quị."
quít," loài cây cùng họ với cam  quả nhỏ  hình hơi dẹt  vỏ dễ bóc và hơi cay dùng làm thuốc gọi là trần bì."
quịt, x. quỵt.
quốc âm, tiếng nói của nước mình.
quốc ca," dt. bài hát chính thức của một nước  dùng trong các nghi lễ: hát quốc ca và chào cờ."
quốc công, dt (h. công: tước công) tước phong kiến xếp hàng thứ nhất: đúng như quốc công đã nói ngày nào (nghtưởng).
quốc dân, dân trong một nước
quốc doanh, t. (thường dùng phụ sau d.). do nhà nước kinh doanh. thành phần kinh tế quốc doanh. xí nghiệp quốc doanh. mậu dịch quốc doanh.
quốc gia, i. dt. nhà nước: chủ quyền quốc gia  nguyên thủ quốc gia. ii. tt. theo chủ nghĩa quốc gia: tư tưởng quốc gia hẹp hòi.
quốc giáo, dt (h. giáo: tôn giáo) tôn giáo chính thức của một nước: thiên chúa giáo là quốc giáo của nhiều nước tây-âu.
quốc hiệu, tên một nước: quốc hiệu nước việt nam thời đinh là đại cồ việt.
quốc học, nền văn hóa của nước mình.
quốc hội," cg. quốc dân đại hội. cơ quan lập pháp tối cao của một nước  do nhân dân bầu ra."
quốc hồn, tinh thần đặc biệt của một nước do quá trình đấu tranh của nhân dân tạo nên.
quốc huy, d. huy hiệu tượng trưng cho một nước.
quốc khánh, dt (h. khánh: vui mừng) lễ kỉ niệm hằng năm để mừng sự phồn vinh của đất nước: cả gia đình sum họp mừng ngày quốc khánh.
quốc kỳ, cờ tượng trưng cho một nước.
quốc lập, do nhà nước lập ra: trường quốc lập.
quốc lộ, d. đường lớn liên tỉnh do chính phủ quản lí; phân biệt với tỉnh lộ.
quốc ngữ," dt. 1. tiếng nói của bản quốc  của chính nước mình: học quốc ngữ. 2. chữ viết dùng chữ cái la tinh ghi tiếng việt: sách quốc ngữ."
quốc pháp, pháp luật của một nước.
quốc phòng," dt (h. phòng: giữ gìn) việc giữ gìn đất nước chống mọi âm mưu xâm lược: khoa học và kĩ thuật phải phục vụ quốc phòng  góp phần xây dựng một nền quốc phòng toàn dân vững mạnh (vnggiáp)."
quốc phục, quần áo theo tục của nhân dân trong nước.
quốc sắc," người con gái đẹp nhất nước: đã nên quốc sắc thiên hương  một cười này hẳn nghìn vàng chẳng ngoa (k)."
quốc sư, d. 1. người thầy dạy học của thái tử (cũ). 2. mưu sĩ của vua chúa.
quốc sự, việc quan hệ đến đất nước.
quốc tang, tang chung cho cả nước.
quốc táng," việc chôn cất một người có công  do nhà nước đứng ra lo liệu."
quốc tế," 1. t. thuộc về mối quan hệ giữa các nước. 2. d. tổ chức lãnh đạo chung cho giai cấp công nhân các nước : quốc tế cộng sản. chủ nghĩa quốc tế vô sản. chủ trương liên hiệp giai cấp công nhân  nhân dân lao động các nước và các dân tộc nhỏ yếu làm cách mạng đánh đổ chủ nghĩa đế quốc xây dựng một xã hội cộng sản chủ nghĩa."
quốc tế ca, bài ca chung cho các đảng của giai cấp công nhân.
quốc tế ngữ, thứ ngôn ngữ đặt ra với hy vọng làm công cụ giao thiệp quốc tế.
quốc thể, sự thể hiện danh dự của một nước.
quốc thiều, bản nhạc tiêu biểu cho một nước.
quốc thư," văn kiện ngoại giao mang chữ ký của nguyên thủ một nước  trao quyền thay mặt chính phủ cho một đại sứ và do đại sứ trình nguyên thủ của nước tại đó mình đến thực hiện nhiệm vụ  khi bắt đầu nhận chức."
quốc tịch, d. tư cách là công dân của một nước nhất định. nhập quốc tịch (trở thành công dân của một nước khác nước quê quán của mình).
quốc trái, nợ của chính phủ vay.
quốc văn, dt. 1. tiếng nước nhà; phân biệt với ngoại văn: báo chí quốc văn  hiệu sách quốc văn. 2. cũ môn học về ngôn ngữ và văn học nước nhà: học quốc văn.
quốc vụ khanh, d. bộ trưởng không giữ bộ nào của một số nước tư bản.
quốc vương, vua một nước.
quơ, đgt vơ đi một cách vội vàng: mẹ già quơ chăn chiếu và bị quần áo giấu vào góc tường (ng-hồng).
quờ, đg. cg. quờ quạng. sờ soạng để tìm: đêm tối quờ bao diêm.
quờ quạng, nh. quờ.
quở, đg. cg. quở mắng. trách mắng.  mắng nh. quở.  quang
quở mắng, nh. quở.
quở quang, khen khiến người ta cho rằng lời khen báo một điềm xấu: thằng bé béo tốt rất nhiều người quở quang.
quở trách, đg. nhận xét trực tiếp một cách nghiêm khắc lỗi của người bề dưới; quở (nói khái quát). quở trách học trò. lời quở trách.
quy," d. ""quy bản"" nói tắt: cao quy." " đg. tính về  gom lại: quy vào quỹ chung; quy vào một mối. quy đồng mẫu số. x. mẫu số."
quy bản," mai rùa  dùng để nấu cao."
quy cách, điều ấn định để theo đó mà làm: thức ăn chín nấu đúng quy cách.
quy chế," điều định ra để nhiều người  nhiều nơi cùng theo đó mà làm: quy chế xuất bản."
quy củ," cách làm có phương pháp  có kế hoạch: nghiên cứu có quy củ."
quy định, định ra những điều phải theo mà làm việc gì: quy định chế độ công tác.
quy hàng, chịu thua và phục tùng kẻ thắng.
quy hoạch," đg. nghiên cứu một cách có hệ thống việc áp dụng chương trình  phương pháp và các biện pháp thực hiện một công trình lớn: quy hoạch thành phố; quy hoạch trị thủy sông hồng."
quy kết, thâu tóm đi đến một kết luận.
quy luật," quan hệ không đổi  được biểu thị dưới dạng công thức khái quát  giữa nhiều hiện tượng hoặc nhóm hiện tượng: quy luật xã hội; quy luật lịch sử; quy luật kinh tế."
quy mô," 1. t. lớn lao: kế hoạch quy mô. 2. d. kích thước  độ lớn  trình độ phát triển: quy mô tòa nhà thật là vĩ đại; sản xuất theo qui mô công nghiệp."
quy nạp, phép tìm chân lý của lô-gích học căn cứ vào những nhận xét về các sự vật riêng lẻ rồi đúc lại thành nguyên tắc chung.
quy phục," cg. quy thuận. trở về mà tuân theo  hàng phục."
quy tắc," d. 1. phép tắc  lề lối làm việc. 2. điều được nêu lên và công nhận làm mẫu mực để từ đó suy ra cách làm cho đúng: quy tắc ngữ pháp; quy tắc người am-pe trong điện từ học; quy tắc tam suất."
quy thuận, nh. quy phục.
quy tiên, nói người già chết (cũ): cụ tôi đã quy tiên tháng trước.quy tiên chầu phật. nh. quy tiên.
quy trình, chương trình đã được quy định: làm việc trái quy trình là phạm kỷ luật.
quy tụ, nhóm họp lại một nơi.
quy ước," kết quả của sự thỏa thuận giữa hai hoặc nhiều bên (người  đoàn thể  quốc gia...) về một việc nhất định  thường không dựa trên tính chất tự nhiên của sự vật: quy ước nuôi gà trong khu tập thể; quy ước quốc tế về hệ thống đơn vị đo lường."
quy y, thụ lễ theo phật giáo.
quỳ, d. x. hướng dương. " (hóa) d. chất chỉ thị màu dùng trong hóa học  gặp dung dịch a-xít thì có màu đỏ  gặp dung dịch kiềm thì có màu xanh."  đg. đặt đầu gối và ống chân sát mặt đất để tỏ ý tôn kính hay khuất phục: liều công mất một buổi quỳ mà thôi (k) " d. vàng đập thành lá rất mỏng để thếp đồ gỗ như câu đối  hoành phi."
quỷ," i. d. 1. quái vật vô hình do mê tín tưởng tượng ra  hay ám ảnh  làm hại người. 2. người có tật xấu ở mức độ rất trầm trọng: con quỷ dâm dục.iii. nghịch ngợm tai ác: thằng bé quỷ quá."
quỷ kế, mưu kế gian ác lắm.
quỷ quái," cg. quái quỷ. ranh mãnh  tai ác: vợ chàng quỷ quái tinh ma (k)."
quỷ quyệt," gian trá  xảo quyệt."
quỷ sứ," d. 1. quân lính ở âm phủ  chuyên thi hành pháp luật đối với kẻ có tội  theo mê tín. 2. từ dùng để chỉ những trẻ nghịch ngợm  tai ác: đồ quỷ sứ!"
quỷ thần, các vị thần nói chung.
quỹ, d. số tiền bạc thu góp lại để dùng làm việc gì: quỹ tiết kiệm; quỹ công đoàn.
quỹ đạo, d. 1. (thiên). đường chuyển động hình cong kín của một thiên thể có tiêu điểm là một thiên thể khác: quả đất quay một vòng quỹ đạo của nó quanh mặt trời mất 365 ngày 0 giờ 9 phút. 2. (lý). đường đi hình cong kín của một vật có chuyển động chu kỳ: các điện tử quay chung quanh một hạt nhân nguyên tử theo những quỹ đạo khác nhau. 3. ngr. ảnh hưởng đưa một đối tượng vào phạm vi hoạt động theo ý muốn của tác nhân: hoa kỳ hướng các nước được mình viện trợ vào quỹ đạo của mình.
quỹ đen, quỹ chi tiêu cho những món không cần công bố.
quỹ tích, (toán) d. hình gồm tất cả những điểm có một tính chất xác định: đường tròn là quỹ tích của những điểm cách đều một điểm gọi là tâm.
quý, d. ngôi thứ mười trong mười can. " d. thời gian ba tháng một  bắt đầu từ tháng giêng  tháng tư  tháng bảy hoặc tháng mười." " i. d. 1. sang: khác màu kẻ quý người thanh (k). 2. có giá trị cao: của quý. ii. đg. tôn trọng  coi trọng: quý cha mẹ."
quý hồ," l. chỉ cần  miễn là: sách gì cũng được  quý hồ là sách tốt."
quý khách, từ dùng để tôn xưng khách khứa hay khách hàng.
quý nhân, người sang (cũ): quý vật đãi quý nhân (tng).
quý phái, dòng dõi sang trọng trong xã hội cũ.
quý phi, vợ thứ của vua.
quý tộc," họ dòng sang.giai cấp quý tộc. giai cấp nắm đặc quyền trong thời đại phong kiến hay chiếm hữu nô lệ  có chức tước cha truyền con nối."
quý trọng, tôn trọng quý mến lắm: quý trọng các vị lão thành.
quý tử, người con làm nên sự nghiệp.
quý tướng, tướng mạo tỏ ra người có khả năng.
quỵ," t. 1. gục xuống: bị đánh quỵ 2. kiệt sức: tham việc quá  bây giờ quỵ rồi."
quỵ luỵ, luồn lọt để nhờ vả xin xỏ: quỵ luỵ quan thầy.
quyên, 1 dt. chim cuốc: dưới trăng quyên đã gọi hè (truyện kiều)  đỗ quyên.  2 đgt. đóng góp hoặc vận động đóng góp tiền của vào việc chung: quyên tiền ủng hộ đồng bào ở vùng bão lụt  quyên góp.
quyên sinh," đgt (h. quyên: bỏ  liều; sinh: đời sống) bỏ thân mình: giận duyên tủi phận bời bời  cầm dao nàng đã toan bài quyên sinh (k)."
quyền," 1. d. 1. cái mà luật pháp  xã hội  phong tục hay lẽ phải cho phép hưởng thụ  vận dụng  thi hành... và  khi thiếu được yêu cầu để có  nếu bị tước đoạt có thể đòi hỏi để giành lại : quyền ứng cử và bầu cử ; khi bị hành hung ai cũng có quyền tự vệ ; ngày trước địa chủ muốn thủ tiêu đến cả quyền sống của nông dân. 2. sức mạnh được vận dụng khi thực hiện chức năng trong một lĩnh vực nhất định : quyền của sĩ quan chỉ huy ngoài mặt trận ; quyền lập pháp;  quyền của nhà vua phong kiến không có giới hạn. ii. t .tạm thay : quyền tổng thống."  d. môn võ dùng tay nắm lại mà đấm.
quyền anh, môn thể thao dùng tay bọc bao da nhồi bông mà đấm nhau.
quyền biến, hành động khéo khi có biến: có tài quyền biến.
quyền bính, d. (cũ.). như quyền hành.
quyền hạn," dt. quyền theo cương vị  chức vụ cho phép: giải quyết công việc đúng với quyền hạn của mình  việc ấy vượt quá quyền hạn của tôi."
quyền hành," dt (h. quyền: quả cân; hành: cái cân) quyền lực của từng người: họ tham danh  trục lợi  thích địa vị  quyền hành (hcm); trên dưới quyền hành tay cắt đặt  một mình một chiếu thảnh thơi ngồi (lê thánh-tông)."
quyền lợi," lợi ích được hưởng  mà người khác không được xâm phạm đến : bảo vệ quyền lợi của đoàn viên."
quyền lực, d. quyền định đoạt mọi công việc quan trọng về mặt chính trị và sức mạnh để bảo đảm việc thực hiện quyền ấy. quốc hội là cơ quan quyền lực cao nhất. nắm quyền lực trong tay.
quyền môn, nhà có quyền thế (cũ): luồn lọt chốn quyền môn.
quyền quý, có quyền thế và được tôn trọng (cũ): con nhà quyền quý ở đâu cũng hách dịch.
quyền thần, kẻ bầy tôi lấn quyền vua.
quyền thế, có quyền hành và thế lực.
quyền thuật, dt. phép đánh võ bằng tay không.
quyền uy, dt (h. uy: oai) quyền lực và uy thế: cậy quyền uy bóc lột dân lành (tú-mỡ).
quyển," từ đặt trước danh từ chỉ sách  vở : quyển từ điển ; quyển sổ."  d. bài thi (cũ) : nộp quyển .  d. ống sáo.
quyến, d. thứ lụa mỏng và mịn.
quyến luyến," đg. biểu thị tình cảm gắn bó  không muốn rời nhau. quyến luyến nhau  không chịu rời nhau nửa bước. quyến luyến lúc chia tay."
quyến rũ, đgt. lôi kéo bằng sức hấp dẫn:quyến rũ bằng sắc đẹp  dùng tiền tài để quyến rũ.
quyến thuộc, dt (h. quyến: thân thuộc; thuộc: bà con họ hàng) họ hàng thân thuộc: lấy tình quyến thuộc mà khuyên bảo nhau.
quyện, t. mỏi mệt lắm: tuổi già sức quyện. " đg. bám chắc  dính chặt: mật quyện vào đũa."
quyết, nhất định làm việc gì : quyết hoàn thành kế hoạch.
quyết chí, định ý một cách cương quyết: quyết chí tu thân.
quyết chiến," đg. 1 kiên quyết chiến đấu. tinh thần quyết chiến  quyết thắng. 2 (chm.). tác chiến nhằm giành thắng lợi có ý nghĩa quyết định. trận quyết chiến chiến lược. chọn khu rừng làm điểm quyết chiến."
quyết định," i. đgt. 1. định ra  đề ra và dứt khoát phải làm: quyết định cử người đi học  quyết định tăng giá hàng. 2. định đoạt lấy: mỗi người tự quyết định số phận của mình. ii. tt. hết sức quan trọng  có vai trò quyết định: yếu tố quyết định  nhân tố quyết định thắng lợi  giờ phút quyết định. iii. dt. 1. điều đã quyết định: thực hiện các quyết định của ban lãnh đạo  thi hành các quyết định của giám đốc  làm theo quyết định của ban chỉ huy. 2. văn bản về các quyết định của cấp có thẩm quyền: đọc quyết định của bộ chỉ huy  đánh máy quyết định của đồng chí chủ tịch hội đồng."
quyết đoán, nhận định một cách chắc chắn.
quyết liệt," tt (h. liệt: nóng  mạnh) kiên quyết và mãnh liệt: bất cứ một cuộc chuyên chính nào cũng phải là một cuộc đấu tranh giai cấp quyết liệt (trg-chinh); những câu nói quyết liệt của những đại biểu (ng-hồng)."
quyết nghị, ngả hẳn về một ý định nhất thiết phải thực hiện: chi bộ quyết nghị kết nạp hai đồng chí.
quyết tâm, định việc gì với ý nhất thiết phải làm : quyết tâm đi tới mục đích.
quyết thắng, cương quyết giành thắng lợi.
quyết toán," đg. tổng kết trên cơ sở tổng hợp các khoản thu chi để làm rõ tình hình thực hiện dự án nhận vốn và sử dụng vốn của một cơ quan nhà nước  một xí nghiệp  hay cho một công trình xây dựng cơ bản nào đó."
quyết tử, sẵn sàng hy sinh vì một mục đích gì: đội quân quyết tử tiến vào sân bay địch.
quỳnh," dt. 1. cây trồng làm cảnh  hoa trắng  đơn độc  nở về đêm."
quỳnh tương," dt (h. tương: thứ nước uống) rượu quí: cũng có lúc rượu ngon cùng nhắp  chén quỳnh tương ăm ắp bầu xuân (ngkhuyến)."
quýnh, ph. rối rít: mừng quýnh; sợ quýnh.
ra," i. đg. 1. đi về phía ngoài : ra sân. 2. đi về phía có nơi rộng hơn hoặc đi tới đó : dắt trâu ra đồng; thuyền ra khơi ; ra bờ biển nghỉ mát. 3. đi về phía một địa điểm từ đó người ta có thể đi xa nữa : ra ga ; ra bến tàu ; ra cảng ; ra sân bay. 4. đi đến hoặc đi về phía một điểm ở hướng bắc nước việt nam khi khởi hành từ một nơi ở phía nam điểm ấy : từ biên hòa ra nha trang ; từ vinh ra hà nội. 5. công bố  truyền đi cho quần chúng rộng rãi biết : ra nghị định ; ra báo. 6. tách mình khỏi : sinh viên hết khóa ra trường. 7. sinh : cải đã ra hoa. ii. g. 1. trở thành : xay gạo ra bột. 2. đến kết quả là : ép lạc ra dầu. 3. cho xứng đáng : sống ra sống  đừng sống hèn nhát. ra ngô ra khoai. vỡ lẽ  ngã ngũ  rõ ràng : tìm manh mối cho ra ngô ra khoai; thanh toán ra ngô ra khoai . iii. ph . theo hướng trở nên tốt hơn : đẹp ra ; trắng ra ."
ra công, đem hết sức mình làm một việc gì: ra công học tập.
ra dáng, 1 có dáng vẻ giống như (trong khi chưa phải đã hoàn toàn như thế). trông đã ra dáng một thiếu nữ. nói ra dáng người lớn lắm. 2 (kng.). quá mức bình thường. trông đẹp ra dáng.
ra-đa," máy dùng sự phản xạ của các sóng vô tuyến điện để xác định vị trí và khoảng cách của các vật ở xa như máy bay  tàu ngầm  tên lửa..."
ra-đi-an, đơn vị góc bằng một góc ở tâm mà cung bị chắn có độ dài bằng bán kính.
ra-đi-ô, máy thu thanh.
ra điều, tỏ rõ mình là: ra điều là người học rộng.
ra đời, đgt 1. đẻ ra; sinh ra; được thành lập: quốc tế cộng sản ra đời (phvđồng). 2. bước vào cuộc sống thực tế: mới ra đời nên còn bỡ ngỡ.
ra gì, không có giá trị gì: ra gì con người ấy.
ra hiệu," đg. làm dấu hiệu  thường bằng cử chỉ  để báo cho biết. giơ tay ra hiệu cho xe đỗ lại. nháy mắt ra hiệu."
ra lệnh, đg. 1. ban bố một mệnh lệnh: chủ tịch tỉnh ra lệnh sơ tán. 2. sai bảo một cách oai vệ: ra lệnh cho lính lệ vào hầu điếu đóm.
ra mắt, đgt. xuất hiện lần đầu trước tập thể những người có quan hệ nào đó: ra mắt trước cử tri  cho ra mắt bạn đọc cuốn sách mới.
ra mặt," đgt tỏ ra công nhiên  không giấu giếm: hắn đã ra mặt làm tay sai cho đế quốc."  trgt hiển nhiên: ai ai cũng vui  (ng-hồng).
ra oai," tỏ ra có quyền thế  uy lực để làm cho người ta sợ."
ra phết, đến cao độ (thtục): hách ra phết.
ra rả," t. từ gợi tả những âm thanh cao và lặp đi lặp lại  kéo dài mãi  nghe khó chịu. tiếng ve kêu ra rả. nói ra rả suốt ngày."
ra ràng," nói chim con thường thường là chim bồ câu  mọc đủ lông: chim bồ câu ra ràng."
ra rìa," đgt.  khng. bị gạt bỏ: mày không làm cẩn thận  người ta cho ra rìa đấy."
ra sức, đgt cố gắng: ai cũng phải ra sức chống thực dân cứu nước (hcm); họ chung ra sức giúp vì (k).
ra tay, trổ tài làm việc gì: ra tay xây dựng cơ đồ.
ra trò," 1. đg. ra sân khấu đóng một vai gì. 2.ph. nói hoạt động một cách thực sự  có tác dụng thực sự  có kết quả tốt: dọn dẹp nhà cửa ra trò."
ra tuồng," 1.đg. tỏ ra là thế này thế khác: ra tuồng trên bộc trong dâu (k). 2.ph. nh. ra trò  ngh.2: học tập ra tuồng."
ra vẻ," 1 có vẻ như là. ra vẻ thành thạo. làm ra vẻ rất tự nhiên. 2 (kng.). có được cái vẻ  cái hình thức bên ngoài. sửa sang nhà cửa cho ra vẻ một tí. ăn nói ra vẻ lắm."
rà," đg. 1. sà vào: rà vào đám đánh cờ. 2. trát vào  xảm vào: rà thuyền. 3. đưa đi đưa lại nhè nhẹ trên vật gì: rà con mắt." " đg. duyệt lại  soát lại: rà kế hoạch một lần nữa."
rà rẫm," nh. rà  ngh. 1.: đêm hôm rà rẫm đến đó làm gì."
rả rích, nhiều và không ngớt: mưa rả rích; ăn kẹo rả rích suốt ngày.
rã," t. tan rời ra: hoa rã cánh. nói rã bọt mép. nói nhiều mà không được kết quả gì. 2. hết tác dụng  tan biến đi: ăn cam cho rã rượu."
rã đám, hết hội hè. tư tưởng rã đám. tình trạng uể oải lúc sắp tàn cuộc.
rã họng, mệt mỏi lắm: đói rã họng; nói rã họng.
rã rời," t. 1.nh. rã  ngh.1: cành lá rã rời. 2. mệt mỏi lắm: chân tay rã rời."
rã rượi," bơ phờ  tỏ vẻ buồn bã  mệt mỏi: thức ba đêm liền  rã rượi cả người."
rá," dt. đồ dùng để vo gạo  đựng các thức nấu  thường được đan bằng tre nứa hoặc làm bằng nhựa  nhôm: đan rá  lấy ra vo gạo."
rạ," 1 dt gốc cây lúa còn lại sau khi gặt: cắt rạ về lợp nhà; ba gian nhà rạ lòa xòa  đẹp duyên coi tựa tám tòa nhà lim (cd)." " 2 dt (đph) thuỷ đậu: cháu nó lên rạ  cần phải kiêng gió."
rác," 1.d. những vật vụn vặt và nhơ bẩn vương vãi trong nhà  ngoài sân  ngoài đường như rơm rạ  giấy vụn giẻ rách... : quét cho sạch rác. coi người như rác. khinh người quá. tiêu tiền như rác. tiêu pha quá phung phí. 2. t. nhơ bẩn : vứt bã mía rác cả nhà."
rác rưởi," d. 1. rác nói chung: sân đầy rác rưởi. 2. cặn bã  tệ nạn: những rác rưởi do chế độ cũ để lại."
rạc," t. 1 ở trạng thái gầy đi trông thấy  đến mức xơ xác. người rạc đi như xác ve. gầy rạc. 2 (dùng trước d.). cảm thấy như rã rời  vì quá mệt mỏi. đi rạc cẳng. nói rạc cả cổ. cối nặng  quay rạc tay. 3 (cây cối) ở trạng thái tàn lụi đi  trông xơ xác. bèo rạc. rét quá  rau rạc hết lá."
rạc rài, long đong chìm nổi: cuộc sống rạc rài.
rách, t. có những chỗ bị toạc ra : áo rách ; giấy rách.
rách bươm, nh. rách tươm.
rách mướp, rách xơ xác: cái quần rách mướp.
rách rưới, t. rách nhiều do quá nghèo túng (nói khái quát). ăn mặc rách rưới. túp lều tranh rách rưới.
rách tươm, cg. rách bươm. rách tả tơi: cái áo rách tươm còn mặc gì được nữa.
rạch," 1 dt. đường dẫn nước từ sông vào đồng ruộng  thuyền bè có thể đi lại: đào kênh  rạch  hệ thống kênh  rạch." " 2 i. đgt. dùng vật sắc nhọn làm đứt từng đường trên bề mặt: rạch giấy  bị kẻ cắp rạch túi. ii. dt. đường rãnh nhỏ  nông được xẻ trên mặt ruộng để gieo hạt  trồng cây: xẻ rạch  đánh rạch." " 3 đgt. ngược dòng nước để lên chỗ cạn  thường nói về cá rô: bắt cá rô rạch."
rạch ròi," tt rành mạch  rõ ràng: nhiều câu tục ngữ rạch ròi  chí lí (dgqghàm); giảng giải điều hơn lẽ thiệt  rạch ròi kẽ tóc chân tơ (phkbính)."
rải, d. dọc cây khoai nước. " đg. rắc ra  vãi ra cho đều trên một khoảng rộng : rải thóc ra phơi ; rải đá lót đường."  đg. nói cá đẻ : mùa cá rải.
rải rác," t. ở trạng thái phân tán ra nhiều nơi  tương đối cách xa nhau. cây mọc rải rác trên đồi. dân cư sống rải rác. rải rác đâu cũng có."
rái, d. x. rái cá: lội như rái. " t. 1. sợ hãi: khôn cho người ta rái  dại cho người ta thương (tng). 2. cạch không dám làm nữa: phải một cái  rái đến già (tng)."
rái cá," dt loài động vật ăn thịt  sống ở bờ nước  bơi rất giỏi  thường bắt cá ăn: người ta bắt rái cá để lấy bộ lông."
ram, (đph) d. món ăn làm bằng bánh đa gói thịt và gia vị rán lên : ram ngoài bắc gọi là chả rán hoặc nem sài gòn.  d. xấp giấy gồm năm trăm tờ hoặc hai mươi thếp.
ram ráp," hơi ráp: mặt bàn còn ram ráp  cần bào lại."
rám, t. sém đi: rám má hồng; tháng tám nắng rám trái bưởi (tng).
rạm," d. loài cua nhỏ  mình mỏng  bụng vàng  chân có lông  ở đồng nước mặn."
ran," ph. t. vang  lan khắp mọi nơi: pháo ran; đau ran cả người."
ran rát, hơi rát: ăn dứa thấy ran rát lưỡi.
ràn," d. chuồng bò  trâu  ngựa..."
rán, 1 đg. làm cho chín trong dầu mỡ đun sôi. đậu phụ rán vàng. cá rán. rán mỡ (làm cho thành mỡ nước chín).  2 đg. (cũ; id.). ráng. rán sức.
rạn," 1 dt. đá ngầm ở dưới biển  không nhô lên khỏi mặt nước: hòn rạn."  2 đgt. nứt thành từng đường nhỏ: tấm kính bị rạn nhiều chỗ.
rạn nứt, tt 1. có những vết rạn khá lớn: cái bát rơi đã rạn nứt rồi. 2. không được nguyên vẹn; không có sự đoàn kết chặt chẽ: tình đoàn kết rạn nứt; tình bạn rạn nứt; nguy cơ rạn nứt.
rang, đg. làm chín bằng cách đảo đi đảo lại trong chảo nóng và khô : rang lạc ; rang ngô.
ràng, đg. buộc chặt bằng nhiều vòng. ràng gói hàng sau yên xe.
ràng buộc," đgt. bắt buộc phải làm theo khuôn khổ nào đó  không thể khác được: hai bên ràng buộc lẫn nhau  không nên ràng buộc con cái nhiều quá."
ràng rạng," hơi sáng ra  tỏ ra: trời ràng rạng; nghe giải thích vấn đề đã ràng rạng."
ràng rịt, buộc chằng chéo nhiều lần.
ráng, d. đám mây có màu sắc hồng hoặc vàng... do ánh mặt trời buổi sáng sớm hoặc buổi chiều tà chiếu vào: ráng vàng thì nắng ráng trắng thì mưa (tng).
rạng," t. 1. mới hé sáng: trời đã rạng. 2. chói lọi  vẻ vang: rạng vẻ ông cha."
rạng đông, lúc mặt trời mới mọc.
rạng rỡ, tt hết sức vẻ vang: làm cho tên tuổi và sự nghiệp của nguyễn trãi rạng rỡ ra ngoài (phvđồng).
ranh con, d. (kng.). trẻ con tinh quái (thường dùng làm tiếng chửi mắng). đồ ranh con!
ranh giới, dt. đường phân giới hạn giữa hai bên: ranh giới giữa hai tỉnh  xác định ranh giới giữa hai xã.
ranh ma, tt tinh quái: những cử chỉ tinh ma của vài cậu học trò (đgthmai).
ranh mãnh," tinh quái  tò mò."
rành," i đg. (ph.). biết rõ  thạo  sành. mới đến  chưa rành đường đất. rành nghề. âm nhạc  tôi không rành." " ii t. (ph.). 1 (id.). rõ. nói  từng tiếng. cắt nghĩa không rành. 2 chỉ có một loại mà thôi  không có loại nào khác. cửa hàng chỉ bán rành hàng mĩ nghệ."
rành mạch," tt. rõ ràng  phân minh  đâu ra đấy: sổ sách rành mạch  ăn chia rành mạch."
rành rành, rõ ràng lắm: dấu giày từng bước in rêu rành rành (k).
rành rọt, rõ ràng đâu ra đấy: trình bày vấn đề được rành rọt.
rảnh, tt 1. không bận việc gì: dạo này tôi được rảnh.2. khỏi lôi thôi: trả nợ số tiền ấy cho rảnh.
rảnh rang," t. rảnh  đỡ bận bịu (nói khái quát). lúc rảnh rang ngồi uống với nhau chén nước. đầu óc rảnh rang."
rãnh, d. 1. đường xẻ ra cho nước chảy : khơi rãnh. đánh rãnh. xẻ đường cho nước chảy : đánh rãnh chung quanh vườn. 2. đường dài nhỏ và lõm xuống : rãnh để bút ở cạnh bàn.  rao nói to tên một thứ hàng cho mọi người đều biết : rao báo mới trên tàu. bán rao. không có giá trị đáng kể : danh dự của lũ tay sai chỉ là của bán rao.
rao, đg. làm cho ai cũng có thể biết bằng cách nói to lên ở nơi công cộng hoặc đăng báo. mõ rao mời làng ra đình bổ thuế. rao hàng. bán rao*. mục rao vặt trên báo.
rào," 1 dt.  đphg  cũ sông nhỏ: lội qua rào." " 2 i. dt. vật dùng để ngăn chắn  bao quanh  không cho ai đi qua được: chặt rào  cắm rào. ii. đgt. dùng rào ngăn chắn  bao quanh: rào vườn  rào cổng."
rào đón, nh. rào trước đón sau.
rào giậu, nh. rào: rào giậu vườn tược: nhà cửa phải có rào giậu.
rào rào, nói tiếng động đều đều và liên tiếp: mưa rào rào.
rào rạo, nói tiếng nhai một vật khô và giòn: người làm xiếc nhai bóng đèn rào rạo.
rảo," đg. đi nhanh  bước mau: rảo bước; rảo cẳng."
rão," 1.t. giãn ra  không chặt nữa: thừng buộc đã rão. 2. ph. nói mỏi mệt như gân cốt lỏng ra: mỏi rão cả người."
ráo," tt đã khô  không còn thấm nước: quần áo đã ráo; đường đã ráo; chưa ráo máu đầu đã lên mặt dạy đời (cd); nói ráo cả họng; hãy lau ráo lệ ngẩng cao đầu (tố-hữu)."  trgt 1. không còn gì: hết  cả tiền. 2. hết cả: quần áo ướt ráo.
ráo hoảnh, khô hẳn: con mắt ráo hoảnh
ráo riết," khắt khe  rất chặt chẽ : tính nết ráo riết ; chuẩn bị ráo riết."
rạo, d. hàng cọc đóng ngang dòng nước để chăng lưới đón cá: cắm rạo giữa ngòi.
rạo rực," đg. 1 (cũ; id.). có cảm giác nôn nao  khó chịu trong người. người rạo rực  buồn nôn. 2 ở trạng thái có những cảm xúc  tình cảm làm xao xuyến trong lòng  như có cái gì thôi thúc  không yên. tin vui làm rạo rực lòng người. rạo rực một niềm vui khó tả."
ráp," 1 đgt. 1. lắp  đặt vào cho khớp  cho khít vào với nhau: ráp các bộ phận lại với nhau. 2. tập trung  tụ tập nhau lại để cùng làm một việc: ráp vào kéo cây gỗ."  2 (f. rafle) đgt. bao vây bất ngờ để bắt người hàng loạt: giặc đi ráp  lùng ráp. " 3 đgt.  cũ nháp: bản viết ráp." " 4 tt. xơ  không mịn: mặt bàn bào còn ráp."
rạp," 1 dt 1. nhà làm tạm để che mưa nắng trong hội hè  cưới xin  ma chay: dựng rạp ở giữa sân. 2. nhà chuyên dùng để biểu diễn văn nghệ: rạp tuồng; rạp chiếu bóng; rạp hát; rạp tuồng vân cẩu còn đông khách  góc túi càn khôn đủ chứa ta (bùi kỉ)." " 2 trgt 1. nói cúi hẳn xuống: hồi đó  khi vua đi qua mọi người phải cúi rạp xuống. 2. nói ngọn cây đổ hẳn về một phía: lá đổ rạp xuống ruộng." " tt thấp: vồng  mưa rào  vồng cao gió táp (tng)."
rát, t. x. nhát : thằng bé rát quá.  t. có cảm giác thấy da nong nóng và choi chói như khi bị bỏng : ăn dứa rát lưỡi. rát cổ bỏng họng. nhiều lời mà không có hiệu quả gì : rát cổ bỏng họng mà con vẫn nghịch như quỷ.
rát mặt," cảm thấy nóng ở mặt: nắng rát mặt. nói rát mặt. nói thậm tệ  làm cho xấu hổ: nói rát mặt mà nó cũng không chừa."
rau," 1 d. tên gọi chung các thứ cây  thường thuộc loại thân cỏ  có thể dùng làm thức ăn cho người. vườn rau. rau cải. cửa hàng rau. rau nào sâu ấy* (tng.)."  2 (ph.). x. nhau1.
rau câu," loài tảo hồng thường mọc ở các cánh đồng nước mặn ven biển  dùng làm nộm."
rau cỏ, rau ăn nói chung.
rau diếp," loài rau cùng họ với cúc  hoa màu vàng  lá dùng để ăn ghém."
rau dưa, món ăn thanh đạm: bữa cơm rau dưa.
rau đay," loài rau cùng họ với cây đay  lá có răng  hoa màu vàng  ngọn dùng làm rau ăn  nấu có chất nhớt."
rau giền," loài rau lá nguyên  hoa họp thành bông ở đầu cành  có lắm loài như giền cơm  giền tía."
rau khúc," loài rau cùng họ với cúc  lá nguyên  mặt dưới có lông trắng dùng gói bánh khúc."
rau má," loài rau thân bò  lá có cuống dài  phiến lá tròn khía tai bèo  mọc dại  ăn có vị đăng đắng: không cá lấy rau má làm trọng (tng)."
rau muối," loài rau lá hình thoi  chỉ có răng ở hai cạnh trên  mặt dưới có lông  dùng để nấu canh."
rau muống," loài rau cùng họ với khoai lang  thường trồng ở ao  ngọn và lá dùng làm rau ăn: còn trời  còn nước  còn mây  còn ao rau muống  còn đầy chum tương (cd)."
rau ngót," loài rau cùng họ với thầu dầu  lá hình bầu dục  mọc thành hai hàng  dùng nấu canh."
rau ngổ," loài rau cùng họ với cúc mọc ở dưới nước  lá dài  không cuống  mọc đối hay từng ba cái một."
rau ráu, tiếng nhai một vật giòn: nhai rau ráu miếng tai lợn.
rau răm," cg. răm. loài rau mọc bò  ngọn ngóc lên  lá dài và nhọn  mùi thơm  vị cay  dùng làm gia vị: gió đưa cây cải về trời  rau răm ở lại chịu đời đắng cay (cd)."
rau rút," loài rau mọc nổi ngang mặt nước  quanh thân có phao xốp màu trắng  cọng dùng làm rau ăn."
rau sam," loài cây bò  mọc dại  màu tim tím  lá dày và nhỏ  vị hơi đắng và nhớt  có thể dùng làm rau ăn."
rau sắng," loài cây nhỡ  lá tròn  mượt  dùng nấu canh: muốn ăn rau sắng chùa hương (tản đà)."
rau sống, rau ăn sống.
rau thơm, nh. húng láng.
ray, d. x. đường ray.
rày," dt.  đphg nay: từ rày về sau  rày gió mai mưa."
rảy, đg. vảy nước cho đều: rảy nước xuống sân rồi hãy quét.
ráy," d. loài cây mọc ở bụi bờ ẩm thấp  lá hình tim  thân ngầm hình củ  ăn ngứa: đói thời ăn ráy ăn khoai  chớ thấy lúa giỗ tháng hai mà mừng (cd)." " d. cg. ráy tai. cứt ráy. chất nhờn do ống tai ngoài tiết ra  thường quện với bụi thành một chất hơi rắn."
rắc, tiếng kêu giòn phát ra từ một vật cứng bị gẫy : cành cây khô gãy đánh rắc một cái.
rắc rối," t. có nhiều yếu tố mà mối quan hệ với nhau phức tạp  khó nắm  khiến cho trở nên khó hiểu  khó giải quyết. việc rắc rối giải quyết mãi chưa xong. bài toán rắc rối."
rặc, t. nói nước thủy triều khi rút xuống: nước rặc.
răm rắp, đều một loạt: tất cả học sinh răm rắp xếp hàng.
rằm," d. ngày thứ mười lăm trong tháng âm lịch: muốn ăn lúa tháng năm  xem trăng rằm tháng tám (tng). rằm tháng tám. tết trung thu."
rắm, d. hơi ở ruột thoát ra qua hậu môn.
rặm, t. hơi chói và khó chịu như có cái gì đâm khẽ vào da: quạt thóc xong thấy rặm người; rặm mắt.
răn," đg. cg. răn bảo. nói điều hơn lẽ phải để thúc đẩy làm theo: đẻ con chẳng dạy chẳng răn  thà rằng nuôi lợn cho ăn lấy lòng (cd)."
răn bảo, nh. răn: răn bảo con cái.
rằn, t. có nhiều sọc màu: vải rằn.
rằn ri," có nhiều sọc  màu sặc sỡ: khăn rằn ri."
rắn," 1 dt. động vật thuộc loài bò sát  thân dài  có vẩy  thường có nọc độc ở miệng: rắn độc  rắn đổ nọc cho lươn (tng.)." " 2 tt. 1. cứng  chịu đựng được sự tác động của lực cơ học: rắn như đá. 2. vững vàng  chịu đựng được mọi tác động của tâm lí  tình cảm: lòng rắn lại  người đâu mà rắn thế  ai nói cũng trơ ra. 3. (vật chất) có hình dạng xác định  không phụ thuộc vào vật chứa: chất rắn."
rắn cấc," nói thức ăn khô quá  rắn chắc  khó nhai: bánh dày để lâu rắn cấc."
rắn chắc, tt không mềm tí nào: bắp thịt rắn chắc.
rắn độc, rắn có nọc độc.
rắn giun," loài rắn độc rất nhỏ  màu đen  trông tựa con giun."
rắn lục," dt loài rắn nhỏ  nhưng rất độc: da rắn lục màu lá cây  nên khó nhận thấy."
rắn mặt, t. nói trẻ con khó dạy.
rắn nước, loài rắn không độc ở nước.
rắn rết, rắn và rết nói chung.
rắn rỏi, cứng cáp: thằng bé trông rắn rỏi; lời nói rắn rỏi.
rặn," đg. rán sức làm cho cái gì ở trong bụng  bật ra: rặn đẻ; đi táo phải rặn nhiều. ngb. mất công nhọc nhằn để nói lên lời hoặc viết thành văn (thtục): rặn mãi mà không được câu nào."
răng," d. 1. phần cứng mọc ở hàm trong miệng  dùng để nhai hay cắn. chân răng kẽ tóc. tỉ mỉ  cặn kẽ : nói hết chân răng kẽ tóc; môi hở răng lạnh. người có quan hệ chặt chẽ với người đang trải qua bước khó khăn gian khổ cũng phải chịu đựng như người này. 2. bộ phận nhọn  lồi ra  sắp đều nhau thành hàng của những dụng cụ như cưa  bừa... 3. bộ phận nhọn  lồi ra ở vành ngoài bánh xe trong một bộ máy  ăn khớp với những bộ phận tương tự của những bánh xe khác để chuyền chuyển động."  (đph) ph. thế nào : mần răng ?
răng cưa," có hình lồi ra lõm vào như răng ở lưỡi cưa: lá răng cưa. bánh xe răng cưa. x. răng  ngh.3."
răng cửa," d. răng dẹp và sắc ở phía trước hàm  dùng để cắn thức ăn."
răng hàm," răng lớn  mặt phẳng  mọc ở phía trong hàm  dùng để nghiền thức ăn."
răng khôn, răng hàm cuối cùng mọc khi đã lớn.
răng nanh," d. răng nhọn  sắc  ở giữa các răng cửa và răng hàm  dùng để xé thức ăn."
răng rắc, tiếng phát ra từ những vật gì giòn khi gãy hoặc sát vào nhau: tre gãy răng rắc; bẻ khục kêu răng rắc.
răng sữa," răng trẻ con mới mọc  chưa thay."
rằng, i. đgt. nói: chẳng nói chẳng rằng. ii. lt. từ biểu thị nội dung sắp nói là điều làm rõ cho điều vừa nói đến: tôi tin rằng anh ấy sẽ thực hiện đúng lời hứa.
rặng, dt dãy dài gồm nhiều vật cùng loại nối tiếp nhau: giữa trời đứng sững rặng thông reo (bùi kỉ); cả bọn đã khuất sau một rặng núi (nghtưởng).
rắp, đg. sắp sửa: rắp mượn điền viên vui tuế nguyệt (nguyễn công trứ).
rắp ranh, định sẵn: mưu cao vốn đã rắp ranh những ngày (k).
rắp tâm, định sẵn trong lòng (làm điều gì bậy): rắp tâm đi theo giặc.
rặt, ph. đều là: hàng hoa quả bán rặt những cam.
râm, d. không có bóng nắng : phơi thóc chỗ râm bao giờ khô được.
râm bụt," d. cây nhỡ  lá răng cưa  hoa to  nhị hoa dính liền nhau thành một ống dài ở giữa  thường trồng làm cảnh hay làm hàng rào. hàng rào râm bụt."
rầm, d. phiến gỗ bắc ngang để đỡ xà nhà hay sàn gác.  ph. có tiếng vang mạnh: kêu rầm.
rầm rầm, ồn ào quá: nô đùa rầm rầm.
rầm rập, nói tiếng chân nhiều người đi lại ồn ào: bộ đội đi rầm rập.
rầm rì, nh. rì rầm.
rầm rĩ, to tiếng: quát tháo rầm rĩ.
rầm rộ," tt  trgt sôi nổi  mạnh mẽ  với một số đông: vương cất quân rầm rộ lên đường (nghtưởng); rầm rộ cuộc diễu binh vĩ đại (tố-hữu)."
rấm, đg. đặt vào chỗ kín hoặc chỗ nóng để cho chóng chín hoặc mọc mầm: rấm na; rấm thóc giống.
rậm," t. nói nhiều vật cùng loại  thường là cây mọc khít nhau : rừng rậm ; bụi rậm ; râu rậm."
rậm rạp, nh. rậm: cây cối rậm rạp.
rậm rì, nói những cây thấp mọc chen khít với nhau: bờ bụi rậm rì.
rân, ph. nh. ran: ngứa rân.
rần rần," tt. 1. đông đảo  ồn ào  ầm ĩ  vang động: đoàn người kéo đi rần rần  xe chạy rần rần. 2. nh. rần rật."
rấn," ph. cố lên  gắng lên: làm rấn cho xong trước thời hạn."
rận," dt loài bọ kí sinh hút máu người  sống trong các nếp quần áo người ở bẩn: ai ở trong chăn mới biết chăn có rận (tng)."
rấp," đg. 1. lấp lối đi bằng cành giong  cành gai: rấp ngõ. 2. che giấu cho mất tích: rấp chuyện tham ô." " (đph) ph. gấp rút: công việc rấp  phải làm khẩn trương." " ph. rủi  không may liên tiếp. đen rấp a). nói đánh bạc thua liền nhiều ván. b). gặp rủi liên tiếp."  đg. chúi vào một xó: ngã rấp. chết rấp. từ dùng để mắng nhiếc một người đê hèn.  d. thứ bẫy chống lên để lừa bắt chim muông: cái rấp chuột
rập," đg. in theo  phỏng theo đúng như mẫu : rập kiểu."
rập khuôn, đg. 1. in khuôn chữ vào giấy. 2. theo một cách máy móc: không nên rập khuôn kinh nghiệm của người khác.
rập rình," t. 1. nói tiếng nhạc khi bổng khi trầm: om thòm trống trận  rập rình nhạc quân (k). 2. nhấp nhô trên mặt nước: thuyền nan rập rình trên mặt hồ."
rập rờn, x. dập dờn.
rất, pht. cao hơn hẳn mức bình thường: bức tranh rất đẹp  buổi dạ hội rất vui  thầy giáo rất thương yêu học sinh.
rất đỗi, quá chừng: rất đỗi lo âu.
rất mực," trgt quá mức thường; ở mức cao lắm: phong lưu rất mực hồng quần (k); lão ta cũng rất mực chịu thương chịu khó (ng-hồng); văn chương rất mực tài tình  hỡi ai (tản-đà)."
râu," d. 1. lông cứng mọc ở cằm  má và mép người đàn ông từ khi đến tuổi trưởng thành hoặc ở mép một số động vật : mỗi ngày cạo râu một lần ; râu mèo. 2. bộ phận của hoa ở một số cây  thò ra ngoài trông như râu : râu ngô."
râu quai nón, x. quai nón.
râu ria, râu nói chung.
rầu, t. buồn trong lòng. nghĩ mà rầu. rầu thối ruột (kng.).
rầu rĩ, buồn bã ủ ê: nét mặt rầu rĩ.
rây," i. dt. đồ dùng gồm lưới kim loại  lỗ nhỏ li ti  căng trên khung để lấy những hạt mịn nhỏ qua đó: mua cái rây. ii. đgt. lắc tròn đều cái rây để hạt nhỏ mịn rơi xuống phía dưới: rây bột."
rầy, 1 dt (pháp: rail) (đph): như ray: đường rầy tàu hỏa. " 2 đgt 1. làm phiền: chẳng ai phiền luỵ  chẳng ai rầy (ngcgtrứ). 2. quở mắng: nó bị mẹ nó rầy vì đi chơi quên cả bữa ăn."  tt lôi thôi; phiền hà: công việc ấy cũng  lắm. " 3 trgt  tt hiện nay: rầy đó mai đây (tng); ngày rầy."
rầy la, quở trách om sòm: mẹ rầy la con bé làm biếng.
rầy rà, nh. rầy : chuyện rầy rà.
rẫy," 1 d. đất trồng trọt ở miền rừng núi  có được bằng cách phá rừng  đốt cây rồi trồng tỉa. phát rẫy. mùa làm rẫy. rẫy sắn." " 2 đg. bỏ một cách không chút lòng thương  coi như chẳng còn có quan hệ và trách nhiệm gì với nhau (thường nói về quan hệ vợ chồng). rẫy vợ." " 3 đg. (kng.; kết hợp hạn chế). như giãy (ng. 2). trưa hè  đường nhựa nóng rẫy."
rè," (âm thanh) có tiếng rung  pha tạp nhiều âm khác nhau  rất khó nghe: loa rè  đài phát như thế nào mà nghe rè thế?"
rẻ, 1 dt 1. nan quạt: xòe rẻ quạt. 2. vật giống nan quạt: mua rẻ sườn về nấu canh. " 2 tt  trgt có giá hạ; không đắt: dạo này gạo rẻ; bà ấy bán rẻ đấy; quan năm quan tám bỏ đi  dù dắt  dù rẻ  quản chi đồng tiền (cd); bán rẻ còn hơn đẻ lãi (tng)."
rẻ rúng," coi khinh  coi thường: trong khi chắp cánh liền cành  mà lòng rẻ rúng đã dành một bên (k)."
rẻ tiền," t. 1.nh. rẻ  ngh.1. 2. không có giá trị: lý luận rẻ tiền."
rẽ," đg. 1. tách ra  chia ra : rẽ khóm lúa. rẽ đường ngôi. chia mái tóc phía trước ra làm hai phần bằng một đường thẳng. rẽ thúy chia uyên. chia rẽ tình duyên. 2. đi quặt sang đường khác : rẽ tay phải."  - ph. nói lao động bằng cơ sở vật chất của người khác để được chia lãi : cấy rẽ; nuôi lợn rẽ.
rẽ ràng, khoan thai và dễ hiểu: lời nói rẽ ràng.
rẽ ròi, rành mạch.
ré," đg. nói voi kêu: voi ré  ngựa hí inh tai." " đg. nói nắng hay mưa xiên vào  hắt vào: nắng ré đầu hồi."
rèm," d. vật hình tấm  bằng vải hoặc đan bằng tre  trúc  dùng để treo che cửa. rèm cửa. buông rèm. rèm the."
ren," 1 dt. tấm đan bằng chỉ mỏng  có hình trang trí  thường có hình răng cưa ở mép: đường viền bằng ren." " 2 i. dt. rãnh xoắn ốc sít liền nhau trong các chi tiết của dụng cụ  máy móc: ốc trờn ren. ii. đgt. tạo cho có ren  làm thành ren."
ren rén, ph. nh. rén: ren rén bước vào phòng người ốm.
rèn, đgt 1. đập kim loại nung đỏ thành đồ dùng: thanh gươm phải trăm lần rèn mới là quí (hgđthuý). 2. luyện cho thành thông thạo: rèn ý chí; rèn tay nghề.
rèn cặp, chăm sóc dạy dỗ trẻ em ở bên cạnh mình.
rèn luyện, đg. 1. dạy và cho tập nhiều để thành thông thạo : rèn luyện những đức tính tốt cho trẻ em. 2. tập cho quen : rèn luyện kỹ năng.
rén," đg. đi nhẹ bằng phần trước bàn chân  không để gót chấm đất: rén bước trong hành lang bệnh viện."
reo," đg. 1 (thường nói reo lên). kêu lên tỏ sự vui mừng  phấn khởi. mừng quá reo lên. reo lên sung sướng. 2 phát ra chuỗi âm thanh liên tục  nghe vui tai. thông reo. chuông điện thoại reo."
reo hò," reo ầm lên  tỏ ý vui mừng hay thúc đẩy: reo hò khuyến khích vận động viên."
rẻo," i. d. miếng đồ dệt hoặc miếng giấy cắt ra: một rẻo vải. ii. đg. 1. cắt lề giấy  mép vải. 2. đi men: rẻo theo bờ suối."
rẻo cao," vùng cao ở trên núi  nơi dân tộc mèo ở."
réo," đgt. 1. gọi to với giọng đanh  kéo dài: mới sáng sớm đã đến nhà người ta mà réo. 2. phát ra âm thanh thành từng hồi kéo dài: chuông điện thoại réo mãi mà chẳng có ai đến cầm máy."
rét," tt 1. nói thời tiết có nhiệt độ thấp khiến người ta cảm thấy khó chịu: gió bấc hiu hiu  sếu kêu thời rét (tng); trời rét; mùa rét. 2. có cảm giác lạnh cả người: nếu dân rét là đảng và chính phủ có lỗi (hcm). 3. dùng để chống rét: quần áo rét. 4. gây những cơn rét: sốt rét."
rét buốt, rét lắm.
rét đài, rét về tháng giêng âm lịch.
rét lộc, rét về tháng hai âm lịch.
rét mướt, rét nói chung.
rét nàng bân, rét về tháng ba âm lịch.
rét ngọt, nói trời không có gió mà rét thấm vào người.
rê, d. bánh thuốc lá mỏng và to bằng hai bàn tay xòe : một rê thuốc gò vấp.  d. nốt nhạc thứ hai trong bảy nốt của âm giai.  đg. 1. kéo vật gì nặng trên mặt đất : rê cái bàn ra ngoài. 2. kéo rộng ra : rê lưới. " rề rà dềng dàng  chặm chạp : nói rề rà."
rề rà," dềng dàng  chặm chạp: nói rề rà."
rề rề," chậm chạp  kéo dài: đi rề rề như thế thì bao giờ đến nơi."
rể," d. người đàn ông đã lấy vợ  trong quan hệ với cha mẹ vợ và gia đình nhà vợ. con rể. làm rể. cháu rể. cô dâu  chú rể."
rễ," dt. 1. bộ phận của cây  đâm sâu dưới đất để hút dinh dưỡng nuôi cây: cây đã bén rễ  bão làm nhiều cây trốc rễ  đổ ngã. 2. người nông dân cốt cán trong cải cách ruộng đất: bồi dưỡng rễ."
rễ chùm," rễ mọc thành từng chùm từ các đốt chấm đất ở một số cây như lúa  tre."
rễ cọc, rễ gồm có rễ cái và nhiều rễ con to nhỏ khác nhau.
rễ củ, rễ phình to thành củ và chứa chất dự trữ.
rế," dt đồ đan bằng mây hay bằng tre dùng để bắc nồi  niêu  xanh  chảo: nồi nào vào rế ấy (tng); ăn thủng nồi  trôi rế (tng); chổi cùn rế rách (tng)."
rếch rác, bẩn thỉu: nhà cửa rếch rác; sân sướng rếch rác.
rên," đg. 1.cg. rên rẩm. kêu khừ khừ khi đau ốm : sốt rét  rên suốt đêm. 2. than phiền  kêu ca : mới thiếu thốn một ít đã rên."
rên rẩm," nh. rên  ngh.1."
rên rỉ, rên âm thầm: đau bụng rên rỉ cả buổi.
rên siết, than thở kêu la vì khổ cực: nông dân rên siết dưới chế độ phong kiến.
rên xiết," đg. than thở một cách ai oán vì bị đè nén  áp bức  cực khổ  không chịu đựng nổi. rên xiết dưới ách nô lệ."
rền, t. dẻo đều: xôi rền; bánh chưng rền. " t  ph. liên tiếp từng hồi: sấm rền; đi chơi rền. chẵn rền  lẻ rền. chẵn liền hoặc lẻ liền mấy ván xóc đĩa."
rền rĩ, than khóc không rứt: giọng kiều rền rĩ trướng loan (k).
rệp," dt. 1. bọ nhỏ  cánh nửa cứng  mình dẹp  tiết chất hôi  hút máu người  chuyên sống ở khe giường  chiếu chăn  ghế phản: giường có rệp. 2. các loại bọ nhỏ hút nhựa cây nói chung: phun thuốc trừ rệp cho cây."
rết," dt loài tiết túc có nọc độc  mỗi đốt có một đôi chân: bị rết cắn sưng lên."
rêu," d. tên một ngành thực vật gồm những cây nhỏ có thân lá nhưng không có rễ  thường mọc lan trên mỏm đá  trên tường hoặc trên thân các cây lớn."  rao nói to cho nhiều người ở nhiều nơi biết về điều xấu của người khác : rêu rao khắp phố như thế chỉ hại cho tình đoàn kết.
rêu rao," đg. nói to công khai cho nhiều người biết  nhằm mục đích xấu. thù oán người ta  đem chuyện xấu đi rêu rao khắp làng."
rệu, (đph) ph. nói quả chín đến mềm nhũn: trái mãng cầu chín rệu.
rệu rã, t. lỏng lẻo về tổ chức và bạc nhược về tinh thần: tiểu đoàn ngụy này đã rệu rã.
ri," thứ chim như chim sẻ  mỏ đen."  ph. thế này: mần ri; như ri.
ri, vê. x. đinh tán.
ri rỉ, nói nước thấm ra từng giọt một: nước ri rỉ qua tường.
ri rí, nói tiếng khóc nho nhỏ.
rì rào," tt. có âm thanh trầm nhẹ  thầm thì như tiếng sóng vỗ  tiếng gió thổi  tiếng người nói từ xa vọng lại: sóng vỗ rì rào  gió thổi rì rào."
rì rầm, nói trò chuyện nhỏ to: than thở rì rầm thâu đêm với nhau.
rì rì, chậm chạp: vòi nước tắc chảy rì rì.
rỉ, đgt 1. nói chất lỏng rỏ ra từng tí một qua lỗ thủng rất nhỏ: nước vàng rỉ ra từ cái nhọt; nước mắm rỉ ra từ đáy thùng. 2. nói nhỏ với ai: không dám rỉ một lời.
rỉ răng, hé miệng nói khẽ (dùng với ý phủ định).
rỉ tai, ghé vào tai nói một điều muốn giữ kín: rỉ tai nhau những chuyện bí mật.
rị, đg. kéo trở lại trong khi người khác kéo đi.
ria," d. 1. ven  bên cạnh : ria đường. 2. râu mọc ở mép."
rìa," d. phần ở ngoài cùng của một vật  sát với cạnh. nhà ở rìa làng. rìa đường. phần rìa của chiếc bánh. chuyện ngoài rìa hội nghị (b.)."
rỉa," đgt. 1. (động vật) dùng miệng hoặc mỏ mổ nhỏ vật ra hoặc vuốt cho sạch  cho khô: cá rỉa mồi  chim rỉa cánh. 2. nhiếc móc một cách độc địa: chớ có rỉa người khác như thế."
rỉa rói, nh. rỉa ráy: mẹ chồng rỉa rói con dâu.
rịa," t. nói đồ gốm  đồ sứ hơi nứt ra: bát rịa."
riêng, tt thuộc về cá nhân một người: phòng riêng; chuyện riêng; ăn chung mùng riêng (tng).  trgt về phần một người nào:  phần tôi thì làm một cái nhà nhỏ nơi cỏ non xanh nước biếc (hcm).
riêng biệt, tách hẳn ra một khối: sống riêng biệt ở một nơi.
riêng lẻ, từng cái một: nhận định riêng lẻ từng việc.
riêng tây, cg. riêng tư. thuộc về cá nhân: của riêng tây.
riêng tư, nh. riêng tây.
riềng," d. loài cây đơn tử diệp cùng họ với gừng  thân ngầm  vị cay và thơm  dùng làm thuốc hoặc nấu ăn: nấu thịt chó cần phải có riềng."
riết," 1. đg. rút mạnh mối dây để buộc cho chặt: có mạnh tay mới riết được mối lạt này. 2. t. cg. riết ráo  riết róng. khắt khe  chặt chẽ: tính bà ta riết lắm. 3. ph. hết sức: làm riết cho xong; bám riết."
riết róng," nh. riết  ngh.2"
riệt, th. từ mà người cày ruộng dùng để hò trâu đi theo hướng trái với vắt.
riêu," d. thứ canh nấu cua hay cá  với chất chua: riêu cua. màu mỡ riêu cua. hào nhoáng bề ngoài."
rim, đg. đun nhỏ lửa cho thức ăn thấm mắm muối và sắt lại: rim thịt.
rin rít, nh. rít: bánh xe rin rít.
rịn, t. thấm ra ít một : rịn mồ hôi.
rinh," đg. bê  khiêng  chuyển một vật nặng đi nơi khác: rinh cái bàn này ra sân."  ph. ầm ĩ: gắt rinh.  tiếng trống con đánh khi đi rước. rinh tùng rinh. tiếng trống con xen lẫn tiếng trống cái trong đám rước.
rình," đg. 1 quan sát kĩ một cách kín đáo để thấy sự xuất hiện  để theo dõi từng động tác  từng hoạt động. rình bắt kẻ gian. mèo rình chuột. rình nghe trộm. 2 (kng.; id.). chực. ngọn đèn leo lắt chỉ rình tắt."
rình mò, lén lút dòm ngó để kiếm cơ hội làm một việc xấu: mật thám rình mò các nhà cách mạng.
rít," đg. 1. phát ra tiếng dài và to: còi tàu rít; gió rít. 2. kéo một hơi dài thuốc lào: rít một điếu  say quá."  t. không chuyển động được dễ dàng vì không trơn: bánh xe rít; cánh cửa rít.
rịt," i. đgt. đắp cho thuốc gắn dính vào vết thương: rịt thuốc  rịt lá nhọ nồi cho cầm máu. ii. pht. bám riết vào  không chịu rời ra: giữ rịt  bám rịt lấy bố."
riu riu, nói đun lửa nhỏ để nấu thức ăn.
rìu, dt thứ búa có lưỡi sắc dùng để đẽo gỗ: múa rìu qua mắt thợ (tng).
ríu," t. nói chỉ  sợi rối chằng chịt: chỉ ríu lại  khó gỡ lắm."
ríu rít," nói tiếng nói  tiếng kêu liên tiếp và không rõ: nói chuyện ríu rít; chim kêu ríu rít."
ro ró," quanh quẩn ở một nơi  không đi đâu: ngồi ro ró ở xó nhà."
rò, t. có lỗ thủng nhỏ khiến nước ở trong rỉ ra: cái thùng rò.  d. nhánh non: rò huệ; rò lan.
rỏ, đg. nh. nhỏ : rỏ thuốc đau mắt.
rõ," i đg. biết tường tận  cụ thể. ai nấy đều rõ sự thể. không rõ thực hư thế nào." " ii t. ở trạng thái tách bạch hẳn ra  khiến có thể phân biệt được hoàn toàn với những cái khác. nói to  nghe rất . biết không rõ lắm. rõ mồn một. nó thua đã rõ rồi. trời đã sáng rõ (đến mức có thể nhìn thấy rõ mọi sự vật)." " iii tr. (kng.; dùng trước t.). từ biểu thị ý khẳng định về một mức độ cho là thấy rất   vì hơn hẳn bình thường. dậy rõ sớm. làm rõ nhanh. rõ thật buồn cười."
rõ ràng," tt. rất rõ  rất tường tận  cụ thể: mọi việc đã được chứng minh rõ ràng  chứng cớ rõ ràng  không thể chối cãi được."
rõ rệt, nh. rõ ràng: chứng cớ rõ rệt.
ró," d. thứ bị có buồm đậy  không có quai  dùng để đựng gạo  đựng chè..."  đg. lấy lén một vật gì của người khác (thtục): ai đã ró mất một quả cam rồi.
rọ," dt đồ đan bằng tre  nứa để nhốt loài vật đem đi nơi khác: cho lợn vào rọ; trói voi bỏ rọ (tng)."
rọ rạy, cựa quậy: chuột rọ rạy trong tủ.
róc," i. đg. 1. vạt hết vỏ cứng đi : róc mía. 2. nói mụn bong vẩy : vẩy đậu đã róc. ii. ph. khôn ngoan và láu lỉnh  không hớ nước gì : chơi róc."
róc rách, t. từ mô phỏng tiếng nước chảy nhẹ qua kẽ đá. tiếng suối chảy róc rách.
rọc, đgt. dùng lưỡi sắc rạch theo đường gấp cho đứt rời ra: rọc giấy  rọc mảnh vải làm đôi  rọc phách bài thi.
roi," dt que dài bằng tre  hoặc mây  hoặc da dùng để đánh: hoài-văn vung roi quất ngựa luôn tay (nghtưởng); một lời siết cạnh bằng nghìn roi song (cd)."
roi vọt," roi để đánh nói chung  tức thứ nhục hình thời trước: nền giáo dục mới cấm dùng roi vọt. kỷ luật roi vọt. kỷ luật của chủ nô và phong kiến nhằm đàn áp nô lệ và nông dân."
rọi," đg. chiếu thẳng vào  soi thẳng vào : ánh nắng rọi qua khe cửa."
rón, đg. đi nhẹ bằng đầu ngón chân: rón bước; rón chân.
rón rén," p. từ gợi tả dáng điệu của động tác (thường là đi đứng) cố làm cho thật nhẹ nhàng  thong thả vì sợ gây tiếng động hoặc điều thất thố. đi lại rón rén vì sợ mọi người thức giấc. rón rén bước vào. ăn rón rén từng hạt một. rón rén thưa."
rong," 1 dt. 1. loài thực vật bậc cao sống ở nước  thân mảnh  hình dải dài  mọc chi chít vào nhau gồm có nhiều loại. 2. tảo." " 2 đgt. đi hết chỗ này chỗ khác  không dừng lại lâu ở đâu: rong chơi khắp phố  bán hàng rong." " 3 đgt. chặt  trẩy  xén: rong bớt các cành tre  rong cỏ quanh bờ ao."
rong huyết, có kinh nguyệt kéo dài sau thời hạn đáng lẽ đã hết.
ròng, 1 d. lõi của cây.  2 đg. (nước thuỷ triều) rút xuống. nước ròng. " 3 đg. chảy thành dòng  thành vệt (thường là trên cơ thể). mấy giọt mồ hôi ròng xuống má. nước mắt tuôn ròng. nước mưa chảy ròng trên mặt." " 4 t. 1 (kết hợp hạn chế). nguyên chất (thường nói về kim loại). vàng ròng. sắt ròng. 2 (chm.; dùng sau d.  trong một số tổ hợp). thuần tuý. thu nhập ròng của ngân sách. sản lượng ròng. 3 (cũ; dùng phụ trước d.  kết hợp hạn chế). chỉ toàn là  không có xen một thứ nào khác. mặc ròng nâu sồng. nói ròng những chuyện không đâu."  5 t. (dùng phụ sau d. chỉ thời gian và sau một số đg.). liên tục trong suốt cả một khoảng thời gian dài. đi một đêm ròng. suốt mấy năm ròng. thức ròng mấy đêm.
ròng rã, ph. kéo dài không ngớt: đi ròng rã mấy ngày liền.
ròng rọc," dt. dụng cụ kéo vật gồm bánh xe quay được xung quanh một trục  vành bánh xe có rãnh để đặt dây kéo: lắp ròng rọc để chuyển vôi cát lên tầng."
ròng ròng, chảy luôn không dứt: mồ hôi ròng ròng; nước mắt ròng ròng.
rót," đgt cho chất lỏng chảy thành dòng từ chỗ này sang chỗ khác: đêm qua rót đọi dầu đầy  bấc non chẳng cháy oan mày  dầu ơi (cd); khuyên chàng đọc sách ngâm thơ  dầu hao thiếp rót  đèn mờ thiếp khêu (cd)."
rô," d. nh. cá rô : con rô cũng tiếc  con riếc cũng muốn (tng) ."
rồ," 1 đg. (xe cơ giới) phát ra tiếng động to  nghe inh tai  thành đợt ngắn  khi động cơ khởi động hoặc khi tăng tốc độ đột ngột. tiếng máy rồ lên nghe chối tai. đoàn xe rồ máy ầm ầm."  2 t. ở trạng thái không kiềm chế được hành vi hoặc có biểu hiện hoạt động như người điên. phát rồ. nói năng như thằng rồ.
rồ dại, nh. rồ.
rổ," tt. 1. đồ đựng  đan bằng tre hoặc làm bằng nhựa tròn  lòng sâu  có nhiều lỗ nhỏ để dễ thoát nước: đan rổ  mua đôi rổ. 2. vòng sắt  mắc lưới ở dưới  gắn vào một mặt bảng  làm đích ném bóng trong môn thể thao bóng rổ: ném bóng vào rổ."
rỗ, tt 1. nói mặt có những sẹo nhỏ do bệnh đậu mùa gây nên: mặt rỗ như tổ ong bầu (tng) 2. lỗ chỗ: đường thế đồ gót rỗ kì khu (cgo).
rỗ hoa, nói mặt có những nốt rỗ thưa và nông.
rộ, ph. mạnh và đều một loạt: lúa chín rộ; cười rộ.
rốc, t. gầy đi một cách nhanh chóng: ốm một trận mà người rốc đi.
rộc, d. ngòi nước nhỏ và nông.
rồi," ph. 1. trước đây  đã xong : làm rồi ; xem rồi. 2. sau sẽ : tập thể dục rồi mới ăn lót dạ."  ph. x. ngồi rồi.
rồi đây, sau này.
rồi ra," sau này  trong tương lai: rồi ra ai ai cũng sung sướng."
rỗi," t. 1 ở trạng thái ít hoặc không có việc phải làm. tranh thủ lúc rỗi đọc truyện. rỗi việc. rỗi tay. gửi (quỹ) tiết kiệm số tiền để rỗi (kng.; tiền chưa phải dùng đến). 2 (linh hồn) được cứu vớt khỏi mọi sự ràng buộc tội lỗi  được giải thoát  theo quan niệm của một số tôn giáo. tu cho được rỗi phần hồn. cứu rỗi linh hồn."
rỗi rãi, rỗi nói chung: lúc rỗi rãi sẽ nói chuyện.
rối," 1 dt. 1. múa rối  nói tắt: biểu diễn rối. 2. con rối  nói tắt: rối cũng có lắm loại." " 2 đgt. 1. vướng mắc vào nhau  khó tháo gỡ: chỉ rối  tóc rối. 2. bị xáo trộn nhiều  mất ổn định  không yên  không bình thường: lòng rối như tơ vò  mọi người đều rối lên cả."
rối bời," cg. rối bung. rối và bề bộn khó gỡ  khó giải quyết: công việc rối bời."
rối loạn," tt 1. mất khả năng phán đoán: tinh thần rối loạn. 2. xao xuyến  mất trật tự: sự việc ấy đã làm rối loạn nhân dân."
rối ren, mất trật tự và an toàn : tình hình rối ren.
rối rít," t. (thường dùng phụ cho đg.). từ gợi tả vẻ vội vã  tỏ ra mất bình tĩnh. giục rối rít. van xin rối rít. rối rít cảm ơn. // láy: rối ra rối rít (kng.; ý mức độ nhiều)."
rối ruột," cg. rối trí. mất bình tĩnh khiến không suy nghĩ được bình thường nữa: con ốm  bố mẹ rối ruột."
rối tung, rối nhằng nhịt: chỉ rối tung.
rôm," d. mụn lấm tấm mọc thành từng đám ở ngoài da về mùa nực  làm cho người ngứa ngáy khó chịu."  t. cg. rôm rả. nhộn nhịp vui vẻ.
rôm rả, t. 1. nh. rôm: hát lên cho rôm rả. 2. dồi dào: ý kiến rôm rả.
rôm sảy, rôm nói chung.
rốn," d. 1. điểm ở chính giữa bụng  sẹo của ống dẫn máu vào nuôi bào thai. 2. ống nói trên : cắt rốn. 3. phần cuối của ống đó  còn lại khi đã cắt rau  khô đi rồi rơi : rốn cháu đã rụng. 4. chỗ lõm sâu ở chính giữa một vật gì : rốn cam."  ph. gắng thêm : làm rốn ; ngồi rốn.
rộn," t. ồn ào  rối rít  bề bộn: làm gì mà rộn lên thế? công việc rộn lắm."
rộn rã, tấp nập và vui vẻ: ngoài đường rộn rã tiếng vui cười.
rộn ràng," tấp nập  nhộn nhịp: công việc rộn ràng."
rộn rạo," t. 1. cg. rộn rực. cảm thấy trong mình khó chịu: say sóng rộn rạo cả người. 2. xôn xao  hoang mang: quân địch rộn rạo trước tin chiến thắng của ta."
rộn rịp, tấp nập ồn ào: mọi người đi rộn rịp ở chung quanh hồ.
rộn rực," nh. rộn rạo  ngh.1: uống nhiều rượu thấy người rộn rực."
rông, đg. nói nước thủy triều dâng lên: ngoài bãi nước đang rông. " t. nói lối viết chữ tròn và đậm nét: chữ rông. ngòi bút rông. ngòi bút đầu ngắn và to  dùng để viết chữ rông." " ph. lung tung  không có gì ràng buộc: chạy rông; thả rông."
rồng," d. 1 động vật tưởng tượng theo truyền thuyết  mình dài  có vảy  có chân  biết bay  được coi là cao quý nhất trong loài vật. 2 (cũ; trtr.; dùng phụ sau d.  trong một số tổ hợp). từ dùng để chỉ cơ thể hoặc đồ dùng của vua thời phong kiến. mình rồng. mặt rồng. ngai rồng. sân rồng*."
rồng rắn," trò chơi của trẻ em  em nọ bíu vai em kia thành một chuỗi dài đi rong."
rồng rồng," cá tràu  cá chuối  cá sộp mới nở: rồng rồng theo nạ  quạ theo gà con (tng)."  nói nhiều người cùng đi một lúc: một đám đông học sinh đi rồng rồng ngoài đường.
rỗng, tt. không có phần lõi hoặc không chứa đựng gì: ống rỗng lòng  thùng rỗng là thùng kêu (tng.).
rỗng không, không có gì: túi rỗng không.
rỗng tuếch, t. 1. không có một tí gì ở trong: túi rỗng tuếch. 2. tỏ ra là không có nội dung đáng kể hoặc thiếu thông minh: câu văn rỗng tuếch; đầu óc rỗng tuếch. rỗng tuếch rỗng toác. nh. rỗng tuếch.
rống, đgt 1. nói các thú kêu to: những con hươu thương tiếc cái gì mà rống lên (ngxsanh); tiếng voi rống trong rừng xa (nghtưởng); trâu ho bằng bò rống (tng). 2. kêu ầm: làm gì mà rống lên thế?.
rộng," t  ph. 1. chiếm một diện tích lớn : sân rộng ; đường rộng. rộng thênh thang. có diện tích lớn hơn nhiều so với mức bình thường : nhà rộng thênh thang. 2. có dung tích lớn : nồi rộng. 3. quá kích thước cần thiết  quá mức thích hợp : áo rộng ; mồm rộng. rộng thùng . nh. rộng thùng thình. rộng thùng thình. nói quần áo có kích thước bề ngang quá lớn so với thân người mặc : người nhỏ bé  mượn được cái áo hạng đại  rộng thùng thình. 4. có lòng bao dung. 5. tự do  không bị ràng buộc : rộng cẳng. rộng miệng cả tiếng. nói những kẻ có quyền thế ỷ vào địa vị xã hội của mình mà nạt nộ người khác. 6. trong một phạm vi lớn : biết rộng ; học rộng. ăn tiêu rộng. tiêu sài một cách hào phóng."
rộng cẳng," cg. rộng chân. không bị ràng buộc  muốn đi đâu tùy ý"
rộng lớn, t. có diện tích hoặc phạm vi rất lớn (nói khái quát). cả một vùng rộng lớn. vấn đề rộng lớn. tình thương yêu rộng lớn (b.).
rộng lượng," tt. có lòng bao dung  thương yêu con người: một con người rộng lượng."
rộng rãi," t. 1. nh. rộng: nhà cửa rộng rãi. ngb. hào phóng  dễ dãi trong việc tiền nong hoặc đối với lợi ích của người khác. 2. có khắp nơi: dư luận rộng rãi trên thế giới lên án những hành động của mỹ vi phạm hiệp định."
rộp, t. phồng lên vì nóng quá: rộp da; cửa sơn phơi nắng bị rộp.  d. chét lúa gồm năm khóm buộc lại.
rốt, t. cuối cùng: con rốt.  t. hơi chua: bưởi rốt chứ có ngọt đâu.  đg. x. nhốt: rốt gà vào chuồng.
rốt cuộc," trgt (cn. rút cục) đến giai đoạn cuối cùng: đánh cờ cả buổi sáng  rốt cuộc tôi thua."
rơ, đg. đánh lưỡi của trẻ em cho sạch bằng ngón tay quấn gạc.
rờ, (ph.). x. sờ.
rờ mó," đụng chạm đến; chú ý đến: rờ mó vào súng đạn; chỉ chơi  không rờ mó đến sách."
rờ rẫm," cg. rờ rệt. mò mẫm  lần mò trong tối: đêm hôm thế này  còn rờ rẫm đi đâu đấy? thầy bói đi rờ rẫm."
rỡ," t. cg. rỡ ràng. 1. rực rỡ. 2. sáng sủa  vẻ vang: thỏa lòng hồ thỉ rỡ mình cân đai (nhđm)."
rỡ ràng," nh. rỡ: nở nang mày mặt  rỡ ràng mẹ cha (k)."
rớ, d. lưới nhỏ để đánh cá: cất mẻ rớ được dăm con rô.  đg. bắt được một cách ngẫu nhiên: rớ được kẻ cắp.
rợ, 1 dt. dây nhỏ và dai: lấy rợ buộc chặt vào. " 2 dt. 1. các dân tộc  bộ tộc lạc hậu  theo cách gọi miệt thị thời phong kiến: rợ hung nô. 2. những kẻ chuyên làm việc dã man  tàn bạo: rợ phát-xít." " 3 tt. (màu sắc) quá sặc sỡ  loè loẹt  trông không nhã  không đẹp: màu hơi rợ."
rơi, đgt chuyển từ trên xuống một cách tự nhiên: quả mít tụt nõ rơi từ trên cây xuống; cán cân tạo hóa rơi đâu mất (hxhương); biết bao đầu rơi để báo thù nước (hcm).
rơi rớt, còn sót lại : tàn dư phong kiến còn rơi rớt.
rơi rụng, mất dần đi: những từ hán-việt ít dùng rơi rụng khá nhiều.
rơi vãi, mất dần trong một quá trình: học được ít chữ hán rơi vãi gần hết.
rời, i đg. 1 di chuyển khỏi chỗ. tàu rời khỏi ga. rời ghế nhà trường. tên lửa rời bệ phóng. mắt không rời mục tiêu. 2 tách lìa khỏi. lá rời cành. sống chết không rời nhau. " ii t. ở trạng thái từng bộ phận  từng đơn vị được tách riêng ra  độc lập với nhau. viết trên những tờ giấy . tháo rời cái máy. cơm rời (hạt rời  không dính vào nhau). mỏi rời chân tay (chân tay có cảm giác như muốn rời ra)."
rời rã, nh. rã rời.
rời rạc, tt không gắn bó nữa: nội bộ rời rạc; lời văn rời rạc.
rời rợi, nh. rợi: mát rời rợi.
rơm, d. phần trên của thân cây lúa đã gặt và đập hết hạt : chất rơm thành đống. lửa gần rơm. nói trai gái năng gần gụi nhau. quyền rơm vạ đá. quyền hành ít nhưng trách nhiệm nặng nề.
rơm rác," d. rơm và rác (nói khái quát); dùng để ví cái không có giá trị  đáng bỏ đi. rơm rác độn chuồng. bỏ ngoài tai những chuyện rơm rác."
rơm rớm, nh. hơi rớm: rơm rớm máu.
rờm, t. nh. rườm.
rởm," t  ph. lố lăng  đáng chê cười: thói rởm; ăn mặc rởm."
rớm, t. hơi chảy ra: rớm máu; rớm nước mắt.
rờn rợn, nh. rợn: đi đêm cảm thấy rờn rợn.
rởn, t. cảm thấy sợ hãi: ban đêm qua chỗ vắng thấy rởn cả người.
rợn, t. sợ cái gì mơ hồ mà mình cho rằng có thể gặp và là mối nguy cho mình: cảm thấy rợn trong đêm khuya trên đường vắng.
rợp, t. có bóng mát: ngồi nghỉ ở chỗ rợp. ngb. nhiều đến nỗi bóng che khắp cả: cờ đỏ sao vàng treo rợp phố.
rớt," 1 dt. nước dãi chảy dài: thằng bé ăn kẹo  rớt đầy mép." " 2 đgt. 1. rơi ra thành giọt: thương rớt nước mắt. 2. rơi lại sau  sót lại sau: bị rớt lại  không theo kịp đơn vị. 3. đphg rơi  rơi xuống: làm rớt cái bát. 4. đphg hỏng thi  không đỗ: thi rớt."
ru," 1 đgt 1. hát nhỏ và khẽ vỗ vào người trẻ em để nó ngủ: tiếng thương như tiếng mẹ ru hằng ngày (tố-hữu); ru con con ngủ cho lành  để mẹ gánh nước rửa bành con voi (cd). 2. ca hát nhẹ nhàng: là thi sĩ nghĩa là ru với gió (xdiệu)."  êm như  một cách nhẹ nhàng êm thắm: việc đó đã thu xếp được êm như ru.  2 trt trợ từ đặt cuối câu để tỏ ý nghi vấn: hồng nhan phải giống ở đời mãi ru (k).
ru ngủ," ngb. làm mê hoặc  làm tê liệt tinh thần : đế quốc ru ngủ thanh niên."
rù," ph. ủ ê  buồn bã: ngồi rù ở nhà. gà rù. gà ốm  đứng ủ rũ."
rù rì," ít nói  không lanh lợi: rù rì mà hay làm."
rù rờ," chậm chạp  ngơ ngẩn: đi rù rờ; hỏi rù rờ."
rủ," đg. thuyết phục người khác cùng đi  cùng làm với mình: rủ nhau đi cấy đi cày (cd)."  t. buông thõng: trướng rủ màn che.
rủ rê, đg. rủ làm việc xấu (nói khái quát). nghe lời rủ rê.
rủ rỉ," đg  ph. cg. rủ rỉ rù rì. nói khẽ  nói nhỏ một cách thân mật: rủ rỉ trò chuyện. rủ rỉ rù rì. nh. rủ rỉ: nói chuyện rủ rỉ rù rì."
rũ," 1 đgt. 1. khô héo  buông cành lá xuống: cây chết rũ  trời nắng cây rũ hết. 2. lả người vì kiệt sức: mệt rũ người."  2 đgt. trút khỏi mình những gì vướng víu: rũ hết trách nhiệm  rũ sạch xiềng xích.
rũ rượi," tt  trgt 1. nói tóc xõa xuống và rất rối: đầu tóc chị xổ ra rũ rượi (ngcghoan). 2. nói khóc hay cười với đầu lắc lư: chị khóc rũ rượi (ngđthi); tan học về  giỡn nhau  cười rũ rượi (x-thuỷ)."
rũ tù, ở tù đến chết (cũ).
rú, d. nh. rừng : lên rú chặt củi.  đg. kêu to và dài : còi rú. mừng rú. mừng quá reo lên.
rua," d. nh. tua rua: sao rua đứng trốc  lúa lốc được ăn (tng)."
rùa," d. động vật thuộc lớp bò sát  có mai bảo vệ cơ thể  di chuyển chậm chạp. chậm như rùa."
rủa," đgt. nói lời độc địa với ý mong muốn người khác gặp nhiều tai vạ  rủi ro: chớ rủa nhau độc địa như thế  rủa người ta như thế nào thì vận vào mình như thế ấy."
rúc, đg. 1. chui vào chỗ hẹp : rệp rúc khe giường. 2. cg. rúc rỉa. mò bằng mỏ : vịt rúc ốc.  đg. kêu từng hồi dài : còi rúc.
rúc rích, nói nhiều người cười đùa khe khẽ với nhau: rúc rích trong chăn.
rục," t. 1 chín tơi ra  nhừ ra. thịt kho rục. (quả) chín rục*. 2 (kết hợp hạn chế). rũ. tù rục xương. chết rục."
rục rịch," đgt  trgt chuẩn bị làm việc gì trong thời gian sắp tới: rục rịch đi công tác ở nước ngoài."
rui, d. thanh tre hay gỗ đặt theo chiều dốc của mái nhà để đỡ những cái mè.
rủi, cg. rủi ro. 1. d. điều không lành ngẫu nhiên xảy đến : gặp rủi. 2. t. không may : phận rủi ; rủi gặp tai nạn.
rủi ro, nh. rủi: rủi ro gặp tai nạn.
rụi, ph. nói cây cỏ chết sạch: vườn cháy rụi; lúa chết rụi.
rum," d. 1. loài cây song tử diệp  lá dùng để chế phẩm nhuộm. 2. màu đỏ tím: phẩm rum."  d. thứ rượu mạnh cất bằng mật mía.
rùm, d. muối mỏ.
rùm beng," ph. cho to chuyện  để thổi phồng một sự việc không quan trọng."
run," đg. 1 bị rung động nhẹ chân tay hoặc cơ thể do hàng loạt những co giật khẽ của các cơ  gây ra bởi một nguyên nhân sinh lí (như lạnh  sốt rét) hay tâm lí (cảm xúc). rét run cầm cập. già run tay không cầm được kim. sướng run người. 2 (giọng nói  nét chữ) có trạng thái không bình thường do khi nói  khi viết bị run. nét chữ hơi run. giọng nói run lên vì xúc động."
run rẩy," run nhiều  tỏ vẻ sợ sệt."
run sợ, đgt. run lên với vẻ sợ sệt: không run sợ trước kẻ thù  không biết run sợ là gì.
rùn, đg. rụt lại: rùn cổ.
rủn," t. mềm người như mất cả sinh lực: sợ rủn người. ngb. hết nghị lực  hết hăng hái: rủn chí."
rún rẩy, nói điệu bộ uốn éo dáng đi như nhảy sẽ: đi rún rẩy.
rung," đgt 1. lay động: đố ai quét sạch lá rừng  để anh khuyên gió gió đừng rung cây (cd); sóng sông ai vỗ  cây đồi ai rung (tản-đà) 2. cử động; sẽ chuyển đi chuyển lại: đắc chí  ngồi rung đùi."
rung cảm," nh. rung động  ngh. 2: rung cảm trước sự săn sóc ân cần của bạn."
rung chuyển, đg. 1. lay động mạnh: động đất rung chuyển nhà. 2. tác động mạnh vào tinh thần: chiến thắng điện-biên rung chuyển dư luận pháp.
rung động, 1. đg. lay chuyển nhẹ : cánh cửa rung động. 2. t. cg. rung cảm. hồi hộp vì cảm động : lòng rung động.
rung rinh, lung lay nhè nhẹ: ngọn cỏ rung rinh.
rùng, d. lưới đánh cá biển: đem rùng ra khơi. đánh rùng. đánh cá bằng cái rùng.  đg. lắc nhè nhẹ một dụng cụ đựng một vật gì để thu vật ấy vào giữa: rùng rây bột.
rùng mình," đg. rung nhanh  mạnh toàn thân một cách bất ngờ  do sợ hãi hoặc bị lạnh đột ngột. lạnh rùng mình. rùng mình sợ hãi. chuyện khủng khiếp quá  nghĩ lại vẫn còn rùng mình."
rùng rợn, tt. ghê sợ đến mức rợn cả người: câu chuyện rùng rợn quá  tiếng hú trong đêm nghe thật rùng rợn.
rùng rùng, nói đoàn người đông đi rầm rập: rùng rùng kéo nhau đến dự mít tinh.
rủng rỉnh, cg. rủng ra rủng rỉnh. có nhiều tiền bạc đem trong người: xu hào rủng rỉnh mán ngồi xe (trần tế xương).
rụng," đgt rơi ra; lìa ra: lá vàng còn ở trên cây  lá xanh rụng xuống  trời hay chăng trời (cd); tóc rụng; rụng răng."
rụng rời, khiếp sợ quá như rã rời chân tay : thất kinh rụng rời.
ruốc," 1 d. tép nhỏ ở biển  mình tròn và trắng  thường dùng làm mắm. mắm ruốc." " 2 d. món ăn làm bằng thịt nạc  cá hoặc tôm luộc  rim với nước mắm rồi giã nhỏ và rang khô. ruốc thịt."
ruốc bông, ruốc giã nhỏ cho bồng lên.
ruồi," dt. động vật nhỏ  có cánh  có vòi hút  thường mang nhiều vi trùng: diệt rồi  thớt có tanh tao ruồi mới đậu."
ruồi xanh, con nhặng. ngb. kẻ ỷ thế người có quyền để hống hách: đầy nhà vang tiếng ruồi xanh (k).
ruồng," đg. nh. rẫy  ngh. 1: ruồng vợ."
ruồng bỏ, đgt như ruồng: ruồng bỏ vợ.
ruồng bố, (đph) vây bắt và khủng bố: địch ruồng bố nhân dân.
ruồng rẫy," cg. ruồng bỏ. bỏ đi  không đoái hoài tới : ruồng rẫy vợ."
ruỗng, ph. nói ăn sâu đến rỗng ra: mọt đục ruỗng bàn.
ruộng," d. đất trồng trọt ở ngoài đồng  xung quanh thường có bờ. ruộng lúa."
ruộng bậc thang," ruộng ở sườn đồi  san phẳng thành từng tầng."
ruộng đất, dt. đất trồng trọt nói chung: vấn đề ruộng đất  chia ruộng đất cho nông dân.
ruộng muối," dt khoảng đất ở bờ biển  có ngăn thành ô  để đưa nước ở biển vào  cho bốc hơi lấy muối: đó là miền chuyên làm ruộng muối."
ruộng nương, ruộng nói chung : chăm sóc ruộng nương.
ruộng rộc, ruộng trũng và hẹp nằm giữa hai sườn đồi núi.
ruột," i d. 1 phần của ống tiêu hoá từ cuối dạ dày đến hậu môn. 2 bộ phận bên trong của một số vật. ruột phích. ruột bút bi. ruột bánh mì. 3 (kết hợp hạn chế). ruột của con người  được coi là biểu tượng của sự chịu đựng về tình cảm. xót ruột*. ruột đau như cắt. tức lộn ruột. ruột rối như tơ vò. nóng ruột*." " ii t. (dùng phụ sau d. chỉ quan hệ gia đình thân thuộc). thuộc về mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái  giữa những người cùng cha mẹ hoặc giữa những người có cùng cha mẹ với con cái của họ. bố . anh em ruột. cháu gọi bằng bác ruột."
ruột gà, dt. lò xo có hình dây xoắn thành nhiều vòng đều nhau.
ruột gan," lòng dạ; tâm tư: ruột gan bối rối. ruột gan để đâu. lơ đễnh  không chú ý."
ruột già," dt khúc ruột từ ruột non bên phải  bắt ngang qua bụng rồi xuống hậu môn: đoạn cuối của ruột già được gọi là trực tràng."
ruột non, khúc ruột bé và dài từ dạ dày đến đầu ruột già.
ruột rà, quan hệ giữa những người họ hàng thân thích: cũng trong thân thích ruột rà chẳng ai (k).
ruột thịt, t. 1. cùng chung máu mủ: anh em ruột thịt. 2. thắm thiết: tình nghĩa ruột thịt.
ruột thừa," d. mẩu ruột nhỏ hình giun chìa ra ở đầu trên ruột già  không có tác dụng gì trong việc tiêu hoá. viêm ruột thừa. mổ cắt ruột thừa."
ruột tượng," bao vải dài và to để đựng tiền hay gạo  đeo ở lưng hay quanh bụng."
rút," 1 đgt. 1. lấy từ trong ra: rút tay ra khỏi túi  rút quân bài. 2. thu về  trở lại chỗ cũ: rút tiền gửi tiết kiệm. 3. chọn lọc  đúc kết những điều cần thiết: rút kinh nghiệm  rút ra bài học bổ ích. 4. kéo về phía mình: rút dây  rút rơm. 5. chuyển vào sâu  về phía sau: rút quân vào rừng  rút vào hoạt động bí mật. 6. giảm bớt: rút ngắn thời hạn  rút bớt chỉ tiêu  kế hoạch."  2 nh. rau rút.
rút cục," cg. rốt cuộc. rút cuộc kết quả cuối cùng là: thảo luận mãi  rút cục vẫn chưa thông."
rút lui," đgt bỏ một vị trí cũ trở về phía sau: bị đánh mạnh  quân địch phải rút lui. 2. không tiếp tục nữa: trước lí lẽ sắc bén của ông ấy anh ta phải rút lui ý kiến."
rút phép thông công, khai trừ một giáo dân ra khỏi thiên chúa giáo.
rút rát, nh. nhút nhát.
rút ruột," lấy từ giữa  từ trong lõi ra: rút ruột một cuộn len. rút ruột tằm. cố gắng quá mức đưa những gì mình có ở trong lòng ra ngoài."
rụt, đg. co ngắn lại : rụt lưỡi ; rụt chân. rụt đầu rụt cổ. nói hình thù người béo quá.
rụt rè," t. tỏ ra e dè không mạnh dạn làm điều muốn làm. tính rụt rè  nhút nhát. rụt rè không dám nói."
rưa rứa, hơi giống: hai cái mũ rưa rứa như nhau.
rửa," đgt. 1. làm cho sạch bụi bẩn bằng cách nhúng tẩy qua nước hoặc các loại chất lỏng: rửa rau  rửa mặt. 2. tẩy sạch nỗi sỉ nhục  oán thù bằng cách trừng trị kẻ đã gây ra: rửa hận thù  quyết rửa nhục."
rửa ảnh," đgt dùng một dung dịch chất hóa học để làm hiện hình ảnh đã chụp lên phim  lên giấy: ban ngày  anh ấy đi chụp phong cảnh  tối về liền rửa ảnh."
rửa ráy, rửa nói chung: rửa ráy chân tay.
rửa tội," làm phép cho một người  theo thiên chúa giáo."
rữa," t. nát nhủn ra đến mức dễ rời  dễ rã ra khi đụng đến  do quá chín hoặc quá thối. quả chín rữa. thịt thối rữa ra. nát rữa."
rứa, (đph) ph. như thế: cũng rứa.
rựa," dt. dao to bản  sống dày  mũi bằng."
rức, t. nh. nhức: rức đầu.
rực," ph. bùng lên  sáng trưng: lửa cháy rực; đèn sáng rực."  ph. trướng lên làm cho khó chịu: no rực đến cổ. béo rực mỡ. béo quá cảm thấy khó chịu.
rực rỡ," tt  trgt lộng lẫy; xán lạn: ai về thành phố hồ chí minh rực rỡ tên vàng (tố-hữu); mừng miền nam rực rỡ chiến công (hcm)."
rưng rức, x. đen rưng rức.  nói khóc nhiều và nức nở.
rưng rưng," có nước mắt  sắp khóc : mắt rưng rưng vì xúc động."
rừng," d. 1 vùng đất rộng có nhiều cây cối mọc lâu năm. vào rừng hái củi. trồng cây gây rừng. rừng già*. 2 tập hợp rất nhiều vật san sát nhau  dày đặc. rừng cờ  hoa  biểu ngữ. cả một rừng người. 3 (hay t.). (dùng trong một số tổ hợp  sau d.). (thú vật  cây cối) sống hoặc mọc hoang  thường là trong rừng. gà rừng. lợn rừng*. hoa chuối rừng."
rừng cấm," rừng không cho đẵn cây  để cho cây lớn."
rừng chồi," rừng đã đốn hết cây lớn  chỉ còn cây nhỏ đang đâm chồi."
rừng già, rừng có nhiều cây to.
rừng rú, rừng nói chung.
rừng rực, ph. nói cháy to và đỏ: ngọn lửa bốc lên rừng rực.
rước," đgt. 1. đón về một cách trang trọng  theo lễ nghi: rước ông nghè về làng  rước dâu  rước đuốc. 2. đphg mời: rước cụ xơi nước. 3. đphg đón: xe đưa rước công nhân."
rước xách," rước  ngh. 1. nói chung."
rươi," đ. loài giun nhiều tơ  sinh từng mùa ở vùng nước lợ."
rười rượi, nói vẻ mặt buồn bã quá: buồn rười rượi.
rưởi," t. từ đặt sau một đơn vị hàng trăm  hàng nghìn  hàng vạn  hàng triệu  hàng tỉ  để chỉ một nửa của mỗi số ấy: một trăm rưởi; một triệu rưởi..."
rưỡi, tt từ đặt sau một đơn vị chỉ số để nói một nửa của đơn vị ấy: một đồng rưỡi; một tháng rưỡi; một trăm rưỡi; hàng dạo này tăng gấp rưỡi.
rưới, đg. tưới nhè nhẹ lên trên cho thấm vào : rưới nước mắm.
rườm," t. cg. rườm rà  ngh. 2. phức tạp  có nhiều bộ phận thừa: văn rườm; lời rườm."
rườm rà," t. 1 có nhiều cành lá xoè toả ra xung quanh (nói khái quát). cây cối rườm rà. 2 có nhiều phần thừa  nhiều chi tiết vô ích. những tình tiết rườm rà."
rướm, đgt. rớm: rướm máu.
rướn," đg. 1. vươn cao lên: rướn cổ nhìn qua vai người đứng trước. 2. nói trẻ mới đẻ cong người lên  có khi như quằn quại."
rương," dt hòm đựng đồ: củi mục bà để trong rương  hễ ai hỏi đến: trầm hương của bà (cd)."
rường, d. cột ngắn ở trên quá giang để đỡ xà nhà.
rường cột, được coi là chỗ dựa chủ yếu của xã hội thời xưa.
rượt, đg. (ph.). đuổi theo. rượt kẻ trộm.
rượu," dt. chất lỏng cay  nồng  được cất lên từ chất bột hoặc trái cây sau khi đã ủ men: không nên uống rượu  rượu vào lời ra  say rượu."
rượu bia," dt (pháp: bière) thứ rượu nhẹ chế bằng mộng lúa đại mạch: ông cụ nhất định không uống rượu  kể cả rượu bia."
rượu cẩm," rượu cất bằng gạo cẩm  màu hồng thẫm."
rượu cần, x. cần.
rượu chè, nói người ham uống rượu: rượu chè be bét.
rượu chổi," rượu cất bằng cây thanh hao  dùng để xoa bóp."
rượu cồn," thứ rượu dùng để đốt  chạy máy  sát trùng."
rượu đế, d. (ph.). rượu lậu.
rượu mạnh, rượu có độ cao.
rượu mùi," rượu có màu  nấu với đường và các chất thơm thường lấy ở các thứ quả."
rượu nếp, thức ăn làm bằng cơm nếp ủ với men.
rượu ngọn, rượu cất nước thứ nhất.
rượu nho, nh. rượu vang.
rượu tăm," phần tinh túy của rượu cất bằng phương pháp thủ công nghiệp  có nồng độ cao  được nhiều người sành ưa chuộng."
rượu thuốc," rượu có ngâm các vị thuốc đông y  để uống hay xoa."
rượu vang, dt. 1. rượu chế bằng nước nho ép. 2. rượu chế bằng hoa quả nói chung: rượu vang dâu.
rứt, đg. giật cho rời ra: rứt tóc.
rứt ruột, ph. đau xót lắm: buồn rứt ruột.
sa, 1 dt thứ lụa rất mỏng dùng may áo dài: sa hoa; sa trơn; áo sa. " 2 đgt 1. rơi xuống: gió xuân hiu hắt  sương sa lạnh lùng (cd); đạo đức cách mạng không phải từ trên trời sa xuống (hcm); chim sa cá nhảy chớ chơi (tng); sầu tuôn đứt nối  châu sa vắn dài (k). 2. rơi vào; mắc vào: sa đâu ấm đấy (tng); sa vào tay địch; sa vào bẫy; chuột sa chĩnh gạo; sa vào tham ô hủ hoá  lãng phí  xa hoa (hcm). 3. đặt xuống: bút sa  gà chết (tng)."  3 đgt nói trẻ con chết non: một con sa bằng ba con đẻ (tng).
sa bàn," hình một vị trí  một công trình xây dựng... đắp nhỏ lại để nghiên cứu hoặc làm mẫu."
sa bồi, đất cát do dòng sông mỗi ngày đắp thêm một ít.
sa chân," đg. bước lỡ chân vào chỗ thấp  bị hẫng và ngã; thường dùng để ví trường hợp bị rơi vào cảnh không hay. sa chân xuống hố. sa chân vào cảnh sống đồi truỵ."
sa cơ, dt. lâm vào cảnh rủi ro: giúp đỡ kẻ bị sa cơ  phòng lúc sa cơ.
sa đà," tt  trgt (h. sa: sai lầm; đà: lần lữa) ăn chơi quá độ: sa đà rượu chè; chơi bời sa đà."
sa đì, bệnh hạ nang to ra và sa xuống.
sa lầy," đg. sa vào chỗ lầy; thường dùng để ví cảnh rơi vào tình thế khó khăn  khó gỡ  khó thoát. xe bị sa lầy. hội nghị bị sa lầy trong những cuộc tranh cãi vô vị."
sa lệch, một điệu hát chèo.
sa mạc, 1 dt. một điệu dân ca theo thể thơ lục bát. " 2 dt. vùng đất cát rộng lớn  không có nước  hầu như không có cây cỏ và động vật."
sa ngã," đgt trở nên hư hỏng  trụy lạc: bà cụ buồn rầu vì người con sa ngã vào những cuộc ăn chơi bừa bãi."
sa nhân," loài cây thuộc họ gừng  hạt dùng làm thuốc."
sa sâm," loài cỏ mọc ở đất cát  lá hình trứng  rễ dùng làm thuốc."
sa sầm, nói vẻ mặt bỗng nhiên xịu xuống vì buồn hay bực tức.
sa sẩy," đg. 1 mất mát  rơi rụng đi. thóc lúa bị sa sẩy trong khi vận chuyển. 2 (id.). mắc phải sai sót  lầm lỡ."
sa sút," đgt. trở nên nghèo túng  kém dần đi: cảnh nhà sa sút  kết quả học tập bị sa sút nhiều."
sa thạch," (địa). nham biến hình mà thành phần chủ yếu là đá cương ngọc  rất rắn  dùng để đánh nhẵn thủy tinh hoặc gỗ khi tán thành bột và gắn chặt bằng hồ vào giấy hoặc vải cứng (giấy ráp)."
sa thải," đgt (h. sa: cát; thải: gạt bỏ) gạt bỏ đi  không dùng trong cơ quan xí nghiệp nữa: thoái bộ và lạc hậu thì sẽ bị xã hội tiến bộ sa thải (hcm)."
sa trường, nơi diễn ra chiến tranh (cũ): xông ra sa trường
sà," đg. 1. ngả vào  lăn vào : con sà vào lòng mẹ. 2. liệng xuống thấp : chim sà xuống mặt hồ ; tàu bay sà xuống bắn. 3. dấn mình vào một nơi xấu xa : sà vào đám bạc."
sà lan," d. phương tiện vận chuyển hàng hoá trên sông và trong các vũng tàu  có đáy bằng  thành thấp."
sả, 1 dt (động) một loại bói cá: một con sả bay lướt trên mặt nước để rình bắt cá. " 2 dt (thực) loài hoà thảo  lá dài và hẹp có chất dầu thơm thường dùng để gội đầu: nước lá sả ở cái thùng tôn to sôi sục (ng-hồng)." " 3 đgt chém mạnh: lưỡi gươm chém phập  sả vào vai người tướng giặc (nghtưởng)."
sá, ph. từ tỏ ý phủ định : hương trời sá động trần ai (cgo) .
sạ," đgt gieo thẳng hạt giống lúa xuống nước  không cần cấy: ở ruộng sâu  nông dân sạ lúa."
sách," d. một loại quân bài bất hay tổ tôm  dưới hàng vạn  trên hàng văn."  d . mưu kế (cũ) : nguyễn trãi dâng sách bình ngô.  d. phần dạ dày trâu bò có từng lá như tờ giấy.  d. tập giấy có chữ in đóng lại với nhau thành quyển để đọc hay học : sách giáo khoa .
sách giáo khoa, d. sách soạn theo chương trình giảng dạy ở trường học.
sách lược," dt. hình thức tổ chức  đấu tranh trong cuộc vận động chính trị: sách lược mềm dẻo."
sách nhiễu, đgt (h. sách: bức hiếp; nhiễu: lấn cướp) sinh chuyện lôi thôi để đòi của đút lót: bịa ra những việc không có nghĩa lí gì để sách nhiễu dân (ngcghoan).
sách trắng, quyển sách do bộ ngoại giao một nước công bố để tố cáo âm mưu của đối phương và trình bày chủ trương chính sách của nước mình.
sách vở," i d. sách và vở; tài liệu học tập  nghiên cứu (nói khái quát). chuẩn bị sách vở cho ngày khai trường. vùi đầu trong sách vở." " ii t. lệ thuộc vào   thoát li thực tế. kiến thức sách vở. con người sách vở."
sạch," tt. 1. không có bụi  bẩn  không bị hoen ố: áo sạch  nước sạch  nhà sạch thì mát  bát sạch ngon cơm (tng.). 2. hết tất cả  không còn gì: mất sạch tiền  trả sạch nợ."
sạch bong," tt rất sạch  không có một chút bụi  một vết bẩn: bàn ghế sạch bong."
sạch bóng, rất sạch: bàn ghế sạch bóng.
sạch mắt, dễ coi : dọn dẹp nhà cho sạch mắt.
sạch nước cản, x. cản.
sạch sẽ, t. sạch (nói khái quát). nhà cửa sạch sẽ. ăn ở sạch sẽ.
sạch trơn," tt  trgt hết không còn tí gì: bọn cướp đã vơ vét sạch trơn."
sai, 1 đg. bảo người dưới làm việc gì đó cho mình. sai con pha chè mời khách. sai vặt (sai làm việc lặt vặt).  2 t. (cây cối) có hoa quả hoặc củ nhiều và sít vào nhau. vườn cam sai quả. sắn sai củ. quả sai chi chít. " 3 t. 1 không phù hợp với cái hoặc điều có thật  mà có khác đi. nói sai sự thật. đánh máy sai (so với bản gốc). tin đồn sai. đoán không sai. 2 chệch đi so với nhau  không khớp với nhau. sai khớp xương. hai con số sai với nhau. 3 không phù hợp với yêu cầu khách quan  lẽ ra phải khác. đồng hồ chạy sai. đáp số sai. chủ trương sai. 4 không phù hợp với phép tắc  với những điều quy định. viết sai chính tả. phát âm sai. việc làm sai nguyên tắc."
sai bảo, đgt. sai1 nói chung: sai bảo con cái.
sai dịch, người phục dịch bọn quan lại thời phong kiến.
sai khiến, ra lệnh cho người dưới phải làm.
sai lạc, không đúng đường lối : phương hướng sai lạc.
sai lầm," t. (hoặc d.). trái với yêu cầu khách quan hoặc với lẽ phải  dẫn đến hậu quả không hay. việc làm sai lầm. một nhận định sai lầm. phạm sai lầm nghiêm trọng (d.)."
sai ngoa," tt. không thật  dối trá: ăn nói sai ngoa."
sai nha," bọn lính lệ và bọn nha lại ở các phủ huyện (cũ): một ngày lạ thói sai nha  làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền (k)."
sai phái, cử người dưới đi làm một việc gì (cũ): lý trưởng sai phái phu đi đắp đường.
sai sót, dt khuyết điểm không lớn trong công tác: viên thanh tra đã vạch ra những sai sót của cơ quan.
sai số," d. hiệu số giữa trị số đúng và trị số gần đúng. sai số trong điều tra  thống kê. sai số cho phép."
sai trái, tt. không đúng với lẽ phải: thái độ sai trái  một việc làm rất sai trái.
sài," d. từ chỉ chung các bệnh nặng của trẻ con  thường kéo dài."
sài hồ," loài cây cùng họ với cà rốt  dùng làm thuốc bắc."
sài kinh, bệnh trẻ con bị giật tay chân.
sài lang," dt (h. sài: chó sói; lang: chó sói - nghĩa đen: loài chó sói) kẻ độc ác: còn chưa hết thói dã man  người còn là giống sài lang với người (tú-mỡ)."
sải," d. độ dài hai cánh tay dang ngang  từ đầu bàn tay nọ đến đầu bàn tay kia (sải tay) hoặc hai cánh chim  cánh máy bay mở rộng (sải cánh) : một sải dây gai." " đồ đan bằng tre hay nứa  mặt ngoài ken sơn dùng để đựng nước  dầu  mật."
sãi, d. người chở đò.  d. người đàn ông giữ chùa: nhiều sãi không ai đóng cửa chùa (tng).
sái," 1 t. (kng.). (bộ phận cơ thể) bị sai  trệch khớp. ngã sái tay. sái gân. ngáp sái quai hàm." " 2 t. gở  có thể đưa đến điều chẳng lành  theo một quan niệm cũ. sợ sái  không dám nói."
sam," 1 dt. động vật chân đốt ở biển  con đực và con cái không bao giờ rời nhau: quấn quýt như đôi sam." " 2 dt. rau sam  nói tắt." " 3 dt. cây thuộc họ thông  lá có mùi thơm  dùng để nấu dầu: gỗ sam."
sám hối," đg. ăn năn  hối hận về tội lỗi của mình. một lời nói dối  sám hối bảy ngày (tng.). đọc kinh sám hối."
sạm, tt. (da) đen lại vì nắng: khuôn mặt sạm nắng.
san, đg. nh. san định: khổng tử san kinh thi. " đg. 1. dàn cho phẳng: san đá trên mặt đường. 2. đổ chỗ nhiều sang chỗ ít  đổ bớt ra chỗ khác: san hai thúng gạo cho cân gánh; san bát canh."
san định, sửa sang lại cho đúng : khổng tử san định ngũ kinh.
san hô," d. động vật ruột khoang sống ở biển nhiệt đới  có bộ xương đá vôi dạng cánh hoa  nhiều màu sắc."
san sát," 1 tt. rất nhiều và liền nhau như không còn có khe hở: nhà cửa san sát hai bên đường  thuyền đậu san sát. 2. (tiếng nói) liên tục  nghe chối tai: giọng san sát."
san sẻ, đgt chia bớt cho người khác: san sẻ cơm áo cho nhau; khuyến khích bọn thanh niên và san sẻ những kinh nghiệm của chúng ta cho họ (hcm).
sàn, d. 1. cg. sàn gác. toàn thể những ván ghép với nhau để ngăn hai tầng nhà. 2. cg. sàn nhà. mặt nền nhà lát bằng gạch hay ván.
sàn sàn," t. gần ngang bằng nhau  suýt soát nhau. hai người sàn sàn tuổi nhau. trình độ sàn sàn nhau. sàn sàn một lứa."
sản," i. đgt. (kết hợp hạn chế)  id. 1. đẻ: khoa sản. 2. sinh ra: dạ dày sản ra dịch. ii. dt. 1. khng. thuế nông nghiệp bằng sản phẩm  nói tắt: thu sản  nộp sản. 2. sản phẩm  nói tắt: khoán sản."
sản hậu, tt (h. hậu: sau) sau khi đẻ: bệnh sản hậu.
sản khoa, khoa đỡ đẻ.
sản lượng, d. số lượng sản phẩm sản xuất ra trong một thời gian nhất định. sản lượng của ngành công nghiệp. tăng sản lượng.
sản nghiệp," dt.  cũ tài sản để sinh sống  kinh doanh nói chung: sản nghiệp của ông cha để lại  bảo vệ sản nghiệp của mình."
sản phẩm, dt (h. phẩm: vật làm ra) vật làm ra do sức lao động của con người hoặc bằng máy móc: cần phát triển sản xuất các loại sản phẩm xuất khẩu (tố-hữu).
sản phụ, người đàn bà đẻ.
sản sinh," đg. sinh ra  tạo ra. sản sinh ra năng lượng."
sản vật," dt. vật được làm ra  lấy được từ trong thiên nhiên (như lúa  ngô  trái cây  tôm cá ...): sản vật thiên nhiên."
sản xuất," đgt (h. xuất: ra) bằng sức lao động của con người hoặc bằng máy móc  chế biến các nguyên liệu thành ra của cải vật chất cần thiết: để sống còn  loài người lại phải sản xuất mới có ăn  có mặc (hcm)."
sán, ph. gần sát và làm phiền : đứng sán bên cạnh. " d. từ chung chỉ giun giẹp ký sinh trong ruột non  gây thành bệnh mất máu và làm yếu sức."
sán dây, d. (id.). x. sán xơ mít.
sán lá," dt. sán hình lá dẹp  sống kí sinh trong cơ thể người và động vật."
sán xơ mít, dt sán có nhiều đốt giống xơ mít: sán xơ mít thường truyền từ lợn sang người.
sạn," d. 1. đá nhỏ hay cát lẫn với cơm  gạo : gạo lắm sạn. 2. bụi  cát hay đất trên đồ đạc : giường chiếu đầy sạn."
sang," 1 đg. 1 di chuyển đến một nơi khác nào đó được coi là đơn vị khu vực cùng loại  ngang cấp với nơi mình đang ở và thường là ở bên cạnh (có ranh giới trực tiếp và rõ ràng). sang nhà hàng xóm. sang làng bên. sang sông (sang bên kia sông). đi từ pháp sang nga. 2 chuyển qua một giai đoạn  một trạng thái khác nào đó trong quá trình vận động  phát triển. tiết trời đã sang xuân. từ chế độ phong kiến sang chủ nghĩa tư bản. lịch sử đã sang trang (b.). 3 (kết hợp hạn chế). chuyển cho người khác quyền sở hữu. sang nhà cho em. sang tên*. 4 tạo ra những băng  đĩa mới giống hệt băng  đĩa gốc. kĩ thuật sang băng. sang băng video. 5 (thường dùng sau một đg. khác). từ biểu thị hướng của hoạt động nhằm một phía khác  một đối tượng khác. nhìn sang bên cạnh. chuyển sang vấn đề khác. gọi với sang. 6 (dùng trước d. chỉ đơn vị thời gian). đến khoảng thời gian tiếp liền theo sau thời gian hiện tại hoặc đang nói đến. sang tuần sau. sang tháng mới xong. sang thế kỉ thứ xxi." " 2 t. 1 (cũ). có tiền tài và danh vọng  được nhiều người trong xã hội kính trọng; trái với hèn. người sang kẻ hèn. thấy người sang bắt quàng làm họ (tng.). 2 có giá trị cao và đắt tiền  trông lịch sự. đồ dùng sang. ăn diện rất sang. khách sạn vào loại sang."
sang năm, đến năm sắp tới.
sang ngang," đgt  tt 1. từ bờ sông bên này qua bờ sông bên kia: đò sang ngang. 2. nói người con gái bất đắc dĩ phải lấy chồng: lỡ bước sang ngang (ngbính)."
sang sảng," nói tiếng người mạnh mà giòn : ông cụ còn khỏe  tiếng nói sang sảng."
sang sáng, hơi sáng: trời sang sáng hãy đi làm.
sang tay, nh. sang tên.
sang tên," đgt thay tên một người bằng tên người khác để chuyển quyền sở hữu trong giấy tờ  sổ sách: ông cụ đã đề nghị sang tên cho người con thứ hai ở ngôi nhà thờ."
sang trọng, giàu có lịch sự
sàng," i d. 1 đồ đan bằng tre  hình tròn  lòng nông có lỗ nhỏ và thưa  thường dùng để làm cho gạo sạch thóc  trấu và tấm. lọt sàng xuống nia* (tng.). 2 bộ phận hình tấm đột lỗ hoặc hình lưới trong những máy (gọi là máy sàng) dùng để tách các hạt ngũ cốc hay hạt  cục vật liệu rời thành từng loại theo kích thước to nhỏ." " ii đg. dùng  hoặc máy sàng làm cho gạo sạch thóc và trấu  hay phân loại các hạt ngũ cốc hoặc hạt  cục vật liệu rời theo kích thước to nhỏ. sàng gạo. sàng than. sàng đá dăm."
sàng lọc, đgt. lựa chọn kĩ để loại bỏ cái không đạt yêu cầu: sàng lọc các giống lúa  học sinh được sàng lọc qua kì thi.
sàng sảy, sàng và sảy nói chung.
sảng, trgt mê man: sốt nặng nên nói sảng.
sảng khoái," nói tinh thần tỉnh táo  vui vẻ."
sáng," i t. 1 có ánh sáng toả ra trong không gian khiến cho có thể nhìn thấy mọi vật. đèn bật sáng. chỗ tối chỗ sáng. sáng trăng. sáng rõ như ban ngày. trời đã sáng (hết đêm  bắt đầu ngày). 2 có khả năng phản chiếu ánh sáng  do có bề mặt nhẵn  bóng. vảy cá sáng như bạc. đôi mắt sáng. nụ cười làm sáng cả khuôn mặt. 3 (màu) tươi nhạt  không sẫm  không tối. chiếc khăn màu sáng. màu xanh sáng. nước da sáng. 4 (lối diễn đạt) rõ ràng  dễ hiểu. câu văn gọn và sáng. lối diễn đạt không được sáng. 5 có khả năng cảm biết  nhận thức nhanh  rõ. mắt cụ vẫn còn sáng. càng bàn càng thấy sáng ra. việc người thì sáng  việc mình thì quáng (tng.)."  ii d. 1 khoảng thời gian từ lúc mặt trời mọc cho đến gần trưa. buổi . gà gáy sáng. từ sáng đến chiều. sáng sớm. thâu đêm suốt sáng (cho đến tận sáng). tảng sáng*. 2 (thường dùng sau những tổ hợp chỉ đơn vị giờ). khoảng thời gian từ lúc coi như bắt đầu một ngày cho đến gần trưa (từ sau 12 giờ đêm cho đến trước 11 giờ trưa). dậy từ 1 giờ sáng. lúc 4 giờ sáng trời hãy còn tối.
sáng bạch, nói trời đã sáng rõ: sáng bạch mà vẫn chưa dậy.
sáng chế, đg. (hoặc d.). nghĩ và chế tạo ra cái trước đó chưa từng có. sáng chế ra loại máy mới. bằng sáng chế*. một sáng chế có giá trị.
sáng choang," tt. rất sáng  sáng toả khắp: đèn bật sáng choang."
sáng dạ," nói trẻ em thông minh  mau hiểu biết."
sáng kiến," d. ý kiến mới  có tác dụng làm cho công việc tiến hành tốt hơn. sáng kiến cải tiến kĩ thuật. phát huy sáng kiến. một sáng kiến có hiệu quả kinh tế cao."
sáng láng," hiểu biết mau  thông minh."
sáng lập," đgt. lập ra  xây dựng nên đầu tiên: sáng lập ra một tờ báo mới."
sáng loáng, tt phát ra ánh sáng lấp lánh: thanh niên xách chiếc mã tấu sáng loáng (tô-hoài).
sáng mai," d. 1. cg. sáng ngày. buổi sớm của một ngày: mới sáng mai trời đã nóng. 2. buổi sáng ngày sắp tới  sau ngày hôm nay: sáng mai nó sẽ đến."
sáng mắt, t. 1. nhìn được rõ : ông cụ còn sáng mắt. 2. tinh khôn hơn lên : nghe lời nói phải mới sáng mắt ra .
sáng ngời," t. 1 sáng trong và ánh lên vẻ đẹp. đôi mắt sáng ngời. 2 đẹp rực rỡ  tựa như có cái gì toả sáng ra. chân lí sáng ngời. tấm gương sáng ngời khí tiết."
sáng quắc," t. 1. sáng đến chói mắt: lưỡi lê sáng quắc. 2. nói mắt sáng một cách sắc sảo  oai nghiêm."
sáng rực, tt. có ánh sáng toả mạnh ra vùng chung quanh: lửa cháy sáng rực một góc trời.
sáng sủa," t. 1. có nhiều ánh sáng : nhà cửa sáng sủa. 2. có vẻ thông minh : mặt mũi sáng sủa. 3. dễ hiểu  rõ ràng : câu văn sáng sủa. 4. có nhiều triển vọng tốt : tương lai sáng sủa."
sáng suốt," t. có khả năng nhận thức rõ ràng và giải quyết vấn đề đúng đắn  không sai lầm. đầu óc sáng suốt. sáng suốt lựa chọn người để bầu. sự lãnh đạo sáng suốt."
sáng tác," đgt. tạo dựng nên tác phẩm văn học  nghệ thuật: sáng tác thơ  nhạc  kịch bản phim."
sáng tạo, tìm thấy và làm nên cái mới : nhân dân lao động đã sáng tạo ra mọi vật.
sáng tỏ, t. 1. đã sáng rõ. 2. đã rõ ràng: sự việc sáng tỏ.
sáng trưng," t. sáng đến mức có thể thấy rõ mồn một mọi vật tựa như ban ngày  nhờ có ánh đèn  ánh lửa. đèn măngsông sáng trưng. đường phố sáng trưng dưới ánh điện."
sáng ý," tt. thông minh  chóng hiểu: chú bé rất sáng ý  mới nghe qua đã làm được ngay."
sanh," 1 dt loài cây thuộc loại si  lá nhỏ: trồng một cây sanh trước chùa."  2 dt (từ sênh đọc chạnh đi) nhạc cụ cổ dùng để gõ nhịp (cũ): gõ sanh ngọc mấy hồi không tiếng (chp).  3 đgt (đph) như sinh (sinh đẻ) đẻ ra: chị tôi sanh cháu trai.
sành," t. thông thạo  có nhiều kinh nghiệm về một mặt nào : sành về nhạc cổ."  d. đất nung có tráng men : liễn sành ; bát sành.
sành sỏi," t. thành thạo  nhiều kinh nghiệm  biết nhiều mánh khoé (thường hàm ý chê). sành sỏi trong nghề buôn bán. ra mặt sành sỏi."
sảnh, d. cg. sảnh đường. nhà dùng làm trụ sở cho một cơ quan chính quyền (cũ).
sảnh đường, nh. sảnh.
sánh, 1 đgt. 1. so: sánh với họ thời còn thua xa. 2. đạt bằng cái làm chuẩn khi đem ra so sánh: không thể sánh với họ được đâu.  2 đgt. tràn ra ngoài vì bị chao động: thùng nước đầy sánh cả ra ngoài.  3 tt. đặc đến mức như dính lại với nhau: cháo sánh  mật nấu đã sánh.
sánh bước, đgt 1. nói hai người đi ngang nhau: hai anh em sánh bước trong công viên. 2. theo kịp; có giá trị như nhau: về khoa học kĩ thuật ta phải cố sánh bước với các nước tiên tiến.
sánh duyên, cg. sánh đôi. nói trai gái lấy nhau (cũ).
sánh đôi, nh. sánh duyên.
sánh vai, đg. kề vai đi ngang nhau. sánh vai nhau dạo chơi.
sao," 1 dt. 1. thiên thể nhìn thấy như chấm sáng lấp lánh trên bầu trời ban đêm: bầu trời đầy sao 2. hình tượng trưng cho ngôi sao  thường có nhiều cánh nhọn: cờ đỏ sao vàng năm cánh  học thuộc những câu có dấu sao(*). 3. váng dầu  mỡ trên mặt nước: bát canh béo nổi đầy sao. 4. chấm trắng nổi trên lông của một số động vật: hươu sao." " 2 dt. cây thân gỗ cùng họ với chò  vỏ cây màu vàng  lá hình trứng  quả có hai cánh dài  gỗ thường dùng để đóng thuyền." " 3 đgt. chép  chụp lại thành bản khác theo đúng bản gốc: sao giấy khai sinh  bản sao  sao y bản chính."  4 đgt. đảo trong chảo đun nóng để làm cho thật khô: sao chè  sao thuốc bắc.  5 i. đgt. 1. từ dùng hỏi nguyên nhân: sao lâu thế? 2. từ dùng hỏi cái không biết cụ thể: có sao không? ii. trt. từ biểu thị hoặc nhấn mạnh ý ngạc nhiên: cảnh sao buồn thế!  thật đáng yêu sao!
sao bắc cực, nói sao luôn luôn ở gần cực bắc.
sao bắc đẩu, x. bắc đẩu.
sao băng," cg. sao đổi ngôi. thiên thể chuyển động trong không gian giữa các hành tinh  rơi vào khí quyển của quả đất  sáng lên vì cọ xát với không khí và thường tắt đi trước khi rơi xuống đất thành vân thạch. đẹp như sao băng. nói người con gái đẹp tuyệt vời."
sao chép, đg. chép lại đúng y như bản gốc. văn bản sao chép. sao chép kinh nghiệm nước ngoài (b.).
sao chế, sao thuốc bắc hay thuốc nam.
sao chổi," cg. sao tua. thiên thể chuyển động chung quanh mặt trời theo một quỹ đạo hình hy-pe-bôn  pa-ra-bôn hoặc e-líp  kéo theo một dải chất khí sáng và dài."
sao đổi ngôi, x. đổi ngôi.
sao hôm, dt tên gọi thường của sao kim nhìn thấy vào buổi chiều tối: sao hôm và sao mai chỉ là một.
sao mai, tên gọi thường của kim tinh nhìn thấy vào buổi sáng.
sao sa," (thiên) d. vân thạch rơi thành vệt sáng do có ma sát với các lớp trên của khí quyển quả đất  có khối lượng đủ lớn để tới mặt đất mà không bay hơi."
sao tẩm," đg. tẩm rượu hoặc một chất nào đó rồi sao khô (một cách chế biến chè  thuốc đông y). sao tẩm chè."
sào, 1 gậy dài bằng tre thường dùng để chống thuyền: sông sâu sào ngắn khôn dò (cd); ruộng sâu đến một con sào (ngcghoan). " 2 dt đơn vị diện tích đo ruộng  bằng một phần mười của một mẫu ta  tức là 360 mét vuông: có con mà gả chồng xa  ba sào ruộng chéo chẳng ma nào cày (cd)."
sào huyệt, d. nh. hang ổ : sào huyệt của bọn lưu manh.
sảo, d. thứ rổ to đan thưa.  đg. cg. sảo thai. đẻ non.
sáo," 1 dt loài chim nhảy thuộc bộ sẻ  lông đen  có điểm trắng ở cánh: ai đem con sáo sang sông  để cho con sáo sổ lồng sáo bay (cd)." " 2 dt nhạc cụ bằng ống trúc hay kim loại có nhiều lỗ  thổi thành tiếng: tiếng sáo nghe giữa một chiều chợ vãn (huy cận)." " 3 dt thứ mành mành nhỏ  nan to: trời nắng to  phải buông cánh sáo xuống."  4 tt theo khuôn mẫu đã có: câu văn sáo.
sáo ngữ," lời nói không tự nhiên  rập theo những mẫu đã có sẵn."
sáo sậu," loài chim sáo đầu trắng  cổ đen  mình xám  cánh trắng và đen  chung quanh mắt có da màu vàng  thường sống từng đôi."
sạo sục," đi lùng  lục lọi khắp nơi: sạo sục mãi mà chưa tìm ra tang vật."
sáp, dt 1. chất mềm và dẻo do đàn ong tiết ra trong tổ: làm nến bằng sáp. 2. chất dẻo màu hồng dùng để bôi môi: đi ra đường soi gương đánh sáp (cd).
sáp nhập, gộp lại với nhau : sáp nhập ba xã làm một.
sạp, d. sàn bắc trong khoang thuyền: ngồi trong sạp cho đỡ gió.  d. điệu múa của dân tộc thái và dân tộc mường.
sát," 1 đg. (kết hợp hạn chế). 1 (có tướng số) làm chết sớm vợ  hay chồng. có tướng sát chồng. số anh ta sát vợ. 2 có khả năng  tựa như trời phú  đánh bắt được chim  thú  cá  v.v. dễ dàng. đi câu sát cá. một người thợ săn sát thú." " 2 t. 1 gần đến mức như tiếp giáp  không còn khoảng cách ở giữa. tủ kê sát tường. ngồi sát vào nhau. nổ sát bên tai. sát tết. 2 có sự tiếp xúc  theo dõi thường xuyên  nên có những hiểu biết kĩ càng  cặn kẽ về những người nào đó  việc gì đó. đi sát quần chúng. chỉ đạo sát. theo dõi rất sát phong trào. 3 (kết hợp hạn chế). ở trạng thái bị dính chặt một cách tự nhiên  khó bóc ra. trứng bị sát vỏ  khó bóc. sản phụ bị sát nhau. 4 (kết hợp hạn chế). (làm việc gì) theo đúng những yêu cầu của một thực tế khách quan nào đó  không sai chút nào. tính toán rất sát. dịch sát nguyên bản. 5 (ph.). (nước) rất cạn  khi thuỷ triều xuống. đi bắt cá khi nước sát."
sát cánh, đgt. góp sức cùng làm công việc chung: sát cánh bên nhau  kề vai sát cánh.
sát hạch," đgt (h. sát: xem xét; hạch: xét hỏi) 1. cho học sinh dự một kì thi để xét trình độ học thức: ngày xưa trước khi được đi dự kì thi hương  các thí sinh phải dự kì sát hạch ở tỉnh. 2. nhận xét về tư tưởng  khả năng: sự sát hạch của thực tế (trbđằng)."
sát hại, giết một số đông người : địch sát hại lương dân.
sát khí," d. vẻ dữ tợn  như muốn đánh giết người. mặt đầy sát khí. sát khí đằng đằng."
sát nhân, dt. giết người do cố ý: kẻ sát nhân.
sát nhập," biến âm của ""sáp nhập""."
sát nút," ph. chênh lệch rất ít: thua sát nút; đạo luật được thượng nghị viện thông qua với đa số sát nút  273 phiếu thuận và 270 phiếu chống."
sát phạt, ăn thua nhau một cách cay cú trong đám bạc.
sát sao," nh. sát  ngh. 2: theo dõi sát sao mọi công việc cơ quan."
sát sạt, trgt 1. rất gần nhau: đứng sát sạt bên nhau. 2. vừa vặn: tính sát sạt không thừa đồng nào.
sát sinh," giết giống vật để ăn : phật giáo cấm sát sinh. lò sát sinh. nơi chuyên làm thịt trâu  bò  lợn để cung cấp cho một thành phố."
sát thương, đg. giết hay làm bị thương.
sát trùng, đg. diệt vi trùng. sát trùng vết thương. thuốc sát trùng.
sạt," 1. ph. lở băng đi một mảng: đại bác bắn sạt đồn địch. 2. t. tan nát  kiệt quệ: buôn bán thua lỗ  sạt mất cả vốn. 3. đg. mắng dữ dội (thtục): sạt cho một trận."
sạt nghiệp," đgt. mất hết tất cả tiền của  tài sản để làm ăn: buôn bán thua lỗ bị sạt nghiệp."
sau," tt trái với trước: đuổi hùm cửa trước  rước sói cửa sau (trg-chinh); dạo tường chợt thấy mái sau có nhà (k); mặt sau tấm vải; hai chân sau của con chó."  trgt ở một thời gian muộn hơn: trước lạ  quen (tng); rào sau đón trước (tng); tôi đến họp sau anh.  trgt ở phía ngược với trước; ở thời gian ngược với trước:  chân theo một vài thằng con con (k); sau nhà có vườn.
sau cùng, sau tất cả: đến sau cùng
sau hết," dt. cuối cùng: thảo luận từng vấn đề  sau hết biểu quyết."
sau này," trgt về tương lai: sau này phú quí  phụ vinh vẹn toàn (nđm); thôi thì việc ấy  sau này đã em (k)."
sau rốt, cg. sau chót. sau tất cả : đi sau rốt.
sáu, d. số tiếp theo số năm trong dãy số tự nhiên. sáu trang. hai trăm lẻ sáu. sáu chín (kng.; sáu mươi chín). trăm sáu (kng.; sáu mươi chẵn). một cân sáu (kng.; sáu lạng). tầng sáu.
say, t. 1. váng vất mê man vì thuốc hay rượu : say rượu. say tít cung thang. nói uống rượu say quá. 2. cg. say mê. ham thích quá xa mức bình thường : má hồng không thuốc mà say. say như điếu đổ. nói trai gái yêu nhau vô cùng tha thiết.
say đắm, đg. say mê đến mức như đã mất lí trí và không còn biết gì đến xung quanh nữa. tình yêu say đắm. đôi mắt nhìn say đắm.
say khướt, cg. say lử cò bợ. nói uống rượu say đến mức không biết gì cả.
say mê," đgt. ham thích đến mức không rời ra được  không còn thiết gì khác: say mê công việc  yêu say mê."
say sưa, đgt ham thích quá: sang đâu đến kẻ say sưa rượu chè (cd); suốt ngày ông ta say sưa đọc sách.
sảy, đg. làm bay vỏ và hạt lép lẫn với hạt chắc bằng cách hất cái mẹt hay cái nia lên xuống đều: sảy thóc..  d. nh. rôm: mùa hè trẻ con lắm sảy.
sắc," d. 1. màu : sắc đỏ. 2. nước da : ốm mãi  sắc mặt mỗi ngày một kém. 3. nh. sắc đẹp : tài này sắc ấy nghìn vàng chưa cân (k)." " d. dấu thanh từ phải xiên sang trái  ở trên một nguyên âm (')."  - đg. đun thuốc bắc hay thuốc nam cho thực nhừ để lấy cho hết nước cốt : sắc mỗi thang lấy ba nước. " - 1. t. có cạnh mỏng và cắt được dễ dàng : dao sắc. mắt sắc. nói con mắt nhanh và tinh. 2. t  ph. tinh nhanh và giỏi : sắc nước cờ ; nhận định sắc."
sắc bén," t. 1 rất tinh  nhanh  nhạy (nói khái quát). cái nhìn sắc bén. sự chỉ đạo sắc bén. 2 có hiệu lực  có tác dụng tư tưởng mạnh mẽ. lí lẽ sắc bén."
sắc cạnh," tt. sắc sảo  khó bắt bẻ: lập luận sắc cạnh."
sắc chỉ," dt (h. sắc: lệnh của vua; chỉ: lệnh vua) văn bản ghi mệnh lệnh của vua (cũ): năm mây bỗng thấy chiếu trời  khâm ban sắc chỉ đến nơi rành rành (k)."
sắc dục, lòng ham muốn sắc đẹp và khoái lạc về thể xác.
sắc đẹp, d. vẻ đẹp của phụ nữ.
sắc lệnh," dt. văn bản do chủ tịch hay tổng thống một nước ban hành  quy định những điều quan trọng  tất cả mọi người phải tuân theo."
sắc luật," mệnh lệnh của chủ tịch hay tổng thống một nước  có hiệu lực như một đạo luật do quốc hội thông qua."
sắc phong, nói vua dùng sắc chỉ phong chức tước.
sắc phục, quần áo màu để phân biệt chức tước quan lại trong thời phong kiến.
sắc sảo, thông minh lanh lợi : kiều càng sắc sảo mặn mà (k) .
sắc sắc không không," từ dùng trong phật giáo có nghĩa là có cũng như không  không cũng như có."
sắc thái, d. nét tinh tế làm phân biệt những sự vật về cơ bản giống nhau. sắc thái nghĩa của từ đồng nghĩa.
sắc tố, các chất màu thấm vào các thể hữu cơ hoặc các chất lỏng trong cơ thể.
sặc," 1 đgt. bị ho mạnh  liên tục do vật gì đột ngột làm tắc khí quản: ăn vội nên bị sặc  sặc khói thuốc lá."  2 tt. (mùi) đậm đặc và xông lên mạnh: sặc mùi rượu  sặc mùi thuốc lào.
sặc gạch, ph. 1. rất khó nhọc (thtục): làm sặc gạch mà chưa xong. 2. nói đánh cho một mẻ thật đau (thtục): đánh cho một trận sặc gạch.
sặc máu, cg. sặc tiết. ph. 1.hộc máu mồm máu mũi. 2. rất khó nhọc khổ cực: làm sặc máu. 3. nói tức lắm: tức sặc máu.
sặc sỡ," tt có nhiều màu loè loẹt  trông không đẹp mắt: ít ai mặc áo gấm vóc sặc sỡ (ngđthi)."
sặc sụa, có mùi xông lên mạnh : sặc sụa mùi rượu.
sặc tiết, nh. sặc máu.
săm," 1 d. ống caosu tròn khép kín  dùng để chứa khí nén  đặt trong lốp bánh xe ôtô  môtô  xe đạp."  2 d. (cũ; id.). 1 phòng ngủ ở khách sạn. 2 nhà săm (nói tắt).
sắm, đg. mua để dùng trong một dịp nào : sắm quần áo cưới ; sắm tết.
sắm sanh, nh. sắm: sắm sanh nếp tử xe châu (k).
sắm sửa, đg. mua sắm để cho có đủ các thứ cần thiết đối với một việc nào đó. sắm sửa sách vở đến trường. sắm sửa cho cô dâu.
sắm vai," đgt.  cũ đóng vai (trong phim  kịch): sắm vai lí trưởng trong vở chèo  sắm vai phụ."
sặm, ph. cg. sặm màu. nói màu thẫm: đỏ sặm.
săn," đg. đuổi bắt hay bắn chim hoặc thú vật : săn hươu. 2. đuổi theo  đi lùng để bắt : săn kẻ cướp."  t. nói sợi xe chặt : chỉ săn. 2. nói da thịt co chắc lại : da săn. " ph. nói nước chảy mạnh  chảy mau : nước chảy săn."
săn bắn, đg. săn muông thú (nói khái quát). nghề săn bắn.
săn bắt," đgt. tìm bắt  lùng bắt: săn bắt thủ phạm."
săn đón, đón tiếp một cách vồ vập vì lợi của mình: săn đón khách hàng.
săn sắt, x. cá săn sắt.
săn sóc," đgt chăm nom chu đáo: chúng ta cần phải đặc biệt chú ý săn sóc những cán bộ đó (hcm); năm canh thì ngủ có ba  hai canh săn sóc việc nhà làm ăn (cd)."
sẵn," i t. 1 ở trạng thái có thể sử dụng hoặc hành động được ngay  do đã được chuẩn bị. bán quần áo may sẵn. cơm đã có sẵn. đứng sẵn  chờ lệnh. cứ sẵn nếp cũ mà làm. 2 có nhiều đến mức cần bao nhiêu cũng có thể có ngay bấy nhiêu. dạo này hàng hoá sẵn lắm. mùa hè sẵn hoa quả. sẵn tiền trong tay  muốn mua gì chẳng được." " ii k. (kng.). nhân tiện có.  có anh ở đây  ta bàn một số việc. sẵn có xe  mời anh cùng đi."
sẵn lòng, đgt vui vẻ làm việc gì: sẵn lòng giúp bạn.
sẵn sàng, t. ở trạng thái có thể sử dụng hoặc hành động được ngay do đã được chuẩn bị đầy đủ. xe cộ đã sẵn sàng. sẵn sàng ứng phó với mọi tình hình. tư thế sẵn sàng.
sắn," dt. 1. cây có thân thẳng mang nhiều sẹo lá  lá có cuống dài  rễ củ chứa nhiều bột dùng để ăn: trồng sắn trên đồi. 2. củ sắn và các sản phẩm chế từ củ sắn: ăn sắn."
sắn dây," dt (thực) loài cây leo thuộc họ đậu  củ hơi xơ chứa nhiều bột: bột sắn dây có tính chất chống nhiệt."
săng, d. thứ hòm đựng xác người. hàng săng chết bó chiếu. người sản xuất ra để cung cấp cho mọi người những cái mà bản thân mình lúc cần lại không có. " d. loài cỏ cao thuộc họ lúa  dùng để đánh tranh lợp nhà."
sằng sặc, x. cười sằng sặc.
sắp," 1 dt.  đphg 1. bọn: sắp trẻ  sắp lâu la  sắp côn đồ. 2. lớp  đợt: ăn từng sắp  đánh một sắp." " 2 đgt. 1. đặt  xếp vào đúng chỗ  theo thứ tự  hàng lối: sắp chữ. 2. bày ra theo một trật tự  chuẩn bị sẵn để làm gì: sắp bát đĩa  thức ăn ra mâm  sắp sách vở đi học."  3 pht. chuẩn bị xảy ra trong thời gian tới đây: trời sắp sáng  cháu sắp đến tuổi đi học.
sắp đặt," để đâu ra đấy  có quy củ : sắp đặt công việc."
sắp sửa," 1. ph. sắp bắt đầu  sắp bắt tay vào việc: sắp sửa đi thì trời mưa. 2. đg. sửa soạn sẵn: sắp sửa cho đủ trước khi bước vào năm học mới."
sắp xếp, đặt theo thứ tự : sắp xếp công việc.
sắt," 1 d. 1 kim loại màu xám xanh  dễ dát mỏng và kéo sợi  dễ bị gỉ trong không khí ẩm  là thành phần chính của gang và thép. có công mài sắt  có ngày nên kim (tng.). 2 (dùng phụ sau d.). sắt  dùng để ví cái cứng rắn về tinh thần. kỉ luật sắt. dạ sắt  gan vàng."  2 t. 1 ở trạng thái trở nên khô cứng và rắn chắc. rim cho thịt sắt lại. da thịt sắt lại vì mưa nắng. 2 trở nên có vẻ cứng rắn và tựa như đanh lại. nét mặt sắt lại. giọng sắt lại.
sắt cầm, đàn sắt và đàn cầm. ngb. vợ chồng hòa hợp (cũ)
sắt đá, 1t. không thể lay chuyển: lòng sắt đá; ý chí sắt đá.
sắt son, nh. son sắt.
sắt tây, dt sắt dát mỏng có tráng thiếc cho khỏi gỉ: thùng bằng sắt tây.
sặt," d. loài cây thuộc họ lúa  giống cây tre  nhưng nhỏ hơn: rừng sặt; măng sặt."
sâm, d. từ chung chỉ một số rễ và củ dùng làm thuốc bổ : sâm triều tiên ; sâm nhị hồng.
sâm banh, x. sâmbanh.
sâm cầm," dt. chim lông đen  mỏ trắng  sống ở vùng sông hồ thuộc phương bắc  trú đông ở phương nam  thịt ngon và thơm."
sâm nhung," sâm và nhung  hai thứ thuốc bổ."
sâm sẩm, vừa mới tối: trời mới sâm sẩm gà đã lên chuồng.
sầm, 1 trgt nói tiếng đổ hay va đập mạnh: nhà đổ sầm; cánh cửa đóng sầm.  2 trgt nói tối một cách đột ngột: mây kéo tối sầm. " đgt nói mặt bỗng nhiên trở nên nặng nề: nghe người con dâu nói vô lễ  bà cụ  nét mặt."
sầm sập, nói mưa đổ nhanh xuống: mưa rào sầm sập.
sầm uất, t. 1. nói chỗ núi có cây cối um tùm rậm rạp. 2. đông đúc và nhộn nhịp : hà nội là một thành phố sầm uất.
sẫm, t. (màu sắc) đậm và hơi tối. sẫm màu. đỏ sẫm. tím sẫm.
sấm, 1 dt. tiếng nổ rền trên bầu trời khi có dông: tiếng sấm rền vang  vỗ tay như sấm dậy.  2 dt. lời dự đoán những sự kiện lớn sẽ xẩy ra: sấm trạng trình.
sấm ký, sách chép lời sấm.
sấm sét, 1. d. sấm và sét. 2. t. có sức mạnh và tác động khủng khiếp : đòn sấm sét.
sân, dt 1. khoảng đất trống ở trước hay sau nhà để phơi phóng hoặc để trẻ con chơi: bà cụ già lại bế cháu ra sân (ng-hồng). 2. khoảng đất rộng để chơi thể thao: sân vận động.
sân bay, khoảng đất phẳng có đường băng và các thiết bị cần cho máy bay cất cánh và hạ cánh.
sân chơi, sân của nhà trường để học sinh chơi trong giờ nghỉ.
sân cỏ," dt nơi tổ chức bóng đá: hôm đó sân cỏ còn đẫm nước mưa  thế mà các vận động viên vẫn chơi hăng hái."
sân khấu," d. 1. nơi biểu diễn văn nghệ trong một nhà hát hay trong một câu lạc bộ. 2. nghệ thuật kịch  tuồng  chèo... biểu diễn tại đó : sân khấu việt nam ; nghệ sĩ sân khấu."
sân rồng, sân trước điện nhà vua.
sân sướng, sân nhà nói chung: sân sướng nhiều rác rưởi quá.
sân vận động," dt. sân rộng để làm nơi tập luyện và thi đấu thể dục  thể thao: sân vận động hà nội."
sần, 1 tt 1. có những mụn nhỏ nổi lên: mặt sần trứng cá. 2. xù xì: vải sần mặt.  2 tt 1. nói quả không có nước: cam sần. 2. nói khoai sượng: khoai sần thì mua làm gì.
sần sật," tiếng cắn hay nhai những vật giòn như đu đủ xanh  cùi dừa."
sần sùi, có những mụn nhỏ nổi lên : mặt sần sùi những đầu đinh.
sẩn, t. (hoặc d.). (id.). mẩn. sẩn ngứa.
sấn," 1 dt. phần thịt có nạc nằm trên mỡ ở phần lưng  mông và vai lợn: thịt sấn." " 2 i. đgt. xông bừa vào: sấn vào đánh nhau. ii. tt. bừa phứa  bất chấp tất cả: làm sấn tới."
sấn sổ," đgt  trgt hung hăng xông vào: tên mật thám sấn sổ vào nhà đồng chí ấy; trẻ con cứ sấn sổ cướp lấy cái dùi (ng-hồng)."
sấp, 1. ph. úp mặt xuống : nằm sấp. 2. t. nói mặt trái của đồng tiền trái với ngửa là mặt phải.
sấp bóng, quay lưng về phía có ánh nắng: ngồi sấp bóng khó đọc.
sấp mặt," t. có thái độ trở mặt  bội bạc với người đã làm điều tốt cho mình (dùng làm tiếng chửi). quân sấp mặt!"
sấp ngửa," 1 dt. lối đánh bạc  đoán đồng tiền gieo trong bát hay gieo xuống đất có mặt sấp hay ngửa theo thoả thuận mà xác định được thua." " 2 tt. tất tả  vội vàng: sấp ngửa đi tìm thầy thuốc."
sập," 1 dt thứ giường không có chân riêng  nhưng các mặt chung quanh đều có diềm thường được chạm trổ: gieo mình xuống sập còn lo nỗi gì (hát xẩm); cái sập đá hoa bỏ vắng chẳng ai ngồi (cd)." " 2 đgt 1. đổ mạnh xuống: hầm sập hết (ngkhải) 2. đóng mạnh: có gió to  cửa sập."  trgt nói đóng mạnh cửa: nó ra đóng  cửa.
sập sùi," nói trời lúc mưa  lúc ngớt  không tạnh hẳn."
sâu," d. 1. trạng thái của giai đoạn phát triển của loài sâu bọ nở từ trứng ra  thường ăn hại lá  quả  và đục khoét gỗ : sâu cắn lúa. 2. ttên chỉ thứ bệnh ở những bộ phận bị đục khoét phía trong : sâu răng. 3. từ đặt trước những từ chỉ các loài sâu : sâu keo ; sâu róm."
sâu bệnh, sâu sinh ra bệnh của cây cối.
sâu bọ," cg. côn trùng. tên gọi một lớp tiết túc thở bằng khí quản  cơ thể chia làm ba phần là đầu  ngực và bụng  có ba đôi chân và thường có hai đôi cánh. giết sâu bọ. tục ăn hoa quả điểm tâm vào sáng hôm tết đoan ngọ  ngày mồng năm tháng nnăm âm lịch  nói là để giết sâu bọ trong cơ thể."
sâu cay, t. đau đớn hoặc làm cho đau đớn thấm thía. thất bại sâu cay. lời châm biếm sâu cay.
sâu cuốn lá," loài sâu bọ ăn hại  nhả tơ cuộn lá lại thành tổ."
sâu đo," loài sâu màu xanh lục  khi đi thì co mình lại và duỗi ra mà vươn lên như bàn tay cử động khi đo một chiều dài."
sâu độc, tt. 1. nham hiểm và độc ác: mưu mô sâu độc. 2. đau đớn và độc địa: lời châm biếm sâu độc.
sâu hoắm, hẹp và có đáy rất xa miệng: vực sâu hoắm.
sâu keo," sâu của một loài bướm  màu xanh lục  có một sọc xanh chạy dọc giữa lưng  ăn hại lúa."
sâu kín, tt sâu sắc và không để lộ ra: từ những góc sâu kín nhất của tấm lòng mình (ngxsanh).
sâu mọt, kẻ ăn hại xã hội : bọn cường hào sâu mọt.
sâu quảng," bệnh lở loét ở chân  ăn sâu vào thịt."
sâu răng," quá trình tan rã của các phần trong răng bắt đầu bằng một chấm đen trên men răng  sau thành một lỗ  ăn vào ngà răng  cuối cùng thành hốc ăn đến tủy răng."
sâu róm," d. sâu có lông rậm  tiết chất làm ngứa."
sâu rộng, nói hiểu biết nhiều và thâm thúy: tri thức sâu rộng.
sâu sắc," tt. 1. có tính chất đi vào chiều sâu  những vấn đề thuộc bản chất: sự phân tích sâu sắc  ý kiến sâu sắc  con người sâu sắc 2. (tình cảm) ghi sâu trong lòng  không thể nào mất đi: tình yêu sâu sắc  kỉ niệm sâu sắc không bao giờ quên."
sâu xa," nh. sâu  ngh.5. tư tưởng sâu xa."
sầu," tt buồn rầu: thà rằng chẳng biết cho cam  biết ra kẻ bắc  người nam thêm sầu (cd); mối sầu này ai gỡ cho xong (lê ngọc hân)."
sầu bi, buồn thương: câu chuyện sầu bi.
sầu muộn," buồn rầu trong lòng  không muốn nói ra."
sầu não, buồn rầu não nuột.
sầu riêng," loài cây cùng họ với cây gạo  quả có gai mềm trông như quả mít nhỏ  vị ngọt  nồng và béo  mọc nhiều ở nam bộ."
sầu thảm, t. buồn rầu thảm thương. vẻ mặt sầu thảm. những lời khóc than sầu thảm.
sây, t. cg. sây sát. hơi sầy da.
sây sát, tt 1. xước ngoài da: tôi chỉ đau mà không sây sát tí gì (tô-hoài). 2. lở ra ít nhiều: tường bị sây sát.
sầy, t. bị rách nhẹ ở ngoài đda : sầy đầu gối.
sẩy, 1 (ph.). x. sảy1. " 2 đg. 1 (dùng trong một số tổ hợp  trước d.). sơ ý  làm một động tác (tay  chân  miệng...) biết ngay là không cẩn thận mà không kịp giữ lại được  để xảy ra điều đáng tiếc. sẩy tay đánh vỡ cái chén. sẩy chân ngã xuống ao. sẩy chân còn hơn sẩy miệng (tng.). 2 để sổng mất đi  do sơ ý. để sẩy mồi. sẩy tù. 3 (id.; kết hợp hạn chế). mất đi người thân. sẩy cha còn chú  sẩy mẹ bú dì (tng.). 4 (thai) ra ngoài tử cung khi đang còn ít tháng. thai bị sẩy lúc mới ba tháng. sẩy thai*. chị ấy bị sẩy (kng.; sẩy thai)."  3 (ph.). x. sảy2.
sẩy thai, nh. tiểu sản.
sấy, đg. làm cho khô bằng khí nóng. sấy cau trên bếp. thịt sấy.
sấy tóc, làm quăn tóc bằng điện.
sậy," dt. cây mọc chủ yếu ở bờ nước  nơi ẩm ở bắc bộ  sống lâu năm  rễ bò dài  rất khoẻ  thân cao 1 8-4m  thẳng đứng  rỗng ở giữa  lá hình dải hay hình mũi mác có mỏ nhọn kéo dài  xếp xa nhau  thường khô vào mùa rét  cụm hoa là chuỳ  thường có màu tím hay nâu nhạt  hơi rủ cong  thân lá dùng lợp nhà  làm chiếu  làm nệm  rễ làm thuốc."
se," tt 1. gần khô: kẻ hái rau tần  nước bọt se (hồng-đức quốc âm thi tập); quần áo phơi đã se. 2. cảm thấy đau xót trong lòng: lòng tôi chợt se lại (vnggiáp)."
se mình, thấy khó chịu trong người.
sè sè, thấp sgần sát đất: sè sè nắm đất bên đường (k).
sè sẽ," hơi sẽ  nhẹ nhàng: nói sè sẽ;   đi sè sẽ."
sẻ," d. loài chim nhảy nhỏ  lông màu hạt dẻ  có vằn  mỏ hình nón  hay làm tổ ở nóc nhà." " đg. lấy ra  đổ ra một phần ; chia ra  nhường cho một phần : sẻ mực;   sẻ bát nước đầy làm hai ; sẻ thức ăn cho người khác."  sẽ ph. 1. từ chỉ việc sắp có trong tương lai : ngày mai sẽ đi 2. từ chỉ sự sắp có trong hiện tại : tôi sẽ đi ngay.
sẽ, 1 t. như khẽ. nói sẽ. đi sẽ. " 2 p. (dùng phụ trước đg.  t.). từ biểu thị sự việc  hiện tượng nói đến xảy ra trong tương lai  sau thời điểm nói  hoặc xảy ra trong thời gian sau thời điểm nào đó trong quá khứ được lấy làm mốc. mai sẽ bàn tiếp. tình hình sẽ tốt đẹp. anh ấy có hẹn là sẽ về trước chủ nhật vừa rồi."
séc, d. 1. giấy của người có tiền gửi ngân hàng yêu cầu cho rút một phần tiền hoặc tất cả cho mình hoặc cho người có tên ghi trên đó. 2. tấm phiếu ghi tổng số tiền mà khách hàng phải trả cho người bán hàng thông qua dịch vụ ngân hàng.
sém," đg. bị cháy phớt qua ở mặt ngoài. cúi gần lửa  bị sém tóc. chiếc áo là bị sém một chỗ. nắng sém da."
sen," 1 dt. 1. cây trồng ở hồ  ao  đầm nước  lá gần hình tròn  một số trải trên mặt nước  một số mọc vươn cao lên  hoa to trắng hoặc hồng kiểu xoắn - vòng  gương sen hình nón ngược  quả thường quen gọi là hạt sen  ăn bổ và dùng làm thuốc. 2. hương hoa sen: chè sen. 3. hạt sen: mứt sen  tâm sen."  2 dt. đầy tớ gái trong gia đình khá giả thời trước cách mạng tháng tám: thằng ở con sen.
sen đầm, nh. hiến binh. sen đầm quốc tế. lực lượng của đế quốc tự coi mình là có quyền can thiệp vào nội bộ của các nước khác.
sẻn so, nh. sẻn: tính sẻn so.
sẹo," 1 dt vệt còn lại trên da sau khi mụn  nhọt hay vết thương đã khỏi: chị ấy có sẹo ở má." " 2 dt miếng gỗ nhỏ buộc ở đầu thừng xỏ vào mũi trâu bò  để thừng không tuột được: con trâu văng tuột sẹo rồi chạy giữa đồng."
sét," d. hiện tượng phóng điện trong không khí giữa không gian và một vật ở mặt đất  gây ra một tiếng nổ to. sét đánh mngang tai. tin dữ dội đến một cách bất ngờ."  d. chất gỉ của sắt : dao đã có sét.  d. lượng của những chất đong được vừa đến miệng đồ đong : sét  đấu gạo ; sét bán cơm.
sề," 1 d. đồ đan mắt thưa  nan thô  rộng  to hơn rổ  dùng đựng bèo  khoai  v.v. gánh đôi sề khoai. rổ sề (rổ to và chắc)." " 2 t. 1 (lợn cái) đã đẻ nhiều lứa. lợn sề*. nái sề*. 2 (thgt.). (đàn bà) đã sinh đẻ nhiều lần  thân thể không còn gọn gàng. mẹ sề. gái sề."
sệ, đgt. xệ.
sên," d. 1.cg. ốc sên. loài ốc nhỏ ở cạn  hay bám vào cây cối và những chỗ có rêu ẩm. chậm như sên. chậm quá. yếu như sên. yếu lắm. 2.(đph). con vắt."
sền sệt, t. hơi đặc: cháo sền sệt.
sến," d. loài cây to cùng họ với cây vú sữa  gỗ tốt  không mọt  dùng để làm nhà hoặc đóng đồ đạc." " d. loài cây lá mọc rất sát nhau  có ánh láng và thơm  gỗ có chất dầu  thường dùng để đóng thuyền."
sênh," nhạc cụ cổ  làm bằng hai miếng gỗ dùng để gõ nhịp."
sênh tiền, thứ sênh có mắc tiền trinh vào.
sểnh," đg. 1 để thoát khỏi  để mất đi cái mình đã nắm được hoặc coi như đã nắm được. sểnh một tên cướp. con thú bị sểnh mồi. để sểnh món lợi lớn (kng.). 2 lơi ra  không chú ý  không trông nom đến. mới sểnh ra một tí đã hỏng việc. sểnh mắt là tai nạn xảy ra như chơi."
sệt," 1 tt  trgt đặc quánh lại: hồ đặc sệt." " 2 tt  trgt sát dưới đất: quả bóng sệt; đá sệt quả bóng."
sêu tết, nh. sêu.
sếu," d. loài chim lớn  cẳng cao mỏ dài ."
si," 1 d. cây nhỡ cùng họ với cây đa  lá nhỏ  thân phân nhiều cành và có nhiều rễ phụ thõng xuống đất  thường trồng để lấy bóng mát hay làm cây cảnh." " 2 d. lối hát giao duyên  trữ tình của dân tộc nùng." " 3 [xi] d. tên nốt nhạc thứ bảy  sau la  trong gam do bảy âm." " 4 t. mê mẩn  ngây dại  thường vì say đắm. si về tình."  kí hiệu hoá học của nguyên tố silicium (silic).
si ngốc," ngây dại  ngu đần."
si tình," tt. mê mẩn  ngây dại vì tình yêu: kẻ si tình."
sì, trgt quá mức: đen sì; ẩm sì; hôi sì.
sỉ," ph. lẻ  từng một hoặc vài đơn vị hàng : mua sỉ ; bán sỉ. 2.(đph). nói bán cất  bán buôn : bán sỉ; buôn sỉ."
sỉ nhục," i t. xấu xa  nhục nhã  đáng hổ thẹn. làm những điều sỉ nhục. không biết sỉ nhục."  ii đg. làm cho phải thấy nhục nhã. bị  trước đám đông. những lời sỉ nhục.
sĩ," d. 1. người trí thức thời phong kiến: nhất sĩ nhì nông  hết gạo chạy rông  nhất nông nhì sĩ (cd). 2. tên quân hàng thứ hai trong cờ tướng hay trong bài tam cúc: tướng sĩ tượng xe..."
sĩ diện, i. dt. những cái bên ngoài làm cho người ta coi trọng mình khi ở trước mặt người khác: giữ sĩ diện. ii. đgt. muốn làm ra vẻ không thua kém ai hoặc che giấu sự kém cỏi của mình để mong được người khác coi trọng: vì sĩ diện mà giấu dốt.
sĩ khí, d. 1. tiết tháo của nhà nho. 2. lòng hăng hái của binh lính (cũ).
sĩ phu, dt (h. sĩ: người có học; phu: người đàn ông) người có học vấn và có tiết tháo: lớp lớp sĩ phu và đồng bào yêu nước đã đứng lên chiến đấu (vnggiáp); tiếng họ nguyễn tiên-điền vẫn thúc giục sĩ phu trong xứ đua nhau học tập (hgxhãn).
sĩ quan, quân nhân từ cấp bậc chuẩn úy trở lên.
sĩ số, d. số học sinh của một trường hay một lớp.
sĩ tử," dt (h. sĩ: học trò; tử: con  người) người đi thi trong thời phong kiến: lôi thôi sĩ tử vai đeo lọ  ậm ọe quan trường miệng thét loa (trtxương)."
sỉa, đg. nh. sẩy: sỉa chân xuống ruộng.
sịa, d. đồ dùng để sấy cau.
sịch, 1.đg. động một cách bất ngờ : gió đâu sịch bức mành mành (k). 2.ph. bất ngờ : sịch đến .
siểm nịnh," đg. cn. xiểm nịnh. ton hót  nịnh nọt người có chức quyền để làm hại người khác  mưu lợi cho mình. nghe lời siểm nịnh. kẻ siểm nịnh."
siêng," tt.  đphg chăm: siêng học  siêng làm."
siêng năng," tt chăm chỉ đều đặn: siêng năng  chín chắn  trời dành phúc cho (cd)."
siết, đg. cắt ngang : siết chùm cau.
siêu," 1 d. ấm bằng đất nung  dùng để đun nước hoặc sắc thuốc. siêu sắc thuốc. đun siêu nước." " 2 d. cn. siêu đao. binh khí thời xưa  có cán dài  lưỡi to  sắc  mũi hơi quặp lại  dùng để chém." " 3 yếu tố ghép trước để cấu tạo danh từ  tính từ  động từ  có nghĩa ""cao vượt lên trên"". siêu cường*. (sóng) siêu cao. (công ti) siêu quốc gia. siêu người mẫu. siêu thoát*."
siêu âm, i. dt. dao động âm với tần số cao hơn tần số người nghe thấy được (lớn hơn 20.000 hz); còn gọi là sóng siêu âm. ii. tt. có tốc độ lớn hơn tốc độ âm thanh: máy bay phản lực siêu âm.
siêu cường, tt (h. cường: mạnh) mạnh hơn hẳn: những nước siêu cường.
siêu đao, vũ khí thời cổ nói chung.
siêu đẳng, vượt ra ngoài bậc thường : hạng siêu đẳng.
siêu độ," cg. siêu thăng  siêu thoát  ngh.2. 1.d. lễ cửa nhà phật cầu cho linh hồn người chết vượt được bến mê  tình trạng của chúng sinh còn vương vấn với những điều thèm muốn  nguồn gốc của mọi nỗi đau khổ. 2. đg. cứu vớt ra khỏi bến mê: phật siêu độ chúng sinh."
siêu hiện thực," (chủ nghĩa) quan niệm nghệ thuật chủ trương thoát ly hiện thực  vượt qua đạo đức của xã hội  để miêu tả những điều tưởng tượng chủ quan của mình."
siêu hình," phiến diện  không đầy đủ  không biện chứng: tư tưởng siêu hình."
siêu nhân," d. người được coi là siêu đẳng  là vượt lên hẳn so với giới hạn khả năng của con người. anh hùng không phải là siêu nhân."
siêu nhiên," tt. vượt ra khỏi phạm vi tự nhiên  không thể giải thích bằng quy luật tự nhiên: lực lượng siêu nhiên trong các huyền thoại."
siêu phàm," tt (h. phàm: trần tục) vượt lên trên những người thường hoặc những điều thường thấy: chống lại quan niệm cho rằng văn hoá là vật siêu phàm  càng cao càng quí  càng khó càng hay (trg-chinh)."
siêu quần, cg. siêu quần bạat tụy. vượt lên trên người thường.
siêu sinh tịnh độ," thoát vòng sống chết  tới nơi sung sướng  theo pphật giáo."
siêu thanh, t. như siêu âm. máy bay phản lực siêu thanh.
siêu thăng, nh. siêu độ.
siêu thoát, 1. t. vượt ra ngoài tục lệ thường. 2. đg. nh. siêu độ.
siêu tự nhiên, nh. siêu nhiên.
siêu việt, vượt lên trên các cái thông thường: tư tưởng siêu việt.
sim," d. loài cây nhỏ cùng họ với ổi  mọc ở rừng núi  thân có nhiều chất chát  quả nhỏ bằng đốt tay  khi chín thì đỏ sẫm  ngọt  ăn được."
sin, (toán) d. tỷ số của cạnh đối diện với một góc nhọn và cạnh huyền trong một tam giác vuông.
sinh," 1 dt người học trò; người thanh niên (cũ): sinh rằng: phác họa vừa rồi  phẩm đề xin một vài lời thêm hoa (k)." " 2 đgt 1. đẻ ra: sinh con ai nỡ sinh lòng (tng). 2. tạo ra: trời sinh voi  trời sinh cỏ (tng); nguyên nhân sinh bệnh; đồng tiền vốn đã sinh lãi. 3. trở thành: nuông con  nó sinh hư."
sinh dục, chức năng của sinh vật làm cho chúng duy trì được nòi giống bằng cách sinh sôi nảy nở. cơ quan sinh dục. bộ phận của cơ thể có chức năng sinh đẻ.
sinh dưỡng, đg. (cũ; id.). sinh đẻ và nuôi dưỡng. công sinh dưỡng. cha sinh mẹ dưỡng.
sinh đẻ," nh. sinh  ngh. 1."
sinh địa," rễ củ của một loài cây nhỏ  lá tròn  hoa vàng nhạt  dùng làm thuốc."
sinh đồ, d. người đậu tú tài lài thời lê mạt và nguyễn sơ. 2. học trò (cũ).
sinh đôi," đg. (hoặc t.). (thường dùng phụ sau d.). sinh ra trong cùng một lần  thành một đôi. anh em sinh đôi. sản phụ đẻ sinh đôi (đẻ con sinh đôi)."
sinh động, dt. gợi ra được hình ảnh cuộc sống như đang hiện ra trước mắt: một tác phẩm văn nghệ sinh động  cách kể chuyện rất sinh động  câu văn sinh động.
sinh hạ, đgt (h. sinh: đẻ; hạ: dưới) đẻ được: bà ấy sinh hạ được ba con.
sinh hoạt, i d. 1 những hoạt động thuộc về đời sống hằng ngày của một người hay một cộng đồng người (nói tổng quát). sinh hoạt vật chất và tinh thần. tư liệu sinh hoạt. sinh hoạt gia đình. giá sinh hoạt*. 2 những hoạt động tập thể của một tổ chức (nói tổng quát). sinh hoạt câu lạc bộ. sinh hoạt của đoàn thanh niên.  ii đg. 1 sống cuộc sống riêng hằng ngày (nói khái quát).  giản dị. tác phong sinh hoạt. 2 (kng.). họp để tiến hành những hoạt động tập thể. lớp đang sinh hoạt văn nghệ.
sinh hoạt phí, tiền chi tiêu vào việc ăn uống của cán bộ công nhân viên.
sinh học," dt. khoa học nghiên cứu cơ thể sống từ thực vật  động vật đến con người và điều kiện sống của cơ thể sống đó."
sinh kế," dt (h. sinh: sống; kế: tính toán) cách làm ăn để mưu sự sống: vì sinh kế  anh ấy ngoài công việc ban ngày  phải làm thuê mấy giờ ban đêm."
sinh khí, hơi sức hay dấu hiệu chứng tỏ sự sống của mọi vật.
sinh linh, d. 1. nhân dân (cũ). 2. sinh mệnh thiêng liêng của con người.
sinh lợi, làm ra lời lãi: bỏ vốn kinh doanh để sinh lợi.
sinh lực," d. 1 sức sống  sức hoạt động. tuổi trẻ có nhiều sinh lực. 2 lực lượng người trực tiếp chiến đấu và phục vụ chiến đấu. tiêu hao sinh lực."
sinh lý, x. sinh lí.
sinh lý học, ngành khoa học nghiên cứu các hiện tượng sống và những chức năng biểu hiện sự sống.
sinh mệnh, nh. sinh mạng.
sinh ngữ, tiếng nói đang thông dụng của nhân dân một nước.
sinh nhai, nh. sinh sống: kiếm kế sinh nhai.
sinh nhật, dt (h. sinh: đẻ; nhật: ngày) lễ kỉ niệm ngày sinh: ngày vừa sinh nhật ngoại gia (k); ngày sinh nhật của họ đều được xí nghiệp tặng quà mừng (ngkhải).
sinh nở," nh. sinh  ngh.1."
sinh phần, mộ xây sẵn của một người còn sống.
sinh quán, nơi mình sinh đẻ.
sinh sản, đgt (h. sinh: đẻ ra; sản: đẻ) đẻ ra; nảy nở ra: loài ruồi sinh sản rất nhanh.
sinh sát, nói quyền quyết định sự sống chết của người khác.
sinh sắc, tươi đẹp hơn trước : thủ đô càng thêm sinh sắc.
sinh sống," đg. sống  về mặt tồn tại trên đời (nói khái quát). làm đủ mọi nghề để sinh sống. hoàn cảnh sinh sống."
sinh sự," đgt. gây ra việc lôi thôi  rắc rối với ai đó: sinh sự cãi nhau với mọi người  hay sinh sự đánh nhau."
sinh thái học, dt (h. học: môn học) khoa học nghiên cứu quan hệ giữa sinh vật và môi trường sống: muốn phát triển nông nghiệp phải đi sâu vào sinh thái học.
sinh thành, đẻ ra và gây dựng cho: làm con trước phải đềên ơn sinh thành (k).
sinh thời, lúc còn sống : sinh thời của một nhà văn.
sinh thú, thú vui của cuộc sống.
sinh tiền, thời kỳ còn sống của một người đã chết.
sinh tố," d. 1 vitamin. 2 (dùng hạn chế trong một vài tổ hợp). chất chứa nhiều vitamin. nước sinh tố (nước hoa quả  dùng làm nước giải khát). cối xay sinh tố (xay nước sinh tố)."
sinh tồn, đgt. sống còn: sự sinh tồn của một dân tộc  động vật cạnh tranh với nhau để sinh tồn.
sinh trưởng, đgt (h. sinh: sống; trưởng: lớn lên) đẻ ra và lớn lên: nguyễn đình chiểu vốn là một nhà nho nhưng sinh trưởng ở đất đồng-nai hào phóng (phvđồng).
sinh tử," 1. d. sự sống và sự chết. 2. t. hết sức quan trọng : vấn đề sinh tử. sinh tử bất kỳ. sự sống sự chết không thể hẹn trước được. sinh tử giá thú. bộ phận của cơ quan hành chính xưa phụ trách việc ghi và chứng nhận trẻ mới đẻ  người chết và việc hôn nhân."
sinh vật," d. tên gọi chung các vật sống  bao gồm động vật  thực vật và vi sinh vật  có trao đổi chất với môi trường ngoài  có sinh đẻ  lớn lên và chết."
sinh vật học, nh. sinh học.
sinh viên," dt (h. sinh: người học; viên: người làm việc) học sinh các trường cao đẳng và đại học: phải làm cho sinh viên  học sinh nắm được những kiến thức hiện đại nhất (phvđồng)."
sình, t. lầy lội : đất sình.  t. trướng to lên : bụng sình.
sình lầy, d. (ph.). bùn lầy.
sính," đgt. thích đến mức lạm dụng quá đáng  để tỏ ra hơn người khác: bệnh sính nói chữ  một con người sính thành tích  sính dùng từ nước ngoài."
sính lễ, cg. sính nghi. lễ vật của nhà trai đem đến nhà gái để xin cưới.
sính nghi, nh. sính lễ.
sít," 1 dt loài chim lông xanh  mỏ đỏ hay ăn lúa: gần đến ngày mùa  phải trừ chim sít." " 2 đgt  trgt sát ngay cạnh: nhà tôi sít nhà anh ấy; hai anh em ngồi sít nhau trong lớp."
sít sao, chặt chẽ : lý lẽ sít sao.
so," 1 đg. 1 đặt kề nhau  song song với nhau để xem hơn kém nhau bao nhiêu. so với bạn thì nó cao hơn. so đũa*. sản lượng tăng so với năm trước. chưa đủ so với yêu cầu. 2 (kết hợp hạn chế). so sánh điều chỉnh cho có được sự phù hợp nhất định. so lại dây đàn. so mái chèo. 3 làm cho (đôi vai) nhô cao lên  tựa như so với nhau. ngồi so vai. so vai rụt cổ."  2 t. (kết hợp hạn chế). được thai nghén hoặc được đẻ ra lần đầu tiên. chửa con so. trứng gà so.
so bì," đgt. so sánh hơn thiệt  không muốn mình thua thiệt: so bì nhau từng đồng  anh em trong gia đình chớ có so bì nhau  so bì việc nọ việc kia."
so đo, cân nhắc hơn kém.
so đọ, nh. so bì.
so đũa, chọn những chiếc đũa bằng nhau cho thành đôi rồi rút từng đôi ra khỏi nắm đũa.
so kè, tính hơn tính thiệt từng ly từng tí: so kè từng đồng sxu.
so le, tt cao thấp không đều: đôi đũa so le thế này khó gắp lắm.
so sánh," xem xét để tìm ra những điểm giống  tương tự hoặc khác biệt về mặt số lượng  kích thước  phẩm chất... : để gần mà so sánh  ta thấy đồng 5 xu không to hơn đồng 2 xu là mấy."
sò," d. tên gọi chung các loài trai biển nhỏ và tròn  vỏ dày có khía xù xì  thịt ăn được."
sò huyết, loài sò có chất nước đỏ như máu.
sỏ, d. đầu gia súc khi đã làm thịt: sỏ lợn.
sọ, dt. hộp xương đựng bộ não: hộp sọ  bị đánh vỡ sọ.
sọ dừa," dt 1. vỏ cứng của quả dừa: dùng sọ dừa làm gáo. 2. từ dùng để chê một kẻ ngu đần: giảng thế mà không hiểu  đầu mày là cái sọ dừa ư?."
soái phủ, nh. súy phủ.
soạn," đg. 1 đem ra  chọn lấy những thứ cần thiết và sắp xếp cho việc gì đó. soạn hàng. soạn giấy tờ. soạn hành lí để chuẩn bị đi xa. 2 chọn tài liệu và sắp xếp để viết thành bài  sách  bản nhạc  vở kịch. soạn bài. soạn sách. nhà soạn nhạc. soạn một vở kịch. soạn tuồng."
soạn giả," dt.  cũ người viết sách: các soạn giả của cuốn sách ""lịch sử văn học việt nam""."
soạn thảo, đgt (h. soạn: sắp đặt; thảo: viết sơ lược) viết ra một văn kiện: soạn thảo một bộ luật để trình quốc hội.
soát, đg. tra xét lại xem có đúng hay không : soát bản đánh máy.
soạt," d. loài cá rộng miệng  không có vảy."
sóc," 1 d. thú gặm nhấm lớn hơn chuột  sống trên cây  mõm tròn  đuôi xù  chuyền cành rất nhanh  ăn quả hạt và búp cây. nhanh như sóc." " 2 d. đơn vị dân cư nhỏ nhất ở vùng dân tộc thiểu số khmer tại nam bộ  tương đương với làng."
sóc vọng, d. 1. ngày mồng một và ngày rằm âm lịch. 2. (thiên). vị trí của mặt trăng (và nói chung của một hành tinh) giao hội hoặc xung đối với mặt trời.
sọc, dt. vệt màu chạy ngang hoặc dọc trên mặt vải hoặc bề mặt một số vật: vải kẻ sọc  quả dưa sọc đen trắng.
soi, 1 dt bãi phù sa ở giữa sông: soi dâu. " 2 đgt 1. rọi ánh sáng vào: soi đèn pin ra sân. 2. nhìn vào gương để ngắm nghía: cô thương nhớ ai ngơ ngẩn đầu cầu  lược thưa biếng chải  gương tàu biếng soi (cd). 3. nhìn cho rõ hơn bằng dụng cụ quang học: soi kính hiển vi. 4. thắp đuốc để bắt cá: bọn trai ồn ào đi soi cá về (ng-hồng)."  3 tt giỏi (cũ): đủ ngần ấy nết mới là người soi (k).
soi xét, chú ý tìm hiểu để biết những điều uẩn khúc : soi xét  nỗi oan.
sòi," d. loài cây cùng họ với thầu dầu  lá dùng đểế nhuộm thâm."  t. thành thạo: người sòi.
sỏi," d. 1 đá vụn nhỏ  tròn và nhẵn  thường ở lòng sông  lòng suối  có kích thước từ 2 đến 10 millimet. 2 khối rắn như đá  sinh ra trong một vài cơ quan phủ tạng có bệnh. sỏi mật. sỏi thận."
sõi," tt. 1. (trẻ nhỏ nói) rành rõ  đúng từng tiếng  từng lời: cháu bé nói rất sõi  con bé nói chưa sõi. 2. (nói) đúng  giỏi một thứ tiếng: người kinh nhưng nói sõi tiếng thái  nói tiếng anh rất sõi."
sói, 1 dt chó sói nói tắt: đuổi hùm cửa trước rước sói cửa sau (trg-chinh). " 2 dt (thực) loài cây nhỏ có hoa gồm những nhánh nhỏ trên có những hột khi chín thì trắng như hạt gạo nếp  mùi thơm ngát: hoa hoè hoa sói (tng)."
sọm," t. gầy tóp; hom hem. già sọm. lo đến sọm người. thức đêm nhiều  người sọm đi trông thấy."
son, 1 i. dt. 1. thứ đá đỏ mài ra làm mực viết hoặc vẽ bằng bút lông: mài son  nét son. 2. sáp màu đỏ dùng để tô môi: má phấn môi son  bôi son  tô son điểm phấn. ii. tt. 1. có màu đỏ như son: đũa son  sơn son. 2. khng. may mắn: số nó son lắm. " 2 (f. sol) dt. tên nốt nhạc thứ năm  sau la trong gam đô bảy âm."  3 tt. còn trẻ và chưa có con: đôi vợ chồng son  thân son mình rỗi.
son phấn, d. 1. son và phấn. 2. đồ trang điểm của phụ nữ.
son rỗi," nói phụ nữ chưa có con  còn nhàn rỗi."
son sắt," tt có lòng trung trinh bền vững: dấn thân cho nước  son sắt một lòng (văn tế tvts); tấm lòng son sắt đinh ninh lời thề (tố-hữu)."
son trẻ, trẻ trung mạnh khỏe : vợ chồng còn son trẻ.
sòn sòn, nói phụ nữ đẻ nhiều và liên tiếp.
són, đg. 1. nói trẻ con ỉa hay đái một lượng rất ít. 2. đưa ra từng tí và có ý tiếc rẻ (thtục): xin mãi mới són ra được mấy hào.
song," 1 d. cây thân leo dài  cùng họ với mây  lá kép lông chim  có bẹ  thân dùng làm bàn ghế  gậy chống  v.v. gậy song."  2 d. 1 (cũ; vch.). cửa sổ. tựa án bên song. 2 chấn song (nói tắt). song sắt. gió lùa qua song cửa. " 3 k. (vch.). như nhưng (nghĩa mạnh hơn). tuổi nhỏ  song chí lớn."
song đường, cha và mẹ (cũ).
song hành, đgt. đi sóng đôi với nhau: hai người cùng song hành trên đường phố  hai dãy núi song hành.
song hỉ," dt (h. song: hai; hỉ: vui mừng) nói hai chữ hỉ ghép liền nhau  tượng trưng cuộc hôn nhân: trên ô-tô đi đón dâu đều có đán giấy song hỉ."
song hồ, cửa sổ phết giấy: song hồ nửa khép cánh mây (k).
song kiếm, cặp gươm giống nhau do một người sử dụng.
song le," l. từ dùng để nối hai ý khác nhau hoặc chống nhau : trong nhà đã có hoàng cầm  song le còn muốn nhân sâm nước ngoài (cd)."
song loan, kiệu do hai người khiêng.
song phi, đg. 1. nói cặp chim (trống và mái) bay ngang với nhau. 2. nói đá hai chân cùng giơ lên.
song phương," tt. có tính chất cả hai bên  có sự thoả thuận hoặc sự tham gia của hai bên; phân biệt với đơn phương: thực hiện lệnh ngừng bắn song phương." " (xã) h. hoài đức  t. hà tây."
song sinh, đẻ sinh đôi.
song song," tt  trgt 1. nói hai đường thẳng nằm trong cùng một mặt phẳng mà không có điểm chung nào  hoặc một mặt phẳng và một đường thẳng không có điểm chung nào  cũng như hai mặt phẳng không có một điểm chung: kẻ hai đường thẳng song song. 2. nói hai cái sóng đôi với nhau: hai hàng chân ngọc duỗi song song (hxhương). 3. nói hai cái đối nhau: song song đôi mặt còn ngờ chiêm bao (ht). 4. sóng đôi: bày hàng cổ xúy xôn xao  song song đưa tới trướng đào sóng đôi (k)."
song thân, cha mẹ : truy nguyên chẳng kẻo lụy vào song thân (k).
song thất lục bát," thể văn vần cứ hai câu bảy chữ lại đến một câu sáu chữ và một câu tám chữ  rồi lại tiếp tục bằng hai câu bảy chữ: cung oán ngâm khúc viết theo thể văn song thất lục bát."
song toàn, t. 1 (cũ; kc.). (cha mẹ hoặc vợ chồng) còn sống đủ cả hai. các cụ còn song toàn cả. 2 (cũ; dùng hạn chế trong một số tổ hợp). vẹn toàn cả hai. văn võ song toàn. trí dũng song toàn.
song tử diệp, từ chung chỉ các thực vật mà hạt có hai lá mềm.
sòng, 1 dt. nơi mở ra chuyên để đánh bạc: mở sòng bạc  sòng xóc đĩa. " 2 tt. gàu sòng  nói tắt."
sòng phẳng," t  ph. 1. nói trả nợ đầy đủ và đúng hẹn. 2.thẳng thắn và không thiên vị : phê bình phải hết sức sòng phẳng."
sòng sọc," t  ph. 1. nói mắt đưa đi đưa lại rất nhanh: tức giận  mắt long sòng sọc. 2. nói đi nhanh tới: cái già sòng sọc nó thì theo sau (cd). 3. tiếng nước kêu ở trong vật gì kín khi bị khuấy động: điếu kêu sòng sọc."  có những đường kẻ dọc song song: vải sòng sọc.
sõng, d. thuyền nan nhỏ: thả sõng xuống hồ.
sóng," 1 i d. 1 hiện tượng mặt nước dao động  dâng lên hạ xuống trông tựa như đang di chuyển  chủ yếu do gió gây nên. mặt hồ gợn sóng. 2 hiện tượng cả một khối lớn vận động  di chuyển trên một phạm vi rộng theo kiểu làn sóng. sóng người trùng điệp. sóng lúa nhấp nhô. làn sóng đấu tranh (b.). 3 (chm.). dao động truyền đi trong một môi trường. sóng âm*. sóng vô tuyến điện."  ii đg. (id.). sánh ra. bưng bát nước đầy mà không để  ra một giọt. " 2 đg. (id.). sánh cho ngang  cho bằng với nhau. sóng hàng cùng đi. sóng hai vạt áo cho cân." " 3 t. (id.). (vật hình sợi) trơn  óng  không rối. chỉ sóng. tóc sóng mượt."
sóng điện từ," (lý) cg. sóng héc. nhiễu loạn xảy ra trong không gian  có nguồn gốc điện  gồm một điện trường và một từ trường vuông góc với nhau  cả hai chuyển động với cùng vận tốc theo phương vuông góc với mặt phẳng chứa hai trường."
sóng gió," tt. sóng và gió; dùng để ví những khó khăn rất lớn phải vượt qua trong công việc  trong cuộc đời: cuộc đời đầy sóng gió  công việc có biết bao sóng gió cần phải vượt qua."
sóng sánh," đgt nói nước đựng trong vật gì chao đi  chao lại: cầm bát canh sao để nó sóng sánh thế."
sóng soài, nói nằm dài và duỗi chân thẳng ra: ngã sóng soài.
sóng sượt, nói nằm dài không động đậy được : bị vật " ngã  nằm sóng soài."
sóng thần," (địa) hiện tượng nước biển rút ra khơi rồi trở lại bờ với tốc độ 500 đến 800 ki-lô-mét mỗi giờ  thành những sóng lớn  cao 20 đến 30 mét  gây nên những tác hại lớn."
soóc," d. quần kiểu âu ngắn trên đầu gối  có hai túi dọc hai bên sườn và túi sau. mặc soóc. quần soóc."
sót," đgt. còn lại hoặc thiếu một số  một phần nào đó  do sơ ý hoặc quên: chẳng để sót một ai trong danh sách  còn sót lại mấy đồng trong túi  viết sót mấy chữ."
sọt, dt đồ đan thưa để đựng: mụ vẫn ngồi đan sọt bên đường cái quan (ngđthi); một sọt cam.
sô," d. đồ dệt thưa  dùng để may màn  hoặc may áo và làm khăn của người mới có đại tang."
sô vanh, (f. chauvin
sồ sề," nói người phụ nữ béo ra  phát triển không cân đối."
sổ, d. 1. nét chữ hán vạch thẳng từ trên xuống. 2. gạch thẳng để biểu thị ý chê là hỏng khi chấm hán văn : câu văn bị sổ. 3. xóa bỏ đi : sổ tên.  d. quyển vở nhỏ để ghi chép.  t. 1. thoát ra khỏi chỗ giam cầm : chim sổ lồng. 2. vừa lọt lòng mẹ ra : đứa trẻ mới sổ. 3. lớn bồng lên : thằng bé sổ người. " 1. đg. tháo cái đã tết  đã buộc : sổ khăn ra. 2.t. nói vật gì đã tết  đã buộc tự tuột ra : tóc sổ phải tết lại."
sổ lòng, lọt khỏi bụng mẹ: đứa con vừa sổ lòng.
sổ mũi, chảy nước mũi ra: trời rét bị sổ mũi.
sổ sách, dt sổ để ghi chép của nhà buôn: bán hàng gì cũng vào sổ sách ngay.
sổ tay," d. 1. vở nhỏ  bỏ túi  dùng cho việc ghi chép. 2. sách tóm tắt những điều cần nhớ (công thức  bảng số  số liệu...) thuộc một ngành khoa học và dùng làm công cụ tra cứu : sổ tay toán học sơ cấp ; sổ tay của kỹ sư xây dựng."
sổ toẹt," xóa hẳn đi  bỏ hẳn đi vì xấu  không có giá trị: câu văn bị sổ toẹt."
sỗ," ph. cg. sỗ sàng. trắng trợn  thiếu lịch sự  thiếu tế nhị: câu nói sỗ."
sỗ sàng, t. tỏ ra thiếu lịch sự một cách trắng trợn đến mức thô lỗ. ăn nói sỗ sàng. cái nhìn sỗ sàng. đôi trai gái đùa nhau sỗ sàng.
số, dt. 1. từ dùng để đếm: đếm từ số một đến số mười  số âm. 2. chữ số: nói tắt: số 4  cộng sai một số. 3. toàn bộ những vật cùng loại gộp thành một lượng chung: số tiền thu được  số vé đã bán được. 4. vận mệnh được định đoạt sẵn của một người nào đó: số vất vả  đứng số  xấu số.
số ảo, số tìm được trong phép khai phương các số âm.
số âm," số bé hơn số không  biểu thị một lượng lấy với dấu âm."
số bị chia, dt (toán) số đem chia cho những số khác: trong 63: 9 = 7 thì 63 là số bị chia.
số bị nhân," (toán) số phải đem gấp bội lên một số lần bằng một số khác  gọi là số nhân  để được tích số."
số chẵn, số chia hết cho 2: 6 là một số chẵn.
số chia, (toán) số mà người ta lấy một số khác (gọi là số bị chia) để chia cho.
số dư, (toán) cg. số thừa. số còn lại trong một phép chia sau khi lấy số bị chia trừ đi tích số của số chia với số thương: 15 chia cho 4 còn số dư là 3.
số dương," số lớn hơn số không  biểu thị một lượng lấy với dấu dương."
số hạng," (toán) một trong các lượng tạo thành một tổng số  một phân số hay một tỉ số."
số hiệu, (toán) số chỉ vị trí của một vật trong các vật khác đồng loại.  dấu ghi bằng chữ số học.
số học, d. ngành toán học chuyên nghiên cứu tính chất của các số và các phép tính về các số.
số hữu tỉ, (toán) từ chung chỉ một số nguyên hay một phân số.
số không, (toán) d. 1. số biểu thị không có đại lượng nào. 2. chữ số 0.
số kiếp, vận mệnh một đời người: số kiếp long đong.
số là," nguyên nhân là  vốn là: số là kinh tế mỹ khủng hoảng nên mỹ chạy đua vũ trang."
số liệu, dt. tài liệu bằng những con số: số liệu thống kê.
số lượng, dt (h. lượng: số đo được) số sự vật ít hay nhiều: quân ta phát triển nhanh về số lượng (vnggiáp).
số một," đứng đầu  đứng trên hết : kẻ thù số một."
số mũ," (toán) d. số đặt trên và bên phải một số  cho biết có bao nhiêu thừa số bằng số này: 3 là số mũ trong 2<sup>3</sup>."
số nguyên, (toán) số tạo thành bởi một hay nhiều đơn vị gộp lại.
số nguyên tố, (toán) x. nguyên tố.
số nhân, (toán) số mà người ta phải gấp bội một số khác (gọi là số bị nhân) bao nhiêu lần để được tích số.
số phận," sự định đoạt cuộc đời của một người được hưởng hạnh phúc hay chịu đau khổ  sống lâu hay chết sớm... do một sức thiêng liêng nào đó  theo thuyết duy tâm."
số phức, (toán) tổng của một số thực và một số ảo.
số thập phân, x. thập phân.
số thực, số dương hoặc âm biểu thị bằng một phân số thập phân vô hạn: số hữu tỉ hay số vô tỉ đều là số thực.
số vô tỉ, (toán) số không thể biểu diễn được dưới dạng một số nguyên hay một phân số: null
sôi," đg. 1 chuyển nhanh từ trạng thái lỏng sang trạng thái khí ở một nhiệt độ nhất định  dưới một áp suất nhất định  biểu hiện bằng hiện tượng có bọt sủi và hơi bốc mạnh. nước sôi ở 100oc. uống nước đun sôi. 2 (bụng) có hiện tượng chất hơi chuyển động bên trong nghe thành tiếng  do đói hoặc rối loạn tiêu hoá. ăn vào sôi bụng. 3 chuyển trạng thái đột ngột  trở thành có những biểu hiện rõ rệt  mạnh mẽ  tựa như có cái gì đang bừng lên  đang nổi lên. không khí hội nghị sôi hẳn lên. giận sôi lên."
sôi gan, đgt. giận dữ đến tột độ: nghĩ tới câu nói của nó mà sôi gan.
sôi nổi," tt bốc lên mạnh mẽ  nhộn nhịp: phong trào giải phóng sôi nổi (hcm)."
sôi sục, cg. sôi sùng sục.1. đg. nói nước sôi mạnh. 2.t. bốc lên rất mạnh : sôi sục căm thù .
sôi tiết, tức giận lắm.
sồi," 1 d. tên gọi chung một số cây to cùng họ với dẻ  cành non có lông  lá hình trái xoan dài nhọn đầu  gỗ rắn  dùng trong xây dựng. cửa gỗ sồi." " 2 d. hàng dệt bằng tơ ươm không đều  sợi có đoạn to đoạn nhỏ nên mặt xù xì. áo sồi."
sồn sồn," tt. (hoạt động  nói năng) ồn ào  vội vã  biểu lộ thái độ nóng nẩy: làm gì mà sồn sồn lên thế  tính sồn sồn  làm gì hỏng nấy."
sồn sột," ph. nói gặm  cạo  hay gãi thành tiếng giòn : lợn gặm khoai  lang sống sồn sột ; gãi sồn sột."
sông," d. dòng nước tự nhiên tương đối lớn  chảy thường xuyên trên mặt đất  thuyền bè thường đi lại được. sông có khúc  người có lúc (tng.). (cảnh) gạo chợ nước sông*."
sông cái, sông lớn đổ thẳng ra biển.
sông con, sông chảy vào một sông khác.
sông đào, sông người ta đào để tiện việc giao thông vận chuyển và để dẫn nước tưới ruộng: sông đuống là một sông đào.
sông ngòi, dt. sông nói chung: sông ngòi chi chít  nước ta có nhiều sông ngòi.
sông núi, dt (cn. non sông) nói đất nước: làm trai không thẹn cùng sông núi.
sổng," t. thoát ra ngoài chỗ bị nhốt  bị giam cầm : gà sổng; tù sổng."
sổng sểnh," lỏng lẻo  hững hờ: để lồng gà sổng sểnh như thế thì sổng hết."
sống," 1 d. 1 cạnh dày của vật  ở phía đối lập với lưỡi  răng. sống dao. sống cưa. trở sống cuốc đập tơi đất. 2 (dùng trước d.  trong một số tổ hợp). phần nổi gồ lên theo chiều dọc ở giữa một số vật. sống lá. sống lưng*. sống mũi*." " 2 i đg. 1 tồn tại ở hình thái có trao đổi chất với môi trường ngoài  có sinh đẻ  lớn lên và chết. cây cổ thụ sống hàng trăm năm. người sống hơn đống vàng (tng.). sự sống của muôn loài. cứu sống (cứu cho được sống). 2 ở thường xuyên tại nơi nào đó  trong môi trường nào đó  trải qua ở đấy cuộc đời hoặc một phần cuộc đời của mình. sống ở nông thôn. cá sống dưới nước. sống lâu năm trong nghề. 3 duy trì sự sống của mình bằng những phương tiện vật chất nào đó. sống bằng nghề nông. kiếm sống. 4 sống kiểu nào đó hoặc trong hoàn cảnh  tình trạng nào đó. sống độc thân. sống những ngày hạnh phúc. sống thừa. lẽ sống. 5 cư xử  ăn ở ở đời. sống thuỷ chung. sống tử tế với mọi người. 6 tồn tại với con người  không mất đi. một sự nghiệp sống mãi với non sông  đất nước." " ii t. 1 ở trạng thái còn   chưa chết. bắt sống đem về. tế sống. 2 sinh động  như là thực trong đời sống. vai kịch rất sống. bức tranh trông rất sống."  3 (ph.). x. trống2. " 4 t. 1 chưa được nấu chín. thịt sống chưa luộc. khoai sống. (ăn) rau sống*. cơm sống. 2 (nguyên liệu) còn nguyên  chưa được chế biến. vôi sống. caosu sống. da sống chưa thuộc. 3 (kng.). chưa thuần thục  chưa đủ độ chín. câu văn còn sống. 4 chưa tróc hết vỏ hoặc chưa vỡ hết hạt khi xay. mẻ gạo còn sống  lẫn nhiều thóc. cối tốt  gạo không sống  không nát. 5 (kng.; dùng phụ sau đg.  trong một số tổ hợp). (chiếm đoạt) trắng trợn. cướp sống."
sống chết," tt. 1. sống hay chết  dù ở trong hoàn cảnh nào: sống chết bên nhau  sống chết cũng không bỏ bạn ở lại. 2. đấu tranh một mất  một còn: quyết sống chết với quân thù  liều sống chết một phen."
sống còn, tt quan trọng nhất đối với mình: đó là một vấn đề sống còn đối với tôi.
sống lưng, phần giữa lưng theo đường xương sống.
sống mái, 1. d. con trống và con mái. 2. đg. được thua: quyết sống mái một phen.
sống mũi," chỗ cao nhất của mũi  chạy từ khoảng giữa hai mắt xuống đầu mũi."
sống nhăn, nói cơm còn sống nguyên.
sống sít, nói quả hay thức ăn chưa chín.
sống sót," đg. còn sống sau một biến cố  một tai nạn lớn  trong khi những người cùng hoàn cảnh đã chết cả. một ít người sống sót sau vụ đắm tàu."
sống sượng," tt. 1. thiếu tự nhiên  thiếu nhuần nhuyễn: văn viết còn sống sượng 2. (cử chỉ  nói năng) thiếu tế nhị  nhã nhặn: ăn nói sống sượng."
sống trâu, chỗ gồ ghề trên đường cái : đường có nhiều sống trâu.
sộp," t. (kng.). sang  tỏ ra nhiều tiền và hào phóng. khách sộp. vớ được món sộp."
sốt," 1 i. đgt. tăng nhiệt độ cơ thể lên quá mức bình thường  do bị bệnh: bị sốt cao  chưa dứt cơn sốt  người hâm hấp sốt  cháu bé sốt tới bốn mươi độ  uống thuốc giảm sốt. ii. tt. (cơm  canh) còn nóng  vừa mới bắc ở bếp xuống: canh nóng cơm sốt (tng.)."  2 trt. từ biểu thị ý nhấn mạnh sự phủ định hoàn toàn; sất: chẳng có gì sốt.
sốt dẻo, dt 1. nói thức ăn vừa mới nấu: món ăn sốt dẻo. 2. nói tin tức mới nhận được hoặc mới xảy ra: báo một tin sốt dẻo.
sốt rét," cg. sốt cơn. bệnh do vi trùng la-vơ-răng gây ra  và do muỗi a-nô-phen truyền vi trùng từ máu người ốm sang máu người lành  biểu hiện bằng những cơn rét run  nóng  rồi toát mồ hôi  nhức đầu  đau xương sống  phá hủy rất nhiều hồng huyết cầu trong máu. sốt rét cách nhật. bệnh sốt rét cứ cách một ngày hay hai ngày lại lên cơn."
sốt ruột," đg. ở trạng thái nôn nóng  không yên lòng. sốt ruột chờ tin. phải bình tĩnh  đừng sốt ruột."
sốt sắng," tt. nhiệt tình  năng nổ muốn được làm ngay công việc nào đó: sốt sắng giúp đỡ bạn  sốt sắng với công việc chung  sốt sắng hưởng ứng ngay."
sốt sột, t. ph. 1. nói thức ăn vừa nấu xong còn nóng nguyên: món ăn sốt sột. 2. ngay lập tức: làm sốt sột.
sốt vó, trgt cuống cuồng: non nửa tháng trời lo sất vó (tú-mỡ).
sột soạt, tiếng lá khô chạm vào nhau hay tiếng vò giấy hoặc vải mới còn hồ.  sơ. ph. qua loa : trình bày sơ thôi.
sơ, 1 đg. (kng.). dùng đũa khuấy qua cho đều nồi cơm đang sôi. sơ cơm. " 2 t. 1 (làm việc gì) lướt qua một lượt  không kĩ càng  đầy đủ. nắm sơ tình hình. nói sơ qua. làm sơ. 2 (id.; thường dùng đi đôi với thân). không thân  thường là mới quen biết. trước sơ sau thân. kẻ thân người sơ." " 3 t. (cũ; kết hợp hạn chế). ở vào giai đoạn đầu  mới hình thành. thời lê sơ."
sơ bộ," tt. bước đầu  chưa kĩ  sau đó còn phải tiếp tục: tính toán sơ bộ  trao đổi sơ bộ tình hình  sơ bộ rút ra mấy kinh nghiệm."
sơ cấp, tt (h. sơ: bắt đầu; cấp: bậc) ở bậc thấp nhất: trình độ sơ cấp về kĩ thuật.
sơ đẳng, ở mức thấp: tri thức sơ đẳng.
sơ đồ, bản vẽ đơn giản chỉ ghi những nét chính.
sơ giản, sơ lược và đơn giản.
sơ học, bậc học mới bắt đầu (cũ).
sơ hở," đgt. sơ ý  để lộ ra cái cần giữ kín hoặc cần bảo vệ: lợi dụng lúc chủ nhà sơ hở  tên gian lẻn vào nhà lấy đồ đạc."
sơ kết, kết luận từng phần một: sơ kết cuộc thảo luận.
sơ khai, tt (h. khai: mở) mới bắt đầu mở mang: lịch sử nước ta trong thời kì sơ khai.
sơ khảo, chấm bài thi lần thứ nhất.
sơ lược," t. 1 chỉ trên những nét lớn  nét chính  bỏ qua các chi tiết. dàn ý sơ lược. tiểu sử sơ lược. giới thiệu sơ lược nội dung tác phẩm. 2 rất chung chung  thiếu chi tiết cụ thể  không kĩ  không sâu. còn sơ lược về nội dung  nghèo nàn về hình thức."
sơ mi," sơ-mi1 (f. chemise) dt. áo kiểu âu  cổ đứng hoặc cổ bẻ: may chiếc sơ-mi." " sơ-mi2 (f. chemise) dt. bao làm bằng bìa cứng để đựng giấy tờ  hồ sơ."  sơ-mi3 (f. chemise) dt. nòng máy.
sơ nhiễm," có vi trùng lần đầu trong cơ thể tới mức gây được bệnh  thường là bệnh lao."
sơ sài," 1. ph. qua loa không kỹ: làm sơ sài. 2. t. lơ thơ  đơn giản: đồ đạc sơ sài."
sơ sinh, mới đẻ ra : trẻ sơ sinh.
sơ sơ, hơi lướt qua: nói sơ sơ thôi.
sơ suất," đg. (hoặc d.). không cẩn thận  không chú ý đúng mức để có sai sót. sơ suất trong cư xử. do sơ suất mà hỏng việc."
sơ tán, đgt. tạm di chuyển người và của ra khỏi nơi không an toàn để tránh tai nạn: sơ tán người già và trẻ em  các gia đình ở thành phố sơ tán về nông thôn tránh máy bay địch ném bom  các nhà sống ven đê tạm sơ tán khi nước sông lên to.
sơ thảo," viết ra lần đầu tiên: văn kiện mới soạn thảo  còn phải chữa."
sơ thẩm," đgt  tt (h. sơ: mới; thẩm: xét) xét xử một vụ án lần thứ nhất: sau khi nghe toà án sơ thẩm tuyên án  bị cáo đã kí giấy chống án."
sơ ý, thiếu để tâm suy nghĩ đến : sơ ý nói lỡ lời.
sờ," đg. 1 đặt và di động nhẹ bàn tay trên bề mặt của vật để nhận biết bằng xúc giác. sờ xem nóng hay lạnh. 2 (kng.). động đến  bắt tay làm. không bao giờ sờ đến việc nhà."
sờ mó, đgt. sờ nói chung: chớ sờ mó lung tung mà điện giật đấy!
sờ sẫm, nh. sờ soạng.
sờ soạng, cg. sờ sẫm. sờ một cách mò mẫm: sờ soạng tìm diêm trong đêm tối.
sờ sờ, tt rành rành; rõ ràng: làm chi để tiếng sờ sờ về sau (bckn); bao diêm sờ sờ trước mắt mà cứ đi tìm.
sở," d. loài cây thuộc họ chè  quả dùng để lấy hạt ép dầu : dầu sở."  - d. 1. cơ quan chính quyền để cán bộ công nhân viên đến làm việc : sở nông lâm. 2. cơ quan chuyên môn cấp khu hay của thành phố lớn : sở giáo dục hà nội.
sở cầu, d. (hoặc đg.). (cũ). điều hằng mong muốn cho mình. toại sở cầu. như ý sở cầu*.
sở dĩ, l. có lý do khiến...: sở dĩ ta phải kháng chiến là vì đế quốc mỹ muốn xâm lược nước ta.
sở đoản," dt. chỗ yếu  chỗ kém vốn có của một người: bộc lộ sở đoản."
sở hữu, tt (h. hữu: có) thuộc về mình: những tư liệu sản xuất đều thuộc quyền sở hữu chung của nhân dân (trg-chinh).
sở khanh, kẻ phụ bạc lật lọng trong tình duyên.
sở nguyện," d. điều hằng mong muốn  nguyện vọng riêng. đạt được sở nguyện."
sở tại, tt. thuộc nơi đang ở hoặc nơi xảy ra sự việc đang nói tới: là dân sở tại chứ không phải từ nơi khác đến.
sở thích, dt (h. thích: hợp với) cái mà mình ưa thích: nếu đem sở thích riêng của mình mà ép người khác phải theo thì không được (phvđồng).
sở trường," d. (hoặc t.). chỗ mạnh  chỗ giỏi  sự thành thạo vốn có. có sở trường về âm nhạc. công việc hợp với sở trường. miếng võ sở trường."
sớ," dt. 1. tờ trình dâng lên vua để báo cáo  cầu xin điều gì: dâng sớ tâu vua  sớ biểu  sớ tấu  tấu sớ. 2. tờ giấy viết lời cầu xin thần thánh phù hộ  đọc khi cúng tế: đọc sớ  đốt sớ."
sợ," đgt 1. coi là nguy hiểm và cảm thấy lo lắng: nhân dân việt-nam quyết không sợ (hcm). 2. không dám chống lại: sợ mẹ bằng biển  sợ cha bằng trời (cd). 3. ngại ngùng: không sợ hẹp nhà  sợ hẹp bụng (tng). 4. không yên tâm trước một khả năng nguy hiểm hoặc có hại: không muốn cho con tắm biển sợ nó chết đuối; không muốn ra đi  sợ trời mưa."
sợ hãi," t. lo gặp nguy hiểm : trời sấm sét  trẻ con sợ hãi."
sợ sệt," t. để lộ thái độ rụt rè  rút rát  qua nét mặt  cử chỉ  ngôn ngữ  trước người mà uy quyền đặt quá cao trên mình: gãi đầu  gãi tai  tỏ vẻ sợ sệt."
sởi," d. bệnh lây do virus  gây sốt phát ban. lên sởi."
sợi," dt. 1. vật dài và mảnh được kéo từ bông  lông thú... để dệt vải: sợi bông  sợi ni-lon  nhà máy sợi  cuộn sợi. 2. những vật dài  nhỏ và mảnh nói chung: sợi gai  sợi dây  sợi tóc  sợi thuốc lào."
sơm sớm, sớm một chút: đến sơm sớm kẻo mẹ mong.
sờm sỡ, bông đùa quá trớn đối với phụ nữ: ăn nói sờm sỡ.
sớm, dt lúc mặt trời mới mọc: nhà tôi đi làm từ sớm. " tt  trgt 1. trước thời gian qui định: xuân đến năm nay  lạ thường (tố-hữu); mẹ con đi sớm về trưa mặc lòng (cd). 2. xảy ra trước thời gian thông thường: lúa sớm; rét sớm."
sớm hôm," lúc buổi sáng và lúc buổi tối  luôn luôn : sớm hôm săn sóc cha mẹ."
sớm khuya," ngày và đêm  thường xuyên: sớm khuya đèn sách."
sớm mai, trgt 1. buổi sáng sớm: một ngày có một giờ dần sớm mai (tng). 2. sáng ngày mai: sớm mai tôi sẽ ra sân bay đi mĩ.
sớm muộn," nhất định  không thể không  nhưng không biết trước thật chính xác là bao giờ: sớm muộn cũng phải về hôm nay."
sớm sủa, trước thời gian đã định: lên đường cho sớm sủa.
sớm tối, suốt ngày : sớm tối chăm chỉ việc nhà.
sơn," i d. 1 cây cùng họ với xoài  lá kép lông chim  thân có nhựa dùng để chế một chất cũng gọi là sơn. 2 tên gọi chung nhựa lấy từ cây sơn hoặc hoá chất dạng lỏng  dùng để chế biến chất liệu hội hoạ  hoặc để quét lên đồ vật cho bền  đẹp. quét một lớp sơn. tốt gỗ hơn tốt nước sơn (tng.)."  ii đg. quét  lên bề ngoài của đồ vật. sơn cửa. xe đạp sơn màu xanh. thợ sơn.
sơn ca, dt. chiền chiện; thường dùng để ví giọng hát hay: giọng sơn ca.
sơn cốc, dt (h. sơn: núi; cốc: dòng nước ở giữa hai quả núi; hang) nơi hiểm trở: ẩn mình ở nơi sơn cốc.
sơn cước, miền rừng núi.
sơn dã, miền ở xa nơi thành thị.
sơn dầu, nói bức họa vẽ lên vải bằng sơn trộn với dầu.
sơn dương," d. dê rừng  sừng và đuôi ngắn  lông màu đen  sống trên núi đá  chạy rất nhanh."
sơn hà, d. 1. núi sông. 2. đất nước (cũ): bảo vệ sơn hà.
sơn hào," (h. hào: món ăn bằng thịt) món ăn quí bằng thịt thú rừng: sơn hào  hải vị dị kì  long diên trăm lạng  yến thì trăm cân (hoàng trừu)."
sơn hệ, dãy núi gồm những núi liên tiếp nhau thành một hệ thống.
sơn khê, d. 1. núi và khe núi. 2. miền rừng núi.
sơn mạch, mạch núi chạy theo một hướng.
sơn mài," d. 1 chất liệu hội hoạ  trong và bóng  chế từ nhựa sơn  thường dùng vẽ tranh. vẽ sơn mài. 2 (kng.). tranh vẽ bằng sơn mài; tranh sơn mài (nói tắt). bức sơn mài."
sơn môn, ngôi chùa ở miền núi.
sơn pháo, thứ trọng pháo dùng ở vùng núi.
sơn sống, sơn chưa pha chế.
sơn thần, dt. thần núi: miếu sơn thần.
sơn then, sơn đen và bóng.
sơn trà," loài cây lá dày  có hoa trắng hoặc đỏ."
sơn xì, sơn bằng cách dùng không khí nén mà phun sơn vào.
sờn," t. 1. xơ và sắp rách : cổ áo sờn. 2. nao núng  nản lòng : khó khăn chẳng sờn."
sờn lòng," đg. (thường dùng trong câu có ý phủ định). lung lay  dao động trước khó khăn  thử thách. thất bại không sờn lòng."
sởn, đgt. có cảm giác ớn lạnh hoặc ghê sợ: lạnh sởn gai ốc  sợ sởn tóc gáy.
sởn sơ, vui vẻ và không lo lắng: vẻ mặt sởn sơ.
sớn sác, hấp tấp vì hoang mang: dân làng sớn sác thấy nước lên nhanh.
sớt, đg. san sẻ : sớt cơm ; sớt canh.
su hào," d. cây trồng cùng họ với cải  thân phình to thành hình củ tròn  dùng làm thức ăn."
su su," dt. 1. cây trồng lấy quả  thân leo sống dai  lá to có năm thuỳ  tua cuốn phân nhiều nhánh  hoa vàng kem  quả trông giống quả lê có cạnh lồi dọc và sần sùi  dùng xào nấu: giàn su su. 2. quả su su và các món ăn làm bằng loại quả này: su su xào thịt bò."
sù sụ, tiếng ho trầm và dai dẳng: ho sù sụ suốt đêm.
sú," 1 dt (thực) loài cây ở vùng bùn lầy ven biển  hạt mọc rễ khi quả còn ở trên cây: bãi sú ở vùng cà-mau."  2 đgt (đph) nhào với nước: sú bột làm bánh.
sụ," ph. lắm  nhiều : to sụ ; giàu sụ."
sủa," đg. (chó) kêu to  thường khi đánh hơi thấy có người hay vật lạ."
suất, dt. phần chia cho từng người theo mức đã định: ăn hết hai suất cơm  suất sưu.
súc, 1 dt 1. khối gỗ to đã đẽo vỏ ngoài: mua một súc gỗ về đóng bàn ghế. 2. cuộn vải lớn: một súc trúc bâu. " 2 đgt cho nước vào lắc đi lắc lại cho sạch: súc chai  súc lọ."
súc sắc," d. cn. xúc xắc. 1 khối vuông nhỏ có sáu mặt  chấm số từ một đến sáu  dùng trong một số loại trò chơi  cờ bạc. con súc sắc. gieo súc sắc. 2 đồ chơi của trẻ em gồm một cán cầm gắn với một bầu kín có chứa hạt cứng ở trong  lắc nghe thành tiếng."
súc sinh, dt. súc vật (dùng làm tiếng chửi): đồ súc sinh!  bọn súc sinh!
súc tích," đgt (h. súc: chứa  cất; tích: dồn lại) chứa chất lại: súc tích của cải."  tt cô đọng: tập hợp một cách  những điểm chính của học thuyết mác (phvđồng); bài văn này súc tích.
súc vật, giống vật nuôi trong nhà.  sục - đg. tìm một cách xông xáo : vào rừng sục biệt kích.  sục - đg. thọc sâu vào bùn : sục gậy xuống đáy ao.
sục," đg. 1 thọc sâu vào nơi nào đó  làm khuấy lộn lên. lưỡi cày sục sâu vào lòng đất. lợn sục mõm vào máng. 2 xông vào bất cứ đâu  kể cả những chỗ kín đáo  bất cứ chỗ nào cảm thấy khả nghi để tìm kiếm. cảnh sát sục khắp các ngả. sục vào tận nhà."
sục sạo, đgt. sục hết chỗ này đến chỗ khác để tìm kiếm: quân địch sục sạo khắp làng  lính mật thám sục sạo từng nhà  con chó sục sạo khắp khu rừng.
sục sôi, nh. sôi sục: sục sôi căm thù.
sui," 1 dt loài cây to cùng họ với dâu tằm  vỏ cây có thể đập rập và trải rộng ra làm chăn đắp: bát cơm sẻ nửa  chăn sui đắp cùng (tố-hữu)." " 2 dt (cn. thông gia) người có con lấy con người khác: làm sui một nhà  làm gia cả họ (tng)."
sui gia, nh. thông gia.
sùi, đg. 1 nổi bọt lên thành từng đám. sóng biển sùi bọt trắng xoá. cốc bia sùi bọt. nói sùi bọt mép*. 2 nổi lên thành những nốt nhỏ trên bề mặt. mặt sùi trứng cá. thanh sắt sùi gỉ.
sùi sụt," trgt 1. nói khóc sướt mướt: nghĩ tủi thân  chị ấy sùi sụt khóc; khác gì ả chức  chị hằng  bến ngân sùi sụt cung trăng chốc mòng (chp). 2. nói mưa rả rích kéo dài: mưa sùi sụt cả đêm."
sủi, đg. nói nước đã bắt đầu lên bọt sắp sôi: nước sủi.
sum họp," đg. tụ họp tại một chỗ một cách vui vẻ  sau một thời gian phải sống xa nhau. hết chiến tranh  gia đình sum họp đông vui."
sum sê, nh. sum suê.
sum vầy," đgt họp lại vui vẻ  thân mật: chắc rằng ta sẽ tết sau sum vầy (hcm)."
sùm sụp, trễ thấp xuống: túp lều sùm sụp; đội mũ sùm sụp.
sụm, t. sụt xuống : mái nhà đã sụn.
sún, 1 đg. (ph.). mớm. chim mẹ sún mồi cho con. " 2 t. (răng ở trẻ em) bị gãy  rụng mà chưa thay răng mới  để trống một chỗ. răng sún. em bé bị sún răng."
sụn," 1 dt. xương mềm và giòn  thường làm nên các đầu khớp xương: xương sụn."  2 đgt. đau mỏi trong xương như muốn khuỵu xuống: gánh nặng đến sụn vai  bê hòn đá quá nặng nên bị sụn lưng  đi nhiều sụn cả đầu gối.
sung," 1 dt (thực) loài cây cùng họ với đa  quả mọc từng chùm trên thân và các cành to  khi chín ăn được: khế với sung  khế chua  sung chát (cd); có vả mà phụ lòng sung  có chùa bên bắc  bỏ miếu bên đông tồi tàn (cd)."  2 đgt 1. nhận làm: sung làm cán bộ; sung vào đội bóng đá 2. đưa một số tiền vào: số tiền đó sung vào quĩ công.
sung công, thu của tư làm của công : sung công tài sản của việt gian.
sung huyết, đg. ứ máu một cách bất thường do mạch máu bị dãn ở một vùng nào đó của cơ thể. sung huyết não.
sung mãn, tt. ở trạng thái phát triển đầy đủ nhất: sức lực còn sung mãn.
sung sức," tt dồi dào sức khỏe: về phía bộ đội ta  các đơn vị đều sung sức (vnggiáp); ai cũng muốn sung sức để làm việc (hgđthuý)."
sung sướng," thỏa mãn và vui thích trong lòng  có hạnh phúc : sung sướng gặp người bạn cũ."
sung túc, t. đầy đủ về vật chất. đời sống sung túc.
sùng," 1 dt.  đphg con hà  một thứ sâu ăn khoai lang: khoai sùng."  2 đgt. kính trọng và tin theo: sùng cổ  sùng đạo.
sùng bái, đgt (h. sùng: tôn trọng; bái: lạy) tôn trọng lắm: đừng sùng bái những cái không đáng sùng bái một chút nào (phvđồng); sự sùng bái anh hùng vẫn có một căn bản ở thực tế của xã hội (đgthmai).
sùng cổ, yêu kính những cái cổ.
sùng đạo, mê theo một tôn giáo.
sùng kính, đg. (vch.). hết sức tôn kính. sùng kính người anh hùng.
sùng sục," 1. tiếng nước đương sôi mạnh. 2. ph. sôi nổi  mạnh và nhanh: phong trào cách mạng sùng sục dâng lên."
sủng ái," đgt. hết sức yêu (nói về quan hệ giữa vua và cung phi  cung tần mĩ nữ): được vua sủng ái."
sũng, ph. đẫm nước: quần áo ướt sũng.
súng," 1 dt (thực) loài cây sống dưới nước  cùng họ với sen  hoa thường màu tím củ ăn được: đen như củ súng (tng)." " 2 dt tên gọi chung các loại vũ khí bắn đạn đi xa: ai có súng dùng súng (hcm); súng tây  ông lại bắn vào đầu tây (x-thuỷ)."
súng cao su, súng cao-su dt đồ chơi làm bằng hai dải nhỏ cao-su buộc vào hai đầu một gạc gỗ còn hai đầu thì thắt vào một miếng da để giữ hòn sỏi bắn đi: trẻ con dùng súng cao-su bắn chim sẻ.
súng cối," súng lớn  nhẹ  dễ chuyển  nòng có thành trong nhẵn  bắn theo đường vòng."
súng kíp," súng loại cổ  nạp đạn hằng đầu và thường không có đạn đóng sẵn  khi bắn phải tọng thuốc vào súng."
súng lục," d. súng ngắn cầm tay nửa tự động  có ổ quay hoặc hộp đạn để nạp sẵn sáu viên đạn hoặc nhiều hơn."
súng máy, súng bắn tự động hàng loạt đạn liền.
súng ngắn," dt. súng cá nhân  kích thước nhỏ  nhẹ  có hộp đạn nằm trong báng súng  chứa 6-12 viên  dùng để sát thương ở cự li ngắn (50-70m); còn gọi là súng lục."
súng ống, súng nói chung.
súng trường, dt súng có nòng dài trang bị cho từng bộ đội: có nhiều phát súng trường lốp đốp (phan tứ).
suối," d. dòng nước tự nhiên ở miền đồi núi  chảy thường xuyên hoặc theo mùa  do nước mưa hoặc nước ngầm chảy ra ngoài mặt đất tạo nên."
suối vàng," dt.  vchg âm phủ."
suôn, tt thẳng và cao: cây thông suôn.  trgt không vấp váp: trả lời .
suôn sẻ, trôi chảy.
suông," t. 1 (làm việc gì) thiếu hẳn đi cái thật ra là nội dung quan trọng  nên gây cảm giác nhạt nhẽo  vô vị. uống rượu suông (không có thức nhắm). nấu canh suông. nghèo quá  ăn tết suông. 2 (ánh trăng) sáng mà không tỏ  không trông thấy mặt trăng  gây cảm giác lạnh lẽo  buồn tẻ. bầu trời bàng bạc ánh trăng suông. 3 chỉ nói mà không làm. hứa suông. lí thuyết suông. chỉ được cái tài nói suông."
suồng sã," tt. (lời nói  cử chỉ  thái độ) thân mật quá trớn đến mức thiếu đứng đắn: bông đùa suồng sã  ăn nói suồng sã  thái độ suồng sã với phụ nữ."
suốt," 1 dt ống nhỏ bằng tre để quấn chỉ rồi cho vào thoi mà dệt: hai chân đạp xuống năng năng nhấc  một suốt đâm ngang thích thích mau (hxhương)." " 2 tt  trgt 1. cả thời gian: lo ăn  lo mặc suốt ngày tháng (tản-đà). 2. thông từ đầu nọ đến đầu kia: suốt dọc đường. 3. tất cả: đi vắng suốt nhà. 4. từ trên xuống dưới: vại nước trong suốt."
sụp, đg. 1 tự hạ thấp thân mình xuống một cách đột ngột. sụp lạy. quỳ sụp. ngồi sụp xuống khóc. 2 bước hụt và sa chân xuống. sụp hầm. sụp ổ gà. 3 (đội mũ) hạ thấp xuống. mũ sụp tận trán. kéo sụp bêrê xuống. 4 (mi mắt) cụp hẳn xuống. đôi mắt buồn rầu sụp xuống. 5 (ph.). sập. đánh sụp cầu. trời sụp tối.
sụp đổ, đgt. đổ sập xuống: nhà bị sụp đổ.
sút," 1 đgt (pháp: shooter  do tiếng anh shoot) đá mạnh quả bóng vào khung thành trong trận bóng đá: anh sút quả bóng vào gôn  người thủ thành không đỡ được."  2 đgt tuột ra: con dao sút cán; áo sút đường may. " 3 đgt 1. gầy yếu đi: sau trận ốm  người sút hẳn. 2. kém đi; giảm đi: mức thu của cửa hàng sút hẳn; lực lượng địch đã sút."
sút kém," xuống thấp hơn trước  đã xấu hơn trước: tinh thần sút kém."
sụt, đg. 1. sa xuống : chống hầm cho chắc kẻo sụt. 2. giảm xuống : giá hàng sụt.
sụt sịt, tiếng thở mạnh khi mũi có nước: sụt sịt mũi; khóc sụt sịt.
sụt sùi," nh. sùi sụt  ngh. 2: mưa sụt sùi."
suy, 1 đg. 1 (kết hợp hạn chế). nghĩ. con người vụng suy. 2 vận dụng trí tuệ để từ cái đã biết đi đến cái chưa biết hoặc đoán cái chưa xảy ra. từ đó suy ra. suy đến cùng. suy bụng ta ra bụng người (tng.). " 2 đg. 1 ở trạng thái đang ngày một sút kém đi; trái với thịnh. vận suy. cơ nghiệp đã đến lúc suy. 2 (cơ thể hay bộ phận cơ thể) ở trạng thái đang ngày một yếu đi  thực hiện chức năng ngày một kém. thận suy. suy tim. suy dinh dưỡng*."
suy bì," tị nạnh hơn kém: suy bì mãi  chỉ sợ thiệt."
suy diễn," đg. 1 (suy lí  suy luận) đi từ những nguyên lí chung đến những kết luận riêng; trái với quy nạp. phương pháp suy diễn. trình bày theo lối suy diễn. 2 (kng.). suy ra điều này điều nọ một cách chủ quan. hay suy diễn lung tung. suy diễn ra đủ chuyện."
suy đoán, dựa vào cái này mà đoán ra cái khác.
suy đồi, tt. sút kém và hư hỏng đến mức tồi tệ về đạo đức và tinh thần: nền văn hoá suy đồi  chế độ phong kiến suy đồi.
suy đốn, kém và khó khăn hơn trước: gia đình suy đốn.
suy luận, đgt (h. suy: nghĩ; luận: bàn bạc) căn cứ vào điều gì mà bàn rộng ra: giáo dục cho học sinh cách suy luận.
suy lý, dựa vào cái đã biết để tìm cái chưa biết : từ chủ nghĩa mác người ta suy lý ra sự diệt vong tất yếu của chủ nghĩa tư bản.
suy nghĩ," đg. vận dụng sự hoạt động của trí óc để tìm hiểu và giải quyết vấn đề  từ một số phán đoán và ý nghĩ này đi đến những phán đoán và ý nghĩ khác có chứa tri thức mới. suy nghĩ kĩ. ăn nói thiếu suy nghĩ. một vấn đề đáng phải suy nghĩ. suy đi nghĩ lại."
suy nhược," tt. sút kém và yếu đi nhiều về sức lực  tinh thần: suy nhược cơ thể  thần kinh bị suy nhược."
suy suyển," tt sai khác đi theo hướng xấu đi; mất đi ít nhiều: sau trận bom  đồ đạc không suy suyển; không cây nào suy suyền quả nào (ngcghoan)."
suy tàn," đg. ở trạng thái suy yếu và tàn lụi  không còn sức sống. chế độ phong kiến suy tàn. những thế lực suy tàn."
suy thoái," đgt. suy yếu và sút kém dần  có tính chất kéo dài: một nền kinh tế suy thoái."
suy tôn," đgt (h. suy: xét  lựa chọn; tôn: kính trọng) đưa lên một địa vị đáng kính trọng: nhân dân suy tôn người là lãnh tụ."
suy tổn, kém sút đi: tinh thần địch suy tổn.
suy vi," sút kém  mòn mỏi: vận nhà suy vi."
suy xét, vận dụng trí tuệ để nghĩ ngợi cân nhắc : suy xét xem nên đi hay ở.
suy yếu, đg. (hoặc t.). yếu dần đi. cơ thể suy yếu. làm suy yếu lực lượng.
suyễn, đgt. hen: lên cơn suyễn  suyễn đàm  suyễn hen.
suýt, trgt chỉ còn một thời gian rất ngắn nữa sẽ xảy ra: ngọn đèn dầu tây suýt tắt (ng-hồng).
suýt nữa, nh. suýt : suýt nữa vỡ cái bát.
suýt soát," t. gần bằng  chỉ hơn kém một ít; xấp xỉ. suýt soát tuổi nhau. mấy đứa trẻ suýt soát bằng đầu nhau. suýt soát bảy mươi tuổi."
sư," dt. 1. người đi tu theo đạo phật ở chùa: nhà sư  sư cụ  sư bà. 2. sư đoàn  nói tắt: chỉ huy một sư  sư 308."
sư bà, từ chỉ người phụ nữ tu phật giáo đã có tuổi.
sư bác," từ chỉ những nhà tu hành đạo phật hạng sơ cấp  trên bác tiểu."
sư cụ, dt nhà tu hành đạo phật đã có tuổi và ở bậc cao: chùa ấy có một sư cụ ngoài bảy mười tuổi.
sư đệ, thầy trò : tình sư đệ.
sư đoàn, tổ chức quân đội việt nam gồm có từ ba trung đoàn trở lên.
sư huynh, d. từ dùng giữa tăng ni để gọi thân mật người có tuổi đạo cao hơn mình.
sư mô, từ dùng với ý chê để chỉ nhà sư.
sư nữ, người phụ nữ tu hành đạo phật.
sư ông," người đàn ông tu hành đạo phật  hạng trung cấp."
sư phạm, dt. khoa học về giáo dục và giảng dạy trong trường học.
sư phụ, từ người đi học tôn xưng thầy học của mình (cũ).
sư thầy," người phụ nữ tu hành theo phật giáo  bậc trung cấp."
sư trưởng," d. (kng.). sư đoàn trưởng  nói tắt."
sư tử," dt. thú dữ lớn  lông màu vàng hung  con đực có bờm: xiếc sư tử  bầy sư tử  sư tử vồ mồi."
sử," dt lịch sử nói tắt: dân ta phải biết sử ta  cho tường gốc tích nước nhà việt-nam (hcm)."
sử dụng, dùng trong một công việc : sử dụng tài liệu để viết sách.
sử gia, d. nhà nghiên cứu và biên soạn lịch sử; nhà sử học.
sử học, dt. khoa học nghiên cứu về lịch sử.
sử ký, sử nói chung (cũ).
sử liệu, tài liệu để nghiên cứu lịch sử.
sử quan, viên quan chuyên chép sử trong thời phong kiến.  quan niệm về lịch sử.
sử quân tử," loài cây leo thuộc họ bàng  quả dùng làm thuốc."
sử sách, dt sách lịch sử và sách ghi chép những chuyện cũ: trong sử sách thiếu gì những chuyện hay tích lạ (dgqghàm).
sử xanh, sách sử (cũ): phong tình cổ lục còn truyền sử xanh (k).
sứ, d. đồ gốm làm bằng đất thó trắng nung chín và tráng men : bát sứ. " d. 1. chức quan vâng mệnh vua đi giao thiệp với nước ngoài. đi sứ. a. vâng mệnh vua đi giao thiệp với nước ngoài. b. nhận làm một việc khó khăn nguy hiểm. 2. chức ""công sứ"" nói tắt (cũ) : quan sứ. tòa sứ. phòng giấy của viên công sứ thời pháp thuộc."
sứ giả, dt (h. giả: người) 1. chức quan được nhà vua sai đi công cán ở nước ngoài trong thời phong kiến: sứ giả nhà nguyên sang ta cưỡi ngựa đi thẳng vào cung điện. 2. người có chức vụ thực hiện một nhiệm vụ lớn lao: đoàn sứ giả hoà bình sang nước ta.
sứ mệnh, nhiệm vụ quan trọng và thiêng liêng phải thực hiện : sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
sứ quán," d. tên gọi chung các cơ quan ngoại giao ở nước ngoài  như đại sứ quán  công sứ quán."
sứ thần, công sứ hay đại sứ của một nước quân chủ.
sự," dt. 1. việc  chuyện: sự đời  quên hết mọi sự  tạ sự. 2. từ đặt trước động từ để biến cả cụm đó thành một danh từ: sự sống  sự ủng hộ  sự ra đi."
sự biến, việc quan trọng xảy ra bất ngờ.
sự cố, dt (h. cố: nguyên nhân) nguyên nhân một tai nạn hay một sự hư hỏng: máy đương chạy thì có sự cố.
sự kiện, việc quan trọng xảy ra : cách mạng tháng tám là một sự kiện lịch sử lớn.
sự nghiệp," d. 1 những công việc to lớn  có ích lợi chung và lâu dài cho xã hội (nói tổng quát). sự nghiệp xây dựng đất nước. thân thế và sự nghiệp của nguyễn trãi. 2 các hoạt động có tính chất nghiệp vụ riêng biệt  phục vụ cho sản xuất kinh doanh và cho sinh hoạt (nói tổng quát). cơ quan hành chính sự nghiệp. cơ quan văn hoá sự nghiệp."
sự thật, x. sự thực.
sự thể, dt. tình hình cụ thể của sự việc đã xảy ra: đến tận nơi xem sự thể thế nào.
sự thế," dt (h. thế: trạng thái) tình trạng của sự việc: đã ba thứ tóc trên đầu  gẫm trong sự thế thêm âu cho đời (lvt)."
sự thực, việc có xảy ra.
sự tích," d. câu chuyện của một thời xa xưa còn được truyền lại  kể lại. sự tích trầu cau. sự tích mai an tiêm. những sự tích anh hùng."
sự tình, tình hình của một việc gì: kể lể sự tình.
sự vật, dt. các vật tồn tại xung quanh con người nói chung: tìm hiểu sự vật chung quanh  những sự vật mới  sự vật biến đổi không ngừng.
sự việc, dt cái xảy ra trong đời sống được nhận thức rõ ràng: chứng kiến những sự việc liên quan đến vận mệnh dân tộc (x-thuỷ).
sự vụ," việc công hằng ngày. sự vụ chủ nghĩa. tác phong công tác của những người chỉ chú ý giải quyết những việc vụn vặt  không nhìn thấy toàn bộ công tác  không nắm được trọng tâm của công tác."
sửa," đg. 1. làm cho hết chỗ hỏng  làm cho tốt lại  lại dùng được : sửa bài ; sửa đường. 2. làm sẵn : sửa bữa cỗ."
sửa chữa," đg. sửa những chỗ hư hỏng  sai sót (nói khái quát). sửa chữa nhà cửa. sửa chữa lỗi lầm."
sửa đổi," đgt. sửa chữa  thêm bớt cho phù hợp với yêu cầu mới: sửa đổi bản thiết kế  sửa đổi hiến pháp."
sửa mình, tu dưỡng bằng cách tự khắc phục khuyết điểm và phát triển ưu điểm.
sửa sai, làm lại theo đúng đường lối chính sách những việc đã được thực hiện theo phương hướng sai lầm.
sửa sang," đgt xếp dọn cho đẹp đẽ hơn  thuận tiện hơn: sửa sang nhà cửa."
sửa soạn," sắp sẵn  chuẩn bị : sửa soạn quần áo chăn màn để lên đường."
sữa," 1 d. cây to  lá mọc vòng  hoa nở vào chiều tối  mùi thơm hắc  quả dài như chiếc đũa  thường trồng lấy bóng mát."  2 d. 1 chất lỏng màu trắng đục do tuyến vú của phụ nữ hoặc động vật có vú giống cái tiết ra để nuôi con. bú sữa mẹ. vắt sữa bò. sữa hộp (sữa bò đã được chế biến và đóng hộp). 2 chất đặc có màu trắng đục trong hạt ngũ cốc non. lúa đang kì ngậm sữa.
sữa chua," thức ăn có vị hơi chua  làm bằng sữa đông đặc lại do tiếp xúc với một thứ men lấy từ sữa."
sứa," 1 dt. loại động vật không xương  sống ở biển  mình như cái tán  có nhiều tua  thịt bùng nhùng như keo  trong suốt  ăn được."  2 dt. nhạc khí gồm hai miếng gỗ hơi cong dùng để gõ nhịp: gõ sứa  nhịp sứa. " 3 đgt.  đphg (trẻ con) trớ: em bé bú nhiều nên sứa."
sức," 1 dt khả năng hoạt động của người ta hoặc do tác động của vật chất: sức ta đã mạnh  người ta đã đông (hcm); sức này nào quản búa rìu lay (lê thánh-tông); thuyền vượt lên nhờ sức gió."  2 đgt nói cấp trên truyền lệnh cho cấp dưới: vương bèn sức cho các tù trưởng chặn các ngả đường (nghtưởng).
sức bền," (cơ) sức do tính chất của một vật liệu chống lại tác dụng kéo đứt hay bẻ gãy  thường quy về một thanh tiết diện 1mm<sup>2</sup>: sức bền của sắt là 90 kg/mm<sup>2</sup>."
sức ép, d. sức dồn ép rất mạnh; thường dùng để ví sự cưỡng ép bằng sức mạnh. bị sức ép của bom. gây sức ép chính trị.
sức khoẻ," d. 1. sức mạnh về thân thể: một lực sĩ sức khỏe hơn người. 2. tình trạng lành mạnh  không có bệnh tật của cơ thể: hỏi thăm sức khỏe của người bạn."
sức lực, khả năng hoạt động mạnh của cơ thể : người có sức lực.
sức mạnh," d. khả năng tác động mạnh mẽ đến những người khác  đến sự vật  gây tác dụng ở mức cao. đoàn kết là sức mạnh. sức mạnh của tình yêu. bị sức mạnh của đồng tiền cám dỗ."
sức sống, khả năng tồn tại và phát triển của sinh vật.  sức vóc - sức mạnh của thân thể (thường dùng với ý xấu) : sức vóc là bao mà định bơi qua sông.
sức vóc, d. sức lực biểu hiện ra ở dáng vóc. sức vóc có là bao!
sực," ph. bỗng nhiên nảy ra  bật ra: sực nghĩ ra; sực nhớ."
sực nức, tt. (mùi thơm) xông lên rất mạnh và toả khắp nơi: sực nức mùi nước hoa  mùi hương sực nức cả nhà.
sừn sựt, nh. sần sật: nhai cùi dừa sừn sựt.
sưng, tt nói một bộ phận trong cơ thể phồng lên: bà già tụng khóc sưng cả mắt (ngtuân).
sưng húp, nói mắt sưng to : khóc mãi mắt sưng húp.
sưng sỉa, nói mặt nặng ra vì không bằng lòng: nói có thế mà mặt đã sưng sỉa lên.
sưng vù, sưng to lên: ngã sưng vù đầu gối.
sừng, d. phần cứng mọc nhô ra ở đầu một số loài thú có guốc. sừng bò. lược sừng.
sừng sỏ," tt. ghê gớm  lì lợm và không chịu nhường  chịu thua ai: tên tướng cướp sừng sỏ."
sừng sộ, hùng hổ và có ý dọa nạt: ăn nói sừng sộ.
sừng sững," tt  trgt nói đứng ngang nhiên trước mặt người ta: mụ chủ nhà sừng sững trước mặt nó (ng-hồng); một ngọn núi đá sừng sững phía xa (đgthmai); ngọn núi mác cỏ cây chen đá đứng sừng sững với thời gian (vnggiáp)."
sửng cồ," đg. (kng.). phản ứng mạnh  hung hăng khi gặp điều trái ý. vừa nói chạm đến là sửng cồ lên ngay."
sửng sốt, tt. hết sức ngạc nhiên vì quá bất ngờ: giật mình sửng sốt  nghe tin ai cũng sửng sốt.
sững, trgt nói đứng ngây ra nhìn vì gặp điều bất ngờ: toa đô đúng sững trên mũi thuyền (nghtưởng).
sững sờ," ngẩn ngơ  yên lặng vì ngạc nhiên quá : nghe tin nhà cháy  đứng sững sờ."
sưởi, đg. tiếp xúc với hơi nóng cho ấm. sưởi bên bếp lửa. sưởi nắng. lò sưởi*.
sườn," 1 dt phần hai bên thân  cạnh ngực: xương sườn; cạnh sườn; đụng vào sườn." " 2 dt bề cạnh một khoảng đất cao: trèo lên rừng xanh  chung quanh sườn núi (cd); gió giật sườn non khua lắc cắc (hxhương); chuỗi đạn 12 li bảy xóc vào sườn đồi bên trái (phan tứ)."  3 dt 1. khung của một vật: sườn nhà. 2. dàn bài của một văn kiện: sườn của một luận văn.
sườn sượt, nói ướt đẫm: quần áo ướt sườn sượt.  nói nằm dài một cách lười biếng: nằm sườn sượt cả ngày.
sương," 1 . d. hơi nước ở trong không khí  ban đêm hoặc buổi sớm mùa lạnh thường đọng lại trên cây cỏ. 2. t. trắng như sương mù : da mồi tóc sương."
sương giá, d. sương rất giá lạnh nhưng chưa đông thành những hạt băng.
sương mù, nh. sương (ng. 1.).
sương muối," sương đọng lại trên cây cỏ thành những hạt nhỏ  trắng  rất buốt."
sướng," 1 dt ruộng gieo mạ: mạ mùa  sướng cao  mạ chiêm ao thấp (tng)." " 2 tt thoả thích và vui vẻ trong lòng: biết tin đã đỗ  anh ấy sướng lắm."
sướng mạ, ruộng gieo mạ.
sượng," t. 1 ở trạng thái nấu  nung chưa được thật chín  hoặc do bị kém phẩm chất  không thể nào nấu cho chín mềm được. bánh luộc còn sượng. gạch sượng. khoai sượng. đậu sượng. 2 thiếu sự nhuần nhuyễn  sự mềm mại. câu văn còn sượng. đoạn múa rất sượng. 3 (kng.). như ngượng. nghe nịnh đến phát sượng."
sượng mặt," tt. xấu hổ đến mức cảm thấy trơ trẽn  biểu lộ rõ trên nét mặt: bị phê bình trước đám đông  thật là sượng mặt."
sượng sùng, thẹn thò e lệ: sượng sùng khôn cãi lẽ nào cho qua (lvt).
sướt, 1 đgt (cn. sượt) lướt qua rất gần: viên đạn sướt qua mũ.  2 tt bị sầy nhẹ: da tay bị sướt; ngã bị sướt khuỷu tay.
sướt mướt, đầm đìa nước mắt: làm gì mà khóc sướt mướt thế!
sượt, đg. nh. sướt: viên đạn sượt qua trán.
sứt," t.1. vỡ một tí  khuyết một tí ở cạnh  ở miệng : bát sứt ; răng sứt. 2. nói người sứt răng cửa : anh sứt."  sưu - d. 1. công việc mà nhân dân phải làm cho nhà nước phong kiến hay thực dân : đi sưu. 2. món tiền mà người đàn ông từ mười tám tuổi trở lên phải nộp cho nhà nước phong kiến hay thực dân để lấy thẻ thuế thân.
sưu, d. 1. công việc mà nhân dân phải làm cho nhà nước phong kiến hay thực dân: đi sưu. 2. món tiền mà người đàn ông từ mười tám tuổi trở lên phải nộp cho nhà nước phong kiến hay thực dân để lấy thẻ thuế thân.
sưu dịch," nh. sưu  ngh. 1."
sưu tầm, tìm kiếm : sưu tầm tài liệu lịch sử.
sưu tập, i đg. tìm kiếm và tập hợp lại. văn thơ nguyễn trãi đã được sưu tập. sưu tập tài liệu.  ii d. tập hợp những cái đã  được. một sưu tập có giá trị. bộ sưu tập trống đồng.
sưu thuế, dt. tiền sưu và các khoản thuế dưới thời phong kiến thực dân nói chung: sưu thuế nặng nề.
sửu, d. chi thứ hai trong mười hai chi: giờ sửu; tuổi sửu.
ta," i. 1. đại từ ngôi thứ nhất  số ít  nghĩa như mình : được lòng ta xót xa lòng người. 2. đại từ ngôi thứ nhất  số nhiều  nghĩa như chúng ta : bọn ta cùng đi. 3. đại từ ngôi thứ nhất  dùng để xưng với người dưới  hoặc có ý kiêu căng (cũ) : ta truyền cho các ngươi... ; ta đây chẳng phải kẻ hèn. ii. t. 1. thuộc về mình  của mình : nước ta ; quân ta ; nhà ta. 2. ấy  đó  đã được nói đến : anh ta ; bà ta."
ta thán, đg. than thở và oán trách. nhân dân ta thán về nạn tham nhũng.
tà," 1 dt. phần nẹp nhỏ dọc hai bên vạt áo bà ba hoặc áo dài: áo anh sứt chỉ đường tà  vợ anh chưa có  mẹ già chưa khâu (cd.)."  2 dt. ma quỷ làm hại người: đuổi như đuổi tà  tà ma. " 3 tt. (mặt trăng  mặt trời) xiên chếch về một phía  sắp lặn: trăng tà  ánh nắng chiều tà."
tà dâm," thú vui bất chính của xác thịt : mắc điều tình ái  khỏi điều tà dâm (k)."
tà dương, d. (cũ; vch.). mặt trời lúc sắp lặn. bóng tà dương.
tà đạo, d. 1. con đường không chính đáng (cũ). 2. tôn giáo khác tôn giáo được coi là chính tông (cũ).
tà khí," dt.1. nguyên nhân  nhân tố sinh ra bệnh tật  theo đông y: chống tà khí xâm nhập vào cơ thể. 2. id. không khí không lành mạnh  gây hại về mặt tư tưởng."
tà ma, nh. tà : yểm bùa trừ tà ma.
tà tà," xiên xiên  chênh chếch: tà tà bóng ngả về tây (k)."
tà tâm, d. (id.). lòng không ngay thẳng.
tà thuật," dt. thủ đoạn lừa bịp bằng những mánh khoé tinh xảo  nhờ dựa vào sự mê tín của người khác."
tà thuyết, từ mà những người theo một tôn giáo dùng để chỉ một tôn giáo khác bị họ coi là không chính truyền.
tà vẹt," d. thanh gỗ  sắt hoặc bêtông dùng để kê ngang dưới đường ray. bắt đường ray vào tà vẹt."
tà ý, ý gian.
tả," 1 dt. bệnh ỉa chảy  đi nhiều và liên tục  thường lây lan thành dịch: thuốc phòng tả  bị đi tả." " 2 i. dt. 1. bên trái  đối lại với hữu (bên phải): cửa phía tả  hai bên tả hữu. 2. bộ phận thiên về tiến bộ  cách mạng  trái với hữu (bảo thủ): đảng cánh tả  phái tả. ii. tt. có chủ trương hành động quá mạnh  quá sớm so với điều kiện thực tế: chống khuynh hướng tả  làm như thế là quá tả đấy!" " 3 đgt. nói  viết bằng những hình ảnh cụ thể  sinh động để người khác như được trông tận mắt: tả cảnh nông thôn ngày mùa  gợi tả." " 4 tt. nát vụn  rã rời ra: vôi tả thành bột  áo quần rách tả."
tả biên, cầu thủ thế công đứng về phía bên trái đội mình.
tả chân, tả đúng sự thực. chủ nghĩa tả chân. x. chủ nghĩa hiện thực.
tả đạo, d. (cũ). tà đạo.
tả hữu," bên trái và bên phải  những người giúp việc ở gần vua quan."
tả khuynh, tt. (tư tưởng chính trị) thiên về hướng tả: tư tưởng tả khuynh  đường lối tả khuynh.
tả ngạn, bờ bên trái một con sông tính từ đầu nguồn trở xuống.
tả thực, đg. như tả chân.
tả tơi," tt. 1. bị rách nhiều chỗ và rời ra từng mảnh nhỏ  thảm hại: quần áo tả tơi. 2. bị tan rã  mỗi người một nơi  không còn đội ngũ gì nữa: quân địch bị đánh tả tơi."
tã," 1. d. miếng vải dùng để quấn lót đít  bụng hoặc chân cho trẻ mới sinh. 2. t. rách rưới  cũ kỹ : áo này đã tã rồi."
tá," 1 d. cấp quân hàm của sĩ quan trên cấp uý  dưới cấp tướng."  2 d. số gộp chung mười hai đơn vị làm một. một tá kim băng. nửa tá bút chì.  3 đg. (ph.). tạo ra cái cớ để vin vào. tá chuyện để đòi tiền (hối lộ).  4 tr. (cũ; vch.; dùng ở cuối câu nghi vấn). từ biểu thị ý thương cảm khi hỏi. người xưa đâu tá?
tá dược," dt. những chất phụ vào để chế dược phẩm nói chung (không có tác dụng chữa bệnh  như sáp ong  than  bột...)."
tá điền, nông dân làm ruộng thuê của địa chủ.
tá tràng," d. đoạn đầu của ruột non  tiếp theo dạ dày."
tạ," 1 dt. 1. vật nặng  thường có hình thanh ngắn có lắp hai khối kim loại hai đầu  dùng để tập nâng nhấc luyện cơ bắp: cử tạ. 2. vật nặng hình tròn bằng kim loại  dùng để đẩy hoặc ném đi xa: đẩy tạ  ném tạ." " 2 dt.  id. nhà làm ở trong vườn hay bên bờ nước  dùng làm nơi giải trí: xây đình xây tạ  nhà thuỷ tạ." " 3 dt. đơn vị đo khối lượng  bằng 100 kilôgam: một tạ thóc  tạ lợn hơi."  4 đgt. tỏ lòng biết ơn hay xin lỗi một cách trân trọng: tạ ơn  đưa lễ vật đến tạ.
tạ thế, chết (nói một cách lịch sự hoặc dùng đối với những người đáng kính).
tác chiến, đánh nhau (từ dùng trong quân sự): quân ta tác chiến với quân địch.
tác dụng, i d. kết quả của tác động. một sáng kiến có tác dụng thúc đẩy sản xuất. tác dụng giáo dục của văn học. mất tác dụng. phát huy tác dụng. " ii đg. tác động đến  làm cho có những biến đổi nhất định (thường nói về tác động giữa các hiện tượng tự nhiên). base  với acid sinh ra muối và nước. tác dụng vào vật một lực làm cho nó chuyển động."
tác động, i. đgt. gây ra sự biến đổi nào đó cho sự vật được hành động hướng tới: bài thơ tác động đến tình cảm của mọi người. ii. dt. sự tác động: tác động của khí hậu đối với con người.
tác gia," người làm ra tác phẩm khoa học  văn học  nghệ thuật nói chung: lược truyện các tác gia việt nam."
tác giả," người đã làm ra  sáng tác ra một công trình nghệ thuật : tác giả truyện kiều là nguyễn du. hồ ngọc đức là tác giả phần mềm này."
tác hại, i đg. gây ra điều hại đáng kể. một sai lầm tác hại đến toàn bộ công việc.  ii d. điều hại đáng kể gây ra.  của thuốc lá.
tác nhân, d. nhân tố gây ra một tác động nào đó. các tác nhân gây bệnh. tác nhân kích thích.
tác phẩm," dt. công trình do các nghệ sĩ  các nhà văn hoá  khoa học tạo nên: tác phẩm khoa học nổi tiếng  tác phẩm mới xuất bản."
tác phong," lề lối làm việc  đối xử với người khác : tác phong khẩn trương."
tác quái," đgt.  x. tác oai tác quái."
tác thành, làm cho nên việc.
tạc," đg. 1 tạo ra một hình dạng mĩ thuật theo mẫu đã dự định bằng cách đẽo  gọt  chạm trên vật liệu rắn. tạc tượng. tạc bia. con giống mẹ như tạc. 2 (vch.). ghi sâu trong tâm trí  không bao giờ quên. ghi lòng tạc dạ. trăm năm ghi tạc chữ đồng... (cd.)."
tách," 1 (f. tasse) dt. đồ dùng để uống nước  bằng sứ  miệng rộng  có quai cầm: tách trà  mua bộ tách ấm." " 2 đgt. làm cho rời hẳn ra khỏi một khối  một chỉnh thể: tách quả bưởi ra từng múi  tách riêng từng vấn đề để xem xét."  3 tt. có âm thanh nhỏ như vật giòn nứt ra: quả đỗ phơi nổ tách một cái.
tách bạch," rõ ràng  rành mạch : tính tách bạch từng món chi tiêu."
tách biệt, làm rời hẳn ra.
tạch, tt. có âm thanh như tiếng pháo tép nổ: pháo nổ tạch một cái.
tai," i. d. 1. cơ quan của thính giác ở hai bên mặt  dùng để nghe. 2. từ chỉ cái gì bám vào một vật khác : tai nấm. ii. đg.tát. (thtục) : tai cho mấy cái."  d. việc không may xảy ra bất thình lình : tai bay vạ gió. " t. toi  vô ích : cơm tai."
tai ác," t. có tác dụng gây nhiều tai hại  đáng nguyền rủa. trận mưa đá tai ác làm dập nát hoa màu."
tai ách, dt. tai hoạ nặng nề ở đâu đâu bất ngờ xảy ra: thoát khỏi tai ách  khó qua nổi tai ách.
tai biến, sự việc gây vạ bất ngờ.
tai hại," t. (hoặc d.). có tác dụng gây ra nhiều mất mát  thiệt hại. hậu quả tai hại của việc làm ẩu. những tai hại do trận bão gây ra."
tai hồng, đai ốc có hai cánh ở đầu trục bánh xe đạp.
tai mắt, d. 1. người giúp vào việc theo dõi tình hình để phản ảnh. 2. người có danh vọng (cũ).
tai nạn," d. sự việc không may  xảy ra bất ngờ  gây thiệt hại cho người và tài sản : tai nạn ô-tô đâm vào tàu điện."
tai ngược, ngang trái đanh đá: con bé tai ngược.
tai quái," t. tinh ranh một cách độc ác  làm cho người khác phải khốn khổ. trò chơi tai quái."
tai tái," t. 1. xanh xao  mất sắc: mặt tai tái. 2. hơi chín  còn sống nhiều: thịt tai tái."
tai tiếng," dt. tiếng xấu  dư luận xấu: bị tai tiếng vì mấy cậu học trò nghịch ngợm  bạn bè ở với nhau chưa bao giờ có tai tiếng gì."
tai ương, vạ lớn.
tai vạ," việc không may  gây ra thiệt hại lớn."
tài, 1 d. (kng.). tài xế (gọi tắt). bác tài.  2 i d. khả năng đặc biệt làm một việc nào đó. một nhà văn có tài. tài ngoại giao. cậy tài. hội thi tài của thợ trẻ.  ii t. có . người tài. bắn súng rất tài. tài nhớ thật! (kng.).
tài ba, nh. tài hoa.
tài bàn," d. 1. thứ bài lá gồm 120 quân như quân tổ tôm  có ba người đánh. 2. ván bài ù có đủ 19 lưng trở lên (cũ)."
tài cán," dt. tài  khả năng giải quyết  thực hiện tốt việc gì: một cán bộ quản lí tài cán  vị chỉ huy tài cán  nó chẳng có tài cán gì cả."
tài chính," d. 1. công việc quản lý tiền tài của một nước  một đoàn thể... bộ tài chính. một bộ của chính phủ quản lý toàn thể tiền tài trong nước. 2. việc chi thu trong gia đình : tài chính eo hẹp  chẳng sắm được gì."
tài chủ, người có nhiều tiền của cho vay (cũ): tài chủ bóc lột con nợ.
tài công, (đph) người cầm lái ghe chài chở lúa.
tài đức, d. tài năng và đức độ (nói khái quát). những bậc tài đức.
tài giỏi, t. có tài (nói khái quát). người chỉ huy tài giỏi.
tài hoa," tt. tài giỏi  phong nhã  thường thiên về nghệ thuật  văn chương: một nhạc sĩ tài hoa  nét vẽ tài hoa."
tài khoản, d. số kế toán dùng để phản ánh tình hình biến động của các loại vốn và nguồn vốn. tài khoản tiền gửi ngân hàng.
tài liệu," dt. 1. sách báo  các văn bản giúp người ta tìm hiểu vấn đề gì: tài liệu học tập  tài liệu tham khảo  đọc tài liệu tại thư viện. 2. nh. tư liệu (ng. 2.): đi thực tế thu thập tài liệu viết luận văn tốt nghiệp."
tài lực, khả năng làm việc gì : không đủ tài lực để đảm đang việc ấy.
tài năng," d. 1 năng lực xuất sắc  khả năng làm giỏi và có sáng tạo một công việc gì. phát triển tài năng. tài năng nghệ thuật. một kĩ sư có tài năng. 2 người có tài năng. phát hiện và bồi dưỡng những tài năng trẻ."
tài nghệ," dt. tài năng đạt đến độ điêu luyện  tinh xảo trong nghề nghiệp: tài nghệ của diễn viên  trổ hết mọi tài nghệ."
tài nguyên," d. những phương tiện thiên nhiên biến thành hoặc tạo nên của cải khi được sử dụng : quặng  rừng  các nguồn năng lượng... là những tài nguyên."
tài phiệt," d. tư bản tài chính có thế lực  nắm quyền chi phối kinh tế - chính trị ở các nước tư bản. giới tài phiệt."
tài sản, dt. của cải vật chất dùng để sản xuất hoặc tiêu dùng: bảo vệ tài sản của nhân dân  tịch thu tài sản.
tài sắc, tài năng và sắc đẹp : nổi danh tài sắc một thì (k).
tài tình, t. giỏi giang và khéo léo đến mức đáng khâm phục. nét vẽ tài tình. đường bóng tài tình.
tài trí," dt. tài năng và trí tuệ: đem hết tài trí phục vụ tổ quốc  dầu cho tài trí bậc nào  gặp cơn nguy hiểm biết sao mà nhờ (lục vân tiên)."
tài tử," d. 1. người diễn kịch làm thơ  vẽ  chụp ảnh  chơi thể thao... mà không phải nhà nghề (cũ). 2. lối làm việc thiếu cố gắng : đi học lối tài tử."
tài vụ," d. công việc thu tiền  chi tiền  sử dụng vốn để thực hiện nhiệm vụ ở một cơ quan  một xí nghiệp  v.v. công tác tài vụ. quản lí tài vụ."
tài xế," dt. người làm nghề lái xe  lái tàu hoả: nghề tài xế  đề nghị tài xế dừng xe  xuất trình giấy tờ."
tải, 1 d. (kng.). bao tải (nói tắt). một tải gạo.  2 i đg. vận chuyển đi xa. tải quân nhu. tải hàng về kho. xe tải*.  ii d.  trọng (nói tắt). xe chở vượt tải. quá tải*.
tãi, đgt. dàn mỏng ra trên bề mặt: tãi thóc ra cho mau khô.
tái," t. 1. dở sống dở chín : thịt bò tái. 2. xanh xao  mất sắc : mặt tái."
tái bản, đg. (sách) in lại lần nữa theo bản cũ. sách tái bản lần thứ hai. tái bản có bổ sung.
tái bút," đgt. viết thêm cuối bức thư  sau chữ kí: phần tái bút của bức thư."
tái cử, bầu lại một lần nữa : được tái cử vào hội đồng nhân dân.
tái diễn, đg. 1 (id.). diễn lại lần nữa vào dịp khác. vở kịch được tái diễn nhiều lần. 2 lại xảy ra lần nữa (thường nói về việc không hay). ngăn ngừa tai nạn tái diễn. tái diễn hành động phạm pháp.
tái giá, đgt. 1. (người đàn bà goá) lấy chồng lần nữa. 2. (lúa) cấy lại sau khi lúa cấy lần trước bị hỏng: lúa tái giá.
tái hồi, lại trở về chốn cũ.
tái hợp," đg. sum họp  đoàn tụ trở lại sau thời gian xa cách. cảnh vợ chồng tái hợp."
tái mét," cg. tái ngắt  tái xanh. nói sắc mặt nhợt nhạt như người không có máu: ốm lâu  mặt tái mét."
tái ngắt, nh. tái mét.
tái ngũ, đgt. (quân nhân đã xuất ngũ) trở lại phục vụ tại ngũ trong quân đội khi có lệnh động viên.
tái phạm, lại phạm tội cũ một lần nữa.
tái phát, đg. (bệnh cũ) lại phát ra sau một thời gian đã khỏi. bệnh sốt rét tái phát.
tái sản xuất," đgt. sản xuất lặp lại và tiếp tục tăng trưởng  mở rộng: tái sản xuất mở rộng."
tái sinh," 1. đg. lại sinh ra đời một lần nữa sau khi đã chết  theo thuyết của nhà phật : tái sinh chưa dứt hương thề  làm thân trâu ngựa đền nghì trúc mai (k). 2. t. chế tạo lại từ những vật đã hỏng : cao su tái sinh."
tái tạo," đg. 1 tạo ra lại  làm ra lại. ơn tái tạo (ơn cứu sống). tái tạo cuộc đời cho một kẻ hư hỏng. 2 phản ánh hiện thực có hư cấu  tưởng tượng  nhưng chân thật và sinh động đến mức như làm sống lại hiện thực. tác phẩm nghệ thuật tái tạo cuộc sống. sự tái tạo nghệ thuật."
tái thẩm, xét lại một bản án đã xử rồi.
tái thế, đgt. được sống lại ở cõi đời: ông ta như bao công tái thế.
tái xanh, nh. tái mét: mặt tái xanh vì sợ.
tại, g. ở nơi : sinh tại hà nội.  g. vì lý do là : thi trượt tại lười.
tại chỗ," t. ở ngay nơi sự việc đang diễn ra  nơi đang nói đến. mang hàng đến bán tại chỗ. mở cuộc điều tra tại chỗ. nghỉ tại chỗ."
tại chức," tt. 1. hiện đang giữ chức vụ gì: khi tại chức thì kẻ đón người đưa  chẳng bù cho bây giờ. 2. (hình thức học tập) không phải tập trung theo lớp học mà vừa công tác bình thường vừa tham gia học tập: tốt nghiệp đại học hệ tại chức."
tại gia," t. (tu hành) ở nhà mình  không ở chùa. tu tại gia."
tại ngoại hậu cứu, nói người bị can được ở ngoài nhà giam để chờ tòa án xét hỏi và định tội (cũ).
tại ngũ, tt. còn đang ở trong quân đội: quân nhân tại ngũ.
tại sao," 1. ph. vì lẽ gì : tại sao lại nghỉ  2. l. vì lẽ gì  do nguyên nhân nào : anh cho biết tại sao anh nghỉ."
tam," d. (kết hợp hạn chế). ba. lúc tam canh (cũ; canh ba). nhất nước  nhì phân  tam cần  tứ giống (tng.)."
tam bản, dt. loại thuyền gỗ nhỏ: bơi tam bản qua sông  mới đóng chiếc tam bản.
tam bành, cơn tức giận của người đàn bà: mụ nổi cơn tam bành.
tam cấp, có ba bậc : xây mộ tam cấp. nhảy tam cấp. môn điền kinh nhảy ba bước liền.
tam cương," ba quan hệ của đạo đức phong kiến  ở trung quốc và việt nam trước kia  là: vua tôi  cha con  vợ chồng."
tam đại," i d. ba đời (đời cha  đời ông và đời cụ). lôi đến tam đại ra mà chửi." " ii t. (kng.; kết hợp hạn chế). đã xưa lắm  cũ lắm. mối thù ."
tam đoạn luận," dt. phép suy lí lô gích gồm ba vế  trong đó mệnh đề kết luận được rút ra từ hai mệnh đề tiền đề  ví dụ: mọi người đều sẽ chết. tôi là con người. vậy  tôi sẽ chết."
tam giác, (toán) phần của mặt phẳng giới hạn bởi một đường gấp khúc kín có ba cạnh. tam giác cân. tam giác có hai cạnh bằng nhau. tam giác đều. tam giác có ba cạnh bằng nhau. tam giác vuông. tam giác có một góc vuông.
tam khôi," ba học vị cao nhất của kỳ thi đình  là trạng nguyên  bảng nhãn và thám hoa."
tam nguyên," người thi đỗ đầu cả ba kỳ thi hương  thi hội và thi đình."
tam quan," cổng có ba lối vào  xây ở trước chùa."
tam quyền phân lập," nguyên tắc chính trị của các nước tư sản  chia chính quyền ra làm ba bộ phận đứng riêng nhau là quyền lập pháp  quyền hành pháp và quyền tư pháp."
tam sao thất bản, nói tài liệu chép đi chép lại nhiều lần không còn thật đúng với nguyên văn nữa.
tam sinh," ba con vật giết để tế thần là bò  lợn và dê (cũ)."
tam suất, nh. quy tắc tam suất.
tam tài, có ba màu (cũ): cờ tam tài.
tam thất," loài cây cùng họ với ngũ gia bì  trồng lấy củ làm thuốc bổ."
tam thể," d. (dùng hạn chế trong một số tổ hợp). ba màu. mèo tam thể (lông đen  trắng  vàng)."
tam thức, (toán) biểu thức đại số có ba số hạng.
tam toạng," ph. t. 1. bạ sao hay vậy  không căn cứ vào đâu: ăn nói tam toạng. 2. bậy bạ  bừa bãi: con người tam toạng."
tam tòng," dt. ba nguyên tắc của giáo lí phong kiến bắt người đàn bà phải tuân thủ là khi ở nhà phải theo cha  khi lấy chồng phải theo chồng  khi chồng chết phải theo con trai: trọn đạo tam tòng."
tàm tạm," ph. cg. tiềm tiệm. 1. qua loa  trong khi chờ cái tốt hơn: chữa cái bút cũ dùng tàm tạm. 2. gần đủ  gần được: bữa cơm ăn tàm tạm."
tám," 1 d. tên gọi chung một số thứ lúa tẻ  gạo hạt nhỏ và dài  cơm có mùi thơm  ngon. cơm gạo tám."  2 d. số tiếp theo số bảy trong dãy số tự nhiên. tám chiếc. một trăm lẻ tám. tám bảy (kng.; tám mươi bảy). một nghìn tám (kng.; tám trăm chẵn). một thước tám (kng.; tám tấc). tầng tám.
tám hoánh, đã lâu lắm rồi (thtục): chết từ tám hoánh.
tám thơm, tên gọi chung một số thứ lúa cho gạo nhỏ hạt và thơm.
tám xoan," thứ lúa tám cho gạo hạt nhỏ  trắng và thơm."
tạm," t. 1 (dùng phụ cho đg.). (làm việc gì) chỉ trong một thời gian nào đó  khi có điều kiện thì sẽ có thay đổi. tạm thay làm giám đốc. tạm lánh đi nơi khác. hội nghị tạm hoãn. 2 thật ra chưa đạt yêu cầu như mong muốn  nhưng chấp nhận  coi là được. làm tạm đủ ăn. bài thơ nghe tạm được. công việc tạm gọi là ổn. ăn tạm cho đỡ đói. // láy: tàm tạm (ng. 2; ý mức độ thấp)."
tạm biệt, đgt. chia tay nhau với hi vọng sẽ gặp lại: tạm biệt quê hương lên đường đi chiến đấu  tạm biệt bạn bè.
tạm bợ, nói cảnh sống không ổn định.
tạm thời," t. chỉ có tính chất trong một thời gian ngắn trước mắt  không có tính chất lâu dài. biện pháp tạm thời. chỗ ở tạm thời. tạm thời chưa nói đến."
tạm trú, đgt. ở tạm một thời gian: đăng kí tạm trú  hộ khẩu tạm trú.
tạm ứng," đg. ứng trước  sẽ thanh toán sau. tạm ứng tiền công."
tạm ước, bản giao ước ký kết giữa hai bên để tạm thời hòa hoãn các cuộc xung đột.
tan," đg. 1 (chất rắn) hoà lẫn vào trong một chất lỏng làm thành một chất lỏng đồng tính. muối tan trong nước. quấy cho đường tan hết. 2 chuyển từ trạng thái rắn sang trạng thái lỏng. tuyết tan. 3 vỡ vụn ra thành mảnh nhỏ  không còn nguyên vẹn như trước. vỡ tan. tan như xác pháo. đập tan âm mưu (b.). 4 tản dần ra xung quanh để như biến mất dần đi và cuối cùng không còn tồn tại nữa. sương tan. cơn bão tan. 5 (kết hợp hạn chế). (hoạt động tập hợp đông người) kết thúc  số đông tản ra các ngả. tan học. tan cuộc họp. tan tầm*. cảnh chợ tan."
tan hoang," tt. tan nát  đổ vỡ hoàn toàn  gây cảm giác hoang vắng: nhà cửa tan hoang  làng bản tan hoang sau cơn bão."
tan nát," biến thành những mảnh vụn  không dùng được nữa ; tiêu tán : thành phố tan nát sau cơn động đất ; tiêu tan nát cả qũy."
tan rã," đg. bị rời ra từng mảng  không còn là một khối có tổ chức  có lực lượng nữa. hàng ngũ tan rã. hệ thống thuộc địa tan rã ra từng mảng."
tan tác," tt. tan rời ra mỗi nơi một mảnh  mỗi nơi một phần một cách hỗn loạn: đàn gà chạy tan tác mỗi con một nơi  giặc bị truy kích chạy tan tác vào rừng."
tan tành, vỡ nát tung ra : đập phá tan tành.
tan vỡ," đg. ở trạng thái như bị vỡ tan ra  hoàn toàn chẳng còn gì (thường nói về cái trừu tượng). hi vọng ấp ủ bấy lâu bị tan vỡ. hạnh phúc tan vỡ. tan vỡ như bọt xà phòng."
tàn," 1 dt. 1. đồ dùng để che trong đám rước  có cán và khung bọc tấm nhiễu hình tròn  xung quanh rủ xuống: tàn che lọng rước. 2. cành lá của cây xoè ra như cái tàn ở trên cao: tàn cây bàng  ngồi dưới tàn cây." " 2 i. tt. 1. (hoa) héo dần  sắp rụng: cánh hoa tàn. 2. (lửa) yếu dần  sắp tắt: bếp lửa tàn  lửa tàn dần. 3. ở vào giai đoạn cuối của sự tồn tại: hội sắp tàn  cuộc vui nào rồi cũng tàn. ii. dt. phần còn sót lại sau khi cháy: tàn hương  tàn thuốc lá  theo đóm ăn tàn (tng.)  tro tàn."
tàn ác," độc ác  không biết thương xót : thực dân tàn ác."
tàn bạo, t. độc ác và hung bạo. hành động khủng bố tàn bạo.
tàn binh, nh. tàn quân.
tàn canh," lúc gần hết đêm  gần sáng."
tàn dư, những cái còn sót lại : tàn dư của công xã nguyên thủy tại nông thôn.
tàn hương, nh. tàn nhang.
tàn khốc," độc ác  gây thiệt hại lớn : chiến tranh tàn khốc."
tàn lụi," đg. ở trạng thái tàn dần  lụi dần (nói khái quát). cỏ cây tàn lụi vì giá rét. hi vọng cứ tàn lụi dần."
tàn nhang," dt. bệnh ngoài da biểu hiện bằng những dát nhỏ tròn màu hung  màu nâu  xám  hồng  bằng phẳng  nhẵn  không có vảy  không thâm nhiễm  chủ yếu ở mặt  có thể ở cổ  vai  cánh tay  mu bàn tay  diễn biến theo mùa  giảm về mùa hè nhất là khi ra nắng  đôi khi tự khỏi."
tàn nhẫn, không một chút lòng thương : cư xử tàn nhẫn.
tàn phá, đg. phá hoại nặng nề trên phạm vi rộng. trận bão tàn phá mùa màng. nền kinh tế bị chiến tranh tàn phá.
tàn phế," tt. bị thương tật nặng  mất khả năng vận động  lao động bình thường: bị tàn phế do tai nạn lao động  một tấm thân tàn phế."
tàn quân, d. x. tàn binh.
tàn sát," đg. giết một cách dã man  cùng một lúc  hàng loạt người không có sức và phương tiện tự vệ : phát xít đức tàn sát toàn thể dân làng ô-ra-đua tại pháp năm 1944."
tàn tạ, đg. ở giai đoạn cuối của quá trình suy tàn. nhan sắc đã tàn tạ. thời kì tàn tạ của chế độ phong kiến.
tàn tật," tt. bị tật khiến cho mất khả năng hoạt động  lao động bình thường: người tàn tật  bị tàn tật bẩm sinh."
tàn tệ, nhẫn tâm và tệ bạc : cư xử tàn tệ.
tàn tích," d. dấu vết  vết tích của cái cũ còn sót lại. xoá bỏ tàn tích cũ."
tản, ph. rời nhau ra: chạy tản mỗi người một nơi.
tản bộ, đgt. đi bộ thong thả để dạo chơi: đi tản bộ dọc theo luỹ tre.
tản cư," rời nơi mình ở để  tránh nạn chiến tranh  trong thời kháng chiến chống pháp."
tản mạn," t. 1 ở tình trạng rời rạc  không có sự liên hệ với nhau  không tập trung. trình bày tản mạn  thiếu tập trung. những ý nghĩ tản mạn  không đâu vào đâu. 2 (id.). như tản mát. sách vở để tản mạn nhiều nơi."
tản mát, tt. rải rác mỗi nơi một ít: sách vở để tản mát nhiều chỗ  thu nhặt sắt vụn tản mát nhiều nơi.
tản thực vật," tên chung chỉ những thực vật thấp  thân chưa phân hóa thành thân  rễ và lá hẳn hoi."
tản văn, văn xuôi (cũ).
tán," 1 d. 1 tàn lớn. tán che kiệu. 2 vật có hình dáng như cái tán. tán đèn. 3 vòng sáng mờ nhạt nhiều màu sắc bao quanh mặt trời hay mặt trăng do sự khúc xạ và phản chiếu ánh sáng qua màn mây. trăng quầng thì hạn  trăng tán thì mưa (tng.). 4 bộ lá của cây  tạo thành vòm lớn  có hình giống cái tán. cây thông có tán hình tháp. tán lá. tán rừng. hàng chè rộng tán. 5 kiểu cụm hoa có các nhánh cùng xuất phát từ một điểm chung trên trục chính  trông như cái tán. cây mùi có hoa tán. cuống tán." " 2 d. thể văn cổ  nội dung ca ngợi công đức  sự nghiệp một cá nhân nào đó." " 3 đg. (kng.). 1 nói với nhau những chuyện linh tinh  không đâu vào đâu  cốt để cho vui. ngồi tán chuyện. tán hết chuyện này đến chuyện khác. tán láo. 2 nói thêm thắt vào. có một tán thành năm. tán rộng ra  viết thành một bài báo. 3 nói khéo  nói hay cho người ta thích  chứ không thật lòng  cốt để tranh thủ  lợi dụng. tán gái. tán mãi mới vay được tiền."  4 đg. đập bẹt đầu đinh ra để cho bám giữ chặt. tán rivê. đinh tán*.  5 i đg. nghiền cho nhỏ vụn ra. tán thuốc.  ii d. (id.). thuốc đông y ở dạng bột; thuốc bột. cao đơn hoàn *.
tán dóc, cg. tán gẫu. nói liên miên những chuyện không có nghĩa lý gì (thtục).
tán dương, khen ngợi.
tán đồng, tỏ ra đồng ý.
tán gẫu, nh. tán dóc.
tán loạn," tt. (số đông) chạy lung tung  hỗn loạn ra các phía  do quá hoảng sợ: quân địch chạy tán loạn  lũ chuột vỡ tổ chạy tán loạn."
tán sắc, (lý) phân tích một ánh sáng phức tạp ra những ánh sáng đơn giản.
tán thành, đồng ý để làm một việc gì : tán thành một chủ trương.
tán thưởng," đg. tỏ thái độ đồng tình  khen ngợi. vỗ tay tán thưởng. ý kiến được nhiều người tán thưởng."
tán tỉnh," đgt.  khng. làm cho người khác xiêu lòng  nghe theo mình bằng những lời nói ngon ngọt  nhằm mục đích riêng: bám theo các cô gái để tán tỉnh ve vãn  nó tán tỉnh mãi mà vẫn không ăn nhằm gì."
tán tụng, khen và ca ngợi : tán tụng công đức.
tang, 1 d. thân hoặc thành bầu cộng hưởng của trống. trống thủng còn tang (tng.). " 2 d. (kết hợp hạn chế). vật làm chứng cho việc làm sai trái  phi pháp. đốt đi cho mất tang." " 3 d. 1 sự đau buồn có người thân mới chết. nhà đang có tang. 2 (dùng hạn chế trong một số tổ hợp). lễ chôn cất người chết. đám tang*. lễ tang. 3 (kết hợp hạn chế). dấu hiệu (thường ở áo  mũ  đầu  theo phong tục) để tỏ lòng thương tiếc người mới chết. đeo băng tang. đội khăn tang. để tang*. 4 thời gian để tang. chưa hết tang mẹ. mãn tang." " 4 d. (kng.). loại  hạng người hoặc vật (hàm ý không coi trọng). cái tang thuốc này hút nặng lắm. tang ấy thì biết làm ăn gì."  5 d. tỉ số của sin của một góc với cosin của góc ấy.
tang bồng, cg. tang bồng hồ thỉ. nói chí làm trai (cũ): chí tang bồng. tang bồng hồ thỉ. nh. tang bồng.
tang chế," dt. phép tắc  quy tắc để tang: tang chế còn nhiều điều phiền phức."
tang chứng, vật hoặc người làm chứng.
tang gia, nhà có tang.
tang hải, sự đời biến đổi (cũ).
tang lễ, d. (trtr.). các nghi lễ chôn cất người chết (nói tổng quát); lễ tang. tang lễ được cử hành trọng thể.
tang phục," dt. quần áo tang: bây giờ kịp rước thợ may  sắm đồ tang phục nội ngày cho xong (lục vân tiên)."
tang sự, việc tang.
tang thương, 1. d. cuộc đời biến đổi (cũ). 2. t. khổ sở tiều tụy : quần áo rách rưới trông tang thương quá !
tang tích, d. (id.). dấu vết còn để lại của hành động phạm pháp. lau sạch những vết máu để mất tang tích.
tang tóc, tt. đau buồn thương xót vì có người chết: những ngày tang tóc  cảnh đau thương tang tóc do chiến tranh gây nên.
tang vật, vật làm chứng.
tàng, t. cũ kỹ: áo tàng. 2. tồi: tiểu thuyết tàng.
tàng hình," đg. dùng phép lạ tự làm cho mình như biến mất đi  không ai có thể nhìn thấy được."
tàng tàng," 1 tt. 1. ngà ngà say: tàng tàng chén cúc dở say (truyện kiều). 2. hơi gàn  ngang ngang." " 2 tt.  khng. (đồ dùng) quá cũ vì đã sử dụng một thời gian khá lâu: chiếc xe đạp tàng tàng." " 3 tt. (tính người) hơi gàn dở: tính tàng tàng  ăn nói dớ dẩn."
tàng trữ, cất giấu cẩn thận : tàng trữ sách quí.
tảng," 1 d. 1 khối chất rắn tương đối lớn. tảng đá. băng trôi cả tảng. 2 (thường nói đá tảng). hòn đá to đẽo thành hình khối đều  dùng kê chân cột nhà."  2 đg. (kng.). giả tảng (nói tắt). tảng như không biết.
tảng lờ," đgt. vờ như không biết gì  không để tâm chú ý đến: tảng lờ như không nghe thấy."
tảng sáng," bắt đầu buổi sáng  lúc đã sáng rõ."
táng, đg. chôn cất người chết.
táng tận lương tâm, mất hết lương tâm.
tạng," d. 1 (id.). x. lục phủ ngũ tạng. 2 tính chất cơ thể của mỗi người. tạng người khoẻ. người tạng gầy. 3 (kng.). sở trường  sở thích riêng của mỗi người (nói tổng quát). mỗi người viết văn đều có cái tạng riêng của mình."
tanh, d. vòng dây sắt trong mép lốp xe : lốp đứt tanh.  t. có mùi như mùi cá sống.
tanh bành," t. ở tình trạng các thứ bị mở tung  xáo tung cả ra  trông ngổn ngang  bừa bãi. gà bới tanh bành bếp núc. mở tanh bành. phá tanh bành. nhà cửa tanh bành."
tanh hôi, nh. hôi tanh.
tanh tách," tiếng kêu thanh  ngắn và giòn: đồng hồ chạy tanh tách."
tanh tưởi, tanh nói chung.
tánh, d. nh. tính.
tạnh," đg. (mưa  gió) ngừng hoặc dứt hẳn. đã tạnh mưa. trời quang mây tạnh. tạnh gió."
tạnh ráo," tt. khô ráo  không còn mưa gió  lầy lội nữa: trời tạnh ráo  những ngày tạnh ráo."
tao, đ. từ dùng để tự xưng với người dưới hoặc người ngang hàng thân với mình : thằng kia lại đây tao bảo ! " d. lượt  lần : đã mấy tao xơ xác vì cờ bạc."
tao đàn," d. (cũ). nhóm  hội các nhà thơ."
tao khang," vợ lấy từ thuở còn nghèo hèn (cũ): mặn tình cát lũy  nhạt tình tao khang (k)."
tao loạn, nh. loạn lạc.
tao ngộ, đgt. gặp gỡ tình cờ: duyên tao ngộ.
tao nhã, thanh cao lịch sự : cử chỉ tao nhã.
tao nhân," nhà thơ  văn thời phong kiến. tao nhân mặc khách. các nhà văn thơ (cũ)."
tao phùng, gặp gỡ.
tào lao," t. (lời nói  câu chuyện) không có nội dung gì đứng đắn  chỉ nói ra cho có chuyện  cho vui. chuyện tào lao. tán tào lao dăm ba câu. chỉ hứa tào lao."
tào phở, thức ăn phụ làm bằng sữa đậu nành chế cho đông lại và chan nước đường.
tảo," 1 dt. thực vật đơn bào hoặc đa bào sống hầu hết ở nước  tế bào có nhân điển hình và có chất diệp lục: rong tảo." " 2 đgt.  khng. kiếm ra được bằng cách chạy vạy xoay xở: tảo cái ăn."
tảo hôn," lấy vợ lấy chồng quá sớm  vào lúc vị thành niên."
tảo mộ, dọn sạch cỏ trên một ngôi mộ.
tảo tần, nh. tần tảo.
táo," 1 d. 1 tên gọi chung một số cây có quả tròn  da nhẵn  thịt mềm  ăn được  như táo tây  táo ta  táo tàu. 2 táo ta."  2 t. (kng.). táo bón (nói tắt). đi ngoài bị táo.
táo bạo," tt. mạnh bạo  cả gan  bất chấp mọi nguy hiểm: hành động táo bạo  ý nghĩ táo bạo."
táo bón, bệnh đi đại tiện ít và khó khăn.
táo quân, d. cg. ông táo. 1. vị thần cai quản bếp núc. 2. những hòn đất nặn để kê nồi lên mà đun.
táo ta," loài cây quả tròn  da nhẵn  thịt đính vào hạt  vị chua mát."
táo tác, t. nhớn nhác và hỗn loạn. đàn gà chạy táo tác.
táo tàu," loài cây to gần giống với táo ta  quả to hơn  thường phơi khô làm vị thuốc."
táo tây," loài cây cùng họ với đào  lê  quả tròn to bằng quả cam  da nhẵn màu đỏ hoặc vàng  thịt mềm  thơm  vị ngọt."
táo tợn, liều lĩnh.
tạo," 1 dt. chức đứng đầu và cai quản một bản ở vùng dân tộc thái  trước cách mạng tháng tám." " 2 i. đgt. làm ra: con người tạo ra mọi thứ của cải vật chất. ii. dt.  x. con tạo."
tạo hình," nói nghệ thuật biểu hiện bằng cách ghi lại  tạo nên những hình thể với những bức họa  pho tượng... : nghệ thật tạo hình."
tạo lập," đgt. tạo ra  gây dựng nên: tạo lập cơ nghiệp."
tạo vật, nh. tạo hóa.
táp nham, hỗn độn và không chu đáo: đồ đạc táp nham; mâm cơm táp nham.
tạp," tt. có nhiều thứ  nhiều loại lẫn lộn trong đó: mua một mớ cá tạp  ăn tạp  pha tạp."
tạp âm, những tiếng động có hại cho các âm thanh phát bằng sóng vô tuyến điện.
tạp chất, chất phụ kết vào chất chính : quặng sắt này có nhiều tạp chất.
tạp chí," d. xuất bản phẩm định kì  có tính chất chuyên ngành  đăng nhiều bài do nhiều người viết  đóng thành tập  thường có khổ nhỏ hơn báo."
tạp chủng, giống lai.
tạp dịch, công việc làm không công cho bọn vua quan thời phong kiến.
tạp hôn," nói chế độ hôn nhân trong thời đại nguyên thủy  mọi người đàn ông và mọi người đàn bà giao hợp bừa bãi với nhau."
tạp nhạp," tt. linh tinh  vụn vặt và ít có giá trị: một thùng đồ gồm toàn những thứ tạp nhạp  bán đủ thứ tạp nhạp."
tạp vụ, việc vặt.
tát, 1 đg. (hoặc d.). đánh vào mặt bằng bàn tay mở. tát đánh bốp vào mặt. cho mấy cái tát. tát tai*. " 2 đg. đưa chuyển bớt nước từ nơi nọ sang nơi kia  thường bằng gàu. tát nước chống hạn. tát ao bắt cá. mắng như tát nước (vào mặt)."
tát tai, cg. tạt tai. tát vào phía sau vành tai.
tạt," đgt. 1. hắt mạnh lệch theo hướng khác khi đang dịch chuyển thẳng: mưa tạt vào nhà  lửa tạt vào mặt  song song đôi cửa then gài  dẫu mưa có tạt tạt ngoài mái hiên (cd.). 2. ghé vào  rẽ ngang vào trên đường đi: tạt về thăm nhà  cho xe tạt vào ngõ."
tàu, 1 d. lá to và có cuống dài của một số loài cây. tàu chuối. tàu dừa. xanh như tàu lá.  2 d. tên gọi chung các phương tiện vận tải lớn và hoạt động bằng máy móc phức tạp. tàu thuỷ*. bến tàu*. đường tàu. tàu vũ trụ*. " 3 d. máng đựng thức ăn trong chuồng ngựa; cũng dùng để gọi chuồng ngựa. ngựa vục mõm ăn thóc trong tàu. một con ngựa đau  cả tàu không ăn cỏ (tng.)."  4 t. có nguồn gốc trung quốc; theo kiểu trung quốc. chè tàu*. mực tàu*. (thịt) kho tàu*.
tàu bay, x. máy bay. " loài cây nhỏ thuộc họ cúc  mọc dại  lá có vị thơm  ăn được."
tàu bè, tàu chạy dưới nước nói chung.
tàu biển, tàu chạy đường biển.
tàu chiến, dt. tàu chiến đấu và tàu chuyên dùng của hải quân nói chung: bắn cháy tàu chiến của địch.
tàu chợ," d. (kng.). xe lửa chở khách và hàng hoá  đỗ ở hầu hết các ga dọc đường."
tàu cuốc," dt. tàu chuyên dùng vào việc nạo vét lòng sông  cửa biển."
tàu điện," xe có động cơ điện chạy trên đường ray  chở khách trong thành phố."
tàu ngầm, d. tàu biển có thể chạy dưới mặt nước.
tàu sân bay," dt. tàu chiến nổi dùng làm căn cứ không quân  được trang bị phương tiện cho máy bay cất  hạ cánh  nhà chứa máy bay...  tốc độ 35 hải lí/giờ  chở được 90-100 máy bay."
tàu vét," chuyến xe lửa cuối cùng trong ngày  thường ghé tất cả các ga."
táu," d. loài cây lớn cùng họ với kiền kiền  gỗ quí  cứng  màu nâu nhạt  thường dùng để làm nhà."
tay," d. 1 bộ phận phía trên của cơ thể người  từ vai đến các ngón  dùng để cầm  nắm; thường được coi là biểu tượng của lao động cụ thể của con người. cánh tay*. túi xách tay. tay làm hàm nhai* (tng.). nhanh tay lên! nghỉ tay ăn cơm. 2 chi trước hay xúc tu của một số động vật  thường có khả năng cầm  nắm đơn giản. tay vượn. tay gấu. tay bạch tuộc. 3 (dùng hạn chế trong một số tổ hợp). tay của con người  coi là biểu tượng của hoạt động tham gia vào một việc gì. giúp một tay. nhúng tay* (vào việc người khác). (tác phẩm) đầu tay*. 4 (dùng hạn chế trong một số tổ hợp). tay của con người  coi là biểu tượng của khả năng  trình độ nghề nghiệp  hay khả năng hành động nói chung. tay nghề*. non tay*. (cho) biết tay*. 5 tay của con người  coi là biểu tượng của quyền sử dụng  định đoạt. chính quyền về tay nhân dân. sa vào tay bọn cướp. có đủ phương tiện trong tay. 6 (kng.). từ dùng để chỉ con người  về mặt có khả năng hoạt động nào đó (thường hàm ý chê). tay anh chị. một tay không vừa. tay ấy khá đấy. 7 (kng.; dùng trước một số d. chỉ công cụ). người giỏi về một môn  một nghề nào đó. tay búa thạo. tiểu đội có ba tay súng giỏi. 8 (dùng trước một số d. số lượng). bên tham gia vào một việc nào đó  trong quan hệ ưgiữa các bên với nhau. hội nghị tay tư. tay đôi*. 9 bộ phận của vật  tương ứng với tay hay có hình dáng  chức năng như cái tay. vịn vào tay ghế. tay đòn."
tay áo, dt. phần của áo che cánh tay: xắn tay áo  cài khuy tay áo.
tay ba," ba người với nhau  ba đơn vị: thảo luận tay ba; hội nghị tay ba."
tay chân, người hầu hạ tin cẩn (cũ).
tay chơi, d. người hay tìm và hưởng những thú vui hư hỏng.
tay đẫy, nh. tay nải.
tay đôi," hai người với nhau  hai đơn vị với nhau: cãi nhau tay đôi."
tay lái," bộ phận điều khiển hướng đi của thuyền  tàu  xe."
tay nải," d. túi vải có quai đeo  dùng đựng đồ mang đi đường. buộc lại tay nải. đeo tay nải."
tay ngang," tt. không phải chuyên nghề  chỉ có tính nghiệp dư: thợ tay ngang mà khá ra phết."
tay nghề, d. khả năng nghề nghiệp.
tay quay, bộ phận của một cái máy chịu tác dụng của lực làm quay máy.
tay sai, d. kẻ chịu cho kẻ khác sai khiến làm những việc phi nghĩa. làm tay sai cho giặc.
tay thước," thanh gỗ vuông dài độ một sải  dùng làm vũ khí"
tay trắng," d. tình trạng không có chút vốn liếng  của cải gì. từ tay trắng mà làm nên. tay trắng vẫn hoàn tay trắng."
tay trên, trước người khác để tranh lấy : phỗng tay trên.
tay trong," d. (kng.). người ở bên trong một tổ chức nào đó mà giúp đỡ cho người bên ngoài  trong quan hệ với người bên ngoài ấy. nhờ có tay trong cho biết tình hình."
tay vịn," dt. bộ phận để vịn khi lên xuống  qua lại: tay vịn cầu thang  tay vịn bao lơn."
tày, t. không nhọn : gậy tày.  t. bằng : yêu thì yêu vậy chẳng tày trưởng nam (cd) ; tội tày đình.
tày đình," t. (kng.). lớn lắm  có thể có hậu quả rất nghiêm trọng. chuyện tày đình. tội tày đình."
tày trời," tt. hết sức lớn  gây nên những hậu quả nặng nề  không sao lường được: tội ác tày trời."
táy máy, 1. cg. mó máy. đg. sờ mó luôn tay để nghịch ngợm hay vì tò mò. 2. cg. tháy máy. t. có tính ăn cắp vặt.
tắc," đg. ở tình trạng có cái gì đó làm mắc lại  làm cho không lưu thông được. rác rưởi làm tắc cống. đường tắc nghẽn. công việc tắc ở khâu nào phải gỡ khâu ấy."
tắc kè," dt. con vật giống như thằn lằn nhưng to hơn  thường sống trên cây to  có tiếng kêu ""tắc kè""  thường được ngâm rượu dùng làm thuốc: rượu tắc kè."
tắc lưỡi," cg. tặc lưỡi. bật lưỡi thành tiếng kêu để tỏ ý bực mình  chê bai..."
tắc nghẽn," bị mắc  không qua được : đường tắc nghẽn."
tắc tị," tắc hẳn  không thông: ống xì đồng tắc tị; cống tắc tị  nước ứ lại."
tắc trách," t. (làm việc gì) chỉ cốt cho xong  không chú ý đến kết quả  do thiếu tinh thần trách nhiệm. làm ăn tắc trách. thái độ tắc trách."
tắc-xi, ô-tô con chở khách trong thành phố.
tặc lưỡi, nh. tắc lưỡi.
tăm, d. 1. bọt nhỏ từ trong nước nổi lên. 2. cg. tăm hơi. tin tức về một người : đi biệt tăm. " d. que nhỏ bằng tre  gỗ dùng để xỉa răng."
tăm hơi," d. (thường dùng có kèm ý phủ định). dấu hiệu nhờ đó có thể biết về sự có mặt của một người nào hoặc một cái gì đó đang tìm kiếm  mong đợi (nói khái quát). hẹn đến  mà chờ mãi chẳng thấy tăm hơi. bặt tăm hơi."
tăm tắp, nói cử động hết sức đều nhau: bước đều tăm tắp
tăm tích, dt. tin tức hay dấu vết để lại của một đối tượng nào đó: đi biệt tăm tích  tìm mãi chẳng thấy tăm tích đâu.
tăm tiếng, nh. tiếng tăm.
tằm," d. sâu của một loài bướm  ăn lá dâu  nhả ra tơ."
tắm," đg. 1 giội nước lên người hoặc ngâm mình trong nước cho sạch sẽ  mát mẻ hoặc để chữa bệnh. ăn no tắm mát. tắm biển. tắm suối nước nóng. tắm cho em bé. làng quê tắm trong ánh trăng (b.). 2 phơi mình dưới ánh nắng hoặc làm cho toàn thân chịu tác động của một loại tia sáng (theo phương pháp vật lí) để chữa bệnh. tắm nắng. tắm điện. 3 làm cho đồ vàng bạc sáng bóng lại bằng cách nhúng trong một loại nước chua. tắm vàng. tắm đôi hoa tai."
tắm giặt, đgt. tắm và giặt giũ cho sạch nói chung: nghỉ ngơi một chút rồi tắm giặt cho sạch sẽ.
tắm gội, đg. 1. tắm và gội đầu 2. được hưởng ân huệ từ trên ban xuống.
tắm rửa, đg. tắm cho sạch (nói khái quát).
tắm táp, tắm nói chung.
tằn tiện," tt. rất dè sẻn  hạn chế việc chi dùng đến mức thấp nhất: đồng lương ít ỏi  tằn tiện lắm mới đủ ăn  ăn tiêu tằn tiện  sống tằn tiện."
tăng, đg. thêm lên hơn trước : dân số tăng; tăng năng suất.
tăng cường," đg. làm cho mạnh thêm  nhiều thêm. tăng cường lực lượng. đê đập được tăng cường để chống bão."
tăng gia," ""'tăng gia sản xuất"" nói tắt: tăng gia được hai trăm gốc sắn. tăng gia sản xuất. làm cho sản xuất tăng thêm (thường dùng để chỉ việc chăn nuôi trồng trọt thêm cho có thêm thực phẩm)."
tăng lữ, dt. những người tu hành theo một tôn giáo nói chung: tầng lớp tăng lữ.
tăng ni," d. các nhà sư  nam và nữ (nói tổng quát). các tăng ni  phật tử."
tăng tiến, thêm lên và tiến tới: học lực mỗi ngày một tăng tiến.
tăng viện, giúp đỡ nhiều thêm.
tằng hắng, (đph) x. đằng hắng.
tằng tịu, đgt. có quan hệ nam nữ không chính đáng: tằng tịu với vợ người khác.
tằng tổ," cụ  người đẻ ra ông nội."
tặng, đg. cho để tỏ lòng quý mến.
tặng phẩm, d. vật dùng để tặng. mua tặng phẩm mừng đám cưới. một tặng phẩm quý giá.
tặng thưởng," đgt. tặng để khen ngợi về thành tích  công lao của cá nhân hay tập thể: được nhà nước tặng thưởng huân chương lao động  tặng thưởng giấy khen cho các em học sinh giỏi."
tắp," đg. ghé  giạt. tắp vào nhà; thuyền gặp bão tắp vào bờ."
tắt, i. đg. 1. thôi cháy : lửa tắt. 2. làm cho thôi cháy : tắt đèn. ii.t. ngừng hẳn lại : tắt gió ; tắt thở : tắt máy. " ph. theo đường ngắn hơn  lối nhanh hơn : đi tắt; viết tắt."
tắt hơi, đg. (id.). như tắt thở.
tắt kinh, đgt. ngừng kinh nguyệt trong giai đoạn bình thường vẫn có.
tắt mắt, hay ăn cắp vặt.
tắt nghỉ, nh. tắt hơi.
tắt thở, nh. tắt hơi.
tấc," d. 1 đơn vị cũ đo độ dài  bằng một phần mười thước mộc (0 0425 mét) hoặc bằng một phần mười thước đo vải (0 0645 mét). 2 đơn vị cũ đo diện tích ruộng đất  bằng một phần mười thước  tức bằng 2 4 mét vuông (tấc bắc bộ)  hoặc 3 3 mét vuông (tấc trung bộ). tấc đất  tấc vàng (tng.). 3 tên gọi thông thường của decimet. 4 (cũ; vch.; dùng hạn chế trong một số tổ hợp). tấm lòng (thường dùng với ý khiêm nhường). tấc lòng. tấc riêng (tấm lòng riêng). tấc thành (tấm lòng thành)."
tâm, dt. điểm ở giữa: tâm đường tròn.
tâm bệnh, bệnh do buồn bực lo nghĩ mà sinh ra.
tâm can," lòng dạ  đáy lòng."
tâm đắc," đg. 1 hiểu được sâu sắc  nên đã thu nhận được. đọc quyển sách  tâm đắc nhiều điều. điều tâm đắc nhất. 2 hiểu lòng nhau  thích thú  thấy rất hợp với nhau. một già một trẻ  mà rất tâm đắc. chuyện trò với nhau rất tâm đắc. bạn tâm đắc."
tâm đầu ý hợp, hợp nhau về tình cảm và lý trí.
tâm địa, dt. lòng dạ hiểm sâu: không có tâm địa gì  tâm địa độc ác.
tâm giao, thân mật : bạn tâm giao.
tâm hồn," d. ý nghĩ và tình cảm  làm thành đời sống nội tâm  thế giới bên trong của con người (nói tổng quát). tâm hồn trong trắng của trẻ thơ. có tâm hồn nghệ sĩ. một tâm hồn nồng cháy. để hết tâm hồn vào."
tâm huyết," rất thành thực  xuất phát từ đáy lòng: lời tâm huyết."
tâm khảm, chỗ sâu xa trong lòng: ghi những kỷ niệm vào tâm khảm.
tâm linh," dt. 1. khả năng cảm nhận  đoán định trước các biến cố xảy ra với mình  theo duy tâm: tâm linh nhạy cảm. 2. tâm hồn  tinh thần: tâm linh trong sáng."
tâm lực, năng lực và ý chí: mang hết tâm lực ra làm việc.
tâm lý," d. 1. hoạt động tình cảm  lý trí  nghị lực. 2. tình hình lòng người : nói đúng tâm lý."
tâm lý học, khoa học nghiên cứu tâm lý.
tâm não, d. như tâm trí. khắc sâu vào tâm não.
tâm ngẩm, lầm lỳ ít nói: trông tâm ngẩm mà tinh đáo để.
tâm nhĩ, dt. mỗi buồng trên của quả tim.
tâm niệm," cg. tâm tâm niệm niệm. nghĩ tới luôn luôn  tự nhắc mình."
tâm phúc," rất thân  có thể tin cậy được : người tâm phúc."
tâm phục, phục một cách chân thành.
tâm sự," i d. nỗi niềm riêng tư  sâu kín (nói khái quát). thổ lộ tâm sự. niềm tâm sự. bài thơ phản ánh tâm sự của tác giả."  ii đg. nói chuyện  với nhau. tâm sự về chuyện gia đình.
tâm tâm niệm niệm, nh. tâm niệm.
tâm thần, d. 1. tâm trí và tinh thần : tâm thần bất định. 2. x. bệnh tâm thần.
tâm thất," d. phần ngăn dưới của quả tim  có chức năng co bóp  chuyển máu từ tim tới các cơ quan trong cơ thể."
tâm tình," i. dt. tình cảm riêng tư  thầm kín của mỗi một con người: thổ lộ tâm tình  câu chuyện tâm tình. ii. tt. thân thiết đến mức có thể thổ lộ cho nhau biết những tình cảm riêng tư  thầm kín: người bạn tâm tình."
tâm tính, tính nết riêng của người ta.
tâm trạng," d. trạng thái tâm lí  tình cảm. tâm trạng vui vẻ  phấn chấn. tâm trạng sảng khoái lúc ban mai. có tâm trạng hoài nghi  chán nản của kẻ liên tiếp bị thất bại."
tâm trí," dt. lòng dạ và đầu óc  tình cảm và suy nghĩ của con người: dồn hết tâm trí vào công việc  tâm trí rối bời."
tâm tư, điều suy nghĩ ở trong lòng.
tầm," 1 d. 1 khoảng cách giới hạn phạm vi có hiệu lực của một hoạt động nào đó. cao quá tầm tay  với không tới. tầm nhìn xa*. 2 độ  cỡ  thường ở mức coi là chuẩn hoặc mức tương đối cao. cao như thế là vừa tầm. tầm quan trọng của vấn đề. một tác phẩm ngang tầm thời đại." " 2 d. thời gian làm việc hằng ngày theo quy định  ở công sở  nhà máy. nghỉ giữa tầm. kíp công nhân đổi tầm (đổi ca). thông tầm*. tan tầm*."  3 (cũ). x. tìm.
tầm bậy," tt.  khng. bậy bạ  càn rỡ và vớ vẩn: ăn nói tầm bậy  tầm bậy tầm bạ."
tầm chương trích cú, nói cách học không chú ý đến nội dung mà chỉ cóp nhặt những câu sáo (cũ).
tầm gửi," loài cây có diệp lục  lá màu lục sẫm  sống bám ký sinh trên cành các cây khác."
tầm phào," tt.  khng. vu vơ  không thực chất hoặc không có mục đích gì: chuyện tầm phào  ăn nói tầm phào."
tầm phơ, không có mục đích gì: chuyện tầm phơ.
tầm sét," vũ khí và công cụ sản xuất của người nguyên thủy  hình cái búa."
tầm tã, nói mưa lâu và nặng hạt. ngb. đầm đìa : giọt châu tầm tã tuôn mưa (k).
tầm tầm, nơi bán đấu giá những vật bị tịch thu hoặc gửi bán (cũ).
tầm thước, nói khổ người vừa phải: vóc người tầm thước.
tầm thường," t. 1 hết sức thường  không có gì đặc sắc (hàm ý chê). thị hiếu tầm thường. một người bình thường  nhưng không tầm thường. 2 (cũ). bình thường  không có gì đặc sắc. việc tầm thường hằng ngày."
tầm vóc," dt. 1. vóc dáng hình thể: tầm vóc bình thường  tầm vóc cao lớn. 2. tầm cỡ  quy mô: một công trình có tầm vóc quốc gia."
tầm vông," loài tre nhỏ không có gai  gióng dài  ruột đặc  thường dùng làm gậy."
tầm xích," d. gậy của nhà sư dùng làm lễ  đầu có vòng bằng đồng  treo lá phướn nhỏ."
tầm xuân," dt. cây mọc hoang  cùng họ với hoa hồng: nụ tầm xuân nở hoa xanh biếc  em có chồng rồi  anh tiếc lắm sao (cd.)."
tẩm, đg. làm cho một chất lỏng thấm vào : tẩm rượu.
tẩm bổ, đg. làm tăng thêm sức khoẻ cho cơ thể bằng các thức ăn có nhiều chất dinh dưỡng hoặc thuốc bổ. tẩm bổ cho người chóng lại sức. ăn uống tẩm bổ.
tẩm quất," đgt. đấm bóp  xoa bóp các cơ bắp  chống mỏi nhức (người làm các động tác này thường là nam giới)."
tấm, d. mảnh gạo vỡ nhỏ ra vì giã.  1. từ đặt trước tên các vật mỏng và dài : tấm ván ; tấm lụa. 2. từ đặt trước một số danh từ để chỉ đơn vị hoặc một số danh từ trừu tượng : tấm áo ; tấm lòng.
tấm bé," d. (kết hợp hạn chế  không dùng làm chủ ngữ). tuổi thơ  tuổi nhỏ. mồ côi từ tấm bé."
tấm tắc, nói nhắc lại nhiều lần để tỏ sự khâm phục: tấm tắc khen hay.
tấm tức, bực bội lâu trong lòng: dạ này tấm tức với người quyền gian (nhđm).
tân, t. nói người con trai hay con gái chưa giao hợp lần nào.  d. ngôi thứ tám trong thập can.
tân binh, dt. lính mới nhập ngũ: huấn luyện tân binh.
tân hôn, nói đôi vợ chồng mới cưới.
tân khoa, người mới thi đỗ (cũ).
tân khổ," cay đắng  khổ sở: mùi tục lụy lưỡi lê tân khổ (cgo)."
tân kỳ," 1 (huyện) huyện thuộc tỉnh nghệ an. diện tích 708 5km2. số dân 123.900 (1997)  gồm các dân tộc: kinh  thổ. địa hình đồi thấp  xen kẽ núi thấp phu loi (829m)  đất laterit đỏ vàng đồi núi. sông con chảy qua. đường 15 chạy qua. huyện trước đây thuộc tỉnh nghệ an  thuộc tỉnh nghệ tĩnh (1975-1991)  từ 20-6-1991 trở lại tỉnh nghệ an  gồm 1 thị trấn (tân kỳ) huyện lị  20 xã." " 2 (thị trấn) h. tân kỳ  t. nghệ an." " 3 (xã) h. tứ kỳ  t. hải dương."
tân lang, người mới cưới vợ (cũ).
tân ngữ, d. (cũ). bổ ngữ.
tân thời," tt.  cũ theo kiểu mới  mốt mới  đang được nhiều người ưa chuộng (thường nói về cách ăn mặc  quần áo): ăn mặc rất tân thời."
tân tiến, tiến bộ và theo những cái mới.
tân toan," cay chua  khổ sở trong đời sống: bõ khi ly biệt  bõ ngày tân toan (phan trần)."
tân xuân, đầu mùa xuân.
tần, đg. hấp cách thủy cho chín dừ: tần vịt với nấm hương.
tần ngần, đg. tỏ ra còn đang mải nghĩ ngợi chưa biết nên làm gì hoặc nên quyết định như thế nào. hai người nhìn nhau tần ngần trong giây lát. đứng tần ngần hồi lâu mới bỏ đi. vẻ mặt tần ngần.
tần phiền," quấy rầy  làm phiền nhiễu: không dám tần phiền bè bạn."
tần số, dt. số chu kì trong một giây của một chuyển động tuần hoàn (đơn vị đo là héc - hz).
tần tảo," cg. tảo tần. nói người đàn bà chăm chỉ làm lụng  thu vén việc nhà : tần tảo nuôi con."
tẩn," đg. biến âm của ""tấn"" (thtục): tẩn cho một mẻ."
tẩn mẩn," t. (làm việc gì) quá tỉ mỉ  vụn vặt  như không còn có ý thức về thời gian. tẩn mẩn xếp lại các tờ báo cũ. dặn dò tẩn mẩn. ngồi tẩn mẩn gọt bút chì."
tấn," 1 dt. 1. đơn vị đo khối lượng bằng 1000 ki-lô-gam: năng suất 10 tấn lúa một héc-ta. 2. đơn vị đo dung tích của tàu bè bằng 2 8317 mét khối. 3. đơn vị đo lượng có thể chở được của tàu bè bằng 1 1327 mét khối."  2 dt. lớp có tính cao trào ở mỗi vở diễn sân khấu: tấn tuồng sơn hậu  tấn bi kịch. " 3 dt. thế võ  đứng chùng và dồn lực xuống hai chân cho vững: thế xuống tấn."
tấn công, đg. 1 . đánh trước vào quân địch. 2. tác động trước để dồn đối phương vào thế ít nhiều bị động : tấn công ngoại giao.
tấn phong, đg. (trtr.). phong (chức vị vào loại cao nhất). lễ tấn phong hoàng hậu.
tận, lt. ở giới hạn cuối cùng: ra đón tận cửa.
tận cùng, chỗ cuối. tận cùng bằng. có phần cuối là.
tận dụng," đg. sử dụng đến hết mọi khả năng có được  không bỏ phí. tận dụng thời gian để làm việc. tận dụng thức ăn thừa cho chăn nuôi."
tận hưởng," đgt. hưởng cho bằng hết  thường là cảm giác sung sướng có được: tận hưởng những giây phút sung sướng  hạnh phúc  tận hưởng cảnh đẹp sơn thuỷ."
tận lực, hết sức : làm việc tận lực.
tận số," nói vận mệnh đã hết  đã đến ngày chết: bọn bán nước đến ngày tận số."
tận tâm, t. bằng tất cả tấm lòng; hết lòng. tận tâm cứu chữa người bệnh.
tận thế," tt. (ngày) tận cùng của thế giới  theo quan niệm của một số tôn giáo."
tận thiện tận mỹ," hết sức tốt  hết sức đẹp."
tận tình, ph. 1. với tất cả tình nghĩa : ăn ở tận tình. 2. với tất cả sức lực : đội ta thi đấu tận tình với đội bạn.
tâng, đg. nh. tâng bốc: tâng nhau lên.
tâng bốc," tt. nói tốt  nói hay quá mức để đề cao một người ngay trước mặt người đó: tâng bốc thủ trưởng quá lời  tâng bốc lên tận mây xanh."
tâng công, nịnh nọt hoặc tỏ ra bộ tích cực để lấy công: mách tin y cũng liệu bài tâng công (k).
tầng, d. cg. từng. 1. loại buồng có chung một sân : tầng gác ; tầng dưới ; nhà ba tầng. 2. các lớp trên dưới khác nhau của một vật : tầng mây. 3. lớp lộ thiên của một mỏ than. 4. độ cao so với mặt đất : máy bay địch bay ở tầng nào cũng bị bắn rơi.
tầng lớp," d. tập hợp người thuộc một hoặc nhiều giai cấp trong xã hội  có địa vị kinh tế  xã hội và những lợi ích như nhau. tầng lớp lao động. tầng lớp trí thức."
tấp nập," tt. có nhiều người qua lại  hoạt động không ngớt: phố xá tấp nập  tàu xe qua lại tấp nập."
tấp tểnh," 1. đg. rắp tâm: học chưa thuộc đã tấp tểnh đi chơi. 2. t. vui ngầm  hí hửng: lòng riêng tấp tểnh mừng thầm (k)."
tập," d. 1. chồng giấy cùng loại : tập báo ; tập ảnh. 2. một trong những xếp giấy đóng lại thành sách. 3. (đph). nh. vở. 4. sách mỏng : chuyện thiếu nhi đóng thành tập. 5. phần của một tác phẩm  thường xuất bản thành một quyển sách : lời hồ chủ tịch  tập 1." " đg. 1. làm một việc nhiều lần cho quen  cho giỏi : tập viết. 2. rèn luyện : tập cho trẻ em những thói quen tốt."
tập ấm," nói con cháu nhà phong kiến  được phong quan chức của cha."
tập dượt, nh. tập luyện.
tập đại thành," đg. 1. gom góp những âm thanh để tạo thành một bản nhạc lớn. 2. thu góp các ý kiến để dựng nên một học thuyết lớn  một tác phẩm lớn."
tập đoàn," i d. 1 tập hợp những người có chung những quyền lợi kinh tế  xã hội hoặc có cùng một xu hướng chính trị  đối lập với những tập hợp người khác. tập đoàn thống trị. tập đoàn tư bản tài chính. 2 tập hợp những người có cùng một nghề làm ăn chung với nhau  với quy mô nhỏ. tập đoàn đánh cá. tập đoàn sản xuất. 3 tập hợp nhiều sinh vật cùng loại sống quây quần bên nhau. tập đoàn san hô. tập đoàn châu chấu."  ii t. (id.). tập thể. làm ăn . tát nước tập đoàn.
tập hậu, đgt. đánh bất ngờ phía sau: đánh tập hậu.
tập hợp," i. đg. tụ họp nhiều người lại một nơi : tập hợp quần chúng đi đấu tranh chống nguỵ quyền bắt lính ; tập hợp học sinh để chào cờ. ii. d. 1. tổng số những thành phần của một toàn thể : dàn nhạc là một tập hợp nhiều người chơi những nhạc cụ khác nhau để biểu diễn một hòa âm. 2. (toán). bộ gồm nhiều thành phần mà số lượng có giới hạn hoặc không  có một số tính chất chung và có với nhau hoặc với những thành phần của nhiều bộ khác những mối quan hệ nào đó : lý thuyết tập hợp."
tập huấn, đg. hướng dẫn luyện tập. lớp tập huấn xạ kích. tập huấn cho cán bộ phụ trách.
tập kết," đgt. 1. tập trung  tụ họp từ nhiều chỗ  nhiều nơi đến nơi quy định để cùng làm một nhiệm vụ: tập kết xung quanh đồn địch  kéo pháo đến địa điểm tập kết. 2. (kết hợp hạn chế) (nói về cán bộ cách mạng hoạt động ở phía nam vĩ tuyến 17  sau hiệp định giơ ne vơ 1954) chuyển ra miền bắc sống và tiếp tục hoạt động: cán bộ miền nam tập kết."
tập kích, đánh nhanh và bất ngờ trong đất địch.
tập luyện, đg. như luyện tập. tập luyện quân sự. tập luyện nâng cao tay nghề.
tập nhiễm, thấm vào sau nhiều lần tiếp xúc: tập nhiễm thói xấu.
tập quán," dt. thói quen hình thành từ lâu trong đời sống  được mọi người làm theo: tôn trọng tập quán của mỗi địa phương."
tập quyền," quyền lực nhà nước qui tụ vào một nơi  một cơ quan: chế độ tập quyền."
tập san, loại tạp chí lưu hành trong nội bộ một ngành chuyên môn.
tập sự, đg. 1 làm với tính chất học nghề. tập sự nghề viết văn. tập sự làm thầy thuốc. 2 (thường dùng phụ cho d.). tập làm một thời gian cho quen việc trước khi được chính thức tuyển dụng. kĩ sư tập sự. thời kì tập sự. lương tập sự.
tập tành, đgt. tập luyện cho thành thục nói chung: tập tành suốt cả ngày  tập tành như thế thì chẳng ăn thua.
tập tễnh," nói đi lệch người và không vững: đau chân  đi tập tễnh."
tập thể," 1. ph. t. nói nhiều người cùng sinh hoạt  cùng hoạt động với nhau : làm việc tập thể. 2. d. toàn bộ những người nói trên : sống trong tình thương của tập thể."
tập tính, toàn thể các tính tình tự nhiên: tập tính của loài người; tập tính của động vật.
tập trận, nói quân đội luyện tập bằng trận giả.
tập trung," đg. 1 dồn vào một chỗ  một điểm. nơi tập trung đông người. tập trung hoả lực. một biểu hiện tập trung của tình đoàn kết. 2 dồn sức hoạt động  hướng các hoạt động vào một việc gì. tập trung sản xuất lương thực. tập trung suy nghĩ. hội nghị tập trung thảo luận một vấn đề. tư tưởng thiếu tập trung."
tập tục," dt. phong tục  tập quán nói chung: tôn trọng tập tục của các địa phương  mỗi dân tộc có những tập tục riêng."
tất, d. x. bít tất. " d. toàn lượng  toàn số  hết cả : còn bao nhiêu mua tất." " t. hết  chấm dứt : ngồi đến lúc lễ tất."  ph. ắt hẳn : có làm thì tất được tiền.
tất bật, vội vã vì bận nhiều: trông một lũ con nhỏ xấp xỉ bằng nhau tất bật suốt ngày.
tất cả," đ. từ dùng để chỉ số lượng toàn bộ  không trừ một cái gì hoặc không trừ một ai. mua tất cả. tất cả đều đồng ý. tất cả chúng ta."
tất nhiên," tt. chắc chắn  nhất định phải như vậy  không thể khác được: muốn tiến bộ tất nhiên phải cố gắng nhiều."
tất niên, lúc hết năm: tắm tất niên.
tất ta tất tưởi, nh. tất tả.
tất tả, lật đật vội vã : tất tả đi tìm nguyên liệu sản xuất.
tất thảy, nh. tất cả.
tất tưởi, nh. tất tả.
tất yếu," t. 1 tất phải như thế  không thể khác được (nói về những cái có tính quy luật); trái với ngẫu nhiên. có áp bức thì tất yếu có đấu tranh. 2 nhất thiết phải có  không thể thiếu để có được một kết quả  một tác dụng nào đó. điều kiện tất yếu."
tật," dt. 1. trạng thái không bình thường ở bộ phận cơ thể  do bẩm sinh hoặc hậu quả của tai nạn  bệnh trạng gây nên: tật nói ngọng  bị đánh thành tật. 2. bệnh: thuốc đắng dã tật (tng.). 3. trạng thái không bình thường  không tốt ở các đồ vật  máy móc  dụng cụ: chiếc xe này có tật hay trật xích. 4. thói quen xấu  khó sửa: có tật nói tục."
tật bệnh, bệnh nói chung.
tâu, đg. 1. nói với vua. 2. đem chuyện xấu của người khác đến nói để tâng công: tâu với chủ.
tẩu," 1 d. đồ dùng gồm một ống nhỏ và dài  đầu gắn thông với bộ phận giống như cái phễu nhỏ để bỏ thuốc phiện  thuốc lá sợi vào mà hút. miệng ngậm tẩu. dọc tẩu." " 2 đg. (kng.). 1 chạy trốn. thấy động  tẩu mất. 2 (id.). đem giấu nhanh đi nơi khác. kẻ gian chưa kịp tẩu tang vật."
tẩu mã," dt. 1. điệu hát linh hoạt  kết thúc bản ca huế. 2. lối hát tuồng như thể vừa đi ngựa vừa hát: hát bài tẩu mã. 3. chứng cam ăn hàm răng trẻ con rất nhanh: cam tẩu mã. 4. kiểu gác có đường thông từ gác này ra gác ngoài: nhà có gác tẩu mã."
tẩu tán, đem giấu đi mỗi thứ một nơi : tẩu tán đồ vật ăn cắp.
tẩu thoát," đg. (kng.). chạy trốn thoát  không để bị bắt. tìm đường tẩu thoát."
tấu," i. đgt. 1. biểu diễn một bản nhạc trước đông đảo người xem: tấu sáo  tấu đàn bầu. 2. biểu diễn một bài văn có nội dung hài hước  châm biếm những thói hư tật xấu trong đời sống  kết hợp giữa trình bày lời và các động tác  cử chỉ: tấu vui  tiết mục tấu. 3. tâu với vua: quỳ tấu trước ngai vàng. ii. dt. 1. tờ tấu với vua (nghĩa 3 của i.): dâng tấu. 2. bài tấu (nghĩa 2 của i.): đọc tấu."
tậu, đg. mua một vật bằng nhiều tiền và có giấy tờ: tậu nhà.
tây," 1 i d. 1 một trong bốn phương chính  ở về phía mặt trời lặn  đối diện với phương đông. mặt trời đã ngả về tây. gió tây. 2 (thường viết hoa). phần đất của thế giới  nằm về phía tây châu âu. văn minh phương tây." " ii t. theo kiểu phương   hoặc có nguồn gốc từ phương tây; đối lập với ta. giường tây. ăn mặc kiểu tây. thuốc tây. táo tây."  2 t. (cũ; vch.). (dùng hạn chế trong một số tổ hợp). riêng. niềm tây.
tây cung," dt. cung về phía tây  nơi hoàng hậu ở."
tây học, thuộc về những kiến thức từ phương tây lại.  tây lịch- x. dương lịch.
tây phương," dt.  cũ  id. phương tây: du học ở tây phương." " (xã) h. tiền hải  t. thái bình."
tây vị," thiên lệch  bất công."
tẩy," 1. đg. xóa  làm mất những vết bẩn  những chữ viết sai : tẩy quần áo ; tẩy cả dòng ấy đi. 2. d. đồ dùng bằng cao su để xóa những chữ  hình  vết ... trên giấy." " i. t. làm cho dễ đi đại tiện : thuốc tẩy. ii. đg. 1.tống chất độc  vật độc ra khỏi cơ thể : tẩy giun. 2. gạt ra  không thêm giao thiệp với (thtục) : nếu hắn cứ gièm pha mãi thì phải tẩy thẳng cánh."
tẩy chay," đg. coi như không biết gì đến  không mua  không dùng  không tham gia  không có quan hệ  để tỏ thái độ phản đối. tẩy chay bộ phim tuyên truyền chiến tranh. chơi xấu  bị bạn bè tẩy chay."
tẩy não," đgt. tác động một cách thô bạo đến tâm lí  làm cho người ta phải từ bỏ quan niệm  ý đồ riêng của mình."
tẩy trần, thết tiệc người ở xa mới đến (cũ): chén rượu tẩy trần.
tẩy trừ," đg. xoá bỏ  làm cho hết sạch đi cái xấu  cái có hại nào đó. tẩy trừ văn hoá đồi truỵ. tẩy trừ tệ nạn mê tín."
tẩy uế, làm cho sạch những cái nhơ bẩn: tẩy uế buồng mới có người chết bệnh lây.
tấy," 1 dt.  đphg con rái cá." " 2 đgt. 1. sưng lên  cương lên  có nhiều máu mủ tụ lại  làm cho đau nhức: nhọt tấy lên  vết thương tấy mủ. 2. khng. phát đạt  gặp vận may trong làm ăn  cờ bạc  buôn bán: đánh bạc tấy  buôn bán tấy."
te, (đph) d. cách đánh cá bằng xuồng nhỏ có cắm những que rung để xua cá vào xuồng.  ph. nhanh : chạy te.
te tái, nhanh nhảu.
te te, t. tiếng gà gáy. 2. tiếng kèn. " t  ph. nhanh nhảu đoảng."
tè, 1 đg. (kng.). đái (thường nói về trẻ em). bé tè ra quần. " 2 t. (dùng phụ sau t.). (thấp  lùn) quá mức  trông thiếu cân đối. bàn ghế thấp tè. lùn tè như cái nấm. thấp tè tè."
tè he," nói ngồi gập đầu gối  xếp hai chân ra đằng sau: ngồi tè he."
tẻ," 1 i. dt. gạo hạt nhỏ  ít nhựa  dùng để thổi cơm; phân biệt với nếp: gạo tẻ  có nếp có tẻ (tng.). ii. tt. thuộc loại hoa quả ít thơm ngon hơn loại khác  trong sự so sánh cùng loài với nhau: gấc tẻ  dưa tẻ rẻ hơn dưa nếp nhiều." " 2 tt. 1. buồn  chán do vắng vẻ: chợ chiều tẻ quá. 2. nhạt nhẽo  không có sức hấp dẫn  lôi cuốn: vở kịch diễn tẻ quá  câu chuyện quá tẻ."
tẻ ngắt, buồn vì vắng vẻ: cảnh tẻ ngắt.
tẽ," đg. 1 làm cho rời ra  tách ra. tẽ ngô. tẽ đôi ra. tẽ đám đông chạy đến. 2 (ph.). rẽ (theo đường khác). tẽ ngang. đường tẽ."
té," 1 đgt. hắt từng ít một lên bề mặt  lên chỗ nào đó: té nước tưới rau  té nhau ướt hết quần áo  té nước ra đường cho đỡ bụi." " 2 đgt.  đphg ngã: vấp té  té ngửa."
té ra, hóa ra là : tưởng tốt té ra xấu.
té re, đi ngoài nhiều và toàn ra nước: đi té re.
tem," d. 1 cn. tem thư. miếng giấy nhỏ  thường hình chữ nhật  có in tranh ảnh và giá tiền  do bưu điện phát hành  dùng để dán lên các bưu phẩm làm chứng từ cước phí. 2 miếng giấy nhỏ hình chữ nhật giống như tem thư  do nhà nước phát hành  dùng để dán vào một số giấy tờ chính thức hoặc hàng hoá  chứng nhận đã nộp thuế hoặc lệ phí. 3 nhãn hiệu dán trên các mặt hàng để chứng nhận phẩm chất. hàng chưa bóc tem (kng.; còn mới nguyên  chưa sử dụng bao giờ). 4 miếng giấy nhỏ hình chữ nhật giống như tem thư  do nhà nước phát hành  có giá trị mua hàng hoá chỉ bán cung cấp theo định lượng. tem lương thực."
tèm lem, cg. tèm hem. nói mặt mũi lấm láp.
tèm nhèm, luộm thuộm: ăn mặc tèm nhèm.
tém," đg. 1 thu dồn lại một chỗ cho gọn. tém rác vào một góc. tém gọn đống thóc. mái tóc chải tém ra phía sau. 2 nhét các mép chăn  màn  v.v. xuống để cho phủ kín hoặc gọn gàng hơn. tém màn. tém các múi chăn  góc tã cho cháu."
ten, dt. chất gỉ có màu xanh ở đồng: ten đồng độc lắm.
tẽn, t. cg. tẽn tò. thẹn thò vì đã nhầm lẫn.
tẽn tò, nh. tẽn.
teng beng, nói rách toạc ra : áo rách teng beng.
teo," đg. thu nhỏ lại  bé dần lại. ống chân teo lại như ống sậy. quả để khô  đã teo đi."
tẻo teo, nhỏ bé: một chiếc thuyền câu bé tẻo teo (nguyễn khuyến).
tẹo," dt.  khng. lượng quá nhỏ  quá ít  coi như không đáng kể: chia cho mỗi người một tẹo gọi là  đợi cho một tẹo."
tép, d. 1. thứ tôm nhỏ. 2. thứ cá nhỏ.  t. nhỏ : nứa tép ; pháo tép. " d. tế bào lớn  hình thoi  mọng nước  trong quả cam  quít  bưởi."
tẹp nhẹp," vụn vặt  nhỏ nhen: chuyện tẹp nhẹp. tính tẹp nhẹp."
tét, đg. (ph.). 1 cắt bánh bằng sợi dây vòng qua rồi kéo thẳng ra. tét từng khoanh bánh tét. tét bánh chưng. 2 rách một đường dài hoặc đứt dọc ra. gai cào tét da.
tẹt," tt. bẹt xuống  bị ép sát xuống  không nhô cao lên được: mũi tẹt  cái nhọt đã tẹt xuống."
tê, t. mất hết mọi cảm giác : tê tay.  (đph) t. kia : bên tê. " d. cg. tê giác  tê ngưu. loài thú có guốc lẻ  dạ dày  trên mũi có một hoặc hai sừng." " bại nh. tê liệt : chân tay tê bại  không cử động được."
tê giác," d. thú có guốc ngón lẻ  chân có ba ngón  da dày  có một hay hai sừng mọc trên mũi  sống ở rừng."
tê liệt, 1. d. bệnh làm mất cảm giác và không cử động được 2. t. hoàn toàn mất khả năng hoạt động: hỏa lực ta làm tê liệt pháo binh địch.
tê mê," tt. ở trạng thái gần như mất hết cảm giác  đến mức mê mẩn  không hay biết gì  do bị tác động nào đó: sung sướng tê mê  nàng đà tán hoán tê mê (truyện kiều)."
tê tái," đau xót  lặng người đi."
tê tê," loài động vật có vú  không có răng  thân dài  đuôi rộng  có nhiều vẩy xếp như ngói ở toàn phía trên của thân."
tê thấp, d. x. thấp khớp.
tề, d. ngụy quyền: phá tề.
tề chỉnh, x. chỉnh tề.
tề gia, xếp đặt việc gia đình cho ổn thỏa (cũ).
tề tựu, đgt. đến từ nhiều nơi và tập trung đông đủ: học sinh tề tựu ở sân trường dự lễ khai giảng  các đại biểu đã tề tựu đông đủ.
tể tướng," cg. thừa tướng  tướng quốc. chức quan cao nhất trong triều đình phong kiến  thay mặt vua mà cai trị."
tễ," d. thuốc đông y ở dạng những viên tròn  nhỏ. thuốc tễ. uống một tễ thuốc (kng.; một liều thuốc tễ)."
tế," 1 đgt. 1. cúng dâng trọng thể  thường đọc văn cúng và có trống chiêng kèm theo: ngày rằm tháng bảy các họ đều tế  áo tế  văn tế. 2. khng.  mỉa chửi mắng ầm ĩ  tới tấp: bị tế một trận vuốt mặt không kịp."  2 đgt. (ngựa) chạy nước đại: ngựa tế.
tế bào, đơn vị cơ sở cấu tạo nên cơ thể sinh vật.
tế bần, cứu giúp người nghèo (cũ).
tế độ," đg. cứu vớt chúng sinh ra khỏi bể khổ  theo đạo phật. ra tay tế độ."
tế lễ, cúng bái nói chung.
tế nhị," dt.. khéo léo  tinh tế  nhã nhặn trong đối xử: một con người rất tế nhị  ăn nói tế nhị.. có những tình tiết rất nhỏ  sâu kín  khó nói hoặc không thể nói ra được: vấn đề này rất tế nhị  cần phải lựa thời cơ mà nói."
tế tự, cúng lễ nói chung.
tệ," i d. thói quen tương đối phổ biến trong xã hội  xấu xa và có hại. tệ nghiện rượu. tệ quan liêu." " ii t. tỏ ra không tốt  không có tình nghĩa trong quan hệ đối xử. xử  với nhau. một người chồng rất tệ." " iii p. (kng.; dùng phụ sau t.). lắm  quá. cô bé hôm nay đẹp . vui tệ. học hành dốt tệ."
tệ bạc," tt. vô ơn  bội nghĩa  sống thiếu tình nghĩa trước sau: ăn ở tệ bạc  con người tệ bạc  đối xử rất tệ bạc."
tệ hại," i d. cái có tác dụng gây hại lớn cho con người  cho xã hội. trộm cướp  mại dâm là những tệ hại xã hội."  ii t. có tác dụng gây những tổn thất lớn lao. chính sách diệt chủng . tình hình rất tệ hại.  iii p. (kng.; dùng phụ sau t.). quá đáng lắm. bẩn . xấu tệ hại.
tệ nạn," nh. tệ  ngh. 1.: cờ bạc  rượu chè... là những tệ nạn xã hội."
tệ tục, phong tục xấu.
tếch," 1 (f. teck) dt. cây to  cành và mặt dưới của lá có lông hình sao  hoa màu trắng  gỗ màu vàng ngả nâu  rắn và bền: gỗ tếch."  2 dt. miếng thịt đỏ ở hai bên tai con gà: mào tếch.  3 dt. phần dưới cái thuyền: nặng bồng nhẹ tếch (tng.). " 4 đgt.  khng. bỏ đi  chuồn khỏi nơi nào  do đã quá chán ngán: chẳng thích thì tếch ngay  mới làm được mấy hôm đã tếch rồi."
têm," đg. ""têm trầu"" nói tắt."
tên," 1 d. đoạn tre hoặc gỗ dài  mảnh  có một đầu mũi nhọn  có thể có ngạnh  được phóng đi bằng cung  nỏ để sát thương. tên rơi đạn lạc*. trúng tên." " 2 d. 1 từ hoặc nhóm từ dùng để chỉ một cá nhân  cá thể  phân biệt với những cá nhân  cá thể khác cùng loại. đặt tên. ghi rõ họ và tên. kí tên*. tên nước. tên cuốn sách. 2 từ dùng để chỉ từng cá nhân người thuộc hạng bị coi thường  coi khinh. tên cướp."
tên chữ, nh. tên tự.
tên cúng cơm," cg. tên hèm. tên thật  gọi ra để khấn khi cúng giỗ."
tên hèm, nh. tên cúng cơm.
tên hiệu," d. tên của trí thức thời phong kiến tự đặt thêm cho mình bên cạnh tên vốn có  thường là một từ ngữ hán-việt có nghĩa đẹp đẽ. ức trai là tên hiệu của nguyễn trãi."
tên lửa, dt. vật chứa chất cháy dùng để đẩy đi rất xa một viên đạn hoặc một vật chở nào đó: phóng tên lửa bắn cháy máy bay địch  tên lửa vũ trụ.
tên thánh," d. tên lấy theo tên của một vị thánh  đặt thêm cho người theo công giáo khi làm lễ rửa tội."
tên tục," dt. tên do cha mẹ đặt ra lúc mới sinh  chỉ gọi lúc còn bé  thường dùng từ nôm và xấu để tránh sự chú ý  đe doạ của ma quỷ  theo mê tín: cứ gọi tên tục ra mà chửi  ai mà chẳng tức  đồ chiểu là tên tục của nguyễn đình chiểu."
tên tuổi," danh tiếng  uy tín trong xã hội: người có tên tuổi."
tên tự, cg. tên chữ. tên đặt để thích nghĩa tên thật: tên tự của ngô thì nhậm là hi doãn.
tênh," p. (kết hợp hạn chế). đến mức như cảm giác thấy hoàn toàn trống không  trống trải. nhà cửa trống tênh. nhẹ tênh*. buồn tênh*."
tênh hênh, phơi ngửa thân thể một cách lộ liễu: nằm tênh hênh giữa nhà.
tênh tênh, nói nhẹ lắm: nhẹ tênh tênh.
tết," 1 i. dt. 1. ngày lễ trong năm  có cúng lễ  vui chơi: tết trung thu  tết nguyên đán  tết đoan ngọ. 2. lễ đón năm mới  có cúng tế  vui chơi  chúc mừng nhau: ăn tết  nghỉ tết  vui tết. ii. đgt. biếu quà nhân dịp tết: đi tết bố mẹ vợ đôi ngỗng." " 2 đgt. đan  thắt các sợi với nhau thành dây dài hoặc thành khuôn  hình vật gì: tết tóc  tết túi lưới." " 3 (f. tête) đgt.  cũ đánh đầu vào quả bóng: nhảy lên tết quả bóng vào gôn."
tết dương lịch, ngày đầu năm dương lịch.
tết nguyên đán, cg. tết ta. x. nguyên đán.
tết nhất, ngày tết nói chung.
tết ta, nh. nguyên đán.
tếu," ph. theo ý riêng của mình và không nghiêm túc: nói tếu: lạc quan tếu. lạc quan viển vông  theo ý riêng của mình và không có cơ sở."
tha," 1 đg. 1 (loài vật) giữ chặt bằng miệng  bằng mỏ mà mang đi. hổ tha mồi. chim tha rác về làm tổ. 2 (kng.). mang theo  mang đi một cách lôi thôi. chị cõng em tha nhau đi chơi. tha về nhà đủ thứ lỉnh kỉnh." " 2 đg. 1 thả người bị bắt giữ. ở tù mới được tha. 2 bỏ qua  không trách cứ hoặc trừng phạt. tha lỗi. tha tội chết. tội ác trời không dung  đất không tha."
tha bổng," tha hẳn  không để liên quan tới tội tình: tòa án tha bổng người bị can."
tha hồ," được hoàn toàn như ý muốn  như sở thích : sông rộng tha hồ bơi."
tha hương, đất khách quê người: lưu lạc tha hương.
tha ma, d. đất hoang dành để chôn người chết. bãi tha ma.
tha phương cầu thực, đi nơi khác kiếm ăn.
tha thiết, nh. thiết tha: tha thiết đến việc chung.
tha thứ," đgt. tha cho  không trách cứ  trừng phạt: xin được tha thứ  tha thứ cho mọi lỗi lầm trong quá khứ."
tha thướt, nh. thướt tha.
thà, ph. đành như thể còn hơn : thà chết chứ không làm nô lệ.
thà rằng," nh. thà: thà rằng ăn nửa quả hồng  còn hơn ăn cả chùm sung chát lè (cd)."
thả," đg. 1 để cho được tự do hoạt động  không giữ lại một chỗ nữa. thả gà. thả trâu. thả tù binh. thả thuyền xuống nước. thả mình theo sở thích riêng (b.). 2 cho vào môi trường thích hợp để có thể tự do hoạt động hoặc phát triển. thả diều. thả bèo hoa dâu. tận dụng hồ ao để thả cá. 3 để cho rơi thẳng xuống nhằm mục đích nhất định. thả mành cửa. thả dù. thả bom. thả lưới."
thả cửa," tt.  khng. hoàn toàn tự do thoải mái  không bị hạn chế  ngăn trở: chi tiêu thả cửa  ăn chơi thả cửa."
thả lỏng," đg. 1 để cho các cơ bắp hoàn toàn tự nhiên  thoải mái  không có một biểu hiện dùng sức nào cả  dù rất nhỏ. thả lỏng gân cốt cho đỡ mỏi. 2 để cho được tự do làm gì thì làm  hoàn toàn không có sự bó buộc hay ngăn cản. trẻ em được nuông chiều  thả lỏng dễ sinh hư. 3 (id.). không giam giữ nữa  để cho được tự do  nhưng vẫn dưới một sự giám sát nhất định. thả lỏng một tù chính trị."
thá, d.trò để gây ra một chuyện lôi thôi (thường dùng trong câu hỏi) (thtục): đến đây để làm cái thá gì?
thác," d. chỗ dòng suối  dòng sông có nước chảy từ trên cao trút xuống thấp : thác là một nguồn năng lượng."  t. chết (cũ) : đến điều sống đục sao bằng thác trong (k).  đg. viện cớ : thác bệnh để xin nghỉ.
thạc sĩ, d. 1 học vị cấp cho người tốt nghiệp cao học. 2 học vị cấp cho người thi đỗ làm cán bộ giảng dạy trung học hay đại học ở một số nước.
thách," đgt. 1. đánh đố  đánh cuộc người khác dám làm một việc thường là quá sức  quá khả năng: thách nhảy qua bức tường cao. 2. nêu giá cao hơn giá bán để khách hàng trả xuống là vừa: không nói thách  nói sao bán vậy  thách cả trả nửa (tng.)."
thách cưới," nói nhà gái đòi nhà trai phải nộp tiền cưới như thế nào đó  trong xã hội cũ."
thách thức, đố dám làm việc gì : họ thách thức nhau đi bộ hai mươi ki-lô-mét.
thạch, 1 d. chất keo lấy từ rau câu dùng làm đồ giải khát hoặc dùng trong công nghiệp. " 2 d. đơn vị đo dung tích của trung quốc thời xưa  bằng khoảng 10 lít."
thạch anh," dt. khoáng chất kết tinh theo hình lăng trụ sáu mặt  có chóp nhọn  rắn  trong suốt  màu trắng  tím hoặc vàng  dùng trong kĩ thuật vô tuyến điện."
thạch bản, tấm đá viết chữ vào để in.
thạch cao," d. khoáng vật gồm chủ yếu sulfat calcium  mềm  màu trắng  dùng để chế ximăng  nặn tượng  bó xương gãy  v.v."
thạch học, khoa học nghiên cứu cấu tạo và thành phần các đất đá.
thạch lựu, nh. lựu1.
thạch nhũ," (địa) cột tự nhiên tạo thành trong các hang động  do hàng ngàn triệu giọt nước rơi từ trên xuống và đọng lại hoặc rỉ và rơi xuống nền  để lại sau khi bay hơi một tượng đá vôi khiến phần chất rắn từ trên dài dần xuống (thạch nhũ trên) từ dưới cao dần lên (thạch nhũ dưới) và gặp nhau."
thạch sùng," d. bò sát cùng họ với tắc kè  nhỏ bằng ngón tay  thân nhẵn  thường bò trên tường nhà  bắt muỗi  sâu bọ nhỏ."
thạch tín," cg. nhân ngôn. một hợp chất của a-sen  dùng làm vị thuốc ta."
thai," d. cơ thể con đang hình thành nằm trong bụng mẹ  đã có tính chất của loài."
thai nghén," đg. 1 mang thai (nói khái quát). thời kì thai nghén. 2 (vch.). nuôi dưỡng trong lòng  chuẩn bị cho sự ra đời. nhà văn thai nghén tác phẩm mới."
thai sinh," nói những động vật sinh sản bằng thai  như chó  lợn  trâu  bò."
thài lài," loài cây nhỏ  lá đôi  có khi có đốm màu  thường trồng để làm cảnh."  nói dáng hai chân nằm giạng ra: nằm thài lài.
thải," đgt. loại bỏ  tống khứ cái không cần thiết  cái không có ích: chủ thải thợ  nước thải của nhà máy."
thải hồi, cách chức quan lại hay công chức (cũ).
thái," 1 đg. cắt thành miếng mỏng hoặc nhỏ bằng dao. thái thịt. băm bèo  thái khoai." " 2 t. (id.). (thời vận  hoàn cảnh) thuận lợi  may mắn. vận thái. hết bĩ đến thái."
thái ấp," dt. phần ruộng đất của quan lại  công thần hay quý tộc phong kiến được vua ban cấp."
thái bảo, chức quan hàng thứ ba của bậc tam công trong xã hội phong kiến.
thái bình, nói cảnh yên ổn thịnh vượng của xã hội.
thái cổ, nói thời đại xưa lắm. thời đại thái cổ. thời đại của trái đất khi chưa có sinh vật.
thái cực," d. 1 trạng thái trời đất khi chưa phân  nguyên khí còn hỗn độn  theo quan niệm triết học xưa của phương đông. 2 điểm cùng cực  trong quan hệ đối lập tuyệt đối với một điểm cùng cực khác. quan điểm đối lập nhau như hai thái cực. từ thái cực này chuyển sang thái cực kia."
thái dương, 1 dt. phần dương đến cùng cực; phân biệt với thái âm.  2 dt. phần của mặt nằm ở giữa đuôi mắt và vành tai phía trên: bị đánh vào thái dương ngất xỉu ngay. " 3 dt.  vchg mặt trời: ánh thái dương." " (xã) tên gọi các xã thuộc h. bình giang (hải dương)  h. thái thuỵ (thái bình)."
thái độ," d. 1. cách để lộ ý nghĩ và tình cảm trước một sự việc  trong một hoàn cảnh  bằng nét mặt  cử chỉ  lời nói  hành động : có thái độ lạnh nhạt trước những thành công của đồng chí ; thái độ hoài nghi ; thái độ hung hăng. 2. ý thức (ngh. 2) đối với việc làm thường xuyên : thái độ nghiên cứu khoa học nghiêm chỉnh."
thái giám, d. chức hoạn quan hầu hạ trong cung cấm.
thái hậu," dt. mẹ vua  thường gọi là hoàng thái hậu: thái hậu đã kịp can gián."
thái miếu, miếu thờ tổ tiên.
thái phó, chức quan xưa trong hàng tam công.
thái quá," quá chừng  quá đáng  vượt xa mức bình thường : ăn uống thái quá thì hay sinh bệnh."
thái sư, chức quan xưa đứng đầu hàng tam công.
thái thú," chức quan dưới thời phong kiến  coi một quận."
thái thượng hoàng, d. vua đã nhường ngôi cho con và đang còn sống.
thái tử, dt. hoàng tử đã được chọn sẵn để sau này kế vị vua cha: lập thái tử cho một trong các hoàng tử.
thái uý, chức võ quan các cấp chỉ huy quân đội trong thời phong kiến.
thái y, thầy thuốc trong cung vua.
tham, 1 d. (kng.). tham biện hoặc tham tri (gọi tắt). quan tham. ông tham. " 2 đg. 1 ham muốn một cách thái quá  không biết chán. tham ăn. tham của. lòng tham không đáy. tham thì thâm (tng.). 2 (dùng phụ sau đg.). (làm việc gì) cố cho được nhiều mà không biết tự kiềm chế  do đó làm quá nhiều  quá mức. ăn tham. bài viết tham quá."
tham bác," xem thêm cho rộng  cho đủ: tham bác các sách cổ kim."
tham biện, cg. tham tá. công chức cao cấp trong thời pháp thuộc.
tham chiến, đgt. tham gia vào cuộc chiến tranh: các nước tham chiến.
tham chính, dự vào chính trị hay dự vào chính quyền : phụ nữ tham chính.
tham dự," nhận một phần công việc  trách nhiệm...: tham dự việc nước."
tham gia," đg. góp phần hoạt động của mình vào một hoạt động  một tổ chức chung nào đó. tham gia kháng chiến. tham gia đoàn chủ tịch. báo cáo gửi đến để tham gia hội nghị. tham gia ý kiến."
tham khảo," đgt. tìm hiểu thêm để học hỏi  nghiên cứu  xử lí công việc cho tốt hơn: tham khảo sách báo  tham khảo ý kiến của bạn bè  tài liệu tham khảo."
tham lam, thích vơ vét về phần mình cho nhiều.
tham luận, phần trình bày ý kiến phát biểu ở một hội nghị.
tham mưu, đg. 1 giúp người chỉ huy trong việc đặt và tổ chức thực hiện các kế hoạch quân sự và chỉ huy quân đội. công tác tham mưu. sĩ quan tham mưu. 2 (kng.). giúp góp ý kiến có tính chất chỉ đạo. tham mưu cho lãnh đạo.
tham nghị, dự bàn.
tham nhũng," đgt. lợi dụng quyền hành để tham ô và hạch sách  nhũng nhiễu dân: quan lại tham nhũng  chống tham nhũng."
tham ô, đg. 1. vơ vét một cách bần tiện (cũ). 2. ăn cắp của công.
tham quan, xem xét một nơi nào: đi tham quan khu gang thép.
tham số, (toán) x. thông số.
tham tá, nh. tham biện.
tham tàn, t. tham lam và tàn ác.
tham tán," 1. đg. dự vào việc bàn kế hoạch. 2. d. cán bộ cao cấp ở sứ quán một nước  sau đại sứ  có nhiệm vụ giúp đại sứ làm việc."
tham tri, chức quan dưới chức thượng thư của triều đình huế.
tham vọng," d. lòng ham muốn  mong ước quá lớn  vượt quá xa khả năng thực tế  khó có thể đạt được. tham vọng làm bá chủ hoàn cầu. bài viết không có tham vọng giải quyết mọi vấn đề. có tham vọng lớn."
thảm," 1 dt. 1. hàng dệt bằng sợi thô  dùng trải sàn nhà hoặc trên lối đi: nền nhà trải thảm  trải thảm đỏ đón đoàn khách quý đến thăm. 2. lớp phủ trên mặt đất: thảm cỏ  thảm thực vật."  2 đgt. đau thương đến mức làm cho ai cũng động lòng thương cảm: khóc nghe thảm quá  câu chuyện nghe thảm quá.
thảm bại, thua một cách nhục nhã.
thảm cảnh, tình trạng đáng thương.
thảm đạm, buồn rầu lạnh lẽo.
thảm đỏ, thảm màu đỏ trải trên lối đi khi tiếp khách quí của nhà nước.
thảm hại," t. 1 có vẻ khổ sở  đáng thương. mặt mũi trông thảm hại. 2 nặng nề và nhục nhã. sự thất bại thảm hại."
thảm khốc, gây tai hại lớn.
thảm kịch, cảnh đáng thương.
thảm sát, đg. giết hại hàng loạt người một cách tàn ác. vụ thảm sát cả một làng.
thảm sầu," buồn rầu  đáng xót xa."
thảm thê, nh. thê thảm.
thảm thiết," tt. hết sức thương tâm  đau xót: khóc thảm thiết  van xin thảm thiết."
thảm thương, làm cho buồn rầu thương xót.
thảm trạng, tình trạng đau thương.
thám báo," đg. nghiên cứu có phương pháp và bằng những phương tiện kỹ thuật một môi trường xa mặt đất: thám báo những tầng cao của khí quyển. bóng thám báo. quả cầu mang những máy ghi  dùng vào việc nghiên cứu khí tượng ở những tầng cao."
thám hiểm," đg. đi vào vùng xa lạ ít ai đặt chân tới  để khảo sát. thám hiểm bắc cực. nhà thám hiểm."
thám hoa, người đậu bậc thứ ba trong tam khôi trong kỳ thi đình.
thám sát," đg. 1. tìm những tài nguyên  vật liệu ở một vùng: thám sát sông hồng. 2. thăm dò: thám sát khảo cổ học."
thám thính," đgt. dò xét  nghe ngóng để biết tình hình: cử người đi thám thính tình hình."
thám tử, người làm việc dò xét trong xã hội cũ.
than," 1 d. tên gọi chung các chất rắn  thường màu đen  dùng làm chất đốt  do gỗ hoặc xương cháy không hoàn toàn tạo nên  hoặc do cây cối chôn vùi ở dưới đất phân huỷ dần qua nhiều thế kỉ biến thành. đốt than trên rừng. mỏ than." " 2 đg. thốt ra lời cảm thương cho nỗi đau khổ  bất hạnh của mình. than thân trách phận."
than béo," loại than đá có nhiều chất bốc  khi đốt thì phồng lên  mềm ra  ngọn lửa dài."
than bùn," dt. than màu nâu sẫm  có ít chất các-bon  nhiều nước  thường dùng làm chất đốt  phân bón."
than cám," d. than vụn  hạt nhỏ."
than chì," dt. các-bon ở dạng gần nguyên chất  mềm  có thể dùng để vẽ  quệt trên giấy."
than cốc," sản phẩm dẫn xuất của than đá  chỉ còn chứa rất ít chất dễ bay hơi  dùng làm nhiên liệu trong những lò đốt liên tục hoặc nén thành bánh rất chắc dùng trong các lò luyện kim."
than đá," thứ than mặt bóng  lấy ở mỏ  rắn như đá: than đá là do cây cối vùi lâu ngày dưới đất biến thành."
than gầy," loại than đá có ít chất bốc  ngọn lửa ngắn."
than luyện, than nghiền nhỏ rồi đóng thành bánh tròn để đốt lồng ấp.
than nâu," than màu nâu hoặc đen  xốp và nhẹ  tạo thành ở dưới mặt đất do thực vật bị phân tích lâu đời trong nơi kín nhưng vẫn giữ nguyên hình."
than ôi," c. (vch.). từ biểu lộ sự đau buồn  thương tiếc."
than phiền," đgt. kêu ca  phàn nàn về điều buồn phiền  khổ tâm nào đó: than phiền về đời sống  không nên than phiền nhiều."
than quả bàng, than nắm hình quả bàng.
than thở, cg. thở than. dùng lời để thổ lộ những nỗi buồn rầu đau khổ.
than tổ ong," than luyện thành khối hình trụ có nhiều lỗ tròn  dùng để đốt lò đun nấu thức ăn."
than trắng, năng lượng của các thác nước.
than vãn, kể lể dài dòng để phàn nàn.
thản nhiên, ung dung như không có gì xảy ra cả : có còi báo động mà vẫn ngồi thản nhiên.
thán phục, đg. khen ngợi và cảm phục. thái độ thán phục. nhìn bằng con mắt thán phục.
thán từ," dt. từ dùng để chỉ các trạng thái cảm xúc như mừng rỡ  ngạc nhiên  thương tiếc..."
thang," d. x. đồ dùng bắc để trèo lên cao  làm bằng hai thanh gỗ  tre... song song hoặc hơi choãi ở chân và nối với nhau bằng nhiều thanh ngang dùng làm bậc. 2. thứ tự sắp xếp theo độ mạnh  cấp bậc : thang chia độ trong nhiệt kế ; thang lương."  d. x. bún thang. " d. 1. gói thuốc đông y  gồm nhiều vị  vừa đủ sắc một lần : sốt uống hai thang mới khỏi. 2. vị thuốc phụ của các vị thuốc đông y : chén thuốc này phải lấy kinh giới làm thang."
thang gác, nh. cầu thang.
thang máy, d. máy đưa người lên xuống các tầng gác trong nhà nhiều tầng.
thảng hoặc," pht. thỉnh thoảng  hoạ hoằn (mới xảy ra điều gì): thảng hoặc anh ta mới đến chơi."
tháng," d. 1. khoảng thời gian bằng một phần mười hai của một năm theo dương lịch  hoặc theo âm lịch  có khi là một phần mười ba của một năm nhuận. 2. thời gian ba mươi ngày  không nhất thiết bắt đầu từ ngày mồng một : nghỉ ốm một tháng. 3. thời kỳ phụ nữ có kinh nguyệt : thấy tháng. 4. thời kỳ phụ nữ có mang sắp đẻ : đến tháng rồi."
tháng chạp, tháng cuối năm âm lịch.
tháng giêng, tháng thứ nhất năm âm lịch.
tháng một, tháng thứ mười một năm âm lịch.
tháng ngày, d. như ngày tháng.
thanh," 1 dt. từng vật riêng lẻ có hình dài mỏng  nhỏ bản: thanh tre  thanh gươm  thanh gỗ." " 2 dt. thanh điệu  nói tắt: tiếng việt có sáu thanh." " 3 tt. 1. trong  sạch  thuần khiết  không gợn chút pha tạp nào: giọng nói thanh. 2. có dáng mảnh mai  dễ coi: dáng người thanh  nét thanh. 3.lặng lẽ: đêm thanh  trăng thanh." " (xã) h. hướng hoá  t. quảng trị."
thanh âm, thanh và âm: thanh âm tiếng việt.
thanh bạch, trong sạch và giữ được tiết tháo : nhà trí thức thanh bạch.
thanh bình, t. yên vui trong cảnh hoà bình. đất nước thanh bình. cuộc sống thanh bình. khúc nhạc thanh bình.
thanh cảnh," tt. (ăn uống) nhỏ nhẹ  chút đỉnh  không ham nhiều  không thô tục: ăn uống thanh cảnh."
thanh cao, trong sạch và cao thượng.
thanh danh, tiếng tăm : thanh danh lừng lẫy.
thanh đạm," t. 1 (ăn uống) giản dị  không có những món cầu kì hoặc đắt tiền. bữa ăn thanh đạm. 2 (id.). (cuộc sống) giản dị và trong sạch; thanh bạch."
thanh hao, x. chổi: dầu thanh hao.
thanh khiết, trong sạch: cuộc đời thanh khiết.
thanh la, d. x. phèng la.
thanh lâu, nơi chứa gái đĩ (cũ).
thanh lịch, tt. thanh nhã và lịch thiệp: người hà nội thanh lịch  một con người thanh lịch.
thanh liêm," trong sạch  không tham ô (cũ) : quan lại thanh liêm."
thanh mai," một loại mơ quả to bằng quả mận  màu xanh và có vị chua."
thanh minh," 1 d. tên gọi một trong hai mươi bốn ngày tiết trong năm theo lịch cổ truyền của trung quốc  ứng với ngày 4  5 hoặc 6 tháng tư dương lịch  thường vào khoảng tháng hai  tháng ba âm lịch  có tục đi thăm viếng sửa sang mồ mả." " 2 đg. giải thích cho người ta hiểu để không còn quy lỗi hoặc nói chung nghĩ xấu cho mình hay cho ai đó  trong sự việc nào đó. thanh minh để tránh mọi sự hiểu lầm. khuyết điểm rành rành  còn cố thanh minh. thanh minh cho bạn."
thanh nhã, thanh tao và nhã nhặn.
thanh nhạc, âm nhạc thể hiện bằng tiếng hát.
thanh nhàn," tt. nhàn nhã  thảnh thơi: cuộc sống thanh nhàn  chẳng lúc nào được thanh nhàn." " (phường) q. hai bà trưng  tp. hà nội."
thanh niên, người trẻ tuổi. thanh niên tính. tính tình vui của người trẻ tuổi.
thanh nữ, người con gái trẻ tuổi.
thanh quản," d. phần trên của khí quản  có thể phát ra tiếng khi không khí đi qua từ phổi."
thanh sắc, âm nhạc và sắc đẹp của phụ nữ (cũ): ham mê thanh sắc.
thanh tao, tt. thanh lịch và tao nhã: vẻ đẹp thanh tao  phong độ thanh tao  lời thơ thanh tao.
thanh tân," nhanh nhẹn tao nhã: thoắt đâu thấy một tiểu kiều  có chiều phong vận có chiều thanh tân (k)."
thanh thản," t. ở trạng thái nhẹ nhàng  thoải mái  vì trong lòng không có điều gì phải áy náy  lo nghĩ. đầu óc thanh thản."
thanh thanh, khá thanh: dáng người thanh thanh.
thanh thiên," trời xanh. màu thanh thiên. màu xanh da trời. thanh thiên bạch nhật. giữa ban ngày và dưới trời xanh  ý nói công nhiên  không giấu giếm ai."
thanh thoát," t. 1 (dáng điệu  đường nét) mềm mại  không gò bó  gây cảm giác nhẹ nhàng  dễ ưa. dáng người thanh thoát. đường nét chạm trổ thanh thoát. 2 (lời văn) lưu loát  nhẹ nhàng  không gò bó  không khúc mắc. lời thơ thanh thoát. văn dịch thanh thoát. 3 thanh thản  nhẹ nhõm  không có gì vướng mắc. tâm hồn thanh thoát. nói hết ra cho lòng được thanh thoát."
thanh tịnh," tt. yên ắng  không chút xao động nào: cảnh thanh tịnh ở chùa."
thanh toán," đg. 1. hoàn thành việc tính sổ sách khi đình chỉ buôn bán. 2. trình bày có chứng từ những món tiêu bằng tiền của công quỹ để hoàn thành trách nhiệm của mình trong việc đó : y tá cơ quan thanh toán năm hóa đơn mua thuốc. 3. trang trải  từ bỏ đến hết : thanh toán món nợ ; thanh toán nạn mù chữ ; thanh toán những tư tưởng phi vô sản ."
thanh tra," i đg. kiểm tra  xem xét tại chỗ việc làm của địa phương  cơ quan  xí nghiệp."  ii d. (kng.). người làm nhiệm vụ . đoàn thanh tra của bộ.
thanh trừng," đgt. loại bỏ  trừ khử khỏi hàng ngũ: các phe phái thanh trừng nhau  thanh trừng nội bộ."
thanh tú, thanh nhã và đẹp đẽ: vẻ mặt thanh tú.
thanh vắng," yên lặng  không có bóng người : đêm hôm thanh vắng."
thanh vân," (xã) tên gọi các xã thuộc h. hiệp hoà (bắc giang)  h. quản bạ (hà giang)  h. thanh oai (hà tây)  h. thanh ba (phú thọ)  h. tam dương (vĩnh phúc)."
thanh xuân, tuổi xuân hay tuổi trẻ: một chàng vừa trạc thanh xuân (k).
thanh y," đầy tớ gái ở trung quốc thời phong kiến  thường mặc áo xanh: thanh lâu hai lượt thanh y hai lần (k)."
thanh yên," loài cây to  cùng họ với cây cam  quả to bằng quả bòng  nhưng có vị chua."
thành," d. 1. tường cao xây quanh một nơi để bảo vệ : thành cao hào sâu. 2. mặt trong của một vật chứa  từ miệng xuống  không kể đáy : thành giếng; thành bể; thành vại." " d. "" thành phố"" hoặc ""thành thị"" nói tắt : mít-tinh toàn thành ; tự vệ thành." " 1. t. đạt mục đích  đến kết quả : công thành danh toại 2. g. hóa ra  trở nên : nước sôi bốc thành hơi  hai cộng với hai thành bốn."  t. thực có : lòng thành.  d. một phần mười (cũ) : vàng mười thành.
thành bại, thành công và thất bại: gương thành bại.
thành công," đg. (hoặc d.). đạt được kết quả  mục đích như dự định; trái với thất bại. thí nghiệm thành công. chúc mừng thành công của hội nghị."
thành danh, đgt. nên danh tiếng: học đã thành danh.
thành đạt," cg. thịnh đạt. đi tới mục đích  kết quả về danh phận : học trò thành đạt."
thành đồng, bức thành kiên cố: nam bộ là thành đồng của tổ quốc.
thành hình," đg. được tạo thành ở mức chỉ mới có những nét chính. ngôi nhà đã thành hình  nhưng chưa có cửa."
thành hoàng, vị thần của một làng.
thành hôn, đgt. chính thức thành vợ chồng: tổ chức lễ thành hôn.
thành khẩn, thực lòng một cách thiết tha: thành khẩn tự phê bình và phê bình các đồng chí.
thành khí, trở nên dụng cụ có thể dùng được: sắt đá thành khí.
thành kiến," ý nghĩ cố định về người hay vật  xuất phát từ cách nhìn sai lệch hoặc dựa trên cảm tính và thường xuyên có chiều hướng đánh giá thấp."
thành kính," t. thành tâm  kính cẩn. tấm lòng thành kính. thành kính tưởng nhớ các liệt sĩ."
thành lập, dựng nên: thành lập một trường học.
thành ngữ," nhóm từ cố định đi với nhau để nói lên một ý gì : ""đứng mũi chịu sào"" là một thành ngữ."
thành niên, t. đến tuổi được pháp luật công nhận là công dân với đầy đủ các quyền lợi và nghĩa vụ. đến tuổi thành niên.
thành phẩm, dt. sản phẩm đã làm xong hoàn toàn: nâng cao chất lượng thành phẩm.
thành phần," d. 1. một trong những yếu tố tạo nên một vật  một tổ chức : thành phần hóa học của nước là ô-xy và hy-đrô ; thành phần của hội nghị là các giám đốc sở giáo dục và các trưởng ty giáo dục. 2. mỗi khối người xác định trên cơ sở gốc dân tộc (thành phần dân tộc) hoặc gốc giai cấp (thành phần giai cấp)  thường có ghi trong lý lịch của từng người : thành phần dân tộc kinh ; thành phần nông dân."
thành phố," d. khu vực tập trung đông dân cư quy mô lớn  thường có công nghiệp và thương nghiệp phát triển."
thành quả," dt. kết quả quý giá thu được từ quá trình hoạt động  đấu tranh: thành quả lao động  bảo vệ thành quả của cuộc cách mạng."
thành quách, lớp thành bên trong và bên ngoài.
thành tâm," t. có tình cảm chân thật  xuất phát tự đáy lòng. thành tâm giúp bạn."
thành thạo," tt. rất thạo  rất thành thục  do đã quen làm  quen dùng: có tay nghề thành thạo  thành thạo hai ngoại ngữ."
thành thân, kết hôn : thành thân mới mới rước xuống thuyền (k).  nên người : học hành lười biếng nên không thành thân.
thành thị," d. thành phố  thị xã  nơi tập trung đông dân cư  công nghiệp và thương nghiệp phát triển (nói khái quát); phân biệt với nông thôn. cuộc sống ở thành thị. người thành thị."
thành thục, đã thạo: công nhân được huấn luyện thành thục.
thành thử," lt. do vậy  cho nên: bị ốm thành thử không đi được  trời mưa  thành thử chợ vắng teo."
thành thực," t. 1. hợp với ý nghĩ của bản thân mình: tôi xin thành thực cảm ơn bạn. 2. ngay thẳng: con người thành thực  không làm ngơ trước những điều ngang trái."
thành tích," công lao ghi được  đạt được : thành tích cách mạng."
thành trì, d. 1. bức tường lớn và cái ngòi chung quanh một vị trí để phòng giữ. 2. lực lượng bảo vệ kiên cố: phe xã hội chủ nghĩa là thành trì của cách mạng thế giới.
thành tựu, i đg. (quá trình hoạt động) thành công một cách tốt đẹp. công việc trong bao nhiêu năm đã thành tựu. " ii d. cái đạt được  có ý nghĩa lớn  sau một quá trình hoạt động thành công. những  của khoa học."
thành văn," tt. được ghi lại bằng chữ viết  bằng văn bản: văn học thành văn  lịch sử thành văn." " (xã) h. thạch thành  t. thanh hoá."
thành viên," phần hợp thành một đoàn thể  một tổ chức : đảng xã hội là một thành viên của mặt trận tổ quốc."
thành ý," t. (id.). có ý định tốt  chân thành. thành tâm thành ý giúp đỡ nhau."
thảnh thơi," tt. nhàn nhã  thoải mái  hoàn toàn không vướng bận  lo nghĩ gì: sống thảnh thơi  đầu óc thảnh thơi  buồng đào khuya sớm thảnh thơi (truyện kiều)."
thánh," d. 1. nhân vật siêu phàm có tài năng đặc biệt : thánh khổng. 2. nhân vật được coi là có phép mầu nhiệm  theo truyền thuyết : thánh tản viên."
thánh ca," d. bài hát ca ngợi  cầu nguyện thần thánh trong các buổi lễ."
thánh chỉ," dt. lệnh của vua chúa  theo cách gọi tôn kính: vâng thánh chỉ."
thánh địa, d. (id.). đất thánh.
thánh đường, dt. nhà thờ của đạo cơ đốc (hoặc hồi giáo): làm lễ ở thánh đường.
thánh giá, 1 d. (trtr.; id.). xe vua đi thời phong kiến; xa giá. " 2 d. giá hình chữ thập  tượng trưng cho sự hi sinh vì đạo của jesus. cây thánh giá."
thánh hiền," cg. thánh nhân. người có đạo đức và tài năng rất cao  được coi là mẫu mực cho xã hội (cũ): các nhà nho xưa gọi khổng tử và mạnh tử là những bậc thánh hiền."
thánh nhân, dt. bậc thánh: thánh nhân còn có khi nhầm (tng.).
thánh sống, người có tài năng đặc biệt như một vị thánh.
thánh thể, từ dùng để tôn gọi thân thể vua.
thánh thót," t. 1. nói tiếng nước rỏ từng giọt rất thong thả: giọt ba tiêu thánh thót cầm canh (cgo). 2. khoan thai  êm ái: tiếng đàn thánh thót."
thánh thượng, d. từ thời phong kiến dùng để gọi vua với ý tôn kính. tâu lên thánh thượng.
thánh tướng," huênh hoang  hợm mình: nói thánh tướng."
thao," d. 1 tơ thô  to sợi  không sạch gút. sợi thao. 2 hàng dệt bằng thao. thắt lưng thao. 3 tua kết bằng tơ  chỉ. nón quai thao."
thao diễn," đgt. trình diễn các động tác kĩ thuật trong hội thi hoặc để rút kinh nghiệm: thao diễn kĩ thuật  nâng cao tay nghề."
thao láo, nói mắt mở to : mắt thao láo chứ có buồn ngủ đâu.
thao luyện, đg. luyện tập để nâng cao kĩ năng. thao luyện võ nghệ.
thao lược, i. dt. tài dùng binh: tài thao lược. ii. tt. có tài dùng binh: một vị tướng thao lược.
thao tác, sự cử động của chân tay để làm một công việc nào đó.
thao thao bất tuyệt," nói lời lẽ trôi chảy  hùng hồn: nói thao thao bất tuyệt."
thao trường, d. bãi tập quân sự hoặc thể thao. diễn tập trên thao trường.
thao túng," đgt. nắm giữ và chi phối  bắt phải hành động theo chủ ý: không để ai thao túng được  các tổ chức độc quyền thao túng thị trường."
thảo," t. 1. rộng rãi với người : lòng thảo. 2. nói người con  người em biết đạo cư xử : người em thảo (hnđ)" " (cây) d. từ gọi chung các loài cây có thân thấp và mềm  thuộc loại cỏ."  1. đg. viết ra : thảo mộ
thảo hèn, l. nh. thảo nào.
thảo luận," đg. trao đổi ý kiến về một vấn đề  có phân tích lí lẽ. thảo luận kế hoạch công tác. thảo luận rất sôi nổi."
thảo mộc," dt. cây cỏ  thực vật nói chung: các loài thảo mộc  dầu thảo mộc."
thảo nào," l  cg. thảo hèn. vì thế cho nên: thảo nào khi mới chôn nhau  đã mang tiếng khóc ban đầu mà ra (cgo)."
thảo nguyên, cánh đồng cỏ rất rộng.
tháo," đg. 1 làm cho các chi tiết  bộ phận được lắp ghép rời ra khỏi chỉnh thể. tháo săm xe đạp ra vá. tháo tung máy. tháo rời từng mảnh. 2 lấy ra  bỏ ra khỏi người cái đang mang. tháo cặp kính để lên bàn. tháo nhẫn. vết thương mới tháo băng. 3 (kết hợp hạn chế). làm cho thoát ra khỏi tình trạng bị ngăn giữ. tháo nước sông vào ruộng. nước chảy như tháo cống. đánh tháo*. 4 (chất bài tiết) thoát ra ngoài cơ thể nhiều và mạnh. mồ hôi tháo ra như tắm. mệt tháo mồ hôi hột. mửa tháo ra."
tháo chạy, đg. trốn tránh xa và vội vã một nguy cơ rất gần.
tháo dạ, đgt. ỉa chảy: ăn phải thức ăn ôi thiu bị tháo dạ suốt đêm.
tháo lui," rời khỏi một đám đông để khỏi phiền nhiễu  ngượng ngùng : dơ tuồng nghỉ mới tìm đường tháo lui (k)."
tháo vát," t. có khả năng tìm cách này cách khác giải quyết nhanh  tốt những công việc khó khăn. một con người tháo vát. cử chỉ nhanh nhẹn  tháo vát."
thạo," tt. thành thục  hiểu biết rất rành rõ  sử dụng một cách bình thường  không có gì là khó khăn: thạo nghề sông nước  thạo tiếng anh  đọc thông viết thạo  buôn bán rất thạo."
tháp," d. công trình xây dựng cao  tròn hay vuông  thường ở đền  chùa... : tháp bình sơn ; tháp rùa."  đg. 1. đấu lại cho khớp vào nhau. 2. nh. ghép : tháp cành.
tháp canh," d. chòi xây cao để quan sát  canh gác  chiến đấu. tháp canh ở ven đường quốc lộ."
tháp ngà," dt. thế giới riêng  tách biệt với xã hội của giới trí thức."
thạp," d. đồ đựng bằng sành  thường dùng để chứa chè  cau khô..."
thau," 1 d. 1 hợp kim đồng với kẽm  màu vàng  dễ dát mỏng  thường dùng để làm mâm  làm chậu rửa mặt. chiếc mâm thau. 2 (ph.). chậu thau; chậu. một thau nước." " 2 đg. cọ rửa sạch đồ chứa đựng nước  như chum  vại  bể  v.v. trước khi chứa đựng nước mới. thau bể để hứng nước mưa."  3 đg. (id.). tan ra dễ dàng (thường nói về thức ăn cho vào miệng). chiếc kẹo ngậm trong miệng thau dần.
thau tháu, ph. rất nhanh: viết thau tháu; làm thau tháu.
tháu," tt. (lối viết chữ) nhanh  không đầy đủ và rõ ràng từng nét chữ: viết tháu quá  đọc không ra."
thay, đg. cg. thay thế. dùng người hay vật vào việc của người hay vật khác : thay bút chì bằng bút bi ; không có mật ong thì lấy đường mà thay ; lấy cán bộ khác về thay những đồng chí thiếu khả năng. 2. nhận nhiệm vụ của người thôi việc hay tạm vắng : phó viện trưởng thay viện trưởng đang ốm. " từ đặt sau một tính từ hay sau một câu để tỏ sự thương tiếc  thán phục hoặc vui thích : thương thay cũng một kiếp người  hại thay mang lấy sắc tài làm chi (k) ; vẻ vang thay !"
thay đổi, đg. 1. đưa người hay vật vào chỗ người hay vật bị bỏ : thay đổi chương trình. 2. trở nên khác trước : cơ thể người thay đổi rất nhanh lúc dậy thì.
thay lảy," t. pht. 1. chìa ra như thừa  một cách khó trông: ngón tay thừa mọc thay lảy ở cạnh ngón tay cái. 2. ở ngay ngoài rìa: đứng thay lảy ở bờ giếng"
thay mặt, đg. (làm việc gì) lấy tư cách của (những) người khác hoặc của một tổ chức nào đó. kí thay mặt giám đốc. thay mặt gia đình cảm ơn. thay mặt chính phủ.
thay thế, nh. thay: đồng chi này sẽ thay thế đồng chí đi vắng.
thay vì," đgt. thay cho  thay cái gì đó bằng một cái khác: thay vì tiền nhuận bút  mỗi tác giả được nhận năm cuốn sách."
thảy, ph. tất cả : hết thảy mọi người đều phấn khởi ; thảy đều kinh ngạc.
thắc mắc," đg. (hoặc d.). có điều cảm thấy không thông  cần được giải đáp. thắc mắc về chính sách. thắc mắc không được lên lương. nêu thắc mắc để thảo luận. những thắc mắc cá nhân."
thắc thỏm, đgt. 1. nh. thấp thỏm. 2. thèm muốn đến mức khó kìm lòng được: thắc thỏm muốn ăn  ăn rồi mà vẫn cứ thắc thỏm thòm thèm.
thăm, đg. 1. đến xem cho biết tình hình : thăm đồng; thăm người ốm. 2. đến chơi để tỏ cảm tình.  d. thẻ để lấy ra xem ai được một quyền lợi không có đủ để chia cho mọi người: rút thăm. 2. phiếu bầu : bỏ thăm.
thăm dò," đg. 1 tìm hiểu để biết ý kiến thái độ  sự phản ứng của người khác bằng cách dò hỏi  dò xét kín đáo. thăm dò dư luận. đưa mắt nhìn thăm dò. đưa đường bóng thăm dò. 2 tìm hiểu để đánh giá trữ lượng và chất lượng khoáng sản bằng phương pháp khảo sát cấu trúc địa chất của vỏ trái đất. thăm dò địa chất. công tác thăm dò sơ bộ."
thăm nom, đến xem tình hình và săn sóc: thăm nom người ốm.
thăm thẳm," nói xa lắm  sâu lắm: đường xa thăm thẳm; trời cao thăm thẳm; hang sâu thăm thẳm."
thăm thú," đg. 1. xem xét kỹ tại chỗ: thăm thú rẻo cao để mở trường. 2. thăm  dùng theo nghĩa xấu."
thăm viếng, đgt. thăm để hỏi nhằm tìm hiểu hay tỏ rõ sự quan tâm nói chung: thăm viếng bạn bè  thăm viếng khu di tích lịch sử.
thẳm," t. sâu hay xa đến mức hút tầm mắt  nhìn như không thấy đâu là cùng  là tận. núi cao vực thẳm. đường xa dặm thẳm. sâu thẳm. xa thẳm*. đôi mắt buồn thẳm. (b.). // láy: thăm thẳm (ý mức độ nhiều)."
thắm, tt. 1. đỏ đậm: má hồng môi thắm  lá thắm chỉ hồng. 2. đậm và tươi sắc: đỏ thắm  hoa tươi thắm  cánh đồng thắm một màu xanh. 3. có tình cảm đậm đà: thắm tình quê hương  thắm tình bè bạn  thắm tình hữu nghị.
thắm thiết, thân mật lắm: tình hữu nghị thắm thiết.
thăn, d. phần thịt toàn nạc ở lưng lợn hay bò.
thằn lằn," loài bò sát có bốn chân  dài độ 30cm  da có vảy ánh kim  thường ở bờ bụi."
thăng," i đg. 1 (cũ  hoặc kng.). đưa lên một chức vụ  cấp bậc cao hơn. được thăng chức. thăng vượt cấp. 2 thôi không còn lên đồng nữa  thần linh xuất ra khỏi người ngồi đồng và trở về trời  theo tín ngưỡng dân gian. thánh phán mấy câu rồi thăng. thăng đồng." " ii d. dấu "" dấu . fa thăng."
thăng bằng," i. dt. 1. thế của vật hay thân thể giữ được không bị đổ: giữ cho người thăng bằng trên dây. 2. trạng thái tâm lí giữ được bình thường  không bị nghiêng ngả  dao động bất bình thường: tâm trạng mất thăng bằng. ii. đgt. làm cho trở thành thăng bằng: thăng bằng thu chi. iii. tt. cân bằng  không nghiêng lệch về một phía nào: thế thăng bằng  cán cân thăng bằng."
thăng đường, nói quan lại trong thời phong kiến lên ngồi ở cung đường để làm việc: thăng đường chàng mới hỏi tra (k).
thăng hà, nói vua chết.
thăng hoa," (lý) d. sự chuyển biến trực tiếp từ trạng thái rắn sang thể khí và sự chuyển biến ngược lại  không qua trạng thái lỏng : sự thăng hoa của băng phiến."
thăng thiên," đg. (nhân vật thần thoại) lên trời  bay lên trời. ngày ông táo thăng thiên."
thăng tiến," đg. (thăng quan tiến chức  nói tắt). được thăng chức  nói chung. thăng tiến nhanh qua nhiều chức vụ. có cơ hội thăng tiến."
thăng trầm," tt. không bình ổn  bằng phẳng mà thường biến đổi nhiều  lúc thịnh lúc suy  lúc thành lúc bại trong đường đời  trong việc đời: thế sự thăng trầm  đường đời thăng trầm  biết đâu mà nói trước."
thằng," từ đặt trước những danh từ chỉ người ở hàng dưới mình  hay đáng khinh: thằng em; thằng cháu; thằng kẻ trộm; thằng lê dương."
thằng cha, d. (thgt.). tổ hợp dùng để chỉ người đàn ông nào đó với ý coi thường. thằng cha ấy chả làm nên trò trống gì.
thẳng," tt. 1. theo một hướng  không có chỗ nào chệch lệch  cong vẹo  gãy gập: đoạn đường rất thẳng  xếp thẳng hàng. 2. không kiêng nể  che giấu  dám nói lên sự thật hoặc nói đúng điều mình nghĩ: lời nói thẳng. 3. liên tục  liền một mạch: đi thẳng về nhà  ngủ thẳng đến sáng. 4. trực tiếp  không qua trung gian: nói thẳng với bạn  gặp thẳng giám đốc mà nói. 5. liền ngay  không chần chừ: nói xong bỏ đi thẳng."
thẳng băng, nh. thẳng ngh. 1. và 2: con đường thẳng băng; nói thẳng băng.
thẳng cánh, t. (kng.; dùng phụ cho đg.). tỏ ra không chút nương nhẹ. trừng trị thẳng cánh. mắng thẳng cánh.
thẳng cẳng, nói chết đứ đừ ngay tại chỗ: chết thẳng cẳng.
thẳng đứng," tt. thẳng theo chiều vuông góc với mặt đất  ngược đứng từ dưới lên: vách núi thẳng đứng."
thẳng góc, hợp với nhau thành một góc vuông : ê-ke có hai cạnh thẳng góc.
thẳng tay," t. (dùng phụ cho đg.). mạnh mẽ  không chút nương nhẹ hoặc thương hại. thẳng tay đàn áp. trị thẳng tay."
thẳng tắp, nói một vật dài rất thẳng: con đường thẳng tắp.
thẳng thắn," tt. 1. rất thẳng  không xiên lệch  cong vẹo: xếp hàng thẳng thắn. 2. ngay thẳng  không quanh co  né tránh: lời nói thẳng thắn  tính thẳng thắn."
thẳng thừng, không kiêng nể (thtục) : phê bình thẳng thừng ; trị thẳng thừng.
thắng, 1 d. (hoặc đg.). (ph.). phanh. bóp thắng. thắng xe lại.  2 đg. 1 nấu cho đường tan vào nước. thắng đường làm mứt. thắng nước hàng. 2 (ph.). rán (mỡ). " 3 đg. 1 đóng yên cương vào ngựa hoặc buộc ngựa vào xe. thắng yên cho ngựa. thắng xe. 2 (kng.). mặc  diện quần áo đẹp. thắng bộ cánh đi phố." " 4 đg. 1 giành được phần hơn trong cuộc đọ sức giữa hai bên đối địch; trái với bại  thua. chuyển bại thành thắng. thắng đối thủ. thắng điểm. ghi bàn thắng. 2 vượt qua  khắc phục được khó khăn thử thách. thắng nghèo nàn lạc hậu. thắng cơn bệnh hiểm nghèo."
thắng bại, được và thua: hai đội bóng đang đấu chưa biết thắng bại ra sao.
thắng cảnh, dt. phong cảnh đẹp nổi tiếng: nước ta có nhiều thắng cảnh  vịnh hạ long là một thắng cảnh của việt nam và thế giới.
thắng lợi," thu được phần thắng  được kết quả tốt : công tác ngoại giao liên tiếp thắng lợi."
thắng thế, đg. giành được thế trội hơn đối phương. thắng thế trong cuộc tranh cử. lực lượng hoà bình đang thắng thế.
thặng dư, t. (dùng hạn chế trong một số tổ hợp). (phần) ở trên mức cần thiết. sản phẩm thặng dư. lao động thặng dư*. giá trị thặng dư*.
thắp, đgt. châm lửa vào cho cháy lên: thắp đèn  thắp mấy nén hương  thắp nến.
thắt," i. đg. 1. buộc cho chặt : thắt  một dây. 2. tết : thắt rế. ii. eo lại  thót lại : qủa bầu thắt ở quãng giữa. thắt cổ bồng. thót ở giữa  hai đầu phình ra : cái bầu rượu thắt cổ bồng."
thắt cổ, đg. thắt chặt cổ bằng sợi dây cho chết nghẹt. thắt cổ tự tử.
thắt lưng, dt. 1. vùng giữa lưng và mông của thân người: đau thắt lưng. 2. dải vải hay nhựa dùng thắt ngang lưng để giữ quần: mua chiếc thắt lưng.
thắt nút, buộc chặt bằng hai nút.
thâm," t . 1 . có màu xám thẫm  gần đen : bị đánh thâm bả vai ; thâm đông thì mưa  thâm dưa thì khú (cd). 2. nói đồ dệt  quần áo có mầu đen : vải thâm ; quần thâm ; áo the thâm. 3. sâu sắc  ghi tạc sâu trong lòng hay xuất phát từ đáy lòng ; lấy tình thâm trả nghĩa thâm (k). 4. có tính hay giấu kỹ những ý nghĩ mưu toan  nói năng kín đáo  có khi mỉa mai  để lộ ác ý : con người thâm khó hiểu."
thâm canh, phương pháp canh tác nhằm tăng năng suất của một diện tích nhất định bằng cách tập trung các biện pháp tiên tiến.
thâm căn cố đế, ăn sâu vào và không lay chuyển được nữa: thói xấu đã thâm căn cố đế.
thâm cung," d. cung của vua chúa  về mặt là nơi ít người được lui tới."
thâm độc," tt. nham hiểm  độc ác ngầm: thủ đoạn thâm độc  một con người thâm độc."
thâm hiểm," t. ác một cách sâu độc  lòng dạ khó lường. con người thâm hiểm  chuyên ném đá giấu tay."
thâm nghiêm, kín và nghiêm mật: thâm nghiêm kín cổng cao tường (k).
thâm nhập," đgt. 1. đi sâu  hoà mình vào để hiểu kĩ càng cặn kẽ: thâm nhập thực tế  thâm nhập đời sống nông dân. 2. đi sâu vào  ăn sâu vào: vi trùng thâm nhập cơ thể  tư tưởng tiến bộ thâm nhập quần chúng."
thâm nhiễm," nói tật xấu ăn sâu vào tư tưởng  khó sửa chữa: thâm nhiễm thói xấu của xã hội cũ."
thâm niên," thời kỳ phục vụ thường là lâu năm  trong một ngành hoạt động : tính lương theo thâm niên."
thâm quầng, nói mắt có vòng thâm ở chung quanh.
thâm tâm, d. nơi tâm tư sâu kín trong lòng (không bộc lộ ra ngoài). trong thâm tâm không muốn.
thâm thù, căm thù một cách sâu sắc: thâm thù bọn cướp nước.
thâm tình," dt. tình thân thiết  sâu sắc: anh em là chỗ thâm tình."
thâm trầm," sâu sắc  kín đáo : ý nghĩ thâm trầm."
thâm u, sâu và tối: rừng núi thâm u.
thâm ý," d. ý kín đáo  không nói ra. không hiểu hết thâm ý của người nói."
thầm," tt. 1. rất khẽ  chỉ đủ cho mình nghe thấy: nói thầm  hát thầm. 2. kín đáo  không để lộ ra ngoài: thầm yêu trộm nhớ  mừng thầm. 3. (làm việc gì) ở trong tình trạng không có ánh sáng  không nhìn thấy gì cả: xe chạy thầm."
thầm kín," ngầm  không để lộ ra: tình yêu thầm kín."
thầm lặng," t. âm thầm  lặng lẽ  ít ai biết đến. cuộc chiến đấu thầm lặng. sự hi sinh thầm lặng."
thầm thì, nói khẽ và kín: thầm thì chuyện riêng.
thầm vụng, kín đáo và lén lút: yêu thầm vụng.
thẩm, đg. xét kỹ những việc thuộc về tòa án : thẩm lại vụ án. " nh. thấm  ngh. 3: thẩm cho ráo mực."
thẩm định," đg. xem xét để xác định  quyết định. thẩm định giá trị tác phẩm."
thẩm mỹ, cảm biết cái đẹp.
thẩm phán, d. người chuyên làm công tác xét xử các vụ án. thẩm phán toà án nhân dân huyện. ngồi ghế thẩm phán.
thẩm quyền," dt. 1. quyền xem xét  quyết định: thẩm quyền xét xử của toà án nhân dân tỉnh  cơ quan có thẩm quyền. 2. tư cách về chuyên môn để xem xét  quyết định: người có thẩm quyền khoa học."
thẩm thấu, (lý) hiện tượng các dung dịch thấm qua các màng động vật hay thực vật.
thẩm tra, tra xét xem có đúng hay không: thẩm tra lý lịch.
thẩm vấn, nói thẩm phán hỏi bên nguyên và bên bị.
thẩm xét, xét hỏi kỹ càng: thẩm xét tội nhân.
thẫm, t. như sẫm. đỏ thẫm. áo thẫm màu.
thấm," đgt. 1. (chất lỏng) bị hút vào một chất xốp  khô: mực thấm vào viên phấn  mồ hôi thấm áo  mưa lâu thấm dần (tng.). 2. làm cho thấm vào: lấy bông thấm máu trên vết thương. 3. đủ để gây tác dụng nào đó: sức ấy đã thấm gì  khó khăn chưa thấm vào đâu. 4. đủ để nhận cảm  hiểu ra: uống đã thấm say  thấm tình đồng đội."
thấm nhuần, hiểu một cách kỹ càng sâu sắc : thấm nhuần chính sách.
thấm tháp, t. nh. thấm: một ngày đi năm cây số thì thấm tháp gì.
thấm thía," đg. 1 thấm sâu vào tư tưởng  tình cảm. thấm thía lời dạy bảo. nỗi buồn thấm thía. lời phê bình thấm thía. 2 (kng.; id.). như thấm tháp. thế cũng chưa thấm thía vào đâu."
thấm thoát, nh. thấm thoắt.
thấm thoắt, nói thì giờ đi mau chóng; tuần trăng thấm thoắt nay đà thêm hai (k).
thậm," ph. rất  lắm: thậm vô lý."
thậm chí, đến nỗi là : thậm chí đến bạn thân cũng ghét.
thậm tệ, tệ lắm: nguyền rủa thậm tệ.
thậm thà thậm thụt, nh. thậm thụt.
thậm thụt, cg. thậm thà thậm thụt. ra vào luôn luôn một cách không đàng hoàng.
thân," 1 i d. 1 phần chính về mặt thể tích  khối lượng  chứa đựng cơ quan bên trong của cơ thể động vật  hoặc mang hoa lá của cơ thể thực vật. thân người. thân cây tre. thân lúa. 2 cơ thể con người  về mặt thể xác  thể lực  nói chung. quần áo che thân. toàn thân mỏi nhừ. thân già sức yếu. 3 phần giữa và lớn hơn cả  thường là nơi để chứa đựng hoặc mang nội dung chính. thân tàu. thân lò. phần thân bài bố cục chặt. 4 bộ phận chính của áo  quần  được thiết kế theo kích thước nhất định. thân áo. thân quần. 5 (kết hợp hạn chế). cái cá nhân  cái riêng tư của mỗi người. chỉ biết lo cho thân mình. thiệt thân*. tủi thân*. hư thân*. (cho) biết thân*."  ii đ. (id.). đích  (nói tắt). tổng tư lệnh thân chỉ huy trận đánh. " 2 d. kí hiệu thứ chín (lấy khỉ làm tượng trưng) trong mười hai chi dùng trong phép đếm thời gian cổ truyền của trung quốc. giờ thân (từ 3 giờ đến 5 giờ chiều). năm thân (thí dụ  năm canh thân  nói tắt). tuổi thân (sinh vào một năm thân)." " 3 t. (hoặc đg.). 1 có quan hệ gần gũi  gắn bó mật thiết. đôi bạn thân. tình thân. thân nhau từ nhỏ. phái thân nhật làm đảo chính. 2 (người) có quan hệ họ hàng  ruột thịt; trái với (người) dưng. người thân trong gia đình. sống giữa người thân."
thân ái," tt. có tình cảm quý mến và gần gũi  gắn bó: lời chào thân ái  sống thân ái với mọi người."
thân cận, gần gũi và có cảm tình : bà con thân cận.
thân chinh," ph. 1. nói vua tự mình đem quân đi đánh nhau: vua quang trung thân chinh mang quân ra bắc. 2. cg. thân hành. tự mình  không qua trung gian hay người dưới: đồng chí bí thư thân chinh đi giải thích chính sách."
thân cô thế cô," nói tình cảnh bơ vơ  không có chỗ nương tựa."
thân hành," tt. trực tiếp đứng ra làm  không để người cấp dưới làm: giám đốc thân hành đi kiểm tra  giáo sư bệnh viện trưởng thân hành chỉ đạo ca phẫu thuật."
thân hào, người thuộc tầng lớp trên trong xã hội cũ.
thân hình, hình dáng con người (thường dùng theo nghĩa xấu) : thân hình bệ rạc.
thân hữu," d. bạn bè thân thuộc (thân bằng cố hữu  nói tắt). các thân hữu. tình thân hữu."
thân mật," tt. chân thành  nồng hậu và gần gũi  thân thiết với nhau: tình cảm thân mật  nói chuyện trò thân mật."
thân mẫu, mẹ đẻ.
thân mềm," tên chỉ một ngành động vật không xương sống  thân mềm  thường có bọc cứng như con ốc  con trai."
thân mến, t. có quan hệ tình cảm quý mến. các bạn thân mến!
thân nhân," người có quan hệ chặt chẽ về họ hàng  gia đình và tình cảm."
thân phận, dt. địa vị xã hội thấp hèn và cảnh ngộ không may của bản thân mỗi người như đã bị định trước: thân phận nghèo hèn  thân phận tôi đòi.
thân phụ, cha.
thân sĩ, d. 1. người thuộc tầng lớp thượng lưu trong xã hội cũ. 2. nh. nhân sĩ.
thân sinh, nói người sinh ra mình.
thân sơ," thân mật  đằm thắm hoặc xa xôi hững hờ: bè bạn thân sơ."
thân thể, phần vật chất của một động vật : thân thể người ta có đầu mình và chân tay.
thân thế, d. cuộc đời riêng của một người (thường là người có danh tiếng). thân thế và sự nghiệp nhà thơ.
thân thích, thuộc họ nội và họ ngoại.
thân thiện," tt. có tình cảm tốt  đối xử tử tế và thân thiết với nhau: thái độ thân thiện  quan hệ thân thiện giữa các nước trong khu vực."
thân thiết, gần gụi và có tình cảm đằm thắm : bạn bè thân thiết.
thân thuộc, i d. những người có quan hệ họ hàng (nói khái quát). giúp đỡ thân thuộc. " ii t. có quan hệ thân thiết  gần gũi. người cán bộ  của bản làng. những xóm làng thân thuộc. giọng nói thân thuộc."
thân thương, 1. thu hút được thiện cảm sâu sắc. đồng bào miền bắc là anh chị em thân thương của đồng bào miền nam.
thân tín, gần gụi và có thể tin cậy được.
thân tình, có quan hệ mật thiết đằm thắm.
thần, 1 đt. lối xưng hô tự xưng (tôi) của quan lại trong triều đình khi nói với vua chúa: thần xin tuân chỉ. " 2 i. dt. 1. lực lượng siêu tự nhiên  được tôn thờ: miếu thờ thần đất  thần chiến tranh  sóng thần. 2. phần linh hồn  yếu tố vô hình tạo nên sức sống của cái gì: nét vẽ có thần. ii. tt. có phép lạ: thuốc thần." " 3 tt. đờ đẫn  không còn sức sống: mặt thần ra."
thần bí," mầu nhiệm bí mật : đạo lý thần bí. chủ nghĩa thần bí. quan niệm duy tâm cho rằng vạn vật trong vũ trụ đều do thần sinh ra  nhằm che đậy những thối nát của xã hội đương thời đang có mâu thuẫn gay gắt."
thần chú," d. lời bí ẩn dùng để sai khiến quỷ thần  theo mê tín. niệm thần chú."
thần công, từ cũ chỉ trọng pháo.
thần dân, nhân dân ở dưới quyền vua.
thần diệu," tt. có khả năng đem lại kết quả tốt đẹp một cách kì lạ  như có phép mầu nhiệm: loại thuốc thần diệu  kế thần diệu."
thần dược, thuốc công hiệu lắm.
thần đồng, trẻ thông minh đặc biệt.
thần hiệu, công hiệu lắm: liều thuốc thần hiệu.
thần học," d. môn học về thần linh  làm cơ sở triết học cho tôn giáo."
thần hôn, d. 1. buổi sáng và buổi tối. 2. nói người con sớm tối săn sóc cha mẹ (cũ).
thần hồn," dt. phần hồn  tinh thần: liệu thần hồn  thần hồn nát thần tính (tng.)."
thần kinh," bộ phận trong cơ thể gồm có não  tủy và các dây tỏa khắp cơ thể  chuyên việc liên hệ giữa cơ thể và môi trường sinh sống  và giữa các cơ quan bộ phận trong cơ thể với nhau. bệnh thần kinh. bệnh do sự rối loạn của hệ thần kinh gây ra như bệnh điên  bệnh động kinh  bệnh mê sảng. hệ thần kinh (giải). bộ máy thích ứng của cơ thể đối với hoàn cảnh và điều khiển toàn bộ cơ thể  gồm có não  tuỷ và các dây thần kinh đi từ các phần cảm giác của ngũ quan đến tủy  não  và ngược lại  chuyên phân tích và tổng hợp những kích thích bên ngoài và bên trong cơ thể  tạo thành những phản xạ cần thiết cho đời sống."  kinh đô của vua (cũ).
thần kỳ, x. thần kì.
thần linh," dt. thần  lực lượng siêu nhân nói chung: cầu thần linh phù hộ độ trì."
thần lực, sức mạnh ghê gớm.
thần phục, đg. chịu phục tùng và tự nhận làm bề tôi (của vua) hoặc chư hầu (của nước lớn).
thần quyền," dt. uy quyền của thần thánh  theo mê tín."
thần sa," (địa) sun-fua thủy ngân tự nhiên  có màu đỏ tươi thắm  từ đó người ta lấy ra thủy ngân."
thần sắc, vẻ mặt do tinh thần hiện ra.
thần thái, dáng vẻ do tinh thần bên trong hiện ra.
thần thánh," i d. lực lượng siêu tự nhiên như thần  thánh (nói khái quát)." " ii t. có tính chất thiêng liêng  vĩ đại. cuộc kháng chiến ."
thần thoại," dt. truyện tưởng tượng về các vị thần  biểu hiện ước mơ chinh phục tự nhiên của con người xưa kia: truyện thần thoại  nhân vật thần thoại."
thần thông," mầu nhiệm  có phép biến hoá."
thần tiên," 1. d. người tịch cốc tu hành đắc đạo  theo mê tín. 2. t. có công hiệu lạ thường: thuốc thần tiên."
thần tình, t. tài tình tới mức không thể giải thích nổi. nét vẽ thần tình. thật là thần tình.
thần tốc," tt. hết sức nhanh chóng  nhanh chóng đến mức phi thường (thường nói về việc binh): cuộc hành quân thần tốc  lối đánh thần tốc."
thần tượng," d. 1. hình hoặc ảnh của người đã chết. 2. hình một đấng coi là thiêng liêng  được tôn sùng và chiêm ngưỡng : con bò bằng vàng là thần tượng của người do thái. 3. người hay vật được quí trọng hay tôn sùng một cách say mê : những nhà độc tài phát xít cho rằng mình là thần tượng của nhân dân."
thẩn thơ, t. như thơ thẩn.
thẫn thờ," ngẩn ngơ  mất tinh thần: lạc mất con  ngồi thẫn thờ."
thận," dt. bộ phận trong cơ thể động vật  hình hạt đậu  màu nâu đỏ  nằm hai bên cột sống  làm nhiệm vụ lọc nước tiểu: quả thận  thuốc chữa thận  bổ thận."
thận trọng," cẩn thận  đắn đo: thận trọng trong lời tuyên bố."
thấp, 1 d. (kng.). thấp khớp (nói tắt). bệnh thấp. " 2 t. 1 có chiều cao dưới mức bình thường hoặc nhỏ hơn so với những vật khác; có khoảng cách gần đối với mặt đất  so với những cái khác. cây thấp lè tè. quần ống cao ống thấp. cúi thấp người xuống. chuồn chuồn bay thấp thì mưa (tng.). 2 ở dưới mức trung bình về số lượng  chất lượng  trình độ  giá cả  v.v. sản lượng thấp. lương thấp. nhiệt độ thấp. trình độ văn hoá còn rất thấp. nước cờ thấp. 3 (âm thanh) có tần số rung động nhỏ. nốt nhạc thấp. hạ thấp giọng. // láy: thâm thấp (ng. 1; ý mức độ ít)."
thấp hèn," tt. quá tầm thường  hèn kém  đáng khinh: những ham muốn thấp hèn  sống thấp hèn  những kẻ thấp hèn."
thấp kém," nh. thấp  ngh. 4: địa vị thấp kém."
thấp khớp, x.thấp.
thấp thoáng," khi ẩn  khi hiện một cách nhanh chóng : bóng nga thấp thoáng dưới mành (k)."
thấp thỏm, bồn chồn chờ đợi: thấp thỏm không biết đỗ hay trượt.
thập ác, 1 d. (kng.). thánh giá. " 2 d. mười tội nặng nhất theo đạo phật hoặc theo pháp luật phong kiến (nói tổng quát). theo đạo phật  sát sinh là tội lớn nhất trong thập ác."
thập cẩm," tt. có nhiều thứ khác nhau  thường với nhiều sắc màu: chè thập cẩm  mứt thập cẩm."
thập kỷ, d. khoảng thời gian mười năm.
thập phân, đg. (kết hợp hạn chế). lấy cách chia cho 10 làm cơ sở. hệ đếm thập phân*.
thập phương, 1. d. mười hướng. 2. t. khắp mọi nơi : khách thập phương.
thập thò," cg. thấp tho. khi thò ra  khi thụt vào  liền liền: chú bé thập thò ở cửa  không dám vào."
thập toàn," t. (cũ; id.). trọn vẹn  đầy đủ."
thất, người được phong hàm thất phẩm trong xã hội cũ.
thất bại," đg. (hoặc d.). 1 không đạt được kết quả  mục đích như dự định; trái với thành công. âm mưu thất bại. công việc thí nghiệm bị thất bại. thất bại là mẹ thành công (tng.). 2 không giành được phần thắng  phải chịu thua đối phương; trái với thắng lợi. trận đánh bị thất bại. những thất bại trên chiến trường."
thất bảo," bảy thứ của báu  là: san hô  xà cừ  mã não  vàng  bạc  ngọc trai  ngọc lưu li."
thất bát," đgt. mất mùa  thu hoạch được ít: vụ chiêm thất bát  được mùa chớ phụ ngô khoai  đến khi thất bát lấy ai bạn cùng (cd.)."
thất cách," không đúng phép : nhà làm thất cách  cửa quay hết về hướng tây-bắc."
thất chí, t. (cũ). không được thoả chí; trái với đắc chí.
thất cơ, làm lỡ cơ mưu: thất cơ thua trận. thất cơ lỡ vận. bơ vơ vì mất hết của cải.
thất đảm, nói sợ quá: sợ thất đảm.
thất điên bát đảo," cuống quít và lộn xộn đến cực độ vì hoảng hốt: địch thua  chạy thất điên bát đảo."
thất đức," đgt. làm những điều mất đạo đức  không để lại phúc cho đời sau: việc làm thất đức  ăn ở thất đức."
thất hiếu," không giữ đúng bổn phận đối với cha mẹ  theo lễ giáo xưa."
thất học, t. ở hoàn cảnh không có điều kiện được học. vì nghèo mà thất học. một thanh niên thất học.
thất kinh," tt. quá sợ hãi  mất hết cả hồn vía: bị một trận đòn thất kinh  thất kinh rụng rời."
thất lạc," đg. lạc mất  không tìm thấy. tài liệu để thất lạc. tìm trẻ em bị thất lạc trong chiến tranh."
thất lễ, đgt. không giữ đúng khuôn phép khi cư xử với người khác: thất lễ với khách  thất lễ với thầy giáo.
thất luật, không đúng luật thơ (cũ): bài thơ thất luật.
thất nghiệp, không có việc làm để sinh sống : nạn thất nghiệp.
thất ngôn," thể thơ  mỗi câu có bảy chữ. thất ngôn bát cú. thể thơ tám câu  mỗi câu bảy chữ."
thất niêm, trái với luật bằng trắc trong thơ.
thất phẩm, bậc quan thứ bảy trong thời phong kiến.
thất phu," d. (cũ). người đàn ông là dân thường; người (đàn ông) dốt nát  tầm thường (hàm ý coi khinh  theo quan niệm cũ). hạng thất phu. đồ thất phu! (tiếng mắng)."
thất sách, tt. sai lầm trong mưu tính: một việc làm thất sách  vì thất sách nên mới đến nông nỗi này.
thất sắc, tái mặt đi vì sợ hãi đột ngột.
thất sủng," đg. (cũ). không còn được người bề trên yêu mến  tin dùng nữa. viên quan thất sủng. bị thất sủng."
thất tán, tan tác ở nhiều nơi: sách vở để thất tán.
thất thanh, nói giọng nói biến đổi vì sợ quá: kêu thất thanh.
thất thân," đgt.  cũ  vchg mất tiết  không giữ trọn đạo với chồng."
thất thần, mất vẻ mặt thường: sợ thất thần.
thất thế," mất thế lực  mất chỗ tựa. : anh hùng thất thế."
thất thểu," t. 1. nói dáng đi loạng choạng  không vững: chim đi thất thểu như chim tha mồi (cd). 2. lêu têu  bông lông: thất thểu ở ngoài phố."
thất thố," t. có sự sơ suất  sai phạm  thiếu giữ gìn ý tứ trong hành vi hoặc nói năng. ăn nói thất thố. có điều gì thất thố  xin lượng thứ."
thất thu, nói mùa màng thu hoạch kém mức bình thường.
thất thủ," đgt. không giữ được  để rơi vào tay đối phương: đồn bốt bị thất thủ  kinh thành đã thất thủ."
thất thường," không đều  lúc thế này  lúc thế khác : ăn uống thất thường."
thất tiết," đg. (cũ). không giữ được trọn tiết với chồng  theo quan niệm phong kiến."
thất tín," đgt. làm mất lòng tin của người khác đối với mình  vì không giữ đúng lời hứa: thất tín với bạn  một lần thất tín vạn sự mất tin (tng.)."
thất tình," bảy thứ tình cảm theo quan niệm cũ đó là : mong  giận  thương sợ  yêu  ghét  muốn."  thất vọng vì tình yêu.
thất trận, đg. (cũ; id.). thua trận.
thất truyền," đgt. bị mất đi  không truyền lại được cho đời sau: bài thuốc quý ấy đã bị thất truyền."
thất ước, sai lời hẹn.
thất vọng, đg. mất hi vọng. thất vọng về đứa con hư.
thật, t. x . thực : chuyện thật.
thật thà," t. 1 (tính người) tự bộc lộ mình một cách tự nhiên  không giả dối  không giả tạo. nó rất thật thà  nghĩ sao nói vậy. giọng thật thà. tính nết thật thà như đếm (rất thật thà). 2 (tính người) không tham của người khác. con người thật thà  không tắt mắt của ai bao giờ."
thâu," t  ph. từ đầu đến cuối (một thời gian): thức thâu đêm." " mùa thứ ba  sau mùa hạ  trước mùa đông. nghr. năm: một ngày đằng đẵng xem bằng ba thâu."  đg. cg. thu. thu vào: thâu tiền.
thầu, 1 đgt. nhận trọn gói công việc xây dựng hoặc dịch vụ gì cho người khác theo giá cả và các điều kiện đã thoả thuận: thầu xây dựng  đấu thầu. " 2 đgt.  khng.  lóng lấy trộm đi: bị kẻ cắp thầu mất cái ví tiền."
thầu dầu," loài cây cùng họ với sắn  trẩu  lá có cuống dài  quả có gai  chứa hạt có chất dầu dùng làm dầu xổ  dầu thắp..."
thầu khoán, d. người chuyên làm nghề nhận thầu (thường là các công việc xây dựng) thời trước.
thẩu, d. cây thuốc phiện. " d. lọ bằng thủy tinh cổ ngắn  miệng rộng  vai ngang  dùng để đựng kẹo  mứt..."
thấu," tt. 1. suốt qua hết một khoảng cách đến điểm tận cùng nào đó: nước nhìn thấu đáy  lạnh thấu xương  thấu kính  thẩm thấu. 2. rõ hết  hoàn toàn tường tận: hiểu thấu lòng nhau  thấu đáo  thấu đạt  thấu tình  thấu triệt. 3. nổi: chịu không thấu."
thấu đáo, đến nơi đến chốn : hiểu thấu đáo bài học.
thấu kính," d. khối đồng tính của một chất trong suốt (thuỷ tinh  thạch anh  v.v.) giới hạn bởi hai mặt cong đều đặn hoặc một mặt cong và một mặt phẳng  có tác dụng làm cho các tia sáng song song đi qua nó thay đổi phương và gặp nhau tại một điểm hoặc có phần kéo dài gặp nhau tại một điểm."
thấu triệt, thông suốt khắp cả.
thây, 1 dt. xác người: chết phơi thây  vùi thây quân thù. " 2 đgt.  khng. (kết hợp hạn chế  thường đi sau kệ) để mặc  muốn ra sao thì ra: khuyên mãi không nghe thì (kệ) thây nó."
thây kệ, mặc cho tự ý.
thây ma," d. 1. xác chết của người đáng ái ngại : thây ma còn đó chưa có áo quan. 2. thân hình của kẻ đáng coi thường : nghiện ma tuý từ năm sáu năm  thằng này chỉ còn là cái thây ma."
thầy," d. 1 người đàn ông dạy học hoặc nói chung người dạy học  trong quan hệ với học sinh (có thể dùng để xưng gọi). thầy chủ nhiệm. tình thầy trò. chào thầy ạ! 2 người có trình độ hướng dẫn  dạy bảo (hàm ý coi trọng). bậc thầy. 3 từ dùng để gọi tôn người làm một số nghề đòi hỏi có học  hoặc viên chức cấp thấp thời phong kiến  thực dân. thầy lang*. thầy đề. thầy cai. làm thầy nuôi vợ  làm thợ nuôi miệng (tng.). 4 (kết hợp hạn chế). từ cấp trên dùng để gọi cấp dưới một cách lịch sự trong giới quan lại thời phong kiến  thực dân. thầy phủ. thầy thừa. 5 (dùng hạn chế trong một số tổ hợp). chủ  trong quan hệ với tớ trong xã hội cũ. đạo thầy nghĩa tớ. thay thầy đổi chủ*. 6 cha (dùng để xưng gọi trong gia đình nhà nho hoặc gia đình trung lưu  thượng lưu lớp cũ ở một số địa phương)."
thầy bà," thầy  (ngh.1 và 7) dùng với nghĩa xấu."
thầy bói," dt. người chuyên nghề bói toán  xem số phận cho từng người: thầy bói xem voi."
thầy cãi, luật sư.
thầy chùa, d. 1. người ở chùa giữ việc cúng phật nhưng không tu hành. 2. (đph). sư.
thầy cò," người trong xã hội cũ chuyên làm thuê đơn từ  lo việc kiện cáo cho người khác."
thầy cúng, người làm nghề cúng bái cho người ta (cũ).
thầy dòng, d. thầy tu công giáo mà không phải là linh mục.
thầy đồ, người dạy học chữ nho ngày xưa.
thầy giáo, dt. người đàn ông làm nghề dạy học: thầy giáo chủ nhiệm  thầy giáo cũ.
thầy kiện, cg. thầy cãi. nh. luật sư (cũ).
thầy ký, x. thầy kí.
thầy lang, thầy thuốc đông y.
thầy mo, thầy cúng ở miền núi.
thầy pháp, d. người có pháp thuật trừ được ma quỷ; phù thuỷ.
thầy thợ," d. 1. từ chỉ dân thầy (thông  ký  phán) và dân thợ (công nhân) trong thời pháp thuộc. 2. người lo việc giúp người khác trong xã hội cũ: phải có thầy thợ thì việc mới xong."
thầy thuốc, dt. người làm nghề chữa bệnh: một thầy thuốc giỏi  thầy thuốc đông y.
thầy tu, người bỏ đời sống bình thường để sống theo qui chế của một tôn giáo.
thầy tướng, d. người làm nghề xem tướng để đoán số mệnh.
thấy," đgt. 1. nhận biết được bằng mắt nhìn: trời tối chẳng thấy gì  mắt thấy tai nghe. 2. nhận biết bằng các giác quan nói chung: sờ thấy hơi nóng  ngửi thấy thơm thơm. 3. nhận biết bằng nhận thức: thấy được thế mạnh của đối phương  không thấy hết khuyết điểm của mình. 4. cảm thấy  nhận cảm được: thấy vui vui  kể hết mọi chuyện."
thấy kinh, nh. thấy tháng.
thấy tháng," cg. thấy  thấy kinh  thấy tội. đang có kinh nguyệt."
the," đồ dệt bằng sợi thưa  thường dùng để may áo dài." " - d. mùi hăng hăng và thơm ở vỏ cam  vỏ quít  vỏ bưởi."
the thé, t. x. thé (láy).
thè, đgt. đưa lưỡi ra ngoài miệng: thè lưỡi liếm  lắc đầu thè lưỡi.
thè lè, nói vật gì chìa ra ngoài : để lưỡi dao thè lè ở cửa chạn.
thẻ," d. 1 mảnh tre  gỗ... dẹp và mỏng  dùng để ghi nhận hay đánh dấu điều gì. người xưa chưa biết dùng giấy  viết trên thẻ tre. cắm thẻ nhận ruộng. vào đền xin thẻ (quẻ thẻ để bói điều lành dữ). 2 giấy chứng nhận một tư cách nào đó  thường có dạng nhỏ  gọn. thẻ nhà báo. thẻ đọc sách ở thư viện. thẻ cử tri. 3 (kết hợp hạn chế). vật nhỏ có hình dẹp và mỏng như cái thẻ tre. thẻ hương. thẻ mạ. thẻ xương sườn. đường thẻ."
thẻ bài," dt. thẻ bằng gỗ  sơn  dùng để viết trát của quan: lính mang thẻ bài của tri huyện đi đòi các lí trưởng."
thẻ ngà, miếng ngà có ghi chức tước quan lại đeo trước ngực.
thèm, muốn một cách khao: thèm ngủ. 2. t. thiếu một ít : gạo còn thèm đấu.
thèm khát," đg. muốn có đến mức thiết tha  thôi thúc vì đang cảm thấy rất thiếu (thường nói về nhu cầu tình cảm  tinh thần). thèm khát hạnh phúc. sự thèm khát tự do."
thèm muốn," đgt. muốn được đáp ứng thoả mãn nhu cầu nào đó  thường là nhu cầu vật chất tầm thường: thèm muốn tiền tài địa vị  thèm muốn nhục dục."
thèm nhạt, nh. thèm. ngh. 1.
thèm thuồng, nh. thèm. ngh. 1.
thèm vào," không cần  không đồng ý: áo xấu thế thì thèm vào."
then, d. thanh gỗ dùng để cài ngang cánh cửa.  d. người làm nghề ngồi đồng của dân tộc tày ở miền núi.  d. tấm gỗ dài bắc ngang từ hông thuyền bên này sang hông thuyền bên kia.
then chốt," d. (thường dùng phụ sau d.). cái quan trọng nhất  có tác dụng quyết định đối với toàn bộ. vị trí then chốt. vấn đề then chốt."
thèn thẹn, hơi thẹn.
thẹn," đgt. 1. cảm thấy mình bối rối  mất tự nhiên khi tiếp xúc với đông người  người khác giới hay xa lạ: tính hay thẹn  không dám hát trước đông người. 2. cảm thấy xấu hổ vì làm điều không nên hoặc không xứng đáng: thẹn với lương tâm  quyết xứng đáng  không thẹn với tổ tiên."
thẹn thò, nh. thẹn. ngh. 2.
thẹn thùng," đg. (hay t.). thẹn  thường lộ qua dáng vẻ bề ngoài (nói khái quát). vẻ thẹn thùng. thẹn thùng nép sau cánh cửa."
theo," đgt. 1. đi ở phía sau  cùng lối  cùng hướng với người khác đang đi  không rời bước: lẽo đẽo theo sau  đuổi theo. 2. đi cùng với ai đến nơi nào đó  do người đó dẫn đường: theo mẹ về quê  theo cha đi nghỉ mát. 3. làm đúng như ai đã làm  đã nói: theo gương bạn  làm theo lời dặn của thầy giáo. 4. tin vào và tuân thủ với các tôn chỉ mục đích của tôn giáo nào: theo đạo. 5. hoạt động liên tục trong một thời hạn nhất định: theo lớp chính trị  theo hết lớp học ngoại ngữ. 6. hướng hoạt động men dọc vị trí nào hoặc về phía nào  đích nào: chạy theo đường quốc lộ  đi theo hướng mặt trời mọc. 7. căn cứ vào  dựa vào: hát theo đàn  uống theo đơn của bác sĩ  theo nguồn tin nước ngoài."
theo dõi, xem xét những hành động hay những chuyển biến: công an theo dõi tên lưu manh; thầy thuốc theo dõi bệnh.
theo đòi, đg. 1. bắt chước. theo đòi chúng bạn. 2. chuyên chú làm một việc gì: theo đòi bút nghiên.
theo đuôi, bắt chước một cách thiếu suy nghĩ.
theo đuổi," đg. kiên trì  gắng sức trong những hoạt động nhằm vào một đối tượng  một công việc nào đó  mong đạt cho được mục đích (thường là tốt đẹp). theo đuổi chính sách hoà bình. theo đuổi cô gái đã nhiều năm (kng.). mỗi người theo đuổi một ý nghĩ riêng."
thẻo, d. miếng nhỏ mà dài: một thẻo bánh dẻo.
thẹo, 1. d. số lượng rất nhỏ : một thẹo thuốc. 2. t. có ba góc và méo: miếng đất thẹo.
thép," d. hợp kim bền  cứng  dẻo của sắt với một lượng nhỏ carbon. luyện thép. cứng như thép. con người thép (b.)."
thét," 1 đg. cất lên tiếng nói  tiếng kêu rất to và cao thé giọng  thường để biểu thị sự tức tối  căm giận hay hăm doạ. thét lên  ra lệnh. thét mắng để ra oai. tiếng thét căm hờn. khóc thét lên." " 2 đg. nung (vàng  bạc) cho mềm ra."  3 p. (ph.). mãi. làm thét rồi cũng quen.
thê lương," t. (vch.). có tác dụng gợi lên cảm giác buồn thương  lạnh lẽo. cảnh thê lương tang tóc. bản nhạc thê lương."
thê nhi, vợ và con (cũ): quan san nghìn dặm thê nhi một đoàn (k).
thê thảm, tt. đau thương và buồn thảm đến tột cùng: cái chết thê thảm  tiếng kêu khóc thê thảm.
thê thiếp, vợ chính và vợ hầu (cũ).
thê tử, vợ con (cũ).
thề," đg. cg. thề bồi  thề thốt. 1. cam đoan làm trọn việc gì bằng lời lẽ nghiêm chỉnh. 2. quyết tâm : thề không đội trời chung với giặc."
thề bồi, đg. (cũ). thề (nói khái quát).
thề nguyền, đgt. thề để nói lời nguyện ước với nhau: thề nguyền thuỷ chung.
thề thốt," nh. thề  ngh.1. tưởng thề thốt nặng cũng đau đớn nhiều (k)."
thể, d. trạng thái : thể đặc ; thể lỏng. " d. hình thức văn  thơ : thể lục bát." " đg. ""thể tất"" nói tắt : tôi có việc bận đến chậm xin hội nghị thể cho."
thể chất, dt. mặt thể xác của con người; phân biệt với tâm hồn: thể chất cường tráng  đẹp cả thể chất lẫn tâm hồn.
thể chế, cg. thiết chế. toàn bộ cơ cấu xã hội do luật pháp tạo nên.
thể diện, d. những cái làm cho người ta coi trọng mình khi tiếp xúc (nói tổng quát). vì dối trá mà mất thể diện trước bạn bè. giữ thể diện cho gia đình.
thể dục," dt. các động tác tập luyện thường được sắp xếp thành bài  nhằm tăng cường sức khoẻ: bài thể dục buổi sáng  tập thể dục." " (xã) h. nguyên bình  t. cao bằng."
thể hiện, biểu lộ ra ngoài : thể hiện lòng yêu nước trong văn thơ.
thể lệ, d. những điều quy định chung về cách thức làm một việc nào đó (nói tổng quát). thể lệ bầu cử.
thể loại," toàn bộ những tác phẩm có chung những đặc tính về nội dung  giọng văn  phong cách: thể loại thơ trữ tình."
thể lực, dt. sức khoẻ của cơ thể con người: thể lực dồi dào  tập thể dục để tăng cường thể lực.
thể nào," ph. nhất định  mặc dầu có việc gì xảy ra: thể nào tôi cũng đến."
thể nghiệm," đg. qua kinh nghiệm  qua thực tiễn mà xét thấy điều gì đó là đúng hay không đúng. sự thể nghiệm của bản thân. một đường lối đã được thể nghiệm là đúng. cần thể nghiệm thêm một thời gian mới có thể kết luận."
thể phách," xác thịt và hồn vía: thác là thể phách  còn là tinh anh (k)."
thể tất," đgt. thông cảm mà bỏ qua  lượng thứ: có gì sơ suất mong các bác thể tất cho."
thể thao," sự tập dượt thân thể cho mềm dẻo khỏe mạnh  theo một cách thức nhất định  và thường biểu diễn trước công chúng."
thể theo," đg. (cấp trên có thẩm quyền) có sự chú ý quan tâm để y theo yêu cầu  nguyện vọng của (những) người nào đó (mà làm việc gì). thể theo nguyện vọng của nhiều người. thể theo lời yêu cầu."
thể thống," dt. khuôn phép  nền nếp phải tôn trọng tuân thủ: giữ thể thống gia phong  chẳng còn thể thống gì nữa."
thể thức, nh. thể cách.
thể tích, đại lượng thể hiện tính chất của một vật chiếm một khoảng không gian lớn hay nhỏ.
thể xác, d. phần vật chất của con người.
thế," 1 d. (vch.; kết hợp hạn chế). đời  thế gian. cuộc thế. miệng thế mỉa mai." " 2 d. tổng thể nói chung các quan hệ về vị trí tạo thành điều kiện chung có lợi hay không có lợi cho một hoạt động nào đó của con người. thế núi hiểm trở  tiện cho phòng thủ. cờ đang thế bí. thế mạnh. cậy thế làm càn. thế không thể ở được  phải ra đi." " 3 đg. 1 đưa cái khác vào chỗ của cái hiện đang thiếu để có thể coi như không còn thiếu nữa; thay. thiếu phân đạm thì tạm thế phân xanh vào. bố bận  con đi thế. 2 giao cho làm tin để vay tiền. thế ruộng. thế vợ đợ con." " 4 i đ. từ dùng để chỉ điều như hoặc coi như đã biết  vì vừa được nói đến  hay đang là thực tế ở ngay trước mắt. cứ thế mà làm. nghĩ như thế cũng phải. bao giờ chả thế. thế này thì ai chịu được. giỏi đến thế là cùng." " ii tr. 1 (thường dùng ở đầu hoặc cuối câu hay đầu phân câu  và thường là trong câu nghi vấn). từ dùng để nhấn mạnh tính chất cụ thể gắn liền với hiện thực đã biết hoặc hiện thực trước mắt  của điều muốn nói  muốn hỏi.  bao giờ thì xong? thế tôi đi nhé! ai bảo cho nó biết thế? nó đồng ý rồi  thế còn anh? 2 (thường dùng ở cuối câu biểu cảm). từ biểu thị ý ngạc nhiên khi nhận thức ra mức độ cao của một thuộc tính trực tiếp tác động đến mình hoặc của một trạng thái tình cảm của bản thân mình. ở đây nóng thế! sao mà vui thế! giỏi thế! ghét thế không biết! (kng.). yêu sao yêu thế! (kng.)."
thế cục," dt.  cũ  vchg cuộc đời: am hiểu thế cục  kìa thế cục như in giấc mộng (cung oán ngâm khúc)."
thế gia, nhà dòng dõi (cũ).
thế gian," d. 1. cõi đời : việc thế gian. 2. người sống ở cõi đời : thế gian còn dại chưa khôn  sống mặc áo rách chết chôn áo lành (cd)."
thế giới," d. 1 tổng thể nói chung những gì tồn tại; thường dùng để chỉ tổng quát những sự vật vật chất và hiện tượng tồn tại bên ngoài và độc lập với ý thức  nói trong mối quan hệ với nhận thức của con người. thế giới vật chất. nhận thức và cải tạo thế giới. 2 trái đất  về mặt là nơi con người sinh sống; thường dùng để chỉ toàn thể loài người nói chung đang sinh sống trên trái đất. bản đồ thế giới. đi vòng quanh thế giới. một hành động bị cả thế giới lên án. 3 xã hội  cộng đồng người có những đặc trưng chung nào đó  phân biệt với những xã hội  cộng đồng người khác. thế giới tư bản. thế giới phương tây. 4 khu vực  lĩnh vực của đời sống  của các sự vật  hiện tượng có những đặc trưng chung nào đó  phân biệt với các khu vực  lĩnh vực khác. tìm hiểu thế giới động vật. thế giới âm thanh. đi sâu vào thế giới nội tâm."
thế giới quan," dt. cách thức nhìn nhận và giải thích các hiện tượng tự nhiên  xã hội thành hệ thống quan điểm thống nhất."
thế hệ, d. 1 . lớp người cùng một lứa tuổi. 2. lớp sinh vật sinh cùng một lứa.
thế kỷ, khoảng thời gian 100 năm.
thế là," như vậy thì kết quả là: có 5 đồng mua sách mua báo  thế là hết."
thế lực," d. 1 sức mạnh  ảnh hưởng dựa vào địa vị xã hội  cương vị mà có. tuy không có quyền hành  nhưng rất có thế lực. gây thế lực. 2 lực lượng xã hội ít nhiều mạnh mẽ. thế lực phong kiến đã sụp đổ. các thế lực phản cách mạng."
thế mà," l. từ biểu thị một ý trái ngược ý trước và dùng để nối hai mệnh đề: người thất nghiệp đã nhiều  thế mà tư bản còn giãn thợ."
thế nào," 1. tổ hợp dùng để hỏi về một điều không biết cụ thể: sức khoẻ nó thế nào?  tình hình kinh tế thế nào? 2. tổ hợp dùng để hỏi người ngang hàng hay bậc dưới để biết điều gì đó có được chấp nhận  khẳng định hay bị bác bỏ  phủ định: thế nào  có đồng ý không?  thế nào  mày không chịu nhận lỗi à? 3. tổ hợp dùng để chỉ một tình trạng  sự tình không hay  nhưng khó nói rõ ra: dạo này cậu ta thế nào ấy. 4. tổ hợp dùng để chỉ tình trạng  sự tình  sự việc ở mức độ bất kì: nói thế nào nó cũng không nghe  phức tạp thế nào cũng giải quyết được."
thế năng," (lý) d. năng lượng dự trữ trong một hệ thống chưa tác động  và tác động được ngay khi có điều kiện: thế năng của một vật được đưa lên cao."
thế phẩm, vật dùng để thay vật khác tốt đã trở nên hiếm : dùng nguyên liệu trong nước làm thế phẩm để sản xuất.
thế phiệt, nhà dòng dõi.
thế sự, d. việc đời (nói khái quát). bàn chuyện thế sự.
thế tập, nói tước vị của ông cha (cũ).
thế tất, ph. nhất định rồi phải như vậy: tức nước thế tất phải vỡ bờ.
thế thần, vị quan thuộc một gia đình đã mấy đời làm quan to.
thế thì," l. cho nên : bị khinh miệt  thế thì ai không tức."
thế tình, cách cư xử thông thường ở đời.
thế tục," d. 1 (cũ; id.). tập tục ở đời (nói khái quát). ăn ở theo thế tục. 2 (hoặc t.). đời sống trần tục  đối lập với đời sống tu hành  theo quan niệm tôn giáo. ngoài thế tục. những nỗi vui buồn thế tục."
thế tử, con cả của chúa hay của vua chư hầu.
thế vận hội, nh. ô-lim-pích.
thếch, ph. nói ngả màu trắng và xấu đi: mốc thếch; bạc thếch.
thêm," đg  ph. tăng lên  làm cho nhiều hơn : chi thêm tiền chợ."
thêm bớt," đg. thêm hoặc bớt (nói khái quát). nói đúng sự thật  không thêm bớt."
thêm thắt, thêm những cái phụ vào.
thềm," dt. phần nền trước cửa nhà  có mái che: bước lên thềm  ngồi ngoài thềm cho mát."
thênh thang, nói không gian rộng rãi quá mức : nhà rộng thênh thang.
thênh thênh, rộng rãi nhẹ nhàng: thênh thênh đường cái thanh vân hẹp gì (k).
thếp," 1 d. từ dùng để chỉ từng đơn vị tập giấy học sinh chưa sử dụng hoặc tập giấy vàng bạc dùng đốt để cúng  có một số lượng tờ nhất định (với giấy học sinh  thường là hai mươi tờ). thếp giấy kẻ. thếp vàng lá." " 2 d. đĩa bằng đất đựng dầu hoặc mỡ  làm đèn để thắp. thếp đèn mỡ cá. thắp hết một thếp dầu đầy." " 3 đg. làm cho vàng  bạc dát thành lớp rất mỏng bám chặt vào mặt gỗ  đá nhờ một chất kết dính  để trang trí. đôi câu đối sơn son thếp vàng."
thết, đgt. mời ăn uống thịnh soạn để tỏ lòng quý trọng: làm cơm thết khách.
thết đãi, nh. thết.
thêu, d. dụng cụ để xắn đất giống cái mai.  đg. khâu chỉ vào để dệt thành chữ và hình.
thêu dệt, bịa đặt ra chuyện do một ác ý thúc đẩy: gớm tay thêu dệt ra lòng trêu ngươi (k).
thêu thùa," đg. thêu (nói khái quát). khéo may vá  thêu thùa."
thều thào," đgt. nói rất nhỏ và yếu ớt như hụt hơi  nghe không rõ: nói thều thào  nó thều thào điều gì  nghe không rõ."
thi, đg. 1. đua sức đua tài để xem ai hơn ai kém : thi xe đạp. 2. cg. thi cử. nói học sinh dự kỳ xét sức học : thi tốt nghiệp. " d. loài cỏ  dùng để bói dịch."
thi ân, ban ơn cho người khác: thi ân không cần báo.
thi bá, người lỗi lạc trong làng thơ: nguyễn du là thi bá của việt nam.
thi ca, thơ và ca.
thi công, đg. tiến hành xây dựng một công trình theo thiết kế. thi công khu nhà ở cao tầng. bảo đảm kĩ thuật thi công. tiến độ thi công.
thi cử," đgt. thi để đạt trình độ  tiêu chuẩn nào nói chung: mùa thi cử  thi cử bao giờ chẳng có may rủi."
thi đình, kỳ thi mở ở sân vua cho những người đã đỗ kỳ thi hội.
thi đua," ganh nhau đến hết năng lực của mình ra làm việc  nhằm nâng cao năng suất lao động và phát triển sản xuất."
thi hài," thây và xương  xác người chết."
thi hành, đg. làm cho thành có hiệu lực điều đã được chính thức quyết định. thi hành nghị quyết. thi hành nhiệm vụ. bị thi hành kỉ luật. hiệp định được thi hành nghiêm chỉnh.
thi hào, dt. nhà thơ lớn: thi hào nguyễn du  các thi hào dân tộc.
thi hội," khoa thi mở ở kinh đô  thời phong kiến  cho những người đã đỗ cử nhân."
thi hứng, sự xúc động mạnh mẽ khiến người ta cảm thấy có thú làm thơ.
thi hương," khoa thi mở ở một số tỉnh trong thời phong kiến  người đỗ dưới học vị cử nhân hoặc tú tài."
thi lễ, từ cũ chỉ nhà nho: con nhà thi lễ.  chào hỏi nhau một cách trịnh trọng (cũ).
thi nhân, d. (cũ; trtr.). nhà thơ.
thi pháp," dt. phương pháp  quy tắc làm thơ nói chung: thi pháp ca dao."
thi phú, thơ và phú.
thi sĩ, nhà thơ.
thi thể, d. xác người chết. khám nghiệm thi thể.
thi thố, đgt. đem hết sức lực và khả năng ra để dùng vào một việc gì: thi thố tài năng với thiên hạ.
thi thư, từ cũ chỉ nhà nho: dòng dõi thi thư.
thi tứ, ý thơ.
thi vị," d. (id.). 1 cái có tính chất gợi cảm và gây hứng thú trong thơ. 2 (hoặc t.). cái hay  đẹp  nên thơ của sự vật. phong cảnh đầy thi vị."
thì, 1 dt. thời kì phát triển nhất của động thực vật hoặc thuận lợi nhất cho công việc gì; thời: quá lứa lỡ thì  mưa nắng phải thì  dậy thì. " 2 lt. 1. từ biểu thị kết quả của một điều kiện  một giả thiết: nếu lụt thì đói  nếu mưa thì ở nhà. 2. từ biểu thị quan hệ nối tiếp giữa hai sự việc  hành động: tôi về đến nhà thì anh cũng tới. 3. từ biểu thị điều sắp nói có tính thuyết minh cho điều vừa nêu ra: công việc thì nhiều  người thì ít. 4. từ biểu thị điều sắp nói tới là sự bác bỏ  phủ định một cách mỉa mai và tỏ ý không đồng tình với điều người đối thoại đã nhận định: tôi kém  vâng  chị thì giỏi."
thì giờ, thời gian nói về mặt giá trị đối với con người : dùng thì giờ cho hợp lý ; bỏ phí thì giờ ; giết thì giờ.
thì phải," (kng.; dùng ở cuối câu). tổ hợp biểu thị ý khẳng định dè dặt  như còn muốn kiểm tra lại trí nhớ hoặc nhận định của mình  hoặc muốn có được sự xác nhận của người đối thoại đối với điều mình vừa nói. chuyện xảy ra đâu hôm chủ nhật thì phải. hình như anh là người hà nội thì phải. vào khoảng cuối năm ngoái thì phải. chị mệt lắm thì phải."
thì ra," l. hóa ra  lẽ ra là thế: lâu không lại  tưởng đi đâu  thì ra ốm."
thì thào," đgt. nói nhỏ  không rõ thành tiếng  nghe lẫn vào trong hơi gió: nghe tiếng thì thào ở cuối lớp  hai người thì thào với nhau điều gì."
thì thầm, nh. thì thào.
thì thọt, đg. (kng.). như thì thụt.
thì thùng, tiếng trống đánh: trống chùa ai đánh thì thùng (cd).
thí, 1 đgt. 1. cho cái gì với thái độ khinh bỉ: thí cho mấy đồng  thí cho bát cơm. 2. cho để làm phúc: bát cháo thí  bố thí. " 2 đgt. chịu để mất quân cờ nào đó để cứu gỡ thế cờ: thí xe  thí mã. 2. làm chết nhiều quân sĩ dưới quyền chỉ huy của mình trong chiến đấu  đáng ra có thể chết ít hơn: thí quân."
thí bỏ, cho làm phúc (cũ).
thí chủ, từ của nhà sư chỉ người bỏ tiền ra cho người khó để làm phúc.
thí dụ," 1. d. cg. tỷ dụ  ví dụ. điều nêu ra để minh họa : định nghĩa kèm theo thí dụ thì mới rõ. 2. ph. giả sử  nếu như : thí dụ trời mưa thì phải ở nhà."
thí điểm, đg. (hoặc d.). thử thực hiện trong phạm vi hẹp để rút kinh nghiệm. dạy thí điểm. xã thí điểm cấy giống lúa mới. xây dựng một số thí điểm.
thí mạng," đgt. 1. thí bỏ không thương tiếc một người hay một lực lượng để giữ hoặc để cứu lấy cái được xem là quý hơn: thí mạng bọn tay chân để giữ uy tín cho mình. 2. bỏ hết sức lực  không tính đến hậu quả việc làm của mình: chạy thí mạng  làm thí mạng."
thí nghiệm, đg.1. dùng thực hành mà thử một việc gì cho rõ : thí nghiệm chương trình học mới. 2. gây ra một hiện tượng theo qui mô nhỏ để quan sát nhằm củng cố lý thuyết đã học hoặc kiểm nghiệm một điều mà giả thuyết đã dự đoán một cách có hệ thống và trên cơ sở lý luận.
thí sinh, d. người dự kì thi để kiểm tra sức học. danh sách thí sinh thi tuyển vào đại học.
thị," 1 dt. 1. cây trồng ở làng xóm miền bắc việt nam để lấy quả  thân cao  lá mọc cách có hai mặt như nhau  hình trái xoan ngược - thuôn có mũi lồi tù ở đầu  hoa trắng  quả hình cầu dẹt vàng  thơm hắc  ăn được  có tác dụng trấn an và trị giun sán ở trẻ em  gỗ trắng nhẹ mịn dùng để khắc dấu. 2. quả thị: mua thị cho cháu bé  mùi thị thơm phức." " 2 dt. 1. chữ lót giữa họ và tên để chỉ người đó là nữ: nhà thơ đoàn thị điểm. 2. từ đi trước tên người phụ nữ lớp dưới  trong xã hội cũ: thị kính  thị mầu. 3. từ dùng để gọi người phụ nữ  ở ngôi thứ ba với ý coi khinh: thị đã tẩu thoát  thị nhìn trâng trố khắp một lượt."
thị chính," việc hành chính của một thành phố  thị xã."
thị giác, dt. sự nhận cảm bằng mắt nhìn: cơ quan thị giác.
thị hiếu," khuynh hướng của đông đảo quần chúng ưa thích một thứ gì thuộc sinh hoạt vật chất  có khi cả văn hóa  nhất là các đồ mặc và trang sức  thường chỉ trong một thời gian không dài : kiểu áo đó đúng thị hiếu của phụ nữ hiện nay."
thị lang," chức quan ở triều đình phong kiến  dưới tham tri."
thị lực, d. độ nhìn rõ của mắt; sức nhìn. thị lực giảm sút. kiểm tra thị lực.
thị nữ, con gái hầu trong thời phong kiến.
thị oai, nh. thị uy.
thị phi, 1.t. phải và trái: chưa biết thị phi ra sao. 2. d. lời bàn tán chê bai.
thị sát," xem xét tại chỗ để theo dõi công việc  nhận định tình hình."
thị thực, nhận là có thực : đơn có chủ tịch xã thị thực.
thị tì, đầy tớ gái trong xã hội cũ.
thị tộc, d. tổ chức cơ sở của xã hội nguyên thuỷ bao gồm nhiều gia đình lớn cùng một tổ tiên và có kinh tế chung. thị tộc mẫu quyền. totem thị tộc.
thị trấn," dt. nơi tập trung đông dân  sinh sống chủ yếu bằng nghề buôn bán  thủ công  thường là trung tâm của huyện: thành lập các thị trấn  bán hàng ở thị trấn của huyện."
thị trường," d. 1. nơi tiêu thụ hàng hóa : xưa thực dân pháp định biến đông dương thành thị trường độc chiếm của chúng. 2. quan hệ trao đổi hàng hóa giữa các thương nhân  các tập đoàn  trong điều kiện hàng hóa phải bán cùng một giá trong cùng một thời gian : giá dầu mỏ tăng trên thị trường thế giới. thị trường dân tộc. nền kinh tế của một nước đã đi đến chỗ thống nhất  không có thế lực phong kiến cát cứ các địa phương."  (lý) khoảng không gian mà mắt trông thấy được khi nhìn qua một dụng cụ quang học.
thị trưởng, d. người đứng đầu cơ quan hành chính thành phố ở một số nước.
thị uy, cg. thị oai. phô trương sức mạnh của mình để cảnh cáo.
thị vệ, lính hộ vệ nhà vua (cũ).
thị xã," dt. khu vực tập trung đông dân cư  là trung tâm của tỉnh  nhỏ hơn thành phố  lớn hơn thị trấn  chủ yếu là sản xuất thủ công nghiệp và buôn bán: uỷ ban nhân dân thị xã  dạy học ở ngoài thị xã."
thia lia," trò chơi ném nghiêng mảnh sành  mảnh ngói xuống nước cho nảy lên nhiều lần."
thia thia, x. cá thia thia.
thìa," d. dụng cụ có một cái cán nối liền với một phần trũng  dùng để múc thức ăn lỏng."
thìa là," loài cây thuộc họ mùi  lá bản hẹp  có mùi thơm dùng làm rau ăn."
thích," 1 đg. 1 (id.). dùng vũ khí có mũi nhọn mà đâm. thích lưỡi lê vào bụng. 2 thúc vào người. đưa khuỷu tay thích vào sườn bạn để ra hiệu. thích đầu gối vào bụng. 3 dùng mũi nhọn mà châm vào da thành dấu hiệu  chữ viết  rồi bôi chất mực cho nổi hình lên. thích chữ vào cánh tay." " 2 đg. có cảm giác bằng lòng  dễ chịu mỗi khi tiếp xúc với cái gì hoặc làm việc gì  khiến muốn tiếp xúc với cái đó hoặc làm việc đó mỗi khi có dịp. thích cái mới lạ. thích nhạc cổ điển. thích sống tự lập. rất thích được khen. nhìn thích mắt (thấy muốn nhìn)."
thích chí, được thỏa ý muốn.
thích dụng, thích hợp để dùng vào việc gì.
thích đáng," tt. phù hợp và thoả đáng yêu cầu nào đó: có sự quan tâm  chú ý thích đáng  câu trả lời chưa thích đáng."
thích hợp, đúng với yêu cầu : giải pháp thích hợp với đời sống tập thể.
thích khách, d. người mang vũ khí tới gần để ám sát nhân vật quan trọng thời xưa.
thích nghi," đgt. quen dần  phù hợp với điều kiện mới  nhờ sự biến đổi  điều chỉnh nhất định: sinh vật thích nghi với điều kiện sống  thích nghi với nề nếp sinh hoạt mới."
thích thú, cảm thấy vui vì được như ý muốn : thích thú tìm được đủ sách tham khảo.
thích ứng," đg. 1 có những thay đổi cho phù hợp với điều kiện mới  yêu cầu mới. lối làm việc thích ứng với tình hình mới. phương pháp thích ứng để giáo dục trẻ em. 2 (id.). như thích nghi."
thiếc," d. kim loại trắng dễ nóng chảy  dễ dát mỏng  không gỉ  dùng để mạ  làm giấy gói chống ẩm mốc  chế hợp kim. giấy thiếc."
thiêm thiếp, mơ màng sắp ngủ.
thiềm, d. từ dùng trong văn học cũ để chỉ mặt trăng: cung thiềm.
thiềm thừ, con cóc (cũ).
thiên," 1 dt. 1. từng phần của một quyển sách lớn  thường gồm nhiều chương: luận ngữ gồm có 20 thiên. 2. bài  tác phẩm có giá trị: ngụ tình tay thảo một thiên luật đường (truyện kiều)  thiên phóng sự."  2 dt. một trăm giạ: một thiên lúa. " 3 đgt. nghiêng lệch về một mặt  một phía nào đó: báo cáo thiên về thành tích  lối đá thiên về tấn công."  4 đgt. dời đi: thiên đi nơi khác  thiên đô về thăng long.
thiên bẩm, cg. thiên phú. nói tính tình có sẵn từ khi sinh ra.
thiên can, nh. thập can.
thiên cầu," d. 1. mặt cầu tưởng tượng coi như có bán kính vô cùng lớn  có tâm ở mặt người quan sát đứng trên mặt đất  và chứa những thiên thể rải rác trong không gian vũ trụ. 2. quả cầu trên mặt có ghi những chòm sao với những ngôi sao chính  dùng làm giáo cụ trực quan."
thiên chúa, d. (id.). chúa trời. đạo thiên chúa*.
thiên cổ, lâu đời : lưu danh thiên cổ. người thiên cổ. người đã chết.
thiên cơ, lẽ mầu nhiệm của trời (cũ). tiết lộ thiên cơ. để lộ bí mật mầu nhiệm.
thiên cung, cung trên trời (cũ)
thiên di, dời đi nơi khác.
thiên đầu thống," bệnh tăng huyết áp bên trong mắt  làm cho nhãn cầu cứng  mắt mờ có thể hỏng  và đầu nhức."
thiên địa, trời đất.
thiên đình," triều đình ở trên trời do thượng đế ngự trị  theo mê tín."
thiên đỉnh, d. điểm gặp nhau tưởng tượng giữa đường thẳng đứng đi qua vị trí người quan sát và vòm trời. mặt trời đi qua thiên đỉnh.
thiên đường," d. nơi linh hồn những người gọi là rửa sạch tội lỗi được hưởng sự cực lạc vĩnh viễn sau khi chết  theo một số tôn giáo; cũng dùng để chỉ thế giới tưởng tượng đầy hạnh phúc. lên thiên đường. xây dựng thiên đường trên trái đất (b.)."
thiên hà," (thiên) d. 1. hệ thống thống sao có hình tương tự một đĩa tròn phồng ở giữa  gồm một trăm tỷ ngôi sao trong đó có mặt trời và  những đêm trong  hiện trước mắt người quan sát từ quả đất dưới dạng một dải sáng vắt ngang trời thành một vòng tròn gọi là ngân hà. 2. hệ thống sao tương tự hệ thống trong đó có mặt trời  rải rác tới một số vô cùng lớn cho đến tận giới hạn có thể quan sát được của vũ trụ."
thiên hạ, dt. 1. mọi nơi mọi vùng: đi khắp thiên hạ  thiên hạ thái bình. 2. người đời: thiên hạ lắm kẻ anh tài  không che nổi tai mắt thiên hạ.
thiên hình vạn trạng, nhiều hình nhiều vẻ.
thiên hướng, khuynh hướng lệch về một bên.
thiên kiến," d. ý kiến thiên lệch  không đúng  thiếu khách quan."
thiên kim, ngàn vàng (cũ). thiên kim tiểu thư. từ cũ chỉ người con gái nhà quý phái.
thiên kỷ, nh. thiên niên kỷ.
thiên lôi," dt. thần làm ra sấm sét  theo trí tưởng tượng của người xưa: thiên lôi chỉ đâu đánh đấy."
thiên lý, nghìn dặm. đường thiên lý. đường rất dài (cũ).  lẽ trời (cũ). " loài cây leo; lá hình tim  hoa mọc thành cụm  màu vàng lục dùng để nấu canh."
thiên mệnh, mệnh trời.
thiên nga," d. chim ở nước  cỡ lớn  cùng họ với ngỗng  lông trắng hoặc đen  sống ở phương bắc  thường nuôi làm cảnh."
thiên nhan, mặt vua (cũ).
thiên nhiên, dt. toàn bộ những gì đang có chung quanh con người mà không phải do con người tạo nên: cảnh thiên nhiên tươi đẹp  cải tạo thiên nhiên.
thiên niên kỷ, thời gian mười thế kỷ.
thiên phú, nh. thiên bẩm.
thiên sứ," người của trời sai xuống trần gian để làm một việc gì  theo mê tín."
thiên tai," d. hiện tượng thiên nhiên tác hại lớn đến sản xuất và đời sống  như bão  lụt  hạn hán  giá rét  động đất  v.v. khắc phục thiên tai. đề phòng thiên tai."
thiên tài," dt. 1. tài năng nổi bật hơn hẳn mọi người  dường như được trời phú cho: thiên tài quân sự  thiên tài xuất chúng. 2. người có tài năng nổi bật  hơn hẳn mọi người: nguyễn huệ là một thiên tài quân sự."
thiên tạo," có một cách tự nhiên  không phải do người làm ra."
thiên thai," chỗ tiên ở  theo thần thoại."
thiên thần, d. thần ở trên trời. đẹp như thiên thần. sức mạnh thiên thần.
thiên thể," dt. tên gọi chung cho các ngôi sao  các hành tinh: phát hiện ra một thiên thể mới."
thiên thời," thời cơ thuận lợi : thiên thời  địa lợi  nhân hòa là ba điều kiện để thắng địch. bệnh thiên thời. bệnh dịch xảy ra theo thời tiết."
thiên thu," ngàn năm  mãi mãi."
thiên tính," d. tính vốn có  do trời phú cho. thiên tính thông minh."
thiên triều, từ mà các nước nhỏ ở trung quốc xưa dùng để gọi triều đình của hoàng đế trung quốc.
thiên tuế," dt. cây cảnh  cao 1-3m  lá dài  cuống lá dài 30cm mang mỗi bên một dãy gai  sống lá hơi hình lòng thuyền mang mỗi bên 80-100 lá chét  hình đường chỉ - ngọn giáo  đôi khi hình lưỡi hái."
thiên tư, tính chất con người có sẵn khi sinh ra: thiên tư tài mạo tuyệt vời (k). " sai lệch  không công bằng: đối xử thiên tư."
thiên tử, từ dùng để tôn xưng vua ở trung quốc và ở việt nam trong thời phong kiến.
thiên văn," ""thiên văn học"" nói tắt."
thiên văn học, d. khoa học nghiên cứu về các thiên thể.
thiên vị," đgt. không công bằng  không vô tư  chỉ coi trọng  nâng đỡ một phía: đối xử thiên vị  trọng tài thiên vị cho đội chủ nhà."
thiền, d. nh. phật : cửa thiền ; đạo thiền.
thiền sư, vị sư cấp cao.
thiển cận," nông cạn  chỉ nhìn thấy việc gần: ý kiến thiển cận."
thiển kiến, cg. thiển ý. từ dùng một cách khiêm tốn để nói về ý kiến của mình.
thiển ý," d. (kc.). ý nghĩ  ý kiến nông cạn (dùng để tự nói về mình với ý khiêm nhường). theo thiển ý của tôi."
thiến, đgt. 1. cắt bỏ tinh hoàn hoặc buồng trứng của súc vật để dễ nuôi béo: thiến trâu  gà trống thiến. 2. cắt bỏ một phần nào trên thân cây hoặc thân thể con vật: thiến cành cây  tưng hửng như chó thiến đuôi.
thiện," t. tốt  lành  hợp với đạo đức : điều thiện ; việc thiện."
thiện cảm," d. tình cảm tốt  ưa thích đối với ai. gây được thiện cảm. cái nhìn đầy thiện cảm. thái độ có thiện cảm."
thiện chí, dt. ý định tốt khi làm gì: thái độ thiếu thiện chí  một việc làm đầy thiện chí.
thiện chiến, chiến đấu giỏi : quân thiện chiến.
thiện nam tín nữ, tín đồ phật giáo nói chung.
thiện nghệ," t. (kng.). giỏi nghề  lành nghề. một tay lái thiện nghệ. làm có vẻ rất thiện nghệ."
thiện tâm," dt. lòng từ thiện  lòng lành."
thiện xạ, người bắn giỏi.
thiện ý, d. ý định tốt lành trong quan hệ với người khác. tỏ rõ thiện ý. câu nói đầy thiện ý.
thiêng," t. 1. cg. thiêng liêng. có phép hiệu nghiệm  làm cho người ta phải sợ  phải tin  theo mê tín: đền thiêng; ma thiêng. 2. dự kiến  dự báo đúng: lời nói thiêng."
thiêng liêng," tt. 1. thiêng nói chung: ngôi đền rất thiêng liêng. 2. cao quý nhất  rất đáng tôn thờ  kính trọng  cần được giữ gìn: tình cảm thiêng liêng  lời thề thiêng liêng."
thiếp, đg. nh. thếp : thiếp vàng " t. mê hẳn  mất tri giác : nằm thiếp đi vì mệt quá." " d. 1. tấm thiếp nhỏ  có ghi tên và chức vụ mình. 2. giấy mời của tư nhân trong một dịp đặc biệt : đưa thiếp mời ăn cưới."  d. tập giấy có chữ hán của người chữ tốt để lại.  1. d. vợ lẽ : năm thiếp bảy thê. 2. từ mà người phụ nữ thời xưa dùng để tự xưng với nam giới.
thiệp, 1 d. (ph.). thiếp. thiệp mời. " 2 t. (kng.). tỏ ra từng trải  lịch sự trong cách giao thiệp. người rất thiệp. tay thiệp đời."
thiết," đgt. tỏ ra rất cần  rất muốn có: chẳng thiết gì nữa  không thiết ăn uống gì cả."
thiết bì, nói nước da đen sạm như sắt.
thiết bị," d. 1. sự trang bị máy móc  dụng cụ. 2. máy móc  dụng cụ ở một cơ sở sản xuất  xây dựng."
thiết chế, nh. thể chế.
thiết giáp, d. 1 vỏ bọc bằng thép dày; thường dùng để gọi xe bọc thép. xe thiết giáp. một đoàn xe tăng và thiết giáp. 2 tên gọi chung xe tăng và xe bọc thép. binh chủng thiết giáp. đơn vị thiết giáp.
thiết giáp hạm, tàu chiến lớn có bọc vỏ thép.
thiết kế," i. đgt. làm đồ án  xây dựng một bản vẽ với tất cả những tính toán cần thiết để theo đó mà xây dựng công trình  sản xuất sản phẩm: thiết kế công trình nhà văn hoá  thiết kế và thi công. ii. dt. bản thiết kế: xây dựng theo thiết kế mới." " (xã) h. bá thước  t. thanh hoá."
thiết lập, dựng nên : thiết lập một ủy ban bảo vệ nhi đồng.
thiết mộc," d. tên gọi chung các loại gỗ quý rất cứng (ví như sắt). đinh  lim  sến  táu là hạng thiết mộc. dùng toàn thiết mộc để làm cột  kèo."
thiết nghĩ, cg. thiết tưởng. nghĩ theo ý riêng.
thiết quân luật, x. quân luật.
thiết tha, nh. tha thiết.
thiết thân, có quan hệ mật thiết đến chính mình : lợi ích thiết thân.
thiết thực," t. 1 sát hợp với yêu cầu  với những vấn đề của thực tế trước mắt. việc làm thiết thực. thiết thực giúp đỡ. những quyền lợi thiết thực. 2 có óc thực tế  thường có những hành động thiết thực. con người thiết thực."
thiết tưởng, nh. thiết nghĩ.
thiết yếu," tt. rất quan trọng và cần thiết  không thể thiếu được: các hàng hoá thiết yếu  một nhu cầu thiết yếu."
thiệt, (đph) ph. x. thực : thiệt là hay ; đẹp thiệt. " t  cg. thiệt thòi. kém phần lợi  hại đến  mất : thiệt đây mà có ích gì đến ai (k); cướp công cha mẹ thiệt đời xuân xanh (k)."
thiệt hại," t. (hoặc d.). bị mất mát về người  về của cải vật chất hoặc tinh thần. mùa màng bị thiệt hại vì trận bão. hạn chế thiệt hại ở mức thấp nhất. bồi thường thiệt hại."
thiệt mạng," đgt. chết một cách oan uổng  phí hoài: vụ tai nạn làm nhiều người thiệt mạng  cuộc chiến tranh làm thiệt mạng hàng nghìn dân lành."
thiệt thòi, nh. thiệt: công đeo đẳng chẳng thiệt thòi lắm ru (k).
thiêu, đg. đốt cháy : thiêu thi hài sư cụ ; lửa thiêu mất cả xóm.
thiêu thân," dt. 1. tên gọi chung các loại bọ cánh nửa và bọ nhỏ có cánh  ban đêm thường bay vào đèn: lao vào chỗ chết như con thiêu thân. 2. tên gọi thông thường của phù du."
thiều quang, từ dùng trong văn học cũ chỉ ngày mùa xuân : thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi (k) .
thiểu não," t. 1 (cũ). buồn rầu  đau khổ. 2 có dáng vẻ khổ sở  trông đáng thương. trông ủ rũ  thiểu não. vẻ mặt thiểu não."
thiểu số, dt. số ít; trái với đa số (số nhiều): thiểu số phục tùng đa số.
thiếu," t. dưới mức cần phải có  không đủ  hụt : thiếu tiền ; tháng thiếu."  bảo chức quan to trong triều đình phong kiến. " gì có đầy đủ : hàng xếp đầy tủ kính  thiếu gì"
thiếu gì," có đầy đủ: hàng xếp đầy tủ kính  thiếu gì!"
thiếu hụt," t. bị thiếu mất đi một phần  không đủ (nói khái quát). chi tiêu thiếu hụt. quân số bị thiếu hụt. bổ sung những chỗ thiếu hụt của ngân sách."
thiếu nhi," d. trẻ em thuộc các lứa tuổi thiếu niên  nhi đồng. giáo dục thiếu nhi. câu lạc bộ thiếu nhi."
thiếu niên," trẻ em ít tuổi hơn thanh niên  vào khoảng từ mười tuổi đến mười lăm  mười sáu tuổi. đội thiếu niên tiền phong. tổ chức thiếu niên nhằm mục đích giáo dục ở các nước xã hội chủ nghĩa."
thiếu nữ, người con gái trong lứa tuổi dưới thanh nữ.
thiếu phụ, dt. người phụ nữ trẻ đã có chồng: một thiếu phụ tốt bụng.
thiếu sinh quân, người thiếu niên học tại một trường quân sự.
thiếu sót," d. điều còn thiếu  còn sai sót. những thiếu sót trong bản báo cáo. thấy được thiếu sót của bản thân. bổ khuyết kịp thời những thiếu sót."
thiếu tá," dt. bậc quân hàm thấp nhất trong cấp tá  dưới trung tá: được phong thiếu tá."
thiếu thốn, dưới mức cần dùng: ăn thiếu thốn.
thiếu thời, thuở còn trẻ.
thiếu tướng," võ quan cao cấp  ở dưới cấp trung tướng."
thím," dt. vợ của chú: đến chơi nhưng chỉ có thím ở nhà  còn chú thì đi vắng  thím rất quý cháu."
thin thít," im lặng  không nói hay không khóc: ngồi thin thít. thin thít như thịt nấu đông. im lặng  hoàn toàn không nói gì."
thìn, d. chữ thứ năm trong hàng chi: giờ thìn; năm thìn.  t. nói tính nết thuần và tốt (cũ): nguyệt nga khi ấy càng thìn nết na (lvt). " đg. gìn  gìn giữ (cũ): hết kính hết thìn  bề tiến thoái (nguyễn trãi)."
thình, t. từ mô phỏng tiếng to và rền như tiếng của vật nặng rơi xuống hay tiếng va đập mạnh vào cửa. rơi đánh thình một cái. tiếng đập cửa thình thình.
thình lình," pht. bỗng nhiên  bất ngờ  không hề biết trước  lường trước: thình lình bị tấn công  trời đang nắng thình lình đổ mưa."
thình thịch, tiếng đánh hay đập mạnh và không giòn: đấm thình thịch vào lưng.
thỉnh, đg. đánh chuông.  đg. mời một cách trân trọng : thỉnh khách.
thỉnh cầu, đg. (trtr.). xin điều gì với người bề trên có quyền thế.
thỉnh giáo, đgt. xin dạy bảo cho: đến thỉnh giáo ở các bậc đại sư.
thỉnh kinh, đi xin kinh phật ở nước ngoài (cũ): lê đại hành cho sứ sang trung quốc thỉnh kinh.
thỉnh thị," đg. xin ý kiến  chỉ thị của cấp trên để giải quyết việc gì. việc này quan trọng  cần thỉnh thị cấp trên."
thỉnh thoảng," pht. đôi khi  ít khi  không thường xuyên: thỉnh thoảng mới có người qua lại  thỉnh thoảng ghé đến nhà bạn chơi."
thính," d. bột làm bằng gạo rang vàng giã nhỏ  có mùi thơm : trộn thính vào nem."  t. 1. nhạy cảm đối với mùi hoặc tiếng : thính mũi ; thính tai. 2. có khả năng nhận biết nhanh về tình thế : thính về chính trị.
thính giả," d. người nghe biểu diễn ca nhạc hoặc diễn thuyết  v.v. thính giả của đài phát thanh. diễn thuyết trước hàng trăm thính giả."
thính giác, dt. sự nhận cảm âm thanh: tai là cơ quan thính giác  có thính giác tốt.
thịnh," . phát đạt  yên vui : nước thịnh dân giàu."
thịnh hành," tt. rất phổ biến  rất thông dụng  được nhiều người biết đến và ưa chuộng: kiểu quần áo đang thịnh hành  đạo phật thịnh hành ở nhiều nước."
thịnh nộ, cơn giận lớn.
thịnh soạn," t. (bữa ăn) có nhiều món ngon và được chuẩn bị chu đáo  lịch sự. làm cơm rượu thịnh soạn đãi khách."
thịnh suy, hưng vượng và suy đồi.
thịnh tình," d. (cũ; kc.). tình cảm tốt đẹp dành riêng trong đối xử  tiếp đón (thường là với khách lạ). cảm tạ tấm thịnh tình của chủ nhà."
thịnh vượng, phát đạt giàu có lên : làm ăn thịnh vượng.
thịt," i d. 1 phần mềm có thớ  bọc quanh xương trong cơ thể người và động vật. thịt lợn. thịt nửa nạc nửa mỡ. có da có thịt*. 2 phần chắc ở bên trong lớp vỏ quả  vỏ cây. quả xoài dày thịt. loại gỗ thịt mịn."  ii đg. (kng.). làm  (nói tắt). bắt gà để thịt.
thịt thà, thịt súc vật nói chung: chợ đầy thịt thà cá mú.
thiu," 1 đgt. mơ màng  sắp ngủ: mới thiu ngủ thì có người gọi dậy."  2 tt. (thức ăn uống đã nấu chín) bị hỏng có mùi khó chịu: cơm thiu  nước chè thiu  nồi thịt bị thiu.
thiu thiu," mơ màng lim dim ngủ: sinh vừa tựa án thiu thiu  dở chiều như tỉnh dở chiều như mê mê (k)."
thò," đg. 1 đưa một bộ phận nào đó ra hẳn phía ngoài vật che chắn  qua một chỗ hở  để cho lộ hẳn ra. thò đầu ra cửa sổ. thò tay ra. áo trong để thò ra ngoài. suốt ngày không dám thò mặt đi đâu (kng.). 2 (kng.; kết hợp hạn chế). đưa vào sâu bên trong của một vật đựng qua miệng của nó  thường để lấy cái gì. thò tay vào túi định lấy cắp. thò đũa vào nồi."
thò lò," 1 dt. lối đánh bạc thời trước  bằng con quay có sáu mặt số: đánh thò lò."  2 đgt. (nước mũi) chảy ra thành vệt dài lòng thòng: thò lò mũi xanh.
thỏ," d. 1. loài động vật gặm nhấm  tai to  nuôi để ăn thịt và lấy lông (làm bút nho...). 2. ""ngọc thỏ"" nói tắt  từ dùng trong văn học cũ chỉ mặt trăng : ngoài hiên thỏ đã non đoài ngậm gương (k)."
thỏ thẻ," t. từ gợi tả tiếng nói nhỏ nhẹ  thong thả  dễ thương. thỏ thẻ như trẻ lên ba. giọng oanh thỏ thẻ (giọng con gái)."
thó, đg. lấy trộm những cái nhỏ nhặt (thtục): thó mất gói kẹo.
thọ," i. đgt. sống lâu  cao tuổi: cụ ông thọ hơn cụ bà  chúc thọ. ii. dt. tuổi thọ  nói tắt: giảm thọ  hưởng thọ."
thọ chung, nói người già chết (cũ).
thoa, đg. nh. xoa : thoa chỗ sưng cho đỡ đau. " d. trâm cài đầu của phụ nữ xưa : chiếc thoa với bức tờ mây    duyên này thì giữ vật này của chung (k)."
thoai thoải, tt. thoải (mức độ giảm nhẹ): sườn đồi thoai thoải.
thoải mái," dễ chịu  khoan khoái : việc làm thoải mái."
thoái," đg. 1. lui  rút lui: thoái quân. tiến thoái lưỡng nan. ở một tình thế khó xử  tiến không được  lùi không xong. 2. từ chối: xin thoái."
thoái thác," đgt. kiếm cớ từ chối  không làm điều người khác yêu cầu: thoái thác nhiệm vụ được giao."
thoái trào, phong trào cách mạng đã xuống.
thoái vị," từ bỏ ngôi vua: năm 1945  bảo đại thoái vị."
thoang thoảng, hơi có mùi bay tới: hãy còn thoang thoảng hương trầm chưa phai (k).
thoảng, t. đưa nhẹ qua : gió thoảng; thoảng mùi hương.
thoáng, ph. vút qua: đến chơi thoáng một cái rồi về ngay.  t. quang đãng mát mẻ: nhà thoáng.
thoáng khí, quang đãng mát mẻ.
thoát," t. 1. ra khỏi chỗ nguy  nơi bị giam: thoát nạn; thoát chết. 2. xong  hết một cách hài lòng: thoát nợ."  ph. nói dịch lột được hết ý của nguyên văn: bài thơ dịch thoát lắm.
thoát ly," tách khỏi  không còn liên quan nữa: thoát ly gia đình; thoát ly thực tế."
thoát thai, xuất hiện dưới một hình thức mới từ một cái cũ: truyện kiều thoát thai từ truyện kim vân kiều của thanh tâm tài nhân.
thoát thân, đg. thoát khỏi tình trạng nguy hại đến tính mạng. tìm kế thoát thân. mong được thoát thân.
thoát trần," cg. thoát tục. đi tu: thoát trần một gót thiên nhiên  cái thân ngoại vật là tiên trên đời (cgo)."
thoát tục, nh. thoát trần.
thoát xác, lột da: ve sầu thoát xác.
thoạt, ph. vừa mới: thoạt nhìn đã nhận ra ngay.
thoạt đầu, nh. thoạt tiên.
thoạt tiên," cg. thoạt đầu  thoạt kỳ thủy. lúc đầu  trước hết : thoạt tiên bắn trọng pháo rồi mới xung phong."
thoăn thoắt," t. từ gợi tả dáng cử động tay chân rất nhanh nhẹn  nhịp nhàng trong một động tác liên tục. bước đi thoăn thoắt. lên xuống thoăn thoắt. đôi tay cô thợ dệt thoăn thoắt."
thoắt, ph. vụt chốc: trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương.
thóc, d. hạt lúa còn cả vỏ trấu.
thóc gạo," dt. thóc và gạo  lương thực nói chung: cần nhiều thóc gạo nuôi quân."
thóc lúa, thóc nói chung.
thóc mách, tò mò để biết chuyện và đem đi nói.
thọc," đg. 1 đưa mạnh vào sâu bên trong một vật khác. thọc tay vào túi. thọc gậy xuống nước xem nông sâu. thọc sâu*. 2 (kng.). xen ngang vào  can thiệp vào một cách thô bạo. đừng thọc vào chuyện của người khác."
thoi," 1 dt. 1. bộ phận của khung cửi hay máy dệt  ở giữa phình to  hai đầu thon dần và nhọn  có lắp suốt để luồn sợi: chạy như con thoi  tiếng thoi đưa lách cách. 2. thuyền dài  hai đầu nhọn  có hình giống chiếc thoi: thuyền thoi."  2 dt. thỏi nhỏ: thoi vàng  thoi mực tàu. " 3 đgt.  khng. thúc mạnh  đánh mạnh bằng nắm đấm hoặc cùi tay vào thân thể người khác: thoi cho nó mấy cái."
thoi thóp, còn thở rất yếu khi sắp chết.
thoi thót, lác đác: chim non thoi thót về rừng (k).
thòi," t. chìa một phần ra ngoài  lòi ra: tà áo trong thòi ra ngoài."
thòi lòi, thò ra một cách lôi thôi: thắt lưng thòi lòi ra cạnh sườn.
thỏi, d. từ đứng trước các danh từ chỉ những vật nhỏ và dài : thỏi vàng; thỏi sắt.
thói," d. lối  cách sống hay hoạt động  thường không tốt  được lặp lại lâu ngày thành quen. thói hư tật xấu. giở thói du côn. mãi mới bỏ được thói nghiện ngập. đất có lề  quê có thói (tng.)."
thói đời, cách ăn ở xấu thường thấy ở nhiều người: thói đời đen bạc.
thói quen," dt. lối  cách sống hay hành động do lặp lại lâu ngày trở thành nếp rất khó thay đổi: thói quen ngủ sớm dậy muộn  tập cho thành thói quen  thói quen nghề nghiệp."
thói thường, nh. thói. ngh. 1.
thói tục, thói quen trở thành tục lệ : bỏ thói tục mà chạy linh đình.
thom thóp," nói lo ngại lâu  không khuây được: â m mưu bại lộ  lo thom thóp."
thòm thèm, chưa được đủ thích miệng: ăn còn thòm thèm
thòm thòm, 1. tiếng trống đánh liên hồi. 2. tiếng tim đập mạnh: trống ngực đánh thòm thòm.
thỏm, ph. nói rơi vào một cách gọn ghẽ: nút nhỏ lọt thỏm vào chai.
thon," t. 1 có hình dài  tròn và nhỏ dần về phía đầu. ngón tay thon hình búp măng. chiếc thuyền hình thon dài như con thoi. 2 có hình dáng nhỏ gọn  tròn trặn (thường nói về cơ thể người phụ nữ). dáng người thon. khuôn mặt thon."
thon thót, nói giật mình mạnh và nhiều lần: giật mình thon thót.
thong dong," tt. thung dung: trong quân có lúc vui vầy  thong dong mới kể những ngày hàn vi (truyện kiều)."
thong manh, tật của mắt nhìn không rõ hoặc mù hẳn do thể thủy tinh đục hay mờ.
thong thả," 1. ph. 1. chậm rãi  từ tốn: ăn thong thả. 2. có ít việc  nhàn rỗi: khi nào thong thả  tôi đến chơi với anh. 3. sau đây: thong thả rồi sẽ giải quyết."
thòng," d. dòng một cái dây  thả bằng dây : thòng cái thừng để kéo bàn lên gác ; thòng gầu xuống giếng."
thòng lọng, vòng dây buộc sao cho thắt chặt lại được khi người ta giật mạnh một đầu dây: ném thòng lọng để bắt chó.
thõng, t. bỏ xuống không dựa vào đâu: ngồi trên cây thõng chân.  d. thứ vò nhỏ và dài.
thõng thẹo, mềm yếu và chậm chạp: đi thõng thẹo.
thóp," d. hai khe hở giữa đỉnh đầu và ở trán trẻ mới sinh  chỗ tiếp giáp của các mảnh xương sọ phát triển chưa đầy đủ."
thót," . t. 1. hẹp và thắt lại ở một phần: cái hũ thót đáy. 2.thu hẹp  làm cho nhỏ lại  lép đi: thót bụng." " ph. trong một chớp mắt  vụt qua: chạy thót đi đâu mất."
thọt, 1 t. có một chân teo lại và ngắn hơn chân kia do bị tật. người thọt. chân trái bị thọt.  2 p. chạy thẳng một mạch vào bên trong; tọt. chạy thọt vào nhà.
thô," tt. 1. có hình dáng to bè ra  đường nét thiếu mềm mại  trông không thích mắt: dáng người thô  đôi bàn tay thô  thô kệch. 2. thiếu tế nhị  thanh nhã: câu văn còn thô  lời nói thô quá  thô bạo  thô bỉ  thô lậu  thô lỗ  thô thiển  thô tục. 3. ở trạng thái mộc  chưa được tinh tế: dầu thô  tơ thô  thô sơ."
thô bạo," ph  t. 1. cục cằn và lỗ mãng. 2. trắng trợn: vi phạm thô bạo hiệp định."
thô bỉ, cục cằn và vô lễ : cử chỉ thô bỉ.
thô kệch, cục mịch vụng về.
thô lậu," cục mịch và hẹp hòi  nông cạn: kiến thức thô lậu."
thô lỗ, thô và vụng: ăn nói thô lỗ.
thô sơ," t. đơn giản  sơ sài  chưa được nâng cao về mặt kĩ thuật. vũ khí thô sơ. phương tiện vận tải thô sơ."
thô thiển, thô và nông: kiến thức thô thiển.
thô tục, tt. thô lỗ và tục tằn: chửi rủa thô tục  ăn nói thô tục  ăn uống thô tục.
thồ, 1. d. giá bắc lên lưng ngựa để chở đồ. 2. đg. chuyên chở bằng ngựa hay bằng các phương tiện nhỏ khác: thồ muối bằng xe đạp. 3. t. dùng để thồ: xe thồ; ngựa thồ.
thổ," đg. mửa ra  hộc ra : thổ huyết."  t. nói âm thanh nặng và thấp : tiếng thổ. " d. một trong ngũ hành là kim  mộc   thủy  thổ  hỏa."
thổ âm, giọng nói của một địa phương: thổ âm móng cái.
thổ công," d. 1. thần coi đất của mỗi nhà  theo mê tín. 2. người thông thạo địa lý một vùng (thtục): thổ công hà nội."
thổ dân," d. người dân sinh sống từ lâu đời ở một địa phương nào đó  thường ở tình trạng lạc hậu  trong quan hệ với người dân văn minh hơn từ nơi khác đến. thổ dân da đỏ. nhờ một thổ dân dẫn đường."
thổ địa," d. 1. ruộng đất. 2. cg. ông địa. thần đất  theo mê tín. 3. người có nước da tái đen."
thổ huyết, nôn ra máu.
thổ lộ," đgt. nói ra điều thầm kín trong lòng: thổ lộ tâm tình  thổ lộ tình yêu  giữ kín mọi chuyện  không thổ lộ cho ai biết."
thổ mộ," xe một ngựa kéo  dùng để chở hàng ở nam bộ."
thổ nghi, tính chất đất đai của một nơi hợp với một số cây cối: ở thổ nghi cao bằng một số cây miền ôn đới có thể lớn nhanh.
thổ ngữ, tiếng nói riêng của một nơi: thổ ngữ nghệ an.
thổ nhưỡng," chất đất  xét về mặt trồng trọt."
thổ nhưỡng học, khoa học nghiên cứu thổ nhưỡng.
thổ phỉ, d. giặc phỉ chuyên quấy phá ở ngay địa phương mình. tiễu trừ thổ phỉ.
thổ phục linh," loài cây leo thuộc họ hành tỏi  củ dùng trị bệnh sốt rét."
thổ sản," sản phẩm nông nghiệp của một địa phương: cam là thổ sản của thanh hóa  nghệ an."
thổ tả," 1. d. bệnh dịch  triệu chứng là vừa nôn nhiều  vừa đi đại tiện nhiều ra nước. 2. t. tồi tệ lắm: cái xe thổ tả."
thổ trạch, đất và nhà ở: thế thổ trạch.
thốc, ph. mạnh và nhanh: đánh thốc vào đồn địch; nôn thốc.
thộc, ph. nói chạy thẳng và nhanh: chạy thộc vào nhà.
thôi," i. đg. ngừng hẳn lại  đình chỉ : thôi việc ; nghịch dại  bảo mãi không thôi. ii. th. từ hô bảo ngừng lại : thôi ! im ngay ! .iii. ph. 1. không quá thể  không có gì hơn nữa : hai người thôi cũng đủ ; chỉ cần sức học lớp năm thôi ; mới đến hôm qua thôi. 2. từ diễn ý thất vọng  có nghĩa ""thế là hết"" : thôi còn chi nữa mà mong (k) . 3. rồi sau  sau đó : tôi đã biết tính chồng tôi  cơm no thì nước  nước thôi lại trầu (cd)."  d. 1. quãng đường dài : chạy một thôi mới đuổi kịp. 2. hơi lâu: mắng một thôi.  đg. nói màu lan ra khi bị ẩm hay ướt : cái khăn thôi đen cả chậu nước.  t. nói the lụa dài ra vì đã dùng lâu : áo the thôi đến một gấu.
thôi miên," i đg. tác động vào tâm lí đến người nào đó  gây ra trạng thái tựa như ngủ  làm cho dễ dàng chịu sự ám thị của mình. thuật thôi miên. ngồi ngây người nghe từng lời như bị thôi miên."  ii d. những thủ thuật để  (nói khái quát). chữa bệnh bằng thôi miên.
thôi thối, hơi thối: bùn ao thôi thối.
thôi thúc," đgt. giục giã  khiến cảm thấy muốn được làm ngay  không trễ nải được: tiếng trống thôi thúc  nhiệm vụ thôi thúc  tiếng gọi quê hương thôi thúc trong lòng."
thổi," đg. 1. sinh ra gió bằng hơi phát từ mồm : thổi cho bếp cháy to. 2. làm cho đầy không khí bằng hơi phát từ mồm : thổi cái bong bóng lợn.3. sinh ra âm thanh bằng hơi mồm thổi vào một số nhạc cụ : thổi sáo. 4. nói không khí chuyển động thành gió : bão thổi đổ nhà. 5. tâng bốc  nịnh nọt (thtục) : bồi bút thổi quan thầy."  đg. 1. nấu gạo thành cơm hoặc xôi. 2. làm cho chảy mềm các kim loại : thổi vàng.
thổi nấu, nấu cơm và làm thức ăn nói chung.
thổi phồng," đg. (kng.). thêm thắt  nói quá sự thật. thổi phồng khuyết điểm. thổi phồng thành tích."
thối," 1 đgt.  đphg thoái: lúc tiến lúc thối  thối chí  thối lui." " 2 đgt.  đphg trả lại tiền thừa: thối tiền cho khách  không có tiền lẻ để thối lại." " 3 i. tt. có mùi khó ngửi  lợm tởm như mùi phân tươi hoặc mùi xác chết lâu ngày: thối như cóc chết. ii. đgt. 1. bị rữa nát  trở nên có mùi thối: trứng thối  cây cối ngập nước thối hết. 2. (bom đạn) bị hỏng  không thể nổ được: đạn thối  bom thối."
thối hoắc, thối lắm.
thối hoăng, thối lan rộng ra.
thối nát," hư hỏng từ nền tảng  cơ sở : chế độ phong kiến thối nát."
thối tai," viêm tai giữa kinh niên  chảy mủ có mùi nặng."
thối tha, t. 1. thối nói chung: xã hội phong kiến thối tha. 2. hư hỏng: đồ thối tha.
thối thây," từ dùng để mắng người đàn bà  con gái hư hỏng (thtục)."
thồm lồm, bệnh lở loét ở vành tai.
thôn," d. khu vực dân cư ở nông thôn  gồm nhiều xóm và là một phần của làng hoặc xã."
thôn dã," dt. thôn quê  nông thôn: thích xuống ở thôn dã  sống ẩn dật ở thôn dã."
thôn nữ, con gái nông thôn (cũ).
thôn ổ, làng xóm (cũ): phong tục thôn ổ.
thôn quê, d. (cũ). nông thôn. từ thành thị đến thôn quê.
thôn tính, đgt. xâm chiếm để sáp nhập vào nước mình: các nước nhỏ bị thôn tính  âm mưu thôn tính các nước lân cận.
thôn trang, d. 1. làng mạc. 2. trại ở nông thôn.
thôn xóm, làng và xóm nói chung.
thồn, đg. luồn nhét vào : thồn gạo vào bao.
thổn thức," đg. 1 khóc thành những tiếng ngắt quãng như cố nén mà không được  do quá đau đớn  xúc động. gục đầu thổn thức. cố nén những tiếng thổn thức. 2 (id.). ở trạng thái có những tình cảm làm xao xuyến không yên. thổn thức trong lòng. trái tim đập rộn rã  thổn thức."
thỗn thện, nói phụ nữ để phơi lộ bộ ngực nở.
thốn, ph. cấp bách: công việc thốn đến nơi.  d. phần mười của thước cũ.
thộn, t. đần độn: rõ thật đồ thộn; rõ thộn qúa.
thông," 1 dt. cây hạt trần  thân thẳng  lá hình kim  tán lá hình tháp  cây có nhựa thơm: rừng thông  nhựa thông." " 2 dt. thông phán  nói tắt: thầy đề thầy thông." " 3 đgt. 1. nối liền nhau  xuyên suốt  không tắc  không bị ngăn cách  cản trở: con đường thông hai làng  hầm có lối thông ra bên ngoài. 2. làm cho không bị tắc nghẽn  dồn ứ: thông ống dẫn nước  chữa cầu để thông đường. 3. hiểu rõ và chấp thuận  không còn gì thắc mắc: bàn kĩ cho thông trước khi bắt tay vào làm  thông chính sách."
thông báo," đg. 1. nói cho mọi người biết  công bố cùng một lúc. 2. công bố những kết quả về nghiên cứu khoa học : thông báo khảo cổ học ; thông báo triết học."
thông cảm," đg. hiểu thấu khó khăn riêng và chia sẻ tâm tư  tình cảm. thông cảm với hoàn cảnh khó khăn của nhau. người cùng cảnh ngộ nên dễ thông cảm. vì ốm nên tôi đã thất hứa  mong anh thông cảm."
thông cáo," dt. văn bản do các tổ chức  cơ quan nhà nước ban bố để cho mọi người biết tình hình  sự việc có tầm quan trọng nào."
thông dâm, x. gian dâm.
thông dịch, người dịch từ một tiếng sang một tiếng khác.
thông dụng, thường dùng cho nhiều người : chữ quốc ngữ rất thông dụng.
thông đạt, đg. 1. biết suốt mọi việc. 2. báo cho biết: thông đạt tin họp cho hội viên.
thông điệp," d. 1 công văn ngoại giao quan trọng do nước này gửi cho một hay nhiều nước khác. 2 báo cáo do tổng thống gửi cho quốc hội để trình bày tình hình và chính sách. 3 bức thư công khai gửi cho mọi người hoặc cho một nhóm người nhất định (thường dùng với nghĩa bóng). thông báo của hội nghị hoà bình là một thông điệp ""đoàn kết vì một thế giới không có chiến tranh""."
thông đồng, đgt. thoả thuận ngầm với nhau để làm việc xấu: kế toán trưởng thông đồng với thủ quỹ tham ô công quỹ.
thông gia, cg. thân gia. hai nhà có con kết hôn với nhau.
thông hành, 1. t. nói việc mọi người thường làm. 2. d. giấy chứng thực cấp cho người đi đường.
thông hiểu, hiểu biết suốt cả.
thông lại," nhân viên làm việc giấy tờ tại các phủ  huyện  thời pháp thuộc."
thông lệ, tục lệ chung : xưa kia ma chay cỗ bàn là thông lệ ở nông thôn.
thông lưng, mưu mô ngầm với nhau để làm bậy.
thông minh," t. 1 có trí lực tốt  hiểu nhanh  tiếp thu nhanh. một cậu bé thông minh. cặp mắt ánh lên vẻ thông minh. 2 nhanh trí và khôn khéo  tài tình trong cách ứng đáp  đối phó. câu trả lời thông minh. một việc làm thông minh."
thông ngôn, người dịch miệng (cũ).
thông phán, cg. thông sự. viên chức bậc trung làm việc ở các công sở trong thời pháp thuộc.
thông phong, bóng đèn thủy tinh để che ngọn lửa đèn dầu.
thông qua," đgt. 1. đồng ý chấp thuận cho thực hiện  sau khi đã xem xét  thoả thuận: quốc hội thông qua hiến pháp  dự án đã được cuộc họp thông qua. 2. không trực tiếp mà dựa vào khâu trung gian: thông qua thực tế để kiểm nghiệm tính đúng đắn của lí thuyết."
thông số, (toán) cg. tham số. chữ được coi như một số đã biết và có thể có nhiều giá trị.
thông suốt, hiểu rõ từ đầu đến cuối: thông suốt chính sách.
thông sử," lịch sử kinh tế  chính trị  quân sự  văn hóa... từ cổ đến kim của một nước: đại việt sử ký toàn thư và khâm định việt sử thông giám cương mục là thông sử việt-nam thời phong kiến."
thông tầm, ph. nói lao động mỗi ngày liền một buổi: cơ quan làm thông tầm từ 8 giờ sáng đến 4 giờ 30 chiều giữa có nửa giờ nghỉ.
thông tấn xã, d. cơ quan chuyên làm nhiệm vụ thông tấn; hãng thông tấn.
thông thái, học rộng và hiểu biết nhiều.
thông thạo," đgt. hiểu biết rất rõ và có thể làm  sử dụng một cách thuần thục: thông thạo nhiều ngoại ngữ  rất thông thạo địa hình ở vùng núi này."
thông thống," không có gì che  ngăn cản  có thể thông suốt  đi qua được: cổng ngõ bỏ ngỏ  nhà cửa thông thống."
thông thuộc, hiểu biết và nhớ rõ: thông thuộc đường lối.
thông thương, nói các nước buôn bán với nhau (cũ).
thông thường," thường có  thường thấy ở nhiều nơi : cách ăn mặc thông thường."
thông tin, i đg. truyền tin cho nhau để biết. thông tin bằng điện thoại. buổi thông tin khoa học. chiến sĩ thông tin (làm công tác thông tin). " ii d. 1 điều được truyền đi cho biết  tin truyền đi (nói khái quát). bài viết có lượng  cao. 2 tin (khái niệm cơ bản của điều khiển học)."
thông tỏ, hiểu rõ hết mọi nơi. thông tỏ ngọn ngành. nh. thông tỏ.
thông tri, 1. đg. nói chính quyền hay đoàn thể báo cho mọi người biết một việc gì. 2. d. giấy của chính quyền hay đoàn thể báo cho mọi người biết một việc gì: gửi thông tri cho đoàn viên.
thông tục," i. dt. tục lệ phổ biến ở nhiều nơi: nạn tảo hôn  thực ra là hệ quả còn sót lại của thông tục ở nông thôn ngày xưa. ii. tt. 1. phù hợp với trình độ của quần chúng đông đảo: lời văn thông tục. 2. dùng trong tiếng nói thông thường  ít dùng trong văn học: từ ngữ thông tục."
thông tư, nói cơ quan cấp trên báo cho cấp dưới biết.
thống," d. thứ chậu to bằng sứ hay bằng sành  dùng đựng nước hay trồng cây cảnh."
thống chế," d. 1. võ quan cao cấp thời phong kiến. 2. võ quan cao cấp đứng trên hàng tướng  ở các nước tư bản."
thống đốc," d. 1 viên chức người pháp đứng đầu bộ máy cai trị ở nam kì thời thực dân pháp. 2 người đứng đầu một bang trong bộ máy chính quyền một số nước liên bang. 3 (kết hợp hạn chế). người đứng đầu ngân hàng nhà nước trung ương  quản lí (về mặt chủ trương  chính sách) ngành ngân hàng cả nước."
thống kê," tập hợp có hệ thống các hiện tượng riêng lẻ để so sánh  phân loại và nhận định về tình hình chung."
thống kê học, khoa học về thống kê.
thống khổ, tt. đau khổ đến cực độ: nỗi thống khổ của nhân dân dưới ách áp bức của thực dân phong kiến.
thống lĩnh, 1. d. chức võ quan xưa chỉ huy toàn thể quân sĩ. 2. đg. chỉ huy toàn thể quân sĩ : đạo quân chủ lực do vua quang trung thống lĩnh.
thống nhất," i đg. 1 hợp lại thành một khối  có chung một cơ cấu tổ chức  có sự điều hành chung. thống nhất đất nước. thống nhất các lực lượng đấu tranh cho hoà bình. 2 làm cho phù hợp với nhau  không mâu thuẫn nhau. cần thống nhất ý kiến trước đã. thống nhất đồng hồ trước trận đấu." " ii t. có sự phù hợp  nhất trí với nhau  không mâu thuẫn nhau. ý kiến không ."
thống soái, 1. d. võ quan cao cấp chỉ huy toàn bộ quân đội 2. đg. chi phối tất cả: chính trị là thống soái.
thống sứ, viên quan cai trị người pháp đứng đầu việc cai trị xứ bắc kỳ.
thống thiết, tỏ nỗi đau xót và gợi lòng thương: lời lẽ thống thiết.
thống trị," đgt. 1. nắm giữ chính quyền  cai quản mọi công việc của một nhà nước: giai cấp thống trị  ách thống trị. 2. giữ vai trò chủ đạo  hoàn toàn chi phối những cái khác: quan điểm nghệ thuật này thống trị nhiều năm ở một số nước."
thộp," đg. cg. thộp ngực. nắm được  bắt được bất thình lình một người (thtục) : thộp được kẻ cắp."
thốt," 1 đg. 1 (cũ). nói. 2 bật ra thành tiếng  thành lời một cách tự nhiên  thình lình. hốt hoảng thốt lên. tiếng nói thốt tự đáy lòng." " 2 p. (dùng trước đg.). (xảy ra) thình lình và rất nhanh  chỉ trong thời gian rất ngắn (nói về hoạt động  trạng thái tâm lí - tình cảm). nghe nói thốt động lòng. thốt giật mình. thốt kêu lên."
thốt nhiên, bất thình lình: đang ngủ thốt nhiên choàng dậy.
thốt nốt," 1 dt. cây mọc ở miền nam việt nam  thân gỗ hình trụ thẳng đứng  cao đến 25m  nhẵn  lá mọc tập trung ở đầu thân  hình quạt  rộng 2-3m  xẻ chân vịt  lá chét dài 0 6-1 2m hình dải  mép có gai nhỏ  cụm hoa rất lớn  quả hạch gần hình cầu  có thể khai thác để chế đường." " 2 (huyện) huyện ở phía bắc tỉnh cần thơ. diện tích 585km2. số dân 375.000 (1997)  gồm các dân tộc: khơme  hoa  kinh. địa hình đồng bằng đất phù sa  ít bị nhiễm mặn. sông hậu  rạch cái bé  rạch sỏi chạy qua. quốc lộ 80  đường 91 chảy qua  giao thông đường thuỷ trên sông hậu và trên kênh rạch. trước 1976 huyện thuộc tỉnh long xuyên  thuộc tỉnh hậu giang (1976-1991)  từ 26-12-1991 thuộc tỉnh cần thơ  gồm 1 thị trấn (thốt nốt) huyện lị  12 xã." " 3 (thị trấn) h. thốt nốt  t. cần thơ."
thơ," d. 1. nghệ thuật sáng tác văn có vần theo những qui tắc nhất định để biểu thị hoặc gợi mở tình cảm bằng nhịp điệu âm thanh  hình tượng. 2. loài văn gồm những câu ngắn  có vần  có âm điệu  và thường theo những qui tắc nhất định. nên thơ. đáng ca ngợi : phong cảnh nên thơ." " t. nhỏ tuổi  bé dại : trẻ thơ ; dạy con từ thủa còn thơ."
thơ ấu," t. (thường dùng phụ sau d.). (thời) rất ít tuổi  còn bé dại. thời thơ ấu. những ngày thơ ấu."
thơ dại," còn nhỏ tuổi  chưa khôn ngoan từng trải."
thơ lại, người trông nom việc văn thư ở công đường các phủ huyện trong thời phong kiến hay pháp thuộc.
thơ ngây," nh. ngây thơ  ngh. 3."
thơ phú, thơ văn nói chung (cũ).
thơ thẩn," mơ màng  có vẻ nghĩ ngợi: chị em thơ thẩn dan tay ra về (k)."
thơ từ, x. thư từ.
thờ," đgt. 1. tổ chức lễ nghi  cúng bái theo phong tục tín ngưỡng để tỏ lòng tôn kính thần thánh  vật thiêng liêng hoặc linh hồn người chết: thờ tổ tiên  thờ phật  đền thờ. 2. tôn kính  coi là thiêng liêng: thờ cha kính mẹ  chỉ thờ một chủ."
thờ cúng," thờ bằng lễ nghi  cúng vái: thờ cúng tổ tiên."
thờ ơ," nhạt nhẽo  không thiết tha : thờ ơ với bạn cũ."
thờ phụng, chăm sóc một cách tôn kính: thờ phụng cha mẹ già.
thờ thẫn, x. thẫn thờ.
thở," đg. 1 hít không khí vào lồng ngực  vào cơ thể rồi đưa trở ra  qua mũi  miệng (điều kiện và biểu hiện của sự sống). thở không khí trong lành. người bị nạn vẫn còn thở. tắt thở*. 2 (chm.). (cơ thể sinh vật) thực hiện chức năng hấp thụ oxygen và thải khí carbonic (điều kiện của sự sống). cây thở chủ yếu bằng lá. 3 (thgt.). nói ra những điều không hay. thở ra những lời bất mãn."
thở dài, đgt. thở ra một hơi dài khi có điều buồn phiền: thất vọng ngồi thở dài  tiếng thở dài não nuột.
thở dốc, thớ mạnh và nhanh khi mệt quá: lên đến đỉnh đồi nằm lăn ra thở dốc.
thở than, x. than thở.
thớ," d. đường dọc có sẵn theo đó có thể xé được thịt  chẻ được gỗ... : thớ thịt ; thớ gỗ."
thớ lợ," khéo léo  đưa đẩy một cách thiếu thành thật cho người ta vui lòng: ăn nói thớ lợ."
thợ, d. người lao động chân tay làm một nghề nào đó để lấy tiền công. quan hệ giữa chủ và thợ. thợ hàn. thợ cắt tóc. thợ cấy.
thợ bạn, d. 1. người thợ cùng làm với người thợ khác. 2. người thợ cùng làm và chia lời với thợ chủ trong một phường hội dưới chế độ phong kiến.
thợ cả, người thợ thủ công đứng đầu một số công nhân.
thợ đấu, thợ đào đất.
thợ điện," d. thợ lắp ráp  sửa chữa các thiết bị và dụng cụ điện."
thợ hồ, người gánh vôi và vữa ở những nơi xây dựng (cũ).
thợ máy," dt. thợ lắp ráp  sửa chữa  bảo dưỡng các máy móc."
thợ mộc," d. thợ đóng đồ gỗ hoặc làm các bộ phận bằng gỗ trong các công trình xây dựng  chế tạo."
thợ nề, người làm nghề xây nhà và các công trình khác.
thợ nguội, người gò giũa kim loại thành đồ vật.
thợ rèn, dt. thợ làm nghề rèn sắt thành dụng cụ.
thợ thuyền, công nhân nói chung (cũ).
thợ trời, từ dùng trong văn học cũ để chỉ tạo hóa.
thời, g. x. thì: không ăn thời bỏ.  d. thứ lờ dùng để bắt cá.  đg. nh. ăn (thtục): thời hết một đĩa xôi.  d. 1. khoảng thời gian dài không có giới hạn rõ rệt: thời xưa; thời nay. 2. giai đoạn lịch sử có đặc điểm và giới hạn tương đối rõ rệt: thời phong kiến; thời kháng chiến chống pháp. 3. quãng đời người có những đặc điểm sinh lý và tâm lý nhất định: thời niên thiếu; thời thơ ấu. 4. giai đoạn thuận lợi cho hành động: chủ nghĩa thực dân đã hết thời.
thời bệnh, d. 1. những tệ hại thường gặp trong một thời gian nhất định. 2. bệnh dịch phát sinh ra theo từng thời tiết nhất định.
thời bình, thể văn bình luận việc thời thế (cũ). " thời gian hòa bình  không có chiến tranh."
thời buổi, thời gian có đặc điểm lịch sử rõ rệt (cũ): thời buổi tây â. u.
thời chiến, thời gian đang diễn ra chiến tranh.
thời cơ," d. hoàn cảnh thuận lợi đến trong một thời gian ngắn  đảm bảo một việc nào đó có thể tiến hành có kết quả. nắm vững thời cơ để hành động. tranh thủ thời cơ. bỏ lỡ thời cơ."
thời cục, cg. thời cuộc.tình hình của thời thế: thời cục thế giới.
thời cuộc, x. thời cục.
thời đại," i. dt. khoảng thời gian lịch sử dài  được phân chia ra theo những sự kiện có đặc trưng giống nhau: thời đại đồ đá  thời đại văn minh. ii. tt. tiêu biểu cho thời đại: có ý nghĩa cho thời đại  mang tầm vóc thời đại."
thời điểm," khoảng thời gian rất ngắn  coi là một điểm trên đường thẳng cụ thể hóa thời gian."
thời giá, giá cả hàng hóa trong một thời gian nhất định.
thời gian," d. 1. hình thái tồn tại của vật chất diễn biến một chiều theo ba trạng thái là hiện tại  quá khứ và tương lai. 2. hình thái đó nói về mặt độ dài mà không tính đến giới hạn : phải có thời gian sinh vật mới thích nghi được với môi trường mới. 3. cg. thì giờ : công tác này đòi hỏi nhiều thời gian chuẩn bị ; trước mặt chúng ta thời gian không còn được là bao ; thời gian là một đại lượng đo được căn cứ vào tốc độ quay của trái đất. 4. cg. thời hạn. phần có giới hạn của độ dài nói trên : thời gian ba tháng sẽ hết vào ngày mai. 5. cg .thời kỳ. hình thái đó nói về mặt quá trình có giới hạn thể hiện ở quá khứ  hiện tại  tương lai : suốt thời gian kháng chiến chống pháp ; thời gian đó tôi còn ở nước ngoài."
thời gian biểu, bản kê thì giờ thảo luận những vấn đề khác nhau trong một cuộc họp.
thời giờ, nh. thì giờ.
thời hạn, khoảng thời gian có giới hạn nhất định để làm việc gì: thời hạn làm nghĩa vụ quân sự.
thời hiệu," thời gian trong đó một đạo luật  một điều luật có hiệu lực."
thời khắc, nh. thì giờ (cũ).
thời khí, (bệnh) thời bệnh. ngh. 2.
thời kỳ," khoảng thời gian nhất định xảy ra việc gì  làm việc gì : thời kỳ dưỡng bệnh; thời kỳ lúa ra đòng."
thời sự," i d. tổng thể nói chung những sự việc ít nhiều quan trọng trong một lĩnh vực nào đó  thường là xã hội - chính trị  xảy ra trong thời gian gần nhất và đang được nhiều người quan tâm. theo dõi thời sự. bình luận thời sự. thời sự bóng đá. phim thời sự*." " ii t. (kng.). có tính chất   đang được nhiều người quan tâm. những vấn đề nóng hổi  thời sự nhất."
thời thế, phương hướng theo đó các việc xã hội xảy ra trong một thời kỳ. thời thế tạo anh hùng. hoàn cảnh xã hội hun đúc nên người anh hùng.
thời thượng," sở thích chung trong cách sống về một mặt nào đó như (ăn mặc  trang sức  ngôn ngữ  sinh hoạt văn hóa...) của số đông được coi là sành  là tế nhị  trong một thời gian không dài."
thời tiết," dt. trạng thái của khí quyển (như nhiệt độ  độ ẩm  mưa  gió...) ở trong một lúc nào: thời tiết ấm áp  thay đổi thời tiết  dự báo thời tiết."
thời trang, cách ăn mặc phổ biến trong từng thời kỳ : ăn mặc hợp thời trang.
thời vận," cái may  cái rủi của từng thời (cũ). thời vận hanh thông."
thời vụ," d. thời gian thích hợp nhất trong năm để tiến hành một hoạt động sản xuất trong nông  lâm  ngư nghiệp. thời vụ gieo trồng. cấy đúng thời vụ. thời vụ đánh bắt cá."
thơm," 1 dt.  đphg dứa: cây thơm  quả thơm." " 2 đgt.  khng. hôn (đối với trẻ con): thơm vào má bé  con thơm mẹ nào." " 3 đgt. 1. có mùi như hương của hoa: hoa thơm  trà có hương sen thơm. 2. (tiếng tăm) tốt  được người đời nhắc tới  ca ngợi: tiếng thơm muôn thuở."
thơm lây," được tiếng tốt do ảnh hưởng của người khác: anh thành đạt  em cũng thơm lây."
thơm ngát, nói mùi rất thơm và tỏa ra xa: vườn nhài thơm ngát.
thơm nức, cg. thơm sực. thơm lắm: trộm nghe thơm nức hương lân (k).
thơm phức, cg. thơm sực. có mùi thơm lắm: thịt rán thơm phức.
thơm thảo, tử tế và rộng rãi: bà cụ thơm thảo hay giúp đỡ bà con.
thơm tho, thơm nói chung : hương vị thơm tho; danh tiếng thơm tho.
thơn thớt," vồn vã  tử tế hời hợt ở bên ngoài nhưng độc ác ngầm: bề ngoài thơn thớt nói cười  mà trong nham hiểm giết người không dao (k)."
thờn bơn, x. cá thờn bơn.
thớt," d. đồ dùng bằng gỗ để kê thức ăn khi thái  chặt  băm."
thu, 1 d. (kng.; id.). cá thu (nói tắt). " 2 d. 1 mùa chuyển tiếp từ hạ sang đông  thời tiết dịu mát dần. thu qua đông tới. gió mùa thu. vụ thu (gieo trồng vào mùa thu). 2 (vch.). năm  dùng để tính thời gian đã trôi qua. đã mấy thu qua. ...một ngày đằng đẵng xem bằng ba thu (cd.)." " 3 đg. 1 nhận lấy  nhận về từ nhiều nguồn  nhiều nơi. thu thuế. thu lợi nhuận. tăng thu  giảm chi. 2 tập trung vào một chỗ từ nhiều nơi. rơm được thu lại thành đống. thu dụng cụ bỏ vào hộp. non sông thu vào một mối (b.). người bệnh thu hết hơi tàn  trối lại mấy câu (b.). 3 đạt được  có được kết quả nào đó sau một quá trình hoạt động. hội nghị thu được kết quả tốt đẹp. thu được một bài học lớn. 4 ghi lại âm thanh  hình ảnh nào đó bằng máy. bài hát được thu vào băng. thu vào ống kính những hình ảnh đẹp. 5 làm cho nhỏ lại hoặc gọn lại. diện tích đất hoang thu hẹp dần. năm chương thu lại còn ba. 6 làm cho thân mình gọn lại  choán ít chỗ hơn và thường khó nhận thấy hơn. ngồi thu ở một góc. thu hai tay vào lòng."
thu ba, d. từ dùng trong văn học cũ dùng để chỉ mắt lóng lánh của người con gái đẹp: khoé thu ba gợn sóng kinh thành.
thu binh, cg. thu quân. rút quân về.
thu chi, nhận tiền về và tiêu tiền ra: thăng bằng thu chi.
thu dọn," đgt. sắp xếp lại cho gọn gàng  khỏi bừa bãi: thu dọn nhà cửa  thu dọn dụng cụ lao động."
thu dụng, nhận lấy và sử dụng: thu dụng nhân tài.
thu gom," đg. lấy từ nhiều nơi  nhiều nguồn rải rác để tập trung lại. thu gom phế liệu. thu gom rác thải để xử lí."
thu hẹp, rút cho nhỏ lại: thu hẹp phạm vi hoạt động.
thu hình, co thân lại cho có vẻ nhỏ hơn: ngồi thu hình ở xó tường.
thu hoạch," i. đgt. 1. gặt hái  thu lượm mùa màng: thu hoạch mùa màng  mùa thu hoạch ngô. 2. thu nhận được kiến thức do kết quả học tập  tìm hiểu mang lại: thu hoạch được nhiều qua chuyến đi thực tế  thu hoạch qua sách báo. ii. dt. tổng thể nói chung những sản phẩm do sản xuất nông nghiệp đưa lại: thu hoạch của trồng trọt khá cao. 2. kết quả thu được sau quá trình học tập tìm hiểu: viết thu hoạch của đợt thực tập  báo cáo thu hoạch."
thu hồi," lấy lại cái đã nhường  phát   cho người khác : thu hồi tiền tệ ; thu hồi đất đai."
thu hút," đg. lôi cuốn  làm dồn mọi sự chú ý vào. một vấn đề có sức thu hút mạnh mẽ. phong trào thu hút được đông đảo quần chúng tham gia. thu hút hoả lực về phía mình (để đánh lạc hướng)."
thu không," báo hiệu bằng chiêng  trống vào lúc gần tối để đóng cửa thành hay cửa chùa: mặt trời gác núi chiêng đà thu không (k)."
thu lôi," dụng cụ để hút điện từ trên không khí mà dẫn xuống đất  tránh cho sét khỏi đánh vào một nhà cao."
thu lu, co ro nhỏ người lại: ngồi sưởi thu lu ở cạnh bếp.
thu lượm," đgt. 1. thu nhặt  gom góp lại: thu lượm sắt vụn. 2. thu nhặt  tìm kiếm những cái có sẵn trong thiên nhiên để ăn uống (lối sống của nhiều nguyên thuỷ): sống bằng săn bắn  thu lượm."
thu mua, nói mậu dịch mua những sản phẩm của nhân dân: thu mua lâm thổ sản.
thu nạp, nhận lấy (cũ): thu nạp cống phẩm.
thu ngân, người đi thu tiền cho một cơ quan.
thu nhặt," cg. thu thập. góp từng món  từng lượng nhỏ lại: thu nhặt tài liệu."
thu nhận, nhận vào: thư viện thu nhận sách mới.
thu nhập," nhận tiền hoặc sản phẩm để chi dùng trong đời sống hàng ngày : thu nhập có hơn trước vì chăn nuôi thêm. thu nhập quốc dân. toàn bộ những của cải và lợi nhuận do nền kinh tế của một nước tạo ra trong một thời gian nhất định  thường là một năm."
thu phân," (thiên) d. thời gian về mùa thu mặt trời quay biểu kiến trong mặt phẳng xích đạo  ngày dài bằng đêm giữa hai cực tuyến của qủa đất: theo dương lịch  thu phân là ngày 23 tháng chín."
thu phong, gió mùa thu (cũ).
thu phục, thu lại cái đã mất. thu phục đất đai.
thu quân, nh. thu binh.
thu thanh, đg. 1 (id.). thu âm thanh vào để khi cần thì có thể phát ra; ghi âm. bài hát đã được thu thanh vào đĩa. 2 x. máy thu thanh.
thu thập, nh. thu nhặt.
thu va thu vén, nh. thu vén.
thu vén, đg.1. góp nhặt lại cho gọn: thu vén nhà cửa. 2. nói người nội trợ biết tổ chức và quản lý gia đình một cách tiết kiệm: bà vợ biết thu vén.
thu xếp," đgt. sắp đặt cho gọn  cho ổn thoả: thu xếp đồ đạc  thu xếp chỗ nghỉ cho khách  mọi công việc đã thu xếp xong."
thù, i. d. 1. ý muốn trị kẻ đã gây tai hại cho mình: mối thù không đội trời chung. 2. người muốn hay đã hãm hại mình: phân biệt bạn và thù. ii. đg. nuôi ý muốn trị kẻ đã gây tai hại cho mình: hai bên thù nhau.
thù địch, kẻ thù.
thù hằn, oán giận và muốn làm hại: hai bên thù hằn nhau.
thù lao, i đg. trả công để bù đắp vào lao động đã bỏ ra. có chế độ thù lao thích đáng.  ii d. khoản tiền trả . thanh toán thù lao. hưởng thù lao.
thù lù, nh. lù lù: đống quần áo thù lù ở giữa giường.
thù oán, đgt. căm thù và oán giận: chẳng thù oán ai  gây thù oán.
thủ, đầu lợn đã làm thịt.  đg. lấy cắp (thtục): thủ mất cái bút. 2. giấu trong mình (thtục): thủ con dao để chặt trộm mía. " d. ""thế thủ"" nói tắt: giỏi cả thủ lẫn công."
thủ bạ, người giữ sổ ruộng ở làng trong thời pháp thuộc.
thủ bút, chữ tự tay tác giả viết ra : thủ bút của lê-nin.
thủ cấp, đầu người bị chém.
thủ chỉ, người cường hào đứng đầu một làng trong thời phong kiến về mặt hương ẩm hay đình trung.
thủ công," i đg. (thường dùng phụ cho d.). lao động sản xuất bằng tay với công cụ giản đơn  thô sơ. thợ thủ công*. làm việc theo lối thủ công."  ii d. môn học dạy làm những vật đơn giản bằng tay để rèn luyện kĩ năng lao động. giờ .
thủ cựu, giữ cái cũ một cách cố chấp: tư tưởng thủ cựu.
thủ dâm, dùng tay để thoả mãn sự dâm dục.
thủ đoạn," d. 1. cách hành động theo chiều hướng chuyển thiệt hại của người khác thành lợi ích của mình: dùng thủ đoạn để lừa gạt. 2. phương pháp  phương tiện: thủ đoạn sản xuất."
thủ đô," dt. trung tâm chính trị của một nước  nơi làm việc của chính phủ và các cơ quan trung ương: thủ đô hà nội  xây dựng thủ đô văn minh  giàu đẹp."
thủ hiến, viên quan đứng đầu một khu vực lớn trong xã hội cũ.
thủ kho, người giữ kho.
thủ khoa, người đỗ đầu trong khoa thi hương dưới thời phong kiến.
thủ lĩnh, người đứng đầu một đoàn thể : thủ lĩnh người da đen ở mỹ.
thủ mưu, người cầm đầu lập ra mưu kế làm một việc xấu: thủ mưu tham ô.
thủ phạm, d. kẻ trực tiếp gây ra vụ phạm pháp.
thủ pháo, d. võ khí ném bằng tay để gây thương vong hay phá những công sự nhỏ.
thủ phận," yên với phận mình  không thắc mắc đòi hỏi."
thủ phủ, thành phố chủ yếu của một khu vực: thái nguyên là thủ phủ của khu tự trị việt bắc cũ.
thủ quân, dt. người đứng đầu một đội bóng: thủ quân của đội tuyển bóng đá quốc gia.
thủ quỹ, người giữ quỹ một cơ quan đoàn thể.
thủ thành, người giữ thành trong một cuộc đấu bóng.
thủ thân," giữ mình  giữ gìn sức khỏe của mình: thủ thân là việc quan trọng."
thủ thế, giữ miếng để kẻ địch khỏi đánh được mình: đứng thủ thế.
thủ thỉ, nói chuyện nhỏ và thân mật: hai chị em thủ thỉ với nhau về gia đình.
thủ thuật, d. 1 phép dùng tay khéo léo và có kĩ thuật hoặc kinh nghiệm để tiến hành một chi tiết công việc nào đó có hiệu quả. thủ thuật nhà nghề. 2 (kng.). thủ thuật mổ xẻ để chữa bệnh. giải quyết bằng thủ thuật.
thủ thư," 1 dt.  cũ  id. bức thư do chính tay người nào đó viết ra." " 2 dt. người coi giữ  quản lí sách báo ở thư viện: viết phiếu yêu cầu thủ thư cho mượn sách."
thủ tiết," nói đàn bà góa giữ lòng trung thành với chồng  không tái giá (cũ): thủ tiết thờ chồng."
thủ tiêu," đg. 1 làm cho mất hẳn đi  không còn tồn tại. thủ tiêu tang vật. thủ tiêu giấy tờ. 2 giết chết đi một cách lén lút. thủ tiêu một nhân chứng để bịt đầu mối. 3 (kết hợp hạn chế). từ bỏ hoàn toàn những hoạt động nào đó. thủ tiêu đấu tranh. thủ tiêu phê bình."
thủ trưởng," dt. người đứng đầu một cơ quan  một đơn vị công tác: thủ trưởng đơn vị  thủ trưởng cơ quan."
thủ túc, chân tay: anh em như thủ túc. ngb. kẻ làm vây cánh cho mình (cũ): chọn người nhiều mưu mô làm thủ túc.
thủ tục, thứ tự và cách thức làm việc theo một lề thói đã được qui định : thủ tục tuyển dụng cán bộ.
thủ từ, người giữ đền.
thủ tự, người giữ chùa.
thủ tướng, d. người đứng đầu chính phủ ở một số nước.
thủ vĩ ngâm," thể thơ bảy chữ  câu cuối lắp lại đúng câu đầu."
thủ xướng, nêu lên đầu tiên: thủ xướng việc tập thể dục buổi sáng.
thú," 1 dt. loài động vật có xương sống  thường sống ở rừng  có bốn chân  lông mao  nuôi con bằng sữa: thú rừng  đi săn thú  mặt người dạ thú."  2 i. dt. điều cảm thấy vui thích: thú đọc sách  thú vui. ii. đgt. cảm thấy thích: đọc rất thú  thích thú. " 3 đgt.  tự ra nhận tội: thú tội  thú nhận." " 4 đgt.  cũ đóng đồn phòng thủ biên thuỳ: đi thú  đồn thú  lính thú."
thú nhận, tự nhận tội lỗi của mình : bị cáo đã thú nhận trước toà.
thú thật," nói thẳng ra điều mình thường giấu giếm: ví bằng thú thật cùng ta  cũng dong kẻ dưới mới là người trên (k)."
thú tính, lòng ham muốn hèn hạ: sách báo khiêu dâm khêu gợi thú tính của con người.
thú tội, tự nhận tội mình. thủ phạm đã thú tội.
thú vật, loài vật bốn chân nói chung.
thú vị," t. (hoặc đg.). có tác dụng làm cho người ta hào hứng  vui thích. một trò chơi thú vị. câu chuyện nghe thật thú vị. không có gì thú vị bằng."
thú vui," dt. điều lôi cuốn  tạo nên hứng thú  vui thích: tìm thú vui trong công việc  ở đây chẳng có thú vui gì."
thụ động," tiêu cực  không phản ứng lại trước tình thế. phòng thủ thụ động. việc phòng ngừa nạn máy bay oanh tạc bằng cách đào hầm hố để ẩn nấp (cũ)."
thụ giáo, vâng chịu sự dạy dỗ (cũ): đến nhà thầy đồ xin thụ giáo.
thụ giới, nói nhà sư chịu theo những điều cấm giới của phật giáo.
thụ hình," chịu sự trừng phạt của pháp luật như chém  bắn... (cũ)."
thụ phấn, đg. (hiện tượng đầu nhuỵ hoa) tiếp nhận hạt phấn. hoa thụ phấn. thụ phấn cho ngô (làm cho ngô thụ phấn).
thụ thai, đgt. bắt đầu có thai.
thụ tinh, d. 1. sự phối hợp của tế bào sinh dục cái với tế bào sinh dục đực thành tế bào trứng. 2. việc cơ quan sinh dục của giống cái nhận được tinh trùng của giống đực. thụ tinh nhân tạo. đưa tinh trùng của giống đực vào cơ quan sinh dục của giống cái bằng phương pháp nhân tạo.
thua," đg. không giành được  mà phải chịu để cho đối phương giành phần hơn  phần thắng trong cuộc tranh chấp hoặc đọ sức giữa hai bên; trái với được và thắng. thua kiện. thua trận. thua hai bàn trắng."
thua kém," nh. thua  ngh. 2: thua chị kém em."
thua lỗ, mất vào vốn khi buôn: buôn bán thua lỗ.
thua thiệt," đgt. bị thiệt thòi mất mát nhiều  do hoàn cảnh nào đó: phải chịu thua thiệt với mọi người  chẳng ai muốn thua thiệt cả."
thùa," đg. đính khuy  viền miệng khuyết."  t. nói vàng pha nhiều đồng: đôi hoa vàng thùa.
thủa, d. x. thuở.
thủa," d. cg. thủa. thời đã qua từ lâu: thuở xưa; biết nhau từ thuở buôn thừng  trăm chắp nghìn nối xin đừng quên nhau (cd)."
thuần," t. 1. dễ bảo  chịu nghe theo : con ngựa đã thuần. 2. nói tính nết dịu dàng bình tĩnh : thuần tính. 3. thạo việc  quen việc : viết nhiều tay đã thuần. 4. đều một loạt : quần áo thuần màu tím than."
thuần chủng," nói những giống sinh vật giữ được nguyên vẹn bản chất của tổ tiên  không bị pha tạp."
thuần dưỡng," nuôi súc vật hoang dại và dạy cho chúng mất hoặc giảm tính hung dữ  để cả loài hoặc một số con có thể sống gần người  hoạt động theo ý muốn của người sử dụng chúng vào mục đích lao động hay giải trí của mình: ngựa đã được thuần dưỡng vào khoảng hai mươi thế kỷ trước công nguyên; đoàn xiếc thuần dưỡng được báo và ngựa vằn."
thuần hậu, cg. thuần phác. chất phác hiền hậu.
thuần khiết, tt. hoàn toàn trong sạch: nước thuần khiết.
thuần nhất," t. chỉ toàn một loại  không pha tạp. nông dân không phải là một giai cấp thuần nhất."
thuần phác, nh. thuần hậu: người nông dân thuần phác.
thuần phong, phong tục tốt. thuần phong mỹ tục. nh. thuần phong.
thuần thục," tt. thành thạo đến mức nhuần nhuyễn  do tập luyện nhiều: điều khiển thuần thục nhiều loại máy  các động tác biểu diễn đã thuần thục."
thuần tính, nói tính nết dịu dàng và bình tĩnh.
thuần tuý," t. 1. không pha trộn: lý tính thuần tuý. 2. chính thực  không pha tạp: công nhân thuần tuý."
thuận," t. 1 theo đúng chiều chuyển động  vận động bình thường của sự vật. thuận chiều kim đồng hồ. buồm thuận gió. thời tiết không thuận. tình hình phát triển theo chiều thuận. 2 (dùng trước d. chỉ bộ phận hoạt động hoặc cảm nhận của cơ thể). hợp với  tiện cho hoạt động  hoặc sự cảm nhận tự nhiên. thuận tay lấy giúp quyển sách trên kệ. thuận miệng nói cho vui. nghe không thuận tai. thuận tay trái (quen sử dụng tay trái). 3 bằng lòng  đồng tình. thuận lấy nhau. bỏ phiếu thuận."
thuận hoà, nh. hoà thuận.
thuận lợi, t. tạo điều kiện dễ dàng cho hành động: hoàn cảnh thuận lợi.
thuận tiện, t. nh. thuận lợi : hoàn cảnh thuận tiện. 2. có công dụng tốt : đường giao thông thuận tiện.
thuật," 1 d. cách thức  phương pháp khéo léo cần phải theo để đạt kết quả trong một lĩnh vực hoạt động nào đó. thuật đánh võ. thuật thôi miên. thuật dùng người." " 2 đg. kể lại những gì đã nghe thấy  trông thấy một cách tỉ mỉ  tường tận theo đúng như trình tự xảy ra. thuật lại trận đấu bóng đá. thuật lại những ý kiến tại hội nghị."
thuật ngữ," dt. từ ngữ biểu thị một khái niệm xác định thuộc hệ thống những khái niệm của một ngành khoa học nhất định; còn gọi là danh từ khoa học  chuyên ngữ  chuyên danh: thuật ngữ toán học  thuật ngữ văn học."
thuật số," phép căn cứ vào bát quái và ngũ hành mà đoán sự lành  sự dữ  sự may  sự rủi theo mê tín."
thúc, đg. 1. đâm bằng một vật tày đầu: thúc báng súng vào lưng. 2. cg.thúc giục. giục làm gấp rút: thúc nợ. 3. trộn nước mắm vào giò khi giã xong: thúc giò.
thúc bá, chú và bác. anh em thúc bá. anh em con chú con bác.
thúc bách," giục giã ráo riết  gắt gao : lý trưởng thúc bách dân nghèo đi phu."
thúc đẩy, kích thích tiến lên: thúc đẩy sản xuất.
thúc ép," đg. ép buộc và thúc giục  bắt phải làm  phải chấp nhận. bị thúc ép phải nghe theo."
thúc giục," thúc  ngh. 2."
thúc phụ, chú ruột (cũ): nghe tin thúc phụ từ đường (k).
thúc thủ," đgt. bó tay  chịu bất lực  không làm được: đến mức này thì đành thúc thủ mà thôi."
thục," d. ""thục địa"" nói tắt: thang thuốc có nhiều thục." " (đph) t.nh. thuần  ngh  1. con trâu đã thục  dễ bảo."  đg. chuộc về: đem tiền đi thục ruộng.
thục địa," củ sinh địa đã nấu chín  màu đen dùng làm thuốc."
thục mạng, liều lĩnh không kể đến tính mạng (thtục): đánh nhau thục mạng.
thục nữ, người con gái dịu dàng hiền hậu (cũ): cho hay thục nữ chí cao.
thuê, đg. 1. cg. thuê mướn. mượn người ta làm gì theo một giá thoả thuận  : thuê thợ làm nhà. 2. dùng cái gì của người khác mà phải trả theo một giá thoả thuận : thuê nhà. ii. ph. nói làm để lấy tiền : gánh gạo thuê; lính đánh thuê.
thuê mướn, thuê nói chung (cũ): thuê mướn người làm.
thuế," d. khoản tiền hay hiện vật mà người dân hoặc các tổ chức kinh doanh  tuỳ theo tài sản  thu nhập  nghề nghiệp  v.v. buộc phải nộp cho nhà nước theo mức quy định. nộp thuế. thuế nông nghiệp. thuế sát sinh. đánh thuế hàng nhập khẩu."
thuế đinh," cg. thuế thân. thuế mà dân đinh phải đóng theo đầu người  dưới chế độ cũ."
thuế khoá, nh. thuế má.
thuế má, cg. thuế khoá. thuế nói chung.
thuế quan, thuế đánh vào các hàng hoá xuất khẩu và nhập khẩu.
thuế thân, dt. thuế đinh thời pháp thuộc.
thui," 1. đg. đốt  đốt cho chín: thui bò. 2. t. nói mầm non  nụ hoa lụi đi  không phát triển được: mấy dò thuỷ tiên thui vì trời lạnh."
thui thủi," t. cô đơn  một mình lặng lẽ  không có ai bầu bạn. bà mẹ già một mình thui thủi ở nhà. sống thui thủi như chiếc bóng."
thúi, (đph) t. x. thối: có mùi thúi.
thụi," i. tt.  đphg huỵch: đấm vào lưng cái thụi. ii. đgt.  khng. đấm: thụi vào lưng mấy cái."
thum, d. túp dựng trong rừng để ngồi rình các thú vật khi săn bắn.
thum thủm, hơi thối: khoai sọ thối có mùi thum thủm.
thùm thụp, tiếng đấm liên tiếp: đấm nhau thùm thụp.
thun," i d. hàng dệt mềm mại  dệt bằng loại sợi có khả năng co dãn. chiếc áo thun bó sát người. vải thun."  ii (ph.). x. chun1.
thun lủn," nói cái gì ngắn lắm  chỉ có một mẩu: con mèo đuôi cụt thun lủn."
thung dung, nh. thong dong.
thung huyên, từ dùng trong văn học cũ chỉ cha mẹ: thung huyên tuổi hạc đã cao (k).
thung lũng," dt. dải đất trũng xuống và kéo dài  nằm giữa hai sườn núi: thung lũng điện biên."
thung thăng, nói dáng đi thong thả nhởn nhơ: trẻ em đi chơi thung thăng.
thùng," d. 1. đồ đan bằng tre hay gỗ ghép sít hoặc bằng sắt tây  sâu lòng dùng để đựng các chất lỏng : thùng nước ; thùng xăng. 2. đồ đựng  dùng để đong hạt hay các sản vật lỏng : thùng thóc. 3. lượng chứa trong một thùng cho đến miệng : mỗi tháng ăn hết ba thùng gạo. 4. đồ đựng để chứa phân trong chuồng tiêu : đổ thùng."  t. có màu nâu : quần áo thùng.
thùng thùng, tiếng trống: thùng thùng trống đánh ngũ liên (cd).
thùng xe," bộ phận hình cái hòm  ở dưới đệm xe hay ở sau xe  để chứa đồ."
thủng," t. 1 có chỗ bị rách  bị chọc thành lỗ xuyên qua vật. nồi thủng. ánh nắng xuyên qua lỗ thủng trên vách. chọc thủng phòng tuyến (b.). 2 (kng.). ở trạng thái đã hiểu được thông suốt một chuyện hay một vấn đề gì. chưa nghe thủng chuyện. bàn cho thủng mới thực hiện được."
thủng thẳng," từ từ  thong thả: đi thủng thẳng; thủng thẳng rồi sẽ hay; nói thủng thẳng."
thủng thỉnh, nói đi thong thả: thủng thỉnh đi chơi mát.
thũng, bệnh phù.
thúng," tt. 1. đồ đan khít bằng tre  hình tròn  lòng sâu  dùng để đựng: đan thúng  cạp thúng. 2. lượng hạt rời đựng đầy một cái thúng: mua mấy thúng gạo. 3. thuyền thúng  nói tắt: đi thúng theo kinh rạch."
thúng mủng, thúng và các đồ đựng tương tự nói chung.
thuốc," 1 i d. 1 chất được chế biến dùng để phòng hoặc chữa bệnh. viên thuốc cảm. thuốc ho. thuốc ngủ*. đơn thuốc. đứt tay hay thuốc (tng.). một phương thuốc hiệu nghiệm. 2 (cũ; kng.). y khoa hoặc dược khoa. sinh viên trường thuốc. 3 (dùng trong một số tổ hợp  thường trước đg.). chất được chế biến có dạng như một loại thuốc  dùng để gây một tác dụng nhất định (do từ đứng sau trong tổ hợp biểu thị). thuốc trừ sâu*. thuốc nhuộm*. thuốc đánh răng. thuốc vẽ." " ii đg. 1 (kng.). giết bằng  độc. dùng bả thuốc chuột. kẻ gian thuốc chết chó. 2 (kng.; id.). phỉnh nịnh  làm mê hoặc." " 2 d. lá hay nhựa một số cây đã được chế biến  dùng để hút. hút một điếu thuốc. say thuốc."
thuốc bắc," tt. thuốc chữa bệnh  bồi bổ cơ thể  chế biến từ cây cỏ  thảo mộc  được nhập hoặc có nguồn gốc từ trung quốc: cắt mấy thang thuốc bắc  uống thuốc bắc."
thuốc bổ, thuốc có tác dụng làm tăng sức khoẻ.
thuốc chén, thuốc đông y bốc theo đơn để sắc lên mà uống.
thuốc dấu, thuốc đông y chữa các vết thương ở ngoài da.
thuốc đỏ," hợp chất hóa học có chứa thủy ngân  màu đỏ  dùng làm thuốc sát trùng bên ngoài."
thuốc độc, chất gây nạn chết người hay làm hại cơ thể.
thuốc lá," d. cây họ cà  hoa màu hồng nhạt  lá to  mềm và có lông  dùng làm thuốc để hút. trồng thuốc lá. hút thuốc lá."
thuốc lào," dt. 1. cây độc được trồng để lấy lá làm thuốc hút  cây hàng năm  cao chừng 1m  toàn cây có dính lông  lá to  mọc so le  hình trứng đầu nhọn  to và dày hơn lá cây thuốc lá; dân gian còn dùng lá phơi khô thái nhỏ đắp vào chỗ đứt tay chân để cầm máu  chữa rắn rết và côn trùng cắn  trong nông nghiệp dùng vụn lá ngâm nước phun lên cây trừ sâu bọ. 2. sợi khô lấy từ lá của cây thuốc lào  dùng để hút  thường ở dạng bánh hoặc bao: nhớ ai như nhớ thuốc lào  đã chôn điếu xuống lại đào điếu lên (cd.)."
thuốc men, cg. thuốc thang. thuốc chữa bệnh nói chung.
thuốc mê, (y) d. thuốc tiêm hay cho hít để làm mất cảm giác đau trong toàn thân của bệnh nhân cần phải chữa bằng phẫu thuật.
thuốc mỡ, d. hỗn hợp gồm một dược phẩm trộn đều với một chất béo (nhiều khi là va-dơ-lin) dùng để bôi ngoài da: thuốc mỡ pê-ni-xi-lin.
thuốc muối," d. thuốc chế từ một thứ muối kim loại kết tinh thành hạt nhỏ  dùng để làm cho thức ăn ở dạ dày dễ tiêu hoá."
thuốc nam," dt. thuốc chữa bệnh  chế từ cây cỏ  thảo mộc ở việt nam: chữa bệnh bằng thuốc nam."
thuốc ngủ, d. thuốc dùng để gây trạng thái ngủ.
thuốc nhuộm," dt. chất có màu  dùng để nhuộm: mua một gói thuốc nhuộm."
thuốc phiện, x. a phiện.
thuốc tây, thuốc chữa bệnh chế theo phương pháp của âu tây.
thuốc tẩy, d. 1 thuốc dùng để uống làm sạch đường ruột. 2 chất có tác dụng làm sạch các vết ố bẩn trên vải vóc.
thuốc thang," 1. d. nh. thuốc men. 2. đg. chữa bệnh: thuốc thang suốt một ngày thâu  giấc mê nghe đã rầu rầu vừa tan (k)."
thuốc thử, chất hóa học dùng để phát giác những chất nhất định.
thuốc tím," thứ muối kim loại  màu tím  kết tinh thành những hạt nhỏ  pha vào nước để sát trùng."
thuộc, 1 đgt. chế biến da của súc vật thành nguyên liệu dai và bền để dùng làm đồ dùng: tấm da bò đã thuộc  thuộc da. " 2 đgt. đã nhớ kĩ trong trí óc  có thể nhắc lại hoặc nhận ra dễ dàng và đầy đủ: thuộc nhiều bài hát  chưa thuộc bài  thuộc đường trong thành phố." " 3 đgt. ở trong một phạm vi sở hữu  chi phối nào đó: ngôi nhà này thuộc chủ mới rồi  một học sinh thuộc loại giỏi  thuộc chất  thuộc địa  thuộc hạ  thuộc ngữ  thuộc quan  thuộc quốc  thuộc tính  thuộc viên  kim thuộc  lệ thuộc  liên thuộc  liêu thuộc  nội thuộc  phối thuộc  phụ thuộc  sở thuộc  trực thuộc  tuỳ thuộc."  4 tt. thục: đất thuộc.
thuộc địa, cg. thực dân địa. nước bị một nước đế quốc chiếm để khai thác nguyên liệu và tiêu thụ hàng hóa.
thuộc hạ," người ở dưới quyền trực tiếp của quan lại hay thực dân: tri phủ  tri huyện là thuộc hạ của tổng đốc."
thuộc tính," d. đặc tính vốn có của một sự vật  nhờ đó sự vật tồn tại và qua đó con người nhận thức được sự vật  phân biệt được sự vật này với sự vật khác. màu sắc là một thuộc tính của mọi vật thể. thuộc tính vật lí."
thuôn, đg. nấu thành canh với hành răm: thuôn thịt bò.
thuồn, đg. 1. nhét dần vào: thuồn quần áo vào tay nải. 2. trao lén lút cho nhau: thuồn của ăn cắp cho nhau.
thuỗn, ph. t. đờ mặt: đuối lý ngồi thuỗn ra.
thuốn," 1. d. đồ bằng sắt nhọn  dùng để xiên vào một bao hàng  lấy một ít ra xem hay làm mẫu. 2. đg. lấy một ít ra bằng cái thuốn: thuốn bao ngô."
thuồng luồng," d. 1. loài vật dữ ở nước  hình rắn  hay hại người. 2. cá sấu."
thuổng," dt. dụng cụ đào đất  gồm một lưỡi sắt nặng  hơi uốn lòng máng  lắp vào cán dài: mang thuổng đi trồng cây."
thuở," d. khoảng thời gian không xác định đã lùi xa vào quá khứ  hoặc đôi khi thuộc về tương lai xa. thuở xưa. từ thuở mới lên chín lên mười. cá cắn câu biết đâu mà gỡ  chim vào lồng biết thuở nào ra? (cd.)."
thụp, ph. nói ngồi thấp xuống một cách đột ngột.
thút thít," tt. (tiếng khóc) sụt sịt  nho nhỏ  như cố giấu  không để ai nghe thấy: khóc thút thít  thút thít trong chăn."
thụt, đg. rụt vào : con ba ba thụt đầu. " đg. 1. phun bằng ống : thụt nước ra để chữa cháy. 2. dẫn nước vào ruột già bằng ống cắm vào hậu môn để rửa ruột : táo quá  phải thụt mới đi ngoài được. 3. cg. thụt két. ăn cắp tiền của quĩ công : thụt ba trăm đồng dự tính mua vật liệu."
thụt két," nh. thụt  ngh. 3."
thụt lùi," đg. 1 (thường dùng phụ sau đg.). chuyển động lùi dần về phía sau. đi thụt lùi. bò thụt lùi. 2 sút kém so với trước  về mặt cố gắng và thành tích đạt được. ham chơi  học càng ngày càng thụt lùi. một bước thụt lùi về tư tưởng."
thuỳ dương, loại liễu cành lá bao giờ cũng rủ xuống.
thuỷ lợi," công tác khơi ngòi  đắp đập  dẫn nước vào ruộng."
thuỷ phủ, nơi thần nước ở theo mê tín.
thuyên chuyển, cg. thuyên. đổi người làm việc từ nơi này đi nơi khác : thuyên chuyển cán bộ.
thuyên giảm," cg. thuyên. nói bệnh đã bớt  đã đỡ: bệnh đã thuyên giảm."
thuyền," d. phương tiện giao thông nhỏ trên mặt nước  hoạt động bằng sức người  sức gió. chèo thuyền. thuyền buồm*."
thuyền bè, từ chung chỉ các phương tiện giao thông nhỏ trên mặt sông.
thuyền chài, dt. 1. thuyền nhỏ dùng để đánh cá bằng chài lưới: dùng thuyền chài qua sông. 2. người làm nghề chài lưới nói chung: hai vợ chồng thuyền chài.
thuyền đinh, thuyền lớn bằng gỗ.
thuyền mành," thứ thuyền lớn  có buồm trông tựa cái mành."
thuyền nan, thuyền đan sít bàng nan tre có ken sơn.
thuyền quyên, người phụ nữ có nhan sắc (cũ): trai anh hùng gái thuyền quyên (k).
thuyền rồng, thuyền chuyên để nhà vua đi.
thuyền thoi," thứ thuyền nan mình nhỏ và dài  trông tựa cái thoi."
thuyền thúng," x. thúng  ngh. 3."
thuyền trưởng, d. người chỉ huy cao nhất của một chiếc thuyền lớn hay một chiếc tàu thuỷ.
thuyết," i. dt. hệ thống những tư tưởng  giải thích về mặt lí luận trong một lĩnh vực  một khoa học: đề xướng một thuyết mới. ii. đgt. 1. giảng giải  làm cho người ta tin và nghe theo: thuyết giặc đầu hàng. 2. giảng giải  nói nhiều lí lẽ suông dài: lên mặt thuyết đạo đức  nghe nó thuyết chối tai lắm."
thuyết giáo, giảng giải về lý lẽ tôn giáo : nhà sư đi thuyết giáo.
thuyết khách," nhà ngoại giao tư sản hoặc phong kiến  chuyên dùng lý lẽ đi thuyết phục người khác."
thuyết lý, giảng giải lý lẽ: không nên thuyết lý suông.
thuyết minh, đg. 1. giải thích bằng lời những sự việc diễn ra trên màn ảnh: thuyết minh phim liên-xô. 2. giải thích cách dùng: bản thuyết minh máy đo điện thế.
thuyết pháp, nói nhà sư giảng giải về phật giáo cho các tín đồ.
thuyết phục," đg. làm cho người ta thấy đúng  hay mà tin theo  làm theo. lấy lẽ phải thuyết phục. hành động gương mẫu có sức thuyết phục."
thuyết trình, đgt. trình bày một cách hệ thống và sáng rõ một vấn đề trước đông người: thuyết trình đề tài khoa học  thuyết trình trước hội nghị.
thư," d. tờ giấy truyền tin tức  ý kiến  tình cảm... riêng của một người đến người khác : thư gia đình. thư chuyển tiền. thư viết liền vào một ngân phiếu chuyển tiền qua bưu điện." " t  ph. 1. rảnh rỗi : công việc đã thư. 2. cg. thư thư. thong thả  không bức bách : xin thư cho món nợ."
thư hùng, mái và trống. ngb. thua và được (cũ): quyết một phen thư hùng.
thư hương, nhà dòng dõi nho học: nghĩ rằng cũng mạch thư hương (k).
thư ký,"  ... x. thư kí ..."
thư lại," dt. viên chức trông coi việc giấy tờ ở công đường thời phong kiến  thực dân: được bổ làm thư lại."
thư mục," d. 1. bản kê tên các sách trong một thư viện. 2. danh sách hệ thống hóa những đầu đề các công trình nghiên cứu về một tác gia  một tác phẩm..."
thư ngỏ," d. 1. thư để trong phong bì không dán. 2. bài báo viết dưới hình thức thư  nhằm mục đích đấu tranh yêu sách."
thư nhàn, thong thả nhàn hạ.
thư pháp, phép viết chữ hán.
thư phòng, cg. thư trai. phòng đọc sách trong một gia đình (cũ).
thư sinh, i d. người học trò trẻ tuổi thời trước. " ii t. (kng.). (thanh niên) có dáng mảnh khảnh  yếu ớt của người ít lao động chân tay  như một  thời trước."
thư thả," khng.  nh. thong thả."
thư thái, thong thả và dễ chịu : nghỉ mát mấy hôm thấy người thư thái.
thư tịch, sách vở (cũ): quân giặc đốt hết thư tịch của ta.
thư tín, d. thư từ gửi qua bưu điện. giữ bí mật thư tín. trao đổi thư tín.
thư trai, nh. thư phòng (cũ): thong dong nối gói thư trai cùng về (k).
thư từ, i. dt. thư gửi cho nhau nói chung: lâu nay không nhận được thư từ của ai cả. ii. đgt. gửi thư cho nhau: hai đứa vẫn thư từ qua lại.
thư viện, nơi công cộng chứa sách xếp theo một thứ tự nhất định để tiện cho người ta đến đọc và tra cứu.
thừ," ph. đờ ra  uể oải vì mệt hay buồn: mặt thừ người; đánh mất tiền  ngồi thừ ra."
thử," đg. 1 (thường dùng sau đg.). làm như thật  hoặc chỉ dùng một ít hay trong thời gian ngắn  để qua đó xác định tính chất  chất lượng  đối chiếu với yêu cầu. sản xuất thử. tổ chức thi thử. nếm thử xem vừa chưa. hỏi thử anh ta  xem trả lời thế nào. thử máy. thử áo. 2 dùng những biện pháp kĩ thuật  tâm lí để phân tích  xem xét đặc tính  thực chất của sự vật hoặc con người cần tìm hiểu. thử vàng. thử máu. đấu một trận thử sức. hỏi để thử lòng. 3 (thường dùng trước đg.). làm một việc nào đó (mà nội dung cụ thể do đg. đứng sau biểu thị) để xem kết quả ra sao  may ra có thể được (thường dùng trong lời khuyên nhẹ nhàng). thử vặn bằng kìm  nhưng không được. thử hỏi anh ta xem  may ra anh ta biết. thử nhớ lại  xem có đúng không. cứ thử xem  biết đâu được."
thử hỏi, xét xem: làm như thế thử hỏi có đúng không.
thử lửa," xem tốt hay xấu qua thử thách: thử vàng chẳng phải thua đâu  đừng đem thử lửa mà mà đau lòng vàng (cd)."
thử thách," i. đgt. cho trải qua những tình huống  việc làm khó khăn  gian khổ để thấy rõ tinh thần  nghị lực  khả năng như thế nào: thử thách lòng dũng cảm  được thử thách qua chiến đấu. ii. dt. những tình huống  việc làm khó khăn  gian khổ  đòi hỏi con người có nghị lực  khả năng mới có thể vượt qua: vượt qua nhiều thử thách nặng nề."
thứ," d. chỗ trong trật tự sắp xếp : ngồi ghế hàng thứ nhất. 2. loại vật (hoặc người  với ý coi thường) ít nhiều giống nhau về nhiều mặt : có hai thứ đài thu thanh điện tử và bán dẫn ; cần giáo dục thứ thanh niên hư ấy 3. bậc hai  bậc dưới trong gia đình : con thứ ; vợ thứ." " đg. bỏ qua cho  không để bụng  dung cho : thứ lỗi."
thứ ba," ngày sau ngày thứ hai  trước ngày thứ tư trong một tuần lễ."
thứ bảy," ngày cuối tuần lễ  sau ngày thứ sáu."
thứ bậc," d. trật tự sắp xếp cao thấp  trên dưới (trong quan hệ xã hội). xét theo thứ bậc  thuộc loại đàn anh."
thứ dân, từ cũ chỉ nhân dân.
thứ hai," ngày trong tuần lễ  sau ngày chủ nhật."
thứ nam, người con trai đẻ sau người con trai cả (cũ).
thứ năm, ngày sau ngày thứ tư trong tuần lễ.
thứ nữ, người con gái không phải là con đầu lòng (cũ).
thứ phẩm, hàng hóa thuộc loại tốt vừa.
thứ phi, vợ bé của vua.
thứ sáu," ngày sau ngày thứ năm  trước ngày thứ bảy."
thứ sử," chức quan thời phong kiến trung quốc xưa  có nhiệm vụ giám sát việc chính trị trong một hay hai quận."
thứ trưởng, dt. cấp phó của bộ trưởng: thứ trưởng bộ giáo dục.
thứ tư," ngày sau ngày thứ ba  trước ngày thứ năm trong tuần lễ."
thứ tự," sự sắp xếp người theo giá trị  cấp bậc  hay vật vào chỗ thích hợp : để sách vở cho có thứ tự."
thứ yếu," t. ở bậc dưới  theo tầm quan trọng. vấn đề thứ yếu. địa vị thứ yếu."
thưa," 1 đgt. 1. đáp lời gọi: gọi mãi không có ai thưa. 2. nói với người trên điều gì một cách lễ phép: thưa với bố mẹ  thưa với thầy giáo. 3. từ mở đầu câu để xưng gọi khi nói với người trên hoặc trước đám đông  tỏ thái độ trân trọng  lễ phép: thưa bác  cháu xin nhớ ạ  thưa các đồng chí." " 2 tt. 1. có số lượng người  vật ít và cách nhau xa hơn bình thường trên một phạm vi: chợ họp thưa người  rừng thưa  rào thưa. 2. không nhiều lần  mỗi lần diễn ra cách nhau một thời gian khá lâu: thưa đến chơi  tiếng súng thưa dần."
thưa gửi, nói có lễ độ: nói với người trên phải thưa gửi.
thưa kiện, đưa ra trước tòa án hay một cơ quan có quyền để xét xử một việc tranh chấp giữa mình và người khác.
thưa thốt," trình bày bằng lời nói: biết thì thưa thốt  không biết thì dựa cột mà nghe (tng)."
thưa thớt," t. ít và phân bố không đều ra nhiều nơi  nhiều lúc  gây cảm giác rời rạc. dân cư thưa thớt. cây cối thưa thớt. chợ chiều thưa thớt người. tiếng súng thưa thớt dần."
thừa," 1 dt. thừa phái  nói tắt: thầy thừa." " 2 đgt. lợi dụng dịp tốt  thuận lợi nào để thực hiện ý đồ gì  việc làm nào  thường là không chính đáng: thừa lúc đông người kẻ xấu lẻn vào ăn cắp  thừa gió bẻ măng  thừa cơ  thừa dịp  thừa thế." " 3 tt. 1. có số lượng nhiều hơn mức cần dùng: thừa ăn  thừa tiêu  mảnh vải này may áo thì thừa. 2. còn lại sau khi đã dùng đủ rồi: rẻo vải thừa  trả tiền thừa cho khách. 3. có thêm vào trở nên vô ích  không cần thiết: bài viết có nhiều câu thừa  động tác thừa. 4. vượt hẳn mức cần thiết  trở nên hiển nhiên: tôi thừa biết chuyện ấy  người ta thừa hiểu điều đó  làm hay không hẳn có lí do riêng."
thừa cơ, nhân dịp mà hành động: thừa cơ lẻn bước ra đi (k).
thừa hành, làm theo lệnh trên : thừa hành công vụ.
thừa hưởng, đg. hưởng của người khác (thường là người trước) để lại. thừa hưởng gia tài. thừa hưởng kinh nghiệm của ông cha.
thừa kế," đgt. 1. được hưởng tài sản  của cải do người chết để lại cho: thừa kế tài sản. 2. kế thừa: thừa kế truyền thống. 3. nối dõi: thừa kế nghiệp nhà."
thừa lương, nghỉ mát (cũ): mượn điều trúc viện thừa lương (k).
thừa mứa, cg. thừa ứa. thừa nhiều quá: cơm nước thừa mứa.
thừa nhận, bằng lòng coi là hợp lẽ phải hay hợp pháp : thừa nhận chính phủ mới thành lập.
thừa phái, viên thư ký ở các công đường thời pháp thuộc.
thừa số, d. một trong các thành phần của một tích. a và b là hai thừa số của tích ab.
thừa thãi," tt. thừa quá nhiều  quá dồi dào  chi dùng thoải mái: thóc gạo thừa thãi  quần áo thừa thãi mặc không hết."
thừa thế," nhân có thế lợi mà làm: thừa thế thắng lợi  đánh mạnh vào quận địch."
thừa tự, giữ việc thờ cúng để nối dõi tổ tiên: cháu thừa tự bác.
thừa tướng, nh. tể tướng.
thửa, d. khu đất trồng trọt: thửa ruộng; thửa vườn.  đg. đặt làm tại một cửa hàng một vật gì theo ý mình: thửa một đôi giày.
thức, d. ở tình trạng không ngủ : thức lâu mới biết đêm dài (tng) . " từ đặt trước các danh từ chỉ các đồ ăn uống  các đồ mặc : ra phố mua thức ăn  thức mặc."  d. vẻ (cũ) : khói cam toàn mờ mịt thức mây (chp).
thức ăn," d. 1. những thứ còn sống  lấy từ thực vật và động vật  để nấu thành món và ăn kèm với cơm: chợ ngày tết nhiều thữc ăn: cá  thịt  rau đầy dẫy. 2. những thứ nói trên đã nấu chín thành món: cô làm khách quá  ứ gắp thức ăn."
thức giấc, tỉnh dậy.
thức thời, hiểu biết và thích nghi với thời thế.
thức tỉnh," đg. 1 (id.). tỉnh ra  nhận ra lẽ phải và thoát khỏi tình trạng mê muội sai lầm. 2 gợi ra  làm trỗi dậy cái vốn tiềm tàng trong con người. thức tỉnh lương tri con người. bài thơ thức tỉnh lòng yêu nước."
thực," 1 i. tt. 1. thật  có thật; trái với hư: không biết thực hay mơ  số thực  sự thực  tả thực. 2. thật  đúng như đã có  đã xảy ra; trái với giả: câu chuyện rất thực  nói thực lòng. ii. trt. thật là  rất: câu chuyện thực hay  câu nói thực chí lí."  2 đgt. (kết hợp hạn chế) ăn: có thực mới vực được đạo.
thực bụng," cg. thực lòng  thực tâm. đúng như ý nghĩ  tình cảm chân thành  không dối trá."
thực chất," cái cốt yếu  cái căn bản thật sự có : thực chất của chuyên chính nhân dân là chuyên chính vô sản."
thực chi," số chi phí thực tế  khác với dự chi."
thực dân," d. 1 chủ nghĩa thực dân (nói tắt). ách thực dân. chính sách thực dân. 2 (kng.). người ở nước tư bản  thuộc tầng lớp bóc lột  thống trị ở nước thuộc địa  trong quan hệ với nhân dân nước thuộc địa (nói khái quát). một tên thực dân cáo già."
thực dụng," tt. coi trọng  đề cao lợi ích  hiệu quả trước mắt: chú ý tới tính thực dụng  phương pháp này rất thực dụng."
thực đơn, bản kê các món ăn trong một bữa tiệc hay bữa cơm ở tiệm ăn.
thực hành, đg. 1 làm để áp dụng lí thuyết vào thực tế (nói khái quát). lí thuyết đi đôi với thực hành. giờ thực hành về thực vật học. 2 (id.). như thực hiện. thực hành tiết kiệm.
thực hiện," đgt. 1. làm cho trở thành cái có thật bằng hoạt động cụ thể: thực hiện chủ trương của cấp trên. 2. làm theo trình tự  thao tác nhất định: thực hiện phép tính  thực hiện ca phẫu thuật phức tạp."
thực hư," thật và không thật  đúng và sai: việc ấy thực hư thế nào  còn phải điều tra."
thực lòng, nh. thực bụng.
thực lực, sức có thật: quân đội có thực lực.
thực nghiệm," 1 .đg. thí nghiệm thực sự xem có đúng hay không. 2.t.x. khoa học thực nghiệm. chủ nghĩa thực nghiệm. quan niệm triết lý sai lầm  cho rằng nhiệm vụ của triết học không phải là nghiên cứu mối quan hệ giữa tư duy và tồn tại  giữa tinh thần và vật chất  mà là chỉ nghiên cứu những cái có thể quan sát và thực nghiệm được. phương pháp thực nghiệm. phương pháp khoa học dựa trên quan sát  phân loại  nêu giả thuyết và kiểm nghiệm giả thuyết bằng thí nghiệm."
thực phẩm," d. 1. thức ăn nói chung. 2. thức ăn như thịt  cá  trứng  rau... ăn kèm với những thức cơ bản là lương thực (gạo  mì...)."
thực quản, ống dẫn thức ăn từ miệng vào dạ dày.
thực quyền," d. quyền hành có thật  không phải trên danh nghĩa. nắm thực quyền trong tay."
thực ra, nh. thật ra.
thực sự, 1.t. có thực : bằng chứng thực sự. 2. ph. nh. thực ra : thực sự nó rất tích cực. thực sự cầu thị. dốc lòng tìm hiểu sự thật.
thực tài, tài năng thực có: chỉ nói suông không có thực tài.
thực tại," d. tổng thể nói chung những gì hiện đang tồn tại xung quanh chúng ta. mải nghĩ  quên hết thực tại. sống trong mộng ảo  quay lưng lại thực tại. thực tại của cuộc sống."
thực tâm, nh. thực bụng.
thực tập," đgt. tập làm trong thực tế để áp dụng điều đã học  nâng cao nghiệp vụ chuyên môn: sinh viên đi thực tập ở nhà máy  sau đợt thực tập phải nộp tổng kết  báo cáo cho nhà trường."
thực tế," i.t. 1. có một cách cụ thể  có quan hệ hoặc giá trị rõ rệ đối với con người : tiền lương thực tế. 2. có khả năng chuyển biến mọi mối liên quan với mình thành lợi ích : tôi là một người thực tế  không hề có những hoài bão viển vông. 3. được thích ứng đúng vào mục đích  nhằm đúng vào lợi ích gần : bài học thực tế . ii .cg. thực tiễn  ngh. 2. tình hình hoặc đời sống trước mắt : áp dụng tri thức khoa học vào thực tế việt nam."
thực thà," cg. thật thà. theo sự thực  phản ánh đúng sự thực  không giả dối  sai ngoa: thực thà tự phê bình."
thực thể, d. cái có sự tồn tại độc lập. con người là một thực thể xã hội.
thực thu, số thu vào thực tế: thực thu trội hơn dự thu.
thực thụ, có một chức vụ đã được chính thức hóa (cũ): tham tá thực thụ.
thực tiễn, d. 1. hành động có kế hoạch nhằm biến đổi hoàn cảnh tự nhiên để thỏa mãn những nhu cầu của con người: lý luận đi đôi với thực tiễn. 2. tình hình thực có: thực tiễn của cách mạng việt nam.
thực tình, nh. thực ra.
thực trạng, dt. tình trạng có thật: báo cáo chưa phản ánh đúng thực trạng của cơ quan.
thực từ," từ thuộc các loại động từ  danh từ  tính từ : ""quyển sách""  ""đi""  ""đẹp"" là những thực từ."
thực vật, cây cỏ.
thực vật học, d. môn khoa học nghiên cứu về thực vật.
thưng," d. phần mười của đấu: khôn ngoan chẳng lọ thực thà  lường thưng tráo đấu chẳng qua đong đầy (cd)."
thừng," dt. dây to  chắc  thường bện bằng đay  gai: bện thừng  con trâu chẳng tiếc lại tiếc dây thừng (tng.)."
thước," d. 1. đồ dùng để đo độ dài hoặc để kẻ đường thẳng. 2. ""thước ta"" nói tắt. 3. từ cũ có nghĩa là mét : mua năm thước vải."
thước dây," d. thước đo độ dài bằng vật liệu mềm  thường dùng để đo người khi cắt may."
thước đo góc," dụng cụ hình bán nguyệt  chia ra làm 180 độ  dùng để đo độ lớn của một góc."
thước gấp," thước đo độ dài bằng gỗ hoặc kim loại  có thể gấp lại từng khúc 20cm một."
thước kẻ," dt. thước dài  thẳng  dùng để kẻ đường thẳng trên giấy: mượn chiếc thước kẻ."
thước nách, cg. thước thợ. thước của thợ mộc dùng để đo góc.
thước ta," đơn vị đo chiều dài của việt nam xưa  bằng 0 40 mét."
thước tây, x. mét.
thước thợ, 1.d. nh. thước nách. 2. vuông góc: đường thước thợ.
thước tính, dụng cụ dùng để làm những phép tính số học và đại số bằng cách cho trượt một cái thước con trong lòng một cái thước to hơn.
thược dược," loài cây nhỏ thuộc họ cúc  hoa nở về mùa hạ  màu hồng  trắng hay tía  thường trồng làm cảnh."
thườn thượt," t. 1. lê thê  không gọn gàng: áo dài thườn thượt. 2. lười biếng: thườn thượt cả ngày  chẳng làm gì cả."
thưỡn, t. nói bụng to và nhô ra: thưỡn bụng.
thương," 1 d. binh khí cổ  cán dài  mũi nhọn  giống như ngọn giáo."  2 d. kết quả của phép chia.  3 d. (kng.; id.). thương binh ở chiến trường (nói tắt). cáng thương về tuyến sau. " 4 đg. 1 có tình cảm gắn bó và thường tỏ ra quan tâm săn sóc. mẹ thương con. tình thương. 2 (ph.). yêu. người thương*. 3 cảm thấy đau đớn  xót xa trong lòng trước cảnh ngộ không may nào đó. thương người bị nạn. động lòng thương. tình cảnh thật đáng thương."
thương binh, binh sĩ bị thương khi chiến đấu.
thương cảm, đgt. động lòng thương xót sâu xa trước tình cảnh nào: thương cảm trước cảnh mẹ goá con côi.
thương cảng, cg. thương khẩu. cửa biển hay cửa sông có đông người tụ họp để buôn bán: hải phòng là một thương cảng.
thương chính, cơ quan phụ trách thu thuế hàng hóa dưới thời pháp thuộc.
thương điếm, hiệu buôn lớn (cũ).
thương gia, d. (cũ). người làm nghề buôn bán lớn; nhà buôn.
thương hải tang điền, từ cũ dùng trong văn học chỉ những sự thay đổi lớn lao như ruộng dâu biến thành biển xanh.
thương hại, đgt. rủ lòng thương xót: không cần ai thương hại đến tôi.
thương hàn," bệnh truyền nhiễm  do vi trùng e-be gây ra  làm cho bệnh nhân sốt miên man và rụng tóc  có khi bị thủng ruột mà chết."
thương lượng, nói bai bên bàn bạc nhằm đi đến đồng ý.
thương mại, d. (kết hợp hạn chế). thương nghiệp. hiệp ước thương mại.
thương nghiệp," hoạt động kinh tế chuyên mua bán  trao đổi hàng hóa."
thương nhớ," đgt. nhớ đến  nghĩ đến với tình cảm tha thiết xen lẫn nỗi buồn da diết  không nguôi ngoai: thương nhớ người anh đi xa  lúc nào anh cũng thương nhớ bạn bè  người thân ở quê nhà."
thương ôi," thán từ dùng để tỏ sự đau xót: thương ôi! tài sắc bậc này  một dao oan nghiệt đứt dây phong trần (k)."
thương phẩm, hàng hóa trao đổi trong việc buôn bán.
thương số, cg. thương. kết quả của một phép chia.
thương tâm, t. đau lòng; làm cho đau lòng. cảnh thương tâm. câu chuyện thương tâm.
thương thuyền," tàu dùng vào việc buôn bán trên sông  trên biển."
thương thuyết, bàn bạc để đi đến sự thỏa thuận: đại biểu hai nước thương thuyết về vấn đề biên giới.
thương tích," dt. dấu vết để lại trên cơ thể  do bị tổn thương vì đánh đập  tai nạn  bom đạn: mang trên mình nhiều thương tích  bị đánh gây thương tích trầm trọng."
thương tiếc, nhớ một cách đau xót người đã chết.
thương tình," cảm thấy đau xót vì tình cảnh khổ sở: thương tình con trẻ cha già  nhìn nàng ông những máu sa ruột rầu (k)."
thương tổn, thiệt hại tới : làm thương tổn danh dự.
thương trường, nơi buôn bán; giới buôn bán.
thương vong, bị thương và chết: trong chiến dịch có ba trăm tên địch bị thương vong.
thương vụ, d. công việc liên lạc về kinh tế với nước sở tại. đặt cơ quan thương vụ ở nước ngoài.
thương xót," nh. thương  ngh.2."
thương yêu, cảm thấy gắn bó sâu sắc với người mà mình luôn luôn chú ý săn sóc: thương yêu vợ con.
thường," 1 đgt.  đphg đền  bù: thường tiền." " 2 i. tt. không có gì đặc biệt so với những cái khác: chuyện thường  tài năng hơn hẳn người thường. ii. pht. 1. có sự lặp lại nhiều lần  giữa các lần không lâu mấy: chuyện thường gặp. 2. theo như nhận xét đã thành quy luật  thói quen: thường thì giờ này anh ấy đã đến."
thường dân," người dân không giữ một chức vụ gì trong chính quyền  không thuộc quân đội."
thường khi," có nhiều dịp  nhiều lúc xảy ra : anh em thường khi giúp đỡ nhau."
thường lệ," theo thói quen  theo một sự qui định: thường lệ cứ năm giờ rưỡi dậy tập thể dục."
thường ngày, t. (hoặc p.). hằng ngày. đồ dùng thường ngày. thường ngày vẫn đi làm đúng giờ.
thường nhật, tt. thường ngày: công việc thường nhật.
thường niên, hằng năm : hội nghị thường niên.
thường phạm," người phạm các tội về kinh tế  về sinh hoạt  về dân sự  khác với chính trị phạm."
thường phục," quần áo mặc ngày thường  khác với lễ phục."
thường sơn," loài cây nhỡ  thân nhẵn màu tím  lá dài  có khía răng  dùng làm thuốc chữa sốt rét."
thường thức, điều hiểu biết phổ thông: những thường thức về khoa học.
thường tình, tình cảm mà mọi người đều có: ghen tuông thì cũng người ta thường tình (k).
thường trú, ở lâu dài tại một nơi: phóng viên thường trú ở luôn đôn.
thường trực," có mặt luôn luôn  làm việc luôn luôn : phòng thường trực ; ban thường trực."
thường vụ," nói bộ phận có nhiệm vụ giải quyết công việc hằng ngày của một đoàn thể  một tổ chức: ban thường vụ tỉnh ủy; ban thường vụ quốc hội."
thường xuyên," t. (thường dùng phụ cho đg.). luôn luôn đều đặn  không gián đoạn. thường xuyên có thư về. giúp đỡ thường xuyên."
thưởng," đgt. tặng tiền  hiện vật để khen ngợi khuyến khích vì đã có thành tích  công lao: thưởng tiền  thưởng phạt."
thưởng ngoạn, ngắm nghía để tìm cái thú: thưởng ngoạn phong cảnh.
thưởng nguyệt, ngắm trăng vào những đêm trăng tròn và trời trong trẻo: đêm thu thưởng nguyệt.
thưởng phạt, thưởng công và phạt tội: thưởng phạt công minh.
thưởng thức," xem để hưởng cái hay  cái đẹp : thưởng thức thơ nôm cổ." 
thượng," i. t. 1. cao nhất: gác thượng. 2. ở phía trên: làng thượng; xóm thượng. ii.đg. 1. nhảy lên  ngồi lên (thtục): thằng bé thượng lên bàn. 2. dâng lên đưa lên trên: thượng sớ." " d. ""thượng thư"" nói tắt: cụ thượng."
thượng cấp, d. (cũ). cấp trên. lệnh của thượng cấp.
thượng cổ, thời đại lịch sử trước thời cổ đại.
thượng du, miền rừng núi: thượng du bắc bộ.
thượng đẳng," tt. thuộc bậc cao  hạng cao: động vật thượng đẳng."
thượng đế," đấng thiêng liêng sáng tạo ra tạo giới và loài người và làm chủ vạn vật  theo tôn giáo."
thượng điền, lễ hằng năm tế thần nông để bắt đầu làm ruộng (cũ).
thượng đỉnh," d. đỉnh cao nhất  tột đỉnh. leo lên đến thượng đỉnh. hội nghị thượng đỉnh (hội nghị cấp cao nhất)."
thượng giới," cõi trời  theo tôn giáo."
thượng hạng, tt. thuộc loại tốt nhất: bánh kẹo thượng hạng.
thượng hoàng, cha còn sống của vua.
thượng huyền," nói trăng chưa tròn  vào mồng 8  mồng 9 âm lịch."
thượng khách, khách quí.
thượng lưu, d. 1. khúc sông ở gần nơi phát nguyên: thượng lưu sông hồng. 2. hạng người ở lớp trên trong xã hội cũ.
thượng nghị sĩ, thành viên của thượng nghị viện.
thượng nghị viện," d. một trong hai viện của quốc hội hay nghị viện ở một số nước  được bầu ra theo nguyên tắc hạn chế hoặc được chỉ định; phân biệt với hạ nghị viện."
thượng nguyên, tết rằm tháng giêng âm lịch.
thượng sách, phương kế hay nhất : hòa là thượng sách hay chiến là thượng sách ?
thượng sĩ, d. bậc quân hàm cao nhất của hạ sĩ quan.
thượng tá," sĩ quan cấp tá  dưới đại tá và trên trung tá."
thượng tầng," dt. 1. tầng trên  lớp trên: thượng tầng khí quyển. 2. kiến trúc thượng tầng  nói tắt."
thượng tầng kiến trúc, x. kiến trúc thượng tầng.
thượng thọ, thọ được bảy mươi tuổi trở lên: ăn mừng thượng thọ.
thượng thư, chức quan đứng đầu một bộ trong triều đình phong kiến: thượng thư bộ hình.
thượng tuần, khoảng thời gian mười ngày đầu tháng.
thượng tướng," sĩ quan cấp tướng  dưới đại tướng trên trung tướng."
thượng uyển, d. vườn hoa của nhà vua.
thượng võ, đgt. ham chuộng võ nghệ: truyền thống thượng võ của dân tộc.
thướt tha," cg. tha thướt. nói quần áo hay dáng người phụ nữ cao  dài và mềm mại: thướt tha trong áo lụa dài và quần nhiễu trắng."
thượt, ph. thẳng đờ: dài thượt; nằm thượt.
ti," d. 1. dây đàn làm bằng sợi tơ tằm. 2. đàn có dây nói trên: tiếng trúc  tiếng ti."
ti hí, nói mắt nhỏ không mở rộng được : ti hí mắt lươn (tng) .
ti tỉ, cg. ti ti. nói khóc thành tiếng nhỏ và dai: khóc ti tỉ suốt đêm.
ti tiện," t. nhỏ nhen  hèn hạ. hành động ti tiện. kẻ ti tiện."
ti toe," đgt. làm ra vẻ có nhiều khả năng  định làm những việc quá sức mình một cách đáng ghét: mới tí tuổi đầu đã ti toe rượu chè  ti toe dăm ba câu tiếng nước ngoài."
ti trúc, tiếng đàn tiếng sáo nói chung.
tì, đg. để tay hoặc áp ngực lên để tựa vào : không tì ngực vào bàn.  d. một điểm hoặc một vết xấu trong một vật : cái cốc này có tì.
tì tì," nói ăn hay uống liên tục  không chú ý đến cái khác: uống rượu tì tì."
tì vết," d. vết bẩn  vết xấu đáng tiếc  làm mất sự hoàn mĩ của vật (nói khái quát). viên ngọc có tì vết."
tỉ mỉ," tt. (làm gì) hết sức cẩn thận  chú ý đầy đủ đến từng chi tiết nhỏ: làm việc tỉ mỉ chu đáo  thảo luận tỉ mỉ từng vấn đề một."
tỉ tê," thủ thỉ  nói chuyện nhỏ và thân mật : tỉ tê với nhau đến gần sáng."
tí," d. cg. tị. lượng  phần rất nhỏ: xin một tí muối."
tí chút, d. (kng.). như chút ít. có tí chút của cải.
tí đỉnh, chút ít.
tí hon," tt. rất bé  rất nhỏ về hình thể: chú bé tí hon  con ngựa tí hon."
tí tách," t. từ mô phỏng tiếng động nhỏ  gọn  liên tiếp  không đều nhau. mưa rơi tí tách ngoài hiên. tiếng củi khô cháy tí tách."
tí teo, nh. tí tẹo.
tí tẹo, cg. tí teo. rất ít: cho được tí tẹo thế này ư?
tí ti, rất bé : quyển số tí ti.
tí tị, d. (kng.). như tí ti.
tí xíu," i. dt.  nh. chút xíu. ii. tt. bé nhỏ mà xinh xắn: viên ngọc tí xíu  con chim tí xíu  chiếc đồng hồ tí xíu."
tị, d. x. tí: một tị thuốc.  đg. tỏ ý ghen vì người khác được nhiều quyền lợi hơn mình.
tị hiềm, tránh sự nghi ngờ.
tị nạn, đi nơi khác để tránh những nguy hiểm do chiến tranh hoặc loạn lạc gây nên.
tị nạnh, suy bì hơn thiệt: tị nạnh vì sự đãi ngộ.
tia," i d. 1 khối chất lỏng có dạng những sợi chỉ  như khi được phun mạnh ra qua một lỗ rất nhỏ. tia nước. mắt hằn lên những tia máu. 2 luồng ánh sáng nhỏ  bức xạ truyền theo một hướng nào đó. tia sáng. tia nắng. tia hi vọng (b.)." " ii đg. (kng.; id.). phun ra  chiếu ra thành . ôtô cứu hoả tia nước vào đám cháy."
tia tía, hơi tía: quả cà tia tía.
tia vũ trụ, tia năng lượng cao phát ra trong vũ trụ.
tia x," tia mà mắt không trông thấy được  có khả năng xuyên qua vật chất  có ứng dụng trong y học để kiểm tra các bộ phận trong cơ thể."
tỉa," 1 đgt. 1. nhổ bớt  cắt bớt cho thưa  cho đỡ dày rậm: tỉa cành cây  tỉa tóc  tỉa lông mày. 2. loại trừ  bắt đi từng cái một: bắn tỉa. 3. sửa chữa lại từng chi tiết chưa đạt trên các hình khối của tác phẩm mĩ thuật."  2 đgt. trỉa: tỉa bắp  tỉa đậu.
tía, t. có màu tím đỏ. đỏ mặt tía tai. a. tức giận quá. b. xấu hổ quá.
tía tô," d. cây thân cỏ cùng họ với bạc hà  lá mọc đối  màu tía  dùng làm gia vị và làm thuốc."
tích," 1 dt. ấm tích  nói tắt: cho một tích trà." " 2 i. dt. tích số  nói tắt: tích của hai nhân hai là bốn. ii. đgt. dồn góp lại từng ít một cho nhiều thêm: tích thóc trong kho  tích cóp." " 3 dt. truyện hoặc cốt truyện đời xưa  thường làm đề tài sáng tác kịch bản tuồng  chèo hoặc dẫn trong tác phẩm: vở chèo diễn tích lưu bình dương lễ." " (sông) (tích giang) phụ lưu cấp i của sông đáy. dài 91km  diện tích lưu vực 1330km2. bắt nguồn từ vùng núi ba vì cao 1200m  chảy theo hướng tây bắc-đông nam  nhập vào sông đáy ở phúc lâm."
tích cực," t. 1. dùng hết sức mình để làm : công tác tích cực 2. có tác dụng xây dựng  trái với tiêu cực : mặt tích cực của vấn đề."
tích phân, d. 1 phép toán để tìm một hàm khi đã biết vi phân của nó; phép giải một phương trình vi phân. 2 kết quả của một phép tích phân.
tích số, d. 1. kết quả của một phép nhân các số. 2. kết quả của số dư trong tài khoản nhân với số ngày được hưởng lãi.
tích sự," việc  kết quả (thường dùng với ý phủ định): không được tích sự gì."
tích tắc, 1. tiếng đồng hồ kêu. 2.d. thời gian rất ngắn như khoảng giữa hai tích tắc đồng hồ.
tích trữ, đgt. góp giữ dần lại với số lượng dễ dàng về sau: tích trữ lương thực phòng khi mất mùa  tích trữ hàng hoá đầu cơ.
tích tụ, tập trung chứa chất lại.
tịch, t. nói người tu hành theo phật giáo chết: sư cụ đã tịch. " đg. ""tịch thu"" nói tắt: bị tịch hết nhà cửa."
tịch biên, đg. cg. tịch ký. ghi vào sổ công để tịch thu (cũ): tịch biên tài sản.
tịch diệt, tiêu tan mất hết cả (từ của nhà phật).
tịch dương, từ cũ dùng trong văn học chỉ lúc mặt trời lặn: chốn cũ lâu đài bóng tịch dương (bà huyện thanh quan).
tịch liêu, t. (cũ; vch.). tịch mịch và hoang vắng. cảnh tịch liêu.
tịch mịch," cg. tịch liêu. lặng lẽ  không có tiếng động: cảnh chùa tịch mịch."
tịch thu, đgt. thu tài sản của người phạm tội nhập vào tài sản của nhà nước: tịch thu tài sản  tịch thu hàng lậu.
tiếc," đg. 1. ân hận vì đã để mất  để lỡ : tiếc cái bút máy đánh mất ; tiếc tuổi xuân. 2. do dự trong việc tiêu dùng : muốn mua lại tiếc tiền ; tiếc cái áo đẹp  không dám mặc nhiều"
tiếc rẻ," đg. (kng.). tiếc vì cảm thấy phí  uổng (thường là cái không cần  không đáng). định vứt đi  nhưng tiếc rẻ  lại thôi."
tiệc," dt. bữa ăn có nhiều món ngon  đông người dự  nhân một dịp vui mừng: mở tiệc chiêu đãi khách  dự tiệc cưới  nhà hàng nhận đặt tiệc cho các cá nhân và tập thể."
tiệc mặn," bữa tiệc có ăn cơm và các món thịt  cá."
tiệc rượu, bữa tiệc chủ yếu là uống rượu với món nhắm.
tiệc trà," d. tiệc nhỏ chỉ có nước chè và bánh kẹo  hoa quả  món ăn nhẹ. bữa tiệc trà thân mật."
tiệc tùng, tiệc nói chung (thường dùng với ý chê trách): tiệc tùng mãi tốn kém lắm.
tiêm, đgt. dùng vật có đầu nhọn để đưa chất gì vào người hay vào vật gì: tiêm thuốc. " 2 dt. tăm  bọt nước sủi: nước sôi tiêm." " (sông) phụ lưu sông ngàn sâu. dài 29km  diện tích lưu vực 115km2. bắt nguồn từ dãy núi giăng màn thuộc huyện hương khê (hà tĩnh) chảy theo hướng tây nam-đông bắc  nhập vào bờ trái sông ngàn sâu ở xóm đông."
tiêm nhiễm," thấm dần một tính xấu  một thói xấu: tiêm nhiễm thói quen nói tục."
tiêm tất, x. tươm tất: công việc làm tiêm tất.
tiềm, (đph) x. tần: tiềm vịt.
tiềm lực," khả năng chưa được động viên  sẵn sàng trở thành sức mạnh chiến đấu  sản xuất nếu được khai thác : tiềm lực quân sự ; tiềm lực kinh tế."
tiềm năng, d. năng lực tiềm tàng.
tiềm tàng," t. ở trạng thái ẩn giấu bên trong dưới dạng khả năng  chưa bộc lộ ra  chưa phải là hiện thực. nguồn sức mạnh tiềm tàng. khai thác những khả năng tiềm tàng."
tiềm thức, dt. hoạt động tâm lí của con người mà bản thân người ấy không có ý thức: tư tưởng trọng nam khinh nữ ăn sâu trong tiềm thức của một số người.
tiếm quyền, cg. tiếm. giành mất quyền của vua: chúa trịnh tiếm quyền vua lê.
tiếm vị, chiếm ngôi vua một cách phi pháp.
tiệm, d. (cũ). cửa hàng. tiệm ăn. tiệm may. tiệm buôn. ăn cơm tiệm.
tiệm cận, (toán). nói hai đường không ngừng đi sát lại gần nhau nhưng không bao giờ gặp nhau.
tiệm tiến, tiến dần: tiệm tiến rồi mới đột biến.
tiên," i. dt. nhân vật thần thoại (có thể là nam hoặc nữ) đẹp và có phép màu nhiệm: đẹp như tiên  tiên cá  nàng tiên  ông tiên. ii. tt. thuộc về tiên  có phép màu nhiệm như phép của tiên: quả đào tiên  thuốc tiên."
tiên cảnh, cg. tiên giới d.1. chỗ tiên ở. 2. nơi sung sướng lắm.
tiên chỉ," người có chức vị cao nhất về mặt tế lễ  hương ẩm ở trong dân làng  dưới chế độ cũ."
tiên cung," nơi tưởng tượng  có tiên ở."
tiên đề," d. 1 mệnh đề được thừa nhận mà không chứng minh  xem như là xuất phát điểm để xây dựng một lí thuyết toán học nào đó. các tiên đề hình học. 2 điều chân lí không thể chứng minh  nhưng là đơn giản  hiển nhiên  dùng làm xuất phát điểm trong một hệ thống lí luận nào đó."
tiên đế," cg. tiên quân  tiên vương. từ mà người sau tôn xưng vua đời trước cùng một triều đại."
tiên đoán, đgt. đoán trước điều sau này sẽ xảy ra: lời tiên đoán đã thành sự thật  tất cả chỉ là lời tiên đoán mà thôi.
tiên đồng, đứa trẻ hầu các vị tiên.
tiên giới, nh. tiên cảnh.
tiên nga, cô tiên : đẹp như tiên nga.
tiên nghiệm," (triết) t. 1. có trước mọi kinh nghiệm hoặc không thể hoàn toàn giải thích bằng kinh nghiệm: các đinh đề là những chân lý tiên nghiệm. 2. thuật ngữ dùng trong triết học duy tâm để chỉ những hình thức tiên thiên của nhận thức  có trước kinh nghiệm."
tiên nhân," cg. tổ tiên. ông cha  tổ tiên (cũ): thờ phụng tiên nhân."
tiên nữ, d. (vch.). nàng tiên.
tiên ông, ông tiên.
tiên phong," tt. 1. (đạo quân) đi đầu ra mặt trận: quân tiên phong  lính tiên phong. 2. đi đầu  dẫn đầu trong phong trào: thanh niên là lực lượng tiên phong trong mọi phong trào." " (xã) tên gọi các xã thuộc h. ba vì (hà tây)  h. tiên phước (quảng nam)  h. phổ yên (thái nguyên)."
tiên quân, nh. tiên đế.
tiên quyết," cần phải giải quyết trước  cần phải có trước thì mới làm cái khác được : điều kiện tiên quyết."
tiên sinh, 1. d. thầy dạy học (cũ). 2.d. từ tôn xưng người trên hay người đáng kính (cũ): nhờ tiên sinh chỉ bảo cho.<dir>
tiên tiến," t. 1 ở vị trí hàng đầu  vượt hẳn trình độ phát triển chung. nền sản xuất tiên tiến. tư tưởng tiên tiến. đấu tranh giữa cái tiên tiến và cái lạc hậu. 2 (dùng trong một số danh hiệu). (người  đơn vị) đạt thành tích cao  có tác dụng lôi cuốn  thúc đẩy. lao động tiên tiến*."
tiên tổ, (đph) nh. tiên nhân.
tiên tri, đgt. biết trước những việc mãi về sau mới xảy ra: bậc tiên tri  lời tiên tri.
tiên vương, nh. tiên đế.
tiền," d. 1. tín vật bằng giấy hoặc bằng kim loại do nhà nước hoặc ngân hàng phát hành  dùng làm môi giới cho việc giao dịch buôn bán. tiền lưng gạo bị. sự chuẩn bị đầy đủ phương tiện trước khi tiến hành một việc. 2. số tiền phải trả cho một việc gì : tiền công ; tiền nhà. 3. đơn vị tiền tệ bằng một phần mười của quan  gồm 60 đồng kẽm (cũ)." " t. trước  ở phía trước : cửa tiền ; mặt tiền."
tiền án, án trước kia tòa đã tuyên bố để kết tội một lần rồi: bị cáo có tiền án.
tiền bạc," d. tiền để sử dụng  chi tiêu (nói khái quát). tiền bạc eo hẹp."
tiền bối, người thuộc lớp trước mình: các bậc tiền bối trong phong trào cách mạng.
tiền của, dt. tiền bạc và của cải nói chung: tốn kém nhiều tiền của  nhà có nhiều tiền của.
tiền duyên," duyên nợ có bởi nhau từ kiếp trước  theo quan niệm của phật giáo."
tiền đạo," 1.t đi trước mở đường. 2.d. cầu thủ chạy hàng đầu trong một đội bóng đá  có nhiệm vụ chủ yếu là tấn công."
tiền đề," d. 1. vế thứ nhất trong tam đoạn luận  dùng để nêu lên một nguyên tắc hay một lý luận chung. 2. điều cần chú ý đến trước."
tiền định," t. đã được tạo hoá định sẵn từ trước  theo quan niệm duy tâm. số phận tiền định."
tiền đồ," dt. con đường phía trước; dùng để chỉ tương lai  triển vọng: tiền đồ tươi sáng  nhận thấy tiền đồ của mình."
tiền đồn," vị trí ở xa doanh trại bộ đội  có nhiệm vụ canh giữ và chống lại những cuộc tấn công đầu tiên của địch."
tiền đường," nhà chính ở giữa  thường để thờ tổ tiên."
tiền hậu bất nhất," trước tốt sau xấu  không thủy chung: thái độ tiền hậu bất nhất."
tiền kiếp," thuộc về kiếp trước  theo phật giáo: nợ tiền kiếp."
tiền lẻ, tiền nhỏ và là ước số của đơn vị tiền tệ.
tiền lệ," việc đã xảy ra và đã được giải quyết  dùng làm dẫn chứng cho những việc tương tự về sau."
tiền lương, tiền trả cho công nhân viên chức để bù lại sức lao động của họ.
tiền mặt," d. tiền kim khí hoặc tiền giấy dùng trực tiếp làm phương tiện mua bán  chi trả trong lưu thông. trả tiền mặt. thưởng bằng tiền mặt và hiện vật."
tiền nhân, dt. người đời trước có liên quan tới mình: các bậc tiền nhân đã dạy cháu con.
tiền nong, tiền nói chung: tiền nong phải sòng phẳng.
tiền oan nghiệp chướng," oan chướng từ kiếp trước  theo phật giáo."
tiền phong, đi trước dẫn đường : giai cấp tiền phong.
tiền sử," d. 1 thời kì xa xưa trong lịch sử  trước khi có sử chép. 2 toàn bộ nói chung tình hình sức khoẻ và bệnh tật đã qua của một người bệnh. bệnh nhân có tiền sử ho lao."
tiền tài, tiền bạc của cải nói chung.
tiền tệ," dt. tiền bằng kim loại hoặc bằng giấy  dùng để trao đổi  mua bán nói chung: giá trị tiền tệ."
tiền thân, d. 1. thân thế của kiếp trước. 2. tổ chức có trước biến ra tổ chức về sau: đảng cộng sản đông dương là tiền thân của đảng cộng sản việt nam.
tiền tiến," đi đầu  dẫn đầu trong phong trào: kinh nghiệm tiền tiến."
tiền tiêu, nh. tiền đồn. vị trí tiền tiêu.
tiền tố, phần ghép vào đầu một từ để tạo ra một từ khác trong tiếng đa âm.
tiền trạm," d. bộ phận nhỏ được phái đến trước để chuẩn bị điều kiện sinh hoạt  làm việc cho bộ phận lớn đến sau. đội tiền trạm. làm nhiệm vụ tiền trạm. đi tiền trạm (đi trước  làm tiền trạm)."
tiền tuyến," dt. tuyến trước  khu vực trực tiếp tác chiến với địch: ra tiền tuyến đánh giặc  phục vụ tiền tuyến."
tiền vệ," các cầu thủ đứng sau hàng tiền đạo trong một đội bóng đá  có nhiệm vụ bảo vệ khung thành  đồng thời tiến công."
tiễn," đg. đưa  từ giã người ra đi : tiễn bạn ra về ; tiễn em đi nước ngoài."
tiễn biệt, đg. (id.). tiễn đưa người đi xa.
tiễn chân, đưa người ra đi một đoạn đường để từ biệt.
tiễn đưa, nh. tiễn chân: buổi tiễn đưa lòng vướng thê noa (chp).
tiến," đgt. 1. di chuyển về phía trước  trái với thoái (lùi); phát triển theo hướng đi lên: tiến lên hai bước  miền núi tiến kịp miền xuôi  bước tiến. 2. dâng lễ vật lên vua hoặc thần thánh: đem sản vật quý tiến vua."
tiến bộ," t. 1. trở nên giỏi hơn  hay hơn trước : học tập tiến bộ. 2. có tư tưởng nhằm về hướng đi lên  có tính chất dân chủ  khoa học  quần chúng : văn học tiến bộ."
tiến công, x. tấn công.
tiến cống, đg. nói nước nhỏ dâng hiến những sản vật quý cho nước lớn.
tiến cử, đg. giới thiệu người có năng lực để người trên sử dụng (cũ).
tiến độ, d. nhịp độ tiến hành công việc. đẩy nhanh tiến độ thi công.
tiến hành," đgt. làm  được thực hiện: tiến hành thảo luận  công việc tiến hành thuận lợi."
tiến quân, đem quân đi đánh địch.
tiến sĩ," d. 1. người đậu kỳ thi đình (cũ). 2. đồ bằng giấy làm theo hình người mặc áo tiến sĩ  để cho trẻ con chơi trong dịp tết trung thu (cũ). 3. người có học vị cao nhất ở việt nam và một số nước."
tiến thân, dùng mưu mô hoặc nịnh hót người trên để được cất nhắc.
tiến thoái," đg. tiến và lui (nói khái quát). bao vây  chặn hết các đường tiến thoái."
tiến thoái lưỡng nan, x. thoái.
tiến thủ, cố gắng tiến lên: chí tiến thủ.
tiến trình, d. 1. đường đi tới. 2. quá trình tiến hành một công việc.
tiện," 1 đg. cắt bao quanh cho đứt hoặc tạo thành mặt xoay  mặt trụ  mặt xoắn ốc. tiện tấm mía thành từng khẩu. tiện một chi tiết máy. máy tiện*. thợ tiện." " 2 t. 1 dễ dàng  thuận lợi cho công việc  không hoặc ít gặp phiền phức  khó khăn  trở ngại. đun than tiện hơn đun củi. nhà ở cách sông  đi về không tiện. tiện cho việc học tập  nghiên cứu. tiện dùng. 2 (thường dùng có kèm ý phủ định). phải lẽ  hợp lẽ thông thường  dễ được chấp nhận. bắt anh ấy phải chờ  e không tiện. làm thế  coi sao tiện? nói ở đây không tiện. 3 có điều kiện  hoàn cảnh thuận lợi để kết hợp làm luôn việc gì đó. tiện có ôtô  về luôn. tiện đây xin góp một vài ý kiến. tiện tay  lấy hộ cuốn sách! tiện đường  rẽ vào chơi."
tiện lợi, dễ dàng và có lợi: đường giao thông tiện lợi.
tiện nghi, i. dt. các thứ trang bị trong nhà phục vụ cho sinh hoạt hàng ngày: nhà đầy đủ tiện nghi. ii. tt. thích hợp và tiện lợi cho việc sinh hoạt vật chất hàng ngày: các thứ đồ dùng vừa đẹp vừa tiện nghi.
tiện nữ, từ chỉ con gái mình một cách khiêm tốn khi nói với người khác (cũ).
tiện thể," nhân dịp  nhân thể: đi qua cửa hàng bách hóa tiện thể mua hộ cái quạt."
tiện thiếp, đ. từ một người phụ nữ dùng để tự xưng một cách khiêm tốn (cũ).
tiếng," d. 1. toàn bộ những từ phối hợp theo cách riêng của một hay nhiều nước  một hay nhiều dân tộc  biểu thị ý nghĩ khi nói hay khi viết : tiếng việt   tiếng tày-nùng ; người đức  người áo một số lớn người thuỵ-sĩ nói tiếng đức. 2. toàn bộ những âm phát từ miệng người nói  kêu  hát... có bản sắc riêng ở mỗi người : có tiếng ai đọc báo ; tiếng ca cải lương ; tiếng hò đò ; nhận ra tiếng người quen. tiếng bấc tiếng chì. lời đay nghiến. 3. cg. tiếng động. âm hoặc hỗn hợp âm  thường không có đặc tính đáng kể  do đó không có ý nghĩa đáng kể đối với người nghe : tiếng gõ cửa ; tiếng ô-tô chạy ngoài đường. 4. sự hưởng ứng hay phản ứng của quần chúng đối với một người  một vật  một hành động  một sự việc : thuốc cao hay có tiếng. tiếng cả nhà không. bề ngoài có vẻ phong lưu nhưng thực ra là túng thiếu."
tiếng động," d. tiếng phát ra do sự va chạm  nói chung. giật mình vì nghe có tiếng động."
tiếng lóng," dt. cách nói một ngôn ngữ riêng trong một tầng lớp hoặc một nhóm người nào đó  cốt chỉ để cho trong nội bộ hiểu với nhau mà thôi: bọn phe phẩy dùng tiếng lóng giao dịch với nhau  tiếng lóng của bọn kẻ cắp."
tiếng nói," tiếng của loài người phát ra thành lời  diễn đạt tư tưởng  tình cảm... : tiếng nói của dân tộc."
tiếng rằng," 1. l. tuy rằng: tiếng rằng đã đỗ đạt  nhưng còn phải học nhiều. 2. ph. cũng gọi là: một lời cũng đã tiếng rằng tương tri (k)."
tiếng tăm," d. lời nhận định  đánh giá  thường là hay  là tốt  đã được lan truyền rộng trong xã hội. tiếng tăm lừng lẫy. nhà văn có tiếng tăm."
tiếng thế, tuy vậy: tiếng thế nhưng có gì đâu.  ảnh hưởng vang dội của một việc tốt: tiếng thơm muôn thở.
tiếng vang," dt. 1. âm nghe được do sóng âm phản xạ từ một vật chắn: tiếng vang từ núi đá vọng lại. 2. giá trị  tác động tốt được dư luận rộng rãi tiếp nhận và hoan nghênh: tác phẩm có tiếng vang lớn."
tiếp, i.t . nối liền : nhà nọ tiếp nhà kia. ii. đg. 1. nhận được : tiếp thư. 2. đón rước và chuyện trò : tiếp khách. 3. thêm vào : tiếp sức ; tiếp một tay. " đg  nh. ghép  ngh. 2. 3 : tiếp cây ; tiếp tinh hoàn."
tiếp âm, nói một đài phát thanh thu nhận một chương trình của một đài khác để truyền lại: đài tiếng nói việt nam tiếp âm đài mạc tư khoa và đài bắc kinh.
tiếp cận," đg. 1 (id.). ở gần  ở liền kề. vùng tiếp cận thành phố. 2 tiến sát gần. bí mật tiếp cận trận địa địch. 3 đến gần để tiếp xúc. tìm cách tiếp cận với bộ trưởng. thanh niên ra đời  tiếp cận với thực tế. 4 từng bước  bằng những phương pháp nhất định  tìm hiểu một đối tượng nghiên cứu nào đó. cách tiếp cận vấn đề."
tiếp chuyện, đgt. nói chuyện để tiếp người nào: tiếp chuyện với khách  không tiếp chuyện với ai.
tiếp diễn, tiếp tục xảy ra: cuộc đấu bóng còn đang tiếp diễn.
tiếp diện, (toán) mặt phẳng tiếp xúc với một mặt.
tiếp đãi, đón rước và chiêu đãi : tiếp đãi bạn bè.
tiếp điểm, (toán). điểm tiếp xúc giữa hai đường hoặc hai mặt.
tiếp đón, đg. (id.). như đón tiếp. tiếp đón niềm nở.
tiếp giáp," đgt. liền kề  giáp nhau: hai nhà tiếp giáp nhau."
tiếp kiến, nói một nhân vật quan trọng đón rước người đến thăm chính thức.
tiếp liệu, cung cấp vật liệu cần thiết cho một cơ quan.
tiếp nhận," đg. đón nhận cái từ người khác  nơi khác chuyển giao cho. tiếp nhận tặng phẩm. tiếp nhận một bệnh nhân từ bệnh viện khác gửi đến."
tiếp nối, nh. nối tiếp.
tiếp quản, nhận lấy và quản lý : bộ đội và cán bộ ta và tiếp quản thủ đô.
tiếp sức, thêm sức mạnh cho. chạy tiếp sức. môn điền kinh trong đó nhiều vận động viên chạy nối tiếp nhau trên một đường dài.
tiếp tay," giúp đỡ kẻ làm bậy  kẻ phạm tội ác: đế quốc tiếp tay cho bọn bán nước."
tiếp tân, đg. (trtr.). đón tiếp khách (nói khái quát). buổi tiếp tân. ban tiếp tân của hội nghị.
tiếp tế, cung cấp lương thực và những vật dụng cần thiết khác: tiếp tế cho bộ đội.
tiếp theo, đgt. liền ngay sau: việc làm tiếp theo  những chương trình tiếp theo  điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
tiếp thu, thu nhận lấy : tiếp thu phê bình.
tiếp tục," đg. không ngừng mà giữ sự nối tiếp  sự liên tục trong hoạt động. nghỉ một lát lại tiếp tục làm. tiếp tục chương trình. trận đấu tiếp tục. lửa vẫn tiếp tục cháy."
tiếp tuyến, (toán) đường thẳng tiếp xúc ở một điểm với một đường hay một mặt.
tiếp ứng, cứu giúp cho người gặp khó khăn: quân tiếp ứng.
tiếp viện, đgt. tăng thêm lực lượng để giúp sức cho đội quân đang chiến đấu: xin quân tiếp viện  tiếp viện cho chiến trường.
tiếp xúc, đg. 1. đụng chạm đến. 2. gặp gỡ: tiếp xúc với đối phương.
tiết," d. máu một số động vật làm đông lại  dùng làm món ăn : tiết gà ; tiết lợn. ngb. cảm xúc mạnh vì tức giận : nóng tiết ; điên tiết." " d. khoảng thời gian một năm  tính theo khí hậu : một năm có bốn mùa tám tiết ; mấy hôm nay trời đã chuyển sang tiết thu."  d. một đoạn có đầu đuôi mạch lạc trong một chương sách : phần đầu có năm tiết. " d. khoảng thời gian lên lớp  giữa hai lúc nghỉ : tiết 45 phút." " d. chỉ khí trong sạch  cương trực : tiết trăm năm nỡ bỏ đi một ngày (k)." " đg. 1. rỉ ra  thoát ra. 2. nói một bộ phận trong cơ thể sản ra một chất dịch : tiết nước bọt."
tiết canh," món ăn làm bằng tiết sống trộn với gan  sụn... thái nhỏ."
tiết chế, đặt một hạn không thể vượt qua: tiết chế chi tiêu.  chức võ quan cao cấp chỉ huy một đạo quân thời xưa.
tiết diện, d. hình phẳng có được do cắt một hình khối bằng một mặt phẳng; mặt cắt (thường nói về mặt có một hình hay một độ lớn nào đó). tiết diện của mặt cầu bao giờ cũng là một đường tròn. loại dây dẫn có tiết diện lớn. tiết diện 1 millimet vuông.
tiết dục, hạn chế lòng ham muốn của xác thịt và các lạc thú khác.
tiết hạnh, lòng chung thủy của một người phụ nữ đối với chồng.
tiết kiệm," đgt. 1. giảm bớt hao phí không cần thiết  tránh lãng phí trong sản xuất  sinh hoạt: ăn tiêu tiết kiệm  tiết kiệm nguyên liệu trong sản xuất. 2. dành dụm được sau khi đã chi dùng hợp lí những thứ cần thiết: mỗi tháng tiết kiệm được một ít tiền  tiền tiết kiệm."
tiết lộ, cg. tiết lậu. để cho người khác biết một việc phải giữ kín : tiết lộ bí mật quân sự.
tiết mục," d. từng trò  từng mục được đem ra trình diễn trong một chương trình. biểu diễn các tiết mục. tiết mục đơn ca. tiết mục thể thao."
tiết nghĩa, d. lòng trung thành bền vững.
tiết tấu, nhịp điệu của âm nhạc.
tiết tháo, chí khí cương trực và trong sạch: tiết tháo nhà nho
tiết túc," (sinh) tên chung chỉ ngành động vật không xương sống  thân chia thành từng đốt  chân cũng gồm nhiều đốt  như tôm  nhện  rết  sâu bọ."
tiệt, t. hết hẳn: tiệt nọc; tiệt ruồi muỗi.
tiệt trùng," đgt. diệt hết vi trùng gây bệnh ở dụng cụ  thuốc men: tiệt trùng đồ mổ  kim tiêm."
tiêu, d. cây chuối : thánh thót tàu tiêu mấy hạt mưa (hồ xuân hương). " d. loài cây cùng họ với trầu  hạt có vị cay dùng làm gia vị."  d. ống sáo : tiếng tiêu.  d. vật cắm làm mốc để đánh dấu địa giới : cắm tiêu. " đg. 1. nói thức ăn biến hóa để một phần thành chất nuôi cơ thể : thịt mỡ là món ăn khó tiêu. 2. dùng tiền : tiêu có tính toán. 3. cho thấm hay chảy xuống dưới mặt đất : cống khá lớn  tiêu nhanh được nước. 4. mất hẳn  tan đi : xác chôn đã lâu  tiêu hết thịt ; đi lang thang để tiêu sầu. tiêu sự nghiệp. mất hết uy tín (thtục)."  bản mẫu vật để nghiên cứu : tiêu bản thực vật.  biểu có đủ những đặc tính để thay mặt cho một số đông : hai bà trưng
tiêu bản, mẫu vật để nghiên cứu: tiêu bản thực vật.
tiêu biểu," đg. (hoặc t.). là hình ảnh cụ thể qua đó có thể thấy được đặc trưng rõ nét nhất của một cái gì có tính chất trừu tượng hơn  bao quát hơn  chung hơn (thường nói về cái tốt đẹp). một thanh niên tiêu biểu cho lớp người mới. chọn tuyển những bài thơ tiêu biểu của thế kỉ xix."
tiêu chí," d. 1. tính chất  dấu hiệu để dựa vào mà phân biệt một vật  một khái niệm  để phê phán nhằm đánh giá. 2. cơ sở của một điều phê phán: phong cách là một tiêu chí để đánh giá các tác phẩm văn học."
tiêu chuẩn," dt. 1. điều được quy định dùng làm chuẩn để phân loại đánh giá: tiêu chuẩn để xét khen thưởng  các tiêu chuẩn đạo đức. 2. mức được hưởng  cấp theo chế độ: tiêu chuẩn ăn hàng ngày  tiêu chuẩn nghỉ phép hàng năm."
tiêu cự," (lý) khoảng cách từ tiêu điểm đến tâm của một thấu kính  một gương cầu..."
tiêu cực," t. 1. nói thái độ thụ động  tránh đấu tranh : khi về nghỉ ở côn sơn nguyễn trãi giữ thái độ tiêu cực. 2. không có tác dụng xây dựng  trái với tích cực : mặt tiêu cực của vấn đề."
tiêu dao, đi chơi đây đó một cách ung dung nhàn nhã (cũ).
tiêu diệt, đg. làm cho chết hoặc mất hẳn khả năng hoạt động (thường trên phạm vi rộng hoặc với số lượng lớn). tiêu diệt sinh lực địch. tiêu diệt nạn nghèo đói (b.).
tiêu dùng," đgt. dùng của cải  vật chất để phục vụ nhu cầu sinh hoạt  sản xuất: nhu cầu tiêu dùng  tiêu dùng cho sản xuất  hàng tiêu dùng."
tiêu đề, d. 1. đề mục nêu lên để người ta chú ý. 2. x.  tiêu ngữ.
tiêu điểm, d. 1 điểm hội tụ chùm tia hình nón hình thành sau khi khúc xạ hoặc phản xạ các tia song song. tiêu điểm của gương cầu. 2 nơi tập trung cao độ các hoạt động khác nhau và từ đó toả ảnh hưởng lớn ra các nơi khác. vùng này là một tiêu điểm của phong trào cách mạng.
tiêu điều," tt. 1. xơ xác  hoang vắng và buồn tẻ: thôn xóm tiêu điều sau trận lụt  quê hương bị giặc phá tiêu điều  xơ xác. 2. ở trạng thái suy tàn; trái với phồn vinh: nền kinh tế tiêu điều sau giai đoạn khủng hoảng."
tiêu hao, 1 d. (cũ; vch.). tin tức. " 2 đg. làm cho hao mòn dần  mất dần. tiêu hao năng lượng."
tiêu khiển, giải trí: dạo chơi chung quanh hồ để tiêu khiển.
tiêu ma, tan mất đi: tiêu ma sự nghiệp.
tiêu ngữ," lời đơn giản nêu lên một ý quan trọng: mỗi tờ công văn của cơ quan nhà nước việt nam đều mang tiêu ngữ; ""độc lập-tự do-hạnh phúc""."
tiêu pha, tiêu tiền nói chung: tiêu pha rộng rãi.
tiêu phòng," buồng của vợ vua có trát hột hạt tiêu lên vách (cũ): oán chi những khách tiêu phòng  mà xui phận bạc nằm trong má đào (cgo)."
tiêu sọ, hạt tiêu đã bóc vỏ đen.
tiêu sơ, đơn giản và thanh nhã: cảnh tiêu sơ.
tiêu tan, làm tan đi mất ; tan đi mất : hi vọng tiêu tan.
tiêu tán, nh. tiêu tan: tiêu tán tang vật.
tiêu tao, nh. buồn bã: lựa chi những lúc tiêu tao (k).
tiêu thổ, chiến thuật phá sạch những nơi trọng yếu để quân địch đến không có chỗ đóng quân: tiêu thổ kháng chiến.
tiêu thụ," đg. 1 bán ra được  bán đi được (nói về hàng hoá). hàng tiêu thụ rất nhanh. thị trường tiêu thụ. 2 dùng dần dần hết đi vào việc gì. xe tiêu thụ nhiều xăng. tiêu thụ năng lượng."
tiêu trừ, trừ bỏ đi: tiêu trừ thói tham ô.
tiêu vong," đgt. bị mất hẳn  tiêu tan đi sau một quá trình suy tàn dần: chế độ phong kiến đã tiêu vong."
tiêu xài, tiêu tiền nói chung : tiêu xài hoang phí.
tiều phu, người đốn củi trên rừng.
tiểu, d. hộp bằng sành để dựng cốt người chết khi cải táng.  d. người còn ít tuổi đi tu phật giáo: chú tiểu.  đg. tiểu tiện: nước tiểu; đi tiểu.
tiểu ban," dt. tập thể gồm một số người  được cử ra để chuyên nghiên cứu  theo dõi một vấn đề: hội thảo chia làm các tiểu ban khác nhau  tiểu ban dự thảo nghị quyết."
tiểu công nghệ, nghề thủ công (cũ).
tiểu đăng khoa, lấy vợ (cũ): đại đăng khoa rồi sẽ tiểu đăng khoa.
tiểu đệ, từ dùng để tự xưng một cách khiêm tốn với bè bạn (cũ).
tiểu đoàn," d. đơn vị tổ chức của lực lượng vũ trang  thường gồm ba hoặc bốn đại đội  nằm trong biên chế của trung đoàn hay được tổ chức độc lập."
tiểu đoàn bộ, ban chỉ huy của tiểu đoàn.
tiểu đoàn trưởng, sĩ quan chỉ huy cao nhất của tiểu đoàn.
tiểu đội," dt. đơn vị tổ chức nhỏ nhất trong quân đội  thường gồm sáu đến mười hai người  nằm trong biên chế trung đội: tập trung các tiểu đội để hành quân dã ngoại."
tiểu đội trưởng, người chỉ huy cao nhất của tiểu đội.
tiểu đồng, cậu bé hầu hạ (cũ).
tiểu hàn, tiết rét vào đầu mùa đông.
tiểu học," d. bậc đầu tiên trong giáo dục phổ thông  từ lớp một đến lớp năm."
tiểu khu, đơn vị hành chính tại một thành phố và là thành phần của một khu phố.
tiểu liên, súng máy nhỏ cầm tay.
tiểu luận," dt. 1. bài báo nhỏ  bàn về những vấn đề văn hoá  chính trị-xã hội. 2. công trình tập sự nghiên cứu: trình bày tiểu luận tập sự nghiên cứu."
tiểu mạch, lúa mì.
tiểu não," bộ phận của trung ương thần kinh  nằm trong sọ  phía sau và phía dưới đại não  chuyên phối hợp và điều hòa các cử động."
tiểu nhân," người bụng dạ nhỏ nhen  hay thù vặt."
tiểu nông, người nông dân tự mình làm chủ một số ruộng đất do mình khai thác để sống.
tiểu quy mô, t. có quy mô nhỏ. công trình thuỷ lợi tiểu quy mô.
tiểu sử, dt. lịch sử tóm tắt về thân thế và sự nghiệp của một người: tiểu sử của nhà văn  tiểu sử của các ứng cử viên.
tiểu táo, chế độ ăn uống của cán bộ cao cấp.
tiểu thặng," d. cg. tiểu thừa. 1. giáo phái đem những điều đơn giản nhất của phật giáo giảng cho những người ít học thức. 2. môn phái của phật giáo chỉ học và theo đúng kinh điển  áp dụng đúng giới luật  không phát triển sâu rộng."
tiểu thủ công, nghề thủ công nhỏ.
tiểu thuyết, tác phẩm văn xuôi kể chuyện một cách mạch lạc và có nghệ thuật qua hư cấu của tác giả.
tiểu thử, tiết trời nóng đầu mùa hè.
tiểu thừa," d. tên những người theo phái đại thừa trong đạo phật gọi phái chủ yếu của phật giáo thời kì đầu  cho là giáo lí rắc rối  không siêu độ được cho số đông người."
tiểu thương, người buôn bán nhỏ.
tiểu tiện," đgt. đái (nói về người  theo lối lịch sự)."
tiểu tiết," d. 1. chi tiết nhỏ của một việc. 2. việc nhỏ  việc vặt."
tiểu tinh," vợ lẽ (cũ): nàng rằng: ""phải bước lưu ly  phận hèn vâng đã cam bề tiểu tinh"" (k)."
tiểu truyện, nh. tiểu sử: tiểu truyện lê quý đôn.
tiểu tư sản," giai cấp trung gian giữa giai cấp tư sản và giai cấp vô sản  có chút ít tư liệu sản xuất hoặc tài sản  như tiểu thương  trung nông."
tiểu xảo," t. (hoặc d.). khéo vặt (trong một công việc đòi hỏi phải có tài năng  có sáng tạo). chỉ được cái tài tiểu xảo. ngón tiểu xảo."
tiễu," đg. trừ đi  diệt đi: tiễu phỉ."
tiễu phỉ, trừ giặc cướp.
tiễu trừ, đánh dẹp giặc cướp.
tiếu lâm, dt. chuyện cười dân gian: kể chuyện tiếu lâm  thu thập chuyện tiếu lâm.
tim," d. cơ quan nằm trong lồng ngực  bơm máu đi khắp cơ thể."  (đph) d. bấc đèn : dầu hao tim lụn.
tim đen, d. chỗ thầm kín nhất trong lòng: nói đúng tin đen.
tim la, x. giang mai.
tim tím, hơi tím: chỗ sưng tim tím.
tìm," đg. 1 cố làm sao cho thấy ra được  cho có được (cái biết là có ở đâu đó). tìm trẻ lạc. khán giả tìm chỗ ngồi. tìm người cộng tác. tìm ra manh mối. vạch lá tìm sâu*. 2 cố làm sao nghĩ cho ra. tìm đáp số bài toán. tìm cách giải quyết. tìm lời khuyên nhủ."
tìm hiểu," đgt. 1. điều tra  xem xét để hiểu rõ: tìm hiểu tình hình thực tế  cần tìm hiểu mọi khía cạnh  vấn đề. 2. trao đổi tâm tình giữa đôi nam nữ trước khi yêu đương  kết hôn: hai anh chị đã có quá trình tìm hiểu  phải tìm hiểu kĩ trước khi kết hôn."
tìm kiếm," nh. tìm  ngh. 1: tìm kiếm tài liệu về khởi nghĩa tây sơn."
tìm tòi, tìm kỹ và kiên nhẫn: tìm tòi tài liệu lịch sử.
tím," t. 1. có màu ít nhiều giống màu của hoa cà hoặc thẫm hơn  màu của quả cà dái dê. 2. nói màu đỏ tía hoặc tương tự màu nói trên ở chỗ da bị chạm mạnh  đánh mạnh : ngã tím đầu gối."
tím gan, cg. tím ruột. giận lắm mà không nói ra được.
tím ruột, nh. tím gan: tức bầm gan tím ruột.
tin," 1 i d. 1 điều được truyền đi  báo cho biết về sự việc  tình hình xảy ra. báo tin. mong tin nhà. tin thế giới. tin vui. tin đồn nhảm. 2 sự truyền đạt  sự phản ánh dưới các hình thức khác nhau  cho biết về thế giới xung quanh và những quá trình xảy ra trong nó (một khái niệm cơ bản của điều khiển học). thu nhận tin. xử lí tin."  ii đg. (kng.). báo  (nói tắt). đã tin về nhà. có gì sẽ tin ngay cho biết. " 2 đg. 1 có ý nghĩ cho là đúng sự thật  là có thật. có nhìn thấy tận mắt mới tin. nửa tin nửa ngờ. không đủ chứng cớ  nên không tin. chuyện khó tin. 2 cho là thành thật. đừng tin nó mà nhầm. tin ở lời hứa. 3 đặt hoàn toàn hi vọng vào người nào hay cái gì đó. tin ở bạn. tin ở sức mình. tin ở tương lai. lòng tin. vật để lại làm tin (để cho tin). 4 (thường nói tin rằng  tin là). nghĩ là rất có thể sẽ như vậy. tôi tin rằng anh ấy sẽ đến. không ai tin rằng nó sẽ thành công. tôi tin là không ai biết việc đó." " 3 t. (kết hợp hạn chế). đạt đến độ chính xác cao; đúng  trúng. bắn rất tin. cái cân tin (lúc nào cũng chính xác)."
tin buồn, tin báo có người thân chết.
tin cẩn," nói người đáng tin  có thể giao cho những việc hệ trọng."
tin cậy," đgt. đáng tin  có thể dựa hẳn vào  trông cậy vào: được cấp trên tin cậy  số liệu đáng tin cậy."
tin đồn," tin truyền miệng  chưa chính xác."
tin mừng," tin cưới  tin có mang  có con  hoặc tin có lợi cho mình."
tin nhạn, từ dùng trong văn học chỉ tin tức từ xa lại (cũ).
tin sương, từ dùng trong văn học cũ chỉ tin báo cho biết sớm: tin sương luống những rày mong mai chờ (k).
tin tức," những việc xảy ra  vừa biết được: tin tức hàng ngày."
tin tưởng, đặt hết lòng tin vào: tin tưởng ở tương lai.
tin vịt, d. (kng.). điều bịa đặt tung ra thành tin. tung tin vịt.
tĩn," d. lọ sành phình ở giữa  dùng đựng nước mắm."
tín," d. đức tính thủy chung  khiến người ta có thể trông cậy ở mình được: ăn ở với nhau cốt ở chữ tín."
tín chỉ," giấy đặc biệt dùng để viết văn tự  văn khế  trong thời pháp thuộc."
tín chủ, người đứng chủ trong một cuộc lễ bái (cũ).
tín dụng, i. đgt. tin dùng: người cận vệ được tín dụng. ii. dt. việc cho vay và mượn tiền ở ngân hàng: quỹ tín dụng  công tác tín dụng.
tín điều, những điều mà một tôn giáo đặt ra để tín đồ tuân theo.
tín đồ, người tin theo một tôn giáo: tín đồ phật giáo; tín đồ thiên chúa giáo.
tín hiệu," dấu hiệu dùng thay cho lời nói để truyền tin cho nhau : tín hiệu bằng pháo. hệ thống tin hiệu thứ nhất. những kích thích của ngoại cảnh gây cảm giác trong cơ thể  theo học thuyết páp-lốp. hệ thống tín hiệu thứ hai. lời nói và chữ viết mà loài người dùng để truyền tin cho nhau  theo học thuyết páp-lốp."
tín nghĩa, lòng chung thủy và trung thành: ăn ở có tín nghĩa với nhau.
tín ngưỡng, sự tin tưởng vào một tôn giáo: tự do tín ngưỡng.
tín nhiệm, đg. tin cậy ở một nhiệm vụ cụ thể nào đó. được cử tri tín nhiệm bầu vào quốc hội. mất tín nhiệm.
tín nữ, người phụ nữ theo một tôn giáo.
tín phiếu, dt. giấy nợ có thời hạn do các cơ quan tín dụng phát ra.
tinh, d. yêu quái: con tinh. " d. ""tinh dịch"" hoặc ""tinh khí"" nói tắt." " d. phần xanh ở vỏ tre  nứa." " d. cờ hiệu (cũ): tiếng chuông dậy đất  bóng tinh rợp đường (k)." " t. 1. thông thạo: khen rằng bút pháp đã tinh (k). 2. thấy nhanh  hiểu nhanh: tinh mắt; tinh ý."  ph. hoàn toàn chỉ là: ăn tinh gạo. " t. ""tinh quái"" nói tắt: nghịch tinh."
tinh anh, phần tốt đẹp nhất.
tinh binh, quân đội tinh nhuệ (cũ).
tinh bột, bột trắng chế từ ngũ cốc.
tinh cầu, d. ngôi sao.
tinh chất," dt. nguyên chất  không có tạp chất: lọc lấy tinh chất."
tinh chế, loại bỏ những tạp chất để được một thuần chất.
tinh dầu," d. chất lỏng có mùi thơm  dễ bay hơi  lấy từ thực vật hay động vật  thường dùng chế nước hoa hoặc làm thuốc. tinh dầu bạc hà. cất tinh dầu."
tinh dịch, dt. chất lỏng chứa tinh trùng tiết ra từ tuyến sinh dục của đàn ông hay động vật giống đực.
tinh đời," hiểu sâu sắc việc đời: khen cho con mắt tinh đời  anh hùng đoán giữa trần ai mới già (k)."
tinh giản, làm cho gián đơn và tốt hơn : tinh giản chương trình học.
tinh hoa," d. phần tinh tuý  tốt đẹp nhất. kế thừa tinh hoa của dân tộc. tiếp thu tinh hoa của văn hoá thế giới."
tinh hoàn, dt. cơ quan sinh ra tế bào sinh dục đực.
tinh khí, x. tinh dịch.
tinh khiết, trong sạch : thức ăn tinh khiết.
tinh khôn, nói trẻ nhỏ thông minh và khôn ngoan.
tinh kỳ," cờ (cũ): bác đồng chật đất  tinh kỳ rợp sân (k)."
tinh luyện, nh. tinh chế.
tinh lực, tinh thần và sức lực: mang hết tinh lực ra làm việc.
tinh ma," ranh mãnh  tai ác."
tinh mơ, cg. tinh sương d. sáng sớm: ra đi từ tinh mơ.
tinh nghịch, nghịch ngợm tinh quái: trẻ con tinh nghịch.
tinh nhanh, nhanh nhẹn khôn ngoan.
tinh nhuệ," t. (quân đội) được huấn luyện kĩ  trang bị đầy đủ và có sức chiến đấu cao. lực lượng tinh nhuệ. đội quân tinh nhuệ."
tinh quái," ranh mãnh  quỷ quái."
tinh ranh, ranh mãnh và khôn ngoan.
tinh sương, nh. tinh mơ: mới tinh sương đã đi chơi.
tinh tế," tt. rất nhạy cảm  tế nhị  có khả năng đi sâu vào những chi tiết rất nhỏ  rất sâu sắc: nhận xét tinh tế  cảm nhận tinh tế."
tinh thần," i. d. 1. thái độ hình thành trong ý nghĩ để định phương hướng cho hành động : giải quyết vấn đề đời sống theo tinh thần tự lực cánh sinh. 2. thái độ hình thành trong ý nghĩ  tâm tư  về mức độ chịu đựng một nỗi khó khăn hoặc đương đầu với một nguy cơ  trong một thời gian nhất định : giữ vững tinh thần chiến đấu ; tinh thần bạc nhược ; tinh thần quân đội địch suy sụp. 3. nghĩa  sâu xa  thực chất của nội dung : hiểu tinh thần lời phát biểu của lãnh tụ ; tinh thần và lời văn. ii. t. thuộc trí tuệ  phương diện trừu tượng của đời sống con người : sách báo là những món ăn tinh thần."
tinh thể," chất rắn thường trong suốt  có hình dạng hình học nhất định."
tinh thông," cg. tinh tường  ngh. 1. thông thạo  hiểu rõ: tinh thông hán học."
tinh trùng," tế bào sinh dục đực nằm trong tinh dịch  có khả năng cử động được và khi vào trứng của giống cái thì có thể tiến triển thành bào thai."
tinh tú, d. sao trên trời (nói khái quát).
tinh tươm," đầy đủ  chu đáo: thu xếp công việc tinh tươm."
tinh tường, t. 1. nh. tinh thông. 2. rành mạch rõ ràng: lời giảng tinh tường.
tinh vân," (thiên) d. vật sáng hay mờ trong vũ trụ  chu vi không rõ  có thể nhìn thấy hoặc chụp được qua kính thiên văn và gồm hai loại: những khối khí hoặc bụi trong không gian giữa các vì sao và là thành phần của thiên hà (tinh vân tán quang  còn gọi là tinh vân thiên hà) và những đám sao hình xoắn ốc  tròn hoặc e-líp  tương tự thiên hà và ở ngoài nó (tinh vân ngoại thiên hà)."
tinh vi," tt. 1. có nhiều chi tiết cấu tạo rất nhỏ và chính xác cao: máy móc tinh vi  nét vẽ rất tinh vi. 2. có khả năng phân tích  xem xét sâu sắc đến từng chi tiết nhỏ: thủ đoạn bóc lột tinh vi  xử lí tinh vi  nhận xét hết sức tinh vi."
tinh xác," nói các khoa học có tính toán chính xác như toán học  thiên văn học..."
tinh xảo, khéo léo và tỉ mỉ: máy móc tinh xảo.
tinh ý, nhạy cảm và thấy được những điều ẩn khuất.
tình," i. d. 1. sự yêu mến : tình cha con. 2. sự yêu đương giữa trai và gái : quản chi lên thác xuống ghềnh  cũng toan sống thác với tình cho xong (k). 3. tình cảm nói chung : ăn ở có tình. ii. t. 1. thuộc về sự yêu đương giữa nam và nữ : người tình. 2. có duyên dáng (thtục) : trông cô ấy tình lắm."  d. 1. trạng thái hoàn cảnh : lượng trên quyết chẳng thương tình (k). 2. nh. tình tình.
tình ái, lòng yêu đương giữa trai và gái.
tình báo, công việc điều tra tình hình của địch.
tình ca, bài thơ ca ngợi tình yêu.
tình cảm, i d. 1 sự rung động trong lòng trước một đối tượng nào đó. tình cảm đi đôi với lí trí. hiểu thấu tâm tư tình cảm. một người giàu tình cảm. 2 sự yêu mến gắn bó giữa người với người. tình cảm mẹ con.  ii t. tỏ ra giàu  và dễ thiên về tình cảm. sống rất tình cảm.
tình cảnh," cảnh ngộ và tình hình sinh sống  thường dùng để chỉ cảnh ngộ khó khăn: tình cảnh đáng thương."
tình cờ," tt. không có chủ tâm  do ngẫu nhiên  vô tình gặp hoặc nhận biết được: cuộc gặp gỡ tình cờ  tình cờ nghe được câu chuyện  tình cờ anh gặp em đây  như sông gặp nước như mây gặp rồng (cd.)."
tình dục, d. thú vui của xác thịt giữa nam và nữ.
tình duyên, quan hệ yêu đương giữa trai và gái gặp gỡ nhau: tình duyên trắc trở.
tình địch, người mâu thuẫn với mình vì cùng yêu một người với mình.
tình hình," toàn thể những sự việc có liên quan với nhau qua đó thể hiện một sự tồn tại  một quá trình diễn biến  trong một thời gian hoặc một thời điểm : tình hình chính trị ; tình hình nông thôn sáng sủa ra từ khi gười cày có ruộng ; tình hình thương lượng xấu đi từ phiên họp hôm qua."
tình huống," toàn thể những sự việc xảy ra tại một nơi  trong một thời gian  buộc người ta phải suy nghĩ  hành động  đối phó  chịu đựng...: trong bất kỳ tình huống nào loài người cũng vẫn phải tiến hành sản xuất."
tình lang, từ mà người phụ nữ dùng để gọi người yêu của mình (cũ).
tình nghi, ngờ và đặt vấn đề đối với người mà mình cho là phạm tội.
tình nghĩa, cảm tình và ân nghĩa: tình nghĩa vợ chồng.
tình nguyện," đg. tự mình có ý muốn nhận lấy trách nhiệm để làm (thường là việc khó khăn  đòi hỏi hi sinh)  không phải do bắt buộc. tình nguyện đi nhận công tác ở miền núi."
tình nhân," dt.  cũ 1. người yêu: một đôi tình nhân  tình nhân lại gặp tình nhân. 2. người có quan hệ yêu đương không chính đáng với người khác  thường là người đã có vợ hoặc chồng: anh ta đi đâu đều có tình nhân ở đó  vợ ở nhà yên tâm sao được."
tình phụ, bội bạc và bỏ nhau sau khi đã yêu nhau.
tình quân, nh. tình lang: trăm nghìn gửi lạy tình quân (k).
tình thâm, tình nghĩa sâu xa.
tình thật," cg. tình thực 1. ph. thực ra  nói cho đúng : tình thật tôi không biết việc đó. 2. d. tình cảm thành thực."
tình thế," i d. tình hình xã hội cụ thể  về mặt có lợi hay không có lợi cho những hoạt động nào đó của con người. tình thế đã thay đổi. tình thế thuận lợi. lâm vào tình thế hiểm nghèo. cứu vãn tình thế." " ii t. (giải pháp) có tính chất tạm thời  nhằm đối phó với một tình hình cụ thể trước mắt. giải pháp ."
tình thực, nh. tình thật.
tình tiết," dt. sự việc nhỏ có quan hệ chặt chẽ trong diễn biến của sự việc  câu chuyện: câu chuyện có nhiều tình tiết hấp dẫn  những tình tiết của vụ án."
tình trạng," sự tồn tại và diễn biến của các sự việc xét về mặt ảnh hưởng đối với cuộc sống  thường ở khía cạnh bất lợi : tình trạng đáng thương của những người bị nạn cháy nhà."
tình trường, cõi tình (cũ): đắm đuối trong tình trường.
tình tứ," ý nhị  đáng yêu: lời nói tình tứ."
tình tự, nói chuyện yêu đương; trai gái tình tự với nhau.
tình ý," d. 1 tình cảm và ý định ấp ủ trong lòng  người khác chưa biết. dò tình ý. xem tình ý anh ấy vẫn không thay đổi. 2 tình cảm yêu đương đang được giữ kín  chưa bộc lộ ra. hai người có tình ý với nhau từ lâu. 3 (id.). tư tưởng  tình cảm (trong văn nghệ). cái tình ý của bài thơ."
tình yêu," dt. 1. tình cảm nồng thắm  gắn bó thân thiết với nhau: tình yêu đất nước  tình yêu quê hương. 2 tình cảm yêu đương giữa nam và nữ: tình yêu lứa đôi  tình yêu chung thuỷ."
tỉnh," d. 1. đơn vị hành chính của một nước  gồm có nhiều huyện : tỉnh vĩnh phú ; tỉnh sông bé. họ hồ có nguồn gốc từ làng quỳng đôi  tỉnh nghệ an. 2. ""tỉnh lỵ"" nói tắt : lên tỉnh mua hàng. 3. cơ quan hành chính của tỉnh : lệnh của tỉnh đưa về xã." " t. 1. sáng suốt  không mê : sốt nhiều nhưng vẫn tỉnh. 2. thức dậy : tỉnh ra mới biết là mình chiêm bao (k). 3. hết say : tỉnh rượu."
tỉnh đoàn, cấp bộ đoàn thanh niên công sản hồ chí minh của một tỉnh.
tỉnh đường, cơ quan cai trị của một tỉnh (cũ).
tỉnh giấc, nói đang ngủ bỗng thức dậy.
tỉnh lỵ, nơi tập trung các cơ quan hành chính của tỉnh (cũ) : phủ lý xưa là tỉnh lỵ của hà nam.
tỉnh ngộ, nhận ra sự sai lầm của mình.
tỉnh ngủ," dễ thức dậy: bà cụ tỉnh ngủ  không lo mất trộm."
tỉnh táo," t. 1 ở trạng thái tỉnh  không buồn ngủ (nói khái quát). thức khuya mà vẫn tỉnh táo. uống cốc cà phê cho tỉnh táo. 2 ở trạng thái vẫn minh mẫn  không để cho tình hình rắc rối  phức tạp tác động đến tư tưởng  tình cảm. tỉnh táo trước mọi âm mưu. đầu óc thiếu tỉnh táo. người ngoài cuộc thường tỉnh táo hơn."
tỉnh thành," nơi dân cư đông đảo  tập trung cơ quan hành chính và sản xuất  khác với nông thôn."
tĩnh, t. 1. yên lặng: gian phòng này tĩnh. 2. nói trạng thái không thay đổi của sự vật.
tĩnh dưỡng," đgt. ở tại chỗ  thường là nơi yên tĩnh để nghỉ ngơi và dưỡng sức: tĩnh dưỡng tuổi già  xin nghỉ việc vừa tĩnh dưỡng vừa làm vườn cho khuây khoả."
tĩnh điện, (lý) điện cân bằng ở những vị trí cố định.
tĩnh điện kế, (lý). máy dùng để đo điện tích hoặc điện thế của một vật.
tĩnh học," (lý). môn học về sự cân bằng của các lực  không gây chuyển động."
tĩnh mạch, mạch máu dẫn máu từ khắp nơi trong cơ thể về tim.
tĩnh mịch, vắng vẻ và yên lặng: cảnh chùa tĩnh mịch.
tĩnh tại," t. ở cố định một nơi  không hoặc rất ít đi lại  chuyển dịch. làm công tác tĩnh tại."
tĩnh thổ," thế giới cực lạc  theo phật giáo."
tĩnh trí, bình tĩnh và tự chủ trước những cơn nguy biến.
tĩnh vật, vật không có cử động.
tính, d. 1. đặc trưng tâm lý của từng người trong việc đối xử với xã hội và sự vật bên ngoài : tính nóng. 2. thói quen do tập nhiễm lâu ngày mà có : tính hay ăn vặt. 3. nh. tính chất : tính bay hơi của rượu. 4. phẩm chất riêng : tính đảng ; tính tư tưởng ; tính nghệ thuật.  x. giới tính. " đg. 1. tìm một số  một kết quả bằng các phép cộng trừ  nhân  chia : học tính. 2. kiểm tra lại tiền bạc : thử tính xem mua hết bao nhiêu. 3. nghĩ tới  lo liệu : việc khó đấy  phải tính cho kỹ. 4. có ý định : tôi đã tính không chơi với hắn."
tính cách," d. 1 tổng thể nói chung những đặc điểm tâm lí ổn định trong cách xử sự của một người  biểu hiện thái độ điển hình của người đó trong những hoàn cảnh điển hình. mỗi người một tính cách. tính cách của nhân vật. 2 (thường dùng sau có). như tính chất. vấn đề có tính cách bao quát."
tính chất," dt. đặc điểm riêng  phân biệt sự vật này với sự vật khác: tính chất của nước là không màu  không mùi  không vị  mang nhiều tính chất độc đáo."
tính danh, họ và tên.
tính giao, x. giao hợp.
tính hạnh, tính nết tốt: tính hạnh đáng quý.
tính khí, tính nết vốn có của từng người : tính khí nhỏ nhen.
tính mạng, cg. tính mệnh. sự sống của con người: bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân.  nh. tính mệnh.
tính năng, d. đặc điểm của một phương tiện chiến tranh về mặt tác dụng trong chiến đấu: tính năng của pháo tự hành.
tính nết, d. tính và nết (nói khái quát). tính nết hiền lành. tính nết dễ thương.
tính ngữ," d. chức năng của tính từ biểu thị một tính chất không tách rời  do đó không qua một từ trung gian: trong câu ""những học trò lười không đỗ được""  ""lười"" là tính ngữ của danh từ ""học trò""."
tính tình, nh. tính nết: tính tình hiền hậu.
tính toán," đgt. 1. thực hiện các phép tính để biết kết quả cụ thể: tính toán sổ sách  tính toán các khoản đã chi tiêu. 2. suy tính  cân nhắc sao cho hợp lí trước khi làm việc gì: làm việc có tính toán  tính toán kĩ trước khi làm. 3. suy bì hơn thiệt: một tình yêu có tính toán  không tính toán gì trong quan hệ bạn bè."
tính từ," một loại từ dùng để chỉ tính chất  hình thái  số lượng.... như ""trắng"" trong ""tờ giấy trắng""  ""thơm"" trong ""đóa hoa thơm""  ""đẹp"" trong ""người đẹp""..."
tịnh," ph. không có gì cả  không còn gì cả  không một chút gì: tôi tịnh không biết đầu đuôi việc này."
tịnh đế," cùng một đài  một cuống: chùm hoa tịnh đế trơ trơ chưa tàn (cgo)."
tịnh độ, cứu với mọi loài: phật tịnh độ chúng sinh.
tịnh giới," giữ hoàn toàn pháp giới nhà phật như ăn chay  không sát sinh..."
tịnh vô, hoàn toàn không có: tịnh vô tin tức.
tít," 1 d. đầu đề bài báo  thường in chữ lớn. tít lớn chạy dài suốt bốn cột. chỉ đọc lướt qua các tít."  2 t. (kết hợp hạn chế). (mắt) ở trạng thái khép gần như kín lại. nhắm tít cả hai mắt. tít mắt*. nằm xuống là ngủ tít đi. " 3 p. (thường dùng phụ sau đg.  t.). 1 (ở cách xa) đến mức như mắt không còn nhìn thấy rõ được nữa. bay tít lên cao. tít tận phía chân trời. rơi tít xuống dưới đáy. 2 (chuyển động quay nhanh) đến mức không còn nhìn thấy rõ hình thể của vật chuyển động nữa  mà trông nhoà hẳn đi. quay tít*. múa tít cái gậy trong tay. 3 (quăn  xoắn) đến mức khó có thể nhận ra hình dáng  đường nét của vật nữa. tóc xoăn tít. giấy vở quăn tít. chỉ rối tít."
tít mắt, khép gần kín mắt: cười tít mắt.
tít mù," tt. tít (ng. 1.  2.) (mức độ nhấn mạnh hơn): xa tít mù  quay tít mù."
tịt, d. nốt đỏ ngứa nổi trên da : muỗi đốt nổi tịt cả người. " t. 1. không nổ  không kêu : pháo tịt. 2. cg. tịt mít. không nói được gì (thtục) : hỏi câu nào cũng tịt."
tịt mít," nh. tịt  ngh. 2 (thục)."
tịt ngòi, ngb. cụt hứng (thtục).
tiu," d. nhạc cụ bằng đồng hình cái bát úp  thầy cúng thường dùng để đánh cùng với cảnh: khi cảnh  khi tiu khi chũm choẹ (thơ cổ)." " đg. đánh mạnh qủa bóng cho sạt lưới  trong cuộc chơi quần vợt hay chơi bóng bàn."
tíu tít," đg  ph. 1. nói nhiều người xúm xít lại hỏi chuyện. 2. rộn lên: mừng tíu tít; bận tíu tít."
to," t. 1 có kích thước  số lượng đáng kể hoặc hơn hẳn so với bình thường hay so với số lớn những cái cùng loại; trái với nhỏ  bé. nhà to. quả to. mở to mắt. bé xé ra to*. to tiền. 2 (âm thanh) có cường độ mạnh  nghe rõ hơn bình thường. nói to. đọc to lên cho mọi người cùng nghe. 3 có mức đáng kể về sức mạnh  sức tác động  phạm vi  quy mô hay tầm quan trọng. gió to. nước sông lên to. lập công to. thua to. 4 (kng.). (người) có địa vị  quyền hạn cao. làm quan to. to chức."
to đầu," lớn người  lớn tuổi (dùng với nghĩa xấu): to đầu mà dại."
to gan, bạo đến mức liều lĩnh.
to lớn," tt. to  lớn nói chung: thân hình to lớn  có ý nghĩa to lớn với đời sống xã hội."
to mồm," lớn tiếng và hỗn xược: đã làm hỏng  còn to mồm cãi."
to nhỏ, cg. nhỏ to. nói thấp giọng để giấu giếm: họ to nhỏ với nhau những chuyện bí mật.
to tát, to nói chung (dùng với nghĩa trừu tượng) : có gì to tát đâu mà khoe.
to tiếng, đg. cãi cọ hung hăng.
to tướng," t. (kng.). rất to  hơn hẳn mức bình thường. quả dưa to tướng. một dấu hỏi to tướng."
to xù, to và thô.
tò he," đồ chơi của trẻ em nặn hình loài vật  làm bằng bột tẻ hấp chín và tô màu."
tò mò," tt. có tính hay dò hỏi  tìm cách biết bất cứ chuyện gì  dù có hay không quan hệ tới mình: tính tò mò  người hay tò mò."
tò te, tiếng kèn.
tò vò," loài sâu bọ hình tựa con ong  lưng nhỏ  hay làm tổ bằng đất."
tỏ," i t. 1 sáng rõ  soi rõ (thường nói về ánh trăng  ánh đèn). trăng tỏ. khêu tỏ ngọn đèn. sáng chưa tỏ mặt người. 2 (id.). (mắt  tai người già cả) vẫn còn tinh  còn nhìn  nghe được rõ. mắt ông cụ còn tỏ lắm. còn tỏ tai nên cứ nghe rõ mồn một." " ii đg. 1 hiểu rõ  biết rõ. chưa tường mặt  tên. trong nhà chưa tỏ ngoài ngõ đã tường (tng.). 2 bộc lộ  giãi bày cho người khác biết rõ. tỏ nỗi niềm tâm sự. tỏ tình. 3 biểu hiện ra bằng cử chỉ  nét mặt  v.v.  cho người khác thấy rõ. tỏ thái độ đồng tình."
tỏ bày, nói cặn kẽ: tỏ bày tâm sự.
tỏ tường, hiểu kỹ càng : tỏ tường lý lẽ.
tỏ vẻ, đg. biểu hiện ra bề ngoài một thái độ hay một trạng thái tình cảm nào đó cho người khác thấy rõ. gật đầu tỏ vẻ bằng lòng. tỏ vẻ hăng hái.
toa, (đph) d. 1. giấy kê các vị thuốc và cách dùng: thầy thuốc biên toa. 2. giấy biên các bàng hóa và giá tiền.  d. thứ xe mắc vào đầu máy xe lửa hay xe điện để chở hành khách hoặc chở hàng.  d. bộ phận hình phễu ở xe quạt thóc để đổ thóc cho rơi xuống mà quạt.  d. bộ phận hình phễu úp mé bên trên bếp để dẫn khói vào ống khói.
toà thánh, trụ sở của giáo chủ: tòa thánh la-mã; tòa thánh cao đài. ngr. quyền lực của giáo chủ.
toác, t. rách rộng ra.
toạc," đgt. rách  xước ra  thường theo chiều dài: áo toạc vai  gai cào toạc da."
toài, đg. 1. nằm sấp tụt từ trên xuống: trên giường toài xuống đất. 2. nói áp bụng sát đất mà bò: bộ đội bò toài.
toại, t. thỏa lòng: công thành danh toại (tng).
toại nguyện, được mong muốn.
toan, đg. có ý định và sắp thực hiện : toan làm hại người khác.
toan tính," đg. suy nghĩ  tính toán nhằm thực hiện việc gì. toan tính việc làm ăn lâu dài nơi đây."
toàn," tt. hoàn chỉnh  tất cả  nguyên vẹn  không sứt mẻ: mặc toàn màu trắng  toàn thân  vẹn toàn."
toàn bích, nói bài văn hoặc quyển sách hay từ đầu đến cuối: bài thơ hay toàn bích.
toàn bộ, tất cả : thu toàn bộ vũ khí của địch.
toàn cầu, cả thế giới (cũ).
toàn diện," t. đầy đủ các mặt  không thiếu mặt nào. sự phát triển toàn diện. nghiên cứu vấn đề một cách toàn diện. nền giáo dục toàn diện."
toàn lực, dt. tất cả sức lực: dốc toàn lực cho công việc  toàn tâm toàn lực phục vụ tổ quốc.
toàn mỹ, tốt đẹp hoàn toàn: kết quả toàn mỹ.
toàn năng, có khả năng làm được nhiều việc: pháo thủ toàn năng.
toàn phần, t. (id.). đủ cả các phần. nguyệt thực toàn phần.
toàn quốc, dt. cả nước: toàn quốc kháng chiến  tổng tuyển cử toàn quốc.
toàn quyền, d. 1. mọi quyền lực : toàn quyền hành động. 2. viên quan cai trị pháp đứng đầu xứ đông dương dưới thời pháp thuộc.
toàn tập, cả bộ sách: lênin toàn tập.
toàn thắng, thắng hoàn toàn: quân ta toàn thắng ở điện biên phủ.
toàn thân, tất cả thân thể.
toàn thể," d. 1 tất cả mọi thành viên. toàn thể đồng bào. hội nghị toàn thể. 2 cái chung  bao gồm tất cả các bộ phận có liên quan chặt chẽ với nhau trong một chỉnh thế. chỉ thấy bộ phận mà không thấy toàn thể."
toàn vẹn, còn nguyên cả: lãnh thổ toàn vẹn.
toán, 1 dt. nhóm người cùng làm một việc: toán lính giặc  toán thợ  một toán cướp. " 2 dt. 1. phép tính: làm toán  giải toán. 2. toán học  nói tắt: khoa toán  ngành toán."
toán học, khoa học nghiên cứu những tương quan số lượng và những hình dạng không gian của thế giới khách quan.
toán trưởng, người đứng đầu một toán: toán trưởng biệt kích.
toang, ph. rộng ra: mở toang cửa.
toang hoác," t. (kng.; thường dùng phụ sau một số đg.  t.). có độ mở  độ hở quá mức cần thiết  để lộ cả ra ngoài  trông chướng mắt. cửa mở toang hoác. thủng toang hoác."
toang hoang, nh. tan hoang.
toang toác, nói người đàn bà nói to và nói nhiều: chửi rủa toang toác.
toang toang, nói to khiến mọi người đều nghe thấy: cứ toang toang ngoài đường người ta cũng khó chịu.
toát," đg. 1. nói mồ hôi thoát ra: sợ toát mồ hôi. 2. thoát ra  biểu hiện: bài văn toát ra một ý chí chiến đấu." " ph. tiếng đặt sau tính từ ""lạnh"" và ""trắng"" để thêm ý ""khắp tất cả"": lạnh toát; trắng toát."
tóc," dt. 1. lông mọc từ trán đến gáy của đầu người: tóc chấm ngang vai  hàm răng mái tóc là góc con người (tng.)  tóc bạc da mồi. 2. dây tóc  nói tắt: bóng đèn đứt tóc."
tóc mai, tóc mọc ở hai thái dương.
tóc máu, tóc trẻ mới đẻ.
tóc mây, mái tóc đẹp của phụ nữ á đông.
tóc ngứa, nh. tóc sâu.
tóc rễ tre, tóc to và cứng.
tóc sương, tóc bạc: đầu xanh mấy nỗi pha màu tóc sương (k).
tóc thề," tóc của người con gái chưa dài  mới chấm ngang vai."
tóc tiên," loài cỏ lá nhỏ và dài như lá hẹ  thường trồng ở rìa các bồn hoa làm cảnh."
tóc tơ," i d. (cũ; vch.). sợi tóc và sợi tơ (nói khái quát)  dùng để ví những phần  những điểm rất nhỏ trong nội dung sự việc hoặc hiện tượng. kể hết tóc tơ."  ii d. (cũ; vch.). việc kết tóc xe tơ; tình duyên vợ chồng. trao lời . " iii d. tóc của trẻ nhỏ  rất mềm và sợi mảnh như tơ."
tóc xanh, tuổi trẻ.
tọc mạch, nh. thóc mách.
toe," tiếng còi  tiếng kèn."
toe toét, 1.t. nói miệng loe rộng khi cười: cười toe toét. nhổ toe toét. nhổ bừa bãi bẩn thỉu. 2.đg. cười nói liên tiếp một cách không đứng đắn: toe toét cả ngày.
toè, t. nói ngọn bút hay đầu chổi bắt đầu tách to ra.
toen hoẻn, nhỏ và chật: lọ miệng toen hoẻn.
toét," t. nói mắt đau  mí đỏ  luôn luôn ướt."  t. nát bét : giẫm quả chuối toét ra.
toẹt, 1. tiếng nhổ nước bọt. 2.ph. nói sổ mạnh vào một bài văn dở quá: sổ toẹt.
toi," đg. 1 (gia súc  gia cầm) chết nhiều một lúc vì bệnh dịch lan nhanh. bệnh toi gà. thịt lợn toi. 2 (thgt.). chết (hàm ý coi khinh). lại toi một thằng nữa. 3 (thgt.). mất một cách uổng phí. công toi*. toi tiền. mất toi*."
toi cơm," từ dùng để mắng  có nghĩa là phí cả cơm đã ăn."
toi mạng," đgt.  khng. chết một cách vô ích (hàm ý coi khinh): đừng có dính dáng vào việc ấy mà toi mạng."
tòi, đg. đưa ra một cách bất đắc dĩ: nói mãi hắn mới tòi được ít tiền.
tỏi," d. loài cây thuộc họ hành tỏi  củ có nhiều múi (khía)  có mùi hăng  dùng làm gia vị."  t. chết (thtục) : mấy thằng lưu manh tỏi cả rồi.
tỏi gà, đùi gà chặt ra.
tỏi tây," d. cây thuộc loại tỏi  lá và củ lớn  dùng làm gia vị."
tom, tiếng trống đệm khi nghe hát ả đào.
tom góp," đgt.  khng. gom góp: tom góp được một ít tiền."
tòm, tiếng vật nặng rơi xuống nước.
tòm tem, nói người muốn thỏa mãn tình dục.
tõm, tiếng một vật gì nặng rơi nhanh xuống nước : quả sung rơi tõm xuống ao.
tóm," đg. 1 nắm nhanh và giữ chặt lấy. tóm được con gà sổng. tóm lấy thời cơ (kng.). 2 (kng.). bắt giữ  bắt lấy. tóm gọn toán phỉ. kẻ gian bị tóm. 3 rút gọn  thu gọn lại cho dễ nắm điểm chính  ý chính. tóm lại bằng một câu cho dễ nhớ. nói tóm lại."
tóm cổ, nh. tóm.
tóm tắt," đg. rút ngắn  thu gọn  chỉ nêu những điểm chính. tóm tắt nội dung tác phẩm. tóm tắt ý kiến. trình bày tóm tắt."
ton hót, nịnh nọt để gièm pha người khác.
ton ton," nói dáng trẻ con chạy  bước ngắn và nhanh: ton ton chạy ra đón mẹ."
tòn ten," (đph). đọc (là ""toòng ten"") lủng lẳng: đeo tòn ten khẩu tiểu liên ở sau lưng."
tong, đg. mất hết (thtục): thế là tong mấy trăm bạc!
tong tả, nói dáng đi vội vã lật đật.
tong tỏng," nói tiếng nước chảy liên tiếp  đều đặn: mái nhà dột  nước chảy tong tỏng."
tòng chinh, gia nhập quân đội đi chiến đấu (cũ).
tòng phạm, dt. kẻ phạm tội theo kẻ chủ mưu: kẻ chủ mưu phải trừng trị nặng hơn kẻ tòng phạm  nó chỉ là tòng phạm mà thôi.
tòng phu, theo chồng như đạo đức phong kiến quy định: đạo tòng phu lấy chữ trinh hàng đầu (k).
tòng quân, vào quân đội.
tòng sự, làm việc ở một cơ quan chính quyền (cũ).
tọng," đg. 1 (kng.). cho vào một nơi nào đó và dồn xuống cho thật đầy  thật chặt. tọng gạo vào bao. 2 (thgt.). ăn một cách thô tục  tham lam  chỉ cốt cho được nhiều. tọng đầy dạ dày."
tóp," i. t  ph. 1. quắt đi và mất chất nước ở trong: củ cải phơi tóp lại. 2. nói gầy đi nhiều lắm: ốm gầy tóp đi. ii. d. ""tóp mỡ"" nói tắt: ăn tóp."
tóp mỡ, xác của miếng mỡ lợn đã rán hết mỡ rồi.
tóp tép," tt. có âm thanh kêu nho nhỏ  đều đặn tựa như tiếng nhai thong thả một vật mềm: nhai kẹo tóp tép  bà cụ nhai trầu tóp tép."
tọp, ph. nói gầy quắt đi: gầy tọp.
tót, ph. 1. ở nơi cao nhất và có ý ngạo nghễ: ghế trên ngồi tót sỗ sàng (k). 2. nói cử động nhanh nhẹn: mèo nhảy tót lên bàn; chạy tót về nhà.
tót vời, nói cao lắm: cao tót vời.
tọt," ph. nhanh  gọn : chạy tọt ra cửa ; bỏ tọt vào miệng."
tô, 1 d. địa tô (nói tắt). nộp tô. đấu tranh đòi giảm tô.  2 d. (ph.). bát ô tô. tô phở. tô canh. " 3 đg. 1 dùng mực hoặc màu làm cho nổi thêm các đường nét  mảng màu đã có sẵn. tô đậm mấy chữ hoa. tô bản đồ. tranh tô màu. tô môi son. 2 (cũ; id.). nặn. tượng mới tô."
tô điểm," đgt. điểm thêm màu sắc  làm cho đẹp hơn: mùa xuân về  hoa đào  hoa mai tô điểm cho cảnh sắc của đất nước."
tô giới, khu đất mà các đế quốc xưa chiếm của trung quốc để cho bọn tư bản của họ đến buôn bán.
tô hô, trần truồng và để lộ bộ phận sinh dục.
tô hồng," đg. nói ngoa cho đẹp thêm  hay hơn: tô hồng những kết quả khá để mọi người lầm tưởng là xuất sắc."
tô-tem," d. động vật hay thực vật người nguyên thủy sùng bái  coi là tổ tiên của thị tộc: tô-tem của người việt nguyên thuỷ là con cá sấu. sùng bái tô tem. tôn giáo của người nguyên thủy  coi một thứ động vật hay thực vật nào đó là tổ tiên của mình và thờ nó."
tô vẽ, bịa đặt thêm chi tiết cho một câu chuyện.
tồ tồ, tiếng nước chảy nhiều và mạnh: nước chảy tồ tồ từ máng ra sân.
tổ," 1 d. nơi được che chắn của một số loài vật làm để ở  đẻ  nuôi con  v.v. tổ chim. ong vỡ tổ. kiến tha lâu cũng đầy tổ (tng.)."  2 d. tập hợp có tổ chức của một số người cùng làm một công việc. tổ kĩ thuật. tổ sản xuất. " 3 d. 1 người được coi như là người đầu tiên  lập ra một dòng họ. giỗ tổ. nhà thờ tổ. ngôi mộ tổ. 2 người sáng lập  gây dựng ra một nghề (thường là nghề thủ công). ông tổ nghề rèn." " 4 tr. (kng.; thường dùng sau chỉ  càng). từ biểu thị ý nhấn mạnh mức độ của một hậu quả tất yếu không tránh được. chiều lắm chỉ tổ hư. khôn cho người dái  dại cho người thương  dở dở ương ương  tổ người ta ghét (tng.)."
tổ ấm, tổ tiên (cũ): nhờ phúc tổ ấm.  gia đình ấm cúng của một đôi vợ chồng trẻ (thường dùng với ý đùa).
tổ bố, t. rất to (thtục): ở cái nhà to tổ bố thế mà còn phàn nàn chật chội.
tổ chức," i. đgt. 1. sắp xếp  bố trí thành các bộ phận để cùng thực hiện một nhiệm vụ hoặc cùng một chức năng chung: tổ chức lại các phòng trong cơ quan  tổ chức lại đội ngũ cán bộ. 2. sắp xếp  bố trí để làm cho có trật tự  nề nếp: tổ chức đời sống gia đình  tổ chức lại nề nếp sinh hoạt. 3. tiến hành một công việc theo cách thức  trình tự nào: tổ chức hội nghị  tổ chức hôn lễ. 4. kết nạp vào tổ chức  đoàn thể: được tổ chức vào đoàn thanh niên. 5. tổ chức hôn lễ  nói tắt: anh chị ấy cuối tháng sẽ tổ chức. ii. dt. 1. tập hợp người được tổ chức theo cơ cấu nhất định để hoạt động vì lợi ích chung: tổ chức thanh niên  tổ chức công đoàn. 2. tổ chức chính trị xã hội với cơ cấu và kỉ luật chặt chẽ: có ý thức tổ chức  theo sự phân công của tổ chức  được tổ chức tín nhiệm."
tổ đỉa," nói tình trạng rách rưới và lôi thôi  lộn xộn: rách như tổ đỉa."
tổ đổi công, nhóm những người nông dân cá thể hợp nhau lại để làm giúp lẫn nhau những công việc đồng áng.
tổ hợp, tổng số của nhiều thành phần hợp lại.
tổ phụ," ông nội  ông ngoại (cũ)."
tổ quốc," d. đất nước  được bao đời trước xây dựng và để lại  trong quan hệ với những người dân có tình cảm gắn bó với nó. xây dựng và bảo vệ tổ quốc."
tổ sư, người sáng lập ra một nghề.
tổ tiên, dt. ông cha từ đời này qua đời khác: nhớ ơn tổ tiên  thờ cúng tổ tiên.
tổ tôm," trò chơi bằng bài lá  có 120 quân  năm người đánh."
tổ tông, ông cha của gia đình mình: làm rạng rỡ tổ tông.
tổ trưởng, người đứng đầu một tổ.
tố," đg. 1. nói quá lên (thtục): anh cứ tố  chứ làm gì có quả bi bằng cái thúng cái. 2. ""tố khổ"" nói tắt: tố địa chủ."
tố cáo, đg. 1. thưa kiện ở tòa án. 2. nói cho mọi người biết tội ác của kẻ khác : tố cáo âm mưu gây chiến của đế quốc mỹ.
tố giác, đg. báo cho cơ quan chính quyền biết người hoặc hành động phạm pháp nào đó. thư tố giác. tố giác một vụ tham nhũng.
tố khổ," đgt. vạch nỗi khổ của mình nhằm kết tội  lên án kẻ đã gây tội: tố khổ bọn địa chủ cường hào."
tố nga, d. 1. hằng nga. 2. con gái đẹp: đầu lòng hai ả tố nga (k).
tố nữ, người con gái đẹp (cũ): bức tranh tố nữ.
tố tụng, việc thưa kiện tại tòa án.
tộ, d. bát to dùng để chứa thức ăn: tộ đựng canh.
tốc," 1 đg. lật tung lên  lật ngược lên cái đang che phủ. gió bão làm tốc mái nhà. tốc chăn chồm dậy." " 2 i đg. (kng.; id.). đi hoặc chạy rất nhanh đến nơi nào đó để cho kịp. nghe tin dữ  tốc thẳng về nhà. chạy tốc đến chỗ đám cháy."  ii d. (kng.; kết hợp hạn chế).  độ (nói tắt). máy bay tăng tốc.
tốc độ," dt. 1. độ nhanh  nhịp độ của quá trình vận động  phát triển: xe chạy hết tốc độ  tốc độ phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế. 2. nh. vận tốc."
tốc hành, đi nhanh : xe lửa tốc hành.
tốc ký," phép dùng những dấu hiệu đơn giản để ghi chép nhanh  kịp những lời nói."
tốc lực, nh. tốc độ: xe lửa mở hết tốc lực.
tộc," d. (thường nói tộc người). cộng đồng người có tên gọi  địa vực cư trú  ngôn ngữ  đặc điểm sinh hoạt và văn hoá riêng (có thể là một bộ lạc  một bộ tộc hay một dân tộc)."
tộc trưởng, d. 1. người nhiều tuổi nhất trong một họ. 2. người đứng đầu một tộc đoàn.
tôi," 1 dt. 1. dân trong nước dưới quyền cai trị của vua: phận làm tôi  quan hệ vua  tôi  đem thân bách chiến làm tôi triều đình (truyện kiều). 2. cũ đầy tớ cho chủ trong xã hội cũ: làm tôi cho nhà giàu."  2 đgt. 1. nung thép đến nhiệt độ nhất định rồi làm nguội thật nhanh để tăng độ rắn và độ bền: tôi dao  thép đã tôi. 2. cho vôi sống vào nước để cho hoà tan ra: tôi vôi. " 3 đt. từ cá nhân tự xưng với người khác với sắc thái bình thường  trung tính: theo ý kiến của tôi  tôi không biết."
tôi con, từ chỉ địa vị của người dưới đối với người trên (cũ).
tôi đòi, đầy tớ.
tôi luyện," chịu đựng những khó khăn gian khổ để trở thành cứng rắn  giỏi giang."
tôi tớ, người ở dưới quyền sai bảo của người khác.
tồi," t. 1 kém nhiều so với yêu cầu  về năng lực  chất lượng hoặc kết quả. tay thợ tồi. tại bắn kém  chứ súng không phải tồi. cuốn truyện có nội dung tốt  nhưng viết tồi quá. 2 xấu  tệ về tư cách  trong quan hệ đối xử. con người tồi. đối xử tồi với bạn. đồ tồi! (tiếng mắng)."
tồi tàn, xấu lắm: nhà cửa tồi tàn.
tồi tệ," tt. 1. hết sức kém so với yêu cầu: tình hình sinh hoạt quá tồi tệ  kết quả học hành rất tồi tệ  sức khoẻ ngày một tồi tệ. 2. xấu xa  tệ hại về nhân cách: đối xử với nhau tồi tệ  con người tồi tệ."
tối," i. d. lúc mặt trời đã lặn : chưa đến tối đã chực đi ngủ. ii.t 1. thiếu hay không có ánh sáng : phòng này tối. tối lửa tắt đèn. đêm hôm  lúc có thể xảy ra việc bất ngờ và đáng tiếc. tối nhọ mặt người. bắt đầu tối  không nhìn rõ mặt nữa. tối như bưng. tối đen  không nhìn thấy gì nữa như thể bị bưng mắt. tối như hũ nút. hoàn toàn thiếu ánh sáng : nhà không có cửa sổ mới bốn giờ chiều đã tối như hũ nút. 2. kém thông minh : nó học tối lắm."
tối cao," t. cao nhất  cao hơn hết về ý nghĩa  tầm quan trọng. lợi ích tối cao của dân tộc. mục đích tối cao. toà án nhân dân tối cao."
tối dạ," nói người học hành chậm hiểu  kém nhớ: học trò tối dạ."
tối đa," tt. nhiều nhất  không thể nhiều hơn được nữa; trái với tối thiểu: đạt điểm thi tối đa  số người ủng hộ tối đa chỉ được 50%."
tối giản, (toán) t. nói một phân số không thể giản ước được nữa.
tối hậu," cuối cùng: quyết định tối hậu. tối hậu thư. bức thư đưa ra những yêu sách của một trong hai bên đối địch  nếu bên kia không nhận thì sẽ bị tấn công."
tối hậu thư," d. bức thư nêu ra những điều kiện buộc đối phương phải chấp nhận  nếu không sẽ dùng biện pháp quyết liệt. gửi tối hậu thư  đòi phải đầu hàng không điều kiện."
tối huệ quốc, nói hai nước ký kết và hứa cho nhau hưởng những quyền lợi cao nhất và những điều kiện thuận lợi nhất.
tối mắt, hám lợi quá đến mức không biết gì đến liêm sỉ hoặc nguy hiểm nữa: thấy tiền thì tối mắt lại.
tối mịt," tt. tối đen  không còn nhìn thấy gì: trời tối mịt như đêm ba mươi."
tối mò, tối đến mức không nhìn thấy gì: trời tối mò thế này thì đi đâu được.
tối mù, nh. tối đen.
tối ngày, cả ngày lẫn đêm: tối ngày làm lụng.
tối om, nh. tối đen.
tối sầm, tối lại một cách đột ngột: trời đang nắng bỗng tối sầm vì sắp mưa.
tối tăm," t. 1. tối nói chung: nhà cửa tối tăm. 2. không ai biết tới  không còn hy vọng  không có tương lai: cuộc đời tối tăm. tối tăm mặt mũi. hoa mắt và chóng mặt."
tối tân," t. mới nhất  hiện đại nhất. vũ khí tối tân. những thiết bị tối tân nhất."
tối thiểu," tt. ít nhất  không thể ít hơn được nữa; trái với tối đa: lương tối thiểu  giảm chi tiêu đến mức tối thiểu  tối thiểu cũng phải đến hơn 50% số cử tri ủng hộ."
tối trời, tối vì trời có nhiều mây hoặc không có trăng sao.
tối ưu," t. tốt  phù hợp  thuận lợi đến mức độ cao nhất: điều kiện tối ưu; hoàn cảnh tối ưu."
tội, d. 1. điều làm trái với pháp luật : tội tham ô. 2. lỗi lầm : có tội với bạn. 3. điều trái với lời răn của tôn giáo : xưng tội. " t. đáng thương : sắp đi thi mà ốm  tội quá !"
tội ác," d. tội rất nghiêm trọng  cả về mặt pháp luật và đạo đức. tội ác giết người cướp của. diệt chủng là tội ác tày trời."
tội đồ," hình phạt bắt phải đi đầy  hoặc giam kín ở một nơi."
tội gì, ph. không có lý do để chịu khó nhọc mà làm việc gì: tội gì mua não chuốc sầu (k).
tội lỗi, tội nói chung.
tội nghiệp, đáng thương.
tội nhân, kẻ phạm tội.
tội phạm, dt. 1. vụ phạm pháp coi là một tội: một tội phạm nghiêm trọng. 2. kẻ phạm tội; tội nhân: giam giữ các tội phạm.
tội tình, tội lỗi nói chung.
tội trạng, tình hình tội lỗi phạm phải: xem tội trạng ra sao rồi mới nghĩ đến xét xử.
tội vạ, tội lỗi nói chung.
tôm," 1 d. động vật thân giáp  không có mai cứng  bụng dài  có nhiều chân bơi  sống dưới nước. đắt như tôm tươi*." " 2 đg. (thgt.). bắt gọn (kẻ chống đối  phạm pháp). tôm được cả lũ. tên gian đã bị tôm cổ."
tôm càng," loài tôm to  có càng lớn."
tôm he," dt. tôm cỡ trung bình  sống ở nước ven biển và vùng nước lợ  thân rộng bản và dẹp  râu ngắn."
tôm hùm, cg. tôm rồng. loài tôm biển rất to đầu có gai.
tôm rồng, nh. tôm hùm.
tôn," 1 d. thép tấm  ít carbon  có tráng mạ kẽm ở bề mặt. chậu tôn. nhà lợp tôn." " 2 đg. 1 đắp thêm vào để cho cao hơn  vững hơn. tôn nền. tôn cao các đoạn đê xung yếu. 2 nổi bật vẻ đẹp  ưu thế  nhờ sự tương phản với những cái khác làm nền. hình thức đẹp làm tôn nội dung lên. màu áo đen càng tôn thêm nước da trắng. 3 coi là xứng đáng và đưa lên một địa vị cao quý. tôn làm thầy. được nghĩa quân tôn làm chủ tướng."
tôn chỉ," dt. nguyên tắc chính để một tổ chức  đoàn thể theo đó mà hoạt động: tôn chỉ của một tờ báo."
tôn giáo," sự công nhận một sức mạnh coi là thiêng liêng quyết định một hệ thống ý nghĩ tư tưởng của con người về số phận của mình trong và sau cuộc đời hiện tại  do đó quyết định phần nào hệ thống đạo đức  đồng thời thể hiện bằng những tập quán lễ nghi tỏ thái độ tin tưởng và tôn sùng sức mạnh đó."
tôn kính, kính trọng lắm: tôn kính cha mẹ.
tôn miếu, chỗ thờ tổ tiên của nhà vua.
tôn nghiêm," t. (nơi) uy nghi  trang nghiêm  được mọi người hết sức coi trọng. nơi thờ cúng tôn nghiêm."
tôn sùng, đgt. tôn kính và đề cao hết mức: tôn sùng đạo phật  tôn sùng cá nhân  tôn sùng lãnh tụ.
tôn thất, thuộc dòng họ nhà vua.
tôn ti," d. (kết hợp hạn chế  không dùng làm chủ ngữ). trật tự có trên có dưới (nói về thứ bậc  trật tự  trong xã hội). xoá bỏ mọi tôn ti đẳng cấp phong kiến. một xã hội có tôn ti trật tự."
tôn trọng," đgt. 1. coi trọng và quý mến: tôn trọng thầy cô giáo  tôn trọng phụ nữ. 2. tuân thủ  không coi thường và vi phạm: tôn trọng luật lệ giao thông  tôn trọng nội quy kỉ luật."
tôn xưng, gọi bằng một danh hiệu tôn kính.
tồn kho, còn lại trong kho : hàng tồn kho.
tồn nghi," t. còn là nghi vấn  phải xem xét  chưa giải quyết được: tên tác giả nhị độ mai là vấn đề tồn nghi."
tồn tại," i đg. 1 ở trạng thái có thật  con người có thể nhận biết bằng giác quan  không phải do tưởng tượng ra. sự tồn tại và phát triển của xã hội. không cái gì có thể tồn tại vĩnh viễn. 2 (kết hợp hạn chế). còn lại  chưa mất đi  chưa được giải quyết. đang tồn tại nhiều khuyết điểm. những vấn đề tồn tại chưa được giải quyết." " ii d. 1 thế giới bên ngoài có được một cách khách quan  độc lập với ý thức của con người. tư duy và . 2 (kng.). vấn đề tồn tại (nói tắt). khắc phục các tồn tại."
tồn tại xã hội, toàn bộ những điều kiện sinh hoạt vật chất của xã hội: tồn tại xã hội quyết định ý thức xã hội của con người.
tồn vong, sự tồn tại và sự tiêu diệt: sự tồn vong của dân tộc.
tổn hại," đgt. làm hư hại  tổn thất lớn: hút thuốc làm tổn hại sức khoẻ  tổn hại đến thanh danh."
tổn hao, x. hao tổn.
tổn thất, thiệt hại : quân địch tổn thất nặng nề.
tổn thọ, làm giảm tuổi thọ đi: tổn thọ vì luôn luôn thức đêm đánh bạc.
tổn thương," đg. (hoặc d.). hư hại  mất mát một phần  không còn được hoàn toàn nguyên vẹn như trước (thường nói về bộ phận của cơ thể hoặc về tình cảm con người). não bị tổn thương. làm tổn thương lòng tự trọng. các tổn thương do bỏng gây ra."
tốn," 1 dt. quẻ tốn  một trong tám quẻ bát quái." " 2 đgt. 1. hết một số lượng nhất định cho việc gì: tốn một số nguyên vật liệu cho việc sửa chữa ngôi nhà. 2. mất nhiều  có phần lãng phí: tốn tiền vô ích  tiêu tốn tiền quá  tốn công hại của."
tốn kém, tốn lắm : ăn tiêu tốn kém.
tông chi, ngành trong họ: tông chi họ hàng.
tông đơ, dụng cụ để cắt tóc thành mặt bằng.
tông tích," d. 1 nguồn gốc  lai lịch của một người. hỏi cho rõ tông tích  quê quán. không ai biết tên tuổi  tông tích của ông ta. 2 (id.). như tung tích (ng. 1). bị lộ tông tích."
tồng ngồng, nói dáng trần truồng lồ lộ ra: lên sáu rồi mà còn ở truồng tồng ngồng.
tổng, 1. t. từ hợp với tên một cơ quan hoặc một chức vụ thành tên cơ quan quản lý cao nhất hay chức vụ lãnh đạo bao trùm: tổng cục bưu điện; tổng giám đôc ngân hàng. 2. từ hợp với một động từ thành một từ biểu thị một hoạt động có nhiều hay mọi người tham gia hoặc là đối tượng: tổng bãi công; tổng động viên. " d. 1. đơn vi hành chính thời pháp thuộc  gồm nhiều xã. 2. ""chánh tổng"" nói tắt: ông tổng ông xã."
tổng bãi công, cg. tổng đình công. cuộc bãi công đồng thời của nhiều ngành.
tổng bí thư, dt. người đứng đầu ban bí thư hoặc ban chấp hành trung ương của một số chính đảng: tổng bí thư đảng cộng sản việt nam.
tổng binh, chức quan võ trông coi một đoàn binh (cũ).
tổng bộ, cơ quan chỉ huy trung ương của một đoàn thể chính trị: tổng bộ việt-minh.
tổng công kích, tấn công ở khắp các mặt trận.
tổng công ty, cơ quan lãnh đạo nhiều công ty thuộc một ngành kinh tế.
tổng cộng, cộng tất cả lại.
tổng cục, cơ quan chỉ huy trung ương của một ngành hoạt động chuyên môn: tổng cục đường sắt; tổng cục thông tin.
tổng dự toán, bảng ước tính trước các khoản thu chi của nhà nước trong một năm.
tổng đài, d. máy nối với một cụm máy điện thoại để dùng chung một đường dây. gọi điện thoại qua tổng đài.
tổng đình công, nh. tổng bãi công.
tổng đốc, chức quan đứng đầu một tỉnh lớn trong thời phong kiến và pháp thuộc.
tổng động viên, động viên mọi lực lượng trong nước để phục vụ cho chiến tranh.
tổng giám đốc, người lãnh đạo một cơ quan chuyên môn trung ương.
tổng giám mục, chức sắc trong thiên chúa giáo trông nom nhiều địa phận.
tổng hành dinh, dt. nơi tướng chỉ huy và cơ quan tổng tham mưu đóng.
tổng hội, tổ chức gồm nhiều hội thuộc cùng một ngành hoạt động : tổng hội sinh viên.
tổng hợp, i đg. 1 tổ hợp các yếu tố riêng rẽ nào đó làm thành một chỉnh thể; trái với phân tích. tổng hợp các ý kiến thảo luận. tổng hợp tình hình. 2 (chm.). điều chế hợp chất phức tạp từ các chất đơn giản hơn. " ii t. 1 được chế tạo ra từ những chất đơn giản bằng phản ứng hoá học. sợi . 2 bao gồm nhiều thành phần có quan hệ chặt chẽ với nhau  làm thành một chỉnh thể. môn kĩ thuật tổng hợp. sức mạnh tổng hợp của chiến tranh nhân dân. nghệ thuật sân khấu là một nghệ thuật tổng hợp  gồm văn học  hội hoạ  âm nhạc  v.v. 3 bao gồm nhiều loại  nhiều thứ khác nhau. cửa hàng bách hoá tổng hợp. thư viện khoa học tổng hợp."
tổng kết," đgt. nhìn nhận  đánh giá chung và rút ra những kết luận về những việc đã làm: tổng kết năm học  hội nghị tổng kết công tác hàng năm."
tổng khởi nghĩa, khởi nghĩa trong cả nước.
tổng khủng hoảng, cuộc khủng hoảng toàn diện: tổng khủng hoảng của chủ nghĩa tư bản.
tổng lãnh sự," viên chức ngoại giao đặt tại một nơi ở nước ngoài  để trông nom quyền lợi của công dân nước mình tại đó  và việc buôn bán của nước mình với nước đó."
tổng liên đoàn, nh. tổng công đoàn.
tổng luận, nhận xét chung về những nét lớn của một vấn đề.
tổng phản công, phản công về mọi mặt và khắp mọi nơi.
tổng quát, nhìn chung toàn bộ vấn đề.
tổng sản lượng, số lượng sản phẩm thu hoạch trong một năm của toàn bộ nền kinh tế quốc dân.
tổng số, d. số cộng chung tất cả lại. tổng số học sinh của trường.
tổng tấn công, tấn công toàn diện và khắp mọi nơi.
tổng tham mưu, dt. cơ quan tham mưu của lực lượng vũ trang cả nước.
tổng thanh tra, viên chức có nhiệm vụ kiểm soát hoạt động của các cơ quan chính quyền trong toàn quốc.
tổng thống, người đứng đầu một nước cộng hòa.
tổng thư ký," người đứng đầu ban thư ký của một tổ chức  một đoàn thể lớn  phụ trách công việc chung: tổng thư ký tổng công đoàn."
tổng trấn, viên quan do triều đình nhà nguyễn cử ra cai trị bắc thành và gia định thành dưới triều gia long.
tổng tuyển cử, cuộc bầu phiếu của toàn dân trong nước để bầu ra quốc hội.
tổng tư lệnh, người chỉ huy toàn thể quân đội. bộ tổng tư lệnh. cơ quan chỉ huy tối cao của quân đội một nước.
tống, đg. 1. đuổi đi: tống ra khỏi cửa. 2. đánh mạnh bằng nắm tay: tống cho nó mấy qủa đấm.
tống biệt, đg. (cũ; id.). tiễn đưa người đi xa. mấy lời tống biệt.
tống chung, đưa đám ma (cũ): lễ tống chung.
tống cổ," đgt.  khng. đuổi đi bằng hành động thô bạo  dứt khoát: tống cổ ra khỏi nhà."
tống đạt, chuyển đạt giấy tờ đến (cũ).
tống giam," cg. tống lao  tống ngục. nhốt vào nhà giam."
tống táng, đưa người chết đi chôn.
tống tiền, dọa nạt người để bắt nộp tiền của.
tống tiễn, đưa người ra về.
tốp, d. nhóm ít người : đi từng tốp.
tốt, 1 d. quân có giá trị thấp nhất trong bàn cờ tướng hoặc bộ tam cúc. thí con tốt. " 2 i t. 1 có phẩm chất  chất lượng cao hơn mức bình thường. giấy tốt. vải tốt. làm việc tốt. 2 có những biểu hiện đáng quý về tư cách  đạo đức  hành vi  quan hệ  được mọi người đánh giá cao. tính tốt. người bạn tốt. đối xử tốt với mọi người. gương người tốt  việc tốt. 3 vừa ý  không có gì làm cho phải phàn nàn. kết quả tốt. máy chạy tốt. đoàn kết tốt với nhau. 4 thuận lợi  có khả năng mang lại nhiều điều hay. thời tiết tốt. không khí trong lành tốt cho sức khoẻ. triệu chứng tốt. 5 (kết hợp hạn chế). ở tình trạng phát triển mạnh  biểu hiện có nhiều sức sống (thường nói về cây cỏ). lúa tốt ngập bờ. cỏ mọc tốt. tóc chóng tốt. 6 (kết hợp hạn chế). đẹp. văn hay chữ tốt." " ii p. (kng.). từ biểu thị điều vừa nêu ra  theo người nói nghĩ  là hoàn toàn có khả năng (dùng để trả lời ý hoài nghi  không tin của người đối thoại)  nghĩa như ""được lắm chứ"". chua thì có chua  nhưng ăn ."
tốt bụng," tt. có lòng tốt  hay thương người và giúp đỡ người khác: một bà lão tốt bụng  rất tốt bụng với bà con hàng xóm."
tốt đen, quân tốt bài tam cúc không có vòng hoa đỏ. ngr. nói người ở địa vị thấp kém trong xã hội (cũ).
tốt đẹp," hoàn hảo  làm cho mình thỏa mãn về mọi mặt."
tốt đôi, nói cặp vợ chồng cân xứng về tuổi tác và tài đức.
tốt giọng, có giọng hát hay: cô diễn viên tốt giọng.
tốt lành," thuận lợi  may mắn : chúc anh mọi sự tốt lành."
tốt mã, t. có cái vẻ bên ngoài đẹp đẽ (thường hàm ý chê). con gà trống tốt mã. giẻ cùi tốt mã*.
tốt nái, nói người đàn bà có khả năng đẻ nhiều.
tốt nết, nói người có nhiều tính tốt hay nhường nhịn kẻ khác.
tốt nghiệp," đgt. học xong một chương trình của một cấp học  một khoá học và thi đỗ: thi tốt nghiệp phổ thông trung học  luận văn tốt nghiệp đại học."
tốt nhịn, có tính hay nhường nhịn.
tốt phúc, có nhiều phúc (cũ).
tốt số, may mắn : tốt số lấy được người tháo vát.
tốt tươi," nói cây cối xanh tươi  đẹp đẽ."
tột, t. ở chỗ cao nhất: lên đến tột độ.
tột bậc, bậc cao nhất.
tột đỉnh," d. (không dùng làm chủ ngữ). đỉnh cao nhất  mức độ cao nhất. phong trào phát triển đến tột đỉnh."
tột độ, dt. mức độ cao nhất của một trạng thái (thường là trạng thái tình cảm): vui sướng đến tột độ  căm thù tột độ  lòng ham muốn tột độ.
tơ, i.d. 1. sợi do con tằm hay một số sâu bọ nhả ra : nhện chăng tơ. 2. dây đàn làm bằng tơ tằm : trúc tơ nổi trước kiệu vàng kéo sau (k). 3. những sợi nhỏ như tơ : tơ chuối ; tơ dứa.  ii. t. 1. nhỏ và mềm : lông ; tóc tơ. 2. non : vịt tơ. 3. nói người mới lớn lên : trai tơ ; gái tơ.
tơ duyên, duyên vợ chồng.
tơ đồng," tiếng đàn (dùng trong vần thơ): cùng trong một tiếng tơ đồng  người ngoài cười nụ  người trong khóc thầm (k)."
tơ hào, cg. ti hào. phần nhỏ nhất. không tơ hào. không đụng chạm một chút nào đến của cải của người khác.
tơ hồng," 1 d. cây kí sinh có thân hình sợi nhỏ  màu vàng hay trắng lục  không có lá  quấn vào cây chủ." " 2 d. (cũ; vch.). 1 sợi chỉ đỏ  dùng để biểu trưng cho tình duyên do trời định theo một truyền thuyết trung quốc. lễ tơ hồng (lễ kết hôn). 2 (id.). ông tơ hồng (nói tắt); nguyệt lão. tế tơ hồng."
tơ lòng," cg. tơ vương. từ dùng trong văn học cũ chỉ tình yêu mến  nhớ nhung: dẫu lìa ngó ý  còn vương tơ lòng (k)."
tơ lơ mơ," ph. thiếu chính xác  lờ mờ (thtục): hiểu tơ lơ mơ."
tơ mành, tình yêu vấn vương (cũ).
tơ tình, tình yêu vấn vương.
tơ tóc, nh. tóc tơ.
tơ tưởng," đgt. luôn nghĩ tới  luôn mong mỏi và ao ước thầm lặng: cứ tơ tưởng về chàng trai ấy  đừng tơ tưởng chuyện làm giàu nữa."
tơ vương, nh. tơ lòng.
tờ, d. 1. tấm giấy phẳng mỏng : tờ báo. 2. bản giấy có nội dung về công việc : tờ khai; tờ trình. 3. một đồng bạc (thtục) : mua cái bút máy mất ba tờ.  bằng phẳng lặng lẽ như tờ giấy trải ra : trắng xóa tràng giang phẳng lặng tờ (bà huyện thanh quan).
tờ hoa, nh. hoa tiên.
tờ mây, giấy viết thư có vẽ mây: chiếc thoa với bức tờ mây (k).
tờ mờ, t. 1. chưa sáng hẳn: ra đi từ lúc trời tờ mờ. 2. tờ mờ không rõ ràng: nét bút chỉ tờ mờ.
tớ, i d. (kết hợp hạn chế). đầy tớ (nói tắt). thầy nào tớ ấy (tng.).  ii đ. từ dùng để tự xưng một cách thân mật giữa bạn bè còn ít tuổi.  mang giúp cậu.
tợ, (đph). l.cg. tựa. giống như: đẹp tợ bông hoa.
tơi, d. nh. áo tơi: mặc tơi ra đồng. " t. rời ra  không dính vào nhau: đánh cơm cho tơi."
tơi bời," tt. tan tành  không còn ra hình thù gì nữa (do bị tàn phá quá mức): vườn cây tơi bời sau cơn bão  đánh cho tơi bời  đang tay vùi liễu dập hoa tơi bời (truyện kiều)."
tơi tả, nh. tả tơi.
tời, d. guồng quay để kéo một vật nặng bằng dây.
tới," i.đg. 1. đạt được nơi nhằm làm mục đích cho một chuyến đi  cuộc đi : tàu tới ga lúc tám giờ. ii. g. giới từ biểu thị : 1. một giới hạn trong thời gian hay trong không gian : ô-tô chạy tới bến mới đổ khách. 2. một điểm xác định dùng làm mốc trong thời gian hay trong không gian : tôi cũng học cho tới nghỉ hè như các bạn; đi tới ngã tư kia thì lại hỏi thăm đường ; đọc báo tới khuya mà vẫn chưa buồn ngủ ; đạp tới ba mươi cây số vẫn chưa phải nghỉ. iii. t. sắp đến : tuần tới; tôi sẽ xuống tàu ở ga tới."
tới lui," đg. 1 (id.). như lui tới. 2 tiến tới  tiến lên hay lùi lại (nói khái quát). tới lui đều khó. biết lẽ tới lui  biết đường tiến thoái."
tới số, (đph) sắp chết: địch đã tới số.
tới tấp," liên tiếp  dồn dập: công việc tới tấp."
tởm," ph. đến ghê sợ vì bẩn: con chuột chết  trông tởm quá."
tợn," tt.  khng. 1. dữ: con chó trông tợn quá. 2. bạo dạn  đến mức liều lĩnh  không biết sợ: mới tí tuổi mà nó tợn lắm  dám một mình đi vào rừng. 3. ở mức độ cao một cách khác thường: năm nay rét tợn  trông có vẻ sang trọng tợn."
tớp, 1.đg. bập mồm vào mà giằng lấy: cá tớp mồi. 2. ph. ngay lập tức: làm tớp cho xong việc.
tợp, đg. uống nhanh : tợp một hớp nước. " tra. đg. 1. lắp vào cho đúng khớp : tra cán búa. 2. đổ vào  nhỏ vào  thêm vào : tra mắm muối ; tra thuốc đau mắt."  tra. đg. 1. tìm để hiểu biết : tra từ điển. 2. dùng võ lực để bắt cung khai : tra của ; tra khẩu cung.
tra," 1 đg. 1 cho từng hạt giống vào chỗ đất đã cuốc xới để cho mọc mầm  lên cây. tra ngô. tra hạt vừng. 2 cho một chất nào đó vào trong một vật để tạo ra tác dụng mong muốn. tra muối vào canh. tra thuốc đau mắt. tra dầu mỡ cho máy. tra gạo vào nồi thổi cơm. 3 cho một vật nào đó vào cái được làm ra rất khớp để giữ chặt  ôm chặt lấy nó. tra gươm vào vỏ. tra mộng tủ. tra cán dao. tra chân vào cùm. 4 lắp  đính một bộ phận phụ nhưng quan trọng nào đó để một vật trở thành hoàn chỉnh. tra kíp nổ. áo chưa tra cổ." " 2 đg. truy hỏi gắt gao hoặc doạ dẫm  đánh đập nhằm buộc phải khai ra sự thật. phải tra cho ra. tra bắt phải khai." " 3 đg. tìm một số liệu  một điều cần biết nào đó trong sách chuyên dùng hoặc trong tài liệu được ghi chép  sắp xếp có hệ thống. tra nghĩa từ trong từ điển. tra thư mục. tra sổ. bảng tra theo vần."  4 t. (ph.). già. ông tra bà lão.
tra cứu," đgt. tìm tòi qua tài liệu  sách báo để có được những thông tin cần thiết: tra cứu sách báo  tra cứu hồ sơ  tra cứu các tài liệu để xác minh."
tra hỏi, hỏi vặn dồn dập để bắt nói.
tra khảo, nh. tra cứu : tra khảo điển tích.  đánh đập để bắt cung khai : bị tra khảo mấy cũng không để lộ bí mật.
tra tấn, đánh đập tàn nhẫn để bắt cung khai.
tra xét, nh. tra cứu.
trà," 1 d. búp hoặc lá cây chè đã sao  đã chế biến  để pha nước uống. pha trà. ấm trà ngon. hết tuần trà." " 2 d. cây cảnh cùng loại với chè  hoa đẹp màu trắng  hồng hay đỏ." " 3 d. 1 tập hợp những cây cùng loại cùng gieo trồng và thu hoạch trong một thời gian  một đợt. trà lúa sớm. trà lúa cấy cuối vụ. trà khoai muộn. 2 (ph.). lứa tuổi. hai đứa cùng trà  cùng trật với nhau. lỡ trà con gái."
trà mi," loài cây có hoa đẹp sắc đỏ hoặc trắng  không thơm  trồng làm cảnh."
trà trộn, ngầm len lỏi vào đám đông người để làm một việc gì đó.
trả," 1 dt. chim cỡ nhỏ  lông xanh biếc  mỏ lớn và thẳng  nhọn  chuyên bắt cá." " 2 đgt. 1. đưa lại cho người khác cái đã vay  mượn của người ấy: trả nợ  trả sách cho thư viện. 2. đưa cho người khác tiền để lấy một vật mua hoặc đổi lấy cái ngang giá: trả tiền mua hàng  trả tiền nhà  trả lương. 3. đáp lại tương xứng với điều người khác đã làm đối với mình: trả ơn  trả lễ  trả thù. 4. trả giá  nói tắt: thách cả trả nửa."
trả bài, đg. 1. (đph). nói học sinh trình bày bài đã học trước thầy giáo. 2. nói thầy giáo nhận xét trước học sinh về những bài tập họ đã làm.
trả đũa, (đph) nh. trả miếng.
trả giá, đg. 1. đền bù lại: không trả giá cho kẻ xâm lược rút lui. 2. tiêu phí sức lực và tiền tài.
trả lời," đg. 1 nói cho người nào đó biết điều người ấy hỏi hoặc yêu cầu. hỏi câu nào  trả lời câu ấy. viết thư trả lời. đúng sai thế nào  thời gian sẽ trả lời (b.). 2 đáp lại bằng thái độ nào đó. trả lời sự khiêu khích bằng sự im lặng khinh bỉ."
trả miếng, đáp lại một cách đích đáng những việc xúc phạm đến mình; đánh lại kẻ đã đánh mình.
trả thù," đgt. trị lại kẻ thù  bắt phải chịu tai hoạ tương xứng với điều đã gây ra cho mình hoặc người thân của mình: trả thù nhà đền nợ nước  trả thù cho đồng đội."
trã, d. nồi đất nông và rộng miệng: trã cá.
trá hàng, giả vở đầu hàng: trá hàng để vào làm nội ứng.
trá hình, mang một hình dạng khác để che giấu bản chất của mình: trá hình làm nhà sư để dễ hoạt động.
trác táng, ham mê sắc dục và chơi bời quá đáng.
trác tuyệt," t. cao vượt hẳn lên  không có gì sánh kịp. lời thơ trác tuyệt. những thiên tài trác tuyệt."
trác việt, nh. trác tuyệt.
trạc, 1 dt. sọt đan bằng tre hay mây dùng để đựng: lấy trạc đựng đất khiêng đi đổ. " 2 dt. khoảng  độ (tuổi nào đó): ông cụ trạc bảy mươi  trạc ngoại tứ tuần."
trách," d. thứ nồi đất nhỏ  nông và rộng miệng  thường dùng để kho cá."  đg. nói lên những điều mình không vừa ý về một người nào : trách bạn sai hẹn.
trách cứ," nhằm vào người nào mà bắt lỗi: nếu tôi làm sai  anh em sẽ trách cứ vào tôi."
trách mắng, đg. trách người dưới bằng những lời nói nặng.
trách móc, trách nói chung: trách móc bạn sai lời hẹn.
trách nhiệm," dt. điều phải làm  phải gánh vác hoặc phải nhận lấy về mình: trách nhiệm nặng nề  có trách nhiệm đào tạo các cán bộ khoa học trẻ  phải chịu hoàn toàn trách nhiệm."
trai, 1. d. người đàn ông trẻ tuổi : các trai làng bảo vệ thôn xóm. 2. t. nói người thuộc nam giới : bác trai ; con trai.
trai gái, 1. thanh niên và thanh nữ nói chung. 2. nói nam nữ quan hệ với nhau một cách không chính đáng: tránh những chuyện trai gái.
trai giới, ăn chay và theo đúng những quy tắc của việc cúng lễ.
trai lơ, nói người lẳng lơ quá dễ dàng trong quan hệ nam nữ.
trai tráng," nói người thanh niên có sức lực  khỏe mạnh."
trai trẻ, d. (hoặc t.). người con trai trẻ tuổi (nói khái quát). sức trai trẻ.
trải," 1 dt. thuyền nhỏ và dài  dùng trong các cuộc đua thuyền: bơi trải."  2 đgt. mở rộng ra trên bề mặt: trải chiếu  trải ga. " 3 đgt. đã từng biết  từng sống qua hoàn cảnh nào đó trong cuộc đời: cuộc đời trải nhiều đắng cay  đã trải qua bao nhiêu khó khăn."
trái, 1 d. (ph.). 1 quả. trái chôm chôm. trái lựu đạn. trái núi. 2 (kng.). mìn. gài trái.  2 d. (ph.). đậu mùa. lên trái. " 3 t. 1 ở cùng một bên với quả tim; đối lập với phải. bên trái. rẽ trái. việc tay trái (việc làm phụ  không phải việc chính). 2 (mặt) không được coi là chính  thường trông thô  xấu và không được bày ra ngoài (thường nói về hàng dệt); đối lập với phải. mặt trái của tấm vải. lộn trái quần áo để phơi. mặt trái của xã hội (b.)." " 4 t. 1 không thuận theo  mà ngược lại. trái lời mẹ dặn. làm trái ý. trái ngành trái nghề. hành động trái với pháp luật. 2 (id.; thường dùng đi đôi với phải). ngược với lẽ phải. phân rõ phải trái  đúng sai. 3 (kết hợp hạn chế). không bình thường  ngược lại với thói thường  với quy luật. nắng trái tiết. luồng gió trái."
trái chứng," nói người có những lời nói  hành động không bình thường."
trái cựa, ph. 1. ngược với thói thường. 2. ngược với cái đang thuận chiều.
trái đào, mớ tóc có hình quả đào để lại ở hai bên đầu trẻ em gái thời trước.
trái đất, nh. quả đất.
trái khoáy," tt. ngược với lẽ thường  gây nên những hệ quả không tốt: làm ăn trái khoáy  thời tiết năm nay trái khoáy thật."
trái lại," từ cùng nghĩa với ""ngược lại""  dùng ở đầu một câu diễn tả một ý ngược với ý ở câu trên."
trái mùa, t. 1. sinh ra không đúng mùa : ổi trái mùa. 2.  không hợp thời : ăn mặc .
trái nghĩa," t. có nghĩa trái ngược nhau. ""sống - chết""  ""tốt - xấu""  ""nam - nữ"" là những cặp từ trái nghĩa."
trái ngược, t. 1. chống nhau: ý kiến trái ngược. 2. ngang hướng: tính nết trái ngược.
trái phép, tt. trái với điều được luật pháp cho phép làm: hành động trái phép  buôn bán trái phép  xây dựng trái phép.
trái phiếu, giấy chứng nhận về công trái.
trái tai, gây một cảm giác khó chịu cho người nghe thấy: câu chuyện trái tai.
trái tim," nơi tập trung và từ đó xuất phát mọi tình cảm thân ái  tha thiết của con người: miền nam luôn luôn ở trong trái tim của đồng bào miền bắc."
trái vụ, nh. trái mùa.
trái xoan, nói mặt hình bầu dục như quả xoan.
trại," 1 d. 1 lều dựng để ở tạm tại một nơi chỉ đến một thời gian rồi đi. cắm trại bên bờ suối. bộ đội nhổ trại  tiếp tục hành quân. 2 khu dân cư mới lập ra hoặc khu nhà xây cất riêng  có tính chất biệt lập  để khẩn hoang  chăn nuôi  v.v. dựng trại  lập ấp để khai hoang. xóm trại. trại chăn nuôi. trại nhân bò giống. 3 nơi tổ chức để nhiều người đến ở tập trung trong một thời gian theo một yêu cầu nhất định. nghỉ ở trại an dưỡng. trại giam." " 2 t. (nói) chệch âm đi một chút một cách có ý thức. nói trại tiếng huế. ""bình"" được nói trại thành ""bường"" do kiêng huý."
trại giam, nơi giam giữ những người coi là có hại cho việc trị an.
trại hè," nơi thanh thiếu niên họp trong vụ hè để sinh hoạt  vui chơi hoặc nơi tập trung của các nghệ sĩ để học tập  sáng tác..."
trại tập trung, nơi chính quyền phản động giam giữ những người chống đối.
tràm," dt. cây mọc thành rừng trên đất phèn nam bộ và trung bộ  thân gỗ  vỏ trắng xốp  bong mảng  cành trắng nhạt  lá mọc cách hình dải thuôn  dày  cứng  lá non hai mặt màu khác nhau  hoa trắng vàng  dùng làm củi và đóng đồ thường (gỗ)  xảm thuyền (vỏ)  cất dầu (lá)."
trảm, đg. chém đầu : xử trảm. tiền trảm hậu tấu. nói quan lại phong kiến được quyền chém trước rồi mới tâu lên vua sau.
trám," 1 d. tên gọi chung nhiều cây to cùng họ  có nhựa thường dùng để làm hương  một số loài có quả ăn được. rừng trám." " 2 đg. 1 miết nhựa hoặc nói chung chất kết dính để làm cho kín  cho gắn chặt lại với nhau. trám thuyền. trám khe hở bằng ximăng. đút lót tiền để trám miệng lại (kng.; b.). 2 (ph.). chặn bít lại các ngả đường. công an trám hai đầu đường lùng bắt tội phạm."
trạm," dt. 1. nhà  nơi bố trí dọc đường để làm nhiệm vụ nào đó: trạm giao liên  trạm gác  trạm kiểm soát  phu trạm. 2. cơ sở của một số cơ quan chuyên môn đặt ở địa phương: trạm bưu điện  trạm máy kéo  trạm kiểm lâm."
trạm xá, cơ quan y tế ở xã.
tràn, d. đồ đan thưa bằng nan tre để đặt bánh tráng lên phơi cho khô.  d. nơi chứa hàng : tràn than.  đg. 1. chảy ra ngoài miệng hoặc bờ vì đầy quá : nước tràn qua mặt đê. 2. tiến vào ào ạt : giặc tràn vào cướp phá. " cg. tràn cung mây. ph. bừa bãi  không mức độ  không điều độ : chơi tràn : uống tràn. tràn cung mây. nh. tràn : chơi tràn cung mây ; uống tràn cung mây."
tràn lan," ph. 1. tỏa rộng ra: bệnh dịch tràn lan. 2. dài dòng  liên miên  không xoáy vào trọng tâm: nói tràn lan."
tràn ngập," ph  t. 1. nói nước dâng lên nhiều và lan rộng ra khắp nơi. 2. đầy dẫy: hàng hóa mỹ tràn ngập thị trường thái lan. 3. nói tình cảm quá dồi dào: tràn ngập niềm vui."
tràn trề, t. có nhiều đến mức thấy như không sao chứa hết được mà phải để tràn bớt ra ngoài. nước mương chảy tràn trề khắp cánh đồng. cây cỏ mùa xuân tràn trề nhựa sống (b.). khuôn mặt tràn trề hạnh phúc (b.).
trán, dt. phần trên của mặt từ chân tóc đến lông mày: vầng trán rộng  trán nhiều nếp nhăn.
trang," d. 1. một mặt của tờ giấy trong sách  vở  báo... : vở một trăm trang. 2. những điều ghi trong một trang : chép một trang sách." " d. loài cây nhỡ  cùng họ với cà phê  hoa hình ống đài mọc thành cụm ở ngọn cành  màu trắng  đỏ  hoặc vàng." " từ đặt trước những danh từ chỉ người có tài  đức... : trang nam nhi ; trang hào kiệt." " 1. đg. trộn lại  đảo lại thứ tự : trang thóc khi phơi cho khô đều ; trang bài. 2. d. dụng cụ gồm một mảnh ván lắp vào một cái cán  dùng để trang thóc."  đg. nh. trang trải : đã trang xong món nợ.
trang bị, i đg. cung cấp cho mọi thứ cần thiết để có thể hoạt động. trang bị vũ khí. trang bị máy móc. những kiến thức được trang bị ở nhà trường.  ii d. những thứ được  (nói tổng quát). kiểm tra lại trang bị trước khi hành quân. các trang bị hiện đại.
trang điểm," đgt. dùng son phấn  quần áo  đồ trang sức để làm cho vẻ người đẹp hẳn lên: trang điểm cho cô dâu  biết cách trang điểm  lấy chồng cho đáng tấm chồng  bõ công trang điểm má hồng răng đen (cd.)."
trang hoàng, bày biện tô điểm cho đẹp mắt : trang hoàng nhà cửa.
trang kim, nói giấy có dán một lớp kim loại màu vàng dát mỏng.
trang nghiêm," t. có những hình thức biểu thị thái độ hết sức coi trọng  tôn kính. lễ truy điệu trang nghiêm. không khí trang nghiêm. lời thề trang nghiêm."
trang nhã, chững chạc và lịch sự: lời nói trang nhã.
trang phục, cách ăn mặc.
trang sức," đgt. làm đẹp và sang trọng hơn vẻ bên ngoài của con người bằng cách đeo  gắn thêm những vật quý  hiếm: đồ trang sức bằng vàng bạc."
trang trải," thu xếp cho ổn  thanh toán cho xong  thường nói về công nợ: trang trải món nợ."
trang trại, trại lớn có vườn và ruộng (cũ).
trang trí," xếp đặt  bày biện cho đẹp : trang trí phòng họp."
trang trọng, t. tỏ ra hết sức trân trọng. sự đón tiếp trang trọng. những lời trang trọng. bài đăng ở vị trí trang trọng trên trang đầu tờ báo.
trang viên," vườn trại thời phong kiến: thời lý-trần  các vương hầu có nhiều trang viên."
tràng, d. 1. toàn thể những vật cùng loại xâu vào hoặc buộc vào với nhau: tràng hạt; tràng hoa. 2. toàn thể những âm thanh phát ra liên tiếp: tràng pháo; tràng liên thanh.  d. vạt trước của áo dài (cũ): giang châu tư mã đượm tràng áo xanh (tỳ bà hành).  đg. nói ngựa đang đi thẳng lại rẽ ngang ra.  d. x. trường: trưởng tràng.
tràng giang đại hải," dài dòng  lôi thôi  thiếu tính rành mạch  gọn gàng: diễn giả phát biểu tràng giang đại hải  nhiều người chán bỏ ra về."
tràng hạt, chuỗi hạt dài dùng để lần từng hạt trong khi tụng kinh.
tràng nhạc, (y) bệnh lao hạch ở hai bên cổ.
trảng, (đph) d. vùng đất có ít hoặc không có cây.
tráng," d. người con trai khỏe mạnh  không có chức vị trong xã hội cũ."  đg. 1. dúng hoặc giội nước lần cuối cùng cho sạch : tráng bát. 2. đổ thành một lớp mỏng : tráng bánh cuốn ; tráng trứng. 3. phủ một lớp mỏng khắp bề mặt : tráng gương ; tráng men.
tráng kiện," khỏe mạnh  lực lưỡng: thân thể tráng kiện."
tráng lệ, t. đẹp lộng lẫy (thường nói về công trình kiến trúc). những cung điện tráng lệ. một thành phố tráng lệ.
tráng miệng, đgt. ăn một ít hoa quả hay đồ ngọt ngay sau bữa cơm: ăn quả chuối tráng miệng.
tráng sĩ, người có chí khí mạnh mẽ.
trạng," d. 1. ""trạng nguyên"" nói tắt: trạng trình. 2. giỏi về một môn gì: trạng rượu."
trạng huống, tình hình trong một cảnh ngộ: trạng huống bi đát.
trạng nguyên, người đỗ đầu khoa thi đình trong thời phong kiến.
trạng sư, x. luật sư.
trạng thái," d. 1. cách tồn tại của một vật xét về những mặt ít nhiều đã ổn định  không đổi : các thiên thể ở trạng thái không ngừng chuyển động. 2. cg. thể. cách tồn tại của một vật tùy theo độ liên kết chặt chẽ hay lỏng lẻo giữa các phân tử của nó : ba trạng thái của vật chất là các trạng thái rắn  lỏng và khí."
tranh," 1 d. 1 (thường nói cỏ tranh). x. cỏ tranh. 2 tấm kết bằng cỏ tranh  rạ  v.v. để lợp nhà. cắt rạ đánh tranh. túp lều tranh (lợp bằng tranh). nhà tranh  vách đất."  2 d. tác phẩm hội hoạ phản ánh hiện thực bằng đường nét và màu sắc. tranh phong cảnh. tranh tết*. tranh cổ động. đẹp như tranh (rất đẹp). " 3 đg. 1 tìm cách giành lấy  làm thành của mình. tranh mồi. tranh công. tranh giải vô địch. 2 tìm cách làm nhanh việc gì đó trước người khác  không để cho người khác kịp làm. mua tranh hàng. tranh nhau hỏi."
tranh ảnh, tranh và ảnh nói chung: tờ báo có nhiều tranh ảnh.
tranh cãi," đgt. bàn cãi để phân rõ phải trái  đúng sai: một vấn đề đang được tranh cãi sôi nổi  tranh cãi để đi đến thống nhất ý kiến."
tranh chấp, 1. đg. giành giật: tranh chấp thị trường. 2. t. không đồng ý với nhau trong một cuộc thảo luận: ý kiến tranh chấp.
tranh cử, ứng cử để giành đa số phiếu về mình và hòng đánh bại người khác.
tranh cường," nói hai lực lượng giành giật nhau quyền lợi đọ sức với nhau để phân thắng bại: trước cờ ai dám tranh cường  năm năm hùng cứ một phương hải tần (k)."
tranh đấu, nh. đấu tranh.
tranh đoạt, giành nhau để chiếm lấy quyền lợi.
tranh đua, đg. (id.). đua tranh.
tranh giành, ganh nhau để chiếm lấy phần lợi: đế quốc tranh giành nhau thị trường.
tranh hùng, giành nhau thế mạnh nhất: mấy cường quốc tranh hùng ở đại tây dương.
tranh luận, dt. bàn cãi có phân tích lí lẽ để tìm ra lẽ phải: các ý kiến được đưa ra tranh luận  tranh luận sôi nổi.
tranh thủ, đg. 1. cố gắng lôi cuốn về phía mình : tranh thủ các nước trung lập. 2. sử dụng một khoảng thời gian để làm một việc đáng lẽ phải làm vào lúc khác : tranh thủ giờ nghỉ đi mua vé đá bóng.
tranh tụng, kiện cáo nhau.
trành, t. nghiêng về một bên vì mất thăng bằng: thuyền trành.
tránh," đg. 1 tự dời chỗ sang một bên để khỏi làm vướng nhau  khỏi va vào nhau. đứng tránh sang bên đường cho xe đi. ngồi tránh sang bên phải. hai xe tránh nhau. 2 chủ động làm cho mình khỏi phải tiếp xúc hoặc khỏi phải chịu tác động trực tiếp của cái gì đó không hay  không thích. ông ta tránh hắn  không cho gặp. vào quán tránh mưa. tránh đòn. quay đi để tránh cái nhìn. 3 chủ động làm cho điều không hay nào đó không xảy ra với mình. tránh lãng phí. tránh những hi sinh không cần thiết. thất bại không tránh khỏi. 4 (dùng trước một đg. khác). tự giữ không làm điều gì đó. phê bình  tránh đả kích. tránh không nói đến vấn đề đó. tránh làm cho người bệnh xúc động mạnh."
tránh mặt," tìm cách để người khác khỏi gặp mình: ngượng quá  tránh mặt bè bạn."
tránh tiếng, đgt. tránh cho mình khỏi bị mang tiếng: nhờ người khác giúp để tránh tiếng thiên vị người nhà  không đến ăn uống để tránh tiếng.
trao," đg. 1. đưa tay  chuyển đến : trao tiền ; trao thư. 2. giao phó : trao quyền ; trao nhiệm vụ."
trao đổi, đg. 1 chuyển qua lại cho nhau những vật tương đương nào đó (nói khái quát). trao đổi thư từ. trao đổi hàng hoá. trao đổi tù binh. trao đổi ý kiến. 2 (kng.). trao đổi ý kiến (nói tắt). có vấn đề cần trao đổi.
trao trả, đưa lại cho người ta thứ gì mình đã giữ trong một thời gian: trao trả tù binh.
trao tráo," nói mắt mở to nhìn thẳng: mắt cứ trao tráo  không chịu ngủ."
trào, 1 (ph.; cũ). x. triều2. " 2 đg. 1 chảy tràn ra  do dâng lên quá miệng của vật đựng. nước sôi trào. nồi cháo sắp trào. nước mắt trào ra. 2 cuộn dâng lên một cách mạnh mẽ. sóng biển trào lên. uất ức trào lên tận cổ (b.)."
trào lộng, đùa cợt chế giễu: văn thơ trào lộng.
trào lưu," dt. xu hướng  luồng tư tưởng lôi cuốn đông đảo người tham gia  ủng hộ: trào lưu tư tưởng mới  trào lưu văn học lãng mạn."
trào phúng," dừng lời hay câu văn mỉa mai  chua chát để chế giễu những thói rởm : văn trào phúng."
tráo, đg. đổi lộn để lừa dối: tráo của xấu lấy của tốt.
tráo trở," t. (hay đg.). dễ dàng thay đổi  làm trái lại điều đã nói  đã hứa  đã cam kết. lòng dạ tráo trở khôn lường. đề phòng sự tráo trở."
tráo trưng," nói mắt giương to  tỏ ý nghênh ngang và vô lễ."
tráp," dt. đồ dùng hình hộp nhỏ bằng gỗ  thời trước thường dùng để đựng giấy tờ  các vật quý  trầu cau: tráp bạc  tráp cau  cắp tráp theo hầu."
trát, d. giấy truyền lệnh của quan (cũ) : lính lệ cầm trát về làng bắt phu.
trau," đg. 1. làm cho thêm óng ả  đẹp đẽ: trau lời. 2. mài cho nhẵn: trau đá."
trau chuốt," đg. sửa sang  tô điểm cẩn thận từng chi tiết cho hình thức đẹp hơn. ăn mặc trau chuốt. trau chuốt câu văn."
trau dồi," đgt. rèn luyện  bồi dưỡng  làm cho ngày càng tốt hơn: trau dồi kiến thức  trau dồi đạo đức  trau dồi tư tưởng."
trảu," d. loài cây cùng họ với thầu dầu  hoa đơn tính  màu trắng  quả phía ngoài có nhiều gân nổi  gồm ba khía  mỗi khía chứa một hạt có chất dầu dùng để chế sơn."
trảy, dg. ngắt quả trên cây: trảy nhãn.  đg. róc đi: trảy mắt tre.
trắc," d. loài cây thuộc họ đậu gỗ mịn thớ  màu sẫm  có vân đen  dùng làm đồ đạc." " d. từ chỉ thanh của những từ ký âm bằng những chữ có dấu sắc  hỏi  ngã  nặng : ""tính""  ""tỉnh""  ""tĩnh"" ""tịnh"" là những từ trắc."
trắc ẩn, x. thương xót: động lòng trắc ẩn.
trắc bách diệp," loài cây cùng loại với thông  lá mọc đối  giẹp  hình vảy  thân phân nhánh trong những mặt phẳng thẳng đứng  thường trồng làm cảnh."
trắc địa học," d. khoa học nghiên cứu hình thể  kích thước trái đất và cách vẽ hình thế mặt đất lên bản đồ."
trắc nghiệm, đgt. khảo sát và đo lường khi làm các thí nghiệm trong phòng.
trắc trở," gặp khó khăn  không trôi chảy: nhân duyên trắc trở."
trặc, (đph) t. sai xương : trặc tay trặc chân.
trăm," d. 1 số đếm  bằng mười chục. năm trăm đồng. trăm hai (kng.; một trăm hai mươi  nói tắt). bạc trăm (có số lượng nhiều trăm). 2 số lượng lớn không xác định  nói chung. bận trăm việc. trăm mối bên lòng. khổ trăm đường. trăm nghe không bằng một thấy (tng.). 3 (kết hợp hạn chế). số lượng nhiều  không xác định  nhưng đại khái là tất cả. trăm sự nhờ anh."
trăm họ, từ chỉ nhân dân trong nước thời phong kiến: trăm họ yên vui; trăm họ lầm than.
trăm năm, từ dùng trong văn học cũ chỉ một đời người: trăm năm trong cõi người ta (k).
trăn," dt. rắn lớn sống ở rừng  không có nọc độc  còn di tích chân sau  có thể bắt cả những con thú khá lớn: trong vườn bách thú có cả trăn  cá sấu nữa."
trăn trở, (đph). 1. đg. lật đi lật lại : trăn trở quần áo cho chóng khô. 2. nh. trằn trọc : trăn trở suốt đêm không chợp mắt.
trằn, 1. đg. nói đứa trẻ cố tuột xuống khi người ta đương ẵm: thằng bé cứ trằn xuống không để ẵm đi. 2. ph. nỗi đau gí người xuống: đau trằn lúc trở dạ.
trằn trọc," đg. trở mình luôn  cố ngủ mà không ngủ được vì có điều phải lo nghĩ. nằm trằn trọc chờ trời sáng. trằn trọc mãi mới chợp mắt được một lúc."
trăng," dt. 1. mặt trăng  vật phát sáng lớn nhất  nhìn thấy về ban đêm  nhất là vào dịp ngày rằm: trăng sáng vằng vặc  trăng tròn lại khuyết. 2. tháng: lúa ba trăng  rượu ba trăng. 3. tháng âm lịch: ngày hẹn về cuối trăng."
trăng già, nh. nguyệt lão: trăng già độc địa làm sao (k).
trăng gió, tình yêu hời hợt của người lẳng lơ : trước còn trăng gió sau ra đá vàng (k) .
trăng hoa, nh. trăng gió: trăng hoa song cũng thị phi biết điều (k).
trăng mật, thời kỳ đầu sau ngày kết hôn: tuần trăng mật.
trăng non, trăng những ngày đầu tháng âm lịch.
trăng trắng, hơi trắng.
trăng treo, tuần trăng từ ngày mười sáu đến cuối tháng âm lịch.
trắng," t. 1 có màu như màu của vôi  của bông. vải rất trắng. để trắng  không nhuộm. nước da trắng. trời đã sáng trắng. 2 có màu sáng  phân biệt với những cái cùng loại mà sẫm màu hoặc có màu khác. đường cát trắng. rượu trắng. kính trắng. người da trắng. 3 (kết hợp hạn chế). hoàn toàn không có hoặc không còn gì cả. chỉ có hai bàn tay trắng. (mùa màng bị) mất trắng*. không làm được bài  bỏ trắng. bị thua hai bàn trắng (không gỡ được bàn nào cả). thức trắng hai đêm liền (hoàn toàn không ngủ). 4 (nói) rõ hết sự thật  không che giấu gì cả. tuyên bố trắng với mọi người. nói trắng ra*. 5 (chm.). (nốt nhạc) có độ dài bằng hai nốt đen hoặc một nửa nốt tròn. la trắng. // láy: trăng trắng (ng. 1; ý mức độ ít)."
trắng án, được tòa án xử là vô tội.
trắng bạch, tt. trắng thuần một màu: trắng bạch như vôi.
trắng bệch," trắng nhợt  trắng vì phai màu: da trắng bệch; tường quét vôi xanh  lâu ngày đã trắng bệch."
trắng bong, trắng và rất sạch: quần áo giặt trắng bong.
trắng bốp, nói quần áo trắng đẹp.
trắng dã," nói mắt nhiều lòng trắng quá : mắt trắng dã  môi thâm sì."
trắng hếu, trắng trơ trẽn: đầu cạo nhẵn trắng hếu.
trắng lôm lốp, x. lôm lốp: màn treo trắng lôm lốp giữa nhà.
trắng lốp, trắng đều trong một khoảng rộng: hoa mai nở trắng lốp.
trắng mắt, chỉ nhận thấy khuyết điểm sau khi đã thất bại đột ngột và chua cay: bị lừa hết tiền rồi mới trắng mắt.
trắng muốt, nói da bàn tay trắng mịn.
trắng ngà," t. trắng màu ngà voi  hơi vàng  trông đẹp. tấm lụa trắng ngà."
trắng ngần, tt. trắng trong và bóng đẹp: hạt gạo trắng ngần  nước da trắng ngần.
trắng nõn, trắng tươi đẹp: da trắng nõn.
trắng nuột, trắng và óng ả: lụa trắng nuột.
trắng phau, trắng trong không có vết: con cò trắng phau.
trắng tay," hết cả  không còn gì : trắng tay sau canh bạc."
trắng tinh, trắng toàn một màu và rất sạch: muối trắng tinh.
trắng toát," t. trắng lắm  đập mạnh vào mắt mọi người. đầu quấn băng trắng toát."
trắng trẻo, trắng và xinh đẹp: mặt mũi trắng trẻo.
trắng trợn," tt. ngang ngược  thô bạo và quá sỗ sàng: cướp giật trắng trợn giữa ban ngày  vu cáo trắng trợn."
trắng xoá," trắng trên một diện tích rộng  làm lóa mắt: tường quét vôi trắng xóa."
trâm, d. 1. đồ trang sức dùng để cài chặt mái tóc phụ nữ. 2. thứ kim dùng để cài mũ vào mái tóc (cũ).
trâm anh, cái trâm gài đầu và cái dải mũ. ngb. nhà quyền quý trong xã hội phong kiến: dòng dõi trâm anh.
trầm, 1 d. trầm hương (nói tắt). đốt trầm. hương trầm. gỗ trầm. " 2 i đg. (ph.). chìm  hoặc làm cho chìm ngập dưới nước. thuyền bị trầm. trầm người dưới nước đến ngang ngực." " ii t. (ph.). (ruộng) trũng  ngập nước. cánh đồng ." " 3 t. 1 (giọng  tiếng) thấp và ấm. giọng trầm. tiếng nhạc khi trầm khi bổng. hát ở bè trầm. 2 có biểu hiện kém sôi nổi  kém hoạt động. phong trào của đơn vị còn trầm. người trầm tính."
trầm hương," dt. 1. cây to  lá dài  gỗ màu vàng nhạt  có thớ đen  dùng làm hương và làm thuốc. 2. gỗ trầm hương dùng để làm hương  làm thuốc: đốt trầm hương cho thơm cửa thơm nhà."
trầm luân, chìm đắm trong cảnh khổ: ra tay tế độ vớt người trầm luân (k).
trầm mặc," lặng lẽ  ít nói  có vẻ luôn luôn suy nghĩ : tính người trầm mặc."
trầm mình, (đph) nh. trẫm mình.
trầm ngâm, nói dáng ngẫm nghĩ lặng lẽ: ngồi trầm ngâm hàng giờ.
trầm tĩnh, lặng lẽ bình tĩnh: thái độ trầm tĩnh trước khó khăn.
trầm trọng," t. ở tình trạng có thể dẫn tới hậu quả hết sức tai hại. bệnh tình trầm trọng  có thể tử vong. cuộc khủng hoảng trầm trọng. mắc khuyết điểm trầm trọng."
trầm trồ," tỏ ý nồng nhiệt khen ngợi  cảm phục: mọi người trầm trồ ca tụng chiến sĩ dũng cảm."
trầm tư mặc tưởng, đăm đăm suy nghĩ.
trầm uất," uất ức trong lòng  không nói ra được: trầm uất không thổ lộ được với ai."
trẫm, đ. từ vua dùng để tự xưng.
trẫm mình, cg. trầm mình. gieo mình xuống nước để tự tử.
trậm trầy trậm trật," hỏng đi hỏng lại mãi  không đi đến kết quả: chữa mô-tô trậm trầy trậm trật mãi không được."
trân," tt. 1. trơ trơ  không biết hổ thẹn: đã làm sai rồi còn trân cái mặt đứng đó. 2. ngây ra  không có cử động  phản ứng gì: đứng chết trân  lặng người."
trân châu, ngọc trai quý.
trân trọng," đg. tỏ ý quý  coi trọng. trân trọng tiếng nói dân tộc. tấm ảnh được giữ gìn trân trọng như một báu vật. xin gửi lời chào trân trọng."
trần," 1 dt. trần gian  cõi đời: sống ở trên trần  từ giã cõi trần." " 2 i. tt. 1. để lộ nửa phần trên của cơ thể do không mặc áo: cởi trần  mình trần. 2. để lộ cả ra  không che  bọc: đi đầu trần giữa nắng  cánh tay trần. 3. lộ nguyên hình  chân tướng  không còn bị che đậy  giấu giếm: vạch trần sự dối trá  lột trần bộ mặt của chúng. 4. ở trạng thái không có cái che chắn  bảo hiểm: đi ngựa trần (không có yên)  nằm trần  không chiếu chăn  mùng màn. ii. pht.  khng. chỉ có như thế  không có gì khác nữa: trên người chỉ trần một chiếc áo lót."
trần ai, d. 1. cõi đời: gót tiên phút đã thoát vòng trần ai (k). 2. hoàn cảnh vất vả gian khổ: anh hùng đoán giữa trần ai mới già (k).
trần bì, vỏ quít để lâu dùng làm thuốc.
trần duyên, duyên phận ở đời: lửa lòng tưới tắt mọi đường trần duyên (k).
trần gian," cg. trần thế. cõi đời  đối với cõi tiên."
trần thế, nh. trần gian.
trần thuật, kể lại rõ ràng những việc đã trải qua.
trần tình, đg. (cũ). trình bày với bề trên nỗi lòng hoặc ý kiến riêng của mình. trần tình nỗi oan ức. dâng biểu trần tình.
trần trụi," tt. phơi bày hết tất cả ra  hoàn toàn không có gì che phủ: thân mình trần trụi  ngọn đồi trọc trần trụi."
trần truồng, lộ toàn thân thể không mặc quần áo.
trần tục," cg. trần phàm. nói sự thường tình  không thanh nhã của cuộc đời."
trấn, d. đơn vị hành chính xưa tương đương với một vài tỉnh ngày nay: trấn sơn nam; trấn kinh bắc. " đg. án ngữ  cản lối qua lại: đứng trấn trước cửa."  đg. nh. trấn thủ: đi trấn cao bằng.
trấn an," đg. làm cho yên lòng  hết hoang mang lo sợ. trấn an tinh thần."
trấn áp," đgt. 1. dùng bạo lực  uy quyền dẹp sự chống đối: trấn áp cuộc bạo loạn  trấn áp các lực lượng phản động. 2. kìm nén  dẹp những xúc cảm nội tâm bằng sự tự chủ của bản thân: trấn áp những tư tưởng vị kỉ."
trấn át, ngăn cản không cho hoạt động: trấn át ý kiến của người khác.
trấn giữ," đg. bảo vệ nơi xung yếu chống mọi sự xâm chiếm  xâm nhập. đóng quân trấn giữ ở cửa ngõ biên thuỳ."
trấn ngự," coi giữ  phòng ngự."
trấn thủ, cg. trấn. giữ gìn một địa phương: ba năm trấn thủ lưu đồn (cd).
trấn tĩnh," đgt. giữ cho bình tĩnh  cho khỏi bối rối: cố trấn tĩnh cho khỏi lúng túng."
trận, d. 1. cuộc đánh trong quá trình chiến tranh : được trận. 2. cái bất thình lình nổi lên mạnh : trận bão ; trận cười ; ốm một trận. 3. cuộc xử trí ráo riết : mắng cho một trận ; trận đòn.
trận địa, d. khu vực địa hình dùng để bố trí lực lượng chiến đấu. trận địa pháo. lọt vào trận địa.
trận đồ, bản vẽ hình thể của mặt trận.
trận mạc," việc đánh nhau bằng vũ khí  nói chung."
trận tiền, nh. trận địa: hi sinh tại trận tiền.
trận tuyến, dt. 1. đường ranh giới bố trí lực lượng giữa hai bên giao chiến: giữ vững trận tuyến  chọc thủng trận tuyến. 2. tổ chức tập hợp rộng rãi các lực lượng cùng đấu tranh vì mục đích chung: thành lập trận tuyến chống phát xít.
trâng tráo," trái với lịch sự thông thường  trắng trợn : vào nhà lạ mà trâng tráo  không chào hỏi ai ; can thiệp một cách trâng tráo vào công việc nội bộ của nước khác."
trập trùng, t. có hình thể lớp lớp nối tiếp nhau thành dãy dài và cao thấp không đều. đồi núi trập trùng.
trật," 1 dt. bậc  cấp bậc  phẩm hàm thời phong kiến: giáng một trật  thăng trật." " 2 i. đgt. bị ra khỏi vị trí vốn khớp chặt với vật khác: xe lửa trật bánh. ii. tt. không đúng  không trúng: đoán trật  bắn trật mục tiêu."
trật tự," 1. hàng lối trước sau  trên dưới : giữ trật tự trong khi tập hợp. rút lui có trật tự. rút lui theo kế hoạch định trước (thường dùng với ý mỉa mai). 2. chế độ do chính quyền qui định để gìn giữ sự an ninh : bảo vệ trật tự trị an."
trâu," d. động vật nhai lại  sừng rỗng và cong  lông thưa và thường đen  ưa đầm nước  nuôi để lấy sức kéo  ăn thịt hay lấy sữa. khoẻ như trâu."
trâu ngựa, kiếp tôi tớ vất vả: làm thân trâu ngựa đền nghì trúc mai (k).
trâu nước, dt. hà mã.
trầu," d. miếng cau  lá trầu không  vỏ và vôi nhai với nhau : miếng trầu làm đầu câu chuyện (tng) ."
trầu không," loài cây leo cùng họ với cây hạt tiêu  lá to  hình quả tim  dùng để ăn trầu  đánh gió."
trấu, d. lớp vỏ cứng đã tách ra của hạt thóc. bếp đun trấu. muỗi như trấu (nhiều vô kể).
trây, t. ỳ ra: trây nợ. nói trây. nói liều.
trầy, tt. sầy: trầy da.
trầy trật," vất vả  khó nhọc nhiều mà chưa đạt kết quả: làm trầy trật mãi vẫn chưa xong."
trầy trụa, sây sát nói chung: tuột từ cây cao xuống trầy trụa cả gan bàn tay.
trẩy, đg. 1. kéo quân đi: quân trẩy qua làng. 2. đến một nơi danh lam thắng cảnh ở xa nhân ngày hội hàng năm.
tre," d. loài cây cao thuộc họ lúa  thân rỗng  mình dày  cành có gai  thường dùng để làm nhà  rào giậu  đan phên  làm lạt..."
tre là ngà, cg. tre đằng ngà. thứ tre da màu vàng có sọc xanh.
tre pheo, tre nứa nói chung.
trẻ," i t. 1 ở vào thời kì còn ít tuổi đời  đang phát triển mạnh  đang sung sức. thời trẻ. thế hệ trẻ. một người trẻ lâu. sức còn trẻ. 2 còn mới  tồn tại  hoạt động chưa lâu như những cái  những người cùng loại. nền công nghiệp trẻ. những cây bút trẻ. trẻ tuổi nghề." " ii d. đứa bé  đứa nhỏ (nói khái quát). có tiếng  khóc. lũ trẻ. yêu trẻ. nuôi dạy trẻ."
trẻ con, i. dt. bọn trẻ nhỏ nói chung: trẻ con ở đây ngoan lắm. ii. tt. có tính chất như trẻ con: nó vẫn còn trẻ con lắm  chuyện trẻ con.
trẻ em, cg. trẻ nhỏ. trẻ nhỏ nói chung: săn sóc trẻ em.
trẻ măng, mới trở thành người lớn: thầy giáo mới tốt nghiệp còn trẻ măng.
trẻ mỏ, con cái còn nhỏ tuổi: trông nom trẻ mỏ suốt ngày.
trẻ ranh," 1. d. trẻ con tinh nghịch  hỗn láo: ba đứa trẻ ranh trêu chọc người lớn. 2. t. có tính chất nói trên của trẻ con: làm chi những thói trẻ ranh nực cườì (k)."
trẻ thơ, d. 1. trẻ con còn nhỏ: nhà có trẻ thơ. 2. người còn trẻ tuổi và chưa từng trải: trẻ thơ đã biết đâu mà dám thưa (k).
trẻ trung, có tính thanh niên : tính nết trẻ trung.
trẽn, t. ngượng ngùng: trẽn mặt.  t. khó cháy: củi trẽn; đóm trẽn.
treo," đg. 1 làm cho được giữ chặt vào một điểm ở trên cao  và để cho buông thõng xuống. móc áo treo vào tủ. các nhà đều treo cờ. chó treo mèo đậy (tng.). 2 làm cho được cố định hoàn toàn ở một vị trí trên cao  dựa vào một vật khác. treo bảng. treo biển. tường treo nhiều tranh ảnh. 3 nêu giải thưởng. treo giải. treo tiền thưởng lớn cho ai bắt được hung thủ. 4 (kng.; kết hợp hạn chế). tạm gác  tạm đình lại trong một thời gian. treo bằng (tạm thời chưa cấp hoặc tạm thời thu lại). vấn đề treo lại  chưa giải quyết (kng.)."
treo giò, đình chỉ hoạt động của vận động viên phạm kỷ luật: cầu thủ bị treo giò một năm.
treo mõm, nh. treo mỏ (thtục).
trèo, đg. 1. leo lên bằng cách bám bằng tay chân : trèo cây. 2. bước lên cao : trèo núi ; trèo thang.
trèo trẹo," t. từ mô phỏng tiếng cọ  xiết mạnh của hai vật cứng nghiến vào nhau. nghiến răng trèo trẹo. xích sắt xe tăng nghiến trèo trẹo trên mặt đường."
tréo, ph. nói chồng lệch lên nhau: vắt tréo chân.
tréo khoeo, nói cách nằm chân nọ gác lên đùi kia: nằm vắt chân tréo khoeo.
tréo mảy, nói cách ngồi đùi nọ gác lên đùi kia.
tréo ngoe," tt.  khng. đphg. 1. tréo khoeo  không thẳng: nằm tréo ngoe. 2. tréo cẳng ngỗng  ngược lại hết: làm tréo ngoe."
trẹo," ph. 1. lệch về một bên : ảnh treo trẹo. 2 .nh. trệch  ngh .2 : không trẹo bữa cỗ nào."
trét," đg. làm cho kín bằng cách nhét một chất dính vào chỗ hở  rồi miết kĩ. trét kín các kẽ hở. trét thuyền."
trẹt, t. nông đáy: đĩa trẹt lòng.
trê," x. cá trê: con trê cũng tiếc  con giếc cũng muốn (tng)."
trề, đg. chìa dài ra: trề môi.
trễ," 1 đgt. bị sa xuống  tụt xuống hơn bình thường: môi trễ xuống  quần trễ rốn." " 2 tt. chậm  muộn: bị trễ tàu  đến họp trễ giờ."
trễ nải, biếng nhác và để công việc kéo dài không chịu làm : học hành trễ nải.
trễ tràng," không làm đúng điều đã qui định: ngọn cờ ngơ ngác  trống canh trễ tràng (k)."
trệ, sa xuống vì nặng: trệ bụng.  t. đọng lại: công việc trệ mất một tháng vì thiếu người.
trệch," ph. ra ngoài chỗ  không đúng khớp: viết trệch dòng. 2.cg. trệu  trẹo. bỏ sót: không trệch một buổi liên hoan nào."
trên," i d. từ trái với dưới. 1 phía những vị trí cao hơn trong không gian so với một vị trí xác định nào đó  hay so với các vị trí khác nói chung. máy bay lượn trên thành phố. trên bến dưới thuyền. đứng trên nhìn xuống. nhà anh ấy ở trên tầng năm. 2 vùng địa lí cao hơn so với một vùng xác định nào đó  hay so với các vùng khác nói chung. trên miền núi. từ trên lạng sơn về (hà nội). mạn trên. 3 phía những vị trí ở trước một vị trí xác định nào đó  hay so với các vị trí khác nói chung  trong một trật tự sắp xếp nhất định. hàng ghế trên. đọc lại mấy trang trên. như đã nói ở trên. trên phố. làng trên xóm dưới. 4 phía những vị trí cao hơn so với một vị trí xác định nào đó  hay so với các vị trí khác nói chung  trong một hệ thống cấp bậc  thứ bậc. học sinh các lớp trên. các tầng lớp trên trong xã hội. thừa lệnh trên. công tác trên tỉnh. 5 mức cao hơn hay số lượng nhiều hơn một mức  một số lượng xác định nào đó. sức khoẻ trên trung bình. một người trên bốn mươi tuổi. sản lượng trên mười tấn." " ii k. 1 (dùng sau lên). từ biểu thị điều sắp nêu ra là đích nhằm tới của một hoạt động theo hướng từ thấp đến cao; trái với dưới. trèo lên  ngọn cây. nhìn lên trên trần nhà. bay vút lên trên trời cao. 2 từ biểu thị điều sắp nêu ra là vị trí của vật được nói đến ở sát bề mặt của một vật nào đó đỡ từ bên dưới  hay sát bề mặt ở phía có thể nhìn thấy rõ. sách để trên bàn. ảnh treo trên tường. thạch sùng bò trên trần nhà. vết sẹo trên trán. in trên trang đầu của báo. 3 từ biểu thị điều sắp nêu ra là nơi diễn ra của hoạt động  sự việc được nói đến. gặp nhau trên đường về. nghe giảng trên lớp. tranh luận trên báo. phát biểu trên tivi. 4 từ biểu thị điều sắp nêu ra là cơ sở quy định phạm vi  nội dung  tính chất của hoạt động  nhận thức  ý kiến được nói đến. phê bình trên tình bạn. nhận thấy trên thực tế. đồng ý trên nguyên tắc. đứng trên quan điểm. dựa trên cơ sở. điểm 3 trên 10."
trên dưới, l. d. tất cả mọi tầng lớp: trên dưới một lòng đánh giặc. 2. ph. vào khoảng: trên dưới hai nghìn người.
trết, t. dính bết: sơn trết vào áo.
trệt," (nói về nhà ở) ở dưới cùng  sát đất: nhà trệt  tầng trệt."
trêu, đg. cg. trêu ghẹo. làm cho người khác bực mình bằng những trò tinh nghịch hoặc bằng những lời châm chọc : trêu trẻ con. " chọc làm cho tức giận  khiêu khích : trêu chọc bạn."
trêu chọc," làm cho tức giận  khiêu khích: trêu chọc bạn."
trêu ghẹo, nh. trêu.
trêu ngươi, đg. trêu tức và làm bực mình một cách cố ý. càng bảo thôi càng làm già như muốn trêu ngươi. con tạo khéo trêu ngươi!
trêu tức, khiêu khích làm cho bực tức: trêu tức bè bạn.
trếu tráo," nói ăn  nhai qua loa  không được kỹ: ăn trếu tráo cho xong bữa."
trệu," đg. nh. trệch  ngh.2: không trệu đồng nào."
trệu trạo, nh. trếu tráo: nhai trệu trạo.
tri âm, người bạn thân rất hiểu lòng mình: ai tri âm đó mặn mà với ai (k).
tri ân," biết ơn : huống chi việc cũng việc nhà  lựa là thâm tạ mới là tri ân (k)."
tri giác," d. (hoặc đg.). hình thức của nhận thức cao hơn cảm giác  phản ánh trực tiếp và trọn vẹn sự vật  hiện tượng bên ngoài với đầy đủ các đặc tính của nó."
tri hô, kêu to lên cho mọi người biết: thấy động liền tri hô lên cho hàng xóm đến bắt kẻ gian.
tri huyện, viên quan đứng đầu một huyện trong thời pháp thuộc.
tri kỷ," l. d. người bạn rất thân  hiểu biết mình : đôi bạn tri kỷ 2. đg. nói chuyện tâm tình : hai người tri kỷ với nhau hàng giờ."
tri ngộ, hiểu và giúp đỡ: ơn tri ngộ.
tri phủ, viên quan đứng đầu một phủ trong thời pháp thuộc.
tri thức," d. những điều hiểu biết có hệ thống về sự vật  hiện tượng tự nhiên hoặc xã hội (nói khái quát). tri thức khoa học. nắm vững tri thức nghề nghiệp."
trì hoãn," đgt. để chậm lại  chưa làm ngay: việc rất gấp  không thể trì hoãn được."
trì trệ," chậm trễ  không chạy: công việc trì trệ."
trĩ," d. bệnh phình tĩnh mạch hậu môn  sinh ra chứng đi ngoài ra máu."
trĩ mũi, từ chỉ chung những bệnh viêm mũi hay thối mũi.
trí, d. 1. mỗi mặt của trí tuệ : trí phê phán ; trí tưởng tượng ; trí nhớ. 2. sự suy nghĩ : để trí vào việc làm cho chóng xong. 3. khả năng suy xét nhận thức : người mất trí không hiểu biết gì.  dục bộ phận của giáo dục nhằm bồi dưỡng tri thức và tư  t�
trí khôn, d. khả năng suy nghĩ và hiểu biết.
trí lực, dt. năng lực trí tuệ: tập trung trí lực vào công việc  phát triển trí lực cho công việc.
trí mạng, có thể nguy đến tính mạng: đánh nhau trí mạng.
trí não, đầu óc suy nghĩ: mở mang trí não.
trí năng," năng lực hiểu biết  suy nghĩ."
trí nhớ, khả năng ghi lại trong óc những điều đã biết . bồi dưỡng trí nhớ.
trí óc," d. óc của con người  coi là biểu trưng của khả năng nhận thức  tư duy. mở mang trí óc. trí óc minh mẫn. lao động trí óc."
trí sĩ, nói quan lại đã về hưu (cũ).
trí thức," dt. 1. người chuyên làm việc  lao động trí óc: tầng lớp trí thức  một trí thức yêu nước. 2. tri thức."
trí trá, gian dối quỷ quyệt: con người trí trá.
trí tuệ," phần suy nghĩ  tư duy của con người  bao gồm những khả năng tưởng tượng  ghi nhớ  phê phán  lý luận  thu nhận tri thức... có thể tiến lên tới phát minh khoa học  sáng tạo nghệ thuật."
trị," i đg. 1 chữa  làm cho lành bệnh. thuốc trị sốt rét. trị bệnh. 2 làm cho mất khả năng gây hại bằng cách diệt trừ  cải tạo. trị sâu cắn lúa. trị lụt (bằng cải tạo sông ngòi...). 3 (kng.). trừng phạt  đưa vào khuôn khổ. trị bọn lưu manh  côn đồ. cái thói ấy mà không trị thì hỏng. trị tội*. 4 cai trị (nói tắt). trị dân. (chính sách) chia để trị*." " ii t. (cũ; kết hợp hạn chế). yên ổn  thái bình. nước  nhà yên. loạn rồi lại trị."
trị an, sự giữ gìn trật tự và an ninh của xã hội: bảo vệ trị an trong thành phố.
trị giá," đgt. được định giá  được coi là đáng giá như thế nào đó: ngôi nhà đó trị giá đến hàng trăm triệu."
trị liệu, chữa bệnh.
trị ngoại pháp quyền," quyền của công dân một nước sống ở một nước ngoài  khi phạm pháp không bị xét xử theo luật pháp của nước ngoài."
trị số, giá trị bằng số.
trị sự," nói bộ phận của một tòa báo phụ trách công việc phát báo  gửi báo  thu tiền  v.v..."
trị tội, đg. trừng trị kẻ có tội.
trị vì, đgt. giữ ngôi vua cai trị đất nước: trị vì thiên hạ  trị vì trăm họ.
trỉa, đg. rắc hạt giống: trỉa hạt vừng.
trích," d. loài cá biển mình nhỏ  thịt mềm  vảy trắng." " d. loài chim lông xanh biếc  mỏ đỏ và dài."  đg. rút ra một phần : trích những đoạn văn hay ; trích tiền quỹ.  t. nói quan phạm tội bị đầy đi xa (cũ).
trích dẫn, đg. dẫn nguyên văn một câu hay một đoạn văn nào đó. trích dẫn tác phẩm kinh điển. trích dẫn thơ.
trích lục, chép lại một phần.
trích yếu, rút ra những điều quan trọng.
trịch thượng," tt. tự cho mình là hơn mà ăn nói  xử sự có vẻ bề trên và bất nhã: giọng trịch thượng  nhìn với con mắt trịch thượng."
triền, d. dải đất ở hai bên bờ một con sông lớn: triền sông hồng hà.
triền miên," kéo dài một cách nặng nề  có hại : bệnh hoạn triền miên; nạn lạm phát triền miên."
triển khai, đg. chuyển từ hàng ngũ hành quân sang đội hình hành động bằng cách sắp xếp các đơn vị vào vị trí chiến đấu hoặc phục vụ chiến đấu: triển khai lực lượng; sau khi chiếm được một đầu cầu họ đã triển khai tiểu đoàn thành một chiến tuyến.
triển lãm," đg. (hoặc d.). trưng bày vật phẩm  tranh ảnh cho mọi người đến xem. triển lãm thành tựu kinh tế quốc dân. phòng triển lãm. xem triển lãm tranh sơn mài."
triển vọng, dt. khả năng phát triển trong tương lai (thường là tốt đẹp): tình hình có nhiều triển vọng  triển vọng phát triển của đất nước  chẳng có triển vọng gì đâu.
triện, d. lối viết chữ trung quốc thường dùng để khắc dấu. " d. con dấu của chánh tổng  lý trưởng thời xưa."
triêng, đg. gánh: đòn triêng.
triết," d. ""triết học"" nói tắt: giáo sư triết."  (đph) t. sún: răng triết.
triết gia, d. nhà triết học.
triết học, dt. khoa học nghiên cứu những quy luật chung nhất của thế giới và sự nhận thức thế giới.
triết lý, d. 1. lý luận triết học. 2. lý luận suông: cứ làm đi đừng triết lý nữa!
triết nhân, nh. triết gia.
triệt, đg. từ dùng trong cuộc đánh kiệu chỉ việc ăn cả bốn quân bài cùng một thứ: triệt ngũ vạn.  đg. diệt cho hết: triệt bọn phản động.
triệt để," đến cùng  đến nơi đến chốn : triệt để ủng hộ đường lối của đảng."
triệt hạ, đg. phá huỷ hoàn toàn trên cả một vùng. bị giặc triệt hạ cả làng.
triệt tiêu, đgt. 1. làm cho hoàn toàn không còn nữa. 2. làm cho trở thành số không: dao động triệt tiêu  hai số đối xứng triệt tiêu nhau.
triều," d. ""triều đình"" hay ""triều đại"" nói tắt: các quan trong triều; triều nhà lê."  d. nước biển dâng lên và rút xuống vào những giờ nhất định trong một ngày: triều đâu nổi tiếng đùng đùng (k).
triều chính, đường lối chính trị hoặc chính sự của một triều đình.
triều cống, nói các vua chư hầu xưa đích thân đem lễ vật đến cống hiến thiên tử.
triều đại, thời trị vì của một ông vua hay một vị vua : triều đại nhà hậu - lê ; triều đại quang trung.
triều đình," d. nơi các quan vào chầu vua và bàn việc nước; thường dùng để chỉ cơ quan trung ương  do vua trực tiếp đứng đầu  của nhà nước quân chủ. triều đình nhà nguyễn."
triều kiến, vào chầu vua.
triều phục, quần áo các quan mặc khi vào chầu vua.
triều thần, quan lại trong triều.
triệu," 1 d. số đếm  bằng một trăm vạn. một triệu đồng. bạc triệu (có số lượng nhiều triệu). triệu người như một." " 2 d. (cũ; id.). dấu hiệu báo trước việc gì sẽ xảy ra  thường theo mê tín; điềm. triệu lành. triệu dữ."  3 đg. (trtr.). ra lệnh gọi. vua triệu quần thần đến bàn kế chống giặc. triệu sứ thần về nước.
triệu chứng, d. 1. dấu hiệu báo trước một việc gì: mây đen là triệu chứng trời mưa. 2. dấu hiệu của một bệnh: triệu chứng bệnh thương hàn.
triệu hồi, gọi về: đại sứ của hai bên đã được triệu hồi vì tình hình ngoại giao rất căng thẳng giữa hai nước.
triệu phú," dt. người rất giàu  có tiền triệu: nhà triệu phú."
triệu tập, mời đến một nơi để họp : triệu tập hội nghị.
trinh, l.t. nói người con gái chưa giao hợp lần nào. 2. d. lòng trung thành đối với chồng (cũ): đạo tòng phu lấy chữ trinh làm đầu (k).
trinh bạch," t. trong trắng  không một chút nhơ bẩn  xấu xa. tấm lòng trinh bạch."
trinh nữ, 1 dt. người con gái còn trinh. " 2 dt. cây mọc dại thành bụi lớn  có nhiều gai nhỏ bé  lá xếp lại khi bị đụng đến  cụm hoa màu tím  quả thắt lại có nhiều tơ cứng; còn gọi là cây xấu hổ  mi-mô-da."
trinh sát, dò xét tình hình quân địch.
trinh thám, nh. trinh sát. tiểu thuyết trinh thám. tiểu thuyết lấy đề tài là những chuyện ly kỳ trong cuộc đấu tranh giữa những nhà trinh sát với kẻ địch.
trinh tiết, t. nói người con gái chưa bao giờ tiếp xúc với đàn ông về sinh dục hoặc người đàn bà có tiết với chồng.
trình," đg. (trtr.). 1 (cũ). báo cáo cho người cấp trên biết để xem xét. lí trưởng đi trình quan. 2 đưa lên cho cấp trên hoặc cấp có thẩm quyền thấy  biết để xem xét  thông qua  giải quyết  v.v. trình dự án lên quốc hội. trình bộ trưởng kí. lễ trình quốc thư. trình giấy tờ. 3 (cũ; dùng trước một từ xưng hô). từ dùng để mở đầu lời nói với cấp trên  tỏ ý tôn kính  lễ phép; bẩm. trình cụ lớn  có khách."
trình báo, đgt. báo cho người hoặc cấp có thẩm quyền về việc gì: trình báo vụ mất cắp  trình báo hộ khẩu.
trình bày," đg. 1. nêu lên theo thứ tự và đến chi tiết một hệ thống ý  sự việc  số liệu: trình bày kế hoạch. 2. nh. trưng bày: trình bày áo len bọc trong giấy kính. 3. vẽ  xếp đặt quyển sách  tờ báo cho có mỹ thuật."
trình diễn, đg. (trtr.). đưa ra diễn trước công chúng. trình diễn vở kịch.
trình diện, đgt. 1. đến để cho cơ quan hoặc người có trách nhiệm biết là mình có mặt: trình diện với nhà chức trách. 2. ra mắt mọi người: chú rể trình diện hai họ.
trình độ," mức  khả năng... hiểu biết cao hay thấp  sâu hay nông về người  sự việc... : trình độ văn hóa."
trình làng," hạ bốn quân tốt cùng màu trong bài tam cúc ngay lúc bắt đầu ván chơi: tứ tử trình làng  ngũ tử cướp cái."
trình tự," d. sự sắp xếp lần lượt  thứ tự trước sau. kể lại trình tự diễn biến trận đấu. theo trình tự thời gian."
trịnh trọng," tt. có vẻ oai nghiêm  trang trọng: trịnh trọng tuyên bố  trịnh trọng giới thiệu các vị khách quý."
trìu mến, âu yếm quấn quýt : trìu mến trẻ em.
trĩu," ph  t. cg. trĩu trịt. sa xuống vì nặng quá: cành cam trĩu những quả; gánh lúa nặng trĩu."
trĩu trịt, nh. trĩu: gánh gạo trĩu trịt.
tríu, đg. không chịu rời ra: trẻ con tríu vú mẹ.
tro," d. chất còn lại của một số vật sau khi cháy hết  nát vụn như bột và thường có màu xám. tro bếp. cháy ra tro. màu tro."
trò," 1 dt. 1. hoạt động diễn ra trước mắt người khác để mua vui: trò ảo thuật  diễn trò. 2. việc làm bị coi là có tính chất mánh khoé  đánh lừa hoặc thiếu đứng đắn: giở trò lừa bịp  làm những trò tồi tệ." " 2 dt. học trò  học sinh: con ngoan trò giỏi  tình thầy trò"
trò chơi, cuộc vui để giải trí : ngày hội bày ra nhiều trò chơi.
trò chuyện, đg. như chuyện trò.
trò cười, việc đáng chê cười: ăn mặc lố lăng để làm trò cười cho thiên hạ.
trò đời," thói xấu không ít gặp trong quan hệ giữa người và người và được coi là chuyện thường tình: trò đòi vẫn thế  hễ có máu mặt là quên ngay bè bạn."
trò đùa, dt. trò bày ra để đùa vui: chuyện thi cử đâu phải là trò đùa  bom đạn không phải là trò đùa đâu.
trò hề, việc giả dối bày ra để lừa bịp : trò hề trưng cầu ý dân của bọn việt gian.
trò trống, cg. trò vè. việc làm không đưa lại kết quả gì: chẳng làm nên trò trống gì.
trò vè, nh. trò trống.
trỏ, đg. (ph.). chỉ. trỏ đường.
trọ," thuê để ở tạm  ngủ tạm: trọ ở khách sạn."
trọ trẹ," từ dùng để chỉ giọng nói nặng  khó hiểu."
tróc," 1 đgt. 1. bong ra từng mảng của lớp phủ bên ngoài: vỏ cây tróc từng mảng  xe tróc sơn  cá tróc vảy. 2. rời ra  không còn kết dínhtrên bề mặt vật khác: tờ giấy thông báo bị tróc ra." " 2 đgt. bắt hoặc lấy  nắm lấy cho kì được bằng sức mạnh: bị tróc phu  tróc đầu sưu thuế."  3 đgt. đánh lưỡi hoặc bật mạnh hai đầu ngón tay cho phát thành tiếng kêu: tróc lưỡi gọi chó  tróc tay làm nhịp.
tróc nã, tìm bắt kẻ phạm tội: tróc nã hung thủ.
trọc, t. 1. nói đầu cạo hết tóc : đầu trọc 2. nói đồi núi không có cây : đồi trọc.
trọc lóc, nh. trọc tếch. nói đầu trọc sát đến da: cạo trọc lóc.
trọc phú, người giàu có mà dốt nát.
trọc tếch, nh. trọc lóc.
trọc tếu, nói đầu trọc nhẵn và trơ: thằng bé cạo đầu trọc tếu.
tròi, t. lòi ra: tròi lên mặt nước.
trói," đg. buộc chặt để cho không thể cử động  vận động tự do được nữa. tên cướp bị trói. trói chặt vào cọc. bị trói tay  không làm được việc gì (b.)."
trói buộc," đgt. kìm giữ  gò bó  làm cho mất tự do  không được làm theo ý mình: lễ giáo phong kiến trói buộc con người."
trọi," ph. 1. chơ vơ chỉ có một mình: ngồi trọi không ai chơi với. 2. trụi  không còn gì: hết trọi cả tiền."
tròm trèm, xấp xỉ : tròm trèm ba mươi tuổi.
trõm," t. sâu lõm vào: thức khuya  mắt trõm."
tròn," t. 1 có hình dáng  đường nét giống như hình tròn  đường tròn. khuôn mặt tròn. trăng rằm tròn vành vạnh. mắt mở tròn. ngồi quây tròn quanh bếp lửa. chạy vòng tròn. 2 có hình khối giống như hình cầu hoặc hình trụ. trái đất tròn. tròn như hòn bi. vo tròn. khai thác gỗ tròn. người béo tròn (béo đến mức trông như tròn ra). 3 (âm thanh) có âm sắc tự nhiên nghe rõ từng tiếng  dễ nghe. giọng tròn  ấm. 4 có vừa đúng đến số lượng nào đó  không thiếu  không thừa hoặc không có những đơn vị lẻ. tròn mười tám tuổi. đi mất một ngày tròn. tính ra vừa tròn một trăm. 8.357  lấy tròn đến nghìn là 8 nghìn. 5 (làm việc gì) đầy đủ  trọn vẹn  không có gì phải chê trách. làm tròn nhiệm vụ. lo tròn bổn phận. 6 (kng.). (cách sống) tự thu mình lại để không va chạm  không làm mất lòng ai. tính tròn  vào đâu cũng lọt. sống tròn. 7 (chm.). (nốt nhạc) có độ dài bằng bốn nốt đen hoặc hai nốt trắng."
tròn trặn, cg. tròn trịa. tròn đều và đầy đặn: mặt mũi tròn trặn.
tròn trịa," tt. 1. tròn đều  vẻ gọn và đẹp: cổ tay tròn trịa  búi tóc tròn trịa. 2. (âm thanh) rõ ràng  tròn tiếng và dễ nghe: tiếng hát tròn trịa ngân vang."
tròn trĩnh, t. 1. tròn và có dáng gọn: quả bưởi tròn trĩnh 2. nói người đẫy đà và gọn ghẽ: người trông tròn trĩnh.
tròn vo, t. (kng.). rất tròn. em bé giương đôi mắt tròn vo say sưa nhìn. người tròn vo như hạt mít.
tròn xoay, tròn và đều đặn: quả bóng tròn xoay.
tròn xoe, nói con mắt mở to có vẻ ngạc nhiên trước một sự đột ngột.
trọn," tt. 1. đủ cả một giới hạn  phạm vi nào đó: thức trọn một đêm  đi trọn một ngày. 2. đầy đủ tất cả  không thiếu khuyết gì: giữ trọn lời thề  sống trọn tình trọn nghĩa."
trọn vẹn, hoàn toàn đầy đủ: nhiệm vụ hoàn thành trọn vẹn.
trong," t. 1. cho ánh sáng đi qua và mắt có thể nhìn suốt qua : nước suối trong như lọc ; ta có thể nhìn thấy đỉnh núi những lúc trời trong. 2. không có gợn : gương trong. 3. nói giọng hay tiếng cao  thoát khỏi cổ họng một cách nhẹ nhàng và không rè : tiếng hát trong." " g. 1. tại một nơi coi là tương đối kín hay hẹp : trời mưa trẻ con chơi trong nhà; thuyền nhỏ chỉ đi được trong sông  ra biển sợ nguy hiểm. 2. không quá một số lượng  giới hạn đã được qui định (của không gian  thời gian)  một phạm vi trừu tượng : cơ quan chỉ tiếp khách trong giờ chính quyền ; đi bộ trong năm cây số  đã mệt lắm đâu ; ngày giỗ chỉ mời người trong họ. 4. tại một nơi ở miền nam việt nam (khi nói đến quan hệ địa lý với miền bắc) : lúc đó trong sài gòn chưa có trường đại học như ngoài hà nội này."
trong ngoài, khắp nơi trong nước và ngoài nước: tin tức trong ngoài.
trong sạch," t. 1 trong và không có chất bẩn lẫn vào (nói khái quát). giữ cho nước giếng trong sạch. bầu không khí trong sạch. 2 có phẩm chất đạo đức tốt đẹp  không bị một vết nhơ bẩn nào. sống cuộc đời trong sạch. một tâm hồn trong sạch. làm trong sạch đội ngũ."
trong sáng," tt. 1. trong và sáng  không một chút vẩn đục  không một vết mờ: trời trong sáng  cặp mắt trong sáng. 2. ở trạng thái lưu giữ bản sắc tốt đẹp vốn có  không bị pha tạp: giữ gìn sự trong sáng của tiếng việt. 3. lành mạnh  vô tư  không chút mờ ám: tình cảm trong sáng."
trong suốt," nói một chất có thể để cho ánh sáng truyền qua hoàn toàn như thủy tinh  không khí... và cho thấy rõ được hình dạng của các vật nhìn qua."
trong trắng," không hoen ố  giữ được phẩm chất đạo đức: tấm lòng trong trắng."
trong trẻo, rất trong (theo ngh. 3): tiếng hát trong trẻo.
trong vắt, cg. trong veo. nói nước rất trong: nước ngâm trong vắt thấy gì nữa đâu (k).
trong veo, nh. trong vắt: dưới cầu nước chảy trong veo (k).
tròng, d. nhãn cầu nằm trong hốc mắt.  1. d. gậy ở đầu có thòng lọng dùng để bắt lợn. một cổ hai tròng. chịu hai gánh nặng hoặc chịu hai tầng áp bức. 2. đg. quàng vào cổ một cái tròng để bắt: tròng con lợn.
tròng đen, tròng đen mắt.
tròng đỏ, lòng đỏ trứng.
tròng trành," t. ở trạng thái nghiêng qua nghiêng lại  không giữ được thăng bằng. thuyền tròng trành trên sóng dữ. qua cầu treo tròng trành."
tròng trắng, lòng trắng mắt.
trỏng, (đph) g. trong ấy.
trọng," i. đgt. coi trọng  chú ý  đánh giá cao: trọng chất lượng hơn số lượng. ii. tt.  id. ở mức độ cao  rất nặng  đáng quan tâm: bệnh trọng  tội trọng."
trọng âm, âm phải đọc mạnh trong một từ của một tiếng đa âm.
trọng bệnh, bệnh nặng.
trọng dụng, dùng người có nhiều khả năng vào cương vị quan trọng: trọng dụng nhân tài.
trọng đãi, đối đãi rất hậu: trọng đãi khách nước ngoài.
trọng đại, t. có tầm quan trọng lớn lao. sự kiện trọng đại. nhiệm vụ trọng đại trước lịch sử.
trọng điểm," dt. điểm  chỗ quan trọng  điểm chủ yếu: vùng trọng điểm  nắm chắc các trọng điểm của chương trình."
trọng lực," d. sức hút của quả đất tác dụng vào mỗi vật  thể hiện bằng một sức có phương đứng thẳng gọi là trọng lượng của vật."
trọng lượng," d. 1. (lý). lực do sức hút của quả đất tác dụng vào một vật ở một nơi và tỷ lệ với sức hút nói trên tại đó. trọng lượng chết. vật hay người vừa vô ích vừa cản trở mọi hoạt động. phi trọng lượng. trạng thái của một vật vượt ra khỏi sức hút của quả đất. 2. tác dụng hoặc ảnh hưởng : lời nói có trọng lượng ; ý kiến có trọng lượng ; muốn thuyết phục  phải nêu lên một luận điểm thực sự có trọng lượng."
trọng phạm, phạm tội nặng.
trọng pháo, súng cỡ lớn: súng đại bác là trọng pháo.
trọng tài," d. 1 người điều khiển và xác định thành tích của cuộc thi đấu trong một số môn thể thao. trọng tài bóng đá. 2 người được cử ra để phân xử  giải quyết những vụ tranh chấp. đóng vai trọng tài trong cuộc tranh luận. hội đồng trọng tài kinh tế."
trọng tải," dt. khối lượng có thể chở hoặc chịu đựng được của xe cộ  tàu thuyền  cầu cống: trọng tải của xe là năm tấn  cấm các loại xe có trọng tải 10 tấn qua cầu."
trọng tâm, (lý) d. 1. điểm đặt của trọng lực tác dụng vào một vật. 2. (toán). giao điểm của ba trung tuyến trong một tam giác. 3. điểm quan trọng nhất: trọng tâm công tác.
trọng thần, quan to: có quan tổng đốc trọng thần (k).
trọng thể, t. có tất cả những gì cần thiết để nêu bật tầm quan trọng và tình cảm thắm thiết: cuộc đón tiếp trọng thể; chính phủ mở tiệc chiêu đãi trọng thể phái đoàn chính phủ nước bạn.
trọng thị, coi trọng (cũ): trọng thị nông tang.
trọng thương, bị thương nặng. " nói chủ trương kinh tế cho rằng phải phát triển việc buôn bán thì nước mới giàu mạnh  do đó tưởng rằng thương nghiệp là nền tảng của quốc gia."
trọng thưởng, thưởng rất hậu : chiến sĩ thi đua được trọng thưởng.
trọng tội, tội rất nặng.
trọng trách, trách nhiệm nặng: quân đội việt nam giữ trọng trách bảo vệ bờ cõi nước ta.
trọng trường, (lý) không gian trong đó các vật chịu sức hút của quả đất.
trọng vọng, tôn trọng lắm: trọng vọng khách quý.
trọng yếu, t. hết sức quan trọng. vị trí trọng yếu. nhiệm vụ trọng yếu của kế hoạch.
trót, đg. phủ kín một lớp và xoa nhẵn: trát vữa lên tường.
trót," ph. 1. lỡ ra: trót tiêu hết tiền. 2. trọn vẹn: trót đời; thương cho trót  vót cho tròn (cd)."
trót dại, lỡ làm một điều lỗi.
trót lọt," tt. (làm việc gì) suôn sẻ  trọn vẹn  vượt qua được tất cả khó khăn  trở ngại: mang hàng lậu đi trót lọt  trả lời trót lọt tất cả các câu hỏi thi."
trô trố," nói mắt giương to ra  tỏ vẻ ngạc nhiên hay sợ hãi: nhìn trô trố."
trổ, d. lỗ hổng ở hàng rào : chó chui qua trổ. " đg. 1 . đào  khoét : trổ mương. 2. chạm gọt tinh vi : trổ thủy tiên." " đg. 1. nảy nở  đâm chồi : cây hồng trổ hoa. 2. tỏ rõ ra : trổ tài."
trỗ, đg. nói lúa bắt đầu nở bông: lúa trỗ đầy đồng.
trố," đg. giương to mắt tỏ vẻ ngạc nhiên hay sợ hãi: thấy lạ  trố mắt ra nhìn."
trộ, đg. 1. dọa cho sợ: trộ trẻ con. 2. tỏ ý khoe khoang (thtục): trộ nhau làm gì thế!
trốc," d. đầu  phía trên: trên trốc; ăn trên ngồi trốc."  đg. lật lên từng mảng: bão trốc mái nhà.
trôi," i đg. 1 di chuyển tự nhiên theo dòng chảy. khúc gỗ bập bềnh trôi trên sông. buông chèo cho thuyền trôi xuôi. bị nước cuốn trôi. 2 di chuyển tự nhiên theo một hướng nhất định. dòng sông lững lờ trôi. mây trôi. 3 (thời gian) qua đi tự nhiên  ngoài sự để ý của con người. ngày tháng trôi đi nhanh chóng." " ii t. (kng.). xong xuôi một cách thuận lợi  không bị trắc trở. giao việc gì  nó cũng làm  hết. nuốt không trôi được khoản tiền đó."
trôi chảy," tt. 1. (công việc) được tiến hành thuận lợi  suôn sẻ: mọi việc đều trôi chảy. 2. (nói năng  diễn đạt) lưu loát  suôn sẻ  không bị vấp váp: trả lời trôi chảy mọi câu hỏi  đọc trôi chảy  lời văn trôi chảy."
trôi giạt, ngb. lênh đênh lưu lạc : trôi giạt nơi đất khách.
trôi nổi," lênh đênh nay đây mai đó  không nơi nương tựa: cuộc đời trôi nổi."
trôi sông, thả trôi theo dòng sông. đồ trôi sông. từ dùng để mắng nhiếc những người đĩ thõa (cũ).
trồi, đg. từ bên trong hoặc từ dưới nhô ra và nổi hẳn lên trên bề mặt. người thợ lặn trồi lên mặt nước. mầm cây trồi lên. xương trồi ra.
trỗi, ph. nh. trội: học trỗi hơn các bạn.
trối, đg. dặn lại người thân trước khi chết: chết không kịp trối.  t. chán đến nỗi không kham được nữa: ăn nhiều trối quá.
trối chết, quá sức đến nỗi không chịu đựng được nữa: đau trối chết.
trối già, 1. đg. dặn dò trước khi chết. 2. ph. một lần chót trước khi chết: đi chơi trối già thăm họ hàng bà con.
trối kệ, không quan tâm đến: trối kệ nó muốn đi đâu thì đi.
trối trăng," dặn dò cặn kẽ những người thân  khi sắp chết."
trội," t. 1 cao hơn  tốt hơn rõ rệt so với những cái khác cùng loại. năng suất lúa trội nhất xóm. học trội hơn các bạn cùng lớp. ưu điểm trội nhất của anh ta. 2 nhiều hơn lên  tăng thêm lên. tính trội mấy trăm đồng. khai trội tuổi."
trộm," i. đgt. 1. lấy của người khác một cách lén lút  nhân lúc không ai để ý: lấy trộm đồ đạc  hái trộm quả. 2. làm việc gì lén lút  thầm vụng: đọc trộm thư  nhìn trộm  nghe trộm điện thoại. ii. dt. kẻ trộm: bắt được trộm."
trộm cắp," kẻ trộm  kẻ cắp nói chung."
trộm cướp," kẻ trộm  kẻ cướp nói chung."
trộm nghe, nghe đồn rằng: trộm nghe thơm nức hương lân (k).
trộm nghĩ, bày tỏ ý kiến riêng một cách khiêm tốn (cũ) : tôi trộm nghĩ là không nên làm thế.
trôn, d. 1. nh. đít. 2. phần dưới cùng của một đồ đựng: trôn vại; trôn bát. 3. phần quần hay váy che mông: lấm trôn quần.
trôn kim, đầu có lỗ của cái kim.
trôn ốc, phần cuối và nhọn của vỏ ốc. xoáy trôn ốc. nói một đường xoáy chung quanh một điểm thành những vòng rộng mãi ra: lò-xo xoáy trôn ốc.
trốn," đg. 1 giấu mình vào chỗ kín đáo để khỏi bị trông thấy. chơi đi trốn  đi tìm. trốn trong rừng. 2 bỏ đi  tránh đi nơi khác một cách bí mật để khỏi bị giữ lại  khỏi bị bắt. trốn mẹ đi chơi. chạy trốn. bị lùng bắt  phải trốn đi. 3 tìm cách lảng tránh một nhiệm vụ nào đó. trốn việc nặng. trốn trách nhiệm. trốn học. trốn thuế. 4 (kết hợp hạn chế). (trẻ em) bỏ qua một giai đoạn tập vận động ban đầu nào đó. trẻ trốn lẫy. trốn bò."
trốn lính, lánh đi để khỏi phải đi lính (cũ).
trốn tránh, trốn nói chung: trốn tránh khỏi lưới pháp luật.
trộn, đgt. 1. đảo cho thứ nọ lẫn vào thứ kia: trộn vữa xây nhà. 2. cho thứ khác vào và làm cho lẫn đều vào nhau: cơm trộn ngô.
trông," đg. 1. nhận thấy bằng mắt : trông qua cửa sổ. 2. chăm sóc  giữ gìn : trông trẻ ; trông nhà."
trông cậy," đg. hi vọng dựa được vào  hi vọng được giúp đỡ. trông cậy vào bạn. trông cậy vào con lúc tuổi già."
trông chờ," đgt. chờ đợi  mong ngóng với nhiều hi vọng: trông chờ ngày gặp nhau  trông chờ thư nhà  trông chờ cấp trên giải quyết."
trông chừng, 1. ph. xem có vẻ: mùa màng trông chừng được 2. đg. nh. coi chừng: trông chừng kẻo ngã.
trông coi," xem xét  gìn giữ : trông coi nhà cửa."
trông đợi, mong chờ: trông đợi tin tức.
trông mong, đg. 1. mong đợi: trông mong người bạn ở ngoại quốc về. 2. nương tựa: trông mong vào con cái.
trông ngóng," đg. mong đợi thiết tha được thấy  được gặp. trông ngóng mẹ về. trông ngóng tin tức. trông ngóng từng giây phút."
trông nom," coi sóc  giữ gìn: trông nom con cái."
trông vời," nhìn ra xa  nghĩ đến điều ở xa: trông vời cố quốc biết đâu là nhà (k)."
trồng," đgt. 1. vùi hay cắm cành  gốc cây xuống đất cho mọc thành cây: trồng cây  trồng khoai  trồng sắn. 2. chôn phần chân (cột hay vật tương tự) xuống đất cho đứng thẳng: trồng cột nhà  trồng cây nêu."
trồng răng, lắp răng giả vào hàm.
trồng tỉa, nh. trồng trọt.
trồng trọt, trồng cây nói chung.
trống," d. thùng rỗng hai đầu căng da  đánh kêu thành tiếng : trống báo động. đánh trống bỏ dùi. khởi xướng lên một việc mà không làm cho xong  do thiếu tinh thần trách nhiệm."  t. cg. sống. thuộc giống đực của loài cầm : gà trống. " t. rỗng ở bên trong  không có gì : vườn không nhà trống."
trống bỏi," trống bằng giấy cho trẻ con chơi  hai bên có hai sợi dây  đầu buộc một hạt nặng  đập vào mặt giấy thành tiếng khi xoay nhanh. già chơi trống bỏi. người già còn ham muốn những cái không hợp với tuổi mình."
trống cái, trống lớn.
trống canh," d. trống đánh để cầm canh; thường dùng để chỉ khoảng thời gian một canh  ngày trước. lúc trống canh vừa điểm. vài trống canh."
trống chầu, trống đánh theo nhịp hát để thưởng thức các giọng hát: cầm trống chầu trong đám hát chèo.
trống cơm," thứ trống nhỏ và dài thường đeo nằm ngang  vỗ vào hai mặt có miết cơm cho thành tiếng."
trống ếch," trống nhỏ có tang bằng đồng  các đội thiếu nhi đánh trong khi chơi hoặc cổ động nhân dân."
trống hốc," rỗng  không có gì bên trong: túp lều trống hốc."
trống khẩu, trống nhỏ có chuôi để cầm đánh trong đám rước.
trống không," tt. 1. hoàn toàn trống  không có gì ở trong: nhà cửa trống không  vườn tược trống không. 2. có cách ăn nói thiếu những từ xưng hô  thưa gửi: trẻ con mà nói trống không với người lớn là vô lễ."
trống mái, đấu tranh quyết liệt đến cùng: phen này quyết trống mái với quân thù.
trống ngực, nhịp đập mạnh của quả tim khi sợ quá hoặc cảm động: trống ngực đánh thình thình.
trống phách, tiếng trống nói chung (thường dùng để chỉ đình đám hội hè): ở đình làng trống phách đã nổi lên.
trống quân," điệu hát dân gian  trai gái thường hát đối đáp nhau  theo nhịp gõ trên một cái dây căng thật thẳng qua một cái thùng."
trống rỗng, t. 1. không chứa đựng gì: cái tủ trống rỗng. 2. không có kiến thức gì: đầu óc trống rỗng.
trống trải," t. 1. không có gì che chở : nhà ở nơi trống trải. 2. nói tình cảm bị tổn thương khi mới mất một người cột trụ trong gia đình : từ ngày thầy cháu mất đi  nhà trở nên trống trải."
trơ," t. 1 có khả năng không biến đổi hình dạng  trạng thái  tính chất trước mọi tác động mạnh từ bên ngoài. bổ mấy nhát toé lửa mà mặt đá vẫn trơ ra. trơ như đá. cây cổ thụ đứng trơ trơ trong bão táp. ngồi trơ như pho tượng. 2 (chm.). không hoặc rất khó tác dụng hoá học với chất khác. khí trơ*. độ trơ hoá học của một nguyên tố. 3 tỏ ra không biết hổ thẹn  không biết ngượng trước sự chê bai  phê phán của người khác. người trơ không biết thẹn. mặt trơ ra như mặt thớt (thgt.). nói thế nào nó cũng cứ trơ trơ ra. 4 ở vào trạng thái phơi bày ra  lộ trần ra do không còn hoặc không có được sự che phủ  bao bọc thường thấy. những cành cây trơ ra  không còn một chiếc lá. cánh đồng mới gặt chỉ còn trơ gốc rạ. ngôi nhà nằm trơ giữa đồi trọc. 5 ở vào tình trạng chỉ còn lẻ loi một mình. mọi người bỏ về cả  chỉ còn trơ lại một mình anh ta. đồ đạc dọn đi hết  chỉ còn trơ mấy chiếc ghế. nằm trơ một mình ở nhà. 6 (kng.). sượng mặt vì ở vào tình trạng lẻ loi khác biệt quá so với chung quanh  không có sự gần gũi hoà hợp. một mình giữa toàn người lạ  cảm thấy trơ lắm. người không biết trơ. ăn mặc thế này trông trơ lắm. 7 (kết hợp hạn chế). (quả) có hạt to  cùi mỏng và dính vào hạt. nhãn trơ. 8 (kết hợp hạn chế). cùn  mòn đến mức không còn tác dụng nữa. dao trơ. líp trơ."
trơ khấc," không được gì sau khi đã mất công mong đợi: hi vọng mãi  rút cục trơ khấc chẳng có gì."
trơ mắt," ngẩn người ra vì bất lực hay vì tiếc: không cẩn thận làm hỏng việc  trơ mắt ra."
trơ thổ địa, hết sạch cả (thtục).
trơ tráo," tt. trơ lì  vẻ ngang ngược  không hề biết hổ thẹn: đã phạm lỗi còn trơ tráo cãi lại  thái độ trơ tráo."
trơ trẽn, không biết ngượng: ăn nói trơ trẽn.
trơ trọi," lẻ loi  chơ vơ : sau trận bão  giữa vườn chỉ còn trơ trọi một cây nhãn."
trơ trơ," t  ph. 1. không biến chuyển: trăm năm bia đá thì mòn  nghìn năm bia miệng vẫn còn trơ trơ (cd). 2. lì ra  không biết thẹn: mặt thằng lưu manh cứ trơ trơ ra."
trơ trụi," t. (kng.). trơ ra  hoàn toàn không còn gì. cành cây trơ trụi  không còn một chiếc lá. chỉ còn trơ trụi một thân một mình."
trở, 1 dt. tang: nhà có trở. " 2 đgt. 1. đảo ngược vị trí đầu thành đuôi  trên thành dưới  trái thành phải: trở mặt vải  trở đầu đũa. 2. quay ngược lại  đi về hướng hay vị trí ban đầu: trở về nhà  trở gót  ra sân lại trở vào nhà. 3. quay  hướng về  phía nào đó: trở cửa về hướng đông. 4. chuyển đổi sang chiều hướng nào  thường là xấu: trở bệnh  trời trở gió. 5. hướng đến phạm vi nào từ một giới hạn cụ thể: từ nam định trở ra  từ mười tám tuổi trở xuống."
trở chứng, x. giở chứng.
trở dạ, x. giở dạ đẻ.
trở lại," đg. 1 quay về  quay lại nơi bắt đầu  nơi xuất phát. trở lại nơi cũ. tác động trở lại. 2 chuyển về trạng thái  tính chất (thường là tốt đẹp) ban đầu. không gian trở lại yên tĩnh. vui trở lại. trở lại làm người lương thiện. 3 lấy đó làm mốc tối đa  không thể hơn. chừng hai mươi tuổi trở lại. trăm cân trở lại."
trở lực, nguyên nhân ngăn cản: gặp nhiều trở lực trong công tác.
trở mặt," đgt. lật lọng  đang tử tế bỗng quay ngay ra có thái độ chống lại: trở mặt nói xấu bạn  trở mặt viết đơn tố cáo ban lãnh đạo."
trở mình, lật sang một phía khác khi đang nằm: mệt quá không trở mình được.
trở nên," cg. trở  thành. hóa ra  thành ra : trở nên hùng mạnh."
trở ngại," d. cái gây khó khăn  làm cản trở. công việc gặp nhiều trở ngại. gây trở ngại cho việc thực hiện kế hoạch."
trở quẻ, x. giở quẻ.
trở thành, nh. trở nên.
trở trời, x. giở trời.
trớ, đg. nói trẻ con nôn sữa ra: em bé hễ bú no quá là trớ.
trớ trêu," t. có vẻ như trêu cợt  làm phiền muộn  rắc rối một cách oái oăm. cảnh ngộ trớ trêu. số phận trớ trêu."
trợ bút, cộng tác viên của một tờ báo (cũ).
trợ cấp, đgt. cấp tiền để giúp đỡ khi khó khăn: tiền trợ cấp hàng tháng  trợ cấp khó khăn đột xuất.
trợ chiến, tham gia chiến đấu để tăng viện cho một đơn vị đương tác chiến: đưa một tiểu đoàn đi trợ chiến.
trợ động từ," d. động từ chuyên dùng phụ thêm cho một động từ khác. ""cần""  ""phải""  ""muốn""  v.v. là những trợ động từ trong tiếng việt."
trợ giáo, giáo viên các trường sơ đẳng (cũ).
trợ lực, tăng thêm sức: tiêm thuốc trợ lực.
trợ lý, người giúp đỡ trong một công tác chuyên môn : trợ lý giảng dạy ; trợ lý ngoại trưởng hoa kỳ.
trợ tá, chức vụ dưới chức tri huyện (cũ).
trợ thời, nh. trợ thì.
trợ thủ, d. người giúp sức trong công việc. một trợ thủ đắc lực.
trợ từ," từ đặt ở sau một từ khác hoặc ở cuối một câu để làm cho lời nói thêm đậm đà  thân mật hoặc mạnh mẽ  như: nhỉ  nhé  a   ru..."
trời," i. dt. 1. khoảng không gian nhìn thấy như hình vòm úp trên mặt đất: trời đầy sao  trời xanh ngắt. 2. thiên nhiên: trời hạn  mong trời mưa nắng thuận hoà. 3. lực lượng siêu nhân trên trời cao  có vai trò sáng tạo và quyết định mọi sự ở trần gian  theo mê tín: cầu trời  bị trời đánh. ii. tt. hoang dại  không do con người nuôi  trồng: vịt trời  cải trời. iii. tt. từ nhấn mạnh một khoảng thời gian đã qua được coi là rất dài  lâu: mười ngày trời  gần ba năm trời. iv. tht. tiếng thốt lên để than thở hoặc ngạc nhiên: trời  sao lại làm như thế?"
trời già, từ dùng trong văn học cũ chỉ tạo hóa với ý trách móc: tức gan riêng giận trời già (k).
trời ơi," i. th. nh. trời. ii. t. 1. vu vơ  không căn cứ : câu chuyện trời ơi. 2. (đph). xấu xí  kém cỏi : tính nết nó trời ơi lắm."
trơn," t. 1 có bề mặt rất nhẵn  làm cho vật khác khi chạm lên thì dễ bị trượt  bị tuột đi. đường trơn. sàn đánh xi rất trơn. 2 (kng.). lưu loát  trôi chảy  không vấp váp. đọc không trơn. nói trơn như cháo chảy. 3 (kết hợp hạn chế). có bề mặt được giữ nguyên ở trạng thái đơn giản  không có trang trí. vải trơn. 4 (kng.). chỉ làm nhiệm vụ bình thường  không có cấp bậc  chức vụ gì. lính trơn. nhân viên trơn. 5 (ph.; kng.). nhẵn  hết nhẵn. củi cháy trơn cả. hết trơn. sạch trơn*."
trơn tru," tt. 1. nhẵn bóng  không sần sùi  thô ráp: bào cho thật trơn tru. 2. trôi chảy  suôn sẻ  không bị vấp váp (khi đọc  nói năng): đọc trơn tru cả bài tập đọc  trả lời trơn tru  nói trơn tru."
trơn tuột," trơn lắm  không giữ lại được: con lươn trơn tuột ra khỏi tay."
trớn, d. đà của một vật đang chuyển : trớn tàu đang chạy; vui quá trớn.  ph. nói mắt giương to : trớn mắt lên nhìn.
trợn, 1 đg. (mắt) mở căng ra hết cỡ. mắt trợn ngược lên. trợn tròn mắt. phồng má trợn mắt.  2 x. chợn.
trợn trạo," nói mắt giương to với vẻ cấc lấc  vô lễ."
trợn trừng, giương mắt lên tỏ ý tức giận. trợn trừng trợn trạc. nh. trợn trừng.
trớt, đgt. 1. trề ra: trớt môi. 2. xước phía ngoài: gai cào trớt da.
trợt, (ph.). x. trượt.
trợt lớt," tuột mất  không dính vào  không gần vào được."
tru, đg. 1. kêu thét: đau thế nào mà tru lên thế? 2. nói súc vật rú lên: chó tru.  đg. giết: trời tru đất diệt.
tru di, giết tất cả. tru di tam tộc. giết cả ba họ (hình phạt trong thời phong kiến): nguyễn trãi bị tru di tam tộc.
tru tréo," đgt. kêu la  làm ầm ĩ lên: có gì đâu mà tru tréo dữ vậy  tru tréo lên cho làng xóm nghe."
trù, đg. nói hành động nhỏ nhen của người trên dùng quyền lực của mình để trả thù người dưới: hay trù người nói thẳng. " đg. tính toán trước  lo liệu trước: trù một món tiền cho đám cưới."
trù bị, chuẩn bị trước : trù bị tài liệu để khai hội. hội nghị trù bị. hội nghị chuẩn bị cho hội nghị chính thức.
trù liệu, lo toan sắp đặt trước: trù liệu công tác.
trù mật," đông đúc  phồn vinh: dân cư trù mật."
trù phú, đông người và giàu có: địa phương trù phú.
trù tính, đg. tính toán trước một cách cụ thể. trù tính sản lượng thu hoạch.
trù trừ," đgt. còn e ngại  do dự  chưa quyết định được ngay: trù trừ mãi rồi mới quyết định  cứ trù trừ mãi thì hỏng việc mất  đừng trù trừ nữa."
trủ, d. đồ dệt bằng tơ gốc:thắt lưng trủ.
trú, đg. 1. ở tạm một nơi: trú lại một đêm. 2. lánh vào một nơi: trú mưa.
trú ẩn, lánh vào một nơi để tránh tai nạn.
trú chân, tạm dừng ở một nơi: trú chân lúc trời mưa.
trú ngụ," đg. ở  sinh sống tạm tại một nơi nào đó không phải quê hương mình. tìm nơi trú ngụ. trú ngụ ở nước ngoài."
trú quán," nơi thường ở  có thể không phải nơi sinh: trú quán ở hà nội."
trú quân, nói nơi quân lính tạm dừng: nơi trú quân trên đường biên giới.
trụ, i. dt. cột vững chắc để đỡ vật nặng; cột cái: cầu có ba trụ. ii. đgt. bám chắc tại một vị trí: cho một trung đội trụ lại để đánh địch.
trụ cột, bộ phận chủ yếu: trụ cột gia đình.
trụ sở, nơi một cơ quan một đoàn thể làm việc hàng ngày: trụ sở uỷ ban nhân dân.
trụ trì, nói nhà sư đứng trông nom một chùa nào: trụ trì tại chùa quán sứ.
truân chuyên, nh. truân chiên.
truất, đg. cất chức (cũ): viên quan bị truất.
trúc," d. loài cây cùng loại với tre  thân nhỏ  mình dày  rễ có mấu  màu vàng  thường uốn làm xe điếu ống."  d. nhạc cụ bằng tre như ống sáo: tiếng tơ tiếng trúc. " t. ngả xuống  đổ xuống: ngọn cây trúc về phía mặt ao. đánh trúc. đánh đổ: đánh trúc bọn thực dân."
trúc bâu," thứ vải trắng mịn  khổ rộng: quần trúc bâu."
trúc đào," dt. cây độc được trồng làm cảnh  cây nhỡ thường cao 2-3m  cành mảnh  có 3 cạnh  lá mọc vòng  mỗi mấu thường có 3 lá  hình mũi mác hẹp  cứng  mặt trên màu lục thẫm  mặt dưới nhạt hơn  hoa hồng  đỏ hay trắng  không thơm  toàn cây có nhựa mủ trắng; còn gọi giáp trúc đào  đào lê."
trúc mai, tình nghĩa bạn bè thân mật: làm thân trâu ngựa đền nghì trúc mai (k).
trúc trắc," không xuôi  không trôi chảy: câu văn trúc trắc."
trục, d. 1. bộ phận thẳng và dài quanh đó một vật quay : trục bánh xe ; trục đĩa xe đạp. 2. (thiên). đường tưởng tượng quanh đó một thiên thể quay : trục quả đất. 3. (toán). đường thẳng quanh đó một hình phẳng quay và sinh ra một khối tròn xoay trong không gian. 4. đường thẳng trên đó một chiều đã được xác định : hai trục của một đồ thị là trục tung và trục hoành. 5. đường thẳng ở giữa nhiều vật hoặc kéo dài thành nhiều nhánh sang hai bên : trục đối xứng ; trục giao thông. 6. đường lối chính trị liên kết hai hay nhiều nước : trục bá linh - la mã - đông-kinh .  đg. bẩy một vật gì nặng từ dưới lên trên : trục một cái tàu đắm. máy trục. x. cần trục.  - đg. đuổi đi bằng sức mạnh : trục tên phá hoại.
trục lợi, kiếm lợi cho mình: lợi dụng địa vị để trục lợi.
trục quay, đường thẳng đứng yên trong chuyển động quay.
trục trặc," t. (hoặc d.). 1 (máy móc) ở trạng thái hoạt động không bình thường do có bộ phận bị sai  hỏng. máy bay trục trặc trước lúc cất cánh. xe mới chạy vài hôm đã thấy trục trặc. những trục trặc về kĩ thuật. 2 (kng.). ở tình trạng gặp khó khăn  vướng mắc  không được trôi chảy. công việc trục trặc. trục trặc về mặt thủ tục  giấy tờ."
trục xuất, đgt. đuổi ra khỏi một nước: trục xuất một người nước ngoài hoạt động tình báo  một vài nhà ngoại giao bị trục xuất do dính đến vụ hoạt động gián điệp tai tiếng đó.
trụi," ph  t. 1. nói chim hết cả lông  cây hết cả lá: gà trụi lông; cây bàng trụi lá. 2. hết sạch cả: đánh bạc thua trụi; cửa nhà cháy trụi. trụi thùi lủi. nh. trụi: có bao nhiêu tiền  mất cắp trụi thùi lủi."
trụi lủi," cg. trụi thùi lủi. nh. trụi  ngh. 2: cây trụi lủi cả lá."
trùm," d. người đứng đầu nột nhóm  một bọn người xấu gian ác : trùm kẻ cắp ; trùm đế quốc."  d. người đứng đầu một họ đạo. " đg. phủ lên trên  che lấp hết cả : trùm khăn lên đầu."
trúm, d. đồ đan bằng tre đầu có hom để bắt lươn.
trụm," ph. tất cả  hết cả một mẻ  một lúc: bắt trụm cả bọn phản động."
trùn, (đph) d. con giun.
trung," 1 t. 1 (kết hợp hạn chế). ở vào khoảng giữa của hai cực  không to mà cũng không nhỏ  không cao mà cũng không thấp. thường thường bậc trung. hạng trung. 2 (viết hoa). (miền) ở khoảng giữa của nước việt nam  trong quan hệ với miền ở phía bắc (miền bắc) và miền ở phía nam (miền nam). miền trung. bắc  trung  nam liền một dải." " 2 t. một lòng một dạ với vua  theo đạo đức nho giáo. bề tôi trung. chữ trung  chữ hiếu."
trung bình, l. t. vừa phải : hạng trung bình. 2. ph. đồ đồng : mỗi người trung bình được hai trăm đồng tiền thưởng.
trung bình cộng, (toán) nửa tổng của hai số.
trung bình nhân, (toán) căn số bậc hai của tích của hai số.
trung cấp," t. thuộc cấp giữa  dưới cao cấp  trên sơ cấp. trường kĩ thuật trung cấp. cán bộ trung cấp."
trung châu, miền tiếp giáp với miền núi và miền đồng bằng.
trung chuyển, t. dùng làm chỗ tạm chứa (vật tư hàng hóa...) để đưa đi nơi khác: nhà ướp lạnh là kho trung chuyển thịt; trạm trung chuyển vật tư.
trung cổ, thuộc về thời đại ở sau thời thượng cổ và trước thời cận đại: kiến trúc trung cổ.
trung du," miền đất ở khoảng giữa lưu vực một con sông  đối với thượng du và hạ du."
trung dung, không thiên về bên nào: thái độ trung dung.
trung dũng, trung nghĩa và dũng cảm.
trung điểm, (toán) d. điểm ở chính giữa một đoạn thẳng.
trung đoàn," d. đơn vị tổ chức của lực lượng vũ trang  thường gồm một số tiểu đoàn nằm trong biên chế của sư đoàn hay được tổ chức độc lập."
trung đoạn, (toán) d. 1. đoạn thẳng góc vạch từ tâm của một đa giác đều tới một cạnh của nó. 2. đoạn thẳng góc hạ từ đỉnh của một hình chóp đều xuống một cạnh của đa giác đấy.
trung đội," đơn vị quân đội trên tiểu đội  dưới đại đội."
trung gian," t. 1 ở khoảng giữa  có tính chất chuyển tiếp hoặc nối liền giữa hai cái gì. lực lượng trung gian ngả về phe cách mạng. cấp trung gian. 2 (hoặc d.). ở giữa  giữ vai trò môi giới trong quan hệ giữa hai bên. làm trung gian hoà giải. liên lạc qua một trung gian."
trung hậu, nói thái độ cư xử ngay thẳng và đầy đặn: ăn ở trung hậu.
trung hoà, (hóa) cho a-xit và ba-dơ tác dụng với nhau.
trung học, cấp học ở giữa đại học và tiểu học.
trung hưng, nói một triều đại đã suy rồi lại thịnh: nhà lê trung hưng.
trung khu," d. vùng của bộ não  có cấu tạo gồm các nhân tế bào thường phụ trách một chức năng điều khiển các hoạt động của cơ thể."
trung kiên, trung thành và bền bỉ: phần tử trung kiên.
trung lập," i. tt. đứng giữa  không ngả về một bên nào trong hai phe đối lập: nước trung lập  chính sách hoà bình trung lập  ngọn cờ dân chủ và trung lập. ii. đgt. trung lập hoá  nói tắt." " (xã) h. vĩnh bảo  tp. hải phòng."
trung liên, súng liên thanh hạng nhỏ.
trung liệt, nói người trung thành khảng khái đã hy sinh vì chính nghĩa.
trung lộ, nửa đường.
trung lưu, d. 1. khúc giữa một dòng sông. 2. tầng lớp giữa trong một xã hội.
trung nghĩa, hết lòng sốt sắng với việc nghĩa: lòng trung nghĩa của văn thân yêu nước.
trung nguyên, miền đất ở giữa một nước: miền trung nguyên của trung quốc.  hết rằm tháng bảy âm lịch.
trung niên, người trạc tuổi trên dưới bốn mươi.
trung nông," người nông dân có ruộng đất  trâu bò  nông cụ tự mình lao động để sống: trung nông lớp trên."
trung phong," cầu thủ bóng đá  đứng giữa hàng tiền đạo."
trung quân, quân chủ lực do viên chủ tướng trực tiếp chỉ huy (cũ).  trung với vua.
trung sĩ," d. bậc quân hàm trên hạ sĩ  dưới thượng sĩ."
trung tá," dt. bậc quân hàm trên thiếu tá dưới đại tá (hoặc thượng tá  trong tổ chức quân đội một số nước)."
trung táo, chế độ ăn uống của cán bộ trung cấp.
trung tâm, i.d. 1. phần giữa của một khoảng không gian : trung tâm thành phố. 2. nơi tập hợp hay phối hợp nhiều hoạt động : trung tâm nghiên cứu khoa học. 3. nơi tập hợp nhiều hoạt động có những ảnh hưởng và tác dụng tỏa ra từ đó : thủ đô là trung tâm chính trị văn hóa... của cả nước. ii. t. vượt về tầm quan trọng những cái có liên quan phụ thuộc với mình và do đó quy tụ vào mình : công tác trung tâm ; nhiệm vụ trung tâm.
trung thành," t. 1 trước sau một lòng một dạ  giữ trọn niềm tin  giữ trọn những tình cảm gắn bó  những điều đã cam kết đối với ai hay cái gì. trung thành với tổ quốc. trung thành với lời hứa. người bạn trung thành. 2 (kng.). đúng với sự thật vốn có  không thêm bớt  thay đổi. dịch trung thành với nguyên bản. phản ánh trung thành ý kiến của hội nghị."
trung thần, bề tôi hết lòng với vua.
trung thu," dt. ngày rằm tháng tám âm lịch  ngày tết của trẻ em  theo phong tục cổ truyền: phá cỗ trung thu." " (xã) h. tủa chùa  t. lai châu."
trung thực, thẳng thắn và thành thực : cán bộ trung thực.
trung tiện, thải hơi trong ruột ra qua hậu môn.
trung tín, thành thực và giữ đúng lời hứa: ăn ở trung tín.
trung tính, (hóa) nói một dung dịch không có tính a-xit mà cũng không có tính ba-dơ.
trung tố, (ngữ) d. phần ghép vào trong một từ hoặc ngay cả trong gốc từ (trong một số tiếng đa âm) để làm biến đổi nghĩa.
trung trực," 1. ngay thẳng  luôn luôn nói sự thật mà không sợ liên lụy đến mình. 2. (toán). d. đường thẳng vuông góc với một đoạn tại trung điểm của đoạn này."
trung tu, sửa chữa vừa: xe ô tô đưa đi trung tu.
trung tuần, d. khoảng thời gian mười ngày giữa tháng. vào trung tuần tháng sau.
trung tuyến, d. 1. nói ở giữa hậu phương và tiền tuyến. 2. (toán). đường thẳng nối một đỉnh của một tam giác với trung điểm của cạnh đối.
trung tướng," cấp võ quan dưới thượng tướng  trên thiếu tướng."
trung ương," i. tt. 1. thuộc bộ phận quan trọng nhất  có tác dụng chi phối các bộ phận liên quan: thần kinh trung ương. 2. thuộc cấp lãnh đạo cao nhất  chung cho cả nước: cơ quan trung ương  uỷ ban trung ương  ban chấp hành trung ương. 3. thuộc quyền quản lí của cơ quan trung ương: công nghiệp trung ương và công nghiệp địa phương. ii. dt. cơ quan lãnh đạo cao nhất của cả nước: xin ý kiến trung ương."
trung vệ, hàng cầu thủ đứng giữa tiền đạo và hậu vệ.
trùng," ""côn trùng"" nói tắt: cành cây sương đượm  tiếng trùng mưa phun (chp). đông trùng hạ thạo. loài cỏ có rễ như hình một con sâu  dùng làm vị thuốc." " d. cái chết xảy ra  theo mê tín  trong một nhà ngay khi nhà vừa mới có người chết: bùa trừ trùng." " t. 1. chập vào làm một: ngày quốc tế lao động năm 1960 trùng với ngày phật đản. 2. giống như nhau: trùng họ  trùng tên."
trùng dương, d. (vch.). biển cả liên tiếp nhau. con tàu vượt trùng dương.
trùng điệp, hết lớp này đến lớp khác liên tiếp nhau: núi non trùng điệp.
trùng hợp, 1 đgt. hợp nhiều phân tử của cùng một chất thành một phân tử khối lớn hơn nhiều.  2 tt. 1. (xảy ra) cùng một thời gian: hai sự kiện trùng hợp xảy ra cùng một ngày. 2. có những điểm giống nhau: quan điểm hai bên trùng hợp nhau.
trùng phùng, gặp nhau lần nữa: trùng phùng dầu họa có khi (k).
trùng phương, (toán). nói một phương trình trong đó ẩn số chỉ có ở hậc hai và bậc bốn.
trùng tang, tang này chưa hết đã đến tang kia.
trùng trục, 1. t. tròn và thô: béo trùng trục. 2. ph. nói cởi trần thô lỗ: trần trùng trục.
trùng trùng điệp điệp, nh. trùng điệp. núi rừng trùng trùng điệp điệp.
trùng tu, sửa chữa lại một công trình kiến trúc : trùng tu chùa một cột.
trũng, i t. lõm sâu so với xung quanh. đất trũng. cánh đồng chiêm trũng. mắt trũng sâu. nước chảy chỗ trũng* (tng.).  ii d. (id.). chỗ đất . một trũng sâu đầy nước.
trúng," i. tt. 1. đúng vào mục tiêu: bắn trúng đích. 2. đúng với cái có thực đang được nói đến: đoán trúng ý bạn  nói trúng tim đen. 3. đúng vào dịp  thời gian nào một cách ngẫu nhiên: về nhà trúng ngày giỗ tổ  ra đi trúng lúc trời mưa. ii. đgt. 1. mắc phải điều không hay  gây tổn hại  tổn thương cho bản thân: trúng mìn  trúng gió độc  trúng kế  trúng phong. 2. đạt được điều tốt lành trong sự tuyển chọn hay do may mắn: trúng giải nhất  trúng số độc đắc. 3. gặp may mắn trong làm ăn  buôn bán: vụ mùa trúng lớn  dạo này bác ấy buôn bán trúng lắm."
trúng cử, được bầu : trúng cử vào ban chấp hành.
trúng độc, ăn phải chất độc: nguyễn kim ăn dưa trúng độc.
trúng phong, bị cảm bất thình lình ở ngoài trời hoặc vì gặp gió lùa.
trúng thực, ăn nhiều quá không tiêu hóa được.
trúng tủ, đúng với điều mình đoán trước (thtục) : đầu bài ra trúng tủ.
trúng tuyển, đg. 1 thi đỗ. trúng tuyển kì thi hết cấp. 2 được tuyển. trúng tuyển (làm) diễn viên điện ảnh.
trụng, đg. nhúng vào nước sôi: trụng gà để vặt lông.
truông," dt. vùng đất hoang  có nhiều cây cỏ: thương anh  em cũng muốn vô  sợ truông nhà hồ  sợ phá tam giang (cd.)."
truồng, ph. không mặc quần: ở truồng; cởi truồng.
trút, d. con tê tê.  đg. l . đổ nhiều từ trên xuống dưới : mưa như trút nước. 2. đổ cho người khác : trút gánh nặng. 3. dồn hết vào : trút căm hờn vào bọn cướp nước.
trụt, đg. 1. tụt ra: trụt giày. 2. sụt xuống: ngói trụt.
truy," đg. 1. đuổi theo: truy giặc. 2. tìm  xét cho ra: truy nguyên nhân. 3. hỏi vặn: truy bài nhau."
truy cứu, tìm xét cho đến nơi: truy cứu tung tích bọn phá hoại.
truy điệu, làm lễ để tỏ lòng thương tiếc một người chết có công với nước: truy điệu cụ phan châu trinh.
truy đuổi, đg. đuổi theo ráo riết. truy đuổi tên cướp có vũ khí. bị truy đuổi gắt phải ra đầu thú.
truy hoan, say đắm trong những thú ăn chơi: miệt mài trong cuộc truy hoan (k).
truy hỏi, hỏi cặn kẽ để tìm manh mối: công an truy hỏi tên ăn cắp.
truy hô, đuổi theo và kêu to: mọi người truy hô tên ăn cắp.
truy kích, đgt. đuổi đánh quân địch đang rút chạy: truy kích giặc truy kích đến cùng.
truy lĩnh, lĩnh món tiền đáng lẽ đã được lĩnh trước: truy lĩnh ba tháng lương.
truy lùng, nh. truy nã.
truy nã, cg. truy lùng. dò theo để bắt : truy nã phạm nhân.
truy nguyên," đg. tìm đến tận nguồn gốc  nguyên nhân của sự việc. truy nguyên ra thì anh ấy không có lỗi."
truy nhận, thừa nhận một việc đã qua: quốc hội truy nhận chính phủ.
truy phong, ban tước cho người đã chết (cũ): truy phong cho tướng sĩ.  nói ngựa chạy nhanh lắm: rằng: ta có ngựa truy phong (k).
truy tặng, tặng chức tước hay huân chương cho người đã chết: truy tặng huân chương độc lập cho các liệt sĩ.
truy tầm, theo dõi để tìm cho ra: truy tầm hung thủ.
truy tố," đgt. đưa người bị coi là phạm tội ra toà để xét xử theo pháp luật: bị truy tố vì tội lừa đảo  truy tố giám đốc nhà máy về tội thiếu trách nhiệm  gây thiệt hại lớn."
truy vấn, hỏi ráo riết để tìm ra manh mối: truy vấn một tên phản động.
truyền," đg. 1 để lại cái mình đang nắm giữ cho người khác  thường thuộc thế hệ sau. truyền kiến thức cho học sinh. truyền nghề. vua truyền ngôi cho con. cha truyền con nối*. 2 (hiện tượng vật lí) đưa dẫn từ nơi này đến nơi khác. nhiệt truyền từ vật nóng sang vật lạnh. thiết bị truyền động. 3 lan rộng ra hoặc làm lan rộng ra cho nhiều người  nhiều nơi biết. câu chuyện truyền đi khắp nơi. truyền mệnh lệnh. truyền tin. 4 đưa vào trong cơ thể người khác. truyền máu cho bệnh nhân. muỗi truyền vi trùng sốt rét. 5 (cũ). ra lệnh. lệnh vua truyền xuống. quan truyền lính gọi lí trưởng vào hầu."
truyền bá," đgt. phổ biến rộng ra cho nhiều người  nhiều nơi: truyền bá kiến thức khoa học  truyền bá tư tưởng cách mạng  truyền bá đạo phật."
truyền cảm, làm cho tâm hồn người khác rung động bằng nghệ thuật của mình : văn chương truyền cảm.
truyền đạo, cg. truyền giáo. nói một nhà tôn giáo đi tuyên truyền cho tôn giáo của mình.
truyền đạt, báo cho mọi người biết: truyền đạt một chỉ thị của cấp trên.
truyền đơn, d. tờ giấy in phát ra cho công chúng để hô hào cổ động một việc gì: truyền đơn chống mỹ.
truyền giáo, nh. truyền đạo.
truyền hình," đg. truyền hình ảnh  thường đồng thời có cả âm thanh  đi xa bằng radio hoặc bằng đường dây. truyền hình tại chỗ trận bóng đá. vô tuyến truyền hình*. đài truyền hình*."
truyền khẩu, chuyển bằng lời: văn học truyền khẩu.
truyền miệng, nh. truyền khẩu.
truyền nhiễm, nói bệnh hay thói xấu từ người này lây sang người khác: bệnh dịch hạch là một bệnh truyền nhiễm.
truyền thanh, đgt. truyền âm thanh đi xa bằng sóng điện từ hoặc bằng đường dây: loa truyền thanh  đài truyền thanh.
truyền thần, vẽ chân dung người theo ảnh hoặc nhìn người.
truyền thống," đức tính  tập quán  tư tưởng  lối sống...được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác : truyền thống cách mạng."
truyền thụ," đg. truyền lại tri thức  kinh nghiệm cho người nào đó. truyền thụ kiến thức cho học sinh. truyền thụ nghề nghiệp cho thợ trẻ."
truyền thuyết," dt. truyện dân gian truyền miệng về các nhân vật  kì tích lịch sử  thường mang nhiều yếu tố thần kì: truyền thuyết về thánh gióng."
truyền tụng, truyền cho nhau và ca ngợi: truyền tụng công đức hồ chủ tịch.
truyện, d. 1. tác phẩm văn học kể chuyện ít nhiều hư cấu một cách có mạch lạc và nghệ thuật : truyện lục vân tiên. 2. việc cũ chép lại : kinh truyện.
truyện dài," tác phẩm hư cấu viết bằng văn xuôi với nhiều tình tiết  thường có nhiều trang: ""tắt đèn"" của ngô tất tố là một truyện dài."
truyện ký, truyện ghi công việc làm và đời sống của một người : truyện ký nguyễn trãi.
truyện ngắn," truyện hư cấu  không dài  ít tình tiết."
truyện phim, d. tác phẩm trình bày theo thứ tự diễn biến của mọi cảnh trong một bộ phim cùng với những lời đối thoại.
trừ," đg. 1 bớt đi một phần khỏi tổng số. 5 trừ 3 còn 2. cho tạm ứng rồi trừ dần vào lương. 2 để riêng ra  không kể  không tính đến trong đó. tất cả phải có mặt  trừ người ốm. cửa hàng mở cửa cả chủ nhật  chỉ trừ ngày lễ. 3 làm cho mất đi  không còn tồn tại để gây hại được nữa. thuốc trừ sâu*. trừ hậu hoạ. 4 (kng.; kết hợp hạn chế). (lấy cái khác nào đó) thay cho. ăn khoai trừ cơm. lấy đồ đạc trừ nợ."
trừ bì," đg. 1. không kể  không tính đến trọng lượng của cái đựng: cân gạo trừ bì. 2. bỏ bớt những điều thêm thắt trong lời nói của người ba hoa (thtục)."
trừ bị, dành sẵn về sau (cũ): quân trừ bị.
trừ bỏ, phế hẳn đi: trừ bỏ những thói xấu.
trừ bữa, ph. để thay bữa cơm: ăn khoai trừ bữa.
trừ diệt, nh. diệt trừ.
trừ gian, diệt kẻ gian: kế hoạch trừ gian.
trừ hao, nói đo lường dôi ra để phòng hao.
trừ khử, bỏ đi cho hết : trừ khử hủ tục.
trừ phi," k. từ biểu thị điều sắp nêu ra là một giả thiết mà chỉ trong trường hợp đó điều được nói đến mới không còn là đúng nữa. tuần sau sẽ lên đường  trừ phi trời mưa bão. trừ phi có thiên tai  năm nay chắc chắn được mùa. bệnh không qua khỏi được  trừ phi có thuốc tiên."
trừ tà," đuổi ma quỷ  theo mê tín."
trừ tịch, đêm cuối năm âm lịch.
trữ," đgt. cất  chứa sẵn một lượng tương đối nhiều  vào một chỗ để dành cho lúc cần: bể trữ nước  trữ lương thực  trữ thóc trong kho."
trữ kim, số vàng bạc tích trữ để bảo đảm cho số giấy bạc lưu hành.
trữ lượng, khối lượng khoáng sản chưa khai thác trong một vùng mỏ: trữ lượng than của mỏ hồng gai.
trữ tình, nói nghệ thuật nặng về tả tình cảm của con người : tính chất trữ tình của thơ nguyễn du.
trứ danh," t. 1 rất nổi tiếng  ai cũng biết. nhà điêu khắc trứ danh. một tác phẩm trứ danh. câu nói trứ danh. 2 (kng.). tuyệt  tuyệt vời. trông trứ danh đấy chứ. trứ danh hết chỗ nói."
trứ tác, x. trước tác.
trưa," i. dt. khoảng thời gian giữa ban ngày  khoảng trước sau 12 giờ  lúc mặt trời cao nhất: nghỉ trưa 2 tiếng đồng hồ  12 giờ trưa. ii. tt. muộn so với giờ giấc buổi sáng: ngủ dậy trưa quá."
trực, t. thẳng thắn : người tính trực. " đg. ""trực nhật"" nói tắt : đi trực."
trực ban, nh. trực nhật.
trực chiến, ở tư thế sẵn sàng chiến đấu.
trực giác," d. (hoặc đg.). nhận thức trực tiếp  không phải bằng suy luận của lí trí. hiểu bằng trực giác."
trực giao," tt.  cũ  id. vuông góc với nhau: hai đường thẳng trực giao."
trực hệ," dòng họ trực tiếp  như cha với con."
trực khuẩn, loài vi khuẩn hình đũa : vi trùng bệnh nhiệt thán là trực khuẩn.
trực nhật, cg. trực ban. được phân công theo dõi sự thực hiện nội quy của một cơ quan trong một ngày: cắt người trực nhật.
trực quan, đg. 1 (cũ). như trực giác. giai đoạn trực quan của nhận thức. 2 (phương pháp giảng dạy) dùng những vật cụ thể hay ngôn ngữ cử chỉ làm cho học sinh có được hình ảnh cụ thể về những điều được học. phương pháp giáo dục trực quan.
trực tâm, (toán) giao điểm của ba đường cao trong một tam giác.
trực thăng, nh. máy bay lên thẳng.
trực thu," nói thứ thuế phải đóng trực tiếp  như thuế thân trong thời pháp thuộc (cũ)."
trực thuộc, chịu sự lãnh đạo trực tiếp vào một cấp trên: cơ quan trực thuộc trung ương.
trực tiếp," tiếp xúc thẳng  không cần người hay vật làm trung gian : trực tiếp đề nghị với chính quyền. tuyển cử trực tiếp. chế độ bầu cử để cho cử tri bầu thẳng đại biểu  chứ không phải bầu qua nhiều lần  nhiều bậc  như tuyển cử gián tiếp."
trực tính, có tính nói thẳng: người trực tính.
trực tràng," d. đoạn cuối ruột già  gần như thẳng  ngay trước hậu môn."
trưng," đg. ""trưng thầu"" nói tắt: trưng thuế đò."
trưng bày," đgt. bày ở nơi trang trọng cho mọi người xem để tuyên truyền  giới thiệu: phòng trưng bày hiện vật  trưng bày hàng hoá  sản phẩm mới."
trưng cầu, hỏi ý kiến của số đông. trưng cầu dân ý. hỏi ý kiến nhân dân bằng cách để nhân dân trực tiếp bỏ phiếu mà quyết định một vấn đề gì.
trưng dụng," nói cơ quan chính quyền sử dụng nhà máy  vật dụng của tư nhân vào việc chung : trưng dụng ô-tô."
trưng mua, buộc tư nhân phải bán vật gì cho chính phủ để dùng vào việc công: trưng mua ruộng đất.
trưng tập, tập trung tài sản tư nhân để dùng vào việc công: trưng tập xe cộ.
trưng thầu, nhận làm một công việc của chính quyền theo thể lệ đấu giá (cũ).
trưng thu, đg. (cơ quan nhà nước) buộc tư nhân hoặc tập thể phải giao tài sản thuộc quyền sở hữu của mình cho nhà nước.
trừng," đgt. mở to mắt và nhìn xoáy vào để biểu lộ sự tức giận  sự hăm doạ: trừng mắt ra hiệu con không được ăn nói buông tuồng với người lớn."
trừng phạt, trị người có tội : trừng phạt bọn lưu manh.
trừng trị, đg. dùng hình phạt đích đáng trị kẻ có tội lớn. trừng trị kẻ chủ mưu. hành động kẻ cướp bị trừng trị đích đáng.
trừng trộ, giương to mắt tỏ thái độ giận dữ: làm gì mà trừng trộ thế.
trừng trừng," nói dáng nhìn chòng chọc không chớp mắt  tỏ vẻ đe dọa: nhìn trừng trừng đứa bé có lỗi."
trứng," dt. khối tròn hay hình bầu dục do động vật cái đẻ ra  sau có thể nở thành con: trứng gà  trứng chim  trứng cá  mưa xuống  ếch ra đẻ trứng."
trứng cá, mụn nhỏ lấm tấm thường mọc trên da mặt người.
trứng cuốc, có những nốt lốm đốm nhỏ màu nâu như vỏ trứng con cuốc: chuối trứng cuốc.
trứng lộn, trứng gà hay trứng vịt ấp mới bắt đầu thành hình con đã đem luộc ăn.
trứng nước," (vch.). (trẻ con) ở thời kì mới sinh ra chưa được bao lâu  đang còn non nớt  thơ dại  cần được chăm chút  giữ gìn. dạy bảo con từ khi còn trứng nước."
trứng sáo, màu xanh da trời rất nhạt như vỏ trứng con sáo: áo trứng sáo.
trước," i. dt. 1. phía thẳng theo tầm mắt: trước mặt. 2. phía chính diện  mặt chính của sự vật: trước nhà  đi cổng trước. 3. phía gần sát vị trí  giới hạn nào đó: ngồi hàng ghế trước  đứng ở hàng trước. 4. khoảng thời gian chưa đến một thời điểm làm mốc hay diễn ra hoạt động nào đó: báo cho biết trước  về nhà trước khi trời sáng  từ trước đến nay. ii. lt. từ biểu thị hoàn cảnh  tình hình thực tế  trong đó xảy ra hoạt động  phản ứng nào đó: trước tình thế nguy ngập  trước cảnh thương tâm."
trước bạ, ghi vào sổ sách của chính quyền (cũ).
trước hết, ph. 1. trên mọi việc: muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội trước hết phải có con người xã hội chủ nghĩa. 2. x. trước tiên: trước hết phải sửa soạn cho kỹ rồi mới bắt tay vào mọi việc.
trước kia," thời gian đã qua so với hiện tại: trước kia  công nhân bị bọn chủ bóc lột."
trước mắt, 1. ph. sờ sờ ai cũng trông thấy: quyển sách ngay trước mắt mà cứ đi tìm. 2. t. phải làm ngay: nhiệm vụ trước mắt.
trước nay, từ xưa đến bây giờ: trước nay chưa từng có.
trước nhất, d. (id.). như trước hết.
trước sau, i. ph. bao giờ cũng thế: trước sau như một. 2. nh. sớm muộn. ii. d. phía đằng mặt và phía đằng lưng: trước sau nào thấy bóng người (k).
trước tác, 1. đg. làm ra một tác phẩm. 2. d. tác phẩm: trước tác của lê quý đôn.
trước tiên, dt. trước mọi cái khác; đầu tiên: về đích trước tiên  trước tiên anh phải nhìn lại mình đã.
trườn, đg. nhoai về phía trước : em bé trườn lên lấy quả bóng.
trương, 1 (ph.). x. trang3.  2 đg. cn. chương. ở trạng thái căng phình lên vì hút nhiều nước. cơm trương. chết trương. trương phềnh phềnh. " 3 đg. 1 (cũ). giương. trương buồm ra khơi. trương cung. trương mắt nhìn. 2 giương cao  căng rộng ra để cho mọi người nhìn thấy. đoàn tuần hành trương cờ và biểu ngữ."
trương tuần, người đứng đầu việc tuần phòng trong làng (cũ)
trường," dt.. bãi  khoảng đất rộng dùng vào một mục đích nào đó: trường bắn  trường bay  trường quay (phim). 2. nơi  phạm vi diễn ra các hoạt động chính trị xã hội sôi nổi: có uy tín trên trường quốc tế. 3. nơi học tập: đi đến trường  trường học. 4. dạng vật chất tồn tại trong một khoảng không gian mà vật nào trong đó cũng bị tác động của một lực."
trường bay, nh. sân bay.
trường ca, bài ca dài.
trường chinh," cuộc đi xa vì một mục đích lớn  có nhiều người tham gia: cuộc trường chinh vạn dặm."
trường cửu, lâu dài: kế hoạch trường cửu.
trường đua," d. nơi luyện tập và đua ngựa  xe đạp  môtô  v.v. trường đua ngựa."
trường học," dt. 1. nơi tiến hành việc giảng dạy  đào tạo toàn diện hay một lĩnh vực chuyên môn nào đó cho các loại học sinh: các trường học chuẩn bị khai giảng  trường học các cấp  các đồ dùng dành cho trường học. 2. nơi rèn luyện  bồi dưỡng con người về mặt nào đó: thực tế là trường học của thanh niên  quân đội là một trường học lớn của tuổi trẻ."
trường hợp," d. 1. cái xảy ra hoặc có thể xảy ra : học vừa lười vừa kém mà đỗ  qủa là một trường hợp đặc biệt ; xét trợ cấp phải tính cả đến những trường hợp lương không thấp nhưng nhà lại quá đông con. 2. hoàn cảnh : trời có thể rét sớm và trong trường hợp như vậy phải chuẩn bị áo rét. trường hợp cá biệt. trường hợp vượt ra ngoài mọi qui tắc  và cần được nghiên cứu riêng."
trường kỳ, lâu dài: kháng chiến trường kỳ.
trường kỷ, x. trường kỉ.
trường ốc, nơi thi cử thời xưa.
trường phái," dt. phái  dòng khoa học  nghệ thuật có khuynh hướng  tư tưởng riêng: trường phái hội hoạ lập thể."
trường quy, nội quy trường thi (cũ): phạm trường quy.
trường sinh, sống lâu.
trường sở, d. 1. nơi tiến hành một việc gì. 2. trụ sở của một trường học.
trường thành, bức thành dài và vững chắc.
trường thi, nơi thi cử.
trường thọ, sống lâu.
trường tồn, còn lại lâu dài (cũ).
trưởng," i d. người đứng đầu một đơn vị  tổ chức. cấp trưởng. trưởng tiểu ban văn nghệ." " ii t. (con trai hoặc anh) được coi là đứng đầu trong gia đình (theo quan niệm cũ  thường là người con trai cả của vợ cả). để lại phần lớn gia tài cho con . anh trưởng. chị dâu trưởng (vợ của người anh trưởng)." " iii yếu tố ghép trước hoặc ghép sau để cấu tạo danh từ  có nghĩa ""người cấp "". trưởng phòng*. trưởng ban. hội trưởng*. đại đội trưởng*. kế toán trưởng*."
trưởng đoàn, người đứng đầu một nhóm người có nhiệm vụ đặc biệt: trưởng đoàn chuyên gia.
trưởng giả, người giàu có trong xã hội phong kiến.
trưởng lão, người già cả: các bậc trưởng lão trong làng.
trưởng nam, con trai cả.
trưởng nữ, con gái lớn nhất.
trưởng phòng, d. người đứng đầu điều khiển công việc một phòng.
trưởng thành," đgt. 1. đã lớn khôn  tự lập được: con cái đã trưởng thành cả  mong cho chúng nó trưởng thành. 2. lớn mạnh  vững vàng về mọi mặt: quân đội ta đã trưởng thành trong chiến đấu."
trưởng tộc, nh. trưởng họ.
trướng," d. 1. bức vải hay lụa có chữ để viếng người chết. 2. bức lụa hoặc một thứ đồ dệt quý  có thêu chữ để tặng các phái đoàn  các đoàn thể."
trượng, đơn vị đo chiều dài bằng mười thước ta (cũ): biển sâu mấy trượng trời cao mấy trùng (nhđm).  gậy bằng gỗ (cũ).
trượng phu, người đàn ông có khí phách trong xã hội phong kiến: chí khí trượng phu.
trượt, 1. đg. bước vào chỗ trơn và bị tượt đi. 2. t. hỏng thi : trượt vấn đáp. 3. ph. không trúng đích : bắn trượt.
trượt băng, môn thể thao dùng thứ giày riêng để lướt trên mặt nước đóng băng.
trượt tuyết, đg. trượt trên tuyết bằng hai thanh gỗ và hai cây gậy chống (một môn thể thao).
trừu tượng," tt. 1. khái quát hoá ra trong tư duy từ các thuộc tính  quan hệ của sự vật: khái niệm trừu tượng. 2. không cụ thể  làm cho khó hiểu  khó hình dung: lối giải thích quá trừu tượng  chẳng có gì trừu tượng cả."
trừu tượng hoá," tách trong trí và để nghiên cứu riêng biệt một yếu tố như tính chất  quan hệ... ra khỏi hiện tượng nhất định  cụ thể: số lượng  cường độ  lực  năng lượng... không thể là những khái niệm rõ ràng nếu không được khoa học trừu tượng hoá."
tu," đg. ngậm môi vào vòi ấm  vào miệng chai mà hút : tu một hơi hết chai bia."  đg. tách mình ra khỏi đời sống bình thường để sống theo những quy giới nhất định của một tôn giáo : tu đạo phật.
tu bổ, sửa sang chỗ hư hỏng: tu bổ nhà cửa.
tu chí, sửa mình để cố gắng tiến lên: tu chí làm ăn.
tu dưỡng," đg. rèn luyện  trau dồi để nâng cao phẩm chất. tu dưỡng đạo đức."
tu hành, tách mình ra khỏi cuộc sống bình thường để sống theo những quy giới nhất định của một tôn giáo: tu hành khắc khổ.
tu hú," dt. chim lớn hơn sáo  lông đen hoặc đen nhạt  có điểm chấm trắng  thường đẻ vào tổ sáo sậu hay ác là: tu hú sẵn tổ mà đẻ (tng.)."
tu huýt, cái còi.
tu kín," nói người theo thiên chúa giáo tu hành ở một nơi riêng biệt  không giao thiệp với người đời."
tu luyện, nói người tu hành cố rèn tập theo qui tắc của tôn giáo để đắc đạo.
tu mi, d. (cũ; vch.). mày râu. tu mi nam tử.
tu nghiệp, nghiên cứu học thuật hay nghề nghiệp cho giỏi hơn.
tu nhân tích đức," cố làm điều nhân  chứa đầy công đức (cũ)."
tu sĩ, nhà tu hành.
tu sửa, đgt. sửa chữa những chỗ hư hỏng: tu sửa máy móc  tu sửa nhà cửa.
tu tạo, sửa sang và xây dựng: tu tạo đình chùa.
tu thân, sửa mình để tiến bộ (cũ) : làm trai quyết chí tu thân (cd).
tu thư, soạn sách giáo khoa: tổ chức ban tu thư.
tu tỉnh, biết lầm lỗi của mình và sửa đổi.
tu từ," t. thuộc về tu từ học  có tính chất của tu từ học. những biện pháp tu từ. giá trị tu từ của một lối diễn đạt."
tu từ học," bộ môn nghiên cứu nghệ thuật dùng ngôn ngữ ngoài nghĩa đen thông thường hoặc diễn ý với những tình cảm trên mức bình thản thông thường  nhằm biểu đạt được thanh nhã  mạnh mẽ..."
tu viện, dt. nhà tu của đạo cơ đốc.
tù," 1. t. bị giam cầm ở một nơi vì phạm tội : án một năm tù. 2. d. người có tội bị giam cầm : giải tù đi làm. 3. nói nước không lưu thông được ra ngoài : ao tù   nước tù."  (toán) t. nói một góc lớn hơn một góc vuông và nhỏ hơn một góc bẹt.
tù binh, d. người của lực lượng vũ trang đối phương bị bắt trong chiến tranh. trao đổi tù binh.
tù cẳng, bị cầm hãm lâu ở một chỗ: ngồi nhà mãi tù cẳng.
tù hãm," tt. tù túng  bị kìm kẹp  không lối thoát: cuộc sống tù hãm  cảnh tù hãm  khổ nhục."
tù ngồi, x. án ngồi.
tù tội, nh. tù: bị tù tội; thả hết tù tội.
tù treo, x. án treo.
tù trưởng, người đứng đầu một bộ lạc trông nom về quân sự.
tù túng," gò bó  không được thoải mái : sống trong cảnh tù túng."
tù và, 1 d. (kng.). dạ dày ếch dùng làm món ăn. " 2 d. dụng cụ để báo hiệu ở nông thôn thời trước  làm bằng sừng trâu  bò hoặc vỏ ốc  dùng hơi để thổi  tiếng vang xa. thổi tù và. hồi tù và rúc lên."
tủ," d. 1. hòm đứng có cánh cửa  dùng để đựng quần áo  sách vở  tiền nong... tủ áo; tủ sách; tủ bạc. 2. kiến thức  tài liệu giữ riêng cho mình (thtục): giấu tủ."
tủ chè," dt. tủ dài và thấp  dùng để bày ấm chén và các đồ quý giá."
tủ lạnh, d. tủ có thiết bị làm lạnh để giữ cho các thứ đựng bên trong (thường là thực phẩm) lâu bị hư hỏng.
tủ sách," dt. 1. tập hợp sách báo dùng cho gia đình: tủ sách gia đình. 2. những loại sách báo cùng loại  thường là của cùng một nhà xuất bản  giới thiệu theo những chủ đề nhất định và nhằm phục vụ cho những đối tượng nhất định: tủ sách văn học  tủ sách thiếu nhi."
tủ sắt, tủ làm bằng sắt dùng để chứa tiền.
tú," d. ""tú tài"" nói tắt: ông tú."
tú tài, d. 1. người thi hương đậu dưới hàng cử nhân. 2. người tốt nghiệp trung học thời pháp thuộc.
tụ," đg. họp lại  đọng lại một chỗ: quần chúng tụ ở ngã tư; mây tụ."
tụ bạ, họp nhau để làm những việc xấu: tụ bạ nhau để đánh bạc.
tụ điện," (lý) dụng cụ gồm hai mặt dẫn điện bằng kim loại  giữa có một lớp cách điện  dùng để tích điện."
tụ họp, đg. cùng nhau tập hợp lại một nơi với mục đích nhất định. mọi người tụ họp quanh bếp lửa trò chuyện.
tụ hội, nh. tụ họp (cũ).
tụ tập, nhóm nhiều người hoặc nhiều vật lại một chỗ: tụ tập nhân dân lại để nói chuyện.
tua," 1 dt. 1. những sợi nhỏ  mềm  có màu sắc  viền chung quanh hoặc để rủ xuống cho đẹp: tua cờ  tua đèn lồng. 2. vật nhỏ  mềm  có hình giống như cái tua: tua cá mực  tua cua." " 2 (f. tour) dt. 1. lượt  vòng: đi dạo một tua ngoài phố  tua du lịch. 2. hồi  trận: đánh cho một tua nên thân." " 3 (f. tour) dt. chòi canh gác: xa cô du kích mỏ cày  còn mê câu chuyện ban ngày đánh tua (giang nam)." " 4 pht.  cổ hãy  nên: tua gắng sức  tua giữ gìn  tôi xin dám gởi lời này  hãy tua chậm chậm sẽ vầy nhân duyên (lục vân tiên)."
tua-bin, (lý) động cơ gồm một bánh xe rạch từng đường máng trong đó có nước chảy hoặc hơi phun qua để làm quay bánh xe mà sinh ra công.
tua rua, chòm sao nhỏ gồm nhiều ngôi liền nhau.
tua tủa, đâm ra mọi phía: râu mọc tua tủa.
tủa, đg. 1. tuôn ra: nước trong hang tủa tụt khe núi. 2. kéo ra rất đông: kiến vỡ tổ tủa khắp sân. " đg. tỏa ra  vãi ra: đổ thóc vào bồ tủa cả ra ngoài."
túa," đg. 1 chảy ra  tuôn tràn ra. chiếc thùng bị thủng nước túa ra ngoài. mồ hôi túa ra ướt đẫm vai áo. 2 (kng.). kéo nhau ra đến nơi nào đó cùng một lúc rất đông  không có trật tự. người túa ra đường đông nghịt."
tuân, đg. vâng theo: tuân lời.
tuân thủ, đg. giữ và làm đúng theo điều đã quy định. tuân thủ nguyên tắc. pháp luật được tuân thủ một cách nghiêm ngặt.
tuần," d. 1. khoảng thời gian mười ngày  kể từ ngày mồng một  từ ngày mười một hoặc từ ngày hai mươi mốt trong tháng: mỗi tháng có ba tuần là thượng tuần  trung tuần và hạ tuần. 2. khoảng thời gian mười tuổi một  tính từ một đến mười  từ mười một đến hai mươi...: quá niên trạc ngoại tứ tuần (k).3. ""tuần lễ"" nói tắt: nghỉ hè tám tuần. 4. thời kỳ: tuần trăng mật; xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê (k). 5. lần  lượt: tuần rượu; tuần hương."  d. người giữ việc canh gác trong làng trong thời phong kiến hay pháp thuộc. " ""tuần phủ"" nói tắt: lão tuần có ba vợ."
tuần báo, dt. báo hàng tuần.
tuần dương hạm, thứ chiến hạm chuyên đi tuần trên mặt biển.
tuần đinh, d. 1. lính thương chính thời xưa: tuần đinh đi khám thuốc phiện lậu. 2. người giúp việc canh phòng trong làng thời phong kiến hay pháp thuộc.
tuần hành, đg. diễu hành trên các đường phố để biểu dương lực lượng và biểu thị thái độ chính trị đối với những vấn đề quan trọng. cuộc tuần hành lớn bảo vệ hoà bình. tuần hành thị uy.
tuần hoàn," 1. t. có tính chất lặp lại một cách đều đặn: ngày đêm là một hiện tượng tuần hoàn. 2. d. sự chuyển vận của máu  đi từ trái tim đến khắp cơ thể rồi lại trở về tim."
tuần lễ, dt. 1. khoảng thời gian bảy ngày từ thứ hai đến chủ nhật: ngày đầu của tuần lễ. 2. khoảng thời gian bảy ngày: phải hoàn thành công việc trong hai tuần lễ.
tuần phiên," người con trai  thường thuộc hạng bần cố nông  làm công việc canh gác giữ gìn trật tự trong làng thời pháp thuộc."
tuần phòng, canh gác để giữ gìn trật tự: bộ đội đi tuần phòng ở biên giới.
tuần phu, nh. tuần phiên.
tuần phủ, chức quan việt-nam đứng đầu một tỉnh nhỏ trong thời phong kiến hay pháp thuộc.
tuần san, tập san xuất bản hàng tuần.
tuần thú, nói vua đi các nơi để xem xét tình hình.
tuần tiễu," đg. 1. đi các nơi để xem xét tình hình giặc cướp  giữ gìn trật tự. 2. nh. tuần tra: quân đội đi tuần tiễu."
tuần tra, nói bộ đội đi xem xét tình hình ở mặt trận.
tuần trăng mật, x. trăng mật.
tuần tự, theo sự sắp xếp trước sau: công tác cứ tuần tự mà làm. tuần tự nhi tiến. tiến theo thứ tự.
tuần ty, cơ quan thuế quan thời phong kiến.
tuần vũ, tuần phủ ở trung kỳ thời pháp thuộc.
tuẫn nạn, chết vì công cuộc cứu nước (cũ).
tuẫn táng," chôn người sống theo người chết  theo tục lệ xưa."
tuẫn tiết, chết vì việc nghĩa lớn: hoàng diệu tuẫn tiết.
tuấn kiệt, d. (vch.). người có tài trí hơn hẳn người thường. một trang tuấn kiệt.
tuấn mã, ngựa đẹp và chạy giỏi.
tuấn tú," tt. (người con trai) có vẻ mặt đẹp  sáng sủa và thông minh: chàng trai tuấn tú  cậu bé tuấn tú khôi ngô."
tuất, d. chi thứ mười một trong mười hai chi: giờ tuất; năm tuất.  d. tiền trợ cấp cho vợ góa của cán bộ: lĩnh tiền tuất.
túc cầu, bóng đá (cũ).
túc hạ," d. (cũ). từ dùng  thường là khi viết thư  để gọi tôn người đàn ông hàng bạn bè  khi nói với người ấy."
túc khiên," tội lỗi từ kiếp trước  theo phật giáo: túc khiên đã rửa lâng lâng sạch rồi (k)."
túc nho, nhà học giả sâu sắc của nho giáo: nguyễn bỉnh khiêm là một túc nho.
túc trái," nợ từ kiếp trước  theo phật giáo: đã đành túc trái tiền oan (k)."
túc trực, đgt. có mặt thường xuyên ở bên cạnh để trông nom hoặc sẵn sàng làm việc gì: túc trực ngày đêm bên giường bệnh  túc trực bên linh cữu.
tục," i. d. 1. thói quen lâu đời : tục ăn trầu. 2. cõi đời  trái với ""cõi tiên"" : ni-cô hoàn tục.  ii. ph. thô bỉ  trái với những gì mà xã hội coi là lịch sự  thanh nhã : nói tục ; ăn tục."
tục danh, tên của một người khi chưa trưởng thành: tục danh nguyễn huệ là chú thơm.
tục hôn, lại lấy vợ hay lấy chồng khi đã góa.
tục huyền," đg. (cũ; vch.). lấy vợ khác  sau khi vợ trước chết."
tục lệ," dt. những điều quy định  nếp sống từ lâu đời đã thành thói quen: tục lệ cổ truyền của dân tộc  tôn trọng tục lệ của đồng bào."
tục ngữ, câu nói tóm tắt kinh nghiệm của người đời và thường được kể ra trong cuộc giao tế của xã hội.
tục tằn," t. tục  thô lỗ (nói khái quát). ăn nói tục tằn. chửi rủa tục tằn."
tục tĩu," tt. tục và lộ liễu đến mức trắng trợn  thô lỗ: chửi bới tục tĩu  ăn nói tục tĩu."
tục truyền, theo dân gian kể lại: tục truyền rằng sơn tinh đánh nhau với thủy tinh.
tục tử," kẻ tầm thường  thô bỉ."
tuế nguyệt," năm và tháng  thời gian nói chung: đá vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt (bà huyện thanh quan)."
tuệch toạc," bộp chộp  thiếu ý tứ trong nói năng và hành động: tính nết tuệch toạc; ăn nói tuệch toạc."
tui, (đph) d. nh. tôi: anh cho tui miếng trầu.
tủi, t. buồn vì thương thân hoặc vì người ta nói nhục đến mình: giận duyên tủi phận bời bời (k).
tủi hổ, thương thân và thẹn: tủi hổ vì không tiến bộ kịp mọi người.
tủi nhục, thương thân và cảm thấy thấp kém.
tủi thân, buồn vì thương thân mình kém người : thằng bé tủi thân vì không có áo mới mặc tết.
túi," d. 1 bộ phận may liền vào áo hay quần  dùng để đựng vật nhỏ đem theo người. túi áo. thọc tay vào túi. cháy túi*. 2 đồ đựng bằng vải hoặc da  thường có quai xách. túi thuốc. xách túi đi làm. túi gạo. túi tham không đáy (b.)."
túi bụi, dồn dập liên tiếp đến nỗi đối phó không kịp: đánh túi bụi; công việc túi bụi.
túi dết," túi hình chữ nhật bằng vải  có quai đeo vào vai  để đựng đồ vật đi xa."
túi tham," dt. lòng tham lam: đồ tế nhuyễn  của riêng tây  sạch sành sanh vét cho đầy túi tham (truyện kiều)."
túi tiền, d. khả năng chi tiêu tính toán theo của có trong tay: tôi tìm mua một chiếc xe gắn máy hợp với túi tiền của gia đình.
tụi, d. 1. bọn nhiều người (thtục): tụi chúng tôi; tụi mình. 2. bọn người xấu: tụi lưu manh.  d. nh. tua: tụi chỉ; tụi cườm.
tum, d. vòng ở giữa bánh xe để tra trục vào.
tum húp, ph. nói sưng phồng to : mặt bị ong đốt sưng tum húp.
tùm, 1 d. (id.). đám cành lá hay cây nhỏ liền sát vào nhau thành một khối. con chim đậu giữa tùm lá.  2 t. từ mô phỏng tiếng vật to và nặng rơi xuống nước. nhảy tùm xuống sông.
tùm hum," ph. 1. nói cây cối mọc rậm rạp: cây cối tùm hum. 2. nói lối chít khăn vuông của phụ nữ nông thôn  để khăn sa thấp xuống tận mặt."
tùm hụp," nh. tùm hum  ngh. 2: khăn vuông tùm hụp."
tủm tỉm, ph. nói cười chúm chím: tủm tỉm cười.
tũm, tt. có âm thanh như tiếng vật nặng rơi gọn xuống nước: rơi tũm xuống ao.
túm," i. d. một mớ những vật dài nằm trong bàn tay : túm lúa. ii. đg. 1. nắm chặt : mình về ta chẳng cho về  ta túm vạt áo ta đề bài thơ (cd). 2. bắt giữ (thtục) : túm được tên ăn cắp 3. họp đông : túm nhau lại nói chuyện. túm năm tụm ba. tụ họp thành nhiều đám để làm điều xấu : túm năm tụm ba đánh tam cúc ăn tiền. iii. ph. chụm lại : buộc túm gói muối."
túm tụm," nh. túm  ngh. 4."
tụm," đg. tụ lại  họp lại vào một chỗ với nhau. đứng tụm cả lại một chỗ."
tun hủn, ph. nói ngắn cụt hẳn: đuôi con chó cộc ngắn tun hủn.
tun hút, tt. sâu mãi vào trong thành một đường hẹp và dài: đường hầm tun hút  nhà ở tun hút trong hẻm núi.
tủn mủn, t. 1. vụn nhỏ : những mảnh giấy tủn mủn không viết thư được. 2. nhỏ nhặt chi ly : tính nết tủn mủn.
tung," đg. 1 làm cho di chuyển mạnh và đột ngột lên cao. tung quả bóng. gió tung bụi mù mịt. 2 làm cho đột ngột mở rộng mạnh ra  gần như ở mọi hướng. tung chăn vùng dậy. cờ tung bay trước gió. mở tung cửa sổ. 3 đưa ra cùng một lúc  nhằm mọi hướng. tung truyền đơn. bọn đầu cơ tung tiền ra mua hàng. tung tin đồn nhảm. 4 (thường dùng phụ sau đg.). làm cho rời ra thành nhiều mảnh và bật đi theo mọi hướng. mìn nổ tung. gió bật tung cánh cửa. 5 (thường dùng phụ sau đg.). làm cho các bộ phận tách rời ra một cách lộn xộn  không còn trật tự nào cả. lục tung đống sách. tháo tung đài ra chữa. làm rối tung lên."
tung độ," (toán) d. độ dài đại số của đường thẳng góc hạ từ một điểm xuống trục hoành độ  tính bắt đầu từ trục hoành độ trong một hệ thống tọa độ trực giao."
tung hoành," nói hành động dọc ngang  không chịu khuất phục: bấy lâu bể sở sông ngô tung hoành (k)."
tung hô, cùng hô lên để chúc tụng nhà vua: tung hô vạn tuế.
tung tăng," nói trẻ con vui mừng chạy đi chạy lại: thằng bé được cái áo mới  chạy tung tăng."
tung thâm, ph. thọc sâu (cũ): đánh tung thâm vào lòng địch.
tung tích," dt. 1. dấu vết để lại  có thể theo đó tìm ra người nào đó: tìm cho ra tung tích kẻ gian  không để lại tung tích gì. 2. gốc gác  lai lịch một người: không để lộ tung tích  biết rõ tung tích của nhau."
tung toé, theo mọi phía: nước đổ tung tóe; thóc rơi tung tóe.
tùng, d. cây thông.  tiếng trống cái.  t. ở bậc dưới (cũ): tùng cửu phẩm; tùng bát phẩm.
tùng bách, d. (cũ; vch.). các cây thuộc loài thông (nói khái quát); thường dùng để ví lòng kiên trinh.
tùng hương," chất rắn  vàng và trong  còn lại sau khi chưng cất nhựa thông  thường dùng để xát vào mã vĩ của nhị  của đàn."
tùng quân," từ dùng trong văn học cũ  chỉ người có thế lực che chở cho người khác: nghìn tầm nhờ bóng tùng quân  tuyết sương che chở cho thân cát đằng (k)."
tùng thư, từ cũ chỉ những loại sách xuất bản theo một chủ trương.
tùng tiệm, đgt. dè sẻn và biết chi tiêu ở mức cần thiết nhất: ăn tiêu tùng tiệm  số tiền ít nhưng tùng tiệm cũng đủ.
tùng xẻo, x. lăng trì.
túng," t. 1. thiếu thốn: túng tiền. 2. bế tắc  gặp khó khăn: túng kế. túng thì phải tính. bí quá  nghèo khổ quá thì phải liều."
túng bấn, thiếu thốn những thứ cần thiết.
túng quẫn, túng thiếu và khó giải quyết.
túng thế," t. ở vào tình thế rất khó khăn  không có cách nào khác. những kẻ túng thế làm càn."
túng thiếu," nh. túng  ngh. 1."
tụng, đg. đọc một bài kinh phật. ngr. đọc to lên nhiều lần: tụng mãi mà bài văn không thuộc.
tụng niệm, đgt. tụng kinh và niệm phật nói chung.
tuồi, đg. 1. ngoi lên: đêm nằm tuồi lên đầu giường. 2. tụt xuống: đang ngồi ở giường tuồi xuống đất.
tuổi," d. 1. thời gian đã qua kể từ khi sinh tính bằng năm đến một thời điểm nào đó : cháu bé đã bốn tuổi. 2. thời kỳ trong đời mang một đặc tính sinh lý  xã hội...  đánh dấu một bước chuyển biến của con người : tuổi dậy thì ; tuổi trưởng thành ; đến tuổi làm nghĩa vụ quân sự. 3. thời gian hoạt động trong một tổ chức  đoàn thể  nghề nghiệp : tuổi đảng ; tuổi quân ; tuổi đoàn ; tuổi nghề đã được mười lăm năm."
tuổi đời," nh. tuổi  ngh. 1."
tuổi hạc, nh. tuổi thọ (cũ): cỗi xuân tuổi hạc càng cao (k).
tuổi mụ, thời gian từ ngày sinh đến cuối năm sinh của đứa trẻ.
tuổi tác," đã có tuổi  đã cao tuổi: già nua tuổi tác."
tuổi thọ," d. 1 thời gian sống được của một người  một sinh vật. tuổi thọ trung bình của con người ngày càng nâng cao. 2 thời gian sử dụng được của một sản phẩm  thường được tính từ lúc bắt đầu sử dụng cho đến lúc hư hỏng không thể dùng được nữa. kéo dài tuổi thọ của máy. tuổi thọ của một công trình xây dựng."
tuổi thơ," dt. tuổi còn nhỏ  còn non dại: kỉ niệm tuổi thơ  đã qua tuổi thơ."
tuổi tôi, tuổi đứa trẻ được đúng mười hai tháng: đầy tuổi tôi thì cai sữa.
tuổi trẻ, thời kỳ thanh thiếu niên.
tuổi xanh, nh. tuổi trẻ.
tuôn," đg. 1 di chuyển từ trong ra thành dòng  thành luồng  nhiều và liên tục. nước suối tuôn ra. mồ hôi tuôn ròng ròng. nước mắt tuôn như mưa. khói tuôn nghi ngút. 2 (kng.). đưa ra  cho ra nhiều và liên tục. tuôn ra những lời thô bỉ."
tuồn, đg. chuyển vào một cách lén lút: hoa kỳ tuồn khí giới cho bọn chân tay.
tuồn tuột, thẳng băng một mạch: nước chảy tuồn tuột.
tuồng," d. 1. nghệ thuật sân khấu cổ  nội dung là những chuyện trung  hiếu  tiết  nghĩa  hình thức là những điệu múa và những điệu hát có tính chất cách điệu hóa đến cực điểm. 2. bộ tịch  trò trống: làm như tuồng con nít; chẳng ra tuồng gì. 3. bọn người thiếu đạo đức: tuồng vô nghĩa ở bất nhân (k)."
tuồng như," có vẻ như  dường như: cậu ấy nhấp nhứ giơ tay  tuồng như muốn phát biểu điều gì đó."
tuốt," đg. 1. nắm chặt đầu một vật rồi đưa tay đi đến đầu kia để lấy một cái gì  gỡ một cái gì ra : tuốt bông lúa; tuốt lươn. 2. rút mạnh một vật dài : tuốt gươm ."  ph. tất cả : hơn tuốt ; tuốt cả mọi người.
tuốt tuột, tất cả: chấp tuốt tuột; bỏ đi tuốt tuột.
tuột," i đg. 1 không còn giữ lại được nữa  cứ tự nhiên rời ra khỏi. tuột tay nên bị ngã. xe đạp tuột xích. buộc không chặt  tuột dây. 2 (da) bong ra một mảng. bỏng tuột da. 3 (ph.). tháo  cởi ra khỏi người. tuột đôi giày ra. 4 (ph.). tụt từ trên cao xuống. tuột từ trên ngọn cây xuống." " ii t. (dùng phụ sau đg.). dứt khoát và mau lẹ làm cho rời bỏ  rời khỏi đi. lôi  đi. đổ tuột cả xuống đất. vỗ tuột nợ. // láy: tuồn tuột (x. mục riêng)."
túp, d. nhà nhỏ và thấp thường lợp bằng tranh: túp lều.
tụt, đg. xê dịch từ trên xuống dưới: thằng bé đang ở trên giường tụt xuống đất; đang từ hàng đầu tụt xuống hàng hai.
tuy," lt. từ biểu thị điều kiện xảy ra thật sự  đáng lẽ làm cho sự việc được nói đến không xảy ra: tuy ốm nhưng bạn ấy vẫn đến lớp  tuy lụt lội nhưng mùa màng vẫn thu hoạch khá."
tuy nhiên," l. dẫu thế  nhưng mà : người nóng tính  tuy nhiên cũng biết điều."
tuy rằng," k. như tuy (nhưng nghĩa mạnh hơn). nó không nói gì  tuy rằng nó biết rất rõ."
tuy thế, nh. tuy vậy.
tuy vậy, l. nh. tuy thế.
tuỳ," ph. theo  căn cứ vào  phụ thuộc vào: tùy mặt gửi vàng; tùy cơm gắp mắm (tng). tùy cơ ứng biến. theo tình hình mà đối phó  hành động."
tuỳ tiện," theo ý mưốn riêng của mình  không kể tình hình khách quan và chủ quan ra sao: tùy tiện thay đổi chủ trương."
tuyên án, nói tòa án công bố bản án đối với phạm nhân cho mọi người biết.
tuyên bố," đg. 1. nói cho mọi người đều biết : tuyên bố kết quả kỳ thi. 2. nói lên ý kiến  chủ trương... về một vấn đề quan trọng : chính phủ mới đã tuyên bố chính sách đối ngoại."
tuyên chiến, tuyên bố đánh nhau với bên địch.
tuyên dương," đg. trịnh trọng và chính thức biểu dương  khen ngợi. tuyên dương công trạng. được tuyên dương là anh hùng."
tuyên giáo," ""tuyên truyền"" và ""giáo dục"" nói tắt."
tuyên huấn," ""tuyên truyền"" và ""huấn luyện"" nói tắt: ban tuyên huấn."
tuyên ngôn," dt. bản tuyên bố có tính chất cương lĩnh bày tỏ chủ kiến của một chính đảng  một tổ chức: bản tuyên ngôn độc lập  tuyên ngôn nhân quyền."
tuyên thệ," thề sẽ làm đúng như mình cam đoan  trước nhiều người khi gia nhập một đoàn thể hay nhận một chức vụ."
tuyên truyền," đg. phổ biến một chủ trương  một học thuyết  để làm chuyển biến thái độ của quần chúng và thúc đẩy quần chúng hoạt động theo một đường lối và nhằm một mục đích nhất định."
tuyền, ph. nh. toàn: cái vườn tuyền những cam.
tuyền đài, d. (cũ; vch.). âm phủ.
tuyển," đgt. chọn trong số nhiều cùng loại để lấy với số lượng nào đó theo yêu cầu  tiêu chuẩn đề ra: tuyển diễn viên điện ảnh  thi tuyển công chức."
tuyển cử, bỏ phiếu bầu người mà mình tin cậy để làm một việc gì vì ích lợi chung: tuyển cử đại biểu quốc hội. quyền tuyển cử. quyền người công dân một nước dân chủ được bầu người làm đại biểu cho mình.
tuyển dụng, nói cơ quan chính quyền hay đoàn thể lựa chọn người vào biên chế để làm việc.
tuyển lựa, nh. tuyển: tuyển lựa những bài văn hay.
tuyển mộ, đg. tuyển chọn người một cách rộng rãi để tổ chức thành lực lượng làm gì. tuyển mộ công nhân mỏ. tuyển mộ lính đánh thuê.
tuyển sinh," 1. d. người đỗ một kỳ thi ở tỉnh  thời xưa. 2. đg. chọn học sinh vào một trường: kỳ thi tuyển sinh."
tuyển tập, quyển sách gồm những bài văn đã được lựa chọn: tuyển tập văn việt nam.
tuyển thủ," người giỏi về một môn thể thao  đã được lựa chọn để đi đấu: tuyển thủ bóng bàn."
tuyến, 1 dt. bộ phận chuyên tiết chất giúp cho hoạt động sinh lí của các cơ quan trong cơ thể: tuyến nước bọt  tuyến giáp  tuyến sữa  tuyến thượng thận. " 2 dt. 1. đường phân giới: vạch tuyến  cắm tuyến. 2. đường nằm trong mạng lưới giao thông  thuỷ lợi nào đó: tuyến đường sắt bắc-nam  tuyến đê xung yếu. 3. phần đường dành riêng cho từng loại xe cộ: đường phân tuyến  tuyến ô tô  tuyến xe đạp. 4. hệ thống bố trí lực lượng trên từng khu vực của mặt trận  sát từ hậu phương đến nơi trực tiếp đánh địch: tuyến phòng ngự  đưa thương binh về tuyến sau. 5. hệ thống bố trí mạng lưới y tế từ thấp lên cao: đưa bệnh nhân lên tuyến trên. 6. tập hợp các cá thể liên kết theo đặc trưng nào đó  đối lập với các tập hợp khác: hai tuyến nhân vật trong phim."
tuyến giáp trạng, tuyến nội tiết nằm ở phía trước hầu tiết ra chất có tác dụng đến sự trao đổi chất của cơ thể.
tuyết," d. hơi nước bị lạnh  đóng băng lại ở trên không thành những đám tinh thể nhỏ và rất trắng  rơi xuống như bông."  d. lông rất nhỏ và mịn ở mặt đồ dệt bằng lông : tuyết nhung; cái mũ dạ đã hết tuyết.
tuyết sương, tuyết và sương. ngb. nỗi gian khổ: tuyết sương ngày một hao mòn mình ve (k).
tuyệt," 1 i đg. (kết hợp hạn chế). bị mất đi hoàn toàn mọi khả năng có được sự tiếp nối  sự tiếp tục (thường nói về sự phát triển của nòi giống). một loài thú rừng đã bị tuyệt giống. tuyệt đường con cái. tuyệt đường tiếp tế." " ii p. (kng.; dùng trước một p. phủ định). từ biểu thị mức độ hoàn toàn  triệt để của sự phủ định; như  nhiên. tuyệt không để lại dấu vết gì. tuyệt chẳng có ai." " 2 i t. (kng.). đẹp  hay  tốt đến mức làm cho thích thú tột bậc  coi như không còn có thể đòi hỏi gì hơn. khí hậu vùng biển thật tuyệt. văn như thế thì tuyệt thật." " ii p. (dùng phụ cho t.). (đẹp  hay  tốt) đến mức coi như không còn có thể hơn. món ăn ngon . hát hay tuyệt. phong cảnh tuyệt đẹp."
tuyệt bút," d. 1. tác phẩm văn học hoặc nghệ thuật hay  đẹp đến cực điểm: bình ngô đại cáo là tuyệt bút của nguyễn trãi. 2. bài văn viết khi gần chết: một thiên tuyệt bút gọi là để sau (k)."
tuyệt chủng, đgt. bị mất hẳn nòi giống: nhiều loài sinh vật đã tuyệt chủng.
tuyệt diệu," tốt  tài khéo đến cực độ : mưu kế tuyệt diệu; nên câu tuyệt diệu ngụ trong tính tình (k)."
tuyệt đại đa số, x. đa số.
tuyệt đích," cao  hay đến tột bực  không còn gì hơn nữa."
tuyệt đỉnh, d. điểm hoặc mức độ cao nhất: tuyệt đỉnh của vinh quang.
tuyệt đối," t. 1 hoàn toàn  không có một sự hạn chế hay một trường hợp ngoại lệ nào cả. tuyệt đối giữ bí mật. phục tùng tuyệt đối. tuyệt đối cấm không cho người ngoài vào. 2 không phụ thuộc vào hoàn cảnh  vào quan hệ với cái khác nào cả; trái với tương đối. đa số tuyệt đối*. chân lí tuyệt đối*."
tuyệt giao, đg. 1. cắt đứt sự giao thiệp với nhau. 2. nói hai nước cắt đứt quan hệ ngoại giao với nhau.
tuyệt hảo, tốt đến cực điểm (cũ).
tuyệt mệnh, nói lên ý dứt hẳn với cuộc đời: bức thư tuyệt mệnh.
tuyệt nhiên," hoàn toàn  tuyệt đối: tuyệt nhiên không hà lạm của nhân dân."
tuyệt sắc, nói người phụ nữ đẹp đến không ai sánh kịp.
tuyệt tác," d. (thường dùng phụ sau d.). tác phẩm văn học  nghệ thuật hay  đẹp đến mức không còn có thể có cái hơn. bài thơ đó là một tuyệt tác. một bức tranh tuyệt tác."
tuyệt thế, đẹp không có ai bì kịp ở trên đời: một giai nhân tuyệt thế.
tuyệt thực," nhịn đói  không ăn uống để phản đối một chính sách: chính trị phạm tuyệt thực trong nhà tù thời pháp thuộc."
tuyệt tình, không còn tình nghĩa gì nữa: ăn ở tuyệt tình với bạn bè.
tuyệt trần, không có gì bì kịp ở trên đời: đẹp tuyệt trần.
tuyệt tự, không có người nối dõi: một gia đình tuyệt tự.
tuyệt vọng, mất hết hi vọng : quân đội pháp chiến đấu tuyệt vọng ở điện biên phủ nên phải ra hàng.
tuyệt vô âm tín, không có tin tức gì.
tuyệt vời," t. đạt đến mức coi như lí tưởng  không gì có thể sánh được. anh dũng tuyệt vời. đẹp tuyệt vời."
tư, 1 dt. bốn: xếp thứ tư  một phần tư. " 2 đgt.  cũ  id. gửi công văn: tư giấy về địa phương  thông tư." " 3 tt. riêng  của cá nhân; trái với công (chung): xe tư  đời tư  học tư  riêng tư." " (xã) h. hiên  t. quảng nam."
tư bản," vốn để kinh doanh kiếm lời. (theo các mác thì tư bản không phải là tiền  không phải là máy móc  công cụ  nguyên liệu  hàng hóa  mà là quan hệ sản xuất của xã hội hay một giá trị để tạo ra giá trị thặng dư bằng cách bóc lột công nhân làm thuê. những máy móc công cụ  nguyên liệu  hàng hóa  khi là tư liệu bóc lột mới là tư bản vì lúc đó những thứ nói trên mới tạo ra giá trị thặng dư). chủ nghĩa tư bản. chế độ xã hội thay thế chế độ phong kiến  dựa trên chế độ chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất và bóc lột lao động làm thuê. giai cấp tư sản. x. tư sản."
tư bản bất biến," tư bản dùng để mua sắm tư liệu sản xuất  tự nó trong quá trình sản xuất không tạo nên sự biến đổi về lượng của giá trị."
tư bản cố định," tư bản biểu hiện ở nhà máy  ở máy móc  ở công cụ... những thứ này không phải một lần sản xuất mà hao mòn hết mà có thể dùng được trong một thời gian tương đối dài  trong quá trình sản xuất vẫn giữ được hình thái cố hữu và giá trị sử dụng."
tư bản khả biến, tư bản dùng để thuê mướn công nhân và có thể tạo ra sự biến đổi về giá trị.
tư cách," d. 1 cách ăn ở  cư xử  biểu hiện phẩm chất đạo đức của một người. người đứng đắn  có tư cách. tư cách hèn hạ. 2 toàn bộ nói chung những điều yêu cầu đối với một cá nhân để có thể được công nhận ở một vị trí  thực hiện một chức năng xã hội nào đó. có giấy uỷ nhiệm  nên có đủ tư cách thay mặt cho giám đốc xí nghiệp. kiểm tra tư cách đại biểu. 3 một mặt nào đó trong các mặt chức năng  cương vị  vị trí của một người  một sự vật. phát biểu ý kiến với tư cách cá nhân. nghiên cứu từ với tư cách là đơn vị cơ bản của ngôn ngữ."
tư chất," tt. tính chất có sẵn của con người  thường là về mặt trí tuệ: một học sinh có tư chất thông minh."
tư doanh, nói tư nhân kinh doanh để kiếm lời: cơ sở sản xuất tư doanh.
tư duy," từ triết học dùng để chỉ những hoạt động của tinh thần  đem những cảm giác của người ta sửa đổi và cải tạo  làm cho người ta có nhận thức đúng đắn về sự vật : tư duy bao giờ cũng là sự giải quyết vấn đề thông qua những tri thức đã nắm được từ trước."
tư đồ, chức quan thời phong kiến trông nom việc lễ.
tư gia, nhà tư: công nhân tư gia.  nhớ nhà: nửa phần luyến chúa nửa phần tư gia (k).
tư hữu, t. thuộc quyền sở hữu của cá nhân; phân biệt với công hữu. chế độ tư hữu. quyền tư hữu tài sản.
tư lệnh, dt. người chỉ huy quân sự cao nhất của một đơn vị từ lữ đoàn trở lên: tư lệnh lữ đoàn pháo binh  tư lệnh mặt trận.
tư liệu," vật liệu để làm một việc gì  tài liệu nghiên cứu : tư liệu kiến trúc; tư liệu lịch sử."
tư liệu lao động," tất cả những vật mà người ta dùng để tác động đến và làm thay đổi đối tượng lao động: tư liệu lao động gồm công cụ sản xuất  ruộng đất  nhà máy  kho chứa  đường sá  sông ngòi..."
tư liệu sản xuất, tất cả những điều kiện vật chất cần thiết cho người khi sản xuất: tư liệu sản xuất gồm tư liệu lao động và đối tượng lao động.
tư lợi," d. lợi ích riêng của cá nhân  về mặt đem đối lập với lợi ích chung. chạy theo tư lợi. làm việc vì tư lợi."
tư lự, suy nghĩ và lo lắng: vẻ mặt tư lự.
tư mã, chức quan thời phong kiến trông nom việc quân sự.
tư nhân," cá nhân đối với đoàn thể  nhà nước: cửa hàng của tư nhân."
tư pháp, dt. việc xét xử theo pháp luật: cơ quan tư pháp.
tư sản," tài sản riêng của cá nhân (cũ) : đem tư sản ra làm việc công ích. giai cấp tư sản. giai cấp những nhà tư bản  chiếm hữu các tư liệu sản xuất chủ yếu  sống và làm giàu bằng cách bóc lột lao động làm thuê."
tư thất, nhà riêng của quan lại ở ngay cạnh công đường.
tư thế," d. 1 cách đặt toàn thân thể và các bộ phận của thân thể như thế nào đó ở yên tại một vị trí nhất định. tư thế đứng nghiêm. ngồi với tư thế thoải mái. tập bắn ở các tư thế nằm  quỳ  đứng. 2 cách đi đứng  ăn mặc  nói năng  v.v. của một người  phù hợp với cương vị của người đó (nói tổng quát). tư thế của người chỉ huy. ăn mặc chỉnh tề cho có tư thế."
tư thông, đg. 1. nói trai gái gian dâm với nhau. 2. có liên hệ ngấm ngầm: tư thông với giặc.
tư thù, dt. mối thù riêng: xoá bỏ tư thù.
tư thục, trường học do tư nhân mở ra.
tư tình, tình riêng thiên vị hoặc bất chính.
tư trang, đồ trang sức của con gái khi lấy chồng.
tư túi, thiên một cách lén lút về một người nào: mẹ tư túi con gái út.
tư tưởng, d. 1 sự suy nghĩ hoặc ý nghĩ. tập trung tư tưởng. có tư tưởng sốt ruột. 2 quan điểm và ý nghĩ chung của con người đối với hiện thực khách quan và đối với xã hội (nói tổng quát). tư tưởng tiến bộ. tư tưởng phong kiến. đấu tranh tư tưởng.
tư văn, nho sĩ thời xưa.
tư vấn, đgt. có chức năng góp ý cho người hay cấp có thẩm quyền: hội đồng tư vấn  ban tư vấn.
tư vị, nh. tây vị.  vị ngon.
từ," g. giới từ (có khi đối lập với đến) chỉ một gốc : 1. trong thời gian : đi từ năm giờ sáng; học từ trưa đến tối. 2. trong không gian : khởi hành từ hải phòng; có ô-tô khách từ hà nội đi nam định. 3. trong số lượng : nhiều loại giép  giá mỗi đôi từ ba đồng trở lên. 4. trong thứ bậc : từ trẻ đến già  ai cũng tập thể dục. 5. có tính chất trừu tượng : phóng viên lấy tin đó từ nguồn nào? những lời nói như vậy xuất phát từ ý chí đấu tranh." " d. âm  hoặc toàn thể những âm không thể tách khỏi nhau  ứng với một khái niệm hoặc thực hiện một chức năng ngữ pháp: ăn  tư duy  đường chim bay  và  sở dĩ... là những từ." " d. người giữ đình  giữ đền : lừ đừ như ông từ vào đền (tng)." " đg. ruồng bỏ : từ đứa con hư. 2. chừa  bỏ  cai : từ thuốc phiện."
từ bi, 1 d. (ph.). đại bi.  2 t. có lòng yêu và thương người theo quan niệm của đạo phật. đức phật từ bi. nương nhờ cửa từ bi (cửa phật).
từ biệt, đgt. chia tay để đi xa: từ biệt bạn bè  từ biệt mọi người để đi học ở nước ngoài.
từ bỏ," đg. 1. ruồng bỏ  không nhìn nhận đến nữa : từ bỏ đứa con hư. 2. chừa  cai  không giữ nữa: từ bỏ thuốc phiện; từ bỏ những âm mưu thâm độc."
từ chối, đg. không chịu nhận cái được dành cho hoặc được yêu cầu. từ chối sự giúp đỡ. từ chối nhiệm vụ.
từ chức, xin thôi chức vụ: từ chức hiệu trưởng.
từ chương," văn chương đẹp như thơ  phú... nhưng vô ích cho đời sống: nạn từ chương trong nền học cũ."
từ điển, dt. sách tra cứu các từ ngữ xếp theo thứ tự nhất định: từ điển tiếng việt  từ điển thành ngữ việt nam  từ điển anh-việt  biên soạn từ điển.
từ điển học," khoa học sưu tầm  tập trung phân tích về các mặt hình và nghĩa các từ của một ngôn ngữ."
từ đường, nhà thờ tổ tiên.
từ giã, chia tay để đi nơi khác: từ giã anh em để lên đường.
từ học, môn học nghiên cứu tính chất và tác dụng của nam châm.
từ hôn, hủy bỏ một cuộc hôn nhân đã đính ước với nhau.
từ khuynh, (lý) góc giữa phương của từ trường quả đất ở một nơi và phương nằm ngang ở nơi ấy.
từ loại," các thứ từ của một ngôn ngữ đã chia ra thành từng loại như danh từ  tính từ  phó từ  v.v..."
từ mẫu, mẹ hiền: lương y như từ mẫu (tng).
từ nan, không nhận một việc khó khăn.
từ nguyên, d. nguồn gốc của từ ngữ. giải thích từ nguyên. nghĩa từ nguyên.
từ ngữ, tập hợp từ nói lên một ý nghĩ nhất định.
từ pháp, dt. hình thái học (trong ngôn ngữ học) môn học nghiên cứu về sự biến đổi hình thái và trật tự của từ.
từ tạ, cảm ơn và từ giã.
từ tâm, lòng thương người: bà cụ giàu từ tâm.
từ thạch, nh. nam châm.
từ thiên, (lý) góc giữa phương của nam châm ở một nơi và phương bắc-nam ở nơi đó.
từ thiện, có lòng thích làm điều thiện.
từ thông, d. đại lượng có trị số bằng tích của cảm ứng từ với diện tích của mặt phẳng vuông góc với phương của cảm ứng từ.
từ tính, dt. đặc tính hút được sắt hay một số kim loại khác và hút hay đẩy dây dẫn có dòng điện chạy qua.
từ tốn," t. 1. hay nhường nhịn và hòa nhã : thái độ từ tốn. 2. ph. chậm một cách bình tĩnh  lịch sự hoặc có lễ độ : ăn nói từ tốn."
từ trần, chết (nói một cách kính trọng).
từ trường, (lý) vùng không gian trong đó một nam châm hoặc một vật khác có từ tính phát huy tác dụng.
từ vị, thành phần nhỏ nhất có nghĩa và không phải là một từ công cụ hay một hình vị.
từ vựng," d. toàn bộ nói chung các từ vị  hoặc các từ  của một ngôn ngữ. từ vựng tiếng việt."
từ vựng học, dt. bộ môn ngôn ngữ học nghiên cứu về từ vựng.
tử, t. chết (dùng với ý đùa cợt): uống rượu nhiều thế thì tử đến nơi.  t. tước thứ tư trong năm tước dưới thời phong kiến.
tử biệt, xa cách vì chết: đau lòng tử biệt sinh ly (k).
tử chiến, đánh nhau rất kịch liệt.
tử cung, x. dạ con.
tử địa," chỗ nguy hiểm  chỗ chết: nhử địch vào tử địa."
tử hình, tội chết.
tử nạn, chết vì nạn nước.
tử ngoại, bức xạ không trông thấy được ở phía ngoài vùng tia tím của quang phổ ánh sáng mặt trời.
tử ngữ," d. ngôn ngữ xưa  ngày nay không ai dùng để nói nữa; phân biệt với sinh ngữ. tiếng latin  tiếng sanskrit là những tử ngữ."
tử sĩ, dt. 1. người chết trận: hồn tử sĩ gió ù ù thổi (chinh phụ ngâm). 2. quân nhân chết khi đang tại ngũ: được công nhận là tử sĩ.
tử sinh, chết và sống: tử sinh liều giữa trận tiền (k).
tử số, (toán) số hạng trong một phân số chỉ rõ phân số đó chứa bao nhiêu phần bằng nhau của đơn vị.
tử tế," t  ph. 1. tốt bụng : ăn ở tử tế với nhau. 2. kỹ càng  cẩn thận  đúng đắn : ăn mặc tử tế."
tử thần," d. thần chết  theo thần thoại."
tử thi, thây người chết.
tử thù, kẻ thù không đội trời chung.
tử thương, có vết thương nguy hiểm đến tính mạng.
tử tội, tội chết: thủ phạm vụ giết người bị tử tội.
tử trận, đgt. chết trong lúc đánh nhau ngoài mặt trận: các chiến sĩ tử trận được chôn cất tại nghĩa trang liệt sĩ.
tử tước," tước thứ tư trong năm tước  sau tước bá  trên tước nam."
tử vi, loài cây có hoa nhỏ màu hồng mọc thành chùm. " phép lấy số  tính theo các ngôi sao và đoán vận mệnh  theo mê tín."
tử vong, chết nhân một việc gì: chiến sĩ tử vong ở mặt trận.
tứ, d. xe bốn ngựa (cũ): muôn chung nghìn tứ cũng là có nhau (k). " d. ý một bài văn  bài thơ: bài văn này tứ nghèo nàn."
tứ bình," bộ tranh bốn bức  cùng treo với nhau  thường vẽ các cảnh câu cá  đốn củi  cày ruộng  đọc sách hoặc xuân  hạ  thu  đông."
tứ chi," d. hai tay và hai chân của cơ thể người  hoặc bốn chân của cơ thể động vật (nói tổng quát). liệt tứ chi."
tứ chiếng," ở khắp mọi nơi  đi khắp mọi nơi (dùng với ý chê bai): trai tứ chiếng gái giang hồ (tng)."
tứ cố vô thân," cảnh cô độc  không có người thân thích."
tứ diện, (toán) khối giới hạn bởi bốn mặt tam giác.
tứ đại đồng đường," bốn đời cha  con  cháu  chắt  cùng ở với nhau."
tứ đức," dt. bốn đức của con người theo đạo đức phong kiến là hiếu  đễ  trung  tín đối với người đàn ông hoặc công  dung  ngôn  hạnh đối với người đàn bà."
tứ giác, (toán) hình có bốn cạnh.
tứ linh," bốn loài vật thiêng là long  ly  qui  phượng."
tứ phía," d. (kng.). bốn phía  xung quanh. bị bao vây tứ phía."
tứ phương," bốn phương là đông  tây  nam  bắc."
tứ quý," dt. 1. bốn mùa trong năm. 2. bốn loại cây tiêu biểu cho bốn mùa trong năm (mai  lan  cúc  trúc)."
tứ sắc," thứ bài lá  quân nhỏ bằng ngón tay út có bốn màu khác nhau."
tứ thiết," bốn loại gỗ tốt và rắn là: đinh  lim  sến  táu."
tứ thư," bốn bộ sách chứa đựng triết lý của nho giáo là: đại học  trung dung  luận ngữ và mạnh-tử."
tứ trụ," bốn chức quan to nhất trong triều đình huế  hàm chánh nhất phẩm  là: cần chánh điện đại học sĩ  văn minh điện đại học sĩ  võ hiển điện đại học sĩ  đông các điện đại học sĩ."
tứ tuần, bốn mươi tuổi : quá niên trạc ngoại tứ tuần (k).
tứ tung," t. (kng.). 1 ở bất cứ chỗ nào  khắp mọi nơi. nhà dột tứ tung. vãi tứ tung. 2 lộn xộn  bừa bãi  chỗ nào cũng thấy có  không theo trật tự nào cả (thường nói về đồ đạc). làm xong  dụng cụ vứt tứ tung  mỗi nơi một chiếc. vali bị lục tứ tung."
tứ tuyệt, thể thơ gồm bốn câu mỗi câu hoặc năm tiếng hoặc bảy tiếng.
tứ xứ," ở khắp mọi nơi  đi khắp mọi nơi: người tứ xứ. tứ xứ quần cư. nói người từ nhiều nơi đến ở chung với nhau."
tự," ph. từ chỉ điểm gốc trong thời gian hay không gian: tự nay về sau; tự nhà đến ga. 2. bởi tại: tự đâu mà mùa màng xanh tốt? 3. do chính mình  chính mình: tự tay vá quần áo; tự phê bình."  d. người giữ chùa.  t. có tên chữ là: nguyễn du tự là tố như.
tự ái," lòng tôn mình quá đáng  khiến dễ bực tức khi bị nói động đến."
tự cảm, (lý) tác dụng của một dòng điện gây một dòng cảm ứng ngay trong mạch mà nó chạy qua và làm cho dòng chậm lại đối với hiệu điện thế.
tự cao," tt. tự cho mình là nhất  là hơn người mà coi thường người khác: tính tự cao  thái độ tự cao tự đại."
tự cấp," đg. cg. tự cung. tự mình cung cấp cho mình : sản xuất để tự cấp. tự cấp tự túc. nói nền kinh tế của một nước tự mình cung cấp cho mình những vật cần thiết  không mua của nước ngoài."
tự chủ," đg. 1 (hay t.). tự điều hành  quản lí mọi công việc của mình  không bị ai chi phối. đường lối độc lập  tự chủ. 2 tự làm chủ tình cảm  hành động của mình  không để bị hoàn cảnh chi phối. giận quá  không tự chủ nổi. không tự chủ được nên sa ngã."
tự cường, tự mình hết sức cố gắng để có sức mạnh: một dân tộc phải tự cường mới giữ được độc lập.
tự dạng, dáng chữ riêng của từng người: so tự dạng để tìm thủ phạm.
tự do," i. dt. 1. phạm trù triết học chỉ khả năng biểu hiện ý chí  hành động theo ý muốn của mình trên cơ sở nhận thức quy luật phát triển của tự nhiên và xã hội: tự do là cái tất yếu của nhận thức. 2. quyền được sống và hoạt động xã hội theo ý nguyện của mình  không bị cấm đoán  ràng buộc xâm phạm: đấu tranh cho tự do của dân tộc  người tù được trả tự do. ii. tt. có quyền được sống và hoạt động xã hội theo ý nguyện của mình  không bị ngăn cấm  xâm phạm; có tự do: một dân tộc độc lập  tự do  thị trường tự do." " (xã) tên gọi các xã thuộc h. quảng hoà (cao bằng)  h. lạc sơn (hoà bình)."
tự do chủ nghĩa," t. bừa bãi  vô kỷ luật  thiếu tính tổ chức  hay hành động theo sở thích."
tự dưng," không có duyên cớ  không có nguyên nhân: hai đứa tự dưng cãi nhau."
tự dưỡng, có thể tự chế lấy thức ăn để nuôi mình: cây xanh là những sinh vật tự dưỡng.
tự đắc," tự cho mình là giỏi  là hay."
tự điền, ruộng mà hoa màu dùng vào việc cúng tế.
tự điển, nh. từ điển (cũ): khang-hy tự điển.
tự động," t. 1 (làm việc gì) tự mình làm  không chờ có người bảo. hàng xóm tự động kéo nhau đến giúp. 2 (máy móc) có khả năng  sau khi đã được khởi động  tự hoạt động mà không cần có người tham gia trực tiếp. máy tự động. điện thoại tự động. trạm tự động nghiên cứu vũ trụ."
tự giác," t. 1. do bản thân mình biết rõ là thế nào  là phải làm ra sao : kỷ luật tự giác. 2. nói giai cấp xã hội đã hiểu rõ lực lượng và nhiệm vụ của mình trước lịch sử : giai cấp tự giác."
tự hành, t. có khả năng di chuyển do chính mình: pháo tự hành.
tự hào," t. (hoặc đg.). lấy làm hài lòng  hãnh diện về cái tốt đẹp mà mình có. tự hào về thành tích. lòng tự hào dân tộc. giọng nói tự hào."
tự hồ," ph. dường như  giống như: anh làm tự hồ như tôi không biết gì."
tự khắc, cứ như thế rồi tất nhiên sẽ: mua báo dài hạn tự khắc người ta mang báo đến nhà.
tự kiêu, nh. tự cao.
tự kỷ ám thị, x. ám thị: nhờ tự kỷ ám thị mà không thấy đau.
tự lập," đg. tự xây dựng lấy cuộc sống cho mình  không ỷ lại  nhờ vả người khác. mồ côi từ nhỏ  phải sống tự lập. tinh thần tự lập."
tự lực," đgt. tự sức mình làm lấy  không dựa dẫm nhờ vả người khác: tự lực làm mọi việc  tinh thần tự lực tự cường."
tự mãn," tự cho mình là có đầy đủ tiền của  khả năng... không nên vì thắng lợi mà tự mãn."
tự nguyện," ph. tự mình muốn làm  tự mình muốn như thế  không ai bắt buộc : tự nguyện tham gia lao động. tự nguyện tự giác. tự mình muốn như thế và hiểu biết như thế : tự nguyện tự giác bộc lộ khuyết điểm của mình."
tự nhiên, i d. tất cả nói chung những gì tồn tại mà không phải do có con người mới có. quy luật của tự nhiên. cải tạo tự nhiên. khoa học tự nhiên*. " ii t. 1 thuộc về  hoặc có tính chất của tự nhiên  không phải do có con người mới có  không phải do con người tác động hoặc can thiệp vào. con sông này là ranh giới tự nhiên giữa hai miền. caosu tự nhiên. quy luật đào thải tự nhiên. 2 (cử chỉ  nói năng  v.v.) bình thường như vốn có của bản thân  không có gì là gượng gạo  kiểu cách hoặc gò bó  giả tạo. tác phong tự nhiên. trước người lạ mà cười nói rất tự nhiên. xin anh cứ tự nhiên như ở nhà. mặt nó vẫn tự nhiên như không. 3 (thường dùng làm phần phụ trong câu). (sự việc xảy ra) không có hoặc không rõ lí do  tựa như là một hiện tượng thuần tuý trong tự nhiên vậy. tự nhiên anh ta bỏ đi. quyển sách vừa ở đây  tự nhiên không thấy nữa. không phải tự nhiên mà có. hôm nay tự nhiên thấy buồn. 4 theo lẽ thường ở đời  phù hợp với lẽ thường của tự nhiên. ăn ở như thế  tự nhiên ai cũng ghét. lẽ tự nhiên ở đời."
tự phát," tt. tự phát sinh  không có tổ chức lãnh đạo  thiếu cân nhắc; phân biệt với tự giác: hành động tự phát  cuộc đấu tranh tự phát của nông dân chống sưu thuế."
tự phụ," tự cho mình là giỏi  là tốt hơn người."
tự quản," tự mình trông nom  quản lý công việc của mình: học sinh tự quản lớp học."
tự quyết," đg. 1 (kng.). tự mình định đoạt lấy. phải đưa ra bàn  không dám tự quyết. 2 (dân tộc) tự mình định đoạt những công việc thuộc về vận mệnh của mình (như lập thành một nước riêng  hay là cùng với dân tộc khác lập thành một nước trên cơ sở bình đẳng). quyền dân tộc tự quyết."
tự sát, đgt. tự giết chết mình một cách chủ định (thường bằng khí giới): rút súng tự sát.
tự sự, lối văn thuật đúng sự thực đã xảy ra.
tự tại, ung dung thảnh thơi.
tự tận, nh. tự tử.
tự thân," t. 1. nói giai cấp chưa nhận thức được quyền lợi và nhiệm vụ của mình đối với lịch sử: giai cấp tự thân sau trở thành giai cấp tự giác. 2. tuyệt đối  không vì bất cứ một quan hệ nào với cái gì khác: chớ nên nhằm mục đích tự thân là học chỉ để biết  không phải để làm."
tự thị, cậy mình tài giỏi hơn người.
tự thú, nói người phạm lỗi tự mình nói ra những lầm lỗi của mình.
tự thuật, kể ra những sự việc mà mình đã trông thấy hay nghe thấy.
tự ti, tự cho mình là hèn kém hơn người: thái độ tự ti.
tự tiện," t. (làm việc gì) theo ý thích của mình  không xin phép  không hỏi ai cả. tự tiện lục sách của bạn."
tự tin, đgt. tin vào bản thân mình: một người tự tin  nói một cách tự tin.
tự tín, tin vào khả năng của mình.
tự tình, bày tỏ tình cảm của mình với người mình yêu: băng mình lên trước đài trang tự tình (k).
tự tôn, tự mình coi trọng mình: lòng tự tôn dân tộc.
tự trị," t. nói một nước  một khu hay một tổ chức tự mình quản lý lấy công việc nội bộ của mình : khu tự trị việt bắc cũ. nước tự trị. nước bị đế quốc xâm chiếm và vì phong trào đấu tranh cao  được đế quốc thừa nhận cho quyền quản lý lấy công việc nội bộ  còn công việc ngoại giao do đế quốc nắm giữ."
tự trọng," đg. coi trọng và giữ gìn phẩm cách  danh dự của mình. một người biết tự trọng. chạm lòng tự trọng."
tự truyện, d. tác phẩm kể lại cuộc đời của bản thân tác giả.
tự túc," đgt. tự đảm bảo  đáp ứng đầy đủ nhu cầu vật chất nào đó  không dựa vào bên ngoài: tự túc lương thực  kinh tế tự túc  nhà tự túc được rau xanh."
tự tư tự lợi, t. chỉ nghĩ đến lợi ích riêng của mình và thu nhặt những cái không phải của mình làm của riêng.
tự tử, cg. tự tận. tự giết mình.
tự vẫn," tự kết thúc đời mình bằng cách cắt cổ  thắt cổ  uống thuốc độc..."
tự vệ," đg. 1. tự mình giữ lấy mình  chống lại sự xâm phạm của kẻ khác. 2. d. lực lượng bán vũ trang của địa phương  do nhân dân  đoàn thể  cơ quan  xí nghiệp... tự tổ chức để tự bảo vệ."
tự vị, nh. từ điển.
tự xưng, đg. 1. tự gán cho mình một danh nghĩa không phải của mình : tên lưu manh tự xưng là nhân viên hải quan. 2. tự phong cho mình một chức vị : lê lợi tự xưng là bình định vương.
tự ý," t. (thường dùng phụ cho đg.). (làm việc gì) theo ý riêng của mình  không kể gì những điều ràng buộc đối với mình. tự ý bỏ việc. tự ý thay đổi kế hoạch. việc làm tự ý."
tưa, d. bệnh ban trắng ở lưỡi trẻ sơ sinh khiến trẻ không bú được hay bú khó khăn.
từa tựa, hơi giống: ăn mặc từa tựa người trung quốc.
tứa, đg. nói trẻ con nôn một ít sữa khi bú no quá.
tựa, 1 dt. bài viết ở đầu sách để nói rõ đôi điều cần thiết về cuốn sách đó: bài viết tựa cho tác phẩm  đề tựa cho cuốn sách này là một nhà văn nổi tiếng. " 2 i. đgt. áp sát vào vật gì để giữ nguyên một tư thế nhất định: ngồi tựa cột  tựa lưng vào tường. ii. dt. bộ phận của ghế  dùng để tựa lưng khi ngồi: ghế có tựa."  3 tt. giống như (cái gì đó): sáng tựa ánh trăng rằm.
tựa hồ," đg. giống như là  có vẻ như là. hai chân mỏi rời  tựa hồ muốn khuỵu xuống."
tức," d. tiền lãi: số tức của công tư hợp doanh; bóc lột tô  tức." " t. 1. thấy khó chịu  khó thở  như bị cái gì đè xuống  nén lại  bó chặt: ăn no tức bụng; áo chật mặc tức nách. 2. cg. tức bực  tức giận. giận  bực bội: tức gan riêng giận trời già (k)." " ph. ""tức là"" nói tắt: chuyên chính nhân dân tức chuyên chính vô sản."
tức cảnh, làm thơ nhân ngắm phong cảnh.
tức cười," đgt. buồn cười  nực cười: chuyện tức cười  nghe nó nói  mình tức cười không chịu được."
tức giận," nh. tức  ngh. 2."
tức khắc, ngay lập tức: đi ngay tức khắc.
tức khí, nổi nóng vì bị một điều nhỏ mọn kích thích vào lòng tự ái: tức khí rồi đánh nhau.
tức là," đg. tổ hợp biểu thị điều sắp nêu ra là nhằm giải thích làm sáng tỏ điều vừa được nói đến; có nghĩa là  cũng chính là. im lặng tức là đồng ý."
tức mình, khó chịu vì giận.
tức thì, pht. liền ngay trước hay sau đó: nó vừa đến tức thì  thấy động nó bỏ đi tức thì.
tức thị, nh. tức là.
tức thời," (lý)t. được xác định hoàn toàn trong một thời điểm rất ngắn: tốc độ tức thời của xe đạp thi trong nước rút  30 giây trước khi tới đích."
tức tốc," mau  gấp lắm : tức tốc chữa cháy."
tức tối, bực bội vì ghen ghét: thấy người ta hơn mình thì tức tối.
tức vị, lên ngôi vua.
tưng bừng," t. 1 (cũ). ồn ào  làm náo động cả xung quanh. cười nói tưng bừng. 2 (quang cảnh  không khí) nhộn nhịp  vui vẻ. khai giảng trong không khí tưng bừng phấn khởi. tưng bừng như ngày hội. 3 (id.). (ánh sáng  màu sắc) có những biểu hiện rõ rệt  mạnh mẽ như bừng lên. ánh nắng ban mai tưng bừng. mặt đỏ tưng bừng."
tưng hửng," cg. tâng hẫng. ngẩn người ra vì một nỗi buồn  một sự thất vọng đột ngột: chắc mẩm đỗ  không thấy tên mình đâm ra tưng hửng."
từng," 1 dt.  cũ tầng: nhà năm từng." " 2 i. dt. một lượng  một chừng mực cụ thể nhất định nào đó: từng ấy tiền là đủ  chỉ có từng ấy thôi. ii. dt. mỗi một cái riêng lẻ  hết cái này đến cái khác: ghi tên từng người  đọc từng câu từng chữ."  3 pht. vốn đã diễn ra trong thời gian trước đây: anh ấy đã từng đến đây chơi  một lâu đài đẹp chưa từng thấy.
từng lớp, x. tầng lớp.
từng trải, có nhiều kinh nghiệm vì hiểu biết qua nhiều việc : từng trải việc đời.
tước, 1 d. danh vị nhà vua phong cho các quan to hoặc cho những người có công lớn. phong tước hầu.  2 đg. tách nhỏ ra dọc theo thớ của vật. tước bẹ ngô bện thừng. tước đay. sợi dây tước đôi. " 3 đg. dùng sức mạnh hay quyền lực lấy đi  không cho sử dụng. tước khí giới. bị tước quyền công dân."
tước đoạt," đgt. tước và chiếm lấy: ruộng đất  phần lớn bị cường hào tước đoạt  tước đoạt vũ khí giặc."
tước lộc, chức vị và lương bổng của quan lại thời xưa.
tước vị, chức tước và địa vị (cũ): tước vị cao.
tươi," t  ph. 1. xanh tốt  chưa héo chưa khô : rau còn tươi ; cau tươi. 2. nói cá thịt... chưa biến chất  không ươn : thịt bò tươi. 3. sống  chưa nấu chín : ăn sống nuốt tươi. 4. vui vẻ : mặt tươi ; đời tươi. 5. đẹp và sáng : màu tươi ; đỏ tươi. 6. nói bữa ăn có thịt  cá  ngon lành hơn bữa ngày thường : bữa cơm hôm nay tươi hơn hôm qua." " t. dôi mội chút so với một trọng lượng ghi trên cân : miếng thịt hai lạng rưỡi tươi  phải bớt đi một mẩu bằng quả cau cho đúng."
tươi cười," t. (vẻ mặt) vui vẻ  hồ hởi. lúc nào cũng tươi cười  niềm nở."
tươi sáng," nh. tươi  ngh. 5."
tươi tắn," tt. tươi  ánh lên niềm vui  trông thích mắt: màu sắc tươi tắn  nụ cười tươi tắn."
tươi tỉnh, vui vẻ hớn hở: mặt mũi tươi tỉnh.
tươi tốt, nói cây cối xanh đẹp.
tưới," đg. đổ nước  phun nước ra cho ướt đều : tưới cây ; tưới đường."
tươm," t  ph. khá  trông được: mâm cơm tươm; ăn mặc tươm."
tươm tất," t. có đủ những gì để tương đối đáp ứng được yêu cầu  thường về sinh hoạt vật chất  gây cảm giác hài lòng. bữa cơm tươm tất. ăn mặc tươm tất."
tương, d. thứ nước chấm làm bằng xôi hoặc ngô để mốc lên men cùng đậu nành và muối.  đg. dùng bừa bãi (thtục): tương cả muối vào nồi chè; tương vào bài văn quá nhiều chữ hán.
tương đối," có so sánh với cái khác ; có điều kiện  không tự có một mình : sức mạnh tương đối ; tự do tương đối." " (thuyết) thuyết do anh-xtanh nêu lên  cho rằng muốn xác định một sự kiện trong không gian và trong thời gian đối với người quan sát cần phải xác định bốn tọa độ  ba trong không gian và một trong thời gian."
tương đồng, giống nhau: ý kiến tương đồng.
tương đương, t. 1 có giá trị ngang nhau. trình độ tương đương đại học. từ và những đơn vị tương đương. cấp tương đương bộ. 2 (chm.). (hai biểu thức đại số) có trị số bằng nhau với mọi hệ thống giá trị gán cho các số. 3 (chm.). (hai phương trình hoặc hệ phương trình) có nghiệm hoàn toàn như nhau. 4 (chm.). (hai mệnh đề) có quan hệ cái này là hệ quả của cái kia và ngược lại.
tương giao," 1. đg. chơi bời  có quan hệ bạn bè với nhau. 2. (toán). d. chỗ hai đường  hai mặt... cắt nhau: tương giao của hai mặt phẳng là một đường thẳng."
tương hỗ, qua lại: tác dụng tương hỗ giữa một dòng điện và một nam châm.
tương hợp, t. có quan hệ với một vật vẫn tồn tại được song song với mình: ở một người mẹ hiền tính nghiêm khắc trong việc giáo dục con bao giờ cũng tương hợp với lòng yêu thương; một số âm không tương hợp với diện tích hỏi trong đầu một bài toán.
tương kế tựu kế, dùng mưu của địch để làm cho kế hoạch của mình thành công.
tương khắc, không ăn ý với nhau: hai anh em tương khắc.
tương kiến," trông thấy nhau  gặp nhau."
tương lai," dt. 1. thời gian tới  thời gian về sau này: trong tương lai  các em sẽ là chủ nhân tương lai đất nước. 2. đời sống  cuộc sống sau này: lo cho tương lai của các con  xây dựng tương lai."
tương ngộ, gặp nhau (cũ): anh hùng tương ngộ.
tương phản, trái nhau: ý kiến tương phản.
tương phùng, gặp nhau: một đời há dễ tương phùng mấy khi (hoàng triều).
tương quan," dính líu với nhau  có liên hệ với nhau : quyền lợi tương quan giữa người này và người khác. tương quan lực lượng. lực lượng so sánh hơn kém giữa hai bên."
tương tàn, làm hại lẫn nhau: huynh đệ tương tàn.
tương tri," t. 1. biết nhau  biết rõ bụng nhau: mấy lời tâm phúc ruột rà  tương tri dường ấy mới là tương tri (k). 2. nói bạn bè thân thiết: bạn tương tri."
tương trợ," đg. giúp đỡ lẫn nhau. tinh thần đoàn kết  tương trợ. quỹ tương trợ."
tương truyền, nói dân gian truyền nhau từ đời trước lại: tương truyền bà â u cơ đẻ một trăm trứng.
tương tư, tt. nhớ da diết không lúc nào nguôi (thường là với người yêu): ốm tương tư  một ngày nặng gánh tương tư một ngày (truyện kiều).
tương tự, có một số mặt hoặc nhiều mặt giống nhau: hạt mứt lạc tương tự cái trứng chim bồ câu.
tương ứng," t. 1. đáp lại đúng  có quan hệ phù hợp (với một vật  một bộ phận thuộc cùng toàn thể với mình) : cạnh huyền tương ứng với góc vuông ; dùng một từ tương ứng với ý cần biểu đạt ; tương ứng với năm dương lịch 1918 là năm mậu ngọ. 2.(toán). nói hai cạnh nằm giữa hai góc bằng nhau từng đôi một trong hai hình đồng dạng."
tương xứng, t. có quan hệ cân đối về giá trị: đôi giày tương xứng với bộ quần áo; lời văn tràng giang đại hải không tương xứng với ý cần biểu thị trong bài điếu văn.
tường," 1 d. bộ phận xây bằng gạch  đá  vữa để chống đỡ sàn gác và mái  hoặc để ngăn cách." " 2 đg. (vch.; id.). biết rõ  hiểu rõ. chưa tường thực hư. hỏi cho tường gốc ngọn."
tường hoa, tường thấp để ngăn vườn hoa với sân.
tường tận," tt. rõ ràng  thấu đáo đến từng chi tiết: biết tường tận sự việc  trả lời tường tận từng câu hỏi."
tường thuật, kể lại rõ ràng : tường thuật việc đã qua.
tường trình, trình bày rõ ràng: tường trình kế hoạch trước hội nghị.
tường vi, loài cây lá nhỏ có hoa màu hồng.
tưởng," đg. 1 (thường dùng có kèm ý phủ định). nghĩ đến nhiều một cách cụ thể và với tình cảm ít nhiều thiết tha. chẳng tưởng gì đến công việc. lúc nào cũng chỉ tưởng đến đá bóng. 2 nghĩ và tin chắc (điều thật ra không phải). tôi tưởng anh đi vắng nên sáng nay tôi không đến. nó cứ tưởng là nó giỏi. việc khó khăn hơn chúng ta tưởng. việc ấy tưởng không ai biết. 3 (kng.; dùng với chủ ngữ ở ngôi thứ nhất hoặc không có chủ ngữ). từ dùng chêm vào trong câu để làm nhẹ bớt ý khẳng định và cho có sắc thái khiêm nhường. việc đó tưởng cũng dễ thôi. muốn biết rõ  tôi tưởng không gì bằng hỏi ngay ông ta."
tưởng bở," cho là dễ làm dễ ăn  dễ lợi dụng (thtục)."
tưởng nhớ," đgt. nhớ đến  nghĩ đến với tình cảm thiết tha  thương cảm: tưởng nhớ những người đã hi sinh  tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ."
tưởng tượng," 1.đg. tạo ra trong trí hình ảnh của những sự vật đã tác động vào các giác quan hoặc  trên cơ sở những sự vật này  hình ảnh của những sự vật xa lạ. 2. d. khả năng sáng tạo trong văn học  nghệ thuật bằng những hình ảnh nói trên : nhà thơ  nhà tiểu thuyết giàu tưởng tượng. 3. bịa đặt  thêu dệt : những chiến thắng tưởng tượng của quân đội mỹ."
tưởng vọng, mong ước những điều không thiết thực: tưởng vọng những chuyện đâu đâu.
tướng," 1 i d. 1 quan võ cầm đầu một đạo quân thời trước. binh hùng tướng mạnh. 2 cấp quân hàm trên cấp tá. 3 tên gọi quân cờ hay quân bài cao nhất trong cờ tướng hay trong bài tam cúc  bài tứ sắc. chiếu tướng. đi con tướng. 4 (kng.). từ dùng để gọi những người ngang hàng hoặc người dưới còn ít tuổi (hàm ý vui đùa  suồng sã). nhanh lên các tướng ơi! mấy tướng này là chúa nghịch."  ii t. (kng.). rất to. gánh một gánh . " iii p. (kng.). từ biểu thị mức độ cao của tính chất  trạng thái. cái bát to . lớn tướng. mặt sưng tướng lên. chưa chi đã kêu tướng lên." " 2 d. vẻ mặt và dáng người (nói tổng quát)  thường được coi là sự biểu hiện của tâm tính  khả năng hay số mệnh của một người. cô ta có tướng đàn ông. trông tướng có vẻ phúc hậu. tướng nó vất vả. xem tướng*."
tướng công, d. 1. từ tôn xưng người làm tể tướng. 2. từ tôn xưng một viên quan to.
tướng lĩnh, cg. tướng soái. cấp tướng chỉ huy nói chung.
tướng mạo, dt. vẻ mặt và dáng người: tướng mạo oai nghiêm.
tướng quân, viên tướng chỉ huy quân đội.
tướng quốc, nh. tể tướng.
tướng sĩ, võ quan nói chung.  người chuyên nghề xem tướng: có người tướng sĩ đoán ngay một lời (k).
tướng soái, nh. tướng lĩnh.
tướng số, thuật xem dáng mạo người ta để đoán vận mệnh và thuật xem giờ sinh tháng đẻ để đoán lành dữ.
tướng tá, sĩ quan cấp tướng và cấp tá nói chung.
tượng, d. 1. tên một quân cờ trong cờ tướng. 2. tên một quân bài tam cúc có vẽ hình con voi. " d. tác phẩm nghệ thuật tạo hình bằng đất  đá  gỗ  đồng... tạc hình một người hay một vật."
tượng binh, d. binh chủng của quân đội xưa gồm có voi chiến và binh sĩ ngồi trên mình voi mà chiến đấu: đội tượng binh của nguyễn huệ nổi tiếng trong trận ngọc hồi.
tượng hình," đg. 1 (id.). hình thành một cách cụ thể. 2 (từ) có tác dụng gợi lên những hình ảnh  dáng điệu  dáng vẻ cụ thể. ""lung linh""  ""nguây nguẩy""  ""nem nép"" là những từ tượng hình trong tiếng việt. 3 có những nét mô phỏng theo hình dáng sự vật (một kiểu cấu tạo chữ viết). chữ ai cập cổ là một thứ chữ tượng hình. phép tượng hình trong chữ hán."
tượng thanh," t. nói từ đặt ra để bắt chước một tiếng kêu  một tiếng động: ""meo meo"" là một từ tượng thanh."
tượng trưng," i. đgt. lấy một sự vật cụ thể để chỉ một cái gì đó thường có tính trừu tượng: chim bồ câu tượng trưng cho hoà bình. ii. dt. cái làm tượng trưng: xiềng xích là tượng trưng của sự nô lệ. iii. tt. có tính chất ước lệ  không phải thực tế: mô hình tượng trưng  trao tặng phẩm tượng trưng."
tướt, ph. lâu và mất nhiều công phu (thtục): công việc còn tướt mới xong.  d. bệnh trẻ sơ sinh đi ỉa chảy.
tườu, d. con khỉ (dùng với ý đùa cợt): làm trò tườu.
tửu, d. rượu (thtục): mua chai tửu về đánh chén.
tửu điếm, quán bán rượu và món ăn (cũ).
tửu lượng, khả năng uống được nhiều hay ít.
tửu quán, quán bán rượu và đồ nhắm.
tửu sắc," d. (cũ). rượu và gái đẹp  về mặt là những thú ham mê có hại. ham mê tửu sắc."
tựu trung," trong khoảng  trong bọn: lưu manh nói chung đều ngoan cố  tựu trung cũng có đứa giáo dục được."
tựu trường, nói học sinh tập trung tại trường vào ngày khai giảng.
ty, d. cơ quan cấp tỉnh coi việc hành chính và chuyên môn của một ngành : ty giáo dục hà bắc.
tỳ,"  ... x. tì1  tì bà  tì thiếp  tì tướng  tì vị."
tỳ bà," thứ nhạc cụ cổ hình quả bầu  mặt phẳng  cổ dài."
tỳ thiếp, nàng hầu và vợ lẽ của quan lại xưa.
tỳ vị, lá lách và dạ dày.
tỷ, t. nghìn lần triệu.
tỷ dụ, nh. thí dụ.
tỷ đối, nh. tương đối (dùng khi so sánh các con số): độ dài tỷ đối.
tỷ giá, giá trị so sánh của đồng tiền nước này với đồng tiền nước khác.
tỷ lệ," (toán) nói nhiều đại lượng biến thiên sao cho khi đại lượng này tăng (hay giảm) bao nhiêu lần thì đại lượng kia cũng tăng hay giảm bấy nhiêu lần (tỷ lệ thuận)  hoặc đại lượng này tăng (hay giảm) bao nhiêu lần thì đại lượng kia giảm (hay tăng) bấy nhiêu lần (tỷ lệ nghịch)."
tỷ lệ thức, (toán) đẳng thức giữa hai tỷ số.
tỷ như," ví như  ví dụ như."
tỷ phú, d. người giàu có bạc tỷ.
tỷ số, số biểu thị độ lớn của một đại lượng so với một đại lượng khác đồng loại lấy làm đơn vị.
tỷ thí, thi võ nghệ để xem hơn kém.
tỷ trọng," d. 1. tỷ số trọng lượng của một khối vật chất chia cho trọng lượng của một khối nước cùng thể tích : tỷ trọng của sắt là 7 8. 2. tỷ lệ của từng phần so với toàn bộ : tỷ trọng của ngành cơ khí trong công nghiệp nặng."
tý, d. ngôi đầu của mười hai chi: năm tý; giờ tý.
tỵ, d. ngôi thứ sáu trong mười hai chi: giờ tỵ; năm tỵ.
u,"  u con chữ thứ hai mươi lăm của bảng chữ cái chữ quốc ngữ: 1) viết nguyên âm ""u"" (và ""u"" ngắn trong ung  uc); 2) viết bán nguyên âm cuối ""u"" trong iu  êu  au  âu  v.v.; 3) viết bán nguyên âm - âm đệm ""u"" trong uy  uê  qua  que  v.v." " 1 i d. 1 khối thịt nổi hẳn lên trên cơ thể  do tự nhiên hoặc do bị va chạm mạnh mà có. có cái u trên trán. gánh nhiều  vai nổi u. giống bò u cao  yếm to. 2 khối u (nói tắt). u ác tính."  ii đg. sưng thành  do bị va chạm mạnh. va vào cửa u đầu. " 2 d. (ph.). mẹ (chỉ dùng để xưng gọi  ở một số vùng nông thôn)."  kí hiệu hoá học của nguyên tố uranium (urani).
u ám," tt. 1. tối tăm  không nhìn thấy gì cả: trời u ám  đất trời u ám. 2. mờ mịt  không có hi vọng gì: cuộc sống u ám dưới chế độ thực dân phong kiến."
u ẩn," tt (h. u: sâu kín; ẩn: kín  giấu đi) thầm kín trong lòng : một mối tình u ẩn."
u ơ, tht tiếng trẻ thơ : còn trẻ con thơ ấu u ơ (ghc).
u sầu, t. (vch.). như u buồn. nỗi u sầu.
u tịch, tt. vắng vẻ và tĩnh mịch: chốn thâm cung u tịch.
u uất," tt (h. uất: dồn chứa lại) buồn rầu dồn chứa trong lòng : người chồng tệ bạc  bà ta u uất từ lâu; bấy nhiêu tâm tình u uất (đgthmai)."
ù," 1 đg. thắng ván bài khi gặp được đúng quân mình đang chờ trong bài tổ tôm  tài bàn  v.v. ù hai ván liền." " 2 t. (tai) ở trạng thái nghe như có tiếng vang đều đều liên tục đập vào màng nhĩ  làm cho không phân biệt được rõ các âm thanh. tiếng nổ làm ù cả tai. ốm dậy  tai cứ ù đặc  ai nói gì cũng không nghe rõ." " 3 t. (kng.; thường dùng phụ cho đg.). nhanh  liền một mạch. ù chạy về nhà. làm ù đi cho xong."
ủ," 1 đgt. 1.phủ  trùm để giữ nhiệt  giữ lửa: ủ lò  ủ bếp than  ủ trấu. 2. trùm phủ kín để giữ nhiệt độ thích hợp cho sự lên men  phân huỷ chất: ủ rượu  ủ phân xanh. 3. dấm: ủ chuối  ủ hồng xiêm. 4. nung nóng kim loại hay hợp kim rồi làm nguội dần để tăng độ dẻo: ủ thép."  2 đgt. (còi) rúc lên thành hồi dài: còi tầm đã ủ rồi. " 3 đgt. 1. (cây cỏ  hoa lá) héo rũ  không tươi: liễu ủ đào phai. 2. (nét mặt) buồn bã  rầu rĩ: mặt ủ mày chau."
ủ dột," tt buồn rầu ủ rũ : lại càng ủ dột nét hoa  sầu tuôn đứt nối  châu sa vắn dài (k)."
ủ ê, t. buồn rầu âm thầm và kéo dài. bộ mặt ủ ê. đau buồn ủ ê hàng tháng trời.
ủ rũ," tt. 1. (cây cối) héo rũ xuống  không còn tươi xanh: vườn cây ủ rũ dưới nắng hè. 2. buồn đến mức như lả người  như rũ xuống  trông thiếu sinh khí  sức sống: vẻ mặt ủ rũ  dáng đi ủ rũ  ngồi ủ rũ một góc."
ú ớ," đgt  trgt phát ra những tiếng không rõ rệt : anh ấy ngủ mê ú ớ mấy tiếng  chẳng hiểu định nói gì."
ú ụ, tt. đầy quá tới mức nổi cao hẳn lên như không thể chồng chất thêm được nữa: bát cơm đầy ú ụ.
ùa, 1 đgt 1. tràn vào mạnh : nước sông ùa vào đồng .2. kéo vào hay kéo ra mạnh mẽ : nhân dân ùa ra đường reo hò (ngđthi).  2 trgt nhanh; không đắn đo : làm ùa đi; nhảy ùa xuồng ao.
ủa," c. (ph.). tiếng thốt ra biểu lộ sự sửng sốt  ngạc nhiên. ủa  có chuyện gì vậy?"
úa," đgt. 1.(lá cây) héo vàng  không còn tươi xanh nữa: rau mới để từ hôm qua mà đã úa hết  màu cỏ úa. 2. trở nên vàng xỉn  không sáng  không trong nữa: tường úa màu  trăng úa."
uẩn khúc, đgt (h. uẩn: sâu kín; khúc: cong; không thẳng) điều sâu kín và ngoắt ngoéo : vấn đề ấy chưa thể giải quyết ngay được vì có nhiều uẩn khúc.
uất hận, d. nỗi căm giận sâu sắc chất chứa trong lòng. lòng đầy uất hận.
uất ức," đgt. uất đến mức không chịu đựng được  cảm thấy bực tức cao độ vì chưa được hành động: uất ức quá  người như điên như khùng  không thể uất ức mãi  phải ra tay hành động ngay."
ục ịch," tt  trgt béo quá  không thể nhanh nhẹn : béo ục ịch  chạy làm sao được."
uể oải," t. (hoạt động) chậm chạp  gượng gạo  thiếu nhanh nhẹn  hăng hái (do mệt mỏi hoặc không có hứng thú). làm việc uể oải. uể oải bước từng bước một. nói giọng uể oải."
uế khí, dt (h. uế: bẩn thỉu; khí: hơi) hơi bốc lên hôi hám : bỗng có uế khí đưa thoang thoảng lên mũi (ngcghoan).
ủi, 1 đg. đảo xới đất đá lên và đẩy đi nơi khác (thường là để san lấp cho phẳng). máy ủi. xe ủi đất.  2 đg. (ph.). là (quần áo).
úi," 1 đgt. 1.(cá) nổi lờ đờ trên mặt nước do mệt hoặc lí do nào đó: đi bắt cá úi. 2. đphg ốm  thường là bị sốt rét: đi rừng về bị úi  nằm liệt giường mấy tháng liền." " 2 tht. ối: úi  đau quá!"
úi chà," tht thán từ tỏ vẻ ngạc nhiên : áo điều  khăn đỏ  úi chà! oai to! (tú-mỡ)."
um tùm," t. (cây cối) rậm rạp  sum sê. cây cối um tùm. cỏ mọc um tùm."
ùm, trgt nói tiếng rơi mạnh xuống nước : nhảy ùm xuống ao.
ung," 1 d. nhọt lớn  thường gây đau nhiều hoặc nguy hiểm cho tính mạng. nặn ung. cái sảy nảy cái ung* (tng.)." " 2 t. (trứng) bị hỏng  bị thối. trứng gà ung."
ung dung," tt. 1.có cử chỉ  dáng điệu thư thái  nhàn nhã  không vội vàng  không lo lắng  bận tâm gì: đi đứng ung dung  phong thái ung dung. 2. thoải mái  không phải vất vả  bận tâm đến đời sống: đời sống của họ lúc nào cũng ung dung  sống ung dung bằng số lãi suất tiền tiết kiệm hàng tháng."
ung nhọt, dt nhọt lớn; tác hại lớn : nạn ma tuý là một ung nhọt nguy hiểm đối với thanh niên.
ung thư," d. u ác tính  thường có di căn  dễ gây tử vong. ung thư phổi."
ủng," 1 dt. giày cao su  cổ cao đến đầu gối  dùng để đi những nơi lầy lội  bẩn thỉu: mua đôi ủng  đường nhớp nháp  lầy lội thế này nên đi ủng." " 2 tt. (quả) chín nẫu  có mùi khó ngửi: khế ủng  cam ủng."
ủng hộ," đgt (h. ủng: giúp; hộ: che chở) tán thành và giúp đỡ : dân chúng không ủng hộ  việc gì làm cũng không nên (hcm); hết sức  hết lòng ủng hộ đồng bào miền nam ruột thịt (hcm); sự ủng hộ và giám sát của quốc hội (phvkhải)."
úng," đg. úng thuỷ (nói tắt). chiêm khê  mùa úng. chống úng cho các ruộng trũng."
uốn," đgt. 1. làm cho một vật dài trở nên cong đều hoặc theo hình dạng nào đó: uốn lưỡi câu  uốn tóc. 2. dạy bảo  khép dần vào khuôn phép  lẽ phải: uốn vào nề nếp chuẩn mực  phải biết uốn trẻ dần dần mới được. 3. (trẻ con) làm nũng hay khóc nhè để được chiều chuộng: thằng bé dạo này hay uốn quá  càng nuông chiều càng hay uốn."
uốn nắn," đgt dạy dỗ  sửa chữa cho hợp lí  cho đúng với đạo đức : uốn nắn những sai sót của thanh thiếu niên."
uống, đg. đưa chất lỏng vào miệng rồi nuốt. uống bia. uống nước nhớ nguồn (tng.). nghe như uống từng lời (b.).
úp," đgt. 1. lật trở bề mặt xuống dưới: úp bát vào chạn  thuyền bị úp dưới dòng sông. 2. che đậy bằng một vật trũng lòng: úp vung không kín  úp lồng bàn  lấy thúng úp voi. 3.vây bắt  chụp bắt một cách bất ngờ: nơm úp cá  đánh úp."
úp mở," đgt nói mập mờ  nửa kín nửa hở : chỗ anh em  cứ nói thẳng ra  việc gì phải úp mở."
út, t. sau cùng hoặc nhỏ tuổi nhất trong hàng các con hoặc em trong nhà. con út. em út. nó là út trong nhà.
ụt ịt, đgt. (lợn) kêu nhỏ và liên tiếp: lợn kêu ụt ịt trong chuồng.
uy danh, dt (h. uy: oai; tôn nghiêm; danh: tên) tên tuổi và quyền oai : uy danh của nguyễn huệ khiến vua nhà thanh phải nể; cuộc khởi nghĩa oanh liệt của hai bà trưng lừng lẫy uy danh (lkphiêu).
uy hiếp," đg. dùng uy lực đe doạ  ép buộc làm cho phải khiếp sợ và khuất phục. khủng bố để uy hiếp tinh thần."
uy lực," dt. sức mạnh to lớn khiến cho người ta phải nể sợ  khuất phục: uy lực của đồng tiền  dùng uy lực của không quân để đe doạ đối phương  không khuất phục trước mọi uy lực."
uy nghi," dt (h. nghi: hình thức bề ngoài) bề ngoài oai vệ : uy nghi sáu bộ sờn mây sấm  xe ngựa ba cầu dạn gió mưa (phbchâu)." " tt có vẻ nghiêm trang : sẵn sàng tề chỉnh   bác đồng chật đất  tinh kì rợp sân (k)."
uy phong, x. oai phong.
uy quyền," dt. quyền lực lớn khiến người ta phải nể sợ  tôn kính: uy quyền của nhà vua  không khuất phục trước mọi uy quyền."
uy thế, dt (h. thế: quyền lực) quyền lực làm cho người khác phải e sợ : uy thế của quân đội ta ở điện-biên-phủ.
uy tín, d. sự tín nhiệm và mến phục của mọi người. một nhà khoa học có uy tín. gây uy tín. làm mất uy tín.
uỵch," i. tt. có âm thanh như tiếng ngã hay tiếng đấm mạnh: ngã uỵch  đấm uỵch. ii. đgt.  khng. đấm  đánh: uỵch cho một trận."
uyên bác, tt (h. uyên: sâu rộng; bác: rộng) sâu rộng : học thức uyên bác của một học giả.
uyên thâm, t. (kiến thức) rất sâu về một lĩnh vực chuyên môn nào đó. nhà nghiên cứu triết học uyên thâm.
uyển chuyển," tt. mềm mại  nhịp nhàng và hợp lí trong dáng điệu  đường nét  lời diễn đạt  gây cảm giác dễ chịu  ưa thích: dáng đi uyển chuyển  văn viết uyển chuyển."
ứ, 1 đgt đọng lại nhiều: nước mưa ứ trong rãnh; hàng ứ trong kho. " 2 tht từ tỏ ý không bằng lòng: mai anh về quê thay em nhé! - ứ  mai anh bận việc rồi."
ứ đọng," đg. dồn tắc lại một chỗ (nói khái quát). cống tắc  nước mưa ứ đọng trên mặt đường. hàng ứ đọng trong kho. ứ đọng vốn. công việc bị ứ đọng."
ưa," đgt. 1.thích thú và hợp với  được ham chuộng hơn cả: ưa khen  ưa nịnh  không ai ưa cái tính đó. 2. phù hợp  thích hợp trong điều kiện nào: loại dưa này rất ưa đất cát  giống cây này ưa khí hậu nhiệt đới."
ưa nhìn, tt nói thứ gì càng nhìn càng thấy đẹp: bức họa đó thực ưa nhìn.
ứa," đg. 1 tiết ra nhiều và chảy thành giọt. sung sướng ứa nước mắt. vết thương ứa máu. thân cây gãy ứa nhựa. 2 (hoặc t.). (kng.). có nhiều đến mức như thừa ra  không dùng hết  chứa hết được. vụ này tốt  đến mùa ứa thóc. của cải thừa ứa."
ức," 1 dt. 1.phần ngực  ngay ở xương mỏ ác của người. 2. ngực của chim thú nói chung: bắn trúng ức con chim." " 2 dt.  cũ  id. số đếm bằng mười vạn." " 3 đgt. tức tối lắm mà đành phải nén chịu  không làm gì được: ức tận cổ mà đành chịu bó tay  oan ức  uất ức."
ức chế," đgt (h. ức: đè nén; chế: bó buộc) đè nén  kìm hãm: có kẻ sợ người ngoài ức chế; hỏi rằng sao dũng trí để đâu (phbchâu)."  dt (tâm) quá trình thần kinh giúp hệ thần kinh kìm hãm hoặc làm mất đi phản xạ: hưng phấn và  là hai mặt thống nhất của hoạt động thần kinh.
ực, t. từ mô phỏng tiếng nuốt mạnh chất lỏng. nuốt đánh ực một cái. // láy: ừng ực (ý liên tiếp). uống ừng ực.
ưng," 1 dt. chim lớn  ăn thịt  chân cao  cánh dài  nuôi để làm chim săn: như cánh chim ưng  chim bằng." " 2 đgt. bằng lòng  cảm thấy thích vì phù hợp với mình: chẳng ưng chiếc áo nào  chưa ưng ai cả."
ưng thuận, đgt (h. ưng: bằng lòng; thuận: theo) bằng lòng nghe theo: ưng thuận các điều kiện đã nêu ra.
ứng biến, đg. ứng phó linh hoạt với những điều bất ngờ. tài ứng biến của một chỉ huy quân sự.
ứng dụng, đgt. đưa lí thuyết áp dụng và thực tiễn: ứng dụng các thành tựu khoa học  ứng dụng kĩ thuật vào sản xuất.
ứng đáp," đgt (h. đáp: trả lời) trả lời: trước những đòi hỏi của tình hình  nhiều nước phương tây đã có kế hoạch ứng đáp tỉ mỉ (hgtùng)."
ứng khẩu," đg. nói ngay thành văn  không có chuẩn bị trước. bài diễn văn ứng khẩu. ứng khẩu mấy câu thơ."
ứng phó," đgt. đối phó nhanh nhạy  kịp thời với những tình huống mới  bất ngờ: ứng phó với mọi âm mưu của địch  ứng phó với tình hình mới."
ứng thí, đgt (h. thi: thi) dự kì thi: hồi đó các sĩ tử đem lều chõng vào trường ứng thí.
ước, 1 d. đại lượng chia hết một đại lượng khác. a - 1 là ước của a2 - 2a + 1.  2 đg. cầu mong điều biết là rất khó hoặc không hiện thực. ước được đi du lịch vòng quanh thế giới. ước gì anh lấy được nàng... (cd.). cầu được ước thấy*. " 3 đg. (kết hợp hạn chế). cùng thoả thuận với nhau sẽ thực hiện  tuân giữ điều quan trọng gì đó trong quan hệ với nhau. phụ lời ước."  4 đg. (thường dùng không có chủ ngữ). đoán định một cách đại khái. thửa ruộng ước khoảng hai sào. ước cự li bằng mắt. một người ước bốn mươi tuổi.
ước chừng," 1. ước vào khoảng: ước chừng vài tạ  ước chừng ngoài ba mươi. 2. đại khái  không hoàn toàn chính xác: vẽ ước chừng  nhớ ước chừng  tính toán ước chừng."
ước định, đgt (h. ước: hẹn trước; định: quyết làm) hẹn trước việc sẽ làm: ước định cùng nhau đi tham quan.
ước hẹn, đg. (vch.). như hẹn ước.
ước lượng, đgt. đoán định số lượng một cách đại khái không dựa trên sự tính toán cụ thể chính xác: ước lượng của người đến xem  theo kết quả ước lượng ban đầu  ước lượng thế mà chính xác.
ước mong, đgt mong mỏi thiết tha: chỉ ước mong được luôn luôn khỏe mạnh.
ước mơ, đg. (và d.). như mơ ước.
ước muốn, i. đgt. mong muốn thiết tha: ước muốn mọi điều tốt đẹp  ước muốn sống trong hoà bình dài lâu. ii. dt. điều mong muốn thiết tha: thực hiện được mọi ước muốn.
ước vọng, đgt (h. ước: mong mỏi; vọng: trông mong) điều mong mỏi: những ước vọng của tuổi thanh niên.
ướm," đg. 1 đặt thử vào để xem có vừa  có hợp không. ướm giày. mặc ướm thử. ướm cánh cửa vào khung. 2 nói thử để thăm dò ý kiến xem có thuận không. chưa dám nói thẳng ra  mới ướm ý. chỉ mới ướm mà đã chối đây đẩy. câu hỏi ướm."
ươn," tt. 1. (cá  tôm  thịt) không còn tươi  đã chớm có mùi hôi: đem cá về nấu đi kẻo ươn hết  cá không ăn muối cá ươn (tng.). 2. ốm yếu dai dẳng: thằng bé nhà mình dạo này ươn quá  ăn uống ra sao mà trông ươn người đến thế."
ươn hèn," tt hèn kém lắm  không dám làm việc gì khó đến mình: thanh niên mà ươn hèn như anh ta thì thực đáng buồn."
ưỡn ẹo," t. từ gợi tả dáng điệu uốn mình qua lại  cố làm ra vẻ mềm mại duyên dáng  nhưng thiếu tự nhiên  thiếu đứng đắn. dáng đi ưỡn ẹo."
ương ngạnh," tt. bướng  ngang ngạnh  không chịu nghe lời ai: một học sinh ương ngạnh  con cái ương ngạnh khó bảo."
ướp, 1 đgt để một vật có hương thơm lẫn với một vật khác rồi đậy kín để vật sau cũng được thơm: chè ướp sen. " 2 đgt làm cho muối hay nước mắm ngấm vào thịt hay cá để giữ cho khỏi thiu  khỏi ươn: thịt chưa ăn ngay cần phải ướp nước mắm."
ướp lạnh, đg. cho vào tủ nước đá hoặc môi trường nước đá để giữ cho khỏi hỏng hoặc để cho thêm ngon. dứa ướp lạnh. thịt ướp lạnh.
ướt, tt. có nước thấm vào: ngã ướt hết quần áo  ướt như chuột lột (tng.).
ướt át," tt ướt nhiều  gây cảm giác khó chịu: trời mưa  nhà dột  đồ đạc ướt át cả."
ướt đẫm," tt. ướt nhiều  thấm đẫm đều khắp: quần áo ướt đầm  ướt đầm từ đầu đến chân."
ưu ái, đgt (h. ưu: lo lắng; ái: yêu) lo lắng việc nước và yêu dân: bui một tấc lòng ưu ái cũ (ngtrãi).
ưu điểm," d. chỗ tốt  chỗ hay. máy cải tiến có nhiều ưu điểm. phát huy ưu điểm."
ưu phiền, đgt. lo buồn: lắm nỗi ưu phiền.
ưu sầu, tt (h. ưu: buồn; sầu: rầu rĩ) lo buồn rầu rĩ: gạt bỏ những nỗi ưu sầu để lo vào công việc.
ưu tiên," i t. (thường dùng phụ trước đg.). đặc biệt trước những đối tượng khác  vì được coi trọng hơn. ưu tiên nhận công nhân lành nghề vào làm. được hưởng quyền ưu tiên."  ii đg. (kng.). cho được hưởng quyền  trong một việc cụ thể nào đó. ưu tiên cho gia đình liệt sĩ.
ưu việt," tt. tốt hơn hẳn  vượt trội hơn cả: tính ưu việt của xã hội ta  một loại máy ưu việt nhất trên thị trường."
va," 1 đgt đại từ ngôi thứ ba  chỉ đàn ông dùng với ý coi thường: suốt một đời va sẽ khổ sở (đgthmai)."  2 đgt chạm mạnh: em bé ngã va vào ghế.
va li, x. vali.
và, 1 đgt đưa thức ăn vào mồm bằng đôi đũa: cháu đã biết và cơm lấy rồi. " 2 st một ít; như vài: giá vua bắt lính đàn bà  để em đi đỡ anh và bốn năm (cd); cúc mười lăm khóm  mai và bốn cây (cbnhạ)." " 3 tt từ dùng để nối hai từ  hai mệnh đề để thêm ý: anh và tôi cùng đi; cháu rất ngoan và học rất giỏi."
vả," 1 d. cây cùng họ với sung  lá to  quả lớn hơn quả sung  ăn được. lòng vả cũng như lòng sung*."  2 đg. tát mạnh (thường vào miệng). vả cho mấy cái. " 3 đ. (ph.; kng.). anh ta  ông ta (nói về người cùng lứa hoặc lớn tuổi hơn không nhiều  với ý không khinh  không trọng). tôi vừa gặp vả hôm qua." " 4 k. (id.). như vả lại. tôi không thích  vả cũng không có thì giờ  nên không đi xem. không ai nói gì nữa  vả cũng chẳng còn có chuyện gì để nói."
vả lại," lt. thêm vào đó  hơn nữa: tôi muốn đi công tác đợt này cùng các anh  vả lại nhân chuyến đi tôi ghé thăm nhà luôn thể  đã muộn rồi  vả lại lại mưa nữa  anh về làm gì cho vất vả."
vá," 1 dt đồ dùng bằng sắt  hình cái xẻng: dùng vá xúc than." " 2 đgt 1. khâu một miếng vải vào chỗ rách  để cho lành lặn: áo rách khéo vá hơn lành vụng may (tng). 2. bịt kín một chỗ thủng: vá săm xe đạp. 3. lấp một chỗ trũng: vá đường."  3 tt nói giống vật có bộ lông nhiều màu: chó vá.
vá víu, i đg. vá nhiều chỗ và không cẩn thận (nói khái quát). vá víu chiếc áo rách. " ii t. gồm nhiều phần không khớp với nhau  không đồng bộ  có tính chất chắp vá để đối phó tạm thời. nhà cửa cũ nát  . những kiến thức vá víu."
vạ," dt. 1. tai hoạ ở đâu bỗng dưng đến với người nào: mang vạ vào thân  cháy thành vạ lây  tai bay vạ gió (tng.). 2. tội lỗi phạm phải: tội tạ vạ lạy  vạ mồm vạ miệng. 3. hình phạt đối với những người phạm tội ở làng xã thời phong kiến  thường nộp bằng tiền: nộp vạ  phạt vạ."
vác, đgt mang một vật nặng đặt trên vai: ăn no vác nặng (tng); một anh dân quân vai vác nỏ (ngđthi). " dt vật mang trên vai: ở rừng về  mang theo một  củi."
vạc," 1 d. chim có chân cao  cùng họ với diệc  cò  thường đi ăn đêm  kêu rất to." " 2 d. 1 đồ dùng để nấu  giống cái chảo lớn và sâu. vạc dầu*. 2 đỉnh lớn. đúc vạc đồng. (thế) chân vạc*." " 3 d. (ph.). giát (giường); cũng dùng để chỉ giường có giát tre  gỗ. vạc giường. bộ vạc tre." " 4 đg. (than  củi) ở trạng thái cháy đã gần tàn  không còn ánh lửa. than trong lò đã vạc dần. bếp đã vạc lửa." " 5 đg. làm cho đứt  lìa ra bằng cách đưa nhanh lưỡi sắc theo chiều nghiêng trên bề mặt. vạc cỏ. thân cây bị vạc nham nhở. hết nạc vạc đến xương*."
vạc dầu," dt. vạc đựng dầu đang đun sôi  dùng để thả người có tội vào  theo một hình phạt thời phong kiến."
vách," dt 1. tấm dừng bằng tre hay nứa trát đất trộn rơm  để che chắn nhà tranh: nhà rách vách nứa (tng); dừng mạch  vách tai (tng) 2. vật ngăn cách: vách núi; vách hầm; vách ngăn mũi."
vạch," i đg. 1 tạo thành đường  thành nét (thường là khi vẽ  viết). vạch một đường thẳng. vạch phấn đánh dấu. 2 gạt sang một bên để có được một khoảng trống  để làm lộ ra phần bị che khuất. vạch rào chui ra. vạch vú cho con bú. vạch một lối đi qua rừng rậm. 3 làm lộ ra  làm cho thấy được (thường là cái không hay  muốn giấu kín). vạch tội. vạch ra sai lầm. 4 nêu ra  làm cho thấy rõ để theo đó mà thực hiện. vạch kế hoạch. vạch chủ trương." " ii d. 1 đường nét (thường là thẳng) được  ra trên bề mặt. những vạch chì xanh đỏ. vượt qua vạch cấm. 2 dụng cụ của thợ may  thường bằng xương  dùng để kẻ đường cắt trên vải."
vạch trần, đgt. làm lộ rõ bộ mặt thật xấu xa đang được che giấu: vạch trần âm mưu thâm độc  vạch trần tội ác của kẻ thù  kẻ ném đá giấu tay bị vạch trần với đầy đủ chứng cớ.
vai," 1 dt 1. phần cơ thể ở hai bên cổ nối thân với cánh tay: đầu đội nón dấu vai mang súng dài (cd); bá vai bá cổ (tng). 2. phần của áo che vai: áo vá vai; áo rách thay vai  quần rách đổi ống (tng). 3. bậc; hàng: bằng vai  phải lứa (tng)." " 2 dt nhân vật trong vở kịch  vở tuồng  vở chèo mà một người đóng: đóng vai điêu thuyền; đóng vai anh chồng sợ vợ."
vai trò," d. tác dụng  chức năng trong sự hoạt động  sự phát triển của cái gì đó. vai trò của người quản lí. giữ một vai trò quyết định."
vài," dt. số lượng ít  ước chừng hai ba: phát biểu vài câu  chỉ có vài người phản đối thôi  mua vài quyển sách."
vải," 1 dt loài cây to quả có vỏ sần sùi màu đỏ nâu khi chín  hạt có cùi màu trắng  nhiều nước  ăn được: trong các loại vải  vải thiều là ngon nhất." " 2 dt đồ dệt bằng sợi bông  thường dùng để may quần áo: quần nâu áo vải (tng)."
vại," d. 1 đồ đựng bằng sành  gốm  hình trụ  lòng sâu. vại nước. vại cà. 2 (kng.). cốc vại (nói tắt). uống một vại bia."
vàm, dt. cửa sông: vàm sông  đánh cá ngoài vàm.
van, 1 dt (pháp: valse) điệu khiêu vũ nhảy quay tròn: chị ấy rất thích nhảy van.  2 dt (pháp: valve) nắp điều khiển hơi hoặc nước thoát ra theo một chiều: van săm xe đạp.  3 dt (pháp: vanne) bộ phận điều chỉnh dòng chảy trong một ống nước: công nhân đến thay một cái van ống nước cho chảy vào nhà.  4 dt (pháp: valvule) màng đàn hồi ở phía trong trái tim: van chỉ cho máu chảy ra một chiều. " 5 đgt kêu xin; cầu xin: van mãi  mẹ mới cho một số tiền."
van nài," đg. cầu xin một cách tha thiết  dai dẳng."
van xin, đgt. cầu xin khẩn khoản: chả nhẽ phải van xin người ta  mà có van xin cũng chẳng được gì đâu.
vãn," 1 dt điệu hát tuồng cổ có giọng buồn: đêm khuya  ông cụ nhớ bà cụ ngân nga một câu hát vãn."  2 đgt sắp hết người; sắp tàn: chợ đã vãn người; cửa hàng đã vãn khách; công việc đến nay đã vãn.
vãn hồi, đg. làm cho trở lại tình trạng bình thường như trước. vãn hồi trật tự. vãn hồi hoà bình.
ván," 1 dt. 1. tấm gỗ mỏng và phẳng: kẻ ván để đóng tủ  ván đã đóng thuyền (tng.). 2. đồ gỗ làm thành tấm  kê cao  dùng để nằm: kê ván mà ngủ  bộ ván này khá đắt tiền đấy." " 2 dt. từng hiệp  từng đợt trong một số trò chơi: đánh vài ván cờ tướng  chơi cho hết ván đã."
vạn," 1 dt làng của những người thuyền chài  thường ở trên mặt sông: bà con ở vạn chài lên bộ để bầu cử." " 2 st mười lần nghìn: một trăm người bán  một vạn người mua (tng); đảng ta gồm có hàng triệu người  hàng vạn cán bộ (hcm); nhất bản vạn lợi (tng)." " 3 tt thuộc một trong ba loại bài tổ tôm hay bài bất  tức vạn  sách  văn: tam vạn  tam sách và thất văn là một phu tôm."
vạn năng," t. có nhiều công dụng  có thể dùng vào nhiều việc khác nhau. dụng cụ vạn năng. một con người vạn năng (kng.)."
vạn thọ," 1 dt loài cúc  hoa có nhiều cánh màu vàng  trồng làm cảnh: hoa vạn thọ rẻ tiền."  2 tt (h. thọ: sống lâu) lời chúc mừng vua sống lâu (cũ): các quan trong triều dâng biểu chúc vua vạn thọ.
vạn vật, d. mọi vật trong tự nhiên (nói khái quát). vạn vật biến chuyển không ngừng.
vang," 1 dt. cây mọc hoang dại và được trồng ở nhiều nơi ở miền bắc việt nam  cao 7-10m  thân to có gai  lá rộng  hoa mọc thành chuỳ rộng ở ngọn gồm nhiều chùm có lông màu gỉ sắt  gỗ vang dùng để nhuộm và làm thuốc săm da  cầm máu và thuốc trị bệnh ỉa chảy gọi là tô mộc." " 2 (f. vin) dt. rượu vang  nói tắt: vang trắng  vang đỏ." " 3 dt. loại dây leo  lá có vị chua ăn được  dùng nấu canh chua: canh chua lá vang." " 4 đgt. (âm thanh) ngân lên  toả rộng chung quanh: pháo nổ vang khắp phố  tiếng cười vang nhà."
vang lừng, đgt nói tiếng tăm truyền đi khắp xa gần: tài sắc đã vang lừng trong nước (cgo).
vàng," 1 d. 1 kim loại quý  màu vàng óng ánh  không gỉ  dễ dát mỏng và kéo sợi hơn các kim loại khác  thường dùng làm đồ trang sức. nhẫn vàng. quý như vàng. 2 (dùng phụ sau d.  trong một số tổ hợp). cái rất đáng quý  ví như vàng. tấm lòng vàng. ông bạn vàng. 3 đồ làm bằng giấy giả hình vàng thoi  vàng lá để đốt cúng cho người chết theo tập tục dân gian (nói khái quát). đốt vàng. hoá vàng." " 2 t. 1 có màu như màu của hoa mướp  của nghệ. lá vàng. lúa chín vàng. 2 (kết hợp hạn chế). x. công đoàn vàng  nhạc vàng."
vàng anh," dt (cn. hoàng anh  hoàng oanh) loài chim nhảy  to bằng con sáo  lông vàng  hay hót: ông cụ treo lồng vàng anh trước cửa sổ."
vàng khè," t. có màu vàng sẫm  tối  không đẹp mắt. tờ giấy cũ vàng khè."
vàng mười, dt. vàng nguyên chất: hai chỉ vàng mười.
vàng son," dt những thứ rực rỡ  lộng lẫy: tốt vàng son  ngon mật mỡ (tng); trong chốn đình trung vàng son chói lọi (tú-mỡ)."
vàng tây, d. hợp kim của vàng với một ít đồng.
vãng lai," đgt (h. lai: lại) đi lại: non xanh  nước biếc bao lần vãng lai (tản-đà); kẻ sang  người trọng vãng lai  song le cũng chửa được ai bằng lòng (hoàng trừu); tiền của là chúa muôn đời  người ta là khách vãng lai một thì (cd)."
váng, 1 d. 1 lớp mỏng kết đọng trên bề mặt của một chất lỏng. váng dầu. mỡ đóng váng. mặt ao nổi váng. 2 (ph.). mạng (nhện). quét váng nhện. " 2 t. ở trạng thái hơi chóng mặt  khó chịu trong người. bị váng đầu  sổ mũi. đầu váng mắt hoa. váng mình khó ở." " 3 t. 1 (thường dùng phụ cho đg.). vang to lên đến mức làm chói tai  khó chịu. hét váng lên. tiếng chó sủa váng lên. 2 có cảm giác như không còn nghe được gì  do bị tác động của âm thanh có cường độ quá mạnh. tiếng gào thét nghe váng cả tai."
vành," 1 i. dt. 1. vòng tròn bao quanh miệng hoặc phía ngoài một số vật: vành thúng  vành nón  vành mũ tai bèo. 2. bộ phận vòng tròn bằng sắt thép  bằng gỗ của bánh xe: xe gãy vành  thay đôi vành xe. 3. phần bao quanh vị trí nào: những lô cốt vành ngoài của sở chỉ huy. ii. đgt. căng tròn  mở tròn ra: vành mắt ra mà nhìn  vành tai ra mà nghe." " 2 dt. cách  mánh khoé: đủ mọi vành."
vành đai, dt vùng đất bao quanh một khu vực: vành đai thành phố; vành đai dịch vụ; vành đai phòng thủ.
vào," i đg. 1 di chuyển đến một vị trí ở phía trong  ở nơi hẹp hơn  hoặc ở phía nam trong phạm vi nước việt nam. vào nhà. rời đảo vào đất liền. xe đi vào trung tâm thành phố. từ hà nội vào huế. 2 bắt đầu trở thành người ở trong một tổ chức nào đó. vào hội. vào biên chế nhà nước. vào tù. 3 bắt đầu tiến hành  tham gia một loại hoạt động nào đó  hoặc (kết hợp hạn chế) bước sang một đơn vị thời gian mới. vào tiệc. vào đám. vào việc mới thấy lúng túng. vào năm học mới. vào hè. 4 tỏ ra đã theo đúng  không ra ngoài các quy định. vào quy củ. vào khuôn phép. công việc đã vào nền nếp. 5 (dùng trước d.  trong một vài tổ hợp làm phần phụ của câu). ở trong khoảng thời gian xác định đại khái nào đó. vào dịp tết. vào lúc đang gặp khó khăn. 6 thuộc một loại nào đó trong một hệ thống phân loại  đánh giá đại khái. một người thợ vào loại giỏi. học vào loại trung bình. vào loại biết điều. 7 (kng.; dùng sau đg.). (học tập) thu nhận được  tiếp thu được. có tập trung tư tưởng thì học mới vào. đầu óc rối bời  đọc mãi mà không vào." " ii k. từ biểu thị sự vật hoặc điều sắp nêu ra là cái hướng tới  cái làm căn cứ cho hoạt động  cho điều vừa nói đến. nhìn  trong nhà. quay mặt vào tường. trông vào sự giúp đỡ của bạn. nô lệ vào sách vở. dựa vào. hướng vào." " iii tr. 1 (kng.; dùng ở cuối câu hoặc cuối phân câu). từ biểu thị ý yêu cầu người đối thoại hãy làm việc gì đó với mức độ cao hơn  nhiều hơn. làm nhanh ! mặc thật ấm vào kẻo lạnh. 2 (kng.; thường dùng sau lắm hay nhiều  ở cuối câu hoặc cuối phân câu). từ biểu thị ý phê phán  chê trách về một việc làm thái quá  với hàm ý dẫn đến hậu quả không hay là dĩ nhiên. chơi lắm vào  bây giờ thi trượt. ăn kẹo cho lắm vào để bị đau bụng."
vào hùa," đgt. a dua  cùng theo hùa nhau làm việc gì không tốt: vào hùa nhau để bắt nạt người qua đường."
vào khoảng, trgt ước chừng: cuộc mít-tinh có vào khoảng năm vạn người.
vạt, 1 d. 1 thân áo. sửa lại vạt áo. vạt trước. vạt sau. 2 mảnh đất trồng trọt hình dải dài. vạt ruộng. mạ gieo thành từng vạt. vạt đất trồng rau. vạt rừng non.  2 (ph.). x. vạc3.  3 đg. đẽo xiên. vạt nhọn chiếc đòn xóc. dùng dao vạt dừa.
vay," 1 đgt. 1. nhận tiền hay vật gì của người khác để chi dùng trước với điều kiện sẽ trả tương đương hoặc có thêm phần lãi: vay thóc gạo  cho vay lãi suất cao. 2. lo lắng  thương xót thay cho người khác  chẳng liên quan gì đến mình: lo vay  thương vay khóc mướn." " 2 trt.  cũ  vchg  id. từ biểu thị ý than tiếc  có hàm ý nghi vấn: đáng thương vay."
vảy," 1 dt 1. mảnh nhỏ và cứng xếp úp lên nhau ở ngoài da một số động vật như cá  tê tê: đánh vảy cá; vảy tê tê . 2. vật trông giống vảy cá: nốt đậu đã tróc vảy; mụn đã đóng vảy." " 2 đgt 1. té nước thành những hạt nhỏ: vảy nước ra sân rồi mới quét để khỏi bốc bụi. 2. giơ cao rổ rau mới rửa  rồi hất mạnh xuống để nước bắn ra: vảy rổ rau sống."
váy," 1 d. đồ mặc che nửa thân dưới của phụ nữ  không chia làm hai ống như quần."  2 đg. (ph.). ngoáy (tai).
vằm," đgt. chặt  bổ xuống đều tay  liên tục  làm cho nhỏ  tơi ra: vằm xương để làm thức ăn  vằm đất thật nhỏ."
văn bằng," dt (h. bằng: dựa vào  bằng cấp) giấy chứng nhận là đã thi đỗ: nộp một bản sao văn bằng."
văn cảnh, d. như ngữ cảnh.
văn chương," dt. 1. lời văn  câu văn  tác phẩm văn học nói chung: học văn chương  cái hay cái đẹp của văn chương. 2. lối viết văn: văn chương của nguyễn du." " (phường) q. đống đa  tp. hà nội."
văn đàn, dt (h. đàn: nơi diễn giảng) lĩnh vực của các nhà văn trong nước: đã lâu nhà văn ấy vắng tiếng trên văn đàn; những tác phẩm vĩ đại đã nổi tiếng trên văn đàn thế giới (đgthmai).
văn học," dt. nghệ thuật sử dụng ngôn ngữ  xây dựng hình tượng để phản ánh hiện thực: văn học dân gian  tác phẩm văn học  nghiên cứu văn học." " (xã) h. na rì  t. bắc kạn."
văn kiện," dt (h. kiện: sự  vật) giấy tờ quan trọng về một việc lớn: việc nghiên cứu các văn kiện của đảng và của nhà nước về tổng tuyển cử bầu quốc hội đã được tổ chức trong đảng và trong quần - chúng (trg-chinh)."
văn minh," i d. trình độ phát triển đạt đến một mức nhất định của xã hội loài người  có nền văn hoá vật chất và tinh thần với những đặc trưng riêng. văn minh ai cập. ánh sáng của văn minh. nền văn minh của loài người." " ii t. 1 có những đặc trưng của   của nền văn hoá phát triển cao. một xã hội văn minh. nếp sống văn minh. 2 (chm.). thuộc về giai đoạn phát triển thứ ba  sau thời đại dã man  trong lịch sử xã hội loài người kể từ khi có thuật luyện kim và chữ viết (theo phân kì lịch sử xã hội của l. h. morgan). lịch sử thời đại văn minh."
văn phong," dt. phong cách  lối viết riêng của mỗi người: văn phong của mỗi nhà văn có một số đặc trưng riêng  trau dồi văn phong." " (xã) h. nho quan  t. ninh bình."
văn phòng, dt (h. phòng: buồng riêng) bộ phận phụ trách công việc giấy tờ sổ sách của một cơ quan: anh ấy là thư kí đánh máy ở văn phòng một trường đại học.
văn phòng phẩm," d. đồ dùng cho công tác văn phòng  như giấy  bút  v.v. (nói khái quát)."
văn thơ, 1 dt. văn xuôi và thơ nói chung: nghiên cứu văn thơ việt nam. " 2 dt.  đphg  cũ 1. văn thư: công tác văn thơ. 2. công văn: đã gởi văn thơ cho cơ quan x chưa?."
văn vật, tt (h. vật: đồ vật - nghĩa đen: sản vật của văn) nói nơi nào có một nền văn hoá cao: hà-nội đã giữ được cái tiếng thủ đô văn vật cho cả nước (hđthuý).
văn vẻ," t. (cách nói  cách viết) chải chuốt  bóng bẩy. nói một cách văn vẻ."
vắn, tt. ngắn: than vắn thở dài  giấy vắn tình dài.
vặn, đgt 1. xoắn mãi theo một chiều cho các sợi bện vào nhau: vặn thừng. 2. khiến chuyển động theo một chiều để cho chặt: vặn kim đồng hồ; vặn khoá. 3. xoay bấc đèn dầu để cho ngọn lửa nhỏ đi hay lớn hơn: ngọn đèn hoa kì vặn nhỏ bằng hạt đỗ (ng- hồng).  trgt nói hỏi dồn xem có nắm vững tri thức hay không: giám khảo hỏi  thí sinh.
văng," 1 d. 1 thanh tre có gắn đinh ghim ở hai đầu  dùng để căng mặt vải  mặt hàng trên khung dệt thủ công. cắm văng. 2 thanh chêm giữa hai vì chống trong hầm mỏ để giữ cho khỏi bị xô đổ." " 2 i đg. 1 thình lình lìa khỏi chỗ và di chuyển nhanh một đoạn trong khoảng không để rơi xuống một chỗ khác nào đó  do bị tác động đột ngột của một lực mạnh. trượt ngã  văng kính. chiếc lò xo bật ra  văng đâu mất. 2 (kng.). bật nói  như ném ra (những tiếng thô tục  chửi rủa  v.v.). văng ra một câu chửi."  ii p. (ph.; kng.). phắt. làm  đi.
vẳng, đgt. có tiếng từ xa đưa lại: vẳng nghe tin đồn  vẳng nghe trống đã sang canh  tiếng gọi từ xa vẳng lại.
vắng," tt 1. yên lặng  không có tiếng động: buồn trông quãng vắng đêm dài (bckn). 2. ít người: hôm nay chợ vắng nhỉ. 3. không có mặt ở nơi nào: vắng đàn ông quạnh nhà  vắng đàn bà quạnh bếp (cd)."
vắng vẻ," t. vắng  không có người (nói khái quát). quãng đường vắng vẻ. cảnh nhà vắng vẻ."
vắt, 1 dt. giống đỉa rừng: đi rừng bị vắt cắn  vắt chui vào giày mà tôi không biết.  2 i. đgt. 1. bóp nặn để cho nước ra: vắt chanh  vắt khăn mặt  vắt sữa  vắt đất ra nước thay trời làm mưa. 2. rút cho kiệt cho hết những gì có thể: vắt kiệt sức  vắt óc suy nghĩ. 3. bóp mạnh cho cơm trong lòng bàn tay nhuyễn chặt thành nắm: cơm vắt  vắt cơm. ii. dt. phần cơm hoặc xôi đã được vắt thành nắm: mang mấy vắt cơm đi ăn đường  mỗi đùm hai vắt xôi.  3 đgt. quàng ngang qua bỏ thõng xuống: vắt áo lên vai  ngồi vắt chân chữ ngũ  vắt tay lên trán suy nghĩ. " 4 tiếng hô khi cày bừa để trâu bò đi ngoặt sang trái  trái với diệt."
vắt óc," đgt đào sâu suy nghĩ đến cao độ: trước là tuôn dòng máu thắm  nay là vắt óc đổ mồ hôi (bđgiang)."
vặt," 1 đg. làm cho lông  lá đứt rời ra bằng cách nắm giật mạnh. vặt lông gà. cành cây bị vặt trụi lá. vặt từng nhúm cỏ." " 2 t. (dùng phụ sau d.  đg.  t.). nhỏ  bé  không quan trọng  nhưng thường có  thường xảy ra. chuyện vặt. tiền tiêu vặt. ăn cắp vặt. khôn vặt. hay ốm vặt."  3 x. vắt4.
vặt vãnh," tt. nhỏ nhặt  linh tinh  không đáng kể: chuyện vặt vãnh  mua mấy thứ vặt vãnh."
vân, 1 dt một thứ lụa có hoa: bà cụ bao giờ cũng kén lụa vân hà đông để may áo.  2 dt đường cong hình thành tự nhiên trên mặt nhiều loại gỗ hoặc trên mặt một số đá: gỗ lát có vân đẹp; rải rác đây đó là mấy hòn đá vân xanh (ngkhải).
vân vân, 1 d. (cũ). như vân vi. kể hết vân vân sự tình. " 2 (thường chỉ viết tắt là v.v.  hoặc v.v...). x. v.v."
vân vê," đgt. vê đi vê lại nhiều lần một cách nhẹ nhàng trên các đầu ngón tay: tay vân vê tà áo mỏng  vừa nói tay vừa vân vê mấy sợi râu  miến đứng yên  hai tay vân ve tròn cây nứa (tô hoài)."
vần," 1 dt 1. âm tiết không kể phụ âm đầu  dù là bằng hay trắc đọc giống nhau trong những câu đặt gần nhau của một bài thơ hay một quyển thơ: trong hai câu đầu truyện kiều:""trăm năm trong cõi người ta  chữ tài  chữ phận khéo là ghét nhau"" ta và là cùng một vần; ở bài thơ đêm mùa hạ của nguyễn khuyến  trong hai câu đầu ""tháng tư đầu mùa hạ  tiết trời thực oi ả"" hạ và ả cùng một vần . 2. câu thơ: gọi là có mấy vần mừng bạn. 3. sự phân tích các âm tiết trong một câu: đánh vần. 4. chữ cái đứng đầu các từ trong một quyển từ điển hay trong một danh sách: xếp các từ theo vần a  b  c; đọc danh sách theo thứ tự vần a  b  c. 5. cung điệu của nhạc: bốn dây to nhỏ theo vần cung thương (k)." " 2 đgt 1. chuyển một vật nặng bằng cách lăn đi: vần cái cối đá. 2. xoay nồi cơm trên bếp để cho chín đều: tiếc thay hạt gạo trắng ngần  đã vo nước đục lại vần than rơm (cd). 3. gây gian nan  đau khổ cho ai: hồng quân với khách hồng quần  đã xoay đến thế còn vần chưa tha (k). 4. chuyển động: đùng đùng gió giật mây vần (k)."
vẩn đục," t. ở trạng thái có nhiều gợn bẩn nổi lên  không trong lắng. nước bị vẩn đục. mây đen làm vẩn đục bầu trời. lòng không hề vẩn đục (b.)."
vẫn," pht. 1. không thay đổi  tiếp tục tiếp diễn của hành động  trạng thái hay tính chất nào đó ở thời điểm đang nói đến: đã bảo thôi  nó vẫn cứ làm  nó đi đã lâu tôi vẫn cứ nghĩ đến nó  cô ấy vẫn chờ anh ở văn phòng. 2. khẳng định điều gì đó diễn ra bình thường trong điều kiện bất thường: đắt thì đắt tôi vẫn mua  mẹ cô cấm cô nhưng cô vẫn yêu anh ta  thất bại nhiều nhưng anh vẫn kiên trì thí nghiệm. 3. từ dùng để khẳng định về sự đánh giá so sánh: có nhiều tiền vẫn hơn  cô bé ấy cũng xinh nhưng vẫn không bằng cái hiền."
vấn, 1 đgt quấn thành vòng: cái vành khăn em vấn đã tròn (cd); người giòn chẳng lọ vấn khăn mới giòn (cũ).  2 đgt hỏi: vấn tội; tự vấn lương tâm.
vấn đáp," đg. 1 (kết hợp hạn chế). hỏi và trả lời (nói khái quát). bài viết trình bày dưới hình thức vấn đáp. thi vấn đáp (giám khảo hỏi  thí sinh trả lời bằng miệng). 2 (kng.). thi vấn đáp (nói tắt). vào vấn đáp."
vấn đề, dt. điều cần phải được nghiên cứu giải quyết: giải quyết mấy vấn đề  đặt vấn đề  vấn đề việc làm cho thanh niên  không thành vấn đề  như vậy là có vấn đề.
vấn vít," đgt xoắn lại với nhau: nàng còn đứng tựa hiên tây  chín hồi vấn vít như vầy mối tơ (k)."
vận," 1 d. sự may rủi lớn gặp phải  vốn đã được định sẵn đâu từ trước một cách thần bí theo quan niệm duy tâm. vận may. vận rủi. gặp vận (kng.; gặp vận may) thì chẳng mấy chốc mà làm nên."  2 i d. (id.; kết hợp hạn chế). vần (trong thơ ca). câu thơ ép vận.  ii đg. (kng.; id.). đặt thành câu có vần.  ra câu ca dao. " 3 đg. (id.). 1 mang đi  chở đi  chuyển đến nơi khác. vận khí giới và lương thực. 2 đưa hết sức lực ra làm việc gì. vận hết gân sức ra kéo mà không nổi. vận hết lí lẽ để biện bác." " 4 đg. gán vào  cho như là có quan hệ đến. chuyện đâu đâu cũng cứ vận vào mình. đem chuyện nắng mưa vận vào chuyện đời."  5 đg. (ph.). mặc (quần áo). vận bộ bà ba đen.
vận chuyển, đgt. làm chuyển dời nhiều vật nặng đi xa bằng phương tiện hoặc bằng sức súc vật: vận chuyển hàng hoá  phương tiện vận chuyển  dùng ngựa vận chuyển hàng cho các bản.
vận hành, đgt (h. hành: đi) hoạt động khiến mỗi bộ phận thực hiện chức năng của mình và phối hợp với mọi bộ phận khác: kĩ năng vận hành và thao tác đúng qui cách.
vận tải, đg. chuyên chở người hoặc đồ vật trên quãng đường tương đối dài. vận tải hàng hoá. vận tải đường thuỷ. máy bay vận tải. công ti vận tải.
vận tốc," dt. đại lượng đặc trưng cho sự nhanh hay chậm của một chuyển động  đo bằng quãng đường đi được trong một đơn vị thời gian."
vâng, đgt tuân theo: vâng lời khuyên giải thấp cao (k); vâng lệnh cấp trên. " th từ dùng để trả lời một cách lễ độ  tỏ ý ưng thuận hay nhận là đúng: mai con phải dậy sớm để đi học nhé. - ; cháu có hiểu làm thế là sai không?- vâng  cháu cũng hiểu thế."
vấp," đgt 1. đụng chân vào một vật rắn: đi đâu mà vội mà vàng  mà vấp phải đá mà quàng phải dây (cd).2. ngắc ngứ: đọc bài còn vấp nhiều chỗ. 3. gặp khó khăn: mới bắt đầu công tác  còn vấp nhiều lần."
vất vả, t. ở vào tình trạng phải bỏ ra nhiều sức lực hoặc tâm trí vào một việc gì. làm ăn vất vả. công việc vất vả. phải vất vả lắm mới tìm ra được nhà anh ta. vất vả về đường chồng con.
vật," 1 dt. 1. cái có hình khối có thể nhận biết được: vật báu  vật tuỳ thân  vật chướng ngại  đồ vật. 2. động vật  nói tắt: giống vật  chó là con vật được nhiều người chiều chuộng." " 2 đgt. 1. làm cho đối phương ngã xuống theo luật với tư cách là một môn thể thao: xem đấu vật  đô vật  xới vật. 2. quật cho ngã xuống: vật nó ra đánh cho mấy roi. 3. ngã mạnh như đổ cả thân xuống: nghe tin đó nó ngã vật ra  nằm vật xuống giường. 4. làm nghiêng mạnh: xe xóc vật bên này lắc bên kia  gió vật vườn chuối đổ nghiêng cả. 5. giết thịt súc vật: vật bò khao quân. 6. (cá) quẫy mạnh khi đẻ trứng: mùa cá vật. 7. làm cho đau ốm hoặc chết đột ngột  theo duy tâm: kẻ giời đánh thánh vật không chết."
vật chất, dt (h. chất: tính vốn có của sự vật) phạm trù triết học chỉ hiện thực khách quan tồn tại ngoài ý thức độc lập với ý thức ở trong trạng thái luôn luôn vận động và biến đổi: vật chất quyết định tinh thần. " tt 1. thuộc về những vật cụ thể cần thiết cho sản xuất và cho đời sống: đẩy nhanh nhịp độ xây dựng cơ sở   kĩ thuật cho nông nghiệp (tố-hữu). 2. thuộc về đời sống sinh lí  trái với tinh thần: phải chăm lo đời sống tinh thần và vật chất của bộ đội (văn tiến dũng)."
vật liệu, d. vật dùng để làm cái gì (nói khái quát). vật liệu xây dựng. vật liệu đan lát.
vật thể, dt. vật có những thuộc tính vật lí nhất định.
vẩu, tt nói răng cửa của hàm trên nhô ra phía trước: anh ấy vẩu răng; răng vẩu.
vây," 1 d. 1 bộ phận dùng để bơi của cá  có dạng lá. 2 món ăn làm bằng sợi lấy ở vây một số loài cá biển." " 2 đg. 1 tạo thành một lớp bao lấy xung quanh. vây màn. những ngọn núi vây quanh thung lũng. tường vây. 2 xúm lại thành vòng xung quanh. ngồi vây quanh đống lửa. lũ trẻ vây lấy cô giáo. 3 bố trí lực lượng thành một vòng chắn xung quanh  không cho thoát ra ngoài  làm cho cô lập. vây bắt. vây đồn. thoát khỏi vòng vây."  3 đg. (thgt.). làm ra vẻ hơn người cho có vẻ oai.
vây cánh," dt. người cùng phe cánh  bè đảng: có nhiều vây cánh  muốn có cánh để dễ bề hoành hành trong cơ quan."
vầy," 1 đgt sum họp: vầy duyên cá nước (tng); nơi vui bạn ngọc  nơi vầy cuộc tiên (nđm)." " 2 đgt 1. vò  làm mất cái vẻ cũ: hay gì vầy cánh hoa tàn mà chơi (k). 2. quấy lên: thằng bé chỉ vầy nước." " 3 trgt như thế: quán rằng: ta cũng bâng khuâng  thấy vầy nên mới tị trần đến đây (lvt)."
vẫy," đg. đưa lên đưa xuống hay đưa qua đưa lại bằng một động tác đều và liên tiếp  thường để ra hiệu hay biểu lộ tình cảm. vẫy tay chào tạm biệt. vẫy hoa hoan hô đoàn đại biểu. chó vẫy đuôi mừng rỡ."
vấy," 1. đgt. dính vào: bết vào  làm cho nhơ cho bẩn: quần áo bị vấy máu  vấy bùn. 2. đổ bừa tội lỗi cho người khác: đổ vấy trách nhiệm."
vậy," i đ. 1 từ dùng để chỉ điều như (hoặc coi như) đã biết  vì vừa được (hoặc đang) nói đến  hoặc đang là thực tế ở ngay trước mắt; như thế  nhưng nghĩa cụ thể hơn. anh nói vậy  nó không nghe đâu. gặp sao hay vậy. năm nào cũng vậy  nghỉ hè là tôi về thăm quê. bởi vậy*. đúng như vậy. 2 (dùng ở đầu câu hoặc đầu phân câu). từ dùng để chỉ điều vừa được nói đến để làm xuất phát điểm cho điều sắp nêu ra. vậy anh tính sao. muộn rồi  vậy tôi không đi nữa." " ii tr. 1 (dùng ở câu hỏi  và đi đôi với một đ. phiếm chỉ ai  gì  sao  nào  đâu). từ dùng để nhấn mạnh tính chất cụ thể  gắn liền với hiện thực đã biết  của điều muốn hỏi. nó nói ai ? anh đang nghĩ gì vậy? sao có chuyện lạ vậy! 2 (cũ; dùng ở cuối câu). từ dùng để nhấn mạnh ý khẳng định về điều có tính chất một kết luận rút ra từ những gì đã nói đến. thật xứng đáng là bậc anh hùng vậy. 3 (dùng ở cuối câu). từ biểu thị ý khẳng định về điều kết luận là phải thế  không còn cách nào khác. hàng xấu  nhưng cũng đành phải mua vậy. việc này nhờ anh vậy. thôi vậy."
vậy mà, nh. thế mà.
ve," 1 d. cn. ve sầu. bọ có cánh trong suốt  con đực kêu ""ve ve"" về mùa hè. mình gầy xác ve (rất gầy  tựa như xác con ve)." " 2 d. bọ có chân đốt  sống kí sinh ngoài da  hút máu của động vật có xương sống như trâu  bò  v.v."  3 d. sẹo nhỏ ở mi mắt. mắt có ve.  4 d. (kng.). ve áo (nói tắt). " 5 d. (ph.). lọ nhỏ  chai nhỏ. ve thuốc đỏ. ve rượu." " 6 đg. (cũ  hoặc ph.). tán tỉnh  tán (trong quan hệ trai gái). ve gái."  7 t. (kết hợp hạn chế). có màu tựa như màu xanh lá mạ. xanh ve. quét vôi ve.
ve sầu, nh. ve3.
ve vẩy, đgt đưa đi đưa lại liên tiếp: ve vẩy cái quạt.
vè," 1 d. (id.). nhánh cây. ngày đi lúa chửa chia vè  ngày về lúa đã đỏ hoe ngoài đồng (cd.)."  2 d. que cắm để làm mốc ở nơi ngập nước. cắm vè. " 3 d. bài văn vần dân gian kể lại chuyện người thật  việc thật để ca ngợi hay chê bai  châm biếm. đặt vè. kể vè."  4 d. (ph.). chắn bùn. vè xe đạp.  5 đg. (id.). liếc nhìn. vè ngang nhìn trộm. đôi mắt cứ vè vè nhìn.
vẻ," dt. 1. diện mạo được đánh giá trên đại thể là xinh đẹp: cảnh vật ở đây có vẻ đẹp riêng  mỗi cô đẹp một vẻ  muôn màu muôn vẻ  càng nhìn vẻ ngọc càng say khúc vàng (truyện kiều). 2. biểu hiện của tình cảm  tinh thần trên nét mặt  cử chỉ  ngôn ngữ: đôi mắt cô đượm một vẻ buồn."
vẻ vang," tt rỡ ràng  lừng lẫy: họ làm rạng rỡ dân tộc  vẻ vang giống nòi (hcm); có đại đoàn kết thì tương lai chắc chắn sẽ vẻ vang (hcm)."
vẽ," 1 đg. 1 tạo hoặc gợi ra hình ảnh sự vật trên một mặt phẳng bằng các đường nét  màu sắc. hoạ sĩ vẽ tranh. vẽ bản đồ. vẽ truyền thần. hình vẽ. nét vẽ. 2 (ph.). chỉ  bày cho. vẽ cho làm. vẽ đường chỉ lối. 3 (kng.). bày đặt thêm cái không cần thiết. vẽ  quà với cáp làm gì! chỉ hay vẽ!"  2 đg. (ph.). 1 gỡ phần nạc ra khỏi xương (cá). dùng đũa vẽ khúc cá. 2 tẽ. vẽ ngô.
vé," dt. miếng giấy nhỏ ghi số tiền  thời gian... để đi tàu xe hay xem giải trí: vé xe lửa  mua vé tàu  vé xem ca nhạc  vé chợ."
vén, 1 đgt 1. kéo lên: anh vén áo bên tay cụt (ngđthi). 2. mở cửa màn: hiền vén màn nhìn thấy bố nằm nghiêng (ngkhải).  2 đgt thu lại cho gọn: vén thóc phơi ở sân thành đống; vén mây mù mới thấy trời xanh.
vẹn toàn," t. ở trạng thái có được đầy đủ các mặt  không bị thiếu đi một mặt nào. tình nghĩa vẹn toàn."
vèo," i đg. (kng.). lướt qua rất nhanh rồi biến mất  không nhìn thấy kịp. đạn vèo qua bên tai." " ii p. (kng.). (di chuyển hoặc biến đổi trạng thái) một cách rất nhanh  chỉ trong khoảnh khắc  đến mức như có muốn làm gì cũng không thể kịp. lá khô vừa cho vào lửa đã cháy . vèo một cái  đã thấy biến đi đâu mất."
véo, 1 dt. miếng ván ghép ở đầu mũi hay sau lái thuyền: véo thuyền.  2 đgt. lấy đầu ngón tay cái và ngón tay trỏ kẹp vật gì mà rứt ra: véo xôi  véo đùi  véo má.
véo von," tt  trgt nói âm thanh lên xuống du dương: lúa thành thoi thóp bên cồn  nghe thôi địch ngọc véo von bên lầu (chp); giọng hát véo von của cô thôn nữ; cuốc kêu sầu  vượn hót véo von (tbh)."
vét," 1 d. áo ngắn kiểu âu  tay dài  cổ bẻ  dùng để mặc ngoài. áo vét nữ."  2 đg. 1 lấy cho kì hết những gì còn chút ít ở sát đáy. vét sạch niêu cơm. tàu vét bùn ở cảng. 2 thu nhặt cho kì hết không chừa lại chút nào. vét túi chỉ còn mấy đồng. mua vét để bán đầu cơ. tổ chức đợt thi vét (kng.).
vẹt," 1 dt. chim lông xanh  mỏ đỏ  có thể bắt chước được tiếng người nói: nói như vẹt  học vẹt." " 2 dt. cây mọc trong rừng nước mặn  thân nhỏ  phân cành nhiều  vỏ xám thẫm hoặc nâu thẫm  lá hình mũi mác thuôn  dày  cuống đỏ nhạt  gỗ dùng trong xây dựng  than tốt nhiệt lượng cao  vỏ dùng thuộc da và nhuộm  quả dùng ăn trầu và nhuộm lưới; còn gọi là vẹt dù."  3 tt. khuyết một bên: giầy vẹt gót  mòn vẹt.
vê, đgt 1. viên cho tròn: vê thuốc tễ. 2. gây được đầy đủ: ấy là quả phúc nên vê cho tròn (tú-mỡ). 3. vo cho săn: vê sợi chỉ.
về," i đg. 1 di chuyển trở lại chỗ của mình  nơi ở  nơi quê hương của mình. thầy giáo cho học sinh về chỗ. tan học về nhà. về thăm quê. kiều bào về nước. 2 di chuyển đến nơi mình có quan hệ gắn bó coi như nhà mình  quê hương mình  hoặc nơi mình được mọi người đối xử thân mật  coi như người nhà  người cùng quê. lâu lắm tôi mới có dịp về thăm cụ. về nhà bạn ăn tết. ông ta về công tác ở huyện này đã ba năm. đại biểu các tỉnh về hà nội dự hội nghị. 3 (dùng phụ sau một đg. khác). từ biểu thị hướng của hoạt động nhằm trở lại chỗ cũ hoặc nhằm đưa đến phía  nơi của bản thân mình. bỏ chạy về. quay trở về. mua về lắm thứ. lấy về. rút tay về. 4 di chuyển hoặc được vận chuyển đến đích cuối cùng. xe ca đã về đến bến. tàu này chạy về vinh. hàng chưa về  không có để bán cho khách. 5 chết (lối nói kiêng tránh). cụ đã về tối hôm qua. 6 (id.). trở thành thuộc quyền sở hữu của người nào đó. chính quyền về tay nhân dân. 7 (kết hợp hạn chế). ở vào trong khoảng thời gian nào đó. trời đã về chiều. bệnh nhân hay sốt về sáng. về mùa hè hay có dông. từ nay về sau. ba năm về trước. về cuối. về già." " ii k. 1 từ biểu thị điều sắp nêu ra là phạm vi hay phương hướng của hoạt động  phạm vi của tính chất được nói đến. bàn  vấn đề nông nghiệp. nhìn về bên phải. giỏi về toán. về chuyện đó  còn có nhiều ý kiến. 2 (cũ  hoặc ph.). vì. người đẹp về lụa  lúa tốt về phân (tng.). chết về bệnh lao."
vế," d. 1 (kng.). bắp đùi. 2 một trong những phần (thường là hai) có cấu trúc giống nhau  có quan hệ đối với nhau từng cặp  cấu tạo nên một thể hoàn chỉnh. ra một vế câu đối. câu ghép song song có nhiều vế. chú ý đầy đủ cả hai vế: coi trọng chất lượng và bảo đảm số lượng. 3 (chm.). toàn bộ biểu thức viết ở một bên dấu bằng (trong một phương trình hoặc đẳng thức) hoặc dấu lớn hơn  dấu nhỏ hơn (trong một bất phương trình hoặc một bất đẳng thức). 4 (kết hợp hạn chế). thế đứng  thế lực của một người trong xã hội. một người ngang vế. lép vế*."
vệ," 1 dt. 1. khng. vệ quốc quân  nói tắt: anh vệ. 2. một loại đơn vị quân đội quân từ 300 người đến 5000 người tuỳ theo thời: vệ trong thị lập cơ ngoài song phi (truyện kiều)." " 2 dt. rìa  cạnh: vệ đường  vệ hè  vệ sông." " (sông) ở tỉnh quảng ngãi. dài 91km  diện tích lưu vực 1257km2. bắt nguồn từ vùng núi ba tơ cao 800m chảy theo hướng tây nam-đông bắc đổ ra biển đông tại long khê."
vệ binh," dt (h. vệ: giữ gìn  che chở  đi theo; binh: lính) người lính đi theo một nhân vật để bảo vệ (cũ): chung quanh vua quang-trung có một số vệ binh."
vệ sinh," i d. những biện pháp phòng bệnh  giữ gìn và tăng cường sức khoẻ (nói khái quát). phép vệ sinh. ăn ở hợp vệ sinh. vệ sinh ăn uống. vệ sinh lao động. giữ vệ sinh chung." " ii t. (kng.; thường dùng có kèm ý phủ định  kết hợp hạn chế). hợp  (thường nói về mặt sạch sẽ). nhà cửa chật chội  bẩn thỉu  thiếu vệ sinh. bát đĩa không được vệ sinh lắm. làm vệ sinh nhà cửa (quét dọn cho sạch sẽ)."  iii đg. (dùng hạn chế trong một số tổ hợp). đại tiện (lối nói kiêng tránh). đi . nhà vệ sinh*. giấy vệ sinh*.
vệ tinh, dt. 1. thiên thể nhỏ quay quanh một hành tinh: mặt trăng là vệ tinh của trái đất. 2. cái cùng loại nhưng nhỏ hơn và có chức năng phụ trợ: thành phố vệ tinh  xí nghiệp vệ tinh.
vênh," tt  trgt không được thẳng: vợ dại không hại bằng đũa vênh (tng); trái duyên  trái kiếp như kèo đục vênh (tng)."
vênh váo," t. (kng.). 1 bị vênh nhiều chỗ (nói khái quát). mấy tấm ván phơi ngoài trời vênh váo cả. 2 có vẻ mặt kiêu ngạo  hợm hĩnh  tỏ ra không coi ai ra gì. chưa gì đã vênh váo  hách dịch. bộ mặt vênh váo."
vểnh, đgt. chìa ra và cong lên: vểnh tai  vểnh râu.
vết, dt 1. vệt nhỏ trên mặt một số đồ đạc: ngọc lành có vết (tng); vạch lông tìm vết (tng). 2. hình còn sót lại: vết chân trên cát; vết máu trên áo.
vết thương, d. chỗ bị thương trên cơ thể. băng vết thương. vết thương lòng (b.). hàn gắn vết thương chiến tranh (b.).
vệt, dt. vết dài: vệt vôi  vệt máu  thấm những vệt mồ hôi trên má  những vệt ánh đèn pha.
vi khuẩn," dt (h. vi: nhỏ; khuẩn: nấm) loài thực vật rất nhỏ  đơn bào  có thể gây bệnh  nhưng cũng có loài có ích: vi khuẩn lên men giấm lá một thứ vi khuẩn có ích."
vi phạm, đgt. làm trái quy định: vi phạm luật lệ giao thông  vi phạm quy chế thi cử  vi phạm công ước quốc tế.
vi vút, t. từ mô phỏng tiếng như tiếng gió rít. gió thổi vi vút như roi quất. đạn réo vi vút.
vì," 1 lt. 1. từ biểu thị ý nghĩa nguyên nhân: vì vội nên hỏng việc  vì bão lụt tàu không chạy được  vì sông nên phải luỵ thuyền  ví như đường liền ai phải luỵ ai? (cd.)  vì hoa nên phải đánh đường tìm hoa (truyện kiều). 2. từ biểu thị ý nghĩa mục đích: vì dân vì nước  nặng lòng xót liễu vì hoa  trẻ thơ đã biết đâu mà dám thưa (truyện kiều)." " 2 dt.  vchg 1. từ chỉ từng ngôi sao: những vì sao lấp lánh. 2. cũ  id. từ chỉ từng ông vua (thường dùng với sắc thái trang trọng): những vì vua anh minh." " 3 dt. gọi chung những đoạn tre gỗ được ghép để chống  đỡ (thường là mái) trong nhà cửa  hầm lò...: vì kèo  vì cột  dựng vì gỗ chống mái hầm."
vì sao, lt bởi lí do gì: do đấu tranh mà quần chúng nhận rõ vì sao mình khổ (trg-chinh).
vì thế," k. từ biểu thị điều sắp nêu ra có lí do hoặc nguyên nhân là điều vừa được nói đến. nó cho biết chậm quá  vì thế tôi không giúp gì được."
vỉ," dt. 1. miếng giấy (hoặc vật liệu tương tự) cứng có gắn những vật nhỏ cùng loại  cùng số lượng (cúc áo  kim khâu  thuốc viên...): mua 2 vỉ cúc bấm  mỗi vỉ 10 viên kháng sinh. 2. vật đan bằng tre dùng để lót hoặc giữ trong nồi  vại: lót vỉ đồ xôi  gài vỉ trong vại cà muối."
vĩ đại, tt (h. vĩ: lớn lắm; đại: lớn) rất lớn lao: lịch sử ta có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân tộc (hcm); góp phần vào chiến công vĩ đại của dân tộc (ngvlinh); sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta là vĩ đại (phvđồng).
vĩ độ," d. khoảng cách tính bằng độ cung kể từ xích đạo đến một vĩ tuyến nào đó theo hai chiều  lên bắc cực hoặc xuống nam cực. vĩ độ của hà nội là 20o01' bắc."
vĩ tuyến, dt. đường ngang với đường xích đạo của trái đất: địa cầu chia ra kinh tuyến và vĩ tuyến.
ví, 1 dt bao nhỏ thường bằng da dùng để đựng tiền và giấy má cần đem theo mình: bố mở ví lấy tiền cho con trả tiền học. " 2 dt lối hát ở nông thôn giữa trai và gái đối đáp nhau: ngày xưa trong dịp tết trung thu  thanh niên thường hát ví rất vui." " 3 đgt so sánh với nhau: kết quả học tập của con tôi ví sao được với thành tích học tập của con anh; chữ rằng: sinh ngã cù lao  bể sâu khôn ví  trời cao khôn bì (ghc)." " 4 lt nếu như: ví đem vào tập đoạn trường  thì treo giải nhất chi nhường cho ai (k); thân này ví biết dường này nhỉ  thà trước thôi đành ở vậy xong (hxhương)."
ví như, (id.). 1 nếu như. 2 (kng.). ví dụ như.
ví thử, lt. từ biểu thị giả thiết về điều trái với thực tế để làm căn cứ lập luận: ví thử cô ta khéo hơn một chút thì vợ chồng đâu đến như vậy.
vị," 1 dt 1. đặc tính của thức ăn  thức uống gây một cảm giác nào đó vào lưỡi: vị ngọt  vị cay; ăn lấy vị  chứ ai lấy bị mà mang (tng). 2. vật dùng làm thuốc đông y: cay đắng chàng ôi  vị quế chi (hxhương)."  2 dt từ dùng trong đông y để chỉ dạ dày: thuốc bổ vị. " 3 đgt 1. phụ thuộc vào: thần cũng vị tiền (tng). 2. nể nang: người trên vị  kẻ dưới nể (tng)."  gt dựa vào:  cây dây leo (tng).
vị chi," đg. (kng.). từ dùng để mở đầu một lời tính gộp tất cả các khoản vừa nói; tất cả là. năm cân  một cân  ba cân  vị chi chín cân tất cả."
vị giác, dt. sự cảm giác về các vị.
vị lai," tt (h. vị: chưa; lai: lại  đến) chưa đến; thuộc về tương lai: tưởng tượng ra cuộc sống trong xã hội vị lai."
vị ngữ," d. 1 thành phần chính yếu của một câu đơn  nói rõ hoạt động  tính chất  trạng thái của đối tượng được nêu ở chủ ngữ. 2 cn. vị từ. điều khẳng định hay phủ định về chủ ngữ trong phán đoán."
vị tha, tt. lấy lòng bác ái mà chuyên chú làm lợi cho kẻ khác; trái với vị kỉ: chủ nghĩa vị tha  lòng vị tha.
vị trí," dt (h. vị: chỗ; ta: đặt  bày) 1. chỗ ngồi; chỗ đứng: nói lên vị trí của người phụ nữ (phvđồng). 2. địa vị: vị trí của công nghiệp trong nền kinh tế quốc dân. 3. chỗ một đội quân đóng: đánh vào vị trí của địch."
vỉa," 1 d. lớp khoáng sản hay đất đá thường nằm chạy dài và có độ dày tương đối không đổi  do quá trình trầm tích ổn định tạo nên. vỉa than." " 2 d. phần chạy dọc theo rìa hoặc xung quanh một bề mặt  thường được xây lát để giữ cho chắc. mặt nền được bó vỉa bằng đá ong."  3 d. câu mở trước khi vào điệu chính trong chèo. hát vỉa.
vỉa hè," dt. hè chạy dọc theo hai bên đường phố  thường được xây lát: đi bộ trên vỉa hè  lát lại đoạn vỉa hè cuối phố."
việc," dt 1. cái phải làm hằng ngày để sinh sống và được trả công: đi kiếm việc  bị mất việc; phải nghỉ việc. 2. cái phải coi như bổn phận của mình: việc học hành; việc nhà cửa; việc nước  việc tòng quân; việc cai trị. 3. chuyện xảy ra: mới về có việc chi mà động dung (k); lại mang những việc tầy trời đến sau (k); trót lòng gây việc chông gai (k); 4. chuyện lôi thôi  rắc rối: việc ganh đua; việc tranh chấp; việc cãi cọ. 5. sự thiệt hại: bão to  nhà anh có việc gì không. 6. sự danh từ hoá một động từ: việc ăn; việc ở  việc chữa bệnh; việc chăm nom vườn tược; việc dạy dỗ con cái."
việc làm," d. 1 hành động cụ thể. lời nói đi đôi với việc làm. một việc làm vô ý thức. 2 công việc được giao cho làm và được trả công. đã ra trường  nhưng chưa có việc làm."
viêm," dt. hiện tượng bị tổn thương (sưng đỏ  nóng và đau): bị viêm họng."
viên chức," dt (h. viên: người giữ một chức vụ; chức: việc về phần mình) người làm công tác chính quyền: ý thức và trình độ làm chủ tập thể của công nhân  nông dân  cán bộ  viên chức phải được nâng cao hơn nữa (phvđồng)."
viền, đg. khâu thêm vào một miếng vải cho kín và làm nổi rõ lên một đường mép. cổ áo viền đăngten. đường viền.
viễn cảnh, dt. 1. nh. viễn ảnh: vẽ ra một viễn cảnh đẹp. 2. cảnh xa; trái với cận cảnh.
viễn thông, tt (h. thông: liên lạc với nhau) nói sự liên lạc với những nơi rất xa: tổng công ti bưu chính viễn thông.
viện, 1 d. 1 cơ quan nghiên cứu khoa học. viện sử học. 2 tên gọi một số cơ quan đặc biệt. viện kiểm sát nhân dân. viện bảo tàng*. 3 (kng.; kết hợp hạn chế). bệnh viện (nói tắt). nằm viện. ra viện.  2 i đg. 1 (kng.; id.). nhờ đến sự giúp sức để giải quyết khó khăn. phải viện đến người ngoài mới xong. 2 đưa ra làm cái lẽ dựa vào để làm một việc khó hoặc không thể nói rõ lí do. viện hết lí do này đến lí do khác để từ chối. viện cớ ốm.  ii d. (kết hợp hạn chế).  binh (nói tắt). xin viện. diệt viện.
viện trợ, i. đgt. (nước này) giúp đỡ nước khác về của cải tiền bạc: viện trợ không hoàn lại  hàng viện trợ  viện trợ kinh tế  viện trợ quân sự. ii. dt. vật chất viện trợ: trao viện trợ tượng trưng.
viếng thăm, đgt 1. đến thăm hỏi: ngày chủ nhật mới có thì giờ đi viếng thăm bà con. 2. thăm mộ: ấy mồ vô chủ ai mà viếng thăm (k).
viết, i đg. 1 vạch những đường nét tạo thành chữ. tập viết. viết lên bảng. 2 viết chữ ghi ra nội dung muốn nói đã được sắp xếp. viết thư. viết bài báo. viết sách.  ii d. (ph.). bút. cây . viết chì.
việt vị, d. lỗi của cầu thủ bóng đá khi nhận bóng để tiến công ở sân đối phương mà phía trước không có hai cầu thủ của phía đối phương. cầu thủ bị việt vị. phạt việt vị.
vịn, đgt. đặt bàn tay tựa vào chỗ nào đó để đi đứng cho vững: vịn vai  đứa trẻ vừa đi vừa vịn vào thành giường.
vinh dự, dt (h. dự: tiếng thơm) danh tiếng vẻ vang: nước ta sẽ có vinh dự lớn là một nước nhỏ mà đã anh dũng đánh thắng hai đế quốc to (hcm).
vinh hạnh, i d. điều mang lại vinh dự. có vinh hạnh được nhận giải thưởng.  ii t. sung sướng có được vinh dự. chúng tôi rất lấy làm  được đón tiếp ngài (kc.).
vinh quang," tt. vẻ vang rạng rỡ  có giá trị tinh thần cao: lao động là vinh quang  sự nghiệp vinh quang  trách nhiệm vinh quang." " (xã) tên gọi các xã thuộc h. tiên lãng  h. vĩnh bảo (hải phòng)  tx. kon tum (kon tum)  h. chiêm hoá (tuyên quang)."
vĩnh cửu," tt (h. cửu: lâu dài) lâu dài  mãi mãi: biến cái thất bại tạm thì ra cái thành công vĩnh cửu (trvgiàu)."
vĩnh viễn," t. 1 có sự tồn tại ngoài thời gian hoặc trong mọi thời gian  không có bắt đầu cũng không có kết thúc. người kitô giáo cho rằng chúa trời là vĩnh viễn. vật chất vĩnh viễn tồn tại. 2 (thường dùng phụ cho đg.). từ đây cho đến mãi mãi về sau. cái thời đó đã vĩnh viễn qua rồi."
vịnh, 1 đgt. làm thơ về phong cảnh hoặc sự vật nào đó: vịnh cảnh  vịnh nguyệt.  2 dt. vũng biển ăn hõm vào đất liền: vịnh bắc bộ.
vít, 1 dt (pháp: vias) đanh ốc: vít đầu bẹt; bắt vít.  2 đgt lấp lại: vít lỗ hở; vít lối đi.  3 đgt kéo mạnh xuống: đôi tay vít cả đôi cành (cd).
vịt," d. 1 gia cầm mỏ dẹp và rộng  chân thấp có màng da giữa các ngón  bơi giỏi  bay kém. chạy như vịt. 2 đồ đựng có hình dáng giống con vịt hoặc có bộ phận giống như mỏ con vịt. vịt đựng cá. vịt dầu. vịt nước mắm."
vò," 1 dt. thứ hũ lớn: một con lợn béo  một vò rượu tăm (cd.)  vò đựng muối khô thì trời còn nắng (tng.)." " 2 đgt. lấy tay hoặc chân mà làm cho nhàu cho nát  cho rối: vò đầu  vò lúa  vò giấy  vò quần áo  rối như tơ vò (tng.)." " 3 tt.  đphg hà: khoai bị vò."
vò võ," tt  trgt chơ vơ  lẻ loi: song sa vò võ phương trời  nay hoàng hôn đã lại mai hôn hoàng (k)."
vỏ," d. 1 lớp mỏng bọc bên ngoài của cây  quả. vỏ cây. vỏ quả chuối. tước vỏ. quả cam đã bóc vỏ. vỏ quýt dày có móng tay nhọn (tng.). 2 phần cứng bọc bên ngoài cơ thể một số động vật nhỏ. vỏ ốc. vỏ hến. 3 cái bọc bên ngoài hoặc làm thành bao đựng của một số đồ vật. vỏ chăn. vỏ đạn. tra kiếm vào vỏ. nấp dưới cái vỏ (b.; nấp sau cái chiêu bài). 4 vỏ hoặc rễ của một số cây  dùng để ăn trầu. vỏ chay. vỏ quạch. 5 (ph.). lốp xe. thay vỏ xe."
võ," 1 1. lối đánh nhau bằng tay không hoặc có côn  kiếm....: đấu võ  anh ta có võ. 2. quân sự; trái với văn: đông quan mở hội vui thay  thi văn thi võ lại bày cờ tiên (cd.)  tiếc thay một bậc anh tài  nghề văn nghiệp võ nào ai dám bì (nguyễn đình chiểu)." " 2 tt. (kết hợp hạn chế) gầy ốm: mặt võ  mình gầy."
võ nghệ," dt (h. nghệ: nghề) thuật đánh võ: mười tám ban võ nghệ nào đợi tập rèn  chín chục trận binh thư  không chờ ban bố (ngđchiểu)."
vó," 1 d. bàn chân của một số thú có guốc  như trâu  bò  ngựa. vó ngựa. vó trâu. ngựa cất vó." " 2 d. dụng cụ bắt cá  tôm gồm có một lưới  bốn góc mắc vào bốn đầu gọng để kéo. kéo vó. vó tôm."
vó câu," dt. vó ngựa  bước chân ngựa: vó câu khấp khểnh  bánh xe gập ghềnh (truyện kiều)."
vóc dáng, dt dáng dấp con người: ông ấy có vóc dáng một lực sĩ.
voi," d. thú rất lớn sống ở vùng nhiệt đới  mũi dài thành vòi  răng nanh dài thành ngà  tai to  da rất dày  có thể nuôi để tải hàng  kéo gỗ  v.v. khoẻ như voi. cưỡi voi ra trận."
vòi," 1 dt. 1. bộ phận của voi  hình ống rất dài  nối từ mũi  có thể cuộn tròn để giữ vật. 2. bộ phận ở một số sâu bọ  dùng hút thức ăn: vòi muỗi. 3. bộ phận của nhuỵ hoa  có hình ống. 4. bộ phận của một số đồ vật  có hình giống cái vòi: vòi bơm  ấm sứt vòi."  2 đgt. ép đòi bằng được người khác phải cho cái gì đó: suốt ngày vòi ăn  chắc hắn muốn vòi cái gì ở ông.
vòi voi," dt (thực) loài cây mọc hoang  lá có lông  có cụm hoa dài trông giống với con voi: đông y dùng cây vòi voi làm thuốc."
vòm," d. 1 vật có hình cong  khum và úp xuống như hình mu rùa. vòm nhà. vòm trời*. vòm cây. vòm miệng*. 2 bộ phận hình cong xây dựng vượt qua không gian giữa hai tường  cột hoặc móng. vòm nhà thờ. vòm cuốn."
vong ân, đg. (thường đi đôi với bội nghĩa). quên ơn. kẻ vong ân bội nghĩa. đồ vong ân.
vong linh, dt. linh hồn người đã chết: nghiêng mình trước vong linh người đã khuất.
vòng," dt 1. vật có hình cong khép kín: trẻ em đánh vòng; vòng vàng đeo cổ. 2. chu vi của một vật được coi như có hình tròn: đo vòng ngực; đo vòng bụng. 3. sự di chuyển từ một điểm nào đó ở quanh một nơi nào trở về chính điểm ấy: đi một vòng quanh hồ gươm. 4. một thời hạn nhất định: trong vòng một giờ đồng hồ. 5. một đường dài nhất định: trong vòng hai cây số. 6. đợt: vòng thi đấu bóng đá; vòng bầu cử quốc hội. 7. phạm vi hoạt động: ngoài vòng cương toả  chân cao thấp (ngcgtrứ); vòng danh lợi."  đgt 1. đi về phía khác ở quanh đó:  ra đàng sau. 2. giơ hai cánh tay ra ôm lấy: vòng tay ôm bạn.  trgt theo đường cong chung quanh: đi  ra phía sau.  tt quanh co: đi đường .  bi dt ổ bi: vòng bi xe đạp.  cổ dt vật đeo quanh cổ: vòng cổ chó; vòng cổ ngựa.
vòng hoa, d. hoa được kết thành vòng. viếng một vòng hoa.
vòng kiềng," dt. dáng đi hai chân cong  bàn chân vòng vào trong: chân đi vòng kiềng."
vòng quanh," trgt 1. nói đi một vòng tròn chung quanh: đi vòng quanh hồ. 2. không thẳng  không trực tiếp: nói vòng quanh vấn đề."
vòng vèo," t. (kng.). có nhiều chỗ  nhiều đoạn vòng qua vòng lại theo nhiều hướng khác nhau. đường lên núi vòng vèo. có gì thì nói thẳng ra  đừng vòng vèo nữa."
võng," i. dt. đồ dùng đan bằng sợi hay làm bằng vải dày  dai  mắc hai đầu lên cao  giữa chùng xuống  để nằm  ngồi: mắc võng  nằm võng ru con  võng đưa kẽo kẹt trưa hè. ii. đgt. khiêng người đi bằng võng: võng người ốm đi viện. iii. đt. trũng xuống  chùng xuống như hình cái võng: rầm nhà võng xuống."
võng mạc," dt (h. võng: lưới; mạc: màng) màng mỏng ở nửa sau của nhãn cầu  nơi hiện ra hình ảnh của vật thể bên ngoài: võng mạc có chức năng làm cho mắt cảm thụ được ánh sáng và màu sắc."
vọng, 1 d. (id.). chỗ bố trí để quan sát và canh gác. vọng quan sát phòng không. vọng gác*. " 2 đg. (vch.). nhìn  hướng về nơi mà tâm trí đang tưởng nhớ  trông chờ. vọng về thủ đô. vọng cố hương. vọng nhìn."  3 đg. nộp tiền hay lễ vật theo lệ cho làng để được ngôi thứ thời phong kiến. vọng quan viên.  4 đg. (âm thanh) từ xa đưa lại. tiếng hát từ xa vọng lại. đứng ngoài cổng nói vọng vào.
vọng gác," dt. nơi bố trí làm nhiệm vụ canh gác  thường là chòi nhỏ."
vót," i đg. làm cho nhẵn  tròn hoặc nhọn bằng cách đưa nhẹ lưỡi dao nhiều lần trên bề mặt. vót đũa. vót chông. một đầu được vót nhọn."  ii t. (dùng phụ sau t.). nhọn và cao vượt hẳn lên. đỉnh núi cao . cây mọc thẳng vót. cong vót. // láy: von vót (ý nhấn mạnh).
vô biên," tt (h. biên: bờ  giới hạn) không có giới hạn: hạnh phúc vô biên." " dt chỗ không có giới hạn; khoảng không: đem ánh sáng lê-nin đến cùng trời cuối đất  vượt   chiếu rọi các tinh cầu (sóng-hồng)."
vô bổ, t. không mang lại ích lợi gì. làm một việc vô bổ.
vô chủ, tt. không có chủ: vật vô chủ  nhà vô chủ.
vô cơ, tt (h. cơ: cơ năng) trái với hữu cơ: hoá học vô cơ.
vô cực, t. có giá trị tuyệt đối lớn hơn bất kì số nào cho trước. vô cực âm. vô cực dương.
vô danh, tt. không có tên; không biết tên: liệt sĩ vô danh.
vô định," 1 tt (h. định: yên  không chuyển) không biết rõ là ai: nắm xương vô định đã cao bằng đầu (k); không yên một chỗ: mây vô định bay quanh ngoài mái (tự tình khúc)." " 2 tt (toán) nói một phương trình hoặc một bài toán có vô số lời giải: trong phương trình vô định có x là ẩn số  bất cứ giá trị nào của x cũng là nghiệm số của phương trình."
vô độ," t. không có chừng mực  mức độ. ăn chơi vô độ. lòng tham vô độ."
vô giá, tt. không định được giá nào cho đáng; rất quý: của quý vô giá.
vô hại, tt (h. hại: làm cho thiệt thòi) không có hại gì: một trò chơi vô hại; một thứ thuốc vô hại.
vô hiệu," t. không có hiệu lực  không mang lại kết quả; trái với hữu hiệu. bệnh quá nguy kịch  mọi cố gắng của thầy thuốc đều vô hiệu."
vô hình, tt. không có hình thức: vật vô hình  sức mạnh vô hình.
vô ích, tt (h. ích: lợi cho mình) không có ích lợi gì: bao đảm an toàn còn tốt hơn là mạo hiểm để tổn thất vô ích (phvđồng).
vô loại, t. (id.). như vô loài.
vô lý, x. vô lí.
vô nghĩa, tt. 1. không có nghĩa lí: câu văn vô nghĩa. 2. ăn ở không có đạo nghĩa: tuồng vô nghĩa  đồ bất nhân vô nghĩa.
vô phép, tt không giữ được đúng lễ độ của xã hội: đứa trẻ vô phép.  đgt lời khiêm tốn khi muốn nói hay muốn làm một việc gì mà mình cho là quá mạnh dạn: tôi xin  thưa với các cụ một điều.
vô sản," i d. 1 người thuộc giai cấp công nhân dưới chế độ tư bản (nói khái quát). 2 người lao động không có tư liệu sản xuất  phải làm thuê và bị bóc lột  nói chung. cố nông là những người vô sản ở nông thôn." " ii t. 1 thuộc giai cấp công nhân  có tính chất của giai cấp công nhân. cách mạng *. tinh thần quốc tế vô sản. 2 (kng.). hoàn toàn không có tài sản gì cả. anh ta nghèo lắm  là một người vô sản hoàn toàn."
vô sinh, tt. không thể sinh đẻ: chị ta bị bệnh vô sinh.
vô số," tt (h. số: số đếm) nhiều lắm: ngựa xe vô số hằng hà  văn năm mươi vị  vũ và mươi viên (hoàng trừu)."
vô sự," t. không gặp rủi ro  tai nạn (như đã lo ngại). đường nguy hiểm  nhưng chuyến đi bình yên vô sự."
vô tận, tt. không bao giờ hết: không gian vô tận  niềm vui vô tận.
vô thần," tt (h. thần: thần thánh) không công nhận tôn giáo  phủ nhận sự tin tưởng vào phép lạ  vào đời sống bên kia thế giới sau khi chết: người mác-xít."  tt mặc nhiên là: người .
vô thừa nhận, t. không có ai nhận là của mình. của vô thừa nhận. đứa trẻ vô thừa nhận.
vô tình, tt. 1. không có tình nghĩa: ăn ở vô tình. 2. không chủ ý: vô tình nói lỡ lời  vô tình làm hỏng việc người khác  vô tình xô phải đứa bé.
vô tội, tt (h. tội: tội) không có tội: bọn ác ôn tàn sát những đồng bào vô tội.
vô tư, 1 t. không hoặc ít lo nghĩ. sống hồn nhiên và vô tư. " 2 t. 1 không nghĩ đến lợi ích riêng tư. sự giúp đỡ hào hiệp  vô tư. 2 không thiên vị ai cả. một trọng tài vô tư. nhận xét một cách vô tư  khách quan."
vô tư lự, tt. không phải lo nghĩ gì.
vô vị," tt (h. vị: nếm) 1. không có vị ngon: món ăn vô vị. 2. nhạt nhẽo  không hay ho gì: vở kịch vô vị."
vô ý thức," t. không có chủ định  không nhận biết rõ ý nghĩa của việc (sai trái) mình đang làm. một hành động vô ý thức."
vồ vập," tt. tỏ ra rất niềm nở  ân cần một cách quá mức khi gặp: vồ vập hỏi han bạn mới đi xa về."
vỗ," 1 đgt 1. đập bàn tay vào vật gì: vỗ bụng. 2. đập vào: sóng vỗ bờ; sóng dồn mặt nước  vỗ long bong (hxhương)."  2 đgt nuôi cho béo bằng lượng thức ăn trên mức thường: gần đến tết phải vỗ con lợn; vỗ con gà thiến.  3 đgt không trả lại cái đáng lẽ mình phải trả: vỗ nợ; vỗ ơn.
vỗ béo, đg. vỗ cho chóng béo. vỗ béo đàn lợn.
vỗ tay," đgt. đập hai lòng bàn tay vào với nhau  tỏ ý hoan nghênh: vỗ tay khen  tiếng vỗ tay ran cả hội trường"
vỗ về," đgt an ủi: thấy chàng đau nỗi biệt li  ngập ngừng ông mới vỗ về giải khuyên (k); thương yêu không phải là vỗ về  nuông chiều (hcm)."
vốc," i đg. lấy vật rời vụn hoặc chất lỏng lên bằng bàn tay khum lại  để ngửa và chụm khít các ngón  hoặc bằng hai bàn tay như vậy ghép lại. vốc gạo cho gà. vốc nước rửa mặt."  ii d. lượng chứa trong lòng bàn tay khi . vốc một vốc gạo. con gà vừa bằng vốc tay.
vôi," dt. chất màu trắng (oxit canxi) nung ra từ đá  thường dùng làm vật liệu xây dựng: nung vôi  vôi ăn trầu  vôi xây tường  núi đá vôi  tôi vôi  quét vôi  vạch vôi  bạc như vôi (tng.)." " (thị trấn) h. lạng giang  t. bắc giang."
vội," tt  trgt cố gấp rút để khỏi muộn  khỏi lỡ: quan có cần  nhưng dân chưa vội (cd); đi đâu mà vội mà vàng  mà vấp phải đá  mà quàng phải dây (cd); ăn vội bát cơm để ra ga kịp tàu; khi ba mươi tuổi  em đừng vội lo (cd); nhớ nơi kì ngộ  vội dời chân đi (k)."
vội vã," t. 1 tỏ ra rất vội  hết sức muốn tranh thủ thời gian cho kịp. bước chân vội vã. vội vã lên đường. 2 tỏ ra vội  không kịp có sự suy nghĩ  cân nhắc. quyết định vội vã. cân nhắc cho kĩ  không nên vội vã."
vồn vã," tt. niềm nở  nhiệt tình với vẻ thân mật  ân cần trong tiếp đón  chuyện trò: vồn vã chào hỏi  chuyện trò vồn vã  vồn vã mời chào khách hàng."
vốn," 1 dt 1. tiền gốc bỏ vào một cuộc kinh doanh: các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (pvkhải); chị ta đi buôn mà mất cả vốn lẫn lãi. 2. cái do trí tuệ tích lũy: phải phục hồi  khai hoá  phát huy vốn cổ (phvđồng); vốn văn chương dân gian; vốn ngoại ngữ của anh ấy cũng khá." " 2 trgt nguyên là: nguyên người quanh quất đâu xa  họ kim  tên trọng  vốn nhà trâm anh (k); vấn đề giải quyết việc làm vốn đã bức xúc càng thêm gay gắt (phvkhải)."
vống, t. (id.). vóng. cải vống. cao vống lên.
vơ," đgt. 1. gom những thứ lung tung vào một chỗ: vơ cỏ  vơ nắm lá vụn. 2. lấy nhanh cái gì  không cần chọn: vơ vội cái áo trên mắc mặc rồi chạy ngay. 3. nhận cả về mình: vơ quàng vơ xiên  cái gì cũng vơ vào."
vờ," 1 dt loài sâu sinh ở mặt nước  vừa thành hình đã chết: thân anh đã xác như vờ (tản-đà)." " 2 đgt  trgt làm ra vẻ như là thật: vờ ngủ để nghe chuyện của hai người; chị ta chỉ khóc vờ mà thôi; hỏi vờ một câu; vờ như không biết gì."
vờ vịt," đg. (kng.). giả vờ để che giấu điều gì đó  thường là không tốt (nói khái quát). biết rõ rồi còn hỏi  rõ khéo vờ vịt!"
vỡ, đgt. 1. rời ra thành nhiều mảnh: vỡ bát  gạch vỡ  gương vỡ lại lành  đánh nhau vỡ đầu  vỡ đê  tức nước vỡ bờ (tng.). 2. (tổ chức) tan rã: vỡ cơ sở bí mật. 3. bị lộ ra: vỡ chuyện thì phiền. 4. bắt đầu khai phá: vỡ hoang. 5. bắt đầu hiểu ra: tập làm rồi vỡ dần ra thôi.
vỡ lòng," trgt 1. nói trẻ con bắt đầu học chữ: cháu mới năm tuổi đã học vỡ lòng. 2. bắt đầu học một nghề: xót mình cửa gác buồng khuê  vỡ lòng học lấy những nghề nghiệp hay (k)."
vỡ nợ," đg. lâm vào tình trạng bị thua lỗ  thất bại liên tiếp trong kinh doanh  phải bán hết tài sản  mà vẫn không đủ để trả nợ. bị vỡ nợ chỉ còn hai bàn tay trắng."
vớ," 1 dt.  đphg bít tất: mang giầy mang vớ." " 2 đgt. níu lấy  tóm được: vớ lấy hòn gạch cầm ném ngay  vớ phải cọc chèo  vớ được tờ báo đọc cho đỡ buồn  vớ được ông khách sộp."
vớ vẩn," tt  trgt làm những việc không hợp lí  không thiết thực: anh ấy hay làm những việc vớ vẩn; chị ấy vớ vẩn ra đi."
vợ," d. người phụ nữ đã kết hôn  trong quan hệ với chồng. cưới vợ. thuận vợ thuận chồng."
vợ bé, nh. vợ lẽ.
với, 1 dt độ cao bằng một người bình thường đứng giơ thẳng cánh tay lên: cây chuối cao một với.  đgt giơ cao tay định nắm lấy: ngắn tay  chẳng đến trời (tng); hộ với lấy một cặp bánh gai (ng-hồng).  trgt từ độ xa: anh ấy đi được một quãng thì vợ anh ấy gọi  lại. " 2 gt 1. giới từ biểu thị quan hệ liên kết: tôi đi với anh; đối xử tốt với bạn; họ đã đính hôn với nhau. 2. bằng cách gì  phương tiện gì: với số tiền đó  anh có thể mua được căn nhà ấy; với thời gian năm năm  tôi đã viết xong từ điển này."  trt như cùng: anh cho nó đi ; cứu chị ta với.
vờn," đg. lượn qua lại trước mặt một đối tượng nào đó với những động tác tựa như đùa giỡn  lúc thì áp vào  chụp lấy  lúc thì buông ra ngay. mèo vờn chuột. bướm vờn hoa. hai đô vật đang vờn nhau."
vớt, 1 dt. vật có hình hơi cong và lõm ở giữa để chịu lực ở gót chân khi xỏ chân vào giày. " 2 1. đgt. lấy  đem từ dưới nước lên: vớt bèo  vớt người chết chìm. 2. cho đỗ  đạt mặc dù có thiếu điểm một chút  tuỳ theo yêu cầu của từng kì thi: đỗ vớt  vớt mấy thí sinh. 3. cố thêm điều gì đó: nói vớt  làm vớt."
vợt," dt 1. đồ dùng làm bằng vải thưa khâu vào một cái vòng có cán để hớt tôm  hớt cá nhỏ hoặc để bắt bướm  bắt châu chấu: dùng vợt kiếm ít tôm cá về làm bữa. 2. dụng cụ thể thao hình bầu dục có cán cầm: vợt bóng bàn; vợt cầu lông; vợt ten-nít."
vu khống," đg. bịa đặt chuyện xấu vu cho người nào đó để làm mất danh dự  mất uy tín. thủ đoạn xuyên tạc và vu khống."
vu oan, đgt. vu cho người điều gì khiến người ta bị oan: vu oan giá hoạ.
vu qui," đgt (h. vu: đi; qui: về) nói người phụ nữ về nhà chồng: vu qui núi chỉ non thề  tấc lòng đá tạc vàng ghi dám rời (trinh thử); tuy rằng vui chữ vu qui  vui này đã cất sầu kia được nào (k)."
vu vơ, t. không có căn cứ hoặc không nhằm cái gì rõ ràng cả. toàn chuyện vu vơ. bắn vu vơ mấy phát.
vù," tt. 1. tiếng do vật gì đập vào không khí mà phát ra: gió thổi vù  chim bay vù. 2. rất nhanh  nhanh tựa như tiếng gió: chạy vù đi."
vũ," 1 dt lông chim: xiêm nghê nọ tả tơi trước gió  áo vũ kia lấp ló trong trăng (cgo)."  2 dt (cn. võ) sự dùng uy lực về quân sự: văn dốt vũ rát (tng). " 3 dt nghệ thuật múa: vũ quốc tế; chương trình ca  vũ  nhạc." " 4 dt một trong năm cung của nhạc trung-hoa: năm cung nhạc trung-hoa là: cung  thương  dốc  chuỷ  vũ."
vũ bão, d. mưa và bão; dùng để ví sự việc diễn ra với khí thế mạnh mẽ và dồn dập trên quy mô lớn. cuộc tiến công vũ bão. thế như vũ bão.
vũ đài," dt. nơi đua chen  tranh đấu công khai trong lãnh vực nào đó: vũ đài chính trị."
vũ khúc, dt (h. vũ: múa; khúc: bài hát) điệu nhạc dùng trong điệu nhảy: một vũ khúc trầm bổng.
vũ nữ," d. người phụ nữ chuyên làm nghề nhảy múa trong vũ trường  sàn nhảy."
vũ trụ," dt. khoảng không gian vô cùng vô tận  chứa các thiên hà: vũ trụ vô cùng  nhà du hành vũ trụ  bay vào vũ trụ."
vú," dt 1. bộ phận cơ thể của người và động vật có đẻ con  nếu là phụ nữ hay động vật cái thì có thể tiết ra sữa: con ấp vú mẹ (tng); đàn bà không vú lấy gì nuôi con (cd). 2. đồ bằng cao-su có hình đầu vú người  lắp vào miệng bầu sữa cho trẻ bú: cháu bú xong  nên thả cái vú vào cốc nước sạch. 3. người đàn bà nuôi con người khác bằng sữa của mình: đứa con của bà ta mất sớm  nên bà mới đi ở vú. 4. bộ phận có hình vú ở tâm một nhạc cụ bằng đồng: vú chiêng; vú chũm choẹ."
vú em," d. người đàn bà đi ở dùng sữa mình để nuôi con chủ  trong xã hội cũ."
vụ," 1 i. dt. 1. mùa  thời kì của một công việc sản xuất hoặc gắn với sản xuất: vụ gặt. 2. sự việc: vụ tham nhũng  vụ kiện. ii. đgt. ham chuộng  mưu cầu: vụ danh lợi  vụ thành tích. iii. dt. cơ quan chuyên môn ngành dọc trong một bộ: vụ kế hoạch  vụ phó  vụ trưởng." " 2 dt.  đphg con quay: con vụ  bông vụ  đánh vụ."  3 nh. vú.
vụ lợi, đg. chỉ mưu cầu lợi ích riêng cho mình. làm việc không vụ lợi. mục đích vụ lợi.
vua," dt. 1. người cai trị nhà nước quân chủ: lên ngôi vua  con vua thì lại làm vua  con sãi ở chùa lại quét lá đa (cd.)  vua biết mặt chúa biết tên. 2. người độc quyền trong ngành kinh doanh nào đó: vua xe hơi. 3. người đạt thành tích hơn tất cả trong thi đấu: vua cờ  vua làm bàn."
vui," tt 1. cảm thấy thích thú: khi vui non nước cũng vui (cd); trẻ vui nhà  già vui chùa (tng); người buồn  cảnh có vui đâu bao giờ . (k) 2. biểu lộ sự thích thú: nét mặt vui  câu chuyện vui. 3. đưa đến một tin đáng mừng: tin vui."
vùi," i đg. cho vào trong đất cát  tro than hoặc một chất hạt rời nào đó  rồi phủ cho kín. vùi củ sắn vào bếp. lấm như vùi. vùi sâu trong lòng nỗi đau thương (b.)."  ii t. (id.; thường dùng phụ sau đg.). ở trạng thái mê mệt kéo dài. ngủ . mệt quá cứ nằm vùi.
vun, đgt. gom vật rời cao lên cho gọn: vun gốc cây  vun rác vào cho dễ hốt  vun luống.
vun trồng, đgt 1. chăm nom việc trồng trọt: như người làm vườn vun trồng những cây cối quí báu (hcm). 2. chăm nom cho nảy nở: vun trồng tình bạn.
vụn," i t. 1 ở trạng thái là những mảnh  mẩu nhỏ  hình dạng  kích thước khác nhau  do bị cắt xé hoặc gãy vỡ ra. đống gạch vụn. mảnh vải vụn. xé vụn tờ giấy. nát vụn ra như bột. 2 ở trạng thái là những đơn vị nhỏ bé  những cái nhỏ nhặt không có giá trị đáng kể. mớ cá vụn. món tiền vụn. tán chuyện vụn (kng.)." " ii d. (kết hợp hạn chế). những mảnh  mẩu  (nói khái quát). vụn bánh. vụn thuỷ tinh."
vụn vặt," tt. nhỏ nhặt  không đáng kể: để ý làm gì những chuyện vụn vặt ấy  xưa nay  tôi chỉ quen với những cái gì vụn vặt  nhem nhọ (tô hoài)  lược bớt những tình tiết vụn vặt của câu chuyện."
vung," 1 dt nắp để đậy đồ đun nấu hoặc đồ chứa đựng: nồi nào vung ấy (tng); coi trời bằng vung (tng); chồng thấp mà lấy vợ cao  nồi tròn vung méo úp sao cho vừa (cd)." " 2 đgt 1. giơ lên cao và đưa đi đưa lại thật nhanh: vung gươm chém giặc; vung gậy trúc đánh bọn hung ác. 2. cầm thứ gì ở tay  đưa lên cao rồi ném xuống: vung thóc cho đàn gà. 3. tiêu dùng phung phí: vung tiền vào những cuộc đỏ đen."  trgt bừa bãi: nói ; chơi vung; đi vung.
vùng," 1 d. 1 phần đất đai hoặc không gian tương đối rộng  có những đặc điểm nhất định về tự nhiên hoặc xã hội  phân biệt với các phần khác ở xung quanh. vùng đồng bằng. vùng mỏ. vùng chuyên canh lúa. vùng đất hiếu học. 2 (kết hợp hạn chế). cánh đồng lớn gồm nhiều thửa ruộng cùng một độ cao. bờ vùng*. ruộng liền vùng liền thửa. 3 phần nhất định của cơ thể phân biệt với các phần xung quanh. đau ở vùng thắt lưng." " 2 đg. 1 dùng sức vận động mạnh và đột ngột toàn thân hoặc một bộ phận cơ thể nào đó cho thoát khỏi tình trạng bị níu giữ  buộc trói. bị ôm chặt  nó vẫn vùng ra và chạy thoát. vùng đứt dây trói. 2 chuyển mạnh và đột ngột từ một trạng thái tĩnh sang một trạng thái rất động. vùng tỉnh dậy. thấy bóng cảnh sát  nó vùng bỏ chạy. vùng lên lật đổ ách áp bức (b.)."
vùng vằng," đgt. có những điệu bộ như lúc lắc thân mình  vung tay vung chân hoặc có lời nói  cử chỉ để tỏ không bằng lòng  giận dỗi: động một tí là vùng vằng  chẳng nói chẳng rằng  vùng vằng bỏ đi."
vùng vẫy," đgt có thái độ tự do hoạt động: hỡi con vịt nước kia ơi  sao mày vùng vẫy ở nơi ngân-hà (cd); vùng vẫy mười phương  bụi cát bay (lê thánh-tông); vùng vẫy ngoại mươi năm  quét sạch non sông (tú-mỡ)."
vũng," d. 1 chỗ trũng nhỏ có chất lỏng đọng lại. vũng nước trên mặt đường. sa vũng lầy. vũng máu. 2 khoảng biển ăn sâu vào đất liền  ít sóng gió  tàu thuyền có thể trú ẩn được. vũng cam ranh."
vụng," 1 tt. dở  kém  không khéo: làm vụng  lúng ta lúng túng như thợ vụng mất kim (tng.)  áo rách khéo vá hơn lành vụng may (tng.)  nấu nướng vụng  vụng múa chê đất lệch (tng.)."  2 tt. lén lút hành động: ăn vụng  nói vụng  yêu thầm nhớ vụng.
vuông, tt 1. (toán) nói một góc đúng 90o một góc vuông bằng nửa góc bẹt. 2. có bốn cạnh và bốn góc bằng nhau: cái bàn vuông; khăn vuông. 3. chỉ đơn vị diện tích: một mét vuông; một nghìn ki-lô-mét vuông.  dt miếng đồ vật có hai chiều bằng nhau:  lụa; mua năm vuông vóc may chăn cho chồng (cd).
vuốt," 1 d. móng nhọn  sắc và cong của một số loài vật như hổ  báo."  2 đg. 1 áp lòng bàn tay lên vật gì và đưa nhẹ xuôi theo một chiều. vuốt má em bé. vuốt nước mưa trên mặt. vuốt râu. 2 (id.; dùng sau một số đg.). như vuốt đuôi. nói vuốt một câu lấy lòng.
vuốt ve," đgt. 1. vuốt nhẹ nhiều lần để tỏ tình cảm thương yêu  trìu mến: bà mẹ vuốt ve đứa con bé bỏng của mình  vuốt ve mái tóc óng mượt. 2. nói hay làm việc gì đó tỏ vẻ quan tâm  thông cảm nhằm xoa dịu  mua chuộc: doạ nạt mãi không được  quay sang vuốt ve mơn trớn."
vụt, 1 đgt 1. đánh bằng roi; bằng gậy: ông bố vụt cho đứa con mấy roi. 2. đập mạnh: vụt quả cầu lông.  2 trgt rất nhanh: chạy vụt về nhà; xe phóng vụt qua.
vừa," 1 t. thuộc cỡ không lớn  nhưng không phải cỡ nhỏ  hoặc ở mức độ không cao  không nhiều  nhưng không phải mức độ thấp  ít. xí nghiệp loại vừa  không lớn lắm. bài thơ hay vừa thôi. nó chẳng phải tay vừa (vào loại sừng sỏ  vào loại không chịu thua kém ai). nói vừa thôi  không cần nói nhiều. nghịch vừa vừa chứ!" " 2 t. 1 khớp  đúng  hợp với  về mặt kích thước  khả năng  thời gian  v.v. đôi giày đi rất vừa  không rộng cũng không chật. việc làm vừa sức. vừa với túi tiền. ăn cơm xong  đi là vừa. vừa đúng một năm. 2 ở mức đủ để thoả mãn được yêu cầu. vừa rồi  không cần nữa. nó tham lắm  mấy cũng không vừa!" " 3 p. 1 (dùng phụ trước đg.). từ biểu thị sự việc xảy ra liền ngay trước thời điểm nói hoặc trước một thời điểm nào đó trong quá khứ được xem là mốc  hay là chỉ trước một thời gian ngắn  coi như không đáng kể. nó vừa đi thì anh đến. tin vừa nhận được sáng nay. 2 x. vừa... vừa..." " ăn cướp vừa la làng ví hành động của kẻ làm điều xằng bậy  nhưng lại kêu la ầm ĩ như chính mình là nạn nhân để hòng lấp liếm tội lỗi."  đánh trống vừa ăn cướp như vừa ăn cướp vừa la làng.  đấm vừa xoa ví thủ đoạn quỷ
vừa lòng, tt. cảm thấy bằng lòng vì hợp với ý mình: vui lòng khách đến vừa lòng khách đi  cô làm thế tôi không vừa lòng.
vừa mới, trgt gần đây: tôi vừa mới gặp anh ấy hôm qua.
vữa," 1 d. hỗn hợp chất kết dính (vôi  ximăng  thạch cao  v.v.) với cát và nước để xây  trát. thợ hồ trộn vữa. vữa ximăng." " 2 t. ở trạng thái không còn là chất dẻo quánh nữa  mà bị phân rã ra và chảy nước  trong quá trình bị biến chất  bị phân huỷ. cháo vữa. trứng vữa lòng. hồ dán bị vữa."
vựa," dt. kho chứa  nơi trữ hàng: vựa lúa  vựa cá  vựa củi."
vực, 1 dt lượng đựng vừa đến miệng: vực bát cơm ăn mãi chưa xong. " 2 dt chỗ nước sâu: ở trên đỉnh núi  trượt chân một cái là nhào xuống vực sâu (hcm); trời thẳm vực sâu (tng); một vực một  như rồng chuyển mình bay lên khỏi vực (trvgiàu)." " 3 đgt 1. tập cho trâu bò bắt đầu cày: thở như trâu bò mới vực (tng). 2. khiêng người ốm  người yếu đi chỗ khác: vực nàng vào chốn hiên tây  cắt người coi sóc  rước thầy thuốc men (k)."
vừng," 1 d. cây nhỏ  hoa màu trắng  quả dài có khía  khi chín tự nứt ra  hạt nhỏ có nhiều dầu  dùng để ăn. kẹo vừng. muối vừng."  2 (ph.). x. vầng.
vững," tt. 1. chắc chắn  không lay chuyển được: cái bàn đóng vững  đứng vững. 2. bền chắc  yên: vững lòng  vững dạ  vững chân  giữ vững trận địa. 3. có khả năng khá tốt trong lãnh vực nào đó: có kiến thức vững  tay nghề vững  vững tay lái."
vững bền," tt không thể lay chuyển: muốn cho đoàn thể vững bền  mười hai điều đó  chớ quên điều nào (hcm)."
vững chắc," t. có khả năng chịu tác động mạnh từ bên ngoài mà vẫn giữ nguyên trạng thái  tính chất  không bị phá huỷ  đổ vỡ. tường xây vững chắc. căn cứ địa vững chắc. khối liên minh vững chắc."
vươn, đgt. 1. dãn thẳng gân cốt ra: vươn vai  vươn cổ lên mà cãi  vươn tay với. 2. phát triển theo hướng nào đó dường như dài mãi ra: ống khói vươn cao  ngọn muống vươn mãi ra giữa ao. 3. cố đạt tới cái tốt đẹp hơn: vươn lên hàng đầu  vươn tới đỉnh cao.
vườn," dt khu đất dùng để trồng cây cối  rau cỏ: vườn hoa; vườn vải; vườn rau."  tt kém cỏi; không có khả năng: lang ; thợ vườn.
vườn bách thú, d. vườn công cộng tập hợp nhiều loài động vật khác nhau để làm nơi tham quan và nghiên cứu.
vượn," dt. loài linh chưởng không đuôi  hai chi trước dài  hình dạng giống người  hót hay: chim kêu vượn hót."
vương, 1 dt tước cao nhất sau vua trong chế độ phong kiến: lúc đó ông ta được phong tước quận vương. " 2 đgt 1. nói tằm và nhện nhả tơ ra để kết thành kén  thành mạng: con tằm đến thác hãy còn vương tơ (k); buồn trông con nhện vương tơ  nhện ơi  nhện hỡi  mày chờ đợi ai (cd). 2. mắc vào: tiếc thay chút nghĩa cũ càng  dẫu lìa ngó ý còn vương tơ lòng (k). vì mang má phấn nên vương tơ đào (bckn); vương nợ; vương mối sầu."  3 đgt rơi vãi: gạo vương ra đất.
vương vãi, đg. rơi rải rác mỗi nơi một ít. gạo rơi vương vãi.
vương vấn," đgt. cứ phải nghĩ đến  nhớ đến mà không thể dứt ra được: vương vấn chuyện gia đình  xa nhau rồi mà lòng còn vương vấn."
vương víu, đgt dính dáng đến: không còn vương víu nợ nần.
vướng," đg. bị cái gì đó cản lại  giữ lại  khiến cho không hoạt động dễ dàng  tự do được như bình thường. vướng phải dây bị ngã. xắn tay áo cho đỡ vướng. tầm mắt bị vướng. vướng công việc  chưa đi được. // láy: vương vướng (ý mức độ ít)."
vượng, tt được phát triển tốt; có hướng tiến lên: buôn bán đương thời kì vượng.
vượt," 1 đg. 1 di chuyển qua nơi có khó khăn  trở ngại để đến một nơi khác. vượt đèo. vượt biển. vượt hàng rào dây thép gai. vượt qua thử thách (b.). 2 tiến nhanh hơn và bỏ lại phía sau. xe sau đã vượt lên trước. đi vượt lên. vượt các tổ bạn về năng suất. 3 ra khỏi giới hạn nào đó. hoàn thành vượt mức kế hoạch. công việc vượt quá phạm vi quyền hạn. vượt quyền. thành công vượt xa sự mơ ước."  2 đg. (id.). đắp cho cao lên so với xung quanh. vượt nền nhà.
vứt," đgt. 1. ném đi  bỏ đi: vứt vào sọt rác  đồ vứt đi  mua phải hộp bánh mốc phải vứt đi. 2. để cái gì đó không theo trật tự: đồ dùng trong nhà vứt lung tung  quần áo vứt bừa bãi trên giường."
xa," 1 dt đồ dùng để kéo sợi  đánh suốt: lật đật như xa vật ống vải (tng)." " 2 tt  trgt 1. cách một khoảng lớn trong không gian hay thời gian: yêu nhau xa cũng nên gần (cd); xa người xa tiếng nhưng lòng không xa (cd); xa nghe cũng nức tiếng nàng tìm chơi (k); ngày ấy đã xa rồi 2. cách một khoảng dài về số lượng  về chất lượng: con số đó còn xa sự thật; cháu nó học còn kém xa chị nó 3. cách biệt về mặt tình cảm: bán anh em xa mua láng giềng gần (tng); khó khăn nên nỗi ruột rà xa nhau (cd); xa người xa tiếng  nhưng lòng không xa."
xa cách," đg. 1 ở cách xa nhau hoàn toàn. gặp lại sau bao năm xa cách. 2 tách biệt  không có sự gần gũi  hoà nhập. sống xa cách với những người xung quanh."
xa hoa," tt. sang trọng một cách hoang phí  cốt để phô trương: sống xa hoa truỵ lạc  ăn chơi quá xa hoa  nhà đường là triều đại sống xa hoa cực độ."
xa lạ, tt 1. ở xa và chưa từng quen biết: đến một nơi xa lạ 2. chưa quen; chưa từng suy nghĩ đến: nếp sống xa lạ; một nếp suy luận xa lạ.
xa lánh," đg. tránh xa  tránh mọi sự tiếp xúc  mọi quan hệ. bị bạn bè xa lánh. sống cô độc  xa lánh mọi người."
xa lộ," dt. đường lớn  rộng  thường phân đôi mỗi bên một chiều  dành cho xe ô tô: xa lộ biên hoà."
xa xăm, tt 1. nói đường rất xa: nàng thì cõi khách xa xăm (k) 2. đã lâu lắm rồi: một kỉ niệm xa xăm.
xa xỉ, t. tốn nhiều tiền mà không thật cần thiết hoặc chưa thật cần thiết. nhà nghèo mà sắm nhiều thứ xa xỉ. ăn tiêu xa xỉ.
xà," dt 1. cây gỗ vuông vắn hoặc thanh sắt bắt ngang qua nhà để nối liền hai đầu cột hoặc hai bức tường: con thì bắt chuột  con leo xà nhà (cd) 2. thanh sắt đóng giữa hai cột vững dùng để tập thể dục: sáng nào ông cụ cũng tập xà."
xà beng," d. thanh sắt dài có một đầu nhọn hay bẹt  dùng để đào lỗ hoặc nạy  bẩy vật nặng."
xà bông," dt.  cũ  đphg xà phòng: xà bông bột  xà bông cây."
xà cừ," dt cây to cùng họ với xoan  lá kép  quả tròn  hạt có cánh  gỗ dùng vào nhiều việc: mua gỗ xà cừ đóng thuyền." " dt lớp trong của vỏ một thứ trai  có nhiều màu sắc và bóng: một cái tủ chè khảm xà cừ."
xà lách," d. cây cùng họ với rau diếp  nhưng lá nhỏ và quăn hơn  dùng để ăn sống."
xà lan, xà-lan nh. sà-lan.
xà lim," xà-lim dt (pháp: cellule) phòng hẹp và tối trong nhà tù thời thuộc pháp  để giam những nhà cách mạng mà thực dân cho là nguy hiểm đối với chúng: từ dãy xà-lim vang súng nổ (huy cận)."
xả, 1 đg. 1 thải hơi hoặc nước ra ngoài. xả bớt hơi trong nồi áp suất. xả nước để thau bể. ống xả của môtô. 2 làm cho tuôn mạnh ra với khối lượng lớn. xả đạn như mưa. xả súng bắn. mắng như xả vào mặt (kng.). xả hết tốc lực (kng.; mở hết tốc lực). " 2 đg. chặt  chém cho đứt ra thành mảng lớn. xả thịt lợn. chém xả cánh tay."  3 đg. (kng.). làm cho sạch bằng cách giũ trong nước hoặc cho dòng nước mạnh chảy qua. xả quần áo. xả sạch dưới vòi nước.
xả thân," đgt. hi sinh thân mình  quên mình vì nghĩa lớn: xả thân vì tổ quốc  sẵn sàng xả thân."
xã," dt 1. đơn vị hành chính cơ sở ở nông thôn  có thể gồm nhiều thôn: giảm bớt diện xã đói nghèo (phvkhải); ngày xưa nhiều xã họp thành một tổng 2. người đàn ông trong làng có chút chức vị cao hơn người dân thường (cũ): lúc thì chẳng có một ai  lúc thì ông xã  ông cai đầy nhà (cd)."
xã giao, i d. (hoặc đg.). sự giao tiếp bình thường trong xã hội. phép xã giao. có quan hệ xã giao rộng rãi. kém xã giao (kng.).  ii t. chỉ có tính chất lịch sự theo phép . nụ cười xã giao. khen mấy câu xã giao. đến thăm xã giao.
xã hội," dt. 1. hệ thống trong đó con người sống chung với nhau thành những cộng đồng  tổ chức: ma tuý là một mối nguy hại cho xã hội. 2. các tập đoàn người cụ thể nào đó  có cùng chung phong tục  luật pháp  v.v.: xã hội công nghiệp  xã hội việt nam."
xã hội chủ nghĩa," tt (h. chủ: cốt yếu; nghĩa: điều phải làm) thuộc giai đoạn đầu của chủ nghĩa cộng sản; có tinh thần của chủ nghĩa xã hội: muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội  trước hết cần có con người xã hội chủ nghĩa (hcm)."
xã hội học, d. khoa học nghiên cứu về quá trình và quy luật phát triển của các hiện tượng trong đời sống xã hội.
xã luận," dt. bài báo thuộc thể loại chính luận  nói về một vấn đề thời sự quan trọng  nóng hổi  thường dùng ở trang nhất: bài xã luận."
xã tắc," dt (h. tắc: thần đất và thần lúa) đất nước: lịch sử việt-nam là lịch sử xây dựng giang sơn từ hạ lưu sông hồng đến hạ lưu sông cửu-long...  là lịch sử xây dựng xã tắc trải ngót nghìn năm bắc-thuộc (phvđồng)."
xá, 1 x. sá1.  2 đg. (hoặc d.). (ph.). vái. xá ba xá. " 3 đg. (kết hợp hạn chế). tha cho  miễn cho  không bắt phải chịu. xá tội. xá thuế."
xạ hương," d. chất có mùi thơm của hươu xạ và một số loài cầy tiết ra  dùng làm nước hoa  làm thuốc."
xạ kích, đgt. bắn súng: huấn luyện xạ kích  khoa xạ kích.
xạ thủ, dt (h. xạ: bắn; thủ: tay) tay súng: một xạ thủ có tài bắn trăm phát trăm trúng.
xác," i d. 1 phần thân thể của con người  đối lập với phần hồn; thân hình. hồn lìa khỏi xác (chết đi). từ ngày mất con  chị ấy chỉ còn như cái xác không hồn. một người to xác (kng.). 2 (kng.; dùng sau đg.; kết hợp hạn chế). cái bản thân của mỗi con người (hàm ý coi khinh). nó lù lù dẫn xác đến. làm quá sức thế này thì đến ốm xác. mặc xác*. 3 thân người hay động vật đã chết. tìm thấy xác. nhà xác*. mổ xác. xác chuột. xác máy bay bị rơi (b.). 4 lớp da  lớp vỏ đã trút bỏ của một số loài vật sau khi lột vỏ. xác ve. xác rắn lột. lột xác. 5 phần vỏ hay bã của vật còn lại sau khi đã được dùng. xác mía. xác chè. tan như xác pháo." " ii t. ở trạng thái như chỉ còn trơ trụi cái vỏ  cái hình thức bên ngoài. mình gầy . lúa xác như cỏ may. manh áo xác. nghèo xác."
xác đáng, tt. đúng đắn và rất hợp lẽ: đề nghị xác đáng  nhận xét xác đáng  ý kiến xác đáng.
xác định, đgt (h. định: phán quyết) ấn định một cách chắn chắn: xác định công lao to lớn của hồ chủ tịch (trg-chinh).  tt (toán) định được một cách chính xác: trị số .
xác nhận, đg. thừa nhận là đúng sự thật. xác nhận chữ kí. xác nhận lời khai. tin tức đã được xác nhận.
xác thực, tt. đúng với sự thật: có chứng cứ xác thực  lời nói xác thực.
xác xơ, tt không còn tí gì: dạo này thật là xác xơ quá thể (ng-hồng).
xách, đg. 1 cầm nhấc lên hay mang đi bằng một tay để buông thẳng xuống. xách vali. xách túi gạo lên cân. hành lí xách tay. 2 cầm mà kéo lên. xách tai. xách quần lội qua quãng lầy. 3 (kng.). mang đi. xách súng đi bắn chim. xách xe đạp đi chơi.
xài," 1 đgt.  đphg 1. tiêu: xài tiền  ăn xài. 2. dùng: loại máy này xài rất bền  xài hàng trong nước." " 2 đgt.  khng. mắng nhiếc  nói nặng lời: bị xài một trận."
xám," tt có màu trắng trộn với đen  như màu tro: bộ quần áo len xám; nền trời xám; chất xám của não."
xám xịt," t. xám đen lại  trông tối và xấu. bầu trời xám xịt. nước da xám xịt."
xán lạn," tt. sáng sủa  rực rỡ: tương lai xán lạn."
xanh," 1 dt dụng cụ dùng trong bếp để xào nấu  bằng đồng  thành đứng  có hai quai: vịnh đổ mỡ vào xanh (ng-hồng)." " 2 tt 1. có màu lá cây hoặc màu nước biển; có màu như da trời không vẩn mây: cây xanh thì lá cũng xanh  cha mẹ hiền lành để đức cho con (cd) 2. nói quả chưa chín: không nên ăn ổi xanh 3. nói nước da người ốm lâu: mới ốm dậy  da còn xanh 4. còn trẻ: tuổi xanh." " dt ông trời:  kia thăm thẳm từng trên  vì ai gây dựng cho nên nỗi này (chp)."
xanh biếc, t. xanh lam đậm và tươi ánh lên. con cánh cam màu xanh biếc. hàng cây xanh biếc bên sông.
xanh lơ, t. xanh nhạt như màu của nước lơ. tường quét vôi màu xanh lơ.
xanh xao," tt. (da) có màu xanh tái  nhợt nhạt vẻ ốm yếu: mặt xanh xao hốc hác  da dẻ xanh xao  trông anh dạo này đã bớt xanh xao hơn dạo mới ốm dậy  bàn tay xanh xao gầy guộc."
xao động," tt không yên lặng: thu tới  ngoài kia biển trời xao động (huy cận)."
xao lãng, x. sao nhãng.
xao xuyến," đgt. 1. có những tình cảm rung động mạnh và kéo dài không dứt trong lòng: càng gần lúc chia tay  lòng dạ càng xao xuyến  câu chuyện làm xao xuyến lòng người  nhớ nhung xao xuyến. 2. có sự xao động  nôn nao  không yên trong lòng: không xao xuyến tinh thần trước khi khó khăn  nhân tâm xao xuyến  tiếng hát làm xao xuyến lòng người."
xào," đgt nấu thức ăn với dầu hay mỡ và cho mắm muối vào  trộn đều: ai từng mặc áo không bâu  ăn cơm không đũa  ăn rau không xào (cd); mùi đồ xào theo chiều gió đưa vào (ngcghoan)."
xào xạc, t. 1 cn. xạc xào. từ mô phỏng tiếng như tiếng lá cây lay động va chạm nhẹ vào nhau. gió thổi ngọn tre xào xạc. lá rừng xào xạc. 2 (id.). như xao xác (nhưng nghe ồn hơn). đàn chim sợ hãi vỗ cánh tung bay xào xạc.
xảo, tt. xảo quyệt: con người rất xảo  mắc mưu xảo.
xảo quyệt, tt (h. quyệt: dối trá) khéo léo để lừa đảo: âm mưu xảo quyệt của bọn đế quốc.
xáo trộn, đg. đảo lộn lung tung. xáo trộn các quân bài.
xạo," tt. nói không đúng sự thật  nói bậy bạ  hay xen vào nhiều chuyện: xạo hoài làm người ta ghét.. 2. không ngay thẳng đàng hoàng: chơi xạo."
xát," đgt 1. chà mạnh  cọ đi cọ lại: xát muối; xát vỏ đậu 2. áp vào và xoa: xát xà-phòng."
xay," đg. làm cho tróc vỏ  vỡ ra hay nhỏ mịn bằng cối quay. xay thóc. xay cà phê."
xăm, 1 dt. quẻ thẻ xin thần thánh ứng cho để biết việc tương lai: làm lễ xin xăm. " 2 dt. tấm vải chăng thẳng  ở giữa có vẽ vòng để làm bia mà bắn: tấm xăm  bắn vào xăm." " 3 dt. thứ lưới mau mắt  để đánh tôm tép: thả xăm để bắt tôm."  4 nh. săm2. " 5 đgt. 1. dùng kim  dùng mũi nhọn mà xiên: xăm gừng  xăm mứt  xăm nát quả cam. 2. dùng kim châm vào da người cho thành hình rồi bôi thuốc hoặc mực: người chàm có tục xăm mình  ngực hắn xăm đầy những hình quái gở. 3. thăm dò  tìm kiếm chỗ ngầm  ẩn giấu: xăm đúng hầm bí mật."
xắn, 1 đgt (cn. xăn) vén cao lên cho gọn: xắn quần đến đầu gối.  2 đgt dùng vật cứng ấn mạnh xuống một vật mềm: dùng mai xắn đất; xắn bánh chưng.
xăng," d. dầu nhẹ  dễ bay hơi  dễ bốc cháy  cất từ dầu mỏ  than đá  dùng để làm chất đốt cho các loại động cơ. xe chạy xăng."
xẵng," tt. 1. (thực phẩm) mặn gắt hay có mùi gắt  khó ăn: nước mắm xẵng quá. 2. (giọng nói  cách nói) gay gắt  tỏ vẻ không bằng lòng: nói xẵng quá  hắn xẵng giọng trả lời."
xắt," đgt cắt ra thành từng phần  từng miếng: xắt bánh ga-tô; xắt chè kho."
xấc," t. tỏ ra không khiêm nhường  thiếu lễ độ  khinh thường người khác. nó vừa ngạo vừa xấc  chẳng coi ai ra gì."
xấc xược," tt. (thái độ  cử chỉ) tỏ ra khinh thường  xúc phạm đến người trên một cách rất vô lễ: không ai ưa lối ăn nói xấc xược  hành động xấc xược  những trò tinh nghịch xấc xược của tuổi trẻ."
xâm chiếm, đgt (h. chiếm: đoạt lấy) chiếm dần đất đai bằng sức mạnh: thực dân pháp xâm chiếm nước ta (trg-chinh).
xâm lược," đg. xâm chiếm lãnh thổ  cướp đoạt chủ quyền của nước khác bằng vũ lực hoặc bằng các thủ đoạn chính trị  kinh tế. chiến tranh xâm lược. dã tâm xâm lược. quét hết quân xâm lược."
xâm nhập, đgt. 1. (từ bên ngoài) lọt vào một cách trái phép: xâm nhập biên giới  biệt kích tìm cách xâm nhập bằng đường biển. 2. nhập vào gây hại: bị vi trùng xâm nhập vào cơ thể.
xâm phạm, đgt (h. phạm: lấn đến) lấn quyền lợi của người khác: giặc minh ngang ngược xâm phạm bờ cõi (hcm).
xấp xỉ," t. gần như ngang bằng  chỉ hơn kém nhau chút ít. tuổi hai người xấp xỉ nhau. sản lượng xấp xỉ năm ngoái."
xâu, 1 dt. tiền hồ: nhà chứa bạc để lấy xâu.  2 dt. sưu: đi xâu  bắt xâu  3 i. đgt. xuyên qua bằng dây hoặc que để kết nối các vật nhỏ lại với nhau: xâu kim cho bà  xâu cá rô bằng lạt tre  trẻ xâu hạt bưởi thành vòng rồi đốt. ii. dt. chuỗi vật đã được xâu lại: treo xâu cá vào ghi đông xe.
xâu xé, đgt 1. làm tình làm tội: kẻ cho vay xâu xé con nợ 2. tranh giành lẫn nhau: bọn đế quốc xâu xé nhau 3. chia năm xẻ bảy: có thời bọn đế quốc xâu xé các thuộc địa.
xấu," t. 1 có hình thức  vẻ ngoài khó coi  gây cảm giác khó chịu  làm cho không muốn nhìn ngắm; trái với đẹp. chữ xấu. xấu như ma. xấu người nhưng đẹp nết. 2 có giá trị  phẩm chất kém  đáng chê; trái với tốt. hàng xấu. đất xấu. 3 thuộc loại có thể gây hại  mang lại điều không hay  đáng phàn nàn; trái với tốt. bạn xấu. thời tiết xấu. tình hình xấu. triệu chứng xấu. 4 trái với đạo đức  đáng chê trách; trái với tốt. hành vi xấu. có nhiều tính xấu. ăn ở xấu. thái độ xấu. 5 có giá trị đạo đức kém  đáng khinh  đáng xấu hổ. nêu gương xấu. xấu mặt vì con. xấu chàng hổ ai (tng.)."
xấu hổ," i. đgt. 1. hổ thẹn do nhận ra lỗi hoặc thấy kém hơn người khác: trót quay cóp khi thi nên xấu hổ  cảm thấy xấu hổ với bạn bè. 2. ngượng ngùng  xấu hổ: hơi tí là xấu hổ đỏ mặt. ii. dt. cây nhỏ  thân có gai  lá kép lông chim  khi bị đụng đến thì khép lá lại."
xấu số, t. (kng.). 1 có số phận không may; trái với tốt số. xấu số lấy phải anh chồng không ra gì. 2 bị chết một cách oan uổng. an ủi gia đình người xấu số.
xấu xa," tt. xấu đến mức tồi tệ đáng hổ thẹn  đáng khinh bỉ: hạng người xấu xa  tính nết xấu xa  ong qua bướm lại đã thừa xấu xa (truyện kiều)."
xấu xí," tt không đẹp: xấu xí như mẹ con tao  đêm nằm ngỏ cửa  mát sao mát này (cd)."
xây," 1 đg. gắn các loại vật liệu (thường là gạch  đá) vào nhau bằng vữa  chất kết dính để làm thành một công trình hay bộ phận công trình. xây nhà. xây thành  đắp luỹ. thợ xây. xây đời hạnh phúc (b.)."  2 đg. (ph.). quay về phía nào đó. ngồi xây lưng lại. nhà xây về hướng nam.
xây dựng," đgt. 1. làm nên  gây dựng nên: xây dựng nhà máy  công trường xây dựng  công nhân xây dựng  bộ xây dựng  xây dựng chính quyền  xây dựng hợp tác xã  xây dựng gia đình. 2. tạo ra cái có giá trị tinh thần  có nội dung nào đó: xây dựng cốt truyện  xây dựng đề cương. 3. (thái độ  ý kiến) có tinh thần đóng góp  làm tốt hơn: ý kiến xây dựng  thái độ xây dựng."
xây xẩm, đgt cảm thấy choáng váng: không quen đi xe ô-tô nên xe vừa mới đi được một quãng bà cụ đã xây xẩm đòi xuống xe.
xe bò," d. xe thô sơ có hai bánh  thường do trâu bò kéo  dùng để chuyên chở vật nặng. đánh xe bò."
xe buýt, (f. autobus) dt. ô tô buýt chở khách trong thành phố: đi làm bằng xe buýt  tuyến xe buýt  mua vé tháng đi xe buýt.
xe cộ, d. xe (nói khái quát). xe cộ qua lại. tai nạn xe cộ.
xe du lịch, d. (kng.). ôtô du lịch.
xe đạp," dt. xe hai bánh  tay nắm gắn với bánh trước  dùng sức người đạp cho chuyển động: đi học bằng xe đạp  xăm lốp xe đạp  đua xe đạp."
xe điện," dt xe chạy bằng động cơ điện trên đường ray: trước kia  ngày ngày bà ta đi chợ bằng xe điện."
xe đò, d. (ph.; kng.). ôtôca.
xe gắn máy," dt. 1. xe có gắn động cơ nhưng cũng có thể dùng sức người đạp đi được. 2. cũ  nh. xe máy."
xẻ," đg. 1 cưa ra thành những tấm mỏng theo chiều dọc. xẻ ván. thợ xẻ. 2 chia  cắt cho rời ra theo chiều dọc  không để liền. áo xẻ tà. 3 (ph.). bổ. xẻ trái mít. 4 đào thành đường dài  thường cho thông  thoát. xẻ núi mở đường. xẻ rãnh thoát nước."
xé," đgt. làm cho đứt  rách từng mảnh: xé tờ giấy  xé vải  đau như xé ruột."
xem," đgt 1. nhìn để biết  để hiểu ý nghĩa: xem chợ; xem cảnh; xem sách; xem báo 2. xét kĩ: cần phải xem sổ sách kế toán 3. đối đãi: khi thầy  khi tớ  xem thường  xem khinh (k) 4. dựa vào thứ gì mà đoán việc tương lai: xem số tử vi."
xem xét," đg. tìm hiểu  quan sát kĩ để đánh giá  rút ra những nhận xét  kết luận cần thiết. xem xét tình hình. xem xét nguyên nhân. vấn đề cần xem xét."
xen," 1 (f. scène) dt. lớp của màn kịch: về đường tâm lí  xen này là một xen rất hay  rất có duyên  vì tác giả đã tả cặp tình nhân say mê nhau  nhưng lại tức tối nhau  lúc thì cay chua  lúc thì độc địa  để rồi rút cục lại yêu nhau hơn trước (vũ ngọc phan)."  2 đgt. 1. ở vào giữa những cái khác: đứng xen vào đám đông  trồng xen các loại cây. 2. can dự vào việc của người khác vốn không dính líu liên can đến mình: không xen vào việc riêng của người ta.
xén, đgt cắt bớt chỗ không cần thiết: xén giấy; xén hàng rào cho bằng phẳng.
xéo," 1 đg. (kng.). giẫm mạnh  giẫm bừa lên. xéo phải gai. xéo nát thảm cỏ. sợ quá  xéo lên nhau mà chạy."  2 đg. (thgt.). rời nhanh khỏi nơi nào đó (hàm ý coi khinh). ăn xong xéo mất tăm. tìm đường mà xéo.  3 t. (ph.). chéo. nhìn xéo về một bên. cắt xéo.
xẹo, tt. lệch hẳn sang một bên: đi xẹo sang phần đường bên phải.
xẹp, đgt 1. giảm hẳn đi: phong trào ấy xẹp rồi; sức khỏe xẹp dần 2. nói quả bóng đã hết hơi: bóng xẹp mất rồi.
xét đoán," đg. xem xét để nhận định  đánh giá. xét đoán con người qua việc làm. xét đoán sáng suốt."
xét hỏi," đgt. hỏi trực tiếp để phát hiện  xác minh hành vi phạm pháp của đối tượng nào: xét hỏi bị can  xét hỏi giấy tờ  điều tra xét hỏi."
xét xử, đgt nghiên cứu tội lỗi của phạm nhân để xử án: nhiệm vụ của toà án là phải xét xử công minh; mở rộng thẩm quyền xét xử và kiện toàn tổ chức của toà án (phvkhải).
xê dịch," đg. 1 chuyển vị trí trong quãng ngắn (nói khái quát). xê dịch bàn ghế trong phòng. giữ chắc  không để bị xê dịch. bóng nắng xê dịch dần trên thềm. 2 (id.). thay đổi  biến đổi ít nhiều. nhiệt độ xê dịch từ 20o đến 25oc. thời gian có xê dịch."
xê xích," i. đgt. xê dịch ít nhiều: các thông số hai lần thí nghiệm xê xích không đáng kể. ii. tt. chênh lệch nhau ít nhiều  nhưng không đáng kể: thu nhập của từng cán bộ có thể xê xích theo từng tháng."
xế," đgt nghiêng về một bên: bóng dâu đã xế ngang đầu (k); vầng trăng bóng xế  khuyết chưa tròn (hxhương)."
xếch," t. không ngay ngắn  mà có một bên như bị kéo ngược lên. mắt xếch. lông mày xếch ngược. kéo xếch quần lên."
xếp," 1 đgt. 1. đặt vào vị trí nào  theo một trật tự nhất định: xếp danh sách thí sinh theo thứ tự a-b-c  xếp sách lên giá. 2. đặt vào vị trí nào  theo hệ thống phân loại nhất định: được xếp vào loại giỏi. 3. cho hưởng quyền lợi nào  theo sự đánh giá  phân loại nhất định: được xếp lương vào ngạch chuyên viên cao cấp. 4. để lại  gác lại  chưa giải quyết: xếp việc đó lại đã."  2 đgt. gấp: xếp quần áo  xếp chăn màn gọn gàng.
xếp đặt, đgt để vào chỗ theo thứ tự nhất định: xếp đặt đồ đạc cho gọn gàng; xếp đặt công việc cho mọi người.
xếp hàng, đg. đứng thành hàng theo thứ tự. học sinh xếp hàng vào lớp. xếp hàng mua vé xem kịch. xếp thành hàng dọc.
xi," 1 dt. hợp chất giữa cánh kiến và tinh dầu dùng để gắn nút chai lọ  niêm phong bao  túi: xi gắn nút chai." " 2 (f. cire) dt. chất dùng để đánh bóng da thuộc  đồ gỗ: xi đánh giày." " 3 đgt. phát ra tiếng ""xi"" kéo dài để kích thích trẻ con đái  ỉa: xi cho con đái."
xi lanh, xi-lanh dt (pháp: cylindre) bộ phận hình trụ rỗng của động cơ máy hơi nước: trong xi-lanh có pít-tông chuyển động.
xi líp, x. xilip.
xi măng," xi-măng (f. ciment) dt. hỗn hợp đá vôi và đất sét được nung  có tác dụng rắn kết lại khi hoà vào nước rồi để khô: nhà máy sản xuất   xi măng cốt sắt  mua một tấn xi măng."
xi rô," xi-rô dt (pháp: sirop) nước đường có pha thuốc hoặc nước hoa quả: đi nắng về  uống một cốc xi-rô cam."
xì," đg. 1 (hơi bị nén) bật hoặc làm cho bật thoát mạnh ra qua chỗ hở hẹp. bóng xì hơi. quả đạn xì khói. xe xì lốp (hơi trong săm lốp bị xì ra). 2 (kng.). phì mạnh hơi qua kẽ răng  làm bật lên tiếng ""xì""  để tỏ thái độ không bằng lòng hoặc coi thường  khinh bỉ. không trả lời  chỉ xì một tiếng. 3 (kng.). hỉ. xì mũi. 4 (thgt.). đưa ra hoặc nói lộ ra  do bắt buộc (hàm ý chê). nói mãi mới chịu xì ra mấy đồng bạc. mới doạ một câu đã xì ra hết."
xì gà, xì-gà (f. cigare) dt. điếu thuốc cuộn nguyên lá: hút .
xì xào," đgt nói một số người chuyện trò với nhau  thường là để chê bai: người ta xì xào về chuyện hai vợ chồng nhà ấy bỏ nhau."
xỉ," 1 d. chất thải rắn và xốp còn lại trong quá trình luyện kim  đốt lò. xỉ lò cao. xỉ sắt. xỉ than."  2 đg. (ph.). hỉ. xỉ mũi.  3 đg. (ph.). xỉa. xỉ vào mặt mà mắng.
xí nghiệp, dt. cơ sở sản xuất kinh doanh tương đối lớn: xí nghiệp chế biến thực phẩm  xí nghiệp đóng giày da  xí nghiệp dược phẩm.
xỉa, 1 đgt đưa ra liên tiếp từng cái một: xỉa tiền trước mặt; mấy đồng bạc mà người chủ xỉa ra cho tôi (đgthmai). " 2 đgt lấy tăm làm sạch cả kẽ răng sau khi ăn: ăn cơm xong  chưa kịp xỉa răng đã bị gọi đi."  3 đgt đưa ngón tay trỏ vào mặt người ta: bà ta vừa hét lên vừa xỉa tay vào trán người đầy tớ. " 4 đgt xen vào việc không dính dáng đến mình: việc đó tự tôi quyết định  không nhờ ai xỉa vào."
xích," 1 i d. dây kim loại gồm nhiều vòng  nhiều khúc giống nhau  móc nối liên tiếp với nhau. buộc bằng dây xích. xích sắt. xích xe đạp. xích xe tăng." " ii đg. buộc  giữ bằng dây . xích con chó lại. bị xích chân tay."  2 đg. chuyển dịch vị trí trong khoảng rất ngắn. ngồi xích vào. xích lại cho gần. xích chiếc ghế ra xa một chút.
xích đạo, dt. đường tròn tưởng tượng vuông góc với trục trái đất và chia trái đất thành hai phần bằng nhau là bán cầu bắc và bán cầu nam: vùng xích đạo  nằm xa đường xích đạo.
xích đu, dt ghế chao: xích đu bằng mây.
xích mích, đg. (hoặc d.). có va chạm lặt vặt trong quan hệ với nhau. xích mích nhau vì một chuyện không đâu. gây xích mích.
xiếc," (f. cirque) dt. nghệ thuật biểu diễn các động tác khéo léo tài tình  độc đáo của người hoặc thú vật: biểu diễn xiếc  xem xiếc  xiếc thú."
xiêm y, d. như áo xiêm.
xiên," 1 i. đgt. đâm xuyên qua bằng vật dài  nhọn: xiên thịt nướng chả. ii. dt. vật dài  nhỏ  có một hay vài ba mũi nhọn: một xiên thịt  cầm xiên xiên cá." " 2 tt. chếch  chéo góc  không thẳng đứng và không nằm ngang: đường xiên  kẻ xiên  nắng chiếu xiên vào nhà."
xiềng, dt xích lớn có vòng sắt ở hai đầu để khoá chân tay người tù: còn nghe tiếng gót nặng dây xiềng (tố-hữu).
xiết," 1 đg. 1 làm cho vừa chuyển động mạnh vừa áp thật sát trên bề mặt một vật khác. xiết que diêm lên vỏ diêm. xe phanh đột ngột  bánh xe xiết trên mặt đường. mũi khoan xiết vào lớp đất đá. xiết đậu xanh (cho tróc vỏ). mảnh đạn xiết qua vai (bay sát ngang qua). 2 (dòng nước) chảy rất mạnh và nhanh. dòng nước xiết như thác. nước lũ chảy xiết."  2 x. siết. " 3 đg. cn. xiết nợ. lấy của người khác  bất kể đồng ý hay không  để trừ vào nợ." " 4 p. (hay đg.). (thường dùng phụ sau đg.  có kèm ý phủ định). 1 (vch.). cho đến hết  đến cùng. nhiều không đếm xiết. mừng không kể xiết. nói sao cho xiết. khôn xiết*. 2 (ph.). đặng. khổ quá  chịu không xiết."
xiêu," tt. 1. nghiêng  chếch một bên  không còn thẳng đứng nữa: gió làm cho cột điện xiêu  sắp đổ  nhà xiêu vách đổ. 2. có chiều ưng thuận  nghe theo: nghe nói mãi cũng hơi xiêu  tán mãi mà không xiêu."
xiêu lòng, đgt ngả theo ý người khác: bố mẹ tưởng con đã xiêu lòng (ng-hồng).
xiêu vẹo," t. không đứng được thẳng  được vững nữa  mà nghiêng lệch theo những hướng khác nhau. nhà cửa xiêu vẹo. bước đi xiêu vẹo  chực ngã."
xin," đgt. 1. tỏ ý muốn người khác cho cái gì hoặc cho phép làm điều gì: xin tiền  xin nghỉ học  xin phát biểu. 2. từ dùng đầu lời yêu cầu  lời mời mọc  tỏ ý lịch sự  khiêm nhường: xin đến đúng giờ  xin tự giới thiệu  xin trân trọng cảm tạ."
xin lỗi," đgt 1. nhận khuyết điểm của mình và đề nghị được miễn thứ: xin lỗi anh vì tôi bận quá không đến dự lễ sinh nhật của anh được 2. từ đặt ở đầu một câu hỏi để tỏ lễ độ: xin lỗi bà  bà có phải là chủ tịch phường này không ạ?."
xinh," tt. có đường nét  vẻ dáng trông đẹp mắt  dễ ưa: cô bé xinh thật  ngôi nhà khá xinh."
xinh đẹp," tt đẹp một cách nhã nhặn: tổ quốc ta xinh đẹp  dân tộc ta anh hùng (phvđồng)."
xịt," 1 đg. phun mạnh thành tia  thành luồng. xịt thuốc trừ sâu. xịt nước." " 2 t. 1 bị xì hết hơi ra  không còn căng phồng như trước. quả bóng xịt. xe xịt lốp không đi được. 2 bị hỏng  không nổ được. pháo xịt. lựu đạn xịt  không nổ." " 3 t. (dùng hạn chế trong một số tổ hợp). (màu sắc) đã mất hết vẻ tươi  chuyển sang đục  tối  trông xấu. cà thâm xịt. xám xịt*."
xìu," đgt. 1. đổi sắc  sa sầm lại: chưa nói đến đã xìu mặt. 2. (bánh xe) xẹp xuống  do hết hơi: xe đạp xìu. 3. dịu bớt  giảm bớt: trời nắng đã xìu. 4. xuống nước  chịu thua: nó xìu rồi  không dám làm phách."
xỉu," đgt  trgt 1. mệt quá  không đứng lên được: đói quá xỉu đi; ngã xỉu 2. nói cây cối không tươi nữa: nắng quá  nhiều cây đã xỉu đi."
xíu," t. (ph.). nhỏ  ít ở mức hoàn toàn không đáng kể. chút xíu*. nhỏ xíu*. đi một xíu  về ngay."
xo," i. đgt. so: xo vai. ii. tt. có vẻ ủ rũ  teo tóp lại: ốm xo  đói xo."
xỏ," 1 đgt 1. xâu vào; luồn vào: bà già mà vẫn xỏ kim được; mập mờ phải trái  bà lão xỏ kim (tng) 2. cho chân vào tất  vào giày: xỏ chân vào đôi bốt 3. cho tay vào ống tay áo: mớm cơm  mớm cháo  mặc áo xỏ tay (tng)." " 2 đgt lợi dụng tính hiền lành hoặc lòng tin người của người ta mà làm hại người ta hoặc để mọi người chê cười người ta (thtục): vì anh hiền lành  nên nó mới xỏ được anh như thế."
xó," d. góc nhỏ hẹp  tối tăm  ít được chú ý tới. xó bếp. xó vườn. đầu đường xó chợ*. ở xó nhà quê (b.)."
xoa, 1 (f. soie) dt. hàng dệt bằng tơ mỏng và mềm; lụa: mua tấm vải xoa. " 2 đgt. 1. áp lòng bàn tay đưa đi dưa lại một cách nhẹ nhàng trên bề mặt nào đó: xoa đầu vuốt tóc. 2. bôi  trát đều trên bề mặt một lớp mỏng chất gì: xoa dầu gió  xoa phấn rôm."
xoã, xõa đgt để tóc rủ dài xuống: bà ấy  tóc trước khi gội đầu.
xoá," đg. 1 làm cho mất dấu vết trên bề mặt. xoá bảng. xoá vết chân trên bãi cát. 2 gạch bỏ đi. xoá bỏ một câu. xoá tên trong danh sách. 3 làm cho mất hẳn đi  không còn tồn tại hoặc không còn tác dụng nữa. xoá nợ. xoá nạn mù chữ. xoá bỏ tàn tích phong kiến."
xoài," 1 dt. 1. cây trồng chủ yếu ở miền nam việt nam để lấy quả ăn  cao 10-25m  lá mọc cách hình thuôn mũi mác  hoa hợp thành chùm kép ở ngọn cành  quả hạch hơi hình thận  vỏ ngoài dai  khi chín màu vàng xanh  thịt mọng nước thơm ngọt chứa nhiều vi-ta-min  vỏ quả dùng chữa bệnh kiết lị  bệnh hoại huyết: vườn xoài đang mùa hoa. 2. quả xoài và những sản phẩm làm từ loại quả này: ăn xoài  mua mấy cân xoài  nước xoài."  2 đgt. duỗi chân thẳng ra: nằm xoài ra giữa sàn nhà.
xoàn, dt tức kim cương: nhẫn hạt xoàn.
xoay," đg. 1 (id.). quay tròn. 2 làm cho chuyển động chút ít theo chiều của vòng quay. xoay mạnh cái ốc. 3 đổi hướng hoặc làm cho đổi hướng. ngồi xoay người lại cho đỡ mỏi. xoay cái bàn ngang ra. gió đã xoay chiều. xoay ngược tình thế (b.). 4 (kng.). chuyển hướng hoạt động sau khi đã thất bại  để mong đạt được kết quả (thường hàm ý chê). doạ dẫm không được  xoay ra dụ dỗ. xoay đủ mọi nghề. 5 (kng.). tìm cách này cách khác để cho có được. xoay tiền. xoay vé đi xem đá bóng."
xoay xở," đg. làm hết cách này đến cách khác để giải quyết cho được khó khăn  hoặc để có cho được cái cần có. xoay xở đủ nghề. giỏi xoay xở. xoay xở tiền mua xe. hết đường xoay xở."
xoáy," 1 i. đgt. 1. làm cho xoay tròn để ăn sâu vào: xoáy mũi khoan vào tường xi măng. 2. xoay để lắp đặt hay tháo mở: xoáy đinh vít  xoáy nắp lọ. 3. tập trung xoay tròn và di chuyển mạnh: gió xoáy  nước xoáy. 4. tập trung vào nội dung và vấn đề được xem là trọng tâm  quan trọng: thảo luận xoáy vào một số công tác chính. ii. dt. chỗ nước cuộn tròn hút xuống đáy sâu: nước chảy thành nhiều xoáy." " 2 đgt.  khng. ăn cắp: bị kẻ cắp xoáy mất ví tiền."
xoăn," tt cuộn lại thành những vòng nhỏ: tóc xoăn chải lược đồi mồi  chải đứng chải ngồi  xoăn vẫn hoàn xoăn (cd)."
xoắn xít, x. xoắn xuýt.
xóc," 1 i. đgt. 1. lắc cho nẩy lên: xóc rá gạo. 2. (xe cộ) bị nẩy lên  do đường gồ ghề: đoạn đường này xe xóc lắm. ii. tt. (đường sá) gồ ghề  làm cho xe chạy xóc: đoạn đường lắm ổ gà  rất xóc." " 2 i. đgt. dùng vật nhọn đâm vào hoặc bị vật nhọn đâm thủng  chọc thủng: xóc lúa gánh về  bị chông xóc vào chân. ii. dt. tập hợp những con vật cùng loại được xâu hoặc nẹp vào một chuỗi: mua vài xóc cua."
xoè, 1 dt điệu múa của đồng bào mường và thái: một điệu xoè uyển chuyển.  2 đgt làm cho diêm bật lửa: quyên lấy nón che gió xoè diêm châm thẻ hương (ngđthi).  3 đgt mở rộng ra: xoè bàn tay; xoè quạt.
xoi," đg. 1 làm cho hết tắc bằng cách dùng vật hình que nhỏ chọc vào cho thông. xoi cống. xoi thông ống điếu. 2 làm cho thủng  cho có lỗ bằng cách dùng vật nhọn chọc vào. xoi vỏ sò  xâu làm dây chuyền. xoi thủng. 3 (kết hợp hạn chế). mở thông đường xuyên qua những trở ngại. xoi đường trong rừng. hai khúc địa đạo được xoi thông với nhau. 4 tạo thành đường rãnh trên mặt gỗ bằng lưỡi bào nhỏ. xoi cạnh bàn. những đường xoi  nét chạm tinh vi."
xoi mói," đgt. để ý  moi móc từng li từng tí hành vi  chuyện riêng của người khác để làm hại: tính hay xoi mói  bỏ thói xoi mói chuyện riêng của người khác."
xóm, dt 1. khu gồm nhiều nhà gần nhau trong một thôn: bác đã thấy mùa xuân ở một xóm lao động (vnggiáp) 2. nơi xưa kia có nhiều nhà hát ả đào (cũ): lão ta quen thói ăn chơi dưới xóm.
xóm giềng, d. những người hàng xóm (nói khái quát). bà con xóm giềng. có xóm giềng giúp đỡ. tình xóm giềng.
xong," đgt. 1. kết thúc  hoàn thành: công việc đã xong  sau khi ăn xong  xong việc. 2. yên ổn  không xảy ra điều gì tai hại: chống lại lão ta thì không xong đâu  tiến không được mà lùi lại cũng không xong."
xong xuôi, tt được hoàn thành một cách thuận lợi: việc thương lượng với nước ngoài như thế là đã xong xuôi.
xót," đg. (hoặc t.). 1 có cảm giác đau rát như khi vết thương bị xát muối. mắt tra thuốc rất xót. 2 (kết hợp hạn chế). thương thấm thía. xót người đi xa. của đau con xót*. 3 (kng.). tiếc lắm. mất của thế  ai chẳng xót. xót công tiếc của."
xô," 1 (f. ???) dt. đồ dùng đựng nước  đáy tròn nhỏ  miệng loe  có quai: mua chiếc xô nhựa  cầm xô đi xách nước."  2 đgt. 1. đẩy cho ngã: xô nhau ngã  xô bờ tường đổ. 2. bị dồn về một phía: gió làm bèo xô vào một chỗ. 3. ùa đến đồng loạt: xô đến hỏi chuyện. " 3 tt. gộp nhập làm một  không có sự phân loại  lựa chọn: mua xô cả mớ  bán xô không cho chọn."
xô bồ," trgt để lẫn lộn  không phân biệt tốt xấu: ăn uống xô bồ; tính xô bồ cả món hàng."
xô đẩy," đg. 1 xô nhau  đẩy nhau (nói khái quát). đám người nhốn nháo chen lấn  xô đẩy. xô đẩy nhau chạy. 2 dồn vào  đẩy vào một cảnh ngộ không hay. xô đẩy vào con đường truỵ lạc. bị xô đẩy đến chỗ bế tắc."
xô viết," xô-viết dt (pháp: soviet) hình thức chính quyền của chuyên chính vô sản: hồi đó  ở nước ta có thành lập xô-viết nghệ-tĩnh."  tt thuộc về liên-xô: khoa học xô-viết.
xổ," đg. 1 mở tung ra  tháo tung ra (cái đang được xếp lại  buộc lại). xổ chăn ra. xổ tóc ra tết lại. xổ khăn. 2 (ph.). tẩy. xổ giun. thuốc xổ. tháo nước để xổ phèn cho đất. 3 (thgt.). phát ra  phóng ra hàng loạt  bất kể như thế nào. xổ một băng đạn. xổ một tràng tiếng tây. 4 xông tới một cách mạnh  đột ngột. đàn chó xổ ra. nhảy xổ tới. chạy xổ ra đường."
xổ số, dt. trò chơi quay số để biết những vé trúng giải: mua xổ số  trúng xổ số.
xốc, 1 dt bè lũ kẻ xấu: công an đã bắt được một xốc kẻ buôn ma tuý.  2 dt lượng vừa một ôm: chị ấy đem về một xốc rạ. " 3 đgt 1. nhấc bổng lên: láng không đáp bước nhanh  xốc quang gánh lên vai (ng-hồng) 2. kéo lên và sắp cho đều: xốc quần lên cho ngay ngắn."  trgt đưa cao lên: chị ấy bế  con bé lên.  4 đgt tiến thẳng: xách gươm xốc tới; thừa thắng xốc lên.
xốc vác," đg. (hoặc t.). có khả năng làm được nhiều việc  đặc biệt là những việc nặng nhọc  vất vả. không xốc vác được như hồi trẻ. một người xốc vác."
xốc xếch," tt. (cách ăn mặc) không gọn gàng  ngay ngắn: quần áo xốc xếch."
xối, 1 dt máng nước ở chỗ hai mái nhà giao nhau: nước mưa chảy ào ào từ xối rơi xuống.  2 đgt giội nước từ trên xuống: những hạt mưa to xối mạnh thêm vào mặt hồ (ng-hồng); mưa như xối nước (tng).
xối xả, t. rất nhiều và với cường độ mạnh. mưa xối xả như trút nước. bắn xối xả như vãi đạn. chửi xối xả vào mặt.
xôn xao," i. tt. có nhiều âm thanh xen lẫn vào nhau và rộn lên êm nhẹ  vọng lại từ nhiều phía: tiếng cười nói xôn xao  gió lộng xôn xao. ii. đgt. 1. bàn tán rộn lên nhiều nơi: xôn xao dư luận  cả trường xôn xao về thành tích học tập của đội tuyển học sinh giỏi toàn của trường. 2. trào dâng những rung động  những xúc cảm trong lòng: chị nhìn đứa con gái  lòng xôn xao một niềm vui khó tả."
xông, 1 đgt 1. tiến mạnh: xông vào đồn địch 2. đề cập mạnh đến: chúng ta phải xông vào những vấn đề gì (trvgiàu). " 2 đgt 1. nói hơi bốc lên: cũng não nùng trâm rẽ  hương xông (bnt) 2. để cho hơi bốc lên người  từ một nồi nước lá đun sôi: mỗi khi cảm thấy ngúng nguẩy  bà cụ chỉ xông là khỏi."  3 đgt nói mối đục làm cho hỏng nát đồ đạc: sách vở bị mối xông.  4 đgt nói người nào đến thăm nhà mình trước tiên trong ngày mồng một tết: tết năm nay bà cụ bảo tôi đến xông nhà.
xốp," t. 1 không chắc và nhẹ  có nhiều lỗ hổng bên trong. đất xốp. gỗ xốp. bánh xốp. 2 (quả) xơ và ít nước. quả chanh xốp. // láy: xôm xốp (ý mức độ ít)."
xơ," 1 dt. 1. sợi dai xen trong phần nạc một số rau  củ: sắn nhiều xơ  xơ mướp. 2. bản dẹt từng đám bọc các múi mít: mít ngon ăn cả xơ. ii. tt. trơ ra nhiều xơ  tớp túa vì bị phá huỷ hoặc quá cũ  rách: mũ đã xơ vành  áo bị xơ  sắp rách nát."  2 (f. s*ur) dt. nữ tu sĩ đạo thiên chúa.
xơ xác, tt 1. trơ trụi không còn lá: cây cối xơ xác 2. không còn của cải gì: gia đình xơ xác.
xới," 1 d. (kng.; kết hợp hạn chế). quê hương  xứ sở. phải bỏ xới ra đi." " 2 đg. 1 lật và đảo từng mảng một  từng lớp một  từ dưới lên trên. xới đất vun gốc cho cây. cày xới. sách báo bị xới tung lên. cuộc họp xới lên mấy vấn đề (b.). 2 dùng đũa lấy cơm từ trong nồi ra. xới cơm ra bát. ăn mỗi bữa hai lượt xới."
xu," 1 (f. sou) dt. đồng tiền lẻ có giá trị bằng một phần trăm đồng tiền đơn vị (trước 1945  1 đồng = 10 hào = 100 xu): không có một xu dính túi." " 2 dt. xu-ba-dăng  nói tắt: có đi mới biết mê công  có đi mới biết thân ông thế này  mê công chôn xác thường ngày  có đi mới biết bởi tay ""xu"" bào (cd.)."
xu hướng," dt (h. xu: hùa vào  mau tới; hướng: phía) sự ngả theo về phía nào: nông nghiệp có xu hướng phát triển thật mạnh."
xu nịnh, đg. nịnh nọt để lấy lòng và cầu lợi. xun xoe xu nịnh. giọng xu nịnh.
xu thế, dt. chiều hướng chủ đạo trong thời gian nào đó: xu thế hoà hoãn  xu thế phát triển.
xu thời, đgt (h. thời: thời thế) hùa theo những người đương ở thế mạnh để mong cầu lợi: những kẻ xu thời nhiều khi phải thất vọng.
xù, 1 i đg. tự làm cho bộ lông dựng đứng lên. con gà mái xù lông ra. con nhím xù lông. " ii t. (tóc  lông) ở trạng thái dựng lên và rối. tóc để . chó (lông) xù. mặt vải xù lông." " 2 t. cn. sù. (kng.; kết hợp hạn chế). (to  lớn) quá cỡ  trông khó coi. chiếc áo bông to xù. một anh chàng béo xù."
xú uế, tt. hôi thối: mùi xú uế.
xua đuổi, đgt đuổi đi một cách khinh bỉ: xua đuổi bọn lưu manh.
xuân," i d. 1 mùa chuyển tiếp từ đông sang hạ  thời tiết ấm dần lên  thường được coi là mở đầu của năm. mùa xuân  trăm hoa đua nở. vui tết đón xuân. 2 (vch.). năm  dùng để tính thời gian đã trôi qua  hay tuổi con người. đã mấy xuân qua. mới hai mươi xuân." " ii t. 1 (vch.). thuộc về tuổi trẻ  coi là tươi đẹp  tràn đầy sức sống. đang . tuổi xuân. trông còn xuân lắm (kng.). 2 (cũ  hoặc vch.). thuộc về tình yêu trai gái  coi là đẹp đẽ. lòng xuân phơi phới."
xuân phân," dt. ngày mặt trời qua xích đạo  có ngày và đêm bằng nhau trên toàn trái đất; cũng dùng để gọi một trong hai mươi bốn ngày tiết trong năm theo lịch cổ truyền trung quốc."
xuân thu," dt (h. thu: mùa thu) 1. cả năm: xuân thu để giận quanh ở dạ  hợp li đành buồn bã khi vui (chp) 2. tuổi (cũ): năm năm lần lữa vui cười  mải trăng hoa chẳng đoái hoài xuân thu (tbh) 3. tên một thời kì lịch sử của trung-quốc: đời xuân thu  văn nghệ phát triển 4. tên một bộ sách của khổng-tử: xuân thu là sách sử kí về nước lỗ."
xuất," đg. 1 đưa ra để dùng; trái với nhập. xuất tiền mặt. xuất vốn. (hàng) xuất xưởng*. phiếu xuất kho. 2 (kng.). đưa hàng hoá ra nước ngoài. hàng xuất sang nhật. 3 (kết hợp hạn chế). đưa ra. xuất xe (trong cờ tướng). lời nói xuất tự đáy lòng. 4 (kng.). (người đi tu) rời bỏ cuộc đời tu hành  trở về cuộc sống bình thường; hoàn tục. đi tu ít lâu rồi xuất."
xuất bản," đgt. chuẩn bị bản thảo rồi in ra thành sách báo  tranh ảnh và phát hành: nhà xuất bản  công tác xuất bản."
xuất cảng, đgt (h. cảng: bến tàu thuỷ) đưa hàng hoá ra nước ngoài: hiện ta xuất cảng nhiều gạo.
xuất chinh, đg. (cũ). ra trận.
xuất chúng," tt. vượt hẳn  hơn hẳn mọi người về tài năng và trí tuệ: tài năng xuất chúng  một con người xuất chúng."
xuất giá, đg. (cũ). đi lấy chồng.
xuất hành," đgt. bắt đầu lên đường hoặc bắt đầu ra khỏi nhà đầu năm mới cho được giờ  được ngày tốt  theo mê tín: đã đến giờ xuất hành  năm nay nên xuất hành vào sáng mồng hai  theo hướng tây-nam."
xuất hiện, đgt (h. hiện: lộ mặt ra) hiện ra: ca ngợi xã hội mới đang lớn lên và con người mới đang xuất hiện (vnggiáp); sự xuất hiện một thời đại mới ở nước ta (phvđồng).
xuất phát," đg. 1 bắt đầu ra đi. đoàn diễu hành xuất phát từ quảng trường. 2 lấy đó làm gốc  làm căn cứ để hành động. xuất phát từ tình hình thực tế. xuất phát từ lợi ích chung."
xuất sắc," tt. tốt  giỏi  vượt trội hẳn so với bình thường: hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ  học sinh xuất sắc  cầu thủ xuất sắc nhất châu âu."
xuất thân," đgt (h. thân: mình) nói một người sinh ra từ gia đình nào  giai cấp nào  địa phương nào: dõi đòi khoa bảng xuất thân  trăm năm lấy chữ thanh cần làm bia (tự tình khúc)."
xuất trình, đg. đưa giấy tờ chứng thực ra trình với cơ quan hay người có trách nhiệm kiểm tra. ra vào cơ quan phải xuất trình giấy tờ.
xuất xứ, dt. nguồn gốc của một văn bản hoặc một tác phẩm: giới thiệu xuất xứ của bài thơ.
xúc," đgt 1. múc những vật rời lên: xúc cát; xúc thóc 2. hớt tôm  cá  tép ở ao: công anh xúc tép nuôi cò  đến khi cò lớn  cò dò cò bay (cd)."
xúc cảm, đg. (hoặc d.). như cảm xúc.
xúc động, đgt. cảm động sâu sắc và tức thời trước một sự việc cụ thể: xúc động nói không nên lời  người dễ xúc động. ii. dt. sự xúc động: cố nén xúc động.
xúc giác," dt (h. xúc: chạm đến; giác: cảm thấy) cảm giác do sự đụng chạm  sờ mó mà có: da là cơ quan xúc giác của người ta."
xúc phạm," đg. động chạm đến  làm tổn thương đến những gì mà người ta thấy là cao quý  thiêng liêng phải giữ gìn cho bản thân mình hoặc cho những người thân của mình. xúc phạm đến danh dự. nhân phẩm bị xúc phạm."
xúc tiến, đgt. triển khai và đẩy nhanh công việc: công việc đang được xúc tiến  chưa xúc tiến được bao nhiêu.
xúc xích, 1 dt dây sắt có nhiều vòng móc vào với nhau: lấy dây xúc xích khoá cửa.  2 dt (pháp: saucisse) thức ăn làm bằng ruột lợn nhồi thịt băm và ướp muối: ăn bánh mì với xúc-xích.
xúc xiểm," đg. đặt điều xúi giục người này để làm hại người khác hoặc để gây mâu thuẫn  xích mích với nhau. xúc xiểm người chồng ruồng bỏ vợ. nghe lời xúc xiểm."
xui, đgt 1. thúc đẩy người khác làm một việc gì mà chính mình không dám làm hoặc không thể làm: xui em xin tiền mẹ; thầy dùi mà xui con trẻ (tng) 2. khiến cho: oán chi những khách tiêu phòng mà xui phận bạc nằm trong má đào (cgo).
xúm," đg. tụ tập nhau lại quanh một điểm. các cháu xúm quanh bà. xúm vào giúp  mỗi người một tay."
xung đột," đgt. 1. đánh nhau  tranh chấp  chống đối nhau một cách dữ dội: hai nước đang xung đột gay gắt  xung đột về sắc tộc và tôn giáo. 2. chống đối nhau do có sự trái ngược hoặc mâu thuẫn gay gắt về điều gì đó: xung đột về quyền lợi  các ý nghĩ khác nhau xung đột trong tâm hồn anh."
xung khắc," tt (h. xung: đụng chạm; khắc: chống đối  nghiệt ngã) không hợp nhau: anh em xung khắc nhau  nên gia đình không được êm ấm."
xung phong, đg. 1 xông thẳng vào đánh (trong chiến đấu). xung phong vào đội hình địch. lệnh xung phong. 2 tự nguyện nhận làm nhiệm vụ khó khăn. xung phong đi khai hoang. tinh thần xung phong trong công tác. vai trò xung phong gương mẫu.
xung yếu, tt. có vị trí đặc biệt quan trọng: quãng đê xung yếu.
xuôi, dt miền dưới đối với miền trên: ông cụ mới ở xuôi lên. " đgt đi từ miền trên xuống miền dưới: hôm nay nhà tôi  nam-định; chờ cho sóng lặng  buồm xuôi  ta xuôi cùng (cd)." " tt 1. ở phía dưới: ở miền  mới lên 2. nói công việc đã hoàn thành trót lọt: chuyện ấy thu xếp đã xuôi; rằng xưa trót đã nặng nguyền  phải đem vàng đá mà đền mới xuôi (bckn)." " trgt thuận dòng  thuận chiều xuống phía dưới: nước chảy ."
xuôi chiều," đg. thuận theo một chiều  không có ý kiến gì ngược lại. thái độ xuôi chiều. câu chuyện có vẻ xuôi chiều."
xuồng," dt thuyền nhỏ không có mái che  thường buộc theo thuyền lớn hoặc tàu thuỷ: tàu thuỷ lớn neo ở ngoài khơi  ông thuyền trưởng phải dùng xuồng vào hải cảng."
xuổng, (ph.). x. thuổng.
xuống," đgt. 1. chuyển động từ chỗ cao đến chỗ thấp: xuống núi  xuống xe. 2. giảm  hạ thấp hơn bình thường: hàng xuống giá  xe xuống hơi  bị xuống chức. 3. (hướng của chuyển động  hoạt động) từ vị trí cao chuyển tới vị trí thấp: nhìn xuống đất  rơi xuống suối."
xuyên, đgt 1. đâm thủng từ bên này sang bên kia: viên đạn xuyên qua tường 2. vượt qua đường dài: đường sắt xuyên đất nước từ bắc vào nam.
xuyên tạc, đg. trình bày sai sự thật với dụng ý xấu. xuyên tạc sự thật. luận điệu xuyên tạc.
xuyến, 1 dt. vòng trang sức bằng vàng (phụ nữ đeo ở cổ tay). " 2 dt. hàng dệt bằng tơ  theo dạng vân điểm  sợi dọc sợi ngang đều nhỏ và săn: áo xuyến."  3 dt. ấm chuyên: xuyến trà.
xử," đgt. 1. ăn ở  đối đãi  thể hiện thái độ như thế nào trong hoàn cảnh nhất định: xử tệ với người thân  không biết xử thế nào cho phải đạo. 2. xét và giải quyết các vụ tranh chấp  khiếu nại: xử án. 3. thi hành án: xử bắn  xử trảm."
xử lý,"  ... x. xử lí ..."
xử sự," đgt. thể hiện thái độ  cách thức giải quyết  đối xử với việc và người trong xã hội: biết cách xử sự  xử sự có lí có tình  không biết xử sự thế nào cho hợp."
xử thế, đgt (h. thế: đời) giao thiệp với mọi người trong đời: công việc lúc bấy giờ của tôi cố nhiên là phải giao thiệp đúng với cách xử thế (ngcghoan).
xử trảm, đg. chém đầu để hành hình (một hình phạt thời phong kiến).
xử trí," đgt. 1. giải quyết theo tình hình  hoàn cảnh cụ thể: xử trí theo tình hình cụ thể  chưa biết xử trí ra sao. 2. thi hành kỉ luật hay biện pháp về tổ chức nào đó đối với trường hợp phạm tội lỗi: xử trí kỉ luật một cán bộ  tuỳ theo mức độ phạm tội mà xử trí cho hợp."
xử tử, đgt (h. tử: chết) thi hành án tử hình đối với kẻ phạm tội nặng: tên cướp giết người đã bị xử tử.
xứ, d. 1 khu vực địa lí có chung một số đặc điểm tự nhiên hoặc xã hội nào đó. người xứ nghệ. xứ nóng. 2 giáo xứ (nói tắt). nhà thờ xứ.
xứ sở," dt. đất nước  quê hương: yêu quê hương xứ sở  lào là xứ sở chăm pa."
xưa, dt thời đã qua từ lâu: xưa nhân dân ta còn chưa đông đúc lắm.  tt thuộc về thời trước xa: ngày ; thời xưa; người xưa.
xưng danh, đgt (h. danh: tên) nói tên nhân vật mình đóng: vai tuồng đã xưng danh.
xưng hô, đg. tự xưng mình và gọi người khác là gì đó khi nói với nhau để biểu thị tính chất của mối quan hệ với nhau. lễ phép khi xưng hô với người trên. xưng hô với nhau thân mật như anh em.
xưng tội, đgt. (con chiên) tự kể tội lỗi của mình trước linh mục: đến nhà thờ xưng tội.
xứng đáng, tt (h. xứng: thích đáng; đáng: đúng đắn) rất đáng được hưởng: ông cụ xứng đáng với sự quí trọng của khu phố.
xước, 1 đg. (ph.). tước. xước vỏ mía.  2 đg. (ph.). lật hai đầu mối khăn cho vểnh ngược lên (một lối quấn khăn trên đầu). xước khăn đầu rìu. cái khăn buộc xước trên đầu. " 3 t. có vệt nhỏ trên bề mặt  do bị vật nhỏ  sắc quệt vào (thường nói về da). gai cào xước da. cốc thuỷ tinh bị xước nhiều chỗ."
xương," i. dt. 1. phần khung cứng nằm trong da thịt của cơ thể; bộ xương: gầy giơ xương  bị gãy xương. 2. phần cứng làm khung  làm nòng cốt của một số vật: quạt rách giơ xương  xương lá. ii. tt. 1. gầy guộc  dường như chỉ nhìn thấy xương: mặt xương. 2. hóc búa  khó giải quyết  khó kiếm chác lợi lộc: bài toán này xương lắm  việc này xương quá  không ai chịu nhận làm."
xương cốt, dt xương nói chung: tập tành cho dãn xương cốt.
xương rồng," d. 1 cây cùng họ với thầu dầu  thân mềm ba cạnh  có chứa mủ trắng  lá thoái hoá thành gai  trồng làm hàng rào. 2 cây cảnh mọng nước  có gai nhỏ và nhọn như đinh ghim."
xương sống," dt. cột sống ở giữa lưng người và động vật  gồm nhiều đốt nối lại  làm cột trụ cho bộ xương."
xương xẩu," i d. xương của thú vật (hàm ý chê)  hoặc phần xương còn lại sau khi đã ăn hết thịt (nói khái quát); thường dùng để ví cái người khác đã vứt bỏ  chẳng mang lại lợi lộc bao nhiêu. trâu gầy  xương xẩu nhô cả ra. ăn xong  xương xẩu vứt vào sọt. ruộng tốt đã chia hết  chỉ còn toàn những mảnh xương xẩu." " ii t. gầy đến nhô xương  nổi xương lên. bàn tay nhăn nheo . người xương xẩu gầy gò."
xưởng," dt. cơ sở sản xuất  nhỏ hơn xí nghiệp: xưởng cưa  xưởng in."
xướng, đgt đề ra đầu tiên: kẻ xướng có người hoạ.
y, 1 dt chữ cái thứ hai mươi ba và là nguyên âm thứ mười hai của vần quốc ngữ: cần phân biệt chữ i và chữ y.  2 dt y học nói tắt: trường y; ngành y.  3 đt đại từ ngôi thứ ba số ít dùng cho đàn ông với ý coi thường: anh bảo y ngày mai phải đến cơ quan.  4 trgt đúng như thế; sao y bản chính: tôi sẽ đến y hẹn; làm y như cũ.  5 đgt chuẩn y nói tắt: việc chi tiêu đó đã được cấp trên y rồi.  -a dt (anh: yard) đơn vị đo độ dài của anh và mĩ bằng gần một mét: một chiều dài 190 y-a. " án đgt nói tòa án cấp trên giữ nguyên mức án của tòa án cấp dưới sau khi xử phúc thẩm: tên ăn cướp giết người đã bị tòa sơ thẩm kết tội tử hình  tòa thượng thẩm đã y án."
y học," d. khoa học nghiên cứu bệnh lí  cách phòng và chữa bệnh."
y khoa, dt. ngành khoa học y học: trường đại học y khoa.
y nguyên, trgt (h. y: như cũ; nguyên: cội gốc) hoàn toàn như cũ: sắp xếp y nguyên như trước.
y phục," d. (trtr.). quần áo  đồ mặc (nói khái quát). y phục dân tộc. trịnh trọng trong bộ y phục ngày lễ."
y sĩ," dt. 1. chức quan trông coi việc chữa bệnh trong thái y viện thời xưa. 2. thầy thuốc có trình độ trung cấp: được các bác sĩ  y sĩ tận tình cứu chữa."
y tá," dt (h. tá: giúp việc) người chuyên săn sóc bệnh nhân trong bệnh viện  dưới sự chỉ đạo của bác sĩ  y sĩ: nếu bệnh viện chỉ có thầy thuốc giỏi mà không có y tá giỏi thì làm gì được (phvđồng)."
y tế," d. ngành y học ứng dụng  chuyên việc phòng  chữa bệnh và bảo vệ sức khoẻ. cán bộ y tế."
ỷ, 1 dt ngai để thờ: đặt cái ỷ ở phía trong cùng và ở giữa bàn thờ. " 2 tt nói loại lợn to béo  mặt ngắn  mắt híp: gia đình ấy nuôi một con lợn ỷ nặng gần một tạ."  3 đgt dựa vào; cậy thế: nó ỷ là con ông chủ tịch xã bắt nạt một em bé.
ý," d. 1 điều suy nghĩ  ý nghĩ (nói khái quát). nói chưa hết ý. bạn tâm tình  rất hiểu ý nhau. 2 nội dung những gì đã được nói ra bằng lời. ghi đủ ý thầy giảng. bài chia làm ba ý lớn. 3 ý kiến về việc gì (nói khái quát). theo ý tôi. ý chị thế nào? 4 ý muốn hoặc ý định  thường không nói ra. làm trái ý anh ta. nó không có ý làm hại anh. biết ý chị ấy  tôi không nói gì. 5 (kết hợp hạn chế). ý tứ (nói tắt). đến chỗ lạ  nói năng cần giữ ý. 6 (kng.; kết hợp hạn chế). tình ý (nói tắt). hai người có ý với nhau. 7 những biểu hiện ra bên ngoài cho thấy được ý nghĩ  ý định  tình cảm không nói ra. có ý không vui. im lặng  ra ý không bằng lòng (kng.). liếc mắt  ý như bảo đừng (kng.)."
ý chí," dt. ý thức  tình cảm tự giác  mạnh mẽ  quyết tâm dồn sức lực  trí tuệ đạt cho bằng được mục đích: một người có ý chí  ý chí sắt đá  rèn luyện ý chí."
ý định, dt (h. định: rắp tâm làm) sự rắp tâm làm việc gì: ý định soạn quyển từ điển tiếng việt.
ý kiến," d. 1 cách nhìn  cách nghĩ  cách đánh giá riêng của mỗi người về sự vật  sự việc  về một vấn đề nào đó. mỗi người một ý kiến. trao đổi ý kiến. xin ý kiến của cấp trên. có ý kiến nhưng không phát biểu. 2 (kng.). (kết hợp hạn chế). lời phát biểu có tính chất nhận xét  phê bình. phải có ý kiến với anh ta."
ý muốn, dt. điều mong muốn: đạt kết quả như ý muốn của mình  phù hợp với ý muốn mọi người.
ý nghĩ, dt điều tự mình nghĩ ra: tôi có ý nghĩ là ta không nên làm việc đó.
ý nghĩa," d. 1 nội dung chứa đựng trong một hình thức biểu hiện bằng ngôn ngữ  văn tự hoặc bằng một kí hiệu nào đó. câu nói mang nhiều ý nghĩa. tìm hiểu ý nghĩa của bài thơ. cái nhìn đầy ý nghĩa. 2 (thường dùng sau có). giá trị  tác dụng. rừng có ý nghĩa lớn đối với khí hậu. một việc làm tốt có ý nghĩa giáo dục sâu sắc. thắng lợi có ý nghĩa thời đại."
ý niệm," dt. sự hiểu biết  nhận thức bước đầu về sự vật  sự việc  quan hệ  quá trình nào đó: những ý niệm ban đầu về sự vật."
ý thức," dt (h. thức: biết) 1. sự nhận thức về thực chất của sự vật: nhân dân ta rất có ý thức đối với việc học (phvđồng). 2. sự nhận thức về trách nhiệm của mình đối với sự việc: ở trong hợp tác xã  văn hóa phải tuyên truyền  giáo dục ý thức cần kiềm xây dựng hợp tác xã (hcm); đội ngũ cán bộ  công chức chưa thấm nhuần ý thức và trách nhiệm phục vụ nhân dân (phvkhải)."
ý tưởng, d. điều nghĩ trong đầu óc. ý tưởng cao xa.
ý vị," tt. có ý nghĩa hay  gợi được cảm xúc sâu sắc và hứng thú: câu văn ý vị  lối thơ trào phúng đầy ý vị."
yểm," đgt chôn lá bùa: hồi đó  người thầy cúng đã yểm bùa  nói là để chống tà ma."
yểm hộ, đg. bảo vệ và hỗ trợ bằng hoả lực cho người khác hành động. pháo binh yểm hộ cho bộ binh tiến. bắn yểm hộ.
yểm trợ, nh. yểm hộ.
yếm," dt 1. đồ mặc trong của phụ nữ che ngực: chị ấy vạch yếm cho con bú. 2. phần vỏ cứng ở phía bụng  dưới lớp mai của một số động vật nhỏ: yếm cua; yếm rùa. 3. phần da bùng nhùng ở ngực bò: con bò ở vũng lên  yếm đầy bùn."
yếm dãi," d. mảnh vải giống cái yếm  đeo ở ngực trẻ nhỏ để thấm nước dãi."
yếm thế, tt. có tư tưởng chán đời: nhà nho yếm thế.
yên," 1 dt đồ đặt trên lưng ngựa hoặc trên xe đạp  xe máy để ngồi: đêm ngày lòng những dặn lòng  sinh đà về đến lầu hồng xuống yên (k); cái yên xe máy thật êm." " 2 dt bàn nhỏ và thấp dùng để viết: trên yên  bút giá  thi đồng  đạm thanh một bức tranh tùng treo trên (k)." " 3 tt  trgt 1. không thay đổi vị trí: ngồi yên một chỗ. 2. không có biến động: tình hình vẫn yên; giữ giàng họ thúc một nhà cho yên (k); biển yên  sóng lặng (tng)." " tht lời yêu cầu không nói nữa  không ồn ào: ! để tôi giải thích đã."
yên lặng, t. yên và không có tiếng động. ngồi yên lặng lắng nghe. không khí yên lặng.
yên ổn," tt. bình yên  ổn định  không có gì đe doạ: yên ổn làm ăn."
yên trí," (h. trí: hiểu biết) cảm thấy không phải lo nghĩ gì: giao việc cho một người đáng tin cẩn  thì có thể yên trí."
yến," 1 d. 1 chim biển cỡ nhỏ  cùng họ với én  cánh dài và nhọn  làm tổ bằng nước bọt ở vách đá cao. 2 (id.). yến sào (nói tắt)." " 2 d. chim cùng họ với sẻ  cỡ nhỏ  màu vàng  trắng hay xanh  hót hay  nuôi làm cảnh."  3 d. tiệc lớn (thường chỉ tiệc do vua thết đãi thời xưa). ăn yến. dự yến trong cung. " 4 d. (kng.). đơn vị đo khối lượng  bằng 10 kilogram. một yến gạo."
yến tiệc, dt. tiệc chiêu đãi lớn: tổ chức yến tiệc  được mời dự yến tiệc.
yêng hùng," dt biến âm của anh hùng  thường dùng với ý mỉa mai: hắn làm ra vẻ một yêng hùng ở địa phương."
yết," 1 đg. nêu nội dung cần công bố  thông báo ở nơi công cộng cho mọi người biết. yết danh sách thí sinh. yết bảng."  2 đg. (cũ). yết kiến. vào triều yết vua.
yết hầu," dt. 1. đoạn ống tiêu hoá ở cổ họng người: bị bóp vào yết hầu. 2. điểm hiểm yếu  có tính chất quyết định sự sống còn: vị trí yết hầu."
yết kiến, đgt (h. yết: xin được gặp; kiến: thấy) đến gặp một người có cương vị cao: xin vào yết kiến ông thủ tướng.
yết thị, i đg. (cũ). yết cho mọi người biết; niêm yết. yết thị thể lệ thi cử. " ii d. (cũ). bản   bản thông báo được niêm yết. tờ yết thị. xem yết thị."
yêu," 1 dt. bát chiết yêu  nói tắt." " 2 dt. vật tưởng tượng  có hình thù kì dị  chuyên hại người  theo mê tín: phù thuỷ làm phép trừ yêu  yêu ma." " 3 đgt. 1. có tình cảm quý mến  đằm thắm với đối tượng nào: mẹ yêu con  yêu nghề  yêu cuộc sống. 2. có tình cảm thương mến thắm thiết với người khác giới  muốn chung sống  gắn bó với nhau trọn đời: hai người yêu nhau từ thời sinh viên  yêu vụng nhớ thầm."
yêu cầu," đgt (h. yêu: cầu xin; cầu: nài) đòi người ta phải làm gì: thực dân pháp yêu cầu mĩ giúp  nhưng lại sợ mĩ gạt chúng đi (hcm)." " dt sự đòi hỏi:  đối với tác phẩm phải là yêu cầu cao về tư tưởng  yêu cầu về nghệ thuật (phvđồng); đáp ứng yêu cầu của tình hình mới (phvkhải)."
yêu chuộng, đg. yêu và tỏ ra quý hơn những cái khác nói chung. yêu chuộng hoà bình.
yêu dấu, đgt. yêu thiết tha và sâu sắc: quê hương yêu dấu  đứa con yêu dấu  người bạn đời yêu dấu.
yêu kiều," tt (h.yêu: sắc đẹp; kiều: mềm mỏng) nói người phụ nữ xinh xắn  mềm mại: người yêu kiều như thế  ai mà chẳng quí."
yêu ma," d. (id.). ma quỷ  yêu quái; thường dùng để ví kẻ độc ác  ranh mãnh. một lũ yêu ma  chuyên nghề bịp bợm."
yêu sách," i. đgt. đòi hỏi  bắt buộc phải đáp ứng điều gì  vì nghĩ là mình có quyền được hưởng: yêu sách chủ phải tăng lương  giảm giờ làm. ii. dt. điều yêu sách: đáp ứng mọi yêu sách của công nhân  bác bỏ các yêu sách vô lí."
yêu thuật, d. (id.). phép lạ khó tin; ma thuật.
yêu tinh," dt. vật tưởng tượng  có hình thù kì dị và ác độc  hay làm hại người  theo mê tín: độc ác như yêu tinh."
yểu, trgt khi còn trẻ: cậu ta đã chết yểu.
yểu điệu," t. (phụ nữ) có dáng người mềm mại  thướt tha. đi đứng yểu điệu. yểu điệu như con gái."
yếu," tt. 1. có sức lực kém dưới mức bình thường; trái với khoẻ: dạo này bác ấy yếu lắm  chân yếu tay mềm  người rất yếu. 2. có năng lực  mức độ  tác dụng kém so với bình thường: học yếu  trình độ yếu  ăn yếu quá."
yếu điểm, dt (h. yếu: quan trọng; điểm: nơi) chỗ quan trọng: chí linh là một yếu điểm về quân sự (chớ lầm yếu điểm với điểm yếu tức là nhược điểm).
yếu đuối," t. ở trạng thái thiếu hẳn sức mạnh thể chất hoặc tinh thần  khó có thể chịu đựng được khó khăn  thử thách. người gầy gò  yếu đuối. tình cảm yếu đuối."
yếu lược," dt. sơ học yếu lược  nói tắt: đỗ yếu lược  cấp bằng yếu lược."
yếu tố," d. 1 bộ phận cấu thành một sự vật  sự việc  hiện tượng. yếu tố cấu tạo từ. yếu tố tinh thần. 2 như nhân tố. con người là yếu tố quyết định." " tị tô nòi giống lạc việt  vợ lạc long quân"  truyền thuyết kể rằng: " bà sinh một bọc trứng  nở được trăm người con. các con khôn lớn  bà đem 50 người lên núi  50 người thì theo cha định cư ở vùng đồng bằng... người con cả về sau nối truyền trị nước  xưng hiệu hùng vương  lấy tên nước là văn lang"
ác vàng," do chữ ""kim ô"" chỉ mặt trời  theo truyền thuyết trên mặt trời có con quạ vàng"
ôm cây đợi thỏ," sách hàn phi tử: có người nước tống một hôm đang cày ruộng  trong ruộng có một cây to  một con thỏ chạy đâm vào cây mà chết. thấy vậy  người đó bèn bỏ cày  chạy lại ôm cây mong được thỏ nữa" " chuyện này chê người chí mọn không biết phân tích  cứ cứng nhắc làm việc một cách mù quáng  ngu tối"  (đừng lầm điển này với ấp cây.)
á khôi," ngang hàng với người đậu cao  tức hoàng giáp"
âm công," công đức cứu người làm ngấm ngầm  không ai biết"
âm cực dương hồi," khi khí âm đến hết mực thì khí dương lạ trở về. câu này cũng nghĩa như câu bĩ cực thái lai  ý nói con người ta khi vận đen đã hết thì vận đỏ trở lại"
âm khí," cái khí cõi âm  cõi chết  ở đây chỉ không khí bãi tha ma"
ấn, phù phép trừ tà của thầy pháp
anh hào, anh hùng hào kiệt
âu," tên một giống chim sông  chim bể"
ba quân," danh từ chỉ chung quân đội. đời xưa các nước chư hầu có ba quân  và các nước thường chia quân đội làm ba bộ phận: trung quân  tả quân  hữu quân; hoặc: trung quân  thượng quân  hạ quân"
ba sinh, ba lần luân chuyển kiếp này sang kiếp khác. duyên nợ ba sinh: duyên nợ gắn bó với nhau nhiều lần
bạc mệnh," tên bản đàn do thuý kiều sáng tác. ""bạc mệnh"" nghĩa là số mệnh bạc bẽo  mỏng manh"
bạch, thưa. tiếng dùng trong nhà chùa
bài vị, cái bài bằng gỗ (có khi bằng đồng) để đề (hoặc dán) danh hiệu người chết vào mà thờ
bài vị, mảnh gỗ viết tên người chết để thờ
bài vị," miếng gỗ hay mảnh giấy cứng  mặt có ghi tên người chết để thờ"
bàn hoàn," 1. băn khoăn quanh quẩn  vương vấn không rời được. ""nỗi riêng riêng những bàn hoàn""; 2. bàn đi bàn lại"
băng nhân, người làm mối
bảng vàng, bảng ghi tên người thi đỗ. đuốc hoa: đuốc thắp trong phòng vợ chồng đêm mới cưới. ý nói: thi đỗ sẽ cưới vợ
bằng, chim bằng (một loại chim rất lớn)
báo ứng," ở hiền gặp lành  ở ác gặp dữ  đó là ""báo ứng"" theo quan niệm người xưa"
bâu, cổ áo
bậu," ngươi (bạn  anh bạn)"
bầu, quả bầu khô rút ruột đi để đựng nước
bể dâu," thành ngữ ""bãi bể nương dâu""  hoặc nói tắt là ""bể dâu"" để chỉ những sự biến đổi thăng trầm của cuộc đời"
bê," (tiếng cổ)  thứ đồ làm bằng gỗ để đánh: gậy  trượng"
bèo bọt," như bèo hay bọt trôi nổi trên mặt nước  ngụ lý lưu lạc lẻ loi"
biên đình, nơi biên ải xa xôi
bình bồng, bình: bèo; bồng: cỏ bồng. hai vật này thường hay trôi nổi theo nước và gió; ám chỉ tấm thân phiêu bạt của kiều
binh cách, binh là binh khí. cách là áo giáp và mũ đầu mâu. người ta thường dùng hai chữ binh cách để chỉ cuộc binh đao chinh chiến
bình địa ba đào," ý nói những sự bất trắc trong đời người  chẳng khác gì đất bằng lại nổi sóng"
bình, bức bình phong ngăn phòng khách với phòng ngủ
bình," đây dùng tắt chữ tước bình trong tích kén rể vẽ chim sẻ trên bình phong  ai bắn trúng mắt chim thì gả"
bồ hòn, ám chỉ người có việc buồn khổ mà không nói ra được
bồ liễu," một loại cây ưa mọc gần nước. cây bồ liễu rụng lá sớm hơn hết các loài cây  vì cái thể chất yếu đuối đó nên trong văn cổ thường dùng để ví với người phụ nữ"
bõ," tiếng gọi những người tôi tớ già ở các nhà vua quan (thị vệ  hoạn quan) ngày xưa. ""bõ già hiểu nỗi xưa sau  / chẳng đem nỗi ấy mà tâu ngự cùng"" (conk)"
bụi hồng," do chữ hồng trần  nghĩa là đám bụi đỏ"
bụi hồng," do chữ hồng trần  tức cõi trần tục  cõi đời"
buồng thêu, buồng người con gái
cá chậu chim lồng," chỉ hạng người tầm thường  sống trong vòng giam hãm câu thúc"
ca nhi, con hát
cà sa, áo nhà sư mặc
cam đường," tên một bài thơ trong kinh thi  nhắc lại công đức của thiệu bá đời chu  một ông quan tốt  thường ngồi xử kiện ở gốc cây cam đường. nhân dân nhớ ơn bảo nhau đừng chặt cây cam giữ làm kỷ niệm"
cầm sắt," kinh thi: thê tử hảo hợp như cổ sắt cầm. (vợ con hoà hợp như gảy đàn sắt  đàn cầm). người sau bèn dùng hai chữ cầm sắt để chỉ tình vợ chồng"
cân đai, cân: khăn (mũ); đai: cái đai vòng quanh áo lễ
cao dày," trời đất  trời cao đất dày"
cảo táng," chôn sơ sài  không có khâm liệm quan quách gì"
cao thâm," cao sâu  ý nói kiều cảm tạ cái nghĩa cao ơn sâu của kim trọng"
cát lầm ngọc trắng," ý nói kiều như ""ngọc trắng"" mà bị cát vùi dập"
câu," con ngựa  non trẻ  xinh đẹp"
chăm chắm, rất thẳng
chân, lối viết chữ chân phương
chấp kinh," giữ theo đạo thường  lê thường.; chấp kinh tùng quyền: hễ là người trải đời thì phải biết cả chấp kinh (tuân thủ nguyên tắc) lẫn tòng quyền (vượt ngoài nguyên tắc)"
châu," hạt ngọc châu  đây chỉ nước mắt"
cheo, loài nai xạ hương
chỉ, (sắc chỉ): lệnh vua
chi, sáp đỏ thoa môi
chiêm, bói
chiềng," trình  tiếng cổ"
chiêng," tức chính cổ  chỉ chung chiêng trống"
chiêu an, kêu gọi chiêu dụ cho giặc đầu hàng
chiêu hồn, gọi hồn
chiêu phủ," kêu gọi  vỗ về  để cho quy hàng"
chiêu, khai ra
chín chữ cù lao, công lao khó nhọc của cha mẹ nuôi dạy con
chín suối," do chữ cửu tuyền  chỉ nơi suối vàng"
chín trùng, vua
chỉn," tiếng cổ. chỉn khôn: chẳng xong  không xong"
chinh an," chinh là đi đường xa  an là yên ngựa. người ta thường dùng hai chữ chinh an để chỉ việc đi đường xa"
chính chuyên, một bề tiết hạnh
chốc mòng," tiếng cổ  nghĩa là bấy lâu  bấy nay"
chữ," theo lễ nghi trung quốc xưa  người nào cũng có ""danh"" là tên chính  và ""tự"" là tên chữ (""danh"" đặt từ khi sinh ra  còn ""tụ"" thì đến khi hai mươi tuổi mới dựa theo ""danh"" mà đặt ra)"
chung thân," trọn đời  ý nói kiều muốn hỏi số phận của mình suốt đời ra sao"
cơ duyên," cơ trời và duyên may; ý nói: cơ trời xui khiến  duyên số lạ lùng"
cố nhân, người quen biết cũ
cố quốc," nguyên nghĩa là nước cũ  sau cũng dùng như chữ cố hương (quê cũ)"
con nước, tiếng quen gọi của dân chài l­ới để chỉ nước thủy triều lên xuống
côn quang," cũng như côn đồ  dùng để chỉ bọn vô lại"
côn quang," gậy gộc. chỉ bọn dùng gậy gộc đi cướp phá  hành hung. nói chung là bọn lưu manh trộm cướp"
côn quyền, món võ đánh bằng gậy và bằng tay
công chính," công bằng chính trực  không thiên vị"
công nha," chỗ làm việc quan  cũng như công môn  công đường"
cốt nhục tử sinh," do chữ sinh tử nhục cốt. tả truyện: sở vị sinh tử cốt dã (thế gọi là làm sống lại người chết  làm mọc thịt nắn xương khô làm cho người đã chết sống lại  xương đã khô mọc thịt ra). do đó  người ta thường chỉ sự làm ơn rất sâu sắc  to lớn"
cốt nhục, ruột thịt
cù lao, công ơn sinh dưỡng khó nhọc của cha mẹ
cù mộc, chỉ vợ cả
cửa trời," do chữ thiên môn  tức là cửa nhà vua"
cung nga," gái hầu trong cung  cung nữ"
cung tiêu, phòng có dát hạt hồ tiêu cho ấm
cương thường," bởi chữ tam cương (nghĩa vua tôi  cha con  vợ chồng) ngũ thường (nhân  nghĩa  lễ  trí  tín)  đạo làm người theo quan niệm nho giáo"
cửu nguyên," chín suối  cõi chết"
cửu tuyền," chín suối  tức là âm phủ"
dậm, một dụng cụ đánh cá
dân dã, dân quê
dầu," cũng như nghĩa đành (dầu lòng  đành lòng)"
di hài, hài cốt sót lại
di hình, cũng như di hài
di trú, dời đi ở chỗ khác
dốc, còi sừng của trẻ trâu
doi," bãi cát  dải đất ở cửa sông hay dọc sông"
dồi, trau dồi son phấn
dưỡng dục," nuôi nấng  dạy dỗ. sinh thành: sinh ra và gây dựng nên người"
dưỡng sinh," nuôi dưỡng và sinh ra  chỉ công ơn cha mẹ"
đà đao," khi đánh giặc  giả thua chạy để người ta đuổi theo  rồi thình lình quăng dao lại chém  gọi là ""đà dao"". ""đà đao"" đây là một chước lừa"
đa đoan, nhiều mối nhiều việc
đai cân," giải buộc và khăn. chỉ người làm quan  việc làm quan"
đại đăng khoa, thi đỗ. (lấy vợ gọi là tiểu đăng khoa.)
đãi đằng," ở đây lại có nghĩa là nói năng  làm ầm ĩ lên"
đại gia," chính nghĩa là người cha  về sau thành tiếng xưng hô tôn trọng người làm quan  cũng như ""đại nhân""  ""tướng công"""
đại khoa, là thi đỗ. (tiểu khoa: là cưới vợ.)
đàn tràng, đàn làm lễ giải oan
đào nguyên," đời tần có một người đánh cá chèo thuyền ngược theo một dòng suối đi mãi tới một khu rừng trồng toàn đào  thấy nơi đó có một cảnh sống tuyệt đẹp như nơi tiên ở. người sau dùng chữ ""nguồn đào"" hay ""động đào"" để chỉ cảnh tiên"
đào nguyên," nguồn đào là nơi có tiên ở. đây chỉ giao tiên  ví như người ở chốn đào nguyên.(ht)"
đao," dao to  mã tấu  thứ võ khí bằng sắt  lưỡi to"
đề huề, dắt tay nhau cùng đi
đen bạc," cùng nghĩa như bạc bẽo  phụ bạc"
đèo bòng, có nghĩa là vương vít tình duyên
điền viên," ruộng vườn  nơi nghỉ ngơi vui thú"
đỉnh chung," cái vạc và cái chuông. danh từ này có hai ba chú thích khác nhau. đa số thì nói: ngày xưa nhà phú quí đông người ăn  phải thổi cơm bằng vạc  gọi người tôi tớ bằng chuông. có nơi nói: thức ăn đựng bằng vạc  gọi người hầu tiệc bằng chuông v.v. nhưng các chú thích đều thống nhất ở chỗ: đỉnh chung là cảnh đại phú quí"
đỉnh chung, đỉnh: cái vạc để nấu thức ăn. chung: cái chuông để đánh báo hiệu giờ ăn. đỉnh chung ở đây dùng để chỉ cảnh vinh hiển phú quý
đình liệu, cây đuốc dựng trong sân
đỉnh," cái nhà vuông  tròn  hoặc lục lăng bát giác để ngồi chơi. tạ: cái lầu làm trên mặt nước"
đô ngự sử, chức quan làm nhiệm vụ hạch những tội lỗi và tâu lên vua (hạch tấu)
đỗ quyên," con chim quốc. tương truyền xưa vua nước thục buồn vì mất nước  chết hoá thành con chim đỗ quyên  tiếng kêu ai oán. bài cẩm sắt của lý thương ẩn có câu: ""trang sinh hiểu mộng mê hồ điệp / vọng đế xuân tâm thác đỗ quyên."""
đoạn trường," đứt ruột  chỉ sự đau đớn bi thương. sổ đoạn trường: sổ ghi tên những người phụ nữ bạc mệnh"
đồng bào, danh từ đồng bào dùng đây theo nghĩa hẹp của nó là anh em ruột
đổng binh," coi sóc việc binh  đem quân đi đánh"
đồng cốt," ông đồng  bà cốt  những người làm nghề câu đồng  câu bóng"
đông cung," cung bên đông  nơi con cả nhà vua (thái tử) ở"
động địa kinh thiên, sôi trời nổi đất
đồng môn," cùng học một thầy  một trường  ý nói bạc hà cũng một phường chủ lầu xanh như tú bà"
đổng nhung," trông coi  đốc suất việc quân"
đồng niên, cùng đỗ một khoa
đông sàng," giường bên đông  ý nói: rể tốt. do tích vương hy chi là một người tốt  lúc đến làm rể hy giám thường nằm giường ở phòng bên đông. ý câu thơ nói: nếu có con gái đẹp thì thiếu gì người đến xin làm rể"
đồng tịch đồng sàng, cùng giường cùng chiếu
đồng, tức tiểu đồng
đuốc hoa, đuốc thắp trong phòng hoa chúc
gay, vặn quai chèo chặt vào cọc chèo
giá áo túi cơm," cái giá để mắc áo  cái túi để đựng cơm ý nói người vô dụng hèn kém"
gia pháp, phép tắc trong nhà
gia thất," tả truyện có câu: nam hữu thất  nữ hữu gia. nghĩa là con trai có vợ  con gái có chồng. gia thất duyên hài: đẹp duyên vợ chồng"
giấc hoè," giấc mộng ở hoèan  do tích thuần vu phần nằm mơ thấy đến nước hoèan được vua nước này cho làm thái thú đất namkha  gả công chúa  cử đi đánh giặc thắng trận  được vinh hoa phú quý  chợt tỉnh dậy thấy mình đương nằm ở gốc cây hoè  bên mình chỉ có một tổ kiến. giấc mộng này thường cũng gọi là giấc namkha. các nhà thơ thường dùng tích này để nói cuộc phú quí ở đời như một giấc mộng: ""giấc namkha khéo bất bình  bừng con mắt dậy thấy mình tay không"" (conk)"
giải cấu tương phùng, cuộc gặp gỡ tình cờ
giải phiền, làm cho khuây khoả sự phiền não
giọt hồng," giọt nước mắt có máu  giọt lệ thảm"
gương nga," theo truyền thuyết trong cung trăng có chị hằng nga  nên thường gọi trăng là ""gương nga"""
gương vỡ lại lành," dịch chữ phá kính trùng viên. nguyên đời trần (trung quốc) từ đức ngôn lấy lạc xương công chúa. khi biết nước nhà sắp bị diệt  vợ chồng thế nào cũng bị phân ly  bèn đập vỡ cái gương  mỗi người giữ một nửa  dùng làm của tin để tìm gặp nhau  sau quả nhiên hai người lại nối được tình nghĩa vợ chồng. câu này dùng điển ấy"
hạ cố," trông xuống  chiếu cố đến nhau"
hàn huyên, hỏi han tin tức
hàn ôn, rét và ấm. chuyện hàn ôn là chuyện lúc gặp nhau kể lể tin tức thân mật
hàn thực," ăn đồ lạnh (đồ nguội). tết mồng ba tháng ba âm lịch  ở trung quốc kỷ niệm giới tử thôi chết cháy ở trong rừng  người ta ăn đồ nguội  không nấu nướng. tử thôi giúp tấn trùng nhĩ (đời xuân thu) phục quốc. xong cuộc  tử thôi không chịu làm quan  vào ở ẩn trong rừng. trùng nhĩ đốt rừng để tử thôi phải ra  nhưng tử thôi không ra  chịu chết cháy"
hàn, tức là cung giăng
hành lang, dãy nhà chạy dài ở các cung điện để đi lại
hào hoa, sang trọng phong cách có vẻ quí phái
hậu tập, quân đánh bọc mặt sau
hề, hề đồng
hiển linh, tỏ sự linh thiêng cho mọi người biết
hiếu sinh," quí trọng sinh mệnh  ý nói tránh cho người ta con đường khổ sở chết chóc"
hiếu sự," việc hiếu  việc tang"
hồ cầm, một loại đàn tỳ bà
hồ điệp, con bướm
hồ thỉ," do chữ: ""tang bồng hồ thỉ"" nghĩa là cái cung bằng gỗ dâu  cái tên bằng cỏ bồng  tiêu biểu chí khí người con trai  đem cung tên mà giúp đời giúp nước"
hoá nhi," trẻ tạo. gọi tạo hoá (ông trời) là trẻ con vì bày đặt việc đời như trò trẻ  khóc đó rồi lại cười đó  sướng đó rồi khổ đó ngay  oái ăm  chất chưởng  khó lường trước được. ""trẻ tạo hoá đành hanh quá ngán  dắt díu người lên cạn mà chơi"" (conk)"
hoàn, trở về
học sĩ, một chức quan văn học vào bậc cao
hội ngộ, gặp gỡ gắn bó nhau
hối, giục
hồng nhan," má hồng  chỉ người đẹp"
hồng quần," cái quân màu hồng  hai chữ này được dùng để chỉ nữ giới"
hồng quân, chỉ con tạo
hùng cứ, lấy sức mạnh mà chiếm giữ
kẻ cắp gặp bà già, hai kẻ ranh ma quỷ quái lại gặp phải nhau
kết cỏ ngậm vành," tả truyện: nguỵ thù nước tấn  có tột người thiếp yêu  khi sắp chết còn dặn con là nguỵ khoả phải đem cả người thiếp chôn theo. nguỵ thù chết  nguỵ khoả cho người thiếp về không đem chôn theo. sau nguỵ khoả làm tướng đi đánh giặc nước tần  gặp tướng tần là đỗ hồi  khoẻ mạnh có tiếng  đang lúc đánh nhau  tự nhiên đỗ hồi vấp phải đám cỏ mà ngã  bị nguỵ khoả bắt được. đêm về  nguỵ khoả mộng thấy một ông già đến nói rằng: ""tôi là cha người thiếp  cảm ơn ông không chôn con gái tôi  nên tôi kết cỏ quấn chân đỗ hồi cho nó ngã vấp để báo ơn"". tục tề hài ký: dương biểu đến chơi núi hoa âm cứu sống được một con chim. đêm ấy có một đồng tử mặc áo vàng đến tặng bốn chiếc vòng và nói rằng: ""ta là sứ giả của tây vương mẫu may được chàng cứu mạng  xin cảm tạ đại ân"". do đó  người ta thường nói ""kết cỏ ngậm vành"" để chỉ sự đền ơn trả nghĩa"
khâm liệm, lễ mặc quần áo mới và bọc vải lụa cho người chết trước khi bỏ vào áo quan
khi không, không dưng
khổ tận cam lai," đắng hết ngọt đến  ý nói vận khổ đã qua  vận sướng bắt đầu tới"
khuyên giáo, đi xin của bố thí
khuynh thành," nghiêng thành  ý nói nhan sắc xinh đẹp có thể làm nghiêng ngửa thành trì"
kì, chỉ người tài giỏi khác thưởng
kiên trinh, kiên quyết giữ gìn trinh tiết
kim hoàn," vòng vàng  vật kim trọng đã cho thuý kiều làm tin lúc mới gặp nhau (câu xuyến vàng đi chiếc  khăn là một vuông)"
kim ngân," vàng bạc  chỉ các đồ thờ như chuông  khánh đúc bằng vàng bạc"
kinh lạc, các đường truyền dẫn khí huyết trong thân người
kinh luân," nghĩa đen là quay tơ và bện tơ  người ta thường dùng để nói tài sắp xếp chính sự  kinh bang tế thế"
lai sinh, kiếp sau
lang quân, tiếng dùng để chỉ người chồng trẻ và chỉ những người trai trẻ nói chung
lang, sói. khói lang: khói lửa do bọn lang sói gây ra
lầu hồng," do chữ hồng lâu  nhà ở bọn quyền quý  cũng dùng để chỉ chỗ ở của hạng phụ nữ giàu sang"
lầu hồng, do chữ hồng lâu
lậu," đồng hồ nhỏ giọt. thời xưa thường dùng ""đồng hồ nước"" để tính thời khắc. đó là một cái đồng hồ bằng đồng  dưới có đục lỗ nhỏ  trong chứa nước  giữa đựng một cái tên có khắc độ; nước trong hồ do lỗ nhỏ giọt ra  thì những độ số ở cái tên cũng dần dần lộ ra  xem đó  biết được thời khắc của ngày đêm. danh từ đồng hồ ngày nay còn quen gọi là gốc ở đó"
lây dây, lỡ dở không xuôi bề nào
lệ," e ngại ""lệ khi bướm chẳng chiều ong"" (pt)"
lèo, giải treo. giật lèo trạng nguyên: giật giải đỗ đầu (đỗ trạng)
liễu bồ, liễu và bồ là hai giống cây mềm yếu thường được dùng để chỉ phụ nữ
liều mình, chỉ việc thuý kiều tự vẫn lúc mới đến nhà tú bà
linh cữu, quan tài đựng xác chết có tính cách thiêng liêng
linh sàng, giường thiêng tức giường thờ người chết
linh vị, bài vị thờ linh hồn người chết
lộ, con cò trắng
loan phòng, phòng nằm của đôi vợ chồng
long đình," cái án có chạm rồng  có mui che để chiếu chỉ  sắc lệnh của vua ban ra"
lửa binh, do chữ binh hoả nghĩa là giặc giã
lược thao," mưu lược về các dùng binh  do chữ lục thao  tam lược là hai pho binh thư đời xưa mà ra"
luông tuồng, tơi bời
mẫn tiệp," nhanh nhẹn  sáng suốt"
mảng, tiếng cổ có ý nói mải mê về một việc gì mà quên đi
mắt xanh," nguyên tịch đời tấn  trọng ai thì nhìn bằng con mắt xanh  khinh ai thì nhìn bằng con mắt trắng"
máu chảy ruột mềm," ý nói giữa bà con ruột thịt có sự tương quan mật thiết  như máu với ruột  hễ máu chảy thì ruột mềm"
mẫu đơn, tên một loại hoa đẹp đây chỉ giao tiên
mây, đây là tờ thư
mệnh đề, mời làm thơ vịnh hoạ
mệnh phụ," vợ các quan to đời xưa  được vua ban sắc mệnh phong cho làm phu nhân"
môn đệ, học trò hoặc người chịu ơn
muôn một," muôn phần chỉ chắc được một phần  nghĩa là không may  nguy hiểm"
nền," nền nếp của người trên  tư thế của mình là người bề trên; nhã nhặn  đứng đắn  có phong thể. ăn mặc nền: ăn mặc đúng lề lối  phong thể. ngồi nền một ông: một ông ngồi có vẻ đứng đắn  đúng phong thể  nền nếp"
ngang tàng," cũng như hiên ngang  ý nói người tung hoành ngang trời dọc đất"
ngạt ngào," mùi thơm nức  đây ý nói thơ hay lắm"
nghi môn, cửa chính của nhà quan to
nghỉ," người ấy  hắn ta"
nghĩa phụ, cha nuôi (cũng như tiếng ân gia)
ngũ cúng," năm vật cúng phật  tức hương  hoa  đăng  trà  quả"
ngũ giới," năm điều răn  tức là răn sát sinh (bất sát sinh)  răn ăn trộm (bất du đạo)  răn tà dâm (bất tà dâm)  răn nói càn (bất vọng ngữ)  răn uống rượu (bất ẩm tửu)"
ngư phủ, người làm nghề chài lưới
ngự sử, chức quan coi việc giám sát chính trị
ngự, nhà vua
nguyên đơn, người đưa đơn kiện
nhà cầu, nhà phụ làm lối đi thông nối hai nhà chính
nha dịch," người làm việc ở nơi gia môn  tức nơi công sở của các phủ huyện"
nhà huyên," chỉ vào bà mẹ. huyên là cây hoa hiên  theo thuyết cổ  có tính chất làm quên sự lo phiền"
nhà huyên," mẹ. huyên là một thứ cỏ dịu dàng  ví với người mẹ  cũng như thung (hoặc xuân)  một thứ cây rắn rỏi  thường ví với người cha"
nhân quả," ở đây có nghĩa như là nhân duyên  duyên nợ"
nhãn tiền, trước mắt
nhân tình," do chữ ""tố cá nhân tình"" nghĩa là thù phụng người đời cho được việc  cho xong chuyện"
nhẫn," tiếng cổ  ngồi nhẫn là ngồi mãi suốt đêm"
nhật trình, sổ để ghi chương trình đi đường hàng ngày
nhi nữ, người đẹp
nhiêu, tha
niêm phong, chiếu chỉ của vua viết vào giấy vàng niêm lại
nữ nhi thường tình," cái tính thông thường của đàn bà  con gái"
núi băng," núi nước đá. câu thơ nhắc lại lời nói của trương triện thời đường  thấy nhiều triều thần coi thừa tướng dương quốc trung như núi tháisơn  trương nói: ""quốc trung không phải là núi tháisơn  chỉ là núi băng  hễ mặt trời mọc là tan"". ý nói: gian thần không thể bền vững  khi bị đưa ra ánh sáng chân lý là mặt nạ rơi ngay"
oan gia, bạc bà địa đặt ra mà nói kiều là một oan gia kiếp trước vào nhà mình để chực gây tai hoạ cho mình
phả hệ, gia phả ghi chép dòng dõi họ hàng
phách lạc hồn xiêu," do chữ hồn phi phách tán  ý nói sợ hãi một cách ghê gớm"
phân ban," chia hàng bên văn và bên võ  lúc các quan chầu vua"
phần," nấm mả  ngôi mộ. phong nên phần: đắp thành mộ"
pháp bảo, chỉ các đồ thờ cúng quý giá
pháp danh, tên đặt theo tập tục tôn giáo
pháp sư," tiếng đồn xưng những tăng ni  đạo sĩ cấp trên"
pháp trường, chỗ để hành hình người có tội
phi tần," cũng như cung tần  cung nhân"
phôi pha, qua quýt cho xong chuyện
phong nhã, phong lưu nho nhã
phong tình, chỉ những chuyện ái tình trai gái
phong trần," nghĩa đen là gió bụi  thường được dùng để chỉ sự khổ sở mà người đời phải chịu"
phong tư, dáng điệu
phong vận, yểu điệu
phòng, hóng chờ
phong," một loại cây ở trung quốc  lá chia ra nhiều cành  gần giống lá cây thầu dầu ở bên ta  đến mùa thu thì sắc lá hoá đỏ"
phong," thứ cây giống cây bàng của việt nam  có tán xoè ra như nan quạt"
phù chú, lá bùa và câu thần chú
phù du, con vờ
phù dung," hoa phù dung  ví với người đẹp"
phúc trạch, phúc của tổ tiên để lại cho con cháu (cũng như phúc ấm)
phương tiện," ở đây có nghĩa là đối đãi  xử trí mọi việc"
phương trưởng, khôn lớn và trưởng thành
phượng," chim phượng trống. loan: chim phượng mái. trong văn cổ  loan phượng dùng để chỉ đôi lứa vợ chồng. ở đây chỉ những khách làng chơi đi lại  chung chạ ái ân với đạm tiên  ngày trước"
qua," ta  tôi"
quản gia," trong gia đình quan lại phong kiến đời xưa thường dùng những người đàn bà đứng tuổi trông coi việc nhà và cai quản số hầu gái  gọi là quản gia"
quan hà," quan là cửa ải  hà là sông. chén quan hà: chén rượu tiễn biệt"
quan san," quan ải  núi non  thường được dùng để chỉ sự xa xôi cách trở"
quan tái," cũng như quan ải  chỉ nơi núi non bờ cõi"
quế hoè," xưa họ đậu  đời tống  có năm người con trai đều hiển đạt  vương đạo có câu thơ khen: đan quế ngũ chi phương (quế đỏ năm cành thơm). xem thêm điển vương hữu. câu này dẫn mấy điển ấy để nói kim trọng có đông con cháu hiển đạt sau này"
quốc pháp, phép của nước
quốc phục," quần áo của nước nhà. lúc đi cống phiên  hạnh nguyên mặc quần áo phiên"
quốc sắc," sắc đẹp nhất nước  chỉ thuý kiều"
quy y, đi tu
quyến gió rủ mây," quyến rũ mây gió đi theo  dụ gái bỏ đi theo"
quyền, món võ đánh bằng tay
quyền," quyền biến  nghĩa là theo hoàn cảnh mà thay đổi các xử sự"
ra đời," ra hoạt động  giúp đời"
ràng buộc," có nghĩa là thắt buộc  cho người khác vào khuôn  vào phép của mình"
ràng ràng, rành rành
sa đà, ý nói bị gian nan khổ ải
sa trường, bãi cát lớn. câu thơ tả cảnh biệt ly
sai nha, nha lại do quan trên sai phái đi
sắt cầm, tình duyên
sát khí," cái khí dữ dội của cảnh chém giết  thường được dùng để chỉ cảnh binh đao sát phạt"
siêu thăng, lên cấp cao vượt. nam nha: nha thự bộ binh
siêu, binh khí có lưỡi dài
sính nghi," đồ dẫn cưới  tiền dẫn cưới"
sinh thành, công ơn cha mẹ sinh ra và nuôi dưỡng nên người
sở cầu," cầu đến  hỏi đến"
sớm mận tối đào," sớm ấp mận  tối ôm đào  ý nói người trăng gió  tình yêu không chuyên nhất"
song đường," xuân đường  huyên đường (cha mẹ)"
song hồ, cửa sổ phất giấy trắng
song phi, dàn làm hai hàng
sư huynh," vị s­ đàn anh  lời xưng hô giữa các vị sư với nhau"
sử xanh," thời xưa  khi ch­a có giấy  người ta chép sử bằng cách khắc chữ vào những thanh trúc  cật trúc màu xanh  nên gọi là thanh sử"
suối vàng," do chữ hoàng tuyền ở dưới đất có mạch suối  mà đất thuộc màu vàng  nên gọi là hoàng tuyền"
tác hợp," do chữ kinh thi: thiên tác chỉ hợp  ý nói duyên trời xui khiến cho kim trọng  thuý kiều gặp gỡ và kết hợp với nhau"
tấc vàng, tấc lòng bền vững như vàng
tấc," tức tấc lưỡi  ý nói nói khéo hết sức"
tái sinh," một kiếp sống nữa  kiếp sau cũng như nói lai sinh"
tai vách mạch rừng," do câu thành ngữ: rừng có mạch vách có tai; nghĩa là kín như rừng cũng có những lối đi nhỏ (mạch) người ta có thể biết được  kín như vách  người ta cũng có thể nghe được"
tam công, một chức tước quan sang
tam đảo," ba đảo tiên: bồng lai  phương trượng  doanh châu. người ta thường dùng để chỉ cõi thiêng liêng hoặc cõi tiên"
tâm hương, hương lòng. nén hương dâng lên do tấm lòng thành kính
tam khôi," ba lần đỗ đầu: giải nguyên  hội nguyên và đình nguyên  nên cũng gọi là tam nguyên"
tầm phào," vu vơ  hão huyền"
tam sinh," trâu  dê  lợn"
tần, rau tần
tàng tàng, tang tảng sáng
tao khang," bã rượu cám. người vợ cùng ăn bã  ăn cám với nhau  tức là người vợ cả lấy từ lúc còn hàn vi. vua quang vũ nhà hán muốn đem người chị gái mới goá là công chúa hồ dương gả cho tống hoằng  nh­ng hoằng đã có vợ. vua hỏi ý hoằng  hoằng th­a: tao khang chi thê  bất hạ đường  nghĩa là người vợ lấy trong lúc ăn tấm  ăn cám  không thể để xuống dưới nhà  ý nói không thể khinh rẻ  phụ bạc. vua biết ý vậy  liền thôi"
tảo mộ," quét mồ. theo tục cổ  đến tiết thanh minh con cháu đi viếng và sửa sang lại phần mộ của cha mẹ tổ tiên"
tảo phần, quét dọn mồ mả (cũng như danh từ tảo mộ thường dùng)
tẩy trần," rửa bụi. tục xưa  khi có người đi xa về thì đặt tiệc ""tẩy trần""  ý nói rửa sạch bụi bặm trong lúc đi đường"
tế độ, cứu vớt
thái bảo, một chức quan cao bậc nhất trong triều
tham đó bỏ đăng," nói lòng dạ đổi thay  tham mới bỏ cũ. đó và đăng là hai dụng cụ đan bằng tre để bắt cá"
thẩm," xét kỹ càng. thẩm án là xét án  thẩm định là xét và định  thẩm phán là xét xử (một chức quan toà)"
thăng đường, ra ngồi làm việc ở công đường
thằng, dây thừng.(nđm)
thanh lâu," gái điếm. thanh y: gái hầu. thuý kiều làm gái điếm một lần ở lâm tri  một lần ở châu thai và làm gái hầu một lần ở nhà hoạn bà  một lần ở nhà hoạn thư"
thanh minh, là tiết đầu của mùa xuân nhằm vào đầu tháng ba
thánh nhân," chỉ khổng tử  không được dùng  từng đi khắp các nước tống  vệ  trần  khuông tìm cách hành đạo của mình mà không được. về sau ông trở về nước lỗ mở trường dạy học"
thanh tân, mới mẻ tươi tắn
thành thân," làm lễ hợp hôn  thành vợ chồng"
thanh thiên bạch nhật," trời xanh ngày trắng  ý nói giữa ban ngày ban mặt  ai cũng được chứng kiến"
thanh vân," mây xanh  ám chỉ con đường công danh"
thanh y," áo xanh. đầy tớ gái các nhà giàu sang đời xưa đều mặc áo xanh  nên gọi là thanh y"
thất bảo," bảy sản vật quý như vàng  bạc  lưu ly  xà cừ  mã não  san hô  trân châu. ở đây chỉ cái giường có khảm các vật quý"
thất cơ," để lỡ cơ mưu  làm sai quân cơ  tức là bị mắc mưu địch"
thất gia, chỉ vợ chồng
thày lay," mua chuốc lấy việc không phải phận sự của mình: ""thày lay hớt lẻo""  ""thày lay chày cấu cổ"" (tục ngữ)"
thệ hải minh sơn, chỉ non thề bể
thê nhi, vợ con
thể phách, thể: xác (hữu hình); phách: chỉ những cái gì vô hình chỉ dựa vào thể xác mà tồn tại
thế tập, đời đời nối nhau được phong tước
theo đòi," ý câu thơ nói: cứ thù phụng  đút lót ít nhiều như người đời vẫn thường làm là được"
thi đình," là thi ở sân vua  đều tuyển tiến sĩ"
thi hội, là thi ở kinh đô
thi hương, là kỳ thi ở địa phương liên tỉnh tuyển tú tài cử nhân
thị lang, một chức quan bực trung trong triều
thì," thời vận. câu thơ ý nói: chưa gặp cơ hội  phải thua trời"
thiên tài," tài trời cho. quốc sắc: người con gái đẹp nhất trong nước. người con gái đẹp đến làm cho nghiêng nước nghiênh thành. do một câu thơ chữ hán tả người đẹp: ""nhất cố khuynh nhân thành  tái cố khuynh nhân quốc"" nghĩa là quay lại nhìn một cái  làm cho thành người ta nghiêng  nhìn cái nữa làm cho nước người ta đổ. ý nói: cái đẹp làm cho vua chúa say mê đến nỗi đổ thành  mất nước. nguyễn du đã dịch: ""một hai nghiêng nước  nghiêng thành"". ở đây  ý nói tài và sắc cùng tuyệt vời"
thiều quang," ánh sáng tươi đẹp  chỉ tiết mùa xuân. mùa xuân có ngày (ba tháng)  mà đã ngoài   tức là đã bước sang tháng ba"
thìn," răn  giữ"
thốt, tiếng cổ có nghĩa là nói
thu ba, chỉ mắt đẹp như sóng mùa thu
thư hương, mùi thơm của sách vở. ý nói là nối nghiệp nho học của ông cha
thư trai," nhà đọc sách  cũng như thư viện"
thủ tự, chữ viết tay
thuần," là một thứ rau  hức là một thứ cá. trương hàn đời nhà tấn  đang lúc làm quan ở xa  thấy cơn gió thu  sực nhớ đến canh rau thuần và chả cá hức ở quê nhà  bèn bỏ quan mà về. vì thế  người ta thường dùng hai chữ thuần hức để chỉ thú vui chơi nơi quê nhà"
thục nữ, con gái đức hạnh
thung huyên, cha mẹ
thưởng hoa, xem hoa
thuyền lan, thuyền làm bằng gỗ mộc lan cứng và dẻo
tiêm, cái thẻ viết tên bộ sách để tiện khi tìm. giá: cái tủ để sách không cánh cửa
tiền định, đã định sẵn từ trước
tiền đường," nhà đằng trước  nhà khách"
tiền hô hậu ủng," trước hô sau ủng. ngày trước  vua chúa hoặc các quan to đi ra  có đông quân lính đi hầu. đằng trước có lính hô dẹp đường  đằng sau có lính ủng hộ"
tiên phong, quân xông trận mặt trước
tiên tri, biết trước mọi việc ch­a xảy ra
tiểu đăng khoa, cưới vợ
tiêu hao, tin tức
tiểu tinh," người tì thiếp  vợ lẻ"
tin sương, 1. do chữ sương tín. tin sương là ngụ ý chỉ tin tức truyền đi.; 2. tin mừng
tinh kỳ," người ta thường dùng chữ tinh kỳ để chỉ cái ngày thành hôn  vì theo hôn lễ xưa  người ta đón dâu vào buổi tối"
tình quân," người tình  cũng như tình lang"
tinh vệ," tên một loài chim nhỏ  sống ở bãi bể. theo sách thuật dị ký: xưa con gái vua viêm đế chết đuối ở biển  hồn hoá thành con chim tinh vệ  hàng ngày ngậm đá ở núi tây sơn vứt xuống biển để hòng lấp biển. ở đây ví thuý kiều trầm mình nên mượn điểm ấy"
tinh," tức tinh kỳ  chỉ chung cờ quạt  tượng trưng cho nghi vệ và đội ngũ quân lính ngày xưa"
tơ mành, sợi tơ mong manh
tóc tơ," kẽ tóc chân tơ  ý nói hỏi rất tỉ mỉ"
tông đường," nhà thờ tổ tông. ở đây dùng với nghĩa: ""nối dõi tông đường"
tòng quyền, theo lúc biến (bất thường) mà làm (gần như nay ta nói: linh động)
tòng quyền," theo quyền biến  ý nói phải thay đổi việc làm cho thích nghi  không thể nhất nhất giữ đạo thường được"
tống tình, tiễn nhau trong tình cảm
trai lơ," nghĩa ngày nay là lẳng lơ  không đúng đắn. nghĩa cũ là cheo leo  chênh vênh  không vững vàng"
trai, phòng đọc sách
trâm anh," cái trâm cài mái tóc và cái giải mũ  hai thứ trang sức tiêu biểu cho hạng người quyền quí. câu thơ ý nói: nhã sẵn có nền nếp  dòng dõi làm quan to"
trâm anh," trâm là cái trâm để cài búi tóc. anh là cái dải mũ  hai thứ dùng trang sức cho cái mũ của người sĩ tử  quan chức. nhà trâm anh: chỉ những nhà thế tộc phong kiến  có người đỗ đạt  làm quan"
trầm luân," chìm đắm  đắm đuổi"
trần ai," bụi bậm  chỉ lúc người anh hùng còn ẩn náu  chưa có danh vụ gì để phân biệt với người thường"
trần duyên, duyên nợ ở cõi trần
trăng hoa," do chữ hoa nguyệt mà ra  ý chỉ sự chơi bời trai gái"
trang, trang quẻ. lục xung: sáu hào trong quẻ xung khắc nhau
tranh cường, đua tranh về sức mạnh
tráo chác," lừa dối  trở mặt"
trâu ngựa," theo thuyết luân hồi nhà phật: người nào kiếp này mắc nợ ai mà chưa trả được  thì kiếp sau phải hoá làm thân trâu ngựa nhà người ta để đền trả cho xong"
tri ân, biết ơn của người khác đối với mình
tri kỷ, người hiểu biết mình
triện, lan can
triều, nước thuỷ triều. ở cửa sông tiền đường (trung quốc) khi triều lên thì có tiếng sóng đùng đùng
trụ trì, cư trú và chủ trì mọi công việc trong một ngôi chùa
trúc mai," tình nghĩa bền chặt thân thiết như vậy cây trúc  cây mai thường được trồng gần nhau"
trúc tơ," do chữ ty trúc: ty là tơ để làm dây đàn  trúc là tre để làm ống sáo. hai chữ này thường được dùng để chỉ các thứ nhạc khí nói chung"
trùng phùng, gặp gỡ lần thứ hai
trung quân," đội quân đóng ở giữa  do chính chủ tướng chỉ huy"
trước," là trúc. đây ý nói hai người kết bạn thân với nhau là rất tốt  như trúc với mai"
trường kỳ, kỳ hạn vào thi
trượng phu," ở đây có nghĩa là đàn ông tài giỏi  có chí lớn"
trường qui, phép tắc của trường thi
truy hoan," theo đuổi cuộc vui  hành lạc"
truy phong," đuổi theo gió  nói con ngựa đi rất nhanh"
từ bi," thương người  chữ của nhà phật"
tử biệt sinh ly," chết vĩnh biệt nhau gọi là ""tử biệt""  sống mà xa lìa nhau gọi là ""sinh ly"". đó là hai cảnh thương tâm lớn của đời người. tuy là hai cảnh  nhưng người ta thường dùng làm một thành ngữ  để nói chung cho người gặp cảnh ""tử biệt"" cũng như người gặp cảnh ""sinh ly"""
từ đường, nhà thờ
từ hôn, từ chối việc kết hôn sau khi đã nhận lời
tư lương," lương riêng của mình  ở đây là tiền ăn đường"
tu mi," râu mày  chỉ đàn ông. ý câu thơ nói: lòng sắt đá của hạnh nguyên làm cho người râu mày phải thẹn"
tu thư, làm thư tức viết thư
tự tình," chuyện trò  bày tỏ tâm tình"
tứ tuần, bốn mươi tuổi (mỗi một tuần là mười tuổi)
tứ, người trên cho người dưới. vua ban cho quần thần
tua, nên phải
tuần hành, đi xem xét tình hình địa phương
tuần phủ," ở đây là chức thay vua đi tuần thú  không phải chức quan đầu tỉnh sau này"
tuần thú, đi xem xét trong nước thay vua
túc khiên, tội lỗi kiếp trước
túc trái tiền oan," nợ nần  oán thù từ kiếp trước để lại"
tuổi hạc," tuổi con chim hạc  như nói tuổi thọ. sách xưa nói  chim hạc sống lâu một nghìn năm"
tương phùng, gặp nhau
tuyền đài," nơi ở dưới suối vàng  tức nơi ở của người chết"
tuyền, (toàn): trọn đủ cả
tuyệt bút," bút tích cuối cùng  viết trước khi chết để kể nỗi tâm tình của mình cho người sau biết"
tỳ bà, tên một loại đàn của phụ nữ dùng. đây là chiếc đàn mà chiêu quân thường khảy rất hay
uyên, chim uyên ương
uyên," do chữ uyên ương  giống chim ở với nhau từng đôi  nên người ta thường dùng để chỉ vợ chồng"
vấn an, hỏi thăm sức khoẻ
ván đã đóng thuyền, ý nói thuý kiều bây giờ đã về tay người khác
vật đổi sao dời, ý nói mọi việc trên đời đều thay đổi
vầy," sum họp  sum vầy"
viễn khách, khách phương xa
viên ngoại," một chức quan giữ việc sổ sách tại các bộ  đặt ra từ thời lục triều. về sau  ""viên ngoại"" dần dần trở thành một hư hàm. chữ ""viên ngoại"" ở đây được dùng theo nghĩa này"
vô định," tên một con sông ở biên thuỳ tỉnh thiểm tây (trung quốc). ngày xưa ở con sông ấy đã xảy ra nhiều cuộc chiến tranh giữa người hán và người hồ  làm cho rất nhiều người bị chết"
vò, tức là con tò vò
vời," khoảng nước rộng  lòng sông"
vu qui," về nhà chồng  chỉ lệ đón dâu"
xem khinh," ý nói: ung dung  thư thái  không coi là quan trọng lắm. (không phải là coi thường  khinh dể  vì mai công không coi khinh nhân dân)"
xích thằng," chỉ thắm tơ hồng  chỉ buộc duyên vợ chồng (theo tích trong truyện đời xưa: ông tơ  bà nguyệt xe duyên vợ chồng)"
xoang," khúc nhạc  bản đàn"
xơi xơi," sa sả (nói sa sả  mắng sa sả)"
xuân đình," có thể hiểu là nơi xum họp  vui vẻ"
xuân huyên, cha mẹ
xuất gia, ra khỏi nhà tức đi tu
xuất thần, linh hồn thầy pháp thoát ra ngoài thể xác để đi vào cõi thần linh
ý hợp tâm đầu, tâm tình và ý nghĩa đều tương đắc với nhau
yến anh," 1. chim yến (én)  chim anh (có khi đọc là oanh)  hai loài chim về mùa xuân  thường hay ríu rít từng đàn. “nô nức yến anh” ví với cảnh những đoàn người rộn ràng đi chơi xuân. 2. chỉ gái nhà chứa; ý kiều nói: nàng như con chim lạc đàn  lại mang lấy cái nợ làm gái nhà chứa"
yến sào, tổ con én bể làm bằng các thứ rêu bể trộn với nước bọt én. có tiếng là thứ ăn rất bổ
yên," cái án  một loại bàn cổ  chân cao  bề mặt hẹp và dài"
yêu kiều," thân thể phụ nữ mềm mại tươi đẹp. câu thơ ý nói: trọng lời thề hơn thân mình  nên liều bỏ thân để giữ được lời thề với mai sinh"