article,is_about_politics
" ਹਾਈ ਹੀਲ ਦੀ ਜੁੱਤੀ ਕਦੋਂ, ਕਿੱਥੇ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਆਈ ਪ੍ਰਚਲਨ ਵਿੱਚ   ਭੂਮਿਕਾ ਰਾਏ ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ       18 ਮਈ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-44141912  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ""ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਉੱਚੀ-ਅੱਡੀ ਅਤੇ ਉੱਚੀ ਡਰੈੱਸ ਪਾਉਣ ਬਾਰੇ ਸਵਾਲ ਨਹੀਂ ਪੁੱਛਦੇ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪੁੱਛ ਸਕਦੇ।""ਟਵਾਈਲਾਈਟ ਸਾਗਾ (ਉਹੀ ਫਿਲਮ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭੇੜੀਏ ਇਨਸਾਨਾਂ ਦਾ ਖ਼ੂਨ ਪੀਂਦੇ ਹਨ) ਦੀ ਨਾਇਕਾ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਸਟੀਵਰਟ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਜਿਊਰੀ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਕਾਨਸ ਫਿਲਮ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਰੈੱਡ ਕਾਰਪੈਟ 'ਤੇ ਤੁਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਚਾਂਦੀ ਰੰਗੀ ਪੁਸ਼ਾਕ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਉੱਚੀ-ਅੱਡੀ ਦੇ ਸੈਂਡਲ ਪਾਏ ਹੋਏ ਸਨ। ਕੁਝ ਦੂਰ ਤੁਰਨ ਮਗਰੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉੱਚੀ-ਅੱਡੀ ਦੇ ਸੈਂਡਲ ਲਾਹ ਦਿੱਤੇ।ਯੇਦੂਰੱਪਾ ਬਣੇ ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਸੀਐੱਮ, ਧਰਨੇ 'ਤੇ ਕਾਂਗਰਸਰਮਜ਼ਾਨ ਬਾਰੇ 10 ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੱਲਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹਨ?ਟਰੰਪ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਪੋਰਨ ਸਟਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਪੈਸੇਅਜਿਹਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਾਨਸ ਫਿਲਮ ਫੈਸਟੀਵਲ ਦੀ ਸਪਾਟ ਜੁੱਤੀਆਂ ਨਾ ਪਹਿਨਣ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਫਿਲਮ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੋਈ ਪਹਿਲਾ ਮੌਕਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।ਸਾਲ 2015 ਵਿੱਚ ਫ਼ਿਲਮ ਪ੍ਰੋਡਿਊਸਰ ਵਿਲੇਰੀਆ ਰਿਕਟਰ ਨੂੰ ਉੱਚੀ-ਅੱਡੀ ਨਾ ਪਾਉਣ ਕਰਕੇ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਮਿਲ ਗਈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੱਤ ਨਕਲੀ ਸੀ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਪਾਟ ਤਲੇ ਵਾਲੀ ਜੁੱਤੀ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ।ਸਿਰਫ ਕਾਨਸ ਹੀ ਨਹੀਂ....ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਫਾਇਨਾਂਸ ਕੰਪਨੀ ਪੀਡਬਲਿਊਸੀ ਨੇ ਇੱਕ ਰਿਸੈਪਸ਼ਨਿਸਟ ਨੂੰ ਉੱਚੀ ਅੱਡੀ ਦੀ ਸੈਂਡਲ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਮਨ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਬਦਲੇ ਘਰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਦਸ ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਪਿਆ।   Image copyright Getty Images  ਖ਼ੂਨੀ ਪੈਰ..ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲੇ ਹਨ ਤਾਂ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸਾਲ 2016 ਵਿੱਚ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਇੱਕ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਵਾਇਰਲ ਹੋਈ। ਉਸ ਵਿੱਚ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਨੇ ਖ਼ੂਨੀ ਪੰਜਿਆਂ ਵਾਲੀ ਉੱਚੀ ਅੱਡੀ ਦੇ ਸੈਂਡਲ ਪਹਿਨੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਹੀ ਵਿਵਾਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।ਕਿੱਥੋਂ ਆਈ ਸੀ ਆਖ਼ਰ ਇਹ ਉੱਚੀ ਅੱਡੀ?ਉੱਚੀ ਅੱਡੀ ਦੇ ਸੈਂਡਲ ਦੇ ਕੁਝ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਗਿੱਲੀ ਧਰਤੀ, ਪਹਾੜ ਜਾਂ ਪਥਰੀਲੇ ਰਾਹ 'ਤੇ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਤੁਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਸਾਫ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਿਸੇ ਖ਼ਾਸ ਕੰਮ ਲਈ ਹੀ ਬਣਾਏ ਗਏ ਹੋਣਗੇ।   Image copyright Getty Images  ਉੱਚੀ ਅੱਡੀ ਦੇ ਸੈਂਡਲ ਨੂੰ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਘੋੜ ਸਵਾਰੀ ਮੌਕੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਪਰਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਵਧੀਆ ਘੋੜ ਸਵਾਰ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ।ਜਦੋਂ ਘੋੜ ਸਵਾਰ ਘੋੜੇ 'ਤੇ ਖੜਾ ਹੋ ਕੇ ਤੀਰ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਲਾਉਂਦਾ ਤਾਂ ਉੱਚੀ ਅੱਡੀ ਰਕਾਬ ਨੂੰ ਪਕੜ ਦਿੰਦੀ ਸੀ। 1599 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਪਰਸ਼ੀਆ ਦੇ ਸ਼ਾਹ ਅੱਬਾਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰਾਜਦੂਤ ਯੂਰਪ ਭੇਜੇ ਤਾਂ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਜੁੱਤੇ ਵੀ ਯੂਰਪ ਆ ਗਏ।ਮਾਹੌਲ ਅਜਿਹਾ ਬਣਿਆ ਕਿ ਉੱਚੀ ਅੱਡੀ ਦੀ ਜੁੱਤੀ ਮਰਦਾਂ ਨੂੰ ਦਲੇਰ ਬਣਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਅਮੀਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਅੱਡੀ ਦੀ ਉਚਾਈ ਵਧਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।   Image copyright BATASHOEMUSEUM  ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਲੂਈਸ ਚੌਧਵੇਂ ਦਾ ਕੱਦ ਸਿਰਫ਼ ਚਾਰ ਫੁੱਟ ਸੀ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉੱਚੀ ਅੱਡੀ ਪਾ ਕੇ ਇਹ ਘਾਟ ਦੂਰ ਕਰ ਲਈ।ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਹ ਫੈਸ਼ਨ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆ ਗਿਆ।ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਪੁਰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਅੱਡੀ ਦੀ ਉਚਾਈ ਘਟਦੀ ਗਈ ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਦੇ ਪੰਜੇ ਤਿੱਖੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰ ਪਤਲੇ ਅਤੇ ਸੋਹਣੇ ਦਿਖਣ।1800 ਤੱਕ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਮਰਦਾਂ ਨੇ ਉੱਚੀ ਅੱਡੀ ਪਾਉਣੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਵਾਪਸ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੋਈਆਂ ਕਿਉਂਕ ਔਰਤਾਂ ਫੋਟੋਗਰਾਫੀ ਵਿੱਚ ਸੋਹਣੀਆਂ ਲੱਗਣੀਆਂ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ।   Image copyright BATASHOEMUSEUM   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਲੂਈਸ ਚੌਦਵੇਂ ਦਾ ਕੱਦ ਸਿਰਫ਼ ਚਾਰ ਫੁੱਟ ਸੀ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉੱਚੀ ਅੱਡੀ ਪਾ ਕੇ ਇਹ ਘਾਟ ਦੂਰ ਕਰ ਲਈ।                  ਉੱਥੋਂ ਹੀ ਇਹ ਸੋਚ ਤੁਰ ਪਈ ਕਿ ਉੱਚੀ ਅੱਡੀ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਵਧੇਰੇ ਕਾਮੁਕ ਲਗਦੀਆਂ ਹਨ।ਉੱਚੀ ਅੱਡੀ ਅਤੇ ਸਿਹਤਭਾਵੇਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਿਹਤ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਹਨ ਪਰ ਫੇਰ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰਿਵਾਜ਼ ਹਮੇਸ਼ਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਦਿ ਸਪਾਈਨ ਹੈਲਥ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਮੁਤਾਬਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ, ਕੂਲ੍ਹੇ, ਗੋਡੇ, ਅੱਡੀ ਅਤੇ ਪੂਰੇ ਪੈਰ 'ਤੇ ਹੀ ਬੁਰਾ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।ਦਿ ਸੋਸਾਈਟੀ ਆਫ਼ ਚਿਰੋਪੋਡਿਸਟਸ ਐਂਡ ਪੋਡਿਏਟਰਿਸਟਸ ਦੀ ਇੱਕ ਖੋਜ ਮੁਤਾਬਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਗਠੀਏ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਅਤੇ ਗਠੀਏ 'ਤੇ ਖੋਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਐਂਥਨੀ ਰੇਡਮੰਡ ਮੁਤਾਬਕ, ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ ਲਈ ਮੂਹਰੋਂ ਗੋਲ ਇੱਕ ਇੰਚ ਦੀ ਅੱਡੀ ਪਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੁੱਤੀ ਦਾ ਤਲਾ ਅਜਿਹਾ ਹੋਵੇ ਜਿਹੜਾ ਝਟਕੇ ਝੱਲ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ।ਰਮਜ਼ਾਨ ਦੇ ਰੋਜ਼ਿਆਂ ਦਾ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਕੀ ਅਸਰ ਉਹ ਕਹਾਣੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਸਿਕੰਦਰ ਮਹਾਨ ਬਣ ਗਿਆਦਿ ਸਪਾਈਨ ਹੈਲਥ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਮੁਤਾਬਕ ਖੜ੍ਹਨ ਸਮੇਂ ਪੈਰਾਂ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਉੱਚੀ ਅੱਡੀ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਦਾ ਅਗਲਾ ਹਿੱਸਾ ਬਾਹਰ ਵੱਲ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਅਤੇ ਕੂਲ੍ਹੇ ਦਾ ਸਮਤੋਲ ਵਿਗੜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗੋਡਿਆਂ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖੱਲੀ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੰਜਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ S ਵਰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉੱਚੀ ਅੱਡੀ ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਆਕਾਰ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਕੀ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੀਏ?ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਉੱਚੀ ਅੱਡੀ ਦੀਆਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਨਾ ਪਾ ਕੇ ਰੱਖੋ।ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਕਸਰਤ ਕਰਦੇ ਰਹੋ, ਜਦੋਂ ਜੁੱਤੀ ਪਾਓ ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਲਾਹੋਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ।ਜ਼ਿਆਦਾ ਉੱਚੀ ਅੱਡੀ ਨਾ ਪਹਿਨੋ।ਹੋ ਸਕੇ ਤਾਂ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਆਕਾਰ-ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਪਹਿਨੋ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ: ਮੈਂ ਅਕਸ਼ੇ ਨੂੰ ਕਦੇ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਮਿਲਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ' -5 ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰਾਂ      20 ਨਵੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46271308  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ ਨੇ ਸਿਟ ਅੱਗੇ ਰੱਖੀ ਆਪਣੀ ਦਲੀਲ                  ਬਰਗਾੜੀ ਕਾਂਡ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਸਿਟ ਵੱਲੋਂ ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ ਨਾਲ ਪੁੱਛ ਗਿੱਛ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸੁਖਬੀਰ ਨੇ ਪੰਜ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖਿਲਾਫ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਜਾਂਚ ਇੱਕ ਸਿਆਸੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਅਦਾਕਾਰ ਅਕਸ਼ੇ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਦੇ ਮਿਲੇ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਖਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਸੁਖਬੀਰ ਨੇ ਕਿਹਾ, ''ਮੈਂ ਸਿਟ ਨੂੰ ਸਾਫ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਮੈਂ ਅਕਸ਼ੇ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਮਿਲਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਸਿਟ ਨੇ ਅਫਵਾਹਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਕਈ ਬੇਬੁਨੀਆਦ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛੇ।''''ਸਿਟ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੀ, ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਕਿ 14 ਅਕਤੂਬਰ, 2015 ਨੂੰ ਮੈਂ ਕੀ ਆਰਡਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ, ਉਹ ਇੰਨਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਉਸ ਦਿਨ ਮੈਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸੀ ਹੀ ਨਹੀਂ।''ਜਸਟਿਸ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸੁਖਬੀਰ ਤੇ ਡੇਰਾ ਮੁਖੀ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਮੁੰਬਈ ਵਾਲੇ ਅਕਸ਼ੇ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ। ਅਕਸ਼ੇ ਨਾਲ 21 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਪੁੱਛ ਗਿੱਛ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਕਰੋੜਪਤੀ ਬਣਨ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਲਾਟਰੀ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਫੋਨ ਕਰਕੇ ਇੰਝ ਸੁਣਾਈਇਹ 5 ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੋਟਾ ਬਣਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ'ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਪੁੱਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸਤਿਸੰਗ ਆਖ਼ਰੀ ਹੋਵੇਗਾ'ਹਿਟਲਰ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਬਾਲਗ ਕੁੜੀ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀਪੰਜਾਬ ਸਕੂਲ ਸਿਖਿਆ ਬੋਰਡ ਕੋਲ੍ਹ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਤਨਖਾਹ ਦੇਣ ਲਈ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਦਿ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਦੀ ਖਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਬੋਰਡ ਕੋਲ੍ਹ ਤਿੰਨ ਕਰੋੜ ਰੁਪਇਆਂ ਦਾ ਕੈਸ਼ ਰਿਜ਼ਰਵ ਸੀ ਜਦਕਿ ਮਹੀਨੇ ਦੀਆਂ ਤਨਖਾਹਾਂ ਅਤੇ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਕੁੱਲ ਬਿੱਲ 5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੇ 4.5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਸਕੂਲ ਐਜੁਕੇਸ਼ਨ ਬੋਰਡ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਮਨੋਹਰ ਕੰਤ ਕਲੋਹੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ, ''ਅਸੀਂ ਤਨਖਾਹਾਂ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਾਂਗੇ। ਸਾਲਾਨਾ ਪਰੀਖਿਆ ਫੀਸ ਦਾ ਪੈਸਾ ਸਾਨੂੰ ਜਲਦ ਮਿਲੇਗਾ, ਜੋ ਦੋਵੇਂ ਤਨਖਾਹ ਅਤੇ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੇਗਾ।''ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 18 ਆਦਰਸ਼ ਸਕੂਲਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਸਾਲਾਨਾ ਖਰਚਾ 32 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਹੈ। ਮੁੜ ਵਿਵਾਦ ਵਿੱਚ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਅਲੀਗੜ੍ਹ ਮੁਸਲਿਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਡਰਾਮਾ ਸੋਸਾਈਟੀ ਵੱਲੋਂ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਪੋਸਟਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਨਕਸ਼ਾ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਨੌਰਥ ਈਸਟ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੀ ਵਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪੋਸਟਰ ਅਸਗਰ ਵਜਾਹਤ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਾਟਕ 'ਜਿਨ ਲਾਹੌਰ ਨਹੀਂ  ਵੇਖਿਆ' ਲਈ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਪੋਸਟਰ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਵਿਵਾਦ ਇੰਨਾ ਵੱਧ ਗਿਆ ਕਿ ਨਾਟਕ ਨੂੰ ਹੀ ਰੱਦ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸਬਰੀਮਲਾ ਮੰਦਿਰ ਤੋਂ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤੀ ਹਿੰਦੂ ਕਾਰਕੁਨ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਹੋਏ                  ਕੇਰਲ ਦੇ ਸਬਰੀਮਲਾ ਮੰਦਿਰ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲਾ ਟ੍ਰੈਵਨਕੋਰ ਦੇਵਸਵੌਮ ਬੋਰਡ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਕੋਲ ਆਪਣੀ ਅਰਜ਼ੀ ਲੈ ਕੇ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਬੋਰਡ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਆਰਡਰ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸਮਾਂ ਮੰਗਿਆ। ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈੱਸ ਦੀ ਖਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਬੋਰਡ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅਪੀਲ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ, ''ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਕਾਰਨ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕਾਫੀ ਵਿਰੋਧ ਹੋਇਆ ਹੈ।''ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:#MeToo ਬਾਰੇ ਬੋਲ ਕੇ ਫਸੀ ਪ੍ਰੀਤੀ ਜ਼ਿੰਟਾ, ਫਿਰ ਮੁੱਕਰੀ ਸਿਗਨੇਚਰ ਬਰਿੱਜ 'ਤੇ ਕੱਪੜੇ ਲਾਹੁਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਜਾਂ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਇੱਥੇ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ 'ਹੋਮ ਡਲਿਵਰੀ'!ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਨਵੰਬਰ 11 ਨੂੰ ਕੁਝ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਮੰਦਿਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਕਾਰਨ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਬੋਰਡ ਮੁਤਾਬਕ ਹੁਣ ਤੱਕ 1000 ਔਰਤਾਂ ਮੰਦਿਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਲਈ ਰਜਿਸਟਰ ਵੀ ਕਰਵਾ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਬੋਰਡ ਇਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।ਬੋਰਡ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੂਬਾ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾਣ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਮਿਲਵਾਉਣ ਲਈ ਦਿੱਤੇ 3 ਕਰੋੜ 50 ਲੱਖ ਪਾਊਂਡ ਬਾਹਰੀਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਇੱਕ ਸ਼ੇਖ ਅਲੀ-ਅਲ-ਖਲੀਫ਼ਾ ਨੇ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਨਾ ਮਿਲਵਾਉਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਹੋਏ ਮੁੱਕਦਮੇ 'ਤੇ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਹੈਰਾਨੀ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਹੈ। ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਦੇ ਫੈਨ ਅਤੇ ਮਿਸਰ ਦੇ ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਅਹਿਮਦ ਅਦੇਲ ਅਬਦੁੱਲਾ ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਸ਼ੇਖ 'ਤੇ ਧੋਖਾ ਦੇਣ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ 25 ਲੱਖ ਡਾਲਰ ਦਾ ਮੁਆਵਜ਼ਾ ਮੰਗਿਆ ਹੈ।ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।   Image copyright CRISPY BOLLYWOOD   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਹਸਤੀਆਂ ਨਾਲ ਨਾ ਮਿਲਵਾਉਣ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸ਼ੇਖ 'ਤੇ ਮੁਕਦਮਾ                  ਅਦੇਲ ਮੁਤਾਬਕ 2015 'ਚ ਲੰਡਨ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸ਼ੇਖ ਨਾਲ ਇਹ ਸੌਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਸ਼ੇਖ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਸੀਬੀਐਸਸੀ ਇਵੈਂਟ ਨਾਲ ਸੌਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ 26 ਹਸਤੀਆਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿਜੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰਵਾਉਣਗੇ। ਸੌਦਾ 3 ਕਰੋੜ 50 ਲੱਖ ਪਾਊਂਡ ਦਾ ਸੀ। ਅਦੇਲ ਮੁਤਾਬਕ ਉਹ 1 ਕਰੋੜ 60 ਲੱਖ ਪਾਊਂਡ ਦੇ ਵੀ ਚੁੱਕੇ ਸਨ।ਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਨਵੀਂ ਨਰਮੀ ਪਿੱਛੇ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਅਸਰ? ਜਾਣੋ ਬਦਲੇ ਸੁਰ ਦਾ ਰਾਜ਼ — ਨਜ਼ਰੀਆ  ਸਾਗਰਿਕਾ ਘੋਸ਼ ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ       3 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46733469  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ                  ਨਵਾਂ ਸਾਲ 2019 ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਵੀ ਸਾਲ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਉਸੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਚੋਣ ਪ੍ਰਚਾਰ ਗਰਮਾਗਰਮੀ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇਸੇ ਲਈ ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਿਆਸੀ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀ। ਇੱਕ ਖ਼ਬਰ ਏਜੰਸੀ ਨੂੰ ਇੰਟਰਵਿਊ ਲਈ ਜਨਵਰੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਤਰੀਕ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਹੀ ਚੁਣੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ ਮੀਡੀਅਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਉਹ ਮਾਹਰ ਹਨ। ਉਹ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਦੋਂ ਕਰਨੀ ਹੈ, ਕਿੰਨੀ ਕਰਨੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋਕੀ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਕੰਬੋਜ, ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ, ਸੁਖਦੇਵ ਥਾਪਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਨੇ?'2019 ਦੂਰ ਨਹੀਂ, ਮੋਦੀ ਦੀ ਕੁਰਸੀ 'ਤੇ ਗਡਕਰੀ ਦੀ ਅੱਖ' ਮਾਲਟਾ ਕਾਂਡ: ਤ੍ਰਾਸਦੀ, ਜੋ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ ਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰੀਕਿਰਿਆ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਕੋਈ ਆਰਡੀਨੈਂਸ ਲਿਆਉਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟਣਗੇ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੋਹਰਾ ਰਵੱਈਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਹਿੰਦੂਤਵ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੀ ਬੋਲਦੇ ਹਨ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਦਾ ਅਸਰ ਮੋਦੀ 'ਤੇ ਹੋਇਆ ਲਗਦਾ ਹੈ                  ਨਿਮਰਤਾ ਪਿੱਛੇ ਕੀ?ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੋਦੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦੌਰਾਨ ਪੇਸ਼ ਆਏ ਵੇਖਣ ਲਾਇਕ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਤੀਰਾ ਬਹੁਤ ਨਿਮਰਤਾ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਰੈਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਉਹ ਦਬੰਗ ਵਾਂਗ ਪੇਸ਼ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਆਪਣੀ ""56 ਇੰਚ ਦੀ ਛਾਤੀ"" ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਕੌੜੇ ਲਹਿਜੇ ਦੀ ਵੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਸ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲਹਿਜ਼ਾ ਵੱਖਰਾ ਸੀ, ਉਹ ਸੌਫਟ-ਸਪੋਕਨ ਸਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਹ ਮਿਡਲ ਕਲਾਸ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਵੋਟਰਾਂ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਏ। ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਹਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੱਟੜ ਹਿੰਦੂਤਵ ਨਾਲ ਗੱਲ ਬਣਨੀ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋਫ਼ੌਜੀ ਵਰਦੀ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਇੱਥੇ ਕਿਉਂ ਘਬਰਾਉਂਦੇ ਨੇ ਲੋਕਜਦੋਂ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਨੇ ‘ਚੋਰ’ ਦੀ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਇਆਤੁਸੀਂ ਵੀ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ’ਚ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਲਿਸਟ ਬਣਾਈ ਹੈ?ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗਊਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਹਿੰਸਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਬੁਲੰਦਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਹੋਈ ਹੈ, ਅਦਾਕਾਰ ਨਸੀਰੁੱਦੀਨ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਆਪਣੇ ਡਰ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਉੱਤੇ ਅਸਰ ਪਾਇਆ ਲਗਦਾ ਹੈ। ਹਾਰ ਨੇ ਲਿਆਉਂਦਾ ਬਦਲਾਅ ਮੋਦੀ ਨੇ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ ਹਾਰ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ ਅਤੇ ਨਰਮ ਨਜ਼ਰ ਆਏ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੋਣਾਂ ਦੀਆਂ ਰੈਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਤੇਵਰ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸੀ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਮੋਦੀ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਦੋਂ ਕਰਨੀ ਹੈ, ਕਿੰਨੀ ਕਰਨੀ ਹੈ।                  ਉਹ ਇਹ ਵੀ ਸਮਝ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੋਲਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਤੋਂ ਲੋਕ ਖਿੱਝ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਾਂਗਰਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮੋਦੀ ਉੱਪਰ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਨਫ਼ਰਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਤਿੰਨ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੇ ਸਹੁੰ-ਚੁੱਕ ਸਮਾਗਮ ਸਨ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਰਾਹੁਲ ਦੇ ਨਰਮ ਵਤੀਰੇ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਪਰ ਬਹੁਤ ਚੱਲੀਆਂ।ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋ2018 ਦੀਆਂ 12 ਤਸਵੀਰਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕੀਤਾਕਿਸਾਨ ਕਰਜ਼ਾ ਮੁਆਫੀ ’ਤੇ ਕੀ ਬੋਲੇ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ2018 'ਚ ਸਿੱਧੂ -ਇਮਰਾਨ ਦੀ ਯਾਰੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਬੰਦੇ ਵੀ ਯਾਦ ਰਹਿਣਗੇਸ਼ਾਇਦ ਇਸੇ ਲਈ ਮੋਦੀ ਨੇ ਆਪਣਾ ਬੋਲਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇਸ ਇੰਟਰਵਿਊ ਲਈ ਤਾਂ ਨਰਮ ਹੀ ਰੱਖਿਆ।ਰਾਹੁਲ ਇਫੈਕਟਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਵੀ ਇਮੇਜ ਕੁਝ ਬਦਲੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਪਹਿਲਾਂ ਕਹਿੰਦੀ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਰਾਹੁਲ ਤਾਂ ਸੀਰੀਅਸ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਨਹੀਂ ਹਨ ਅਤੇ ਅਜੇ ਸਿੱਖ ਰਹੇ ਹਨ। ਰਾਹੁਲ ਨੇ ਉਸ ਵੇਲੇ ਮਾਹੌਲ ਬਦਲਣ ਵੱਲ ਕਦਮ ਪੁੱਟਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਖੁਦ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 'ਪੱਪੂ' ਆਖਦੀ ਹੈ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸੀਟ ਤੋਂ ਉੱਠ ਕੇ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਜੱਫੀ ਵੀ ਪਾ ਆਏ ਸਨ।     Image copyright RSTV   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਰਾਹੁਲ ਦੀ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਜੱਫੀ                  ਮੈਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਰੇ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਨੇ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਪਿਆਰ ਜ਼ਰੂਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਕਹਿਣਾ ਔਖਾ ਹੈ ਕਿ ਮੋਦੀ ਦਾ ਇਹ ਲਹਿਜਾ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨ ਕਾਇਮ ਰਹੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਮੌਸਮ 'ਚ ਚੀਜ਼ਾਂ ਛੇਤੀ ਬਦਲ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।   ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੇ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਖਿਡਾਰੀਆਂ 'ਚ ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਦਾ ਐਨਾ ਜੋਸ਼ ਕਿਉਂ ਹੈ   ਬਿਲ ਵਿਲਸਨ ਬਿਜ਼ਨਸ ਰਿਪੋਰਟਰ, ਬੀਬੀਸੀ ਨਿਊਜ਼       5 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46762366  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਟਾਇਸਨ ਫਿਊਰੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬੇਘਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ                  ਨਵਾਂ ਸਾਲ, ਨਵੇਂ ਵਿਚਾਰ, ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਸਹੱਦੇ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ? ਖੇਡ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਲਈ, ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਇੱਕ ਉੱਚ-ਪੱਧਰੀ ਦਾਨ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਆਖ਼ਰ ਤੁਹਾਡੇ ਮਹਾਨ ਖਿਡਾਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰ ਐਲਾਨ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਚੰਗੇ ਕਾਜ ਨਾਲ ਜੁੜ ਜਾਵੋ।ਚੋਟੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਫੁੱਟਬਾਲ ਖਿਡਾਰੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਡੇਵਿਡ ਬੈਖਮ ਅਤੇ ਡੀਡੀਅਰ ਡਰੋਗਬਾ, ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਉੱਦਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ ਟਾਇਸਨ ਫਿਊਰੀ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਦਿਓਂਤੇ ਵਾਈਲਡਰ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚੋਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਇਨਾਮ ਰਾਸ਼ੀ ਨੂੰ ਬੇਘਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ, ""ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਘਰ ਜਾਵਾਂਗਾ ਤਾਂ ਮੈਂ ਬੇਘਰ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਕੁਝ ਘਰ ਬਣਾਵਾਂਗਾ ਅਤੇ ਨਸ਼ੇੜੀਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਰਾਬੀਆਂ ਲਈ ਕੁਝ ਫੰਡ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਾਂਗਾ।""ਦੂਸਰੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਥਲੀਟ ਡੈਮ ਕੈਲੀ ਹੋਮਸ ਨੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਮਿਲਨ ਜਾਂ ਸਾਖਰਤਾ ਵਰਗੇ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੀ ਫ਼ਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਜਾਂ ਫੰਡ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਦਰਅਸਲ ਆਧੁਨਿਕ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੈਲਿਬ੍ਰਿਟੀ (ਕ੍ਰਿਸਟੀਆਨੋ ਰੋਨਾਲਡੋ ਤੋਂ ਸੇਰੇਨਾ ਵਿਲੀਅਮਜ਼ ਤੱਕ) ਨੂੰ ਲੱਭਣਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਦਾਨ (ਚੈਰਿਟੀ) ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪੈਸੇ ਜਾਂ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਨਾ ਲਗਾਇਆ ਹੋਵੇ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸਿਆਸੀਕਰਨ ਤੇ ਨਸ਼ਿਆ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਖੜਾ ਕਰਾਂਗਾ ਸੰਗਠਨ'ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦੇ ਕਥਿਤ ਪੋਰਨ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖਣ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਸੱਚਸਿਮ ਸਵੈਪਿੰਗ ਕੀ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹੋਰੋਨਾਲਡੋ ਨੇ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੇਰੇਨਾ ਨੇ ਪੂਰਬੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਕੇਂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਉੱਦਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਭਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਕੀ ਹੈ?ਪਰ ਵਾਧੂ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਨਾਮੀ ਖਿਡਾਰੀ ਜਿਹੜੇ ਚੰਗੇ ਲਾਈਫ ਸਟਾਈਲ, ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਅਤੇ ਵੱਡੀ ਧਨ ਦੌਲਤ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਕਿਉਂ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ?   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸੇਰੇਨਾ ਵਿਲੀਅਮਜ਼ ਨੇ ਅਫਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ 'ਚ ਕਾਫ਼ੀ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ                  ਕੀ ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਪੀ.ਆਰ. ਅਤੇ ਬਰਾਂਡ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਹਨ, ਜੋ ਆਵਾਮ ਦੀਆਂ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਲਈ ਇੱਕ ਜ਼ਰੀਆ ਹਨ ਕਿ ਖਿਡਾਰੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਗੜੇ ਹੋਏ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਧ ਅਦਾਇਗੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ?ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਜੇਨ ਸ਼ਾਂਗ ਪਲਾਈਮਾਥ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਹਿਤੇਸ਼ੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਪੇਚੀਦਾ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਆਰਥਿਕ ਲਾਭ ਜਾਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਲੈਣ ਜਿਹੇ ਕਾਰਨਾ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, ""ਖੇਡਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੇਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਵੱਲ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਪੈਸਾ ਜਾਂ ਸਨਮਾਨ ਵਰਗੇ ਬਾਹਰੀ ਕਾਰਕਾਂ ਕਰਕੇ ਵੀ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਇਨਾਮ-ਸਨਮਾਨ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਨਹੀਂ ਬਣਦੇ ਸਗੋਂ ਆਤਮਿਕ ਕਾਰਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਅਨੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।""""ਉੱਘੇ ਖਿਡਾਰੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ, 'ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਨਿਯਮਿਤ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਐਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਾਸਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਮੈਂ ਵੱਡੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੈ।''""ਜਦੋਂ ਉਹ ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਕਰਨ ਲਗਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹੋ ਜਿਹੇ ਇਨਾਮ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ।""'ਭਲਾਈ'ਪ੍ਰੋ. ਸ਼ਾਂਗ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ,""ਲੋਕ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਕਾਰਨ ਲਈ ਪੈਸਾ ਦੇਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾ ਰਿਹਾ, ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕੁਝ 'ਲੋੜਾਂ' ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।""ਮੇਰੀ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ 'ਲੋੜ' ਲਈ ਮੈਂ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਿਕ ਭਲਾਈ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹਾਂ। ਕਿਸੇ ਦੀ ਦਾਨ-ਭਾਵਨਾ ਦੂਜਿਆਂ ਲਈ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਖ਼ੁਦ ਲਈ ਵੱਡੀ ਤਬਦੀਲੀ ਲਿਆ ਸਕਦੀ ਹੈ।""   Image copyright TULLIO M PUGLIA/GETTY IMAGES   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕ੍ਰਿਸਟਿਆਨੋ ਰੋਨਾਲਡੋ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਅੰਬੈਸਡਰ ਹਨ                  ਪ੍ਰੋ. ਸ਼ਾਂਗ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਖਿਡਾਰੀ ਲੋਕ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦੇ ਹੋਣ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਖੇਡ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੇ ਹੁਨਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ 'ਪੁਰਉਪਕਾਰੀ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰਤਾ' ਕਾਇਮ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਖੇਡ ਜੀਵਨ ਦੌਰਾਨ ਜੋਖ਼ਮ ਅਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੇ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਰਾਬਤਾ ਕਾਇਮ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਨਰ ਸਿੱਖ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।ਉਹ ਅੱਗੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ""ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਮ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀਆਂ। ਜੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਉੱਦਮਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਅਕਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੈਸਾ, ਸਮਾਂ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।''""ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਧੇਰੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਆਪਣੀਆਂ ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਵਾਲੀਆਂ ਪਛਾਣਾਂ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਮੇਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।""ਇੱਕ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ: ਲੀਵਰਪੂਲ ਦਾ ਫੁੱਟਬਾਲਰ ਜੇਮਸ ਮਿਲਨਰਜੇਮਸ ਮਿਲਨਰ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ 2011-12 ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਲਿਊਕਾਈਮੀਆ (ਲਹੂ ਦਾ ਕੈਂਸਰ) ਸੰਸਥਾ, NSPCC ਅਤੇ ਹੈਲਪ ਫ਼ਾਰ ਹੀਰੋਜ਼ ਨੂੰ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਪੰਜ ਲੱਖ ਪਾਊਂਡ ਦਾਨ ਕੀਤੇ ਹਨ।   Image copyright Getty Images  ਹਾਲ ਦੇ ਦੋ ਉੱਚ-ਪੱਧਰੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ 20,000 ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕੇਲਟਿਕ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਕੇਲਟਿਕ ਬਨਾਮ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੇ ਵਿਚਾਲੇ ਇੱਕ ਮੈਚ 'ਮੈਚ ਫ਼ਾਰ ਕੈਂਸਰ' ਖੇਡਿਆ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੇ ਟੀਮ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਮੈਨੇਜਰ ਜੁਰਗਨ ਕਲੋਪ ਵੱਲੋਂ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਗਿਆ।ਹਰੇਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਕੁਝ 170,000 ਪਾਊਂਡ ਜੋੜੇ ਗਏ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਹਰਿਆਣਾ 'ਚ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ 'ਦੰਗਲ'ਕਿਉਂ ਕੁਝ ਖਿਡਾਰੀ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ ਗੈਂਗਸਟਰ?  ਕਿਉਂ ਪੰਜਾਬੀ ਖਿਡਾਰੀ ਹਰਿਆਣਾ ਲਈ ਮੈਡਲ ਜਿੱਤ ਰਹੇ?ਪੀ.ਐੱਫ਼.ਏ. ਦੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਜੌਨ ਹਡਸਨ ਜੋ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਫ਼ਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਦਾ ਇੱਕ ਟਰੱਸਟੀ ਹੈ, ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਉਸ ਨੇ ਚੁੱਪੀ ਧਾਰੀ ਹੋਈ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖ਼ਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦਾ, ਪਰ ਹੁਣ ਉਹ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਖਿਡਾਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਹ ਦੇਖ ਕੇ ਚੰਗਾ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ।""ਪਿੱਚ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਉਹ ਕੁਝ ਵਾਪਸ ਦੇਣ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿਮਾਇਤੀ ਹੈ। ਜੇਮਸ ਸੱਚਮੁੱਚ ਇਸ ਰਸਤੇ ਉੱਤੇ ਚੱਲਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਉਤਸੁਕ ਹੈ|""'ਲਗਾਤਾਰ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ'ਫੁੱਟਬਾਲ ਖਿਡਾਰੀ ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਲਾਭ ਵਾਲੇ ਸਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੈਰਿਟੀਆਂ (ਲੋਕ ਭਲਾਈ) ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਈਆਂ ਕਈ ਚੈਰੀਟੇਬਲ ਬੇਨਤੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ|   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸਾਬਕਾ ਖਿਡਾਰੀ ਜੈਸਨ ਰੋਬਰਟਸ ਗ੍ਰਨੇਡਾ ਅਤੇ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਮਰਥਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ                  ""ਮੈਨੂੰ ਏਜੰਟਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫ਼ੋਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਫੁੱਟਬਾਲਰ ਯੂਨੀਅਨ ਪੀ.ਐੱਫ਼.ਏ ਵਿੱਚ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਸਮਾਜਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਜੌਹਨ ਹਡਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ,''ਮੇਰਾ ਖਿਡਾਰੀ ਇੱਕ ਚੈਰਿਟੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ।''""ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਕਹੋ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਕਰ ਲਵੇ ਅਤੇ ਅਤੇ ਇਹ ਸਹੀ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਕਾਰਨ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋ।""ਪਰ ਜਿਵੇਂ ਹਡਸਨ, ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚੈਰਿਟੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਆਪਕ ਸਮਾਜਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਅਜਿਹਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਸਰਸਰੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।""ਚੈਰਿਟੇਬਲ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਖਿਡਾਰੀ ਲਈ ਸਹੀ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ। ਅਕਸਰ ਉਹ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੇ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਟਰੱਸਟੀਜ਼, ਕੰਪਨੀ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼, ਚੈਰਿਟੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼, ਵਿੱਤੀ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਰੂਪ ਰੇਖਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।""ਇਹ ਬਹੁਤ ਅਹਿਮ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਲਈ ਫੰਡਿੰਗ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਇੱਕ ਚੈਰਿਟੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਸੀਂ ਸਹੀ ਰੈਗੂਲੇਟਰੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਖਰਚਿਆਂ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।""""ਜੇ ਉਹ ਅੱਗੇ ਵਧਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਾਂਗਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟਰੱਸਟੀਜ਼ ਲਈ ਸਹੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ। ਫਿਰ ਉੱਥੇ ਲਗਾਤਾਰ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਸੁਸਤ ਚੈਰਿਟੀ ਤੋਂ ਮਾੜੀ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ।'''ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਣਾ'ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚੈਰਿਟੇਬਲ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਫੁਟਬਾਲਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਚਮਕ-ਦਮਕ ਤੋਂ ਦੂਰ ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ ਵਾਲੇ ਸਮਰਥਕ ਹਨ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸਟੀਫਨ ਡਾਰਬੀ ਨੇ ਸਿਹਤ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਖੇਡਣਾ ਛੱਡਿਆ ਸੀ                  ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰਸਲ ਮਾਰਟਿਨ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਵਾਲਸਲ ਖਿਡਾਰੀ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਸਕੌਟਲੈਂਡ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਵੱਲੋਂ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਸਨ ਰੌਬਰਟਸ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਾਬਕਾ ਗ੍ਰੇਨਾਡਾ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਵੱਲੋਂ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਵੈਸਟ ਬਰੋਮ, ਪੋਰਟਸਮਾਊਥ ਅਤੇ ਬਲੈਕਬਰਨ ਸਟਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਜਦੋਂ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਨੇ ‘ਚੋਰ’ ਦੀ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਇਆਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਇੰਝ ਲਾਹੁਣ ਆਪਣਾ ਹੈਂਗਓਵਰ‘ਲੜਾਈ ਨੂੰਹ-ਸੱਸ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਪੜ੍ਹਿਆਂ-ਲਿਖਿਆਂ ਤੇ ਅਨਪੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੀ’ਪੀ.ਐੱਫ਼.ਏ. ਹੁਣ ਸਾਬਕਾ ਲਿਵਰਪੂਲ, ਬਰਾਡਫੋਰਡ ਅਤੇ ਬੋਲਟਨ ਖਿਡਾਰੀ ਸਟੀਫਨ ਡਾਰਬੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਕਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਮੋਟਰ ਨਯੂਰੋਨ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ 29 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰੁਕਾਵਟ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।ਮਿਸਟਰ ਹਡਸਨ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ""ਅਸੀਂ ਉਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ।""""ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹ ਖ਼ਾਸ ਫਿਜ਼ੀਓਸ ਲਈ ਵੀ ਪੈਸਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ।""ਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੇ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਕੇਂਦਰੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਆਂਧਰਾ ਭਵਨ ਦੇ ਬਾਹਰ ਗਿਟਾਰ ਰਾਓ ਆਪਣੇ ਸਾਜ ਲੈ ਕੇ ਬੈਠਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਮਹਿਜ਼ ਇੱਕ ਰੁਪਇਆ ਹੀ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਇੱਕ ਰੁਪਈਆ ਦਿਉ ਤੇ ਸੰਗੀਤ ਸਿੱਖੋ।ਵੀਡੀਓ: ਪ੍ਰੀਤਮ ਰਾਏ(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" 9 ਸਾਲਾ ਬੱਚੇ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕੀਤਾ ਮਾਪਿਆਂ ਦਾ ਕਤਲ   ਐਮ ਇਲਯਾਸ ਖ਼ਾਨ  ਬੀਬੀਸੀ ਨਿਊਜ਼, ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ       24 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46973737  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright PUNJAB GOVERNMENT   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਉਸਮਨ ਬੁਜ਼ਦਾਰ ਨੇ ਕੀਤਾ ਹਸਪਤਾਲ ਦਾ ਦੌਰਾ                  ਨੌ ਸਾਲਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ਰੇਆਮ ਕੀਤੇ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਦਾ ਪਰਦਾਫ਼ਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਘਟਨਾ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਵਾਪਰੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਖੂਨੀ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਦੀ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਨੌ ਸਾਲਾ ਬੱਚੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਾਪੇ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਨੂੰ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ।ਉੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਾਉਂਟਰ ਟੈਰਰ ਫੋਰਸਿਸ ਨੇ ਲਾਹੌਰ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ""ਖੁਫ਼ੀਆ ਸੂਚਨਾ-ਅਧਾਰਿਤ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ"" ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਟੇਟ ਸਮੂਹ ਦੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਚਾਰ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਮੁਕਾਉਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ 'ਤੇ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ।ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਸਾਹੀਵਾਲ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਬਾਹਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਤਿੰਨ ਹੋਰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਮੌਕੇ ਤੋਂ ਭੱਜ ਗਏ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਪ੍ਰਿਅੰਕਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਐਂਟਰੀ, ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੀ ਉਹ ਅਨੋਖੀ ਪ੍ਰੇਮ ਕਹਾਣੀ'ਅਣਚਾਹੀ ਬੱਚੀ' ਤੋਂ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੀ 'ਝਾਂਸੀ ਦੀ ਰਾਣੀ' ਕੰਗਨਾ ਰਣੌਤ ਦੀ ਕਹਾਣੀਪਰ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਉਮੇਰ ਖ਼ਾਲਿਲ ਨੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਜਿਹੜੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸੀ, ਉਹ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੀ ਸੀ।ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਕਿਸੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਦੇ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਲਈ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਿਸ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆ ਰਹੇ ਸਨ, ਉਸ ਗੱਡੀ ਦਾ ਚਾਲਕ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਦੋਸਤ ਸੀ। ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਗੱਡੀ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਇੱਕ ਟੋਲ ਨਾਕੇ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਿਆ।ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਉਮੇਰ ਆਖਦਾ ਹੈ ਕਿ, ""ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਪੈਸੇ ਲੈ ਲਓ, ਪਰ ਸਾਡੇ 'ਤੇ ਗੋਲੀਆਂ ਨਾ ਚਲਾਓ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।""ਉਮੇਰ ਤੇ ਉਸਦੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਬਚ ਗਈਆਂਉਸਦੇ ਮਾਪੇ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਕਰਿਆਨੇ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸ ਦੀ 12 ਸਾਲਾਂ ਭੈਣ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਦੋਸਤ ਜਿਹੜੇ ਗੱਡੀ ਚਲਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ।ਉਮੇਰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਦੋ ਛੋਟੀਆਂ ਭੈਣਾ ਬਚ ਗਈਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਪੈਂਦੇ ਪੈਟਰੋਲ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ।ਘਟਨਾ ਬਾਰੇ ਉਮੇਰ ਦੇ ਬਿਆਨ ਦੀ ਵੀਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਕਾਫ਼ੀ ਫੈਲਣ ਲੱਗੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਘਟਨਾ ਬਾਰੇ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਪੱਖ ਨੂੰ ਖੋਖਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਦੀ ਫੁਟੇਜ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਜਿਸ ਨੇ ਇਸ ਬੱਚੇ ਦੇ ਬਿਆਨ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ।ਰਾਹਗੀਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਫ਼ਿਲਮਾਈ ਗਈ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਗੱਡੀ 'ਤੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਬਿਠਾ ਕੇ ਲਿਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕੁਝ ਹੋਰ ਗੋਲੀਆਂ ਗੱਡੀ 'ਤੇ ਦਾਗ਼ੀਆਂ ਗਈਆਂ।ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗੱਡੀ 'ਚ ਸਵਾਰ ਚਾਰ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗੱਡੀ ਚਾਲਕ ਦੇ ਅਜੇ ਵੀ ਸੀਟ-ਬੈਲਟ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਹੱਥ ਡਰਾਈਵਿੰਗ ਵ੍ਹੀਲ 'ਤੇ ਸੀ। ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੀ ਸੀਟ 'ਤੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸ਼ਖ਼ਸ, ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਔਰਤ ਤੇ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਰੋਸ ਛੇਤੀ ਹੀ ਫੈਲਣ ਲੱਗਾ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਜਾਂਦਾ ਦੇਖ ਡਰੇ-ਸਹਿਮੇ ਹੋਏ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਧੱਕਾ ਲੱਗਾ ਹੈ।    Image copyright @ImranKhanPTI  ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ, ਕਈ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਸੀ ਅਤੇ ਘਟਨਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਾਂਚ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਵਜੋਂ ਕਈ ਸੀਨੀਅਰ ਕਾਉਂਟਰ-ਟੈਰਰੀਜ਼ਮ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਹੁਦਿਆਂ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਪੰਜ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ’ਤੇ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।ਕਈ ਹੋਰ ਜਨਤਕ ਅਦਾਰਿਆਂ ਵਾਂਗ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਪੁਲਿਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਸਿਆਸੀਕਰਨ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਧ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਹੁਣ ਫੌਜ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਖੁਫ਼ੀਆ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕੁਝ ਖਰਾਬ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।ਵਧੀਕ-ਨਿਆਂਇਕ ਕਤਲ- ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ 'ਮੁਕਾਬਲੇ' ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਾਫ਼ੀ ਆਮ ਹਨ।   Image copyright EPA   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਉਮੇਰ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਦੇਣ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ                  ਦੇਸ ਦੀ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਥਿੱਤ ਵਪਾਰਕ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕਰਾਚੀ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ, ਰਾਓ ਅਨਵਰ, ਬਾਰੇ ਕਈਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਵਧੀਕ-ਨਿਆਇਕ ਕਤਲਾਂ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇ ਕੇ ਹੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਕਮਾਈ ਹੈ।ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਪੜਤਾਲਸਾਲ 2018 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਨਕੀਬੁੱਲ਼ਾਹ ਮਸੂਦ ਨਾਂ ਦੀ ਉੱਭਰ ਰਹੀ ਮਾਡਲ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਉਸ 'ਤੇ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦ ਹੋਣ ਦੇ ਝੂਠੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲੱਗੇ ਸਨ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਸ਼ਤੂਨ ਪ੍ਰੋਟੈਕਟ ਮੂਵਮੈਂਟ (ਪੀਟੀਐਮ) ਨਾਂ ਦੀ ਮੁਨੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਉਭਾਰ ਹੋਇਆ ਸੀ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਰਾਤੋ ਰਾਤ ਕਰੋੜਪਤੀ ਬਣੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਇੰਝ ਸਾਂਭਿਆ ਪੈਸਾਰੋਜ਼ਾ ਪਾਰਕਸ ਕੌਣ ਸੀ ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਗੁਰਿੰਦਰ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਐਵਾਰਡ ‘ਮੈਂ ਨਪੁੰਸਕ ਹਾਂ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਪਿਓ ਕੌਣ ਹੈ’  ਪਸ਼ਤੂਨ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਮੂਲਵਾਸੀ ਸਮੂਹ ਹੈ ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਤਰ-ਪੱਛਮੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਮਕਸਦ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਫੌਜ ਨੂੰ ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ 'ਤੇ ਗੁੱਸਾ ਆਇਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੀਟੀਐਮ ਦੀ ਕਵਰੇਜ 'ਤੇ ਮੀਡੀਆ ਬੈਨ ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਓ ਅਨਵਰ ਨੂੰ ਨਕੀਬੁੱਲ਼ਾਹ ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰਾਂ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰਨ ਲਈ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਇਆ ਗਿਆ, ਪਰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।ਪੁਲਿਸ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗਲਤ ਅਤੇ ਬੇਰਹਿਮ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਤੋਂ ਆਮ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਤੰਗ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਜ਼ਮਾਨੇ 'ਚ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਲੁਕਾਉਣਾ ਵੀ ਔਖਾ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਦੀ ਇਸ ਭਿਆਨਕ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰੋਸ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਇਸ ਗੁੱਸੇ ਨੂੰ ਸਾਂਭਣ ਲਈ ਛੇਤੀ ਤੋਂ ਛੇਤੀ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।    ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਉਮੇਰ ਖ਼ਾਲਿਲ ਦੇ ਪਿਤਾ ਮੁਹੰਮਦ ਖ਼ਾਲਿਲ, ਮਾਂ ਨਬੀਲਾ, ਭੈਣ ਅਰਬੀਲਾ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਦੋਸਤ ਜ਼ੀਸ਼ਾਨ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸਨ।ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਕਾਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮੋਟਰ ਸਾਈਕਲ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਚ ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਵਿਸਫ਼ੋਟਕ ਸਮਾਨ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਪੁਲਿਸ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ""ਸਵੈ-ਰੱਖਿਆ ਵਿੱਚ"" ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕੀਤੀ।ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਚ ਦਿੱਤੇ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਆਖਿਆ ਗਿਆ ਕਿ, ""ਜਦੋਂ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਰੁਕੀ ਤਾਂ ਪੁਲਿਸ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਨਾਲ ਚਾਰ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 2 ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਸਨ, ਗੱਡੀ ਵਿਚ ਮਿਲੇ। ਜਦਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਦੋਸਤ ਭੱਜਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੇ।""ਹਾਲ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਤਾਰ-ਤਾਰ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਈ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਛੱਡਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਲਈ ਇਸ ਲਈ ਹੈ ਖ਼ਤਰਨਾਕਕੀ ਕਦੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕੱਟੜਵਾਦ ਖ਼ਤਮ ਹੋਏਗਾ?ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਪ੍ਰਤੱਖ ਦਰਸ਼ੀਆ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਗੱਡੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵੀ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਵੀ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਮਾਰੇ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹਥਿਆਰ ਸਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੁਲਿਸ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ।ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾਅਸਲ ਵਿਚ, ਇਹ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਗੱਡੀ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਪਾਸੇ ਪਹਿਲਾਂ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਗੱਡੀ ਸਾਹਮਣੇ ਫੁੱਟਪਾਥ ਵਿੱਚ ਜਾ ਵੱਜੀ ਅਤੇ ਰੁੱਕ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫਿਰ ਗੱਡੀ 'ਤੇ ਮੁੜ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕਰਕੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗੱਡੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਦੇ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ।ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ, ਕਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪੁਲਿਸ ਟਰੱਕ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਕੁਝ ਅਧਿਕਾਰੀ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੱਡੀ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਸਮਾਨ ਕੱਢ ਕੇ ਟਰੱਕ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਚਲੇ ਗਏ।ਦੋਵਾਂ ਹੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਗੱਡੀ ਅਤੇ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਨੂੰ ਘਟਨਾ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਹੀ ਛੱਡ ਕੇ ਚਲੇ ਗਏ, ਜੋ ਕਿ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਹੈ। ਅਸਲ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਜੁਰਮ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜ਼ਖਮੀ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇਲਾਜ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਨੂੰ ਔਟੌਪਸੀ ਲਈ ਭੇਜਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫ਼ੌਰੈਂਸਿਕ ਟੀਮ ਨੂੰ ਵੀ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰੋਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸੂਚਨਾ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ, ਗੱਡੀ 'ਚ ਸਵਾਰ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ, ਗੱਡੀ-ਚਾਲਕ ਜ਼ੀਸ਼ਾਨ, ਇੱਕ 'ਵੌਂਟਿਡ ਟੈਰੋਰਿਸਟ' ਸੀ। ਬਾਕੀ ਮੌਤਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 'ਕੋਲੇਟਰਲ ਡੈਮੇਜ' ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਮਝਾਇਆ।ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਕਾਰਵਾਈ ਦੇ ਅਣਚਾਹੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦਿਆਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜਾ ਬਸ਼ਰਤ ਨੇ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੇ 100 ਫ਼ੀਸਦ ਸਹੀ ਹੋਣ ਦੀ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ।ਜ਼ੀਸ਼ਨ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਇੱਕ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਸਮੂਹ 'ਜਮਾਇਤ ਅੱਲ੍ਹ-ਏ-ਹਦੀਥ' ਦੀ ਯੂਥ ਇਕਾਈ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਸਨ।ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਮੂਹ ਨੇ ਕਈ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦ ਸਮੂਹ ਬਣਾਏ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਨਾਮਜ਼ਦ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਾਫਿਜ਼ ਸਈਦ, ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇਕ ਆਜ਼ਾਦ ਨਾਗਰਿਕ ਵਜੋਂ ਰਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਵਲੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸਮੂਹ।ਪਰ ਜ਼ੀਸ਼ਾਨ ਦੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਟੇਟ ਸਮੂਹ ਨਾਲ ਕਥਿਤ ਸਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ ਅਜੇ ਵੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕੋਈ ਠੋਸ ਸਬੂਤ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁਖੀ ਸ਼ੌਕਤ ਜਾਵੇਦ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਉਰਦੂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ""ਗੈਰ-ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰਾਨਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਤੋਂ ਪਰੇ"" ਹੋ ਕੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹਾਲਾਂਕਿ ਖੁਫ਼ੀਆ ਸੂਚਨਾ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਠੋਸ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਹੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ""ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਕਮੀਆਂ ਸਨ।"" ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਖਿਆ, ""ਮੈਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੀਸੀਟੀਵੀ ਫੁਟੇਜ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਬੈਠੇ ਹੋਏ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਆਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਹੀ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਪਿਛਲੀ ਸੀਟ 'ਤੇ ਇੱਕ ਔਰਤ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਸਲੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਸੋਚੇ-ਸਮਝੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ।""ਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੇ   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਨੇਹਾ ਕੱਕੜ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਬੋਲੀ ਹੈ, ਪਰ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ  ਇੰਦਰਜੀਤ ਕੌਰ ਪੱਤਰਕਾਰ, ਬੀਬੀਸੀ       6 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46770257  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਕਈ ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਣੇ ਗਾ ਚੁੱਕੀ ਅਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਗਾਇਕਾ ਨੇਹਾ ਕੱਕੜ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇੰਸਟਾਗਰਾਮ ਸਟੋਰੀ 'ਚ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਉਹ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਹੈ।ਨੇਹਾ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ""ਮੈਂ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਹਾਂ। ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨਕਾਰਤਮਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਧੰਨਵਾਦ। ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਾੜੇ ਦਿਨ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋਏ।""ਨੇਹਾ ਕੱਕੜ ਨੇ ਅੱਗੇ ਲਿਖਿਆ, ""ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਧੰਨਵਾਦੀ ਹਾਂ ਜੋ ਕਿ ਮੇਰਾ ਕੰਮ ਜਾਂ ਮੈਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਜੋ ਲੋਕ ਮੈਨੂੰ ਜਾਣੇ ਬਿਨਾਂ ਜਾਂ ਮੇਰੀ ਹਾਲਤ ਸਮਝੇ ਬਿਨਾਂ ਗਲਤ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਉਹ ਮੇਰੇ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਖੜੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਮੈਂ ਅਪੀਲ ਕਰਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਮੈਨੂੰ ਜਿਉਣ ਦਿਓ!""  ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਕਿ ਨੇਹਾ ਕੱਕੜ ਦਾ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਬੁਆਏਫ੍ਰੈਂਡ ਹਿਮਾਂਸ਼ ਕੋਹਲੀ ਨਾਲ ਬ੍ਰੇਕਅਪ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਕੁਝ ਹੀ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋਹਾਂ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੇ ਟੀਵੀ ਸ਼ੋਅ ਇੰਡੀਅਨ ਆਈਡਲ ਦੇ ਮੰਚ 'ਤੇ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੋਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਬੂਲ ਕੀਤੀ ਸੀ।ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਈ ਅਦਾਕਾਰ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਬੋਲੇ ਹਨ। ਦੀਪੀਕਾ ਪਾਦੁਕੋਣ, ਕਰਨ ਜੌਹਰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਖੁਲ਼੍ਹ ਕੇ ਬੋਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਆਲਿਆ ਭੱਟ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਸ਼ਾਹੀਨ ਬਾਰੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਸੀ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ 'ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੀ ਕੁੱਟ-ਮਾਰ' ਵਾਲੇ ਵੀਡੀਓ ਦਾ ਸੱਚ'ਧਮਕੀਆਂ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਅਸੀਂ ਡਰਦੀਆਂ ਨਹੀਂ''ਰਾਵਣ ਕੋਲ 24 ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਸਨ'ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?ਸੈਲੀਬ੍ਰਿਟਿਜ਼ ਹੁਣ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਸਮਝ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਭ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਵੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਭ ਕੁਝ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਕਾਮਯਾਬੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਹੈ ਕੀ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਨੇਹਾ ਕੱਕੜ ਨੇ ਇੰਸਟਾਗਰਾਮ ਪੋਸਟ ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ, "" ਲੋਕ ਮੈਨੂੰ ਜਾਣੇ ਬਿਨਾਂ ਗਲਤ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਉਹ ਮੇਰੇ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਖੜੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।""                  ਇਸ ਬਾਰੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਅਨੂਜਾ ਕਪੂਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, ""ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਇੱਕ ਸਟੇਜ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਦਮ ਹੈ ਸਟਰੈੱਸ ਯਾਨਿ ਕਿ ਦਬਾਅ, ਫਿਰ ਬੇਚੈਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਲੰਮਾਂ ਸਮਾਂ ਸਟਰੈੱਸ ਰਹੇ ਤਾਂ ਉਹ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਨ ਦਾ ਵੀ ਮਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।"" ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਤਕਰੀਬਨ ਹਰੇਕ ਸ਼ਖਸ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਬਹੁਤ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ""ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਲਾੜੀ ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜੋ ਬੇਚੈਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਹ ਵੀ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਖਤਰਨਾਕ ਪੱਧਰ ਦੇ ਨਹੀਂ ਹਨ।""""ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਕਾਰਨ ਅਸੀਂ ਖੁਦ ਨੂੰ ਹੀ ਦੋਸ਼ ਦੇਣ ਲੱਗਦੇ ਹਾਂ। ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ ਪ੍ਰਤਿਕਿਰਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਡੀਲ ਕਰਨਾ ਹੈ।""ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਕਾਰਨਡਾ. ਅਨੂਜਾ ਕਪੂਰ ਮੁਤਾਬਕ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।ਜੈਨੇਟਿਕ - ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਅੱਗੇ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰੀ ਇੱਕ-ਦੋ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈਵਾਤਾਵਰਨਕਾਮਯਾਬੀ ਕਾਰਨ ਇਕੱਲਤਾਕੁਦਰਤ ਅਤੇ ਮਾਹੌਲ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਲੇ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਾਂਥਾਈਰਡ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈਕਾਮਯਾਬੀ ਦੇ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਫਿਲਮੀ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਹੋ ਰਹੇ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਡਾ. ਅਨੂਜਾ ਕਪੂਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਸਿਤਾਰੇ ਆਪਣੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੇ। ""ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਹਰੇਕ ਘਟਨਾ ਜਨਤਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਪਲ ਜਨਤਕ ਹੋਏ ਹਨ ਤਾਂ ਗਮ ਦੇ ਵੀ ਜਨਤਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਖੁਦ ਹੀ ਡੀਲ ਕਰਨਾ ਪਏਗਾ। ਘਬਰਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ।""   ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਅਸਰ?ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਲੋਕ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਡਾ. ਅਨੁਜਾ ਮੁਤਾਬਕ, ""ਇਹ ਲਿੰਚਿੰਗ ਹੈ, ਸਟਾਕਿੰਗ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਫੈਸਲਾਕੁੰਨ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਕਾਮਯਾਬੀ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿੰਨਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ, ਕਿੰਨੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਸਿਤਾਰੇ ਜੋ ਉੱਚੇ ਮੁਕਾਮ 'ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਦੀਆਂ ਉਹ ਪੌੜੀਆਂ ਯਾਦ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਉਹ ਕਿਵੇਂ ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚੇ।""ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਲਾਹ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਆਲੋਚਕਾਂ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖੋ। ਉਹ ਕਮੀਆਂ ਠੀਕ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ਾਵਾਦੀ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਰਹੇ। ਡਿਪੈਰਸ਼ਨ ਨਿਰਾਸ਼ਾਵਾਦੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋਦਵਾਈਆਂ ਇੰਝ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਕਾਰਨਸਰੀਰਕ ਦਿੱਖ ਤੋਂ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪੀਰੀਅਡਜ਼ 'ਚ ਕਈ ਵਾਰ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦਾ ਖਿਆਲ ਇਸ ਲਈ ਆਉਂਦਾ ਹੈਜੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਪੜ੍ਹੋ   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਹਿਮਾਂਸ਼ ਕੋਹਲੀ ਅਤੇ ਨੇਹਾ-ਕੱਕੜ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 'ਉਹ ਹਮਸਫ਼ਰ' ਗੀਤ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਆਏ ਸਨ                  ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈਡਾ. ਅਨੂਜਾ ਕੁਝ ਤਰੀਕੇ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਅਸੀਂ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜਾਂ ਜੇ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਨਜਿੱਠਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਸਰਤ ਜਾਂ ਯੋਗਾ ਕਰੋਨਕਾਰਾਤਮਕ ਗੱਲਾਂ ਨਾ ਕਰੋ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੂਰੀ ਬਣਾਓ ਜੋ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਘੁੰਮੋ-ਫਿਰੋ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੋ, ਗੱਲਬਾਤ ਕਰੋਜੇ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ...ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਬੱਚੇ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਜੇ ਮਾਪਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਸੀ ਤਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਕ ਪੀੜ੍ਹੀ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਨੂੰ ਹੋਣ ਦੀ ਕਾਫੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਦੀਪਿਕਾ ਪਾਦੁਕੋਣ ਵੀ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਉਸ ਨਾਲ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਕੇ ਬਾਹਰ ਆ ਗਈ ਹੈ                  ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਦਿਖੇ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿਖਾਓ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਪਾਗਲਪਨ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਸੰਭਵ ਹੈ।ਥਾਈਰਡ ਜ਼ਰੂਰ ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਓ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਦਵਾਈ ਨਾ ਛੱਡੋਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ਖਸ ਸਾਹਮਣੇ ਕੋਈ ਵੀ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਗੱਲ ਨਾ ਕਰੋ। ਉਸ ਨੂੰ ਕਦੇ ਨਾ ਕਹੋ ਕਿ ਉਹ ਦਵਾਈਆਂ ਸਹਾਰੇ ਹੀ ਚੱਲੇਗਾ।ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਬਣਾਓ ਕਿਉਂਕਿ ਕਈ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਜ਼ਰ ਆ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।ਬਾਹਰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਓ ਅਤੇ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਿਆਰ ਦਿਉਜੇ ਉਸ ਨੂੰ ਵਕਤ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਤਾਂ ਵਕਤ ਦਿਉ ਪਰ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਓਹਲੇ ਨਾ ਹੋਣ ਦਿਉਉਸ ਨਾਲ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਓ, ਗੱਲਾਂ ਕਰੋ ਪਰਿਵਾਰ-ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੇ ਰਹੋਕਾਉਂਸਲਿੰਗ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਡਾ. ਅਨੂਜਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, ""ਅੱਜ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ਸਭ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਮਤਲਬ ਪਾਗਲਪਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਇਹ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਰਵੱਈਆ ਬਦਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਨਹੀਂ ਬਣਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਸਾਡਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਕਬੂਲ ਨਾ ਕਰਨ ਦਾ ਰਵੱਈਆ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨਾਲ ਬੈਠਣ 'ਤੇ ਬਿਮਾਰੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ।"" ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਅਸੀਂ ਸੈਕਸ ਨਹੀਂ ਵੇਚਦੇ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਕਲਾ ਹੈ'ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਹੈ ਸੈਕਸ ਦੀ ਲਤ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ?ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨਾ ਜਾਣਦੇ ਹੋ?ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਜੇ ਟੈਸਟ ਟਿਊਬ ਨਾਲ ਕੌਰਵ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਫੇਰ ਤਾਂ ਜਿੰਨਾਂ ਤੋਂ ਬਿਜਲੀ ਵੀ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਨੇ -ਨਜ਼ਰੀਆ  ਵੁਸਤੁੱਲਾਹ ਖ਼ਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਲਈ       10 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46786398  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਦੇ ਦੋਸਤ ਅਸਲਮ ਉਸਤਾਦ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਯਾਦ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ।ਅਸਲਮ ਦਾ ਇੰਤਕਾਲ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਜ਼ਟਿੰਗ ਕਾਰਡ ਅੱਜ ਵੀ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਹੈ। ਜਿਸ 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ- ਮੁਹੰਮਦ ਅਸਲਮ ਖ਼ਾਨ, ਐਮਐਸਸੀ (ਫਿਜ਼ਿਕਸ) ਗੋਲਡ ਮੈਡਲਿਸਟ।ਅਸਲਮ ਉਸਤਾਦ 25 ਸਾਲ ਤੱਕ ਇੱਕ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਸਨ। ਫਿਰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਤਾ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡ ਕੇ ਦਾੜ੍ਹੀ ਵਧਾ ਲਈ ਅਤੇ ਕਲੀਨਿਕ ਖੋਲ੍ਹ ਲਿਆ।ਇਸ ਕਲੀਨਿਕ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਇਲਾਜ ਬਿਨਾਂ ਦਵਾਈ ਦੇ ਸਿਰਫ਼ ਦੁਆ ਨਾਲ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਮਰੀਜ਼ ਮੁੜ ਕੇ ਨਹੀਂ ਸਨ ਆਉਂਦੇ।   Image copyright Thinkstock  ਅਸਲਮ ਉਸਤਾਦ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਜੋ ਮਰੀਜ਼ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਕਿਉਂ ਆਵੇਗਾ।ਅਸਲਮ ਉਸਤਾਦ ਨੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵੀ ਬਣਾ ਲਈ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਜਿੰਨਾਂ ਤੋਂ ਬਿਜਲੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਕੋਮਾ 'ਚ ਪਈ ਔਰਤ ਕਿਵੇਂ ਬਣ ਗਈ ਮਾਂ?ਲਿੰਗ ਬਦਲਾਅ ਕੇ ਕੁੜੀ ਤੋਂ ਮੁੰਡਾ ਬਣੇ ਦੇਵ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸਿਤਾਰੇ ਵੀ ਕਿਉਂ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਜਿੰਨ ਊਰਜਾ ਦੇ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬਿਜਲੀ ਪੈਦਾ ਕਰਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਲੋਡ ਸ਼ੈਡਿੰਗ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਕਦੇ ਅਸਲਮ ਉਸਤਾਦ, ਸਾਡੇ ਵਰਗੇ ਜਾਹਿਲਾਂ ਨੂੰ ਤਫ਼ਸੀਲ ਵਿੱਚ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਸਨ ਕਿ ਇਸਲਾਮੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ, ਜਿਸ ਜੁਲਕਰੈਨਨ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ਉਸ ਕੋਲ ਇੱਕ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦਾ ਪਿਆਲਾ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੀ ਸੀ।ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਕੋਲ ਤਿੰਨ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਸੀ।   Image copyright Getty Images  ਇੱਕ ਦਿਨ ਅਸਲਮ ਉਸਤਾਦ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਤੂੰ ਐਡਾ ਵੱਡਾ ਗਿਆਨੀ ਬਣਿਆ ਫਿਰਦਾ ਹੈਂ। ਇਹ ਦੱਸ ਕਿ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਦੂਸਰੇ ਖ਼ਲੀਫ਼ਾ ਹਜ਼ਰਤ ਉਮਰ ਬਿਨ ਖਤਾਬ 14 ਸੌ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਡੇਢ ਹਜ਼ਾਰ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਬੈਠ ਕੇ ਈਰਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਹੋ ਰਹੇ ਕਾਸੀਆ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਕਮਾਂਡਰ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਗਾਈਡ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਮੋਬਾਈਲ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ।ਰਾਤੀਂ ਮੈਂ ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੀ 106ਵੀਂ ਇੰਡੀਅਨ ਸਾਈਂਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦਾ ਹਾਲ ਪੜ੍ਹ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਂਧਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਜੀ ਨਾਗੇਸ਼ਵਰ ਰਾਓ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੇਪਰ ਵਿੱਚ ਸਾਬਿਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਵਿਸ਼ਣੂ ਭਗਵਾਨ ਕੋਲ ਜਿਹੜਾ ਸੁਦਰਸ਼ਨ ਚੱਕਰ ਸੀ ਉਹ ਆਪਣੇ ਟਾਰਗੇਟ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਕੇ ਵਾਪਸ ਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਗਾਈਡਡ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਤਕਨੀਕ ਮੌਜੂਦ ਸੀ।   Image copyright Getty Images  ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਵਣ ਕੋਲ਼ ਮਹਿਜ਼ ਇੱਕ ਪੁਸ਼ਪਕ ਵਿਮਾਨ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸਗੋਂ 24 ਦੂਸਰੇ ਵਿਮਾਨ ਵੀ ਸਨ ਤੇ ਲੰਕਾ ਵਿੱਚ ਕਈ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਵੀ ਸਨ। ਅਤੇ ਗੰਧਾਰੀ ਨੇ ਸੈਂਕੜੇ ਕੌਰਵਾਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਕੌਰਵ-ਪਾਂਡਵਾਂ ਦੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਟੈਮ ਸੈੱਲ ਟੈਕਨੌਲੋਜੀ ਅਤੇ ਟੈਸਟ-ਟਿਊਬ ਬੇਬੀ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਵਰਨਾ ਇੱਕ ਔਰਤ ਸੈਂਕੜੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਕਿਵੇਂ ਦੇ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਕਾਸ਼ ਉਸਤਾਦ ਅਸਲਮ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਵੀ ਕਿਸੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਹੁੰਦੇ ਅਤੇ ਵਿੱਚ ਆਂਧਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਨਾਗੇਸ਼ਵਰ ਰਾਓ ਵਾਂਗ ਵਾਹੋ-ਵਾਹੀ ਇਕੱਠੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ।ਜਦੋਂ ਉਸਤਾਦ ਅਸਲਮ ਦੇ ਗਿਆਨ ਦੀ ਕਦਰ ਪੈਣ ਦਾ ਜ਼ਮਾਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਹੀ ਚਲੇ ਗਏ।ਹਾਏ...ਹਾਏ।ਵੁਸਤੁੱਲਾਹ ਖ਼ਾਨ ਦੇ ਹੋਰ ਦਿਲਚਸਪ ਬਲਾਗ:ਅਮਰੀਕਾ ਕੱਦੂ ਦੀ ਸੁਪਰ ਪਾਵਰ ਹੈ-ਬਲਾਗ 'ਤਾਨਾਸ਼ਾਹੀ' ਦੌਰਾਨ ਸ਼੍ਰੀਦੇਵੀ ਦੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਦਾ ਸਹਾਰਾ''ਹੁਣ ਚਰਚ ਦੇ ਬਾਹਰ ਕੋਈ ਮੈਰੀ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦਾ'ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਲਈ ਹੁਣ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਲਾਹੇਵੰਦ!'ਤਾਜਮਹਿਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਭੇਜ ਦਿਓ, ਅਸੀਂ ਵੀ...''ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਲਾਂਘੇ 'ਤੇ ਸ਼ੱਕ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ 'ਚ ਕੈਪਟਨ ਇਕੱਲੇ ਨਹੀਂ''ਅੱਛੇ ਦਿਨ ਦੀ ਗਾਜਰ ਅਗਲੇ ਵਰ੍ਹੇ ਚੋਣਾਂ ਬਾਅਦ ਮਿਲੇਗੀ' ਜੇ ਅਕਬਰ ਦੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਕਰਣੀ ਸੈਨਾ ਹੁੰਦੀ...ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਗੁਜਰਾਤ 'ਚ ਸਕੂਲ 'ਚ ਬੱਚੇ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵੇਲੇ ਕਹਿਣਗੇ 'ਜੈ ਹਿੰਦ, ਜੈ ਭਾਰਤ' - 5 ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰਾਂ      1 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46726341  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਗੁਜਰਾਤ 'ਚ ਸਕੂਲ 'ਚ ਬੱਚੇ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵੇਲੇ ਕਹਿਣਗੇ 'ਜੈ ਹਿੰਦ, ਜੈ ਭਾਰਤ' (ਸੰਕੇਤਕ ਤਸਵੀਰ)                  ਗੁਜਰਾਤ ਸਕੂਲਾਂ 'ਚ ਬੱਚਿਆ ਵਿੱਚ ਦੇਸ ਭਗਤੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ 1 ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵੇਲੇ 'ਯੇਸ ਸਰ ਜਾਂ ਪ੍ਰੈਜ਼ੰਟ ਸਰ' ਦੀ ਥਾਂ 'ਜੈ ਹਿੰਦ, ਜੈ ਭਾਰਤ' ਕਹਿਣਗੇ। ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਆਫ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਿੱਖਿਆ, ਗੁਜਰਾਤ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਬੋਰਡ ਨੇ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦੇਸ ਭਗਤੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵੇਲੇ 'ਜੈ ਹਿੰਦ, ਜੈ ਭਾਰਤ' ਕਿਹਾ ਜਾਵੇਗਾ।'2020 ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਨਵੇਂ ਕਾਲਜ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ'ਆਈਆਈਟੀ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬੀਵੀਆਰ ਮੋਹਨ ਰੈਡੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਸੁਝਾਇਆ ਕਿ 2020 ਤੋਂ ਨਵੇਂ ਕਾਲਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਰੋਕ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਸਿਰਜਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਹਰੇਕ ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-“ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਲਾਂਘਾ ਨਾ ਖੋਲ੍ਹਣਾ ਵੰਡੇ ਹੋਏ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨਾਲ ਧੱਕਾ”ਸੀਰੀਆ 'ਚੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਮਗਰੋਂ ਆਈਐੱਸ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕੌਣ ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ 2018 'ਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨ 'ਤੇ ਰਹੇ ਤਿੰਨ ਤਲਾਕ ਬਿਲ ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਕੋਲ ਭੇਜਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ      Image copyright Getty Images  ਹਰ ਸਾਲ ਅੱਧੇ ਤੋਂ ਵੱਧ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਖਾਲੀ ਰਹਿਣ ਕਾਰਨ ਮੋਹਨ ਰੈਡੀ ਨੇ ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਕੌਂਸਲ ਆਫ ਟੈਕਨੀਕਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ (ਏਆਈਸੀਟੀਈ) ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ। ਏਆਈਸੀਟੀਈ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਨਿਲ ਸਹਿਸ਼ਤਰਬੁੱਧੇ ਨੇ ਦਿ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰੂਸ ਧਮਾਕੇ 'ਚ 4 ਮੌਤਾਂ, 40 ਲਾਪਤਾ ਰੂਸ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਮਗਨੀਤੋਗੋਸਰਕ 'ਚ ਇੱਕ ਇਮਾਰਤ 'ਚ ਭਿਆਨਕ ਹਾਦਸਾ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ 'ਚ 4 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ 40 ਦੇ ਕਰੀਬ ਲਾਪਤਾ ਹਨ।   Image copyright AFP/GETTY IMAGES   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਸ ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚ 120 ਲੋਕ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ                  ਉਰਲ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਧਮਾਕੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਗੈਸ ਦਾ ਲੀਕ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਧਮਾਕੇ ਕਾਰਨ ਇਮਾਰਤ ਦੇ 48 ਫਲੈਟ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚ 120 ਲੋਕ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਪੂਰੀ ਖ਼ਬਰ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਸੀਰੀਆ 'ਚੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਮਗਰੋਂ ਆਈਐੱਸ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕੌਣ ਕੰਮ-ਧੰਦਾ: ਉਹ ਦੇਸ ਜਿਸ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ GST ਲਾਗੂ ਕੀਤਾਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀਆਂ ਦਾ 'ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਿੰਕ'ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਅਤੇ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਜਨਰਲ ਬਾਜਵਾ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਨ ਲਈ ਕੈਨੇਡਾ 'ਚ 21 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਮਾਗਨਮ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ।   Image copyright Chris J Ratcliffe/Getty Images  ਇਸ ਵਿੱਚ ਖ਼ਾਲਿਸਤਾਨੀ ਸਮਰਥਕ ਸੁਖਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਹੰਸਰਾ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਸਨ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕੌਸੂਲ ਜਨਰਲ ਅਹਿਮਦ ਸਦੀਕੀ ਵੀ ਹਾਜ਼ਰ ਸਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਜੇਕਰ ਮੈਨੂੰ ਕਿਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਬੈਠ ਕੇ ਖ਼ਾਲਿਸਤਾਨ ਦੇ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨਾ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਐਲਾਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਰ ਦਿਆਂਗਾ।""ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿੱਖਸ ਫਾਰ ਜਸਟਿਸ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲੋਂ ਰੈਫਰੈਂਡਮ 2020 ਲਈ ਸਮਰਥਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਨਵਾਂ ਜੀਐਸਟੀ ਰੇਟ- 23 ਚੀਜ਼ਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਅੱਜ ਤੋਂ ਸਸਤੀਆਂ ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਟੈਂਡਰਡ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਸਤਾਂ 'ਤੇ 18 ਤੋਂ 28 ਫੀਸਦ ਜੀਐਸਟੀ ਟੈਕਸ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ 23 ਚੀਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਜੀਐਸਟੀ ਨੂੰ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅੱਜ ਤੋਂ 23 ਚੀਜ਼ਾਂ ਉੱਤੇ ਘਟੇਗਾ ਜੀਐਸਟੀ                  ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਫਿਲਮ ਟਿਕਟ, ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਆਮ ਉਪਭੋਗਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਵਸਤਾਂ 'ਤੇ ਘੱਟ ਕੀਮਤਾਂ ਅਦਾਂ ਕਰਨਗੀਆਂ ਪੈਣਗੀਆਂ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਜਦੋਂ ਖੁਸ਼ਵੰਤ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਕੁੜੀਆਂ ਨੇ ਆਵਾਜ਼ ਮਾਰੀਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸੈਕਸ ਬਿਮਾਰੀ ਜੋ ‘ਸੁਪਰਬਗ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ’ਛੋਟੇ ਵੱਡੇ ਸੈਕਸ ਸੈਲਾਂ ਦਾ ਅਜੀਬੋ-ਗਰੀਬ ਸੰਸਾਰ 'ਮੇਰੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਨੇ ਮੇਰੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀ'ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਹਨ ਘਰ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਲੈਣ ਲਈ ਪੈਸੇ      11 ਨਵੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46164616  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Reuters  ਅਮਰੀਕੀ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਚੁਣ ਕੇ ਆਈ ਸਭ ਤੋਂ ਨੌਜਵਾਨ ਔਰਤ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ ਓਕਾਸਿਓ ਕੋਰਟੇਜ਼ ਕੋਲ ਘਰ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਲੈਣ ਲਈ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਹਨ।ਨਿਊ ਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ 29 ਸਾਲਾਂ ਐਮਪੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਡੀਸੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਪਾਰਟਮੈਂਟ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਤਨਖ਼ਾਹ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਹੈ। ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਫੌਕਸ ਨਿਊਜ਼ ਪ੍ਰੇਜ਼ੈਂਟਰ ਈਡੀ ਹੈਨਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ ਕੁਝ ਲੁਕਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਮੈਗ਼ਜ਼ੀਨ ਦੀ ਫੋਟੋ ਲਈ ""ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਡਾਲਰਾਂ ਦੀ ਡਰੈਸ"" ਵੀ ਪਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਟਵਿੱਟਰ 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਉਹ ਕੱਪੜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੋਟੋ-ਸ਼ੂਟ ਲਈ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ ਕਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ, ""ਮੈਂ ਸੱਚਮੁੱਚ ਆਪਣੇ ਪੈਸੇ ਬਚਾਅ ਰਹੀ ਹਾਂ ਤਾਂ ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਮੈਂ ਜਨਵਰੀ ਤੱਕ ਸਮਾਂ ਕੱਟ ਸਕਾਂ।""ਇਸ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਹਮਦਰਦੀ ਭਰੇ ਟਵੀਟ ਵੀ ਮਿਲੇ। ਇੱਕ ਟਵਿੱਟਰ ਯੂਜ਼ਰ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ""ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ ਡੀਸੀ ਦਾ ਕਿਰਾਇਆ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੈਂ ਇਤਫਾਕ ਰੱਖਦਾ ਹਾਂ।""   Skip  post  by @Wil_Im_Not  @Ocasio2018 not being able to afford #DC rent is the most millennial thing ever and I honestly vibe with it! Also goes to show how divorced the system/most elected officials are from normal people that a normal person can't readily begin to serve without starting out wealthy.— Will Dawson (@Wil_Im_Not) 9 ਨਵੰਬਰ 2018  End of  post  by @Wil_Im_Not     Skip  post  by @brosandprose  true millennial representation right here https://t.co/VgVIbx4rN4— ella dawson (@brosandprose) 8 ਨਵੰਬਰ 2018  End of  post  by @brosandprose  ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਬੱਚੀ ਦੇ ਮੂੰਹ 'ਚ ਜਲਦਾ ਪਟਾਕਾ ਰੱਖਿਆ' ਇਸ ਬੱਚੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਮਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਵਾਰ ਦਿੱਤੀਕਤਲੇਆਮ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਇੱਥੇ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਚਾਹ ਵਿੱਚ ਦੁੱਧ ਪਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ2018 ਦੀਆਂ ਅਮਰੀਕੀ ਮੱਧ-ਵਰਤੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕਈ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਥਾਂ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ ਨੇ ਗਰੀਬੀ, ਆਰਥਿਕ ਅਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵਾਸ ਸਣੇ ਕਈ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਵਿਕਾਸਸ਼ੀਲ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾ ਕੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ 14ਵੇਂ ਕਾਂਗਰਸੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਤੋਂ ਚੋਣਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ।ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮਜ਼ਦੂਰ ਵਰਗ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2018 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਕ ਕਾਰਕੁਨ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਰਹਿਣ ਦਾ ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਚੋਣ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ""ਮਜ਼ਦੂਰ ਵਰਗ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।""   Skip  post  by @AOC  There are many little ways in which our electoral system isn’t even designed (nor prepared) for working-class people to lead.This is one of them (don’t worry btw - we’re working it out!) ⬇️ https://t.co/PEQ5ccSDSO— Alexandria Ocasio-Cortez (@AOC) 8 ਨਵੰਬਰ 2018  End of  post  by @AOC  ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਸ ਟਵੀਟ ਨਾਲ ਕਈ ਟਵਿੱਟਰ ਯੂਜ਼ਰਜ਼ ਸਹਿਮਤ ਹੋਏ। ਇੱਕ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ""ਇਸ ਨਾਲ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਸਟਮ ਦਾ ਕੀ ਹਾਲ ਹੈ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਚੁਣੇ ਗਏ ਅਧਿਕਾਰੀ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚੋਂ  ਆਉਂਦੇ, ਜੋ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਿਆਂ ਹੀ ਬਿਨਾਂ ਪੈਸੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰਥ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।""@Lauralouisiana ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ""ਇਹ ਕਈਆਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੱਚਾਈ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਆਉਣਾ ਚੰਗਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੈ, ਜੋ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹਨ।""ਪਰ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰੀਆ ਕੋਈ ਪਹਿਲੀ ਅਜਿਹੀ ਐਮਪੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਹਿੰਗੇ ਕਿਰਾਏ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਬਿਜ਼ਨਸ ਇਨਸਾਈਡਰ ਮੁਤਾਬਕ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਡੀਸੀ ਲਗਾਤਾਰ ਕਿਰਾਏ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਟੌਪ-10 ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਓ-ਵੰਨ ਬੈਡਰੂਮ ਦਾ ਕਿਰਾਇਆ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਕਰੀਬ ਡੇਢ ਲੱਖ ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਏ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਲਾਨਾ 1,21,80,000 ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਏ (174000 ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰਾ) ਹੈ। ਪਰ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਆਰਥਿਕ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਕਰਕੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦੀ ਬਜਾਇ ਆਪਣੇ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਜਦੋਂ ਆਸਟਰੇਲੀਆਈ ਕੋਚ ਨੇ ਹਮਨਪ੍ਰੀਤ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਆਪਣੀ ਜਰਸੀ ਕਰਦਾਸ਼ਿਅਨ ਤੇ ਲੇਡੀ ਗਾਗਾ ਦੇ ਘਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚੀ ਜੰਗਲ ਦੀ ਅੱਗਕਤਲੇਆਮ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸਾਨੂੰ ਭੂਤਾਂ 'ਤੇ ਯਕੀਨ ਕਿਉਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖੋ-     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਕੀ ਸੱਚਮੁੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ 'ਚ ਲਗਾਈ ਡੁਬਕੀ    ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਟੀਮ ਬੀਬੀਸੀ ਨਿਊਜ਼       18 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46911625  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright SM VIRAL IMAGE GRAB   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਤਸਵੀਰਾਂ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਕੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ 'ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ 'ਚ ਲਗਾਈ ਡੁਬਕੀ।'                  ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀਆਂ 4-5 ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਇਸ ਦਾਅਵੇ ਦੇ ਨਾਲ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਕਿ 'ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ 'ਚ ਲਗਾਈ ਡੁਬਕੀ।'ਹਿੰਦੂਤਤਵ ਰੁਝਾਨ ਵਾਲੇ ਕਈ ਫੇਸਬੁੱਕ ਗਰੁਪਾਂ 'ਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਸੈਂਕੜੇ ਵਾਰ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਤਸਵੀਰਾਂ ਟਵਿੱਟਰ 'ਤੇ ਵੀ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ 'ਹਿੰਦੂ ਸ਼ੇਰ' ਲਿਖਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ 'ਤੇ ਸੁਆਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ""ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਜਨੇਊਧਾਰੀ ਹਿੰਦੂ ਕਹਿਣ ਵਾਲੇ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਕਦੋਂ ਕੁੰਭ 'ਚ ਡੁਬਕੀ ਲਗਾਉਣਗੇ?""ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਮੰਟੋ ਕੋਲੋਂ ਪਾਕਿਤਸਾਨ ਕਿਉਂ ਡਰਦਾ ਹੈ?ਕੀ ਦੁਬਈ ਦੇ ਅਖ਼ਬਾਰ ਨੇ ਕੀਤਾ ਰਾਹੁਲ ਦਾ ਅਪਮਾਨਹੌਲਦਾਰ ਨੇ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾ ਕੇ ਲਾਵਾਰਿਸ ਬੱਚੀ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈਰਾਮ ਰਹੀਮ ਨੂੰ ਛਤਰਪਤੀ ਕਤਲ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਉਮਰ ਕੈਦ    Image copyright SM VIRAL IMAGE GRAB  ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ (ਇਲਾਹਾਬਾਦ) 'ਚ 6 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਅਰਧ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦਾ ਵੱਡਾ ਧਾਰਿਮਕ ਸਮਾਗਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 49 ਦਿਨ ਤੱਕ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਅਰਧ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸ਼ਾਹੀ ਇਸਨਾਨ 15 ਜਨਵਰੀ (ਮੱਕਰ ਸੰਕ੍ਰਾਂਤੀ) ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ 6 ਮੁੱਖ ਤਿਉਹਾਰਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ਾਹੀ ਇਸਨਾਨ ਹੋਣਗੇ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ 16 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਅਰਧ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲੈਣ ਲਈ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ (ਯੂਪੀ) ਗਏ ਜ਼ਰੂਰ ਸੀ। ਪਰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਸੂਚਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ 'ਚ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਸਨਾਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ।    Skip  post  by @narendramodi  प्रयागराज में संगम पर पूजा - अर्चना का अवसर पाकर धन्य हुआ। देशवासियों की ख़ुशहाली और उन्नति की प्रार्थना की। pic.twitter.com/w5ARk07w8H— Narendra Modi (@narendramodi) 16 ਦਸੰਬਰ 2018  End of  post  by @narendramodi   2016 ਅਤੇ ਇਹੀ ਤਸਵੀਰਾਂਰਿਵਰਸ ਇਮੇਜ ਸਰਚ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਦੀਆਂ ਜੋ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਲ 2016 'ਚ ਵੀ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਉਜੈਨ ਕੁੰਭ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸਾਲ 2016 'ਚ 22 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 21 ਮਈ ਵਿਚਾਲੇ ਸਿਹੰਸਥ ਕੁੰਭ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਅੰਤਿਮ ਸ਼ਾਹੀ ਇਸਨਾਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਇਸ ਮੇਲੇ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਏ ਸਨ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ‘ਵਰਜਿਨਿਟੀ’ ਦਾ ਮੁੱਦਾ: ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਬੰਦ ਬੋਤਲ ਖੁੱਲ੍ਹਦੀ ਹੈ? - ਬਲਾਗਕੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੈਕਸ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸਹੀ ਉਮਰ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਉਡੀਕ 'ਚ 'ਕਰੋੜਪਤਨੀ'ਮਨੁੱਖੀ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦਾ ਮਾਸ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਅਘੋਰੀ ਸਾਧੂਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈਪੁਰਾਣੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਮਰਹੂਮ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਮਾਧਵ ਦਵੇ ਨੇ 2016 ਦੇ ਉਜੈਨ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਕਮਾਨ ਸੰਭਾਲੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਦਵੇ ਨੇ ਉਸ ਵੇਲੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, ""ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਉਜੈਨ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ 'ਚ ਆਏ ਪਰ ਉਹ ਸ਼ਿਪਰਾ ਨਦੀ 'ਚ ਇਸਨਾਨ ਕਰਨ ਨਹੀਂ ਜਾਣਗੇ।"" ਯਾਨਿ ਕਿ ਇਹ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸਾਲ 2016 ਦੀਆਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹਨ।      Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    ਜਦੋਂ ਇਸਨਾਨ ਕਰਨ ਪਹੁੰਚੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਆਪਣੀ ਜਾਂਚ 'ਚ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸਾਲ 2004 ਦੀਆਂ ਹਨ। ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਉਸ ਵੇਲੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸਨ ਅਤੇ ਉਜੈਨ 'ਚ ਮਹਾਕਾਲੇਸ਼ਵਰ ਜਿਓਤਿਲਿੰਗ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ।    Image copyright SM VIRAL IMAGE GRAB   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸਾਲ 2014 ਦੀਆਂ ਹਨ                  ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਮਈ 2004 'ਚ ਉਜੈਨ 'ਚ ਹੋਏ ਸਿਹੰਸਥ ਕੁੰਭ ਦੌਰਾਨ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਆਰਐਸਐਸ ਦੇ 'ਵੈਚਾਰਿਕ ਮਹਾਕੁੰਭ' 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸ਼ਿਪਰਾ ਨਦੀ 'ਚ ਇਸਨਾਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਸਾਲ 2004 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਚਾਰ ਰੁਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਉਜੈਨ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਕੁਝ ਹੋਰ ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ-ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਕਥਿਤ ਪੋਰਨ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖਣ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਸੱਚਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੇ ਰਾਹੁਲ ਦੀ ਸਭਾ ’ਚ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤਬਰਫ਼ 'ਚ ਸੁੱਤੇ 'ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀਆਂ' ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦਾ ਸੱਚਕੀ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਨੇ ਮੋਦੀ ਅੱਗੇ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਦੀ ਮੰਗ ਰੱਖੀ?'ਭਾਜਪਾ ਕਾਰਕੁਨ ਦੀ ਗਊ ਮਾਸ ਤਸਕਰੀ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ 'ਚ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ' ਦਾ ਸੱਚਕੀ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਹਨਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:   Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 3 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 3 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਇਸਰਾਈਲ ਨੇ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਦੇ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਨਿਸ਼ਾਨਾ, ਆਖਿਰ ਦੋਹਾਂ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹਨ      22 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46942211  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright EPA   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸੀਰੀਆ ਏਅਰ ਡਿਫੈਂਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸਰਾਈਲ ਦੀਆਂ ਮਿਸਾਈਲਾਂ ਰੋਕੀਆਂ                  ਇਸਰਾਈਲ ਦੀ ਫੌਜ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।ਇਸਰਾਈਲ ਡਿਫੈਂਸ ਫੋਰਸਸ (ਆਈਡੀਐੱਫ) ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਇਰਾਨੀਅਨ ਰਿਵੈਲਿਊਸ਼ਨਰੀ ਗਾਰਡ ਦੀ ਸ਼ਾਖਾ ਕੁਦਸ ਫੋਰਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਹੈ।ਇਸ ਬਾਰੇ ਅੱਗੇ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਪਰ ਸੋਮਵਾਰ ਤੜਕੇ ਸੀਰੀਆ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਡਮਾਸਕਸ ਵਿੱਚ ਧਮਾਕਿਆਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਆਈਆਂ।ਸੀਰੀਅਨ ਮੀਡੀਆ ਮੁਤਾਬਕ ਉੱਥੇ ਦੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਨੇ ਇਸਰਾਈਲ ਦੇ ਹਮਲੇ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਇਸਰਾਈਲ ਡਿਫੈਂਸ ਫੋਰਸਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੋਲਾਨ ਪਹਾੜੀਆਂ ਕੋਲ ਰਾਕੇਟ ਦੇਖਿਆ ਸੀ।ਇਹ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਹੈ ਕੀਸੋਮਵਾਰ ਤੜਕੇ ਹੀ ਆਈਡੀਐੱਫ ਨੇ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਬਾਰੇ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।ਸੀਰੀਆ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਫੌਜ ਦੇ ਸੂਤਰਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸੀਰੀਆ ਦੇ ਏਅਰ ਡਿਫੈਂਸ ਨੇ 'ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ' ਨੂੰ ਮਾਰ ਸੁੱਟਿਆ ਹੈ।      Image Copyright @IDF @IDF       Image Copyright @IDF @IDF    ਬਰਤਾਨੀਆ ਸਥਿਤ ਸੀਰੀਆ ਦੀ ਮੁਨੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਰਾਈਲ ਦੇ ਰਾਕਟ 'ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਮਾਸਕਸ ਦੀ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ' ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਸਨ।ਦਮਾਸਕਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਵੀ ਰਾਤ ਵੇਲੇ ਧਮਾਕਿਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣੀ।ਸੰਸਥਾ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸਰਾਈਲੀ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨੇ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਅਰਾਨ ਦੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਡਿਪੂ ਅਤੇ ਮਿਲੀਟਰੀ ਪੋਸਟਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ। ਇਸਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਰਾਨ ਸਮਰਥਕ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ‘ਵਰਜਿਨਿਟੀ’ ਦਾ ਮੁੱਦਾ: ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਬੰਦ ਬੋਤਲ ਖੁੱਲ੍ਹਦੀ ਹੈ? - ਬਲਾਗਕੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੈਕਸ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸਹੀ ਉਮਰ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?ਡੇਰਾ ਮੁਖੀ ਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਜੇਲ੍ਹ ਕੱਟਣੀ ਪਏਗੀ?   Image copyright Getty Images  ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀਇਸਰਾਈਲ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਉਸ ਵੇਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਉੱਤਰੀ ਗੋਲਾਨ ਪਹਾੜੀਆਂ ਉੱਤੇ ਰਾਕੇਟ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ।ਗੋਲਾਨ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੈਰ ਸਪਾਟੇ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਮਾਊਂਟ ਹਰਮਨ ਇਸ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਨੇੜੇ ਸੀ।     Image Copyright @IDF @IDF       Image Copyright @IDF @IDF    ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਚਾਡ ਦੇ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਗਏ ਇਸਰਾਈਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬੈਂਜਾਮਿਨ ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਨੇ ਇੱਕ ਚਿਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ਸਾਡੀ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਨੀਤੀ ਹੈ, ''ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਇਰਾਨ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨ ਬਣਾਉਣਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ।''ਅਜਿਹਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ ਕਿ ਇਸਰਾਈਲ ਸੀਰੀਆ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਬਾਰੇ ਮੰਨਦਾ ਹੈ।ਸਾਲ 2018 ਵਿੱਚ ਇਸਰਾਈਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੇ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਦੇ ਮਿਲੀਟਰੀ ਢਾਂਚੇ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜੋ 2011 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਸੀਰੀਅਨ ਸਿਵਲ ਵਾਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹਮਲਾ ਸੀ।ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ 'ਤੇ ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਲਿਆਉਣ ਦਾ ਸੌਖਾ ਤਰੀਕਾ ਦੇਖੋ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    ਈਰਾਨ ਤੇ ਇਸਰਾਇਲ ਕਿਉਂ ਹਨ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਪੱਕੇ ਦੁਸ਼ਮਣ?,  4 ਨੁਕਤੇ    Image copyright Getty Images  1. ਇਸਰਾਇਲ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਕਿਉਂ ਨੇ ਦੁਸ਼ਮਣ?1979 ਦੀ ਈਰਾਨੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਏ ਤਾਂ ਈਰਾਨ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਇਸਰਾਇਲ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਈਰਾਨ ਨੇ ਇਸਰਾਇਲ ਦੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਖਾਰਜ ਕੀਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਗ਼ੈਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਬਜ਼ਾ ਸਮਝਦਾ ਸੀ। ਦਰਅਸਲ ਈਰਾਨ ਇੱਕ ਸ਼ੀਆ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਵਾਲਾ ਦੇਸ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਸ਼ੀਆ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਾਲੇ ਦੇਸਾਂ ਦਾ ਹੀ ਹਮਾਇਤੀ ਹੈ। ਸੀਰੀਆ ਵੀ ਇੱਕ ਸ਼ੀਆ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਵਾਲਾ ਦੇਸ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਸਾਉਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸੁੰਨੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦਾ ਹਮਾਇਤੀ  ਹੈ। ਇਸਰਾਇਲ, ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਹੋਂਦ 'ਤੇ ਖਤਰੇ ਵਾਂਗ ਦੇਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਪਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਨਹੀਂ ਬਣਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਮੱਧ-ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਈਰਾਨ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਤੋਂ ਇਸਰਾਇਲ ਦੇ ਨੇਤਾ ਚਿੰਤਾ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋਸੀਰੀਆ ਸੰਕਟ: 'ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਮਦਦ ਬਦਲੇ ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ' 7 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਕਿਉਂ ਜਾਰੀ ਹੈ?ਰਸਾਇਣਕ ਹਥਿਆਰਾਂ ਕਰ ਕੇ ਅਸਦ ਸੀਰੀਆ 'ਚ ਜੇਤੂ   Image copyright Getty Images  2. ਸੀਰੀਆ ਦਾ ਗ੍ਰਹਿ ਯੁੱਧ-ਈਰਾਨ, ਇਸਰਾਇਲ ਦਾ ਰੁਖਇਸਰਾਇਲ ਗੁਆਂਢੀ ਮੁਲਕ ਸੀਰੀਆ ਨੂੰ 2011 ਤੋਂ ਹੁੰਦੇ ਜੰਗ ਕਾਰਨ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਇਸਰਾਇਲ, ਸੀਰੀਆ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਬਾਗ਼ੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਜੰਗ ਤੋਂ ਪਰੇ ਹੈ। ਪਰ ਈਰਾਨ ਨੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸੈਨਿਕ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਸਲਾਹਾਕਾਰ ਭੇਜ ਕੇ ਸੀਰੀਆਈ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਇਸਰਾਇਲ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਸਤਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀ ਮੁਲਕ ਲੇਬਨਨ ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਚੋਰੀ-ਛੁਪੇ ਹਥਿਆਰ ਭੇਜਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲੇਬਨਨ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸਰਾਈਲ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਮੰਨਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋਈਰਾਨ ਤੇ ਇਸਰਾਇਲ ਕਿਉਂ ਹਨ ਪੱਕੇ ਦੁਸ਼ਮਣ?ਈਰਾਨ ’ਚ ਆਖ਼ਰ ਕਿਉਂ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਮੁਜ਼ਾਹਰੇ? ਇਸਰਾਈਲ ਨੂੰ ਯਹੂਦੀ ਮੁਲਕ ਐਲਾਨੇ ਜਾਣ ਦੇ ਅਰਥਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਇਸਰਾਈਲ ਕਿਵੇਂ ਬਣਿਆ ‘ਸੁਪਰ ਪਾਵਰ’   Image copyright Getty Images  ਲੇਬਨਨ 'ਚ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਸ਼ੀਆ ਅੱਤਵਾਦੀ ਜਥੇਬੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਉੱਥੇ ਚੋਣਾਂ ਵੀ ਜਿੱਤੀਆਂ ਹਨ।ਇਸਰਾਇਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੇਸ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਬੇਸ ਨਹੀਂ ਬਣਾਉਣ ਦੇਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਵਰਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।ਈਰਾਨ ਦੇ ਸੀਰੀਆ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਣ 'ਤੇ ਇਸਰਾਈਲ ਨੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਸੀਰੀਆਈ ਟਿਕਾਣਿਆਂ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। 3. ਕੀ ਈਰਾਨ ਤੇ ਇਸਰਾਇਲ ਕਦੇ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਹੋਏ?ਨਹੀਂ, ਈਰਾਨ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਹਿਜ਼ਬੁੱਲਾ ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਜਥੇਬੰਦੀ ਹਾਮਸ ਵਰਗੇ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸਰਾਇਲ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਸਿੱਧੀ ਜੰਗ ਦੋਵਾਂ ਲਈ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਸਾਬਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। 4. ਦੋਹਾਂ ਦੇਸਾਂ ਕੋਲ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਹਥਿਆਰਈਰਾਨ ਕੋਲ ਲੰਬੀ ਰੇਂਜ ਵਾਲੀ ਆਰਸੇਨਲ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਅਤੇ ਇਸਰਾਈਲ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਵੀ ਵੱਡੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹਨ।ਇਸਰਾਇਲ ਕੋਲ ਬੇਹੱਦ ਤਾਕਤਵਰ ਫੌਜ ਅਤੇ ਜਿਸ ਕੋਲ ਪਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਵੀ ਦੱਸੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਵੀ ਹਾਸਿਲ ਹੈ।ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਦੇਖੋ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਬੰਦਿਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਵੱਲ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਮਿਸ ਇੰਡੀਆ ਅਨੁਕ੍ਰਿਤੀ ਵਾਸ      21 ਜੂਨ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-44548642  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Blueoceanimc  ਤਾਮਿਲ ਨਾਡੂ ਦੀ ਅਨੁਕ੍ਰਿਤੀ ਵਾਸ ਫੈਮੀਨਾ ਮਿੱਸ ਇੰਡੀਆ 2018 ਬਣੀ ਹੈ। ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਹਰਿਆਣਾ ਦੀ ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਤੀਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਆ ਰਾਓ ਹੈ।ਸਾਬਕਾ ਕ੍ਰਿਕਟਰ ਇਰਫਾਨ ਖ਼ਾਨ ਅਤੇ ਬੌਬੀ ਦਿਓਲ ਵਰਗੇ ਅਦਾਕਾਰ ਜੱਜਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਮਿਸ ਇੰਡੀਆ ਮਾਨੁਸ਼ੀ ਛਿੱਲਰ ਨੇ ਅਨੁਕ੍ਰਿਤੀ ਨੂੰ ਤਾਜ ਪਹਿਣਾਇਆ।ਅਨੁਕ੍ਰਿਤੀ 19 ਸਾਲ ਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਚਿੰਨੇਈ ਦੇ ਲਾਯੋਲਾ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੀ ਹੈ। ਮਾਨੁਸ਼ੀ ਛਿੱਲਰ: ਮਿਸ ਇੰਡਿਆ ਤੋਂ ਮਿਸ ਵਰਲਡ ਤੱਕਬਿਕਨੀ ਰਾਊਂਡ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਮੁਕਾਬਲਾ ਦੇਖੋਗੇ?ਸ਼੍ਰੀਦੇਵੀ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਕਹਿੰਦੇ ਸੀ 'ਲੇਡੀ ਬੱਚਨ'? 10 ਖ਼ਾਸ ਗੱਲਾਂਉਹ ਖੁਦ ਨੂੰ ਇੱਕ ਆਮ ਕੁੜੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਘੁੰਮਣਾ ਤੇ ਨੱਚਣਾ ਪਸੰਦ ਹੈ। ਅਨੁਕ੍ਰਿਤੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, ''ਮੈਂ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਤ੍ਰਿਚੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਹੋਈ ਹਾਂ ਜਿੱਥੇ ਕੁੜੀਆਂ 'ਤੇ ਬੰਦਿਸ਼ਾਂ ਲਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।''''ਤੁਸੀਂ ਛੇ ਵਜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲ ਸਕਦੇ। ਮੈਂ ਇਸ ਮਾਹੌਲ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਹਾਂ ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਲੜਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਇਸਲਈ ਮਿਸ ਇੰਡੀਆ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।''''ਹੁਣ ਮੈਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਕਹਾਂਗੀ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਕੈਦ 'ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿੱਕਲੋ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚੋ ਜਿੱਥੇ ਪਹੁੰਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ।''   Image copyright Blueoceanimc  ਅਨੁਕ੍ਰਿਤੀ ਲਾਯੋਲਾ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਬੀਏ 'ਚ ਦੂਜੇ ਸਾਲ ਦੀ ਸਟੂਡੈਂਟ ਹੈ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸਿਸੀ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।ਉਹ ਖੁਦ ਨੂੰ ਐਥਲੀਟ ਦੱਸਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, ''ਮੈਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਦੁਨੀਆਂ ਘੁੰਮਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਐਡਵੇਂਚਰ ਅਤੇ ਘੁੰਮਣਾ ਫਿਰਨਾ ਮੈਨੂੰ ਬੇਹੱਦ ਪਸੰਦ ਹੈ।''''ਮੈਂ ਇੱਕ ਐਥਲੀਟ ਹਾਂ ਤੇ ਮੇਰੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਪੈਰਾ ਗਲਾਈਡਿੰਗ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਜੇ ਮੌਕਾ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਮੈਂ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਜਾ ਕੇ ਪੈਰਾ ਗਲਾਈਡਿੰਗ ਕਰਨੀ ਚਾਹਾਂਗੀ।''   Image copyright Blueoceanimc  ਬਾਈਕਸ, ਸੋਨਮ ਕਪੂਰ ਅਤੇ ਕਾਈਲੀ ਕਰਦਾਸ਼ੀਆਂਅਨੁਕ੍ਰਿਤੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਬਾਈਕ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਬੇਹੱਦ ਸ਼ੌਂਕ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਸੋਨਮ ਕਪੂਰ, ਕਾਈਲੀ ਕਰਦਾਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਰਣਵੀਰ ਸਿੰਘ ਵੀ ਬੇਹੱਦ ਪਸੰਦ ਹਨ। ਫੈਸ਼ਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 70 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਟ੍ਰੈਂਡ ਪਸੰਦ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵੱਡੇ ਫਰੇਮ ਵਾਲੇ ਚਸ਼ਮੇ। ਫੇਮੀਨਾ ਮਿਸ ਇੰਡੀਆ ਮੁਕਾਬਲੇ ਤੋਂ ਹੋਰ ਤਸਵੀਰਾਂ:   Image copyright Blueoceanimc   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕਰੀਨਾ ਕਪੂਰ ਦੀ ਪਰਫੌਰਮੰਸ                     Image copyright Blueoceanimc   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਅਦਾਕਾਰਾ ਮਾਧੁਰੀ ਦਿਕਸ਼ਿਤ ਦੀ ਪਰਫੌਰਮੰਸ                     Image copyright Blueoceanimc  (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਕੀ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਨੇ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਅੱਗੇ ਅਯੁੱਧਿਆ 'ਚ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਰੱਖੀ?  ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਟੀਮ ਬੀਬੀਸੀ ਨਿਊਜ਼       12 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46843846  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Hype PR  ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੇ ਕੁਝ ਚੁਣੇ ਹੋਏ ਕਲਾਕਾਰ 10 ਜਨਵਰੀ ਸਵੇਰੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦੀ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਪਰ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਗਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਖੁਦ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਫੋਟੋ ਨੂੰ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਉੱਪਰ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ ਜਿੱਥੇ ਹੁਣ ਤਕ 22 ਲੱਖ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਈਕ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।    Skip Instagram post  by narendramodi         View this post on Instagram           Had a good meeting with popular film personalities. A post shared by  Narendra Modi (@narendramodi) on Jan 10, 2019 at 5:00am PST End of Instagram post  by narendramodi         Image Copyright narendramodi narendramodi     ਪਰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡਿਆ ਉੱਪਰ ਹੀ ਇਸ ਦੀ ਇੱਕ ਫਰਜ਼ੀ ਕਾਪੀ ਵੀ ਸ਼ੇਅਰ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਫਰਜ਼ੀ ਫੋਟੋ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਫ਼ਿਲਮੀ ਹਸਤੀਆਂ ਦੇ ਮੱਥੇ ਉੱਪਰ 'ਜੈ ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਮ' ਦੇ ਪੱਤੇ ਬੰਨ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਫੇਸਬੁੱਕ, ਟਵਿੱਟਰ ਤੇ ਵੱਟਸਐਪ ਯੂਜ਼ਰ ਅਤੇ ਗਰੁੱਪ ਇਸ ਫੋਟੋ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਂਝਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਨਾਲ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ 'ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪੀਐੱਮ ਮੋਦੀ ਸਾਹਮਣੇ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਬਣਵਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਰੱਖੀ'।    Image copyright FB   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਸ ਫੋਟੋ ਵਿੱਚ ਮੱਥੇ ਉੱਪਰ ਲੱਗੇ ਪੱਟੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਨਕਲੀ ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ                  ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਦਾਜ ਖਿਲਾਫ਼ ਅਨੋਖੀ ਮੁਹਿੰਮ'ਭਾਜਪਾ ਕਾਰਕੁਨ ਦੀ ਗਊ ਮਾਸ ਤਸਕਰੀ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ 'ਚ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ' ਦਾ ਸੱਚਜਿੱਥੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਨਾ ਮੰਨਣ 'ਤੇ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੇਲ੍ਹ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਮੌਕੇ ਕਿਸੇ ਵੀ 'ਖ਼ਾਨ' ਦੇ ਸ਼ਾਮਲ ਨਾ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਫਤਰ ਨੇ ਸਿਰਫ ਹਿੰਦੂ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ 'ਚ ਕਿੰਨਾ ਸੱਚ ਹੈ?ਮੀਟਿੰਗ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਬੀਬੀਸੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਮਧੂ ਪਾਲ ਨੇ ਫਿਲਮਕਾਰ ਕਰਨ ਜੌਹਰ ਦੀ ਟੀਮ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਟੀਚਾ ਦੱਸਿਆ। ਟੀਮ ਦੇ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਇਹ ਖ਼ਾਸ ਮੁਲਾਕਾਤ ਭਾਰਤੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਉੱਪਰ ਸਿਨੇਮਾ ਦੇ ਅਸਰ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸੀ।। ਪੀਐੱਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਕਿ ਮਨੋਰੰਜਨ ਰਾਹੀਂ ਕਿਵੇਂ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।""""ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਫਿਲਮ ਇੰਡਸਟਰੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮੋਦੀ ਨਾਲ ਜੀਐੱਸਟੀ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਨਾਲ ਹੀ ਕੁਝ ਨਵੇਂ ਆਈਡਿਆ ਵੀ ਰੱਖੇ ਗਏ।""ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋਇਸ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਉਹ ਵੱਡੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਡੀਕ ਹੈਜਦੋਂ 'ਗੁਆਚੇ' ਦਿਲ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਮੱਥੇ ਲਿਆ ਦਿੱਤੀਆਂ ਤਿਉੜੀਆਂਕਸ਼ਮੀਰ 'ਚ ਕਤਲੋ-ਗਾਰਦ ਖਿਲਾਫ਼ ਟੌਪਰ ਆਈਏਐਸ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਪ੍ਰੋਡਿਊਸਰ ਏਕਤਾ ਕਪੂਰ, ਅਦਾਕਾਰ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਰਾਓ, ਆਯੂਸ਼ਮਾਨ ਖੁਰਾਨਾ ਤੇ ਸਿੱਧਾਰਥ ਮਲਹੋਤਰਾ ਮੁਤਾਬਕ ਵੀ ਇਹ ਮੁਲਾਕਾਤ ਚੰਗੀ ਰਹੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵੱਲ ਮੋਦੀ ਦਾ ਰਵੱਈਆ ਪਸੰਦ ਆਇਆ। ਪਰ ਕਰਨ ਜੌਹਰ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਸਿਆਸੀ ਚਰਚਾ ਦੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਅਫਵਾਹ ਵਜੋਂ ਖਾਰਿਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਰਣਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੋਦੀ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਫੋਟੋ ਨੂੰ 'ਜਾਦੂ ਕੀ ਜੱਫੀ' ਕੈਪਸ਼ਨ ਲਿਖ ਕੇ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ।    Skip  post  by @RanveerOfficial  Jaadoo ki Jhappi! 🤗 Joy to meet the Honourable Prime Minister of our great nation 🇮🇳 @narendramodi pic.twitter.com/7OEz6hIOWP— Ranveer Singh (@RanveerOfficial) 10 ਜਨਵਰੀ 2019  End of  post  by @RanveerOfficial     Skip  post  by @ektaravikapoor  A moment to remember!!! @narendramodi pic.twitter.com/F4p1gyeT6f— Ekta Kapoor (@ektaravikapoor) 10 ਜਨਵਰੀ 2019  End of  post  by @ektaravikapoor  ਇਹ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਵੀਰਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਹੀ ਇੱਕ ਖਾਸ ਜਹਾਜ਼ 'ਤੇ ਦਿੱਲੀ ਪੁੱਜੇ ਸਨ। ਏਕਤਾ ਕਪੂਰ ਨੇ ਯਾਤਰਾ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਪਰ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀਆਂ।    Skip  post 2 by @ektaravikapoor  An attempt to get a candid ! Shot by the talented @vickykaushal09 pic.twitter.com/WA45Lj76ml— Ekta Kapoor (@ektaravikapoor) 11 ਜਨਵਰੀ 2019  End of  post 2 by @ektaravikapoor  ਮੀਟਿੰਗ ਦੇ 'ਸੂਤਰਧਾਰ'ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੋਦੀ ਨਾਲ ਸੈਲਫੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਥਾਂ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾ ਮਹਾਵੀਰ ਜੈਨ ਅਤੇ ਮੌਲਿਕ ਭਗਤ ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਦੇ ਸੂਤਰਧਾਰ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਰਨ ਜੌਹਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਬਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੋਦੀ ਨਾਲ ਹੋਈਆਂ ਮੁਲਾਕਾਤਾਂ ਦੇ ਵੀ ਮੋਹਰੀ ਸਨ।    Image copyright Instagram   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਨਾਵਾਂ ਸਮੇਤ ਫੋਟੋ                     Image copyright SPICE PR   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਵੱਲੋਂ ਮੋਦੀ ਨਾਲ ਪਿਛਲੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਸਮੇਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਪਰ ਚਰਚਾ ਸੀ ਕਿ ਕੋਈ ਮਹਿਲਾ ਇਸ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਸੀ।                  ਕੁਝ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਮੌਲਿਕ ਭਗਤ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸੂਬੇ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੋਫਟਵੇਅਰ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਮਾਲਕ ਹਨ ਅਤੇ ਮੋਦੀ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਹਨ। ਭਗਤ ਮੁਤਾਬਕ ਉਹ ਗੁਜਰਾਤ ਵਿੱਚ ਮੋਦੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਕੈਂਪੇਨ ਦੇ ਸੰਯੋਜਕ ਰਹੇ ਹਨ।  ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੇ   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਅਯੁੱਧਿਆ 'ਚ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਬਾਰੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੀ-ਕੀ ਕਦੋਂ-ਕਦੋਂ ਹੋਇਆ      10 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46755509  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਜਸਟਿਸ ਰੰਜਨ ਗੋਗੋਈ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਬੈਂਚ ਦੇ ਮੁਖੀ ਹਨ।                  ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਬਾਰੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕਰੋਟ ਵਿੱਚ ਸੁਣਵਾਈ ਟਲ ਗਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਅਗਲੀ ਸੁਣਵਾਈ 29 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੋਵੇਗੀ।ਇਹ ਇਸ ਲਈ ਹੋਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਪੰਜ ਜੱਜਾ ਦੀ ਬੈਂਚ ਤੋਂ ਜਸਟਿਸ ਯੂ ਯੂ ਲਲਿਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੁਣਵਾਈ ਤੋਂ ਅੱਡ ਕਰ ਲਿਆ। ਮੁਸਲਮਾਨ ਪੱਖ ਦੇ ਵਕੀਲ ਰਾਜੀਵ ਧਵਨ ਨੇ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ ਕਿ ਜਸਟਿਸ ਲਲਿਤ ਅਯੁਧਿਆ ਦੇ ਇੱਕ ਅਪਰਾਧਿਕ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਬਤੌਰ ਵਕੀਲ ਪੇਸ਼ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਜੇ ਧੱਕਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਰੇਪ ਵੀ ਕਿਵੇਂ ਹੋਇਆ'ਕਿਹੜੇ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਪਿਆ ਐਪਲ ਨੂੰ ਘਾਟਾਪੁਰਾਣੇ ਨੋਟਾਂ ਦੀ 'ਸਤਾਈ' ਐੱਸਜੀਪੀਸੀ ਪਹੁੰਚੀ ਆਰਬੀਆਈ     Image copyright Getty Images  ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿਵਾਦ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਹੀ ਇੱਕ ਸਿਆਸੀ ਮੁੱਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਈ ਹਿੰਦੂ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੇ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਨੇ 6 ਦਸੰਬਰ 1992 ਨੂੰ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਢਾਹ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।ਭਾਜਪਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਸਮੇਤ ਕਈ ਹਿੰਦੂ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਦਾ ਜਨਮ ਠੀਕ ਉਸੇ ਥਾਂ ਹੋਇਆ ਜਿੱਥੇ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਮਸਜਿਦ ਮੰਦਿਰ ਨੂੰ ਢਾਹ ਕੇ ਹੀ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ।ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ, ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਵਿਵਾਦ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਮਾਲਕਾਨਾ ਹੱਕ ਉੱਪਰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ 29 ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਤੋਂ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।   Image copyright Getty Images  ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰੇ ਦੇਸ ਵਿੱਚ ਦੰਗੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਮੰਦਿਰ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਜਗ੍ਹਾ ਸੋਂਪੇ ਜਾਣ ਦੀ ਮੰਗ ਜ਼ੋਰ-ਸ਼ੋਰ ਨਾਲ ਚੁੱਕੀ ਗਈ।ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ,ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਵਿਵਾਦ ਵਿੱਚ ਇਸੇ ਵਿਵਾਦਿਤ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਮਾਲਕਾਨਾ ਹੱਕ ਬਾਰੇ 10 ਜਨਵਰੀ 2019 ਨੂੰ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਮਾਲਕਾਨਾ ਹੱਕ ਬਾਰੇ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਦੇਸ ਦੀਆਂ ਅਦਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਲ 1949 ਤੋਂ ਹੀ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਆਓ ਦੇਖੀਏ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਮਾਮਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਹ ਵਿਵਾਦ ਵਧਿਆ ਹੈ:1526: ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ ਇਸ ਥਾਂ 'ਤੇ ਮਸਜਿਦ ਬਣਾਈ ਗਈ।    Image copyright Getty Images  1853: ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਸ ਥਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸੰਪਰਦਾਇਕ ਦੰਗੇ ਹੋਏ। ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁਗਲ ਸਮਰਾਟ ਬਾਬਰ ਨੇ ਇਹ ਮਸਜਿਦ ਬਣਵਾਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਕੁਝ ਹਿੰਦੂ ਸੰਗਠਨ ਉਸੇ ਥਾਂ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਬਣਾਉਣਆ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।1859: ਬਰਤਾਨਵੀ ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਨੇ ਵਿਵਾਦਿਤ ਥਾਂ ਨੂੰ ਬਾੜ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਿਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ।1949: ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਦੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਮਸਜਿਦ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ। ਕਥਿਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੇ ਇਹ ਮੂਰਤੀਆਂ ਰਖਵਾਈਆਂ ਸਨ। ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਉੱਪਰ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ ਅਤੇ ਦੋਹਾਂ ਪੱਖਾਂ ਨੇ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਮੁਕੱਦਮਾਂ ਦਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਥਾਂ ਨੂੰ ਵਿਵਾਦਿਤ ਐਲਾਨ ਕੇ ਤਾਲਾ ਲਾ ਦਿੱਤਾ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਦਾ ਨਾਮ ਪਹਿਲੇ ਮੁਗਲ ਸਮਰਾਟ ਬਾਬਰ ਦੇ ਨਾਮ ’ਤੇ ਪਿਆ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।                  1984: ਕੁਝ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਭਗਵਾਨ ਰਾਮ ਦੇ ਜਨਮ ਸਥਲ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਨ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਅਭਿਆਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਭਾਜਪਾ ਆਗੂ ਲਾਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣ ਅਡਵਾਨੀ ਨੇ ਸੰਭਾਲੀ।1986: ਜਿਲ੍ਹਾ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਨੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਵਾਦਿਤ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਤੋਂ ਤਾਲਾ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ। ਮੁਸਲਮਾਨ ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ।1989: ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਨੇ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਲਹਿਰ ਤੇਜ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦਿਤ ਥਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ।1990: ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੇ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਨੇ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਨੂੰ ਕੁਝ ਨੁਕਸਾਨ ਕੀਤਾ। ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਚੰਦਰ ਸ਼ੇਖਰ ਨੇ ਗੱਲਬਾਤ ਜ਼ਰੀਏ ਵਿਵਾਦ ਸੁਲਝਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਸਫ਼ਲਤਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ।1992: ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਨੇ 6 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਨੂੰ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਸ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਪਰਦਾਇਕ ਦੰਗੇ ਭੜਕ ਪਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੰਗਿਆਂ ਵਿੱਚ 2000 ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ।   Image copyright Getty Images  1998: ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਗੱਠਜੋੜ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਈ।2001: ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਢਾਹੇ ਜਾਣ ਦੀ ਬਰਸੀ ਤੇ ਤਣਾਅ ਵਧ ਗਿਆ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਨੇ ਵਿਵਾਦਿਤ ਥਾਂ 'ਤੇ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਆਪਣਾ ਸੰਕਲਪ ਦੁਹਰਾਇਆ।ਜਨਵਰੀ 2002: ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿਵਾਦ ਸੁਲਝਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਨੇ ਅਯੁੱਧਿਆ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ। ਸ਼ਤਰੂਘਨ ਸਿਨ੍ਹਾ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਆਗੂਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਲਈ ਨਿਯਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।   Image copyright AFP  ਫਰਵਰੀ 2002: ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਮੈਨੀਫੈਸਟੋ ਵਿੱਚ ਮੰਦਿਰ ਨਿਰਮਾਣ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ। ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ 15 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਮੰਦਿਰ ਨਿਰਮਾਣ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਸੈਂਕੜੇ ਹਿੰਦੂ ਕਾਰ ਸੇਵਕ ਅਯੁੱਧਿਆ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆ ਰਹੇ ਕਾਰ ਸੇਵਕ ਜਿਸ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਰ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਗੋਦਰਾ ਵਿੱਚ ਉਸ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਤੇ ਹਮਲਾ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 58 ਕਾਰ ਸੇਵਕ ਮਾਰੇ ਗਏ।13 ਮਾਰਚ, 2002: ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗੱਲ ਬਾਰੇ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਕਿ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੇ ਆਗੂ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਮੰਦਿਰ ਪਰਿਸਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਥੰਮ ਸੋਂਪਣਗੇ। ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਨਿਯਾਸ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮਹੰਤ ਪਰਮਾ ਹੰਸ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਦਾਸ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਮੁਖੀ ਅਸ਼ੋਕ ਸਿੰਘਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਲਗਪਗ ਅੱਠ ਸੌ ਕਾਰ ਸੇਵਕਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੂੰ  ਥੰਮ ਸੋਂਪੇ।22 ਜੂਨ, 2002: ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਨੇ ਮੰਦਿਰ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਵਿਵਾਦਿਤ ਭੂਮੀ ਦੇ ਤਬਾਦਲੇ ਦੀ ਮੰਗ ਉਠਾਈ।   Image copyright AFP  ਜਨਵਰੀ 2003: ਰੇਡੀਓ ਤਰੰਗਾਂ ਜ਼ਰੀਏ ਇਹ ਪਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਕਿ ਕੀ ਵਾਕਈ ਵਿਵਾਦਿਤ ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ-ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਪਰਿਸਰ ਦੇ ਥੱਲੇ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਚੀਨ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਖੰਡਰ ਦੱਬੇ ਹੋਏ ਹਨ ਪਰ ਕੋਈ ਨਤੀਜਾ ਨਹੀਂ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਸਕਿਆ।ਮਾਰਚ 2003: ਕੇਂਦਰ ਸਰਾਕਾਰ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਤੋਂ ਵਿਵਾਦਿਤ ਜਗ੍ਹਾ ਉੱਪਰ ਪੂਜਾ-ਪਾਠ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਨਕਾਰ ਦਿੱਤਾ।ਅਪ੍ਰੈਲ 2003: ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ 1992 ਵਿੱਚ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਢਾਹੇ ਜਾਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਲਾਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣ ਅਡਵਾਨੀ ਸਮੇਤ 8 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਪੂਰਕ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਦਾਖ਼ਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਅਯੁੱਧਿਆ ਦੇ ਅਸਲ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਤੁਸੀਂ'ਨਾ ਸੀ ਭੀੜ, ਨਾ ਨਵੇਂ ਮੁੱਦੇ ਤੇ ਨਾਅਰੇ ਵੀ ਹਾਈਜੈੱਕ ਹੋਏ'‘ਹਿੰਦੂ ਜਾਗ ਗਿਆ, ਕਦੇ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ ਮੰਦਰ ਬਣਨਾ’ਕੀ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਮੁੱਦਾ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਗਲ਼ੇ ਦੀ ਹੱਡੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਜੂਨ 2003: ਕਾਂਚੀ ਦੇ ਪੀਠ ਦੇ ਸ਼ੰਕਰਾਚਾਰੀਆ ਜਯੇਂਦਰ ਸਰਸਵਤੀ ਨੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵਿਚੋਲਾ ਬਣਨ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਮੀਦ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਕਿ ਜੁਲਾਈ ਤੱਕ ਅਯੁੱਧਿਆ ਮੁੱਦੇ ਦਾ ਨਿਰਪੱਖ ਹੱਲ ਕੱਢ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਹੋਇਆ ਨਹੀਂ।ਅਗਸਤ 2003: ਭਾਜਪਾ ਆਗੂ ਅਤੇ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਲਾਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣ ਅਡਵਾਨੀ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੀ ਇਸ ਬੇਨਤੀ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਖ਼ਾਸ ਬਿਲ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।ਅਪ੍ਰੈਲ 2004: ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਬਾਲ ਠਾਕਰੇ ਨੇ ਮਸ਼ਵਰਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ ਵਿਵਾਦਿਤ ਥਾਂ ਤੇ ਮੰਗਲ ਪਾਂਡੇ ਦੇ ਨਾਮ ਦਾ ਕੋਈ ਕੌਮੀ ਸਮਾਰਕ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ।   Image copyright Getty Images  ਜਨਵਰੀ 2005: ਲਾਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣ ਅਡਵਾਨੀ ਨੂੰ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ 6 ਦਸੰਬਰ 1992 ਨੂੰ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਢਾਹੁਣ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੇ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਤਲਬ ਕੀਤਾ।ਜੁਲਾਈ 2005: ਪੰਜ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਨੇ ਵਿਵਾਦਿਤ ਪਰਿਸਰ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਸਮੇਤ ਛੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ ਗਈ ਅਤੇ ਹਮਲਾਵਰ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।6 ਜੁਲਾਈ 2005:  ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਢਾਹੁਣ ਦੌਰਾਨ ""ਭੜਕਾਊ ਭਾਸ਼ਣ"" ਦੇਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣ ਅਡਵਾਨੀ ਨੂੰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।   Image copyright Getty Images  28 ਜੁਲਾਈ 2005: ਲਾਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣ ਅਡਵਾਨੀ 1992 ਵਿੱਚ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਢਾਹੁਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਰਾਏਬਰੇਲੀ ਦੀ ਇੱਕ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਹੋਏ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਲਾਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣ ਅਡਵਾਨੀ ਖਿਲਾਫ਼ ਇਲਜ਼ਾਮ ਤੈਅ ਕੀਤੇ।4 ਅਗਸਤ 2005: ਫੈਜ਼ਾਬਾਦ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਅਯੁੱਧਿਆ ਦੇ ਵਿਵਾਦਿਤ ਪਰਿਸਰ ਕੋਲ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕਥਿਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਚਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਆਂਇਕ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ।   Image copyright Getty Images  20 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2006: ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਯੂਪੀਏ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਲਿਬ੍ਰਾਹਨ ਆਯੋਗ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਖਤੀ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾਇਆ ਕਿ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਨੂੰ ਢਾਹਿਆ ਜਾਣਾ ਇੱਕ ਸੋਚੀ-ਸਮਝੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵੈਮ ਸੇਵਕ ਸੰਘ, ਬਜਰੰਗ ਦਲ ਅਤੇ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਦੀ ""ਮਿਲੀਭੁਗਤ"" ਸੀ।ਜੁਲਾਈ 2006: ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵਿਵਾਦਿਤ ਥਾਂ ਤੇ ਬਣੇ ਆਰਜੀ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਬੁਲਿਟ-ਪਰੂਫ਼ ਕੱਚ ਲਾਉਣ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਰੱਖੀ। ਇਸ ਤਜਵੀਜ਼ ਦਾ ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੇ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਉਸ ਹੁਕਮ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਜਿਊਂ-ਦੀ-ਤਿਊਂ ਰੱਖਣ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ।19 ਮਾਰਚ, 2007: ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਚੋਣ ਰੈਲੀ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇ ਨਹਿਰੂ ਗਾਂਧੀ- ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਨਾ ਢਹੀ ਹੁੰਦੀ।   Image copyright Getty Images  30 ਜੂਨ, 2009: ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਢਹਾਏ ਜਾਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਬਣਾਏ ਗਏ ਲਿਬ੍ਰਾਹਨ ਆਯੋਗ ਨੇ 17 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਡਾ਼ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ।7 ਜੁਲਾਈ, 2009: ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇੱਕ ਹਲਫੀਆ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਕਿ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿਵਾਦ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ 23 ਫਾਈਲਾਂ ਸਕੱਤਰੇਤ ਵਿੱਚੋਂ ਗਾਇਬ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ।24 ਨਵੰਬਰ, 2009: ਲਿਬ੍ਰਾਹਨ ਆਯੋਗ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਸੰਸਦ ਦੇ ਦੋਹਾਂ ਸਦਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖੀ ਗਈ। ਆਯੋਗ ਨੇ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਅਤੇ ਨਰਸਿੰਮ੍ਹਾ ਰਾਓ ਨੂੰ ਕਲੀਨ ਚਿੱਟ ਦੇ ਦਿੱਤੀ।24 ਮਈ, 2010: ਬਾਬਰੀ ਢਾਹੇ ਜਾਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣ ਅਡਵਾਨੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਅਪ੍ਰਾਧਿਕ ਮੁਕੱਦਮਾ ਚਲਾਉਣ ਬਾਰੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਰਜੀ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਖ਼ਾਰਿਜ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।   Image copyright Getty Images  26 ਜੁਲਾਈ, 2010: ਜਨਮ ਭੂਮੀ,ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਵਿਵਾਦ ਵਿੱਚ ਸੁਣਵਾਈ ਪੂਰੀ।8 ਸਤੰਬਰ, 2010: ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿਵਾਦ ਉੱਪਰ 24 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।17 ਸਤੰਬਰ, 2010: ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਟਾਲਣ ਦੀ ਅਰਜੀ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।30 ਸਤੰਬਰ, 2010: ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੀ ਲਖਨਊ ਬੈਂਚ ਨੇ ਅਯੁੱਧਿਆ ਦੀ ਵਿਵਾਦਿਤ ਥਾਂ ਨੂੰ ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਐਲਾਨਿਆ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ।19 ਮਈ 2011: ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੇ ਰੋਕ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੁਣਵਾਈ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਉੱਪਰ ਰੋਕ ਰਹੇਗੇ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਵਾਦਿਤ ਥਾਂ 'ਤੇ 7 ਜਨਵਰੀ 1993 ਵਾਲੀ ਸਥਿੱਤੀ ਜਿਊਂ-ਦੀ-ਤਿਊਂ ਕਾਇਮ ਰਹੇਗੀ।26 ਫਰਵਰੀ, 2016: ਵਿਵਾਦਿਤ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਬਾਰੇ ਸੁਬ੍ਰਾਮਣੀਅਮ ਸਵਾਮੀ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਅਰਜੀ ਦਾਖ਼ਲ ਕੀਤੀ।   Image copyright Getty Images  20 ਜੁਲਾਈ, 2016: ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ- ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਬਜ਼ੁਰਗ ਮੁੱਦਈ ਹਾਸ਼ਿਮ ਅੰਸਾਰੀ ਦੀ 96 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।21 ਮਾਰਚ, 2017: ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਜੇਐਸ ਸ਼ੇਖ਼ਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਯੁੱਧਿਆ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਆਪਸੀ ਗੱਲਬਾਤ ਨਾਲ ਸੁਲਝਾ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਵਿਚੋਲੇ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸੁਝਾਅ ਦਾ ਕਈ ਪਾਸਿਓਂ ਸਵਾਗਤ ਹੋਇਆ।07 ਮਾਰਚ, 2017: ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ 1994 ਵਿੱਚ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਇਸਮਾਈਲ ਫਾਰੀਕੀ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਅਰਜੀ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਲਈ ਤਿੰਨ ਜੱਜਾਂ ਦੀ ਬੈਂਚ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ।08 ਅਗਸਤ, 2017: ਯੂਪੀ ਸ਼ੀਆ ਸੈਂਟਰਲ ਵਕਫ਼ ਬੋਰਡ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ ਵਿਵਾਦਿਤ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦੂਰ ਮੁਸਲਿਮ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਮਸਜਿਦ ਬਣਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।   Image copyright AFP  11 ਸਤੰਬਰ, 2017: ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਕਿ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਲਈ 10 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ-ਅੰਦਰ ਦੋ ਜੱਜਾਂ ਨੂੰ ਓਬਜ਼ਰਵਰ ਲਾਇਆ ਜਾਵੇ। 20 ਨਵੰਬਰ 2017: ਯੂਪੀ ਸ਼ੀਆ ਸੈਂਟਰਲ ਵਕਫ਼ ਬੋਰਡ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੰਦਿਰ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਮਸਜਿਦ ਲਖਨਊ ਵਿੱਚ ਬਣਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।01 ਦਸੰਬਰ, 2017: 32 ਕਾਰ ਸੇਵਕਾਂ ਨੇ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ 2010 ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਲਈ ਦਖ਼ਲ ਦੀ ਮੰਗ ਲਈ ਅਰਜੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਫਿਲਮ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਅਪ੍ਰਣਾ ਸੇਨ, ਸ਼ਯਾਮ ਬੇਨੇਗਲ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ ਤੀਸਤਾ ਸੀਤਲਵਾੜ ਸਮੇਤ ਸੁਬ੍ਰਾਮਣੀਅਮ ਸਵਾਮੀ ਦੀਆਂ ਅਰਜੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।08 ਫਰਵਰੀ, 2018: ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਨੀ ਮੁਕੱਦਮੇਂ ਸੁਣਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ।     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਹਾਸ਼ਿਮ ਅੰਸਾਰੀ                  14 ਮਾਰਚ, 2018: ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸੁਬ੍ਰਾਮਣੀਅਮ ਸਵਾਮੀ ਸਮੇਤ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਅਰਜੀਆਂ ਨੂੰ ਖਾਰਿਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਸਿਰਫ਼ ਸੁਬ੍ਰਾਮਣੀਅਮ ਸਵਾਮੀ ਦੀ ਅਰਜੀ ਬਾਰੇ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਅਰਜੀ ਨੂੰ ਵੱਖਰੀ ਅਰਜੀ ਵਜੋਂ ਵਿਚਾਰਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।06 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2018: ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖ ਵੱਲੋਂ ਸੀਨੀਅਰ ਵਕੀਲ ਰਾਜੀਵ ਧਵਨ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਅਰਜੀ ਪਾ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ 1994 ਦੇ ਪੁਨਰ ਵਿਚਾਰ ਲਈ ਮਾਮਲਾ ਵੱਡੀ ਬੈਂਚ ਨੂੰ ਭੇਜੇ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸੁਬ੍ਰਾਮਣੀਅਮ ਸਵਾਮੀ                  06 ਜੁਲਾਈ, 2018: ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੁਝ ਮੁਸਲਿਮ ਸੰਗਠਨ 1994 ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਉੱਪਰ ਪੁਨਰ ਵਿਚਾਰ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਕੇ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਵਿੱਚ ਦੇਰ ਕਰਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।13 ਜੁਲਾਈ, 2018: ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸਾਫ ਕੀਤਾ ਕਿ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ ਵਿਵਾਦਿਤ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ 20 ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਸੁਣਵਾਈ ਹੋਵੇਗੀ।20 ਜੁਲਾਈ, 2018: ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖ ਲਿਆ।27 ਸਤੰਬਰ, 2018: ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਰਾਮ ਜਨਮ ਭੂਮੀ-ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਨਾਲ ਜੁੜੇ 1994 ਵਾਲੇ ਫੈਸਲੇ ਉੱਤੇ ਪੁਨਰ ਵਿਚਾਰ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਮਸਜਿਦ ਵਿੱਚ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹਨਾ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਅਨਿੱਖੜ ਅੰਗ ਨਹੀਂ ਹੈ'। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਇਸਮਾਈਲ ਫਾਰੂਕੀ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਬੈਂਚ ਕੋਲ ਭੇਜਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਲੱਭਣਾ ਕਿੰਨਾ ਸਹੀ ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਹਨ ਅਨੁਪਮ ਖੇਰ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਵਾਲੇ ਮਨਮੋਹਨ ਹਰਿਆਣਾ: ਸਵਾਈਨ ਫਲੂ ਲਈ ਹਾਈ ਅਲਰਟ, ਹੁਣ ਤੱਕ 7 ਮੌਤਾਂ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਅੰਤਰਜਾਤੀ ਵਿਆਹਾਂ ’ਚ ਵਾਧੇ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਆਪਣੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਪ੍ਰੈਲ 2018-ਸਤੰਬਰ 2018 ਤੱਕ ਹਰਿਆਣਾ ’ਚ 593 ਅੰਤਰਜਾਤੀ ਵਿਆਹ ਹੋਏ। (ਵੀਡੀਓ ਰਿਪੋਰਟ: ਬੁਸ਼ਰਾ ਸ਼ੇਖ਼)(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਦੇ ਮੋਹਨ ਲਾਲ ਨੇ 2018 ਵਿੱਚ ਲਾਟਰੀ ਜਿੱਤੀ ਸੀ ਪਰ ਪੈਨ ਕਾਰਡ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਡੇਢ ਕਰੋੜ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਹੈ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ: ਤਾਲਿਬਾਨ ਸ਼ਾਸਨ ਮਗਰੋਂ ਬਣੀ ਮਹਿਲਾ ਫੁੱਟਬਾਲ ਟੀਮ 'ਚ ਖਿਡਾਰਨਾਂ 'ਸਰੀਰਕ ਸ਼ੋਸ਼ਣ' ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ  ਜਿਲ ਮੈਕਗਿਵਰਿੰਗ ਬੀਬੀਸੀ ਨਿਊਜ਼, ਸਾਊਥ ਏਸ਼ੀਆ ਐਡੀਟਰ        5 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46443250  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright AFP   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸਪੋਰਟਸਵੇਅਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਹਮਲ ਵੱਲੋਂ ਅਫ਼ਗਾਨ ਫੁੱਟਬਾਲ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਪਾਂਸਰਸ਼ਿਪ ਵੀ ਵਾਪਿਸ ਲੈ ਲਈ ਗਈ ਹੈ                  ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਮਗਰੋਂ, ਦੇਸ ਦੀ ਮਹਿਲਾ ਫੁੱਟਬਾਲ ਟੀਮ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਣ ਹਾਸਲ ਹੋਇਆ ਸੀ।ਪਰ ਹੁਣ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਖੇਡ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਹੈ ਕਿ ਫੁੱਟਬਾਲ ਖਿਡਾਰਨਾਂ ਸਰੀਰਕ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਫੁੱਟਬਾਲ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਬਾਕੀ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੈ। ਕੋਚ ਅਤੇ ਖੇਡ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਮਾੜੇ ਵਿਹਾਰ ਬਾਰੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਬੋਲਣ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਖਿਡਾਰਨਾਂ ਡਰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਕਈਆਂ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨਾਲ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ।ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਸ ਸਕੈਂਡਲ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਫੁੱਟਬਾਲ ਦੀ ਗਵਰਨਿੰਗ ਬਾਡੀ ਫੀਫਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਖਿਡਾਰਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਲਗਾਏ ਗਏ ਇਨ੍ਹਾਂ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਫ਼ਗਾਨ ਅਟਾਰਨੀ ਜਨਰਲ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੀ ਗੱਲ ਆਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇੱਕ ਮਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤ ਸਿੱਖ ਤੇ ਧੀਆਂ ਮੁਸਲਿਮ ਕਿਵੇਂ ਬਣੀਆਂਕਰਤਾਰਪੁਰ ਲਾਂਘੇ 'ਤੇ ਮੋਦੀ ਨੇ ਆਖ਼ਰ ਤੋੜੀ ਚੁੱਪੀ ਜਗੀਰ ਕੌਰ ਨੇ ਹਾਈਕੋਰਟ 'ਚੋਂ ਬਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿੱਤੀ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਨਸੀਹਤ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਸ਼ਰਫ ਗ਼ਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ,''ਇਸ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚੀ ਹੈ।''''ਜੇਕਰ ਅਜਿਹੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਧੀਆਂ-ਪੁੱਤਾਂ ਨੂੰ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਐਕਸ਼ਨ ਲੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।''   Image copyright AFP  ਸਪੋਰਟਸ ਵੇਅਰ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਹਮਲ ਵੱਲੋਂ ਅਫ਼ਗਾਨ ਫੁੱਟਬਾਲ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਇਸ ਕਾਰਨ ਸਪਾਂਸਰਸ਼ਿਪ ਵੀ ਵਾਪਿਸ ਲੈ ਲਈ ਗਈ ਹੈ। ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਜਨਰਲ ਸਈਦ ਅਲੀਰੇਜ਼ਾ ਅਕਾਜ਼ਾਦਾ, ਜਿਸਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕੇਰਾਮੂਦੀਨ ਕਰੀਮ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲੱਗੇ ਹਨ, ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਨਕਾਰਦੇ ਹਨ। ਉਸਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੱਚੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਖਿਡਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਸਰੀਰਕ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਪਿਆ ਹੈ। 'ਹੋਰ ਖੇਡਾਂ 'ਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਖਿਡਾਰਨਾਂ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ'ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਸੰਸਦ ਦੇ ਦੀਆਂ ਦੋਵਾਂ ਸਦਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛੇ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਫਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਓਲੰਪਿਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੁਖੀ ਹਾਫ਼ੀਜ਼ੁੱਲਾਹ ਰਾਹੀਮੀ ਦੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਨੇ ਕਾਬੁਲ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ''ਇਹ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਸਰੀਰਕ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਸਿਰਫ਼ ਫੁੱਟਬਾਲ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਬਾਕੀ ਸਪੋਰਟਸ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਅਸੀਂ ਲੜਾਈ ਲੜਨੀ ਹੈ।''ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਫੁੱਟਬਾਲ ਟੀਮ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਮੈਂਬਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਪੁਰਸ਼ ਕੋਚਾਂ 'ਤੇ  ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ: ਬੁਲੇਟ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਪਿਆ ਬੈਲੇਟਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਅਗਵਾ ਹੋਏ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀਸਾਬਕਾ ਫੌਜੀ ਸੀ ਕੈਲੇਫੋਰਨੀਆਂ ਬਾਰ ਹਮਲੇ ਦਾ ਹਮਲਾਵਰਅਫ਼ਗਾਨ ਮਹਿਲਾ ਫੁੱਟਬਾਲ ਨੈਸ਼ਨਲ ਟੀਮ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਕੈਪਟਨ ਖਾਲਿਦਾ ਪੋਪਲ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਕਈ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫੁੱਟਬਾਲ ਖੇਡਣਾ ਅੱਲ੍ਹੜ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਹੇਠ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਸਤ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਲ ਖੇਡਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਜੋ ਤਾਲਿਬਾਨ ਦੇ ਗਾਰਡ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਨਾ ਸੁਣ ਲੈਣ।ਡੇਨਮਾਰਕ ਤੋਂ ਬੀਬੀਸੀ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਜਦੋਂ ਉਹ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਵਾਨ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਕੁੜੀਆਂ ਦਾ ਕੋਚਾਂ ਅਤੇ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਹੁੰਦਾ ਦੇਖਿਆ ਹੈ। ਕੁੜੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਵੀ ਕੀਤੀ ਸੀ।    Image copyright AFP   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਫੁੱਟਬਾਲ ਦੀ ਗਵਰਨਿੰਗ ਬਾਡੀ ਫੀਫਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਖਿਡਾਰਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਲਗਾਏ ਗਏ ਇਨ੍ਹਾਂ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ                  ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਹੋਵੇਗੀ। ਜਦਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਦੋ ਕੋਚਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਇਹ ਮੁੱਦਾ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਖਿਡਾਰਨਾ ਨੇ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ ਤਜ਼ਰਬੇਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ,''ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਜਾਂ ਫਿਰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਰੱਕੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।''ਖਾਲਿਦਾ ਪੋਪਲ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ,''ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਖਿਡਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸੈਕਸ ਕਰਨਗੀਆਂ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪੈਸੇ ਵੀ ਮਿਲਣਗੇ।''ਬੀਬੀਸੀ ਨੇ ਕਈ ਖਿਡਾਰਨਾਂ ਸਮੇਤ ਨੌਜਵਾਨ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਿਹੜੀਆਂ ਇਸ ਸਮੇਂ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੀ ਸਰੀਰਕ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕੁਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੀ ਕਹਾਣੀਆ ਸੁਣਾਈਆ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਜਗੀਰ ਕੌਰ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਸਫ਼ਰ ਦੇ ਉਤਰਾਅ -ਚੜ੍ਹਾਅ 'ਮੈਂ ਭੁੱਖਾ ਮਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਰਾਜਸਥਾਨ ਛੱਡਣਾ ਪਿਆ' ਫਰਾਂਸ: ਪੈਟਰੋਲ ਕੀਮਤਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਲੋਕ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟੇਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ,''ਮੈਨੂੰ ਦਿਖਾ ਤੂੰ ਕਿੰਨੀ ਸੋਹਣੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਸੋਹਣੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।''ਖਾਲਿਦਾ ਪੋਪਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਲਗਾਏ ਗਏ ਇਲਜ਼ਾਮ 'ਦਿ ਗਾਰਡੀਅਨ' ਅਖ਼ਬਾਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਛਪੇ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਰਜਨਾਂ ਮੁੰਡੇ ਅਤੇ ਕੁੜੀਆਂ ਮੇਰਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਵੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੀ ਹਨ ਪਰ ਉਹ ਡਰ ਕਾਰਨ ਬੋਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ।''ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਮੇਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਕਈਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਦਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।''ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੇ   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਹਾਰਦਿਕ ਪਾਂਡਿਆ ਸਣੇ ਹੋਰ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਵਾਦਿਤ ਟਿਪਣੀਆਂ      12 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46819453  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright /HARDIK PANDYA  ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟਰ ਹਾਰਦਿਕ ਪਾਂਡਿਆ ਅਤੇ ਕੇ ਐੱਲ ਰਾਹੁਲ ਨੂੰ ਕਰਨ ਜੌਹਰ ਨਾਲ ਕੌਫੀ ਪੀਣੀ ਕਾਫੀ ਮਹਿੰਗੀ ਸਾਬਿਤ ਹੁੰਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੀ ਹੈ।ਪੀਟੀਆਈ ਅਨੁਸਾਰ ਪੀਟੀਆਈ ਅਨੁਸਾਰ ਬੀਸੀਸੀਆਈ ਨੇ ਜਾਂਚ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਤੱਕ ਹਾਰਦਿਕ ਪਾਂਡਿਆ ਤੇ ਕੇ.ਐੱਲ ਰਾਹੁਲ ਨੂੰ ਸਸਪੈਂਡ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਬੀਸੀਸੀਆਈ ਦੇ ਇੱਕ ਸੂਤਰ ਨੇ ਪੀਟੀਆਈ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਕਾਰਨ ਦੱਸੋ ਨੋਟਿਸ ਜਾਰੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਹਾਰਦਿਕ ਪਾਂਡਿਆ ਤੇ ਕੇ ਐੱਲ ਰਾਹੁਲ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਔਰਤਾਂ ਬਾਰੇ ਟੀਵੀ ਸ਼ੋਅ ਕੌਫੀ ਵਿਦ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਬਾਰੇ ਆਲੋਚਨਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਹਾਰਦਿਕ ਪਾਂਡਿਆ ਨੇ ਟਵਿੱਟਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਬਿਆਨ ਬਾਰੇ ਅਫਸੋਸ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ""ਮੈਂ ਸ਼ੋਅ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਅਜਿਹੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੁਝ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਬਾਰੇ ਮੈਨੂੰ ਕਾਫੀ ਅਫਸੋਸ ਹੈ।''ਕ੍ਰਿਕਟ ਜਗਤ ਤੋਂ ਵੀ ਹਾਰਦਿਕ ਪਾਂਡਿਆ ਤੇ ਕੇ ਐੱਲ ਰਾਹੁਲ ਬਾਰੇ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਕ੍ਰਿਕਟ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹੇ ਰਤਾਨਕਰ ਸ਼ੇਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਵਕਤ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬੀਸੀਸੀਆਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਖਿਲਾਫ ਐਕਸ਼ਨ ਲਏ ਜੋ ਜਨਤਕ ਫੋਰਮ ਤੋਂ ਗਲਤ ਬਿਆਨਬਾਜ਼ੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।   Skip  post  by @RatnakarShetty6  It is time the BCCI decides to take corrective steps for cricketers who talk rubbish on public platforms. Hardik Pandya was a disgrace to the cricket community the way he spoke on Koffeewith Karan show. He has insulted the women and also made a racist remark.— Ratnakar Shetty (@RatnakarShetty6) 9 ਜਨਵਰੀ 2019  End of  post  by @RatnakarShetty6  ਕਮੈਂਟੇਟਰ ਹਰਸ਼ਾ ਭੋਗਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਬੀਸੀਸੀਆਈ ਨੂੰ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਡ੍ਰੈਸਿੰਗ ਰੂਮ ਤੋਂ ਬਾਹਰਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਾਰੇ ਵੀ ਕੌਂਸਲਿੰਗ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।   Skip  post  by @bhogleharsha  It is all very well to issue show-cause notices now to KL Rahul and Hardik Pandya. But I do wish the BCCI spends time in sensitising these young players to life beyond the dressing room; to getting them outside the bubble that is inevitable given the adulation they get.— Harsha Bhogle (@bhogleharsha) 9 ਜਨਵਰੀ 2019  End of  post  by @bhogleharsha  ਕ੍ਰਿਕਟ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਕਈ ਖਿਡਾਰੀ ਆਪਣੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਕਾਰਨ ਵਿਵਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੇਸ਼ ਹਨ ਅਜਿਹੇ 5 ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੇ ਕਮੈਂਟ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਵਾਦ ਝਲਣਾ ਪਿਆ।ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋ ਇਸ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਉਹ ਵੱਡੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਡੀਕ ਹੈਕਾਂਗਰਸ 'ਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਮਲਿੰਗੀ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ'ਕਿੰਨਰਾਂ ਤੋਂ ਦੁਆਵਾਂ ਤਾਂ ਲਈਆਂ ਨੇ ਪਰ ਗੁਰੂ ਵਜੋਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ' ਕ੍ਰਿਸ ਗੇਲਵੈਸਟ ਇੰਡੀਜ਼ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀ ਕ੍ਰਿਸ ਗੇਲ ਵੀ ਇੱਕ ਵਾਰ ਆਪਣੀ ਵਿਵਾਦਿਤ ਟਿੱਪਣੀ ਕਾਰਨ ਫਸ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਜਨਵਰੀ 2016 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚੈਨਲ ਟੈਨ ਦੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਮੈਲ ਮੈਕਲੌਘਿਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, ""ਮੈਂ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਇੰਟਰਵਿਊ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਇੱਥੇ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਉਮੀਦ ਕਰਦਾਂ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਮੈਚ ਜਿੱਤੀਏ ਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡ੍ਰਿੰਕ ਲਈ ਬੈਠੀਏ।''   Image copyright Getty Images  ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ ਗੇਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਤੀਰੇ ਲਈ ਮੁਆਫੀ ਵੀ ਮੰਗੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਘਟਨਾ ਲਈ 7,200 ਡਾਲਰ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਵੀ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਵਕਾਰ ਯੂਨੁਸਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਕਾਰ ਯੂਨੁਸ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਦਾ 50 ਓਵਰ ਦੀ ਥਾਂ 30 ਓਵਰ ਦਾ ਮੈਚ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।   Image copyright Getty Images  ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਟੈਨਿਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਦੀ ਥਾਂ ਔਰਤਾਂ ਵਾਸਤੇ 3 ਸੈਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿੱਚ ਵੀ 30 ਓਵਰ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।   Skip  post  by @waqyounis99  @ICC What abt having 30 overs Cricket World Cup 4 Women???Like Tennis 3 sets rather then 5 #Suggestion I feel 50 overs r few 2many #WWCUP17— Waqar Younis (@waqyounis99) 29 ਜੂਨ 2017  End of  post  by @waqyounis99  ਭਾਵੇਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਿਆਨ ਬਾਰੇ ਸਫ਼ਾਈ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ਘੱਟ ਓਵਰਾਂ ਨਾਲ ਉਹ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਗੇਮ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਆਵੇਗੀ ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕ ਮੈਚ ਦੇਖਣਗੇ।   Skip  post 2 by @waqyounis99  Lesser overs mean faster pace,, more audience,,competitive Cricket,,no discrimination or prejudice toward Women #AlwaysRespectWomen #WWCUP17 https://t.co/LHeSmK1k26— Waqar Younis (@waqyounis99) 30 ਜੂਨ 2017  End of  post 2 by @waqyounis99  ਸ਼ਾਹਿਦ ਅਫਰੀਦੀਸ਼ਾਹਿਦ ਅਫਰੀਦੀ ਵੀ ਆਪਣੀਆਂ ਵਿਵਾਦਿਤ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। 2014 ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ਾਵਰ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, ""ਸਾਡੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਾਹਿਰ ਹਨ।''   Image copyright Getty Images  ਸ਼ਾਹਿਦ ਅਫਰੀਦੀ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਭਾਰਤੀ ਫੈਨਸ ਬਾਰੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦਾ ਦਿਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀਆਂ ਵਾਂਗ ਵੱਡਾ ਤੇ ਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂਸਾਬਕਾ ਕ੍ਰਿਕਟਰ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਕਮੈਂਟਰੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਟਿਪਣੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ।ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਖਿਡਾਰੀ ਦੇ ਛੱਕਾ ਮਾਰਨ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੇਂਦ ਇੰਨੀ ਉੱਚੀ ਗਈ ਕਿ ਏਅਰਹੋਸਟੈਸ ਨੂੰ ਥੱਲੇ ਲੈ ਕੇ ਆ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਅੰਕੜੇ ਮਿੰਨੀ ਸਕਰਟ ਵਰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਲੁਕਾਉਣ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ।   ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋ 'ਭਾਜਪਾ ਕਾਰਕੁਨ ਦੀ ਗਊ ਮਾਸ ਤਸਕਰੀ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ 'ਚ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ' ਦਾ ਸੱਚਜਦੋਂ 'ਗੁਆਚੇ' ਦਿਲ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਮੱਥੇ ਲਿਆ ਦਿੱਤੀਆਂ ਤਿਉੜੀਆਂਸਾਊਦੀ ਛੱਡਣ ਵਾਲੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਰਫਿਊਜੀ ਸਟੇਟਸਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਕੌਂਕਣ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਉੱਤੇ ਉਕਰੇ ਹੋਏ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਇਹ ਚਿੱਤਰ ਆਦਮੀ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ’ਚ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਪਿੰਡਾਂ ’ਚ ਵਸਣ ਦੇ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।ਪੱਤਰਕਾਰ ਮਯੂਰੇਸ਼ ਕੋਨੁੱਰ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਲਕਸ਼ਮੀਕਾਂਤਾ ਚਾਵਲਾ : ਬੁਲੇਟ ਟਰੇਨ ਭੁੱਲ ਜਾਓ, ਪਹਿਲਾਂ ਮੌਜੂਦਾ ਟਰੇਨਾਂ ਚਲਾਓ - 5 ਅਹਿਮ ਖਬਰਾਂ      27 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46690896  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਸੀਨੀਅਰ ਭਾਜਪਾ ਆਗੂ ਲਕਸ਼ੀਕਾਂਤਾ ਚਾਵਲਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਟਰੇਨ 10 ਘੰਟੇ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਸੀ ਨੇ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣਾ ਗੁੱਸਾ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਵਿੱਚ 3 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਰੈਲੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਜਪਾ ਆਗੂ ਦੀ ਇਸ ਟਿੱਪਣੀ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਲਈ ਫਿਕਰ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।ਦਿ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਮੁਤਾਬਕ ਲਕਸ਼ਮੀਕਾਂਤਾ ਚਾਵਲਾ ਨੇ ਟਰੇਨ ਦੀ ਸੀਟ 'ਤੇ ਬੈਠੇ ਹੋਏ ਹੀ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ, ""ਜਿਸ ਟਰੇਨ ਸਰਯੂ-ਯਮੁਨਾ-ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਸਫ਼ਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹਾਂ ਉਹ 9 ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਘੰਟੇ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਦੇਸ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹਾਂਗੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਟਰੇਨ ਦੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਮਾੜੀ ਹੈ, ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਟੁਆਇਲਟ ਦੀਆਂ ਟੂਟੀਆਂ ਖਰਾਬ ਹਨ...ਤਾਂ ਬੁਲੇਟ ਟਰੇਨ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਜਾਓ।""ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, ""ਉਹ ਟਰੇਨ ਭੁੱਲ ਜਾਓ ਜੋ 120 ਜਾਂ 200 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟੇ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਦੌੜਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਟਰੇਨਾਂ ਸਹੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚਲਾਓ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਮੋਦੀ ਜੀ, ਪੀਊਸ਼ ਜੀ।"" ਗੌਲਫ਼ਰ ਜਯੋਤੀ ਰੰਧਾਵਾ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਦਿ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਮੁਤਾਬਕ ਯੂਪੀ ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਗੌਲਫ਼ਰ ਜਯੋਤੀ ਰੰਧਾਵਾ ਨੂੰ ਦੁਧਵਾ ਟਾਈਗਰ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਖੇਤਰ 'ਚ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ 'ਚ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਗੌਲਫ਼ਰ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਦੋਸਤ ਮਹੇਸ਼ ਵੀਰਾਜਦਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਕਾਬੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਬਕਾ ਫ਼ੌਜੀ ਕਪਤਾਨ ਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਵਸਨੀਕ ਹੈ। ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਰੱਖਿਆ ਐਕਟ ਤਹਿਤ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਬਾਬਾ ਰਾਮਦੇਵ ਕਿਉਂ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ ਭਾਜਪਾ ਅਤੇ ਮੋਦੀ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਸਲਮਾਨ ਖ਼ਾਨ ਬਾਰੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ 12 ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲਾਂ ਪਤਾ ਹਨ?ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਤੁਹਾਡੀ ਪੰਚਾਇਤ ਕੇਰਲ ਦੀਆਂ ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇੰਨੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਿਉਂਫੀਲਡ ਅਧਿਕਾਰੀ ਰਮੇਸ਼ ਪਾਂਡੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਰੰਧਾਵਾ, ਜਿਸ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਮ ਜਯੋਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰੰਧਾਵਾ ਹੈ, ਕੋਲੋਂ ਇਕ ਰਾਈਫਲ ਵੀ ਬਰਾਮਦ ਹੋਈ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰੰਧਾਵਾ ਤੇ ਵੀਰਾਜਦਾਰ ਨੂੰ ਕਟਾਰਨੀਆਘਾਟ ਦੀ ਮੋਤੀਪੁਰ ਰੇਂਜ ਨੇੜਿਓਂ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਰਜਿਸਟਰੇਸ਼ਨ ਨੰਬਰ ਵਾਲੇ ਵਾਹਨ ਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸਾਜ਼ੋ-ਸਾਮਾਨ ਸਮੇਤ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।   Image copyright Getty Images  ਪਾਂਡੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੰਗਲਾਤ ਕਰਮੀਆਂ ਦੀ ਇਕ ਟੀਮ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਵੇਖਿਆ ਸੀ। ਅਧਿਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਾਹਨ 'ਚੋਂ ਹਿਰਨ ਦੀ ਚਮੜੀ ਤੇ ਇਕ ਰਾਈਫਲ ਬਰਾਮਦ ਹੋਈ ਹੈ। ਵਾਹਨ 'ਚੋਂ ਜੰਗਲੀ ਸੂਰ ਦਾ ਪਿੰਜਰ ਤੇ ਇਕ ਚੀਤਲ ਵੀ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਗੌਲਫਰ ਜਯੋਤੀ ਰੰਧਾਵਾ ਸਾਲ 2004 ਤੋਂ 2009 ਦੇ  ਦਰਮਿਆਨ ਕਈ ਵਾਰ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਸਿਖਰਲੇ ਸੌ ਗੌਲਫਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਮਾਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰੰਧਾਵਾ, ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਅਦਾਕਾਰ ਚਿਤਰਾਂਗਦਾ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਵਿਆਹਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਦੋਵੇਂ ਸਾਲ 2014 ਵਿੱਚ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਆਨਲਾਈਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਸਖ਼ਤੀਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਟਾਈਮਜ਼ ਮੁਤਾਬਕ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਫਲਿਪਕਾਰਟ ਅਤੇ ਐਮਾਜ਼ੋਨ ਵਰਗੀਆਂ ਆਨਲਾਈਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਵੇਚਣ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ ਹਨ।    Image copyright Getty Images  ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਪਾਰ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੌਦੇ ਡੀਲਜ਼ ਦੇਣ ਤੋਂ ਵੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਦੀ 18 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਈ-ਕਾਮਰਸ ਸਨਅਤ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਐਮਾਜ਼ੋਨ ਅਤੇ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਲਈ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਸਾਬਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਦੋਹਾਂ ਦੀ ਹੀ ਰਿਟੇਲਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹੈ। ਐਮਾਜ਼ੋਨ ਦੀ ਕਲਾਊਡਟੇਲ ਅਤੇ ਅਪੈਰੀਓ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਹੈ। ਜਦੋਂਕਿ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਸ਼ੀਓਮੀ ਅਤੇ ਓਪੋ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈ।ਟਰੰਪ ਨੇ ਇਰਾਕ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਦੀ ਵਧਾਈ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜੀਆਂ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਟਰੰਪ ਨੇ ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਤੈਅ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਫਰਸਟ ਲੇਡੀ ਮੈਲੇਨੀਆ ਟਰੰਪ ਵੀ ਸੀ।   Image copyright AFP  ਵਾਈਟ ਹਾਊਸ ਨੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਟਰੰਪ ਅਤੇ ਮੈਲੇਨੀਆ 'ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਨੂੰ ਦੇਰ ਰਾਤ' ਇਰਾਕ ਪਹੁੰਚੇ। ਉਹ ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ 'ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਅਤੇ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ' ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਨ ਗਏ ਸਨ। ਖਬਰ ਏਜੰਸੀ ਰਾਇਟਰਸ ਮੁਤਾਬਕ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੰਪ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਇਰਾਕ ਤੋਂ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਕੋਈ ਯੋਜਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਚੋਣਾਂ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਦੇਰੀ ਨਾਲਅਫ਼ਗਾਨਿਸਾਤਨ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ ਲਈ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਹੁਣ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਚੋਣ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਅਪ੍ਰੈਲ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਹੋਣੀਆਂ ਸਨ ਪਰ ਹੁਣ ਇਹ ਚੋਣਾਂ ਮੱਧ-ਜੁਲਾਈ ਜਾਂ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਹੋਣਗੀਆਂ।    Image copyright Reuters  ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੰਭਾਵੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਰਜਿਸਟਰੇਸ਼ਨ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਸਨ ਅਤੇ ਖਰਾਬ ਮੌਸਮ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਸੰਤ ਵਿੱਚ ਤਾਰੀਖ ਦਾ ਐਲਾਨ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਸੀ।ਇਹ ਐਲਾਨ ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲੋਂ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚੋਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਸੱਦਣ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਇਆ ਹੈ।ਅਮਰੀਕੀ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਲਗਭਗ 7,000 ਸੈਨਿਕ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਅੰਦਰ ਹੀ ਘਰ ਪਰਤ ਸਕਦੇ ਹਨ।    Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਬੀਬੀਸੀ ਦੀ ਕੋਰੀਆਈ ਸੇਵਾ ਨੇ ਜਾਣਿਆ ਕਿਵੇਂ ਇੱਕ ਪਾਦਰੀ ਕਿਵੇਂ ਇੱਕ ਜੋਖ਼ਿਮ ਵਾਲੇ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਦੋ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ। ਇੱਥੇ ਅਕਸਰ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆਂ ਤੋਂ ਭੱਜੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਆਹ ਲਈ ਜਾਂ ਪੋਰਨੋਗ੍ਰਾਫੀ ਲਈ ਵੇਚ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" VLOG: ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ 'ਤੇ ਚੜਿਆ ਦੁਬਈ ਦੇ ਅਰਬੀਆਂ ਦਾ ਰੰਗ  ਮੁਹੰਮਦ ਹਨੀਫ਼  ਲੇਖਕ ਤੇ ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ       15 ਅਪ੍ਰੈਲ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-43775050  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਬੈਕ ਤੁਹਾਡੀ ਡਿਵਾਈਸ 'ਤੇ ਸਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ       ‘ਸਾਡੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਅਰਬੀ ਬਣਨ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਅਜੇ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ’ਸਾਡੀ ਪੁਰਾਣੀ ਆਦਤ ਹੈ ਕਿ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਗਾਲ-ਮੰਦਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਵੀ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਪਰ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਬਾਹਰ ਵਾਲਾ ਸਾਨੂੰ ਗਾਲ ਕੱਢ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਬੜੀ ਕੌੜ ਚੜਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਆਪਸ ਦੇ ਝਗੜੇ ਭੁੱਲ ਕੇ ਬਾਹਰ ਵਾਲੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡੀ ਆਪਸ ਦੀ ਘਰ ਦੀ ਗੱਲ ਸੀ ਤੂੰ ਕੌਣ ਹੁੰਦਾ ਸਾਨੂੰ ਕੁਝ ਕਹਿਣ ਵਾਲਾ। ਦੁਬਈ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਅਫ਼ਸਰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਮੁਲਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਬੜੇ ਬਦਮਾਸ਼ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਚਰਸ, ਅਫ਼ੀਮ ਵੇਚਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਭਾਰਤੀ ਬੜੇ ਅਨੁਸ਼ਾਸਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। 'ਜੇ ਰੱਬ ਨੂੰ ਮੰਨਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਮੁੰਡੇ ਮੰਗਣੇ ਛੱਡੋ'BBC VLOG: ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਿਆਸਤ 'ਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ਹਨੀਫ਼ਇੰਨਾਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦੁਬਈ ਦਾ ਪੁਲਿਸ ਅਫ਼ਸਰ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀਆਂ ਨਾਲ ਉਹੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜੋ ਅਸੀਂ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀਆਂ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪੁਲਸੀਆ ਕਿਤੇ ਵੀ ਦਾ ਹੋਵੇ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਬੰਦਾ ਉਸ ਕੋਲੋਂ ਡਰਦਾ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਤਾਂ ਫੇਰ ਉਸ ਮੁਲਕ ਦਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਬਰਾਦਰ ਇਸਲਾਮੀ ਮੁਲਕ ਆਖਦੇ ਹਾਂ।    Image copyright Getty Images  ਜਦੋਂ ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਸ਼ੇਖ਼ ਸ਼ਿਕਾਰ ਲਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਵੱਡੇ-ਵਡੇਰੇ ਇੰਝ ਜੀ ਆਇਆਂ ਨੂੰ ਆਖਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਫਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਜੰਜ ਆਈ ਹੋਵੇ। ਸਾਡੀਆਂ ਅਦਾਲਤਾਂ ਹੁਕਮ ਦੇ-ਦੇ ਕੇ ਹੰਬ ਗਈਆਂ ਹਨ ਕਿ ਜਿਹੜੇ ਪਖੇਰੂ ਇਹ ਅਰਬੀ ਸ਼ੇਖ ਮਾਰਦੇ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਸਲ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾਵੇ। ਪਰ ਹਕੂਮਤ ਕਹਿੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬਰਾਦਰ ਇਸਲਾਮੀ ਮੁਲਕ ਤੋਂ ਆਏ ਮਹਿਮਾਨ ਹਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਵੇਂ ਰੋਕੀਏ।VLOG: ਕੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਅਜੋਕੇ ਮੌਲਵੀ ਇੱਕ ਮੁਕੰਮਲ ਪੈਕੇਜ ਹਨ?'ਤੁਹਾਡੀ ਯਾਰੀ ਨੇ ਸਾਡਾ ਕੋਈ ਭਲਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ''ਚਲੋ ਦੁਬਈ'ਮਹਿਮਾਨ ਭਾਵੇਂ ਸਾਰੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾਜਾਇਜ਼ ਫਿਰੋਸ਼ੀ ਦੇ ਮਹਿਣੇ ਮਾਰਦੇ ਰਹਿਣ। ਛੋਟੇ ਹੁੰਦਿਆਂ ਪੀਟੀਵੀ 'ਤੇ ਇੱਕ ਡਰਾਮਾ ਆਉਂਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਸੀ 'ਚੱਲੋ ਦੁਬਈ'। ਸਾਡੇ ਵੱਡੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਆਰਿਫ਼ ਵਕਾਰ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਅਤੇ ਬਣਾਇਆ ਸੀ।ਡਰਾਮੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਦਾ ਭੋਲਾ ਨੌਜਵਾਨ ਦੁਬਈ ਜਾਣ ਦੇ ਚੱਕਰ 'ਚ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ ਤੇ ਧੱਕੇ ਖਾਂਦਾ ਹੈ। ਡਰਾਮਾ ਕੀ ਸੀ ਇਹ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਘਰ-ਘਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸੀ।    Image copyright AAMIR QURESHI/AFP/Getty Images  ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਰ ਦੂਜੇ ਘਰ ਤੋਂ ਨੌਜਵਾਨ ਦੁਬਈ ਤੇ ਦੂਜੇ ਮੁਲਕਾਂ ਵੱਲ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਜਿਹੜੇ ਮਾਤੜ ਨਹੀਂ ਦਾ ਸਕਦੇ ਸਨ ਉਹ ਜਾਣ ਦੇ ਸੁਫ਼ਨੇ ਦੇਖਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਦੁਬਈ ਜਾ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਦਿਰਮ ਪੰਜਾਬ ਭੇਜੇ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਰੰਗ ਆ ਗਏ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੈਸਟਾਂ ਵਾਲੇ ਵਾਜੇ ਆਏ ਅਤੇ ਅਸਾਹ ਉਲਾਹ ਈਸਾ ਖੇਲਵੀ ਅਤੇ ਨੁਸਰਤ ਫਤਿਹ ਅਲੀ ਖ਼ਾਨ ਹਰ ਗਲੀ ਦੀ ਨੁਕੜ 'ਤੇ ਗਾਉਣ ਲੱਗ ਪਏ। 'ਕਮੀਜ਼ ਤੇਰੀ ਕਾਲੀ ਹੋਈ' ਅਤੇ ਹਰ ਬੰਦਾ 'ਮੈਂ ਜਾਣਾ ਜੋਗੀ ਦੇ ਨਾਲ' ਦਾ ਨਾਅਰਾ ਲਾਉਣ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਕੱਚੇ ਘਰ ਪੱਕੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਉੱਤੇ ਹਾਜ਼ਾ ਆਮੀਨ ਫਜ਼ਲੀ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਲਿਖੇ ਗਏ। ਹਰ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਸੁਨਹਿਰਾ ਡੱਬਾ ਆ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਾਗਜ਼ ਦੇ ਟੀਸ਼ੂ ਵੀ ਆ ਗਏ। 'ਅੱਜ ਮੈਨੂੰ ਮਿਲ ਗਿਆ ਵੀਜ਼ਾ ਦੁਬਈ ਦਾ' 'ਦੁਬਈ ਚੱਲੋ' ਡਰਾਮਾ ਇੰਨਾਂ ਹਿੱਟ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਸ 'ਤੇ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਵੀ ਬਣੀ ਅਤੇ ਉਹ ਹਿੱਟ ਵੀ ਹੋਈ। ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਣੇ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਗਾਣਾ ਮੈਨੂੰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਯਾਦ ਹੈ, 'ਅੱਜ ਮੈਨੂੰ ਮਿਲ ਗਿਆ ਵੀਜ਼ਾ ਦੁਬਈ ਦਾ ਕਾਰ ਟੋਇਟਾ ਲੈਣੀ, ਕੋਡੀਆਂ ਦੇ ਭਾਅ ਪੈਣੀ, ਛੇਤੀ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅੱਜ ਮੈਨੂੰ ਮਿਲ ਗਿਆ ਵੀਜ਼ਾ ਦੁਬਈ ਦਾ।'   Image copyright Getty Images  ਗਾਣਾ ਕੀ ਇੱਕ ਤਰਾਨਾ ਜਿਹਾ ਸੀ, 'ਰੰਗਦਾਰ ਟੀਵੀ ਲੈ ਕੇ, ਵੇਖਾਂਗਾ ਮੈਂ ਕੱਲਾ ਬਹਿ ਕੇ, ਕਰੂੰਗਾ ਮਜ਼ੂਰੀਆਂ ਮੈਂ ਵਤਨਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿ ਕੇ..'ਟੋਇਟਾ ਗੱਡੀਆਂ ਵੀ ਆਈਆਂ ਤੇ ਰੰਗਦਾਰ ਟੀਵੀ ਵੀ ਆਏ ਪਰ ਨਾਲ ਨਾਲ ਦੁਬਈ ਦੇ ਦਿਰਮਾਂ ਸਾਡੀ ਰਹਿਤਲ ਵੀ ਬਦਲ ਦਿੱਤੀ। ਇੱਕ ਵਹਾਬੀ ਟਾਈਪ ਸੋਚ ਵੀ ਆ ਗਈ ਤੇ ਬੁਰਕੇ ਵੀ ਆ ਗਏ ਅਤੇ ਕਈ ਪੰਜਾਬੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮਾੜਾ ਮੋਟਾ ਅਰਬੀ ਸਮਝਣ ਲਗ ਪਏ। ਹੁਣ ਦੁਬਈ ਜਾਣ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਥੋੜ੍ਹਾ ਘਟ ਗਿਆ ਹੈ। ਲੋਕ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲਾਹੌਰ ਹੀ ਦੁਬਈ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਦੁਬਈ ਜਾਣ ਦੀ ਕੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਪਰ ਸਾਡੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਅਰਬੀ ਬਣਨ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਅਜੇ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਗੱਡੀ ਟੋਇਟਾ ਹੀ ਲੈਂਦੇ ਨੇ ਪਰ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਉੱਤੇ ਅਲਬਖ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਿਖਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਡਰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵੀ ਕਿਸੇ ਦਿਨ ਅਲ-ਪੰਜਾਬ ਨਾ ਬਣ ਜਾਵੇ।ਦੁਬਈ ਚੱਲੋ ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੀ ਗਾਣਾ ਸੀ, ਹੁਣ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੁਬਈ ਦੇ ਪੁਲਸੀਏ ਲਈ ਹੀ ਲਿਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ, 'ਦੂਰੋਂ-ਦੂਰੋਂ ਅੱਖੀਆਂ ਮਾਰੇ ਮੁੰਡਾ ਪਟਵਾਰੀ ਦਾ, ਸਾਨੂੰ ਦੇ ਗਿਆ ਝੂਠੇ ਲਾਅਰੇ ਮੁੰਡਾ ਪਟਵਾਰੀ ਦਾ'।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਬਰਗਾੜੀ ਕਾਂਡ: ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਵੱਲੋਂ ਗਰਮਖਿਆਲੀਆਂ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ      16 ਅਕਤੂਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-45865134  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਐਸਜੀਪੀਸੀ 'ਚੋਂ ਬਾਦਲਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਨਰਮ ਖਿਆਲੀਆਂ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਕਰਨਗੇ।ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਬਾਦਲਾਂ ਨੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਹੈ।ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਬਰਗਾੜੀ ਬੇਅਦਬੀ ਕਾਂਡ ਅਤੇ ਬਹਿਬਲ ਕਲਾਂ ਤੇ ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਗੋਲੀ ਕਾਂਡ ਬਾਰੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹੱਟਣ ਦਾ ਸਵਾਲ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।''ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਨੇ ਗਰਮਖਿਆਲੀਆਂ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੱਟੜਵਾਦ ਨਾਲ ਸੂਬੇ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਭੰਗ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।   Skip  post  by @RT_MediaAdvPbCM  Never supported any radical group, just want opportunist Badal out of SGPC as he has ruined our Gurudwaras, hence will support any moderates working for religion, says @capt_amarinder— RaveenMediaAdvPunCM (@RT_MediaAdvPbCM) 15 ਅਕਤੂਬਰ 2018  End of  post  by @RT_MediaAdvPbCM  ਜੂਨ 2015 ਵਿੱਚ ਫਰੀਦਕੋਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਬਰਗਾੜੀ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ। 14 ਅਕਤੂਬਰ 2015 ਨੂੰ ਬੇਅਦਬੀ ਖਿਲਾਫ਼ ਮੁਜ਼ਾਹਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਚਲਾਈ ਗੋਲੀ ਵਿੱਚ ਦੋ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਬਹਿਬਲ ਕਲਾਂ ਗੋਲੀ ਕਾਂਡ ਦੀ ਤੀਜੀ ਬਰਸੀ ਮੌਕੇ ਬਰਗਾੜੀ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਸਿਆਸੀ ਸਰਗਰਮੀ ਰਹੀ ਸੀ। ਬਰਗਾੜੀ ਵਿੱਚ ਮੁਤਵਾਜੀ ਜਥੇਦਾਰਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਧਰਨਾ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਧਰਨੇ 'ਤੇ ਬੈਠੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਹੈ ਕਿ ਬੇਅਦਬੀ ਤੇ ਗੋਲੀ ਕਾਂਡ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਜਲਦ ਤੋਂ ਜਲਦ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ।   Skip  post 2 by @RT_MediaAdvPbCM  No question of backing out of promise of action in Bargari sacrilege and Behbal Kalan & Kotkapura firing incidents, says @capt_amarinder. Warns against disruption of peace through any form of radicalisation.— RaveenMediaAdvPunCM (@RT_MediaAdvPbCM) 15 ਅਕਤੂਬਰ 2018  End of  post 2 by @RT_MediaAdvPbCM  ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਜਦੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ, ਕੀ ਬਰਗਾੜੀ ਵਿੱਚ ਹਾਲਾਤ ਕਾਬੂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਅਜਿਹਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਾਲਾਤ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਬਾਦਲਾਂ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸੰਕਟ ਦੇ ਇਹ ਹਨ ਅਸਲ ਕਾਰਨ ਜਦੋਂ ਬਾਦਲ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਟਿਕਟ 'ਤੇ ਚੋਣ ਲੜੇ ਅਤੇ ਜਿੱਤੇਇਹ ਹੈ ਪੰਥਕ ਸਿਆਸਤ ਦੇ ਨਵੇਂ ਹਾਮੀਆਂ ਦਾ ਦੌਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ""ਕੁਝ ਲੋਕ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਸਿਆਸਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਸੂਬੇ ਦੇ ਲੋਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤ ਦੇ ਅਸਰ ਹੇਠ ਚੁੱਕੇ ਕਦਮਾਂ ਨਾਲ ਉਹ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ।''ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਆਪਣੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਫੇਰੀ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ 147.47 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੀਆਂ   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਮਹਿਲਾ ਕਾਂਗਰਸ 'ਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਮਲਿੰਗੀ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ - 5 ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰਾਂ      9 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46805533  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright /IYC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਮਹਿਲਾ ਕਾਂਗਰਸ 'ਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਮਲਿੰਗੀ ਅਪਸਰਾ ਰੈਡੀ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਨਿਯੁਕਤ                  ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਾਰਟੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਅਪਸਰਾ ਰੈਡੀ ਨੂੰ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਮਹਿਲਾ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਥਾਪਿਆ ਹੈ। ਅਪਸਰਾ ਪਹਿਲੀ ਸਮਲਿੰਗੀ ਹੈ ਜੋ ਮਹਿਲਾ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਕੌਮੀ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਦਾ ਐਲਾਨ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਅਤੇ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਮਹਿਲਾ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਲੋਕਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਸੁਸ਼ਮਿਤਾ ਦੇਵ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ 'ਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਪੂਰੀ ਖ਼ਬਰ ਪੜ੍ਹਣ ਲਈ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।      Image Copyright @INCIndia @INCIndia       Image Copyright @INCIndia @INCIndia    ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਸਵਰਨ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਬਿੱਲ ਲੋਕ ਸਭਾ 'ਚ ਪਾਸ 'ਕਿੰਨਰਾਂ ਤੋਂ ਦੁਆਵਾਂ ਤਾਂ ਲਈਆਂ ਨੇ ਪਰ ਗੁਰੂ ਵਜੋਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ' ਕਿਮ ਜੋਂਗ ਇਸ ਟਰੇਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਿਉਂ ਸਫ਼ਰ ਕਰਦੇ ਹਨ?ਇਮਰਾਨ ਨੇ ਕੋਹਲੀ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੰਦਿਆਂ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ’ਚ ਜਿੱਤ ਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਦੱਸੀਬਲਕੌਰ ਸਿੰਘ ਜੇਜੇਪੀ 'ਚਸ਼ਾਮਿਲ ਜਾਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨਾਲ ਬਰਕਰਾਰ?ਦਿ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਹਰਿਆਣਾ 'ਚ ਇੱਕਲੌਤੇ ਅਕਾਲੀ ਐਮਐਲਏ ਬਲਕੌਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਨਨਾਇਕ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੇਜੇਪੀ ਨੇ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਜੇਜਪੀ ਦੀ ਝੰਡਾ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਲਕੌਰ ਸਿੰਘ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਸੱਚਾ ਸਿਪਾਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਰਟੀ ਨਹੀਂ ਛੱਡੀ। ਇਸ ਬਿਆਨ ਮੁਤਾਬਕ ਐਮਐਸਲਏ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ, ""ਜੇਜੇਪੀ ਆਗੂ ਮੇਰੇ ਘਰ ਚਾਹ 'ਤੇ ਆਏ ਅਤੇ ਮੀਡੀਆ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸਨਸਨੀਖੇਜ ਖ਼ਬਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਮੈਂ ਜੇਜੇਪੀ ਜੁਆਇਨ ਕਰ ਲਈ ਹੈ। ਜਿਸ ਮੇਰੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚੀ ਹੈ।""     Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਹ ਬੈਂਚ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ-ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਵਿਵਾਦ ਦੀ ਮਲੀਕੀਅਤ ਦੇ ਹੱਕ ਨਾ ਜੁੜੇ ਵਿਵਾਦ ਬਾਰੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰੇਗਾ                  ਅਯੁੱਧਿਆ ਮਾਮਲਾ : ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇਕੀਤਾ 5 ਜੱਜਾਂ ਦੀ ਬੈਂਚ ਦਾ ਗਠਨ ਈਕੋਨੌਮਿਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਅਯੁੱਧਿਆ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਲਈ 5 ਮੈਂਬਰੀ ਸੰਵਿਧਾਨਿਕ ਬੈਂਚ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਬੈਂਚ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ-ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਮਲੀਕੀਅਤ ਦੇ ਹੱਕ ਨਾ ਜੁੜੇ ਵਿਵਾਦ ਬਾਰੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰੇਗਾ। ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਰੰਜਨ ਗੋਗੋਈ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਵਾਲੇ ਇਸ ਪੰਜ ਮੈਂਬਰੀ ਬੈਂਚ 'ਚ ਜਸਟਿਸ ਐਸਏ ਬੋਬੜੇ, ਜਸਟਿਸ ਐਨਵੀ ਰਮਣ, ਜਸਟਿਸ ਉਦੇ ਯੂ ਲਲਿਤ ਅਤੇ ਜਸਟਿਸ ਧਨੰਜੇ ਵਾਈ ਚੰਦਰਚੂੜ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣਗੇ। 10 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਇਹ ਬੈਂਚ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਪਾਈ ਗਈ ਪਟੀਸ਼ਨ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰੇਗਾ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕਦੋਂ ਪਹਿਨਾਈ ਗਈ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਬ੍ਰਾਅ? ਲਿੰਗ ਬਦਲਾਅ ਕੇ ਕੁੜੀ ਤੋਂ ਮੁੰਡਾ ਬਣੇ ਦੇਵ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਇੰਝ ਲਾਹੁਣ ਆਪਣਾ ਹੈਂਗਓਵਰਜਦੋਂ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਨੇ ‘ਚੋਰ’ ਦੀ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਇਆਨਾਗਰਿਕਤਾ ਸੋਧ ਬਿੱਲ ਦੇ ਵਿਰੋਧ 'ਚ ਅਸਾਮ 'ਚ ਵਿਰੋਧਨਾਗਰਿਕਤਾ ਸੋਧ ਬਿੱਲ ਦੇ ਵਿਰੋਧ 'ਚ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਆਲ ਅਸਾਮ ਸਟੂਡੈਂਟਸ ਯੂਨੀਅਨ (ਆਸੂ) ਸਣੇ ਕੁੱਲ 30 ਮੁੱਖ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੇ ਪੂਰਬ-ਉੱਤਰ ਬੰਦ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਦਾ ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਵਿਆਪਕ ਅਸਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਵਿਰੋਧ ਧਾਰਿਮਕ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਹਿੰਦੂ ਬੰਗਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਵਸਾਉਣ ਬਾਰੇ ਹੈ।ਇਸ ਨਾਲ ਲੋਕਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਸੋਧ ਬਿੱਲ 2016 ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਪਾਸ ਕਰਵਾਉਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ 'ਤੇ ਸੁਆਲ ਖੜੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।    Image copyright Dilip sharma/bbc   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅਸਾਮ ਵਿੱਚ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਸੋਧ ਬਿੱਲ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ                  ਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਵੱਲੋਂ ਗਲੋਬਲ ਆਰਥਾਰੇ 'ਤੇ 'ਕਾਲੇ ਬੱਦਲਾਂ' ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀਵਿਸ਼ਵ ਬੈਂਕ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਦੇ ਵਧਣ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ  ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਗਲੋਬਲ ਅਰਥਾਰੇ 'ਤੇ ਅਜੋਕੇ ਵੇਲੇ ਨੂੰ 'ਕਾਲੇ ਬੱਦਲਾਂ' ਦਾ ਛਾਉਣਾ ਦੱਸਿਆ ਹੈ।    Image copyright Getty Images  ਗਲਬੋਲ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ 'ਚ ਆਪਣੇ ਸਾਲਾਨਾ ਮੁਲੰਕਣ 'ਚ ਬੈਂਕ ਨੇ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ। ਗਲੋਬਲ ਅਰਥਾਰੇ ਲਈ ਬੈਂਕ ਨੇ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਤਹਿਤ ਇਸ ਸਾਲ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ 2.9 ਫੀਸਦ ਅਤੇ 2020 ਵਿੱਚ 2.8 ਫੀਸਦ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਪੂਰੀ ਖ਼ਬਰ ਪੜ੍ਹਣ ਲਈ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਕੋਮਾ 'ਚ ਪਈ ਔਰਤ ਕਿਵੇਂ ਬਣ ਗਈ ਮਾਂ?'ਮਨਮੋਹਨ ਪਾਰਟੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੂੰ ਪੀਐਮ ਤੋਂ ਉਪਰ ਮੰਨਦੇ ਸੀ'ਲਿੰਗ ਬਦਲਾਅ ਕੇ ਕੁੜੀ ਤੋਂ ਮੁੰਡਾ ਬਣੇ ਦੇਵ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਇਮਰਾਨ ਨੇ ਕੋਹਲੀ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੰਦਿਆਂ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ’ਚ ਜਿੱਤ ਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਦੱਸੀਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਸਾਲ 2018 ਬੇਹੱਦ ਮਸ਼ਰੂਫ਼ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਮਹੱਤਪੂਰਨ ਘਟਨਾਵਾਂ ਤੇ ਸਮਾਗਮ ਹੋਵੇ। ਕਿਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਦੇਸਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰ ਚੱਲਿਆ ਤੇ ਕਿਤੇ ਸ਼ਾਹੀ ਵਿਾਹ ਦੀਆਂ ਰੌਣਕਾਂ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੀਆਂ। ਇਸ ਸਾਲ ਮੌਸਮ ਦੇ ਵੀ ਕਈ ਮਿਜ਼ਾਜ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇ, ਆਓ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਹੋਰ ਕੀ ਕੁਝ ਵਾਪਰਿਆ ਸਾਲ 2018 ’ਚ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਐਮਪੀ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਤੇ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਮਗਰੋਂ ਮੋਦੀ ਤੇ ਰਾਹੁਲ ਇਹ ਗਲਤਫਹਿਮੀ ਨਾ ਪਾਲਣ  ਜ਼ੁਬੈਰ ਅਹਿਮਦ  ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ        12 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46529117  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright EPA/Getty Images  ਰਾਜਸਥਾਨ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੇ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਕੌਮੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਕਾਂਗਰਸ-ਮੁਕਤ ਨਾਅਰੇ ਨੂੰ ਨਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜ਼ਾਹਰ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤ 'ਚ ਹੋਈਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਉਮੀਦ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਚੰਗੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਮਨੋਬਲ ਨੂੰ ਹੁੰਗਾਰਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨ ਸੂਬਿਆਂ ਦੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਨਤੀਜੇ 'ਭਾਜਪਾ ਕਦੇ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ' ਵਾਲੀ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਬਦਲ ਦੇਣਗੇ।  ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਨਾ ਹਾਰਨ ਵਾਲੇ ਅਕਸ ਨੂੰ ਢਾਹ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਕਰੀਬ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪਾਰਟੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਕਮਾਨ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਲਈ ਇਹ ਵੱਡਾ ਹੌਸਲਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਰਾਹੁਲ 2019 'ਚ ਦਾਅਵੇਦਾਰ ਪਰ ਮਾਇਆਵਤੀ ਦੀ 'ਮਾਇਆ' ਜ਼ਰੂਰੀ' ਰਾਹੁਲ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਕਾਂਗਰਸ, ਬਸਪਾ ਤੇ ਐੱਸਪੀ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਇੱਕ'ਬ੍ਰੈਗਜ਼ਿਟ ਸਮਝੌਤਾ ਰੱਦ ਹੋਣ ਮਗਰੋਂ ਕੀ ਕਰਨਗੇ ਮੇਅਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਲੀਡਰ ਮਣੀ ਸ਼ੰਕਰ ਅਈਅਰ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਲੰਬੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਦੇਖੇ ਹਨ। ''2014 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ  ਦੌਰਾਨ ਪਾਰਟੀ ਕਾਫ਼ੀ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਚਲੀ ਗਈ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਮੁੜ ਪੱਟੜੀ 'ਤੇ ਆ ਗਏ ਹਾਂ।''   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕਰੀਬ ਇੱਕ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪਾਰਟੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵਜੋਂ ਕਮਾਨ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਲਈ ਇਹ ਵੱਡਾ ਹੌਸਲਾ ਹੈ                  ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਇੱਕ 'ਅਨੁਸ਼ਾਸਿਤ' ਲੀਡਰ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਵਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਪੈਟਰਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕੌਮੀ ਚੋਣਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਚੋਣਾਂ ਵੱਖਰੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਲੜੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ 2019 ਦੀ ਜਿੱਤ ਖ਼ਤਰੇ 'ਚ ਨਹੀਂ ਆ ਜਾਵੇਗੀ। ਰੁਝਾਨਾਂ ਨੇ ਜਦੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਜਿੱਤ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਕਈ ਲੀਡਰਾਂ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀ ਵਰਕਰਾਂ ਨੇ ਉਦੋਂ ਹੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈੱਡਕੁਆਟਰ ਵਿੱਚ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਕਾਂਗਰਸ ਲੀਡਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਹੰਕਾਰ ਨੂੰ ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ ਕਰਾਰਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਰਾਜਸਥਾਨ ’ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਅੱਗੇ, ਭਾਜਪਾ ਤੋਂ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵੀ ਖੋਹਣ ਦੇ ਰਾਹ ’ਤੇਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ: ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਭਰੋਸਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਨਤੀਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਰਕਰਾਂ ਦਾ ਹੌਸਲਾ ਵਧਾਉਣਗੇ। ਰਾਜਸਥਾਨ ਤੋਂ ਇੱਕ ਪਾਰਟੀ ਵਰਕਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਐਨੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਰਹਿ ਕੇ ਵੀ 2019 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਹਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਸਾਡੀ ਹਾਰ ਹੋਵੇਗੀ।  ਨਤੀਜੇ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਕੱਟੜ ਹਿੰਦੂਤਵਾ ਵਾਲੀ ਜੁਮਲੇਬਾਜ਼ੀ ਨੂੰ ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ ਨਕਾਰਿਆ ਹੈ। ਪੰਜ ਸੂਬਿਆਂ ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਯੋਗੀ ਅਦਿੱਤਯਾਨਾਥ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਸਟਾਰ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਸਨ। ਚੋਣ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 83 ਰੈਲੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕੀਤਾ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕਿ 2014 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਵਾਰ ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਸਖ਼ਤ ਮੁਕਾਬਲਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ                  ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਕਾਂਗਰਸ 'ਤੇ ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਫੁਸਲਾਉਣ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਲਗਾਤਾਰ ਇਹੀ ਕਹਿੰਦੇ ਰਹੇ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ''ਬਿਰਆਨੀ'' ਖੁਆਈ ਜਦਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਖਾਧੀਆਂ। ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਅੰਕੜਿਆਂ 'ਚ ਕੀ ਆਇਆ ਫ਼ਰਕ?ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ (90)ਕਾਂਗਰਸ: 43% ਵੋਟ (2013: 40.3%), 68 ਸੀਟਾਂ (2013: 39)  ਭਾਜਪਾ: 33% ਵੋਟ (2013: 41%), 15 ਸੀਟਾਂ (2013: 49) ਬਸਪਾ: 3.9% ਵੋਟ (2013: 4.3%), 2 ਸੀਟਾਂ (2013: 1)ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ (230)  ਕਾਂਗਰਸ: 40.9% ਵੋਟ (2013: 36.4%), 114 ਸੀਟਾਂ (2013: 58)  ਭਾਜਪਾ: 41% ਵੋਟ (2013: 44.9%), 109 ਸੀਟਾਂ (2013: 165) ਬਸਪਾ: 5% ਵੋਟ (2013: 6.3%), 2 ਸੀਟਾਂ (2013: 4)ਰਾਜਸਥਾਨ (200)* ਕਾਂਗਰਸ: 39.3% ਵੋਟ (2013: 33.7%), 99 ਸੀਟਾਂ (2013: 21)ਭਾਜਪਾ: 38.8% ਵੋਟ (2013: 46%), 73 ਸੀਟਾਂ (2013: 163)ਬਸਪਾ: 4% ਵੋਟ (2013: 3.4%), 6 ਸੀਟਾਂ (2013: 3)*1 ਸੀਟ 'ਤੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਚੋਣ ਮੁਲਤਵੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦਾ ਪਵੇਗਾ ਅਸਰਰਾਜਸਥਾਨ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਭਾਜਪਾ ਵਿਚਾਲੇ ਸਿੱਧਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੂਬਿਆਂ ਦੇ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੇ ਇਹ ਦਿਖਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਮੋਦੀ ਦਾ ਜਾਦੂ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ 33 ਅਤੇ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੇ 54 ਰੈਲੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਿਤ ਕੀਤਾ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਇਹ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਛਾ ਮੁਤਾਬਕ ਨਤੀਜੇ ਲਿਆਉਣ ਵਿੱਚ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਗਈਆਂ।  ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਝੁੰਡ 'ਚ ਇਸ ਸਾਨ੍ਹ ਦੀ ਹੈ ਸ਼ਾਨ ਵੱਖਰੀ'ਜੇ ਮੇਰਾ ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਬਚਾਅ ਲਿਉ...'ਮੋਦੀ ਦੀ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਰਾਜਸਥਾਨ, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ 'ਚ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾਅਗਲੇ ਸਾਲ ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਆਖ਼ਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਸਨ। ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਇਹ ਨਤੀਜੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਤੇ ਅਸਰ ਕਰਨਗੇ ਜੋ ਕਾਂਗਰਸ ਲਈ ਵੱਡੀ ਰਾਹਤ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਪਰ ਭਾਜਪਾ ਆਗੂਆਂ ਦਾ ਤਰਕ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ। ਪਰ ਇੱਕ ਗੱਲ ਜ਼ਰੂਰ ਪੱਕੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਕਿ 2014 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਵਾਰ ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਸਖ਼ਤ ਮੁਕਾਬਲਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੀਆਂ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਰਾਘਵ ਬਹਿਲ ,ਮੋਦੀ ਆਲੋਚਕ ਹੋਣ ਦਾ ਮੁੱਲ ਤਾਰ ਰਹੇ ਨੇ - ਆਸ਼ੂਤੋਸ਼      11 ਅਕਤੂਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-45824628  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Ragahv bahal /twitter  ਆਨਲਾਈਨ ਮੀਡੀਆ ਅਦਾਰੇ 'ਦਿ ਕੁਇੰਟ' ਦੇ ਮਾਲਕ ਰਾਘਵ ਬਹਿਲ ਨੇ ਐਡੀਟਰਜ਼ ਗਿਲਡ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਬਿਆਨ ਵਿਚ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਬਹੁਤ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਮਸਲਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅੱਜ ਮੈਂ ਸਵੇਰੇ ਮੁੰਬਈ ਵਿਚ ਸੀ ਤਾਂ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਮੇਰੇ ਘਰ ਅਤੇ ਕੁਇੰਟ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿਚ ਛਾਪੇ ਮਾਰੇ ਹਨ।”ਇਹ ਛਾਪੇ ਨੋਇਡਾ ’ਚ ਰਾਘਵ ਦੇ ਘਰ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ ਪੋਰਟਲ ਕੁਇੰਟ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਵਿਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ।ਬਹਿਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਿਆਨ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਤੁਰੰਤ ਵਾਪਸ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਟੈਕਸ ਅਦਾਇਗੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਹਾਂ ਵਿੱਤੀ ਏਜੰਸੀ ਨੂੰ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦਿਖਾਏ ਜਾਣਗੇ।”ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਅਜੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਛਾਪਿਆਂ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਜਾਰੀ ਹੋਇਆ।    ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ#MeToo ਦੀ ਛਤਰੀ ਹੇਠ ਕਿਸ ਦਾ ਆਉਣਾ ਹੈ ਖ਼ਤਰਨਾਕ?ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਬਾਰੇ ਕਾਲਜ ਦਾ ਪੱਖ਼ਭਾਰਤ ਦੇ 5 ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਨੌਜਵਾਨ ਇੰਝ ਸਿਖਰਾਂ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚੇਰਾਘਵ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਮੈਂ ਸਾਡੇ ਕੰਪਲੈਕਸ ’ਚ ਆਏ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਫੋਨ ਉੱਤੇ ਗੱਲ ਕਰਰੇ ਇਹ ਗੱਲ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਕਹੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਾਡੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਜਾਂ ਈਮੇਲ ਨੂੰ ਨਾ ਦੇਖਣ।” ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਸਖ਼ਤ ਐਕਸ਼ਨ ਲੈਣਗੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਮੀਦ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਕਿ ਐਡੀਟਰ ਗਿਲਡਜ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਦੇਵੇਗੀ।     Image Copyright @Raghav_Bahl @Raghav_Bahl       Image Copyright @Raghav_Bahl @Raghav_Bahl    ਐਡੀਟਰਜ਼ ਗਿਲਡ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ‘ਦਿ ਪ੍ਰਿਟ’ ਦੇ ਬਾਨੀ ਸੰਪਾਦਕ ਸ਼ੇਖ਼ਰ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਇਸ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਉੱਤੇ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਆਪਣੇ ਟਵੀਟ ਰਾਹੀਂ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, “ਆਮਦਨ ਕਰ ਮਹਿਕਮੇ ਨੂੰ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਡਰਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।”     Image Copyright @ShekharGupta @ShekharGupta       Image Copyright @ShekharGupta @ShekharGupta    ਐਡੀਟਰਜ਼ ਗਿਲਡ ਨੇ ਵੀ ਅਧਿਕਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਇਸ 'ਸਰਵੇਖਣ ਤੇ ਤਲਾਸ਼ੀ' ਉੱਪਰ ਚਿੰਤਾ ਜਾਹਿਰ ਕੀਤੀ। ਬਿਆਨ ’ਚ ਅੱਗੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੰਦਭਾਗੇ ਕਦਮ ਨਾਲ ਪ੍ਰੈੱਸ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ।        Image Copyright @IndEditorsGuild @IndEditorsGuild       Image Copyright @IndEditorsGuild @IndEditorsGuild    ਕੁਝ ਹੀ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਛੱਡਣ ਵਾਲੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਆਸ਼ੂਤੋਸ਼ ਨੇ ਵੀ ਟਵੀਟ ਕਰ ਕੇ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਦੀ ਨਿਖੇਧੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਰਾਘਵ ਬਹਿਲ ਭਰੋਸੇਮੰਦ ਮੀਡੀਆ ਸਖ਼ਸ਼ੀਅਤ ਹਨ। ਉਹ ਹੁਣ ਸੱਤਾ ਵਿਰੋਧੀ ਅਤੇ ਮੋਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਦਾ ਮੁੱਲ ਤਾਰ ਰਹੇ ਨੇ।” ਉਨ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਹੋਰ ਟਵੀਟ ਰਾਹੀਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਖਰ ਮੀਡੀਆ ਕਦੋਂ ਤੱਕ ਚੁੱਪ ਰਹੇਗਾ।      Image Copyright @ashutosh83B @ashutosh83B       Image Copyright @ashutosh83B @ashutosh83B    ਬੈਂਗਲੂਰੂ ਸਥਿਤ ਨਿਊਜ਼ ਵੈੱਬਸਾਈਟ 'ਨਿਊਜ਼ ਮਿਨਟ' ਦੇ ਦਫਤਰ 'ਚ ਵੀ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ""ਸਰਵੇਖਣ"" ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜਿਸ ਦੀ ਨਿਖੇਧੀ ਹੋਈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋਮੋਦੀ ਦੇ ਮੰਤਰੀ #MeToo ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦੇ ਘੇਰੇ 'ਚ'ਨਿਰਪੱਖ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ, ਲੋਕਤੰਤਰ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ' ਜੇਈ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਾਬਾ ਬਣਿਆ ਸੀ ਰਾਮਪਾਲ ਵਕੀਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਭੂਸ਼ਣ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਅਤੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਇਆ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਆਪਣੇ ਖਿਲਾਫ ਲਿਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।     Image Copyright @pbhushan1 @pbhushan1       Image Copyright @pbhushan1 @pbhushan1    ਕਾਂਗਰਸ ਨੇਤਾ ਤੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸ਼ਸ਼ੀ ਥਰੂਰ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਉੱਪਰ ਸਵਾਲ ਚੁੱਕਿਆ: ""ਕੀ ਇਹ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦੇ ਨਿਡਰ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਹੈ?""     Image Copyright @ShashiTharoor @ShashiTharoor       Image Copyright @ShashiTharoor @ShashiTharoor    ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਜੂਨ 'ਚ ਵੱਡੇ ਮੀਡੀਆ ਹਾਊਸ ਐੱਨਡੀਟੀਵੀ ਉੱਪਰ ਵੀ ਸੀਬੀਆਈ ਦੀ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਹੋਈ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਵਜੋਂ ਨਿਖੇਧਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।     ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੇ      Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , , 'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਕ੍ਰਾਊਨ ਪ੍ਰਿੰਸ 'ਤੇ ਕਿਉਂ ਲੱਗ ਰਹੇ ਨੇ ਕਤਲ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ      17 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46589684  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Reuters   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਦਖ਼ਲ ਦੀ ਕੀਤੀ ਨਿੰਦਾ                  ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੇ ਯਮਨ 'ਚ ਰਿਆਦ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਜੰਗ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲੋਂ ਫੌਜੀ ਸਹਾਇਤਾ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਜਮਾਲ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਦੇ ਕਤਲ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਸਾਊਦੀ ਦੇ ਕ੍ਰਾਊਨ ਪ੍ਰਿੰਸ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਉਣ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸੀਨੇਟ ਦੇ ਹੋਰ ਮਤਿਆਂ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਾਊਦੀ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇਸ ਕਦਮ ਨੂੰ ""ਝੂਠੇ ਦੋਸ਼ਾਂ"" 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ""ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸ ਦੇ ਅੰਦਰੂਣੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਖ਼ਲ"" ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਸੀਨੇਟ 'ਚ ਪਾਸ ਹੋਏ ਮਤੇ ਕਾਫੀ ਸੰਕੇਤਾਮਕ ਸਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੀ ਘੱਟ ਹੈ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਨੀਤੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਅਮਰੀਕੀ ਸੀਨੇਟਸ ਦੇ ਗੁੱਸੇ ਵਾਲੇ ਰਵੱਈਆ ਬਾਰੇ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ।ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ 11 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਦੇ ਕਤਲ ਵਿੱਚ ਮੁਲਜ਼ਮ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਕੀ ਕਹਿਣਾ ਹੈ?ਅਧਿਕਾਰਤ ਸਾਊਦੀ ਪ੍ਰੈਸ ਏਜੰਸੀ ਮੁਤਾਬਕ, ਸਾਊਦੀ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ, ""ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਅਮੀਰੀਕ ਸੀਨੇਟ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।""ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-’84 ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ: ਕਾਂਗਰਸੀ ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਉਮਰ ਕੈਦ, ਗਵਾਹ ਨਿਰਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ਇਹ ਕਿਹਾਇਟਲੀ ਵਸਦੇ ਪਰਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਰਾਹ 'ਚ ਨਵੀਂ ਔਕੜ 'ਮੇਰੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ, ਮੈਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ ਮੁੰਡਾ ਲੈ ਆਓ''84 ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ: ਉਹ ਔਰਤ, ਜਿਸ ਨੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਖਾੜਕੂ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ   ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਬੈਕ ਤੁਹਾਡੀ ਡਿਵਾਈਸ 'ਤੇ ਸਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ       ਕੀ ਹੈ ਸਾਊਦੀ ਆਲੋਚਨਕ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਵਰਗਿਆਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀਇਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ""ਝੂਠੇ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਖ਼ਲ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।""ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਇਸ ਬਿਆਨ 'ਤੇ ਕੋਈ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ। ਕੀ ਹਨ ਅਮਰੀਕੀ ਸੀਨੇਟ ਦੇ ਮਤੇ?ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਸੀਨੇਟ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਇਆ ਕਿ 1973 ਵਾਰ ਪਾਵਰ ਐਕਟ ਤਹਿਤ ਫੌਜੀ ਸੰਘਰਸ਼ 'ਚੋਂ ਆਪਣੀ ਸੈਨਾ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਉਣ 'ਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਬਣੀ।  ਇਸ ਮਤੇ ਨੂੰ 56-41 ਦੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਨਾਲ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।    Image copyright AFP   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸੀਨੇਟ ਨੇ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਕ੍ਰਾਊਨ ਪ੍ਰਿੰਸ ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਸਲਮਾਨ ਨੂੰ ਜਮਾਲ ਖਾਸ਼ੋਗੀ ਦੇ ਕਤਲ ਲਈ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ।                  ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸੀਨੇਟ ਨੇ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਕ੍ਰਾਊਨ ਪ੍ਰਿੰਸ ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਸਲਮਾਨ ਨੂੰ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੇ ਰਿਪੋਰਟ ਜਮਾਲ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਦੇ ਅਕਤੂਬਰ 'ਚ ਹੋਏ ਕਤਲ ਲਈ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ।ਜਮਾਲ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਕੌਣ ਸੀ?ਖ਼ਾਸ਼ੋਜੀ ਦੀ ਮੌਤ ਕਿਵੇਂ ਹੋਈ ਇਸ ਬਾਰੇ ਹਾਲੇ ਕੋਈ ਸਹਿਮਤੀ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕੀ। ਉਹ ਤੁਰਕੀ ਸਥਿਤ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਸਫ਼ਾਰਤਖ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਵਿਆਹ ਦੇ ਕਾਗਜ਼ਾਤ ਲੈਣ ਗਏ ਸਨ, ਪਰ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਆਏ।ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸ ਕੋਲ ਮੌਜੂਦ ਆਵਾਜੀ-ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਮੁਤਾਬਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਸੀਹੇ ਦੇ ਕੇ ਕਤਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਇੱਕ ਮੰਨੇ-ਪ੍ਰਮੰਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸਨ।  ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ 'ਤੇ ਸੋਵੀਅਤ ਹਮਲੇ ਅਤੇ ਓਸਾਮਾ ਬਿਨ ਲਾਦੇਨ ਸਣੇ ਕਈ ਅਹਿਮ ਖਬਰਾਂ ਕਵਰ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ।ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਉਹ ਸਾਊਦੀ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਰਹੇ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵੀ ਰਹੇ। ਪਰ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਭਰੋਸਾ ਨਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਖੁਦ ਹੀ ਦੇਸ ਨਿਕਾਲਾ ਲੈ ਕੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਤੇਜ਼ਾਬ 'ਚ ਸੁੱਟੇ ਗਏ ਸਨ ਪੱਤਰਕਾਰ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਦੇ ਟੁਕੜੇ' ਕਿਸ ਨੇ ਦਿੱਤੇ ਸਨ ਜਮਾਲ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਦੇ ਕਤਲ ਦੇ ਹੁਕਮ ਕਲਮ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲੱਭਦਾ ਲਾਪਤਾ ਪੱਤਰਕਾਰ ਖਾਸ਼ੋਗੀ   Image copyright EPA   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਜਮਾਲ ਖਾਸ਼ੋਗੀ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਉੱਘੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸਨ                  ਉੱਥੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਲਈ ਕਾਲਮ ਲਿਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਰਾਊਨ ਪ੍ਰਿੰਸ ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਸਲਮਾਨ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ।ਸਾਊਦੀ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦੇ ’ਤੇ ਕਿਉਂ ਲੱਗੇ ਕਤਲ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ?ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਸੀਨੇਟ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦੇ ਨੂੰ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਦੇ ਕਤਲ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਮੰਨਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀਆਈਏ ਨੇ ਵੀ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਨੂੰ ਹੀ ਕਤਲ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਮੰਨਿਆ ਸੀ।ਅਮਰੀਕੀ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਸੈਂਟ੍ਰਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਏਜੰਸੀ (ਸੀਆਈਏ) ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੱਤਰਕਾਰ ਜਮਾਲ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਕ੍ਰਾਊਨ ਪ੍ਰਿੰਸ ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਸਲਮਾਨ ਨੇ ਦਿੱਤੇ ਸਨ।    Image copyright AFP/Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਦੀ ਮੰਗੇਤਰ ਸੈਂਗਿਜ਼ ਕਈ ਘੰਟੇ ਦੂਤਾਵਾਸ ਦੇ ਬਾਹਰ 10 ਘੰਟੇ ਉਡੀਕ ਕਰਦੀ ਰਹੀ                  ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਸੂਤਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਬੂਤਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ 'ਚ ਮੁਲੰਕਣ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਕਾਰੇ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਪ੍ਰਿੰਸ ਦੇ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੇ ਇਸ ਦਾਅਵੇ ਨੂੰ ਨਕਾਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕ੍ਰਾਊਨ ਪ੍ਰਿੰਸ ਨੂੰ ਇਸ ਕਤਲ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਤੁਰਕੀ ਦਾ ਸਾਊਦੀ 'ਤੇ ਸਿੱਧਾ ਦੋਸ਼ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਯਾਸਿਨ ਆਕਤਾਏ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਮਾਲ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਕਰਕੇ ਤੇਜ਼ਾਬ ਵਿਚ ਪਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ।   Image copyright EPA   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਜ਼ਪ ਤਾਇਪ ਅਰਦੋਆਨ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੂੰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਜਮਾਲ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਦੇ ਕਤਲ ਦਾ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਦੱਸਿਆ ਹੈ                  ਹੁਰੀਅਤ ਨਾਂ ਦੇ ਅਖ਼ਬਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿਚ ਆਕਤਾਏ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਕਰਕੇ ਤੇਜ਼ਾਬ ਵਿਚ ਇਸ ਲਈ ਪਾ ਦਿੱਤੇ ਹੋਣਗੇ ਤਾਂ ਕਿ ਸਬੂਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।' ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਜਮਾਲ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਦੇ ਕਤਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਅਮਰੀਕਾ, ਬਰਤਾਨੀਆ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਜ਼ਪ ਤਾਇਪ ਅਰਦੋਆਨ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਕਾਰੇ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਪ੍ਰਿੰਸ ਦੇ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ                  ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਜ਼ਪ ਤਾਇਪ ਅਰਦੋਆਨ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੂੰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਜਮਾਲ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਦੇ ਕਤਲ ਦਾ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਨੋਟਬੰਦੀ ਵੇਲੇ ਕਤਾਰ ’ਚ ਜੰਮਿਆ ‘ਖਜ਼ਾਨਚੀ’ ਹੁਣ ਝਗੜੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਿਆ ਜੱਸੀ ਤੇ ਮਿੱਠੂ ਦੇ ਅਜਬ ਇਸ਼ਕ ਦਾ ਕਿੱਸਾਕਪਿਲ ਸ਼ਰਮਾ ਦੀ ਵਹੁਟੀ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਤੁਸੀਂ 1971- ਪੰਜਾਬੀ ਫ਼ੌਜੀ ਅਫ਼ਸਰ ਦੇ ਚੁਟਕਲੇ ਅਤੇ ਪਾਕ ਫੌਜ ਦਾ ਸਰੰਡਰ   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਧਮਾਕਾ - ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਭਵਨ 'ਤੇ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਬਾਰੇ 5 ਗੱਲਾਂ ਜੋ ਹੁਣ ਤੱਕ ਪਤਾ ਹਨ      19 ਨਵੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46257367  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Ravinder singh robin / bbc  18 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਭਵਨ ਉੱਤੇ ਹੋਏ ਗ੍ਰੇਨੇਡ ਹਮਲੇ ਮਗਰੋਂ ਪੰਜਾਬ ਭਰ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਅਲਰਟ 'ਤੇ ਹੈ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀਆਂ 5 ਗੱਲਾਂ।   ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਕਸਬਾ ਅਜਨਾਲਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਅਦਲੀਵਾਲ 'ਚ ਸੰਤ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਭਵਨ 'ਤੇ ਗ੍ਰੇਨੇਡ ਹਮਲਾ ਹੋਇਆ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਇਸ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ 3 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਅਤੇ 19 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਭਵਨ ਵਿਚ ਧਮਾਕਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਉਹ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਰਾਜਾਸਾਂਸੀ ਸੜਕ ਉੱਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਚਸ਼ਮਦੀਦ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਚਾਨਕ ਦੋ ਲੋਕ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ 'ਤੇ ਆਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੰਗਤ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅੰਦਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਤੇ ਦੂਜੇ ਨੇ ਬੰਦੂਕ ਦੀ ਨੋਕ 'ਤੇ ਅੰਦਰ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੁੱਛੀ।ਹਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਐਨਆਈਏ ਦੀ ਟੀਮ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅਦਲੀਵਾਲ ਗ੍ਰਨੇਡ ਹਮਲੇ ਦੀ ਸੂਹ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਲਈ 50 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੇ ਨਕਦ ਇਨਾਮ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਹੈਲਪਲਾਈਨ ਨੰਬਰ 181 'ਤੇ ਸੂਚਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਦੀ ਪਛਾਣ ਗੁਪਤ ਰੱਖੀ ਜਾਵੇਗੀ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਕਰੋੜਪਤੀ ਬਣਨ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਲਾਟਰੀ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਫੋਨ ਕਰਕੇ ਇੰਝ ਸੁਣਾਈਕੌਣ ਹਨ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਜਿੰਨਾਂ ਦੇ ਭਵਨ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਹੋਇਆ4 ਸਾਲ ਦੇ ਕਥਿਤ ਸਮਾਜਵਾਦ 'ਚ ਕਿਵੇਂ 20 ਲੱਖ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਬਣਾਏ ਰੱਖਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਕੈਪਟਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਘਬਰਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ।     Image Copyright @capt_amarinder @capt_amarinder       Image Copyright @capt_amarinder @capt_amarinder    ਉੱਧਰ ਸੂਬੇ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ  ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਪਹਿਲਾਂ ਮਕਸੂਦਾ ਥਾਣੇ 'ਚ ਧਮਾਕਾ ਹੋਇਆ, ਫਿਰ ਆਰਮੀ ਚੀਫ਼ ਨੇ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਹੁਣ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ 'ਚ ਧਮਾਕਾ ਹੋ ਗਿਆ।      Image Copyright @officeofssbadal @officeofssbadal       Image Copyright @officeofssbadal @officeofssbadal    ਹਮਲੇ 'ਤੇ ਹੋ ਰਹੀ ਸਿਆਸਤ ਵਿਚਾਲੇ ਆਪ ਆਗੂ ਐਚ ਐਸਲ ਫੂਲਕਾ ਦਾ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਆਇਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਆਪਣੇ ਬਿਆਨ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਬਿਪਨ ਰਾਵਤ ਨੇ ਇਹ ਹਮਲਾ ਕਰਵਾਇਆ ਹੋਵੇ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਸ ਬਿਆਨ ਦੀ ਕਾਫ਼ੀ ਨਿੰਦਾ ਹੋਈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਮਾਫ਼ੀ ਵੀ ਮੰਗੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਿਖਿਆ, ''ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਮੌੜ ਮੰਡੀ ਬਲਾਸਟ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਿਨਾਂ ਨਿਰਪੱਖ ਜਾਂਚ ਦੇ ਸਿੱਟੇ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੇਰੇ ਵਰਗਾ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਵਿਰੋਧੀ ਵੀ ਇਹੀ ਸੋਚਦਾ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਬਾਰੇ ਦਿੱਤੇ ਆਪਣੇ ਬਿਆਨ 'ਤੇ ਦੁਖ ਹੈ।''     Image Copyright @hsphoolka @hsphoolka       Image Copyright @hsphoolka @hsphoolka         Image Copyright @hsphoolka @hsphoolka       Image Copyright @hsphoolka @hsphoolka    ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਬੰਦੂਕ ਦੀ ਨੋਕ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛੇ'ਅਜਨਾਲਾ ਦੇ ਸੰਤ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਭਵਨ 'ਚ ਧਮਾਕਾ, 3 ਮੌਤਾਂਜਿਨ੍ਹਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਧਮਾਕਾ ਹੋਇਆ, ਉਹ ਲੋਕ ਇਹ ਦੱਸਦੇ ਹਨ (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" #10YearChallenge ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਅਦਾਕਾਰ ਕਿਉਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ 10 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ?      17 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46894228  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਅੱਜ ਕਲ੍ਹ #10YearChallenge ਕਾਫੀ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਸ ਚੈਲੇਂਜ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲੈਕੇ ਲੋਕ ਆਪਣੀ 10 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਅਤੇ ਹਾਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਸਭ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।ਮੌਸਮ ਵਾਂਗ ਹੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਨਿੱਤ ਦਿਨ ਨਵੇਂ ਮਿਜਾਜ਼ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਟਰੈਂਡਜ਼ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਛਾਏ ਰਹੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਆਇਸ ਬਕਿੱਟ ਚੈਲੇਂਜ ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਕੀਕੀ ਚੈਲੇਂਜ ਤੱਕ, ਇਹ ਟਰੈਂਡਜ਼ ਸਾਲ 2018 ਦੌਰਾਨ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਅਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਰਹੇ।ਸਾਲ 2018 ਦੌਰਾਨ #MeToo ਵਰਗੇ ਵੀ ਕੁਝ ਟਰੈਂਡਜ਼ ਰਹੇ ਜਿੱਥੇ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਹੋਏ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦੀ ਹੱਡਬੀਤੀ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸਾਲ 2019 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ #10YearChallenge ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਜਿਸ ਦਾ ਮਕਸਦ ਕਾਫ਼ੀ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਜਾਪ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਕੀ ਹੈ #10YearChallenge ?ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਅਜੇ ਸਾਫ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਚੈਲੇਂਜ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਿਸ ਕਰ੍ਹਾਂ ਹੋਈ, ਪਰ ਇਹ ਲਗਾਤਾਰ ਤੂਲ ਫੜ੍ਹ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਕੀ ਹੈ ਬ੍ਰੈਗਜ਼ਿਟ ਅਤੇ ਟੈਰੀਜ਼ਾ ਮੇਅ ਦੀ ਸੰਸਦ 'ਚ ਹਾਰ ਮਗਰੋਂ 5 ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ‘ਵਰਜਿਨਿਟੀ’ ਦਾ ਮੁੱਦਾ: ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਬੰਦ ਬੋਤਲ ਖੁੱਲ੍ਹਦੀ ਹੈ?-ਬਲਾਗਕੀਨੀਆ 'ਚ ਹੋਟਲ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਲ-ਸ਼ਬਾਬ ਬਾਰੇ ਜਾਣੋਚੈਲੇਜ ਵਿਚ ਭਾਗ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਤੇ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ ਪੋਸਟ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਦੋ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਪੋਸਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੀ 10 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਤਸਵੀਰ ਅਤੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਹਾਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।#10YearChallenge ਹੇਠ ਪੋਸਟ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇਹ ਤਸਵੀਰ 10 ਸਾਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਦਿੱਖ ਵਿਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਫ਼ਰਕ ਨੂੰ ਦਰਸ਼ਾਉਂਦੀ ਹੈ।ਇਸ ਚੈਲੇਂਜ ਯਾਨਿਕਿ #10YearChallenge ਨੂੰ #HowHardDidAgingHitYou ਅਤੇ #GlowUp ਦੇ ਨਾਲ ਵੀ ਜੋੜ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਲੋਕ ਆਪਣੀ 2008 ਤੇ 2018 ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਅਤੇ 2009 ਤੇ 2019 ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ #2008vs2018 ਅਤੇ #2009vs2019 ਨਾਲ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਪੋਸਟ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।ਮਸ਼ਹੂਰ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਵੀ ਲੈ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਭਾਗਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਇਸ ਲਹਿਰ ਵਿਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕੌਮੀ ਅਤੇ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ ਦੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦਿੱਖ ਵਿਚ ਕਿੰਨਾਂ ਫਰਕ ਆਇਆ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ 10 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਹੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ।ਚੈਲੇਂਜ ਹੇਠ ਆਪਣੀ ਤਸਵੀਰ ਪੋਸਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਲਾਕਾਰ ਮੰਦਿਰਾ ਬੇਦੀ ਲਿਖਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ 10 ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੋਸਚਰ ਬਿਹਤਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।   Skip Instagram post  by mandirabedi         View this post on Instagram           At least the posture got better!! 🤪#10yearchallenge A post shared by  Mandira Bedi (@mandirabedi) on Jan 15, 2019 at 9:45pm PST End of Instagram post  by mandirabedi         Image Copyright mandirabedi mandirabedi     ਅਦਾਕਾਰਾ ਸੋਨਮ ਕਪੂਰ ਆਪਣੀ ਤਸਵੀਰ ਪੋਸਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਦੀ ਹੈ ਕਿ, ""ਕੀ ਮੇਰੇ ਵਿਚ ਵੀ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਵਾਲਾ ਜੀਨ ਹੈ?""   Skip Instagram post  by sonamkapoor         View this post on Instagram           #10yearchallenge  #23to33 from DELHI 6  to ek Ladki Ko Dekha toh AISA Laga.. do you think I got dads genes??? @anilskapoor A post shared by  SonamKAhuja (@sonamkapoor) on Jan 15, 2019 at 2:57pm PST End of Instagram post  by sonamkapoor         Image Copyright sonamkapoor sonamkapoor     ਗਾਇਕ ਅਰਮਾਨ ਮਲਿਕ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਆਪਣੀ ਤਸਵੀਰ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦਿੱਖ ਵਿਚ ਕਾਫ਼ੀ ਅੰਤਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤਾ।   Skip Instagram post  by armaanmalik22         View this post on Instagram           Aye hoodie hoodie hoodie, aye yaadon ki pudi 🤪 #10YearChallenge  Ps - look at that hair will ya 🤣 A post shared by  ARMAAN MALIK (@armaanmalik22) on Jan 15, 2019 at 9:21pm PST End of Instagram post  by armaanmalik22         Image Copyright armaanmalik22 armaanmalik22     ਅਦਾਕਾਰਾ ਸ਼ਰੂਤੀ ਹਸਨ ਆਪਣੀ ਤਸਵੀਰ ਪੋਸਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚੋਂ ਕੀ ਯਾਦ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਨਹੀਂ।   Skip Instagram post  by shrutzhaasan         View this post on Instagram           ten years💕I always miss my bangs but I deffo don’t miss the ugly in between stage of growing them out ! 2009-2019 #10yearchallenge A post shared by @ shrutzhaasan on Jan 14, 2019 at 8:51pm PST End of Instagram post  by shrutzhaasan         Image Copyright shrutzhaasan shrutzhaasan     ਉਧਰ ਕ੍ਰਿਕਟ ਸੰਸਥਾ ਆਈਸੀਸੀ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਚੈਲੇਂਜ ਵਿੱਚ ਭਾਗ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਧੋਨੀ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਸਾਂਝੀ ਕਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ।     Image Copyright @ICC @ICC       Image Copyright @ICC @ICC    ਮੈਡੋਨਾ, ਐਲਨ ਡੇਜਨਰਸ, ਨਿੱਕੀ ਮਿਨਾਜ ਸਮੇਤ ਕਈ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਕਲਾਕਾਰ ਵੀ ਇਸ ਵੱਧ ਰਹੇ ਟ੍ਰੈਂਡ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਨਜ਼ਰੀ ਪਏ।   Skip Instagram post  by madonna         View this post on Instagram           Apparently there is more! 😂😂 The Perks of Being a Wallflower. 🌸  #thechallengeissurviving A post shared by  Madonna (@madonna) on Jan 15, 2019 at 4:45am PST End of Instagram post  by madonna         Image Copyright madonna madonna        Skip Instagram post  by nickiminaj         View this post on Instagram           🤪😅 A post shared by  Barbie® (@nickiminaj) on Jan 14, 2019 at 8:11am PST End of Instagram post  by nickiminaj         Image Copyright nickiminaj nickiminaj        Skip Instagram post  by theellenshow         View this post on Instagram           #10yearchallenge. I never realized how differently I hold my hand now. A post shared by  Ellen (@theellenshow) on Jan 14, 2019 at 1:53pm PST End of Instagram post  by theellenshow         Image Copyright theellenshow theellenshow     ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਯੂਜ਼ਰ ਵਿਨੋਥਿਨੀ ਸੰਦਰਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਤਸਵੀਰ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਮੁਸ਼ੱਕਤ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਮਤ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ।   Skip Instagram post  by vinothini_sandra         View this post on Instagram           I think I’ve come a long way.  Breakup, Semester extension, Marriage, Mom's demise, Divorce, Financial Crisis, Suicide trials, Embarrassments, Losing friends who were the world for me and lots more.  Yet, I’m still smiling and living this life day to day because I believe what hasn’t killed me; has only made me strong.  Along the way, I believe I’ve become a mature woman who is able to face things rather than running away. I’ve learnt many things and most importantly I’ve learnt this:- LIFE IS TOO SHORT FOR HATRED AND GRUDGE. (This was highlighted by my dear friend @kogie.logan When we started talking back literally 10 months after some misunderstandings.) SOMEONE WHO YOU LAUGH OR ARGUE WITH TODAY, MAY NOT BE AROUND TOMORROW. THE PERSON COULD BE GONE FOREVER. HENCE, TREAT PEOPLE RIGHT, NO MATTER HOW BADLY THEY TREAT YOU. Important thing here is, treating them right doesn’t mean allowing yourself to be ill treated by them. It is moving away from them, without treating them badly. . Attitude is everything. Our attitude reflects our upbringing. (My personal opinion). . So this sums up my #10yearchallenge #mature #stronger #2k19 A post shared by  வினோதினி சந்திரா (@vinothini_sandra) on Jan 15, 2019 at 10:31pm PST End of Instagram post  by vinothini_sandra         Image Copyright vinothini_sandra vinothini_sandra     ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਰੇਲ ਹਾਦਸਾ: ਬੇਸਿਰ ਲਾਸ਼ 'ਤੇ DNA ਟੈਸਟ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਿੱਛੇ ਹਟੇ  ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰੌਬਿਨ ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਲਈ       24 ਅਕਤੂਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-45958851  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright NARINDER NANU/GETTY IMAGES   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜ-ਪੰਜ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੇ ਚੈੱਕ ਦਿੱਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ                  ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਇੱਕ ਅਣਪਛਾਤੇ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੀ ਲਾਸ਼ 'ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਦਾਅਵੇ ਕੀਤੇ ਪਰ ਹੁਣ ਇੱਕ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਲਾਸ਼ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਦਾਅਵਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।19 ਅਕਤੂਬਰ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਧੋਬੀ ਘਾਟ 'ਤੇ ਰੇਲਵੇ ਲਾਈਨ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਕੇ ਰਾਵਨ ਦਹਿਨ ਦੇਖ ਰਹੇ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਟਰੇਨ ਨੇ ਦਰੜ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ 58 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ ਸੀ।ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿਰ ਕਟੀ ਲਾਸ਼ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਹੀਂ ਹੋ ਪਾ ਰਹੀ ਹੈ। 35 ਸਾਲਾ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਡੀਐੱਨਏ ਟੈਸਟ ਕਰਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ ਅਤੇ ਦੇਖੋ:ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਰੇਲ ਹਾਦਸਾ: ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇੰਝ ਮਿਲੇ ਵਿਛੜੇ ਬੱਚੇ ਅੰਡਰ ਮੈਟ੍ਰਿਕ ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾ ਨੇ ਕਦੇ ਲਾਈ ਸੀ ਕੈਰੋਂ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਸੰਨ੍ਹ'ਲੋਕ ਰਾਵਣ ਸਾੜਦੇ ਨੇ ਅਸੀਂ ਘਰ ਹੀ ਸਾੜ ਲਿਆ'ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਘਟਨਕ੍ਰਮ ਬਾਰੇ 7 ਅਹਿਮ ਨੁਕਤੇ꞉ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਰਾਹਤ ਕਾਰਜਾਂ ਲਈ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਤਿੰਨ ਮੈਂਬਰੀ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਅਤੇ ਮਜਿਸਟਰੇਟ ਜਾਂਚ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ।ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭੜਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਨਵਜੋਤ ਸਿੱਧੂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਨਾਅਰੇਬਾਜ਼ੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਉੱਪਰ ਪਥਰਾਅ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਮਗਰੋਂ ਮਾਹੌਲ ਸਾਂਭਿਆ।ਰੇਲਵੇ ਨੇ ਅਤੇ ਡਰਾਈਵਰ ਨੂੰ ਕਲੀਨ ਚਿੱਟ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਸੀ , ਇੰਜਣ ਦਾ ਹਾਰਨ ਵਜਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ꞉ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਉੱਪਰ ਐਫਆਈਆਰ ਦਰਜ ਕਰਨਦਿਆਂ ਹਾਦਸੇ ਨੂੰ ਕਤਲਿਆਮ ਦੱਸਿਆ।ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ꞉ ਮੈਂ ਅਸਤੀਫਾ ਨਹੀਂ ਦੇਵਾਂਗਾ, ਹਾਦਸਾ ਰੇਲਵੇ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਹੋਇਆ।ਸਮਾਗਮ ਦੀ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ, ਡਾਕਟਰ ਨਵਜੋਤ ਕੌਰ ਸਿੱਧੂ ਉੱਪਰ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਹਾਦਸੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉੱਥੋਂ ਚਲੀ ਗਈ, ਪਰ ਡਾਕਟਰ ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਘਰੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਿਲੀ।ਸਮਾਗਮ ਦੇ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮਿੱਠੂ ਮਦਾਨ ਨੇ ਇਸ ਸਮੁੱਚੇ ਹਾਦਸੇ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਕੰਮ ਦੱਸਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਦਾ ਕੋਈ ਕਸੂਰ ਨਹੀਂ ਸੀ।ਰੇਲਵੇ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਐੱਸਐੱਚਓ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਘੁੰਮਣ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਦੋ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਅਣਪਛਾਤੀ ਲਾਸ਼ 'ਤੇ ਆਪਣਾ ਦਾਅਵਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਦਾਅਵਾ ਸਾਬਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਡੀਐੱਨਏ ਟੈਸਟ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ।   Image copyright RAVINDER SINGH ROBIN/BBC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅਣਪਛਾਤੇ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਹੁਣ ਡੀਐੱਨਏ ਟੈਸਟ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੈ                  ਇਸ ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੇ ਚੈੱਕ ਦਿੱਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਐੱਸਐੱਚਓ ਘੁੰਮਣ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਕੁੰਜ ਲਾਲ ਦਾ ਬੇਟਾ ਪ੍ਰੀਤਮ 21 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਉਸ ਵੱਲੋਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਸਿਰ ਕੱਟੀ ਲਾਸ਼ ਉਸ ਦੇ ਭਰਾ ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੀ ਪਛਾਣ ਉਸ ਦੇ ਅੰਡਰ ਗਾਰਮੈਂਟਜ਼ ਨਾਲ ਕੀਤੀ।""ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਗੌਂਡਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਤੋਂ ਗੀਤਾ ਨੇ ਵੀ ਰੇਲਵੇ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਣਪਛਾਤਾ ਮ੍ਰਿਤਕ ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਹੈ ਜੋ 19 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।   Image copyright RAVINDER SINGH ROBIN/BBC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਡੀਐੱਨਏ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਆਏ ਹਨ                  ਜੀਆਰਪੀ ਦੇ ਜਾਂਚ ਅਫ਼ਸਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਮੈਂ ਪ੍ਰੀਤਮ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਲਾਸ਼ ਉਦੋਂ ਹੀ ਸਪੁਰਦ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜਦੋਂ ਡੀਐੱਨਏ ਰਿਪੋਰਟ ਜ਼ਰੀਏ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦਾ ਸਬੂਤ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗਾ।''ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ'ਆਪ' ਦਾ ਸੰਕਟ ਨਿਬੇੜਨ ਲਈ ਹੋਈ ਬੈਠਕ ਦਾ ਕੀ ਨਿਕਲਿਆ ਸਿੱਟਾ 13 ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜਾਲ 'ਚ ਫਸਾ ਕੇ 6 ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਏਡਜ਼ ਦੀਆਂ ਰੋਗੀਉਹ ਪੁਲ ਜਿੱਥੇ ਪਰਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਜਾਣ ਲਈ ਲਾਏ ਡੇਰੇਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੀਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਸ਼ਰਤ ਦੱਸੀ ਗਈ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਆਈ।    Image copyright RAVINDER SINGH ROBIN/BBC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅਸਿਸਟੈਂਕ ਕਮਿਸ਼ਨਰ (ਜਨਰਲ) ਸ਼ਿਵਰਾਜ ਸਿੰਘ ਬਲ ਅਨੁਸਾਰ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਬੂਤ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਨਾਕਾਮ ਸਾਬਿਤ ਹੋਏ                  ਅਸਿਸਟੈਂਕ ਕਮਿਸ਼ਨਰ (ਜਨਰਲ) ਸ਼ਿਵਰਾਜ ਸਿੰਘ ਬਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕ ਅਣਪਛਾਤੀ ਲਾਸ਼ 'ਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਆਏ ਸਨ ਪਰ ਉਹ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕੇ ਇਸ ਲਈ ਡੀਐੱਨਏ ਟੈਸਟ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਗਿਆ।ਇਸੇ ਵਿਚਾਲੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅੱਠ ਹੋਰ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮੁਆਵਜ਼ੇ ਦੇ ਚੈੱਕ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ 21 ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਚੈਕ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਹਾਦਸੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੋਰ ਵੀਡੀਓਜ਼:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ ਸਵਾਮੀ ਦੀ ਮੋਦੀ ਤੇ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਕੀ ਹੈ ਨਸੀਹਤ  ਫੈਸਲ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ  ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ        13 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46540514  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright EPA   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਹੁਮਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ                  ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਖਤਮ ਹੋਈਆਂ 5 ਸੂਬਿਆਂ ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਹਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਜਪਾ ਲੀਡਰ ਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ ਸਵਾਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਠੇਕੇਦਾਰ ਨਹੀਂ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਜਾਗਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।ਬੀਬੀਸੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਖਾਸ ਗੱਲਬਾਤ 'ਚ ਜਦੋਂ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ ਸਵਾਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਕਹਿੰਦੇ ਸੀ ਜਿੱਤਦੇ ਜਾਵਾਂਗੇ, ਜਿੱਤਦੇ ਜਾਵਾਂਗੇ ਪਰ ਜਨਤਾ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਇੰਧਰਾ ਗਾਂਧੀ ਵੀ ਇਹੀ ਸਮਝਦੀ ਸੀ ਪਰ ਕੀ ਹੋਇਆ? ਉਹ ਖ਼ੁਦ ਹੀ ਹਾਰ ਗਈ।""ਸ਼ਾਹ ਦਾ ਦਾਅਵਾਆਪਣੀ ਬੇਬਾਕੀ ਲਈ ਜਾਣੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਵਾਮੀ ਨੇ ਕਿਸੇ ਦਾ ਨਾਮ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭਾਜਪਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਦਾ ਉਹ ਬਿਆਨ ਜ਼ਰੂਰ ਯਾਦ ਹੋਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ 2019 ਉਹ ਜਿੱਤਣਗੇ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਲੇ 50 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਪਾਰਟੀ ਦੇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਸਨ ਕਰੇਗੀ।ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਰਜਕਰਨੀ ਦੀ ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਰਵੀ ਸ਼ੰਕਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਦੱਸੀ ਸੀ।ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਆਏ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਸੂਬਿਆਂ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਤਿੰਨ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਟੈਰੀਜ਼ਾ ਮੇਅ ਨੂੰ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ ਟੋਰੀਆਂ ਦੇ ਬੇਭਰੋਸਗੀ ਮਤੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਾਂਗਰਸ ਬਨਾਮ ਭਾਜਪਾ: ਮੋਦੀ ਲਈ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਨਤੀਜੇ ਖਤਰੇ ਦੀ ਘੰਟੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਚੋਣਾਂ ਮਗਰੋਂ ਮੋਦੀ ਤੇ ਰਾਹੁਲ ਇਹ ਗਲਤਫਹਿਮੀ ਨਾ ਪਾਲਣਪਰ ਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ ਸਵਾਮੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੋਟਾਂ ਨੂੰ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਬਾਕੀ ਦੋਵਾਂ ਸੂਬਿਆਂ 'ਚ ਬਹੁਮਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ।ਸਵਾਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਸੂਬੇ ਮਿਜ਼ੋਰਮ 'ਚ ਜਿੱਥੇ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੀ ਉੱਥੇ ਉਹ ਹਾਰ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਸੂਬੇ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਕਾਮਯਾਬੀ ਹਾਸਲ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਹੈ।""ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਨਤਾ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਜਗਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ।     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸਵਾਮੀ ਨੇ ਨਵੇਂ ਆਰਬੀਆਈ ਗਵਰਨਰ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ 'ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖੀ ਹੈ                  ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨੋਟਬੰਦੀ ਅਤੇ ਜੀਐਸਟੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਵਪਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਰਾਜ਼ਗੀ ਹੈ। ਇਹ ਲੋਕ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਰੂਪ ਤੋਂ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਕਾਲਾ ਧਨ ਵਾਪਿਸ ਲਿਆਉਣ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਨੂੰ ਭਾਜਪਾ ਵੱਲੋਂ ਪੂਰਾ ਨਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਵੀ ਜਨਤਾ ਨੇ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਜਾਹਰ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ 15 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਹਰ ਭਾਰਤੀ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਪਾਉਣ ਦਾ ਜਿਹੜਾ ਵਾਅਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕੀਤਾ ਸੀ ਉਹ ਜ਼ਰੂਰ ਪੂਰਾ ਹੋਵੇਗਾ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਕਾਂਗਰਸ ਬਨਾਮ ਭਾਜਪਾ: ਮੋਦੀ ਲਈ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਨਤੀਜੇ ਖਤਰੇ ਦੀ ਘੰਟੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਕੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਨੇ ਵਧਾਇਆ ਸਿੱਧੂ ਦਾ ਰੁਤਬਾਚੋਣਾਂ ਮਗਰੋਂ ਮੋਦੀ ਤੇ ਰਾਹੁਲ ਇਹ ਗਲਤਫਹਿਮੀ ਨਾ ਪਾਲਣਸਵਾਮੀ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਜ਼ੋਰ-ਸ਼ੋਰ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਮਸਲੇ ਨੂੰ ਉਹ ਅਦਾਲਤ ਜ਼ਰੀਏ ਸੁਲਝਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਅਰਜ਼ੀ ਪੈਂਡਿੰਗ ਪਈ ਹੋਈ ਹੈ।ਆਰਐਸਐਸ ਅਤੇ ਵੀਐਚਪੀ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਨਿਰਮਾਣ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਸਵਾਮੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਨੂੰਨ ਜਾਂ ਬਿੱਲ ਲਿਆਏ ਜਾਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਉਹ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੁਣਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਜਿਹੜੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਚਲਾਈ ਹੋਈ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਨਰਾਜ਼ਗੀਸ਼ਕਤੀਕਾਂਤ ਦਾਸ ਨੂੰ ਆਰਬੀਆਈ ਦਾ ਗਵਰਨਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ ਸਵਾਮੀ ਨਰਾਜ਼ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਸ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਸ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਦਾ ਮੁਖੀਆ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਲਿਖਿਆ ਹੈ।ਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੀਆਂ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਕਈ ਸਕੂਲ ਬਹੁਤ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਿੱਤ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚਣ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮਾਂ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅਧਿਆਪਕ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਅਣਸੁਖਾਵੀਂ ਘਟਨਾ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਹੀ ਇੱਕ ਹੱਲ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਇੰਨੇ ਖ਼ੂੰਖ਼ਾਰ ਕਤਲ ਕਿਉਂ?ਕੌਣ ਹੈ ਬੰਦੂਕਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਬੋਲਣ ਵਾਲੀ ਇਹ ਅਮਰੀਕੀ ਕੁੜੀ?ਅਮਰੀਕਾ ਕੱਦੂ ਦੀ ਸੁਪਰ ਪਾਵਰ ਹੈ-ਬਲਾਗ (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਜੇ ਤੁਹਾਡਾ ਸਿਮ ਕਾਰਡ ਵੀ ਅਚਾਨਕ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੈਂਕ ਖਾਤਾ ਕਰੋ ਸੁਰੱਖਿਅਤ  ਓਂਕਾਰ ਕਰੰਬੇਲਕਰ ਬੀਬੀਸੀ ਮਰਾਠੀ       5 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46759239  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਇੱਕ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਨੂੰ ਰਾਤੋ ਰਾਤ 1.86 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਚੂਨਾ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਇਹ ਸਭ ਸਿਮ ਸਵੈਪਿੰਗ ਯਾਨਿ ਸਿਮ ਬਦਲਣ ਕਾਰਨ ਹੋਇਆ। ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਦੇ ਖਾਤੇ 'ਚੋਂ ਇਹ ਰਕਮ 28 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖਾਤਿਆਂ 'ਚ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਹ ਧੋਖਾਧੜੀ ਇੱਕ ਹੀ ਰਾਤ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਕਿਸੇ ਸ਼ਖ਼ਸ ਦੇ ਸਿਮ ਕਾਰਡ ਨੂੰ ਬਲਾਕ ਕਰਨ ਦੀ ਰਿਕਵੈਸਟ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸਿਮ ਕਾਰਡ ਬਲਾਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਵਿੱਤੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਲਈ ਨਵੇਂ ਸਿਮ ਰਾਹੀਂ ਕਿਸੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਲਈ ਵਨ-ਟਾਈਮ ਪਾਸਵਰਡ (OTP) ਦੀ ਰਿਕਵੈਸਟ ਪਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਓਟੀਪੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਇੱਕ ਖਾਤੇ ਤੋਂ ਹੋਰਨਾਂ ਦੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕਰਨ ਵਰਗੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅੱਜਕੱਲ ਵਧੇਰੇ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਆਨਲਾਈਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਡਿਜੀਟਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦੇ ਕਥਿਤ ਪੋਰਨ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖਣ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਸੱਚ?ਅਯੁੱਧਿਆ ਦੇ ਅਸਲ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣੋ 'ਜੇ ਧੱਕਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਰੇਪ ਵੀ ਕਿਵੇਂ ਹੋਇਆ'ਕਿਹੜੇ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਪਿਆ ਐਪਲ ਨੂੰ ਘਾਟਾਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਆਨਲਾਈਨ ਉਪਲਬਧ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਉਸ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਚੁੱਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿਮ ਸਵੈਪਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਠੱਗੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਸਿਮ ਸਵੈਪ ਸਾਈਬਰ ਸਿਕਿਓਰਿਟੀ ਐਕਸਪਰਟ ਐਡਵੋਕੇਟ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਾਲੀ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿਮ ਸਵੈਪਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੇ ਕੀ ਰਸਤੇ ਹਨ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਖੋਜ ਮੁਤਾਬਕ 2018 'ਚ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 200 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਚੂਨਾ ਲੱਗਾ ਹੈ                  ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ""2011 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਪਰਾਧ ਵਧੇ ਹਨ। ਸਿਮ ਸਵੈਪਿੰਗ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸ਼ਖ਼ਸ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਬਲਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਿਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।""""ਸੰਗਠਿਤ ਸਮੂਹ ਇਸ ਨੂੰ ਅੰਜ਼ਾਮ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਸਾਈਬਰ ਐਂਡ ਲਾਅ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਖੋਜ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ 2018 'ਚ ਵੀ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 200 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਚੂਨਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ।""   ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਬੈਕ ਤੁਹਾਡੀ ਡਿਵਾਈਸ 'ਤੇ ਸਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ       ਸਿਮ ਕਾਰਡ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਧੋਖਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈਜੋ ਲੋਕ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਪਰਾਧਾਂ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸੁਚੇਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਇਸ ਦਾ ਖਾਮਿਆਜ਼ਾ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੁਗਤਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੀਡੀਆ, ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਰਾਹੀਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਇਕੱਠੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਅਣਜਾਣ ਨੰਬਰ ਤੋਂ ਕਾਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਫਿਸ਼ਿੰਗ ਲਿੰਕ ਵੀ ਭੇਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਲਿੱਕ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਇਨਫਾਰਮੇਸ਼ਨ (ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ) ਭਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਧੋਖੇਬਾਜ ਬੈਂਕਾਂ ਦੇ ਡਾਟਾਬੇਸ ਨੂੰ ਖਰੀਦ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਮ ਦਾ ਫਰਜ਼ੀ ਆਈਕਾਰਡ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਟੈਲੀਕਾਮ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿਮ ਬਲਾਕ ਕਰਨ ਦੀ ਰਿਕਵੈਸਟ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਉਹ ਵਾਇਰਸ ਜਾਂ ਮੈਲਵੇਅਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਇਕੱਠੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।    Image copyright AFP/getty images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਪੈਸੇ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ                  ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਟੈਲੀਕਾਮ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨਵਾਂ ਸਿਮ ਕਾਰਡ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਠੱਗ ਨਵੇਂ ਸਿਮ ਰਾਹੀਂ ਆਰਾਮ ਨਾਲ OTP ਹਾਸਿਲ ਕਰਕੇ ਵਿੱਤੀ ਟਰਾਂਜ਼ੈਕਸ਼ਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਨਵਾਂ ਸਿਮ ਇਨ੍ਹਾਂ ਠੱਗਾ ਕੋਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਓਟੀਪੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਖਾਤੇ 'ਚ ਮੌਜੂਦ ਰਕਮ ਨੂੰ ਹੋਰਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਤੁਹਾਡੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਪੈਸਾ ਪਾਉਣਾ ਚਾਹੇਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਾਲੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸ਼ਖ਼ਸ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਖਾਤੇ 'ਚ ਕੁਝ ਪੈਸਾ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਵੀ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ। ਉਹ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ""ਉਹ ਲੋਕ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਹਿਣਗੇ ਕਿ ਰਾਸ਼ੀ ਦਾ 10 ਫੀਸਦੀ ਜਾਂ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੇ ਦੇਣਗੇ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਫੋਨ ਵੀ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਕੁਝ ਹੀ ਦੇਰ 'ਚ ਤੁਹਾਡੇ ਖਾਤੇ 'ਚ ਰਾਸ਼ੀ ਭੇਜੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਸ਼ੀ ਸਿਮ ਸਵੈਪਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇ ਖਾਤੇ 'ਚੋਂ ਗ਼ੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਉਡਾਈ ਗਈ ਰਕਮ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।""ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਆਈਲੈੱਟਸ ਕੇਂਦਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮੋਟ ਕਰਨ 'ਤੇ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਕਲਾਕਾਰਟਵਿੱਟਰ ਵੱਲੋਂ 'ਆਟੋਮੈਟਿਕ ਟਵੀਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਕਾਊਂਟ ਬੰਦ'ਜਦੋਂ ਧੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਬਾਪ ਦਾ ਅਸਲ ਸੱਚ     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਆਪਣੀ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਸ਼ੇਅਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ                  ""ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਅਣਜਾਣੇ 'ਚ ਅਪਰਾਧੀ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਖਾਤਾ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਅਪਰਾਧ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸ਼ਖ਼ਸ ਬਿਨਾਂ ਮਤਲਬ ਤੁਹਾਡੇ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚ ਪੈਸੇ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਝਾਂਸੇ 'ਚ ਨਾ ਆਉ।""ਆਪਣੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕਾਗ਼ਜ਼ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਾ ਦਿਓਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਸਾਈਬਰ ਡਿਪਾਰਮੈਂਟ ਦੇ ਐਸਪੀ ਬਾਲ ਸਿੰਘ ਰਾਜਪੂਤ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗ਼ਲਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਜੋ ਲੋਕ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਟਰਾਂਜ਼ੈਕਸ਼ਨ ਵੇਲੇ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਅਤੇ ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਿਸੇ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ੇਅਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਆਨਲਾਈਨ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੈਅ ਕਰ ਲਉ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਿਕਿਓਰਿਟੀ ਵੈਬਸਾਈਟਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਨਾ, ਹਾਂ, ਆਪਣਾ ਓਟੀਪੀ ਜਾਂ ਕਾਰਡ ਦਾ ਸੀਵੀਵੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਾ ਦਿਉ।""   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਤੁਹਾਡੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਨਾਲ ਈਮੇਲ ਅਲਰਟ ਸੁਵਿਧਾ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ                  ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਇਹ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਾਗ਼ਜ਼ਾਤ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੇ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਉਸ 'ਤੇ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰ ਲਿਖੋ ਕਿ ਕਿਸ ਕੰਮ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫੋਟੋਕਾਪੀ ਦੇ ਰਹੇ ਹੋ ਅਤੇ ਇਹ ਕਾਪੀ ਇਸੇ ਕੰਮ ਲਈ ਹੀ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਵੀ ਕਾਗ਼ਜ਼ਾਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਰੁੱਕ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਜਾਂ ਸੰਸਥਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਾਗ਼ਜ਼ਾਂ ਦੀ ਫੋਟੋਕਾਪੀਆਂ ਦੇ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੋਚ ਲਵੋ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ।""ਸਿਮ ਸਵੈਪ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਾਲੀ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ""ਹਰ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਦੇ ਨਾਲ ਈਮੇਲ ਅਲਰਟ ਸੁਵਿਧਾ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਚਾਨਕ ਸਿਮ ਕਾਰਡ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਈਮੇਲ ਰਾਹੀਂ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ ਕੇ ਕੀ ਕੋਈ ਤੁਹਾਡੀ ਇਜ਼ਾਜਤ ਬਿਨਾਂ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਤੁਰੰਤ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਕੇ ਨੁਕਸਾਨ ਟਾਲ ਸਕਦੇ ਹੋ।""""ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਿਮ ਸਵੈਪਿੰਗ ਦਾ ਕੰਮ ਵਧੇਰੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਜਾਂ ਸ਼ਨਿੱਚਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਛੁੱਟੀਆਂ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਠੱਗੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਛੁੱਟੀਆਂ ਕਾਰਨ ਬੈਂਕਾਂ ਜਾਂ ਫਿਰ ਟੈਲੀਕਾਮ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਦਿੱਕਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਸਿਮ ਕਾਰਡ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਾਵਧਾਨ ਹੋ ਕੇ ਖਾਤੇ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕੋ।""ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:‘ਲੜਾਈ ਨੂੰਹ-ਸੱਸ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਪੜ੍ਹਿਆਂ-ਲਿਖਿਆਂ ਤੇ ਅਨਪੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੀ’ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਇੰਝ ਲਾਹੁਣ ਆਪਣਾ ਹੈਂਗਓਵਰਜਦੋਂ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਨੇ ‘ਚੋਰ’ ਦੀ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਇਆ'ਲੋਕ ਚੀਕਾਂ ਮਾਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਲਾਸ਼ਾਂ ਸਨ'ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਕਤਵਰ ਰਾਕੇਟ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਐਲਨ ਮਸਕ ਵਿਵਾਦਾਂ ਵਿੱਚ      9 ਸਤੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-45459861  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright youtube/powerfuljre   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ 'ਚ ਐਲਨ ਮਸਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦੌਰਾਨ ਭੰਗ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਕਰਕੇ ਵਿਵਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਹਨ                  ਤਕਨੀਕ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੋਡਕਟਸ ਅਤੇ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਐਲਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਨਾਂ ਖੱਟਣ ਵਾਲੇ ਐਲਨ ਮਸਕ ਇੱਕ ਲਾਈਵ ਸ਼ੋਅ ਦੌਰਾਨ ਭੰਗ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਕਰਕੇ ਵਿਵਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਹਨ।ਇਸ ਸ਼ੋਅ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟੈਸਲਾ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ 9 ਫੀਸਦ ਤੱਕ ਡਿੱਗ ਗਏ ਹਨ। ਐਲਨ ਮਸਕ ਟੈਸਲਾ ਦੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਹਨ।ਉੱਦਮੀ ਐਲਨ ਮਸਕ ਨੇ ਸਿਗਰਟਨੋਸ਼ੀ ਉਸ ਵੇਲੇ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਕਾਮੇਡੀਅਨ ਜੋ ਰੋਗਾਨ ਨਾਲ ਲਾਈਵ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸਨ।  ਰੋਗਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਹਿਮਾਨ ਨੂੰ ਉਹ ਭੰਗ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਿਹੜਾ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਰੋਗਾਨ ਤੇ ਐਲਨ ਨੇ ਤਕਨੀਕ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਵਿਸ਼ੇ ਬਾਰੇ ਸ਼ੋਅ ਦੌਰਾਨ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ। ਸ਼ੋਅ ਦੌਰਾਨ ਜਦੋਂ ਐਂਕਰ ਨੇ ਐਲਨ ਮਸਕ ਨੂੰ ਭੰਗ ਦਾ ਸਿਗਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਐਲਨ ਮਸਕ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਇਹ ਸਿਗਾਰ ਹੈ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਐਲਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਭੰਗ ਦਾ ਸੇਵਨ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।ਸ਼ੋਅ ਵਿੱਚ ਐਲਨ ਤੇ ਐਂਕਰ ਨੇ ਵਿਸਕੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਵੀ ਕੀਤਾ।ਕਾਰਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀ ਟੈਸਲਾ ਦੇ ਸੀਈਓ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੇਅ-ਪਾਲ, ਸਪੈਸ ਐਕਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਅਤੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਐਲਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੰਮਾਂ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰੀ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਐਲਨ ਮਸਕ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਏ ਸਗੋਂ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੋਡਕਟਸ ਅਤੇ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਕਰਕੇ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਡਕਟਸ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਨ:ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਸੁਰੱਖਿਆ ਗਾਰਡਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਕੁੜੀਆਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀਆਂ'ਜਦੋਂ ਧੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਬਾਪ ਦਾ ਅਸਲ ਸੱਚਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚੇ ’ਚ ਸੈਕਸ ਆਕਰਸ਼ਣ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ1. ਮੰਗਲ 'ਤੇ ਬਸਤੀ ਬਣਾਉਣਾ ਸਪੇਸਐਕਸ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਮੁਖੀ ਐਲਨ ਮਸਕ ਨੇ ਹੀ 2016 'ਚ ਮੰਗਲ 'ਤੇ ਬਸਤੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕ ਵਾਰ 'ਚ 100 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੰਗਲ 'ਤੇ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣਗੇ। ਇਸਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸਪੇਸ ਕਰਾਫ਼ਟ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ 2022 ਤੱਕ ਅਜਿਹਾ ਪਹਿਲਾ ਮਨੁੱਖੀ ਮਿਸ਼ਨ ਮੰਗਲ 'ਤੇ ਕਰੋੜਾਂ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਉੱਤੇ ਰਵਾਨਾ ਹੋਵੇਗਾ।     Image Copyright @SpaceX @SpaceX       Image Copyright @SpaceX @SpaceX    2. ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰ ਐਲਨ ਮਸਕ ਨੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਨੂੰ ਧਿਆਨ 'ਚ ਰੱਖਦਿਆਂ ਅਜਿਹੀ ਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਾਰਾਂ ਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰ 'ਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਆ ਗਈ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਟੈਸਲਾ ਦੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਚਾਰਜ ਕਰਨ ਨਾਲ 1000 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਚੱਲਦੀ ਹੈ                  ਟੈਸਲਾ ਦੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਕਾਰ ਬਿਜਲੀ ਨਾਲ ਚਾਰਜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਚਾਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਬੈਟਰੀ ਨਾਲ ਕਰੀਬ 1000 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਐਲਨ ਮਸਕ ਨੇ ਜੁਲਾਈ, 2018 ਵਿੱਚ ਇਹ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ 5,000 ਕਾਰਾਂ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਪੂਰਾ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।3. ਪੇਅ-ਪਾਲ (ਈ-ਪੇਮੰਟ)ਐਲਨ ਮਸਕ ਨੇ 1999 ਵਿੱਚ ਐਕਸ ਡਾਟ ਕੌਮ ਕੰਪਨੀ ਬਤੌਰ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਫੋਕਸ ਵਿੱਤੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਈਮੇਲ ਪੇਮੰਟ (ਅਦਾਇਗੀ) ਸੀ। ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਹੀ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਨਾਂ ਐਕਸ ਡਾਟ ਕੌਮ ਤੋਂ ਪੇਅ ਪਾਲ ਹੋ ਗਿਆ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪੇਅ ਪਾਲ ਰਾਹੀਂ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਪੈਸਿਆਂ ਦੇ ਲੈਣ ਦੇਣ ਲਈ ਈ-ਪੇਮੰਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ                   2002 ਵਿੱਚ ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਈ-ਬੇਅ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਖ਼ਰੀਦ ਲਿਆ ਸੀ।4. ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਕਤਵਰ ਰਾਕੇਟਐਲਨ ਮਸਕ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਸਪੇਸ ਐਕਸ ਨੇ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਕਤਵਰ ਰਾਕੇਟ ਬਣਾਏ। ਇਹ ਰਾਕੇਟ ਇੱਕ 737 ਡ੍ਰੀਮਲਾਈਨਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਭਾਰ ਸਪੇਸ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਐਲਨ ਮਸਕ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਸਪੇਸ ਐਕਸ ਨੇ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਕਤਵਰ ਰਾਕੇਟ ਬਣਾਏ                  ਇਹ ਰਾਕੇਟ ਫਲੋਰੀਡਾ ਦੇ ਕੈਨੇਡੀ ਸਪੇਸ ਸੈਂਟਰ ਤੋਂ ਛੱਡਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਲਾਂਚ ਵਿਹੀਕਲ ਮੰਨੇ ਗਏ ਹਨ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਤਾਂ ਇਹ ਕਿ ਰਾਕੇਟ ਦੇ ਤਿੰਨ ਬੂਸਟਰ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਸਹੀ ਸਲਾਮਤ ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ ਸਨ।5. ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਕਾਰ 2017 ਵਿੱਚ ਐਲਨ ਮਸਕ ਨੇ 'ਟੈਸਲਾ ਰੋਡਸਟਰ' ਕਾਰ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਕਾਰ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਕਿਸ ਦੇਸ 'ਚ ਲੋਕ ਪੜ੍ਹਾਈ 'ਤੇ ਵੱਧ ਖਰਚ ਕਰਦੇ ਹਨ?‘ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਬਾਰੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਸਿੱਧੂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਡਿਪਲੋਮੈਸੀ’ਕਾਰ ਦਾ ਬੇਸ ਮਾਡਲ ਸਿਫ਼ਰ ਤੋਂ 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ 4.2 ਸਕਿੰਟ ਵਿੱਚ ਹੀ ਤੈਅ ਕਰ ਲਵੇਗਾ।  Sorry, this  post is currently unavailable.ਐਲਨ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਂ ਐਲਨ ਰੀਵ ਮਸਕ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਦਿੱਗਜ ਵਪਾਰੀ, ਨਿਵੇਸ਼ਕ, ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਅਤੇ ਖੋਜੀ ਹਨ। ਦਸਬੰਰ 2016 ਵਿੱਚ ਐਲਨ ਨੂੰ ਫ਼ੋਰਬਸ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ 'ਚ 21ਵੀਂ ਥਾਂ ਮਿਲੀ ਸੀ।ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੇ   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 3 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 3 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਕੰਗਨਾ ਰਣੌਤ : 'ਅਣਚਾਹੀ ਬੱਚੀ’ ਤੋਂ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੀ 'ਝਾਂਸੀ ਦੀ ਰਾਣੀ'  ਨਵੀਨ ਨੇਗੀ ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ       23 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46968939  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Manikarnika film poster   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਮਣੀਕਰਣਿਕਾ ਫਿਲਮ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼                  ਸਾਲ 2009- ""ਫ਼ਿਲਮ ਇੰਡਸਟਰੀ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਖੁਦ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਸੈਕਸ ਓਬਜੈਕਟ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਦਾਕਾਰੀ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਲੁਕਸ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।""ਸਾਲ 2019- ""ਚਾਰ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਮਣੀਕਰਣੀਕਾ ਨੂੰ ਪਾਸ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਕਰਣੀ ਸੈਨਾ ਨੇ ਮੇਰੀ ਫ਼ਿਲਮ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਮੈਂ ਵੀ ਰਾਜਪੂਤ ਹਾਂ, ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿਆਂਗੀ।""ਜੇਕਰ ਕੰਗਨਾ ਦੁਆਰਾ ਉੱਪਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਦੋਵਾਂ ਬਿਆਨਾਂ ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਚੱਲ ਰਹੇ 10 YEAR CHALLENGE ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਗੱਲ ਕਹੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਦੀ ਧਾਰ ਤੇਜ਼ ਹੀ ਹੋਈ ਹੈ।ਇਸ ਤਿੱਖੀ ਧਾਰ ਵਾਲੀ ਤਲਵਾਰ ਰੂਪੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਦੀ ਮੱਲਿਕਾ ਕੰਗਨਾ ਰਨੌਤ, ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਦੀ ਧਾਰ ਨਾਲ ਫ਼ਿਲਮ ਇੰਡਸਟਰੀ ਦੇ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਅਦਾਕਾਰ ਅਤੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਵੀ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।ਇਹ ਉਹੀ ਕੰਗਨਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਕਦੇ 'ਰਾਣੀ', ਕਦੇ 'ਤਨੁ' ਅਤੇ ਕਦੇ 'ਸਿਮਰਨ' ਕਹਿ ਕੇ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫ਼ਿਲਮ ਥਿਏਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਖੂਬ ਤਾੜੀਆਂ ਅਤੇ ਸੀਟੀਆਂ ਮਾਰਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਤਾੜੀਆਂ ਅਤੇ ਸੀਟੀਆਂ ਦੇ ਰੌਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕੰਗਨਾ ਦਾ ਜ਼ੁਬਾਨੀ ਸ਼ੋਰ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਉਹ ਬਾਲੀਵੁਡ ਵਿੱਚ ਭਾਈ-ਭਤੀਜਾਵਾਦ 'ਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹਕੇ ਬੋਲਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਹੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਈ ਤਰੇੜ 'ਤੇ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਡੱਟ ਕੇ ਸੁਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਉਸ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਅਦਾਕਾਰਾਂ ਆਪਣੇ ਲਈ ਗੌਡਫ਼ਾਦਰ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਠੀਕ ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਕੰਗਨਾ ਬਾਲੀਵੁਡ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਬਾਗ਼ੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਰੁੱਸੇ ਹੋਏ ਲੀਡਰਾਂ ਦਾ ਇਹ ਇਕੱਠ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੇਚੇਗਾ ਕੀ?'ਇਸਰੋ ਮਨੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਭੇਜ ਰਿਹਾਜਗਮੀਤ ਨੇ ਜ਼ਿਮਨੀ ਚੋਣ ਬਹਾਨੇ ਵਿੱਢੀ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਉਹ ਫ਼ਿਲਮੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਰੰਗ-ਬਿਰੰਗੀਆਂ ਪਰ ਭੀੜੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸਕ੍ਰਿਪਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਦਖ਼ਲ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਆਪਣੇ ਡਾਇਲਾਗ ਖ਼ੁਦ ਚੁਣਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਅਜ਼ਮਾਉਂਦੀ ਹੈ।ਪਰ ਫ਼ਿਲਮੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਇਸ ਰੰਗੀਨ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਓ ਪਹਾੜਾਂ ਦੀ ਸੈਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਪਹਾੜੀ ਕੁੜੀ ਜਿਸਦੇ ਜਨਮ 'ਤੇ ਪਸਰਿਆ ਮਾਤਮਹਿਮਾਚਲ ਦੇ ਮੰਡੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ 23 ਮਾਰਚ 1987 ਨੂੰ ਅਮਰਦੀਪ ਰਨੌਤ ਅਤੇ ਆਸ਼ਾ ਰਨੌਤ ਦੇ ਘਰ ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਪਰ ਘਰ ਵਿਚ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਥਾਂ ਮਾਤਮ ਨੇ ਲੈ ਲਈ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਘਰ ਵਿਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਸੀ। ਪਰਿਵਾਰ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਹੁਣ ਘਰ ਵਿਚ ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਵੇ।    Image copyright Getty Images  ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਮੁੰਡਿਆਂ ਅਤੇ ਕੁੜੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਵਿਤਕਰੇ 'ਤੇ ਕੰਗਨਾ ਨੇ ਕਈ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਘਰ ਦਾ ਉਦਾਹਰਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੁੱਲ੍ਹਕੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਵਿਚ ਮਾਤਮ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਜਦੋਂ ਵੀ ਘਰ ਵਿਚ ਕੋਈ ਮਹਿਮਾਨ ਆਉਂਦਾ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਂਦਾ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਕੰਗਨਾ ਇੱਕ 'ਅਨਵਾਂਟਿਡ ਚਾਈਲਡ' ਸੀ।'ਅਨਵਾਂਟਿਡ ਬੱਚੀ' ਯਾਨਿ ਕਿ ਪਰਿਵਾਰ ਜਿਸਦਾ ਜਨਮ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਫਿਰ ਵੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਆ ਗਈ। ਸ਼ਾਇਦ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਸੀ ਇਹ ਅਨਵਾਂਟਿਡ ਕੰਗਨਾ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਿਰੋਧੀ ਸੁਭਾਅ ਦੀ ਹੋਣ ਲੱਗੀ।ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਟਾਈਮਜ਼ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿਚ ਕੰਗਨਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਚਪਨ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਮੈਂ ਜ਼ਿੱਦੀ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਸੁਭਾਅ ਦੀ ਰਹੀ ਹਾਂ। ਜੇ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਮੇਰੇ ਲਈ ਗੁੱਡੀ ਲੈਕੇ ਆਉਂਦੇ ਅਤੇ ਭਰਾ ਲਈ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਬੰਦੂਕ ਤਾਂ ਮੈਂ ਗੁੱਡੀ ਲੈਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਸੀ। ਮੈਨੂੰ ਵਿਤਕਰਾ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਸੀ।""ਕੰਗਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹਿਮਾਚਲ ਤੋਂ ਨਿਕਲਕੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਪਹੁੰਚੀ ਅਤੇ ਫਿਰ 16 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਦਿੱਲੀ ਆ ਗਈ। ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਡਲਿੰਗ ਦੇ ਮੌਕੇ ਮਿਲਣ ਲੱਗੇ ਅਤੇ ਕੰਗਨਾ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਪਹਾੜਾਂ ਤੋਂ ਉੱਤਰ ਕੇ ਮੈਦਾਨੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਰੰਗ ਵਿਚ ਰੰਗਣ ਲੱਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਲਈ ਅਸਮਿਤਾ ਥੀਏਟਰ ਗਰੁੱਪ ਵਿਚ ਕੰਮ ਵੀ ਸਿੱਖਿਆ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋਕਿਉਂ ਘੱਟ ਗਿਆ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਲਈ ਰੂਸ ਦਾ ਉਤਸ਼ਾਹ'ਆਪਣੇ ਸੰਗੀਤ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ'ਕੌਣ ਹੈ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੀ 'ਦੂਜੀ ਸੰਨੀ ਲਿਓਨੀ'?ਐਵਾਰਡ ਕੁਈਨ ਕੰਗਨਾ ਨੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਐਵਾਰਡ ਲੈਣਾਜਦੋਂ ਕੰਗਨਾ ਨੇ ਫ਼ਿਲਮ ਇੰਡਸਟਰੀ ਵਿਚ ਕਰੀਅਰ ਬਨਾਉਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਇਸ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੰਗਨਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ, ""ਜਦੋਂ ਮੈਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਫ਼ਿਲਮ ਦਾ ਆਫ਼ਰ ਮਿਲਿਆ ਤਾਂ ਖੁਸ਼ ਹੋਕੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੱਸਿਆ। ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਇਸ ਫ਼ਿਲਮ ਨੂੰ ਉਹੀ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 'ਮਰਡਰ' ਫ਼ਿਲਮ ਬਣਾਈ ਸੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਹੋਣ ਲੱਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਾ ਕਿ ਕੋਈ ਮੇਰੀ ਬਲੂ ਫ਼ਿਲਮ ਬਣਾ ਦੇਵੇਗਾ।""   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕੰਗਨਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਹੀ ਫ਼ਿਲਮ ਲਈ ਫ਼ਿਲਮਫੇਅਰ ਦਾ ਬੈਸਟ ਫੀਮੇਲ ਡੈਬਿਊ ਐਵਾਰਡ ਮਿਲਿਆ                  ਕੰਗਨਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫ਼ਿਲਮ 'ਗੈਂਗਸਟਰ' ਸੀ। ਘੁੰਘਰਾਲੇ ਵਾਲਾਂ ਵਾਲੀ, ਪਤਲੀ ਜਿਹੀ ਇੱਕ ਕੁੜੀ ਜੋ ਸਿਰਫ਼ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਹੀ ਬੋਲ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਦਿਨ ਫ਼ਿਲਮ ਇੰਡਸਟਰੀ ਦੇ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਮਾਹਿਰ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਮੋਰਚਾ ਖੋਲ੍ਹੇਗੀ।ਸਾਲ 2006 ਵਿਚ 'ਗੈਂਗਸਟਰ' ਦੇ ਨਾਲ 'ਰੰਗ ਦੇ ਬਸੰਤੀ', 'ਲਗੇ ਰਹੋ ਮੁੰਨਾ ਭਾਈ' ਅਤੇ 'ਫ਼ਨ੍ਹਾ' ਵਰਗੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਆਈਆਂ। ਕੰਗਨਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਹੀ ਫ਼ਿਲਮ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਨਾਲ ਫ਼ਿਲਮਫੇਅਰ ਦਾ ਬੈਸਟ ਫੀਮੇਲ ਡੈਬਿਊ ਐਵਾਰਡ ਜਿੱਤ ਲਿਆ। ਪਹਿਲੀ ਫ਼ਿਲਮ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਐਵਾਰਡਜ਼ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ। 'ਫੈਸ਼ਨ' ਫ਼ਿਲਮ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਿਗੜੀ ਹੋਈ, ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਵਿਚ ਡੁੱਬੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਹੀ ਖੋਈ ਹੋਈ ਮੌਡਲ ਦੀ ਭੁਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਭੁਮਿਕਾ ਨੂੰ ਇੰਨੀ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਨਾਲ ਨਿਭਾਇਆ ਕਿ ਕੌਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਵੀ ਜਿੱਤਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ  ਬਾਅਦ ਕੰਗਨਾ ਨੇ 'ਕੁਈਨ' ਅਤੇ 'ਤਨੁ ਵੈਡਜ਼ ਮਨੁ' ਫ਼ਿਲਮ ਲਈ ਸਾਲ 2015 ਅਤੇ 2016 ਦਾ ਕੌਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਆਪਣੇ ਨਾਂ ਕੀਤਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਵਿਚਕਾਰ ਕੰਗਨਾ ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ 2014 ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਿੱਜੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਐਵਾਰਡ ਸ਼ੋਅਜ਼ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਐਵਾਰਡ ਸ਼ੋਅਜ਼ ਨੂੰ ਨਿਰਾਧਾਰ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕੰਗਨਾ ਨੇ 2014 ਵਿਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਿੱਜੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਐਵਾਰਡ ਸ਼ੋਅਜ਼ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ ਕੀਤਾ                  ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦੌਰਾਨ ਕੰਗਨਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, ""ਇਨ੍ਹਾਂ ਐਵਾਰਡਜ਼ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੇ ਪੇਜ ਹੀ ਭਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਚ ਤਾਂ ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਤਿਆਰ ਹੋਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੁਰਸਕਾਰ ਸਮਾਗਮਾਂ ਵਿਚ ਜਾਇਆ ਕਰਦੀ ਸੀ ਪਰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਮੈਨੂੰ 'ਲਾਈਫ਼ ਇੰਨ ਅ ਮੈਟਰੋ' ਫ਼ਿਲਮ ਲਈ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਣਾ ਸੀ, ਮੈਂ ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਵਿਚ ਫੱਸ ਗਈ ਪਰ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਮੈਂ ਫੰਕਸ਼ਨ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚੀ ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਐਵਾਰਡ ਸੋਹਾ ਅਲੀ ਖ਼ਾਨ ਨੂੰ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।""ਭੈਣ ਰੰਗੋਲੀ 'ਤੇ ਹੋਇਆ ਐਸਿਡ ਅਟੈਕਕੰਗਨਾ ਰਨੌਤ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਕਰੀਬੀ ਇਨਸਾਨ ਵਜੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭੈਣ ਰੰਗੋਲੀ ਚੰਦੇਲ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੰਗਨਾ ਖੁਦ ਇਹ ਗੱਲ ਆਖ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਹਰ ਆਦਮੀ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਪਿੱਛੇ ਇੱਕ ਔਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਸੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਪਿੱਛੇ ਵੀ ਇੱਕ ਔਰਤ ਹੀ ਸੀ। ਰੰਗੋਲੀ 'ਤੇ ਐਸਿਡ ਅਟੈਕ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਪਿੰਕਵਿਲਾ ਵੈਬਸਾਇਟ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਹੋਈ ਘਟਨਾ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ। ਸਾਲ 2006 ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਰੰਗੋਲੀ 23 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਦੇ ਇੱਕ ਕਾਲਜ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਸ 'ਤੇ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਹਮਲਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਮੁੰਡਾ ਜੋ ਰੰਗੋਲੀ ਨੂੰ ਇੱਕ-ਪਾਸੜ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਸੀ ਉਸ ਨੇ ਰੰਗੋਲੀ 'ਤੇ ਤੇਜ਼ਾਬ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ।   Image copyright Twiter/rangoli chandel   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਭੈਣ ਰੰਗੋਲੀ ਉੱਤੇ ਹੋਏ ਤੇਜ਼ਾਬੀ ਹਮਲੇ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੰਗਨਾ ਨੇ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਸੀ                  ਉਸ ਸਮੇਂ ਕੰਗਨਾ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ ਵਿਚ ਸੀ। ਇਲਾਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਰੰਗੋਲੀ ਦੀ ਇੱਕ ਅੱਖ ਦੀ 90 ਫ਼ੀਸਦੀ ਨਿਗ੍ਹਾ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਸੀ, ਹਮਲੇ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬ੍ਰੈਸਟ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਿਆ ਸੀ।ਰੰਗੋਲੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਤੱਕ ਆਪਣਾ ਚਿਹਰਾ ਦੇਖਣ ਦੀ ਵੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਕੰਗਨਾ ਨੇ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਅਤੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਸਰਜਰੀ ਕਰਵਾਈ।ਹਾਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਰੰਗੋਲੀ ਹੀ ਕੰਗਨਾ ਦਾ ਮੀਡੀਆ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਦੇਖਦੀ ਹੈ। ਕੰਗਨਾ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੈ, ਇਸ ਵਿਚਕਾਰ ਰੰਗੋਲੀ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਤਾਜ਼ਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।ਕੰਗਨਾ ਦੇ ਬਗ਼ਾਵਤੀ ਸੁਰਕੰਗਨਾ ਨੇ ਕਰਨ ਜੌਹਰ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ੋਅ 'ਕੌਫ਼ੀ ਵਿਦ ਕਰਨ' ਵਿਚ ਮੂਵੀ ਮਾਫ਼ੀਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਨੈਪੋਟਿਜ਼ਮ ਨੂੰ ਵਧਾਵਾ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਕਿਹਾ ਸੀ।ਕੰਗਨਾ ਦੇ ਇਸ ਇੰਟਰਵਿਊ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰੇ ਬਾਲੀਵੁਡ ਵਿਚ ਨੇਪੋਟਿਜ਼ਮ 'ਤੇ ਵੱਡੀ ਬਹਿਸ ਛਿੜ ਗਈ ਸੀ। ਫ਼ਿਲਮ ਇੰਡਸਟਰੀ ਦੋ ਧਿਰਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡੀ ਹੋਈ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਕਰਨ ਜੌਹਰ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਾਸ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੰਗਨਾ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਬਣਾ ਲਈ ਸੀ।ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਬਿਆਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੰਗਨਾ ਦਾ ਫ਼ਿਲਮ ਇੰਡਸਟਰੀ ਵਿਚ ਰੁਕਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਮਿਲਣੀਆਂ ਵੀ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ।ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਆਸਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕੰਗਨਾ ਦੀ ਤੇਜ਼ ਜ਼ੁਬਾਨ ਨਹੀਂ ਰੁਕੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ਿਲਮ ਇੰਡਸਟਰੀ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਖ਼ਾਨ ਜਾਂ ਕਪੂਰ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।ਕੰਗਨਾ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਸਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਗੱਲ ਕਰਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਤੋਂ ਉਮਰ ਦੇ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਡੇ ਆਦਿੱਤਿਯਾ ਪੰਚੋਲੀ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਕਾਫ਼ੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਮੀਡੀਆ ਵਿਚ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਟੀਵੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦੌਰਾਨ ਕੰਗਨਾ ਨੇ ਆਦਿੱਤਿਯਾ ਪੰਚੋਲੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ  ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, ""ਮੈਂ ਮੁੰਬਈ ਵਿਚ ਬਿਲਕੁਲ ਇਕੱਲੀ ਸੀ। 18 ਸਾਲ ਦੀ ਵੀ ਉਮਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਹੋਸਟਲ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਆਦਿੱਤਿਆ ਪੰਚੋਲੀ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਫਲੈਟ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਉੱਥੇ ਨਜ਼ਰਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੀ ਮੇਰੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਤੋਂ ਮਨ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਖਿੜਕੀ ਤੋਂ ਛਾਲ ਮਾਰਕੇ ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾਲ ਮੈਂ ਉਸ ਘਰ ਤੋਂ ਨਿੱਕਲ ਸਕੀ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਅਨੁਰਾਗ ਬਾਸੂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨੇ ਮੇਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ। ਅਨੁਰਾਗ ਨੇ 15 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿਚ ਲੁਕਾ ਕੇ ਰੱਖਿਆ।""   Image copyright Getty Images  ਕੰਗਨਾ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ 'ਤੇ ਆਦਿੱਤਿਆ ਪੰਚੋਲੀ ਨੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੌਰਾਨ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਲੱਗੇ ਸਾਰੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਝੂਠੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਜੇਕਰ ਹੁਣੇ ਕੰਗਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਕੀ ਕਰਨਗੇ। ਜਵਾਬ ਵਿਚ ਪੰਚੋਲੀ ਨੇ ਹੱਸਦੇ ਹੋਏ ਹੱਥ ਜੋੜ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ, ""ਨਮਸਤੇ ਕਵੀਨ, ਹਮੇਂ ਮਾਫ਼ ਕਰਦੋ।""ਆਦਿੱਤਿਆ ਪੰਚੋਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ, ""ਜਦੋਂ ਉਹ(ਕੰਗਨਾ) ਇੰਡਸਟਰੀ ਵਿਚ ਨਵੀਂ-ਨਵੀਂ ਆਈ ਸੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਅਫ਼ਸੋਸ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਉਹ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਫ਼ਿਲਮ ਦਾ ਪ੍ਰਮੋਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ 15 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਪੁਰਾਣੀ ਗੱਲਾਂ ਗਲਤ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖ ਰਹੀ ਹੈ।""ਅਦਾਕਾਰ ਰਿਤਿਕ ਰੌਸ਼ਨ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਨੇੜਤਾ ਬਾਰੇ ਵੀ ਕੰਗਨਾ ਨੇ ਸਾਫ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਰੱਖੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦੌਰਾਨ ਕੰਗਨਾ ਨੇ ਰਿਤਿਕ ਨੂੰ 'ਸਿਲੀ ਐਕਸ' ਕਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ 'ਈ-ਮੇਲ' ਖੁੱਲਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਅਤੇ ਬਾਲੀਵੁਡ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਕਈ ਧਿਰਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤਾ। ਸਿਰਫ਼ ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੰਗਨਾ ਦੇ ਕਿਰਦਾਰ 'ਤੇ ਵੀ ਸਵਾਲ ਚੁੱਕੇ ਜਾਣ ਲੱਗੇ।ਕਿਸੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੌਰਾਨ ਕੰਗਨਾ ਦੇ ਪ੍ਰਮੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਅਧਿਐਨ ਸੁਮਨ ਨੇ ਤਾਂ ਇਹ ਤੱਕ ਆਖ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਕੰਗਨਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਕਾਲਾ ਜਾਦੂ ਕੀਤਾ ਸੀ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਰਾਤੋ ਰਾਤ ਕਰੋੜਪਤੀ ਬਣੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਇੰਝ ਸਾਂਭਿਆ ਪੈਸਾਕੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੈਕਸ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸਹੀ ਉਮਰ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?ਰੋਜ਼ਾ ਪਾਰਕਸ ਕੌਣ ਸੀ ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਗੁਰਿੰਦਰ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਐਵਾਰਡ ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਗੱਲਾਂ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕੰਗਨਾ ਲਗਾਤਾਰ ਬਾਲੀਵੁਡ ਵਿਚ ਕਾਇਮ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਮੁਸਕਰਾਉਂਦੇ ਹੋਏ।ਆਪਣੀ ਫ਼ਿਲਮ 'ਕੁਈਨ' ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵਾਂਗ, ਜਿੱਥੇ ਰਾਨੀ ਵਿਜੈ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਅੰਗੂਠੀ ਵਾਪਿਸ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਸਨੂੰ 'ਥੈਂਕ ਯੂ' ਬੋਲ ਕੇ ਚਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਕੰਗਨਾ ਆਪਣੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਨਾਲ ਕੋਈ 'ਥੈਂਕ ਯੂ' ਰੂਪੀ ਅੰਗੂਠੀ ਆਪਣੇ ਆਲੋਚਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਫੜਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਰਤਨ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦੀ ਮੰਗ ਸਾਡਾ ਵਿਚਾਰ ਨਹੀਂ - ਮਨੀਸ਼ ਸਿਸੋਦੀਆ      22 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46657531  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright AFP  ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਨੀਸ਼ ਸਿਸੋਦੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਰਤਨ ਵਾਪਸ ਲਿਆ ਜਾਵੇ।ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਨੇ 1984 ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮਤਾ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕੇਂਦਰ 1984 ਕਤਲੇਆਮ ਨੂੰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਐਲਾਨੇ। ਮਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਰੱਖਿਆ। ਮਤੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਕਤਲੇਆਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਤਕਾਲੀ ਪੀਐੱਮ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਉਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਰਤਨ ਐਵਾਰਡ ਵਾਪਸ ਲਿਆ ਜਾਵੇ।ਬੀਬੀਸੀ ਦੇ ਸੂਤਰਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਇਸ ਮਤੇ ਵਿੱਚ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਪਹਿਲਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਪਰ ਆਖਰੀ ਮੌਕੇ ਮਤਾ ਪੜ੍ਹੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਕੁਝ ਮਿੰਟ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਹ ਗੱਲ ਜੋੜੀ ਗਈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ ਵੀ।   Image copyright Getty Images  ਦੁਪਹਿਰ ਬਾਅਦ ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਨੀਸ਼ ਸਿਸੋਦੀਆ ਤੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਵਿਧਾਇਕ ਸੌਰਭ ਭਾਰਦਵਾਜ ਨੇ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕਰਕੇ ਇਸ ਦੀ ਤਸਦੀਕ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਨਾਂ ਅਸਲ ਮਤੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ।ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਤੋਂ ਐਵਾਰਡ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ 'ਤੇ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਹੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਅਲਕਾ ਲਾਂਬਾ ਨੇ ਇਸ ਮਤੇ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਦੇਣ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਸ  ਮਗਰੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਦਨ ਵਿੱਚੋਂ ਵਾਕ ਆਊਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇਸ ਕੁੜੀ ਨੇ ਟੀ-ਸ਼ਰਟ ਵੇਚ ਕੇ ਕਮਾਏ ਡੇਢ ਕਰੋੜ ਤੰਦੂਰ ਕਾਂਡ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਕਿਵੇਂ ਬਣਿਆ ਸੀ ਪੁਜਾਰੀIS ਹਮਾਇਤੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਕਤਲ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਹੋਈ ਤਸਦੀਕਕੁਝ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਪਾਰਟੀ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਅਲਕਾ ਲਾਂਬਾ ਨੂੰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਮੈਂਬਰੀ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਮੁੱਢਲੀ ਮੈਂਬਰਸ਼ਿੱਪ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇਣ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ।      Image Copyright @LambaAlka @LambaAlka       Image Copyright @LambaAlka @LambaAlka    ਅਲਕਾ ਲਾਂਬਾ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪੱਖ ਸਾਫ਼ ਕਰਦਿਆਂ ਟਵੀਟ ਵੀ ਕੀਤਾ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਲਿਆਂਦੇ ਮਤੇ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਵੀ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਿਖਿਆ, ''ਮੈਂ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਖਿਲਾਫ ਲਿਆਂਦੇ ਮਤੇ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਹੁਣ ਇਸਦੀ ਜੋ ਸਜ਼ਾ ਮਿਲੇਗੀ ਮੈਂ ਭੁਗਤਣ ਲ਼ਈ ਤਿਆਰ ਹਾਂ।''ਜੇ ਅਲਕਾ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 70 ਮੈਂਬਰੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਕੇ 65 ਰਹਿ ਜਾਵੇਗੀ।ਇਸ ਮਤੇ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ, ""1984 ਦੇ ਕਤਲੇਆਮ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਰਤਨ ਦੇ ਕੇ ਨਵਾਜ਼ਿਆ ਗਿਆ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਇਹ ਐਵਾਰਡ ਵਾਪਿਸ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।""ਮਨਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਿਰਸਾ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ?ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਰਾਜੌਰੀ ਗਾਰਡਨ ਤੋਂ ਵਿਧਾਇਕ ਮਨਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਿਰਸਾ ਨੇ ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਦੋ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਇਸ ਮਤੇ 'ਤੇ ਅਲਾਕ ਲਾਂਬਾ ਤੇ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਘੇਰਿਆ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ 'ਚ ਕੁੜੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਬਕਯੂ-ਟਿਊਬ 'ਤੇ ਟੀ-ਸੀਰੀਜ਼ ਦੀ ਸਰਦਾਰੀ ਨੂੰ ਇਸ ਹਸਤੀ ਦੀ ਚੁਣੌਤੀ1984 ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ: ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਕਿਵੇਂ ਰੋਕਿਆ ਇਨਸਾਫ਼ ਦਾ ਰਾਹ ਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੀਆਂ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਦਾਜ ਕਾਨੂੰਨ 'ਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦਾ ਨਵਾਂ ਫੈਸਲਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾਅਨੇ ’ਚ ਇਤਿਹਾਸਕ - ਨਜ਼ਰੀਆ  ਨਾਸੀਰੁਦੀਨ ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ, ਬੀਬੀਸੀ ਲਈ        16 ਸਤੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-45536327  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ 498-ਏ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਹੀ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ                  10 ਦਿਨਾਂ ਅੰਦਰ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਅਹਿਮ ਫੈਸਲੇ ਉੱਤੇ ਫਿਰ ਗੌਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਵਧੇਰੇ ਅਸਰ ਵਾਲੇ ਫੈਸਲੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਧਾਰਾ 377 ਅਤੇ ਹੁਣ ਧਾਰਾ 498-ਏ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ ਫੈਸਲੇ ਉੱਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਇਆ ਹੈ।ਦੋਨੋਂ ਫੈਸਲੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚੰਗੇ ਹਨ। ਧਾਰਾ 377 ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਫੈਸਲਾ ਤਾਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਹੈ ਹੀ। ਧਾਰਾ 498-ਏ ਦਾ ਤਾਜ਼ਾ ਫੈਸਲਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਧਾਰਾ 498-ਏ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਪਿਛਲੇ ਵਰ੍ਹੇ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਦਖ਼ਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਰਾਜੇਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ ਬਨਾਮ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ 498-ਏ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਦੀ 'ਗਲਤ ਵਰਤੋਂ' 'ਤੇ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਅਹਿਮ ਫੈਸਲਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹਾ ਕਾਫੀ ਕੁਝ ਸੀ ਜਿਸ ਦਾ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਡਾ ਅਸਰ ਹੁੰਦਾ।ਪਿਛਲਾ ਫੈਸਲਾ ਇਹ ਮੰਨ ਕੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਧਾਰਾ 498-ਏ ਦੀ ਔਰਤਾਂ ਗਲਤ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਝੂਠੇ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਛੋਟੇਪੁਰ ਨੇ ‘ਆਪ’ ’ਚ ਵਾਪਸੀ ਲਈ ਇਹ ਰੱਖੀ ਸ਼ਰਤਅਨੂਪ ਜਲੋਟਾ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਤੋਂ ਕੋਈ ਹੈਰਾਨ, ਕੋਈ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨਕੌਣ ਜਲੰਧਰ ਤੋਂ ਕਾਬੁਲ ਦਾ ਫਾਸਲਾ ਛੇ ਗੁਣਾ ਵਧਾ ਰਿਹਾ?ਹਿੱਪ ਰਿਪਲੇਸਮੈਂਟ ਦਾ ਸੈਕਸ ਲਾਈਫ਼ 'ਤੇ ਕੀ ਹੈ ਅਸਰਦਾਜ ਵਿਰੋਧੀ ਕਾਨੂੰਨ 'ਚ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਕੀ ਕੀਤਾ ਬਦਲਾਅ ਇਹੀ ਨਹੀਂ ਇਸ ਕਾਰਨ ਕਈ ਵਾਰੀ ਔਰਤ ਦਾ ਬੇਕਸੂਰ ਸਹੁਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਵੀ ਪਿਸ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਅਜਿਹੇ ਗਲਤ ਇਸਤੇਮਾਲ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਜੱਜ ਆਦਰਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਗੋਇਲ ਅਤੇ ਜੱਜ ਉਦੈ ਉਮੇਸ਼ ਲਲਿਤ ਨੇ 27 ਜੁਲਾਈ 2017 ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਸਨ।'ਪਰਿਵਾਰ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਨਹੀਂ'ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਖਾਸ ਸੀ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ ਕਮੇਟੀ ਬਣਨ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼। ਖਾਸ ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਕਮੇਟੀ ਹਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਬਣਨੀ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੇਵਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਬਣਾਉਣਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਤਿੰਨ ਲੋਕ ਸਮਾਜ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਲਏ ਜਾਣੇ ਸਨ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਦਾਜ ਵਿਰੋਧੀ ਕਾਨੂੰਨ (498-ਏ) ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ ਫੈਸਲੇ ਉੱਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ                  ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਮੁਤਾਬਕ ਜੇ ਕੋਈ ਔਰਤ ਪੁਲਿਸ ਜਾਂ ਮਜਿਸਟਰੇਟ ਦੇ ਕੋਲ ਧਾਰਾ 498-ਏ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਦੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ ਕਮੇਟੀ ਕੋਲ ਭੇਜ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ। ਪੀੜਤ ਔਰਤ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸੇ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਕਰਨੀ ਸੀ। ਇਸੇ ਵਿਚਾਲੇ ਪੁਲਿਸ ਕਿਸੇ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਸੀ।ਇਹੀ ਨਹੀਂ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਹੀ ਪੁਲਿਸ ਅਗਲੀ ਜਾਂਚ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਹੋਈ। ਉਸੇ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਦੀਪਕ ਮਿਸ਼ਰਾ, ਜਸਟਿਸ ਏਐਮ ਖਾਨਵਿਲਕਰ, ਜਸਟਿਸ ਡਾ. ਡੀਵਾਈ ਚੰਦਰਚੂੜ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ 14 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਇਆ।35 ਪੰਨਿਆਂ ਦੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਗਠਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਹ ਕਮੇਟੀ ਨਿਆਂਇਕ ਦਾਇਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ। ਕੋਈ ਕਮੇਟੀ, ਪੁਲਿਸ ਜਾਂ ਅਦਾਲਤ ਵਰਗਾ ਕੰਮ ਕਿਵੇਂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਇਹ ਕਮੇਟੀ ਅਪਰਾਧਿਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਨਿਯਮ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਕਿਸੇ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦੇਣਾ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਦੋ ਮੈਂਬਰੀ ਬੈਂਚ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਦੇ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਤਿੰਨ ਮੈਂਬਰੀ ਬੈਂਚ ਨੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਾਰਿਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਗਲਤ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਧਾਰਾ 498-ਏ ਦੇ ਗਲਤ ਇਸਤੇਮਾਲ ਦੀ ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਗੱਲ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ 'ਕੋਡ ਆਫ਼ ਕ੍ਰਿਮਿਨਲ ਪ੍ਰੋਸੀਜ਼ਰ' ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਜਵੀਜਾਂ ਅਤੇ ਕਈ ਫੈਸਲੇ ਹਨ। ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਅਜਿਹੇ ਸੁਝਾਅ ਦੇਣਾ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਸਕੇਗਾ ਕੇਸਪਿਛਲੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਗੱਲ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਮਝੌਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਤੇ ਸੈਸ਼ਨ ਜੱਜ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤੇ ਸੀਨੀਅਰ ਨਿਆਂਇਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਕੇਸ ਨੂੰ ਬੰਦ ਜਾਂ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। 3 ਮੈਂਬਰੀ ਬੈਂਚ ਨੇ ਇਸ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕੀਤਾ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਕਿ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਗਠਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹਨ                  ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਖਰੀ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ 498-ਏ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਹੀ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਜੇ ਕੇਸ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਤਾਂ ਹੇਠਲੀ ਅਦਾਲਤੀ ਤੋਂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇਗਾ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਫਲੋਰੈਂਸ ਤੁਫਾਨ: 'ਪਰਲੋ' ਬਣ ਰਹੇ ਚੱਕਰਵਾਤ ਦਾ ਕਹਿਰਪੀਰੀਅਡਜ਼ 'ਚ ਦੇਰੀ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਇੰਜ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਕੇਰਲ ਨਨ ਰੇਪ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਘਿਰੇ ਬਿਸ਼ਪ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਕਨੈਕਸ਼ਨਜੱਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਧੀ ਤੇ ਪਤਨੀ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਹੱਕਗਾਂਧੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਔਰਤਾਂ 'ਮਜ਼ੇ ਲਈ ਸੈਕਸ' ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਮੈਂਬਰੀ ਬੈਂਚ ਨੇ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ ਅੱਠ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਮੌਜੂਦਾ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਇਹ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਾਕੀ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣਗੇ। ਜਿਵੇਂ-ਵਿਵਾਦਤ ਦਾਜ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਜ਼ਮਾਨਤ ਦੀ ਅਰਜ਼ੀ ਖਾਰਿਜ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕਦਾ। ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਪਾਸਪੋਰਟ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਬਤ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਜਾਂ ਉਸ ਦੇ ਖਿਲੌਫ਼ ਰੈੱਡ ਕਾਰਨਰ ਨੋਟਿਸ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਪਿਛਲੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤਰਕਪੂਰਨ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਆਹ ਸੰਬੰਧੀ ਵਿਵਾਦਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਜਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਰਹਿਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਪੇਸ਼ੀ 'ਤੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਛੋਟ ਜਾਂ ਵੀਡੀਓ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ੀ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲਈ ਉਚਿਤ ਧਾਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਰਜ਼ੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਜੋ ਪਿਛੋਕੜ ਹੈ ਉਸ ਵਿੱਚ 498-ਏ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਅਹਿਮ ਹੈ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਮਝਿਆ ਹੈ ਕਿ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਤੇ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਲਈ ਕੀ-ਕੀ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ।ਅਦਾਲਤ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਦੀ ਕਿ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਣ ਅਤੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫੈਸਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਕਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ।ਇਹੀ ਨਹੀਂ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਇਸੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਸਾਰੇ ਸੂਬਿਆਂ ਦੇ ਡੀਜੀਪੀ ਨੂੰ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਧਾਰਾ 498-ਏ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਦੀ ਵਧੀਆ ਟਰੇਨਿੰਗ ਕਰਵਾਉਣ। ਇਹ ਟਰੇਨਿੰਗ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵੱਲੋਂ ਤੈਅ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੀ ਹੋਵੇ।ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾਇਸ ਪੂਰੇ ਫੈਸਲੈ ਵਿੱਚ 498-ਏ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਹੀ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਵਿੱਚ 498-ਏ ਦੇ ਅਧੀਨ ਇਨਸਾਫ਼ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਰਚਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।    Image copyright EPA   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ 498-ਏ ਦੇ ਅਧੀਨ ਇਨਸਾਫ਼ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਬਾਰੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਰਚਾ ਨਹੀਂ ਹੈ                  ਉਹ ਆਪਣਾ ਅਕਸ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਦੇਖਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਤਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਸਮਾਂ ਬਿਹਤਰ ਦੱਸੇਗਾ। ਹਾਲੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਦੀਆਂ ਕਈ ਹੋਰ ਪਰਤਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹਣਗੀਆਂ। 498-ਏ ਦੇ ਤਹਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਅਪਰਾਧ ਗੈਰ-ਬਰਾਬਰੀ ਵਾਲੇ ਮਰਦਾਨਾ ਸਮਾਜ ਦੀ ਦੇਣ ਹਨ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਤਕਨੀਕੀ ਨੁਕਤਿਆਂ ਨਾਲ ਦੇਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਮੋਹਨ ਭਾਗਵਤ ਨੇ ਗਾਏ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਸੋਹਲੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਚੀਨੀ ਸਮਾਨ 'ਤੇ ਲਾਇਆ ਭਾਰੀ ਟੈਕਸ'ਚਿੱਟਾ' ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਲਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਭਵਿੱਖ 'ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਮੁੰਡਾ ਹੋਵੇਗਾ ਤਾਂ ਹੀ ਇਸ ਗਰਭ ਨੂੰ ਰੱਖਾਂਗੀ'  ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਧਾਰਾ 498-ਏ ਦੇ ਤਹਿਤ ਦਾਇਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਇਹ ਮਾਹੌਲ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੇ ਗਲਤ ਜਾਂ ਝੂਠ ਹਨ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਵੀ ਉਸ ਅਕਸ ਜਾਂ ਕਲੰਕ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਧਾਰਾ 498-ਏ ਤਹਿਤ ਆਪਣੀ ਤਕਲੀਫ ਦਾਇਰ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਮਹਿਜ਼ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਜਾਂ ਨਾ ਗ੍ਰਿਫ਼ਾਤਰੀ ਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਜ਼ਖਮ ਹੀ ਜ਼ਖਮ ਹਨ। ਉਹ ਜ਼ਖਮ ਜਿਸ ਦੇ ਸਿਰਫ਼ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਅੰਸ਼ ਨੂੰ ਕਦੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਕਵੀ ਰਘੁਵੀਰ ਸਹਾਏ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੁਝ ਲਾਈਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕੀਤਾ ਸੀ।     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਕਿਕੀ ਚੈਲੰਜ: ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਤੋਂ ਉਤਰ ਕੇ ਕੀਤਾ ਡਾਂਸ, ਹੁਣ 3 ਦਿਨ ਤੱਕ ਕਰਨਗੇ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸਾਫ਼      10 ਅਗਸਤ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-45139880  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright FUNCHO ENTERTAINMENT   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਤੱਕ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਹੈ                  ਇੰਟਰਨੈਟ 'ਕਿਕੀ ਚੈਲੰਜ' ਦੇ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਪਿਆ ਹੈ। ਚੱਲਦੀ ਗੱਡੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਡਾਂਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਚਿਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਆਏ ਦਿਨ ਚੈਲੰਜ ਦੇ ਕਈ ਵੀਡੀਓ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ 'ਚ ਤਿੰਨ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਰੇਲਗੱਡੀ ਤੋਂ ਉਤਰ ਕੇ ਕਿਕੀ ਡਾਂਸ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ।ਜਦੋਂ ਤਿੰਨਾਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਸਾਹਮਣੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਤੱਕ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਹੈ।ਸੀਨੀਅਰ ਰੇਲਵੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਨੂਪ ਸ਼ੁਕਲਾ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ""ਅਸੀਂ ਯੂ ਟਿਊਬ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸੀਸੀਟੀਵੀ 'ਚੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫੁਟੇਜ ਕੱਢੀ।""ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਦਲਿਤਾਂ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਵੱਜਦਾ ‘ਮਾਣ’ ਦਾ ਢੋਲ  ਕਿਸਾਨ ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ‘ਸੂਰ-ਗੋਲਕਾਂ’ਜੱਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਧੀ ਤੇ ਪਤਨੀ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਹੱਕਕੌਣ ਹੈ ਇਹ ਔਰਤ ਜਿਸ ਪਿੱਛੇ ਲੜ ਰਹੇ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਤੇ ਕੈਨੇਡਾ?ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਫੁੰਚੋ ਐਂਟਰਟੇਨਮੈਂਟ ਵੱਲੋਂ ਯੂ ਟਿਊਬ 'ਤੇ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਦੋ ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਊਜ਼ ਹਨ। ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਹੁਣ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਮੁੰਡਾ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਤੋਂ ਉਤਰ ਕੇ ਗਾਣੇ 'ਤੇ ਡਾਂਸ ਕਰਨ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਦੋਸਤ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ 'ਤੇ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਜਦੋਂ ਤੁਰਨ ਲੱਗੀ ਤਾਂ ਉਹ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਡਾਂਸ ਕਰਦੇ-ਕਰਦੇ ਭੱਜਦਾ ਹੈ।    Image copyright FUNCHO ENTERTAINMENT   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਦੋਸਤ ਨੂੰ ਵੀ ਚਲਦੀ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਤੋਂ ਅੱਧਾ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਹੋਇਆ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ                  ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੇ ਦੋਸਤ ਨੂੰ ਵੀ ਚੱਲਦੀ ਰੇਲ ਗੱਡੀ ਤੋਂ ਅੱਧਾ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਿਆ ਹੋਇਆ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਖ਼ੁਦ ਵੀ ਡਾਂਸ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਨੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦੀ ਇਸ ਹਰਕਤ ਨੂੰ ਬੇਹੱਦ ਗ਼ਲਤ ਦੱਸਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, ""ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਅਗਲੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰੋਗੇ ਅਤੇ ਦੱਸੋਗੇ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦੇ ਹੋ।""ਉਥੇ ਹੀ ਫੁੰਚੋ ਐਂਟਰਟੇਨਮੈਂਟ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਸੰਸਕਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਿਕੀ ਡਾਂਸਰਜ਼ ਠੀਕ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨ ਨੇ ਕਿਵੇਂ ਬਦਲੀ ਲੱਦਾਖੀਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ?ਨੌਜਵਾਨ ਨੂੰ ਨਸ਼ੇ ਦੇ ਦੈਂਤ ਤੋਂ 'ਬਚਾਉਣ ਵਾਲੇ' ਦੋਸਤਕੀ ਰੋਮਾਂਸ ਸਿਰਫ਼ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?ਕੀ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਨੌਜਵਾਨ ਰੂਸੀ ਇਨਕਲਾਬ ਬਾਰੇਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ""ਦੋਸਤੋ, ਸਭ ਕੁਝ ਠੀਕ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਅਗਲੇ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਘਟਨਾ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਵਾਂਗੇ। ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹੋ।""ਖ਼ਬਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਤਿੰਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੁੰਡਾ ਐਕਟਰ ਹੈ ਅਤੇ ਛੋਟੇ-ਮੋਟੇ ਰੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।    Skip Instagram post  by myvillageshow         View this post on Instagram           #kikichallenge #village #style #drake #myvillageshow #kikidoyouloveme #kiki #india #telangana #telugu #kikidance #kikivideo #kikivillage #inmyfeelings #inmyfeelingschallenge A post shared by  My Village Show (@myvillageshow) on Jul 31, 2018 at 11:48pm PDT End of Instagram post  by myvillageshow         Image Copyright myvillageshow myvillageshow     ਐਂਟਰਟੇਨਮੈਂਟ ਕਾਮੇਡੀਅਨ ਸ਼ਿਗੀ ਦੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਵੀਡੀਓ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਕੀ ਚੈਲੰਜ ਦਾ ਖੁਮਾਰ ਚੜ੍ਹਿਆ। ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਗੀ ਇੱਕ ਗਾਣੇ 'ਤੇ ਡਾਂਸ ਕਰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾ ਕੇ ਐਂਟਰਟੇਨਮੈਂਟ 'ਤੇ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਫੂਲਨ ਦੇਵੀ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਜਿੱਤਣ ਲਈ ਜਦੋਂ ਪੁਲਿਸ ਅਫਸਰ ਨੇ ਪਤਨੀ ਦਾ ਲਿਆ ਸਹਾਰਾ‘ਸਿੱਖ ਬਜ਼ੁਰਗ ’ਤੇ ਹਮਲੇ ’ਚ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਤੋਂ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਹਾਂ’ਯਮਨ: 7 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਖੇਡੀ ਜਾ ਰਹੀ ਖ਼ੂਨ ਦੀ ਹੋਲੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਿੱਖ ਰੈਫਰੈਂਡਮ 2020 ਦੀ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਹਮਾਇਤ ਨਹੀਂ: ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ 'ਚ ਤਗਮੇ ਜਿੱਤਣ 'ਚ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ      31 ਅਗਸਤ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-45358363  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਹੈਂਡ ਬਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਕੋਰੀਆ ਖਿਲਾਫ਼ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਖਿਡਾਰਨ ਰਿਤੂ                  ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਵੀਰਵਾਰ ਦਾ ਦਿਨ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਰਿਹਾ।ਭਾਰਤ 18ਵੀਆਂ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ 59 ਮੈਡਲ ਜਿੱਤ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਹ 2014 ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ (57 ਮੈਡਲ) ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਤਗਮਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਇੱਕ-ਚੌਥਾਈ ਪੰਜਾਬ ਜਾਂ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਝੋਲੀ ਪਾਏ ਹਨ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਹਾਂ ਸੂਬਿਆਂ ਦਾ ਕਰੀਬ ਬਰਾਬਰ ਹੀ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।  ਤੇਜਿੰਦਰਪਾਲ ਸਿੰਘਮੋਗਾ ਦੇ ਤੇਜਿੰਦਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਤੂਰ ਨੇ ਸ਼ਾਟ-ਪੁੱਟ (ਗੋਲਾ ਸੁੱਟਣ) ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ ਹੈ। ਮੋਗਾ-ਜ਼ੀਰਾ ਰੋਡ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿੰਡ ਖੋਸਾ ਪਾਂਡੋ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਮਾਣ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਘਰ ਦੇ ਫਰਜ਼ ਨਿਭਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ- ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਾਂ ਰੋਸ਼ਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋਕੀ ਸੈਕਸ ਲਾਈਫ਼ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ’ਚ ਵੀ ਗਲਤਫ਼ਹਿਮੀਆਂ ਹਨਭਾਰਤੀ ਕੁੜੀਆਂ ਚੀਨ 'ਚ ਵਿਆਹ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂਜਦੋਂ ਲਾਪਤਾ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ 'ਲਾਪਤਾ' ਹੋਇਆ   Image copyright Getty Images  ਖ਼ੁਦ ਰੱਸਾਕਸ਼ੀ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀ ਰਹੇ ਕਰਮ ਸਿੰਘ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ 'ਤੇ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ 'ਹੀਰੋ' ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਰਹੇ। ਤੇਜਿੰਦਰਪਾਲ ਨੇ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਨਾਲ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਬਲ ਮਿਲੇਗਾ।   ਤੇਜਿੰਦਰਪਾਲ ਦੀ ਮਾਂ ਪ੍ਰਿਤਪਾਲ ਕੌਰ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ''ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਤੇਜਿੰਦਰ ਰੋਜ਼ ਫੋਨ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਦਾ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਸਿਹਤ 'ਅੱਗੇ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ' ਹੋਣ ਦੀ ਗੱਲ ਆਖਦੇ ਹਾਂ ਜਦਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਵਿਗੜ ਰਹੀ ਸੀ।""ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ'ਮੈਡਲ ਜਿੱਤਣ ਲਈ ਤਜਿੰਦਰ ਤੋਂ ਪਿਓ ਦੀ ਮਾੜੀ ਸਿਹਤ ਲੁਕਾਈ''ਜੇ ਸਵਰਨ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ, ਤਾਂ ਇਹ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਨਾ ਮਿਲਦੀਆਂ'ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ ਜੇਤੂ ਮਨਜੀਤ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਆਪਣੇ 4 ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦੇਖੇਗਾ'ਗੋਲਡਨ' ਸਵਰਨ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸੁਖਮੀਤ ਸਿੰਘ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੀਆਂ 18ਵੀਂਆਂ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਭਾਰਤੀ ਰੋਇੰਗ (ਕਿਸ਼ਤੀ ਚਾਲਕ) ਟੀਮ ਦੇ ਚਾਰ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਤੋਂ ਹਨ। ਦੋਵੇਂ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਖਿਡਾਰੀ ਪਿੰਡ ਦਲੇਲਵਾਲਾ ਦੇ ਸਵਰਨ ਸਿੰਘ ਹਨ। ਸਵਰਨ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਲ 2014 ਵਿੱਚ ਵੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 2015 ਵਿੱਚ ਅਰਜੁਨ ਐਵਾਰਡ ਵੀ ਮਿਲ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।   Image copyright SUKHCHARAN PREET/BBC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸਵਰਨ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਲ 2014 ਵਿੱਚ ਵੀ ਏਸ਼ੀਅਨ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ                  ਸਵਰਨ ਦੀ ਮਾਤਾ ਮੁਤਾਬਕ, ""ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਨਾਨਕੇ ਜਾਂਦਿਆਂ ਇਸਨੇ ਇੱਕ ਫ਼ੌਜੀ ਦਾ ਬੁੱਤ ਦੇਖ ਲਿਆ। ਉਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਹੀ ਇਹ ਕਹਿਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਕਿ ਫ਼ੌਜ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਜੇ ਫ਼ੌਜ ਵਿੱਚ ਨਾ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਇੰਨੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਨਾ ਕਰ ਸਕਦਾ।""ਇਸੇ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਕਿਸ਼ਨਗੜ੍ਹ ਫਰਵਾਹੀ ਦੇ ਜੰਮਪਲ ਸੁਖਮੀਤ ਸਿੰਘ ਵੀ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਰਾ ਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਉੱਤੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਸੁਖਮੀਤ 2014 ਵਿੱਚ ਫ਼ੌਜ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋਇਆ ਸੀ। 2016 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਰੋਇੰਗ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਦਾ ਝੁਕਾਅ ਖੇਡਾਂ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪਿੰਡ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਸ਼ੌਕੀਆ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਕਬੱਡੀ ਖੇਡਦਾ ਸੀ।""ਹਰਿਆਣਾ ਵੱਲੋਂ ਖੇਡਦਾ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਅਰਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਰਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਟ੍ਰਿਪਲ ਜੰਪ ਵਿੱਚ ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ ਜਿੱਤਿਆ ਹੈ। ਅਰਪਿੰਦਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਹਰਸਾ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਹਨ ਪਰ ਹਰਿਆਣਾ ਵੱਲੋਂ ਖੇਡਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਾਰਨ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਅਰਪਿੰਦਰ ਨੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ, ""ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਅਫਸੋਸ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ 9 ਸਾਲ ਪੰਜਾਬ ਵੱਲੋਂ ਖੇਡਿਆ ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਹਾਸਲ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਇਸ ਲਈ 2017 ਤੋਂ ਮੈਂ ਹਰਿਆਣਾ ਵੱਲੋਂ ਖੇਡਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਮੇਰੀ ਜਿੰਦਗੀ ਬਦਲ ਗਈ, ਪੈਸੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮਾਣ ਸਨਮਾਨ ਵੀ ਮਿਲਣ ਲੱਗਾ ਹੈ।"" ਅਰਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਓਐਨਜੀਸੀ ਵਿਚ ਨੌਕਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਟ੍ਰਿਪਲ ਜੰਪ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇਹ 48 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਆਇਆ ਮੈਡਲ ਹੈ।  ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਜੇਤੂ ਭਗਵਾਨ ਸਿੰਘਇੱਕ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗਮਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮੋਗਾ ਦੇ ਜੰਮਪਲ ਭਗਵਾਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵੀ ਜਿੱਤਿਆ ਹੈ, ਰੋਹਿਤ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਰੋਇੰਗ ਦੇ ਡਬਲਜ਼ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ। ਭਗਵਾਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਖ਼ਬਰ ਏਜੰਸੀ ਪੀਟੀਆਈ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 2012 ਵਿੱਚ 19 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਟਰੱਕ ਡਰਾਈਵਰ ਪਿਤਾ ਦੇ ਬਿਮਾਰ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿਚਾਲੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਉਸੇ ਸਾਲ ਉਹ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋਏ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਨਾਂ ਬਣਾਇਆ। ਹਿਨਾ ਨੇ ਕੀ ਜਿੱਤਿਆ?  ਸਟਾਰ ਸ਼ੂਟਰ ਹਿਨਾ ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ ਪਰ ਏਸ਼ੀਆਈ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 10 ਮੀਟਰ ਏਅਰ ਪਿਸਟਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਕਾਂਸੀ ਨਾਲ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੋਣਾ ਪਿਆ। ਜੀਂਦ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਜੰਮਪਲ ਜੇਤੂ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜੀਂਦ ਦੇ ਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 800 ਮੀਟਰ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੈਡਲ ਭਾਰਤ ਲਈ 1982 ਤੋਂ ਬਾਅਦ 800 ਮੀਟਰ ਦੌੜ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ ਹੈ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਮਨਜੀਤ ਨੇ ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਖੇਡਾਂ 2010 ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ ਪਰ ਉੱਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮੈਡਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ                  ਉਹ 2010 ਦੀਆਂ ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਉੱਭਰੇ ਸਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਜਿੱਤ ਇਹੀ ਮੈਡਲ ਹੈ। 29 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਮਨਜੀਤ ਨੇ ਆਪਣਾ ਨਿੱਜੀ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜ ਕੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੀ ਜਿਨਸਨ ਜੌਨਸਨ ਨੂੰ ਹਰਾਇਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਤਗਮਾ ਦੇਸ ਦੀ ਝੋਲੀ ਪਾਇਆ। ਕਿਸਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮਨਜੀਤ ਕੋਈ ਨੌਕਰੀ ਨਾ ਕਰਕੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪਣੀ ਤਿਆਰੀ ਉੱਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਹ ਇੰਨੇ ਰੁੱਝੇ ਕਿ ਆਪਣੇ ਚਾਰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਹੁਣ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮਿਲਣਗੇ। ਇਸ ਫੋਗਾਟ ਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਹੋ? ਆਮਿਰ ਖਾਨ ਦੀ ਫਿਲਮ 'ਦੰਗਲ' ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਜਾਂ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਸ਼ੌਕੀਨ ਹਰਿਆਣਾ ਦੀਆਂ ਫੋਗਾਟ ਪਹਿਲਵਾਨਾਂ ਦੇ ਖਾਨਦਾਨ ਨੂੰ ਨਾ ਜਾਣਦਾ ਹੋਵੇ। ਵਿਨੇਸ਼ ਫੋਗਾਟ ਨੇ 50 ਕਿਲੋ (ਮਹਿਲਾ) ਫ੍ਰੀਸਟਾਈਲ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ।    Image copyright VINESH PHOGAT@  ਫ਼ਿਲਮ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਾਏ ਮਹਾਂਵੀਰ ਫੋਗਾਟ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ ਬਾਰੇ ਸੀ ਪਰ ਇਸ ਤਗਮੇ ਨਾਲ ਵਿਨੇਸ਼ ਭਾਰਤ ਲਈ ਏਸ਼ਿਆਈ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਖਿਡਾਰਨ ਬਣ ਗਈ ਹੈ। ਇਸੇ ਸਾਲ ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਿਨੇਸ਼ ਨੇ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ।  ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋਵਿਨੇਸ਼ ਫੋਗਾਟ ਨੇ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਸਾਰੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾਹਰਿਆਣਾ 'ਚ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੀ ਕਮਾਈ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ 'ਦੰਗਲ'ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ 'ਚ ਦੁਹਰਾਇਆ ਗਿਆ 'ਦੰਗਲ' ਦਾ ਸੀਨਬਜਰੰਗ ਤੇ ਚੋਪੜਾ ਵੀ ਲਿਆਏ ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਹੀ ਪਹਿਲਵਾਨ ਬਜਰੰਗ ਪੂਨੀਆ ਨੇ 65 ਕਿਲੋ (ਮਰਦ) ਫਰੀਸਟਾਈਲ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਟੀਚਾ ਹੁਣ 2020 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਪਹਿਲਵਾਨੀ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾ ਓਲੰਪਿਕ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤਣਾ ਹੈ। ਜੈਵਲਿਨ ਥ੍ਰੋਅ (ਭਾਲਾ ਸੁੱਟਣ) ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਣੇ ਦੇ ਹੀ ਨੀਰਜ ਚੋਪੜਾ ਸੋਨ ਤਗਮਾ ਜਿੱਤੇ ਹਨ।   ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਲਕਸ਼ੈ ਸ਼ਿਓਰਾਨ (ਟ੍ਰੈਪ ਸ਼ੂਟਿੰਗ) ਅਤੇ ਸੰਜੀਵ ਰਾਜਪੂਤ (50 ਮੀਟਰ ਰਾਈਫਲ ਸ਼ੂਟਿੰਗ) ਨੇ ਸਿਲਵਰ ਮੈਡਲ ਜਿੱਤੇ ਹਨ। ਕਾਂਸੀ ਦੇ ਤਗਮੇ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਣਾ ਤੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਨਰਿੰਦਰ ਗਰੇਵਾਲ (65 ਕਿਲੋ, ਵੂਸ਼ੂ) ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਯੰਤ (ਰੋਇੰਗ)।ਇਸ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਕਬੱਡੀ ਅਤੇ ਹਾਕੀ ਜਿਹੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ। (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਐੱਫਬੀਆਈ ਵੱਲੋਂ ਜਾਂਚ 'ਕਿਤੇ ਟਰੰਪ ਰੂਸ ਲਈ ਕੰਮ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀ' - 5 ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰਾਂ      13 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46854209  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਐਫਬੀਆਈ ਦੇ ਨਿਦੇਸ਼ਕ ਜੇਮਸ ਕੌਮੀ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਧਿਕਾਰੀ ਟਰੰਪ ਦੇ ਰਵੱਈਏ ਤੋਂ ਚਿੰਤਤ ਹੋ ਗਏ ਸਨ                  ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਉਸ ਨੇ ਨਿਊ ਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀ ਐੱਫਬੀਆਈ ਨੇ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਕਿ ਕਿਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਗੁਪਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੂਸ ਲਈ ਕੰਮ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।ਜਾਂਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਕੰਨ ਉਸ ਵੇਲੇ ਖੜੇ ਹੋ ਗਏ ਸਨ ਜਦੋਂ ਮਈ 2017 ਵਿੱਚ ਟਰੰਪ ਨੇ ਐੱਫਬੀਆਈ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜੇਮਸ ਕੋਮੇ ਨੂੰ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।ਜਾਂਚ ਇਸ ਗੱਲ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਸੀ ਕਿ ਕਿਤੇ ਟਰੰਪ ਕੌਮੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਸਨ।ਟਰੰਪ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦਾ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਕਾਰਨ ਹੈ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਸਬੂਤ।     Image Copyright @realDonaldTrump @realDonaldTrump       Image Copyright @realDonaldTrump @realDonaldTrump    ਵ੍ਹਾਈਚ ਹਾਊਸ ਦੀ ਪ੍ਰੈੱਸ ਸਕੱਤਰ ਸਾਰਾ ਸੈਂਡਰਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, ''ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਖਿਲਾਫ ਸਖ਼ਤ ਰਵੱਈਆ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੇਮਸ ਕੋਮੇ ਨੂੰ ਤਾਂ ਕਰਕੇ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਵਿਅਕਤੀ ਜਾਂ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਪੱਖਪਾਤੀ ਸਨ।''   ਪੂਰੀ ਖ਼ਬਰ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਇਸ ਲਿੰਕ ਉੱਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਘਰੋਂ ਭੱਜੀ ਕੁੜੀ ਜਦੋਂ ਟੋਰੰਟੋ ਪਹੁੰਚੀ ਤਾਂ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਸੀ ਕਿਉਂ ਹੈ ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਸਾਂਝਾ ਨਾਇਕ? ਜਦੋਂ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਮਾਇਆਵਤੀ ਨੂੰ ਕਮਰੇ 'ਚ ਲੁਕਣਾ ਪਿਆ10 ਤਸਵੀਰਾਂ ਜੋ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ 'ਚ ਰਹੀਆਂ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾਅਮਰੀਕਾ : ਤੁਲਸੀ ਤੇ ਕਾਸਤਰੋ 2020 'ਚ ਕਰਨਗੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਦਾਅਵੇਦਾਰੀ ਪੇਸ਼ਸਾਲ 2020 ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਦੋ ਸੀਨੀਅਰ ਡੈਮੋਟਰੇਟ ਨੇਤਾਵਾਂ ਤੁਲਸੀ ਗਬਾਰਡ ਅਤੇ ਜੂਲੀਅਨ ਕਾਸਤਰੋ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀਆਂ ਦਾਅਵੇਦਾਰੀਆਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।    Image copyright REUTERS AND AFP   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਤੁਲਸੀ ਤੇ ਕਾਸਤਰੋ 2020 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਦਾਅਵੇਦਾਰੀ ਕਰਨਗੇ ਪੇਸ਼                  ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਾਸਤਰੋ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਆਗਾਜ਼ ਸ਼ਨਿੱਚਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਤੁਲਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ 'ਚ ਇਸ ਦਾ ਰਸਮੀ ਐਲਾਨ ਕਰਨਗੇ। ਪੂਰੀ ਖ਼ਬਰ ਪੜ੍ਹਣ ਲਈ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਕੀ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਹਨਬਿਸ਼ਪ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਾਰਵਾਈ ਮੰਗਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ 'ਚਿਤਾਵਨੀ'ਬਰਫ਼ 'ਚ ਸੁੱਤੇ 'ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀਆਂ' ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦਾ ਸੱਚਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਦਾਜ ਖਿਲਾਫ਼ ਅਨੋਖੀ ਮੁਹਿੰਮ   Image copyright Gurdarshan singh/bbc   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕੁਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਜ਼ੀਰਾ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਉੱਤੇ ਲਗਾਏ ਨਸ਼ਾ ਤਸਕਰਾਂ ਨੇ ਮਿਲੇ ਹੋਣ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ                  ਕਾਂਗਰਸੀ ਵਿਧਾਇਕ ਨੇ ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਬਾਦਲ ਦੇ ਪ੍ਰਗੋਰਾਮ ਦਾ ਕੀਤਾ ਬਾਈਕਾਟਜ਼ੀਰਾ ਤੋਂ ਕਾਂਗਰਸੀ ਵਿਧਾਇਕ ਕੁਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਜ਼ੀਰਾ ਨੇ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨਵੇਂ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਰਪੰਚਾਂ ਅਤੇ ਪੰਚਾਂ ਦੇ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕ ਸਮਾਗਮ ਦਾ ਬਾਈਕਾਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਉਹ ਪੁਲਿਸ 'ਤੇ ਡਰੱਗ ਮਾਫੀਆ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਉਂਦਿਆਂ ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਬਾਦਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਆ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਜਦੋਂ ਖਾਕੀ ਵਿੱਚ ਕਾਲੀਆਂ ਭੇਡਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਨਿਪਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਨਸ਼ਾ ਮੁਕਤ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।""ਫੂਲਕਾ ਨੇ ਸਿੱਖ ਸੇਵਕ ਆਰਮੀ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਆਗੂ ਐਚਐਸ ਫੂਲਕਾ ਨੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਸਿਆਸਤ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਗ਼ੈਰ-ਸਿਆਸੀ ਜਥੇ ਸਿੱਖ ਸੇਵਕ ਆਰਮੀ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ। ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਇੱਸ ਜਥੇ ਦਾ ਗਠਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਚੰਗੁਲ ਤੋਂ ਰਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਂਦਾ।""   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਕੀਤਾ ਐਚ ਐਸ ਫੂਲਕਾ ਸਿੱਖ ਸੇਵਕ ਆਰਮੀ ਦਾ ਗਠਨ                  ਰਾਹੁਲ ਤੇ ਪਾਂਡਿਆ ਦੀ ਥਾਂ ਸ਼ੁਭਮਨ ਗਿੱਲ ਤੇ ਵਿਜੇ ਸ਼ੰਕਰਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀ ਦੇ ਐਲ ਰਾਹੁਲ ਅਤੇ ਹਾਰਦਿਕ ਪਾਂਡਿਆ ਵੱਲੋਂ ਔਰਤਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਕਰਕੇ ਵਿਵਾਦ 'ਚ ਫਸਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਭਮਨ ਗਿੱਲ ਤੇ ਵਿਜੇ ਸ਼ੰਕਰ ਨੂੰ ਟੀਮ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।    Image copyright /HARDIKPANDYA   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਵਿਵਾਦ ਕਾਰਨ ਰਾਹੁਲ ਤੇ ਪਾਂਡਿਆ ਦੀ ਥਾਂ ਸ਼ੁਭਮਨ ਗਿੱਲ ਤੇ ਵਿਜੇ ਸ਼ੰਕਰ ਨੂੰ ਖੇਡਣਗੇ                  ਵਿਜੇ ਸ਼ੰਕਰ ਐਡੀਲੈਡ 'ਚ ਖੇਡੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਦੂਜੇ ਵਨਡੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਟੀਮ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣਗੇ। ਉਹ ਆਸਟਰੇਲੀਆ 'ਚ ਖੇਡੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸੀਰੀਜ਼ ਅਤੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਹਿਣਗੇ। ਉੱਥੇ ਹੀ ਸ਼ੁਭਮਨ ਗਿੱਲ ਨੂੰ ਨਿਊਜ਼ਲੈਂਡ 'ਚ ਖੇਡੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਵਨਡੇ ਅਤੇ ਟੀ-20 ਸੀਰੀਜ਼ ਲਈ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਹੜੱਪਾ ਦੇ ‘ਪ੍ਰੇਮੀ ਜੋੜੇ’ ਦੇ ਪਿੰਜਰ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਰਾਜ਼ਜਦੋਂ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਮਾਇਆਵਤੀ ਨੂੰ ਕਮਰੇ 'ਚ ਲੁਕਣਾ ਪਿਆਜਦੋਂ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਨੇ ‘ਚੋਰ’ ਦੀ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਇਆਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਇੰਝ ਲਾਹੁਣ ਆਪਣਾ ਹੈਂਗਓਵਰ'ਲੋਕ ਚੀਕਾਂ ਮਾਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਲਾਸ਼ਾਂ ਸਨ'‘ਲੜਾਈ ਨੂੰਹ-ਸੱਸ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਪੜ੍ਹਿਆਂ-ਲਿਖਿਆਂ ਤੇ ਅਨਪੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੀ’ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਕਿਉਂ 33000 ਰੁਪਏ ਦਾ ਪਿਆ ਇੱਕ ਸੇਬ ?      24 ਅਪ੍ਰੈਲ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-43867195  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਕੀ ਇੱਕ ਸੇਬ ਦੀ ਕੀਮਤ 33,000 ਤੋਂ ਪਾਰ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ? ਜਵਾਬ ਹੈ ਜੀ ਹਾਂ। ਇੱਕ ਔਰਤ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਕਸਟਮ ਏਜੰਸੀ ਨੇ 500 ਡਾਲਰ ਯਾਨਿ 33,000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ।ਇਸ ਔਰਤ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਜੁਰਮਾਨਾ ਉਸ ਨੂੰ ਹਵਾਈ ਸਫ਼ਰ ਦੌਰਾਨ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਸੇਬ ਦੇ ਉਸ ਦੇ ਬੈਗ 'ਚੋਂ ਮਿਲਣ ਕਾਰਨ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।'ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ'ਪੋਤੇ ਦੀ ਚਾਹਤ 'ਚ ਦਾਦੀ ਨੇ ਦਾਗੇ ਪੋਤੀ ਦੇ ਗੁਪਤ ਅੰਗਆਪਣੇ ਫੋਨ ਦੀ ਹੋਮ ਸਕਰੀਨ ’ਤੇ ਇੰਝ ਵੇਖੋ ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀਪੈਰਿਸ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਜਾ ਰਹੀ ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਟੈਡਲੋਕ ਨੇ ਕਿਹਾ, ''ਉਸ ਨੇ ਸੇਬ ਆਪਣੀ ਅਗਲੀ ਹਵਾਈ ਯਾਤਰਾ ਜਿਹੜੀ ਕਿ ਡੇਨਵਰ ਵੱਲ ਸੀ, ਉਸ ਦੌਰਾਨ ਖਾਣ ਲਈ ਰਖਿਆ ਸੀ।''ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਫਲਾਈਟ ਦੇ ਮਿਨੀਏਪਲਸ ਪਹੁੰਚਣ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਬਾਰਡਰ ਏਜੰਟਾ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਅਚਨਚੇਤ ਤਲਾਸ਼ੀ ਦੌਰਾਨ ਬੈਗ ਵਿੱਚੋਂ ਸੇਬ ਮਿਲ ਗਿਆ।   Image copyright Getty Images  ਅਮਰੀਕੀ ਕਸਟਮ ਤੇ ਬਾਰਡਰ ਪਟਰੋਲ ਟੀਮ ਨੇ ਇਸ ਕੇਸ 'ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣਾ ਪਏਗਾ।ਸੇਬ ਬਣਿਆ ਮੁਸੀਬਤਸੇਬ ਨੂੰ ਡੇਲਟਾ ਏਅਰ ਲਾਈਨ ਦੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਬੈਗ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਟੈਡਲੌਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਸੇਬ ਨੂੰ ਬੈਗ 'ਚੋਂ ਨਹੀਂ ਕੱਢਿਆ ਸਗੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਡੇਨਵਰ, ਕੋਲੋਰਾਡੋ ਲਈ ਆਪਣੀ ਅਗਲੀ ਉਡਾਨ ਲਈ ਬੈਗ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਸੀ।ਜਦੋਂ ਸੇਬ ਮਿਲਿਆ ਤਾਂ ਟੈਡਲੋਕ ਨੇ ਏਜੰਟ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਸੇਬ ਏਅਰ ਲਾਈਨ ਤੋਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਖਾ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਸੁੱਟ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।   Image copyright Getty Images  ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਏਜੰਟ ਨੇ 33,000 ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ (500 ਡਾਲਰਾਂ) ਦੇ ਜੁਰਮਾਨੇ ਦਾ ਪਰਚਾ ਉਸ ਦੇ ਹੱਥ ਫੜਾ ਦਿੱਤਾ।ਜੁਰਮਾਨਾ ਜਾਂ ਅਦਾਲਤ!ਟੈਡਲੋਕ ਕੋਲ ਹੁਣ ਦੋ ਵਿਕਲਪ ਹਨ - ਇੱਕ ਤਾਂ ਉਹ ਜੁਰਮਾਨਾ ਭਰੇ ਜਾਂ ਫਿਰ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਾਬਤ ਲੜਾਈ ਲੜੇ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਡੇਨਵਰ ਦੇ ਇੱਕ ਮੀਡੀਆ ਅਦਾਰੇ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਕੇਸ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣਾ ਚਾਹੇਗੀ।ਕ੍ਰਿਸਟਲ ਟੈਡਲੋਕ ਨੇ ਕਿਹਾ, ''ਇਹ ਬਹੁਤ ਮੰਦਭਾਗਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਹ ਸਭ ਝੱਲਣਾ ਪਵੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਫ਼ਲ ਲਈ ਉਸ ਨਾਲ ਅਪਰਾਧੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੇਸ਼ ਆਇਆ ਜਾਵੇ।''ਡੇਲਟਾ ਏਅਰ ਲਾਈਨਜ਼ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਇਸ ਕੇਸ 'ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।   Image copyright Getty Images  ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਇਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ""ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਕਸਟਮ ਅਤੇ ਬਾਰਡਰ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸਾਹਿਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।""(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਅੰਦਰ ਤਸਵੀਰਾਂ ਖਿੱਚਣ ਬਾਬਤ ਪਾਬੰਦੀ ਦੇ ਬੋਰਡ ਲਗਵਾ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਬਾਰ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ’ਚ ਦੇਖੋਰਿਪੋਰਟ – ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰੌਬਿਨਐਡਿਟ : ਸੁਨੀਲ ਕਟਾਰੀਆ(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਬਾਗੀਆਂ ਦੀ ਮੋਰਚਾਬੰਦੀ, ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾ ਨੇ ਨਵਾਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੇ ਖਹਿਰਾ ਨੇ ਨਵਾਂ ਗਠਜੋੜ ਐਲਾਨਿਆ      17 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46584420  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Ravinder Singh Robin/bbc   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾ ਵੱਲੋਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਟਕਸਾਲੀ ਤੇ ਸੁਖਪਾਲ ਖਹਿਰਾ ਵੱਲੋਂ ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਗਠਜੋੜ ਦਾ ਐਲਾਨ                  16 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਦੋ ਨਵੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਧਿਰਾਂ ਨੇ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੋਂ ਬਾਗੀ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਚ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਟਕਸਾਲੀ ਤੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਬਾਗੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿਚ ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਗਠਜੋੜ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਦੋਵੇਂ ਬਾਗੀਆਂ ਦੀਆਂ ਪਿਤਰੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਦੋਵਾਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਲੋਕ ਸਮਰਥਨ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨਾਲ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ।ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਬਾਗੀ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠ ਕਰਕੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਟਕਸਾਲੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਲੋਕ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾ ਨੂੰ ਇਸ ਨਵੇਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਥਾਪਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾ, ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਸੇਖ਼ਵਾ, ਡਾਕਟਰ ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਅਜਨਾਲਾ ਅਤੇ ਮਾਝੇ ਦੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਅਕਾਲੀ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਅਕਾਲੀ ਆਗੂ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਪਹੁੰਚੇ, ਜਿੱਥੇ ਨਤਮਸਤਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਨਵੀਂ ਪਾਰਟੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਟਕਸਾਲੀ) ਦੇ ਗਠਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।ਹੰਗਾਮਾ ਵੀ ਹੋਇਆਪਾਰਟੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਟਕਸਾਲੀ ਆਗੂ ਐੱਸਜੀਪੀਸੀ ਦੇ ਸੂਚਨਾ ਕੇਂਦਰ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੇ ਸੂਚਨਾ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਕਿਸਾਨ ਕਰਜ਼ ਮਾਫ਼ੀ 'ਤੇ ਰਿਜਰਵ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਇਤਰਾਜ਼ ਕਿਉਂਇਟਲੀ ਵਸਦੇ ਪਰਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਰਾਹ 'ਚ ਨਵੀਂ ਔਕੜ ਪੀ ਵੀ ਸਿੰਧੂ : ਵਰਲਡ ਟੂਰ ਫਾਇਨਲ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ ਹਰਭਜਨ ਨੇ ਸਾਈਮੰਡ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਕਿਹਾ ਕਾਲਪਨਿਕ ਕਹਾਣੀਕਾਰ    Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     ਇਸ ਕਾਰਨ ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾ ਤੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕਾਫ਼ੀ ਤੂੰ-ਤੂੰ, ਮੈਂ -ਮੈਂ ਹੋਈ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਹੀ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਉੱਤੇ ਤਿੱਖੇ ਸਿਆਸੀ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ। ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੌਰਾਨ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਟਕਸਾਲੀ 1920 ਦੇ ਅਕਾਲੀ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੀ ਤਰਜਮਾਨੀ ਕਰੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਸੰਗਠਨ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਅਤੇ ਪੰਥਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਮਰਿਯਾਦਾ ਤੇ ਸਨਮਾਨ ਬਹਾਲ ਕਰੇਗਾ।'' ਸਭ ਰਸਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਗਲਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਪਾਪ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਫ਼ੀ ਆਪੇ ਜਥੇਦਾਰ ਥਾਪ ਕੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕਦੀ। ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਉੱਤੇ ਭੁੱਲਾਂ ਬਖ਼ਸਾਉਣ ਦੀ ਇੱਕ ਮਰਿਯਾਦਾ ਹੈ, ਬਾਦਲਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਤੋੜ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।''    Image copyright Ravinder Singh Robin/BBC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਨ੍ਹਾਂ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤੇ ਬੈਠ ਕੇ ਹੀ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਉੱਤੇ ਤਿੱਖੇ ਸਿਆਸੀ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ।                  ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿਚ ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੀ ਖੁਦ ਚੋਣ ਨਹੀਂ ਲੜਨਗੇ ਪਰ ਪਾਰਟੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲਵੇਗੀ ਅਤੇ ਦੂਜੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨਾਲ ਗਠਜੋੜ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੀ ਤਲਾਸ਼ੇਗੀ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਸੇਖ਼ਵਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅਕਾਲੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਨੇ ਜੋ ਬੱਜਰ ਗਲਤੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਉਸ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਪਾਰਟੀ ਵਿਚ ਰਹਿ ਕੇ ਲ਼ੜਦੇ ਰਹੇ ,ਪਰ ਹੁਣ ਅੰਤ ਹੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਨਵੀਂ ਪਾਰਟੀ ਬਣਾਉਣੀ ਪਈ ਹੈ।  ਡਾ. ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਅਜਨਾਲਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਲੜਾਂਗੇ ਤੇ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕਰਾਂਗੇ।''ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ ਅਕਾਲੀ ਆਗੂ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਵੱਖਰੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਣੇ ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਾਥ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ , ਲੋਕਤੰਤਰ ਹੈ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਹੱਕ ਹੈ, ਪਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਨਵੇਂ ਬਣੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਸਾਥ ਨਹੀਂ ਦੇਣਗੇ।''ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-'ਨਵਾਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਸਰਮਾਏਦਾਰਾਂ ਦਾ ਨਹੀਂ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਹੋਵੇਗਾ'ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਕਿਸੇ ਦੇ ਪਿਓ ਦਾ ਨਹੀਂ - ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਸੇਖਵਾਂਸੁਖਬੀਰ ਤੇ ਮਜੀਠੀਆ ਡੇਰਾ ਮੁਖੀ ਨੂੰ ਮੁਆਫ਼ੀ ਦੇਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ - ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਚੰਦੂਮਾਜਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਇਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਫ਼ਰਕ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨਵੇਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਵੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਬਣਨਾ।''   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਲੋਕ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਚੰਦੂਮਾਜਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਵੀਂ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਬਣਨਾ                  ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਗੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਔਜਲਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਪਤਨ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਜਿਹੜੇ ਆਗੂ ਪਾਰਟੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਤੋਂ ਨਰਾਜ਼ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਫਰਕ ਦਾ ਪਵੇਗਾ ਹੀ।''ਪਹਿਲਾ ਬਾਗੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨਹੀਂਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਬਗਾਵਤ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਕੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ 1920, ਯੂਨਾਇਟਿਡ ਅਕਾਲੀ ਦਲ, ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਰਨਾਲਾ, ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਜਨਤਾ, ਸਰਬ ਹਿੰਦ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਟੌਹੜਾ ਵਰਗੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਬਣ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਬਹੁਤੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਮੌਜੂਦਾ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰ ਸਕੇ।ਖਹਿਰਾ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਬਾਗੀ ਧੜ੍ਹੇ ਨੇ ਵੀ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਵੱਖਰਾ ਰਾਹ ਅਖਤਿਆਰ ਕਰ ਲਿਆ। ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ ਦੇ ਨਾਂ ਹੇਠ ਨਵਾਂ ਸਿਆਸੀ ਗਠਜੋੜ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।   Image copyright FB?sukhpal kahira   ਪਟਿਆਲਾ ਵਿਚ ਲੋਕ ਇਨਸਾਫ਼ ਮਾਰਚ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਖਹਿਰਾ ਨੇ ਧਰਮਵੀਰ ਗਾਂਧੀ ਤੇ ਬੈਂਸ ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿਚ ਇਸ ਗਠਜੋੜ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ , ""ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਬਾਗੀ, ਧਰਮਵੀਰ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਮੰਚ, ਬੈਂਸ ਭਰਾਵਾਂ ਦਾ ਲੋਕ ਇਨਸਾਫ਼ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਸਾਂਝੇ ਸਿਆਸੀ ਗਠਜੋੜ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।''ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੇ ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਵੀ ਸਾਂਝ ਪਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਇੱਕ ਪਾਰਟੀ ਵੀ ਬਣੇਗੀਮੀਡੀਆ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਮੌਜੂਦਾ ਸਿਆਸੀ ਹਾਲਾਤ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਸਿਆਸੀ ਗਠਜੋੜ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਧਿਰਾਂ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਾਨ ਤੇ ਇਕ ਵਿਧਾਨ ਹੇਠ ਇਕੱਠੀਆਂ ਹੋਣਗੀਆਂ।''    Image copyright Sukhpal Khiara /FB   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸੁਖਪਾਲ ਖਹਿਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾਂ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਰਵਾਇਤੀ ਸਿਆਸੀ ਸੋਚ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਤੰਤਰ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਵਾਦ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਦੁਆਉਣਾ ਹੈ                  ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਲਈ ਯੂਨਾਇਟਿਡ ਅਕਾਲੀ ਦਲ, ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਸੰਗਠਨ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।ਸੁਖਪਾਲ ਖਹਿਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਰਵਾਇਤੀ ਸਿਆਸੀ ਸੋਚ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਤੰਤਰ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਵਾਦ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਦੁਆਉਣਾ ਹੈ।ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਦਾਅਵਾਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਆਗੂ ਹਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੁਝ ਆਗੂਆਂ ਵੱਲੋਂ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਨਾਲ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਖਹਿਰਾ ਨੇ ਇਨਸਾਫ਼ ਮਾਰਚ ਦੇ ਫਲਾਪ ਸ਼ੌਅ ਸਾਬਿਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਤੈਅ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਹਨ।   Image copyright FB/SukhPal Kahira   ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਆਗੂ ਤੇ ਵਿਧਾਇਕ ਅਮਨ ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਵਰਕਰਾਂ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀ ਵੱਡੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕੋਈ ਆਗੂ ਨਹੀਂ ਇਸ ਲਈ ਕੁਝ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ। ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਆਗਾਮੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਲੋਕ ਕਿਸ ਨਾਲ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਸਿੱਧੂ ਦੇ 'ਨਿੱਕੇ ਫੈਨ' ਨੂੰ ਇੰਝ ਮਿਲਿਆ ਆਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ਨੋਟਬੰਦੀ ਵੇਲੇ ਕਤਾਰ ’ਚ ਜੰਮਿਆ ‘ਖਜ਼ਾਨਚੀ’ ਹੁਣ ਝਗੜੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਿਆ ਕੈਨੇਡਾ ਗਰਮਖਿਆਲੀਆਂ ਨਾਲ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਜੋੜੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟਿਆਪਾਕ ਦੀ ਕੁੜੀ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਭੁਗਤਣ ਵਾਲਾ ਮੁੰਬਈ ਦਾ ਨੌਜਵਾਨਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੀਆਂ-   Skip Youtube post 3 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 3 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 4 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 4 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ’ਚ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਲਿਸਟ ਬਣਾਈ ਹੈ? ਜਾਣੋ ਇਸ ਦੇ 7 ਫ਼ਾਇਦੇ      2 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46728901  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕੰਮ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ? ਭਾਵੇਂ ਸ਼ੌਪਿੰਗ ਹੋਵੇ, ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸੰਕਲਪ ਹੋਣ, ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਵੱਡੇ ਟੀਚੇ ਹੋਣ ਜਾਂ ਉਂਝ ਹੀ ਕੋਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੇ ਕੰਮ, ਲਿਸਟ ਜਾਂ ਸੂਚੀ ਬਣਾਉਣਾ ਇਸ ਵੱਲ ਪਹਿਲਾ ਕਦਮ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਆਪਣੇ ਖਿਆਲਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਪਾ ਲਵੋਗੇ ਤਾਂ ਸਕੂਨ ਵੀ ਮਿਲੇਗਾ ਅਤੇ ਖਿਆਲਾ ਨੂੰ ਅਸਲੀਅਤ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਵੀ ਮਿਲੇਗੀ। ਆਓ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਨੁਕਤਾ-ਦਰ-ਨੁਕਤਾ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਲਿਸਟ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫ਼ਾਇਦਾ ਕੀ ਹੈ। ਹਾਂ ਜੀ, ਤੁਸੀਂ ਠੀਕ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਹੋ, ਇਹ ਵਾਕਈ ਲਿਸਟਾਂ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਤੇ ਫਾਇਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਲਿਸਟ ਹੈ: 1. ਖਿਆਲਾਂ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰੋ    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਜਦੋਂ ਪਤਾ ਹੋਵੇ ਕਿ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਿਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੁਝ ਇੰਝ ਖੁਸ਼ੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ                  ਸਾਰੇ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖ ਲੈਣ ਨਾਲ ਇੱਕ ਫ਼ਾਇਦਾ ਇਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵੱਡੇ ਕੰਮ ਨਿੱਕੇ-ਨਿੱਕੇ ਟੀਚਿਆਂ 'ਚ ਤੋੜ ਕੇ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਦਿਲ-ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਵੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਜਦੋਂ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਕਰ ਕੇ ਟੀਚੇ ਪੂਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਲਿਸਟ 'ਤੇ ਕਾਂਟੇ ਮਾਰਨ ਦਾ ਵੀ ਸਕੂਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋਦੁਨੀਆਂ ਭਰ 'ਚ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦਾ ਸੁਆਗਤਕਿਮ ਜੋਂਗ ਉਨ ਦੀ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਚਿਤਾਵਨੀਕਾਦਰ ਖ਼ਾਨ ਮੌਜੂਦਾ ਦੌਰ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਗੱਲ ਤੋਂ ਦੁਖੀ ਸਨ ਗੱਲ ਜਚੀ ਨਹੀਂ? ਨਿਊਰੋ-ਸਾਇੰਟਿਸਟ ਡੈਨੀਅਲ ਲੈਵਿਟੀਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਸਾਡਾ ਦਿਮਾਗ ਚਾਰ ਖਿਆਲ ਹੀ ਸਾਂਭ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸੇ ਲਈ ਲਿਸਟ ਬਣਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਦਿਮਾਗ ਵੱਲੋਂ ਬਾਹਰ ਸੁੱਟੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵੀ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਯਾਦ ਆ ਜਾਣ। 2. ਕਾਮਯਾਬੀ ਵੱਲ ਕਦਮ   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕਈ ਵਾਰ ਇੰਝ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਸਾਰੀ ਕਾਇਨਾਤ ਤੁਹਾਡੇ ਕਦਮਾਂ 'ਚ ਹੈ                  ਸੂਚੀਆਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਾਮਯਾਬੀ ਦੇ ਰਾਹ 'ਤੇ ਅਗਾਂਹ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਜੌਰਡਨ ਪੀਟਰਸਨ ਦੀ ਰਿਸਰਚ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸੂਚੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ਆਪਣੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਾਲ 2013 'ਚ ਐੱਫ.ਐੱਲ. ਸ਼ਮਿਟ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੇ ਇੱਕ ਸ਼ੋਧ ਮੁਤਾਬਕ ਵੀ ਜੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਪਰ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਟੀਚੇ ਰੱਖਾਂਗੇ ਤਾਂ 10 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵੱਧ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਾਂਗੇ। ਇਸ ਦਾ ਫ਼ਾਇਦਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਵੀ ਮਿਲੇਗਾ।    3. ਪੈਸੇ ਵੀ ਬਚਾਓ   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਬਚਾਏ ਹੋਏ ਪੈਸੇ ਦਾ ਕੀ ਕਰੋਗੇ?                  ਸ਼ੌਪਿੰਗ ਲਿਸਟ ਜਾਂ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਦੀ ਸੂਚੀ ਬਣਾਉਣ ਨਾਲ ਕੇਵਲ ਇੰਨਾ ਹੀ ਫ਼ਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਘਿਓ-ਖੰਡ ਲੈਣੀ ਭੁੱਲੋਗੇ ਨਹੀਂ! ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਸੂਚੀਆਂ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਖ਼ਾਸੇ ਪੈਸੇ ਵੀ ਬਚਣਗੇ। ਜੇ ਸਾਰੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਲਿੱਖ ਕੇ ਲਿਜਾਓਗੇ ਤਾਂ ਫ਼ਿਜ਼ੂਲਖ਼ਰਚੀ ਨਹੀਂ ਕਰੋਗੇ। ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋ2018 ਦੀਆਂ ਕੌੜੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਨੂੰ ਇੰਝ ਭੁਲਾਓ 5 ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ 2019 'ਚ ਆਪਣੇ ਸੰਕਲਪ ਕਰੋ ਪੂਰੇ 'ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਨਾ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਜਾਣਾ, ਨਾ ਇਮਰਾਨ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਆਉਣਾ'ਹਾਂ, ਸੰਜਮ ਤਾਂ ਚਾਹੀਦਾ ਹੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾ ਔਖਾ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਤੈਅ ਕਰੋ ਕਿ ਲਿਸਟ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੱਕ ਚੀਜ਼ ਹੀ ਖਰੀਦੋਗੇ। ਇਸ ਉੱਪਰ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਸੀਮਾ ਤੈਅ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਕਿ ਉਸ ਇੱਕ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਖਰਚਣੇ।      4. ਖੁਦ ਉੱਪਰ ਯਕੀਨਜੇ ਕਦੇ ਲੱਗੇ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਤਾਂ ਪੱਲੇ ਹੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਜਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਦੇ ਨਹੀਂ ਹੋ, ਤਾਂ ਲਿਸਟ ਬਣਾਓ ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਉਪਲਬਧੀਆਂ ਲਿਖੋ! ਵੱਡੀਆਂ ਉਪਲਬਧੀਆਂ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੱਸੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਨਿੱਕੇ-ਨਿੱਕੇ ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ।    Image copyright Getty Images  ਪਹਾੜ ਫਤਹਿ ਕਰਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕੋਈ ਇਮਤਿਹਾਨ ਪਾਸ ਕਰਨ ਤੱਕ, ਜਾਂ ਫਿਰ ਕਿਸੇ ਦੋਸਤ ਦਾ ਜਨਮਦਿਨ ਯਾਦ ਰੱਖ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਤਕ — ਕੁਝ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਤੁਹਾਡੀ ਇਸ ਲਿਸਟ ਨੂੰ ਲੰਮਾ ਕਰ ਦੇਵੇ।  ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾ 'ਮਾਇੰਡ' ਨੇ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ 50 ਅਜਿਹੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਲਿਸਟ ਬਣਾਓ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਪਸੰਦ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਕਈ ਦਿਨ ਲੱਗ ਜਾਣ ਪਰ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰੋ, ਭਾਵੇਂ ਯਾਰਾਂ-ਬੇਲੀਆਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛਣਾ ਪਵੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡਾ ਸਵੈ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਵਧੇਗਾ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਨਵੀਂ ਊਰਜਾ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੋਗੇ।5. ਗ਼ਲਤੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਲਿਸਟ 'ਤੇ ਟਿੱਕ-ਮਾਰਕ ਕਰਦੇ ਰਹੋ ਕਿ ਕੀ-ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ, ਕੀ-ਕੀ ਰਹਿ ਗਿਆ                  ਚੈੱਕ-ਲਿਸਟ ਇੱਕ ਖਾਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਹੈ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗਲਤੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਿਆਹ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਹੋਣ ਜਾਂ ਛੁੱਟੀ ਦਾ ਪਲਾਨ, ਇਹ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਸੂਚੀ ਬਣਾ ਕੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ — 'ਅੰਗੂਠੀ ਲੈ ਲਈ', 'ਟੈਂਟ ਬੁਕ ਹੋ ਗਿਆ', 'ਪਾਸਪੋਰਟ ਪੈਕ ਕਰ ਲਿਆ'!ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਚੈੱਕ-ਲਿਸਟ ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਨਲੀਆਂ ਨੂੰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਨਸਾਂ 'ਚ ਪੰਜ ਸਰਲ ਕਦਮਾਂ ਨਾਲ ਪਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਨਾਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਸਵਾ ਸਾਲ 'ਚ ਕਰੀਬ 1500 ਜਾਨਾਂ ਬਚੀਆਂ।  6. ਪੂਰਾ ਧਿਆਨ ਟੀਚੇ 'ਤੇ     Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਜ਼ਰਾ ਵੀ ਇੱਧਰ-ਉੱਧਰ ਨਹੀਂ!                  ਤੁਸੀਂ 'ਜ਼ੈਗਰਨਿਕ ਇਫ਼ੈਕਟ' ਬਾਰੇ ਸੁਣਿਆ ਹੈ? ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਉਹ ਅਵਸਥਾ ਹੈ ਜਿਸ 'ਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੂਰੇ ਕੀਤੇ ਕੰਮ ਤਾਂ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਹ ਯਾਦ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਹੜੇ-ਕਿਹੜੇ ਕੰਮ ਅਜੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡਾ ਧਿਆਨ ਭੰਗ ਹੁੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕੀ ਇਲਾਜ ਹੈ? ਮਾਹਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਗਏ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲਿਸਟ ਬਣਾ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਸਾਫ਼ ਜਾਵੇ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਕੀ ਰਹਿ ਗਿਆ, ਕੀ ਕਦੋਂ ਤਕ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।       7. ਕੰਮ ਟਾਲੋਗੇ ਨਹੀਂ    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਆਲਸ ਵੀ ਇੱਕ ਕਲਾ ਹੈ!                  ਕੁਝ ਕੰਮ ਅਜਿਹੇ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿੰਨਾ ਨੂੰ ਕਰਨ ਦਾ ਦਿਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਹੁਣ ਵਕਤ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇੰਨਾ ਨੂੰ ਲਿਖੋ ਤੇ ਫਿਰ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਕਰ ਕੇ ਕਰਦੇ ਜਾਓ।   ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋਉਹ ਔਰਤਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ 2018 'ਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨ 'ਤੇ ਰਹੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸਾਂ 'ਚ ਮਦਦ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੱਥ ਅੱਗੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ'ਜ਼ੀਰੋ' ਫਿਲਮ ਦੇ ਬੌਣੇ ਹੀਰੋ ਵਰਗੀਆਂ ਅਸਲ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਜਿਹੇ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਗਜਬ ਦੀ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਅਜਿਹੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲਿਸਟ ਤਿਆਰ ਕਰ ਲਓਗੇ ਤਾਂ ਬੋਝ ਇੱਕੋ ਵਾਰੀ ਹਲਕਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕੋਗੇ। ਚੱਲੋ, ਹੋ ਜਾਓ ਸ਼ੁਰੂ!ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖੋ   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਨਿਰਪ੍ਰੀਤ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਹੋਈ ਵਧੀਕੀ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਲਈ 1984  ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲੜਾਈ ਲੜ ਰਹੀ ਹੈ। ਫ਼ਰਕ ਸਿਰਫ਼ ਐਨਾ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੇ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਤਰੀਕਾ ਅਜ਼ਮਾਇਆ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਹ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਲੜ ਰਹੀ ਹੈ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਮਕਸਦ ਇੱਕੋ ਹੈ - ਪਿਤਾ ਦੇ ਕਾਤਲਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦਿਵਾਉਣਾ।ਰਿਪੋਰਟਰ: ਸਰਬਜੀਤ ਧਾਲੀਵਾਲ ਸ਼ੂ਼ਟ ਐਡਿਟ: ਗੁਲਸ਼ਨ (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਕੀ ਨਿਜ਼ਾਮੁਦੀਨ ਔਲੀਆ ਦੀ ਦਰਗਾਹ 'ਤੇ ਜਾ ਸਕਣਗੀਆਂ ਔਰਤਾਂ?  ਭੂਮਿਕਾ ਰਾਏ  ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ        14 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46552894  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ                ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਦਰਗਾਹ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਕੁਝ ਦਲੀਲਾਂ ਹਨ                  ""ਪੈਗੰਬਰ ਅਬ੍ਰਾਹਮ ਉਦੋਂ ਖਾਣਾ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਖਾਣ ਲਈ ਕੋਈ ਹੋਰ ਨਾ ਬੈਠ ਜਾਵੇ। ਕਈ ਵਾਰ ਤਾਂ ਨਾਲ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਸਖ਼ਸ਼ ਦੀ ਭਾਲ 'ਚ ਉਹ ਮੀਲਾਂ ਤੱਕ ਦੂਰ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।'' ਇੱਕ ਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਅਜਿਹਾ ਸਖ਼ਸ਼ ਸੀ ਕਿ ਜੋ ਕਈ ਧਰਮਾਂ ਨੂੰ ਮੰਨਦਾ ਸੀ, ਪੈਗੰਬਰ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣ ਲਈ ਪੁੱਛਣ 'ਚ ਝਿਜਕ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਇੱਕ ਪਵਿੱਤਰ ਆਵਾਜ਼ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ - ''ਹੇ ਅਬ੍ਰਾਹਮ! ਅਸੀਂ ਇਸ ਸ਼ਖ਼ਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਸ਼ਖ਼ਸ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ।""""ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਦੱਸੋ, ਜਦੋਂ ਖ਼ੁਦਾ ਬੰਦੇ 'ਚ ਫਰਕ ਕਰਨ ਤੋਂ ਮਨ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਤਾਂ ਕੀ ਮਰਦ ਅਤੇ ਔਰਤ 'ਚ ਫਰਕ ਕਰਨਾ ਠੀਕ ਹੈ..? ਇਹ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਜਨਹਿਤ ਪਟੀਸ਼ਨ ਪਾਈ ਹੈ।""ਪੁਣੇ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਆਈਆਂ ਤਿੰਨ ਸਹੇਲੀਆਂ ਨੇ ਹਜ਼ਰਤ ਨਿਜ਼ਾਮੁਦੀਨ ਔਲੀਆ ਦੀ ਕਬਰ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਨਾ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਹੋਇਆ ਜਨਹਿਤ ਪਟੀਸ਼ਨ ਪਾਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮਰਦ ਅੰਦਰ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਔਰਤਾਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਕਮਲ ਨਾਥ ਉੱਤੇ 1984 ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਬਾਰੇ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ 'ਤੇ ਮੁੜ ਵਿਵਾਦ     ਸਾਇਨਾ ਤੇ ਮਿਥਾਲੀ ਦੇ ਯੁੱਗ ’ਚ ਵੀ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਖੇਡ ਪਿੱਛੇਹਾਰ ਮਗਰੋਂ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਰਾਹ ਹਿੰਦੂਤਵ ਜਾਂ ਹੋਰ ਗੂਗਲ 'ਤੇ ਈਡੀਅਟ ਸ਼ਬਦ ਕਿਉਂ ਸਰਚ ਹੋ ਰਿਹਾਇੱਕ ਪਾਸੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਦਰਗਾਹ ਆਪਣੀਆਂ ਕਈ ਸੌ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਰਵਾਇਤਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਠਹਿਰਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਕੌਣ ਹਨ ਇਹ ਤਿੰਨ ਕੁੜੀਆਂ?ਸ਼ਿਵਾਂਗੀ ਕੁਮਾਰੀ, ਦੀਬਾ ਫਰਿਆਲ ਅਤੇ ਅਨੁਕ੍ਰਿਤੀ ਸੁਗਮ ਪੁਣੇ ਦੇ ਬਾਲਾਜੀ ਲਾਅ ਕਾਲਜ 'ਚ ਬੀਏ (ਐਲਐਲਬੀ) ਦੇ ਚੌਥੇ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਵਿਦਿਆਰਥਣਾਂ ਹਨ।    Image copyright Shivangi   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਤਿੰਨ ਸਹੇਲੀਆਂ ਨੇ ਦਰਗਾਹ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਨਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਨਿਯਮ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ                  ਹਾਲਾਂਕਿ ਤਿੰਨੇ ਹੀ ਝਾਰਖੰਡ ਦੀਆਂ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪੁਣੇ 'ਚ ਰਹਿ ਕੇ ਵਕਾਲਤ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਤਿੰਨੇ ਇੰਟਰਨਸ਼ਇਪ ਕਰਨ ਲਈ ਦਿੱਲੀ ਆਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਵਕੀਲ ਕਮਲੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਮਿਸ਼ਰਾ ਦੇ ਨਾਲ ਤਿੰਨੇ ਸਹੇਲੀਆਂ ਇੰਟਰਨਸ਼ਿਪ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਦੀਬਾ ਅਤੇ ਅਨੁਕ੍ਰਿਤੀ ਪੁਣੇ ਵਾਪਸ ਚਲੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਿਵਾਂਗੀ ਅਜੇ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਹੀ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, ""ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਐਂਵੇ ਹੀ ਘੁੰਮਣ ਚਲੇ ਗਏ ਸੀ। ਸਾਨੂੰ ਖ਼ੁਦ ਵੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕੁਝ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।""ਦਰਗਾਹ 'ਚ ਅਜਿਹਾ ਕੀ ਹੋਇਆ?ਇਹ ਮਾਮਲਾ 27 ਨਵੰਬਰ ਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਿਵਾਂਗੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ, ""ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਵੇਲਾ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਤਿੰਨੇ ਆਪਣੇ ਦੋ ਹੋਰ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਦਰਗਾਹ 'ਤੇ ਗਏ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਦਰਗਾਹ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਲਈ ਚਾਦਰ ਖਰੀਦੀ ਅਤੇ ਫੁੱਲਾਂ ਵਾਲੀ ਥਾਲੀ ਲਈ... ਪਰ ਚੜ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਸਕੇ।""""ਅਸੀਂ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਦਰਗਾਹ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਾਣ ਲੱਗੇ ਤਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਤਖ਼ਤੀ 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਅੰਦਰ ਜਾਣਾ ਮਨ੍ਹਾਂ ਹੈ।""    ਦੀਬਾ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਫੋਨ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, ""ਸਾਨੂੰ ਅੰਦਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਰੋਕਣਾ ਬਹੁਤ ਬੁਰਾ ਲੱਗਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਹਾਜੀ ਅਲੀ ਦਰਗਾਹ ਗਈ ਹਾਂ, ਅਜਮੇਰ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਦਰਗਾਹ ਗਈ ਹਾਂ ਪਰ ਉੱਥੇ ਤਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਰੋਕਿਆ ਗਿਆ ਫਿਰ ਇੱਥੇ ਕਿਉਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।""ਉਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, ""ਸੋਚ ਕੇ ਦੇਖੋ ਕਿੰਨਾ ਖ਼ਰਾਬ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੜ੍ਹਾਉਣ ਲਈ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਥਾਲੀ-ਚਾਦਰ ਤੁਸੀਂ ਖਰੀਦੀ ਹੋਵੇ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚੜ੍ਹਾਵੇ ਕੋਈ ਹੋਰ...।""ਪਰ ਦਰਗਾਹ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਹਨਦਰਗਾਹ ਦੀ ਦੇਖ-ਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਹਿਲੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਵਿਤਕਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਇਹ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਜਿੰਨੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਓਨੇ ਹੀ ਹਿੰਦੂ, ਸਿੱਖ, ਈਸਾਈ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਧਰਮਾਂ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਵੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਦਰਗਾਹ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਅਲਤਮਸ਼ ਨਿਜ਼ਾਮੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਹਿਲੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕੋਈ ਵਿਤਕਰਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।      ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਦਰਗਾਹ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਇਹ ਨਿਯਮ 700 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ                  ਬਲਕਿ ਔਰਤਾਂ ਬੈਠ ਕੇ ਫਾਤਿਹਾ ਪੜ੍ਹ ਸਕਣ ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਰਖਦਿਆਂ ਦਰਗਾਹ 'ਚ 20 ਦਰੀਆਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ""ਇੱਥੇ ਇਬਾਦਤ ਦਾ ਜੋ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਉਹ ਨਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ ਬਲਕਿ 700 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੀ ਪੁਰਾਣਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਕੋਈ ਵੀ ਦਰਗਾਹ ਹੋਵੇ, ਉੱਥੇ ਅਜਿਹੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਵਲੀ ਦੀ ਕਬਰ ਤੋਂ ਸਵਾ ਮੀਟਰ ਜਾਂ ਦੋ ਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੋਂ ਹੀ ਲੋਕ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ।""""ਤੁਸੀਂ ਅਜਮੇਰ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਦਰਗਾਹ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋ ਪਰ ਉੱਥੇ ਵੀ ਤਾਂ ਲੋਕ ਕਰੀਬ ਦੋ ਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੋਂ ਹੀ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।""ਅਲਤਮਸ਼ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬੈਠੇ ਇੱਕ ਸ਼ਖ਼ਸ ਨੇ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ""ਦੇਖੋ, ਹਰ ਥਾਂ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਰਵਾਇਤਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।'' ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਦਰਗਾਹਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਔਰਤ ਹੋਣ ਜਾਂ ਮਰਦ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਵੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਦੋਵੇਂ ਜਾ ਸਕਦੇ ਅਤੇ ਕੁਝ ਅਜਿਹੀਆਂ, ਜਿੱਥੇ ਮਰਦ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ।""ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਸਬਰੀਮਲਾ: ਕੇਸ ਜਿੱਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਆਸਥਾ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਮੰਦਰ 'ਚ ਦਾਖਲ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੀਆਂ ਇੱਥੇ ਮਾਹਵਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਧੂ ਮੱਖੀ ਡੰਗ ਮਾਰਦੀ ਹੈ?ਕੀ ਬੱਚੀਆਂ ਦੇ ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈਐਨੀ ਛੋਟੀ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਜੀਂਸ ਦੀ ਜੇਬ?     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅਲਤਮਸ਼ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ""ਹਜ਼ਰਤ ਨਿਜ਼ਾਮੁਦੀਨ ਔਲੀਆ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਪਰਦੇ ਦੇ ਇੱਕ ਪਾਸਿਓਂ ਮਿਲਦੇ ਸਨ।""                  ਉਹ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬਖ਼ਤਿਆਰ ਕਾਕੀ ਦੀ ਦਰਗਾਹ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਬੀਬੀ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਮਜ਼ਾਰ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਮਰਦ ਕੀ ਮੁੰਡੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੇ। ਅਲਤਮਸ਼ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ""ਹਜ਼ਰਤ ਨਿਜ਼ਾਮੁਦੀਨ ਔਲੀਆ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਪਰਦੇ ਦੇ ਇੱਕ ਪਾਸਿਓਂ ਮਿਲਦੇ ਸਨ।""ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਦਲੀਲ ਹੈ ਕਿ ਦਰਗਾਹ 'ਤੇ ਇਬਾਦਤ ਦੀਆਂ ਜਾਂ ਦਰਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਜੋ ਰਵਾਇਤਾਂ ਹਨ ਉਹ ਕਿਸੇ ਨੇ ਐਵੇਂ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਇਹ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ਼ਲਤ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਰਾਣਾ ਸਫ਼ਵੀ ਵੀ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਨਿਜ਼ਾਮੁਦੀਨ ਔਲੀਆ ਦਰਗਾਹ 'ਚ ਅਜਿਹਾ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਅੰਦਰ ਜਾਣ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਸਹੀ ਹੈ ਜਾਂ ਗ਼ਲਤ... ਇਸ 'ਤੇ ਉਹ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਮਲਾ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਫ਼ੈਸਲਾ ਸੁਣਾਉਣ ਦਾ ਹੱਕ ਹੈ।    Image copyright Shivangi   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸ਼ਿਵਾਂਗੀ, ਦੀਬਾ ਅਤੇ ਅਨੁਕ੍ਰਿਤੀ ਵਕੀਲ ਵਕੀਲ ਕਮਲੇਸ਼ ਮਿਸ਼ਰਾ ਇੰਟਰਨਸ਼ਿਪ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ                  ਪਰ ਸ਼ਿਵਾਂਗੀ, ਦੀਬਾ ਅਤੇ ਅਨੁਕ੍ਰਿਤੀ ਦੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਨਾ ਕਰਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਮੰਨਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਟੀਸ਼ਨ 'ਚ ਹਾਜੀ ਅਲੀ ਅਤੇ ਸਬਰੀਮਲਾ ਮੰਦਿਰ ਨੂੰ ਦਲੀਲ ਵਜੋਂ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਹਾਜੀ ਅਲੀ 'ਚ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ 'ਚ ਪਾਬੰਦੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੋ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਮੁੰਬਈ ਹਾਈ ਕੋਰਟ 'ਚ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਸ 'ਤੇ ਫ਼ੈਸਲਾ ਸੁਣਾਉਂਦਿਆਂ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, ""ਹਾਜੀ ਅਲੀ ਦਰਗਾਹ 'ਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ 'ਤੇ ਲਗਾਈ ਗਈ ਪਾਬੰਦੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਧਾਰਾ 14, 15, 19 ਅਤੇ 25 ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਹੈ।""ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਰਗਾਹ 'ਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ 'ਤੇ ਲੱਗੀ ਪਾਬੰਦੀ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਨਿਜ਼ਾਮੁਦੀਨ ਔਲੀਆ 'ਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਦੇ ਵਿਰੋਧ 'ਚ ਪਾਈ ਗਈ ਪਟੀਸ਼ਨ 'ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦਰਗਾਹ 'ਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਦਾ ਪਾਲਣ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਉਹ ਦਰਗਾਹ ਟਰੱਸਟ ਦੇ ਬਣਾਏ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਲਿਖਤੀ ਰੂਪ 'ਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹਨ।    Image copyright Kamlesh Mishra   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਅਗਲੀ ਸੁਣਵਾਈ 11 ਅਪ੍ਰੈਲ 2019 ਨੂੰ ਹੋਵੇਗੀ।                  ਜਦਕਿ ਅਲਤਮਸ਼ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਦਰਗਾਹ ਦਾ ਕੋਈ ਟਰੱਸਟ ਹੈ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ""ਦਰਗਾਹ ਨੂੰ ਕੋਈ ਟਰੱਸਟ ਨਹੀਂ ਚਲਾਉਂਦਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇੰਟਰਨੈਟ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਵੈਬਸਾਈਟਜਸ ਹਨ ਜੋ ਟਰੱਸਟ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਉਹ ਫਰਜ਼ੀ ਹਨ। ਦਰਗਾਹ ਨੂੰ ਅੰਜੂਮਨ ਪੀਰਜ਼ਾਦਗਾਨ ਨਿਜ਼ਾਮੀਆ ਖ਼ੁਸਰਵੀ ਦੇਖਦੇ ਹਨ।""ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਕੀਲ ਕਮਲੇਸ਼ ਮਿਸ਼ਰਾ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ, ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨਰ, ਹਜ਼ਰਤ ਨਿਜ਼ਾਮੁਦੀਨ ਥਾਣੇ ਦੇ ਐਸਐਚਓ ਅਤੇ ਦਰਗਾਹ ਟਰੱਸਟ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ""ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਡਰ ਸੀ""ਸ਼ਿਵਾਂਗੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, ""ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਉੱਥੋਂ ਵਾਪਸ ਆਏ ਤਾਂ ਬੇਹੱਦ ਅਜੀਬ ਜਿਹਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਤੱਕ ਇਸ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇਹ ਕੋਈ ਧਾਰਮਿਕ ਕਾਨੂੰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਾਰਮਿਕ ਕਿਤਾਬ 'ਚ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ।""ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, ""ਅਸੀਂ ਪੀਆਈਐਲ ਪਾਉਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ ਪਰ ਡਰ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕਿਤੇ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਕੁਝ ਗ਼ਲਤ ਨਾ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਲੋਕ ਧਮਕੀਆਂ ਨਾ ਦੇਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਣ। ਸਾਡੇ ਕਰੀਅਰ 'ਤੇ ਅਸਰ ਨਾ ਪਵੇ ਪਰ ਫਿਰ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਅਸੀਂ ਗ਼ਲਤ ਤਾਂ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਫਿਰ ਡਰ ਕਿਉਂ...""     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕਮਲੇਸ਼ ਦੀ ਦਲੀਲ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਾਰਮਿਕ ਥਾਂ 'ਤੇ ਲਿੰਗ ਭੇਦ ਕਰਨਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ।                  ਕਮਲੇਸ਼ ਦੀ ਦਲੀਲ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਾਰਮਿਕ ਥਾਂ 'ਤੇ ਲਿੰਗ ਭੇਦ ਕਰਨਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਿਜ਼ਾਮੁਦੀਨ ਦਰਗਾਹ ਇੱਕ ਜਨਤਕ ਥਾਂ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਕੋਈ ਵੀ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਗ਼ਲਤ ਹੈ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਦਰਗਾਹ ਦੇ ਬਾਹਰ ਫੁੱਲ ਖਰੀਦ ਰਹੀ ਰੌਸ਼ ਜਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਅਜੀਬ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਜ਼ਾਰ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਜੀਬ ਲੱਗਣ ਵਾਲੀ ਤਾਂ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਹ ਮਜ਼ਾਰ ਹੈ...ਮੰਨੋ ਕਬਰਿਸਤਾਨ। ਕੀ ਕਦੇ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਔਰਤ ਕਬਰਿਸਤਾਨ ਜਾਂਦੀ ਹੋਵੇ, ਫਿਰ ਇੱਥੇ ਕਿਉਂ ਜਾਵੇਗੀ।""ਦਰਗਾਹ 'ਚ ਹੀ ਮੌਜੂਦ ਸਿਮਰਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਹ ਕੋਈ ਮਸਲਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, ""ਮੈਂ ਇੱਥੇ ਫਾਤਿਹਾ ਪੜ੍ਹਣ ਆਈ ਹਾਂ, ਕਾਨੂੰਨ ਪੜ੍ਹਣ ਨਹੀਂ।""ਫਿਲਹਾਲ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਸਣੇ ਸਾਰੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਕੋਲੋਂ ਜਵਾਬ ਮੰਗਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਅਗਲੀ ਸੁਣਵਾਈ 11 ਅਪ੍ਰੈਲ 2019 ਨੂੰ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-'ਜੇ ਮੇਰਾ ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਬਚਾਅ ਲਿਉ...''ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਇਕੱਲਾ ਆਦਮੀ' ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਸੰਗਠਨ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਖਤਰੇ ਦੀ ਸੂਚੀ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲਕਪਿਲ ਸ਼ਰਮਾ ਦੀ ਵਹੁਟੀ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੀਆਂ-     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ : ਕਾਬੁਲ 'ਚ ਆਤਮਘਾਤੀ ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ ਵਿੱਚ 50 ਦੀ ਮੌਤ      21 ਨਵੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46279904  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright EPA   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦੌਰਾਨ ਹੋਏ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।                  ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੇ ਇਕੱਠ ਉੱਪਰ ਹੋਏ ਇੱਕ ਆਤਮਘਾਤੀ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 50 ਮੌਤਾਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈਆਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਗੰਭੀਰ ਹੈ।ਇਹ ਇਕੱਠ ਪੈਗੰਬਰ ਮੁਹੰਮਦ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਨੂੰ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਜਾਨਲੇਵਾ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਹ ਹਮਲਾ ਇੱਕ ਹੈ। ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਸੰਗਠਨ ਨੇ ਇਸ ਹਮਲੇ ਦੀ ਜਿੰਮੇਂਵਾਰੀ ਨਹੀਂ ਲਈ ਪਰ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਟੇਟ ਅਤੇ ਤਾਲੀਬਾਨ ਨੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਹਨ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਤਾਲੀਬਾਨ ਨੇ ਇਸ ਹਮਲੇ ਪਿੱਛੇ ਆਪਣਾ ਹੱਥ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦਿਆਂ ਕਾਬੁਲ ਹਮਲੇ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।    Image copyright Reuters  ਹਾਲ ਅੰਦਰ ਕੀ ਹੋਇਆ?ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਗਮ ਵੇਲੇ ਹਾਲ ਅੰਦਰ ਤਕਰੀਬਨ 1,000 ਲੋਕ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।ਕਾਬੁਲ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਬਸ਼ੀਰ ਮੁਜਾਹਿਦ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, “ਈਦ ਮਿਲਾਦ ਉਨ ਨਬੀ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਕੁਰਾਨ ਵਿੱਚ ਆਇਤਾਂ ਦੇ ਪਾਠ ਲਈ ਸੈਂਕੜੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਬੈਂਕੁਏਟ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਸਨ।”ਹਾਲ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਖ਼ੁਦਕੁਸ਼ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੰਗਤ ਦੇ ਵਿੱਚਕਾਰ ਜਾ ਕੇ ਉਡਾ ਲਿਆ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕਾਬੁਲ ਦੇ ਵਜ਼ੀਰ ਅਕਬਰ ਖ਼ਾਨ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਜੇਰੇ ਇਲਾਜ਼ ਜ਼ਖਮੀ                  ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਲੈਕਚਰਰ ਮੋਹੰਮਦ ਹਨੀਫ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ''ਧਮਾਕਾ ਕੰਨ ਸੁੰਨ ਕਰ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਸੀ ਅਤੇ ਹਾਲ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹਰ ਕੋਈ ਮਦਦ ਲਈ ਚੀਕ ਰਿਹਾ ਸੀ।''ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਖੂਨ ਨਾਲ ਸਣੇ ਕੱਪੜੇ, ਟੁੱਟੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਅਤੇ ਫਰਨੀਚਰ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਸਨ।  ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਸ਼ਰਫ਼ ਗਨੀ ਨੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਮਲਾ ਮਾਫ਼ੀ ਦੇ ਕਾਬਿਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਸੀਬੀਆਈ ਦੀ ਖ਼ਾਨਾਜੰਗੀ ਦਾ ਸੇਕ ਡੋਵਾਲ ਤੱਕ ਪੁੱਜਾ1984 'ਚ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮਹਿਪਾਲਪੁਰ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋਇਆ ਸੀਸਤਮਾਹੇ ਬੱਚੇ ਪੈਂਦਾ ਹੋਣ ਦੇ ਕੀ-ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਨੇ(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਸਾਲ ਅੰਗੂਰਾਂ ਦੀ ਫਸਲ ਚੰਗੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਫਾਇਦਾ ਪਹੁੰਚ ਰਿਹਾ ਹੈ ਵਾਈਨ ਸਨਅਤ ਨੂੰ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਦਲਿਤਾਂ ਨੂੰ ਰਿਝਾਉਣ ਲਈ ਭਾਜਪਾ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਰਾਮ ਲੀਲਾ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਖਿਚੜੀ ਪਕਾ ਰਹੀ ਹੈ - 5 ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰਾਂ      6 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46772933  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸੰਕੇਤਕ ਤਸਵੀਰ                  ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਰਾਮ ਲੀਲਾ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਰੈਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਰੈਲੀ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹਲਕਿਆਂ ਦੇ ਦਲਿਤ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਰਸਦ ਇਕੱਠੀ ਕਰਕੇ ਬਣਾਈ ਖਿਚੜੀ ਵਰਤਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਮਰਸਤਾ ਖਿਚੜੀ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਰਸਦ ਇਕੱਠੀ ਕਰਨ ਲਈ 70 ਮੋਟਰ ਸਾਈਕਲ ਸਵਾਰਾਂ ਦੀ ਡਿਊਟੀ ਲਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਰੈਲੀ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਨਗੇ।ਜ਼ਿਕਰਯਗ ਹੈ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਜ਼ਰਵ ਸੀਟਾਂ ਉੱਤੇ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਕਾਮਯਾਬੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਸੀ।ਵਿਜੇ ਮਾਲਿਆ ਆਰਥਿਕ ਭਗੌੜਾ ਕਰਾਰਮੁੰਬਈ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਸ਼ਰਾਬ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਵਿਜੇ ਮਾਲਿਆ ਨੂੰ ਸ਼ਨਿੱਚਰਵਾਰ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਮੁਲਜ਼ਮ ਕਰਾਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਭਗੌੜਾ ਐਲਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲੰਡਨ ਦੀ ਵੈਸਟਮਿੰਸਟਰ ਦੀ ਇੱਕ ਅਦਾਲਤ ਵਿਜੇ ਮਾਲਿਆ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਹਵਾਲੇ ਕਰਨ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦੇ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਮੁੰਬਈ ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਸਦਕਾ ਐਨਫੋਰਸਮੈਂਟ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਮਾਲਿਆ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਜ਼ਬਤ ਕਰ ਸਕੇਗਾ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕਦੋਂ ਪਹਿਨਾਈ ਗਈ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਬ੍ਰਾਅ? ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਇੰਝ ਲਾਹੁਣ ਆਪਣਾ ਹੈਂਗਓਵਰ'ਲੋਕ ਚੀਕਾਂ ਮਾਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਲਾਸ਼ਾਂ ਸਨ'   Image copyright PAL SINGH NAULI/ BBC  ਸਾਈਂਸ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦਾ ਸਿਲਸਲਾ ਜਾਰੀਭਾਰਤ ਦੀ ਮਨੁੱਖੀ ਵਸੀਲਿਆ ਬਾਰੇ ਮੰਤਰੀ ਸਮਰਿਤੀ ਇਰਾਨੀ ਨੇ 106ਵੀਂ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਾਈਂਸ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਵਿਗਿਆਨਕ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਰੁਕਾਵਟ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਖੋਜ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੰਮ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਸ਼ਨਿੱਚਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸਾਈਂਸ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਮਹਾਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਬਾਰੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੇ ਪੱਲਾ ਝਾੜਦਿਆਂ ਇਸ ਪੱਖੋਂ ਅਗਿਆਨਤਾ ਜਤਾਈ ਹੈ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਬੋਲਣ ਵਾਲੀਆਂ 12 ਮਹਿਲਾ ਸਪੀਕਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਦਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।106ਵੀਂ ਸਾਈਂਸ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਅਜੀਬੋ-ਗਰੀਬ ਦਾਅਵੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣੇ ਜਾਰੀ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਵਿਗਿਆਨੀ ਮੱਥੇ ਤੇ ਹੱਥ ਮਾਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਆਂਧਰਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਵੱਲੋਂ ਕੌਰਵਾਂ ਨੂੰ ਟੈਸਟ ਟਿਊਬ-ਬੱਚੇ ਦੱਸਣ ਮਗਰੋਂ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਇੱਕ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਕੇ ਜੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸਾਕ ਨਿਊਟਨ, ਅਲਬਰਟ ਆਈਂਸਟਾਈਨ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਸਾਰੇ ਸਿਧਾਂਤ ਗਲਤ ਹਨ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਵਿਆਖਿਆ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਧਰਤੀ ਦੀਆਂ ਗੁਰੂਤਾਕਰਸ਼ਣੀ ਤਰੰਗਾਂ ਨੂੰ 'ਮੋਦੀ ਤਰੰਗਾਂ' ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਗੁਰੂਤਾਕਰਸ਼ਣੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ 'ਹਰਸ਼ ਵਰਧਨ ਪ੍ਰਭਾਵ' ਕਿਹਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਬਿਜਲਤਾ ਅਤੇ ਚੁੰਬਕਤਾ ਇੱਕੋ ਚੀਜ਼ ਹਨ। ਹਰਸ਼ ਵਰਧਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨੌਲੋਜੀ ਮੰਤਰੀ ਹਨ।   Image copyright EPA  ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਦੇ ਸਿਏਰਾ ਸੂਬੇ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਫੋਰਟੇਲੇਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੀ ਹਿੰਸਾ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ 300 ਦੇ ਲਗਪਗ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।ਇਹ ਦਸਤੇ ਸਾਰੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲਿੰਗ ਕਰਨਗੇ। ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਵੱਲੋਂ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸਖ਼ਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਕਿ ਜੁਰਾਇਮਪੇਸ਼ਾ ਗੈਂਗਜ਼ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਧਰਨੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਇਸੇ ਸਖ਼ਤੀ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਬੱਸਾਂ, ਦੁਕਾਨਾਂ ਅਤੇ ਬੈਂਕਾਂ ਉੱਪਰ ਹਮਲੇ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦਿੱਤਾ। ਬੀਬੀਸੀ ਦੀ ਸਾਈਟ ਤੇ ਪੂਰੀ ਖ਼ਬਰ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।   Image copyright EPA   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਬਰਫ਼ ਪੈਣ ਮਗਰੋਂ ਇੱਕ ਜੋੜੇ ਨੂੰ ਡਲ ਝੀਲ ਦੀ ਸੈਰ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਿਕਾਰੇ ਵਾਲਾ।                  ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ੀਤ ਲਹਿਰਪੂਰਾ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਬਾਰਿਸ਼ ਕਾਰਨ ਠੰਡ ਦੀ ਬੁੱਕਲ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ ਹੈ।ਦਿ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਨਾਰਨੌਲ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ 3.5 ਡਿਗਰੀ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਤਾਪਮਾਨ 4 ਡਿਗਰੀ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ (ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ )ਵਿੱਚ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਕਾਰਨ ਵੀ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਠੰਡ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਕੀ। ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਐਤਵਾਰ ਤੱਕ ਮੀਂਹ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਜਤਾਈ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਆਸਟਰੇਲੀਆ 'ਚ ਟੈਸਟ ਮੈਚ ਦੌਰਾਨ ਗੁਲਾਬੀ ਸਾੜੀਆਂ ਤੇ ਪੱਗਾਂ ਕਿਉਂ ਨਜ਼ਰ ਆਈਆਂ ਬਰਫ਼ ਦੀ ਰਜ਼ਾਈ 'ਚ ਲਿਪਟੀ ਕੁਦਰਤ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ'ਧਮਕੀਆਂ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਅਸੀਂ ਡਰਦੀਆਂ ਨਹੀਂ'ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਕੀ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਹਨ?  ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਟੀਮ ਬੀਬੀਸੀ ਨਿਊਜ਼       12 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46824630  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਅਸ਼ਵਿਨੀ ਉਪਾਧਿਆਏ ਨੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਦਿ ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਆਰਟੀਕਲ ਦਾ ਲਿੰਕ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। 2013 ਵਿੱਚ ਛਪੇ ਇਸ ਆਰਟੀਕਲ ਮੁਤਾਬਕ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਨੇਤਾ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਅਮੀਰ ਹੈ। ਇਸ ਆਰਟੀਕਲ ਨੂੰ ਟਵੀਟ ਕਰਦਿਆਂ ਅਸ਼ਵਿਨੀ ਉਪਾਧਿਆਏ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ''ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਐਲਿਜ਼ਾਬੈਥ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਤੋਂ ਅਤੇ ਓਮਾਨ ਦੇ ਸੁਲਤਾਨ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਅਮੀਰ ਹੈ।''''ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਜਲਦ ਤੋਂ ਜਲਦ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ 100 ਫੀਸਦ ਬੇਨਾਮੀ ਦੌਲਤ ਨੂੰ ਜ਼ਬਤ ਕਰ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਉਮਰ ਦੀ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।''ਟਵੀਟ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਵਿਨੀ ਉਪਾਧਿਆਏ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਪੀਐਮਓ ਦੇ ਆਫੀਸ਼ਿਅਲ ਹੈਂਡਲ ਨੂੰ ਵੀ ਟੈਗ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਢਾਈ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਸ ਟਵੀਟ ਨੂੰ ਲਾਈਕ ਤੇ ਰੀ-ਟਵੀਟ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਅਯੁੱਧਿਆ 'ਚ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਬਾਰੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੀ-ਕੀ ਹੋਇਆ ਬਰਫ਼ 'ਚ ਸੁੱਤੇ 'ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀਆਂ' ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦਾ ਸੱਚਪੰਜਾਬ ਦੀ ਨਾਬਰੀ ਨੂੰ ਮੁਖਾਤਬ ਗੁਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪਾਤਰ ਦੱਖਣਪੰਥੀ ਰੁਝਾਨ ਵਾਲੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਗਰੁੱਪਸ ਅਤੇ ਪੇਜਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਇਸ ਆਰਟੀਕਲ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਵੀ ਲੋਕ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਭਾਰਤੀ ਨੇਤਾ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਖਿਲਾਫ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਦਿੱਲੀ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਆਈਟੀ ਹੈੱਡ ਪੁਨੀਤ ਅੱਗਰਵਾਲ ਨੇ ਵੀ ਦਿ ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਇਸ ਆਰਟੀਕਲ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਚੋਣਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ।    Image copyright TOI News Grab  ਪੁਨੀਤ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ''ਹੁਣ ਕਿੰਨੇ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲ ਇਸ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਬਹਿਸ ਕਰਨਗੇ। ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਇੰਨੀ ਕਮਾਈ ਦਾ ਕੀ ਸਰੋਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ?''ਪਰ ਬੀਬੀਸੀ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਸਾਰੇ ਦਾਅਵੇ ਗਲਤ ਹਨ। ਜਿਸ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਦਿ ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਇਹ ਆਰਟੀਕਲ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਬਾਅਦ 'ਚ ਤੱਥਾਂ 'ਚ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ ਤੇ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਸਟ 'ਚੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਰਟੀਕਲ ਵਿੱਚ ਕੀ ਲਿਖਿਆ ਸੀ?2 ਦਸਬੰਰ 2013 ਨੂੰ ਛਪੇ ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਆਰਟੀਕਲ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਸੀ:ਹਫਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ 12ਵੇਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਨੇਤਾ ਹਨ।ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਕੋਲ ਕਰੀਬ 2 ਅਰਬ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ੍ਹ ਜਿੰਨਾ ਪੈਸਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਉਹ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ, ਓਮਾਨ ਦੇ ਸੁਲਤਾਨ ਤੇ ਸੀਰੀਆ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਤੋਂ ਵੀ ਅਮੀਰ ਹਨ। 20 ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਇਸ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਹੋਰ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਨੇਤਾ ਮੱਧ-ਪੂਰਬੀ ਦੇਸਾਂ ਤੋਂ ਹਨ। ਹਫਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਵੇਂ ਇਸ ਨਤੀਜੇ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਿਆ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਸਾਫ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਅਸ਼ਵਿਨੀ ਉਪਾਧਿਆਏ ਸਾਲ 2015 ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸੇ ਆਰਟੀਕਲ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਾਰ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।      Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    ਹਫਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੀ ਉਸ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਖ਼ਬਰ ਲਿਖਣ ਵਾਲਾ ਟਾਈਮਜ਼ ਇਕੱਲਾ ਅਦਾਰਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। 2013 ਵਿੱਚ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਸਥਾਨਕ ਭਾਰਤੀ ਮੀਡੀਆ ਅਦਾਰਿਆਂ ਨੇ ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਛਾਪੀ ਸੀ ਕਿ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਨਾਂ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇਸ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਉਹ ਵੱਡੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਡੀਕ ਹੈਲਿੰਗ ਬਦਲਾਅ ਕੇ ਕੁੜੀ ਤੋਂ ਮੁੰਡਾ ਬਣੇ ਦੇਵ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਸਰਚ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਕਿ 2014 ਦੇ ਲੋਕਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਇਸ ਆਰਟੀਕਲ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ 'ਤੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਹੋਣ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਏ ਸਨ।    Image copyright Viral Images  ਹਫਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅਪੜਤਾਲ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਪਾਇਆ ਕਿ 29 ਨਵੰਬਰ 2013 ਨੂੰ ਹਫਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲਿਸਟ ਛਾਪੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵੀ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਤਤਕਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਸਟ ਵਿੱਚ 12ਵੇਂ ਥਾਂ 'ਤੇ ਸੀ, ਪਰ ਬਾਅਦ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਉਸ ਲਿਸਟ 'ਚੋਂ ਹਟਾਇਆ ਗਿਆ। ਅਜਿਹਾ ਕਿਉਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ? ਇਸਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਹਫਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੇ ਇੱਕ ਐਡੀਟਰ ਨੇ ਸਾਈਟ 'ਤੇ ਲੱਗੀ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਥੱਲੇ ਇੱਕ ਨੋਟ ਲਿਖਿਆ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਬਰਫ਼ 'ਚ ਸੁੱਤੇ 'ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀਆਂ' ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦਾ ਸੱਚਮੋਦੀ ਦਾ 35 ਏਅਰਪੋਰਟ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਿੰਨਾ ਸੱਚਾਰਾਹੁਲ ਦੇ ਕਰਜ਼ ਮੁਆਫ਼ੀ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਤੋਂ ਮੁਕਰਨ ਦਾ ਸੱਚ ਇਸ ਨੋਟ ਅਨੁਸਾਰ, 'ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਅਤੇ ਕਤਰ ਦੇ ਸ਼ੇਖ ਹਾਮਿਦ ਬਿਨ ਖਲੀਫਾ ਅਲ-ਥਾਨੀ ਦਾ ਨਾਂ ਲਿਸਟ 'ਚੋਂ ਹਟਾਇਆ ਗਿਆ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੇਤਾ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਨਾਂ ਇਸ ਲਿਸਟ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਥਰਡ ਪਾਰਟੀ ਸਾਈਟ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਬਾਅਦ 'ਚ ਸਵਾਲ ਉੱਠੇ।'ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ''ਸਾਡੇ ਐਡੀਟਰ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਦੱਸੀ ਗਈ ਜਾਇਦਾਦ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇ, ਇਸ ਲਈ ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਪਿਆ। ਇਸ ਗਲਤਫਹਿਮੀ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਸ਼ਰਮਿੰਦਗੀ ਹੈ।''   Image copyright Huffpost.com  ਸਾਲ 2014 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਦ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਰਾਇਬਰੇਲੀ ਸੀਟ ਤੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦਗੀ ਪੱਤਰ ਦਾਖਲ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਉਸ ਵੇਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਹਲਫਨਾਮੇ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਕੁੱਲ ਮਿਲਾਕੇ 10 ਕਰੋੜ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਹੈ। ਕੁਝ ਭਾਰਤੀ ਨਿਊਜ਼ ਸਾਈਟਜ਼ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਹਫਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਇਸ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਵੀ ਛਾਪਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਅਜਿਹੇ ਕਈ ਫੇਸਬੁੱਕ ਪੇਜ ਵੀ ਹਨ ਜੋ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਦਿ ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਨੂੰ ਅਪਡੇਟ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ:      Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਯੂਕੇ ਦੀ ਰੌਇਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਫ਼ਾਰ ਪਬਲਿਕ ਹੈਲਥ ਮੁਤਾਬਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਾਧੂ ਵਰਤੋਂ ਬਾਬਤ ਕੰਟਰੋਲ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ #ScrollFreeSeptember ਚੈਲੇਂਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਤਿੰਨ ਤਲਾਕ ਬਿਲ ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਕੋਲ ਭੇਜਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ  ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸੈਣੀ ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ       31 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46721983  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਤਿੰਨ ਤਲਾਕ ਬਿਲ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਵੱਲੋਂ ਬਿਲ ਨੂੰ ਸੇਲੇਕਟ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਭੇਜੇ ਜਾਣ ਦੀ ਮੰਗ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰਹੀ।ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਤੇ ਹੋਰ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਬਿਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਾਕਆਊਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਿਲ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੰਗ ਨਹੀਂ ਛੱਡੀ।ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਆਗੂ ਗੁਲਾਮ ਨਬੀ ਆਜ਼ਾਦ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਬਿਲ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਪਰ ਬਿਲ ਨਾਲ ਕਰੋੜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀਆਂ ਉੱਪਰ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ, ਇਸ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸੇਲੇਕਟ ਕਮੇਟੀ ਕੋਲ ਭੇਜਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਤਿੰਨ ਤਲਾਕ ਬਾਰੇ ਕਿੰਨਾ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਤੁਸੀਂ “ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਲਾਂਘਾ ਨਾ ਖੋਲ੍ਹਣਾ ਵੰਡੇ ਹੋਏ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨਾਲ ਧੱਕਾ”ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ 2018 'ਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨ 'ਤੇ ਰਹੇ  ਡਿਸਏਬਿਲਟੀ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਸੁੱਟਿਆ, ਇੱਕਜੁਟਤਾ ਨਾਲ ਤਰੱਕੀ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਬਣੇ ਗੁਲਾਮ ਨਬੀ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਸਰਕਾਰ ਤੇ ਸੰਸਦੀ ਰਵਾਇਤ ਤੋੜ੍ਹਨ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾਇਆ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਹਰ ਬਿਲ ਸੇਲੇਕਟ ਕਮੇਟੀ ਕੋਲ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਹੁਮਤ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਬਿਲ ਸੰਸਦ ਤੋਂ ਪਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਭਾਜਪਾ ਸਰਕਾਰ ਅਹਿਮ ਬਿਲਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਿਆਂ ਹੀ ਪਾਸ ਕਰਵਾ ਰਹੀ, ਜੋ ਕਿ ਗਲਤ ਹੈ।ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਤੋਂ ਤ੍ਰਿਣਮੂਲ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਡੇਰੇਕ ਓਬ੍ਰਾਈਨ ਨੇ 15 ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਬਿਲ ਨੂੰ ਬਿਲ ਸੇਲੇਕਟ ਕਮੇਟੀ ਕੋਲ ਭੇਜਣ ਦਾ ਮਤਾ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਕ ਤਿਹਾਈ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਤਿੰਨ ਤਲਾਕ ਦੇ ਬਿਲ ਨੂੰ ਸੇਲੇਕਟ ਕਮੇਟੀ ਕੋਲ ਭੇਜਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਕਾਂਗਰਸ ਆਗੂ ਆਨੰਦ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਉੱਪਰ ਇਸ ਬਿਲ ਉੱਤੇ ਸਿਆਸਤ ਕਰਨ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿਧਾਨਕ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਬਿਲ ਕਾਨੂੰਨ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ।   Image copyright TAUSEEF MUSTAFA/AFP/Getty Images  ਕੇਂਦਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਮੰਤਰੀ ਰਵੀਸ਼ੰਕਰ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਬਿਲ ਬਾਰੇ ਬਹਿਸ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ""ਇਹ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਮਾਮਲਾ ਹੈ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਤਿੰਨ ਤਲਾਕ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦਾ ਕੋਈ ਸੁਝਅ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹਾਂ, ਪਰ ਇਸ ਬਿਲ ਨੂੰ ਲਟਕਾਓ ਨਾ।""ਫਸਾਦ ਵਧਦਾ ਦੇਖ ਕੇ ਉੱਪ- ਸਭਾਪਤੀ ਨੇ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ 2 ਜਨਵਰੀ ਤੱਕ ਲਈ ਭੰਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਸੇਲੇਕਟ ਕਮੇਟੀ ਕੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਮੰਤਰਾਲਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸਥਾਈ ਕਮੇਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਟੈਂਡਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਖ ਜਦੋਂ ਕੁਝ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਕੋਈ ਵੱਖਰੀ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਸੇਲੇਕਟ ਕਮੇਟੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਕੇਮੇਟੀ ਨੂੰ ਸਦਨ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਸਰਬ ਪਾਰਟੀ ਕਮੇਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮੰਤਰੀ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਕੰਮ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਮੇਟੀ ਭੰਗ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਕਾਂਗਰਸ ਇਸ ਬਿਲ ਨੂੰ ਸੇਲੇਕਟ ਕਮੇਟੀ ਕੋਲ ਕਿਉਂ ਭੇਜਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ?ਇਸ ਬਾਰ ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੀਰਜਾ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ”ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮੁਸਲਿਮ ਸਮਾਜ ਇਸ ਤੋਂ ਖ਼ੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਕ ਵਾਰ ਤਾਂ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਇੱਕ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਜੁਰਮ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੂਸਰਾ ਭਾਜਪਾ ਇਸ ਬਿਲ ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਲੈ ਆਈ ਹੈ ਉਹ ਵੀ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਇਹੀ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨੂੰ ਰੜਕ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਰਵਈਆ ਘੱਟ-ਗਿਣਤੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਇਸ ਲਈ ਘੱਟ-ਗਿਣਤੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦਾ ਆਧਾਰ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।""ਸੀਰੀਆ 'ਚੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਮਗਰੋਂ ਆਈਐੱਸ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕੌਣ ਕਰੇਗਾ ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ 2018 'ਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨ 'ਤੇ ਰਹੇ ‘ਲੜਾਈ ਨੂੰਹ-ਸੱਸ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਪੜ੍ਹਿਆਂ-ਲਿਖਿਆਂ ਤੇ ਅਨਪੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੀ’ਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੀਆਂ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਸੀਰੀਆ 'ਚੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਮਗਰੋਂ ਆਈਐੱਸ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕੌਣ ਕਰੇਗਾ ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ 2018 'ਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨ 'ਤੇ ਰਹੇ ‘ਲੜਾਈ ਨੂੰਹ-ਸੱਸ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਪੜ੍ਹਿਆਂ-ਲਿਖਿਆਂ ਤੇ ਅਨਪੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੀ’ਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੀਆਂ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਹੌਲਦਾਰ ਨੇ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾ ਕੇ ਲਾਵਾਰਿਸ ਬੱਚੀ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈ  ਇਮਰਾਨ ਕੁਰੈਸ਼ੀ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਤੋਂ ਬੀਬੀਸੀ ਲਈ       19 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46906276  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Imran qureshi/bbc   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸੰਗੀਤਾ ਬੇਂਗਲੁਰੂ ਵਿੱਚ ਹੌਲਦਾਰ ਵਜੋਂ ਤਾਇਨਾਤ ਹੈ                  ਹੌਲਦਾਰ ਸੰਗੀਤਾ ਹਾਲੀਮਾਨੀ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਲਾਵਾਰਿਸ ਬੱਚੀ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛ-ਪੜਤਾਲ ਕਰਨ ਹਸਪਤਾਲ ਪਹੁੰਚੀ ਜਿੱਥੇ ਫਿਰ ਉਸੇ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾ ਕੇ ਬਚਾਇਆ।ਇਸ ਬਾਰੇ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਦੇ ਯੇਲਾਹਾਂਕਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿੱਤ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।ਬੁੱਧਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਸੰਗੀਤਾ ਨੂੰ ਲਾਵਾਰਿਸ ਛੱਡੇ ਬੱਚੇ ਬਾਰੇ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਸੰਗੀਤਾ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ''ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚੀ ਤਾਂ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਗੁਲੂਕੋਸ ਚਾੜ੍ਹਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾ ਸਕਦੀ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਮੇਰੇ ਘਰ ਵੀ 10 ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਬੱਚਾ ਹੈ ਤਾਂ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ।''ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਨੂੰ ਛਤਰਪਤੀ ਕਤਲ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਉਮਰ ਕੈਦ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿਚ ਮੁਫ਼ਤ ਕੇਸ ਲੜਨ ਵਾਲਾ ਵਕੀਲ''ਮੈਂ ਨਕਲੀ ਵਾਲ ਲਗਾ ਕੇ ਥੱਕ ਚੁੱਕੀ ਸੀ''   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਦੌੜ ਲਾਉਂਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਸੀ।25 ਸਾਲਾ ਸੰਗੀਤਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ''ਬੱਚੀ ਧੂੜ ਤੇ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਲਿਬੜੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਕੀੜੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਕੱਟਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।'''ਸ਼ੂਗਰ ਲੈਵਲ ਕਾਫੀ ਘੱਟ ਸੀ'ਹੌਲਦਾਰ ਸੰਗੀਤਾ ਵੱਲੋਂ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫੌਰਨ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਵਾਨੀ ਵਿਲਾਸ ਹਸਪਤਾਲ ਰੈਫਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਤੋਂ ਖ਼ਤਰਾ ਸੀ।ਯੇਲਾਹਾਂਕਾ ਜਨਰਲ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸੁਪਰੀਡੈਂਟੈਂਟ ਡਾ. ਅਸਮਾ ਤਬੱਸੁਮ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ''ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਹਾਈਪੋਗਲਾਈਕੀਮੀਆ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਸੀ ਜੋ ਸ਼ੂਗਰ ਲੈਵਲ ਘੱਟਣ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।''''ਸਾਡੇ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਅਨੁਸਾਰ ਬੱਚੀ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ 10 ਘੰਟਿਆਂ ਤੋਂ ਭੁੱਖੀ ਸੀ।''   Image copyright Imran Qureshi/bbc   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸੰਗੀਤਾ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸ ਨੂੰ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਛੱਡਣ ਦਾ ਬਿਲਕੁੱਲ ਮਨ ਨਹੀਂ ਸੀ                  ਵਾਨੀ ਵਿਲਾਸ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਮੈਡੀਕਲ ਅਫ਼ਸਰ ਡਾ. ਰਵਿੰਦਰਨਾਥ ਮੇਤੀ ਅਨੁਸਾਰ ਬੱਚੇ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬਿਲਕੁੱਲ ਸਹੀ ਹੈ।ਦੋਵੇਂ ਡਾਕਟਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਗੀਤਾ ਵੱਲੋਂ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਕਾਰਨ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਬਚਣ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਮਦਦ ਮਿਲੀ। 'ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਦਾ ਮਨ ਨਹੀਂ ਸੀ'ਡਾ. ਤਬੱਸੁਮ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬੱਚੀ ਦੇ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਣ ਦੇ ਰਿਫਲੈਕਸਿਸ ਐਕਟਿਵ ਹੋ ਗਏ ਜੋ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰਨਗੇ।''ਡਾ. ਮੇਤੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਨਾਲ ਬੱਚੀ ਦੇ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪੱਧਰ ਸੁਧਰਿਆ ਤੇ ਚਮੜੀ ਦੇ ਕਾਨਟੈਕਟ ਨੇ ਬੱਚੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਕਾਫੀ ਸੁਧਾਰੀ।''ਸੰਗੀਤਾ ਵਾਨੀ ਵਿਲਾਸ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬੱਚੀ ਦਾ ਹਾਲ ਪੁੱਛਣ ਗਈ ਸੀ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਜਦੋਂ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਨੇ ‘ਚੋਰ’ ਦੀ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਇਆਜੇ ਮਾਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਨਾ ਚੁੰਘਾ ਸਕੇ ਤਾਂ ਕੀ ਹੈ ਬਦਲ?ਸੰਗੀਤਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ''ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬੱਚੀ ਪੂਰੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਠੀਕ ਹੈ। ਮੈਨੂੰ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਛੱਡਣ ਦਾ ਬਿਲਕੁੱਲ ਮਨ ਨਹੀਂ ਸੀ।''''ਜਦੋਂ ਘਰ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਲੀ। ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਨੇ ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਮੇਰੀ ਤਾਰੀਫ ਕੀਤੀ।''''ਮੈਂ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਗੋਦ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਨੀ ਹੈ।'ਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖੋ:   Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 3 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 3 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਸੁਨਾਮੀ: ਲਾਪਤਾ ਪਤਨੀ ਦੀ ਉਡੀਕ 'ਚ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ 'ਤੇ ਭਾਵੁਕ ਹੋਇਆ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗਾਇਕ      25 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46670690  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright dylanSAHARA/  ''ਅੱਜ ਤੇਰਾ ਜਨਮਦਿਨ ਹੈ, ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜੀ ਕਰਕੇ ਵਿਸ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ, ਪਲੀਜ਼ ਜਲਦੀ ਆਜਾ।''ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਹਨ ਮਸ਼ਹੂਰ ਰੌਕ ਬੈਂਡ 'ਸੈਵਨਟੀਨ' ਦੇ ਮੁੱਖ ਗਾਇਕ ਦੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਸੁਨਾਮੀ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲਾਪਤਾ ਹੈ। ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਆਈ ਸੁਨਾਮੀ 'ਚ ਕਈ ਜ਼ਿੰਦਗੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਰੋੜ੍ਹ ਕੇ ਲੈ ਗਈ। ਸੁੰਡਾ ਸਟ੍ਰੇਟ ਦੇ ਤਾਨਜੰਗ ਲੇਸੰਗ ਬੀਚ ਉੱਤੇ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੁਨਾਮੀ ਆਈ। ਇੱਥੇ ਸਮੁੰਦਰ ਕਿਨਾਰੇ ਪਰਫੌਰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਛੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦਾ ਰੌਕ ਬੈਂਡ 'ਸੈਵਨਟੀਨ' ਵੀ ਲਹਿਰਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਬੈਂਡ ਦੇ ਮੁੱਖ ਗਾਇਕ ਰੀਫੇਆਨ ਫਾਜਾਰਸ਼ਾਅ ਬੱਚ ਗਏ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਲਾਪਤਾ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ 'ਤੇ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਆਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹਿੰਦਿਆਂ ਭਾਵੁਕ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਰੀਫੇਆਨ ਨੇ ਇਸ ਸੁਨੇਹੇ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਕਿੱਸ ਕਰਦਿਆਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਵੀ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ।    Skip Instagram post  by ifanseventeen         View this post on Instagram           Minta doanya agar istri saya @dylan_sahara , trus mas @hermanseventeen @andi_seventeen sama @uje17_rukmanarustam cepet ktmu dalam keadaan selamat sehat walafiat. Minta ikhlas nya buat orang2 tersayang mas @baniseventeen dan mas @oki_wijaya A post shared by  Riefian Fajarsyah (@ifanseventeen) on Dec 22, 2018 at 4:04pm PST End of Instagram post  by ifanseventeen         Image Copyright ifanseventeen ifanseventeen     ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਉਹ ਸਟੇਜ 'ਤੇ ਗਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਲਹਿਰਾਂ ਆਈਆਂ ਤੇ ਸਭ ਕੁਝ ਰੋੜ੍ਹ ਕੇ ਲੈ ਗਈਆਂਇੰਡੀਅਨ ਆਈਡਲ ਦੇ ਜੇਤੂ ਸਲਮਾਨ ਅਲੀ ਨੂੰ ਜਾਣੋ 'ਜ਼ੀਰੋ' ਨਹੀਂ ਇਹ ਹਨ ਅਸਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਹੀਰੋਦੋਹਾਂ ਦੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਅਕਾਊਂਟਸ 'ਤੇ ਵੀ ਇਕੱਠੇ ਘੁੰਮਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਤਸਵੀਰਾਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ''ਤੁਸੀਂ ਮੇਰਾ ਹੱਥ ਫੜੋ ਤੇ ਅਸੀਂ ਮਿਲ ਕੇ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਜਿੱਤ ਲਵਾਂਗੇ।''ਇੱਕ ਹਫਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋਹਾਂ ਨੇ ਯੁਰਪ ਘੁੰਮਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਵੀ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸਾਂਝੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ। ਦੋਵੇਂ ਆਪਣੇ ਵਿਆਹ ਦੀ ਦੂਜੀ ਵਰ੍ਹੇਗੰਢ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਗਏ ਸਨ। ਰੀਫੇਆਨ ਦੀ ਪਤਨੀ ਡਾਇਲੈਨ ਸਹਾਰਾ ਇੱਕ ਅਦਾਕਾਰਾ ਹਨ। ਐਤਵਾਰ 23 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮਦਿਨ ਸੀ।    Skip Instagram post 2 by ifanseventeen         View this post on Instagram           Hold my hand and together we will conquer the world! • Cuma karna session baru, pangkatku turun dulu ke “Diamond”, doain semoga cepet “Ace” abis itu “Conqueror” ya sayang ❤️ #teteppubg #pubgforlife #pubglovestory A post shared by  Riefian Fajarsyah (@ifanseventeen) on Nov 25, 2018 at 10:20pm PST End of Instagram post 2 by ifanseventeen         Image Copyright ifanseventeen ifanseventeen     ਡਾਇਲੈਨ ਨੇ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ ਸਾਂਝੀ ਕਰਕੇ ਲਿੱਖਿਆ ਸੀ, ''ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਡੇਟ ਕਰਨਾ ਨਾ ਛੱਡੋ ਅਤੇ ਕਦੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨਾਲ ਫਲਰਟ ਕਰਨਾ ਨਾ ਛੱਡੋ।''   Skip Instagram post  by dylan_sahara         View this post on Instagram           Don’t ever stop dating your wife, and don’t ever stop flirting with your husband. 🌻 . . Oia in the morning 📸 by @evarendlphotography A post shared by  DYLAN SAHARA (@dylan_sahara) on Dec 17, 2018 at 4:24am PST End of Instagram post  by dylan_sahara         Image Copyright dylan_sahara dylan_sahara     ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਸੁਨਾਮੀ: ਕਿਉਂ ਹੋਈ ਭਿਆਨਕ ਤਬਾਹੀਇੱਕ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਜਿਸ ਨੇ ਸਮੁੰਦਰ ਚ 49 ਦਿਨ ਬਿਨਾਂ ਖਾਣੇ ਦੇ ਕੱਟੇਇਹ ਹਨ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ 11 ਸਭ ਤੋਂ ਮਾਰੂ ਭੂਚਾਲਰੀਫੇਆਨ ਦੀ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਕਈ ਸੁਨੇਹੇ ਆਉਣ ਲੱਗੇ। ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਦੁਆਵਾਂ ਭੇਜੀਆਂ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਰੱਬ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਿੰਮਤ ਬਖਸ਼ੇ। ਮੈਸਯਾ ਨਾਂ ਦੀ ਯੂਜ਼ਰ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ''ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਵੇਖਦੇ ਦਿਲ ਟੁੱਟਦਾ ਹੈ। ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਪਤਨੀ ਤੇ ਦੋਸਤ ਵਾਪਸ ਮੁੜ ਆਉਣ।''ਦੇਵੀਮਿਕਿਆਲ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ''ਥੋੜੀ ਹਿੰਮਤ ਰੱਖੋ ਵੀਰ, ਤੁਹਾਡੀ ਪਤਨੀ ਛੇਤੀ ਚੰਗੀ ਸਿਹਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗੀ।''''ਮੈਂ ਇਕੱਲਾ ਹਾਂ''ਡਾਇਲੈਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬੈਂਡ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮੈਂਬਰ ਲਾਪਤਾ ਹੈ। ਰੀਫੇਆਨ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ, ''ਐਂਡੀ ਛੇਤੀ ਆ ਜਾਓ, ਮੈਂ ਇਕੱਲਾ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹਾਂ।''ਬੈਂਡ ਦੇ ਬਾਕੀ ਚਾਰ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਰੀਫੇਆਨ ਨੇ ਹੀ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ 'ਤੇ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਇਹ ਰੌਕ ਬੈਂਡ ਕਾਫੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।    Image copyright /SEVENTEENBANDID   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਬੈਂਡ ਦੇ ਛੇ ਮੈਂਬਰਾਂ 'ਚੋਂ ਇੱਕ ਹਾਲੇ ਵੀ ਲਾਪਤਾ ਹੈ                  ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਲੇਸੁੰਗ ਬੀਚ 'ਤੇ ਇਹ ਬੈਂਡ ਪਰਫੌਰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਦ ਲਹਿਰਾਂ ਨੇ ਪੂਰਾ ਮੰਚ ਸਾਫ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਰੀਫੇਆਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੋ ਹੀ ਗੀਤ ਗਾਏ ਸਨ।  ਉਹ ਉੱਥੇ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦੇ 200 ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਲਈ ਰੱਖੀ ਗਈ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਗਾਉਣ ਲਈ ਗਏ ਸਨ।ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ 'ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੀ ਕੁੱਟ-ਮਾਰ' ਵਾਲੇ ਵੀਡੀਓ ਦਾ ਸੱਚ  ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਚਾਹਲ ਬੀਬੀਸੀ ਫੈਕਟ ਚੈਕ ਟੀਮ, ਦਿੱਲੀ       5 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46767849  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright youtube  ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੀ ਕਥਿਤ ਕੁੱਟ-ਮਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਉੱਪਰ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਦੇਖੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨਾਲ ਕੀ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।'ਭਾਜਪਾ: ਮਿਸ਼ਨ 2019' ਨਾਮ ਦੇ ਸੱਜੇ ਪੱਖੀ ਫੇਸਬੁੱਕ ਪੇਜ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਪੋਸਟ ਨੂੰ ਦੋ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਇਸ ਨੂੰ 11 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ 34 ਹਜ਼ਾਰ ਵਾਰ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਮਹਾਭਾਰਤ ਦੀ ਗੰਧਾਰੀ ਨੇ ਕਿਵੇਂ ਜੰਮੇ ਸਨ 100 ਕੌਰਵ ਲਿੰਗ ਬਦਲਾਅ ਕੇ ਕੁੜੀ ਤੋਂ ਮੁੰਡਾ ਬਣੇ ਦੇਵ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ‘ਲੜਾਈ ਨੂੰਹ-ਸੱਸ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਪੜ੍ਹਿਆਂ-ਲਿਖਿਆਂ ਤੇ ਅਨਪੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੀ’ਇਸ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ""ਜੇ 2019 ਵਿੱਚ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲਿਆਓਂਗੇ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦਾ ਇਹੀ ਹਾਲ ਹੋਵੇਗਾ।""   Image copyright   ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਇਲੀਟ ਫੋਰਸ ਦੇ ਕੁਝ ਜਵਾਨ ਇੱਕ ਘਰ ਦਾ ਗੇਟ ਟੱਪ ਕੇ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਉੱਪਰ ਲਾਠੀਚਾਰਜ ਕਰਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਬੀਬੀਸੀ ਨੇ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤੀ ਤੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਗਲਤ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ ਜੋੜ ਕੇ ਬੇਬੁਨਿਆਦੀ ਦਾਅਵੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਨਾ ਸਿਰਫ ਭਾਰਤ ਸਗੋਂ, ਯੂਰੋਪ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਾਇਰਲ ਰਹਿ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ।ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਉਮਰ ਦਰਾਜ਼ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਫੈਸਲਾਬਾਦ ਦਾ ਹੈ ਪਰ ਘੱਟ-ਗਿਣਤੀ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੀ ਪਿਟਾਈ ਦਾ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।ਪੜਤਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਪੋਸਟਰਿਵਰਸ ਸਰਚ ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਯੂਟਿਊਬ ਉੱਪਰ ਪਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਪੋਸਟ 5 ਅਕਤੂਬਰ, 2014 ਦੀ ਹੈ।   Image copyright   ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਬਿਲਾਲ ਅਫਗਾਨ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਚੈਨਲ 'ਤੇ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ ਸੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਸੀ, ""ਆਮ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੜ ਕੇ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁਟਦੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪੁਲਿਸ।"" ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਧਰਮ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ।ਬਿਲਾਲ ਨੇ ਇਸੇ ਵੀਡੀਓ ਉੱਪਰ ਦਰੀ/ਫਾਰਸੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਨਿਊਜ਼ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਸ਼ੀਆ ਨਿਊਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਨੇ ਨਵੰਬਰ, 2014 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਸਟੋਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜਿਸ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਸੀ— 'ਅਫਗਾਨ ਸ਼ਰਣਾਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਜ਼ਾਲਮ ਸਲੂਕ ਕਰਦੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪੁਲਿਸ।'ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਬਾਰੇ ਅਸੀਂ ਕਾਬੁਲ (ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ) ਵਿੱਚ ਬੀਬੀਸੀ ਪਸ਼ਤੋ ਸੇਵਾ ਦੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੂਰ ਗੁਲ ਸ਼ਫਾਫ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੀਡੀਓ ਵਿਚਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ, ਪਹਿਰਾਵੇ ਅਤੇ ਸਾਲ 2014 ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੋਈਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਵੀਡੀਓ ਅਫ਼ਗਾਨ ਸ਼ਰਣਾਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਹੋਈ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸ ਵਿੱਚ ਦਿਖ ਰਹੇ ਲੋਕ ਅਫ਼ਗਾਨ ਹਨ।   Image copyright Viral Video Screengrab  ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਸਾਲ 2014-15 ਵਿੱਚ ਉੱਥੇ ਵੀ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਇਹ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅਫ਼ਗਾਨ ਸ਼ਰਣਾਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਜ਼ਿਆਦਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।ਹੁਣ ਪੜ੍ਹੋ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਸਚਾਈ ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਉਮਰ ਦਰਾਜ਼ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਵੀਡੀਓ ਮਈ ਜਾਂ ਜੂਨ 2013 ਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਘਟਨਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਤੀਸਰੇ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਫੈਸਲਾਬਾਦ ਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇਲੀਟ ਫੋਰਸ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਟੁਕੜੀ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਵੜ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਟਿਆ ਸੀ।ਉਮਰ ਦਰਾਜ਼ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਫੈਸਲਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਕਮੀ ਸ਼ੂਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ 2013 ਵਿੱਚ ਹਾਲਾਤ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਰਾਬ ਸਨ। ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਸਨ ਕਿ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 14-16 ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਬਿਜਲੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਭੜਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਪੰਪ ਸਮੇਤ ਜਨਤਕ ਜਾਇਦਾਦ ਦਾ ਕਾਫੀ ਨੁਕਸਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।""ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ 2013 ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਧਰਨਾਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਘਰਾਂ 'ਚੋਂ ਕੱਢ ਕੇ ਕੁੱਟਿਆ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਫੈਸਲਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਕਮੀ ਸ਼ੂਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ 2013 ਹਾਲਤ ਬਹੁਤ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।                  ਉਸ ਸਮੇਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਾਹਬਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ ਸਨ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਇਸ ਹਿੰਸਕ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪੁਲਿਸ ਤੋਂ ਰਿਪੋਰਟ ਵੀ ਮੰਗੀ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਸਬਰੀਮਲਾ ਮੰਦਿਰ 'ਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ 'ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ' ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਣ ਦਾ ਸੱਚ ਕੀ ਹੈ?ਸਬਰੀਮਲਾ ਮੰਦਿਰ 'ਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ 'ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ' ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਣ ਦਾ ਸੱਚ ਕੀ ਹੈ?ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਕਥਿਤ ਪੋਰਨ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖਣ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਸੱਚਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਟੀਵੀ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਪੰਜ ਪੁਲਿਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਦਸਲੂਕੀ ਕਰਨ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਵਿੱਚ ਬਰਖ਼ਾਸਤ ਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਹਿੰਸਾ ਵਿੱਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੁੱਟ-ਮਾਰ ਹੋਈ ਉਹ ਸਥਾਨਕ ਮੁਸਲਿਮ ਪਰਿਵਾਰ ਸਨ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਸਿਪਾਹੀਆਂ ਨੇ ਕੁੱਟ-ਮਾਰ ਕੀਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਸਨ—ਬਾਬਰ, ਤੌਸੀਫ਼ ਅਤੇ ਆਬਿਦ।ਵੀਡੀਓ ਕਈ ਥਾਂ ਵਾਇਰਲ ਹੋਇਆਆਪਣੀ ਪੜਤਾਲ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਇਹ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਅਲਵਰ ਅਤੇ ਅਜਮੇਰ ਪੱਛਮੀਂ ਬੰਗਾਲ ਦੇ ਉਲਬੇਰੀਆ ਲੋਕ ਸਭਾ ਸੀਟ ਉਪਰ 2018 ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਜ਼ਿਮਨੀ ਚੋਣਾਂ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋਇਆ ਸੀ।   Image copyright   ਜਨਵਰੀ 2018 ਵਿੱਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਫੇਸਬੁੱਕ ਤੇ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਸੀ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਨਾਗਰਿਕ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਕਾਨ ਦੇ ਉੱਪਰ ਭਗਵਾਂ ਝੰਡਾ ਲਾਇਆ ਸੀ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਸ ਖਿਲਾਫ਼ ਹਿੰਸਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ।ਇਸ ਵੀਡਓ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਥਿਤ ਧਰਮ ਨਿਰਪੇਖ ਸਿਆਸੀ ਦਲਾ ਦੇ ਦਬਾਅ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਖਿਲਾਫ ਕਦੇ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਝੰਡਾ ਲਹਿਰਾਉਂਦੇ ਹਨ।ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਇਹੀ ਵੀਡੀਓ ਯੂਰੋਪ ਦੇ ਕੁਝ ਦੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਲ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਮਨੁੱਖੀ ਹੱਕਾਂ ਬਾਰੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਾਰਕੁਨਾਂ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ।ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਨਾਗਿਕਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਇਸ ਹਿੰਸਾ ਨੂੰ ""ਇਸਲਾਮਿਕ ਰਿਪਬਲਿਕ ਆਫ ਪਾਕਿਸਤਾਨ"" ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਦੱਸਿਆ ਸੀ।   Image copyright   ਯੂਰੋਪ ਵਿੱਚ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਬਾਰੇ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਇਹ ਰਵਈਆ ਅਪਣਾਇਆ ਉਹ ਸਾਰੇ ਘੱਟ-ਗਿਣਤੀ ਈਸਾਈ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕ ਸਨ।ਪੀਸ ਵਰਲਡ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ ਨੇ ਵੀ ਮਈ, 2015 ਵਿੱਚ ਇਹੀ ਵੀਡੀਓ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਪੀੜਤਾਂ ਨੂੰ ਈਸਾਈ ਦੱਸਿਆ ਸੀ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਲੱਭਣਾ ਕਿੰਨਾ ਸਹੀ ਸਬਰੀਮਲਾ ਮੰਦਿਰ 'ਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ 'ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ' ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਣ ਦਾ ਸੱਚ ਕੀ ਹੈ?ਖਿਡਾਰੀਆਂ 'ਚ ਲੋਕ ਭਲਾਈ ਦਾ ਐਨਾ ਜੋਸ਼ ਕਿਉਂ ਹੈਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਗੂਗਲ ਉੱਤੇ ਸਾਲ 2018 ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ 'ਹਾਓ ਟੂ' ਅਤੇ 'ਵੱਟ ਇਜ਼' ਸ਼ਬਦ ਪਾ ਕੇ ਸਰਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿਅੰਕਾ ਚੋਪੜਾ ਅਤੇ ਨਿਕ ਜੋਨਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸੀ।(ਰਿਪੋਰਟ: ਸੁਨੀਲ ਕਟਾਰੀਆ)(ਐਡਿਟ: ਰਾਜਨ ਪਪਨੇਜਾ) (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਜ਼ੋਮੈਟੋ ਦੇ ਡਲਿਵਰੀ ਕਰਮੀ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਵਾਇਰਲ, ਉੱਠੇ ਕਈ ਸੁਆਲ      12 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46536130  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright @madan_chikna/twitter   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਡਿਲੀਵਰੀ ਕਰਮੀ ਦਾ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵਾਇਰਲ ਹੋਇਆ                  ਕਿਸੇ ਗਾਹਕ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਦੇਣ ਜਾਂਦਿਆਂ ਫੂਡ ਡਲਿਵਰੀ ਐਪ ਜ਼ੋਮੈਟੋ ਦੇ ਇੱਕ ਕਰਮੀ ਨੇ ਰਸਤੇ 'ਚ ਡੱਬਾ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਖਾਣਾ ਖਾਧਾ ਤਾਂ ਉਸਦਾ ਵੀਡੀਓ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਜ਼ੋਮੈਟੋ ਨੇ ਇਸ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਤੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਉੱਪਰ ਭਖਵੀਂ ਚਰਚਾ ਹੋਣ ਲੱਗੀ।  ਬੀਬੀਸੀ ਨੇ ਫ਼ੂਡ ਡਿਲੀਵਰੀ ਐਪ ਦੇ ਵਪਾਰ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਜਾਣਿਆ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ। ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤਮਿਲ ਨਾਡੂ ਦੇ ਮਦੂਰਾਇ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਹੈ। ਡਲਿਵਰੀ-ਮੈਨ ਨੇ ਜ਼ੋਮੈਟੋ ਦੀ ਟੀ-ਸ਼ਰਟ ਪਹਿਨੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਉਹ ਸੀਲ-ਬੰਦ ਡੱਬੇ ਵਿੱਚੋਂ ਖਾਣਾ ਖਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਫਿਰ ਵਾਪਸ ਸੀਲ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਟੈਰੀਜ਼ਾ ਮੇਅ ਨੂੰ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ ਟੋਰੀਆਂ ਦੇ ਬੇਭਰੋਸਗੀ ਮਤੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਾਂਗਰਸ ਬਨਾਮ ਭਾਜਪਾ: ਮੋਦੀ ਲਈ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਨਤੀਜੇ ਖਤਰੇ ਦੀ ਘੰਟੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਚੋਣਾਂ ਮਗਰੋਂ ਮੋਦੀ ਤੇ ਰਾਹੁਲ ਇਹ ਗਲਤਫਹਿਮੀ ਨਾ ਪਾਲਣਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵਾਰ ਸ਼ੇਅਰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਸ ਬੰਦੇ ਦੀ ਹਰਕਤ 'ਤੇ ਖੂਬ ਗੁੱਸਾ ਕੀਤਾ, ਉਸ ਦੀ ਫਜ਼ੀਹਤ ਕੀਤੀ।    Skip  post  by @Madan_Chikna  This is what happens when you use coupon codes all the time. 😂 Watch till end. pic.twitter.com/KG5y9wUoNk— Godman Chikna (@Madan_Chikna) 10 ਦਸੰਬਰ 2018  End of  post  by @Madan_Chikna     Skip  post  by @SudIndus  When @ZomatoIN @Zomato food is lighter than usual..... pic.twitter.com/Xnau9Xdc9j— Viv (@SudIndus) 10 ਦਸੰਬਰ 2018  End of  post  by @SudIndus  ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ੋਮੈਟੋ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਕਿ ""ਖਾਣੇ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ"" ਖਿਲਾਫ਼ ਇਹ ""ਗੰਭੀਰ"" ਮਾਮਲਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ, ""ਅਸੀਂ ਉਸ (ਕਰਮੀ) ਨਾਲ ਲੰਬੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਸੀਂ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਇਨਸਾਨੀ ਗਲਤੀ ਸੀ, ਫਿਰ ਵੀ ਅਸੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।""ਜਦੋਂ ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਫੈਲੀ ਤਾਂ ਬੰਦੇ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਚਲੀ ਗਈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਉੱਪਰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਤਰਸ ਤੇ ਦੁੱਖ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਆਈ।    Skip  post  by @Rajyasree  The Zomato delivery chap eating from various orders is depressing. It's what happens when you make people who can't afford a square meal, keep handling mountains of food. All food deliveries should offer 1-2 square meals a day for their delivery people. It's only fair. Great CSR.— Brown Sahiba (@Rajyasree) 11 ਦਸੰਬਰ 2018  End of  post  by @Rajyasree     Skip  post  by @vakeel_saheba  Feeling bad about the Zomato delivery guy. Everyone knows how exploited these guys are in India. And there's so much competition that many of these guys can't even afford to sit and have a meal lest they lose one more delivery.— S (@vakeel_saheba) 11 ਦਸੰਬਰ 2018  End of  post  by @vakeel_saheba  ਬੀਬੀਸੀ ਨੇ ਡਲਿਵਰੀ ਕਰਮੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਕਈ ਤਕਲੀਫ਼ਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈਆਂ। ਨਾਂ ਗੁਪਤ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸ਼ਰਤ 'ਤੇ ਇੱਕ ਕਰਮੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀ ਡਲਿਵਰੀ 60 ਰੁਪਏ ਮਿਲਦੇ ਸਨ, ਫਿਰ ਘੱਟ ਕਰਕੇ 40 ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਪੜ੍ਹਾਉਣਾ ਹੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਹੁਣ ਕੰਪਨੀ ਇਸ ਨੂੰ ਘਟਾ ਕੇ 30 ਰੁਪਏ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਖਰਚੇ ਵੀ ਹਨ - ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਮਹਿੰਗਾ ਹੈ, ਮੇਰੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਹਨ। ਦੱਸੋ, ਕੀ ਕਰਾਂ ਮੈਂ?ਦੂਜੇ ਕਰਮੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ 'ਚ ਮੈਂ ਹੀ ਕਮਾਊ ਹਾਂ। ਜੇ ਮੇਰਾ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਕੋਈ ਬੀਮਾ ਵੀ ਨਹੀਂ। ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਸੋਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।""ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਕੀ-ਕੀ ਅਸਰ ਹੋ ਸਕਦੈ? ਤੁਹਾਡਾ ਖਾਣਾ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਤਾਂ ਨਹੀਂ!ਚੀਨੀ ਖਾਣਿਆਂ ’ਚ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਲੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੂਣਐਪ-ਆਧਾਰਤ ਡਲਿਵਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਭਾਰਤ 'ਚ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਇਸ 'ਚ ਵਾਧਾ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਖਾਣੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵੀ ਡਲਿਵਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਐਮੇਜ਼ੋਨ ਤੇ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਵਰਗੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਡਲਿਵਰ ਕਰਮੀ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੀ ਕਮੀ ਕਰਕੇ ਵੱਧ ਪੜ੍ਹੇ-ਲਿਖੇ ਲੋਕ ਵੀ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਭਾਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਹੀ ਹੋਵੇ। ਜ਼ੋਮੈਟੋ ਮੁਤਾਬਕ ਉਸ ਕੋਲ 1.5 ਲੱਖ ਡਲਿਵਰੀ ਕਰਮੀ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸੇਵਾ 'ਸਵਿਗੀ' ਕੋਲ 1 ਲੱਖ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਹਨ।   Image copyright Getty Images/representative  ਹਾਲਾਂਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅੰਕੜੇ ਸਾਂਝੇ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ, ਜ਼ੋਮੈਟੋ ਨੇ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਹਰ ਮਹੀਨੇ 2 ਕਰੋੜ ਆਰਡਰ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਡਲਿਵਰੀ ਵਪਾਰ ਦੀ ਕਮਾਈ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਅੰਕੜਾ ਨਹੀਂ ਜੋ ਕਿ ਸਾਰੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੇ ਵਿਸਥਾਰ ਬਾਰੇ ਦੱਸ ਸਕੇ। ਜ਼ੋਮੈਟੋ ਤੇ ਸਵਿਗੀ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਹੀ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਡਲਿਵਰੀ ਕਰਮੀਆਂ ਉੱਪਰ ਕਿਸੇ ""ਟਾਰਗੇਟ"" ਦਾ ਦਬਾਅ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਪਨੈਲਟੀ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜ਼ੋਮੈਟੋ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ""ਸਾਡੇ ਸਾਰੇ ਡਲਿਵਰੀ ਪਾਰਟਨਰ ਨਿੱਜੀ ਠੇਕੇਦਾਰ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਲੌਗ-ਇਨ ਕਰਕੇ ਸਾਨੂੰ ਦੇਵਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਰਜ਼ੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਜਦੋਂ ਮਰਜ਼ੀ ਆਫਲਾਈਨ ਹੋ ਜਾਣ (ਭਾਵੇਂ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਲਈ, ਦਿਨ ਲਈ ਜਾਂ ਹਫਤੇ ਲਈ)। ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜ਼ਰੂਰਤ ਪਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਕੁਝ ਦੇਰ ਆਫਲਾਈਨ ਹੋ ਕੇ ਬ੍ਰੇਕ ਲਿਆ ਕਰਨ।""ਦੋਵੇਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਡਲਿਵਰੀ ਕਰਮੀਆਂ ਨੂੰ ਬੀਮਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਜੇ ਮੇਰਾ ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਬਚਾਅ ਲਿਉ...'ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਝੁੰਡ 'ਚ ਇਸ ਸਾਨ੍ਹ ਦੀ ਹੈ ਸ਼ਾਨ ਵੱਖਰੀਜਗੀਰ ਕੌਰ ਨੇ ਹਾਈਕੋਰਟ 'ਚੋਂ ਬਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿੱਤੀ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਨਸੀਹਤ ਇੱਕ ਡਲਿਵਰੀ ਕਰਮੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਨਾਂ ਸਿਰਫ ਦੀਪਕ ਦੱਸਿਆ, ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਆਫਲਾਈਨ ਰਹਿਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਜ਼ੁਰਮਾਨਾ ਨਹੀਂ ਲਗਾਉਂਦੀ। ਪਰ ਦੀਪਕ ਮੁਤਾਬਕ ਕੰਪਨੀਆਂ 'ਚ ਕਰਮੀ ਵੱਧ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਮਾਈ ਕਰਨਾ ਔਖਾ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਬਹੁਤੀ 'ਟਿੱਪ' ਤਾਂ ਉਂਝ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ। ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋਇਆ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਕਰਮੀ ਨਾਲ ""ਕੋਈ ਹਮਦਰਦੀ ਨਹੀਂ""। ""ਜੋ ਗਲਤ ਹੈ, ਉਹ ਗਲਤ ਹੈ। ਹਮਦਰਦੀ ਦਾ ਸਵਾਲ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਉਸ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ। ਜੇ ਕੋਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੂਠਾ ਖਾਣਾ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਖਾ ਲਵੋਗੇ?"" ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖੋ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਅਮਰੀਕਾ 'ਚ ਸ਼ੱਟਡਾਊਨ ਦਾ ਅਸਰ : ਟਰੰਪ ਦੀ ਅੜੀ ਕਾਰਨ ਥਾਂ-ਥਾਂ ਕੂੜੇ ਦੇ ਢੇਰ ਤੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਤਨਖਾਹਾਂ ਰੁਕੀਆਂ      6 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46770031  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright WIN MCNAMEE VIA GETTY IMAGES   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ੱਟਡਾਊਨ ਕਾਰਨ ਕੌਮੀ ਸਮਾਰਕਾਂ ਕੋਲ ਵੀ ਕੂੜੇ ਦੇ ਢੇਰ ਲੱਗ ਰਹੇ।                  ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੈਕਸੀਕੋ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਦੀਵਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸੰਸਦ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਪੰਜ ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (36 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਦੇ ਫੰਡ  ਜਾਰੀ ਕਰੇ। ਇਸ ਦੀਵਾਰ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ।ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਪਾਰਟੀ ਫੰਡ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅੜਿੱਕਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਵਾਦ ਕਾਫੀ  ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਸੁਲਝ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੰਪ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕੰਧ ਲਈ ਪੈਸੇ ਨਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਤਦ ਤੱਕ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿੱਤ ਬਿਲ ਉੱਪਰ ਦਸਤਖ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ। ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਕੰਧ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਮਕਸਦ ਦੂਜੇ ਮੁਲਕਾਂ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਹੈ।ਪਹਿਲਾਂ ਸੰਸਦ ਦੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੰਬੰਧਿਤ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਕੰਮ ਕਾਜ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਫੰਡ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੇ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰਕਾਰੀ ਕੰਮ-ਕਾਜ ਠੱਪ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸ਼ੱਟਡਾਊਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਪੈਸੇ ਸਾਰੇ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੇ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਵਿਭਾਗ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਾਜ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਵਿਭਾਗ ਬੰਦ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਸ ਨੂੰ ਆਂਸ਼ਿਕ ਸ਼ੱਟਡਾਊਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ 'ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੀ ਕੁੱਟ-ਮਾਰ' ਵਾਲੇ ਵੀਡੀਓ ਦਾ ਸੱਚ'ਧਮਕੀਆਂ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਅਸੀਂ ਡਰਦੀਆਂ ਨਹੀਂ''ਰਾਵਣ ਕੋਲ 24 ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਸਨ'ਬਰਫ਼ ਦੀ ਰਜ਼ਾਈ 'ਚ ਲਿਪਟੀ ਕੁਦਰਤ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੰਪ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੈਕਸੀਕੋ ਸੀਮੇ 'ਤੇ ਦੀਵਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 5 ਬਿਲੀਅਨ ਫੰਡ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ                  22 ਦਸੰਬਰ 2018 ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਇਸ ਆਂਸ਼ਿਕ ਸ਼ੱਟਡਾਊਨ ਦਾ ਅਸਰ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਰਕਰਾਰ ਹੈ।ਤਕਰੀਬਨ 8 ਲੱਖ ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪਿਆ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਨਖਾਹ ਅਤੇ ਫੰਡ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਹੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੇ ਸਾਰੇ ਗ਼ੈਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕੰਮ ਛੱਡ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਵਿਆਪਕ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਸ਼ਾਂਤ ਹਨ ਅਤੇ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਬੰਦ ਪਏ ਹਨ।ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕ ਮੌਜੂਦਾਂ ਹਾਲਾਤ 'ਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੀ ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਗੁੱਸਾ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਸ਼ੱਟਡਾਊਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਆਪਣੇ ਬਿੱਲ ਨਹੀਂ ਭਰ ਪਾ ਰਹੇ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਦਵਾਈਆਂ ਖਰੀਦ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕਰਜ਼ ਦੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਭਰੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂਸਮਝੌਤਾ ਨਾ ਹੋਣ ਦੀ ਸੂਰਤ 'ਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਇੱਕ ਚੌਥਾਈ ਫੈਡਰਲ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੀ ਫੰਡਿੰਗ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਜ਼ਰੂਰੀ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਹੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਬਿਨਾਂ ਤਨਖਾਹ ਦੇ। ਇਸ ਸ਼ੱਟਡਾਊਨ ਦਾ ਹੋਮਲੈਂਡ ਸਿਕਿਓਰਿਟੀ, ਨਿਆਂ, ਹਾਊਸਿੰਗ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਵਣਜ ਆਦਿ ਸਣੇ 9 ਵਿਭਾਗਾਂ 'ਤੇ ਅਸਰ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਰੀਬ 8 ਲੱਖ ਫੈਡਰਲ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਨੂੰ ਛੁੱਟੀ 'ਤੇ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਈ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਤਨਖ਼ਾਹ ਮਿਲ ਜਾਵੇਗੀ ਪਰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਪੱਕੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਕੁਝ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੇ ਚੰਦਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਈ ਨਵੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।ਇਹ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਆਪਣੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਟਵਿੱਟਰ 'ਤੇ #ShutdownStories ਨਾਲ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।   Skip  post  by @LifeIsQuirky21  I'm an essential employee. I'll get paid, but when?! We live paycheck to paycheck. I'm terrified we won't be able to pay our mortgage, student loans, and other bills next month if this shutdown continues. I've literally woken up from nightmares about it already. #shutdownstories— Becki (@LifeIsQuirky21) 27 ਦਸੰਬਰ 2018  End of  post  by @LifeIsQuirky21     Skip  post  by @sinai_selah  Thankful I have two jobs because I'm not getting paid at TSA. But I still have to show up. Which means I have to work both jobs every day, sleeping two to three hours at night, just to not even break even on bills. #ShutdownStories— heather weather (@sinai_selah) 29 ਦਸੰਬਰ 2018  End of  post  by @sinai_selah  ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕੂੜਾ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈਦਿ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਸਰਵਿਸਸ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਪਬਲਿਕ ਪਖਾਨੇ, ਕੂੜਾ ਚੁੱਕਣ ਵਾਲੀ, ਸੜਕਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ-ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਸਹਾਇਤਾ ਕੇਂਦਰ ਆਦਿ ਵਰਗੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਗ਼ੈਰ-ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਾਲੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਰੀਬ 21 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰਮੀਆਂ ਨੂੰ ਛੁੱਟੀ 'ਤੇ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਫ਼ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਪਾਰਕਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬੇਹੱਦ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਹਰ ਪਾਸੇ ਕੂੜਾ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਪਰਵਾਸੀਆਂ ਲਈ ਦੀਵਾਰ ਬਣਾਉਣ ਖਾਤਿਰ ਟਰੰਪ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕੰਮਕਾਜ 'ਠੱਪ'ਕਿਉਂ ਹੈ ਅਮਰੀਕੀਆਂ ਨੂੰ ਬੰਦੂਕਾਂ ਨਾਲ ਪਿਆਰ?ਔਰਤ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਵਿਲੱਖਣ ਪਹਿਲੂਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਵਾਲਾਂ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ਹੂਰੀ ਦੀ ਚਰਚਾ    Image copyright BILL CLARK VIA GETTY IMAGES   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕੂੜੇ ਨਾਲ ਭਰੇ ਅਜਿਹੇ ਡਸਟਬਿਨ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਅੱਜ-ਕੱਲ ਥਾਂ-ਥਾਂ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।                  ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕੌਮੀ ਥਾਵਾਂ, ਮੌਲਜ਼ ਅਤੇ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕੂੜਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਇਕੱਠਾ ਹੋਣ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦੇ ਮੇਅਰ ਮਰੀਅਲ ਬੋਜ਼ਰ ਪ੍ਰਤੀ ਹਫ਼ਤਾ 46 ਹਜ਼ਾਰ ਡਾਲਰ ਖਰਚ ਕਰਕੇ ਰਾਜਧਾਨੀ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਸੁਥਰਾ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਐਂਡਰਿਊ ਕਿਊਮੋ ਸਟੈਚੂ ਆਫ ਲਿਬਰਟੀ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 656 ਹਜ਼ਾਰ ਡਾਲਰ ਦੇ ਭੁਗਤਾਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹਨ।    Image copyright SAUL LOEB/GETTY IMAGES   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਏਅਰ ਅਤੇ ਸਪੇਸ, ਅਫਰੀਕਨ ਅਮਰੀਕਨ ਹਿਸਟਰੀ ਅਤੇ ਨੈਚੁਰਲ ਇਸਟਰੀ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਦਿ ਸਾਰੇ ਬੰਦ ਹਨ                  ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜ ਨੂੰ ਝਟਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਫਾਊਨਡੇਸ਼ਨ ਵਰਗੀਆਂ ਏਜੰਸੀਆਂ 'ਚ ਫੈਡਰਲ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕਈ  ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਤਨਖ਼ਾਹ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਹੀ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੈਬਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਅਮਰੀਕਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਫਾਰ ਦਿ ਐਡਵਾਂਸਮੈਂਟ ਆਫ ਸਾਇੰਸ ਦੇ ਮੁਖੀ ਰਸ਼ ਹੋਲਟ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਅਸਰ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਸ਼ੱਟਡਾਊਨ ਖੋਜ ਆਧਾਰਿਤ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ 'ਚ ਦੇਰੀ ਜਾਂ ਰੁਕਵਾਟ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।    Image copyright MARK WILSON VIA GETTY IMAGES   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ ਹਾਲਾਤ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹੇ ਤਾਂ 1.2 ਮਿਲੀਅਨ ਸੈਲਾਨੀ ਆਪਣੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਨ                  ਅਜਾਇਬ-ਘਰ ਅਤੇ ਚਿੜੀਆਘਰ ਬੰਦਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਡੀਸੀ ਵਿੱਚ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਜਿਵੇਂ, ਏਅਰ ਅਤੇ ਸਪੇਸ, ਅਫਰੀਕਨ-ਅਮਰੀਕਨ ਹਿਸਟਰੀ ਅਤੇ ਨੈਚੁਰਲ ਹਿਸਟਰੀ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਸਾਰੇ ਬੰਦ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਚਿੜੀਆਘਰ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਵਾਲੇ ਪਾਂਡਾ ਕੈਮਰੇ ਬੰਦ ਹਨ ਪਰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਸਮਿਥਸੋਨੀਆਨ ਮੁਤਾਬਕ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਲਿੰਡਾ ਸੈਂਟ ਥੋਮਸ ਦੀ ਸਪੋਕਸਪਰਸਨ ਸਮਿਥਸੋਨੀਆਨ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜੇਕਰ ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹੀ ਹਾਲਾਤ ਬਰਕਰਾਰ ਰਹੇ ਤਾਂ ਤਕਰੀਬਨ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸੈਲਾਨੀ ਆਪਣਾ ਰੁਖ਼ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ਵੱਲ ਕਰਨਗੇ। ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਦੀਆ ਦਿਕਤਾਂਇੱਕ ਸਮਝੌਤੇ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀਆਂ ਤੋਂ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ। ਉਸੇ ਸਮਝੌਤੇ ਤਹਿਤ ਹੁਣ ਸਰਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੈਲਥਕੇਅਰ, ਖ਼ੁਰਾਕ ਆਦਿ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਲਈ ਫੰਡ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।ਨਿਊ ਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਮਿਸ਼ੀਗਨ ਸੂਬੇ ਦੇ ਚਿਪੇਵਾ ਕਬੀਲੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਲੀਨਿਕ ਅਤੇ ਪੈਂਟਰੀਆਂ ਖੁੱਲ੍ਹੀਆਂ ਰੱਖਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਫੰਡ ਵਰਤਣ ਲਈ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਕਬੀਲਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਸਮੇਤ ਬਿਨਾਂ ਰਾਸ਼ਨ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇੱਕ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਸੜਕਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਕੰਮ ਬੰਦ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸੜਕਾਂ ਤੋਂ ਬਰਫ਼ ਨਹੀਂ ਹਟਾਈ ਗਈ।ਜਨਗਣਨਾ ਰੁਕੀਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸ਼ੱਟਡਾਊਨ ਦਾ ਅਸਰ ਸਿਰਫ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਇੰਡਿਆਨਾ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕਾਰਨ ਜਨਗਣਨਾ ਦਾ ਕੰਮ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਲਗਪਗ 40 ਫੀਸਦੀ ਜਨਗਣਨਾ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਤੋਂ ਬਆਦ ਹੀ ਛੁੱਟੀ ’ਤੇ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਹ ਵੀ ਬਿਨਾਂ ਤਨਖ਼ਾਹ ਦੇ।ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਾਸ ਰਿਆਇਤਾਂਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਡੀਸੀ ਦੀ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰ ਅਜੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦੱਸ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਆਦਿ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਈ ਸਥਾਨਕ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਤੇ ਦੁਕਾਨਾਂ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਾਸ ਰਿਆਇਤਾਂ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।    Skip  post  by @CapLounge  Available at 12:01AM pic.twitter.com/K8RCeAG7Ma— Capitol Lounge (@CapLounge) 21 ਦਸੰਬਰ 2018  End of  post  by @CapLounge  ਸਰਕਾਰੀ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਤਨਖ਼ਾਹ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਹੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਪਰ ਸ਼ੱਟਡਾਊਨ ਦਾ ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕਈ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਾਸ ਰਿਆਇਤਾਂ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।    Skip  post  by @chefjoseandres  All my beautiful hardworking people of the Federal Goverment, come to any of my places with your families at the bar between 2-5 pm for a free sandwich.Everyday until back to work! @oyamel @zaytinya @AmericaEatsTvrn @chinachilcano @beefsteak @jaleo— José Andrés (@chefjoseandres) 22 ਦਸੰਬਰ 2018  End of  post  by @chefjoseandres     Skip  post  by @CarminesNYC  To honor federal workers impacted by the #shutdown, Carmine’s #DC will offer a bittersweet cocktail, the “Hard Times” ($6), & our #HappyHour menu will be available all day in the bar for as long as the shutdown continues. Show your Fed ID for FREE sliders 2-4 pm #WashingtonDC pic.twitter.com/vTLi0QPJEe— Carmine's NYC (@CarminesNYC) 22 ਦਸੰਬਰ 2018  End of  post  by @CarminesNYC  ਵਿਆਹ ਰਜਿਸਟਰ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਡੀਸੀ ਵਿੱਚ ਦਸੰਬਰ ਦੇ ਅਖ਼ੀਰ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਵਿਆਹ ਵੀ ਇਸ ਸ਼ੱਟਡਾਊਨ ਕਰਕੇ ਰਜਿਸਟਰਡ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੇ। ਇੱਕ ਜੋੜੇ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਅਜੇ ਵੀ ਗ਼ੈਰ-ਅਧਿਕਾਰਤ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਦੌਰਾਨ ਸਾਰੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਛੁੱਟੀ 'ਤੇ ਸਨ। ਪਰ ਬਜ਼ਫੀਡ ਨਿਊਜ਼ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਤਲਾਕ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਪਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸੈਂਟਰ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹਨ।    Skip  post  by @DSPollock  Thank you @realDonaldTrump for the #TrumpShutdown. Thanks to you, the DC marriage bureau is furloughed the week of our wedding! Please stay in Iraq. Sincerely, unwed former public servants.#MyBigFakeGreekWedding https://t.co/PSoCif83nx pic.twitter.com/bYbGze7grn— Dan Pollock (@DSPollock) 27 ਦਸੰਬਰ 2018  End of  post  by @DSPollock  ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-'ਖਾਣੇ ਮਗਰੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬਿਸਤਰ 'ਚ ਮੇਰੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ'ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ 'ਚ ਕੁੜੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਬਕਸਾਇਰਾ ਬਾਨੋ ਦੀ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਗੁਹਾਰ, 'ਦਿਲੀਪ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਘਰ ਬਚਾ ਲਓ''ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਨ ਬਚਾ ਕੇ ਭੱਜਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਸੀ'ਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖੋ-   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਛੱਤਰਪਤੀ ਦੇ ਕਤਲ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ, ਬੇਟੇ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਕਤਲ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੋਈ      12 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46833553  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਪੰਚਕੂਲਾ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੀਬੀਆਈ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਛੱਤਰਪਤੀ ਦੇ ਕਤਲ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਮੁੱਖੀ ਗੁਰਮੀਤ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਸਣੇ 4 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸੀਬੀਆਈ ਦੇ ਵਕੀਲ ਐੱਸਪੀਐੱਸ ਵਰਮਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸਜ਼ਾ 17 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਗੁਰਮੀਤ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਜੋ ਸੁਨਾਰੀਆ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਰੇਪ ਦੇ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਸਜ਼ਾ ਕਟ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਵੀਡੀਓ ਕਾਨਫਰੈਸਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਪੇਸ਼ ਹੋਏ।   ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਬੈਕ ਤੁਹਾਡੀ ਡਿਵਾਈਸ 'ਤੇ ਸਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ       ਪੰਚਕੂਲਾ ਤੋਂ ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਰਵਿੰਦ ਛਾਬੜਾ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਹੀ ਪੰਚਕੂਲਾ, ਸਿਰਸਾ ਅਤੇ ਰੋਹਤਕ ਵਿੱਚ ਸਖ਼ਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਤਿੰਨ ਹੋਰ ਦੋਸ਼ੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਕੁਮਾਰ, ਕੁਲਦੀਪ ਅਤੇ ਨਿਰਮਲ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਏ ਗਏ ਹਨ। ਇੰਨਾਂ ਨੂੰ ਅੰਬਾਲਾ ਜੇਲ੍ਹ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-ਅਯੁੱਧਿਆ 'ਚ ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਬਾਰੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕੀ-ਕੀ ਹੋਇਆ ਬਰਫ਼ 'ਚ ਸੁੱਤੇ 'ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀਆਂ' ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦਾ ਸੱਚਪੰਜਾਬ ਦੀ ਨਾਬਰੀ ਨੂੰ ਮੁਖਾਤਬ ਗੁਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪਾਤਰ 'ਗੋਲੀਬਾਰੀ 'ਚ ਪੁੱਤ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡੇਰੇ ਨਹੀਂ ਗਏ'ਛੱਤਰਪਤੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਅੰਸ਼ੁਲ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾਬੀਬੀਸੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਛੱਤਰਪਤੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਅੰਸ਼ੁਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫੈਸਲੇ ਦੇ ਬਾਅਦ ਅਦਾਲਤ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ।   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਇੱਕ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਅਸੀਂ ਕਹਿ ਰਹੇ ਸੀ ਕਿ ਗੁਰਮੀਤ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਸਾਡੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਕਤਲ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸੀ ਪਰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਦਬਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਸੀਬੀਆਈ ਦੁਆਰਾ ਜਾਂਚ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸੀਬੀਆਈ ਸਾਡੀ ਉਮੀਦਾਂ 'ਤੇ ਖਰੀ ਉੱਤਰੀ।""      ""ਮੈਂ ਸੀਬੀਆਈ ਦੇ ਅਫਸਰਾਂ ਨੂੰ ਸਲੂਟ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਫਤੀਸ਼ ਕੀਤੀ।""ਕੀ ਸੀ ਮਾਮਲਾਗੋਲੀਆਂ ਲਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਛੱਤਰਪਤੀ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। 21 ਨਵੰਬਰ 2002 ਨੂੰ ਅਪੋਲੋ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਇਲਾਜ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। 25 ਅਕਤੂਬਰ 2002 ਨੂੰ ਘਟਨਾ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿੱਚ ਸਿਰਸਾ ਬੰਦ ਰਿਹਾ। ਮੀਡੀਆ ਕਰਮੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕਈ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਧਰਨੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ ਗਏ।ਦਸੰਬਰ 2002 ਨੂੰ ਛੱਤਰਪਤੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੋ ਕੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਤੋਂ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸੀਬੀਆਈ ਤੋਂ ਕਰਵਾਏ ਜਾਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਪਰਿਵਾਰ  ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੁਲਜ਼ਮ ਤੇ ਸਾਜਿਸ਼ਕਰਤਾ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਬਚਾ ਰਹੀ ਹੈ।   Image copyright Prabhu dayal/BBC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਡੇਰੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਿਨੇਮਾ ਹਾਲ ਤੇ ਸਕੂਲ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਬੰਦ ਰਹੇ                  ਜਨਵਰੀ 2003 ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਅੰਸ਼ੁਲ ਛੱਤਰਪਤੀ ਨੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਰਿਟ ਦਾਇਰ ਕਰਕੇ ਛਤਰਪਤੀ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸੀਬੀਆਈ ਤੋਂ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਏ ਜਾਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਪਟੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਡੇਰਾ ਮੁਖੀ ਗੁਰਮੀਤ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਸਿੰਘ 'ਤੇ ਕਤਲ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਏ ਗਏ। ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਛੱਤਰਪਤੀ ਅਤੇ ਰਣਜੀਤ ਕਤਲ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਇਕੱਠੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ 10 ਨਵੰਬਰ 2003 ਨੂੰ ਸੀਬੀਆਈ ਨੂੰ ਐਫਆਈਆਰ ਦਰਜ ਕਰਕੇ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ।   Image copyright Prabhu Dyal/BBC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸਿਰਸਾ ਵਿੱਚ ਕੜੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।                  ਦਸੰਬਰ 2003 ਵਿੱਚ ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਛੱਤਰਪਤੀ ਅਤੇ ਰਣਜੀਤ ਕਤਲ ਕਾਂਡ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਡੇਰਾ ਪ੍ਰੇਮੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ 2002 ਵਿਚ ਕਤਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਸ ਦੇ ਕਤਲ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਵੀ ਡੇਰੇ ਉੱਤੇ ਲਗਿਆ ਸੀ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ 'ਗੋਲੀਬਾਰੀ 'ਚ ਪੁੱਤ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਡੇਰੇ ਨਹੀਂ ਗਏ'ਕੀ ਡੇਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ 'ਫੁਲ ਪੈਕੇਜ' ਦਿੰਦੇ ਹਨ?ਦਸੰਬਰ 2003 ਵਿੱਚ ਡੇਰੇ ਵੱਲੋਂ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਪਟੀਸ਼ਨ ਦਾਇਰ ਕਰਕੇ ਸੀਬੀਆਈ ਜਾਂਚ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲਾਏ ਜਾਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਉਕਤ ਪਟੀਸ਼ਨ 'ਤੇ ਜਾਂਚ ਨੂੰ ਸਟੇਅ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਨਵੰਬਰ 2004 ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਧਿਰ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਡੇਰੇ ਦੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਨੂੰ ਖਾਰਿਜ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਸੀਬੀਆਈ. ਦੀ ਜਾਂਚ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ।ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ ਦੁਬਾਰਾ ਦੋਵਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ (ਰਣਜੀਤ ਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਛਤਰਪਤੀ) ਦੀ ਜਾਂਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਕੇ ਡੇਰਾ ਮੁਖੀ ਸਮੇਤ ਕਈ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੁਲਜ਼ਮ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਜਾਂਚ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਡੇਰੇ ਦੇ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਸੀਬੀਆਈ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।   Image copyright Prabhu Dyal/BBC  ਡੇਰੇ ਦੀਆਂ ਸਾਧਵੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਡੇਰਾ ਮੁਖੀ ’ਤੇ ਲਾਏ ਗਏ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੀਬੀਆਈ ਪੰਚਕੂਲਾ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਸਹੀ ਕਰਾਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ 25 ਅਗਸਤ 2017 ਨੂੰ ਡੇਰਾ ਮੁਖੀ ਗੁਰਮੀਤ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ।28 ਅਗਸਤ 2017 ਨੂੰ ਡੇਰਾ ਮੁਖੀ ਨੂੰ ਸਾਧਵੀ ਬਲਾਤਕਾਰ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਦਸ-ਦਸ ਸਾਲ ਦੀ ਕੈਦ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ। ਡੇਰਾ ਮੁਖੀ ਹੁਣ ਰੋਹਤਕ ਦੀ ਸੁਨਾਰੀਆ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਹੈ।ਪੱਤਰਕਾਰ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਛਤਰਪਤੀ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਪੰਚਕੂਲਾ ਸਥਿਤ ਸੀਬੀਆਈ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਦਾਲਤ ਵੱਲੋਂ 11 ਜਨਵਰੀ 2019 ਦੀ ਪੇਸ਼ੀ ਪਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਮੁੱਖੀ ਗੁਰਮੀਤ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਵੀਡੀਓ ਕਾਨਫਰੰਸਿੰਗ ਰਾਹੀ ਪੇਸ਼ ਹੋਏ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਬਰਫ਼ 'ਚ ਸੁੱਤੇ 'ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀਆਂ' ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦਾ ਸੱਚਲਿੰਗ ਬਦਲਾਅ ਕੇ ਕੁੜੀ ਤੋਂ ਮੁੰਡਾ ਬਣੇ ਦੇਵ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਇਸ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਉਹ ਵੱਡੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਡੀਕ ਹੈ'ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਾਨ ਬਚਾ ਕੇ ਭੱਜਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਸੀ'ਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖੋ-   Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 4 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 4 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮੱਠਾ ਰਿਹਾ ਜਨਰਲ ਕੈਟੇਗਰੀ ਦਾ 'ਭਾਰਤ ਬੰਦ'      10 ਅਪ੍ਰੈਲ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-43708871  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright RAVINDER Singh ROBIN/BBC  ਦੇਸ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਨਰਲ ਕੈਟੇਗਰੀ ਨੇ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਬੰਦ ਕੀਤਾ। ਕੁਝ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਹੋਈ।ਬਿਹਾਰ ਦੇ ਆਰਾ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਹਿੰਸਕ ਝੜਪ 'ਚ ਕਈ ਲੋਕ ਘਾਇਲ ਵੀ ਹੋਏ। ਏਜੰਸੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਭੋਜਪੁਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਆਰਾ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਉੱਚ ਜਾਤੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਸੜਕਾਂ ਬੰਦ ਕੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਦੁਕਾਨਾਂ 'ਤੇ ਤਾਲੇ ਲਗਵਾਏ। ਆਪਣੇ ਫੋਨ ਦੀ ਹੋਮ ਸਕਰੀਨ ’ਤੇ ਇੰਝ ਵੇਖੋ ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਕਿਉਂ ਫੂਕੇ ਦਲਿਤਾਂ ਨੇ ਪੁਤਲੇ?ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ''12 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਹਿੰਸਕ ਝੜਪ ਵਿੱਚ ਘਾਇਲ ਹੋਏ। ਇਹ ਝੜਪ ਭਾਰਤ ਬੰਦ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਅਤੇ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਬੋਲਣ ਵਾਲੇ ਓਬੀਸੀ ਅਤੇ ਦਲਿਤਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਹੋਈ।''ਆਰਾ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਯੂਪੀ 'ਚ ਹਾਲਾਤ ਕਾਬੂ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਲਖਨਊ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹੀਆਂ ਰੱਖੀਆਂ। ਸਰਕਾਰੀ ਦਫਤਰ, ਹਸਪਤਾਲ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਵੀ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਰਹੇ।ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹਾਲਾਤਬੀਤੇ ਦਿਨ ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਸਾਰੇ ਸੂਬਿਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਬੰਦ ਦੇ ਮਦੇਨਜ਼ਰ ਕੜੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਆਖਿਆ ਸੀ।ਗੁਰਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਵਿੱਚ ਦਲਿਤਾਂ ਅਤੇ ਜਨਰਲ ਕੈਟੇਗਰੀ ਵਿੱਚ ਟਕਰਾ ਹੋਇਆ। ਦੁਕਾਨਾਂ ਬੰਦ ਕਰਵਾਉਣ ਗਏ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਤੇ ਪੱਥਰ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਤੋੜੇ ਗਏ। ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਤੇ ਤਲਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਸੱਟਾਂ ਵਜੀਆਂ।     Image copyright Gurdarshan Singh Sandhu  ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਕੜੇ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਭਾਰਤ ਬੰਦ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ   Image copyright RAVINDER SINGH ROBIN/BBC  ਜਗਰਾਓਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਲੋਕ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਏ।    Image copyright Jasbir Shetra/BBC  ਬਰਨਾਲਾ ਦੇ ਬਜ਼ਾਰਾਂ 'ਚ ਵੀ ਬੰਦ ਦਾ ਅਸਰ ਵੇਖਿਆ ਗਿਆ।   Image copyright Sukhcharanpreet/BBC  ਬਰਨਾਲਾ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਲੋਕ ਬੰਦ ਲਈ ਇਕੱਠਾ ਹੋਏ।    Image copyright SUKHCHARANPREET/BBC  2 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਦਲਿਤਾਂ ਵੱਲੋਂ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੇ ਗਏ ਭਾਰਤ ਬੰਦ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਹਿੰਸਾ ਹੋਈ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਆਮ ਲੋਕ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਕਰਮੀ ਘਾਇਲ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਕੀ ਰਹੀ ਸਥਿਤਿ?ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਦਿੱਤੇ ਭਾਰਤ ਬੰਦ ਦੇ ਸੱਦੇ ਨੂੰ ਸਿਰਸਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਗਾਰਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਸਿਰਸਾ ਦੇ ਬਰਨਾਲਾ ਰੋਡ 'ਤੇ ਕੁੱਝ ਦੁਕਾਨਦਾਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੁਕਾਨਾਂ ਬੰਦ ਕੀਤੀਆਂ। (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਸਵੀਮਰਜ਼ ਦਾ ਇਹ ਗਰੁੱਪ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਯੋਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੈਰਾਕੀ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਤੱਕ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੇ ਹਨ।ਮਯੂਰੇਸ਼ ਕੋਨੁੱਰ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ 'ਹਿੰਦੂ ਕਤਲੇਆਮ 1966' ਦਾ ਸੱਚ      3 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46419081  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright SOCIAL MEDIA/VIRAL POST  ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੀ ਤਸਵੀਰ ਵੱਟਸਐਪ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਟਵਿੱਟਰ 'ਤੇ ਜਿਹੜੇ ਵੀ ਵੱਡੇ ਟ੍ਰੈਂਡ ਰਹੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਵੀ ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਨਾਲ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਜਿਹੜਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਹੈ, ""ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ 7 ਨਵੰਬਰ 1966 ਨੂੰ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਗਊ ਹੱਤਿਆ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸੰਸਦ ਦਾ ਘਿਰਾਓ ਕਰਨ ਵਾਲੇ 5000 ਸਾਧੂ-ਸੰਤਾਂ 'ਤੇ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਵਾਈਆਂ ਸਨ। ਆਜ਼ਾਦ ਭਾਰਤ 'ਚ ਐਨਾ ਵੱਡਾ ਹੱਤਿਆਕਾਂਡ ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ।""   Image copyright Viral Post Grab  ਗੂਗਲ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ 'ਤੇ ਵੀ ਸਰਚ ਵਿੱਚ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਆਉਣ ਵਾਲੇ #Indira, #SadhuMassacre, #AntiHindu #SikhRiots ਵਰਗੇ ਕੁਝ ਹੈਸ਼ਟੈਗ ਦੇ ਨਾਲ ਵੀ ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਸਿੱਧੂ ਤੇ ਲੌਂਗੋਵਾਲ ਨਾਲ ਦਿਖਿਆ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਗੋਪਾਲ ਚਾਵਲਾ ਆਖਰ ਹੈ ਕੌਣਅੰਡੇਮਾਨ ਦੇ ਸੈਂਟੀਨੈਲੀਜ਼ ਕਬੀਲੇ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨੇ ਕਿਉਂ ਛੱਡਿਆ ਇਕੱਲੇ ਸੈਕਸ ਬਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਝੂਠ ਬੋਲਣਾ ਕਿਉਂ ਹੈ ਖਤਰਨਾਕਅਸੀਂ ਜਦੋਂ ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਖੱਬੇਪੱਖੀ ਰੁਝਾਨ ਵਾਲੇ ਕਈ ਫ਼ੇਸਬੁੱਕ ਪੇਜਾਂ ਨੇ ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਪੋਸਟਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸਾਲ 2014-15 ਦੀਆਂ ਵੀ ਮਿਲੀਆਂ। 'ਸੰਤਾਂ ਨੇ ਲਗਾਈ ਜਾਨ ਦੀ ਬਾਜ਼ੀ'1966 ਦੀ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਜਿੰਨੇ ਵੀ ਪੋਸਟ ਸਾਨੂੰ ਮਿਲੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਭ 'ਤੇ ਇਹੀ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸਾਲ 1966 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਿੰਦੂ ਸੰਤਾਂ ਨੇ ਗਊ-ਹੱਤਿਆ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਵਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਦੀ ਬਾਜ਼ੀ ਲਗਾਈ ਸੀ ਪਰ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਨੇਤਾ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੇ ਘਾਟ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੀ ਤੁਲਨਾ 1984 ਦੇ ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਨਾਲ ਵੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ 1984 ਦੇ ਜ਼ਿਕਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ 1966 ਦੀ ਗੱਲ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।     Image copyright Getty Images  ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ? ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਤਮਾਮ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ। ਕਈਆਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 250 ਸਾਧੂ-ਸੰਤਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਗੂਗਲ ਸਰਚ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਕੁਝ ਵੈਬਸਾਈਟ ਦੇ ਪੇਜਾਂ 'ਤੇ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ 1000 ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ""1966 ਵਿੱਚ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਹੁਕਮ 'ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਫਾਇਰਿੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸੰਤ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।"" ਆਪਣੀ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੇ ਇੱਕ ਪੰਨੇ ਦਾ ਵੀ ਲਿੰਕ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਪੇਜ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ'1966 ਦਾ ਗਊ-ਹੱਤਿਆ ਅੰਦੋਲਨ' ਨਾਮ ਦੇ ਇਸ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਪੇਜ 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ""ਗਊ-ਹੱਤਿਆ ਵਿਰੋਧੀ ਅੰਦਲੋਨ 'ਚ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਸੱਤ ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸੰਸਦ ਦਾ ਘਿਰਾਓ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਫਾਇਰਿੰਗ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ 375-5,000 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ, ਉੱਥੇ ਹੀ ਕਰੀਬ 10 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ।""   Image copyright   (ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੂਚਨਾ: ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਮੁਤਾਬਕ 22 ਨਵੰਬਰ 2018 ਨੂੰ ਆਖ਼ਰੀ ਵਾਰ ਇਸ ਪੇਜ 'ਤੇ ਛਪੀ ਜਾਣਕਾਰੀ 'ਚ ਕੁਝ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਪੇਜ 'ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਵਾਕਿਆ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ""ਇਸ ਘਟਨਾ 'ਚ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰਕ ਸੰਖਿਆ 7 ਸੀ""। ਆਰਟੀਕਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸੰਖਿਆ ਨੂੰ ਵਧਾ ਕੇ ਹੁਣ 375 ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।)ਸਾਬਕਾ ਭਾਜਪਾ ਨੇਤਾ ਦਾ ਬਲਾਗਸਥਾਨਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ 1966 ਦੀ ਇਸ ਘਟਨਾ 'ਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੱਲ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਜਦੋਂ ਸਾਂਗਾਨੇਰ ਦੇ ਵਿਧਾਇਕ ਘਣਸ਼ਾਮ ਤਿਵਾੜੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਕ ਫੇਸਬੁੱਕ ਪੇਜ 'ਤੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਇੱਕ ਬਲਾਗ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ। ਘਣਸ਼ਾਮ ਤਿਵਾੜੀ ਦਾ ਨਾਮ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਲੀਡਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਉਹ ਕਈ ਵਾਰ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਵਿਧਾਇਕ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕਈ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵੀ ਸੰਭਾਲੇ ਹਨ। ਪਰ ਘਣਸ਼ਾਮ ਤਿਵਾੜੀ ਹੁਣ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਸਾਥ ਛੱਡ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।ਕਰੀਬ ਡੇਢ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 'ਭਾਰਤ ਵਾਹਿਨੀ ਪਾਰਟੀ' ਬਣਾ ਲਈ ਸੀ ਅਤੇ ਘਣਸ਼ਾਮ ਤਿਵਾੜੀ ਹੁਣ ਇਸ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੂਬਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹਨ। ਇਸ ਵਾਰ ਦੀ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣ ਉਹ ਆਪਣੀ ਪਾਰਟੀ ਤੋਂ ਹੀ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ।ਘਣਸ਼ਾਮ ਤਿਵਾੜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇਸ ਬਲਾਗ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ""ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਸਾਈ ਗਊ ਮਾਤਾ 'ਤੇ ਜੁਲਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਕਾਂਗਰਸ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗਊ ਭਗਤਾਂ 'ਤੇ ਜੁਲਮ ਕੀਤੇ। ਸੜਕ 'ਤੇ ਡਿੱਗੇ ਸਾਧੂਆਂ ਨੂੰ ਚੁੱਕ ਕੇ ਗੋਲੀ ਮਾਰੀ ਗਈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ ਅਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਸੰਤ ਮਾਰੇ ਗਏ।""   Image copyright Getty Images  ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਘਣਸ਼ਾਮ ਤਿਵਾੜੀ ਦੇ ਬਲਾਗ ਤੋਂ ਕੁਝ ਹਿੱਸਿਆ ਨੂੰ ਕੱਢ ਕੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਪੋਸਟ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਾਰੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲਵਾਇਰਲ ਤਸਵੀਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਮਾਮ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੀ ਵੀ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤੀ।ਸਾਲ 1966 ਦੀਆਂ ਦੱਸ ਕੇ ਜਿਹੜੀਆਂ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਫੋਟੋਆਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਉਹ 7 ਨਵੰਬਰ 1966 ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਹੋਏ ਹੰਗਾਮੇ ਦੀਆਂ ਹੀ ਪਾਈਆਂ ਗਈਆਂ। ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਵੇਖੋ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਆ ਗੇਟ ਤੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਭਵਨ ਅੰਦਰਲੇ ਲੌਨ ਅਤੇ ਰਾਜਪਥ ਦੇ ਕੁਝ ਹਿੱਸੇ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।  ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਕੀ ਗਲਤੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ - ਨਜ਼ਰੀਆਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਦੁਰਲੱਭ ਤਸਵੀਰਾਂਇੰਦਰਾ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰਨ ਮਗਰੋਂ ਜਦੋਂ ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਘ ਸਤਵੰਤ ਸਿੰਘ 'ਤੇ ਚੀਕਿਆ7 ਨਵੰਬਰ 1966 ਦੇ ਦਿਨ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਹੋਏ ਹੰਗਾਮੇ ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਹਰਬੰਸ ਮੁਖੀਆ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ 'ਚ ਹੋਏ 'ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ' ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""1966 ਵਿੱਚ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ 'ਚ ਗਊ ਹੱਤਿਆ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਾਨੂਨ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਪਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਹਾਨਾ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਮੰਨਦੇ ਸਨ।""""ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸਰਗਰਮ ਸਿਆਸਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਗਲਿਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 'ਗੂੰਗੀ ਗੂੜੀਆ' ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਸੀ। ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਇਹੀ ਮੰਨਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੋਈ ਕਿ ਇਸ ਬਹਾਨੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਚ ਹੀ ਇੰਦਰਾ ਨੂੰ ਅਸਥਿਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ।""   Image copyright Getty Images  ਹਰਬੰਸ ਮੁਖੀਆ 7 ਨਵੰਬਰ ਦੀ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਕੋਈ ਅੰਦਲੋਨ ਜਾਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੰਗਾਮਾ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਹੰਗਾਮਾ ਜਿੰਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਆਯੋਜਿਤ ਹੋਇਆ, ਉਸ ਨੂੰ ਲੋਕ ਓਨੀ ਹੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਭੁੱਲ ਵੀ ਗਏ ਸਨ। ਸੰਸਦ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਹੋਈ ਗੋਲੀਬਾਰੀਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਰਸ਼ੀਦ ਕਿਦਵਈ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ 'ਬੈਲੇਟ: ਟੇਨ ਐਪੀਸੋਡਸ ਦੇਟ ਹੈਵ ਸ਼ੇਪਡ ਇੰਡੀਅਨ ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਸੀ' ਵਿੱਚ 1966 ਦੀ ਉਸ ਘਟਨਾ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। 7 ਨਵੰਬਰ ਦੀ ਘਟਨਾ ਦੇ ਕੁਝ ਬਾਰੀਕ ਡਿਟੇਲ ਰਸ਼ੀਦ ਕਿਦਵਈ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ""ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਕਰਨਾਲ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਤੋਂ ਜਨਸੰਘ ਦੇ ਸਾਂਸਦ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮੇਸ਼ਵਰਾਨੰਦ ਉਸ ਕਥਿਤ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਸੀ ਕਿ ਦੇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣੇ ਜਿਸਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਗਊ ਹੱਤਿਆ ਨੂੰ ਜੁਰਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਵੈਮਸੇਵਕ ਸੰਘ ਇਸ ਮੰਗ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।""""ਇਸ ਮੰਗ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਧੂ-ਸੰਤ ਆਪਣੀਆਂ ਗਊਆਂ ਨਾਲ ਦਿੱਲੀ ਆ ਗਏ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕੀਤਾ, ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦੇ ਬਾਹਰ ਭੰਨ-ਤੋੜ ਕੀਤੀ। ਨਾਲ ਹੀ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਵੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।""""ਭਾਰਤੀ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸੰਸਦ 'ਤੇ ਇਹ ਪਹਿਲਾ ਅਜਿਹਾ ਹਮਲਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਮੀਆ ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਦੇ ਬਚਾਅ 'ਚ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕਰਨੀ ਪਈ। 7 ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਦਿਨ 7 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ 8-9 ਵੀ ਲਿਖੀ। ਪਰ ਇਹ ਸੰਖਿਆ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ 10 ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਸੀ।""   Image copyright Getty Images  ਹਰਬੰਸ ਮੁਖੀਆ ਨੇ ਵੀ ਯਾਦ ਕਰਕੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 1966 ਦੀ ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ 10 ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਨਹੀਂ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਅਖ਼ਬਾਰ 'ਦਿ ਮਿੰਟ' ਨੇ ਵੀ ਇਸੇ ਸਾਲ 1966 ਦੀ ਇਸ ਘਟਨਾ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਨੂੰ ਦਸ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦੱਸਿਆ ਹੈ।'ਦੇਸ ਦੀ ਸੰਸਦ 'ਤੇ ਪਹਿਲਾ ਹਮਲਾ'ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀ ਹੋਇਆ? ਇਸ ਸਵਾਲ 'ਤੇ ਰਸ਼ੀਦ ਕਿਦਵਈ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ""ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹੁੜਦੰਗੀਆਂ ਨੂੰ ਡੀਟੀਸੀ ਦੀਆਂ ਬੱਸਾਂ ਵਿੱਚ ਭਰ ਕੇ ਅਰਾਵਲੀ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ (ਮਹਿਰੌਲੀ-ਗੁੜਗਾਂਓ ਦੇ ਕੋਲ) ਛੱਡ ਆਈ ਸੀ। ਪਰ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਪੁਲਿਸ ਕੇਸ ਦਰਜ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।""""ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਗੁਲਜ਼ਾਰੀ ਲਾਲ ਨੰਦਾ ਨੂੰ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇਣਾ ਪਿਆ। ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਾਲਾਤ ਕਾਬੂ 'ਚ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ। ਪਰ ਉਹ ਦੇਸ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ 'ਭਾਰਤ ਸਾਧੂ ਸਮਾਜ' ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵੀ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਗੱਲਬਾਤ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਕਾਬੂ 'ਚ ਕਰ ਲੈਣਗੇ।""ਹਰਬੰਦ ਮੁਖੀਆ ਅਤੇ ਰਸ਼ੀਦ ਕਿਦਵਈ, ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ 1971 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ 'ਚ ਸੰਘ ਦੇ ਲੋਕ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ 'ਹਿੰਦੂ ਹੱਤਿਆਕਾਂਡ' ਦੱਸ ਕੇ ਪਿੰਡ-ਸ਼ਹਿਰ 'ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਗਏ ਸਨ। ਪਰ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦਾ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿਰੋਧੀ ਕੋਈ ਸਿਆਸੀ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕ ਸਕੇ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਸਾਧਨ ਬਹੁਤ ਸੀਮਤ ਸਨ।ਸਕ੍ਰੋਲ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਲੇਖ 'ਚ 1966 ਦੀ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ 'ਦੇਸ ਦੀ ਸੰਸਦ 'ਤੇ ਪਹਿਲਾ ਹਮਲਾ' ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਊ ਰੱਖਿਅਕਾਂ ਨੇ ਅੰਜਾਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।    Image copyright PTI  ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਦੋ ਆਰਕਾਈਵ ਲੇਖ 'ਦਿ ਹਿੰਦੂ' ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੀ ਸਾਈਟ 'ਤੇ ਵੀ ਮਿਲੇ। ਗਊ ਹੱਤਿਆ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਾਨੂੰਨ ਅਖ਼ਬਾਰ ਨੇ 8 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦੇਸ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਕਰਫ਼ਿਊ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਗਊ ਰੱਖਿਅਕਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਦ 'ਤੇ ਹੱਲਾ ਬੋਲ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰੀ ਵਾਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ ਅਤੇ ਕਰੀਬ 100 ਲੋਕ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ। ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਜੁਟੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਨਸੰਘ, ਹਿੰਦੂ ਮਹਾਂਸਭਾ, ਆਰਿਆ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਸਭਾ ਦੇ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।ਬਰਤਾਨਵੀ ਅਖ਼ਬਾਰ 'ਦਿ ਗਾਰਡੀਅਨ' ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਘਟਨਾ 'ਤੇ ਰਿਪੋਰਟ ਲਿਖੀ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੱਥਾਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਦਿ ਹਿੰਦੂ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੇ ਦਸੰਬਰ 1966 ਦੇ ਅੰਕ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਸੰਤਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਇੱਕ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖੀ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਗਊ ਹੱਤਿਆ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਲ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਮੁਜ਼ਾਹਰਿਆਂ ਕਰਕੇ 'ਲਗਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਐਮਰਜੈਂਸੀ'ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਲਾਂਘੇ 'ਤੇ 'ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਗੁਗਲੀ 'ਚ ਨਹੀਂ ਫੱਸਣਾ'ਕਿਡਨੀ ਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਜ਼ਰੂਰ ਪੂਰੀ ਕਰੋ, ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਜਾਣੋਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ 'ਤੇ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖਣ ਵਾਲੇ ਕਾਂਗਰਸੀ ਨੇਤਾ ਜੈਰਾਮ ਰਮੇਸ਼ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ 1966 ਦੀ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗਊ ਹੱਤਿਆ 'ਤੇ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਈ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵੱਡੇ ਹਿੰਦੂ ਧਾਰਮਿਕ ਨੇਤਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਉਸੇ ਕਮੇਟੀ ਵਿੱਚ ਆਰਐਸਐਸ ਦੇ ਦੂਜੇ ਸਰਸੰਘਚਾਲਕ ਮਾਧਵ ਸਦਾਸ਼ਿਵ ਗੋਲਵਲਕਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਵੇਤ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਜਨਕ ਵਰਗੀਜ਼ ਕੁਰੀਅਨ ਨੂੰ ਵੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਇਹ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸਾਲ 1979 'ਚ ਇਸ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਅਲੱਗ ਥਲੱਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।(ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਫ਼ੇਕ ਨਿਊਜ਼ ਨਾਲ ਲੜਨ ਲਈ ਬਣਾਏ ਗਏ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ 'ਏਕਤਾ ਨਿਊਜ਼ਰੂਮ' ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਅਜਿਹੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ, ਵੀਡੀਓਜ਼, ਤਸਵੀਰਾਂ ਜਾਂ ਦਾਅਵੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੱਚਾਈ ਜਾਣਨ ਲਈ ਤੁਸੀਂ 'ਏਕਤਾ ਨਿਊਜ਼ਰੂਮ' ਦੇ ਇਸ ਨੰਬਰ 'ਤੇ +91 89290 23625 ਵੱਟਸਐਪ ਕਰੋ ਜਾਂ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।)(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ ਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਲਿੰਕ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, #MeToo ਮੁਹਿੰਮ, ਬਿਟਕੁਆਇਨ ’ਚ ਨਿਵੇਸ਼, ਇਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਰੰਗੋਲੀ ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਈ ਜਾਵੇ, ਇਹ ਵੀ ਗੂਗਲ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਥਾਈਲੈਂਡ ਦੀ ਗੁਫ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇਹ 12 ਬੱਚੇ ਲਗਪਗ ਦੋ ਹਫਤੇ ਫਸੇ ਰਹਿਣ ਮਗਰੋਂ ਕੱਢੇ ਗਏ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਗੋਤਾਖੋਰਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਟੀਮ ਨੇ ਥਾਈਲੈਂਡ ਦੀ ਨੇਵੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕੀਤ ਅਤੇ ਟੀਮ ਵਰਕ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ।ਨਵੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਬਚਾਅ ਕਾਰਜ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਅਣਕਿਆਸੇ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਟਾਲਣ ਲਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਇਹ ਬੱਚੇ ਹਾਲੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹਨ ਪਰ ਸਿਹਤਯਾਬ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ ਅਤੇ ਦੇਖੋ꞉ਥਾਈਲੈਂਡ: ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਟੀਮ ਗੁਫ਼ਾ 'ਚ ਗਈ ਕਿਉਂ ਸੀ? ਥਾਈਲੈਂਡ ਦੀ ਗੁਫ਼ਾ 'ਚੋਂ ਬੱਚੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕੱਢੇ ਗਏਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁਫ਼ਾ ਅੰਦਰੋਂ ਕੱਢਣ ਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਜਾਰੀਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦੇਵੇਗੀ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁਫ਼ਾ 'ਚੋਂ ਕੱਢਣ ਦੀ ਕਹਾਣੀਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਕਸੀਜਨ ਦੇਣ ਗਏ ਗੋਤਾਖੋਰ ਦੀ ਗੁਫ਼ਾ 'ਚ ਮੌਤਗੁਫ਼ਾ 'ਚ ਫਸੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ, 'ਨਾ ਕਰੋ ਫਿਕਰ, ਅਸੀਂ ਹਾਂ ਬਹਾਦਰ'ਵੀਡੀਓ꞉ ਗੁਫ਼ਾ ਵੀਡੀਓ꞉ ਥਾਈਲੈਂਡ ਦੀ ਗੁਫ਼ਾ 'ਚ ਫਸੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਖੋਜਿਆ ਗਿਆ?(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਥਾਈਲੈਂਡ: ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦੇਵੇਗੀ ਫੁੱਟਬਾਲ ਟੀਮ ਨੂੰ ਗੁਫ਼ਾ 'ਚੋਂ ਕੱਢਣ ਦੀ ਕਹਾਣੀ - Graphics      12 ਜੁਲਾਈ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-44799349  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright THAI GOVERNMENT PUBLIC RELATIONS DEPARTMENT   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਹ ਮੁੰਡੇ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਤੱਕ ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਰਹਿਣਗੇ                  ਥਾਈਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹ ਵਾਲੀ ਗੁਫ਼ਾ ਵਿੱਚੋਂ ਬਚਾਏ ਗਏ 12 ਬੱਚੇ ਤੇ ਕੋਚ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵੀਡੀਓ ਫੁਟੇਜ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਕਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੂੰਹ 'ਤੇ ਮਾਸਕ ਪਾਈ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਜੇਤੂ ਨਿਸ਼ਾਨ ਬਣਾਉਂਦੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬੱਚੇ ਕੈਮਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਜੇਤੂ ਨਿਸ਼ਾਨ ਬਣਾਉਂਦੇ ਖੁਸ਼ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਕੋਚ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਦਵਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਹੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਨਾ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਭੈਅ ਮੁਕਤ ਹੋ ਸਕਣ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਗੁਫ਼ਾ 'ਚੋਂ ਕੱਢੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀਆਂਥਾਈਲੈਂਡ ਦੀ ਗੁਫ਼ਾ 'ਚੋਂ ਬੱਚੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕੱਢੇ ਗਏਆਪਣੇ ਫੋਨ ਦੀ ਹੋਮ ਸਕਰੀਨ ’ਤੇ ਇੰਜ ਵੇਖੋ ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀਇਸੇ ਦੌਰਾਨ ਥਾਈ ਨੇਵੀ ਸੀਲਜ਼ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਦੇ ਰਾਹਤ ਕਾਰਜ ਦਾ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਗੁਫ਼ਾ ਦੇ ਹਨ੍ਹੇਰੇ, ਤੰਗ ਪਾਣੀ ਵਾਲੇ ਰਸਤਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢਣ ਸਮੇਂ ਬੱਚੇ ਤੇ ਕੋਚ ਘਬਰਾ ਨਾ ਜਾਣ ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੀਮ ਬੇਹੋਸ਼ੀ ਵਾਲੀ ਦਵਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ                  ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਦਿੱਤੀ ਦਵਾਈਰਾਹਤ ਕਾਰਜ ਟੀਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਹੇ ਗੋਤਾਖੋਰਾਂ ਸਣੇ ਕਈ ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਗੁਫ਼ਾ ਦੇ ਹਨ੍ਹੇਰੇ, ਤੰਗ ਪਾਣੀ ਵਾਲੇ ਰਸਤਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢਣ ਸਮੇਂ ਬੱਚੇ ਤੇ ਕੋਚ ਘਬਰਾ ਨਾ ਜਾਣ ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗਹਿਰੀਨੀਮ ਬੇਹੋਸ਼ੀ ਵਾਲੀ ਦਵਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਗੋਤਾਖੋਰ ਦੀ ਪਿੱਠ ਉੱਤੇ ਬੰਨਿਆ                  ਪਾਣੀ ਵਿਚ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਯੰਤਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਗੋਤਾਖੋਰ ਹੜ੍ਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰੀ ਪਾਣੀ ਦੀ ਗੁਫਾ ਦੇ ਹਨ੍ਹੇਰੇ ਅਤੇ ਤੰਗ ਰਸਤਿਆਂ ਰਾਹੀ ਤੈਰ ਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਸਤਿਆਂ ਰਾਹੀ ਹੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਣਾ ਸੀ।ਗੁਫ਼ਾ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮੂੰਹ ਉੱਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਮਾਸਕ ਲਗਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਭਰੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੋਤਾਖੋਰ ਦੀ ਪਿੱਠ ਉੱਤੇ ਬੰਨਿਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੂਜਾ ਗੋਤਾਖੋਰ ਲੱਗਿਆ। ਗੋਤਾਖੋਰਾਂ ਨੂੰ ਹਨ੍ਹੇਰੇ ਵਿਚ ਡਾਇਵ ਲਾਇਨ ਰਾਹੀ ਰਾਹ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ। ਕਈ ਤੰਗ ਰਸਤਿਆਂ ਉੱਤੇ ਗੋਤਾਖੋਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਗੈਸ ਸਿਲੰਡਰ ਲਾਹ ਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਟਪਾਇਆ ਗਿਆ।     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਜਿਸ ਥਾਂ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਉਸ ਥਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਟਰੈਂਚਰ ਉੱਤੇ ਬੰਨ ਕਿ ਅੱਗੇ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ                  ਥਾਈ ਨੇਵੀ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਵੀਡੀਓ ਫੁਟੇਜ ਮੁਤਾਬਕ ਜਿਸ ਥਾਂ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਉਸ ਥਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਟਰੈਂਚਰ ਉੱਤੇ ਬੰਨ ਕਿ ਅੱਗੇ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ। ਗੋਤਾਖੋਰਾਂ ਰਾਹੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖਤਰਨਾਕ ਵਿਕਲਪ ਸੀ ਪਰ ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬਰਸਾਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ-ਪਹਿਲਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣਾ ਹੀ ਪੈਣਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੜ੍ਹ ਅਤੇ ਢਿੱਗਾ ਡਿੱਗਣ ਨੇ ਹਾਲਾਤ ਹੋਰ ਵੀ ਖਤਰਨਾਕ ਕਰ ਦੇਣੇ ਸਨ।      ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਗੋਤਾਖੋਰਾਂ ਰਾਹੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖਤਰਨਾਕ ਵਿਕਲਪ ਸੀ                  ਰਾਹਤ ਕਾਰਜਾਂ ਦੌਰਾਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਦਵਾਈ ਦੀ ਭਾਰੀ ਡੋਜ਼ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਘੰਟੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੱਕ ਆਪਾ ਵਿਰੋਧੀ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਸਨ।ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਥਾਈਲੈਂਡ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਅਚੇਤ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰੀ ਡੋਜ਼ ਵਿਚ ਦਵਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।      ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਜਦੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਸ਼ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਸਨ।                  ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਹਲਕੀ ਦਵਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਪਰ ਕਈ ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਸ਼ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਥਾਈਲੈਂਡ: ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਟੀਮ ਗੁਫ਼ਾ 'ਚ ਗਈ ਕਿਉਂ ਸੀ?    ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਬੈਕ ਤੁਹਾਡੀ ਡਿਵਾਈਸ 'ਤੇ ਸਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ       ਤੈਰਨਾ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਸਨ ਬੱਚੇਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਥਾਈ ਨੇਵੀ ਸੀਲਜ਼ ਦੇ ਮੁਖੀ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 12 ਮੁੰਡਿਆਂ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਚ ਦੇ ਸਫ਼ਲ ਰੈਸਕਿਊ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਮੀਦ ਹਕੀਕਤ ਬਣ ਗਈ। ਥਾਈਲੈਂਡ ਦੀ ਗੁਫ਼ਾ ਅੰਦਰੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖਤਰਨਾਕ ਸੀ। ਥਾਈ ਨੇਵੀ, ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਤੇ ਆਰਮੀ ਦੀ ਚੋਣਵੀਂ ਟੀਮ ਕਈ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਾਹਰਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਇਸ ਕਾਰਜ ਵਿਚ ਡਟੀ ਰਹੀ ਅੰਤ ਉਸ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਹੋਈ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਸਾਧੂਆਂ ਦਾ ਕਤਲ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਐਨਕਾਉਂਟਰ ਦਾ ਸੱਚ: BBC INVESTIGATION  ਪ੍ਰਿਯੰਕਾ ਦੂਬੇ ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆਉਣ 'ਤੇ       30 ਅਕਤੂਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46011287  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ                ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਬਾਰੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੀ                  ਲਗਪਗ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਛੇ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ 'ਬੇਰਿਹਮੀ' ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਤਲਾਂ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਦੱਸ ਕੇ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਅਤਰੌਲੀ ਦੇ ਦੋ ਮੁਸਲਮਾਨ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ 'ਐਨਕਾਉਂਟਰ' ਵਿੱਚ ਮਾਰ ਮੁਕਾਇਆ ਸੀ।ਬੀਬੀਸੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਗਵਾਹਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੀ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਸਵਾਲ ਹਨ ਜੋ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਇਸ ਪੂਰੀ ਲੜੀ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿਚ ਲਿਆ ਰਹੇ ਹਨ।ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਮਾਰੇ ਗਏ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਹੀ ਇਸ ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲੇ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਟੁਆਇਜ਼ ਵਰਤੋਂ ਦੇ ਸੈਕਸ ਲਾਇਫ਼ 'ਤੇ ਚੰਗੇ ਤੇ ਬੁਰੇ ਅਸਰ 'ਪਾਰਟੀ ਹੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ ਤਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵੀ ਕੀ ਕਰੂ'ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸਰਾਈਲ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੇ ਇੰਝ ਮੱਚਾਈ ‘ਤਰਥੱਲੀ’ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਪੁਲਿਸ ਐਨਕਾਉਂਟਰ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੌਰਾਨ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਹੋਏ 1500 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ 67 ਕਥਿਤ ਅਪਰਾਧੀ ਮਾਰੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਦੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਇਸ ਸਿਲਸਿਲੇ 'ਤੇ ਬਰੇਕ ਉਸ ਵੇਲੇ ਲੱਗੀ ਜਦੋਂ ਪਿਛਲੇ ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਅਖ਼ੀਰ ਵਿਚ ਲਖਨਊ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਵਿਚਾਲੇ ਹੀ ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿਚ ਐਪਲ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵਿਵੇਕ ਤਿਵਾੜੀ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਗੱਡੀ ਨਹੀਂ ਰੋਕੀ ਸੀ। ਵਿਵੇਕ 'ਤੇ ਗੋਲੀ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪੁਲਿਸ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਤਾਂ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ, ਪਰ ਇਸ ਕਤਲ ਨੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਰਵੱਈਏ ਵੱਲ ਜ਼ਰੂਰ ਖਿੱਚਿਆ।ਸੂਬੇ ਵਿਚ ਹੋ ਰਹੇ ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ 'ਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਬਉੱਚ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਵੀ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਲਈ ਤਲਬ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਵਿਵੇਕ ਤਿਵਾੜੀ ਦੇ ਕਤਲ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਯੋਗੀ ਆਦਿੱਤਿਆਨਾਥ ਵੱਲੋਂ ਜੂਨ 2017 ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਇਹ ਬਿਆਨ ਮੁੜ ਤੋਂ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਿਚ ਆ ਗਿਆ- 'ਅਪਰਾਧ ਕਰੇਂਗੇ ਤੋ ਠੋਕ ਦੀਏ ਜਾਏਂਗੇ'।   Image copyright Priyanka Dubey/BBC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ                  ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਲਈ ਬੀਬੀਸੀ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 2 ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਵਿਚ ਸੂਬੇ ਦੇ ਅਲੀਗੜ੍ਹ, ਆਜ਼ਮਗੜ੍ਹ, ਮੇਰਠ, ਬਾਗ਼ਪਤ ਅਤੇ ਲਖ਼ਨਊ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਪਰਿਵਾਰਾਂ, ਪੀੜਤਾਂ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ।ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਸਪੈਸ਼ਲ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ, ਐਂਟੀ ਟੈਰਰ ਸਕਵੈਡ, ਸਪੈਸ਼ਲ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਗਰੁੱਪ, ਪੁਲਿਸ ਥਾਣਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਤੱਕ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ। ਵਿਵਾਦਾਂ ਵਿਚ ਘਿਰੇ ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਦਰਜਨਾਂ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੋ ਕੁਝ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ, ਉਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਤਿੰਨ ਐਪੀਸੋਡਜ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਲੜੀ ਰਾਹੀਂ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ।ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ 'ਤੇ ਬੀਬੀਸੀ ਦੀ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਖੋਜ-ਪੜਤਾਲ ਦੀ ਲੜੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਐਪੀਸੋਡ ਵਿਚ ਤੁਸੀਂ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਐਨਕਾਉਂਟਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹੋਗੇ।ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਐਨਕਾਉਂਟਰਕਹਾਣੀ ਉਲਝੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸਮਝਣ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਉਸੀ ਥਾਂ ਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਜਿੱਥੋਂ ਪੂਰੇ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ ਸੀ।20 ਸਤੰਬਰ ਦੀ ਸਵੇਰ, ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਹਰਦੁਆਗੰਜ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁਲਿਸ 'ਐਨਕਾਉਂਟਰ' ਹੋਇਆ। ਇੱਥੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਇੱਕ ਖੰਡਰ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਬੰਗਲੇ ਵਿੱਚ ਤੜਕੇ ਸਵੇਰੇ ਡੇਢ ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਮੁਕਾਬਲਾ ਚੱਲਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿਚ ਮੁਸਤਕੀਨ ਅਤੇ ਨੋਸ਼ਾਦ ਨਾਂ ਦੇ ਦੋ 'ਬਦਮਾਸ਼' ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।   Image copyright Hirdesh Kumar   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਦੋਵੇਂ ਵਿਅਕਤੀ ਸਾਧੂਆਂ ਤੇ ਕਤਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸਨ                  ਟੀਵੀ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਇਸ ਐਨਕਾਉਂਟਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਇੱਕ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਦੇ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਣ ਦਾ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ।ਪੁਲਿਸ ਮੁਤਾਬਕ ਐਨਕਾਉਂਟਰ ਵਿਚ ਮਾਰੇ ਗਏ 25 ਸਾਲਾ ਮੁਸਤਕੀਨ ਅਤੇ 22 ਸਾਲਾ ਨੋਸ਼ਾਦ, ਇਸੀ ਸਾਲ ਅਗਸਤ ਅਤੇ ਸਤੰਬਰ ਵਿਚ ਅਲੀਗੜ੍ਹ 'ਚ ਹੋਏ ਛੇ ਕਤਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।ਕਿਹੜੇ ਸਨ ਉਹ ਛੇ ਕਤਲ?ਤਕਰੀਬਨ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੋਏ ਛੇ ਕਤਲਾਂ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਪਾਲੀ ਮੁਕੀਮਪੁਰਾ ਥਾਣੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਹੋਏ ਡਬਲ ਮਰਡਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ।12 ਅਗਸਤ ਦੀ ਰਾਤ ਪਾਲੀ ਮੁਕੀਮਪੁਰਾ ਥਾਣਾ ਖੇਤਰ ਦੇ ਭੂਡਰਾ ਆਸ਼ਰਮ ਰੋਡ 'ਤੇ ਬਣੇ ਇੱਕ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਰ ਵਿਚ ਅਣਪਛਾਤੇ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਮੰਦਰ ਵਿਚ ਦੋ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਸਮੇਤ ਤਿੰਨ ਲੋਕ ਸੁੱਤੇ ਹੋਏ ਸਨ।ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੇ ਡੰਡੇ ਨਾਲ ਕੁੱਟ-ਕੁੱਟ ਕੇ ਦੋ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਤੀਸਰੇ ਨੂੰ ਮਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸਮਝ ਕੇ ਫ਼ਰਾਰ ਹੋ ਗਏ। ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਵਿੱਚ ਮੰਦਿਰ ਦੇ 70 ਸਾਲਾ ਪੁਜਾਰੀ ਅਤੇ ਗੁਆਂਢੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ 45 ਸਾਲਾ ਕਿਸਾਨ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।ਦੂਸਰੀ ਘਟਨਾ 26 ਅਗਸਤ ਦੀ ਰਾਤ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਅਤਰੌਲੀ ਕਸਬੇ ਵਿਚ ਹੋਈ। ਇੱਥੇ ਬਹਰਵਾਦ ਨਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਟਿਊਬ-ਵੈਲ 'ਤੇ ਸੋ ਰਹੇ ਮੰਟੂਰੀ ਸਿੰਘ ਨਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਦਾ ਲਾਠੀਆਂ ਨਾਲ ਕੁੱਟ-ਕੁੱਟ ਕੇ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਹਮਲਾਵਰ ਅਜੇ ਵੀ ਅਣਪਛਾਤੇ ਸਨ ਅਤੇ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫ਼ਰਾਰ ਹੋ ਗਏ ਸਨ।ਤੀਜੀ ਘਟਨਾ 14 ਸਤੰਬਰ ਦੀ ਰਾਤ ਹਰਦੁਆਗੰਜ ਦੇ ਕਲਾਈ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕੋਲ ਵਸੇ ਦੁਰੈਨੀ ਆਸ਼ਰਮ 'ਚ ਹੋਈ। ਇੱਥੇ ਵੀ ਅਣਪਛਾਤੇ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਸਾਧੂ ਦਾ ਡੰਡਿਆਂ ਨਾਲ ਕੁੱਟ-ਕੁੱਟ ਕੇ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਰਾਤ ਮੰਦਰ ਦੇ ਕੋਲ ਹੀ ਖੇਤਾਂ ਵਿਚ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਦਵਾਈ ਪਾ ਰਹੇ ਕਿਸਾਨ ਜੋੜੇ ਦਾ ਵੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।ਇਸ ਹਮਲੇ ਵਿਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਕਿਸਾਨ ਜੋੜਾ, ਸੂਬੇ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘ ਦੇ ਦੂਰ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਸੀ।   Image copyright Hirdesh Kumar   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਮੁਤਸਕੀਨ ਤੇ ਨੌਸ਼ਾਦ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲਿਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘਰੋਂ ਚੁੱਕ ਕੇ ਲੈ ਗਈ ਸੀ                  ਪੁਲਿਸ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਤਲਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਦਾ ਦਬਾਅ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 18 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਪੰਜ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਨੂੰ ਫ਼ਰਾਰ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕਤਲ ਦੇ ਸਾਰੇ ਹੀ ਛੇ ਮਾਮਲੇ ਸੁਲਝਾ ਲੈਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ।ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਬਿਰ ਅਲੀ ਉਰਫ਼ ਦਿਨੇਸ਼ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ, ਸਲਮਾਨ, ਇਰਫ਼ਾਨ, ਯਾਸੀਨ ਅਤੇ ਨਦੀਮ ਨਾਮੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇਹ ਪੰਜ ਲੋਕ ਕੌਣ ਸਨ? ਨਾਲ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਮੁਸਤਕੀਨ ਅਤੇ ਨੌਸ਼ਾਦ ਦੇ ਐਨਕਾਉਂਟਰ ਨਾਲ ਕੀ ਸਬੰਧ ਸੀ?ਇਸ ਜਾਂਚ-ਪੜਤਾਲ ਦੌਰਾਨ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਵਾਲਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜਵਾਬ ਮਿਲੇ।ਮੁਤਸਕੀਨ ਅਤੇ ਨੋਸ਼ਾਦ ਨੂੰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਛੇ ਕਤਲਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਾਧੂਆਂ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨ, ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖ ਹਨ।ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿਚ ਜ਼ਿੰਦਾ ਬਚ ਗਏ ਇੱਕ ਪੁਜਾਰੀ ਵੀ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵਿਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ ਮੁਸਤਕੀਤ ਅਤੇ ਨੋਸ਼ਾਦ ਦੇ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲੇ ਹੀ ਘਟਾਨਾਵਾਂ ਦੇ ਵਾਪਰਨ ਦਾ ਕੁਝ ਵੱਖਰਾ ਹੀ ਕਿੱਸਾ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ, ਚਸ਼ਮਦੀਦਾਂ ਅਤੇ ਪੀੜਤਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦਾ ਪੱਖ ਜਾਨਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਇਹ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਪੂਰੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਪੱਖ ਕੀ ਹੈ।ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਪੱਖਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ 45 ਮਿੰਟ ਲੰਬੇ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਜੈ ਸਾਹਨੀ ਨੇ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਐਨਕਾਉਂਟਰ ਦੀ ਪਿਛੋਕੜ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ, ਲੰਬੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰ ਦਾ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਕਿਰਦਾਰ ਸੀ- ਸਾਬਿਰ ਅਲੀ ਉਰਫ਼ ਦਿਨੇਸ਼ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ, ਜੋ ਕਿ ਏਟਾ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਕਾਜ਼ੀ ਦੇ ਕਤਲ ਕੇਸ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਨੌਸ਼ਾਦ ਦੀ ਉਮਰ ਕੇਵਲ 17 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ                  ਸਾਹਨੀ ਦਸਦੇ ਹਨ, ""ਏਟਾ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀ ਸਾਬਿਰ ਅਲੀ ਦਾ ਅਸਲੀ ਨਾਮ ਦਿਨੇਸ਼ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਹੈ। ਉਹ ਜਾਤ ਤੋਂ ਜਾਟ ਹੈ ਅਤੇ ਧਰਮ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ਾਇਦਾ ਲੈ ਕੇ ਏਟਾ ਵਿੱਚ ਐਮਸੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ।''""ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਏਟਾ ਦੇ ਕਿਦਵਈ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਮੁਲਜ਼ਮ ਸਾਬਿਰ ਅਲੀ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਬਿਘੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਉਸ ਨੇ ਮਦਰੱਸਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਦਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।'' ''ਮਦਰੱਸਾ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਬਿਹਾਰ ਤੋਂ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦ ਨਾਮ ਦੇ ਮੁਫਤੀ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸੱਦਿਆ ਗਿਆ। ਬੱਚੇ ਆ ਕੇ ਪੜ੍ਹਨ ਲੱਗ ਪਏ ਅਤੇ ਮਦਰੱਸਾ ਠੀਕ-ਠਾਕ ਚੱਲਣ ਲੱਗ ਪਿਆ।''""ਇਸੇ ਦੌਰਾਨ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਮੁੱਲ ਵੱਧ ਗਏ ਅਤੇ ਸਾਬਿਰ ਨੇ ਮਦਰੱਸੇ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵੇਚਣੀ ਚਾਹੀ। ਪਰ ਮੁਫ਼ਤੀ ਨੇ ਮਦਰੱਸਾ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਕੋਰੀ ਨਾਂਹ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।'' ""ਕਾਫ਼ੀ ਡਰਾਉਣ-ਧਮਕਾਉਣ ਮਗਰੋਂ ਵੀ ਜਦੋਂ ਮੁਫ਼ਤੀ ਮਦਰੱਸਾ ਛੱਡਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਾ ਹੋਏ ਤਾਂ ਅਪ੍ਰੈਲ 2016 ਵਿੱਚ ਸਾਬਿਰ ਨੇ ਦੋ ਸ਼ੂਟਰਾਂ ਨੂੰ ਸੁਪਾਰੀ ਦੇ ਕੇ ਮੁਫਤੀ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ।""     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਉਹ ਖੰਡਰ ਜਿੱਥੇ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਹੋਇਆ ਸੀ                  ਪੁਲਿਸ ਮੁਤਾਬਕ ਮੁਫਤੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਤੇ ਮੰਡਰਾ ਰਹੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਿਆਂ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਬਿਰ ਵੱਲੋਂ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਧਮਕੀਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮੁਫਤੀ ਦੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨੇ ਸਾਬਿਰ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਕਤਲ ਦਾ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ। ਮੁਫਤੀ ਦਾ ਬੇਟਾ ਸ਼ੋਏਬ ਜੋ ਕਿ ਮੌਕਾ-ਏ-ਵਾਰਦਾਤ ਦਾ ਚਸ਼ਮਦੀਦ ਗਵਾਹ ਬਣਿਆ।ਸਾਹਨੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਏਟਾ ਪੁਲਿਸ ਨੇ 40 ਦਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਸਾਜਿਸ਼ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕਰ ਕੇ ਸਾਬਿਰ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਪੁੱਤਰ ਨਦੀਮ ਸਮੇਤ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ। ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਸਾਬਿਰ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਅਸਗਰ, ਅਫਸਰ ਅਤੇ ਪਾਸ਼ਾ ਨਾਮ ਦੇ ਤਿੰਨ ਬਾਉਰੀਆਂ (ਫਿਰਤੂ ਜਾਤੀ) ਨਾਲ ਹੋਈ ਅਤੇ ਤਿੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋਸਤੀ ਹੋ ਗਈ।""ਸਾਬਿਰ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ਮਾਨਤ 'ਤੇ ਰਿਹਾ ਹੋ ਗਿਆ, ਪਰ ਮੁਫਤੀ ਕਤਲ ਕਾਂਡ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਹੋਣ ਦਾ ਡਰ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦਿਆਂ ਹੀ ਉਸਨੇ ਅਸਗਰ, ਅਫਸਰ ਅਤੇ ਪਾਸ਼ਾ ਦੀ ਜ਼ਮਾਨਤ ਕਰਵਾਈ ਅਤੇ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਮੁਫਤੀ ਦੇ ਮੁੱਕਦਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫਿਲਹਾਲ ਗਵਾਹੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਝੂਠੇ ਮੁਕੱਦਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫਸਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ।""     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਨੋਸ਼ਾਦ ਅਤੇ ਮੁਸਤੀਕਨ ਦੇ ਘਰ ਬਾਹਰ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਪਹਿਰਾ ਲੱਗਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ                  ਸਾਹਨੀ ਮੁਤਾਬਕ ਲੰਘੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਹਰੇਕ ਕਤਲ ਕਾਂਡ ਤੋਂ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪਰਚੀ ਮਿਲਿਆ ਕਰਦੀ ਸੀ ਜਿਸ ਉੱਪਰ ਕੁਝ ਨਾਮ ਅਤੇ ਨੰਬਰ ਲਿਖੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ।ਸਾਹਨੀ ਦਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਨਾਮ ਹਾਜੀ ਕੈਸਰ, ਜਾਨ ਮੁਹੰਮਦ ਅਤੇ ਫਿਰੋਜ ਉੱਰਫ ਕਾਲੇ ਨੇਤਾ ਨਾਮ ਦੇ ਤਿੰਨ ਏਟਾ ਵਾਸੀਆਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਤਿੰਨੇਂ ਹੀ ਮੁਫਤੀ ਦੇ ਕਤਲ ਦੇ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਸਾਬਿਰ ਅਲੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਪੇਸ਼ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਮੁੱਖ ਗਵਾਹ ਹਨ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਗੱਲ ਤੋਰੀ, ""ਪਾਲੀ-ਮਕੀਮਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਪਹਿਲੇ ਕਤਲ ਕਾਂਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਨੂੰ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਪਰਚੀ ਲੱਭੀ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤੀ। ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਘਟਨਾ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਤੋਂ ਲੁੱਟੇ ਹੋਏ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ ਤੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੰਬਰਾਂ ਉੱਪਰ ਦੇਰ ਰਾਤ ਫੋਨ ਕਰਕੇ ਬੇਮਤਲਬ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।''''ਦੂਸਰੇ ਕਤਲ ਕਾਂਡ ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ਪਾਲੀ-ਮੁਕੀਮਪੁਰ ਦੀ ਵਾਰਦਾਤ ਵਿੱਚ ਲੁੱਟੇ ਗਏ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੇ ਫੋਨ ਮੌਕੇ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਹੀ ਨੰਬਰਾਂ ਵਾਲੀ ਪਰਚੀ ਵੀ ਮਿਲੀ।'' ""ਸਭ ਕੁਝ ਪਲਾਂਟ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸੱਚਾਈ ਪਤਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਏਟਾ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗਵਾਹਾਂ ਨੂੰ ਸੱਦ ਕੇ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕੀਤੀ। ਤਿੰਨਾਂ ਨੇ ਸਾਬਿਰ ਅਲੀ ਉੱਪਰ ਸ਼ੱਕ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕੀਤਾ।'' ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਸਾਬਿਰ ਦਾ ਨੰਬਰ ਸਰਵਿਲੰਸ ਉੱਪਰ ਲਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਅਤਰੌਲੀ ਦੇ ਇੱਕ ਨੰਬਰ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਗੱਲ ਵਧੇਰੇ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਲੋਕੇਸ਼ਨ ਵੀ ਅਤਰੌਲੀ ਦੇ ਭੈਂਸਪਾੜਾ ਵਿਚਲੇ ਮੁਸਤਕੀਨ ਅਤੇ ਨੌਸ਼ਾਦ ਦਾ ਘਰ ਹੀ ਸੀ।""     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਭੈਂਸਪਾੜਾ                  ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ 18 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭੈਸਪਾੜਾ ਵਿੱਚ ਛਾਪਾ ਮਾਰ ਕੇ ਸਾਬਿਰ, ਸਲਮਾਨ, ਇਰਫਾਨ, ਯਸੀਨ ਅਤੇ ਨਦੀਮ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਪੁਲਿਸ ਅਨੁਸਾਰ ਹਾਲਾਂਕਿ, ਮੁਸਤਕੀਨ ਤੇ ਨੋਸ਼ਾਦ ਮੌਕੇ ਤੋਂ ਫਰਾਰ ਹੋ ਗਏ। ਫਿਰ 20 ਸਤੰਬਰ ਦੀ ਸਵੇਰੇ ਅਚਾਨਕ ਨੌਸ਼ਾਦ ਅਤੇ ਮੁਸਤਕੀਨ ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਦੀ ਬਾਈਕ ਨਾਲ ਵਾਇਰਲੈਸ ਇੰਟਕਰਸੈਪਟ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਫੜਿਆ ਗਿਆ।ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਦੀ ਸੱਚਾਈ ਉੱਪਰ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਰਹੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਸਾਹਨੀ ਮੁਸਤਕੀਨ ਅਤੇ ਨੋਸ਼ਾਦ ਨੂੰ ਲਗਪਗ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ""ਹਾਲੇ ਜੇ ਮੈਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਕ ਰੁਖ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਵੀ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਵਿਆਹ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਨਾਮ ਅਤੇ ਥਾਂ ਬਦਲ ਕੇ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਨ।''ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਦੇ ਅਸੀਂ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਪੁਰਲੀਆ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਅੱਗੇ ਸ਼ਾਇਦ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦਾ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਵੀ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਪੁਰਾਣੇ ਮੁਲਜ਼ਮ ਸਨ। ਮੁਸਤਕੀਨ ਚੋਰੀਆਂ-ਡਕੈਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜੇਲ੍ਹ ਕੱਟ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ।""ਮੇਰੇ ਪੁੱਛਣ 'ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਛੋਟੇ ਬਾਰੇ ਵੇਰਵੇ ਪੁਲਿਸ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਹਨ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਕਨਫਰਮ ਹੋ ਜਾਣਗੇ।ਪੁਜਾਰੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰਇਸ ਪੜਤਾਲ ਦੌਰਾਨ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਲੀ-ਮੁਕੀਮਪੁਰ ਥਾਣੇ ਦੇ ਉਸੇ ਭੂਡਰਾ ਆਸ਼ਰਮ ਪਹੁੰਚੇ, ਜਿੱਥੋਂ ਕਤਲਾਂ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਥਾਣੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਾਸ ਪਿੁੰਡ ਦੇ ਦਰਾਂ 'ਤੇ ਬਣੇ ਸ਼ਿਵ ਮੰਦਿਰ  ਨਾਲ ਲਗਦੀ ਦੋਂ ਕਮਰਿਆਂ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਹੀ ਪਾਲੀ-ਮੁਕੀਮਪੁਰ ਵਿੱਚ ਭੂਡਰਾ ਪਿੰਡ ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਪਛਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਮੈਦਾਨ ਸੀ। ਕੁਝ ਬਜ਼ੁਰਗ ਪਿੰਡ ਦੀ ਸੱਥ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਸਨ। ਦੋ ਸਿਪਾਹੀ ਵੀ ਉੱਥੇ ਤਾਇਨਾਤ ਸਨ। ਨਜ਼ਦੀਕ ਹੀ ਇੱਕ ਪੁਲਿਸ ਚੌਕੀ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੀ ਚਾਦਰਾਂ ਨਾਲ ਢਕੀ ਇੱਕ ਕਬਰ ਵੀ ਦਿਖ ਰਹੀ ਸੀ।     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਭੂਡਰਾ ਆਸ਼ਰਮ                  ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਕਬਰ ਕਿਸੇ ਸਾਧੂ ਕਾਲੀਦਾਸ ਦੀ ਹੈ। ਪੁਲਿਸ ਚੌਂਕੀ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਵੀ ਸਾਧੂਆਂ ਦੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ।ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਬੈਠੇ ਲਾਲਾਰਾਮ (70) ਨੇ ਦੱਸਿਆ,""ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਚੰਦਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਮੰਦਿਰ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕਰਵਾਈ ਸੀ।  ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਬਾਬੂਾ ਕਾਲੀਦਾਸ ਇੱਥੇ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਖ਼ੁਸ਼ੀਪੁਰਾ ਪਿੰਡ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਹੋਣਗੇ। ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ਮਹੇਂਦਰ ਸ਼ਰਮਾ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।""ਲਾਲਾਰਾਮ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਆਪਣੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਟਿਊਬਵੈਲ ਦਾ ਪਾਣੀ ਲਾ ਕੇ ਸੋਨਪਾਲ ਵੀ ਮੰਦਿਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆ ਗਏ। ਬਾਬਾ ਕਾਲੀਦਾਸ, ਮਹੇਂਦਰ ਅਤੇ ਸੋਨਪਾਲ, ਤਿੰਨੇ ਵਿਅਕਤੀ ਛੱਤ 'ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੀ ਸੌਂ ਰਹੇ ਸਨ ਜਦੋਂ ਹਮਲਾ ਹੋਇਆ। ਸਾਨੂੰ ਤਾਂ ਸਵੇਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ।  ਮਹਾਤਮਾ ਜੀ ਅਤੇ ਸੋਨਪਾਲ ਮਰ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਪੁਜਾਰੀ ਜ਼ਖਮੀਂ ਸਨ ਪਰ ਬਚ ਗਏ।""    ਕੋਲ ਹੀ ਬੈਠੇ ਮੱਖਣ ਸਿੰਘ (65) ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਡੰਡਿਆਂ ਨਾਲ ਮਾਰ-ਮਾਰ ਕੇ ਸਿਰ ਪਾੜ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਮਹਾਤਮਾ ਦੀਆਂ ਤਾਂ ਅੱਖਾਂ ਵੀ ਭੰਨ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਨਾਲੋਂ ਤਾਂ ਚੰਗਾ ਹੁੰਦਾ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੰਦੇ। ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਖੂਨ ਵਗਿਆ ਕਿ ਸਾਰੀ ਛੱਤ ਲਾਲ ਹੋ ਗਈ।""ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਣ 'ਤੇ ਉੱਥੇ ਹੀ ਬੈਠੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪੰਜਾਬੀ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਅਸਲੀ ਝਗੜਾ ਤਾਂ ਮੰਦਿਰ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਦਿਰ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਾਇਮ ਹੈ ਅਤੇ ਕਦੇ ਸਮੱਸਿਆ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਇਸੇ ਸਾਲ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਗੁਆਂਢੀ ਪੀਢੋਲ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕੁਝ ਲੋਕ ਆਏ ਅਤੇ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਕਿ ਆਸ਼ਰਮ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ ਦੇ 10-12 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪੱਟੇ ਹਨ।""ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਯੂਪੀ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਦਾ ਸੱਚਕਾਰ ਨਾ ਰੋਕਣ 'ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਗੋਲੀ ਚਲਾਉਣਾ ਕਿੰਨਾ ਜਾਇਜ਼'ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ' ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਵਣਜਾਰਾ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜਲਾਲਾਰਾਮ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੀਢੋਲ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕ ਅਗਲੀਵਾਰ ਪਟਵਾਰੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਸਨ। ""ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਗਿਰਦਾਵਰੀ ਕਰਵਾਈ ਅਤੇ ਮੰਦਿਰ ਛੱਡਣ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦੇ ਕੇ ਚਲੇ ਗਏ।""ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਮੁਸਤਕੀਨ ਅਤੇ ਨੋਸ਼ਾਦ ਦੇ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਣ 'ਤੇ ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ,""ਸਾਡੇ ਰੂਪਵਾਸ ਅਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ੀਪੁਰਾ ਪਿੰਡਾਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਪੰਚਾਇਤ ਨੂੰ ਯਕੀਨ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਤਮਾ ਜੀ ਅਤੇ ਸੋਨਪਾਲ ਨੂੰ ਪੀਢੋਲ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਹੀ ਮਾਰਿਆ ਹੈ।'' ""ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕੁਝ ਲੋਕ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਵੀ ਹੋਏ ਸਨ। ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਵਜ੍ਹਾ ਹੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਛਰਰਾ (ਅਲੀਗੜ੍ਹ) ਦੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਇੱਥੇ ਰੂਪਵਾਸ ਦੇ ਬਾਬੇ ਨੂੰ ਮਾਰ ਕੇ ਕੀ ਕਰਨਗੇ?""     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਜਿਸ ਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਹੋਏ ਉੱਥੇ ਲੋਕ ਮੁਤਸਕੀਨ ਤੇ ਨੌਸ਼ਾਦ ਨੂੰ ਸਾਧੂਆਂ ਤੇ ਕਤਲ ਦਾ ਜ਼ਿੰਮਵਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ                  ਗੌਰਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਛਰਰਾ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਦਾ ਉਹ ਕਸਬਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਮੁਸਤਕੀਨ ਅਤੇ ਨੌਸ਼ਾਦ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤਰੌਲੀ ਦੇ ਆਪਣੇ ਮੌਜੂਦਾ ਨਿਵਾਸ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।ਅੱਗੇ ਪੜਤਾਲ ਕਰਨ 'ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਘਟਨਾ ਦੇ 20 ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਪੀਢੋਲ ਪਿੰਡ ਦੇ ਤੁਲਸੀ ਅਤੇ ਬਬਲੂ ਉਰਫ਼ ਕਲੂਆ ਨਾਮ ਦੇ ਦੋ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।ਚਸ਼ਮਦੀਦ ਗਵਾਹਖੁਸ਼ੀਪੁਰਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ਿੰਦਾ ਬਚ ਗਏ ਅਤੇ ਹੁਣ ਮਾਮਲੇ ਦੇ ਇਕਲੌਤੇ ਚਸ਼ਮਦੀਦ ਗਵਾਹ ਪੁਜਾਰੀ ਮਹਿੰਦਰ ਸ਼ਰਮਾ ਨਾਲ ਹੋਈ।      ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਘਟਨਾ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਜਾਰੀ ਪੁਲਿਸ ਚੌਕੀ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਾਰਜ                  ਛੋਟੇ ਕੱਦ ਦੇ 50 ਸਾਲਾ ਮਹਿੰਦਰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵਿਛੀ ਚਾਰਪਾਈ 'ਤੇ ਲੰਮੇ ਪਏ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਭੂਰੀਆ ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਲੜਖੜਾਉਂਦੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਵੀ ਮੌਤ ਦਾ ਖੌਫ਼ ਸਾਫ਼ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਡਰੀ ਹੋਈ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਅਸੀਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਾਬਾ ਦੇ ਨਾਲ ਮੰਦਿਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਸੀ। ਅਤਰੌਲੀ ਤੋਂ ਤਹਿਸੀਲਦਾਰ ਅਤੇ ਲੇਖਪਾਲ ਆਸ਼ਰਮ ਆਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪੀਢੌਲ ਦੀ ਉਹ ਔਰਤ ਵਿਜੈ ਵੀ ਸੀ। ਮਈ ਵਿੱਚ ਉਹ ਮੁੜ ਆਸ਼ਰਮ ਆਏ।''""ਪੀਢੋਲ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਬਾਬਾ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਾਬਾ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਥਾਂ ਛੱਡ ਦਿਓ। ਬਾਬਾ ਚੁੱਪਚਾਪ ਸੁਣਦੇ ਰਹੇ। ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਬੋਲੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪੀਢੋਲ ਦੇ ਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਆਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਾਬਾ ਨੂੰ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ। ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਾਬਾ ਇਹ ਥਾਂ ਛੱਡ ਦਿਓ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਬਸ ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਇਹ ਕਾਂਡ ਹੋ ਗਿਆ।""     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪੁਜਾਰੀ ਮਹਿੰਦਰ ਸ਼ਰਮਾ                  ਘਟਨਾ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮਹਿੰਦਰ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ""ਉਸ ਦਿਨ ਸੋਨਪਾਲ ਦੇ ਘਰੋਂ ਖਾਣਾ ਆਇਆ ਸੀ। 8 ਵਜੇ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਲੋਕ ਖਾਣਾ ਖਾ ਕੇ ਛੱਤ 'ਤੇ ਆ ਗਏ ਸੀ। ਫਿਰ ਮੈਂ ਹਨੁਮਾਨ ਚਾਲੀਸਾ ਪੜ੍ਹਿਆ ਅਤੇ 9 ਵਜੇ ਦੇ ਕਰੀਬ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਸੌਂ ਗਏ।''""ਜਦੋਂ ਹਮਲਾ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਸੌਂ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਐਨਾ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮਾਰਿਆ ਸੀ। ਪਿੰਡ ਵਾਲੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ 5 ਦਿਨ ਤੱਕ ਮੇਰੇ ਕੰਨ ਵਿੱਚ ਖ਼ੂਨ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ।''ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਣ 'ਤੇ ਮਹਿੰਦਰ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਚੁੱਪ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਫਿਰ ਹੱਥ ਜੋੜਦੇ ਹੋਏ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ""ਪੀਢੋਲ ਦੇ ਹੀ ਮੁੰਡੇ ਸਨ।""ਹਰਦੁਆਗੰਜ ਦਾ ਤਿਹਰਾ ਕਤਲਕਾਂਡਪਾਲੀ ਮੁਕੀਮਪੁਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 14 ਸਤੰਬਰ ਦੀ ਰਾਤ ਹਰਦੁਆਗੰਜ ਦੇ ਦੁਰੈਨੀ ਮਾਤਾ ਦੇ ਮੰਦਿਰ 'ਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਾਧੂ ਰਾਮਸਵਰੂਪ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਅਸੀਂ ਸਫ਼ੇਦਾਪੁਰ ਪਿੰਡ ਪਹੁੰਚੇ। ਮੰਦਿਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਹੀ ਦੂਰ ਵਸੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਮਕਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਬਾਬਾ ਰਾਮਸਵਰੂਪ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਅੱਜ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਸਦਮੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ ਹੈ।     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਦੁਰੈਨੀ ਮਾਤਾ ਦਾ ਮੰਦਿਰ                  ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਸੁੰਦਰ ਲਾਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ""ਸਾਡੇ ਬਾਬਾ ਦਾ ਮੰਦਿਰ ਬੜਾ ਮਾਨਤਾ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਹਰ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਭਗਤਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਮਥੁਰਾ ਤੱਕ ਤੋਂ ਲੋਕ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਲਈ ਆਉਂਦੇ ਸਨ।''""ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਬਾਬਾ ਨੇ ਇੱਥੇ ਪੀਠ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਗੋਡਿਆਂ ਤੱਕ ਘਾਹ ਉੱਗਦਾ ਸੀ। ਮੰਦਿਰ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਕਿਤੇ ਦਾ ਕਿਤੇ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ।""ਸੁੰਦਰਲਾਲ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਬਾ ਰਾਮਸਵਰੂਪ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਵਾਲੇ ਉਹ ਪਹਿਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਨ। ਘਟਨਾ ਦੀ ਅਗਲੀ ਸਵੇਰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਹ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ""ਸਵੇਰੇ ਦੁੱਧ ਲੈ ਕੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਤਾਂ ਦੇਖਿਆ ਬਾਬਾ ਮੱਛਰਦਾਨੀ ਵਿੱਚ ਲਿਪਟੇ ਮੰਜੇ ਹੇਠਾਂ ਡਿੱਗੇ ਪਏ ਸੀ ਅਤੇ ਹਰ ਪਾਸੇ ਖ਼ੂਨ ਹੀ ਖ਼ੂਨ ਸੀ।""     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸਾਧੂ ਰਾਮਸਵਰੂਪ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲੇ                   ਬਾਬਾ ਰਾਮਸਵਰੂਪ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਬਾਬਾ ਨੂੰ ਕਦੇ ਇਨਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ। ਸੁੰਦਰਲਾਲ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ""ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਸਾਬਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਬਾਬਾ ਦਾ ਕਤਲ ਅਤਰੌਲੀ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਮੁਸਲਮਾਨ ਮੁੰਡਿਆ ਨੇ ਕੀਤਾ ਸੀ।''""ਸਾਨੂੰ ਤਾਂ ਮੀਡੀਆ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬਾਬਾ ਦੇ ਕਤਲ ਦਾ ਕੇਸ ਵੀ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁੰਡਿਆ 'ਤੇ ਵੀ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਉਹ ਮੁੰਡੇ ਵੀ ਮਰ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਡਾ ਕੇਸ ਵੀ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।'' ""ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸਹੀ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਬਾਬਾ ਲਈ ਇਨਸਾਫ਼ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਇਨਸਾਫ਼ ਕਦੇ ਮਿਲੇਗਾ ਵੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ?""ਬਾਬਾ ਰਾਮਸਵਰੂਪ ਕਤਲਕਾਂਡ ਦੀ ਰਾਤ ਹੀ ਮੰਦਿਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਖੇਤਾਂ ਤੋਂ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਜੋੜੇ ਦੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਸਨ। ਇਹ ਜੋੜਾ ਵੀ ਇਸੇ ਸਫ਼ੇਦਾਪੁਰ ਪਿੰਡ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਬਾਬਾ ਦੇ ਘਰ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਹੋਏ ਅਸੀਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਮੌਜੂਦ ਮ੍ਰਿਤਕ ਜੋੜੇ ਦੇ ਘਰ ਪਹੁੰਚੇ।      ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਮ੍ਰਿਤਕ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਫੜ ਕੇ ਖੜ੍ਹੇ ਲਲਿਤ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾ                  ਘਰ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਮ੍ਰਿਤਕ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਵੱਡੀ ਕੁੜੀ 16 ਸਾਲਾ ਭਾਵਨਾ ਨੇ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਹੈ।ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹੋਰ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬੈਠੇ ਭਾਵਨਾ ਦੇ ਚਾਚੇ ਅਤੇ ਮ੍ਰਿਤਕ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਲਲਿਤ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾ-ਭਾਬੀ ਦਾ ਨਾਮ ਯੋਗੇਂਦਰ ਪਾਲ ਅਤੇ ਵਿਮਲੇਸ਼ ਦੇਵੀ ਦੱਸਿਆ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ, ''ਭਰਾ ਦੀ ਉਮਰ 45 ਸਾਲ ਅਤੇ ਭਾਬੀ ਦੀ ਉਮਰ 42 ਸਾਲ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸੀ। ਉਸ ਰਾਤ ਮੇਰੇ ਭਰਾ-ਭਾਬੀ ਸਾਡੇ ਮੱਕੇ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈ ਪਾਉਣ ਗਏ ਸਨ। ਫਿਰ ਵਾਪਿਸ ਨਹੀਂ ਪਰਤੇ।''""ਸਵੇਰੇ 9 ਵਜੇ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰਿਆ ਨੇ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਮੰਦਿਰ ਵਾਲੇ ਰਾਮਸਵਰੂਪ ਬਾਬਾ ਦੇ ਕਤਲ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਹਰ ਥਾਂ ਫੈਲ ਚੁੱਕੀ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਡਰੇ ਹੋਏ ਸੀ।''ਕੁਝ ਹੀ ਦੇਰ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਭਰਾ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪਈ ਮਿਲੀ। ਭਾਬੀ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਉੱਥੋਂ ਕਰੀਬ 100 ਮੀਟਰ ਦੂਰ ਦੂਜੀ ਕਿਆਰੀ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟੀ ਗਈ ਸੀ।"" ਲਲਿਤ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਤੀਜੇ ਰਾਜ ਪਾਲ ਨੇ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਐਨਕਾਊਂਟਰ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਚੁੱਕਦੇ ਹੋਏ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, ""ਇਹ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਕਰਕੇ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਲੀਪਾਪੋਤੀ ਹੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਖੇਤਰੀ ਵਿਧਾਇਕ ਦਲਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਾਡੇ ਥਾਣੇਦਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ।''""ਉਸ ਦਿਨ ਥਾਣੇਦਾਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕੁਝ ਲੋਕ ਇਸ ਕਤਲਕਾਂਡ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ 3-4 ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਕੇਸ ਖੋਲ੍ਹੇਗੀ। ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਕਦੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ। ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਹੀ 18 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਫੜੇ ਗਏ 5 ਲੋਕਾਂ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ 20 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਤਾਂ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਹੀ ਹੋ ਗਿਆ।''     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਮ੍ਰਿਤਕ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲੇ                  ਲਲਿਤ ਅੱਗੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ""ਭਰਾ ਦਾ ਸਰੀਰ ਆਕੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਪਰ ਭਾਬੀ ਦੇ ਸਿਰ ਤੋਂ ਤਾਜ਼ਾ ਖ਼ੂਨ ਵਹਿ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸ ਖ਼ੂਨ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਲਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਤੇ ਭਰਾ ਦੀ ਮੌਤ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਫਰਕ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਭਾਬੀ ਨੂੰ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਮਾਰਿਆ ਸੀ।''""ਗਰਦਨ, ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ, ਸਭ ਕੁਝ ਟੁੱਟਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅੱਖਾਂ ਭੰਨੀਆ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੀ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਕੋਲ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਪੁਰਾਣਾ ਮੋਬਾਈਲ ਹੀ ਸੀ ਜਿਸਦੀ ਟਾਰਚ ਨੂੰ ਜਗਾ ਕੇ ਉਹ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਪਾਉਣ ਜਾਂਦੇ ਸਨ।'' ""ਮੰਦਿਰ ਦਾ ਸਾਮਾਨ ਭਾਬੀ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਪਿਆ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚੁੰਨੀ ਵਿੱਚ ਲਿਪਟਿਆ ਨਾਰੀਅਲ ਅਤੇ ਕੁਝ ਅਗਰਬੱਤੀਆਂ।""ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਅੱਗੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਜਾ ਕੇ ਅਦਾਲਤ ਤੋਂ ਸੀਬੀਆਈ ਜਾਂਚ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਮ੍ਰਿਤਕ ਜੋੜੇ ਦੇ ਬੱਚੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਫ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕੋਈ ਕਦਮ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕ ਰਹੇ।ਮੁਸਤਕੀਨ, ਨੋਸ਼ਾਦ ਅਤੇ ਹੀਨਾ ਦਾ ਪੱਖ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪੁਲਿਸ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ 'ਚ ਤਾਇਨਾਤ ਸੀ। ਵਰਦੀ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਨਾਕਾਬੰਦੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਲੋਕਲ-ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਦੇ ਸਿਪਾਹੀ ਵੀ ਉੱਥੇ ਸਾਦੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਸਨ। ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਹੁਣ ਮੀਡੀਆ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦਾ ਮਿਲ ਸਕਣਾ ਲਗਪਗ ਨਾਮੁਮਕਿਨ ਸੀ। ਫਿਰ ਵੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਮੁਸਤਕੀਨ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋ ਗਏ।      ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਹੀਨਾ                  ਅੰਦਰ ਹੀਨਾ ਦੀ ਭੈਣ ਇੱਟਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਚੁੱਲ੍ਹੇ 'ਤੇ ਗੁਆਂਢੀਆ ਦਾ ਦਿੱਤਾ ਹੋਇਆ ਅਨਾਜ ਪਕਾ ਕੇ ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਭੈਣਾਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਰੱਸੀ 'ਤੇ ਸੁੱਕ ਰਹੇ ਸਨ। ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਹੀਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤ ਖਲਾਅ ਵੱਲ ਦੇਖਦੀ ਰਹੀ। ਭਰਾ ਅਤੇ ਸ਼ੌਹਰ ਨੂੰ ਗੁਆ ਦੇਣ ਦੇ ਦੁਖ਼ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਮਦਦ ਦੇ ਲਈ ਤੜਫ਼ਦੇ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਸੀ।ਹੀਨਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ, ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਠੀਕ ਉਲਟ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਪੁਲਿਸ ਮੁਸਤਕੀਨ ਅਤੇ ਨੋਸ਼ਾਦ ਨੂੰ 16 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਤੋਂ ਚੁੱਕ ਕੇ ਲੈ ਗਈ ਸੀ।    Image copyright Priyanka Dubey/BBC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਹੀਨਾ ਅਤੇ ਮੁਸਤਕੀਨ ਦਾ ਘਰ                  ਉਹ ਦੱਸਦੀ ਹੈ, ""ਐਤਵਾਰ ਦੀ ਦੁਪਹਿਰ ਸੀ। ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ ਆਏ ਅਤੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਵੜਦੇ ਹੀ ਸਾਡੇ ਸ਼ੌਹਰ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਲੱਗੇ।'' ""ਜ਼ੋਰ-ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਮਾਰਨ ਲੱਗੇ। ਪੂਰੇ ਮੁਹੱਲੇ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਹੈ, ਸਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁਸਤਕੀਨ ਅਤੇ ਨੋਸ਼ਾਦ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਰਿਆ ਅਤੇ ਲੈ ਗਏ।'' ""ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਗ਼ਲਤੀ ਦੇ ਲੈ ਗਏ ਅਤੇ ਜਾ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ ਮੁੜ ਸਾਡੇ ਘਰ ਵੀ ਆਏ ਸਨ। ਘਰ ਤੋਂ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆ ਦੇ ਆਧਾਰ ਕਾਰਡ, ਸਾਡੇ ਨਿਕਾਹ ਦੇ ਕਾਗਜ਼ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਜਿਹੜੇ 230 ਰੁਪਏ ਬਚੇ ਸਨ, ਉਹ ਸਭ ਲੈ ਗਏ।''''ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੀਜੀ ਵਾਰ ਆਏ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਲਾਸ਼ ਦਿਖਾਉਣ ਹੀ ਲੈ ਗਏ। ਸ਼ੌਹਰ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਮੈਂ ਚੁੱਪਚਾਪ ਦੇਖ ਲਈ ਪਰ ਭਰਾ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਦੇਖਦੇ ਹੀ ਮੈਂ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਗਈ। ਉਹ ਸਿਰਫ਼ 17 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ।'' ""ਉਸਦੇ ਦੰਦ ਟੁੱਟ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਭੰਨੀਆ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਫਿਰ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਦੋ ਅੰਗੂਠੇ ਲਗਵਾਏ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਘਰ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ। ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਆਖ਼ਰੀ ਵਾਰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇਖਣ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ।""ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਪੱਖਅਲੀਗੜ੍ਹ ਐਨਕਾਊਂਟਰ 'ਤੇ ਉੱਠ ਰਹੇ ਸਵਾਲਾਂ ਬਾਰੇ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਪੱਖ ਜਾਣਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਲਖਨਊ ਸਕੱਤਰੇਤ ਵਿੱਚ ਬੈਠਣ ਵਾਲੇ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਊਰਜਾ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਕ ਬੁਲਾਰੇ ਸ਼੍ਰੀਕਾਂਤ ਸ਼ਰਮਾ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ।ਬੀਬੀਸੀ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਦੇਖੋ, ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਪਹਿਲ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਅਤੀਤ ਵਿੱਚ ਜੋ ਇੱਥੇ ਸਪਾ-ਬਸਪਾ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਕੌਕਟੇਲ ਸੀ, ਉਹ ਮੁਲਜ਼ਮਾ ਨੂੰ ਬਚਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਸਾਡਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਵੱਖਰਾ ਹੈ।''""ਇਸ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਦਾ ਕੋਈ ਬਚਾਅ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਜੁਰਮ ਕਰੇਗਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਉਸੇ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਜਵਾਬ ਦੇਵੇਗੀ। ਨਾਲ ਹੀ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵਰਦੀ ਪਾ ਕੇ ਦਾਦਾਗੀਰੀ ਕਰੇਗਾ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਬਖਸ਼ਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਵੇਗਾ।""     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਊਰਜਾ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀਕਾਂਤ ਸ਼ਰਮਾ ਅਨੁਸਾਰ ਪੁਲਿਸ ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਵੇਗੀ                  ਇਸ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਡੀਜੀਪੀ ਓਪੀ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਐਨਕਊਂਟਰ 'ਤੇ ਉੱਠ ਰਹੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੇਰੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਸੂਬੇ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਦਾ ਅਪਰਾਧਿਕ ਰਿਕਾਰਡ ਫੜਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, ""ਸਵਾਲ ਤਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਕਿਸੇ 'ਤੇ ਚੁੱਕ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਦੇਖੋ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਜੁਰਮ ਘੱਟ ਹੋਏ ਜਾਂ ਨਹੀਂ? ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਬਾਰੇ ਸ਼ਸ਼ੀ ਥਰੂਰ ਦੇ ਬਿਆਨ 'ਤੇ ਭੜਕੀ ਭਾਜਪਾ'ਸਾਰੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੂੰ ਮਰਨਾ ਪਵੇਗਾ, ਕਹਿ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਫਾਇਰਿੰਗ ਕੀਤੀ'‘ਜੇ ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਪੁੱਤਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਰੋਕਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਮਿਲਦੇ’""ਅੰਕੜੇ ਤਾਂ ਇਹੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੈਂ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਹਰ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਦੀ ਮੈਜੀਸਟ੍ਰੇਟ ਜਾਂਚ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਇਹੀ ਕਾਨੂੰਨ ਹੈ।''""ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਐਨਕਾਊਂਟਰ 'ਤੇ ਟਿੱਪਣੀ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ, ਪਰ ਪੂਰੇ ਸੂਬੇ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ-ਪ੍ਰਬੰਧ ਬਾਰੇ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡਾ ਪਹਿਲਾ ਉਦੇਸ਼ ਅਪਰਾਧੀ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਫੜਨਾ ਹੈ।''""ਆਤਮ-ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਗੋਲੀ ਚਲਾਉਣਾ ਆਖ਼ਰੀ ਉਪਾਅ ਹੈ, ਨਿਯਮ ਨਹੀਂ। ਸਾਰੇ ਐਨਕਾਊਂਟਰਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਵੀ ਪੁਲਿਸ ਅਫ਼ਸਰ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ 'ਤੇ ਬਣਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।""(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਿਆਟਲ ਏਅਰਪੋਟ ਤੋਂ ਜਹਾਜ਼ ਲੈ ਕੇ ਉੱਡੇ ਸ਼ਖਸ ਦੇ ਆਖਰੀ ਬੋਲ      12 ਅਗਸਤ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-45153761  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright AFP   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਰਿਚਰਡ ਹੋਰਾਈਜ਼ ਏਅਰਲਾਈਨ ਲਈ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਤੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ                  ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਿਆਟਲ ਏਅਰਪੋਰਟ ਤੋਂ ਖਾਲੀ ਜਹਾਜ਼ ਲੈ ਕੇ ਉੱਡੇ 29 ਸਾਲ ਦਾ ਸ਼ਖਸ ਉਸ ਏਅਰਲਾਈਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਸੀ। ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਨੇ ਹੋਰਾਈਜ਼ਨ ਏਅਰ ਲਈ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ।ਅਮਰੀਕੀ ਮੀਡੀਆ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ਰਿਚਚਰਡ ਰਸਲ ਸੀ। ਸਿਆਟਲ ਏਅਰਪੋਰਟ ਨੂੰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਬਿਨਾਂ ਆਗਿਆ ਦੇ ਇੱਕ ਪੈਸੇਂਜਰ ਪਲੇਨ ਨੇ ਉਡਾਨ ਭਰੀ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਬਣ ਗਿਆ।ਏਅਰਪੋਰਟ ਅਥਾਰਟੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਏਅਰਲਾਈਨ ਦੇ ਇੱਕ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਨੇ ""ਬਿਨਾਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਜਹਾਜ ਉਡਾਇਆ""। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੀ ਯਾਤਰੀ ਤੇ ਕਰੂ ਮੈਂਬਰ ਸਵਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ।   Image copyright Reuters   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਉਡਾਨ ਭਰਨ ਮਗਰੋਂ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾਇਆ                  ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਕਰੈਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਰਿਚਰਡ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਏਅਰਪੋਰਟ ਅਥਾਰਟੀ ਤੇ ਏਅਰ ਲਾਈਨ ਦੇ ਅਫਸਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਰਿਚਰਡ ਕੋਲ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਐਕਸੇਸ ਸੀ, ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵੀ ਨਿਯਮ ਨਹੀਂ ਤੋੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਫੂਲਨ ਦੇਵੀ ਦੇ ਆਤਮ-ਸਮਰਪਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ ਜੱਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਵਿੱਚ ਧੀ ਤੇ ਪਤਨੀ ਦਾ ਕਿੰਨਾ ਹੱਕਕੌਣ ਹੈ ਇਹ ਔਰਤ ਜਿਸ ਪਿੱਛੇ ਲੜ ਰਹੇ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਤੇ ਕੈਨੇਡਾ?     Image Copyright @drbmbdgty @drbmbdgty       Image Copyright @drbmbdgty @drbmbdgty    ਜਦੋਂ ਜਹਾਜ਼ ਨੇ ਉਡਾਨ ਭਰੀ ਤਾਂ ਅਮਰੀਕੀ ਫਾਈਟਰ ਪਲੇਨ ਵੀ ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਗਏ।ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਵਿੱਚ ਏਅਰਪੋਰਟ ਲਾਗੇ ਉੱਡਦੇ ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਗਿਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਫਾਇਟਰ ਪਲੇਨ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਹੋਰਾਈਜ਼ਨ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੀ ਭਾਈਵਾਲ ਅਲਾਸਕਾ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਨੇ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ 78 ਸੀਟਾਂ ਵਾਲਾ ਜੋ ਜਹਾਜ਼ ਉੱਡਿਆ ਉਸਦਾ ਨਾਂ Horizon Air Q400 ਹੈ।      Image Copyright @Bensign @Bensign       Image Copyright @Bensign @Bensign    ਏਅਰ ਟਰੈਫਿਕ ਕੰਟਰੋਲਰਾਂ ਨੂੰ ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾ ਰਹੇ ਮਕੈਨਿਕ ਨੂੰ ਜਹਾਜ਼ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਲੈਂਡ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਸੁਣਿਆ ਗਿਆ। ਪੁਲਿਸ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਘਟਨਾ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।ਏਅਰਪੋਰਟ ਅਥਾਰਟੀ ਨੇ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਆਟਲ ਏਅਰਪੋਰਟ ਤੋਂ ਫਲਾਈਟਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।ਉਸ ਨੇ ਜਹਾਜ਼ ਕਿਉਂ ਚੋਰੀ ਕੀਤਾ?ਭਾਵੇਂ ਜਹਾਜ਼ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਹਾਲੇ ਸਾਫ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੀ ਪਰ ਮਕੈਨਿਕ ਵੱਲੋਂ ਏਅਰ ਟਰੈਫਿਕ ਕੰਟਰੋਲਰ ਨਾਲ ਹੋਈ ਗੱਲਬਾਤ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਰੌਸ਼ਨੀ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਗਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਮਕੈਨਿਕ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਬਚੇ ਤੇਲ ਬਾਰੇ ਫਿਕਰਮੰਦੀ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਇਹ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਉਤਾਰ ਲਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ 'ਕੁਝ ਵੀਡੀਓ ਗੇਮਾਂ ਖੇਡੀਆਂ ਹਨ।'ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਕਰਕੇ ਉਮਰ ਕੈਦ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ   Image copyright AFP   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸਮੁੰਦਰ ਬਿਲਕੁਲ ਨੇੜੇ ਉੱਡਦਾ ਜਹਾਜ਼                  ਕੰਟਰੋਲਰ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਿਚਰਡ ਅਸੀਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਫਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਖੱਬੇ ਮੁੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੋਗੇ। ਉਸ ਨੇ ਕੰਟਰੋਲਰ ਨਾਲ ਹੋਰ ਵੀ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਿਵੇਂ-ਪਿਛਲੇ ਹਫਤੇ ਖ਼ਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਵੇਲ੍ਹ ਮੱਛੀ ਜੋ ਆਪਣੇ ਮਰੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਤੈਰਦੀ ਰਹੀ।ਉਹ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਦੇ ਉਲੰਪਿਕ ਪਰਬਤਾਂ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਜਾਣ ਬਾਰੇ ਵੀ ਫਿਕਰਮੰਦ ਸੀ।ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਡਰ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਮਿਲਟਰੀ ਦੇ ਏਅਰ ਬੇਸ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰਿਆ ਤਾਂ ਫੜਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਐਂਟੀ-ਏਅਰਕਰਾਫਟ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।ਉਸ ਨੇ ਉਤਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੈਰਲ ਰੋਲ ਕਲਾਬਾਜ਼ੀ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਵੀ ਮੰਗੀ।ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇ ਉਸ ਨੇ ਜਹਾਜ਼ ਸਹੀ-ਸਲਾਮਤ ਲਾਹ ਲਿਆ ਤਾਂ ਕੀ ਅਲਾਸਕਾ ਏਅਰਵੇਜ਼ ਵਾਲੇ ਉਸ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਦੇਣਗੇ।ਸਿਐਟਲ ਟਾਈਮਜ਼ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ 'ਬੇਫ਼ਿਕਰ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ' ਦੱਸਿਆ ਹੈ।ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ 'ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰੀ ਫਿਕਰ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੇਰੇ ਕਾਰੇ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਚੱਲੇਗਾ ਤਾਂ ਉਹ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋਣਗੇ। ਮੈਂ ਹਰ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਮਾਫ਼ੀ ਮੰਗਣੀ ਚਾਹਾਂਗਾ।''ਕੁਝ ਢਿੱਲੇ ਨਟਾਂ ਵਾਲਾ ਹਾਂ, ਸ਼ਾਇਦ। ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।'ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਰੈਫਰੈਂਡਮ-2020' ਪੈਸੇ ਕਮਾਉਣ ਦਾ ਜ਼ਰੀਆ- ਕੈਪਟਨਅਖਾੜੇ 'ਚ ਲੱਖਾਂ ਕਮਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲਵਾਨ ਜੱਸਾ ਪੱਟੀ ਦੀ ਕੀ ਹੈ ਰੁਟੀਨਕੌਣ ਹਨ 'ਧਮਾਕੇ ਦੀ ਸਾਜਿਸ਼' ਰਚਣ ਵਾਲੇ ਹਿੰਦੂਤਵ ਕਾਰਕੁਨ?(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਜਦ-ਅਲ ਖੌਰੀ ਗੋਲੀਆਂ ਅਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾਂ ਉੱਤੇ ਪੇਂਟਿੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਟ੍ਰੀਟ ਆਰਟ ਰਾਹੀਂ ਇਹ ਕਲਾਕਾਰ ਘਰੇਲੂ ਜੰਗ ਦੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਗਜ਼ਨੀ ’ਚ ਹੋਏ ਡ੍ਰੋਨ ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕਈ ਜਾਨਾਂ ਚਲੀਆਂ ਗਈਆਂ ਤੇ ਕਈ ਲੋਕ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫੱਟੜ ਹੋ ਗਏ। ਹਮਲੇ ਵਿੱਚ ਅਬਦੁਲ ਮਲਿਕ ਦੀ ਗਰਭਵਤੀ ਪਤਨੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਧੀਆਂ ਤੇ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋ ਗਏ।ਗਜ਼ਨੀ ਸੂਬੇ ਦੇ ਕੁਝ ਪੁਰਾਣੇ ਕਬਾਇਲੀ ਲੋਕ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਹਮਲਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਹਮਲੇ ਪਿੱਛੇ ਸ਼ੀਆ ਮਲਿਸ਼ੀਆ ਫਾਤਮਯੂਨ ਦਾ ਹੱਥ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਹਮਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀਆਂ ਤਬਾਹ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।ਕਾਬੁਲ ਤੋਂ ਨੂਰ ਸ਼ਫਾਕ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਰਾਮਪਾਲ ਬਾਬਾ: ਸਤਿਸੰਗ ਘਰ ਤੋਂ ਸਾਮਰਾਜ ਇੰਝ ਬਣਿਆ ਸੀ ਸਤਲੋਕ  ਸ਼ਸ਼ੀ ਕਾਂਤਾ ਹਿਸਾਰ ਤੋਂ ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਲਈ       12 ਅਕਤੂਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-45823500  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਨਾਂ ਦੇ ਡੇਰੇ ਦਾ ਮੁਖੀ ਰਾਮਪਾਲ 2006 'ਚ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜ ਦੇ ਮੋਢੀ ਸਵਾਮੀ ਦਿਆਨੰਦ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਉੱਪਰ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰ ਕੇ ਵਿਵਾਦਾਂ 'ਚ ਆ ਗਿਆ ਸੀ                  ਹਰਿਆਣਾ 'ਚ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਨਾਂ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਡੇਰੇ ਦੇ ਮੁਖੀ ਰਾਮਪਾਲ ਨੂੰ ਹਿਸਾਰ ਦੀ ਇੱਕ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਤਲ ਦੇ ਦੋ ਮਾਮਲਿਆਂ 'ਚ ਦੋਸ਼ੀ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਸਜ਼ਾ ਦਾ ਐਲਾਨ 16-17 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਕਰੇਗੀ।  ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਕੇਸਾਂ ਵਿਚ ਰਾਮਪਾਲ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਉਹ 2014 'ਚ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਉਸ ਦੇ ਆਸ਼ਰਮ ਉੱਪਰ ਹੋਈ ਕਾਰਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਅੰਦਰ ਸਮਰਥਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਲਈ ਦਰਜ ਹੋਏ ਸਨ।ਫਿਲਹਾਲ ਰਾਮਪਾਲ ਹਿਸਾਰ 'ਚ ਹੀ ਜੇਲ੍ਹ 'ਚ ਬੰਦ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ#MeToo ਦੀ ਛਤਰੀ ਹੇਠ ਕਿਸ ਦਾ ਆਉਣਾ ਹੈ ਖ਼ਤਰਨਾਕ?'ਵਿਆਹ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਵਹੁਟੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ, ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਹੋਏ ਪੂਰੇ'ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਜਾ ਕੇ ਸਿਡਨੀ ਰਹਿਣਾ ਭੁੱਲ ਜਾਓ     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਹਿਸਾਰ 'ਚ ਤਾਇਨਾਤ ਪੁਲਿਸ                  ਕੌਣ ਹੈ ਰਾਮਪਾਲ?ਡੇਰੇ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਰਾਮਪਾਲ ਦਾਸ ਦਾ ਜਨਮ ਸੋਨੀਪਤ ਦੀ ਗੋਹਾਨਾ ਤਹਿਸੀਲ 'ਚ ਪੈਂਦੇ ਧਨਾਨਾ ਪਿੰਡ ’ਚ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ 'ਚ ਹੋਇਆ। ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਕੇ ਉਹ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਸਿੰਚਾਈ ਵਿਭਾਗ 'ਚ ਜੂਨੀਅਰ ਇੰਜੀਨਿਅਰ ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ ਕਰਨ ਲੱਗਾ। ਇਸੇ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਬੀਰਪੰਥੀ ਧਾਰਮਿਕ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਰਾਮਦੇਵਾਨੰਦ ਨਾਲ ਹੋਈ ਜਿਸ ਦਾ ਉਹ ਚੇਲਾ ਬਣ ਗਿਆ। 21 ਮਈ 1995 ਨੂੰ ਰਾਮਪਾਲ ਨੇ ਨੌਕਰੀ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਤਸੰਗ 'ਚ ਲੱਗ ਗਿਆ।ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਵੱਧਦੇ ਗਏ ਤੇ ਕਮਲਾ ਦੇਵੀ ਨਾਂ ਦੀ ਔਰਤ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਰੌਂਥਾ ਪਿੰਡ 'ਚ ਆਸ਼ਰਮ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਸਾਲ 1999 'ਚ ਬੰਦੀ ਛੋੜ ਟਰੱਸਟ ਨਾਂ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੰਗਠਨ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਰਾਮਪਾਲ ਨੇ ਸਤਲੋਕ ਆਸ਼ਰਮ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ। ਪਹਿਲਾ ਵਿਵਾਦ ਰਾਮਪਾਲ ਨੇ 2006 'ਚ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜ ਦੇ ਮੋਢੀ ਸਵਾਮੀ ਦਿਆਨੰਦ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਉੱਪਰ ਇੱਕ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲਿਆਂ 'ਚ ਭਾਰੀ ਰੋਸ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ। ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਤੇ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕੁੱਟਮਾਰ ਵੀ ਹੋਈ,  ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਸਥਾਨਕ ਐੱਸਡੀਐੱਮ ਨੇ 13 ਜੁਲਾਈ 2006 ਨੂੰ ਆਸ਼ਰਮ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ 'ਚ ਲੈ ਲਿਆ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ'ਰੱਬ' ਕਿਉਂ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਆਸਾਰਾਮ ਵਰਗੇ ਬਾਬੇ?ਕੀ ਡੇਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ 'ਫੁਲ ਪੈਕੇਜ' ਦਿੰਦੇ ਹਨ?ਡੇਰੇ ਤੇ ਫ਼ਿਰਕੂ ਹਿੰਸਾ ਬਣੀ ਖੱਟਰ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਉਸ ਦੇ 24 ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਬਾਅਦ 'ਚ ਉਸ ਨੂੰ ਜ਼ਮਾਨਤ ਮਿਲ ਗਈ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਆਸ਼ਰਮ ਵਾਪਸ ਮਿਲ ਗਿਆ।ਕੁਝ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਗਏ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਮਨਜ਼ੂਰ ਨਹੀਂ ਹੋਈ।ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦਾ ਗੁੱਸਾ ਮਾਮਲਾ ਭਖਦਾ ਰਿਹਾ ਤੇ ਰਾਮਪਾਲ ਦੇ ਭਗਤਾਂ ਅਤੇ ਆਰੀਆ ਸਮਾਜੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ 12 ਮਈ 2013 ਨੂੰ ਮੁੜ ਹਿੰਸਕ ਝੜਪ ਹੋਈ। ਜਿਸ 'ਚ ਤਿੰਨ ਮੌਤਾਂ ਹੋਈਆਂ ਤੇ 100 ਲੋਕ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ। 5 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ-ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਰਾਮਪਾਲ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਗੈਰ-ਜ਼ਮਾਨਤੀ ਵਾਰੰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ। 10 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਉਸ ਨੇ ਪੇਸ਼ ਹੋਣਾ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰ ਦੱਸ ਕੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਨੇ ਆਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋਉਹ ਸ਼ਹਿਰ ਜਿੱਥੇ ਹਿੰਦੂ ਵੀ ਮੁਹੱਰਮ ਮਨਾਉਂਦੇ ਨੇ  ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਹਵਾਈ ਯਾਤਰਾ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲਾ ਪਾਇਲਟਅਮਿਤਾਭ ਬੱਚਨ ਤੋਂ ਕਿਉਂ ਡਰਦੀ ਸੀ ਪਰਵੀਨ ਬਾਬੀ ਅਗਲਾ ਵਾਰੰਟ 17 ਨਵੰਬਰ ਲਈ ਜਾਰੀ ਹੋਇਆ ਤੇ ਕੋਰਟ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਫਟਕਾਰਿਆ। ਕੀ ਸੀ ਪੁਲਿਸ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ    ਪੁਲਿਸ ਨੇ 16 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਉਸ ਨੂੰ ਆਸ਼ਰਮ ਤੋਂ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਫੌਜ ਨੇ ਰਾਹ ਰੋਕ ਲਿਆ। ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਬੰਦੋਬਸਤ ਕਰਨ ਪਿਆ ਅਤੇ ਹਿੰਸਾ ਵੀ ਹੋਈ। ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਆਸ਼ਰਮ ਤੋਂ ਪੁਲਿਸ ਉੱਪਰ ਹਮਲਾ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪੁਲਿਸ ਨੇ 19 ਨਵੰਬਰ 2013 ਨੂੰ ਰਾਮਪਾਲ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ                  ਪੁਲਿਸ 19 ਨਵੰਬਰ 2013 ਨੂੰ ਆਖ਼ਿਰ ਅੰਦਰ ਪਹੁੰਚੀ ਤੇ ਰਾਮਪਾਲ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ। ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ 15 ਹਾਜ਼ਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਤੇ ਆਸ਼ਰਮ ਸੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਅੰਦਰ 4 ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ ਜਿਸ ਲਈ ਰਾਮਪਾਲ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ। ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਮੁਤਾਬਕ... ਹਿਸਾਰ ਦੀ ਅਦਾਲਤ 'ਚ ਦਾਖ਼ਲ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਮੁਤਾਬਕ ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਘਟਨਾ ਦੌਰਾਨ ਆਤਮਘਾਤੀ ਹਮਲੇ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਲਜ਼ਾਮ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਚੇਲੇ ਨੂੰ ਆਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਪੁਲਿਸ ਅੰਦਰ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਉੱਪਰ ਤੇਲ ਛਿੜਕ ਕੇ ਅੱਗ ਲਗਾ ਲਵੇ ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਉੱਤੇ ਛਾਲ ਮਾਰ ਦੇਵੇ। ਗੌਰਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਚੇਲੇ ਚਾਂਦੀ ਰਾਮ ਨੇ ਵਾਕਈ 16 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਆਤਮਦਾਹ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਬਰਵਾਲਾ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਇਸ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ 'ਚ ਮਹਿਲਾ ਸ਼ਰਧਾਲੂ, ਬਬੀਤਾ ਉਰਫ਼ ਬੇਬੀ, ਦੇ ਬਿਆਨ ਵੀ ਦਰਜ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਰਾਮਪਾਲ ਨੇ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਸਨ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਤੇ ਬੱਚੇ ਢਾਲ ਵਾਂਗ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਵੜਨੋਂ ਰੋਕਣਗੇ। ਅਜਿਹਾ ਕੀਤਾ ਵੀ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਵੀ ਆਈਆਂ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਹੱਤਿਆ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੇਸ਼ਧਰੋਹ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਵੀ ਲਗਾਇਆ ਸੀ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮਾਮਲੇ ਦਰਜ ਕਰਕੇ 939 ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।   ਆਸ਼ਰਮ ਦੇ ਅੰਦਰ ਲਾਇਸੈਂਸੀ ਹਥਿਆਰ ਤੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਗੈਸ ਸਿਲੰਡਰ ਵੀ ਮਿਲੇ ਸਨ।   ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੇ      Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , , 'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਕਿਹੜੇ ਖਾਸ ਵੀਜ਼ੇ ਕਰਕੇ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਦੀ ਪਤਨੀ ਮੇਲੈਨੀਆ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ?      3 ਮਾਰਚ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-43268323  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਦੀ ਇੱਕ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਦੀ ਪਤਨੀ ਮੇਲੈਨੀਆ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਇੱਕ ਖਾਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵੀਜ਼ਾ 'ਤੇ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਪਰਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀਜ਼ਾ 'ਅਨੋਖੀ ਕਾਬਲੀਅਤ' ਅਤੇ 'ਕੌਮੀ ਤੇ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਸ਼ਲਾਘਾ' ਮਿਲਣ 'ਤੇ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।  ਆਈਂਸਟਨ ਵੀਜ਼ਾ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ EB-1 ਵੀਜ਼ਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਰਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਖਿੱਤੇ ਵਿੱਚ ਨਾਮਣਾ ਖੱਟਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਲੋਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਪੁਲਿਤਜ਼ਰ, ਆਸਕਰ ਜਾਂ ਓਲੰਪਿਕ ਅਵਾਰਡ ਜੇਤੂ ਹੋਣ ਜਾਂ ਫਿਰ ਅਕਾਦਮਿਕ ਰਿਸਰਚਰ ਅਤੇ ਮਲਟੀਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਹੋਣ।ਆਖ਼ਰ ਕੀ ਹੈ H1B ਵੀਜ਼ਾ?ਕਿਸ-ਕਿਸ ਨੂੰ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਚੀਨ ਵਿੱਚ 10 ਸਾਲ ਲਈ ਵੀਜ਼ਾ?ਮੇਲੈਨੀਆ ਦੀ ਵੀਜ਼ਾ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀਮੇਲੈਨੀਆ ਨੇ ਸਾਲ 2000 ਵਿੱਚ ਵੀਜ਼ਾ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਪਾਈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਮੈਲੇਨੀਆ ਕਨੌਸ ਸੀ ਅਤੇ ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਸੀ ਅਤੇ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਡੇਟ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। 2001 ਵਿੱਚ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਮਿਲ ਗਈ। ਉਸ ਸਾਲ ਸੋਲਵੇਨੀਆ ਦੇ ਪੰਜ ਪਰਵਾਸੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ EB-1 ਵੀਜ਼ਾ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਰਵਾਸੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੇਲੈਨੀਆ ਦਾ ਨਾਂ ਵੀ ਸ਼ੁਮਾਰ ਸੀ। 2006 ਵਿੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਬਣਨ 'ਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਵਿਕਟਰ ਅਤੇ ਅਮਾਲਿਜਾ ਨੂੰ ਵੀ ਸਪੌਂਸਰ ਕਰ ਸਕੀ ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਵੇਲੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਹਨ।ਮੇਲੈਨੀਆ ਟਰੰਪ ਨੂੰ EB-1 ਵੀਜ਼ਾ ਕਿਵੇਂ ਮਿਲਿਆ ਇਹ ਜਾਣ ਕੇ ਸ਼ਾਇਦ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਚੰਗਾ ਨਾ ਲੱਗੇ।ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵੇਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਤੀ ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਰਵਾਸੀ ਵਿਰੋਧੀ ਨੀਤੀਆਂ ਲਿਆ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਨਵੇਂ ਨਾਗਰਿਕ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਪੌਂਸਰ ਨਾ ਕਰ ਸਕਣ।   Image copyright Reuters  ਮੇਲੈਨੀਆ ਦੇ ਅਨੋਖੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਹੋਣ 'ਤੇ ਵੀ ਸਵਾਲ ਉੱਠ ਰਹੇ ਹਨ।ਮੇਲੈਨੀਆ ਟਰੰਪ ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚੀ ਅਮਰੀਕਾ?ਮੇਲੈਨੀਆ ਟਰੰਪ 1996 ਵਿੱਚ ਟੂਰਿਸਟ ਵੀਜ਼ਾ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਆਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਕੀਲ ਮੁਤਾਬਕ ਫਿਰ ਉਹ ਕਈ ਵਰਕਿੰਗ ਵੀਜ਼ਾ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਇੱਥੇ ਰਹੀ। 1998 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਉਸ ਵੇਲੇ ਉਹ ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟਰੰਪ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੈਲਿਬ੍ਰਿਟੀ ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਵਿੱਚ ਨਾਮ ਉੱਚਾ ਹੋ ਗਿਆ।    Image copyright Getty Images  ਪੱਕੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਲਈ ਗ੍ਰੀਨ ਕਾਰਡ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨ ਲਈ ਮੇਲੈਨੀਆ ਦੇ ਅਰਜ਼ੀ ਪਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਮਾਡਲ ਸੀ ਅਤੇ ਯੂਕੇ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਸੀਮਿਤ ਹੱਦ ਤੱਕ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ।'ਬ੍ਰਿਟੀਸ਼ ਜੀਕਿਊ' ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦੇ ਕਵਰ ਪੇਜ 'ਤੇ ਟਰੰਪ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਜੈੱਟ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸਪੋਰਟਜ਼ ਇਲਸਟ੍ਰੇਟਿਡ ਦੇ ਸਵਿਮਸੂਟ ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਛਪੀ। ਉਹ ਟੌਪ ਦੀ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਮਾਡਲ ਨਹੀਂ ਸੀ।EB-1 ਵੀਜ਼ਾ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨਾ ਕਿੰਨਾ ਔਖਾ ਹੈ?ਈਬੀ-1 ਵੀਜ਼ਾ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨ ਲਈ ਪਰਵਾਸੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਅਵਾਰਡ ਦਾ ਸਬੂਤ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਸਾਬਿਤ ਕਰਨ ਲਈ 10 ਵਿੱਚੋਂ ਤਿੰਨ ਮਾਪਦੰਡਾਂ 'ਤੇ ਖਰੇ ਉੱਤਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਪਬਲੀਕੇਸ਼ਨ ਦੀ ਕਵਰੇਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਵੇ, ਕਿਸੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਕਲਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਹੋਵੇ।ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਪਾਸਪੋਰਟ ਬਾਰੇ 13 ਰੋਚਕ ਤੱਥ?ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਬਾਰੇ 10 ਵਿਸਫੋਟਕ ਦਾਅਵੇਆਖ਼ਰ ਕਿਉਂ ਬਦਲੇਗਾ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪਾਸਪੋਰਟ ਦਾ ਰੰਗ?ਪਰ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਵੀਜ਼ਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਵਕੀਲ ਸੂਜ਼ੌਨ ਮੈਕਫੈਡਨ ਮੁਤਾਬਕ ਹਕੀਕਤ ਇਸ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ""ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਨੋਖੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਸਾਬਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨੋਬਲ ਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਜੇਤੂ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ। ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਈਬੀ-1 ਵੀਜ਼ਾ ਦਿਵਾਇਆ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਕਦੇ ਸੁਣਿਆ ਤੱਕ ਨਹੀਂ।""""ਇੱਕ ਮਾਹਿਰ ਵਕੀਲ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਕੀ ਭਾਲਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਗਾਹਕ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਾਕਿ ਏਜੰਸੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਜਾਵੇ।""ਮੈਲੇਨੀਆ ਟਰੰਪ ਨੇ ਕਿਹੜੇ ਦਸਤਾਵੇਜ ਦਿੱਤੇ?ਮੈਲੇਨੀਆ ਦੇ ਵਕੀਲ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਰਜ਼ੀ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਅਮਰੀਕੀ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਮਾਹਿਰ ਨੀਤਾ ਉਪਾਧਿਆਏ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਕੋਈ ਹਾਈ-ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਪਰਮਾਣ ਪੱਤਰ ਲਗਾ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ।    Image copyright Getty Images  ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇ ਅਰਜ਼ੀ ਦਾਖਿਲ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਉਹ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਡੇਟ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਫੈਸ਼ਨ ਇੰਨਡਸਟਰੀ ਦੇ ਕਿਸੇ ਦਿੱਗਜ ਵੱਲੋਂ ਪਰਮਾਣ ਪੱਤਰ ਲਿਆ ਹੋਵੇ।ਨੀਤਾ ਉਪਾਧਿਆਏ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, ""ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਨਾਮਵਰ ਸ਼ਖ਼ਸ ਤੋਂ ਪਰਮਾਣ ਪੱਤਰ ਲੈਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਜੋ ਖੁਦ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਹਾਸਿਲ ਕਰ ਚੁੱਕਿਆ ਹੋਵੇ। ਮੈਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਕਈ ਅਹਿਮ ਪਰਮਾਣ ਪੱਤਰ ਹੋਣਗੇ, ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਹੀ ਹੋਣ।""""ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਬਰਾਕ ਓਬਾਮਾ ਤੋਂ ਪਰਮਾਣ-ਪੱਤਰ ਲੈ ਆਓ ਪਰ ਜੇ ਉਹ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਖਾਸ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦੇ ਤਾਂ ਵੀਜ਼ਾ ਮਿਲਣਾ ਔਖਾ ਹੈ।""ਮੇਲੈਨੀਆ ਟਰੰਪ ਦਾ ਮੁੱਢਲਾ ਜੀਵਨਮੇਲੈਨੀਆ ਦਾ ਜਨਮ ਸੋਲਵੇਨੀਆ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਕਸਬੇ ਸੇਵਨਿਕਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਕਾਰਾਂ ਵੇਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੇਲੈਨੀਆ ਦੇ ਪਿਤਾ ਹਰਸਤਨਿਕ ਦੇ ਮੇਅਰ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਅਮਾਲਿਜਾ ਇੱਕ ਫੈਸ਼ਨ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਲਈ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਤਿਆਰ ਕਰਦੀ ਸੀ।ਮੇਲੈਨੀਆ ਨੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਅਤੇ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। 18 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮੀਰ ਵਿੱਚ ਮੈਲੇਨੀਆ ਨੇ ਮਿਲਾਨ ਦੀ ਮਾਡਲਿੰਗ ਏਜੰਸੀ ਲਈ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਯੂਰਪ ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਕਈ ਹਾਈ-ਪ੍ਰੋਫਾਈਲ ਐਡਜ਼ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।  (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਟਰੈਵਲ ਏਜੰਟਾਂ ਦੇ 'ਅਚਾਰ ਦੇ ਪੈਕਟਾਂ' ਨੇ ਕਿਵੇਂ ਤਬਾਹ ਕੀਤੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ  ਦੀਪਤੀ ਬਥਿਨੀ ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ       28 ਜੁਲਾਈ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-44986573  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ                ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਕਈ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਪਦਾਰਥ ਲਿਆਉਣ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਵਿੱਚ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ                  ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਕੁਝ ਨੌਜਵਾਨ ਕਤਰ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਆਪਣੇ ਚੰਗੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਆਸ ਲੈ ਕੇ ਬਾਹਰ ਗਏ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲੋਂ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਪਦਾਰਥ ਮਿਲਣ ਕਾਰਨ ਉਹ ਉੱਥੇ ਸਲਾਖਾਂ ਪਿੱਛੇ ਕੈਦ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਪਦਾਰਥ ਹਨ। ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਅੰਬਰਪੇਟ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ 45 ਸਾਲਾ ਖੈਰੂਨਿਸਾ ਦੋ ਕਮਰਿਆਂ ਵਾਲੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਿਰਾਏ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦਮਾਮ ਵਿੱਚ ਸੇਲਜ਼ਮੈਨ ਹਨ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਦਸ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਉੱਥੇ ਹੀ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ 4 ਬੱਚੇ ਹਨ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਸ਼ਾਇਰ ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀ ਦੇ ਪੈਗੰਬਰੀ ਬੋਲਇਹ ਹਨ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ 11 ਸਭ ਤੋਂ ਮਾਰੂ ਭੁਚਾਲ'ਬੇਨਜ਼ੀਰ ਨੇ ਰੱਖਿਆ ਸੀ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੈਕਸ 'ਤੇ ਮਤਾ'ਖੈਰੂਨਿਸਾ ਦੀ ਵੱਡੀ ਕੁੜੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਜਦਕਿ ਛੋਟੀ ਕੁੜੀ ਸਕੂਲ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਛੋਟੇ ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਪਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਵੱਡੇ ਮੁੰਡੇ ਰਿਆਜ਼ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਹ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਦੁਹੇਲ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਹੈ।ਖੈਰੂਨਿਸਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਫੋਟੋ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣਾ ਦੁੱਖੜਾ ਸੁਣਾਇਆ, ''ਮੇਰਾ 20 ਸਾਲਾ ਮੁੰਡਾ ਘਰ ਖਰੀਦਣ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੋਂ ਹੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਸੁਨਿਹਰਾ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਉਹ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹੈ।''   Image copyright Getty Images/afp   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਏਜੰਟਾਂ ਵੱਲੋਂ ਨੌਕਰੀ ਦਾ ਝਾਂਸਾ ਦੇ ਕੇ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਤਰ                  ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 2016 ਵਿੱਚ ਰਿਆਜ਼ ਨੇ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਈਵੈਂਟ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੈਸਿਆਂ ਨਾਲ ਘਰ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ। ਉਹ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਈ ਵਿਦੇਸ਼ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਏਜੰਟ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਧੋਖਾ ਖੈਰੂਨਿਸਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ, ''ਦਾਦਕੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਰਿਆਜ਼ ਦੇ ਅੰਕਲ ਮੂਸਾ ਟਰੈਵਲ ਏਜੰਟ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਮਦਦ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ 6 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਖਰਚਾ ਆਵੇਗਾ। ਅਸੀਂ ਪੈਸੇ ਦੇ ਦਿੱਤੇ। ਸਾਡੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦਿੱਤਾ। ਮੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਮਰੀਜੁਆਨਾ (ਭੰਗ) ਲਿਆਉਣ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਵਿੱਚ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਹੋਈ।''ਖੈਰੂਨਿਸਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦਿਖਾਏ। ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਮੂਸਾ ਨੇ ਅਗਸਤ 2017 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਜਾਣ ਲਈ ਉਸਦਾ ਵੀਜ਼ਾ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ B1/B2 ਵੀਜ਼ਾ ਅਰਜ਼ੀ ਤਹਿਤ ਉਸ ਨੇ ਸਤੰਬਰ 2017 ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਜਾਣਾ ਸੀ।      ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਰਿਆਜ਼ ਨੇ ਫ਼ੋਨ ਕਰਕੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਮਰੀਜੁਆਨਾ ਸਹਿਤ ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ                  ਖੈਰੂਨਿਸਾ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, ''ਨਵੰਬਰ 2017 ਵਿੱਚ ਮੂਸਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਛੇਤੀ ਤੋਂ ਛੇਤੀ ਜਾਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰੇ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਿਆਜ਼ ਕਤਰ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਰਿਆਜ਼ ਨੂੰ ਕਤਰ ਕਿਉਂ ਭੇਜ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਮੂਸਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਕਤਰ ਜਾਵੇਗਾ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਵੀਜ਼ਾ ਮਿਲਣਾ ਸੌਖਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਮੈਂ ਉਸਦਾ ਬੈਗ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮੂਸਾ ਨਾਲ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ। ""4 ਕਿੱਲੋ ਮਰੀਜੁਆਨਾ ਨਾਲ ਹੋਈ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰੀ''ਉਹ ਕਤਰ ਦੀ ਫਲਾਈਟ ਲੈਣ ਲਈ ਬੈਂਗਲੌਰ ਏਅਰਪੋਰਟ 'ਤੇ ਗਏ। ਮੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਗਏ ਅਜੇ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਮੂਸਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਦੇ ਜੁਰਮ ਵਿੱਚ ਰਿਆਜ਼ ਨੂੰ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਉਸਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖੇਗਾ ਪਰ ਕੁਝ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਮੈਨੂੰ ਮੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਦਾ ਫ਼ੋਨ ਆਇਆ ਉਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਭੰਗ ਲਿਜਾਉਣ ਦੇ ਜੁਰਮ ਵਿੱਚ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।""ਰਿਆਜ਼ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਥਾਰਿਟੀਆਂ ਨੂੰ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਚਿੱਠੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਉਸਦੇ ਅੰਕਲ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਧੋਖਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ 'ਚ ਪੰਜਾਬਣ ਨੂੰ ਬੰਦੀ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼'ਉਹ ਮਰ ਕੇ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਰੋਟੀ ਜੋਗਾ ਕਰ ਗਿਆ'ਇਰਾਕ ਦੁਖਾਂਤ: 'ਸੁਰਜੀਤ ਨੂੰ ਕੁਵੈਤ ਦੱਸ ਕੇ ਭੇਜਿਆ ਇਰਾਕ' ਉਸ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ''ਮੈਂ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਵਿੱਚ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਕਤਰ ਵਿੱਚ 4 ਕਿੱਲੋ ਮਰੀਜੁਆਲਾ ਨਾਲ ਫੜਿਆ ਗਿਆ। ਮੂਸਾ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਪੈਕਟ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬੇਕਰੀ ਦਾ ਸਮਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਉਸਦੇ ਦੋਸਤ ਨੂੰ ਇਹ ਪੈਕਟ ਦੋਹਾ ਵਿੱਚ ਦੇ ਦੇਵੇ। ਮੂਸਾ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਉਸਦਾ ਫੋਨ ਨੰਬਰ ਵੀ ਦਿੱਤਾ। ਮੈਂ ਹਾਮਾਦ ਏਅਰਪੋਰਟ ਤੇ ਉਤਰਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਫੋਨ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਲੋਕੇਸ਼ਨ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਉੱਥੇ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ।''     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਰਿਆਜ਼ ਨੂੰ ਕਤਰ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਚਿੱਠੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਉਸਦੇ ਅੰਕਲ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਧੋਖਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।                  ਖੈਰੂਨਿਸਾ ਨੇ ਅੰਬਰਪੇਟ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ 16 ਮਈ 2018 ਨੂੰ ਮੂਸਾ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ ਸੀ। ਆਈਪੀਸੀ ਦੀ ਧਾਰਾ 420 ਤਹਿਤ ਮੂਸਾ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ 7 ਜੂਨ ਨੂੰ ਉਸ ਨੂੰ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਇਰਫ਼ਾਨ ਵੀ ਇਸੇ ਧੋਖੇ ਦਾ ਹੋਇਆ ਸ਼ਿਕਾਰਇਹ ਕਹਾਣੀ ਇਕੱਲੇ ਰਿਆਜ਼ ਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਪੰਜ ਹੋਰ ਅਜਿਹੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਪਦਾਰਥ ਲਿਜਾਉਣ ਦੇ ਜੁਰਮ ਵਿੱਚ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਹਨ।ਅੰਬਰਪੇਟ ਇਲਾਕੇ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਇਰਫ਼ਾਨ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਹੀ ਧੋਖੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਇਆ। ਬੀਏ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਰਫ਼ਾਨ ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਫਾਤਿਮਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ''ਮੇਰੇ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਕਈ ਸੁਪਨੇ ਹਨ। ਉਹ ਸਾਡੀ ਆਰਥਿਕ ਪੱਖੋਂ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਵੀ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਸੀ।""ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਅਹਿਮਦ ਮੁਤਾਬਕ 1 ਫਰਵਰੀ 2018 ਨੂੰ ਕਤਰ ਜਾਣ ਲਈ ਇਰਫ਼ਾਨ ਨੇ ਬੈਂਗਲੌਰ ਏਅਰਪੋਰਟ ਤੋਂ ਫਲਾਈਟ ਲਈ। ਉਸੇ ਦਿਨ ਹੀ ਉਹ ਮਰੀਜੁਆਨਾ ਲਿਜਾਉਣ ਦੇ ਜੁਰਮ ਵਿੱਚ ਹਾਮਾਦ ਏਅਰਪੋਰਟ ਤੋਂ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰ ਹੋ ਗਿਆ।      ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਰਿਆਜ਼ ਨੇ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖ ਕੇ ਭਾਰਤੀ ਅਥਾਰਿਟੀ ਤੋਂ ਮਦਦ ਮੰਗੀ ਹੈ।                  ਇਰਫ਼ਾਨ ਦੇ ਪਿਤਾ ਅਹਿਮਦ 10 ਜੂਨ 2018 ਨੂੰ ਕਤਰ ਪਹੁੰਚੇ। ਇਰਫ਼ਾਨ ਨੂੰ ਵੀ ਮੂਸਾ ਨੇ ਹੀ ਕਤਰ ਭੇਜਿਆ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ''ਮੂਸਾ ਨੇ ਅਕਤੂਬਰ 2017 ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਦੁਬਈ ਭੇਜਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਉੱਥੇ ਜਾ ਕੇ ਨੌਕਰੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਰਫ਼ਾਨ ਉੱਥੇ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਈ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦਿੱਤੇ। ਪਰ ਚਾਰ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਹੀ ਉਹ ਉੱਥੋਂ ਵਾਪਿਸ ਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਨਵਰੀ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਹਫਤੇ ਮੂਸਾ ਨੇ ਫ਼ੋਨ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਕਤਰ ਦੇ ਮੌਲ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਜਾਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।'' ''ਉੱਥੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਕੋਈ ਖ਼ਬਰ ਨਹੀਂ ਆਈ। ਅਸੀਂ ਦੋਹਾ ਦੀ ਅੰਬੈਸੀ ਵਿੱਚ ਈ-ਮੇਲ ਕੀਤੀ। ਉਦੋਂ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਸਾਡਾ ਮੁੰਡਾ ਏਅਰਪੋਰਟ 'ਤੇ ਹੀ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਬਾਅਦ ਇਰਫ਼ਾਨ ਦਾ ਫ਼ੋਨ ਆਇਆ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੂਸਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪੈਕੇਟ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਉਸਦੇ ਦੋਸਤ ਲਈ ਤੋਹਫ਼ਾ ਹੈ। ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਕਤਰ ਦੇ ਮੌਲ ਵਿੱਚ ਦੇ ਦੇਵੇ। ਇਰਫ਼ਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਪੈਕੇਟ ਵਿੱਚ ਮਰੀਜੁਆਨਾ ਹੈ। ਏਅਰਪੋਰਟ ਅਥਾਰਿਟੀ ਵੱਲੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ।"" ਅਲੀ ਨੂੰ 10 ਸਾਲ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈਨਿਜ਼ਾਮਾਬਾਦ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਅਲੀ ਜੂਨ 2017 ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਗਿਆ। ਉਸਦੇ ਭਰਾ ਫਿਰੋਜ਼ ਮੁਤਾਬਕ ਅਲੀ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੁਹੇਲ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ 10 ਸਾਲ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਹੈ।ਫਿਰੋਜ਼ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ''ਅਸੀਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡਾ ਭਰਾ ਹਾਮਾਦ ਏਅਰਪੋਰਟ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਪਦਾਰਥ ਸਹਿਤ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰ ਹੋਇਆ ਸੀ।''   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਗੁਲਬਰਗਾ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਨਜੀਬ ਮਈ 2017 ਵਿੱਚ 'ਲਾਈਰੀਸਾ 150 mg' ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਲਿਜਾਉਣ ਦੇ ਜੁਰਮ ਵਿੱਚ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰ ਹੋਇਆ                  ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਰਿਜ਼ਵਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਵੀ ਹੋਇਆ। ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ।ਰਿਜ਼ਵਾਨ ਦੀ ਆਂਟੀ ਨੇ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੇ NRI ਮਾਮਲਿਆਂ ਸਬੰਧੀ ਮੰਤਰੀ ਤਾਰਾਕਾ ਰਾਮਾ ਰਾਓ ਨੂੰ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖੀ ਹੈ। ਚਿੱਠੀ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਪੱਖੋਂ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਰਿਜ਼ਵਾਨ ਦੀ ਆਂਟੀ ਨੇ ਚਿੱਠੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ, ''ਮੇਰੇ ਭਤੀਜੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਮਰੀਜੁਆਨਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਏਜੰਟ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੋ ਪੈਕੇਟ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਚਾਰ ਹੈ। ਪਰ ਏਅਰਪੋਰਟ 'ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਭੰਗ ਦੇ ਪੈਕੇਟਾਂ ਨਾਲ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।''ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਨਸ਼ਿਆਂ ਨੇ 12 ਮਹੀਨਿਆਂ 'ਚ 16 ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤ ਖੋਹੇਖ਼ਤਰਨਾਕ ਨਸ਼ਾ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਹੈ ਚਿੰਤਤ ਇਰਾਕ 'ਚੋਂ ਬਚ ਨਿਕਲੇ ਹਰਜੀਤ ਨੇ ਦੱਸੀ ਹੱਡਬੀਤੀ19 IELTS ਕੋਚਿੰਗ ਸੈਂਟਰਾਂ ਦੇ ਮਾਲਕਾਂ 'ਤੇ ਪਰਚੇ ਦਰਜ'ਲਾਈਰੀਸਾ 150 mg' ਲਿਜਾਉਣ ਦਾ ਜੁਰਮਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਗੁਲਬਰਗਾ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਨਜੀਬ ਮਈ 2017 ਵਿੱਚ 'ਲਾਈਰੀਸਾ 150 mg' ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਲਿਜਾਉਣ ਦੇ ਜੁਰਮ ਵਿੱਚ ਗਿਰਫ਼ਤਾਰ ਹੋਇਆ। ਕਤਰ ਅਤੇ ਦੁਬਈ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਪਦਾਰਥ ਹੈ। ਨਜੀਬ ਦੇ ਭਰਾ ਮੁਜੀਬ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ''ਸਾਡੇ ਇੱਕ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਵਾਲੇ ਨੇ ਨਜੀਬ ਨੂੰ ਇਹ ਗੋਲੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਸਾਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਉੱਥੇ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਹਨ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     'ਲਾਈਰੀਸਾ 150 mg' 1987 ਤੋਂ ਕਤਰ ਅਤੇ ਦੁਬਈ ਵਰਗੇ ਦੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਨ ਹੈ                  'ਲਾਈਰੀਸਾ 150 mg' 1987 ਤੋਂ ਕਤਰ ਅਤੇ ਦੁਬਈ ਵਰਗੇ ਦੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਨ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਆਈਆਂ ਸਨ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੋਲੀਆਂ ਦੀ ਗ਼ੈਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਸਮਗਲਿੰਗ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਏਜੰਟਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪਰਿਵਾਰ ਪੈਸੇ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਕਾਨੂੰਨੀ ਲੜਾਈ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੜ ਸਕਦੇ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਆਸਾਮ 'ਚੋ ਸੈਂਕੜੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲਾ ਖਹਿਰਾ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਵਾਪਸ ਲਏ ਜਾਣ ਦੇ ਤਿੰਨ ਕਾਰਨ ਕੁੜੀ ਨੂੰ  'ਗਿਰਝਾਂ' ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਏ ਮੰਤਰੀ ਮੀਂਹ, ਮਿੱਟੀ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਜੋੜਨ ਵਾਲੀ ਮਹਿਕਸੀਨੀਅਰ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, ''ਅਸੀਂ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਗਹਿਰਾਈ ਨਾਲ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਏਅਰਪੋਰਟ ਦੀ ਅਣਦੇਖੀ ਪੱਖੋਂ ਵੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਏਅਰਪੋਰਟ 'ਤੇ ਇਹ ਗੱਲ ਕਿਵੇਂ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਈ। ਅਸੀਂ ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਪੈਕੇਟ ਕਿਤੇ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ।''ਅਸੀਂ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਕੁਝ ਏਜੰਟਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਮੂਸਾ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਮਾਮਲਾ ਦਰਜ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਜ਼ਮਾਨਤ 'ਤੇ ਹੈ। ਕਾਫ਼ੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਮੂਸਾ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਨਾਕਾਮ ਰਹੇ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ?  ਵਿਨੀਤ ਖਰੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਤੋਂ ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ       17 ਫ਼ਰਵਰੀ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-43065325  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ ਘਰਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਮਰਦ ਦਾਜ ਲਈ ਸਾੜਨਾ, ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਕਰਨਾ, ਕੁੱਟਮਾਰ ਕਰ ਕੇ ਕਤਲ ਕਰਨ ਵਰਗੀਆਂ ਮਾੜੀਆ ਰਵਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਸੱਤ-ਸਮੁੰਦਰੋਂ ਪਾਰ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਲੈ ਆਏ ਹਨ।ਅਸੀਂ ਲੀਨਾ ( ਬਦਲਿਆ ਨਾਂ) ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਜੋ ਮੈਲਬਰਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਢਾਈ ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਫ਼ੋਨ ਦੀ ਹੋਮ ਸਕਰੀਨ ’ਤੇ ਇੰਝ ਵੇਖੋ ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀਕੀ ਜੱਗੀ ਜੌਹਲ ਦੀ ਜਾਨ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ?ਲੀਨਾ ਦਾ ਪਤੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰੇ। ਉਸ ਨੇ ਲੀਨਾ ਦੇ ਢਿੱਡ ਵਿੱਚ ਉਸ ਵੇਲੇ ਲੱਤ ਮਾਰੀ ਜਦੋਂ ਉਹ 7 ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਗਰਭਵਤੀ ਸੀ।ਮਨੋ ਵਿਗਿਆਨ ਨਰਸਿੰਗ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰਸ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਲੀਨਾ ਦੱਸਦੀ ਹੈ, ""ਉਸ ਨੇ ਮੇਰੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਥੱਪੜ ਅਤੇ ਢਿੱਡ ਵਿੱਚ ਮੁੱਕੇ ਮਾਰੇ। ਮੈਂ ਉਸ ਵੇਲੇ 7 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਗਰਭਵਤੀ ਸੀ।''ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੀੜਤ""ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਥੱਪੜ ਮਾਰੇ ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਈ ਥੱਪੜ ਮਾਰੇ, ਉਸ ਦਾ ਦੋਸਤ ਮੈਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਆਇਆ। ਮੈਂ ਖੁਦ ਨੂੰ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਕਰ  ਲਿਆ ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਜਾਨੋਂ ਮਾਰਨ ਦੀ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ।''""ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਬੇਟੇ ਦੇ ਪਾਸਪੋਰਟ ਨੂੰ ਫਾੜ ਦਿੱਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਨੂੰ ਡਰ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਮੇਰੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਨਾ ਲੈ ਜਾਵੇ। ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਲੈ ਜਾਏ ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।""   ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਬੈਕ ਤੁਹਾਡੀ ਡਿਵਾਈਸ 'ਤੇ ਸਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ       VIDEO: ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾਲੀਨਾ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਹਮਲੇ ਕਾਰਨ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬਚਾ ਸਕੀ।ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਕਾਰਨ ਹਰ ਤਿੰਨ ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਔਰਤ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਜਦਕਿ ਹਰ ਹਫ਼ਤੇ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੀ ਜਾਨ ਵੀ ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਤਕਰੀਬਨ 5 ਤੋਂ 6 ਲੱਖ ਭਾਰਤੀ ਵਸਦੇ ਹਨ। ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਵਸਦੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹਨ। ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਸਮਾਸੇਵੀ ਜਤਿੰਦਰ ਕੌਰ ਅਨੁਸਾਰ 2009 ਤੋਂ 2017 ਵਿਚਾਲੇ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ 12 ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।      ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪੱਤਰਕਾਰ ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਕੌਰ ਨੇ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਤੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫਿਲਮ ਬਣਾਈ ਹੈ।                  ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ, ਪ੍ਰੀਤਿਕਾ ਸ਼ਰਮਾ, ਅਨੀਤਾ ਫਿਲਿਪ, ਨਿਧੀ ਸ਼ਰਮਾ ਤੇ ਸਰਗੁਨ ਰਾਗੀ ਵਰਗੀਆਂ ਕਈ ਹੋਰ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਪੱਤਰਕਾਰ ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਕੌਰ ਨੇ ਇਸੇ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਦਸਤਾਵੇਜੀ ਫਿਲਮ 'ਦਿ ਐਨਿਮੀ ਵਿਦਇਨ' ਬਣਾਈ ਹੈ। ਇਸ ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਨੂੰ ਵਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ, ""ਇਹ ਸੱਚ ਵਿੱਚ ਡਰਾਉਣੇ ਕੇਸ ਹਨ, ਕਿਵੇਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 30-40 ਵਾਰ ਚਾਕੂ ਮਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲੇ ਤੁਸੀਂ ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਵੇਖੋਗੇ।""ਪੜ੍ਹੀ-ਲਿਖੀ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਹਨ ਸ਼ਿਕਾਰ""ਸਭ ਤੋਂ ਦਰਦਨਾਕ ਮਾਮਲਾ ਸਰਗੁਨ ਰਾਗੀ ਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਆਉਣ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਸੀ ਪਰ ਹੁਕਮਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।""ਸਾਡੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਬ੍ਰਿਸੇਬਨ ਵਿੱਚ ਨੇਹਾ (ਬਦਲਿਆ ਨਾਂ) ਨਾਲ ਹੋਈ। ਉਸ ਦੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਸਾਫ਼ ਵੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਸੀ।ਨੇਹਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਮੈਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਕੀ ਵਾਪਰਿਆ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਦੁਬਾਰਾ ਕਿਸ ਨਾਲ ਨਾ ਵਾਪਰ ਸਕੇ।     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਜਤਿੰਦਰ ਕੌਰ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ।                  ਨੇਹਾ ਕਈ ਸੁਪਨੇ ਲੈ ਕੇ ਗੁਜਰਾਤ ਤੋਂ ਬ੍ਰਿਸਬੇਨ ਪਹੁੰਚੀ ਸੀ। ਉਸ ਕੋਲ ਆਈਟੀ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ 7 ਸਾਲ ਦਾ ਤਜ਼ਰਬਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਵਸਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ।ਇਹ ਉਸ ਦਾ ਦੂਜਾ ਵਿਆਹ ਸੀ। ਪਹਿਲਾ ਵਿਆਹ ਵੀ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਕਰਕੇ ਟੁੱਟਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਦੂਜੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਮਿਲੀ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਨਾ ਤੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਮਾਲੀ ਹਾਲਤ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਨਵੇਂ ਦੇਸ ਵਿੱਚ ਵੀਜ਼ੇ ਦੀਆਂ ਪੇਚੀਦਗੀਆਂ ਵੱਲ।ਨੇਹਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਮੈਂ ਉਸ 'ਤੇ ਪੂਰਾ ਭਰੋਸਾ ਕੀਤਾ। ਮੈਨੂੰ ਸਟੂਡੈਂਟ ਵੀਜ਼ਾ ਜਾਂ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।""   Image copyright Neha   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਨੇਹਾ ਦੇ ਪਤੀ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁੱਟਮਾਰ ਕਰਦੇ ਸੀ                  ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਦਾ ਰੇਸਤਰਾਂ ਦਾ ਵਪਾਰ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਅਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ 'ਤੇ ਵੀ ਪਿਆ।ਨੇਹਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਬੁਰੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਮਾਰਿਆ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਬੁਰਾ ਲੱਗਿਆ। ਮੈਂ ਕੋਈ ਅਨਪੜ੍ਹ ਔਰਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜੋ ਉਹ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਅਜਿਹਾ ਸਲੂਕ ਕਰੇ।""ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ ਚੁਣੌਤੀ""ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਇੰਨੇ ਬੁਰੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੁੱਟਦਾ ਸੀ ਕਿ ਮੇਰੇ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਕਈ ਨਿਸ਼ਾਨ ਪੈ ਜਾਂਦੇ ਸੀ।""""ਮੈਂ ਚੁੱਪ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਸਮਾਜ ਕੀ ਸੋਚੇਗਾ। ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਜਾਵਾਂਗੀ।"" ""ਮੇਰਾ ਆਤਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੈਂ ਖੁਦ ਤੋਂ ਸਵਾਲ ਕਰਦੀ ਸੀ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਮਰ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਭਾਸ਼ਾ ਵੀ ਇੱਕ ਸਮੱਸਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕੋਈ ਸਾਥੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੱਸ ਸਕਾਂ।""""ਇੱਕ ਦਿਨ ਜਦੋਂ ਗੁਆਂਢੀ ਨੇ ਸ਼ੋਰ ਸੁਣਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਸੱਦ ਲਈ।"" ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਖਿਲਾਫ਼ ਸਖ਼ਤ ਕਾਨੂੰਨ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਔਰਤ ਹੈੱਲਪਲਾਈਨ 'ਤੇ ਫੋਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਪੁਲਿਸ ਛੇਤੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਘੱਟ ਜਾਣਕਾਰੀ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।   Image copyright Neha   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਨੇਹਾ ਅਜੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਤਲਾਕ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਹੈ।                  ਬੀਤੇ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਬਾਰੇ ਮਾੜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ।ਮਾੜੀ ਮਾਲੀ ਹਾਲਤ, ਕੋਈ ਪਰਿਵਾਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਹਮਦਰਦੀ ਨਾ ਹੋਣਾ ਹਾਲਾਤ ਹੋਰ ਖਰਾਬ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਧਮਕਾਉਂਦੇ ਹਨ ਪਤੀਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਕੋਈ ਸਪਸ਼ਟ ਅੰਕੜੇ ਤਾਂ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹਨ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਾਫੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਜਤਿੰਦਰ ਕੌਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਮੇਰੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇੱਕ ਕੇਸ ਆਇਆ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਤੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ 18 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ।""""ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਬਾਹਰੋਂ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਬੰਦ ਕਰ ਕੇ ਬਾਹਰ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵੀ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਵੀ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਸੀ। ਅਜਿਹਾ ਕਾਫੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ।""ਕਈ ਭਾਰਤੀ ਪਤੀ ਆਪਣੀਆਂ ਪਤਨੀਆਂ ਨੂੰ ਧਮਕਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਹਿਣਾ ਨਾ ਮੰਨਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਭੇਜ ਦੇਣਗੇ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਮਿੰਦਗੀ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਵੇਗੀ।    ਜਤਿੰਦਰ ਮੁਤਾਬਕ, ""ਪਤੀ ਤੋਂ ਵੱਖ ਰਹਿਣਾ ਜਾਂ ਤਲਾਕ ਲੈਣਾ ਕਾਫੀ ਬੁਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।""ਜਤਿੰਦਰ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਦੇ ਲਈ ਜੱਜਾਂ ਦੇ ਪੁਲਿਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਟਰੇਨਿੰਗ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।ਜਤਿੰਦਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਪੁਲਿਸ ਕਈ ਵਾਰ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਸਮਝਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨੀ ਦੀ ਮਦਦ ਲੈਣ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਕਈ ਲੋਕ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਹੀ ਕੀਤਾ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ।""""ਜੇ ਪੁਲਿਸ ਅਫਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਪਾਉਂਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ।"" ਮਰਦ ਵੀ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲੇ ਕਾਫੀ ਘੱਟ ਹਨ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਣਾ ਜੋ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਫੁੱਟਬਾਲ ਜਗਤ ਵਿੱਚ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ  ਕਾਇਰਨ ਵਰਲੇ ਬੀਬੀਸੀ       21 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46932460  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Gursehaj Saini  ਲਿਵਰਪੂਲ ਫੁੱਟਬਾਲ ਕਲੱਬ ਦੇ ਇੱਕ ਫੈਨ ਦੇ ਟਵਿੱਟਰ ਅਕਾਊਂਟ ਤੋਂ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਵੀਡੀਓ ਟਵੀਟ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉੱਪਰ ਇਸ ਦਾ ਸਦਮਾ ਟਵੀਟ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੋਂ ਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਸ਼ਾਇਦ ਗਾਣੇ ਦੀ ਧੁਨ ਨੂੰ ਸੁਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਸਾਂਝਾ ਕਰੇ ਬਿਨਾਂ ਰਹਿ ਨਾ ਸਕੇ।ਇਹ ਗਾਣਾ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬੀ ਰੈਪ ਹੈ ਜੋ ਮੈਨਚੈਸਟਰ ਯੂਨਾਈਟਡ ਦੇ ਫੈਨ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।     Image Copyright @empireofthekop @empireofthekop       Image Copyright @empireofthekop @empireofthekop    ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਗਾਣਾ ਅਗਸਤ 2017 ਵਿੱਚ ਯੂਟਿਊਬ ਉੱਪਰ ਅੱਪਲੋਡ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 'ਮੈਨ ਯੂਨਾਈਟਡ ਦਾ ਫੈਨ'ਨਾਮ ਦਾ ਇਹ ਗਾਣਾ ਗੁਰ ਸਹਿਜ ਸੈਣੀ ਦਾ ਗਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੀਆਂ ਸਤਰਾਂ ਲਿਵਰਪੂਲ ਹਮਾਇਤੀਆਂ ਦੀ ਛਿੱਲ ਲਾਹੁਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ- ‘ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੂੰ ਵੀ ਅੱਤ ਜਿਹੜੇ ਦਸਦੇ 27 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪਾਲੀ ਬੈਠੇ ਵਹਿਮ ਨੀਂ...’   Image copyright XD PRO MUSIC  ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਤਰ ਹੈ, ‘ਹਰ ਸਾਲ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਵੀ ਜਿੱਤਾਂਗੇ ਕਹਿੰਦੇ ਆ ਗਿਆ ਬਈ ਬਿੱਲੋ ਓਹੀ ਟਾਈਮ ਨੀਂ...’‘ਕਲੌਪ ਲੀਗ 'ਚ ਫਲੌਪ ਥੋਡਾ ਕਰ ਤਾ ਔਖੇ ਜਿੱਤਣ ਦੇ ਚਾਂਸ ਬੱਲੀਏ...’ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਆਈਐੱਸ ਤੋਂ ਭੱਜੀ ਹੁਸਨਾ ਮੁੱਕਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਹੌਂਸਲੇ ਭੰਨਣ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਰੱਖਦੀਕੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੈਕਸ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸਹੀ ਉਮਰ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?ਮਨੁੱਖੀ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦਾ ਮਾਸ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਅਘੋਰੀ ਸਾਧੂਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਗਾਣੇ ਵਿੱਚ ਸੰਤੁਲਨ ਵੀ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਲਿਵਰਪੂਲ ਨੂੰ ਹੀ ਖਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਸੁਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਆਰਸਨਲ ਉੱਪਰ ਬਾਰੇ ਵੀ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਕਹੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ- ‘ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ ਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਆਉਂਦੇ ਨੇ ਵੱਡੇ ਗੂਨਰ ਜੋ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਕਹਾਉਂਦੇ ਨੇ...’   Image copyright XD PRO MUSIC  ‘ਕਹਿੰਦੇ ਵੈਗਨ ਵੀ ਆਊਟ ਸਾਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਪੈਸੇ ਲਾਉਣ ਤੋਂ ਜੋ ਰਹਿੰਦਾ ਕਤਰਾਉਂਦਾ ਨੀ...ਯੀਸੀਐਲ ਨੇ ਵੀ ਮੱਤ ਥੋਡੀ ਮਾਰ ਤੀ ਪਾ ਕੇ ਪਾਈਨਰ ਨਾਲ ਮੈਚ ਨੀ....ਆਰਸਨਲ ਨੂੰ ਫੌਲੋ ਤੂੰ ਕਰਦੀ ਮੁੰਡਾ ਯੂਨਾਈਟਡ ਦਾ ਫੈਨ ਬੱਲੀਏ...’ਗਾਇਕ ਨਾਲ 20 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਾਥੀ ਹਨ ਜੋ ਗਾਣੇ ਵਿੱਚ ਵਾਰੋ-ਵਾਰੀ ਭੰਗੜਾ ਅਤੇ ਰੈਪ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਵੀ ਮੈਨਚੈਸਟਰ ਯੂਨਾਈਟਡ ਦੇ ਹੀ ਫੈਨ ਹਨ।   Image copyright XD PRO MUSIC  ਗੁਰ ਸਹਿਜ ਫਿਲਹਾਲ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰਜ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਗੁਰਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ:ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਫੁੱਟਬਾਲ ਕਲੱਬਾਂ ਬਾਰੇ ਗਾਣੇ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਕਿਵੇਂ ਆਇਆ?""ਮੇਰਾ ਇੱਕ ਦੋਸਤ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਇੰਗਲੈਂਡ ਤੋਂ ਸੀ ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉੱਥੇ ਉਹ ਮੈਚ ਦੇਖ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਕੁੜੀ ਮਿਲੀ ਜੋ ਲਿਵਰਪੂਲ ਦੀ ਫੈਨ ਸੀ ਜਦਕਿ ਮੇਰਾ ਦੋਸਤ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਦੇ ਫੈਨ ਸਨ। ਫਿਰ ਉਸ ਕੁੜੀ ਨਾਲ ਹੋਈ ਗੱਲਬਾਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਆਡੀਆ ਆਇਆ ਕਿ ਇਸ ਉੱਪਰ ਇੱਕ ਗਾਣਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਗਾਣੇ ਦੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਆਪ ਵੀ ਯੂਨਾਈਟਡ ਦੇ ਹੀ ਫੈਨ ਹਨ।""ਗਾਣੇ ਦੀ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਦੱਸੋ?“ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇਹ ਗਾਣਾ ਜੋੜ ਕੇ ਆਪਣੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਪੇਜ ’ਤੇ ਹੀ ਪਾਇਆ ਸੀ ਪਰ ਇਹ ਰਾਤੋ-ਰਾਤ ਹੀ ਇੰਨਾ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਮਿਊਜ਼ਿਕ ਡਾਇਰੈਕਟਰਾਂ ਦੇ ਫੋਨ ਆਏ ਕਿ ਆਪਾਂ ਇਹ ਗਾਣਾ ਬਣਾਈਏ।”“ਫੇਰ ਮੈਂ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡਾ ਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਅਸੀਂ ਇਸ ਦੀ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਬਾਰੇ ਸੋਚਿਆ। ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਕਜ਼ਨਜ਼ ਨੂੰ ਫੋਨ ਕੀਤੇ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਓ ਅਸੀਂ ਗਾਣਾ ਬਣਾਉਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਗਾਣੇ ਵਿੱਚ ਜਿਹੜੇ ਵੀ ਮੁੰਡੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਉਹ ਮੈਨਚੈਸਟਰ ਦੇ ਹੀ ਫੈਨ ਹਨ।’’ ""ਮੇਰੇ ਦੂਸਰੇ ਕਜ਼ਨਜ਼ ਜੋ ਹੋਰ ਟੀਮਾਂ ਦੇ ਫੈਨ ਸਨ ਉਹ ਨਹੀਂ ਆਏ। ਕਹਿੰਦੇ ਤੁਸੀਂ ਮੈਨਚੈਸਟਰ ਬਾਰੇ ਗਾਣਾ ਬਣਾਉਣਾ ਅਸੀਂ ਨੀ ਆਉਂਦੇ।”   Image copyright XD PRO MUSIC  ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਲੱਬਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਖਹਿਬਾਜ਼ੀ ਕਾਫ਼ੀ ਕੱਟੜ ਕਿਸਮ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਕਦੇ ਇਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਏ ਹੋ?“ਮੈਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ ਇਹ ਖਹਿਬਾਜ਼ੀ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਮੇਰਾ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਤਜਰਬਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਗੋਂ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਤੋਂ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਵੀਡੀਓ ਬਣਾ ਕੇ ਭੇਜੀ ਕਿ ਸਾਡੇ ਗਾਣਾ ਤਾਂ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਪਰ ਸਬਟਾਈਟਲਜ਼ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਅਸੀਂ ਬੜਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣਿਆ। ਫੈਨਸ ਨੇ ਮੇਰੇ ਗਾਣੇ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਹੈ।”ਪੰਜਾਬੀ ਗਾਣਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਕਬਜ਼ਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਖੇਡ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ?“ਜੋ ਦੂਸਰੇ ਗਾਣਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਗਾਣੇ ਵਿੱਚ ਜੋ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਉਹ ਵੀ ਖੇਡ ਬਾਰੇ ਸੱਚ ਹੈ।”ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਗੋਤਾਖੋਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸ਼ਾਰਕ ਨਾਲ ਇੱਕ ਦਿਨ ਰਹੇ ਤੇ ਬਚ ਵੀ ਗਏਪਹਿਲਾ ਅਰਬ ਦੇਸ ਜਿੱਥੇ 'ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਵਿਆਗਰਾ' ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀਇਰਾਕ 'ਚੋਂ ਬਚ ਨਿਕਲੇ ਹਰਜੀਤ ਨੇ ਦੱਸੀ ਹੱਡਬੀਤੀ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਇੱਥੇ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਹੈ 67 ਪੈਸੇ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ      1 ਜੂਨ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-44330535  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ               ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ਦੀਆਂ ਆਸਮਾਨੀ ਲੱਗਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਸੁਰਖੀਆਂ 'ਚ ਬਣੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕਰੀਬ 80 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਕੀਮਤ ਕੁਝ ਸ਼ਹਿਰਾਂ 'ਚ ਥੋੜ੍ਹਾ ਘੱਟ ਅਤੇ ਕੁਝ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹੀ ਵੱਧ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਕਈ ਦੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਨ। ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕਈਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਭਾਵ ਕਿਸੇ ਦੇਸ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਕਿੰਨੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਕਿੰਨਾ ਟੈਕਸ ਲਗਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਮਹਿੰਗਾਈ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਿਵੇਂ ਨੀਤੀਆਂ ਅਪਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ਆਦਿ। ਕਿਉਂ ਵਧ ਰਹੀਆਂ ਪੈਟਰੋਲ-ਡੀਜ਼ਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ?500 ਕਿਲੋ ਪਲਾਸਟਿਕ ਤੋਂ 240 ਲੀਟਰ ਡੀਜ਼ਲ!   Image copyright Getty Images  ਇਸ ਨਾਲ ਵੀ ਫਰਕ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੇਸ ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਕਿਥੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਇਸ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਖ਼ੁਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ ਤੋਂ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਕਈ ਵਾਰ ਦੋ ਦੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ ਵੱਡਾ ਫਰਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਉਦਾਹਰਣ ਲਈ ਜੇ ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਨ ਅਤੇ ਬੋਲੀਵੀਆ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਡੱਚ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਬਹੁਤ ਮਹਿੰਗਾ ਅਤੇ ਬੋਲੀਵਿਆਈ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਸਤਾ ਹੈ। ਸਭ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੈਸੀਅਤ ਅਤੇ ਜੇਬ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਸਸਤਾ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਕਿੱਥੇ? ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਅਜਿਹਾ ਦੇਸ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਦੁਨੀਆਂ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਸਸਤਾ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਉਥੇ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 67 ਪੈਸੇ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਹੈ।    Image copyright Getty Images  ਪਰ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ 'ਚ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਇੰਨਾ ਸਸਤਾ ਕਿਵੇਂ ਹੈ? ਦਰਅਸਲ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ 'ਚ ਧਰਤੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਤੇਲ ਭੰਡਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਡਿੱਗਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਤੇਲ 'ਤੇ ਸਬਸਿਡੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਸਾਊਦੀ ਅਰਬਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਤੇਲ ਭੰਡਾਰ ਵਾਲਾ ਦੇਸ ਹੈ ਪਰ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੇਸ 13ਵੇਂ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਲੀਟਰ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਨਾਲੋਂ 54 ਗੁਣਾ ਯਾਨਿ 36.40 ਰੁਪਏ ਹੈ। ਈਰਾਨ, ਸੂਡਾਨ, ਕੁਵੈਤ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਬਹੁਤ ਸਸਤਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਲੀਟਰ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 18.88 ਰੁਪਏ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਸੂਡਾਨ 'ਚ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 22.93 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਦੇਸ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਅਫਰੀਕਾ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ ਹਨ।    Image copyright Getty Images  ਕੁਵੈਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਲੀਟਰ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 23.59 ਰੁਪਏ ਹੈ।ਇਹ ਦੇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦੇਸਾਂ ਨੂੰ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਦਰਾਂ 'ਤੇ ਤੇਲ ਵੇਚ ਕੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਦੇਸ ਘਰੇਲੂ ਦਰਾਂ 'ਤੋਂ ਸਸਤਾ ਤੇਲ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗਾ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਕਿੱਥੇ? ਆਈਸਲੈਂਡਪੈਟ੍ਰੋਲ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਆਈਸਲੈਂਡ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗਾ ਦੇਸ ਹੈ। ਗਲੋਬਲ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਮੁਤਾਬਕ ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਲੀਟਰ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 144.96 ਰੁਪਏ ਹੈ। ਹਾਂਗਕਾਂਗਚੀਨੀ ਖੇਤਰ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਿੰਗੀ ਥਾਂ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਇੱਕ ਲੀਟਰ ਪੈਟ੍ਰੋਲ 144.31 ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੀਮਤ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਦੀ ਕੀਮਤ ਨਾਲੋਂ 194 ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਹੈ। ਨਾਰਵੇਮਹਿੰਗੇ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਵਾਲੇ ਦੇਸਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਨਾਮ ਨਾਰਵੇ ਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਸ ਖ਼ੁਦ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇੱਥੇ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 138.20 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਹੈ।    ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਬੈਕ ਤੁਹਾਡੀ ਡਿਵਾਈਸ 'ਤੇ ਸਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ       ਕੰਮ-ਧੰਦਾ: ਕਿਉਂ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਕੀ ਹੈ ਇਸ ਦਾ ਭਵਿੱਖ?ਨਾਰਵੇ ਵਿੱਚ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਮਹਿੰਗਾ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘੱਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਵੱਧ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਨਾਰਵੇ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਤੇਲ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਨਾਰਵੇ ਤੇਲ ਦੀ ਬਰਆਮਦਗੀ ਕਰਕੇ ਜਦੋਂ ਪੈਸਾ ਕਮਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਅਰਥਚਾਰੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਲਗਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਦਿਨ ਤੇਲ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਤਾਂ ਉਹ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਸਕੇ। ਕਿਉਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 'ਚ ਵਾਧਾ?ਭਾਰਤ ਵੇਚ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਾਕ ਤੋਂ 25 ਰੁਪਏ ਮਹਿੰਗਾ ਪੈਟਰੋਲਇਹੀ ਗੱਲ ਨੀਦਰਲੈਂਡ, ਮੋਨਾਕੋ, ਗ੍ਰੀਸ ਅਤੇ ਡੈਨਮਾਰਕ 'ਤੇ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੀਮਤਾਂ ਵਾਲੇ ਦੇਸਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਲੀਟਰ ਤੇਲ ਦੀ ਕੀਮਤ 132.80 ਰੁਪਏ ਹੈ। ਉਥੇ ਹੀ ਮੋਨਾਕੋ, ਗ੍ਰੀਸ ਅਤੇ ਡੈਨਮਾਰਕ 'ਚ ਇਹ ਕੀਮਤ 129.43 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਹੈ। ਇਹ ਤਿੰਨੇ ਦੇਸ ਕੀਮਤ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਪੰਜਵੇਂ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹਨ। ਇਸਰਾਈਲਇਸਰਾਈਲ ਵਿੱਚ ਪੈਟ੍ਰੋਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 125.38 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੀਮਤਾਂ ਵਾਲੀ ਸੂਚੀ 'ਚ ਇਸਰਾਈਲ 10ਵੇਂ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਵਧੇਰੇ ਕੀਮਤਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸਰਾਈਲ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਤੇਲ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਤੇਲ ਦੂਜੇ ਦੇਸਾਂ ਤੋਂ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ। (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਕਸ਼ਮੀਰ 'ਚ 20 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਬੱਚੀ ਵੀ ਹੋਈ ਪੈਲੇਟ ਗਨ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ  ਰਿਆਜ਼ ਮਸਰੂਰ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਤੋਂ ਬੀਬੀਸੀ ਲਈ       28 ਨਵੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46358938  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Riyaz Masroor   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਤੋਂ ਕੁਝ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਣਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਮੁਠਭੇੜ ਵਿੱਚ 20 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਲੱਗੀ ਸੱਟ                  ਪਿਛਲੀਆਂ ਗਰਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਹੀਬਾ ਨਿਸਾਰ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਵਧਦੀ ਹਿੰਸਾ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਜ਼ਾ ਪੀੜਤ ਹੈ। ਫਿਲਹਾਲ ਉਸਦਾ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਇਲਾਜ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਤੋਂ 70 ਮੀਲ ਦੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਸ਼ੋਪੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਮੁਠਭੇੜ ਵਿੱਚ ਹੀਬਾ ਨੂੰ ਸੱਟ ਲੱਗ ਗਈ।ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਮੁਰਸਲਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਭਿੜ ਰਹੇ ਸੀ ਜਦ ਅਚਾਣਕ ਹੰਝੂ ਗੈਸ ਦਾ ਗੋਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ''ਹੀਬਾ ਮੇਰੀ ਗੋਦੀ ਵਿੱਚ ਸੀ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਂਹ ਲੈਣ 'ਚ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਬਾਰੀ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ  ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਪੈਲੈਟਸ (ਰਬੜ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ) ਅੰਦਰ ਡਿੱਗੀਆਂ।''ਮੈਂ ਹੀਬਾ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਉਸਨੂੰ ਫੇਰ ਵੀ ਸੱਟ ਲੱਗ ਗਈ।''ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਕੀ ਭੰਗ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਾਮੁਕਤਾ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਹੋਣ ਲੱਗੀ'ਖਾਣੇ ਮਗਰੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬਿਸਤਰ 'ਚ ਮੇਰੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ'ਜਦੋਂ ਹਰਸਿਮਰਤ ਕੌਰ ਬਾਦਲ ਨੂੰ ਆਇਆ ਗੁੱਸਾਇੱਕ ਘਰ ਅੰਦਰ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਹੋਣ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ 'ਤੇ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਕੜੀ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਹੋਈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਛੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਤੇ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਭੀੜ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਗਈ। ਇਸ ਮੁਠਭੇੜ 'ਚ ਇੱਕ ਜਵਾਨ ਮੁੰਡਾ ਵੀ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 50 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗੋਲੀਆਂ 'ਤੇ ਪੈਲੇਟਸ ਕਰਕੇ ਸੱਟਾਂ ਲੱਗੀਆਂ ਹਨ। ਪੈਲੇਟਸ ਗੈਰ ਮਾਰੂ ਹਥਿਆਰ ਵਜੋਂ ਲਿਆਂਦੇ ਗਏ ਸੀਪੈਲੇਟਸ ਨੂੰ 2010 ਵਿੱਚ ਦੰਗਿਆਂ ਲਈ 'ਗੈਰ ਮਾਰੂ ਹਥਿਆਰ' ਵਜੋਂ ਲਿਆਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸੈਂਕੜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈਆਂ ਦੀ ਜਾਨ ਵੀ ਗਈ ਹੈ। ਹੀਬਾ ਨੀਸਾਰ ਇਸੇ ਹਥਿਆਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਈ ਹੈ। ਹੀਬਾ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੀਸਾਰ ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਕਿਹਾ, ''ਮੇਰੀ ਧੀ ਇੱਕ ਪੱਥਰ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਫੜ੍ਹ ਸਕਦੀ, ਉਸਨੇ ਕੀ ਕੀਤਾ ਹੈ? ਕੀ ਉਹ ਪੱਥਰਬਾਜ਼ੀ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਜੰਗ ਬਦਸੂਰਤ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਬੱਚੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਬਖਸੇ ਜਾਂਦੇ।''   Image copyright Riyaz Masroor   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਹੀਬਾ ਨਸੀਰ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੀਸਾਰ ਅਹਿਮਦ                  ਹੀਬਾ ਦੇ ਅੰਕਲ ਜਾਵੇਦ ਅਹਿਮਦ ਨੇ ਕਿਹਾ, ''ਮੇਰੀ ਧੀ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੀ ਗੋਦੀ ਵਿੱਚ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸੀ। ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਦੁੱਖ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।''ਪਿਛਲੇ ਢਾਈ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ 'ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਆਲ ਆਉਟ' 'ਚ 300 ਤੋਂ ਵੱਧ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ 300 ਹੋਰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਨ, ਵਧੇਰੇ ਦੱਖਣੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਸ਼ੋਪੀਆਂ, ਅਨੰਤਨਾਗ, ਕੁਲਗਾਮ ਤੇ ਪੁਲਵਾਮਾ ਜ਼ਿਲਿਆਂ ਵਿੱਚ।  ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਵੀ ਵੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਨਵਜੋਤ ਸਿੱਧੂ ਵੱਲੋਂ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੇ ਸੋਹਲੇ ਗਾਉਣ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਸੱਚ      5 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46450610  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ, 7 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਲਈ ਵੋਟਿੰਗ ਹੋਣੀ ਹੈ। ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਚੋਣ ਮੁਹਿੰਮ ਆਪਣੇ ਆਖਰੀ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਫੋਟੋਆਂ, ਵੀਡੀਓਜ਼ ਅਤੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਆਪਣੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਵਰਤਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।'ਏਕਤਾ ਨਿਊਜ਼ ਰੂਮ' ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੱਚਾਈ ਤੁਹਾਡੇ ਤੱਕ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਸਿੱਧੂ ਦਾ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓਸਾਬਕਾ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਖਿਡਾਰੀ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਆਗੂ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਦੀ ਸਭਾ ਦਾ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਚੋਣ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਕਵਿਤਾ ਸੁਣਾ ਕੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ।ਵਟਸਐਪ 'ਤੇ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ""ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਬਾਰਾਂ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਛਬੜਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਚੋਣ ਸਭਾ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਆਗੂ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਉਣਾ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਪਿਆ। ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਸੈਕਸ ਕਰਨ 'ਤੇ ਹੀ ਫੁੱਟਬਾਲ ਟੀਮ 'ਚ ਨਾਂ ਆਏਗਾ'ਇੱਕ ਮਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤ ਸਿੱਖ ਤੇ ਧੀਆਂ ਮੁਸਲਿਮ ਕਿਵੇਂ ਬਣੀਆਂਕਰਤਾਰਪੁਰ ਲਾਂਘੇ 'ਤੇ ਮੋਦੀ ਨੇ ਆਖ਼ਰ ਤੋੜੀ ਚੁੱਪੀ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਮੰਚ ਤੋਂ ਸਭਾ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੰਚ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਝੰਡੇ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਸਿੱਧੂ ਇੱਕ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ""ਅਕਸਰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਲੋਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਚੱਕਰ ਖਾਇਆ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪਰ ਕੁਝ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਵਰਗੇ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਇਤਿਹਾਸ ਬਣਾਇਆ ਕਰਦੇ ਹਨ।""ਅਸੀਂ ਛਬੜਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਭਾਸ਼ਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ।ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ ਛਬੜਾ ਵਿਧਾਨਸਭਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਕਿਤੇ ਵੀ ਕੋਈ ਕਵਿਤਾ ਨਹੀਂ ਸੁਣਾਈ ਸੀ।ਜਦੋਂਕਿ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਸਿੱਧੂ ਕਵਿਤਾ ਬੋਦਲੇ ਸੁਣਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਦੇ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੇ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਅਸੀਂ ਫ੍ਰੇਮ ਦਰ ਫ੍ਰੇਮ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਪਤਾ  ਚੱਲਿਆ ਕਿ ਵੀਡੀਓ ਅਤੇ ਆਡੀਓ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਫਰਕ ਹੈ।ਨਵਜੋਤ ਸਿੱਧੂ ਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਵੀਡੀਓਅਸੀਂ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਕੁਝ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਲੱਭੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਉਹੀ ਕਵਿਤਾ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ।ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖੋ ਹੇਠ ਦਿੱਤੇ ਲਿੰਕ ਵਿੱਚ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। Sorry, this Youtube post is currently unavailable.ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣਾ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਵਿਤਾ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।ਇਸ ਵਾਇਰਲ ਹੋ ਰਹੇ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਬਿਲਕੁਲ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਵਿਤਾ ਸੁਣਾਉਣ ਦਾ ਲਹਿਜ਼ਾ ਵੀ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਹੀ ਹੈ।ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਤਾੜੀਆਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵੀ ਇੱਕੋ-ਜਿਹੀ ਹੀ ਹੈ।ਛਬੜਾ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਪੂਰੇ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕਵਿਤਾ ਸੁਣਾਈ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਹੀ ਪਰ ਵਾਇਰਲ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੀ ਤਸਵੀਰਾਂ ਤੇ ਕਵਿਤਾ ਸੁਣਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਪੁਰਾਣੇ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਹੈ।ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਫਰਜ਼ੀ ਤਸਵੀਰਇਸ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਵੱਟਸਐਪ ਸਣੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਦੇ ਕਈ ਪੰਨਿਆਂ 'ਤੇ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।   Image copyright The Better India  ਕੁਝ ਫੇਸਬੁੱਕ ਗਰੁੱਪਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਹੀਰਾਬੇਨ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਝੂਠਾ ਹੈ।ਇਮੇਜ ਰਿਵਰਸ ਸੱਚ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਐਡਿਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਡਾਕਟਰ ਏਪੀਜੇ ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਆਸ਼ਿਅੱਮਾ ਦੀ ਹੈ।ਜਿਸ ਤਸਵੀਰ ਤੋਂ ਐਡਿਟ ਕਰਕੇ ਇਹ ਵਾਇਰਲ ਫੋਟੋ ਬਣਾਈ ਗਈ ਹੈ ਉਸ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰ ਕਲਾਮ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੈਨੁਲਾਬਦੀਨ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਵੀ ਹਨ।   Image copyright The Better India  ਡਾਕਟਰ ਏਪੀਜੇ ਅਬਦੁਲ ਕਲਾਮ ਭਾਰਤ ਦੇ 11ਵੇਂ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਹੇ। ਤਮਿਲ ਨਾਡੂ ਦੇ ਰਾਮੇਸ਼ਵਰਮ ਵਿੱਚ 15 ਅਕਤੂਬਰ 1931 ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਡਾ. ਕਲਾਮ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ 27 ਜੁਲਾਈ 2015 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ।ਡਾਕਟਰ ਕਲਾਮ ਨੂੰ ਸਾਲ 1981 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੇਸ ਦੇ ਸਰਬ ਉੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨਮਾਨ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਫਿਰ 1990 ਵਿੱਚ ਪਦਮ ਵਿਭੂਸ਼ਣ ਅਤੇ 1997 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਰਤਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਝੁੰਡ 'ਚ ਇਸ ਸਾਨ੍ਹ ਦੀ ਹੈ ਸ਼ਾਨ ਵੱਖਰੀਸਿੱਧੂ ਤੇ ਲੌਂਗੋਵਾਲ ਨਾਲ ਦਿਖਿਆ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਗੋਪਾਲ ਚਾਵਲਾ ਆਖਰ ਹੈ ਕੌਣਇੱਕ ਮਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤ ਸਿੱਖ ਤੇ ਧੀਆਂ ਮੁਸਲਿਮ ਕਿਵੇਂ ਬਣੀਆਂਭਾਰਤ ਦੇ ਸਰਬ ਉੱਚ ਅਹੁਦੇ ਤੇ ਨਿਯੁਕਤੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤ ਰਤਨ ਪਾਉਣ ਵਾਲੇ ਡਾਕਟਰ ਕਲਾਮ ਦੇਸ ਦੇ ਤੀਜੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਨ।(ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਫੇਕ ਨਿਊਜ਼ ਨਾਲ ਲੜਨਦੀ ਲੜਾਈ ਲਈ ਬਣਾਏ ਗਏ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ 'ਏਕਤਾ ਨਿਊਜ਼ਰੂਮ' ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।)     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਰੋਜ਼ 10 ਮਿੰਟ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਗਾ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੋ ਹੋ ਖੁਸ਼      22 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46938816  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਭਾਵੇਂ ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਮਾਨਸਿਕ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾ ਵੀ ਹੋਵੇ ਪਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਦਿਨੋਂ-ਦਿਨ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਤਣਾਅ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚੋਂ ਖ਼ੁਸ਼ੀਆਂ ਖੇੜਿਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸੰਨਤਾ ਨੂੰ ਲਗਤਾਰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ।ਘਬਰਾਉਣ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂਕਿ ਵਿਗਿਆਨਕਾਂ ਕੋਲ ਅਜਿਹੇ ਕਾਰਗਰ ਤਰੀਕੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸੰਨਤਾ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ।ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇੱਕ ਹੱਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਲੈਂਕਸ਼ਾਇਰ ਵਿੱਚ ਲੈਕਚਰਾਰ, ਸੈਂਡੀ ਮਾਨ ਕੋਲ ਹੈ। ਇੱਕ ਕਲੀਨੀਕਲ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਵਜੋਂ ਆਪਣੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਸੁਝਾਅ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਟੈਨ ਮਿਨਟਸ ਟੂ ਹੈਪੀਨੈੱਸ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਹਨ।ਕੁਝ ਨੁਕਤਿਆਂ ਦਾ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਧਿਆਨ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ:ਹਰ ਰੋਜ਼ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਸ ਮਿੰਟ ਕੱਢ ਕੇ ਆਪਣੇ ਦਿਨ ਭਰ ਦਾ ਲੇਖਾ-ਜੋਖਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਨਜ਼ਰੀਆ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ੁਸ਼ ਰਹਿ ਸਕੋਂ। ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਆ ਘੇਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸਹੀ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਹਟਾ ਕੇ ਮਾੜੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵੱਲ ਲਾ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਚੰਗੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹੀ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣੀਆਂ ਹਨ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਡਾਇਰੀ ਦੇ ਖ਼ੁਸ਼ਗਵਾਰ ਯਾਦਾਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਪੰਨੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵਰਤਮਾਨ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਣ ਦਾ ਹੌਂਸਲਾ ਦੇਣਗੇ।                  ਆਪਣੀ ਡਾਇਰੀ ਦੇ ਖ਼ੁਸ਼ਗਵਾਰ ਪੰਨੇ ਪੜ੍ਹਨ ਨਾਲ ਵੀ ਮੂਡ ਬਦਲਦਾ ਹੈ। ਹੁੰਦਾ ਕੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਗਮਗੀਨ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦਾਂ ਵੀ ਦੁੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਹੀ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਖ਼ੁਸ਼ਗਵਾਰ ਯਾਦਾਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਨਕਾਰਾਤਮਿਕਤਾ ਦੇ ਉਸ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੇ ਹੋ।ਇਸੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਸਹਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਸੇਵਾ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਦੂਸਰਿਆਂ ਦੀ ਮਦਦ। ਇਸ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਤੁਹਾਡੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਆਵੇਗੀ ਸਗੋਂ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਵਧੀਆ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੋਗੇ। 130 ਦੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਅਧਿਐਨਾਂ ਤੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਕੁਝ ਪੈਸੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਉੱਪਰ ਖ਼ਰਚ ਕਰੋ ਤਾਂ ਉਹ ਪੈਸਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਉੱਪਰ ਕੀਤੇ ਖ਼ਰਚ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੇਵੇਗਾ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਨਿੱਜ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠ ਕੇ ਕੀਤੀ ਸੇਵਾ ਵੀ ਤੁਹਾਡੀ ਪ੍ਰਸੰਨਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਕੰਮਾਂ ਦਾ ਅਸਰ ਮੂਡ ’ਤੇ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਅਸਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।                  ਇਹ ਗੱਲ ਵੀ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਰੋਜ 10 ਮਿੰਟ ਦੀ ਪੜਚੋਲ ਨਾਲ ਕੋਈ ਚਮਤਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਲੱਗਿਆ ਅਤੇ ਜੇ ਤੁਹਾਡਾ ਮੂਡ ਲਗਾਤਾਰ ਖ਼ਰਾਬ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਦੇ ਕੋਈ ਗੰਭੀਰ ਲੱਛਣ ਨਾ ਹੋਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਹ ਸਲਾਹ ਲੈਣੀ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਜੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਾਨ ਦੀ ਇਹ ਖੋਜ ਦਿਲਚਸਪ ਲੱਗ ਰਹੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ, ਬੋਰੀਅਤ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਵੀ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੋਰੀਅਤ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਦਿਲਚਸਪ ਪ੍ਰਯੋਗ ਦੱਸੇ ਹਨ।ਇੱਕ ਹੋਰ ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਫੋਨ ਬੁੱਕ ਦੇ ਨੰਬਰ ਕਾਪੀ ਕਰਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ। ਕੁਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਉਹ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਗੁੰਝਲਾਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਰਚਨਾਤਮਿਕ ਹੱਲ ਲੈ ਕੇ ਆਏ। ਮਾਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਬੋਰਿੰਗ ਕੰਮ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵੀ ਕਦੇ ਕਦੇ ਸਾਡਾ ਦਿਮਾਗ ਤਾਜ਼ਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਧੀਆਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਗੱਲ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਅਹਿਮ ਹੈ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਘੜੀ-ਮੁੜੀ ਸੋਸ਼ਲ-ਮੀਡੀਆ ਦੇਖਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲਾਂ ਵੱਲ ਭੱਜਦੇ ਹਾਂ।ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਦੇਖੋਗੇ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਸ਼ਕਤੀ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਧ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਾਂਤ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ ਹੋ। ਸ਼ਾਂਤੀ ਪ੍ਰਸੰਨਤਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਸ਼ਰਤ ਹੈ।   Image copyright Getty Images  ਉੱਪਰ ਦੱਸੀ ਦਸ ਮਿੰਟ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਕਸਰਤ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਪੜਾਅ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ:ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਭਵ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਮਿਲੀ ਸੀ। ਉਹ ਅਨੁਭਵ ਭਾਵੇਂ ਕਿੰਨਾ ਹੀ ਆਮ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ ਯਾਦ ਕਰੋ।ਤੁਹਾਡੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ?ਕਿਹੜੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ (ਯਾਦਾਂ) ਤੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਖ਼ੁਸ਼ ਕਿਸਮਤ ਹੋ?ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਭਾਵੇਂ ਛੋਟੀਆਂ ਹੀ ਹੋਣ, ਗਿਣੋ?ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਕਿਸ ਗੱਲ ਕਾਰਨ ਤੁਸੀਂ ਧੰਨਵਾਦੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹੋ?ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਆਲਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕਿਵੇਂ ਕਰਦੇ ਹੋ?ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਗੋਤਾਖੋਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸ਼ਾਰਕ ਨਾਲ ਇੱਕ ਦਿਨ ਰਹੇ ਤੇ ਬਚ ਵੀ ਗਏਪਹਿਲਾ ਅਰਬ ਦੇਸ ਜਿੱਥੇ 'ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਵਿਆਗਰਾ' ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀਇਰਾਕ 'ਚੋਂ ਬਚ ਨਿਕਲੇ ਹਰਜੀਤ ਨੇ ਦੱਸੀ ਹੱਡਬੀਤੀ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" 21 ਨਵੰਬਰ 2002 ਨੂੰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਛੱਤਰਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਪੰਚਕੂਲਾ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੀਬੀਆਈ ਅਦਾਲਤ ਵੱਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਤਲ ਕੇਸ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਸੁਣਾਏ ਜਾਣ ਮਗਰੋਂ ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨੇ ਮਰਹੂਮ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਅੰਸ਼ੁਲ ਅਤੇ ਸੀਬੀਆਈ ਦੇ ਵਕੀਲ ਐੱਚ. ਪੀ. ਐੱਸ ਵਰਮਾ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਛੱਤਰਪਤੀ ਦੇ ਕਤਲ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ, ਬੇਟੇ ਨੇ ਕੀਤੀ ਕਤਲ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲਕੀ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਹਨਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਵਿਆਹੀ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਲਾਪਤਾ  ",False
" ਭਾਰਤੀ ਖ਼ੁਫ਼ੀਆ ਏਜੰਸੀ ਰਾਅ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਖ਼ਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣੋ  ਰੇਹਾਨ ਫ਼ਜ਼ਲ ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ       21 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46931611  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ                ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਤਤਕਾਲੀ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਬੰਦ ਗਲੇ ਵਾਲੇ ਸੂਟ ਵਿੱਚ ਖੜੇ ਹਨ ਰਾਅ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਨਿਦੇਸ਼ਕ ਰਾਮੇਸ਼ਵਰ ਨਾਥ ਕਾਵ                  1996 ਵਿੱਚ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ 'ਚ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਜਨਮ ਦੀ 25ਵੀਂ ਸਾਲਗਿਰਾਹ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਕਈ ਮੀਟਿੰਗਾ ਹੋਈਆਂ।ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੇ ਹਾਲ ਦੀ ਪਿਛਲੀ ਸੀਟ 'ਤੇ ਇੱਕ ਲੰਬੇ, ਸਮਾਰਟ ਅਤੇ ਦਿਲ ਖਿੱਚਵੇਂ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਆ ਕੇ ਕਹਿੰਦਾ, ''ਸਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉੱਥੇ ਮੰਚ 'ਤੇ ਵਿਚਾਲੇ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤੁਹਾਡੇ ਕਰਕੇ ਹੀ ਤਾਂ 1971 ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕਿਆ।''ਉਸ ਸ਼ਰਮੀਲੇ ਤੇ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਇਨਸਾਨ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ, ''ਜੀ ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਮੰਚ 'ਤੇ ਬੈਠੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।'' ਪਛਾਣ ਲਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਉਹ ਸ਼ਖ਼ਸ ਆਪਣੀ ਥਾਂ ਤੋਂ ਉੱਠਿਆ ਅਤੇ ਚੁੱਪ ਚੁਪੀਤੇ ਹਾਲ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਚਲਾ ਗਿਆ।ਇਸ ਸ਼ਖ਼ਸ ਦਾ ਨਾਂ ਸੀ ਰਾਮੇਸ਼ਵਰ ਨਾਥ ਕਾਵ - ਭਾਰਤ ਦੀ ਬਾਹਰੀ ਖ਼ੁਫ਼ੀਆ ਏਜੰਸੀ ਰਾਅ (RAW) ਦੇ ਜਨਮਦਾਤਾ।ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋ:ਪਹਿਲਾ ਅਰਬ ਦੇਸ ਜਿੱਥੇ 'ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਵਿਆਗਰਾ' ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸੀਰੀਜ਼ ਜਿਤਾਉਣ ਵਾਲੇ 5 ਕ੍ਰਿਕਟ ਖਿਡਾਰੀਕੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੈਕਸ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸਹੀ ਉਮਰ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?1982 ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਬਾਹਰੀ ਖ਼ੂਫ਼ੀਆ ਏਜੰਸੀ ਐਸਡੀਈਸੀਈ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਾਉਂਟ ਐਲੈਕਜਾਂਡਰੇ ਦ ਮੇਰੇਂਚੇ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ 70 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਪੰਜ ਸਰਬਉੱਚ ਖ਼ੁਫ਼ੀਆ ਮੁਖੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਦੱਸੋ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਵ ਦਾ ਨਾਂ ਵੀ ਲਿਆ ਸੀ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਚਾਓ ਐਨ ਲਾਈ ਵਿਅਤਨਾਮ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਿਤਾ ਹੋ ਚੀ ਮਿਨਹ ਦੇ ਨਾਲ                  ਪੁਲਿਸ ਸੇਵਾ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਾਵ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, ''ਸਰੀਰਿਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੰਗੇ ਹੋਣ ਦਾ ਵਿਲੱਖਣ ਸੁਮੇਲ ਹੈ ਇਹ ਇਨਸਾਨ! ਇਸਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਆਪਣੇ ਬਾਰੇ, ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਬਾਰੇ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਉਪਬਲਧੀਆਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨ 'ਚ ਇੰਨਾ ਸ਼ਰਮੀਲਾ!''ਰਾਮੇਸ਼ਵਰ ਨਾਥ ਕਾਵ ਦਾ ਜਨਮ 10 ਮਈ 1918 ਨੂੰ ਵਾਰਾਣਸੀ 'ਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। 1940 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਿਸ ਸੇਵਾ ਜਿਸਨੂੰ ਉਸ ਜ਼ਮਾਨੇ 'ਚ ਆਈਪੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਦਾ ਇਮਤਿਹਾਨ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਕਾਡਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। 1948 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਇੰਟੈਲਿਜੈਂਸ ਬਿਊਰੋ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਹੋਈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸਦਾ ਸਹਾਇਕ ਨਿਦੇਸ਼ਕ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਚ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਬਾਰੀਕ ਖ਼ੁਫ਼ੀਆ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ। 1955 ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਏਅਰ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਇੱਕ ਜਹਾਜ਼ 'ਕਸ਼ਮੀਰ ਪ੍ਰਿੰਸੇਜ਼' ਚਾਰਟਰ ਕੀਤਾ ਜੋ ਹੌਂਗਕੌਂਗ ਤੋਂ ਜਕਾਰਤਾ ਲਈ ਉਡਾਨ ਭਰਨ ਵਾਲਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਕੇ ਚੀਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਚਾਓ ਏਨ ਲਾਈ ਬਾੰਡੁੰਗ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਨ।ਪਰ ਆਖ਼ਰੀ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਏਪੇਂਡੇਸਾਇਸਟਿਸ ਦਾ ਦਰਦ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਯਾਤਰੀ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਉਹ ਜਹਾਜ਼ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਕੰਢੇ ਦੇ ਕੋਲ ਹਾਦਸੇ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ 'ਚ ਬੈਠੇ ਬਹੁਤੇ ਚੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।ਰਾਮਨਾਥ ਕਾਵ ਨੂੰ ਇਸ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਕਾਵ ਨੇ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਤੇ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਤਾਈਵਾਨ ਦੀ ਖ਼ੁਫ਼ੀਆ ਏਜੰਸੀ ਦਾ ਹੱਥ ਸੀ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਨਾਲ ਚੀਨ ਦੇ ਪੀਐੱਮ ਚਾਓ ਏਨ ਲਾਈ                  ਰਾਅ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਨਿਦੇਸ਼ਕ ਬਣਾਏ ਗਏਕਾਵ ਨੂੰ ਨੇੜਿਓਂ ਜਾਣਨ ਵਾਲੇ ਆਰਕੇ ਯਾਦਵ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਚੀਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਚਾਓ ਏਨ ਲਾਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਇੰਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਾਵ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦਫ਼ਤਰ ਸੱਦਿਆ ਅਤੇ ਯਾਦਗਾਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਨਿੱਜੀ ਸੀਲ ਭੇਂਟ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਜੋ ਆਖ਼ਿਰ ਤੱਕ ਕਾਵ ਦੀ ਮੇਜ 'ਤੇ ਸੁਸ਼ੋਭਿਤ ਰਹੀ।1968 'ਚ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਸੀਆਈਏ ਅਤੇ ਐਮਆਈ 6 ਦੀ ਤਰਜ 'ਤੇ ਭਾਰਤ 'ਚ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਬਾਹਰ ਦੇ ਖ਼ੁਫ਼ੀਆ ਮਾਮਲਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਏਜੰਸੀ ਰਿਸਰਚ ਐਂਡ ਐਨਾਲਿਸਿਸ ਵਿੰਗ (ਰਾਅ) ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਾਵ ਨੂੰ ਇਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਿਦੇਸ਼ਕ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ।ਰਾਅ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਹਾਦਰੀ 1971 ਦੀ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਸਾਬਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਕਾਵ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਦੀ ਦੇਖਰੇਖ 'ਚ ਇੱਕ ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਮੁਕਤੀਵਾਹਿਨੀ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ 'ਚ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਕਾਵ ਦਾ ਖ਼ੁਫ਼ੀਆ ਤੰਤਰ ਇੰਨਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਤੱਕ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸ ਦਿਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ।   Image copyright Getty Images  ਰਾਅ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਨਿਦੇਸ਼ਕ ਅਤੇ ਕਾਵ ਨੂੰ ਨੇੜਿਓਂ ਜਾਣਨ ਵਾਲੇ ਆਨੰਦ ਕੁਮਾਰ ਵਰਮਾ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ, ''ਯਾਹਿਆ ਖਾਂ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਦੇ ਸਾਡੇ ਇੱਕ ਸਰੋਤ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਪੁਖ਼ਤਾ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸ ਦਿਨ ਹਮਲਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਇਹ ਸੂਚਨਾ ਵਾਇਰਲੈੱਸ ਜ਼ਰੀਏ ਆਈ ਸੀ।’’ ""ਜਦੋਂ ਕੋਡੇਡ ਸੂਚਨਾ ਨੂੰ ਡਿਸਾਇਫ਼ਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਗ਼ਲਤੀ ਨਾਲ ਤੈਅ ਤਾਰੀਕ ਤੋਂ ਦੋ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਹਵਾਈ ਫ਼ੌਜ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ, ਦੋ ਦਿਨ ਤੱਕ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ, ਇਹ ਲੋਕ ਹਾਈ ਅਲਰਟ 'ਤੇ ਸਨ।''ਜਦੋਂ ਹਵਾਈ ਫ਼ੌਜ ਮੁਖੀ ਨੇ ਕਾਵ ਸਾਹਬ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੰਨੇ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਹਵਾਈ ਫ਼ੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਹਾਈ ਅਲਰਟ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।ਤਾਂ ਕਾਵ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕ ਦਿਨ ਹੋਰ ਰੁੱਕ ਜਾਓ।3 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਫ਼ੌਜ ਉਸ ਹਮਲੇ ਦੇ ਲਈ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਸੀ। ਇਹ ਜੋ ਏਜੰਟ ਸੀ ਉਹ ਇੱਕ ਹਿਊਮਨ ਏਜੰਟ ਸੀ, ਉਸਦੀ ਲੋਕੇਸ਼ਨ ਚੰਗੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਕੋਲ ਸੂਚਨਾ ਭੇਜਣ ਲਈ ਵਾਇਰਲੈੱਸ ਵੀ ਸੀ।   Image copyright Getty Images  ਸਿੱਕਮ ਰਲੇਵੇਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਭਾਰਤ 'ਚ ਸਿੱਕਮ ਦੇ ਰਲੇਵੇਂ 'ਚ ਵੀ ਰਾਮੇਸ਼ਵਰ ਨਾਥ ਕਾਵ ਦੀ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਭੂਮਿਕਾ ਰਹੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਕੰਮ ਨੂੰ ਮਹਿਜ਼ ਚਾਰ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਦੇ ਸਾਥ ਨਾਲ ਅੰਜਾਮ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਪੂਰੇ ਮਿਸ਼ਨ 'ਚ ਇੰਨੀ ਗੋਪਨੀਅਤਾ ਵਰਤੀ ਗਈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੰਬਰ ਦੋ ਸ਼ੰਕਰਨ ਨਾਇਰ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।ਆਰਕੇ ਯਾਦਵ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ''ਸਿੱਕਮ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਆਰਐਨ ਕਾਵ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰ ਸੀ ਪਰ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਇਸ ਖ਼ੇਤਰ ਦੀ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਵਿਵਾਦ ਦੇ ਨੇਤਾ ਬਣ ਚੁੱਕੇ ਸਨ।’’ ‘‘ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਲੜਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇੰਨਾ ਆਤਮ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਸੋਚਦੇ ਸਨ ਕਿ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨਾ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੈ।’’ ਸਿੱਕਮ ਸਮੱਸਿਆ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਉਦੋਂ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਚੋਗਯਾਲ ਨੇ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਮਹਿਲਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਸੀਆਈਏ ਦਾ ਥੋੜ੍ਹਾ ਬਹੁਤ ਦਖ਼ਲ ਉੱਥੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ।''ਆਰਕੇ ਯਾਦਵ ਅੱਗੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ''ਕਾਵ ਸਾਹਬ ਨੇ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸਿੱਕਮ ਦਾ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਲ ਰਲੇਵਾਂ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਚੀਨ ਦੀ ਨੱਕ ਹੇਠਾਂ ਹੋਇਆ ਸੀ।’’ ‘‘ਚੀਨ ਦੀ ਫ਼ੌਜ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਸੀ ਪਰ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਚੀਨ ਦੀ ਕੋਈ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਕਾਵ ਨੂੰ ਹੀ ਸਿਹਰਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 3000 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਖ਼ੇਤਰ ਦਾ ਭਾਰਤ 'ਚ ਰਲੇਵਾਂ ਕਰਵਾਇਆ ਅਤੇ ਸਿੱਕਮ ਭਾਰਤ ਦਾ 22ਵਾਂ ਸੂਬਾ ਬਣਿਆ।''   Image copyright Getty Images  ਇੰਦਰਾ ਦੇ ਬਟੂਏ ਅਤੇ ਛੱਤਰੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਵਾਕਿਆਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਕਾਵ ਕੋਲ ਸੀ। ਇੰਦਰ ਮਲਹੋਤਰਾ ਇੱਕ ਦਿਲਚਸਪ ਕਿੱਸਾ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਮੇਸ਼ਵਰ ਕਾਵ ਨੇ ਹੀ ਸੁਣਾਇਆ ਸੀ।ਮਲਹੋਤਰਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ''ਕਾਵ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਸੀਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਸੰਮੇਲਨ 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਮੇਲਬਰਨ, ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਗਏ ਸੀ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਆਸਟਰੇਲੀਆਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਟੀਮ ਦਾ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਮੈਨੂੰ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ।’’ ‘‘ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਆਕੇ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਗੱਲ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਤੁਹਾਡੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮਹਾਨ ਨੇਤਾ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਆਸਟਰੇਲਈਆ ਦੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਮੇਰੀ ਹੈ।''ਮਲਹੋਤਰਾ ਨੇ ਕਿੱਸਾ ਅੱਗੇ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ, ''ਤੁਹਾਡੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ ਚਲਨ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਉਹ (ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ) ਕਾਰ ਤੋਂ ਉਤਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਆਪਣਾ ਬਟੂਆ ਅਤੇ ਛੱਤਰੀ ਮੈਨੂੰ ਫੜਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।’’‘‘ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਪਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਨੇਤਾ ਕਾਰ ਤੋਂ ਉਤਰਦਾ ਜਾਂ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਦੋਂ ਹੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਕੋਲ ਮੌਕਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਗੋਲੀ ਚਲਾਉਣ ਦਾ। ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ 'ਚ ਮੇਰੇ ਦੋਵੇਂ ਹੱਥ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ ਲਈ ਖਾਲ੍ਹੀ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਕਾਰ 'ਚ ਇੱਕ ਵਾਧੂ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਹੀ ਕਾਰ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਨਾ ਬੈਠਣਾ ਪਵੇ।''ਮਲਹੋਤਰਾ ਨੇ ਅੱਗੇ ਦੱਸਿਆ, ''ਕਾਵ ਨੇ ਜਦੋਂ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਸਮਝਾਈ ਤਾਂ ਉਹ ਇਹ ਗੱਲ ਸਮਝ ਗਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਛੱਤਰੀ ਅਤੇ ਬਟੂਆ ਦੇਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆਏ ਤਾਂ ਮੁੜ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੁਰਾਣੀ ਆਦਤ ਦੁਹਰਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।''     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਰਾਅ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਆਰਕੇ ਯਾਦਵ (ਖੱਬੇ) ਨੇ Mission R&AW ਨਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਵੀ ਲਿਖੀ ਹੈ                  'ਬੈਸਟ ਡ੍ਰੈਸਡ ਮੈਨ'   ਕਾਵ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰੀਨ ਕੱਪਣੇ ਪਹਿਨਣ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਸੀ। ਆਰਕੇ ਯਾਦਵ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ''ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੂਟ ਟਾਈ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ, ਪਰ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਉਹ ਖਾਦੀ ਦਾ ਕੁਰਤਾ ਵੀ ਪਹਿਨਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਦੱਸਦੇ ਸਨ ਕਿ ਮੈਂ ਇਸਨੂੰ ਖਾਦੀ ਭੰਡਾਰ ਤੋਂ ਲਿਆਇਆ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਹ ਪੁਸ਼ਾਕ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਫ਼ਬਦੀ ਵੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਰੀਰ ਅਜਿਹਾ ਸੀ।’’ ‘‘ਢਿੱਡ ਅੰਦਰ ਵੱਲ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਡੀਲ ਡੌਲ ਇੱਕ ਐਥਲੀਟ ਵਾਂਗ ਸੀ। ਉਹ ਜਦੋਂ ਜਵਾਨ ਸਨ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਘੋੜਾ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਮੇਰੀ ਤਨਖ਼ਾਹ ਦਾ ਅੱਧਾ ਹਿੱਸਾ ਤਾਂ ਘੋੜੋ ਨੂੰ ਖੁਆਉਣ 'ਚ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨਣ ਕਰਕੇ ਕੁਝ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਰਸ਼ਕ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਖ਼ਦਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਕਿ ਹੀ ਵਾਜ਼ ਦਿ ਬੈਸਟ ਡ੍ਰੈਸਡ ਮੈਨ।''   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਜਾਰਜ ਬੁਸ਼                  ਰਾਅ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਵਧੀਕ ਨਿਦੇਸ਼ਕ ਰਾਣਾ ਬਨਰਜੀ ਵੀ ਕਾਵ ਨੂੰ ਬੇਹੱਦ ਨੇੜਿਓਂ ਜਾਣਦੇ ਸਨ। ਰਾਣਾ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ''ਉਹ ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬਨਿਆਨ ਪਾਉਂਦੇ ਸਨ, ਉਹ ਜਾਲੀ ਵਾਲੀ ਬਨਿਆਨ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਤੇ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਕਲਕੱਤੇ ਦੀ ਗੋਪਾਲ ਹੋਜ਼ਰੀ 'ਚ ਬਣਦੀ ਸੀ।’’""ਪਰ ਫ਼ਿਰ ਇਹ ਕੰਪਨੀ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈ, ਇਸਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਹ ਕਾਵ ਸਾਹਬ ਲਈ ਅਲੱਗ ਤੋਂ ਸਾਲ ਭਰ 'ਚ ਜਿੰਨੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਸੀ 10 ਜਾਂ 12 ਬਨਿਆਨ, ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਕਰਦੇ ਸਨ।''ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋ:ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਉਡੀਕ 'ਚ 'ਕਰੋੜਪਤਨੀ'ਮਨੁੱਖੀ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦਾ ਮਾਸ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਅਘੋਰੀ ਸਾਧੂਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ10 ਸਾਲ ’ਚ ਦੇਸ ਉੱਜੜੇ, ਪਲਾਸਟਿਕ ਦਾ ਕੁੜਾ ਵਧਿਆ ਤੇ...ਰਾਣਾ ਅੱਗੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ''ਜਦੋਂ ਮੇਰੀ ਕਲਕੱਤੇ ਪੋਸਟਿੰਗ ਹੋਈ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਸੀਨੀਅਰ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਕਾਵ ਸਾਹਬ ਕੋਲ ਗੋਪਾਲ ਹੋਜ਼ਰੀ ਤੋਂ ਬਨਿਆਨਾਂ ਪਹੁੰਚਦੀਆਂ ਰਹਿਣ।’’ ""ਇੱਕ ਵਾਰ ਕਾਵ ਸਾਹਬ ਦਾ ਫ਼ੋਨ ਆਇਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਸਮਾਨ ਭਿਜਵਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਉਹ ਬਨਿਆਨਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੀਆਂ, ਉਸਦੀ ਕੀਮਤ 25 ਰੁਪਏ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚ ਗਈ, ਇੰਨਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਦੇ ਸੀ ਉਹ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ।''   Image copyright Pn Dhar   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਰਾਅ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਨਿਦੇਸ਼ਕ ਆਰਐਨ ਕਾਵ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਚਿਵ ਪੀਐਨ ਧਰ ਦੇ ਨਾਲ                  ਜਨਤਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਜਾਂਚ1977 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਚੋਣਾਂ ਹਰ ਗਏ ਅਤੇ ਮੋਰਾਰਜੀ ਦੇਸਾਈ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਵਹਿਮ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿਆਦਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਵ ਸਾਹਬ ਦਾ ਵੀ ਹੱਥ ਸੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਕਾਵ ਨਾਲ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ, ਕਾਵ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕੀਤਾ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਸਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।ਇਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਐਸਪੀ ਸਿੰਘ ਕਮੇਟੀ ਬਿਠਾਈ ਗਈ। ਉਸ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਿਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਰਾਅ ਨੂੰ ਬੇਦਾਗ ਦੱਸਿਆ ਸਗੋਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਨਾਲ ਕਾਵ ਦਾ ਕੋਈ ਲੈਣਾ ਦੇਣਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।''ਰਾਅ ਦੇ ਲਗਪਗ ਸਾਰੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਕਾਵ ਦੀ ਦਰਿਆਦਿਲੀ ਨੂੰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।   Image copyright Getty Images  ਜਯੋਤੀ ਸਿਨਹਾ ਰਾਅ ਦੇ ਵਧੀਕ ਸਚਿਵ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ''ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੀ ਸੌਫ਼ਿਸਿਟਿਫ਼ਿਕੇਸ਼ਨ ਸੀ! ਗੱਲ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਸੀ, ਉਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਦੁੱਖ ਪਹੁੰਚਾਏ।’’ ‘‘ਇੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੁਮਲਾ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਸੀ, ਉਹ ਕਿਹਾ ਕਰਦੇ ਸਨ...ਜੇ ਕੋਈ ਤੁਹਾਡੀ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਜ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਉਂ ਮਾਰਨਾ...ਕਿਉਂ ਨਾ ਉਸਨੂੰ ਵਾਧੂ ਸਾਰਾ ਸ਼ਹਿਦ ਦੇ ਕੇ ਮਾਰਿਆ ਜਾਵੇ। ਕਹਿਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਕਿਉਂ ਨਾ ਉਸਨੂੰ ਮਿੱਠੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਲੈ ਕੇ ਆਇਆ ਜਾਵੇ। ਅਸੀਂ ਲੋਕ ਉਸ ਜ਼ਮਾਨੇ 'ਚ ਬਹੁਤ ਨੌਜਵਾਨ ਸੀ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਤੌਰ ਹੀਰੋ ਪੂਜਦੇ ਸੀ।''ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਖ਼ੁਫ਼ੀਆ ਮੁਖੀਆਂ ਨਾਲ ਕਾਵ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਲਾਭ ਹੋਇਆ, ਇਸਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਹੋਵੇਗੀ।ਇੱਕ ਵਾਰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਤੇ ਸੀਆਈਏ ਮੁਖੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੇ ਜਾਰਜ ਬੁਸ਼ ਸੀਨੀਅਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ 'ਕਾਓ ਬੁਆਏ' ਦੀ ਨਿੱਕੀ ਜਿਹੀ ਮੂਰਤੀ ਭੇਂਟ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੂੰ 'ਕਾਵ ਬੁਆਏਜ਼' ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਫ਼ਾਇਬਰਗਲਾਸ ਪ੍ਰਤੀਰੂਪ ਬਣਵਾ ਕੇ ਰਾਅ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦਫ਼ਤਰ ਦੇ ਰਿਸੈਪਸ਼ਨ ਕੰਪਲੈਕਸ ਵਿੱਚ ਲਗਵਾਇਆ ਸੀ।ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:      Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਚੀਨ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਨਿਊਜ਼ ਚੈਨਲ ਉੱਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਸ਼ਾਇਦ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਉੱਪਰ ਯਕੀਨ ਨਾ ਆਵੇ।ਚੀਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਨਿਊਜ਼ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਟੂਡੀਓ ਵਿਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਵਰਚੂਅਲ ਐਂਕਰ ਉਤਾਰਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਸੂਟ-ਬੂਟ ਟਾਈ ਪਹਿਨੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਜਿਸਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਰੌਬਟ ਵਰਗੀ ਲੱਗੇਗੀ।ਸ਼ਿੰਨਹੂਆ ਖ਼ਬਰ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਇਹ ਨਿਊਜ਼ ਐਂਕਰ ਬਿਲਕੁਲ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦਾ ਹੈ , ਜਿਵੇਂ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਨਿਊਜ਼ ਰੀਡਰ ਖ਼ਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਆਰਟੀਫ਼ੀਸ਼ੀਅਲ ਨਿਊਜ਼ ਐਂਕਰ ਹੁਣ ਟੀਵੀ ਉੱਤੇ ਖ਼ਬਰਾਂ ਪੜ੍ਹਨਗੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪਨਾਹਗੀਰ ਨਹੀਂ ‘ਹਮਲਾਵਰ’ਟਰੰਪ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਤਲਖ਼ ਵਤੀਰਾ ਫਿਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਦੀ ਸਨਦ ਰੱਦਕੁਝ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਸਿੱਖ ਸੰਗਠਨ ਟਰੂਡੋ ਨਾਲ ਕਿਉਂ ਨਰਾਜ਼ ਹੋਏ(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਕੀਤਾ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦੇਣ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ - 5 ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰਾਂ      7 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46778289  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright  @AAPPUNJAB2017  ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਗਾਮੀ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਵੋਟ ਨਾ ਦੇਣ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਖ਼ਬਰ ਏਜੰਸੀ ਪੀਟੀਆਈ ਮੁਤਾਬਕ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੇ ਕਨਵੀਨਰ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ, ""ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦਿੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਵੋਟ ਨਾ ਵੰਡੋ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਐੱਮਪੀ ਦੀਆਂ ਸੱਤੇ ਸੀਟਾਂ ਆਪ ਦੀ ਝੋਲੀ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿਓ।""ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਹ ਟਿੱਪਣੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਆਸ ਲਗਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਆਉਂਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲ 'ਆਪ' ਗਠਜੋੜ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।  ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁਖਪਾਲ ਖਹਿਰਾ ਦਾ ਕੀ ਬਣੇਗਾ?ਭਾਰਤ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਇੰਨਾ ਪੈਸਾ ਕਿਉਂ ਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਕੋਮਾ 'ਚ ਪਈ ਔਰਤ ਕਿਵੇਂ ਬਣ ਗਈ ਮਾਂ?ਸਿਤਾਰੇ ਵੀ ਕਿਉਂ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ   Image copyright BBC/  Bhagwant Maan   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਭਗਵੰਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਖਹਿਰਾ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਫਕਰ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ                  ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਖਹਿਰਾ 'ਮੌਕਾਪ੍ਰਸਤ'ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਬਾਗੀ ਨੇਤਾ ਸੁਖਪਾਲ ਖਹਿਰਾ ਦੇ ਅਸਤੀਫੇ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਦਿੰਦਿਆ 'ਆਪ' ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 'ਮੌਕਾਪ੍ਰਸਤ' ਦੱਸਿਆ।ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਸੰਗਰੂਰ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਰਟੀ 'ਚ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨਹੀਣਤਾ ਨੂੰ ਕਦੇ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ  ਅਤੇ ਖਹਿਰਾ ਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦੱਸਣ ਲਈ ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਮੌਕੇ ਦਿੱਤੇ ਪਰ ਉਹ ਨਾਕਾਮ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਖਹਿਰਾ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਆਤਮ-ਕੇਂਦਰਿਤ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਲਈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਅਹੁਦੇ ਲਈ ਚਿੰਤਤ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਹਟਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਾਏ ਜਾਣ 'ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਜਤਾਇਆ ਸੀ।""   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਨੈਨਤਾਰਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੀ ਲੇਖਕਾ ਅਤੇ ਨਵਨਿਰਮਾਣ ਸੈਨਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ                  ਨਯਨਤਾਰਾ ਸਹਿਗਲ ਦਾ ਨਾਂ ਸਾਹਿਤ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚੋਂ ਹਟਾਇਆ ਗਿਆਮਰਾਠੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਾਹਿਤਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅਖਿਲ ਭਾਰਤੀ ਮਰਾਠੀ ਸਾਹਿਤ ਸੰਮੇਲਨ 'ਤੋਂ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਨਯਨਤਾਰਾ ਸਹਿਗਲ ਦਾ ਨਾਮ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। 11 ਤੋਂ 13 ਜਨਵਰੀ ਤੱਕ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਯਵਤਮਾਲ 'ਚ 92ਵੇਂ ਸਾਹਿਤ ਸੰਮੇਲਨ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਨਯਨਤਾਰਾ ਸਹਿਗਲ ਨੂੰ ਕਰਨਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਦਾਘਟਨੀ ਭਾਸ਼ਣ ਵੀ ਦੇਣਾ ਵੀ ਸੀ। ਪਰ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੇ ਐਨ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ 'ਚ ਬੁਲਾਉਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਸ ਸੰਮੇਲਨ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ 'ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਨਵਨਿਰਮਾਣ ਸੈਨਾ ਨੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਉਦਘਾਟਨ ਕਿਸੇ ਮਰਾਠੀ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਦਕਿ ਨਯਨਤਾਰਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੀ ਲੇਖਕਾ ਹੈ। ਪੂਰੀ ਖ਼ਬਰ ਪੜ੍ਹਣ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਕਥਿਤ ਪੋਰਨ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖਣ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਸੱਚਸਾਲ 2019 ਫੇਸਬੁੱਕ ਲਈ ਬੁਰੇ ਵੇਲੇ ਆਹਟ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਲਿੰਗ ਬਦਲਾਅ ਕੇ ਕੁੜੀ ਤੋਂ ਮੁੰਡਾ ਬਣੇ ਦੇਵ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁਖਪਾਲ ਖਹਿਰਾ ਦਾ ਕੀ ਬਣੇਗਾ?   Image copyright AFP   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਸਣੇ ਕਈ ਖਣਿਜ ਹਨ ਪਰ ਖਾਣਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬਿਹਤਰ ਨਹੀਂ ਹੈ (ਸੰਕੇਤਕ ਤਸਵੀਰ)                  ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦੀ ਖਾਣ 'ਚ 30 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦੀ ਖਾਣ ਧੱਸ ਜਾਣ ਕਾਰਨ 30 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਮਜ਼ਦੂਰ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਨੇ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਨਦੀ ਦੇ ਤਲ ਤੋਂ 220 ਫੁੱਟ ਹੇਠਾ ਗਏ ਸਨ। ਰਸਤਾ ਕੱਚਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਅੰਦਰ ਧੱਸ ਗਿਆ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਥੇ ਫਸਣ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।  ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ 7 ਲੋਕ ਜਖ਼ਮੀ ਹਨ। ਕੋਹਿਸਤਾਨ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੁਖੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕੇਵਲ 13 ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਿਆ ਹੈ। ਪੂਰੀ ਖ਼ਬਰ ਪੜ੍ਹਣ ਲਈ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ।    Image copyright NURPHOTO/GETTY   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਗੈਂਗ ਰੇਪ ਦੀ ਇਸ ਵਾਰਦਾਤ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰੋਸ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕੀਤਾ                  ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਹੋਏ ਗੈਂਗ ਰੇਪ ਦੇ ਸ਼ੱਕੀ ਹਿਰਾਸਤ 'ਚ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਗੈਂਗ ਰੇਪ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਆਵਾਮੀ ਲੀਗ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨੇਤਾ ਸਣੇ 7 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਦੇ ਲਿਹਾਜ਼ ਨਾਲ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। 4 ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਇਆ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਸਾਮੂਹਿਕ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ  ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਹੋਈਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਚੋਣਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਹੋਈ ਇਸ ਵਾਰਦਾਤ ਕਾਰਨ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਗੁੱਸਾ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧ ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੋਣ ਲੱਗਾ ਸੀ। ਪੂਰੀ ਖ਼ਬਰ ਪੜ੍ਹਣ ਲਈ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕਦੋਂ ਪਹਿਨਾਈ ਗਈ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਬ੍ਰਾਅ? ਲਿੰਗ ਬਦਲਾਅ ਕੇ ਕੁੜੀ ਤੋਂ ਮੁੰਡਾ ਬਣੇ ਦੇਵ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਇੰਝ ਲਾਹੁਣ ਆਪਣਾ ਹੈਂਗਓਵਰਜਦੋਂ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਨੇ ‘ਚੋਰ’ ਦੀ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਇਆਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੱਲੋਂ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਲਾਂਘੇ ਲਈ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਨਿਵੇਸ਼ ਦਾ ਸੱਦਾ - 5 ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰਾਂ      14 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46859564  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ                ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੱਲੋਂ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਲਾਂਘੇ ਅਤੇ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਲਈ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਵਪਾਰਕ ਨਿਵੇਸ਼ ਦਾ ਸੱਦਾ                  ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੱਲੋਂ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਲਾਂਘੇ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਵਪਾਰਕ ਨਿਵੇਸ਼ ਦਾ ਸੱਦਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਲਾਂਘੇ 'ਚ ਹਰ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਮੁਹੱਈਆਂ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਅਤੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਤੇ ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚਾਲੇ ਪੈਂਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸਕ ਦਿੱਖ ਦੇਣ ਲਈ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਟੈਂਡਰਡ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੇ ਸਾਊਥਾਲ 'ਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗਵਰਨਰ ਚੌਧਰੀ ਮੁਹੰਮਦ ਸਰਵਰ ਨੇ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਰੱਖੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""70 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਲਾਂਘੇ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਸ਼ਲਾਘਾਯੋਗ ਹੈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਨਾਲ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬੇਹੱਦ ਸਕੂਨ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।""   Image copyright Getty Images  ਜਸਟਿਸ ਏਕੇ ਸੀਕਰੀ ਨੇ ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਟ੍ਰਾਈਬਿਊਨਲ ਤੋਂ ਲਈ ਉਮੀਦਵਾਰੀ ਵਾਪਸਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸੀਨੀਅਰ ਜੱਜ ਏਕੇ ਸੀਕਰੀ ਨੇ ਕਾਮਨਵੈਲਥ ਸੈਕਰੇਟੈਰੀਏਟ ਆਰਬਿਟਰਲ ਟ੍ਰਾਈਬਿਊਨਲ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਉਮੀਦਵਾਰੀ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਈ ਹੈ। ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਜਸਟਿਸ ਸੀਕਰੀ ਸਾਬਕਾ ਸੀਬੀਆਈ ਮੁਖੀ ਆਲੋਕ ਵਰਮਾ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਕੁਝ ਮੀਡੀਆ ਅਦਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਆਉਣ ਲੱਗੀਆਂ ਕਿ ਆਲੋਕ ਵਰਮਾ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਜਾਣ 'ਤੇ ਜਸਟਿਸ ਸੀਕਰੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਤੋਂ ਲਾਭ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਟ੍ਰਾਈਬਿਊਨਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਨ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਅਖ਼ਬਾਰ ਨੇ ਸੂਤਰਾਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਕੇ ਹੀ ਜਸਟਿਸ ਸੀਕਰੀ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ- 'ਕੀ ਦਿੱਲੀ ਜਾਂ ਗੁਜਰਾਤ ਵਰਗਾ ਕਤਲੇਆਮ ਦੁਬਾਰਾ ਨਹੀਂ ਵਾਪਰੇਗਾ?''ਉਹ ਮੇਰੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਰੋਕ ਸਕਦੇ ਨੇ, ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਨਹੀਂ'ਮਨੁੱਖੀ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦਾ ਮਾਸ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਅਘੋਰੀ ਸਾਧੂਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈਸੱਤ ਤਰੀਕੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੈਲਥ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ   Image copyright Sukhpal khira/FB   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਖਹਿਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਪਾਰਟੀ ਵਰਕਰ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੈਂ ਬਠਿੰਡਾ ਤੋਂ ਚੋਣ ਲੜਾਂ                  ਬਠਿੰਡਾ ਤੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣ ਲੜਨਗੇ ਖਹਿਰਾਪੰਜਾਬੀ ਏਕਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਵਰਕਰ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਬਠਿੰਡਾ ਤੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲੜਨ। ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਖਹਿਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਇਸ ਹਲਕੇ ਦੇ ਵੋਟਰਾਂ ਤੇ ਪਾਰਟੀ ਵਰਕਰਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਉਥੋਂ ਚੋਣ ਲੜਾਂ।""ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਪੀਡੀਏ (Punjab Democratic Alliance) ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲੋਕਤਾਂਤਰਿਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਹੀ ਲੈਣਗੇ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-'ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ 'ਤੇ ਬਣੀ ਫਿਲਮ ਦਾ ਸਿੱਖ ਬਾਈਕਾਟ ਕਰਨ'100 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਨੰਬਰ ਪਲੇਟ ਤੇ ਦੁਬਈ ਦਾ ਉਹ ਸ਼ੇਖ਼ਬਿਸ਼ਪ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਾਰਵਾਈ ਮੰਗਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ 'ਚਿਤਾਵਨੀ'ਜਿੱਥੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਗੱਲ ਨਾ ਮੰਨਣ 'ਤੇ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੇਲ੍ਹ    Image copyright GURDARSHAN SINGH/BBC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕੁਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਜ਼ੀਰਾ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਉੱਤੇ ਲਗਾਏ ਸਨ ਨਸ਼ਾ ਤਸਕਰਾਂ ਨੇ ਮਿਲੇ ਹੋਣ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ                  ਕਾਂਗਰਸੀ ਵਿਧਾਇਕ ਕੁਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਜ਼ੀਰਾ ਤੋਂ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਜਾਗਰਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਜਨਤਕ ਮੰਚ ਤੋਂ ਨਸ਼ੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਆਵਾਜ਼ ਚੁੱਕਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ੀਰਾ ਦੇ ਕਾਂਗਰਸੀ ਵਿਧਾਇਕ ਕੁਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਜ਼ੀਰਾ ਕੋਲੋਂ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟੀਕਰਨ ਮੰਗਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਅਨੁਸ਼ਾਸ਼ਨਹੀਣਤਾ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਦਰਅਸਲ ਜ਼ੀਰਾ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਵਿੱਚ ਪੰਚਾਂ-ਸਰਪੰਚਾਂ ਦੇ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕ ਸਮਾਗਮ ਦੌਰਾਨ ਪੁਲਿਸ 'ਤੇ ਡਰੱਗ ਮਾਫੀਆ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਉਂਦਿਆਂ ਮਨਪ੍ਰੀਤ ਬਾਦਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਆ ਗਏ ਸਨ।     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    ਫਿਲਮਕਾਰ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਹਿਰਾਨੀ 'ਤੇ ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਇਕੋਨਾਮਿਕਸ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਫਿਲਮਕਾਰ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਹਿਰਾਨੀ 'ਤੇ ""ਸੰਜੂ"" ਫਿਲਮ 'ਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨੇ ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਏ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਿਰਾਨੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਨੂੰ ਖਾਰਿਜ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਕੀਲ ਆਨੰਦ ਦੇਸਾਈ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ, ""ਇਹ ਇਲਜ਼ਾਮ ਝੂਠੇ, ਨਿੰਦਣਯੋਗ, ਸ਼ਰਾਰਤੀ, ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਅਤੇ ਬਦਨਾਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਨ।""ਔਰਤ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਦਾ ਬਿਓਰਾ ""ਸੰਜੂ"" ਦੇ ਸਹਿ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਿੰਦੂ ਵਿਨੋਦ ਚੋਪੜਾ ਨੂੰ 3 ਨਵੰਬਰ 2018 ਇੱਕ ਈ-ਮੇਲ ਲਿਖ ਕੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸੀਨੀਅਰ ਰਿਪਬਲੀਕਨ ਸੀਨੇਟਰ ਲਿੰਡਸੇ ਗਰਾਹਮ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਮੁੜ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੀ ਕੀਤੀ ਅਪੀਲ                  ਅਮਰੀਕਾ ਸ਼ਟਡਾਊਨ: ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁੜ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਰਿਪਬਲੀਕਨ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸ਼ਟਡਾਊਨ ਹੋਈ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁੜ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ। ਟਰੰਪ ਦੇ ਨੇੜੇ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਸੀਨੇਟਰ ਲਿੰਡਸੇ ਗਰਾਹਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੀਮਤ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸ਼ਟਡਾਊਨ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।ਇਹ ਆਂਸ਼ਿਕ ਸ਼ਟਡਾਊਨ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬਾ ਸ਼ਟਡਾਊਨ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੂਰੀ ਖ਼ਬਰ ਪੜ੍ਹਣ ਲਈ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਹੜੱਪਾ ਦੇ ‘ਪ੍ਰੇਮੀ ਜੋੜੇ’ ਦੇ ਪਿੰਜਰ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਰਾਜ਼ਕਿਉਂ ਹੈ ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਸਾਂਝਾ ਨਾਇਕ? ਜਦੋਂ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਮਾਇਆਵਤੀ ਨੂੰ ਕਮਰੇ 'ਚ ਲੁਕਣਾ ਪਿਆਜਦੋਂ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਨੇ ‘ਚੋਰ’ ਦੀ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਇਆਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਇੰਝ ਲਾਹੁਣ ਆਪਣਾ ਹੈਂਗਓਵਰਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਤੁਹਾਨੁੰ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੇ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਮਾਲਕ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਾੜਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸੇ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਿਹਾ, ਆਲੋਚਕ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ‘ਵਸਤੂ’ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ — ਇਹ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਚੱਲੇਗਾ?ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋਸੈਕਸ ਡੌਲ ਦੀ ਖਿੱਚ-ਧੂਹ: ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ?ਕੰਡੋਮ ਦੀਆਂ ਮਸ਼ਹੂਰੀਆਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਲਈ ਕਿਹੜਾ ਸਮਾਂ?ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਤੋਂ ਭੱਜੀਆਂ, ਚੀਨ 'ਚ ਸੈਕਸ ਸਕੈਂਡਲ 'ਚ ਫਸੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਕੀ ਹੈ ਚਾਈਲਡ ਪੋਰਨ? ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋ(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਨੇਲ ਐਕਸਟੈਂਸ਼ਨ ਯਾਨਿ ਕਿ ਨਹੂੰਆਂ ਨੂੰ ਨਕਲੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਧਾਉਣਾ ਦਾ ਟਰੈਂਡ ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਫੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਪਰ ਇਸਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹੈ। ਜਾਣੋ ਇਸਦੇ ਖਤਰਿਆਂ ਬਾਰੇ।ਵੀਡੀਓ: ਜਯੋਤਿਕਾ, ਸ਼ਾਦ(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਰਫਾਲ ਮਾਮਲਾ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ’ਚ ਉੱਠਿਆ ਤਾਂ ‘ਕਾਗਜ਼ ਦੇ ਰਫਾਲ’ ਉੱਡਣ ਲੱਗੇ      2 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46736113  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਫਰਾਂਸ ਤੋਂ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਸੌਦੇ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ 'ਤੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਬਹਿਸ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਬਹਿਸ ਦੌਰਾਨ ਕਾਂਗਰਸ ਮੁਖੀ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਇਸ ਸੌਦੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ। ਰਾਹੁਲ ਵੱਲੋਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਸਵਾਲਕਿਸ ਨੇ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਦੀ 126 ਰਫਾਲ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ 36 ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸੌਦੇ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕਿਸ ਨੇ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਉਂ ਕੀਤਾ? ਸਾਬਕਾ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਮਨੋਹਰ ਪਰਿਕਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਡੀਲ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਪੁਰਾਣੀ ਡੀਲ ਨੂੰ ਇਸ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਉਂ ਬਦਲਿਆ?ਸਭ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਯੂਪੀਏ ਸਰਕਾਰ 526 ਕਰੋੜ ਵਿੱਚ 126 ਰਫਾਲ ਖਰੀਦਣ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ 1600 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਵਿੱਚ 36 ਰਫਾਲ ਖਰੀਦਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਖੀਰ ਇਹ ਕੀਮਤ ਕਿਉਂ ਬਦਲੀ?ਫਰਾਂਸ ਨੇ ਖੁਦ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐੱਚਏਐੱਲ ਤੋਂ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਕੰਮ ਖੋਹ ਕੇ ਅਨਿਲ ਅੰਬਾਨੀ ਨੂੰ ਦੇਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਸੀ। ਅਖੀਰ ਐੱਚਏਐੱਲ ਤੋਂ ਇਹ ਕੰਮ ਕਿਉਂ ਖੋਹਿਆ ਗਿਆ। ਐੱਚਏਐਲ ਨੇ ਕਈ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਏ ਹਨ।10 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਕੰਪਨੀ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਅਨਿਲ ਅੰਬਾਨੀ ਜੋ ਕਿ 45 ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਦੇ ਕਰਜ਼ੇ ਹੇਠ ਹਨ ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਰਫਾਲ ਦਾ ਠੇਕਾ ਕਿਉਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:‘ਅੱਜ ਛੋਟੀ ਸੋਚ ਵਾਲੇ ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਹੰਝੂ ਵਗਣਗੇ’ਫ਼ੌਜੀ ਵਰਦੀ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਇੱਥੇ ਕਿਉਂ ਘਬਰਾਉਂਦੇ ਨੇ ਲੋਕਜਦੋਂ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਨੇ ‘ਚੋਰ’ ਦੀ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਇਆਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕੀਮਤ ਗੁਪਤ ਹੈ ਜਦਕਿ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦੱਸਣ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਗੁਪਤ ਰੱਖਣ ਵਰਗੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।ਪੁਰਾਣੇ ਕਰਾਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਐੱਚਏਐੱਲ ਨੇ ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਉਣੇ ਸਨ। ਕਈ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੇ ਕੰਮ ਹੁੰਦੇ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਮਿਲਦਾ। ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਜੇਪੀਸੀ ਬਣਾਉਣ 'ਤੇ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਜ਼ਾਹਿਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੋਆ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕੈਬਨਿਟ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਰਫਾਲ ਦੀਆਂ ਫਾਈਲਾਂ ਪਈਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪੂਰਾ ਸੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਹੈ।ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਜਦੋਂ ਲੋਕਸਭਾ ਵਿੱਚ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਟੇਪ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮੰਗੀ। ਇਸ ਟੇਪ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਬਕਾ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਮਨੋਹਰ ਪਰੀਕਰ ਨੇ ਕਾਂਗਰਸ ਆਗੂ ਨਾਲ ਇਸ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਮੰਗ 'ਤੇ ਅਰੁਣ ਜੇਤਲੀ ਨੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਟੇਪ ਦੀ ਕੋਈ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਲੋਕ ਸਭਾ ਸਪੀਕਰ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ।ਸੰਸਦ  ਵਿੱਚ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲਈ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਅਰੁਣ ਜੇਤਲੀ ਨੇ ਮੋਰਚਾ ਸੰਭਾਲਿਆ। ਅਰੁਣ ਜੇਤਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਰਫਾਲ ’ਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਨੂੰ ਖਾਰਿਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਜੇਤਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਝੂਠ ਬੋਲ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਇਮੈਨੁਅਲ ਮੈਕਰੋਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀਮਤ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਨਮੋਹਨ  ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕੁਝ ਕਿਹਾ ਸੀ।   Image copyright Getty Images  ਅਰੁਣ ਜੇਤਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਇਸ ਦੇਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਪਰਿਵਾਰ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੈਸਿਆਂ ਦਾ ਗਣਿਤ ਤਾਂ ਸਮਝ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਦੇਸ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਮਝ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ।'' ਰਾਹੁਲ ਦੇ ਅਨਿਲ ਅੰਬਾਨੀ ਦਾ ਨਾਂ ਲੈਣ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਕਥਿਤ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਆਏ ਕਵਾਤਰੋਕੀ ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਆ। ਡਬਲ ਏ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਜੇਤਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ, ਕੀ ਰਾਹੁਲ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ 'ਕਿਊ' (ਕਵਾਤਰੋਕੀ) ਦੀ ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਖੇਡੇ ਸਨ।ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਸਵਾਲਾਂ ਤੇ ਜੇਤਲੀ ਨੇ ਅਗਸਤਾ, ਬੋਫੋਰਸ ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਬਹੈਰਲਡ ਨੂੰ ਲੈ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛੇ। ਜੇਤਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਿੰਨਾਂ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ 'ਤੇ ਸਿੱਧੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਹੋਈਆਂ ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲਾਂ-ਸਦਨ ਵਿੱਚ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਰਫਾਲ ਡੀਲ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਅਨਿਲ ਅੰਬਾਨੀ ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਆ ਤਾਂ ਸਪੀਕਰ ਸੁਮਿਤਰਾ ਮਹਾਜਨ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿੰਦੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਲੈਣ ਤੋਂ ਮਨ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਸਦਨ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਨਹੀਂ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਨਾਮ ਨਾ ਲਿਆ ਜਾਵੇ।    Image copyright Getty Images  ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਕਿਹਾ- 'ਕੀ ਉਹ 'ਏਏ' ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ?' ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਪੀਕਰ ਸੁਮਿਤਰਾ ਮਹਾਜਨ ਨੇ ਨਾ ਹਾਂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਨਾਂ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਨਾ ਪੁੱਛੋ। ਫਿਰ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ ਵਿੱਚ 'ਏਏ' ਦਾ ਹੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸੈਕਸ ਬਿਮਾਰੀ ਜੋ ‘ਸੁਪਰਬਗ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ’‘ਲੜਾਈ ਨੂੰਹ-ਸੱਸ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਪੜ੍ਹਿਆਂ-ਲਿਖਿਆਂ ਤੇ ਅਨਪੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੀ’'ਲੋਕ ਚੀਕਾਂ ਮਾਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਲਾਸ਼ਾਂ ਸਨ'- ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਮਨੋਹਰ ਪਰੀਕਰ ਦਾ ਨਾਮ ਲੈਂਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੋਆ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕਹਿ ਕੇ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾ ਪਰ ਫਿਰ ਸਪੀਕਰ ਸਾਹਿਬਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਾਈਕ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੋਆ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨਾ ਕਹੋ ਸਾਬਕਾ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਕਹੋ, ਤਾਂ ਰਾਹੁਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਤਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਹੈ।-ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਅਰੁਣ ਜੇਤਲੀ ਜਵਾਬ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਆਗੂ ਨੇ ਕਾਗਜ਼ ਦੇ ਜਹਾਜ ਬਣਾ ਕੇ ਉਡਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਸਪੀਕਰ ਸਪਮਿਤਰਾ ਮਹਾਜਨ ਨੇ ਖੜੇ ਹੋ ਕੇ ਕਿਹਾ, ""ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਉਡਾਇਆ। ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਹੋ?"" -  ਅਰੁਣ ਜੇਤਲੀ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਦੀ ਸੀਰੀਜ਼ 'ਯੈੱਸ ਮਨਿਸਟਰ' ਦੇ ਇੱਕ ਡਾਇਲਗ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਉਹ ਆਗੂ ਨਾਕਾਯਾਬ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੈ।' ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪ ਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਸੂਤਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਟਰੇਨ 18 ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸਹੂਲਤਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਪਾਹਜਾਂ ਲਈ ਵੀ ਕੁਝ ਖਾਸ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹਨ। ਇਹ ਟਰੇਨ 180 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟੇ ਦੀ ਰਫਞਤਾਰ ਨਾਲ ਚੱਲੇਗੀ।ਵੀਡੀਓ: ਜੈ ਕੁਮਾਰ ਅਤੇ ਨਿਕਿਤਾ ਮੰਧਾਨੀ(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੀ ਉਹ ਅਨੋਖੀ ਪ੍ਰੇਮ ਕਹਾਣੀ  ਪ੍ਰਦੀਪ ਕੁਮਾਰ ਪੱਤਰਕਾਰ, ਬੀਬੀਸੀ       24 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46969354  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Netaji Research Bureau/BBC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਐਮਿਲੀ ਨੇ ਜੂਨ, 1934 ਤੋਂ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ                  ਸਾਲ 1934 ਸੀ। ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਉਸ ਵੇਲੇ ਆਸਟਰੀਆ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿਏਨਾ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਯੋਧੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਸੀ।'ਸਵਿਨਯ ਅਵੱਗਿਆ ਅੰਦੋਲਨ' ਦੌਰਾਨ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੀ ਤਬੀਅਤ ਫਰਵਰੀ, 1932 ਵਿੱਚ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਰਤਾਨਵੀ ਸਰਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਯੂਰਪ ਭੇਜਣ ਲਈ ਮੰਨ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਲਾਜ ਦਾ ਖਰਚਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਹੀ ਚੁੱਕਣਾ ਸੀ। ਵਿਏਨਾ ਵਿੱਚ ਇਲਾਜ ਕਰਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਕਿ ਯੂਰਪ ਰਹਿ ਰਹੇ ਭਾਰਤੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਲਈ ਇੱਕਜੁਟ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਯੂਰਪ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ ਨੇ 'ਦਿ ਇੰਡੀਅਨ ਸਟਰੱਗਲ' ਕਿਤਾਬ ਲਿਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸੌਂਪਿਆ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੀ ਲੋੜ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਟਾਈਪਿੰਗ ਵੀ ਆਉਂਦੀ ਹੋਵੇ।ਬੋਸ ਦੇ ਦੋਸਤ ਡਾ. ਮਾਥੁਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਰੈਫਰੰਸ ਦਿੱਤਾ। ਬੋਸ ਨੇ ਦੋਹਾਂ ਬਾਰੇ ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਬਿਹਤਰ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ ਸੱਦਿਆ ਪਰ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਉਸ ਤੋਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੋਏ। ਉਦੋਂ ਦੂਜੇ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨੂੰ ਸੱਦਿਆ ਗਿਆ।ਇਹ ਦੂਜੀ ਉਮੀਦਵਾਰ ਸੀ 23 ਸਾਲ ਦੀ ਐਮਿਲੀ ਸ਼ੈਂਕਲ। ਬੋਸ ਨੇ ਇਸ ਖੂਬਸੂਰਤ ਆਸਟਰੀਆਈ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਐਮਿਲੀ ਨੇ ਜੂਨ, 1934 ਤੋਂ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 1934 ਵਿੱਚ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ 37 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਮੁਲਾਕਾਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਰਾ ਧਿਆਨ ਆਪਣੇ ਦੇਸ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਵਾਉਣ 'ਤੇ ਸੀ ਪਰ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਨੂੰ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਐਮਿਲੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਤੂਫਾਨ ਲੈ ਕੇ ਆ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।ਸੁਭਾਸ਼ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਪਿਆਰ ਦਾ ਤੂਫਾਨਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਸ਼ਰਤ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੇ ਪੋਤੇ ਸੁਗਤ ਬੋਸ ਨੇ ਸੁਭਾਸ਼ ਬੋਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਤੇ 'ਹਿਜ਼ ਮੈਜੇਸਟੀ ਅਪੋਨੇਂਟ-ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਐਂਡ ਇੰਡੀਆਜ਼ ਸਟਰੱਲ ਅਗੇਂਸਟ ਅੰਪਾਇਰ' ਕਿਤਾਬ ਲਿਖੀ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋਕਿਉਂ ਘੱਟ ਗਿਆ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਲਈ ਰੂਸ ਦਾ ਉਤਸ਼ਾਹ'ਆਪਣੇ ਸੰਗੀਤ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ'ਕੌਣ ਹੈ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਦੀ 'ਦੂਜੀ ਸੰਨੀ ਲਿਓਨੀ'?ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਐਮਿਲੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁਭਾਸ਼ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਨਾਟਕੀ ਬਦਲਾਅ ਆਇਆ।ਸੁਗਤ ਬੋਸ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਮ ਅਤੇ ਵਿਆਹ ਦੇ ਕਈ ਆਫ਼ਰ ਮਿਲੇ ਸਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਸੇ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਲਈ ਸੀ ਪਰ ਐਮਿਲੀ ਦੀ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਨੇ ਸੁਭਾਸ਼ 'ਤੇ ਮੰਨੋ ਜਾਦੂ ਜਿਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।   Image copyright Netaji Research Bureau/BBC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਏਸੀਏਨ ਨਾਂਬਿਆਰ, ਹੈਡੀ ਮਿਲਰ, ਅਮਿਆ ਬੋਸ ਦੇ ਨਾਲ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਅਤੇ ਐਮਿਲੀ ਸ਼ੇਂਕਲ                  ਸੁਗਤ ਬੋਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਐਮਿਲੀ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ""ਪਿਆਰ ਦੀ ਪਹਿਲ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਵੱਲੋਂ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਸਾਡੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਰੋਮਾਂਟਿਕ ਹੁੰਦੇ ਗਏ। 1934 ਦੇ ਮੱਧ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮਾਰਚ 1936 ਵਿਚਾਲੇ ਆਸਟਰੀਆ ਅਤੇ ਚੇਕੇਸਲੋਵਾਕਿਆ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੌਰਾਨ ਸਾਡੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਮਧੁਰ ਹੁੰਦੇ ਗਏ।""26 ਜਨਵਰੀ, 1910 ਨੂੰ ਆਸਟਰੀਆ ਦੇ ਇੱਕ ਕੈਥੋਲਿਕ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਜਨਮੀ ਐਮਿਲੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਇਹ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਧੀ ਕਿਸੇ ਭਾਰਤੀ ਕੋਲ ਕੰਮ ਕਰੇ ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਲੋਕ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦੇ ਕਾਇਲ ਹੋਏ ਬਿਨਾਂ ਨਾ ਰਹੇ।ਮੰਨੇ-ਪ੍ਰਮੰਨੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਵਿਦਵਾਨ ਰੁਦਾਂਸ਼ੁ ਮੁਖਰਜੀ ਨੇ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਅਤੇ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਤੁਲਨਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖੀ ਹੈ-'ਨਹਿਰੂ ਐਂਡ ਬੋਸ, ਪੈਰਲਲ ਲਾਈਵਸ'। ਪੈਂਗੁਈਨ ਇੰਡੀਆ ਤੋਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚੈਪਟਰ ਹੈ, 'ਟੂ ਵੂਮੈਨ ਐਂਡ ਟੂ ਬੁਕਸ'। ਇਸ ਵਿੱਚ ਬੋਸ ਅਤੇ ਨਹਿਰੂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪਤਨੀਆਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਰੇਖਾਂਕਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਲਵ ਲੈਟਰਮੁਖਰਜੀ ਨੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ""ਸੁਭਾਸ਼ ਅਤੇ ਐਮਿਲੀ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਹੀ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਬੇਹੱਦ ਵੱਖ ਅਤੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਲਿਖੇ ਖਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋਨੋਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਲਈ ਜਿਸ ਸੰਬੋਧਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਤੋਂ ਇਹ ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਐਮਿਲੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਸਟਰ ਬੋਸ ਲਿਖਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂਕਿ ਬੋਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਸ ਸ਼ੇਂਕਲ ਜਾਂ ਪਰਲ ਸ਼ੇਂਕਲ।""ਐਮਿਲੀ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੰਦਰ ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਭਾਵ ਸਨ ਇਸ ਨੂੰ ਉਸ ਪੱਤਰ ਤੋਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦਾ ਲਿਖਿਆ ਲਵ ਲੈਟਰ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।   Image copyright Netaji Research Bureau/BBC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੇ ਐਮਿਲੀ ਸ਼ੇਂਕਲ ਨੂੰ ਲਿਖੇ ਖਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ                  ਇਹ ਨਿੱਜੀ ਪੱਤਰ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੇ ਐਮਿਲੀ ਨੂੰ ਲਿਖੇ ਖਤਾਂ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਿਹ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਖਤ ਨੂੰ ਐਮਿਲੀ ਨੇ ਖੁਦ ਸ਼ਰਤ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸ਼ਿਸ਼ਰ ਕੁਮਾਰ ਬੋਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਾ ਬੋਸ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਸੀ। 5 ਮਾਰਚ, 1936 ਨੂੰ ਲਿਖਿਆ ਇਹ ਖਤ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।""ਮਾਈ ਡਾਰਲਿੰਗ, ਸਮਾਂ ਆਉਣ 'ਤੇ ਹਿਮਪਰਬਤ ਵੀ ਪਿਘਲਦਾ ਹੈ, ਅਜਿਹੀ ਭਾਵਨਾ ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਹਾਲੇ ਵੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਇਹ ਦੱਸਣ ਲਈ ਖੁਦ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਨਹੀਂ ਪਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਮਾਈ ਡਾਰਲਿੰਗ, ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਦੀ ਰਾਣੀ ਹੈ ਪਰ ਕੀ ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦੀ ਹੈਂ।""ਬੋਸ ਨੇ ਅੱਗੇ ਲਿਖਿਆ, ""ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਕੱਟਣੀ ਪਏ, ਮੈਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਮੈਨੂੰ ਫਾਂਸੀ 'ਤੇ ਲਟਕਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਕਦੇ ਦੇਖ ਨਾ ਸਕਾਂ, ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਦੇ ਖਤ ਨਾ ਲਿਖ ਸਕਾਂ ਪਰ ਭਰੋਸਾ ਰੱਖੋ ਤੁਸੀਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਰਹੇਗੀ, ਮੇਰੀ ਸੋਚ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਸੁਪਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹੇਗੀ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਇਸ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਅਗਲੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਰਹਾਂਗਾ।""ਆਤਮਾ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਦਾ ਵਾਅਦਾਇਸ ਖਤ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਸੁਭਾਸ਼ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਅੰਦਰ ਦੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਤੁਹਾਡੀ ਆਸਤਾ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਤੂੰ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਹੈਂ ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੈਂ ਪਿਆਰ ਕੀਤਾ। ਪੱਤਰ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਸੁਭਾਸ਼ ਨੇ ਇਸ ਪੱਤਰ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਦੀ ਵਿਨਤੀ ਵੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਐਮਿਲੀ ਨੇ ਇਸ ਪੱਤਰ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰਖਿਆ।   Image copyright Netaji Research Bureau/BBC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੀ ਆਖਿਰੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਆਪਣੀ ਧੀ ਅਨੀਤਾ ਬੋਸ ਨੂੰ ਅਰਥਸ਼ਾਸ਼ਤਰੀ ਬਣਾਇਆ                  ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ ਐਮਿਲੀ ਦੇ ਪਿਆਰ ਵਿੱਚ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਦੋਸਤ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਏਸੀਐਨ ਨਾਂਬਿਆਰ ਨੇ ਸੁਗਤ ਬੋਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ, ""ਸੁਭਾਸ਼ ਇੱਕ ਆਈਡੀਆ ਵਾਲੇ ਸ਼ਖਸ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਿਵਾਉਣ 'ਤੇ ਸੀ ਪਰ ਭਟਕਾਉ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਮੌਕਾ ਆਇਆ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਐਮਿਲੀ ਨਾਲ ਮੁਹੱਬਤ ਹੋਈ। ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਬੇਹੱਦ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਡੁੱਬ ਕੇ ਮੁਹੱਬਤ ਕਰਨ ਵਰਗਾ ਸੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿਆਰ।"" ਸੁਭਾਸ਼ ਦੀ ਮਨੋਦਸ਼ਾ ਉਸ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੀ, ਇਹ ਅਪ੍ਰੈਲ ਜਾਂ ਮਈ, 1937 ਵਿੱਚ ਐਮਿਲੀ ਨੂੰ ਭੇਜੇ ਇੱਕ ਖਤ ਤੋਂ ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੈਪਿਟਲ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਸੀ, ""ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲਿਖਣ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਮੇਰੇ ਲਈ ਤੁਹਾਡੇ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਮਨੋਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖਣਾ ਕਿੰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਸੀ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਮੈਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੁਣ ਵੀ ਹਾਂ।"" ""ਇੱਕ ਵੀ ਦਿਨ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਲੰਘਿਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਬਾਰੇ ਨਾ ਸੋਚਿਆ ਹੋਵੇ। ਤੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਹੈ। ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਕਿੰਨਾ ਦੁਖੀ ਰਿਹਾ, ਇਕੱਲਾਪਨ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ। ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਚੀਜ਼ ਮੈਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਰੱਖ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ ਕਿ ਕੀ ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਮੈਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਸਹੀ ਰਾਹ ਦਿਖਾਏ।""ਉਹ ਵਿਆਹ ਜਿਸ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਚੱਲਿਆਇਨ੍ਹਾਂ ਪੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਾਹਿਰ ਬੇਚੈਨੀ ਕਾਰਨ ਜਦੋਂ ਦੋਵੇਂ ਅਗਲੀ ਵਾਰੀ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਸੁਭਾਸ਼ ਅਤੇ ਐਮੀਲੀ ਨੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਕਰਾ ਲਿਆ। ਇਹ ਵਿਆਹ ਕਿੱਥੇ ਹੋਇਆ ਇਸ ਬਾਰੇ ਐਮੀਲੀ ਨੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਬੋਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 26 ਦਸੰਬਰ, 1937 ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ 27 ਵੇਂ ਜਨਮਦਿਨ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਆਸਟਰੀਆ ਦੇ ਬਾਗੀਸਤੀਨ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜੋ ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਪਸੰਦੀਦਾ ਰਿਜ਼ੋਰਟ ਸੀ।   Image copyright Getty Images  ਹਾਲਾਂਕਿ ਦੋਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਗੁਪਤ ਰੱਖਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਬੋਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਐਮੀਲੀ ਨੇ ਵਿਆਹ ਦਾ ਦਿਨ ਦੱਸਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਹਾਂ, ਅਨੀਤਾ ਬੋਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਜ਼ਰੂਰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਵਿਆਹ ਦੇ ਮੌਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਮ ਭਾਰਤੀ ਦੁਲਹਣਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੰਥੇ ਤੇ ਸੰਦੂਰ ਲਾਇਆ ਸੀ।ਇਹ ਵਿਆਹ ਤਾਂ ਇੰਨਾ ਚੁੱਪ-ਚਾਪ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਗੱਭੇ ਅਗਵਾਕਾਰ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਨ।ਇਸ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਗੁਪਤ ਰੱਖਣ ਦੇ ਸੰਭਵ ਕਾਰਨਾਂ ਬਾਰੇ ਰੁਦਰਾਂਸ਼ੂ ਮੁਖਰਜੀ ਲਿੱਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸੰਭਵ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਸੁਭਾਸ਼ ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਆਪਣੇ ਸਿਆਸੀ ਕਰੀਅਰ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਪੈਣ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋਣਗੇ। ਕਿਸੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਹਿਲਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਦੀ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਕਸ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਸੀ।ਰੁਦਾਂਸ਼ੂ ਦੇ ਇਸ ਖਦਸ਼ੇ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੀ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ 1938 ਵਿੱਚ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਚੁਣੇ ਗਏ ਸਨ। ਸ਼ਰਤ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਰਹੇ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੇਖਕ ਨੀਰਦ ਸਨ।  ਚੌਧਰੀ ਨੇ 1989 ਵਿੱਚ 'ਦਾਈ ਹੈਂਡ, ਗ੍ਰੇਟ ਐਨਾਰਕ: ਇੰਡੀਆ 1921-1951' ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ""ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹਿੱਸਾ ਸੀ ਪਰ ਜਦੋਂ ਮੈਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਝਟਕਾ ਲੱਗਿਆ।""ਬਹਿਰਹਾਲ, ਤਿੰਨ ਵਾਰੀ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਰਹੀ ਅਤੇ ਸ਼ਰਤ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੀ ਧੀ ਸ਼ਿਸ਼ਿਰ ਕੁਮਾਰ ਬੋਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਾ ਬੋਸ ਨੇ ਸੁਭਾਸ਼ ਅਤੇ ਐਮਿਲੀ ਦੀ ਪ੍ਰੇਮ ਕਹਾਣੀ 'ਤੇ 'ਏ ਟਰੂ ਲਵ ਸਟੋਰੀ- ਐਮਿਲੀ ਐਂਡ ਸੁਭਾਸ਼' ਲਿਖੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੁਭਾਸ਼ ਅਤੇ ਸ਼ੇਂਕਲ ਵਿਚਾਲੇ ਪ੍ਰੇਮ ਸਬੰਧਾਂ ਦਾ ਦਿਲਚਸਪ ਵੇਰਵਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ, ਐਮਿਲੀ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਬਾਘਿਣੀ ਕਹਿ ਕੇ ਬੁਲਾਇਆ ਕਰਦੇ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਦੇ ਉਦਾਹਰਨ ਮਿਲਦੇ ਹਨ ਕਿ ਐਮਿਲੀ ਇੰਟੇਲੇਕਟ ਮਾਮਲਿ ਵਿੱਚ ਸੁਭਾਸ਼ ਦੇ ਨੇੜੇ-ਤੇੜ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਸੁਭਾਸ਼ ਇਹ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਜ਼ਾਹਿਰ ਵੀ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਸੀ।ਸੁਭਾਸ਼-ਸ਼ੇਂਕਲ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀਕ੍ਰਿਸ਼ਣਾ ਬੋਸ ਮੁਤਾਬਿਕ ਸੁਭਾਸ਼ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਐਮਿਲੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉਦੋਂ ਦੇ ਕੁਝ ਅਖਬਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮੈਗਜ਼ੀਨਾਂ ਲਈ ਵਿਏਨਾ ਤੋਂ ਰਿਪੋਰਟ ਲਿਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨ। ਸੁਭਾਸ਼ ਦੇ ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਐਮਿਲੀ ਨੇ ਦਿ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਮਾਰਡਨ ਰਿਵਿਊ ਲਈ ਕੁਝ ਲੇਖ ਲਿਖੇ ਸਨ ਪਰ ਉਹ ਖਬਰਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਿਜ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸੁਭਾਸ਼ ਕਈ ਵਾਰੀ ਕਿਹਾ ਕਰਦੇ ਸੀ, ""ਤੁਹਾਡਾ ਲੇਖ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਛਾਪਿਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ ਹੈ।""   Image copyright Netaji Research Bureau/BBC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     26 ਦਸੰਬਰ, 1937 ਨੂੰ ਐਮਿਲੀ ਦੇ 27 ਵੇਂ ਜਨਮਦਿਨ 'ਤੇ ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਆਸਟਰੀਆ ਦੇ ਬਾਗੀਸਤੀਨ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ                  ਇਸ ਦੀ ਝਲਕ ਇੱਕ ਹੋਰ ਥਾਂ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। 12 ਅਗਸਤ, 1937 ਨੂੰ ਲਿਖੇ ਇੱਕ ਖਤ ਵਿੱਚ ਸੁਭਾਸ਼ ਐਮਿਲੀ ਨੂੰ ਲਿਖਦੇ ਹਨ, ""ਤੂੰ ਭਾਰਤ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਕਿਤਾਬਾਂ ਮੰਗਵਾਈਆਂ ਹਨ ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਨੂੰ ਤੈਨੂੰ ਦੇਣ ਦਾ ਕੋਈ ਮਤਲਬ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਜੋ ਵੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਹਨ ਉਹ ਵੀ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹੀਆਂ ਹਨ।"""" ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਤੂੰ ਗੰਭੀਰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਂਗੀ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਣ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਵਿਏਨਾ ਵਿੱਚ ਤੇਰੇ ਕੋਲ ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਤੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਪਲਟ ਕੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ।""ਬਾਵਜੂਦ ਇਸ ਕੇ ਹਕੀਕਤ ਇਹੀ ਹੈ ਕਿ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਅਤੇ ਐਮਿਲੀ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਬੇਪਨਾਹ ਮੁਹੱਬਤ ਕਰਦੇ ਸਨ। 1934 ਤੋਂ 1945 ਵਿਚਾਲੇ ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਸਿਰਫ਼ 12 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੋਹਾਂ ਦੇ ਸਾਥ ਲਿੱਚ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਰਹਿ ਗਏ।ਸਿਰਫ਼ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਰਹੇ ਨਾਲਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੇਮ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ 29 ਦਿਸੰਬਰ, 1942 ਨੂੰ ਧੀ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਅਨੀਤਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਇਟਲੀ ਦੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਨੇਤਾ ਗੈਰੀਬਾਲਡੀ ਦੀ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲੀ ਮੂਲ ਦੀ ਪਤਨੀ ਅਨੀਤਾ ਗੈਰੀਬਾਲਡੀ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ। ਅਨੀਤਾ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਨਾਲ ਕਈ ਜੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਬਹਾਦਰ ਲੜਾਕੇ ਦੀ ਰਹੀ ਹੈ।   Image copyright Netaji Research Bureau/BBC  ਸੁਭਾਸ਼ ਆਪਣੀ ਧੀ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਦਿਸੰਬਰ, 1942 ਵਿੱਚ ਵਿਏਨਾ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਸ਼ਰਤ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਨੂੰ ਬੰਗਾਲੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਖਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਧੀ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁਭਾਸ਼ ਉਸ ਮਿਸ਼ਨ 'ਤੇ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੋਂ ਉਹ ਫਿਰ ਐਮਿਲੀ ਅਤੇ ਅਨੀਤਾ ਦੇ ਕੋਲ ਕਦੇ ਵੀ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਆਏ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਰਾਤੋ ਰਾਤ ਕਰੋੜਪਤੀ ਬਣੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਇੰਝ ਸਾਂਭਿਆ ਪੈਸਾਕੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੈਕਸ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸਹੀ ਉਮਰ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?ਰੋਜ਼ਾ ਪਾਰਕਸ ਕੌਣ ਸੀ ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਗੁਰਿੰਦਰ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਐਵਾਰਡ ਪਰ ਐਮਿਲੀ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਦੇ ਸਹਾਰੇ 1996 ਤੱਕ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰਹੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਤਾਰ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੀ ਆਖਿਰੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਆਪਣੀ ਧੀ ਅਨੀਤਾ ਬੋਸ ਨੂੰ ਪਾਲ ਕੇ ਵੱਡਾ ਕਰ ਕੇ ਜਰਮਨੀ ਦਾ ਮਸ਼ਹੂਰ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀ ਬਣਾਇਆ।ਇਸ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਸਫ਼ਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲੈਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਨੇ ਜਿਸ ਗੁਪਤਾਤਾ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੀ ਭਣਕ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲੱਗਣ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਉਸ ਦੀ ਮਰਿਆਦਾ ਨੂੰ ਵੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਭਾਇਆ। ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 3 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 3 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਸਟੀਲ 'ਤੇ ਟਰੰਪ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਕਾਰਨ ਭਖੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਸਤ      1 ਜੂਨ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-44326767  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Alex Wong/Getty Images  ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਖਾਸ ਮਿੱਤਰ ਦੇਸਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚੇਤਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਟਰੰਪ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਲ ਵੱਲੋਂ ਸਟੀਲ ਤੇ ਅਲਮੀਨੀਅਮ ਤੇ ਲਗਾਈ ਇੰਪੋਰਟ ਡਿਊਟੀ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।ਅਮਰੀਕੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਵੱਲੋਂ ਕੈਨੇਡਾ, ਮੈਕਸਿਕੋ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਸਾਮਾਨ 'ਤੇ ਨਵੀਂ ਇੰਪੋਰਟ ਡਿਊਟੀ ਨੂੰ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇਸਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਾਮਾਨ ਜਿਵੇਂ ਹਾਰਲੇ ਡਿਵਿਡਸਨ ਬਾਈਕ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਓਰੈਂਜ ਜੂਸ ਤੱਕ, ਸਾਰਿਆਂ 'ਤੇ ਇੰਪੋਰਟ ਡਿਊਟੀ ਲਾਉਣਗੇ।      Image copyright Getty Images  ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਦੇ ਮੁਖੀ ਫੈਡਰਿਕਾ ਮੋਘੇਰਿਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਟਰੇਡ ਵਾਰ ਵਜੋਂ ਨਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਪਰ ਇਹ ਕਦਮ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।ਟਰੰਪ ਦੀ ਰਿਪਬਲਿਕਨ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਵੀ ਦਰਆਮਰਦਗੀ ਕਰ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਦੀ ਨਿਖੇਧੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕੀ ਗਾਹਕਾਂ ਤੇ ਨੌਕਰੀਆਂ ਤੇ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾਕਿੰਨੀ ਵਧਾਈ ਇੰਪੋਰਟ ਡਿਊਟੀ?ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਟਰੇਡ ਵਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮੋਰਚਾ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਟਰੰਪ ਨੇ ਸਟੀਲ ਅਤੇ ਅਲਮੀਨੀਅਮ ਉੱਤੇ ਇਪੋਰਟ ਡਿਊਟੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਮਤਲਬ ਇਹ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਹੁਣ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਸਤੇ ਸਟੀਲ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕ ਸਕਣਗੀਆਂ।ਟਰੰਪ ਨੇ ਸਟੀਲ ਉੱਤੇ 25 ਫੀਸਦ ਅਤੇ ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ ਉੱਤੇ 10 ਫੀਸਦ ਦੀ ਇੰਪੋਰਟ(ਦਰਾਮਦ) ਡਿਊਟੀ ਲਗਾਈ ਹੈ।ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ, ਮੈਕਸੀਕੋ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਵੱਲੋਂ ਤਿੱਖਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦੋਹਾਂ ਆਰਥਿਕ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਹੋਰ ਖਰਾਬ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਟੈਰਿਫ਼ ਦੀਆਂ ਦਰਾਂ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ।ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਰੁਕੀ 'ਟਰੇਡ ਵਾਰ'ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ 'ਚ ਹਿੰਦੂ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਹੋਂਦਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਲੰਗਰ ਤੋਂ GST ਹਟਾਇਆਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ?ਭਾਰਤ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਸਟੀਲ ਤਾਂ ਘਟ-ਵਧ ਹੀ ਭੇਜਦਾ ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅਲਮੀਨੀਅਮ ਸਨਅਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਵੇਗੀ।ਭਾਰਤੀ ਸਟੀਲ ਕੰਪਨੀ ਟਾਟਾ ਦੀ ਬਰਤਾਨਵੀਂ ਇਕਾਈ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲੋਂ ਯੂਰਪੀ ਸਟੀਲ ਤੇ ਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ 25 ਫ਼ੀਸਦੀ ਚੂੰਗੀ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਨੂੰ ਫੌਰੀ ਅਤੇ ਸਖਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦਾ ਯੂਕੇ ਪੋਰਟ ਟੈਲਬੋਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਟੀਲ ਉਤਪਾਦਨ ਪਲਾਂਟ - ਇਸ ਟੈਰਿਫ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਵੇਗਾ।                  ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦੇ ਚੀਫ਼ ਕਮਰਸ਼ੀਅਲ ਅਫਸਰ ਹੈਨਰਿਕ ਐਡਮ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਅਸੀਂ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਵੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਾਹਰ ਰੱਖੇ ਜਾਣ ਦੇ ਸਮਲੇ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਕਰਦੇ ਰਹਾਂਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਜਿਹੜੇ ਉਤਪਾਦ ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਭੇਜਾਦਾ ਹੈ ਉਹ ਅਮਰੀਕੀ ਸਟੀਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਨਹੀਂ ਬਣਾਏ ਜਾ ਸਕਦੇ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ- ਵੱਡੇ ਪਨ੍ਹੇ ਦੀ ਸ਼ੀਟ ਅਤੇ ਬੈਟਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸਮੱਗਰੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਕਿਸਮ ਦੀ ਪੈਕੇਜਿੰਗ ਸਟੀਲ।""ਟਾਟਾ ਸਟੀਲ ਦਾ ਯੂਕੇ ਦੇ ਪੋਰਟ ਟੈਲਬੋਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਟੀਲ ਉਤਪਾਦਨ ਪਲਾਂਟ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਉੱਥੇ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਟੀਲ ਪਲਾਂਟ ਹੈ। ਯੂਰਪ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਟੀਲ ਦਾ 10 ਫ਼ੀਸਦੀ ਸਟੀਲ ਇੱਥੇ ਹੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਰਤਾਨੀਆ ਵਿੱਚ ਟਾਟਾ ਦੇ 7000 ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਹਨ।ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੀ ਸਟੀਲ ਉਤਪਾਦਕਾਂ ਦੀ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਇਸ ਕਦਮ ਨਾਲ ਬਰਆਮਦ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਵੇਗੀ ਅਤੇ ਨੌਕਰੀਆਂ ਖੁੱਸ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕੈਨੇਡਾ ਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਟੀਲ ਅਤੇ ਅਲਮੀਨੀਅਮ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਭੇਜਦੇ ਹਨ                  ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਕੀ ਕਿਹਾ?ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਕਦਮ ਨੂੰ ਸਹੀ ਠਹਿਰਾਉਣ ਲਈ ਤਰਕ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, ''ਅਮਰੀਕੀ ਸਟੀਲ ਅਤੇ ਐਲੂਮੀਨੀਅਮ ਉਤਪਾਦਕ ਕੌਮੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਅਹਿਮ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਸਟੀਲ ਸਪਲਾਈ ਤੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ।'''ਕੈਨੇਡਾ, ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਖ਼ਤਰਨਾਕ?'ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਮੈਨੂਏਲ ਮੈਕਰੌਂ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਨੂੰ ਫੋਨ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਾਉਣ ਦਾ ਅਮਰੀਕੀ ਕਦਮ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੀ।ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ, ""ਕੈਨੇਡਾ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਕੌਮੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਇਹ ਗੱਲ ਸੰਘੋਂ ਨਹੀਂ ਉੱਤਰਦੀ।""ਕੈਨੇਡਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਵੀ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਹੋਣ ਵਾਲੀ 13000 ਕਰੋੜ ਡਾਲਰ ਦੀ ਦਰਾਮਦ 'ਤੇ 1 ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ 25 ਫੀਸਦੀ ਚੂੰਗੀ (ਇੰਪੋਰਟ ਡਿਊਟੀ) ਲਾਵੇਗਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਸਤੂਆਂ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਸਟੀਲ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿਸਕੀ, ਕਾਫੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਸਤਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।   Image copyright Getty Images  ਕੈਨੇਡਾ, ਮੈਕਸਿਕੋ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਸਪਲਾਈ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਟੀਲ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇਦਾਰ ਹਨ।ਬਰਤਾਨੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਨਾਲ ਬਰਤਾਨਵੀ ਸਟੀਲ ਸਨਅਤ 'ਤੇ ਤਾਂ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ ਹੀ ਪਰ ਅਮਰੀਕੀ ਅਰਥਚਾਰਾ ਵੀ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗਾ।ਭਾਰਤ ਉੱਤੇ ਅਸਰ ਹੋਵੇਗਾ?ਖ਼ਬਰ ਏਜੰਸੀ ਪੀਟੀਆਈ ਮੁਤਾਬਕ ਸਟੀਲ ਅਤੇ ਅਲਮੀਨੀਅਮ ਉੱਤੇ ਇੰਪੋਰਟ ਡਿਊਟੀ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਘਾਟਾ ਤਾਂ ਹੋਵੇਗਾ ਪਰ ਚੀਨ ਅਤੇ ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ ਵਰਗੇ ਮੁਲਕਾਂ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ।ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਅਲਮੀਨੀਅਮ ਅਤੇ ਸਟੀਲ ਦੇ ਕੁੱਲ ਦਰਾਮਦ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਤਕਰੀਬਨ 3 ਫੀਸਦ ਹੈ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਚੰਦਰਮਾ ਦਾ ਉਹ ਪਾਸਾ ਜਿਹੜਾ ਕਦੇ ਧਰਤੀ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਇਹ ਉਸ ਪਾਸੇ ਦੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਤਸਵੀਰਾਂ ਹਨ।ਚੀਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਹਿੱਸ ਵਿੱਚ ਰੋਬੋਟ ਸਪੇਸਕਾਫਟ ਉਤਾਰਣ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਇਹ ਅਜਿਹੀ ਪਹਿਲੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਅਤੇ ਲੈਂਡਿੰਗ ਹੈ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਦਖਣੀ ਪੈਸੀਫਿਕ 'ਚ ਡਿੱਗਿਆ ਚੀਨੀ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ      2 ਅਪ੍ਰੈਲ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-43566155  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright cms  ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਿ ਤਿਯਾਂਗੋਂਗ -1 ਧਰਤੀ ਦੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਬਿਖਰ ਗਿਆ। ਇਸ ਦਾ ਮਲਬਾ ਦਖਣੀ ਪੈਸੀਫਿਕ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਡਿੱਗਿਆ।ਵਧੇਰੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਸਪੇਸ ਕਰਾਫਟ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸਾ ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚ ਦਾਖਿਲ ਹੁੰਦੇ ਹੀ ਸੜ ਜਾਵੇਗਾ।ਦਿ ਤਿਯਾਂਗੋਂਗ-1 ਚੀਨ ਦੇ ਅਭਿਲਾਸ਼ੀ ਆਕਾਸ਼ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੇ 2022 ਵਿੱਚ ਆਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਸਟੇਸ਼ਨ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੇ ਮੰਤਵ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ 2011 ਵਿੱਚ ਆਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪੰਜ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੇ ਆਪਣਾ ਮਕਸਦ ਪੂਰਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਕਿਆਸ ਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਵਾਪਸ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਡਿਗ ਜਾਵੇਗਾ। ਆਪਣੇ ਫੋਨ ਦੀ ਹੋਮ ਸਕਰੀਨ ’ਤੇ ਇੰਝ ਵੇਖੋ ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀਪਾਸਵਰਡ 'ਚ ਗੁਰਮੁਖੀ ਲਿਆਓ ਔਨਲਾਈਨ ਡਾਟਾ ਬਚਾਓਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਤੇ ਕਿਮ ਜੋਂਗ ਉਨ ਦੀ ਬੀਜਿੰਗ 'ਚ ਮੁਲਾਕਾਤਇਹ ਕਿੱਥੇ ਅਤੇ ਕਦੋਂ ਡਿੱਗੇਗਾ, ਇਸ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹੁਣ ਇਹ ਕਾਬੂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੈ। ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਕਿਆਸ ਤੋਂ ਇਹ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਬੰਦ ਪਏ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਮਲਬਾ 30 ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਦੋ ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿੱਚਕਾਰ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਡਿਗ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਆਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਲ਼ ਕੇ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਕੁਝ ਮਲਬੇ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿੰਨਾਂ ਦਾ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗਣ ਦਾ ਡਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਿੱਥੇ ਡਿੱਗੇਗਾ? ਚੀਨ ਨੇ ਸਾਲ 2016 ਵਿੱਚ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦਿ ਤਿਯਾਂਗੋਂਗ-1 ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਮਰੱਥ ਨਹੀਂ ਹੈ।ਦਿ ਯੂਰਪੀ ਸਪੇਸ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਇਸ ਦਾ ਮਲਬਾ ਭੂ ਮੱਧ ਰੇਖਾ ਉੱਤੇ 43 ਡਿਗਰੀ ਉੱਤਰ ਤੋਂ 43 ਡਿਗਰੀ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚਕਾਰ ਡਿਗ ਸਕਦਾ ਹੈ।    Image copyright AFP  ਇਹ ਏਜੰਸੀ ਦਿ ਤਿਯਾਂਗੋਂਗ-1 ਬਾਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਸੂਚਨਾ ਦਿੰਦੀ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਾਰ ਇਹ ਅਨੁਮਾਨ ਲਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਮਲਬਾ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ 30 ਮਾਰਚ ਤੋਂ 2 ਅਪ੍ਰੈਲ ਵਿੱਚਕਾਰ ਵਾਯੂ-ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਡਿੱਗੇਗਾ?ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਮਲਬਾ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਧਰਤੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦਿ ਆਸਟਰੇਲੀਅਨ ਸੈਂਟਰ ਫੋਰ ਸਪੇਸ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਰਿਸਰਚ ਦੇ ਉਪ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਡਾ. ਏਲਿਆਸ ਅਬਾਉਟੇਨਿਅਸ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ""ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਇਹ ਧਰਤੀ ਦੇ 100 ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆਵੇਗਾ, ਇਹ ਗਰਮ ਹੋਣ ਲੱਗੇਗਾ।""ਉਹ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੜ ਕੇ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ ਕਿ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਕਿਹੜਾ ਹਿੱਸਾ ਬਚੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਚੀਨ ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਰੂਪ ਬਾਰੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਹੈ।ਡਾ. ਏਲਿਆਸ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਹ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਰਾਤ ਵੇਲੇ ਸੜ ਕਰ ਨਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਤਾਰੇ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕੇਂਗਾ।ਕੀ ਸਾਨੂੰ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ? ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ। ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੇ ਹੀ 8.5 ਟਨ ਦਾ ਸਾਰਾ ਹਿੱਸਾ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ,  ਜਿਵੇਂ ਫਿਊਲ ਟੈਂਕ ਜਾਂ ਰਾਕਟ ਇੰਜਨ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾ ਸੜੇ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਬੱਚ ਵੀ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਜਾਨੀ ਜਾਂ ਮਾਲੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਹੈ।ਦ ਯੂਰਪੀ ਸਪੇਸ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੋਲਗਰ ਕਰੈਗ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਮੇਰਾ ਅਨੁਮਾਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਓਵੇਂ ਹੀ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਤੋਂ ਹੈ। ਬਿਜਲੀ ਡਿੱਗਣ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।""ਕੀ ਸਾਰੇ ਸਪੇਸ ਦਾ ਮਲਬਾ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਡਿਗਦਾ ਹੈ? ਡਾ. ਏਲਿਆਸ਼ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਲਬਾ ਧਰਤੀ ਵੱਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਾਂ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਸੜ ਕੇ ਸੁਆਹ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਕਰਾਫ਼ਟ ਨਾਲ ਸੰਚਾਰ ਕਾਇਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮੁਤਾਬਕ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਗ੍ਹਾ ਉੱਤੇ ਡਿਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।    Image copyright Getty Images  ਇਸ ਨੂੰ ਦੱਖਣੀ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਵਿੱਚ ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਡਿਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ 1500 ਵਰਗ ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਸਪੇਸ ਕਰਾਫ਼ਟ ਅਤੇ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਦਾ ਕਬਰਸਤਾਨ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਦਿ ਤੀਯਾਂਗੋਂਗ-1 ਹੈ ਕੀ? ਚੀਨ ਨੇ ਸਾਲ 2001 ਵਿੱਚ ਆਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਜਹਾਜ਼ ਭੇਜਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਲਈ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2003 ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਆਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਗਏ। ਸੋਵੀਅਤ ਸੰਘ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੀਨ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਤੀਜਾ ਦੇਸ ਸੀ। ਸਾਲ 2011 ਵਿੱਚ ਦਿ ਤਿਯਾਂਗੋਂਗ-1 ਨਾਲ ਚੀਨ ਦੇ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੁਆਤ ਹੋਈ। ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਆਕਾਸ਼ ਲੈ ਜਾਣ ਵਿੱਚ ਸਮਰੱਥ ਸੀ।ਤੁਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਲਾਹੌਰ ਦਾ ਮੇਲਾ ਚਿਰਾਗ਼ਾਂ?ਆਧਾਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ?ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2012 ਵਿੱਚ ਚੀਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਜਾਤਰੂ ਲਿਊ ਯਾਂਗ ਆਕਾਸ਼ ਗਈ। ਇਸ ਨੇ ਤੈਅ ਸਮੇਂ ਦੇ ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਮਾਰਚ 2016 ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਫ਼ਿਲਹਾਲ ਦਿ ਤਿਯਾਂਗੋਂਗ 2 ਆਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ 2022 ਤੱਕ ਚੀਨ ਇਸ ਦਾ ਤੀਜਾ ਸੰਸਕਰਨ ਆਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਭੇਜੇਗਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨੀ ਰਹਿ ਸਕਣਗੇ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਨੇ ਵਿਰਾਟ ਕੋਹਲੀ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੰਦਿਆਂ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ’ਚ ਜਿੱਤ ਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਦੱਸੀ      8 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46795486  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਅਕਸਰ ਭਾਰਤ ਬਾਰੇ ਟਵੀਟ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਫੀਚਰ ਦੇ ਅਖ਼ੀਰ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖ਼ਾਸ ਟਵੀਟ ਜੋ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰਹੇ।                  ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਦੇ ਕਪਤਾਨ ਵਿਰਾਟ ਕੋਹਲੀ ਨੂੰ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਸੀਰੀਜ਼ ਜਿੱਤਣ 'ਤੇ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।ਇਮਰਾਨ ਨੇ ਜਿੱਤ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਉਪ ਮਹਾਦੀਪ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ""ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕਿਸੇ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਟੈਸਟ ਸੀਰੀਜ਼ ਜਿੱਤੀ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਵਿਰਾਟ ਕੋਹਲੀ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਧਾਈ ਬਣਦੀ ਹੈ।''     Image Copyright @ImranKhanPTI @ImranKhanPTI       Image Copyright @ImranKhanPTI @ImranKhanPTI    ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਟੈਸਟ ਸੀਰੀਜ਼ ਭਾਰਤ ਨੇ 2-1 ਨਾਲ ਜਿੱਤ ਲਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੇ 1947-48 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਦਾ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਵੀ ਟੈਸਟ ਸੀਰੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਜਿੱਤ ਸਕਿਆ ਸੀ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਵੀ ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਦੀ ਕਪਤਾਨੀ ਵਿੱਚ 1992 ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਕਟ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤਿਆ ਸੀ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਲਿੰਗ ਬਦਲਾਅ ਕੇ ਕੁੜੀ ਤੋਂ ਮੁੰਡਾ ਬਣੇ ਦੇਵ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਕੋਮਾ 'ਚ ਪਈ ਔਰਤ ਕਿਵੇਂ ਬਣ ਗਈ ਮਾਂ?ਭਾਰਤ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਇੰਨਾ ਪੈਸਾ ਕਿਉਂ ਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਉਸ ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਦੀ ਜੇਤੂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਟੀਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਹੇ ਰਮੀਜ਼ ਰਾਜਾ ਨੇ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੇ ਹੁਨਰ ਦੀ ਤਾਰੀਫ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕੁਲਦੀਪ ਯਾਦਵ ਤੇ ਪੁਜਾਰਾ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਦੇ ਕੋਚ ਰਵੀ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਵਿਰਾਟ ਕੋਹਲੀ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।                  ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਵਧਾਈ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਕਾਫੀ ਚਰਚਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।ਕਈ ਲੋਕ ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਇਸ ਵਧਾਈ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਵੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਉੱਥੇ ਹੀ ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਦੇ ਮਾੜੇ ਹਾਲਾਤ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਨਸੀਹਤ ਵੀ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਜ਼ੁਮਾਨ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਦੀ ਵਿਰਾਟ ਕੋਹਲੀ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦੇਣ 'ਤੇ ਤਾਰੀਫ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ।     Image Copyright @jumanshh @jumanshh       Image Copyright @jumanshh @jumanshh    ਪਾਕ ਸਰਜ਼ਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਰਜ਼ਾ ਹਰੂਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਦੱਖਣੀ ਅਫਰੀਕਾ ਤੇ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਤੋਂ ਮਿਲੀ ਹਾਰ ਵੱਲ ਵੀ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।     Image Copyright @mrazaharoon @mrazaharoon       Image Copyright @mrazaharoon @mrazaharoon    ਭਾਰਤੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੀ ਵਧਾਈ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨਿਵੇਦਿਤਾ ਰਾਏ ਨੇ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਢੇਰ ਸਾਰਾ ਪਿਆਰ ਭੇਜਿਆ ਹੈ।     Image Copyright @NiveditaRai14 @NiveditaRai14       Image Copyright @NiveditaRai14 @NiveditaRai14    ਬਲਵਿੰਦਰ ਨੇ ਵੀ ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਜੋ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਬੋਲ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।     Image Copyright @chigiewigie @chigiewigie       Image Copyright @chigiewigie @chigiewigie    ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਮੀਰ ਫਾਹਿਮ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਸਟੀਵਨ ਸਮਿਥ ਤੇ ਵਾਰਨਰ ਖੇਡ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਲਈ ਜਿੱਤਣਾ ਕਾਫੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਸੀ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਵਧਾਈ ਤਾਂ ਬਣਦੀ ਹੈ।     Image Copyright @MeerFaheem7 @MeerFaheem7       Image Copyright @MeerFaheem7 @MeerFaheem7    ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਤੇਜ਼ ਗੇਂਦਬਾਜ਼ ਰਹੇ ਗਲੈਨ ਮੈਕ ਗ੍ਰਾਅ ਨੇ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਨੇ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਨੂੰ ਗੇਮ ਦੇ ਹਰ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਮਾਤ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।     Image Copyright @glennmcgrath11 @glennmcgrath11       Image Copyright @glennmcgrath11 @glennmcgrath11    ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਕਪਤਾਨ ਮਾਈਕਲ ਵੌਨ ਨੇ ਵੀ ਵਧਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸੀਰੀਜ਼ ਦੇ ਸਿਤਾਰੇ ਰਹੇ ਚੇਤੇਸ਼ਵਰ ਪੁਜਾਰਾ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।     Image Copyright @MichaelVaughan @MichaelVaughan       Image Copyright @MichaelVaughan @MichaelVaughan    ਭਾਰਤ ਬਾਰੇ ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਦੇ ਖਾਸ ਟਵੀਟਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਅਕਸਰ ਭਾਰਤ ਬਾਰੇ ਟਵੀਟ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਟਵਿੱਟਰ ’ਤੇ ਦਿੱਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨ ਕਈ ਵਾਰ ਸੁਰਖੀਆਂ ਬਣੇ ਹਨ। ਪੇਸ਼ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਰਤ ਬਾਰੇ ਪੰਜ ਮੁੱਖ ਟਵੀਟ।ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸਲਾਹਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਨੂੰ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਦੇ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਫੇਰ ਉੱਥੇ ਪਾਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦੇ ਮੁਖੀ ਜਰਨਲ ਬਾਜਵਾ ਨੂੰ ਪਾਈ ਜੱਫ਼ੀ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਲੋਚਨਾ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ।ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਦਾ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਧੂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਚੂੰਢੀ ਵੀ ਵੱਢੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ, “ਜੋ ਲੋਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ (ਸਿੱਧੂ) ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਉਹ ਉਪਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਰਹੇ ਹਨ— ਸ਼ਾਂਤੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਾਡੇ ਲੋਕ ਤਰਕੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ।”     Image Copyright @ImranKhanPTI @ImranKhanPTI       Image Copyright @ImranKhanPTI @ImranKhanPTI    ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਮਰਾਨ ਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ:     Image Copyright @ImranKhanPTI @ImranKhanPTI       Image Copyright @ImranKhanPTI @ImranKhanPTI    ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਿਖਿਆ, “ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦੇ ਸੁਲਝਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਉੱਪ-ਮਹਾਂਦੀਪ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਰੀਬੀ ਦੇ ਖਾਤਮੇ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਸਲੇ ਗੱਲਬਾਤ ਨਾਲ ਸੁਲਝਾ ਕੇ ਵਪਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।”ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਨਾਲ ਸਲੂਕ ਦੀ ਨਸੀਹਤਬੀਤੇ ਸਾਲ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਮੌਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਨਵੇਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਘੱਟ-ਗਿਣਤੀਆਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰੀ ਦੇ ਹੱਕ ਮਿਲਣ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਨਵੇਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਭਾਈਚਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਵਰਗਾ ਸਲੂਕ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।     Image Copyright @ImranKhanPTI @ImranKhanPTI       Image Copyright @ImranKhanPTI @ImranKhanPTI         Image Copyright @ImranKhanPTI @ImranKhanPTI       Image Copyright @ImranKhanPTI @ImranKhanPTI    ਨਸੀਰੁਦੀਨ ਦੀ ਹਮਾਇਤਫਿਲਮ ਅਦਾਕਾਰ ਨਸੀਰੂਦੀਨ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਯੂਪੀ ਦੇ ਬੁਲੰਦ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਪੁਲਿਸ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਸੁਬੋਧ ਕੁਮਾਰ ਸਿੰਘ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਦੇਸ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਨਾਲੋਂ ਗਊ ਦੀ ਕੀਮਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਬਾਰੇ ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, ""ਜੋ ਨਸੀਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਉਹ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਜਿਨ੍ਹਾ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ।''     Image Copyright @Intellectroll @Intellectroll       Image Copyright @Intellectroll @Intellectroll    'ਛੋਟੇ ਦਿਲਾਂ ਵਾਲੇ ਵੱਡੇ ਬੰਦੇ'ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨੇ 14 ਸਤੰਬਰ, 2018 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਲਿਖ ਕੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਨਿਊ ਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਜਰਨਲ ਅਸੈਂਬਲੀ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਬੈਠਕ ਰੱਖ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤ ਇਸ ਗੱਲ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਿਆ ਪਰ ਚੌਵੀ ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੀ ਇਸ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟ ਗਿਆ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਤਰਕ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਫੌਜੀ ਮਾਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਹਿਸ਼ਤਗਰਦੀ ਦੇ ਸੋਹਲੇ ਗਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਇਸ ਉੱਪਰ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਸ ਹੰਕਾਰ ਨਾਲ ਭਰੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ, ""ਹਾਲਾਂਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਛੋਟੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹਾਂ ਜੋ ਵੱਡੇ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਸਮੁੱਚੀ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।""     Image Copyright @ImranKhanPTI @ImranKhanPTI       Image Copyright @ImranKhanPTI @ImranKhanPTI    ਭਾਰਤ ਕਸ਼ੀਮੀਰੀਆਂ ਨੂੰ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਹੱਕ ਹੋਵੇ16 ਦਸੰਬਰ, 2018 ਨੂੰ ਇਮਰਾਨ ਖਾਨ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਪੁਲਵਾਮਾ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਕਸ਼ਮੀਰੀਆਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਰੋਸ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਹਿੰਸਾ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਗੱਲਬਾਤ ਨਾਲ ਹੀ ਤਣਾਅ ਦੂਰ ਹੋਵੇਗਾ।     Image Copyright @ImranKhanPTI @ImranKhanPTI       Image Copyright @ImranKhanPTI @ImranKhanPTI    ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਰਾਇਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਕਰਦਿਆਂ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਕਸ਼ਮੀਰੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਭਵਿੱਖ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 22 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ  ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਨਸੀਹਤ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦਾ ਮਸਲਾ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਊਂਸਲ ਦੇ ਮਤਿਆਂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ਾਹਿਸ਼ਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।     Image Copyright @ImranKhanPTI @ImranKhanPTI       Image Copyright @ImranKhanPTI @ImranKhanPTI    ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਜੇ ਟੈਸਟ ਟਿਊਬ ਨਾਲ ਕੌਰਵ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਫੇਰ ਤਾਂ ਜਿੰਨਾਂ ਤੋਂ ਬਿਜਲੀ ਵੀ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਨੇ' ਸੁਖਪਾਲ ਖਹਿਰਾ ਨੇ ਐਲਾਨੀ ‘ਪੰਜਾਬੀ ਏਕਤਾ ਪਾਰਟੀ’ਕਰਮਚਾਰੀ ਕਿਨ੍ਹਾਂ ਮੰਗਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹੜਤਾਲ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਜਰਮਨੀ 'ਤੇ ਸਾਇਬਰ ਹਮਲਾ: ਸਿਆਸੀ ਆਗੂਆਂ ਸਣੇ ਵੱਡੀਆਂ ਹਸਤੀਆਂ ਦਾ ਡਾਟਾ ਹੈਕ      5 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46761525  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਚਾਂਸਲਰ ਐਂਗਲਾ ਮਰਕਲ ਸਣੇ ਸੈਂਕੜੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦਾ ਨਿੱਜੀ ਡਾਟਾ ਚੋਰੀ ਕਰਕੇ ਆਨਲਾਈਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਲਟਰਨੇਟਿਵ ਫਾਰ ਜਰਮਨੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਬਾਕੀ ਸਾਰੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਸੰਪਰਕ, ਨਿੱਜੀ ਗੱਲਬਾਤ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਟਵਿੱਟਰ 'ਤੇ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਾਣੀਆਂ-ਮਾਣੀਆਂ ਹਸਤੀਆਂ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦਾ ਡਾਟਾ ਵੀ ਲੀਕ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਜੇ ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਿਆ ਕਿ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕੌਣ ਹੈ। ਹਮਲਾ ਕਿੰਨਾ ਵੱਡਾ?ਡਾਟਾ 'ਤੇ ਹੋਇਆ ਹਮਲਾ ਕਿੰਨਾ ਵਿਆਪਕ ਹੈ ਅਜੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਪਰ ਨਿਆਂ ਮੰਤਰੀ ਕੈਟਰੀਨਾ ਪੈਰਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ""ਇਹ ਗੰਭੀਰ ਹਮਲਾ ਹੈ""।ਇਹ ਵੀਪੜ੍ਹੋ-'ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸਿਆਸੀਕਰਨ ਤੇ ਨਸ਼ਿਆ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਖੜਾ ਕਰਾਂਗਾ ਸੰਗਠਨ'ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦੇ ਕਥਿਤ ਪੋਰਨ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖਣ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਸੱਚ?ਅਯੁੱਧਿਆ ਦੇ ਅਸਲ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣੋ 'ਜੇ ਧੱਕਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਰੇਪ ਵੀ ਕਿਵੇਂ ਹੋਇਆ'ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਜੋ ਲੋਕ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਕਸਦ ਸਾਡੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਅਤੇ ਅਦਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰਨਾ ਹੈ।""ਸਰਕਾਰੀ ਬੁਲਾਰੇ ਮੈਟਰੀਨਾ ਫੀਟਜ਼ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਚਾਂਸਲਰ ਦਫ਼ਤਰ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਸੰਜੀਦਾ ਡਾਟਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ, ਯੂਰੋ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਅਤੇ ਸਟੇਟ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਇਸ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਹਨ।   Image copyright Getty Images  ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸਰਕਾਰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਹ ਸੁਨਿਸ਼ਚਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ ਕਿ ਡਾਟਾ ਕਿ ਸਾਈਬਰ ਹੈਕਰਜ਼ ਨੇ ਚੋਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਾਈਬਰ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਹੈਕਰਾਂ ਨੇ ਈਮੇਲ ਦੀਆਂ ਖਾਮੀਆਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਕੇ ਉਹ ਪਾਸਵਰਡ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੇ ਹੋਣਗੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਅਕਾਊਂਟ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਜਰਨਮੀ ਦੇ ਫੈਡਰਲ ਆਫਿਸ ਫਾਰ ਇਨਫਾਰਮੇਸ਼ਨ ਸਿਕਿਓਰਿਟੀ (ਬੀਐਸਆਈ) ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰੀ ਨੈਟਵਰਕ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।ਟਵਿੱਟਰ ਅਕਾਊਂਟ ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, 17 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕ ਫੌਲੋ ਕਰ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਹੈਮਬਰਗ ਤੋਂ ਸੰਚਾਲਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਬੇਰੁ਼ਜ਼ਗਾਰ ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਦੀ ਕਾਢ ਹੈਕਿੰਗ ਇੰਜ ਬਣੀ ਜੰਗ-ਏ-ਮੈਦਾਨਲੁਕੇ ਹੋਏ ਕੈਮਰਿਆਂ ਤੋਂ ਇੰਝ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤੁਸੀਂ ਗੁਰਮੁਖੀ ਪਾਸਵਰਡ ਬਣਾਓ ਆਪਣਾ ਡਾਟਾ ਬਚਾਓਸਿਮ ਸਵੈਪਿੰਗ ਕੀ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹੋਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਟਵਿੱਟਰ ਅਕਾਊਂਟ 'ਚ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਿੱਛਲੇ ਵੀਰਵਾਰ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਬਿਲਡ ਅਖ਼ਬਾਰ ਮੁਤਾਬਕ ਚੋਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਡਾਟਾ ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਤੱਕ ਦਾ ਹੈ ਪਰ ਅਜੇ ਇਹ ਪਤੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਸ਼ੁਰੂ ਕਿੱਥੋ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕਿੰਨਾ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਕੌਮੀ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਸਿਆਸੀ ਹਸਤੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਟੀਵੀ ਦੀਆਂ ਉੱਘੀਆਂ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ ਦਾ ਡਾਟਾ ਵੀ ਚੋਰੀ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਚਾਂਸਲਰ ਐਂਗਲਾ ਮਰਕਲ ਦੇ ਈਮੇਲ ਦਾ ਪਤੇ ਅਤੇ ਕਈ ਚਿੱਠੀਆਂ ਜਨਤਕ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਐਗਲਾ ਮਰਕਲ ਦੀਆਂ ਚਿੱਠੀਆਂ ਅਤੇ ਈਮੇਲ ਪਤੇ ਕੀਤੇ ਜਨਤਕ                  ਮੁੱਖ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਗਰੁੱਪ, ਦਿ ਗਰੀਨਜ਼, ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਡਾਈ ਲਿੰਕੇ ਅਤੇ ਐਫਡੀਪੀ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਬੱਸ ਆਲਟਰਨੇਟਿਵ ਫਾਰ ਜਰਮਨੀ ਪਾਰਟੀ ਹੀ ਬਚੀ ਹੈ। ਗਰੀਨਜ਼ ਦੇ ਆਗੂ ਰੌਬਰਟ ਹਾਬੈਕ ਦੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਨਿੱਜੀ ਗੱਲਬਾਤ ਅਤੇ ਕ੍ਰੇਡਿਟ ਕਾਰਡ ਸਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਪਬਲਿਕ ਬ੍ਰੋਡਕਾਸਟਰਜ਼ ਏਆਰਡੀ ਅਤੇ ਜੈਡਡੀਐਫ ਦੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਟੀਵੀ ਦੇ ਵਿਅੰਗ ਲੇਖਕ ਜੈਨ ਬੋਹੇਮਰਮਨਨ, ਰੈਪਰ ਮਾਰਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਰੈਪ ਗਰੁੱਪ ਕੇ.ਆਈ.ਜੈਡ ਦੀਆਂ ਜਾਣਕਾਰੀਆਂ ਵੀ ਜਨਤਕ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕੌਣ ਹੈ?ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਦੱਖਣ ਪੱਖੀ ਸਮੂਹਾਂ ਅਤੇ ਰੂਸ 'ਤੇ ਸ਼ੱਕ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਸਾਈਬਰ-ਸਿਕਿਓਰਿਟੀ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਸੈਵਨ ਹਰਪਿਗ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲਾ ਸ਼ੱਕ ਰੂਸ 'ਤੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਹੈ ਜੋ ਤਰੀਕਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਜਰਮਨੀ 'ਚ ਸਾਲ 2019 ਵਿੱਚ 4 ਸੂਬਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਯੂਰੋਪ ਦੀ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵੀ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰੂਸ 'ਤੇ ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਸਾਈਬਰ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਗਰਾਹਮ ਕਲੂਲੇਅ ਮੁਤਾਬਕ ਤਾਜ਼ਾ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਇਹ ਇੱਕ ਸੰਗਠਿਤ ਯਤਨ ਸੀ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਜਦੋਂ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਨੇ ‘ਚੋਰ’ ਦੀ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਇਆਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਇੰਝ ਲਾਹੁਣ ਆਪਣਾ ਹੈਂਗਓਵਰ'ਲੋਕ ਚੀਕਾਂ ਮਾਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਲਾਸ਼ਾਂ ਸਨ'‘ਲੜਾਈ ਨੂੰਹ-ਸੱਸ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਪੜ੍ਹਿਆਂ-ਲਿਖਿਆਂ ਤੇ ਅਨਪੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੀ’ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਖਿਲਾਫ਼ ਬਿਨਾਂ ਫੀਸ ਤੋਂ ਕੇਸ ਲੜਨ ਵਾਲਾ ਵਕੀਲ ਰਜਿੰਦਰ ਸੱਚਰ  ਰਾਜੀਵ ਗੋਦਾਰਾ  ਵਕੀਲ, ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ        22 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-43841687  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright SPI.ORG.IN/BBC  ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੀ ਤਰਸਯੋਗ ਆਰਥਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਣ ਵਾਲੀ ਸੱਚਰ ਕਮੇਟੀ ਦੀਆਂ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ਾਂ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਪੱਖੋਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਬਹਿਸ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।ਇਹ ਕਮੇਟੀ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਜੱਜ ਰਾਜਿੰਦਰ ਸੱਚਰ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਹੇਠ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ। ਰਾਜਿੰਦਰ ਸੱਚਰ ਦਾ ਨਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਨਾਗਰਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਝੰਡਾਬਰਦਾਰ ਵਜੋਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਹਿਟਲਰ ਨੇ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀ-ਕੀ ਕੀਤਾ?ਕੌਣ ਹੈ ਹਾਈਕੋਰਟ ਤੋਂ ਬਰੀ ਹੋਈ ਮਾਇਆ ਕੋਡਨਾਨੀ?ਬਲਾਤਕਾਰ, ਕਤਲ ਤੇ ਮੁਜ਼ਾਹਰਿਆਂ 'ਚ ਉਲਝੇ ਮਾਪੇ ਤੇ ਬੱਚੇਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਨਾਲ ਉਹ ਆਵਾਜ਼ ਭਾਵੇਂ ਦੁਬਾਰਾ ਨਹੀਂ ਸੁਣਾਈ ਦੇਵੇਗੀ ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਗੂੰਜ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੁਣਦੀ ਰਹੇਗੀ।ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੌਰਾਨ ਜਦੋਂ ਅਨੇਕਾਂ ਜੱਜ ਸੱਤਾ ਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਘਿਸੜ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਨਾਗਰਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਚਿਹਰੇ ਵਜੋਂ ਸੱਤਾ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਾ ਝੁਕਣ ਕਰਕੇ ਜਸਟਿਸ ਸੱਚਰ ਦੀਆਂ ਬਦਲੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਪਰ ਉਹ ਕਿਸੇ ਸਾਹਮਣੇ ਝੁਕੇ ਨਹੀਂ।ਮੁਲਕ ਵਿੱਚ ਮੌਲਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦਾ ਘਾਣ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੋਟਾ ਵਰਗੇ ਕਾਨੂੰਨ ਖਿਲਾਫ਼ ਪੀਪਲਜ਼ ਯੂਨੀਅਨ ਫਾਰ ਸਿਵਲ ਲਿਬਰਟੀਜ਼ ਨੇ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਚੁੱਕੀ। ਕਾਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਉਲੰਘਣ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਸਟੈਂਡ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਮੁਖੀ ਰਾਜਿੰਦਰ ਸੱਚਰ ਹੀ ਸਨ। ਮੈਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਿਲਣ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਅਵਸਰ 2004 ਵਿੱਚ ਮਿਲਿਆ ਸੀ।ਪੱਤਰਕਾਰ ਛੱਤਰਪਤੀ ਦਾ ਕੇਸ2002 ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਸਿਰਸਾ ਦੇ ਨਿਡਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਛਤਰਪਤੀ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਉਸ ਕੇਸ ਦੀ ਸੀ. ਬੀ. ਆਈ. ਜਾਂਚ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੁਕਮਾਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ (ਜਿਸ 'ਤੇ ਕਤਲ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਸੀ) ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਅਪੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਸਿਰਸਾ ਵਿੱਚ ਛਤਰਪਤੀ ਦੇ ਮਿੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਹੋਈ ਕਿ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਡੇਰੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਕਿਹੜਾ ਵਕੀਲ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਬਿਨਾਂ ਫੀਸ ਛਤਰਪਤੀ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਲੜਾਈ ਲੜ ਸਕੇ।ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਾਜਿੰਦਰ ਸੱਚਰ ਹੋਰਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਹੀ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ੁਬਾਨ 'ਤੇ ਸੀ। ਇਹੀ ਫੈਸਲਾ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ।     Image Copyright @AshrafAsad @AshrafAsad       Image Copyright @AshrafAsad @AshrafAsad    ਉਸ ਸਮੇਂ ਯੋਗੇਂਦਰ ਯਾਦਵ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਅੰਸ਼ੁਲ ਛਤਰਪਤੀ (ਪੱਤਰਕਾਰ ਛਤਰਪਤੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ) ਅਤੇ ਦੋਸਤ ਵੀਰੇਂਦਰ ਭਾਟੀਆ ਨਾਲ ਰਾਜਿੰਦਰ ਸੱਚਰ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮੈਂ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਛੱਤਰਪਤੀ ਦੇ ਕਤਲ ਦੇ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡੇਰੇ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਹ ਡੇਰੇ ਦੀ ਤਾਕਤ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤਾ ਬਿਨਾਂ ਤੁਰੰਤ ਹੀ ਬਿਨਾਂ ਫੀਸ ਦੇ ਕੇਸ ਕੜਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚੋਂ ਸੀਬੀਆਈ ਜਾਂਚ ਦਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਬਰਕਰਾਰ ਰਖਵਾਇਆ।ਜਿਸ ਮਗਰੋਂ ਹੋਈ ਜਾਂਚ ਕਰਕੇ ਡੇਰਾ ਮੁਖੀ ਅੱਜ ਵੀ ਕਤਲ ਦੇ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਮੁਲਜ਼ਮ ਵਜੋਂ ਤਰੀਕਾਂ ਭੁਗਤ ਰਹੇ ਹਨ।ਇਸ ਮਗਰੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਅਤੇ ਬਦਲਵੀਂ ਸਿਆਸਤ ਦੀ ਧਾਰਾ ਨੂੰ ਪੱਕਿਆਂ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਾਥੀ ਵਜੋਂ ਮੁਲਾਕਾਤ ਹੁੰਦੀ ਰਹੀ।ਸਪਸ਼ਟ ਨਜ਼ਰੀਏ ਦੇ ਮਾਲਕਸਾਲ 2009 ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਰਾਜਨੀਤਕ ਮੰਚ ਬਣਨ ਸਬੰਧੀ ਬੈਠਕਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਪਹੁੰਚ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਕ ਸਪੱਸ਼ਟਤਾ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਾਫ਼ੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ। ਰਾਜਿੰਦਰ ਸੱਚਰ ਇਸ ਮੰਚ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਮੰਡਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸਨ। ਸਾਲ 2010-11 ਵਿੱਚ ਉਹ ਦੇਸ ਭਰ ਦੇ  ਸਮਾਜਵਾਦੀਆ ਵਿਚਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮੰਚ 'ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਵਾਲੀ ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਰਹੇ।   Image copyright AFP  ਇਸੇ ਦੌਰਾਨ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਦੇਸ ਭਰ ਦੇ ਸਮਾਜਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਬੈਠਕ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜਸਟਿਸ ਸੱਚਰ ਨੇ ਬਦਲਵੀਂ ਸਿਆਸਤ ਦੀ ਦਸ਼ਾ ਤੇ ਦਿਸ਼ਾ ਨੂੰ ਸਭ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਤਤਕਾਲੀ ਹਾਲਾਤ ਦਾ ਬੇਬਾਕੀ ਨਾਲ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ।ਉੱਥੇ ਹੋਈ ਲੰਮੀ ਤੇ ਖੱਲ੍ਹੀ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਜ਼ਰੀਆ ਕਿੰਨਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੀ।ਸਾਲ 1923 ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ ਜਸਟਿਸ ਸੱਚਰ ਲਹਿੰਦੀ ਉਮਰੇ ਨਵੀਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ ਸੋਸ਼ਲਿਸਟ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਾਥੀ ਵਜੋਂ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਏ।ਕੀ ਹੈ ਮਹਾਂਦੋਸ਼ ਮਤਾ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਾਰਵਾਈ?'ਨਾਨਕ ਸ਼ਾਹ ਫਕੀਰ' ਬਾਬਤ 'ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਚਲਦੀਆਂ ਤਲਵਾਰਾਂ'ਪਾਕ ਜਾ ਕੇ ਨਿਕਾਹ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕਿਰਨ ਬਾਲਾ ਦੀ 'ਪ੍ਰੇਮ ਕਹਾਣੀ'ਪੀਪਲਜ਼ ਯੂਨੀਅਨ ਆਫ਼ ਸਿਵਲ ਲਿਬਰਟੀਜ਼ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਥੰਮ ਰਹੇ ਰਾਜਿੰਦਰ ਸੱਚਰ ਨਾਲ ਇਸ ਸੰਗਠਨ ਦੀਆਂ ਬੈਠਕਾਂ ਦੌਰਾਨ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣ ਦਾ ਕਈ ਵਾਰ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ। ਹਰ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰਗਰਮ ਭੂਮਿਕਾ ਦੱਸਦੀ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵਿਚਾਰ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਹਿਰੀ ਪ੍ਰਤੀਬੱਧਤਾ ਕਿਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਲਗਨ ਚੋਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਸੀ।ਜਸਟਿਸ ਸੱਚਰ ਕੌਮੀ ਅਤੇ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਅਨੇਕਾਂ ਕਮੇਟੀਆਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬੇਹੱਦ ਪੁਖ਼ਤਾ ਰਿਹਾ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਕੰਪਨੀਜ਼ ਐਕਟ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਹੋਵੇ, ਇੰਡਸਟਰੀਅਲ ਡਿਸਪਿਊਟ ਐਕਟ ਜਾਂ ਫੇਰ ਪ੍ਰੋਟੈਕਸ਼ਨ ਆਫ਼ ਹਿਊਮਨ ਰਾਈਟਸ ਦੀ ਸਮਿਖਿਆ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਹੋਵੇ।ਨਾਗਰਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਪਹਿਰੇਦਾਰ ਵਜੋਂ 1990 ਵਿੱਚ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਵਾਬਸਤਾ ਕਈ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਪੀਯੂਸੀਐਲ ਨੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ।   Image copyright Getty Images  ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਜੱਜ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਫੇਰ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਕੀਲ ਵਜੋਂ ਪੋਟਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਅੰਦੋਲਨਕਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀਆਂ ਤੱਕ ਦੇ ਅਨੇਕ ਕੇਸਾਂ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਲੜਿਆ।ਜਸਟਿਸ ਸੱਚਰ ਨੇ ਕੀਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹਾਊਸਿੰਗ ਦੇ ਸਵਾਲ 'ਤੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਨੇਸ਼ਨ ਦੇ ਨੁੰਮਾਇੰਦੇ ਵਜੋਂ 2000 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ  ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਝੁੱਗੀ ਝੋਂਪੜੀ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾਂ ਦੀ ਵੀ ਜਾਂਚ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ । ਮਾਰਚ 2005 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜਸਟਿਸ ਸੱਚਰ ਨੂੰ ਮੁਸਲਿਮ ਸਮਾਜ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਵਿਦਿਅਕ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਕਰਕੇ ਰਿਪੋਰਟ ਸੌਂਪਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਸੀ।  ਨਵੰਬਰ 2006 ਵਿੱਚ ਸੌਂਪੀ ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁਸਲਿਮ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿੱਚ ਵਧ ਰਹੀ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਕੀਤੀ।  ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤੱਥ ਉਭਰਿਆ ਸੀ ਕਿ ਮੁਸਲਿਮ ਆਬਾਦੀ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਸਿਵਲ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਪੁਲਿਸ, ਫੌਜ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਘੱਟ ਹੈ।ਪਾਕ ਜਾ ਕੇ ਨਿਕਾਹ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕਿਰਨ ਬਾਲਾ ਦੀ 'ਪ੍ਰੇਮ ਕਹਾਣੀ'ਨਵਜੋਤ ਸਿੱਧੂ ਦੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਕਿਸ ਨੂੰ ਹੋਵੇਗੀ ਖੁਸ਼ੀ?ਅੱਜ ਜਸਟਿਸ ਸੱਚਰ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਿਆਂ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਅਤੇ ਨਾਗਰਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦੀ ਸਹੁੰ ਲੈਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਹੈ। ਹਰ ਖ਼ਤਰੇ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਨਿਡਰਤਾ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖੀ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਚੁੱਕਣਾ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੱਚੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਹੋਵੇਗੀ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਇਹ ਹੈ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪੁਲ ਦਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਮਈ ਨਜ਼ਾਰਾ      23 ਅਕਤੂਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-45949302  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਚੀਨੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ੀ ਜਿਨਪਿੰਗ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪੁਲ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਨੌਂ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਪੁੱਲ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ।55 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਇਹ ਪੁਲ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਤੋਂ ਮਕਾਊ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਜੂਹਾਈ ਨੂੰ ਜੋੜਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਪੁੱਲ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਉੱਤੇ 20 ਬਿਲੀਅਨ ਦੀ ਲਾਗਤ ਆਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਾਰੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰੀ ਦੇਰ ਹੋਈ। ਅਲੋਚਕਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਫਿਜੂਲ ਖਰਚਾ ਕਹਿੰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ।ਇਸ ਪੁਲ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵੀ ਸਵਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਉਸਰੀ ਦੌਰਾਨ 18 ਵਰਕਰਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:#MeToo ਕਹਿਣ ਵਾਲੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਕੀ ਬਦਲਿਆ 'ਭਾਅ ਜੀ...ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮੁੱਦੇ ਆ ਰਾਜਨੀਤੀ ਲਈ'ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਰੇਲ ਹਾਦਸਾ: ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇੰਝ ਮਿਲੇ ਵਿਛੜੇ ਬੱਚੇ ਪੁਲ ਦੀ ਖਾਸੀਅਤ ਇਹ ਪੁਲ ਚੀਨ ਦੇ ਤਿੰਨ ਤੱਟੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਹਾਂਗਕਾਂਗ, ਮਕਾਓ ਅਤੇ ਜੂਹਾਈ ਨੂੰ ਜੋੜਦਾ ਹੈ।ਭੂਚਾਲ ਅਤੇ ਤੂਫਾਨ ਦੀ ਮਾਰ ਨੂੰ ਝੱਲਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਪੁੱਲ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਵਿੱਚ 4 ਲੱਖ ਟਨ ਸਟੀਲ ਲੱਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਕਿ 60 ਆਈਫਲ ਟਾਵਰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹੈ।ਇਸ ਦੀ ਕੁੱਲ ਲੰਬਾਈ ਦਾ ਤਕਰੀਬਨ 30 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਹਿੱਸਾ ਪਰਲ ਰਿਵਰ ਡੈਲਟਾ ਤੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ।ਸਮੁੰਦਰੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਲਾਂਘੇ ਲਈ 6.7 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਰੰਗ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਦੋ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ਅਲ ਟਾਪੂਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜਦੀ ਹੈ।ਬਾਕੀ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਲਿੰਕ ਰੋਡ, ਪੁਲ ਅਤੇ ਜ਼ੂਹਾਈ ਅਤੇ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਪੁਲ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਵਾਲੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨੀ ਸੁਰੰਗਾਂ ਹਨ।   Image copyright Getty Images     Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਹ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ਅਲ ਟਾਪੂ ਵੱਡੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪੁੱਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ                  ਇਹ ਪੁਲ ਕਿਉਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ? ਇਹ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਚੀਨ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਹਾਂਗਕਾਂਗ, ਮਕਾਓ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਚੀਨ ਦੇ ਹੋਰਨਾਂ 9 ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਖਾੜੀ ਖੇਤਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।ਇਹ ਖੇਤਰ 68 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਘਰ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਜੂਹਾਈ ਅਤੇ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਘੰਟੇ ਲਗਦੇ ਸਨ ਪਰ ਹੁਣ ਮਹਿਜ਼ ਅੱਧਾ ਘੰਟਾ ਲਗਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਪੁਲ 'ਤੇ ਸਫਰ ਕਰਨ ਲਈ ਜੇਬ ਢਿੱਲੀ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ    Image copyright Getty Images  ਜੋ ਲੋਕ ਪੁੱਲ ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈਣੀ ਪਏਗੀ ਜਿਸ ਲਈ ਕੋਟਾ ਸਿਸਟਮ ਹੋਵੇਗਾ। ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਟੋਲ ਟੈਕਸ ਦੇਣਾ ਪਏਗਾ।ਇਹ ਪੁਲ ਪਬਲਿਕ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਰਾਹੀਂ ਨਹੀਂ ਚਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਇਸ ਲਈ ਨਿੱਜੀ ਸ਼ਟਲ ਬੱਸਾਂ ਵੀ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਰੇਲ ਲਿੰਕ ਨਹੀਂ ਹੈ।ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 9200 ਗੱਡੀਆਂ ਲੰਘ ਸਕਣਗੀਆਂ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਨੈੱਟਵਰਕ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਚੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਅਰਥਚਾਰੇ ਨੂੰ 1.44 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ                     Image copyright Getty Images  ਲੋਕ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੀ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ?ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਅਲੋਚਨਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਪੁਲ ਨੂੰ 'ਮੌਤ ਦਾ ਪੁਲ' ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ 9 ਕਾਮਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 9 ਲੋਕ ਮੁੱਖ ਹਿੱਸੇ ਉੱਤੇ ਵੀ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ।   ਇਸ ਪੁਲ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਸੈਂਕੜੇ ਵਰਕਰ ਜ਼ਖਮੀ ਵੀ ਹੋਏ ਹਨ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪੁੱਲ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦੌਰਾਨ 18 ਕਾਮਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ                  ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਵਾਤਾਵਰਨ ਉੱਤੇ ਪੈਣ ਵਾਲੇ ਅਸਰ ਬਾਰੇ ਵੀ ਫਿਕਰ ਜਤਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਵਾਤਾਵਰਨ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਕਾਰਨ ਸਮੁੰਦਰੀ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕਾਫੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚੇਗਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਚਿੱਟੀ ਡਾਲਫਿਨ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ।ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਵਿੱਚ ਵਰਲਡ ਵਾਈਡ ਫੰਡ ਫਾਰ ਨੇਚਰ (ਡਬਲੂਡਬਲੂਐਫ) ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 148 ਵਿੱਚੋਂ 47 ਡਾਲਫਿਨ ਹੀ ਰਹਿ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਡਾਲਫਿਨ ਹੁਣ ਪੁਲ ਦੇ ਨੇੜਿਓਂ ਗਾਇਬ ਹਨ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਟਰੇਨ ਦੇ ਡਰਾਈਵਰ ਦੀ 'ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ' ਦਾ ਸੱਚ ਕੀ ਹੈ'ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਗਰਾਊਂਡ 'ਚ ਸੀ, ਨਾ ਕਿ ਲਾਈਨਾਂ 'ਤੇ'ਕੈਦੀਆਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਇਹ ਔਰਤਾਂਕੀ ਇਹ ਇਸ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ?ਇਸ ਪੁਲ, ਲਿੰਕ ਰੋਡ ਅਤੇ ਆਰਟੀਫੀਸ਼ਅਲ ਟਾਪੂਆਂ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਲਈ 20 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਖਰਚ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਕੱਲੇ ਮੁੱਖ ਪੁੱਲ ਉੱਤੇ 6.92 ਬਿਲੀਅਨ ਦੀ ਲਾਗਤ ਆਈ ਹੈ।   Image copyright AFP   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਸ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 148 ਵਿੱਚੋਂ 47 ਡਾਲਫਿਨ ਹੀ ਰਹਿ ਗਈਆਂ ਹਨ                  ਚੀਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਅਰਥਚਾਰੇ ਨੂੰ 1.44 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ ਪਰ ਵਿਧਾਇਕ ਤਾਨਿਆ ਚੈਨ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ।ਬੀਬੀਸੀ ਨਿਊਜ਼ ਚਾਈਨੀਜ਼ ਨੂੰ ਤਾਨਿਆ ਚੈਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਮੈਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ ਕਿ ਜੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਾਰਾਂ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਤਾਂ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਬਚੇਗਾ। ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਕਿ ਕਦੇ ਲਾਗਤ ਮੁੱਲ ਵੀ ਪੂਰਾ ਹੋਵੇਗਾ।""   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪੁੱਲ ਪਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈਣੀ ਪਏਗੀ                     Image copyright Getty Images  ਬੀਬੀਸੀ ਚਾਈਨੀਜ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਪੁੱਲ ਤੋਂ ਟੋਲ ਰਾਹੀਂ ਸਲਾਨਾ ਕਮਾਈ ਡਾਲਰ 86 ਮਿਲੀਅਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਇਸ ਪੁੱਲ ਦੇ ਰੱਖ-ਰਖਾਅ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਮਾਈ ਦਾ ਤੀਜਾ ਹਿੱਸਾ ਖਰਚ ਹੋਵੇਗਾ।ਅਲੋਚਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵਿੱਤੀ ਲਾਹਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲਾ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਮਕਸਦ ਸੰਕੇਤਕ ਹੈ, ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਕਰਨਾ ਕਿ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਮੁੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਰਹੇ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਉਹ ਪੁਲ ਜਿੱਥੇ ਪਰਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਜਾਣ ਲਈ ਲਾਏ ਡੇਰੇਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਉਡਾਣ ਸ਼ੁਰੂ ਸਪੋਰਟਸ ਜਹਾਜ਼ 'ਤੇ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਸੈਰ ਕਰਨ ਨਿਕਲੀਆਂ ਪੰਜਾਬੀ ਕੁੜੀਆਂ(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਜਪਾਨ ਵਿੱਚ ਸੋਮਵਾਰ ਸਵੇਰੇ 6.1 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੁਚਾਲ ਆਇਆ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਆਵਾਜਾਈ ਰੁਕ ਗਈ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
 ਜਪਾਨ ਦੀ ਮਸਾਕੋ ਵਾਕਾਮੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਐਪ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਹਿਨਾਡੈਨ ਨਾਂ ਦੀ ਇਹ ਐਪ ਰਵਾਇਤੀ ਗੁੱਡੀਆਂ ਦੇ ਮੇਲੇ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੈ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਪੰਨੇ ਉੱਤੇ ਜਾਣ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਿੰਕ ਉੱਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਕੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਪੰਨਾ ਦੇਖੋ।) ,False
" ਡਾਕਟਰ ਗਰਭਵਤੀ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਤੂਲਨ ਖਾਣੇ, ਕਸਰਤ ਅਤੇ ਯੋਗ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦੇਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸੁਖਾਲੀ ਹੋਵੇ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਸਾਰਾਗੜ੍ਹੀ ਜੰਗ 'ਤੇ ਅਕਸ਼ੇ ਕੁਮਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਇਸ ਸਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਲਿਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਮਾਲ ਦੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ      9 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46798811  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright AKSHAY KUMAR/FB  2019 ਵਿੱਚ ਬੌਕਸ ਆਫ਼ਿਸ 'ਤੇ ਕਈ ਅਹਿਮ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਹੋਵੇਗੀ, ਕਈ ਬਾਇਓਪਿਕ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਵੀ ਬੌਕਸ ਆਫ਼ਿਸ 'ਤੇ ਦਸਤਕ ਦੇਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਸਾਲ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਬਜਟ ਵਾਲੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਲ ਦੀ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਲੈ ਕੇ ਸਾਲ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮਹੀਨਾ ਹਾਜ਼ਰ ਹੈ-11 ਜਨਵਰੀ 2019 ਨੂੰ ਦੋ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਣਗੀਆਂ।ਉਰੀ- ਦਿ ਸਰਜੀਕਲ ਸਟ੍ਰਾਈਕ, ਇਸ ਫ਼ਿਲਮ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵਿੱਕੀ ਕੌਸ਼ਲ, ਪਰੇਸ਼ ਰਾਵਲ ਅਤੇ ਯਾਮੀ ਗੌਤਮ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣਗੇ। ਇਹ ਫ਼ਿਲਮ 2016 ਦੀ ਇੰਡੀਅਨ ਆਰਮੀ ਦੀ ਕਥਿਤ ਸਰਜੀਕਲ ਸਟ੍ਰਾਈਕ ਜਿਹੜੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਹੋਈ ਸੀ ਉਸ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਹੈ 'ਦਿ ਐਕਸੀਡੈਂਟਲ ਪ੍ਰਾਈਮ ਮਿਨਿਸਟਰ'- ਇਸ ਫ਼ਿਲਮ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਨੁਪਮ ਖੇਰ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਵਿਖਾਈ ਦੇਣਗੇ। ਇਹ ਫ਼ਿਲਮ ਸੰਜੇ ਬਾਰੂ ਦੀ ਕਿਤਾਬ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਬਾਰੂ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮੀਡੀਆ ਸਲਾਹਕਾਰ ਸਨ। ਸੰਜੇ ਬਾਰੂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਅਕਸ਼ੇ ਖੰਨਾ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣਗੇ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਤਫ਼ਸੀਲ - LIVE'ਕਿੰਨਰਾਂ ਤੋਂ ਦੁਆਵਾਂ ਤਾਂ ਲਈਆਂ ਨੇ ਪਰ ਗੁਰੂ ਵਜੋਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਦੇਖਿਆ' ਕਿਮ ਜੋਂਗ ਇਸ ਟਰੇਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਿਉਂ ਸਫ਼ਰ ਕਰਦੇ ਹਨ?     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    25 ਜਨਵਰੀ 2019 ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਣਗੀਆਂ ਦੋ ਬਾਇਓਪਿਕ ਫ਼ਿਲਮਾਂਠਾਕਰੇ- ਇਹ ਫਿਲਮ ਦੋ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਵੇਗੀ ਮਰਾਠੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ। ਫ਼ਿਲਮ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਬਾਲ ਠਾਕਰੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਫ਼ਿਲਮ ਵਿੱਚ ਬਾਲ ਠਾਕਰੇ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣਗੇ ਨਵਾਜ਼ੂਦੀਨ ਸਿੱਦੀਕੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਮੀਨਾ ਤਾਈ ਦੇ ਕਿਰਦਾਰ ਵਿੱਚ ਦਿਖੇਗੀ ਅਦਾਕਾਰਾ ਅਮ੍ਰਿਤਾ ਰਾਓ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਫ਼ਿਲਮ ਬਾਲ ਠਾਕਰੇ ਦੇ 93ਵੇਂ ਜਨਮ ਦਿਨ ਮੌਕੇ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਵੇਗੀ।   Image copyright Kangana Ranaut Instagram  ਇਸ ਸਾਲ ਦੋ ਫਿਲਮਾਂ ਲੈ ਕੇ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਕੰਗਨਾ ਰਨੌਤ। ਮਣੀਕਰਨਿਕਾ-ਦਿ ਕਵੀਨ ਆਫ਼ ਝਾਂਸੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਬਾਇਓਪਿਕ ਫਿਲਮ ਹੈ, ਝਾਂਸੀ ਦੀ ਰਾਣੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਬਾਈ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ। ਇਸ ਫ਼ਿਲਮ ਵਿੱਚ ਝਾਂਸੀ ਦੀ ਰਾਣੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹੋਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੰਗਨਾ ਰਨੌਤ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇਗੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇਸ ਫ਼ਿਲਮ ਵਿੱਚ ਅੰਕਿਤਾ ਲੋਖੰਡੇ ਵੀ ਹੈ। ਕੰਗਨਾ ਰਨੌਤ ਦੀ ਦੂਜੀ ਫ਼ਿਲਮ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਰਾਓ ਦੇ ਨਾਲ 'ਮੈਂਟਲ ਹੈ ਕਿਆ' 29 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਫ਼ਿਲਮ ਆਪਣੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਲਈ ਅਡਲਟ ਕਾਮੇਡੀ ਲੈ ਕੇ ਆਵੇਗੀ। ਫਰਵਰੀ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੱਡੇ ਪਰਦੇ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇਗੀ ਜੂਹੀ ਚਾਵਲਾ, ਇੱਕ ਫਰਵਰੀ 2019 ਨੂੰ ਚਰਚਿਤ ਮੁੱਦੇ ਐਲਜੀਬੀਟੀ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ 'ਏਕ ਲੜਕੀ ਕੋ ਦੇਖਾ ਤੋ ਐਸਾ ਲਗਾ' ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੂਹੀ ਚਾਵਲਾ ਦੇ ਨਾਲ ਮੁੱਖ ਕਿਰਦਾਰ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇਗੀ ਸੋਨਮ ਕਪੂਰ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਅਨਿਲ ਕਪੂਰ। ਸਾਲ 2018 ਜਨਵਰੀ ਦੇ ਮਹੀਨੇ ਆਈ ਪਦਮਾਵਤ ਦੇ ਖਿਲਜੀ ਰਣਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਆਪਣੀ ਫ਼ਿਲਮ 'ਗਲੀ ਬੁਆਏ' ਦੀ ਸ਼ੂਟਿੰਗ ਆਲੀਆ ਭੱਟ ਦੇ ਨਾਲ ਖ਼ਤਮ ਕੀਤੀ ਜਿਹੜੀ ਵੈਲੇਨਟਾਈਂਸ ਡੇਅ 'ਤੇ 14 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਹਨ ਅਨੁਪਮ ਖੇਰ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ ਵਾਲੇ ਮਨਮੋਹਨ 'ਮਨਮੋਹਨ ਪਾਰਟੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੂੰ ਪੀਐਮ ਤੋਂ ਉਪਰ ਮੰਨਦੇ ਸੀ'   Image copyright Excel Entertainment Productions   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਹ ਫ਼ਿਲਮ ਵੈਲੇਨਟਾਈਂਸ ਡੇਅ 'ਤੇ 14 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਵੇਗੀ                  ਪਿਆਰ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਮੰਨੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਇੱਕ ਰੋਮਾਂਟਿਕ ਕਹਾਣੀ 'ਲੁਕਾ ਛੁਪੀ' ਲੈ ਕੇ ਆਉਣਗੇ ਕਾਰਤਿਕ ਆਰਿਅਨ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਤੀ ਸੈਨਨ।ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਫੈਂਸ ਨੂੰ ਉਡੀਕ ਕਰਵਾਉਣ ਵਾਲੇ ਅਕਸ਼ੇ ਕੁਮਾਰ ਲਿਆ ਰਹੇ ਹਨ ਦਿ ਮੋਸਟ ਅਵੇਟਡ ਧਰਮ ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਫ਼ਿਲਮ 'ਕੇਸਰੀ'। ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਹੈ ਹਵਲਦਾਰ ਈਸ਼ਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਲ 1897 ਵਿੱਚ ਸਾਰਾਗੜ੍ਹੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਲੜੀ ਸੀ। ਜਿੱਥੇ 21 ਸਿੱਖ 10,000 ਅਫ਼ਗਾਨ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਭਿੜੇ ਸਨ। ਇਹ ਫ਼ਿਲਮ 21 ਮਾਰਚ 2019 ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪਰਦੇ 'ਤੇ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਕਸ਼ੇ ਦੇ ਨਾਲ ਪਰੀਨੀਤੀ ਚੋਪੜਾ ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇਗੀ।   Image copyright Dharma Productions  ਇਸ ਸਾਲ ਜਿਸ ਫ਼ਿਲਮ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਚਰਚਾ ਹੈ, ਉਹ ਹੈ 'ਕਲੰਕ'। ਇਸ ਫ਼ਿਲਮ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਮਾਧੁਰੀ ਦੀਕਸ਼ਤ ਅਤੇ ਸੰਜੇ ਦੱਤ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਵੱਡੇ ਪਰਦੇ 'ਤੇ ਨਾਲ ਆਉਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਮਾਧੁਰੀ ਅਤੇ ਸੰਜੇ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਫਿਲਮ ਵਿੱਚ ਆਲੀਆ ਭੱਟ, ਸੋਨਾਕਸ਼ੀ ਸਿਨਹਾ ਅਤੇ ਵਰੁਣ ਧਵਨ ਅਤੇ ਅਦਿੱਤਿਆ ਰਾਇ ਕਪੂਰ ਲੀਡ ਰੋਲ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਫ਼ਿਲਮ ਇੱਕ ਪੀਰੀਅਡ ਡਰਾਮਾ ਹੈ। ਇਹ ਫ਼ਿਲਮ 19 ਅਪ੍ਰੈਲ 2019 ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਵੇਗੀ। ਸਲਮਾਨ ਖ਼ਾਨ 2019 ਵਿੱਚ ਈਦ 'ਤੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਮੁ਼ੜ ਆਪਣੀ ਵੱਡੀ ਫ਼ਿਲਮ ਲੈ ਕੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਟਰੀਨਾ ਕੈਫ਼ ਅਤੇ ਸਲਮਾਨ ਖ਼ਾਨ ਦੀ ਫ਼ਿਲਮ 'ਭਾਰਤ' 5 ਜੂਨ 2019 ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਕੋਮਾ 'ਚ ਪਈ ਔਰਤ ਕਿਵੇਂ ਬਣ ਗਈ ਮਾਂ?ਲਿੰਗ ਬਦਲਾਅ ਕੇ ਕੁੜੀ ਤੋਂ ਮੁੰਡਾ ਬਣੇ ਦੇਵ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਇਮਰਾਨ ਨੇ ਕੋਹਲੀ ਨੂੰ ਵਧਾਈ ਦਿੰਦਿਆਂ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ’ਚ ਜਿੱਤ ਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਦੱਸੀ   Image copyright Dharma Productions   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਸ ਫ਼ਿਲਮ ਵਿੱਚ ਚੰਕੀ ਪਾਂਡੇ ਦੀ ਕੁੜੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਕਰਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇਗੀ                  ਅਕਸ਼ੇ ਕੁਮਾਰ ਅਤੇ ਰਿਤੇਸ਼ ਦੇਸ਼ਮੁਖ ਅਗਲੇ ਸਾਲ 'ਹਾਊਸਫੁਲ' ਸੀਰੀਜ਼ ਦਾ ਅਗਲਾ ਸਿਕਵਲ ਲੈ ਕੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। 'ਹਾਊਸਫੁਲ 4' ਵਿੱਚ ਅਕਸ਼ੇ ਕੁਮਾਰ, ਰਿਤੇਸ਼ ਦੇਸ਼ਮੁਖ, ਬੌਬੀ ਦਿਓਲ, ਕ੍ਰਿਤੀ ਸੈਨਨ, ਪੂਜਾ ਹੇਗੜੇ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਤੀ ਖਰਬੰਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣਗੇ। 2018 ਵਿੱਚ ਜਾਨਵੀ ਕਪੂਰ ਅਤੇ ਸਾਰਾ ਅਲੀ ਖ਼ਾਨ ਦੇ ਡੈਬਿਊ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2019 'ਚ ਡੈਬਿਊ ਕਰਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆਵੇਗੀ ਅਦਾਕਾਰ ਚੰਕੀ ਪਾਂਡੇ ਦੀ ਕੁੜੀ ਅਨਨਿਆ ਅਦਾਕਾਰ ਟਾਈਗਰ ਸ਼ਰਾਫ ਦੇ ਨਾਲ 'ਸਟੂਡੈਂਟ ਆਫ਼ ਦਿ ਈਅਰ 2'। ਇਸ ਫ਼ਿਲਮ ਵਿੱਚ ਅਨਨਿਆ ਪਾਂਡੇ ਦੇ ਨਾਲ ਤਾਰਾ ਸੁਤਾਰਿਆ ਵੀ ਹੋਵੇਗੀ।1991 ਵਿੱਚ ਆਈ ਸੰਜੇ ਦੱਤ ਅਤੇ ਪੂਜਾ ਭੱਟ ਸਟਾਰਰ ਫ਼ਿਲਮ ਸੜਕ ਦਾ ਸੀਕਵਲ ਬਣਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸੜਕ-2 ਵਿੱਚ ਮਹੇਸ਼ ਭੱਟ ਦੀ ਕੁੜੀ ਆਲੀਆ ਭੱਟ ਲੀਡ ਰੋਲ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਪਿਤਾ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਆਲੀਆ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ। ਫ਼ਿਲਮ ਵਿੱਚ ਆਲੀਆ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪੂਜਾ ਭੱਟ, ਆਦਿਤਿਆ ਰਾਏ ਕਪੂਰ ਅਤੇ ਸੰਜੇ ਦੱਤ ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣਗੇ।ਸਾਲ ਦੀ ਆਖ਼ਰੀ ਵੱਡੀ ਫ਼ਿਲਮ 'ਬ੍ਰਹਮਾਸਤਰ' ਜਿਸਦੀ ਉਡੀਕ ਇਸਦੇ ਐਲਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਰਣਬੀਰ ਕਪੂਰ ਅਤੇ ਆਲੀਆ ਭੱਟ ਨੇ ਡੇਟ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਫ਼ਿਲਮ 20 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਇੱਕ ਸੁਪਰਹੀਰੋ ਫ਼ਿਲਮ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਣਬੀਰ ਕਪੂਰ, ਆਲੀਆ ਭੱਟ, ਅਮਿਤਾਭ ਬੱਚਨ, ਡਿੰਪਲ ਕਪਾੜੀਆ ਅਤੇ ਨਾਗਅਰਜੁਨ ਲੀਡ ਰੋਲ ਵਿੱਚ ਆਉਣਗੇ।ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਤਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੇ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" 20-21 ਜਨਵਰੀ ਵਿਚਾਲੇ ‘ਸੁਪਰ ਬਲੱਡ ਵੁਲਫ ਮੂਨ’ ਚੰਦਰਮਾ ਗ੍ਰਹਿਣ ਲੱਗੇਗਾ। ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਜਾਣੋ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਿਵੇਂ ਲਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਇੰਨੇ ਅਜੀਬ ਜਿਹੇ ਨਾਮ ਕਿਉਂ ਰੱਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ?(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" 2018 ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਕਹਾਣੀਆਂ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਾਇਦ ਨਹੀਂ ਸੁਣੀਆਂ ਪਰ ਸੁਣਨ ਲਾਇਕ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੈਨੇਡਾ ’ਚ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹਵਾ-ਰਹਿਤ ਬਕਸੇ ’ਚ ਬੰਦ ਕਰ ਲਿਆ। ਤੁਰਕੀ ’ਚ ਇਮਾਮ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਮਸਜਿਦ ’ਚ ਨਮਾਜ਼ੀ 37 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਗਲਤ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਕੁਝ ਕਹਾਣੀਆਂ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਸਮੀਖਿਆ: ਤੰਦੂਰ ਕਤਲ ਕਾਂਡ ਦਾ ਕਾਤਲ 'ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਜੋ ਬਣ ਗਿਆ ਪੁਜਾਰੀ'  ਰੇਹਾਨ ਫ਼ਜ਼ਲ ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ       21 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-44213318  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  3 ਜੁਲਾਈ, 1995 ਦੀ ਰਾਤ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਜ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। ਐਡੀਸ਼ਨਲ ਪੁਲਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਪਰੇਰਾ ਦੇ ਫ਼ੋਨ ਦੀ ਘੰਟੀ ਵੱਜੀ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਡਿਪਟੀ ਪੁਲਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਆਦਿਤਯ ਆਰੀਆ ਸਨ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਦੇਰ ਰਾਤ ਫ਼ੋਨ ਕਰਨ ਲਈ ਮੁਆਫ਼ੀ ਮੰਗੀ ਅਤੇ ਫ਼ਿਰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇੱਕ ਤੰਦੂਰ 'ਚ ਇੱਕ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਸਾੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।ਪਰੇਰਾ ਨੂੰ ਮਸਲਾ ਸਮਝਣ 'ਚ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਲੱਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਰੀਆ ਨੂੰ ਕਈ ਸਵਾਲ ਕੀਤੇ, 'ਕੀ? ਤੁਸੀਂ ਹੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਤਾਂ ਹੋ? ਕਿਸਦੀ ਲਾਸ਼? ਕਿੱਥੇ? ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਸਮੇਂ ਕਿੱਥੇ ਹੋ?'ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ 'ਸ਼ਹੀਦ' ਦਾ ਦਰਜਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੀ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰਕੀ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਸੋਨੀਆਂ ਦਾ ਫਾਰਮੂਲਾ ਅਪਣਾ ਰਹੇ ਨੇਆਪਣੇ ਫੋਨ ਦੀ ਹੋਮ ਸਕਰੀਨ ’ਤੇ ਇੰਝ ਵੇਖੋ ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀਆਰੀਆ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ, ''ਮੈਂ ਇਸ ਸਮੇਂ ਅਸ਼ੋਕ ਯਾਤਰੀ ਨਿਵਾਸ ਹੋਟਲ ਵਿੱਚ ਹਾਂ, ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਹੈ ਬਗੀਆ....ਇਹ ਹੋਟਲ ਦੇ ਮੁੱਖ ਭਵਨ 'ਚ ਨਾ ਹੋ ਕੇ ਬਗੀਚੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੈ...ਮੈਂ ਉੱਥੋਂ ਹੀ ਬੋਲ ਰਿਹਾ ਹਾਂ...ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਾਇਦ ਤੁਰੰਤ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਆਉਣਾ ਚਾਹੋਗੇ? ''ਜਦੋਂ ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਪਰੇਰਾ ਅਸ਼ੋਕ ਯਾਤਰੀ ਨਿਵਾਸ ਹੋਟਲ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਕਨਾਟ ਪਲੇਸ ਥਾਣੇ ਦੇ ਐਸਐਚਓ ਨਿਰੰਜਨ ਸਿੰਘ, ਨੈਨਾ ਸਾਹਨੀ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਦਾ ਪੰਚਨਾਮਾ ਕਰਵਾ ਰਹੇ ਸਨ।   Image copyright Getty Images  ਮੱਖਣ ਦੇ ਚਾਰ ਸਲੈਬਪਰੇਰਾ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ''ਨੈਨਾ ਸਾਹਨੀ ਦੀ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸੜੀ ਹੋਈ ਲਾਸ਼ ਬਗੀਆ ਹੋਟਲ ਦੀ ਰਸੋਈ ਦੇ ਫਰਸ਼ 'ਤੇ ਪਈ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ ਢਕਿਆ ਗਿਆ ਸੀ...ਬਗੀਆ ਹੋਟਲ ਦੇ ਮੈਨੇਜਰ ਕੇਸ਼ਵ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਫੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।''''ਨੈਨਾ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਹਿੱਸਾ ਸੜ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। ਅੱਗ ਸਿਰਫ਼ ਨੈਨਾ ਦੇ ਜੂੜੇ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਸਾੜ ਸਕੀ ਸੀ।''''ਅੱਗ ਦੇ ਤਾਪ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੰਤੜੀਆਂ ਢਿੱਡ ਪਾੜ ਕੇ ਬਾਹਰ ਆ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਜੇ ਲਾਸ਼ ਅੱਧਾ ਘੰਟਾ ਹੋਰ ਸੜਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਤਾਂ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬਚਣਾ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਜਾਂਚ ਕਰਨ 'ਚ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਆਉਂਦੀ।''ਜਦੋਂ ਨੈਨਾ ਸਾਹਨੀ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਸਾੜਨ 'ਚ ਦਿੱਕਤ ਆਈ ਤਾਂ ਸੁਸ਼ੀਲ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਬਗੀਆ ਦੇ ਮੈਨੇਜਰ ਕੇਸ਼ਵ ਨੂੰ ਮੱਖਣ ਦੇ ਚਾਰ ਸਲੈਬ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਭੇਜਿਆ।ਉਸ ਸਮੇਂ ਕਨਾਟ ਪਲੇਸ ਥਾਣੇ ਦੇ ਐਸਐਚਓ ਨਿਰੰਜਨ ਸਿੰਘ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ''ਨੈਨਾ ਸਾਹਨੀ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਤੰਦੂਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੱਖ ਕੇ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਤੰਦੂਰ ਦੇ ਉੱਤੇ ਰੱਖ ਕੇ ਸਾੜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਚਿਤਾ ਨੂੰ ਸਾੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।''ਹੌਲਦਾਰ ਕੁੰਜੂ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੜੀ ਲਾਸ਼ ਦੇਖੀ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਰਾਤ 11 ਵਜੇ ਹੌਲਦਾਰ ਅਬਦੁਲ ਨਜ਼ੀਰ ਕੁੰਜੂ ਅਤੇ ਹੋਮਗਾਰਡ ਚੰਦਰ ਪਾਲ ਜਨਪਥ 'ਤੇ ਗਸ਼ਤ ਲਗਾ ਰਹੇ ਸਨ।   Image copyright fb/thetandoormurder   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਚੰਦਰਪਾਲ ਯਾਦਵ                  ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਲਪਟਾਂ ਤੇ ਧੂੰਆਂਉਹ ਗ਼ਲਤੀ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਵਾਇਰਲੈੱਸ ਸੈੱਟ ਪੁਲਿਸ ਚੌਕੀ 'ਤੇ ਹੀ ਛੱਡ ਆਏ ਸਨ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਸ਼ੋਕ ਯਾਤਰੀ ਨਿਵਾਸ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਲਪਟਾਂ ਤੇ ਧੂੰਆਂ ਉੱਠਦਾ ਦਿਖਿਆ।ਇਸ ਸਮੇਂ ਕੇਰਲ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਕੋਲੱਮ 'ਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਅਬਦੁਲ ਨਜ਼ੀਰ ਕੁੰਜੂ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ''ਅੱਗ ਦੇਖ ਕੇ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਬਗੀਆ ਹੋਟਲ ਦੇ ਗੇਟ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਤਾਂ ਮੈਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਸੁਸ਼ੀਲ ਵਰਮਾ ਉੱਥੇ ਖੜਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਗੇਟ ਨੂੰ ਕਨਾਤ ਨਾਲ ਘੇਰ ਰੱਖਿਆ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਅੱਗ ਦਾ ਕਾਰਨ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਕੇਸ਼ਵ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਲੋਕ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਪੋਸਟਰ ਸਾੜ ਰਹੇ ਸਨ।''''ਮੈਂ ਅੱਗੇ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਣ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਕੁਝ ਗੜਬੜ ਜ਼ਰੂਰ ਹੈ। ਮੈਂ ਬਗੀਆ ਹੋਟਲ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਗਿਆ ਅਤੇ 7-8 ਫ਼ੁੱਟ ਦੀ ਕੰਧ ਪਾਰ ਕਰਕੇ ਅੰਦਰ ਆਇਆ। ਉੱਥੇ ਕੇਸ਼ਵ ਨੇ ਫ਼ਿਰ ਮੈਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਤੰਦੂਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਗਿਆ ਤਾਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਉੱਥੇ ਇੱਕ ਲਾਸ਼ ਸੜ ਰਹੀ ਸੀ।''''ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਕੇਸ਼ਵ ਵੱਲ ਦੇਖਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਬੱਕਰਾ ਭੁੰਨ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਬੱਲੀ ਨਾਲ ਹਿਲਾਇਆ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਉਹ ਬੱਕਰਾ ਨਹੀਂ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਸੀ, ਮੈਂ ਤੁਰੰਤ ਆਪਣੇ ਐਸਐਚਓ ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਲਗਾ ਕੇ ਇਸ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਦੇ ਦਿੱਤੀ।''ਨੀਪਾਹ ਵਾਇਰਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਧਿਆਨਯੋਗ ਗੱਲਾਂ 'ਮੈਂ ਪਾਕ 'ਚ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਬਣਾਂਗੀ'ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਤੇ ਨੈਨਾ ਸਾਹਨੀ ਵਿਚਾਲੇ ਲੜਾਈਹੁਣ ਸਵਾਲ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਕਿਸ ਹਾਲਤ 'ਚ ਨੈਨਾ ਸਾਹਨੀ ਦਾ ਕਤਲ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਐਨ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਕੀ-ਕੀ ਹੋਇਆ ਸੀ?ਨਿਰੰਜਨ ਸਿੰਘ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ''ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕਤਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਲਿਫ਼ਾਫੇ 'ਚ ਲਪੇਟਿਆ, ਫ਼ਿਰ ਚਾਦਰ 'ਚ ਲਪੇਟਿਆ...ਪਰ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਚੁੱਕ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ, ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਖਿੱਚ ਕੇ ਥੱਲੇ ਖੜੀ ਆਪਣੀ ਮਾਰੂਤੀ ਕਾਰ ਤੱਕ ਲੈ ਆਇਆ।''''ਉਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਕਾਰ ਦੀ ਡਿੱਗੀ 'ਚ ਤਾਂ ਰੱਖ ਲਿਆ, ਪਰ ਉਸਦੀ ਸਮਝ 'ਚ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਠਿਕਾਣੇ ਕਿਵੇਂ ਲਗਾਉਣਾ ਹੈ, ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਉਹ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਨਿਜ਼ਾਮੁਦੀਨ ਪੁਲ ਹੇਠਾਂ ਯਮੁਨਾ ਨਦੀ 'ਚ ਸੁੱਟ ਦੇਵੇਗਾ।''''ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਕੋਈ ਉਸਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੇਖ ਨਾ ਲਵੇ। ਉਸਨੂੰ ਖ਼ਿਆਲ ਆਇਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਹੀ ਹੋਟਲ 'ਚ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਸਾੜ ਕੇ ਸਾਰੇ ਸਬੂਤ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦੇਵੇ। ਉਸਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਦੇ ਕੋਈ ਦੇਖੇਗਾ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਠਿਕਾਣੇ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।''ਦੋਹਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ  ਨਿਰੰਜਨ ਸਿੰਘ ਅੱਗੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ''ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਅਤੇ ਨੈਨਾ ਸਾਹਨੀ ਦੋਵੇਂ ਮੰਦਰ ਮਾਰਗ ਦੇ ਫ਼ਲੈਟ-8ਏ 'ਚ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਵਾਂਗ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਸਭ ਦੇ ਲਈ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਜਾਗਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਨੈਨਾ ਸ਼ੁਸ਼ੀਲ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਦਬਾਅ ਬਣਾ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਕਰੋ।''''ਇਸ ਗੱਲ ਕਰਕੇ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਦਾ ਦੌਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ, ਇਹ ਗੱਲ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਕਿ ਨੈਨਾ ਨੇ ਸੁਸ਼ੀਲ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਅਤੇ ਤਸ਼ੱਦਦ ਤੋਂ ਤੰਗ ਆਕੇ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਮਿੱਤਰ ਮਤਲੂਬ ਕਰੀਮ ਨੂੰ ਮਦਦ ਲਈ ਗੁਹਾਰ ਲਗਾਈ। ਉਹ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਮਤਲੂਬ ਕਰੀਮ ਨੇ ਉਸਦੇ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਜਾਣ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨੀ ਵੀ ਮਦਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਸੀ, ਉਹ ਕੀਤੀ।''''ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਨੂੰ ਨੈਨਾ ਸਾਹਨੀ 'ਤੇ ਸ਼ੱਕ ਹੋ ਗਿਆ, ਉਹ ਜਦੋਂ ਵੀ ਘਰ ਵਾਪਿਸ ਆਉਂਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਘਰ ਦੇ ਲੈਂਡ ਲਾਈਨ ਫ਼ੋਨ ਨੂੰ ਚੈੱਕ ਕਰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦਿਨ ਨੈਨਾ ਦੀ ਕਿਸ-ਕਿਸ ਨਾਲ ਗੱਲ ਹੋਈ ਹੈ।''''ਘਟਨਾ ਦੇ ਦਿਨ ਜਦੋਂ ਸੁਸ਼ੀਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰ 'ਚ ਲੱਗੇ ਫ਼ੋਨ ਨੂੰ ਰੀ-ਡਾਇਲ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਮਤਲੂਬ ਕਰੀਮ ਨੇ ਫ਼ੋਨ ਚੁੱਕਿਆ।''''ਇਸ ਨਾਲ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋ ਗਈ ਕਿ ਨੈਨਾ ਹੁਣ ਵੀ ਮਤਲੂਬ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਸੁਸ਼ੀਲ ਨੂੰ ਗੁੱਸਾ ਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਲਾਇਸੈਂਸੀ ਰਿਵਾਲਵਰ ਨਾਲ ਨੈਨਾ 'ਤੇ ਫਾਇਰ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਤਾਂ ਥਾਂ-ਥਾਂ 'ਤੇ ਖ਼ੂਨ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਰਿਵਾਲਵਰ ਦੀ ਇੱਕ ਗੋਲੀ ਨੇ ਏਸੀ ਦੇ ਫਰੇਮ ਵਿੱਚ ਛੇਕ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।''   Image copyright fb/thetandoormurder   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਨਾਲ ਨੈਨਾ ਸਾਹਨੀ                  ਸੁਸ਼ੀਲ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਰਾਤ ਗੁਜਰਾਤ ਭਵਨ ਵਿੱਚ ਲੰਘਾਈਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਨੈਨਾ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਰਾਤ ਗੁਜਰਾਤ ਭਵਨ 'ਚ ਗੁਜਰਾਤ ਕਾਡਰ ਦੇ ਇੱਕ ਆਈਏਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਡੀਕੇ ਰਾਓ ਦੇ ਨਾਲ ਬਿਤਾਈ।ਨਿਰੰਜਨ ਸਿੰਘ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ''ਸਾਨੂੰ ਕੇਸ਼ਵ ਤੋਂ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਦਿਨ 'ਚ ਸੁਸ਼ੀਲ ਦੇ ਦੋਸਤ ਡੀਕੇ ਰਾਓ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤ ਭਵਨ 'ਚ ਰੁਕੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਗੁਜਰਾਤ ਭਵਨ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਕਿ ਰਾਓ ਕਮਰਾ ਨੰਬਰ 20 ਵਿੱਚ ਰੁਕੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਗੈਸਟ ਵੀ ਰੁਕੇ ਹੋਏ ਹਨ।''''ਰਾਵ ਦੀ ਸਵੇਰੇ ਪੰਜ ਵਜੇ ਦੀ ਫ਼ਲਾਈਟ ਸੀ, ਉਹ ਕਮਰਾ ਛੱਡ ਕੇ ਚਲੇ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਗੈਸਟ ਵੀ ਚਲਾ ਗਿਆ ਹੈ...ਮੈਂ ਡੀਕੇ ਰਾਓ ਨਾਲ ਤੁਰੰਤ ਫ਼ੋਨ 'ਤੇ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ। ਡੀਕੇ ਰਾਓ ਨੇ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਰਾਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਹੀ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਸੀ।''''ਸੁਸ਼ੀਲ ਨੂੰ ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੀ ਸੀ, ਉਹ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਚਾਦਰ ਲੈ ਲੈਂਦਾ ਸੀ...ਸਵੇਰੇ ਰਾਓ ਦੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਜਰਾਤ ਭਵਨ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੇ ਸੁਸ਼ੀਲ ਨੂੰ ਬੈੱਡ ਟੀ ਵੀ ਸਰਵ ਕੀਤੀ।''ਅਗਾਊਂ ਜ਼ਮਾਨਤ ਲੈਣ 'ਚ ਸਫ਼ਲ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਪਹਿਲਾਂ ਟੈਕਸੀ ਤੋਂ ਜੈਪੁਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਫ਼ਿਰ ਉੱਥੋਂ ਚੇਨਈ ਹੁੰਦੇ ਹੋਏ ਬੰਗਲੁਰੂ ਪਹੁੰਚਿਆ।ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਪਰੇਰਾ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ''ਸੁਸ਼ੀਲ ਦੇ ਚੇਨਈ 'ਚ ਆਪਣੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਜ਼ਰੀਏ ਇੱਕ ਵਕੀਲ ਅਨੰਤ ਨਾਰਾਇਣ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅਗਾਊਂ ਜ਼ਮਾਨਤ ਲਈ ਅਦਾਲਤ 'ਚ ਅਰਜ਼ੀ ਲਗਾਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਆਪਣਾ ਚਿਹਰਾ ਬਦਲਣ ਲਈ ਤਿਰੂਪਤੀ ਚਲਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਆਪਣੇ ਵਾਲ ਕਟਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁੜ ਚੇਨਈ ਆ ਗਿਆ।''''ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਇਸ ਕਤਲ ਬਾਰੇ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰੌਲਾ ਪੈ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਇਸਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਚੇਨਈ ਦੇ ਜੱਜ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਅਗਾਊਂ ਜ਼ਮਾਨਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਮੈਂ ਏਸੀਪੀ ਰੰਗਨਾਥਨ ਨੂੰ ਇਸ ਜ਼ਮਾਨਤ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਨ ਲਈ ਚੇਨਈ ਭੇਜਿਆ, ਅਸੀਂ ਅਡੀਸ਼ਨਲ ਸੋਲੀਸੀਟਰ ਜਨਰਲ ਕੇਟੀਐੱਸ ਤੁਲਸੀ ਨੂੰ ਵੀ ਚੇਨਈ ਲੈ ਗਏ।''''ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸੁਸ਼ੀਲ ਨੂੰ ਸਾਡੀਆਂ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ, ਉਹ ਸਮਰਪਣ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਵਕੀਲ ਨਾਲ ਬੰਗਲੁਰੂ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਸਾਨੂੰ ਇਸਦੀ ਖ਼ਬਰ ਪੀਟੀਆਈ ਤੋਂ ਮਿਲੀ, ਮੈਂ ਖ਼ੁਦ ਬੰਗਲੁਰੂ ਜਾਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲਿਆ...ਇਸਦੇ ਦੋ ਕਾਰਨ ਸਨ, ਇੱਕ ਤਾਂ ਮੈਂ ਖ਼ੁਦ ਕਰਨਾਟਕ ਦਾ ਰਹਿਣ ਨਾਲਾ ਸੀ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਮੈਂ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਸੀ।''''ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਨਿਰੰਜਨ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਕ੍ਰਾਈਮ ਬ੍ਰਾਂਚ ਦੇ ਰਾਜ ਮਹਿੰਦਰ ਨੂੰ ਵੀ ਲੈ ਗਿਆ। ਉੱਥੋਂ ਅਸੀਂ ਸੁਸ਼ੀਲ ਨੂੰ ਕਸਟਡੀ 'ਚ ਲੈ ਕੇ ਵਾਪਸ ਦਿੱਲੀ ਆਏ।''   Image copyright Getty Images  ਕੇਸ਼ਵ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਇਸ ਪੂਰੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਬਗੀਆ ਹੋਟਲ ਦਾ ਮੈਨੇਜਰ ਕੇਸ਼ਵ ਕੁਮਾਰ ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਨਜ਼ਰ ਆਇਆ।ਉਸਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਅਪਰੂਵਰ ਬਣਨ ਤੋਂ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸੁਸ਼ੀਲ ਦੇ ਉਸ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਅਹਿਸਾਨ ਹਨ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਉਹ ਅਪਰੂਵਰ ਬਣਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਵੀ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਉਸ ਉੱਤੇ ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਦਬਾਅ ਬਣਾਇਆ।ਨਿਰੰਜਨ ਸਿੰਘ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ''ਕੇਸ਼ਵ ਅਤੇ ਸੁਸ਼ੀਲ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਤਿਹਾੜ ਜੇਲ੍ਹ 'ਚ ਬੰਦ ਸਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਕੇਸ਼ਵ ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵਫ਼ਾਦਾਰ ਸੀ, ਪਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਅਪਰੂਵਰ ਬਣਨ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾ ਲਿਆ ਤਾਂ ਸੁਸ਼ੀਲ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਲੱਗੀ, ਜਦੋਂ ਸੁਸ਼ੀਲ ਨੇ ਕੇਸ਼ਵ ਨੂੰ ਤਿਹਾੜ ਜੇਲ੍ਹ ਅੰਦਰ ਹੀ ਡਰਾਉਣਾ ਧਮਕਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।''''ਇੱਕ ਘਟਨਾ ਕੇਸ਼ਵ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪੇਸ਼ੀ ਦੌਰਾਨ ਸੁਣਾਈ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕੋਈ ਨਸ਼ੀਲੀ ਦਵਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਡੇਢ-ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਉੱਠਿਆ ਤਾਂ ਜੇਲ੍ਹ ਵਾਰਡਨ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਉਸਨੇ ਡੇਢ-ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਖਾਣਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਖਾਧਾ। ਉਸੇ ਦਿਨ ਕੇਸ਼ਵ ਨੂੰ ਉਸ ਵਾਰਡ ਤੋਂ ਹਟਾ ਕੇ ਦੂਜੇ ਵਾਰਡ ਵਿੱਚ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।''''ਕੇਸ਼ਵ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਕੰਮ ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੰਦਿਆਂ ਤੋਂ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ।''   Image copyright /THETANDOORMURDER  ਗ੍ਰਹਿ ਸਕੱਤਰ ਨੇ ਕੀਤਾ ਮੌਕੇ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣਇਸ ਪੂਰੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਸੀ ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਿਆਸੀ ਸੰਪਰਕ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਨਾ ਕਰਨ ਦੇਣਾ। ਮਾਮਲਾ ਇੰਨਾ ਹਾਈ ਪ੍ਰੋਫ਼ਾਈਲ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਗ੍ਰਹਿ ਸਕੱਤਰ ਪਦਮਨਾਭਇਆ ਖ਼ੁਦ ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਅਤੇ ਨੈਨਾ ਸਾਹਨੀ ਦੇ ਮੰਦਰ ਮਾਰਗ ਫ਼ਲੈਟ ਦਾ ਮੁਆਇਨਾ ਕਰਨ ਪਹੁੰਚੇ।ਮੈਕਸਵੈੱਲ ਪਰੇਰਾ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ''ਅਜਿਹਿਆਂ ਵੀ ਖ਼ਬਰਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ਕਿ ਨੈਨਾ ਦੇ ਕੁਝ ਸੀਨੀਅਰ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਨਾਲ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਬੰਧ ਸਨ। ਉਸ ਜ਼ਮਾਨੇ 'ਚ ਸਾਡੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਮਿਸਹਾ ਰਾਓ ਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਉਹ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਘਬਰਾ ਗਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਬਿਊਰੋ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਜਾਂਚ ਬਿਠਾ ਦਿੱਤੀ।''''ਰਾਜਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਘਬਰਾ ਕੇ ਗ਼ਲਤ ਬਿਆਨ ਦੇਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਮੈਂ ਕਦੇ ਨੈਨਾ ਸਾਹਨੀ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ...ਦੂਜੇ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਮੈਂ ਦੂਜਾ ਵਿਆਹ ਕੀਤਾ ਹੈ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਔਰਤ ਵੱਲ ਨਜ਼ਰ ਚੁੱਕ ਕੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖੀ।''    ਡੀਐਨਏ ਅਤੇ ਸਕਲ ਸੁਪਰ-ਇੰਪੋਜ਼ੀਸ਼ਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂਮੈਕਸਵੈੱਲ ਪਰੇਰਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ''ਰਾਓ ਨੇ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਐਸਬੀ ਚਵਾਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਖ਼ੁਦ ਦੇਖਣਗੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਗ੍ਰਹਿ ਸਕੱਤਰ ਪਦਮਨਾਭਇਆ ਨੂੰ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਕਿ ਉਹ ਖ਼ੁਦ ਜਾ ਕੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਨ, ਪਦਮਨਾਭਇਆ ਖ਼ੁਦ ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਅਤੇ ਨੈਨਾ ਸਾਹਨੀ ਦੇ ਫ਼ਲੈਟ ਪਹੁੰਚ ਗਏ।''''ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਨੇ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਮਜ਼ੇ ਲੈ-ਲੈ ਕੇ ਛਾਪਿਆ, ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਹੁਕਮ ਮਿਲ ਗਏ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਪਣਾ ਮੂੰਹ ਨਾ ਖੋਲ੍ਹੀਏ।''ਇਸ ਜਾਂਚ 'ਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਡੀਐਨਏ ਅਤੇ ਸਕਲ ਇਮੇਜਿੰਗ ਤਕਨੀਕ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਪਰੇਰਾ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ''ਉਸ ਸਮੇਂ 'ਚ ਮਾਸ਼ੇਲਕਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕ ਮੰਤਰਾਲੇ 'ਚ ਸਕੱਤਰ ਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਸੈਂਟਰ ਫ਼ਾਰ ਮੌਲੀਕੁਲਰ ਬਾਇਓਲਾਜੀ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਲਾਲਜੀ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ।''   Image copyright Harper collins  ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਉਮਰ ਕੈਦ ਵਿੱਚ ਬਦਲੀ ਪਰੇਰਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ''ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆ ਕੇ ਡੀਐਨਏ ਫ਼ਿੰਗਰ ਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਲਏ ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਨੈਨਾ ਸਾਹਨੀ ਦਾ ਡੀਐਨਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੀ ਧੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਅਸੀਂ 'ਸਕਲ ਸੁਪਰ-ਇੰਪੋਜ਼ੀਸ਼ਨ' ਟੈਸਟ ਵੀ ਕਰਵਾਇਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਇਹ ਸਾਬਤ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਇਹ ਨੈਨਾ ਸਾਹਨੀ ਦੀ ਹੀ ਲਾਸ਼ ਹੈ।''''ਸਭ ਕੁਝ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ 26 ਦਿਨਾਂ ਅੰਦਰ ਅਦਾਲਤ 'ਚ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ।''ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਚੱਲੇ ਮੁਕੱਦਮੇ 'ਚ ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਨੂੰ ਹੇਠਲੀ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ। ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਵੀ ਇਹ ਸਜ਼ਾ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖੀ।ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 8 ਅਕਤੂਬਰ 2013 ਨੂੰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਇਸ ਸਜ਼ਾ ਨੂੰ ਉਮਰ ਕੈਦ 'ਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਹੁਣ ਤੱਕ ਤਿਹਾੜ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ 23 ਸਾਲ ਕੱਟ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ।ਉਹ ਜੇਲ੍ਹ 'ਚ ਹੁਣ ਪੁਜਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਉਸਦੇ ਚੰਗੀ ਵਤੀਰੇ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਛੱਡਣ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ।   Image copyright maxwellpereira/bbc  ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟਮੈਕਸਵੈੱਲ ਪਰੇਰਾ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ''ਸੁਸ਼ੀਲ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਵੀ ਮਨਾ ਲਿਆ, ਕੋਰਟ ਦਾ ਹੁਣ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਵਿੱਚ ਇੰਨਾ ਸੁਧਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਉਹ ਸਭ ਦੇ ਲਈ ਪੂਜਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ...ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ।''''ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਜੋ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਸੀ ਉਹ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਕਾਨੂੰਨ ਹੈ, ਇੱਕ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ, ਨਿਯਮ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਮੁਤਾਬਕ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਆਂਪਾਲਿਕਾ ਹੈ। ਉਹ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੀ ਸੋਚਦੇ ਹਨ - ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ।''ਭਾਰਤੀ ਅਪਰਾਧ ਜਗਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ 'ਚ ਤੰਦੂਰ ਕਤਲ ਕਾਂਡ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਘਿਨਾਉਣੇ ਅਤੇ ਮਾੜੇ ਅਪਰਾਧ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਇੰਨਾ ਵੱਡਾ ਅਸਰ ਸੀ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਤੰਦੂਰ 'ਚ ਬਣਿਆ ਭੋਜਨ ਵੀ ਖਾਣਾ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ : ਬਾਦਲਾਂ ਦੇ ਭੁੱਲ ਬਖਸ਼ਾਉਣ 'ਤੇ ਕੀ -ਕੀ ਨੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ -ਰੱਬ ਜਦੋਂ ਮਾਰਦਾ ਤਾਂ ਮੱਤ ਮਾਰਦਾ: ਮਾਨ      8 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46493609  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੇ 93ਵੇਂ ਜਨਮਦਿਨ ਮੌਕੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਵੱਡੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ 'ਜਾਣੇ-ਅਣਜਾਣੇ' ਕੀਤੀਆਂ ਭੁੱਲਾਂ ਦੀ ਮੁਆਫੀ ਮੰਗਣ ਪਹੁੰਚੀ ਹੋਈ ਹੈ।ਅਕਾਲੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਵਿੱਚ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ, ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ, ਬਿਕਰਮ ਮਜੀਠੀਆ, ਐਸਜੀਪੀਸੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਲੋਂਗੋਵਾਲ ਤੇ ਪਰਮਿੰਦਰ ਢੀਂਡਸਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਹਰਸਿਮਰਤ ਕੌਰ ਬਾਦਲ ਤੇ ਬੀਬੀ ਜਗੀਰ ਕੌਰ ਵੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਪਹੁੰਚੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਰੇ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਬਾਰੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਿਆਸੀ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ,ਆਓ ਪਾਈਏ ਇੱਕ ਨਜ਼ਰ:ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ 'ਚ ਬਾਦਲ ਤੇ ਹੋਰ ਅਕਾਲੀ ਗੁਰੂ ਦੇ ਦਰ 'ਤੇ ਬਖਸ਼ਾ ਰਹੇ ਨੇ ਭੁੱਲਾਂਜਗੀਰ ਕੌਰ ਨੇ ਹਾਈਕੋਰਟ 'ਚੋਂ ਬਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿੱਤੀ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਨਸੀਹਤ ਰਾਜਸਥਾਨ ਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਐਗਜ਼ਿਟ ਪੋਲ ’ਤੇ ਕਿੰਨਾ ਭਰੋਸਾ ਕਰੀਏਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਪੱਖ:ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲਾਂ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਅੱਜ ਕੋਈ ਗੱਲਬਾਤ ਨਹੀਂ ਕਰਨਗੇ ਅਤੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਾਰੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਾਵਾਬ ਸ੍ਰੀ ਅਖੰਡ ਪਾਠ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਭੋਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਕਰਕੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ    Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਆਗੂ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਚੰਦੂਮਾਜਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਦਸ ਸਾਲ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇੰਨੀ ਲੰਬੀ ਸੇਵਾ ਦੌਰਾਨ ਜਾਣੇ-ਅਣਜਾਣੇ ਕਈ ਭੁੱਲਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਇਹ ਰਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਗੁਰੂ ਕੋਲੋਂ ਮਾਫੀ ਮੰਗ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।""ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਦੀ ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਸਿਆਸੀ ਡਰਾਮਾ ਕਰਨ ਲਈ ਖਿੱਲੀ ਉਡਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲ ਦੇ ਕੁਸ਼ਾਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਲਈ ਪਸ਼ਚਾਤਾਪ ਕਰਨ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਤੋਂ ਜਾਰੀ ਇਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਆਗੂਆਂ ਤੇ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਜਨਤਕ ਹਿਮਾਇਤ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਧਰਮ ਦੀ ਦੁਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿੱਖੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣਾ ਜਨਤਕ ਸਮਰਥਣ ਪੂਰੀ ਤਰਾਂ ਗਵਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।   Image copyright Getty Images  ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿਣ 'ਤੇ ਦੁੱਖ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਹ ਮੁਆਫੀ ਦੇ ਲਈ ਅਕਾਲਤਖਤ ਪਹੁੰਚੇ ਹਨ। ਉਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਾਦਲ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਕਿਹੜੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਅਜਏੇ ਉਨਾਂ ਨੇ ਇਨਾਂ ਗਲਤੀਆਂ ਲਈ ਮੁਆਫੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅਕਾਲੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦੀ ਆਪਣੇ ਸਿਆਸੀ ਹਿੱਤਾਂ ਦੇ ਵਾਸਤੇ ਧਰਮ ਦੀ ਓਟ ਲੈਣ ਲਈ ਤਿੱਖੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ:'ਨਾ ਘਸੁੰਨ ਮਾਰਦਾ ਨਾ ਲੱਤ ਮਾਰਦਾ , ਰੱਬ ਜਦੋਂ ਮਾਰਦਾ ਤਾਂ ਮੱਤ ਮਾਰਦਾ', ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਦੇ ਹਨ। ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਜਾ ਕੇ ਭੁੱਲਾਂ ਬਖ਼ਸ਼ਾ ਰਹੇ ਅਕਾਲੀਆਂ ਉੱਤੇ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਨੇ ਕਾਫ਼ੀ ਸਖ਼ਤ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ।ਆਪਣੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਪੇਜ਼ ਤੋਂ ਲਾਇਵ ਹੁੰਦਿਆਂ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, ' ਅਕਾਲੀ ਦੱਸਣ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸ ਗਲਤੀ ਦੀ ਭੁੱਲ਼ ਬਖ਼ਸ਼ਾ ਕਰੇ ਹਨ, ਅੱਜ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਹੈ, ਇਸ ਦਿਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾਈਆਂ ਦੇਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਾਲੇ ਭੁੱਲਾਂ ਬਖ਼ਸ਼ਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਬਾਦਲ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਦੀ ਭੁੱਲ਼ ਬਖ਼ਸਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਵੀ ਦੱਸ ਦਿੰਦੇ ਅਸੀਂ ਵੀ ਆ ਜਾਂਦੇ।'   Skip  post  by Bhagwant Mann ਬਾਦਲਾਂ ਦੇ ਪਸ਼ਚਾਤਾਪ ਦੇ ਡਰਾਮੇ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰਾPosted by Bhagwant Mann on Saturday, 8 December 2018 End of  post  by Bhagwant Mann  ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ'ਅਕਾਲੀਆਂ ਦੀ ਮੱਤ ਮਾਰੀ ਗਈ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੰੂ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਕੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ'।ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਮੱਕੜ:ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਮੱਕੜ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਇਹ ਇੱਕ ਧਾਰਿਮਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਲਈ ਮਰਿਯਾਦਾ ਤੈਅ ਹੈ। ਕੋਈ ਵੀ ਆਪਣੀ ਭੁੱਲ ਬਖਸ਼ਾਉਣ ਲਈ ਗੁਰੂ ਘਰ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਫੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਫ਼ੀ ਨਹੀਂ ਦੁਆ ਸਕਦੀ।""ਡਾ਼ ਧਰਮਵੀਰ ਗਾਂਧੀ:""ਸ਼ਾਇਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪੰਥਕ ਸਰਾਕਰ ਦੌਰਾਨ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਦੋ ਕਮਿਸ਼ਨ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕੋਈ ਅਸਰਦਾਰ ਕਾਰਵਾਈ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਕੋਈ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਸਜ਼ਾਵਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋਈਆਂ। ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਰੋਸ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰ ਰਹੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਉੱਤੇ ਅਤਿਆਚਾਰ ਕੀਤੇ ਗਏ, ਮੌਤਾਂ ਵੀ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।  ਉਹ ਸਾਰੀਆਂ ਪੰਥਕ ਸਰਕਾਰ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈਆਂ।""   Image copyright Mohd Zakir/Hindustan Times via Getty Images  ""ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਕੱਲਾ ਆਰਥਿਕ ਪੱਖੋਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲੁੱਟਿਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਜੋ ਸਿੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੇਬ੍ਹੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੀ ਜੋ ਸਰਬਉੱਚਤਾ ਸੀ ਗੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਦਰ ਘਟਾਈ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਖਿਲਾਫ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੁੱਸਾ ਹੈ।""""ਉਸ ਗੁੱਸੇ ਨੂੰ ਠੰਢਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ਾਇਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਹੋਵੇ ਕਿ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਤੇ ਭੁੱਲ ਬਖ਼ਸ਼ਾ ਲਈ ਜਾਵੇ। ਲੋਕ ਕਿੰਨਾਂ ਕਿ ਬਖ਼ਸ਼ਦੇ ਨੇ ਕਿੰਨਾਂ ਨਹੀਂ ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਦੇਖਣਾ ਹੈ, ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਇਹੀ ਹੈ।""   Image copyright Sukhpal Khiara /FB  ਸੁਖ਼ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ:ਉੱਧਰ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੁਅੱਤਲ ਵਿਧਾਇਕ ਸੁਖ਼ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਵੀ ਸ਼ਨਿੱਚਰਵਾਰ ਨੂੰ ਤਖ਼ਤ ਸ੍ਰੀ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬ੍ਹੋ ਤੋਂ ਇਨਸਾਫ ਮਾਰਚ ਕੱਢ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਮਾਰਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਪਿਛਲੀਆਂ ਅਕਾਲੀ ਕਾਂਗਰਸੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਖਿਲਾਫ਼ ਹੈ।ਸੁਖ਼ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਨੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਭੁੱਲ਼ ਬਖ਼ਸ਼ਾਉਣ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਸਿਆਸੀ ਡਰਾਮਾ ਦੱਸਿਆ।ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਵਿਚ ਇਨਸਾਫ਼ ਮਾਰਚ ਦੇ ਇਕੱਠ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਖਹਿਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਕੀ ਜਿਹੜੇ ਗੁਨਾਹ ਕੀਤੇ ਬਾਦਲਾਂ ਨੇ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਉਹ ਬਖ਼ਸ਼ਣ ਯੋਗ ਹਨ। ਖਹਿਰਾ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ,  'ਕੀ ਗੁਰੂ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ, ਬਰਗਾੜੀ ਗੋਲੀਕਾਂਡ, ਨਸ਼ੇ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜੁਆਨੀ ਤਬਾਹ ਕਰਨਾ ਬਖ਼ਸ਼ਣ ਯੋਗ ਗੁਨਾਹ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਖਹਿਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਇਹ ਬੱਜਰ ਗੁਨਾਹ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਬਾਦਲ ਤੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਆਗੂਆਂ ਨੂੰ ਮਾਫ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਗਲਤੀ ਨਾ ਕਰਨ, ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣਗੇ'।ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਮੱਕੜ:ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਮੱਕੜ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਇਸ ਮਾਫੀ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਫੀ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਫ਼ੀ ਨਹੀਂ ਦੁਆ ਸਕਦੀ।""ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਲੌਂਗੋਵਾਲ ਇਸ ਬਾਰੇ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਵੀ ਟਿੱਪਣੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਚਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਦਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵੀ ਇਸ ਭੁੱਲ ਬਖ਼ਸ਼ਾਉਣ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਰਹੀ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇੱਕ ਮਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤ ਸਿੱਖ ਤੇ ਧੀਆਂ ਮੁਸਲਿਮ ਕਿਵੇਂ ਬਣੀਆਂਕੀ ਨਵਜੋਤ ਸਿੱਧੂ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬੋਲਡ ਕਰ ਸਕਣਗੇਪਰਵਾਸੀਆਂ ਲਈ ਜਪਾਨ 'ਚ ਕਿਸਾਨੀ, ਉਸਾਰੀ ਤੇ ਨਰਸਿੰਗ 'ਚ ਨਵੇਂ ਮੌਕੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇਭਾਰਤੀ ਹਾਕੀ ਖਿਡਾਰੀ ਜੇ ਮੂੰਹ ਖੋਲ੍ਹੇ ਤਾਂ ਲੱਗੇਗਾ ਜੁਰਮਾਨਾਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੀਆਂ-   Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 3 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 3 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਖਾਸ ਜਹਾਜ਼ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵੰਨ 'ਚ ਕੀ ਕੁਝ ਹੈ ਖਾਸ      29 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46692136  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਦੇ ਮੌਕੇ 'ਤੇ ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜੀਆਂ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਟਰੰਪ ਨੇ ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਤੈਅ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਫਸਟ ਲੇਡੀ ਮੈਲੇਨੀਆ ਟਰੰਪ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।ਵਾਈਟ ਹਾਊਸ ਨੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਟਰੰਪ ਅਤੇ ਮੈਲੇਨੀਆ 'ਕ੍ਰਿਸਮਸ ਨੂੰ ਦੇਰ ਰਾਤ' ਇਰਾਕ ਪਹੁੰਚੇ। ਉਹ ਇਰਾਕ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ 'ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਅਤੇ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ' ਲਈ ਧੰਨਵਾਦ ਕਰਨ ਗਏ ਸਨ।ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵੇਲੇ ਅਚਾਨਕ ਕਿਤੇ ਵੀ ਸਫ਼ਰ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਵਾਈਟ ਹਾਊਸ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਮੁਤਾਬਕ ਮੌਜੂਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕੋਲ ਆਵਾਜਾਈ ਦੇ ਕਾਫ਼ੀ ਸਾਧਨ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਨ ਜਹਾਜ਼ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ।  ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਦੌਰੇ ਲਈ ਕਿਹੜੀ ਉਡਾਣ?ਤਕਨੀਕੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਨ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ, ਉਹ ਹਵਾਈ ਉਡਾਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਵਾਰ ਹਨ। ਪਰ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਖਾਸ ਉਡਾਣਾਂ ਦੇ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣ ਲਗਿਆ ਜੋ ਕਿ ਕਮਾਂਡਰ-ਇਨ -ਚੀਫ਼ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਪੰਚਾਇਤੀ ਚੋਣਾਂ : ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਸ ਪਿੰਡ ਦਾ ਸਰਪੰਚ 'ਕੈਪਸੂਲ' 'ਚੋਂ ਨਿਕਲਿਆ ਬਾਬਾ ਰਾਮਦੇਵ ਕਿਉਂ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ ਭਾਜਪਾ ਅਤੇ ਮੋਦੀ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਸਲਮਾਨ ਖ਼ਾਨ ਬਾਰੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ 12 ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲਾਂ ਪਤਾ ਹਨ?ਮੌਜੂਦਾ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਨ ਲਈ ਦੋ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਬੋਈਂਗ 747-200ਬੀ ਸੀਰੀਜ਼ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਤਕਨੀਕੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਨ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਉਹ ਹਵਾਈ ਉਡਾਣ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਵਾਰ ਹਨ                  ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਨ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਚਿੰਨ੍ਹ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ""ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ,"" ਅਮਰੀਕੀ ਝੰਡਾ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਮੁਹਰ ਨਾਲ ਲੈਸ ਇਹ ਉਡਾਣ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਰੱਖਦੀ ਹੈ।ਜੇ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਅੱਧ-ਵਿਚਾਲੇ ਬਾਲਣ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਮੁੜ ਤੋਂ ਭਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਰੇਂਜ ਬੇਹਿਸਾਬ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਹਰ ਥਾਂ ਲੈ ਕੇ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਨ ਦੀ ਖਾਸੀਅਤਇਸ ਅੰਦਰ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਉਪਕਰਨਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਮੈਗਨੈਟਿਕ ਤਰੰਗਾਂ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਨ ਐਡਵਾਂਸਡ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੰਚਾਰ ਉਪਕਰਣਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕਿਸੇ ਹਮਲੇ ਵੇਲੇ ਮੋਬਾਇਲ ਕਮਾਂਡ ਸੈਂਟਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਨ ਐਡਵਾਂਸਡ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਸੰਚਾਰ ਉਪਕਰਣਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੈ                  ਉਡਾਣ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਲਈ ਤਿੰਨ ਪੱਧਰੀ 4000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਥਾਂ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹਾਲ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਦਫ਼ਤਰ, ਪਖਾਨਾ ਅਤੇ ਕਾਨਫਰੰਸ ਰੂਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ 'ਮੈਡੀਕਲ ਹਾਲ' (ਮੈਡੀਕਲ ਸੂਟ) ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਜੋ ਓਪਰੇਟਿੰਗ ਰੂਮ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਡਾਕਟਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਦੋ ਖਾਨਿਆਂ ਵਾਲੀ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ 100 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਖਵਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਕੀ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਕੋਲ ਸੱਚੀਂ 'ਪਰਮਾਣੂ ਬਟਨ' ਹੈ?ਕੀ ਇਵਾਂਕਾ ਟਰੰਪ ਵੀ ਬਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ?'ਟਰੰਪ ਨੇ ਤੀਜੀ ਵਿਸ਼ਵ ਜੰਗ ਦੇ ਰਾਹ ਪਾਇਆ'ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਨ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨਾਲ ਸਫ਼ਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਕਵਾਰਟਰ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ ਸੀਨੀਅਰ ਸਲਾਹਕਾਰ, ਸੀਕਰਟ ਸਰਵਿਸ ਅਫ਼ਸਰ, ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਲੋਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਮਹਿਮਾਨ। ਕਈ ਕਾਰਗੋ ਜਹਾਜ਼ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਨ ਅੱਗੇ ਉੱਡਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਕਿ ਦੂਰ-ਦੁਰਾਡੇ ਦੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਣ।ਕਿਵੇਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਨ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਵਨ ਦੀ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ ਪਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸ਼ੀਅਲ ਏਅਰਲਿਫਟ ਗਰੁੱਪ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਈਟ ਹਾਊਸ ਮਿਲੀਟਰੀ ਦਫ਼ਤਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।  ਏਅਰਲਿਫਟ ਗਰੁੱਪ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪਾਇਲਟ ਆਫਿਸ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਫਰੈਂਕਲਿਨ ਡੀ. ਰੂਜ਼ਵੈਲਟ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ 1944 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਉਡਾਣ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਲਈ ਤਿੰਨ ਪੱਧਰੀ 4000 ਵਰਗ ਫੁੱਟ ਦੀ ਥਾਂ ਹੈ                  1962 ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੌਨ ਐੱਫ. ਕੈਨੇਡੀ ਪਹਿਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੈੱਟ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਰ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਲਈ ਬਣਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਉਡਾਣ ਸੀ ਮੋਡੀਫਾਈਡ ਬੋਇੰਗ 707। ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਹੋਰ ਜੈੱਟ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨਾਲ ਹੋਰ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕੋਲ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਇੱਕ ਨਿਊਕਲੀਅਰ ਬ੍ਰੀਫਕੇਸ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਫੁੱਟਬਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਫੌਜੀ ਕਮਾਂਡਰਾਂ ਨੂੰ ਪਰਮਾਣੂ ਹਮਲੇ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦੇਣ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਦੇ ਲਈ ਕੁਝ ਕੋਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।ਇਸ 'ਫੁੱਟਬਾਲ' ਅੰਦਰ 'ਕਮਿਊਨੀਕੇਸ਼ਨ ਟੂਲਜ਼' (ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਤਕਨੀਕ) ਅਤੇ ਕੁਝ ਕਿਤਾਬਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਹਨ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕੋਲ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਇੱਕ ਨਿਊਕਲੀਅਰ ਬ੍ਰੀਫਕੇਸ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਫੁੱਟਬਾਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ                  ਇਨ੍ਹਾਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਤੁਰੰਤ ਕੋਈ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਿਰਫ਼ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਲਾਂਚ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਕੋਡ ਰਾਹੀਂ ਫੌਜ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਦੱਸਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਜੁਆਇੰਟ ਚੀਫ਼ ਆਫ਼ ਸਟਾਫ਼ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਹੁਕਮ ਨੇਬ੍ਰਾਸਕਾ ਦੇ ਆਫ਼ਟ ਏਅਰਬੇਸ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਸਟ੍ਰੈਟਜਿਕ ਕਮਾਂਡ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦਫ਼ਤਰ ਕੋਲ ਚਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਜਦੋਂ ਖੁਸ਼ਵੰਤ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਕੁੜੀਆਂ ਨੇ ਆਵਾਜ਼ ਮਾਰੀਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕਦੋਂ ਪਹਿਨਾਈ ਗਈ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਬ੍ਰਾਅ? ਕਿਵੇਂ 'ਫੇਕ ਪੋਰਨ' ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ?ਉੱਥੋਂ ਇਹ ਹੁਕਮ ਗ੍ਰਾਊਂਡ ਟੀਮਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। (ਇਹ ਸਮੁੰਦਰ ਜਾਂ ਪਾਣੀ ਅੰਦਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ)ਪਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਨੂੰ ਫਾਇਰ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਕੋਡ ਜ਼ਰੀਏ ਭੇਜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕੋਡ ਲਾਂਚ ਟੀਮ ਕੋਲ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖੇ ਕੋਡ ਨਾਲ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਭਾਰਤ ’ਚ ਕਰੀਬ 5 ਮਿਲੀਅਨ ਸਮਲਿੰਗੀ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 2014 ’ਚ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵੱਲੋਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਦਰਜਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਪਰ ਸਮਾਜਕ ਅਜੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨੌਕਰੀ, ਸਿਹਤ ਜਾਂ ਸਿੱਖਿਆ ਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਦੇ ਮੌਕਿਆਂ ’ਚ ਵਿਤਕਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਯੂਰਪ ਜਾਣ ਲਈ ਸਰਬੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਪਰਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਲੱਭਿਆ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਰੂਟ      12 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46544584  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  'ਜਾਂ ਤਾਂ ਮੈਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਵਾਂਗੀ ਜਾਂ ਮਰ ਜਾਵਾਂਗੀ। ਇਸ ਪਿੰਜਰੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਨਾਲੋਂ ਇਹ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।'ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਈਰਾਨ ਦੀ ਸੁਮਾਏਹ ਨਾਮੀ ਕੁੜੀ ਦਾ। ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਸਰਬੀਆ ਦੇ ਬੈੱਲਗਰੇਡ ਦੇ ਰਫਿਊਜੀ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਹੈਸੁਮਾਏਹ ਮੁਤਾਬਕ, ''ਖ਼ਤਰਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਸੀਂ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਬਰਤਾਨੀਆ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਵਾਂਗੇ। ਜਦੋਂ ਮੈਂ 'ਖੇਡਦੀ' ਦੀ ਹਾਂ ਤਾਂ ਮੈਂ ਸੋਚਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਜਾਂ ਤਾਂ ਮੈਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਵਾਂਗੀ ਜਾਂ ਮਰ ਜਾਵਾਂਗੀ। ਇਸ ਪਿੰਜਰੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਨਾਲੋਂ ਇਹ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।''ਈਰਾਨੀ ਪਰਵਾਸੀ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਲਈ ਲਏ ਜਾਂਦੇ ਜੋਖਿਮ ਨੂੰ 'ਖੇਡ ਖੇਡਣਾ' ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ ਲਾਸ਼ਉੱਪਰ ਦਿਖਾਏ ਗਏ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਟਰੱਕ ਨਾਲ ਚਿਪਕਿਆ ਹੋਇਆ ਪੇਡਰਾਮ ਨਾਮੀ ਸ਼ਖਸ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ 6 ਹਫਤਿਆਂ ਮਗਰੋਂ ਪੇਡਰਾਮ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਲਾਸ਼ ਸਰਬੀਆ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲੀ।ਉਹ ਹਜ਼ਾਰਾ ਈਰਾਨੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਜੋ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋਕਿਸ਼ਤੀ ਰਾਹੀਂ ਯੂਰਪ ਰਵਾਨਾ ਹੋਏ 100 ਪਰਵਾਸੀ ਡੁੱਬੇ ਉਹ ਪੁਲ ਜਿੱਥੇ ਪਰਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਜਾਣ ਲਈ ਲਾਏ ਡੇਰੇਪਰਵਾਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨੇ ਪਤਨੀ ਤੇ ਦੋ ਬੱਚਿਆਂ ਸਣੇ ਕੀਤਾ ਆਤਮਦਾਹ    ਸਰਬੀਆ ਦਾ ਰੂਟ ਅਚਾਨਕ ਕਿਉਂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ?ਨਵੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਪਰਵਾਸੀ ਨਿੱਕੀਆਂ-ਨਿੱਕੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਚੈਨਲ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਦਿਖੇ।     ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਈਰਾਨ ਦੇ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਸਟਗਾਰਡ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਬਚਾਇਆ। ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠਿਆ ਕਿ ਅਚਾਨਕ ਇਹ ਪਰਵਾਸ ਕਿਉਂ ਵਧਿਆ।ਇਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਮੀਲ ਦੂਰ ਸਰਬੀਆ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀਜ਼ਾ-ਮੁਕਤ ਟਰੈਵਲ ਸਕੀਮ ਰਾਹੀਂ ਸਰਬੀਆ ਆਉਣ ਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮਿਲੀ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਫਾਇਦਾ ਚੁੱਕਿਆ। 10 ਹਜ਼ਾਰ ਈਰਾਨੀ ਸਰਬੀਆ ਵਿੱਚ ਹੀ ਤੈਅ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਰਹੇ। ਮੰਨਿਆ ਇਹ ਗਿਆ ਕਿ ਕਾਫੀ ਲੋਕ ਸਰਬੀਆ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕਰਕੇ ਰਹੇ ਕਿਉਂਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।ਇਹ ਸਕੀਮ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਨੂੰ ਹੁੰਗਾਰਾ ਦੇਣ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਪਰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਰੱਦ ਕਰਨੀ ਪਈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋਪਤਨੀ ਦਾ ਕਾਤਲ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ’ਚ ਭੁਗਤੇਗਾ ਸਜ਼ਾਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਛੇ ਹਫ਼ਤਿਆਂ 'ਚ 2000 ਬੱਚੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕੀਤੇਗੈਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਪਰਵਾਸੀਆਂ 'ਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਸੰਘ 'ਚ  ਮਤਭੇਦ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 70 ਫੀਸਦ ਪਰਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਸਾਂਭਿਆ ਕੰਮ     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਜਾਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਪੇਡਰਾਮ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ ਤੇ ਉਸਦੀ ਲਾਸ਼ ਸਰਬੀਆ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ 'ਚ ਮਿਲੀ                  ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਲਈ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਸਰਬੀਆ ਵਿਚਾਲੇ ਹੋਈਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੇ ਪਰਵਾਸੀਆਂ ਲਈ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਦਾ ਨਵਾਂ ਰੂਟ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ। ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਦੱਖਣੀ-ਪੂਰਬੀ ਯੂਰਪ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਬਾਲਕਨ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਈਰਾਨੀ ਮੌਜੂਦ ਹਨ ਜੋ ਚੰਗੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲਈ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਲੋਕ ਅਜਿਹਾ ਰੂਟ ਅਪਣਾ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਈਆਂ ਦੀ ਜਾਨ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਦੇਖੋ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਕਰਜ਼ਾ ਮਾਫ਼ੀ ਅਤੇ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ’ਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਿਸਾਨ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਰਾਮਲੀਲਾ ਮੈਦਾਨ ’ਚ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਿਸਾਨ 30 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਸੰਸਦ ਭਵਨ ਤੱਕ ਮਾਰਚ ਕਰਨਗੇ।ਵੀਡੀਓ: ਫੈਸਲ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ/ ਸ਼ਾਹ ਮਿਧਾਤ(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਬ੍ਰੈਗਜ਼ਿਟ ਕੀ ਹੈ, ਟੈਰੀਜ਼ਾ ਮੇਅ ਦੀ ਸੰਸਦ 'ਚ ਹਾਰ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ 5 ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ      17 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46887416  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright AFP  ਬ੍ਰੈਗਜ਼ਿਟ ਡੀਲ ਯਾਨਿ ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਤੋਂ ਬਰਤਾਨੀਆ ਨੂੰ ਵੱਖ ਹੋਣ ਦੀ ਬਰਤਾਨਵੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਟੈਰੀਜ਼ਾ ਮੇਅ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਨੇ ਵੱਡੇ ਬਹੁਮਤ ਨਾਲ ਖਰਿਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਟੈਰੀਜਾ ਮੇਅ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ 432 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਖਾਰਿਜ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੇਵਲ 202 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਮਿਲਿਆ। ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਖ਼ੁਦ ਟੈਰੀਜ਼ਾ ਮੇਅ ਦੀ ਕੰਜ਼ਰਵੇਟਿਵ ਪਾਰਟੀ ਦੇ 118 ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਇਸ ਡੀਲ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਵੋਟ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਬਿੱਲ ਦੇ ਖਰੜੇ 'ਤੇ ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹਾਰ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਵਿਰੋਧੀ ਲੇਬਰ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਡੀਲ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਹੈ।    ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਬੈਕ ਤੁਹਾਡੀ ਡਿਵਾਈਸ 'ਤੇ ਸਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ       ਹੁਣ ਤਕ ਬ੍ਰੈਗਜ਼ਿਟ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਇਆ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਟੈਰੀਜ਼ਾ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਹਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਲੇਬਰ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਬੇਭਰੋਸਗੀ ਮਤਾ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਸਰਕਾਰ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਬੇਰਭਰੋਸਗੀ ਮਤੇ ਉੱਤੇ ਬੁੱਧਵਾਰ  ਨੂੰ ਵੋਟਿੰਗ ਹੋਵੇਗੀ।ਇਸ ਡੀਲ 'ਤੇ ਮਿਲੀ ਨਾਕਾਮੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟੈਰੀਜ਼ਾ ਮੇਅ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਭਵਿੱਖ ਉੱਤੇ ਸਵਾਲ ਉੱਠਣ ਲੱਗੇ ਹਨ।ਜੇਕਰ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਟੈਰੀਜ਼ਾ ਮੇਅ ਖਿਲਾਫ ਸਦਨ  ਵਿੱਚ ਬੇਭਰੋਸਗੀ ਮਤਾ ਪਾਸ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 14 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਦਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸਰਕਾਰ ਨਹੀਂ ਬਣਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਬਰਤਾਨੀਆ ਵਿੱਚ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ 5 ਸੰਭਾਵੀ ਨਤੀਜੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ:1. ਬੇਭਰੋਸਗੀ ਮਤਾਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਟੈਰੀਜ਼ਾ ਮੇਅ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਖਿਲਾਫ਼ ਬੇਭਰੋਸਗੀ ਮਤਾ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਹਾਲਚ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ 14 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਬਹੁਮਤ ਸਾਬਤ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।ਜੇ ਕੋਈ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਬਹੁਮਤ ਨਾ ਦਿਖਾ ਸਕੀ ਤਾਂ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਹੀ ਇੱਕ ਰਾਹ ਰਹਿ ਜਾਣਗੀਆਂ।2. ਕੋਈ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂਜੇ ਸਮਝੌਤਾ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਰੱਦ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਬਰਤਾਨੀਆ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਛੱਡਣਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਮਾਹਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਖੱਡ ਵਿੱਚ ਛਾਲ ਮਾਰਨ ਵਰਗੀ ਗੱਲ ਹੋਵੇਗੀ।   Image copyright Getty Images  3. ਦੋਬਾਰਾ ਰਾਇਸ਼ੁਮਾਰੀਬਰਤਾਨੀਆ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚ ਸਮਝੌਤੇ ਬਾਰੇ ਨਵੇਂ ਸਿਰਿਓਂ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਸਮਾਂ ਵੀ ਲੱਗੇਗਾ। ਇਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਦੋ ਬਦਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।ਪਹਿਲਾ- ਬਰਤਾਨੀਆ ਸਰਕਾਰ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਨੂੰ ਤੋੜ-ਵਿਛੋੜੇ ਦੀ ਤਰੀਕ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਕਹਿ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਲਈ ਬਾਕੀ ਦੇਸਾਂ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।ਦੂਸਰਾ- ਬਰਤਾਨੀਆ ਬ੍ਰੈਗਜ਼ਿਟ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਉਪਕਰਣ ਆਰਟੀਕਲ 50 ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਕੇ ਗੱਲਬਾਤ ਨਵੇਂ ਸਿਰਿਓਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕੀ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਇਹ ਸਾਰੀ ਕਵਾਇਦ ਮੁੜ-ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੇਗਾ।29 ਮਾਰਚ 2017 ਨੂੰ ਹੀ ਬਰਤਾਨੀਆ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਰਟੀਕਲ 50 ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਿਸਤੋਂ ਠੀਕ ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਬ੍ਰੈਗ਼ਜ਼ਿਟ ਲਾਗੂ ਹੋਣਾ ਹੈ।   Image copyright Getty Images  4. ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਦੋਬਾਰਾ ਵੋਟਿੰਗਜੇ ਸਮਝੌਤਾ ਰੱਦ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਉੱਪਰ ਮਾੜਾ ਅਸਰ ਪਿਆ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਮੁੜ ਵੋਟਿੰਗ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਰੱਖ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਇਹ ਇੰਨਾ ਵੀ ਸਰਲ ਨਹੀਂ ਜਿੰਨਾ ਦਿਸਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸੰਸਦ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਇਜਲਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕੋ ਮਸਲੇ ਉੱਪਰ ਦੋ ਵਾਰ ਵੋਟਿੰਗ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।ਹਾਂ, ਜੇ ਸਰਕਾਰ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਨੂੰ ਸਮਝੌਤੇ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈਂ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਦੂਹਰੀ ਵਾਰ ਵੋਟਿੰਗ ਸੰਭਵ ਹੋ ਸਕੇ।ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਐਗਜ਼ਿਟ ਡੇਅ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਬਦਲਵਾਉਣ ਲਈ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨੇ ਪੈਣਗੇ ਜਿਸ ਲਈ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰਾਂ ਤੋਂ ਵੋਟਿੰਗ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇਗੀ।5. ਆਮ ਚੋਣਾਂਸਮਝੌਤਾ ਪਾਸ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਟੈਰੀਜ਼ਾ ਮੇਅ ਕੋਲ ਇੱਕ ਹੋਰ ਰਸਤਾ ਜਲਦੀ ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਕਰਵਾਉਣਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਦੇ ਦੋ ਤਿਹਾਈ ਮੈਂਬਰਾ ਦੀ ਵੋਟ ਚਾਹੀਦੀ ਹੋਵੇਗੀ ਪਰ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਨੂੰ ਤੋੜ-ਵਿਛੋੜੇ ਦੀ ਤਰੀਕ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ।ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰੇਗਾ ਬ੍ਰੈਗਜ਼ਿਟ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    ਬ੍ਰੈਗਜ਼ਿਟ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਖ਼ਬਰਾਂ:ਬ੍ਰੈਗਜ਼ਿਟ ਸਮਝੌਤਾ ਪਾਸ ਨਾ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਕੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈਬ੍ਰੈਗਜ਼ਿਟ: ਬਰਤਾਨੀਆ ਸਾਹਮਣੇ ਆਖਰੀ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀਬ੍ਰਿਟੇਨ ਤੇ ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਦੇ 'ਤੋੜ ਵਿਛੋੜੇ' ਦੇ ਰਾਹ ਦੇ 5 ਰੋੜੇ  ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਈਯੂ ਜਾਂ ਬ੍ਰਿਟੇਨ 'ਚ ਰਹਿੰਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਘਬਰਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ   Image copyright Getty Images  ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਮੁੱਖ ਮੁੱਦੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:ਬਰਤਾਨੀਆ ਇਸ ਤੋੜ-ਵਿਛੋੜੇ ਲਈ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਰਾਸ਼ੀ ਦੇਵੇਗਾ। (ਲਗਪਗ 39 ਬਿਲੀਅਨ ਪੌਂਡ)ਬਰਤਾਨੀਆ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦਾ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਪੱਕੇ ਨਿਯਮ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤਹਿਤ ਉਹ ਜਿੱਥੇ ਰਹਿੰਦੇ ਉਥੇ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਣ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਮਿਲ ਸਕਣਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਤਹਿਤ 3000 ਖੇਤਰੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਰਮਾ ਹੈਮ, ਫੈਟਾ ਚੀਜ਼, ਸ਼ੈਂਪੇਨ ਅਤੇ ਵੇਲਸ਼ ਲੈਂਬ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ।ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀ ਹੈ ?ਇਸ 585 ਸਫਿਆਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਰਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੱਕ ਟਰੇਡ ਐਗਰੀਮੈਂਟ ਜਾਂ ਵਪਾਰ ਸਮਝੌਤਾ ਵੀ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਤੈਅ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਅਲਗ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਤੇ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਚੱਲਣਗੇ।ਇਹ ਦਸੰਬਰ 2020 ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ।ਇਸ ਦਾ ਟੀਚਾ ਤਾਂ ਹੈ ਕਿ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿਚਕਾਰ ਖੁਲ੍ਹੇ ਵਪਾਰ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਕੋਈ ਟੈਕਸ ਨਾ ਲੱਗੇ।   Image copyright EPA  ਡੀਲ 'ਚ ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਬਾਰੇ ਕੀ ਵਿਵਾਦ ਹਨ?ਉੱਤਰੀ ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ (ਡੈਮੋਕਰੇਟਿਕ ਯੂਨੀਅਨਿਸਟ ਪਾਰਟੀ) ਡੀਯੂਪੀ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਕੋਈ ਸਾਫ ਬਹੁਮਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਬਿਲ ਪਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰਾ ਸਕਦੀ।ਡੀਯੂਪੀ ਦੇ ਵੀ ਕਈ ਮੈਂਬਰ ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਬਾਰੇ ਵਿਰੋਧੀ ਸੁਰਾਂ ਅਲਾਪ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਰਤਾਨੀਆ ਅਤੇ ਆਇਰਲੈਂਡ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ਸ਼ੁਦਾ ਸਰਹੱਦ ਬਾਰੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਹਨ।ਇਹ ਵਿਵਾਦ ਰਿਪਬਲਿਕ ਆਫ ਆਇਰਲੈਂਡ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਆਇਰਲੈਂਡ (ਜੋ ਕਿ ਬਰਤਾਨੀਆ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ) ਦਰਮਿਆਨ ਪੈਂਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਬਾਰੇ ਹੈ।   Image copyright AFP  ਇਸ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਮੁੱਖ ਬਿੰਦੂ ਇਹ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਸਰੱਹਦ ਨਾ ਬਣਾਈ ਜਾਵੇ ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਰਤਾਨੀਆ ਅਤੇ ਰਿਪਬਲਿਕ ਆਫ ਆਇਰਲੈਂਡ ਵਿਚਕਾਰ ਵਪਾਰ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪਵੇ।ਬਰਤਾਨੀਆ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੇ ਨਿਕਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਪਾਰ ਉੱਪਰ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਾ ਪਵੇ ਅਤੇ ਇਹ ਨਿਰਵਿਘਨ ਜਾਰੀ ਰਹੇ।ਜੇ ਕੋਈ ਹੱਲ ਨਾ ਹੋ ਸਕਿਆ ਤਾਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਟੈਰੀਜ਼ਾ ਮੇਅ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਉੱਤਰੀ ਆਇਰਲੈਂਡ ਨੂੰ ਕਸਟਮ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣਾ ਪਵੇਗਾ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਿ ਬਾਕੀ ਦਾ ਬਰਤਾਨੀਆ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੀ ਸਸੰਦ ਵਿੱਚ ਪੈਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਬ੍ਰੈਗਜ਼ਿਟ ਬਾਰੇ ਹੋਏ ਰੈਫਰੈਂਡਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਘਟਾਨਾਕ੍ਰਮ ਹੋਵੇਗੀ।                  ਬ੍ਰੈਗਜ਼ਿਟ ਕੀ ਹੈ?ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਨੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਨੂੰ 29 ਮਾਰਚ 2019 ਨੂੰ ਛੱਡਣਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ 2016 'ਚ ਹੋਏ ਇੱਕ ਜਨਮਤ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਯੂਕੇ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਬ੍ਰੈਗਜ਼ਿਟ (ਬ੍ਰਿਟੇਨ+ਐਕਸਿਟ) ਗਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਬਰਤਾਨੀਆ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਣ ਲਈ ਰਾਇਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਢਾਈ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਇਹ ਤੈਅ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਤੀਜੇ ਦਾ ਕੀ ਕਰੀਏ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਹੜੱਪਾ ਦੇ ‘ਪ੍ਰੇਮੀ ਜੋੜੇ’ ਦੇ ਪਿੰਜਰ ਦਾ ਕੀ ਹੈ ਰਾਜ਼ਕਿਉਂ ਹੈ ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਲੋਹੜੀ ਦਾ ਸਾਂਝਾ ਨਾਇਕ? ਜਦੋਂ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਮਾਇਆਵਤੀ ਨੂੰ ਕਮਰੇ 'ਚ ਲੁਕਣਾ ਪਿਆਜਦੋਂ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਨੇ ‘ਚੋਰ’ ਦੀ ਬੱਚੀ ਨੂੰ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਇਆਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਵਾਲੇ ਇੰਝ ਲਾਹੁਣ ਆਪਣਾ ਹੈਂਗਓਵਰਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਤੁਹਾਨੁੰ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੇ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਹੁਣ ਖਾਦੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੋਹਣੀ ਦਿੱਖ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। 1947 ਤੋਂ 2014 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਖਾਦੀ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਸਾਲ 2015-2018 ਵਿੱਚ ਅਸਮਾਨ ਛੂਹ ਰਹੀ ਹੈ। ਰਿਪੋਰਟ: ਜ਼ੁਬੈਰ ਅਹਿਮਦਕੈਮਰਾ: ਬੁਸ਼ਰਾ ਓਵੈਸੀ(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਰੇਲ ਹਾਦਸਾ: ਸਿੱਧੂ ਜੋੜੇ ਨੂੰ ਜਾਂਚ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਰਾਹਤ - 5 ਅਹਿਮ ਖਬਰਾਂ      6 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46463648  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਦਿ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਮੁਤਾਬਕ ਦਸਹਿਰੇ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ 'ਚ ਵਾਪਰੇ ਰੇਲ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਾਂਚ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਨਵਜੋਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨਵਜੋਤ ਕੌਰ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਰਾਹਤ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ।  ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਸਿੱਧੂ ਜੋੜੇ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਮਿਊਂਸਿਪਲ ਕੌਂਸਲਰ ਮਿੱਠੂ ਮਦਾਨ ਸਮੇਤ ਦਸਹਿਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਉੱਤੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਸਹਿਰਾ ਸਮਾਗਮ ਲਈ ਨਾ ਤਾਂ ਢੁੱਕਵੀਂ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਲਈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਭੀੜ ਦਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕੋਈ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ।  ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੇ ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਡਿਵੀਜ਼ਨਲ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਬੀ ਪੁਰਸ਼ਾਰਥਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦਰਦਨਾਕ ਹਾਦਸੇ ਲਈ ਸਿੱਧੂ ਜੋੜਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਿਵਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ, ਮਿਊਂਸਿਪਲ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ, ਰੇਲਵੇ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹਾਦਸੇ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਹੈ।  ਅਗਸਤਾ ਵੈਸਟਲੈਂਡ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ੀ ਦਾ ਵਕੀਲ ਕਾਂਗਰਸ ਆਗੂਦਿ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਮੁਤਾਬਕ ਅਗਸਤਾ ਵੈਸਟਲੈਂਡ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਚਨ ਮਿਸ਼ੇਲ ਵੱਲੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਯੂਥ ਵਿੰਗ ਦੇ ਇੱਕ ਆਗੂ ਸੀਬੀਆਈ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਵਕੀਲ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਹੋਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਦਿਆਂ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਹੋਏ ਇੰਡੀਅਨ ਯੂਥ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਆਗੂ ਅਲਜੋ ਕੇ ਜੋਸੇਫ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਭੇਤ ਖੋਲ੍ਹਣ ਵਾਲਾ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਹੁਣ ਸਾਰੇ ਭੇਤ ਖੁੱਲ੍ਹਣਗੇ'ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਕੀ ਸੱਚਮੁਚ ਬੰਜਰ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਮ੍ਰਿਤਕਾ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਹੋਇਆ ਬੱਚੇ ਦਾ ਜਨਮ ਖ਼ਬਰ ਏਜੰਸੀ ਏਐਨਆਈ ਨੂੰ ਜੋਸੇਫ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਬੰਧ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸ਼ਨ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਹਨ।   Image copyright Aljo K Joseph/facebook  ਜੋਸੇਫ਼ ਖੁਦ ਨੂੰ ਯੂਥ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਕੌਮੀ ਮੁਖੀ ਕਰਾਰ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਲਈ ਕਾਂਗਰਸ ਵਰਕਰਾਂ ਅਤੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਟਰੇਨਿੰਗ ਦੇ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਗਵਾਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇਦਿ ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਮੁਤਾਬਕ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਕਿ ਗਵਾਹਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਈ ਜਾਵੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਪਰਾਧਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਗਵਾਹੀ ਦੇਣ 'ਤੇ ਧਮਕੀਆਂ ਮਿਲਣ ਦਾ ਡਰ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।    Image copyright Getty Images  ਸਰਬ ਉੱਚ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਕਾਰਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਗੁਪਤ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇ। ਜਸਟਿਸ ਏਕੇ ਸੀਕਰੀ ਅਤੇ ਜਸਟਿਸ ਐਸ ਅਬਦੁਲ ਨਜ਼ੀਰ ਦੀ ਬੈਂਚ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗਵਾਹ ਪਿੱਛੇ ਹੱਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਗੰਭੀਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁਲਜ਼ਮ ਰਿਹਾਅ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਵਾਸਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਯਕੀਨੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।  ਫਰਾਂਸ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੈਟਰੋਲ ਟੈਕਸ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਵਾਪਸ ਲਿਆ ਤੇਲ ਅਤੇ ਪੈਟਰੋਲ ਉੱਤੇ ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਟੈਕਸ ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਐਲਾਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇਡੂਆਰਡ ਫਿਲੀਪ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਸਿਰਫ਼ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਲਈ ਮੁਲਤਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।   Image copyright AFP   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਤੇਲ ਅਤੇ ਪੈਟਰੋਲ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਫਰਾਂਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਥਾਈਂ ਹਿੰਸਕ ਮੁਜ਼ਾਹਰੇ ਹੋਏ                  ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਪੈਟਰੋਲ 'ਤੇ ਲਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਕਾਰਬਨ ਟੈਕਸ ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਜਨਵਰੀ ਤੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋਣਾ ਸੀ ਉਸ ਨੂੰ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਲਈ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਫਰਾਂਸ ਦੇ ਕਈ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਕ ਮੁਜ਼ਾਹਰੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਚਾਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।   ਸਲਮਾਨ ਖ਼ਾਨ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਅਦਾਕਾਰਬਾਲੀਵੁੱਡ ਸੁਪਰਸਟਾਰ ਸਲਮਾਨ ਖ਼ਾਨ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਹਸਤੀਆਂ 'ਚ ਮੋਹਰੀ ਹਨ। ਫੋਰਬਸ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਸਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਸੂਚੀ ਮੁਤਾਬਕ ਸਲਮਾਨ ਖ਼ਾਨ ਲਗਾਤਾਰ ਤੀਜੇ ਵਰ੍ਹੇ ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਸ਼ਾਹਰੁਖ ਖ਼ਾਨ ਦਾ ਨਾਮ ਪਹਿਲੀਆਂ 10 ਹਸਤੀਆਂ 'ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।   Image copyright Getty Images  ਹਸਤੀਆਂ ਦੀ ਮਨੋਰੰਜਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਮਾਈ 'ਤੇ ਫੋਰਬਸ ਇੰਡੀਆ ਨੇ 100 ਨਾਮਦਾਰਾਂ ਦੀ ਦਰਜਾਬੰਦੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਲਮਾਨ ਖ਼ਾਨ (52) ਦੀ ਕਮਾਈ 253.25 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਆਂਕੀ ਗਈ ਹੈ।ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਦੇ ਕਪਤਾਨ ਵਿਰਾਟ ਕੋਹਲੀ 289.09 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕੁੱਲ ਕਮਾਈ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਆ ਗਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ 'ਚ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਨਾਲੋਂ 116.53 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਦਰਜ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਤੀਜੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ 185 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕਮਾਈ ਨਾਲ ਅਕਸ਼ੈ ਕੁਮਾਰ ਆਏ ਹਨ।ਦੀਪਿਕਾ ਪਾਦੂਕੋਨ ਦਾ ਨਾਮ ਸੂਚੀ 'ਚ ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ 'ਤੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਕੱਲੀ ਮਹਿਲਾ ਹਸਤੀ ਹੈ ਜੋ ਮੋਹਰੀ ਪੰਜ ਕਲਾਕਾਰਾਂ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਕਮਾਈ 112.8 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਸਰਦਾਰ ਬਹਾਦੁਰ ਖ਼ਾਨ ਵੂਮੈਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀਆਂ ਵਿਦਿਆਰਥਣਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਲਈ ਬੀਬੀਸੀ ਦੀ ਟੀਮ ਪਹੁੰਚੀ ਕੁਵੇਟਾ। ਵਿਦਿਆਰਥਣਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਈ ਮੁੰਡੇ ਆਪਣੀਆਂ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਟਦੇ ਵੀ ਹਨ। ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ।ਪੱਤਰਕਾਰ: ਸ਼ੁਮਾਇਲਾ ਜਾਫਰੀ(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਟ੍ਰਿਪਲ ਬ੍ਰੈਸਟ ਬਣਿਆ ਫੈਸ਼ਨ ਇੰਡਸਟਰੀ ਦਾ ਨਵਾਂ ਟਰੈਂਡ!      30 ਸਤੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-45692577  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਟਲੀ ਦੇ ਮਿਲਾਨ ਫੈਸ਼ਨ ਵੀਕ ਮੌਕੇ ਟ੍ਰਿਪਲ ਬ੍ਰੈਸਟ ਦਾ ਤਜਰਬਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ                  ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਫੈਸ਼ਨ ਵੀਕ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਅਜਿਹੇ ਤਜਰਬੇ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮੀਡੀਆ ਤੱਕ ਦਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।ਫੈਸ਼ਨ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਆਪਣੀ ਕਲਾਕਾਰੀ ਨਾਯਾਬ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਇਸ ਵਾਰੀ ਦੇ ਮਿਲਾਨ ਫੈਸ਼ਨ ਵੀਕ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ 22 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਰੈਂਪ 'ਤੇ ਉਤਰੀ ਤਾਂ ਸਭ ਦੇਖਦੇ ਹੀ ਰਹਿ ਗਏ।ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਮਾਡਲ ਨੇ ਕੁਝ ਅਹਿਜੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਏ ਸਨ ਜੋ ਬਹੁਤ ਵੱਖਰੇ ਸਨ ਜਾਂ ਉਸ ਦਾ ਮੇਕਅਪ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਸੀ, ਸਗੋਂ  ਜਿਸ ਗੱਲ ਨੇ ਸਭ ਦਾ ਧਿਆਨ ਖਿੱਚਿਆ ਉਹ ਸੀ ਮਾਡਲ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਬ੍ਰੈਸਟ।ਕਿਵੇਂ ਬਣਾਈਆਂ ਤਿੰਨ ਬ੍ਰੈਸਟ?ਆਮ ਮੇਕਅਪ ਵਿੱਚ ਚਿੱਟੇ ਅਤੇ ਸੀ ਗ੍ਰੀਨ ਰੰਗ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾ ਕੇ ਇਹ ਮਾਡਲ ਰੈਂਪ 'ਤੇ ਆਈ। ਮਾਡਲ ਦੇ ਤਿੰਨ ਬ੍ਰੈਸਟ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।ਇਹ ਤੀਜੀ ਬ੍ਰੈਸਟ ਨਕਲੀ ਪ੍ਰਾਸਥੈਟਿਕ ਬ੍ਰੈਸਟ ਸੀ। ਤਿੰਨੋਂ ਬ੍ਰੈਸਟ ਨੂੰ ਇੱਕੋ ਜਿਹਾ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਅਸਲੀ ਬ੍ਰੈਸਟ ਨੂੰ ਮੇਕਅਪ ਜ਼ਰੀਏ ਨਕਲੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਇਹ ਕਲੈਕਸ਼ਨ ਇਟਲੀ ਦੇ ਸਟ੍ਰੀਟਵੀਅਰ ਬ੍ਰਾਂਡ ਜੀਸੀਡੀਐਸ (ਗੌਡ ਕਾਂਟ ਡਿਸਟ੍ਰਾਏ ਸਟ੍ਰੀਟਵੀਅਰ) ਨੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਬ੍ਰਾਂਡ ਦੇ ਕ੍ਰਿਏਟਿਵ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜੂਲੀਆਨੋ ਕਾਲਸਾ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਤਜੁਰਬੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਦੱਸਿਆ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਟ੍ਰਿਪਲ ਬ੍ਰੈਸਟ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਲਈ ਗੋਰੇ ਤੇ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਮਾਡਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ                  ਹਫਪੋਸਟ ਮੁਤਾਬਕ ਕਾਲਸਾ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦੋ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਛਾਤੀ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਨੀਂਦ ਟੁੱਟਣ ਵਰਗਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਡਾ ਭਵਿੱਖ ਕੀ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ? ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਜਿਹੇ ਕਲਪਨਾਤਮਿਕ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਤਾਕਤ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਖੁਦ ਨੂੰ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕਰ ਸਕਣ।ਕਾਲਸਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤਿੰਨ ਬ੍ਰੈਸਟ ਬਣਾਉਣਾ ਸਿਰਫ਼ 'ਟੋਟਲ ਰੀਕਾਲ' ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਬਿਆਨ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਉਸ ਵੇਲੇ ਜਦੋਂ ਕਲਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਸੋਚਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਤਿੰਨ ਬ੍ਰੈਸਟ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਸਾਬਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਲਸਾ ਨੇ ਤਿੰਨ ਬ੍ਰੈਸਟ ਨੂੰ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਹੈ। ਕਾਲਸਾ ਨੇ ਇਸ ਬ੍ਰਾਂਡ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸਾਲ 2014 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਸੀ।ਇਸ ਫੈਸ਼ਨ ਸ਼ੋਅ ਵਿੱਚ ਦੋ ਮਾਡਲਾਂ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਬ੍ਰੈਸਟ ਨਾਲ ਲਿਆਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗੋਰੇ ਅਤੇ ਕਾਲੇ ਦੋਹਾਂ ਰੰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਮਾਡਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਚਰਚਾਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਵੀ ਤਿੰਨ ਬ੍ਰੈਸਟ ਦੇ ਵਿਚਾਰ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਛਿੜ ਗਈ। ਕਿਸੇ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਮਜ਼ਾਕ ਬਣਾਇਆ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਅਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ। ਕਈ ਲੋਕ ਇਸ ਤੋਂ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਕੇ ਬਸ ਖਬਰ ਹੀ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।ਇੱਕ ਯੂਜ਼ਰ ਡੇਵਿਡ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ''ਇਹ ਤਿੰਨ ਪੈਰ ਹੋਣ ਨਾਲੋਂ ਚੰਗਾ ਹੈ।''     Image Copyright @AngryDingo @AngryDingo       Image Copyright @AngryDingo @AngryDingo    ਯੂਜ਼ਰ ਮਾਰਕ ਅਤਰੀ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ, ""ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਾਲਪਨਿਕ ਮਾਪਦੰਡ।""      Image Copyright @mark_atri @mark_atri       Image Copyright @mark_atri @mark_atri    ਯੂਜ਼ਰ ਟਾਂਪਕਿਨ ਸਪਾਈਸ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ, ''ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਇਹੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।''     Image Copyright @ths0002 @ths0002       Image Copyright @ths0002 @ths0002    ਇੱਕ ਯੂਜ਼ਰ ਬ੍ਰੈਡ ਕੋਜ਼ਾਕ ਨੇ ਇਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਖ਼ਬਰ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲਿਖਿਆ, ''ਇਹ ਫੈਸ਼ਨ ਹੈ? ਕਾਫ਼ੀ ਬੇਕਾਰ।''     Image Copyright @captaindigital @captaindigital       Image Copyright @captaindigital @captaindigital    ਯੂਜ਼ਰ ਮੇਲ ਕਾਰਗਲੇ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ''ਹੁਣ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਬਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮਾਡਲਾਂ ਤਿੰਨ ਪੈਰਾਂ ਨਾਲ ਆਉਣ।''      Image Copyright @cargle_mel @cargle_mel       Image Copyright @cargle_mel @cargle_mel    ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਜਰਬੇਫੈਸ਼ਨ ਵੀਕ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਹੁੰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।ਜਿਵੇਂ ਇਸੇ ਸਾਲ ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਫੈਸ਼ਨ ਵੀਕ ਵਿੱਚ ਮਾਡਲ ਫੈਸ਼ਨ ਵੀਕ ਵਿੱਚ ਬਿਲਕੁਲ ਆਪਣੇ ਚਿਹਰੇ ਵਰਗਾ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਨਕਲੀ ਸਿਰ ਲੈ ਕੇ ਰੈਂਪ ਉੱਤੇ ਉਤਰੀ ਸੀ।   Image copyright Reuters   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਸੇ ਸਾਲ ਹੋਏ ਇੱਕ ਫੈਸ਼ਨ ਵੀਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਾਡਲ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਲ ਵਰਗਾ ਨਕਲੀ ਸਿਰ ਚੁੱਕ ਕੇ ਲੈ ਆਈ                  ਇਹ ਸਿਰ ਬਿਲਕੁਲ ਮਾਡਲ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਅਤੇ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮਿਲਦਾ-ਜੁਲਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਕਲੈਕਸ਼ ਗੂਚੀ ਬ੍ਰਾਂਡ ਦਾ ਸੀ।ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਮਾਡਲ ਤੀਜੀ ਅੱਖ ਨਾਲ ਤਾਂ ਕੋਈ ਡ੍ਰੈਗਨ ਦੇ ਨਕਲੀ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਰੈਂਪ ਉੱਤੇ ਉਤਰੀ ਸੀ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" 19 ਸਾਲ ਦੇ ਅਕਸ਼ੇ ਰੂਪਾਰੇਲੀਆ ਦੀ ਅਰਬਪਤੀ ਬਣਨ ਦੀ ਕਹਾਣੀ      19 ਅਗਸਤ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-45175567  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ                ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅਕਸ਼ੇ ਨਵੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਰੀਅਲ ਇਸਟੇਟ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵੇਚਣ ਤੇ ਖਰੀਦਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਜੋੜਿਆ ਜਾਵੇ                  'ਸੰਡੇ ਟਾਈਮਜ਼ ਰਿਚ ਲਿਸਟ' ਵੱਲੋਂ ਹਰ ਸਾਲ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਅਮੀਰਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਸੂਚੀ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਹਨ 19 ਸਾਲ ਦੇ ਅਕਸ਼ੇ ਰੂਪਾਰੇਲੀਆ।ਅਕਸ਼ੇ ਦੀ ਆਨਲਾਈਨ ਰੀਅਲ ਇਸਟੇਟ ਕੰਪਨੀ 'ਡੋਰਸਟੈਪਸ' ਦਾ ਮੁੱਲ 12 ਮਿਲੀਅਨ ਪੌਂਡ (1 ਅਰਬ ਭਾਰਤੀ ਰੁਪਏ) ਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ । ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਅਕਸ਼ੇ ਨੇ 2016 'ਚ ਸਕੂਲ 'ਚ ਪੜ੍ਹਨ ਵੇਲੇ ਹੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇਸ ਨੇ 400 ਮਿਲੀਅਨ ਪੌਂਡ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਸੌਦੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕੰਮ ਸੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਮਿਠਾਈ ਵੇਚਣਾ। ਅਕਸ਼ੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ,  ""ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪੈਸੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪਲੇ-ਸਟੇਸ਼ਨ (ਵੀਡੀਓ ਗੇਮ) ਖਰੀਦਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਬਣੇ-ਬਣਾਏ ਗਾਹਕ ਮਿਲ ਗਏ ।""ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਜੇਲ੍ਹ 'ਚ ਬੰਦ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਨੂੰ ਡੇਰਾ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਨੇ ਭੇਜੀ 'ਇੱਕ ਟਨ' ਵਧਾਈਜਵਾਨ ਚਿਹਰੇ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕਰੀਮਾਂ ਦਾ ਸੱਚਰੈਫਰੈਂਡਮ 2020: ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੰਦੀ SFJ ਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਮਹਿਜ਼ ਸਰਵੇ ਦੱਸਦੇ ਵੱਖਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਤਰਕ   Image copyright Akshay Ruparelia/facebook  ਅਕਸ਼ੇ ਨੇ ਦੱਸੇ ਕਾਮਯਾਬੀ ਦੇ ਨੁਸਖ਼ੇ -  ""ਈਟ ਦਾ ਫਰੌਗ"" ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ""ਡੱਡੂ ਖਾਓ"" ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਦਿਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਔਖਾ ਕਾਰਜ ਦਿਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਚ ਕਰਨਾ । ਅਕਸ਼ੈ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਬਾਕੀ ਦਿਨ ਦੇ ਕੰਮ ਸੌਖੇ ਹੋ ਜਾਣਗੇ । ''ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ਫ੍ਰੀ ਪੀਰੀਅਡ ਮਿਲਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਲੋਕ ਮੈਨੂੰ ਪਾਗਲ ਸਮਝਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਇਹ ਕੰਮ ਮੈਂ ਹੁਣੇ ਕਰ ਲਵਾਂਗਾ ਤਾਂ ਦੋ ਹਫ਼ਤੇ ਬਾਅਦ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਾਉਣ ਵਾਲੇ ਨਿਬੰਧ ਲਈ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਕਾਫੀ ਸਮਾਂ ਹੋਵੇਗਾ।""ਅਸਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੋਂ ਸਿੱਖੋ ਅਕਸ਼ੇ ਮੁਤਾਬਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਤਾ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਦੋਵੇਂ ਸੁਣ ਤੇ ਬੋਲ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ ਇਸ ਕਰਕੇ ਮੈਂ ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਨੇ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਹੀ ਬਾਕੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਛੇਤੀ ਪਰਪੱਕ ਵੀ ਹੋ ਗਏ ਹਾਂ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ''ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਡੋਰਸਟੈਪਸ ਬਾਰੇ ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਮੈਂ 10-11 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਘਰ ਬਦਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਉਸ ਤੋਂ ਤਜਰਬਾ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਜਦ ਮੈਂ ਹਿਸਾਬ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਏਜੰਟ ਦੀ ਫੀਸ ਉਸਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ।""      ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅਕਸ਼ੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਰੀਰਕ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਕੋਈ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਬਣਨ ਦਿੱਤਾ                  ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਅਕਸ਼ੇ ਨੇ ਹੋਰ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਨਵੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਜਿਵੇਂ ਕਿ 'ਊਬਰ' ਟੈਕਸੀ ਸਰਵਿਸ ਅਤੇ 'ਅਮੈਜ਼ਨ' ਸ਼ਾਪਿੰਗ ਵੈਬਸਾਈਟ ਦਾ ਅਤੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਰੀਅਲ ਇਸਟੇਟ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵੇਚਣ ਤੇ ਖਰੀਦਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਜੋੜਿਆ ਜਾਵੇ ।'ਕੋਈ ਚੰਗੀ ਜੀਵਨੀ ਪੜ੍ਹੋ'ਅਕਸ਼ੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਇਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਮੇਰੇ ਲਈ ਉਹ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸੀ ਮਾਈਕਲ ਓ'ਲੈਰੀ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 'ਰਾਯਨਏਅਰ' (ਹਵਾਈ ਯਾਤਰਾ ਸੇਵਾ ਕੰਪਨੀ) ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਅਕਸ਼ੇ ਮੁਤਾਬਕ ਜੀਵਨੀਆਂ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਿਖਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਹਰ ਵੱਡਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਤੇ ਖ਼ਤਰਿਆਂ ਨਾਲ ਖੇਡਣ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਪਹਿਲਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਧਾਰਨ ਸੀ।ਤਿਆਰੀ ਜ਼ਰੂਰੀਅਕਸ਼ੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਖੁਦ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਬਗ਼ੈਰ ਕੋਈ ਨਵਾਂ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ। ""ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਲਈ 'ਫਲੋਰ ਪਲਾਨ' ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਜਾਣਿਆ, ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ ਵੀ ਸਿੱਖੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਅਜਿਹੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕੀਤੀਆਂ।"" ਅਕਸ਼ੇ ਨੂੰ ਮਲਾਲ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣੀ ਨਹੀਂ ਸਿੱਖੇ ਕਿਉਂਕੀ ਉਸ ਵੇਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਮਰ 16-17 ਸਾਲ ਹੀ ਸੀ। ""ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਦੇ ਬੁਆਏਫ੍ਰੈਂਡ ਨੂੰ ਕੁਝ ਪੈਸੇ ਦਿੱਤੇ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਰਟੀ ਵੇਖਣ ਲੈ ਕੇ ਜਾਵੇ ""   Image copyright Akshay Ruparelia/facebook  ਮਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੁਣੋ""ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਗੱਲ ਸਮਝ ਆ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੀ ਮਾਂ 95 ਫ਼ੀਸਦ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਸਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਸਿਆਣੀ ਹੈ। ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦਾ ਮੇਰੇ ਉੱਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ...ਅਸਲ 'ਚ ਮੇਰੇ ਮਾਤਾ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਦੋਹਾਂ ਦਾ ਹੀ!""ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਟਰੰਪ ਦੇ ਇੱਕ ਟਵੀਟ ਨਾਲ ਇਸ ਮੁਲਕ 'ਚ ਵਧਿਆ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ'ਪਿਸਤੌਲ ਦੇਖ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਗੌਰੀ ਲੰਕੇਸ਼ ਦੀ ਯਾਦ ਆ ਗਈ'ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ-ਮਨਾਲੀ ਹਾਈਵੇਅ 'ਤੇ ਲੈਂਡਸਲਾਈਡ ਕਾਰਨ ਇਹ ਰੂਟ ਬੰਦ ਅਕਸ਼ੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਰੀਰਕ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਨੂੰ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਬਣਨ ਦਿੱਤਾ। ਅਕਸ਼ੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਜਜ਼ਬੇ ਦਾ ਖਾਸ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਜੀਵਨ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰਵਾਸ, ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ । ""ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਲਿਆਂਦਾ ਕਿ ਹੁਣ ਮੈਂ ਜੀਵਨ 'ਚ ਖ਼ਤਰਾ ਮੋਲ ਲੈ ਸਕਦਾ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਤਾਕਤ ਹੈ ।""ਅਕਸ਼ੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੈਸੇ ਅਤੇ ਕਾਮਯਾਬੀ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਹੀਂ ਬਦਲੀ। ""ਮੈਂ ਹੁਣ ਵੀ ਆਪਣੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਕਾਰ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਅੱਜ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ।""(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਸਵਿੱਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਹਵਾਈ ਹਾਦਸਾ, 20 ਮੌਤਾਂ : '180 ਡਿਗਰੀ 'ਤੇ ਘੁੰਮਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਪੱਥਰ ਵਾਂਗ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਡਿੱਗਿਆ'      5 ਅਗਸਤ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-45076117  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Reuters   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     20 ਲੋਕਾਂ ਵਿਚੋਂ 11 ਮਰਦ ਸਨ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਉਮਰ 42 ਤੋਂ 84 ਸਾਲ ਵਿਚਾਲੇ ਸੀ                  ਉੱਤਰੀ ਸਵਿੱਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਵਿਸ਼ਵ ਜੰਗ ਦੇ ਏਅਰ ਕ੍ਰਾਫਟ ਦੇ ਹਾਦਸਾ ਗ੍ਰਸਤ ਹੋਣ ਕਾਰਨ 20 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਪੁਲਿਸ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਿਆ। ਜਹਾਜ਼ JU-52 HB-HOT ਉੱਤੇ 17 ਯਾਤਰੀਆਂ ਸਣੇ 3 ਕ੍ਰਿਊ ਮੈਂਬਰ ਸਵਾਰ ਸਨ। ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੀ ਆਪਰੇਟਰ JU ਏਅਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਰਦਨਾਕ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਗਲੇ ਹੁਕਮਾਂ ਤੱਕ ਸਾਰੀਆਂ ਫਲਾਇਟਾਂ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।ਪਲੇਨ ਦੇ ਕ੍ਰੈਸ਼ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਅਜੇ ਤੱਕ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀ 'ਮੰਡੀ' ਵਿੱਚ ਹਰ ਉਮਰ ਵਰਗ ਦਾ ਮੁੰਡਾ ਤੇ ਕੁੜੀ ਓਸਾਮਾ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਓਸਾਮਾ ਚੰਗਾ ਬੱਚਾ ਸੀ'ਦੇਹ ਵਪਾਰ ਲਈ ਬੱਚੀਆਂ ਨੂੰ ਟੀਕੇ ਲਾ ਕੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਵਾਨ'ਮੈਂ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਗ਼ਦਾਰ ਹਾਂ...ਕਿਉਂ ਕਿ'    Image copyright EPA/CANTONAL POLICE OF GRISONS   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਜਹਾਜ਼ ਜੰਕਰਸ JU-52 HB-HOT ਉੱਤੇ 17 ਯਾਤਰੀਆਂ ਸਣੇ 3 ਕ੍ਰਿਊ ਮੈਂਬਰ ਸਵਾਰ ਸਨ।                  ਦੱਖਣੀ ਸਵਿੱਟਜ਼ਰਲੈਂਡ ਦੇ ਲੋਕਾਰਨੋ ਤੋਂ 2 ਦਿਨ ਦੀ ਛੁੱਟੀ ਮਨਾ ਕੇ ਇਹ ਯਾਤਰੀ ਜ਼ਿਊਰਿਖ ਆ ਰਹੇ ਸਨ।ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਬਲੈਕ ਬਾਕਸ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਹ ਘਟਨਾ ਦੂਰ ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਰਡਾਰ ਉੱਤੇ ਇਸ ਦੀ ਮੌਨੀਟਰਰਿੰਗ ਕਰਨੀ ਵੀ ਔਖੀ ਸੀ। ਸਵਿੱਸ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟੇਸ਼ਨ ਸੇਫਟੀ ਇਨਵੈਸਟੀਗੇਸ਼ਨ ਬੋਰਡ ਦੇ ਡੈਨੀਅਲ ਨੇਚ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਹਾਲਾਤ ਦੇਖ ਕੇ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਡਿੱਗਾ ਹੋਵੇਗਾ।""ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ 'ਚ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਕਿੰਨਾ ਸਹਿਣਸ਼ੀਲ ਸੀ?ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ 'ਡਰੋਨ ਹਮਲੇ' 'ਚ ਬਚੇ'ਮੇਰੀ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਆਦਤ ਨੇ ਮੇਰੀ ਨਾਨੀ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ'ਦੌੜਨ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਤੇ ਚਿੰਤਾ ਦੂਰ ਹੋਏ   Image copyright JU-AIR   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਸਾਲ 1930 ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ                  ਜਿੱਥੇ ਘਟਨਾ ਵਾਪਰੀ ਉੱਥੇ ਇੱਕ ਪਹਾੜੀ ਉੱਤੇ ਮੌਜੂਦ ਚਸ਼ਮਦੀਦ ਨੇ 20 ਮਿੰਟਸ ਅਖ਼ਬਾਰ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ""ਜਹਾਜ਼ ਦੱਖਣ ਵੱਲ 180 ਡਿਗਰੀ ਉੱਤੇ ਘੁੰਮਿਆ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਇੰਝ ਡਿੱਗਿਆ, ਜਿਵੇਂ ਪੱਥਰ ਡਿੱਗਿਆ ਹੋਵੇ।""ਪੁਲਿਸ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ 20 ਲੋਕਾਂ ਵਿਚੋਂ 11 ਮਰਦ ਸਨ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਉਮਰ 42 ਤੋਂ 84 ਸਾਲ ਵਿਚਾਲੇ ਸੀ।JU-AIR ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਸੈਰ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਕਰਦੀ ਹੈ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਕੀ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਹੀ 5 ਸਾਲਾਂ 'ਚ ਇਹ ਸੜਕਾਂ ਬਣਾਈਆਂ - ਜਾਣੋ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੀ ਸੱਚ  ਫੈਕਟ ਚੈੱਕ ਟੀਮ ਬੀਬੀਸੀ       19 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46924969  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright   ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਵਿੱਚ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਿਸ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਸੜਕਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ ਉਸ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਜੋ ਤਸਵੀਰਾਂ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ ਉਸ ਨੂੰ ਬੀਬੀਸੀ ਨੇ ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਗਲਤ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ #10yearchallenge ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ '#5yearchallenge' ਨਾਂ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਤਹਿਤ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਕੁਝ ਕਾਰਟੂਨ ਅਤੇ ਤਸਵੀਰਾਂ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਵੀਰਵਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਟਵਿੱਟਰ ਉੱਤੇ #5yearchallenge ਟਰੈਂਡ ਕਰਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆਇਆ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਖਿਲਾਫ਼ ਸੀਰੀਜ਼ ਜਿਤਾਉਣ ਵਾਲੇ 5 ਭਾਰਤੀ ਖਿਡਾਰੀਅਰਬ ਦੇਸਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪਹਿਲਾ ਦੇਸ ਜਿੱਥੇ 'ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਵਿਆਗਰਾ' ਪਹੁੰਚੀਹੌਲਦਾਰ ਨੇ ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾ ਕੇ ਲਾਵਾਰਿਸ ਬੱਚੀ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾਈਪਾਰਟੀ ਨੇ ਬੀਤੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜੋ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਉਸ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਦੀ ਅਸੀਂ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਅਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੋ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦਿੱਲੀ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ 'ਵੈਸਟਰਨ ਪੈਰੀਫੇਰਲ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ-ਵੇਅ' ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਉਹ ਫਰਜ਼ੀ ਹਨ।   Image copyright   ਝਾਰਖੰਡ, ਨਾਗਾਲੈਂਡ, ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ, ਓਡੀਸ਼ਾ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, ਪੱਛਮ-ਬੰਗਾਲ, ਆਂਧਰ-ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਲਕਸ਼ਦੀਪ ਸਣੇ ਭਾਜਪਾ ਦੀਆਂ 20 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੂਬਾ ਇਕਾਈਆਂ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗਲਤ ਤਸਵੀਰਾਂ ਨੂੰ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਸਾਰੀਆਂ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਇਹ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ 7-10 ਵਜੇ ਦੇ ਵਿਚਾਲੇ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਹੁਣ ਤੱਕ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਪੰਨਿਆਂ ਅਤੇ ਟਵਿੱਟਰ ਹੈਂਡਲਸ ਤੋਂ ਇਹ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂਭਾਜਪਾ ਦੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਕਿ 'ਵੈਸਟਰਨ ਪੈਰੀਫੇਰਲ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ-ਵੇਅ' ਦਾ ਕੰਮ ਕਿੰਨੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, #5yearchallenge ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ ਤਸਵੀਰਾਂ ਲਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਮਜ਼ਦੂਰ ਵੱਡੇ ਜਿਹੇ ਹਾਈਵੇਅ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਤਸਵੀਰ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹਾਈਵੇਅ 'ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਗੱਡੀਆਂ ਲੰਘਦੀਆਂ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੇ ਉੱਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ 'ਉਦੋਂ...ਅਤੇ....ਹੁਣ'।ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਂ ਸੀਮਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹਾਈਵੇਅ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਪੂਰਾ ਕਰ ਦਿਖਾਇਆ।ਪਰ ਇਮੇਜ ਸਰਚ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਤਸਵੀਰਾਂ 'ਵੈਸਟਰਨ ਪੈਰੀਫੇਰਲ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ-ਵੇਅ' ਦੀਆਂ ਨਹੀਂ ਹਨ।ਪਹਿਲੀ ਤਸਵੀਰ ਜਿਸ ਵਿੱਚ 'ਕੱਚਾ ਹਾਈਵੇਅ' ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਉੱਤਰ-ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਬਣੇ 'ਆਗਰਾ-ਲਖਨਊ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ-ਵੇ' ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ 17 ਮਾਰਚ, 2015 ਨੂੰ ਫੋਟੋਗਰਾਫ਼ਰ ਮਨੀਸ਼ ਅਗਨੀਹੋਤਰੀ ਨੇ ਕਲਿੱਕ ਕੀਤਾ ਸੀ।     Image Copyright @BJP4Jharkhand @BJP4Jharkhand       Image Copyright @BJP4Jharkhand @BJP4Jharkhand    ਇਸ ਫੋਟੋ ਦੀ ਕੈਪਸ਼ਨ ਅਨੁਸਾਰ ਫੋਟੋਗਰਾਫ਼ਰ ਨੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਉਚਾਈ ਤੋਂ ਖਿੱਚੀ ਗਈ ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਰਾਹੀਂ ਇਹ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ 'ਆਗਰਾ-ਲਖਨਊ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ-ਵੇਅ' ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀ ਵੱਡੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।ਇਹ ਉਹੀ ਹਾਈਵੇਅ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਆਗੂ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਨੇ ਇਸ 'ਤੇ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ 'ਲੈਂਡਿੰਗ ਅਤੇ ਟੇਕ ਆਫ਼' ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਸੀ।ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਸ ਮੁਤਾਬਕ ਅਖਿਲੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ-ਵੇਅ ਨੂੰ 24 ਮਹੀਨੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਦੂਜੀ ਤਸਵੀਰ...ਹੁਣ ਗੱਲ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਵਾਲੀ ਤਸਵੀਰ ਦੀ। ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਦਿੱਲੀ- ਮੇਰਠ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ-ਵੇਅ ਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਐਤਵਾਰ, 27 ਮਈ 2018 ਨੂੰ ਖੁਦ ਪੀਐਮ ਮੋਦੀ ਨੇ ਕੀਤਾ ਸੀ।     Image Copyright @BJP4Nagaland @BJP4Nagaland       Image Copyright @BJP4Nagaland @BJP4Nagaland    ਦਿੱਲੀ-ਮੇਰਠ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਵੇ ਤਿੰਨ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਜੋ ਤਸਵੀਰ ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਪੋਸਟ 'ਤੇ ਦੇਖੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਵੱਲ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ 'ਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਸਮਰਥਕਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਇੱਕ ਰੋਡ ਸ਼ੋਅ ਵੀ ਕੀਤਾ ਸੀ।ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦੇ ਰੋਡ ਸ਼ੋਅ ਅਤੇ ਹਾਈਵੇਅ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਭਾਗ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਵਿਜੇ ਗੋਇਲ ਨੇ ਇਹੀ ਤਸਵੀਰ #SaafNiyatSahiVikas ਦੇ ਨਾਲ 26 ਮਈ 2018 ਨੂੰ ਟਵੀਟ ਕੀਤੀ ਸੀ।      Image Copyright @VijayGoelBJP @VijayGoelBJP       Image Copyright @VijayGoelBJP @VijayGoelBJP    ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਨਿਤਿਨ ਗਡਕਰੀ ਨੇ ਦਿੱਲੀ-ਮੇਰਠ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ-ਵੇਅ ਦੇ ਉਦਘਾਟਨ ਵੇਲੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਮਾਰਚ, 2019 ਤੱਕ ਇਸ ਹਾਈਵੇ ਦਾ ਕੰਮ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇਗੀ।ਗਲਤ ਦਾਅਵਾਇੰਟਰਨੈੱਟ ਆਰਕਾਈਵ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਟਵਿੱਟਰ ਹੈਂਡਲ @BJP4India ਤੋਂ ਵੀ ਇਹ ਦੋਨੋਂ ਫੋਟੋਆਂ ਟਵੀਟ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ‘ਵਰਜਿਨਿਟੀ’ ਦਾ ਮੁੱਦਾ: ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਬੰਦ ਬੋਤਲ ਖੁੱਲ੍ਹਦੀ ਹੈ? - ਬਲਾਗਕੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੈਕਸ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸਹੀ ਉਮਰ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਉਡੀਕ 'ਚ 'ਕਰੋੜਪਤਨੀ'ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇਹ ਤਸਵੀਰਾਂ @BJP4India ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਹੋਰਨਾਂ ਛੋਟੇ-ਵੱਡੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪੰਨਿਆਂ ਤੋਂ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਹਾਲੇ ਵੀ ਸ਼ੇਅਰ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।ਪਰ ਆਗਰਾ-ਲਖਨਊ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ-ਮੇਰਠ ਹਾਈਵੇ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਵੈਸਟਰਨ ਪੈਰੀਫੈਰਲ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ-ਵੇ ਦਾ ਕੰਮ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਗਲਤ ਹੈ।ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਰਹੇ ਹਨ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਲੋਹੜੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ : ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਦੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਅਕਬਰ ਨਾਲ ਕੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਸੀ      13 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-42667889  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਜਦ ਵੀ ਲੋਹੜੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ""ਸੁੰਦਰ-ਮੁੰਦਰੀਏ ਹੋ, ਤੇਰਾ ਕੌਣ ਵਿਚਾਰਾ ਹੋ, ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਵਾਲਾ ਹੋ,"" ਇਹ ਸਤਰਾਂ ਆਪ ਮੁਹਾਰੇ ਹੀ ਜ਼ੁਬਾਨ 'ਤੇ ਆ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਆਖ਼ਰ ਇਹ ਦੁੱਲਾ ਹੈ ਕੌਣ? ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ ਜਾਂ ਦੰਦ ਕਥਾ ਦਾ ਪਾਤਰ ਹੈ? ਅਜਿਹੇ ਹੀ ਕਈ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਵਲਵਲੇ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਮਨ 'ਚ ਉਭਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਲੋਕ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਖੋਜਾਰਥੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਈਸ਼ਵਰ ਦਿਆਲ ਗੌੜਨੇ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਪਬਲਿਕੇਸ਼ਨ ਬਿਊਰੋ ਵੱਲੋਂ ਛਾਪੀ ਗਈ ਕਿਤਾਬ 'ਫਰੀਦਾ ਖਾਕ ਨਾ ਨਿੰਦੀਐ' ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਈਸ਼ਵਰ ਦਿਆਲ ਗੌੜ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਖ਼ਾਸ ਅਹਿਮੀਅਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਲੇਖ ਈਸ਼ਵਰ ਦਿਆਲ ਗੌੜ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਾਲ ਛਾਪਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।'ਦੁੱਲਾ ਮਹਿਜ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਜਾਂ ਸਿਰਜਣਾ ਹੀ ਨਹੀਂ'ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ ਦਾ ਸਮਕਾਲੀ ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਸਟੇਟ ਵਿਰੋਧੀ ਨਾਬਰ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਬਲਵਾਨ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਢਾਡੀ ਅਜੇ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਦਲੇਰੀ ਦੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਗਾਉਂਦੇ ਨਹੀਂ ਥਕਦੇ। 'ਖਜ਼ੀਨਾਤੁੱਲ ਅਸਫ਼ੀਆ' 'ਚ ਦਰਜ ਹੈ ਕਿ ਦੁੱਲੇ ਨੂੰ ਅਕਬਰ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਲਾਹੌਰ 'ਚ ਫਾਹੇ ਲਾਇਆ ਸੀ। ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਦੁੱਲੇ ਦੀ ਫਾਂਸੀ ਨੂੰ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਾ ਰੁਤਬਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਦੁੱਲੇ ਦੀ ਦੰਦ ਕਥਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ।     ਉਸ ਦੀ ਨਾਬਰੀ ਕਿੱਸੇ, ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਇਕਾਂਗੀਆਂ 'ਚ ਨਸ਼ਰ ਹੋਣ ਲੱਗੀ। ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਆਰਿਫ਼, ਬਲਵੰਤ ਗਾਰਗੀ ਅਤੇ ਨਜ ਹੁਸੈਨ ਸੱਯਦ ਨੇ ਦੁੱਲੇ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੂ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਅਮਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਦੁੱਲਾ ਮਹਿਜ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਜਾਂ ਸਿਰਜਣਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਵਿਚਰਦਾ ਇੱਕ ਨਾਬਰ ਸੀ। ਜਿਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨਾਬਰ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਹੋਰ ਲਿਸ਼ਕਾਇਆ। ਇਹ ਵੀਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਪੜ੍ਹਾਈ ਛੱਡਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈਕੀ ਕਦੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕੱਟੜਵਾਦ ਖ਼ਤਮ ਹੋਏਗਾ?ਨਫ਼ਰਤ ਦੇ ਦੌਰ 'ਚ 'ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ' ਦੀ ਮੁਹੱਬਤਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਦੇ ਵਡੇਰਿਆਂ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜਦੁੱਲੇ ਨੇ ਮੁਗ਼ਲ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਰਦਾਰੀ ਨੂੰ ਵੰਗਾਰਿਆ। ਉਸ ਦਾ ਪਿੰਡ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ 12 ਕੋਹ ਦੂਰ ਕਾਬਲ ਵੱਲ ਨੂੰ ਜਾਂਦੀ ਜਰਨੈਲੀ ਸੜਕ 'ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਦੁੱਲੇ ਦਾ ਦਾਦਾ ਸੰਦਲ ਭੱਟੀ ਅਤੇ ਪਿਉ ਫ਼ਰੀਦ ਖ਼ਾਨ ਭੱਟੀ ਵੀ ਨਾਬਰ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਕਬਰ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੀ ਜਬਰੀ ਭੂਮੀ ਲਗਾਨ ਨੀਤੀ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਅਖ਼ੀਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰਕੇ ਲਾਹੌਰ ਸ਼ਹਿਰ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਵੱਢ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖੱਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਫੂਸ ਭਰ ਕੇ ਲਾਹੌਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦਰਵਾਜ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਟੰਗ ਦਿੱਤੇ ਗਏ।ਦੁੱਲੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦੀ ਬਗ਼ਾਵਤ ਨੂੰ ਢੁਕਵੇਂ ਇਤਿਹਾਸ ਪਰਿਪੇਸ਼ 'ਚ ਸਮਝਣ ਹਿਤ ਅਕਬਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਜ਼ਰਾਇਤੀ/ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਬੰਦੋਬਸਤ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋਘਰੋਂ ਭੱਜੀ ਕੁੜੀ ਟੋਰੰਟੋ ਪਹੁੰਚੀ ਤਾਂ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਸੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਦਾਜ ਖਿਲਾਫ਼ ਅਨੋਖੀ ਮੁਹਿੰਮਜਦੋਂ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਮਾਇਆਵਤੀ ਨੂੰ ਕਮਰੇ 'ਚ ਲੁਕਣਾ ਪਿਆ   Image copyright Getty Images  ਮੁਗ਼ਲ ਸਮਰਾਜ ਦੀ ਬਾਗਡੋਰ ਸੋਲ੍ਹਵੀ ਸਦੀ ਦੇ ਅੱਧ 'ਚ ਅਕਬਰ ਨੇ ਸੰਭਾਲੀ। ਉਸ ਨੇ ਕਈ ਪਰਗਨਿਆਂ ਨੂੰ ਲਗਾਨ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਰ ਇੱਕ ਫਸਲ 'ਤੇ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਲਗਾਨ ਦੀ ਮਿਆਰੀ ਦਰ ਮੁਕੱਰਰ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਹਰ ਇੱਕ ਕਸ਼ਤਕਾਰ ਤੋਂ ਸਟੇਟ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਲਗਾਨ ਨਗਦੀ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿੱਚ ਵਸੂਲਿਆਂ ਜਾਣ ਲੱਗਿਆ। ਇਸ ਨਵੀਂ ਲਗਾਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ 'ਜ਼ਬਤੀ' ਆਖਿਆ ਗਿਆ। ਸਟੇਟ ਨੂੰ ਲਗਾਨ ਅਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਦੀ ਸੀ।  ਜ਼ਬਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਅਮਲ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਤਮਾਮ ਇਲਾਕਾਈ ਇਪ ਮੰਡਲਾਂ ਵਿੱਚ ਫ਼ੌਜਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਤਾਇਨਾਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਹੁ ਪੱਖੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਸਨ। ਪਹਿਲੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰਾਂ ਦੀ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣਾ। ਦੂਜੀ, ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰਾਂ ਦਾ ਰਵੱਈਆ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗ਼ਲਬੇ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਾਨੂੰਗੋਆਂ ਤੋਂ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨੀ। ਤੀਜੀ, ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਬਕਾਇਦਾ ਲਗਾਨ ਵਸੂਲੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ। ਚੌਥੀ, ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਹੰਗਾਮੀ ਹਾਲਾਤ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਬਰ ਤਿਆਰ ਰੱਖਣਾ। ਜੰਗਲੀ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਸਾਫਡ਼ ਰੱਖਣਾ ਹੈ। ਪਿੰਡਾਂ ਨੂੰ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਦੀ ਰਖਵਾਲੀ ਕਰਨਾ ਵੀ ਫੌਜ਼ਦਾਰਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੀ। ਪੰਜਵੀਂ, ਬਗ਼ਵਤੀ ਪਿੰਡ 'ਤੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹੱਲੇ/ਹਮਲੇ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਕੱਠੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਲੁੱਟ ਵਿਚੋਂ ਉਸ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਕਾਇਆ ਲਗਾਨ ਨੂੰ ਵਸੂਲ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਛੇਵੀਂ, ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਲੋਹਾਰਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜੇਦਾਰ ਬੰਦੂਕਾਂ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣਾ ਸੀ। ਇਸ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਦਾ ਮਕਸਦ ਲਗਾਨ ਵਸੂਲੀ ਲਈ ਪਿੰਡਾਂ ਤੱਕ ਦਾ ਕੇਂਦਰੀਕਰਣ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਸਟੇਟ ਦਾ ਇਹ ਗ਼ਲਬਾ ਤੇ ਦਬਦਬਾ ਮੁਕਾਮੀ ਜਾਂ ਲੋਕਲ ਪੱਧਰ ਦੀਆਂ ਸਿਆਸੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ/ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੰਗਾਰ ਸੀ। ਸਟੇਟ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਟਕਰਾਅ ਯਕੀਨੀ ਸੀ। ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਦੇ ਦਾਦਾ ਤੇ ਪਿਉ ਇਸੇ ਮੁਕਾਮੀ ਗ਼ਾਲਬ ਜਮਾਤ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ, ਜੋ ਸਟੇਟ ਨਾਲ ਟਾਕਰਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਅਕਬਰ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਮਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਪਿਉ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਚਾਰ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਦੁੱਲਾ ਲੱਧੀ ਦੇ ਪੇਟੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ। ਲੱਧੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖੜਕਾ ਸੀ ਕਿ ਦੁੱਲਾ ਆਪਣੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਵਾਂਗ ਨਾਬਰੀ ਦੇ ਪੈਂਡੇ ਨਾ ਟੁਰ ਪਵੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪਿਉ ਦਾਦੇ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਦਾ ਮਨ ਨਾ ਬਣਾ ਲਵੇ।    Image copyright Getty Images  ਜਿਸ ਦਿਨ ਦੁੱਲਾ ਜੰਮਿਆ ਉਸੇ ਦਿਨ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਅਕਬਰ ਨੂੰ ਰੱਬ ਨੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਦਾਤ ਦਿੱਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਭਵਿੱਖ ਦਾ ਜਹਾਂਗੀਰ ਬਣ ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ 'ਤੇ ਹਕੂਮਤ ਕਰਨੀ ਸੀ। ਨਡੂਮੀਆਂ ਨੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜੇ ਸ਼ੇਖੂ (ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੇ ਬਚਪਣ ਦਾ ਨਾਂ) ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਉਸ ਰਾਜਪੁਤਾਣੀ ਦੇ ਦੁੱਧ 'ਤੇ ਪਾਲਿਆ ਜਾਵੇ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਸੇ ਦਿਨ ਪੁੱਤਰ ਜੰਮਿਆ ਹੋਵੇ ਜਿਸ ਦਿਨ ਸ਼ੇਖੂ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਤਦ ਇਹ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦਾ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਸਦਾ ਲਈ ਬਹਾਦਰ 'ਤੇ ਜੇਤੂ ਰਹੇਗਾ। ਇਸ ਮੰਤਵ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਲੱਧੀ ਹੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਸਾਰੇ ਸ਼ਾਹੀ ਇੰਤਜ਼ਾਮਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੇਖੂ ਨੂੰ ਲੱਧੀ ਦੇ ਪਿੰਡ ਰੁਖ਼ਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਪਰ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਅਕਬਰ ਤਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਚਾਲ ਖੇਡ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਨਜੂਮੀ ਤਾਂ ਇਸ ਸ਼ਾਹੀ ਸਿਆਸੀ ਖੇਡ ਵਿੱਚ ਝੂਠੀ ਮੂਠੀ ਲਿਆਂਦੇ ਗਏ ਸਨ। ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਭੱਟੀ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰਾਂ ਦੇ ਇਸ ਪੁੰਗਰਦੇ ਤੁਖ਼ਮ ਦੇ ਨਾਬਰ ਜੁੱਸੇ ਦੀ ਬਾਖ਼ੂਬੀ ਸਮਝ ਸੀ। ਅਕਬਰ ਨੂੰ ਇਲਮ ਸੀ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਕਿਉ ਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਭੱਟੀਆਂ ਦੇ ਪੁੰਗਰਦੇ ਤੁਖ਼ਮ ਦੇ ਨਾਬਰ ਲਹੂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਹੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਾਲ ਸਿੰਜ ਕੇ ਮੁੱਢੋਂ ਹੀ ਠੰਢਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਏ। ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜਾਲ ਸੁੱਟਿਆ । ਲੱਧੀ ਲਈ ਉਸ ਦੇ ਗਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਹੀ ਮਹਿਲ ਉਸਾਰਿਆਂ ਜਿੱਥੇ ਸ਼ੇਖੂ ਤੇ ਦੁੱਲੇ ਦਾ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ ਹੋਣਾ ਸੀ।    Image copyright Getty Images  ਦੁੱਲੇ ਨੇ ਸ਼ੇਖੂ ਸੰਗ ਕੁਸ਼ਤੀ, ਤੀਰਅੰਦਾਜ਼ੀ ਤੇ ਘੋੜਸਵਾਰੀ ਸਭ ਕੁਝ ਸਿੱਖ ਲਿਆ। ਅਕਬਰ ਨੇ ਖ਼ੁਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇ ਹੁਨਰਾਂ ਦਾ ਇਮਤਿਹਾਨ ਲਿਆ। ਉਸ ਨੂੰ ਸ਼ੇਖੂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੁੱਲੇ ਦੀ ਹੁਸ਼ਿਆਰੀ 'ਤੇ ਈਰਖਾ ਹੋਈ ਤੇ ਲੱਧੀ ਦੇ ਪਾਲਣ ਪੋਸ਼ਣ 'ਤੇ ਸ਼ੱਕ ਵੀ। ਉਸ ਨੇ ਲੱਧੀ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰਫ਼ਦਾਰੀ ਬਾਰੇ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਪੁੱਛਿਆ। ਕਿੱਸਾਕਾਰ, ਕਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਆਰਿਫ਼ ਆਪਣੇ ਕਿੱਸੇ 'ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ' ਵਿੱਚ ਲੱਧੀ ਦੀ ਅਰਜ਼ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ:""ਤੇਰੇ ਅੱਗੇ ਮੈਂ ਅਰਜ਼ ਗੁਜ਼ਾਰਨੀ ਹਾਂ, ਮੇਰੀ ਬਾਤ ਸੁਣੀਂ ਕੰਨ ਲਾ ਕੇ ਜੀ।ਤਨ ਮਨ ਲਾ ਕੇ ਪਾਲਿਆ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਕੁਝ ਛੁਪਾ ਕੇ ਜੀ। ਇਕ ਇਤਨਾ ਫ਼ਰਕ ਮਾਲੂਮ ਹੋਵੇ, ਸੱਜੀ ਛਾਤੀ ਲਵੇ ਦੁੱਲਾ ਅਇਕੇ ਜੀ।ਖੱਬੀ ਛਾਤੀ ਦਾ ਦੁੱਧ ਸ਼ਹਿਜ਼ਾਦੇ ਨੂੰ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਛੱਡਦੀ ਕੁਲ ਪਿਲਾਇ ਕੇ ਜੀ। ਦੁੱਧ ਘਟ ਦਾ ਫਰਕ ਨਾ ਇਕ ਰਤੀ, ਸੱਚੀ ਗੱਲ ਮੈਂ ਕਹੀ ਸੁਣਾਇਕੇ ਜੀ। ਭਾਵੇਂ ਮਾਰ ਤੇ ਛੱਡ ਤੂੰ ਬਾਦਸ਼ਾਹ, ਸੱਚ ਦੱਸਿਆ ਬੋਲ ਖਲਾਇਕੇ ਜੀ। ਇਕ ਇਤਨਾ ਮੇਰਾ ਕਸੂਰ ਹੋਯਾ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਦੁੱਲਾ ਹਟਾਇਕੇ ਜੀ।""     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    ਅਕਬਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਤਰੰਜ ਦੀ ਖੇਡ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। ਹੁਣ ਦੁੱਲੇ ਦੇ 'ਪੁਸ਼ਤੈਨੀ' ਨਾਬਰ ਸੁਭਾਅ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲਈ, ਉਸ ਦਾ ਮਦਰੱਸੇ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲਾ ਕਰਵਾ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ 'ਤਹਿਜ਼ੀਬਯਾਫ਼ਤਾ ਇਨਸਾਨ' ਬਣਾਉਣਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਹੀ ਗ਼ਲਬੇ ਦੇ ਕਲਾਵੇ 'ਚ ਉਸ ਨੂੰ ਕੈਦ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਅਕਬਰ ਨੇ ਲੱਧੀ ਨੂੰ ਆਖਿਆ:""ਜਾ ਲੱਧੀਏ ਕੀਤਾ ਮੁਆਫ ਤੈਨੂੰ ਐਪਰ ਦੁੱਲੇ ਨੂੰ ਖ਼ੂਬ ਪੜਾਵਣਾ ਜੇ।ਖੋਟੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਨਾ ਬਹਿਣ ਦੇਣਾ ਖ਼ੂਬ ਅਦਬ ਅਦਾਬ ਸਿਖਾਵਣਾ ਜੇ। ਏਹਦੇ ਬਾਪ ਦਾਦੇ ਜਿਹੇ ਉੱਜਚ ਜਿਹੜੇ ਏਹਨਾਂ ਆਪਣਾ ਸੀਸੀ ਗੁਵਾਵਣਾ ਜੇ। ਜੇ ਦੁੱਲਾ ਇਲਮ ਵਿਚੋਂ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਹੋਵੇ ਇਸ ਨੂੰ ਅਸਾਂ ਬੁਲਾਵਣੇ ਜੇ। ਦੁੱਧ ਘਟ ਦਾ ਫਰਕ ਨਾ ਇਕ ਰਤੀ ਸੱਟੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਹੀ ਸੁਣਾਇਕੇ ਜੇ। ਅਸੀਂ ਇਲਮ ਤੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਤੇ ਦਰਜਾ ਇਸ ਨੂੰ ਖ਼ੂਬ ਦਲਾਵਣਾ ਜੇ।""ਦੁੱਲੇ ਨੂੰ ਕਾਜ਼ੀ ਕੋਲ ਪੜ੍ਹਨੇ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ: ""ਕਾਜ਼ੀ ਆਖਦਾ ਦੁੱਲੇ ਨੂੰ ਸੁਣ ਬੱਚਾ ਜਿਹੜਾ ਸਬਕ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਵਣਾ ਹਾਂ। ਦਿਲ ਲਾ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਨਾ ਤਾਂਹੀ ਅੱਗੇ ਮੈਂ ਫਿਰ ਬਤਾਵਨਾ ਹਾਂ। ਨਿਉਂ ਨਿਉਂ ਕੇ ਖ਼ੁਦਾ ਦੀ ਕਰੀਂ ਸੇਵਾ ਇਹ ਸਿੱਖਿਆ ਤੈਨੂੰ ਸਿਖਾਵਣਾ ਹਾਂ। ਨੇਕ ਕੇਮਾਂ ਤੋਂ ਹੁੰਦਾ ਨਾਮ ਰੋਸ਼ਨ ਤਾਹੀਓਂ ਤੈਨੂੰ ਮੈਂ ਇਹ ਸਮਝਾਵਣਾ ਹਾਂ।ਜੇਹੜਆ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਫੇਰ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਰਦਾ ਮਾਰ ਮਾਰ ਕੇ ਤਾਰ ਬਨਾਵਣਾ ਹਾਂ।""ਨਾਬਰ ਦੁੱਲੇ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦਾ ਗ਼ਲਬਾ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜੋ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਗ਼ਾਲਬ ਜਮਾਤ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹਿਜ਼ ਸੰਦ ਜਾਂ ਇਸ ਜਮਾਤ ਜਿਹਾ ਬਣਾ ਦੇਵੇ। ਬੁਨਿਆਦੀ ਲੜਾਈ 'ਸਭਿਆ' ਅਤੇ 'ਅਸਭਿਆ' ਵਿਚਕਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਬਲਕਿ ਗ਼ਾਲਬ ਜਮਾਤ ਤੇ ਨਾਬਰ ਦਰਮਿਆਨ ਸੀ। ਮਦਰਸਾ ਤੇ ਕਾਜ਼ੀ ਤਾਂ ਗ਼ਾਲਬ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਦੇ ਮੋਹਰੇ ਸਨ। ਦੁੱਲਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੋਹਰਿਆਂ ਦੀਆਂ ਰਮਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਅੱਗਿਉਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੋਹਰਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬਣ ਸਕਦਾ:""ਇਹ ਸੋਚ ਕਾਜ਼ੀ ਪਕੜ ਗਰਦਨ ਮਾਰੇ ਜ਼ਿਮੀਂ ਦੇ ਨਾਲ ਫਟਕਾਰ ਕੇ ਤੇ। ਤਿੰਨ ਚਾਰ ਵਾਰ ਇਹ ਹਾਲ ਕੀਤਾ ਕਾਜ਼ੀ ਰੋਂਵਦਾ ਤੌਬਾ ਪੁਕਾਰ ਕੇ ਤੇ।ਜਲਦੀ ਨਾਲ ਫਿਰ ਉਹ ਰਵਾਨ ਹੋਇਆ ਉੱਥੇ ਕਾਜ਼ੀ ਨੂੰ ਖ਼ੂਬ ਸਵਾਰ ਕੇ ਤੇ।""ਮਦਰੱਸਾ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁੱਲੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਤਰਖਾਣ ਤੋਂ ਗੁਲੇਲ ਬਣਵਾਈ, ਜੋ ਉਸ ਦਾ 'ਪਹਿਲਾ ਹਥਿਆਰ' ਸੀ। ਇਸ ਗੁਲੇਲ ਨਾਲ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਸੰਗ ਮਿਲ ਕੇ ਖੂਹ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਭਰਦੀਆਂ ਸਵਾਣੀਆਂ ਦੇ ਘੜੇ ਭੰਨਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਘੜੇ ਭੰਨਣ ਦੀਆਂ ਰਮਜ਼ਾਂ ਹੜੀਆਂ ਗਹਿਰੀਆਂ ਨੇ। ਦੁੱਲੇ ਦੀ ਲੋਕ ਕਹਾਣੀ ਕਹਿਣਾ ਤਾਂ ਇਹ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬਈ ਦੁੱਲੇ ਨੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਘੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਹਿਫੂਜ਼ ਗ਼ਾਲਬ ਰਵਾਇਤ ਨੂੰ ਛੋਟੀ ਉਮਰੇ ਹੀ ਭੰਨਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।    ਲੋਕ ਕਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਲੇਲ ਮਾਲ ਘੜੇ ਭੰਨਣ ਦਾ ਮੋਟਿਵ ਬੜਾ ਹੀ ਪ੍ਰਬਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਦ ਦੁੱਲਾ ਘੜਿਆਂ 'ਚ ਛੇਕ ਕਰਨੋਂ ਨਹੀਂ ਹਟਿਆ, ਜਦ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨੇ ਮਹਿਣਾ ਮਾਰਿਆ:ਬੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਨੰਦੀ ਫਨਾਹ ਕਰਦੀ ਸੀਮਾ ਦੁੱਲੇ ਦਾ ਚਾਕ ਹੋ ਜਾਂਵਦਾ ਜੇ। ਬਾਪ ਦਾਦਾ ਦਾ ਇਹ ਤੇ ਸੂਰਮਾ ਏ ਕਾਹਨੂੰ ਨਿਤ ਗ਼ਰੀਬ ਦੁਖਾਂਵਦਾਂ ਜੇ। ਏਥੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿਖਾਂਵਦਾ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਤੈਨੂੰ ਰਤੀ ਹਯਾ ਨਾ ਆਂਵਦਾ ਜੇ। ਤੇਰੇ ਬਾਪੂ ਦਾਦਾ ਦੀਆਂ ਸ਼ਾਹ ਅਕਬਰ ਖਲਾਂ ਪੁਠੀਆਂ ਚਾ ਲੁਹਾਂਵਦਾ ਏ। ਅਜ ਤੀਕ ਲਾਹੌਰ ਵਿਚ ਲਟਕ ਰਹੀਆਂ ਉੱਥੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾ ਕਾਸ ਜਾਂਵਦਾ ਏ।""ਇਸ ਬੋਲੀ ਨੇ ਦੁੱਲੇ ਦੀ ਨਾਬਰੀ ਨੂੰ ਜਗਾਉਣ, ਬਲਕਿ ਭੜਕਾਉਣ, ਲਈ ਚੰਗਿਆੜੀ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਤੂਫ਼ਾਨ ਵਾਂਗ ਆਪਣੇ ਘਰ ਗਿਆ ਤੇ ਬੱਦਲ ਵਾਂਗ ਲੱਧੀ 'ਤੇ ਬਰਸ ਪਿਆ: 'ਸੱਚ ਦੱਸ ਮਾਤਾ ਉਸ ਦਾ ਬਾਪ ਤੇ ਦਾਦਾ ਕਿਸ ਨੇ ਮਾਰਿਆ ਸੀ? ਝੂਠ ਜੇ ਤੂੰ ਬੋਲੇ ਤੇਰਾ ਸਿਰ ਵੱਢਦਾ, ਸੱਚ ਬੋਲੇ ਬਾਝ ਨਹੀਂ ਮੂਲ ਛੱਡਦਾ ।'ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਰੋਹ ਵਿੱਚ ਦੇਖ, ਲੱਧੀ ਨੇ ਸਾਰਾ ਕਿੱਸਾ ਸੁਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਰਾਜ਼ ਖੁੱਲਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਦੁੱਲੇ ਨੂੰ 'ਦੁਸ਼ਮਣ' ਦੀ ਸ਼ਨਾਖ਼ਤ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੈਂਡਾ ਸਾਫ਼ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਕੀ ਕਰਨਾ ਹੈ ਇਸ ਦੀ ਚੇਤਨਾ ਤੋਂ ਹੁਣ ਉਹ ਬਾ-ਖ਼ੂਬੀ ਵਾਕਫ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਹੁਣ ਮਸਲਾ ਮਹਿਜ਼ ਬਾਪ ਦਾਦਾ ਦੇ ਕਤਲ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।ਹੁਣ ਤਾਂ ਭੱਟੀ ਪੁਰਖਿਆਂ ਵੱਲੋਂ ਵਿੱਢੀ ਜੰਗ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਤੋਰਨਾ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਪ੍ਰਚੰਡ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਲੱਧੀ ਨੇ ਤਾੜ ਲਿਆ ਕਿ ਚੋਬਰ ਦੇ ਅੰਦਰਲਾ ਨਾਬਰ ਜਾਗ ਪਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਵਹਿਣ ਨੂੰ ਠੱਲ੍ਹ ਪਾਉਣੀ ਔਖੀ ਹੈ। ਸ਼ਾਇਦ ਲੱਧੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਕਿਧਰੇ ਬਦਲੇ ਦੀ ਅੱਗ ਤਾਂ ਧੁਖਦੀ ਸੀ।ਉਸ ਨੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਭੱਟੀਆਂ ਦੇ ਸੱਤੇ ਕੋਠੇ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤੇ:""ਦੁੱਲਾ ਕੁਲ ਹਥਿਆਰ ਦੀ ਕਰੇ ਗਿਣਤੀ, ਹੋਇਆ ਪੰਜ ਸੌ ਸ਼ੁਮਾਰ ਯਾਰੋ।ਤੁਰਤ ਪੰਜ ਸੌ ਕੀਤਾ ਜਵਾਲ ਕੱਠਾ, ਭੇਜ ਸੂਰਮੇ ਬਾਂਕੇ ਨਿਤਾਰ ਯਾਰੋ। ਕਰ ਦੇਵੇ ਹਥਿਆਰ ਤਕਸੀਮ ਸਾਰੇ, ਆਪ ਬਣਿਆ ਫ਼ੌਜਦਾਰ ਯਾਰੋ। ਕਿਸ਼ ਸਿੰਘ ਵਿੱਚ ਪਿੰਡ ਦੇ ਘਰੋਂ-ਘਰੀਂ ਦੁੱਲੇ ਰਾਠ ਦੀ ਸੀ ਜੈ ਜੈ ਕਾਰ ਯਾਰੋ। ਮੁੱਕਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਕਿ ਦੁੱਲੇ ਨੇ ਅਕਬਰ ਨੂੰ ਵਖ਼ਤ ਪਾ ਦਿੱਤਾ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਬਾਰੀ ਦੋਆਬ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਹਿਤ ਤੇ ਪੰਜਵੇਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਕ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਮਾਜਿਕ ਅਧਾਰ ਸੀ) ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਜਿੱਤਣ ਹਿਤ ਮਾਲੀਆ ਮੁਆਫ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਕਦਮ ਚੁੱਕਦਾ ਹੈ। ਅਕਬਰ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਦੀਦਾਰ ਕਰਨ ਲਈ (1598 ਈ. 'ਚ) ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਥੇ ਲੰਗਰ ਛਕਦਾ ਹੈ।ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਅਕਬਰ ਨੂੰ ਬਾਣੀ ਦੇ ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਉਚਾਰਦੇ ਹਨ:""ਕੋਈ ਬੋਲੇ ਰਾਮ ਰਾਮ ਕੋਈ ਖੁਦਾਇ ।।ਕੋਈ ਸੇਵੈ ਗੁਸਈਆਂ ਕੋਈ ਅਲਾਹਿ।।""ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੀ ਇਸ ਅੜੇ ਸਮੇਂ ਗ਼ੈਰ ਫ਼ਿਰਕੇਦਾਰਾਨਾ ਸਿਆਸਤ ਕਾਰਗਰ ਸਿੱਧ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਕਬਰ ਸਿਆਣਾ ਹੈ। ਉਹ ਲਗਾਨ ਵਸੂਲੀ ਦੇ ਪੱਖ ਤੋਂ ਦੋ ਮੁਹਾਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਲੜਨਾ ਮੁਨਾਸਿਬ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦਾ। ਗੁਰੂ ਹੁਰਾਂ ਦੀ 'ਸਲਤਨਤ' ਦੇ 'ਮੁਰੀਦਾਂ' ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਜੇ ਦੁੱਲੇ ਦੀ ਬਗ਼ਾਵਤ ਨੂੰ ਨੱਥ ਪਾਉਣੀ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਵਾਲੇ ਪਾਸਿਓਂ ਨਿਸਚਿੰਤ ਹੋ ਕੇ, ਅਕਬਰ ਆਪਣੀ ਤਮਾਮ ਤਾਕਤ ਦੁੱਲੇ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਲ 'ਤੇ ਲਗਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ ਜੇ ਅਕਬਰ ਦੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਕਰਣੀ ਸੈਨਾ ਹੁੰਦੀ... ਆਖ਼ਰ ਕੀ ਹੈ ਰਾਜਪੂਤਾਨੀ ਆਨ-ਬਾਨ-ਸ਼ਾਨ ਦਾ ਸੱਚ?ਮੁਸਲਮਾਨ ਸ਼ਾਸਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਤਾਂ ਮੌਰਿਆ ਦੇਸੀ ਕਿਵੇਂ?ਦੁੱਲੇ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀਅਖ਼ੀਰ ਦੁੱਲਾ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ  ਕਰ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।  ਲਾਹੌਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਲੰਡੇ ਬਜ਼ਾਰ 'ਚ ਸੂਲੀ ਗੱਡ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਜੋ ਤਮਾਮ ਲੋਕਾਈ ਦੁੱਲੇ ਦੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਮੌਤ ਦਾ ਦਰਦ ਤੇ ਖੌਫ਼ ਦੇਖ ਸਕੇ। ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦੁੱਲੇ ਦਾ ਗੁਮਾਨ ਲੋਕਾਈ ਸਾਹਮਣੇ ਤੋੜਣਾ ਲੋਚਦਾ ਹੈ। ਲਹੌਰ ਦੇ ਕੋਤਵਾਲ, ਮਲਿਕ ਅਲੀ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸੂਲੀ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਦੇ ਦੁੱਲੇ ਦੀ ਮਨੋ ਦਸ਼ਾ, ਮਿਜ਼ਾਜ ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਉਚੇਰੇ ਆਖ਼ਰੀ ਲਫ਼ਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਜਾਣੂੰ ਕਰਵਾਏ। ਜਿਸ ਰੰਗ ਨਾਬਰ ਦੁੱਲਾ ਲੜਿਆ ਉਸੇ ਹੀ ਰੰਗ ਉਹ ਸੂਲੀ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੈ। ਅਖ਼ੀਰਲੇ ਦਮ ਤਕ ਉਸ ਦੇ ਹੌਂਸਲੇ ਦਾ ਰੰਹ ਰੱਡ-ਰਾਂਗਲਾ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਸੂਲੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦਾ ਇੱਕ ਮੋਰਚਾ ਹੈ ਜੋ ਮੁਗ਼ਲ ਸਲਤਨਤ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਦੁੱਲੇ ਦੇ ਪੁਰਖਿਆਂ ਦੇ ਵਕਤਾਂ ਤੋਂ ਲੱਗਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਮੋਰਚੇ ਦਾ ਮੁਹਰੈਲ ਦੁੱਲਾ ਹੈ। ਦੁੱਲਾ ਲੋਕ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਹ ਨਿਤਾਣਿਆਂ ਤੇ ਗ਼ਰੀਬਾਂ ਦੇ ਮਦਦਗਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਨਾਬਰ ਲੋਕ ਸਾਹਿਤ 'ਚ ਆਪਣੀ ਥਾਂ ਮੱਲੀ ਹੋਈ ਹੈ। ""ਸੁੰਦਰ-ਮੁੰਦਰੀਏ, ਹੋਤੇਰਾ ਕੌਣ ਵਿਚਾਰਾਂ, ਹੋਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਵਾਲਾ, ਹੋਦੁੱਲੇ ਧੀ ਵਿਆਹੀ, ਹੋਸੇਰ ਸ਼ੱਕਰ ਪਾਈ, ਹੋਕੁੜੀ ਦੇ ਬੋਝੇ ਪਾਈ, ਹੋਕੁੜੀ ਦਾ ਲਾਲ ਪਟਾਕਾ, ਹੋਕੁੜੀ ਦਾ ਸਾਲੂ ਪਾਟਾ, ਹੋਸਾਲੂ ਕੌਣ ਸਮੇਟੇ, ਹੋਚਾਚਾ ਗਾਲੀ ਦੇਸੇ, ਹੋਚਾਚੀ ਚੂਰੀ ਕੁੱਟੀ, ਹੋਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰਾਂ ਲੁੱਟੀ, ਹੋਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰਾਂ ਸਦਾਏ, ਹੋਗਿਣ ਗਿਣ ਪੌਲੇ ਲਾਏ, ਹੋ।""ਨਾਬਰਾਂ ਦੀ ਗੁੱਟਬੰਦੀਦੁੱਲੇ ਦੀ ਫਾਂਸੀ ਵਾਲੇ ਦਿਨ (ਸਾਲ 1599) ਜੋ ਹਜੂਮ ਲਾਹੌਰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਬਜ਼ਾਰ 'ਚ ਜੁੜਦਾ ਹੈ ਉਸ ਵਿੱਚ ਕਲੰਦਰ ਸੂਫ਼ੀ ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ ਵੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਨਾਬਰ ਨੇ ਦੂਜਾ ਨਾਬਰ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਾ ਮੰਜ਼ਰ ਜੁ ਤੱਕਣਾ। ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ ਦੀ ਨਾਬਰ ਰਹਿਣੀ ਸਹਿਣੀ ਤੋਂ ਲਾਹੌਰ  ਦਾ ਕੋਤਵਾਲ, ਮਲਿਕ ਅਲੀ ਬੜੀ ਖਫ਼ਾ ਸੀ। ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ 'ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਪੈਂਦਿਆਂ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ। ਦੁੱਲੇ ਤੇ ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਬਾਰੇ ਇਤਿਹਾਸ ਚੁੱਪ ਹੈ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ। ਦੁੱਲੇ ਦੀ ਫਾਂਸੀ ਵਕਤ ਹੁਸੈਨ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਬੜੀ ਅਹਿਮ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋਮੁਗ਼ਲ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਨਰਾਤੇ ਕਿਵੇਂ ਮਨਾਏ ਜਾਂਦੇ ਸਨਮੁਹੱਰਮ ਕੀ ਹੈ? ਜਾਣੋ ਗ਼ਮ ਤੇ ਮਾਤਮ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ'ਓਸ਼ੋ ਨਾਲ ਸੈਕਸ ਕੋਈ ਮੁੱਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਮੇਰੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੇਮੀ ਸਨ'    ਨਾਬਰਾਂ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਗੁੱਟਬੰਦੀ ਵੱਲ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਦੁੱਲੇ ਦੀ ਟੱਕਰ ਸਟੇਟ ਦੇ ਗ਼ਲਬੇ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਰੋਹ ਮੁਖੀ ਹੈ। ਜਦ ਕਿ ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਤੀ ਗ਼ਾਲਬ ਹੈ। ਐਪਰ ਦੁੱਲਾ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਕਿਸਾਨੀ ਨੂੰ ਗ਼ਾਲਬ ਸਟੇਟ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਬਗ਼ਾਵਤ ਗੁੜਤੀ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਸਾਨੀ ਦਾ ਝਾਕਾ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਲਗਬਗ ਡੇਢ ਸਦੀ ਬਾਅਦ 'ਖਾਲਸਾ' ਦੇ ਝੰਡੇ ਹੇਠ ਬੰਦੇ ਬਹਾਦਰ ਨੇ, ਕਿਸਾਨੀ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਦੁਰਦਸ਼ਾ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰੀ ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਲੋਕ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਲਾਮਬੰਦ ਕੀਤਾ ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਲਗਾਨ ਨਾ ਦੇਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ। ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦਰ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਜ਼ਮਾਤੀ ਘੋਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਠੋਸ ਤੇ ਵਿਉਂਤਬੰਦ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਕੋਲ 'ਸਿੱਖ' ਗੁਰੂਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਿੰਜਿਆ ਤੇ ਜ਼ਰਖੇਜ਼ ਕੀਤਾ ਕਿਸਾਨੀ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਆਧਾਰ ਸੀ। ਦੁੱਲੇ ਦੀ ਨਾਬਰੀ ਬਾਬਤ ਰਚੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ, ਨਾਚਕ, ਅਤੇ ਲੇਖ ਪ੍ਰਤੀ ਗ਼ਾਲਬ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਇਕ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹਨ। ਇਸਹਾਕ ਮੁਹੰਮਦ ਆਪਣੇ ਨਾਟਕ 'ਕੁਕਨੁਸ' ਵਿੱਚ ਦੁੱਲੇ ਭੱਟੂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ ਦੀਆਂ ਕਾਫ਼ੀਆਂ ਗਾਉਂਦਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਲੋਕਾਈ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰੀ 'ਚ ਦੁੱਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦ ਨਾਇਕ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੇ ਮੰਜ਼ਰ ਨੂੰ ਤੱਕਣ ਵਾਲਿਆਂ 'ਚੋਂ ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ ਵੀ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ 'ਮਹਿਬੂਬ' ਲਈ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਣ ਨੂੰ ਪਾਕ ਸਮਝਦਾ ਹੈ। ""ਨੀ ਸਹੀਓ ਅਸਈਂ ਨੈਣਾਂ ਦੇ ਆਖੇ ਲੱਗੇਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪਾਕ ਨਿਗਾਹਾਂ ਹੋਈਆਂਸੇ ਨਹੀਂ ਜਾਦੇ ਠੱਗੇ। ਕਾਲੇ ਪਟ ਨ ਚੜੇ ਸਫੈਦੀ ਕਾਗ ਨ ਥੀਂਦੇ ਬਗੇ ਸ਼ਾਹ ਹੁਸੈਨ ਸ਼ਹਾਦਤ ਪਾਇਨਜੋ ਮਰਨ ਮਿਤਰਾਂ ਦੇ ਅੱਗੇ।""ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਪਬਲਿਕੇਸ਼ਨ ਬਿਊਰੋ ਵੱਲੋਂ ਛਾਪੀ ਗਈ ਕਿਤਾਬ 'ਫਰੀਦਾ ਖਾਕ ਨਾ ਨਿੰਦੀਐ' ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਈਸ਼ਵਰ ਦਿਆਲ ਗੌੜ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਖ਼ਾਸ ਅਹਿਮੀਅਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਦੁੱਲਾ ਭੱਟੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਲੇਖ ਈਸ਼ਵਰ ਦਿਆਲ ਗੌੜ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਾਲ ਛਾਪਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਕੁੰਭ ਮੇਲਾ 2019: ਤਿਆਰੀਆਂ ਯੋਗੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਪਰ ਫੋਟੋ ਹੱਜ ਦੀ      16 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46878333  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright   ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਲਾਭ ਗਿਣਾਉਂਦਿਆਂ ਕਈ ਕੱਟੜ ਹਿੰਦੂ ਰੁਝਾਨ ਵਾਲੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਅਤੇ ਟਵਿੱਟਰ ਵਰਤਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇੱਕ ਤਸਵੀਰ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜੋ ਇੱਕ ਵਾਰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਗਸ਼ਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਯੋਗੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਵੱਲੋਂ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਦਾ ਨਜ਼ਾਰਾ ਕਿਹਾ ਹੈ।ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋ ਕੁੰਭ ਮੇਲੇ ਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੇਲੇ ਲਈ ਯੋਗੀ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਦਾ ਨਜ਼ਾਰਾ ਹੈ।ਇਹ ਸਾਰੇ ਦਾਅਵੇ ਝੂਠੇ ਹਨ। ਬੀਬੀਸੀ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤੀ ਸੀ।ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਹੱਜ (ਮੱਕਾ-ਮਦੀਨਾ) ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਹੈ।ਅਗਸਤ 2018 ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਨੂੰ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਕੁਝ ਮੀਡੀਆ ਘਰਾਣਿਆਂ ਨੇ ਵੀ ਛਾਪਿਆ ਸੀ।   Skip  post  by @WHOEMRO  Back to #Mina, the largest camp city in the world. #Pilgrims are moving smoothly and safely.  Health care facilities are ready to serve pilgrims again as needed. #Hajj2018 pic.twitter.com/2HZBTjgLLN— WHO EMRO (@WHOEMRO) 21 ਅਗਸਤ 2018  End of  post  by @WHOEMRO  ਜਿਸ ਥਾਂ ਦੀ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਮੀਨਾ ਵੈਲੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ 'ਟੈਂਟ ਸਿਟੀ' ਜਾਂ ਤੰਬੂਆਂ ਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਿਹੜੇ ਪੁਲ ਦੇ ਆਸੇ-ਪਾਸੇ ਇਹ ਸਾਰਾ ਇਕੱਠ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ- ਕਿੰਗ ਖ਼ਾਲਿਦ ਬ੍ਰਿਜ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:“ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਵਿਲਕਦੀ ਸੀ ਕਿ ਸਾਡੇ ਘਰ ਕੀ ਜੰਮ ਪਿਆ”ਮਨੁੱਖੀ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦਾ ਮਾਸ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਅਘੋਰੀ ਸਾਧੂਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ'ਸਾਨੂੰ ਕੋਈ ਦੇਖ ਲੈਂਦਾ ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਕਤਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ' ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" 7 ਤਰੀਕੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੈਲਥ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ      14 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46798540  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਡਿਜੀਟਲ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸਗੋ ਲੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਹੀਂ ਤੁਹਾਡੀ ਡਾਕਟਰ ਗੇੜੇ ਤਾਂ ਘਟਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਜੀ ਵਰਤੋਂ ਜ਼ਰਾ ਸੰਭਲ ਕੇ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।                  ਡਿਜੀਟਲ ਹੈਲਥ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਹੈ।ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਟੈਕਨੌਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਮੋਬਾਈਲ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ, ਉਪਕਰਨਾਂ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਲਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਾਈਕ੍ਰੋਚਿਪਸ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।ਗਲੋਬਲ ਮਾਰਕੀਟ ਇਨਸਾਈਟ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਦੇ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਮੁਤਾਬਕ ਡਿਜੀਟਲ ਹੈਲਥ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਸਾਲ 2024 ਤੱਕ 379 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗਾ। ਜੋ ਕਿ ਸਾਲ 2017 ਤੱਕ ਮਹਿਜ਼ 71.4 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਸੀ।  ਇੱਕ ਹੋਰ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਮੁਤਾਬਕ ਗੂਗਲ ਦੇ ਪਲੇ ਸਟੋਰ ਤੇ ਦੋ ਲੱਖ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਹਨ।ਇਸ ਸਭ ਨੇ ਇਸ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤਣ ਵਾਲਿਆਂ ਖਿਲਾਫ ਸੰਭਾਵੀ ਵਰਤੋਂ ਦਾ ਡਰ ਵੀ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਬਰਫ਼ 'ਚ ਸੁੱਤੇ 'ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀਆਂ' ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਦਾ ਸੱਚਲਿੰਗ ਬਦਲਾਅ ਕੇ ਕੁੜੀ ਤੋਂ ਮੁੰਡਾ ਬਣੇ ਦੇਵ ਦੇ ਇਸ਼ਕ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਛੱਤਰਪਤੀ ਦੇ ਕਤਲ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ, ਬੇਟੇ ਨੇ ਕੀਤੀ ਕਤਲ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲਦਵਾਈਆਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਓਟਸਕੂਆ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਮੈਡੀਸਨ ਬਿਜ਼ਨਸ ਡਿਵੈਲਪਮੈਂਟ ਵਾਈਸ-ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਜੌਹਨ ਬਰਦੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਸੈਂਸਰਾਂ ਅਤੇ ਟਰੈਕਿੰਗ ਉਪਕਰਨਾਂ ਸਦਕਾ ਅਤੇ ਡਾਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਔਜਾਰਾਂ ਰਾਹੀ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਰੁਝਾਨਾਂ, ਵਿਗਾੜ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਾਤਾਵਰਨੀ ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਕਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਜੋ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕੁਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਇਸ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀਆਂ ਵਧਣਗੀਆਂ।""""ਪਰ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਭਾਰੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਵੀ ਹੈ।""ਇਸ ਵਿੱਚ ਡਾਟਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਨੈਤਿਕ ਮਸਲੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ?   Image copyright John Hancock   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀ ਜੌਹਨ ਹੈਨਕੌਕ ਆਪਣੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਿਹਤ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਵਰਤਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ ਸਕੇ                  1. ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਿਹਤ ਬੀਮੇ ਦੀ ਕਿਸ਼ਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਭਰਨੀ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ  ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸਿਹਤ ਬੀਮਿਆਂ ਵਾਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਕੰਪਨੀ ਜੌਹਨ ਹੈਨਕੌਕ ਨੇ ਇੱਕ ਵਿਵਾਦ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੁਣ ਸਿਰਫ਼ ਇੰਟਰੈਕਟਿਵ ਪੌਲਿਸੀਆਂ ਹੀ ਦੇਵੇਗੀ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਸਮਾਰਟ ਫੋਨ ਅਤੇ ਪਹਿਨੇ ਜਾ ਸਕਣ ਵਾਲੇ ਉਪਕਰਨਾਂ ਬਾਰੇ ਡਾਟਾ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਤੰਦਰੁਸਤ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਪਨਾਉਣ ਵਾਲੇ ਗਾਹਕਾਂ ਲਈ ਛੂਟਾਂ ਤੇ ਤੋਹਫਿਆਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਅੰਕੜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੱਖੇ ਕਿ ਇੰਟਰੈਕਟਿਵ ਪੌਲੀਸੀਆਂ ਲਈਆਂ ਉਹ 13 ਤੋਂ 21 ਸਾਲ ਵੱਧ ਜਿਊਂਦੇ ਹਨ।ਬੀਮਾ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਹੋਣ ਨਾਲ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਆਪਣੇ ਟੀਚੇ ਪੂਰੇ ਨਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਜੁਰਮਾਨੇ ਲਾਉਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਇੰਟਰੈਕਟਿਵ ਪਾਲਸੀਆਂ ਛੱਡਣ ਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮ ਵਸੂਲਣਗੀਆਂ।ਓਪਨ ਮਾਰਕੀਟਸ ਇੰਸਟੀਚੀਊਟ ਦੇ ਮੈਟ ਸਟੋਲਰ ਨੇ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ, ""ਇਸ ਮਗਰੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਬੀਮੇ ਨੂੰ ਮੋਟਾਪੇ ਦੀ ਸ਼ੇਮ ਨਾਲ ਜੋੜ ਦੇਵੇਗੀ। ਨਰਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵਾਗਤ ਹੈ।""ਜੌਹਨ ਹੈਂਨਕੌਕ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਮੁਤਾਬਕ ਇੰਟਰੈਕਟਿਵ ਪਾਲਸੀਆਂ ਗਾਹਕਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕਾਰਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਡਾਟਾ ਟਰੈਕਿੰਗ ਵਿੱਚ 700 ਫੀਸਦੀ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜੌਹਨ ਹੈਂਨਕੌਕ ਨੇ  ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, ""ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਬੀਮੇ ਨੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਮਗਰੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੁਹਈਆ ਕਰਵਾਈ ਹੈ। ਪਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸੁਧਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਉੱਪਰ ਇਹ ਨਿਰਭਰ ਹੈ।"" ""ਅਸੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗਾਹਕ ਕਿੰਨੀ ਦੇਰ ਅਤੇ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਊਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਫਖ਼ਰ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕੰਪਨੀ ਬਣ ਗਏ ਹਾਂ ਜਿਸ ਨੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਮਾਡਲ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।""   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਹ ਸੀ ਪੀ ਏ ਪੀ ਮਸ਼ੀਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਿੱਠੀ ਤੇ ਗੂੜ੍ਹੀ ਨੀਂਦ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।                  2. ਉਪਕਰਨ ਤੁਹਾਡੀ ਜਾਸੂਸੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਨੀਂਦ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਰੁਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਏਅਰਵੇ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਰਹੀ ਹੈ।ਇਹ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਮਹਿੰਗੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਰਾਹੀਂ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ।ਨਵੰਬਰ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਰੇਡੀਓ ਐਨਪੀਆਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ। ਜੋ ਗਾਹਕਾਂ ਦਾ ਡਾਟਾ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਭੇਜਦੀਆਂ ਸਨ ਤਾਂ ਕਿ ਅੱਗੇ ਜਾ ਕੇ ਕੰਪਨੀ ਦੇਖ ਸਕੇ ਕਿ ਗਾਹਕ ਮਸ਼ੀਨ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਵਰਤ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਮਸ਼ੀਨ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਕਲੇਮ ਦੇਣ ਤੋਂ ਮੁੱਕਰ ਸਕੇ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:‘ਨਰਮ’ ਨਾਨਕੇ-ਦਾਦਕੇ ‘ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਲਈ ਬੁਰੇ’ਕੀ ਮਿੱਠਾ ਬਦ ਵੀ ਹੈ ਜਾਂ ਸਿਰਫ ਬਦਨਾਮ ਹੈਸਿਹਤ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ, ਫਿਰ ਵੀ ਫੀਮੇਲ ਕੰਡੋਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘੱਟ?ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਡਾਟਾ ਮਾਹਿਰ ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਬੈਨੇਫੈਲਡ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਗਾਹਕਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਨਣ ਲਈ ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਜਾਣ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀਆਂ ਗਾਹਕਾ ਦੀ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਬ੍ਰਾਊਜ਼ਿੰਗ ਹਿਸਟਰੀ ਜ਼ਰੀਏ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਪਰ ਜਾਸੂਸੀ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ।ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਕੰਪਨੀ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਕਿਸਮ ਦੇ 33 ਟਰੈਕਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।ਕ੍ਰਿਸਟੀਨ ਬੈਨੇਫੈਲਡ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ""ਦਿੱਕਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਇਸ ਜਾਣਕਾਰੀ ਉੱਪਰ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੀ ਜਾ ਰਹੀ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਮੈਡੀਕਲ ਵੈਬਸਾਈਟ ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਸਲਾਹ ਲਈ ਕੈਂਸਰ ਸ਼ਬਦ ਨਾਲ ਹੀ ਕੋਈ ਖੋਜ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ।""   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਗੂਗਲ ਡਾਕਟਰ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਹੀ ਵਰਤਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਸਹੀ ਗਲਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਛਾਂਟਣਾ ਵੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ                  3. ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਇਲਾਜ ਆਪ ਕਰਨ ਦੀ ਚਾਹ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈਬਿਮਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਤੋਂ ਮੁਫ਼ਤ ਵਿੱਚ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਪਰ ਤਕਨੀਕ ਦੇ ਵਿਕਸਤ ਹੋਣ ਨਾਲ ਵਧੇਰੇ ਸਟੀਕ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਉਪਕਰਨ  ਉਪਲੱਭਧ ਹੋਏ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਮਨ-ਮੁਤਾਬਕ ਕੋਈ ਟੈਸਟ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਹੈਲਥ ਸਰਵਿਸ ਨੇ ਵੀ ਅਜਿਹੀਆਂ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਨਾਗਰਿਕ ਸਲਾਹ ਲੈ ਸਕਣ ਤਾਂ ਕਿ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘਟਾਈ ਜਾ ਸਕੇ।ਸਾਲ 2016 ਵਿੱਚ ਰੌਇਲ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਸੁਸਾਈਟੀ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਲਗਪਗ ਅੱਧੇ ਬਾਲਗ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ ਜਾਣ ਦੀ ਥਾਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਸੇ ਸਾਲ ਇੱਕ ਰਿਸਰਚ ਫਰਮ ਮਿੰਟਲ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਮੁਤਾਬਕ ਨੌਜਵਾਨ ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਫਾਰਮਾਸਿਟਾਂ ਨਾਲੋਂ ਹੈਲਥ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ, ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਜ਼ਰੀਏ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਤੋਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਉੱਪਰ ਵਧੇਰੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਜਿਸ ਨੂੰ ""ਡਾ਼ ਗੂਗਲ"" ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।ਇਹ ਸਭ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੈਬਸਾਈਟਾਂ ਅਤੇ ਬਾਰੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਚੇਤਾਵਨੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਹੈ। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਛਪੇ ਇੱਕ ਸਰਵੇ ਮੁਤਾਬਕ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ 23 ਵੈਬਸਾਈਟਾਂ ਨੇ ਸਿਰਫ 34 ਫੀਸਦੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸਹੀ ਕੀਤੀ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਹੈਕਰਾਂ ਤੋਂ ਮਹਿਫੂਜ਼ ਹੈ?                  4. ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੈਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈਇਨ੍ਹਾ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਡਾਟਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।ਇਨ੍ਹਾਂ ਉੱਪਰ ਵੀ ਡਾਟਾ ਉੱਪਰ ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।ਫਿਲਹਾਲ ਤਾਂ ਡਾਟਾ ਚੋਰੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਖੇਤਰ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਕਿਸੇ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਨਾਮ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਪਰ ਹੈਕਰਾਂ ਨੇ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਹਿਤ ਡਾਟਾਬੇਸ ਵਿੱਚ ਸੰਨ੍ਹ ਲਾ ਲਈ ਸੀ ਅਤੇ 15 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਡਾਟਾ ਚੋਰੀ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਦੀ ਇੱਕ ਚੌਥਾਈ ਵਸੋਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਸੀ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਤੁਹਾਡੀ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਕਿਤੇ ਆਪਣੇ ਨਿਰਮਾਤਿਆਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਨਤੀਜੇ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਹੀ?                  5. ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਪੱਖਪਾਤੀ ਅਲਗੌਰਿਦਮ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹੋਡਿਜੀਟਲ ਮੈਡੀਸਨ ਦੇ ਮੁਰੀਦਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਤਕਨੌਲੋਜੀ ਨਾਲ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਲੋੜ ਮੁਤਾਬਕ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਟੀਕ ਇਲਾਜ ਮੁਹਈਆ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਪਰ ਇਹ ਸਭ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮੁਸੀਬਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਅਲੌਗਰਿਦਮ ਕਿਸੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਸਮੇਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ-ਆਪ ਕੁਝ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਨਿਯਮ ਭਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੰਪਿਊਟਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਹੀ ਫੈਸਲੇ ਲੈਂਦਾ ਹੈ।ਪਰ ਜੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਤੁਹਾਡੇ ਨਿੱਜੀ ਨਤੀਜੇ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ਥਾਂ ਉਹ ਨਿਯਮ ਭਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਉੱਪਰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਵੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪੱਖਪਾਤੀ ਅਲੌਗਰਿਦਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਆਰਟੀਫੀਸ਼ੀਅਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਧਿਐਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਜੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੀਆਂ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਕਾਸਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਟੀਮਾਂ ਨੂੰ ਲਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ ਕੁਝ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਵਰਤਣ ਵਾਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਅਣਦੱਸੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅੱਗੇ ਭੇਜ ਰਹੀਆਂ ਸਨ।                  6. ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਲਾਭ ਨਾ ਪਹੁੰਚੇਡੀਜਟਲ ਹੈਲਥ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਅਧਿਐਨਾਂ ਦੇ ਮਿਲੇ ਜੁਲੇ ਨਤੀਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ।ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਵਰਜੀਨੀਆ ਕਮਾਨਵੈਲਥ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਪੇਪਰ ਵਿੱਚ ਫਿਟਨੈੱਸ ਟਰੈਕਿੰਗ ਟੈਕਨੌਲੋਜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਮਾੜੇ ਖਾਣਪਾਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕੈਲੋਰੀਆਂ ਗਿਣਤੀ ਦੀ ਸਟੀਕਤਾ ਬਾਰੇ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ।ਇੱਕ ਹੋਰ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਸਾਹ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਬਿਮਾਰੀ (ਔਬਸਟਰਕਟਿਵ ਪਲਮਨਰੀ ਡਿਜ਼ੀਜ਼) ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲੇ ਘਟੇ ਸਨ।ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਬਾਂਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਮਹਿਜ਼ 23 ਹੀ ਸਹਿਤ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਕਠੋਰ ਅਕਾਦਮਿਕ ਮਾਨਕਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਹੀ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ (GetHappy) ਸਹੀ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਸੀ।ਇੱਕ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਦੀ ਆਦਤ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤੀ। ਅਡਿਕਸ਼ਨ ਸਾਈਂਸ ਐਂਡ ਕਲੀਨੀਕਲ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਛਪੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ ਇਸ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਨਾਲ ਨੌਜਵਾਨ ਖ਼ਾਸ ਕਰ ਲੜਕੇ ਸ਼ਰਾਬ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੀਣ ਲੱਗ ਪਏ ਸਨ।   Image copyright Natural Cycles   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਨੈਚੁਰਲ ਸਾਈਕਲਸ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਵਰਤਣ ਵਾਲਿਆਂ ਔਵੂਲੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸਮੇਂ ਬਾਰੇ ਸੂਚਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।The Natural Cycles app tells users when they are ovulating                  7. ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਦੇ ਉਲਟ ਕੁਝ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈਨੈਚੁਰਲ ਸਾਈਕਲਸ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਦੇ 200 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ 700000 ਦੇ ਵਰਤਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਇਹ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਪਤ ਡਿਜੀਟਲ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਫੂਡ ਐਂਡ ਡਰੱਗ ਐਡਮਨਿਸਟਰੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਵੀ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। ਇਹ ਗਰਭ ਰੋਕਣ ਲਈ ਹਾਰਮੋਨਾਂ ਦੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋ ਕੁਦਰਤੀ ਪ੍ਰਜਨਣ ਚੱਕਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੀ ਹੈ।ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗਰਭ ਠਹਿਰਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਤਾਂ ਇਸ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਈ।ਸਵੀਡਨ ਦੇ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਮੁਤਾਬਕ ਇੱਕ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ 668 ਗਰਭਪਾਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 37 ਮਾਮਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸਨ, ਜੋ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ।ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਬਰਤਾਨੀਆਂ ਦੀ ਐਡਵਰਟਾਈਜ਼ਿਗ ਸਟੈਂਡਰਡਸ ਅਥੌਰਿਟੀ ਨੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਉੱਪਰ ਕੁਦਰਤੀ ਚੱਕਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਇੱਕ ਇਸਤਿਹਾਰ ਤੇ ਇਹ ਕਹਿੰਦਿਆਂ ਪਾਬੰਦੀ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਸ ਵਿੱਚ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਦੀ ਕਾਰਜਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਧਾ-ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ ਦੱਸੀ ਗਈ ਸੀ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇਸ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕ ਬਾਰੇ ਔਰਤਾਂ ਅਣਜਾਣ ਕਿਉਂ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਦੀਆਂ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸੱਚਪ੍ਰੈਗਨੈਂਸੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਇਹ ਤਰੀਕੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਲਾਹੇਵੰਦਮਸ਼ਹੂਰੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ""ਬਹੁਤ ਕਾਰਗਰ/ਸਟੀਕ"" (""highly accurate"") ਅਤੇ ""ਜਨਮ ਕੰਟਰੋਲ ਦੇ ਦੂਸਰੇ ਸਾਧਨਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਵਿੱਚ ਜਾਂਚਿਆ ਹੋਇਆ ਬਦਲ"" (""provided a clinically tested alternative to other birth control methods"") ਦੋਵਾਂ ਬਾਰੇ ਹੀ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਗੁਮਰਾਹ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਾਏ ਗਏ।   Image copyright Natural Cycles   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਐਲੀਨਾ ਬਰਗਲੁੰਡ ਨੈਚੁਰਲ ਸਾਈਕਲਸ ਦੇ ਚੀਫ਼ ਟੈਕਨੀਕਲ ਔਫ਼ੀਸਰ ਅਤੇ ਸਹਿ ਸੰਸਥਾਪਕ ਹਨ।                  ਇਸ ਪਿੱਛੋਂ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਸਪਸ਼ਟ ਕੀਤਾ, ""ਕੋਈ ਵੀ ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਰਗਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਅਤੇ ਗਰਭ ਠਹਿਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਖ਼ਤਰਾ ਤਾਂ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।""ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾ ਦੇ ਪ੍ਰੀਖਣਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਉਤਪਾਦ ਦੀ ਕੁਸ਼ਲਤਾ 93 ਫੀਸਦੀ ਦੇਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਦਾਅਵੇ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਸਵੀਡਿਸ਼ ਮੈਡੀਕਲ ਪ੍ਰੋਡਕਟਸ ਏਜੈਂਸੀ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।ਪਰ ਏਜੈਂਸੀ ਨੇ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਸੰਭਾਵੀ ਗਰਭ ਦੇ ਖ਼ਤਰੇ ਦਾ ਸਪਸ਼ਟੀਕਰਨ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਤਾਂ ਜੋ ਵਰਤਣ ਵਾਲੇ ਇਸ ਦਾ ਖ਼ਿਆਲ ਰੱਖ ਸਕਣ।ਨੈਚੁਰਲ ਸਾਈਕਲਸ ਦੇ ਚੀਫ਼ ਟੈਕਨੀਕਲ ਔਫ਼ੀਸਰ, ਐਲੀਨਾ ਬਰਗਲੁੰਡ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਰੇਡੀਓ-5 ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ,""ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਣਚਾਹੇ ਗਰਭ ਠਹਿਰੇ ਸਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੋਏ ਗਰਭ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਮਾਰਕੀਟ ਦੇ 5 ਫੀਸਦੀ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੀ ਹੈ। ਜੋ ਸਟਾਕਹੋਮ ਦੇ ਵਰਤੋਂਕਾਰਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। ਇਹ ਉਹੀ ਹੈ ਜਿਨੀਂ ਅਸੀਂ ਐਪਲੀਕੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਉਮੀਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।""ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਛੱਤਰਪਤੀ ਦੇ ਕਤਲ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ, ਬੇਟੇ ਨੇ ਕੀਤੀ ਕਤਲ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦਬਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲਕੀ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਤੋਂ ਅਮੀਰ ਹਨਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਵਿਆਹੀ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਲਾਪਤਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਚੰਦ ’ਤੇ ਕਬਜ਼ੇ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦਾ ਜੇਤੂ ਕੌਣ ਹੋਵੇਗਾ, ਕੀ ਚੰਦ ਦੇ ਸਰੋਤ ਲੁੱਟਣ ਲਈ ਛਿੜੇਗੀ ਜੰਗ  ਜਸਟਿਨ ਪਾਰਕਿਨਸਨ ਬੀਬੀਸੀ ਨਿਊਜ਼       22 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46946562  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright NASA   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਨੀਲ ਆਰਮਸਟਰਾਂਗ ਨੇ ਚੰਦ ’ਤੇ ਪੈਰ ਰੱਖ ਕੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, ""ਇਹ ਭਾਵੇਂ ਇੱਕ ਇਨਸਾਨ ਲਈ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਕਦਮ ਹੋਵੇ ਪਰ ਮਨੁੱਖਤਾ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਪੁਲਾਂਘ ਹੈ।""                  ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਚੰਦ ਦੇ ਗਰਭ 'ਤੇ ਲੱਗੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।ਉਹ ਪਤਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਚੰਦ ਦੇ ਗਰਭ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਹੜੀਆਂ-ਕਿਹੜੀਆਂ ਦੁਰਲੱਭ ਵਸਤਾਂ ਕੱਢੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਮਝਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ  ਹੈ ਕਿ ਧਰਤੀ ਉੱਪਰ ਮਿਲਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸਾਧਨਾਂ ਤੇ ਉਸੇ ਦੇਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਹੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸੀਮਾ ਵਿੱਚ ਉਹ ਮਿਲਦੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਚੰਦ 'ਤੇ ਕਿਸਦੀ ਮਾਲਕੀ ਮੰਨੀ ਜਾਵੇਗੀ? ਇਸ ਉੱਪਰ ਮਾਈਨਿੰਗ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਨਿਯਮ ਘੜੇ ਜਾਣਗੇ?ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਨੀਲ ਆਰਮਸਟਰਾਂਗ ਨੇ ਅੱਜ ਤੋਂ ਲਗਪਗ ਪੰਜਾਹ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਚੰਦ 'ਤੇ ਪੈਰ ਰੱਖਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਸੀ, ""ਇਹ ਭਾਵੇਂ ਇੱਕ ਇਨਸਾਨ ਲਈ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਕਦਮ ਹੋਵੇ ਪਰ ਮਨੁੱਖਤਾ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਪੁਲਾਂਘ ਹੈ।""ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ‘ਵਰਜਿਨਿਟੀ’ ਦਾ ਮੁੱਦਾ: ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਬੰਦ ਬੋਤਲ ਖੁੱਲ੍ਹਦੀ ਹੈ? - ਬਲਾਗਪਹਿਲਾ ਅਰਬ ਦੇਸ ਜਿੱਥੇ 'ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਵਿਆਗਰਾ' ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀਕੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੈਕਸ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸਹੀ ਉਮਰ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?ਨੀਲ ਆਰਮਸਟਰਾਂਗ ਦੇ ਪੁਲਾੜੀ ਵਾਹਨ ਅਪੋਲੋ-11 ਨੇ ਜਿਸ ਥਾਂ ਉੱਤੇ ਚੰਦ 'ਤੇ ਉਤਾਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਸੀ ਆਫ਼ ਟਰੈਂਕੁਐਲਿਟੀ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।   Image copyright AFP/CHONGQING UNIVERSITY  ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਨੀਲ ਦੇ ਸਹਿ ਯਾਤਰੀ ਬਜ਼ ਐਲਡਰਿਨ ਨੇ ਵੀ ਚੰਦ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਪੈਰ ਰਖਿਆ।ਅਪੋਲੋ-11 ਦਾ ਉਹ ਕੈਪਸੂਲ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਯਾਤਰੀ ਸਵਾਰ ਸਨ, ਦਾ ਨਾਮ ਈਗਲ ਲੂਨਰ ਮੋਡਿਊਲ ਸੀ। ਬਜ਼ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਪੈਰ ਰਖਦਿਆਂ ਹੀ ਪੁਕਾਰਿਆ, ""ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਵੀਰਾਨਗੀ।""ਅਪੋਲੋ-11 ਜੁਲਾਈ 1969 ਵਿੱਚ ਚੰਦ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਉੱਤਰਿਆ ਸੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਲ 1972 ਤੱਕ ਕੋਈ ਇਨਸਾਨ ਉੱਥੇ ਨਹੀਂ ਗਿਆ। ਪਰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਜ਼ ਦੇ ਦੇਖੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਵੀਰਾਨਗੀ ਦਾ ਆਲਮ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਬਦਲਣ ਵਾਲਾ ਹੈ।ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁਤ ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਉੱਥੇ ਜਾ ਕੇ ਮਾਈਨਿੰਗ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਕਿ ਉੱਥੋਂ ਕੀਮਤੀ ਪਦਾਰਥ ਕੱਢੇ ਜਾ ਸਕਣ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਧਿਆਨ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਉਪਕਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਖਣਿਜਾਂ ਉੱਪਰ ਹੈ।   ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਬੈਕ ਤੁਹਾਡੀ ਡਿਵਾਈਸ 'ਤੇ ਸਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ       ਚੰਦ ਤੋਂ ‘ਚੜ੍ਹਦੀ’ ਧਰਤੀ ਦਾ ਨਜ਼ਾਰਾਇਸੇ ਮਹੀਨੇ ਚੀਨ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨ ਚੰਦ ਤੇ ਉਤਾਰਿਆ ਅਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉੱਥੇ ਕਪਾਹ ਦੇ ਬੀਜ ਜਮਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬੀ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਈ ਹੈ। ਚੀਨ ਉੱਥੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਕੇਂਦਰ ਕਾਇਮ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਜਪਾਨ ਦੀ ਇੱਕ ਪੁਲਾੜੀ ਕੰਪਨੀ ਆਈ-ਸਪੇਸ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਚੰਦ ਵਿਚਕਾਰ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਮਨਸੂਬੇ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਚੰਦ ਦੇ ਧੁਰਾਂ 'ਤੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ।ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਨਿਯਮ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕਵਾਇਦ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਬਜ਼ ਦੀ ਵੀਰਾਨਗੀ ਵਪਾਰਕ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਰੌਲੇ-ਰੱਪੇ ਵਿੱਚ ਨਾ ਬਦਲ ਜਾਵੇ । ਚੰਦ ਦੇ ਇਕਲੌਤੇ ਉਪ ਗ੍ਰਹਿ ਨੂੰ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਲੁੱਟ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ।ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੀ ਠੰਡੀ ਜੰਗ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਹੀ ਚੰਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੁਲਾੜੀ ਪਿੰਡਾਂ ਦੀ ਮਾਲਕੀ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨਾਸਾ ਆਪਣੇ ਪਹਿਲੇ ਪੁਲਾੜ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਸੰਯੁਕਰ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ 'ਬਾਹਰੀ ਪੁਲਾੜ-ਸਮਝੌਤੇ' ਦਾ ਮਸੌਦਾ ਤਿਆਰ ਕਰ ਲਿਆ ਜਿਸ ਉੱਪਰ ਅਮਰੀਕਾ, ਰੂਸ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਵੀ ਦੇਸਾਂ ਨੇ 1967 ਵਿੱਚ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕੀਤੇ ਸਨ।ਚੰਦ ’ਤੇ ਝੰਡਾ ਗੱਡਣਾ ਇੱਕ ਬੇਮਤਲਬ ਗੱਲਇਹ ਸਮਝੌਤੇ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ: 'ਬਾਹਰੀ ਪੁਲਾੜ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚੰਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੁਲਾੜੀ ਪਿੰਡ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਉੱਪਰ ਪ੍ਰਭੂਸਤਾ ਰਾਹੀਂ ਕੋਈ ਕੌਮੀ ਦਾਅਵੇਦਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ।'   Image copyright AFP/GETTY   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸੂਪਰ ਬਲੱਡ ਮੂਨ ਦੀਆਂ ਕਲਾਵਾਂ                  ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਮੁਹਾਰਤ ਰੱਖਣ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਐਲਡਨ ਅਡਵਾਈਜ਼ਰ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਜੋਏਨ ਵ੍ਹੀਲਰ ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਨੂੰ ""ਪੁਲਾੜ ਦਾ ਮੈਗਨਾ-ਕਾਰਟਾ"" ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਨੀਲ ਵੱਲੋਂ ਚੰਦ ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਝੰਡਾ ਗੱਡਣਾ ਇੱਕ ਬੇਮਤਲਬ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਸੰਧੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ, ਕੰਪਨੀ ਜਾਂ ਦੇਸਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ।ਵਿਹਾਰਕ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ 1969 ਵਿੱਚ ਚੰਦ ਦੇ ਮਾਲਕੀ ਹੱਕਾਂ ਜਾਂ ਉੱਥੇ ਮਾਈਨਿੰਗ ਦੀ ਗੱਲ ਕੋਈ ਬਹੁਤੇ ਮਾਅਨੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਰਖਦੀ। ਪਰ ਤਕਨੀਕ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹੁਣ ਚੰਦ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਮੁਨਾਫੇ ਦੇ ਲਈ ਘੋਖ-ਪੜਤਾਲ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵੱਧ ਗਈਆਂ ਹਨ।ਸਾਲ 1979 ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਇੱਕ ਚੰਦ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਕਿ ਦੇਸਾਂ ਦੀਆਂ ਚੰਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੁਲਾੜੀ ਪਿੰਡਾਂ ਉੱਪਰ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਤੇ ਅੰਕੁਸ਼ ਰਖਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੁਲਾੜੀ ਪਿੰਡਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਮੰਤਵਾਂ ਲਈ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇ ਕੋਈ ਦੇਸ ਉੱਥੇ ਆਪਣਾ ਅੱਡਾ ਕਾਇਮ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਇਤਲਾਹ ਦੇਵੇਗਾ।ਐਗਰੀਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਚੰਦ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸਾਧਨ ""ਮਨੁੱਖ ਜਾਤੀ ਦੀ ਸਾਂਝੀ ਵਿਰਾਸਤ"" ਹਨ। ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਕਿਸੇ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਸੰਧੀ ਤਹਿਤ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ।ਚੰਦ ਦਾ ਪਰਲਾ ਪਾਸਾ ਸਾਨੂੰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦਾ ਸਮਝੋ ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਰਾਹੀਂ   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     ਇਸ ਸੰਧੀ ਦੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਉੱਪਰ ਸਿਰਫ ਗਿਆਰਾਂ ਦੇਸਾਂ ਦੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਹਨ। ਇੱਕ ਫਰਾਂਸ ਅਤੇ ਦੂਸਰਾ ਭਾਰਤ। ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪਹਿਲਵਾਨ- ਰੂਸ, ਅਮਰੀਕਾ, ਬਰਤਾਨੀਆ ਤੇ ਚੀਨ ਤਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੀ ਹਨ।ਮਿਸ ਵ੍ਹੀਲਰ ਮੁਤਾਬਕ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋਵੇ ਸੰਧੀਆਂ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਕਰਵਾਉਣਾ ਕੋਈ ਇੰਨਾ ਸੌਖਾ ਕੰਮ ਤਾਂ ਹੈ ਨਹੀਂ। ਦੇਸ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਧੀਆਂ ਉੱਤੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੀ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਸਪਸ ਲਾਅ ਜਰਨਲ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸੰਪਾਦਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਜੋਨ ਇਰੇਨ ਗੈਬਰਿਨੋਵਿਚ ਇਸ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਹਨ ਕਿ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਸੰਧੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਕੋਈ ਗਾਰੰਟੀ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਸਿਆਸਤ, ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਜਨਤਕ ਰਾਇ ਦੇ ਮਿਸ਼ਰਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਹੈ।ਪੁਲਾੜੀ ਪਿੰਡਾਂ ਉੱਪਰ ਕਿਸੇ ਕੌਮੀ ਦਾਅਵੇ ਨੂੰ ਨਕਾਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਸੰਧੀਆਂ ਨੂੰ ਹਾਲ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।   Image copyright Getty Images  ਸਾਲ 2015 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨ ਪਾਸ ਕਰਕੇ ਪੁਲਾੜ ਨੂੰ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਅਮਰੀਕੀ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੇ ਪੁਲਾੜੀ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਖਣਿਜਾਂ ਉੱਪਰ ਹੱਕ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਕਾਨੂੰਨ ਹਾਲੇ ਚੰਦ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਪਰ ਸਾਫ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤਰਕ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਉੱਥੇ ਤੱਕ ਵੀ ਖਿੱਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਪੁਲਾੜੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਪਲੈਨੇਟਰੀ ਰਿਸੋਰਸਸ ਦੇ ਸਹਿ ਸੰਸਥਾਪਕ ਇਰਿਕ ਐਂਡਰਸਨ ਇਸ ਨੂੰ 'ਜਾਇਦਾਦ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੱਕਾਂ ਬਾਰੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਨੂੰਨ' ਦੱਸਦੇ ਹਨ।ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਲਕਸਮਬਰਗ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣਾ ਕਾਨੂੰਨ ਪਾਸ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੇ ਹੱਕ ਦਿੱਤੇ। ਉੱਪ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਨਾਲ 'ਦੇਸ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪ ਦਾ ਮੋਹਰੀ ਦੇਸ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ।'   ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਬੈਕ ਤੁਹਾਡੀ ਡਿਵਾਈਸ 'ਤੇ ਸਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ       ਕੀ 7,500 ਟਨ ਕਬਾੜ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨਾ ਸੰਭਵ ਹੈ?ਚੰਦ ਦੀ ਪੱਟ-ਪਟਾਈ ਕਰਕੇ ਪੈਸੇ ਕਮਾਉਣ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਸਪਸ਼ਟ ਦਿਸ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੇਸ ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਉਤਾਵਲੇ ਵੀ ਹਨ। ਉਹ ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਵੀ ਕਰਨਗੇ।ਨਲੇਡੀ ਸਪੇਸ ਲਾਅ ਐਂਡ ਪਾਲਿਸੀ ਦੇ ਇੱਕ ਵਕੀਲ ਹੈਲਟਨ ਨਟਾਬੇਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਮਾਈਨਿੰਗ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਖਣਿਜਾਂ ਨੂੰ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਜਾਂ ਚੰਦ 'ਤੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਇਹ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਹੈ।""ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਤਰਕ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਲਕਸਮਬਰਗ ਨੇ ਧੱਕੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸਹੀ 'ਬਾਹਰੀ ਪੁਲਾੜ-ਸਮਝੌਤੇ' ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਆਪਣਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ""ਮੈਨੂੰ ਡਰ ਹੈ ਕਿ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇਸਾਂ ਵੱਲੋਂ ਪੁਲਾੜ ਦੀ ਸਾਂਝੀ ਘੋਖ ਦਾ ਉੱਚਾ ਆਦਰਸ਼ ਬਚਿਆ ਰਹਿ ਸਕੇਗਾ।""   Image copyright Getty Images  ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਕੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੈਕਸ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸਹੀ ਉਮਰ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ?“ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਵਿਲਕਦੀ ਸੀ ਕਿ ਸਾਡੇ ਘਰ ਕੀ ਜੰਮ ਪਿਆ”#10yearchallenge: ਹਿਜਾਬ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਪਾਈਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਪਿਉ-ਪੁੱਤਰ ਨੇ ਨਾਸਾ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਬਣ ਕੇ ਠੱਗਿਆਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:   Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 3 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 3 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਜਦੋਂ ਭੂਚਾਲ ਨਾਲ ਹਿੱਲਿਆ ਤਾਇਵਾਨ      7 ਫ਼ਰਵਰੀ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-42971619  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਤਾਇਵਾਨ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਹੁਆਲੀਨ ਵਿੱਚ 6.4 ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਕਈ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ।ਤਾਇਵਾਨ ਦੇ ਅਧਕਾਰੀਆਂ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਭੂਚਾਲ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਤੱਕ ਘੱਟੋ ਤੋਂ ਘੱਟ 2 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਅਤੇ 200 ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੀ ਜਖ਼ਮੀ ਹੋਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਹੈ। ਕੀ ਖ਼ਾਸ ਹੈ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਰਾਕਟ 'ਚ?BBC Special: 'ਕੁੜੀ ਕੈਨੇਡਾ 'ਚ ਪੱਕੀ ਹੈ ਤਾਂ....'ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਆਈਲੈੱਟਸ ਦਾ ਪੁੱਠਾ ਗੇੜਾ    Image copyright RITCHIE B. TONGO/EPA  ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਟੇਢੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਕੱਢ ਲਏ ਗਏ ਹਨ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੜਕ ਅਤੇ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ।    Image copyright RITCHIE B. TONGO/EPA  ਸਥਾਨਕ ਮੀਡੀਆ ਮੁਤਾਬਕ 10 ਮੰਜ਼ਿਲਾਂ ਮਾਰਸ਼ਲ ਹੋਟਲ ਭੂਚਾਲ ਦੇ ਝਟਕਿਆ ਕਾਰਨ ਹੇਠਾਂ ਵੱਲ ਝੁੱਕ ਗਿਆ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਝਟਕਿਆਂ ਅਤੇ ਗੈਸ ਲੀਕ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਤੱਕ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਨਾ ਜਾਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।    Image copyright Alamy  ਅੱਗ ਬੁਝਾਉ ਵਿਭਾਗ ਮੁਤਾਬਕ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਿਆ ਹੈ, ਉਥੋਂ ਕਰੀਬ 28 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਰਾਤ ਪਾਰਕਾਂ ਵਿੱਚ, ਸਕੂਲ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਦੂਜੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਗੁਜਾਰੀ।    Image copyright Reuters  ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਕਰਮੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਫੌਜ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਭੂਚਾਲ ਕਾਰਨ ਹਾਈਵੇਅ ਅਤੇ ਪੁੱਲਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ।    Image copyright PAUL YANG/AFP/GETTY IMAGES  ਤਾਇਵਾਨ ਦੇ ਭੂਗੌਲਿਕ ਹਾਲਾਤ ਮੁਤਾਬਕ ਉਥੇ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੀਆਂ ਦੋ ਪਲੇਟਾਂ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਹੀ ਇੱਥੇ ਲਗਾਤਾਰ ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਗਾਂਧੀ 'ਤੇ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਦਾ ਬਚਾਅ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ - ਨਜ਼ਰੀਆ  ਉਰਵੀਸ਼ ਕੋਠਾਰੀ ਸਿਆਸੀ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ       7 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46475843  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਅੰਬੇਦਕਰ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰਕ ਮਤਭੇਦ ਹੈਰਾਨੀ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਨਹੀਂ ਹਨ                  ਡਾ਼ ਬੀ. ਆਰ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦਾ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਅੱਜ-ਕੱਲ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਕਾਰਨ ਇਹ ਇੰਟਰਵਿਊ ਸਾਰਿਆਂ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ ਹੈ।ਡਾ.ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਦੀ ਆਪਣੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਹੈ। ਇਸ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਡਾ. ਅੰਬੇਡਕਰ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਬਾਰੇ ਕਈ ਤਲਖ਼ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਗਾਂਧੀ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਦੇ ਕੰਨਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਭਾਵੇਂ ਰਸ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹੋਣ ਪਰ ਦੋਹਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਵੀ ਨਜ਼ਦੀਕੋਂ ਜਾਣਨ ਵਾਲੇ ਲਈ ਇਹ ਮਤਭੇਦ ਕੋਈ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਖੁਲਾਸਾ ਨਹੀਂ ਹਨ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਜਦੋਂ ਅੰਬੇਡਕਰ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਦੇ 'ਦੋਗਲੇ' ਰਵੱਈਏ ਦੇ ਸਬੂਤ ਦਿੱਤੇQUIZ: ਅੰਬੇਡਕਰ ਬਾਰੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨਾ ਜਾਣਦੇ ਹੋ?EXCLUSIVE: ਅੰਬੇਡਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਭਾਰਤ 'ਚ ਲੋਕਤੰਤਰ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰੇਗਾਰਾਮਚੰਦ ਗੁਹਾ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਜੀਵਨੀ (Gandhi: The Years That Changed The World) ਵਿੱਚ ਇਸ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਲਾਈਨ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ""ਉਨ੍ਹਾਂ (ਡਾ਼ ਅੰਬੇਡਕਰ) ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ 1930 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਅਤੇ 1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਵਿਵਾਦਿਤ ਹਸਤੀ ਕਹਿ ਕੇ ਨਿੰਦਾ ਕੀਤੀ ਹੈ।"" (ਪੰਨਾ, 908)'ਗਾਂਧੀ ਅਜੇ ਵੀ ਜੀਵਤ ਹਨ'ਡਾ਼ ਅੰਬੇਡਕਰ ਵੱਲੋਂ ਗਾਂਧੀ ਦੀ 63 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਆਲੋਚਨਾ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ, ਇਤਿਹਾਸਤਕ ਦਾਅਵੇ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਛੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਇੰਟਰਵਿਊ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਲਖ਼ੀ ਅਤੇ ਖਾਰਜ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਰਵੱਈਏ ਸਮੇਤ ਮੁੜ ਤੋਂ ਵਾਚਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਡਾ਼ ਅੰਬੇਡਕਰ ਮੁਤਾਬਕ, ""ਗਾਂਧੀ ਭਾਰਤੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਆਏ ਸਨ ਨਾ ਕਿ ਯੁੱਗ-ਪੁਰਸ਼"" ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਵੱਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯਾਦਗਾਰੀ ਦਿਨ ਮਨਾਉਂਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ ਦਿੱਤੇ 'ਹੁਲਾਰੇ' ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ""ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਦੋਂ ਦਾ ਭੁਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੋਣਾ ਸੀ।"" ਗਾਂਧੀ ਕੋਈ ਯੁੱਗ-ਪੁਰਸ਼ ਸਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਸਟੀਕ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਜਿਸ ਨਾਲ ਹਰ ਕੋਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋਵੇ। ਉਹ ਵੀ ਉਦੋਂ ਜਦੋਂ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਰੁਖ਼ਸਤ ਹੋਇਆਂ ਸੱਤ ਦਹਾਕੇ ਬੀਤ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।      ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅੰਬੇਡਕਰ ਨੇ ਦਲਿਤਾਂ ਦੇ ਫੰਡ ਦਾ ਨਾਂ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ                  ਜਿੱਥੇ ਤੱਕ ਕਾਂਗਰਸ ਵੱਲੋਂ 'ਹੁਲਾਰਾ' ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਤਾਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਕਦੋਂ ਦੀਆਂ ਬੰਦ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਗਾਂਧੀ ਹਾਲੇ ਵੀ ਜੀਵਤ ਹਨ।ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਆਰਾਮ ਨਾਲ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਉਹ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜੀਵਤ ਰਹਿਣਗੇ। (ਅਸੀਂ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸ਼ਖਸ਼ੀਅਤ ਵਜੋਂ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਨਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਜਾਂ ਫਲਸਫੇ ਦੀ)ਡਾ਼ ਅੰਬੇਡਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਾਂਧੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਹਮੇਸ਼ਾ ""ਇੱਕ ਵਿਰੋਧੀ"" ਵਜੋਂ ਹੀ ਹੋਈ ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਦੇ ਹਨ।""ਜਦੋਂ ਅੰਬੇਡਕਰ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹੀਡਾ਼ ਅੰਬੇਡਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿੱਥੇ ਦੂਸਰਿਆਂ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਮਹਾਤਮਾ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਉੱਥੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਇਨਸਾਨ ਵਜੋਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ।""ਇਹ ਨਜ਼ਰੀਆ ਡਾ਼ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੇ ਪੱਖੋਂ ਸਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਬਿਆਨ ਤੋਂ ਇਹ ਵੀ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਨੁਕਤੇ, ਇੱਕ ਨਜ਼ਰੀਏ ਤੋਂ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਾਂਧੀ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਰਾਇ ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਤੀ ਹਮਦਰਦੀ ਵਾਲੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਦਲਿਤ ਆਗੂ ਉੱਚੇ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਸਨ                  ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੇ ਗਾਂਧੀ ਬਾਰੇ ਰਵੱਈਏ ਵਿੱਚ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਨਰਮੀ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਸ਼ਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਆਇਆ। ਜਿਵੇਂ 5 ਸਤੰਬਰ 1954 ਨੂੰ ਅੰਬੇਡਕਰ ਨੇ ਨਮਕ ਉੱਪਰ ਲਾਏ ਟੈਕਸ ਦਾ ਨਾਮ ਗਾਂਧੀ ਨਿਧੀ ਰੱਖਣ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਦਲਿਤਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਉੱਪਰ ਖ਼ਰਚਿਆ ਜਾਵੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ,""ਮੇਰੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਲਈ ਸਤਿਕਾਰ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ, ਭਾਵੇਂ ਕੁਝ ਵੀ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਪਿਛੜੀ ਜਾਤੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗਾਂਧੀ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਿਆਰੇ ਸਨ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਸਵਰਗ ਚੋਂ ਵੀ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦੇਣਗੇ।"" (ਮੂਲ ਕਿਤਾਬ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਮੈਂ ਗੁਜਰਾਤੀ ਤਰਜਮਾਂ ਪੜ੍ਹ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਹ ਹਿੱਸਾ ਗੁਜਰਾਤੀ ਤਰਜਮੇਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨਜ਼ਦੀਕ ਹੈ। ਐਡੀਸ਼ਨ 2001, ਸਫ਼ਾ-540)ਦਲਿਤਾਂ ਦੇ ਫੰਡ ਦਾ ਨਾਂ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਰੱਖਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹੀਡਾ਼ ਅੰਬੇਡਕਰ ਨੇ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਸਾਫ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੂਹਰੀ ਖੇਡ ਖੇਡੀ।' ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਲੇਖਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਜਾਤ-ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਦਕਿ ਆਪਣੇ ਗੁਜਰਾਤੀ ਰਸਾਲੇ ਵਿੱਚ ਉਹ ਵਰਣ-ਆਸ਼ਰਮ ਦੀ ਹਮਾਇਤ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਮਸ਼ਵਰਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਗਾਂਧੀ ਦੀਆਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਬਿਆਨਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਕੇ ਜੀਵਨੀ ਲਿਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੋਗਲਾਪਣ ਉਘਾੜਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਜਦੋਂ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਇੱਕ ਤਵਾਇਫ਼ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਵਾਅਦਾ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ੀਕੀ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਕਤਲ 'ਚ ਸਾਵਰਕਰ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਸੀ?ਇਸ ਇੰਟਰਵੀਊ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ ਕੰਮ ਹੋਇਆ।ਗਾਂਧੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮੂਲ ਲਿਖਤਾਂ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਰਜਮੇਂ 100 ਪੋਥੀਆਂ 'The Collected Works of Mahatma Gandhi' ਦੇ ਨਾਮ ਹੇਠ ਉਪਲਭਧ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਕ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤੀ ਤਰਜਮੇਂ ਵੀ ਮਿਲਦੇ ਹਨ।    Image copyright Getty Images  ਕੋਈ ਵੀ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਗੁਜਰਾਤੀ ਲੇਖਾਂ ਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਤਰਜਮਾ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗਾਂਧੀ ਹੈਰੀਟੇਜ ਪੋਰਟਲ ( gandhiheritageportal.com) ਉੱਪਰ ਵੀ ਰਸਾਲੇ ਹਰੀਜਨ(ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ), ਹਰੀਜਨ ਸੇਵਕ (ਹਿੰਦੀ) ਅਤੇ ਹਰੀਜਨ ਬੰਧੂ (ਗੁਜਰਾਤੀ) ਦੇ ਲਗਪਗ ਸਾਰੇ ਅੰਕ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਕੋਈ ਵੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਗਾਂਧੀ ਦੀਆਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਗੁਜਰਾਤੀ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਬਾਰੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰੱਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਗਾਂਧੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਜਾਤ-ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਹਮਾਇਤ ਕਰਦੇ ਸਨ ਪਰ ਗੁਜਰਾਤੀ ਵਿੱਚ ਛੂਤ-ਛੂਾਤ ਦਾ ਸਖ਼ਤ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਡਾ਼ ਅੰਬੇਡਕਰ ਨੇ ਮੌਕਿਆਂ ਦੀ ਬਰਾਬਰੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਛੂਆ-ਛੂਤ ਦੇ ਖ਼ਾਤਮੇ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ 'ਅਛੂਤਾਂ ਨੂੰ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਲਿਆਉਣਾ ਸੀ।' ਚੋਣਾ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਵੀ ਕਾਮਯਾਬੀ ਹੋਈ ਸੀਅੰਬੇਡਕਰ ਮੁਤਾਬਕ ਗਾਂਧੀ ਦਾ 'ਦੂਸਰਾ ਏਜੰਡਾ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਦਲਿਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਵਰਾਜ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਨਾ ਕਰਨ।'ਗਾਂਧੀ ਕੋਈ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸੁਧਾਰਕ ਨਹੀਂ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੋਤੀਰਾਓ ਫੂਲੇ ਅਤੇ ਡਾ਼ ਅੰਬੇਦਕਰ ਵਾਂਗ ਜਾਤ-ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਫਿਰ ਵੀ ਕਾਂਗਰਸ ਜਾਂ ਕੌਮੀ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗਾਂਧੀ ਨੇ 1915 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਲਿਤ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਸ਼ਰਮ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਸੀ।ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹਿੰਮਤੀ ਕਦਮ ਸੀ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਵਾਂ ਖੁੱਲ੍ਹਿਆ ਆਸ਼ਰਮ ਬੰਦ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਫੈਸਲਾ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਲਿਆ।ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੋਰ ਵੀ ਕਈ ਮਿਸਾਲਾਂ ਹਨ। ਜੇ ਉੱਚੇ ਅਹੁਦਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂਕਈ ਦਲਿਤ ਉੱਚੇ ਅਹੁਦਿਆਂ 'ਤੇ ਸਨ ਜਿਵੇਂ-ਜਗਜੀਵਨ ਰਾਮ ਅਤੇ ਡਾ਼ ਅੰਬੇਡਕਰ ਆਪ ਵੀ ਕੇਂਦਰੀ ਵਜਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਗਾਂਧੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਜਾਤ-ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਹਮਾਇਤ ਕਰਦੇ ਸਨ ਪਰ ਗੁਜਰਾਤੀ ਵਿੱਚ ਛੂਤ-ਛੂਾਤ ਦਾ ਸਖ਼ਤ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਸਨ                  ਡਾ਼ ਅੰਬੇਡਕਰ ਨੇ ਠੀਕ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਗਾਂਧੀ ਕਰ ਕੇ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਤਤਕਾਲੀ ਹਾਲਾਤਾਂ ਕਾਰਨ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਨ ਲਈ ਮੰਨ ਗਏ ਸਨ। ਵੱਖਰਾ ਇਲੈਕਟੋਰੇਟ ਅਤੇ ਪੂਨਾ ਪੈਕਟ ਗਾਂਧੀ ਅਤੇ ਡਾ਼ ਅੰਬੇਦਕਰ ਦਰਮਿਆਨ ਵਿਵਾਦਿਤ ਮੁੱਦੇ ਸਨ। ( ਇਸ ਮਸਲੇ ਦਾ ਸਾਰ ਮੂਲ ਇੰਟਰਵਿਊ ਅਤੇ 1937 ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।)ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਸਹੀ ਸਨ। ਮੁੰਬਈ ਪ੍ਰੋਵਿੰਸ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਡਾ. ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਤੋਂ ਹਮਾਇਤ ਹਾਸਲ 17 ਵਿੱਚੋਂ 15 ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਜਿੱਤ ਹੋਈ ਸੀ। (ਧਨੰਜੈਯ ਕੀਰ, ਗੁਜਰਾਤੀ ਤਰਜਮਾ, ਸਫ਼ਾ-349) ਪਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੂਬਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕੁੱਲ 151 ਰਾਖਵੀਆਂ ਸੀਟਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਅੱਧੀਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ (151 ਵਿੱਚੋਂ 78)ਆਪਣੇ ਬੋਝੇ ਵਿੱਚ ਪਾਈਆਂ ਸਨ।ਡਾ਼ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦਾ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਤਰਕਾਲਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਿਆਸੀ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅਖ਼ੀਰ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਇਹ ਇੰਟਰਵਿਊ ਤੱਥਾਂ ਅਤੇ ਤਲਖ਼ੀ ਨਾਲ ਭਰੇ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕੁੜੱਤਣ, ਖਿੱਝ ਅਤੇ ਗੁੱਸਾ ਵੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਨੂੰ ਪੁਰਾਣੀ 'ਬਿਮਾਰੀ' ਨੇ ਜਕੜਿਆ ਰੇਪ ਤੇ ਫਲਰਟ ਵਿਚਕਾਰ ਲਕੀਰ ਬਾਰੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨਾ ਜਾਣਦੇ ਹੋਜਦੋਂ ਅੰਬੇਡਕਰ ਨੇ ਗਾਂਧੀ ਦੇ 'ਦੋਗਲੇ' ਰਵੱਈਏ ਦੇ ਸਬੂਤ ਦਿੱਤੇਇਹ ਬਹੁਤ ਮਨੁੱਖੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਬੇਡਕਰ ਦੀ ਸ਼ਖ਼ਸ਼ੀਅਤ ਵਰਗਾ ਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਹੁਣ ਇਸ ਨੂੰ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਵਰਤਮਾਨ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਭੰਡਣ ਲਈ ਵਰਤਣਾ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ।(ਉਪਰੋਕਤ ਵਿਚਾਰ ਲੇਖਕ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਹਨ।) (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।)ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਕੁੱਤਾ ਵੀ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ -ਪੜ੍ਹੋ ਤੁੰਦਰੁਸਤ ਰਹਿਣ ਦੇ ਪੰਜ ਤਰੀਕੇ    ਐਲੈਕਸ ਥੇਰੀਅਨ ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ        29 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46702395  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇੱਕ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤ ਇਨਸਾਨ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ                  ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਨਵੇਂ ਸਾਲ 'ਚ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਤ ਹੋ ਜਾਂ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਇਹ ਨੁਸਖ਼ੇ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।ਯੋਗਾ ਕਰੋ, ਦੌੜ ਲਗਾਉ, ਫੈਟ ਘਟਾਉ ਜਾਂ ਡਾਇਟਿੰਗ ਕਰੋ, ਸ਼ਰਾਬ ਘਟਾਉ ਤੇ ਤਣਾਅ ਮੁਕਤ ਰਹੋ। ਇੱਕ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤ ਇਨਸਾਨ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਪਰ ਜੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਿਰਫ਼ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ?ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-3 ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਯੂਕਰੇਨ ’ਚ 10 ਮਹੀਨੇ ਨਰਕ ਭੋਗਿਆ'ਅੱਗ ਨਾਲ ਝੁਲਸੀ ਮੇਰੀ ਵਿਚਾਰੀ ਭੁੱਖੀ-ਤਿਹਾਈ ਧੀ ਦੁਨੀਆਂ ਤੋਂ ਤੁਰ ਗਈ'PUBG ਮੋਬਾਈਲ ਗੇਮ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਦਾ ਸੱਚਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਲੈਸਅਸੀਂ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਇੱਕ ਉਹ ਕਿਹੜੀ ਅਜਿਹੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਤੰਦੁਰਸਤ ਰਹਿਣ 'ਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮਨ ਲਗਾਉਣਾਆਪਣੀ ਸਰੀਰਕ ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ ਸੌਖਾ ਹੈ ਪਰ ਖੇਡ ਤੇ ਕਸਰਤ ਲਈ ਐਕਸੇਟੀਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ 'ਚ ਐਸੋਸੀਏਟ ਲੈਕਚਰਰ ਡਾ. ਨਦੀਨ ਸਾਮੀ ਮੁਤਾਬਕ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਾਨਸਿਕ ਤੰਦੁਰਸਤੀ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਗਰੂਕ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਮਨ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਵੀ ਤੁਹਾਡੀ ਮਾਨਸਿਕ ਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ                  ਜਿਵੇਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਖੁਦ ਨੂੰ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਖੁਦ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨ ਦਾ ਮਤਲਬ ਆਪਣੇ ਮੂਡ, ਜਜ਼ਬਾਤ ਆਦਿ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਮਾਨਸਿਕ ਤੇ ਸਰੀਰਕ ਤੰਦੁਰਸਤੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਡਾ, ਸਾਮੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, ""ਆਪਣੇ ਜਜ਼ਬਾਤ, ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਅਤੇ ਵਿਹਾਰ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਸਮਝਣ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਸੁਚਾਰੂ ਢੰਗ ਨਾਲ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਸੁਚੇਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹੋ।""""ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ, ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਪਿੱਛੇ ਤੁਹਾਡੀ ਕਿਹੜੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਹੈ? ਤੁਸੀਂ ਕਦੋਂ ਵਧੇਰੇ ਕਸਰਤ ਕਰਨੀ ਤੇ ਕਦੋਂ ਘੱਟ ਆਦਿ।""ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੇ ਕਈ ਤਰੀਕੇ ਹਨ, ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਪੜ੍ਹਣਾ, ਧਿਆਨ ਲਗਾਉਣਾ, ਅਭਿਆਸ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਕੁਝ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿਨ ਦੇ ਅਖ਼ੀਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਲਈ ਕੁਝ ਕਰਨਾ।ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, ""ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਸਮਝਣ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਦੇ ਹਾਂ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਲਈ ਕੁਝ ਵਧੀਆ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।""ਕੁੱਤਾ ਪਾਲਣਾਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤੰਦੁਰਸਤੀ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ਼ 'ਚ ਜਿਮ ਜਾਣਾ, ਸਵੇਰੇ ਦੌੜ ਲਗਾਉਣਾ ਆਦਿ ਚੀਜ਼ਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕੁੱਤਾ ਪਾਲਣ ਦੇ ਕਈ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਲਾਭ ਵੀ ਹਨ।                  ਪਰ ਐਬਰਿਸਟਵਿਥ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਕਸਰਤ ਸਰੀਰ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ  ਡਾ. ਰੀਸ ਟੈਚਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕ ਇੱਕ-ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਜਿਮ ਜਾਣਾ ਜਾਂ ਦੌੜ ਲਗਾਉਣਾ ਛੱਡ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਇ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਸਰਤ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਕਈ ਰਾਹ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕੰਮ ਜਾਣ ਲਈ ਲਿਫਟ ਦਾ ਨਾ ਲੈਣਾ, ਸ਼ੌਪਿੰਗ ਕਰਨ ਵੇਲੇ ਕਾਰ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਦੂਰ ਲਗਾਉਣਾ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਕੀ ਹੈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ: ਕੌਫ਼ੀ ਜਾਂ ਚਾਹ?ਕੀ ਹੈ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦਾ ਦਿਮਾਗੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਅਸਰ?ਸਿਹਤ ਲਈ ਲਾਹੇਵੰਦ, ਫਿਰ ਵੀ ਫੀਮੇਲ ਕੰਡੋਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘੱਟ?ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਕੀ-ਕੀ ਅਸਰ ਹੋ ਸਕਦੈ? ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ 30 ਮਿੰਟ ਲਈ ਕੁੱਤੇ ਨਾਲ ਘੁੰਮਣ ਜਾਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ, ਕੁੱਤਾ ਪਾਲਣਾ ਵੀ ਲਾਹੇਵੰਦ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੁੱਤਾ ਪਾਲਣ ਦੇ ਕਈ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਲਾਭ ਵੀ ਹਨ। ਉਹ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ""ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਬਾਹਰ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਕਸਰਤ ਕਰ ਸਕਦੇ, ਇੱਕ ਇਮਾਨਦਾਰ ਪਾਰਟਨਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ਵੀ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।  ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਪੱਖੋਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ 'ਚ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆ ਸਕਦੇ ਹੋ।""30 ਵੱਖ - ਵੱਖ ਫ਼ਲ-ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਫਲ ਤੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਤੈਅ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਖਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪੌਦਿਆਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਸਾਡੀਆਂ ਅੰਤੜੀਆਂ ਲਈ ਚੰਗੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ                  ਪਰ ਕਿੰਗਜ਼ ਕਾਲਜ ਲੰਡਨ ਦੀ ਖੋਜਕਾਰ ਡਾ. ਮੇਗਨ ਰੋਜ਼ੀ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਮਾਤਰਾ ਦੇ ਆਧਾਰਿਤ ਨਹੀਂ ਬਲਿਕ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਵੀ ਹੋਈ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, ""ਸਾਨੂੰ ਹਫ਼ਤੇ 30 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪੌਦਿਆਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਪਲ-ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਖਾਣੇ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।""ਪੌਦਿਆਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਸਾਡੀਆਂ ਅੰਤੜੀਆਂ ਲਈ ਚੰਗੀ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਐਲਰਜੀ, ਮੋਟਾਪਾ, ਸੋਜ਼ਿਸ਼ ਅਤੇ ਅੰਤੜੀ ਰੋਗ ਅਤੇ ਇੱਥੋ ਤੱਕ ਕਿ ਤਣਾਅ ਵੀ ਸਾਡੇ ਅੰਤੜੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੁਸਕਰਾਉ ਸਾਡੇ 'ਚੋਂ ਕਈ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਤੰਦੁਰਸਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਜਿਮ ਜਾਣਾ ਆਦਿ ਟੀਚੇ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਡਾ. ਜੇਮਜ਼ ਗਿੱਲ ਮੁਤਾਬਕ ਪਰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਜਾਂ ਟੀਚੇ ਬੇਹੱਦ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਹੀ ਪੂਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੂਰਾ ਨਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵੀ ਅਸੀਂ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ।""   Image copyright Getty Images  ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਇ ਡਾ. ਗਿੱਲ ਖੁਸ਼ ਰਹਿਣ ’ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਵਰਵਿੱਕ ਮੈਡੀਕਲ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਖੋਜਕਾਰ ਡਾ. ਗਿੱਲ ਮੁਤਾਬਕ, ""ਕਈ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਪਰ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਲਈ ਕੋਈ ਔਖਾ ਕੰਮ ਨਾ ਪਲਾਨ ਕਰਨਾ।'' ""ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਕਿਉਂਕਿ ਜੇ ਉਹ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਹੋਵੇਗੀ।’’ਡਾ. ਗਿੱਲ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆਉ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਖੁਸ਼ੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।""ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰੋ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੁਖੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕੋ। ਇਹ ਦੋ ਕੰਮ ਕਰਨ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਸਿਹਤਯਾਬ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੋਗੇ।""ਪੂਰੀ ਨੀਂਦ ਇਹ ਬੇਹੱਦ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਤੰਦੁਰਸਤ ਰਹਿਣ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 7-9 ਘੰਟਿਆਂ ਦੀ (ਖ਼ਾਸ ਬਾਲਗਾਂ ਨੂੰ) ਨੀਂਦ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅਸੀਂ ਵਧੀਆਂ ਨੀਂਦ ਲੈਣ ਲਈ ਕਈ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਸੌਣ ਵੇਲੇ ਵਧੇਰੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਾਹ-ਕੌਫੀ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰ ਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨਾ ਆਦਿ                  ਐਕਸੇਟੀਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ 'ਚ ਸੀਨੀਅਰ ਲੈਕਚਰਰ ਡਾ. ਗੈਵਿਨ ਬਕਿੰਮਗਮ ਮੁਤਾਬਕ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਨੀਂਦ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣ ਨਾਲ ਵੀ ਤੁਹਾਡੀ ਸਮਝ ਸ਼ਕਤੀ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਵਧੀਆ ਨੀਂਦ ਲੈਣ ਲਈ ਕਈ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਸੌਣ ਵੇਲੇ ਵਧੇਰੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਾਹ-ਕੌਫੀ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰ ਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਨਾ ਆਦਿ। ਪਰ ਡਾ. ਬਕਿੰਮਗਮ ਮੁਤਾਬਕ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਕਿ ਮੋਬਾਈਲ ਅਤੇ ਲੈਪਟੌਪ ਨੂੰ ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਘੱਟ ਵਰਤੋ ਅਤੇ ਅਜਿਹਾ ਫਿਲਟਰ ਲਗਾਓ ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਲੂ ਲਾਈਟ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕੇ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਜਦੋਂ ਖੁਸ਼ਵੰਤ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਕੁੜੀਆਂ ਨੇ ਆਵਾਜ਼ ਮਾਰੀਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸੈਕਸ ਬਿਮਾਰੀ ਜੋ ‘ਸੁਪਰਬਗ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ’ਪਾਊਡਰ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਕੈਂਸਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਮਾਹਿਰ ਦੀ ਰਾਇਛੋਟੇ ਵੱਡੇ ਸੈਕਸ ਸੈਲਾਂ ਦਾ ਅਜੀਬੋ-ਗਰੀਬ ਸੰਸਾਰ 'ਮੇਰੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਨੇ ਮੇਰੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀ'ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਨੌਜਵਾਨ ਦੀ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦਾ ਕਾਰਨ 'ਬਲੂ ਵੇਲ' ਹੋਣ ਦਾ ਖਦਸ਼ਾ  ਅਰਵਿੰਦ ਛਾਬੜਾ ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ       26 ਸਤੰਬਰ 2017                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-41387539  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਬਲੂ ਵੇਲ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਗੇਮ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਚਰਚਾ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਹੈ                  ਬਲੂ ਵੇਲ ਇੰਟਰਨੈਟ ਗੇਮ ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਚਰਚਾ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਹੈ। ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਅਲੱੜ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚੇ  ਇਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਤਾਜ਼ਾ ਮਾਮਲਾ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਪੰਚਕੂਲਾ ਦਾ ਹੈ। ਪੁਲਿਸ ਮੁਤਾਬਕ 17 ਸਾਲਾਂ ਲੜਕੇ ਵੱਲੋਂ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਮਾਮਲਾ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਦਾ ਹੈ। ਮੁੰਡੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਫ਼ਾਹਾ ਲਗਾ ਕੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕੀਤੀ। ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ 'ਬਲੂ ਵੇਲ' ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਹੋਣ ਦਾ ਸ਼ੱਕ ਪ੍ਰਗਟਾਇਆ ਹੈ।ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ,'' ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁੰਡੇ ਦੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਸੁਰਾਗ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਲੂ ਵੇਲ ਗੇਮ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਪੁਲਿਸ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।''   Image copyright Getty Images  ਪੰਚਕੂਲਾ ਦੇ ਪੁਲਿਸ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਏ ਐਸ ਚਾਵਲਾ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ,'' ਮ੍ਰਿਤਕ ਲੜਕੇ ਦੇ ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ ਹੈ ''ਉੱਤਰੀ ਖਿੱਤੇ ਦਾ ਦੂਜਾ ਮਾਮਲਾਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾ ਪਠਾਨਕੋਟ ਵਿੱਚ ਵੀ 16 ਸਾਲਾਂ ਲੜਕੇ ਨੇ 'ਬਲੂ ਵੇਲ'ਗੇਮ ਦੇ ਟੀਚੇ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਤਮ-ਹੱਤਿਆ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਠਾਨਕੋਟ 'ਚ ਹੋਈ ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈਕੋਰਟ ਨੇ 'ਬਲੂ ਵੇਲ' ਗੇਮ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਣ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਸੀ। ਬਲੂ ਵੇਲ ਗੇਮ ਕੀ ਹੈ? ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਦੀ ਹੈ? ਅਤੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੱਚੇ ਇਸਦੇ ਆਦਿ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ?ਇਸ ਬਾਰੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨਿਊਜ਼ ਪੰਜਾਬੀ ਵੱਲੋਂ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਿਕ ਅਨਿਰੁੱਧ ਕਾਲਾ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਗੇਮ ਕਿਵੇਂ ਕਰਦੀ ਹੈ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ?ਬਲੂ ਵੇਲ ਇੱਕ ਰਸ਼ਿਅਨ ਗੇਮ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਕਾਫ਼ੀ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਪਣੇ ਪੈਰ ਪਸਾਰੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸ ਗੇਮ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਟੀਚੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਤੱਕ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਇਹ ਗੇਮ ਇੱਕ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਆਦਤ ਵਾਂਗ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸੁਭਾਅ 'ਚ ਤਬਦੀਲੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। 18 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਇਸ ਗੇਮ ਵੱਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਿੱਚੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਇਸ ਗੇਮ ਨੂੰ ਖੇਡਣ ਵਾਲੇ ਮਾਨਿਸਕ ਰੂਪ 'ਚ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਆਦਤ ਵਾਂਗ ਹੈ, ਜਿਸ 'ਚ ਬੱਚੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖੁੱਭ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਇਸ ਗੇਮ 'ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੁੱਭੇ ਹੋਏ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਤੇ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਜੀਬ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।    Image copyright Ravinder Singh Robin   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ                  ਕੀ ਹਨ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣ?ਬੱਚੇ  ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸਮਾਂ ਬਤੀਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਫਿਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਇਕੱਲੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਸੌਂਦੇ ਹਨ, ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਨਹੀਂ ਉੱਠਦੇ। ਪੜ੍ਹਾਈ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਨਾਂ ਚੀਜ਼ਾ ਤੋਂ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਆਦਤ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ ਤੇ ਇਸਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਬੱਚੇ ਇਸਦੇ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਦੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸਾਰਾ ਸਮਾਂ ਇਸ 'ਚ ਹੀ ਬਤੀਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸੁਭਾਅ 'ਚ ਕੁਝ ਬਦਲਾਅ ਆਇਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਜਾਂ ਇਸ ਸੰਬੰਧੀ ਕਿਸੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਫੇਸਬੁੱਕ ਪੰਨੇ ਉੱਤੇ ਜਾਣ ਲਈ ਇੱਥੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰੋ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਿੰਕ ਉੱਤੇ ਕਲਿੱਕ ਕਰਕੇ ਇੰਸਟਾਗਰਾਮ ਪੰਨਾ ਦੇਖੋ।) ",False
" ਨਜ਼ਰੀਆ: ਕੀ ਭਾਰਤ ਮੱਧ-ਪੂਰਬੀ ਦੇਸਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੂਤ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ?  ਜ਼ੁਬੈਰ ਅਹਿਮਦ  ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ        9 ਫ਼ਰਵਰੀ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-42994474  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਉੱਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਹੁਟੀ ਨਾਲੋਂ ਵਧੇਰੇ ਉਸ ਦੀ ਦਾਸੀ ਵਰਗੀ ਜਾਂ ਫੇਰ ਇੱਕ ਸੰਗਾਊ ਮੁਟਿਆਰ ਵਰਗੀ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਪਰ ਪਾਵਰ ਬਣਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਲੋਚਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਫੇਰ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਏਕਾਧਿਕਾਰ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਕੋਲ ਠੋਸ ਨੀਤੀ ਦਾ ਨਾ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਫੈਸਲਾਕੁਨ ਕਦਮ ਲੈਣ ਦੀ ਘਾਟ ਇਸ ਸੁਪਨੇ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਰੋੜਾ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਸਾਲ 2014 ਤੋਂ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਚਾਰੇ ਕੋਨਿਆਂ ਦੇ ਦੌਰੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵ 'ਚ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸ਼ੁਹਰਤ ਨੂੰ ਹੁੰਗਾਰਾ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਬਹੁਤ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੌਰਿਆਂ ਦੀ ਗਤੀ ਦਾ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਤਾਲਮੇਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੋੜੀਆਂ 'ਸਵਰਗਾਂ' ਦੀ ਥਾਂ ਆਈਲੈੱਟਸ ਕੇਂਦਰਾਂ 'ਚ ਬਣਨ ਲੱਗੀਆਂ!ਆਸਟ੍ਰੇਲੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੰਗਣਗੇ ਮੁਆਫ਼ੀ4 ਇੰਚ ਦੀ ਹੀਲ, ਕੁਝ ਬੂੰਦਾਂ ਪਾਣੀ ਤੇ ਅੱਠ ਘੰਟੇ ਦਾ ਭਾਸ਼ਣ   Image copyright Getty Images  ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਅਜੇ ਵੀ ਦੁਪਾਸੜ ਅਤੇ ਖੇਤਰਵਾਦ ਉੱਪਰ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਸੰਭਾਵਿਤ ਸਰਬਵਿਆਪੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ.. ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਮਰੱਥਾ ਜੋ ਅਜੇ ਅਧੂਰੀ ਹੈ। ਉਹ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਉਂਸਲ ਦੇ ਪੰਜ ਮੈਂਬਰੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਲੱਬ ਵਿੱਚ ਸਥਾਈ ਸੀਟ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੀ ਫਿੱਕਾ ਪੈ ਗਿਆ ਹੈ ਭਾਰਤ ਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦਾ ਰੋਮਾਂਸ?ਕੀ ਹੈ ਯੇਰੋਸ਼ਲਮ ਦੀ ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਤਾ?ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ 'ਚ ਅਮਰੀਕਾ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਗਿਆ ਭਾਰਤਵਿਸ਼ਵ-ਵਿਆਪੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਜਿਵੇਂ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਨੇ ਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਪਛਾਨਣ 'ਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਪਰ ਇੰਝ ਲਗਦਾ ਹੈ ਭਾਰਤੀ ਦੁਨੀਆਂ 'ਚ ਆਪਣੀ ਸਹੀ ਥਾਂ ਕੀ ਹੈ ਇਸ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਝਿਜਕਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਭਾਰਤ ਕੋਲ ਆਪਣੀ ਵਿਸ਼ਵ-ਵਿਆਪੀ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਮੌਕਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਹਿਰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਸਰਾਈਲ ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨ ਦੀ ਵਿਚੋਲਗੀ ਕਰਕੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਥਾਂ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।     Image copyright PMO  ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਇਹ ਮੌਕਾ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਯੇਰੂਸ਼ਲਮ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਇਸਰਾਈਲ ਦਾ ਪੱਖ ਲੈਣ ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਾਸਿਲ ਹੋਇਆ ਹੈ।ਭਾਰਤ ਦਾ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਬਾਰੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਰੁਖ਼ ਹੈ। ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ 1967 ਦੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਦੋ ਸੂਬਿਆਂ ਦੇ ਹੱਲ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਰੁੱਖ਼ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਯੇਰੂਸ਼ਲਮ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਇਸਰਾਈਲ ਦੇ ਪੱਖ 'ਚ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫਲਸਤੀਨੀ, ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਸਰਾਈਲ ਨਾਲ ਗਹਿਰੇ ਸਬੰਧਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਜਾਣੂ ਹੈ। ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੱਥਾਂ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਆਪਣੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਤਾਕਤ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਇਸਰਾਇਲ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਇਸਰਾਈਲ ਕਿਵੇਂ ਬਣਿਆ ‘ਸੁਪਰ ਪਾਵਰ’ਮਿਜ਼ਾਇਲ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਵੇਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ'ਅਮਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਨਹੀਂ'ਭਾਰਤ ਨੇ ਦੋਵੇਂ ਮੱਧ ਪੂਰਬੀ ਦੇਸਾਂ ਨਾਲ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਸੌਦਿਆਂ ਕਾਰਨ ਸਦਭਾਵਨਾ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਹੁਣ ਇਸਰਾਈਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬੇਂਜਾਮਿਨ ਨੇਤਨਯਾਹੂ ਦੀ ਭਾਰਤ ਫੇਰੀ ਨਾਲ ਹੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ 9 ਤੋਂ 12 ਫਰਵਰੀ ਤੱਕ ਸੰਯੁਕਤ ਅਰਬ ਅਮੀਰਾਤ, ਵੈਸਟ ਬੈਂਕ 'ਚ ਓਮਨ ਅਤੇ ਰਾਮੱਲਾਹ ਸਣੇ ਚਾਰ ਅਰਬ ਦੇਸਾਂ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।    Image copyright @Narendramodi  ਮੋਦੀ ਪਹਿਲੇ ਭਾਰਤ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਹੋਣਗੇ ਜੋ ਰਾਮੱਲਾਹ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਸਰਾਈਲ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣੇ ਸਨ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਮੁਤਾਬਕ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਵੈਸਟ ਬੈਂਕ ਦਾ ਦੌਰਾ ""ਸਾਡੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸਬੰਧਾਂ"" ਨੂੰ ਹੋਰ ਨੇੜੇ ਲਿਆਉਣਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪ੍ਰਣਬ ਮੁਖਰਜੀ ਦਾ ਸਾਲ 2015 ਵਿੱਚ ਅਧਿਕਾਰਤ ਦੌਰਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਹੋ ਨਿਬੜਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਦਾ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦਾ ਤਾਜ਼ਾ ਦੌਰਾ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਅਹਿਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਇਸ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਹੀ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਦੋਵਾਂ ਗੁਆਂਢੀ ਮੁਲਕਾਂ ਅਤੇ ਮਹਾਂ ਪ੍ਰਤੀਦਵੰਦੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਦੋਹਾਂ ਦੇਸਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਨਿੱਜੀ ਸਬੰਧਾਂ ਦੇ ਵਖਰੇਵਿਆਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।""ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭਾਰਤ ਇਸਰਾਇਲੀਆਂ ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਕਾਫੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਲਈ ਇਹ ਮੌਜੂਦਾ ਮੌਕਾ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇਸਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਇਮਾਨਦਾਰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੂਤ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।   Image copyright Getty Images  ਖਾ਼ਸ ਕਰਕੇ ਉਦੋਂ ਜਦੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਲਈ ਹੋਵੇ।ਪਰ ਕੀ ਭਾਰਤ ਅਜਿਹਾ ਕਰ ਸਕੇਗਾ? ਇਸ ਦਾ ਪਿਛਲਾ ਰਿਕਾਰਡ ਖੰਗਾਲਣ 'ਤੇ ""ਨਾਂਹ"" ਜਵਾਬ 'ਚ ਹੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।ਪਰ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਵੈਸਟ ਏਸ਼ੀਅਨ ਸਟੱਡੀਜ਼ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਏਕੇ ਰਾਮਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਦਾ ਵੀ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਅਜਿਹਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ, ""ਇਹ ਭਾਰਤ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੌਕਾ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਪੈਰਵੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ।""ਭਾਰਤ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਵਿਦੇਸ਼ ਸਕੱਤਰ ਸ਼ਸ਼ਾਂਕ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਥੇ ਅਮਰੀਕਾ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋ ਗਿਆ ਉਥੇ ਭਾਰਤ ਸਫ਼ਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ, ""ਇਸ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਸੌਖਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣਾ ਮਸਲਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਵੀ ਹਾਰ ਗਿਆ ਹੈ ਤੇ ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨਾ ਕੋਈ ਸੌਖਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਜਾਰੀ ਰਹਿਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।""ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਬਾਰੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੀ ਸੋਚ ਦਾ ਦਾਇਰਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਦੁਪਾਸੜ ਸੋਚ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉੱਠ ਕੇ ਸੋਚਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਸਰਾਈਲ ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਵਿਚੋਲਗੀ ਕਰਨ ਦੀ ਹਾਮੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਰਾਮਾਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨ ਦਾ ਮਸ਼ਵਰਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੂਤ ਦਾ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਰਣਨੀਤੀ ਤਿਆਰ ਕਰੇ।  ਯੇਰੋਸ਼ਲਮ: ਤੁਰਕੀ ਦੀ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਚਿਤਾਵਨੀਯੇਰੋਸ਼ਲਮ: ਫੌਜ ਨਾਲ ਤਿੱਖੀਆਂ ਝੜਪਾਂ, ਕਈ ਜ਼ਖ਼ਮੀਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲੋਂ ਫ਼ਲਸਤੀਨ ਲਈ ਮਦਦ ਰੋਕਣ ਦੀ ਧਮਕੀਜੇਕਰ ਭਾਰਤ, ਇਸਰਾਈਲ ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨ ਵਿਚਾਲੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੂਤ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸਮਰੱਥਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਹੈ?ਸ਼ਸ਼ਾਂਕ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੂਤ ਬਣਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵੱਡੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ""ਜੇਕਰ ਭਾਰਤ ਇਕੱਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਦੀ ਸਲਾਹ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦਾ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿ ਭਾਰਤ ਆਪਣੀ ਸਮਰੱਥਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਭਾਰਤ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਉਂਸਲ ਦੇ ਪੰਜ ਸਥਾਈ ਮੈਂਬਰਾਂ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸਾਂ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਦੀ ਪੈਰਵੀ ਕਰਨ ਲਈ ਸੁਚਾਰੂ ਮਾਹੌਲ ਬਣਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫੇਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਸੁਚੱਜੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।""ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਫਲਸਤੀਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮਹਿਮੌਦ ਅੱਬਾਸ ਸ਼ਨਿਚਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਾਹੀ ਖਾਣੇ ਦੀ ਦਾਅਵਤ 'ਤੇ ਜਾਣਗੇ ਤਾਂ ਉਹ ਸੰਭਾਵਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਸ ਭੂਮਿਕਾ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਤਲਾਸ਼ਣਗੇ। ਪਰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਵਿਚਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਆਗੂ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਭਾਰਤ ਸਿਰ ਹੈ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਬਿੰਨੀ ਬਾਂਸਲ ਦਾ ਬਿਜ਼ਨੈੱਸ ਮਾਡਲ  ਕਮਲੇਸ਼ ਪੱਤਰਕਾਰ, ਬੀਬੀਸੀ       15 ਨਵੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46210429  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright MINT   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਜ਼ੀਰੋ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਕੇ ਬਿੰਨੀ ਅਤੇ ਸਚਿਨ ਬਾਂਸਲ ਨੇ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਨੂੰ ਕਾਮਯਾਬੀ ਦਿਵਾਈ ਸੀ                  ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਦੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਬਿੰਨੀ ਬਾਂਸਲ ਨੇ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਸੋਚਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਕਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਛੱਡਣੀ ਪਏਗੀ।ਬਿੰਨੀ ਬਾਂਸਲ ਅਤੇ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਇਹ ਦੋ ਨਾਮ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕਾਮਯਾਬੀ ਦੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਹਾਣੀ ਸਨ ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਇਲਜ਼ਾਮ ਅਤੇ ਅਸਤੀਫੇ ਦਾ ਪਹਿਲੂ ਵੀ ਜੁੜ ਗਿਆ ਹੈ।ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਆਨਲਾਈਨ ਰਿਟੇਲਰ ਕੰਪਨੀ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਦੇ ਸੀਈਓ ਅਤੇ ਸਹਿ-ਸੰਸਥਾਪਕ ਸਚਿਨ ਬਾਂਸਲ ਆਪਣੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਵੇਚਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਪਰ 37 ਸਾਲਾ ਬਿੰਨੀ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਬਣੇ ਹੋਏ ਸਨ।ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬਿੰਨੀ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਸਬੂਤ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ ਹਨ ਪਰ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਉੱਤੇ ਬਿੰਨੀ ਬਾਂਸਲ ਨੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ਿਤਾ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਈ ਹੈ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਿੰਨੀ ਬਾਂਸਲ ਨੇ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖੀ ਇੱਕ ਮੇਲ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ, ""ਇਨ੍ਹਾਂ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਤੋਂ ਮੈਂ ਹੈਰਾਨ ਹਾਂ ਅਤੇ ਪੱਕੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਾਰਿਜ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਇਹ ਮੇਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਭਰਿਆ ਸਮਾਂ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਮੈਂ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਗਰੁੱਪ ਸੀਈਓ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇਣਾ ਹੀ ਸਹੀ ਸਮਝਦਾ ਹਾਂ।""ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੇ ਕਿਰਨਜੋਤ ਤੋਂ ਮਾਈਕ ਖੋਹਣ ਦਾ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ'ਭੀੜ ਨੇ ਪਿੱਛਾ ਕੀਤਾ ਤੇ ਦੋਹਾਂ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤਾ''ਓਪੀ ਚੌਟਾਲਾ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਫੈਸਲੇ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਜਵਾਬ 17 ਨੂੰ'ਫਿਲਹਾਲ ਦੋਨੋਂ ਬਾਂਸਲ ਹੁਣ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਪਰ ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਘੱਟ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਜ਼ੀਰੋ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਕੇ ਬਿੰਨੀ ਅਤੇ ਸਚਿਨ ਬਾਂਸਲ ਨੇ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਸੀ।ਸਟਾਰਅਪ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਜੈ-ਵੀਰੂਭਾਰਤੀ ਸਟਾਰਟਅਪ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜੈ-ਵੀਰੂ ਕਹਾਉਣ ਵਾਲੇ ਬਿੰਨੀ ਬਾਂਸਲ ਅਤੇ ਸਚਿਨ ਬਾਂਸਲ ਕੁਝ ਹੀ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਲਜ ਸਹਿਪਾਠੀ ਤੋਂ ਸਹਿਯੋਗੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਵਪਾਰਕ ਭਾਈਵਾਲ (ਬਿਜ਼ਨੈਸ ਪਾਰਟਨਰ) ਬਣ ਗਏ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਵਿੱਚ ਸਾਲ 2009 ਵਿੱਚ ਐਸੈੱਲ ਇੰਡੀਆ ਨੇ 10 ਲੱਖ ਡਾਲਰ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ                  ਬਿੰਨੀ ਬਾਂਸਲ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਬੈਂਕ ਦੇ ਚੀਫ਼ ਮੈਨੇਜਰ ਹਨ ਅਤੇ ਮਾਂ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਈਆਈਟੀ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਾਇੰਸ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ।ਕਾਲਜ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨੌਜਵਾਨ ਵਾਂਗ ਉਹ ਇੱਕ ਨੌਕਰੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਜੋ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨੂੰ ""ਸਫਲ"" ਬਣਾ ਸਕੇ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੂਗਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨੌਕਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋਏ। ਗੂਗਲ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੋ ਵਾਰੀ ਖਾਲੀ ਹੱਥ ਪਰਤਣਾ ਪਿਆ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕੰਮ ਆਈਆਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਆਨਲਾਈਨ ਰਿਟੇਲਰ ਕੰਪਨੀ ਐਮਾਜ਼ੌਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲ ਗਈ। ਐਮਾਜ਼ੌਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੁਰਾਣੇ ਦੋਸਤ ਸਚਿਨ ਬਾਂਸਲ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ਬਿੰਨੀ ਅਤੇ ਸਚਿਨ ਦੋਸਤ ਹਨ, ਭਰਾ ਨਹੀਂ। ਸਚਿਨ ਬਾਂਸਲ ਵੀ ਆਈਆਈਟੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਾਈਂਸ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਿੰਨੀ ਤੋਂ ਇੱਕ ਬੈਚ ਪਹਿਲਾਂ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ ਸੀ।ਐਮਾਜ਼ੌਨ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਸਟਾਰਟਅਪ ਦਾ ਖਿਆਲ ਆਇਆ। ਦੋਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਾਰੋਬਾਰ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਇੱਕ ਆਈਡੀਆ ਜ਼ਰੂਰ ਸੀ।   Image copyright Reuters   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਬਿੰਨੀ ਬਾਂਸਲ ਅਤੇ ਸਚਿਨ ਬਾਂਸਲ ਇਕੱਠੇ ਐਮਾਜ਼ੌਨ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦੇ ਸਨ                  ਦੋਹਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਹਿੰਮਤ ਦਿਖਾਈ ਅਤੇ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਸਚਿਨ ਬਾਂਸਲ ਅਤੇ ਫਿਰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਬਿੰਨੀ ਬਾਂਸਲ ਐਮਾਜ਼ੋਨ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਬਿੰਨੀ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਨੌ ਮਹੀਨੇ ਹੀ ਐਮਾਜ਼ੌਨ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਕੀਤੀ।ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਆਨਲਾਈਨ ਰਿਟੇਲ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਸੀ ਇਸ ਲਈ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਈਡੀਆ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੈਰ ਨਹੀਂ ਫੈਲਾ ਸਕਿਆ ਸੀ। ਆਨਲਾਈਨ ਰਿਟੇਲਿੰਗ ਆਪਣੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ।ਖੁਦ ਹੀ ਬਣੇ ਮਾਲਿਕ ਅਤੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਬਿੰਨੀ ਅਤੇ ਸਚਿਨ ਬਾਂਸਲ ਨੇ ਸਾਲ 2007 ਵਿੱਚ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵੇਚਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ 4 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਪੂੰਜੀ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕੰਮ ਸੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਹੋਮ ਡਿਲੀਵਰੀ। ਉਹ ਮਾਲਿਕ ਵੀ ਖੁਦ ਸਨ ਅਤੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਵੀ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਬਿੰਨੀ ਅਤੇ ਸਚਿਨ ਬਾਂਸਲ ਖੁਦ ਕਿਤਾਬਾਂ ਖਰੀਦਦੇ ਅਤੇ ਆਰਡਰਾਂ ਦੀ ਆਪਣੇ ਸਕੂਟਰਾਂ 'ਤੇ ਡਿਲੀਵਰੀ ਕਰਦੇ                  ਬਿੰਨੀ ਅਤੇ ਸਚਿਨ ਬਾਂਸਲ ਖੁਦ ਕਿਤਾਬਾਂ ਖਰੀਦਦੇ ਅਤੇ ਵੈਬਸਾਈਟ 'ਤੇ ਆਏ ਆਰਡਰਾਂ ਦੀ ਆਪਣੇ ਸਕੂਟਰਾਂ 'ਤੇ ਡਿਲੀਵਰੀ ਕਰਦੇ। ਕੰਪਨੀ ਕੋਲ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੇ ਵੀ ਕੋਈ ਖਾਸ ਸਾਧਨ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਇਸ ਲਈ ਦੋਵੇਂ ਦੁਕਾਨਾਂ 'ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਪਰਚੇ ਵੀ ਦਿੰਦੇ ਸਨ।ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਕਦਮ ਵਧਾਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵਾਂ ਨੇ 2008 ਵਿੱਚ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਵਿੱਚ ਇਕ ਫਲੈਟ ਅਤੇ ਦੋ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਦਫ਼ਤਰ ਖੋਲ੍ਹਿਆ। ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 100 ਆਰਡਰ ਮਿਲਦੇ ਸਨ।ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਨੇ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਵਿੱਚ ਸੋਸ਼ਲ ਬੁੱਕ ਡਿਸਕਵਰੀ ਸਰਵਿਸ 'ਵੀਰੀਡ' ਅਤੇ 'ਲੁਲੁ ਡਾਟਕਾਮ' ਖਰੀਦ ਲਿਆ।2011 ਵਿੱਚ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਨੇ ਕਈ ਹੋਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਖਰੀਦੀਆਂ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਪੋਰਟਲ ਚਕਪਕ ਦੀ ਡਿਜੀਟਲ ਕੰਟੈਂਟ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸੀ। ਕੈਸ਼-ਆਨ-ਡਿਲੀਵਰੀ ਨੇ ਕੀਤਾ ਕਮਾਲਆਨਲਾਈਨ ਸਮਾਨ ਖਰੀਦਣ ਵੇਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੰਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ੰਕੇ ਸਨ। ਸਮਾਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਤੋਂ ਉਸ ਦੇ ਡਿਲੀਵਰੀ ਤੱਕ। ਇਹ ਸਭ ਸੋਚਦੇ ਹੋਏ ਲੋਕ ਆਨਲਾਈਨ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਡਿਲੀਵਰੀ ਦੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਦਲ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਨੇ ਇਸੇ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਮੌਕੇ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। ਬਿੰਨੀ ਅਤੇ ਸਚਿਨ ਬਾਂਸਲ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੈਸ਼ ਆਨ ਡਿਲੀਵਰੀ ਦਾ ਬਦਲ ਲੈ ਕੇ ਆਏ।   Image copyright AFP/Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਵਾਲਮਾਰਟ ਨੂੰ ਵੇਚੇ ਗਏ ਬਿੰਨੀ ਬਾਂਸਲ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਤਕਰੀਬਨ 700 ਕਰੋੜ ਸੀ                  ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪੈਸਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀ ਉੱਤੇ ਭਰੋਸਾ ਵਧਦਾ ਗਿਆ।ਸਾਲ 2008-09 ਵਿੱਚ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਨੇ 4 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਵੀ ਇਸ ਕੰਪਨੀ ਵੱਲ ਖਿੱਚੇ ਗਏ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਆਨਲਾਈਨ ਡੇਟਿੰਗ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਦਿਲਚਸਪ ਤਜਰਬੇ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਕੀਤੇ ਹਨ?ਆਨਲਾਈਨ ਸਟ੍ਰੀਮਿੰਗ ਦੀ ਲਤ, ਆਪਣੇ ਹੋ ਰਹੇ ਦੂਰ  ਡਾਲਰ ਇੰਝ ਬਣੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੰਸੀ ਬਿੰਨੀ ਅਤੇ ਸਚਿਨ ਬਾਂਸਲ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਨਲਾਈਨ ਰਿਟੇਲ ਵਿੱਚ ਕਸਟਮਰ ਸਰਵਿਸ ਕਾਫੀ ਵੱਡਾ ਫੈਕਟਰ ਹੈ। ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸ਼ੇਖਰ ਗੁਪਤਾ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਸਚਿਨ ਬਾਂਸਲ ਅਤੇ ਬਿੰਨੀ ਬਾਂਸਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਕਸਟਮਰ ਸਰਵਿਸ ਟੀਮ ਨਾਲ ਦੋ-ਦੋ ਦਿਨ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸੁਝਾਅ ਅਤੇ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।ਉੱਥੇ ਹੀ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਸਰਚ ਇੰਜਨ ਓਪਟੀਮਾਇਜ਼ੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਦਾ ਇਹ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਕਿਤਾਬ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਕਿਸੇ ਸਰਚ ਇੰਜਨ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਦਾ ਨਾਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਵੀ ਮਿਲਣ ਲੱਗੇ।ਦੂਜੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਤੋਂ ਚੁਣੌਤੀਹਰੇਕ ਨਵੀਂ ਕੰਪਨੀ ਲਈ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੀ ਵੱਡੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਰਹੀਆਂ। ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਸਾਲ 2009 ਵਿੱਚ ਐਸੈੱਲ ਇੰਡੀਆ ਨੇ 10 ਲੱਖ ਡਾਲਰ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਸਾਲ 2010 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਰੋੜ ਡਾਲਰ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ।   Image copyright Reuters   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਬਿੰਨੀ ਬਾਂਸਲ ਵਾਲਮਾਰਟ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਡਗ ਮੈਕਮਿਲਨ ਦੇ ਨਾਲ                  ਫਿਰ 2011 ਵਿੱਚ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਟਾਈਗਰ ਗਲੋਬ ਮਿਲਿਆ ਜਿਸ ਨੇ 2 ਕਰੋੜ ਡਾਲਰ ਦਾ ਨਿਵੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਐਸੈੱਲ ਇੰਡੀਆ ਅਤੇ ਟਾਈਗਰ ਗਲੋਬ ਲਗਾਤਾਰ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਦੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹੇ।ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਚੱਲ ਪਈ ਤਾਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਫਰਨੀਚਰ, ਕੱਪੜੇ, ਅਸੈਸਰੀਜ਼, ਇਲੈਕਟ੍ਰੋਨਿਕਸ ਅਤੇ ਗੈਜੇਟਸ ਵਰਗੇ ਸਮਾਨ ਵੀ ਵੇਚੇ ਜਾਣ ਲੱਗੇ।ਈ-ਕਾਮਰਸ ਦੀ ਮਾਰਕਿਟ ਵਧਣ ਨਾਲ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਨੂੰ ਦੂਜੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਤੋਂ ਚੁਣੌਤੀ ਮਿਲਣ ਲੱਗੀ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਆਨਲਾਈਨ ਰਿਟੇਲ ਵੈਬਸਾਈਟਾਂ ਨੂੰ ਖਰੀਦਿਆ।ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਨੇ 2014 ਵਿੱਚ ਮਿੰਤਰਾ ਅਤੇ 2015 ਵਿੱਚ ਜਬੌਂਗ ਨੂੰ ਖਰੀਦ ਲਿਆ। ਕੰਪਨੀ ਸਨੈਪਡੀਲ ਨੂੰ ਵੀ ਖਰੀਦਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ ਪਰ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਬਣੀ।ਪਰ ਮਾਰਚ 2018 ਵਿੱਚ, ਵਾਲਮਾਰਟ ਨੇ ਫਲਿਪਕਾਰਟ ਦੀ 77 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ 16 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਵਿੱਚ ਖ਼ਰੀਦ ਲਈ।ਦਰਅਸਲ ਐਮਾਜ਼ੌਨ ਦੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚੁਣੌਤੀ ਮਿਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਾਲਮਾਰਟ ਦੇ ਨਾਲ ਐਮਾਜ਼ੌਨ ਵੀ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਨੂੰ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਰੇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਪਰ ਵਾਲਮਾਰਟ ਅੱਗੇ ਰਹੀ।ਮਾਰਚ 2018 ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਹੋਏ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ ਵਿੱਚ 7.5 ਅਰਬ ਡਾਲਰ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਉਸ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਵਿੱਚ 50 ਫੀਸਦੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਸੀ।ਬੈਕ ਰੂਮ ਮਾਸਟਰ ਮਾਈਂਡਬਿੰਨੀ ਬਾਂਸਲ ਨੂੰ ਬੈਕ ਰੂਮ ਮਾਸਟਰਮਾਈਂਡ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਉਹ ਮੀਡੀਆ ਤੋਂ ਵੀ ਦੂਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਚਿਨ ਬਾਂਸਲ ਹੀ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਡੀਲ ਕਰਦੇ ਸਨ।   Image copyright Reuters   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਐਸੈੱਲ ਇੰਡੀਆ ਅਤੇ ਟਾਈਗਰ ਗਲੋਬ ਲਗਾਤਾਰ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਦੇ ਨਾਲ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਵਜੋਂ ਜੁੜੇ ਰਹੇ                  ਬਿੰਨੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਅਤੇ ਸਚਿਨ ਉਸ ਦੇ ਲੀਡਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰਹੇ। ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਖਬਰਾਂ ਆਈਆਂ ਸਨ ਕਿ ਸਚਿਨ ਬਾਂਸਲ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਨੂੰ ਛੱਡਣ ਵੇਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਇਕਨਾਮਿਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਦੋ ਸੀਈਓ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ।ਉੱਥੇ ਹੀ ਸਚਿਨ ਬਾਂਸਲ ਦੇ ਜਾਣ 'ਤੇ ਬਿੰਨੀ ਬਾਂਸਲ ਨੇ ਇਕਨਾਮਿਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸੀ, ""ਅਸੀਂ ਜਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇਹ ਸਫਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਉਹ ਅਨੋਖਾ ਸੀ। ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਸ ਚੀਜ਼ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਨਾਲ ਰੱਖਿਆ ਹੈ ਉਹ ਹੈ ਇੱਕੋ ਜਿਹੀ ਕੀਮਤ ਅਤੇ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਗਾਹਕਾਂ ਨਾਲ ਸਭ ਕੁਝ ਸਹੀ ਹੋਵੇ।""ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਟਰੇਨ ਦੇ ਡਰਾਈਵਰ ਦੀ 'ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ' ਦਾ ਸੱਚ ਕੀ ਹੈਇਸ ਬੱਚੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਮਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਵਾਰ ਦਿੱਤੀਜਾਣੋ ਇੰਟਰ ਸੈਕਸ ਤੋਂ ਮੁੰਡਾ ਬਣੇ ਅਨਿਕ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਵਾਲਮਾਰਟ ਨੂੰ ਵੇਚੇ ਗਏ ਬਿੰਨੀ ਬਾਂਸਲ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਤਕਰੀਬਨ 700 ਕਰੋੜ ਸੀ ਅਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਬਚੇ ਹੋਏ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਕੀਮਤ 88 ਕਰੋੜ 10 ਲੱਖ ਡਾਲਰ ਹੈ।ਹੁਣ ਬਿੰਨੀ ਬਾਂਸਲ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਫਲਿੱਪਕਾਰਟ ਦੇ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਵਿੱਚ ਬਣੇ ਰਹਿਣਗੇ।ਬਿਨੀ ਦੀ ਥਾਂ ਕਲਿਆਣ ਕ੍ਰਿਸ਼ਣਾਮੂਰਤੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਨਵੇਂ ਸੀਈਓ ਹੋਣਗੇ।     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ?  ਅਨਘਾ ਪਾਠਕ ਪੱਤਰਕਾਰ, ਬੀਬੀਸੀ       5 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46445249  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਦੇਸ ਦੀਆਂ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨ ਬੁਨਿਆਦੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ                  ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਕੀ ਫਰਕ ਹੈ? ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ, ਔਰਤ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ, ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਮਹਿਲਾ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਜਾਂ ਮਰਦਾਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਆਦਰਸ਼ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਰਹੇ। ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਨਾਬਰਾਬਰੀ, ਪਿਤਾ-ਪੁਰਖੀ, ਲਿੰਗਕ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਅਣਗੌਲਿਆਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ। ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਵੀ ਇਸੇ ਲਈ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਬਰਾਬਰੀ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਾਈ, ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਤਨਖ਼ਾਹ, ਫ਼ੈਸਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ।ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕਿਉਂ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ? ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ ਪੀ ਸਾਈਨਾਥ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, ""ਸਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਖੇਤੀ ਸੰਕਟ ਹੈ ਅਤੇ ਜੇ ਤੁਰੰਤ ਕੁਝ ਨਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਇਸ ਦਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਅਸਰ ਪਏਗਾ।""ਸ਼ਾਇਦ ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸਾਨ ਲਗਾਤਾਰ ਸਰਕਾਰੇ-ਦਰਬਾਰੇ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਮੁੰਬਈ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਸਮੇਤ ਪੂਰੇ ਦੇਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਲਈ ਮੋਰਚੇ ਆਯੋਜਿਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਕੋਈ ਵੀ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਮਰਦ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਪਰ ਉਹ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹਨ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇੱਕ ਮਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤ ਸਿੱਖ ਤੇ ਧੀਆਂ ਮੁਸਲਿਮ ਕਿਵੇਂ ਬਣੀਆਂਕਰਤਾਰਪੁਰ ਲਾਂਘੇ 'ਤੇ ਮੋਦੀ ਨੇ ਆਖ਼ਰ ਤੋੜੀ ਚੁੱਪੀ ਜਗੀਰ ਕੌਰ ਨੇ ਹਾਈਕੋਰਟ 'ਚੋਂ ਬਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿੱਤੀ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਨਸੀਹਤ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਸਿਰਫ਼ ਕਰਜ਼ ਮੁਆਫ਼ੀ ਨਹੀਂਕਦੋਂ ਸਰਕਾਰ, ਕਿਸਾਨ ਸੰਗਠਨ ਅਤੇ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਸਮਝਣਗੇ ਕਿ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਛੋਟ ਅਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ਨਾਲੋਂ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ?     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਮੁਤਾਬਕ ਤਕਰੀਬਨ 78 ਫ਼ੀਸਦੀ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਲਿੰਗਕ ਵਿਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ                  ਮੈਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਮੋਰਚੇ ਦੌਰਾਨ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨ ਅਧਿਕਾਰ ਮੰਚ ਦੀ ਕਾਰਕੁਨ ਸੀਮਾ ਕੁਲਕਰਨੀ ਨੂੰ ਮਿਲੀ। ਇਸ ਮੋਰਚੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਹੱਲ ਨਾ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਸੀਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, ""ਕੋਈ ਵੀ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਹਨ। ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ ਜਦੋਂ ਮੀਡੀਆ ਵੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਨੂੰ ਅੱਖੋਂ-ਪਰੋਖੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।।"" ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਮੁਤਾਬਕ ਤਕਰੀਬਨ 78 ਫ਼ੀਸਦੀ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਲਿੰਗਕ ਵਿਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੈ। ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਹੱਕ ਨਹੀਂ, ਫ਼ੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ।ਮੈਂ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਇੱਕ ਸੋਕੇ-ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਖੇਤਰ ਮਰਾਠਵਾੜਾ ਦੀ ਇੱਕ ਔਰਤ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਕੋਲ ਖੇਤੀਯੋਗ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਜ਼ਮੀਨ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪਤੀ ਉਸ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਕੁੱਟਦਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਔਰਤ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਜਲਦੀ ਹੀ ਉਸ ਨੇ ਦੂਜੀ ਪਤਨੀ ਉੱਤੇ ਵੀ ਸਰੀਰਕ ਤਸ਼ਦੱਦ ਕਰਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ।ਹੁਣ ਦੋਵੇਂ ਔਰਤਾਂ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਜਦੂਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਨ ਲਈ ਮਿਹਨਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਜੇਕਰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੇ ਖੇਤ ਦੀ ਸਹਿ-ਮਾਲਕ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਹਾਲਤ ਬਿਹਤਰ ਹੋਣੀ ਸੀ।"" ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਜੋ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਗੁਜ਼ਾਰ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਕੋਈ ਮਾਲਕਾਣਾ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ।ਭਾਰਤੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਕਾਫ਼ੀ ਵਿਆਪਕ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਲਿਸੀ ਫਾਰ ਫਾਰਮਰਜ਼ 2007 ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਫਸਲਾਂ ਉਗਾਉਣ ਸਬੰਧੀ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ / ਜਾਂ ਰੋਜ਼ੀ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸਬੰਧੀ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਤਹਿਤ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਬਦਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸਬੰਧੀ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਕਬਾਇਲੀ ਪਰਿਵਾਰ/ਵਿਅਕਤੀ, ਗੈਰ-ਲੱਕੜ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਜੰਗਲੀ ਵਪਾਰ ਦੀ ਪੈਦਾਵਾਰ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ।      ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪੀ ਸਾਈਨਾਥ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ 70 ਫੀਸਦੀ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹੈ।                  ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਕੋਈ ਮਾਲਕਾਣਾ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਉਹ ਵੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ, ਹੱਕਾਂ, ਸਕੀਮਾਂ ਦੀਆਂ ਹੱਕਦਾਰ ਹਨ। ਪਰ ਸੱਚਾਈ ਕੀ ਹੈ? ਕਿਸਾਨ ਭੈਣਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂਸੀਮਾ ਅੱਗੇ ਦੱਸਦੀ ਹੈ, ""ਸਾਰੀਆਂ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੀਮਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖੋ। ਉਹ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਹਨ ਪਰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਜ਼ਮੀਨ ਹੈ। ਫਿਰ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਮਾਲਕਾਣਾ ਹੱਕਾਂ ਦਾ ਕੀ ਜੋ ਕਿ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਖੇਤੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਿਹਨਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫਸਲ ਬੀਜਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਖਾਦ ਪਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਕਿਹੜਾ ਕਿਰਸਾਨੀ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿੰਨੇ ਕਰਜ਼ੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਅਜਿਹੇ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।"" ਪੀ ਸਾਈਨਾਥ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ 70 ਫੀਸਦੀ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹੈ। ਫਿਰ ਕੋਈ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੋਟਿਸ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ?   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨ ਅਧਿਕਾਰ ਮੰਚ ਦੇ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਮੁਤਾਬਕ ਮਰਾਠਵਾੜਾ ਵਿੱਚ 54 ਫੀਸਦੀ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਕੋਲ ਘਰ ਦੀ ਮਾਲਕੀਅਤ ਨਹੀਂ ਹੈ                  ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਸਬੰਧੀ ਮੀਡੀਆ ਕਵਰੇਜ ਬਾਰੇ ਸੋਚੋ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਥੱਕੇ ਹੋਏ ਮਰਦ ਕਿਸਾਨ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਆਏਗਾ।ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਮੀਡੀਆ ਵੀ 70 ਫੀਸਦੀ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਕਵਰੇਜ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ।ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਅਰੁਣ ਜੇਤਲੀ ਨੇ 2018-19 ਦਾ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸਾਡੇ 'ਕਿਸਾਨ ਭਰਾਵਾਂ' ਲਈ ਬਜਟ ਹੈ। ਪਰ ਕਿਸਾਨ ਭੈਣਾਂ ਬਾਰੇ ਕੀ?ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨ ਅਧਿਕਾਰ ਮੰਚ ਦੇ ਇੱਕ ਸਰਵੇਖਣ ਮੁਤਾਬਕ ਮਰਾਠਵਾੜਾ ਵਿੱਚ 54 ਫੀਸਦੀ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਕੋਲ ਘਰ ਦੀ ਮਾਲਕੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਦੋਂਕਿ ਵਿਦਰਭ ਵਿੱਚ 71 ਫੀਸਦੀ ਔਰਤਾਂ ਕੋਲ ਘਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਕਿਸਾਨ ਦਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ‘ਸੂਰ-ਗੋਲਕਾਂ’ਰਾਮ ਲੀਲ੍ਹਾ ਮੈਦਾਨ ਪਹੁੰਚੇ ਹੀ ਸੀ ਕਿ ਬੈਂਕ ਦਾ ਫ਼ੋਨ ਆ ਗਿਆ, ਕਰਜ਼ਾ ਮੋੜੋਮੋਦੀ ਦੇ ਭਰੋਸਿਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸੜਕਾਂ 'ਤੇ ਉੱਤਰੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਇਹ ਹਨ ਮੰਗਾਂਮਰਾਠਵਾੜਾ ਵਿੱਚ 26 ਫੀਸਦੀ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਕੋਲ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਦਰਭ ਵਿੱਚ 33 ਫੀਸਦੀ ਔਰਤਾਂ ਕੋਲ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਮਾਲਕੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਅਕਸਰ ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਹੱਕ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ।ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਪਤੀਆਂ ਨੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਪਤੀ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਤੋਂ ਬੇਦਖਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਕੋਈ ਔਰਤ ਆਪਣੇ ਹੱਕ ਦੀ ਲੜਾਈ ਲੜਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਦਬਾਅ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।ਸੀਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, ""ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਵਿੱਤੀ ਮਦਦ ਦੇ ਯੋਗ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਸਰਕਾਰ ਉਸ ਦੀ ਵਿਧਵਾ ਨਾਲ ਹੀ ਗੱਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ 48 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਲੈ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ, ਸਮਾਜ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਵਿਧਵਾ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵੀ ਸੰਪਰਕ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਜੋ ਕਿਸਾਨ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਧਵਾਵਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕੋਈ ਤਰੀਕਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।""   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਕੋਲ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਮਾਲਕਾਣਾ ਹੱਕ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ                  ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਆਈਆਂ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਅਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਨ ਕਾਰਡ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਔਰਤਾਂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹਾਸਿਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਘਰੇਲੂ ਬਦਸਲੂਕੀ, ਬਰਾਬਰ ਤਨਖਾਹ, ਬਰਾਬਰ ਹੱਕ ਅਤੇ ਹੱਕਾਂ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਾਰੇ ਤਾਂ ਭੁੱਲ ਜਾਓ। ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ  #MeToo ਮੁਹਿੰਮ ਦੀ ਲੋੜ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰਕ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।ਕਈ ਵਾਰੀ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨ ਵੀ ਸਰੀਰਕ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਔਰਤਾਂ ਡਰ ਕਾਰਨ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਦਰਜ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਉਂਦੀਆਂ। ਸੀਮਾ ਪੁੱਛਦੀ ਹੈ, ""ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ #MeToo ਮੁਹਿੰਮ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਅਤੇ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਫਿਰ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰਕ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਅਣਗੌਲਿਆਂ ਕਰਦੇ ਹੋ।"" ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦਾ ਹੋਣਾ ਕੀ ਖੇਤੀ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਟਾਲ ਦੇਵਾਗਾ? ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਮੱਧ-ਵਰਗੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਲੱਗੀਆਂ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ 20 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਦੀ ਪਰਵਾਨਗੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸੈਕਟਰ ਦੀ ਹਕੀਕਤ ਕੀ ਹੈ?ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਸੰਪੂਰਨ ਨਜ਼ਰੀਆ ਹੈ। ਜਿੰਨੀਆਂ ਵੀ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮੈਂ ਮਿਲੀ ਹਾਂ ਉਹ ਭੋਜਨ ਵਾਲੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਟਿੱਢ ਭਰ ਸਕਣ। ਫਿਰ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਅਜਿਹੀ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਔਰਤਾਂ ਕੋਲ ਨਕਦੀ ਫਸਲਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਕੋਈ ਬਦਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਮੌਸਮ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਦੇਣ ਲਈ ਕੁਝ ਹੋਵੇ                  ਫਿਰ ਵੀ ਉਹ ਜ਼ਮੀਨ ਦਾ ਕੁਝ ਹਿੱਸਾ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਜਾਂ ਖੁਰਾਕ ਲਈ ਅਲਾਟ ਕਰ ਦੇਣਗੀਆਂ। ਉਹ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਮੌਸਮ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਦੇਣ ਲਈ ਕੁਝ ਹੋਵੇ। ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਵੱਖਰਾ ਵਿਚਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੀਆਂ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੀ ਵਿਉਂਤ ਹੈ। ਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਵੇ ਕਿ ਉਹ ਕੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਕਿੰਨਾ ਕਰਜ਼ਾ ਉਧਾਰ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਹੜੀ ਤਕਨੀਕ ਵਰਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਫਿਰ ਸ਼ਾਇਦ ਅਸੀਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸੈਕਟਰ ਵਿਚ ਚੰਗੇ ਬਦਲਾਅ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋਵਾਂਗੇ। ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ?ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮੌਜੂਦਾ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ 'ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਲੰਕਾਰ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹ ਉੱਚ-ਵਰਗ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਹਨ। ਇਸ ਅੰਦੋਲਨ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਸੰਬੋਧਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜੋ ਕਿ ਸਮਾਜਿਕ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਹਨ।ਸੀਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, ""ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਅੰਦੋਲਨ ਜ਼ਰੂਰ ਲੜੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਪੂਰੀਆਂ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਲਹਿਰਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਟੀਚੇ ਘੱਟੋ- ਘੱਟ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਹੀ ਰਹਿਣਗੇ।""""ਪਰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਕੁਝ ਸ਼ਾਮਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਇਸ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਅਤੀਤ ਵੱਲ ਦੇਖਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।""ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਝੁੰਡ 'ਚ ਇਸ ਸਾਨ੍ਹ ਦੀ ਹੈ ਸ਼ਾਨ ਵੱਖਰੀਸਿੱਧੂ ਤੇ ਲੌਂਗੋਵਾਲ ਨਾਲ ਦਿਖਿਆ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਗੋਪਾਲ ਚਾਵਲਾ ਆਖਰ ਹੈ ਕੌਣਇੱਕ ਮਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤ ਸਿੱਖ ਤੇ ਧੀਆਂ ਮੁਸਲਿਮ ਕਿਵੇਂ ਬਣੀਆਂਸਿਗਰੇਟ ਪੀਂਦੀ ਔਰਤ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਜੋ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦ, ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਨਾਰੀਵਾਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਨਾਲ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਲੱਖਾਂ ਮਾਵਾਂ, ਭੈਣਾਂ ਅਤੇ ਧੀਆਂ ਜੋ ਕਿ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਟਿੱਢ ਭਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੂਨ ਨਾਲ ਲਥਪਥ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਾਰਚ ਕਰਨਾ ਪਏਗਾ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕੋਈ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ। ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਆਗਰਾ ਵਿੱਚ 15 ਸਾਲ ਦੀ ਕੁੜੀ ਸੰਜਲੀ ਨੂੰ ਜਲਾ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਪੁਲਿਸ ਮੁਤਾਬਕ ਉਸਦੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ ਨੇ ਹੀ ਇਹ ਜੁਰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਨਾਰਵੇ ਦੇ ਮੰਤਰੀ ਵੱਲੋਂ ਪਤਨੀ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਲਈ ਅਹੁਦਾ ਛੱਡਣ ਦਾ ਐਲਾਨ      31 ਅਗਸਤ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-45366248  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਨਾਰਵੇ ਦੇ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਮੰਤਰੀ ਕੈਟਿਲ ਸੋਲਵਿਕ-ਔਲਸਨ ਨੇ ਪਤਨੀ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਲਈ ਅਹੁਦਾ ਛੱਡਣ ਦਾ ਕੀਤਾ ਫ਼ੈਸਲਾ                  ਨਾਰਵੇ ਦੇ ਇੱਕ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸਿਆਸੀ ਅਹੁਦੇ ਨੂੰ ਤਿਆਗਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।  ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰੀ ਪੇਸ਼ੇ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਘਰ ਸਾਂਭਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਅਗਾਂਹ ਵਧਣ 'ਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਪੇਸ਼ ਆਉਂਦੀ ਸੀ।  ਪਤਨੀ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਹੁਣ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ 'ਚ ਪੰਜਾਬਣ ਨੂੰ ਬੰਦੀ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼ਪਤਨੀ ਦਾ ਕਾਤਲ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ’ਚ ਭੁਗਤੇਗਾ ਸਜ਼ਾਪਤੀ ਨੇ ਪਤਨੀ ਜੂਏ ’ਚ ਹਾਰੀ, ਜ਼ਬਰਨ ਕਰਵਾਇਆ ‘ਰੇਪ’ਨਾਰਵੇ ਦੇ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਮੰਤਰੀ ਕੈਟਿਲ ਸੋਲਵਿਕ-ਔਲਸਨ ਦੇ ਇਸ ਕਦਮ ਨੂੰ ਲਿੰਗ ਸਮਾਨਤਾ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਵਾਧੇ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੋਲਵਿਕ-ਔਲਸਨ ਮੁਤਾਬਕ, ""ਮੰਤਰੀ ਬਣਨਾ ਬੜਾ ਚੰਗਾ ਅਨੁਭਵ ਰਿਹਾ। ਮੈਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਮੰਤਰੀ ਬਣਿਆ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਸੀ।""ਉਹ ਨਾਰਵੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਗ੍ਰੈਸ ਪਾਰਟੀ ਦੀ 2013 ਵਿੱਚ ਹੋਂਦ 'ਚ ਆਈ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਮੰਤਰੀ ਹਨ। ਖ਼ਬਰ ਏਜੰਸੀ ਏ.ਐਫ.ਪੀ. ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸੋਲਵਿਕ-ਔਲਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਮੈਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਪੜਾਅ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹਾਂ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁਪਨੇ ਪੂਰੇ ਕਰਨ ਦੀ ਵਾਰੀ ਮੇਰੀ ਪਤਨੀ ਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਕਈ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ।""ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਟੋਨੀ ਸੋਲਵਿਕ-ਔਲਸਨ ਨੇ ਹੁਣ ਇੱਕ ਸਾਲ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਈ ਹੈ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਨਾਰਵੇ ਵਿੱਚ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਕੈਟਿਲ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ                  ਨਾਰਵੇ ਵਿੱਚ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਕੈਟਿਲ ਸੋਲਵਿਕ-ਔਲਸਨ ਨੂੰ ਸ਼ਲਾਘਾ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਨਾਰਵੇ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ ਸਮਾਨਤਾ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਚੰਗੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹੈ।ਵਰਲਡ ਇਕਨੋਮਿਕ ਫੋਰਮ ਦੀ ਲਿੰਗ ਸਮਾਨਤਾ ਬਾਰੇ ਰੈਂਕਿੰਗ ਵਿੱਚ ਆਇਸਲੈਂਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਾਰਵੇ ਦਾ ਹੀ ਨੰਬਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਪਿਆਰ…ਇਹ ਤੇਰੇ ਮਤਲਬ ਦੀ ਸ਼ੈ ਨਹੀਂ…''ਕੱਲ੍ਹ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੀ ਥਾਲੀ 'ਚ ਰੋਟੀ ਨਾ ਰਹੇ, ਤਾਂ ਪਤਾ ਹੋਵੇ ਇਹ ਕਿੰਝ ਹੋਇਆ' 'ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨਿਖੇਧੀ ਨੂੰ ਦੇਸ਼-ਧਰੋਹ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ'ਦੇਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਸਾਂਝੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਤਿੰਨਾਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਮੁਖੀ ਔਰਤਾਂ ਹਨ।     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ: ਏਅਰ ਟ੍ਰੈਫ਼ਿਕ ਕੰਟ੍ਰੋਲਰ ਨੇ ਭੂਚਾਲ ਦੌਰਾਨ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਨਿਭਾਈ ਡਿਊਟੀ      1 ਅਕਤੂਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-45705795  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright ADEK BERRY/AFP/Getty Images  ਇੱਕ ਯਾਤਰੀ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਮਾਰੂ ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਸਮੇਂ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਇੱਕ ਏਅਰ ਟ੍ਰੈਫ਼ਿਕ ਕੰਟ੍ਰੋਲਰ ਦੀ ਜਾਨ ਚਲੀ ਗਈ। ਆਪਣੇ ਕਾਰਜ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੀਰੋ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।21 ਸਾਲਾ, ਐਨਥੋਨੀਅਸ ਗੁਨਾਵਾਨ ਆਗੂੰਗ ਕੇਂਦਰੀ ਸੁਲਾਵੇਸੀ ਸਥਿਤ ਪਾਲੂ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਦੇ ਕੰਟ੍ਰੋਲ ਟਾਵਰ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸਨ, ਜਦੋਂ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ 7.5 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ।ਕੰਟ੍ਰੋਲ ਟਾਵਰ ਤੋਂ ਛਾਲ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਉਡੀਕ ਕੀਤੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਹਵਾ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ।ਕਿਸੇ ਸਪੈਸ਼ਿਲਿਟੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ: 'ਮਲਬੇ 'ਚੋਂ ਬੱਚੇ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਆ ਰਹੀ ਹੈ'ਦੁਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਜਾਸੂਸ ਔਰਤਾਂ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਮਜਬੂਰੀ ਕਾਰਨ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ‘ਮਾਲ’ ਬਣਿਆਅਫ਼ੀਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਚਿੱਟੇ ਤੋਂ ਚੰਗੀ - ਨਵਜੋਤ ਸਿੱਧੂਏਅਰ ਨੈਵੀਗੇਸ਼ਨ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਸਕੱਤਰ, ਡੀਡੀਏਟ ਕੇਐਸ ਰਾਦਿਤਯੋ ਨੇ ਜਕਾਰਤਾ ਪੋਸਟ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ""ਆਗੂੰਗ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ, ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਉਡਾਨ ਭਰਨ ਤੱਕ, ਉਹ ਕੰਟ੍ਰੋਲ ਟਾਵਰ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਰਹੇ।""   Image copyright /AIRNAV   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਆਗੂੰਗ ਨੂੰ ਮਰਨ ਉਪਰੰਤ ਸਨਮਾਨ ਵਜੋਂ ਦੋ ਰੈਂਕ ਤੋਂ ਤਰੱਕੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।                  ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਵਿਚ ਭੂਚਾਲ ਅਤੇ ਸੁਨਾਮੀ ਕਾਰਨ ਅਜੇ ਤੱਕ 832 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਜਿਵੇਂ ਦੂਰ ਦੁਰਾਡੇ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਵਧੇਗੀ, ਇਸ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਣ ਦਾ ਖਦਸ਼ਾ ਜਤਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਪਾਲੂ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹਾਲੇ ਵੀ ਦਰਜਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਲਬੇ ਹੇਠ ਜ਼ਿੰਦਾ ਫ਼ਸੇ ਹੋਣ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵੀ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ।ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਪਾਲੂ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਬਚਾਅ ਕਰਮਚਾਕੀ ਹੋਟਲਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ੌਪਿੰਗ ਸੈਂਟਰਾਂ ਦੇ ਮਲਬੇ ਵਿਚੋਂ ਭਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।   Image copyright Reuters   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਸੁਲਾਵੇਸੀ ਟਾਪੂ 'ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸੁਨਾਮੀ ਨੇ ਕਹਿਰ ਢਾਹਿਆ।                  ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਨੂੰ ਜਨਤਕ ਕਬਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਪਿਛਲੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਜਦੋਂ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ, ਤਾਂ ਪਾਲੂ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਆਗੂੰਗ ਇੱਕ ਬਾਟਿਕ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਉਡਾਨ ਭਰਨ ਦੀ ਮੰਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਰਹੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ।ਆਗੁੰਗ ਟਾਵਕ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰਹੇ ਜਦੋਂ ਤਕ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ ਨੇ ਉਡਾਣ ਨਹੀਂ ਭਰ ਲਿੱਤੀ।ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਇਹ ਚਾਰ ਮੰਜ਼ਿਲਾ ਕੰਟ੍ਰੋਲ ਟਾਵਰ ਕੰਬਣ ਅਤੇ ਟੁੱਟਣ ਲੱਗਾ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖਿੜਕੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਛਾਲ ਮਾਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲਿਆ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ, ਬਾਹਾਂ ਅਤੇ ਪਸਲੀਆਂ ਟੁੱਟ ਗਈਆਂ।ਆਗੂੰਗ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ ਪਰ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਹਵਾਈ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਪਹੁੰਚਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।ਏਅਰ ਨੈਵੀਗੇਸ਼ਨ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਯੋਹਾਨੇਸ ਸਿਰੇਟ ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਅਦਾਰੇ ਏਬੀਸੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ""ਆਗੂੰਗ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਨੇ ਸੈਂਕੜੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚਾ ਲਈ।""ਆਗੂੰਗ ਨੂੰ ਮਰਨ ਉਪਰੰਤ ਦੋ ਰੈਂਕ ਤੋਂ ਤਰੱਕੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਬੁਲਾਰੇ ਮੁਤਾਬਕ, ""ਇਹ ਸਨਮਾਨ ਸਰਹੂਮ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਲੱਖਣ ਸਮਰਪਣ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।""ਦਫ਼ਨਾਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫ਼ੌਜੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੇਹ ਨੂੰ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਵੀ ਏਅਰ ਨੈਵੀਗੇਸ਼ਨ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਨੇ ਤਸਵੀਰਾਂ ਟਵੀਟ ਕੀਤੀਆਂ।     Image Copyright @AirNav_Official @AirNav_Official       Image Copyright @AirNav_Official @AirNav_Official    ਇਸ ਨੌਜਵਾਨ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫ਼ੈਲ ਗਈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੀਰੋ ਕਿਹਾ ਜਾਣ ਲੱਗਾ।     Image Copyright @reylasano @reylasano       Image Copyright @reylasano @reylasano    ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਸੁਲਾਵੇਸੀ ਟਾਪੂ 'ਤੇ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸੁਨਾਮੀ ਨੇ ਕਹਿਰ ਢਾਹਿਆ।     Image Copyright @gctampilang @gctampilang       Image Copyright @gctampilang @gctampilang    ਉਸ ਸਮੇਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ, ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਇੱਕ ਤਿਓਹਾਰ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਹ ਲੋਕ ਸੁਨਾਮੀ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਫ਼ੱਸ, ਨਾਲ ਹੀ ਵਹਿ ਗਏ।ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ ਦੇ ਉਪ-ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਜੂਸੁਫ਼ ਕੱਲਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਕੁਲ ਗਿਣਤੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਚ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਰੈਡ ਕਰਾਸ ਨੇ 16 ਲੱਖ ਦੇ ਕਰੀਬ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਇਸ ਕੁਦਰਤੀ ਆਪਦਾ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਚ ਹੋਣ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਸਮਾਰਟ ਫ਼ੋਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ 'ਫ਼ਬਿੰਗ' ਬਾਰੇ ਜ਼ਰੂਰ ਜਾਣੋ      4 ਅਗਸਤ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-45059601  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  'ਫ਼ਬਿੰਗ' ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਆਸਟਰੇਲੀਆਈ ਡਿਕਸ਼ਨਰੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਉਸ ਸਥਿਤੀ ਨਾਲ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜ੍ਹੇ ਸ਼ਖ਼ਸ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ 'ਤੇ ਲੱਗੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ।ਇਹ ਉਹ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੌਰਾਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਟੈਕਸਟ ਮੈਸੇਜ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਈ-ਮੇਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਐਪਸ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝ ਜਾਂਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਬੈਠਾ ਸ਼ਖ਼ਸ ਤੁਹਾਡਾ ਮੂੰਹ ਦੇਖਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਤਜਰਬੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੀ ਕੇਂਟ ਯੂਨੀਵਰਸਟੀ ਦੇ ਵਰੋਤ ਚਟਪਿਤਾਏਸੁਨੋਨਧ ਨੇ ਖ਼ੁਦ ਹੀ ਫ਼ਬਿੰਗ ਪਿੱਛੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਰਿਸਰਚ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਤੀਜੀ ਧਿਰ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਮੈਂ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਗ਼ਦਾਰ ਹਾਂ...ਕਿਉਂ ਕਿ 'ਆਪ' ਦੀ ਘਰੇਲੂ ਜੰਗ : ਕਿਸ ਨੂੰ ਕੌਣ ਕੀ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈਟਰਿੱਪ ਦੌਰਾਨ ਫ਼ਬਿੰਗ 'ਤੇ ਰੁੱਝੇ ਰਹੇ ਦੋਸਤਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, 'ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਲੰਬੀ ਛੁੱਟੀ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਥਾਈਲੈਂਡ ਦੇ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਦਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਬਣਾ ਲਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਪਿਛਲੇ 10 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਇਕੱਠੇ ਕਿਤੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਗਏ ਸੀ।""    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਜੇਕਰ ਕੋਈ 'ਫ਼ਬਿੰਗ' ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੇ ਸ਼ਖ਼ਸ ਦਾ ਉਸ ਵਿੱਚ ਯਕੀਨ ਘਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ                  ""ਮੈਂ ਇਸ ਟਰਿੱਪ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਹੁਤ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਸੀ। ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਅਤੇ ਦੋ ਰਾਤਾਂ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਸੀ।""""ਇਸ ਟਰਿੱਪ ਦੌਰਾਨ ਮੇਰੇ ਸਾਰੇ ਦੋਸਤ ਆਪਣੇ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਰੁੱਝੇ ਰਹੇ। ਇਸ ਟਰਿੱਪ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ਮੇਰੇ ਜ਼ਿਹਨ ਵਿੱਚ ਹਨ।""'ਫ਼ਬਿੰਗ' ਦਾ ਕੀ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ?ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ""ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਉਲਝਣਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਸ ਟਰਿੱਪ ਤੋਂ ਮੈਂ ਘਰ ਵਾਪਿਸ ਪਰਤਿਆ, ਕੀ ਮੇਰੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦਾ ਉਹ ਵਿਹਾਰ ਸਾਧਾਰਨ ਸੀ? ਆਖ਼ਰ ਕੀ ਹੋਇਆ ਹੈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ? ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ ਜੇਕਰ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਅਜਿਹਾ ਹੀ ਵਿਹਾਰ ਕਰਨ ਲੱਗਣ? ਅਤੇ ਫਿਰ ਮੈਂ ਇਸਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਪੀਐਚਡੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਈ ਅਪਲਾਈ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।""""ਰਿਸਰਚ ਦੌਰਾਨ ਅਸੀਂ ਇਹ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੇ ਸ਼ਖ਼ਸ 'ਤੇ ਫ਼ਬਿੰਗ ਦਾ ਬਹੁਤ ਨੈਗੇਟਿਵ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ 'ਫ਼ਬਿੰਗ' ਨਾਲ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲਾ ਸ਼ਖ਼ਸ ਘੱਟ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਘੱਟ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਕਾਸ਼! ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਕੋਲ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਹੀ ਨਾ ਹੁੰਦਾ' ਕੀ ਮੋਬਾਈਲ 'ਤੇ ਗੇਮ ਖੇਡਣਾ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ? ਕਦੋਂ ਹੋਈ ਸੀ ਵਾਈ ਫਾਈ ਤੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਦੀ ਕਲਪਨਾ   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਥਾਈਲੈਂਡ 'ਚ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਫ਼ਬਿੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤ ਵੱਧ ਹੈ                  'ਜੇਕਰ 'ਫ਼ਬਿੰਗ' ਵਾਰ-ਵਾਰ ਹੋਵੇ'ਜੇਕਰ ਕੋਈ 'ਫ਼ਬਿੰਗ' ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੇ ਸ਼ਖ਼ਸ ਦਾ ਉਸ ਵਿੱਚ ਯਕੀਨ ਘਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸੁਭਾਅ 'ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਘੱਟ' ਅਤੇ 'ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਵੱਧ' ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ 'ਫ਼ਬਿੰਗ' ਦੀ ਘਟਨਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ 'ਫ਼ਬਿੰਗ' ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੇਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਫ਼ੋਨ 'ਤੇ ਲੱਗੇ ਰਹਿਣਾ ਅੱਜ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਖ਼ੁਦ ਵੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।ਥਾਈਲੈਂਡ, ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸਾਂ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਮੋਬਾਈਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 'ਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਫ਼ਰਕ ਹੈ। ਥਾਈਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਪੰਜ ਘੰਟੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਆਪਣੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫ਼ੋਨ 'ਤੇ ਲੱਗੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਉੱਥੇ ਹੀ ਇੰਗਲੈਡ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੋ ਤੋਂ ਢਾਈ ਘੰਟੇ ਹੈ। ਯਾਨਿ ਥਾਈਲੈਂਡ 'ਚ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਫ਼ਬਿੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤ ਵੱਧ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਤੁਹਾਡੇ ਫੋਨ 'ਚ ਤਾਂ ਇਹ ਅਣ-ਪਛਾਤਾ ਨੰਬਰ ਸੇਵ ਨਹੀਂ ?ਸੋਮਵਾਰ ਦਾ ਵਰਤ ਸਿਰਫ਼ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਕਿਉਂ ਹੈ?ਚੀਨੀ ਲੋਕ ਭਾਰਤੀ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇ ਦੀਵਾਨੇ ਕਿਉਂ ਹੋਣ ਲੱਗੇ (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਚੰਨ 'ਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਚਾਰ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੇ ਯਾਦ ਕੀਤੇ ਤਜਰਬੇ      30 ਮਈ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-44281703  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright NASA   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     12 ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਚੰਨ 'ਤੇ ਚੱਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ                  ਚੰਨ 'ਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਆਖਰੀ ਅਮਰੀਕੀ ਮਿਸ਼ਨ ਅਪੋਲੋ 17 ਸੀ। 7 ਦਸੰਬਰ, 1972 ਨੂੰ ਲਾਂਚ ਹੋਏ ਮਿਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਨਾਸਾ ਕਰਮੀਆਂ ਨੇ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਚੰਨ 'ਤੇ ਬਿਤਾਏ ਸਨ।ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਈ ਨਵੇਂ ਐਕਸਪੈਰੀਮੈਂਟ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਰਿਸਰਚ ਲਈ ਸੈਂਪਲ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਚੀਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ 2030 ਤੱਕ ਉਹ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਚੰਨ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਵੇਗਾ, ਅਪੋਲੋ 17 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਚੰਨ 'ਤੇ ਕਦਮ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਹੈ।ਆਪਣੇ ਫੋਨ ਦੀ ਹੋਮ ਸਕਰੀਨ ’ਤੇ ਇੰਜ ਵੇਖੋ ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀਇਹ ਰਾਣੀ ਆਸ਼ਿਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿੰਦੀ ਸੀ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾਦੋ ਜਾਸੂਸਾਂ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਨੇ ਖੋਲ੍ਹੇ ਭਾਰਤ-ਪਾਕ ਦੇ ਰਾਜ਼?ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਸਾਬਕਾ ਅਮਰੀਕੀ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਐਲਨ ਬੀਨ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਸਿਰਫ ਚਾਰ ਦੀ ਇਨਸਾਨ ਬਚੇ ਹਨ ਜੋ ਦੱਸ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿ ਚੰਨ 'ਤੇ ਕਦਮ ਰੱਖਣਾ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਚਾਰਲਜ਼ ਡਿਊਕਅਪੋਲੋ 11 ਮਿਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਚਾਰਲਸ ਸਪੇਸਕ੍ਰਾਫਟ ਕਮਿਊਨੀਕੇਟਰ ਸਨ। ਇਹ ਉਹੀ ਮਿਸ਼ਨ ਸੀ ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਨੀਲ ਆਰਮਸਟ੍ਰੌਂਗ ਚੰਨ 'ਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਇਨਸਾਨ ਬਣੇ ਸਨ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 3 ਅਕਤੂਬਰ, 1935 ਵਿੱਚ ਨੌਰਥ ਕੈਰੋਲੀਨਾ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਚੰਨ 'ਤੇ ਮਿਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੀ 600 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਟੀਵੀ ਰਾਹੀਂ ਚੰਨ 'ਤੇ ਲੈਨਡਿੰਗ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।1972 ਵਿੱਚ ਅਪੋਲੋ 16 ਮਿਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਸੀ, ''ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਚੰਨ 'ਤੇ ਜਾਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰੋਗੇ?''   Image copyright AFP   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਚਾਰਲਜ਼ ਡਿਊਕ ਚੰਨ 'ਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਦੇ ਹਨ                  ਜਦੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਹਾਮੀ ਭਰੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਨਾਲ ਲਿਜਾਉਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ 2015 ਵਿੱਚ ਬਿਜ਼ਨਸ ਇਨਸਾਈਡਰ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ, ''ਮੈਂ ਪਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਤਸਵੀਰ ਉੱਥੇ ਹੀ ਛੱਡ ਦਵਾਂਗਾ, ਤਾਂ ਜੋ ਮੇਰੇ ਤਸਵੀਰ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗੇ ਕਿ ਮੈਂ ਵਾਕੇਈ ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਚੰਨ 'ਤੇ ਛੱਡੀ ਸੀ।''1999 ਵਿੱਚ ਡਿਊਕ ਨੇ ਨਾਸਾ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਲੂਨਰ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਚੰਨ 'ਤੇ ਘੁੰਮੇ ਸਨ।    Image copyright NASA   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅਪੋਲੋ 16 ਮਿਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਾਰਲਜ਼ ਡਿਊਕ ਪੈਸੀਫਿਕ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਲੈਂਡ ਕੀਤੇ ਸਨ                  ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ, ''ਮੈਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਲੈ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਚੰਨ ਦੀ ਭੂਮੀ ਬਾਰੇ ਦੱਸ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਚਾਰ ਟਾਇਰ ਵਾਲੇ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਗੱਡੀ ਬੇਹੱਦ ਵਧੀਆ ਸੀ।''''ਨਜ਼ਾਰਾ ਬੇਹੱਦ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੀ, ਦੁੱਖ ਸਿਰਫ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿੱਚ ਚੰਨ 'ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਵਿਖਾਇਆ।''ਡੇਵਿਡ ਸਕੌਟ1932 ਵਿੱਚ ਸੈਨ ਅਨਟੋਨੀਓ, ਟੈਕਸਸ ਵਿਖੇ ਜੰਮੇ ਡੇਵਿਡ ਸਕੌਟ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੁਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1963 ਵਿੱਚ ਉਹ ਨਾਸਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਨ।ਉਹ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਪੁਲਾੜ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਅਪੋਲੋ 15 ਦੇ ਕਮਾਂਡਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੰਨ 'ਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਸੱਤਵੇਂ ਵਿਅਕਤੀ ਸਨ। ਉਹ ਚੰਨ 'ਤੇ ਡਰਾਈਵ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਹਨ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਘੇਰੇ 'ਤੇ ਇਕੱਲੇ ਉੱਡਣ ਵਾਲੇ ਆਖਰੀ ਅਮਰੀਕੀ ਹਨ।    Image copyright NASA   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਡੇਵਿਡ ਸਕੌਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਕਵੀ ਹੀ ਪੁਲਾੜ ਦੀ ਖੁਬਸੂਰਤੀ ਬਿਆਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ                  ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਤਾਬ 'ਟੂ ਸਾਈਡਜ਼ ਆਫ ਦਿ ਮੂਨ' ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ, ''ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਧਰਤੀ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਦਸਤਾਨਿਆਂ ਨਾਲ ਲੱਦੇ ਹੱਥ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਚੁੱਕਣ 'ਤੇ ਮੈਂ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਮੇਰੇ ਅੰਗੂਠੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪੂਰੀ ਧਰਤੀ ਲੁੱਕ ਰਹੀ ਸੀ।''ਸਕੌਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਚੰਨ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਫਰ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਆਏ ਬਦਲਾਅ ਬਾਰੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ''ਮੈਂ ਲੂਨਰ ਪਹਾੜਾਂ, ਲਾਵਾ ਅਤੇ ਪੱਥਰਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦਾ ਹਾਂ। ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਆਰਟਿਸਟ ਜਾਂ ਕਵੀ ਹੀ ਪੁਲਾੜ ਦੀ ਅਸਲੀ ਖੁਬਸੂਰਤੀ ਬਿਆਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।''   Image copyright NASA   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਲੂਨਰ ਰੋਵਿੰਗ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਡੇਵਿਡ ਸਕੌਟ                  ਹੈਰੀਸਨ ਸ਼ਮਿਚਹੈਰੀਸਨ ਦਾ ਜਨਮ 3 ਜੁਲਾਈ, 1935 ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੇ ਸੈਂਟਾ ਰੀਟਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਅਕਾਦਮਿਕ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਲਈ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਬਲਕਿ ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਬਣੇ ਜੋ ਨਾਸਾ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਫੀਲਡ ਟ੍ਰਿਪਸ ਵਿੱਚ ਗਾਈਡ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1965 ਵਿੱਚ ਉਹ ਨਾਸਾ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਬਣੇ।    Image copyright AFP   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਹੈਰੀਸਨ ਸ਼ਮਿਚ ਚੰਨ 'ਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਆਖਰੀ ਹਨ                  ਅਗਸਤ 1971 ਵਿੱਚ ਅਪੋਲੋ 17 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਡਿਊਟੀ ਲੱਗੀ ਸੀ। ਦਸੰਬਰ 1972 ਵਿੱਚ ਉਹ ਕਮਾਂਡਰ ਜੀਨ ਸਰਨੈਨ ਦੇ ਨਾਲ ਚੰਨ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੀ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਈ 'ਬਲੂ ਮਾਰਬਲ' ਤਸਵੀਰ ਲਈ ਸੀ। ਸਾਲ 2000 ਵਿੱਚ ਨਾਸਾ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਮਿਚ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਚੰਨ 'ਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਕਾਫੀ ਮਦਦਗਾਰ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।    Image copyright NASA JOHNSON SPACE CENTER   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਮਸ਼ਹੂਰ ਤਸਵੀਰ                  ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸੀ, ''ਰੌਸ਼ਨੀ ਨਾਲ ਫੀਚਰਜ਼ ਸਾਫ ਸਾਫ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਸੀ। ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ 'ਤੇ 6000 ਤੋਂ 7000 ਫੁੱਟ ਉੱਚੇ ਪਹਾੜ ਸਨ, 35 ਮੀਲ ਲੰਬਾ ਅਤੇ ਚਾਰ ਮੀਲ ਚੌੜਾ ਇਲਾਕਾ ਸੀ।''ਸ਼ਮਿਚ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਸਭ ਤੋਂ ਔਖਾ ਪੁਲਾੜ ਦੇ ਕਾਲੇਪਣ ਨੂੰ ਅਪਨਾਉਣਾ ਸੀ।ਐਡਵਿਨ ਬਜ਼ ਐਲਡ੍ਰਿਨ1930 ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ ਬੱਜ਼ ਐਲਡ੍ਰਿਨ ਦਾ ਜਨਮ ਨਿਊ ਜਰਸੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਹ 1963 ਵਿੱਚ ਨਾਸਾ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਬਣੇ ਅਤੇ 1969 ਵਿੱਚ ਅਪੋਲੋ 11 ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ। ਉਹ ਨੀਲ ਆਰਮਸਟ੍ਰੌਂਗ ਨਾਲ ਚੰਨ 'ਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਦੋਹਾਂ ਨੇ ਚੰਨ 'ਤੇ 21 ਘੰਟੇ ਅਤੇ 36 ਮਿੰਟ ਬਿਤਾਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਪੇਸਕ੍ਰਾਫਟ ਚੰਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ 'ਸੀ ਆਫ ਟ੍ਰੈਨਕਵਿਲਿਟੀ' ਵਿੱਚ ਲੈਂਡ ਕੀਤਾ ਸੀ।    Image copyright NASA   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਬੱਜ਼ ਐਲਡ੍ਰਿਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਦਿਨ ਆਵੇਗਾ ਜਦ ਲੋਕ ਮਾਰਸ 'ਤੇ ਜਾਣਗੇ                  ਚੰਨ 'ਤੇ ਤੁਰਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਨ। 1998 ਵਿੱਚ ਐਲਡ੍ਰਿਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਚੰਨ ਦੀ ਧਰਤੀ ਟੈਲਕਮ ਪਾਊਡਰ ਵਰਗੀ ਡੂੰਘੇ ਗਰੇਅ ਰੰਗ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਨਾਲ ਢਕੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਜਿਸ 'ਤੇ ਕਈ ਛੋਟੋ ਵੱਡੇ ਪੱਥਰ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।ਭਾਰ ਨਾ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ ਜਾਂ ਹਲਕੇਪਣ ਨੂੰ ਐਲਡ੍ਰਿਨ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਤਜਰਬਾ ਦੱਸਿਆ ਸੀ। ਚੰਨ 'ਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਵਾਰ ਵਾਰ ਕਹਿੰਦੇ ਆਏ ਹਨ, ''ਇੱਕ ਦਿਨ ਅਸੀਂ ਮਾਰਸ 'ਤੇ ਵੀ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭੇਜਾਂਗੇ।''ਦੱਖਣੀ ਚੀਨ ਸਾਗਰ 'ਚ ਚੀਨੀ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਤਾਇਨਾਤੀ ਕਿਉਂ?ਚੀਨ ਬਾਰੇ 13 ਅਣਸੁਣੀਆਂ ਗੱਲਾਂਅਣਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਗੋਰਾ ਬਣਾਉਣਾ ਕਿੰਨਾ ਖ਼ਤਰਨਾਕ?(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ: ਇਹ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਦਾ ਨਤੀਜ਼ਾ      15 ਜਨਵਰੀ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-42692971  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Reuters   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਉੱਪਰਲੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਵਿੱਚ ਵੜ੍ਹੀ ਕਾਰ।                  ਕੈਲੀਫੋਰਨੀਆ 'ਚ ਇੱਕ ਤੇਜ਼ ਰਫ਼ਤਾਰ ਕਾਰ ਸੜਕ ਦੇ ਡਿਵਾਈਡਰ ਨਾਲ ਟਕਰਾਉਣ ਮਗਰੋਂ ਇੱਕ ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਉੱਪਰਲੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਵਿੱਚ ਵੜ੍ਹ ਗਈ।ਐਤਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਕਾਰ ਦਾ ਅੱਧਾ ਹਿੱਸਾ ਬਿਲਡਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਲਮਕਦਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ।ਪੁਲਿਸ ਮੁਤਾਬਕ ਕਾਰ ਅੰਦਰ ਮੌਜੂਦ ਦੋ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਮਾਮੂਲੀ ਸੱਟਾਂ ਹੀ ਲੱਗੀਆਂ। ਪੁਲਿਸ ਮੁਤਾਬਕ ਡਰਾਈਵਰ ਨੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਸ਼ਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਵੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।     Image Copyright @OCFA_PIO @OCFA_PIO       Image Copyright @OCFA_PIO @OCFA_PIO    ਘਟਨਾ ਮਗਰੋਂ ਕਾਰ ਅੰਦਰੋਂ ਤਾਂ ਇੱਕ ਸ਼ਖਸ ਬਾਹਰ ਨਿੱਕਲ ਗਿਆ। ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਤਕਰੀਬਨ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਬਾਅਗ ਬਚਾਅ ਕਰਮੀਆਂ ਨੇ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ। ਟੱਕਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੱਗ ਵੀ ਲੱਗ ਗਈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਕਾਬੂ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਫ਼ੋਟੋ ਵੀ ਟਵਿੱਟਰ 'ਤੇ ਪੋਸਟ ਕੀਤੀ ਗਈ।ਘਟਨਾ ਲੌਸ ਐਂਜਲਿਸ ਤੋਂ 35 ਮੀਲ ਦੂਰ ਸੈਂਟਾ ਐਨਾ 'ਚ ਵਾਪਰੀ ਸੀ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੰਤਰੀ 'ਤੇ ਹੁਣ ਲੱਗਾ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ - 5 ਅਹਿਮ ਖ਼ਬਰਾਂ      3 ਨਵੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46081491  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਅਕਬਰ ਨੇ ਪ੍ਰਿਆ ਰਮਾਨੀ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਆਪਣੇ ਮਾਣਹਾਨੀ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਲਈ ਸਬੂਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਏ ਹਨ                  ਦਰਜਨਾਂ ਔਰਤਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸੰਪਾਦਕ ਤੋਂ ਰਾਜ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਬਣੇ ਐਮਜੇ ਅਕਬਰ 'ਤੇ ਜਿਨਸੀ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਏ ਹਨ ਪਰ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਛਪੇ ਗਗੋਈ ਦੇ ਬਿਆਨ ਮੁਤਾਬਕ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲੱਗੇ ਹਨ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਕਬਰ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ""ਗਗੋਈ ਗ਼ਲਤ ਹੈ ਅਤੇ ਝੂਠ ਬੋਲ ਰਹੀ ਹੈ।"" ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਅਕਬਰ ਨੇ ਪ੍ਰਿਆ ਰਮਾਨੀ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਆਪਣੇ ਮਾਣਹਾਨੀ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਲਈ ਸਬੂਤ ਦਰਜ ਕਰਵਾਏ ਹਨ। ਪ੍ਰਿਆ ਰਮਾਨੀ, ਅਕਬਰ 'ਤੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਔਰਤ ਹਨ। ਜਾਣੋ ਇੰਟਰ ਸੈਕਸ ਤੋਂ ਮੁੰਡਾ ਬਣੇ ਅਨਿਕ ਦੀ ਕਹਾਣੀ '84 ਕਤਲੇਆਮ ਦੀ ਰਾਖ਼ 'ਚੋ ਨਿਕਲ ਕੇ ਕਿਵੇਂ 'ਰਾਜਾ' ਬਣਿਆ ਪਾਲੀਕੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ 'ਆਪ' 'ਚ ਏਕਤਾ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾਲਾਟਰੀ ਜਿੱਤ ਕੇ ਵੀ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਕੰਗਾਲ ਬਣਨ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾਇੱਕ 'ਚ ਸਾਲ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ 12 ਮੌਤਾਂ ਡੀਜੀਪੀ ਸੁਰੇਸ਼ ਅਰੋੜਾ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਦੌਰਾਨ ਔਸਤ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 12 ਮੌਤਾਂ ਦਰਜ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।      ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਰੋਜ ਮੁਤਾਬਕ ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸੜਕ ਹਾਦਸੇ ਦੌਰਾਨ ਔਸਤ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ 12 ਮੌਤਾਂ ਦਰਜ ਹੋਈਆਂ ਹਨ।                  ਦਿ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਏਡੀਜੀਪੀ (ਟ੍ਰੈਫਿਕ) ਸ਼ਰਦ ਸੱਤਿਆ ਚੌਹਾਨ ਅਤੇ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਸਲਾਹਕਾਰ ਨਵਦੀਪ ਅਸੀਜਾ ਵੱਲੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ,  ਇਸ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ 12.1 ਫੀਸਦ ਨਾਲ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਚੌਹਾਨ ਮੁਤਾਬਕ ਦੇਸ ਦੀ 2.25 ਫੀਸਦ ਆਬਾਦੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਿਛਲੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਨ ਵਾਲੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਦਾ ਔਸਤ 3.3 ਤੋਂ 3.5 ਫੀਸਦ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੰਜ ਸ਼ਹਿਰ, ਲੁਧਿਆਣਾ, ਪਟਿਆਲਾ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਬਠਿੰਡਾ ਅਤੇ ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਤਾਂ ਦਾ 15 ਫੀਸਦ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।    Image copyright NARINDER NANU/GETTY IMAGES   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਨੇਤਾ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਜੰਤਰ-ਮੰਤਰ 'ਤੇ 1984 ਦੰਗਾ ਪੀੜਤ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਲਈ ਧਰਨੇ 'ਤੇ ਬੈਠ ਰਹੇ ਹਨ।                  ਕੇਂਦਰੀ ਸੱਤਾ ਵਿਚ ਭਾਈਵਾਲ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਆਗੂ ਤੇ ਵਰਕਰ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਜੰਤਰ-ਮੰਤਰ 'ਤੇ 1984 ਦੰਗਾ ਪੀੜਤ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਲਈ ਇਨਸਾਫ਼ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਧਰਨੇ 'ਤੇ ਬੈਠ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਕੌਮੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਘਰ ਵੱਲ ਰੋਸ ਮਾਰਚ ਕਰਨਗੇ।ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ 1984 ਦੌਰਾਨ 1 ਤੋਂ ਨਵੰਬਰ ਵਿਚਾਲੇ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਦੇਸ ਦੇ ਹੋਰਨਾਂ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਵੱਲੋਂ ਕਰਵਾਏ ਸਿੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਦੰਗਿਆਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸੱਤਾ ਧਿਰ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਇਸ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੂੰ ""ਸਿਆਸੀ ਡਰਾਮਾ"" ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਮੇਰੇ 'ਤੇ ਲੱਗੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਝੂਠੇ, ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਾਂਗਾ'  33 ਟਰੱਕ ਡਰਾਈਵਰਾਂ ਨੂੰ ਕਤਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਪੁਲਿਸ ਅੜਿੱਕੇਐਮਜੇ ਅਕਬਰ ਖਿਲਾਫ਼ ਔਰਤਾਂ ਕੋਲ ਕਾਨੂੰਨੀ ਰਾਹ ਕੀ ਹਨਤਿਵਾਰੀ ਨੂੰ 89 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰੇ ਕਰਵਾਉਣਾ ਪਿਆ ਸੀ ਵਿਆਹਆਈਐਸਆਈ ਕਾਰਕੁਨ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਪਟਿਆਲਾ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਸੰਗਰੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਰਤਨਗੜ੍ਹ ਤੋਂ 24 ਸਾਲਾਂ ਗੁਰਸੇਵਕ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਐਸਐਸਪੀ ਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਬਨਮਦੀਪ ਨੇ ਗੁਰਸੇਵਕ ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਆ ਸੀ। (ਸੰਕੇਤਕ ਤਸਵੀਰ)                  ਇਸ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇੰਟਰ ਸਰਵਿਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਸ਼ਬਨਮਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਵੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ।   ਐਸਐਸਪੀ ਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਨੇ  ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਬਨਮਦੀਪ ਨੇ ਗੁਰਸੇਵਕ ਦਾ ਨਾਮ ਲਿਆ ਸੀ। ਐਸਐਸਪੀ ਮੁਤਾਬਕ, ""ਗੁਰਸੇਵਕ ਨੇ ਸ਼ਬਨਮਦੀਪ ਨੂੰ ਗਰੇਨੇਡਜ਼ ਅਤੇ ਪਿਸਤੌਲ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨੂੰ ਕਬੂਲ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ।""ਐਸਐਸਪੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਇਹ ਦੋਵੇਂ ""ਗ੍ਰੰਥੀ"" ਸਨ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਸਨ।""ਹੜਤਾਲ ਦੀ ਲਾਗਤ 40 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਰਿਆਣਾ ਰੋਡਵੇਜ਼ ਦੀ ਕਰਮੀਆਂ ਦੀ 17 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਹੜਤਾਲ ਪੰਜਾਬ-ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ਾਂ ਤਹਿਤ ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ।   Image copyright Prabhu dayal/bbc   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕਰਮਚਾਰੀ ਨਵੀਆਂ ਬੱਸਾਂ ਨੂੰ ਕਿੱਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਚਲਾਏ ਜਾਣ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਹਨ                  ਦਿ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮੁਤਾਬਕ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਚੱਲਣ ਵਾਲੀ ਇਸ ਹੜਤਾਲ ਦੌਰਾਨ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਰਾਜਕੋਸ਼ 'ਤੇ ਕਰੀਬ 40 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਭਾਰ ਪਿਆ ਅਤੇ ਆਮ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਅਸੁਵਿਧਾਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਦੋ ਵਾਰ 21 ਅਤੇ 24 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਰਮੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਅਸਫ਼ਲ ਰਹੀ ਅਤੇ ਕਰਮੀ ਆਪਣੀਆਂ ਮੰਗਾਂ 'ਤੇ ਕਾਇਮ ਰਹੇ।ਦਰਅਸਲ ਰੋਜਵੇਜ਼ ਦੇ ਕਰਮੀਆਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਦੋ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਹੜਤਾਲ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ 6 ਵਾਰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਗਲ਼ ਲੱਗ ਕੇ ਮਾਂ-ਪੁੱਤ ਕਾਫ਼ੀ ਦੇਰ ਰੋਂਦੇ ਰਹੇ'ਟਰੰਪ ਨੇ ਇਰਾਨ ਉੱਤੇ ਫਿਰ ਤੋਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਾਈਆਂ ਸਰਜਰੀ ਰਾਹੀ ਲਿੰਗ ਲੁਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਰਮਿਆਨੇ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਚੌਟਾਲਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੋਫਾੜ, ਦੁਸ਼ਯੰਤ ਦੀ ਇਨੈਲੋ 'ਚੋਂ ਛੁੱਟੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ   'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਮਾਮਲਾ: ਅਯੁੱਧਿਆ ਦਾ ਅਸਲ ਇਤਿਹਾਸ ਕੀ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਰਾਮ ਜਨਮਭੂਮੀ-ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਦਾ ਵਿਵਾਦ ਹੈ  ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੇਰੰਬ ਚਤੁਰਵੇਦੀ ਸਾਬਕਾ ਮੁਖੀ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਭਾਗ, ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਯੁਨੀਵਰਸਿਟੀ       4 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46329138  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright EPA   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਰਾਮਲੀਲਾ ਦਾ ਇੱਕ ਦ੍ਰਿਸ਼                  ਅਯੁੱਧਿਆ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਠਾਨਪੁਰ (ਝੂੰਸੀ) ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਬ੍ਰਹਮਾ ਜੀ ਦੇ ਮਾਨਸ ਪੁੱਤਰ ਮਨੂੰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਠਾਨਪੁਰ ਤੇ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਚੰਦਰਵੰਸ਼ੀ ਹਾਕਮਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਮਨੂੰ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਏਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਸ਼ਰਾਪ ਨੇ ਇਲਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਯੁੱਧਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਸੂਰਜਵੰਸ਼ ਮਨੂੰ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਇਕਸ਼ਵਾਕੂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ।ਬੇਂਟਲੀ ਅਤੇ ਪਾਰਜਿਟਰ ਵਰਗੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ 'ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਜਰੀ' ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦਾ ਕਾਲ 2200 ਈ.ਪੂ. ਮੰਨਿਆ ਹੈ । ਧਾਰਣਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਜੀ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਸ਼ਰਥ ਇਸੇ ਵੰਸ਼ ਦੇ 63ਵੇਂ ਸ਼ਾਸ਼ਕ ਸਨ।ਅਯੁੱਧਿਆ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਤੀਰਥ ਦਾ ਨਾਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਯੁੱਧਿਆ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਵੀ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ 'ਪ੍ਰਯਾਗ' ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੈਨ ਪ੍ਰੰਪਰਾ ਮੁਤਾਬਕ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ 24 ਵੱਚੋਂ 22 ਤੀਰਥਾਂਕਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਕਸ਼ਵਾਕੂ ਵੰਸ਼ ਦੇ ਸਨ।   Image copyright SAMEERATMAJ MISHRA/BBC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਤਰੇਤਾ ਯੁੱਗ ਦੇ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਦੁਆਪਰ ਕਾਲ ਦੀ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਤੱਕ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਅਯੁੱਧਿਆ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣ ਮਿਲਦੇ ਹਨ                  ਇਨ੍ਹਾਂ 24 ਤੀਰਥਾਂਕਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਤੀਰਥੰਕਰ ਆਦਿਨਾਥ (ਰਿਸ਼ਭਦੇਵ ਜੀ) ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਚਾਰ ਹੋਰ ਤੀਰਥਾਂਕਰਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਅਸਤਾਨ ਵੀ ਅਯੁੱਧਿਆ ਹੀ ਹੈ। ਬੋਧੀ ਰਵਾਇਤਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਬੁੱਧ ਦੇਵ ਨੇ ਇੱਥੇ 16 ਸਾਲ ਬਿਤਾਏ ਹਨ।ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਇਹ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਜੈਨ ਅਤੇ ਬੋਧੀ ਸੰਪ੍ਰਦਾਅ ਦਾ ਸਾਂਝਾ ਤੀਰਥ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮੱਧ ਕਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੰਤ ਰਾਮਾਨੰਦ ਦਾ ਜਨਮ ਭਾਵੇਂ ਪ੍ਰਯਾਗ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਪਰ ਰਾਮਾਨੰਦੀ ਸੰਪ੍ਰਦਾਅ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਅਯੁੱਧਿਆ ਹੀ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਉੱਤਰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਮਾਮ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਿਵੇਂ ਕੌਸ਼ਲ, ਕਪਿਲਵਸਤੂ, ਵੈਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਮਿਥਿਲਾ ਆਦੀ ਵਿੱਚ ਅਯੁੱਧਿਆ ਦੇ ਇਕਸ਼ਵਾਕੂ ਵੰਸ਼ਜਾਂ ਨੇ ਹੀ ਰਾਜ ਕਾਇਮ ਕੀਤੇ ਸਨ।ਜਿੱਥੇ ਤੱਕ ਮਨੂੰ ਦੇ ਕਾਇਮ ਕੀਤੇ ਅਯੁੱਧਿਆ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਵਾਲਮੀਕੀ ਦੀ ਰਾਮਾਇਣ ਦੇ ਬਾਲਕਾਂਡ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ 12 ਯੋਜਨ-ਲੰਬੀ ਅਤੇ 3 ਯੋਜਨ ਚੌੜੀ ਸੀ।   Image copyright /Yogi  ਡੂੰਘਾ ਇਤਿਹਾਸ7ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਚੀਨੀ ਯਾਤਰੀ ਹਿਊਨ ਸਾਂਗ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ 'ਪਿਕੋਸੀਆ' ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ 16 ਲੀ (ਇੱਕ ਚੀਨੀ ਲੀ 1/6 ਮੀਲ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ) ਸੀ।ਆਇਨੇ-ਅਕਬਰੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਲੰਬਾਈ 148 ਕੋਹ ਅਤੇ ਚੌੜਾਈ 32 ਕੋਹ ਲਿਖੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੇ ਮੁੱਢ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਤਰੇਤਾ ਯੁੱਗ ਦੇ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਦੁਆਪਰ ਕਾਲ ਦੀ ਮਹਾਂਭਾਰਤ ਤੱਕ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਅਯੁੱਧਿਆ ਦੇ ਸੂਰਜਵੰਸ਼ੀ ਇਕਸ਼ਵਾਕੂਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਕਸ਼ਵਾਕੂ ਵੰਸ਼ ਦਾ ਬ੍ਰਹਦਰੱਥ 'ਮਹਾਂਭਾਰਤ' ਵਿੱਚ ਅਭਿਮਨਿਊ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।ਫਿਰ ਲਵ ਨੇ ਸ਼੍ਰਾਵਸਤੀ ਵਸਾਈ ਜਿਸਦਾ ਸੁਤੰਤਰ ਜ਼ਿਕਰ ਸਾਨੂੰ 800 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਇਹ ਨਗਰ ਮਗਧ ਦੇ ਮੌਰੀਆ ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਪਤ ਅਤੇ ਕਨੌਜ ਦੇ ਹਾਕਮਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਰਿਹਾ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਮੁਹੰਮਦ ਗਜ਼ਨੀ ਦੇ ਭਾਣਜੇ ਸਈਅਦ ਸਲਾਰ ਨੇ ਤੁਰਕ ਹਕੂਮਤ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ ਜੋ 1033 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਬਹਿਰਾਈਚ ਵਿੱਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ ਧਮਾਕਾ : ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ 3 ਅਣਸੁਲਝੇ ਸਵਾਲ 'ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਧੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਮਰਦੇ ਦੇਖਿਆ''ਪਾਪਾ ਮੰਮੀ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇ ਰਹੇ ਸੀ ਤੇ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ'ਹਿਟਲਰ ਲਈ 'ਜ਼ਹਿਰ ਚੱਖਣ' ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਦੀ ਕਹਾਣੀ   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਜਦੋਂ 1580 ਵਿੱਚ ਅਕਬਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਲਤਨਤ ਨੂੰ 12 ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਤਾਂ ਅਯੁੱਧਿਆ ਅਵਧ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣਿਆ                  ਤੈਮੂਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਜੌਨਪੁਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਕਾਂ ਦਾ ਰਾਜ ਕਾਇਮ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਅਯੁੱਧਿਆ ਸ਼ਰਕੀ ਸ਼ਾਸ਼ਕਾਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਹੋ ਗਿਆ ਖਾਸਕਰ 1440 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਮਹਿਮੂਦ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ।1526 ਵਿੱਚ ਬਾਬਰ ਨੇ ਮੁਗਲ ਰਾਜ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸੈਨਾਪਤੀ ਨੇ 1528 ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਮਸਜਿਦ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕਰਵਾਈ ਜਿਸ ਨੂੰ 1992 ਵਿੱਚ ਮੰਦਿਰ-ਮਸਜਿਦ ਵਿਵਾਦ ਕਾਰਨ ਰਾਮਜਨਮ ਭੂਮੀ ਲਹਿਰ ਹੇਠ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।ਅਕਬਰ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਫੇਰਬਦਲ ਮਗਰੋਂ ਆਏ ਸਿਆਸੀ ਖੜੋਤ ਕਾਰਨ ਅਵਦ ਕੇਤਰ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਬਹੁਤ ਵਧ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸਦੇ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਕਾਰਨ ਵੀ ਸੀ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅਯੁੱਧਿਆ, ਫੈਜ਼ਾਬਾਦ ਅਤੇ ਲਖਨਊ ਅਵਧ ਦੇ ਨਵਾਬਾਂ ਦੀ ਗਾਹੇ ਬਗਾਹੇ ਰਾਜਧਾਨੀ ਰਹੇ                  ਅਕਬਰ ਦਾ ਅਵਧ ਸੂਬਾਗੰਗਾ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਪੂਰਬੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ-ਆਗਰਾ ਨੂੰ ਬੰਗਾਲ ਤੱਕ ਜੋੜਨ ਵਾਲਾ ਰਾਹ ਇੱਥੋਂ ਹੀ ਲੰਘਦਾ ਸੀ। 1580 ਵਿੱਚ ਅਕਬਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਲਤਨਤ ਨੂੰ 12 ਸੂਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਤਾਂ ਅਯੁੱਧਿਆ ਅਵਧ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣਿਆ।ਇੱਥੇ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ ਕਿ ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਅਯੁੱਧਿਆ ਦੇ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਲਾਲਾ ਸੀਤਾਰਾਮ 'ਭੂਪ' (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਿਤਾਬ- 'ਅਯੁੱਧਿਆ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ' ਰਾਮਜਨਮ ਭੂਮੀ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ) ਅਯੁੱਧਿਆ ਦੇ ਮੂਲ ਵਾਸੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਮਾਣ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਨਾਂ ਤੋ ਪਹਿਲਾਂ 'ਅਵਧ ਵਾਸੀ' ਲਿਖਦੇ ਸਨ।1707 ਵਿੱਚ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁਗਲ ਸਮਰਾਜ ਟੁੱਟਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਕਈ ਸੁਤੰਤਰ ਰਾਜ ਉਭਰਨ ਲੱਗੇ। ਇਸੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਅਵਧ ਵੀ ਸੁਤੰਤਰ ਰਾਜ ਬਣਿਆ। 1731 ਵਿੱਚ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਮੁਹੰਮਦ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਇਸ ਖੇਤਰ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣੇ ਜਰਨੈਲ ਸਆਦਤ ਖਾਨ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸੂਬੇ ਦੇ ਦੀਵਾਨ ਦਯਾਸ਼ੰਕਰ ਰਾਹੀਂ ਇੱਥੋਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸੰਭਾਲਿਆ।ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦਾ ਜਵਾਈ ਮਨਸੂਰ ਅਲੀ 'ਸਫ਼ਦਰਜੰਗ' ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਹੁਕਮਰਾਨ ਬਣਿਆ।ਉਸ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇਟਾਵਾ ਦਾ ਕਾਇਸਥ ਨਵਲ ਰਾਏ ਸੀ। ਇਸੇ ਸਫ਼ਦਰਜੰਗ ਦੇ ਸਮੇਂ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਹਾਸਲ ਹੋਈ। ਉਸ ਮਗਰੋਂ ਉਸ ਦਾ ਬੇਟਾ ਸ਼ੁਜਾ-ਉਦ ਦੌਲਾ (1754-1775 ਈ.) ਅਵਧ ਦਾ ਨਵਾਬ ਬਣਿਆ। ਉਸੇ ਨੇ ਅਯੁਧਿਆ ਦੇ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਫੈਜ਼ਾਬਾਦ ਵਸਾਇਆ।ਇਹੀ ਨਗਰ ਅਯੁੱਧਿਆ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਅਤੇ ਲਖਨਊ ਦਾ ਅਕਸ ਬਣਿਆ। ਸ਼ੁਜਾ-ਉਦ ਦੌਲਾ ਦੀ ਮੌਤ (1775 ਈ.) ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਦੀ ਵਿਧਵਾ ਬਹੂ ਬੇਗਮ ਦੀ ਜਾਗੀਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰੀਹ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਆਸਫ਼-ਉਦ ਦੌਲਾ ਨੇ ਲਖਨਊ ਵਸਾਇਆ ਅਤੇ ਉਸੇ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਣਾਇਆ। ਇਹ 1775 ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਮੁਗਲ ਸ਼ਾਸ਼ਕ ਬਾਬਰ                  ਅਯੁੱਧਿਆ, ਫੈਜ਼ਾਬਾਦ ਅਤੇ ਲਖਨਊ ਅਵਧ ਦੇ ਨਵਾਬਾਂ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਰਹੇ। ਇਸ ਸੂਬੇ ਦਾ ਸੰਸਥਾਪਕ ਕਿਉਂਕਿ ਮੁਗਲਾਂ ਦਾ ਦੀਵਾਨ-ਵਜ਼ੀਰ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ''ਨਵਾਬ-ਵਜ਼ੀਰ'' ਕਹਾਉਂਦੇ ਸਨ।ਵਾਜਿਦ ਅਲੀ ਸ਼ਾਹ ਅਵਧ ਦਾ ਆਖਰੀ ਨਵਾਬ-ਵਜ਼ੀਰ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਬੇਗਮ ਅਤੇ ਪੁੱਤਰ 1857-58 ਤੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਲੜਦੇ ਰਹੇ ਪਰ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹਾਰ ਮੰਨ ਲਈ।ਇਸੇ ਵਾਜਿਦ ਅਲੀ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਸਮੇਂ ਖਿੱਤੇ ਦਾ ਪਹਿਲਾ 'ਫਿਰਕੂ ਵਿਵਾਦ' ਹਨੂੰਮਾਨਗੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚ ਉੱਠਿਆ ਅਤੇ ਵਾਜਿਦ ਅਲੀ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਦਿੰਦਿਆਂ ਲਿਖਿਆ-“ਹਮ ਇਸ਼ਕ ਕੇ ਬੰਦੇ ਹੈਂ ਮਜ਼ਹਬ ਸੇ ਨਹੀਂ ਵਾਕਿਫ਼,ਗ਼ਰ ਕਾਬਾ ਹੁਆ ਤੋ ਕਿਆ, ਬੁਤਖ਼ਾਨਾ ਹੂਆ ਤੋ ਕਿਆ?”ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਲਈ ਨਵਾਬ ਨੂੰ ਤਤਕਾਲੀ ਐਂਗਲੋ ਗਵਨਰ-ਜਨਰਲ ਲਾਰਡ ਡਲਹੌਜ਼ੀ ਨੇ ਵੀ ਵਧਾਈ ਭੇਜੀ। ਹੁਣ ਅਯੁੱਧਿਆ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਖੋਜਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹੀ ਦਿੱਕਤ ਆਵੇਗੀ ਕਿ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ ਕੀ? ਫੈਜ਼ਾਬਾਦ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਕਾਲ ਕ੍ਰਮ ਕੀ ਹੈ? ਕੀ ਇਸੇ ਫੈਜ਼ਾਬਾਦ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਉੱਪਰ ਪੁਰਾਣਾ ਲਖਨਊ ਵਸਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ?ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਨਜ਼ਰੀਆ: ‘..ਭਾਜਪਾ ਨੇਤਾ ਰੋਮਾਂਸ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹਨ?’ਕਿੰਨਾ ਅੰਧਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਸੀ ਮੁਗ਼ਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ?'ਫੈਸਲਾਬਾਦ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੁਬਾਰਕ ਸਾਡਾ ਤਾਂ ਲਾਇਲਪੁਰ ਹੀ ਹੈ' ਜੇ ਅਕਬਰ ਦੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿੱਚ ਕਰਣੀ ਸੈਨਾ ਹੁੰਦੀ...   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਵਾਜਿਦ ਅਲੀ ਸ਼ਾਹ ਅਵਧ ਦਾ ਆਖਰੀ ਨਵਾਬ-ਵਜ਼ੀਰ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਬੇਗਮ ਅਤੇ ਪੁੱਤਰ 1857-58 ਤੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਲੜਦੇ ਰਹੇ ਪਰ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹਾਰ ਮੰਨ ਲਈ                  ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆਨਾਮਕਰਣ ਮੂਲ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਉਸੇ ਦਾ ਹੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਨਵੇਂ ਨਗਰ ਜਾਂ ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕਰਵਾਈ ਹੋਵੇ। ਪਰ ਜੇ ਕਿਸੇ ਥਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲਣਾ ਵੀ ਪਵੇ ਤਾਂ ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਜਿਹਾ ਢੰਗ ਰਾਇਸ਼ੁਮਾਰੀ ਹੈ।ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੀ ਵੀ ਇਹੀ ਭਾਵਨਾ ਹੈ- ""ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੋਕ"", ਇੱਥੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੁਕਮਰਾਨ ਜਮਾਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਸਵਾਲ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ, ਕੀ ਕਿਸੇ ‘ਰਾਇਸ਼ੁਮਾਰੀ’ ਨਾਲ ਇਹ ਨਾਮ ਬਦਲੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਜਾਂ ਹੁਕਮਰਾਨ ਦੇ ਮਨ ਦੀ ਮੌਜ ਨਾਲ।ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨਸਾਫ ਨਾ ਸਿਰਫ ਨਿਰਪੱਖ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਸਗੋਂ ਉਹ ਨਿਰਪੱਖ ਲੱਗਣਾ ਵੀ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕੀ ਪ੍ਰਯਾਗਰਾਜ ਅਤੇ ਅਯੁੱਧਿਆ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਇਨਸਾਫ਼ ਪਸੰਦ ਅਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਗਈ?   Image copyright SAMEERATMAJ MISHRA/BBC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     7ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਚੀਨੀ ਯਾਤਰੀ ਹਿਊਨ ਸਾਂਗ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ 'ਪਿਕੋਸੀਆ' ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਉਸ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ 16 ਲੀ (ਇੱਕ ਚੀਨੀ ਲੀ 1/6 ਮੀਲ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ) ਸੀ                  ਜੇ ਅਸੀਂ ਮੰਨ ਵੀ ਲਈਏ ਕਿ ਮੁਸਲਿਮ ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਨੇ ਜੋ ਕੀਤਾ ਉਹ ਸਿਰਫ ਮਾੜਾ ਹੀ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਜੋ ਕੁਝ ਉਹ 12ਵੀਂ ਤੋਂ 17ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਉਹੀ ਅਸੀਂ 21ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਕੀ ਉਹੀ ਕੁਝ ਕਰਕੇ ਅਸੀਂ ਵਧੇਰੇ ਸਭਿਅਕ ਲੱਗ ਰਹੇ ਹਾਂ?ਭਾਰਤ ਦਾ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਅਕਸ ਕਿਹੋ-ਜਿਹਾ ਬਣ ਰਿਹਾ? ਕੀ ਇਹ ਸਭ ਸਾਡੀ ਕੌਮੀ ਏਕਤਾ ਅਕੇ ਅਖੰਡਤਾ ਲਈ ਠੀਕ ਹੈ? ਕੀ ਜਿਸ 'ਹਿੰਦੂ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ' ਦੇ ਅਸੀਂ ਸੋਹਲੇ ਗਾਉਂਦੇ ਨਹੀਂ ਥੱਕਦੇ ਉਹ ਵੀ ""ਵਸੁਦੇਵ ਕੁਟੁੰਬਕਮ"" ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਹਮਾਇਤੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ?ਕੀ ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਇਕਬਾਲ ਨੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਿਖਿਆ ਕਿ-""ਕੁਛ ਤੋ ਬਾਤ ਹੈ ਕਿ ਹਸਤੀ ਮਿਟਤੀ ਨਹੀਂ ਹਮਾਰੀ,ਸਦੀਓਂ ਰਹਾ ਹੈ ਦੁਸ਼ਮਨ ਦੌਰੇ ਜਹਾਂ ਹਮਾਰਾ।""ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਰਾਮ ਮੰਦਿਰ ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਡੇਟ ਲੈਣ ਅਯੁੱਧਿਆ ਪਹੁੰਚੇ ਉਧਵ ਮੈਰੀ ਕੌਮ ਨੇ ਰਚਿਆ ਇੱਕ ਹੋਰ  ਇਤਿਹਾਸ ਸਮਲਿੰਗੀ ਵਿਆਹ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਲਈ ਪਹਿਲਾ ਰੈਫਰੈਂਡਮ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਕਲਾਸਰੂਮ ’ਚ ਬੈਠਿਆਂ ਗੀਤ ਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ’ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦਾ ਮਜ਼ਾਹੀਆ ਗੀਤ ‘ਗ਼ਰਮ ਆਂਡੇ’ ਵਾਇਰਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਇਹ ਬਣ ਗਏ ਸੋਸ਼ਲ ਸਟਾਰ(ਰਿਪੋਰਟ - ਫ਼ੁਰਕਾਨ ਇਲਾਹੀ)(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਲੱਭਣਾ ਕਿੰਨਾ ਸਹੀ  ਕਮਲੇਸ਼ ਬੀਬੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ        29 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46702275  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ                ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜਾਣਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਉਤਸੁਕਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਹ ਇਸਤੇਮਾਲ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਾਈਡ-ਇਫੈਕਟ ਵੀ ਲੱਭਣ ਲਗਦੇ ਹਨ                  ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਅਮਿਤ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੀ ਲੱਛਣ ਹੋਣ 'ਤੇ ਤੁਰੰਤ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਦਾ ਰੁਖ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਲੱਛਣਾਂ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਅਮਿਤ ਨੂੰ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਸਿਰ ਵਿੱਚ ਦਰਦ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਦਵਾਈ ਨਾਲ ਉਹ ਠੀਕ ਨਾ ਹੋਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਸਰਚ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿਰਦਰਦ ਲਈ ਮਾਈਗ੍ਰੇਨ ਅਤੇ ਬ੍ਰੇਨ ਟਿਊਮਰ ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੱਕ ਮਿਲੀਆਂ। ਇਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਕੇ ਉਹ ਰਾਮ ਮਨੋਹ ਲੋਹੀਆ ਹਸਪਤਾਲ ਦੌੜ ਪਏ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਜਿੱਦ ਕਰਕੇ ਸਿਟੀ ਸਕੈਨ ਲਿਖਵਾ ਲਿਆ। ਟੈਸਟ ਕਰਵਾਉਣ 'ਤੇ ਨਤੀਜੇ ਬਿਲਕੁਲ ਠੀਕ ਆਏ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਸਿਰਦਰਦ ਵੀ ਠੀਕ ਹੋ ਗਈ। ਪਰ, ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਅਮਿਤ ਸਿਰਦਰਦ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਰਹੇ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:3 ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਯੂਕਰੇਨ ’ਚ 10 ਮਹੀਨੇ ਨਰਕ ਭੋਗਿਆ'ਅੱਗ ਨਾਲ ਝੁਲਸੀ ਮੇਰੀ ਵਿਚਾਰੀ ਭੁੱਖੀ-ਤਿਹਾਈ ਧੀ ਦੁਨੀਆਂ ਤੋਂ ਤੁਰ ਗਈ'PUBG ਮੋਬਾਈਲ ਗੇਮ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਦਾ ਸੱਚਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਬਿਮਾਰੀ, ਦਵਾਈ ਜਾਂ ਟੈਸਟ ਰਿਪੋਰਟ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਈ ਲੋਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਲੱਭਣ ਲਈ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਉਹ ਬਿਮਾਰੀ  ਬਾਰੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਸਿੱਟੇ ਕੱਢਣ ਲਗਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਰਿਸਰਚ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਹੀ ਉਹ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਵੀ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     22 ਫੀਸਦੀ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਸਪਾਂਸਰਡ ਸਿਹਤ ਬੀਮਾ ਹੈ                  ਡਾਕਟਰ ਦਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਜਿਹੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਆਹਮੋ- ਸਾਹਮਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾ ਸਕਣਾ ਡਾਕਟਰ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਅਤੇ ਮਰੀਜ਼ ਦੋਵੇਂ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨਇਸ ਬਾਰੇ ਮੈਕਸ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਮੈਡੀਕਲ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰ ਅਤੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ (ਇੰਟਰਨਲ ਮੈਡੀਸਨ) ਡਾ. ਰਾਜੀਵ ਡੈਂਗ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ''ਹਰ ਦੂਜਾ ਮਰੀਜ਼ ਨੈੱਟ ਅਤੇ ਗੂਗਲ ਤੋਂ ਕੁਝ ਨਾ ਕੁਝ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਜ਼ਰੂਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਸੋਚ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਸਵਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮਰੀਜ਼ ਆਪਣੀ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਰਿਸਰਚ ਦੌਰਾਨ ਜਿੱਦ ਕਰਕੇ ਟੈਸਟ ਵੀ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਿੱਕੀਆਂ-ਮੋਟੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵੀ ਲੈ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।''''ਕਈ ਲੋਕ ਸਿੱਧੇ ਆ ਕੇ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕੈਂਸਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਖ਼ੁਦ ਕੈਂਸਰ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੱਕਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਕਿ ਇਹ ਕੈਂਸਰ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਘਬਰਾਹਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।''ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜਾਣਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਕਾਫ਼ੀ ਉਤਸੁਕਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਇਸਤੇਮਾਲ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਾਈਡ-ਇਫੈਕਟ ਵੀ ਲੱਭਣ ਲਗਦੇ ਹਨ। ਡਾ. ਰਾਜੀਵ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਹੀ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪੇਸ਼ੇ ਤੋਂ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਵੇ ਪਰ ਉਹ ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਮਾਹਿਰ ਮੰਨਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਨਾਂਹਪੱਖੀ ਸੋਚ ਦਾ ਘਰ ਕਰਨਾਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਘਟਨਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੱਸਿਆ, ''ਇੱਕ ਵਾਰ ਮੇਰੇ ਇੱਕ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਨੇ ਫ਼ੋਨ ਕਰਕੇ ਮੈਨੂੰ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਦਵਾਈ ਕਿਉਂ ਲਿਖੀ। ਉਹ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਵਰਲਡ ਬੈਂਕ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ'।'ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਤਾਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਐਂਟੀ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਵਾਈ ਹੈ ਅਤੇ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਹੋਰ ਵੀ ਕੰਮ ਹਨ ਪਰ ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ।''    ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ 'ਸਿੰਪਟਮ ਆਫ਼ ਬ੍ਰੇਨ ਟਿਊਮਰ' ਸਰਚ ਕਰੋ ਤਾਂ ਉਹ ਸਿਰ ਦਰਦ, ਉਲਟੀ, ਬੇਹੋਸ਼ੀ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਦੱਸਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਲੱਛਣ ਦੂਜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਵੀ ਮਿਲਦੇ-ਜੁਲਦੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿਰ ਦਰਦ ਸਰਚ ਕਰਨ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਰਟੀਕਲ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਿਰ ਦਰਦ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਮਰੀਜ਼ ਗ਼ਲਤਫਹਿਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ. ਸੰਦੀਪ ਵੋਹਰਾ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ''ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਖ਼ੁਦ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਦੂਜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਮੈਚ ਕਰਨ ਲਗਦੇ ਹਨ। ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਛੋਟੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵੱਡੀ ਬਿਮਾਰੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਰੀਜ਼ ਵੱਡੀ ਬਿਮਾਰੀ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਡਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।''ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਪਿਆਰ ਲੱਭਣ ਲਈ ਸਬਰ ਜ਼ਰੂਰੀ    ਹੁਣ ਘਰ ਬੈਠੇ ਕਰੋੜਾਂ ਕਮਾ ਰਹੇ ਹਨ ਨੌਜਵਾਨਕੀ ਹੈ ਚਾਈਲਡ ਪੋਰਨ? ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਦਿੱਕਤ ਇਹ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮਰੀਜ਼ ਨੈਗੇਟਿਵ ਖਿਆਲਾਂ ਨਾਲ ਭਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਇਲਾਜ ਵਿੱਚ ਦੇਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਮਰੀਜ਼ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਸਾਈਡ ਇਫੈਕਟ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਦਵਾਈ ਲੈਣਾ ਹੀ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਗ਼ੈਰ-ਜ਼ਰੂਰੀ ਟੈਸਟ 'ਤੇ ਖਰਚਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਖ਼ਰਾਬ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕਿੰਨਾ ਵੀ ਸਮਝਾਓ ਮਰੀਜ਼ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਵੀਡੀਓ ਤੋਂ ਸਰਜਰੀਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈਣ ਤੱਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ ਲੋਕ ਵੀਡੀਓ ਦੇਖ ਕੇ ਸਰਜਰੀ ਅਤੇ ਡਿਲਵਰੀ ਤੱਕ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖ ਰਹੇ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਫ਼ਿਲਮੀ ਗਾਣੇ ਅਤੇ ਕੁਕਿੰਗ ਰੈਸਿਪੀ ਦੇ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਰਜਰੀ ਦੇ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।    Image copyright Getty Images  ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਨੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਡਿਲਵਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਡਿਲਵਰੀ ਵਿੱਚ ਬੱਚਾ ਤਾਂ ਹੋ ਗਿਆ ਪਰ ਕੌਂਪਲੀਕੇਸ਼ਨਜ਼ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਮਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਚਲੀ ਗਈ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਮਹਿਲਾ ਦੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਫੌਰਟਿਸ ਲਾ ਫੇਮ ਵਿੱਚ ਔਬਸਟੇਟ੍ਰਕਸ ਐਂਡ ਗਾਈਨੇਕੌਲੋਜਿਸਟ ਡਾ. ਮਧੂ ਗੋਇਲ ਦੱਸਦੀ ਹੈ, ''ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਜੋੜੇ ਆਮ ਡਿਲਵਰੀ ਦੀ ਥਾਂ ਸਰਜਰੀ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਸਾਧਾਰਨ ਡਿਲਵਰੀ ਦਾ ਦਰਦ ਵੇਖ ਕੇ ਡਰ ਗਏ ਹਨ। ਉਹ ਲੋਕ ਦਿੱਕਤਾਂ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਡਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।''   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕਿਸੇ ਫ਼ਿਲਮੀ ਗਾਣੇ ਅਤੇ ਕੁਕਿੰਗ ਰੈਸਿਪੀ ਦੇ ਵੀਡੀਓ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਰਜਰੀ ਦੇ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ                  ਡਾ. ਮਧੂ ਗੋਇਲ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੋਂ 'ਥ੍ਰੀ ਇਡੀਅਟਸ' ਫ਼ਿਲਮ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਦੇਖ ਕੇ ਡਿਲਵਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਰੀਜ਼ ਇਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸੌਖਾ ਸਮਝਣ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਦਿੱਕਤ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਮਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਜਾਨ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਡਾ. ਰਾਜੀਵ ਗਰਗ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ''ਵੀਡੀਓ ਦੇਖ ਕੇ ਸਰਜਰੀ ਕਰਨਾ ਬਹਤ ਹੀ ਗ਼ਲਤ ਹੈ। ਮੈਂ ਕਈ ਵਾਰ ਸਰਜਰੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਪਰ ਮੈਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਮਾਹਿਰ ਨਹੀਂ ਹਾਂ, ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਵੀ ਕਦੇ ਖ਼ੁਦ ਸਰਜਰੀ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਤੁਸੀਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਤਾਂ ਚਾਹ ਵੀ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਫਿਰ ਸਰਜਰੀ ਕਿਵੇਂ ਕਰੋਗੇ। ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਦਿਮਾਗ ਸਾਧਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ।''ਕੀ ਹਨ ਹੱਲਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਬਾਰੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਸਰਚ ਕਰਨਾ ਕਿੰਨਾ ਸਹੀ ਹੈ। ਕੀ ਅਜਿਹਾ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ?   Image copyright Getty Images  ਡਾਕਟਰ ਰਾਜੀਵ ਡੈਂਗ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ, ''ਅਸੀਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਤੋਂ ਮਨਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਪਰ ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਆਪਣੀ ਸਮਝ ਨਾ ਮਤਲਬ ਨਾ ਕੱਢੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਵਾਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਡਾਕਟਰ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਘੰਟੇ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਸਭ ਕੁਝ ਕਿਵੇਂ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਨ।''''ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਡਾਕਟਰ ਅਜਿਹੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਨੈੱਟ ਪੇਸ਼ੈਂਟ ਜਾਂ ਗੂਗਲ ਡਾਕਟਰ ਕਹਿਣ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਭਰੋਸੇ ਨਾਲ ਆਓ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਡਾਕਟਰ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰੋਗੇ ਤਾਂ ਹੀ ਇਲਾਜ ਹੋ ਸਕੇਗਾ। ਭਾਵੇਂ ਹੀ ਤੁਸੀਂ ਦੂਜੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈ ਲਵੋ ਪਰ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਫ਼ੈਸਲਾ ਨਾ ਕਰੋ।''     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਡਾਕਟਰ ਦਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਜਿਹੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਆਹਮਣਾ-ਸਾਹਮਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾ ਸਕਣਾ ਡਾਕਟਰ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ                  ਉੱਥੇ ਹੀ ਆਈਐਮਐਮ ਨੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸਮੱਗਰੀ ਅਤੇ ਆਨਲਾਈਨ ਕੰਸਲਟੈਂਸੀ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਆਪਣੇ 'ਤੇ ਸ਼ਰਮ ਆਉਣ ਕਾਰਨ ਮੈਂ 37 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਸੈਕਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ'ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕਦੋਂ ਪਹਿਨਾਈ ਗਈ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਬ੍ਰਾਅ? ਕਿਵੇਂ 'ਫੇਕ ਪੋਰਨ' ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ?ਡਾ. ਰਵੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਦੇਸ ਵਿੱਚ ਟੈਲੀ ਮੈਡੀਸਨ, ਟੈਲੀ ਕੰਸਲਟੇਸ਼ਨ, ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਕੰਸਲਟੇਸ਼ਨ ਕੋਈ ਨੀਤੀ ਨਹੀਂ ਬਣੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਲਈ ਇੱਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇੰਟਰਨੈੱਟ 'ਤੇ ਹਰ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਕੋਈ ਪਾਬੰਦੀ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਲਗਾਆ ਜਾ ਸਕਦੀ ਪਰ ਉਸ ਵਿੱਚ ਚੇਤਾਵਨੀ ਪਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦਾ ਘਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਇਸਤੇਮਾਲ ਨਾ ਕਰੋ।ਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੇ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਈਰਾਨ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਕੀ ਅਸਰ ਹੋਵੇਗਾ : ਰਿਐਲਿਟੀ ਚੈਕ  ਰਿਐਲਿਟੀ ਚੈਕ ਟੀਮ ਬੀਬੀਸੀ ਨਿਊਜ਼       5 ਨਵੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46093533  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Reuters   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਯੂਐਨ ਮਹਾਸਭਾ ਦੇ ਇੱਕ ਸੰਬੋਧਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ ਈਰਾਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਤੋੜ ਦੇਣ।                  5 ਨਵੰਬਰ ਤੋਂ ਈਰਾਨ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ (ਅਮਰੀਕੀ ਸਮੇਂ ਮੁਤਾਬਕ 4 ਨਵੰਬਰ ਦੀ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਤੋਂ) ਲਾਗੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਅਮਰੀਕੀ ਪਾਬੰਦੀਆਂ 'ਤੇ ਈਰਾਨ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹਸਨ ਰੂਹਾਨੀ ਨੇ ਸਖ਼ਤ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਰੂਹਾਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ, ""ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਇਸ ਨਵੀਂ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਸਫ਼ਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇਗਾ।""ਈਰਾਨ ਦਾ ਅਰਥਚਾਰਾ ਤੇਲ ਦੀ ਬਰਾਮਦਗੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਪਾਬੰਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਈਰਾਨ ਤੇਲ ਨਹੀਂ ਵੇਚ ਸਕੇਗਾ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਇਹ ਕੰਪਨੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਣਗੀਆਂ ਕਿਉਂਕਿ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਤਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਪਾਰ 'ਤੇ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਜਾਣੋ ਇੰਟਰ ਸੈਕਸ ਤੋਂ ਮੁੰਡਾ ਬਣੇ ਅਨਿਕ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਲਾਟਰੀ ਜਿੱਤ ਕੇ ਵੀ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਕੰਗਾਲ ਬਣਨ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾਅਕਾਲੀ ਦਲ ਕਿਸੇ ਦੇ ਪਿਓ ਦਾ ਨਹੀਂ - ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਸੇਖਵਾਂ'ਵਿਦਿਆਰਥਣਾਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਲੁਹਾਉਣ' ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਕੈਪਟਨ ਦਾ ਐਕਸ਼ਨਆਖ਼ਿਰ ਅਮਰੀਕਾ ਈਰਾਨ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਕਿਉਂ ਲਗਾ ਰਿਹਾ ਹੈ?ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਚ ਈਰਾਨ ਸਣੇ 6 ਦੇਸਾਂ ਦੇ ਨਾਲ 2015 ਵਿੱਚ ਹੋਇ ਪਰਮਾਣੂ ਸਮਝੌਤੇ ਤੋਂ ਖੁਦ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ।2015 ਵਿੱਚ ਤਤਕਾਲੀ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਰਾਕ ਓਬਾਮਾ ਨੇ ਈਰਾਨ ਨਾਲ ਜੋ ਪਰਮਾਣੂ ਸਮਝੌਤੇ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਉਸ ਦੇ ਤਹਿਤ 2016 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਹੋਰਨਾਂ ਪੰਜ ਦੇਸਾਂ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਤੇਲ ਵੇਚਣ ਅਤੇ ਉਸ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਮਿਲੀ ਸੀ।   Image copyright Getty Images/BBC  ਇਸ ਪਰਮਾਣੂ ਸਮਝੌਤੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਹਾਂਸਭਾ ਦੇ ਇੱਕ ਸੰਬੋਧਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ ਈਰਾਨ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਤੋੜ ਦੇਣ। ਪਰ ਯੂਰਪੀ ਦੇਸਾਂ ਸਣੇ ਹੋਰਨਾਂ ਦੇਸਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਪਰਮਾਣੂ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਟਿੱਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਦਕਿ ਯੂਰਪ ਦੇਸਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਪਰਮਾਣੂ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਇੱਕਪਾਸੜ ਰਵੱਈਆ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਇਸ ਨੂੰ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਦਬਦਬਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦੇਣ ਨਾਲ ਹੀ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਵਪਾਰ ਤੋਂ ਹੱਥ ਖਿੱਚਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਈਰਾਨ ਦੇ ਤੇਲ ਬਰਾਮਦਗੀ ਕਾਰੋਬਾਰ ਵਿੱਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਆਦਮਖੋਰ ਬਾਘਣੀ ਦਾ ਇੰਝ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸ਼ਿਕਾਰਇਸ ਬੱਚੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਮਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਵਾਰ ਦਿੱਤੀਗਰਭ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬੱਚੇ ਤੱਕ ਕਿਵੇਂ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਮਰੀਕਾ ਈਰਾਨ ਦੀ ਇਸ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਨਾਲ ਅਸਹਿਜ ਹੋਇਆਅਮਰੀਕੀ ਪਾਬੰਦੀ ਕਿੰਨੀ ਅਸਰਦਾਰ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਇਸ ਐਲਾਨ ਤਹਿਤ ਜੋ ਕੰਪਨੀਆ ਈਰਾਨ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣਗੀਆਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਜ਼ਾ ਭੁਗਤਨੀ ਪਵੇਗੀ ਜੋ ਈਰਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਬਿਜ਼ਨਸ ਕਰਦੀ ਹੈ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਈਰਾਨ ਦਾ ਅਰਥਚਾਰਾ ਤੇਲ ਦੀ ਬਰਾਮਦਗੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਪਾਬੰਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਈਰਾਨ ਤੇਲ ਨਹੀਂ ਵੇਚ ਪਾਵੇਗਾ।                  ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਬੈਂਕਿੰਗ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗੀ। ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ, ਕੀਮਤੀ ਧਾਤੂਆਂ ਅਤੇ ਮੋਟਰ ਗੱਡੀਆਂ ਦੇ ਖੇਤਰ (ਆਟੋਮੋਟਿਵ ਸੈਕਟਰ) ਸਣੇ ਕਈ ਉਦਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਪਾਬੰਦੀ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚ ਲਿਆਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਈਰਾਨ ਦੇ ਤੇਲ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸ ਨੇ ਅੱਠਾਂ ਦੇਸਾਂ ਨੂੰ ਅਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਤੇਲ ਦਰਾਮਦ ਕਰ ਲਈ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਐਸੋਸੀਏਟੇਡ ਪ੍ਰੈਸ ਮੁਤਾਬਕ ਅਮਰੀਕੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਇਟਲੀ, ਭਾਰਤ, ਜਪਾਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅੱਠ ਦੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਈਰਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਸਖ਼ਤ ਅਮਰੀਕੀ ਹਰਜਾਨੇ ਦੇ ਭੁਗਤਾਨ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਇੱਕ ਪੇਮੈਂਟ ਵਿਵਸਥਾ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।     ਇਸ ਦਾ ਨਾਮ ਬੈ ਸਪੈਸ਼ਲ ਪਰਪਸ ਵੀਈਕਲ (ਐਸਪੀਵੀ)। ਇਸ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿੱਤੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਗੁਜਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਬੈਂਕ ਵਾਂਗ, ਐਸਪੀਵੀ, ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਲੈਣ ਦੇਣ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣਗੇ।ਜਦੋਂ ਈਰਾਨ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਦੇਸਾਂ ਵਿਚੋਂ ਤੇਲ ਬਰਾਮਦ ਕਰੇਗਾ ਤਾਂ ਤੇਲ ਦਰਾਮਦ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਉਸ ਨੂੰ ਐਸਪੀਵੀ ਵਿੱਚ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਗੀਆਂ। ਈਰਾਨ ਐਸਪੀਵੀ ਨੂੰ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਵਜੋਂ ਰੱਖੇਗਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਹੋਰ ਦੇਸਾਂ ਤੋਂ ਹੋਰ ਸਮਾਨ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਇਸੇ ਐਸਪੀਵੀ ਰਾਹੀਂ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰੇਗਾ। ਯੁਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣੇ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਹੈ, ਜੋ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਪਾਬੰਦੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਮੰਗਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ ਇਸ ਪਾਬੰਦੀ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਯੋਜਨਾ ਤਿਆਰ ਕਰ ਲਈ ਹੈ, ਬਾਵਜੂਦ ਇਸ ਦੇ ਕਈ ਕੰਪਨੀਆਂ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਦਾ ਅਸਰ ਪਵੇਗਾ। ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ ਸ਼ਿਪਿੰਗ ਆਪਰੇਟਰਜ਼ ਐਸਪੀਵੀ ਦੇ ਰਾਹੀਂ ਤੇਲ ਖਰੀਦਣਾ ਚਾਹੁਣਗੇ ਪਰ ਉਸ ਦੀ ਢੁਆਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਜੋ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਵਪਾਰ ਚਲਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲੱਗ ਗਈ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਘਾਟਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੋਲੰਬੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਖੋਜਕਰਤਾ ਅਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਜਾਣਕਾਰ ਰਿਚਰਡ ਨੇਫਿਊ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ""ਈਰਾਨੀ ਅਰਥਚਾਰਾ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਵਿੱਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਨਹੀਂ ਹੈ।""""ਪਰ ਮੁੱਦਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਦੇ ਨਾਲ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵਪਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਈ ਦੇਸ ਇਹ ਖ਼ਤਰਾ ਮੁੱਲ ਲੈਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।""   Image copyright AFP   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਆਈਐਮਐਫ ਮੁਤਾਬਕ ਇਸ ਸਾਲ ਈਰਾਨ ਦਾ ਅਰਥਚਾਰਾ 1.5 ਫੀਸਦ ਘਟ ਜਾਵੇਗਾ                  ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵੱਡੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਛੋਟੀਆਂ ਅਤੇ ਮੱਧ ਵਰਗੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਐਸਪੀਵੀ ਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਦੇ ਆਸਾਰ ਹਨ। ਰੀਡ ਸਮਿਥ ਵਿੱਚ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਵਲਪਾਰ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੁਖੀ ਲੀ ਹੈਂਨਸਨ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ""ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਉਤਪਾਦਾਂ ਨੂੰ ਐਸਪੀਵੀ ਰਾਹੀਂ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਵੇਚਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਵੀ ਦੂਜੇ ਪੱਧਰ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।""ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਹ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰ ਜਾਵੇਗਾ। ਤਾਂ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਈਰਾਨ ?ਬਰਮਿੰਘਮ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸਕਾਟ ਲੂਕਸ ਕਹਿੰਦੇ, ""ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਤੇਲ ਦੀ ਬਰਾਮਦਗੀ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵਾਧਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।""ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇਸਾਂ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਦੇ ਤੇਲ ਖਰੀਦਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਛੋਟ ਮਿਲੀ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦਾ ਸਾਥ ਮਿਲ ਗਿਆ, ਜੋ ਈਰਾਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਤੇਲ ਖਰੀਦਦਾਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਬੇਹੱਦ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਬਿਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।     ਪਿਛਲੀ ਵਾਰ ਜਦੋਂ 2010 ਅਤੇ 2016 ਵਿੱਚ ਤੇਲ ਵਪਾਰ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਏ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਈਰਾਨ ਦੀ ਬਰਮਦਗੀ ਵਿੱਚ ਲਗਪਗ 50 ਫੀਸਦ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਸੀ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਬਰਾਮਦਗੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਵੇਗੀ, ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਬਿਜਨਸ ਪਾਰਟਨਰ ਟਰੇਡ ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਗੇ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਡੇਰਾ ਮੁਖੀ ਨੂੰ ਮੁਆਫ਼ੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਗਲੇ ਦਾ ਫਾਹਾਸਿੱਖ ਫੌਜੀ ਦੇ ਬੁੱਤ ਨਾਲ ਬਰਤਾਨੀਆ ’ਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਯਾਦਚਮਕਦੇ ਹੀਰੇ ਨਹੀਂ ਲੁਕਾ ਸਕੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਕੋਰੀਆ ਦੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਬਣਨ ਵਾਲੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਵਿਦੇਸ਼ ਪਰੀਸ਼ਦ ਵਿੱਚ ਸੀਨੀਅਰ ਪੌਲਿਸੀ ਫੈਲੋ ਐਲੀ ਗੈਰਾਨਮੇਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, ""ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨ ਨਾ ਹੋਵੋ ਕਿ ਇਹ ਕਿੰਨਾ ਤਕਲੀਫਦਾਇਕ ਹੋਵੇਗਾ ਪਰ ਈਰਾਨ ਪਹਿਲਾ ਵੀ ਪਾਬੰਦੀ ਦੇ ਦੌਰ ਝੱਲ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ।""ਹਾਂ, ਇੰਨਾ ਤਾਂ ਤੈਅ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਤੇਲ ਵੇਚਣ ਲਈ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਰਚਨਾਤਮਰਕ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਇਜ਼ਾਦ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ।ਬਹੁਤ ਹੱਦ ਤੱਕ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਵੇਂ ਸੰਬੰਧ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਆਪਣੀ ਰੁਖ਼ ਅਖ਼ਤਿਆਰ ਕਰੇ।ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖੋ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਕੀ '84 ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਮੁੜ ਉਭਾਰ ਸਕਣਗੇ - ਨਜ਼ਰੀਆ   ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸੀਨੀਅਰ ਪੱਤਰਕਾਰ        28 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46685353  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਕਾਂਗਰਸੀ ਆਗੂ ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ 1984 ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਲਈ ਉਮਰ ਕੈਦ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਜੱਦੋਜਹਿਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਿਆਸੀ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ, ਕੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਵਾਲਾਂ 'ਚ ਘਿਰੇ ਬਾਦਲ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅਕਾਲੀ ਦਲ 1984 ਦੇ ਮੁੱਦੇ ਨੂੰ ਆਧਾਰ ਬਣਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮੁੜ ਉਭਾਰ ਸਕਣਗੇ?ਸਾਲ 2015 ਵਿਚ ਫਰੀਦਕੋਟ ਦੇ ਪਿੰਡ ਬਰਗਾੜੀ ਵਿਚ ਬੇਅਦਬੀ ਕਾਂਡ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਸੇਕ ਤਤਕਾਲੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਤੇ ਉੱਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ ਨੂੰ 2017 ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਲੱਗ ਗਿਆ ਸੀ।ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਉੱਪਰ ਬਰਗਾੜੀ ਇਨਸਾਫ ਮੋਰਚੇ ਦੇ ਝੰਡੇ ਹੇਠਾਂ ਇਕੱਠੇ ਹੋਏ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਬਾਦਲਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ।   Image copyright Getty Images  ਹੁਣ ਤਾਂ ਆਪਣੀਆਂ ""ਜਾਣੇ-ਅਣਜਾਣੇ 'ਚ ਹੋਈਆਂ ਭੁੱਲਾਂ ਲਈ"" ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਜਾ ਕੇ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਤੋਂ ਮੁਆਫ਼ੀ ਮੰਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਪਾਰਟੀ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਹਾਲਾਤ ਬਦਲਦੇ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੇ।ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋਪੰਚਾਇਤ ਦੀ ਚੋਣ ਇਸ ਲਈ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਲੜੀ ਜਾਂਦੀਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸਬਕ ਸਿਖਾਉਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਚੀਨੀ ਆਗੂ ਮਾਓ ਬਾਰੇ ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲਾਂ'ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਵਰਗਾ ਸਲੂਕ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ'ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਰਣਨੀਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੁਣ ਵੀ ਗਲਤੀਆਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਧੱਕ ਕੇ ਮੁੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਦਲ ਬਣੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ 'ਚ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕਲੇਸ਼ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਪਾਰਟੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਕੋਰ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਸਜ਼ਾ ਪਿੱਛੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵੱਲੋਂ 34 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਹੈ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਲਗਾਏ ਧਰਨੇ ਵੀ ਹਨ। ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ ਨੇ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਏ ਗਏ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਾਂਚ ਦਸਤੇ ਦਾ ਵੀ ਇਸ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਦੱਸਿਆ।    Image copyright Getty Images  ਕਤਲੇਆਮ ਦੇ ਪੀੜਤ ਕੁਝ ਹੋਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਬਾਦਲ ਵਰਗੇ ਆਗੂਆਂ ਦਾ ਵਰਤਾਰਾ ਘਿਨਾਉਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਕਤਲੇਆਮ ਕਾਰਨ ਪੰਜਾਬ ਆ ਕੇ ਵਸੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬਾਦਲ ਸਰਕਾਰ ਵੇਲੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਮੁੜ-ਵਸੇਬੇ ਲਈ ਮੁਜ਼ਾਹਰੇ ਕਰਨੇ ਪਏ ਸਨ। ਹਾਂ, ਚੋਣਾਂ ਸਮੇਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਾ ਆਇਆ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋਕੀ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਕੰਬੋਜ, ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ, ਸੁਖਦੇਵ ਥਾਪਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਨੇ?'2019 ਦੂਰ ਨਹੀਂ, ਮੋਦੀ ਦੀ ਕੁਰਸੀ 'ਤੇ ਗਡਕਰੀ ਦੀ ਅੱਖ' ਮਾਲਟਾ ਕਾਂਡ: ਤ੍ਰਾਸਦੀ, ਜੋ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਹੋਈ ਸਜ਼ਾ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਸ ਅਪੀਲ ਉੱਤੇ ਹੋਈ ਹੈ, ਜਿਹੜੀ ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ 2013 'ਚ ਦਾਖਲ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਡਾ. ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ 'ਚ ਕਾਂਗਰਸ ਸਰਕਾਰ ਸੀ।    Image copyright Getty Images  ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ 2015 ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਸਤਾ ਤਾਂ ਦੋ ਹੋਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੀ ਤਫਤੀਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਹੁਣ ਸਜ਼ਾ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਨਹੀਂ ਬੰਨ੍ਹ ਸਕਦਾ। ਇਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਪੱਕਾ ਪਤਾ ਕਿ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸਰਗਰਮ ਆਗੂਆਂ 'ਚੋਂ ਕੋਈ ਕਦੇ ਤ੍ਰਿਲੋਕਪੁਰੀ ਵਰਗੇ ਕਤਲੇਆਮ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ 'ਚ ਗਏ ਵੀ ਹਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਰਨਾ ਦੇ ਦਿੱਲੀ ਵਾਲੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਵਤੀਰੇ ਉੱਪਰ ਵੀ ਸੁਆਲ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਇਸੇ ਹਫ਼ਤੇ ਹੀ ਸਰਨਾ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫੋਨ ਉੱਪਰ ਇੱਕ ਪੀੜਤ ਨਾਲ ਖਹਿਬੜ ਪਏ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ ਸਰਨਾ ਨਾਲ ਹੋਈ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਬਾਰੇ ਟੀਵੀ ਉੱਪਰ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਦੋਵੇਂ ਪੱਖਾਂ ਦੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਹੀ 1984 ਕਤਲੇਆਮ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਆਏ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਿੱਤ ਨਹੀਂ ਆਖ ਸਕਦੇ।   Image copyright Getty Images  ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਹਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਫੂਲਕਾ ਹੀ ਉਹ ਬੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਤਾਕਤ ਲਗਾ ਕੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਨਿਆਂ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਫੂਲਕਾ 2017 ਦੀਆਂ ਪੰਜਾਬ ਚੋਣਾਂ ਜਿੱਤ ਕੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਵਿਧਾਇਕ ਹਨ।ਬਾਦਲਾਂ ਦੀ ਮਾੜੀ ਹਾਲਤ ਪਿੱਛੇ ਹੰਕਾਰ ਵੀ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਸੱਤਾ 'ਤੇ ਕਾਬਜ਼ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਹੈ। ਬਾਦਲਾਂ ਨੇ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਤੋਂ ਖਿਮਾ ਮੰਗੀ ਅਤੇ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ 'ਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਆਮ ਬੰਦੇ 'ਚ ਨਿਮਰਤਾ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਤਾਂ ਇਹ ਦੱਸਣ ਤੋਂ ਵੀ ਮਨ੍ਹਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਖਿਮਾ ਮੰਗੀ ਕਿਸ ਗਲਤੀ ਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹੋ'ਜ਼ੀਰੋ' ਫਿਲਮ ਦੇ ਬੌਣੇ ਹੀਰੋ ਵਰਗੀਆਂ ਅਸਲ ਕਹਾਣੀਆਂ 'ਸਲਮਾਨ ਅਲੀ ਗਾਉਂਦਾ ਸੀ ਤਾਂ ਘਰ ਦਾ ਖ਼ਰਚਾ ਚਲਦਾ ਸੀ' ਯਸ਼ੂ-ਮਸੀਹ ਤੇ ਇਸਲਾਮ ਵਿਚਾਲੇ ਇਹ ਹੈ ਸਾਂਝਜਦੋਂ ਬਾਦਲ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੁਨਬਾ ਗੱਡੀਆਂ ਲਈ ਵਰਜਿਤ ਜਗ੍ਹਾ 'ਤੇ ਗੱਡੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਉਤਰ ਕੇ ਰੈੱਡ ਕਾਰਪੇਟ ਉੱਤੇ ਤੁਰ ਕੇ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਆਏ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਵੀ ਧਿਆਨ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਕਿ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਵਿੱਚ ਬਰਾਬਰੀ ਇੱਕ ਮੂਲ ਸਿਧਾਂਤ ਹੈ।ਇਹ ਕਾਰਪੇਟ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਵਿਛਾਇਆ ਸੀ। ਬਾਦਲ ਇਸ ਲਈ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਆਖ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਇਹ ਕਮੇਟੀ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਚੁਣੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਤਾਕਤਵਰ ਸੰਸਥਾ ਵਜੋਂ ਵੇਖੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਹੁਣ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਾਦਲਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਹੈ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਭਾਰਤੀ ਕਲਾਕਾਰ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੀ ਇਹ ਕਾਗਜ਼ੀ ਕ੍ਰਿਤ ਬਣਾਈ ਸੀ                  ਇਸੇ ਦੌਰਾਨ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹਣ ਵਾਲੇ ਵੀਜ਼ਾ-ਮੁਕਤ ਲਾਂਘੇ ਬਾਰੇ ਵੀ ਬਿਆਨ ਕਈ ਵਾਰ ਬਦਲੇ ਹਨ। ਫਿਰ 28 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇਮਰਾਨ ਖ਼ਾਨ ਵੱਲੋਂ ਲਾਂਘੇ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਮੌਕੇ ਮੋਦੀ ਵੱਲੋਂ ਭੇਜੇ ਗਏ ਦੋ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀਆਂ 'ਚ ਹਰਸਿਮਰਤ ਕੌਰ ਬਾਦਲ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਹਰਸਿਮਰਤ ਕੌਰ ਬਾਦਲ ਅਤੇ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਪੁਰੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਪਰਤਦੇ ਹੋਏ                  ਹਰਸਿਮਰਤ ਬਾਦਲ ਉੱਥੇ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਰੋਵਰ ਦਾ ਪਵਿੱਤਰ ਜਲ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਵੀ ਲੈ ਕੇ ਗਏ। ਹੁਣ ਇਹ ਤਾਂ ਹਰਸਿਮਰਤ ਹੀ ਦੱਸ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਕਿ ਉਹ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਦੇ ਸਥਾਨ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ? ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਉਲਟ। ਹੁਣ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਸਹੀ ਰਾਹ 'ਤੇ ਤਾਂ ਹੀ ਆਉਂਦਾ ਨਜ਼ਰ ਆਏਗਾ ਜੇ ਸਹੀ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇਗਾ। ਬਾਦਲਾਂ ਨੂੰ ਪੰਥਕ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਬੇਅਦਬੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਨੇ ਹੀ ਨੁੱਕਰੇ ਲਾਇਆ ਹੈ। ਬਾਦਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਡੇਰਾ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਮੁਖੀ ਗੁਰਮੀਤ ਰਹੀਮ ਸਿੰਘ ਲਈ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਤੋਂ ਮੁਆਫ਼ੀ ਦੁਆਉਣਾ ਹੀ ਮੁੱਖ ਮੁੱਦਾ ਹੈ। ਮੁਆਫ਼ੀ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ ਨੇ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਆਪਣੇ ਘਰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਇਸ ਮੁਆਫੀ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਕੀਤਾ ਸੀ।    Image copyright Getty Images  ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ ਤਾਂ 1984 ਕਤਲੇਆਮ ਦੇ ਦਾਗ ਨਾਲ ਜਿਉਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਬਾਦਲਾਂ ਨੂੰ ਬੇਅਦਬੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਮਸਲਿਆਂ ਦਾ ਦਾਗ ਸਦਾ ਸਹਿਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਜੇ ਸੁਖਬੀਰ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਇਹੀ ਹੈ ਕਿ ਡੇਰਾ ਪ੍ਰੇਮੀ, ਹਿੰਦੂ ਤੇ ਦਲਿਤ ਵੋਟ ਬੈਂਕ ਨੂੰ ਜੋੜ ਲਿਆ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਪੰਥਕ ਵੋਟ ਦੂਰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੋਂ ਦੂਰ ਜਾਣ ਦਾ ਵੀ ਖਦਸ਼ਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਖਾਲੀ ਹੋਈ ਥਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਪੰਥਕ ਜਥੇਬੰਦੀ ਭਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਲਈ ਇਹ ਰਣਨੀਤੀ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਾਰਟੀ ਮੁੜ ਖੜ੍ਹੀ ਕਰਨ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਫ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਲਤੀ ਮੰਨ ਕੇ ਮੁਆਫ਼ੀ ਮੰਗੀ ਜਾਵੇ। ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖੋ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ਵ ਜੰਗ ਨਾਲ ਕਈ ਦਰਦ ਭਰੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਜੁੜੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਹੁਣ ਉਹ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤੇ ਜੁਰਮਾਂ ਤੋਂ ਪਿੱਛਾ ਛੁਡਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ   'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਕਿਮ ਜੋਂਗ ਉਨ ਨੇ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ 'ਚ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਚਿਤਾਵਨੀ      1 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46726756  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright EUROPOEAN PHOTOPRESS AGENCY   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕਿਮ ਨੇ ਕਿਹਾ ਅਮਰੀਕਾ ਜੇਕਰ ਆਪਣੇ ਵਾਅਦੇ ਤੋਂ ਮੁਕਰਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵੀ ਇਰਾਦਾ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ                  ਉੱਤਰ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਨੇਤਾ ਕਿਮ ਜੋਂਗ ਉਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਪਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਪ੍ਰਤੀ ਵਚਨਵੱਧ ਹਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੇਸ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਬਦਲ ਵੀ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਿਮ ਜੋਂਗ ਉਨ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਦੇਸ ਨੂੰ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ 'ਚ ਕਹੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਬਿਹਤਰ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੂਟਨੀਤਕ ਕਦਮਾਂ ਨੂੰ ਬੇਮਿਸਾਲ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਕਿਮ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਜੂਨ 2018 'ਚ ਪਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਸੀ ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਅਜੇ ਕੁਝ ਹੀ ਸਿੱਟੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਇਨ੍ਹਾਂ 5 ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਨਵੇਂ ਸਾਲ 'ਚ ਆਪਣੇ ਸੰਕਲਪ ਕਰੋ ਪੂਰੇ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ 'ਚ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦਾ ਸੁਆਗਤਭੀਮਾ ਕੋਰੇਗਾਂਓ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿੰਨੇ ਸੁਧਰੇ ਹਾਲਾਤਸਕੂਲ 'ਚ ਬੱਚੇ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵੇਲੇ ਕਹਿਣਗੇ 'ਜੈ ਹਿੰਦ, ਜੈ ਭਾਰਤ'  2017 'ਚ ਉੱਤਰ ਕੋਰੀਆ ਵੱਲੋਂ ਪਰਮਾਣੂ ਮਿਜ਼ਾਇਲ ਦੇ ਪਰੀਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਕੋਰੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਤਲਖ਼ੀਆਂ ਵੱਧ ਗਈਆਂ ਸਨ।    Image copyright AFP   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕਿਮ ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੌਨਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਜੂਨ 2018 'ਚ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ ਸੀ                  ਉੱਤਰ ਕੋਰੀਆ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਮਿਜ਼ਾਇਲ ਅਮਰੀਕਾ ਤੱਕ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਜੰਗ ਛਿੜਨ ਤੱਕ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਮੇਲ-ਮਿਲਾਪ ਹੋਇਆ।ਕਿਮ ਨੇ ਕੀ-ਕੀ ਕਿਹਾਮੰਗਲਵਾਰ ਦੀ ਸਵੇਰ ਸਰਕਾਰੀ ਚੈਨਲ 'ਤੇ ਦਿੱਤੇ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ 'ਚ ਕਿਮ ਨੇ ਕਿਹਾ, ""ਜੇਕਰ ਅਮਰੀਕਾ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਸਾਹਮਣੇ ਕੀਤੇ ਵਾਅਦੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਗਣਰਾਜ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਿੱਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਦੇ ਨਵੇਂ ਰਸਤੇ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ।""ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਟਰੰਪ ਨਾਲ ਕਦੇ ਵੀ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵੇਲੇ ਮਿਲਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ।    Image copyright Getty Images  ਉੱਤਰ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਪਰਮਾਣੂ ਅਤੇ ਬੈਲਿਸਟਿਕ ਮਿਜ਼ਾਇਲ ਹਥਿਆਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਕਾਰਨ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪਰੀਸ਼ਦ ਨੇ ਉਸ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਲਗਾਈਆਂ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਉੱਤਰ ਕੋਰੀਆ ਨੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਸਵਾਰੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੇ ਭਾਸ਼ਣ 'ਚ ਕਿਮ ਨੇ ਐਲਾਲ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੇਸ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ 'ਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਿੰਟਰ ਓਲੰਪਿਕ 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸਾਂ ਦੇ ਸੰਬੰਧਾਂ 'ਚ ਥੋੜ੍ਹੀ ਮਿਠਾਸ ਆਈ।ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਜੂਨ 'ਚ ਹੀ ਕਿਮ ਜੋਂਗ ਉਨ ਨੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੂਨ ਜੇ-ਇਨ ਨਾਲ ਅੰਤਰ-ਕੋਰੀਆਈ ਸੀਮਾ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸੰਮੇਲਨ 'ਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਸੀਰੀਆ 'ਚੋਂ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਮਗਰੋਂ ਆਈਐੱਸ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਕੌਣ 2018 ਦੀਆਂ 12 ਤਸਵੀਰਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕੀਤਾਅਮਰੀਕੀ ਬਦਾਮ ਤੇ ਸੇਬ ਭਾਰਤੀਆਂ ਲਈ ਹੋਏ 'ਕੌੜੇ'   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਜੂਨ 'ਚ ਹੀ ਕਿਮ ਜੋਂਗ ਉਨ ਨੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਮੂਨ ਜੇ-ਇਨ ਨਾਲ ਸੰਮੇਲਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ                  ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਦੋ ਵਾਰ ਮਿਲੇ ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਖ਼ਾਸ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਿਮ ਅਤੇ ਟਰੰਪ ਵਿਚਾਲੇ ਰਹੀ। ਇਹ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸੰਮੇਲਨ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਜਿੱਥੇ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਨੇਤਾ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ।ਅਜਿਹਾ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੀ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਉੱਤਰ ਕੋਰੀਆ ਦੇ ਨੇਤਾ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਪਰਮਾਣੂ ਹਥਿਆਰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਇਕੱਠੇ ਕੰਮ ਕਰਨ 'ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਜਤਾਈ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੰਪ ਦੀ ਫਰਵਰੀ 'ਚ ਕਿਮ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਹੈ ਪਰ ਦਿਨ ਤੇ ਥਾਂ ਅਜੇ ਤੈਅ ਨਹੀਂ                  ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਿਜ਼ਾਇਲ ਅਤੇ ਪਰਮਾਣੂ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਰੋਕ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵਧੇਰੇ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ।ਉੱਤਰ ਕੋਰੀਆ 'ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲੱਗੇ ਹਨ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਰੀਖਣ ਸਥਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਰੰਪ ਦੀ ਫਰਵਰੀ 'ਚ ਕਿਮ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਸਟੀਕ ਵੇਲਾ ਅਤੇ ਥਾਂ ਅਜੇ ਤੈਅ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਜਦੋਂ ਖੁਸ਼ਵੰਤ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਕੁੜੀਆਂ ਨੇ ਆਵਾਜ਼ ਮਾਰੀ‘ਲੜਾਈ ਨੂੰਹ-ਸੱਸ ਦੀ ਨਹੀਂ, ਪੜ੍ਹਿਆਂ-ਲਿਖਿਆਂ ਤੇ ਅਨਪੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੀ’ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸੈਕਸ ਬਿਮਾਰੀ ਜੋ ‘ਸੁਪਰਬਗ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ’ਛੋਟੇ ਵੱਡੇ ਸੈਕਸ ਸੈਲਾਂ ਦਾ ਅਜੀਬੋ-ਗਰੀਬ ਸੰਸਾਰ 'ਮੇਰੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਨੇ ਮੇਰੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀ'ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਅਪਸਰਾ ਰੈੱਡੀ ਨੇ ਬੀਬੀਸੀ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜੈਲਲਿਤਾ ਨਾਲ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਤੱਕ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਫਿਰ ਉਹ ਭਾਜਪਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਹੁਣ ਕਾਂਗਰਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਾਹੁਲ ਗਾਂਧੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਹਿਲਾ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਜਰਨਲ ਸਕੱਤਰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਮਨੁੱਖੀ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦਾ ਮਾਸ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਅਘੋਰੀ ਸਾਧੂਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਕਿਹੋ ਜਿਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ'ਉਹ ਮੇਰੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਰੋਕ ਸਕਦੇ ਨੇ, ਖਾਣਾ ਖਾਣ ਤੋਂ ਨਹੀਂ''ਬਾਦਲ ਮੈਨੂੰ ਕਹਿ ਲੈਣ ਕਾਂਗਰਸੀ ਪਿੱਠੂ ਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ'(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" '84 ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ : ਉਹ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਘਰੋਂ ਕੱਢਦੇ, ਮਾਰਦੇ, ਤੇਲ ਛਿੜਕਦੇ ਤੇ ਅੱਗ ਲਾ ਦਿੰਦੇ - ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ      17 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46371498  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬੰਗਲਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ 1984 ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਦੇ ਪੀੜਤਾਂ ਦਾ ਮੈਮੋਰਿਅਲ                  ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਕਤਲ ਤੋਂ ਅਗਲੇ ਦਿਨ 1 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਸਾਈਕਲ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਤ੍ਰਿਲੋਕਪੁਰੀ ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਤੱਕ ਦਾ ਭਿਆਨਕ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਕਤਲੇਆਮ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਮੁਤਾਬਕ ਉਹ ਭਿਆਨਕ ਮੰਜਰ ਕੁਝ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਅਲਵਰ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਹਾਂ। ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਚ ਅਸੀਂ ਸ਼ਾਹਦਰਾ ਦੇ ਕਸਤੂਰਬਾ ਗਾਂਧੀ ਨਗਰ 'ਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸੀ। ਸਾਲ 1976 ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਤ੍ਰਿਲੋਕਪੁਰੀ ਆਏ। ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦੌਰਾਨ ਮਕਾਨਾਂ ਦੀ ਭੰਨ-ਤੋੜ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਕਸਤੂਰਬਾ ਗਾਂਧੀ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਮਕਾਨ ਨੂੰ ਵੀ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-'84 ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ : 80 ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵੱਲੋਂ ਬਰਕਰਾਰ '84 ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਮੁੜ ਜਾਂਚ ਹੋਵੇਗੀ'84 ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ: ਕਿਵੇਂ ਉੱਜੜੀ ਨਿਰਪ੍ਰੀਤ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ     ਘਰ ਤੋੜਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਨੂੰ ਤ੍ਰਿਲੋਕਪੁਰੀ 'ਚ 25-25 ਗਜ਼ ਦੇ ਪਲਾਟ ਦੇ ਕੇ ਇੱਕ ਕਲੋਨੀ 'ਚ ਵਸਾਇਆ ਗਿਆ। ਤਿੰਨ ਪੁੱਤਰਾਂ ਸਣੇ ਸਾਡਾ ਪੂਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਉੱਥੇ ਤ੍ਰਿਲੋਕਪੁਰੀ 'ਚ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਆਟੋ ਰਿਕਸ਼ਾ ਚਲਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਉਹ 31 ਅਕਤੂਬਰ 1984 ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਸੀ। ਮੈਂ ਰੇਡੀਓ ਅਤੇ ਟੀਵੀ 'ਤੇ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਸੁਣੀ। ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਚ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਾ ਇਹ ਸਭ ਕਿਵੇਂ ਹੋਇਆ ਹੈ।      ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਦੰਗਾਈਆਂ ਨੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਭੰਨ-ਤੋੜ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਧੂੰਆ ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਰਿਹਾ ਸੀ                  ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਸਰਦਾਰਾਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਹਿੰਸਾ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣੀ। ਸ਼ੁਰੂ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹਿੰਸਾ ਸਫ਼ਦਰਜੰਗ ਹਸਪਤਾਲ ਕੋਲ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਉਸੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਆਟੋ ਚਲਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਸਿੱਖ ਡਰਾਈਵਰਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਡੀਆਂ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਹੋ ਰਹੇ ਸਨ। ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਘਰ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਰਾਤ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।ਦੂਜੇ ਦਿਨ 1 ਨਵੰਬਰ ਦੀ ਸਵੇਰ ਤੋਂ ਹੀ ਕਤਲੇਆਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਘਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸ਼ਕਰਪੁਰ ਇਲਾਕਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਸਵੇਰੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਉੱਥੇ ਅੱਗ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਸੀ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਥਾਂ ਧੂੰਆਂ ਉਠ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਤ੍ਰਿਲੋਕਪੁਰੀ ਦੇ 32 ਨੰਬਰ ਬਲਾਕ 'ਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸੀ। ਬਲਾਕ ਨੰਬਰ 36 'ਚ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੀ। ਹਿੰਸਕ ਭੀੜ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਨੂੰ ਸਾੜਿਆ। ਭੀੜ ਨੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਭੰਨ-ਤੋੜ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਕੋਈ ਇੰਤਜ਼ਾਮ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਡਰੇ ਸਹਿਮੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੁਕੇ ਬੈਠੇ ਸਨ। ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।ਕਤਲੇਆਮ ਦੀ ਰਾਤਸ਼ਾਮ 6-7 ਵਜੇ ਕਤਲੇਆਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਹਨੇਰਾ ਸੀ। ਬਿਜਲੀ, ਪਾਣੀ ਕੱਟ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ 200 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਇਕੱਠੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਘਰੋਂ ਕੱਢਦੇ, ਮਾਰਦੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਤੇਲ ਪਾ ਕੇ ਅੱਗ ਲਗਾ ਦਿੰਦੇ।  ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਬੈਕ ਤੁਹਾਡੀ ਡਿਵਾਈਸ 'ਤੇ ਸਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ       ਉਹ ਔਰਤ, ਜਿਸ ਨੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਖਾੜਕੂ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆਤ੍ਰਿਲੋਕਪੁਰੀ ਦੀਆਂ ਤੰਗ ਗਲੀਆਂ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਚਾਹ ਕੇ ਵੀ ਭੱਜ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਤਲਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਲੈਸ ਭੀੜ ਨੇ ਇਲਾਕੇ ਨੂੰ ਘੇਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।ਰਾਤ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸਾਢੇ ਨੌਂ ਵਜੇ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਵਾਲ ਕੱਟੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਚਦੇ-ਬਚਾਉਂਦੇ ਕਲਿਆਣਪੁਰੀ ਥਾਣੇ ਗਿਆ। ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਾਡੇ ਬਲਾਕ 32 ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਲੁੱਟ-ਖੋਹ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲੋਂ ਮਦਦ ਦੀ ਗੁਹਾਰ ਲਗਾਈ ਪਰ ਮਦਦ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਭਜਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਹਾ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਇੱਕ ਸਰਦਾਰ ਹੋ, ਦਰਅਸਲ ਮੇਰੇ ਵਾਲ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੱਟੇ ਹੋਏ ਨਹੀਂ ਸਨ।ਫਿਰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਦੀ ਸਾਈਕਲ ਲਈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਆਈਟੀਓ (ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਵਿਭਾਗ ਦਫ਼ਤਰ) ਚੌਰਾਹੇ ਵੱਲ ਨਿਕਲ ਗਿਆ। ਰਸਤੇ 'ਚ ਮੈਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਸਰਦਾਰਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਸ਼ਕਰਪੁਰ 'ਚ ਇੱਕ ਹੋਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੜ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੈਂ ਡਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅੱਗੇ ਵੀ ਮੌਤ ਸੀ ਅਤੇ ਪਿੱਛੇ ਵੀ ਮੌਤ, ਪਰ ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ 'ਚ ਆਦਮੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਜੇਕਰ ਮੈਂ ਤ੍ਰਿਲੋਕਪੁਰੀ 'ਚ ਰੁਕਦਾ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਵੀ ਮੌਤ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਦੋ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮੇਵਲ ਸਿੰਘ ਦੰਗੇ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਕੋਈ ਮਦਦ ਨਹੀਂ ਆਈਟੀਓ ਚੌਰਾਹੇ 'ਤੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਹੈੱਡਕੁਆਟਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਮੈਂ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਅਫ਼ਸਰ ਨਾਲ ਮਿਲਣ ਦੀ ਇਜ਼ਾਜਤ ਮੰਗੀ। ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਵੀ ਮਿਲਣ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ।   ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਬੈਕ ਤੁਹਾਡੀ ਡਿਵਾਈਸ 'ਤੇ ਸਪੋਰਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ       1984 ਦੇ ਸਿੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਕਤਲੇਆਮਮੈਂ ਸੋਚਿਆਂ ਕਿ ਜੇਕਰ ਮੈਂ ਵਾਪਸ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਵੀ ਦੰਗਾਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਦਾ ਡਰ ਸੀ।ਕੋਲ ਹੀ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦਾ ਦਫ਼ਤਰ ਸੀ। ਉੱਥੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਰਾਹੁਲ ਬੇਦੀ ਅਤੇ ਆਲੋਕ ਤੋਮਰ ਮੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰ ਸਨ। ਉੱਥੇ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸੀ ਅਤੇ ਮਦਦ ਮੰਗੀ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਰਾਤ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸਾਢੇ 11 ਵੱਜ ਗਏ ਸਨ। ਰਾਹੁਲ ਬੇਦੀ ਨੇ ਇੱਕ ਡੀਆਈਜੀ ਜਾਟਵ ਸਾਹਬ ਨੂੰ ਫੋਨ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਾਟਵ ਸਾਬ੍ਹ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਤਾਂ ਪੁਲਿਸ ਦਾਅਵਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਦਿੱਲੀ 'ਚ ਦੰਗੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੇ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਸੈਂਕੜੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਾਰੇ ਜਾਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਉਹ ਗੱਡੀ ਲੈ ਕੇ ਇਲਾਕੇ ਵੱਲ ਚੱਲ ਪਏ ਪਰ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੱਡੀ ਨੂੰ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ'ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਬਲੂ ਸਟਾਰ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਲਈ ਮੈਂ ਬਣੀ ਖਾੜਕੂ'ਕਲਮਾਂ ਛੱਡ ਖਾੜਕੂ ਲਹਿਰ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਕੁਝ ਨੌਜਵਾਨ 'ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਸਲਾਮਤ ਰਹਿਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੇਸ ਕੱਟ ਲਵੋ'   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਕਰੀਬ 15-20 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਘਰ ਦੀ ਹਾਲਤ ਦੇਖਣ ਅਸੀਂ ਵਾਪਸ ਤ੍ਰਿਲੋਕਪੁਰੀ ਗਏ। ਉੱਥੇ ਸਾਰੇ ਘਰ ਸੜੇ ਹੋਏ ਸਨ।                  ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਵਾਪਸ ਤ੍ਰਿਲੋਕਪੁਰੀ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਤੁਸੀਂ ਵਾਪਸ ਨਾ ਜਾਓ ਕਿਉਂਕਿ ਵਾਪਸ ਜਾਣ 'ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਪਛਾਣ ਲਏ ਜਾਣ ਦਾ ਡਰ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਡੀ ਕਾਫੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਮੈਂ ਅਗਲੇ 2-3 ਦਿਨ ਦਫ਼ਤਰ 'ਚ ਗੁਜਾਰੇ, ਪਰਿਵਾਰ ਬਾਰੇ ਮੈਨੂੰ ਕੋਈ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮੈਂ ਕਈ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਲੱਭਦਾ ਰਿਹਾ। ਫਿਰ ਫਰਸ਼ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਕੈਂਪ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ, ਜਿੱਥੇ ਮੇਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਸੀ। ਆਲੋਕ ਤੋਮਰ ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਟਾਫ ਮੈਨੂੰ ਫਰਸ਼ ਬਾਜ਼ਾਰ ਦੇ ਕੈਂਪ ਤੱਕ ਛੱਡ ਕੇ ਆਏ। ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਨਾ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਦੇ ਕੋਲ ਪਹਿਨਣ ਲਈ ਕੱਪੜਾ ਸੀ, ਨਾ ਖਾਣ ਲਈ ਰੋਟੀ। ਮੈਂ ਭੱਜ-ਦੌੜ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਸਤਰੇ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਏ। ਕਰੀਬ 15-20 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਘਰ ਦੀ ਹਾਲਤ ਦੇਖਣ ਅਸੀਂ ਵਾਪਸ ਤ੍ਰਿਲੋਕਪੁਰੀ ਗਏ। ਉੱਥੇ ਸਾਰੇ ਘਰ ਸੜੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਕਰੀਬ ਡੇਢ ਸਾਲ ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ 1985 'ਚ ਤਿਲਕ ਵਿਹਾਰ (ਪੱਛਮੀ ਦਿੱਲੀ) ਆ ਗਏ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ - ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਲਾਂਘੇ ਲਈ ਵੀਜ਼ੇ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂਕਰਤਾਰਪੁਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸੈਕਸ ਬਾਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਝੂਠ ਬੋਲਣਾ ਕਿਉਂ ਹੈ ਖਤਰਨਾਕਯੂਕਰੇਨ 'ਤੇ ਰੂਸ ਨੂੰ ਟਰੰਪ ਨੇ ਕਿਹਾ 'ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਰਵੱਈਆ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ'1984 ਕਤਲੇਆਮ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਇਹ ਵੀਡੀਆ ਵੀ ਦੇਖੋ-(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਟਰੰਪ -ਸੀਏਆਈ ਗੱਲਬਾਤ: ਜਮਾਲ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਦੀ ਮੌਤ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਕ੍ਰਾਊਨ ਪ੍ਰਿੰਸ ਸਲਮਾਨ ਸ਼ੱਕ ਦੇ ਘੇਰੇ 'ਚ      18 ਨਵੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/international-46247198  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright AFP   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਪੱਤਰਕਾਰ ਜਮਾਲ ਖਾਸ਼ੋਗੀ ਇਸਤੰਬੁਲ ਸਥਿਤ ਸਫਾਰਤਖਾਨੇ ਵਿੱਚ 2 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਲਾਪਤਾ ਹਨ                  ਅਮਰੀਕੀ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਸੈਂਟ੍ਰਲ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਏਜੰਸੀ (ਸੀਆਈਏ) ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੱਤਰਕਾਰ ਜਮਾਲ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਕ੍ਰਾਊਨ ਪ੍ਰਿੰਸ ਮੁਹੰਮਦ ਬਿਨ ਸਲਮਾਨ ਨੇ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਕਰੀਬੀ ਸੂਤਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਬੂਤਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ 'ਚ ਮੁਲੰਕਣ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜਿਹੇ ਕਾਰੇ ਨੂੰ ਅੰਜਾਮ ਦੇਣ ਲਈ ਪ੍ਰਿੰਸ ਦੇ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੇ ਇਸ ਦਾਅਵੇ ਨੂੰ ਨਕਾਰਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕ੍ਰਾਊਨ ਪ੍ਰਿੰਸ ਨੂੰ ਇਸ ਕਤਲ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। 2 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਦਾ ਤੁਰਕੀ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਇਸਤੰਬੁਲ ਵਿਚਲੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਸਫ਼ਾਰਤਖ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੱਟਸਐਪ ਰਾਹੀਂ ਵਾਇਰਲ ਹੋਈ ਤਾਂ ਭਾਰਤ 'ਚ ਕਈ ਥਾਂਈ ਹੋਈ ਹਿੰਸਾਹਿਟਲਰ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਬਾਲਗ ਕੁੜੀ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀਕਰੋੜਪਤੀ ਬਣਨ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਲਾਟਰੀ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਫੋਨ ਕਰਕੇ ਇੰਝ ਸੁਣਾਈ'ਲੌਂਗੋਵਾਲ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਾ ਕੇ ਖੁਸ਼ ਨਾ ਹੋਣ ਸੁਖਬੀਰ ਬਾਦਲ'ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਬਦਲਦੇ ਬਿਆਨਖ਼ਾਸ਼ੋਜੀ ਸਫ਼ਾਰਤਖ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਵਿਆਹ ਦੇ ਕਾਗਜ਼ਾਤ ਲੈਣ ਗਏ ਸਨ, ਪਰ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਆਏ।   Image copyright AFP  ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸ ਕੋਲ ਮੌਜੂਦ ਆਵਾਜੀ-ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਮੁਤਾਬਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਸੀਹੇ ਦੇ ਕੇ ਕਤਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਫੇਰ ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਦੇ ਸਫ਼ਾਰਤਖ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚ ਵੜਦਿਆਂ ਹੀ ਗਲਾ ਦੱਬ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਫੇਰ ਪਹਿਲੋਂ ਬਣਾਈ ਯੋਜਨਾ ਮੁਤਾਬਕ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਖ਼ੁਰਦ-ਬੁਰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।ਹਾਲੇ ਲਾਸ਼ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ ਤੇ ਤੁਰਕੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਤੇਜ਼ਾਬ ਵਿੱਚ ਪਾਕੇ ਗਾਲ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।ਇਸ ਪੂਰੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸਾਊਦੀ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਬਿਆਨ ਬਦਲਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-ਕਲਮ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲੱਭਦਾ ਲਾਪਤਾ ਪੱਤਰਕਾਰ ਖਾਸ਼ੋਗੀਖਾਸ਼ੋਜੀ ਕਤਲ: ਤੁਰਕੀ ਨੇ ਟੇਪ ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨੂੰ ਸੌਂਪੇ ਸਾਊਦੀ 'ਚ ਭਾਰਤੀਆਂ ਲਈ ਨੌਕਰੀ ਹੁਣ ਹੋਰ ਔਖੀਸਾਊਦੀ ਅਰਬ 'ਚ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨੇ ਕਿਉਂ ਗਵਾਈ ਕੁਰਸੀ?ਖ਼ਾਸ਼ੋਜੀ ਕੌਣ ਸਨ?ਜਮਾਲ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਮੀਡੀਆ ਅਦਾਰਿਆਂ ਲਈ ਵੱਡੀਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਸਊਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਸਨ ਪਰ ਫਿਰ ਉਹ ਰਿਸ਼ਤਾ ਖੱਟਾ ਹੋ ਗਿਆ।ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਪਤਵਾਸ 'ਚ ਅਮਰੀਕਾ ਜਾ ਕੇ ਰਹਿਣ ਲੱਗੇ ਅਤੇ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਪੋਸਟ ਅਖ਼ਬਾਰ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇਵਾਰ ਲੇਖ ਲਿਖਣ ਲੱਗੇ।ਮਦੀਨਾ 'ਚ 1958 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਜਮਾਲ ਖਾਸ਼ੋਜੀ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਇੰਡੀਆਨਾ ਸਟੇਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਬਿਜ਼ਨਸ ਐਡਮਿਨੀਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ।ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਮੁੜ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਆ ਗਏ ਅਤੇ 1980ਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖੇਤਰੀ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਲਈ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਉੱਪਰ ਸੋਵੀਅਤ ਹਮਲਿਆਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।ਉੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਓਸਾਮਾ ਬਿਨ ਲਾਦੇਨ ਦੇ ਉਭਾਰ ਨੂੰ ਨੇੜਿਓਂ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ 1980-1990 ਦੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਅਲਕਾਇਦਾ ਦੇ ਆਗੂ ਓਸਾਮਾ ਬਿਨ ਲਾਦੇਨ ਦਾ ਇੰਟਰਵਿਊ ਲਿਆ।ਓਸਾਮਾ ਬਿਨ ਲਾਦੇਨ ਦੀ ਇੰਟਰਵਿਊ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਮੁੱਖ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਕੀਤੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਵੈਤ ਦੀ ਖਾੜੀ ਜੰਗ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸੀ।1990ਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖ਼ਾਗੋਸ਼ੀ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਪਰਤ ਆਏ ਅਤੇ 1999 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ਅਰਬ ਨਿਊਜ਼ ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਐਡੀਟਰ ਬਣੇ।2003 ਵਿੱਚ ਜਮਾਲ ਅਲ ਵਤਨ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਬਣੇ ਪਰ ਆਪਣੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੇ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਾਊਦੀ ਸਰਕਾਰ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਖ਼ਬਰਾਂ ਛਾਪਣ ਕਾਰਨ ਬਰਖ਼ਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ-'ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇ ਮੈਂ ਪੋਸਟ ਤੋਂ ਪੈਰ ਚੁੱਕਾਂ ਸਾਰੇ 120 ਜਵਾਨ ਮੈਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿਓ'ਕੀ ਸੂਬੇ ਸੀਬੀਆਈ ਦੀ ਐਂਟਰੀ ਬੈਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ‘ਔਰਤ ਦੀ ਹੋਂਦ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਰੰਗ ਰੂਪ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ’ਕੈਨੇਡਾ ਤੋਂ ਪਨਾਹ ਮੰਗਣ ਵਾਲੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 400 ਫੀਸਦੀ ਵਧੀਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰ ਦੇਖੋ-     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਬਾਰੇ 5 ਇਤਰਾਜ਼ ਤੇ ਰਿਵਿਊ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਜਵਾਬ      2 ਨਵੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46063836  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਬੋਰਡ ਦੀ 11ਵੀਂ ਅਤੇ 12ਵੀਂ ਦੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਕਿਤਾਬ 'ਚ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਏ ਹਨ                  ਪੰਜਾਬ ਸਕੂਲ ਸਿੱਖਿਆ ਬੋਰਡ ਦੀਆਂ 11ਵੀਂ ਅਤੇ 12ਵੀਂ ਦੀਆਂ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਛੇੜਛਾੜ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਫਿਰ ਭੱਖ ਗਿਆ ਹੈ।ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸਿਆਸੀ ਮੁੱਦਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀ ਵੱਲੋਂ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵਿਵਾਦਿਤ ਗੱਲਾਂ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਧਰਨੇ ਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਵੇਰਵਾ ਦਿੰਦਿਆਂ ਬਾਕਾਇਦਾ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਵੀ ਛਾਪਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਲਜ਼ਾਮਾਂ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਕਾਂਗਰਸ ਸਿਰ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਤਿਆਰ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਮਹਾਨ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਬਾਰੇ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹਨ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'84 ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ: ਕਿਵੇਂ ਉੱਜੜੀ ਨਿਰਪ੍ਰੀਤ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਈਸਾਈਆਂ ਦਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ 'ਲਾਲ ਕੁਰਤੀ' ਨਾਲ ਕਨੈਕਸ਼ਨਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਸੀਵਰੇਜ ’ਚ ਗੁਆਚਿਆਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 11ਵੀਂ ਅਤੇ 12ਵੀਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਈ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਮੁੱਦਿਆਂ ਉੱਤੇ ਸਪਸ਼ਟੀਕਰਨ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਇੰਦੂ ਬੰਗਾ ਨੇ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।1. ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਘਟਨਾਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਇਤਰਾਜ਼- ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਅਧਿਆਇ - 5 ਪੰਨਾ 16 ਅਨੁਸਾਰ ਪੰਥ ਦੇ ਵਾਲੀ ਦਸ਼ਮੇਸ਼ ਪਿਤਾ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਚਮਕੌਰ ਦੀ ਗੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚੋਂ ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਤਾੜੀ ਮਾਰ ਕੇ ਘੋੜੇ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਦੱਸੇ, ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਦੇਖੇ ਹੀ ਉੱਥੋਂ ਨਿਕਲ ਗਏ। ਰਿਵਿਊ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਜਵਾਬ-ਚਮਕੌਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਜੰਗ ਬਾਰੇ ਸੈਨਾਪਤ ਦੀ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰ ਸੋਭਾ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਉਹ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਮਕਾਲੀ ਸਨ ਅਤੇ ਦਸਵੇਂ ਗੁਰੂ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ 52 ਕਵੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਨ। ਸੈਨਾਪਤ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਰਾਹੀਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਬੇਮਿਸਾਲ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। 2. ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਇਤਰਾਜ਼ - ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ਕੋਈ ਜ਼ਿਕਰ 'ਨਹੀਂ' ਹੈ। (ਅਧਿਆਇ 3, ਪੰਨਾ 14) ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਕਾਂਗਰਸੀ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਹੋਈ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।ਰਿਵਿਊ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਜਵਾਬ - ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਬਾਰੇ ਅਲੋਚਕਾਂ ਨੂੰ ਗ਼ਲਤੀ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਸੈਕਸ਼ਨ ਜਿਸ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਹੀ 'ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ' ਹੈ, ਉਹ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ। 3. ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਤੱਥਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਇਤਰਾਜ਼ - ਕਾਂਗਰਸੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਅਧਿਆਇ - 5 ਪੰਨਾ 5 ਅਨੁਸਾਰ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਲੁੱਟਾਂ ਮਾਰਾਂ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ, ""ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਅਲਸਨ ਦੀ ਲੁੱਟ ਕੀਤੀ।"" ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਦਰਸਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਦਸ਼ਮੇਸ਼ ਪਿਤਾ ਦੇ ਅਦੁੱਤੀ ਜੀਵਨ ਦਾ ਮਕਸਦ ਨਾ ਤਾਂ ਜਬਰ, ਜ਼ੁਲਮ ਤੇ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਖਿਲਾਫ਼ ਜੰਗ ਕਰਨਾ ਸੀ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਖ਼ਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸਾਜਨਾ, ਬਲਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਲੁੱਟ ਮਾਰ ਕਰਨਾ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਕਸਦ ਸੀ।ਰਿਵਿਊ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਜਵਾਬ - ਪਿੰਡ ਅਲਸਨ ਵਿੱਚ ਰਾਜਾ ਭੀਮ ਚੰਦ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹਮਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜੰਗ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ 5ਵੇਂ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ਕੋਈ ਜ਼ਿਕਰ 'ਨਹੀਂ' ਹੈ                  4. ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਤੱਥਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਇਤਰਾਜ਼ - ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਅਧਿਆਇ - 4, ਪੰਨਾ 3 ਅਨੁਸਾਰ ਛੇਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਸ੍ਰੀ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ""ਪੱਕੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੁਸ਼ਟਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਦਿੰਦੇ ਸਨ।""  ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਅਧਿਆਇ 4, ਪੰਨਾ 3 'ਤੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁਗ਼ਲ ਹਾਕਮ ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਣ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧ 'ਚ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਗਏ ਤੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੇ ਕੁੱਤੇ ਪਾਲੇ ਹੋਏ ਸਨ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰੋਕੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਵਿਵਾਦਤ ਕਿਤਾਬਸਕੂਲ ’ਚ ਨਾ ਕੰਧਾਂ ਨੇ ਤੇ ਨਾ ਡੈਸਕ ਰਿਵਿਊ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਜਵਾਬ - ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਮਾਰਸ਼ਲ ਕਾਰਵਾਈ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਨਾ ਮਾਰਸ਼ਲ ਟਰੇਨਿੰਗ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਕੁੱਤੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਦਾ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਸਨ। 'ਦੁਸ਼ਟ' ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਗੁਰੂ ਦੇ ਅਲੋਚਕਾਂ (ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਮੀਨਾ) ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਛੇਵੇਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗ਼ੈਰ-ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਭਰਤੀ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਹੈ। 5. ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬਾਣੀਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਇਤਰਾਜ਼ -ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 9ਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬਾਣੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਹੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਮਹਾਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰ ਲਈ ਗਈ ਸੀ, ਨਾ ਕਿ ਗੁਰੂ ਕੀ ਕਾਸ਼ੀ ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਵਿਖੇ ਦਸ਼ਮੇਸ਼ ਪਿਤਾ ਵੱਲੋਂ ਕਰਵਾਈ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।    Image copyright NARINDER NANU/AFP/GETTY IMAGES  ਰਿਵਿਊ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਜਵਾਬ - ਜਿੱਥੇ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬਾਣੀ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਮੰਨੇ-ਪ੍ਰਮੰਨੇ ਸਿੱਖ ਸਕਾਲਰ ਸਿੱਖ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਕਾਲਜ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਪਸ਼ਟ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਦੀ ਬਾਣੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। 1680 ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਖਰੜੇ ਮੌਜੂਦ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਬਾਣੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕਰਨ ਦਾ ਸਹੀ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇੰਦਰਾ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰਨ ਮਗਰੋਂ ਜਦੋਂ ਬੇਅੰਤ ਸਿੰਘ ਸਤਵੰਤ ਸਿੰਘ 'ਤੇ ਚੀਕਿਆਤੁਸੀਂ ਵੀ ਹੈਲਥ ਸਪਲੀਮੈਂਟ ਲੈਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਪੜੋ 'ਮੈਨੂੰ ਪਿਆਸ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ'(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" 10ਵੀਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੜ੍ਹਾਈ ਲਈ ਲਾਹੌਰ ਗਈ ਸੀ ਇਹ ਔਰਤ ਪਰ ਹੋਸਟਲ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਆਦਤ ਪੈ ਗਈ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" 1st Option ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਸੇਫਟੀ ਸਪੈਸ਼ਲਿਸਟ ਐਂਡਰਿਊ ਮੈਕਫਾਰਲੇਨ ਨੇ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਕੁਝ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਤੁਸੀਂ ਹਿੰਸਕ ਭੀੜ ਤੋਂ ਬੱਚ ਸਕਦੇ ਹੋ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਦੰਗਿਆਂ ਦੌਰਾਨ ਜਾਨ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਇਹ ਹੋ ਸਕਦੇ ਨੇ 8 ਤਰੀਕੇ  ਅਨਘਾ ਪਾਠਕ ਅਤੇ ਵਿਨਾਇਕ ਗਾਇਕਵਾਡ ਬੀਸੀਸੀ ਪੱਤਰਕਾਰ        18 ਦਸੰਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46597725  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਮੋਬ ਲੀਚਿੰਗ ਭਾਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਸੱਚ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਤੰਬਰ 2015 ਵਿੱਚ ਮੁਹੰਮਦ ਅਖਲਾਕ ਗੁੱਸਾਈ ਭੀੜ ਵੱਲੋਂ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਗੁੱਸਾਈ ਭੀੜ ਵੱਲੋਂ 80 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਕਰੀਬ 30 ਲੋਕ 'ਗਊ ਰੱਖਿਅਕਾਂ' ਵੱਲੋਂ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਬਾਕੀ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਵੱਟਸਐਪ 'ਤੇ ਅਫ਼ਵਾਹਾਂ ਫੈਲਣ ਕਾਰਨ ਭੀੜ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਏ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ 3 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਬੁਲੰਦਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਸੁਬੋਧ ਕੁਮਾਰ ਸਿੰਘ ਹਿੰਸਕ ਭੀੜ ਵੱਲੋਂ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਇਹ ਭੀੜ ਵੀ ਗਊ ਹੱਤਿਆ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਹਹੀ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ਕਈ ਉਦਾਹਰਣ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬੱਚਾ ਅਗਵਾਹ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਸਮਝ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਅਜਿਹੇ ਉਦਾਹਰਣ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਗੁੱਸਾਈ ਭੀੜ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।  ਜੇ ਭੀੜ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੇ ਇਰਾਦੇ ਨਾਲ ਇਕੱਠਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਬੱਚ ਨਿਕਲਣਾ ਔਖਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਤਰੀਕੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਭੀੜ ਵਿੱਚੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਚ ਕੇ ਨਿਕਲ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:“1984 ਕਤਲੇਆਮ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਕਰਵਾਇਆ”'ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ, ਮੁੰਡੇ ਤੇ ਤਿੰਨ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਾ ਦਿੱਤੀ'ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਕ੍ਰਾਊਨ ਪ੍ਰਿੰਸ 'ਤੇ ਕਿਉਂ ਲੱਗ ਰਹੇ ਨੇ ਕਤਲ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਅਸੀਂ 1st Option ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਸੇਫਟੀ ਸਪੈਸ਼ਲਿਸਟ ਐਂਡਰਿਊ ਮੈਕਫਾਰਲੇਨ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕੁਝ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।      Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    ਦੂਰ ਚੱਲੋਐਂਡਰਿਊ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ,''ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਹਿੰਸਕ ਭੀੜ ਨੂੰ ਦੂਰ ਤੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹੋਏ ਵੇਖ ਲਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਭੀੜ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਾ ਚੱਲੋ। ਹਮੇਸ਼ਾ ਪਾਸੇ ਹੋ ਕੇ ਤੁਰੋ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਰਸਤਾ ਲੱਭਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਜੇ ਰਸਤਾ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸੜਕ ਦੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਜਾਓ।''   Image copyright Getty Images  ਇੱਕ ਗੱਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਭੀੜ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰੋ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਦਖ਼ਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਨਾ ਦਿਖਾਓ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਕੋਈ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਨਾ ਦਿਓ। ਭੀੜ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨਾਲ ਨਿੱਜੀ ਸਬੰਧ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰੋਕਦੇ-ਕਦੇ ਭੀੜ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨਾਲ ਨਿੱਜੀ ਸਬੰਧ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨਾ ਵੀ ਤੁਹਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸਮਝ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਐਂਡਰਿਊ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ,''ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਭੀੜ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਲੀਡਰ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰੋ ਜਿਹੜਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ। ""ਉਹ ਲੀਡਰ ਜਿਹੜਾ ਰੌਲੇ ਤੇ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਸਥਾਪਿਤ ਅਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰੋਗੇ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਬਚਾਅ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।'' ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਫੇਕ ਨਿਊਜ਼ ਤੋਂ ਭੜਕੀ ਭੀੜ ਨੇ ਜਦੋਂ ਮਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਲਈ ਮੁੰਡੇ ਦੀ ਜਾਨ'ਭੀੜ ਵੱਲੋਂ ਹਿੰਸਾ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸੰਸਦ ਬਣਾਏ ਕਾਨੂੰਨ'ਜਾਨ ਲੈਣ 'ਤੇ ਕਿਉਂ ਉਤਾਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਭੀੜ?''ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਵੀ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਲੀਡਰ ਭੜਕਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਜੇਕਰ ਬਹੁਤ ਭੜਕਾਊ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨਾਲ ਸਪੰਰਕ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ।''ਜੇਕਰ ਇਹ ਸੰਗਠਿਤ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ? ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭੀੜ 'ਚ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰੋ। ਐਂਡਰਿਊ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ,''ਭੀੜ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਅਤੇ ਵਿਚਾਲੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਹਮਲਾਵਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।''""ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛੋ, ਤੁਸੀਂ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਹੋ? ਤੁਸੀਂ ਕੀ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ? ਸਾਧਾਰਨ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰੋ। ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਗੱਲ ਨਾ ਕਰੋ।''     ''ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਲੇਡਰ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਸ਼ਖਸ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਚੰਗਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੀੜ ਨਾਲ ਵੱਖ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ ਅਤੇ ਕਿਤੇ ਦੂਰ ਲਿਜਾ ਕੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰੋ। ਅਜਿਹੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕਦੇ ਵੀ ਗੁੱਸਾਈ ਭੀੜ ਵਿਚਾਲੇ ਰਹਿ ਕੇ ਨਾ ਕਰੋ। ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਚੌਕਸ ਰਹੋ।'' ''ਜਦੋਂ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਭੀੜ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦਾ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਨਾ ਜਾਵੇ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਵਿੱਚ ਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।''   Image copyright Manveersingh   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਸ਼ਾਹਰੁਖ਼ ਦਾ ਭਰਾ ਫ਼ਿਰੋਜ਼ ਖ਼ਾਨ                  ਆਈ ਕੌਂਟੈਕਟ (ਸਪੰਰਕ) ਬਣਾਉਣ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈਭੀੜ ਦੇ ਕਿਸੇ ਮੈਂਬਰ ਜਾਂ ਲੀਡਰ ਨਾਲ ਆਈ ਕੌਂਟੈਕਟ ਬਣਾਉਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ''ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਏਗਾ ਕਿ ਤਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਅਤੇ ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਨਿੱਜਤਾ ਤੇ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ। ਭੀੜ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝੋ ਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਰਹੋ। ਚੰਗਾ ਤਰੀਕਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਹਨ ਤਾਂ ਦੂਰ ਰਹੋ।''ਦਿਖਾਓ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਖਤਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ''ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਹਿੰਸਕ ਭੀੜ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਬਚਾਅ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਦੱਸਣਾ ਬੇਹੱਦ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਖਤਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ''ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਫ਼ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰੋ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਨਾ ਦਿਓ। ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਭੀੜ ਤੋਂ ਦੂਰ ਲੈ ਜਾਓ। ਇਹ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਰੇ ਐਕਸ਼ਨ ਅਸਥਿਰ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।''     ਇਹ ਅਜਿਹਾ ਦਰਸਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰੇਗਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਭੀੜ ਲਈ ਕੋਈ ਖ਼ਤਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋ।ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਭੜਕਾਓ ਨਾਐਂਡਰਿਊ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ,''ਜਦੋਂ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਗੁੱਸਾਈ ਭੀੜ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਭੜਕਾਓ ਨਾ। ਖ਼ੁਦ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰਾ ਕਰ ਲਵੋ। ਕਿਸੇ ਦਾ ਵੀ ਪੱਖ ਨਾ ਲਵੋ। ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੱਲ ਦੂਰ ਚੱਲੋ।''ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:'ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ, ਮੁੰਡੇ ਤੇ ਤਿੰਨ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲਾ ਦਿੱਤੀ'ਕੈਨੇਡਾ ਗਰਮਖਿਆਲੀਆਂ ਨਾਲ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਜੋੜੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟਿਆਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ’84 ਕਤਲੇਆਮ ’ਚ ਉਮਰ ਕੈਦਇਹ ਵੀਡੀਓ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ:     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਆਮ ਚੋਣਾਂ ਹੁਣ ਫ਼ਿਰ ਨੇੜੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ’ਚ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫ਼ੇਰ ਜ਼ੋਰ ਫੜਨ ਲੱਗਿਆ ਹੈ।ਕੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮੋਦੀ ਨੇ ਅਸਲ ’ਚ ਹਰ ਸਾਲ ਇੱਕ ਕਰੋੜ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੇਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜਾਂ ਇਹ ਝੂਠ ਫ਼ੈਲਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ?(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" 31 ਅਕਤੂਬਰ 1984 ਨੂੰ ਮਰਹੂਮ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਕਤਲ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਦਿੱਲੀ ਸਮੇਤ ਦੇਸ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਚ ਹਿੰਸਾ ਭੜਕੀ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਆਸਟਰੇਲੀਆ 'ਚ ਕਿਸੇ ਟੈਸਟ ਸੀਰੀਜ਼ 'ਚ ਜਿੱਤ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਜਿੱਤ ਨਾਲ ਹੀ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਨੇ ਗਾਵਸਕਰ-ਬਾਰਡਰ ਟਰਾਫੀ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੰਜ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਸਦਕਾ ਬਣਿਆ ਇਤਿਹਾਸ।(ਐਂਕਰ- ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ)(ਪ੍ਰੋਡਿਊਸਰ- ਸੁਨੀਲ ਕਟਾਰੀਆ)(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਸਿਰਫ਼ ਔਰਤਾਂ ਵੱਲੋਂ ਹੀ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਰਗਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ, ਤਾਂ ਕਿ ਦੇਸ ’ਚ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਸੁਧਰ ਸਕੇ।(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਰਿਤੂਪਰਨਾ ਚੈਟਰਜੀ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ’ਚ ਕਦੇ ਵੀ ਜੇ ਸਹਾਰੇ ਅਤੇ ਮੌਰਲ ਸਪੋਰਟ ਦੀ ਲੋੜ ਪਈ ਤਾਂ ਮੈਂ ਕੁੜੀਆਂ ਕੋਲ ਹੀ ਗਈ ਹਾਂ।ਫੇਰ ਚਾਹੇ ਉਹ ਦੋਸਤ ਹੋਣ, ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰ ਹੋਣ, ਮਾਂ ਹੋਵੇ ਕਿਉਂਕਿ ਔਰਤਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।ਰਿਪੋਰਟ- ਸ਼ਕੀਲ ਅਖ਼ਤਰ/ਸ਼ਿਵ ਸ਼ੰਕਰ ਚਟਰਜੀਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਲੁਕੇ ਹੋਏ ਕੈਮਰਿਆਂ ਤੋਂ ਇੰਝ ਬਚ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤੁਸੀਂ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਦੇਸਦੁਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਜਾਸੂਸ ਔਰਤਾਂ ਚਿੱਟੇ ਦਾ ਹੱਲ ਅਫ਼ੀਮ ਦੀ ਖੇਤੀ: ਗਾਂਧੀ ਤੇ ਨਵਜੋਤ ਸਿੱਧੂ ਨਾਲ ਹੋਰ ਕੌਣ ਸਹਿਮਤ  (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਟੀਚਰਾਂ ਦਾ ਸੰਘਰਸ਼ - 'ਬੱਚੇ ਚਿਹਰਾ ਦੇਖ ਕੇ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੰਮੀ ਨੂੰ ਤਨਖਾਹ ਮਿਲੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ'  ਪਾਲ ਸਿੰਘ ਨੌਲੀ  ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਲਈ       15 ਅਕਤੂਬਰ 2018                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-45855337  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright PAl singh nauli / bbc   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਟੀਚਰ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਨਾਲ                  'ਬੱਚੇ ਵੀ ਮੇਰਾ ਚਿਹਰਾ ਦੇਖਕੇ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੰਮੀ ਨੂੰ ਤਨਖਾਹ ਮਿਲ ਗਈ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਧਰਨੇ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਵੇਲੇ ਘਰੋਂ ਰੋਟੀ ਬਣਾ ਕੇ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਜੋ ਪੈਸੇ ਬਚਾ ਲਈਏ।'ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਹਨ ਜਲੰਧਰ ਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਅਧਿਆਪਕਾ ਕਿਰਨ ਦੇ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਅੱਠ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਬਾਰੇ ਲਏ ਗਏ ਇੱਕ ਫੈਸਲੇ ਕਾਰਨ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿੱਚ ਪੂਰੇ ਸੂਬੇ ਦੇ ਟੀਚਰ ਧਰਨੇ ਉੱਤੇ ਬੈਠੇ ਹਨ।ਕਿਰਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਨਹੀਂ ਆਈ। ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਘਰ ਦੇ ਰਾਸ਼ਨ ਦਾ ਬੰਦੋਬਸ਼ਤ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ। ਘਰ ਦੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਵੀ ਗੁਰਦਿਆਂ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਹਨ। ਕਿਰਨ ਮੁਤਾਬਕ, ""ਚਾਰ-ਪੰਜ ਮੈਡਮਾਂ ਸਾਂਝੀ ਗੱਡੀ ਕਰਕੇ ਸਕੂਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਸਦਾ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਦਾ ਖ਼ਰਚ 7 ਤੋਂ 8 ਹਾਜ਼ਰ ਰੁਪਏ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਬਿਜਲੀ, ਪੈਟਰੋਲ ਤੇ ਘਰ ਦੇ ਹੋਰ ਖ਼ਰਚਿਆਂ ਕਾਰਨ ਵੀ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਔਖਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।""  ਧਰਨੇ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਾ, ਘੱਟ ਤਨਖਾਹ ਅਤੇ ਘਰ ਦੇ ਖਰਚਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਜਿਹੀ ਚਿੰਤਾ ਤਕਰੀਬਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਤਕਰੀਬਨ ਹਰ ਟੀਚਰ ਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ꞉ਆਪਣਾ ਸ਼ੁਕਰਾਣੂ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਸਟੂਡੈਂਟ ਦੀ ਕਹਾਣੀਲੱਦਾਖੀ, ਜੋ ' ਅਸਲ ਆਰੀਆ' ਹੋਣ ਦਾ ਕਰਦੇ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਉਹ ਮਰਦ ਜਿਸ ਨੇ ਕਿੰਨਰ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ     ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਪੱਕਿਆਂ ਕਰਨ ਸੰਬੰਧੀ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ।                  ਕੀ ਹੈ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਫੈਸਲਾ?ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 3 ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਨੂੰ ਸਰਵ ਸਿੱਖਿਆ ਅਭਿਆਨ, ਰਮਸਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ ਅਤੇ ਮਾਡਲ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਠੇਕੇ  'ਤੇ ਭਰਤੀ ਕੀਤੇ ਗਏ 8886 ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਅਧੀਨ ਲਿਆ ਕੇ ਪੱਕਾ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ।ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਨਾਲ ਸ਼ਰਤ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਦਾ ਪ੍ਰੋਬੇਸ਼ਨ ਪੀਰੀਅਡ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਹ ਮਿਆਦ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਸਕੇਲ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਆਪਕ ਨੂੰ 10,300 ਬੇਸਿਕ ਤਨਖਾਹ ਅਤੇ 5000 ਰੁਪਏ ਗਰੇਡ ਪੇਅ ਮਿਲਾ ਕੇ ਕੁਲ 15,300 ਰੁਪਏ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਫੈਸਲੇ ਮੁਤਾਬਕ ਜਿਹੜੇ ਅਧਿਆਪਕ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਤਹਿਤ ਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਹੀ ਨੌਕਰੀ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ।ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ 37,000 ਤੋਂ 42,000 ਰੁਪਏ ਤਨਖਾਹ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਤਾਜ਼ਾ ਫੈਸਲੇ ਮੁਤਾਬਕ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਤਨਖਾਹ ਨਾਲੋਂ ਲਗਪਗ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ꞉ਕੀ ਖੇਤਰੀ ਮੀਡੀਆ 'ਚ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਸ਼ੋਸ਼ਣ'ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਸਲੀ ਮੁੱਲ ਤਾਂ ਪਿਆਰ ਦਾ ਹੈ'ਧੀ ਨੂੰ ਇਕੱਲਿਆਂ ਪਾਲਣ ਵਾਲੇ ਪਿਤਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ   Image copyright PAL Singh Nauli/BBC   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਧਰਨੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਵੇਲੇ ਸਾਥੀ ਟੀਚਰਾਂ ਨਾਲ ਕਿਰਨ                  ਟੀਚਰਾਂ ਦਾ ਪੱਕਾ ਧਰਨਾਅਧਿਆਪਕ ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਨਖਾਹ ਘਟਾਏ ਜਾਣ ਦਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਪਿਛਲੀ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਨਾ ਗਿਣੇ ਜਾਣ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।ਅਧਿਆਪਕ ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਦਾ  ਲਗਾਤਾਰ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ 7 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿੱਚ ਪੱਕਾ ਮੋਰਚਾ ਲਾ ਕੇ ਬੈਠੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ 3 ਅਕਤੂਬਰ 2018 ਨੂੰ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਪੱਕੇ ਕਰਨ ਦੇ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਮਤੇ ਵਾਲੇ ਦਿਨ ਹੀ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਤਿੱਖਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਿਆਂ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਪੁਤਲੇ ਫੂਕੇ।4 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਸਾਬਕਾ ਕਾਂਗਰਸੀ ਮੰਤਰੀ ਅਵਤਾਰ ਹੈਨਰੀ ਦੇ ਦਫਤਰ ਦਾ ਘਿਰਾਓ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।5 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਇੰਨਾਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਖੂਨ ਸਿਰੰਜਾਂ ਰਾਹੀ ਕੱਢਕੇ ਦੋ ਬੋਤਲਾਂ ਭਰ ਕੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ।6 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਵਿਧਾਇਕ ਪਰਗਟ ਸਿੰਘ ਦਾ ਘਰ ਘੇਰਿਆ ਗਿਆ।7 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿੱਚ ਪੱਕਾ ਮੋਰਚਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ 11 ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਮਰਨ ਵਰਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।10 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਮਰਨ ਵਰਤ ਵਿੱਚ 6 ਅਧਿਆਪਕਾਵਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈਆਂ।ਪਟਿਆਲਾ ਵਿੱਚ ਮਰਨ ਵਰਤ 'ਤੇ ਬੈਠੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਮੁਅਤੱਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਸੰਘਰਸ਼ ਦੌਰਾਨ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੇ ਮੁਅੱਤਲੀ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਪੀਆਂ ਸਾੜੀਆਂ ਸਨ।ਸਾਂਝਾ ਅਧਿਆਪਕ ਮੋਰਚਾ ਦੇ ਕੋ ਕਨਵੀਨਰ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਟੋਡਰਪੁਰ, ਵਾਈਸ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਾਮ ਭਜਨ ਚੌਧਰੀ ਤੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਅਹਿਮੀਵਾਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ""ਜੂਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੀ ਤਨਖਾਹਾਂ ਨਹੀਂ ਆਈਆਂ। ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਲਈ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਹਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਔਖਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।""   Image copyright Association of Ssa-Rmsa Teachers of India/fb   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਪਟਿਆਲੇ ਵਿੱਚ ਧਰਨੇ ਉੱਪਰ ਬੈਠੇ ਅਧਿਆਪਕ।                  ਕਦੋਂ ਹੋਈ ਸੀ ਭਰਤੀ ?ਸਾਲ 2008 ਵਿੱਚ ਸਰਵ ਸਿੱਖਿਆ ਅਭਿਆਨ ਤਹਿਤ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਭਰਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣ ਲੱਗੀ ਸੀ। ਸਿੱਖਿਆ ਅਭਿਆਨ ਤਹਿਤ ਭਰਤੀ ਹੋਏ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਤੇ ਸੂਬਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਨਖਾਹਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀਆਂ ਤਨਖਾਹਾਂ ਵਿੱਚ 65 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ 35 ਫੀਸਦੀ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ।ਸਾਲ 2008 ਤੋਂ ਸਰਵ ਸਿੱਖਿਆ ਅਭਿਆਨ ਤਹਿਤ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਭਰਤੀ ਵਿੱਚ 15000 ਦੇ ਕਰੀਬ ਅਧਿਆਪਕ ਭਰਤੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਨਖਾਹ 14,000 ਰੁਪਏ ਦੇ ਕਰੀਬ ਸੀ। ਦੂਸਰੀ ਵਾਰ ਇਸ ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ ਭਰਤੀ 2011 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਤੇ ਤਨਖਾਹ 16500 ਦੇ ਲਗਪਗ ਸੀ। ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ꞉ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਨੇ ਦਿੱਤਾ ਪੁਸ਼ਾਕ ਰਾਹੀਂ ਖ਼ੂਬਸੂਰਤ ਸੁਨੇਹਾਰਫਾਲ ਅੰਬਾਨੀ ਦੇ ਹਿੱਸੇ, ਤਿੰਨ ਹਜ਼ਾਰ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰ 'ਹਵਾ' ਵੱਧ ਸਕਦੀ ਹੈ ਯੂਕੇ ਦੀ ਵੀਜ਼ਾ ਫ਼ੀਸ    Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਅੰਮ੍ਰਿ੍ਤਸਰ ਵਿੱਚ 30 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਪੱਕੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸੂਬੇ ਦੇ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਓਪੀ ਸੋਨੀ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਘਿਰਾਓ ਕਰਨ ਜਾਂਦੇ ਅਧਿਆਪਕ                  ਇਸ ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ ਭਰਤੀ ਹੋਏ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੇ ਸਾਲ 2009 ਤੋਂ ਪੱਕੇ ਕਰਨ ਲਈ ਆਪਣਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ।ਅਧਿਆਪਕ ਆਗੂਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾ ਨੂੰ ਪੱਕੇ ਕਰਨ ਸਮੇਂ 10,300 ਰਪਏ ਤੇ 5 ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਹੋਰ ਭੱਤੇ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ ਤੇ ਜਦੋ ਕਿ ਜਿਹੜੇ 10 ਸਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦਿਆਂ ਬੀਤ ਗਏ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਰਵਿਸ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਗਿਣਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਭਾਵ ਕਿ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਭਰਤੀ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ 'ਤੇ ਮਾਪੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ 15,300 ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਨਾਲ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਫੀਸਾਂ, ਘਰ ਦੇ ਖਰਚੇ, ਮਾਪਿਆਂ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ, ਕਰਜ਼ਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤਾਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਣਗੀਆਂ।ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਐਸਐਸਏ ਤੇ ਰਮਸਾ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਨਾ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਹਨ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ। ਇਹ ਅਧਿਆਪਕ ਸਰਵ ਸਿੱਖਿਆ ਅਭਿਆਨ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਹਨ ਤੇ ਇਸ ਸੁਸਾਇਟੀ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਫੰਡਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਤਨਖਾਹ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।ਇਹ ਸੁਸਾਇਟੀ 1860 ਦੇ ਐਕਟ ਤਹਿਤ ਹੀ ਰਜਿਸਟਡ ਹੋਈ ਹੈ। ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਲਈ ਠੇਕੇ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਹਰ ਸਾਲ ਠੇਕੇ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਧਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।   Image copyright PAL Singh Nauli/BBC  ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਪੱਖਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜਿਹੜਾ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸਾਫ਼ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹੜੇ ਅਧਿਆਪਕ ਪੱਕੇ ਹੋਣਾ ਚਹੁੰਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 10,300 ਰੁਪਏ 'ਤੇ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ 2018 ਤੋਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 5 ਹਜ਼ਾਰ ਤਾਂ ਵਾਧੂ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਰਤੀ ਸਮੇਂ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 14484 ਸੀ। ਜਿਹੜੇ 6 ਹਜ਼ਾਰ ਅਧਿਆਪਕ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਗਏ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਟੈੱਟ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਜਿਹੜੀਆਂ ਵੀ ਭਰਤੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ ਉਹ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਏ ਗਏ ਨਿਯਮਾਂ ਨਾਲ 10,300 ਰਪਏ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਹੀ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿਹੜੇ ਅਧਿਆਪਕ ਪੱਕੇ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਉਹ ਸੁਸਾਇਟੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰੀ ਜਾਣ। ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੱਕੇ ਹੋਣਾ ਹੈ ਉਹ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਹੀ ਪੱਕੇ ਹੋਣਗੇ।ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀਡੀਓ ਵੀ ਪਸੰਦ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ     Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi       Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi    (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False
" ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਲਈ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਆਮਦਨ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਅਜੇ ਅਦਾਲਤਾਂ 'ਚ ਉੱਠਣਗੇ ਸਵਾਲ: ਨਜ਼ਰੀਆ  ਰਾਜੀਵ ਗੋਦਾਰਾ ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਲਈ       10 ਜਨਵਰੀ 2019                                              ਈਮੇਲ                                                 ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ                                                 ਈਮੇਲ  ਈਮੇਲ    ਲਿੰਕ ਨੂੰ ਕਾਪੀ ਕਰੋ  https://www.bbc.com/punjabi/india-46786367  ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ   ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪੈਨਲ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰੋ              Image copyright Getty Images  ਕੇਂਦਰੀ ਕੈਬਨਿਟ ਵੱਲੋਂ ਆਰਥਿਕ ਰੂਪ ਤੋਂ ਪਿੱਛੜੇ ਸਵਰਨਾਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ 10 ਫ਼ੀਸਦ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਦੇਣ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਮਿਲਦੇ ਹੀ ਦੇਸ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਿਆਸੀ ਚਰਚਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਨੂੰ ਚੋਣਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ 'ਚ ਰੱਖ ਕੇ ਲਿਆ ਫ਼ੈਸਲਾ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨੀਅਤ 'ਤੇ ਸ਼ੱਕ ਜਤਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਸਮਰਥਨ ਵੀ ਜਤਾ ਰਹੇ ਹਨ।ਬੇਸ਼ੱਕ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਇਸ ਵੇਲੇ ਸਿਆਸੀ ਰੂਪ ਤੋਂ ਅਹਿਮ ਹੈ। ਜਨਤਕ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਵੀਕਾਰਯੋਗ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਚੋਣਾਂ ਵੇਲੇ ਲਿਆ ਗਿਆ ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਇਹ ਸਾਬਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਕੈਬਨਿਟ ਵੱਲੋਂ ਲਏ ਗਏ ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਨੂੰ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣਨ ਲਈ ਲੰਬਾ ਰਸਤਾ ਤੈਅ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਜਿਹੜਾ ਰਸਤਾ ਸੰਸਦ ਤੋਂ ਹੋ ਕੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਤੱਕ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਤੋਂ ਲੰਘਣਾ ਪਵੇਗਾ।ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਸਵਰਨ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ: ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਕਿਸ ਨੂੰ ਹੋਵੇਗਾ ਲਾਭ, ਕਿਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਨੂੰ 'ਆਪ' ਨਾਲ ਗਠਜੋੜ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ - ਕੈਪਟਨਕਿਸ ਸ਼ਰਤ 'ਤੇ ਸੀਰੀਆ ਤੋਂ ਹੋਵੇਗੀ ਅਮਰੀਕੀ ਫੌਜ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਪਰ ਸਿਆਸੀ ਬਹਿਸ ਤੋਂ ਦੂਰ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਵਾਲ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ 10 ਫੀਸਦ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਐਸਸੀ, ਐਸਟੀ ਅਤੇ ਓਬੀਸੀ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਮਿਲ ਰਹੇ 50 ਫ਼ੀਸਦ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋਵੇਗਾ।     ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਕਿਸ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ - 9 ਤੱਥ•ਪਰਿਵਾਰਕ ਸਾਲਾਨਾ ਕਮਾਈ 8 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ•ਪਰਿਵਾਰ ਮਤਲਬ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਲੈਣ ਵਾਲਾ ਖੁਦ, ਉਸ ਦੇ ਮਾਪੇ, ਪਤੀ/ਪਤਨੀ, 18 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਅਤੇ ਬੱਚੇ •ਕਮਾਈ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਰੋਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੇਗਾ — ਤਨਖ਼ਾਹ, ਖੇਤੀ, ਕਾਰੋਬਾਰ, ਸਨਅਤ ਵਗੈਰਾ •ਖੇਤੀ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ 5 ਏਕੜ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੋਵੇ, ਜੇ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਫਲੈਟ ਹੈ ਤਾਂ 1000 ਸਕੁਏਅਰ ਫੁੱਟ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਹੋਵੇ•ਜੇ ਕਿਸੇ ਨਗਰ ਪਾਲਿਕਾ ਖੇਤਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਲਾਟ ਹੈ ਤਾਂ 100 ਗਜ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੋਵੇ, ਬਾਹਰ ਹੈ ਤਾਂ 200 ਗਜ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੋਵੇ •ਇਹ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਕਿਸੇ ਧਰਮ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਜੁੜਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਵਰਨ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਮਿਲ ਹੀ ਸਕਦਾ ਹੈ ਸਗੋਂ ਈਸਾਈ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਵਰਗੇ ਹੋਰਨਾਂ ਵਰਗਾਂ ਲਈ ਵੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ ਆਰਥਕ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਹੈ•ਜੇ ਕੋਈ ਦਲਿਤ ਜਾਂ ਹੋਰਨਾਂ ਜਾਤਾਂ ਲਈ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਨੂੰ ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗਾ•ਇਸ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਆਰਟੀਕਲ 15 ਤੇ 16 ਵਿੱਚ ਸੋਧ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ ਜਿਸ ਲਈ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਦੋ-ਤਿਹਾਈ ਵੋਟਾਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਜਪਾ ਸਰਕਾਰ ਕੋਲ ਅਜੇ ਨਹੀਂ ਹਨ•ਇਹ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਮੌਜੂਦਾ 50 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਹੋਵੇਗਾ       Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਨੂੰ ਗਰੀਬਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਛੜੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸਮਝਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਇਹ ਕੋਟਾ ਹੀ ਵਿੱਤੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਦਾ ਰਾਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ                  ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲਿਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ 'ਤੇ ਲਗਾਈ ਗਈ 50 ਫ਼ੀਸਦ ਦੀ ਸੀਮਾ ਰੇਖਾ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਸੋਧ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।  ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਰਥਿਕ ਪਿੱਛੜੇਪਣ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਦਾ ਆਧਾਰ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ 8 ਲੱਖ ਸਲਾਨਾ ਆਮਦਨ ਅਤੇ 5 ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਸੀਮਾ ਵੀ ਦੱਸੀ ਹੈ।ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦੀ ਤੈਅ ਸੀਮਾਆਰਥਿਕ ਰੂਪ ਤੋਂ ਪਿਛੜੇ ਵਰਗਾਂ ਨੂੰ 10 ਫ਼ੀਸਦ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ 40 ਫ਼ੀਸਦ ਨੌਕਰੀਆਂ ਜਾਂ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲੇ ਲਈ ਥਾਂ ਰੱਖੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਜਾਤੀ ਨੂੰ ਯੂਨਿਟ ਮੰਨ ਕੇ ਓਬੀਸੀ ਨੂੰ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਦੇਣ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਜਾਤੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਸਿਆਸੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਾ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦੇ ਦਾਇਰੇ 'ਚ ਆਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉੱਥੇ ਹੀ ਹੁਣ ਆਮਦਨ ਦੇ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਖੇਡ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣਗੇ। ਉਂਝ 90 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਇੰਦਰਾ ਸਾਹਨੀ ਕੇਸ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਆਰਥਿਕ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਨੂੰ ਗ਼ੈਰ-ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।ਉੱਥੇ ਹੀ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਫ਼ੈਸਲਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ 50 ਫ਼ੀਸਦ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਲੰਘਣ ਦੀ ਸੀਮਾ ਬਰਾਬਰੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦਾ ਉਲੰਘਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਸ ਕੋਟੇ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਜਾਂ ਸਿੱਖਿਆ 'ਚ ਦਾਖਲੇ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਭਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹੈ।ਦੇਸ ਦੇ ਕਈ ਸੂਬਿਆਂ ਨੇ ਆਰਥਿਕ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦਿੱਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕਾਨੂੰਨੀ ਆਧਾਰਾਂ 'ਤੇ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਮੁੱਖ ਆਧਾਰ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਲਈ 50 ਫ਼ੀਸਦ ਦੀ ਸੀਮਾ ਹੋਣ ਦਾ ਹੀ ਰਿਹਾ ਹੈ।   Image copyright Getty Images   ਫੋਟੋ ਕੈਪਸ਼ਨ                     ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ                  ਹੁਣ ਤੱਕ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਵਿੱਚ 50 ਫ਼ੀਸਦ ਤੋਂ ਵੱਧ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਇਸ ਲਈ ਬਚੀ ਹੋਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉੱਥੇ 50 ਫ਼ੀਸਦ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦੀ ਸੀਮਾ ਪਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਨੌਵੀਂ ਅਨੁਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਨਿਆਇਕ ਸਮੀਖਿਆ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ। ਪਰ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਨੌਵੀਂ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਅਦਾਲਤ ਸਾਹਮਣੇ ਲਟਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਕੋਰਟ ਨੇ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰਨਾ ਹੈ ਕੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਨੌਵੀਂ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ ਨਿਆਇਕ ਸਮੀਖਿਆ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫ਼ੈਸਲੇ 'ਤੇ ਉੱਠਦੇ ਗੰਭੀਰ ਸਵਾਲਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਵਿੱਚ ਆਰਥਿਕ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਪਿੱਛੜੇ ਦੀ ਪਛਾਣ ਲਈ 8 ਲੱਖ ਸਲਾਨਾ ਆਮਦਨ ਦੀ ਸੀਮਾ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਸਵਾਲ ਉੱਠਦੇ ਹਨ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਮਹੀਨਾਵਾਰ 60 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੈਸੇ ਕਮਾਉਣ ਵਾਲਾ ਵੀ ਆਰਥਿਕ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਹੋਣਗੇ। ਜਿਸਦਾ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਅਸਰ ਘੱਟ ਆਦਮਨ ਵਾਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ 'ਤੇ ਪਵੇਗਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਤਹਿਤ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੌਕੇ ਦੇਣ ਲਈ ਆਰਥਿਕ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਉੱਠਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਆਮਦਨ ਦੀ ਇਸ ਉੱਚ ਸੀਮਾ ਤੋਂ ਫਿਰ ਉਸੇ ਵਰਗ ਨੂੰ ਥਾਂ ਮਿਲੇਗੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆਦਮਨ ਸਮੇਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਆਰਥਿਕ ਪਿਛੜਾਪਣ ਮਾਪਣ ਲਈ 5 ਏਕੜ ਦੀ ਸੀਮਾ ਤੈਅ ਕਰਨਾ ਵੀ ਵਾਜਿਬ ਨਹੀਂ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਕੋਲ ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਔਸਤਨ ਮਾਲਕੀਅਤ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਸੀਮਾ ਵੀ ਘੱਟ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਵੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਉੱਠੇਗਾ।   Image copyright Getty Images  ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਅਤੇ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦਾ ਵਿਚਾਰ ਇੱਕ ਹੀ ਸਿੱਕੇ ਦੇ ਦੋ ਪਹਿਲੂ ਹਨ। ਪਰ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੌਕਰੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਜਾਤੀ ਦੀ ਅਤੇ ਉਸੇ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਖ਼ੁਦ ਦੀ ਥਾਂ ਪੱਕੀ ਕਰਨ ਲਈ ਉੱਠਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਜ਼ਰੀਏ ਨਾਲ ਪਰਖਣ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਨਾਲ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਯਾਨਿ ਕਿ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਾ ਬਦਲ ਹੈ?ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਇੱਕ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਕੋਮਾ 'ਚ ਪਈ ਔਰਤ ਕਿਵੇਂ ਬਣ ਗਈ ਮਾਂ?ਪਿਤਾ ਦੇ ਗੁੱਸੇ ਤੋਂ ਡਰ ਕੇ ਭੱਜੀ ਕੁੜੀ ਦੀ ਮਦਦ ’ਤੇ ਆਇਆ ਥਾਈਲੈਂਡ5 ਖਿਡਾਰੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤ ਨੇ ਰਚਿਆ ਇਤਿਹਾਸਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਾ ਬਦਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਮੰਗ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੀ ਮੰਗ ਬਣ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣਾ ਵੱਧ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।ਉੱਥੇ ਹੀ ਜੇਕਰ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਭਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣ ਤਾਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਣ ਨਾਲ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਣੇਗੀ।ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਸੰਗਠਿਤ ਨੌਕਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਨੂੰ ਵੀ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਵਿੱਚ ਲੈ ਆਵੇਗਾ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਉਸਦੇ ਰਸਤੇ ਦੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਹੋਣਗੀਆਂ।ਪਰ ਸਾਰੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਅੜਚਨਾਂ ਅਤੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਦਾ ਇਹ ਯੋਗਦਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਦੇ ਸਵਾਲ 'ਤੇ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਗੰਭੀਰ ਵਿਚਾਰ-ਚਰਚਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇ।(ਰਾਜੀਵ ਗੋਦਾਰਾ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਵਕੀਲ ਹਨ)ਇਹ ਵੀਡੀਓਜ਼ ਵੀ ਤੁਹਾਨੁੰ ਪਸੰਦ ਆਉਣਗੇ   Skip Youtube post  by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post  by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi        Skip Youtube post 2 by BBC News Punjabi  Warning: Third party content may contain adverts End of Youtube post 2 by BBC News Punjabi         Image Copyright BBC News Punjabi BBC News Punjabi     (ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",True
" ਵਰਲਡ ਹੈਰੀਟੇਜ ਦੇ ਦਰਜੇ ਵਾਲੀ ਕਾਲਕਾ-ਸ਼ਿਮਲਾ ਰੇਲਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਡੱਬਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਛੱਤ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਹੈ।ਰਿਪੋਰਟ - ਸਰਬਜੀਤ ਧਾਲੀਵਾਲਕੈਮਰਾ - ਗੁਲਸ਼ਨ ਕੁਮਾਰ(ਬੀਬੀਸੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ , , ਅਤੇ  'ਤੇ ਜੁੜੋ।) ",False