{"poet":"ابوالحسن فراهانی","title":"شمارهٔ  ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای خداوندی که پیر چرخ با چندین چراغ","verse1":"خاک پایت را طلبکارست بهر توتیا"}},{"hemistich":{"verse0":"هست روشن نزد عقل دور بینت هرچه هست","verse1":"آری آری از ازل غفلت قدر شد با قضا"}},{"hemistich":{"verse0":"گر بخواهد راست بینی های فکرصایبت","verse1":"می برد از قامت گردون گردان انحنا"}},{"hemistich":{"verse0":"گر به صورت دیگری بر خویش بندد طرز تو","verse1":"کی به معنی چون تو گردد ای کفت کان سخا"}},{"hemistich":{"verse0":"گرچه میگردد به صورت آسیا چون آسمان","verse1":"آسمانی برنمی آید ز دست آسیا"}},{"hemistich":{"verse0":"ای ز تو رونق گرفته کار دولت هم چنان","verse1":"کز نصیر المله جدّت دین جدّم مرتضا"}},{"hemistich":{"verse0":"ماجرایی داشتم با عقل دوراندیش دوش","verse1":"گرچه گستاخی ست اما گوش کن این ماجرا"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتمش ای از تو روشن خانه ی دل را چراغ","verse1":"گفتمش ای از تو حاصل عالم جان را ضیا"}},{"hemistich":{"verse0":"با وجود التجا یارب خدا کارم نساخت","verse1":"آن که کار خلق می سازد بدون التجا"}},{"hemistich":{"verse0":"آن که هرگز جز وفای وعده ازوی کس ندید","verse1":"با وفاداران خلاف آن به فعل آرد چرا"}},{"hemistich":{"verse0":"یارب از کم طالعی های من است این گفت نه","verse1":"گفتم از بسیاری شغل وی است این گفت لا"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتمش پس چیست گفتا لطف عامش می کنند","verse1":"وعده های خوب و خوبان را نمی باشد وفا"}},{"hemistich":{"verse0":"بیش ازین تصدیغ نیکونی یست هنگام دعاست","verse1":"کز دعاگویان دعا خوشتر ز عرض مدعا"}},{"hemistich":{"verse0":"تا نباشد در زمانه از غم و شادی گریز","verse1":"دوستت بیگانه ی غم با دو دشمن آشنا"}},{"hemistich":{"verse0":"در جهان باشی به عیش و خرّمی ضرب المثل","verse1":"تا مثل باشد که یار بی کسان باشد خدا"}},{"verse":{"text":"مطلب دنیا و دینت باد حسب المدعا"}}]}
{"poet":"ابوالحسن فراهانی","title":"شمارهٔ  ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"رغبت به استخوان کسی کم کند سگش","verse1":"ترسد که بو کند به غلط استخوان ما"}}]}
{"poet":"احمد شاملو","title":"شبانه","content":[{"verse":{"text":"عشق"}},{"verse":{"text":"خاطره‌یی‌ست به انتظارِ حدوث و تجدد نشسته،"}},{"verse":{"text":"چرا که آنان اکنون هر دو خفته‌اند:"}},{"verse":{"text":"در این سویِ بستر"}},{"verse":{"text":"                       مردی و"}},{"verse":{"text":"زنی"}},{"verse":{"text":"    در آن‌سوی."}},{"verse":{"text":" "}},{"verse":{"text":"□"}},{"verse":{"text":" "}},{"verse":{"text":"تُندبادی بر درگاه و"}},{"verse":{"text":"تُندباری بر بام."}},{"verse":{"text":" "}},{"verse":{"text":"مردی و زنی خفته."}},{"verse":{"text":" "}},{"verse":{"text":"و در انتظارِ تکرار و حدوث"}},{"verse":{"text":"عشقی"}},{"verse":{"text":"خسته."}},{"verse":{"text":" "}},{"verse":{"text":"۱۳۳۸"}},{"verse":{"text":""}},{"verse":{"text":"© www.shamlou.org   سایت رسمی احمد شاملو"}}]}
{"poet":"احمد شاملو","title":"شبانه","content":[{"verse":{"text":"گویی"}},{"verse":{"text":"     همیشه چنین است"}},{"verse":{"text":"                             ای غریوِ طلب ــ:"}},{"verse":{"text":"تو در آتشِ سردِ خود می‌سوزی"}},{"verse":{"text":"و خاکسترت"}},{"verse":{"text":"              نقره‌ی ماه است"}},{"verse":{"text":"تا تو را"}},{"verse":{"text":"       در کمالِ بَدرِ تو نیز"}},{"verse":{"text":"                             باور نکنند."}},{"verse":{"text":" "}},{"verse":{"text":"□"}},{"verse":{"text":" "}},{"verse":{"text":"چه استجابتِ غمناکی!"}},{"verse":{"text":"زخم‌ات"}},{"verse":{"text":"        از آن"}},{"verse":{"text":"             بَدرِ تمام بود"}},{"verse":{"text":"تا مجوسان"}},{"verse":{"text":"             بر گُرده‌ی ارواحِ کهن"}},{"verse":{"text":"                                     به قلعه درتازند."}},{"verse":{"text":" "}},{"verse":{"text":"همیشه چنین بوده؟"}},{"verse":{"text":"همیشه چنین است؟"}},{"verse":{"text":" "}},{"verse":{"text":"مردادِ ۱۳۵۹"}},{"verse":{"text":""}},{"verse":{"text":"© www.shamlou.org   سایت رسمی احمد شاملو"}}]}
{"poet":"ادیب الممالک","title":"شمارهٔ ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"قدم گذار بدیوان عالی و بشناس","verse1":"که کیست آنکه بکرسی نشسته چون نسناس"}},{"hemistich":{"verse0":"بگرد وی بنگر چند تن خدا نشناس","verse1":"مگو که چرخ عجب مهره ای فکنده بطاس"}},{"verse":{"text":"که چرخ سفله بسی خوارها نموده عزیز"}},{"hemistich":{"verse0":"نظر نما بنگر صورت هیولا را","verse1":"بجای طوطی و طاوس بین قولا را"}},{"hemistich":{"verse0":"به حکمرانی بنگر جوان . . . را","verse1":"معین و یاور و یارش به بین شمولا را"}},{"verse":{"text":"بنی سرائیل آنجا نشسته بر سر میز"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی ز شدت پیری در آمده قوزش","verse1":"بسان روبه دیمی شده دک و پوزش"}},{"hemistich":{"verse0":"هزار رنگ بصورت چو آتش افروزش","verse1":"رسد بعرش برین بانک سرفه و . . . ش"}},{"verse":{"text":"که من معیلم ومسکینم و ندارم چیز"}},{"hemistich":{"verse0":"مران که سخره سرودی رئیس اکوسه اش","verse1":"کسی ندیدی جز در مبال مدرسه اش"}},{"hemistich":{"verse0":"فرار کردی قمل ز چرک البسه اش","verse1":"هراز گونه اثر دیده شد ز وسوسه اش"}},{"verse":{"text":"کنون ز فرط نظافت شده است عنبربیز"}}]}
{"poet":"ادیب الممالک","title":"شمارهٔ ۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"رشت هم نیک است کاو از حمار گم شده","verse1":"ارغنون آید به گوش مالک ار چه منکر است"}}]}
{"poet":"ادیب الممالک","title":"شمارهٔ ۱۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"طراز خاتم شاهنشهی به لوح ابد","verse1":"شد است یاتی من بعدی اسمه احمد"}}]}
{"poet":"ادیب الممالک","title":"شمارهٔ ۲۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"بنام ایزدان امشاسپندان","verse1":"کز ایشان دیو و اهریمن به زندان"}},{"hemistich":{"verse0":"نخست افروزه اهورمزدا","verse1":"خدای زنده دادار توانا"}},{"hemistich":{"verse0":"خجسته و همن و اندیشه نیک","verse1":"که آموزیم از وی پیشه نیک"}},{"hemistich":{"verse0":"ستوده ایزد اردی بهشتی","verse1":"که باشد رسته از هر گونه زشتی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو شهریور چو اسفندار مینا","verse1":"چو خرداد و چو مرداد توانا"}},{"hemistich":{"verse0":"بروز اورمزد از فرودین ماه","verse1":"که زیور جسته دیهیم از سر شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"نماز آرم به شادروان جمشید","verse1":"که باشد برتر از ایوان خورشید"}},{"hemistich":{"verse0":"شهنشاها کنون کز باد نوروز","verse1":"زمین پیروزه گون شد تخت پیروز"}},{"hemistich":{"verse0":"درخت سرو پوشد زمردین رخت","verse1":"نشیند گل چو شاهان بر سر تخت"}},{"hemistich":{"verse0":"به پیش گل ستد بر پایه لاله","verse1":"یکی چون می یکی هم چون پیاله"}},{"hemistich":{"verse0":"رده بسته به بستان سرو و ناژو","verse1":"شده دستان سرا مرغ سخنگو"}},{"hemistich":{"verse0":"بنازد افسر زرین از این سر","verse1":"چنان کز افسر زرینه گوهر"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان داور ترا دیهیم بخشید","verse1":"نگین و تخت هفت اقلیم بخشید"}},{"hemistich":{"verse0":"سپیده دم فروغ بامدادی","verse1":"به پیشین و پسین خورشید دادی"}},{"hemistich":{"verse0":"گل سوری درودت فاش گوید","verse1":"بدیهیم از سرت شاباش گوید"}},{"hemistich":{"verse0":"کمینه یادگارت جشن نوروز","verse1":"که از دریا درآوردی درین روز"}},{"hemistich":{"verse0":"تو بستی یوغ و گاوآهن بورزو","verse1":"زمین شیار کردی با سم گاو"}},{"hemistich":{"verse0":"تو اندر ساغر افکندی می از تاک","verse1":"ز آب آباد کردی گلشن خاک"}},{"hemistich":{"verse0":"تو آوردی ز کاریز آب در جوی","verse1":"کنار جوی کشتی سرو دلجوی"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا خوی تو آنجا نوبهار است","verse1":"که در پیش تو گل پژمان و خوار است"}},{"hemistich":{"verse0":"ز شاهان هخامنش و مه آباد","verse1":"گرفت این تخت و ایزد مر ترا داد"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان از شادی جشن تو نازد","verse1":"ستاره از رخ و بشن تو نازد"}},{"hemistich":{"verse0":"بهشت از گلشن مهر تو خاکی است","verse1":"جهان از باغ امید تو شاخی است"}},{"hemistich":{"verse0":"رهی کز پرتو شه آذر خشم","verse1":"نماینده ز سوی چار بخشم"}},{"hemistich":{"verse0":"بپای تخت شه چون خاک راهم","verse1":"ازیرا سوده بر کیوان کلاهم"}},{"hemistich":{"verse0":"بدربارت گروه چارگانه","verse1":"مرا بگزیده اند اندر میانه"}},{"hemistich":{"verse0":"نخست از کاخ هورستار موبد","verse1":"نگهبان جهان از دیده بد"}},{"hemistich":{"verse0":"دوم از بار تورستار آنان","verse1":"که گوئی چترمندان پهلوانان"}},{"hemistich":{"verse0":"سوم از باس و سورستار این مرز","verse1":"که خوانیشان کدیور یا کشاورز"}},{"hemistich":{"verse0":"چهارم سودوزورستار سودین","verse1":"پرستاران خرگاه فرودین"}},{"hemistich":{"verse0":"همایون بادت ای شاهنشه این جشن","verse1":"درختت باد سبز و خرم و گشن"}},{"hemistich":{"verse0":"همه در درگهت فرمان گذاریم","verse1":"همه در خاک راهت جان سپاریم"}},{"hemistich":{"verse0":"گر ایزد یار باشد بخت همراه","verse1":"که این فرمان بر این در درگه شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بکار لشگر و کشور بکوشیم","verse1":"می از خون بداندیشان بنوشیم"}},{"hemistich":{"verse0":"همه هم دست و هم آواز باشیم","verse1":"درون انجمن همراز باشیم"}},{"hemistich":{"verse0":"ز گله گرگ رانیم از چمن بوم","verse1":"چنان تازیم بر یونان و بر روم"}},{"hemistich":{"verse0":"که از بیم سپهداران ایران","verse1":"نماند بوم جز در کاخ ویران"}},{"hemistich":{"verse0":"سران ترک و سرداران تازی","verse1":"نیارند اندرین سو ترکتازی"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر کار جهانرا راست کردیم","verse1":"بزرگی بهر خود درخواست کردیم"}},{"hemistich":{"verse0":"تموز و دی بباغ ما بهار است","verse1":"شب ما روز و زندان لاله زار است"}},{"hemistich":{"verse0":"وگرنه از بهار و باغ و گلگشت","verse1":"چه سود آنرا که دور از خانمان گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"چه سود از لاله چون دل داغدار است","verse1":"چه سود از گل که تن پژمان و زار است"}},{"hemistich":{"verse0":"درودت گویم و کوته کنم گفت","verse1":"بمان شاها بشادی جاودان جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"زبان ما زبون است از سپاست","verse1":"بجان و دل همی داریم پاست"}}]}
{"poet":"ادیب الممالک","title":"شمارهٔ ۴۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"شیخ عبدالغفور تبریزی","verse1":"نه مسلمان نه قوم زردشت است"}},{"hemistich":{"verse0":"هستش انگشتری بسوی قفا","verse1":"که در آن حلقه هر دم انگشت است"}}]}
{"poet":"ادیب الممالک","title":"شمارهٔ ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"دوش در خواب یکی درگه عالی دیدم","verse1":"گنبدی برتر ازین طاق هلالی دیدم"}},{"hemistich":{"verse0":"قصری آراسته ز انواع لئالی دیدم","verse1":"هر طرف هشته در آن قصر نهالی دیدم"}},{"verse":{"text":"ساحتی پاک و قصوری تهی از عیب و قصور"}},{"verse":{"text":"کرسی از سیم و بساط از زر و ایوان ز بلور"}},{"hemistich":{"verse0":"سبزه اندر لب جو آب روان دردل شط","verse1":"جوی و شط پرزر و سیم و گهر از ماهی و بط"}},{"hemistich":{"verse0":"بلبل مست نوازنده بگلبن بربط","verse1":"لاله همچون ورق و ژاله بر او همچو نقط"}},{"verse":{"text":"باد استاد سخن گستر و مرغان شاگرد"}},{"verse":{"text":"حلقه زن دور چمن سرو و سمن گرداگرد"}},{"hemistich":{"verse0":"باغ پر بود ز شمشاد و گل و سرو سهی","verse1":"قصر آکنده ز اسباب بزرگی و شهی"}},{"hemistich":{"verse0":"لیک این هر دو فضا ز آدیمان بود تهی","verse1":"نه در آن خواجه و مولا نه پرستار و رهی"}},{"verse":{"text":"نه کدیور نه کشاورز نه رزبان نه غلام"}},{"verse":{"text":"مرغ در ذکر و درختان به رکوع و به قیام"}},{"hemistich":{"verse0":"چون چنین دیدم بر جای بماندم از هول","verse1":"هردم از حیرت بر خویش بخواندم لاحول"}},{"hemistich":{"verse0":"کز چه رو نیست در اینجای بشر یاذالطول","verse1":"نه نیوشنده صوت و نه سراینده قول"}},{"verse":{"text":"نه نماینده راه و نه گشاینده باب"}},{"verse":{"text":"آدمی اینجا چون آدمیت شد نایاب"}},{"hemistich":{"verse0":"ناگهان صاعقه ای در صف گلزار افتاد","verse1":"کز درخشنده آن لرزه به دیوار افتاد"}},{"hemistich":{"verse0":"آب جوی از جریان باد ز رفتار افتاد","verse1":"شاخ سرو از حرکت مرغ ز گفتار افتاد"}},{"verse":{"text":"خیمه زد ابر شبه گون به نشیب و به فراز"}},{"verse":{"text":"سایها گشت عیان کوژ و کژ و پهن و دراز"}},{"hemistich":{"verse0":"هر زمان از بر ابر سیه و سینه دود","verse1":"شعله ها شد به هوا سرخ و سیه زرد و کبود"}},{"hemistich":{"verse0":"تیره شد یکسره گیتی ز فراز و ز فرود","verse1":"غرش رعد بگوش آمد و آوای سرود"}},{"verse":{"text":"وز دل دود برون امد چندین عفریت"}},{"verse":{"text":"همچو دودی که پدیدار شود از کبریت"}},{"hemistich":{"verse0":"دیوهائی که سلیمان را بشکسته طلسم","verse1":"هیچ نشنیده ز حق معنی و از یزدان اسم"}},{"hemistich":{"verse0":"هر یکی آمده با شیطان روحی بدو جسم","verse1":"برزخ جانوران بود در ایشان همه قسم"}},{"verse":{"text":"شاخها خم بخم اندر زده مانند درخت"}},{"verse":{"text":"در کمر خنجر و در دست عمودی یکلخت"}},{"hemistich":{"verse0":"آب بینی شده بر سبلت و بر ریش روان","verse1":"همچو شاخ گونی صمغ روان از بن آن"}},{"hemistich":{"verse0":"پنجه چون شانه ی چوبینه بدست دهقان","verse1":"چون سپر ساخته رخسار و چو خنجر دندان"}},{"verse":{"text":"لفجها چون کتف گاو و دو سبلت چون یوغ"}},{"verse":{"text":"نعره گاو زدندی ز گلو در آروغ"}},{"hemistich":{"verse0":"من بلرزیدم و مبهوت و پریشان ماندم","verse1":"حسبی الله و کفی ربی بر خود خواندم"}},{"hemistich":{"verse0":"اسب اندیشه و تدبیر بهر سو راندم","verse1":"گرد سودا را القصه ز رخ افشاندم"}},{"verse":{"text":"دیدم از اهرمنان دیوچه ی مسخ شده"}},{"verse":{"text":"با منش عهدی بوده است و کنون فسخ شده"}},{"hemistich":{"verse0":"پیشتر رفتم و گفتم باشارت حرفی","verse1":"لوح مشگین را سودم ز لبان شنگرفی"}},{"hemistich":{"verse0":"پیشکش کردمش از مهر و محبت طرفی","verse1":"جگر سوخته نوشید ز رحمت برفی"}},{"verse":{"text":"گفتم ای دوست بگو بهر خدا روشن و راست"}},{"verse":{"text":"که کیانند در این خانه و این خانه کجاست"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت این خانه یقین کن تو که دیوانخانه است","verse1":"دامگاه ددگان و اهرمن دیوانه است"}},{"hemistich":{"verse0":"دیولاخی است که اهلش ز خدا بیگانه است","verse1":"دور از بسمله و حرز ابودجانه است"}},{"verse":{"text":"جای پتیاره کنام دد و دیو است اینجا"}},{"verse":{"text":"اهرمن کار کن و دیو خدیو است اینجا"}},{"hemistich":{"verse0":"این که در گردن دارد کروات و فکلی","verse1":"قامتش هست چو سروی و رخش همچو گلی"}},{"hemistich":{"verse0":"دست چون دسته طنبور و شکم چون دهلی","verse1":"در اروپاست بزرگی و در اینجا رجلی"}},{"verse":{"text":"مصلح الدوله والدین سر دیوان قضاست"}},{"verse":{"text":"کار دیوان دیگر را بی امضا و رضاست"}},{"hemistich":{"verse0":"این که بنشسته جنب چیده کتب بر سر میز","verse1":"دست و رو شسته و آلوده به خون خنجر تیز"}},{"hemistich":{"verse0":"کله اش باشد چون برج و دهان چون کاریز","verse1":"از طراز دومین است و بود صدر تمیز"}},{"verse":{"text":"نه به تنهائی دستور تمیزش دانند"}},{"verse":{"text":"که پس از صاحب دیوان همه چیزش دانند"}},{"hemistich":{"verse0":"گر بگوشت سخن بنده عجب می آید","verse1":"بر خلاف سخن اهل ادب می آید"}},{"hemistich":{"verse0":"باب استفعال از بهر طلب می آید","verse1":"صبر کن ز آنکه جوابت ز عقب می آید"}},{"verse":{"text":"طلب سیدنا از در دیگر باشد"}},{"verse":{"text":"جای بینی طلبی در طلب زر باشد"}},{"hemistich":{"verse0":"آنکه از هر طرفی خلق بر او کرده هجوم","verse1":"بر در محکمه اش هست عیان غلغل روم"}},{"hemistich":{"verse0":"آن رئیسی است که خود مدعی آمد به عموم","verse1":"هر زمان بر صفت پیل فرازد خرطوم"}},{"verse":{"text":"ماسوی الله را یک لحظه بدم در کشدا"}},{"verse":{"text":"جرمها را به یکی رشوه قلم در کشدا"}},{"hemistich":{"verse0":"آنکه مشتی پریان بسته به زنجیر و غل است","verse1":"چهره پر خشم و ترنجیده چو دزد مغول است"}},{"hemistich":{"verse0":"ددگانش دده و غول بیابان اغول است","verse1":"روز و شب در پی تفتین و فساد و چغل است"}},{"verse":{"text":"اصل بیداد و ستم قاضی دیوان جزاست"}},{"verse":{"text":"که ز جورش همه جا شیون و بیداد و عزاست"}},{"hemistich":{"verse0":"آن کهن دیو که قدش زده سر بر عیوق","verse1":"بر سر شاخ خود آویخته چندین صندوق"}},{"hemistich":{"verse0":"جوشدش حرص ز اعصاب و شرائین و عروق","verse1":"هست فرمانده و مولا به دواوین حقوق"}},{"verse":{"text":"بی حقوق است و نگهدار حقوقش کردند"}},{"verse":{"text":"این عجب ترکه دهل بوده و بوقش کردند"}},{"hemistich":{"verse0":"آنکه سرخاب و سفیداب به رخ مالیده","verse1":"همچو شمشاد و گل اندر لب جو بالیده"}},{"hemistich":{"verse0":"زخم نیمور فزون خورده و کم نالیده","verse1":"با سپوزنده خود سخت بر آغالیده"}},{"verse":{"text":"مزد اجر است که با غمزه و شیرین کاری"}},{"verse":{"text":"آب پشت همگان گشته به جویش جاری"}},{"hemistich":{"verse0":"آنکه بینی کتب از شاخ در آویخته است","verse1":"هم بر آن لوحی سوراخ در آویخته است"}},{"hemistich":{"verse0":"عینک و محبره گستاخ در آویخته است","verse1":"همچو قندیلی کز کاخ در آویخته است"}},{"verse":{"text":"کتبش یکسره قانون موقت باشد"}},{"verse":{"text":"لوح سوراخش دروازه دولت باشد"}},{"hemistich":{"verse0":"دیوها را بنگر شاخ به چندین شعبه","verse1":"هر یکی را شکمی ژرف و تهی چون جعبه"}},{"hemistich":{"verse0":"هست در هریک از آن جعبه هزاران لعبه","verse1":"عقل مات است ز هر لعبه برب الکعبه"}},{"verse":{"text":"هر یک از آن شعب ای جان پدر محکمه ایست"}},{"verse":{"text":"که به هر محکمه ای جان پدر مظلمه ایست"}}]}
{"poet":"ادیب صابر","title":"شمارهٔ ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"دارم سر آنکه امشب آیم به برت","verse1":"تا لب به لبت بر نهم و بر به برت"}},{"hemistich":{"verse0":"تو پای نهی ز ناز بر چشم ترم","verse1":"من سر نهم از نیاز بر خاک درت"}}]}
{"poet":"ادیب صابر","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"آب عنب تو گیر که اهل طرب تویی","verse1":"اهل آن کس است آنکه زآب عنب گرفت"}}]}
{"poet":"ادیب صابر","title":"شمارهٔ ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"نمود خون عدو برکشیده خنجر او","verse1":"به گونه شفق سرخ بر سپهر کبود"}}]}
{"poet":"ادیب صابر","title":"شمارهٔ ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"تنگی گرفت بی تو دلم چون دهان تو","verse1":"تنگی مگر نصیب دلم زآن دهان ریید"}}]}
{"poet":"ادیب صابر","title":"شمارهٔ ۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"مگر آسان شود به یاری بخت","verse1":"ورنه دشوار می نماید کار"}}]}
{"poet":"ادیب صابر","title":"شمارهٔ ۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"مرغزاری کاندر آن باشد گذر یکسر تو را","verse1":"چشمه حیوان شود هر چشمه آن مرغزار"}}]}
{"poet":"ادیب صابر","title":"شمارهٔ ۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"نسیم گل چو به خلق تو نسبتی دارد","verse1":"به صد زبان بستابد هزار دستانش"}}]}
{"poet":"ادیب صابر","title":"شمارهٔ ۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"خود را بزرگ می کنم اندر میان خلق","verse1":"بی آن که خدمتی ز برای تو می کنم"}}]}
{"poet":"ادیب صابر","title":"شمارهٔ ۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"قهرت چو فرو بارد در معرکه سطوت","verse1":"از بید کشد خنجر وز غنچه کند پیکان"}}]}
{"poet":"ادیب صابر","title":"شمارهٔ ۱۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"ذوق عشقت کاشکی جانا نمی دیدی دلم","verse1":"یا تن کاهیده من تاب هجران داشتی"}}]}
{"poet":"ادیب صابر","title":"شمارهٔ ۱۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای فلک قدری که شمس دین و دین دولتی","verse1":"دولت تو دولت دنیا و دین و دولت است"}},{"hemistich":{"verse0":"از علو همت تو آسمان را غیرت است","verse1":"وز جمال طلعت تو مشتری را خجلت است"}},{"hemistich":{"verse0":"گر جمال ملتی، شاید که اخلاق تو را","verse1":"نیک نامی دینو رادی شرع و همت ملت است"}},{"hemistich":{"verse0":"خصلت و اندیشه پاک تو را خدمت کند","verse1":"هر که در آفاق نیک اندیش و نیکو خصلت است"}},{"hemistich":{"verse0":"هر کسی حیلت کند تا چون تو گردد نیک نام","verse1":"هر که بی قوت بود تدبیر او در حیلت است"}},{"hemistich":{"verse0":"آلت افعال دولت کلک ملک آرای توست","verse1":"کردگار است آن که افعالش همه بی آلت"}},{"hemistich":{"verse0":"کثرت بذل تو را در قلت و افلاس خلق","verse1":"آن اثر باشد که عفو و حلم را در زلت است"}},{"hemistich":{"verse0":"مدتی شد تا مرا در حادثات روزگار","verse1":"بر دل و جان کثرت هر محنتی از قلت است"}},{"hemistich":{"verse0":"گرچه با غفلت نیم در باب نظم و کان نثر","verse1":"خاطر ایام را در حق ما صد غفلت است"}},{"hemistich":{"verse0":"گرچه با غفلت نیم در باب نظم و کان نثر","verse1":"هر زمان با من حوادث را مصاف صولت است"}},{"hemistich":{"verse0":"عیش شیرین تلخ گردد هر کجا عطلت بود","verse1":"عیش من گر تلخ شد خود عیب آن از عطلت است"}},{"hemistich":{"verse0":"هر که در عزلت بود از وی نجویند انتقام","verse1":"انتقام چرخ با من سر به سر در عزلت است"}},{"hemistich":{"verse0":"از اجل مهلت نمی خواهم که ناید نزد من","verse1":"با چنین غم ها که من دارم چه جای مهلت است"}},{"hemistich":{"verse0":"جمله و تفصیل احوال تو در اقبال باد","verse1":"تا رجوع هر چه تفصیل است سوی جملت است"}}]}
{"poet":"ادیب صابر","title":"شمارهٔ ۱۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"رئیس و سید شرق و خراسان","verse1":"جمال تو سعادت را سعادت"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خواهی کت سعادت بیش گردد","verse1":"همی کن مر سعادت را اعادت"}},{"hemistich":{"verse0":"همه شغل تو در علم است و در عدل","verse1":"دو بینم یا اضافت یا افادت"}},{"hemistich":{"verse0":"زبان تو نعم گویی است کز جود","verse1":"نگویی لا به جز لای شهادت"}},{"hemistich":{"verse0":"شگفتی نیست کز همت به محشر","verse1":"ببخشی برگنه کاران عبادت"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر فعل از ارادت حاصل آید","verse1":"هنر فعل است و کلک تو ارادت"}},{"hemistich":{"verse0":"ز لفظ بکر تو زاید معانی","verse1":"عجب باشد ز دوشیزه ولادت"}},{"hemistich":{"verse0":"تو داری در علو مدح معلا","verse1":"معالی را چه باشد زین زیادت"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین ذکر و بدین نظم و بدین نطق","verse1":"چو من نایند اهل استفادت"}}]}
{"poet":"ادیب صابر","title":"شمارهٔ ۱۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"آرزومندی من خدمت و دیدار تو را","verse1":"چون جفای فلک و محنت من بسیار است"}},{"hemistich":{"verse0":"تن من کز تو جدا ماند به نزد همه خلق","verse1":"چون جهان پیش دل و چشم تو بی مقدار است"}},{"hemistich":{"verse0":"دلم از فرقت تو تنگ چو چشم مور است","verse1":"عیشم از دوری تو تلخ چو زهرمار است"}},{"hemistich":{"verse0":"بدل خواب و خرد در دل و در دیده من","verse1":"شب و روز از غم دیدار تو خون و خار است"}},{"hemistich":{"verse0":"گوشم از گوهر الفاظ تو تا محروم است","verse1":"همچو الفاظ تو چشمم همه گوهر بار است"}},{"hemistich":{"verse0":"گرچه یادم نکنی هیچ فراموش نه ای","verse1":"که مرا با تو و یاد تو فراوان کار است"}},{"hemistich":{"verse0":"روزگارت همه خوش باد که بی دیدن تو","verse1":"روزگار و سر و کارم همه ناهموار است"}}]}
{"poet":"ادیب صابر","title":"شمارهٔ ۱۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای خسرو ملوک و جهان دار چیره دست","verse1":"سلطان شرق و غرب و خداوند هر که هست"}},{"hemistich":{"verse0":"با دولت جوان تو دهر خرف جوان","verse1":"با همت بلند تو چرخ بلند پست"}},{"hemistich":{"verse0":"نه دیده ملوک چو تو شهریار دید","verse1":"نه بر سریر ملک چو تو پادشا نشست"}},{"hemistich":{"verse0":"تیغ تو مملکت ز کف هر ملک ستد","verse1":"گرز تو تاج در سر هر پادشا شکست"}},{"hemistich":{"verse0":"آن کس که با وفای تو راه وفاق جست","verse1":"آب حیات یافت ز دام هلاک جست"}},{"hemistich":{"verse0":"و آن کس که با خلاف تو پیوست در جهان","verse1":"پیوست با خلاف لیکن ز جان گسست"}},{"hemistich":{"verse0":"شاها پرستش تو گزیدند و تیغ تو","verse1":"نه بت گذاشت در همه عالم نه بت پرست"}},{"hemistich":{"verse0":"شاها منم که بنده دیرینه توام","verse1":"واکنون شده ست نوش من از رنج دل، کبست"}},{"hemistich":{"verse0":"شصت است سال عمرم و پیش تو بوده ام","verse1":"بسته کمر به خدمت تو نیمه ای ز شصت"}},{"hemistich":{"verse0":"امروز مست دامم و مخمور محنتم","verse1":"هرگز بدین شراب چو من کس مباد مست"}},{"hemistich":{"verse0":"آب مرا مذلت هر فام خواه ریخت","verse1":"جان مرا ملالت هر فامدار خست"}},{"hemistich":{"verse0":"ایام بر تنم در هر اندهی گشاد","verse1":"افلاک بر دلم در هر شادیی ببست"}},{"hemistich":{"verse0":"ای شاه دست گیر مرا، کز بلای فام","verse1":"از پای در فتادم و شد کار من ز دست"}}]}
{"poet":"امیر معزی","title":"شمارهٔ ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"عاشق شدم به ان بت عیار چون کنم","verse1":"صَعب‌ است کار چارهٔ این کار چون کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"در عمر خویش باخته‌ام عشق چند بار","verse1":"هر بار صبر داشتم این بار چون‌ کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"دل را به بند عشق گرفتار کرده‌ام","verse1":"جان را به دست هجر گرفتار چون‌ کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"گوید مرا که در غم و تیمار صبر کن","verse1":"بیهوده صبر در غم و تیمار چون‌ کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"گر گیرم آن دو زلف و بگیرم مُکابره","verse1":"تدبیر آن عقیق شَکّربار چون کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"جان است و دیده ان بت خورشید رخ مرا","verse1":"با جان دیده وحشت و آزار چون‌ کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"چون آسمان فکند مرا در بلای او","verse1":"با آسمان خصومت و پیکار چون‌ کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"گیرم کنم ز غمزهٔ غمّار او حذر","verse1":"با آن بریده طرهٔ طرار چون کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"شرح بلای آن بت ز اندازه درگذشت","verse1":"این شرح پیش سید احرار چون کنم"}},{"verse":{"text":"فرخنده مَجد ملک و پسندیده شمس دین"}},{"verse":{"text":"دارندهٔ زمان و فروزندهٔ زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"از عشق روی دوست مرا خواب و خور نماند","verse1":"بی‌ او قرار و صبرم از این بیشتر نماند"}},{"hemistich":{"verse0":"روشن همی نبینم بی روی او جهان","verse1":"گویی به دیدگان من اندر بصر نماند"}},{"hemistich":{"verse0":"خونِ جگر ز دیده بپالود آنچه بود","verse1":"پرخون بماند دیده و خون جگر نماند"}},{"hemistich":{"verse0":"در روزگار وصل مرا بود سیم و زر","verse1":"چون هر دو خرج‌ کردم چیز دگر نماند"}},{"hemistich":{"verse0":"هجر آمد و ز اشک رخم کرد سیم و زر","verse1":"آگاه شد مگر که مرا سیم و زر نماند"}},{"hemistich":{"verse0":"از عشق آن دهان که سخن هست از او اثر","verse1":"گشتم چنان که جز سخن از من اثر نماند"}},{"hemistich":{"verse0":"زرّین یکی خیالم و اندر دو چشم من","verse1":"الا خیال آن صنمِ سیم بر نماند"}},{"hemistich":{"verse0":"فریاد از آن نگار که از عشق او مرا","verse1":"جز رنجِ دل ذخیره و جز دردِ سر نماند"}},{"hemistich":{"verse0":"گر بی‌هنر بماند دلم در فراق او","verse1":"اندر مدیح صدر اجل بی‌هنر نماند"}},{"verse":{"text":"فرخنده مَجْد ملک و پسندیده شمس دین"}},{"verse":{"text":"دارندهٔ زمان و فروزندهٔ زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"آن بت که بر دلم در شادی فرازکرد","verse1":"یک باره ابر دلم دری ازا مهر باز کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"زلف جو سام بر دل مسکین من فکند","verse1":"تا بر دلم جهان در خورشید باز کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بی‌خواب کرد چشم دلم در فراق خویش","verse1":"تا از خیال خویش مرا بی‌نیاز کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"رفتم به مسجد از پی او تا دعا کنم","verse1":"مؤذّن ز چشم من در مسجد فراز کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتی همی خراب‌ کند او به چشم خویش","verse1":"هر مسجدی که خلق درو در نماز کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"آن شب چه بود یا رب کان ماهروی من","verse1":"با من به خلوت اندر تا روز راز کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"عذرش به جان شنیدم هر گه که عذر خواست","verse1":"نازش به جان خریدم هرگه ‌که ناز کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"پنداشتم که دوستی او حقیقت است","verse1":"چون صبح بردمید حقیقت مجاز کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"کوتاه‌ کرد دست مرا از دو زلف خویش","verse1":"تا چون دو زلف خویش مرا شب دراز کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"زان ماه دلنواز چو نومید شد دلم","verse1":"آهنگ مدح مِهتر کِهتر نواز کرد"}},{"verse":{"text":"فرخنده مجد ملک و پسندیده شمس دین"}},{"verse":{"text":"دارندهٔ زمان و فروزندهٔ زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"جانا امید من ز دل و جان بریده‌ گیر","verse1":"هرچ آن بتر مرا ز فراق تو دیده گیر"}},{"hemistich":{"verse0":"پنهان زخلق جامهٔ صبرم دریده شد","verse1":"در پیش خلق پردهٔ رازم دریده گیر"}},{"hemistich":{"verse0":"شخصم ز فُرقت تو چو زر کشیده شد","verse1":"مویم ز حسرت تو چو سیم‌ کشیده گیر"}},{"hemistich":{"verse0":"بی‌چشم تو چو چشم تو بختم غنوده شد","verse1":"بی‌زلف تو چو زلف تو قدم خمیده‌ گیر"}},{"hemistich":{"verse0":"از آتش دلم به ثریا رسید تف","verse1":"از آب چشم من به ثَری نم رسیده‌ گیر"}},{"hemistich":{"verse0":"ای آهوی لطیف رمیده ز دام من","verse1":"بی‌روی تو روان ز تن من رمیده گیر"}},{"hemistich":{"verse0":"گر وصل تو چو برق است از من‌ گذشته دان","verse1":"ور هجر تو چو با دست آخر وزیده‌ گیر"}},{"hemistich":{"verse0":"برخاسته است فتنهٔ عشق تو از جهان","verse1":"فتنه نشسته‌گیر و جهان آرمیده‌گیر"}},{"hemistich":{"verse0":"تا بس نه دیر قصهٔ ما داستان شود","verse1":"صدر زمانه قصّهٔ ما را شنیده گیر"}},{"verse":{"text":"فرخنده مجد ملک و پسندیده شمس دین"}},{"verse":{"text":"دارندهٔ زمان و فروزندهٔ زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"ملکِ زمین مُسَخَّر فرمان او شدست","verse1":"دور فلک متابع پیمان او شدست"}},{"hemistich":{"verse0":"تارای او شدست نگهبان ملک شاه","verse1":"حفظ خدای عرش نگهبان او شدست"}},{"hemistich":{"verse0":"حق روشن از طریقت و آیین او شدست","verse1":"دین نافذ از عقیدت و ایمان او شدست"}},{"hemistich":{"verse0":"رای بشر به نقطهٔ اقبال شهریار","verse1":"بر دایره است و دایره دوران او شدست"}},{"hemistich":{"verse0":"جان نبی و حیدر و زهرا و سِیِّدین","verse1":"اندر بهشت شاکر احسانِ او شدست"}},{"hemistich":{"verse0":"چون جان او موافق آل پیمبرست","verse1":"جان موافقان همه در جان او شدست"}},{"hemistich":{"verse0":"آن‌کس‌که دست او گهر افشاند در سَخا","verse1":"محتاجِ خامهٔ گهر افشان او شدست"}},{"hemistich":{"verse0":"بی‌ وحی هست در دل او وهم انبیا","verse1":"تدبیر و رای معجز بُرهان او شدست"}},{"hemistich":{"verse0":"وانکس که اهل عقل گزارند خدمتش","verse1":"خدمتگزارِ حاجب و دربان او شدست"}},{"hemistich":{"verse0":"وان‌کس‌که گفته‌اند مر او را ثنا و مدح","verse1":"امروز مدح‌ گوی و ثناخوان او شدست"}},{"hemistich":{"verse0":"او هست نایب نبی اندر شعار شرع","verse1":"وین شاعر قدیمی حَسّان او شدست"}},{"verse":{"text":"فرخنده مجد ملک و پسندیده شمس دین"}},{"verse":{"text":"دارندهٔ زمان و فروزندهٔ زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"بوالفضل کز فضایل او ملک نام یافت","verse1":"اسعد که از سعادت او بخت‌ کام یافت"}},{"hemistich":{"verse0":"آن صاحبی که پیش خدای و خدایگان","verse1":"از اعتقاد پاک قبولی تمام یافت"}},{"hemistich":{"verse0":"تا او به کار دولت و ملت بایستاد","verse1":"ملت گرفت رونق و دولت نظام یافت"}},{"hemistich":{"verse0":"دهری چو اسب توسن بی‌زین و بی‌لگام","verse1":"آهسته شد به عدلش وزین و لگام یافت"}},{"hemistich":{"verse0":"چون بر دوام بود به هر شهر خیر او","verse1":"از شهریار منزلت او بر دوام یافت"}},{"hemistich":{"verse0":"گر مهتران به دنیا یابند احتشام","verse1":"دنیا به دین و دانش او احتشام یافت"}},{"hemistich":{"verse0":"بس کس که او به جهد همی نام و نان نیافت","verse1":"بی‌جهد در برستش او نان و نام یافت"}},{"hemistich":{"verse0":"یابد سلامت از حَدَثان هرکه بامداد","verse1":"بر وی سلام کرد و جواب سلام یافت"}},{"hemistich":{"verse0":"در عالم ار امام اُ‌مَم خوانمش رواست","verse1":"کاو را زمانه در همه عالم امام یافت"}},{"hemistich":{"verse0":"در وصف روزگارش و در نَعت دولتش","verse1":"دست و زبان و خاطر مداح کام یافت"}},{"verse":{"text":"فرخنده مجد ملک و پسندید شمس دین"}},{"verse":{"text":"دارندهٔ زمان و فروزندهٔ زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"ای مهتری که هم حَسَب و هم نَسَب تو راست","verse1":"روشن دوگوهر از نسب و از حسب توراست"}},{"hemistich":{"verse0":"موروث یافتی شرف از گوهر نسب","verse1":"وز گوهر حسب شرف مکتسب تو راست"}},{"hemistich":{"verse0":"در ملک خسرو عرب و خسرو عجم","verse1":"رسم عجم تو داری و لفظ عرب توراست"}},{"hemistich":{"verse0":"فتنه است بر جمال وکمال فریشته","verse1":"تا با جمال عقال کمال ادب توراست"}},{"hemistich":{"verse0":"تا شب به هیچ وقت موافق به روز نیست","verse1":"زیر قلم‌ موافقت روز و شب توراست"}},{"hemistich":{"verse0":"بر روی روز بوالعجبی‌ها کند ز شب","verse1":"در کار روز و شب قلم بُوالعَجَب توراست"}},{"hemistich":{"verse0":"در روزگار اگر دل دنیا طلب بسی است","verse1":"از خلق روزگار دل دین‌طلب توراست"}},{"hemistich":{"verse0":"چونانکه هست خیر تو بی‌ روی و بی‌ریا","verse1":"جود و سخای بی‌سبب و بی‌سلب توراست"}},{"hemistich":{"verse0":"بر دهر واقفی تو به اندیشه و ضمیر","verse1":"اندیشهٔ شگفت و ضمیر عجب توراست"}},{"hemistich":{"verse0":"دین از تو هست خرم و ملک از تو هست شاد","verse1":"زیرا که از خلیفه و سلطان لقب تو راست"}},{"verse":{"text":"فرخنده مَجدْ مُلْک و پسندیده شمس دین"}},{"verse":{"text":"دارنده زمان و فروزندهٔ زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"اقبال تو به عالم عِلوی عَلَم کشید","verse1":"وز فخر بر صحیفهٔ دولت رقم کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"تا برگرفت زیر قلم ملک شهریار","verse1":"بر نام بدسگالَش گردون قلم کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"وقتی‌ که بحر فتنه برآشفت وموج زد","verse1":"دستت نهنگ‌وار عدو را به دم ‌کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"چون از وجود خصمان تشویش ملک بود","verse1":"تقدیر بر سر همه خط عدم‌ کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"هرکس به جهد و عجز ز خصمت‌کشید رنج","verse1":"او از خَدَم‌کشید و به فضل و کرم‌کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"دل‌ها ز رنج و فتنه پراکنده گشته بود","verse1":"تدبیر و رای تو همه دل‌ها به‌ هم کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"درگاه شاه بیت حرم‌کرد و خلق را","verse1":"از هر وطن به خدمت بیت‌الحَرم ‌کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"بنمود مردی عرب و رادی عجم","verse1":"بگشاد دست و شغل عرب در عجم ‌کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"از دولت و سعادت او شادمانه شد","verse1":"آن‌ کس که او نُحوست ایّامِ غم‌ کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"آسوده شد عراق و خراسان به عدل او","verse1":"وان‌کس که در عراق و خراسان ستم کشید"}},{"verse":{"text":"فرخنده مَجد مُلک و پسندیده شمس دین"}},{"verse":{"text":"دارندهٔ زمان و فروزندهٔ زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"ای مجد ملک سلطان روزت خجسته باد","verse1":"دست اجل ز من دامن عمرت ‌گسسته باد"}},{"hemistich":{"verse0":"شخصی‌ که یُمن و یسر ز تأیید او بود","verse1":"همواره بر یَمین و یَسارت نشسته باد"}},{"hemistich":{"verse0":"بادی که از رضای خدایش بود نصیب","verse1":"آن باد بر درخت بقای تو جسته باد"}},{"hemistich":{"verse0":"آبی ‌که مشتری کشد از چشمهٔ حیات","verse1":"روی موافق توبرآن آب شسته باد"}},{"hemistich":{"verse0":"تیری ‌که برکشد زُحَل از جعبهٔ اجل","verse1":"چشم منافق تو بدان تیر خسته باد"}},{"hemistich":{"verse0":"هر کس‌ که در وفای تو سوگند بشکند","verse1":"پشت و دلش به زخم حوادث شکسته باد"}},{"hemistich":{"verse0":"بر ما در سعادت و شادی گشاده‌ای","verse1":"بر تو در نحوست و اندوه بسته باد"}},{"hemistich":{"verse0":"تا شاخ سرو رسته بُوَد در میان باغ","verse1":"سرو هنر ز باغ معالیت رسته باد"}},{"hemistich":{"verse0":"تا زلف دوست را به بنفشه صفت‌ کنند","verse1":"همواره زان بنفشه به دست تو دسته باد"}},{"hemistich":{"verse0":"تا در جهان بهار و خزان را کنند وصف","verse1":"جشن بهار و جشن خزانت خجسته باد"}},{"verse":{"text":"فرخنده مَجد مُلک و پسندیده شمس دین"}},{"verse":{"text":"دارندهٔ زمان و فروزندهٔ زمین"}}]}
{"poet":"امیر معزی","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"فصل زمستان رسید و فصل خزان شد","verse1":"آب رزان خور که آب روی رزان شد"}},{"hemistich":{"verse0":"رخت به کاشانه برکه در چمن باغ","verse1":"زاغ پدید آمد و تذرو نهان شد"}},{"hemistich":{"verse0":"باد ز کهسار تیر برف بینداخت","verse1":"شاخ درختان ز تیر او چو کمان شد"}},{"hemistich":{"verse0":"مرغ عقیقین سر از تنوره برآورد","verse1":"چِنگل او لعل‌‌پاش و مشک‌‌فشان شد"}},{"hemistich":{"verse0":"شوشهٔ زر دیده‌ای و دستهٔ لاله","verse1":"بال و پر او نگاه کن که چنان شد"}},{"hemistich":{"verse0":"ای صنم چنگ زن به مجلس عشرت","verse1":"چنگ سبک زن کنون که جام گران شد"}},{"hemistich":{"verse0":"بود پیاله روان به دست حریفان","verse1":"جام‌ گران از پی پیاله روان شد"}},{"hemistich":{"verse0":"داروی ما جز شراب نیست که ما را","verse1":"قوت دل شد شراب و قوت روان شد"}},{"hemistich":{"verse0":"خاصه شرابی که از فروغ و لطافت","verse1":"درخورِ بزمِ خدایگانِ جهان شد"}},{"verse":{"text":"شاه جهانگیر سنجر بن ملک‌شاه"}},{"verse":{"text":"آن ‌که به دولت شدست بر ملکان شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"کوه ‌کنون میغ را گرفت به بر در","verse1":"چادر کافور گون کشید به سر در"}},{"hemistich":{"verse0":"خوش‌تر و فرخنده‌تر بود به چنین وقت","verse1":"باده به سر در مرا و یار به بر در"}},{"hemistich":{"verse0":"سلسله زلفی فشانده‌ گل به سمن بر","verse1":"غالیه جعدی نهفته در به شکر در"}},{"hemistich":{"verse0":"شمس و قمر گرچه روشنند و دُرفشان","verse1":"طعنه زند روی او به شمس و قمر در"}},{"hemistich":{"verse0":"زان ‌که حجر چون دلش به‌ کعبه سیاه است","verse1":"روی بمالند حاجیان به حجر در"}},{"hemistich":{"verse0":"هست دل من به زیر حلقهٔ زلفش","verse1":"همچو میانش به زیر بند کمر در"}},{"hemistich":{"verse0":"خوانده‌ام او را ز دوستی پسر خود","verse1":"تا شدم آسیمه سر به عشق پسر در"}},{"hemistich":{"verse0":"بوی دو زلفش همی چو جامهٔ یوسف","verse1":"روشنی افزون کند به چشم پدر در"}},{"hemistich":{"verse0":"حور بهشت است چون سرود سراید","verse1":"نغمهٔ او خوش بود به ‌گوش بشر در"}},{"hemistich":{"verse0":"راست بر آن سان‌ که خوش بود به‌ گه رزم","verse1":"نعرهٔ کوس ملک به‌گوش ظفر در"}},{"verse":{"text":"شاه جهانگیر سنجربن ملک شاه"}},{"verse":{"text":"آن‌که به دولت شدست بر ملکان شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"شهرگشایی که خسروست عجم را","verse1":"کامروایی که داورست اُ‌مم را"}},{"hemistich":{"verse0":"آن که به خوارزم و نیمروز و خراسان","verse1":"کوتهی از عدل اوست دست ستم را"}},{"hemistich":{"verse0":"آن‌که به هند و به چین ز هیبت تیغش","verse1":"کار تبه شد صنم‌پرست و صنم را"}},{"hemistich":{"verse0":"از در و دیوار او همی حسد آید","verse1":"بیت حرم را و بوستان ارم را"}},{"hemistich":{"verse0":"از پس نام خدای و نام پیمبر","verse1":"مرتبه از نام اوست لوح و قلم را"}},{"hemistich":{"verse0":"سیرت او پنج چیز را سبب آمد","verse1":"دانش و فرهنگ و دین و جود و کرم را"}},{"hemistich":{"verse0":"هست شرف پنج چیز را زخطابش","verse1":"خطبه و منشور و شعر و زر و درم را"}},{"hemistich":{"verse0":"فخر به آثار اوست تا به قیامت","verse1":"مرکب و تیغ و سپاه وکوس و علم را"}},{"hemistich":{"verse0":"ملک عجم هست زیر مهر نگینش","verse1":"زانکه سزاوار گشت ملک عجم را"}},{"verse":{"text":"شاه جهانگیر سنجر بن ملک شاه"}},{"verse":{"text":"آن‌که به دولت شدست بر ملکان شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"پادشهی مال ده که بنده پذیرست","verse1":"تا جوری داد ده‌که پاک ضمیرست"}},{"hemistich":{"verse0":"چون پدر و جد خویش و عم و برادر","verse1":"درخور ملک و سپاه و تاج و سریرست"}},{"hemistich":{"verse0":"دولت او دایره است خطِّ بقا را","verse1":"نقطهٔ آن دایره سبهر اثیرست"}},{"hemistich":{"verse0":"حاسد او جفت آه و نالهٔ زارست","verse1":"مادح او جفت جام و نالهٔ زیرست"}},{"hemistich":{"verse0":"تیر هلاک است برکمان خلافش","verse1":"دیدهٔ بدخواه او نشانهٔ تیرست"}},{"hemistich":{"verse0":"شاه جوان و وزیر شاه جوان است","verse1":"بندهٔ فرمان هر دو عالم پیرست"}},{"hemistich":{"verse0":"از ملک‌العرش بر وزیر نثارست","verse1":"چون ملک شرق میهمان وزیرست"}},{"hemistich":{"verse0":"او ز پدر یادگار شاه جهان است","verse1":"وز خرد اندر جهان عدیم نظیرست"}},{"hemistich":{"verse0":"هست وزیر و مشیر چون پدر خویش","verse1":"نیک وزیرست و نیک بخت مشیرست"}},{"hemistich":{"verse0":"ملک سپهرست و این وزیر مبارک","verse1":"ماه تمام است و شاه مهر منیرست"}},{"verse":{"text":"شاه جهانگیر سنجر بن ملک شاه"}},{"verse":{"text":"آن‌که به دولت شدست بر ملکان شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بار خدایا تورا خدای معین باد","verse1":"دولت عالی ندیم و بخت قرین باد"}},{"hemistich":{"verse0":"ملک همه سرورانت زیر علم باد","verse1":"گنج همه خسروانت زیرنگین باد"}},{"hemistich":{"verse0":"ناصر دین خدای وحافظ ملکی","verse1":"کار تو ترتیب ملک و نصرت دین باد"}},{"hemistich":{"verse0":"بر سر دولت مدام و بر سر ملت","verse1":"فر تو چون پر جبرئیل امین باد"}},{"hemistich":{"verse0":"گر چه ز چین تا به مصر راه درازست","verse1":"ملک تو از حد مصر تا در چین باد"}},{"hemistich":{"verse0":"از فلک و از ملک همیشه خطابت","verse1":"شاه زمان باد و سهریار زمین باد"}},{"hemistich":{"verse0":"هرکه دلش در وفای تو چو کمان است","verse1":"بر تن و جانس ز حادثات کمین باد"}},{"hemistich":{"verse0":"از مه و بروین و از مجره و شعری","verse1":"اسب تو را نعل وتنگ و مقود و زین باد"}},{"hemistich":{"verse0":"ساقی تو حور باد و جام تو کوثر","verse1":"بزم تو از خرمی چو خلد برین باد"}},{"hemistich":{"verse0":"از تو دل و خانهٔ وزیر تو امروز","verse1":"هست خوش و خرم و همیشه چنین باد"}},{"verse":{"text":"شاه جهانگیر سنجر بن ملک شاه"}},{"verse":{"text":"آن‌که به دولت شدست بر ملکان شاه"}}]}
{"poet":"امیر معزی","title":"شمارهٔ ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"ترک من برگل نقاب از سنبل پرُتاب‌ کرد","verse1":"لالهٔ نعمان حجاب لولو خوشاب کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"رنگ لعل شکرین او مرا بی‌رنگ‌کرد","verse1":"تاب‌زلف عنبرین او مرا در تاب‌کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"دید در سنجاب و مشک ناب نرمی و خوشی","verse1":"سینه چون سنجاب‌ و زلفین همچو مشک‌ ناب کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"فتنه را پیش گل خود روی و پیش سنگ و روی","verse1":"سایبان از مشک ناب و پردهٔ سنجاب‌کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"تا به لشکرگه نمود آن شَکَّر عناب رنگ","verse1":"شَکَّر و عناب در بازار لشکر غاب‌کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"خون دل صافی‌کند عناب و شکر پس چرا","verse1":"سوخته خون دل من شکر و عناب‌کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"تاکه از من‌کرد پنهان آن رخ چون آفتاب","verse1":"درد هجر او رخ من زرد چون مهتاب‌کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"تا چو آتش‌ کرد رخسار و چو آب از من‌ گریخت","verse1":"بستر و بالین من پرآتش و پرآب ‌کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"چون خیال چشم پرخوابش به چشم من رسید","verse1":"چشم پرخوابش همه‌شب چشم‌من بی‌خواب‌کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"صورت او پیش دل محراب کردم همچنانک","verse1":"بخت فرخ درگه صدر اجل محراب‌کرد"}},{"verse":{"text":"آفرین باد از فلک خورشید عدل وجود را"}},{"verse":{"text":"صدر دنیا احمدبن فضل بن محمود را"}},{"hemistich":{"verse0":"چون نگارم خال مشکین بر رخ رنگین زند","verse1":"نقطه‌ها گویی ز عنبر بر گل و نسرین زند"}},{"hemistich":{"verse0":"چون ز شرم و خویشتن‌داری نهد بر هم دو لب","verse1":"از عقیق و لعل‌ گویی قفل بر پروین زند"}},{"hemistich":{"verse0":"گر ببیند روی چون دیبای او بازارگان","verse1":"طَعنه اندر شُشتر و بغداد و قسطنطین زند"}},{"hemistich":{"verse0":"ور به هند و چین فرستد نسختی از روی خویش","verse1":"آتش اندر جان نقاشان هند و چین زند"}},{"hemistich":{"verse0":"بامداد آن لعبت خوش لب ز بهر بوی خوش","verse1":"چون گلاب پارسی بر زلف مشک‌آگین زند"}},{"hemistich":{"verse0":"راست پنداری به‌ دست خویش رضوان در بهشت","verse1":"آب کوثر برکشد بر روی حورالعین زند"}},{"hemistich":{"verse0":"از لب شیرین او هرگه ‌که خواهم بوسه‌ای","verse1":"برفروزد روی و دندان بر لب شیرین زند"}},{"hemistich":{"verse0":"گر ملک بر آسمان و عرش یابد بوی او","verse1":"آسمان را کِلّه بندد عرش را آذین زند"}},{"hemistich":{"verse0":"بر امید دیدن او همچو مرغان پر و بال","verse1":"گرد لشکرگاه و درگاه معین‌الدین زند"}},{"hemistich":{"verse0":"تا همی بیند محل حسن خویش و عشق من","verse1":"عار دارد زآنکه لاف از خسرو شیرین زند"}},{"verse":{"text":"آفرین باد از فلک خورشید عدل و جود را"}},{"verse":{"text":"صدر دنیا احمدبن فضل بن محمود را"}},{"hemistich":{"verse0":"دوش وقت نیم‌شب پیغام یار آمد مرا","verse1":"یا به باغ دل گل شادی به بار آمد مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"وز پس پیغام نزدیک من آمد یار من","verse1":"یا ز گردون ماه تابان در کنار آمد مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"راست‌گفتی از هوا در دام من صیدی فتاد","verse1":"یا به کف ناگاه در شاهوار آمد مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"موی و روی و اشک من سیم و زر و یاقوت بود","verse1":"هر سه از بهر وصال او به کار آمد مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"رنگ رخسار و لب او چون‌گل و چون لاله بود","verse1":"فصل تابستان همی فصل بهار آمد مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"ازگل و از لالهٔ او اندر آن ساعت به‌چشم","verse1":"خانه همچون‌ گلستان و لاله‌زار آمد مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"بی لب او چون مزاحم سرد بود از باد سرد","verse1":"از لب او شهد و شکّر سازگار آمد مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"آفرین بر یار باد و آفرین بر وصل یار","verse1":"کاین همه شادی زیار و وصل یار آمد مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"گرچه وصل او مرا هنگام صبح آمد بسر","verse1":"از دو یاقوتش سه شکّر یادگار آمد مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"چون جهان را بوی خلد آمد ز باد صبحدم","verse1":"بوی اقبال وزیر شهریار آمد مرا"}},{"verse":{"text":"آفرین باد از فلک خورشید عدل وجود را"}},{"verse":{"text":"صدر دنیا احمدبن فضل بن محمود را"}},{"hemistich":{"verse0":"آن که بخت او علم بر گنبد گردون کشید","verse1":"آن ‌که رای او رقم بر طارم میمون ‌کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"گنج‌هایی کز سعادت ساخت هر شب آسمان","verse1":"رای او هر روز پیش شاه روزافزون کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"بر لب دریای اقبالش‌ گهر جوید همی","verse1":"پهلوانی کاو سپاه از ساحل جیحون کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"گر کشید اسکندر از ظلمت همی یاقوت سرخ","verse1":"کلک او بس لولو مکنون زظلمت چون‌ کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"آب حیوان‌ گشت ظلمت در دوات او مگر","verse1":"کلک او از آب حیوان لولو مکنون‌ کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"آن‌که در مهرش قدم زد نعمت قارون نهاد","verse1":"وان‌که درکینش نفس زد محنت قارون‌کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"در حسود او کشید اخترکمان دشمنی","verse1":"همچو لیلی‌ کاو کمان قهر در مجنون کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"او کشید آخر به مردی‌ کینِِ خال از بدسگال","verse1":"کین جمشید آخر از ضحاک اَفریدون‌ کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"خلق‌ چون‌ یعقوب و عدلش‌ چون لباس‌ یوسف‌ است","verse1":"بوی او از بیت اخزان جمله را بیرون‌کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"پیش یزدان در قیامت بر دهد روز جزا","verse1":"رنجهایی‌کاو ز بهر ملک و دین اکنون کشید"}},{"verse":{"text":"آفرین باد از فلک خورشید عدل و جود را"}},{"verse":{"text":"صدر دنیا احمد بن فضل بن محمود را"}},{"hemistich":{"verse0":"تا معین‌الدین وزیر خسرو عالم بود","verse1":"عالم از عدلش بهشتی تازه و خرم بود"}},{"hemistich":{"verse0":"در پناه دولت او بنده و آزاد را","verse1":"ناز و نعمت بیش باشد رنج و محنت کم بود"}},{"hemistich":{"verse0":"تا سر او سبز باشد رویها گلگون بود","verse1":"تا دل او شاد باشد جانها بی‌غم بود"}},{"hemistich":{"verse0":"رسم خوب او نظام ملت احمد بود","verse1":"نفس پاک او جمال‌ گوهر آدم بود"}},{"hemistich":{"verse0":"خاتم نصرت بود دست محامد را سزا","verse1":"تا که نام و کنیت او نقش آن خاتم بود"}},{"hemistich":{"verse0":"چون عدو را خیره بایدکرد موسی کف بود","verse1":"چون ولی‌ را زنده باید کرد عیسی دم بود"}},{"hemistich":{"verse0":"تا که باشد مجلس او کعبه ی عز و شرف","verse1":"پا و دست او مقام و چشمه ی زمزم بود"}},{"hemistich":{"verse0":"تا سرای ملک را معمار باشد عدل او","verse1":"فرع آن باشد بلند و اصل آن محکم بود"}},{"hemistich":{"verse0":"هر دلی را کاو جراحت کرد تیغ نائبات","verse1":"آن جراحت را ز توقیعات او مرهم بود"}},{"hemistich":{"verse0":"کلک او را چون صدف خوان و یمینش را چویم","verse1":"زان که لؤلؤ در صدف باشد صدف در یم بود"}},{"verse":{"text":"آفرین باد از فلک خورشید عدل و جود را"}},{"verse":{"text":"صدر دنیا احمدبن فضل بن محمود را"}},{"hemistich":{"verse0":"هست چشم حاضران در شرق بر آثار او","verse1":"هست گوش غایبان در غرب بر اخبار او"}},{"hemistich":{"verse0":"خواب امن از دولت بیدار او باشد که هست","verse1":"عالم اندر خواب امن از دولت بیدار او"}},{"hemistich":{"verse0":"همچنان کز ابر نیسان تازه گردد بوستان","verse1":"تازه گردد جان ز لفظ و کلک گوهربار او"}},{"hemistich":{"verse0":"نعمت قارون شود پالوده با انعام او","verse1":"پیکر گردون شود فرسوده با پیکار او"}},{"hemistich":{"verse0":"گر فساد و خَمر خوردن بود کار دیگران","verse1":"نیست اکنون جز صلاح و ختم‌ کردن‌ کار او"}},{"hemistich":{"verse0":"سیرت و رفتار ایشان بود کسر دین و داد","verse1":"جبر آن‌ کسر آمد اکنون سیرت و رفتار او"}},{"hemistich":{"verse0":"پشت دین ‌است ار به فضل و هست دولت پشت او","verse1":"یار خلق است او به عدل و هست خالق ‌یار او"}},{"hemistich":{"verse0":"مصلحت باشد سپاهی را ز یک تدبیر او","verse1":"منفعت باشد جهانی را ز یک‌ گفتار او"}},{"hemistich":{"verse0":"تا که او را بخت برنا باشد و فرهنگ پیر","verse1":"پیر و برنا را سعادت باشد از دیدار او"}},{"hemistich":{"verse0":"هر که بر دل کینه و آزار او صورت ‌کند","verse1":"بشکند بازار خویش از کینه و آزار او"}},{"verse":{"text":"آفر‌ین باد از فلک خورشید عدل وجود را"}},{"verse":{"text":"صدر دنیا احمد بن فضل بن محمود را"}},{"hemistich":{"verse0":"سیرت او بر سر آزادگی افسر نهاد","verse1":"نامهٔ او از شرف هر سروری بر سر نهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"وز مبارک رای ملک آثار او هر خسروی","verse1":"روی سوی درگه شاه جهان سنجر نهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"دست همت در جوانمردی به عالم برگشاد","verse1":"پای دولت در خداوندی به ‌گردون بر نهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"عاملان را در ممالک خلعت و منشور داد","verse1":"عالمان را در مساجد کرسی و منبر نهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"جان پیغمبر بدو شادست کاو از داد و دین","verse1":"در شریعت سنت و آیین پیغمبر نهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"کوه را هست از گران سنگی به حلمش نسبتی","verse1":"زین سبب درکوه یزدان معدن گوهر نهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"وز وقارش عاریت دارد زمین آهستگی","verse1":"در زمین از بهر آن خورشید کان زر نهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"فال مدح او رهی از دفتر قرآن‌ گرفت","verse1":"آیه ی رحمت برآمد روی بر دفتر نهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"مدح او حق است و گردون از پس عهدی دراز","verse1":"نیک‌عهدی کرد تا حقور کف حق‌ور نهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"در ضمیرم‌ گاه مدح او همه‌ گوهر نشاند","verse1":"در دهانم‌ گاه شُکر او همه شَکّر نهاد"}},{"verse":{"text":"آفرین باد از فلک خورشید عدل و جود را"}},{"verse":{"text":"صدر دنیا احمد بن فضل بن محمود را"}},{"hemistich":{"verse0":"از معانی لفظ او پیرایهٔ ایام باد","verse1":"وز معالی‌ رای او همسایه ی اجرام باد"}},{"hemistich":{"verse0":"قاسم الارزاق کرد اقلام او را کردگار","verse1":"خلق هفت اقلیم را ارزاق از آن اقلام باد"}},{"hemistich":{"verse0":"صید صیاد اجل بودند بدخواهان او","verse1":"پوست بر اندام ایشان بر مثال دام باد"}},{"hemistich":{"verse0":"کلک او را از نوشتن یک زمان آرام نیست","verse1":"ملک را از کلک بی‌آرام او آرام باد"}},{"hemistich":{"verse0":"دولتِ پیروز او را دهر سرکش نرم باد","verse1":"همتِ میمون او را چرخ توسن رام باد"}},{"hemistich":{"verse0":"نقش‌ کلک مشک‌بارش زیور ناهید باد","verse1":"نعل اسب بادپایش افسر بهرام باد"}},{"hemistich":{"verse0":"تا بود ناکام و کام دشمنی و دوستی","verse1":"دوستان او به‌کام و دشمنش ناکام باد"}},{"hemistich":{"verse0":"تا که باشد نطق و اوهام ازهمه چیزی فزون","verse1":"عز و جاه او فزون از نطق و از اوهام باد"}},{"hemistich":{"verse0":"تا که باشد قبلهٔ اسلامیان بیت‌الحرام","verse1":"بارگاه فرخ او قبلهٔ اسلام باد"}},{"hemistich":{"verse0":"تا که باشد فرخ و پدرام ایام بهار","verse1":"روزگار او سراسر فرخ و پدرام باد"}},{"verse":{"text":"آفرین باد از فلک خورشید عدل و جود را"}},{"verse":{"text":"صدر دنیا احمد بن فضل بن محمود را"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"هیهات و ان تکون فی العشق ملول","verse1":"و العاشق فی العشق صبور و حمول"}},{"hemistich":{"verse0":"اذ امکنک العیش بعیش موصول","verse1":"لاتغفل فالزّمان لازال تحول"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"از هجر تو زان رنج ستم نیست مرا","verse1":"کز دولت عشق هیچ کم نیست مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"با وصل تو هم سخت نمی گیرم از آنک","verse1":"از عشق تو پروای تو هم نیست مرا"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"عشق تو زعالم اختیار است مرا","verse1":"وز بادهٔ دیگران خمار است مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"تا جان دارم بندگی ات خواهم کرد","verse1":"با ردّ و قبول تو چه کار است مرا"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"نام تو برم کار مرا ساز آید","verse1":"یاد تو کنم عمر شده باز آید"}},{"hemistich":{"verse0":"هرگه که حدیث عشق گویم با خود","verse1":"با من در و دیوار به آواز آید"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عشق تو گرچه هست دلداری‌ها","verse1":"من مست نیم تا بکنم زاری‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"یا رب تو مرا مست شرابی گردان","verse1":"کز بهر وجود اوست هشیاری‌ها"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا با خودم از عشق خبر نیست مرا","verse1":"جز بر در دل هیچ گذر نیست مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"چون من به میان نیم تویی حاصل من","verse1":"جز من به تو مانعی دگر نیست مرا"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا بر سر کوی عشق شد منزل ما","verse1":"فریاد برآمد از نهاد دل ما"}},{"hemistich":{"verse0":"در جستن خاک عشق از بس که شدیم","verse1":"خون شد دل ما و حل نشد مشکل ما"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"داری سر آنک عشق بازی با ما","verse1":"ببُری زهمه خلق و بسازی با ما"}},{"hemistich":{"verse0":"کار دو جهان در سر کار تو کنیم","verse1":"گر شرط کنی که کژ نبازی با ما"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"از عشق توم جان و دل و دیده خراب","verse1":"وز آتش هجر تو شدم همچو کباب"}},{"hemistich":{"verse0":"با دشمن و با دوست نه صلح است و نه جنگ","verse1":"گاهم زند این طعنه و گاه آن به ضراب"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر بر سر آنی که روی راه صواب","verse1":"این راه دروغ نیست خود را دریاب"}},{"hemistich":{"verse0":"تا درخور و خوابی تو دم از عشق مزن","verse1":"در عشق نه خور گنجد البته نه خواب"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای خوش پسران که عقل مدهوش شماست","verse1":"دل چاکر آن عارض گل پوش شماست"}},{"hemistich":{"verse0":"زر را چه محل که سر فدا باید کرد","verse1":"آن را که سر سیم بناگوش شماست"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای دل چو غم عشق برای من و تُست","verse1":"سر بر خط او نه که سزای من و تُست"}},{"hemistich":{"verse0":"تو چاشنی درد نداری ورنه","verse1":"یک دم غم یار خون بهای من و تُست"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"عشق تو همه دینی و دنیاوی ماست","verse1":"در عشق تو گر هیچ نداریم رواست"}},{"hemistich":{"verse0":"در عشق تو هر گدای سلطان باشد","verse1":"سلطان که ندارد غم عشق تو گداست"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"هر چند که عشق سخت نیکوکار است","verse1":"این است خلل که طبع بدکردار است"}},{"hemistich":{"verse0":"گر شهوت را تو عشق خوانی غلطی","verse1":"از شهوت تا به عشق ره بسیار است"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"عشق تو مقیم دل شوریدهٔ ماست","verse1":"شکل خوش تو مجاور دیدهٔ ماست"}},{"hemistich":{"verse0":"سودات به هر بهای ارزندهٔ ماست","verse1":"هرچ از تو به ما رسد پسندیدهٔ ماست"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"پا بر سر نه که عشقبازی این است","verse1":"چاره بگذار چاره سازی این است"}},{"hemistich":{"verse0":"شهوت بازی کار خر و گاو بود","verse1":"خود را در باز عشقبازی این است"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"هر دل که در او نور محبّت بسرشت","verse1":"خواه اهل سجاده گیر و خواه اهل کنشت"}},{"hemistich":{"verse0":"در دفتر عشق هر که را نام نبشت","verse1":"آزاد زدوزخ است و فارغ زبهشت"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عشق تو دل را نظری افتاده است","verse1":"وز هجر تو جان را شرری افتاده است"}},{"hemistich":{"verse0":"عشق تو که تاج سر سلطانان است","verse1":"در دست چو مادر پدری افتاده است"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"سودای تو آشنای دیرینهٔ ماست","verse1":"دیر است که عوعو تو در سینهٔ ماست"}},{"hemistich":{"verse0":"چندانک همی بنگرم از سال به سال","verse1":"عشق تو همان اَحمَد پارینهٔ ماست"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عشق تو هستی جهان حاصل ماست","verse1":"اشکال جهان زقصّهٔ مشکل ماست"}},{"hemistich":{"verse0":"هردم که یقین............................","verse1":"بی شک که د.......................است"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای دل هوس عشق تو را تنها نیست","verse1":"کس نیست که در سرش ازین سودا نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"صفرا مکن ارچه دلبرت اینجا نیست","verse1":"کاینجا که تُوی جایگه صفرا نیست"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عشق تو گر کشته شوم باکی نیست","verse1":"کم دامن عشق است بر او چاکی نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"خلقی زپی تو دوست دشمن گشتند","verse1":"با این همه چون تو دوستی باکی نیست"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر عشق زهر بدی ندوزد دهنت","verse1":"از گفتن عشق برفروزد دهنت"}},{"hemistich":{"verse0":"زاوّل تو دهان خود به هفت آب بشوی","verse1":"تا زآتش قهر او نسوزد دهنت"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"عشق آمد و شد چو خونم اندر رگ و پوست","verse1":"تا کرد مرا تهی و پر کرد ز دوست"}},{"hemistich":{"verse0":"اجزای وجود من همه دوست گرفت","verse1":"نامی است زمن بر من و باقی همه اوست"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا کی گویی که راه حق باریکی است","verse1":"دوری تو زکار ورنه ره نزدیکی است"}},{"hemistich":{"verse0":"شمعی است درون دل که عشقش خوانند","verse1":"تا پر نشود درون دل تاریکی است"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر عاشقی ای سرزدهٔ عشوه پرست","verse1":"از عربده ها کو که کند عاشق مست"}},{"hemistich":{"verse0":"بر سر چه زنی دست اگرت دردی نیست","verse1":"سر بر کف نه چه سرزنی بر کف دست"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن کس که حریف عشق باید پیوست","verse1":"دایم زشراب بیخودی باشد مست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر زانک دلت را سر ره رفتن هست","verse1":"پا بر سر نفس خود نه و بردی دست"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عشق اگرچه شور و شر بسیار است","verse1":"بودن بی عشق رهروان را عار است"}},{"hemistich":{"verse0":"عشق است حیات عالم و عالمیان","verse1":"وآن را که نه عشق می کشد مردار است"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"چشم همه اشک گشت و چشمم بگریست","verse1":"در عشق تو بی چشم همی باید زیست"}},{"hemistich":{"verse0":"از من اثری نماند این عشق زچیست","verse1":"چون من همه معشوق شدم عاشق کیست"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"مقصود من از جمالت ای جان نظری است","verse1":"این خود نبود چو...............ی است"}},{"hemistich":{"verse0":"من خود دانم که عشق تو بسته دری است","verse1":"لیکن چه کنم مرا هوسناک سری است"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"بی عشق دوان است دلت از چپ و راست","verse1":"تا عشق نباشد نشود کار تو راست"}},{"hemistich":{"verse0":"معشوق یکی است و عاشق او یکتاست","verse1":"او را خواهی از همه برباید خاست"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن کس که به سالوس و هوس مغرور است","verse1":"از حضرت عشق بی گمان مهجور است"}},{"hemistich":{"verse0":"مسکین عاشق که صبر از وی دور است","verse1":"بیچاره به هر چه می کند معذور است"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"عشق تو و بس همنفس من این است","verse1":"واندر همه عالم هوس من این است"}},{"hemistich":{"verse0":"من خود دانم که گفت و گو بیهوده است","verse1":"لیکن چه کنم دسترس من این است"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"اندر ره عاشقی کما بیشی نیست","verse1":"با هیچ کسی زمانه را خویشی نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"افتادهٔ عشق را ملامت مکنید","verse1":"این عشق به خواجگی و درویشی نیست"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"در بادیهٔ عشق دویدن چه خوش است","verse1":"وز عیب کسان نظر بریدن چه خوش است"}},{"hemistich":{"verse0":"زین سان که من احوال جهان می بینم","verse1":"دامن ز زمانه در کشیدن چه خوش است"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"عشق است که جمله زینت مردمی است","verse1":"محروم شدن زعشق نامحرمی است"}},{"hemistich":{"verse0":"هر کاو نچشیده است دلش لذت عشق","verse1":"خر باشد اگرچه صورتش آدمی است"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"جز در دل و جان عاشقان جای تو نیست","verse1":"واندر سر و عقل جز تمنّای تو نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر سوختم از آتش سودات رواست","verse1":"خامی است که در پختن سودای تو نیست"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"از لذت عشق در جهان خوش تر چیست","verse1":"جز جان دادن درین میان خوش تر چیست"}},{"hemistich":{"verse0":"من دست ندارم از تو گر سر ببُرند","verse1":"چو پای به عشق در نهادم سر چیست"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"این خوش پسران که در غمم می دارند","verse1":"جان تو که هردم به دمم می دارند"}},{"hemistich":{"verse0":"دانی که برهنه سر زبهر چه شدند","verse1":"کشتند مرا و ماتمم می دارند"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عالم عشق صادقی باید کرد","verse1":"با هر چه رسد موافقی باید کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"در عشق سراسر قدم پیران زد","verse1":"سر در سر کار عاشقی باید کرد"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"عشّاق دمی زقید هجران نرهند","verse1":"تا کام به زیر گام خود در ننهند"}},{"hemistich":{"verse0":"گر عاشق مایی زسر خود برخیز","verse1":"کانجا به گزاف جه به کس می ندهند"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"عشق آمد و صد گونه پریشانی کرد","verse1":"در چهرهٔ دل هزار ویرانی کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"ای دل چو رسید غم کجا دانی شد","verse1":"وی جان چو ضرورت است چه توانی کرد"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"از دل خبری دیدهٔ غمّاز آورد","verse1":"واندوه زساز رفته ام باز آورد"}},{"hemistich":{"verse0":"نادیده دلم زفتنه ها ایمن بود","verse1":"عشق آمد و باز فتنه ها باز آورد"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عشق مرا زجان و تن نامی ماند","verse1":"شد بسته زفان و زان سخن نامی ماند"}},{"hemistich":{"verse0":"دی من بودم که نام او می بردم","verse1":"اکنون همه او شدم زمن نامی ماند"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"عشّاق به جان و دل غمت درگیرند","verse1":"آن روز مباد کز تو دل برگیرند"}},{"hemistich":{"verse0":"گویند که زندگی بود از پس مرگ","verse1":"آن زندگی آن است که پیشت میرند"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عشق سری و سرفرازی نخرند","verse1":"خودبینی و کبر و بی نیازی نخرند"}},{"hemistich":{"verse0":"سرمایهٔ عشق عجز و بیچارگی است","verse1":"کانجا جَلدی و چاره سازی نخرند"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"مردان ره عشق تو جانها دارند","verse1":"در حجرهٔ درد تو نهانها دارند"}},{"hemistich":{"verse0":"با خرقه و ژنده ای به صد پاره مناز","verse1":"کانجا به جز از خرقه نشانها دارند"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"از عشق تو بوی مختصر نتوان برد","verse1":"جز درد دل و سوز جگر نتوان برد"}},{"hemistich":{"verse0":"بی عشق تو هرک می برد عمر به سر","verse1":"ضایع تر از آن عمر به سر نتوان برد"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن شاه که او ملک تواند بخشید","verse1":"جز اشرف دین ملک که داند بخشید"}},{"hemistich":{"verse0":"شاهی که به سهو می ببخشد شهری","verse1":"از بهر خدا دهی تواند بخشید"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"بگذار که تا زلف تو گیرم یک بار","verse1":"یا در کف پای تو بمالم رخسار"}},{"hemistich":{"verse0":"انگار که سنگ پایمال است رخم","verse1":"یا دست مرا شانهٔ چوبین پندار"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"زنهار در آن دو چشم مخمور نگر","verse1":"واندر لب همچو نوشش از دور نگر"}},{"hemistich":{"verse0":"بر دست گرفت نور باروی چو ماه","verse1":"یعنی که بیا نور علی نور نگر"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر بنگ خوری ای به رخ خوبان، خور","verse1":"بنیوش چنان که گویمت زان سان خور"}},{"hemistich":{"verse0":"بسیار مخور، فاش مکن، ورد مساز","verse1":"اندک خور و گه گاه خور و پنهان خور"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"از خوان زمانه نیم نانی کم گیر","verse1":"چون مایه بود سود و زیانی کم گیر"}},{"hemistich":{"verse0":"تا کی گویی حشمت اربل مگذار","verse1":"ای هیچ ندیده کُرد خوانی کم گیر"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"با دل گفتم صحبت شاهی کم گیر","verse1":"چون سر بنهاده ای کلاهی کم گیر"}},{"hemistich":{"verse0":"دل گفت تو خوش باش که من آزادم","verse1":"کردی دیکی و خانقاهی کم گیر"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"آنها که ندانند حقیقت زمجاز","verse1":"مشغول نمازند به شبهای دراز"}},{"hemistich":{"verse0":"من فارغ از آنم که درین خلوت راز","verse1":"یک لحظه نیاز به زصد سال نماز"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عشق توام هر نفس اندوه تو بس","verse1":"در درد توام دسترس اندوه تو بس"}},{"hemistich":{"verse0":"در تنهایی که یار باید صد کس","verse1":"کس نیست مرا هیچ کس اندوه تو بس"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"دارم زتو اشتیاق چندانک مپرس","verse1":"دردی است به اتّفاق چندانک مپرس"}},{"hemistich":{"verse0":"دستی که به دامن وصالت زدمی","verse1":"بر سر زدم از فراق چندانک مپرس"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"خود را به هوس مدار در پای دریغ","verse1":"ترسم که شوی غرقه به دریای دریغ"}},{"hemistich":{"verse0":"فرمان برو بر دریغ مگذار جهان","verse1":"زان پیش که سودت نکند وای دریغ"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر فخر به من نمی رسد عار اینک","verse1":"ور نور به من نمی رسد نار اینک"}},{"hemistich":{"verse0":"گر خانقه و خرقه و شیخی نبود","verse1":"ناقوس و کلیسیا و زنّار اینک"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"از دوست به هر رهگذری می پرسم","verse1":"وز هر که بیابم خبری می پرسم"}},{"hemistich":{"verse0":"تا دشمن بدسگال واقف نشود","verse1":"در دل وی و من از دگری می پرسم"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عشق تو دل رفت و زجان می ترسم","verse1":"وز هجر و زمرگِ ناگهان می ترسم"}},{"hemistich":{"verse0":"گر زار کُشی مرا نمی ترسم از آن","verse1":"بیزار زمن شوی از آن می ترسم"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"من عشق تو را به صد ملامت بکشم","verse1":"گر آه کنم به جان غرامت بکشم"}},{"hemistich":{"verse0":"گر عمر وفا کند جفاهای تو را","verse1":"آخر کم از آن که تا قیامت بکشم"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا ظن نبری که من کمت می‌بینم","verse1":"بی‌زحمت دیده هر دمت می‌بینم"}},{"hemistich":{"verse0":"ممکن نبود که شرح آن نتوان داد","verse1":"آن شادی‌ها که از غمت می‌بینم"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا ظن نبری که من دوی می بینم","verse1":"هر لحظه فتوحی به نوی می بینم"}},{"hemistich":{"verse0":"جان و دل من جمله بُوی می دانم","verse1":"چشم و سر من جمله بُوی می بینم"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر بنوازی بندهٔ مقبول توَم","verse1":"گر ننوازی چاکر معزول توَم"}},{"hemistich":{"verse0":"با ردّ و قبول تو مرا کاری نیست","verse1":"زیرا که به هر دو کار مشغول توَم"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"نه ما به سر رشته شدن بتوانیم","verse1":"نه رشته به دیگری سپردن دانیم"}},{"hemistich":{"verse0":"هر یک به بهانه ای فرو می مانیم","verse1":"قصه چه کنم که جمله سرگردانیم"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"در می نگرم زنیک و بد هیچ نیم","verse1":"وز جملهٔ این داد و ستد هیچ نیم"}},{"hemistich":{"verse0":"با من چو تو باشی همه خود می باشم","verse1":"ورنه من بیچاره به خود هیچ نیم"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"بر سینه زنان از هوس و جامه دران","verse1":"چون شیفتگان جامه به هر جا مدران"}},{"hemistich":{"verse0":"رخساره به خون دیده می شوی ولیک","verse1":"مگذار که آلوده شود جامه در آن"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"سهل است مرا بر سر خنجر بودن","verse1":"در پای مراد خویش بی سر بودن"}},{"hemistich":{"verse0":"تو آمده ای که ملحدی را بکشی","verse1":"غازی چو تویی رواست کافر بودن"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۷۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای دل به در دوست تولّا می کن","verse1":"از دور به درگهش تمنّا می کن"}},{"hemistich":{"verse0":"نومید مشو از در او باز نگرد","verse1":"در می زن و سر نیز تقاضا می کن"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۷۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای وصل تو مایهٔ تن آسانی من","verse1":"وی هجر تو غایت پریشانی من"}},{"hemistich":{"verse0":"من خود بروم ولیک هرگز نرود","verse1":"از خاک درت نشان پیشانی من"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۷۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"دل مغز حقیقت است و تن پوست، ببین","verse1":"در کسوت پوست جلوهٔ دوست ببین"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چیز که آن نشان هستی دارد","verse1":"یا پرتو روی اوست یا اوست، ببین"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۷۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای زندگی من و توانم همه تو","verse1":"جانی و دلی ای دل و جانم همه تو"}},{"hemistich":{"verse0":"تو هستی من شدی از آنی همه من","verse1":"من نیست شدم در تو از آنم همه تو"}}]}
{"poet":"اوحدالدین کرمانی","title":"شمارهٔ ۷۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای کاش بدانمی که من کیستمی","verse1":"در دایرهٔ وجود بر چیستمی"}},{"hemistich":{"verse0":"گر پنبهٔ غفلتم نبودی در گوش","verse1":"بر خود به هزار نوحه بگریستمی"}}]}
{"poet":"جامی","title":"بخش ۱ - آغاز","content":[{"hemistich":{"verse0":"الهی کمال الهی توراست","verse1":"جمال جهان پادشاهی توراست"}},{"hemistich":{"verse0":"جمال تو از وسع بینش برون","verse1":"کمال از حد آفرینش فزون"}},{"hemistich":{"verse0":"بلندی و پستی نخوانم تو را","verse1":"مقید به اینها ندانم تو را"}},{"hemistich":{"verse0":"نه تنها بلندی و پستی تویی","verse1":"که هستی ده هست و هستی تویی"}},{"hemistich":{"verse0":"تویی جمله و غیر تو هیچ نیست","verse1":"درین نکته یک مو خم و پیچ نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بیرونی از عقل و وهم و قیاس","verse1":"تو را چون شناسم من ناشناس"}},{"hemistich":{"verse0":"وز آن رو که پیدا و پنهان تویی","verse1":"به هر چه افتدم چشم دل آن تویی"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان نیست جز ساده وش نامه ای","verse1":"بر او صنع تو حرفکش خامه ای"}},{"hemistich":{"verse0":"خرد هست ازان نامه حرف نخست","verse1":"که دیباچه نامه زان شد درست"}},{"hemistich":{"verse0":"بود آخرین حرف ازان آدمی","verse1":"بر او ختم شد منصب خاتمی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز آغاز این نامه تا ختم کار","verse1":"گر آرد یکی نامجو در شمار"}},{"hemistich":{"verse0":"همه دفتر فضل و انعام توست","verse1":"مفصل شده نسخه نام توست"}},{"hemistich":{"verse0":"نگویم که نامت هزار و یکیست","verse1":"که با آن هزاران هزار اندکیست"}},{"hemistich":{"verse0":"بهشت است منزلگه زیرکی","verse1":"که کوشد در احصای صد کم یکی"}},{"hemistich":{"verse0":"بجنبان بدین سبحه انگشت من","verse1":"وزآن مهره گردان قوی پشت من"}},{"hemistich":{"verse0":"بود در رهت سبحه خوانی سپهر","verse1":"که گردد از مهره سان ماه و مهر"}},{"hemistich":{"verse0":"به تسبیح خوانی تو می خوانیش","verse1":"از آنست این مهره گردانیش"}},{"hemistich":{"verse0":"طبایع که با یکدگر جنگی اند","verse1":"ز تدبیر تو رو به یکرنگی اند"}},{"hemistich":{"verse0":"ز توست آب با آتش آمیخته","verse1":"ز تو خاک در باد آویخته"}},{"hemistich":{"verse0":"شد از صلح ایشان درین کهنه دیر","verse1":"بسی خیر ظاهر که الصح خیر"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان صلح کانها پر از گوهر است","verse1":"زمین پر درختان بار آور است"}},{"hemistich":{"verse0":"وز آنست در جانور زندگی","verse1":"پس از زندگی وصف پایندگی"}},{"hemistich":{"verse0":"وز آنست در آدمی دین و داد","verse1":"ز دانش به هر کار بند و گشاد"}},{"hemistich":{"verse0":"تویی کز تو کس را نباشد گزیر","verse1":"در افتادگی ها تویی دستگیر"}},{"hemistich":{"verse0":"ندارم ز کس دستگیری هوس","verse1":"ز دست تو می آید این کار و بس"}},{"hemistich":{"verse0":"ز تو گر فزایش و گر کاهش است","verse1":"نه چون فیض خورشید بی خواهش است"}},{"hemistich":{"verse0":"بدانی و خواهی و آنگه کنی","verse1":"به قانون حکمت به آن ره کنی"}},{"hemistich":{"verse0":"عبث را درین کارگه راه نیست","verse1":"ولی هر سر از هر سر آگاه نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"به ما اختیاری که دادی به کار","verse1":"ندادی در آن اختیار اختیار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو سر رشته کار در دست توست","verse1":"کننده به هر کار پابست توست"}},{"hemistich":{"verse0":"سزد گر ز حیرت برآریم دم","verse1":"چو مختار باشیم و مجبور هم"}},{"hemistich":{"verse0":"فلک با همه صیت و طاق و طرنب","verse1":"نجنبد ز جا تا نگویی بجنب"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر بی تو موری بجنبد ز جای","verse1":"در آن جنبش او هم بود یک خدای"}},{"hemistich":{"verse0":"ز شرکت زند در جهان خواجه دم","verse1":"وگر خود شریک است در یک درم"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین عوی آن کو کشد سر ز راه","verse1":"دو شاخش نهد شحنه لااله"}},{"hemistich":{"verse0":"نشسته ست در طبع هر زیرکی","verse1":"که دارد دو گیتی مؤثر یکی"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی جوی جامی دو جویی مکن","verse1":"به میدان وحدت دو گویی مکن"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی اصل جمعیت و زندگیست","verse1":"دویی تخم مرگ و پراکندگیست"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"به مصر و شام که گیرند وقف را به تمام","verse1":"قضات اگر چه نباشند مستحق آن را"}},{"hemistich":{"verse0":"به غیر وصل نخوانند قاریان قرآن","verse1":"ز حال وقف وقوفی نباشد ایشان را"}},{"hemistich":{"verse0":"گرفته اند همانا قضات از ایشان باز","verse1":"به رسم عادت خود وقف های قرآن را"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"جامی ابنای زمان از قول حق صم اند و بکم","verse1":"نام ایشان نیست عندالله به جز شرالدواب"}},{"hemistich":{"verse0":"گردن همت بکش از ربقه تقلیدشان","verse1":"ورنه افتی عاقبت از منهج صدق و صواب"}},{"hemistich":{"verse0":"در بیابان سیهدیهم دهد سرگشته جان","verse1":"هر که را باشد دلیل ره اذا کان الغراب"}},{"hemistich":{"verse0":"در لباس و دوستی سازند کار دشمنی","verse1":"حسب الامکان واجب است از کید ایشان اجتناب"}},{"hemistich":{"verse0":"شکل ایشان شکل انسان فعلشان فعل سباع","verse1":"هم ذیاب فی الثیاب او ثیاب فی ذیاب"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"باز رست از پنجه پنجه گریبان حیات","verse1":"جامی اما نامدت دامان بهبودی به دست"}},{"hemistich":{"verse0":"سال عمرت شصت شد در لجه هستی بکوش","verse1":"تا ازین دریا برآری صید مقصودی به شست"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای سهی قد که عمر تو اکثر","verse1":"گشته مصرف به نحو و تصریف است"}},{"hemistich":{"verse0":"قد و زلف تو را اگر بنده","verse1":"کرده تعریف جای تشریف است"}},{"hemistich":{"verse0":"نبود این جنس نکته بر تو نهان","verse1":"که الف لام بهر تعریف است"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"هر پسر کو از پدر لافد نه از فضل و هنر","verse1":"فی المثل گر دیده را مردم بود نامردم است"}},{"hemistich":{"verse0":"شاخ بی بر گر چه باشد از درخت میوه دار","verse1":"چون نیارد میوه بار اندر شمار هیزم است"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"بود شاها رعیت آن خزینه","verse1":"که در وی گنج های زر دفینه است"}},{"hemistich":{"verse0":"عوان چون مالشان دزدیده گیرد","verse1":"ببر دستش که دزد آن خزینه است"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"ایا شاهی که هر جا مسند عدل","verse1":"نهادی ظلم از آنجا رخت برداشت"}},{"hemistich":{"verse0":"بداندیش تو ترکی بود یک لخت","verse1":"ولی تیغ تواش یک لخت نگذاشت"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"غلام خامه آن کاتبم که شعر مرا","verse1":"چنان که بود رقم زد نه هر چه خواست نوشت"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر چه شعر فروغ از دروغ می گیرد","verse1":"دروغ و راست در او هر چه بود راست نوشت"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"به بوستان سخن مرغ طبع من اکثر","verse1":"به هفت بیت شود نغمه ساز و قافیه سنج"}},{"hemistich":{"verse0":"ز هفت پیکر گنجور گنجه هر غزلی","verse1":"نمونه ای ست ز معنی نهان در او صد گنج"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بیت بیت ز هر هفت ازان دو مصراع است","verse1":"گرش به سبع مثانی لقب نهند مرنج"}},{"hemistich":{"verse0":"ز هفت عضو یکی یا دو باد کم او را","verse1":"که هفت بیت مرا شش رقم زند یا پنج"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۱۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"هر برق درخشان که بر آید ز بدخشان","verse1":"صد شعله ازان در دل افگار من افتد"}},{"hemistich":{"verse0":"بر گوهر اشکم چو فتد پرتو آن برق","verse1":"لعلی شود از چشم گهربار من افتد"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۱۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"همسایه و همنشین و همره همه اوست","verse1":"در دلق گدا و اطلس شه همه اوست"}},{"hemistich":{"verse0":"در انجمن فرق و نهانخانه جمع","verse1":"بالله همه اوست ثم بالله همه اوست"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۱۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"هر چند زند لاف کرم مرد درم دوست","verse1":"دریوزه احسان ز در او نتوان کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"دیرین مثلی هست که از فضله حیوان","verse1":"نارنج توان ساخت ولی بو نتوان کرد"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۱۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"دل درین وحشتگه بیگانگان","verse1":"یک حریف آشنا حاصل نکرد"}},{"hemistich":{"verse0":"در وفا کوشید عمری لیک ازان","verse1":"غیر حرمان از وفا حاصل نکرد"}},{"hemistich":{"verse0":"کیمیاگر سالها بهر غنا","verse1":"کند جان و جز عنا حاصل نکرد"}},{"hemistich":{"verse0":"حاصل خود کرد صرف کیمیا","verse1":"هیچ چیز از کیمیا حاصل نکرد"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۱۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"مطرب خوش لهجه را حسن ادا باید نخست","verse1":"تا دمش از رشته جان عقده غم بگسلد"}},{"hemistich":{"verse0":"نی چنان کز کثرت تحریر و تکرار نغم","verse1":"در میان هر دو لفظش از غزل دم بگسلد"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چه بربندد به هم ناظم به صد خون جگر","verse1":"او ز ناهنجاری الحانش از هم بگسلد"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۱۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"پی لقمه و خرقه هر لحظه ای","verse1":"نشاید کشیدن ز خلقی گزند"}},{"hemistich":{"verse0":"به روزی بود خشک نانی کفاف","verse1":"به عمری بود کهنه دلقی بسند"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۱۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"جامی به روی خاک چو یک زنده یافت نیست","verse1":"خوشوقت مردگان که ته خاک خفته اند"}},{"hemistich":{"verse0":"گردی ز رهروان ره صدق مانده بود","verse1":"آن هم کنون ز ساحت ایام رفته اند"}},{"hemistich":{"verse0":"قومی رسیده اند که در کارگاه فضل","verse1":"هرگز دری به مثقب فکرت نسفته اند"}},{"hemistich":{"verse0":"خاری به جان اهل دلی گر خلیده است","verse1":"چون سبزه گشته خرم و چون گل شکفته اند"}},{"hemistich":{"verse0":"خاطر مدار رنجه اگر عیب ها ز تو","verse1":"هر جا نموده باز و هنرها نهفته اند"}},{"hemistich":{"verse0":"از کج چه اعتبار اگر کج نموده اند","verse1":"بر راست چیست طعنه اگر راست گفته اند"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۱۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"ساغری می گفت دزدان معانی برده اند","verse1":"هر کجا در شعر من یک معنی خوش دیده اند"}},{"hemistich":{"verse0":"دیدم اکثر شعرهایش را یکی معنی نداشت","verse1":"راست می گفت آنکه معنیهاش را دزدیده اند"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۱۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"جاهل که لاف فضل زند کاش از نخست","verse1":"آن نقد را ز کیسه خود جست و جو کند"}},{"hemistich":{"verse0":"خر کی زند ز مایده عیسوی نفس","verse1":"گر زانکه سر به توبره خود فرو کند"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۱۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای خواجه عقل بین که بزرگان شهر ما","verse1":"بر خویشتن فضای جهان تنگ می کنند"}},{"hemistich":{"verse0":"گر فی المثل به مجلس صدر آورند روی","verse1":"هر یک به صدر مجلسش آهنگ می کنند"}},{"hemistich":{"verse0":"بهر گزی زمین که بود ملک دیگری","verse1":"تیغ زبان کشیده به هم جنگ می کنند"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۲۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"مشو با کم از خود مصاحب که عاقل","verse1":"همه صحبت بهتر از خود گزیند"}},{"hemistich":{"verse0":"گرانی مکن با به از خود که او هم","verse1":"نخواهد که با کمتر از خود نشیند"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۲۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"معنی جمعیت ار خواهی دلا لازم شمار","verse1":"سلک صحبت را که جمعیت به جمع اولی بود"}},{"hemistich":{"verse0":"نظم پر معنی چو در تقطیع گردد مفترق","verse1":"جمله اجزایش ز هم هر جزو بی معنی بود"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۲۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"هر که ناکس بود در اصل و سرشت","verse1":"به تقالیب دهر کس نشود"}},{"hemistich":{"verse0":"سگ مگس را اگر کنی مقلوب","verse1":"قلب آن غیر سگ مگس نشود"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۲۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"مسکین دل من بر آتش عشق گداخت","verse1":"واندر طلب تو نقد هستی درباخت"}},{"hemistich":{"verse0":"آخر خود را به وصل لایق نشناخت","verse1":"بنشست و به داغ و درد دوری در ساخت"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۲۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"با زلف تو نافه را سر مسکینی ست","verse1":"با روی تو ماه رسته از خودبینی ست"}},{"hemistich":{"verse0":"شیرین لب خود مگز که آن تبخاله","verse1":"کافتاده بر آن لب همه از شیرینی ست"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۲۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"بی تاب شد از تب ورق نسرینت","verse1":"بی آب ز تبخاله لب شیرینت"}},{"hemistich":{"verse0":"تو خفته به سان چشم و من چون ابرو","verse1":"با پشت خمیده بر سر بالینت"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۲۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"فارقت و لاحبیب لی الا انت","verse1":"احباب چنین کنند احسنت احسنت"}},{"hemistich":{"verse0":"ظن می بردم که در فراقم بکشی","verse1":"والله لقد فعلت ما کنت ظننت"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۲۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"هر دیده که روزی به جمالت نگریست","verse1":"چون از تو جدا ماند چرا خون نگریست"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چند که بی تو زنده ام حیرانم","verse1":"زان کس که رخ تو دید و دور از تو بزیست"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۲۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"گردون که پی پاس ز سهم خطرت","verse1":"گردد شب و روز چون سپر گرد سرت"}},{"hemistich":{"verse0":"گر بتواند به میخ انجم دوزد","verse1":"قبه صفت آفتاب را بر سپرت"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۲۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای در صف مردانگی از سست رگان","verse1":"وی در ره دون همتی از تیزتگان"}},{"hemistich":{"verse0":"جز گرد عوانان نبود گشتن تو","verse1":"تو سگ مگسی بلی عوانان چو سگان"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۳۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"عمری گفتم غذا ز کافور کنم","verse1":"تا شهوت طبع را ز خود دور کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"اکنون که بیاض شیب کافورم داد","verse1":"از بی خردی میل سقنقور کنم"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۳۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای اشک که امشبم به رو افتادی","verse1":"در صحبت جانان نه نکو افتادی"}},{"hemistich":{"verse0":"من بودم و یار و خلوت اکنون شده ام","verse1":"حیران که تو از کجا فرو افتادی"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۳۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"بر حرف هنر خطی ز عیب اندرکش","verse1":"وز روی یقین نقاب ریب اندرکش"}},{"hemistich":{"verse0":"پا در دامان و سر به جیب اندرکش","verse1":"سر دل و جان به ستر غیب اندرکش"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۳۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"جامی روزی فلک به دادت برسد","verse1":"وز بند زمانه صد گشادت برسد"}},{"hemistich":{"verse0":"پای از سر خویش و کرسی از زانو کن","verse1":"تا دست به دامن مرادت برسد"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۳۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"جامی کمی زمانه از بیشی به","verse1":"در کار جهان واپسی از پیشی به"}},{"hemistich":{"verse0":"در هر امری عاقبت اندیشی به","verse1":"در عاقبت امور درویشی به"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۳۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"راه طلبم ز پای و پی خالی چند","verse1":"بزم طربم ز نای و نی خالی چند"}},{"hemistich":{"verse0":"پیمانه من زمانه پر خواهد کرد","verse1":"دستم ز قدح قدح ز می خالی چند"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۳۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"احمد که اجل به قتل او تیغ کشید","verse1":"وز دهر بجز زهر شهادت نچشید"}},{"hemistich":{"verse0":"آورد خرد برون چو این نکته شنید","verse1":"تاریخ وفات او ز مقتول شهید"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۳۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"دارم دلی از خون جگر مالامال","verse1":"کو قاصد باد صبح یا پیک شمال"}},{"hemistich":{"verse0":"کز پیر بلادیده کنعان فراق","verse1":"گوید خبری به یوسف مصر جمال"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۳۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای رشک شکر لب تو از لطف سخن","verse1":"هر دم به تو نو امید یاران کهن"}},{"hemistich":{"verse0":"کامم ز لبت همیشه شیرین بوده ست","verse1":"زابروی ترش کام مرا تلخ مکن"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۳۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"کی بنده ز لطف شاه خود بگریزد","verse1":"وز مایه عز و جاه خود بگریزد"}},{"hemistich":{"verse0":"جز سایه او نیست پناه دگرش","verse1":"حاشا که کس از پناه خود بگریزد"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۴۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"در راه طلب طالب و مطلوب نماند","verse1":"در بزم طرب راغب و مرغوب نماند"}},{"hemistich":{"verse0":"نیل فلک از موج قضا طغیان کرد","verse1":"در مصر بقا یوسف و یعقوب نماند"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۴۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"عمری دل من ز شوق یعقوب تپید","verse1":"یعقوب برفت و روی یعقوب ندید"}},{"hemistich":{"verse0":"رنجی که به من از غم یعقوب رسید","verse1":"هرگز یعقوب از غم یوسف نکشید"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۴۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"آب سخنم روان که می خواهم نیست","verse1":"شایسته به هر زبان که می خواهم نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"از گفت و شنید و خواندن آن هستم","verse1":"شرمنده که آنچنان که می خواهم نیست"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۴۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"از سوزش سودای تو ای شاه فرید","verse1":"دارم دل ریش را نمکسود قدید"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچند بود جدید را ذوق دگر","verse1":"ما را ز قدید تو بود ذوق جدید"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۴۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن مه که ز شاه قصه چون بنویسد","verse1":"بر لوح سپهر نیلگون بنویسد"}},{"hemistich":{"verse0":"بادش چندان بقا که در سیرت او","verse1":"صد دفتر تاریخ فزون بنویسد"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۴۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"گفتم به فلان که رنجت از مهمان چیست","verse1":"هر نیم شبت ز دست او افغان چیست"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتا که تو را زبان بدین جنبان چیست","verse1":"سگ داند و کفشگر که در انبان چیست"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۴۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"بود پاک از رنگها بی شیشه نور آفتاب","verse1":"چون به رنگ شیشه ظاهر گشت شد برخود حجاب"}},{"hemistich":{"verse0":"گر نه رنگ شیشه ها گردد حجاب نور او","verse1":"سطوت اشراق آن را مشکل آرد دیده تاب"}},{"hemistich":{"verse0":"شد حجاب آیینه نور جمال محتجب","verse1":"ان هذا عند اصحاب الحجی شی ء عجاب"}},{"hemistich":{"verse0":"عارفان را طور هستی پاره گشتی چون کلیم","verse1":"گر نبودی بر جمال ظاهر از مظهر نقاب"}},{"hemistich":{"verse0":"مظهر از روی تعین گر چه غیر ظاهراست","verse1":"آید از روی حقیقت عین ظاهر در حساب"}},{"hemistich":{"verse0":"ظاهر اندر عین مظهر مظهر است این را بدان","verse1":"مظهر اندر ذات ظاهر ظاهر است این را بیاب"}},{"hemistich":{"verse0":"آب باشد همچو ظاهر گل چو مظهر فی المثل","verse1":"آب اندر گل چه باشد گل گل اندر آب آب"}},{"hemistich":{"verse0":"دعوی وحدت کنی جامی چه باک از مدعی","verse1":"از سر انکار و رد گوید سوالت را جواب"}},{"hemistich":{"verse0":"گر نه چون عارف ز یکجا بینی انکار و قبول","verse1":"باشد آن دعوی خطا والله اعلم بالصواب"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۴۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"بده به رسم صبوح ای حریف جام شراب","verse1":"که شیخ واقعه بین را گذشت عمر به خواب"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان شراب که چون دیده را کند روشن","verse1":"وجود کون نماید چنانکه هست سراب"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان شراب که از جوش اگر فرود آید","verse1":"قباب چرخ شود مضمحل در او چو حباب"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان شراب که هر جا بود ز نشوه آن","verse1":"هزار عاشق عارف هزار مست خراب"}},{"hemistich":{"verse0":"شدیم پیر و نداریم حسرتی بجز این","verse1":"که بی تمتع ازین می گذشت عهد شباب"}},{"hemistich":{"verse0":"بریز بر سرما جرعه ای که آخر دور","verse1":"بیاض شیبت خود را به آن کنیم خضاب"}},{"hemistich":{"verse0":"شراب خوردن و مست خراب جان دادن","verse1":"سعادت ابد اینست جامیا دریاب"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۴۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"ابر تنک زند به زمین نرم نرم آب","verse1":"نی گرد و نی گل است نه سایه نه آفتاب"}},{"hemistich":{"verse0":"در کوه جام لاله پر از شبنم سحر","verse1":"در دشت فرش سبزه تر از رشحه سحاب"}},{"hemistich":{"verse0":"وقت است اگر پیاده به صحرا برون رویم","verse1":"دست از عنان ندیده عنا، پای از رکاب"}},{"hemistich":{"verse0":"همره بریم رغم سفیهان شهر را","verse1":"ز اسباب عیش هر چه شمارد خرد صواب"}},{"hemistich":{"verse0":"با چند یار پاک ضمیر لطیف طبع","verse1":"صافی دل لطیفه شناس دقیقه یاب"}},{"hemistich":{"verse0":"آمیزگارتر به هم از شیر با شکر","verse1":"پیوند جویتر به هم از نقل با شراب"}},{"hemistich":{"verse0":"نی تلخ رانده بر لب شیرینشان مزاح","verse1":"نی چین فکنده در خم ابرویشان عتاب"}},{"hemistich":{"verse0":"ور دلبری لطیف نماید ز غیب روی","verse1":"چون ماه بی نقاب و چو خورشید بی حجاب"}},{"hemistich":{"verse0":"گاهی به آن غمزه خونریز در جدل","verse1":"گاهی به این لعل شکربار در خطاب"}},{"hemistich":{"verse0":"آن خود عطیه ایست که در فصلها سخن","verse1":"نتوان ادای شکر وصولش به هیچ باب"}},{"hemistich":{"verse0":"جامی دهان ببند که سرد آید این نفس","verse1":"اکنون که صبح شیب دمید از شب شباب"}},{"hemistich":{"verse0":"اینها همه سراب و تو بسیار تشنه ای","verse1":"بگذر که تشنگی تو ننشاند این سراب"}},{"hemistich":{"verse0":"خود را فکن به قعر محیطی که موج آن","verse1":"بحر دو کون را ننهد قدر یک حباب"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۴۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"فی ایمن الزمان اتی احسن الکتاب","verse1":"اعنی مثال عاطفت شاه کامیاب"}},{"hemistich":{"verse0":"یعقوب بن حسن که به امید بزم اوست","verse1":"گردان مدام ساغر زرین آفتاب"}},{"hemistich":{"verse0":"با طوق طاعتش سرگردنکشان خوش است","verse1":"لازال طوق طاعته مالک الرقاب"}},{"hemistich":{"verse0":"مدحش همین بس است که شست آب تیغ او","verse1":"از صفحه زمانه رقمهای ناصواب"}},{"hemistich":{"verse0":"بستم لب از دعاش چو دیدم رفیق او","verse1":"از پیشگاه غیب دعاهای مستجاب"}},{"hemistich":{"verse0":"ساقی بیا و در قدح افکن شراب لعل","verse1":"زیرا که کار و بار جهان نیست جز سراب"}},{"hemistich":{"verse0":"سیراب ازان سراب نیامد کسی برون","verse1":"خوش آن که چون حباب فرو رفت در شراب"}},{"hemistich":{"verse0":"گر نیست شاهدی که به رویش کشیم می","verse1":"از روی شاهدان سخن درکشم نقاب"}},{"hemistich":{"verse0":"خاصه ز شاهدسخنی کش دبیر شاه","verse1":"بر رخ نهاد جعد مسلسل ز مشک ناب"}},{"hemistich":{"verse0":"جامی که یافت گلشن عمرش به عهد شیب","verse1":"از بوی وصل تازه گلی رونق شباب"}},{"hemistich":{"verse0":"لطفی بود که ساقی گلرخ به یک دو جام","verse1":"موی سفیدش از می گلگون کند خضاب"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۵۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"گرم رسد ز زنخدان تو هزار آسیب","verse1":"زهی محال که دندان کنم چو سین زان سیب"}},{"hemistich":{"verse0":"ذقن بپوش چو بر من گذر کنی که مباد","verse1":"ز برق آه من آن سیب را رسد آسیب"}},{"hemistich":{"verse0":"به زیب جامه چه حاجت تو را که می گیرد","verse1":"قبای دلبری از قد جامه زیب تو زیب"}},{"hemistich":{"verse0":"عنان ناز به کف تا سواره بگذشتی","verse1":"نماند عقل مرا پای در رکیب شکیب"}},{"hemistich":{"verse0":"نکرد میل به طوبی سرشکم از قد تو","verse1":"اگر چه می رود آب از فراز سوی نشیب"}},{"hemistich":{"verse0":"نه ایمنند ز تو طایران سدره نشین","verse1":"چنین که حلقه زلفت نهاد دام فریب"}},{"hemistich":{"verse0":"پس از لقای تو جامی همی رمد ز رقیب","verse1":"چو کرد خو به فرشته خورد ز دیو نهیب"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۵۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"عن وصفک ضاقت العبارات","verse1":"فی ذاتک طاحت الاشارات"}},{"hemistich":{"verse0":"موجود تویی علی الحقیقه","verse1":"باقی نسبند و اعتبارات"}},{"hemistich":{"verse0":"نتوان ز حقیقت تو تعبیر","verse1":"بی تشبیهات و استعارات"}},{"hemistich":{"verse0":"شد تلخی دوری از تو بسیار","verse1":"کم اجرع هذه المرارات"}},{"hemistich":{"verse0":"ویرانه نشین شدیم تا تافت","verse1":"عشق تو عماری از عمارات"}},{"hemistich":{"verse0":"پیغام جفا و جور دادی","verse1":"خوشوقت شدیم ازین بشارات"}},{"hemistich":{"verse0":"رنگ رخ و اشک سرخ جامی","verse1":"بر درد نهان بود امارات"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۵۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای دو گیسوت شب قدر و برات","verse1":"جان فدا کرده برات اهل نجات"}},{"hemistich":{"verse0":"یافت بر خاک درت جا سر من","verse1":"نلت من بابک اعلی الدرجات"}},{"hemistich":{"verse0":"سبزه خط تو بالای لب است","verse1":"برتر آمد ز شکر قدر نبات"}},{"hemistich":{"verse0":"بعد مرگم به وفا وعده دهی","verse1":"می دهم جان به تمنای وفات"}},{"hemistich":{"verse0":"زخم تیغ تو دلم راست دوا","verse1":"چون قلم می نکشم سر ز دوات"}},{"hemistich":{"verse0":"سر عرفان طلب از گرمروان","verse1":"واقفان را چه وقوف ازعرفات"}},{"hemistich":{"verse0":"شعر جامی و سواد خط او","verse1":"ظلمات است و در او آب حیات"}}]}
{"poet":"جامی","title":"شمارهٔ ۵۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"ساقیا چند ذکر موت و حیات","verse1":"باده در ده که کل آت آت"}},{"hemistich":{"verse0":"سیآت من است هستی من","verse1":"حسناتم ازان خلاص و نجات"}},{"hemistich":{"verse0":"چند جامم بده پی اندر پی","verse1":"اذهب السیئات بالحسنات"}},{"hemistich":{"verse0":"پیش خم میم به سجده درآر","verse1":"که نمازاست افضل الحرکات"}},{"hemistich":{"verse0":"دهنم را ز غیر باده ببند","verse1":"که صیام است احسن السکنات"}},{"hemistich":{"verse0":"واقفم کن به کنج دیر که حج","verse1":"لیس الا الوقوف بالعرفات"}},{"hemistich":{"verse0":"تا به کی بانگ هی هی ای صوفی","verse1":"می دهد بوی دوری از هیهات"}},{"hemistich":{"verse0":"نامدی هرگز از جهات برون","verse1":"کی خبر یابی از برون جهات"}},{"hemistich":{"verse0":"در میخانه جات شد جامی","verse1":"نلت والله ارفع الدرجات"}}]}
{"poet":"حمید مصدق","title":"بخش۱","content":[{"verse":{"text":"من آفتاب درخشان و ماه تابان را"}},{"verse":{"text":"بهین طراوت سرسبزی بهاران را"}},{"verse":{"text":"زلال زمزمه روشنان باران را درود خواهم گفت"}},{"verse":{"text":" صفای باغ و چمن دشت و کوهساران را"}},{"verse":{"text":" و من چو ساقه نورسته بازخواهم رست"}},{"verse":{"text":"و درتمامی اشیا پاک تجریدی"}},{"verse":{"text":"وجود گمشده ای را"}},{"verse":{"text":" دوباره خواهم جست"}},{"verse":{"text":""}}]}
{"poet":"حمید مصدق","title":"بخش۲","content":[{"verse":{"text":" تو را چه می رسد ای آفتاب پاک اندیش"}},{"verse":{"text":" تو را چه وسوسه از عشق باز می دارد ؟"}},{"verse":{"text":" کدام فتنه بی رحم"}},{"verse":{"text":" عمیق ذهن تو را تیره می کند از وهم ؟"}},{"verse":{"text":"شب آفتاب ندارد"}},{"verse":{"text":" و زندگانی من بی تو"}},{"verse":{"text":"چو جاودانه شبی"}},{"verse":{"text":" جاودانه تاریک است"}},{"verse":{"text":" تو در صبوری من"}},{"verse":{"text":" اشتیاق کشتن خویش"}},{"verse":{"text":" و انهدام وجود مرا نمی بینی"}},{"verse":{"text":" منم که طرح مودت به رنج بی پایان"}},{"verse":{"text":"و شط جاری اندوه بسته ام اما"}},{"verse":{"text":"تو را چه وسوسه از عشق باز می دارد ؟"}},{"verse":{"text":" تو را چه می رسد ای آفتاب پاک اندیش؟"}},{"verse":{"text":"ز من چگونه گریزی"}},{"verse":{"text":"تو و گریز از خویش ؟"}},{"verse":{"text":"به سوی عشق بیا"}},{"verse":{"text":" وارهان دل از تشویش"}},{"verse":{"text":""}}]}
{"poet":"حمید مصدق","title":"بخش۳","content":[{"verse":{"text":"تو را صدا کردم"}},{"verse":{"text":"تو عطری بودی و نور"}},{"verse":{"text":"تو نور بودی و عطر گریز رنگ خیال"}},{"verse":{"text":" درون دیده من ابر بود و باران بود"}},{"verse":{"text":"صدای سوت ترن"}},{"verse":{"text":" صوت سوگواران بود"}},{"verse":{"text":" ز پشت پرده باران"}},{"verse":{"text":" تو را نمی دیدم"}},{"verse":{"text":" تو را که می رفتی"}},{"verse":{"text":"مرا نمی دیدی"}},{"verse":{"text":" مرا که می ماندم"}},{"verse":{"text":" میان ماندن و رفتن"}},{"verse":{"text":"حصار فاصله فرسنگهای سنگی بود"}},{"verse":{"text":"غروب غمزدگی"}},{"verse":{"text":" سایه های دلتنگی"}},{"verse":{"text":"تو را صدا کردم"}},{"verse":{"text":" تو رفتی و گل و ریحان تو را صدا کردند"}},{"verse":{"text":" و برگ برگ درختان تو را صدا کردند"}},{"verse":{"text":" صدای برگ درختان صدای گلها را"}},{"verse":{"text":"سرشک دیده من ناله تمنا را"}},{"verse":{"text":" نه دیدی و نه شنیدی"}},{"verse":{"text":"ترن تو را می برد"}},{"verse":{"text":" ترن تو را به تب و تاب تا کجا می برد؟"}},{"verse":{"text":"و من حصار فاصله فرسنگهای آهن را"}},{"verse":{"text":"غروب غمزده در لحظه های رفتن را"}},{"verse":{"text":" نظاره می کردم "}},{"verse":{"text":""}}]}
{"poet":"حمید مصدق","title":"بخش۴","content":[{"verse":{"text":" کویر تشنه باران است"}},{"verse":{"text":" حمید تشنه خوبی"}},{"verse":{"text":"به من محبت کن"}},{"verse":{"text":" که ابر رحمت اگر در کویر می بارید"}},{"verse":{"text":" به جای خار بیابان بنفشه می رویید"}},{"verse":{"text":" و بوی پونه وحشی به دشت بر می خاست"}},{"verse":{"text":" چرا هراس چرا شک ؟"}},{"verse":{"text":" بیا که من بی تو"}},{"verse":{"text":" درخت خشک کویرم که برگ و بارم نیست"}},{"verse":{"text":"امید بارش باران نوبهارم نیست"}},{"verse":{"text":""}}]}
{"poet":"حمید مصدق","title":"بخش۵","content":[{"verse":{"text":"غروب مژده بیداری سحر دارد"}},{"verse":{"text":"غروب از نفس صبحدم خبر دارد"}},{"verse":{"text":" مرا به خویش بخوان همنشین با جان کن"}},{"verse":{"text":"مرا به روشنی آفتاب مهمان کن"}},{"verse":{"text":" پنهسایه من باش"}},{"verse":{"text":" و گیسوان سیه را سپرده دست نسیم"}},{"verse":{"text":"حجاب چهره چون آفتاب تابان کن"}},{"verse":{"text":"شب سیاه مرا جلوه ای مرصع بخش"}},{"verse":{"text":"دمی به خلوت خاص خلوص راهم ده"}},{"verse":{"text":"به خود پناهم ده"}},{"verse":{"text":" که در پناه تو آواز رازها جاری ست"}},{"verse":{"text":" و در کنار تو بوی بهار می اید"}},{"verse":{"text":"سحر دمید"}},{"verse":{"text":" درون سینه دل من به شور و شوق تپید"}},{"verse":{"text":" چه خوش دمی ست زمانی که یار می اید"}},{"verse":{"text":""}}]}
{"poet":"حکیم نزاری","title":"بخش ۲ - حکایت","content":[{"hemistich":{"verse0":"غلام هنرمند زیرک ایاز","verse1":"که بودی بدو چشم محمود باز"}},{"hemistich":{"verse0":"درآمد به حضرت بر استاد پیش","verse1":"نگهداشت چون بندگان راه خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"به رویش نظر کرد محمود و گفت","verse1":"بیا تا بگویم حدیث نهفت"}},{"hemistich":{"verse0":"چو نزدیکتر شد به رسم و به راه","verse1":"بدو راز می گفت هر گونه شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی کژدم از موزه تیز موش","verse1":"همی زد برو نیش و می کرد نوش"}},{"hemistich":{"verse0":"نجنبید یک ذرّه از جای خویش","verse1":"سخن گوش می کرد و می خورد نیش"}},{"hemistich":{"verse0":"چو شد آخرالامر پاسخ تمام","verse1":"نگه کرد محمود سوی غلام"}},{"hemistich":{"verse0":"به چشم فراست بدو بنگرید","verse1":"در آثار رنگش تغیّر بدید"}},{"hemistich":{"verse0":"بپرسید ازو شاه گردن فراز","verse1":"در آورد سر بی توقّف ایاز"}},{"hemistich":{"verse0":"ز حضرت درآمد به صحن سرای","verse1":"کشیدش یکی موزه بیرون ز پای"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان بود ساقش ز آسیب نیش","verse1":"که گفتی به یک بار گشتست ریش"}},{"hemistich":{"verse0":"ز جرّاره ای چند نشتر بخورد","verse1":"ادب بین که بر خویش ظاهر نکرد"}},{"hemistich":{"verse0":"الا ای به گوهر حسیب و نسیب","verse1":"غلامی ز اصل و نسب بی نصیب"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین داشت پاس خداوندگار","verse1":"ترا نیزاگرنام باید بدار"}}]}
{"poet":"حکیم نزاری","title":"بخش ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"در ابداع، قسّام لیل ونهار","verse1":"نهادست ارکان عالم چهار"}},{"hemistich":{"verse0":"برین چار هر یک سه معنی دهد","verse1":"که شرحش زبان قلم می دهد"}},{"hemistich":{"verse0":"بود آتشش سرکش و تند و تیز","verse1":"چو بادش لطیف و سبک، زود خیز"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آبش شتابنده و نرم و پاک","verse1":"امین خویشتن دار ساکن چو خاک"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی خدمت پادشا را نکوست","verse1":"که این چند اخلاق در نفس اوست"}},{"hemistich":{"verse0":"سرای دو در در همه روزگار","verse1":"بدین چار ارکان بود استوار"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی کو به خدمت ببندد میان","verse1":"تقرّب نماید به صدر کیان"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر دارد این چند خصلت نخست","verse1":"کند آنگه ارکان خدمت درست"}},{"hemistich":{"verse0":"طمع جز به ناکامی و رنج و غم","verse1":"مکن چون نهادی به خدمت قدم"}},{"hemistich":{"verse0":"که چون دل نهادی به آسودگی","verse1":"تناور نباشی به فرسودگی"}},{"hemistich":{"verse0":"به آسانی و راحت خویشتن","verse1":"به جور طمع در مده بیش، تن"}},{"hemistich":{"verse0":"چه دانی مگر پیشت آید غمی","verse1":"که با خویشتن برنیایی همی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو با دل بدادی به اوّل قرار","verse1":"در آن غم دلت کم کند اضطرار"}},{"hemistich":{"verse0":"و گر پادشا از سر کبر خویش","verse1":"شود طیره روزی ز اندازه بیش"}},{"hemistich":{"verse0":"نگویی که این طیرگی از کجاست","verse1":"که از خوف سلطان دری در رجاست"}},{"hemistich":{"verse0":"ملک از سر نخوت و خیرگی","verse1":"کند بی سبب گه گهی طیرگی"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر با تو کرد از درشتی خطاب","verse1":"چنان دان که با غیر تست آن عتاب"}},{"hemistich":{"verse0":"تو خود را غلط گیر و حجّت منه","verse1":"کراھیتی زان به دل ره مده"}},{"hemistich":{"verse0":"به خدمت بود آن سزاوارتر","verse1":"که هر دم کند شکر بسیارتر"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر چه مقصّر نباشی ولیک","verse1":"به جدّ کوش در عذر تقصیر نیک"}},{"hemistich":{"verse0":"به فعل و عمل پای برجای دار","verse1":"که قول مجرّد نباید بکار"}},{"hemistich":{"verse0":"حریصی به خدمت سعادت شناس","verse1":"که بدبخت دائم بود ناسپاس"}},{"hemistich":{"verse0":"چو راحت طمع می کنی از معاش","verse1":"مشقّت کش و خویشتن بین مباش"}},{"hemistich":{"verse0":"بهش باش و خود را فرامش مکن","verse1":"بر اندیش از روزگار کهن"}},{"hemistich":{"verse0":"شنیدی که در عزّ و اقبال و ناز","verse1":"فرامش نشد پوستین بر ایاز"}},{"hemistich":{"verse0":"تو هم چون ز آثار اقبال شاه","verse1":"گرامی شدی باز خواری مخواه"}},{"hemistich":{"verse0":"به دولت رسیدی و بر بست مال","verse1":"به اندک مذلّت که دیدی منال"}},{"hemistich":{"verse0":"به یک ساله خدمت چنین بر مناز","verse1":"به زودی برندت به سر رشته باز"}},{"hemistich":{"verse0":"خردمند نیک اختر نیکخواه","verse1":"برغبت کند خدمت پادشاه"}},{"hemistich":{"verse0":"به صدق و ارادت به خدمت گرای","verse1":"ز بهر رعونت تکلّف نمای"}},{"hemistich":{"verse0":"مکن خدمت از بهر امّید و بیم","verse1":"خرد کار مشکل نگیر سلیم"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بی بیم کردی ببرّی امید","verse1":"شود خدمتت پوده چون مغز بید"}},{"hemistich":{"verse0":"مباش از بقای خود امّیدوار","verse1":"بقا در بقای وی امّید دار"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بیم عقوبت به خدمت مکوش","verse1":"نکرده گنه روی تهمت مپوش"}},{"hemistich":{"verse0":"ز حرص طمع هم مکن بندگی","verse1":"که باشد ز خجلت سرافکندگی"}},{"hemistich":{"verse0":"طمع چون ببّرید و انکار کرد","verse1":"نیاید دگر خدمت از دست مرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بود خدمت پادشا هولناک","verse1":"که خوف است و ترس است و بیم است و باک"}},{"hemistich":{"verse0":"نه هر کس تواند سر افراشتن","verse1":"مقامات خدمت نگه داشتن"}},{"hemistich":{"verse0":"درو گه مذلّت بود گه خطر","verse1":"نه امن از سفر نه فراغ از حضر"}},{"hemistich":{"verse0":"امید سلامت درو کمترست","verse1":"درختی است خدمت که رنجش براست"}},{"hemistich":{"verse0":"شود بر دلش باب راحت فراز","verse1":"در افتد به اندیشه های دراز"}},{"hemistich":{"verse0":"پدید آید از هر طرف دشمنش","verse1":"نکرده گنه بارکش کردنش"}},{"hemistich":{"verse0":"بود روز و شب در عذاب و زحیر","verse1":"نباشد مگر خدمتش دستگیر"}},{"hemistich":{"verse0":"دل و جان به عجز و سرافکندگی","verse1":"کند وقف بر خدمت و بندگی"}},{"hemistich":{"verse0":"و گریابد آسایشی بیش و کم","verse1":"نفس برنیارد زد از بیش و کم"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر خسته دل باشد و ریش تن","verse1":"شود با سر خدمت خویشتن"}},{"hemistich":{"verse0":"زوایا و اطراف خدمت بجوی","verse1":"به پای تغافل در آن ره مپوی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز ارکان خدمت تحاشی مکن","verse1":"تکاسل کنی خوار باشی، مکن"}},{"hemistich":{"verse0":"چو پیش آید اندک شکالی به جهل","verse1":"ازو در گذشتن مپندار سهل"}},{"hemistich":{"verse0":"ز خود کرده تقصیر سر پیش باش","verse1":"ملامتگر خویش هم خویش باش"}},{"hemistich":{"verse0":"مپوش از سر جهل بر خود خطا","verse1":"عقوبت برابر مکن با عطا"}},{"hemistich":{"verse0":"مبر ظن چو کردی خطا و گناه","verse1":"که باشد مگر بی خبر پادشاه"}},{"hemistich":{"verse0":"چه دانی که داند و گر دشمنی","verse1":"به قصد از ملک سازد اهرمنی"}},{"hemistich":{"verse0":"کند عرضه سهو تو بر شهریار","verse1":"بمانی سرافکنده و شرمسار"}},{"hemistich":{"verse0":"هر آنکس که آسایش نفس خواست","verse1":"به راحت در افزود و از رنج کاست"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر بنده بینی گر آزاد را","verse1":"همین است طبع آدمیزاد را"}},{"hemistich":{"verse0":"ایا قابل حضرت پادشاه","verse1":"به رنج اندر افزای و راحت بکاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز لذّات و شهوات بر خود شکن","verse1":"درخت تن آسایی از بن بکن"}},{"hemistich":{"verse0":"دلی چون به دست آوری چاره گر","verse1":"که هر دم بگردد به نوع دگر"}},{"hemistich":{"verse0":"بترک مراد دل خویش گیر","verse1":"مراد دل دیگری پیش گیر"}},{"hemistich":{"verse0":"نشاید نگهداشتن طبع شاه","verse1":"که نوعی دگر باشد از هر پگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"دلی همچو آیینه صورت پذیر","verse1":"مراعات او کردن آسان مگیر"}},{"hemistich":{"verse0":"درین شیوه خدمت مگر زیرکی","verse1":"به واجب کند آن هم از صد یکی"}},{"hemistich":{"verse0":"کمر هر که بر عزم خدمت ببست","verse1":"به بازار گانی به دریا نشست"}},{"hemistich":{"verse0":"نجات و هلاک است و امّید و بیم","verse1":"که نفعش بزرگ است و خوفش عظیم"}},{"hemistich":{"verse0":"به دریای شوریده کشتی مران","verse1":"که گرداب ژرف است و کشتی گران"}},{"hemistich":{"verse0":"چو دریا بود رام و کشتی درست","verse1":"توانی به اندازه توقیر جست"}},{"hemistich":{"verse0":"به طبع و به خو عادت پادشاه","verse1":"چو دریاست گه قاهر و گه پناه"}},{"hemistich":{"verse0":"کدام است کشتی، هنرهای مرد","verse1":"که هر جا تواند بدان کار کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو کشتی سلامت بود در بحار","verse1":"بود همگنان را به جان زینهار"}},{"hemistich":{"verse0":"هر آن کو به خدمت قدم در نهاد","verse1":"ضرورت بباید بر آن ایستاد"}},{"hemistich":{"verse0":"از اندازه بیرون نباید گذشت","verse1":"بساط خرد در نباید نوشت"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر در مسالک ز ره بازماند","verse1":"زمانه بر او آیت عجز خواند"}},{"hemistich":{"verse0":"و گر بر گذشت از طریق صواب","verse1":"کند روزگار از دلیری خراب"}},{"hemistich":{"verse0":"ز فرموده شاه بیرون مشو","verse1":"به جهل از پی بخت وارون مشو"}},{"hemistich":{"verse0":"که افتد که بالاتر از پایگاه","verse1":"به کاری فرا داردت پادشاه"}},{"hemistich":{"verse0":"چو تقدیم کردی به تکلیف خویش","verse1":"اعادت کن آنگه منه پای پیش"}},{"hemistich":{"verse0":"الا تا سلامت بود بیشتر","verse1":"به منصب شود هر زمان پیشتر"}},{"hemistich":{"verse0":"گرت هر زمان قربتی می دهد","verse1":"چنان دان که وقعت فرو می نهد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو نزدیکتر خواندت پادشاه","verse1":"چو رفتی فرامش مکن جایگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ازو محترز باش و پرهیز کن","verse1":"به ترتیب نی قدرت آمیز کن"}},{"hemistich":{"verse0":"محلّ توهر چند برتر برد","verse1":"چنان کز ره بندگی در خورد"}},{"hemistich":{"verse0":"نیفتی از آن منزلت در غرور","verse1":"تو زو دور نزدیک و نزدیک دور"}},{"hemistich":{"verse0":"چو شیرین دهد از حرارت مجوش","verse1":"وگر تلخ دادت برغبت بنوش"}},{"hemistich":{"verse0":"که گر در تو اکراه پیدا شود","verse1":"ملک بر تو از خشم شیدا شود"}},{"hemistich":{"verse0":"بمالد به دست ادب گوش تو","verse1":"که هرگز نگردد فراموش تو"}},{"hemistich":{"verse0":"و گر ندهد از دست قدرت زمام","verse1":"کند نقش بر سینه چون بر رخام"}},{"hemistich":{"verse0":"به چیزی عقوبت کند پادشاه","verse1":"که طاعت نماید به جنس گناه"}},{"hemistich":{"verse0":"بود واجب از صاحب صدر شاه","verse1":"که آرایش جامه دارد نگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بزینت در آید میان گروه","verse1":"که زینت کند مرد را باشکوه"}},{"hemistich":{"verse0":"تکلّف اثرها کند در عوام","verse1":"زیادت بکوشند در احترام"}},{"hemistich":{"verse0":"که نه هر کسی را خرد حاصل است","verse1":"ندانی خرد چیست، نور دل است"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان نور بینند عیب و هنر","verse1":"محک خود بگوید که چون است زر"}},{"hemistich":{"verse0":"ز اجناس مردم در ابداع خود","verse1":"بود بیشتر عامه و کم خرد"}},{"hemistich":{"verse0":"ممیّز از آن روی اندک تر است","verse1":"که نه در همه سنگ ها گوهر است"}},{"hemistich":{"verse0":"به نزدیک نادان چه گوهر چه سنگ","verse1":"به ظاهر نظر بر لباس است و رنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"به مقدار نادان و دانا درست","verse1":"بر عامه یکسان نماید نخست"}},{"hemistich":{"verse0":"بود در نظرشان کسی را شکوه","verse1":"که با کوکه و نخ رود در گروه"}},{"hemistich":{"verse0":"نماندست بر حال خود کم خرد","verse1":"خردمند ازین رنگ و بوکی خرد"}},{"hemistich":{"verse0":"گرت نیست نفس و خرد دستیار","verse1":"مکن خدمت پادشا اختیار"}},{"hemistich":{"verse0":"به فرهنگ و دانش توان کار کرد","verse1":"گرت نیست گرد فضولی مگرد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بی مایه بیند ترا پادشاه","verse1":"مزاج محلّ تو گردد تباه"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر خدمتی کرده باشی پسند","verse1":"به جز ناپسندیده صورت مبند"}},{"hemistich":{"verse0":"نباید ملک را ملامت کنید","verse1":"که نا آزموده ترا برگزید"}},{"hemistich":{"verse0":"و گر خود در آید به سهو و زلل","verse1":"به رکنی بملک از تو اندک خلل"}},{"hemistich":{"verse0":"بگرداند از تو از رخ اعتماد","verse1":"به جدّ سودمند آیدت نه جهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی را که شه در نظر جای کرد","verse1":"به تمکین و تشریف او رای کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بلی بی هنر را هنرور کند","verse1":"چو خورشید کز سنگ گوهر کند"}},{"hemistich":{"verse0":"ولی روزگاری بباید دراز","verse1":"که گوهر شود سنگ در کان راز"}},{"hemistich":{"verse0":"عذاب است سرمایه چاکری","verse1":"اگر خواجه تاشی وگر لشکری"}},{"hemistich":{"verse0":"به نزدیک شاه آن بود پیشتر","verse1":"که او رنج و سختی کشد بیشتر"}},{"hemistich":{"verse0":"عبید و ممالیک را سال و ماه","verse1":"ز بهر چه میپرورد پادشاه"}},{"hemistich":{"verse0":"نه از بهر ناز و تن آسانی است","verse1":"بلی از پی مملکت بانی است"}},{"hemistich":{"verse0":"ز چاکر نگویم تنعّم رواست","verse1":"که این درد را رنج و محنت دواست"}},{"hemistich":{"verse0":"تنعّم به جز در خور شاه نیست","verse1":"کش از آرزو دست کوتاه نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"عذاب است و رنج و غنا و تعب","verse1":"که خدمت نهادند آن را لقب"}},{"hemistich":{"verse0":"به خدمت بکوش و فزونی مجوی","verse1":"همیشه ز انعام شه شکر گوی"}},{"hemistich":{"verse0":"فزونی نه در خدمت چاکر است","verse1":"در انعام شاه خدم پرور است"}},{"hemistich":{"verse0":"تو خود جهد می کن به وسع و توان","verse1":"که پیوسته باشی به خدمت دوان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو با خود مقرّر کنی سال و ماه","verse1":"نیفتی به کفران نعمت ز راه"}},{"hemistich":{"verse0":"نزاری یکی پند بشنو ز من","verse1":"نباشی دژم پیش شاه زمن"}},{"hemistich":{"verse0":"در اوقات آسایش آن دم شُمَر","verse1":"که در حضرت شاه داری مقر"}},{"hemistich":{"verse0":"مپندار کز هیبت و صدمتش","verse1":"به بیچارگی می کنی خدمتش"}},{"hemistich":{"verse0":"چو در دل کراهیّتت جا کند","verse1":"علامات آن بر تو پیدا کند"}},{"hemistich":{"verse0":"مؤثّر شود در دل پادشاه","verse1":"عقوبت کند بعد از آن بر گناه"}},{"hemistich":{"verse0":"و گر شاه برخیزد از جای خویش","verse1":"و گر تو برون رفته باشی ز پیش"}},{"hemistich":{"verse0":"ز رنج نشستن به راه ادب","verse1":"چو آسوده گشتی فروبند لب"}},{"hemistich":{"verse0":"به کس باز منمای و بر خود بپوش","verse1":"که عیب آوران چشم دارند و گوش"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر بر تو صد زحمت آمد ولیک","verse1":"بهش باش و پاس سخن دار نیک"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"از زلف تو سودائی و شیدا دل ما","verse1":"در کوی غمت ساخته مأوا دل ما"}},{"hemistich":{"verse0":"چون غرقه دریای حقیقت گشتیم","verse1":"عالم همه قطره گشت و دریا دل ما"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای رویت از فردوس بابی","verse1":"وز سنبلت بر گُل نقابی"}},{"verse":{"text":"هر حلقه ئی زان پیچ و تابی"}},{"verse":{"text":"در حلق جان من طنابی"}},{"hemistich":{"verse0":"از سوز عشق اردم برآرم","verse1":"در دم بسوزد هفت طارم"}},{"verse":{"text":"وز آب چشم سیل بارم"}},{"verse":{"text":"در گردش آید آسیابی"}},{"hemistich":{"verse0":"می درده ای گلروی مهوش","verse1":"کافکند گل بر سبزه مفروش"}},{"verse":{"text":"باشد کزان آب چو آتش"}},{"verse":{"text":"بر آتش غم ریزم آبی"}},{"hemistich":{"verse0":"ساقی ز خواب صبح برخیز","verse1":"با ما زمانی خوش درآمیز"}},{"verse":{"text":"درده خلاف اهل پرهیز"}},{"verse":{"text":"زان باده ی نوشین شرابی"}},{"hemistich":{"verse0":"ای یار نوشین لب کجائی","verse1":"جامی بنوش اریار مائی"}},{"verse":{"text":"بشتاب ساقی چند پائی"}},{"verse":{"text":"کز عمر می یابم شتابی"}},{"hemistich":{"verse0":"بینم که نوشم با حبیبان","verse1":"می بر سماع عندلیبان"}},{"verse":{"text":"گر وعظ گویندم لبیبان"}},{"verse":{"text":"زین به نمی بینم صوابی"}},{"hemistich":{"verse0":"ای خوش نسیم نوبهاران","verse1":"چونست حال دوستداران"}},{"verse":{"text":"تلخست باری عیش یاران"}},{"verse":{"text":"بی شکّر شیرین جوابی"}},{"hemistich":{"verse0":"برخاست بانگ نوبت بام","verse1":"پیش آر ساقی باده ی خام"}},{"verse":{"text":"پر کن قدح کز مطلع جام"}},{"verse":{"text":"هر دم برآید آفتابی"}},{"hemistich":{"verse0":"خواجو نه وقت بوستانست","verse1":"بستان حضور دوستانست"}},{"verse":{"text":"ای دوستان امشب نه آنست"}},{"verse":{"text":"کاید مرا در دیده خوابی"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"چون دلبر ما دل بر بود از برما","verse1":"نی دل بر ما بماند و نی دلبر ما"}},{"hemistich":{"verse0":"خون از دل ریش ما بتنگ آمده بود","verse1":"او نیز روان گشت و برفت از سرما"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا چند ز پیش خویش رانی ما را","verse1":"روزی بغلط بخوان من شیدا را"}},{"hemistich":{"verse0":"دانی که چه فرمود خضر موسی را","verse1":"کن نفاعاً ولا تکن ضرّارا"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"می رفت و گرفته کار سروش بالا","verse1":"لؤلؤ شده درج گوهرش را لالا"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتم که غلام هندوی زلف توام","verse1":"در تاب شد و گفت که لالالالا"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای لفظ ترا لؤلؤی لالالالا","verse1":"وی کار قد سرو خرامت بالا"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتی که نکو کنم چو عارض حالت","verse1":"حالم چو شکنج زلف کردی حالا"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای ریخته قند مصری از شکّر لب","verse1":"و افتاده خور از مهر تو در چنبر تب"}},{"hemistich":{"verse0":"دل در سر زلف تو از آن کرد قرار","verse1":"کارام بگیرد همه کس در سر شب"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر پخته ئی ای خواجه می خام طلب","verse1":"جامه گرو باده کن و جام طلب"}},{"hemistich":{"verse0":"تا چند ز حاتم و فریدون گوئی","verse1":"رو داد و دهش ز اهل اسلام طلب"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"امشب که حریفان همه مستند و خراب","verse1":"من در تبم و نیست مرا تاب شراب"}},{"hemistich":{"verse0":"ای رنج بسوی ما قدم رنجه مکن","verse1":"وی تب ز من سوخته دل روی بتاب"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای قصر مودّت بوجود تو خراب","verse1":"ما تشنه وجود بی وجود تو سراب"}},{"hemistich":{"verse0":"وی فرج زن تو همچو حمام رضی","verse1":"پر موی و فراخ و گنده و سرد و پر آب"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای از می لعلت شده جان مست و خراب","verse1":"از جام عقیقین فکن آن لعل مذاب"}},{"hemistich":{"verse0":"با همنفسی حاصل اوقات عزیز","verse1":"این یک دو نفس که می توانی دریاب"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای گوی دلم در خم چوگان طرب","verse1":"وی جان و دلم بر سر پیمان طرب"}},{"hemistich":{"verse0":"جانم چو ز شوق عارضت در طربست","verse1":"جسم طربست گوئیا جان طرب"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن سرو سهی چون قدح می بگرفت","verse1":"از آتش می برگ گلش خوی بگرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بیچاره دل ریش من سوخته را","verse1":"آن دلبر ماه چهره اُلجی بگرفت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"هر چند فلک ز رتبتت برتر نیست","verse1":"بیرون ز جنابت فلکی دیگر نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"ابری بجهان همچو کفت در خور نیست","verse1":"بحری کس را همچو دلت در بر نیست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای آنکه ترا جود و مکارم کارست","verse1":"وز چرخ برین خاک درت را عارست"}},{"hemistich":{"verse0":"امروز مرا بآتشی مهمان کن","verse1":"زانروی که میوه ی زمستان نارست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"زلف تو که هم حلقه و هم حلقه رباست","verse1":"یک حلقه بگوش او بچین مشک ختاست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر حلقه ی گوش تو نمی دارد گوش","verse1":"در پای میفکنش که در حلقه ی ماست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای خطّ تو دیباچه ی قانون نجات","verse1":"نسخ شب قدر کرده در روز برات"}},{"hemistich":{"verse0":"ذوالقرنینست کلک عالمگیرت","verse1":"زان شد بسیاهی ز پی آب حیات"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۱۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"ترکی که ختائی نسب ورومی روست","verse1":"در عالم حسن و بیوفائی میراوست"}},{"hemistich":{"verse0":"بدری که بود شمس هوادار رخش","verse1":"سلطان ممالک ملاحت میروست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"زلف سیهت که اژدهائی سیهست","verse1":"زو هر گرهی گرهگشائی سیهست"}},{"hemistich":{"verse0":"زین رو که بگردنت فرود آمده است","verse1":"نی مار سیه که آن بلائی سیهست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن فتنه که لطف و دلبری مایه ی اوست","verse1":"ماهیست که مشک سوده پیرایه ی اوست"}},{"hemistich":{"verse0":"بنشست بر آفتاب و روشن دیدم","verse1":"خورشید که آفتاب در سایه ی اوست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"با پسته ی شیرین تو شکّر هیچست","verse1":"با سنبل مشکین تو عنبر هیچست"}},{"hemistich":{"verse0":"گویند که هیچست بتنگی دهنت","verse1":"من هیچ نگویم که سخن در هیچست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"کارم ز بزرگان عراق ار بنواست","verse1":"چون پره ی عشّاق دلم تنگ چراست"}},{"hemistich":{"verse0":"این دور مخالف نگذارد که شود","verse1":"کارم بسپاهان سپاهانک راست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"دل در پی آن یار پسندیده برفت","verse1":"جان با دل پر خون جفا دیده برفت"}},{"hemistich":{"verse0":"اشکم که روان گشت وز پیشم بدوید","verse1":"تا من مژه بر هم زدم از دیده برفت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن سرو حسینی که ز اصفاهان خاست","verse1":"کار دل عشّاق نمی آرد راست"}},{"hemistich":{"verse0":"نوروز همایون بزرگان عراق","verse1":"زان ماه نگارین مبرقع بنواست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن سنگدل سیمبر آیا ز کجاست","verse1":"کز سنگدلی ز ما بجز سیم نخواست"}},{"hemistich":{"verse0":"زانروی که سیم در دل سنگ بود","verse1":"در سیم برش آن دل چون سنگ چراست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"فهرست صحیفه ی معانی دل ماست","verse1":"طاوس ریاض لامکانی دل ماست"}},{"hemistich":{"verse0":"با نور تجلی تو بر طور جلال","verse1":"مجروح ندای لن ترانی دل ماست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"چون روی تو خور بعالم افروزی نیست","verse1":"سروی چو قدت بباغ پیروزی نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"ماهی تو و طلعتت ندیدم یک شب","verse1":"شمسی تو و صحبتت مرا روزی نیست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۲۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"دل جز دهن تو کام جان هیچ نداشت","verse1":"جز مو زمیان تو نشان هیچ نداشت"}},{"hemistich":{"verse0":"دیدیم که هر وعده که دادی ما را","verse1":"همچون کمر تو در میان هیچ نداشت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای سرمه چشم اختران خاک درت","verse1":"قرص زر آفتاب طرف کمرت"}},{"hemistich":{"verse0":"این قصر که از روضه ی رضوان بابیست","verse1":"بی باب مبیناد خدایا پسرت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"گفتم سخنت گفت مگو کم یادست","verse1":"گفتم عهدت گفت بروکان با دست"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتم کارم چو زلفت افتد در پای","verse1":"در تاب شد و گفت چنین افتادست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"با پسته ی تنگ تو شکر بر هیچست","verse1":"با موی میان تو کمر بر هیچست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر در دهنت نظر کنم طیره مشو","verse1":"زیرا که مرا از تو نظر بر هیچست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"با تشنه سخن زاب روان باید گفت","verse1":"با اهل دل از عالم جان باید گفت"}},{"hemistich":{"verse0":"هر یک سخنت گرچه جهانی ارزد","verse1":"در ساوه سخن برایگان باید گفت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"هر چند که شد چو باغ رضوان درودشت","verse1":"امشب شب خرگهست نی موسم گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"باز آی که گر شمع زبان کرد دراز","verse1":"تیغ و کفن آورد که اینک سرو طشت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای خواجه ترا بنظم اگر دسترسست","verse1":"یا بحث عروض و وزن شعرت هوسست"}},{"hemistich":{"verse0":"زاوزان مفاعیل ترا فاعل بس","verse1":"در خانه اگر کسست یکحرف بسست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای اطلس چرخ پیش بالای تو پست","verse1":"بر تیر فلک فکنده حکمت صد شست"}},{"hemistich":{"verse0":"اقبال تو چار گوشه ی عالم را","verse1":"ماننده ی دستارچه آورده بدست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"بی روی تو دل ز مهر و ماهم بگرفت","verse1":"جان نعره زنان دامن آهم بگرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتم که ز کویت بجفا برگردم","verse1":"خون جگرم برفت و راهم بگرفت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای آنکه عقاب چرخ پیشت مگسست","verse1":"گلزار جهان بجنب جاه تو خسست"}},{"hemistich":{"verse0":"زان پیش تو شعر من ندارد وزنی","verse1":"کز نظم ترا فاعل و مفعول بسست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۳۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"از رخ چو بتم زلف معنبر برداشت","verse1":"یعنی ز سمن بنفشه ی تر برداشت"}},{"hemistich":{"verse0":"جز عارض چون صبح جهان افروزش","verse1":"یک روز ندیدم که دو شب در برداشت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"کی چون خط سبزت شب تاری بودست","verse1":"یا بر سمن از مشک غباری بودست"}},{"hemistich":{"verse0":"کامروز بطعنه با رخت می گوید","verse1":"پیش از من و تو لیل و نهاری بودست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"آنکو بشکر خنده ی شیرین قندست","verse1":"در زلف مسلسلش دلم پیوندست"}},{"hemistich":{"verse0":"خالش که فتاده است بر گوشه ی چشم","verse1":"آهوش مگر نافه ی مشک افکندست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"آنکو ز عقیقش آب شکّر رفتست","verse1":"بر سرو سهی رخش چو گل بشکفتست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر زانک بخفت هیچ عیبش مکنید","verse1":"آن بخت بدمنست از آنرو خفتست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای قبّه ی عرش گوشه ی ایوانت","verse1":"دندان پلنگ بر کند سگبانت"}},{"hemistich":{"verse0":"عنقای سپهر صید گیر مگست","verse1":"بازوی چنار بشکند فرمانت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"در کوی تو هر شبم هیاهوی دلست","verse1":"و آشوب غم عشق تو در کوی دلست"}},{"hemistich":{"verse0":"کی دست دهد مفرّح یاقوتی","verse1":"از لعل لبت که نوشداروی دلست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن پنبه که دست از وهمی باید شست","verse1":"از بهر کهن لحافکی کوته و چست"}},{"hemistich":{"verse0":"دی بر زدمش که سخن سستش دیدم","verse1":"چون تکیه توان کرد بر آن کنده سست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"هرگز بمراد من شبی روز نگشت","verse1":"بر من نفسی بی غم و حسرت نگذشت"}},{"hemistich":{"verse0":"این رنگ شفق خون دل ریش منست","verse1":"در طاس افق ریخته از زرّین طشت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"دوش آن پسر کوفه گر چون برخاست","verse1":"می کرد اشارتم که استاد اینجاست"}},{"hemistich":{"verse0":"یعنی بگذر","verse1":"گفتم ز غمت رنگ رخم چون زر شد"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتا که بسیم کار ما گردد راست","verse1":"ماننده ی زر"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"بر طرف چمن گلی چو رویت نشکفت","verse1":"جز چشم تو کس مست بمحراب نخفت"}},{"hemistich":{"verse0":"عمری تو و بی عمر نمی شاید زیست","verse1":"جانی تو و ترک جان نمی باید گفت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۴۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"بر دل فلکم ز مهر نیرنگ ز دست","verse1":"در خرمن نامم آتش ننگ ز دست"}},{"hemistich":{"verse0":"بس شیشه ی عمر ما که هر صبحدمی","verse1":"چون ساغر آفتاب بر سنگ ز دست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"طوطی خط تو تنگ شکّر بگرفت","verse1":"برگ سمنت بنفشه ی تر بگرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"آن خال سیه مگر بلال حبشیست","verse1":"کز خلد وطن بر لب کوثر بگرفت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"دل بلبل وباغ عارضت گلزارست","verse1":"جان نقطه و خطّ دلکشت پرگارست"}},{"hemistich":{"verse0":"قصری که نهانخانه ی درد و غم تست","verse1":"صندوقی سینه ی منش دیوارست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"رخشنده رخ تو آفتابی دگرست","verse1":"شیرین شکر تنگ تو تنگ شکرست"}},{"hemistich":{"verse0":"گویند قمر جبهه بود منزل او","verse1":"این طرفه که جبهه ی تو عین قمرست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"ماهی که رخش فتنه ی دور قمرست","verse1":"لعل لب او طوطی و تنگ شکرست"}},{"hemistich":{"verse0":"آن خال سیه بر لب لعلش گوئی","verse1":"زنگی بچه ئی خازن دُرج گهرست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن یار که سیمین بر و نسرین بدنست","verse1":"رفتم بسراچه ئی که او را وطنست"}},{"hemistich":{"verse0":"در پیش نهاده بود یک رشته دُر","verse1":"وان رشته ی دُر هنوز در چشم منست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن حور پرچهره که ماواش دلست","verse1":"پیوسته ز بیدلان تمنّاش دلست"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتم که کجاست آنکه جان و دل ماست","verse1":"جان نعره برآورد که او جاش دلست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"در زلف تو هر چند شکست افتادست","verse1":"صد صید به از منش بدست افتادست"}},{"hemistich":{"verse0":"زان زلف دراز دست کوته نکنم","verse1":"چون رشته ی دولتم بدست افتادست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا قدّم از ابروش چو ماه دو شبه ست","verse1":"در چشم من آندو خال مشکین شبه ست"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتم که شبی دراز دیدم زلفش","verse1":"چشمش بکرشمه گفت آری دو شبست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"با دل گفتم چو چشمم از خون دریاست","verse1":"پیوسته بخون جگرم تشنه چراست"}},{"hemistich":{"verse0":"دل گفت چو خون چشمت اصلی گهرست","verse1":"بر دیده بدارش که جگر گوشه ماست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۵۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"باز آی که موسم جوانی بگذشت","verse1":"ایام نشاط و کامرانی بگذشت"}},{"hemistich":{"verse0":"بگذشتی و جان دردمندم می گفت","verse1":"غافل منشین که زندگانی بگذشت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"چون چنگ سر زلف توام در چنگست","verse1":"هر لحظه دلم را بلبت آهنگست"}},{"hemistich":{"verse0":"شد پسته ی تنگ تو دلمرا روزی","verse1":"یا رب که دل خسته چه روزی تنگست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای آنک دلم در غم عشقت خونست","verse1":"حسن تو ز ادراک خرد بیرونست"}},{"hemistich":{"verse0":"در زلف تو بیچاره اسیرست دلم","verse1":"یا رب که در آن شام غریبان چونست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"دردم چو بجان رسید درمان بفرست","verse1":"جانم بلب آمد مدد جان بفرست"}},{"hemistich":{"verse0":"ای صاحب دیوان فضائل یک روز","verse1":"با بنده تفضّل کن و دیوان بفرست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"شاهی که نداد بنده را داد برفت","verse1":"ماهی که مرا بباد برداد برفت"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتم که بر آتش زند آبم لیکن","verse1":"برخاک رهم نشاند و چون باد برفت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن ترک پریچهره که قصد جان داشت","verse1":"مانند پری چهره زمن پنهان داشت"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتم دهن تنگ تو گوئی هیچست","verse1":"گفتا که ز ما هیچ طمع نتوان داشت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای آنک دلم در غم عشقت یکتاست","verse1":"پشتم چو خم زلف دوتای تو چراست"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتی که براستی قدت را خم نیست","verse1":"یا رب چه بُدی گر این سخن بودی راست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"یاری که دلم ز غم بفرسود برفت","verse1":"بس دیر بدست آمد و بس زود برفت"}},{"hemistich":{"verse0":"زان پیش که دود از آتشش برخیزد","verse1":"آتش بدلم درزد و چون دود برفت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای آنک قدت براستی عین بلاست","verse1":"بالات بسرو بوستان ماند راست"}},{"hemistich":{"verse0":"ترکی تو ولی خال سیاهت هندوست","verse1":"سروی تو ولی سرو قباپوش نخاست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"دل در طلب محرم و محرم همه اوست","verse1":"جان بیخبر از همدم و همدم همه اوست"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چند که او نیست ز عالم خالی","verse1":"عالم همه زو پرست و عالم همه اوست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۶۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"با لعل لب تو آب حیوان آبیست","verse1":"وز دفتر حسنت مه تابان بابیست"}},{"hemistich":{"verse0":"زلف سیهت بخواب می دیدم دوش","verse1":"تا خود چه شود که بس پریشان خوابیست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۷۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای داده خواقین سپهری باجت","verse1":"وز گوهر لولاک مکلّل تاجت"}},{"hemistich":{"verse0":"گیسوت که هست روح را حبل متین","verse1":"شاید بتمسّک شب معراجت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۷۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"با هستی تو انسی و جانی همه نیست","verse1":"با ملک بقا عالم فانی همه نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چیز که نیست چون بینی همه هست","verse1":"آن چیز که هست گر بدانی همه نیست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۷۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"شاه فلکت مشتری بازارست","verse1":"روح ملکت رایحه گلزارست"}},{"hemistich":{"verse0":"در دایره ی وجود بیرون ز تو نیست","verse1":"آن نقطه که نه دایره اش پرگارست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۷۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر زانک ترا بکام دل دسترسست","verse1":"خوش باش که از جهان همین باب بسست"}},{"hemistich":{"verse0":"فرصت شمر این نفس که چون درنگری","verse1":"عالم نفسی و این نفس آن نفسست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۷۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"بر چرخ چرا تکیه کنی کان دارست","verse1":"بر مال چرا فتنه شوی کان مارست"}},{"hemistich":{"verse0":"هر نوش که دور می چشاند نیشست","verse1":"وان گل که زمانه می دماند خارست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۷۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"دریاب که بیتوام دل از غم بگرفت","verse1":"خون جگرم عرصه ی عالم بگرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"چونست که از باب صبا نشنیدی","verse1":"کاین ناله ی زیر من ره بم بگرفت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۷۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"هنگام صبوح خوش بود عاشق و مست","verse1":"دل داده ز دست و زلف دلدار بدست"}},{"hemistich":{"verse0":"ور هست یقین که نیست با عمر وفا","verse1":"خوش باش که بگذرد بهر حال که هست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۷۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"جانم که دل از ملک درونش بگرفت","verse1":"دود دل خسته بین که چونش بگرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"چشمم که بهر ترانه خونم می ریخت","verse1":"دور از تو نگر چگونه خونش بگرفت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۷۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"چپ راست که هم حلقه و هم حلقه رباست","verse1":"گر نیست ملول پس سرافکنده چراست"}},{"hemistich":{"verse0":"چون چنبر سیم کوب زر کار فلک","verse1":"هر چند که سرکشست سر حلقه ی ماست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۷۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر اهل دلی ای دل دیوانه مست","verse1":"در دامن یار زن بهر حالی دست"}},{"hemistich":{"verse0":"ور هست یقین که یار در عالم نیست","verse1":"انگار که نیست هر چه در عالم هست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۸۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"از ناله ی من پشت فلک خم بگرفت","verse1":"وز گریه من روی زمین نم بگرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"اشکم زره دیده برون جست و برفت","verse1":"گوئی مگر از دود دلش دم بگرفت"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۸۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای آنک برت ملک سلیمان با دست","verse1":"در خیل تو سرو بنده ئی آزادست"}},{"hemistich":{"verse0":"گویند که مردان همه جائی افتند","verse1":"دور از تو نگر که بنده چون افتادست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۸۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"اقبال تو تیغی که بدست آوردست","verse1":"آبیست که آتشش بجان پروردست"}},{"hemistich":{"verse0":"هر لحظه بخون برنگ کند دندان را","verse1":"ماننده ی هندوئی که فوفل خوردست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۸۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"در هر چه نه زان تست نتوان پیوست","verse1":"وان خیر که نیست دل در آن نتوان بست"}},{"hemistich":{"verse0":"خاموش که آنچنانک می شاید بود","verse1":"خوش باش که اینچنین که می باید هست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۸۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"هستی بهمین نقش هیولانی نیست","verse1":"معنی بهمین صورت انسانی نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"مانند خضر ز آب حیوان بگذر","verse1":"زیرا که بقا بروح حیوانی نیست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۸۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"اشکم که چو لعل آبدار افتادست","verse1":"با دانه ی دُرّ شاهوار افتادست"}},{"hemistich":{"verse0":"سرگشته بهر گوشه ی از آن می گردد","verse1":"کز مردم دیده بر کنار افتادست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۸۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای کار دلم رفته ز زلف تو ز دست","verse1":"وی جان خراب من ز بادام تو مست"}},{"hemistich":{"verse0":"زان رو که دلم در ابرویت پیوستست","verse1":"ابروت نمی رود ز چشمم پیوست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۸۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای شهره شهر باده باروت خوشست","verse1":"پیوسته هوای طاق ابروت خوشست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر عیب کنی بچشم مست آهو را","verse1":"عیبت نکنم چرا که آهوت خوشست"}}]}
{"poet":"خواجوی کرمانی","title":"شمارهٔ ۸۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا چرخ مرا بدین دیار افکندست","verse1":"بس خون که ز دیده در کنار افکندست"}},{"hemistich":{"verse0":"خواهم که ازین مرحله بربندم رخت","verse1":"کارم بالاغ و توشه ی ئی در بندست"}}]}
{"poet":"سعدی","title":"بخش ۱ - سر آغاز","content":[{"hemistich":{"verse0":"بیا ای که عمرت به هفتاد رفت","verse1":"مگر خفته بودی که بر باد رفت؟"}},{"hemistich":{"verse0":"همه برگ بودن همی ساختی","verse1":"به تدبیر رفتن نپرداختی"}},{"hemistich":{"verse0":"قیامت که بازار مینو نهند","verse1":"منازل به اعمال نیکو دهند"}},{"hemistich":{"verse0":"بضاعت به چندان که آری بری","verse1":"وگر مفلسی شرمساری بری"}},{"hemistich":{"verse0":"که بازار چندان که آکنده‌تر","verse1":"تهیدست را دل پراکنده‌تر"}},{"hemistich":{"verse0":"ز پنجه درم پنج اگر کم شود","verse1":"دلت ریش سرپنجهٔ غم شود"}},{"hemistich":{"verse0":"چو پنجاه سالت برون شد ز دست","verse1":"غنیمت شمر پنج روزی که هست"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر مرده مسکین زبان داشتی","verse1":"به فریاد و زاری فغان داشتی"}},{"hemistich":{"verse0":"که ای زنده چون هست امکان گفت","verse1":"لب از ذکر چون مرده بر هم مخفت"}},{"hemistich":{"verse0":"چو ما را به غفلت بشد روزگار","verse1":"تو باری دمی چند فرصت شمار"}}]}
{"poet":"سعدی","title":"بخش ۱۴ - حکایت","content":[{"hemistich":{"verse0":"ملک صالح از پادشاهان شام","verse1":"برون آمدی صبحدم با غلام"}},{"hemistich":{"verse0":"بگشتی در اطراف بازار و کوی","verse1":"به رسم عرب نیمه بر بسته روی"}},{"hemistich":{"verse0":"که صاحب نظر بود و درویش دوست","verse1":"هر آن کاین دو دارد ملک صالح اوست"}},{"hemistich":{"verse0":"دو درویش در مسجدی خفته یافت","verse1":"پریشان دل و خاطر آشفته یافت"}},{"hemistich":{"verse0":"شب سردشان دیده نابرده خواب","verse1":"چو حربا تأمل کنان آفتاب"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی زآن دو می گفت با دیگری","verse1":"که هم روز محشر بود داوری"}},{"hemistich":{"verse0":"گر این پادشاهان گردن فراز","verse1":"که در لهو و عیشند و با کام و ناز"}},{"hemistich":{"verse0":"در آیند با عاجزان در بهشت","verse1":"من از گور سر بر نگیرم ز خشت"}},{"hemistich":{"verse0":"بهشت برین ملک و مأوای ماست","verse1":"که بند غم امروز بر پای ماست"}},{"hemistich":{"verse0":"همه عمر از اینان چه دیدی خوشی","verse1":"که در آخرت نیز زحمت کشی؟"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر صالح آنجا به دیوار باغ","verse1":"بر آید، به کفشش بدرم دماغ"}},{"hemistich":{"verse0":"چو مرد این سخن گفت و صالح شنید","verse1":"دگر بودن آنجا مصالح ندید"}},{"hemistich":{"verse0":"دمی رفت تا چشمهٔ آفتاب","verse1":"ز چشم خلایق فرو شست خواب"}},{"hemistich":{"verse0":"دوان هر دو را کس فرستاد و خواند","verse1":"به هیبت نشست و به حرمت نشاند"}},{"hemistich":{"verse0":"بر ایشان ببارید باران جود","verse1":"فرو شستشان گرد ذل از وجود"}},{"hemistich":{"verse0":"پس از رنج سرما و باران و سیل","verse1":"نشستند با نامداران خیل"}},{"hemistich":{"verse0":"گدایان بی جامه شب کرده روز","verse1":"معطر کنان جامه بر عود سوز"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی گفت از اینان ملک را نهان","verse1":"که ای حلقه در گوش حکمت جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"پسندیدگان در بزرگی رسند","verse1":"ز ما بندگانت چه آمد پسند؟"}},{"hemistich":{"verse0":"شهنشه ز شادی چو گل بر شکفت","verse1":"بخندید در روی درویش و گفت"}},{"hemistich":{"verse0":"من آن کس نیم کز غرور حشم","verse1":"ز بیچارگان روی در هم کشم"}},{"hemistich":{"verse0":"تو هم با من از سر بنه خوی زشت","verse1":"که ناسازگاری کنی در بهشت"}},{"hemistich":{"verse0":"من امروز کردم در صلح باز","verse1":"تو فردا مکن در به رویم فراز"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین راه اگر مقبلی پیش گیر","verse1":"شرف بایدت دست درویش گیر"}},{"hemistich":{"verse0":"بر از شاخ طوبی کسی بر نداشت","verse1":"که امروز تخم ارادت نکاشت"}},{"hemistich":{"verse0":"ارادت نداری سعادت مجوی","verse1":"به چوگان خدمت توان برد گوی"}},{"hemistich":{"verse0":"تو را کی بود چون چراغ التهاب","verse1":"که از خود پری همچو قندیل از آب؟"}},{"hemistich":{"verse0":"وجودی دهد روشنایی به جمع","verse1":"که سوزیش در سینه باشد چو شمع"}}]}
{"poet":"سعدی","title":"بخش ۸ - حکایت","content":[{"hemistich":{"verse0":"یکی را ز مردان روشن ضمیر","verse1":"امیر ختن داد طاقی حریر"}},{"hemistich":{"verse0":"ز شادی چو گلبرگ خندان شکفت","verse1":"نپوشید و دستش ببوسید و گفت:"}},{"hemistich":{"verse0":"چه خوب است تشریف میر ختن","verse1":"وز او خوب تر خرقهٔ خویشتن"}},{"hemistich":{"verse0":"گر آزاده‌ای بر زمین خسب و بس","verse1":"مکن بهر قالی زمین بوس کس"}}]}
{"poet":"سعیدا","title":"شمارهٔ ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"بندهٔ رحمان رحیمیم ما","verse1":"بر در الله مقیمیم ما"}},{"hemistich":{"verse0":"حمد بجز ذات خدا نارواست","verse1":"مدح به غیر از صفتش ناسزاست"}},{"hemistich":{"verse0":"وادی خلقت همه زین سرحد است","verse1":"طرفه که او را نه جهت نی حد است"}},{"hemistich":{"verse0":"حق نبود هر چه تصور کنی","verse1":"گرچه تو این شیشه ز در پر کنی"}},{"hemistich":{"verse0":"شیشه شکن گوهر خود ده به آب","verse1":"ای همه خورشید، چه جویی سحاب؟"}},{"hemistich":{"verse0":"لیک نه آن خور که نمایان تو راست","verse1":"درخور این چشم سفید و سیاست"}},{"hemistich":{"verse0":"هر دو جهان نشئه ای ا‌ز آن خور است","verse1":"عقل تو کی فهم ورا درخور است؟"}},{"hemistich":{"verse0":"آنچه تو از عقل بسنجی نخست","verse1":"دان که بتی ساخته ای تو درست"}},{"hemistich":{"verse0":"بت شکن و شو علی مرتضی","verse1":"تا که دهد جا به کتف، مصطفی"}},{"hemistich":{"verse0":"بت چه بود هستی هستهای دون","verse1":"حق چه بود رفتن از خود برون"}},{"hemistich":{"verse0":"هر که نخست این بت تن را شناخت","verse1":"اسب ز میدان خودی پیش تاخت"}},{"hemistich":{"verse0":"سعی کن ای رهرو صاحب کمال","verse1":"تا که شود هستی تو پایمال"}},{"hemistich":{"verse0":"صورت اگر ذهنی و گر خارجی است","verse1":"هر که خدا گفت بدان، خارجی است"}},{"hemistich":{"verse0":"ای که تو را دید حق اندیشه است","verse1":"خاربنی، کفر تو پر ریشه است"}},{"hemistich":{"verse0":"زود کن این خار ز بیخ و ز بن","verse1":"یاد مکن از نو و نی از کهن"}},{"hemistich":{"verse0":"یاد ز یادت ببر ای خرده دان","verse1":"هر چه به یاد تو بود خرده دان"}},{"hemistich":{"verse0":"خرده گرفتن به زبان جاهلی است","verse1":"هست قبیح و اثر غافلی است"}},{"hemistich":{"verse0":"ای که تو را دید خدا بایدت","verse1":"هر دو جهان روی نما بایدت"}},{"hemistich":{"verse0":"گر خبرت نیست از این دو سرا","verse1":"پس به تو پیدا کنم این هر دو را"}},{"hemistich":{"verse0":"مامک این هر دو شوی مشکل است","verse1":"این همه املاک که را حاصل است؟"}},{"hemistich":{"verse0":"تا که دهد روی نما با خدا","verse1":"تا که بگوید به خدا رونما"}},{"hemistich":{"verse0":"این دو جهان مقصد و مقصود توست","verse1":"این همه غوغا به سر بود توست"}},{"hemistich":{"verse0":"خاک بزن بر سر میل و غرض","verse1":"روی بگردان ز حدوث و عرض"}},{"hemistich":{"verse0":"آن که احد گفته ای آن خود تویی","verse1":"نیست تو را فهم یکی از دویی"}},{"hemistich":{"verse0":"پس تو یکی خویشتن اول شناس","verse1":"هر دو جهان را تو از این کن قیاس"}},{"hemistich":{"verse0":"چون بشناسی که دو عالم تویی","verse1":"کرده ای تفریق یکی از دویی"}},{"hemistich":{"verse0":"چون به سر خویش قدم در زدی","verse1":"دامن همت به کمر [بر] زدی"}},{"hemistich":{"verse0":"نیستی و هستی خود را ز یاد","verse1":"جمله رها کردی [و] گشتی جماد"}},{"hemistich":{"verse0":"دان که تو کونین فدا ساختی","verse1":"اسب به میدان رخش تاختی"}},{"hemistich":{"verse0":"خالق بنیاد [و] اساسم تویی","verse1":"آن که ندانم نشناسم تویی"}},{"hemistich":{"verse0":"گرچه تو را چون تو ندانسته ام","verse1":"بسکه ندانسته که دانسته ام"}},{"hemistich":{"verse0":"ذات تو بحری است منزه ز آب","verse1":"ساحل این بحر خیالی و خواب"}},{"hemistich":{"verse0":"در ته این پرده که خم در خم است","verse1":"غیر تو کس با تو کجا محرم است"}},{"hemistich":{"verse0":"هر که به عرفان تو تا لب گشود","verse1":"تار هوا بافته چون عنکبود"}},{"hemistich":{"verse0":"بیش نگویم ز جهان یا کم است","verse1":"رشتهٔ کار همه سردرگم است"}},{"hemistich":{"verse0":"کیست که باشد به تواش معرفت","verse1":"ای دو جهان شد صفتت را صفت"}},{"hemistich":{"verse0":"ای تو برون از خرد و فهم ها","verse1":"ای تو درون دل و جان های ما"}},{"hemistich":{"verse0":"لیک من از جان و دل آگهم","verse1":"تا که شناسم تو کی و من کیم"}},{"hemistich":{"verse0":"ذات [تو] پاکیزه ز نفع و گزند","verse1":"اصل دو عالم به صفات تو بند"}},{"hemistich":{"verse0":"ای همه معنی و ز صورت بری","verse1":"چین ز تو آموخته صورتگری"}},{"hemistich":{"verse0":"وصف تو هر چند که بیرنگ شد","verse1":"رنگ دو عالم ز تو بیرنگ شد"}},{"hemistich":{"verse0":"مدح صفات تو ز ما کی رواست","verse1":"مدح [و] ثنای تو ز تو خوش نماست"}},{"hemistich":{"verse0":"گشت چو خورشید سوار فرس","verse1":"شب پره چبود که برآرد نفس"}},{"hemistich":{"verse0":"مور ضعیفم تو سلیمان من","verse1":"من تن افسرده ام ای جان من"}},{"hemistich":{"verse0":"ای تن و جان هر دو فدای تو باد","verse1":"وی تن و جان هر دو به پیش تو باد"}},{"hemistich":{"verse0":"ای ز ترقی و تنزل بری","verse1":"جرم جهان را کرمت مشتری"}},{"hemistich":{"verse0":"نغمهٔ عشقت چو بر آهنگ زد","verse1":"بر دل هر سنگدلی چنگ زد"}},{"hemistich":{"verse0":"شعبه ای از زمزمهٔ ساز تو","verse1":"شمه ای از عشوه و از ناز تو"}},{"hemistich":{"verse0":"زهره چه باشد که به چنگ آورد","verse1":"زهره که دارد که به رنگ آورد"}},{"hemistich":{"verse0":"ای کرمت شامل هر خاص و عام","verse1":"مؤمن و کافر ز تو یابند کام"}},{"hemistich":{"verse0":"ذات تو پاک است ز عیب [و] ز ریب","verse1":"آمده معدوم به پیش تو غیب"}},{"hemistich":{"verse0":"سلسله جنبان دو عالم تویی","verse1":"باعث شادی سبب غم تویی"}},{"hemistich":{"verse0":"بی تو سکون و حرکت ناروا","verse1":"ای همه غیر تو فنا در فنا"}},{"hemistich":{"verse0":"هر که به غیر تو قلم درکشید","verse1":"آنچه ندیده است کسی او بدید"}},{"hemistich":{"verse0":"نیست ز تو خلقت هستی گرفت","verse1":"هست فرود آمد و پستی گرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"آن که به پست آمده او هست بود","verse1":"هست نگوییم که او مست بود"}},{"hemistich":{"verse0":"غیر تو را نسبت هستی خطا","verse1":"نیست ز ما باشد و هستی تو را"}},{"hemistich":{"verse0":"نیستی و هستی ما دو گوا","verse1":"داده شهادت به خدایی تو را"}},{"hemistich":{"verse0":"من کی و اثبات وجود تو کی؟","verse1":"کافر بت[نفس] و سجود تو کی؟"}},{"hemistich":{"verse0":"روی نمودی و تو را یافتیم","verse1":"روی ز غیر تو دگر تافتیم"}},{"hemistich":{"verse0":"آنچه تو را پیش پرستیده ام","verse1":"خشت خطا بر سر هم چیده ام"}},{"hemistich":{"verse0":"همچو خران بندهٔ جو بوده ام","verse1":"من به عبادات [گرو] بوده ام"}},{"hemistich":{"verse0":"طاعت صاحب غرضان بندگی است","verse1":"[حاشا] لله همه شرمندگی است"}},{"hemistich":{"verse0":"کار نکویم همه رد بوده است","verse1":"وای بر آن کار که بد بوده است"}},{"hemistich":{"verse0":"از سر نو باز مسلمان شدم","verse1":"آنچه گذشته است پشیمان شدم"}},{"hemistich":{"verse0":"توبه ز نیک و بد خود ساختم","verse1":"دل دگر از غیر تو پرداختم"}},{"hemistich":{"verse0":"عهد به احسان تو بربسته ام","verse1":"لطف بفرما که کمر بسته ام"}},{"hemistich":{"verse0":"از شجر توبه عصایم بده","verse1":"وز بن توفیق تو پایم بده"}},{"hemistich":{"verse0":"دست فراگیر که درمانده ام","verse1":"دست به این حلقهٔ درمانده ام"}},{"hemistich":{"verse0":"از عمل و از حرکاتم مپرس","verse1":"از حج و از صوم [و] زکاتم مپرس"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چه رضای تو در آن بوده است","verse1":"از من بدکیش نهان بوده است"}},{"hemistich":{"verse0":"گرچه صفات تو ز حد برتر است","verse1":"از همه لیکن کرمت برتر است"}},{"hemistich":{"verse0":"نیست مرا با تو مجال سخن","verse1":"قاعدهٔ رحمت خود پیشه کن"}},{"hemistich":{"verse0":"لطف به قدر [کرم] خویش کن","verse1":"بر کمی من نگر و بیش کن"}},{"hemistich":{"verse0":"از تو قبول و ز سعیدا دعا","verse1":"از تو بقا و ز سعیدا فنا"}},{"hemistich":{"verse0":"آنچه جلال تو فنا می کند","verse1":"باز جمال تو بقا می کند"}},{"hemistich":{"verse0":"قهر تو هر جا که نظر کرد سخت","verse1":"تختهٔ بازیچه شود تخت بخت"}},{"hemistich":{"verse0":"گر صفت لطف تو باشد قرین","verse1":"به ز دو و پنج نماید زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"[ز امر] تو امروز قیامت شود","verse1":"هر چه تو خواهی به ارادت شود"}},{"hemistich":{"verse0":"قهر تو چون خواست خوشی ناخوشی","verse1":"پشه به نمرود کند سرکشی"}},{"hemistich":{"verse0":"ای کرمت قبلهٔ حاجات ما","verse1":"کارگر جمله مهمات ما"}},{"hemistich":{"verse0":"رحم بفرمای که سرگشته ام","verse1":"از ره فرمان تو برگشته ام"}},{"hemistich":{"verse0":"حاصل عمرم همه بی حاصلی","verse1":"غافلی و غافلی و غافلی"}},{"hemistich":{"verse0":"روی سیه، موی سیه، دل سیه","verse1":"جامه سیه، خانه سیه، گل سیه"}},{"hemistich":{"verse0":"این همه ظلمت به من آورده روی","verse1":"غیر تو کس نیست مرا چاره جوی"}},{"hemistich":{"verse0":"گرچه به درگاه تو شرمنده ام","verse1":"با همه شرمندگیم بنده ام"}},{"hemistich":{"verse0":"بنده اگر چه به خصایص بد است","verse1":"باز نشان مهر تو دارد به دست"}},{"hemistich":{"verse0":"پیش تو ای خالق ماهی و ماه","verse1":"عذر سعیداست بتر از گناه"}},{"hemistich":{"verse0":"سوخته ام آب بزن بر دلم","verse1":"غیر تو کس حل نکند مشکلم"}},{"hemistich":{"verse0":"داروی این علت ناصور ده","verse1":"داغ مرا مرهم کافور نه"}},{"hemistich":{"verse0":"ای تو طبیب مرض عاصیان","verse1":"وی تو حکیم دل هر ناتوان"}},{"hemistich":{"verse0":"میوهٔ تر می دهی از چوب خشک","verse1":"ساخته ای نافهٔ خون جیب مشک"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چه در این هر دو جهان ساختی","verse1":"این همه نعمت که برانداختی"}},{"hemistich":{"verse0":"چرخ ضیا ارض کدورت گرفت","verse1":"جمله [به] تدبیر تو صورت گرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"خلقت شادی و الم کرده ای","verse1":"بی مددی محنت[و] غم کرده ای"}}]}
{"poet":"سعیدا","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"نقاش قضا نسخهٔ ابروی بتان را","verse1":"گویا که به تصویر کشیده است کمان را"}},{"hemistich":{"verse0":"هرگز نه گشوده است و نه بسته است مه من","verse1":"از ناز، میان را وز انداز دهان را"}},{"hemistich":{"verse0":"عمری است که در دامن زلف تو زدم دست","verse1":"شاید که به چنگ آورم آن موی میان را"}},{"hemistich":{"verse0":"ای بی خبران از غم او مرده دلانید","verse1":"جز مرگ چه تعبیر بود خواب گران را"}},{"hemistich":{"verse0":"در دور رخت روی نداده دل جمعی","verse1":"زلف تو و بخت من و چشم نگران را"}},{"hemistich":{"verse0":"تا جوهر معنی نزند جوش به خاطر","verse1":"زنهار مده آب سخن، تیغ زبان را"}},{"hemistich":{"verse0":"روی تو ندیدیم و به کویت نرسیدیم","verse1":"هر چند دویدیم سراسر دو جهان را"}},{"hemistich":{"verse0":"مه از خط فرمان تو بیرون نه برآمد","verse1":"خورشید در این دایره پیچید عنان را"}},{"hemistich":{"verse0":"تا زلف تو زنجیر عدالت به میان بست","verse1":"فرقی نتوان کرد ز هم پیر و جوان را"}},{"hemistich":{"verse0":"گر از لب شیرین تو یک نکته بگویند","verse1":"از یاد رود کندن کان کوهکنان را"}},{"hemistich":{"verse0":"گردون اثر مهر تو آورد و مه نو","verse1":"شد مشتری و برد به هم سود و زیان را"}},{"hemistich":{"verse0":"عشقت که دو عالم به دو انگشت، فنا کرد","verse1":"اثبات یکی کرد خدای دو جهان را"}},{"hemistich":{"verse0":"بحر از نظر جاذبه یک قطرهٔ اشکی است","verse1":"گردی است که افشانده ز پا ریگ روان را"}},{"hemistich":{"verse0":"گردون چه خبر دارد و دوران چه شناسد","verse1":"حق نظر و دود دل سوختگان را"}},{"hemistich":{"verse0":"چشم تو مگر نشئه دهد باده کشان را","verse1":"تیغ تو مگر آب دهد تشنه لبان را"}},{"hemistich":{"verse0":"از بسکه به جان آمده ایم از غم آن شوخ","verse1":"ما دوست نداریم بجز دشمن جان را"}},{"hemistich":{"verse0":"طالع شده تا مهر تو از مشرق امید","verse1":"شد روز شب تیرهٔ دین مغربیان را"}},{"hemistich":{"verse0":"هر حکم که رانده قلم معجزهٔ تو","verse1":"در ضبط درآورده زمین را و زمان را"}},{"hemistich":{"verse0":"دادی تو منادی که در این موسم دلکش","verse1":"دارند گلو را و ببندند دهان را"}},{"hemistich":{"verse0":"تا شام به روی همه از مشرق و مغرب","verse1":"بستند در قلعهٔ شهر رمضان را"}},{"hemistich":{"verse0":"کردند برای تبع و آل تو پیدا","verse1":"آراسته با زینت و فر خلد جنان را"}},{"hemistich":{"verse0":"بربست لب از وصف کمال تو سعیدا","verse1":"حاجت نبود مدح صفات تو بیان را"}}]}
{"poet":"شیخ محمود شبستری","title":"بخش ۲ - عین الیقین","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر نباشد ورا صفات جلال","verse1":"نقص باشد ورا و ذاک محال"}},{"hemistich":{"verse0":"صفت او چو ذات اوست قدیم","verse1":"دایماً حی و قادر است و علیم"}},{"hemistich":{"verse0":"صفتش غیر نیست و نبود عین","verse1":"دل دانا در این ندارد غین"}},{"hemistich":{"verse0":"چون به معنی نه اوست او نبود","verse1":"ور شود زو جدا نکو نبود"}}]}
{"poet":"شیخ محمود شبستری","title":"بخش ۲ - عین الیقین","content":[{"hemistich":{"verse0":"محدث است عالم ار نه از دو یکی","verse1":"وصف او آمدی و نیست شکی"}},{"hemistich":{"verse0":"بودی اندر ازل جهان ساکن","verse1":"وین زمان باشدی چنان ساکن"}},{"hemistich":{"verse0":"متحرک چراست هذا خلق","verse1":"ان صدقتم بذاک ماذا خلق"}},{"hemistich":{"verse0":"حرکت خود پس از سکون باشد","verse1":"متحرک همیشه چون باشد"}},{"hemistich":{"verse0":"متحرک نبود و ساکن نیست","verse1":"قِدَمش زین دلیل ممکن نیست"}}]}
{"poet":"شیخ محمود شبستری","title":"بخش ۳ - حق الیقین","content":[{"hemistich":{"verse0":"خود جز او نیست عارف و معروف","verse1":"اوست وصف، اوست واصف و موصوف"}},{"hemistich":{"verse0":"آنچه تو فهم کرده​ای ز صفات","verse1":"محدث است از چه؟ از عظیم الذات"}},{"hemistich":{"verse0":"ذات را از صفات دانستی","verse1":"چه کنی این چنین توانستی"}},{"hemistich":{"verse0":"بلکه ذات و صفات را ز افعال","verse1":"فهم کردی ز ایزد متعال"}},{"hemistich":{"verse0":"در حقیقت مر این طریق مجاز","verse1":"نردبان پایه​ایست دور و دراز"}},{"hemistich":{"verse0":"دارد این ره بسی فراز و نشیب","verse1":"مخور از مکر عقل خیره فریب"}},{"hemistich":{"verse0":"گر تو این ره به عقل خویش روی","verse1":"همچو گاو خراس هرزه دوی"}},{"hemistich":{"verse0":"یا ز تعطیل در ضلال افتی","verse1":"یا ز تشبیه در وبال افتی"}},{"hemistich":{"verse0":"فلسفی شد معطل از تنزیه","verse1":"متکلم مشبه از تشبیه"}},{"hemistich":{"verse0":"وانکه تشبیه داشت یا تعطیل","verse1":"نیست بر جادۀ سواء سبیل"}}]}
{"poet":"شیخ محمود شبستری","title":"بخش ۳ - حق الیقین","content":[{"hemistich":{"verse0":"هرکه او مدتی مجاهده کرد","verse1":"همه آفاق را مشاهده کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"دید و بشنید از مسافت دور","verse1":"چشم و گوش از میان شده مهجور"}},{"hemistich":{"verse0":"حی بینا، سمیع بی مانند","verse1":"خود جز او نیست غیر از او مپسند"}},{"hemistich":{"verse0":"چشم و گوش تو آنچه گفت و شنید","verse1":"ز خود آخر بدان صفت برسید"}},{"hemistich":{"verse0":"نور ایشان فروغ عقل ودل است","verse1":"شمع دل زان جناب مشتعل است"}}]}
{"poet":"شیخ محمود شبستری","title":"بخش ۴ - حکایت","content":[{"hemistich":{"verse0":"عاقلی دید قطرۀ ژاله","verse1":"بنشسته به سبزه و لاله"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت ابری نبود در عالم","verse1":"از کجا شد پدید این شبنم"}},{"hemistich":{"verse0":"مرکز او ز شیب یا بالاست","verse1":"میل طبع وجود او به کجاست"}},{"hemistich":{"verse0":"یک زمانی بدین سخن بگذشت","verse1":"تاب مهر اوفتاد در کُه و دشت"}},{"hemistich":{"verse0":"قطرۀ ژاله دید آن سره مرد","verse1":"که ز ناگاه قصد بالا کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"میل اودید چون بسوی سماست","verse1":"کرد معلوم کز قبیل هواست"}},{"hemistich":{"verse0":"تو ورای دو عالمی زنهار","verse1":"تا نگیری در این نشیب قرار"}},{"hemistich":{"verse0":"شهسواری به قوّت نظری","verse1":"زان چو شاهان همیشه در سفری"}},{"hemistich":{"verse0":"از عمل وز نظر چو شاه و وزیر","verse1":"گه به نخجیر و گاه در تدبیر"}},{"hemistich":{"verse0":"چونکه رخش تو بر زمین بدوید","verse1":"گرد کی زان به دامن تو رسید"}},{"hemistich":{"verse0":"تا به منزل رسی به آسانی","verse1":"دامن از گرد ره بیفشانی"}},{"hemistich":{"verse0":"زان همه جست و جو برآسائی","verse1":"نکنی کار و کارفرمائی"}},{"hemistich":{"verse0":"بازدانی که تا که بودی تو","verse1":"آتش شمع یا نه دودی تو"}},{"hemistich":{"verse0":"لیک آن دانشت ندارد سود","verse1":"که در آنجا نمیتوان افزود"}},{"hemistich":{"verse0":"این جهان است جای کسب کمال","verse1":"جهل نفس خود است عین ضلال"}}]}
{"poet":"ظهیر فاریابی","title":"شمارهٔ ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"بی آن که به کس رسید زوری از ما","verse1":"یا گشت پریشان دل موری از ما"}},{"hemistich":{"verse0":"ناگاه برآورد بدین رسوایی","verse1":"شوریده سر زلف تو شوری از ما"}}]}
{"poet":"ظهیر فاریابی","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"چندان زغم انگیخته ام آتش و آب","verse1":"وز دیده و دل ریخته ام آتش و آب"}},{"hemistich":{"verse0":"از آرزوی لبش چو رخساره او","verse1":"در یکدگر آمیخته ام آتش و آب"}}]}
{"poet":"عراقی","title":"بخش ۱ - سر آغاز","content":[{"hemistich":{"verse0":"بود در کنج خانه صبح دمی","verse1":"خاطر من بخود فتاده دمی"}},{"hemistich":{"verse0":"غزلی دلپذیر می‌گفتم","verse1":"درر از عشق دوست می‌سفتم"}},{"hemistich":{"verse0":"نفسی وصف یار می‌راندم","verse1":"ساعتی لوح دوست می‌خواندم"}},{"hemistich":{"verse0":"دل ز احوال نیک و بد آزاد","verse1":"هر زمانم نتیجه‌ای می‌داد"}},{"hemistich":{"verse0":"عقل گردون نورد گردنکش","verse1":"جمع کرده دل از چهار وز شش"}},{"hemistich":{"verse0":"فکر عالم نمای معنی خوان","verse1":"در دماغ خیال سرگردان"}},{"hemistich":{"verse0":"ذوق لذت شناس شاهد باز","verse1":"کرده در عشق نغمه‌ها آغاز"}},{"hemistich":{"verse0":"طبع رعناگرای شیرین کار","verse1":"کرده حسن عروس فکر نگار"}},{"hemistich":{"verse0":"کلک نقاش خوی معنی جوی","verse1":"کرده معنی روان، چو آب به جوی"}},{"hemistich":{"verse0":"خامهٔ نقشبند چابک دست","verse1":"بتکی چند را صور می‌بست"}},{"hemistich":{"verse0":"آمد از عالم خفا به ظهور","verse1":"یک یک از دل معانی مستور"}},{"hemistich":{"verse0":"در چنان حالتی که جان لرزد","verse1":"دوست ناگاه حلقه بر در زد"}},{"hemistich":{"verse0":"صوت بر در زنان، ز قرع هوا","verse1":"از ره گوش هوش گفت مرا:"}},{"hemistich":{"verse0":"خیز و بگشای در، که یار آمد","verse1":"میوه از شاخ عمر بار آمد"}},{"hemistich":{"verse0":"بی خبر گشت عقل سرمستم","verse1":"بیخود از جای خود برون جستم"}},{"hemistich":{"verse0":"بگشودم درش، چو رخ بنمود","verse1":"در جنت به روی من بگشود"}},{"hemistich":{"verse0":"اندر آمد، ز ماه تابان‌تر","verse1":"ز سهی سرو بس خرامان‌تر"}},{"hemistich":{"verse0":"سایهٔ غم برفت از سر من","verse1":"کافتاب اندر آمد از در من"}},{"hemistich":{"verse0":"بر رخش همچو موی آشفتم","verse1":"مست و حیران شدم بدو گفتم:"}},{"hemistich":{"verse0":"وه! که بس خوب و دلکش آمده‌ای","verse1":"مرحبا! مرحبا! خوش آمده‌ای"}},{"hemistich":{"verse0":"بس لطیفی و نیک زیبایی","verse1":"حوری و از بهشت می‌آیی"}},{"hemistich":{"verse0":"آدمی را چنین نباشد نور","verse1":"ملکی؟ یا پری؟ بتی؟ یا حور؟"}},{"hemistich":{"verse0":"تا جهان است، مثل تو قمری","verse1":"در نیامد به دلبری ز دری"}},{"hemistich":{"verse0":"چه ملک پیکری! بنام ایزد","verse1":"کآفریدت ز روح تام ایزد"}},{"hemistich":{"verse0":"ماه رویی و آفتاب جبین","verse1":"آدمی‌زاده کسی ندید چنین"}},{"hemistich":{"verse0":"لب لعلش، کزو زنم لبیک","verse1":"کرد اشارت که: «السلام علیک»"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتمش: صد دلت فدای سلام","verse1":"«و علیک السلام و الاکرام»"}},{"hemistich":{"verse0":"از شراب غرور خوبی مست","verse1":"موزه بر کند و ساعتی بنشست"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی اشعار گفته می‌نگرید","verse1":"این غزل بر ورق نوشته بدید:"}}]}
{"poet":"عراقی","title":"بخش ۲ - غزل","content":[{"hemistich":{"verse0":"دل چو در دام عشق منظور است","verse1":"دیده را جرم نیست، معذور است"}},{"hemistich":{"verse0":"ناظرم بر رخت به دیدهٔ جان","verse1":"گرچه از چشم ظاهرم دور است"}},{"hemistich":{"verse0":"از شراب الست روز وصال","verse1":"جان مستم هنوز مخمور است"}},{"hemistich":{"verse0":"دست از عاشقی نمی‌دارد","verse1":"دایم از یار اگرچه مهجور است"}},{"hemistich":{"verse0":"جان آشفته بر رخت فاش است","verse1":"شعلهٔ نار پرتو نور است"}},{"hemistich":{"verse0":"چشم مستت بلای عشاق است","verse1":"خاک پای تو تاج فغفور است"}},{"hemistich":{"verse0":"حکم داری به هرچه فرمایی","verse1":"که عراقی مطیع و مامور است"}}]}
{"poet":"عراقی","title":"بخش ۳ - مثنوی","content":[{"hemistich":{"verse0":"از تو مهرم چو در نهاد بود","verse1":"من کیم؟ تا مرا مراد بود ؟"}},{"hemistich":{"verse0":"جز مرادت مرا مرادی نیست","verse1":"غیر ازین خاطری و یادی نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"هرکه او در غم تو دل بنهاد","verse1":"آرزوها به آرزوی تو داد"}},{"hemistich":{"verse0":"شوق دل‌ها ارادت تو بود","verse1":"ذوق جان‌ها عبادت تو بود"}},{"hemistich":{"verse0":"تا که خاک درت پناه من است","verse1":"آستان تو سجده‌گاه من است"}},{"hemistich":{"verse0":"من ز کویت بدر ندانم رفت","verse1":"زانکه زین در کجا توانم رفت؟"}},{"hemistich":{"verse0":"زین سخن‌ها خلاصه دانی چیست؟","verse1":"آنکه: دور از تو من ندانم زیست"}},{"hemistich":{"verse0":"گرچه داری چو من هزار هزار","verse1":"ختم گشت این سخن برین گفتار"}}]}
{"poet":"عراقی","title":"بخش ۴ - حکایت","content":[{"hemistich":{"verse0":"یکی از عاشقان جمالت را","verse1":"بود نجم اکابر کبری"}},{"hemistich":{"verse0":"آن معین شریعت احمد","verse1":"آن قرین دل و قریب احد"}},{"hemistich":{"verse0":"بود بر چرخ انجم اخیار","verse1":"آفتاب معانی اسرار"}},{"hemistich":{"verse0":"آن گره سالکان، که ره بردند","verse1":"اقتباس کمال ازو کردند"}},{"hemistich":{"verse0":"بربود از مقام آزادی","verse1":"دل او حسن مجد بغدادی"}},{"hemistich":{"verse0":"بربودش بتی چنان مقبول","verse1":"ناگهان از مقام عالی دل"}},{"hemistich":{"verse0":"حسن زیباش خیل عشق آورد","verse1":"صبر و آرام او به غارت برد"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت: آیا بر من آریدش؟","verse1":"هست جان او، بر تن آریدش"}},{"hemistich":{"verse0":"در زمان نزد شیخش آوردند","verse1":"خاطر شیخ گشت رسته ز بند"}},{"hemistich":{"verse0":"زو بپرسید: تا چه دارد دوست؟","verse1":"و آن چه باشد که دوست عاشق اوست؟"}},{"hemistich":{"verse0":"در دمش چون او بپرسیدند","verse1":"میل شطرنج باختن دیدند"}},{"hemistich":{"verse0":"شیخ شطرنج خواست، وقت گزید","verse1":"با حریف ظریف می‌بازید"}},{"hemistich":{"verse0":"چون که مغلوب کرد خیلش را","verse1":"همگی جذب کرد میلش را"}},{"hemistich":{"verse0":"حب شطرنج از دلش بربود","verse1":"بازیی چند بس نکوش نمود"}},{"hemistich":{"verse0":"فرس دولتش چو بازین شد","verse1":"بیدق همتش به فرزین شد"}},{"hemistich":{"verse0":"شاه نفسش ازان عری برخاست","verse1":"ماهرخ عرصه‌ای نکوتر خواست"}},{"hemistich":{"verse0":"دست‌ها بازداشت زین دستان","verse1":"پیل او کرد یاد هندستان"}},{"hemistich":{"verse0":"چند روزی به خلوتش بنشاند","verse1":"کاندر آن لوح سر عشق بخواند"}},{"hemistich":{"verse0":"چون ز ذوق صفاش بی‌هش کرد","verse1":"همه در عشق او فرامش کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"هست عشق آتشی، که شعلهٔ آن","verse1":"سوزد از دل حجاب هر حدثان"}},{"hemistich":{"verse0":"چون بسوزد هوای پیچاپیچ","verse1":"او بماند چو زو نماند هیچ"}},{"hemistich":{"verse0":"او سراپای تخت انوار است","verse1":"او مطایای رخت اسرار است"}},{"hemistich":{"verse0":"او رساند ز شوق روحانی","verse1":"به جمال و جلال رحمانی"}},{"hemistich":{"verse0":"عشق ز اوصاف کردگار یکی است","verse1":"عاشق و عشق و حسن یار یکی است"}},{"hemistich":{"verse0":"بود معبود خالق رزاق","verse1":"نفس خود را به نفس خود مشتاق"}},{"hemistich":{"verse0":"آن جمیلی، که او جمال آراست","verse1":"«کنت کنزا» بگفت و آنگه خواست"}},{"hemistich":{"verse0":"تا در گنج ذات بنماید","verse1":"به کلید صفات بگشاید"}},{"hemistich":{"verse0":"چون به او صاف خاص ظاهر شد","verse1":"پیش انسان به ذات حاضر شد"}},{"hemistich":{"verse0":"به جمال صفا تجلی کرد","verse1":"عشق را یار اهل معنی کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"یافتش عاشق از ظهور صفت","verse1":"علمش از علم و قدرت از قدرت"}},{"hemistich":{"verse0":"سمعش از سمع و هم بصر ز بصر","verse1":"در کلام از کلام شد بخبر"}},{"hemistich":{"verse0":"وز ارادت ارادتش حاصل","verse1":"وز حیاتش حیات شد واصل"}},{"hemistich":{"verse0":"از جمالش جمال وی نمود","verse1":"وز بقایش بقای عشق فزود"}},{"hemistich":{"verse0":"از محبت محبتش بشناخت","verse1":"وز تجلی عشق عشقش باخت"}},{"hemistich":{"verse0":"زین صفت‌ها چو بوی دوست شنید","verse1":"خویشتن را ندید و او را دید"}},{"hemistich":{"verse0":"مظهر وی دوست را بنهفت","verse1":"«لیس فی جبتی سوی الله» گفت"}},{"hemistich":{"verse0":"چون که برکند جبه را وارست","verse1":"جبه بر کن، که پات بر دارست"}},{"hemistich":{"verse0":"«مابه الاشتراک» را بنشان","verse1":"«مابه الامتیاز» را بر خوان"}},{"hemistich":{"verse0":"چون ز «سبحان» شدی تو «اعظم‌شان»","verse1":"گرد هستی خود ز خود بنشان"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"دنیا که برای ره گذر باید داشت","verse1":"از زود گذشتنش خبر باید داشت"}},{"hemistich":{"verse0":"چون میدانی که سخت دردی است فراق","verse1":"بر هیچ منه دلت که بر باید داشت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"صاحب نظری که هیچ افکنده نبود","verse1":"تا از نظر شفاعتش زنده نبود"}},{"hemistich":{"verse0":"سلطان دو کون وبندهٔ خاصِ حق اوست","verse1":"آن بنده که خواجهتر از او، بنده نبود"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"پروانه به شمع گفت: ای در سر سوز","verse1":"هر لحظه مرا به شیوهٔ دیگر سوز"}},{"hemistich":{"verse0":"گر کارِ مرا هیچ سری پیدا نیست","verse1":"پیداست سرِ کارِ تُرا کمتر سوز"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"چون جان دلم ز سیر،‌چون برق شدند","verse1":"مستغرق او، ز پای تا فرق شدند"}},{"hemistich":{"verse0":"این فرعونان که در درونم بودند","verse1":"از بس که گریستم همه غرق شدند"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"خورشید رخت ملک جهان می‌بخشد","verse1":"دُرّ سخنت گنج نهان می‌بخشد"}},{"hemistich":{"verse0":"صد جان یابم از غم عشقت هر روز","verse1":"گویی که غم عشق تو جان می‌بخشد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر مرد رهی،‌رَخْت به دریا انداز","verse1":"سربار، برو، بر سرِ غوغا انداز"}},{"hemistich":{"verse0":"با رنج وبلا و محنت امروز بساز","verse1":"ناز و طرب و عیش به فردا انداز"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"صدری که ز هرچه بود برتر او بود","verse1":"مقصود ز اعراض و ز جوهر او بود"}},{"hemistich":{"verse0":"آنجا که میان آب و گل بود آدم","verse1":"در عالم جان و دل، پیامبر او بود"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"پروانه به شمع گفت: چند افروزی","verse1":"خوش سوزی اگر سوز ز من آموزی"}},{"hemistich":{"verse0":"هر لحظه سری دگر برآری در سوز","verse1":"ای شمع برو که سرسری میسوزی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عشق مرا چه کار با پردهٔ راز","verse1":"کار من دل سوخته اشک است و نیاز"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چند که جهد میکنم در تک و تاز","verse1":"از دیدهٔ من اشک نمیاستد باز"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای هر نفسی جلوهگری افزونت","verse1":"گه رد خاکست جلوه، گه در خونت"}},{"hemistich":{"verse0":"همچون متحیری فرو ماندهام","verse1":"از لطف حجابهای گوناگونت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"چون مرگ در افکند به غرقاب ترا","verse1":"با خاک برد با دل پرتاب ترا"}},{"hemistich":{"verse0":"چون گور ز پیش داری ومرگ از پس","verse1":"چون میآید درین میان خواب ترا"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"صدری که ز هر دو کون، در بیشی بود","verse1":"در حضرت حق غرقهٔ بیخویشی بود"}},{"hemistich":{"verse0":"با این همه جاه و قدر و قربت، کو داشت،","verse1":"از جمله تفاخرش به درویشی بود"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"پروانه به شمع گفت: «از روزِ نخست","verse1":"چون کشته شوم بر سرت از عهد درست"}},{"hemistich":{"verse0":"زنهار به اشکِ خود بشویی تو مرا»","verse1":"شمعش گفتا: «شهید رانتوان شست»"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"دریای دلم گرچه بسی میآشفت","verse1":"از غیرت خلق گوهر راز نسفت"}},{"hemistich":{"verse0":"رازی که دلم ز خلق میداشت نهفت","verse1":"اشکم به سر جمع به رویم در گفت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"از بس که شکر فشاند عشق تونخست","verse1":"جاوید همه جهان شکر خواهد جست"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچیز که مییابم و میخواهم جست","verse1":"گویی شکر لعل تو دارد بدرست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"جواب پدر","content":[{"hemistich":{"verse0":"پدر گفتش عزیزا چند گوئی","verse1":"ز غفلت ملک فانی چند جوئی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو باقی نیست ملکت جز زمانی","verse1":"مکن در گردنت بار جهانی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بار خود بتنها بر نتابی","verse1":"ببار خلق عالم چون شتابی؟"}},{"hemistich":{"verse0":"ز درویشی چو مردن هست دشوار","verse1":"ز شاهی چون بمیری آخر کار؟"}},{"hemistich":{"verse0":"چو می‌بینی زوال پادشاهی","verse1":"عجب می‌آیدم تا می چه خواهی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"جواب پدر","content":[{"hemistich":{"verse0":"پدر بگشاد الماس زبان را","verse1":"بسفت آنگه گهرهای بیان را"}},{"hemistich":{"verse0":"پسر را گفت گر داری هدایت","verse1":"همه عمرت تمامست این حکایت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۱ - بسم الله الرحمن الرحیم","content":[{"hemistich":{"verse0":"ابتدا برنام حی لایزال","verse1":"صانع اشیاء و ابداع جلال"}},{"hemistich":{"verse0":"آن خردبخشی که آدم ذات اوست","verse1":"جمله اشیا مصحف آیات اوست"}},{"hemistich":{"verse0":"خاک را بر روی آب او گسترید","verse1":"عقل و جان و دین و دل زو شد پدید"}},{"hemistich":{"verse0":"کره چرخ فلک گردان بکرد","verse1":"ماه و خورشید اندرو تابان بکرد"}},{"hemistich":{"verse0":"آفتاب روح را اطوار داد","verse1":"چار را شش داد و نه را چار داد"}},{"hemistich":{"verse0":"جسم را از خاک و آب او آفرید","verse1":"روح را از باد و آتش پرورید"}},{"hemistich":{"verse0":"روح پنهان گشت و تن پیدا نمود","verse1":"از یداللّه اوید بیضا نمود"}},{"hemistich":{"verse0":"اول وآخر نبد غیری ورا","verse1":"هرچه بینی اوست این بس مر ترا"}},{"hemistich":{"verse0":"آسمان شد خرقه پوش از شوق او","verse1":"دایما گردان شده از ذوق او"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچه بینی ذات یزدانست و بس","verse1":"میدهد بر این گواهی هر نفس"}},{"hemistich":{"verse0":"اولین وآخرین ذات ویست","verse1":"نحن اقرب گفت آیات ویست"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچه آورد از عدم پیدا نمود","verse1":"صورت جزوی همه اشیا نمود"}},{"hemistich":{"verse0":"آفتاب از نور او یک ذرّه دان","verse1":"پرده دار از نور او شد آسمان"}},{"hemistich":{"verse0":"ماه گشته سالکی این نور را","verse1":"میدهد هر روز نور او حور را"}},{"hemistich":{"verse0":"اندرین ره سالها بگداخته","verse1":"محو گشته راز او نشناخته"}},{"hemistich":{"verse0":"هر زمان در منزلی دیگر رود","verse1":"گاه بی پا و گهی بی سر رود"}},{"hemistich":{"verse0":"کوکبان چرخ حیران گشتهاند","verse1":"با فلک در رقص گردان گشتهاند"}},{"hemistich":{"verse0":"چرخ میخواهد که این سر پی برد","verse1":"لیک هرگز ره بصنعش کی برد"}},{"hemistich":{"verse0":"خاک را این سر مسلّم آمدست","verse1":"زانکه اندر راه او کم آمدست"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچه پنهان بود از وی فاش شد","verse1":"بود معنی نقش صورتهاش شد"}},{"hemistich":{"verse0":"قرب خاک از بعد آن کامل ترست","verse1":"هر که او مهجورتر و اصل ترست"}},{"hemistich":{"verse0":"باد خدمتکار کوی خاک شد","verse1":"روح مطلق گشت جان پاک شد"}},{"hemistich":{"verse0":"عقل آنجا چون نظر بر دل فکند","verse1":"عشق پیدا شد ز جان دردمند"}},{"hemistich":{"verse0":"آب شد آئینه کلی بدید","verse1":"علفو و سفل از یکدگر شد ناپدید"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چهار آمد پدید از هر چهار","verse1":"صدهزار آمد برون از صد هزار"}},{"hemistich":{"verse0":"عقل صورت بین بدو با عشق گفت","verse1":"کاین چه نقشی بود ز اسرار نهفت"}},{"hemistich":{"verse0":"عشق گفتا آنچه من دیدم ز تو","verse1":"تو ندیدی سرّو من دیدم ز تو"}},{"hemistich":{"verse0":"جمله ذرّات پیدا و نهان","verse1":"نقطه من گشت در هر دو جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"اولین و آخرین عشقست و بس","verse1":"عقل سودا میپزد در هر نفس"}},{"hemistich":{"verse0":"عشق جانان دید، عقل اشیا نمود","verse1":"عشق بر موسی ید بیضا نمود"}},{"hemistich":{"verse0":"جوهر عشقست پیدائی حق","verse1":"راز پنهانست یکتائی حق"}},{"hemistich":{"verse0":"عشق ظاهر کرد هر چیزی که بود","verse1":"عقل بود امابرین واقف نبود"}},{"hemistich":{"verse0":"عشق جانان دید و جانان گشت کل","verse1":"در عیان عشق پنهان گشت کل"}},{"hemistich":{"verse0":"عقل اندر قل تعالوا باز ماند","verse1":"عشق سوی سرّ صاحب راز ماند"}},{"hemistich":{"verse0":"گر ترا عشقست یک ذره درای","verse1":"تا درین ره بشنوی بانگ درای"}},{"hemistich":{"verse0":"چند خواهی ماند نه پخته نه خام","verse1":"نه بد و نه نیک نه خاص ونه عام"}},{"hemistich":{"verse0":"اول آدم در فنای عشق بود","verse1":"گشت پیدا ظاهرش بود و نبود"}},{"hemistich":{"verse0":"خواست تا خود را بداند از یقین","verse1":"عقل او را رهنما آمد درین"}},{"hemistich":{"verse0":"اول آدم سوی هر ذره شتافت","verse1":"تا بخود در ره نتافت او ره نیافت"}},{"hemistich":{"verse0":"بی خبر از نور جان پاک بود","verse1":"گرچه سر تا پای صورت خاک بود"}},{"hemistich":{"verse0":"کرد جانان مر ورا تعلیم اسم","verse1":"تا عدو پیدا شود بر قسم قسم"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی ظلمت آشیان نور کرد","verse1":"بعد از آن رو در بهشت و حور کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"از سوی دنیا سوی جنت فتاد","verse1":"تاج بر فرق خدا دانی نهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"نور عشق اندر رهش همراه بود","verse1":"پس سوی جانان ورا راهی نمود"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت ای آدم تو هستی جزو و کل","verse1":"عزها کلی بدل کردی بذل"}},{"hemistich":{"verse0":"بندگی ما را تو مطلوب آمدی","verse1":"در محبت عین محبوب آمدی"}},{"hemistich":{"verse0":"درید قدرت وجودت چل صباح","verse1":"داد ترکیبی مرورا روح راح"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچه بینی آن تویی خود را بدان","verse1":"ظاهری و باطنی و جسم و جان"}},{"hemistich":{"verse0":"اولی بس بی نهایت گشتهٔ","verse1":"پرتوی بی حدّ و غایت گشتهٔ"}},{"hemistich":{"verse0":"عرش با کرسی ز ذاتت خواستند","verse1":"هر دو را از ذات تو آراستند"}},{"hemistich":{"verse0":"آسمان و عرش و عنصر ذات تست","verse1":"هر دو عالم نقطه ذرّات تست"}},{"hemistich":{"verse0":"آفرینش از تو بگرفته نظام","verse1":"اولین و آخرین را کن تمام"}},{"hemistich":{"verse0":"آدم آن دم گفت ای جان جهان","verse1":"ای مرا نور دل و عین عیان"}},{"hemistich":{"verse0":"ای بتو پیدا شده جان و تنم","verse1":"ای ز نور تو شده ره روشنم"}},{"hemistich":{"verse0":"ای مه و خورشید عکس نور تو","verse1":"من ز تو میخواهم این منشور تو"}},{"hemistich":{"verse0":"تا مرا راهی نمایی از رهت","verse1":"زانکه آدم هست خاک درگهت"}},{"hemistich":{"verse0":"جزو و کل ذات تو میبینم همه","verse1":"در دم آدم فکندی دمدمه"}},{"hemistich":{"verse0":"هفت گردون نقطه پرگارتست","verse1":"عرش و کرسی غرقه انوار تست"}},{"hemistich":{"verse0":"ای بتو روشن تمام کاینات","verse1":"آدم مسکین شده گم در صفات"}},{"hemistich":{"verse0":"کمترین خاک کویت آدمست","verse1":"نور پاکت روشنی عالمست"}},{"hemistich":{"verse0":"آدم از تو راه عزت یافته","verse1":"از همه اشیا ترا دریافته"}},{"hemistich":{"verse0":"مر مرا راهی سوی جانان نمای","verse1":"این گره از جسم آدم برگشای"}},{"hemistich":{"verse0":"نور پیغمبر یقین راه او","verse1":"گشته پیوسته سوی درگاه او"}},{"hemistich":{"verse0":"دید آدم عالم از بهر فنا","verse1":"انبیا و اولیا و اصفیا"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت احمد کاین همه ذرّات تست","verse1":"نقطهای صفحه آیات تست"}},{"hemistich":{"verse0":"از میان جمله مقصودش منم","verse1":"زانکه من نور تمامت آمدم"}},{"hemistich":{"verse0":"انبیا از نسل تو پیدا شوند","verse1":"هر یکی سر فتنهٔ غوغا شوند"}},{"hemistich":{"verse0":"آنچه اسرارست ماداناتریم","verse1":"جمله از خود دیده بر دید آوریم"}},{"hemistich":{"verse0":"آنچه ما دانیم آن ظاهر کنیم","verse1":"گاه مومن گاهشان کافر کنیم"}},{"hemistich":{"verse0":"آنچه ما دانیم پیدا آوریم","verse1":"نیک و بدهاشان تمامت بنگریم"}},{"hemistich":{"verse0":"آنچه ما دانیم از نیک و بدی","verse1":"حکم کرده در ازل الّا الذی"}},{"hemistich":{"verse0":"آنچه ما دانیم از اسرار کل","verse1":"بگذرانیم از همه از عزّ و ذل"}},{"hemistich":{"verse0":"بر سر هر یک قضایی آوریم","verse1":"بر تن هر یک بلایی آوریم"}},{"hemistich":{"verse0":"چرخ را دور شبانروزی دهم","verse1":"شب برم روز آورم روزی دهم"}},{"hemistich":{"verse0":"یفعل اللّه ما یشاء از حکم ماست","verse1":"هر که جز این بنگرد عین خطاست"}},{"hemistich":{"verse0":"چشم بگشای ای امین راه بر","verse1":"کار عالم را تمامت در نگر"}},{"hemistich":{"verse0":"این همه بند ره سالک شدست","verse1":"جملگی تقدیر از مالک شدست"}},{"hemistich":{"verse0":"هر که او در قید چندین پیچ پیچ","verse1":"چون بمیرد در نیابد هیچ هیچ"}},{"hemistich":{"verse0":"انبیا بودند سر غوغای عشق","verse1":"جان فدا کردند در سودای عشق"}},{"hemistich":{"verse0":"زانکه راه جمله پیچاپیچ بود","verse1":"چون بدیدند آن همه بر هیچ بود"}},{"hemistich":{"verse0":"محو گشتند از صفات جسم و جان","verse1":"تا یقین شان گشت بی شک جان جان"}},{"hemistich":{"verse0":"در ره توحید فانی آمدند","verse1":"غرق آب زندگانی آمدند"}},{"hemistich":{"verse0":"در ملامتها که آمد جملهشان","verse1":"از نشان جسم گشته بینشان"}},{"hemistich":{"verse0":"آنچه آمد از بلا بر انبیا","verse1":"در ره معشوق از جور و جفا"}},{"hemistich":{"verse0":"اول آدم از عزازیل لعین","verse1":"در گمان افتاد از راه یقین"}},{"hemistich":{"verse0":"نوح را بنگر که از طوفان چه دید","verse1":"شد درون بحر عشقش ناپدید"}},{"hemistich":{"verse0":"دیگر ابراهیم را از تف نار","verse1":"غرقه گشته در میان نور نار"}},{"hemistich":{"verse0":"باز در یعقوب نابینا نگر","verse1":"یوسفش گم کرده گر گان پیش در"}},{"hemistich":{"verse0":"باز بنگر کز سلیمان ملک و تاج","verse1":"بستدند ازوی بکلی دیو داج"}},{"hemistich":{"verse0":"درنگر کایوب ابدال ضعیف","verse1":"مانده اندر کرم تن زار و نحیف"}},{"hemistich":{"verse0":"باز بنگر چون زکریا بر درخت","verse1":"کرده ارّه برو جودش لخت لخت"}},{"hemistich":{"verse0":"باز بنگر تا سر اسحاق را","verse1":"کرد خونش بر سر عشّاق را"}},{"hemistich":{"verse0":"باز موسی را نگر ز آغاز عهد","verse1":"دایهاش فرعون و ازتابوت مهد"}},{"hemistich":{"verse0":"باز بنگر بر سر یحیی که چون","verse1":"کرده جوشش بر سر عشّاق خون"}},{"hemistich":{"verse0":"باز بنگر تا که عیسی چند بار","verse1":"آوریدند آن سگان در زیر دار"}},{"hemistich":{"verse0":"باز بنگر تا سر ختم رسل","verse1":"چند دیده خویش را در عین ذل"}},{"hemistich":{"verse0":"این همه راه ملامت آمدست","verse1":"تا بنزدیک قیامت آمدست"}},{"hemistich":{"verse0":"کس نداند تا چه حکمت میرود","verse1":"هر وجودی را چه قسمت میرود"}},{"hemistich":{"verse0":"جهد میکن تا ز صورت بگذری","verse1":"بو که از معنی زمانی برخوری"}},{"hemistich":{"verse0":"جان خود را بر رخ جانان فشان","verse1":"در ره مردان چو ایشان جان فشان"}},{"hemistich":{"verse0":"این طلسم از جسم و صورت برفکن","verse1":"طیلسان از روی معنی برفکن"}},{"hemistich":{"verse0":"تا بگنج ذات مخفی در رسی","verse1":"همرهان رفتند و تو مانده پسی"}},{"hemistich":{"verse0":"ذات تو در نیستی پیدا شود","verse1":"وین دو بینی تو در یکتا بشود"}},{"hemistich":{"verse0":"ای شده کون و مکان از تو پدید","verse1":"هر چه گفتم گوش جان ازتو شنید"}},{"hemistich":{"verse0":"ای درون جسم و جان پیدا شده","verse1":"از دو عالم تا ابد یکتا شده"}},{"hemistich":{"verse0":"ای اناالحق گفته بی لفظ و زبان","verse1":"در دلم پیدا و ازدیده نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"اولین وآخرین را رهنمون","verse1":"از تو پیدا گشته یکسر کاف و نون"}},{"hemistich":{"verse0":"ای بذات خویش بیچون آمده","verse1":"نه درون رفته نه بیرون آمده"}},{"hemistich":{"verse0":"آشکارا بر دل و برجان شده","verse1":"از تمام دیدگان پنهان شده"}},{"hemistich":{"verse0":"ای شده بر جان و دلها آشکار","verse1":"راحم و رحمان و حی و کردگار"}},{"hemistich":{"verse0":"ای جلال و قدر تو دانسته تو","verse1":"در ازل هم قدر تو دانسته تو"}},{"hemistich":{"verse0":"ای کمال لایزالت نور پاک","verse1":"ای شده جویای صنعت آب و خاک"}},{"hemistich":{"verse0":"آفتاب از شوق تو در تک و تاب","verse1":"خیمه کرده بی ستون و بی طناب"}},{"hemistich":{"verse0":"ماه هر ماهی ز غم بگداخته","verse1":"هم کمال نور تو نشناخته"}},{"hemistich":{"verse0":"آتش اندر آتش شوقت مدام","verse1":"باد کرده راه پیمایی تمام"}},{"hemistich":{"verse0":"تا زجایی راه یابد سوی تو","verse1":"در نفسها میزند اوهوی تو"}},{"hemistich":{"verse0":"آب از صنعت روان در مرغزار","verse1":"در درون چشمه نالان زار زار"}},{"hemistich":{"verse0":"خاک خاک راه بر سر کرده است","verse1":"کو میان صد هزاران پرده است"}},{"hemistich":{"verse0":"از پس پرده ترا جویان شده","verse1":"اوفتاده در ره و حیران شده"}},{"hemistich":{"verse0":"کوه را کوه غم و اندوه و درد","verse1":"در دل و پایش فرو رفته بگرد"}},{"hemistich":{"verse0":"میرند هر لحظه بحر از شوق جوش","verse1":"تا کند درّ وصالت را بگوش"}},{"hemistich":{"verse0":"هر شجر کان از زمین آید برون","verse1":"میشود در راه عشقت سرنگون"}},{"hemistich":{"verse0":"میوههای رنگ رنگ از شاخسار","verse1":"میکند هر سال از صنعت نثار"}},{"hemistich":{"verse0":"طالبان عشق در کار آمده","verse1":"از پی حسنت ببازار آمده"}},{"hemistich":{"verse0":"جمله در اطوار و ادوار و خورش","verse1":"عقل اینجا میکند زان پرورش"}},{"hemistich":{"verse0":"تا ز اسرار تو ای عقل فضول","verse1":"میکند هر ذرّه تدبیر وصول"}},{"hemistich":{"verse0":"چند گویم چند جویم مر تورا","verse1":"ای ز پنهانی شده پیدامرا"}},{"hemistich":{"verse0":"در سوی هر ذرّهٔ چون بنگرم","verse1":"از هویدائیت آنجا ره برم"}},{"hemistich":{"verse0":"عشق راهم مینماید هر نفس","verse1":"عقل میاندازدم در باز پس"}},{"hemistich":{"verse0":"چون یقینم شد که جانانم تویی","verse1":"محو گشتم در تو، بردار این دویی"}},{"hemistich":{"verse0":"قل هواللّه احد یک بیش نیست","verse1":"دیده بگشا زانکه او یک بیش نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"خالقا بیچارهٔ راه توم","verse1":"بنده و زندانی جاه توم"}},{"hemistich":{"verse0":"در درون نفس چندین پیچ پیچ","verse1":"ماندهام جان پرخطر بر هیچ هیچ"}},{"hemistich":{"verse0":"از دو بینی دیدهام بگشای زود","verse1":"سوی مقصودم رهی بنمای زود"}},{"hemistich":{"verse0":"حاضری یا رب ز زاریهای من","verse1":"وارهان جانم ز دست خویشتن"}},{"hemistich":{"verse0":"سیر گشتم از جهان و خلق پاک","verse1":"آرزویم میکند در زیر خاک"}},{"hemistich":{"verse0":"بی نیازا در نیاز من نگر","verse1":"وارهان جانم ازین خوف و خطر"}},{"hemistich":{"verse0":"از سوی صورت سوی معنی برم","verse1":"وز سوی معنی سوی عقبی برم"}},{"hemistich":{"verse0":"از لقای خود دلم پر نور کن","verse1":"وز عزازیل لعینم دور کن"}},{"hemistich":{"verse0":"رحمتی کن بر من آشفته کار","verse1":"از خداوندی به بخشش درگذار"}},{"hemistich":{"verse0":"گر نیامرزی تمامت جزو و کل","verse1":"عزّها کلّی بدل گردد بذل"}},{"hemistich":{"verse0":"ای گناه آمرز مشتی پرگناه","verse1":"هم ز تو سوی تو آوردم پناه"}},{"hemistich":{"verse0":"در دم آخر که خواهم آمدن","verse1":"مر مرا امّید توخواهی بدن"}},{"hemistich":{"verse0":"شومی و بی شرمی ما در گذار","verse1":"کرده ما پیش چشم ما میار"}},{"hemistich":{"verse0":" ","verse1":" "}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۲ - الحکایه و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"حکیم هند سوی شهر چین شد","verse1":"بقصر شاه ترکستان زمین شد"}},{"hemistich":{"verse0":"شهی می‌دید طوطی هم نشینش","verse1":"قفس کرده ز سختی آهنینش"}},{"hemistich":{"verse0":"چو طوطی دید هندو را برابر","verse1":"زفان بگشاد طوطی هم چو شکر"}},{"hemistich":{"verse0":"که از بهر خدا ای کار پرداز","verse1":"اگر روزی بهندستان رسی باز"}},{"hemistich":{"verse0":"سلام من بیارانم رسانی","verse1":"جوابی بازآری گر توانی"}},{"hemistich":{"verse0":"بدیشان گوی آن مهجور مانده","verse1":"ز چشم هم نشینان دور مانده"}},{"hemistich":{"verse0":"بزندان و قفس چون سوگواری","verse1":"نه هم دردی مرا نه غم گساری"}},{"hemistich":{"verse0":"چه سازد تا رسد نزد شما باز","verse1":"چه تدبیرست گفتم با شما راز"}},{"hemistich":{"verse0":"حکیم آخر چو با هندوستان شد","verse1":"بر آن طوطیان دلستان شد"}},{"hemistich":{"verse0":"هزاران طوطی دل زنده می‌دید","verse1":"بگرد شاخها پرنده می‌دید"}},{"hemistich":{"verse0":"گرفته هر یکی شکر بمنقار","verse1":"همه در کار و فارغ از همه کار"}},{"hemistich":{"verse0":"فلک سر سبز عکس پر ایشان","verse1":"مگس گشته همای از فرایشان"}},{"hemistich":{"verse0":"حکیم هند آن اسرار برگفت","verse1":"غم آن طوطی غمخوار بر گفت"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنودند پاسخ نیک بختان","verse1":"در افتادند یک سر از درختان"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان از شاخ افتادند بر خاک","verse1":"که گفتی جان برآمد جمله را پاک"}},{"hemistich":{"verse0":"ز حال مرگ ایشان مرد هشیار","verse1":"عجب ماند و پشیمان شد ز گفتار"}},{"hemistich":{"verse0":"بآخر سوی چین چون باز افتاد","verse1":"سوی آن طوطی آمد راز بگشاد"}},{"hemistich":{"verse0":"که یاران از غم تو جان نبردند","verse1":"همه بر خاک افتادند ومردند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو طوطی آن سخن بشنید در حال","verse1":"بزد اندر قفس لختی پر و بال"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بادی آتشی در خویشتن زد","verse1":"تو گفتی جان بداد او نیز و تن زد"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی آمد فریب او نبشناخت","verse1":"گرفتش پای و اندر گلخن انداخت"}},{"hemistich":{"verse0":"چو در گلخن فتاد آن طوطی خوش","verse1":"ز گلخن بر پرید و شد چو آتش"}},{"hemistich":{"verse0":"نشست او بر سر قصر خداوند","verse1":"حکیم هند را گفت ای هنرمند"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا تعلیم دادند آن عزیزان","verse1":"که هم چون برگ شو بر خاک ریزان"}},{"hemistich":{"verse0":"طلب کار خلاصی هم چو ما کن","verse1":"رهایی بایدت خود را رها کن"}},{"hemistich":{"verse0":"بمیر از خویش تا یابی رهایی","verse1":"که با مرده نگیرند آشنایی"}},{"hemistich":{"verse0":"هرانگاهی که از خود دست شستی","verse1":"یقین دان کز همه دامی بجستی"}},{"hemistich":{"verse0":"بجای آوردم از یاران خود راز","verse1":"کنون رفتم بر یاران خود باز"}},{"hemistich":{"verse0":"همه یاران من در انتظارم","verse1":"من بی کار اینجا بر چه کارم"}},{"hemistich":{"verse0":"چو تو مردی بهم جنسان رسیدی","verse1":"بخلوت گاه علوی آرمیدی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو مردی زندهٔ جاوید گشتی","verse1":"خدا را بندهٔ جاوید گشتی"}},{"hemistich":{"verse0":"چه خواهی کرد گلخن جای تو نیست","verse1":"قبای خاک بر بالای تو نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"عزیزا جهد کن گر راز جویی","verse1":"که با خود راز خود می‌بازجویی"}},{"hemistich":{"verse0":"برون گیری زچندین پرده خود را","verse1":"پدید آری بخاصیت خرد را"}},{"hemistich":{"verse0":"چو وقت خواب می‌آید فرازت","verse1":"چرا می‌دارد از اسرار بازت"}},{"hemistich":{"verse0":"بوقت خواب بی‌خود می بمانی","verse1":"چگونه هم رهت گردد معانی"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان سان رغبتی داری تو در خواب","verse1":"که یکسانست با تو آتش و آب"}},{"hemistich":{"verse0":"چو راه پنج حس در خواب بستت","verse1":"چرا ذوقی ندارد جان مستت"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر گویی که جان ز آنست بی ذوق","verse1":"که دارد سوی خود ببریدن شوق"}},{"hemistich":{"verse0":"چرا وقت ریاضت جان هشیار","verse1":"ترا در ذوق می‌آرد بیک بار"}},{"hemistich":{"verse0":"غرض اینست ای جویندهٔ راز","verse1":"که تو خفته نیایی خویش را باز"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خفتی قطره افتادت بقلزم","verse1":"شدی در بی خودی یا در خودی گم"}},{"hemistich":{"verse0":"ببیداری اگر از خود شوی دور","verse1":"چو خفتی گشتی اندر بی خودی نور"}},{"hemistich":{"verse0":"دلت از خود ببیداری نشان یافت","verse1":"که بیداری ببیداری توان یافت"}},{"hemistich":{"verse0":"وگرنه شب نم تاریک روشن","verse1":"درین دریا بود چون شیر و روغن"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی کو شیر او درآب شد خوش","verse1":"ولی روغن جداگشت و مشوش"}},{"hemistich":{"verse0":"مشو اینجا حلولی ای فضولی","verse1":"که نبود مرد مستغرق حلولی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۲ - الحکایه و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"سیاهی کرد در آبی نگاهی","verse1":"بدید از آب رویی پر سیاهی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو رویی دید نامعلوم و ناخوش","verse1":"از آن زشتی دویدش بر سر آتش"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان اندیشه کرد آن مرد دل تنگ","verse1":"که هست آن مردم آب سیه رنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"زفان بگشاد گفت ای صورت زشت","verse1":"کدامین دیو در عالم ترا کشت"}},{"hemistich":{"verse0":"برآی از آب ای زشت سیه تاب","verse1":"که در آتش همی پایی نه در آب"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بر بیهوده بسیاری سخن گفت","verse1":"ندانست و همه با خویشتن گفت"}},{"hemistich":{"verse0":"تو هم در آب رویت کن نگاهی","verse1":"ببین تا خود سپیدی یا سیاهی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو مرغ جان فرو ریزد پر و بال","verse1":"ببینی روی خود در آب اعمال"}},{"hemistich":{"verse0":"سیه رویی سیاهی پیشت آرد","verse1":"سپیدی در فروغ خویشت آرد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو جان پاک در یک دم بدادی","verse1":"قدم حالی در آن عالم نهادی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دنیا تا بعقبی نیست بسیار","verse1":"ولی در ره وجود تست دیوار"}},{"hemistich":{"verse0":"ترا بانگ و خروش و گریه چندانست","verse1":"که این نفس دبی هم صحبت جانست"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر با نفس میری وای بر تو","verse1":"بسی گرید ز سر تا پای بر تو"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر بی نفس میری پاک باشی","verse1":"چه اندر آتش و در خاک باشی"}},{"hemistich":{"verse0":"ترا چو جان پاکت رفت و تن مرد","verse1":"نباید خویش را با خویشتن برد"}},{"hemistich":{"verse0":"که هر گاهی که تو از پیش مردی","verse1":"بسا کس را که گوی از پیش بردی"}},{"hemistich":{"verse0":"زبانت هرچ بر خود می‌شمرد آن","verse1":"چو زیر خاک رفتی باد برد آن"}},{"hemistich":{"verse0":"از آن پس عالم خاموشی آید","verse1":"مقامات ره مدهوشی آید"}},{"hemistich":{"verse0":"برون پرده آید شور ایام","verse1":"درون پرده خاموشیست و آرام"}},{"hemistich":{"verse0":"تو اینجایی ز خود آگاه از خویش","verse1":"که آنجا اگهی برخیزد از پیش"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان مستغرق آن نور گردی","verse1":"که زان لذت ز هستی دور گردی"}},{"hemistich":{"verse0":"و گر داری ازین برتر مقامی","verse1":"توداری اندرین قربت نظامی"}},{"hemistich":{"verse0":"مقرب آن بود کامروز بی خویش","verse1":"بود آن حضرتش در پیش بی پیش"}},{"hemistich":{"verse0":"همه حق بیند و بی خویش گردد","verse1":"بجوهر از دو گیتی بیش گردد"}},{"hemistich":{"verse0":"درین معنی که من گفتم شکی نیست","verse1":"تو بی‌چشمی و عالم جز یکی نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"مثالی باز گویم با تو از راه","verse1":"مگر جانت شود زین راز آگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"چه گر عمری بخون گردیدهٔ تو","verse1":"مثالی مثل این نشنیدهٔ تو"}},{"hemistich":{"verse0":"بچشمت کی درآید چرخ گردون","verse1":"که قدر او ز چشم تست افزون"}},{"hemistich":{"verse0":"همی هر ذرهٔ کان دیدهٔ تو","verse1":"نیاید عین آن در دیدهٔ تو"}},{"hemistich":{"verse0":"که می‌گوید که گردون آن چنانست","verse1":"که چشمت دید یا عقل تو دانست"}},{"hemistich":{"verse0":"پس آن چیزی که شد در چشم حاصل","verse1":"مثالی بیش نیست ای مرد غافل"}},{"hemistich":{"verse0":"گرفتار آمدی در بند تمییز","verse1":"مثالست این چه می‌بینی نه آن چیز"}},{"hemistich":{"verse0":"بصنع حق نگر تا راز بینی","verse1":"حقیقتهای اشیا باز بینی"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر اشیا چنین بودی که پیداست","verse1":"سئوال مصطفی کی آمدی راست"}},{"hemistich":{"verse0":"که با حق مهتر دین گفت الهی","verse1":"بمن بنمای اشیا را کماهی"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر پاره کنی دل را بصد بار","verse1":"نیاید آنچ دل باشد پدیدار"}},{"hemistich":{"verse0":"همین چشم و همین دست و همین گوش","verse1":"همین جان و همین عقل و همین هوش"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر زین می نیاری گشت آگاه","verse1":"مهر زینجا سوی فسطانیان راه"}},{"hemistich":{"verse0":"خدا داند که خود اشیا چگونست","verse1":"که در چشم تو باری با شکونست"}},{"hemistich":{"verse0":"بماند از مغز معنی پوست با تو","verse1":"مثالی بیش نیست ای دوست با تو"}},{"hemistich":{"verse0":"تو پنداری که چیزی دیدهٔ تو","verse1":"ندیدستی تو و نشنیدهٔ تو"}},{"hemistich":{"verse0":"مثال آن همی بینی وگرنه","verse1":"یکیست این جمله در اصل و دگر نه"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی کان یک برون باشد ز آحاد","verse1":"نه آن یک را نشان باشد نه اعداد"}},{"hemistich":{"verse0":"همه باقی بیک چیزند جاوید","verse1":"ز یک یک ذره می شو تا بخورشید"}},{"hemistich":{"verse0":"دو عالم غرق این دریای نور است","verse1":"ولیکن نقش عالم ها غرورست"}},{"hemistich":{"verse0":"هر آن نقشی که در عالم پدیدست","verse1":"دری بستست و حس آنرا کلیدست"}},{"hemistich":{"verse0":"کلید و در از آن پیدا نماند","verse1":"که هرگز نقش بر دریا نماند"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی کو نقش بی نقشی پذیرفت","verse1":"چو مردان ترک این صورت گری گفت"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر بی صورتی و بی نشانی","verse1":"پذیرفتی تو داری زندگانی"}},{"hemistich":{"verse0":"وگرنه مردهٔ مغرور می باش","verse1":"نداری زندگی از دور می‌باش"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر گویی که چیست این هرچ پیداست","verse1":"بگویم راست گر تو بشنوی راست"}},{"hemistich":{"verse0":"همه ناچیز و فانی و همه هیچ","verse1":"همه همچون طلسمی پیچ بر پیچ"}},{"hemistich":{"verse0":"خیالست آنچ دانستی و دیدی","verse1":"صدایست آنچ در عالم شنیدی"}},{"hemistich":{"verse0":"خیال و وهم و عقل و حس مقامست","verse1":"که هر یک در مقام خود تمامست"}},{"hemistich":{"verse0":"ولی چون زان مقام آبی برون تو","verse1":"خیالی بینی آن را هم کنون تو"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۳ - الحکایه و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"بگورستان یکی دیوانه بگریست","verse1":"بدو گفتند اندر گورها کیست"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت او که مشتی خلق مردار","verse1":"ولیکن اوفتاده در نمک سار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو زیر خاک یکسر خاک گردند","verse1":"نمک گردند و یکسر پاک گردند"}},{"hemistich":{"verse0":"وی گر نبود از ایمان نمکشان","verse1":"در آتش افکند دور فلکشان"}},{"hemistich":{"verse0":"سفر اینست و راه این و قرار این","verse1":"ز خود بگذر که کار اینست و بار این"}},{"hemistich":{"verse0":"دریغا کین سفر رادستگه نیست","verse1":"بتاریکی در افتادیم و ره نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"یقین می‌دان که راهی بی‌کرانست","verse1":"رهی تیره چراغش نور جانست"}},{"hemistich":{"verse0":"برو برکش خوشی ناخن ز دنیا","verse1":"دل و جان را منور کن بعقبی"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر بی دانش از گیتی شوی دور","verse1":"بماند چشم جان جاوید بی نور"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان پاک را چشمی دگر دان","verse1":"که چشم آنست وین یک سایه آن"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر خواهی که آن چشمت شود باز","verse1":"برو جان در کمال دانش انداز"}},{"hemistich":{"verse0":"که بعد از مرگ جان مرد دانا","verse1":"بود برهرچ رای آرد توانا"}},{"hemistich":{"verse0":"چو تن را قوت باید تا فزاید","verse1":"ز دانش نیز جان را قوت باید"}},{"hemistich":{"verse0":"مرو بی دانشی در راه گم راه","verse1":"که راه دور و تاریکست و پر چاه"}},{"hemistich":{"verse0":"چراغ علم و دانش پیش خوددار","verse1":"وگرنه در چه افتی سرنگوسار"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی کو را چراغی مستقیم است","verse1":"چراغش را ز باد تند بیمست"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی کو را چراغ دانشی نیست","verse1":"یقین دانم که در آسایشی نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دو چیزت کمالست اندرین راه","verse1":"فنای محض یا نه جانت آگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر دانش بود کردار نبود","verse1":"ترا ودانشت را بار نبود"}},{"hemistich":{"verse0":"سخن چون از سر دانش برآید","verse1":"از آن دل نور آسایش برآید"}},{"hemistich":{"verse0":"سخن گر گویی و آهسته گویی","verse1":"ترا هرگز نیارد زرد رویی"}},{"hemistich":{"verse0":"حکیمی خوش زبان پاکیزه گفتست","verse1":"که در زیر زبان مردم نهفتست"}},{"hemistich":{"verse0":"تو گر داننده باشی و نگویی","verse1":"نخواهی بنده حق را نکویی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو یزدان گوهرت دادست بسیار","verse1":"بشکر آن زبان را کن گهر بار"}},{"hemistich":{"verse0":"بدانش کوش گر بینا دلی تو","verse1":"چرا آخر چنین بی حاصل تو"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر بر هم نهی صد پارسایی","verse1":"چو علمت نیست کی یابی رهایی"}},{"hemistich":{"verse0":"بود بی علم زاهد سخره دیو","verse1":"قدم در علم زن ای مرد کالیو"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۴ - الحکایه و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"بمسجد در بخفت آن عالم راه","verse1":"ستاد اندر نماز آن جاهل آنگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی ابلیس را دید ایستاده","verse1":"بدو گفتا چه کارست اوفتاده"}},{"hemistich":{"verse0":"لعین گفتا همی خواهم هم اکنون","verse1":"که جاهل را برم از راه بیرون"}},{"hemistich":{"verse0":"ولیکن زان ندارم طاقت و تاب","verse1":"که می‌ترسم از آن دانای درخواب"}},{"hemistich":{"verse0":"گر آن دانا نبودی پای بستم","verse1":"چو مومی بود آن نادان بدستم"}},{"hemistich":{"verse0":"فغان زین صوفی در حلم مانده","verse1":"ولی در حلم خود بی علم مانده"}},{"hemistich":{"verse0":"درین دریای مغرق غوطه باید","verse1":"نه دام و زرق و دلق و فوطه باید"}},{"hemistich":{"verse0":"چوخس بر روی دریا در طوافی","verse1":"چو غواصی ندانی چند لافی"}},{"hemistich":{"verse0":"سخن تا چند رانی در نهایت","verse1":"که ماندی بر سر راه بدایت"}},{"hemistich":{"verse0":"چرا چندین بگرد کام گردی","verse1":"که اهل درد را بد نام گردی"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر در راه دین گردیت بودی","verse1":"ز نامردی خود دردیت بودی"}},{"hemistich":{"verse0":"هر آنکس را که درد کار بگرفت","verse1":"همه جان و دلش دلدار بگرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر هرگز بگیرد درد دینت","verse1":"شود علم الیقین عین الیقینت"}},{"hemistich":{"verse0":"بدرد آید درین ره هر که مردست","verse1":"که کاوین عروس خلد در دست"}},{"hemistich":{"verse0":"سخن کان از سر دردی درآید","verse1":"کسی کان بشنود مردی برآید"}},{"hemistich":{"verse0":"سخن کز علم گویی راست آنست","verse1":"مرا از اهل دل درخواست آنست"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر علم لدنی داری ای دوست","verse1":"بود علم تو مغز و علم ما پوست"}},{"hemistich":{"verse0":"چوعلمت هست در علمت عمل کن","verse1":"پس از علم و عمل اسرار حل کن"}},{"hemistich":{"verse0":"شتر مرغی که وقت کار کردن","verse1":"چو مرغی و چو اشتر وقت خوردن"}},{"hemistich":{"verse0":"ترا با علم دین کاری بباید","verse1":"بقدر علم کرداری بباید"}},{"hemistich":{"verse0":"ترا در علم دین یک ذره کردار","verse1":"بسی زان به که علم دین بخروار"}},{"hemistich":{"verse0":"برو کاری بکن کین کار خامست","verse1":"که علم دین ترا حرفی تمامست"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی کو داند و کارش نبندد","verse1":"برو بگری که او برخویشتن خندد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۵ - الحکایه و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"مگر مردی ز مردان طلب کار","verse1":"بگرد گور مردان گشت بسیار"}},{"hemistich":{"verse0":"شبی می‌گشت خوش خوش گرد خاکی","verse1":"بگوش او رسید آواز پاکی"}},{"hemistich":{"verse0":"که تا کی گور مردان را پرستی","verse1":"بگرد کار مردان گرد و رستی"}},{"hemistich":{"verse0":"تو در بیچارگی اول قدم نه","verse1":"وزان پس سرسوی خوان کرم نه"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آن خوان کرم را برکشیدند","verse1":"گنه کاران عاصی در رسیدند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خوان را پیش علیون نهادند","verse1":"سر دربان ز در بیرون نهادند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو در وان راز در بیرون نهادست","verse1":"هر آن کس را که باید درگشادست"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر تو بی‌گناهی گر گنه کار","verse1":"بخوان بنشین که سلطان می‌دهد بار"}},{"hemistich":{"verse0":"چون آن خوان کرم گسترده آمد","verse1":"همه کردار بد ناکرده آمد"}},{"hemistich":{"verse0":"مشو ای عاصی بیچاره نومید","verse1":"که چون پیدا شود اشراق خورشید"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر افتد بقصر پادشایی","verse1":"هم افتد نیز بر کنج گدایی"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی کو برهنه است امروز در راه","verse1":"درو به تابد آن خورشید درگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"چو کار مخلصان آمد خطرناک","verse1":"گنه کاران برند این گوی چالاک"}},{"hemistich":{"verse0":"نبیند مرد خود بین پادشا را","verse1":"انین المذنبین باید خدا را"}},{"hemistich":{"verse0":"درین ره نیست خود بینی خجسته","verse1":"تنی لاغر دلی باید بخسته"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۶ - الحکایه و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"نکو گفتست آن درویش حالی","verse1":"که می‌خواهم سه چیز از حق تعالی"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی در خواب مرگی با سلامت","verse1":"دوم در مرگ خوابی تا قیامت"}},{"hemistich":{"verse0":"سیم چیزی که گفتن را نشاید","verse1":"چه گویم زانک در گفتن نیاید"}},{"hemistich":{"verse0":"خداوندا بفضلت دل قوی باد","verse1":"کسی کز ما کند بر نیکویی یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"قرین نور باد آن پاک رایی","verse1":"که این گوینده را گوید دعایی"}},{"hemistich":{"verse0":"گرت در جام خود خونیست برخیز","verse1":"ز چشم خون فشان بر خاک ما ریز"}},{"hemistich":{"verse0":"که بعد از ما عزیزان وفادار","verse1":"بخاک ما فرو گویند بسیار"}},{"hemistich":{"verse0":"کنند از دل بسوی ما خطابی","verse1":"ولی از گور ما ناید جوابی"}},{"hemistich":{"verse0":"بسی خونها بخوردند و برفتند","verse1":"بدرد و غصه زیر خاک خفتند"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون ما نیز خون خوردیم و رفتیم","verse1":"بدرد و غصه زیر خاک خفتیم"}},{"hemistich":{"verse0":"بسی گفتیم و خاموشی گزیدیم","verse1":"ز گویایی بخاموشی رسیدیم"}},{"hemistich":{"verse0":"خموشانند زیر خاک بسیار","verse1":"نبینم من ازیشان کس خبردار"}},{"hemistich":{"verse0":"هزاران جان پاک از قالب پاک","verse1":"فدای این همه روهای پر خاک"}},{"hemistich":{"verse0":"چرا چندین سخن بایست گفتن","verse1":"چو زیر خاک می‌بایست خفتن"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۷ - الحکایه و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"برون شد ابلهی با شمع از در","verse1":"بدید از چرخ خورشید منور"}},{"hemistich":{"verse0":"ز جهل خود چنان پنداشت جاوید","verse1":"که بی این شمع نتوان دید خورشید"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو بشناس او را و فنا شو","verse1":"در آن عین فنا عین بقا شو"}},{"hemistich":{"verse0":"تو باقی گردی ار گردی تو فانی","verse1":"تو مانی جمله گر بی تو تو مانی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۸ - الحکایه و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"چنین گفتست شیخ مهنه یک روز","verse1":"که یک تن بین جهان و دیده بر دوز"}},{"hemistich":{"verse0":"زمین پر بایزیدست و آسمان هم","verse1":"ولی او گم شده اندر میان هم"}},{"hemistich":{"verse0":"چه می‌گویم کجاافتادم اینجا","verse1":"که جان در موج آتش دادم اینجا"}},{"hemistich":{"verse0":"قدم تا کی زنم در ره بهر سوی","verse1":"چو از خود می‌نیابم یک سر موی"}},{"hemistich":{"verse0":"بسی رفتم درین راه خطرناک","verse1":"ندیدم آدمی را جز کفی خاک"}},{"hemistich":{"verse0":"کفی خاکست و بادی در میانش","verse1":"تن او چون طلسم و گنج جانش"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"بر دل گرهی بستم و بر جان باری","verse1":"و افتاد بر آن گره، گره بسیاری"}},{"hemistich":{"verse0":"پوشیده نمانَد سرِ مویی کاری","verse1":"گر باز شود این گرهم یک باری"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"هر دم به حیل زخمِ دگر سانم زن","verse1":"وز نرگسِ مست تیرِ مژگانم زن"}},{"hemistich":{"verse0":"تیرِ مژه چون کشیدهای در رویم","verse1":"دل خود بردی بیا و بر جانم زن"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"نه مرد و نه نامرد توام میدانی","verse1":"زیرا که نه در خورد توام میدانی"}},{"hemistich":{"verse0":"دلسوختهٔ عشق توام میبینی","verse1":"ماتم زدهٔ درد توام میدانی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"جانا چو برت حریر میبینم من","verse1":"دل در غم او اسیر میبینم من"}},{"hemistich":{"verse0":"ای موی میان! میانِ چون موی ترا","verse1":"موئی است که در خمیر میبینم من"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"صدری که گلِ طارمِ معنی او رُفت","verse1":"دُرِّ صدفِ قُلزمِ تقوی او سفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بودند دو کون سائلان درِ او","verse1":"و او بود که از جمله سَلُونی او گفت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"هر چند نیم در ره او بر کاری","verse1":"نومید نیم به هیچ وجهی باری"}},{"hemistich":{"verse0":"در پرده چو زیر چنگ مینالم زار","verse1":"کاری بکند زاری من یک باری"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"هم زلف تو از برونِ دل در تاب است","verse1":"هم خطِّ تو از چشمهٔ دل سیراب است"}},{"hemistich":{"verse0":"وان نرگسِ نیم مستِ شوریدهٔ تو","verse1":"گر باده نخوردست چرا پرخواب است"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عشق تو پیوسته به جان می‌گردم","verse1":"چون شیفتگان گِردِ جهان می‌گردم"}},{"hemistich":{"verse0":"بر خاک نشسته اشک خون می‌ریزم","verse1":"پس نعره‌زنان در آن میان می‌گردم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"من بی سر و سامان تو خواهم آمد","verse1":"در کیش تو قربان تو خواهم آمد"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چند که با میان خوشم میآید","verse1":"با لعلِ بدخشان تو خواهم آمد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای ماه ز حسن خلق تو یافته بهر","verse1":"پر مشک ز عطرِ خُلق تو جملهٔ دهر"}},{"hemistich":{"verse0":"وز هر دو جهان کجا توان برد این قهر","verse1":"کان آب حیات را بکُشتند به زهر"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"در اصل چو مقبول ونه مهمل بودم","verse1":"نه بوالعجب احوال و نه احول بودم"}},{"hemistich":{"verse0":"در فرع به صد هزار بند افتادم","verse1":"آخر برسم بر آنچه اوّل بودم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عشقِ تو عقل و هوش مینتوان داشت","verse1":"جان مست و زبان خموش مینتوان داشت"}},{"hemistich":{"verse0":"عقلِ منِ دلسوخته را چشم رسید","verse1":"کز چشمِ تو عقل گوش مینتوان داشت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"هم بر جانم این همه غم میدانی","verse1":"هم کشته تنم به صد ستم میدانی"}},{"hemistich":{"verse0":"هر وقت بپرسی که چه افتاد ترا","verse1":"بیچاره و بی کسم تو هم میدانی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"با روی تو ماه را محل نتوان یافت","verse1":"مثلت ز ابد تا به ازل نتوان یافت"}},{"hemistich":{"verse0":"چون بر برِ سیمین تو جویم بدلی","verse1":"زیرا که بران سیم بدل نتوان یافت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای گوهر کانِ فضل و دریای علوم","verse1":"وز رای تو دُرِّ دُرجِ گردون منظوم"}},{"hemistich":{"verse0":"بر هفت فلک ندید و در هشت بهشت","verse1":"نُه چرخ، چو تو، پیشروِ ده معصوم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"من این دل بسته را کجا خواهم برد","verse1":"ور صاف مرا نیست کجا خواهم دُرد"}},{"hemistich":{"verse0":"گر نوش کنم هزار دریا هر روز","verse1":"حقا که ز دَردِ تشنگی خواهم مرد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا ابروی طاقِ تو کماندار افتاد","verse1":"تیرِ مژه جفتِ او سزاوار افتاد"}},{"hemistich":{"verse0":"در من نگر و گره بر ابروی مزن","verse1":"کز ابرویت گره برین کار افتاد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"چندان که غم تو میشود انبوهم","verse1":"هم میکوشم که با دلی بستوهم"}},{"hemistich":{"verse0":"گر بشکافی سینهٔ پراندوهم","verse1":"بینی تو که زیر صد هزاران کوهم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"رفتیم و ز ما زمانه آشفته بماند","verse1":"با آن که ز صد گهرِ یکی سفته بماند"}},{"hemistich":{"verse0":"افسوس که صد هزار معنی لطیف","verse1":"از نااهلی خلق ناگفته بماند"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"هر چیز که هست در دو عالم کم و بیش","verse1":"از جلوهگری نور اوست ای درویش!"}},{"hemistich":{"verse0":"تا جلوه همی کند همه جلوهٔ اوست","verse1":"چون جلوه کند ترک، نماند پس وپیش"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"چون مرغ دلم به دام هستی در شد","verse1":"چندانکه طپید بند محکم تر شد"}},{"hemistich":{"verse0":"وز بی صبری و بی قراری جانم","verse1":"از بس که بسوخت جمله خاکستر شد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"دردی که ز تو به حاصلم می‌آید","verse1":"دور از رویت دل‌گسلم می‌آید"}},{"hemistich":{"verse0":"تیرِ مژه از کمانِ ابرو آخر","verse1":"چند اندازی که بر دلم می‌آید"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"وقت است که بیقراری ما بینی","verse1":"در عزت خویش خواری ما بینی"}},{"hemistich":{"verse0":"باری بنگر به گوشهٔ چشم به ما","verse1":"گر میخواهی که زاری ما بینی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای بس که به خار مژه خارا سفتیم","verse1":"تا از ره عشق نکتهای برگفتیم"}},{"hemistich":{"verse0":"تا ما ز شراب معرفت آشفتیم","verse1":"خود را بیخود ز خویشتن بنهفتیم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"عالم همه گفت و گوی خود میبیند","verse1":"بر سالک جست و جوی خود میبیند"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچیز که هست جمله چون آیینهست","verse1":"در دست گرفته روی خود میبیند"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"نه بستهٔ پیوند توانم بودن","verse1":"نه رنج کش بند توانم بودن"}},{"hemistich":{"verse0":"عمری است که بی قرارتر از فلکم","verse1":"ساکن چو زمین چند توانم بودن"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا غمزهٔ چشم رهزنت راهم زد","verse1":"صد تیرِ جفا بر دلِ آگاهم زد"}},{"hemistich":{"verse0":"بس سنگدل و ستمگرت میبینم","verse1":"بشتاب که سنگ و سیم را خواهم زد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"سودای ترا پشت سپه میدارم","verse1":"اندوهِ ترا توشهٔ ره میدارم"}},{"hemistich":{"verse0":"چون از درِ اندوه درآمد کارم","verse1":"دایم درِ اندوه نگه میدارم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"اینک جانم به پیشِ جانان شده‌ام","verse1":"در پرتوِ او سایهٔ پنهان شده‌ام"}},{"hemistich":{"verse0":"لب بر لبِ لعلش سخنی می‌گفتم","verse1":"زانست که در سخن دُرافشان شده‌ام"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"پیوسته دلی گرفته از غیرت باد!","verse1":"در بادیهٔ یگانگی سیرت باد!"}},{"hemistich":{"verse0":"هر نقش که از پرده برون میبینی","verse1":"چون پرده براوفتد، همه،‌خیرت باد!"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"ما هر ساعت ذخیرهٔ جان بنهیم","verse1":"تا آن ساعت که از غم جان برهیم"}},{"hemistich":{"verse0":"خود را شب و روز همچو پروانه زشوق","verse1":"بر شمع همی زنیم تا جان بدهیم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"چون خطِّ رخت هست روان چندینی","verse1":"تا چند کنی قصد به جان چندینی"}},{"hemistich":{"verse0":"ابروی تو بر من که کمانی شدهام","verse1":"از بهرِ چه میکشد کمان چندینی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"جانا ز رهت نصیب من گردی نیست","verse1":"آری چکنم مخنّثی مردی نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر مردم و گر نیم مرا در ره تو","verse1":"سرتاسر روزگار جز دردی نیست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"صد دُر به اشارتی بسفتیم و شدیم","verse1":"صد گل به عبارتی برُفتیم و شدیم"}},{"hemistich":{"verse0":"گر دانایی به لفظ منگر بندیش","verse1":"آن راز که ما به رمز گفتیم و شدیم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"خود را، سوی خود،‌رهگذری باید کرد","verse1":"وین کار قوی نه سرسری باید کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چیز که هست هر یکی آیینهست","verse1":"در آینهها جلوهگری باید کرد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"جان تشنگی همه جهان میآرد","verse1":"پس روی به بحر دلستان میآرد"}},{"hemistich":{"verse0":"جانا جانم چگونه سیرآب شود","verse1":"چون بحر تو تشنگی جان میآرد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"زلفِ تو به هم در اوفتاده عجب است","verse1":"گه سرکش و گاه سر نهاده عجب است"}},{"hemistich":{"verse0":"جانا! مژهٔ من است در آب مدام","verse1":"تیرِ مژهٔ تو آب داده عجب است!"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"زان روز که بوی پیرهن بی تو رسید","verse1":"صد گونه غمم به جان و تن بی تو رسید"}},{"hemistich":{"verse0":"ور آب زمین و آسمان خون گردد","verse1":"کی برگویم آنچه به من بی تو رسید"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"گلهای حقیقت بنرُفتیم یکی","verse1":"دُرهای طریقت بنسفتیم یکی"}},{"hemistich":{"verse0":"از بسیاری که راز در دل داریم","verse1":"بسیار بگفتیم و نگفتیم یکی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"هر جان که به راه رهنمون مینگرد","verse1":"چل سال به دیدهٔ جنون مینگرد"}},{"hemistich":{"verse0":"چون چل بگذشت آفتابی بیند","verse1":"کز روزن هر ذرّه برون مینگرد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"چون ماه، به قطع، آب روی تو نداشت","verse1":"یک ذرّه ز آفتاب روی تو نداشت"}},{"hemistich":{"verse0":"خورشید که جملهٔ جهان روشن از اوست","verse1":"شد زرد از آنکه تابِ روی تو نداشت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای پشت بداده رفته هم روز نخست","verse1":"برخیز که این گریهٔ ابر از غم تست"}},{"hemistich":{"verse0":"تا ابر بهار خاک پای تو بشست","verse1":"بر خاک تو سبزه همچو خطّ تو برُست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"تادل دارم همدم تو باید داشت","verse1":"تا جان دارم محرم تو باید داشت"}},{"hemistich":{"verse0":"بی تو همه روزم غم تو باید داشت","verse1":"تنها همه شب ماتم تو باید داشت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"دل نیست کز آن ماه برنجد هرگز","verse1":"کانجا دل کس هیچ نسنجد هرگز"}},{"hemistich":{"verse0":"هرکس سخن دهان او میگوید","verse1":"لیکن سخنی درو نگنجد هرگز"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"یک چیز که آن نه یک و چیز است آن چیز","verse1":"کلّی همه آنست و عزیز است آن چیز"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چیز که جان حکم کند کاین آنست","verse1":"آنست و ورای حکم نیز است آن چیز"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر پرده ز روی دلستان برگیری","verse1":"هر پرده که هست در جهان برگیری"}},{"hemistich":{"verse0":"چون زندگی از عشق تو داریم همه","verse1":"وقت است که این بدعت جان برگیری"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"بر خاک تو چون بنفشهام سر در بر","verse1":"بیبرگ گلت چو حلقه ماندم بر در"}},{"hemistich":{"verse0":"گر از سر خاک تو بگردانم روی","verse1":"بادا ز سر خاک تو خاکم بر سر"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن راز که دل به دیده میگوید باز","verse1":"و آن چیز که گم نکرد میجوید باز"}},{"hemistich":{"verse0":"تا کرد دلم درد ترا مرهمِ صبر","verse1":"دردی دگر ازتو روی میشوید باز"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای ماه به چهره یا گلی یا سمنی","verse1":"وز خوش بوئی شکوفه یا یاسمنی"}},{"hemistich":{"verse0":"شیرین لب و پسته دهن و خوش سخنی","verse1":"المنة للَّه که به دندان منی!"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"چیزی که دمی نه تو درآنی و نه من","verse1":"کیفیت آن نه تو بدانی و نه من"}},{"hemistich":{"verse0":"گر برخیزد پردهٔ پندار از پیش","verse1":"او ماند و او، نه تو بمانی ونه من"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"از وعدهٔ کژ دل به غمت میافتد","verse1":"وز کژگوئی راست کمت میافتد"}},{"hemistich":{"verse0":"جانا! سخن شکسته زان میگوئی","verse1":"کز تنگی جان برهمت میافتد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"کارم که چو زلف تو مشوش دارم","verse1":"از دست بشد چگونه دل خوش دارم"}},{"hemistich":{"verse0":"گر چون شمعم پای بر آتش چه عجب","verse1":"زیرا که چو شمع سر در آتش دارم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"زان روز که ما به زندگانی مُردیم","verse1":"گوی طلب از هزار عالم بُردیم"}},{"hemistich":{"verse0":"راهی که در او هزار هشیار بسوخت","verse1":"در مستی خویش و بیخودی بسپُردیم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"رفتی و مرا خار شکستی در دل","verse1":"در دیدهنیی اگرچه هستی در دل"}},{"hemistich":{"verse0":"بر خاک تو برخاست دل پرخونم","verse1":"کز دیده برفتی و نشستی در دل"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"هیچ است همه، وسوسهٔ خاطر چند","verse1":"از هیچ بلا، چند شود ظاهر چند"}},{"hemistich":{"verse0":"تو هیچ بُدی و هیچ خواهی گشتن","verse1":"بر هیچ میانِ این دو هیچ آخر چند"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"آنجا که سر زلف تو جانها ببرد","verse1":"جانها چو غباری به جهانها ببرد"}},{"hemistich":{"verse0":"وانجا که لب لعل تو جان باز دهد","verse1":"سرگردانی ز آسمانها ببرد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای رفته به آسمان نفیرم بی تو","verse1":"یک لحظه قرار مینگیرم بی تو"}},{"hemistich":{"verse0":"تو شمع منی بیا و میسوز مرا","verse1":"کان دم که نسوزیم بمیرم بی تو"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"روزی که به دریای فنا در تازم","verse1":"خود را به بُنِ قعر فرو اندازم"}},{"hemistich":{"verse0":"ای دوست مرا سیر ببین اینجا در","verse1":"کانجا هرگز کسی نیابد بازم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای کرده شب باز پسین ماتم خویش","verse1":"گِل کرده، زمین ز دیدهٔ پر نم خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"در راحت و رنج غمگسارم تو بُدی","verse1":"چون تو بشدی با که بگویم غم خویش"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا چند ازین غرور بسیار تو را","verse1":"تا کی ز خیال این نمودار تو را"}},{"hemistich":{"verse0":"سبحان الله کار تو کاری عجب است","verse1":"تو هیچ نهای وینهمه پندار تو را"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن خندهٔ خوش اگرچه پیوسته بهَست","verse1":"اما به هزار و به آهسته بهَست"}},{"hemistich":{"verse0":"در بند درِ پستهٔ شورانگیزت","verse1":"کان شوری پسته نیز در بسته بهَست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"هر لحظه در آتشِ غمم اندازی","verse1":"ور ناله کنم در عدمم اندازی"}},{"hemistich":{"verse0":"چون شمع اگر زار بگریم بر خویش","verse1":"در حال سر اندر قدمم اندازی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"صعب است به ذرّهای نگاهی کردن","verse1":"زان ذرّه رهی نامتناهی کردن"}},{"hemistich":{"verse0":"جانان چو گشاده کرد بر جان آن راه","verse1":"گفتم: چه کنم گفت: چه خواهی کردن"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"رفتی تو و خون جگریست از تو مرا","verse1":"جان بر لب و دل پر خطریست از تو مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"یک موی ندارم که نه آغشتهٔ تست","verse1":"بر هر مویی نوحه گریست از تو مرا"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"این قالب اگر بلند دیدی ور پست","verse1":"مغرور مشو به پیش این خفته و مست"}},{"hemistich":{"verse0":"برخیز بمردی، که درین جای نشست","verse1":"خوابیست که مینمایدت هرچه که هست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن دل که ز دست من کنون خواهی برد","verse1":"خونی است که در میانِ خون خواهی برد"}},{"hemistich":{"verse0":"باری چو برون میبری از تن دل من","verse1":"آخر به شکر خنده برون خواهی برد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"از آتشِ عشق چون تو جان افروزی","verse1":"چون شمع نفس نمیزنم بی سوزی"}},{"hemistich":{"verse0":"عمری است که بی تو جان من میسوزد","verse1":"آخر بر من دلت نسوزد روزی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا عقل من از عقیله آزادی یافت","verse1":"دل غمگین شد ولیک جان شادی یافت"}},{"hemistich":{"verse0":"در دانایی هزار جهلش بفزود","verse1":"در نادانی هزار استادی یافت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای نور رخت خاک سیه بگرفته","verse1":"وز مرگ توآفتاب و مَه بگرفته"}},{"hemistich":{"verse0":"وین عالم چون عجوزهٔ فانی را","verse1":"از آرزوی تو دردِ زَه بگرفته"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"دل از می عشق مست میپنداری","verse1":"جان شیفتهٔ الست میپنداری"}},{"hemistich":{"verse0":"تو نیستی و بلای تو در ره عشق","verse1":"آنست که خویش، هست میپنداری"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"بر شاخِ دل شکسته یک برگم نیست","verse1":"کز بی برگی بتر ز صد مرگم نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"بی دانه چگونه برگ باشد آخر","verse1":"بی دانهٔ نارِ لبِ تو برگم نیست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای کاش هزار موی بشکافتمی","verse1":"وز تو سرِ یک موی خبر یافتمی"}},{"hemistich":{"verse0":"گر عشق رخِ تو نیستی آتشِ صِرف","verse1":"چون شمع کی از سوزِ تو سر تافتمی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عشق دل من چو پریشانی گشت","verse1":"در پای آمد بیسر و سامانی گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچند برونِ پرده حیرانی بود","verse1":"چون رفت درونِ پرده سلطانی گشت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"چون گریهٔ من ابر بهاری نبود","verse1":"چون نالهٔ من ناله بزاری نبود"}},{"hemistich":{"verse0":"چون من زغم مرگ تو ای یار عزیز","verse1":"در شهر به صد هزار خواری نبود"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"جان شیفتهٔ الست می‌پنداری","verse1":"و اندیشهٔ ما بهانه‌ای بیش نبود"}},{"hemistich":{"verse0":"آنست که خویش، هست می‌پنداری","verse1":"قصّه چه کنم، نشانه‌ای بیش نبود"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"جانت به گُوِ تنی در افتاد و برفت","verse1":"جمشید به گلخنی در افتاد و برفت"}},{"hemistich":{"verse0":"از مُوْت و حیات چند پرسی آخر","verse1":"خورشید به روزنی در افتاد و برفت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"عمری به طلب در همه راهی گشتیم","verse1":"با شخصِ چو کوه، همچو کاهی گشتیم"}},{"hemistich":{"verse0":"از خانه برون رفته گدایی بودیم","verse1":"با خانه شدیم و پادشاهی گشتیم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"در جنب رخت چو ماه میننماید","verse1":"میگردد و میکاهد و میافزاید"}},{"hemistich":{"verse0":"از غیرت روی همچو خورشید تو ماه","verse1":"دیرست که ماهتاب میپیماید"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۱۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای محرم من کیست کنون محرم تو","verse1":"بیم است که خود را بکشم از غم تو"}},{"hemistich":{"verse0":"خود از دل ماتم زده چتوانم گفت","verse1":"کو ماتم خود بداشت در ماتم تو"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"جمشید به گلخنی در افتاد و برفت","verse1":"در فرع کجا مشبّهی افتاده است"}},{"hemistich":{"verse0":"خورشید به روزنی در افتاد و برفت","verse1":"چون در نگری حقّه تهی افتاده است"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"روزی دو سه خانه در عدم باید داشت","verse1":"روزی دو سه دروجود هم باید داشت"}},{"hemistich":{"verse0":"اکنون ز وجود و از عدم آزادیم","verse1":"ما ما گشتیم از که غم باید داشت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"بی عشق تو زیستن دریغم آید","verse1":"جز از تو گریستن دریغم آید"}},{"hemistich":{"verse0":"چون نیست ز نازکی ترا تاب نظر","verse1":"در تو نگریستن دریغم آید"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"برخیز که ابر خاک را میشوید","verse1":"تا سبزه ز خاک تو برون میروید"}},{"hemistich":{"verse0":"ای خفته اگر سخن نمیگوئی تو","verse1":"این خاک تو گوئی که سخن میگوید"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"در فرع کجا مشبّهی افتاده است","verse1":"افلاک ز یکدگر فرو آسایند"}},{"hemistich":{"verse0":"چون در نگری حقّه تهی افتاده است","verse1":"یک ره همه از سفر فروآسایند"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"ما روی ز هر دو کون برتافته‌ایم","verse1":"بس سینهٔ دل به فکر بشکافته‌ایم"}},{"hemistich":{"verse0":"از پردهٔ هفتمین دل، یعنی جان","verse1":"بیرون ز دو کون، عالمی یافته‌ایم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"جان پیش تو بر میان کمر خواهم داشت","verse1":"هر دم به تو شوق بیشتر خواهم داشت"}},{"hemistich":{"verse0":"من خاک توام دایم و خاکم بر سر","verse1":"گر سر ز سر خاک تو بر خواهم داشت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"جان بر گرهِ زلفِ تو آموخته گیر","verse1":"بی روی تو چشم از دو جهان دوخته گیر"}},{"hemistich":{"verse0":"دل را که چو پروانه به پای افتادست","verse1":"چون شمع اگر بسر برم سوخته گیر"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"آخر ره دورت به کناری برسد","verse1":"با تو بد و نیک را شماری برسد"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچند که هست بینهایت کاری","verse1":"چون تو برسیدی همه کاری برسد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"زان روز که آفتاب حضرت دیدیم","verse1":"ذرات دو کون را به قربت دیدیم"}},{"hemistich":{"verse0":"وان سیمرغی که عرش در سایهٔ اوست","verse1":"ما در پس کوه قاف قدرت دیدیم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر دیده به تو راه توانستی کرد","verse1":"دل را ز توآگاه توانستی کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"ای کاش دلم چنانکه دل میخواهد","verse1":"در عشق تو یک آه توانستی کرد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"از بس که ز غم سوختم ای شمع طراز","verse1":"چون شمع ز تو سوخته میمانم باز"}},{"hemistich":{"verse0":"کوتاه کنم سخن که مینتوان گفت","verse1":"غمهای دلم مگر به شبهای دراز"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"هر چند که نیستی کمت خواهد بود","verse1":"صد ساله برای یک دمت خواهد بود"}},{"hemistich":{"verse0":"یک روزه وجود را که بنیاد منی است","verse1":"تا روز قیامت عدمت خواهد بود"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"از فوق، ورای آسمان بودم من","verse1":"وز تحت، زمین بیکران بودم من"}},{"hemistich":{"verse0":"عمریم جهان باز همی خواند به خویش","verse1":"چون در نگریستم جهان بودم من"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"کو پای که از دست تو بگریختمی","verse1":"کو دست که در پای تو آویختمی"}},{"hemistich":{"verse0":"ای کاش هزار جانمی تا هر دم","verse1":"در خاک قدمهای تو میریختمی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"تادور فتادهام از آن نادره کار","verse1":"دل گشت به صد پاره و صد شد به هزار"}},{"hemistich":{"verse0":"من چون شمعم که در فراقِ رخِ یار","verse1":"شب میسوزم به روز میمیرم زار"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"چون من نه منم چه جان و تن باشم و بس","verse1":"کان اولیتر که خویشتن باشم و بس"}},{"hemistich":{"verse0":"تا کی ز نبود و بود، چون در دو جهان","verse1":"گر باشم وگرنه، همه من باشم و بس"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"جانا! ز غمت این دل دیوانه بسوخت","verse1":"در دام بر امّید یکی دانه بسوخت"}},{"hemistich":{"verse0":"از بس که دل خام طمع سودا پخت","verse1":"در خامی و سوز همچو پروانه بسوخت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"چون هستی را نیست کسی اولیتر","verse1":"بازی که توداری مگسی اولیتر"}},{"hemistich":{"verse0":"زان نیست همی شوند هستان، که همه","verse1":"هستند به نیستی بسی اولیتر"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"دردا که دلم به هیچ درمان نرسید","verse1":"جانش به لب آمد و به جانان نرسید"}},{"hemistich":{"verse0":"در بی خبری عمر به پایان آمد","verse1":"و افسانهٔ عشق او به پایان نرسید"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"عمرم دایم ز روز و شب بیرون است","verse1":"مطلوب من از وُسْعِ طلب بیرون است"}},{"hemistich":{"verse0":"دانی تو که چیست در درونِ جانم","verse1":"چیزی عجب، از چیز عجب بیرون است"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"زان پسته که شیرینی جان میخیزد","verse1":"شوری است که از شکرستان میخیزد"}},{"hemistich":{"verse0":"چون خندهٔ پستهٔ تو بس با نمک است","verse1":"این شور ز پستهٔ تو زان میخیزد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای بس که دل تو بیم دارد در پیش","verse1":"ز آنست که دل دو نیم دارد در پیش"}},{"hemistich":{"verse0":"چندین به وجودِ اندک تن بمناز","verse1":"چون جان عدمِ عظیم دارد در پیش"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"یا در پیشم چو شمع بنشان و بکش","verse1":"یا در خونم به سر بگردان و بکش"}},{"hemistich":{"verse0":"گر بود هزار دل زخویشم بگرفت","verse1":"من آنِ توام آنِ خودم خوان و بکش"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"با هستی و نیستیم بیگانگیست","verse1":"کز هر دو شدن برون، ز مردانگیست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر من ز عجایبی که در جان دارم","verse1":"دیوانه نمیشوم، ز دیوانگیست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عشق دلم هیچ نمیسنجد از او","verse1":"هر دم به غمی دگر همی رنجد از او"}},{"hemistich":{"verse0":"زان تنگ دهان میبنگویم سخنی","verse1":"تنگ است دهان برون نمیگنجد از او"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"درویشی چیست مست و مفلس بودن","verse1":"بیخود خود را ز خویش مونس بودن"}},{"hemistich":{"verse0":"انگشت به لب باز نهادن جاوید","verse1":"همچون ناخن زنده و بیحس بودن"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"از خود خبرم ده که ز خود بیخبرم","verse1":"کز آرزوی تو می بسوزد جگرم"}},{"hemistich":{"verse0":"آسان ز سر هر دو جهان برخیزم","verse1":"گر بنشینی تا به تو درمینگرم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"المنة للّه که نیم هر نفسی","verse1":"مشغول، چو خلقِ بیخبر، در هوسی"}},{"hemistich":{"verse0":"گر خصم شود هر دو جهانم ندهم","verse1":"با «دانمِ» خود «ندانمِ» هیچ کسی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا از غم تب دلش به صد درد افتاد","verse1":"شد زرد رخ و بر رخ او گرد افتاد"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتم که چه بود کافتابت شد زرد","verse1":"گفتا مگر آفتاب بر زرد افتاد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"جز بیذاتی لایق درویشان نیست","verse1":"جز بیصفتی در صفت ایشان نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"تو نیز ز هر دو کون درویش بباش","verse1":"کاین راه رهِ عاقبت اندیشان نیست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای آمده از شوق تو جان بر لب من","verse1":"چون روز قیامت است بی تو شب من"}},{"hemistich":{"verse0":"آخر سخنی از من بی دل بشنو","verse1":"تاکی ز خموشی من و یارب من"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا کی گوئی ز چار و هفت ای ساقی","verse1":"تا چند ز چار وهفت تفت ای ساقی"}},{"hemistich":{"verse0":"هین قول بگو که وقت شد ای مطرب","verse1":"هین باده بده که عمر رفت ای ساقی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"شمع آمد و گفت: جانم آتشخانه است","verse1":"وز آتشِ من هزار دل دیوانه است"}},{"hemistich":{"verse0":"من همچو درختِ موسی آتش دارم","verse1":"موسی سراسیمهٔ من پروانه است"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"ماهی که دلم زو به بلا افتادست","verse1":"در رنجوری به صد عنا افتادست"}},{"hemistich":{"verse0":"بر بستر ناتوانی افتاد دلم","verse1":"این بارکشی بین که مرا افتادست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"با درویشان، «کن و مکن» نتوان گفت","verse1":"جز از عدمِ بی سر و بن نتوان گفت"}},{"hemistich":{"verse0":"گر در فقری، زخود فنا گرد وبدانک","verse1":"در فقر ز ما و من سخن نتوان گفت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"گل روی نمود از چمن ای ساقی","verse1":"بلبل ز فراق نعره زن ای ساقی"}},{"hemistich":{"verse0":"مَیکش که بسی کشند می بی من و تو","verse1":"ما روی کشیده در کفن ای ساقی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"شمع آمد و گفت: جان نگر بر لبِ من","verse1":"گردون به خروش آمد از یاربِ من"}},{"hemistich":{"verse0":"وین طرفه که روز شادیم شب خوش کرد","verse1":"در آتش و سوز چون بُود خود شبِ من"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"ماهی که به قد سرو روانم آمد","verse1":"دلتنگی او آفت جانم آمد"}},{"hemistich":{"verse0":"دلتنگ چنان شد که اگر جهد کنم","verse1":"گِرد دل او برنتوانم آمد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۲۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"خلقان همه در آینهای مینگرند","verse1":"مشغول خودند و ز آینه بیخبرند"}},{"hemistich":{"verse0":"کس آینه مینبیند از خلق جهان","verse1":"در آینه از آینه بر میگذرند"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"گه گم شدهٔ هزار کارم داری","verse1":"گاه از همه کار برکنارم داری"}},{"hemistich":{"verse0":"گر وقت آمد مرا ز من باز رهان","verse1":"تا کی شب و روز بیقرارم داری"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"چون دل غم تو به جان توانست کشید","verse1":"خوش خوش ز همه جهان توانست برید"}},{"hemistich":{"verse0":"در راه تو آب روی بفروخت همه","verse1":"تا آتش مهر تو توانست خرید"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"درها به فنا گشادهاند، اینت عجب!","verse1":"بر هیچ قرار دادهاند، اینت عجب!"}},{"hemistich":{"verse0":"پنداشت که مانهایم و پندار وجود","verse1":"در دیدهٔ ما نهادهاند، اینت عجب!"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"پر کن شکمی به اشتها ای ساقی","verse1":"از قافِ قرابه تابهها ای ساقی"}},{"hemistich":{"verse0":"خون شد دل من به ابتدا باده بیار","verse1":"تاتوبه کنم به انتها ای ساقی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"گل گفت ز تفِّ دل عرق خواهم کرد","verse1":"زر از پی عمر بر طبق خواهم کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"چون مینالد بلبل عاشق بر من","verse1":"شک نیست در آن که جامه شق خواهم کرد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا کی غم یک قطرهٔ خوناب خوریم","verse1":"زهری به گمان چند به جُلّاب خوریم"}},{"hemistich":{"verse0":"پنداری را وجود میپنداریم","verse1":"تا چند ز کوزهٔ تهی آب خوریم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"دوشش دیدم چو زلف خود در تابی","verse1":"میشد چو مرا بدید در غرقابی"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتا که برِ تو خواهم آمد فردا","verse1":"گفتم:‌اگر امشبم ببینی خوابی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای صبح! هزار پرده در پیش انداز","verse1":"وان جمله بدین عاشق دل ریش انداز"}},{"hemistich":{"verse0":"امشب شب خلوت است ما را بمژول","verse1":"هر تیغ که برکشی سر خویش انداز"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"دعوی وجود از سر مستی شوم است","verse1":"از عین عدم خویش پرستی شوم است"}},{"hemistich":{"verse0":"پیش و پس سایه آفتابست مدام","verse1":"گر سایه نفس زند ز هستی شوم است"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا کی دل و جان دردمندم سوزی","verse1":"وز آتش عشق بندبندم سوزی"}},{"hemistich":{"verse0":"چون سوخته و فکندهٔ راه توام","verse1":"چندم فکنی ز چشم و چندم سوزی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"دل تحفهٔ دلنواز نتوان آورد","verse1":"دل کیست که جان فراز نتوان آورد"}},{"hemistich":{"verse0":"خواهی که جمال دوست در چشم آری","verse1":"دریا به سکرّه باز نتوان آورد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"بگشاده رخ و بسته قبا میآید","verse1":"سرمست به بازار چرا میآید"}},{"hemistich":{"verse0":"میآید و در پوست چو گل میخندد","verse1":"آری چه توان کرد مرا میآید"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"هم تن ز وجودِ جان فرو خواهد ماند","verse1":"هم جان ز همه جهان فرو خواهد ماند"}},{"hemistich":{"verse0":"بگشای زبانِ لطف با جملهٔ خلق","verse1":"کز نیک و بدت زبان فرو خواهد ماند"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"گنجت باید به رنج خو باید کرد","verse1":"جان وقف بلای عشق او باید کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"در پنجهٔ شیر اوفتادن به ازانک","verse1":"با او نفسی پنجه فرو باید کرد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن روز که روی دلستان نتوان دید","verse1":"از بینایی نام ونشان نتوان دید"}},{"hemistich":{"verse0":"او مردم چشم ماست چون میبرود","verse1":"شک نیست که بعد ازین جهان نتوان دید"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر دیدهوری جمله نکو باید دید","verse1":"بر باید رفت و پس فرو باید دید"}},{"hemistich":{"verse0":"بنگر به درختِ سرنگونسار که چیست","verse1":"یعنی همه شاخِ صنعِّ او باید دید"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"دل در طلبش بجان گرفتار آمد","verse1":"جان نیز چو شمع عاشق زار آمد"}},{"hemistich":{"verse0":"کس ره نبرد بدو که آن ماه دو کون","verse1":"آن لحظه نهان شد که پدیدار آمد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"شرطِ رَهِ عشق چیست، درخون گشتن","verse1":"همچون شمعی به فرق بیرون گشتن"}},{"hemistich":{"verse0":"از مشعلهٔ روی تو دلگرم شدن","verse1":"وز سلسلهٔ زلفِ تو مجنون گشتن"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر عقل تو کامل است کم خور غم خویش","verse1":"هرکس را عالمی و تو عالم خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"کس ماتم تو، چنانکه باید، نکند","verse1":"بر خود بگری و خود بکن ماتم خویش"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای بی سر و بن گشته جهانی از تو","verse1":"نامانده سالم دل و جانی از تو"}},{"hemistich":{"verse0":"گرچه نتوان یافت نشانی از تو","verse1":"غایب نتوان بود زمانی از تو"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"در بند نیم ز هیچ کس میدانی","verse1":"در دردِ توام به صد هوس میدانی"}},{"hemistich":{"verse0":"گر هستم و گر نیستم آنجا که منم","verse1":"خالی نیم از تو یک نفس میدانی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"دوش آمد و گفت: اگر چه کم می‌آیم","verse1":"پیش از دو جهان به یک قدم می‌آیم"}},{"hemistich":{"verse0":"از ما نتوان گریخت از خود بگریز","verse1":"کآنجا که روی با تو به هم می‌آیم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"گه پیش تو چون قلم به سر می‌آییم","verse1":"گاه از بد و نیک بی‌خبر می‌آییم"}},{"hemistich":{"verse0":"با عشق تو دست در کمر می‌آییم","verse1":"بر پنداری زیر و زبر می‌آییم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"چون راه تو را هیچ سر و پایان نیست","verse1":"این درد من سوخته را درمان نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"بر روی تو جان بدادنم آسان است","verse1":"بی روی تو صبرکردنم آسان نیست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"دی گفت: چو تو صد به زیانی سوزم","verse1":"تا می چه کنم که ناتوانی سوزم"}},{"hemistich":{"verse0":"چون من به کرشمهای جهانی سوزم","verse1":"بنگر تو مرا که نیم جانی سوزم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"جانا ز غم عشق تو سرگردانم","verse1":"من در طلب تو از میانِ جانم"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتی که به ترک جان بگو تا برهی","verse1":"چون تو به میان جان دری نتوانم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر دل خواهی بیا و بپذیر و بگیر","verse1":"دل شیفته شد بیار زنجیر و بگیر"}},{"hemistich":{"verse0":"ور در خور حضرت تو جان میآید","verse1":"گیرم که نبود پرده برگیر و بگیر"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"دی گفت: حجب ز پیش برنگرفتم","verse1":"دو کون ز راهِ خویش برنگرفتم"}},{"hemistich":{"verse0":"صد عالمِ تشویر پدیدار آمد","verse1":"یک پرده کنون ز پیش برنگرفتم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"دل، خستهٔ چشم ناوک انداز مدار","verse1":"جان بستهٔ آن زلفِ فسونساز مدار"}},{"hemistich":{"verse0":"شوریدهٔ زنجیر سرِ‌زلفِ توام","verse1":"زنجیر ز شوریدهٔ خود باز مدار"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"جانا زغمت بسوختی جان، ما را","verse1":"نه کفر گذاشتی نه ایمان، ما را"}},{"hemistich":{"verse0":"چون دانستی که نیست درمان، ما را","verse1":"سر در دادی بدین بیابان، ما را"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۳۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"در درد خودم چو چرخ سرگردان کن","verse1":"وز عشق خودم بی سر و بی سامان کن"}},{"hemistich":{"verse0":"هرگاه که درمان دلم خواهی کرد","verse1":"درمان دلم ز درد بی درمان کن"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"اول که به پیشِ خویشتن راهم داد","verse1":"صد وعدهٔ وصل گاه و بیگاهم داد"}},{"hemistich":{"verse0":"و آخر ز حیل پردهٔ کژ ساخت ز زلف","verse1":"یعنی که ترا پردهٔ کژ خواهم داد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر جان گویم برآمد و حیران شد","verse1":"ور دل گویم واله و سرگردان شد"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتی که به عجز معترف باید گشت","verse1":"عاجزتر ازین که من شدم نتوان شد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"سر با تو ببازم، کلِه من اینست","verse1":"پیش تو بمیرم، شرهِ من اینست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر ملک دو عالمم مسلم گردد","verse1":"جز خون نخورم زانکه رهِ من اینست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"قومی که به هم میبنشینند ترا","verse1":"بر هر دو جهان میبگزینند ترا"}},{"hemistich":{"verse0":"نادیده ترا جان و دل از دست بشد","verse1":"چون پای آرند اگر ببینند ترا"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"اینجا که منم، پردهٔ پندار بسی است","verse1":"وانجا که تویی، پردهٔ اسرار بسی است"}},{"hemistich":{"verse0":"تا زین همه پردهها که اندر راه است","verse1":"یا در تو رسم یا نرسم، کار بسی است"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"چون نعره زنان قصد به کوی تو کنیم","verse1":"جان در سر و کار آرزوی تو کنیم"}},{"hemistich":{"verse0":"در هر نفسم هزار جان میباید","verse1":"تا رقص کنان نثار روی تو کنیم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عالم خوف روزگاری دارم","verse1":"زیرا که امید چون تو یاری دارم"}},{"hemistich":{"verse0":"چون من هر دم فرو ترم تو برتر","verse1":"تادر تو رسم درازکاری دارم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"عاشق که همه جهان به روی تو بداد","verse1":"جانی که نداشت ز آرزوی تو بداد"}},{"hemistich":{"verse0":"هر عافیتی که داشت در هر دو جهان","verse1":"بفروخت و جمله را به بوی تو بداد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر شادی تو معتبرم می‌آید","verse1":"در جنب غمت مختصرم می‌آید"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچند وصال درخورم می‌آید","verse1":"اندوه فراق خوش‌ترم می‌آید"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"با عشق تو ملک جاودان میچکنم","verse1":"زنده به توام زحمت جان میچکنم"}},{"hemistich":{"verse0":"چون هر دو جهان از سر یک موی تو خاست","verse1":"با یک مویت هر دو جهان میچکنم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"چون عهده نمیکند کسی فردا را","verse1":"یک امشب خوش کن دلِ پر سودا را"}},{"hemistich":{"verse0":"مینوش به نور ماه ای ماه که ماه","verse1":"بسیار بتابد که نیابد ما را"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"چون نیست نصیبِ من به جز غمخواری","verse1":"موجود برای غم شدم پنداری"}},{"hemistich":{"verse0":"چون شمع اگر تنم بسوزد صد بار","verse1":"یک ذرّه ز پروانه نجویم یاری"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"جانا! ز همه جهان نشستم برتر","verse1":"سربازان را چو دیده هستم در خور"}},{"hemistich":{"verse0":"در باز کن و ببین که هستم بر در","verse1":"وز دستِ سرِ زلفِ تو دستم بر سر"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای دل! دیدی که هرچه دیدی هیچ است","verse1":"هر قصّهٔ دوران که شنیدی هیچ است"}},{"hemistich":{"verse0":"چندین که ز هر سوی دویدی هیچ است","verse1":"و امروز که گوشهای گزیدی هیچ است"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"بلبل به سحر نعره‌زنان می‌آشفت","verse1":"وز غنچهٔ سر تیز حدیثی می‌گفت"}},{"hemistich":{"verse0":"چون غنچه درون پوست زر داشت نهفت","verse1":"در پوست نگنجید و ز شادی بشکفت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای بود تو پیوسته بنا بود آخر","verse1":"تا کی باشی به هیچ خشنود آخر"}},{"hemistich":{"verse0":"از هیچ پدید آمدهای اول کار","verse1":"گرچه همهای، هیچ شوی زود آخر"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"در غنچه نگاه کن که چون میجوشد","verse1":"پیکانش نگر که همچو خون میجوشد"}},{"hemistich":{"verse0":"بلبل سرِپیکانش به منقار بسفت","verse1":"خون از سرِ پیکانش برون میجوشد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای خلق چرا در تب و تفتید آخر","verse1":"نابوده و ناآمده رفتید آخر"}},{"hemistich":{"verse0":"ای بیخبران این در و درگاه عظیم","verse1":"خالی مگذارید و مخفتید آخر"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر ما همگی خویش چون ذرّه کنیم","verse1":"خود را به وجود ذرّهای غرّه کنیم"}},{"hemistich":{"verse0":"ای قافله سالارِ عدم طبل بزن","verse1":"تا بادیهٔ وجود را عَبْره کنیم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"جانا ز غم عشق تو جانم خون شد","verse1":"هر دم ز تو دردی دگرم افزون شد"}},{"hemistich":{"verse0":"زان روز که دل جان و جهان خواند ترا","verse1":"جان بر تو فشاند و از جهان بیرون شد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۴۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"گل قصّهٔ بی خویشتنی خواهد گفت","verse1":"و افسانهٔ شیرین سخنی خواهد گفت"}},{"hemistich":{"verse0":"گل کیست به طفلی دهنی پُرآتش","verse1":"موسی است مگر او«اَرِنِی» خواهد گفت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۵۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا شد دلم از بوی می عشق تو مست","verse1":"هم پرده دریده گشت و هم توبه شکست"}},{"hemistich":{"verse0":"امروز منم هر نفسی دست به دست","verse1":"از هست به نیست رفته از نیست به هست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۵۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"با گل گفتم: چو چشم آن میدارم","verse1":"کز خندهٔ تو گشاده گردد کارم"}},{"hemistich":{"verse0":"گل گفت: چو ابر گرید آید زارم","verse1":"کز خندیدن ریختن آرد بارم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۵۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"با هستی خویش داوری خواهم کرد","verse1":"وز هر موئی نوحهگری خواهم کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"چون با تو محالست برابر بودن","verse1":"با خاک رهت برابری خواهم کرد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۵۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"جانا چو ره تو راه ذُلّ و عِزْ نیست","verse1":"کاریست که کار قادر و عاجز نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"پس گم شدنم به و چنان گم شدهام","verse1":"کامکان پدید آمدنم هرگز نیست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۵۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"در قلزمِ توحید دو عالم کم گیر","verse1":"هر چیز که هست قطرهای شبنم گیر"}},{"hemistich":{"verse0":"گر دامن من بماند در دست تو هم","verse1":"آنگاه به دست دامنم محکم گیر"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۵۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"ماییم بدین پردهٔ بیرونی در","verse1":"هر لحظه به صد گام دگرگونی در"}},{"hemistich":{"verse0":"اکنون به جهان به جامهٔ خونی در","verse1":"رفتیم به قعر بحر بیچونی در"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۵۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"در وادی عشق بیقراری است مرا","verse1":"سرمایهٔ این سلوک خواری است مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"جاییست مرا مقام کانجا در سیر","verse1":"هر لحظه هزار ساله زاری است مرا"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۵۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"آنجا که منم هیچکس آنجا نرسد","verse1":"جز گرم روی همنفس آنجا نرسد"}},{"hemistich":{"verse0":"چون راند آنجا هم از آنجا خیزد","verse1":"بنشین که کس از پیش و پس آنجا نرسد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۵۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"صد مرحله زان سوی خرد خواهم شد","verse1":"فارغ ز وجود نیک و بد خواهم شد"}},{"hemistich":{"verse0":"از زیبایی که در پس پرده منم","verse1":"ای بیخبران عاشق خود خواهم شد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۵۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"کس را دیدی ز خود نفور افتاده","verse1":"در فرقت خویشتن صبور افتاده"}},{"hemistich":{"verse0":"فی الجمله اگر نشانِ ما میطلبی","verse1":"ماییم همه ز خویش دور افتاده"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۵۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"عمری دل من غرقهٔ خون آمده بود","verse1":"بر درگه عشق سرنگون آمده بود"}},{"hemistich":{"verse0":"از بس که زد این در وکسش درنگشاد","verse1":"او بود که از برون درون آمده بود"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۶۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"زآنروز که دل نه شادی و نه غم دید","verse1":"اقبال هزار ساله در یک دم دید"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچند که خویش را به هستی کم دید","verse1":"عالم در خویش و خویش در عالم دید"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۶۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"نه سوختگی شناسم و نه خامی","verse1":"در مذهب من چه کام و چه ناکامی"}},{"hemistich":{"verse0":"گویی که به صد کسم نگه میدارند","verse1":"ورنه بپریدمی ز بیآرامی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۶۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"آرام ز جانِ حاضرم میبینم","verse1":"جنبش ز دلِ مسافرم میبینم"}},{"hemistich":{"verse0":"چندان که سلوک میکنم در دل خویش","verse1":"نه اولِ خود نه آخرم میبینم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۶۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"چون بادیهٔ عشق، مرا پیش آمد","verse1":"هر گامم ازو ز صد جهان بیش آمد"}},{"hemistich":{"verse0":"دل رفت و درین بادیه تک زد عمری","verse1":"خود بادیه او بود چو با خویش آمد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۶۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن دم که چو بحر کل شود ذات مرا","verse1":"روزن گردد جملهٔ ذرات مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"زان میسوزم، چو شمع، تا در ره عشق","verse1":"یک وقت شود جملهٔ اوقات مرا"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۶۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"یک قطرهٔ بحرم من و یک قطره نیم","verse1":"احول نیم و چو احولان غرّه نیم"}},{"hemistich":{"verse0":"گویی به زبان حال یک یک ذرّه","verse1":"فریاد همی کند که من ذرّه نیم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۶۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"زان گشت دلم خراب از هر ذرّه","verse1":"تا برخیزد نقاب از هر ذرّه"}},{"hemistich":{"verse0":"چون پرده براوفتاد دل در نگریست","verse1":"میتافت صد آفتاب از هر ذرّه"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۶۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"هر یک ز دگر یک نگران میبینم","verse1":"بر عقل سبک سران گران میبینم"}},{"hemistich":{"verse0":"چیزی که به چشم دگران نتوان دید","verse1":"گویی که به چشم دگران میبینم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۶۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عشق نه پیدا و نه پنهانم من","verse1":"محوی عجبم نه جسم نه جانم من"}},{"hemistich":{"verse0":"فی الجمله نه کافر نه مسلمانم من","verse1":"در هر چه نگاه میکنم، آنم من"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۶۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عشق وجود و عدمم یک سان است","verse1":"شادی و غم و بیش و کمم یک سان است"}},{"hemistich":{"verse0":"تا کی گویی که فصل خواهی یا وصل","verse1":"زین هر دو مپرس کاین همم یک سان است"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۷۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"در عالم عشق محو و ناچیز شدیم","verse1":"بالای مقام عقل و تمییز شدیم"}},{"hemistich":{"verse0":"گویی هر دم ز عالمی صد چندین","verse1":"بگذاشته و اهل عالمی نیز شدیم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۷۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"شمع آمد و گفت: خویشتن میتابم","verse1":"جان میسوزم به درد و تن میتابم"}},{"hemistich":{"verse0":"چون رشتهٔ من پیش ز من تافتهاند","verse1":"بر تافتن است اصل و من میتابم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۷۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"شمع آمد و گفت: بنده میباید بود","verse1":"در سوز میان خنده میباید بود"}},{"hemistich":{"verse0":"سر میببرند هر زمانم در طشت","verse1":"پس میگویند زنده میباید بود"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۷۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"شمع آمد و گفت: کار باید کرد","verse1":"تادر آتش بر بفرازم گردن"}},{"hemistich":{"verse0":"صد بار اگر سرم ببرند از تن","verse1":"من میخندم روی ندارد مردن"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۷۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"شمع آمد و گفت: تا مرا یافته‌اند","verse1":"در تافتنم به جمع بشتافته‌اند"}},{"hemistich":{"verse0":"کمتر باشد ز ریسمانی که مراست","verse1":"آن نیز در اندرون من بافته‌اند"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۷۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"شمع آمد و گفت: اگر خطا سوختمی","verse1":"جز خود دگری را به بلا سوختمی"}},{"hemistich":{"verse0":"از خامی خویش زار میباید سوخت","verse1":"گر خام نبودمی کجا سوختمی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۷۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"شمع‌ آمد و گفت: بر نمیباید خاست","verse1":"تا پیش تو سرگذشت برگویم راست"}},{"hemistich":{"verse0":"نی نی که زبان من بسوزد ز آتش","verse1":"گر برگویم ز سرگذشتی که مراست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۷۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"شمع آمد و گفت: گر بما زد پر باز","verse1":"پروانه ز شوق کس نزد دیگر باز"}},{"hemistich":{"verse0":"هر لحظه رهی که میروم چون خامم","verse1":"زان در آتش گرفتهام از سر باز"}}]}
{"poet":"عطار","title":"شمارهٔ ۷۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"ما مذهبِ عشقِ روی آن مه داریم","verse1":"وز هرچه جزوست دست کوته داریم"}},{"hemistich":{"verse0":"گر درگه ما بسته شود در ره عشق","verse1":"در هر گامی هزاردرگه داریم"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۲ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"کرد حاتم را سؤال آن مرد خام","verse1":"کز کجا آری تو هر روزی طعام"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت حاتم تا که جان دارم بجای","verse1":"هست قوت من ز انبان خدای"}},{"hemistich":{"verse0":"مرد گفتش تو بسالوس و برنگ","verse1":"میکنی مال مسلمانان بچنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"روز و شب مال مسلمانان بری","verse1":"چون بخوردی عاقبت را ننگری"}},{"hemistich":{"verse0":"حاتمش گفتا که ای مرد عزیز","verse1":"خوردهام زان تو هرگز هیچ چیز"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت نه گفتا مسلمان پس نهٔ","verse1":"تن بزن چون این سخن را کس نهٔ"}},{"hemistich":{"verse0":"سایلش گفتا که حجت می میار","verse1":"گفت حجت خواهد از ما کردگار"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت میخواهی که چون کارت خطاست","verse1":"کاین خطاها را سخن بنهی تو راست"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت از هفت آسمان آمد سخن","verse1":"از خدا هم با میان آمد سخن"}},{"hemistich":{"verse0":"مادرت چون شوهری کرد اختیار","verse1":"شدحلال از یک سخن آغاز کار"}},{"hemistich":{"verse0":"سایلش گفتا تو کرده خوش نشست","verse1":"زاسمان ناید ترا روزی بدست"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت روزی همه خلق جهان","verse1":"همچو روزی من آید زاسمان"}},{"hemistich":{"verse0":"کانکه او دارندهٔ جان و جهانست","verse1":"گفت روزی همه در آسمانست"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت دایم پای در دامن ترا","verse1":"روزئی میناید از روزن ترا"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت بودم درشکم نه ماه من","verse1":"بردم از روزن بروزی راه من"}},{"hemistich":{"verse0":"سائلش گفتا بخسب اکنون ستان","verse1":"تا درآید روزی تو در دهان"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت من قرب دو سال ای کوربین","verse1":"بودهام در گاهواره همچنین"}},{"hemistich":{"verse0":"من ستان خفته در آن مهد بزر","verse1":"در دهانم شیر میریخت از زبر"}},{"hemistich":{"verse0":"سایلش گفتا که باید کشت زود","verse1":"هیچکس ناکشته هرگز چون درود"}},{"hemistich":{"verse0":"حاتمش گفتا که ای سرگشته من","verse1":"موی سر میبدروم ناکشته من"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت ناپخته بخور تا بنگرم","verse1":"گفت ناپخته چو مرغان هم خورم"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت زیر آب شو روزی طلب","verse1":"گفت چون ماهی شوم نبود عجب"}},{"hemistich":{"verse0":"مرد عاجز گشت ازو حیران بماند","verse1":"زان سخن انگشت در دندان بماند"}},{"hemistich":{"verse0":"عاقبت بر دست حاتم بازگشت","verse1":"توبه کرد و همدم و همراز گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"لطف و رزق حق درین منزل طلب","verse1":"حل این مشکل درون دل طلب"}},{"hemistich":{"verse0":"چون همه زانجایگه بینی مدام","verse1":"کار تو زانجایگه گردد تمام"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۲ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"عیسی مریم بمردی برگذشت","verse1":"دید او را معبدی کرده بدشت"}},{"hemistich":{"verse0":"معبدی زیبا و محرابی درو","verse1":"سبزه زاری چشمهٔ آبی درو"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت هان ای زاهد یزدان پرست","verse1":"درچه کاری کردهٔ اینجا نشست"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت عمری برگذشت ای نامدار","verse1":"تا بطاعت میگذارم روزگار"}},{"hemistich":{"verse0":"حاجتی دارم درین عمر دراز","verse1":"بر نمیآرد خدای کارساز"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت چه حاجت همی خواهی ز دوست","verse1":"گفت یک ذره محبت کان اوست"}},{"hemistich":{"verse0":"عیسی آن حاجت برای او بخواست","verse1":"پس برفت و حاجتش افتاد راست"}},{"hemistich":{"verse0":"بعد ازان عیسی رسید آنجایگاه","verse1":"دید آن معبد نهان در خاک او"}},{"hemistich":{"verse0":"خشک بوده چشمهٔ آبش همه","verse1":"پاره پاره گشته محرابش همه"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت الهی روشنم گردان و راست","verse1":"کو کجاشد وین خرابی از کجاست"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت اینک بر سر کوهست او","verse1":"پای تا سر کوه اندوهست او"}},{"hemistich":{"verse0":"رفت عیسی بر سر کوه ای عجب","verse1":"دید او را زرد روی و خشک لب"}},{"hemistich":{"verse0":"در تحیر مانده و افسرده باز","verse1":"میندانستش مسیح از مرده باز"}},{"hemistich":{"verse0":"بر تنش هر موی بر دردی دگر","verse1":"هر زمان بر روی او گردی دگر"}},{"hemistich":{"verse0":"سرنگون درخون و خاک افتاده بود","verse1":"هر دوچشمش در مغاک افتاده بود"}},{"hemistich":{"verse0":"کرد عیسی هم سلامش هم خطاب","verse1":"نه علیک آمد ازو و نه جواب"}},{"hemistich":{"verse0":"حق تعالی گفت با عیسی براز","verse1":"کان چنانی این چنین شد از نیاز"}},{"hemistich":{"verse0":"ذرهٔ از دوستی میخواست او","verse1":"چون بدادم از همه برخاست او"}},{"hemistich":{"verse0":"از وجود خویش ناپروا بماند","verse1":"محو گشت و بی سر و بی پا بماند"}},{"hemistich":{"verse0":"گر زیادت کردمی یک ذره من","verse1":"ذره ذره گشتی این بی خویشتن"}},{"hemistich":{"verse0":"با محبّت درنگنجد ذرهٔ","verse1":"نیست مرد دوستی هر غرهٔ"}},{"hemistich":{"verse0":"در محبت تا که غیری ماندست","verse1":"در درون کعبه دیری ماندست"}},{"hemistich":{"verse0":"چون نماند در دل از اغیار نام","verse1":"پرده از محبوب بر خیزد تمام"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۲ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"دفن میکردند مردی را بخاک","verse1":"شد حسن در بصره پیش آن مغاک"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی آن گور و لحد میبنگریست","verse1":"بر سر آن گور برخود میگریست"}},{"hemistich":{"verse0":"پس چنین گفت او که کاری مشکلست","verse1":"کاین جهان را گور آخر منزلست"}},{"hemistich":{"verse0":"وان جهان را اولین منزل همینست","verse1":"اولین وآخرین زیر زمینست"}},{"hemistich":{"verse0":"دل چه بندی در جهان جمله رنگ","verse1":"کاخرش اینست یعنی گور تنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"چون نترسی زان جهان صعبناک","verse1":"کاولش اینست یعنی زیر خاک"}},{"hemistich":{"verse0":"چند ازین چون آخر این خواهد بدن","verse1":"وای ازان کاول چنین خواهد بدن"}},{"hemistich":{"verse0":"هیچ مردم از پس این پرده نیست","verse1":"تا کسی او را بزاری مرده نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر دمی خواهی زدن در پردهٔ","verse1":"با کسی زن کو ندارد مردهٔ"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چراغی را که باشد باد پیش","verse1":"چون تواند برد راه آزاد پیش"}},{"hemistich":{"verse0":"چون تو پرسودا دماغی میبری","verse1":"صرصری در ره چراغی میبری"}},{"hemistich":{"verse0":"مینترسی کاین چراغ زود میر","verse1":"زود میری گر توانی زود گیر"}},{"hemistich":{"verse0":"گر بمیرد این چراغت ناگهی","verse1":"ره بسر نابرده افتی در چهی"}},{"hemistich":{"verse0":"ره بسر بر پیش ازان ای بی دماغ","verse1":"کز چنان بادت فرو میرد چراغ"}},{"hemistich":{"verse0":"چون چراغ توبمرد ای بی خبر","verse1":"نه نشان ماند ازو و نه اثر"}},{"hemistich":{"verse0":"گر چراغ مرده را جوئی بسی","verse1":"در همه عالم نشان ندهد کسی"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چراغی را که بادی در ربود","verse1":"گر بسی بر سر زنی ازوی چه سود"}},{"hemistich":{"verse0":"از چراغ مرده کس آگاه نیست","verse1":"چون بمرد او خواه هست و خواه نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"چون چراغ از جای بی جائی رسید","verse1":"چون بدانجا باز شد، شد ناپدید"}},{"hemistich":{"verse0":"راه بینا زین جهان تا آن جهان","verse1":"بیش یکدم نیست جان را بر میان"}},{"hemistich":{"verse0":"از درونت چون برآید آندمی","verse1":"این جهانت آن جهان گردد همی"}},{"hemistich":{"verse0":"زین جهان تا آن جهان بسیار نیست","verse1":"جز دمی اندر میان دیوار نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"چون برآید آن دمت از جان پاک","verse1":"سر نگونسارت در اندازد بخاک"}},{"hemistich":{"verse0":"مرگ را بر خلق عزم جان مست","verse1":"جمله رادر خاک خفتن لازمست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۲ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"گفت محمود آن جهان را پادشاه","verse1":"در شکاری دور افتاد از سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"در دهی افتاد ویران سر بسر","verse1":"پیر زالی دید پیش رهگذر"}},{"hemistich":{"verse0":"گاو میدوشید روئی چون بهی","verse1":"گفت ای زن شربتی شیرم دهی"}},{"hemistich":{"verse0":"پیرزن گفتش که ای میر اجل","verse1":"شیر را آخر کجاباشد محل"}},{"hemistich":{"verse0":"شوهر من گر بدی اینجایگاه","verse1":"گاو کردی پیش تو قربان راه"}},{"hemistich":{"verse0":"گر شتابت نیست مهمانت کنم","verse1":"نقد من گاویست قربانت کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"زان سخن محمود خوش دل گشت ازو","verse1":"شد پیاده زود بر نگذشت ازو"}},{"hemistich":{"verse0":"گاو را در حال دوشیدن گرفت","verse1":"شیر از پستانش جوشیدن گرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"دست شاه آن لحظه چندان شیر ریخت","verse1":"کان بماهی دست زال پیر ریخت"}},{"hemistich":{"verse0":"پیرزن چون دید آن بسیار شیر","verse1":"گفت تو شیر از چه خواهی ای امیر"}},{"hemistich":{"verse0":"زانکه هر انگشت تو گوئی عیان","verse1":"چشمهٔ پر شیر دارد در میان"}},{"hemistich":{"verse0":"با چنین دستی که این ساعت تراست","verse1":"شیرت از بهر چه میبایست خواست"}},{"hemistich":{"verse0":"دولتی داری چو دریا بی کنار","verse1":"من ندانم تا چه مردی ای سوار"}},{"hemistich":{"verse0":"شیرخور نه از من از بازوی خویش","verse1":"زانکه خواهی خورد از پهلوی خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"خویشتن را نقد چندین شیرازو","verse1":"من بماهی دیدهام ای میر ازو"}},{"hemistich":{"verse0":"این همه شیرم که از دست تو زاد","verse1":"این نه پستان داد کاین دست تو داد"}},{"hemistich":{"verse0":"تا درنی بودند صحرائی سپاه","verse1":"از همه سوئی درآمد گرد شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"سجده میبردند پیش روی او","verse1":"حلقه میکردند از هر سوی او"}},{"hemistich":{"verse0":"پیرزن را حال اومعلوم گشت","verse1":"همچو سنگی بود همچون موم گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"دست و پایش پیش شاه از کار شد","verse1":"خجلت و تشویر او بسیار شد"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت تااکنون که مینشناختم","verse1":"گاو را قربان تو میساختم"}},{"hemistich":{"verse0":"چون بدانستم برای جان تو","verse1":"خویشتن را میکنم قربان تو"}},{"hemistich":{"verse0":"از حدیث پیرزن خوش گشت شاه","verse1":"گفت هر حاجت که میباید بخواه"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت آن خواهم که گه گه شهریار","verse1":"اوفتد از لشکر خود بر کنار"}},{"hemistich":{"verse0":"آیدم مهمان به تنهائی خویش","verse1":"فرد آید سوی سودائی خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"زانکه من بی طاقتم سر تاقدم","verse1":"می ندارم طاقت کوس و علم"}},{"hemistich":{"verse0":"شاه آن ده را عمارت ساز کرد","verse1":"از برای پیر زن آغاز کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"ده بدو بخشید وزانجا در گذشت","verse1":"پیرزن را این سخن شد سرگذشت"}},{"hemistich":{"verse0":"چون نبد محمود را دولت مجاز","verse1":"هرکجا میشد بدو میگشت باز"}},{"hemistich":{"verse0":"دولت آمد اصل مردم هوش دار","verse1":"این قدر دولت که داری گوش دار"}},{"hemistich":{"verse0":"ور نداری گوش آن اندک قدر","verse1":"چشم بد در حال آید کارگر"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۳ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"بود اندر عهد موسی کلیم","verse1":"برخ اسود بیدلی با دل دو نیم"}},{"hemistich":{"verse0":"آنچنان سر سبزئی در برخ بود","verse1":"کز سوادش چهرهٔ دین سرخ بود"}},{"hemistich":{"verse0":"شد تبه بر آل اسرائیل کار","verse1":"زانکه آمد خشک سالی آشکار"}},{"hemistich":{"verse0":"سایه میافکند قحطی سهمناک","verse1":"خواستند افتاد خلقی در هلاک"}},{"hemistich":{"verse0":"خلقی آمد پیش موسی سر بسر","verse1":"تا باستسقا برون آید مگر"}},{"hemistich":{"verse0":"رفت موسی سوی صحرا بی قرار","verse1":"خواست باران ازخدای کامکار"}},{"hemistich":{"verse0":"هم باستسقا نماز آغاز کرد","verse1":"هم ید بیضا دعا را باز کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"گرچه بسیاری دعا گفت آن زمان","verse1":"هیچ اثر پیدا نیامد در جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"رفت موسی بعد ازان یکبار نیز","verse1":"برنیامد کار دیگر بار نیز"}},{"hemistich":{"verse0":"خواست شد خلقی در آن تنگی هلاک","verse1":"رفت موسی گفت ای دانای پاک"}},{"hemistich":{"verse0":"چیست دارو تا شود درمان پدید","verse1":"چیست فرمانتا شود باران پدید"}},{"hemistich":{"verse0":"حق تعالی گفت با موسی براز","verse1":"گر ببارانست قومت را نیاز"}},{"hemistich":{"verse0":"بندهٔ دارم که او گوید دعا","verse1":"از دعای او شود حاجت روا"}},{"hemistich":{"verse0":"موسی آمد باز جست آن بنده را","verse1":"برخ دید آن بندهٔ فرخنده را"}},{"hemistich":{"verse0":"برخ را گفت ای لطیف نامدار","verse1":"چون جهان را قحطی آمد آشکار"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی صحرا رنجه شو فرداپگاه","verse1":"وز خدا از بهر باران ابر خواه"}},{"hemistich":{"verse0":"زانکه گر زین سان بماند خشک سال","verse1":"عمر بر خلق جهان آید زوال"}},{"hemistich":{"verse0":"روز دیگر برخ آمد سوی دشت","verse1":"پسجهانی خلق بروی گرد گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت یا رب خلق را در خون مکش","verse1":"هر زماندر رنج دیگر گون مکش"}},{"hemistich":{"verse0":"خلق را از خاک چون برداشتی","verse1":"گرسنه آخر چرا بگذاشتی"}},{"hemistich":{"verse0":"یا نبایست آفریدن خلق را","verse1":"یا نه بیشک لقمه باید حلق را"}},{"hemistich":{"verse0":"لطف کم شد یا کرم گوئی نماند","verse1":"وان همه انعام و نیکوئی نماند"}},{"hemistich":{"verse0":"آن همه دریای بخشش کان تراست","verse1":"می نبخشی می نریزی آن کجاست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر تو زان میآوری این قحط سال","verse1":"تا دهی خلقان خود را گوشمال"}},{"hemistich":{"verse0":"بعد ازین ترسی که نتوانی همی","verse1":"بل توانی کرد بآسانی همی"}},{"hemistich":{"verse0":"لطف کن این خلق حیران را بدار","verse1":"جان چو دادی نان ده و جان را بدار"}},{"hemistich":{"verse0":"تا بگفت این فصل را برخ سیاه","verse1":"مرد بالا گشت از باران گیاه"}},{"hemistich":{"verse0":"جملهٔ عالم ز باران تازه شد","verse1":"دل خوشی خلق بی اندازه شد"}},{"hemistich":{"verse0":"روز دیگر موسی عمران مگر","verse1":"دید ناگه برخ را بر رهگذر"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت ای موسی بدیدی آن زمان","verse1":"با خدای تو چه گفتم آن چنان"}},{"hemistich":{"verse0":"گرمی من دیدی و گفتار من","verse1":"مردی من دیدی و هنجار من"}},{"hemistich":{"verse0":"زین سخن موسی چنان در تاب شد","verse1":"کاتش خشم آمدش وز آب شد"}},{"hemistich":{"verse0":"جوش میزد خشم او چون بحر ژرف","verse1":"خواست تا او را برنجاند شگرف"}},{"hemistich":{"verse0":"تا چنین شوریدهٔ نه سر نه بن","verse1":"این چنین گستاخ چون گوید سخن"}},{"hemistich":{"verse0":"جبرئیل آمد که ای موسی متاب","verse1":"پس مرنجان برخ را از هیچ باب"}},{"hemistich":{"verse0":"زانکه حق میگوید این برخ سیاه","verse1":"هست ما را بندهٔ از دیرگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"لطف ما را او بهر روزی سه بار","verse1":"می بخنداند چو گلبرگ بهار"}},{"hemistich":{"verse0":"لطف ما را خنده از گفتار اوست","verse1":"کار تو نیست این و لیکن کار اوست"}},{"hemistich":{"verse0":"هر کسی خاصیتی یافت از اله","verse1":"بود این خاصیت برخ سیاه"}},{"hemistich":{"verse0":"تو چه دانی سر عشق ای بی خبر","verse1":"چون نمیآئی ز خواب و خور بسر"}},{"hemistich":{"verse0":"می نیاسائی ز خورد و خفت تو","verse1":"خود نداری کار جز برگفت تو"}},{"hemistich":{"verse0":"شام خورد و بامدادان خفتنت","verse1":"هست پیشین تادگر بد گفتنت"}},{"hemistich":{"verse0":"چون خلیل آن یک دمی خفت ای عجب","verse1":"در پسر کشتن فتاد او زین سبب"}},{"hemistich":{"verse0":"روز و شب میخسبی و خوش میخوری","verse1":"این خری باشد نه مردم پروری"}},{"hemistich":{"verse0":"طبع خر داری نگویم مردمت","verse1":"جو خور ای خر ای دریغا گندمت"}},{"hemistich":{"verse0":"مردم آخر خر چگونه اوفتاد","verse1":"قصهٔ پس پاشگونه اوفتاد"}},{"hemistich":{"verse0":"تا ببازار جهانت خواندهاند","verse1":"پاشگونه برخرت بنشاندهاند"}},{"hemistich":{"verse0":"تا کی از کوری و تا چند از کری","verse1":"ای خر آخر پاشگونه بر خری"}},{"hemistich":{"verse0":"ماندهٔ دایم اسیر ننگ و نام","verse1":"وانگهی گوئی که شد دوری تمام"}},{"hemistich":{"verse0":"سال و مه خون میخوری در حرص و آز","verse1":"مینهی این را لقب عمری دراز"}},{"hemistich":{"verse0":"روز و شب جان میکنی بی زاد و برگ","verse1":"زیستن میخوانی این را تو نه مرگ"}},{"hemistich":{"verse0":"ای خضابت را جوانی کرده نام","verse1":"مرگ دل را زندگانی کرده نام"}},{"hemistich":{"verse0":"وی ورم را نام کرده فربهی","verse1":"راست چون‌آزادی سر و سهی"}},{"hemistich":{"verse0":"زرد را کرده ز گلگونه عزیز","verse1":"سرخ رویش خوانده و سر سبز نیز"}},{"hemistich":{"verse0":"مشک را از باد رستی میدهی","verse1":"حیز را تعلیم کستی میدهی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۳ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"پادشاهی بود مجنون را بخواند","verse1":"پیش تخت خویش بر کرسی نشاند"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت چندین درجهان صاحب جمال","verse1":"تو چرا گشتی ز لیلی گنگ و لال"}},{"hemistich":{"verse0":"پس بتان را خواند از هر سوی او","verse1":"عرضه شان میداد پیش روی او"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت ای مجنون ببین کاین یک نگار","verse1":"هست نیکوتر ز چون لیلی هزار"}},{"hemistich":{"verse0":"لیک مجنون سرفکنده بود و بس","verse1":"ننگرست از سوی یک بت یک نفس"}},{"hemistich":{"verse0":"پادشاهش گفت آخر درنگر","verse1":"پس ببین چندین نگار سیمبر"}},{"hemistich":{"verse0":"تا زهم بگشاید آخر مشکلت","verse1":"عشق لیلی سرد گردد بر دلت"}},{"hemistich":{"verse0":"از سر دردی زفان مجنون گشاد","verse1":"از دو چشم سیل بارش خون گشاد"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت شاها عشق لیلی سرفراز","verse1":"در میان جانم استادست باز"}},{"hemistich":{"verse0":"پس گرفته برهنه تیغی بدست","verse1":"میخورد سوگند کای مغرور مست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر بغیر ما کنی یک دم نظر","verse1":"خون جان خود بریزی بی خبر"}},{"hemistich":{"verse0":"روی یوسف دیدن و بر زیستن ","verse1":"وانگهی سوی دگر نگریستن"}},{"hemistich":{"verse0":"چون بود دیدار یوسف ماحضر","verse1":"در نیاید هیچ پیوندی دگر"}},{"hemistich":{"verse0":"گر تو خواهی بود مرد اهل راز","verse1":"تا ابد منگر بسوی هیچ باز"}},{"hemistich":{"verse0":"زانکه گر جائی نظر خواهی فکند","verse1":"در کنار خویش سرخواهی فکند"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۳ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"بر سر گوری مگر بهلول خفت","verse1":"همچنان خفته از آنجا مینرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"آن یکی گفتش که برخیز ای پسر","verse1":"چند خواهی خفت اینجا بی خبر"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت بهلولش که من آنگه روم","verse1":"کاین همه سوگند از وی بشنوم"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت چه سوگند با من باز گوی","verse1":"گفت شد این مرده با من راز گوی"}},{"hemistich":{"verse0":"میخورد سوگند و میگوید براز","verse1":"من نخواهم کرد خاک از خویش باز"}},{"hemistich":{"verse0":"تا همه خلق جهان را تن به تن","verse1":"در نخوابانم بخون چون خویشتن"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۳ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"شهریاری بود عالی شیوهٔ","verse1":"در جوارش بود کنج بیوهٔ"}},{"hemistich":{"verse0":"بیوه هر روزی برافکندی سپند","verse1":"در تعجب ماندی شاه بلند"}},{"hemistich":{"verse0":"خادمی را خواند روزی شهریار","verse1":"داد صد دینارش از زر عیار"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت رو این پیرزن را ده زشاه","verse1":"پس بپرس از وی که هر روزی پگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"این سپند از بهر چه سوزی همی","verse1":"چون نداری یک شبه روزی همی"}},{"hemistich":{"verse0":"رفت خادم زر بداد و گفت راز","verse1":"پیر زن در حال گفت ای سرفراز"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچه در کلّ جهان نامش بری","verse1":"عاقبت چشمش رسد تا بنگری"}},{"hemistich":{"verse0":"از گدائی گرچه جان میسوختم","verse1":"این سپند از بهر آن میسوختم"}},{"hemistich":{"verse0":"چون گدائی خود آمد در خورم","verse1":"گفتمش چشمی رسد تا بنگرم"}},{"hemistich":{"verse0":"اینکم تو زر نهادی در کنار","verse1":"آن گدائی رفت و گشتم سیم دار"}},{"hemistich":{"verse0":"دیدی آخر چون مرا چشمی بدید","verse1":"آن گدائی مرا چشمی رسید"}},{"hemistich":{"verse0":"فارغ از عالم گدائی راندن","verse1":"بهتر از صد پادشائی راندن"}},{"hemistich":{"verse0":"چون بود هر روز یک نانت پسند","verse1":"هیچ قیدی نیز درجانت مبند"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۴ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"گشت پیدا یک کبوتر نازنین","verse1":"رفت موسی را همی در آستین"}},{"hemistich":{"verse0":"از پسش بازی درآمد سرفراز","verse1":"گفت ای موسی بمن ده صید باز"}},{"hemistich":{"verse0":"رزق من اوست ازمنش پنهان مدار","verse1":"لطف کن روزی من با من گذار"}},{"hemistich":{"verse0":"گشت حیران موسی عمران ازین","verse1":"میتوان شد ای عجب حیران ازین"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت این یک را امانم حاصل است","verse1":"واندگر یک گرسنست این مشکلست"}},{"hemistich":{"verse0":"زینهاری پیش دشمن چون کنم","verse1":"هست دشمن گرسنه من چون کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت اکنون هیچ دیگر بایدت","verse1":"گوشتت یا این کبوتر بایدت"}},{"hemistich":{"verse0":"باز گفتا گوشتی گر باشدم","verse1":"راضیم به از کبوتر باشدم"}},{"hemistich":{"verse0":"کز لکی خواست از پی مهمان خویش","verse1":"تا ببرد پارهٔ از ران خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"بازچون گشت ای عجب واقف زراز","verse1":"شد فرشته صورت و گم گشت باز"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت ما هر دو فرشته بودهایم","verse1":"تا ابد از خورد و خفت آسودهایم"}},{"hemistich":{"verse0":"لیک ما را حق فرستاد این زمان","verse1":"تا کند معلوم اهل آسمان"}},{"hemistich":{"verse0":"شفقت تو درامانت داشتن","verse1":"رحمت تو در دیانت داشتن"}},{"hemistich":{"verse0":"هرکرا چشمی بشفقت باز شد","verse1":"در حریم قرب صاحب راز شد"}},{"hemistich":{"verse0":"عفو آمد مذهبش تا بود او","verse1":"بی کرم یک دم نمیآسود او"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۴ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"گشت یک روز از ایاز نازنین","verse1":"در میان جمع سلطان خشمگین"}},{"hemistich":{"verse0":"خواند پیش خود حسن را شهریار","verse1":"گفت ازین پس با ایازم نیست کار"}},{"hemistich":{"verse0":"جان من میجوشد از وی چون کنم","verse1":"تخت بندش بر نهم یا خون کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"یا کنم آزادش و سر در دهم","verse1":"یا برانم از درش سر بر نهم"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچه اورا سخت تر آید ز من","verse1":"این دمش بیشک بسر آید ز من"}},{"hemistich":{"verse0":"چون وزیرش دید الحق سخت کوش","verse1":"گفت باشد سخت تر چیزی فروش"}},{"hemistich":{"verse0":"آن سخن از وی خوش آمده شاه را","verse1":"گفت بفروشید این گمراه را"}},{"hemistich":{"verse0":"چون سوی بازار بردندش دوان","verse1":"شد خریدار از همه سوئی روان"}},{"hemistich":{"verse0":"عاقبت بخرید مردی نامدار","verse1":"آن سمن بر را بدیناری هزار"}},{"hemistich":{"verse0":"چون برین بگذشت آخر چندروز","verse1":"شد پشیمان خسرو گیتی فروز"}},{"hemistich":{"verse0":"خواجه راگفتا ایازم را بیار","verse1":"خواجه آمد با ایاز شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"چون بدید از دور سلطان روی او","verse1":"دید جان را موی یک یک موی او"}},{"hemistich":{"verse0":"شد خجل از کردهٔ خود شهریار","verse1":"اشک بر رویش روان شد صد هزار"}},{"hemistich":{"verse0":"مرد را گفتا که بودی تو پلید","verse1":"تا ایازم را توانستی خرید"}},{"hemistich":{"verse0":"تو ندانستی که هر نااهل و اهل","verse1":"کی خرد معشوق شاهان را ز جهل"}},{"hemistich":{"verse0":"او سزای آن بود کز زخم تیغ","verse1":"خون بریزندش بزاری بیدریغ"}},{"hemistich":{"verse0":"در سخن آمد ایاز نامدار","verse1":"در میان گریه گفت ای شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"هرکه او معشوق را خواهد خرید","verse1":"می بباید ازتن او سر برید"}},{"hemistich":{"verse0":"هرکه او معشوق را خواهد فروخت","verse1":"شرح ده این همه که جان من بسوخت"}},{"hemistich":{"verse0":"چون خریدن را سزائی خون بود","verse1":"گر کسی بفروشد او خود چون بود"}},{"hemistich":{"verse0":"عاشقی باید بمعنی پادشاه","verse1":"تا تواند داشت معشوقی نگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"کعبهٔ کان خاص عشاق آمدهست","verse1":"از دو عالم مرد آن طاق آمدست"}},{"hemistich":{"verse0":"کعبه‌ای کانجا طواف جان بود","verse1":"هرکسی را کی محل آن بود"}},{"hemistich":{"verse0":"مینترسی تو که چون نبود محل","verse1":"هشت فردوست نهند اندر بغل"}},{"hemistich":{"verse0":"گر نبودی نور دل در پیش کار","verse1":"هشت جنت را نبودی کار و بار"}},{"hemistich":{"verse0":"زندگی دل ز عشق جان بود","verse1":"عشق جان از غمزهٔ جانان بود"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچه ازجانان بعاشق میرسد","verse1":"گر همه کفرست لایق میرسد"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۴ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"پادشاهی را غلامی خوب بود","verse1":"گوئیا نوباوهٔ یعقوب بود"}},{"hemistich":{"verse0":"رنگ رویش رنگ رز گلنار را","verse1":"پیچ مویش زهر داده مار را"}},{"hemistich":{"verse0":"مردم چشمش که مشک اندام بود","verse1":"چرب و خشک از مشک و از بادام بود"}},{"hemistich":{"verse0":"از دهان او سخن در پیچ پیچ","verse1":"چون رسیدی با میانش هیچ هیچ"}},{"hemistich":{"verse0":"چون دهانش نقطهٔ موهوم بود","verse1":"عقل اگر زو گفت نامعلوم بود"}},{"hemistich":{"verse0":"آب کوثر بی لب او تشنهٔ","verse1":"تیغ حیدر نرگسش را دشنهٔ"}},{"hemistich":{"verse0":"عشق گرم او که جان را ساختی","verse1":"عقل را در زهد خشک انداختی"}},{"hemistich":{"verse0":"پادشاه از عشق اودلداده بود","verse1":"کارش افتاده ز کار افتاده بود"}},{"hemistich":{"verse0":"شب چو جامه برکشیدی پادشاه","verse1":"آن غلامش جامه پوشیدی پگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"آبش آوردی و شستی پا و دست","verse1":"جامه افکندیش بر جای نشست"}},{"hemistich":{"verse0":"عود وجلابش نهادی پیش در","verse1":"خدمتش هر لحظه کردی بیشتر"}},{"hemistich":{"verse0":"شه چو بنشستی بتخت بارگاه","verse1":"تکیه کردی بر غلام همچو ماه"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی او هر لحظه مینگریستی","verse1":"پیش او میمردی و میزیستی"}},{"hemistich":{"verse0":"میندانست او که با او چون کند","verse1":"این قدر دانست کو دل خون کند"}},{"hemistich":{"verse0":"تا چو در خون خوردن آید آن نگار","verse1":"بوکه درد دلبرش گیرد قرار"}},{"hemistich":{"verse0":"بامدادی پیش شاه آمد وزیر","verse1":"دید پیش شه سر آن بی نظیر"}},{"hemistich":{"verse0":"سر بریده آن غلام همچو ماه","verse1":"پس چو ابری زار گریان پادشاه"}},{"hemistich":{"verse0":"حال پرسید از شه عالی مقام","verse1":"گفت آری بامدادی این غلام"}},{"hemistich":{"verse0":"رفت تا آیینه آرد سوی شاه","verse1":"کرد در راه اندر آیینه نگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"روی آیینه سیه بود ازدمش","verse1":"کشتمش از خشم و کردم ماتمش"}},{"hemistich":{"verse0":"تادگر بی حرمتی نکند غلام","verse1":"شاه راحرمت نگهدارد تمام"}},{"hemistich":{"verse0":"من چو بودم همدمش در عالمی","verse1":"زاینه میساخت خود را همدمی"}},{"hemistich":{"verse0":"هرکرا آیینه باشد پادشاه","verse1":"کفر باشد گر کند در خود نگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"روی از بهر چه میدید آن غلام","verse1":"من نبودم آینه وی را تمام"}},{"hemistich":{"verse0":"گر بخلّت خواهی آمد پیش تو","verse1":"پیش آی از ذات خود بی خویش تو"}},{"hemistich":{"verse0":"تا گرت جبریل آرد دور باش","verse1":"بر سر آتش تو گوئی دور باش"}},{"hemistich":{"verse0":"در وجود خویش منگر ذرهٔ","verse1":"تابدان ذره نگردی غرهٔ"}},{"hemistich":{"verse0":"چون وجودت نیست ذاتت را بخویش","verse1":"از چه میآئی بموجودی تو پیش"}},{"hemistich":{"verse0":"گر خلیلت پیش آرد پیش آی","verse1":"ورنه با خویشی همه با خویش آی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۴ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"گفت چون هاروت و ماروت از گناه","verse1":"اوفتادند از فلک در قعر چاه"}},{"hemistich":{"verse0":"هر دو تن را سرنگون آویختند","verse1":"تادرون چاه خون میریختند"}},{"hemistich":{"verse0":"هر دو تن را تشنگی در جان فتاد","verse1":"زانکه آتش در دل ایشان فتاد"}},{"hemistich":{"verse0":"تشنگی غالب چنان شد هر دو را","verse1":"کز غم یک آب جانشد هردو را"}},{"hemistich":{"verse0":"هر دو تن از تشنگی میسوختند","verse1":"همچوآتش تشنه میافروختند"}},{"hemistich":{"verse0":"بود ازآب زلال آن قعر چاه","verse1":"تا لب آن هر دویک انگشت راه"}},{"hemistich":{"verse0":"نه لب ایشان بر انجا میرسید","verse1":"نه ز چاه آبی به بالا میرسید"}},{"hemistich":{"verse0":"سرنگون آویخته در تف و تاب","verse1":"تشنه میمردند لب بر روی آب"}},{"hemistich":{"verse0":"تشنگیشان گر یکی بود از شمار","verse1":"در بر آن آب میشد صد هزار"}},{"hemistich":{"verse0":"بر لب آب‌ آن دو تن را خشک لب","verse1":"تشنگی میسوخت جانها ای عجب"}},{"hemistich":{"verse0":"هر زمانی تشنگیشان بیش بود","verse1":"وی عجب آبی چنان در پیش بود"}},{"hemistich":{"verse0":"تشنگان عالم کون و فساد","verse1":"پیش دارند ای عجب آب مراد"}},{"hemistich":{"verse0":"جمله درآبند و کس آگاه نیست","verse1":"یا نمیبینند یا خود راه نیست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۵ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"خونئی را زار میبردند و خوار","verse1":"تا درآویزند سر زیرش ز دار"}},{"hemistich":{"verse0":"او طرب میکرد و بس دل زنده بود","verse1":"خنده میزد وان چه جای خنده بود"}},{"hemistich":{"verse0":"سایلی گفتش که آزادی چرا","verse1":"وقت کشتن این چنین شادی چرا"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت چون عمر از قضاماند این قدر","verse1":"کی توان برد این قدر در غم بسر"}},{"hemistich":{"verse0":"تا که این میگفت حق دادش نجات","verse1":"از ممات او برون آمد حیات"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچه برهم مینهی بر هم منه","verse1":"هیچ کس را هیچ بیش و کم منه"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچه داری جمله آنجا میفرست","verse1":"کم بود از نیم خرما میفرست"}},{"hemistich":{"verse0":"زانکه هرچ آنجا فرستی آن تراست","verse1":"وانچه میداری نگه تاوان تراست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۵ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"در رهی داود طائی بی قرار","verse1":"میشد و تعجیل بودش بیشمار"}},{"hemistich":{"verse0":"آن یکی گفتش چرا داری شتاب","verse1":"گوئی افتادست در دکانت آب"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت بر دروازه در بند منند","verse1":"میشتابم چون شتابم میکنند"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۵ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"کاملی گفتست آن بیگانه را","verse1":"کاخر ای خر چند روبی خانه را"}},{"hemistich":{"verse0":"چند داری روی خانه پاک تو","verse1":"خانه چاهی کن برافکن خاک تو"}},{"hemistich":{"verse0":"تا چو خاک تیره برگیری ز راه","verse1":"چشمهٔ روشن برون جوشد ز چاه"}},{"hemistich":{"verse0":"آب نزدیکست چندینی متاب","verse1":"چون فرو بردی دو گز خاک اینت آب"}},{"hemistich":{"verse0":"کار باید کرد مرد کار نیست","verse1":"ورنه تا آب از تو ره بسیار نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"ای دریغا روبهی شد شیر تو","verse1":"تشنه میمیری ودریا زیر تو"}},{"hemistich":{"verse0":"تشنه ازدریا جدائی میکنی","verse1":"بر سر گنجی گدائی میکنی"}},{"hemistich":{"verse0":"ای عجب چندان ملک در دردورنج","verse1":"بر سر گنجند و میجویند گنج"}},{"hemistich":{"verse0":"تا نیامد جان آدم آشکار","verse1":"ره ندانستند سوی کردگار"}},{"hemistich":{"verse0":"ره پدید آمد چو آدم شد پدید","verse1":"زو کلید هر دو عالم شد پدید"}},{"hemistich":{"verse0":"آنچه حمله عرش میپنداشتند","verse1":"تا بتوفیق خدا برداشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"آن دل پر نور آدم بود و بس","verse1":"زانکه آدم هر دو عالم بود و بس"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۶ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"بود کشتی گیر برنائی چو ماه","verse1":"سرکشان را سرنگون کردی براه"}},{"hemistich":{"verse0":"عاقبت از گردش لیل و نهار","verse1":"شد ز یک مویش سپیدی آشکار"}},{"hemistich":{"verse0":"موی را بر کند و بر دستش نهاد","verse1":"پس سرشک از چشم خون افشان گشاد"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت در کشتی چو سرافراختم","verse1":"سرکشان را سرنگون انداختم"}},{"hemistich":{"verse0":"ای عجب این موی سرافراختست","verse1":"سرنگونم بر زمین انداختست"}},{"hemistich":{"verse0":"با همه مردان بکوشم وقت کار","verse1":"نیستم در پیش موئی پایدار"}},{"hemistich":{"verse0":"ساختستم با بتر در صبح و شام","verse1":"وز بتر بهتر همی جویم مدام"}},{"hemistich":{"verse0":"با بتر تا چند خواهی ساخت تو","verse1":"در بتر بهتر چه خواهی باخت تو"}},{"hemistich":{"verse0":"بهترین چیزی که عمرست آن دراز","verse1":"در بتر چیزی که دنیاست آن مباز"}},{"hemistich":{"verse0":"ای بیک جو بهر دنیا جان فروش","verse1":"بوده یوسف را چنین ارزان فروش"}},{"hemistich":{"verse0":"چون تو یوسف را بجان نخریدهٔ","verse1":"لاجرم او را بجان نگزیدهٔ"}},{"hemistich":{"verse0":"یوسف جان را کسی سلطان کند","verse1":"کو خریداری او از جان کند"}},{"hemistich":{"verse0":"یوسف جانت عزیزست ای پسر","verse1":"بهترت از وی چه چیزست ای پسر"}},{"hemistich":{"verse0":"قدر یوسف کور نتواند شناخت","verse1":"جز دلی پر شور نتواند شناخت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۶ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"گفت چون تابوت موسی بر شتاب","verse1":"دید فرعونش که میآورد آب"}},{"hemistich":{"verse0":"چارصد زیبا کنیزک همچو ماه","verse1":"ایستاده بود پیش او براه"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت با آن دلبران دلنواز","verse1":"هرکه آن تابوتم آرد پیش باز"}},{"hemistich":{"verse0":"من ز ملک خویش آزادش کنم","verse1":"بی غمش گردانم و شادش کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"چارصد دلبر بیک ره تاختند","verse1":"خویش را در پیش آب انداختند"}},{"hemistich":{"verse0":"گرچه رفتند آن همه یک دلنواز","verse1":"شد بسبقت پیش آن تابوت باز"}},{"hemistich":{"verse0":"برگرفت از آب و در پیشش نهاد","verse1":"پیش فرعون جفا کیشش نهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"لاجرم فرعون عزم داد کرد","verse1":"چارصد مه روی را آزد کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"سائلی گفتا که ای عهدت درست","verse1":"گفته بودی هرکه تابوت از نخست"}},{"hemistich":{"verse0":"پیشم آرد باز دلشادش کنم","verse1":"خلعتش در پوشم آزادش کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"کارچون زان یک کنیزک گشت راست","verse1":"چارصد را دادن آزادی چراست"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت اگرچه جمله درنایافتند","verse1":"نه ببوی یافتن بشتافتند"}},{"hemistich":{"verse0":"جمله را چون بود امید یافتن","verse1":"بر همه باید چو شمعی تافتن"}},{"hemistich":{"verse0":"گر یکی زان جمله ماندی ناامید","verse1":"شب شدی بر چشم او روز سپید"}},{"hemistich":{"verse0":"لاجرم گردن گشادم جمله را","verse1":"خط آزادی بدادم جمله را"}},{"hemistich":{"verse0":"آن لعین گر رحمتی در سینه داشت","verse1":"زان چه مقصودش چو حق را کینه داشت"}},{"hemistich":{"verse0":"خلق عالم آشکارا و نهان","verse1":"جمله خواهانند حق رادر جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"جمله او را خواستند او مینخواست","verse1":"تا نخواهد او نیاید کار راست"}},{"hemistich":{"verse0":"بادلی پر مهر فرعون لعین","verse1":"خواست از جان قرب رب العالمین"}},{"hemistich":{"verse0":"لیک چون حق مینخواست او را چه سود","verse1":"کانچه بودش آرزو او را نبود"}},{"hemistich":{"verse0":"کار از پیشان اگر بگشایدت","verse1":"هر دمی صد گونه در بگشایدت"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۶ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"بیدلی بودست جانی بیقرار","verse1":"سربرآوردی و گفتی زار زار"}},{"hemistich":{"verse0":"کای خدا گر مینداند هیچکس","verse1":"آنچه با من کردهٔ در هر نفس"}},{"hemistich":{"verse0":"باری این دانم که تو دانی همه","verse1":"پس بکن چیزی که بتوانی همه"}},{"hemistich":{"verse0":"این چه با من میکنی در هر دمی","verse1":"می براید از دلت آخر همی"}},{"hemistich":{"verse0":"عزم جان داری ز من بربوده دل","verse1":"اینچه کردی هرگزت نکنم بحل"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۷ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"سائلی پرسید از آن شوریده حال","verse1":"گفت اگر نام مهین ذوالجلال"}},{"hemistich":{"verse0":"میشناسی بازگوی ای مرد نیک","verse1":"گفت نانست این بنتوان گفت لیک"}},{"hemistich":{"verse0":"مرد گفتش احمقی و بی قرار","verse1":"کی بود نام مهین نان شرم دار"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت در قحط نشابور ای عجب","verse1":"میگذشتم گرسنه چل روز و شب"}},{"hemistich":{"verse0":"نه شنودم هیچ جا بانگ نماز","verse1":"نه دری بر هیچ مسجد بود باز"}},{"hemistich":{"verse0":"من بدانستم که نان نام مهینست","verse1":"نقطهٔ جمعیت و بنیاد دینست"}},{"hemistich":{"verse0":"از پی نان نیستت چون سگ قرار","verse1":"حق چو رزقت میدهد توحق گزار"}},{"hemistich":{"verse0":"حق چو رزقت داد و کارت کرد راست","verse1":"تو بخور وز کس مپرس این از کجاست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۷ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"بود بهلول از شراب عشق مست","verse1":"بر سر راهی مگر بر پل نشست"}},{"hemistich":{"verse0":"میگذشت آنجایگه هارون مگر","verse1":"او خوشی میبود پیش افکنده سر"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت هارونش که ای بهلول مست","verse1":"خیز از اینجا چون توان بر پل نشست"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت این با خویشتن گو ای امیر","verse1":"تا چرا بر پل بماندی جای گیر"}},{"hemistich":{"verse0":"جملهٔ دنیا پلست و قنطرهست","verse1":"بر پُلت بنگر که چندین منظرهست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر بسی بر پل کنی ایوان و در","verse1":"هست آبی زان سوی پل سر بسر"}},{"hemistich":{"verse0":"گردنت را خانه بر پل چیست غل","verse1":"کی شود با مگر این بیرون بپل"}},{"hemistich":{"verse0":"تا توانی زیر پل ساکن مباش","verse1":"چون شکست آورد پل ایمن مباش"}},{"hemistich":{"verse0":"از مجره آسمان دارد شکست","verse1":"زودبگذر تا نگردی پست پست"}},{"hemistich":{"verse0":"گنبدی بشکسته تو بنشسته زیر","verse1":"آمدستی گوئیا از جانت سیر"}},{"hemistich":{"verse0":"گنبد بشکسته چون زیر اوفتد","verse1":"کی جهد کس گر خود او شیر اوفتد"}},{"hemistich":{"verse0":"مرگ از پیش و تو از پس میروی","verse1":"بهر مرداری چو کرکس میروی"}},{"hemistich":{"verse0":"پاک شو از جیفهٔ دنیا تمام","verse1":"ورنه چون مردار میمانی بدام"}},{"hemistich":{"verse0":"زانکه هر چیزی که سودای تو است","verse1":"چون بمردی نقد فردای تو است"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۷ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن یکی دیوانه سرافراشته","verse1":"سر بسوی آسمان برداشته"}},{"hemistich":{"verse0":"خوش زفان بگشاد و گفت ای کردگار","verse1":"گر ترا نگرفت دل زین کار و بار"}},{"hemistich":{"verse0":"دل مرا بگرفت تا چندت ازین","verse1":"دل نشد سیر ای خداوندت ازین"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۸ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"دید شیخی پاک دینی را بخواب","verse1":"چون سلامش گفت نشنود او جواب"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت آخر ای بزرگ نیک نام","verse1":"از چه میندهی جوابم را سلام"}},{"hemistich":{"verse0":"چون تو میدانی که فرض است این جواب","verse1":"پس جوابم باز ده سر بر متاب"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت میدانم که فرض است ای امام","verse1":"لیک بر ما بسته شد این در تمام"}},{"hemistich":{"verse0":"چون جواب تو توانم داد باز","verse1":"چون در طاعت فراز آمد فراز"}},{"hemistich":{"verse0":"هیچ طاعت نه رکوع و نه سجود","verse1":"تا ابد از ما نیاید در وجود"}},{"hemistich":{"verse0":"گرچو تو در دار دنیا بودمی","verse1":"یک دم از طاعت کجا آسودمی"}},{"hemistich":{"verse0":"پیش ازین بودیم مشتی بیخبر","verse1":"قدر اکنون می بدانیم این قدر"}},{"hemistich":{"verse0":"ای دریغا راه طاعت بسته شد","verse1":"دم گسسته گشت و غم پیوسته شد"}},{"hemistich":{"verse0":"نه بسوی طاعتم راهی بماند","verse1":"نه دلم را زهرهٔ آهی بماند"}},{"hemistich":{"verse0":"ای دریغا فوت شد عمر دراز","verse1":"غصه ماند و قصه نتوان گفت باز"}},{"hemistich":{"verse0":"هر نفس صد کوه رادرنده بود","verse1":"لیک از مادر بوش افکنده بود"}},{"hemistich":{"verse0":"ای دریغا می ندانستیم ما","verse1":"کار کردن میتوانستیم ما"}},{"hemistich":{"verse0":"لاجرم امروز حیران ماندهایم","verse1":"در پشیمانی بزندان ماندهایم"}},{"hemistich":{"verse0":"مرغ قدر بال و پر اندک قدر","verse1":"آن زمان داند که سوزد بال و پر"}},{"hemistich":{"verse0":"تو ز کوری ره نمیدانی ز چاه","verse1":"خیز از حق دیدهٔ بیننده خواه"}},{"hemistich":{"verse0":"کار تو یارب که چون زیبا کنند","verse1":"گر بکوری خودت بینا کنند"}},{"hemistich":{"verse0":"کوپله بحری تو پر باد آمده","verse1":"وانگهت بر باد بنیاد آمده"}},{"hemistich":{"verse0":"ماندهٔ پر باد این دم بیخبر","verse1":"باش تا بادت برون ‌آید ز سر"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۸ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"کرد آن دیوانه رامردی سؤال","verse1":"گفت هان چونی تو ای شوریده حال"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت بر هر پهلوئی گشتم براه","verse1":"هم بتر من آمدم بیگاه و گاه"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۹ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"گفت یک روزی سلیمان کای اله","verse1":"بهر من ابلیس را آور براه"}},{"hemistich":{"verse0":"تا چو هر دیوی شود فرمانبرم","verse1":"بی پری جفتی نهد سر در برم"}},{"hemistich":{"verse0":"حق بدو گفتا مشو او را شفیع","verse1":"تاکنم در حکم تو او را مطیع"}},{"hemistich":{"verse0":"عاقبت ابلیس شد فرمان برش","verse1":"گشت چون باد ای عجب خاک درش"}},{"hemistich":{"verse0":"گرچه چندانی سلیمان کار داشت","verse1":"کز زمین تا عرش گیر و دار داشت"}},{"hemistich":{"verse0":"مسکنت را قدر چون بشناخت او","verse1":"قوت از زنبیل بافی ساخت او"}},{"hemistich":{"verse0":"خادمش یک روز در بازار شد","verse1":"از پی زنبیل او در کار شد"}},{"hemistich":{"verse0":"گرچه بسیاری بگشت از پیش و پس","verse1":"عاقبت نخرید آن زنبیل کس"}},{"hemistich":{"verse0":"بازگشت و سوی او آورد باز","verse1":"شد گرسنگی سلیمان را دراز"}},{"hemistich":{"verse0":"روز دیگر دیگری بهتر ببافت","verse1":"تا خریداری تواند بو که یافت"}},{"hemistich":{"verse0":"برد خادم هر دو بازاری نبود","verse1":"تا بشب گشت و خریداری نبود"}},{"hemistich":{"verse0":"چون نمیآمد خریداری پدید","verse1":"ضعف شد القصه بسیاری پدید"}},{"hemistich":{"verse0":"شد ز بی قوتی سلیمان دردناک","verse1":"آمدش بی قوتی در جان پاک"}},{"hemistich":{"verse0":"حق تعالی گفتش آخر حال چیست","verse1":"کز ضعیفی بر تو دشوارست زیست"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت نان میبایدم ای کردگار","verse1":"گفت نان خور چند باشی بیقرار"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت یا رب نان ندارم در نگر","verse1":"گفت بفروش آن متاعت نان بخر"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت زنبیلم فرستادم بسی","verse1":"نیست این ساعت خریدارم کسی"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت کی زنبیل باید کار را","verse1":"بنده کرده مهتر بازار را"}},{"hemistich":{"verse0":"بی شکی شیطان چو محبوس آیدت","verse1":"کار دنیا جمله مدروس آیدت"}},{"hemistich":{"verse0":"چونبود در بند ابلیس پلید","verse1":"کی توان کردن فروشی یا خرید"}},{"hemistich":{"verse0":"کار دنیا جمله موقوف ویست","verse1":"نهی منکر امر معروف ویست"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۹ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"در میان جمع یک صاحب کمال","verse1":"کرد محی الدین یحیی را سؤال"}},{"hemistich":{"verse0":"کان همه منصب که پیدا ونهان","verse1":"مصطفی را بود در هر دوجهان"}},{"hemistich":{"verse0":"از چه گفت او کاشکی از بحر جود","verse1":"حق نیاوردی مرا اندر وجود"}},{"hemistich":{"verse0":"آنکه جمله از برای او بود","verse1":"هر دوعالم خاک پای او بود"}},{"hemistich":{"verse0":"این چرا گوید چه حکمت دانی این","verse1":"شرح ده چندان که می بتوانی این"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت دو لوری بچه مرد و زنی","verse1":"کرده در خرگه بصحرا مسکنی"}},{"hemistich":{"verse0":"بود دو خرگه برابر هر دو را","verse1":"وصل یکدیگر میسر هر دو را"}},{"hemistich":{"verse0":"هر دو در خوبی کمالی داشتند","verse1":"هم ملاحت هم جمالی داشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"هر دو مست روی یکدیگر شدند","verse1":"صید شست موی یکدیگر شدند"}},{"hemistich":{"verse0":"روز و شب در عشق هم میسوختند","verse1":"سال و مه سر تا قدم میسوختند"}},{"hemistich":{"verse0":"بر جمال یکدیگر میزیستند","verse1":"دایماً در هم همی نگریستند"}},{"hemistich":{"verse0":"یک دم از همشان شکیبائی نبود","verse1":"زانکه عشق هر دو هر جائی نبود"}},{"hemistich":{"verse0":"عاقبت آن هر دو را از روزگار","verse1":"گوسفند و گاو شد بیش از شمار"}},{"hemistich":{"verse0":"کار و بار هر دو تن بسیار شد","verse1":"هر دو خرگه جای گیر و دار شد"}},{"hemistich":{"verse0":"چون زیادت گشت هر ساعت مقام","verse1":"بیشتر شد هر زمان خیل وغلام"}},{"hemistich":{"verse0":"آمدند از دشت سوی شهر باز","verse1":"شد میسرشان دو قصر سرفراز"}},{"hemistich":{"verse0":"پرده دار و حاجبان بنشاندند","verse1":"پادشاهی جهان میراندند"}},{"hemistich":{"verse0":"کار هر دو در گذشت از آسمان","verse1":"زانکه بود آن در ترقی هر زمان"}},{"hemistich":{"verse0":"زین سبب آن هر دو مرغ دلنواز","verse1":"اوفتادند از بر هم دور باز"}},{"hemistich":{"verse0":"هر دو را از کار و بار و گیر دار","verse1":"وصل رفت و هجر آمد آشکار"}},{"hemistich":{"verse0":"در میان هر دو راهی دور ماند","verse1":"این ازان و آن ازین مهجور ماند"}},{"hemistich":{"verse0":"در فراق یکدگر میسوختند","verse1":"هر دم از نوع دگر میسوختند"}},{"hemistich":{"verse0":"هیچکس از دردشان آگه نبود","verse1":"هیچ سوی یکدگرشان ره نبود"}},{"hemistich":{"verse0":"هر دو مشتاق گدائی آمدند","verse1":"دشمن آن پادشائی آمدند"}},{"hemistich":{"verse0":"درگدائی هر دوچون شیر و شکر","verse1":"تازه و خوش میشدند از یکدگر"}},{"hemistich":{"verse0":"لیک چون منشور شاهی خواندند","verse1":"از سپیدی در سیاهی ماندند"}},{"hemistich":{"verse0":"در گدائیشان بسی به بود کار","verse1":"پادشاهیشان نیامد سازگار"}},{"hemistich":{"verse0":"در گدائی عشق با هم باختند","verse1":"در شهی با هم نمیپرداختند"}},{"hemistich":{"verse0":"عاقبت از گردش لیل ونهار","verse1":"هر دو تن را کرد مفلس روزگار"}},{"hemistich":{"verse0":"پادشاهی رفت وآن بیشی نماند","verse1":"حاصلی جز نقد درویشی نماند"}},{"hemistich":{"verse0":"شهر را بیخویشتن بگذاشتند","verse1":"راه صحرا هر دو تن برداشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"هر دوچون محروم و مسکین آمدند","verse1":"با سر جای نخستین آمدند"}},{"hemistich":{"verse0":"همچو اول بار دو خرگه تمام","verse1":"برکشیدند آن دو تن در یک مقام"}},{"hemistich":{"verse0":"بار دیگر هر دو دلبر بی تعب","verse1":"در برابر اوفتادند ای عجب"}},{"hemistich":{"verse0":"هر دو از سر باز در هم گم شدند","verse1":"وز همه عالم بیک دم گم شدند"}},{"hemistich":{"verse0":"نقد وصل وگنج جان برداشتند","verse1":"زحمت هجر از میان برداشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"هر زمان ذوقی دگرگون یافتند","verse1":"هر نفس صد لذت افزون یافتند"}},{"hemistich":{"verse0":"برگشادند آن دو مرغ آنجا زفان","verse1":"شکرها گفتند حق را هر زمان"}},{"hemistich":{"verse0":"کز شهی با این گدائی آمدیم","verse1":"با سر این آشنائی آمدیم"}},{"hemistich":{"verse0":"پادشاهی دام ما افتاده بود","verse1":"تا دو مرغ از هم جدا افتاده بود"}},{"hemistich":{"verse0":"خاک درویشی شدیم از جان پاک","verse1":"بر سر آن پادشاهی باد خاک"}},{"hemistich":{"verse0":"کاش آن شاهی نبودی وان کمال","verse1":"تانبردی روزگار این وصال"}},{"hemistich":{"verse0":"کاش بی کوس و علم می بودمی","verse1":"تا چنین دایم بهم میبودمی"}},{"hemistich":{"verse0":"گر همه عالم مسلم بودن است","verse1":"از همه مقصود با هم بودن است"}},{"hemistich":{"verse0":"هر دو چون باهم رسیدیم این نفس","verse1":"فارغیم از جمله کار اینست و بس"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۱۰ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"شاه دین محمود سلطان جهان","verse1":"داشت استادی بغایت خرده دان"}},{"hemistich":{"verse0":"بود نام او سدید عنبری","verse1":"ای عجب کافور مویش بر سری"}},{"hemistich":{"verse0":"شاه یک روزی بدو گفت ای مقل","verse1":"وتعز من تشاء و تذل"}},{"hemistich":{"verse0":"آیت زیباست معنی بازگوی","verse1":"از عزیز و از ذلیلم راز گوی"}},{"hemistich":{"verse0":"پیر گفتش گوئیا ای جان من","verse1":"آیتی در شأن تست و آن من"}},{"hemistich":{"verse0":"قسم من عزست و آن تست ذل","verse1":"تو بجزوی قانعی و من بکل"}},{"hemistich":{"verse0":"کوزهٔ دارم من و یک بوریا","verse1":"فارغم از طمطراق و از ریا"}},{"hemistich":{"verse0":"تا که در دنیا نفس باشد مرا","verse1":"بوریا وین کوزه بس باشد مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"باز تو بنگر بکار و بار خویش","verse1":"ملک و پیل و لشگر بسیار خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"آن همه داری دگر میبایدت","verse1":"بیشتر از پیشتر میبایدت"}},{"hemistich":{"verse0":"من ندارم هیچ و آزادم ز کل","verse1":"تو بسی داری دگر خواهی ز ذل"}},{"hemistich":{"verse0":"پس مرا عزت نصیب است از حبیب","verse1":"بی نصیبی تو زعزت بی نصیب"}},{"hemistich":{"verse0":"ای دریغا ترک دولت کردهٔ","verse1":"خواریت را نام عزت کردهٔ"}},{"hemistich":{"verse0":"بار هفت اقلیم در گردن کنی","verse1":"عالمی را قصد خون خوردن کنی"}},{"hemistich":{"verse0":"تا دمی بر تخت بنشینی بناز","verse1":"میمزن چون مینیاری خورد باز"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۱۱ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"گفت هارون عشق مجنون میشنود","verse1":"آن هوس او را چو مجنون در ربود"}},{"hemistich":{"verse0":"خواست تا دیدار لیلی بند او","verse1":"پیش لیلی یک نفس بنشیند او"}},{"hemistich":{"verse0":"خواست لیلی را و چون کردش نگاه","verse1":"سهل آمد روی او در چشم شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"خواند مجنون را و گفت ای بیخبر","verse1":"نیست لیلی را جمالی بیشتر"}},{"hemistich":{"verse0":"تو چنین مست جمال او شدی","verse1":"وز جنونی درجوال او شدی"}},{"hemistich":{"verse0":"ترک او گیر و مدارش نیز دوست","verse1":"زانکه بر هم نیم ترکی صد چواوست"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت تو کی دیدی آن رخسار را","verse1":"عشق مجنون باید آن دیدار را"}},{"hemistich":{"verse0":"تا نیاید عشق مجنونی پدید","verse1":"کی شود لیلی بخاتونی پدید"}},{"hemistich":{"verse0":"نیست نقصان در جمال آن نگار","verse1":"هست نقصان در نظر ای شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"گر بچشم من ببینی روی او","verse1":"توتیا سازی ز خاک کوی او"}},{"hemistich":{"verse0":"زشت بادا روی لیلی در جهان","verse1":"تا بماند خوبی اودر نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"زشت اگر ننماید او ای پادشاه","verse1":"پس شود خلق جهان مجنون راه"}},{"hemistich":{"verse0":"بود نابینا بسی در هر پسی","verse1":"لیک چون یعقوب بایستی کسی"}},{"hemistich":{"verse0":"تا چو بوی پیرهن پیدا شود","verse1":"چشمش از بوئی چنان بینا شود"}},{"hemistich":{"verse0":"گر توانی ای امیرالمؤمنین","verse1":"جاودانم دیدهٔ ده دور بین"}},{"hemistich":{"verse0":"تا بدان دیده ز یک یک ذره چیز","verse1":"نقد بینم روی لیلی جمله نیز"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۱۲ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"عیسی مریم بغاری رفته بود","verse1":"در میان غار مردی خفته بود"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت برخیز ای ز عالم بی خبر","verse1":"کار کن تا توشهٔ یابی مگر"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت من کار دو عالم کردهام","verse1":"تا ابد ملکی مسلم کردهام "}},{"hemistich":{"verse0":"گفت هین کار تو چیست ای مرد راه","verse1":"گفت دنیا شد مرا یکبرگ کاه"}},{"hemistich":{"verse0":"جملهٔ دنیا بنانی میدهم","verse1":"نان بسگ چون استخوانی میدهم"}},{"hemistich":{"verse0":"مدتی شد تا ز دنیا فارغم","verse1":"نیستم من طفل بازی بالغم"}},{"hemistich":{"verse0":"بالغم با لعب و با لهوم چکار","verse1":"فارغم با غفلت و سهوم چکار"}},{"hemistich":{"verse0":"عیسی مریم چو بشنود این سخن","verse1":"گفت اکنون هرچه میخواهی بکن"}},{"hemistich":{"verse0":"چون ز دنیا فارغی آزاد خفت","verse1":"خواب خوش بادت بخفت و شاد خفت"}},{"hemistich":{"verse0":"چون ز دنیا نیستت غمخوارگی","verse1":"کرده داری کارها یکبارگی"}}]}
{"poet":"عطار","title":"بخش ۱۳ - الحكایة و التمثیل","content":[{"hemistich":{"verse0":"این سخن نقلست از نوشین روان","verse1":"گفت اگر خواهی که رازت در جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"دشمنت نشناسد از زشتی که اوست","verse1":"توبه نیکوئی مگو در پیش دوست"}},{"hemistich":{"verse0":"گردرین پرده نگهداری نفس","verse1":"هم نفس باشی و گرنه هیچکس"}},{"hemistich":{"verse0":"صبح اگر کشتی نفس را در دهان","verse1":"کی رسیدی این بشولش در جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"تا زفان سرخ دارد ساکنی","verse1":"تو بسرسبزی نشسته ایمنی"}},{"hemistich":{"verse0":"چون زفان جنبان شود کام سیاه","verse1":"برتو سر سبزی کند حالی تباه"}},{"hemistich":{"verse0":"هیچ عضوی بنده را روز شمار","verse1":"مهر نکند جز دهن را کردگار"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"شبی چون شبه روی شسته بقیر","verse1":"نه بهرام پیدا نه کیوان نه تیر"}},{"hemistich":{"verse0":"دگرگونه آرایشی کرد ماه","verse1":"بسیچ گذر کرد بر پیشگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"شده تیره اندر سرای درنگ","verse1":"میان کرده باریک و دل کرده تنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"ز تاجش سه بهره شده لاژورد","verse1":"سپرده هوا را بزنگار و گرد"}},{"hemistich":{"verse0":"سپاه شب تیره بر دشت و راغ","verse1":"یکی فرش گسترده از پرّ زاغ"}},{"hemistich":{"verse0":"نموده ز هر سو بچشم اهرمن","verse1":"چو مار سیه باز کرده دهن"}},{"hemistich":{"verse0":"چو پولاد زنگار خورده سپهر","verse1":"تو گفتی بقیر اندر اندود چهر"}},{"hemistich":{"verse0":"هرآنگه که برزد یکی باد سرد","verse1":"چو زنگی برانگیخت ز انگشت گرد"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان گشت باغ و لب جویبار","verse1":"کجا موج خیزد ز دریای قار"}},{"hemistich":{"verse0":"فرو ماند گردون گردان بجای","verse1":"شده سست خورشید را دست و پای"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهر اند آن چادر قیرگون","verse1":"تو گفتی شدستی بخواب اندرون"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان از دل خویشتن پر هراس","verse1":"جرس برکشیده نگهبان پاس"}},{"hemistich":{"verse0":"نه آوای مرغ و نه هرای دد","verse1":"زمانه زبان بسته از نیک و بد"}},{"hemistich":{"verse0":"نبد هیچ پیدا نشیب از فراز","verse1":"دلم تنگ شد زان شب دیریاز"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان تنگی اندر بجستم ز جای","verse1":"یکی مهربان بودم اندر سرای"}},{"hemistich":{"verse0":"خروشیدم و خواستم زو چراغ","verse1":"برفت آن بت مهربانم ز باغ"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا گفت شمعت چباید همی","verse1":"شب تیره خوبت بباید همی"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفتم ای بت نیم مرد خواب","verse1":"یکی شمع پیش آر چون آفتاب"}},{"hemistich":{"verse0":"بنه پیشم و بزم را ساز کن","verse1":"بچنگ ار چنگ و می آغاز کن"}},{"hemistich":{"verse0":"بیاورد شمع و بیامد بباغ","verse1":"برافروخت رخشنده شمع و چراغ"}},{"hemistich":{"verse0":"می آورد و نار و ترنج و بهی","verse1":"زدوده یکی جام شاهنشهی"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا گفت برخیز و دل شاددار","verse1":"روان را ز درد و غم آزاد دار"}},{"hemistich":{"verse0":"نگر تا که دل را نداری تباه","verse1":"ز اندیشه و داد فریاد خواه"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان چون گذاری همی بگذرد","verse1":"خردمند مردم چرا غم خورد"}},{"hemistich":{"verse0":"گهی می گسارید و گه چنگ ساخت","verse1":"تو گفتی که هاروت نیرنگ ساخت"}},{"hemistich":{"verse0":"دلم بر همه کام پیروز کرد","verse1":"که بر من شب تیره نوروز کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان سرو بن گفتم ای ماهروی","verse1":"یکی داستان امشبم بازگونی"}},{"hemistich":{"verse0":"که دل گیرد از مهر او فر و مهر","verse1":"بدو اندرون خیره ماند سپهر"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا مهربان یار بشنو چگفت","verse1":"ازان پس که با کام گشتیم جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بپیمای می تا یکی داستان","verse1":"بگویمت از گفتهٔ باستان"}},{"hemistich":{"verse0":"پر از چاره و مهر و نیرنگ و جنگ","verse1":"همان از در مرد فرهنگ و سنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"بگفتم بیار ای بت خوب چهر","verse1":"بخوان داستان و بیفزای مهر"}},{"hemistich":{"verse0":"ز نیک و بد چرخ ناسازگار","verse1":"که آرد بمردم ز هرگونه کار"}},{"hemistich":{"verse0":"نگر تا نداری دل خویش تنگ","verse1":"بتابی ازو چند جویی درنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"نداند کسی راه و سامان اوی","verse1":"نه پیدا بود درد و درمان اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"پس آنگه بگفت ار ز من بشنوی","verse1":"بشعر آری از دفتر پهلوی"}},{"hemistich":{"verse0":"همت گویم و هم پذیرم سپاس","verse1":"کنون بشنو ای جفت نیکی‌شناس"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان چون به زاری برآید همی","verse1":"بد و نیک روزی سرآید همی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بستی کمر بر در راه آز","verse1":"شود کار گیتیت یکسر دراز"}},{"hemistich":{"verse0":"به یک روی جستن بلندی سزاست","verse1":"اگر در میان دم اژدهاست"}},{"hemistich":{"verse0":"و دیگر که گیتی ندارد درنگ","verse1":"سرای سپنجی چه پهن و چه تنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"پرستنده ي آز و جویای کین","verse1":"به گیتی ز کس نشنود آفرین"}},{"hemistich":{"verse0":"چو سرو سهی گوژ گردد به باغ","verse1":"بدو بر شود تیره روشن چراغ"}},{"hemistich":{"verse0":"کند برگ پژمرده و بیخ سست","verse1":"سرش سوی پستی گراید نخست"}},{"hemistich":{"verse0":"بروید ز خاک و شود باز خاک","verse1":"همه جای ترسست و تیمار و باک"}},{"hemistich":{"verse0":"سر مایهٔ مرد سنگ و خرد","verse1":"ز گیتی بی‌آزاری اندر خورد"}},{"hemistich":{"verse0":"در دانش و آنگهی راستی","verse1":"گرین دو نیابی روان کاستی"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر خود بمانی به گیتی دراز","verse1":"ز رنج تن آید به رفتن نیاز"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی ژرف دریاست بن ناپدید","verse1":"در گنج رازش ندارد کلید"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر چند یابی فزون بایدت","verse1":"همان خورده یک روز بگزایدت"}},{"hemistich":{"verse0":"سه چیزت بباید کز آن چاره نیست","verse1":"وزو بر سرت نیز پیغاره نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"خوری گر بپوشی و گر گستری","verse1":"سزد گر به دیگر سخن ننگری"}},{"hemistich":{"verse0":"چو زین سه گذشتی همه رنج و آز","verse1":"چه در آز پیچی چه اندر نیاز"}},{"hemistich":{"verse0":"چو دانی که بر تو نماند جهان","verse1":"چه پیچی تو زان جای نوشین روان"}},{"hemistich":{"verse0":"بخور آنچه داری و بیشی مجوی","verse1":"که از آز کاهد همی آبروی"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"کنون آفرین جهان‌آفرین","verse1":"بخوانیم بر شهریار زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"ابوالقاسم آن شاه خورشید چهر","verse1":"بیاراست گیتی به داد و به مهر"}},{"hemistich":{"verse0":"نجوید جز از خوبی و راستی","verse1":"نیارد بداد اندرون کاستی"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان روشن از تاج محمود باد","verse1":"همه روزگارانش مسعود باد"}},{"hemistich":{"verse0":"همیشه جوان تا جوانی بود","verse1":"همان زنده تا زندگانی بود"}},{"hemistich":{"verse0":"چه گفت آن سراینده دهقان پیر","verse1":"ز گشتاسپ وز نامدار اردشیر"}},{"hemistich":{"verse0":"وزان نامداران پاکیزه‌رای","verse1":"ز داراب وز رسم و رای همای"}},{"hemistich":{"verse0":"چو دارا به تخت مهی برنشست","verse1":"کمر بر میان بست و بگشاد دست"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت با موبدان و ردان","verse1":"بزرگان و بیداردل بخردان"}},{"hemistich":{"verse0":"که گیتی نجستم به رنج و به داد","verse1":"مرا تاج یزدان به سر بر نهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"شگفتی‌تر از کار من در جهان","verse1":"نبیند کسی آشکار و نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"ندانیم جز داد پاداش این","verse1":"که بر ما پس از ما کنند آفرین"}},{"hemistich":{"verse0":"نباید که پیچد کس از رنج ما","verse1":"ز بیشی و آگندن گنج ما"}},{"hemistich":{"verse0":"زمانه ز داد من آباد باد","verse1":"دل زیر دستان ما شاد باد"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان پس ز هندوستان و ز روم","verse1":"ز هر مرز باارز و آباد بوم"}},{"hemistich":{"verse0":"برفتند با هدیه و با نثار","verse1":"بجستند خشنودی شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان بد که روزی ز بهر گله","verse1":"بیامد که اسپان ببیند یله"}},{"hemistich":{"verse0":"ز پستی برآمد به کوهی رسید","verse1":"یکی بی‌کران ژرف دریا بدید"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود کز روم و وز هندوان","verse1":"بیارند کارآزموده گوان"}},{"hemistich":{"verse0":"بجویند زان آب دریا دری","verse1":"رسانند رودی به هر کشوری"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بگشاد داننده از آب بند","verse1":"یکی شهر فرمود بس سودمند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو دیوار شهر اندرآورد گرد","verse1":"ورا نام کردند داراب گرد"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی آتش افروخت از تیغ کوه","verse1":"پرستندهٔ آذر آمد گروه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز هر پیشه‌ای کارگر خواستند","verse1":"همی شهر ایران بیاراستند"}},{"hemistich":{"verse0":"به هر سو فرستاد بی‌مر سپاه","verse1":"ز دشمن همی داشت گیتی نگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان از بداندیش بی‌بیم کرد","verse1":"دل بدسگالان بدو نیم کرد"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"چو ضحاک شد بر جهان شهریار","verse1":"بر او سالیان انجمن شد هزار"}},{"hemistich":{"verse0":"سراسر زمانه بدو گشت باز","verse1":"برآمد بر این روزگار دراز"}},{"hemistich":{"verse0":"نهان گشت کردار فرزانگان","verse1":"پراگنده شد کام دیوانگان"}},{"hemistich":{"verse0":"هنر خوار شد جادویی ارجمند","verse1":"نهان راستی آشکارا گزند"}},{"hemistich":{"verse0":"شده بر بدی دست دیوان دراز","verse1":"به نیکی نرفتی سخن جز به راز"}},{"hemistich":{"verse0":"دو پاکیزه از خانهٔ جمّشید","verse1":"برون آوریدند لرزان چو بید"}},{"hemistich":{"verse0":"که جمشید را هر دو دختر بدند","verse1":"سر بانوان را چو افسر بدند"}},{"hemistich":{"verse0":"ز پوشیده‌رویان یکی شهرناز","verse1":"دگر پاکدامن به نام ارنواز"}},{"hemistich":{"verse0":"به ایوان ضحاک بردندشان","verse1":"بر آن اژدهافش سپردندشان"}},{"hemistich":{"verse0":"بپروردشان از ره جادویی","verse1":"بیاموختشان کژی و بدخویی"}},{"hemistich":{"verse0":"ندانست جز کژی آموختن","verse1":"جز از کشتن و غارت و سوختن"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"چنان بد که هر شب دو مرد جوان","verse1":"چه کهتر چه از تخمهٔ پهلوان"}},{"hemistich":{"verse0":"خورشگر ببردی به ایوان شاه","verse1":"همی ساختی راه درمان شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بکشتی و مغزش بپرداختی","verse1":"مر آن اژدها را خورش ساختی"}},{"hemistich":{"verse0":"دو پاکیزه از گوهر پادشا","verse1":"دو مرد گرانمایه و پارسا"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی نام ارمایل پاک‌دین","verse1":"دگر نام گرمایل پیشبین"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان بد که بودند روزی به هم","verse1":"سخن رفت هر گونه از بیش و کم"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بیدادگر شاه و ز لشکرش","verse1":"و زان رسم‌های بد اندر خورش"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی گفت ما را به خوالیگری","verse1":"بباید بر شاه رفت آوری"}},{"hemistich":{"verse0":"و زان پس یکی چاره‌ای ساختن","verse1":"ز هر گونه اندیشه انداختن"}},{"hemistich":{"verse0":"مگر زین دو تن را که ریزند خون","verse1":"یکی را توان آوریدن برون"}},{"hemistich":{"verse0":"برفتند و خوالیگری ساختند","verse1":"خورش‌ها و اندازه بشناختند"}},{"hemistich":{"verse0":"خورش خانهٔ پادشاه جهان","verse1":"گرفت آن دو بیدار دل در نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آمد به هنگام خون ریختن","verse1":"به شیرین روان اندر آویختن"}},{"hemistich":{"verse0":"از آن روزبانان مردم‌کشان","verse1":"گرفته دو مرد جوان را کشان"}},{"hemistich":{"verse0":"زنان پیش خوالیگران تاختند","verse1":"ز بالا به روی اندر انداختند"}},{"hemistich":{"verse0":"پر از درد خوالیگران را جگر","verse1":"پر از خون دو دیده پر از کینه سر"}},{"hemistich":{"verse0":"همی بنگرید این بدان آن بدین","verse1":"ز کردار بیداد شاه زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"از آن دو یکی را بپرداختند","verse1":"جز این چاره‌ای نیز نشناختند"}},{"hemistich":{"verse0":"برون کرد مغز سر گوسفند","verse1":"بیامیخت با مغز آن ارجمند"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی را به جان داد زنهار و گفت","verse1":"نگر تا بیاری سر اندر نهفت"}},{"hemistich":{"verse0":"نگر تا نباشی به آباد شهر","verse1":"تو را از جهان دشت و کوه است بهر"}},{"hemistich":{"verse0":"به جای سرش زان سری بی‌بها","verse1":"خورش ساختند از پی اژدها"}},{"hemistich":{"verse0":"از این گونه هر ماهیان سی‌جوان","verse1":"از ایشان همی یافتندی روان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو گرد آمدی مرد از ایشان دویست","verse1":"بر آن سان که نشناختندی که کیست"}},{"hemistich":{"verse0":"خورشگر بدیشان بزی چند و میش","verse1":"سپردی و صحرا نهادند پیش"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون کُرد از آن تخمه دارد نژاد","verse1":"که ز آباد ناید به دل برش یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"پس آیین ضحاک وارونه خوی","verse1":"چنان بد که چون می‌بدش آرزوی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز مردان جنگی یکی خواستی","verse1":"به کشتی چو با دیو برخاستی"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا نامور دختری خوبروی","verse1":"به پرده درون بود بی‌گفت‌گوی"}},{"hemistich":{"verse0":"پرستنده کردیش بر پیش خویش","verse1":"نه بر رسم دین و نه بر رسم کیش"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"یکی مرد بود اندر آن روزگار","verse1":"ز دشت سواران نیزه گذار"}},{"hemistich":{"verse0":"گرانمایه هم شاه و هم نیک مرد","verse1":"ز ترس جهاندار با باد سرد"}},{"hemistich":{"verse0":"که مرداس نام گرانمایه بود","verse1":"به داد و دهش برترین پایه بود"}},{"hemistich":{"verse0":"مر او را ز دوشیدنی چارپای","verse1":"ز هر یک هزار آمدندی به جای"}},{"hemistich":{"verse0":"همان گاو دوشابه فرمانبری","verse1":"همان تازی اسب گزیده مری"}},{"hemistich":{"verse0":"بز و میش بد شیرور همچنین","verse1":"به دوشیزگان داده بد پاکدین"}},{"hemistich":{"verse0":"به شیر آن کسی را که بودی نیاز","verse1":"بدان خواسته دست بردی فراز"}},{"hemistich":{"verse0":"پسر بد مر این پاکدل را یکی","verse1":"کش از مهر بهره نبود اندکی"}},{"hemistich":{"verse0":"جهانجوی را نام ضحّاک بود","verse1":"دلیر و سبکسار و ناپاک بود"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا بیور اسپش همی خواندند","verse1":"چنین نام بر پهلوی راندند"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا بیور از پهلوانی شمار","verse1":"بود بر زبان دری ده هزار"}},{"hemistich":{"verse0":"ز اسپان تازی به زرین ستام","verse1":"ورا بود بیور که بردند نام"}},{"hemistich":{"verse0":"شب و روز بودی دو بهره به زین","verse1":"ز روی بزرگی نه از روی کین"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان بد که ابلیس روزی پگاه","verse1":"بیامد به سان یکی نیک‌خواه"}},{"hemistich":{"verse0":"دل مهتر از راه نیکی ببرد","verse1":"جوان گوش گفتار او را سپرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت پیمانت خواهم نخست","verse1":"پس آنگه سخن برگشایم درست"}},{"hemistich":{"verse0":"جوان نیک‌دل گشت فرمانش کرد","verse1":"چنان چون بفرمود سوگند خورد"}},{"hemistich":{"verse0":"که راز تو با کس نگویم ز بن","verse1":"ز تو بشنوم هر چه گویی سخن"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت جز تو کسی کدخدای","verse1":"چه باید همی با تو اندر سرای"}},{"hemistich":{"verse0":"چه باید پدر کش پسر چون تو بود","verse1":"یکی پندت را من بیاید شنود"}},{"hemistich":{"verse0":"زمانه برین خواجهٔ سالخورد","verse1":"همی دیر ماند تو اندر نورد"}},{"hemistich":{"verse0":"بگیر این سر مایه‌ور جاه او","verse1":"تو را زیبد اندر جهان گاه او"}},{"hemistich":{"verse0":"بر این گفتهٔ من چو داری وفا","verse1":"جهاندار باشی یکی پادشا"}},{"hemistich":{"verse0":"چو ضحاک بشنید اندیشه کرد","verse1":"ز خون پدر شد دلش پر ز درد"}},{"hemistich":{"verse0":"به ابلیس گفت این سزاوار نیست","verse1":"دگر گوی کاین از در کار نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت گر بگذری زین سخن","verse1":"بتابی ز سوگند و پیمان من"}},{"hemistich":{"verse0":"بماند به گردنت سوگند و بند","verse1":"شوی خوار و ماند پدرت ارجمند"}},{"hemistich":{"verse0":"سر مرد تازی به دام آورید","verse1":"چنان شد که فرمان او برگزید"}},{"hemistich":{"verse0":"بپرسید کاین چاره با من بگوی","verse1":"نتابم ز رای تو من هیچ روی"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت من چاره سازم ترا","verse1":"به خورشید سر برفرازم ترا"}},{"hemistich":{"verse0":"مر آن پادشا را در اندر سرای","verse1":"یکی بوستان بود بس دلگشای"}},{"hemistich":{"verse0":"گرانمایه شبگیر برخاستی","verse1":"ز بهر پرستش بیاراستی"}},{"hemistich":{"verse0":"سر و تن بشستی نهفته به باغ","verse1":"پرستنده با او ببردی چراغ"}},{"hemistich":{"verse0":"بیاورد وارونه ابلیس بند","verse1":"یکی ژرف چاهی به ره بر بکند"}},{"hemistich":{"verse0":"پس ابلیس وارونه آن ژرف چاه","verse1":"به خاشاک پوشید و بسترد راه"}},{"hemistich":{"verse0":"سر تازیان مهتر نامجوی","verse1":"شب آمد سوی باغ بنهاد روی"}},{"hemistich":{"verse0":"به چاه اندر افتاد و بشکست پست","verse1":"شد آن نیک‌دل مرد یزدان‌پرست"}},{"hemistich":{"verse0":"به هر نیک و بد شاه آزاد مرد","verse1":"به فرزند بر نازده باد سرد"}},{"hemistich":{"verse0":"همی پروریدش به ناز و به رنج","verse1":"بدو بود شاد و بدو داد گنج"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان بدگهر شوخ فرزند او","verse1":"بگشت از ره داد و پیوند او"}},{"hemistich":{"verse0":"به خون پدر گشت همداستان","verse1":"ز دانا شنیدم من این داستان"}},{"hemistich":{"verse0":"که فرزند بد گر شود نرّه شیر","verse1":"به خون پدر هم نباشد دلیر"}},{"hemistich":{"verse0":"مگر در نهانش سخن دیگرست","verse1":"پژوهنده را راز با مادرست"}},{"hemistich":{"verse0":"فرومایه ضحاک بیدادگر","verse1":"بدین چاره بگرفت جای پدر"}},{"hemistich":{"verse0":"به سر بر نهاد افسر تازیان","verse1":"بر ایشان ببخشید سود و زیان"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"بدانگه که شاه اردوان را بکشت","verse1":"ز خون وی آورد گیتی به مشت"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان فر و اورند شاه اردشیر","verse1":"شده شادمان مرد برنا و پیر"}},{"hemistich":{"verse0":"که بنوشت بیدادی اردوان","verse1":"ز داد وی آبادتر شد جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"چنو کشته شد دخترش را بخواست","verse1":"بدان تا بگوید که گنجش کجاست"}},{"hemistich":{"verse0":"دو فرزند او شد به هندوستان","verse1":"به هر نیک و بد گشته همداستان"}},{"hemistich":{"verse0":"دو ایدر به زندان شاه اندرون","verse1":"دو دیده پر از آب و دل پر ز خون"}},{"hemistich":{"verse0":"به هندوستان بود مهتر پسر","verse1":"که بهمن بدی نام آن نامور"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستاده‌ای جست با رای و هوش","verse1":"جوانی که دارد به گفتار گوش"}},{"hemistich":{"verse0":"چو از پادشاهی ندید ایچ بهر","verse1":"بدو داد ناگه یکی پاره زهر"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت رو پیش خواهر بگوی","verse1":"که از دشمن این مهربانی مجوی"}},{"hemistich":{"verse0":"برادر دو داری به هندوستان","verse1":"به رنج و بلا گشته همداستان"}},{"hemistich":{"verse0":"دو در بند و زندان شاه اردشیر","verse1":"پدر کشته و زنده خسته به تیر"}},{"hemistich":{"verse0":"تو از ما گسسته بدین گونه مهر","verse1":"پسندد چنین کردگار سپهر؟"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خواهی که بانوی ایران شوی","verse1":"به گیتی پسند دلیران شوی"}},{"hemistich":{"verse0":"هلاهل چنین زهر هندی بگیر","verse1":"به کار آر یکپار بر اردشیر"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستاده آمد بهنگام شام","verse1":"به دخت گرامی بداد آن پیام"}},{"hemistich":{"verse0":"ورا جان و دل بر برادر بسوخت","verse1":"به کردار آتش رخش برفروخت"}},{"hemistich":{"verse0":"ز اندوه بستد گرانمایه زهر","verse1":"بدان بد که بردارد از کام بهر"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان بد که یک روز شاه اردشیر","verse1":"به نخچیر بر گور بگشاد تیر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بگذشت نیمی ز روزه دراز","verse1":"سپهبد ز نخچیرگه گشت باز"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی دختر اردوان شد ز راه","verse1":"دوان ماه چهره بشد نزد شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بیاورد جامی ز یاقوت زرد","verse1":"پر از شکر و پست با آب سرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامیخت با شکر و پست زهر","verse1":"که بهمن مگر یابد از کام بهر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بگرفت شاه اردشیر آن به دست","verse1":"ز دستش بیفتاد و بشکست پست"}},{"hemistich":{"verse0":"شد آن پادشا بچه لرزان ز بیم","verse1":"هم‌اندر زمان شد دلش به دو نیم"}},{"hemistich":{"verse0":"جهاندار زان لرزه شد بدگمان","verse1":"پراندیشه از گردش آسمان"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود تا خانگی مرغ چار","verse1":"پرستنده آرد بر شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آن مرغ بر پست بگذاشتند","verse1":"گمانی همی خیره پنداشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"هم‌انگاه مرغ آن بخورد و بمرد","verse1":"گمان بردن از راه نیکی ببرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود تا موبد و کدخدای","verse1":"بیامد بر خسرو پاک‌رای"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دستور ایران بپرسید شاه","verse1":"که بدخواه را برنشانی به گاه"}},{"hemistich":{"verse0":"شود در نوازش بران‌گونه مست","verse1":"که بیهوده یازد به جان تو دست"}},{"hemistich":{"verse0":"چه بادافره‌ست این برآورده را","verse1":"چه سازیم درمان خودکرده را"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین داد پاسخ که مهترپرست","verse1":"چو یازد بجان جهاندار دست"}},{"hemistich":{"verse0":"سرش بر گنه بر بباید برید","verse1":"کسی پند گوید نباید شنید"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود کز دختر اردوان","verse1":"چنان کن که هرگز نبیند روان"}},{"hemistich":{"verse0":"بشد موبد وپیش او دخت شاه","verse1":"همی رفت لرزان و دل پرگناه"}},{"hemistich":{"verse0":"به موبد چنین گفت کای پرخرد","verse1":"مرا و ترا روز هم بگذرد"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر کشت خواهی مرا ناگزیر","verse1":"یکی کودکی دارم از اردشیر"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر من سزایم به خون ریختن","verse1":"ز دار بلند اندر آویختن"}},{"hemistich":{"verse0":"چو این گردد از پاک مادر جدا","verse1":"بکن هرچ فرمان دهد پادشا"}},{"hemistich":{"verse0":"ز ره باز شد موبد تیزویر","verse1":"بگفت آنچ بشنید با اردشیر"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت زو نیز مشنو سخن","verse1":"کمند آر و بادافره او بکن"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"چو کیخسرو آمد بکین خواستن","verse1":"جهان ساز نو خواست آراستن"}},{"hemistich":{"verse0":"ز توران زمین گم شد آن تخت و گاه","verse1":"برآمد بخورشید بر تاج شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بپیوست با شاه ایران سپهر","verse1":"بر آزادگان بر بگسترد مهر"}},{"hemistich":{"verse0":"زمانه چنان شد که بود از نخست","verse1":"به آب وفا روی خسرو بشست"}},{"hemistich":{"verse0":"بجویی که یک روز بگذشت آب","verse1":"نسازد خردمند ازو جای خواب"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بهری ز گیتی برو گشت راست","verse1":"که کین سیاوش همی باز خواست"}},{"hemistich":{"verse0":"ببگماز بنشست یک روز شاد","verse1":"ز گردان لشکر همی کرد یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدیبا بیاراسته گاه شاه","verse1":"نهاده بسر بر کیانی کلاه"}},{"hemistich":{"verse0":"نشسته بگاه اندرون می بچنگ","verse1":"دل و گوش داده بوای چنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"برامش نشسته بزرگان بهم","verse1":"فریبرز کاوس با گستهم"}},{"hemistich":{"verse0":"چو گودرز کشواد و فرهاد و گیو","verse1":"چو گرگین میلاد و شاپور نیو"}},{"hemistich":{"verse0":"شه نوذر آن طوس لشکرشکن","verse1":"چو رهام و چون بیژن رزم‌زن"}},{"hemistich":{"verse0":"همه بادهٔ خسروانی بدست","verse1":"همه پهلوانان خسروپرست"}},{"hemistich":{"verse0":"می اندر قدح چون عقیق یمن","verse1":"بپیش اندرون لاله و نسترن"}},{"hemistich":{"verse0":"پریچهرگان پیش خسرو بپای","verse1":"سر زلفشان بر سمن مشک‌سای"}},{"hemistich":{"verse0":"همه بزمگه بوی و رنگ بهار","verse1":"کمر بسته بر پیش سالاربار"}},{"hemistich":{"verse0":"ز پرده درآمد یکی پرده دار","verse1":"بنزدیک سالار شد هوشیار"}},{"hemistich":{"verse0":"که بر در بپایند ارمانیان","verse1":"سر مرز توران و ایرانیان"}},{"hemistich":{"verse0":"همی راه جویند نزدیک شاه","verse1":"ز راه دراز آمده دادخواه"}},{"hemistich":{"verse0":"چو سالار هشیار بشنید رفت","verse1":"بنزدیک خسرو خرامید تفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بگفت آنچ بشنید و فرمان گزید","verse1":"بپیش اندر آوردشان چون سزید"}},{"hemistich":{"verse0":"بکش کرده دست و زمین را بروی","verse1":"ستردند زاری‌کنان پیش اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"که ای شاه پیروز جاوید زی","verse1":"که خود جاودان زندگی را سزی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز شهری بداد آمدستیم دور","verse1":"که ایران ازین سوی زان سوی تور"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا خان ارمانش خوانند نام","verse1":"وز ارمانیان نزد خسرو پیام"}},{"hemistich":{"verse0":"که نوشه زی ای شاه تا جاودان","verse1":"بهر کشوری دسترس بر بدان"}},{"hemistich":{"verse0":"بهر هفت کشور توی شهریار","verse1":"ز هر بد تو باشی بهر شهر، یار"}},{"hemistich":{"verse0":"سر مرز توران در شهر ماست","verse1":"ازیشان بما بر چه مایه بلاست"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی شهر ایران یکی بیشه بود","verse1":"که ما را بدان بیشه اندیشه بود"}},{"hemistich":{"verse0":"چه مایه بدو اندرون کشتزار","verse1":"درخت برآور هم میوه‌دار"}},{"hemistich":{"verse0":"چراگاه ما بود و فریاد ما","verse1":"ایا شاه ایران بده داد ما"}},{"hemistich":{"verse0":"گراز آمد اکنون فزون از شمار","verse1":"گرفت آن همه بیشه و مرغزار"}},{"hemistich":{"verse0":"به دندان چو پیلان بتن همچو کوه","verse1":"وزیشان شده شهر ارمان ستوه"}},{"hemistich":{"verse0":"هم از چارپایان و هم کشتمند","verse1":"ازیشان بما بر چه مایه گزند"}},{"hemistich":{"verse0":"درختان کشته ندرایم یاد","verse1":"بدندان به دو نیم کردند شاد"}},{"hemistich":{"verse0":"نیاید بدندانشان سنگ سخت","verse1":"مگرمان بیکباره برگشت بخت"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید گفتار فریادخواه","verse1":"بدرد دل اندر بپیچید شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بریشان ببخشود خسرو بدرد","verse1":"بگردان گردنکش آواز کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"که ای نامداران و گردان من","verse1":"که جوید همی نام ازین انجمن"}},{"hemistich":{"verse0":"شود سوی این بیشهٔ خوک خورد","verse1":"بنام بزرگ و بننگ و نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"ببرد سران گرازان بتیغ","verse1":"ندارم ازو گنج گوهر دریغ"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی خوان زرین بفرمود شاه","verse1":"ک بنهاد گنجور در پیشگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز هر گونه گوهر برو ریختند","verse1":"همه یک بدیگر برآمیختند"}},{"hemistich":{"verse0":"ده اسب گرانمایه زرین لگام","verse1":"نهاده برو داغ کاوس نام"}},{"hemistich":{"verse0":"بدیبای رومی بیاراستند","verse1":"بسی ز انجمن نامور خواستند"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت پس شهریار زمین","verse1":"که ای نامداران با آفرین"}},{"hemistich":{"verse0":"که جوید بزرم من رنج خویش","verse1":"ازان پس کند گنج من گنج خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"کس از انجمن هیچ پاسخ نداد","verse1":"مگر بیژن گیو فرخ‌نژاد"}},{"hemistich":{"verse0":"نهاد از میان گوان پیش پای","verse1":"ابر شاه کرد آفرین خدای"}},{"hemistich":{"verse0":"که جاوید بادی و پیروز و شاد","verse1":"سرت سبز باد و دلت پر ز داد"}},{"hemistich":{"verse0":"گرفته بدست اندرون جام می","verse1":"شب و روز بر یاد کاوس کی"}},{"hemistich":{"verse0":"که خرم بمینو بود جان تو","verse1":"بگیتی پراگنده فرمان تو"}},{"hemistich":{"verse0":"من آیم بفرمان این کار پیش","verse1":"ز بهر تو دارم تن و جان خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بیژن چنین گفت گیو از کران","verse1":"نگه کرد و آن کارش آمد گران"}},{"hemistich":{"verse0":"نخست آفرین کرد مر شاه را","verse1":"ببیژن نمود آنگهی راه را"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرزند گفت این جوانی چراست","verse1":"بنیروی خویش این گمانی چراست"}},{"hemistich":{"verse0":"جوان گرچه دانا بود با گهر","verse1":"ابی آزمایش نگیرد هنر"}},{"hemistich":{"verse0":"بد و نیک هر گونه باید کشید","verse1":"ز هر تلخ و شوری بباید چشید"}},{"hemistich":{"verse0":"براهی که هرگز نرفتی مپوی","verse1":"بر شاه خیره مبر آبروی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز گفت پدر پس برآشفت سخت","verse1":"جوان بود و هشیار و پیروز بخت"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت کای شاه پیروزگر","verse1":"تو بر من به سستی گمانی مبر"}},{"hemistich":{"verse0":"تو این گفته‌ها از من اندر پذیر","verse1":"جوانم ولیکن باندیشه پیر"}},{"hemistich":{"verse0":"منم بیژن گیو لشکرشکن","verse1":"سر خوک را بگسلانم ز تن"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بیژن چنین گفت شد شاه شاد","verse1":"برو آفرین کرد و فرمانش داد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت خسرو که ای پر هنر","verse1":"همیشه بپیش بدیها سپر"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی را کجا چون تو کهتر بود","verse1":"ز دشمن بترسید سبکسر بود"}},{"hemistich":{"verse0":"بگرگین میلاد گفت آنگهی","verse1":"که بیژن بتوران نداند رهی"}},{"hemistich":{"verse0":"تو با او برو تا سر آب بند","verse1":"همیش راهبر باش و هم یار مند"}},{"hemistich":{"verse0":"از آنجا بسیچید بیژن براه","verse1":"کمر بست و بنهاد بر سر کلاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بیاورد گرگین میلاد را","verse1":"همواز ره را و فریاد را"}},{"hemistich":{"verse0":"برفت از در شاه با یوز و باز","verse1":"بنخچیر کردن براه دراز"}},{"hemistich":{"verse0":"همی رفت چون پیل کفک افگنان","verse1":"سر گور و آهو ز تن برکنان"}},{"hemistich":{"verse0":"ز چنگال یوزان همه دشت غرم","verse1":"دریده بر و دل پر از داغ و گرم"}},{"hemistich":{"verse0":"همه گردن گور زخم کمند","verse1":"چه بیژن چه طهمورث دیوبند"}},{"hemistich":{"verse0":"تذروان بچنگال باز اندرون","verse1":"چکان از هوا بر سمن برگ خون"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین سان همی راه بگذاشتند","verse1":"همه دشت را باغ پنداشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بیژن به بیشه برافگند چشم","verse1":"بجوشید خونش بتن بر ز خشم"}},{"hemistich":{"verse0":"گرازان گرازان نه آگاه ازین","verse1":"که بیژن نهادست بر بور زین"}},{"hemistich":{"verse0":"بگرگین میلاد گفت اندرآی","verse1":"وگرنه ز یکسو بپرداز جای"}},{"hemistich":{"verse0":"برو تا بنزدیک آن آبگیر","verse1":"چو من با گراز اندر آیم بتیر"}},{"hemistich":{"verse0":"بدانگه که از بیشه خیزد خروش","verse1":"تو بردار گرز و بجای آر هوش"}},{"hemistich":{"verse0":"ببیژن چنین گفت گرگین گو","verse1":"که پیمان نه این بود با شاه نو"}},{"hemistich":{"verse0":"تو برداشتی گوهر و سیم و زر","verse1":"تو بستی مرین رزمگه را کمر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بیژن شنید این سخن خیره شد","verse1":"همه چشمش از روی او تیره شد"}},{"hemistich":{"verse0":"ببیشه درآمد بکردار شیر","verse1":"کمان را بزه کرد مرد دلیر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو ابر بهاران بغرید سخت","verse1":"فرو ریخت پیکان چو برگ درخت"}},{"hemistich":{"verse0":"برفت از پس خوک چون پیل مست","verse1":"یکی خنجر آب داده بدست"}},{"hemistich":{"verse0":"همه جنگ را پیش او تاختند","verse1":"زمین را بدندان برانداختند"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دندان همی آتش افروختند","verse1":"تو گفتی که گیتی همی سوختند"}},{"hemistich":{"verse0":"گرازی بیامد چو آهرمنا","verse1":"زره را بدرید بر بیژنا"}},{"hemistich":{"verse0":"چو سوهان پولاد بر سنگ سخت","verse1":"همی سود دندان او بر درخت"}},{"hemistich":{"verse0":"برانگیختند آتش کارزار","verse1":"برآمد یکی دود زان مرغزار"}},{"hemistich":{"verse0":"بزد خنجری بر میان بیژنش","verse1":"بدو نیمه شد پیل پیکر تنش"}},{"hemistich":{"verse0":"چو روبه شدند آن ددان دلیر","verse1":"تن از تیغ پر خون دل از جنگ سیر"}},{"hemistich":{"verse0":"سرانشان بخنجر ببرید پست","verse1":"بفتراک شبرنگ سرکش ببست"}},{"hemistich":{"verse0":"که دندانها نزد شاه آورد","verse1":"تن بی‌سرانشان براه آورد"}},{"hemistich":{"verse0":"بگردان ایران نماید هنر","verse1":"ز پیلان جنگی جدا کرده سر"}},{"hemistich":{"verse0":"بگردون برافگند هر یک چو کوه","verse1":"بشد گاومیش از کشیدن ستوه"}},{"hemistich":{"verse0":"بداندیش گرگین شوریده رفت","verse1":"ز یک سوی بیشه درآمد چو تفت"}},{"hemistich":{"verse0":"همه بیشه آمد بچشمش کبود","verse1":"برو آفرین کرد و شادی نمود"}},{"hemistich":{"verse0":"بدلش اندر آمد ازان کار درد","verse1":"ز بدنامی خویش ترسید مرد"}},{"hemistich":{"verse0":"دلش را بپیچید آهرمنا","verse1":"بد انداختن کرد با بیژنا"}},{"hemistich":{"verse0":"سگالش چنین بد نوشته جزین","verse1":"نکرد ایچ یاد از جهان آفرین"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی کو بره بر کند ژرف چاه","verse1":"سزد گر نهد در بن چاه گاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بهر فزونی وز بهر نام","verse1":"براه جوان بر بگسترد دام"}},{"hemistich":{"verse0":"نگر تا چه بد ساخت آن بی‌وفا","verse1":"مر او را چه پیش آورید از جفا"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو آن زمان مهربانی نمود","verse1":"بخوبی مر او را فراوان ستود"}},{"hemistich":{"verse0":"چو از جنگ و کشتن بپرداختند","verse1":"نشستنگه رود و می ساختند"}},{"hemistich":{"verse0":"نبد بیژن آگه ز کردار اوی","verse1":"همی راست پنداشت گفتار اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خوردن زان سرخ می اندکی","verse1":"بگرگین نگه کرد بیژن یکی"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت چون دیدی این جنگ من","verse1":"بدین گونه با خوک آهنگ من"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین داد پاسخ که ای شیرخوی","verse1":"بگیتی ندیدم چو تو جنگجوی"}},{"hemistich":{"verse0":"بایران و توران ترا یار نیست","verse1":"چنین کار پیش تو دشوار نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"دل بیژن از گفت او شاد شد","verse1":"بسان یکی سرو آزاد شد"}},{"hemistich":{"verse0":"بیژن چنین گفت پس پهلوان","verse1":"که ای نامور گرد روشن‌روان"}},{"hemistich":{"verse0":"برآمد ترا این چنین کار چند","verse1":"بنیروی یزدان و بخت بلند"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون گفتنیها بگویم ترا","verse1":"که من چندگه بوده‌ام ایدرا"}},{"hemistich":{"verse0":"چه با رستم و گیو و با گژدهم","verse1":"چه با طوس نوذر چه با گستهم"}},{"hemistich":{"verse0":"چه مایه هنرها برین پهن دشت","verse1":"که کردیم و گردون بران بر گذشت"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا نام ما زان برآمد بلند","verse1":"بنزدیک خسرو شدیم ارجمند"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی جشنگاهست ز ایدر نه دور","verse1":"به دو روزه راه اندر آید بتور"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی دشت بینی همه سبز و زرد","verse1":"کزو شاد گردد دل رادمرد"}},{"hemistich":{"verse0":"همه بیشه و باغ و آب روان","verse1":"یکی جایگه از در پهلوان"}},{"hemistich":{"verse0":"زمین پرنیان و هوا مشکبوی","verse1":"گلابست گویی مگر آب جوی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز عنبرش خاک و ز یاقوت سنگ","verse1":"هوا مشکبوی و زمین رنگ رنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"خم‌آورده از بار شاخ سمن","verse1":"صنم گشته پالیز و گلبن شمن"}},{"hemistich":{"verse0":"خرامان بگرد گل اندر تذرو","verse1":"خروشیدن بلبل از شاخ سرو"}},{"hemistich":{"verse0":"ازین پس کنون تا نه بس روزگار","verse1":"شد چون بهشت آن در و مرغزار"}},{"hemistich":{"verse0":"پری چهره بینی همه دشت و کوه","verse1":"ز هر سو نشسته بشادی گروه"}},{"hemistich":{"verse0":"منیژه کجا دخت افراسیاب","verse1":"درفشان کند باغ چون آفتاب"}},{"hemistich":{"verse0":"همه دخت توران پوشیده‌روی","verse1":"همه سرو بالا همه مشک موی"}},{"hemistich":{"verse0":"همه رخ پر از گل همه چشم خواب","verse1":"همه لب پر از می ببوی گلاب"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر ما بنزدیک آن جشنگاه","verse1":"شویم و بتازیم یک روزه راه"}},{"hemistich":{"verse0":"بگیریم ازیشان پری چهره چند","verse1":"بنزدیک خسرو شویم ارجمند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو گرگین چنین گفت بیژن جوان","verse1":"بجوشیدش آن گوهر پهلوان"}},{"hemistich":{"verse0":"گهی نام جست اندران گاه کام","verse1":"جوان بد جوانوار برداشت گام"}},{"hemistich":{"verse0":"برفتند هر دو براه دراز","verse1":"یکی از نوشته دگر کینه‌ساز"}},{"hemistich":{"verse0":"میان دو بیشه بیک روزه راه","verse1":"فرود آمد آن گرد لشکر پناه"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان مرغزاران ارمان دو روز","verse1":"همی شاد بودند باباز و یوز"}},{"hemistich":{"verse0":"چو دانست گرگین که آمد عروس","verse1":"همه دشت ازو شد چو چشم خروس"}},{"hemistich":{"verse0":"ببیژن پس آن داستان برگشاد","verse1":"وزان جشن و رامش بسی کرد یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"بگرگین چنین گفت پس بیژنا","verse1":"که من پیشتر سازم این رفتنا"}},{"hemistich":{"verse0":"شوم بزمگه را ببینم ز دور","verse1":"که ترکان همی چون بسیچند سور"}},{"hemistich":{"verse0":"وز آن جایگه پس بتابم عنان","verse1":"بگردن برآرم ز دوده سنان"}},{"hemistich":{"verse0":"زنیم آنگهی رای هشیارتر","verse1":"شود دل ز دیدار بیدارتر"}},{"hemistich":{"verse0":"بگنجور گفت آن کلاه بزر","verse1":"که در بزمگه بر نهادم بسر"}},{"hemistich":{"verse0":"که روشن شدی زو همه بزمگاه","verse1":"بیاور که ما را کنونست گاه"}},{"hemistich":{"verse0":"همان طوق کیخسرو و گوشوار","verse1":"همان یارهٔ گیو گوهرنگار"}},{"hemistich":{"verse0":"بپوشید رخشنده رومی قبای","verse1":"ز تاج اندر آویخت پر همای"}},{"hemistich":{"verse0":"نهادند بر پشت شبرنگ زین","verse1":"کمر خواست با پهلوانی نگین"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد بنزدیک آن بیشه شد","verse1":"دل کامجویش پر اندیشه شد"}},{"hemistich":{"verse0":"بزیر یکی سر وبن شد بلند","verse1":"که تا ز آفتابش نباشد گزند"}},{"hemistich":{"verse0":"بنزدیک آن خیمهٔ خوب چهر","verse1":"بیامد بدلش اندر افروخت مهر"}},{"hemistich":{"verse0":"همه دشت ز آوای رود و سرود","verse1":"روان را همی داد گفتی درود"}},{"hemistich":{"verse0":"منیژه چو از خیمه کردش نگاه","verse1":"بدید آن سهی قد لشکر پناه"}},{"hemistich":{"verse0":"برخسارگان چون سهیل یمن","verse1":"بنفشه گرفته دو برگ سمن"}},{"hemistich":{"verse0":"کلاه تهم پهلوان بر سرش","verse1":"درفشان ز دیبای رومی برش"}},{"hemistich":{"verse0":"بپرده درون دخت پوشیده روی","verse1":"بجوشید مهرش دگر شد به خوی"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستاد مر دایه را چون نوند","verse1":"که رو زیر آن شاخ سرو بلند"}},{"hemistich":{"verse0":"نگه کن که آن ماه دیدار کیست","verse1":"سیاوش مگر زنده شد گر پریست"}},{"hemistich":{"verse0":"بپرسش که چون آمدی ایدرا","verse1":"نیایی بدین بزمگاه اندرا"}},{"hemistich":{"verse0":"پریزاده‌ای گر سیاوشیا","verse1":"که دلها بمهرت همی جوشیا"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر خاست اندر جهان رستخیز","verse1":"که بفروختی آتش مهر تیز"}},{"hemistich":{"verse0":"که من سالیان اندرین مرغزار","verse1":"همی جشن سازم بهر نوبهار"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین بزمگه بر ندیدیم کس","verse1":"ترا دیدم ای سرو آزاده بس"}},{"hemistich":{"verse0":"چو دایه بر بیژن آمد فراز","verse1":"برو آفرین کرد و بردش نماز"}},{"hemistich":{"verse0":"پیام منیژه به بیژن بگفت","verse1":"همه روی بیژن چو گل بر شکفت"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین پاسخ آورد بیژن بدوی","verse1":"که من ای فرستادهٔ خوب روی"}},{"hemistich":{"verse0":"سیاوش نیم نز پری زادگان","verse1":"از ایرانم از تخم آزادگان"}},{"hemistich":{"verse0":"منم بیژن گیو ز ایران بجنگ","verse1":"بزخم گراز آمدم بی‌درنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"سرانشان بریدم فگندم براه","verse1":"که دندانهاشان برم نزد شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"چو زین جشنگاه آگهی یافتم","verse1":"سوی گیو گودرز نشتافتم"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین رزمگاه آمدستم فراز","verse1":"بپیموده بسیار راه دراز"}},{"hemistich":{"verse0":"مگر چهرهٔ دخت افراسیاب","verse1":"نماید مرا بخت فرخ بخواب"}},{"hemistich":{"verse0":"همی بینم این دشت آراسته","verse1":"چو بتخانهٔ چین پر از خواسته"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر نیک رایی کنی تاج زر","verse1":"ترا بخشم و گوشوار و کمر"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا سوی آن خوب چهر آوری","verse1":"دلش با دل من بمهر آوری"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بیژن چنین گفت شد دایه باز","verse1":"بگوش منیژه سرایید راز"}},{"hemistich":{"verse0":"که رویش چنینست بالا چنین","verse1":"چنین آفریدش جهان آفرین"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید از دایه او این سخن","verse1":"بفرمود رفتن سوی سرو بن"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستاد پاسخ هم اندر زمان","verse1":"کت آمد بدست آنچ بردی گمان"}},{"hemistich":{"verse0":"گر آیی خرامان بنزدیک من","verse1":"بیفروزی این جان تاریک من"}},{"hemistich":{"verse0":"نماند آنگهی جایگاه سخن","verse1":"خرامید زان سایهٔ سروبن"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی خیمهٔ دخت آزاده خوی","verse1":"پیاده همی گام زد برزوی"}},{"hemistich":{"verse0":"بپرده درآمد چو سرو بلند","verse1":"میانش بزرین کمر کرده بند"}},{"hemistich":{"verse0":"منیژه بیامد گرفتش ببر","verse1":"گشاد از میانش کیانی کمر"}},{"hemistich":{"verse0":"بپرسیدش از راه و رنج دراز","verse1":"که با تو که آمد بجنگ گراز"}},{"hemistich":{"verse0":"چرا این چنین روی و بالا و برز","verse1":"برنجانی ای خوب چهره بگرز"}},{"hemistich":{"verse0":"بشستند پایش بمشک و گلاب","verse1":"گرفتند زان پس بخوردن شتاب"}},{"hemistich":{"verse0":"نهادند خوان و خورش گونه گون","verse1":"همی ساختند از گمانی فزون"}},{"hemistich":{"verse0":"نشستنگه رود و می ساختند","verse1":"ز بیگانه خیمه بپرداختند"}},{"hemistich":{"verse0":"پرستندگان ایستاده بپای","verse1":"ابا بربط و چنگ و رامش سرای"}},{"hemistich":{"verse0":"بدیبا زمین کرده طاوس رنگ","verse1":"ز دینار و دیبا چو پشت پلنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"چه از مشک و عنبر چه یاقوت و زر","verse1":"سراپرده آراسته سربسر"}},{"hemistich":{"verse0":"می سالخورده بجام بلور","verse1":"برآورده با بیژن گیو شور"}},{"hemistich":{"verse0":"سه روز و سه شب شاد بوده بهم","verse1":"گرفته برو خواب مستی ستم"}},{"hemistich":{"verse0":"چو هنگام رفتن فراز آمدش","verse1":"بدیدار بیژن نیاز آمدش"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود تا داروی هوشبر","verse1":"پرستنده آمیخت با نوش‌بر"}},{"hemistich":{"verse0":"بدادند مر بیژن گیو را","verse1":"مر آن نیک دل نامور نیو را"}},{"hemistich":{"verse0":"منیژه چو بیژن دژم روی ماند","verse1":"پرستندگان را بر خویش خواند"}},{"hemistich":{"verse0":"عماری بسیچید رفتن براه","verse1":"مر آن خفته را اندر آن جایگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز یک سو نشستنگه کام را","verse1":"دگر ساخته جای آرام را"}},{"hemistich":{"verse0":"بگسترد کافور بر جای خواب","verse1":"همی ریخت بر چوب صندل گلاب"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آمد بنزدیک شهر اندرا","verse1":"بپوشید بر خفته بر چادرا"}},{"hemistich":{"verse0":"نهفته بکاخ اندر آمد بشب","verse1":"به بیگانگان هیچ نگشاد لب"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بیدار شد بیژن و هوش یافت","verse1":"نگار سمن بر در آغوش یافت"}},{"hemistich":{"verse0":"بایوان افراسیاب اندرا","verse1":"ابا ماه رخ سر ببالین برا"}},{"hemistich":{"verse0":"بپیچید بر خویشتن بیژنا","verse1":"بیزدان بنالید ز آهرمنا"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت کای کردگار ار مرا","verse1":"رهایی نخواهد بدن ز ایدرا"}},{"hemistich":{"verse0":"ز گرگین تو خواهی مگر کین من","verse1":"برو بشنوی درد و نفرین من"}},{"hemistich":{"verse0":"که او بد مرا بر بدی رهنمون","verse1":"همی خواند بر من فراوان فسون"}},{"hemistich":{"verse0":"منیژه بدو گفت دل شاددار","verse1":"همه کار نابوده را باد دار"}},{"hemistich":{"verse0":"بمردان ز هر گونه کار آیدا","verse1":"گهی بزم و گه کارزار آیدا"}},{"hemistich":{"verse0":"ز هر خرگهی گل رخی خواستند","verse1":"بدیبای رومی بیاراستند"}},{"hemistich":{"verse0":"پری چهرگان رود برداشتند","verse1":"بشادی همه روز بگذاشتند"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"چو از روزگارش چهل سال ماند","verse1":"نگر تا به سر برش یزدان چه راند"}},{"hemistich":{"verse0":"در ایوان شاهی شبی دیر یاز","verse1":"به خواب اندرون بود با ارنواز"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان دید کز کاخ شاهنشهان","verse1":"سه جنگی پدید آمدی ناگهان"}},{"hemistich":{"verse0":"دو مهتر یکی کهتر اندر میان","verse1":"به بالای سرو و به فرّ کیان"}},{"hemistich":{"verse0":"کمر بستن و رفتن شاهوار","verse1":"به چنگ اندرون گرزهٔ گاوسار"}},{"hemistich":{"verse0":"دمان پیش ضحاک رفتی به جنگ","verse1":"نهادی به گردن برش پالهنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"همی تاختی تا دماوند کوه","verse1":"کشان و دوان از پس اندر گروه"}},{"hemistich":{"verse0":"بپیچید ضحاک بیدادگر","verse1":"بدرّیدش از هول گفتی جگر"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی بانگ بر زد به خواب اندرون","verse1":"که لرزان شد آن خانهٔ صدستون"}},{"hemistich":{"verse0":"بجَستند خورشید رویان ز جای","verse1":"از آن غلغل نامور کدخدای"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت ضحاک را ارنواز","verse1":"که شاها چه بودت نگویی به راز"}},{"hemistich":{"verse0":"که خفته به آرام در خان خویش","verse1":"بر این سان بترسیدی از جان خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"زمین هفت کشور به فرمان تو است","verse1":"دد و دام و مردم به پیمان تو است"}},{"hemistich":{"verse0":"به خورشید رویان جهاندار گفت","verse1":"که چونین شگفتی بشاید نهفت"}},{"hemistich":{"verse0":"که گر از من این داستان بشنوید","verse1":"شودتان دل از جان من ناامید"}},{"hemistich":{"verse0":"به شاه گرانمایه گفت ارنواز","verse1":"که بر ما بباید گشادنت راز"}},{"hemistich":{"verse0":"توانیم کردن مگر چاره‌ای","verse1":"که بی‌چاره‌ای نیست پتیاره‌ای"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهبد گشاد آن نهان از نهفت","verse1":"همه خواب یک یک بدیشان بگفت"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت با نامور ماهروی","verse1":"که مگذار این را ره چاره جوی"}},{"hemistich":{"verse0":"نگین زمانه سر تخت تو است","verse1":"جهان روشن از نامور بخت تو است"}},{"hemistich":{"verse0":"تو داری جهان زیر انگشتری","verse1":"دد و مردم و مرغ و دیو و پری"}},{"hemistich":{"verse0":"ز هر کشوری گِرد کن مهتران","verse1":"از اخترشناسان و افسونگران"}},{"hemistich":{"verse0":"سخن سربه‌سر موبدان را بگوی","verse1":"پژوهش کن و راستی بازجوی"}},{"hemistich":{"verse0":"نگه کن که هوش تو بر دست کیست","verse1":"ز مردم شمار ار ز دیو و پریست"}},{"hemistich":{"verse0":"چو دانسته شد چاره ساز آن زمان","verse1":"به خیره مترس از بد بدگمان"}},{"hemistich":{"verse0":"شه پر منش را خوش آمد سخن","verse1":"که آن سرو سیمین برافگند بن"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان از شب تیره چون پرّ زاغ","verse1":"همانگه سر از کوه بر زد چراغ"}},{"hemistich":{"verse0":"تو گفتی که بر گنبد لاژورد","verse1":"بگسترد خورشید یاقوت زرد"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهبد به هر جا که بد موبدی","verse1":"سخن دان و بیداردل بخردی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز کشور به نزدیک خویش آورید","verse1":"بگفت آن جگر خسته خوابی که دید"}},{"hemistich":{"verse0":"نهانی سخن کردشان آشکار","verse1":"ز نیک و بد و گردش روزگار"}},{"hemistich":{"verse0":"که بر من زمانه کی آید بسر","verse1":"که را باشد این تاج و تخت و کمر"}},{"hemistich":{"verse0":"گر این راز با من بباید گشاد","verse1":"و گر سر به خواری بباید نهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"لب موبدان خشک و رخساره تر","verse1":"زبان پر ز گفتار با یکدیگر"}},{"hemistich":{"verse0":"که گر بودنی باز گوییم راست","verse1":"به جانست پیکار و جان بی‌بهاست"}},{"hemistich":{"verse0":"و گر نشنود بودنی‌ها درست","verse1":"بباید هم اکنون ز جان دست شست"}},{"hemistich":{"verse0":"سه روز اندر این کار شد روزگار","verse1":"سخن کس نیارست کرد آشکار"}},{"hemistich":{"verse0":"به روز چهارم برآشفت شاه","verse1":"بر آن موبدان نماینده راه"}},{"hemistich":{"verse0":"که گر زنده‌تان دار باید بسود","verse1":"و گر بودنی‌ها بباید نمود"}},{"hemistich":{"verse0":"همه موبدان سرفگنده نگون","verse1":"پر از هول دل، دیدگان پر ز خون"}},{"hemistich":{"verse0":"از آن نامداران بسیار هوش","verse1":"یکی بود بینادل و تیزگوش"}},{"hemistich":{"verse0":"خردمند و بیدار و زیرک به نام","verse1":"کز آن موبدان او زدی پیش گام"}},{"hemistich":{"verse0":"دلش تنگ‌تر گشت و ناباک شد","verse1":"گشاده زبان پیش ضحاک شد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت پردخته کن سر ز باد","verse1":"که جز مرگ را کس ز مادر نزاد"}},{"hemistich":{"verse0":"جهاندار پیش از تو بسیار بود","verse1":"که تخت مهی را سزاوار بود"}},{"hemistich":{"verse0":"فراوان غم و شادمانی شمرد","verse1":"برفت و جهان دیگری را سپرد"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر بارهٔ آهنینی به پای","verse1":"سپهرت بساید نمانی به جای"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی را بود زین سپس تخت تو","verse1":"به خاک اندر آرد سر و بخت تو"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا نام او آفریدون بود","verse1":"زمین را سپهری همایون بود"}},{"hemistich":{"verse0":"هنوز آن سپهبد ز مادر نزاد","verse1":"نیامد گه پرسش و سرد باد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو او زاید از مادر پرهنر","verse1":"به سان درختی شود بارور"}},{"hemistich":{"verse0":"به مردی رسد بر کشد سر به ماه","verse1":"کمر جوید و تاج و تخت و کلاه"}},{"hemistich":{"verse0":"به بالا شود چون یکی سرو برز","verse1":"به گردن برآرد ز پولاد گرز"}},{"hemistich":{"verse0":"زند بر سرت گرزهٔ گاوسار","verse1":"بگیردت زار و ببنددت خوار"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت ضحاک ناپاک دین","verse1":"چرا بنددم از منش چیست کین"}},{"hemistich":{"verse0":"دلاور بدو گفت گر بخردی","verse1":"کسی بی‌بهانه نسازد بدی"}},{"hemistich":{"verse0":"برآید به دست تو هوش پدرش","verse1":"از آن درد گردد پر از کینه سرش"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی گاو برمایه خواهد بدن","verse1":"جهانجوی را دایه خواهد بدن"}},{"hemistich":{"verse0":"تبه گردد آن هم به دست تو بر","verse1":"بدین کین کِشد گرزهٔ گاوسر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید ضحاک بگشاد گوش","verse1":"ز تخت اندر افتاد و ز او رفت هوش"}},{"hemistich":{"verse0":"گرانمایه از پیش تخت بلند","verse1":"بتابید روی از نهیب گزند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آمد دل نامور بازجای","verse1":"به تخت کیان اندر آورد پای"}},{"hemistich":{"verse0":"نشان فریدون به گرد جهان","verse1":"همی باز جست آشکار و نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"نه آرام بودش نه خواب و نه خورد","verse1":"شده روز روشن بر او لاژورد"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"فرستادهٔ نیز چون برق و رعد","verse1":"فرستاد تازان به نزدیک سعد"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی نامه‌ای بر حریر سپید","verse1":"نویسنده بنوشت تابان چوشید"}},{"hemistich":{"verse0":"به عنوان بر از پور هرمزد شاه","verse1":"جهان پهلوان رستم نیک خواه"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی سعد و قاص جوینده جنگ","verse1":"جهان کرده بر خویشتن تار و تنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"سرنامه گفت از جهاندار پاک","verse1":"بباید که باشیم با بیم و باک"}},{"hemistich":{"verse0":"کزویست بر پای گردان سپهر","verse1":"همه پادشاهیش دادست و مهر"}},{"hemistich":{"verse0":"ازو باد بر شهریار آفرین","verse1":"که زیبای تاجست و تخت و نگین"}},{"hemistich":{"verse0":"که دارد به فر اهرمن راببند","verse1":"خداوند شمشیر و تاج بلند"}},{"hemistich":{"verse0":"به پیش آمد این ناپسندیده کار","verse1":"به بیهوده این رنج و این کارزار"}},{"hemistich":{"verse0":"به من بازگوی آنک شاه تو کیست","verse1":"چه مردی و آیین و راه تو چیست"}},{"hemistich":{"verse0":"به نزد که جویی همی دستگاه","verse1":"برهنه سپهبد برهنه سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بنانی تو سیری و هم گرسنه","verse1":"نه پیل و نه تخت و نه بارو بنه"}},{"hemistich":{"verse0":"به ایران تو را زندگانی بس است","verse1":"که تاج و نگین بهر دیگر کس است"}},{"hemistich":{"verse0":"که با پیل و گنجست و با فروجاه","verse1":"پدر بر پدر نامبردار شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"به دیدار او بر فلک ماه نیست","verse1":"به بالای او بر زمین شاه نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"هر آن گه که در بزم خندان شود","verse1":"گشاده لب و سیم دندان شود"}},{"hemistich":{"verse0":"به بخشد بهای سر تازیان","verse1":"که بر گنج او زان نیاید زیان"}},{"hemistich":{"verse0":"سگ و یوز و بازش ده و دو هزار","verse1":"که با زنگ و زرند و با گوشوار"}},{"hemistich":{"verse0":"به سالی هم دشت نیزه وران","verse1":"نیابند خورد از کران تا کران"}},{"hemistich":{"verse0":"که او را به باید به یوز و به سگ","verse1":"که در دشت نخچیر گیرد به تگ"}},{"hemistich":{"verse0":"سگ و یوز او بیشتر زان خورد","verse1":"که شاه آن به چیزی همی‌نشمرد"}},{"hemistich":{"verse0":"شما را به دیده درون شرم نیست","verse1":"ز راه خرد مهر و آزرم نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان چهره و زاد و آن مهر و خوی","verse1":"چنین تاج و تخت آمدت آرزوی"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان گر بر اندازه جویی همی","verse1":"سخن بر گزافه نگویی همی"}},{"hemistich":{"verse0":"سخن گوی مردی بر مافرست","verse1":"جهاندیده و گرد و زیبافرست"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان تا بگوید که رای تو چیست","verse1":"به تخت کیان رهنمای تو کیست"}},{"hemistich":{"verse0":"سواری فرستیم نزدیک شاه","verse1":"بخواهیم ازو هرچ خواهی بخواه"}},{"hemistich":{"verse0":"تو جنگ چنان پادشاهی مجوی","verse1":"که فرجام کارانده آید بروی"}},{"hemistich":{"verse0":"نبیره جهاندار نوشین روان","verse1":"که با داد او پیرگردد جوان"}},{"hemistich":{"verse0":"پدر بر پدر شاه و خود شهریار","verse1":"زمانه ندارد چنو یادگار"}},{"hemistich":{"verse0":"جهانی مکن پر ز نفرین خویش","verse1":"مشو بد گمان اندر آیین خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"به تخت کیان تا نباشد نژاد","verse1":"نجوید خداوند فرهنگ و داد"}},{"hemistich":{"verse0":"نگه کن بدین نامهٔ پندمند","verse1":"مکن چشم و گوش و خرد را ببند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو نامه به مهر اندر آمد به داد","verse1":"به پیروز شاپور فرخ نژاد"}},{"hemistich":{"verse0":"بر سعد وقاص شد پهلوان","verse1":"از ایران بزرگان روشن روان"}},{"hemistich":{"verse0":"همه غرقه در جوشن و سیم و زر","verse1":"سپرهای زرین و زرین کمر"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"فرستادهٔ شاه را پیش خواند","verse1":"فراوان سخن را به خوبی براند"}},{"hemistich":{"verse0":"که من شهریار ترا کهترم","verse1":"به هرچ او بفرمود فرمانبرم"}},{"hemistich":{"verse0":"بگویش که گرچه تو هستی بلند","verse1":"سه فرزند تو برتو بر ارجمند"}},{"hemistich":{"verse0":"پسر خود گرامی بود شاه را","verse1":"بویژه که زیبا بود گاه را"}},{"hemistich":{"verse0":"سخن هر چه گفتی پذیرم همی","verse1":"ز دختر من اندازه گیرم همی"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر پادشا دیده خواهد ز من","verse1":"و گر دشت گردان و تخت یمن"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا خوارتر چون سه فرزند خویش","verse1":"نبینم به هنگام بایست پیش"}},{"hemistich":{"verse0":"پس ار شاه را این چنین است کام","verse1":"نشاید زدن جز به فرمانش گام"}},{"hemistich":{"verse0":"به فرمان شاه این سه فرزند من","verse1":"برون آنگه آید ز پیوند من"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا من ببینم سه شاه ترا","verse1":"فروزندهٔ تاج و گاه ترا"}},{"hemistich":{"verse0":"بیایند هر سه به نزدیک من","verse1":"شود روشن این شهر تاریک من"}},{"hemistich":{"verse0":"شود شادمان دل به دیدارشان","verse1":"ببینم روانهای بیدارشان"}},{"hemistich":{"verse0":"ببینم کشان دل پر از داد هست","verse1":"به زنهارشان دست گیرم به دست"}},{"hemistich":{"verse0":"پس آنگه سه روشن جهان‌بین خویش","verse1":"سپارم بدیشان بر آیین خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آید بدیدار ایشان نیاز","verse1":"فرستم سبکشان سوی شاه باز"}},{"hemistich":{"verse0":"سراینده جندل چو پاسخ شنید","verse1":"ببوسید تختش چنان چون سزید"}},{"hemistich":{"verse0":"پر از آفرین لب ز ایوان اوی","verse1":"سوی شهریار جهان کرد روی"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد چو نزد فریدون رسید","verse1":"بگفت آن کجا گفت و پاسخ شنید"}},{"hemistich":{"verse0":"سه فرزند را خواند شاه جهان","verse1":"نهفته برون آورید از نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"از آن رفتن جندل و رای خویش","verse1":"سخنها همه پاک بنهاد پیش"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت کاین شهریار یمن","verse1":"سر انجمن سرو سایه فکن"}},{"hemistich":{"verse0":"چو ناسفته گوهر سه دخترش بود","verse1":"نبودش پسر دختر افسرش بود"}},{"hemistich":{"verse0":"سروش ار بیابد چو ایشان عروس","verse1":"دهد پیش هر یک مگر خاک‌بوس"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بهر شما از پدر خواستم","verse1":"سخنهای بایسته آراستم"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون تان بباید بر او شدن","verse1":"به هر بیش و کم رای فرخ زدن"}},{"hemistich":{"verse0":"سراینده باشید و بسیارهوش","verse1":"به گفتار او برنهاده دوگوش"}},{"hemistich":{"verse0":"به خوبی سخنهاش پاسخ دهید","verse1":"چو پرسد سخن رای فرخ نهید"}},{"hemistich":{"verse0":"ازیرا که پروردهٔ پادشا","verse1":"نباید که باشد به جز پارسا"}},{"hemistich":{"verse0":"سخن‌گوی و روشن دل و پاک‌دین","verse1":"به کاری که پیش آیدش پیش‌بین"}},{"hemistich":{"verse0":"زبان راستی را بیاراسته","verse1":"خرد خیره کرده ابر خواسته"}},{"hemistich":{"verse0":"شما هر چه گویم ز من بشنوید","verse1":"اگر کار بندید خرم بوید"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی ژرف‌بین است شاه یمن","verse1":"که چون او نباشد به هرانجمن"}},{"hemistich":{"verse0":"گرانمایه و پاک هرسه پسر","verse1":"همه دل‌نهاده به گفت پدر"}},{"hemistich":{"verse0":"ز پیش فریدون برون آمدند","verse1":"پر از دانش و پرفسون آمدند"}},{"hemistich":{"verse0":"بجز رای و دانش چه اندرخورد","verse1":"پسر را که چونان پدر پرورد"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"به دل گفت موبد که بد روزگار","verse1":"که فرمان چنین آمد از شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"همه مرگ راییم برنا و پیر","verse1":"ندارد پسر شهریار اردشیر"}},{"hemistich":{"verse0":"گر او بی‌عدد سالیان بشمرد","verse1":"به دشمن رسد تخت چون بگذرد"}},{"hemistich":{"verse0":"همان به کزین کار ناسودمند","verse1":"به مردی یکی کار سازم بلند"}},{"hemistich":{"verse0":"ز کشتن رهانم مر این ماه را","verse1":"مگر زین پشیمان کنم شاه را"}},{"hemistich":{"verse0":"هرانگه کزو بچه گردد جدا","verse1":"به جای آرم این گفتهٔ پادشا"}},{"hemistich":{"verse0":"نه کاریست کز دل همی بگذرد","verse1":"خردمند باشم به از بی‌خرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بیاراست جایی به ایوان خویش","verse1":"که دارد ورا چون تن و جان خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"به زن گفت اگر هیچ باد هوا","verse1":"ببیند ورا من ندارم روا"}},{"hemistich":{"verse0":"پس اندیشه کرد آنک دشمن بسیست","verse1":"گمان بد و نیک با هرکسیست"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی چاره سازم که بدگوی من","verse1":"نراند به زشت آب در جوی من"}},{"hemistich":{"verse0":"به خانه شد و خایه ببرید پست","verse1":"برو داغ و دارو نهاد و ببست"}},{"hemistich":{"verse0":"به خایه نمک بر پراگند زود","verse1":"به حقه در آگند بر سان دود"}},{"hemistich":{"verse0":"هم‌اندر زمان حقه را مهر کرد","verse1":"بیامد خروشان و رخساره زرد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آمد به نزدیک تخت بلند","verse1":"همان حقه بنهاد با مهر و بند"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت با شاه کین زینهار","verse1":"سپارد به گنجور خود شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"نوشته بر آن حقه تاریخ آن","verse1":"پدیدار کرده بن و بیخ آن"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"چو با خستگی چشمها برگشاد","verse1":"بدید آن بداندیش روی شغاد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدانست کان چاره و راه اوست","verse1":"شغاد فریبنده بدخواه اوست"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت کای مرد بدبخت و شوم","verse1":"ز کار تو ویران شد آباد بوم"}},{"hemistich":{"verse0":"پشیمانی آید ترا زین سخن","verse1":"بپیچی ازین بد نگردی کهن"}},{"hemistich":{"verse0":"برو با فرامرز و یکتاه باش","verse1":"به جان و دل او را نکوخواه باش"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین پاسخ آورد ناکس شغاد","verse1":"که گردون گردان ترا داد داد"}},{"hemistich":{"verse0":"تو چندین چه نازی به خون ریختن","verse1":"به ایران به تاراج و آویختن"}},{"hemistich":{"verse0":"ز کابل نخوا هی دگر بار سیم","verse1":"نه شاهان شوند از تو زین پس به بیم"}},{"hemistich":{"verse0":"که آمد که بر تو سرآید زمان","verse1":"شوی کشته در دام آهرمنان"}},{"hemistich":{"verse0":"هم‌انگه سپهدار کابل ز راه","verse1":"به دشت اندر آمد ز نخچیرگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"گو پیلتن را چنان خسته دید","verse1":"همان خستگیهاش نابسته دید"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت کای نامدار سپاه","verse1":"چه بودت برین دشت نخچیرگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"شوم زود چندی پزشک آورم","verse1":"ز درد تو خونین سرشک آورم"}},{"hemistich":{"verse0":"مگر خستگیهات گردد درست","verse1":"نباید مرا رخ به خوناب شست"}},{"hemistich":{"verse0":"تهمتن چنین داد پاسخ بدوی","verse1":"که ای مرد بدگوهر چاره‌جوی"}},{"hemistich":{"verse0":"سر آمد مرا روزگار پزشک","verse1":"تو بر من مپالای خونین سرشک"}},{"hemistich":{"verse0":"فراوان نمانی سرآید زمان","verse1":"کسی زنده برنگذرد باسمان"}},{"hemistich":{"verse0":"نه من بیش دارم ز جمشید فر","verse1":"که ببرید بیور میانش به ار"}},{"hemistich":{"verse0":"نه از آفریدون وز کیقباد","verse1":"بزرگان و شاهان فرخ‌نژاد"}},{"hemistich":{"verse0":"گلوی سیاوش به خنجر برید","verse1":"گروی زره چون زمانش رسید"}},{"hemistich":{"verse0":"همه شهریاران ایران بدند","verse1":"به رزم اندرون نره شیران بدند"}},{"hemistich":{"verse0":"برفتند و ما دیرتر ماندیم","verse1":"چو شیر ژیان برگذر ماندیم"}},{"hemistich":{"verse0":"فرامرز پور جهان‌بین من","verse1":"بیاید بخواهد ز تو کین من"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت پس با شغاد پلید","verse1":"که اکنون که بر من چنین بد رسید"}},{"hemistich":{"verse0":"ز ترکش برآور کمان مرا","verse1":"به کار آور آن ترجمان مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"به زه کن بنه پیش من با دو تیر","verse1":"نباید که آن شیر نخچیرگیر"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دشت اندر آید ز بهر شکار","verse1":"من اینجا فتاده چنین نابکار"}},{"hemistich":{"verse0":"ببیند مرا زو گزند آیدم","verse1":"کمانی بود سودمند آیدم"}},{"hemistich":{"verse0":"ندرد مگر ژنده شیری تنم","verse1":"زمانی بود تن به خاک افگنم"}},{"hemistich":{"verse0":"شغاد آمد آن چرخ را برکشید","verse1":"به زه کرد و یک بارش اندر کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"بخندید و پیش تهمتن نهاد","verse1":"به مرگ برادر همی بود شاد"}},{"hemistich":{"verse0":"تهمتن به سختی کمان برگرفت","verse1":"بدان خستگی تیرش اندر گرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"برادر ز تیرش بترسید سخت","verse1":"بیامد سپر کرد تن را درخت"}},{"hemistich":{"verse0":"درختی بدید از برابر چنار","verse1":"بروبر گذشته بسی روزگار"}},{"hemistich":{"verse0":"میانش تهی بار و برگش بجای","verse1":"نهان شد پسش مرد ناپاک رای"}},{"hemistich":{"verse0":"چو رستم چنان دید بفراخت دست","verse1":"چنان خسته از تیر بگشاد شست"}},{"hemistich":{"verse0":"درخت و برادر بهم بر بدوخت","verse1":"به هنگام رفتن دلش برفروخت"}},{"hemistich":{"verse0":"شغاد از پس زخم او آه کرد","verse1":"تهمتن برو درد کوتاه کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت رستم ز یزدان سپاس","verse1":"که بودم همه ساله یزدان‌شناس"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان پس که جانم رسیده به لب","verse1":"برین کین ما بر نبگذشت شب"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا زور دادی که از مرگ پیش","verse1":"ازین بی‌وفا خواستم کین خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"بگفت این و جانش برآمد ز تن","verse1":"برو زار و گریان شدند انجمن"}},{"hemistich":{"verse0":"زواره به چاهی دگر در بمرد","verse1":"سواری نماند از بزرگان و خرد"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"ز عموریه مادرش را بخواند","verse1":"چو آمد سخنهای دارا براند"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت نزد دلارای شو","verse1":"به خوبی به پیوند گفتار نو"}},{"hemistich":{"verse0":"به پرده درون روشنک را ببین","verse1":"چو دیدی ز ما کن برو آفرین"}},{"hemistich":{"verse0":"ببر طوق با یاره و گوشوار","verse1":"یکی تاج پر گوهر شاهوار"}},{"hemistich":{"verse0":"صد اشتر ز گستردنیها ببر","verse1":"صد اشتر ز هر گونه دیبا به زر"}},{"hemistich":{"verse0":"هم از گنج دینار چو سی هزار","verse1":"به بدره درون کن ز بهر نثار"}},{"hemistich":{"verse0":"ز رومی کنیزک چو سیصد ببر","verse1":"دگر هرچ باید همه سر به سر"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی جام زر هر یکی را به دست","verse1":"بر آیین خوبان خسروپرست"}},{"hemistich":{"verse0":"ابا خویشتن خادمان بر براه","verse1":"ز راه و ز آیین شاهان مکاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بشد مادر شاه با ترجمان","verse1":"ده از فیلسوفان شیرین‌زبان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آمد به نزدیکی اصفهان","verse1":"پذیره شدندش فراوان مهان"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد ز ایوان دلارای پیش","verse1":"خود و نامداران به آیین خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"به دهلیز کردند چندان نثار","verse1":"که بر چشم گنج درم گشت خوار"}},{"hemistich":{"verse0":"به ایوان نشستند با رای‌زن","verse1":"همه نامداران شدند انجمن"}},{"hemistich":{"verse0":"دلارای برداشت چندان جهیز","verse1":"که شد در جهان روی بازار تیز"}},{"hemistich":{"verse0":"شتر در شتر رفت فرسنگها","verse1":"ز زرین و سیمین وز رنگها"}},{"hemistich":{"verse0":"ز پوشیدنی و ز گستردنی","verse1":"ز افگندنی و پراگندنی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز اسپان تازی به زرین ستام","verse1":"ز شمشیر هندی به زرین نیام"}},{"hemistich":{"verse0":"ز خفتان و از خود و برگستوان","verse1":"ز گوپال و ز خنجر هندوان"}},{"hemistich":{"verse0":"چه مایه بریده چه از نابرید","verse1":"کسی در جهان بیشتر زان ندید"}},{"hemistich":{"verse0":"ز ایوان پرستندگان خواستند","verse1":"چهل مهد زرین بیاراستند"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی مهد با چتر و با خادمان","verse1":"نشست اندرو روشنک شادمان"}},{"hemistich":{"verse0":"ز کاخ دلارای تا نیم راه","verse1":"درم بود و دینار و اسپ و سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ببستند آذین به شهر اندرون","verse1":"پر از خنده لبها و دل پر ز خون"}},{"hemistich":{"verse0":"بران چتر دیبا درم ریختند","verse1":"ز بر مشک سارا همی بیختند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو ماه اندر آمد به مشکوی شاه","verse1":"سکندر بدو کرد چندی نگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بران برز و بالا و آن خوب چهر","verse1":"تو گفتی خرد پروریدش به مهر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو مادرش بر تخت زرین نشاند","verse1":"سکندر بروبر همی جان فشاند"}},{"hemistich":{"verse0":"نشستند یک هفته با او به هم","verse1":"همی رای زد شاه بر بیش و کم"}},{"hemistich":{"verse0":"نبد جز بزرگی و آهستگی","verse1":"خردمندی و شرم و شایستگی"}},{"hemistich":{"verse0":"ببردند ز ایران فراوان نثار","verse1":"ز دینار وز گوهر شاهوار"}},{"hemistich":{"verse0":"همه شهر ایران و توران و چین","verse1":"به شاهی برو خواندند آفرین"}},{"hemistich":{"verse0":"همه روی گیتی پر از داد شد","verse1":"به هر جای ویرانی آباد شد"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"چنان بد که روزی چنان کرد رای","verse1":"که در پادشاهی بجنبد ز جای"}},{"hemistich":{"verse0":"برون رفت با ویژه‌گردان خویش","verse1":"که با او یکی بودشان رای و کیش"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی کشور هندوان کرد رای","verse1":"سوی کابل و دنبر و مرغ و مای"}},{"hemistich":{"verse0":"به هر جایگاهی بیاراستی","verse1":"می و رود و رامشگران خواستی"}},{"hemistich":{"verse0":"گشاده در گنج و افگنده رنج","verse1":"برآیین و رسم سرای سپنج"}},{"hemistich":{"verse0":"ز زابل به کابل رسید آن زمان","verse1":"گرازان و خندان و دل شادمان"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی پادشا بود مهراب نام","verse1":"زبر دست با گنج و گسترده کام"}},{"hemistich":{"verse0":"به بالا به کردار آزاده سرو","verse1":"به رخ چون بهار و به رفتن تذرو"}},{"hemistich":{"verse0":"دل بخردان داشت و مغز ردان","verse1":"دو کتف یلان و هش موبدان"}},{"hemistich":{"verse0":"ز ضحاک تازی گهر داشتی","verse1":"به کابل همه بوم و برداشتی"}},{"hemistich":{"verse0":"همی داد هر سال مر سام ساو","verse1":"که با او به رزمش نبود ایچ تاو"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آگه شد از کار دستان سام","verse1":"ز کابل بیامد بهنگام بام"}},{"hemistich":{"verse0":"ابا گنج و اسپان آراسته","verse1":"غلامان و هر گونه‌ای خواسته"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دینار و یاقوت و مشک و عبیر","verse1":"ز دیبای زربفت و چینی حریر"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی تاج با گوهر شاهوار","verse1":"یکی طوق زرین زبرجد نگار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آمد به دستان سام آگهی","verse1":"که مهراب آمد بدین فرهی"}},{"hemistich":{"verse0":"پذیره شدش زال و بنواختش","verse1":"به آیین یکی پایگه ساختش"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی تخت پیروزه باز آمدند","verse1":"گشاده دل و بزم ساز آمدند"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی پهلوانی نهادند خوان","verse1":"نشستند بر خوان با فرخان"}},{"hemistich":{"verse0":"گسارندهٔ می می‌آورد و جام","verse1":"نگه کرد مهراب را پورسام"}},{"hemistich":{"verse0":"خوش آمد هماناش دیدار او","verse1":"دلش تیز تر گشت در کار او"}},{"hemistich":{"verse0":"چو مهراب برخاست از خوان زال","verse1":"نگه کرد زال اندر آن برز و یال"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت با مهتران زال زر","verse1":"که زیبنده‌تر زین که بندد کمر"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی نامدار از میان مهان","verse1":"چنین گفت کای پهلوان جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"پس پردهٔ او یکی دخترست","verse1":"که رویش ز خورشید روشن‌ترست"}},{"hemistich":{"verse0":"ز سر تا به پایش به کردار عاج","verse1":"به رخ چون بهشت و به بالا چو ساج"}},{"hemistich":{"verse0":"بران سفت سیمنش مشکین کمند","verse1":"سرش گشته چون حلقهٔ پای‌بند"}},{"hemistich":{"verse0":"رخانش چو گلنار و لب ناردان","verse1":"ز سیمین برش رسته دو ناروان"}},{"hemistich":{"verse0":"دو چشمش بسان دو نرگس بباغ","verse1":"مژه تیرگی برده از پر زاغ"}},{"hemistich":{"verse0":"دو ابرو بسان کمان طراز","verse1":"برو توز پوشیده ازمشک ناز"}},{"hemistich":{"verse0":"بهشتیست سرتاسر آراسته","verse1":"پر آرایش و رامش و خواسته"}},{"hemistich":{"verse0":"برآورد مر زال را دل به جوش","verse1":"چنان شد کزو رفت آرام وهوش"}},{"hemistich":{"verse0":"شب آمد پر اندیشه بنشست زال","verse1":"به نادیده برگشت بی‌خورد و هال"}},{"hemistich":{"verse0":"چو زد بر سر کوه بر تیغ شید","verse1":"چو یاقوت شد روی گیتی سپید"}},{"hemistich":{"verse0":"در بار بگشاد دستان سام","verse1":"برفتند گردان به زرین نیام"}},{"hemistich":{"verse0":"در پهلوان را بیاراستند","verse1":"چو بالای پرمایگان خواستند"}},{"hemistich":{"verse0":"برون رفت مهراب کابل خدای","verse1":"سوی خیمهٔ زال زابل خدای"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آمد به نزدیکی بارگاه","verse1":"خروش آمد از در که بگشای راه"}},{"hemistich":{"verse0":"بر پهلوان اندرون رفت گو","verse1":"بسان درختی پر از بار نو"}},{"hemistich":{"verse0":"دل زال شد شاد و بنواختش","verse1":"ازان انجمن سر برافراختش"}},{"hemistich":{"verse0":"بپرسید کز من چه خواهی بخواه","verse1":"ز تخت و ز مهر و ز تیغ و کلاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت مهراب کای پادشا","verse1":"سرافراز و پیروز و فرمان روا"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا آرزو در زمانه یکیست","verse1":"که آن آرزو بر تو دشوار نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"که آیی به شادی سوی خان من","verse1":"چو خورشید روشن کنی جان من"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین داد پاسخ که این رای نیست","verse1":"به خان تو اندر مرا جای نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"نباشد بدین سام همداستان","verse1":"همان شاه چون بشنود داستان"}},{"hemistich":{"verse0":"که ما می‌گساریم و مستان شویم","verse1":"سوی خانهٔ بت پرستان شویم"}},{"hemistich":{"verse0":"جزان هر چه گویی تو پاسخ دهم","verse1":"به دیدار تو رای فرخ نهم"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید مهراب کرد آفرین","verse1":"به دل زال را خواند ناپاک دین"}},{"hemistich":{"verse0":"خرامان برفت از بر تخت اوی","verse1":"همی آفرین خواند بر بخت اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو دستان سام از پسش بنگرید","verse1":"ستودش فراوان چنان چون سزید"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان کو نه هم دین و هم راه بود","verse1":"زبان از ستودنش کوتاه بود"}},{"hemistich":{"verse0":"برو هیچکس چشم نگماشتند","verse1":"مر او را ز دیوانگان داشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو روشن دل پهلوان را بدوی","verse1":"چنان گرم دیدند با گفت‌وگوی"}},{"hemistich":{"verse0":"مر او را ستودند یک یک مهان","verse1":"همان کز پس پرده بودش نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بالا و دیدار و آهستگی","verse1":"ز بایستگی هم ز شایستگی"}},{"hemistich":{"verse0":"دل زال یکباره دیوانه گشت","verse1":"خرد دور شد عشق فرزانه گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهدار تازی سر راستان","verse1":"بگوید برین بر یکی داستان"}},{"hemistich":{"verse0":"که تا زنده‌ام چرمه جفت منست","verse1":"خم چرخ گردان نهفت منست"}},{"hemistich":{"verse0":"عروسم نباید که رعنا شوم","verse1":"به نزد خردمند رسوا شوم"}},{"hemistich":{"verse0":"از اندیشگان زال شد خسته دل","verse1":"بران کار بنهاد پیوسته دل"}},{"hemistich":{"verse0":"همی بود پیچان دل از گفت‌وگوی","verse1":"مگر تیره گردد ازین آبروی"}},{"hemistich":{"verse0":"همی گشت یکچند بر سر سپهر","verse1":"دل زال آگنده یکسر بمهر"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"پس آگاهی آمد بنزد فرود","verse1":"که شد روی خورشید تابان کبود"}},{"hemistich":{"verse0":"ز نعل ستوران وز پای پیل","verse1":"جهان شد بکردار دریای نیل"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید ناکار دیده جوان","verse1":"دلش گشت پر درد و تیره روان"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود تا هرچ بودش یله","verse1":"هیونان وز گوسفندان گله"}},{"hemistich":{"verse0":"فسیله ببند اندر آرند نیز","verse1":"نماند ایچ بر کوه و بر دشت چیز"}},{"hemistich":{"verse0":"همه پاک سوی سپد کوه برد","verse1":"ببند اندرون سوی انبوه برد"}},{"hemistich":{"verse0":"جریره زنی بود مام فرود","verse1":"ز بهر سیاوش دلش پر ز دود"}},{"hemistich":{"verse0":"بر مادر آمد فرود جوان","verse1":"بدو گفت کای مام روشن‌روان"}},{"hemistich":{"verse0":"از ایران سپاه آمد و پیل و کوس","verse1":"بپیش سپه در سرافراز طوس"}},{"hemistich":{"verse0":"چه گویی چه باید کنون ساختن","verse1":"نباید که آرد یکی تاختن"}},{"hemistich":{"verse0":"جریره بدو گفت کای رزمساز","verse1":"بدین روز هرگز مبادت نیاز"}},{"hemistich":{"verse0":"بایران برادرت شاه نوست","verse1":"جهاندار و بیدار کیخسروست"}},{"hemistich":{"verse0":"ترا نیک داند به نام و گهر","verse1":"ز هم خون وز مهرهٔ یک پدر"}},{"hemistich":{"verse0":"برادرت گر کینه جوید همی","verse1":"روان سیاوش بشوید همی"}},{"hemistich":{"verse0":"گر او کینه جوید همی از نیا","verse1":"ترا کینه زیباتر و کیمیا"}},{"hemistich":{"verse0":"برت را بخفتان رومی بپوش","verse1":"برو دل پر از جوش و سر پر خروش"}},{"hemistich":{"verse0":"به پیش سپاه برادر برو","verse1":"تو کینخواه نو باش و او شاه نو"}},{"hemistich":{"verse0":"که زیبد کز این غم بنالد پلنگ","verse1":"ز دریا خروشان برآید نهنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر مرغ با ماهیان اندر آب","verse1":"بخوانند نفرین به افراسیاب"}},{"hemistich":{"verse0":"که اندر جهان چون سیاوش سوار","verse1":"نبندد کمر نیز یک نامدار"}},{"hemistich":{"verse0":"به گردی و مردی و جنگ و نژاد","verse1":"باورنگ و فرهنگ و سنگ و بداد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو داد پیران مرا از نخست","verse1":"وگر نه ز ترکان همی زن نجست"}},{"hemistich":{"verse0":"نژاد تو از مادر و از پدر","verse1":"همه تاجدار و هم نامور"}},{"hemistich":{"verse0":"تو پور چنان نامور مهتری","verse1":"ز تخم کیانی و کی‌منظری"}},{"hemistich":{"verse0":"کمربست باید بکین پدر","verse1":"بجای آوریدن نژاد و گهر"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت ازان پس بمادر فرود","verse1":"کز ایران سخن با که باید سرود"}},{"hemistich":{"verse0":"که باید که باشد مرا پایمرد","verse1":"ازین سرفرازان روز نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"کز ایشان ندانم کسی را بنام","verse1":"نیامد بر من درود و پیام"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت ز ایدر برو با تخوار","verse1":"مدار این سخن بر دل خویش خوار"}},{"hemistich":{"verse0":"کز ایران که و مه شناسد همه","verse1":"بگوید نشان شبان و رمه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بهرام وز زنگهٔ شاوران","verse1":"نشان جو ز گردان و جنگ‌آوران"}},{"hemistich":{"verse0":"همیشه سر و نام تو زنده باد","verse1":"روان سیاوش فروزنده باد"}},{"hemistich":{"verse0":"ازین هر دو هرگز نگشتی جدای","verse1":"کنارنگ بودند و او پادشای"}},{"hemistich":{"verse0":"نشان خواه ازین دو گو سرفراز","verse1":"کز ایشان مرا و ترا نیست راز"}},{"hemistich":{"verse0":"سران را و گردنکشان را بخوان","verse1":"می و خلعت آرای و بالا و خوان"}},{"hemistich":{"verse0":"ز گیتی برادر ترا گنج بس","verse1":"همان کین و آیین به بیگانه کس"}},{"hemistich":{"verse0":"سپه را تو باش این زمان پیش رو","verse1":"تویی کینه‌خواه جهاندار نو"}},{"hemistich":{"verse0":"ترا پیش باید بکین ساختن","verse1":"کمر بر میان بستن و تاختن"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت رای تو ای شیر زن","verse1":"درفشان کند دوده و انجمن"}},{"hemistich":{"verse0":"چو برخاست آوای کوس از چرم","verse1":"جهان کرد چون آبنوس از میم"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی دیده‌بان آمد از دیده‌گاه","verse1":"سخن گفت با او ز ایران سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"که دشت و در و کوه پر لشکرست","verse1":"تو خورشید گویی ببند اندرست"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دربند دژ تا بیابان گنگ","verse1":"سپاهست و پیلان و مردان جنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"فرود از در دژ فرو هشت بند","verse1":"نگه کرد لشکر ز کوه بلند"}},{"hemistich":{"verse0":"وزان پس بیامد در دژ ببست","verse1":"یکی بارهٔ تیز رو بر نشست"}},{"hemistich":{"verse0":"برفتند پویان تخوار و فرود","verse1":"جوان را سر بخت بر گرد بود"}},{"hemistich":{"verse0":"از افراز چون کژ گردد سپهر","verse1":"نه تندی بکار آید از بن نه مهر"}},{"hemistich":{"verse0":"گزیدند تیغ یکی برز کوه","verse1":"که دیدار بد یکسر ایران گروه"}},{"hemistich":{"verse0":"جوان با تخوار سرایند گفت","verse1":"که هر چت بپرسم نباید نهفت"}},{"hemistich":{"verse0":"کنارنگ وز هرک دارد درفش","verse1":"خداوند گوپال و زرینه کفش"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بینی به من نام ایشان بگوی","verse1":"کسی را که دانی از ایران بروی"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"پسر بد مر او را یکی همچو شیر","verse1":"که ساسان همی خواندی اردشیر"}},{"hemistich":{"verse0":"دگر دختری داشت نامش همای","verse1":"هنرمند و بادانش و نیک‌رای"}},{"hemistich":{"verse0":"همی خواندندی ورا چهرزاد","verse1":"ز گیتی به دیدار او بود شاد"}},{"hemistich":{"verse0":"پدر درپذیرفتش از نیکوی","verse1":"بران دین که خوانی همی پهلوی"}},{"hemistich":{"verse0":"همای دل‌افروز تابنده ماه","verse1":"چنان بد که آبستن آمد ز شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"چو شش ماه شد پر ز تیمار شد","verse1":"چو بهمن چنان دید بیمار شد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو از درد شاه اندرآمد ز پای","verse1":"بفرمود تا پیش او شد همای"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگان و نیک‌اختران را بخواند","verse1":"به تخت گرانمایگان بر نشاند"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت کاین پاک‌تن چهرزاد","verse1":"به گیتی فراوان نبودست شاد"}},{"hemistich":{"verse0":"سپردم بدو تاج و تخت بلند","verse1":"همان لشکر و گنج با ارجمند"}},{"hemistich":{"verse0":"ولی عهد من او بود در جهان","verse1":"هم‌انکس کزو زاید اندر نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر دختر آید برش گر پسر","verse1":"ورا باشد این تاج و تخت پدر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو ساسان شنید این سخن خیره شد","verse1":"ز گفتار بهمن دلش تیره شد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو روز و دو شب بسان پلنگ","verse1":"ز ایران به مرزی دگر شد ز ننگ"}},{"hemistich":{"verse0":"دمان سوی شهر نشاپور شد","verse1":"پر آزار بد از پدر دور شد"}},{"hemistich":{"verse0":"زنی را ز تخم بزرگان بخواست","verse1":"بپرورد و با جان و دل داشت راست"}},{"hemistich":{"verse0":"نژادش به گیتی کسی را نگفت","verse1":"همی داشت آن راستی در نهفت"}},{"hemistich":{"verse0":"زن پاک‌تن خوب فرزند زاد","verse1":"ز ساسان پرمایه بهمن نژاد"}},{"hemistich":{"verse0":"پدر نام ساسانش کرد آن زمان","verse1":"مر او را به زودی سرآمد زمان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو کودک ز خردی به مردی رسید","verse1":"دران خانه جز بینوایی ندید"}},{"hemistich":{"verse0":"ز شاه نشاپور بستد گله","verse1":"که بودی به کوه و به هامون یله"}},{"hemistich":{"verse0":"همی بود یکچند چوپان شاه","verse1":"به کوه و بیابان و آرامگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون بازگردم به کار همای","verse1":"پس از مرگ بهمن که بگرفت جای"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"بیامد به شبگیر دستور شاه","verse1":"همی کرد کودک به میدان سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی جامه و چهر و بالا یکی","verse1":"که پیدا نبد این ازان اندکی"}},{"hemistich":{"verse0":"به میدان تو گفتی یکی سور بود","verse1":"میان اندرون شاه شاپور بود"}},{"hemistich":{"verse0":"چو کودک به زخم اندر آورد گوی","verse1":"فزونی همی جست هر یک بدوی"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد به میدان پگاه اردشیر","verse1":"تنی چند از ویژگان ناگزیر"}},{"hemistich":{"verse0":"نگه کرد و چون کودکان را بدید","verse1":"یکی باد سرد از جگر برکشید"}},{"hemistich":{"verse0":"به انگشت بنمود با کدخدای","verse1":"که آمد یکی اردشیری به جای"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو راهبر گفت کای پادشا","verse1":"دلت شد به فرزند خود بر گواه"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی بنده را گفت شاه اردشیر","verse1":"که رو گوی ایشان به چوگان بگیر"}},{"hemistich":{"verse0":"همی باش با کودکان تازه‌روی","verse1":"به چوگان به پیش من انداز گوی"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان کودکان تا که آید دلیر","verse1":"میان سواران به کردار شیر"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دیدار من گوی بیرون برد","verse1":"ازین انجمن کس به کس نشمرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بود بی‌گمان پاک فرزند من","verse1":"ز تخم و بر و پاک پیوند من"}},{"hemistich":{"verse0":"به فرمان بشد بندهٔ شهریار","verse1":"بزد گوی و افگند پیش سوار"}},{"hemistich":{"verse0":"دوان کودکان از پی او چو تیر","verse1":"چو گشتند نزدیک با اردشیر"}},{"hemistich":{"verse0":"بماندند ناکام بر جای خویش","verse1":"چو شاپور گرد اندر آمد به پیش"}},{"hemistich":{"verse0":"ز پیش پدر گوی بربود و برد","verse1":"چو شد دور مر کودکان را سپرد"}},{"hemistich":{"verse0":"ز شادی چنان شد دل اردشیر","verse1":"که گردد جوان مردم گشته پیر"}},{"hemistich":{"verse0":"سوارانش از خاک برداشتند","verse1":"همی دست بر دست بگذاشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"شهنشاه زان پس گرفتش به بر","verse1":"همی آفرین خواند بر دادگر"}},{"hemistich":{"verse0":"سر و چشم و رویش ببوسید و گفت","verse1":"که چونین شگفتی نشاید نهفت"}},{"hemistich":{"verse0":"به دل هرگز این یاد نگذاشتم","verse1":"که شاپور را کشته پنداشتم"}},{"hemistich":{"verse0":"چو یزدان مرا شهریاری فزود","verse1":"ز من در جهان یادگاری فزود"}},{"hemistich":{"verse0":"به فرمان او بر نیابی گذر","verse1":"وگر برتر آری ز خورشید سر"}},{"hemistich":{"verse0":"گهر خواست از گنج و دینار خواست","verse1":"گرانمایه یاقوت بسیار خواست"}},{"hemistich":{"verse0":"برو زر و گوهر بسی ریختند","verse1":"زبر مشک و عنبر بسی بیختند"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دینار شد تارکش ناپدید","verse1":"ز گوهر کسی چهرهٔ او ندید"}},{"hemistich":{"verse0":"به دستور بر نیز گوهر فشاند","verse1":"به کرسی زر پیکرش برنشاند"}},{"hemistich":{"verse0":"ببخشید چندان ورا خواسته","verse1":"که شد کاخ و ایوانش آراسته"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود تا دختر اردوان","verse1":"به ایوان شود شاد و روشن‌روان"}},{"hemistich":{"verse0":"ببخشید کرده گناه ورا","verse1":"ز زنگار بزدود ماه ورا"}},{"hemistich":{"verse0":"بیاورد فرهنگیان را به شهر","verse1":"کسی کو ز فرزانگی داشت بهر"}},{"hemistich":{"verse0":"نوشتن بیاموختش پهلوی","verse1":"نشست سرافرازی و خسروی"}},{"hemistich":{"verse0":"همان جنگ را گرد کرده عنان","verse1":"ز بالا به دشمن نمودن سنان"}},{"hemistich":{"verse0":"ز می خوردن و بخشش و کار بزم","verse1":"سپه جستن و کوشش روز رزم"}},{"hemistich":{"verse0":"وزان پس دگر کرد میخ درم","verse1":"همان میخ دینار و هر بیش و کم"}},{"hemistich":{"verse0":"به یک روی بد نام شاه اردشیر","verse1":"به روی دگر نام فرخ وزیر"}},{"hemistich":{"verse0":"گران خوار بد نام دستور شاه","verse1":"جهاندیده مردی نماینده راه"}},{"hemistich":{"verse0":"نوشتند بر نامه‌ها هم‌چنین","verse1":"بدو داد فرمان و مهر و نگین"}},{"hemistich":{"verse0":"ببخشید گنجی به درویش مرد","verse1":"که خوردش نبودی به جز کارکرد"}},{"hemistich":{"verse0":"نگه کرد جایی که بد خارستان","verse1":"ازو کرد خرم یکی شارستان"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا گندشاپور خواندی ورا","verse1":"جزین نام نامی نراندی ورا"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"برآسود پس لشکر از هر دو روی","verse1":"برفتند روز دوم جنگجوی"}},{"hemistich":{"verse0":"رده برکشیدند ایرانیان","verse1":"چنان چون بود ساز جنگ کیان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو افراسیاب آن سپه را بدید","verse1":"بزد کوس رویین و صف برکشید"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان شد ز گرد سواران جهان","verse1":"که خورشید گفتی شد اندر نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"دهاده برآمد ز هر دو گروه","verse1":"بیابان نبود ایچ پیدا ز کوه"}},{"hemistich":{"verse0":"برانسان سپه بر هم آویختند","verse1":"چو رود روان خون همی ریختند"}},{"hemistich":{"verse0":"به هر سو که قارن شدی رزمخواه","verse1":"فرو ریختی خون ز گرد سیاه"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا خاستی گرد افراسیاب","verse1":"همه خون شدی دشت چون رود آب"}},{"hemistich":{"verse0":"سرانجام نوذر ز قلب سپاه","verse1":"بیامد به نزدیک او رزمخواه"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان نیزه بر نیزه انداختند","verse1":"سنان یک به دیگر برافراختند"}},{"hemistich":{"verse0":"که بر هم نپیچد بران گونه مار","verse1":"شهان را چنین کی بود کارزار"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین تا شب تیره آمد به تنگ","verse1":"برو خیره شد دست پور پشنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"از ایران سپه بیشتر خسته شد","verse1":"وزان روی پیکار پیوسته شد"}},{"hemistich":{"verse0":"به بیچارگی روی برگاشتند","verse1":"به هامون برافگنده بگذاشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"دل نوذر از غم پر از درد بود","verse1":"که تاجش ز اختر پر از گرد بود"}},{"hemistich":{"verse0":"چو از دشت بنشست آوای کوس","verse1":"بفرمود تا پیش او رفت طوس"}},{"hemistich":{"verse0":"بشد طوس و گستهم با او به هم","verse1":"لبان پر ز باد و روان پر ز غم"}},{"hemistich":{"verse0":"بگفت آنک در دل مرا درد چیست","verse1":"همی گفت چندی و چندی گریست"}},{"hemistich":{"verse0":"از اندرز فرخ پدر یاد کرد","verse1":"پر از خون جگر لب پر از باد سرد"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا گفته بودش که از ترک و چین","verse1":"سپاهی بیاید به ایران زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"ازیشان ترا دل شود دردمند","verse1":"بسی بر سپاه تو آید گزند"}},{"hemistich":{"verse0":"ز گفتار شاه آمد اکنون نشان","verse1":"فراز آمد آن روز گردنکشان"}},{"hemistich":{"verse0":"کس از نامهٔ نامداران نخواند","verse1":"که چندین سپه کس ز ترکان براند"}},{"hemistich":{"verse0":"شما را سوی پارس باید شدن","verse1":"شبستان بیاوردن و آمدن"}},{"hemistich":{"verse0":"وزان جا کشیدن سوی زاوه کوه","verse1":"بران کوه البرز بردن گروه"}},{"hemistich":{"verse0":"ازیدر کنون زی سپاهان روید","verse1":"وزین لشکر خویش پنهان روید"}},{"hemistich":{"verse0":"ز کار شما دل شکسته شوند","verse1":"برین خستگی نیز خسته شوند"}},{"hemistich":{"verse0":"ز تخم فریدون مگر یک دو تن","verse1":"برد جان ازین بی‌شمار انجمن"}},{"hemistich":{"verse0":"ندانم که دیدار باشد جزین","verse1":"یک امشب بکوشیم دست پسین"}},{"hemistich":{"verse0":"شب و روز دارید کارآگهان","verse1":"بجویید هشیار کار جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"ازین لشکر ار بد دهند آگهی","verse1":"شود تیره این فر شاهنشهی"}},{"hemistich":{"verse0":"شما دل مدارید بس مستمند","verse1":"که باید چنین بد ز چرخ بلند"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی را به جنگ اندر آید زمان","verse1":"یکی با کلاه مهی شادمان"}},{"hemistich":{"verse0":"تن کشته با مرده یکسان شود","verse1":"تپد یک زمان بازش آسان شود"}},{"hemistich":{"verse0":"بدادش مران پندها چون سزید","verse1":"پس آن دست شاهانه بیرون کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"گرفت آن دو فرزند را در کنار","verse1":"فرو ریخت آب از مژه شهریار"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"چنین تا برآمد برین چندگاه","verse1":"به ایران پراگنده گشته سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"به روم آنک شاپور را داشتی","verse1":"شب و روز تنهاش نگذاشتی"}},{"hemistich":{"verse0":"کنیزک نبودی ز شاپور شاد","verse1":"ازان کش ز ایرانیان بد نژاد"}},{"hemistich":{"verse0":"شب و روز زان چرم گریان بدی","verse1":"دل او ز شاپور بریان بدی"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت روزی که ای خوب روی","verse1":"چه مردی مترس ایچ با من بگوی"}},{"hemistich":{"verse0":"که در چرم چو نازک اندام تو","verse1":"همی بگسلد خواب و آرام تو"}},{"hemistich":{"verse0":"چو سروی بدی بر سرش گرد ماه","verse1":"بران ماه کرسی ز مشک سیاه"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون چنبری گشت بالای سرو","verse1":"تن پیل وارت به کردار غرو"}},{"hemistich":{"verse0":"دل من همی بر تو بریان شود","verse1":"دو چشمم شب و روز گریان شود"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین سختی اندر چه جویی همی","verse1":"که راز تو با من نگویی همی"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت شاپور کای خوب‌چهر","verse1":"گرت هیچ بر من بجنبید مهر"}},{"hemistich":{"verse0":"به سوگند پیمانت خواهم یکی","verse1":"کزان نگذری جاودان اندکی"}},{"hemistich":{"verse0":"نگویی به بدخواه راز مرا","verse1":"کنی یاد درد و گداز مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"بگویم ترا آنچ درخواستی","verse1":"به گفتار پیدا کنم راستی"}},{"hemistich":{"verse0":"کنیزک به دادار سوگند خورد","verse1":"به زنار شماس هفتاد گرد"}},{"hemistich":{"verse0":"به جان مسیحا و سوک صلیب","verse1":"به دارای ایران گشته مصیب"}},{"hemistich":{"verse0":"که راز تو با کس نگویم ز بن","verse1":"نجویم همی بتری زین سخن"}},{"hemistich":{"verse0":"همه راز شاپور با او بگفت","verse1":"بماند آن سخن نیک و بد در نهفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت اکنون چو فرمان دهی","verse1":"بدین راز من دل گروگان دهی"}},{"hemistich":{"verse0":"سر از بانوان برتر آید ترا","verse1":"جهان زیر پای اندر آید ترا"}},{"hemistich":{"verse0":"به هنگام نان شیرگرم آوری","verse1":"بپوشی سخن نرم نرم‌آوری"}},{"hemistich":{"verse0":"به شیر اندر آغارم این چرم خر","verse1":"که این چرم گردد به گیتی سمر"}},{"hemistich":{"verse0":"پس از من بسی سالیان بگذرد","verse1":"بگوید همی هرک دارد خرد"}},{"hemistich":{"verse0":"کنیزک همی خواستی شیر گرم","verse1":"نهانی ز هرکس به آواز نرم"}},{"hemistich":{"verse0":"چو کشتی یکی جام برداشتی","verse1":"بر آتش همی تیز بگذاشتی"}},{"hemistich":{"verse0":"به نزدیک شاپور بردی نهان","verse1":"نگفتی نهان با کس اندر جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"دو هفته سپهر اندرین گشته شد","verse1":"به فرجام چرم خر آغشته شد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو شاپور زان پوست آمد برون","verse1":"همه دل پر از درد و تن پر ز خون"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت پس با کنیزک به راز","verse1":"که ای پاک بینادل و نیک‌ساز"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی چاره باید کنون ساختن","verse1":"ز هر گونه اندیشه انداختن"}},{"hemistich":{"verse0":"که ما را گذر باشد از شهر روم","verse1":"مباد آفرین بر چنین مرز و بوم"}},{"hemistich":{"verse0":"کنیزک بدو گفت فردا پگاه","verse1":"شوند این بزرگان سوی جشنگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی جشن باشد به روم اندرون","verse1":"که مرد و زن و کودک آید برون"}},{"hemistich":{"verse0":"چو کدبانو از شهر بیرون شود","verse1":"بدان جشن خرم به هامون شود"}},{"hemistich":{"verse0":"شود جای خالی و من چاره‌جوی","verse1":"بسازم نترسم ز پتیاره گوی"}},{"hemistich":{"verse0":"دو اسپ و دو گوپال و تیر و کمان","verse1":"به پیش تو آرم به روشن روان"}},{"hemistich":{"verse0":"ببست اندر اندیشه دل را نخست","verse1":"از آخر دو اسپ گرانمایه جست"}},{"hemistich":{"verse0":"همان تیغ و گوپال و برگستوان","verse1":"همان جوشن و مغفر هندوان"}},{"hemistich":{"verse0":"به اندیشه دل را به جای آورید","verse1":"خرد را بران رهنمای آورید"}},{"hemistich":{"verse0":"چو از باختر چشمه اندر کشید","verse1":"شب آن چادر قار بر سر کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"پراندیشه شد جان شاپور شاه","verse1":"که فردا چه سازد کنیزک پگاه"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"چو آوردم این روز خسرو ببن","verse1":"ز شیروی و شیرین گشایم سخن"}},{"hemistich":{"verse0":"چو پنجاه و سه روز بگذشت زین","verse1":"که شد کشته آن شاه با آفرین"}},{"hemistich":{"verse0":"به شیرین فرستاد شیروی کس","verse1":"که ای نره جادوی بی‌دست رس"}},{"hemistich":{"verse0":"همه جادویی دانی و بدخویی","verse1":"به ایران گنکار ترکس تویی"}},{"hemistich":{"verse0":"به تنبل همی‌داشتی شاه را","verse1":"به چاره فرود آوری ماه را"}},{"hemistich":{"verse0":"بترس ای گنهکار و نزد من آی","verse1":"به ایوان چنین شاد و ایمن مپای"}},{"hemistich":{"verse0":"برآشفت شیرین ز پیغام او","verse1":"وزان پرگنه زشت دشنام او"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت کنکس که خون پدر","verse1":"بریزد مباداش بالا وبر"}},{"hemistich":{"verse0":"نبینم من آن بدکنش راز دور","verse1":"نه هنگام ماتم نه هنگام سور"}},{"hemistich":{"verse0":"دبیری بیاورد انده بری","verse1":"همان ساخته پهلوی دفتری"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان مرد داننده اندرز کرد","verse1":"همه خواسته پیش او ارز کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"همی‌داشت لختی به صندوق زهر","verse1":"که زهرش نبایست جستن به شهر"}},{"hemistich":{"verse0":"همی‌داشت آن زهر با خویشتن","verse1":"همی‌دوخت سرو چمن را کفن"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستاد پاسخ به شیروی باز","verse1":"که ای تاجور شاه گردن فراز"}},{"hemistich":{"verse0":"سخنها که گفتی تو برگست و باد","verse1":"دل و جان آن بدکنش پست باد"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا در جهان جادویی جز بنام","verse1":"شنو دست و بو دست زان شادکام"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر شاه ازین رسم و اندازه بود","verse1":"که رای وی از جادوی تازه بود"}},{"hemistich":{"verse0":"که جادو بدی کس به مشکوی شاه","verse1":"به دیده به دیدی همان روی شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا از پی فرخی داشتی","verse1":"که شبگیر چون چشم بگماشتی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز مشکوی زرین مرا خواستی","verse1":"به دیدار من جان بیاراستی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز گفتار چونین سخن شرم دار","verse1":"چه بندی سخن کژ بر شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دادار نیکی دهش یاد کن","verse1":"به پیش کس اندر مگو این سخن"}},{"hemistich":{"verse0":"ببردند پاسخ به نزدیک شاه","verse1":"بر آشفت شیروی زان بیگناه"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت کز آمدن چاره نیست","verse1":"چو تو در زمانه سخن خواره نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید شیرین پراز درد شد","verse1":"بپیچید و رنگ رخش زرد شد"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین داد پاسخ که نزد تو من","verse1":"نیایم مگر با یکی انجمن"}},{"hemistich":{"verse0":"که باشند پیش تو دانندگان","verse1":"جهاندیده و چیز خوانندگان"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستاد شیروی پنجاه مرد","verse1":"بیاورد داننده و سالخورد"}},{"hemistich":{"verse0":"وزان پس بشیرین فرستاد کس","verse1":"که برخیز و پیش آی و گفتار بس"}},{"hemistich":{"verse0":"چو شیرین شنید آن کبود و سیاه","verse1":"بپوشید و آمد به نزدیک شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بشد تیز تا گلشن شادگان","verse1":"که با جای گوینده آزادگان"}},{"hemistich":{"verse0":"نشست از پس پرده‌ای پادشا","verse1":"چناچون بود مردم پارسا"}},{"hemistich":{"verse0":"به نزدیک او کس فرستاد شاه","verse1":"که از سوک خسرو برآمد دو ماه"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون جفت من باش تا برخوری","verse1":"بدان تا سوی کهتری ننگری"}},{"hemistich":{"verse0":"بدارم تو را هم بسان پدر","verse1":"وزان نیز نامی‌تر و خوب‌تر"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت شیرین که دادم نخست","verse1":"بده وانگهی جان من پیش تست"}},{"hemistich":{"verse0":"وزان پس نیاسایم از پاسخت","verse1":"ز فرمان و رای و دل فرخت"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان گشت شیروی همداستان","verse1":"که برگوید آن خوب رخ داستان"}},{"hemistich":{"verse0":"زن مهتر از پرده آواز داد","verse1":"که ای شاه پیروز بادی و شاد"}},{"hemistich":{"verse0":"تو گفتی که من بد تن و جادوام","verse1":"ز پا کی و از راستی یک سوام"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت که شیرویه بود این چنین","verse1":"ز تیزی جوانان نگیرند کین"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت شیرین به آزادگان","verse1":"که بودند در گلشن شادگان"}},{"hemistich":{"verse0":"چه دیدید ازمن شما از بدی","verse1":"ز تاری و کژی و نابخردی"}},{"hemistich":{"verse0":"بسی سال بانوی ایران بدم","verse1":"بهر کار پشت دلیران بدم"}},{"hemistich":{"verse0":"نجستم همیشه جز از راستی","verse1":"ز من دور بد کژی وکاستی"}},{"hemistich":{"verse0":"بسی کس به گفتار من شهر یافت","verse1":"ز هر گونه‌ای از جهان بهر یافت"}},{"hemistich":{"verse0":"به ایران که دید از بنه سایه‌ام","verse1":"وگر سایهٔ تاج و پیرایه‌ام"}},{"hemistich":{"verse0":"بگوید هر آنکس که دید و شنید","verse1":"همه کار ازین پاسخ آمد پدید"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگان که بودند در پیش شاه","verse1":"ز شیرین به خوبی نمودند راه"}},{"hemistich":{"verse0":"که چون او زنی نیست اندر جهان","verse1":"چه در آشکار و چه اندر نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت شیرین که ای مهتران","verse1":"جهان گشته و کار دیده سران"}},{"hemistich":{"verse0":"بسه چیز باشد زنان رابهی","verse1":"که باشند زیبای گاه مهی"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی آنک باشرم و باخواستست","verse1":"که جفتش بدو خانه آراستست"}},{"hemistich":{"verse0":"دگرآنک فرخ پسر زاید او","verse1":"ز شوی خجسته بیفزاید او"}},{"hemistich":{"verse0":"سه دیگر که بالا و رویش بود","verse1":"به پوشیدگی نیز مویش بود"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان گه که من جفت خسرو بدم","verse1":"به پیوستگی در جهان نو بدم"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بی‌کام و بی‌دل بیامد ز روم","verse1":"نشستن نبود اندرین مرز و بوم"}},{"hemistich":{"verse0":"از آن پس بران کامگاری رسید","verse1":"که کس در جهان آن ندید و شنید"}},{"hemistich":{"verse0":"وزو نیز فرزند بودم چهار","verse1":"بدیشان چنان شاد بد شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو نستود و چون شهریار و فرود","verse1":"چو مردان شه آن تاج چرخ کبود"}},{"hemistich":{"verse0":"ز جم و فریدون چو ایشان نزاد","verse1":"زبانم مباد ار بپیچم ز داد"}},{"hemistich":{"verse0":"بگفت این و بگشاد چادر ز روی","verse1":"همه روی ماه و همه پشت موی"}},{"hemistich":{"verse0":"سه دیگر چنین است رویم که هست","verse1":"یکی گر دروغست بنمای دست"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا از هنر موی بد در نهان","verse1":"که آن راندیدی کس اندر جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"نمودم همه پیشت این جادویی","verse1":"نه از تنبل و مکر وز بدخویی"}},{"hemistich":{"verse0":"نه کس موی من پیش ازین دیده بود","verse1":"نه از مهتران نیز بشنیده بود"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دیدار پیران فرو ماندند","verse1":"خیو زیر لبها برافشاندند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو شیروی رخسار شیرین بدید","verse1":"روان نهانش ز تن برپرید"}},{"hemistich":{"verse0":"ورا گفت جز تو نباید کسم","verse1":"چو تو جفت یابم به ایران بسم"}},{"hemistich":{"verse0":"زن خوب رخ پاسخش داد باز","verse1":"که از شاه ایران نیم بی‌نیاز"}},{"hemistich":{"verse0":"سه حاجت بخواهم چو فرمان دهی","verse1":"که بر تو بماناد شاهنشهی"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت شیروی جانم توراست","verse1":"دگر آرزو هرچ خواهی رواست"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت شیرین که هر خواسته","verse1":"که بودم بدین کشور آراسته"}},{"hemistich":{"verse0":"ازین پس یکایک سپاری به من","verse1":"همه پیش این نامور انجمن"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین نامه اندر نهی خط خویش","verse1":"که بیزارم از چیز او کم و بیش"}},{"hemistich":{"verse0":"بکرد آنچ فرمود شیروی زود","verse1":"زن از آرزوها چو پاسخ شنود"}},{"hemistich":{"verse0":"به راه آمد از گلشن شادگان","verse1":"ز پیش بزرگان و آزادگان"}},{"hemistich":{"verse0":"به خانه شد و بنده آزاد کرد","verse1":"بدان خواسته بنده را شاد کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"دگر هرچ بودش به درویش داد","verse1":"بدان کو ورا خویش بد بیش داد"}},{"hemistich":{"verse0":"ببخشید چندی به آتشکده","verse1":"چه برجای و روز و جشن سده"}},{"hemistich":{"verse0":"دگر بر کنامی که ویران شدست","verse1":"رباطی که آرام شیران بدست"}},{"hemistich":{"verse0":"به مزد جهاندار خسرو بداد","verse1":"به نیکی روان ورا کرد شاد"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد بدان باغ و بگشاد روی","verse1":"نشست از بر خاک بی‌رنگ و بوی"}},{"hemistich":{"verse0":"همه بندگان را بر خویش خواند","verse1":"مران هر یکی رابه خوبی نشاند"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت زان پس به بانگ بلند","verse1":"که هرکس که هست از شما ارجمند"}},{"hemistich":{"verse0":"همه گوش دارید گفتار من","verse1":"نبیند کسی نیز دیدار من"}},{"hemistich":{"verse0":"مگویید یک سر جز از راستی","verse1":"نیاید ز دانندگان کاستی"}},{"hemistich":{"verse0":"که زان پس که من نزد خسرو شدم","verse1":"به مشکوی زرین او نوشدم"}},{"hemistich":{"verse0":"سر بانوان بودم و فر شاه","verse1":"از آن پس چو پیدا شد از من گناه"}},{"hemistich":{"verse0":"نباید سخن هیچ گفتن بروی","verse1":"چه روی آید اندر زنی چاره جوی"}},{"hemistich":{"verse0":"همه یکسر از جای برخاستند","verse1":"زبانها به پاسخ بیاراستند"}},{"hemistich":{"verse0":"که ای نامور بانوی بانوان","verse1":"سخن‌گوی و دانا و روشن روان"}},{"hemistich":{"verse0":"به یزدان که هرگز تو راکس ندید","verse1":"نه نیز از پس پرده آوا شنید"}},{"hemistich":{"verse0":"همانا ز هنگام هوشنگ باز","verse1":"چو تو نیز ننشست بر تخت ناز"}},{"hemistich":{"verse0":"همه خادمان و پرستندگان","verse1":"جهانجوی و بیدار دل بندگان"}},{"hemistich":{"verse0":"به آواز گفتند کای سرفراز","verse1":"ستوده به چین و به روم و طراز"}},{"hemistich":{"verse0":"که یارد سخن گفتن از تو به بد","verse1":"بدی کردن از روی تو کی سزد"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت شیرین که این بدکنش","verse1":"که چرخ بلندش کند سرزنش"}},{"hemistich":{"verse0":"پدر را بکشت از پی تاج و تخت","verse1":"کزین پس مبیناد شادی و بخت"}},{"hemistich":{"verse0":"مگر مرگ را پیش دیوار کرد","verse1":"که جان پدر را به تن خوار کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"پیامی فرستاد نزدیک من","verse1":"که تاریک شد جان باریک من"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان گفتم این بد که من زنده‌ام","verse1":"جهان آفرین را پرستنده‌ام"}},{"hemistich":{"verse0":"پدیدار کردم همه راه خویش","verse1":"پراز درد بودم ز بدخواه خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"پس از مرگ من بر سر انجمن","verse1":"زبانش مگر بد سراید ز من"}},{"hemistich":{"verse0":"ز گفتار او ویژه گریان شدند","verse1":"هم از درد پرویز بریان شدند"}},{"hemistich":{"verse0":"برفتند گویندگان نزد شاه","verse1":"شنیده به گفتند زان بی‌گناه"}},{"hemistich":{"verse0":"بپرسید شیروی کای نیک خوی","verse1":"سه دیگر چه چیز آمدت آرزوی"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستاد شیرین به شیروی کس","verse1":"که اکنون یکی آرزو ماند و بس"}},{"hemistich":{"verse0":"گشایم در دخمهٔ شاه باز","verse1":"به دیدار او آمدستم نیاز"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت شیروی کاین هم رواست","verse1":"بدیدار آن مهتر او پادشاست"}},{"hemistich":{"verse0":"نگهبان در دخمه را باز کرد","verse1":"زن پارسا مویه آغاز کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بشد چهر بر چهر خسرو نهاد","verse1":"گذشته سخنها برو کرد یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"هم آنگه زهر هلاهل بخورد","verse1":"ز شیرین روانش برآورد گرد"}},{"hemistich":{"verse0":"نشسته بر شاه پوشیده روی","verse1":"به تن بریکی جامه کافور بوی"}},{"hemistich":{"verse0":"به دیوار پشتش نهاد و بمرد","verse1":"بمرد و ز گیتی نشانش ببرد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید شیروی بیمار گشت","verse1":"ز دیدار او پر ز تیمار گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود تا دخمه دیگر کنند","verse1":"ز مشک وز کافورش افسر کنند"}},{"hemistich":{"verse0":"در دخمهٔ شاه کرد استوار","verse1":"برین بر نیامد بسی روزگار"}},{"hemistich":{"verse0":"که شیروی را زهر دادند نیز","verse1":"جهان را ز شاهان پرآمد قفیز"}},{"hemistich":{"verse0":"به شومی بزاد و به شومی بمرد","verse1":"همان تخت شاهی پسر را سپرد"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی پادشاهی کند هفت ماه","verse1":"بهشتم ز کافور یابد کلاه"}},{"hemistich":{"verse0":"به گیتی بهی بهتر از گاه نیست","verse1":"بدی بتر از عمر کوتاه نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون پادشاهی شاه اردشیر","verse1":"بگویم که پیش آمدم ناگزیر"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"به شبگیر هنگام بانگ خروس","verse1":"ز درگاه برخاست آوای کوس"}},{"hemistich":{"verse0":"چو پیلی به اسپ اندر آورد پای","verse1":"بیاورد چون باد لشکر ز جای"}},{"hemistich":{"verse0":"همی رفت تا پیشش آمد دو راه","verse1":"فرو ماند بر جای پیل و سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"دژ گنبدان بود راهش یکی","verse1":"دگر سوی ز اول کشید اندکی"}},{"hemistich":{"verse0":"شترانک در پیش بودش بخفت","verse1":"تو گفتی که گشتست با خاک جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"همی چوب زد بر سرش ساروان","verse1":"ز رفتن بماند آن زمان کاروان"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان‌جوی را آن بد آمد به فال","verse1":"بفرمود کش سر ببرند و یال"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان تا بدو بازگردد بدی","verse1":"نباشد به جز فره ایزدی"}},{"hemistich":{"verse0":"بریدند پرخاشجویان سرش","verse1":"بدو بازگشت آن زمان اخترش"}},{"hemistich":{"verse0":"غمی گشت زان اشتر اسفندیار","verse1":"گرفت آن زمان اختر شوم خوار"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت کانکس که پیروز گشت","verse1":"سر بخت او گیتی افروز گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"بد و نیک هر دو ز یزدان بود","verse1":"لب مرد باید که خندان بود"}},{"hemistich":{"verse0":"وزانجا بیامد سوی هیرمند","verse1":"همی بود ترسان ز بیم گزند"}},{"hemistich":{"verse0":"بر آیین ببستند پرده‌سرای","verse1":"بزرگان لشگر گزیدند جای"}},{"hemistich":{"verse0":"شراعی بزد زود و بنهاد تخت","verse1":"بران تخت بر شد گو نیک‌بخت"}},{"hemistich":{"verse0":"می آورد و رامشگران را بخواند","verse1":"بسی زر و گوهر بریشان فشاند"}},{"hemistich":{"verse0":"به رامش دل خویشتن شاد کرد","verse1":"دل راد مردان پر از یاد کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو گل بشکفید از می سالخورد","verse1":"رخ نامداران و شاه نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"به یاران چنین گفت کز رای شاه","verse1":"نپیچیدم و دور گشتم ز راه"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا گفت بر کار رستم بسیچ","verse1":"ز بند و ز خواری میاسای هیچ"}},{"hemistich":{"verse0":"به کردن برفتم برای پدر","verse1":"کنون این گزین پیر پرخاشخر"}},{"hemistich":{"verse0":"بسی رنج دارد به جای سران","verse1":"جهان راست کرده به گرز گران"}},{"hemistich":{"verse0":"همه شهر ایران بدو زنده‌اند","verse1":"اگر شهریارند و گر بنده‌اند"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستاده باید یکی تیز ویر","verse1":"سخن‌گوی و داننده و یادگیر"}},{"hemistich":{"verse0":"سواری که باشد ورا فر و زیب","verse1":"نگیرد ورا رستم اندر فریب"}},{"hemistich":{"verse0":"گر ایدونک آید به نزدیک ما","verse1":"درفشان کند رای تاریک ما"}},{"hemistich":{"verse0":"به خوبی دهد دست بند مرا","verse1":"به دانش ببندد گزند مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"نخواهم من او را به جز نیکویی","verse1":"اگر دور دارد سر از بدخویی"}},{"hemistich":{"verse0":"پشوتن بدو گفت اینست راه","verse1":"برین باش و آزرم مردان بخواه"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"سکندر چو کرد اندر ایران نگاه","verse1":"بدانست کو را شد آن تاج و گاه"}},{"hemistich":{"verse0":"همی راه و بی‌راه لشکر کشید","verse1":"سوی کید هندی سپه برکشید"}},{"hemistich":{"verse0":"به جایی که آمد سکندر فراز","verse1":"در شارستانها گشادند باز"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان مرز کس را به مردم نداشت","verse1":"ز ناهید مغفر همی برگذاشت"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آمد بران شارستان بزرگ","verse1":"که میلاد خواندیش کید سترگ"}},{"hemistich":{"verse0":"بران مرز لشکر فرود آورید","verse1":"همه بوم ایشان سپه گسترید"}},{"hemistich":{"verse0":"نویسندهٔ نامه را خواندند","verse1":"به پیش سکندرش بنشاندند"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی نامه بنوشت نزدیک کید","verse1":"چو شیری که ارغنده گردد به صید"}},{"hemistich":{"verse0":"ز اسکندر راد پیروزگر","verse1":"خداوند شمشیر و تاج و کمر"}},{"hemistich":{"verse0":"سر نامه بود آفرین از نخست","verse1":"بدانکس که دل را به دانش بشست"}},{"hemistich":{"verse0":"ز کار آن گزیند که بی‌رنج‌تر","verse1":"چو خواهد که بردارد از گنج بر"}},{"hemistich":{"verse0":"گراینده باشد به یزدان پاک","verse1":"بدو دارد امید و زو ترس و باک"}},{"hemistich":{"verse0":"بداند که ما تخت را مایه‌ایم","verse1":"جهاندار پیروز را سایه‌ایم"}},{"hemistich":{"verse0":"نوشتم یکی نامه نزدیک تو","verse1":"که روشن کند جان تاریک تو"}},{"hemistich":{"verse0":"هم‌آنگه که بر تو بخواند دبیر","verse1":"منه پیش و این را سگالش مگیر"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر شب رسد روشنی را مپای","verse1":"هم‌اندر زمان سوی فرمان گرای"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر بگذری زین سخن نگذرم","verse1":"سر و تاج و تختت به پی بسپرم"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"دبیر جهاندیده راپیش خواند","verse1":"دل آگنده بودش همه برفشاند"}},{"hemistich":{"verse0":"جهاندار چون کرد آهنگ مرو","verse1":"به ماهوی سوری کنارنگ مرو"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی نامه بنوشت با درد و خشم","verse1":"پر از آرزو دل پر از آب چشم"}},{"hemistich":{"verse0":"نخست آفرین کرد بر کردگار","verse1":"خداوند دانا و پروردگار"}},{"hemistich":{"verse0":"خداوند گردنده بهرام وهور","verse1":"خداوند پیل و خداوند مور"}},{"hemistich":{"verse0":"کند چون بخواهد ز ناچیز چیز","verse1":"که آموزگارش نباید به نیز"}},{"hemistich":{"verse0":"بگفت آنک ما را چه آمد بروی","verse1":"وزین پادشاهی بشد رنگ و بوی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز رستم کجا کشته شد روز جنگ","verse1":"ز تیمار بر ما جهان گشت تنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"بدست یکی سعد وقاص نام","verse1":"نه بوم و نژاد و نه دانش نه کام"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون تا در طیسفون لشکرست","verse1":"همین زاغ پیسه به پیش اندرست"}},{"hemistich":{"verse0":"تو با لشکرت رزم را سازکن","verse1":"سپه را برین برهم آواز کن"}},{"hemistich":{"verse0":"من اینک پس نامه برسان باد","verse1":"بیایم به نزد تو ای پاک وراد"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستادهٔ دیگر از انجمن","verse1":"گزین کرد بینا دل و رای زن"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"چنان بد که یک روز در بزمگاه","verse1":"همی بود بر پای در پیش شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"چو شد تیره بر پای خواب آمدش","verse1":"هم از ایستادن شتاب آمدش"}},{"hemistich":{"verse0":"پدر چون بدیدش بهم برده چشم","verse1":"به تندی یکی بانگ برزد به خشم"}},{"hemistich":{"verse0":"به دژخیم فرمود کو را ببر","verse1":"کزین پس نبیند کلاه و کمر"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو خانه زندان کن و بازگرد","verse1":"نزیبد برو گاه و ننگ و نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"به ایوان همی بود خسته جگر","verse1":"ندید اندران سال روی پدر"}},{"hemistich":{"verse0":"مگر مهر و نوروز و جشن سده","verse1":"که او پیش رفتی میان رده"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان بد که طینوش رومی ز راه","verse1":"فرستاده آمد به نزدیک شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ابا بدره و برده و باژ روم","verse1":"فرستاد قیصر به آباد بوم"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آمد شهنشاه بنواختش","verse1":"سزاوار او جایگه ساختش"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستاد بهرام زی او پیام","verse1":"که ای مرد بیدار گسترده کام"}},{"hemistich":{"verse0":"ز کهتر به چیزی بیازرد شاه","verse1":"ازو دور گشتم چنین بی‌گناه"}},{"hemistich":{"verse0":"تو خواهش کنی گر ترا بخشدم","verse1":"مگر بخت پژمرده بدرخشدم"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی دایگانم فرستد مگر","verse1":"که منذر مرا به ز مام و پدر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو طینوش بشنید پیغام اوی","verse1":"برآورد ازان آرزو کام اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"دل‌آزار بهرام زان شاد گشت","verse1":"وزان بند بی‌مایه آزاد گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"به درویش بخشید بسیار چیز","verse1":"وزان جایگه رفتن آراست نیز"}},{"hemistich":{"verse0":"همه زیردستان خود را بخواند","verse1":"شب تیره چون باد لشکر براند"}},{"hemistich":{"verse0":"به یاران همی گفت یزدان سپاس","verse1":"که رفتیم و ایمن شدیم از هراس"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آمد به نزدیک شهر یمن","verse1":"پذیره شدش کودک و مرد و زن"}},{"hemistich":{"verse0":"برفتند نعمان و منذر ز جای","verse1":"همان نیزه‌داران پاکیزه‌رای"}},{"hemistich":{"verse0":"چو منذر ببهرام نزدیک شد","verse1":"ز گرد سپه روز تاریک شد"}},{"hemistich":{"verse0":"پیاده شدند آن دو آزادمرد","verse1":"همی گفت بهرام تیمار و درد"}},{"hemistich":{"verse0":"ز گفتار او چند منذر گریست","verse1":"بپرسید گفت اختر شاه چیست"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت بهرام کو خود مباد","verse1":"که گیرد ز شوم اخترش نیز یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"که هر کو نیاید به راه خرد","verse1":"ز کردار ترسم که کیفر برد"}},{"hemistich":{"verse0":"فرود آوریدش هم‌انجا که بود","verse1":"بران نیکوی نیکویها فزود"}},{"hemistich":{"verse0":"بجز بزم و میدان نبودیش کار","verse1":"وگر بخشش و کوشش کارزار"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"گهار گهانی بدان جایگاه","verse1":"گوی شیرفش با درفش سیاه"}},{"hemistich":{"verse0":"برآشفت چون ترگ رستم بدید","verse1":"خروشی چو شیر ژیان برکشید"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت من کین ترکان چین","verse1":"بخواهم ز سگزی برین دشت کین"}},{"hemistich":{"verse0":"برانگیخت اسپ از میان سپاه","verse1":"بیامد بر پیلتن کینه‌خواه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز نزدیک چون ترگ رستم بدید","verse1":"یکی باد سرد از جگر برکشید"}},{"hemistich":{"verse0":"بدل گفت پیکار با ژنده پیل","verse1":"چو غوطه است خوردن بدریای نیل"}},{"hemistich":{"verse0":"گریزی بهنگام با سر بجای","verse1":"به از رزم جستن بنام و برای"}},{"hemistich":{"verse0":"گریزان بیامد سوی قلبگاه","verse1":"برو بر نظاره ز هر سو سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"درفش تهمتن میان گروه","verse1":"بسان درخت از بر تیغ کوه"}},{"hemistich":{"verse0":"همی تاخت رستم پس او چو گرد","verse1":"زمین لعل گشت و هوا لاژورد"}},{"hemistich":{"verse0":"گهار گهانی بترسید سخت","verse1":"کزو بود برگشتن تاج و تخت"}},{"hemistich":{"verse0":"برآورد یک بانگ برسان کوس","verse1":"که بشنید آواز گودرز و طوس"}},{"hemistich":{"verse0":"همی خواست تا کارزاری کند","verse1":"ندانست کین بار زاری کند"}},{"hemistich":{"verse0":"چه نیکو بود هر که خود را شناخت","verse1":"چرا تا ز دشمن ببایدش تاخت"}},{"hemistich":{"verse0":"پس او گرفته گو پیلتن","verse1":"که هان چارهٔ گور کن گر کفن"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی نیزه زد بر کمربند اوی","verse1":"بدرید خفتان و پیوند اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"بینداختش همچو برگ درخت","verse1":"که بر شاخ او بر زند باد سخت"}},{"hemistich":{"verse0":"نگونسار کرد آن درفش کبود","verse1":"تو گفتی گهار گهانی نبود"}},{"hemistich":{"verse0":"بدیدند گردان که رستم چه کرد","verse1":"چپ و راست برخاست گرد نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"درفش همایون ببردند و کوس","verse1":"بیامد سرافراز گودرز و طوس"}},{"hemistich":{"verse0":"خروشی برآمد ز ایران سپاه","verse1":"چو پیروز شد گرد لشکر پناه"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود رستم کز ایران سوار","verse1":"بر من فرستند صد نامدار"}},{"hemistich":{"verse0":"هم اکنون من آن پیل و آن تخت عاج","verse1":"همان یاره و سنج و آن طوق و تاج"}},{"hemistich":{"verse0":"ستانم ز چین و بایران دهم","verse1":"به پیروز شاه دلیران دهم"}},{"hemistich":{"verse0":"از ایران بیامد همی صد سوار","verse1":"زره‌دار با گرزهٔ گاوسار"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت رستم بایرانیان","verse1":"که یکسر ببندند کین را میان"}},{"hemistich":{"verse0":"بجان و سر شاه و خورشید و ماه","verse1":"بخاک سیاوش بایران سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بیزدان دادار جان آفرین","verse1":"که پیروزی آورد بر دشت کین"}},{"hemistich":{"verse0":"که گر نامداران ز ایران سپاه","verse1":"هزیمت پذیرد ز توران سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"سرش را ز تن برکنم در زمان","verse1":"ز خونش کنم جویهای روان"}},{"hemistich":{"verse0":"بدانست لشکر که او شیرخوست","verse1":"بچنگش سرین گوزن آرزوست"}},{"hemistich":{"verse0":"همه سوی خاقان نهادند روی","verse1":"بنیزه شده هر یکی جنگ جوی"}},{"hemistich":{"verse0":"تهمتن بپیش اندرون حمله برد","verse1":"عنان را برخش تگاور سپرد"}},{"hemistich":{"verse0":"همی خون چکانید بر چرخ ماه","verse1":"ستاره نظاره بر آن رزمگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بس گرد کز رزمگه بردمید","verse1":"چنان شد که کس روی هامون ندید"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بانگ سواران و زخم سنان","verse1":"نبود ایچ پیدا رکیب از عنان"}},{"hemistich":{"verse0":"هوا گشت چون روی زنگی سیاه","verse1":"ز کشته ندیدند بر دشت راه"}},{"hemistich":{"verse0":"همه مرز تن بود و خفتان و خود","verse1":"تنان را همی داد سرها درود"}},{"hemistich":{"verse0":"ز گرد سوار ابر بر باد شد","verse1":"زمین پر ز آواز پولاد شد"}},{"hemistich":{"verse0":"بسی نامدار از پی نام و ننگ","verse1":"بدادند بر خیره سرها بجنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"برآورد رستم برانسان خروش","verse1":"که گفتی برآمد زمانه بجوش"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت کان پیل و آن تخت عاج","verse1":"همان یاره و افسر و طوق و تاج"}},{"hemistich":{"verse0":"سپرهای چینی و پرده سرای","verse1":"همان افسر و آلت چارپای"}},{"hemistich":{"verse0":"بایران سزاوار کیخسروست","verse1":"که او در جهان شهریار نوست"}},{"hemistich":{"verse0":"که چون او بگیتی سرافراز شاه","verse1":"نبود و ندیدست خورشید و ماه"}},{"hemistich":{"verse0":"شما را چه کارست با تاج زر","verse1":"بدین زور و این کوشش و این هنر"}},{"hemistich":{"verse0":"همه دستها سوی بند آورید","verse1":"میان را بخم کمند آورید"}},{"hemistich":{"verse0":"شما را ز من زندگانی بسست","verse1":"که تاج و نگین بهر دیگر کسست"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستم بنزدیک شاه زمین","verse1":"چه منشور و شنگل چه خاقان چین"}},{"hemistich":{"verse0":"و گرنه من این خاک آوردگاه","verse1":"بنعل ستوران برآرم بماه"}},{"hemistich":{"verse0":"بدشنام بگشاد خاقان زبان","verse1":"بدو گفت کای بدتن بدروان"}},{"hemistich":{"verse0":"مه ایران مه آن شاه و آن انجمن","verse1":"همی زینهاریت باید چو من"}},{"hemistich":{"verse0":"تو سگزی که از هر کسی بتری","verse1":"همی شاه چین بایدت لشکری"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی تیر باران بکردند سخت","verse1":"چو باد خزان برجهد بر درخت"}},{"hemistich":{"verse0":"هوا را بپوشید پر عقاب","verse1":"نبیند چنان رزم جنگی بخواب"}},{"hemistich":{"verse0":"چو گودرز باران الماس دید","verse1":"ز تیمار رستم دلش بردمید"}},{"hemistich":{"verse0":"برهام گفت ای درنگی مایست","verse1":"برو با کمان وز سواری دویست"}},{"hemistich":{"verse0":"کمانهای چاچی و تیر خدنگ","verse1":"نگه‌دار پشت تهمتن بجنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"بگیو آن زمان گفت برکش سپاه","verse1":"برین دشت زین بیش دشمن مخواه"}},{"hemistich":{"verse0":"نه هنگام آرام و آسایش است","verse1":"نه نیز از در رای و آرایش است"}},{"hemistich":{"verse0":"برو با دلیران سوی دست راست","verse1":"نگه کن که پیران و هومان کجاست"}},{"hemistich":{"verse0":"تهمتن نگر پیش خاقان چین","verse1":"همی آسمان برزند بر زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"برآشفت رهام همچون پلنگ","verse1":"بیامد بپشت تهمتن بجنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت رستم برهام شیر","verse1":"که ترسم که رخشم شد از کار سیر"}},{"hemistich":{"verse0":"چنو سست گردد پیاده شوم","verse1":"بخون و خوی آهار داده شوم"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی لشکرست این چو مور و ملخ","verse1":"تو با پیل و با پیلبانان مچخ"}},{"hemistich":{"verse0":"همه پاک در پیش خسرو بریم","verse1":"ز شگنان و چین هدیهٔ نو بریم"}},{"hemistich":{"verse0":"و زان جایگه برخروشید و گفت","verse1":"که با روم و چین اهرمن باد جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"ایا گم شده بخت بیچارگان","verse1":"همه زار و با درد غمخوارگان"}},{"hemistich":{"verse0":"شما را ز رستم نبود آگهی","verse1":"مگر مغزتان از خرد شد تهی"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا اژدها را ندارد بمرد","verse1":"همی پیل جوید بروز نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"شما را سر از رزم من سیر نیست","verse1":"مرا هدیه جز گرز و شمشیر نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"ز فتراک بگشاد پیچان کمند","verse1":"خم خام در کوههٔ زین فگند"}},{"hemistich":{"verse0":"برانگیخت رخش و برآمد خروش","verse1":"همی اژدها را بدرید گوش"}},{"hemistich":{"verse0":"بهر سو که خام اندر انداختی","verse1":"زمین از دلیران بپرداختی"}},{"hemistich":{"verse0":"هرانگه که او مهتری را ز زین","verse1":"ربودی بخم کمند از کمین"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین رزمگه بر سرافراز طوس","verse1":"بابر اندر افراختی بوق و کوس"}},{"hemistich":{"verse0":"ببستی از ایران کسی دست اوی","verse1":"ز هامون نهادی سوی کوه روی"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"وزان پس غم و شادی یزدگرد","verse1":"چنان گشت بر پور چون باد ارد"}},{"hemistich":{"verse0":"برین نیز چندی زمان برگذشت","verse1":"به ایران پدر پور فرخ به دشت"}},{"hemistich":{"verse0":"ز شاهی پراندیشه شد یزدگرد","verse1":"ز هر کشوری موبدان کرد گرد"}},{"hemistich":{"verse0":"به اخترشناسان بفرمود شاه","verse1":"که تا کردهر یک به اختر نگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"که تا کی بود در جهان مرگ اوی","verse1":"کجا تیره گردد سر و ترگ اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"چه باشد کجا باشد آن روزگار","verse1":"که پژمرده گردد گل شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"ستاره‌شمر گفت کاین خود مباد","verse1":"که شاه جهان گیرد از مرگ یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بخت شهنشاه بدرو شود","verse1":"از ایدر سوی چشمهٔ سو شود"}},{"hemistich":{"verse0":"فراز آورد لشکر و بوق و کوس","verse1":"به شادی نظاره شود سوی طوس"}},{"hemistich":{"verse0":"بر آن جایگه بر بود هوش اوی","verse1":"چو این راز بگذشت بر گوش اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"ازین دانش ار یادگیری به دست","verse1":"که این راز در پردهٔ ایزدست"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید زو شاه سوگند خورد","verse1":"به خراد برزین و خورشید زرد"}},{"hemistich":{"verse0":"که من چشمهٔ سو نبینم به چشم","verse1":"نه هنگام شادی نه هنگام خشم"}},{"hemistich":{"verse0":"برین نیز برگشت گردون سه ماه","verse1":"زمانه به جوش آمد از خون شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بیدادگر شد شبان با رمه","verse1":"بدو بازگردد بدیها همه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بینیش بگشاد یک روز خون","verse1":"پزشک آمد از هر سوی رهنمون"}},{"hemistich":{"verse0":"به دارو چو یک هفته بستی پزشک","verse1":"دگر هفته خون آمدی چون سرشک"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"وزین روی بنشست بهرام گرد","verse1":"بزرگان برفتند با او وخرد"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهبد بپرسید زان سرکشان","verse1":"که آمد زخویشان شما را نشان"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستید هرکس که دارید خویش","verse1":"که باشند یکدل به گفتار وکیش"}},{"hemistich":{"verse0":"گریشان بیایند وفرمان کنند","verse1":"به پیمان روان را گروگان کنند"}},{"hemistich":{"verse0":"سپه ماند از بردع واردبیل","verse1":"از ارمنیه نیز بی‌مرد وخیل"}},{"hemistich":{"verse0":"ازیشان برزم اندرون نیست باک","verse1":"چه مردان بردع چه یک مشت خاک"}},{"hemistich":{"verse0":"شنیدند گردنکشان این سخن","verse1":"که بهرام جنگ آور افگند بن"}},{"hemistich":{"verse0":"زلشکر گزیدند مردی دبیر","verse1":"سخن گوی و داننده ویادگیر"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد گوی با دلی پر ز راز","verse1":"همی‌بود پویان شب دیریاز"}},{"hemistich":{"verse0":"بگفت آنچ بشنید زان مهتران","verse1":"ازان نامداران وکنداوران"}},{"hemistich":{"verse0":"از ایرانیان پاسخ ایدون شنید","verse1":"که تا رزم لشکر نیاید پدید"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی مازخسرو نگردیم باز","verse1":"بترسیم کین کارگردد دراز"}},{"hemistich":{"verse0":"مباشید ایمن بران رزمگاه","verse1":"که خسرو شبیخون کند با سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"چو پاسخ شنید آن فرستاده مرد","verse1":"سوی لشکر پهلوان شد چو گرد"}},{"hemistich":{"verse0":"همه لشکرآتش برافروختند","verse1":"بهر جای شمعی همی‌سوختند"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"بیامد سوم روز شبگیر شاه","verse1":"سوی دشت نخچیرگه با سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"به دست چپش هرمز کدخدای","verse1":"سوی راستش موبد پاک‌رای"}},{"hemistich":{"verse0":"برو داستانها همی خواندند","verse1":"ز جم و فریدون سخن راندند"}},{"hemistich":{"verse0":"سگ و یوز در پیش و شاهین و باز","verse1":"همی تا به سر برد روز دراز"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خورشید تابان به گنبد رسید","verse1":"به جایی پی گور و آهو ندید"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خورشید تابان درم ساز گشت","verse1":"ز نخچیرگه تنگدل بازگشت"}},{"hemistich":{"verse0":"به پیش اندر آمد یکی سبز جای","verse1":"بسی اندرو مردم و چارپای"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان ده فراوان به راه آمدند","verse1":"نظاره به پیش سپاه آمدند"}},{"hemistich":{"verse0":"جهاندار پرخشم و پرتاب بود","verse1":"همی خواست کاید بدان ده فرود"}},{"hemistich":{"verse0":"نکردند زیشان کسی آفرین","verse1":"تو گفتی ببست آن خران را زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان مردمان تنگدل گشت شاه","verse1":"به خوبی نکرد اندر ایشان نگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"به موبد چنین گفت کاین سبز جای","verse1":"پر از خانه و مردم و چارپای"}},{"hemistich":{"verse0":"کنام دد و دام و نخچیر باد","verse1":"به جوی اندرون آب چون قیر باد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدانست موبد که فرمان شاه","verse1":"چه بود اندران سوی ده شد ز راه"}},{"hemistich":{"verse0":"بدیشان چنین گفت کاین سبزجای","verse1":"پر از خانه و مردم و چارپای"}},{"hemistich":{"verse0":"خوش آمد شهنشاه بهرام را","verse1":"یکی تازه کرد اندرین کام را"}},{"hemistich":{"verse0":"دگر گفت موبد بدان مردمان","verse1":"که جاوید دارید دل شادمان"}},{"hemistich":{"verse0":"شما را همه یکسره کرد مه","verse1":"بدان تا کند شهره این خوب ده"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین ده زن و کودکان مهترند","verse1":"کسی را نباید که فرمان برند"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین ده چه مزدور و چه کدخدای","verse1":"به یک راه باید که دارند جای"}},{"hemistich":{"verse0":"زن و کودک و مرد جمله مهید","verse1":"یکایک همه کدخدای دهید"}},{"hemistich":{"verse0":"خروشی برآمد ز پرمایه ده","verse1":"ز شادی که گشتند همواره مه"}},{"hemistich":{"verse0":"زن و مرد ازان پس یکی شد به رای","verse1":"پرستار و مزدور با کدخدای"}},{"hemistich":{"verse0":"چو ناباک شد مرد برنا به ده","verse1":"بریدند ناگه سر مرد مه"}},{"hemistich":{"verse0":"همه یک به دیگر برآمیختند","verse1":"به هرجای بی‌راه خون ریختند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو برخاست زان روستا رستخیز","verse1":"گرفتند ناگاه ازان ده گریز"}},{"hemistich":{"verse0":"بماندند پیران ابی پای و پر","verse1":"بشد آلت ورزش و ساز و بر"}},{"hemistich":{"verse0":"همه ده به ویرانی آورد روی","verse1":"درختان شده خشک و بی‌آب جوی"}},{"hemistich":{"verse0":"شده دست ویران و ویران سرای","verse1":"رمیده ازو مردم و چارپای"}},{"hemistich":{"verse0":"چو یک سال بگذشت و آمد بهار","verse1":"بران ره به نخچیر شد شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"بران جای آباد خرم رسید","verse1":"نگه کرد و بر جای بر ده ندید"}},{"hemistich":{"verse0":"درختان همه خشک و ویران‌سرای","verse1":"همه مرز بی‌مردم و چارپای"}},{"hemistich":{"verse0":"دل شاه بهرام ناشاد گشت","verse1":"ز یزدان بترسید و پر داد گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"به موبد چنین گفت کای روزبه","verse1":"دریغست ویران چنین خوب ده"}},{"hemistich":{"verse0":"برو تیز و آباد گردان بگه نج","verse1":"چنان کن کزین پس نبینند رنج"}},{"hemistich":{"verse0":"ز پیش شهنشاه موبد برفت","verse1":"از آنجا به ویران خرامید تفت"}},{"hemistich":{"verse0":"ز برزن همی سوی برزن شتافت","verse1":"بفرجام بیکار پیری بیافت"}},{"hemistich":{"verse0":"فرود آمد از باره بنواختش","verse1":"بر خویش نزدیک بنشاختش"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت کای خواجهٔ سالخورد","verse1":"چنین جای آباد ویران که کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین داد پاسخ که یک روزگار","verse1":"گذر کرد بر بوم ما شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد یکی بی‌خرد موبدی","verse1":"ازان نامداران بی‌بر بدی"}},{"hemistich":{"verse0":"بما گفت یکسر همه مهترید","verse1":"نگر تا کسی را به کس نشمرید"}},{"hemistich":{"verse0":"بگفت این و این ده پرآشوب گشت","verse1":"پر از غارت و کشتن و چوب گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"که یزدان ورا یار به اندازه باد","verse1":"غم و مرگ و سختی بر و تازه باد"}},{"hemistich":{"verse0":"همه کار این جا پر از تیرگیست","verse1":"چنان شد که بر ما بباید گریست"}},{"hemistich":{"verse0":"ازین گفته پردرد شد روزبه","verse1":"بپرسید و گفت از شما کیست مه"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین داد پاسخ که مهتر بود","verse1":"به جایی که تخم گیا بر بود"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو روزبه گفت مهتر تو باش","verse1":"بدین جای ویران به سر بر تو باش"}},{"hemistich":{"verse0":"ز گنج جهاندار دینار خواه","verse1":"هم از تخم و گاو و خر و بار خواه"}},{"hemistich":{"verse0":"بکش هرک بیکار بینی به ده","verse1":"همه کهترانند یکسر تو مه"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان موبد پیش نفرین مکن","verse1":"نه بر آرزو راند او این سخن"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر یار خواهی ز درگاه شاه","verse1":"فرستمت چندانک خواهی بخواه"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید پیر این سخن شاد شد","verse1":"از اندوه دیرینه آزاد شد"}},{"hemistich":{"verse0":"هم‌انگه سوی خانه شد مرد پیر","verse1":"بیاورد مردم سوی آبگیر"}},{"hemistich":{"verse0":"زمین را به آباد کردن گرفت","verse1":"همه مرزها را سپردن گرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"ز همسایگان گاو و خر خواستند","verse1":"همه دشت یکسر بیاراستند"}},{"hemistich":{"verse0":"خود و مرزداران بکوشید سخت","verse1":"بکشتند هرجای چندی درخت"}},{"hemistich":{"verse0":"چو یک برزن نیک آباد شد","verse1":"دل هرک دید اندران شاد شد"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان جای هرکس که بگریختی","verse1":"به مژگان همی خون فرو ریختی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آگاهی آمد ز آباد جای","verse1":"هم از رنج این پیر سر کدخدای"}},{"hemistich":{"verse0":"یکایک سوی ده نهادند روی","verse1":"به هر برزن آباد کردند جوی"}},{"hemistich":{"verse0":"همان مرغ و گاو و خر و گوسفند","verse1":"یکایک برافزود بر کشتمند"}},{"hemistich":{"verse0":"درختی به هر جای هرکس بکشت","verse1":"شد آن جای ویران چو خرم بهشت"}},{"hemistich":{"verse0":"به سالی سه دیگر بیاراست ده","verse1":"برآمد ز ورزش همه کام مه"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آمد به هنگام خرم بهار","verse1":"سوی دشت نخچیر شد شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"ابا موبدش نام او روزبه","verse1":"چو هر دو رسیدند نزدیک ده"}},{"hemistich":{"verse0":"نگه کرد فرخنده بهرام گور","verse1":"جهان دید پرکشتمند و ستور"}},{"hemistich":{"verse0":"برآورده زو کاخهای بلند","verse1":"همه راغ و هامون پر از گوسفند"}},{"hemistich":{"verse0":"همه راغ آب و همه دشت جوی","verse1":"همه ده پر از مردم خوب‌روی"}},{"hemistich":{"verse0":"پراگنده بر کوه و دشتش بره","verse1":"بهشتی شده بوم او یکسره"}},{"hemistich":{"verse0":"به موبد چنین گفت کای روزبه","verse1":"چه کردی که ویران بد این خوب ده"}},{"hemistich":{"verse0":"پراگنده زو مردم و چارپای","verse1":"چه دادی که آباد کردند جای"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت موبد که از یک سخن","verse1":"به پای آمد این شارستان کهن"}},{"hemistich":{"verse0":"همان از یک اندیشه آباد شد","verse1":"دل شاه ایران ازین شاد شد"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا شاه فرمود کاین سبز جای","verse1":"به دینار گنج اندر آورد به پای"}},{"hemistich":{"verse0":"بترسیدم از کردگار جهان","verse1":"نکوهیدن از کهتران و مهان"}},{"hemistich":{"verse0":"بدیدم چو یک دل دو اندیشه کرد","verse1":"ز هر دو برآورد ناگاه کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"همان چون به یک شهر دو کدخدای","verse1":"بود بوم ایشان نماند به جای"}},{"hemistich":{"verse0":"برفتم بگفتم به پیران ده","verse1":"که ای مهتران بر شما نیست مه"}},{"hemistich":{"verse0":"زنان کدخدایند و کودک همان","verse1":"پرستار و مزدورتان این زمان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو مهتر شدند آنک بودند که","verse1":"به خاک اندر آمد سر مرد مه"}},{"hemistich":{"verse0":"به گفتار ویران شد این پاک جای","verse1":"نکوهش ز من دور و ترس از خدای"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان پس بریشان ببخشود شاه","verse1":"برفتم نمودم دگرگونه راه"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی با خرد پیر کردم به پای","verse1":"سخن‌گوی و بادانش و رهنمای"}},{"hemistich":{"verse0":"بکوشید و ویرانی آباد کرد","verse1":"دل زیردستان بدان شاد کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو مهتر یکی گشت شد رای راست","verse1":"بیفزود خوبی و کژی بکاست"}},{"hemistich":{"verse0":"نهانی بدیشان نمودم بدی","verse1":"وزان پس گشادم در ایزدی"}},{"hemistich":{"verse0":"سخن بهتر از گوهر نامدار","verse1":"چو بر جایگه بر برندش به کار"}},{"hemistich":{"verse0":"خرد شاه باید زبان پهلوان","verse1":"چو خواهی که بی‌رنج ماند روان"}},{"hemistich":{"verse0":"دل شاه تا جاودان شاد باد","verse1":"ز کژی و ویرانی آباد باد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید شاه این سخن گفت زه","verse1":"سزاوار تاجی تو این روزبه"}},{"hemistich":{"verse0":"ببخشید یک بدره دینار زرد","verse1":"بران پرهنر مرد بیننده مرد"}},{"hemistich":{"verse0":"ورا خلعت خسروی ساختند","verse1":"سرش را به ابر اندر افراختند"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"کنون از خردمندی اردشیر","verse1":"سخن بشنو و یک به یک یادگیر"}},{"hemistich":{"verse0":"بکوشید و آیین نیکو نهاد","verse1":"بگسترد بر هر سوی مهر و داد"}},{"hemistich":{"verse0":"به درگاه چون خواست لشکر فزون","verse1":"فرستاد بر هر سوی رهنمون"}},{"hemistich":{"verse0":"که تا هرکسی را که دارد پسر","verse1":"نماند که بالا کند بی‌هنر"}},{"hemistich":{"verse0":"سواری بیاموزد و رسم جنگ","verse1":"به گرز و کمان و به تیر خدنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"چو کودک ز کوشش به مردی شدی","verse1":"بهر بخششی در بی آهو بدی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز کشور به درگاه شاه آمدند","verse1":"بدان نامور بارگاه آمدند"}},{"hemistich":{"verse0":"نوشتی عرض نام دیوان اوی","verse1":"بیاراستی کاخ و ایوان اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو جنگ آمدی نورسیده جوان","verse1":"برفتی ز درگاه با پهلوان"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی موبدان را ز کارآگهان","verse1":"که بودی خریدار کار جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"ابر هر هزاری یکی کارجوی","verse1":"برفتی نگه داشتی کار اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"هرانکس که در جنگ سست آمدی","verse1":"به آورد ناتن‌درست آمدی"}},{"hemistich":{"verse0":"شهنشاه را نامه کردی بران","verse1":"هم از بی‌هنر هم ز جنگ‌آوران"}},{"hemistich":{"verse0":"جهاندار چون نامه برخواندی","verse1":"فرستاده را پیش بنشاندی"}},{"hemistich":{"verse0":"هنرمند را خلعت آراستی","verse1":"ز گنج آنچ پرمایه‌تر خواستی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو کردی نگاه اندران بی‌هنر","verse1":"نبستی میان جنگ را بیشتر"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین تا سپاهش بدانجا رسید","verse1":"که پهنای ایشان ستاره ندید"}},{"hemistich":{"verse0":"ازیشان کسی را که بد رای‌زن","verse1":"برافراختندی سرش ز انجمن"}},{"hemistich":{"verse0":"که هرکس که خشنودی شاه جست","verse1":"زمین را به خوان دلیران بشست"}},{"hemistich":{"verse0":"بیابد ز من خلعت شهریار","verse1":"بود در جهان نام او یادگار"}},{"hemistich":{"verse0":"به لشکر بیاراست گیتی همه","verse1":"شبان گشت و پرخاش‌جویان رمه"}},{"hemistich":{"verse0":"به دیوانش کارآگهان داشتی","verse1":"به بی‌دانشی کار نگذاشتی"}},{"hemistich":{"verse0":"بلاغت نگه داشتندی و خط","verse1":"کسی کو بدی چیره بر یک نقط"}},{"hemistich":{"verse0":"چو برداشتی آن سخن رهنمون","verse1":"شهنشاه کردیش روزی فزون"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی را که کمتر بدی خط و ویر","verse1":"نرفتی به دیوان شاه اردشیر"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی کارداران شدندی به کار","verse1":"قلم‌زن بماندی بر شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"شناسنده بد شهریار اردشیر","verse1":"چو دیدی به درگاه مرد دبیر"}},{"hemistich":{"verse0":"نویسنده گفتی که گنج آگنید","verse1":"هم از رای او رنج بپراگنید"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو باشد آباد شهر و سپاه","verse1":"همان زیردستان فریادخواه"}},{"hemistich":{"verse0":"دبیران چو پیوند جان منند","verse1":"همه پادشا بر نهان منند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو رفتی سوی کشور کاردار","verse1":"بدو شاه گفتی درم خوار دار"}},{"hemistich":{"verse0":"نباید که مردم فروشی به گنج","verse1":"که برکس نماند سرای سپنج"}},{"hemistich":{"verse0":"همه راستی جوی و فرزانگی","verse1":"ز تو دور باد آز و دیوانگی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز پیوند و خویشان مبر هیچ‌کس","verse1":"سپاه آنچ من یار دادمت بس"}},{"hemistich":{"verse0":"درم بخش هر ماه درویش را","verse1":"مده چیز مرد بداندیش را"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر کشور آباد داری به داد","verse1":"بمانی تو آباد وز داد شاد"}},{"hemistich":{"verse0":"و گر هیچ درویش خسپد به بیم","verse1":"همی جان فروشی به زر و به سیم"}},{"hemistich":{"verse0":"هرانکس که رفتی به درگاه شاه","verse1":"به شایسته کاری و گر دادخواه"}},{"hemistich":{"verse0":"بدندی به سر استواران اوی","verse1":"بپرسیدن از کارداران اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"که دادست ازیشان و بگرفت چیز","verse1":"وزیشان که خسپد به تیمار نیز"}},{"hemistich":{"verse0":"دگر آنک در شهر دانا که‌اند","verse1":"گر از نیستی ناتوانا که‌اند"}},{"hemistich":{"verse0":"دگر کیست آنک از در پادشاست","verse1":"جهاندیده پیرست و گر پارساست"}},{"hemistich":{"verse0":"شهنشاه گوید که از رنج من","verse1":"مبادا کسی شاد بی‌گنج من"}},{"hemistich":{"verse0":"مگر مرد با دانش و یادگیر","verse1":"چه نیکوتر از مرد دانا و پیر"}},{"hemistich":{"verse0":"جهاندیدگان را همه خواستار","verse1":"جوان و پسندیده و بردبار"}},{"hemistich":{"verse0":"جوانان دانا و دانش‌پذیر","verse1":"سزد گر نشینند بر جای پیر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو لشکرش رفتی به جایی به جنگ","verse1":"خرد یار کردی و رای و درنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستاده‌ای برگزیدی دبیر","verse1":"خردمند و با دانش و یادگیر"}},{"hemistich":{"verse0":"پیامی به دادی به آیین و چرب","verse1":"بدان تا نباشد به بیداد حرب"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستاده رفتی بر دشمنش","verse1":"که بشناختی راز پیراهنش"}},{"hemistich":{"verse0":"شنیدی سخن گر خرد داشتی","verse1":"غم و رنج بد را به بد داشتی"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان یافت او خلعت شهریار","verse1":"همان عهد و منشور با گوشوار"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر تاب بودی به سرش اندرون","verse1":"به دل کین و اندر جگر جوش خون"}},{"hemistich":{"verse0":"سپه را بدادی سراسر درم","verse1":"بدان تا نباشند یک تن دژم"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی پهلوان خواستی نامجوی","verse1":"خردمند و بیدار و آرامجوی"}},{"hemistich":{"verse0":"دبیری به آیین و با دستگاه","verse1":"که دارد ز بیداد لشکر نگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"وزان پس یکی مرد بر پشت پیل","verse1":"نشستی که رفتی خروشش دو میل"}},{"hemistich":{"verse0":"زدی بانگ کای نامداران جنگ","verse1":"هرانکس که دارد دل و نام و ننگ"}},{"hemistich":{"verse0":"نباید که بر هیچ درویش رنج","verse1":"رسد گر بر آنکس بود نام و گنج"}},{"hemistich":{"verse0":"به هر منزلی در خورید و دهید","verse1":"بران زیردستان سپاسی نهید"}},{"hemistich":{"verse0":"به چیز کسان کس میازید دست","verse1":"هرانکس که او هست یزدان‌پرست"}},{"hemistich":{"verse0":"به دشمن هرانکس که بنمود پشت","verse1":"شود زان سپس روزگارش درشت"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر دخمه باشد به چنگال اوی","verse1":"وگر بند ساید بر و یال اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دیوان دگر نام او کرده پاک","verse1":"خورش خاک و رفتنش بر تیره خاک"}},{"hemistich":{"verse0":"به سالار گفتی که سستی مکن","verse1":"همان تیز و پیش دستی مکن"}},{"hemistich":{"verse0":"همیشه به پیش سپه دار پیل","verse1":"طلایه پراگنده بر چار میل"}},{"hemistich":{"verse0":"نخستین یکی گرد لشکر به گرد","verse1":"چو پیش آیدت روز ننگ و نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"به لشکر چنین گوی کاین خود کیند","verse1":"بدین رزمگاه اندرون برچیند"}},{"hemistich":{"verse0":"از ایشان صد اسپ افگن از ما یکی","verse1":"همان صد به پیش یکی اندکی"}},{"hemistich":{"verse0":"شما را همه پاک برنا و پیر","verse1":"ستانم همه خلعت از اردشیر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو اسپ افگند لشکر از هر دو روی","verse1":"نباید که گردان پرخاشجوی"}},{"hemistich":{"verse0":"بیاید که ماند تهی قلب گاه","verse1":"وگر چند بسیار باشد سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان کن که با میمنه میسره","verse1":"بکوشند جنگ‌آوران یکسره"}},{"hemistich":{"verse0":"همان نیز با میسره میمنه","verse1":"بکوشند و دلها همه بر بنه"}},{"hemistich":{"verse0":"بود لشکر قلب بر جای خویش","verse1":"کس از قلبگه نگسلد پای خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر قلب ایشان بجنبد ز جای","verse1":"تو با لشکر از قلب‌گاه اندر آی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو پیروز گردی ز کس خون مریز","verse1":"که شد دشمن بدکنش در گریز"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خواهد ز دشمن کسی زینهار","verse1":"تو زنهارده باش و کینه مدار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو تو پشت دشمن ببینی به چیز","verse1":"مپرداز و مگذر هم از جای نیز"}},{"hemistich":{"verse0":"نباید که ایمن شوید از کمین","verse1":"سپه باشد اندر در و دشت کین"}},{"hemistich":{"verse0":"هرآنگه که از دشمن ایمن شوی","verse1":"سخن گفتن کس همی نشنوی"}},{"hemistich":{"verse0":"غنیمت بدان بخش کو جنگ جست","verse1":"به مردی دل از جان شیرین بشست"}},{"hemistich":{"verse0":"هرانکس که گردد به دستت اسیر","verse1":"بدین بارگاه آورش ناگزیر"}},{"hemistich":{"verse0":"من از بهر ایشان یکی شارستان","verse1":"برآرم به بومی که بد خارستان"}},{"hemistich":{"verse0":"ازین پندها هیچ گونه مگرد","verse1":"چو خواهی که مانی تو بی‌رنج و درد"}},{"hemistich":{"verse0":"به پیروزی اندر به یزدان گرای","verse1":"که او باشدت بی‌گمان رهنمای"}},{"hemistich":{"verse0":"ز جایی که آمد فرستاده‌ای","verse1":"ز ترکی و رومی و آزاده‌ای"}},{"hemistich":{"verse0":"ازو مرزبان آگهی داشتی","verse1":"چنین کارها خوار نگذاشتی"}},{"hemistich":{"verse0":"بره بر بدی خان او ساخته","verse1":"کنارنگ زان کار پرداخته"}},{"hemistich":{"verse0":"ز پوشیدنیها و از خوردنی","verse1":"نیازش نبودی به گستردنی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آگه شدی زان سخن کاردار","verse1":"که او بر چه آمد بر شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"هیونی سرافراز و مردی دبیر","verse1":"برفتی به نزدیک شاه اردشیر"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان تا پذیره شدندی سپاه","verse1":"بیاراستی تخت پیروز شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"کشیدی پرستنده هر سو رده","verse1":"همه جامه‌هاشان به زر آژده"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستاده را پیش خود خواندی","verse1":"به نزدیکی تخت بنشاندی"}},{"hemistich":{"verse0":"به پرسش گرفتی همه راز اوی","verse1":"ز نیک و بد و نام و آواز اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز داد و ز بیداد وز کشورش","verse1":"ز آیین وز شاه وز لشکرش"}},{"hemistich":{"verse0":"به ایوانش بردی فرستاده‌وار","verse1":"بیاراستی هرچ بودی به کار"}},{"hemistich":{"verse0":"وزان پس به خوان و میش خواندی","verse1":"بر تخت زرینش بنشاندی"}},{"hemistich":{"verse0":"به نخچیر بردیش با خویشتن","verse1":"شدی لشکر بیشمار انجمن"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی کردنش را فرستاده‌وار","verse1":"بیاراستی خلعت شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"به هر سو فرستاد پس موبدان","verse1":"بی‌آزار و بیداردل بخردان"}},{"hemistich":{"verse0":"که تا هر سوی شهرها ساختند","verse1":"بدین نیز گنجی بپرداختند"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان تا کسی را که بی‌خانه بود","verse1":"نبودش نوا بخت بیگانه بود"}},{"hemistich":{"verse0":"همان تا فراوان شود زیردست","verse1":"خورش ساخت با جایگاه نشست"}},{"hemistich":{"verse0":"ازو نام نیکی بود در جهان","verse1":"چه بر آشکار و چه اندر نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو او در جهان شهریاری نبود","verse1":"پس از مرگ او یادگاری نبود"}},{"hemistich":{"verse0":"منم ویژه زنده کن نام اوی","verse1":"مبادا جز از نیکی انجام اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"فراوان سخن در نهان داشتی","verse1":"به هر جای کارآگهان داشتی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بی‌مایه گشتی یکی مایه‌دار","verse1":"ازان آگهی یافتی شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بایست برساختی کار اوی","verse1":"نماندی چنان تیره بازار اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"زمین برومند و جای نشست","verse1":"پرستیدن مردم زیردست"}},{"hemistich":{"verse0":"بیاراستی چون ببایست کار","verse1":"نگشتی نهانش به کس آشکار"}},{"hemistich":{"verse0":"تهی‌دست را مایه دادی بسی","verse1":"بدو شاد کردی دل هرکسی"}},{"hemistich":{"verse0":"همان کودکان را به فرهنگیان","verse1":"سپردی چو بودی ورا هنگ آن"}},{"hemistich":{"verse0":"به هر برزنی در دبستان بدی","verse1":"همان جای آتش‌پرستان بدی"}},{"hemistich":{"verse0":"نماندی که بودی کسی را نیاز","verse1":"نگه داشتی سختی خویش راز"}},{"hemistich":{"verse0":"به میدان شدی بامداد پگاه","verse1":"برفتی کسی کو بدی دادخواه"}},{"hemistich":{"verse0":"نچستی بداد اندر آزرم کس","verse1":"چه کهتر چه فرزند فریادرس"}},{"hemistich":{"verse0":"چه کهتر چه مهتر به نزدیک اوی","verse1":"نجستی همی رای تاریک اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دادش جهان یکسر آباد کرد","verse1":"دل زیردستان به خود شاد کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"جهاندار چون گشت با داد جفت","verse1":"زمانه پی او نیارد نهفت"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستاده بودی به گرد جهان","verse1":"خردمند و بیدار کارآگهان"}},{"hemistich":{"verse0":"به جایی که بودی زمینی خراب","verse1":"وگر تنگ بودی به رود اندر آب"}},{"hemistich":{"verse0":"خراج اندر آن بوم برداشتی","verse1":"زمین کسان خوار نگذاشتی"}},{"hemistich":{"verse0":"گر ایدونک دهقان بدی تنگ دست","verse1":"سوی نیستی گشته کارش ز هست"}},{"hemistich":{"verse0":"بدادی ز گنج آلت و چارپای","verse1":"نماندی که پایش برفتی ز جای"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دانا سخن بشنو ای شهریار","verse1":"جهان را برین گونه آباد دار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خواهی که آزاد باشی ز رنج","verse1":"بی‌آزار و بی‌رنج آگنده گنج"}},{"hemistich":{"verse0":"بی‌آزاری زیردستان گزین","verse1":"بیابی ز هرکس به داد آفرین"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"ز لشکر گزین کرد بهرام شیر","verse1":"سپاهی جهانگیر وگرد دلیر"}},{"hemistich":{"verse0":"چوکردند و با او دبیران شمار","verse1":"سپه بود شمشیر زن صد هزار"}},{"hemistich":{"verse0":"ز خاقانیان آن سه ترک سترگ","verse1":"که بودند غرنده برسان گرگ"}},{"hemistich":{"verse0":"به جنگ‌آوران گفت چون زخم کوس","verse1":"برآید بهنگام بانگ خروس"}},{"hemistich":{"verse0":"شما بر خروشید و اندر دهید","verse1":"سران را ز خون بر سرافسر نهید"}},{"hemistich":{"verse0":"بشد تیز لشکر بفرمان گو","verse1":"سه ترک سر افرازشان پیش رو"}},{"hemistich":{"verse0":"برلشکر شهریار آمدند","verse1":"جفاپیشه و کینه دار آمدند"}},{"hemistich":{"verse0":"خروش آمد از گرز و گوپال و تیغ","verse1":"از آهن زمین بود وز گرد میغ"}},{"hemistich":{"verse0":"همی‌گفت هرکس که خسرو کجاست","verse1":"که امروز پیروزی روز ماست"}},{"hemistich":{"verse0":"ببالا همی‌بود خسرو بدرد","verse1":"دودیده پر از خون و رخ لاژورد"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین تا سپیده برآمد ز کوه","verse1":"شد از زخم شمشیر و کشته ستوه"}},{"hemistich":{"verse0":"چوشد دامن تیره شب تا پدید","verse1":"همه رزمگه کشته و خسته دید"}},{"hemistich":{"verse0":"بگردنکشان گفت یاری کنید","verse1":"برین دشمنان کامگاری کنید"}},{"hemistich":{"verse0":"که پیروزگر پشت و یارمنست","verse1":"همان زخم شمشیر کارمنست"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد دمان تا بر آن سه ترک","verse1":"نه ترک دلاور سه پیل سترگ"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی تاخت تا نزد خسرو رسید","verse1":"پرنداوری از میان برکشید"}},{"hemistich":{"verse0":"همی‌خواست زد بر سر شهریار","verse1":"سپر بر سرآورد شاه سوار"}},{"hemistich":{"verse0":"بزیر سپر تیغ زهر آبگون","verse1":"بزد تیغ و انداختش سرنگون"}},{"hemistich":{"verse0":"خروشید کای نامداران جنگ","verse1":"زمانی دگر کرد باید درنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"سپاهش همه پشت برگاشتند","verse1":"جهانجوی را خوار بگذاشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"به بندوی و گستهم گفت آن زمان","verse1":"که اکنون شدم زین سخن بدگمان"}},{"hemistich":{"verse0":"رسیده مرا هیچ فرزند نیست","verse1":"همان از در تاج پیوند نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر من شوم کشته در کارزار","verse1":"جهان را نماند یکی شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت بندوی کای سرفراز","verse1":"بدین روز هرگز مبادت نیاز"}},{"hemistich":{"verse0":"سپه رفت اکنون تو ایدر مه ایست","verse1":"که کس در زمانه تو را یار نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"بزنگوی گفت آن زمان شهریار","verse1":"کز ایدر برو تازیان تاتخوار"}},{"hemistich":{"verse0":"ازین ماندگان بر سواری هزار","verse1":"بران رزمگاه آنچ یا بی بیار"}},{"hemistich":{"verse0":"سراپرده دیبه وگنج وتاج","verse1":"همان بدره وبرده وتخت عاج"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگان بنه برنهادند وگنج","verse1":"فراوان ببردن کشیدند رنج"}},{"hemistich":{"verse0":"هم آنگه یکی اژدهافش درفش","verse1":"پدید آمد و گشت گیتی بنفش"}},{"hemistich":{"verse0":"پس اندر همی‌راند بهرام گرد","verse1":"به جنگ از جهان روشنایی ببرد"}},{"hemistich":{"verse0":"رسیدند بهرام و خسرو بهم","verse1":"دلاور دو جنگی دو شیر دژم"}},{"hemistich":{"verse0":"چوپیلان جنگی بر آشوفتند","verse1":"همی برسریکدگر کوفتند"}},{"hemistich":{"verse0":"همی‌گشت بهرام چون شیر نر","verse1":"سلیحش نیامد برو کارگر"}},{"hemistich":{"verse0":"برین گونه تا خور ز گنبد بگشت","verse1":"از اندازه آویزش اندر گذشت"}},{"hemistich":{"verse0":"تخوار آن زمان پیش خسرو رسید","verse1":"که گنج وبنه زان سوی پل کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"چوبشنید خسرو بگستهم گفت","verse1":"که با ما کسی نیست در جنگ جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"که ما ده تنیم این سپاهی بزرگ","verse1":"به پیش اندرون پهلوانی سترگ"}},{"hemistich":{"verse0":"هزیمت بهنگام بهتر زجنگ","verse1":"چو تنها شدی نیست جای درنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"همی‌راند ناکار دیده جوان","verse1":"برین گونه بر تا پل نهروان"}},{"hemistich":{"verse0":"پس اندر همی‌تاخت بهرام تیز","verse1":"سری پر ز کینه دلی پر ستیز"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خسرو چنان دید بر پل بماند","verse1":"جهاندیده گستهم را پیش خواند"}},{"hemistich":{"verse0":"بیارید گفتا کمان مرا","verse1":"به جنگ اندرون ترجمان مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"کمانش ببرد آنک گنجور بود","verse1":"بران کار گستهم دستور بود"}},{"hemistich":{"verse0":"کمان بر گرفت آن سپهدار گرد","verse1":"بتیر از هوا روشنایی ببرد"}},{"hemistich":{"verse0":"همی تیر بارید همچون تگرگ","verse1":"بیک چوبه با سر همی‌دوخت ترگ"}},{"hemistich":{"verse0":"پس اندر همی‌تاخت بهرام شیر","verse1":"کمندی بدست اژدهایی بزیر"}},{"hemistich":{"verse0":"چوخسرو و را دید برگشت شاد","verse1":"دو زاغ کمان را بزه برنهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی تیر زد بر بربارگی","verse1":"بشد کار آن باره یکبارگی"}},{"hemistich":{"verse0":"پیاده سپهبد سپر برگرفت","verse1":"ز بیچارگی دست بر سرگرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"یلان سینه پیش اندر آمد چوگرد","verse1":"جهانجوی کی داشت او را بمرد"}},{"hemistich":{"verse0":"هم اندر زمان اسپ او رابخست","verse1":"پیاده یلان سینه را پل بجست"}},{"hemistich":{"verse0":"سپه بازگشت از پل نهروان","verse1":"هرآنکس که بودند پیر و جوان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بهرام برگشت خسرو چوگرد","verse1":"پل نهروان سر به سر باز کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"همی‌راند غمگین سوی طیسفون","verse1":"دلی پر زغم دیدگان پر زخون"}},{"hemistich":{"verse0":"در شارستانها به آهن ببست","verse1":"بانبوه اندیشگان درنشست"}},{"hemistich":{"verse0":"زهر بر زنی مهتران را بخواند","verse1":"به دروازه بر پاسبانان نشاند"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"دگر هفته با موبدان و ردان","verse1":"به نخچیر شد شهریار جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان بد که ماهی به نخچیرگاه","verse1":"همی بود میخواره و با سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز نخچیر کوه و ز نخچیر دشت","verse1":"گرفتن ز اندازه اندر گذشت"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی شهر شد شاددل با سپاه","verse1":"شب آمد به ره گشت گیتی سیاه"}},{"hemistich":{"verse0":"برزگان لشکر همی راندند","verse1":"سخنهای شاهنشهان خواندند"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی آتشی دید رخشان ز دور","verse1":"بران سان که بهمن کند شاه سور"}},{"hemistich":{"verse0":"شهنشاه بر روشنی بنگرید","verse1":"به یک سو دهی خرم آمد پدید"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی آسیا دید در پیش ده","verse1":"نشسته پراگنده مردان مه"}},{"hemistich":{"verse0":"وزان سوی آتش همه دختران","verse1":"یکی جشنگه ساخته بر کران"}},{"hemistich":{"verse0":"ز گل هر یکی بر سرش افسری","verse1":"نشسته به هرجای رامشگری"}},{"hemistich":{"verse0":"همی چامهٔ رزم خسرو زدند","verse1":"وزان جایگه هر زمان نو زدند"}},{"hemistich":{"verse0":"همه ماه‌روی و همه جعدموی","verse1":"همه جامه گوهر مه مشک موی"}},{"hemistich":{"verse0":"به نزدیک پیش در آسیا","verse1":"به رامش کشیده نخی بر گیا"}},{"hemistich":{"verse0":"وزان هر یکی دسته گل به دست","verse1":"ز شادی و از می شده نیم‌مست"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان پس خروش آمد از جشنگاه","verse1":"که جاوید ماناد بهرامشاه"}},{"hemistich":{"verse0":"که با فر و برزست و با مهر و چهر","verse1":"برویست بر پای گردان سپهر"}},{"hemistich":{"verse0":"همی می چکد گویی از روی اوی","verse1":"همی بوی مشک آید از موی اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"شکارش نباشد جز از شیر و گور","verse1":"ازیراش خوانند بهرام گور"}},{"hemistich":{"verse0":"جهاندار کاواز ایشان شنید","verse1":"عنان را بپیچید و زان سو کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آمد به نزدیکی دختران","verse1":"نگه کرد جای از کران تا کران"}},{"hemistich":{"verse0":"همه دشت یکسر پر از ماه دید","verse1":"به شهر آمدن راه کوتاه دید"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود تا میگساران ز راه","verse1":"می آرند و میخواره نزدیک شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"گسارنده آورد جام بلور","verse1":"نهادند بر دست بهرام گور"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان دختران آنک بد نامدار","verse1":"برون آمدند از میانه چهار"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی مشک نام و دگر سیسنک","verse1":"یکی نام نار و دگر سوسنک"}},{"hemistich":{"verse0":"بر شاه رفتند با دست‌بند","verse1":"به رخ چون بهار و به بالا بلند"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی چامه گفتند بهرام را","verse1":"شهنشاه با دانش و نام را"}},{"hemistich":{"verse0":"ز هر چار پرسید بهرام گور","verse1":"کزیشان به دلش اندر افتاد شور"}},{"hemistich":{"verse0":"که ای گلرخان دختران که‌اید","verse1":"وزین آتش افروختن بر چه‌اید"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی گفت کای سرو بالا سوار","verse1":"به هر چیز ماننده شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"پدرمان یکی آسیابان پیر","verse1":"بدین کوه نخچیر گیرد به تیر"}},{"hemistich":{"verse0":"بیاید همانا چو شب تیره شد","verse1":"ورا دید از تیرگی خیره شد"}},{"hemistich":{"verse0":"هم‌اندر زمان آسیابان ز کوه","verse1":"بیاورد نخچیر خود با گروه"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بهرام را دید رخ را به خاک","verse1":"بمالید آن پیر آزاده پاک"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی جام زرین بفرمود شاه","verse1":"بدان پیر دادن که آمد ز راه"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت کاین چار خورشید روی","verse1":"چه داری چو هستند هنگام شوی"}},{"hemistich":{"verse0":"برو پیرمرد آفرین کرد و گفت","verse1":"که این دختران مرا نیست جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"رسیده بدین سال دوشیزه‌اند","verse1":"به دوشیزگی نیز پاکیزه‌اند"}},{"hemistich":{"verse0":"ولیکن ندارند چیزی فزون","verse1":"نگوییم زین بیش چیزی کنون"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت بهرام کاین هر چهار","verse1":"به من ده وزین بیش دختر مکار"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین داد پاسخ ورا پیرمرد","verse1":"کزین در که گفتی سوارا مگرد"}},{"hemistich":{"verse0":"نه جا هست ما را نه بوم و نه بر","verse1":"نه سیم و سرای و نه گاو و نه خر"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت بهرام شاید مرا","verse1":"که بی‌چیز ایشان بباید مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت هرچار جفت تواند","verse1":"پرستارگان نهفت تواند"}},{"hemistich":{"verse0":"به عیب و هنر چشم تو دیدشان","verse1":"بدین‌سان که دیدی پسندیده‌شان"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت بهرام کاین هر چهار","verse1":"پذیرفتم از پاک پروردگار"}},{"hemistich":{"verse0":"بگفت این و از جای بر پای خاست","verse1":"به دشت اندر آوای بالای خاست"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود تا خادمان سپاه","verse1":"برند آن بتان را به مشکوی شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"سپاه اندر آمد یکایک ز دشت","verse1":"همه شب همی دشت لشکر گذشت"}},{"hemistich":{"verse0":"فروماند زان آسیابان شگفت","verse1":"شب تیره اندیشه اندر گرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"به زن گفت کاین نامدار چو ماه","verse1":"بدین برز بالا و این دستگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"شب تیره بر آسیا چون رسید","verse1":"زنش گفت کز دور آتش بدید"}},{"hemistich":{"verse0":"بر آواز این رامش دختران","verse1":"ز مستی می آورد و رامشگران"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت پس آسیابان به زن","verse1":"که ای زن مرا داستانی بزن"}},{"hemistich":{"verse0":"که نیکیست فرجام این گر بدی","verse1":"زنش گفت کاری بود ایزدی"}},{"hemistich":{"verse0":"نپرسید چون دید مرد از نژاد","verse1":"نه از خواسته بر دلش بود یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"به روی زمین بر همی ماه جست","verse1":"نه دینار و نه دختر شاه جست"}},{"hemistich":{"verse0":"بت آرا ببیند چو ایشان به چین","verse1":"گسسته شود بر بتان آفرین"}},{"hemistich":{"verse0":"برین گونه تا شید بر پشت راغ","verse1":"برآمد جهان شد چو روشن چراغ"}},{"hemistich":{"verse0":"همی رفت هرگونه‌ای داستان","verse1":"چه از بدنژاد و چه از راستان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو شب روز شد مهتر آمد به ده","verse1":"بدین پیر گفتا که ای روزبه"}},{"hemistich":{"verse0":"به بالینت آمد شب تیره‌بخت","verse1":"به بار آمد آن سبز شاخ درخت"}},{"hemistich":{"verse0":"شب تیره‌گون دوش بهرامشاه","verse1":"همی آمد از دشت نخچیرگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"نگه کرد این جشن و آتش بدید","verse1":"عنان را بپیچید و زین سو کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون دختران تو جفت وی‌اند","verse1":"به آرام اندر نهفت وی‌اند"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان روی و آن موی و آن راستی","verse1":"همی شاه را دختر آراستی"}},{"hemistich":{"verse0":"شهنشاه بهرام داماد تست","verse1":"به هر کشوری زین سپس یاد تست"}},{"hemistich":{"verse0":"ترا داد این کشور و مرز پاک","verse1":"مخور غم که رستی ز اندوه و باک"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمای فرمان که پیمان تراست","verse1":"همه بندگانیم و فرمان تراست"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون ما همه کهتران توایم","verse1":"چه کهتر همه چاکران توایم"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو آسیابان و زن خیره ماند","verse1":"همی هر یکی نام یزدان بخواند"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت مهتر که آن روی و موی","verse1":"ز چرخ چهارم خور آورد شوی"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"چو از روم وز چین وز ترک و هند","verse1":"جهان شد مر او را چو رومی پرند"}},{"hemistich":{"verse0":"ز هر مرز پیوسته شد باژ و ساو","verse1":"کسی را نبد با جهاندار تاو"}},{"hemistich":{"verse0":"همه مهتران را ز ایران بخواند","verse1":"سزاوار بر تخت شاهی نشاند"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان پس شهنشاه بر پای خاست","verse1":"به خوبی بیاراست گفتار راست"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت کای نامداران شهر","verse1":"ز رای و خرد هرک دارید بهر"}},{"hemistich":{"verse0":"بدانید کاین تیرگردان سپهر","verse1":"ننازد به داد و نیازد به مهر"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی را چو خواهد برآرد بلند","verse1":"هم آخر سپارد به خاک نژند"}},{"hemistich":{"verse0":"نماند به جز نام زو در جهان","verse1":"همه رنج با او شود در نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"به گیتی ممانید جز نام نیک","verse1":"هرانکس که خواهد سرانجام نیک"}},{"hemistich":{"verse0":"ترا روزگار اورمزد آن بود","verse1":"که خشنودی پاک یزدان بود"}},{"hemistich":{"verse0":"به یزدان گرای و به یزدان گشای","verse1":"که دارنده اویست و نیکی فزای"}},{"hemistich":{"verse0":"ز هر بد به دادار گیهان پناه","verse1":"که او راست بر نیک و بد دستگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"کند بر تو آسان همه کار سخت","verse1":"ز رای دلفروز و پیروز بخت"}},{"hemistich":{"verse0":"نخستین ز کار من اندازه گیر","verse1":"گذشته بد و نیک من تازه گیر"}},{"hemistich":{"verse0":"که کردم به دادار گیهان پناه","verse1":"مرا داد بر نیک و بد دستگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"زمین هفت کشور به شاهی مراست","verse1":"چنان کز خداوندی او سزاست"}},{"hemistich":{"verse0":"همی باژ خواهم ز روم و ز هند","verse1":"جهان شد مرا همچو رومی پرند"}},{"hemistich":{"verse0":"سپاسم ز یزدان که او داد زور","verse1":"بلند اختر و بخش کیوان و هور"}},{"hemistich":{"verse0":"ستایش که داند سزاوار اوی","verse1":"نیایش بر آیین و کردار اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"مگر کو دهد بازمان زندگی","verse1":"بماند بزرگی و تابندگی"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون هرچ خواهیم کردن ز داد","verse1":"بکوشیم وز داد باشیم شاد"}},{"hemistich":{"verse0":"ز ده یک مرا چند بر شهرهاست","verse1":"که دهقان و موبد بران بر گواست"}},{"hemistich":{"verse0":"چو باید شما را ببخشم همه","verse1":"همان ده یک و بوم و باژ و رمه"}},{"hemistich":{"verse0":"مگر آنک آید شما را فزون","verse1":"بیارد سوی گنج ما رهنمون"}},{"hemistich":{"verse0":"ز ده یک که من بستدم پیش ازین","verse1":"ز باژ آنچ کم بود گر بیش ازین"}},{"hemistich":{"verse0":"همی از پی سود بردم به کار","verse1":"به در داشتن لشکر بی‌شمار"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگی شما جستم و ایمنی","verse1":"نهان کردن کیش آهرمنی"}},{"hemistich":{"verse0":"شما دست یکسر به یزدان زنید","verse1":"بکوشید و پیمان او مشکنید"}},{"hemistich":{"verse0":"که بخشنده اویست و دارنده اوی","verse1":"بلند آسمان را نگارنده اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"ستمدیده را اوست فریادرس","verse1":"منازید با نازش او به کس"}},{"hemistich":{"verse0":"نباید نهادن دل اندر فریب","verse1":"که پیش فراز اندر آید نشیب"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا آنک بر سود تاجش به ابر","verse1":"کجا آنک بودی شکارش هژبر"}},{"hemistich":{"verse0":"نهالی همه خاک دارند و خشت","verse1":"خنک آنک جز تخم نیکی نکشت"}},{"hemistich":{"verse0":"همه هرک هست اندرین مرز من","verse1":"کجا گوش دارند اندرز من"}},{"hemistich":{"verse0":"نمایم شما را کنون راه پنج","verse1":"که سودش فزون آید از تاج و گنج"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"وزان جایگه شد به پیش پدر","verse1":"دودیده پراز آب و پر خون جگر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو روی پدر دید بردش نماز","verse1":"همی‌بود پیشش زمانی دراز"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت کاین پهلوان سوار","verse1":"که او را گزین کردی ای شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد چوشاهان که دارند فر","verse1":"سپاهی بیاورد بسیارمر"}},{"hemistich":{"verse0":"بگفتم سخن هرچ آمد ز پند","verse1":"برو پند من بر نبد سودمند"}},{"hemistich":{"verse0":"همه جنگ و پرخاش بدکام اوی","verse1":"که هرگز مبادا روان نام اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"بناکام رزمی گران کرده شد","verse1":"فراوان کس از اختر آزرده شد"}},{"hemistich":{"verse0":"زمن بازگشتند یکسر سپاه","verse1":"ندیدند گفتی مرا جزبه راه"}},{"hemistich":{"verse0":"همی شاه خوانند بهرام را","verse1":"ندیدند آغاز فرجام را"}},{"hemistich":{"verse0":"پس من کنون تا پل نهروان","verse1":"بیاورد لشکر چو کوهی گران"}},{"hemistich":{"verse0":"چوشد کاربی برگ بگریختم","verse1":"بدام بلا در نیاویختم"}},{"hemistich":{"verse0":"نگه کردم اکنون به سود و زیان","verse1":"نباشند یاور مگر تازیان"}},{"hemistich":{"verse0":"گر ای دون که فرمان دهد شهریار","verse1":"سواران تازی برم بی‌شمار"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت هرمز که این رای نیست","verse1":"که اکنون تو را پای برجای نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"نباشند یاور تو را تازیان","verse1":"چوجایی نبینند سود و زیان"}},{"hemistich":{"verse0":"بدرد دل اندر تو را زار نیز","verse1":"بدشمن سپارند از بهر چیز"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین کار پشت تو یزدان بود","verse1":"هما و از توبخت خندان بود"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بگذاشت خواهی همی مرز وبوم","verse1":"از ایدر برو تازیان تا بروم"}},{"hemistich":{"verse0":"سخنهای این بندهٔ چاره جوی","verse1":"چو رفتی یکایک بقیصر بگوی"}},{"hemistich":{"verse0":"بجایی که دین است و هم وخواستست","verse1":"سلیح و سپاه وی آراستست"}},{"hemistich":{"verse0":"فریدونیان نیز خویش تواند","verse1":"چوکارت شود سخت پیش تواند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید خسرو زمین بوس داد","verse1":"بسی بر نهان آفرین کرد یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"ببندوی و گردوی و گستهم گفت","verse1":"که ما با غم و رنج گشتیم جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بسازید و یکسر بنه برنهید","verse1":"برو بوم ایران بدشمن دهید"}},{"hemistich":{"verse0":"بگفت این و از دیده آواز خاست","verse1":"که‌ای شاه نیک اختر و داد وراست"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی گرد تیره برآمد ز راه","verse1":"درفشی درفشان میان سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"درفشی کجا پیکرش اژدهاست","verse1":"که چوبینه بر نهروان کرد راست"}},{"hemistich":{"verse0":"چوبشنید خسرو بیامد بدر","verse1":"گریزان برفت او ز پیش پدر"}},{"hemistich":{"verse0":"همی‌شد سوی روم برسان گرد","verse1":"درفشی پس پشت او لاژورد"}},{"hemistich":{"verse0":"بپیچید یال و بر و روی را","verse1":"نگه کرد گستهم و بند وی را"}},{"hemistich":{"verse0":"همی‌راندند آن دو تن نرم نرم","verse1":"خروشید خسرو به آوای گرم"}},{"hemistich":{"verse0":"همانا سران تان ز پیش آمدست","verse1":"که بدخواه تان همچو خویش آمدست"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر نه چنین نرم راندن چراست","verse1":"که بهرام نزدیک پشت شماست"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت بندوی کای شهریار","verse1":"دلت را ببهرام رنجه مدار"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا گرد ما را نبیند ز راه","verse1":"که دورست ز ایدر درفش سیاه"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین است یارانت را گفت و گوی","verse1":"که ما را بدین تاختن نیست روی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو چوبینه آید بایوان شاه","verse1":"هم آنگه به هرمز دهد تاج وگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"نشیند چو دستور بردست اوی","verse1":"بدریا رسد کارگر شست اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"بقیصر یکی نامه از شهریار","verse1":"نویسد که این بندهٔ نابکار"}},{"hemistich":{"verse0":"گریزان برفتست زین مرز وبوم","verse1":"نباید که آرام گیرد بروم"}},{"hemistich":{"verse0":"هم آنگه که او خویشتن کرد راست","verse1":"نژندی وکژی ازین بهر ماست"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آید بران مرز بندش کنید","verse1":"دل شادمان را گزندش کنید"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین بارگاهش فرستید باز","verse1":"ممانید تا گردد او سرفراز"}},{"hemistich":{"verse0":"ببندید هم در زمان با سپاه","verse1":"فرستید گریان بدین جایگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین داد پاسخ که از بخت بد","verse1":"سزد زین نشان هرچ بر ما رسد"}},{"hemistich":{"verse0":"سخنها درازست و کاری درشت","verse1":"به یزدان کنون باز هشتیم پشت"}},{"hemistich":{"verse0":"براند اسپ وگفت آنچ از خوب و زشت","verse1":"جهاندار برتارک ما نبشت"}},{"hemistich":{"verse0":"بباشد نگردد باندیشه باز","verse1":"مبادا که آید بدشمن نیاز"}},{"hemistich":{"verse0":"چو او برگذشت این دو بیدادگر","verse1":"ازو بازگشتند پر کینه سر"}},{"hemistich":{"verse0":"زراه اندر ایوان شاه آمدند","verse1":"پراز رنج و دل پرگناه آمدند"}},{"hemistich":{"verse0":"ز در چون رسیدند نزدیک تخت","verse1":"زهی از کمان باز کردند سخت"}},{"hemistich":{"verse0":"فگندند ناگاه در گردنش","verse1":"بیاویختند آن گرامی تنش"}},{"hemistich":{"verse0":"شد آن تاج و آن تخت شاهنشهان","verse1":"توگفتی که هرمز نبد درجهان"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین است آیین گردنده دهر","verse1":"گهی نوش بار آورد گاه زهر"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر مایه اینست سودش مجوی","verse1":"که درجستنش رنجت آید بروی"}},{"hemistich":{"verse0":"چوشد گردش روز هرمز بپای","verse1":"تهی ماند زان تخت فرخنده جای"}},{"hemistich":{"verse0":"هم آنگاه برخاست آواز کوس","verse1":"رخ خونیان گشت چون سندروس"}},{"hemistich":{"verse0":"درفش سپهبد هم آنگه ز راه","verse1":"پدید آمد اندر میان سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"جفا پیشه گستهم و بند وی تیز","verse1":"گرفتند زان کاخ راه گریز"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین تا بخسرو رسید این دومرد","verse1":"جهانجوی چون دیدشان روی زرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدانست کایشان دو دل پر ز راز","verse1":"چرا از جهاندار گشتند باز"}},{"hemistich":{"verse0":"برخساره شد چون گل شنبلید","verse1":"نکرد آن سخن بر دلیران پدید"}},{"hemistich":{"verse0":"بدیشان چنین گفت کزشاه راه","verse1":"بگردید کامد بتنگی سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بیابان گزینید وراه دراز","verse1":"مدارید یکسر تن از رنج باز"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"چو شب دامن روز اندر کشید","verse1":"درفش خور آمد ز بالا پدید"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود شاپور تا شد دبیر","verse1":"قلم خواست و انقاس و مشک و حریر"}},{"hemistich":{"verse0":"نوشتند نامه به هر مهتری","verse1":"به هر پادشاهی و هر کشوری"}},{"hemistich":{"verse0":"سرنامه کرد آفرین مهان","verse1":"ز ما بنده بر کردگار جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"که اوراست بر نیکویی دست‌رس","verse1":"به نیرو نیازش نیاید به کس"}},{"hemistich":{"verse0":"همو آفرینندهٔ روزگار","verse1":"به نیکی همو باشد آموزگار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو قیصر که فرمان یزدان بهشت","verse1":"به ایران به جز تخم زشتی نکشت"}},{"hemistich":{"verse0":"به زاری همی بند ساید کنون","verse1":"چو جان را نبودش خرد رهنمون"}},{"hemistich":{"verse0":"همان تاج ایران بدو در سپرد","verse1":"ز گیتی به جز نام زشتی نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"گسسته شد آن لشکر و بارگاه","verse1":"به نیروی یزدان که بنمود راه"}},{"hemistich":{"verse0":"هرانکس که باشد ز رومی به شهر","verse1":"ز شمشیر باید که یابند بهر"}},{"hemistich":{"verse0":"همه داد جویید و فرمان کنید","verse1":"به خوبی ز سر باز پیمان کنید"}},{"hemistich":{"verse0":"هیونی بر آمد ز هر سو دمان","verse1":"ابا نامهٔ شاه روشن روان"}},{"hemistich":{"verse0":"ز لشکرگه آمد سوی طیسفون","verse1":"بی‌آزار بنشست با رهنمون"}},{"hemistich":{"verse0":"چو تاج نیاکانش بر سر نهاد","verse1":"ز دادار نیکی دهش کرد یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود تا شد به زندان دبیر","verse1":"به انقاس بنوشت نام اسیر"}},{"hemistich":{"verse0":"هزار و صد و ده برآمد شمار","verse1":"بزرگان روم آنک بد نامدار"}},{"hemistich":{"verse0":"همه خویش و پیوند قیصر بدند","verse1":"به روم اندرون ویژه مهتر بدند"}},{"hemistich":{"verse0":"جهاندار ببریدشان دست و پای","verse1":"هرانکس که بد بر بدی رهنمای"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود تا قیصر روم را","verse1":"بیارند سالار آن بوم را"}},{"hemistich":{"verse0":"بشد روزبان دست قیصرکشان","verse1":"ز زندان بیاورد چون بیهشان"}},{"hemistich":{"verse0":"جفادیده چون روی شاپور دید","verse1":"سرشکش ز دیده به رخ بر چکید"}},{"hemistich":{"verse0":"بمالید رنگین رخش بر زمین","verse1":"همی کرد بر تاج و تخت آفرین"}},{"hemistich":{"verse0":"زمین را سراسر به مژگان برفت","verse1":"به موی و به روی گشت با خاک جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت شاه ای سراسر بدی","verse1":"که ترسایی و دشمن ایزدی"}},{"hemistich":{"verse0":"پسر گویی آنرا کش انباز نیست","verse1":"ز گیتیش فرجام و آغاز نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"ندانی تو گفتن سخن جز دروغ","verse1":"دروغ آتشی بد بود بی‌فروغ"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر قیصری شرم و رایت کجاست","verse1":"به خوبی دل رهنمایت کجاست"}},{"hemistich":{"verse0":"چرا بندم از چرم خر ساختی","verse1":"بزرگی به خاک اندر انداختی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بازارگانان به بزم آمدم","verse1":"نه با کوس و لشکر به رزم آمدم"}},{"hemistich":{"verse0":"تو مهمان به چرم خر اندر کنی","verse1":"به ایران گرایی و لشکر کنی"}},{"hemistich":{"verse0":"ببینی کنون جنگ مردان مرد","verse1":"کزان پس نجویی به ایران نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت قیصر که ای شهریار","verse1":"ز فرمان یزدان که یابد گذار"}},{"hemistich":{"verse0":"ز من بخت شاها خرد دور کرد","verse1":"روانم بر دیو مزدور کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"مکافات بد گر کنی نیکوی","verse1":"به گیتی درون داستانی شوی"}},{"hemistich":{"verse0":"که هرگز نگردد کهن نام تو","verse1":"برآید به مردی همه کام تو"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر یابم از تو به جان زینهار","verse1":"به چشمم شود گنج و دینار خوار"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی بنده باشم به درگاه تو","verse1":"نجویم جز آرایش گاه تو"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو شاه گفت ای بد بی‌هنر","verse1":"چرا کردی این بوم زیر و زبر"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون هرک بردی ز ایران اسیر","verse1":"همه باز خواهم ز تو ناگزیر"}},{"hemistich":{"verse0":"دگر خواسته هرچ بردی به روم","verse1":"مبادا که بینی تو آن بوم شوم"}},{"hemistich":{"verse0":"همه یکسر از خانه بازآوری","verse1":"بدین لشکر سرفراز آوری"}},{"hemistich":{"verse0":"از ایران هرانجا که ویران شدست","verse1":"کنام پلنگان و شیران شدست"}},{"hemistich":{"verse0":"سراسر برآری به دینار خویش","verse1":"بیابی مکافات کردار خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"دگر هرک کشتی ز ایرانیان","verse1":"بجویی ز روم از نژاد کیان"}},{"hemistich":{"verse0":"به یک تن ده از روم تاوان دهی","verse1":"روان را به پیمان گروگان دهی"}},{"hemistich":{"verse0":"نخواهم به جز مرد قیصرنژاد","verse1":"که باشند با ما بدین بوم شاد"}},{"hemistich":{"verse0":"دگر هرچ ز ایران بریدی درخت","verse1":"نبرد درخت گشن نیک‌بخت"}},{"hemistich":{"verse0":"بکاری و دیوارها برکنی","verse1":"ز دلها مگر خشم کمتر کنی"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون من به بندی ببندم ترا","verse1":"ز چرم خران کی پسندم ترا"}},{"hemistich":{"verse0":"گرین هرچ گفتم نیاری به جای","verse1":"بدرند چرمت ز سر تا به پای"}},{"hemistich":{"verse0":"دو گوشش به خنجر بدو شاخ کرد","verse1":"به یک جای بینیش سوراخ کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"مهاری به بینی او برنهاد","verse1":"چو شاپور زان چرم خر کرد یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"دو بند گران برنهادش به پای","verse1":"ببردش همان روزبان باز جای"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"به گفتار این نامدار اردشیر","verse1":"همه گوش دارید برنا و پیر"}},{"hemistich":{"verse0":"هرانکس که داند که دادار هست","verse1":"نباشد مگر پاک و یزدان پرست"}},{"hemistich":{"verse0":"دگر آنک دانش مگیرید خوار","verse1":"اگر زیردستست و گر شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"سه دیگر بدانی که هرگز سخن","verse1":"نگردد بر مرد دانا کهن"}},{"hemistich":{"verse0":"چهارم چنان دان که بیم گناه","verse1":"فزون باشد از بند و زندان شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"به پنجم سخن مردم زشت‌گوی","verse1":"نگیرد به نزد کسان آب‌روی"}},{"hemistich":{"verse0":"بگویم یکی تازه اندرز نیز","verse1":"کجا برتر از دیده و جان و چیز"}},{"hemistich":{"verse0":"خنک آنک آباد دارد جهان","verse1":"بود آشکارای او چون نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"دگر آنک دارند آواز نرم","verse1":"خرد دارد و شرم و گفتار گرم"}},{"hemistich":{"verse0":"به پیش کسان سیم از بهر لاف","verse1":"به بیهوده بپراگند بر گزاف"}},{"hemistich":{"verse0":"ز مردم ندارد کسی زان سپاس","verse1":"نبپسندد آن مرد یزدان شناس"}},{"hemistich":{"verse0":"میانه گزینی بمانی به جای","verse1":"خردمند خوانند و پاکیزه‌رای"}},{"hemistich":{"verse0":"کزین بگذری پنج رایست پیش","verse1":"کجا تازه گردد ترا دین وکیش"}},{"hemistich":{"verse0":"تن آسانی و شادی افزایدت","verse1":"که با شهد او زهر نگزایدت"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی آنک از بخشش دادگر","verse1":"به آز و به کوشش نیابی گذر"}},{"hemistich":{"verse0":"توانگر شود هرک خرسند گشت","verse1":"گل نوبهارش برومند گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"دگر بشکنی گردن آز را","verse1":"نگویی به پیش زنان راز را"}},{"hemistich":{"verse0":"سه دگیر ننازی به ننگ و نبرد","verse1":"که ننگ ونبرد آورد رنج و درد"}},{"hemistich":{"verse0":"چهارم که دل دور داری ز غم","verse1":"ز نا آمده دل نداری دژم"}},{"hemistich":{"verse0":"نه پیچی به کاری که کار تو نیست","verse1":"نتازی بدان کو شکار تو نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"همه گوش دارید پند مرا","verse1":"سخن گفتن سودمند مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"بود بر دل هرکسی ارجمند","verse1":"که یابند ازو ایمنی از گزند"}},{"hemistich":{"verse0":"زمانی میاسای ز آموختن","verse1":"اگر جان همی خواهی افروختن"}},{"hemistich":{"verse0":"چو فرزند باشد به فرهنگ دار","verse1":"زمانه ز بازی برو تنگ دار"}},{"hemistich":{"verse0":"همه یاد دارید گفتار ما","verse1":"کشیدن بدین کار تیمار ما"}},{"hemistich":{"verse0":"هرآن کس که با داد و روشن دلید","verse1":"از آمیزش یکدگر مگسلید"}},{"hemistich":{"verse0":"دل آرام دارید بر چار چیز","verse1":"کزو خوبی و سودمندیست نیز"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی بیم و آزرم و شرم خدای","verse1":"که باشد ترا یاور و رهنمای"}},{"hemistich":{"verse0":"دگر داد دادن تن خویش را","verse1":"نگه داشتن دامن خویش را"}},{"hemistich":{"verse0":"به فرمان یزدان دل آراستن","verse1":"مرا چون تن خویشتن خواستن"}},{"hemistich":{"verse0":"سه دیگر که پیدا کنی راستی","verse1":"بدور افگنی کژی و کاستی"}},{"hemistich":{"verse0":"چهارم که از رای شاه جهان","verse1":"نپیچی دلت آشکار و نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"ورا چون تن خویش خواهی به مهر","verse1":"به فرمان او تازه گردد سپهر"}},{"hemistich":{"verse0":"دلت بسته داری به پیمان اوی","verse1":"روان را نپیچی ز فرمان اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"برو مهر داری چو بر جان خویش","verse1":"چو با داد بینی نگهبان خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"غم پادشاهی جهانجوی راست","verse1":"ز گیتی فزونی سگالد نه کاست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر از کارداران وز لشکرش","verse1":"بداند که رنجست بر کشورش"}},{"hemistich":{"verse0":"نیازد به داد او جهاندار نیست","verse1":"برو تاج شاهی سزاوار نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"سیه کرد منشور شاهنشهی","verse1":"ازان پس نباشد ورا فرهی"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان دان که بیدادگر شهریار","verse1":"بود شیر درنده در مرغزار"}},{"hemistich":{"verse0":"همان زیردستی که فرمان شاه","verse1":"به رنج و به کوشش ندارد نگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بود زندگانیش با درد و رنج","verse1":"نگردد کهن در سرای سپنج"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر مهتری یابد و بهتری","verse1":"نیابد به زفتی و کنداوری"}},{"hemistich":{"verse0":"دل زیردستان ما شاد باد","verse1":"هم از داد ماگیتی آباد باد"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"عرض‌گاه و دیوان بیاراستند","verse1":"کلید در گنجها خواستند"}},{"hemistich":{"verse0":"سپاه انجمن شد چو روزی بداد","verse1":"سرش پر ز کین و دلش پر ز باد"}},{"hemistich":{"verse0":"از ایران همی راند تا مرز روم","verse1":"هرانکس که بود اندران مرز و بوم"}},{"hemistich":{"verse0":"بکشتند و خانش همی سوختند","verse1":"جهانی به آتش برافروختند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آگاهی آمد ز ایران به روم","verse1":"که ویران شد آن مرز آباد بوم"}},{"hemistich":{"verse0":"گرفتار شد قیصر نامدار","verse1":"شب تیره اندر صف کارزار"}},{"hemistich":{"verse0":"سراسر همه روم گریان شدند","verse1":"وز آواز شاپور بریان شدند"}},{"hemistich":{"verse0":"همی گفت هرکس که این بد که کرد","verse1":"مگر قیصر آن ناجوانمرد مرد"}},{"hemistich":{"verse0":"ز قیصر یکی که برادرش بود","verse1":"پدر مرده و زنده مادرش بود"}},{"hemistich":{"verse0":"جوانی کجا یانسش بود نام","verse1":"جهانجوی و بخشنده و شادکام"}},{"hemistich":{"verse0":"شدند انجمن لشکری بر درش","verse1":"درم داد پرخاشجو مادرش"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت کین برادر بخواه","verse1":"نبینی که آمد ز ایران سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید یانس بجوشید و گفت","verse1":"که کین برادر نشاید نهفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بزد کوس و آورد بیرون صلیب","verse1":"صلیب بزرگ و سپاهی مهیب"}},{"hemistich":{"verse0":"سپه را چو روی اندرآمد به روی","verse1":"بی‌آرام شد مردم کینه‌جوی"}},{"hemistich":{"verse0":"رده برکشیدند و برخاست غو","verse1":"بیامد دوان یانس پیش رو"}},{"hemistich":{"verse0":"برآمد یکی ابر و گردی سیاه","verse1":"کزان تیرگی دیده گم کرد راه"}},{"hemistich":{"verse0":"سپه را به یک روی بر کوه بود","verse1":"دگر آب زانسو که انبوه بود"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین گونه تا گشت خورشید زرد","verse1":"ز هر سو همی خاست گرد نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بکشتند چندانک روی زمین","verse1":"شد از جوشن کشتگان آهنین"}},{"hemistich":{"verse0":"چو از قلب شاپور لشکر براند","verse1":"چپ و راستش ویژگان را بخواند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو با مهتران گرم کرد اسپ شاه","verse1":"زمین گشت جنبان و پیچان سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی لشکر رومیان حمله برد","verse1":"بزرگش یکی بود با مرد خرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدانست یانس که پایاب شاه","verse1":"ندارد گریزان بشد با سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"پس‌اندر همی تاخت شاپور گرد","verse1":"به گرد از هوا روشنایی ببرد"}},{"hemistich":{"verse0":"به هر جایگه بر یکی توده کرد","verse1":"گیاها به مغز سر آلوده کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان لشکر روم چندان بکشت","verse1":"که یک دشت سر بود بی‌پای و پشت"}},{"hemistich":{"verse0":"به هامون سپاه و چلیپا نماند","verse1":"به دژها صلیب و سکوبا نماند"}},{"hemistich":{"verse0":"ز هر جای چندان غنیمت گرفت","verse1":"که لشکر همی ماند زو در شگفت"}},{"hemistich":{"verse0":"ببخشید یکسر همه بر سپاه","verse1":"جز از گنج قیصر نبد بهر شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا دیده‌بد رنج از گنج اوی","verse1":"نه هم گوشه بد گنج با رنج اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"همه لشکر روم گرد آمدند","verse1":"ز قیصر همی داستانها زدند"}},{"hemistich":{"verse0":"که ما را چنو نیز مهتر مباد","verse1":"به روم اندرون نام قیصر مباد"}},{"hemistich":{"verse0":"به روم اندرون جای مذبح نماند","verse1":"صلیب و مسیح و موشح نماند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو زنار قسیس شد سوخته","verse1":"چلیپا و مطران برافروخته"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون روم و قنوج ما را یکیست","verse1":"چو آواز دین مسیح اندکیست"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"چو بر تخت بنشست شاه اردشیر","verse1":"بشد پیش گاهش یکی مرد پیر"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا نام آن پیر خراد بود","verse1":"زبان و روانش پر از داد بود"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین داد پاسخ که ای شهریار","verse1":"انوشه بدی تا بود روزگار"}},{"hemistich":{"verse0":"همیشه بوی شاد و پیروزبخت","verse1":"به تو شادمان کشور و تاج و تخت"}},{"hemistich":{"verse0":"به جایی رسیدی که مرغ و دده","verse1":"زنند از پس و پیش تختت رده"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگ جهان از کران تا کران","verse1":"سرافراز بر تاجور مهتران"}},{"hemistich":{"verse0":"که داند صفت کردن از داد تو","verse1":"که داد و بزرگیست بنیاد تو"}},{"hemistich":{"verse0":"همان آفرین در فزایش کنیم","verse1":"خدای جهان را نیایش کنیم"}},{"hemistich":{"verse0":"که ما زنده اندر زمان توایم","verse1":"به هر کار نیکی گمان توایم"}},{"hemistich":{"verse0":"خریدار دیدار چهر ترا","verse1":"همان خوب گفتار و مهر ترا"}},{"hemistich":{"verse0":"تو ایمن بوی کز تو ما ایمنیم","verse1":"مبادا که پیمان تو بشکنیم"}},{"hemistich":{"verse0":"تو بستی ره بدسگالان ما","verse1":"ز هند و ز چین و همالان ما"}},{"hemistich":{"verse0":"پراگنده شد غارت و جنگ و موش","verse1":"نیاید همی جوش دشمن به گوش"}},{"hemistich":{"verse0":"بماناد این شاه تا جاودان","verse1":"همیشه سر و کار با موبدان"}},{"hemistich":{"verse0":"نه کس چون تو دارد ز شاهان خرد","verse1":"نه اندیشه از رای تو بگذرد"}},{"hemistich":{"verse0":"پیی برفگندی به ایران ز داد","verse1":"که فرزند ما باشد از داد شاد"}},{"hemistich":{"verse0":"به جایی رسیدی هم‌اندر سخن","verse1":"که نو شد ز رای تو مرد کهن"}},{"hemistich":{"verse0":"خردها فزون شد ز گفتار تو","verse1":"جهان گشت روشن به دیدار تو"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین انجمن هرک دارد نژاد","verse1":"به تو شادمانند وز داد شاد"}},{"hemistich":{"verse0":"توی خلعت ایزدی بخت را","verse1":"کلاه و کمر بستن و تخت را"}},{"hemistich":{"verse0":"بماناد این شاه با مهر و داد","verse1":"ندارد جهان چون تو خسرو به یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان یکسر از رای وز فر تست","verse1":"خنک آنک در سایهٔ پر تست"}},{"hemistich":{"verse0":"همیشه سر تخت جای تو باد","verse1":"جهان زیر فرمان و رای تو باد"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"چو خورشید سر برزد از کوهسار","verse1":"سواران توران ببستند بار"}},{"hemistich":{"verse0":"بتوفید شهر و برآمد خروش","verse1":"تو گفتی همی کر کند نعره گوش"}},{"hemistich":{"verse0":"بدرگاه افراسیاب آمدند","verse1":"کمربستگان بر درش صف زدند"}},{"hemistich":{"verse0":"همه یکسره جنگ را ساخته","verse1":"دل از بوم و آرام پرداخته"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگان توران گشاده کمر","verse1":"به پیش سپهدار بر خاک سر"}},{"hemistich":{"verse0":"همه جنگ را پاک بسته میان","verse1":"همه دل پر از کین ایرانیان"}},{"hemistich":{"verse0":"کز اندازه بگذشت ما را سخن","verse1":"چه افگند باید بدین کار بن"}},{"hemistich":{"verse0":"کزین ننگ بر شاه و گردنکشان","verse1":"بماند ز کردار بیژن نشان"}},{"hemistich":{"verse0":"بایران بمردان ندانندمان","verse1":"زنان کمربسته خوانندمان"}},{"hemistich":{"verse0":"برآشفت پس شه بسان پلنگ","verse1":"ازان پس بفرمودشان ساز جنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"به پیران بفرمود تا بست کوس","verse1":"که بر ما ز ایران همین بد فسوس"}},{"hemistich":{"verse0":"بزد نای رویین بدرگاه شاه","verse1":"بجوشید در شهر توران سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"یلان صف کشیدند بر در سرای","verse1":"خروش آمد از بوق و هندی درای"}},{"hemistich":{"verse0":"سپاهی ز توران بدان مرز راند","verse1":"که روی زمین جز بدریا نماند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو از دیدگه دیدبان بنگرید","verse1":"زمین را چو دریای جوشان بدید"}},{"hemistich":{"verse0":"بر رستم آمد که ببسیچ کار","verse1":"که گیتی سیه شد ز گرد سوار"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت ما زین نداریم باک","verse1":"همی جنگ را برفشانیم خاک"}},{"hemistich":{"verse0":"بنه با منیژه گسی کرد و بار","verse1":"بپوشید خود جامهٔ کارزار"}},{"hemistich":{"verse0":"ببالا برآمد سپه را بدید","verse1":"خروشی چو شیر ژیان برکشید"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی داستان زد سوار دلیر","verse1":"که روبه چه سنجد بچنگال شیر"}},{"hemistich":{"verse0":"بگردان جنگاور آواز کرد","verse1":"که پیش آمد امروز ننگ و نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا تیغ و ژوپین زهرآبدار","verse1":"کجا نیزه و گرزهٔ گاوسار"}},{"hemistich":{"verse0":"هنرها کنون کرد باید پدید","verse1":"برین دشت‌بر کینه باید کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"برآمد خروشیدن کرنای","verse1":"تهمتن برخش اندر آورد پای"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان کوه سر سوی هامون کشید","verse1":"چو لشکر بتنگ اندر آمد پدید"}},{"hemistich":{"verse0":"کشیدند لشکر بران پهن جای","verse1":"بهرسو ببستند ز آهن سرای"}},{"hemistich":{"verse0":"بیاراست رستم یکی رزمگاه","verse1":"که از گرد اسبان هوا شد سیاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ابر میمنه اشکش و گستهم","verse1":"سواران بسیار با او بهم"}},{"hemistich":{"verse0":"چو رهام و چون زنگه بر میسره","verse1":"بخون داده مر جنگ را یکسره"}},{"hemistich":{"verse0":"خود و بیژن گیو در قلبگاه","verse1":"نگهدار گردان و پشت سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"پس پشت لشکر که بیستون","verse1":"حصاری ز شمشیر پیش اندرون"}},{"hemistich":{"verse0":"چو افراسیاب آن سپه را بدید","verse1":"که سالارشان رستم آمد پدید"}},{"hemistich":{"verse0":"غمی گشت و پوشید خفتان جنگ","verse1":"سپه را بفرمود کردن درنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"برابر به‌آیین صفی برکشید","verse1":"هوا نیلگون شد زمین ناپدید"}},{"hemistich":{"verse0":"چپ لشکرش را بپیران سپرد","verse1":"سوی راستش را به هومان گرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بگرسیوز و شیده قلب سپاه","verse1":"سپرد و همی کرد هر سو نگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"تهمتن همی گشت گرد سپاه","verse1":"ز آهن بکردار کوهی سیاه"}},{"hemistich":{"verse0":"فغان کرد کای ترک شوریده بخت","verse1":"که ننگی تو بر لشکر و تاج و تخت"}},{"hemistich":{"verse0":"ترا چون سواران دل جنگ نیست","verse1":"ز گردان لشکر ترا ننگ نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"که چندین بپیش من آیی بکین","verse1":"بمردان و اسبان بپوشی زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"چو در جنگ لشکر شود تیزچنگ","verse1":"همی پشت بینم ترا سوی جنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دستان تو نشنیدی آن داستان","verse1":"که دارد بیاد از گه باستان"}},{"hemistich":{"verse0":"که شیری نترسد ز یک دشت گور","verse1":"ستاره نتابد چو تابنده هور"}},{"hemistich":{"verse0":"بدرد دل و گوش غرم سترگ","verse1":"اگر بشنود نام چنگال گرگ"}},{"hemistich":{"verse0":"چو اندر هوا باز گسترد پر","verse1":"بترسد ز چنگال او کبک نر"}},{"hemistich":{"verse0":"نه روبه شود ز آزمودن دلیر","verse1":"نه گوران بسایند چنگال شیر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو تو کس سبکسار خسرو مباد","verse1":"چو باشد دهد پادشاهی بباد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین دشت و هامون تو از دست من","verse1":"رهایی نیابی بجان و بتن"}},{"hemistich":{"verse0":"چو این گفته بشنید ترک دژم","verse1":"بلرزید و برزد یکی تیز دم"}},{"hemistich":{"verse0":"برآشفت کای نامداران تور","verse1":"که این دشت جنگست گر جای سور"}},{"hemistich":{"verse0":"بباید کشیدن درین رزم رنج","verse1":"که بخشم شما رابسی تاج و گنج"}},{"hemistich":{"verse0":"چو گفتار سالارشان شد بگوش","verse1":"زگردان لشکر برآمد خروش"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان تیره‌گون شد ز گرد آفتاب","verse1":"که گفتی همی غرقه ماند در آب"}},{"hemistich":{"verse0":"ببستند بر پیل رویینه خم","verse1":"دمیدند شیپور با گاودم"}},{"hemistich":{"verse0":"ز جوشن یکی بارهٔ آهنین","verse1":"کشیدند گردان بروی زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"بجوشید دشت و بتوفید کوه","verse1":"ز بانگ سواران هر دو گروه"}},{"hemistich":{"verse0":"درفشان بگرد اندرون تیغ تیز","verse1":"تو گفتی برآمد همی رستخیز"}},{"hemistich":{"verse0":"همی گرز بارید همچون تگرگ","verse1":"ابر جوشن و تیر و بر خود و ترگ"}},{"hemistich":{"verse0":"و زان رستمی اژدهافش درفش","verse1":"شده روی خورشید تابان بنفش"}},{"hemistich":{"verse0":"بپوشید روی هوا گرد پیل","verse1":"بخورشید گفتی براندود نیل"}},{"hemistich":{"verse0":"بهر سو که رستم برافگند رخش","verse1":"سران را سر از تن همی کرد بخش"}},{"hemistich":{"verse0":"بچنگ اندرون گرزهٔ گاوسار","verse1":"بسان هیونی گسسته مهار"}},{"hemistich":{"verse0":"همی کشت و می‌بست در رزمگاه","verse1":"چو بسیار کرد از بزرگان تباه"}},{"hemistich":{"verse0":"بقلب اندر آمد بکردار گرگ","verse1":"پراگنده کرد آن سپاه بزرگ"}},{"hemistich":{"verse0":"برآمد چو باد آن سران را ز جای","verse1":"همان بادپایان فرخ همای"}},{"hemistich":{"verse0":"چو گرگین و رهام و فرهاد گرد","verse1":"چپ لشکر شاه توران ببرد"}},{"hemistich":{"verse0":"درآمد چو باد اشکش از دست راست","verse1":"ز گرسیوز تیغ‌زن کینه خواست"}},{"hemistich":{"verse0":"بقلب اندرون بیژن تیزچنگ","verse1":"همی بزمگاه آمدش جای جنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"سران سواران چو برگ درخت","verse1":"فرو ریخت از بار و برگشت بخت"}},{"hemistich":{"verse0":"همه رزمگه سربسر جوی خون","verse1":"درفش سپهدار توران نگون"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهدار چون بخت برگشته دید","verse1":"دلیران توران همه کشته دید"}},{"hemistich":{"verse0":"بیفگند شمشیر هندی ز دست","verse1":"یکی اسب آسوده‌تر برنشست"}},{"hemistich":{"verse0":"خود و ویژگان سوی توران شتافت","verse1":"کزایرانیان کام و کینه نیافت"}},{"hemistich":{"verse0":"برفت از پسش رستم گرد گیر","verse1":"ببارید بر لشکرش گرز و تیر"}},{"hemistich":{"verse0":"دو فرسنگ چون اژدهای دژم","verse1":"همی مردم آهخت ازیشان بدم"}},{"hemistich":{"verse0":"سواران جنگی ز توران هزار","verse1":"گرفتند زنده پس از کارزار"}},{"hemistich":{"verse0":"بلشکرگه آمد ازان رزمگاه","verse1":"که بخشش کند خواسته بر سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ببخشید و بنهاد بر پیل بار","verse1":"بپیروزی آمد بر شهریار"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت شاه جوان با تخوار","verse1":"که آمد بنوی یکی نامدار"}},{"hemistich":{"verse0":"نگه کن ببین تا ورا نام چیست","verse1":"بدین مرد جنگی که خواهد گریست"}},{"hemistich":{"verse0":"بخسرو تخوار سراینده گفت","verse1":"که این را ز ایران کسی نیست جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"که فرزند گیوست مردی دلیر","verse1":"بهر رزم پیروز باشد چو شیر"}},{"hemistich":{"verse0":"ندارد جز او گیو فرزند نیز","verse1":"گرامیترستش ز گنج و ز چیز"}},{"hemistich":{"verse0":"تو اکنون سوی بارگی دار دست","verse1":"دل شاه ایران نشاید شکست"}},{"hemistich":{"verse0":"و دیگر که دارد همی آن زره","verse1":"کجا گیو زد بر میان برگره"}},{"hemistich":{"verse0":"برو تیر و ژوپین نیابد گذار","verse1":"سزد گر پیاده کند کارزار"}},{"hemistich":{"verse0":"تو با او بسنده نباشی بجنگ","verse1":"نگه کن که الماس دارد بچنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"بزد تیر بر اسپ بیژن فرود","verse1":"تو گفتی باسپ اندرون جان نبود"}},{"hemistich":{"verse0":"بیفتاد و بیژن جدا گشت ازوی","verse1":"سوی تیغ با تیغ بنهاد روی"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی نعره زد کای سوار دلیر","verse1":"بمان تا ببینی کنون رزم شیر"}},{"hemistich":{"verse0":"ندانی که بی‌اسپ مردان جنگ","verse1":"بیایند با تیغ هندی بچنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"ببینی مرا گر بمانی بجای","verse1":"به پیکار ازین پس نیایدت رای"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بیژن همی برنگشت از فرود","verse1":"فرود اندر آن کار تندی نمود"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی تیر دیگر بیانداخت شیر","verse1":"سپر بر سر آورد مرد دلیر"}},{"hemistich":{"verse0":"سپر بر درید و زره را نیافت","verse1":"ازو روی بیژن بپستی نتافت"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان تند بالا چو بر سر کشید","verse1":"بزد دست و تیغ از میان برکشید"}},{"hemistich":{"verse0":"فرود گرانمایه زو بازگشت","verse1":"همه بارهٔ دژ پرآواز گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"دوان بیژن آمد پس پشت اوی","verse1":"یکی تیغ بد تیز در مشت اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"به برگستوان بر زد و کرد چاک","verse1":"گرانمایه اسپ اندر آمد بخاک"}},{"hemistich":{"verse0":"به دربند حصن اندر آمد فرود","verse1":"دلیران در دژ ببستند زود"}},{"hemistich":{"verse0":"ز باره فراوان ببارید سنگ","verse1":"بدانست کان نیست جای درنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"خروشید بیژن که ای نامدار","verse1":"ز مردی پیاده دلیر و سوار"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین بازگشتی و شرمت نبود","verse1":"دریغ آن دل و نام جنگی فرود"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد بر طوس زان رزمگاه","verse1":"چنین گفت کای پهلوان سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"سزد گر برزم چنین یک دلیر","verse1":"شود نامبردار یک دشت شیر"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر کوه خارا ز پیکان اوی","verse1":"شود آب و دریا بود کان اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهبد نباید که دارد شگفت","verse1":"ازین برتر اندازه نتوان گرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهبد بدارنده سوگند خورد","verse1":"کزین دژ برآرم بخورشید گرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بکین زرسپ گرامی سپاه","verse1":"برآرم بسازم یکی رزمگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"تن ترک بدخواه بیجان کنم","verse1":"ز خونش دل سنگ مرجان کنم"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"چو آگاهی آمد بشاه دلیر","verse1":"که از بیشه پیروز برگشت شیر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بیژن شد از بند و زندان رها","verse1":"ز بند بداندیش نراژدها"}},{"hemistich":{"verse0":"سپاهی ز توران بهم برشکست","verse1":"همه لشکر دشمنان کرد پست"}},{"hemistich":{"verse0":"بشادی به پیش جهان‌آفرین","verse1":"بمالید روی و کله بر زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"چو گودرز و گیو آگهی یافتند","verse1":"سوی شاه پیروز بشتافتند"}},{"hemistich":{"verse0":"برآمد خروش و بیامد سپاه","verse1":"تبیره‌زنان برگرفتند راه"}},{"hemistich":{"verse0":"دمنده دمان گاودم بر درش","verse1":"برآمد خروشیدن از لشکرش"}},{"hemistich":{"verse0":"سیه کرده میدانش اسبان بسم","verse1":"همه شهر آوای رویینه‌خم"}},{"hemistich":{"verse0":"بیک دست بربسته شیر و پلنگ","verse1":"بزنجیر دیگر سواران جنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"گرازان سواران دمان و دنان","verse1":"بدندان زمین ژنده پیلان کنان"}},{"hemistich":{"verse0":"بپیش سپاه اندرون بوق و کوس","verse1":"درفش از پس پشت گودرز و طوس"}},{"hemistich":{"verse0":"پذیره شدن پیش پهلو سپاه","verse1":"بدین گونه فرمود بیدار شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"برفتند لشکر گروها گروه","verse1":"زمین شد ز گردان بکردار کوه"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آمد پدیدار از انبوه نیو","verse1":"پیاده شد از باره گودرز و گیو"}},{"hemistich":{"verse0":"ز اسب اندرآمد جهان پهلوان","verse1":"بپرسیدش از رنج‌دیده گوان"}},{"hemistich":{"verse0":"برو آفرین کرد گودرز و گیو","verse1":"که ای نامبردار و سالار نیو"}},{"hemistich":{"verse0":"دلیر از تو گردد بهر جای شیر","verse1":"سپهر از تو هرگز مگرداد سیر"}},{"hemistich":{"verse0":"ترا جاودان باد یزدان پناه","verse1":"بکام تو گرداد خورشید و ماه"}},{"hemistich":{"verse0":"همه بنده کردی تو این دوده را","verse1":"زتو یافتم پور گم‌بوده را"}},{"hemistich":{"verse0":"ز درد و غمان رستگان تویم","verse1":"بایران کمربستگان تویم"}},{"hemistich":{"verse0":"بر اسبان نشستند یکسر مهان","verse1":"گرازان بنزدیک شاه جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو نزدیک شهر جهاندار شاه","verse1":"فرازآمد آن گرد لشکرپناه"}},{"hemistich":{"verse0":"پذیره شدش نامدار جهان","verse1":"نگهدار ایران و شاه مهان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو رستم بفر جهاندار شاه","verse1":"نگه کرد کآمد پذیره براه"}},{"hemistich":{"verse0":"پیاده شد و برد پیشش نماز","verse1":"غمی گشته از رنج و راه دراز"}},{"hemistich":{"verse0":"جهاندار خسرو گرفتش ببر","verse1":"که ای دست مردی و جان هنر"}},{"hemistich":{"verse0":"تهمتن سبک دست بیژن گرفت","verse1":"چنانکش ز شاه و پدر بپذرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بیاورد و بسپرد و بر پای خاست","verse1":"چنان پشت خمیده را کرد راست"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان پس اسیران توران هزار","verse1":"بیاورد بسته بر شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"برو آفرین کرد خسرو بمهر","verse1":"که جاوید بادا بکامت سپهر"}},{"hemistich":{"verse0":"خنک زال کش بگذرد روزگار","verse1":"بماند بگیتی ترا یادگار"}},{"hemistich":{"verse0":"خجسته بر و بوم زابل که شیر","verse1":"همی پروراند گوان و دلیر"}},{"hemistich":{"verse0":"خنک شهر ایران و فرخ گوان","verse1":"که دارند چون تو یکی پهلوان"}},{"hemistich":{"verse0":"وزین هر سه برتر سر و بخت من","verse1":"که چون تو پرستد همی تخت من"}},{"hemistich":{"verse0":"به خورشید ماند همی کار تو","verse1":"بگیتی پراگنده کردار تو"}},{"hemistich":{"verse0":"بگیو آنگهی گفت شاه جهان","verse1":"که نیکست با کردگارت نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"که بر دست رستم جهان‌آفرین","verse1":"بتو داد پیروز پور گزین"}},{"hemistich":{"verse0":"گرفت آفرین گیو بر شهریار","verse1":"که شادان بدی تا بود روزگار"}},{"hemistich":{"verse0":"سر رستمت جاودان سبز باد","verse1":"دل زال فرخ بدو باد شاد"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود خسرو که بنهید خوان","verse1":"بزرگان برترمنش را بخوان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو از خوان سالار برخاستند","verse1":"نشستنگه می بیاراستند"}},{"hemistich":{"verse0":"فروزندهٔ مجلس و میگسار","verse1":"نوازندهٔ چنگ با پیشکار"}},{"hemistich":{"verse0":"همه بر سران افسران گران","verse1":"بزر اندرون پیکر از گوهران"}},{"hemistich":{"verse0":"همه رخ چو دیبای رومی برنگ","verse1":"خروشان ز چنگ و پریزاده چنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"طبقهای سیمین پر از مشک ناب","verse1":"بپیش اندرون آبگیری گلاب"}},{"hemistich":{"verse0":"همی تافت ازفر شاهنشهی","verse1":"چو ماه دو هفته ز سرو سهی"}},{"hemistich":{"verse0":"همه پهلوانان خسروپرست","verse1":"برفتند زایوان سالار مست"}},{"hemistich":{"verse0":"بشبگیر چون رستم آمد بدر","verse1":"گشاده‌دل و تنگ بسته کمر"}},{"hemistich":{"verse0":"بدستوری بازگشتن بجای","verse1":"همی زد هشیوار با شاه رای"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی دست جامه بفرمود شاه","verse1":"گهر بافته با قبا و کلاه"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی جام پر گوهر شاهوار","verse1":"صد اسب و صد اشتر بزین و ببار"}},{"hemistich":{"verse0":"دو پنجه پری‌روی بسته کمر","verse1":"دو پنجه پرستار با طوق زر"}},{"hemistich":{"verse0":"همه پیش شاه جهان کدخدای","verse1":"بیاورد و کردند یک سر بپای"}},{"hemistich":{"verse0":"همه رستم زابلی را سپرد","verse1":"زمین را ببوسید و برخاست گرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بسربر نهاد آن کلاه کیان","verse1":"ببست آن کیانی کمر برمیان"}},{"hemistich":{"verse0":"ابر شاه کرد آفرین و برفت","verse1":"ره سیستان را بسیچید تفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگان که بودند با او بهم","verse1":"برزم و ببزم و بشادی و غم"}},{"hemistich":{"verse0":"براندازه‌شان یک بیک هدیه داد","verse1":"از ایوان خسرو برفتند شاد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو از کار کردن بپردخت شاه","verse1":"برام بنشست بر پیشگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود تا بیژن آمدش پیش","verse1":"سخن گفت زان رنج و تیمار خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان تنگ زندان و رنج زوار","verse1":"فراوان سخن گفت با شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"وزان گردش روزگاران بد","verse1":"همه داستان پیش خسرو بزد"}},{"hemistich":{"verse0":"بپیچید و بخشایش آورد سخت","verse1":"ز درد و غم دخت گم بوده بخت"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود صد جامه دیبای روم","verse1":"همه پیکرش گوهر و زر و بوم"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی تاج و ده بدره دینار نیز","verse1":"پرستنده و فرش و هرگونه چیز"}},{"hemistich":{"verse0":"به بیژن بفرمود کاین خواسته","verse1":"ببر سوی ترک روان‌کاسته"}},{"hemistich":{"verse0":"برنجش مفرسا و سردش مگوی","verse1":"نگر تا چه آوردی او را بروی"}},{"hemistich":{"verse0":"تو با او جهان را بشادی گذار","verse1":"نگه کن بدین گردش روزگار"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی را برآرد بچرخ بلند","verse1":"ز تیمار و دردش کند بی‌گزند"}},{"hemistich":{"verse0":"وزانجاش گردان برد سوی خاک","verse1":"همه جای بیمست و تیمار و باک"}},{"hemistich":{"verse0":"هم آن را که پرورده باشد بناز","verse1":"بیفگند خیره بچاه نیاز"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی را ز چاه آورد سوی گاه","verse1":"نهد بر سرش بر ز گوهر کلاه"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان را ز کردار بد شرم نیست","verse1":"کسی را برش آب و آزرم نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"همیشه بهر نیک و بد دسترس","verse1":"ولیکن نجوید خود آزرم کس"}},{"hemistich":{"verse0":"چنینست کار سرای سپنج","verse1":"گهی ناز و نوش و گهی درد و رنج"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بهر درم تا نباشی بدرد","verse1":"بی‌آزار بهتر دل رادمرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین کار بیژن سخن ساختم","verse1":"بپیران و گودرز پرداختم"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"چو خورشید تابنده شد ناپدید","verse1":"شب تیره بر چرخ لشکر کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"دلیران دژدار مردی هزار","verse1":"ز سوی کلات اندر آمد سوار"}},{"hemistich":{"verse0":"در دژ ببستند زین روی تنگ","verse1":"خروش جرس خاست و آوای زنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"جریره بتخت گرامی بخفت","verse1":"شب تیره با درد و غم بود جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بخواب آتشی دید کز دژ بلند","verse1":"برافروختی پیش آن ارجمند"}},{"hemistich":{"verse0":"سراسر سپد کوه بفروختی","verse1":"پرستنده و دژ همی سوختی"}},{"hemistich":{"verse0":"دلش گشت پر درد و بیدار گشت","verse1":"روانش پر از درد و تیمار گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"بباره برآمد جهان بنگرید","verse1":"همه کوه پرجوشن و نیزه دید"}},{"hemistich":{"verse0":"رخش گشت پرخون و دل پر ز دود","verse1":"بیامد به بالین فرخ فرود"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت بیدار گرد ای پسر","verse1":"که ما را بد آمد ز اختر بسر"}},{"hemistich":{"verse0":"سراسر همه کوه پر دشمنست","verse1":"در دژ پر از نیزه و جوشنست"}},{"hemistich":{"verse0":"بمادر چنین گفت جنگی فرود","verse1":"که از غم چه داری دلت پر ز دود"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا گر زمانه شدست اسپری","verse1":"زمانه ز بخشش فزون نشمری"}},{"hemistich":{"verse0":"بروز جوانی پدر کشته شد","verse1":"مرا روز چون روز او گشته شد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدست گروی آمد او را زمان","verse1":"سوی جان من بیژن آمد دمان"}},{"hemistich":{"verse0":"بکوشم نمیرم مگر غرم‌وار","verse1":"نخواهم ز ایرانیان زینهار"}},{"hemistich":{"verse0":"سپه را همه ترگ و جوشن بداد","verse1":"یکی ترگ رومی بسر برنهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"میانرا بخفتان رومی ببست","verse1":"بیامد کمان کیانی بدست"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"به آوردگه رفت نیزه بکفت","verse1":"همی ماند از گفت مادر شگفت"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی تنگ میدان فرو ساختند","verse1":"به کوتاه نیزه همی بافتند"}},{"hemistich":{"verse0":"نماند ایچ بر نیزه بند و سنان","verse1":"به چپ باز بردند هر دو عنان"}},{"hemistich":{"verse0":"به شمشیر هندی برآویختند","verse1":"همی ز آهن آتش فرو ریختند"}},{"hemistich":{"verse0":"به زخم اندرون تیغ شد ریز ریز","verse1":"چه زخمی که پیدا کند رستخیز"}},{"hemistich":{"verse0":"گرفتند زان پس عمود گران","verse1":"غمی گشت بازوی کندآوران"}},{"hemistich":{"verse0":"ز نیرو عمود اندر آورد خم","verse1":"دمان باد پایان و گردان دژم"}},{"hemistich":{"verse0":"ز اسپان فرو ریخت بر گستوان","verse1":"زره پاره شد بر میان گوان"}},{"hemistich":{"verse0":"فرو ماند اسپ و دلاور ز کار","verse1":"یکی را نبد چنگ و بازو به کار"}},{"hemistich":{"verse0":"تن از خوی پر آب و همه کام خاک","verse1":"زبان گشته از تشنگی چاک چاک"}},{"hemistich":{"verse0":"یک از یکدگر ایستادند دور","verse1":"پر از درد باب و پر از رنج پور"}},{"hemistich":{"verse0":"جهانا شگفتی ز کردار تست","verse1":"هم از تو شکسته هم از تو درست"}},{"hemistich":{"verse0":"ازین دو یکی را نجنبید مهر","verse1":"خرد دور بد مهر ننمود چهر"}},{"hemistich":{"verse0":"همی بچه را باز داند ستور","verse1":"چه ماهی به دریا چه در دشت گور"}},{"hemistich":{"verse0":"نداند همی مردم از رنج و آز","verse1":"یکی دشمنی را ز فرزند باز"}},{"hemistich":{"verse0":"همی گفت رستم که هرگز نهنگ","verse1":"ندیدم که آید بدین سان به جنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا خوار شد جنگ دیو سپید","verse1":"ز مردی شد امروز دل ناامید"}},{"hemistich":{"verse0":"جوانی چنین ناسپرده جهان","verse1":"نه گردی نه نام‌آوری از مهان"}},{"hemistich":{"verse0":"به سیری رسانیدم از روزگار","verse1":"دو لشکر نظاره بدین کارزار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آسوده شد بارهٔ هر دو مرد","verse1":"ز آورد و ز بند و ننگ و نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"به زه بر نهادند هر دو کمان","verse1":"جوانه همان سالخورده همان"}},{"hemistich":{"verse0":"زره بود و خفتان و ببر بیان","verse1":"ز کلک و ز پیکانش نامد زیان"}},{"hemistich":{"verse0":"غمی شد دل هر دو از یکدگر","verse1":"گرفتند هر دو دوال کمر"}},{"hemistich":{"verse0":"تهمتن که گر دست بردی به سنگ","verse1":"بکندی ز کوه سیه روز جنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"کمربند سهراب را چاره کرد","verse1":"که بر زین بجنباند اندر نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"میان جوان را نبود آگهی","verse1":"بماند از هنر دست رستم تهی"}},{"hemistich":{"verse0":"دو شیراوژن از جنگ سیر آمدند","verse1":"همه خسته و گشته دیر آمدند"}},{"hemistich":{"verse0":"دگر باره سهراب گرز گران","verse1":"ز زین برکشید و بیفشارد ران"}},{"hemistich":{"verse0":"بزد گرز و آورد کتفش به درد","verse1":"بپیچید و درد از دلیری بخورد"}},{"hemistich":{"verse0":"بخندید سهراب و گفت ای سوار","verse1":"به زخم دلیران نه‌ای پایدار"}},{"hemistich":{"verse0":"به رزم اندرون رخش گویی خرست","verse1":"دو دست سوار از همه بترست"}},{"hemistich":{"verse0":"اگرچه گوی سرو بالا بود","verse1":"جوانی کند پیر کانا بود"}},{"hemistich":{"verse0":"به سستی رسید این ازان آن ازین","verse1":"چنان تنگ شد بر دلیران زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"که از یکدگر روی برگاشتند","verse1":"دل و جان به اندوه بگذاشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"تهمتن به توران سپه شد به جنگ","verse1":"بدانسان که نخچیر بیند پلنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"میان سپاه اندر آمد چو گرگ","verse1":"پراگنده گشت آن سپاه بزرگ"}},{"hemistich":{"verse0":"عنان را بپچید سهراب گرد","verse1":"به ایرانیان بر یکی حمله برد"}},{"hemistich":{"verse0":"بزد خویشتن را به ایران سپاه","verse1":"ز گرزش بسی نامور شد تباه"}},{"hemistich":{"verse0":"دل رستم اندیشه‌ای کرد بد","verse1":"که کاووس را بی‌گمان بد رسد"}},{"hemistich":{"verse0":"ازین پرهنر ترک نوخاسته","verse1":"بخفتان بر و بازو آراسته"}},{"hemistich":{"verse0":"به لشکرگه خویش تازید زود","verse1":"که اندیشهٔ دل بدان گونه بود"}},{"hemistich":{"verse0":"میان سپه دید سهراب را","verse1":"چو می لعل کرده به خون آب را"}},{"hemistich":{"verse0":"غمی گشت رستم چو او را بدید","verse1":"خروشی چو شیر ژیان برکشید"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت کای ترک خونخواره مرد","verse1":"از ایران سپه جنگ با تو که کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"چرا دست یازی به سوی همه","verse1":"چو گرگ آمدی در میان رمه"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت سهراب توران سپاه","verse1":"ازین رزم بودند بر بی‌گناه"}},{"hemistich":{"verse0":"تو آهنگ کردی بدیشان نخست","verse1":"کسی با تو پیگار و کینه نجست"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت رستم که شد تیره‌روز","verse1":"چه پیدا کند تیغ گیتی فروز"}},{"hemistich":{"verse0":"برین دشت هم دار و هم منبرست","verse1":"که روشن جهان زیر تیغ‌اندرست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر ایدون که شمشیر با بوی شیر","verse1":"چنین آشنا شد تو هرگز ممیر"}},{"hemistich":{"verse0":"بگردیم شبگیر با تیغ کین","verse1":"برو تا چه خواهد جهان آفرین"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"دلیری کجا نام او اشکبوس","verse1":"همی بر خروشید بر سان کوس"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد که جوید ز ایران نبرد","verse1":"سر هم نبرد اندر آرد بگرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بشد تیز رهام با خود و گبر","verse1":"همی گرد رزم اندر آمد بابر"}},{"hemistich":{"verse0":"برآویخت رهام با اشکبوس","verse1":"برآمد ز هر دو سپه بوق و کوس"}},{"hemistich":{"verse0":"بران نامور تیرباران گرفت","verse1":"کمانش کمین سواران گرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"جهانجوی در زیر پولاد بود","verse1":"بخفتانش بر تیر چون باد بود"}},{"hemistich":{"verse0":"نبد کارگر تیر بر گبر اوی","verse1":"ازان تیزتر شد دل جنگجوی"}},{"hemistich":{"verse0":"بگرز گران دست برد اشکبوس","verse1":"زمین آهنین شد سپهر ابنوس"}},{"hemistich":{"verse0":"برآهیخت رهام گرز گران","verse1":"غمی شد ز پیکار دست سران"}},{"hemistich":{"verse0":"چو رهام گشت از کشانی ستوه","verse1":"بپیچید زو روی و شد سوی کوه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز قلب سپاه اندر آشفت طوس","verse1":"بزد اسپ کاید بر اشکبوس"}},{"hemistich":{"verse0":"تهمتن برآشفت و با طوس گفت","verse1":"که رهام را جام باده‌ست جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بمی در همی تیغ‌بازی کند","verse1":"میان یلان سرفرازی کند"}},{"hemistich":{"verse0":"چرا شد کنون روی چون سندروس","verse1":"سواری بود کمتر از اشکبوس"}},{"hemistich":{"verse0":"تو قلب سپه را به‌آیین بدار","verse1":"من اکنون پیاده کنم کارزار"}},{"hemistich":{"verse0":"کمان بزه را بباز و فگند","verse1":"ببند کمر بر بزد تیر چند"}},{"hemistich":{"verse0":"خروشید کای مرد رزم آزمای","verse1":"هم آوردت آمد مشو باز جای"}},{"hemistich":{"verse0":"کشانی بخندید و خیره بماند","verse1":"عنان را گران کرد و او را بخواند"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت خندان که نام تو چیست","verse1":"تن بی‌سرت را که خواهد گریست"}},{"hemistich":{"verse0":"تهمتن چنین داد پاسخ که نام","verse1":"چه پرسی کزین پس نبینی تو کام"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا مادرم نام مرگ تو کرد","verse1":"زمانه مرا پتک ترگ تو کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"کشانی بدو گفت بی‌بارگی","verse1":"بکشتن دهی سر بیکبارگی"}},{"hemistich":{"verse0":"تهمتن چنین داد پاسخ بدوی","verse1":"که ای بیهده مرد پرخاشجوی"}},{"hemistich":{"verse0":"پیاده ندیدی که جنگ آورد","verse1":"سر سرکشان زیر سنگ اورد"}},{"hemistich":{"verse0":"بشهر تو شیر و نهنگ و پلنگ","verse1":"سوار اندر آیند هر سه بجنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"هم اکنون ترا ای نبرده سوار","verse1":"پیاده بیاموزمت کارزار"}},{"hemistich":{"verse0":"پیاده مرا زان فرستاد طوس","verse1":"که تا اسپ بستانم از اشکبوس"}},{"hemistich":{"verse0":"کشانی پیاده شود همچو من","verse1":"ز دو روی خندان شوند انجمن"}},{"hemistich":{"verse0":"پیاده به از چون تو پانصد سوار","verse1":"بدین روز و این گردش کارزار"}},{"hemistich":{"verse0":"کشانی بدو گفت با تو سلیح","verse1":"نبینم همی جز فسوس و مزیح"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت رستم که تیر و کمان","verse1":"ببین تا هم اکنون سراری زمان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو نازش باسپ گرانمایه دید","verse1":"کمان را بزه کرد و اندر کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی تیر زد بر بر اسپ اوی","verse1":"که اسپ اندر آمد ز بالا بروی"}},{"hemistich":{"verse0":"بخندید رستم به آواز گفت","verse1":"که بنشین به پیش گرانمایه جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"سزدگر بداری سرش درکنار","verse1":"زمانی برآسایی از کارزار"}},{"hemistich":{"verse0":"کمان را بزه کرد زود اشکبوس","verse1":"تنی لرز لرزان و رخ سندروس"}},{"hemistich":{"verse0":"برستم برآنگه ببارید تیر","verse1":"تهمتن بدو گفت برخیره خیر"}},{"hemistich":{"verse0":"همی رنجه داری تن خویش را","verse1":"دو بازوی و جان بداندیش را"}},{"hemistich":{"verse0":"تهمتن به بند کمر برد چنگ","verse1":"گزین کرد یک چوبه تیر خدنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی تیر الماس پیکان چو آب","verse1":"نهاده برو چار پر عقاب"}},{"hemistich":{"verse0":"کمان را بمالید رستم بچنگ","verse1":"بشست اندر آورد تیر خدنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"برو راست خم کرد و چپ کرد راست","verse1":"خروش از خم چرخ چاچی بخاست"}},{"hemistich":{"verse0":"چو سوفارش آمد بپهنای گوش","verse1":"ز شاخ گوزنان برآمد خروش"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بوسید پیکان سرانگشت اوی","verse1":"گذر کرد بر مهرهٔ پشت اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"بزد بر بر و سینهٔ اشکبوس","verse1":"سپهر آن زمان دست او داد بوس"}},{"hemistich":{"verse0":"قضا گفت گیر و قدر گفت ده","verse1":"فلک گفت احسنت و مه گفت زه"}},{"hemistich":{"verse0":"کشانی هم اندر زمان جان بداد","verse1":"چنان شد که گفتی ز مادر نزاد"}},{"hemistich":{"verse0":"نظاره بریشان دو رویه سپاه","verse1":"که دارند پیکار گردان نگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"نگه کرد کاموس و خاقان چین","verse1":"بران برز و بالا و آن زور و کین"}},{"hemistich":{"verse0":"چو برگشت رستم هم اندر زمان","verse1":"سواری فرستاد خاقان دمان"}},{"hemistich":{"verse0":"کزان نامور تیر بیرون کشید","verse1":"همه تیر تا پر پر از خون کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"همه لشکر آن تیر برداشتند","verse1":"سراسر همه نیزه پنداشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خاقان بدان پر و پیکان تیر","verse1":"نگه کرد برنا دلش گشت پیر"}},{"hemistich":{"verse0":"بپیران چنین گفت کین مرد کیست","verse1":"ز گردان ایران ورا نام چیست"}},{"hemistich":{"verse0":"تو گفتی که لختی فرومایه‌اند","verse1":"ز گردنکشان کمترین پایه‌اند"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون نیزه با تیر ایشان یکیست","verse1":"دل شیر در جنگشان اندکیست"}},{"hemistich":{"verse0":"همی خوار کردی سراسر سخن","verse1":"جز آن بد که گفتی ز سر تا به بن"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت پیران کز ایران سپاه","verse1":"ندانم کسی را بدین پایگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا تیر او بگذرد بر درخت","verse1":"ندانم چه دارد بدل شوربخت"}},{"hemistich":{"verse0":"از ایرانیان گیو و طوس‌اند مرد","verse1":"که با فر و برزند روز نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"برادرم هومان بسی پیش طوس","verse1":"جهان کرد بر گونهٔ آبنوس"}},{"hemistich":{"verse0":"بایران ندانم که این مرد کیست","verse1":"بدین لشکر او را هم آورد کیست"}},{"hemistich":{"verse0":"شوم بازپرسم ز پرده‌سرای","verse1":"بیارند ناکام نامش بجای"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد پر اندیشه و روی زرد","verse1":"بپرسید زان نامداران مرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بپیران چنین گفت هومان گرد","verse1":"که دشمن ندارد خردمند خرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگان ایران گشاده‌دلند","verse1":"تو گویی که آهن همی بگسلند"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون تا بیامد از ایران سپاه","verse1":"همی برخروشند زان رزمگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت پیران که هر چند یار","verse1":"بیاید بر طوس از ایران سوار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو رستم نباشد مرا باک نیست","verse1":"ز گرگین و بیژن دلم چاک نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"سپه را دو رزم گرانست پیش","verse1":"بجویند هر کس بدین نام خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"وزان جایگه پیش کاموس رفت","verse1":"بنزدیک منشور و فرطوس تفت"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت کامروز رزمی بزرگ","verse1":"برفت و پدید آمد از میش گرگ"}},{"hemistich":{"verse0":"ببینید تا چارهٔ کار چیست","verse1":"بران خستگیها بر آزار چیست"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت کاموس کامروز جنگ","verse1":"چنان بد که نام اندر آمد بننگ"}},{"hemistich":{"verse0":"برزم اندرون کشته شد اشکبوس","verse1":"وزو شادمان شد دل گیو و طوس"}},{"hemistich":{"verse0":"دلم زان پیاده به دو نیم شد","verse1":"کزو لشکر ما پر از بیم شد"}},{"hemistich":{"verse0":"ببالای او بر زمین مرد نیست","verse1":"بدین لشکر او را هم آورد نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"کمانش تو دیدی و تیر ایدرست","verse1":"بزور او ز پیل ژیان برترست"}},{"hemistich":{"verse0":"همانا که آن سگزی جنگجوی","verse1":"که چندین همی برشمردی ازوی"}},{"hemistich":{"verse0":"پیاده بدین رزمگاه آمدست","verse1":"بیاری ایران سپاه آمدست"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت پیران که او دیگرست","verse1":"سواری سرافراز و کنداورست"}},{"hemistich":{"verse0":"بترسید پس مرد بیدار دل","verse1":"کجا بسته بود اندران کار دل"}},{"hemistich":{"verse0":"ز پیران بپرسید کان شیر مرد","verse1":"چگونه خرامد بدشت نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بازو و برزش چه داری نشان","verse1":"چه گوید بورد با سرکشان"}},{"hemistich":{"verse0":"چگونست مردی و دیدار اوی","verse1":"چگونه شوم من بپیکار اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"گرا یدونک اویست کامد ز راه","verse1":"مرا رفت باید به آوردگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت پیران که این خود مباد","verse1":"که او آید ایدر کند رزم یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی مرد بینی چو سرو سهی","verse1":"بدیدار با زیب و با فرهی"}},{"hemistich":{"verse0":"بسا رزمگاها که افراسیاب","verse1":"ازو گشت پیچان و دیده پرآب"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی رزمسازست و خسروپرست","verse1":"نخست او برد سوی شمشیر دست"}},{"hemistich":{"verse0":"بکین سیاوش کند کارزار","verse1":"کجا او بپروردش اندر کنار"}},{"hemistich":{"verse0":"ز مردان کنند آزمایش بسی","verse1":"سلیح ورا برنتابد کسی"}},{"hemistich":{"verse0":"نه برگیرد از جای گرزش نهنگ","verse1":"اگر بفگند بر زمین روز جنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"زهی بر کمانش بر از چرم شیر","verse1":"یکی تیر و پیکان او ده ستیر"}},{"hemistich":{"verse0":"برزم اندر آید بپوشد زره","verse1":"یکی جوشن از بر ببندد گره"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی جامه دارد ز چرم پلنگ","verse1":"بپوشد بر و اندر آید بجنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"همی نام ببربیان خواندش","verse1":"ز خفتان و جوشن فزون داندش"}},{"hemistich":{"verse0":"نسوزد در آتش نه از آب تر","verse1":"شود چون بپوشد برآیدش پر"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی رخش دارد بزیر اندرون","verse1":"تو گفتی روان شد که بیستون"}},{"hemistich":{"verse0":"همی آتش افروزد از خاک و سنگ","verse1":"نیارامد از بانگ هنگام جنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"ابا این شگفتی بروز نبرد","verse1":"سزد گر نداری تو او را بمرد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید کاموس بسیار هوش","verse1":"بپیران سپرد آن زمان چشم و گوش"}},{"hemistich":{"verse0":"همانا خوش آمدش گفتار اوی","verse1":"برافروخت زان کار بازار اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"بپیران چنین گفت کای پهلوان","verse1":"تو بیدار دل باش و روشن‌روان"}},{"hemistich":{"verse0":"ببین تا چه خواهی ز سوگند سخت","verse1":"که خوردند شاهان بیدار بخت"}},{"hemistich":{"verse0":"خورم من فزون زان کنون پیش تو","verse1":"که روشن شود زان دل و کیش تو"}},{"hemistich":{"verse0":"که زین را نبردارم از پشت بور","verse1":"بنیروی یزدان کیوان و هور"}},{"hemistich":{"verse0":"مگر بخت و رای تو روشن کنم","verse1":"بریشان جهان چشم سوزن کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"بسی آفرین خواند پیران بدوی","verse1":"که ای شاه بینادل و راست‌گوی"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین شاخ و این یال و بازوی و کفت","verse1":"هنرمند باشی ندارم شگفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بکام تو گردد همه کار ما","verse1":"نماندست بسیار پیکار ما"}},{"hemistich":{"verse0":"وزان جایگه گرد لشکر بگشت","verse1":"بهر خیمه و پرده‌ای برگذشت"}},{"hemistich":{"verse0":"بگفت این سخن پیش خاقان چین","verse1":"همی گفت با هر کسی همچنین"}},{"hemistich":{"verse0":"ز خورشید چون شد جهان لعل فام","verse1":"شب تیره بر چرخ بگذاشت گام"}},{"hemistich":{"verse0":"دلیران لشکر شدند انجمن","verse1":"که بودند دانا و شمشیرزن"}},{"hemistich":{"verse0":"بخرگاه خاقان چین آمدند","verse1":"همه دل پر از رزم و کین آمدند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو کاموس اسپ افگن شیر مرد","verse1":"چو منشور و فرطوس مرد نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"شمیران شگنی و شنگل ز هند","verse1":"ز سقلاب چون کندر وشاه سند"}},{"hemistich":{"verse0":"همی رای زد رزم را هر کسی","verse1":"از ایران سخن گفت هر کس بسی"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان پس بران رایشان شد درست","verse1":"که یکسر بخون دست بایست شست"}},{"hemistich":{"verse0":"برفتند هر کس برام خویش","verse1":"بخفتند در خیمه با کام خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"چو باریک و خمیده شد پشت ماه","verse1":"ز تاریک زلف شبان سیاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بنزدیک خورشید چون شد درست","verse1":"برآمد پر از آب رخ را بشست"}},{"hemistich":{"verse0":"سپاه دو کشور برآمد بجوش","verse1":"بچرخ بلند اندر آمد خروش"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت خاقان که امروز جنگ","verse1":"نباید که چون دی بود با درنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"گمان برد باید که پیران نبود","verse1":"نه بی او نشاید نبرد آزمود"}},{"hemistich":{"verse0":"همه همگنان رزمساز آمدیم","verse1":"بیاری ز راه دراز آمدیم"}},{"hemistich":{"verse0":"گر امروز چون دی درنگ آوریم","verse1":"همه نام را زیر ننگ آوریم"}},{"hemistich":{"verse0":"و دیگر که فردا ز افراسیاب","verse1":"سپاس اندر آرام جوییم و خواب"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی رزم باید همه همگروه","verse1":"شدن پیش لشکر بکردار کوه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز من هدیه و بردهٔ زابلی","verse1":"بیابید با شارهٔ کابلی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز ده کشور ایدر سرافراز هست","verse1":"بخواب و به خوردن نباید نشست"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگان ز هر جای برخاستند","verse1":"بخاقان چین خواهش آراستند"}},{"hemistich":{"verse0":"که بر لشکر امروز فرمان تراست","verse1":"همه کشور چین و توران تراست"}},{"hemistich":{"verse0":"یک امروز بنگر بدین رزمگاه","verse1":"که شمشیر بارد ز ابر سیاه"}},{"hemistich":{"verse0":"وزین روی رستم بایرانیان","verse1":"چنین گفت کاکنون سرآمد زمان"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر کشته شد زین سپاه اندکی","verse1":"نشد بیش و کم از دو سیصد یکی"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین یکسره دل مدارید تنگ","verse1":"نخواهم تن زنده بی‌نام و ننگ"}},{"hemistich":{"verse0":"همه لشکر ترک از اشکبوس","verse1":"برفتند رخساره چون سندروس"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون یکسره دل پر از کین کنید","verse1":"بروهای جنگی پر از چین کنید"}},{"hemistich":{"verse0":"که من رخش را بستم امروز نعل","verse1":"بخون کرد خواهم سر تیغ لعل"}},{"hemistich":{"verse0":"بسازید کامروز روز نوست","verse1":"زمین سربسر گنج کیخسروست"}},{"hemistich":{"verse0":"میان را ببندید کز کارزار","verse1":"همه تاج یابید با گوشوار"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگان برو خواندند آفرین","verse1":"که از تو فروزد کلاه و نگین"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"برفتند و روی هوا تیره گشت","verse1":"ز سهراب گردون همی خیره گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"تو گفتی ز جنگش سرشت آسمان","verse1":"نیارامد از تاختن یک زمان"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر باره زیر اندرش آهنست","verse1":"شگفتی روانست و رویین تنست"}},{"hemistich":{"verse0":"شب تیره آمد سوی لشکرش","verse1":"میان سوده از جنگ و از خنجرش"}},{"hemistich":{"verse0":"به هومان چنین گفت کامروز هور","verse1":"برآمد جهان کرد پر چنگ و شور"}},{"hemistich":{"verse0":"شما را چه کرد آن سوار دلیر","verse1":"که یال یلان داشت و آهنگ شیر"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت هومان که فرمان شاه","verse1":"چنان بد کز ایدر نجنبد سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"همه کار ماسخت ناساز بود","verse1":"بورد گشتن چه آغاز بود"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامی یکی مرد پرخاشجوی","verse1":"برین لشکر گشن بنهاد روی"}},{"hemistich":{"verse0":"تو گفتی ز مستی کنون خاستست","verse1":"وگر جنگ بایک تن آراستست"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت سهراب کاو زین سپاه","verse1":"نکرد از دلیران کسی را تباه"}},{"hemistich":{"verse0":"از ایرانیان من بسی کشته‌ام","verse1":"زمین را به خون و گل آغشته‌ام"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون خوان همی باید آراستن","verse1":"بباید به می غم ز دل کاستن"}},{"hemistich":{"verse0":"وزان روی رستم سپه را بدید","verse1":"سخن راند با گیو و گفت و شنید"}},{"hemistich":{"verse0":"که امروز سهراب رزم آزمای","verse1":"چگونه به جنگ اندر آورد پای"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت با رستم گرد گیو","verse1":"کزین گونه هرگز ندیدیم نیو"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد دمان تا به قلب سپاه","verse1":"ز لشکر بر طوس شد کینه خواه"}},{"hemistich":{"verse0":"که او بود بر زین و نیزه بدست","verse1":"چو گرگین فرود آمد او برنشست"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد چو با نیزه او را بدید","verse1":"به کردار شیر ژیان بردمید"}},{"hemistich":{"verse0":"عمودی خمیده بزد بر برش","verse1":"ز نیرو بیفتاد ترگ از سرش"}},{"hemistich":{"verse0":"نتابید با او بتابید روی","verse1":"شدند از دلیران بسی جنگ جوی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز گردان کسی مایهٔ او نداشت","verse1":"جز از پیلتن پایهٔ او نداشت"}},{"hemistich":{"verse0":"هم آیین پیشین نگه داشتیم","verse1":"سپاهی برو ساده بگماشتیم"}},{"hemistich":{"verse0":"سواری نشد پیش او یکتنه","verse1":"همی تاخت از قلب تا میمنه"}},{"hemistich":{"verse0":"غمی گشت رستم ز گفتار اوی","verse1":"بر شاه کاووس بنهاد روی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو کاووس کی پهلوان را بدید","verse1":"بر خویش نزدیک جایش گزید"}},{"hemistich":{"verse0":"ز سهراب رستم زبان برگشاد","verse1":"ز بالا و برزش همی کرد یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"که کس در جهان کودک نارسید","verse1":"بدین شیرمردی و گردی ندید"}},{"hemistich":{"verse0":"به بالا ستاره بساید همی","verse1":"تنش را زمین برگراید همی"}},{"hemistich":{"verse0":"دو بازو و رانش ز ران هیون","verse1":"همانا که دارد ستبری فزون"}},{"hemistich":{"verse0":"به گرز و به تیغ و به تیر و کمند","verse1":"ز هرگونه‌ای آزمودیم بند"}},{"hemistich":{"verse0":"سرانجام گفتم که من پیش ازین","verse1":"بسی گرد را برگرفتم ز زین"}},{"hemistich":{"verse0":"گرفتم دوال کمربند اوی","verse1":"بیفشاردم سخت پیوند اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"همی خواستم کش ز زین برکنم","verse1":"چو دیگر کسانش به خاک افگنم"}},{"hemistich":{"verse0":"گر از باد جنبان شود کوه خار","verse1":"نجنبید بر زین بر آن نامدار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو فردا بیاید به دشت نبرد","verse1":"به کشتی همی بایدم چاره کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بکوشم ندانم که پیروز کیست","verse1":"ببینیم تا رای یزدان به چیست"}},{"hemistich":{"verse0":"کزویست پیروزی و فر و زور","verse1":"هم او آفرینندهٔ ماه و هور"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت کاووس یزدان پاک","verse1":"دل بدسگالت کند چاک چاک"}},{"hemistich":{"verse0":"من امشب به پیش جهان آفرین","verse1":"بمالم فراوان دو رخ بر زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"کزویست پیروزی و دستگاه","verse1":"به فرمان او تابد از چرخ ماه"}},{"hemistich":{"verse0":"کند تازه این بار کام ترا","verse1":"برآرد به خورشید نام ترا"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت رستم که با فر شاه","verse1":"برآید همه کامهٔ نیک خواه"}},{"hemistich":{"verse0":"به لشکر گه خویش بنهاد روی","verse1":"پراندیشه جان و سرش کینه جوی"}},{"hemistich":{"verse0":"زواره بیامد خلیده روان","verse1":"که چون بود امروز بر پهلوان"}},{"hemistich":{"verse0":"ازو خوردنی خواست رستم نخست","verse1":"پس آنگه ز اندیشگان دل بشست"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین راند پیش برادر سخن","verse1":"که بیدار دل باش و تندی مکن"}},{"hemistich":{"verse0":"به شبگیر چون من به آوردگاه","verse1":"روم پیش آن ترک آوردخواه"}},{"hemistich":{"verse0":"بیاور سپاه و درفش مرا","verse1":"همان تخت و زرینه کفش مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"همی باش بر پیش پرده‌سرای","verse1":"چو خورشید تابان برآید ز جای"}},{"hemistich":{"verse0":"گر ایدون که پیروز باشم به جنگ","verse1":"به آوردگه بر نسازم درنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"و گر خود دگرگونه گردد سخن","verse1":"تو زاری میاغاز و تندی مکن"}},{"hemistich":{"verse0":"مباشید یک تن برین رزمگاه","verse1":"مسازید جستن سوی رزم راه"}},{"hemistich":{"verse0":"یکایک سوی زابلستان شوید","verse1":"از ایدر به نزدیک دستان شوید"}},{"hemistich":{"verse0":"تو خرسند گردان دل مادرم","verse1":"چنین کرد یزدان قضا بر سرم"}},{"hemistich":{"verse0":"بگویش که تو دل به من در مبند","verse1":"که سودی ندارت بودن نژند"}},{"hemistich":{"verse0":"کس اندر جهان جاودانه نماند","verse1":"ز گردون مرا خود بهانه نماند"}},{"hemistich":{"verse0":"بسی شیر و دیو و پلنگ و نهنگ","verse1":"تبه شد به چنگم به هنگام جنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"بسی باره و دژ که کردیم پست","verse1":"نیاورد کس دست من زیر دست"}},{"hemistich":{"verse0":"در مرگ را آن بکوبد که پای","verse1":"باسپ اندر آرد بجنبد ز جای"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر سال گشتی فزون ازهزار","verse1":"همین بود خواهد سرانجام کار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خرسند گردد به دستان بگوی","verse1":"که از شاه گیتی مبرتاب روی"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر جنگ سازد تو سستی مکن","verse1":"چنان رو که او راند از بن سخن"}},{"hemistich":{"verse0":"همه مرگ راییم پیر و جوان","verse1":"به گیتی نماند کسی جاودان"}},{"hemistich":{"verse0":"ز شب نیمه‌ای گفت سهراب بود","verse1":"دگر نیمه آرامش و خواب بود"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"بپوشید رستم سلیح نبرد","verse1":"به آوردگه رفت با داروبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"زره زیر بد جوشن اندر میان","verse1":"ازان پس بپوشید ببربیان"}},{"hemistich":{"verse0":"گرانمایه مغفر بسر بر نهاد","verse1":"همی کرد بدخواهش از مرگ یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"بنیروی یزدان میان را ببست","verse1":"نشست از بر رخش چون پیل مست"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بالای او آسمان خیره گشت","verse1":"زمین از پی رخش او تیره گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"برآمد ز هر دو سپه بوق و کوس","verse1":"زمین آهنین شد سپهر آبنوس"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان لرز لرزان شد و دشت و کوه","verse1":"زمین شد ز نعل ستوران ستوه"}},{"hemistich":{"verse0":"وزین روی کاموس بر میمنه","verse1":"پس پشت او ژنده پیل و بنه"}},{"hemistich":{"verse0":"ابر میسره لشکر آرای هند","verse1":"زره‌دار با تیغ و هندی پرند"}},{"hemistich":{"verse0":"بقلب اندرون جای خاقان چین","verse1":"شده آسمان تار و جنبان زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"وزین رو فریبرز بر میسره","verse1":"چو خورشید تابان ز برج بره"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی میمنه پور کشواد بود","verse1":"که کتفش همه زیر پولاد بود"}},{"hemistich":{"verse0":"بقلب اندرون طوس نوذر بپای","verse1":"به پیش سپه کوس با کرنای"}},{"hemistich":{"verse0":"همی دود آتش برآمد ز آب","verse1":"نبیند چنین رزم جنگی بخواب"}},{"hemistich":{"verse0":"برآمد ز هر سوی لشکر خروش","verse1":"همی پیل را زان بدرید گوش"}},{"hemistich":{"verse0":"نخستین که آمد میان دو صف","verse1":"ز خون جگر بر لب آورده کف"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهبد سرافراز کاموس بود","verse1":"که با لشکر و پیل و با کوس بود"}},{"hemistich":{"verse0":"همی برخروشید چون پیل مست","verse1":"یکی گرزهٔ گام پیکر بدست"}},{"hemistich":{"verse0":"که آن جنگجوی پیاده کجاست","verse1":"که از نامداران چنین رزم خواست"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون گر بیاید به آوردگاه","verse1":"تهی ماند از تیر او جایگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ورا دیده بودند گردان نیو","verse1":"چو طوس سرافراز و رهام و گیو"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی را نیامد همی رزم رای","verse1":"ز گردان ایران تهی ماند جای"}},{"hemistich":{"verse0":"که با او کسی را نبد تاو جنگ","verse1":"دلیران چو آهو و او چون پلنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی زابلی بود الوای نام","verse1":"سبک تیغ کین برکشید از نیام"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا نیزهٔ رستم او داشتی","verse1":"پس پشت او هیچ نگذاشتی"}},{"hemistich":{"verse0":"بسی رنج برده بکار عنان","verse1":"بیاموخته گرز و تیر و سنان"}},{"hemistich":{"verse0":"برنج و بسختی جگر سوخته","verse1":"ز رستم هنرها بیاموخته"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت رستم که بیدار باش","verse1":"بورد این ترک هشیار باش"}},{"hemistich":{"verse0":"مشو غرق ز آب هنرهای خویش","verse1":"نگه‌دار بر جایگه پای خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"چو قطره بر ژرف دریا بری","verse1":"بدیوانگی ماند این داوری"}},{"hemistich":{"verse0":"شد الوای آهنگ کاموس کرد","verse1":"که جوید بورد با او نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"نهادند آوردگاهی بزرگ","verse1":"کشانی بیامد بکردار گرگ"}},{"hemistich":{"verse0":"بزد نیزه و برگرفتش ز زین","verse1":"بینداخت آسان بروی زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"عنان را گران کرد و او را بنعل","verse1":"همی کوفت تا خاک او کرد لعل"}},{"hemistich":{"verse0":"تهمتن ز الوای شد دردمند","verse1":"ز فتراک بگشاد پیچان کمند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آهنگ جنگ سران داشتی","verse1":"کمندی و گرزی گران داشتی"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد بغرید چون پیل مست","verse1":"کمندی ببازو و گرزی بدست"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت کاموس چندین مدم","verse1":"بنیروی این رشتهٔ شصت خم"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین پاسخ آورد رستم که شیر","verse1":"چو نخچیر بیند بغرد دلیر"}},{"hemistich":{"verse0":"نخستین برین کینه بستی کمر","verse1":"ز ایران بکشتی یکی نامور"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون رشته خوانی کمند مرا","verse1":"ببینی همی تنگ و بند مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"زمانه ترا از کشانی براند","verse1":"چو ایدر بدت خاک جایت نماند"}},{"hemistich":{"verse0":"برانگیخت کاموس اسپ نبرد","verse1":"هم آورد را دید با دارو برد"}},{"hemistich":{"verse0":"بینداخت تیغ پرند آورش","verse1":"همی خواست از تن بریدن سرش"}},{"hemistich":{"verse0":"سر تیغ بر گردن رخش خورد","verse1":"ببرید بر گستوان نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"تن رخش را زان نیامد گزند","verse1":"گو پیلتن حلقه کرد آن کمند"}},{"hemistich":{"verse0":"بینداخت و افگندش اندر میان","verse1":"برانگیخت از جای پیل ژیان"}},{"hemistich":{"verse0":"بزین اندر آورد و کردش دوال","verse1":"عقابی شده رخش با پر و بال"}},{"hemistich":{"verse0":"سوار از دلیری بیفشارد ران","verse1":"گران شد رکیب و سبک شد عنان"}},{"hemistich":{"verse0":"همی خواست کان خم خام کمند","verse1":"بنیرو ز هم بگسلاند ز بند"}},{"hemistich":{"verse0":"شد از هوش کاموس و نگسست خام","verse1":"گو پیلتن رخش را کرد رام"}},{"hemistich":{"verse0":"عنان را بیچید و او را ز زین","verse1":"نگون اندر آورد و زد بر زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد ببستش بخم کمند","verse1":"بدو گفت کاکنون شدی بی‌گزند"}},{"hemistich":{"verse0":"ز تو تنبل و جادوی دور گشت","verse1":"روانت بر دیو مزدور گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"سرآمد بتو بر همه روز کین","verse1":"نبینی زمین کشانی و چین"}},{"hemistich":{"verse0":"گمان تو آن بد که هنگام جنگ","verse1":"کسی چون تو نگرفت خنجر بچنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"مبادا که کین آورد سرفراز","verse1":"که بس زود بیند نشیب و فراز"}},{"hemistich":{"verse0":"دو دست از پس پشت بستش چو سنگ","verse1":"بخم کمند اندر آورد چنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد خرامان بایران سپاه","verse1":"بزیر کش اندر تن کینه‌خواه"}},{"hemistich":{"verse0":"بگردان چنین گفت کین رزمجوی","verse1":"ز بس زور و کین اندر آمد بروی"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین است رسم سرای فریب","verse1":"گهی در فراز و گهی در نشیب"}},{"hemistich":{"verse0":"بایران همی شد که ویران کند","verse1":"کنام پلنگان و شیران کند"}},{"hemistich":{"verse0":"به زابلستان و به کابلستان","verse1":"نه ایوان بود نیز و نه گلستان"}},{"hemistich":{"verse0":"نیندازد از دست گوپال را","verse1":"مگر گم کند رستم زال را"}},{"hemistich":{"verse0":"کفن شد کنون مغفر و جوشنش","verse1":"ز خاک افسر و گرد پیراهنش"}},{"hemistich":{"verse0":"شما را بکشتن چگونست رای","verse1":"که شد کار کاموس جنگی ز پای"}},{"hemistich":{"verse0":"بیفگند بر خاک پیش سران","verse1":"ز لشکر برفتند کنداوران"}},{"hemistich":{"verse0":"تنش را بشمشیر کردند چاک","verse1":"بخون غرقه شد زیر او سنگ و خاک"}},{"hemistich":{"verse0":"بمردی نباید شد اندر گمان","verse1":"که بر تو درازست دست زمان"}},{"hemistich":{"verse0":"بپایان شد این رزم کاموس گرد","verse1":"همی شد که جان آورد جان ببرد"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"چو خورشید تابان برآورد پر","verse1":"سیه زاغ پران فرو برد سر"}},{"hemistich":{"verse0":"تهمتن بپوشید ببر بیان","verse1":"نشست از بر ژنده پیل ژیان"}},{"hemistich":{"verse0":"کمندی به فتراک بر بست شست","verse1":"یکی تیغ هندی گرفته بدست"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد بران دشت آوردگاه","verse1":"نهاده به سر بر ز آهن کلاه"}},{"hemistich":{"verse0":"همه تلخی از بهر بیشی بود","verse1":"مبادا که با آز خویشی بود"}},{"hemistich":{"verse0":"وزان روی سهراب با انجمن","verse1":"همی می گسارید با رود زن"}},{"hemistich":{"verse0":"به هومان چنین گفت کاین شیر مرد","verse1":"که با من همی گردد اندر نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بالای من نیست بالاش کم","verse1":"برزم اندرون دل ندارد دژم"}},{"hemistich":{"verse0":"بر و کتف و یالش همانند من","verse1":"تو گویی که داننده بر زد رسن"}},{"hemistich":{"verse0":"نشانهای مادر بیابم همی","verse1":"بدان نیز لختی بتابم همی"}},{"hemistich":{"verse0":"گمانی برم من که او رستمست","verse1":"که چون او بگیتی نبرده کمست"}},{"hemistich":{"verse0":"نباید که من با پدر جنگ جوی","verse1":"شوم خیره روی اندر آرم بروی"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت هومان که در کارزار","verse1":"رسیدست رستم به من اند بار"}},{"hemistich":{"verse0":"شنیدم که در جنگ مازندران","verse1":"چه کرد آن دلاور به گرز گران"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین رخش ماند همی رخش اوی","verse1":"ولیکن ندارد پی و پخش اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"به شبگیر چون بردمید آفتاب","verse1":"سر جنگ جویان برآمد ز خواب"}},{"hemistich":{"verse0":"بپوشید سهراب خفتان رزم","verse1":"سرش پر ز رزم و دلش پر ز بزم"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد خروشان بران دشت جنگ","verse1":"به چنگ اندرون گرزهٔ گاورنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"ز رستم بپرسید خندان دو لب","verse1":"تو گفتی که با او به هم بود شب"}},{"hemistich":{"verse0":"که شب چون بدت روز چون خاستی","verse1":"ز پیگار بر دل چه آراستی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز کف بفگن این گرز و شمشیر کین","verse1":"بزن جنگ و بیداد را بر زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"نشنیم هر دو پیاده به هم","verse1":"به می تازه داریم روی دژم"}},{"hemistich":{"verse0":"به پیش جهاندار پیمان کنیم","verse1":"دل از جنگ جستن پشیمان کنیم"}},{"hemistich":{"verse0":"همان تا کسی دیگر آید به رزم","verse1":"تو با من بساز و بیارای بزم"}},{"hemistich":{"verse0":"دل من همی با تو مهر آورد","verse1":"همی آب شرمم به چهر آورد"}},{"hemistich":{"verse0":"همانا که داری ز گردان نژاد","verse1":"کنی پیش من گوهر خویش یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت رستم که‌ای نامجوی","verse1":"نبودیم هرگز بدین گفت‌وگوی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز کشتی گرفتن سخن بود دوش","verse1":"نگیرم فریب تو زین در مکوش"}},{"hemistich":{"verse0":"نه من کودکم گر تو هستی جوان","verse1":"به کشتی کمر بسته‌ام بر میان"}},{"hemistich":{"verse0":"بکوشیم و فرجام کار آن بود","verse1":"که فرمان و رای جهانبان بود"}},{"hemistich":{"verse0":"بسی گشته‌ام در فراز و نشیب","verse1":"نیم مرد گفتار و بند و فریب"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت سهراب کز مرد پیر","verse1":"نباشد سخن زین نشان دلپذیر"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا آرزو بد که در بسترست","verse1":"برآید به هنگام هوش از برت"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی کز تو ماند ستودان کند","verse1":"بپرد روان تن به زندان کند"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر هوش تو زیر دست منست","verse1":"به فرمان یزدان بساییم دست"}},{"hemistich":{"verse0":"از اسپان جنگی فرود آمدند","verse1":"هشیوار با گبر و خود آمدند"}},{"hemistich":{"verse0":"ببستند بر سنگ اسپ نبرد","verse1":"برفتند هر دو روان پر ز گرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بکشتی گرفتن برآویختند","verse1":"ز تن خون و خوی را فرو ریختند"}},{"hemistich":{"verse0":"بزد دست سهراب چون پیل مست","verse1":"برآوردش از جای و بنهاد پست"}},{"hemistich":{"verse0":"به کردار شیری که بر گور نر","verse1":"زند چنگ و گور اندر آید به سر"}},{"hemistich":{"verse0":"نشست از بر سینهٔ پیلتن","verse1":"پر از خاک چنگال و روی و دهن"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی خنجری آبگون برکشید","verse1":"همی خواست از تن سرش را برید"}},{"hemistich":{"verse0":"به سهراب گفت ای یل شیرگیر","verse1":"کمندافگن و گرد و شمشیرگیر"}},{"hemistich":{"verse0":"دگرگونه‌تر باشد آیین ما","verse1":"جزین باشد آرایش دین ما"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی کاو بکشتی نبرد آورد","verse1":"سر مهتری زیر گرد آورد"}},{"hemistich":{"verse0":"نخستین که پشتش نهد بر زمین","verse1":"نبرد سرش گرچه باشد به کین"}},{"hemistich":{"verse0":"گرش بار دیگر به زیر آورد","verse1":"ز افگندنش نام شیر آورد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان چاره از چنگ آن اژدها","verse1":"همی خواست کاید ز کشتن رها"}},{"hemistich":{"verse0":"دلیر جوان سر به گفتار پیر","verse1":"بداد و ببود این سخن دلپذیر"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی از دلی و دوم از زمان","verse1":"سوم از جوانمردیش بی‌گمان"}},{"hemistich":{"verse0":"رها کرد زو دست و آمد به دشت","verse1":"چو شیری که بر پیش آهو گذشت"}},{"hemistich":{"verse0":"همی کرد نخچیر و یادش نبود","verse1":"ازان کس که با او نبرد آزمود"}},{"hemistich":{"verse0":"همی دیر شد تا که هومان چو گرد","verse1":"بیامد بپرسیدش از هم نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"به هومان بگفت آن کجا رفته بود","verse1":"سخن هرچه رستم بدو گفته بود"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت هومان گرد ای جوان","verse1":"به سیری رسیدی همانا ز جان"}},{"hemistich":{"verse0":"دریغ این بر و بازو و یال تو","verse1":"میان یلی چنگ و گوپال تو"}},{"hemistich":{"verse0":"هژبری که آورده بودی بدام","verse1":"رها کردی از دام و شد کار خام"}},{"hemistich":{"verse0":"نگه کن کزین بیهده کارکرد","verse1":"چه آرد به پیشت به دیگر نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بگفت و دل از جان او برگرفت","verse1":"پرانده همی ماند ازو در شگفت"}},{"hemistich":{"verse0":"به لشکرگه خویش بنهاد روی","verse1":"به خشم و دل از غم پر از کار اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی داستان زد برین شهریار","verse1":"که دشمن مدار ارچه خردست خوار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو رستم ز دست وی آزاد شد","verse1":"بسان یکی تیغ پولاد شد"}},{"hemistich":{"verse0":"خرامان بشد سوی آب روان","verse1":"چنان چون شده باز یابد روان"}},{"hemistich":{"verse0":"بخورد آب و روی و سر و تن بشست","verse1":"به پیش جهان آفرین شد نخست"}},{"hemistich":{"verse0":"همی خواست پیروزی و دستگاه","verse1":"نبود آگه از بخشش هور و ماه"}},{"hemistich":{"verse0":"که چون رفت خواهد سپهر از برش","verse1":"بخواهد ربودن کلاه از سرش"}},{"hemistich":{"verse0":"وزان آبخور شد به جای نبرد","verse1":"پراندیشه بودش دل و روی زرد"}},{"hemistich":{"verse0":"همی تاخت سهراب چون پیل مست","verse1":"کمندی به بازو کمانی به دست"}},{"hemistich":{"verse0":"گرازان و بر گور نعره‌زنان","verse1":"سمندش جهان و جهان راکنان"}},{"hemistich":{"verse0":"همی ماند رستم ازو در شگفت","verse1":"ز پیگارش اندازه‌ها برگرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"چو سهراب شیراوژن او را بدید","verse1":"ز باد جوانی دلش بردمید"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت کای رسته از چنگ شیر","verse1":"جدا مانده از زخم شیر دلیر"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"ازان پس خبر شد بافراسیاب","verse1":"که شد مرز توران چو دریای آب"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی کاسه‌رود اندر آمد سپاه","verse1":"زمین شد ز کین سیاوش سیاه"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهبد به پیران سالار گفت","verse1":"که خسرو سخن برگشاد از نهفت"}},{"hemistich":{"verse0":"مگر کین سخن را پذیره شویم","verse1":"همه با درفش و تبیره شویم"}},{"hemistich":{"verse0":"وگرنه ز ایران بیاید سپاه","verse1":"نه خورشید بینیم روشن نه ماه"}},{"hemistich":{"verse0":"برو لشکر آور ز هر سو فراز","verse1":"سخنها نباید که گردد دراز"}},{"hemistich":{"verse0":"وزین رو برآمد یکی تندباد","verse1":"که کس را ز ایران نبد رزم یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی ابر تند اندر آمد چو گرد","verse1":"ز سرما همی لب بدندان فسرد"}},{"hemistich":{"verse0":"سراپرده و خیمه‌ها گشت یخ","verse1":"کشید از بر کوه بر برف نخ"}},{"hemistich":{"verse0":"بیک هفته کس روی هامون ندید","verse1":"همه کشور از برف شد ناپدید"}},{"hemistich":{"verse0":"خور و خواب و آرامگه تنگ شد","verse1":"تو گفتی که روی زمین سنگ شد"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی را نبد یاد روز نبرد","verse1":"همی اسپ جنگی بکشت و بخورد"}},{"hemistich":{"verse0":"تبه شد بسی مردم و چارپای","verse1":"یکی را نبد چنگ و بازو بجای"}},{"hemistich":{"verse0":"بهشتم برآمد بلند آفتاب","verse1":"جهان شد سراسر چو دریای آب"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهبد سپه را همی گرد کرد","verse1":"سخن رفت چندی ز روز نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"که ایدر سپه شد ز تنگی تباه","verse1":"سزد گر برانیم ازین رزمگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"مبادا برین بوم و برها درود","verse1":"کلات و سپدکوه گر کاسه رود"}},{"hemistich":{"verse0":"ز گردان سرافراز بهرام گفت","verse1":"که این از سپهبد نشاید نهفت"}},{"hemistich":{"verse0":"تو ما را بگفتار خامش کنی","verse1":"همی رزم پور سیاوش کنی"}},{"hemistich":{"verse0":"مکن کژ ابر خیره بر کار راست","verse1":"بیک جان نگه کن که چندین بکاست"}},{"hemistich":{"verse0":"هنوز از بدی تا چه آیدت پیش","verse1":"به چرم اندر است این زمان گاومیش"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهبد چنین گفت کاذرگشسپ","verse1":"نبد نامورتر ز جنگی زرسپ"}},{"hemistich":{"verse0":"بلشکر نگه کن که چون ریونیز","verse1":"که بینی بمردی و دیدار نیز"}},{"hemistich":{"verse0":"نه بر بی‌گنه کشته آمد فرود","verse1":"نوشته چنین بود بود آنچ بود"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا جام ازو پر می و شیر بود","verse1":"جوان را ز بالا سخن تیر بود"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون از گذشته نیاریم یاد","verse1":"به بیداد شد کشته او گر بداد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خلعت ستد گیو گودرز ز شاه","verse1":"که آن کوه هیزم بسوزد براه"}},{"hemistich":{"verse0":"کنونست هنگام آن سوختن","verse1":"به آتش سپهری برافروختن"}},{"hemistich":{"verse0":"گشاده شود راه لشکر مگر","verse1":"بباشد سپه را بروبر گذر"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت گیو این سخن رنج نیست","verse1":"وگر هست هم رنج بی‌گنج نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"غمی گشت بیژن بدین داستان","verse1":"نباشم بدین گفت همداستان"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا با جوانی نباید نشست","verse1":"بپیری کمر بر میان تو بست"}},{"hemistich":{"verse0":"برنج و بسختی بپروردیم","verse1":"بگفتار هرگز نیازردیم"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا برد باید بدین کار دست","verse1":"نشاید تو با رنج و من با نشست"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت گیو آنک من ساختم","verse1":"بدین کار گردن برافراختم"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون ای پسر گاه آرایشست","verse1":"نه هنگام پیری و بخشایشست"}},{"hemistich":{"verse0":"ازین رفتن من ندار ایچ غم","verse1":"که من کوه خارا بسوزم به دم"}},{"hemistich":{"verse0":"بسختی گذشت از در کاسه‌رود","verse1":"جهان را همه رنج برف آب بود"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آمد برران کوه هیزم فراز","verse1":"ندانست بالا و پهناش باز"}},{"hemistich":{"verse0":"ز پیکان تیر آتشی برفروخت","verse1":"بکوه اندر افگند و هیزم بسوخت"}},{"hemistich":{"verse0":"ز آتش سه هفته گذرشان نبود","verse1":"ز تف زبانه ز باد و ز دود"}},{"hemistich":{"verse0":"چهارم سپه برگذشتن گرفت","verse1":"همان آب و آتش نشستن گرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهبد چو لشکر برو گرد شد","verse1":"ز آتش براه گروگرد شد"}},{"hemistich":{"verse0":"سپاه اندر آمد چنانچون سزد","verse1":"همه کوه و هامون سراپرده زد"}},{"hemistich":{"verse0":"چنانچون ببایست برساختند","verse1":"ز هر سو طلایه برون تاختند"}},{"hemistich":{"verse0":"گروگرد بودی نشست تژاو","verse1":"سواری که بودیش با شیر تاو"}},{"hemistich":{"verse0":"فسیله بدان جایگه داشتی","verse1":"چنان کوه تا کوه بگذاشتی"}},{"hemistich":{"verse0":"خبر شد که آمد ز ایران سپاه","verse1":"گله برد باید به یکسو ز راه"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستاد گردی هم اندر شتاب","verse1":"بنزدیک چوپان افراسیاب"}},{"hemistich":{"verse0":"کبوده بدش نام و شایسته بود","verse1":"بشایستگی نیز بایسته بود"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت چون تیره گردد سپهر","verse1":"تو ز ایدر برو هیچ منمای چهر"}},{"hemistich":{"verse0":"نگه کن که چندست ز ایران سپاه","verse1":"ز گردان که دارد درفش و کلاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ازیدر بر ایشان شبیخون کنیم","verse1":"همه کوه در جنگ هامون کنیم"}},{"hemistich":{"verse0":"کبوده بیامد چو گرد سیاه","verse1":"شب تیره نزدیک ایران سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"طلایه شب تیره بهرام بود","verse1":"کمندش سر پیل را دام بود"}},{"hemistich":{"verse0":"برآورد اسپ کبوده خروش","verse1":"ز لشکر برافراخت بهرام گوش"}},{"hemistich":{"verse0":"کمان را بزه کرد و بفشارد ران","verse1":"درآمد ز جای آن هیون گران"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی تیر بگشاد و نگشاد لب","verse1":"کبوده نبود ایچ پیدا ز شب"}},{"hemistich":{"verse0":"بزد بر کمربند چوپان شاه","verse1":"همی گشت رنگ کبوده سیاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز اسپ اندر افتاد و زنهار خواست","verse1":"بدو گفت بهرام برگوی راست"}},{"hemistich":{"verse0":"که ایدر فرستندهٔ تو که بود","verse1":"کرا خواستی زین بزرگان بسود"}},{"hemistich":{"verse0":"ببهرام گفت ار دهی زینهار","verse1":"بگویم ترا هرچ پرسی ز کار"}},{"hemistich":{"verse0":"تژاوست شاها فرستنده‌ام","verse1":"بنزدیک او من پرستنده‌ام"}},{"hemistich":{"verse0":"مکش مر مرا تا نمایمت راه","verse1":"بجایی که او دارد آرامگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت بهرام با من تژاو","verse1":"چو با شیر درنده پیکار گاو"}},{"hemistich":{"verse0":"سرش را بخنجر ببرید پست","verse1":"بفتراک زین کیانی ببست"}},{"hemistich":{"verse0":"بلشکر گه آورد و بفگند خوار","verse1":"نه نام‌آوری بد نه گردی سوار"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"دگر باره اسپان ببستند سخت","verse1":"به سر بر همی گشت بدخواه بخت"}},{"hemistich":{"verse0":"به کشتی گرفتن نهادند سر","verse1":"گرفتند هر دو دوال کمر"}},{"hemistich":{"verse0":"هرآنگه که خشم آورد بخت شوم","verse1":"کند سنگ خارا به کردار موم"}},{"hemistich":{"verse0":"سرافراز سهراب با زور دست","verse1":"تو گفتی سپهر بلندش ببست"}},{"hemistich":{"verse0":"غمی بود رستم ببازید چنگ","verse1":"گرفت آن بر و یال جنگی پلنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"خم آورد پشت دلیر جوان","verse1":"زمانه بیامد نبودش توان"}},{"hemistich":{"verse0":"زدش بر زمین بر به کردار شیر","verse1":"بدانست کاو هم نماند به زیر"}},{"hemistich":{"verse0":"سبک تیغ تیز از میان برکشید","verse1":"بر شیر بیدار دل بردرید"}},{"hemistich":{"verse0":"بپیچید زانپس یکی آه کرد","verse1":"ز نیک و بد اندیشه کوتاه کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت کاین بر من از من رسید","verse1":"زمانه به دست تو دادم کلید"}},{"hemistich":{"verse0":"تو زین بیگناهی که این کوژپشت","verse1":"مرابرکشید و به زودی بکشت"}},{"hemistich":{"verse0":"به بازی بکویند همسال من","verse1":"به خاک اندر آمد چنین یال من"}},{"hemistich":{"verse0":"نشان داد مادر مرا از پدر","verse1":"ز مهر اندر آمد روانم بسر"}},{"hemistich":{"verse0":"هرآنگه که تشنه شدستی به خون","verse1":"بیالودی آن خنجر آبگون"}},{"hemistich":{"verse0":"زمانه به خون تو تشنه شود","verse1":"براندام تو موی دشنه شود"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون گر تو در آب ماهی شوی","verse1":"و گر چون شب اندر سیاهی شوی"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر چون ستاره شوی بر سپهر","verse1":"ببری ز روی زمین پاک مهر"}},{"hemistich":{"verse0":"بخواهد هم از تو پدر کین من","verse1":"چو بیند که خاکست بالین من"}},{"hemistich":{"verse0":"ازین نامداران گردنکشان","verse1":"کسی هم برد سوی رستم نشان"}},{"hemistich":{"verse0":"که سهراب کشتست و افگنده خوار","verse1":"ترا خواست کردن همی خواستار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید رستم سرش خیره گشت","verse1":"جهان پیش چشم اندرش تیره گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"بپرسید زان پس که آمد به هوش","verse1":"بدو گفت با ناله و با خروش"}},{"hemistich":{"verse0":"که اکنون چه داری ز رستم نشان","verse1":"که کم باد نامش ز گردنکشان"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت ار ایدونکه رستم تویی","verse1":"بکشتی مرا خیره از بدخویی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز هر گونه‌ای بودمت رهنمای","verse1":"نجنبید یک ذره مهرت ز جای"}},{"hemistich":{"verse0":"چو برخاست آواز کوس از درم","verse1":"بیامد پر از خون دو رخ مادرم"}},{"hemistich":{"verse0":"همی جانش از رفتن من بخست","verse1":"یکی مهره بر بازوی من ببست"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا گفت کاین از پدر یادگار","verse1":"بدار و ببین تا کی آید به کار"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون کارگر شد که بیکار گشت","verse1":"پسر پیش چشم پدر خوار گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"همان نیز مادر به روشن روان","verse1":"فرستاد با من یکی پهلوان"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان تا پدر را نماید به من","verse1":"سخن برگشاید به هر انجمن"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آن نامور پهلوان کشته شد","verse1":"مرا نیز هم روز برگشته شد"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون بند بگشای از جوشنم","verse1":"برهنه نگه کن تن روشنم"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بگشاد خفتان و آن مهره دید","verse1":"همه جامه بر خویشتن بردرید"}},{"hemistich":{"verse0":"همی گفت کای کشته بر دست من","verse1":"دلیر و ستوده به هر انجمن"}},{"hemistich":{"verse0":"همی ریخت خون و همی کند موی","verse1":"سرش پر ز خاک و پر از آب روی"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت سهراب کین بدتریست","verse1":"به آب دو دیده نباید گریست"}},{"hemistich":{"verse0":"ازین خویشتن کشتن اکنون چه سود","verse1":"چنین رفت و این بودنی کار بود"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خورشید تابان ز گنبد بگشت","verse1":"تهمتن نیامد به لشکر ز دشت"}},{"hemistich":{"verse0":"ز لشکر بیامد هشیوار بیست","verse1":"که تا اندر آوردگه کار چیست"}},{"hemistich":{"verse0":"دو اسپ اندر آن دشت برپای بود","verse1":"پر از گرد رستم دگر جای بود"}},{"hemistich":{"verse0":"گو پیلتن را چو بر پشت زین","verse1":"ندیدند گردان بران دشت کین"}},{"hemistich":{"verse0":"گمانشان چنان بد که او کشته شد","verse1":"سرنامداران همه گشته شد"}},{"hemistich":{"verse0":"به کاووس کی تاختند آگهی","verse1":"که تخت مهی شد ز رستم تهی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز لشکر برآمد سراسر خروش","verse1":"زمانه یکایک برآمد به جوش"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود کاووس تا بوق و کوس","verse1":"دمیدند و آمد سپهدار طوس"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان پس بدو گفت کاووس شاه","verse1":"کز ایدر هیونی سوی رزمگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بتازید تا کار سهراب چیست","verse1":"که بر شهر ایران بباید گریست"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر کشته شد رستم جنگجوی","verse1":"از ایران که یارد شدن پیش اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"به انبوه زخمی بباید زدن","verse1":"برین رزمگه بر نشاید بدن"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آشوب برخاست از انجمن","verse1":"چنین گفت سهراب با پیلتن"}},{"hemistich":{"verse0":"که اکنون که روز من اندر گذشت","verse1":"همه کار ترکان دگرگونه گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"همه مهربانی بران کن که شاه","verse1":"سوی جنگ ترکان نراند سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"که ایشان ز بهر مرا جنگجوی","verse1":"سوی مرز ایران نهادند روی"}},{"hemistich":{"verse0":"بسی روز را داده بودم نوید","verse1":"بسی کرده بودم ز هر در امید"}},{"hemistich":{"verse0":"نباید که بینند رنجی به راه","verse1":"مکن جز به نیکی بر ایشان نگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"نشست از بر رخش رستم چو گرد","verse1":"پر از خون رخ و لب پر از باد سرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد به پیش سپه با خروش","verse1":"دل از کردهٔ خویش با درد و جوش"}},{"hemistich":{"verse0":"چو دیدند ایرانیان روی اوی","verse1":"همه برنهادند بر خاک روی"}},{"hemistich":{"verse0":"ستایش گرفتند بر کردگار","verse1":"که او زنده باز آمد از کارزار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو زان گونه دیدند بر خاک سر","verse1":"دریده برو جامه و خسته بر"}},{"hemistich":{"verse0":"به پرسش گرفتند کاین کار چیست","verse1":"ترادل برین گونه از بهر کیست"}},{"hemistich":{"verse0":"بگفت آن شگفتی که خود کرده بود","verse1":"گرامی‌تر خود بیازرده بود"}},{"hemistich":{"verse0":"همه برگرفتند با او خروش","verse1":"زمین پر خروش و هوا پر ز جوش"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت با سرفرازان که من","verse1":"نه دل دارم امروز گویی نه تن"}},{"hemistich":{"verse0":"شما جنگ ترکان مجویید کس","verse1":"همین بد که من کردم امروز بس"}},{"hemistich":{"verse0":"چو برگشت ازان جایگه پهلوان","verse1":"بیامد بر پور خسته روان"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگان برفتند با او بهم","verse1":"چو طوس و چو گودرز و چون گستهم"}},{"hemistich":{"verse0":"همه لشکر از بهر آن ارجمند","verse1":"زبان برگشادند یکسر ز بند"}},{"hemistich":{"verse0":"که درمان این کار یزدان کند","verse1":"مگر کاین سخن بر تو آسان کند"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی دشنه بگرفت رستم به دست","verse1":"که از تن ببرد سر خویش پست"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگان بدو اندر آویختند","verse1":"ز مژگان همی خون فرو ریختند"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت گودرز کاکنون چه سود","verse1":"که از روی گیتی برآری تو دود"}},{"hemistich":{"verse0":"تو بر خویشتن گر کنی صدگزند","verse1":"چه آسانی آید بدان ارجمند"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر ماند او را به گیتی زمان","verse1":"بماند تو بی‌رنج با او بمان"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر زین جهان این جوان رفتنیست","verse1":"به گیتی نگه کن که جاوید کیست"}},{"hemistich":{"verse0":"شکاریم یکسر همه پیش مرگ","verse1":"سری زیر تاج و سری زیر ترگ"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۱۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"به گودرز گفت آن زمان پهلوان","verse1":"کز ایدر برو زود روشن روان"}},{"hemistich":{"verse0":"پیامی ز من پیش کاووس بر","verse1":"بگویش که مارا چه آمد به سر"}},{"hemistich":{"verse0":"به دشنه جگرگاه پور دلیر","verse1":"دریدم که رستم مماناد دیر"}},{"hemistich":{"verse0":"گرت هیچ یادست کردار من","verse1":"یکی رنجه کن دل به تیمار من"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان نوشدارو که در گنج تست","verse1":"کجا خستگان را کند تن درست"}},{"hemistich":{"verse0":"به نزدیک من با یکی جام می","verse1":"سزد گر فرستی هم اکنون به پی"}},{"hemistich":{"verse0":"مگر کاو ببخت تو بهتر شود","verse1":"چو من پیش تخت تو کهتر شود"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد سپهبد بکردار باد","verse1":"به کاووس یکسر پیامش بداد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت کاووس کز انجمن","verse1":"اگر زنده ماند چنان پیلتن"}},{"hemistich":{"verse0":"شود پشت رستم به نیرو ترا","verse1":"هلاک آورد بی‌گمانی مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر یک زمان زو به من بد رسد","verse1":"نسازیم پاداش او جز به بد"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا گنجد او در جهان فراخ","verse1":"بدان فر و آن برز و آن یال و شاخ"}},{"hemistich":{"verse0":"شنیدی که او گفت کاووس کیست","verse1":"گر او شهریارست پس طوس کیست"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا باشد او پیش تختم به پای","verse1":"کجا راند او زیر فر همای"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید گودرز برگشت زود","verse1":"بر رستم آمد به کردار دود"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت خوی بد شهریار","verse1":"درختیست خنگی همیشه به بار"}},{"hemistich":{"verse0":"ترا رفت باید به نزدیک او","verse1":"درفشان کنی جان تاریک او"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۲۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"بفرمود رستم که تا پیشکار","verse1":"یکی جامه افگند بر جویبار"}},{"hemistich":{"verse0":"جوان را بران جامه آن جایگاه","verse1":"بخوابید و آمد به نزدیک شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"گو پیلتن سر سوی راه کرد","verse1":"کس آمد پسش زود و آگاه کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"که سهراب شد زین جهان فراخ","verse1":"همی از تو تابوت خواهد نه کاخ"}},{"hemistich":{"verse0":"پدر جست و برزد یکی سرد باد","verse1":"بنالید و مژگان به هم بر نهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"همی گفت زار ای نبرده جوان","verse1":"سرافراز و از تخمه پهلوان"}},{"hemistich":{"verse0":"نبیند چو تو نیز خورشید و ماه","verse1":"نه جوشن نه تخت و نه تاج و کلاه"}},{"hemistich":{"verse0":"کرا آمد این پیش کامد مرا","verse1":"بکشتم جوانی به پیران سرا"}},{"hemistich":{"verse0":"نبیره جهاندار سام سوار","verse1":"سوی مادر از تخمهٔ نامدار"}},{"hemistich":{"verse0":"بریدن دو دستم سزاوار هست","verse1":"جز از خاک تیره مبادم نشست"}},{"hemistich":{"verse0":"کدامین پدر هرگز این کار کرد","verse1":"سزاوارم اکنون به گفتار سرد"}},{"hemistich":{"verse0":"به گیتی که کشتست فرزند را","verse1":"دلیر و جوان و خردمند را"}},{"hemistich":{"verse0":"نکوهش فراوان کند زال زر","verse1":"همان نیز رودابهٔ پرهنر"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین کار پوزش چه پیش آورم","verse1":"که دل‌شان به گفتار خویش آورم"}},{"hemistich":{"verse0":"چه گویند گردان و گردنکشان","verse1":"چو زین سان شود نزد ایشان نشان"}},{"hemistich":{"verse0":"چه گویم چو آگه شود مادرش","verse1":"چه گونه فرستم کسی را برش"}},{"hemistich":{"verse0":"چه گویم چرا کشتمش بی‌گناه","verse1":"چرا روز کردم برو بر سیاه"}},{"hemistich":{"verse0":"پدرش آن گرانمایهٔ پهلوان","verse1":"چه گوید بدان پاک‌دخت جوان"}},{"hemistich":{"verse0":"برین تخمهٔ سام نفرین کنند","verse1":"همه نام من نیز بی‌دین کنند"}},{"hemistich":{"verse0":"که دانست کاین کودک ارجمند","verse1":"بدین سال گردد چو سرو بلند"}},{"hemistich":{"verse0":"به جنگ آیدش رای و سازد سپاه","verse1":"به من برکند روز روشن سیاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود تا دیبهٔ خسروان","verse1":"کشیدند بر روی پور جوان"}},{"hemistich":{"verse0":"همی آرزوگاه و شهر آمدش","verse1":"یکی تنگ تابوت بهر آمدش"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان دشت بردند تابوت اوی","verse1":"سوی خیمهٔ خویش بنهاد روی"}},{"hemistich":{"verse0":"به پرده سرای آتش اندر زدند","verse1":"همه لشکرش خاک بر سر زدند"}},{"hemistich":{"verse0":"همان خیمه و دیبهٔ هفت رنگ","verse1":"همه تخت پرمایه زرین پلنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"برآتش نهادند و برخاست غو","verse1":"همی گفت زار ای جهاندار نو"}},{"hemistich":{"verse0":"دریغ آن رخ و برز و بالای تو","verse1":"دریغ آن همه مردی و رای تو"}},{"hemistich":{"verse0":"دریغ این غم و حسرت جان گسل","verse1":"ز مادر جدا وز پدر داغدل"}},{"hemistich":{"verse0":"همی ریخت خون و همی کند خاک","verse1":"همه جامهٔ خسروی کرد چاک"}},{"hemistich":{"verse0":"همه پهلوانان کاووس شاه","verse1":"نشستند بر خاک با او به راه"}},{"hemistich":{"verse0":"زبان بزرگان پر از پند بود","verse1":"تهمتن به درد از جگربند بود"}},{"hemistich":{"verse0":"چنینست کردار چرخ بلند","verse1":"به دستی کلاه و به دیگر کمند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو شادان نشیند کسی با کلاه","verse1":"بخم کمندش رباید ز گاه"}},{"hemistich":{"verse0":"چرا مهر باید همی بر جهان","verse1":"چو باید خرامید با همرهان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو اندیشهٔ گنج گردد دراز","verse1":"همی گشت باید سوی خاک باز"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر چرخ را هست ازین آگهی","verse1":"همانا که گشتست مغزش تهی"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان دان کزین گردش آگاه نیست","verse1":"که چون و چرا سوی او راه نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین رفتن اکنون نباید گریست","verse1":"ندانم که کارش به فرجام چیست"}},{"hemistich":{"verse0":"به رستم چنین گفت کاووس کی","verse1":"که از کوه البرز تا برگ نی"}},{"hemistich":{"verse0":"همی برد خواهد به گردش سپهر","verse1":"نباید فگندن بدین خاک مهر"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی زود سازد یکی دیرتر","verse1":"سرانجام بر مرگ باشد گذر"}},{"hemistich":{"verse0":"تو دل را بدین رفته خرسند کن","verse1":"همه گوش سوی خردمند کن"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر آسمان بر زمین بر زنی","verse1":"وگر آتش اندر جهان در زنی"}},{"hemistich":{"verse0":"نیابی همان رفته را باز جای","verse1":"روانش کهن شد به دیگر سرای"}},{"hemistich":{"verse0":"من از دور دیدم بر و یال اوی","verse1":"چنان برز و بالا و گوپال اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"زمانه برانگیختش با سپاه","verse1":"که ایدر به دست تو گردد تباه"}},{"hemistich":{"verse0":"چه سازی و درمان این کار چیست","verse1":"برین رفته تا چند خواهی گریست"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت رستم که او خود گذشت","verse1":"نشستست هومان درین پهن دشت"}},{"hemistich":{"verse0":"ز توران سرانند و چندی ز چین","verse1":"ازیشان بدل در مدار ایچ کین"}},{"hemistich":{"verse0":"زواره سپه را گذارد به راه","verse1":"به نیروی یزدان و فرمان شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت شاه ای گو نامجوی","verse1":"ازین رزم اندوهت آید به روی"}},{"hemistich":{"verse0":"گر ایشان به من چند بد کرده‌اند","verse1":"و گر دود از ایران برآورده‌اند"}},{"hemistich":{"verse0":"دل من ز درد تو شد پر ز درد","verse1":"نخواهم از ایشان همی یاد کرد"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۲۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"چو با گیو کیخسرو آمد به زم","verse1":"جهان چند ازو شاد و چندی دژم"}},{"hemistich":{"verse0":"نوندی به هر سو برافگند گیو","verse1":"یکی نامه از شاه وز گیو نیو"}},{"hemistich":{"verse0":"که آمد ز توران جهاندار شاد","verse1":"سر تخمهٔ نامور کیقباد"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستادهٔ بختیار و سوار","verse1":"خردمند و بینادل و دوستدار"}},{"hemistich":{"verse0":"گزین کرد ازان نامداران زم","verse1":"بگفت آنچ بشنید از بیش و کم"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت ایدر برو به اصفهان","verse1":"بر نیو گودرز کشوادگان"}},{"hemistich":{"verse0":"بگویش که کیخسرو آمد به زم","verse1":"که بادی نجست از بر او دژم"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی نامه نزدیک کاووس شاه","verse1":"فرستاده‌ای چست بگرفت راه"}},{"hemistich":{"verse0":"هیونان کفک افگن بادپای","verse1":"بجستند برسان آتش ز جای"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستادهٔ گیو روشن روان","verse1":"نخستین بیامد بر پهلوان"}},{"hemistich":{"verse0":"پیامش همی گفت و نامه بداد","verse1":"جهان پهلوان نامه بر سر نهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بهر سیاووش ببارید آب","verse1":"همی کرد نفرین بر افراسیاب"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستاده شد نزد کاووس کی","verse1":"ز یال هیونان بپالود خوی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آمد به نزدیک کاووس شاه","verse1":"ز شادی خروش آمد از بارگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"خبر شد به گیتی که فرزند شاه","verse1":"جهانجوی کیخسرو آمد ز راه"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهبد فرستاده را پیش خواند","verse1":"بران نامهٔ گیو گوهر فشاند"}},{"hemistich":{"verse0":"جهانی به شادی بیاراستند","verse1":"بهر جای رامشگران خواستند"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان پس ز کشور مهان جهان","verse1":"برفتند یکسر سوی اصفهان"}},{"hemistich":{"verse0":"بیاراست گودرز کاخ بلند","verse1":"همه دیبهٔ خسروانی فگند"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی تخت بنهاد پیکر به زر","verse1":"بدو اندرون چند گونه گهر"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی تاج با یاره و گوشوار","verse1":"یکی طوق پر گوهر شاهوار"}},{"hemistich":{"verse0":"به زر و به گوهر بیاراست گاه","verse1":"چنان چون بباید سزاوار شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"سراسر همه شهر آیین ببست","verse1":"بیاراست میدان و جای نشست"}},{"hemistich":{"verse0":"مهان سرافراز برخاستند","verse1":"پذیره شدن را بیاراستند"}},{"hemistich":{"verse0":"برفتند هشتاد فرسنگ پیش","verse1":"پذیره شدندش به آیین خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"چو چشم سپهبد برآمد به شاه","verse1":"همان گیو را دید با او به راه"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آمد پدیدار با شاه گیو","verse1":"پیاده شدند آن سواران نیو"}},{"hemistich":{"verse0":"فرو ریخت از دیدگان آب زرد","verse1":"ز درد سیاوش بسی یاد کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"ستودش فراوان و کرد آفرین","verse1":"چنین گفت کای شهریار زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"ز تو چشم بدخواه تو دور باد","verse1":"روان سیاوش پر از نور باد"}},{"hemistich":{"verse0":"جهاندار یزدان گوای منست","verse1":"که دیدار تو رهنمای منست"}},{"hemistich":{"verse0":"سیاووش را زنده گر دیدمی","verse1":"بدین گونه از دل نخندیدمی"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگان ایران همه پیش اوی","verse1":"یکایک نهادند بر خاک روی"}},{"hemistich":{"verse0":"وزان جایگه شاد گشتند باز","verse1":"فروزنده شد بخت گردن فراز"}},{"hemistich":{"verse0":"ببوسید چشم و سر گیو گفت","verse1":"که بیرون کشیدی سپهر از نهفت"}},{"hemistich":{"verse0":"گزارندهٔ خواب و جنگی توی","verse1":"گه چاره مرد درنگی توی"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی خانهٔ پهلوان آمدند","verse1":"همه شاد و روشن روان آمدند"}},{"hemistich":{"verse0":"ببودند یک هفته با می بدست","verse1":"بیاراسته بزمگاه و نشست"}},{"hemistich":{"verse0":"به هشتم سوی شهر کاووس شاه","verse1":"همه شاددل برگرفتند راه"}},{"hemistich":{"verse0":"چو کیخسرو آمد بر شهریار","verse1":"جهان گشت پر بوی و رنگ و نگار"}},{"hemistich":{"verse0":"بر آیین جهانی شد آراسته","verse1":"در و بام و دیوار پرخواسته"}},{"hemistich":{"verse0":"نشسته به هر جای رامشگران","verse1":"گلاب و می و مشک با زعفران"}},{"hemistich":{"verse0":"همه یال اسپان پر از مشک و می","verse1":"درم با شکر ریخته زیر پی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو کاووس کی روی خسرو بدید","verse1":"سرشکش ز مژگان به رخ بر چکید"}},{"hemistich":{"verse0":"فرود آمد از تخت و شد پیش اوی","verse1":"بمالید بر چشم او چشم و روی"}},{"hemistich":{"verse0":"جوان جهانجوی بردش نماز","verse1":"گرازان سوی تخت رفتند باز"}},{"hemistich":{"verse0":"فراوان ز ترکان بپرسید شاه","verse1":"هم از تخت سالار توران سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین پاسخ آورد کان کم خرد","verse1":"به بد روی گیتی همی بسپرد"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا چند ببسود و چندی بگفت","verse1":"خرد با هنر کردم اندر نهفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بترسیدم از کار و کردار او","verse1":"بپیچیدم از رنج و تیمار او"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر ویژه ابری شود در بار","verse1":"کشنده پدر چون بود دوستدار"}},{"hemistich":{"verse0":"نخواند مرا موبد از آب پاک","verse1":"که بپرستم او را پدر زیر خاک"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون گیو چندی به سختی ببود","verse1":"به توران مرا جست و رنج آزمود"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر نیز رنجی نبودی جزین","verse1":"که با من بیامد ز توران زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"سرافراز دو پهلوان با سپاه","verse1":"پس ما بیامد چو آتش به راه"}},{"hemistich":{"verse0":"من آن دیدم از گیو کز پیل مست","verse1":"نبیند به هندوستان بت پرست"}},{"hemistich":{"verse0":"گمانی نبردم که هرگز نهنگ","verse1":"ز دریا بران سان برآید به جنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان پس که پیران بیامد چو شیر","verse1":"میان بسته و بادپایی به زیر"}},{"hemistich":{"verse0":"به آب اندر آمد بسان نهنگ","verse1":"که گفتی زمین را بسوزد به جنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"بینداخت بر یال او بر کمند","verse1":"سر پهلوان اندر آمد به بند"}},{"hemistich":{"verse0":"بخواهشگری رفتم ای شهریار","verse1":"وگرنه به کندی سرش را ز بار"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان کاو ز درد پدر خسته بود","verse1":"ز بد گفتن ما زبان بسته بود"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین تا لب رود جیحون به جنگ","verse1":"نیاسود با گرزهٔ گاورنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"سرانجام بگذاشت جیحون به خشم","verse1":"به آب و کشتی نیفگند چشم"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی را که چون او بود پهلوان","verse1":"بود جاودان شاد و روشن روان"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی کاخ کشواد بد در صطخر","verse1":"که آزادگان را بدو بود فخر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو از تخت کاووس برخاستند","verse1":"به ایوان نو رفتن آراستند"}},{"hemistich":{"verse0":"همی رفت گودرز با شهریار","verse1":"چو آمد بدان گلشن زرنگار"}},{"hemistich":{"verse0":"بر اورنگ زرینش بنشاندند","verse1":"برو بر بسی آفرین خواندند"}},{"hemistich":{"verse0":"ببستند گردان ایران کمر","verse1":"بجز طوس نوذر که پیچید سر"}},{"hemistich":{"verse0":"که او بود با کوس و زرینه کفش","verse1":"هم او داشتی کاویانی درفش"}},{"hemistich":{"verse0":"ازان کار گودرز شد تیز مغز","verse1":"بر او پیامی فرستاد نغز"}},{"hemistich":{"verse0":"پیمبر سرافراز گیو دلیر","verse1":"که چنگ یلان داشت و بازوی شیر"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت با طوس نوذر بگوی","verse1":"که هنگام شادی بهانه مجوی"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگان و گردان ایران زمین","verse1":"همه شاه را خواندند آفرین"}},{"hemistich":{"verse0":"چرا سر کشی تو به فرمان دیو","verse1":"نبینی همی فر گیهان خدیو"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر تو بپیچی ز فرمان شاه","verse1":"مرا با تو کین خیزد و رزمگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"فرستاده گیوست پیغام من","verse1":"به دستوری نامدار انجمن"}},{"hemistich":{"verse0":"ز پیش پدر گیو بنمود پشت","verse1":"دلش پر ز گفتارهای درشت"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد به طوس سپهبد بگفت","verse1":"که این رای را با تو دیوست جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید پاسخ چنین داد طوس","verse1":"که بر ما نه خوبست کردن فسوس"}},{"hemistich":{"verse0":"به ایران پس از رستم پیلتن","verse1":"سرافرازتر کس منم ز انجمن"}},{"hemistich":{"verse0":"نبیره منوچهر شاه دلیر","verse1":"که گیتی به تیغ اندر آورد زیر"}},{"hemistich":{"verse0":"همان شیر پرخاشجویم به جنگ","verse1":"بدرم دل پیل و چنگ پلنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"همی بی من آیین و رای آورید","verse1":"جهان را به نو کدخدای آورید"}},{"hemistich":{"verse0":"نباشم بدین کار همداستان","verse1":"ز خسرو مزن پیش من داستان"}},{"hemistich":{"verse0":"جهاندار کز تخم افراسیاب","verse1":"نشانیم بخت اندر آید به خواب"}},{"hemistich":{"verse0":"نخواهیم شاه از نژاد پشنگ","verse1":"فسیله نه نیکو بود با پلنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"تو این رنجها را که بردی برست","verse1":"که خسرو جوانست و کندآورست"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی کاو بود شهریار زمین","verse1":"هنر باید و گوهر و فر و دین"}},{"hemistich":{"verse0":"فریبرز کاووس فرزند شاه","verse1":"سزاوارتر کس به تخت و کلاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بهرسو ز دشمن ندارد نژاد","verse1":"همش فر و برزست و هم نام و داد"}},{"hemistich":{"verse0":"دژم گیو برخاست از پیش او","verse1":"که خام آمدش دانش و کیش او"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد به گودرز کشواد گفت","verse1":"که فر و خرد نیست با طوس جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"دو چشمش تو گویی نبیند همی","verse1":"فریبرز را برگزیند همی"}},{"hemistich":{"verse0":"برآشفت گودرز و گفت از مهان","verse1":"همی طوس کم باد اندر جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"نبیره پسر داشت هفتاد و هشت","verse1":"بزد کوس ز ایوان به میدان گذشت"}},{"hemistich":{"verse0":"سواران جنگی ده و دو هزار","verse1":"برون رفت بر گستوان‌ور سوار"}},{"hemistich":{"verse0":"وزان رو بیامد سپهدار طوس","verse1":"ببستند بر کوههٔ پیل کوس"}},{"hemistich":{"verse0":"ببستند گردان ایران میان","verse1":"به پیش سپاه اختر کاویان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو گودرز را دید و چندان سپاه","verse1":"کزو تیره شد روی خورشید و ماه"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی تخت بر کوههٔ ژنده پیل","verse1":"ز پیروزه تابان به کردار نیل"}},{"hemistich":{"verse0":"جهانجوی کیخسرو تاج ور","verse1":"نشسته بران تخت و بسته کمر"}},{"hemistich":{"verse0":"به گرد اندرش ژنده‌پیلان دویست","verse1":"تو گفتی به گیتی جز آن جای نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"همی تافت زان تخت خسرو چو ماه","verse1":"ز یاقوت رخشنده بر سر کلاه"}},{"hemistich":{"verse0":"غمی شد دل طوس و اندیشه کرد","verse1":"که امروز اگر من بسازم نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بسی کشته آید ز هر دو سپاه","verse1":"ز ایران نه برخیزد این کینه‌گاه"}},{"hemistich":{"verse0":"نباشد جز از کام افراسیاب","verse1":"سر بخت ترکان برآید ز خواب"}},{"hemistich":{"verse0":"بدیشان رسد تخت شاهنشهی","verse1":"سرآید به ما روزگار مهی"}},{"hemistich":{"verse0":"خردمند مردی و جوینده راه","verse1":"فرستاد نزدیک کاووس شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"که از ما یکی گر برین دشت جنگ","verse1":"نهد بر کمان پر تیر خدنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی کینه خیزد که افراسیاب","verse1":"هم امشب همی آن ببیند به خواب"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید زین‌گونه گفتار شاه","verse1":"بفرمود تا بازگردد به راه"}},{"hemistich":{"verse0":"بر طوس و گودرز کشوادگان","verse1":"گزیده سرافراز آزادگان"}},{"hemistich":{"verse0":"که بر درگه آیند بی‌انجمن","verse1":"چنان چون بباید به نزدیک من"}},{"hemistich":{"verse0":"بشد طوس و گودرز نزدیک شاه","verse1":"زبان برگشادند بر پیش گاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت شاه ای خردمند پیر","verse1":"منه زهر برنده بر جام شیر"}},{"hemistich":{"verse0":"بنه تیغ و بگشای ز آهن میان","verse1":"نباید کزین سود دارد زیان"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت طوس سپهبد به شاه","verse1":"که گر شاه سیر آید از تخت و گاه"}},{"hemistich":{"verse0":"به فرزند باید که ماند جهان","verse1":"بزرگی و دیهیم و تخت مهان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو فرزند باشد نبیره کلاه","verse1":"چرا برنهد برنشیند به گاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت گودرز کای کم خرد","verse1":"ترا بخرد از مردمان نشمرد"}},{"hemistich":{"verse0":"به گیتی کسی چون سیاوش نبود","verse1":"چنو راد و آزاد و خامش نبود"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون این جهانجوی فرزند اوست","verse1":"همویست گویی به چهر و به پوست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر از تور دارد ز مادر نژاد","verse1":"هم از تخم شاهی نپیچد ز داد"}},{"hemistich":{"verse0":"به توران و ایران چنو نیو کیست","verse1":"چنین خام گفتارت از بهر چیست"}},{"hemistich":{"verse0":"دو چشمت نبیند همی چهر او","verse1":"چنان برز و بالا و آن مهر او"}},{"hemistich":{"verse0":"به جیحون گذر کرد و کشتی نجست","verse1":"به فر کیانی و رای درست"}},{"hemistich":{"verse0":"بسان فریدون کز اروند رود","verse1":"گذشت و به کشتی نیامد فرود"}},{"hemistich":{"verse0":"ز مردی و از فرهٔ ایزدی","verse1":"ازو دور شد چشم و دست بدی"}},{"hemistich":{"verse0":"تو نوذر نژادی نه بیگانه‌ای","verse1":"پدر تیز بود و تو دیوانه‌ای"}},{"hemistich":{"verse0":"سلیح من ار با منستی کنون","verse1":"بر و یالت آغشته گشتی به خون"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت طوس ای جهاندیده پیر","verse1":"سخن گوی لیکن همه دلپذیر"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر تیغ تو هست سندان شکاف","verse1":"سنانم بدرد دل کوه قاف"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر گرز تو هست با سنگ و تاب","verse1":"خدنگم بدوزد دل آفتاب"}},{"hemistich":{"verse0":"و گر تو ز کشواد داری نژاد","verse1":"منم طوس نوذر مه و شاهزاد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت گودرز چندین مگوی","verse1":"که چندین نبینم ترا آب روی"}},{"hemistich":{"verse0":"به کاووس گفت ای جهاندار شاه","verse1":"تو دل را مگردان ز آیین و راه"}},{"hemistich":{"verse0":"دو فرزند پرمایه را پیش خوان","verse1":"سزاوار گاهند و هر دو جوان"}},{"hemistich":{"verse0":"ببین تا ز هر دو سزاوار کیست","verse1":"که با برز و با فرهٔ ایزدیست"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو تاج بسپار و دل شاد دار","verse1":"چو فرزند بینی همی شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت کاووس کاین رای نیست","verse1":"که فرزند هر دو به دل بر یکیست"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی را چو من کرده باشم گزین","verse1":"دل دیگر از من شود پر ز کین"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی کار سازم که هر دو ز من","verse1":"نگیرند کین اندرین انجمن"}},{"hemistich":{"verse0":"دو فرزند ما را کنون بر دو خیل","verse1":"بباید شدن تا در اردبیل"}},{"hemistich":{"verse0":"به مرزی که آنجا دژ بهمنست","verse1":"همه ساله پرخاش آهرمنست"}},{"hemistich":{"verse0":"برنجست ز آهرمن آتش پرست","verse1":"نباشد بران مرز کس را نشست"}},{"hemistich":{"verse0":"ازیشان یکی کان بگیرد به تیغ","verse1":"ندارم ازو تخت شاهی دریغ"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید گودرز و طوس این سخن","verse1":"که افگند سالار هشیار بن"}},{"hemistich":{"verse0":"برین هر دو گشتند همداستان","verse1":"ندانست ازین به کسی داستان"}},{"hemistich":{"verse0":"برین یک سخن دل بیاراستند","verse1":"ز پیش جهاندار برخاستند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خورشید برزد سر از برج شیر","verse1":"سپهر اندر آورد شب را به زیر"}},{"hemistich":{"verse0":"فریبرز با طوس نوذر دمان","verse1":"به نزدیک شاه آمدند آن زمان"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت با شاه هشیار طوس","verse1":"که من با سپهبد برم پیل و کوس"}},{"hemistich":{"verse0":"همان من کشم کاویانی درفش","verse1":"رخ لعل دشمن کنم چون بنفش"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون همچنین من ز درگاه شاه","verse1":"بنه برنهم برنشانم سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"پس اندر فریبرز و کوس و درفش","verse1":"هوا کرده از سم اسپان بنفش"}},{"hemistich":{"verse0":"چو فرزند را فر و برز کیان","verse1":"بباشد نبیره نبندد میان"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت شاه ار تو رانی ز پیش","verse1":"زمانه نگردد ز آیین خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"برای خداوند خورشید و ماه","verse1":"توان ساخت پیروزی و دستگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"فریبرز را گر چنین است رای","verse1":"تو لشکر بیارای و منشین ز پای"}},{"hemistich":{"verse0":"بشد طوس با کاویانی درفش","verse1":"به پا اندرون کرده زرینه کفش"}},{"hemistich":{"verse0":"فریبرز کاووس در قلبگاه","verse1":"به پیش اندرون طوس و پیل و سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"چو نزدیک بهمن دژ اندر رسید","verse1":"زمین همچو آتش همی بردمید"}},{"hemistich":{"verse0":"بشد طوس با لشکری جنگجوی","verse1":"به تندی سوی دژ نهادند روی"}},{"hemistich":{"verse0":"سر بارهٔ دژ بد اندر هوا","verse1":"ندیدند جنگ هوا کس روا"}},{"hemistich":{"verse0":"سنانها ز گرمی همی برفروخت","verse1":"میان زره مرد جنگی بسوخت"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان سر به سر گفتی از آتش است","verse1":"هوا دام آهرمن سرکش است"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهبد فریبرز را گفت مرد","verse1":"به چیزی چو آید به دشت نبرد"}},{"hemistich":{"verse0":"به گرز گران و به تیغ و کمند","verse1":"بکوشد که آرد به چیزی گزند"}},{"hemistich":{"verse0":"به پیرامن دژ یکی راه نیست","verse1":"ز آتش کسی را دل ای شاه نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"میان زیر جوشن بسوزد همی","verse1":"تن بارکش برفروزد همی"}},{"hemistich":{"verse0":"بگشتند یک هفته گرد اندرش","verse1":"بدیده ندیدند جای درش"}},{"hemistich":{"verse0":"به نومیدی از جنگ گشتند باز","verse1":"نیامد بر از رنج راه دراز"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۲۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"پس آگاهی آمد به افراسیاب","verse1":"که شاه جهاندار بگذاشت آب"}},{"hemistich":{"verse0":"شنیده همی داشت اندر نهفت","verse1":"بیامد شب تیره با کس نگفت"}},{"hemistich":{"verse0":"جهاندیدگان را هم آنجا بماند","verse1":"دلی پر ز تیمار تنها براند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو کیخسرو آمد به گنگ اندرون","verse1":"سری پر ز تیمار دل پر ز خون"}},{"hemistich":{"verse0":"بدید آن دل افروز باغ بهشت","verse1":"شمرهای او چون چراغ بهشت"}},{"hemistich":{"verse0":"به هر گوشه‌ای چشمه و گلستان","verse1":"زمین سنبل و شاخ بلبلستان"}},{"hemistich":{"verse0":"همی گفت هر کس که اینت نهاد","verse1":"هم ایدر بباشیم تا مرگ شاد"}},{"hemistich":{"verse0":"وز آن پس بفرمود بیدار شاه","verse1":"طلب کردن شاه توران سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بجستند بر دشت و باغ و سرای","verse1":"گرفتند بر هر سوی رهنمای"}},{"hemistich":{"verse0":"همی رفت جوینده چون بیهشان","verse1":"مگر زو بیابند جایی نشان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بر جستنش تیز بشتافتند","verse1":"فراوان ز کسهای او یافتند"}},{"hemistich":{"verse0":"بکشتند بسیار کس بی‌گناه","verse1":"نشانی نیامد ز بیداد شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"همی بود در گنگ دژ شهریار","verse1":"یکی سال با رامش و میگسار"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان چون بهشتی دلاویز بود","verse1":"پر از گلشن و باغ و پالیز بود"}},{"hemistich":{"verse0":"برفتن همی شاه را دل نداد","verse1":"همی بود در گنگ پیروز و شاد"}},{"hemistich":{"verse0":"همه پهلوانان ایران سپاه","verse1":"برفتند یکسر به نزدیک شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"که گر شاه را دل نجنبد ز جای","verse1":"سوی شهر ایران نیایدش رای"}},{"hemistich":{"verse0":"همانا بداندیش افراسیاب","verse1":"گذشتست زان سو به دریای آب"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان پیر بر گاه کاووس شاه","verse1":"نه اورنگ و فر و نه گنج و سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"گر او سوی ایران شود پر ز کین","verse1":"که باشد نگهبان ایران زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"گر او باز با تخت و افسر شود","verse1":"همه رنج ما پاک بی‌بر شود"}},{"hemistich":{"verse0":"از آن پس به ایرانیان شاه گفت","verse1":"که این پند با سودمندیست جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"از آن شارستان پس مهان را بخواند","verse1":"وز آن رنج بردن فراوان براند"}},{"hemistich":{"verse0":"از ایشان کسی را که شایسته‌تر","verse1":"گرامی‌تر از شهر و بایسته‌تر"}},{"hemistich":{"verse0":"تنش را به خلعت بیاراستند","verse1":"ز دژ بارهٔ مرزبان خواستند"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت کایدر به شادی بمان","verse1":"ز دل بر کن اندیشهٔ بدگمان"}},{"hemistich":{"verse0":"ببخشید چندان که بد خواسته","verse1":"ز اسبان وز گنج آراسته"}},{"hemistich":{"verse0":"همه شهر ز ایشان توانگر شدند","verse1":"چه با یاره و تخت و افسر شدند"}},{"hemistich":{"verse0":"بدانگه که بیدار گردد خروس","verse1":"ز درگاه برخاست آوای کوس"}},{"hemistich":{"verse0":"سپاهی شتابنده و راه‌جوی","verse1":"به سوی بیابان نهادند روی"}},{"hemistich":{"verse0":"همه نامداران هر کشوری","verse1":"برفتند هر جا که بد مهتری"}},{"hemistich":{"verse0":"خورشها ببردند نزدیک شاه","verse1":"که بود از در شهریار و سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"به راهی که لشکر همی برگذشت","verse1":"در و دشت یکسر چو بازار گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"به کوه و بیابان و جای نشست","verse1":"کسی را نبد کس که بگشاد دست"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگان ابا هدیه و با نثار","verse1":"پذیره شدندی بر شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خلعت فراز آمدیشان ز گنج","verse1":"نهشتی که با او برفتی به رنج"}},{"hemistich":{"verse0":"پذیره شدش گیو با لشکری","verse1":"و زآن شهر هر کس که بد مهتری"}},{"hemistich":{"verse0":"چو دید آن سر و فرهٔ سرفراز","verse1":"پیاده شد و برد پیشش نماز"}},{"hemistich":{"verse0":"جهاندار بسیار بنواختشان","verse1":"به رسم کیان جایگه ساختشان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خسرو به نزدیک کشتی رسید","verse1":"فرود آمد و بادبان برکشید"}},{"hemistich":{"verse0":"دو هفته بر آن روی دریا بماند","verse1":"ز گفتار با گیو چندی براند"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت هر کو ندیدست گنگ","verse1":"نباید که خواهد به گیتی درنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود تا کار برساختند","verse1":"دو زورق به آب اندر انداختند"}},{"hemistich":{"verse0":"شناسای کشتی هر آنکس که بود","verse1":"که بر ژرف دریا دلیری نمود"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود تا بادبان برکشید","verse1":"به دریای بی‌مایه اندر کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"همان راه دریا به یک ساله راه","verse1":"چنان تیز شد باد در هفت ماه"}},{"hemistich":{"verse0":"که آن شاه و لشکر بدین سو گذشت","verse1":"که از باد کژ آستی تر نگشت"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهدار لشکر به خشکی کشید","verse1":"ببستند کشتی و هامون بدید"}},{"hemistich":{"verse0":"خورش کرد و پوشش هم آنجا یله","verse1":"به ملاح و آن کس که کردی خله"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود دینار و خلعت ز گنج","verse1":"ز گیتی کسی را که بردند رنج"}},{"hemistich":{"verse0":"وز آن آب راه بیابان گرفت","verse1":"جهانی از او مانده اندر شگفت"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آگاه شد اشکش آمد به راه","verse1":"ابا لشکری ساخته پیش شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"پیاده شد از اسب و روی زمین","verse1":"ببوسید و بر شاه کرد آفرین"}},{"hemistich":{"verse0":"همه تیز و مکران بیاراستند","verse1":"ز هر جای رامشگران خواستند"}},{"hemistich":{"verse0":"همه راه و بی‌راه آوای رود","verse1":"تو گفتی هوا تار شد رود پود"}},{"hemistich":{"verse0":"به دیوار دیبا برآویختند","verse1":"درم با شکر زیر پی ریختند"}},{"hemistich":{"verse0":"به مکران هر آن کس که بد مهتری","verse1":"وگر نامداری و کنداوری"}},{"hemistich":{"verse0":"برفتند با هدیه و با نثار","verse1":"به نزدیک پیروزگر شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"و زآن مرز چندان که بد خواسته","verse1":"فراز آورید اشکش آراسته"}},{"hemistich":{"verse0":"ز اشکش پذیرفت شاه آنچه دید","verse1":"و زآن نامداران یکی برگزید"}},{"hemistich":{"verse0":"ورا کرد مهتر به مکران زمین","verse1":"بسی خلعتش داد و کرد آفرین"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آمد ز مکران و توران به چین","verse1":"خود و سرفرازان ایران زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"پذیره شدش رستم زال سام","verse1":"سپاهی گشاده دل و شاد کام"}},{"hemistich":{"verse0":"چو از دور کیخسرو آمد پدید","verse1":"سوار سرفراز چترش کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"پیاده شد از باره بردش نماز","verse1":"گرفتش به بر شاه گردن‌فراز"}},{"hemistich":{"verse0":"بگفت آن شگفتی که دید اندر آب","verse1":"ز گم بودن جادو افراسیاب"}},{"hemistich":{"verse0":"به چین نیز مهمان رستم بماند","verse1":"به یک هفته از چین به ماچین براند"}},{"hemistich":{"verse0":"همی رفت سوی سیاووش گرد","verse1":"به ماه سفندار مذ روز ارد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آمد بدان شارستان پدر","verse1":"دو رخساره پر آب و خسته جگر"}},{"hemistich":{"verse0":"به جایی که گرسیوز بدنشان","verse1":"گروی به نفرین مردم کشان"}},{"hemistich":{"verse0":"سر شاه ایران بریدند خوار","verse1":"بیامد بدان جایگه شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"همی ریخت بر سر از آن تیره خاک","verse1":"همی کرد روی و بر خویش چاک"}},{"hemistich":{"verse0":"بمالید رستم بر آن خاک روی","verse1":"بنفرید بر جان ناکس گروی"}},{"hemistich":{"verse0":"همی گفت کیخسرو ای شهریار","verse1":"مرا ماندی در جهان یادگار"}},{"hemistich":{"verse0":"نماندم ز کین تو مانند چیز","verse1":"به رنج اندرم تا جهانست نیز"}},{"hemistich":{"verse0":"بپرداختم تخت افراسیاب","verse1":"از این پس نه آرام جویم نه خواب"}},{"hemistich":{"verse0":"بر امید آن کش به چنگ آورم","verse1":"جهان پیش او تار و تنگ آورم"}},{"hemistich":{"verse0":"از آن پس بدان گنج بنهاد سر","verse1":"که مادر بدو یاد کرد از پدر"}},{"hemistich":{"verse0":"در گنج بگشاد و روزی بداد","verse1":"دو هفته در آن شارستان بود شاد"}},{"hemistich":{"verse0":"به رستم دو صد بدره دینار داد","verse1":"همان گیو را چیز بسیار داد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید گستهم نوذر که شاه","verse1":"بدان شارستان پدر کرد راه"}},{"hemistich":{"verse0":"پذیره شدش با سپاهی گران","verse1":"ز ایران بزرگان و کنداوران"}},{"hemistich":{"verse0":"چو از دور دید افسر و تاج شاه","verse1":"پیاده فراوان بپیمود راه"}},{"hemistich":{"verse0":"همه یکسره خواندند آفرین","verse1":"بر آن دادگر شهریار زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"به گستهم فرمود تا برنشست","verse1":"همه راه شادان و دستش به دست"}},{"hemistich":{"verse0":"کشیدند زان روی به بهشت گنگ","verse1":"سپه را به نزدیک شاه آب و رنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"وفا چون درختی بود میوه‌دار","verse1":"همی هر زمانی نو آید به بار"}},{"hemistich":{"verse0":"نیاسود یک تن ز خورد و شکار","verse1":"همان یک سواره همان شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"ز ترکان هر آن کس که بد سرفراز","verse1":"شدند از نوازش همه بی‌نیاز"}},{"hemistich":{"verse0":"به رخشنده روز و به هنگام خواب","verse1":"همی آگهی جست ز افراسیاب"}},{"hemistich":{"verse0":"از ایشان کسی زو نشانی نداد","verse1":"نکردند از او در جهان نیز یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"جهاندار یک شب سر و تن بشست","verse1":"بشد دور با دفتر زند و است"}},{"hemistich":{"verse0":"همه شب به پیش جهان آفرین","verse1":"همی بود گریان و سر بر زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"همی گفت کاین بنده ناتوان","verse1":"همیشه پر از درد دارد روان"}},{"hemistich":{"verse0":"همه کوه و رود و بیابان و آب","verse1":"نبیند نشانی ز افراسیاب"}},{"hemistich":{"verse0":"همی گفت کای داور دادگر","verse1":"تو دادی مرا نازش و زور و فر"}},{"hemistich":{"verse0":"که او راه تو دادگر نسپرد","verse1":"کسی را ز گیتی به کس نشمرد"}},{"hemistich":{"verse0":"تو دانی که او نیست بر داد و راه","verse1":"بسی ریخت خون سر بیگناه"}},{"hemistich":{"verse0":"مگر باشدم دادگر یک خدای","verse1":"به نزدیک آن بدکنش رهنمای"}},{"hemistich":{"verse0":"تو دانی که من خود سراینده‌ام","verse1":"پرستنده آفریننده‌ام"}},{"hemistich":{"verse0":"به گیتی از او نام و آواز نیست","verse1":"ز من راز باشد ز تو راز نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر زو تو خشنودی ای دادگر","verse1":"مرا بازگردان ز پیکار سر"}},{"hemistich":{"verse0":"بکش در دل این آتش کین من","verse1":"به آیین خویش آور آیین من"}},{"hemistich":{"verse0":"ز جای نیایش بیامد به تخت","verse1":"جوان سرافراز و پیروز بخت"}},{"hemistich":{"verse0":"همی بود یک سال در حصن گنگ","verse1":"برآسود از جنبش و ساز جنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بودن به گنگ اندرون شد دراز","verse1":"به دیدار کاووسش آمد نیاز"}},{"hemistich":{"verse0":"به گستهم نوذر سپرد آن زمین","verse1":"ز قچغار تا پیش دریای چین"}},{"hemistich":{"verse0":"بی‌اندازه لشکر به گستهم داد","verse1":"بدو گفت بیدار دل باش و شاد"}},{"hemistich":{"verse0":"به چین و به مکران زمین دست یاز","verse1":"به هر سو فرستاده و نامه ساز"}},{"hemistich":{"verse0":"همی جوی ز افراسیاب آگهی","verse1":"مگر زو شود روی گیتی تهی"}},{"hemistich":{"verse0":"و زآن جایگه خواسته هرچه بود","verse1":"ز دینار وز گوهر نابسود"}},{"hemistich":{"verse0":"ز مشک و پرستار و زرین ستام","verse1":"همان جامه و اسب و تخت و غلام"}},{"hemistich":{"verse0":"ز گستردنیها و آلات چین","verse1":"ز چیزی که خیزد ز مکران زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"ز گاوان گردونکشان چل هزار","verse1":"همی راند پیش اندرون شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"همی گفت هرگز کسی پیش از این","verse1":"ندید و نبد خواسته بیش از این"}},{"hemistich":{"verse0":"سپه بود چندان که بر کوه و دشت","verse1":"همی ده شب و روز لشکر گذشت"}},{"hemistich":{"verse0":"چو دمدار برداشتی پیشرو","verse1":"به منزل رسیدی همی نو به نو"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد بر آن هم نشان تا به چاج","verse1":"بیاویخت تاج از بر تخت عاج"}},{"hemistich":{"verse0":"به سغد اندرون بود یک هفته شاه","verse1":"همه سغد شد شاه را نیک خواه"}},{"hemistich":{"verse0":"وز آنجا به شهر بخارا رسید","verse1":"ز لشکر هوا را همی کس ندید"}},{"hemistich":{"verse0":"بخورد و بیاسود و یک هفته بود","verse1":"دوم هفته با جامه نابسود"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد خروشان به آتشکده","verse1":"غمی بود زآن اژدهای شده"}},{"hemistich":{"verse0":"که تور فریدون برآورده بود","verse1":"بدو اندرون کاخها کرده بود"}},{"hemistich":{"verse0":"بگسترد بر موبدان سیم و زر","verse1":"بر آتش پراگند چندی گهر"}},{"hemistich":{"verse0":"و زآن جایگه سر به رفتن نهاد","verse1":"همی رفت با کام دل شاه شاد"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۲۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"به جیحون گذر کرد بر سوی بلخ","verse1":"چشیده ز گیتی بسی شور و تلخ"}},{"hemistich":{"verse0":"به بلخ اندرون بود یک ماه شاه","verse1":"سر ماه بر بلخ بگزید راه"}},{"hemistich":{"verse0":"به هر شهر در نامور مهتری","verse1":"بماندی سرافراز با لشکری"}},{"hemistich":{"verse0":"ببستند آذین به بیراه و راه","verse1":"به جایی که بگذشت شاه و سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"همه بوم کشور بیاراستند","verse1":"می و رود و رامشگران خواستند"}},{"hemistich":{"verse0":"درم ریختند از بر و زعفران","verse1":"چه دینار و مشک از کران تا کران"}},{"hemistich":{"verse0":"به شهر اندرون هر که درویش بود","verse1":"وگر سازش از کوشش خویش بود"}},{"hemistich":{"verse0":"درم داد مر هر یکی را ز گنج","verse1":"پراگنده شد بدره پنجاه و پنج"}},{"hemistich":{"verse0":"سر هفته را کرد آهنگ ری","verse1":"سوی پارس نزدیک کاووس کی"}},{"hemistich":{"verse0":"دو هفته به ری نیز بخشید و خورد","verse1":"سیم هفته آهنگ بغداد کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"هیونان فرستاد چندی ز ری","verse1":"به نزدیک کاووس فرخنده‌پی"}},{"hemistich":{"verse0":"دل پیر زان آگهی تازه شد","verse1":"تو گفتی که بر دیگر اندازه شد"}},{"hemistich":{"verse0":"به ایوانها تخت زرین نهاد","verse1":"به خانه در آرایش چین نهاد"}},{"hemistich":{"verse0":"ببستند آذین به شهر و به راه","verse1":"همه برزن و کوی و بازارگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"پذیره شدندش همه مهتران","verse1":"بزرگان هر شهر و کنداوران"}},{"hemistich":{"verse0":"همه راه و بی راه گنبد زده","verse1":"جهان شد چو دیبا به زر آزده"}},{"hemistich":{"verse0":"همه مشک با گوهر آمیختند","verse1":"ز گنبد به سرها فرو ریختند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بیرون شد از شهر کاووس کی","verse1":"ابا نامداران فرخنده‌پی"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی طالقان آمد و مرو رود","verse1":"جهان بود پر بانگ و آوای رود"}},{"hemistich":{"verse0":"و زآن پس به راه نشاپور شاه","verse1":"بدیدند مر یکدگر را به راه"}},{"hemistich":{"verse0":"نیا را چو دید از کران شاه نو","verse1":"برانگیخت آن باره تندرو"}},{"hemistich":{"verse0":"بر او بر نیا برگرفت آفرین","verse1":"ستایش سزای جهان آفرین"}},{"hemistich":{"verse0":"همی گفت بی‌تو مبادا جهان","verse1":"نه تخت بزرگی نه تاج مهان"}},{"hemistich":{"verse0":"که خورشید چون تو ندیدست شاه","verse1":"نه جوشن نه اسب و نه تخت و کلاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز جمشید تا بآفریدون رسید","verse1":"سپهر و زمین چون تو شاهی ندید"}},{"hemistich":{"verse0":"نه زین سان کسی رنج برد از مهان","verse1":"نه دید آشکارا نهان جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"که روشن جهان بر تو فرخنده باد","verse1":"دل و جان بدخواه تو کنده باد"}},{"hemistich":{"verse0":"سیاوش گرش روز باز آمدی","verse1":"به فر تو او را نیاز آمدی"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت شاه این ز بخت تو بود","verse1":"برومند شاخ درخت تو بود"}},{"hemistich":{"verse0":"زبرجد بیاورد و یاقوت و زر","verse1":"همی ریخت بر تارک شاه بر"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین گونه تا تخت گوهرنگار","verse1":"بشد پایه ها ناپدید از نثار"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود پس کانجمن را بخوان","verse1":"به ایوان دیگر بیارای خوان"}},{"hemistich":{"verse0":"نشستند در گلشن زرنگار","verse1":"بزرگان پرمایه با شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"همی گفت شاه آن شگفتی که دید","verse1":"به دریا در و نامداران شنید"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دریا و از گنگ دژ یاد کرد","verse1":"لب نامداران پر از باد کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"از آن خرمی دشت و آن شهر و راغ","verse1":"شمرها و پالیزها چون چراغ"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو ماند کاووس کی در شگفت","verse1":"ز کردارش اندازه‌ها برگرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت روز نو و ماه نو","verse1":"چو گفتارهای نو و شاه نو"}},{"hemistich":{"verse0":"نه کس چون تو اندر جهان شاه دید","verse1":"نه این داستان گوش هر کس شنید"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون تا بدین اختری نو کنیم","verse1":"به مردی همه یاد خسرو کنیم"}},{"hemistich":{"verse0":"بیاراست آن گلشن زرنگار","verse1":"می آورد یاقوت‌لب میگسار"}},{"hemistich":{"verse0":"به یک هفته ز ایوان کاووس کی","verse1":"همی موج برخاست از جام می"}},{"hemistich":{"verse0":"به هشتم در گنج بگشاد شاه","verse1":"همی ساخت آن رنج را پایگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگان که بودند با او به هم","verse1":"به رزم و به بزم و به شادی و غم"}},{"hemistich":{"verse0":"به اندازه‌شان خلعت آراستند","verse1":"ز گنج آنچه پرمایه‌تر خواستند"}},{"hemistich":{"verse0":"برفتند هر کس سوی کشوری","verse1":"سرافراز با نامور لشکری"}},{"hemistich":{"verse0":"بپرداخت زآن پس به کار سپاه","verse1":"درم داد یک‌ساله از گنج شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"وزآن پس نشستند بی‌انجمن","verse1":"نیا و جهانجوی با رای‌زن"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت خسرو به کاووس شاه","verse1":"جز از کردگار از که جوییم راه"}},{"hemistich":{"verse0":"بیابان و یک‌ساله دریا و کوه","verse1":"برفتیم با داغ دل یک گروه"}},{"hemistich":{"verse0":"به هامون و کوه و به دریای آب","verse1":"نشانی ندیدیم ز افراسیاب"}},{"hemistich":{"verse0":"گر او یک زمان اندر آید به گنگ","verse1":"سپاه آرد از هر سویی بیدرنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"همه رنج و سختی به پیش اندرست","verse1":"اگر چندمان دادگر یاورست"}},{"hemistich":{"verse0":"نیا چون شنید از نبیره سخن","verse1":"یکی پند پیرانه افگند بن"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت ما همچنین بر دو اسب","verse1":"بتازیم تا خان آذرگشسب"}},{"hemistich":{"verse0":"سر و تن بشوییم با پا و دست","verse1":"چنانچون بود مرد یزدان پرست"}},{"hemistich":{"verse0":"ابا باژ با کردگار جهان","verse1":"بدو بر کنیم آفرین نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"بباشیم بر پیش آتش به پای","verse1":"مگر پاک یزدان بود رهنمای"}},{"hemistich":{"verse0":"به جایی که او دارد آرامگاه","verse1":"نماید نماینده داد راه"}},{"hemistich":{"verse0":"بر این باژ گشتند هر دو یکی","verse1":"نگردید یک تن ز راه اندکی"}},{"hemistich":{"verse0":"نشستند با باژ هر دو بر اسب","verse1":"دوان تا سوی خان آذرگشسب"}},{"hemistich":{"verse0":"پر از بیم دل یک به یک پرامید","verse1":"برفتند با جامه‌های سپید"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آتش بدیدند گریان شدند","verse1":"چو بر آتش تیز بریان شدند"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان جایگه زار و گریان دو شاه","verse1":"ببودند با درد و فریاد خواه"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان‌آفرین را همی خواندند","verse1":"بدان موبدان گوهر افشاندند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خسرو به آب مژه رخ بشست","verse1":"برافشاند دینار بر زند و است"}},{"hemistich":{"verse0":"به یک هفته بر پیش یزدان بدند","verse1":"مپندار کآتش پرستان بدند"}},{"hemistich":{"verse0":"که آتش بدان گاه محراب بود","verse1":"پرستنده را دیده پرآب بود"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر چند اندیشه گردد دراز","verse1":"هم از پاک یزدان نه‌ای بی‌نیاز"}},{"hemistich":{"verse0":"به یک ماه در آذرآبادگان","verse1":"ببودند شاهان و آزادگان"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۲۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"از آن پس چنان بد که افراسیاب","verse1":"همی بود هر جای بی‌خورد و خواب"}},{"hemistich":{"verse0":"نه ایمن به جان و نه تن سودمند","verse1":"هراسان همیشه ز بیم گزند"}},{"hemistich":{"verse0":"همی از جهان جایگاهی بجست","verse1":"که باشد به جان ایمن و تن‌درست"}},{"hemistich":{"verse0":"به نزدیک بردع یکی غار بود","verse1":"سر کوه غار از جهان نابسود"}},{"hemistich":{"verse0":"ندید از برش جای پرواز باز","verse1":"نه زیرش پی شیر و آن گراز"}},{"hemistich":{"verse0":"خورش برد وز بیم جان جای ساخت","verse1":"به غار اندرون جای بالای ساخت"}},{"hemistich":{"verse0":"ز هر شهر دور و به نزدیک آب","verse1":"که خوانی ورا هنگ افراسیاب"}},{"hemistich":{"verse0":"همی بود چندی به هنگ اندرون","verse1":"ز کرده پشیمان و دل پر ز خون"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خونریز گردد سر سرفراز","verse1":"به تخت کیان برنماند دراز"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی مرد نیک اندر آن روزگار","verse1":"ز تخم فریدون آموزگار"}},{"hemistich":{"verse0":"پرستار با فر و برز کیان","verse1":"به هر کار با شاه‌ بسته میان"}},{"hemistich":{"verse0":"پرستشگهش کوه بودی همه","verse1":"ز شادی شده دور و دور از رمه"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا نام این نامور هوم بود","verse1":"پرستنده دور از بر و بوم بود"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی کاخ بود اندر آن برز کوه","verse1":"بدو سخت نزدیک و دور از گروه"}},{"hemistich":{"verse0":"پرستشگهی کرده پشمینه پوش","verse1":"ز کافش یکی ناله آمد به گوش"}},{"hemistich":{"verse0":"که شاها سرا نامور مهترا","verse1":"بزرگان و بر داوران داورا"}},{"hemistich":{"verse0":"همه ترک و چین زیر فرمان تو","verse1":"رسیده به هر جای پیمان تو"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی غار داری به بهره به چنگ","verse1":"کجات آن سر تاج و مردان جنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"کجات آن همه زور و مردانگی","verse1":"دلیری و نیروی و فرزانگی"}},{"hemistich":{"verse0":"کجات آن بزرگی و تخت و کلاه","verse1":"کجات آن بر و بوم و چندان سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"که اکنون بدین تنگ غار اندری","verse1":"گریزان به سنگین حصار اندری"}},{"hemistich":{"verse0":"به ترکی چو این ناله بشنید هوم","verse1":"پرستش رها کرد و بگذاشت بوم"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت کاین ناله هنگام خواب","verse1":"نباشد مگر آن افراسیاب"}},{"hemistich":{"verse0":"چو اندیشه شد بر دلش بر درست","verse1":"در غار تاریک چندی بجست"}},{"hemistich":{"verse0":"ز کوه اندر آمد به هنگام خواب","verse1":"بدید آن در هنگ افراسیاب"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد به کردار شیر ژیان","verse1":"ز پشمینه بگشاد گردی میان"}},{"hemistich":{"verse0":"کمندی که بر جای زنار داشت","verse1":"کجا در پناه جهاندار داشت"}},{"hemistich":{"verse0":"به هنگ اندرون شد گرفت آن به دست","verse1":"چو نزدیک شد بازوی او ببست"}},{"hemistich":{"verse0":"همی رفت و او را پس اندر کشان","verse1":"همی تاخت با رنج چون بیهشان"}},{"hemistich":{"verse0":"شگفت ار بمانی بدین در رواست","verse1":"هر آن کس که او بر جهان پادشاست"}},{"hemistich":{"verse0":"جز از نیک‌نامی نباید گزید","verse1":"بباید چمید و بباید چرید"}},{"hemistich":{"verse0":"ز گیتی یک غار بگزید راست","verse1":"چه دانست کان غار هنگ بلاست"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آن شاه را هوم بازو ببست","verse1":"همی بردش از جایگاه نشست"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت کای مرد باهوش و باک","verse1":"پرستار دارنده یزدان پاک"}},{"hemistich":{"verse0":"چه خواهی ز من من کییم در جهان","verse1":"نشسته بدین غار با اندهان"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت هوم این نه آرام تست","verse1":"جهانی سراسر پر از نام تست"}},{"hemistich":{"verse0":"ز شاهان گیتی برادر که کشت","verse1":"که شد نیز با پاک یزدان درشت"}},{"hemistich":{"verse0":"چو اغریرث و نوذر نامدار","verse1":"سیاوش که بد در جهان یادگار"}},{"hemistich":{"verse0":"تو خون سر بیگناهان مریز","verse1":"نه اندر بن غار بی‌بن گریز"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت کاندر جهان بیگناه","verse1":"که را دانی ای مرد با دستگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین راند بر سر سپهر بلند","verse1":"که آید ز من درد و رنج و گزند"}},{"hemistich":{"verse0":"ز فرمان یزدان کسی نگذرد","verse1":"وگر دیده اژدها بسپرد"}},{"hemistich":{"verse0":"ببخشای بر من که بیچاره‌ام","verse1":"وگر چند بر خود ستمکاره‌ام"}},{"hemistich":{"verse0":"نبیره فریدون فرخ منم","verse1":"ز بند کمندت همی بگسلم"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا برد خواهی مرا بسته خوار","verse1":"نترسی ز یزدان به روز شمار"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت هوم ای بد بدگمان","verse1":"همانا فراوان نماندت زمان"}},{"hemistich":{"verse0":"سخنهات چون گلستان نوست","verse1":"ترا هوش بر دست کیخسروست"}},{"hemistich":{"verse0":"بپیچید دل هوم را زآن گزند","verse1":"بر او سست کرد آن کیانی کمند"}},{"hemistich":{"verse0":"بدانست کان مرد پرهیزگار","verse1":"ببخشود بر ناله شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"بپیچید و ز او خویشتن درکشید","verse1":"به دریا درون جست و شد ناپدید"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۲۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"چنان بد که گودرز کشوادگان","verse1":"همی رفت با گیو و آزادگان"}},{"hemistich":{"verse0":"گرازان و پویان به نزدیک شاه","verse1":"به دریا درون کرد چندی نگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"به چشم آمدش هوم با آن کمند","verse1":"نوان بر لب آب بر مستمند"}},{"hemistich":{"verse0":"همان گونه آب را تیره دید","verse1":"پرستنده را دیدگان خیره دید"}},{"hemistich":{"verse0":"به دل گفت کاین مرد پرهیزگار","verse1":"ز دریای چیچست گیرد شکار"}},{"hemistich":{"verse0":"نهنگی مگر دم ماهی گرفت","verse1":"به دیدار از او مانده اندر شگفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت کای مرد پرهیزگار","verse1":"نهانی چه داری بکن آشکار"}},{"hemistich":{"verse0":"از این آب دریا چه جویی همی","verse1":"مگر تیره تن را بشویی همی"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت هوم ای سرافراز مرد","verse1":"نگه کن یکی اندر این کارکرد"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی جای دارم بدین تیغ کوه","verse1":"پرستشگه بنده دور از گروه"}},{"hemistich":{"verse0":"شب تیره بر پیش یزدان بدم","verse1":"همه شب ز یزدان پرستان بدم"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان گه که خیزد ز مرغان خروش","verse1":"یکی ناله زارم آمد به گوش"}},{"hemistich":{"verse0":"همانگه گمان برد روشن دلم","verse1":"که من بیخ کین از جهان بگسلم"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین گونه آواز هنگام خواب","verse1":"نشاید که باشد جز افراسیاب"}},{"hemistich":{"verse0":"به جستن گرفتم همه کوه و غار","verse1":"بدیدم در هنگ آن سوگوار"}},{"hemistich":{"verse0":"دو دستش به زنار بستم چو سنگ","verse1":"بدان سان که خونریز بودش دو چنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"ز کوه اندر آوردمش تازیان","verse1":"خروشان و نوحه‌زنان چون زنان"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بس ناله و بانگ و سوگند اوی","verse1":"یکی سست کردم همی بند اوی"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین جایگه در ز چنگم بجست","verse1":"دل و جانم از رستن او بخست"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین آب چیچست پنهان شدست","verse1":"بگفتم ترا راست چونان که هست"}},{"hemistich":{"verse0":"چو گودرز بشنید این داستان","verse1":"بیاد آمدش گفته راستان"}},{"hemistich":{"verse0":"از آنجا بشد سوی آتشکده","verse1":"چنانچون بود مردم دلشده"}},{"hemistich":{"verse0":"نخستین بر آتش ستایش گرفت","verse1":"جهان‌آفرین را نیایش گرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بپردخت و بگشاد راز از نهفت","verse1":"همان دیده بر شهریاران بگفت"}},{"hemistich":{"verse0":"همانگه نشستند شاهان بر اسب","verse1":"برفتند ز ایوان آذر گشسب"}},{"hemistich":{"verse0":"پراندیشه شد زآن سخن شهریار","verse1":"بیامد به نزدیک پرهیزگار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو هوم آن سر و تاج شاهان بدید","verse1":"بر ایشان به داد آفرین گسترید"}},{"hemistich":{"verse0":"همه شهریاران بر او آفرین","verse1":"همی خواندند از جهان‌آفرین"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت با هوم کاووس شاه","verse1":"به یزدان سپاس و بدویم پناه"}},{"hemistich":{"verse0":"که دیدم رخ مرد یزدان‌پرست","verse1":"توانا و با دانش و زور دست"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین داد پاسخ پرستنده هوم","verse1":"که آباد بادا به داد تو بوم"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین شاه‌ نوروز فرخنده باد","verse1":"دل بدسگالان او کنده باد"}},{"hemistich":{"verse0":"پرستنده بودم بدین کوهسار","verse1":"که بگذشت بر گنگ دژ شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"همی خواستم تا جهان‌آفرین","verse1":"بدو دارد آباد روی زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"چو باز آمد او شاد و خندان شدم","verse1":"نیایش کنان پیش یزدان شدم"}},{"hemistich":{"verse0":"سروش خجسته شبی ناگهان","verse1":"بکرد آشکارا به من بر نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"از این غار بی‌بن برآمد خروش","verse1":"شنیدم نهادم به آواز گوش"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی زار بگریست بر تخت عاج","verse1":"چه بر کشور و لشکر و تیغ و تاج"}},{"hemistich":{"verse0":"ز تیغ آمدم سوی آن غار تنگ","verse1":"کمندی که زنار بودم به چنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"بدیدم سر و گوش افراسیاب","verse1":"در او ساخته جای آرام و خواب"}},{"hemistich":{"verse0":"به بند کمندش ببستم چو سنگ","verse1":"کشیدمش بیچاره زآن جای تنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"به خواهش بدو سست کردم کمند","verse1":"چو آمد بر آب بگشاد بند"}},{"hemistich":{"verse0":"به آب اندرست این زمان ناپدید","verse1":"پی او ز گیتی بباید برید"}},{"hemistich":{"verse0":"ورا گر برد باز گیرد سپهر","verse1":"بجنبد به گرسیوزش خون و مهر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو فرمان دهد شهریار بلند","verse1":"برادرش را پای کرده به بند"}},{"hemistich":{"verse0":"بیارند بر کتف او خام گاو","verse1":"بدوزند تا گم کند زور و تاو"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آواز او یابد افراسیاب","verse1":"همانا برآید ز دریای آب"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود تا روزبانان در","verse1":"برفتند با تیغ و گیلی سپر"}},{"hemistich":{"verse0":"ببردند گرسیوز شوم را","verse1":"که آشوب از او بد بر و بوم را"}},{"hemistich":{"verse0":"به دژخیم فرمود تا برکشید","verse1":"ز رخ پرده شوم را بردرید"}},{"hemistich":{"verse0":"همی دوخت بر کتف او خام گاو","verse1":"چنین تا نماندش به تن هیچ تاو"}},{"hemistich":{"verse0":"بر او پوست بدرید و زنهار خواست","verse1":"جهان آفرین را همی یار خواست"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید آوازش افراسیاب","verse1":"پر از درد گریان برآمد ز آب"}},{"hemistich":{"verse0":"به دریا همی کرد پای آشناه","verse1":"بیامد به جایی که بد پایگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز خشکی چو بانگ برادر شنید","verse1":"بر او بدتر آمد ز مرگ آنچه دید"}},{"hemistich":{"verse0":"چو گرسیوز او را بدید اندر آب","verse1":"دو دیده پر از خون و دل پر شتاب"}},{"hemistich":{"verse0":"فغان کرد کای شهریار جهان","verse1":"سر نامداران و تاج مهان"}},{"hemistich":{"verse0":"کجات آن همه رسم و آیین و گاه","verse1":"کجات آن سر تاج و چندان سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"کجات آن همه دانش و زور دست","verse1":"کجات آن بزرگان خسروپرست"}},{"hemistich":{"verse0":"کجات آن به رزم اندرون فر و نام","verse1":"کجات آن به بزم اندرون کام و جام"}},{"hemistich":{"verse0":"که اکنون به دریا نیاز آمدت","verse1":"چنین اختر دیرساز آمدت"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید بگریست افراسیاب","verse1":"همی ریخت خونین سرشک اندر آب"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین داد پاسخ که گرد جهان","verse1":"بگشتم همی آشکار و نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"کز این بخشش بد مگر بگذرم","verse1":"ز بد بدتر آمد کنون بر سرم"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا زندگانی کنون خوار گشت","verse1":"روانم پر از درد و تیمار گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"نبیرهٔ فریدون و پور پشنگ","verse1":"برآویخته سر به کام نهنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"همی پوست درند بر وی به چرم","verse1":"کسی را نبینم به چشم آب شرم"}},{"hemistich":{"verse0":"زبان دو مهتر پر از گفتگوی","verse1":"روان پرستنده پر جستجوی"}},{"hemistich":{"verse0":"چو یزدان پرستنده او را بدید","verse1":"چنان نوحهٔ زار ایشان شنید"}},{"hemistich":{"verse0":"ز راه جزیره برآمد یکی","verse1":"چو دیدش مر او را ز دور اندکی"}},{"hemistich":{"verse0":"گشاد آن کیانی کمند از میان","verse1":"دو تایی بیامد چو شیر ژیان"}},{"hemistich":{"verse0":"بینداخت آن گرد کرده کمند","verse1":"سر شهریار اندر آمد به بند"}},{"hemistich":{"verse0":"به خشکی کشیدش ز دریای آب","verse1":"بشد توش و هوش از رد افراسیاب"}},{"hemistich":{"verse0":"گرفته ورا مرد دین‌دار دست","verse1":"به خواری ز دریا کشید و ببست"}},{"hemistich":{"verse0":"سپردش بدیشان و خود بازگشت","verse1":"تو گفتی که با باد انباز گشت"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۲۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"بیامد جهاندار با تیغ تیز","verse1":"سری پر ز کینه دلی پر ستیز"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت بی‌دولت افراسیاب","verse1":"که این روز را دیده بودم به خواب"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهر بلند ار فراوان کشید","verse1":"همان پردهٔ رازها بردرید"}},{"hemistich":{"verse0":"به آواز گفت ای بد کینه جوی","verse1":"چرا کشت خواهی نیا را بگوی"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین داد پاسخ که ای بدکنش","verse1":"سزاوار پیغاره و سرزنش"}},{"hemistich":{"verse0":"ز جان برادرت گویم نخست","verse1":"که هرگز بلای مهان را نجست"}},{"hemistich":{"verse0":"دگر نوذر آن نامور شهریار","verse1":"که از تخم ایرج بد او یادگار"}},{"hemistich":{"verse0":"زدی گردنش را به شمشیر تیز","verse1":"برانگیختی از جهان رستخیز"}},{"hemistich":{"verse0":"سه دیگر سیاوش که چون او سوار","verse1":"نبیند کسی از مهان یادگار"}},{"hemistich":{"verse0":"بریدی سرش چون سر گوسفند","verse1":"همی برگذشتی ز چرخ بلند"}},{"hemistich":{"verse0":"به کردار بد تیز بشتافتی","verse1":"مکافات آن بد کنون یافتی"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت شاها ببود آنچه بود","verse1":"کنون داستانم بباید شنود"}},{"hemistich":{"verse0":"بمان تا مگر مادرت را به جان","verse1":"ببینم پس این داستانها بخوان"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت گر خواستی مادرم","verse1":"چرا آتش افروختی بر سرم"}},{"hemistich":{"verse0":"پدر بیگنه بود و من در نهان","verse1":"چه رفت از گزند تو اندر جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"سر شهریاری ربودی که تاج","verse1":"بدو زار گریان شد و تخت عاج"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون روز بادافره ایزدیست","verse1":"مکافات بد را ز یزدان بدیست"}},{"hemistich":{"verse0":"به شمشیر هندی بزد گردنش","verse1":"به خاک اندر افگند نازک تنش"}},{"hemistich":{"verse0":"ز خون لعل شد ریش و موی سپید","verse1":"برادرش گشت از جهان ناامید"}},{"hemistich":{"verse0":"تهی ماند ز او گاه شاهنشهی","verse1":"سرآمد بر او روزگار مهی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز کردار بد بر تنش بد رسید","verse1":"مجو ای پسر بند بد را کلید"}},{"hemistich":{"verse0":"چو جویی بدانی که از کار بد","verse1":"به فرجام بر بدکنش بد رسد"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهبد که با فر یزدان بود","verse1":"همه خشم او بند و زندان بود"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خونریز گردد بماند نژند","verse1":"مکافات یابد ز چرخ بلند"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت موبد به بهرام تیز","verse1":"که خون سر بیگناهان مریز"}},{"hemistich":{"verse0":"چو خواهی که تاج تو ماند به جای","verse1":"مبادی جز آهسته و پاک‌رای"}},{"hemistich":{"verse0":"نگه کن که خود تاج با سر چه گفت","verse1":"که با مغزت ای سر خرد باد جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"به گرسیوز آمد ز کار نیا","verse1":"دو رخ زرد و یک دل پر از کیمیا"}},{"hemistich":{"verse0":"کشیدندش از پیش دژخیم زار","verse1":"به بند گران و به بد روزگار"}},{"hemistich":{"verse0":"ابا روزبانان مردم‌کشان","verse1":"چنانچون بود مردم بدنشان"}},{"hemistich":{"verse0":"چو در پیش کیخسرو آمد به درد","verse1":"ببارید خون بر رخ لاژورد"}},{"hemistich":{"verse0":"شهنشاه ایران زبان برگشاد","verse1":"و زآن تشت و خنجر بسی کرد یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"ز تور و فریدون و سلم سترگ","verse1":"ز ایرج که بد پادشاه بزرگ"}},{"hemistich":{"verse0":"به دژخیم فرمود تا تیغ تیز","verse1":"کشید و بیامد دلی پر ستیز"}},{"hemistich":{"verse0":"میان سپهبد به دو نیم کرد","verse1":"سپه را همه دل پر از بیم کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"به هم برفگندندشان همچو کوه","verse1":"ز هر سو به دور ایستاده گروه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز یزدان چو شاه آرزوها بیافت","verse1":"ز دریا سوی خان آذر شتافت"}},{"hemistich":{"verse0":"بسی زر بر آتش برافشاندند","verse1":"به زمزم همی آفرین خواندند"}},{"hemistich":{"verse0":"ببودند یک روز و یک شب به پای","verse1":"به پیش جهانداور رهنمای"}},{"hemistich":{"verse0":"چو گنجور کیخسرو آمد زرسب","verse1":"ببخشید گنجی بر آذرگشسب"}},{"hemistich":{"verse0":"بر آن موبدان خلعت افگند نیز","verse1":"درم داد و دینار و بسیار چیز"}},{"hemistich":{"verse0":"به شهر اندرون هر که درویش بود","verse1":"وگر خوردش از کوشش خویش بود"}},{"hemistich":{"verse0":"بر آن نیز گنجی پراگنده کرد","verse1":"جهانی به داد و دهش بنده کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"از آن پس به تخت کیان برنشست","verse1":"در بار بگشاد و لب را ببست"}},{"hemistich":{"verse0":"نبشتند نامه به هر کشوری","verse1":"به هر نامداری و هر مهتری"}},{"hemistich":{"verse0":"ز خاور بشد نامه تا باختر","verse1":"به جایی که بد مهتری با گهر"}},{"hemistich":{"verse0":"که روی زمین از بد اژدها","verse1":"به شمشیر کیخسرو آمد رها"}},{"hemistich":{"verse0":"به نیروی یزدان پیروزگر","verse1":"نیاسود و نگشاد هرگز کمر"}},{"hemistich":{"verse0":"روان سیاووش را زنده کرد","verse1":"جهان را به داد و دهش بنده کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"همی چیز بخشید درویش را","verse1":"پرستنده و مردم خویش را"}},{"hemistich":{"verse0":"از آن پس چنین گفت شاه جهان","verse1":"که ای نامداران فرخ مهان"}},{"hemistich":{"verse0":"زن و کودک خرد بیرون برید","verse1":"خورشها و رامش به هامون برید"}},{"hemistich":{"verse0":"بپردخت زان پس به رامش نهاد","verse1":"برفتند گردان خسرو نژاد"}},{"hemistich":{"verse0":"هر آن کس که بود از نژاد زرسب","verse1":"بیامد به ایوان آذرگشسب"}},{"hemistich":{"verse0":"چهل روز با شاه کاووس کی","verse1":"همی بود با رامش و رود و می"}},{"hemistich":{"verse0":"چو رخشنده شد بر فلک ماه نو","verse1":"ز زر افسری بر سر شاه نو"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگان سوی پارس کردند روی","verse1":"برآسوده از رزم وز گفتگوی"}},{"hemistich":{"verse0":"به هر شهر کاندر شدندی ز راه","verse1":"شدی انجمن مرد بر پیشگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"گشادی سر بدره‌ها شهریار","verse1":"توانگر شدی مرد پرهیزگار"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۲۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"چو با ایمنی گشت کاووس جفت","verse1":"همه راز دل پیش یزدان بگفت"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت کای برتر از روزگار","verse1":"تو باشی به هر نیکی آموزگار"}},{"hemistich":{"verse0":"ز تو یافتم فر و اورنگ و بخت","verse1":"بزرگی و دیهیم و هم تاج و تخت"}},{"hemistich":{"verse0":"تو کردی کسی را چو من بهرمند","verse1":"ز گنج و ز تخت و ز نام بلند"}},{"hemistich":{"verse0":"ز تو خواستم تا یکی کینه‌ور","verse1":"به کین سیاوش ببندد کمر"}},{"hemistich":{"verse0":"نبیره بدیدم جهانبین خویش","verse1":"به فرهنگ و تدبیر و آیین خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"جهانجوی با فر و برز و خرد","verse1":"ز شاهان پیشینگان بگذرد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو سالم سه پنجاه بر سر گذشت","verse1":"سر موی مشکین چو کافور گشت"}},{"hemistich":{"verse0":"همان سرو یازنده شد چون کمان","verse1":"ندارم گران گر سرآید زمان"}},{"hemistich":{"verse0":"بسی برنیامد بر این روزگار","verse1":"کزو ماند نام از جهان یادگار"}},{"hemistich":{"verse0":"جهاندار کیخسرو آمد به گاه","verse1":"نشست از بر زیرگه با سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"از ایرانیان هرکه بد نامجوی","verse1":"پیاده برفتند بی‌رنگ و بوی"}},{"hemistich":{"verse0":"همه جامه‌هاشان کبود و سیاه","verse1":"دو هفته ببودند با سوگ شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بهر ستودانش کاخی بلند","verse1":"بکردند بالای او ده کمند"}},{"hemistich":{"verse0":"ببردند پس نامداران شاه","verse1":"دبیقی و دیبای رومی سیاه"}},{"hemistich":{"verse0":"بر او تافته عود و کافور و مشک","verse1":"تنش را بدو در بکردند خشک"}},{"hemistich":{"verse0":"نهادند زیر اندرش تخت عاج","verse1":"به سر بر ز کافور وز مشک تاج"}},{"hemistich":{"verse0":"چو برگشت کیخسرو از پیش تخت","verse1":"در خوابگه را ببستند سخت"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی نیز کاووس کی را ندید","verse1":"ز کین و ز آوردگاه آرمید"}},{"hemistich":{"verse0":"چنینست رسم سرای سپنج","verse1":"نمانی در او جاودانه مرنج"}},{"hemistich":{"verse0":"نه دانا گذر یابد از چنگ مرگ","verse1":"نه جنگ‌آوران زیر خفتان و ترگ"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر شاه باشی وگر زردهشت","verse1":"نهالی ز خاکست و بالین ز خشت"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان دان که گیتی ترا دشمنست","verse1":"زمین بستر و گور پیراهنست"}},{"hemistich":{"verse0":"چهل روز سوگ نیا داشت شاه","verse1":"ز شادی شده دور وز تاج و گاه"}},{"hemistich":{"verse0":"پس آنگه نشست از بر تخت عاج","verse1":"به سر برنهاد آن دل‌افروز تاج"}},{"hemistich":{"verse0":"سپاه انجمن شد به درگاه شاه","verse1":"ردان و بزرگان زرین کلاه"}},{"hemistich":{"verse0":"به شاهی بر او آفرین خواندند","verse1":"بر آن تاج بر گوهر افشاندند"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی سور بد در جهان سر به سر","verse1":"چو بر تخت بنشست پیروزگر"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۲۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"بر این گونه تا سالیان گشت شست","verse1":"جهان شد همه شاه را زیردست"}},{"hemistich":{"verse0":"پراندیشه شد مایه‌ور جان شاه","verse1":"از آن رفتن کار و آن دستگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"همی گفت ویران و آباد بوم","verse1":"ز چین و ز هند و ز توران و روم"}},{"hemistich":{"verse0":"هم از خاوران تا در باختر","verse1":"ز کوه و بیابان وز خشک و تر"}},{"hemistich":{"verse0":"سراسر ز بدخواه کردم تهی","verse1":"مرا گشت فرمان و گاه مهی"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان از بداندیش بی‌بیم شد","verse1":"دل اهرمن ز این به دو نیم شد"}},{"hemistich":{"verse0":"ز یزدان همه آرزو یافتم","verse1":"وگر دل همه سوی کین تافتم"}},{"hemistich":{"verse0":"روانم نباید که آرد منی","verse1":"بداندیشی و کیش آهرمنی"}},{"hemistich":{"verse0":"شوم همچو ضحاک تازی و جم","verse1":"که با سلم و تور اندر آیم به زم"}},{"hemistich":{"verse0":"به یک سو چو کاووس دارم نیا","verse1":"دگر سو چو توران پر از کیمیا"}},{"hemistich":{"verse0":"چو کاووس و چون جادو افراسیاب","verse1":"که جز روی کژی ندیدی به خواب"}},{"hemistich":{"verse0":"به یزدان شوم یک زمان ناسپاس","verse1":"به روشن روان اندر آرم هراس"}},{"hemistich":{"verse0":"ز من بگسلد فره ایزدی","verse1":"گر آیم به کژی و راه بدی"}},{"hemistich":{"verse0":"از آن پس بر آن تیرگی بگذرم","verse1":"به خاک اندر آید سر و افسرم"}},{"hemistich":{"verse0":"به گیتی بماند ز من نام بد","verse1":"همان پیش یزدان سرانجام بد"}},{"hemistich":{"verse0":"تبه گرددم چهر و رنگ رخان","verse1":"بریزد به خاک اندرون استخوان"}},{"hemistich":{"verse0":"هنر کم شود ناسپاسی به جای","verse1":"روان تیره گردد به دیگر سرای"}},{"hemistich":{"verse0":"گرفته کسی تاج و تخت مرا","verse1":"به پای اندر آورده بخت مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"ز من نام ماند بدی یادگار","verse1":"گل رنجهای کهن گشته خار"}},{"hemistich":{"verse0":"من اکنون چو کین پدر خواستم","verse1":"جهانی به خوبی بیاراستم"}},{"hemistich":{"verse0":"بکشتم کسی را که بایست کشت","verse1":"که بد کژ و با راه یزدان درشت"}},{"hemistich":{"verse0":"به آباد و ویران درختی نماند","verse1":"که منشور تخت مرا برنخواند"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگان گیتی مرا کهترند","verse1":"وگر چند با گنج و با افسرند"}},{"hemistich":{"verse0":"سپاسم ز یزدان که او داد فر","verse1":"همان گردش اختر و پای و پر"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون آن به آید که من راه‌جوی","verse1":"شوم پیش یزدان پر از آب روی"}},{"hemistich":{"verse0":"مگر هم بدین خوبی اندر نهان","verse1":"پرستندهٔ کردگار جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"روانم بدان جای نیکان برد","verse1":"که این تاج و تخت مهی بگذرد"}},{"hemistich":{"verse0":"نیابد کسی ز این فزون کام و نام","verse1":"بزرگی و خوبی و آرام و جام"}},{"hemistich":{"verse0":"رسیدیم و دیدیم راز جهان","verse1":"بد و نیک هم آشکار و نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"کشاورز دیدیم گر تاجور","verse1":"سرانجام بر مرگ باشد گذر"}},{"hemistich":{"verse0":"به سالار نوبت بفرمود شاه","verse1":"که هر کس که آید بدین بارگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ورا بازگردان به نیکو سخن","verse1":"همه مردمی جوی و تندی مکن"}},{"hemistich":{"verse0":"ببست آن در بارگاه کیان","verse1":"خروشان بیامد گشاده‌میان"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بهر پرستش سر و تن بشست","verse1":"به شمع خرد راه یزدان بجست"}},{"hemistich":{"verse0":"بپوشید پس جامهٔ نو سپید","verse1":"نیایش کنان رفت دل پر امید"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد خرامان به جای نماز","verse1":"همی گفت با داور پاک راز"}},{"hemistich":{"verse0":"همی گفت کای برتر از جان پاک","verse1":"برآرندهٔ آتش از تیره خاک"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا بین و چندی خرد ده مرا","verse1":"هم اندیشهٔ نیک و بد ده مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"ترا تا بباشم نیایش کنم","verse1":"بدین نیکویها فزایش کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامرز رفته گناه مرا","verse1":"ز کژی بکش دستگاه مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"بگردان ز جانم بد روزگار","verse1":"همان چارهٔ دیو آموزگار"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان تا چو کاووس و ضحاک و جم","verse1":"نگیرد هوا بر روانم ستم"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بر من بپوشد در راستی","verse1":"به نیرو شود کژی و کاستی"}},{"hemistich":{"verse0":"بگردان ز من دیو را دستگاه","verse1":"بدان تا ندارد روانم تباه"}},{"hemistich":{"verse0":"نگه‌دار بر من همین راه و سان","verse1":"روانم بدان جای نیکان رسان"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۲۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"شب و روز یک هفته بر پای بود","verse1":"تن آنجا و جانش دگر جای بود"}},{"hemistich":{"verse0":"سر هفته را گشت خسرو نوان","verse1":"به جای پرستش نماندش توان"}},{"hemistich":{"verse0":"به هشتم ز جای پرستش برفت","verse1":"بر تخت شاهی خرامید تفت"}},{"hemistich":{"verse0":"همه پهلوانان ایران سپاه","verse1":"شگفتی فرومانده از کار شاه"}},{"hemistich":{"verse0":"از آن نامداران روز نبرد","verse1":"همی هر کسی دیگر اندیشه کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بر تخت شد نامور شهریار","verse1":"بیامد به درگاه سالار بار"}},{"hemistich":{"verse0":"بفرمود تا پرده برداشتند","verse1":"سپه را ز درگاه بگذاشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"برفتند با دست کرده به کش","verse1":"بزرگان پیل افکن شیر فش"}},{"hemistich":{"verse0":"چو طوس و چو گودرز و گیو دلیر","verse1":"چو گرگین و بیژن چو رهام شیر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو دیدند بردند پیشش نماز","verse1":"از آن پس همه برگشادند راز"}},{"hemistich":{"verse0":"که شاها دلیرا گوا داورا","verse1":"جهاندار و بر مهتران مهترا"}},{"hemistich":{"verse0":"چو تو شاه ننشست بر تخت عاج","verse1":"فروغ از تو گیرد همی مهر و تاج"}},{"hemistich":{"verse0":"فرازندهٔ نیزه و تیغ و اسب","verse1":"فروزندهٔ فرخ آذرگشسب"}},{"hemistich":{"verse0":"نترسی ز رنج و ننازی به گنج","verse1":"به گیتی ز گنجت فزونست رنج"}},{"hemistich":{"verse0":"همه پهلوانان ترا بنده‌ایم","verse1":"سراسر به دیدار تو زنده‌ایم"}},{"hemistich":{"verse0":"همه دشمنان را سپردی به خاک","verse1":"نماندت به گیتی ز کس بیم و باک"}},{"hemistich":{"verse0":"به هر کشوری لشکر و گنج توست","verse1":"به جایی که پی برنهی رنج توست"}},{"hemistich":{"verse0":"ندانیم کاندیشهٔ شهریار","verse1":"چرا تیره شد اندر این روزگار"}},{"hemistich":{"verse0":"ترا ز این جهان روز برخوردنست","verse1":"نه هنگام تیمار و پژمردنست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر از ما به چیزی بیازرد شاه","verse1":"از آزار او نیست ما را گناه"}},{"hemistich":{"verse0":"بگوید به ما تا دلش خوش کنیم","verse1":"پر از خون دل و رخ پر آتش کنیم"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر دشمنی دارد اندر نهان","verse1":"بگوید به ما شهریار جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"همه تاجداران که بودند شاه","verse1":"بدین داشتند ارج گنج و سپاه"}},{"hemistich":{"verse0":"که گر سر ستانند و گر سر دهند","verse1":"چو ترگ دلیران به سر برنهند"}},{"hemistich":{"verse0":"نهانی که دارد بگوید به ما","verse1":"همان چارهٔ آن بجوید ز ما"}},{"hemistich":{"verse0":"بدیشان چنین گفت پس شهریار","verse1":"که با کس ندارید کس کارزار"}},{"hemistich":{"verse0":"به گیتی ز دشمن مرا نیست رنج","verse1":"نشد نیز جایی پراکنده گنج"}},{"hemistich":{"verse0":"نه آزار دارم ز کار سپاه","verse1":"نه اندر شما هست مرد گناه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دشمن چو کین پدر خواستم","verse1":"به داد و به دین گیتی آراستم"}},{"hemistich":{"verse0":"به گیتی پی خاک تیره نماند","verse1":"که مهر نگین مرا برنخواند"}},{"hemistich":{"verse0":"شما تیغها در نیام آورید","verse1":"می سرخ و سیمینه جام آورید"}},{"hemistich":{"verse0":"به جای چرنگ کمان نای و چنگ","verse1":"بسازید با باده و بوی و رنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"به یک هفته من پیش یزدان به پای","verse1":"ببودم به اندیشه و پاک‌رای"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی آرزو دارم اندر نهان","verse1":"همی خواهم از کردگار جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"بگویم گشاده چو پاسخ دهید","verse1":"به پاسخ مرا روز فرخ نهید"}},{"hemistich":{"verse0":"شما پیش یزدان نیایش کنید","verse1":"بر این کام و شادی ستایش کنید"}},{"hemistich":{"verse0":"که او داد بر نیک و بد دستگاه","verse1":"ستایش مر او را که بنمود راه"}},{"hemistich":{"verse0":"از آن پس به من شادمانی کنید","verse1":"ز بدها روان بی‌گمانی کنید"}},{"hemistich":{"verse0":"بدانید کاین چرخ ناپایدار","verse1":"نداند همی کهتر از شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"همی بدرود پیر و برنا به هم","verse1":"از او داد بینیم و زو هم ستم"}},{"hemistich":{"verse0":"همه پهلوانان ز نزدیک شاه","verse1":"برون آمدند از غمان جان تباه"}},{"hemistich":{"verse0":"به سالار بار آن زمان گفت شاه","verse1":"که بنشین پس پردهٔ بارگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی را مده بار در پیش من","verse1":"ز بیگانه و مردم خویش من"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد به جای پرستش به شب","verse1":"به دادار دارنده بگشاد لب"}},{"hemistich":{"verse0":"همی گفت ای برتر از برتری","verse1":"فزایندهٔ پاکی و مهتری"}},{"hemistich":{"verse0":"تو باشی به مینو مرا رهنمای","verse1":"مگر بگذرم ز این سپنجی سرای"}},{"hemistich":{"verse0":"نکردی دلم هیچ نایافته","verse1":"روان جای روشن دلان تافته"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۳۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"چو یک هفته بگذشت ننمود روی","verse1":"برآمد یکی غلغل و گفتگوی"}},{"hemistich":{"verse0":"همه پهلوانان شدند انجمن","verse1":"بزرگان فرزانه و رای زن"}},{"hemistich":{"verse0":"چو گودرز و چون طوس نوذرنژاد","verse1":"سخن رفت چندی ز بیداد و داد"}},{"hemistich":{"verse0":"ز کردار شاهان برتر منش","verse1":"ز یزدان پرستان وز بدکنش"}},{"hemistich":{"verse0":"همه داستانها زدند از مهان","verse1":"بزرگان و فرزانگان جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"پدر گیو را گفت کای نیکبخت","verse1":"همیشه پرستندهٔ تاج و تخت"}},{"hemistich":{"verse0":"از ایران بسی رنج برداشتی","verse1":"بر و بوم و پیوند بگذاشتی"}},{"hemistich":{"verse0":"به پیش آمد اکنون یکی تیره کار","verse1":"که آن را نشاید که داریم خوار"}},{"hemistich":{"verse0":"بباید شدن سوی زابلستان","verse1":"سواری فرستی به کابلستان"}},{"hemistich":{"verse0":"به زابل به رستم بگویی که شاه","verse1":"ز یزدان بپیچید و گم کرد راه"}},{"hemistich":{"verse0":"در بار بر نامداران ببست","verse1":"همانا که با دیو دارد نشست"}},{"hemistich":{"verse0":"بسی پوزش و خواهش آراستیم","verse1":"همی زان سخن کام او خواستیم"}},{"hemistich":{"verse0":"فراوان شنید ایچ پاسخ نداد","verse1":"دلش خیره بینیم و سر پر ز باد"}},{"hemistich":{"verse0":"بترسیم کو هیچو کاووس شاه","verse1":"شود کژ و دیوش بپیچد ز راه"}},{"hemistich":{"verse0":"شما پهلوانید و داناترید","verse1":"به هر بودنی بر تواناترید"}},{"hemistich":{"verse0":"کنون هرکه او هست پاکیزه‌رای","verse1":"ز قنوج وز دنور و مرغ و مای"}},{"hemistich":{"verse0":"ستاره‌شناسان کابلستان","verse1":"همه پاکرویان زابلستان"}},{"hemistich":{"verse0":"بیارید ز این در یکی انجمن","verse1":"به ایران خرامید با خویشتن"}},{"hemistich":{"verse0":"شد این پادشاهی پر از گفتگوی","verse1":"چو پوشید خسرو ز ما رای و روی"}},{"hemistich":{"verse0":"فگندیم هرگونه رایی ز بن","verse1":"ز دستان گشاید همی این سخن"}},{"hemistich":{"verse0":"سخنهای گودرز بشنید گیو","verse1":"ز لشکر گزین کرد مردان نیو"}},{"hemistich":{"verse0":"برآشفت و اندیشه اندر گرفت","verse1":"ز ایران ره سیستان برگرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"چو نزدیک دستان و رستم رسید","verse1":"بگفت آن شگفتی که دید و شنید"}},{"hemistich":{"verse0":"غمی گشت پس نامور زال گفت","verse1":"که گشتیم با رنج بسیار جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"به رستم چنین گفت کز بخردان","verse1":"ستاره‌شناسان و هم موبدان"}},{"hemistich":{"verse0":"ز زابل بخوان و ز کابل بخواه","verse1":"بدان تا بیایند با ما به راه"}},{"hemistich":{"verse0":"شدند انجمن موبدان و ردان","verse1":"ستاره‌شناسان و هم بخردان"}},{"hemistich":{"verse0":"همه سوی دستان نهادند روی","verse1":"ز زابل به ایران نهادند روی"}},{"hemistich":{"verse0":"جهاندار بر پای بد هفت روز","verse1":"به هشتم چو بفروخت گیتی‌فروز"}},{"hemistich":{"verse0":"ز در پرده برداشت سالار بار","verse1":"نشست از بر تخت زر شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"همه پهلوانان ابا موبدان","verse1":"برفتند نزدیک شاه جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"فراوان ببودند پیشش به پای","verse1":"بزرگان با دانش و رهنمای"}},{"hemistich":{"verse0":"جهاندار چون دید بنواختشان","verse1":"به رسم کیان پایگه ساختشان"}},{"hemistich":{"verse0":"از آن نامداران خسروپرست","verse1":"کس از پای ننشست و نگشاد دست"}},{"hemistich":{"verse0":"گشادند لب کی سپهر روان","verse1":"جهاندار با داد و روشن‌روان"}},{"hemistich":{"verse0":"توانایی و فر شاهی تراست","verse1":"ز خورشید تا پشت ماهی تراست"}},{"hemistich":{"verse0":"همه بودنیها به روشن‌روان","verse1":"بدانی به کردار و دانش جوان"}},{"hemistich":{"verse0":"همه بندگانیم در پیش شاه","verse1":"چه کردیم و بر ما چرا بست راه"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر غم ز دریاست خشکی کنیم","verse1":"همه چادر خاک مشکی کنیم"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر کوه باشد ز بن برکنیم","verse1":"به خنجر دل دشمنان بشکنیم"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر چارهٔ این برآید به گنج","verse1":"نبیند ز گنج درم نیز رنج"}},{"hemistich":{"verse0":"همه پاسبانان گنج توایم","verse1":"پر از درد گریان ز رنج توایم"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین داد پاسخ جهاندار باز","verse1":"که از پهلوانان نیم بی‌نیاز"}},{"hemistich":{"verse0":"ولیکن ندارم همی دل به رنج","verse1":"ز نیروی دست و ز مردان و گنج"}},{"hemistich":{"verse0":"نه در کشوری دشمن آمد پدید","verse1":"که تیمار آن بد بباید کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی آرزو خواست روشن دلم","verse1":"همی دل از آن آرزو نگسلم"}},{"hemistich":{"verse0":"بدان آرزو دارم اکنون امید","verse1":"شب تیره تا گاه روز سپید"}},{"hemistich":{"verse0":"چو یابم بگویم همه راز خویش","verse1":"برآرم نهان کرده آواز خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"شما بازگردید پیروز و شاد","verse1":"بد اندیشه بر دل مدارید یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"همه پهلوانان آزادمرد","verse1":"بر او خواندند آفرینی به درد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو ایشان برفتند پیروز شاه","verse1":"بفرمود تا پردهٔ بارگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"فروهشت و بنشست گریان به درد","verse1":"همی بود پیچان و رخ لاژورد"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۳۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"جهاندار شد پیش برتر خدای","verse1":"همی خواست تا باشدش رهنمای"}},{"hemistich":{"verse0":"همی گفت کای کردگار سپهر","verse1":"فروزندهٔ نیکی و داد و مهر"}},{"hemistich":{"verse0":"از این شهریاری مرا سود نیست","verse1":"گر از من خداوند خشنود نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"ز من نیکوی گر پذیرفت و زشت","verse1":"نشستن مرا جای ده در بهشت"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین پنج هفته خروشان به پای","verse1":"همی بود بر پیش گیهان خدای"}},{"hemistich":{"verse0":"شب تیره از رنج نغنود شاه","verse1":"بدانگه که برزد سر از برج ماه"}},{"hemistich":{"verse0":"بخفت او و روشن روانش نخفت","verse1":"که اندر جهان با خرد بود جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان دید در خواب کاو را به گوش","verse1":"نهفته بگفتی خجسته سروش"}},{"hemistich":{"verse0":"که ای شاه نیک‌اختر و نیک‌بخت","verse1":"بسودی بسی یاره و تاج و تخت"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر ز این جهان تیز بشتافتی","verse1":"کنون آنچه جستی همه یافتی"}},{"hemistich":{"verse0":"به همسیایگی داور پاک جای","verse1":"بیابی بدین تیرگی در مپای"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بخشی به ارزانیان بخش گنج","verse1":"کسی را سپار این سرای سپنج"}},{"hemistich":{"verse0":"توانگر شوی گر تو درویش را","verse1":"کنی شادمان مردم خویش را"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی گردد ایمن ز چنگ بلا","verse1":"که یابد رها ز این دم اژدها"}},{"hemistich":{"verse0":"هرآنکس که از بهر تو رنج برد","verse1":"چنان دان که آن از پی گنج برد"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بخشی به ارزانیان بخش چیز","verse1":"که ایدر نمانی تو بسیار نیز"}},{"hemistich":{"verse0":"سر تخت را پادشاهی گزین","verse1":"که ایمن بود مور از او بر زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"چو گیتی ببخشی میاسای هیچ","verse1":"که آمد ترا روزگار بسیچ"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بیدار شد رنج دیده ز خواب","verse1":"ز خوی دید جای پرستش پر آب"}},{"hemistich":{"verse0":"همی بود گریان و رخ بر زمین","verse1":"همی خواند بر کردگار آفرین"}},{"hemistich":{"verse0":"همی گفت گر تیز بشتافتم","verse1":"ز یزدان همه کام دل یافتم"}},{"hemistich":{"verse0":"بیامد بر تخت شاهی نشست","verse1":"یکی جامهٔ نابسوده به دست"}},{"hemistich":{"verse0":"بپوشید و بنشست بر تخت عاج","verse1":"جهاندار بی‌یاره و گرز و تاج"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۳۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید شد نامه را خواستار","verse1":"شگفتی بماند اندران نامدار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آن نامه برخواند مرد دبیر","verse1":"رخ تاجور گشت همچون زریر"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت کای مرد چیره‌سخن","verse1":"به گفتار مشتاب و تندی مکن"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگی نماید همی شاه تو","verse1":"چنان هم نماید همی راه تو"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی باژ خواهد ز هندوستان","verse1":"نباشم ز گوینده همداستان"}},{"hemistich":{"verse0":"به لشکر همی گوید این گر به گنج","verse1":"وگر شهر و کشور سپردن به رنج"}},{"hemistich":{"verse0":"کلنگ‌اند شاهان و من چون عقاب","verse1":"وگر خاک و من همچو دریای آب"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی با ستاره نکوشد به جنگ","verse1":"نه با آسمان جست کس نام و ننگ"}},{"hemistich":{"verse0":"هنر بهتر از گفتن نابکار","verse1":"که گیرد ترا مرد داننده خوار"}},{"hemistich":{"verse0":"نه مردی نه دانش نه کشور نه شهر","verse1":"ز شاهی شما را زبانست بهر"}},{"hemistich":{"verse0":"نهفته همه بوم گنج منست","verse1":"نیاکان بدو هیچ نابرده دست"}},{"hemistich":{"verse0":"دگر گنج برگستوان و زره","verse1":"چو گنجور ما برگشاید گره"}},{"hemistich":{"verse0":"به پیلانش باید کشیدن کلید","verse1":"وگر ژنده پیلش تواند کشید"}},{"hemistich":{"verse0":"وگر گیری از تیغ و جوشن شمار","verse1":"ستاره شود پیش چشم تو خوار"}},{"hemistich":{"verse0":"زمین بر نتابد سپاه مرا","verse1":"همان ژنده پیلان و گاه مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"هزار ار به هندی زنی در هزار","verse1":"بود کس که خواند مرا شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"همان کوه و دریای گوهر مراست","verse1":"به من دارد اکنون جهان پشت راست"}},{"hemistich":{"verse0":"همان چشمهٔ عنبر و عود و مشک","verse1":"دگر گنج کافور ناگشته خشک"}},{"hemistich":{"verse0":"دگر داروی مردم دردمند","verse1":"به روی زمین هرک گردد نژند"}},{"hemistich":{"verse0":"همه بوم ما را بدین‌سان برست","verse1":"اگر زر و سیمست و گر گوهرست"}},{"hemistich":{"verse0":"چو هشتاد شاهند با تاج زر","verse1":"به فرمان من تنگ بسته کمر"}},{"hemistich":{"verse0":"همه بوم را گرد دریاست راه","verse1":"نیاید بدین خاک‌بر دیو گاه"}},{"hemistich":{"verse0":"ز قنوج تا مرز دریای چین","verse1":"ز سقلاب تا پیش ایران زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگان همه زیردست منند","verse1":"به بیچارگی در پرست منند"}},{"hemistich":{"verse0":"به هند و به چین و ختن پاسبان","verse1":"نرانند جز نام من بر زبان"}},{"hemistich":{"verse0":"همه تاج ما را ستاینده‌اند","verse1":"پرستندگی را فزاینده‌اند"}},{"hemistich":{"verse0":"به مشکوی من دخت فغفور چین","verse1":"مرا خواند اندر جهان‌آفرین"}},{"hemistich":{"verse0":"پسر دارم از وی یکی شیردل","verse1":"که بستاند از که به شمشیر دل"}},{"hemistich":{"verse0":"ز هنگام کاوس تا کیقباد","verse1":"ازین بوم و برکس نکردست یاد"}},{"hemistich":{"verse0":"همان نامبردار سیصد هزار","verse1":"ز لشکر که خواند مرا شهریار"}},{"hemistich":{"verse0":"ز پیوستگانم هزار و دویست","verse1":"کزیشان کسی را به من راه نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"همه زاد بر زاد خویش منند","verse1":"که در هند بر پای پیش منند"}},{"hemistich":{"verse0":"که در بیشه شیران به هنگام جنگ","verse1":"ز آورد ایشان بخاید دو چنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"گر آیین بدی هیچ آزاده را","verse1":"که کشتی به تندی فرستاده را"}},{"hemistich":{"verse0":"سرت را جدا کردمی از تنت","verse1":"شدی مویه‌گر بر تو پیراهنت"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو گفت بهرام کای نامدار","verse1":"اگر مهتری کام کژی مخار"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا شاه من گفت کو را بگوی","verse1":"که گر بخردی راه کژی مجوی"}},{"hemistich":{"verse0":"ز درگه دو دانا پدیدار کن","verse1":"زبان‌آور و کامران بر سخن"}},{"hemistich":{"verse0":"گر ایدونک زیشان به رای و خرد","verse1":"یکی بر یکی زان ما بگذرد"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا نیز با مرز تو کار نیست","verse1":"که نزدیک بخرد سخن خوار نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"وگرنه ز مردان جنگاوران","verse1":"کسی کو گراید به گرز گران"}},{"hemistich":{"verse0":"گزین کن ز هندوستان صد سوار","verse1":"که با یک تن از ما کند کارزار"}},{"hemistich":{"verse0":"نخواهیم ما باژ از مرز تو","verse1":"چو پیدا شدی مردی و ارز تو"}}]}
{"poet":"فردوسی","title":"بخش ۳۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید شنگل به بهرام گفت","verse1":"که رای تو با مردمی نیست جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"زمانی فرودآی و بگشای بند","verse1":"چه گویی سخن‌های ناسودمند"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی خرم ایوان بپرداختند","verse1":"همه هرچ بایست برساختند"}},{"hemistich":{"verse0":"بیاسود بهرام تا نیم‌روز","verse1":"چو بر اوج شد تاج گیتی فروز"}},{"hemistich":{"verse0":"چو در پیش شنگل نهادند خوان","verse1":"یکی را بفرمود کو را بخوان"}},{"hemistich":{"verse0":"کز ایران فرستادهٔ خسروپرست","verse1":"سخن‌گوی و هم کامگار نوست"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی را که با اوست هم زین‌نشان","verse1":"بیاور به خوان رسولان نشان"}},{"hemistich":{"verse0":"بشد تیز بهرام و بر خوان نشست","verse1":"بنان دست بگشاد و لب را ببست"}},{"hemistich":{"verse0":"چو نان خورده شد مجلس آراستند","verse1":"نوازندهٔ رود و می خواستند"}},{"hemistich":{"verse0":"همی بوی مشک آمد از خوردنی","verse1":"همان زیر زربفت گستردنی"}},{"hemistich":{"verse0":"بزرگان چو از باده خرم شدند","verse1":"ز تیمار نابوده بی‌غم شدند"}},{"hemistich":{"verse0":"دو تن را بفرمود زورآزمای","verse1":"به کشتی که دارند با دیو پای"}},{"hemistich":{"verse0":"برفتند شایسته مردان کار","verse1":"ببستندشان بر میانها ازار"}},{"hemistich":{"verse0":"همی کرد زور ان برین این بران","verse1":"گرازان و پیچان دو مرد گران"}},{"hemistich":{"verse0":"چو برداشت بهرام جام بلور","verse1":"به مغزش نبید اندرافگند شور"}},{"hemistich":{"verse0":"بشنگل چنین گفت کای شهریار","verse1":"بفرمای تا من ببندم ازار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو با زورمندان به کشتی شوم","verse1":"نه اندر خرابی و مستی شوم"}},{"hemistich":{"verse0":"بخندید شنگل بدو گفت خیز","verse1":"چو زیر آوری خون ایشان بریز"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید بهرام بر پای خاست","verse1":"به مردی خم آورد بالای راست"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی را که بگرفت زیشان میان","verse1":"چو شیری که یازد به گور ژیان"}},{"hemistich":{"verse0":"همی بر زمین زد چنان کاستخوانش","verse1":"شکست و بپالود رنگ رخانش"}},{"hemistich":{"verse0":"بدو مانده بد شنگل اندر شگفت","verse1":"ازان برز بالا و آن زور و کفت"}},{"hemistich":{"verse0":"به هندی همی نام یزدان بخواند","verse1":"ورا از چهل مرد برتر نشاند"}},{"hemistich":{"verse0":"چو گشتند مست از می خوشگوار","verse1":"برفتند ز ایوان گوهرنگار"}},{"hemistich":{"verse0":"چو گردون بپوشید چینی حریر","verse1":"ز خوردن برآسود برنا و پیر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو زرین شد آن چادر مشکبوی","verse1":"فروزنده بر چرخ بنمود روی"}},{"hemistich":{"verse0":"شه هندوان باره را برنشست","verse1":"به میدان خرامید چوگان به دست"}},{"hemistich":{"verse0":"ببردند با شاه تیر و کمان","verse1":"همی تاخت بر آرزو یک زمان"}},{"hemistich":{"verse0":"به بهرام فرمود تا بر نشست","verse1":"کمان کیانی گرفته به دست"}},{"hemistich":{"verse0":"به شنگل چنین گفت کای شهریار","verse1":"چنان دان که هستند با من سوار"}},{"hemistich":{"verse0":"همی تیر و چوگان کنند آرزوی","verse1":"چو فرمان دهد شاه آزاده‌خوی"}},{"hemistich":{"verse0":"چنین گفت شنگل که تیر و کمان","verse1":"ستون سواران بود بی‌گمان"}},{"hemistich":{"verse0":"تو با شاخ و یالی بیفراز دست","verse1":"به زه کن کمان را و بگشای شست"}},{"hemistich":{"verse0":"کمان را به زه کرد بهرام گرد","verse1":"عنان را به اسپ تگاور سپرد"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی تیر بگرفت و بگشاد شست","verse1":"نشانه به یک چوبه بر هم شکست"}},{"hemistich":{"verse0":"گرفتند یکسر برو آفرین","verse1":"سواران میدان و مردان کین"}}]}
{"poet":"فریدون مشیری","title":"توضیحات","content":[{"verse":{"text":"۱۵ ــ نوایی هماهنگ باران  ــ ۱۳۸۴"}},{"verse":{"text":"."}},{"verse":{"text":"بوی عشق"}},{"verse":{"text":"مرثیه های غروب: با یاد مهدی اخوان ثالث "}},{"verse":{"text":"در پی هر خنده"}},{"verse":{"text":"در پی هر گریه"}},{"verse":{"text":"عدالت"}},{"verse":{"text":"شادی"}},{"verse":{"text":"گام نخستین"}},{"verse":{"text":"نور عشق"}},{"verse":{"text":"."}},{"verse":{"text":"afasot.ir"}}]}
{"poet":"قاسم انوار","title":"شمارهٔ ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"همه دان غیر خدا نیست، همه دانش ما","verse1":"غیر ازین نیست که : هستی همه دانیم او را"}},{"hemistich":{"verse0":"عین هستیست، ببینید،مگویید که : چون؟","verse1":"غیر او نیست، مگویید، مگویید : چرا؟"}}]}
{"poet":"قاسم انوار","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"هزار شکر خدا را، که در جمیع امور","verse1":"همیشه بر کرم اوست اعتماد مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"هزار لطف و کرم میرسد بجان ز حبیب","verse1":"بدین خوشم که : بدانست استناد مرا"}},{"hemistich":{"verse0":"بجای لطف و کرم گر ملامتی آید","verse1":"خوشم که حادثه کردست اوستاد مرا"}}]}
{"poet":"قاسم انوار","title":"شمارهٔ ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"قاسمم، قاسم انوار، که اسرار ازل","verse1":"نیست پوشیده ز من، خلق چه دانند مرا؟"}},{"hemistich":{"verse0":"همه دانم، بخدا و همه دانم او را","verse1":"همه دانند که اندر همه دانند مرا"}}]}
{"poet":"مجد همگر","title":"شمارهٔ ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای چرخ هزار دیده دون دوتا","verse1":"از دیده بیخواب منت نیست حیا"}},{"hemistich":{"verse0":"صبح دومت بگوی کز بهر خدا","verse1":"گرجان منی یا نفسم زود برآ"}}]}
{"poet":"مجد همگر","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"دیدمش چو سرو سهی آن سبز قبا","verse1":"بر دست گرفته باشه صید ربا"}},{"hemistich":{"verse0":"با باشه چو باد صید جویان بگذشت","verse1":"او مرغ دلم ربود و آن مرغ هوا"}}]}
{"poet":"مجد همگر","title":"شمارهٔ ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای باد چو بگذری به موصل ما را","verse1":"یاد آر و سلام کن رضی بابا را"}},{"hemistich":{"verse0":"گوئی تو جهودم ار فراموش کنم","verse1":"یاد تو مسلمان و بت ترسا را"}}]}
{"poet":"مجد همگر","title":"شمارهٔ ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر طعنه همی زنی من شیدا را","verse1":"در آینه بنگر آن رخ زیبا را"}},{"hemistich":{"verse0":"تا شیفته و سغبه تر از من گردی","verse1":"وانگه نکنی بیش ملامت ما را"}}]}
{"poet":"مجد همگر","title":"شمارهٔ ۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"دلم نهان شد و شد عافیت نهان از دل","verse1":"هلاک جان من آمد دلم فغان از دل"}},{"hemistich":{"verse0":"به چین زلف تو در مدتیست تا گم شد","verse1":"دهان تنگ توام می دهد نشان از دل"}},{"hemistich":{"verse0":"فروشد از پی تو دم به درد و رفت به غم","verse1":"برآمد از غم تو دل ز جان و جان از دل"}},{"hemistich":{"verse0":"چه طعنه بود که بر دل نیامد آن از من","verse1":"چه جور ماند که بر من نیامد آن از دل"}},{"hemistich":{"verse0":"زبانه گشت زبان در دهان ز سوز دلم","verse1":"بلی همیشه حکایت کند زبان از دل"}},{"hemistich":{"verse0":"دریغ کز دهن دشمن آشکارا شد","verse1":"حدیث دوست که می داشتم نهان از دل"}},{"hemistich":{"verse0":"به شرح حال دل خود چه حاجت است مرا","verse1":"که خون دیده خبر می دهد عیان از دل"}},{"verse":{"text":"صبوری من بیچاره اختیاری نیست"}},{"verse":{"text":"چه چاره چون زغم عشق رستگاری نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"براندم از غم هجر تو خون ناب از چشم","verse1":"مرا ز فرقت رویت برفت خواب از چشم"}},{"hemistich":{"verse0":"دلم بر آتش هجرت کباب گشت و کنون","verse1":"همی برآید خونابه کباب از چشم"}},{"hemistich":{"verse0":"مپوش چهره و بر بنده روزتیره مکن","verse1":"که روز تیره شود چون شد آفتاب از چشم"}},{"hemistich":{"verse0":"به چشم من چو در آمد عقیق تو پس ازان","verse1":"حقیقتم که بیفتاد لعل ناب از چشم"}},{"hemistich":{"verse0":"نه زآب چشم من آید خلل در آتش دل","verse1":"نه نیزم آتش دل بازدارد آب از چشم"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر به سیل بناها همی خراب شود","verse1":"بنای کالبد من شود خراب از چشم"}},{"verse":{"text":"بشد ز کرده چشم و دلم قرار از جان"}},{"verse":{"text":"برآردم غم این هر دوان دمار از جان"}},{"hemistich":{"verse0":"بشد مرا به امید تو روزگار از دست","verse1":"بدادم از پی وصل تو کار و بار از دست"}},{"hemistich":{"verse0":"منم فتاده پای غم تو دستم گیر","verse1":"مکن ستیزه و این سرکشی بدار از دست"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دست من به جوانی مشو نگارینا","verse1":"که بی جوانی ناید نکو نگار از دست"}},{"hemistich":{"verse0":"ز سیل دیده تنم را گذشت آب از سر","verse1":"ز سوز سینه دلم را برفت کار از دست"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا زمانه هم این خار برکشد از پای","verse1":"گرم عنان نکشد عمر پایدار از دست"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دست ظلم تو فردا نگر که نگذارم","verse1":"عنان صفدر و سردار روزگار از دست"}},{"verse":{"text":"معین ملک و شهنشاه و شهریار جهان"}},{"verse":{"text":"که اختیار خدای است و افتخار جهان"}},{"hemistich":{"verse0":"زمانه دور جوانی گرفت باز از سر","verse1":"زمین دگر کند آغاز کشف راز از سر"}},{"hemistich":{"verse0":"فغان بلبل سرمست زان ز حد بگذشت","verse1":"که غنچه می ننهد سرکشی و ناز از سر"}},{"hemistich":{"verse0":"گرفت باد صبا رسم معدلت بر دست","verse1":"نهاد لشکر دی شور و شر و تاز ازسر"}},{"hemistich":{"verse0":"کشید باغ قبای زمردی در بر","verse1":"چو که کلاه حواصل نهاد باز از سر"}},{"hemistich":{"verse0":"فکند در چمن آوازه قامت بت من","verse1":"گرفت قامت سرو سهی نماز از سر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو آب شعر مرا دوش در چمن بلبل","verse1":"بخواند مدح سپهدار سرفراز سر"}},{"hemistich":{"verse0":"علو همت او چرخ را حقیقت شد","verse1":"نهاد لاجرم آن نخوت و مجاز از سر"}},{"verse":{"text":"خدیو ملک کرم شهریار کشور جود"}},{"verse":{"text":"که هست نام همایونش سکه زر جود"}},{"hemistich":{"verse0":"زهی خدای ترا عمر جاودان داده","verse1":"سپهر پیر ترا دولتی جوان داده"}},{"hemistich":{"verse0":"به روز بزم کف چون سحاب تو به سخا","verse1":"قفای بحر زده گوشمال کان داده"}},{"hemistich":{"verse0":"به گاه رزم لب تیغ آبدار تو خصم","verse1":"هزار بار ببوسیده خاک و جان داده"}},{"hemistich":{"verse0":"لطافت تو به اعجاز خلق گاه سخن","verse1":"چو عیسی از دم خود مرده را روان داده"}},{"hemistich":{"verse0":"سیاست تو به هنگام کین ز کله خصم","verse1":"همای را به سر نیزه استخوان داده"}},{"hemistich":{"verse0":"به جنگ خنجر نیلوفریت را نصرت","verse1":"ز خون گرم عدو رنگ ارغوان داده"}},{"hemistich":{"verse0":"دبیر چرخ ز دیوان عمر روز قضا","verse1":"برات عمر حسود تو زان جهان داده"}},{"verse":{"text":"زهی زمانه گرفته بها و زیب از تو"}},{"verse":{"text":"چو بخت و دولت و اقبال ناشکیب از تو"}},{"hemistich":{"verse0":"توئی که بخت تو در دهر کامکاری کرد","verse1":"توئی که در همه کارت خدای یاری کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهر در پی امر تو ره به سر پیمود","verse1":"زمانه بر در حکم تو جانسپاری کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"به خاکبوس درت رغبتی نمود ملک","verse1":"قضاش گفت تو آن پردلی نیاری کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"تواضع تو بدین آرزوش رخصت داد","verse1":"که تا بداند باری که بردباری کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"پلنگ را اثر عدل تو بر آن بگماشت","verse1":"که شیر در دهن غرم مرغزاری کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"به هر طرف پی احسان تو چنان ره برد","verse1":"که باز دایگی کبک کوهساری کرد"}},{"verse":{"text":"زهی به فر تو آراسته زمان و زمین"}},{"verse":{"text":"تراست دست تحکم بر آسمان و زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"کسی که در کنف سایه خدا باشد","verse1":"همیشه بر همه مقصود پادشا باشد"}},{"hemistich":{"verse0":"تراست این همه اقبال و باشد آن کس را","verse1":"که برکشیده و بگزیده خدا باشد"}},{"hemistich":{"verse0":"درت چو بر رخ خواهندگان گشاده شود","verse1":"صریرش از کرم اهلا و مرحبا باشد"}},{"hemistich":{"verse0":"به مجلسی که ز خلق خوشت سخن رانند","verse1":"حدیث مشک ختا گر رود خطا باشد"}},{"hemistich":{"verse0":"ملوک را ز تو تشریف هاست خود چه شود","verse1":"که وقت نوبت تشریف این گدا باشد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدین مطایبه مجرم نیم که با چو توئی","verse1":"به مذهب ظرفا اینقدر روا باشد"}},{"hemistich":{"verse0":"ربیع عمر تو بادا چنانکه تا صد سال","verse1":"درخت دولت و عمر تو در نما باشد"}}]}
{"poet":"مجد همگر","title":"شمارهٔ ۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"چه افتری چه محال است این دروغ گفت","verse1":"که شد فرشته عرشی و فرش خاکی جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"هزار گنج معانی شد آشکار گر او","verse1":"ز روی صورت در کنج خاک رخ بنهفت"}},{"hemistich":{"verse0":"ز منبع حکم الماس نطق دربارش","verse1":"ز بس که از ره تحقیق در معنی سفت"}},{"hemistich":{"verse0":"ز مسند شرف الفاظ گوهرافشانش","verse1":"ز بس که از سر تدقیق سر حکمت گفت"}},{"hemistich":{"verse0":"ملول گشت و غمی و رخ از جهان برتافت","verse1":"برفت و خلوت کر و بیان گزید و بخفت"}},{"hemistich":{"verse0":"خدای داند کز بوستان حکمت و فضل","verse1":"چنو نهال نرست و چنو گلی نشکفت"}},{"hemistich":{"verse0":"ز تیغ ملت اسلام زنگ شرک ببرد","verse1":"ز روی عالم خاکی غبار جهل برفت"}},{"verse":{"text":"ز حوض کوثر در خلد حور ساقی اوست"}},{"verse":{"text":"جهان فانی مملو ز ذکر باقی اوست"}},{"hemistich":{"verse0":"چه حکم بود که تقدیر لایزالی کرد","verse1":"که با بهین بشر دهر بدسگالی کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"فتاد اختر افضال در حبوط وبال","verse1":"مه تمام سپهر هدی هلالی کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"زمانه آتش غم در دل معانی زد","verse1":"سپهر خاک فنا بر سر معالی کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"ز سهم واقعه نه روز آنچنان نالید","verse1":"که زاد سروش از فرط نالی کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"ستون سروش از رنج چون نهالی شد","verse1":"چنانکه میل ز مسند سوی نهالی کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"لقای حق چو به چشم خرد معاینه دید","verse1":"سرای خاک ز مهمان پاک خالی کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"سرش ز دست اجل گرچه زیر پای آمد","verse1":"خدای مرتبتش چون سپهر عالی کرد"}},{"verse":{"text":"به روز مه شده طی بی زماه حجه تمام"}},{"verse":{"text":"به سال هجره خی و عین وبی به دار سلام"}},{"hemistich":{"verse0":"دریغ قصر مشید هدی که ویران شد","verse1":"دریغ تخت سلیمان که بی سلیمان شد"}},{"hemistich":{"verse0":"دریغ و درد که خورشید نورگستر فضل","verse1":"به زیر سایه این خاک تیره پنهان شد"}},{"hemistich":{"verse0":"وجود پاکش جان جهان فانی بود","verse1":"کجا بماند باقی جهان چو بی جان شد"}},{"hemistich":{"verse0":"زلال خضر فروشد به خاک و روشن گشت","verse1":"که خاک تیره بغداد آب حیوان شد"}},{"hemistich":{"verse0":"تن شریفش اگر در حضیض ایوان خفت","verse1":"همای اوج عزیزش بر اوج کیوان شد"}},{"hemistich":{"verse0":"ازین سرای که زندان جان اهل دل است","verse1":"دلش گرفت و مقیم سرای رضوان شد"}},{"hemistich":{"verse0":"بدید کز رصد فرش خاک هیچ ندید","verse1":"به نور جان به سر سر عرش رحمان شد"}},{"verse":{"text":"به اعتقاد سپهر برین مریدش بود"}},{"verse":{"text":"به استفادت برجیس مستفیدش بود"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا شد آنکه بدو بد قوام حکمت و شرع","verse1":"که شد گسسته به مرگش نظام حکمت و شرع"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا شد آنکه به کلک و بنان گوهربار","verse1":"نگاهداشت عنان و زمام حکمت و شرع"}},{"hemistich":{"verse0":"کجا دهند ازین پس نشان فطنت و فضل","verse1":"کجا برند دگربار نام حکمت و شرع"}},{"hemistich":{"verse0":"تمام بود در او اعتقاد و دین درست","verse1":"شکسته شد پس ازو احترام حکمت و شرع"}},{"hemistich":{"verse0":"سپهر بود در این دور یار ملت و دین","verse1":"زمانه بود در آن عهد رام حکمت و شرع"}},{"hemistich":{"verse0":"ز شرع و حکمت بس کن که شد به کام جهان","verse1":"خوش آن زمان که جهان بد به کام حکمت و شرع"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بحر لطف و معانی دو صد هزاران در","verse1":"یتیم ماند به فوت امام حکمت و شرع"}},{"verse":{"text":"ملک به مرقد پاکش به خاکبوسی شد"}},{"verse":{"text":"کبود جامه به سوک نصیر طوسی شد"}}]}
{"poet":"مجد همگر","title":"شمارهٔ ۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"گردیده بودی ماه را بر شاه خون بگریستی","verse1":"بر تاج و تخت سرنگون چرخ نگون بگریستی"}},{"hemistich":{"verse0":"از حسرت جان و تنش وز درد و سوز و شیونش","verse1":"گر زنده ماندی دشمنش از ما فزون بگریستی"}},{"hemistich":{"verse0":"گرداندی آن تاجور کآمد بدینسان از سفر","verse1":"بر چار حد تخت زر از حد برون بگریستی"}},{"hemistich":{"verse0":"دیار دیدی خانه را وآتش زده کاشانه را","verse1":"بر خاک سر دردانه را یارب که چون بگریستی"}},{"hemistich":{"verse0":"گرآگهستی سعد ازین بخروشدی چون رعد ازین","verse1":"هر صبح و شامی بعد ازین در خاک خون بگریستی"}},{"hemistich":{"verse0":"گر خواندی بر که صبا این قصه که گشتی هبا","verse1":"گردون زنگاری قبا شنگرف گون بگریستی"}},{"hemistich":{"verse0":"گر بوم و بر را جان بدی بر مرقدش مویان بدی","verse1":"دیوار و در نالان بدی سقف و ستون بگریستی"}},{"verse":{"text":"چون ابرا گرنم دارمی از دیده طوفان بارمی"}},{"verse":{"text":"تا حق شاه حقگذار از دیدگان بگذارمی"}},{"hemistich":{"verse0":"یکدم بساز ای ساربان با رهروان ناتوان","verse1":"درکش زمام ناقه را تا جع گردد کاروان"}},{"hemistich":{"verse0":"در شارعی منزل گزین کآنجاست از شاهی دفین","verse1":"کز خاک پاک او زمین فخر آورد بر آسمان"}},{"hemistich":{"verse0":"تا ما گروهی مستمند آزرده چرخ بلند","verse1":"از سینه های دردمند موئیم بر خود یکزمان"}},{"hemistich":{"verse0":"جوفی غریب تنگدل از گیتی ده رنگ دل","verse1":"وز جور چرخ سنگدل یکسر بخوانیم الامان"}},{"hemistich":{"verse0":"بر یاد شاه کامیاب وز حسرت روز شباب","verse1":"بر آستان آن جناب هر یک برافشانیم جان"}},{"hemistich":{"verse0":"آن شهریار شیردل وان شهسوار صف گسل","verse1":"چون بینمش در تیره گل بر تخت دیده کامران"}},{"hemistich":{"verse0":"شد کار ملکت ناروا شد باغ و گلشن بی نوا","verse1":"مرغان خروشان در هوا ایوان دو تا پشت از هوان"}},{"verse":{"text":"گر گریه باشد رای من دریا ندارد پای من"}},{"verse":{"text":"با آتش سودای من گر اشک باید وای من"}}]}
{"poet":"مجد همگر","title":"شمارهٔ ۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای دل آسایش ازین کلبه احزان مطلب","verse1":"گوهر خوشدلی از کیسه دوران مطلب"}},{"hemistich":{"verse0":"ناف آهو ز دم شرزه انجر منیوش","verse1":"نوشدارو ز فم افعی ثعبان مطلب"}},{"hemistich":{"verse0":"اختر بیهده رو را ره و هنجار مپرس","verse1":"گنبد بی سروبن را سروسامان مطلب"}},{"hemistich":{"verse0":"دل گداز است فلک زو دل خوش چشم مدار","verse1":"جان ربایست جهان زو مدد جان مطلب"}},{"hemistich":{"verse0":"لولوافشانی ازین اخضر معکوس مخواه","verse1":"لاله رویائی ازین شوره بیابان مطلب"}},{"hemistich":{"verse0":"دولت انده خود دار و کم شادی گیر","verse1":"با همه درد قناعت کن و درمان مطلب"}},{"hemistich":{"verse0":"روشنی از در این خانه شش رکن مجوی","verse1":"راستی از خم این طاق نه ایوان مطلب"}},{"verse":{"text":"درد درمان طلبی صعب تراز درد کشی ست"}},{"verse":{"text":"در جهان گر خوشیئی هست مگر ترک خوشی ست"}},{"hemistich":{"verse0":"آخر ای چرخ به جز جور چه آید از تو","verse1":"عمرکاهی و همه رنج فزاید از تو"}},{"hemistich":{"verse0":"عاشق فتنه ای و حامله حادثه ای","verse1":"ای بسا بوالعجبی ها که بزاید از تو"}},{"hemistich":{"verse0":"بر سر انگشت کنی لعب چنین طرفه که عقل","verse1":"به تحیر سرانگشت بخاید از تو"}},{"hemistich":{"verse0":"خنک آن جان که از آن پیش که توش بربائی","verse1":"خویشتن را به تجلد برباید از تو"}},{"hemistich":{"verse0":"هردم از دور تو آن جور و جفا دارم چشم","verse1":"که یکی زان به دو صد قرن نیاید از تو"}},{"hemistich":{"verse0":"پیر عقلم همه در خشت بدیداست از پیش","verse1":"هر چه در آینه تقدیر نماید از تو"}},{"hemistich":{"verse0":"حل و عقد تو چو ز آنسوی دل ماست بگو","verse1":"خود دل اندر تو که بندد که گشاید از تو"}},{"verse":{"text":"تن شکر خاکی و آتشکده جائی داری"}},{"verse":{"text":"جانستان آبی و خونخواره هوائی داری"}},{"hemistich":{"verse0":"آخر ای خاک دلت خون دلم چند خورد","verse1":"تن ناپاک تو تا کی تن پاکان شکرد"}},{"hemistich":{"verse0":"تا دلارام من اندر جگرت جای گرفت","verse1":"هر شبی ناله من گرده گردون بدرد"}},{"hemistich":{"verse0":"روضه ای در تو نهادند که از تبت او","verse1":"خاک فخر آورد و آب خضر رشک برد"}},{"hemistich":{"verse0":"با چنین گوهر شایسته تر از جان عزیز","verse1":"شرم باد آنکه به خواریت ازین پس سپرد"}},{"hemistich":{"verse0":"خون بود قطره هر ابر که بارد بر تو","verse1":"ناله باشد دم آن باد که بر تو گذرد"}},{"hemistich":{"verse0":"خشک گردد نم کوثر چو ز تو یاد آرد","verse1":"تر شود دیده خورشید چو در تو نگرد"}},{"hemistich":{"verse0":"روح چون با تو عجین گشت ازین پس خورشید","verse1":"ذره ها از تو هوا گیرد و جانش شمرد"}},{"verse":{"text":"باری آن روی نکو را به وفا نیکودار"}},{"verse":{"text":"که گل تیره کند تربیت گل به بهار"}},{"hemistich":{"verse0":"در غمت ناله ز دل زارتر از زیر کنم","verse1":"همچو مرغ سحری ناله شبگیر کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"از دل پاک کنم بر سر خاک تو نثار","verse1":"گهری از صدف دیده چو توفیر کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"با تو در باختن سر چو نکردم تقصیر","verse1":"بی تو در ریختن اشک چه تقصیر کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"خم زلفت به کف آوردم و گفتم که مگر","verse1":"چاره این دل دیوانه به زنجیر کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"خاک خورد آن خم زنجیر وبدستم باد است","verse1":"پس ازین با دل دیوانه چه تدبیر کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"آنچه از درد تو بر جان من خسته دل است","verse1":"من کجا شرح دهم پیش که تقریر کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"از روان تو بسا شرم که من خواهم برد","verse1":"گر پس از عهد تو روزی دو سه تاخیر کنم"}},{"verse":{"text":"تا ازین خسته تنم سوخته جانم برود"}},{"verse":{"text":"مهرت از سینه و نامت ز زبانم برود"}},{"hemistich":{"verse0":"یارب ‌آن عارض زیبا و جمالت چون است","verse1":"یارب آن طلعت خورشید مثالت چون است"}},{"hemistich":{"verse0":"ای چو جان پاک ز آسیب دل تیره خاک","verse1":"آن تن پاک تر از آب زلالت چون است"}},{"hemistich":{"verse0":"ای سهی سرو در آن تخته سر وین تابوت","verse1":"قامت چست چو نورسته نهالت چون است"}},{"hemistich":{"verse0":"ای فراقی شده در محنت شبهای دراز","verse1":"دل خو کرده به ایام وصالت چون است"}},{"hemistich":{"verse0":"در فراقت به خیال تو قناعت کردم","verse1":"خواب کو تا بنماید که خیالت چون است"}},{"hemistich":{"verse0":"دایم از طلعت میمونت نکو بودم فال","verse1":"ای مه از اختر وارون شده فالت چون است"}},{"hemistich":{"verse0":"ما به درد تو به حالیم که بدخواه تو باد","verse1":"خبری ده که تو خود چونی و حالت چون است"}},{"verse":{"text":"پای بر خاک نهادم چو تو بودی زبرش"}},{"verse":{"text":"چو تو در خاک شدی جای کنم فرق سرش"}},{"hemistich":{"verse0":"چند دل بر در امید نشانم بی تو","verse1":"چند خون جگر از دیده چکانم بی تو"}},{"hemistich":{"verse0":"تو بدی جان جهانم به روان تو که نیست","verse1":"رغبت جان و تمنای جهانم بی تو"}},{"hemistich":{"verse0":"به تن و جان و دل و دیده کشم بار بلات","verse1":"تا دل و دیده و تن باشد و جانم بی تو"}},{"hemistich":{"verse0":"من ندانم که چگونه ست روانت بی من","verse1":"دانم این مایه که من خسته روانم بی تو"}},{"hemistich":{"verse0":"مرغ بر اتش دیدستی و ماهی بر خاک","verse1":"من دلخسته چنین دان که چنانم بی تو"}},{"hemistich":{"verse0":"در خیالم همه این بود که میرم پیشت","verse1":"ظن نبردم که دگر زیست توانم بی تو"}},{"hemistich":{"verse0":"از روان تو بسی شرم که من خواهم برد","verse1":"که پس از عهد تو روزی دو بمانم بی تو"}},{"verse":{"text":"انده و حسرت بیداد نهانیت خورم"}},{"verse":{"text":"با دریغ رخ زیبا و جوانیت خورم"}},{"hemistich":{"verse0":"فرخ آن روز که روشن به تو بد چشم سرم","verse1":"خرم آن شب که به نزدیک تو بودی گذرم"}},{"hemistich":{"verse0":"گل عیشم چو بپژمرد در ایام فراق","verse1":"بودی از عکس رخت لاله ستان بوم و برم"}},{"hemistich":{"verse0":"سر و بختم چو بیفتاد در این ماتم زار","verse1":"رنگ نیلوفری آورد همه بام و درم"}},{"hemistich":{"verse0":"آن چه ایام طرب بد که چو پیش آمدمی","verse1":"بیشتر بر رخ زیبات فتادی نظرم"}},{"hemistich":{"verse0":"وین چه روزیست سیه گشته که چون پیش آیم","verse1":"بیشتر خاک ترا بینم چون درنگرم"}},{"hemistich":{"verse0":"چون یکی را ز جگر گوشه خود بینم زار","verse1":"بر سر خاک تو گریان بگدازد جگرم"}},{"hemistich":{"verse0":"درد بی مادری افکند بدین خواریشان","verse1":"آوخ از بی پدریشان که منت بر اثرم"}},{"verse":{"text":"رخ چون ماه تو در پرده میغ است دریغ"}},{"verse":{"text":"قد چون سرو تو در خاک دریغ است دریغ"}},{"hemistich":{"verse0":"گرچه بر آتش دل می زندم چشم آبی","verse1":"آن نه آبیست که بنشاندم از دل تابی"}},{"hemistich":{"verse0":"اخگر سینه نه آن شعله خونین دارد","verse1":"که فرو میرد ار از دیده چکد خونابی"}},{"hemistich":{"verse0":"گر چه صبرم مددی می دهد از هر نوعی","verse1":"ور چه عقلم نسقی می نهد از هر بابی"}},{"hemistich":{"verse0":"این نه دردیست که دروی رسدش درمانی","verse1":"وین نه بحریست که پیدا بودش پایابی"}},{"hemistich":{"verse0":"گوئی آن لذت ایام وصال من و تو","verse1":"خود نبد هیچ وگر بود بگو بدخوابی"}},{"hemistich":{"verse0":"موج طوفان غمت بر سر من آتش ریخت","verse1":"عمر نوح ار بودم بی تو ندارد آبی"}},{"hemistich":{"verse0":"تا بگویم غم دل با تو به خلوت خواهم","verse1":"همچو زلف تو شبی همچو رخت مهتابی"}},{"verse":{"text":"سر و قدا که فکندت ز علو در پستی"}},{"verse":{"text":"ماه رویا چه رسیدت که زبان دربستی"}},{"hemistich":{"verse0":"غمگسارا توشدی باکه گسارم غم دل","verse1":"راز دارا پس از اینم که بود محرم دل"}},{"hemistich":{"verse0":"ای بسا دم که برآورد دلم با تو به مهر","verse1":"تو فرو رفتی و هم با تو فرو شد دم دل"}},{"hemistich":{"verse0":"تا برفتی ز بر من دلم از دست برفت","verse1":"پس ازین ماتم جان دارم یا ماتم دل"}},{"hemistich":{"verse0":"دل و جانم زتو بی مونس و بادرد بماند","verse1":"که تو هم محرم جان بودی و هم مرهم دل"}},{"hemistich":{"verse0":"نه عجب گر دل عالم نبود بی تو مرا","verse1":"که ز درد تو ندانم خبر از عالم دل"}},{"hemistich":{"verse0":"با چنین درد که از طاقت دل بیش آمد","verse1":"حاصل قصه همین است که گیرم کم دل"}},{"hemistich":{"verse0":"صحبت محکم ما را چو قضا باطل کرد","verse1":"چه خطر دارد پس صحبت نامحکم دل"}},{"verse":{"text":"اثر مهر تو دارد دل شوریده هنوز"}},{"verse":{"text":"رقم چهر تو دارد ورق دیده هنوز"}},{"hemistich":{"verse0":"ای شده خرمن امید تو بر باد فنا","verse1":"چونی از وحشت تنهائی این تیره فنا"}},{"hemistich":{"verse0":"مستمندان بلا را ز تو شد حادثه نو","verse1":"دردمندان عنا را ز تو شد تازه عنا"}},{"hemistich":{"verse0":"سخت غبنی ست نگاری چو تو در خاک لحد","verse1":"گلبنا لاله رخا سوسن آزاد منا"}},{"hemistich":{"verse0":"درد طلق از چه سبب چهره تو زر اندود","verse1":"کیمیا وصلا اکسیر دما سیم تنا"}},{"hemistich":{"verse0":"تا تو پوشیده ای از دیده من در غم تو","verse1":"نوحه من همه شد وااسفا واحزنا"}},{"hemistich":{"verse0":"قد چون تازه نهالت چو نهادم در خاک","verse1":"چرخ گفت انتبها الله نباتاً حسنا"}},{"hemistich":{"verse0":"آتش قهر حق از غیرت وصل من و تو","verse1":"سوخت یکباره روان و دل و جان و بدنا"}},{"verse":{"text":"آخر آن لفظ گهرزای دل آرایت کو"}},{"verse":{"text":"آخر آن طوطی گویای شکرخایت کو"}},{"hemistich":{"verse0":"در جهان کی دهدم دست نگاری چون تو","verse1":"یا در آفاق کجا یابم یاری چون تو"}},{"hemistich":{"verse0":"چرخ مشاطه در آئینه خور نادیده","verse1":"جلوه گر سروی و زیبنده نگاری چون تو"}},{"hemistich":{"verse0":"تا نهاده ست فلک دام مشبک نگرفت","verse1":"دست صیاد قضا هیچ شکاری چون تو"}},{"hemistich":{"verse0":"دور این باغ نگونسار به صد فصل ربیع","verse1":"ننماید به جهان تازه بهاری چون تو"}},{"hemistich":{"verse0":"انده انبه شد و اندوه در آن است که نیست","verse1":"دل ما را دگر اندوهگذاری چون تو"}},{"hemistich":{"verse0":"لاله زاریست ز گلزار رخت خاک لحد","verse1":"لاله زار است و حزین در غم زاری چون تو"}},{"verse":{"text":"ای مه و مهر در آن تیره مغاکت خوش باد"}},{"verse":{"text":"وی گل باد اجل یافته خاکت خوش باد"}}]}
{"poet":"مجد همگر","title":"شمارهٔ ۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای که بر آینه از رخ صورت جان کرده‌ای","verse1":"آب را از رخ محل صورت آسان کرده‌ای"}},{"hemistich":{"verse0":"خویشتن بینی مگر ای یار کاندر آینه","verse1":"خویشتن‌بین گشته‌ای تا صورت جان کرده‌ای"}},{"hemistich":{"verse0":"چون نمی‌یارد کسی گل چیدن از رخسار تو","verse1":"پس برای زینت خویش آن گلستان کرده‌ای"}},{"hemistich":{"verse0":"معجز است این نی که سحری آشکار آورده‌ای","verse1":"کاندر آن صد سامری را بیش حیران کرده‌ای"}},{"hemistich":{"verse0":"عاشقان از درد و حسرت لب به دندان می‌گزند","verse1":"تا تو در لب کام خضر از ناز پنهان کرده‌ای"}},{"hemistich":{"verse0":"خضر خطت تا قرین آب حیوان آمده‌ست","verse1":"بس سکندر را کاسیر درد حرمان کرده‌ای"}},{"hemistich":{"verse0":"شد دلم چون گوی سرگردان میدان هوس","verse1":"تا تو از عنبر به گرد ماه چوگان کرده‌ای"}},{"hemistich":{"verse0":"با چنین چوگان به قصد صد هزاران دل چو گوی","verse1":"بر سر میدان حسن آهنگ جولان کرده‌ای"}},{"hemistich":{"verse0":"بر لبت خالیست همچون دانه‌ای کافکنده‌ای","verse1":"بر رخت زلفی که دام صد مسلمان کرده‌ای"}},{"hemistich":{"verse0":"عاشقم اهل خراسان را بدان رغبت که تو","verse1":"خویشتن را قبله اهل خراسان کرده‌ای"}},{"hemistich":{"verse0":"بس فروزان طلعتی چون شمع مانا یک شبی","verse1":"خدمت خلوتگه دستور ایران کرده‌ای"}},{"verse":{"text":"عز دین طاهر که آثار کمالش ظاهر است"}},{"verse":{"text":"آنکه ذاتش همچو نام از کنج نقصان طاهر است"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"دلبند سمنبرست گلرفتارا","verse1":"شیرین سخنا ماه شکر گفتارا!"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چند که هیچ یاد ناری ما را","verse1":"روز تو خجسته باد یارب یارا!"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا سایه فگند سرو آزاد بر آب","verse1":"تا عکس گل شکفته افتاد بر آب"}},{"hemistich":{"verse0":"آب از هوس بهار دیوانه بماند","verse1":"زنجیر نهاد ازین سبب باد بر آب"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن دل که همیشه در طرب داشت شتاب","verse1":"وان دیده که بد رخ تو وی را محراب"}},{"hemistich":{"verse0":"در هجر تو ای نوش لب تلخ جواب","verse1":"پروانه آتشست و پیمانه آب"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"اکنون که شد از دست من . . .","verse1":"وصل تو که جان من بدو یافت طرب"}},{"hemistich":{"verse0":"جان من و تیمار فراقت همه روز","verse1":"دست من و دامان خیالت همه شب"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"مه مژده دهد به عمر جاوید امشب","verse1":"بربط بنهد ز دست ناهید امشب"}},{"hemistich":{"verse0":"العیش که بی زحمت مریخ و زحل","verse1":"مهمان عطاردست خورشید امشب"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"در بزم تو گل با می سوری در ساخت","verse1":"با باده و گل نرد طرب باید باخت"}},{"hemistich":{"verse0":"می بود گل از آه حسود تو فسرد","verse1":"گل بود می از آتش تیغ تو گداخت"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"مرا اندیشه ات خون در جگر سوخت","verse1":"تمنای وصالت مغز سر سوخت"}},{"hemistich":{"verse0":"خیالت آتشی در جام افروخت","verse1":"که هست و نیستم در یکدگر سوخت"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"گل صبحدم از باد برآشفت و بریخت","verse1":"با باد صبا حکایتی گفت و بریخت"}},{"hemistich":{"verse0":"بد عهدی عمر بین که گل در ده روز","verse1":"سر بر زد و غنچه کرد و بشکفت و بریخت"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"دوش از چشمم سرشگ خون افزون ریخت","verse1":"وین طرفه که درجام می گلگون ریخت"}},{"hemistich":{"verse0":"می خواست که خون به خون شوید چشمم","verse1":"بنگر که بهانه کرد و خون در خون ریخت"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۱۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"ساقی ز صراحی می گلگون می ریخت","verse1":"مطرب گه زخمه در مکنون می ریخت"}},{"hemistich":{"verse0":"فصاد و طبیب گشته بودند بهم","verse1":"این نبض همی گرفت و آن خون می ریخت"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۱۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"کار دو جهان از دو محمد شد راست","verse1":"وز سایه هر دو ملت و ملک بجاست"}},{"hemistich":{"verse0":"از دعوت او ضلالت و کفر بکاست","verse1":"وز هیبت این، ظلم ز عالم برخاست"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۱۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای دل بنشین که یار بر خواهد خاست","verse1":"در کار تو دوست وار بر خواهد خاست"}},{"hemistich":{"verse0":"از راه غباری که میان من و اوست","verse1":"خوش باش که چون غبار بر خواهد خاست"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۱۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"بر من ز فراقت ار چه بیدادیهاست","verse1":"دل را به شب از خیالت آزادیهاست"}},{"hemistich":{"verse0":"شاگردی تو مایه استادیهاست","verse1":"شادم به غمت که در غمت شادیهاست"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۱۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"تن در غم تو همچو زه از کاستی است","verse1":"واندر تو چو دامن همه ناراستی است"}},{"hemistich":{"verse0":"بر بسته شد از تو چو گریبان غم آنک","verse1":"در عشق تو سر گشاده چون آستی است"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۱۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"شاها! تویی آنکه آسمان پایه تست","verse1":"دین داری و شرع پروری مایه تست"}},{"hemistich":{"verse0":"ای سایه حق تو به عالم کس نیست","verse1":"آسایش هر که هست در سایه تست"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۱۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"زین بیش مکن ریش که شد کارت سست","verse1":"وین سستی کار تو ز فعل بد تست"}},{"hemistich":{"verse0":"گفتی غم من خور که تویی عاشق من","verse1":"من عاشق تو نیم شرطم بفرست"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۱۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"دوش از چشمم سرشگ گلون ره جست","verse1":"در جام شراب ریخت صد قطره نخست"}},{"hemistich":{"verse0":"زان ریختن سرشگ خون اندر جام","verse1":"معلومم شد که خون به خون خواهد شست"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۱۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"هیچ کس را رنج خاطر در جهان حاصل مباد","verse1":"وز فراق دوستان کار کسی مشکل مباد"}},{"hemistich":{"verse0":"هیچ رنجی نیست بر دل بتر از رنج فراق","verse1":"هیچ کس را یارب این رنج از جهان بر دل مباد"}},{"hemistich":{"verse0":"عقل مردم کم شود در کار فرقت هر زمان","verse1":"این چنین شربت نصیب مردم عاقل مباد"}},{"hemistich":{"verse0":"در بلا منزل گرفت آنکس که ماند اندر فراق","verse1":"هیچ نازک طبع را اندر بلا منزل مباد"}},{"hemistich":{"verse0":"عمر را با رنج دل بی حاصلی حاصل شناس","verse1":"عمر کس ار دشمنست ار دوست بی حاصل مباد"}},{"hemistich":{"verse0":"هر که او گوید فراق دوستان آسان بود","verse1":"رنج فرقت از دل او یک نفس زایل مباد"}},{"hemistich":{"verse0":"از بد و نیک جهان غافل نشستن شرط نیست","verse1":"هیچ عاقل از بد و نیک جهان غاقل مباد"}},{"hemistich":{"verse0":"از تصاریف زمان پای عزیزان در گل است","verse1":"یارب از دست جهان پای کسی در گل مباد"}},{"hemistich":{"verse0":"هست عهدی تا به ما اندوه فرقت مایل است","verse1":"انده فرقت ازین پس سوی ما مایل مباد"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۱۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"کس را فلک ز دست حوادث امان نداد","verse1":"عنقاست داد او که ازو کس نشان نداد"}},{"hemistich":{"verse0":"مرغی که بی مراد بر این آشیان نشست","verse1":"او را جز از مضیق زوال، آشیان نداد"}},{"hemistich":{"verse0":"بر شاخ عمر هیچ کسی غنچه ای ندید","verse1":"کان غنچه را بهار به دست خزان نداد"}},{"hemistich":{"verse0":"فرسود عمر خلق بر امید سود او","verse1":"وین ساده جز به مایه اصلی زیان نداد"}},{"hemistich":{"verse0":"برخوان او نواله خوش هست لیکن او","verse1":"کس را ز خوان، نواله بجز استوان نداد"}},{"hemistich":{"verse0":"بس کس که کرد دیده خود خانی از سرشگ","verse1":"کین نیلگون سپهر مرا ملک خان نداد"}},{"hemistich":{"verse0":"گو کیست کز سپهر نمی دید و خون نخورد؟","verse1":"یا کیست کز زمانه جوی خورد و جان نداد؟"}},{"hemistich":{"verse0":"مسکین جهان چگونه دهد جامه ای کزان؟","verse1":"یک ریشه نقش بند به دست جهان نداد"}},{"hemistich":{"verse0":"از صرف روزگار مجوی ای مجیر هان","verse1":"چیزی که او به هیچ گرانمایه آن نداد"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۲۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"هر کو ز نژاد آدم افتاد","verse1":"شادی به نصیب او کم افتاد"}},{"hemistich":{"verse0":"بنمای دلی که او درین دور","verse1":"از صدمه غم مسلم افتاد"}},{"hemistich":{"verse0":"زخمی که زمانه بر دلم زد","verse1":"افزون ز هزار مرهم افتاد"}},{"hemistich":{"verse0":"چون خوش بود ای عجب دل آنک؟","verse1":"در یک سالش دو ماتم افتاد"}},{"hemistich":{"verse0":"قصه چکنم که ساغر غم؟","verse1":"بر دست دلم دمادم افتاد"}},{"hemistich":{"verse0":"جان در عجب است و عقل عاجز","verse1":"کین واقعه ها چه محکم افتاد"}},{"hemistich":{"verse0":"زان روز که رنج با دل ما","verse1":"از نکبت دهر همدم افتاد"}},{"hemistich":{"verse0":"در دیده خوشدلی نمک ریخت","verse1":"در قامت خرمی خم افتاد"}},{"hemistich":{"verse0":"نه لهو و نشاط با هم آمد","verse1":"نه یکشبه عیش درهم افتاد"}},{"hemistich":{"verse0":"آری به مراد کم زند دم","verse1":"آن کس که ز نسل آدم افتاد"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۲۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"جهان فتح من آخر به نوبهار رسد","verse1":"نهال عیش من آخر به برگ و بار رسد"}},{"hemistich":{"verse0":"دلی که کوفته رنج و زخم خورد غم است","verse1":"به عیش و عشرت بی حد و بی شمار رسد"}},{"hemistich":{"verse0":"امید هست کزین پس نوا و واله زیر","verse1":"به بزم ما بدل ناله های زار رسد"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر به خاطر هرکس ز گلستان جهان","verse1":"گهی نسیم گل و گاه زخم خار رسد"}},{"hemistich":{"verse0":"چشیدایم بسی زخم خار، وقت آمد","verse1":"که کار ما به گل لعل آبدار رسد"}},{"hemistich":{"verse0":"به عذر یک غم دل گیر کز زمانه رسید","verse1":"نشاط و خرمی و کام دل، هزار رسد"}},{"hemistich":{"verse0":"ز خوش دلی و طرب دست باز نتوان داشت","verse1":"اگر به خاطر ما گه گهی غبار رسد"}},{"hemistich":{"verse0":"ز چشم زخم فنا . . .","verse1":"ز روزگار چنین غم به روزگار رسد"}},{"hemistich":{"verse0":"که گفت یا که؟ گمان برد کز زمانه به ما","verse1":"غم بزرگ به یک سال در دو بار رسد"}},{"hemistich":{"verse0":"رسید موسم آن کز شرابخانه لطف","verse1":"به دست ما مدد جام خوشگوار رسد"}},{"hemistich":{"verse0":"ز تاب دل به سر زلف تابدار رسیم","verse1":"چو عاشقی که ز هجران به وصل یار رسد"}},{"hemistich":{"verse0":"به گوش ما بدل ناله های غمزدگان","verse1":"حدیث و نکته چون در شاهوار رسد"}},{"hemistich":{"verse0":"طرب رسد ز پس غم چنانکه وقت خزان","verse1":"نسیم کوکبه لطف نوبهار رسد"}},{"hemistich":{"verse0":"خروش بربط و بانگ سرود و ناله چنگ","verse1":"ز بزم بر فلک سبز زر نگار رسد"}},{"hemistich":{"verse0":"طراز حاصل این جمله آن تواند بود","verse1":"که سوی ما مدد لطف کردگار رسد"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۲۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"مدت انده ما زود به سر خواهد شد","verse1":"وز دل ما غم و اندیشه بدر خواهد شد"}},{"hemistich":{"verse0":"کار شادی و فراغت به نوا خواهد شد","verse1":"خانه وحشت و غم زیر و زبر خواهد شد"}},{"hemistich":{"verse0":"عیش ما گر چه بسی تلخ تر از حنظل بود","verse1":"شکر کان حنظل ما همچو شکر خواهد شد"}},{"hemistich":{"verse0":"ساغر و باده ما هم به صفت هم به صفا","verse1":"آب خشک ای عجب و آتش تر خواهد شد"}},{"hemistich":{"verse0":"هر کسی را که خبر شد ز غم و انده ما","verse1":"از دل خرم ما زود خبر خواهد شد"}},{"hemistich":{"verse0":"همدم مجلس ما لهو و طرب خواهد بود","verse1":"همره موکب ما فتح و ظفر خواهد شد"}},{"hemistich":{"verse0":"تیز غم را که چو شمشیر قضا کارگرست","verse1":"سینه دشمن ما پیش سپر خواهد شد"}},{"hemistich":{"verse0":"گر چه ما را جگری داد جهان باکی نیست","verse1":"قوت اعدا پس ازین خون جگر خواهد شد"}},{"hemistich":{"verse0":"کار ما ساخته تر از زر تو خواهد گشت","verse1":"وز حسد شکل عدو شمشه زر خواهد شد"}},{"hemistich":{"verse0":"غم و شادی جهان را نبود هیچ ثبات","verse1":"هر زمان حال وی از شکل، دگر خواهد شد"}},{"hemistich":{"verse0":"خوش برانیم و بدانیم بهر گونه که هست","verse1":"راحت و محنت ایام به سر خواهد شد"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۲۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای دریغا کان همه شایسته یاران رفته اند","verse1":"وان ستوده دوستان و دوستداران رفته اند"}},{"hemistich":{"verse0":"گر چه غم بد پیش ازین با غمگساران سهل بود","verse1":"این زمان غم شد فزون کان غمگساران رفته اند"}},{"hemistich":{"verse0":"هست دوری کز ظریفان هیچ کس نامد پدید","verse1":"وین عجب تر کز میانه صد هزاران رفته اند"}},{"hemistich":{"verse0":"باده خوردن لذتی با خود ندارد بعد ازین","verse1":"کان حریفان ظریف باده خواران رفته اند"}},{"hemistich":{"verse0":"عشق بازی راحتی هم باز ندهد زان قبل","verse1":"کان نکورویان و آن زیبا نگاران رفته اند"}},{"hemistich":{"verse0":"اندرین ده سال در عالم ز دور نه فلک","verse1":"بس که هم شهزادگان هم شهریاران رفته اند"}},{"hemistich":{"verse0":"از که جویم راحتی چون ملک عالم غم گرفت؟","verse1":"وز که خواهم باوری اکنون که یاراران رفته اند؟"}},{"hemistich":{"verse0":"زان عزیزانی که ما را دل بدیشان بود خوش","verse1":"نام ماندست زان سبب کان نامداران رفته اند"}},{"hemistich":{"verse0":"عهد صحبت را نماند حق گزاری در جهان","verse1":"کز جهان آن همدمان وان حق گزاران رفته اند"}},{"hemistich":{"verse0":"تیر باران حوادث می کند گردون مگر؟","verse1":"کان کسان از نکبت آن تیرباران رفته اند"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۲۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن عزیزانی که با ما جام و ساغر داشتند","verse1":"مهر ما از یکدلی با جان برابر داشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"از بر ما وقت عشرت جام نوشین خواستند","verse1":"وز پی ما روز کینه تیغ و خنجر داشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"روز ما از خوشدلی چون مهر و ماه افروختند","verse1":"بزم ما از همدمی پر شهد و شکر داشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"از برای گوی و چوگان وز پی بزم و شکار","verse1":"هر چه آن در خور بود موزون و در خور داشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"هم به میدان یار بوده هم به مجلس همنفس","verse1":"بهر آن کاسباب این هر دو میسر داشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"ای بسا روزا که آن یاران همدم عیش ما","verse1":"از خوشیهای جهان صد بار خوشتر داشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"ای بسا شبها که از طبع لطیف و لظف خوش","verse1":"بزم و جام ما بسان خلد و کوثر داشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"تا نه بس دیر از قضای لایزالی یک به یک","verse1":"ناگهان چشم از جهان و دل ز جان برداشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"مهره عمر همه در ششدر قهر اوفتاد","verse1":"راست گویی مهره دایم در مششدر داشتند"}},{"hemistich":{"verse0":"گر چه یاران حاصل اند امروز و همجنسان به دست","verse1":"راست باید گفت ایشان رنگ دیگر داشتند"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۲۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"آنچه موی از جور با ما می کند","verse1":"راست خواهی سخت رسوا می کند"}},{"hemistich":{"verse0":"چیست مقصودش که پیش از وقت خویش","verse1":"از شب من صبح پیدا می کند"}},{"hemistich":{"verse0":"زرگر ایام در بازار عمر","verse1":"مشگ ما را سیم سیما می کند"}},{"hemistich":{"verse0":"مردمان قصد کسان پنهان کنند","verse1":"موی من قصد آشکارا می کند"}},{"hemistich":{"verse0":"روزگار از زحمت موی سپید","verse1":"این سیاهی بین که با ما می کند"}},{"hemistich":{"verse0":"آمد و بنشست با روی سپید","verse1":"در همه عالم چنینها می کند"}},{"hemistich":{"verse0":"من چه بد کردم که او هر ساعتی؟","verse1":"با من آن بد را مکافا می کند"}},{"hemistich":{"verse0":"من جوان تازه و پیری مرا","verse1":"قصدهای بی محابا می کند"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چه کرد ایام اگر بر جای بود","verse1":"این یکی باری نه بر جا می کند"}},{"hemistich":{"verse0":"دور گردون را گناهی نیز نیست","verse1":"کین قضای حق تعالی می کند"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۲۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"هر دوست که اختیار ما بود","verse1":"واندر بد و نیک یار ما بود"}},{"hemistich":{"verse0":"از غایت لطف و مهربانی","verse1":"غمخواره و حق گزار ما بود"}},{"hemistich":{"verse0":"از طبع لطیف و طلعت خوب","verse1":"در فصل خزان بهار ما بود"}},{"hemistich":{"verse0":"ما خرم و خوش به صحبت او","verse1":"او شاد به روزگار ما بود"}},{"hemistich":{"verse0":"در هر کاری که باز جستیم","verse1":"دیدیم که دوستدار ما بود"}},{"hemistich":{"verse0":"وز صحبت هر یکی ازیشان","verse1":"شادی همه شب شکار ما بود"}},{"hemistich":{"verse0":"وز همدمی و صفای هر یک","verse1":"در عشرت کار کار ما بود"}},{"hemistich":{"verse0":"رفتند چنانکه هر یکی را","verse1":"غم در دل بی قرار ما بود"}},{"hemistich":{"verse0":"کردیم شمار چون بدیدیم","verse1":"این حال نه در شمار ما بود"}},{"hemistich":{"verse0":"چون غم نخوریم چون شد از دست؟","verse1":"هر دوست که غمگسار ما بود"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۲۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"شکست دور سپهرم به پایمال زحیر","verse1":"بریخت خون جوانیم غبن عالم پیر"}},{"hemistich":{"verse0":"همی نفر نفر آید بلا به منزل من","verse1":"ازین نفر نفر ای دوستان نفیر نفیر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو چرخ بی سر و پایم چو خاک بی دل و زور","verse1":"ز خاک دیر نشین و ز چرخ زود مسیر"}},{"hemistich":{"verse0":"فلک به تعزیت عمر من درین ماتم","verse1":"قبای ساده مرکز فرو زده است به قیر"}},{"hemistich":{"verse0":"غبار رکضت این ابلق سوار او بار","verse1":"ببرد خواب و قرارم ز دیدگان قریر"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا چو صبح نخستین زبان ببست فلک","verse1":"چگونه حال دل خویشتن کنم تقریر؟"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا به صنعت اکسیر در تبه شد دل","verse1":"اگر چه آفت مغزست صنعت اکسیر"}},{"hemistich":{"verse0":"عجب شتر دلم از روزگار اشتر فعل","verse1":"که ریش گاو گرفتم درین خراس زحیر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو من سلیم مزاجی شکسته دل نه رواست","verse1":"درین خرابه که یک یوسف است و پنجه پیر"}},{"hemistich":{"verse0":"چمانه فلک از صفو خرمی است تهی","verse1":"خزانه زمی از نقد مردمی است فقیر"}},{"hemistich":{"verse0":"پیاز وار به شمشیر هجر مثله شوند","verse1":"اگر دو دست به یک پیراهن برند چو سیر"}},{"hemistich":{"verse0":"مخالفان لجوجند در ولایت طبع","verse1":"به کاو کاو زمین و هوا و آب و اثیر"}},{"hemistich":{"verse0":"چو در سرای خلافی ره وفاق مجوی","verse1":"چو در ولایت خصمی رفیق و دوست مگیر"}},{"hemistich":{"verse0":"زمانه را سر تعذیب تست ساخته باش","verse1":"که از دو طرف عذارت پدید شد دو نذیر"}},{"hemistich":{"verse0":"درین خیال بدین روزها همی دارم","verse1":"به تنگ و تیر تفکر دماغ را تقطیر"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۲۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"نیک رنجورم ز رنج آتش فشان فراق","verse1":"سخت خاطر خسته ام از دست دستان فراق"}},{"hemistich":{"verse0":"نیست روزی تا ز فرقت بر دل ما نیست غم","verse1":"آنچ ما را هست بر دل باد بر جان فراق"}},{"hemistich":{"verse0":"درد بی درمان فراق آمد وزین معلوم نیست","verse1":"هیچ صاحب درد را فی الجمله درمان فراق"}},{"hemistich":{"verse0":"خلق سرگردان بود چون گوی تا دور فلک","verse1":"گوی غم باشد درافگنده به میدان فراق"}},{"hemistich":{"verse0":"نیست شفقت با فراق البته گویی زآسمان","verse1":"آیت شفقت نیامد هیچ در شان فراق"}},{"hemistich":{"verse0":"میزبانی بس ترش روی آمد الحق زانکه نیست","verse1":"لقمه ای جز استخوان غصه بر خوان فراق"}},{"hemistich":{"verse0":"نیک بخت و روز به آن کس بود کز آسمان","verse1":"بر نیاید نام او روزی ز دیوان فراق"}},{"hemistich":{"verse0":"اتفاق است اینک گر صد ره بجویند از قیاس","verse1":"گوهری بیرون نیاید جز غم از کان فراق"}},{"hemistich":{"verse0":"یارب آخر چند خواهد کرد جور روزگار؟","verse1":"بر دل خلق جهان این تیرباران فراق"}},{"hemistich":{"verse0":"کی بود گویی که بینم من ز دوران فلک؟","verse1":"چون فراغت از جهان گم گشته دوران فراق"}},{"hemistich":{"verse0":"نقدهای عیش را یک یک جدا بر سخته ام","verse1":"کمتر از کم باز می‌خواند به دیوان فراق"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۲۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"نیست روزی که نیستم دلتنگ","verse1":"از چه از آسمان آینه رنگ؟"}},{"hemistich":{"verse0":"رخت محنت نهم به منزل عیش","verse1":"زانکه شد بارگیر شادی لنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"دل من کز صفا چو آینه بود","verse1":"یافت از فرقت عزیزان زنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"از تو پرسم چگونه دارد دل","verse1":"ور بود آفریده ز آهن و سنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"طاقت غصه های پشتا پشت","verse1":"قوت زخمهای رنگارنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"آنچه در دل غم فراق کند","verse1":"نکند صد هزار تیر خدنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"نکنم عیش از آنکه خوش نبود","verse1":"عیش های فراخ با دل تنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"چون فراغت ز چنگ شد بیرون","verse1":"زشت باشد فغان و ناله چنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"نکبت پار و غصه امسال","verse1":"که همی داشت سوی من آهنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"ریخت از روی عیش رونق و آب","verse1":"برد از کار دل طراوت و رنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"کم کند تکیه بر جهان دو روی","verse1":"هر که عاقل بود به صلح و به جنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"زانکه با اهل روزگار او","verse1":"حیله روبه است و خوی پلنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"دل من کی بود به رنج سزا؟","verse1":"در سزا کی بود به کام نهنگ؟"}},{"hemistich":{"verse0":"از جهان غم به من چگونه فتاد؟","verse1":"نه جهان تنگ شد چو حلقه تنگ؟"}},{"hemistich":{"verse0":"بر خدای اعتماد آن دارم","verse1":"که دهد شهد اگر چه داد شرنگ"}},{"hemistich":{"verse0":"چون رسیدست رنج دل به شتاب","verse1":"مرکب خرمی رسد به درنگ"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۳۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"در دستبرد نظم، ز دوران گزینه ام","verse1":"گردون به صد قران ننماید قرینه ام"}},{"hemistich":{"verse0":"من خضرخان تاج دهم در جهان نطق","verse1":"خضرست رشگ خورده لفظ کمینه ام"}},{"hemistich":{"verse0":"سیمرغ فارغم که نه دانه خورم نه آب","verse1":"ایمه چه دانه نی بچه مرغ دینه ام؟"}},{"hemistich":{"verse0":"یا خود نداشت حوصله دهر زقه ام","verse1":"حاصل نشد ز خرمن ایام چینه ام"}},{"hemistich":{"verse0":"در خاک نقد دفن کنند ای شگفت و هست","verse1":"در آب طبع نقد معانی دفینه ام"}},{"hemistich":{"verse0":"صد جام جم کند ز من این چرخ شیشه رنگ","verse1":"گر بشکند به سنگ جفا آبگینه ام"}},{"hemistich":{"verse0":"گردون مجو برو که مرا دل پر است ازو","verse1":"گندم صفت شکافت ازین غصه سینه ام"}},{"hemistich":{"verse0":"دید آسمان مرا گهر اندر زبان چو تیغ","verse1":"با تیغ قهر بدگهر آمد به کینه ام"}},{"hemistich":{"verse0":"آن را مبین که موج بلا از سرم گذشت","verse1":"این بین که ماند بر سر خشکی سفینه ام"}},{"hemistich":{"verse0":"در بر گرفته اشک چو خط بر پیاله ام","verse1":"دل خون شده زرشگ چو می در قنینه ام"}},{"hemistich":{"verse0":"هر شب نه از کلیچه مه پاره ای کم است","verse1":"آن می خورم که بیش نماند هزینه ام"}},{"hemistich":{"verse0":"چون ماه کاست بشکنم از بهر نان روز","verse1":"گر قرص آفتاب بود در خزینه ام"}},{"hemistich":{"verse0":"داند جهان که من که مجیر بلا کشم","verse1":"هر چند پایمال شدم سرسری نه ام"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۳۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"هیچ وفایی ز روزگار ندیدم","verse1":"هیچ میی خالی از خمار ندیدم"}},{"hemistich":{"verse0":"چیده ام از باغ روزگار بسی گل","verse1":"لیک بجز در میانه خار ندیدم"}},{"hemistich":{"verse0":"جُرعه راحت که خورد تا پس از آن من؟","verse1":"بر سر خاکش چو جَرعه، خوار ندیدم"}},{"hemistich":{"verse0":"از خُم ایام کاولش همه دُردست","verse1":"شربتی از عیش خوشگوار ندیدم"}},{"hemistich":{"verse0":"راحت دل گفته اند هست درین عهد","verse1":"این همه گفتند و هیچ بار ندیدم"}},{"hemistich":{"verse0":"همنفسان رفته اند و در غم ایشان","verse1":"راحتی از هیچ غمگسار ندیدم"}},{"hemistich":{"verse0":"بس که شمردم شمار عمر به صد دست","verse1":"یک نفس خوش در آن شمار ندیدم"}},{"hemistich":{"verse0":"دم نزدم با کسی به وصل که در پی","verse1":"بر دل خویش از فراق بار ندیدم"}},{"hemistich":{"verse0":"فرقت اگر فی المثل چو بحر محیط است","verse1":"تا منم، آن بحر را کنار ندیدم"}},{"hemistich":{"verse0":"لذت ایام من به صد نرسد لیک","verse1":"غصه ایام کم از هزار ندیدم"}},{"hemistich":{"verse0":"نه من تنها ز روزگار دل آشوب","verse1":"کار طرب نیک برقرار ندیدم"}},{"hemistich":{"verse0":"تا منم اندر زمانه هیچ کسی را","verse1":"شادی و راحت ز روزگار ندیدم"}},{"hemistich":{"verse0":"عیش بهارست و بی خزان به جهان در","verse1":"هیچ نسیمی ز نو بهار ندیدم"}},{"hemistich":{"verse0":"جمله بدیدم سرای عمر و لیکن","verse1":"هیچ بنا در وی استوار ندیدم"}},{"hemistich":{"verse0":"کار کسی، راست بر مراد دل او","verse1":"در خم نه سقف زرنگار ندیدم"}},{"hemistich":{"verse0":"عاقبة الامر تکیه گاه سلامت","verse1":"بهتر از الطاف کردگار ندیدم"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۳۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"مرا با آنکه با اقبال و با دولت سری دارم","verse1":"ز عالم نگذرد روزی که از عالم نیازارم"}},{"hemistich":{"verse0":"به من بر نگذرد روزی که از تشویش و رنج دل","verse1":"نه از جنسی اثر بینم نه از عیشی خبر دارم"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا چون رفته اند از دست یاران و عزیزان هم","verse1":"اگر رنجور دل باشم به رنج دل سزاوارم"}},{"hemistich":{"verse0":"ز دولت هر چه باید داد لیک از غم نکرد ایمن","verse1":"چه سود ار گل دهد زین سو چو زان سو می نهد خارم؟"}},{"hemistich":{"verse0":"زهر بد کز جهان زاید فراق دوستا بتر","verse1":"ز رنج فرقت ایشان من از انده گرانبارم"}},{"hemistich":{"verse0":"فراق آن و رنج این مرا نگذارد آسوده","verse1":"که تا روزی به شرط خویش حق عیش بگزارم"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر چه غصه ها بینم ز گردون آه می نکنم","verse1":"بدان تا هر گرانجانی نگوید من سکبسارم"}},{"hemistich":{"verse0":"دلی خوش گر کسی جایی فروشد در همه عالم","verse1":"منم آن کس که آن دل را به جان و دل خریدارم"}},{"hemistich":{"verse0":"به همدم خوش بود عشرت چو حاصل نیست این معنی","verse1":"دمی ناخوش نهد هر ساعتی ایام دربارم"}},{"hemistich":{"verse0":"جهان دیرست تا دارد جفا بر طبع مستولی","verse1":"اگر انصاف خواهم زو پس از انصاف بیزارم"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۳۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"گفتم که به زیرکی تمامم","verse1":"شاید که خرد بود غلامم"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چند که توسن است گردون","verse1":"از دانش من شدست رامم"}},{"hemistich":{"verse0":"از جهد و کفایت من است این","verse1":"کز چرخ بر آمدست کامم"}},{"hemistich":{"verse0":"وز غایت عقل و کاردانی","verse1":"انگشت نمای خاص و عامم"}},{"hemistich":{"verse0":"شاید که بدین گمان که بردم","verse1":"توبیخ کنند بر دوامم"}},{"hemistich":{"verse0":"امروز چو روز روشنم شد","verse1":"کاندر همه کار ناتمامم"}},{"hemistich":{"verse0":"گر دعوی پختگی کنم باز","verse1":"مپذیر که من هنوز خامم"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چند که مرغ زیرک آمد","verse1":"بر خاتم روزگار نامم"}},{"hemistich":{"verse0":"شک نیست که مرغ زیرکم زانک","verse1":"افتاده به پای خود به دامم"}},{"hemistich":{"verse0":"بر دانش خود چو تکیه کردم","verse1":"زان از می غم پرست جامم"}},{"hemistich":{"verse0":"هم فضل خدای به که گیرد","verse1":"از روی کرم در اهتمامم"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۳۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"منم آنکس که شادی را سر و کاری نمی بینم","verse1":"به عالم خوشدلی را روز بازاری نمی بینم"}},{"hemistich":{"verse0":"درختی طرفه شد عالم که من چندانکه می جویم","verse1":"بجز اندوه و اندیشه برو باری نمی بینم"}},{"hemistich":{"verse0":"جوانی گلستان خرم و تازه است و من هرگز","verse1":"گلی زین گلستان تازه بی خاری نمی بینم"}},{"hemistich":{"verse0":"درین دوران دل خرم بدان آوازه می ماند","verse1":"کزو جز نام و آوازه من آثاری نمی بینم"}},{"hemistich":{"verse0":"دلی آزاد وقتی خوش نه روزی بلکه یک ساعت","verse1":"به عالم گر کسی دیدست من باری نمی بینم"}},{"hemistich":{"verse0":"کدامین روز کزد گردون سیه میغی نمی خیزد؟","verse1":"کدامین شب که ایام آزاری نمی بینم؟"}},{"hemistich":{"verse0":"زاسباب طرب در طبع جز وحشت نمی یابم","verse1":"ز انواع فرح بر دل بجز باری نمی بینم"}},{"hemistich":{"verse0":"فلک از پار تا امسال با من تند شد زآنسان","verse1":"کزو هر لحظه جز رنجی و آزاری نمی بینم"}},{"hemistich":{"verse0":"چه سود ار کار من هر روز بالا بیشتر گیرد؟","verse1":"چو من خود را به وقت عیش بر کاری نمی بینم"}},{"hemistich":{"verse0":"عزیزان رفته اند از چشم و غمشان مانده اندر دل","verse1":"به غم خوردن ز خود بهتر سزاواری نمی بینم"}},{"hemistich":{"verse0":"نگهدارم درین حالت مگر هم لطف حق گردد؟","verse1":"که من بهتر ز لطف حق نگهداری نمی بینم"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۳۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"ما را که سر آمد جهانیم","verse1":"وز دولت و ملک داستانیم"}},{"hemistich":{"verse0":"فرمانده خطه زمینیم","verse1":"آرایش چهره زمانیم"}},{"hemistich":{"verse0":"بنگر که چگونه در زمانه","verse1":"رنجور فراق دوستانیم"}},{"hemistich":{"verse0":"نی هیچ به کام خوش نشینیم","verse1":"نی آتش دل فرو نشانیم"}},{"hemistich":{"verse0":"با این همه کز جلالت و قدر","verse1":"انگشت نمای این و آنیم"}},{"hemistich":{"verse0":"گر گوی زنیم و اسب تازیم","verse1":"ور باده خوریم و عیش رانیم"}},{"hemistich":{"verse0":"نه راحت آن و این بیابیم","verse1":"نه لذت این و آن بدانیم"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چند که کامران عصریم","verse1":"هر چند که خسرو جهانیم"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چند که از بزرگواری","verse1":"بر قمه هفت آسمانیم"}},{"hemistich":{"verse0":"با غصه و فرقت عزیزان","verse1":"جز نامه غمگنان نخوانیم"}},{"hemistich":{"verse0":"تا یاران از میانه رفتند","verse1":"حقا که ز عیش بر کرانیم"}},{"hemistich":{"verse0":"اندر سر ما نشان پیری","verse1":"زان نیست که پیر و ناتوانیم"}},{"hemistich":{"verse0":"غم موی سپید کرد اگر نی","verse1":"داند همه کس که ما جوانیم"}},{"hemistich":{"verse0":"با این همه هم امیدواریم","verse1":"کز لطف خدای درنمانیم"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۳۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"خرمی رو در کشیدست از جهان","verse1":"وز میان برداشت انصاف آسمان"}},{"hemistich":{"verse0":"عیش را لذت نماند چون برفت","verse1":"خرمی از دست و انصاف از میان"}},{"hemistich":{"verse0":"نیست در شش گوشه عالم دلی","verse1":"کو بود از صدمه غم در امان"}},{"hemistich":{"verse0":"ربع خاکی سر به سر وحشت گرفت","verse1":"کس ز آسایش نمی یابد نشان"}},{"hemistich":{"verse0":"هیچ کس را دل ز غم آزاد نیست","verse1":"در جهان از پادشه تا پاسبان"}},{"hemistich":{"verse0":"یا فراغت در جهان هرگز نبود","verse1":"یا ز چشم ما شدست اکنون نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"یک نسیم نوبهاری بر که جست؟","verse1":"کو نشد آشفته از باد خزان"}},{"hemistich":{"verse0":"دست بر سر مانده اند از دست غم","verse1":"نیک و بد، مرد و زن و پیر و جوان"}},{"hemistich":{"verse0":"از همه رنجی که در عالم بود","verse1":"نیست بدتر از فراق دوستان"}},{"hemistich":{"verse0":"قصد دل دارند هم غمها ولیک","verse1":"می کند درد عزیزان قصد جان"}},{"hemistich":{"verse0":"بر حقم با این همه رنج فراق","verse1":"گر کنم از گردش گردون فغان"}},{"hemistich":{"verse0":"غصه ها دارم من از فرقت چنانک","verse1":"در همه عالم نگنجد شرح آن"}},{"hemistich":{"verse0":"صبر، یزدان می دهد ورنه به جهد","verse1":"با چنین غم صبر کردن چون توان؟"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۳۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"گلی کو کزان رنج خاری نیابی؟","verse1":"میی کو کزان می خماری نیابی؟"}},{"hemistich":{"verse0":"به دشت جهان هر نفس عاشقان را","verse1":"غم آید ولی غمگساری نیابی"}},{"hemistich":{"verse0":"ازین رهروان گر کسی برشماری","verse1":"وزان حاصل الا شماری نیابی"}},{"hemistich":{"verse0":"مگر کار اهل عدم دارد ار نه؟","verse1":"ازین جمع نا اهل کاری نیابی"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر سقف گردون فرود آید از پا","verse1":"بجز بر سر سوگواری نیابی"}},{"hemistich":{"verse0":"نگر گر میان جهان به نگردد","verse1":"ز دریای غم بر کناری نیابی"}},{"hemistich":{"verse0":"مجیر از تو کار جهان برنگردد","verse1":"که از سبزه‌ای نو بهاری نیابی"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۳۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"گر به عالم درد فرقت را همی درمان بدی","verse1":"آنچه دشوارست بر ما از فراق آسان بدی"}},{"hemistich":{"verse0":"بیشتر دلها تواند خورد اندوه فراق","verse1":"راحتی بودی اگر دلها همه یکسان بدی"}},{"hemistich":{"verse0":"ور نبودی تلخی فرقت پس از روز وصال","verse1":"آدمی اندر وصال دوستان سلطان بدی"}},{"hemistich":{"verse0":"در جهان کس نیست کو داغی ندارد از فراق","verse1":"کاج فرقت را هزاران داغ دل بر جان بدی"}},{"hemistich":{"verse0":"گر بدیدی زانچه من دیدم ز فرقت صد یکی","verse1":"کوه خارا از تحمل عاجز و حیران بدی"}},{"hemistich":{"verse0":"کاج از درد عزیان شربتی خوردی فلک","verse1":"تا زمین را از فغانش هر زمان افغان بدی"}},{"hemistich":{"verse0":"گر مرا از رفتگان غم نیستی بر جان و دل","verse1":"پای من از خرمی بر تارک کیوان بدی"}},{"hemistich":{"verse0":"بر دل من غصه ها از فرقت ایشان نشست","verse1":"غصه کی بودی مرا گر نه غم ایشان بدی؟"}},{"hemistich":{"verse0":"ور نه زین میدان خاکی گوی بردندی برون","verse1":"گوی من با خرمی پیوست در میدان بدی"}},{"hemistich":{"verse0":"چنبر گردون ز هم بگسستمی از رنج دل","verse1":"گر مرا یک روز بر گردون دون قزمان یدی"}},{"hemistich":{"verse0":"نیست از روی خرد این درد را درمان پدید","verse1":"آه خوش بودی اگر این درد را درمان بدی"}},{"hemistich":{"verse0":"زخم پشتا پشت بر دل باز خورد از غم مرا","verse1":"نیک بشکستی ازین غم گر همه سندان بدی"}},{"hemistich":{"verse0":"فضل ایزد داشت ما را اندرین انده صبور","verse1":"صعب بودی گر نه فضل و رحمت یزدان بدی"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۳۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"حاصل روزگار می بینی","verse1":"غم بی غمگسار می بینی"}},{"hemistich":{"verse0":"تا به بوی گلی برآسایند","verse1":"این همه زخم خار می بینی"}},{"hemistich":{"verse0":"گرد عالم بر آی تا کس را","verse1":"راحتی برقرار می بینی؟"}},{"hemistich":{"verse0":"زان ظریفان که پیش ازین بودند","verse1":"یکی از صد هزار می بینی؟"}},{"hemistich":{"verse0":"در نگر تا ز قصرهای خراب","verse1":"یک بنا استوار می بینی!"}},{"hemistich":{"verse0":"تا تو در عالمی و از عالم","verse1":"نیک و بد بی شمار می بینی"}},{"hemistich":{"verse0":"کرمی از زمانه می شنوی؟","verse1":"لطفی از روزگار می بینی؟"}},{"hemistich":{"verse0":"به میان هزار دشمن در","verse1":"دوستی حق گزار می بینی؟"}},{"hemistich":{"verse0":"زان عزیزان که از میان رفتند","verse1":"جز غم اندر کنار می بینی؟"}},{"hemistich":{"verse0":"بی حریفان و دوستان عزیز","verse1":"گر چه صد گونه کار می بینی"}},{"hemistich":{"verse0":"راحتی از شراب می بایی؟","verse1":"لذتی از شکار می بینی؟"}},{"hemistich":{"verse0":"باده عیش ناچشیده دمی","verse1":"رنجهای خمار می بینی!"}},{"hemistich":{"verse0":"همه از کردگار باید دید","verse1":"هر چه از روزگار می بینی"}}]}
{"poet":"مجیرالدین بیلقانی","title":"شمارهٔ ۴۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"چه وقت موی سیپدست روز برنایی","verse1":"چه روز زحمت پیری است وقت زیبایی"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا که اول عهد جوانی امروزست","verse1":"شبم چو روز همی گردد اینت رسوایی!"}},{"hemistich":{"verse0":"رواست کز پی موی سیاه دل تنگم","verse1":"که در میان سیاهی است نور بینایی"}},{"hemistich":{"verse0":"تو ای زمانه چه دیدی در آنکه پیش از وقت؟","verse1":"عبیر بر سر کافور تازه اندایی"}},{"hemistich":{"verse0":"تو ای سپید موی! از خدای شرمی دار","verse1":"نه وقت تست که تو از کمین برون آیی"}},{"hemistich":{"verse0":"مرا بنفشه چو نورسته است هم شاید","verse1":"گرم بنفشه به برگ سمن نیالایی"}},{"hemistich":{"verse0":"اگر چه موی سیاه و سپید هر دو یکی است","verse1":"مرا که فارغم از تازگی و برنایی"}},{"hemistich":{"verse0":"ولیک خوش نبود کز سپید کاری خویش","verse1":"ز ظلم موی سپیدم به خلق بنمایی"}}]}
{"poet":"مشتاق اصفهانی","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"بازم زده عنبرین کندی","verse1":"بر دل بندی و سخت بندی"}},{"hemistich":{"verse0":"یکسان شده‌ام به خاک راهی","verse1":"از حسرت جلوه سمندی"}},{"hemistich":{"verse0":"کارم زاریست همچو یعقوب","verse1":"از فرقت طفل ارجمندی"}},{"hemistich":{"verse0":"زین سوز کزوست در تب‌وتاب","verse1":"هر خسته‌دلی و دردمندی"}},{"hemistich":{"verse0":"پیش از نفسی چگونه باشم","verse1":"ساکن چو در آتشی سپندی"}},{"hemistich":{"verse0":"آن سروسهی که دارم از وی","verse1":"چون فاخته حسرت بلندی"}},{"hemistich":{"verse0":"بر گریه تلخ من نه بخشید","verse1":"لعل لب او به نوشخندی"}},{"hemistich":{"verse0":"کردم در راه جستجویش","verse1":"کوشش چندی و صبر چندی"}},{"hemistich":{"verse0":"وآن گلبن ناز را چه پروا","verse1":"از حال چو من نیازمندی"}},{"hemistich":{"verse0":"کز افعی جان‌سپار هجرش","verse1":"هر لحظه رسد مرا گزندی"}},{"hemistich":{"verse0":"وقت است که از شکنجه هجر","verse1":"چون مرغ نهاده پابه‌بندی"}},{"hemistich":{"verse0":"در کنج غمی ز فرقت او","verse1":"بی‌رنج و نصیحتی و پندی"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خو کنم به هجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یا رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"هرکس که ز کوی یار برگشت","verse1":"با دیده اشکبار برگشت"}},{"hemistich":{"verse0":"آنم که به نرد عشقبازی","verse1":"کارم ز آغاز کار برگشت"}},{"hemistich":{"verse0":"جز نقش من ار نخست نبود","verse1":"نقشی که ازین قمار برگشت"}},{"hemistich":{"verse0":"زاندیشه جور مدعی دل","verse1":"از گلشن کوی یار برگشت"}},{"hemistich":{"verse0":"یا گلچینی به گلستان رفت","verse1":"وز بیم جفای خار برگشت"}},{"hemistich":{"verse0":"آن به که ز صید عشقبازان","verse1":"ناکرده تمام کار برگشت"}},{"hemistich":{"verse0":"پرداخت چو دست را به خنجر","verse1":"صیاد من از شکار برگشت"}},{"hemistich":{"verse0":"شوخی که ز چشم سحرسازش","verse1":"روز از من و روزگار برگشت"}},{"hemistich":{"verse0":"تا کی برهش توان ز هر سوی","verse1":"رفت و به دل‌فکار برگشت"}},{"hemistich":{"verse0":"زین به چه کنون که تا توانم","verse1":"زین وادی پر ز خار برگشت"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خو کنم به هجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یا رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"او با اغیار تا سحر دوش","verse1":"می می‌زد و من ز رشک در جوش"}},{"hemistich":{"verse0":"یا رب تا کی رسد به پایان","verse1":"از فرقت آن بت قدح نوش"}},{"hemistich":{"verse0":"هر امروزم به ناله چون دی","verse1":"هر امشب من به گریه چون دوش"}},{"hemistich":{"verse0":"آن مه که همیشه در برم دل","verse1":"از آتش شوق اوست در جوش"}},{"hemistich":{"verse0":"آن لحظه که نیست در کنارم","verse1":"واندم که مرا بود در آغوش"}},{"hemistich":{"verse0":"از نوش مراست محنت نیش","verse1":"وز نیش مراست لذت نوش"}},{"hemistich":{"verse0":"در هر محفل که دور سازد","verse1":"برقع ز عذار آن قصب پوش"}},{"hemistich":{"verse0":"در هر گلشن که غنچه لب","verse1":"آرد به تکلم آن قدح نوش"}},{"hemistich":{"verse0":"از پا تا سر چو روزنم چشم","verse1":"وز سر تا پا چو شاخ گل‌پوش"}},{"hemistich":{"verse0":"گویند مرا ز صبر وز عقل","verse1":"در دوری او مجوش و مخروش"}},{"hemistich":{"verse0":"غافل که چو جا به دل کند عشق","verse1":"وز عشق چو دل برآور جوش"}},{"hemistich":{"verse0":"چه تاب و توان چه صبر و طاقت","verse1":"چه عقل و خرد چه فطرت و هوش"}},{"hemistich":{"verse0":"آن بت که چو چشم خویش دائم","verse1":"هست از می ناز مست و مدهوش"}},{"hemistich":{"verse0":"یک بار به یاد کردن من","verse1":"نگشاید اگرچه لعل خاموش"}},{"hemistich":{"verse0":"هیهات که تا به حشر یادش","verse1":"از خاطر من شود فراموش"}},{"hemistich":{"verse0":"تا کی روم و به سر درآیم","verse1":"در راه وفای آن جفا کوش"}},{"hemistich":{"verse0":"وقتست کنون به گوشه صبر","verse1":"پند یاران اگر کنم گوش"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خو کنم به هجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یا رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"آن ماه شبی که در برم نیست","verse1":"آرام دمی به بسترم نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"تمهید جفاست مهر دشمن","verse1":"صد شکر که بخت یاورم نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"خو کرده به درد و داغ هجرم","verse1":"اندیشه وصل در سرم نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"بر سر کافیست داغ عشقم","verse1":"چون شمع هوای افسرم نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"گو شد چو فلک پی شکستم","verse1":"من آن صدفم که گوهرم نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"آید چه به رزم عشق از من","verse1":"تیغی باشم که جوهرم نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"عشق آن قلزم که موج‌خیز است","verse1":"من آن کشتی که لنگرم نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"چون گم نشوم که در ره عشق","verse1":"آن راهروم که رهبرم نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر از قفسم نجات نبود","verse1":"بالم چو شکسته پرم نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"من ذره‌ام و هوای خورشید","verse1":"از دور سپهر در سرم نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"از پرتو عشق در سماعم","verse1":"این رقص ز مهر انورم نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"شوخی که ز باده وصالش","verse1":"یک قطره نصیب ساغرم نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"در راه سراغ او که دیگر","verse1":"گامی تک و پو میسرم نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"وقتست کنون که پای سعیم","verse1":"فرسود و علاج دیگرم نیست"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خو کنم به هجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یا رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"صیدانداز زیست عشق بی‌باک","verse1":"کافکنده هزار صید بر خاک"}},{"hemistich":{"verse0":"یا پای منه به وادی عشق","verse1":"یا دست بشو ز جان خود پاک"}},{"hemistich":{"verse0":"کاین دشت بود بسی پرآفت","verse1":"وین بحر بسی بود خطرناک"}},{"hemistich":{"verse0":"گردد که حریف او که باشد","verse1":"عشق آتش و هرچه هست خاشاک"}},{"hemistich":{"verse0":"زنهار حذر کن از نبردش","verse1":"کاین یکه سوار چست و چالاک"}},{"hemistich":{"verse0":"کرده است هزار سر ز تن دور","verse1":"بسته است هرار سر به فتراک"}},{"hemistich":{"verse0":"جوئی چه مدد بر زمش از چرخ","verse1":"ای صاحب فهم و هوش و ادراک"}},{"hemistich":{"verse0":"آرد چو نبرد خسرو عشق","verse1":"خیزد چه ز انجم و ز افلاک"}},{"hemistich":{"verse0":"افکنده مرا به دام شوخی","verse1":"بی‌رحمی این حریف بی‌باک"}},{"hemistich":{"verse0":"کز تیغ جفایش استخوان‌ها","verse1":"گردیده بسان شانه صد چاک"}},{"hemistich":{"verse0":"زیبا صنمی که عاشقان را","verse1":"هجرش زهر است و وصل تریاک"}},{"hemistich":{"verse0":"شوخی که ز هجر اوست شب‌ها","verse1":"بالینم خشت و بسترم خاک"}},{"hemistich":{"verse0":"عمریست چو آفتاب سرگرم","verse1":"باشم به رهش ز دور افلاک"}},{"hemistich":{"verse0":"وز سعی به دست من نیفتد","verse1":"آن گمشده را چو دامن پاک"}},{"hemistich":{"verse0":"در گوشه صبر زین پس اولی","verse1":"چندی من خسته‌جان غمناک"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خو کنم به هجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یا رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"دل در خم زلف او طپد چند","verse1":"ممکن نبود نجات ازین بند"}},{"hemistich":{"verse0":"زآن گمشده کز غمش به جانم","verse1":"چون یعقوب از فراق فرزند"}},{"hemistich":{"verse0":"گیرم نکنم شکایت اما","verse1":"هجران تا کی فراق تا چند"}},{"hemistich":{"verse0":"خوش آنکه مرا ز در درآید","verse1":"غافل به لبی پر از شکر خند"}},{"hemistich":{"verse0":"گر تشنه بآب در بیابان","verse1":"هستم به وصالش آرزومند"}},{"hemistich":{"verse0":"دانم آخر نهال صبرم","verse1":"خواهد غم او ز بیخ برکند"}},{"hemistich":{"verse0":"کز شست نگاه آن جفا جو","verse1":"وز غمزه آن نگار دل‌بند"}},{"hemistich":{"verse0":"تیریست مرا به هر بن موی","verse1":"تیغیست مرا به هر سر بند"}},{"hemistich":{"verse0":"از غمزه دلم نموده گر ریش","verse1":"وز خنده نمک بر او پراکند"}},{"hemistich":{"verse0":"چون سرکشم از خط جفایش","verse1":"من بنده و او بود خداوند"}},{"hemistich":{"verse0":"همچون بلبل که تار جان را","verse1":"کرده است به تار ناله پیوند"}},{"hemistich":{"verse0":"منعم مکن از فغان که دارم","verse1":"زآن نخل که هست بس برومند"}},{"hemistich":{"verse0":"پرشور دلی چو بحر قلزم","verse1":"سنگین دردی چو کوه الوند"}},{"hemistich":{"verse0":"شیرین دهنی که در هوایش","verse1":"همچون مگسان طالب قند"}},{"hemistich":{"verse0":"چندی پرواز کردم اکنون","verse1":"دارم سر آن که نیز یک چند"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خو کنم به هجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یا رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"آنم که ندارم از تک و دو","verse1":"از کشت امل نصیب یک جو"}},{"hemistich":{"verse0":"آن سرو سهی چو از برم رفت","verse1":"گر جان رود از قفاش گو رو"}},{"hemistich":{"verse0":"در کوی وفای او که عشاق","verse1":"زآن قبله نیند منحرف شو"}},{"hemistich":{"verse0":"نبود عجب ار سیاه روزند","verse1":"زآن ماه کزوست مهر راضو"}},{"hemistich":{"verse0":"آن اختر آسمان خوبی","verse1":"بر اهل هوس فکنده پرتو"}},{"hemistich":{"verse0":"جائی که گهر شناس نبود","verse1":"خرمن خرمن گهر به یک جو"}},{"hemistich":{"verse0":"ز اقلیم محبتم من از خلق","verse1":"گویند دمی درین قلمرو"}},{"hemistich":{"verse0":"باشد غم روزگار با من","verse1":"من بی‌غم و عشق یار مشنو"}},{"hemistich":{"verse0":"کان نیست مرا به جان درون آی","verse1":"وین نیست مرا ز دل برون شو"}},{"hemistich":{"verse0":"آن ماه که همچو آفتابش","verse1":"انجم سپه است و اوست خسرو"}},{"hemistich":{"verse0":"اغیار ز اتصال نورش","verse1":"عشاق ز انفصال پرتو"}},{"hemistich":{"verse0":"مانند هلال و بدر تا چند","verse1":"چون بدر شوند و چون مه نو"}},{"hemistich":{"verse0":"آن مه که به راه جستجویش","verse1":"از گردش آسمان کجرو"}},{"hemistich":{"verse0":"رفت است هزارپای در گل","verse1":"افتاده هزار چشم درکو"}},{"hemistich":{"verse0":"آن به چو به دست من نیفتد","verse1":"دامان وصالش از تک و دو"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خو کنم به هجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یا رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"تا گشته از آن صنم جدا من","verse1":"افتاده به دام صد بلا من"}},{"hemistich":{"verse0":"از من بیگانه تا ابد او","verse1":"با او زالست آشنا من"}},{"hemistich":{"verse0":"نابرده به کنج وصل او پی","verse1":"افتاده به کام اژدها من"}},{"hemistich":{"verse0":"در راه وفای او برابر","verse1":"با خاک بسان نقش با من"}},{"hemistich":{"verse0":"با اوست وفای من از آن بیش","verse1":"چندانکه جفای اوست با من"}},{"hemistich":{"verse0":"دایم در بزم وصل او غیر","verse1":"در کنج فراق کرده جا من"}},{"hemistich":{"verse0":"پیوسته به گلستان وصلش","verse1":"با برگ رقیب و بی‌نوا من"}},{"hemistich":{"verse0":"صد قافله در رهش ز عشاق","verse1":"در پیش و چو گرد از قفا من"}},{"hemistich":{"verse0":"در وادی مهر بی‌درنگ او","verse1":"ثابت قدم ره وفا من"}},{"hemistich":{"verse0":"تا صبح ز شحنه فراقش","verse1":"هر شب به شکنجه بلا من"}},{"hemistich":{"verse0":"هرکس که به وصل یار باشد","verse1":"دایم چو به هجر مبتلا من"}},{"hemistich":{"verse0":"جز عمر چه جوید از فلک او","verse1":"جز مرگ چه خواهم از خدا من"}},{"hemistich":{"verse0":"کردم بس سعی کارم او را","verse1":"بر کف چو در گرانبها من"}},{"hemistich":{"verse0":"در راه طلب نشد که بینم","verse1":"کام دل خویش را روا من"}},{"hemistich":{"verse0":"آن به که چو ناید آنصنم را","verse1":"در دست من از تلاش دامن"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خو کنم به هجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یا رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"آنم که به محنتم بد و نیک","verse1":"دارند فغان ز دور و نزدیک"}},{"hemistich":{"verse0":"زان زلف که از غمش گرفته","verse1":"هر خسته چو موی رنج باریک"}},{"hemistich":{"verse0":"روزم چون شب شده است تیره","verse1":"صبحم چون شام گشته تاریک"}},{"hemistich":{"verse0":"تنها نه به وادی محبت","verse1":"سرگشته منم چو بنگری نیک"}},{"hemistich":{"verse0":"عالم متحرک و محرک","verse1":"عشق و همه را از اوست تحریک"}},{"hemistich":{"verse0":"آن شوخ کزوست در تب و تاب","verse1":"دایم دل و جان ترک و تاجیک"}},{"hemistich":{"verse0":"حاشا سر ازو کشند هرچند","verse1":"بر اهل وفا جفا کند لیک"}},{"hemistich":{"verse0":"هرگز نکشیده‌اند تا چرخ","verse1":"کارش ستم است با بد و نیک"}},{"hemistich":{"verse0":"این جور ز خواجگان غلامان","verse1":"وین ظلم ز مالکان ممالیک"}},{"hemistich":{"verse0":"طالب آخر رسد به مطلوب","verse1":"هرچند به وادی طلب لیک"}},{"hemistich":{"verse0":"اولی است چو راه من در آن کوی","verse1":"گامی نشود ز سعی نزدیک"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خو کنم به هجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یا رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"عشق آنکه به دهر جوید و بس","verse1":"هست او کس هرکه هست ناکس"}},{"hemistich":{"verse0":"دنیاطلبان همیشه جویا","verse1":"دستار زر و قبای اطلس"}},{"hemistich":{"verse0":"عشاق ز تیغ یار خواهند","verse1":"از خون کفنی به پیکر و بس"}},{"hemistich":{"verse0":"هرگز جو نمی‌رسد به من باش","verse1":"گو میوه وصل یار نارس"}},{"hemistich":{"verse0":"در کار من از فراق جانان","verse1":"تأخیر مکن اجل از این پس"}},{"hemistich":{"verse0":"کاین جان و دل مرا ز هجرش","verse1":"تن زندانیست و سینه محبس"}},{"hemistich":{"verse0":"آن مایه ناز را بگویند","verse1":"کای طالب تو چه کس چه ناکس"}},{"hemistich":{"verse0":"جز جور نکردیم از این بیش","verse1":"جز مهر مکن به من از این پس"}},{"hemistich":{"verse0":"از عقل به اوج عشق باید","verse1":"روزاه خشک کمتر از خس"}},{"hemistich":{"verse0":"نمرود به سعی می‌توانست","verse1":"کو رفت به سعی بال کرکس"}},{"hemistich":{"verse0":"ای آنکه بسان شعله گوئی","verse1":"از گلچینان عشقم و بس"}},{"hemistich":{"verse0":"گر از پی زینت عمارت","verse1":"در محبس غم نه‌ای محبس"}},{"hemistich":{"verse0":"دیوار سرا و سقف خانه","verse1":"خواهی چو منقش و مقرنس"}},{"hemistich":{"verse0":"رفتند به کوی یار عشاق","verse1":"از یاری سیل اشک چون خس"}},{"hemistich":{"verse0":"زین به چه کنون که مانده‌ام من","verse1":"زآن غافله همچو گرد واپس"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خو کنم به هجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یا رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"آن را که سوی بتی نظر نیست","verse1":"در کشور عشق دیده‌ور نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"عشق آنوادی است کش به هر گام","verse1":"صد راه ز نست و راهبر نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"هجران صهبا که می‌کشان را","verse1":"زین باده به غیر دردسر نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"در هجر بتی که هرگز او را","verse1":"سوی من خسته جان گذر نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"آنم که سیاه‌روزی من","verse1":"شامی است که از پیش سحر نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"از دام غمش مرا رهائی","verse1":"ممکن به تلاش بال و پر نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"قیدی زآن قید صعب‌تر نه","verse1":"بندی ز آن بند سخت‌تر نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"من در ره وعده‌اش که باشم","verse1":"افتاده و از خودم خبر نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"سوی من خسته‌جان چه فرقست","verse1":"گر هست او را گذر وگر نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"در معرکه فراق هرگز","verse1":"نبود عجب ار مرا ظفر نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"شصتی دارم که قوتش نه","verse1":"تیری دارم که کارگر نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"این ناله که از تف درونم","verse1":"نزدیک لبست و بیشتر نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"از من که در آتشم ز هجران","verse1":"تا کوی فنا ره اینقدر نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"صد شکر که چون سپند کارم","verse1":"موقوف به ناله دگر نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"جز ترک تلاش در ره او","verse1":"کآنجا بجز آفت خطر نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"اولیست کنون که مانده‌ام من","verse1":"بیچاره و چاره دگر نیست"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خو کنم به هجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یا رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"عمریست ز هجران گل اندام","verse1":"نه صبر بود مرا نه آرام"}},{"hemistich":{"verse0":"تاریک‌تر است روزم از شب","verse1":"دلگیرتر است صبحم از شام"}},{"hemistich":{"verse0":"وردم نام بتی که هرگز","verse1":"از ننگ مرا نمی‌برد نام"}},{"hemistich":{"verse0":"سازم چه گر از حکایت هجر","verse1":"چون غنچه کشم زبان نه در کام"}},{"hemistich":{"verse0":"کاین قصه که کرده‌ام من آغاز","verse1":"تا حشر نمی‌رسد به انجام"}},{"hemistich":{"verse0":"امروز نگشته‌ام درین دیر","verse1":"از مستی عشق شهره عام"}},{"hemistich":{"verse0":"از روز ازل فتاده طشتم","verse1":"چون پرتو آفتاب از بام"}},{"hemistich":{"verse0":"چند از هجران بود درین باغ","verse1":"خون جگرم چو لاله در جام"}},{"hemistich":{"verse0":"روزی که شود ز یاری بخت","verse1":"آن آهوی وحشیم شود رام"}},{"hemistich":{"verse0":"این چهره که هست زعفران‌رنگ","verse1":"گردد ز شراب وصل گل‌فام"}},{"hemistich":{"verse0":"زآن باده که ریخت ساقی عشق","verse1":"روز ازلم ز شیشه در جام"}},{"hemistich":{"verse0":"نبود عجب ار ز پا فتادند","verse1":"از نکهت او چه خاص و چه عام"}},{"hemistich":{"verse0":"بیخود فتد ار کشد ازین می","verse1":"یک قطره نهنگ قلزم و شام"}},{"hemistich":{"verse0":"چو راهروی که روز اول","verse1":"از جاده نهاده منحرف گام"}},{"hemistich":{"verse0":"تا چند به راه عشق گردد","verse1":"کارم ز تلاش بیشتر خام"}},{"hemistich":{"verse0":"وقتست کنون چو برنیاید","verse1":"در راه طلب ز کوششم کام"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خو کنم به هجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یا رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"یک ره به من او نظر نینداخت","verse1":"کز خویشم بی‌خبر نینداخت"}},{"hemistich":{"verse0":"مرغی نگرفت در هوایش","verse1":"پرواز که بال و پر نینداخت"}},{"hemistich":{"verse0":"در راه غمش کزو به مقصود","verse1":"ره‌پیمائی گذر نینداخت"}},{"hemistich":{"verse0":"کوشش چه تفاوت ار کسی را","verse1":"انداخت ز پا و گر نینداخت"}},{"hemistich":{"verse0":"یک ذره به کس فروغ هرگز","verse1":"آن روی به از قمر نینداخت"}},{"hemistich":{"verse0":"کز آتش غیرتش به جانم","verse1":"خرمن خرمن شرر نینداخت"}},{"hemistich":{"verse0":"چشمم نظری برو نیفکند","verse1":"کز پی نظری دگر نینداخت"}},{"hemistich":{"verse0":"وز گوشه چشم لطف هرگز","verse1":"او جانب من نظر نینداخت"}},{"hemistich":{"verse0":"تنها از کار پرده من","verse1":"چون شمع تف جگر نینداخت"}},{"hemistich":{"verse0":"از محفل عشق آتش آه","verse1":"از کار که پرده بر نینداخت"}},{"hemistich":{"verse0":"من در راهش که رهروی را","verse1":"نبود که زیرپای در نینداخت"}},{"hemistich":{"verse0":"از هر دو جهان گذشتم اما","verse1":"یک ره سوی من گذر نینداخت"}},{"hemistich":{"verse0":"آن چشم کنون به خاک و خونم","verse1":"از ناوک یک نظر نینداخت"}},{"hemistich":{"verse0":"هرگز به من آن کمان ابرو","verse1":"تیری که نه کارگر نینداخت"}},{"hemistich":{"verse0":"گردون که به کوی یار چون باد","verse1":"راه من دربه‌در نینداخت"}},{"hemistich":{"verse0":"اولیست که چون رهم به مقصود","verse1":"زین وادی پرخطر نینداخت"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خو کنم به هجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یا رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"دانم که به کوی عشق هر دم","verse1":"آید به دلم غم از پی غم"}},{"hemistich":{"verse0":"ز اندوه و نشاط من مپرسید","verse1":"آن بیش ز بیش و این کم از کم"}},{"hemistich":{"verse0":"تا ماهی و ماه اشک و آهم","verse1":"آن رفته پیاپی این دمادم"}},{"hemistich":{"verse0":"چون لاله درین حدیقه هرگز","verse1":"داغم نشنیده بوی مرهم"}},{"hemistich":{"verse0":"حرف شیرین حدیث لیلی","verse1":"چند ای دل مبتلا به صد غم"}},{"hemistich":{"verse0":"دیدی چو بت مرا که باشد","verse1":"یکتا در عقد نسل آدم"}},{"hemistich":{"verse0":"سرکن توصیف ما بآخر","verse1":"بس کن تعریف ما تقدم"}},{"hemistich":{"verse0":"روزی که دل من این صفا یافت","verse1":"از صیقل عشق آتشین دم"}},{"hemistich":{"verse0":"از صافی او شد آشکارا","verse1":"راز پنهان هر دو عالم"}},{"hemistich":{"verse0":"نه آئینه در کف سکندر","verse1":"جا داشت نه جام در کف جم"}},{"hemistich":{"verse0":"باور نکنی قرار گیرد","verse1":"ما را دل بی‌قرار یک دم"}},{"hemistich":{"verse0":"باشند به جلوه تا درین باغ","verse1":"چون سرو و صنوبر از پی هم"}},{"hemistich":{"verse0":"این سروقدان به قامت راست","verse1":"وین لاله‌رخان به ابرو خم"}},{"hemistich":{"verse0":"جا کرد به گوشه صبوری","verse1":"هر عاشق با جهان جهان غم"}},{"hemistich":{"verse0":"باشد ز سحاب وصل بارش","verse1":"طالع سرسبز و بخت خرم"}},{"hemistich":{"verse0":"زین به چه کنون که پا به دامن","verse1":"در کنج غمی کشیده من هم"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خو کنم به هجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یا رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"دوشم می‌گفت ره‌نوردی","verse1":"در راه طلب جریده گردی"}},{"hemistich":{"verse0":"مگذار قدم به وادی عشق","verse1":"از راه روان اگر نه فردی"}},{"hemistich":{"verse0":"پس همراه سالکان درین دشت","verse1":"در پا خاری به چهره گردی"}},{"hemistich":{"verse0":"ای آنکه به راه عشق داری","verse1":"اشک گرمی و آه سردی"}},{"hemistich":{"verse0":"از یاری شوق در ره عشق","verse1":"صد مرحله بیش قطع گردی"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچند این جاده مستقیم است","verse1":"هشدار که منحرف نگردی"}},{"hemistich":{"verse0":"در دشت طلب که رهروان را","verse1":"رنجی هر گام هست و دردی"}},{"hemistich":{"verse0":"از پا منشین و راه می‌پوی","verse1":"شاید روزی رسی به مردی"}},{"hemistich":{"verse0":"بر لشکر صبرم آنچه ایشون","verse1":"در معرکه جدال کردی"}},{"hemistich":{"verse0":"نتواند کرد شرح او را","verse1":"از دفتر کائنات فردی"}},{"hemistich":{"verse0":"کز هیچ دلیر برنیاید","verse1":"زینسان رزمی چنین نبردی"}},{"hemistich":{"verse0":"آن شوخ که با کسی درین بزم","verse1":"از مهر و وفا نباخت نردی"}},{"hemistich":{"verse0":"از فرقت او مراست دائم","verse1":"اشک سرخی و رنگ زردی"}},{"hemistich":{"verse0":"اولی است کنون که ناید از من","verse1":"دیگر به رهش تلاش گردی"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خو کنم به هجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یا رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"عمریست که نکته‌ای نگفتم","verse1":"از عشق کزو به خون نخفتم"}},{"hemistich":{"verse0":"زین باغ چه حاصلم که چون گل","verse1":"رفتم بر باد یا شکفتم"}},{"hemistich":{"verse0":"از عشرت روز وصل طاقم","verse1":"با درد شب فراق جفتم"}},{"hemistich":{"verse0":"حرفی جز حرف عشق کزوی","verse1":"بس گوهر شاهوار سفتم"}},{"hemistich":{"verse0":"تا گوش و زبان چو غنچه‌ام هست","verse1":"هرگز نشنیدم و نگفتم"}},{"hemistich":{"verse0":"اکنون نه وجود من عدم شد","verse1":"از عشق که عمریش نهفتم"}},{"hemistich":{"verse0":"زافسانه وصل یار صد بار","verse1":"گشتم بیدار و باز خفتم"}},{"hemistich":{"verse0":"شوخی که بجستجوش وقتست","verse1":"چون نقش قدم ز پا درافتم"}},{"hemistich":{"verse0":"راهی کو رفت من نرفتم","verse1":"کز دیده غبار او نرفتم"}},{"hemistich":{"verse0":"گردد هر لحظه خاریم بیش","verse1":"زان دم که درین چمن شکفتم"}},{"hemistich":{"verse0":"درکان وفا چو من دری نیست","verse1":"اما نخرد کسی بمفتم"}},{"hemistich":{"verse0":"پند خردم که شورافزاست","verse1":"در عشق کزو بدرد جفتم"}},{"hemistich":{"verse0":"نتوانم برد چون بکارش","verse1":"گیرم او گفت من نگفتم"}},{"hemistich":{"verse0":"یکدانه دری که از فراقش","verse1":"این گوهر آبدار سفتم"}},{"hemistich":{"verse0":"اولی است کنونکه گشته نزدیک","verse1":"کز پاره بره سراغش افتم"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خو کنم بهجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یا رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"می در خم چرخ واژگون نیست","verse1":"یا قسمت ما بغیر خون نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"در حلقه عشق اوست سرها","verse1":"زین دایره نقطه برون نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"نبود در دور ساغر عشق","verse1":"زین جام رخی که لاله‌گون نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"خورد آنکه طپانچه از این دست","verse1":"سیلی‌خور روزگار دون نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"جز فتح و ظفر نبود هرگز","verse1":"کس را از عشق و هم کنون نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچند سپاه عاشقانرا","verse1":"نبود علمی که واژگون نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"گو آنکه طرب ز وصل یارش","verse1":"از هرچه گمان کنی فزون نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"جز من که بغیر دود داغم","verse1":"از دوست بجان و دل درون نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"کارم همه دم چو شیشه می","verse1":"جز گریه ز بخت واژگون نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"از شیشه قسمتم درین باغ","verse1":"چون لاله بجام غیر خون نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"دیوانه عشقم و علاجم","verse1":"در قدرت عقل ذوفنون نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"عشرت‌طلبی چو باده نوشان","verse1":"در بزم محبتم شکون نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"چشمم بصفای شیشه می","verse1":"گوشم بنوای ارغوان نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"این مهر سپهر حسن کزوی","verse1":"چون ذره مرا دمی سکون نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"زین پس اولی است چون بسویش","verse1":"بختم بتلاش رهنمون نیست"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خو کنم بهجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یا رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"گر کار بکشته ندارد","verse1":"گو ابر بجز شرر نبارد"}},{"hemistich":{"verse0":"منعش مکنید از آتش عشق","verse1":"گر سوخته‌ای فغان برآرد"}},{"hemistich":{"verse0":"یکدم نشود کسی که سوزی","verse1":"از عشق بجان نهفته دارد"}},{"hemistich":{"verse0":"چون شمع نسوزد و نگرید","verse1":"چون ابر ننالد و نزارد"}},{"hemistich":{"verse0":"عاشق نشوی گرت تمناست","verse1":"کاسوده‌ات آسمان گذارد"}},{"hemistich":{"verse0":"دهقان فلک بکشت عشاق","verse1":"زآن کین که باین گروه دارد"}},{"hemistich":{"verse0":"جز دانه انتلا نپاشد","verse1":"غیر از تخم بلا نکارد"}},{"hemistich":{"verse0":"وصف خط و خال آن پریوش","verse1":"گردن بسزا کسی نیارد"}},{"hemistich":{"verse0":"خطی به از این نمینویسد","verse1":"نقشی به از این نمی‌نگارد"}},{"hemistich":{"verse0":"شبهای فراق او که چشمم","verse1":"تا صبح ستاره می‌شمارد"}},{"hemistich":{"verse0":"آنمایه بدیده خواهم از اشک","verse1":"کز شوق علی‌الدوام بارد"}},{"hemistich":{"verse0":"بهر دو سه قطره خون کسی چند","verse1":"گاهی دل و گه جگر فشارد"}},{"hemistich":{"verse0":"آنشوخ که رهر و غمش را","verse1":"گر تیغ زنند سر نخارد"}},{"hemistich":{"verse0":"بهرچه از این کنون که وقتست","verse1":"منعم به رهش ز پا درآرد"}},{"verse":{"text":"بنشینیم و خو کنم بهجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یار رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"از عشق کسیکه گشت شیدا","verse1":"آسوده ز فکر دین و دنیا"}},{"hemistich":{"verse0":"زنهار مکن بعقل و دانش","verse1":"در مکتب عشق تکیه بیجا"}},{"hemistich":{"verse0":"باشند یکی در این دبستان","verse1":"طفل نادان و پیر دانا"}},{"hemistich":{"verse0":"در کوی مغان که نیست کلفت","verse1":"بهر رندان باده‌پیما"}},{"hemistich":{"verse0":"چشم و دل من که دارم از عشق","verse1":"دایم مژه سرشک پالا"}},{"hemistich":{"verse0":"یارب تا کی بود پر از خون","verse1":"آن همچو پیاله این چو مینا"}},{"hemistich":{"verse0":"منعم مکن ارکشم درین بزم","verse1":"آهی که گدازدم سراپا"}},{"hemistich":{"verse0":"این کار ز من چو شمع خواهد","verse1":"عشقی جانگاه و جسم فرسا"}},{"hemistich":{"verse0":"آهم برقیست آسمان سیر","verse1":"اشکم سیلیست دشت پیما"}},{"hemistich":{"verse0":"هست آنهمه آتش این همه آب","verse1":"دارند بدل نهفته اما"}},{"hemistich":{"verse0":"هر اخگر آن هزار دوزخ","verse1":"هر قطره آن هزار دریا"}},{"hemistich":{"verse0":"آنشوخ که داردم سراغش","verse1":"سرگشته بوادی تمنا"}},{"hemistich":{"verse0":"اولیست مرا کنونکه از سعی","verse1":"فرسوده بجستجوی او پا"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خو کنم بهجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار و یا رود جان"}},{"hemistich":{"verse0":"بر بستر هجر یار آنم","verse1":"کز درد بلب رسیده جانم"}},{"hemistich":{"verse0":"از پرتو آن مه شب‌افروز","verse1":"صدپاره دلیست چون کمانم"}},{"hemistich":{"verse0":"تیغ و تبر جفای او را","verse1":"گاهی سپر و گهی نشانم"}},{"hemistich":{"verse0":"در کوی وفای یار کانجا","verse1":"بر خاک نشانده آسمانم"}},{"hemistich":{"verse0":"وندر ره جور غیر آنماه","verse1":"کز دست جفای او بجانم"}},{"hemistich":{"verse0":"چون کوه بسی گران رکابم","verse1":"چون سیل بسی سبک عنانم"}},{"hemistich":{"verse0":"نبود عجب ار بمحفل عشق","verse1":"زین سوز که هست در نهانم"}},{"hemistich":{"verse0":"آتش کشد از حدیث هجران","verse1":"چون شمع زبانه از زبانم"}},{"hemistich":{"verse0":"چون دست ز قلزم محبت","verse1":"شویم نه ز جان خود که دانم"}},{"hemistich":{"verse0":"زین ورطه نجات نیست ممکن","verse1":"چون موج ز بحر بیکرانم"}},{"hemistich":{"verse0":"آرد بمیان که از کنارم","verse1":"گاهی بکنار از آن میانم"}},{"hemistich":{"verse0":"آن گلبن ناز را بگوئید","verse1":"آکنون بشنو گهی فغانم"}},{"hemistich":{"verse0":"دانم ز غمت که خواهد آخر","verse1":"گم ساخت ازین چمن نشانم"}},{"hemistich":{"verse0":"روزی آید که برنیاید","verse1":"این ناله زار از آشیانم"}},{"hemistich":{"verse0":"آن گل که ببوی او درین باغ","verse1":"چون آب بهر طرف روانم"}},{"hemistich":{"verse0":"از سعی بجستجویش مشتاق","verse1":"ماندست زکار پای جانم"}},{"hemistich":{"verse0":"این بار همین نه صدره افزون","verse1":"گفتم اما نمی‌توانم"}},{"verse":{"text":"بنشینم و خون کنم بهجران"}},{"verse":{"text":"یا آید یار یا رود جان"}}]}
{"poet":"میبدی","title":"النوبة الاولى","content":[{"hemistich":{"verse0":"قوله تعالی: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ بنام خداوند فراخ بخشایش مهربان.","verse1":"مَلِکِ النَّاسِ (۲) پادشاه مردمان."}},{"hemistich":{"verse0":"قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ (۱) بگو فریاد خواهم بخدای مردمان.","verse1":"إِلهِ النَّاسِ (۳) خداوند مردمان."}},{"verse":{"text":"مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ از بد دیو وسواس نام الْخَنَّاسِ (۴) که باز ایستد و باز پس شود از دل ذاکران."}},{"hemistich":{"verse0":"الَّذِی یُوَسْوِسُ فِی صُدُورِ النَّاسِ او که وساوس می‌افکند در دلهای مردمان.","verse1":"مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ (۶) از پریان و مردمان."}}]}
{"poet":"نسیمی","title":"شمارهٔ ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"آن شه والای گرامی گهر","verse1":"واقف اسرار قضا و قدر"}},{"hemistich":{"verse0":"عالم تنزیل و کتاب کریم","verse1":"عارف تأویل کلام قدیم"}},{"hemistich":{"verse0":"مظهر اسرار الهی بود","verse1":"مظهر انوار کماهی بود"}},{"hemistich":{"verse0":"مرغ خرد طوطی بستان او","verse1":"روح قدس طفل دبستان او"}},{"hemistich":{"verse0":"پادشه ملک ولایت بود","verse1":"والی اقلیم هدایت بود"}},{"hemistich":{"verse0":"ما کشف از فضل علیم و قدیم","verse1":"بر دل او سر الف لام میم"}},{"hemistich":{"verse0":"عقل که افراخت به دانش لوا","verse1":"خواند به لوحش الف و با و تا"}},{"hemistich":{"verse0":"هرچه بر این لوح زبرجد بود","verse1":"در نظرش تخته ابجد بود"}},{"hemistich":{"verse0":"چون قلم قدرت حی قدیم","verse1":"کرد کتابت الف و لام و میم"}},{"hemistich":{"verse0":"بر رخ چون ماه تمامش نگاشت","verse1":"راز که در تخته ابداع داشت"}},{"hemistich":{"verse0":"طینت او را چو خدا می سرشت","verse1":"بر رخ او سی و دو خط می نوشت"}},{"hemistich":{"verse0":"از رخ او آتش موسی عیان","verse1":"از دم او معجز عیسی بیان"}},{"hemistich":{"verse0":"آینه روی خدا روی او","verse1":"خط خدا سلسله موی او"}},{"hemistich":{"verse0":"مصحف مجد است سراپای او","verse1":"عرش خدا هم دل دانای او"}},{"hemistich":{"verse0":"هیکل او مصحف مجد خداست","verse1":"چار کتاب است بدین بر گواست"}},{"hemistich":{"verse0":"کعبه مثال بدن پاک اوست","verse1":"عرش مثال دل دراک اوست"}},{"hemistich":{"verse0":"خیمه افلاک بدین زیب و برگ","verse1":"خیمه اقبال ورا نیم ترگ"}},{"hemistich":{"verse0":"خیمه میعاد ورا شامی است","verse1":"بارگه فضل ورا شاهی است"}},{"hemistich":{"verse0":"علت غایی وجود همه","verse1":"مقصد و مقصود ز بود همه"}},{"hemistich":{"verse0":"واسطه سلسله کاینات","verse1":"رابطه ضابطه ممکنات"}},{"hemistich":{"verse0":"مبداء این دایره و منتهی است","verse1":"مصدر فیضی که بلا انتهی است"}},{"hemistich":{"verse0":"مایه از او یافت جهان وجود","verse1":"سایه او بود وجودی که بود"}},{"hemistich":{"verse0":"جنبش این سلسله از مهر اوست","verse1":"جوشش این بحر مودت ز اوست"}},{"hemistich":{"verse0":"گوهر او مشرق خورشید ذات","verse1":"عنصر او مطلع نور و صفات"}},{"hemistich":{"verse0":"قفل گشای در گنج هدی","verse1":"راه نمای همه سوی خدا"}},{"hemistich":{"verse0":"مصدر هر فیض که فیاض راست","verse1":"مظهر حق مظهر ذات خداست"}},{"hemistich":{"verse0":"عرش برین گرچه سریر خداست","verse1":"در نظرش یافته نور و صفاست"}},{"hemistich":{"verse0":"سدره اگرچه به بسی منتهی است (؟)","verse1":"از عددش یافته نشو و نماست"}},{"hemistich":{"verse0":"دیده در آیینه حق روبرو","verse1":"گشت منور همه از نور او"}},{"hemistich":{"verse0":"حکمت ابداع همه ممکنات","verse1":"سر وجود همه کاینات"}},{"hemistich":{"verse0":"هم غرض گردش چرخ برین","verse1":"هم سبب سکه سطح زمین"}},{"hemistich":{"verse0":"هم سبب مبداء و اصل مآب","verse1":"هم غرض بودن یوم الحساب"}},{"hemistich":{"verse0":"آنچه در این دایره شش در است","verse1":"آنچه در این سلسله بی سر است"}},{"hemistich":{"verse0":"کرد به یک حرف بیان همه","verse1":"داد به یک نقطه نشان همه"}},{"hemistich":{"verse0":"علم که بود از همه اندر حجاب","verse1":"گشت بر او کشف بلا ارتیاب"}},{"hemistich":{"verse0":"علم که خاص است به دانای غیب","verse1":"در نظرش هست بلا شک و ریب"}},{"hemistich":{"verse0":"دوستی اش حبل متین یقین","verse1":"بندگیش عروه وثقی وتین"}},{"hemistich":{"verse0":"بنده او جمله کروبیان","verse1":"مجلس او مجلس روحانیان"}},{"hemistich":{"verse0":"کاشف اسرار ابد از ازل","verse1":"عارف ذات احد لم یزل"}},{"hemistich":{"verse0":"حبل و دادش ز پی اعتصام","verse1":"عروه وثقی است بلا انفصام"}},{"hemistich":{"verse0":"شمع هدی قوت عین خلیل","verse1":"فضل خدا قوت دین خلیل"}},{"hemistich":{"verse0":"فهم کن از اسم شریف و جمیل","verse1":"آمدن یوشع عمآنویل"}},{"hemistich":{"verse0":"هادی دین یحیی یوسف بیان","verse1":"مظهر حق نوح سلیمان مکان"}},{"hemistich":{"verse0":"خضر بیان موسی دریا شکاف","verse1":"واسطه دوده عبد مناف"}},{"hemistich":{"verse0":"قطب زمان آدم احمد نسب","verse1":"فخر جهان آدم عیسی حسب"}},{"hemistich":{"verse0":"مستغنی عن الالقاب والثناء","verse1":"ذلک فضل الله یوتی من یشاء"}},{"hemistich":{"verse0":"پادشه دنیی و دین، فضل حق","verse1":"برده ز مجموع به دانش سبق"}},{"hemistich":{"verse0":"فاتحه دفتر «کن » اسم او","verse1":"خاتمه نسخه حق جسم او"}},{"hemistich":{"verse0":"نیک تأمل کنی از آدم اوست","verse1":"کشف همه قاعده خاتم اوست"}},{"hemistich":{"verse0":"فاش کنم راز و بگویم صریح","verse1":"بوالبشر است این و ذبیح ذبیح"}},{"hemistich":{"verse0":"آنچه بر او رفت همه دیده بود","verse1":"سر خدا جمله پسندیده بود"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت به تصریح و به نص کلام","verse1":"دیدن حور است مرا در خیام"}},{"hemistich":{"verse0":"دیدن حورا نبود بی حتوف","verse1":"هست جنان تحت ظلال سیوف"}},{"hemistich":{"verse0":"فهم کن از ذکر کلام قدیم","verse1":"نص «فدیناه بذبح عظیم »"}},{"hemistich":{"verse0":"بهر خلاص همه بندگان","verse1":"آنچه رسیدند هم آیندگان"}},{"hemistich":{"verse0":"کرد جدا جان و تن پاک را","verse1":"کرد رها مصطبه خاک را"}}]}
{"poet":"نسیمی","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای بی خبر از حقیقت خویش!","verse1":"از غصه بیش و کم دلت ریش"}},{"hemistich":{"verse0":"دیوت زده راه و کرده عریان","verse1":"از کسوت عقل و دین و ایمان"}},{"hemistich":{"verse0":"در چنبر دیو کرده گردن","verse1":"مستغرق ما و غره من"}},{"hemistich":{"verse0":"مغرور حیات پنج روزه","verse1":"چون گوشه نشین به زهد و روزه"}},{"hemistich":{"verse0":"بر طول امل نهاده بنیاد","verse1":"سرمایه عمر داده بر باد"}},{"hemistich":{"verse0":"با دیو قرین و از خدا دور","verse1":"ابلیس صفت به زهد مغرور"}},{"hemistich":{"verse0":"جز محنت و حسرت و خسارت","verse1":"حاصل نشود از این تجارت"}},{"hemistich":{"verse0":"دلداده به اهرمن چرایی؟","verse1":"خالی ز محبت خدایی"}},{"hemistich":{"verse0":"سر پیش فکنده ای چو حیوان","verse1":"رو کرده چو غول در بیابان"}},{"hemistich":{"verse0":"کارت شب و روز خورد و خواب است","verse1":"فکرت همه کار ناصواب است"}},{"hemistich":{"verse0":"مشغول مشو به لذت جسم","verse1":"تا گم نشوی ز صورت اسم"}},{"hemistich":{"verse0":"ای دور ز خانه طریقت!","verse1":"بیگانه ز عالم حقیقت"}},{"hemistich":{"verse0":"با بحر وجود آشنا شو","verse1":"جویای صفات و ذات ما شو"}},{"hemistich":{"verse0":"ما آب حیات و عین ذاتیم","verse1":"ما نسخه عالم صفاتیم"}},{"hemistich":{"verse0":"ماییم رضای کبریایی","verse1":"ماییم کتابت خدایی"}},{"hemistich":{"verse0":"ما سی و د حرف لایزالیم","verse1":"ما مظهر ذات بی زوالیم"}},{"hemistich":{"verse0":"قایم به وجود ماست اشیا","verse1":"بی هستی ما کجاست اشیا؟"}},{"hemistich":{"verse0":"بگشا نظر و جمال ما بین","verse1":"حسن رخ و خط و خال ما بین"}},{"hemistich":{"verse0":"ماییم دم مسیح مریم","verse1":"ماییم حروف اسم اعظم"}},{"hemistich":{"verse0":"ماییم طلسم گنج پنهان","verse1":"ماییم به حق حقیقت جان"}},{"hemistich":{"verse0":"ماییم کلیم و طور سینا","verse1":"ماییم لقا و عین بینا"}},{"hemistich":{"verse0":"ماییم کتاب و لوح و خامه","verse1":"ماییم بیان عرش نامه"}},{"hemistich":{"verse0":"ماییم شراب و جام ساقی","verse1":"ماییم اساس ملک باقی"}},{"hemistich":{"verse0":"در پرده دل چو غنچه پنهان","verse1":"چون گل ز نسیم خویش خندان"}},{"hemistich":{"verse0":"چون سرو به گل ز عشق دلبر","verse1":"پا رفته فرو و دست بر سر"}},{"hemistich":{"verse0":"ما نوح و سفینه نجاتیم","verse1":"ما آب حیات کایناتیم"}},{"hemistich":{"verse0":"آن دلبر گلعذار ماییم","verse1":"دل داده به یار و یار ماییم"}},{"hemistich":{"verse0":"ارخای عنان نفس کرده","verse1":"مست از می جهل و می نخورده"}},{"hemistich":{"verse0":"ایام حیات کرده ضایع","verse1":"نایافته ره به صنع صانع"}},{"hemistich":{"verse0":"در قلزم جهل گشته ای غرق","verse1":"«بر» را از «هر» نکرده ای فرق"}},{"hemistich":{"verse0":"گم کرده ره صواب و دانش","verse1":"در فکر جهان و این و آنش"}},{"hemistich":{"verse0":"چند از پی حرص و آز پویی","verse1":"مهمل شنوی، گزاف گویی؟"}},{"hemistich":{"verse0":"در کار جهان چو بسته ای دل","verse1":"زین ره نرسد کسی به منزل"}},{"hemistich":{"verse0":"تا کی غم خورد و خواب و شهوت","verse1":"ای عشوه نفس کرده محوت!"}},{"hemistich":{"verse0":"چون واو شش است اوحد ذات","verse1":"چون شش جهت از میانه برخاست"}},{"hemistich":{"verse0":"«اوحد» برود «احد» بماند","verse1":"پیداست کز آن چه حد بماند"}},{"hemistich":{"verse0":"خوی ددی از مزاج بگذار","verse1":"انسان شو و سر ز پیش بردار"}},{"hemistich":{"verse0":"بی کبر و نفاق و بی ریا شو","verse1":"آیینه ذات کبریا شو"}},{"hemistich":{"verse0":"ماییم چو مصحف الهی","verse1":"ماییم سفید و هم سیاهی"}},{"hemistich":{"verse0":"چون لاله کشیده داغ بر دل","verse1":"چون سنبل زلف در سلاسل"}},{"hemistich":{"verse0":"از فضل خدای گشته فاضل","verse1":"مقصود نسیمی کرده حاصل"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"با هزار امید درد دل چو گفتم با طبیب","verse1":"گفت جز مردن نباشد چاره ی بیمار ما"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"ز دردش مُردم و آگه نشد، خوش وقت بیماری","verse1":"که بیند وقت مردن بر سر بالین طبیبش را"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"بینم ز قفس جانب گلزار چو مرغی","verse1":"کز ساحت گلشن نگرد کنج قفس را"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"باز خون دلم از چشم روانست بروی","verse1":"تا بروی تو دگر چشم که باز است امشب"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"ز خود رازی که پنهان داشتم عمری چه دانستم","verse1":"که در بزم از نگاهی ناگهان گردد عیان امشب"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"بگریه گفتمش این عهد را وفایی هست","verse1":"بخنده دست ز دستم کشید و هیچ نگفت"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"وقتی گذر فکند بمن کاروان عشق","verse1":"این آتشم بسینه از آن کاروان بجاست"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"فکر شیرین همه آزار دل خسرو بود","verse1":"ورنه هرگز سر پرسیدن فرهاد نداشت"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"شبست و دیده ی گردون بخواب و در بر یار","verse1":"یک امشب از توام ای بخت چشم بیداریست"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۱۰","content":[{"hemistich":{"verse0":"سحر را در بر اعجاز کجا پای درنگ است","verse1":"عاقلان را بر عشاق بسی پای بسنگ است"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۱۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"حسرت کشتن من در دل او مردم و ماند","verse1":"شرم ای هجر نکردی تو چرا از دل دوست"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۱۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"طالب من گر شود یک ره کسی","verse1":"راهها بنمایمش هر سو بسی"}},{"hemistich":{"verse0":"چون مرا بشناسد از آیات من","verse1":"عاشق آید بر صفات ذات من"}},{"hemistich":{"verse0":"شد چو عاشق وزمن آگه شد همی","verse1":"زان پس او را زنده نگذارم دمی"}},{"hemistich":{"verse0":"بس عجب نبود اگر کشتم منش","verse1":"عاشق است و لازم آمد کشتنش"}},{"hemistich":{"verse0":"کشتن عاشق بهر مذهب رواست","verse1":"خاصه این عاشق که معشوقش خداست"}},{"hemistich":{"verse0":"پس مرا ز آیین دین مصطفا","verse1":"بر شهید خویش باید خونبها"}},{"hemistich":{"verse0":"وانکه هم منظور و هم مقبول من","verse1":"گشت ز انسان تا که شد مقتول من"}},{"hemistich":{"verse0":"هر دو عالم نیست خونش را بها","verse1":"غیر من او را نشاید خونبها"}},{"hemistich":{"verse0":"هم منم دل برده، هم بیدل منم","verse1":"هم منم مقتول و هم قاتل منم"}},{"hemistich":{"verse0":"کی سزا بینم بجای خویشتن","verse1":"دیگری را خونبهای خویشتن"}},{"hemistich":{"verse0":"خویش را نه رایگانی بخشمش","verse1":"کشته ام تا زندگانی بخشمش"}},{"hemistich":{"verse0":"کشته ی عشق ار شوی زنده شوی","verse1":"تا ابد باقی و پاینده شوی"}},{"hemistich":{"verse0":"عشقبازی را شعار دیگر است","verse1":"رسم او رسم دیار دیگر است"}},{"hemistich":{"verse0":"بی سبب با دوستاران دشمن است","verse1":"دشمنی او همین تا کشتن است"}},{"hemistich":{"verse0":"کشتگان خویش را شد دوستار","verse1":"گر کشد عشق ای خوشا آن اعتبار"}},{"hemistich":{"verse0":"این بود آیین عشق،این کیش عشق","verse1":"چاره جز مردن نباشد پیش عشق"}},{"hemistich":{"verse0":"هم نهان دارد بمردن زندگی","verse1":"هم خداوندی نهان در بندگی"}},{"hemistich":{"verse0":"عشق اگر میراندت روزنده باش","verse1":"ور خداوندی بخواهی بنده باش"}},{"hemistich":{"verse0":"بندگی ما و تو نی بندگیست","verse1":"حاصل این تا ابد شرمندگیست"}},{"hemistich":{"verse0":"بندگی چبود خدا را یافتن","verse1":"از خودی سوی خدا بشتافتن"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چه جز حق از میان برداشتن","verse1":"بندگی هم برکران بگذاشتن"}},{"hemistich":{"verse0":"نه عمل را راه در این شاهراه","verse1":"علم را نه بار در این بارگاه"}},{"hemistich":{"verse0":"مدرکات ما همه وهم و خیال","verse1":"حق تعالی شانه ی عما یقال"}},{"hemistich":{"verse0":"چون رسید اینجا سخن خاموش شو","verse1":"لب ببند و پای تا سر گوش شو"}},{"hemistich":{"verse0":"رازهای نا شنیده گوش دار","verse1":"لیک در گفتن زبان خاموش دار"}},{"hemistich":{"verse0":"از مقیمان در میخانه ام","verse1":"میرسد هر دم زنو پیمانه ام"}},{"hemistich":{"verse0":"در درون میکده آوازهاست","verse1":"بر زبان چنگ و نی خوش رازهاست"}},{"hemistich":{"verse0":"رازها می آیدم زانجا بگوش","verse1":"لیک میگوید سروشم شو خموش"}},{"hemistich":{"verse0":"باز ساقی ساغرم لبریز کرد","verse1":"ز آتشین آبیم آتش تیز کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"کوه از یک قطره می مدهوش شد","verse1":"کی توانم من دگر خاموش شد"}},{"hemistich":{"verse0":"می ندانم محرم از نامحرمی","verse1":"هر که خواهد گو بیا بشنو همی"}},{"hemistich":{"verse0":"راز خوبان را چرا باید نهفت","verse1":"راز ما بد سیرتان باید نهفت"}},{"hemistich":{"verse0":"راز خوبان را نهفتن کی رواست","verse1":"رازهای ما نهفتن را سزاست"}},{"hemistich":{"verse0":"خوبرو را روی بی پرده نکوست","verse1":"آنکه در پرده بباید زشتروست"}},{"hemistich":{"verse0":"ماه کی باشد روا در زیر میغ","verse1":"میغها پنهان بباید ای دریغ"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۱۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"تا بکی ای نفس علت زای من","verse1":"ای شده درد از تو درمانهای من"}},{"hemistich":{"verse0":"تابع خوی تو باید بودنم","verse1":"روی دل سوی تو باید بودنم"}},{"hemistich":{"verse0":"روزگاری شد هوایت جسته ام","verse1":"هر چه جز یادت زخاطر شسته ام"}},{"hemistich":{"verse0":"بر هوای خویشتن بگزیدمت","verse1":"بر خدای خویشتن بگزیدمت"}},{"hemistich":{"verse0":"بی هوای تو دمی نغنوده ام","verse1":"بی رضای تو بگو کی بوده ام"}},{"hemistich":{"verse0":"هم بتصدیق خود و انصاف خود","verse1":"یک زمان بشنو ز من اوصاف خود"}},{"hemistich":{"verse0":"دامن مقصود از کف داده ای","verse1":"پشت بر مقصد براه افتاده ای"}},{"hemistich":{"verse0":"جز تو کس از یار خود دوری نکرد","verse1":"از دیار خویش مهجوری نکرد"}},{"hemistich":{"verse0":"نام مردن زندگی بگذاشتی","verse1":"نیستی پایندگی پنداشتی"}},{"hemistich":{"verse0":"شادیی گریافتی گفتی غم است","verse1":"زخمی ار دیدی بگفتی مرهم است"}},{"hemistich":{"verse0":"خود ز شادی روی دل برتافتی","verse1":"سوی غم شادی کنان بشتافتی"}},{"hemistich":{"verse0":"از نکونامان گریزی تا بکی","verse1":"با نکو نامی ستیزی تا بکی"}},{"hemistich":{"verse0":"ننگها از نام تو دارند ننگ","verse1":"از تو بدنامان کنون آرند ننگ"}},{"hemistich":{"verse0":"خویش را بدنام و رسوا کرده ای","verse1":"نامها در ننگ پیدا کرده ای"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۱۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای گرفتار جهان پیچ پیچ","verse1":"هیچ دانی کاین جهان هیچ است هیچ"}},{"hemistich":{"verse0":"ای تو از بیراه ره نشناخته","verse1":"توسن شهوت بهر سو تاخته"}},{"hemistich":{"verse0":"راه بیراه است و دزدان آگهند","verse1":"همرهان راه دزدان رهند"}},{"hemistich":{"verse0":"پشت بر مقصود پویی تا به کی","verse1":"مقصد از بیراهه جویی تا به کی"}},{"hemistich":{"verse0":"ای ره از بیره بتو نزدیکتر","verse1":"مقصدت از ره بتو نزدیکتر"}},{"hemistich":{"verse0":"دیو غفلت سوی این راهت کشاند","verse1":"مقصد و مقصود تو در خانه ماند"}},{"hemistich":{"verse0":"باز گرد ای بی خبر از راز خویش","verse1":"بازجو انجام خود ز آغاز خویش"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۱۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای نمودی از وجودت بود من","verse1":"درد تو سرمایهٔ بهبود من"}},{"hemistich":{"verse0":"در زفیض خود برخ بگشادیم","verse1":"هر چه را لایق بدیدی دادیم"}},{"hemistich":{"verse0":"از درت چون ساختم ساز سفر","verse1":"کردم از آنجا چو آغاز سفر"}},{"hemistich":{"verse0":"زاد راه و توشه و سرمایه ام","verse1":"هم تو خود دادی بقدر پایه ام"}},{"hemistich":{"verse0":"گر در این سودا زیان آورده ام","verse1":"هر چه را بردم همان آورده ام"}},{"hemistich":{"verse0":"گر چه عمرم صرف عصیان تو شد","verse1":"ورچه عصیان هم بفرمان تو شد"}},{"hemistich":{"verse0":"این زمان پیشت بپاداش گناه","verse1":"نبودم غیر از زبانی عذرخواه"}},{"hemistich":{"verse0":"از گناه خود ندارم هیچ بیم","verse1":"طالب بخشش بود بی‌شک کریم"}},{"hemistich":{"verse0":"بر کریمی تو اذعان کرده‌ام","verse1":"پیشت از جرم ارمغان آورده‌ام"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۱۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"گرضمیرم قابل اسرار نیست","verse1":"گر زبانم لایق گفتار نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"تا ز جانم راز نقصان رشته اند","verse1":"در وجودم تخم حرمان کشته اند"}},{"hemistich":{"verse0":"دوری و محرومی و نادانیم","verse1":"از ازل نقش است بر پیشانیم"}},{"hemistich":{"verse0":"آنکه هر ناقص ز لطفش کامل است","verse1":"وانکه فیضش نیک و بد را شامل است"}},{"hemistich":{"verse0":"گرچه ما دوریم و او نزدیک ماست","verse1":"روشن از نورش دل تاریک ماست"}},{"hemistich":{"verse0":"کامل آمد از کمال او کمال","verse1":"وز جمال او جمیل آمد جمال"}},{"hemistich":{"verse0":"در درون جان خود بنهفته ام","verse1":"هر چه را گفت او بگو من گفته ام"}},{"hemistich":{"verse0":"جاهلم با خویش و با او عاقلم","verse1":"ناقصم با خویش و با او کاملم"}},{"hemistich":{"verse0":"گه لبم چون غنچه بندد از بیان","verse1":"همچو بلبل گاه بگشاید زبان"}},{"hemistich":{"verse0":"تا بگلزارش نوا سازی کنم","verse1":"با دگر مرغان هم آوازی کنم"}},{"hemistich":{"verse0":"گه رخ گلها و روی لاله ها","verse1":"بر فروزد تا بر آرم ناله ها"}},{"hemistich":{"verse0":"گاه روی گل بپوشد در حجاب","verse1":"از خزان بندد گلستان را نقاب"}},{"hemistich":{"verse0":"خارها را جلوه آموزد بباغ","verse1":"نغمه سازی را دهد نوبت به زاغ"}},{"hemistich":{"verse0":"خارها هم خود زبستان ویند","verse1":"زاغها نیز از گلستان ویند"}},{"hemistich":{"verse0":"لیک چون بلبل نوا آغاز کرد","verse1":"پرده از راز گلستان باز کرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بلبلی باید که یابد راز او","verse1":"نو گلی تا بشنود آواز او"}},{"hemistich":{"verse0":"گر شگفت آید ترا گفتار ما","verse1":"نبود انصاف ارکنی انکار ما"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۱۷","content":[{"hemistich":{"verse0":"آفتابی آسمانها زوعیان","verse1":"گوهری بس بحرها دروی نهان"}},{"hemistich":{"verse0":"رای او مهری ولی برتر زاوج","verse1":"طبع او بحری ولی خالی زموج"}},{"hemistich":{"verse0":"چون حضیضش نیست کی او جش بود","verse1":"تنگ باشد بحر اگر موجش بود"}},{"hemistich":{"verse0":"موج کمتر بود بحر ارژرف بود","verse1":"آب کی ریزد چو کم از ظرف بود"}},{"hemistich":{"verse0":"زان نهانی بحرهای تو بتو","verse1":"گشته بحری رو درود و جوی جو"}},{"hemistich":{"verse0":"گلستانش کایمن آمد از خزان","verse1":"تشنه جویان جویها دروی روان"}},{"hemistich":{"verse0":"سروسان از آن گلستان رسته ام","verse1":"بر کنار جوی او جا جسته ام"}},{"hemistich":{"verse0":"در کنار بحر نه راهم هنوز","verse1":"از میان جونه آگاهم هنوز"}},{"hemistich":{"verse0":"قطره قطره آب می بنمایدم","verse1":"لحظه لحظه تشنگی افزایدم"}},{"hemistich":{"verse0":"جوی خون از دل بدامان بسته ام","verse1":"خشک لب بر طرف جو بنشسته ام"}},{"hemistich":{"verse0":"فیضی از آن یم ندیده جز نمی","verse1":"آب حیوان ریزدم از لب همی"}},{"hemistich":{"verse0":"دردها را گر چه درمان کرده ام","verse1":"کفرها را گر چه ایمان کرده ام"}},{"hemistich":{"verse0":"عشقم از نو باز اگر یاری کند","verse1":"ور طبیبم باز غمخواری کند"}},{"hemistich":{"verse0":"خاصیت را دردها درمان نهم","verse1":"کفرها را معنی ایمان نهم"}},{"hemistich":{"verse0":"تا بجانم درد درمانی کند","verse1":"در ضمیرم کفر ایمانی کند"}},{"hemistich":{"verse0":"بر طبیبم باز دارم زحمتی","verse1":"تا بجانم باز آرد رحمتی"}},{"hemistich":{"verse0":"دردها بردارم و درمان شوم","verse1":"کفرها بگذارم و ایمان شوم"}},{"hemistich":{"verse0":"باز خواهم خواست کامی بیشتر","verse1":"عشق خواهد رفت گامی پیشتر"}},{"hemistich":{"verse0":"آنکه نه درد است و نه درمان شوم","verse1":"آنکه نه کفر است و نه ایمان شوم"}},{"hemistich":{"verse0":"گاه گردم درد و گه درمان شوم","verse1":"گاه گردم کفر و گه ایمان شوم"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۱۸","content":[{"hemistich":{"verse0":"زافرینش بیشتر حق بود و بس","verse1":"هستی از هستی مطلق بود و بس"}},{"hemistich":{"verse0":"ذات واجب بود و هستی کمال","verse1":"ایمن از هر نیستی و هر زوال"}},{"hemistich":{"verse0":"خواست تا سازد جهانی از عدم","verse1":"نیستی را داد در هستی قدم"}},{"hemistich":{"verse0":"نیستی با هستی آمیزش گرفت","verse1":"با بلندی پستی آمیزش گرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"مایه ی هستی ممکن نیستی ست","verse1":"کس ز هستی غیر واجب هست نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"نیستی را گر بهستی ره نبود","verse1":"هستیی جز هستی اله نبود"}},{"hemistich":{"verse0":"گر نگشتی نقص پیدا با کمال","verse1":"کس نبودی غیر ذات ذوالجلال"}},{"hemistich":{"verse0":"دیده بگشا از سمک تا بر سماک","verse1":"از فراز عرش در قعر مغاک"}},{"hemistich":{"verse0":"نیک بنگر تا که در هر ذره ای","verse1":"از کمال و نقص بینی بهره ای"}},{"hemistich":{"verse0":"نعمت و نقمت بهم آمیختند","verse1":"محنت و راحت زهم انگیختند"}},{"hemistich":{"verse0":"عقل اول کز دو عالم برتر است","verse1":"غیر حق از هر چه گویم سرور است"}},{"hemistich":{"verse0":"از غم تجدید و ظل احتیاج","verse1":"ممکن است و نیستی ممکن علاج"}},{"hemistich":{"verse0":"خاک ره گر خارت آید در نظر","verse1":"فخرها دارد ز یک ره بر بشر"}},{"hemistich":{"verse0":"هر چه اندوزی نبینی هیچ سود","verse1":"گر ندارد هیچ خود دارد وجود"}},{"hemistich":{"verse0":"هر که باشد جز خدای لایزال","verse1":"هم در او نقص است و هم در وی کمال"}},{"hemistich":{"verse0":"ذلتی دارد رهین عزتی","verse1":"نعمتی دارد قرین نقمتی"}},{"hemistich":{"verse0":"اولیا و انبیا و رهنما","verse1":"خازنان گنج اسرار خدا"}},{"hemistich":{"verse0":"گر کمالی رو نمودی سویشان","verse1":"سوی دیگر نقص باید رویشان"}},{"hemistich":{"verse0":"ور بدیدی وقتی آسیب از نقم","verse1":"شکر میگفتند بر دیگر نعم"}},{"hemistich":{"verse0":"نه ملول از آن و نه معذور از این","verse1":"نه ز شادی شاد و نه از غم غمین"}},{"hemistich":{"verse0":"من که سد شادی بهر کامیم هست","verse1":"شهدها بر لب زهر جامیم هست"}},{"hemistich":{"verse0":"از غمی کی تلخ سازم کام خویش","verse1":"تلخ بگذارم بخود ایام خویش"}},{"hemistich":{"verse0":"این غمم را هم نشاطی از پی است","verse1":"امشب و فردا نمیدانم کی است"}},{"hemistich":{"verse0":"هر که دارد غمگساری چون خدا","verse1":"گر غمین باشد کجا باشد روا"}}]}
{"poet":"نشاط اصفهانی","title":"شمارهٔ ۱۹","content":[{"hemistich":{"verse0":"باز صبح است و برآمد آفتاب","verse1":"خواجه تا کی بر نمیخیزد ز خواب"}},{"hemistich":{"verse0":"نه اثر از عقل داری نه ز عشق","verse1":"نه گذر در کوفه داری نه دمشق"}},{"hemistich":{"verse0":"منکر عشقی تو یعنی عاقلی","verse1":"پس چرا اینگونه از خود غافلی"}},{"hemistich":{"verse0":"عشق اگر کفر است اگر دیوانگیست","verse1":"خواجه را با عقل هم بیگانگیست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر تو خود عاقل نه و عاشق نه ای","verse1":"باز گو ای خواجه آخر پس چه ای"}},{"hemistich":{"verse0":"عشق را بگذار گر زان تو نیست","verse1":"در خور این موهبت جان تو نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"دور شو از وهم خود خواجه دمی","verse1":"تا سخن را نیم از دانش همی"}},{"hemistich":{"verse0":"نزد هر کو عاقل و داناستی","verse1":"از کجی بهتر نباشد راستی"}},{"hemistich":{"verse0":"آنکه جانش یافت از دانش فروغ","verse1":"صدق را بهتر شمارد یا دروغ"}},{"hemistich":{"verse0":"بخل خوشتر نزد عاقل یا کرم","verse1":"عدل بهتر پیش دانا یا ستم"}},{"hemistich":{"verse0":"طاعت از بنده و یا عصیان نکوست","verse1":"خواجه شکر خواجه یا کفران نکوست"}},{"hemistich":{"verse0":"چستی از چاکر نکو یا کاهلی","verse1":"آگهی خوشتر بود یا غافلی"}},{"hemistich":{"verse0":"خواجگان دانند کار بندگی","verse1":"سرکشی به یا که سر افکندگی"}},{"hemistich":{"verse0":"با چنین کردار اگر شرمنده نیست","verse1":"خواجه عاقل نیست یا خود بنده نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"تو مگو هم عاقل و هم بنده ام","verse1":"بنده ام وز بندگی شرمنده ام"}},{"hemistich":{"verse0":"برکریمی خدا دل بسته ام","verse1":"فارغ و آسوده دل بنشسته ام"}},{"hemistich":{"verse0":"خواجه عاقل نیستی پس غافلی","verse1":"حاش لله کی کرم را قابلی"}},{"hemistich":{"verse0":"کردگار ما کریم است و رحیم","verse1":"رحم او بر بندگان رسمی قدیم"}},{"hemistich":{"verse0":"ابر باشد در کرم آری ثمر","verse1":"لیک از جو گندم آرد کی مطر"}},{"hemistich":{"verse0":"می ببارد روز و شب بر طرف دشت","verse1":"لیک گندم کی بروید جز ز کشت"}},{"hemistich":{"verse0":"هم بخاک شوره بارد سال و ماه","verse1":"هیچ دیدستی برویاند گیاه"}},{"hemistich":{"verse0":"گر کرم باشد روا بی احتساب","verse1":"بولهب را فرق کو با بوتراب"}},{"hemistich":{"verse0":"من گمانم این که خواجه عاقل است","verse1":"لیک در خوابست و از خود غافل است"}},{"hemistich":{"verse0":"چشم تن بیدار و چشم جان بخواب","verse1":"خفته او تا بر سر آرد آفتاب"}},{"hemistich":{"verse0":"شرط اول هر که مرد این ره است","verse1":"چیست دانی او تقومواله است"}},{"hemistich":{"verse0":"خواجه باید تا که بر خواند کسی","verse1":"هم بمالد هم بجنباند بسی"}},{"hemistich":{"verse0":"این چنین کاین خواجه خوابش برده است","verse1":"زنده باشد حاش لله مرده است"}},{"hemistich":{"verse0":"مرگ تن پیدا و مرگ جان نهان","verse1":"مرده باشد لیک نی از تن ز جان"}},{"hemistich":{"verse0":"خواجه ترسم رنجه گردد زین خطاب","verse1":"نی غلط گفتم نه مرگ است این نه خواب"}},{"hemistich":{"verse0":"مرده آن باشد که روزی زنده بود","verse1":"بود بیدار آنکه گویندش غنود"}},{"hemistich":{"verse0":"مرده هرگز خاک را کی گفته کس","verse1":"سنگ را هرگز نگوید گفته کس"}},{"hemistich":{"verse0":"از نما باشد جمادی را حیات","verse1":"هم ز حیوانی بود زنده نبات"}},{"hemistich":{"verse0":"زنده حیوانی بانسانی و باز","verse1":"دارد انسانی بیزدانی نیاز"}},{"hemistich":{"verse0":"من گرفتم چاره انسانیت هست","verse1":"گوش کاری جان یزدانیت هست"}},{"hemistich":{"verse0":"گر نه از این چشمه جامی برده ای","verse1":"زنده باشی حاش لله مرده ای"}},{"hemistich":{"verse0":"نسبت طبع جمادی با نبات","verse1":"نسبت طبع نبات است و حیات"}},{"hemistich":{"verse0":"نفس نامی کز جمادش پیکر است","verse1":"پیکر جانیست کز وی برتر است"}},{"hemistich":{"verse0":"جان حیوان قالب جان بشر","verse1":"جان انسان پیکر جان دگر"}},{"hemistich":{"verse0":"آنکه جان می بخشد از جان همه","verse1":"هم شبان و هم خداوند رمه"}},{"hemistich":{"verse0":"ابلهان را جان انسانی نبود","verse1":"غافلان را جان یزدانی نبود"}},{"hemistich":{"verse0":"غافلی گرچه بصورت ابلهی ست","verse1":"خواب با مرگ ارچه در صورت یکی ست"}},{"hemistich":{"verse0":"خواب را با مرگ ره بی منتهاست","verse1":"غافی را ز ابلهی بس فرقهاست"}},{"hemistich":{"verse0":"خواب آن باشد که بیداریش هست","verse1":"غافل آن باشد که هشیاریش هست"}},{"hemistich":{"verse0":"خواجه را ترسم نباشد زنده جان","verse1":"ورنه از خوابش رهاندن میتوان"}},{"hemistich":{"verse0":"گر ندارد جان اسیر ابلهی","verse1":"غافلی تبدیل گیرد ز آگهی"}},{"hemistich":{"verse0":"خواب غفلت بی علاج و چاره نیست","verse1":"بی دوا مرگ و بتر زان احمقیست"}},{"hemistich":{"verse0":"چاره نپذیرد بلای احمقی","verse1":"همچو آن کو گشت در فطره شقی"}},{"hemistich":{"verse0":"بر همه یکسان تکالیف خدا","verse1":"تا که عاقل گردد از ابله جدا"}},{"hemistich":{"verse0":"ورنه ابله تا قیامت ابله است","verse1":"زابلهی دست تصرف کوته است"}},{"hemistich":{"verse0":"با ازل پیوسته شد سلک ابد","verse1":"بدنه نیکو گردد و نیکو نه بد"}},{"hemistich":{"verse0":"خواجه را در خواب خوش ما ندیم باز","verse1":"وین سخن خواهد کشیدن بس دراز"}},{"hemistich":{"verse0":"عشق کو تا قصه ها کوته کند","verse1":"عاقلان را غافل و ابله کند"}},{"hemistich":{"verse0":"زآگهی خوشتر چه باشد ابلهی","verse1":"ابلهی شد مایه ی سد آگهی"}},{"hemistich":{"verse0":"عقل چون کامل شود آگه شوی","verse1":"عشق چون حاصل شود ابله شوی"}},{"hemistich":{"verse0":"هرکرا زین ابلهی جان خرم است","verse1":"آگه از سرلکی لایعلم است"}},{"hemistich":{"verse0":"گفت پیغمبر امیر آگهان","verse1":"اکثر اهل جنانند ابلهان"}},{"hemistich":{"verse0":"آگهی را آفتی زین ابلهیست","verse1":"از پس این ابلهی باز آگهیست"}},{"hemistich":{"verse0":"صرصر عشق آورد هر سو گذار","verse1":"نخل آگاهی فرو ریزد ز بار"}},{"hemistich":{"verse0":"دست یازد هر کجا بر عاقلی","verse1":"عاقلی گردد بدل با غافلی"}},{"hemistich":{"verse0":"نه بصر نه ذوق و نه سمع و نه لمس","verse1":"نه دگر حسها کان لم یغن وامس"}},{"hemistich":{"verse0":"عشق از اول دشمن آگاهی است","verse1":"غفلت از نادانی و گمراهی است"}},{"hemistich":{"verse0":"تا که از نقش پراکنده ورق","verse1":"شویی و از عشق آموزی سبق"}},{"hemistich":{"verse0":"نفست آمد همچو مرغی در قیاس","verse1":"بال و پروازش از ادراک حواس"}},{"hemistich":{"verse0":"چون بدام افتاد مرغی را گذر","verse1":"برکند صیادش اول بال و پر"}},{"hemistich":{"verse0":"پس رها از حلقه ی دامش کند","verse1":"اندک اندک پس خورد رامش کند"}},{"hemistich":{"verse0":"جایگاهی سازد اندر خانه اش","verse1":"صبح و شام آماده دارد دانه اش"}},{"hemistich":{"verse0":"گه بگه آرد گذاری بر سرش","verse1":"دستی از رحمت کشد برپیکرش"}},{"hemistich":{"verse0":"داردش هر روز با لطفی دگر","verse1":"باز آرد مرغک از نو بال و پر"}},{"hemistich":{"verse0":"پر بر آرد باز و روید بالها","verse1":"مختلف باشد ولی احوالها"}},{"hemistich":{"verse0":"گرچه این پر خود بصورت آن پر است","verse1":"قوت این پر ز جایی دیگر است"}},{"hemistich":{"verse0":"این بصحن خانه رسستت آن بدشت","verse1":"این قوی از خانه گشتست آن ز گشت"}}]}
{"poet":"کمال خجندی","title":"شمارهٔ ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"الا ای صوفی مکشوف باطن","verse1":"که بنمایی ره ارباب ورع را"}},{"hemistich":{"verse0":"بباطن صورت فقر دعا گوی","verse1":"چو بینی قطع کن از من طمع را"}}]}
{"poet":"کمال خجندی","title":"شمارهٔ ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"ای آنکه دفتر ما دیدی پر از حواشی","verse1":"دانم که با دل خود گفتی چهاست اینها"}},{"hemistich":{"verse0":"بسیار دیده باشی خاشاک بر لب بحر","verse1":"از بحر شعر ما هم خاشاکهاست اینها"}}]}
{"poet":"کمال خجندی","title":"شمارهٔ ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"چو آید بر دلم اندوه بی وقت","verse1":"ز دور دون صباحا او رواحا"}},{"hemistich":{"verse0":"صلاح کار نقل است و می لعل","verse1":"لعل الله یرزقنی صلاحا"}}]}
{"poet":"کمال خجندی","title":"شمارهٔ ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"ز بنده خسرو فخار اجازتی می‌خواست","verse1":"که در غزل ببرم نام آن دلارا را"}},{"hemistich":{"verse0":"رقیب گفت زنم مشت و بشکنم زنخش","verse1":"مزن به جان تو گفتم چنین زنخ‌ها را"}}]}
{"poet":"یغمای جندقی","title":"شمارهٔ  ۱","content":[{"hemistich":{"verse0":"پری چهری از پرده دامغان","verse1":"نه دیرینه روز و نه تازه جوان"}},{"hemistich":{"verse0":"به مردی کهن از در همسری","verse1":"جوان ساخت مهر زنا شوهری"}},{"hemistich":{"verse0":"نکو خورد و خفتی برانگیختند","verse1":"چو شیر و شکر در هم آمیختند"}},{"hemistich":{"verse0":"ز انداز جفتی و پیوستنی","verse1":"پدید آمدش رنگ آبستنی"}},{"hemistich":{"verse0":"دمی گفت پهلو دمی گفت دل","verse1":"گهی خفت بر خاک و گه خورد گل"}},{"hemistich":{"verse0":"چنان خیک از باد مغز از ورم","verse1":"همی تا به نه مه برآمد شکم"}},{"hemistich":{"verse0":"به ناف اندرش درد زادن گرفت","verse1":"فرا پشت و پهلو فتادن گرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بر او گرد گردیده همسایگان","verse1":"به درگاه بر دیده دایگان"}},{"hemistich":{"verse0":"پدر چون فزون مهر فرزند داشت","verse1":"سر و سیم در راه دلبند داشت"}},{"hemistich":{"verse0":"پی برخی رود والانشان","verse1":"روان بر سر بزم گوهرفشان"}},{"hemistich":{"verse0":"کند تا یکی سور انده نورد","verse1":"به رامشگران زر فرستاد مرد"}},{"hemistich":{"verse0":"بیاراست بام و در از گسترش","verse1":"بپرداخت بس خسروانی خورش"}},{"hemistich":{"verse0":"سرایندگان با نی و چنگ و رود","verse1":"به ناهید یازان نوای سرود"}},{"hemistich":{"verse0":"شد از گوهر جام و یاقوت می","verse1":"سرا شرم مشکوی جمشید و کی"}},{"hemistich":{"verse0":"بر و بوم از گونه گون خواسته","verse1":"زمین آسمانی شد آراسته"}},{"hemistich":{"verse0":"چو گردید زاینده را درد بیش","verse1":"بخواندند ماماچگان را به پیش"}},{"hemistich":{"verse0":"شتاب از پی پاس فرزند را","verse1":"بخواندند ماماچه ای چند را"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی دست و دیگر گرفتش کران","verse1":"نشاندندش با رنج های گران"}},{"hemistich":{"verse0":"به دستی که آمد زنان را سرشت","verse1":"گشادند خشتک، نهادند خشت"}},{"hemistich":{"verse0":"فراخشت با یک جهان درد وداد","verse1":"همی زور کرد آن زن مرد زاد"}},{"hemistich":{"verse0":"به صد زاری و زور از آن شوربخت","verse1":"جدا شد یکی باد بدبوی سخت"}},{"hemistich":{"verse0":"چه باد آنکه نتوان به هیچش ستود","verse1":"تو گوئی که آوای خمپاره بود"}},{"hemistich":{"verse0":"زن و مرد مشکوی از آن گوزگند","verse1":"به دیوار رخ، لب پر از پوزخند"}},{"hemistich":{"verse0":"شکم ساخت چو از باد خاتون تهی","verse1":"پرستار زی خواجه برد آگهی"}},{"hemistich":{"verse0":"که آن مایه اندوه و تیمار و رنج","verse1":"که بردیم بر بانوی بادسنج"}},{"hemistich":{"verse0":"ز بی مهری خاک آتش نهاد","verse1":"چو بی آب گوهر بر آمد بباد"}},{"hemistich":{"verse0":"سزدگر دلت شاد و خرسند نیست","verse1":"که جز باد نه ماهه فرزند نیست"}},{"hemistich":{"verse0":"چو بشنید پیر از پرستار گفت","verse1":"گران گشت با در دو تیمار جفت"}},{"hemistich":{"verse0":"بپیچید از تاب تیمار و درد","verse1":"به چشم آب خونین به لب باد سرد"}},{"hemistich":{"verse0":"که چون من به گیتی بد افتاد کیست","verse1":"مرا زاد باید همی باد چیست"}},{"hemistich":{"verse0":"کهن پیری از خاک خاور زمین","verse1":"به رای و خرد پس نگر، پیش بین"}},{"hemistich":{"verse0":"خداوند مهر و نوا و نواخت","verse1":"هنرور خردمند و مردم شناخت"}},{"hemistich":{"verse0":"بخندید و با خواجه گفت ای شگفت","verse1":"همه بوده ها باد باید گرفت"}},{"hemistich":{"verse0":"جز آنان که سردار یل با درود","verse1":"در آن نامه نامی از ایشان سرود"}},{"hemistich":{"verse0":"بکاوی اگر تخمه آدمی","verse1":"نیابی در او گوهر مردمی"}},{"hemistich":{"verse0":"به گوهر یکی باد رامش فزای","verse1":"به از یک جهان رود مردم گزای"}}]}
{"poet":"یغمای جندقی","title":"شمارهٔ  ۲","content":[{"hemistich":{"verse0":"قصد هلاک کردند مقصود کن فکان را","verse1":"در سجده سر بریدند مسجود انس و جان را"}},{"hemistich":{"verse0":"عریاندر آفتابش پیکر طپید بر فرش","verse1":"آن کش فراخت یزدان از عرش سایبان را"}},{"hemistich":{"verse0":"ای خاک خیره مگمار بر شرزه شیر روباه","verse1":"ای چرخ چیره مپسند بر باز ماکیان را"}},{"hemistich":{"verse0":"با ذکر این مصیبت کش رنج دمبدم تو","verse1":"بفکن به طاق نسیان طومار باستان را"}},{"hemistich":{"verse0":"از اشک و آه حسرت باران و برقی انگیز","verse1":"سیلاب ران زمین را در تاب کش زمان را"}},{"hemistich":{"verse0":"ریزند یک روش خون از دیده رند و زاهد","verse1":"نالد روان هم آواز سلطان و پاسبان را"}},{"hemistich":{"verse0":"جان و دل اندرین سوز گرتن زند ز ناله","verse1":"جان رنجه باد دل را دل خسته باد جان را"}},{"hemistich":{"verse0":"بگشا زچشمه چشم دریای خون در این غم","verse1":"بسپر به سیل اندوه دل های شادمان را"}},{"hemistich":{"verse0":"از تاب شعله آه وز سوز خرمن ماه","verse1":"وز موج اشک بر کن بنیاد آسمان را"}},{"hemistich":{"verse0":"تا اقتدار گریه فارغ مخواه مژگان","verse1":"تا احتمال فریاد خامش مکن زبان را"}},{"hemistich":{"verse0":"دستان خون اسلاف چون صبر ماهبا گشت","verse1":"تا آسمان سمر کرد این طرفه داستان را"}},{"hemistich":{"verse0":"سوزم به یک شراره هرچ آشکار و پنهان","verse1":"گر شعله آورم فاش این آتش نهان را"}},{"hemistich":{"verse0":"بشکر به آه جان سوز این روشنان انجم","verse1":"برده به موج ماتم این تیره خاکدان را"}},{"hemistich":{"verse0":"بر ناتوان وجودم در تاب این مصیبت","verse1":"آنچه آمد از ستاره نامد ز مه کتان را"}},{"hemistich":{"verse0":"تن کاست زین رزیت هم شاه و هم گدا را","verse1":"دل سوخت زین قضیت هم پیر و هم جوان را"}},{"hemistich":{"verse0":"یغما گرت نشد سر در پای رخش او خاک","verse1":"باری به گریه گل ساز آن خاک آستان را"}},{"hemistich":{"verse0":"آن روزشان بر آتش نفشاندی آبی امروز","verse1":"اشکی چکان به تربت لب تشنه کشتگان را"}}]}
{"poet":"یغمای جندقی","title":"شمارهٔ  ۳","content":[{"hemistich":{"verse0":"ماه مدینه از حرم کرد چو راه کربلا","verse1":"گشت طلایه اجل قاید شاه کربلا"}},{"hemistich":{"verse0":"راهنمای قتل شد پیش خرام خیل غم","verse1":"دید مباشر قدر سان سپاه کربلا"}},{"hemistich":{"verse0":"عرصه دار و گیر شد دامن ودشت ماریه","verse1":"رسته تیغ و تیر شد سنگ و گیاه کربلا"}},{"hemistich":{"verse0":"با همه پستی از زمین سر ز قدوم شاه دین","verse1":"سود به عرش و فرقدان تخت و کلاه کربلا"}},{"hemistich":{"verse0":"چند زمن مپرس و چون راست نکرده چرخ دون","verse1":"ساخت به خاک سرنگون خیمه شاه کربلا"}},{"hemistich":{"verse0":"حمله گرگ شام زد چنگ در آهوی حرم","verse1":"گشت عزیز مصر دین یوسف چاه کربلا"}},{"hemistich":{"verse0":"زرد ز روی تشنگان سبز ریاض آسمان","verse1":"سرخ ز خون کشتگان خاک سیاه کربلا"}},{"hemistich":{"verse0":"با دل و چهره دمبدم ماهی و ماه زد بهم","verse1":"سیل سرشک ماریه آتش آه کربلا"}},{"hemistich":{"verse0":"تا ز گزند خیل کین رفت پناه و پشت دین","verse1":"حسرت ودرد و داغ شد پشت و پناه کربلا"}},{"hemistich":{"verse0":"روزن سور ماریه رخنه مخوان که منتظر","verse1":"مانده به راه زایران بازنگاه کربلا"}},{"hemistich":{"verse0":"خسته بجو ز کربلا آنچه مراد بایدت","verse1":"گر تو مسامحت کنی چیست گناه کربلا"}}]}
{"poet":"یغمای جندقی","title":"شمارهٔ  ۴","content":[{"hemistich":{"verse0":"کمر بستی به خون ای پیر گردون نوجوانی را","verse1":"بخواری بر زمین افکندی آخر آسمانی را"}},{"hemistich":{"verse0":"به دام فتنه از منقار تیر و مخلب خنجر","verse1":"شکستی پر همایون طایر عرش آشیانی را"}},{"hemistich":{"verse0":"بهار آید همی تا خار بومی را خزان کردی","verse1":"ز صرصر خیزی باد مخالف گلستانی را"}},{"hemistich":{"verse0":"ز منع آب جان سوز آتشی افروختی وز وی","verse1":"زدی سر بر فلک دود مصیبت دودمانی را"}},{"hemistich":{"verse0":"زکین دندان گزای ناب پیکان سگان کردی","verse1":"بشیر مهر زهرا مغز پرورد استخوانی را"}},{"hemistich":{"verse0":"غذا ز الوان خون آوردی آب از چشمه پیکان","verse1":"جزاک الله نکو کردی رعایت میهمانی را"}},{"hemistich":{"verse0":"ندانم تا چه کردی با جهان جان همی دانم","verse1":"که از غم تا قیامت سوختی جان جهانی را"}},{"hemistich":{"verse0":"دل از قتل شهیدی بر کنارم دجله بگشاید","verse1":"بطرف جان سپاری بسته بینم چون میانی را"}},{"hemistich":{"verse0":"کنم یاد از اسیری چند و خاک شام چون بینم","verse1":"غریب خسته آواره بی خانمانی را"}},{"hemistich":{"verse0":"تبم گیرد ز رنج طفل بیماری به ویرانی","verse1":"چو سر بر خشت حسرت خفته بینم ناتوانی را"}},{"hemistich":{"verse0":"زاشک دیده یغما بیاد آور درین ماتم","verse1":"روان سیلاب خون بینی چو بر در آستانی را"}}]}
{"poet":"یغمای جندقی","title":"شمارهٔ  ۵","content":[{"hemistich":{"verse0":"زهی از دست سوگت چاک تا دامن گریبان‌ها","verse1":"ز آب دیده از سودای لعلت دجله دامان‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"چه خسبی تشنه لب از خاک هان برخیز تا بینی","verse1":"به هر سو موج زن صد دجله از سیلاب مژگان‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"تو خود لب تشنه یک جرعه آب و بارها از سر","verse1":"جهان را اشک خون بگذشت خون‌آلوده طوفان‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"نزیبد جان پاکی چون تو زیر خاک آسوده","verse1":"برآور سر ز خاک تیره‌ای خاک رهت جان‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"ز شرح تیر بارانت مرا سوفار هر مژگان","verse1":"به چشم اندر کند تاثیر زهرآلوده پیکان‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"کس آن روز ار نکردت جان فدا اکنون سرت گردم","verse1":"برون نه پا که جان‌ها بر کف دستند قربان‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"فکندی گوی سر تا در خم چوگان جانبازی","verse1":"ز سیلی‌ها چه سرها گوی سان غلتد به چوگان‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"فتاد از جلوه تا رعنا سمندت خاست از هر سو","verse1":"ز گلگون سرشک خیل ماتم گرد جولان‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"دریغ آموختم تا نکته‌های رزم جان‌بازی","verse1":"ز جان بازان کویت باز پس ماندم به میدان‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"به تاب از رشک آنانم که در خمخانه عهدت","verse1":"ز خون پیمانه‌ها خوردند و نشکستند پیمان‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"تو یغما از کجا و باسگانش لاف هم‌چشمی","verse1":"ز سگ تا آدمی فرق است فرق ای من سگ آن‌ها"}}]}
{"poet":"یغمای جندقی","title":"شمارهٔ  ۶","content":[{"hemistich":{"verse0":"حریم عصمت آنگه ناقه عریان سواری‌ها","verse1":"نگون باد ازهیون چرخ این زرین عماری‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"سراری عز و دولت را ستیزه چرخ کرد آخر","verse1":"به دل دولت به درویشی عوض عزت به خواری‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی چونان که نیلوفر در آب از اشک ناکامی","verse1":"یکی چون لاله در آذر به داغ سوگواری‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"نه تن از تاب آسوده نه جان از رنج مستخلص","verse1":"نه دل از آه مستغنی نه چشم از اشکباری‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"زبون بر دست بیگانه روان در چشم نامحرم","verse1":"نوان در کنج ویرانه به صد بی‌اعتباری‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"نه از اقبال پیروزی نه از ایام بهروزی","verse1":"نه از اختر مددکاری نه از افلاک یاری‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی چون چشم خود در خون ز زخم ناشکیبایی","verse1":"یکی چون موی خود پیچان ز تاب بی‌قراری‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"نه اینان را نهفتن روی دست از چشم نامحرم","verse1":"نه آن بی‌چشم و رو نامحرمان را شرمساری‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"عنا محرم بلا برقع سرا بی در ستم دربان","verse1":"غذا خون فرش خاکستر زهی حرمت‌گذاری‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"یکی بیمار و مسکین خشت و خاکش بالش و بستر","verse1":"یکی لخت جگر بر کف پی بیمارداری‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"نه از تیمار و رنج آن را تمنای تن‌آسایی","verse1":"نه از آسیب بند آن را امید رستگاری‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"گدایان دمشقی را نگر سامان سلطانی","verse1":"خداوندان یثرب را شمار زنگباری‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"نبیند تا چنین روزی دریغا دسترس بودی","verse1":"در آن روزت که سر غلتان به پا در جان‌سپاری‌ها"}},{"hemistich":{"verse0":"چو زال از سوگ رستم بر به گرگان ماتمت گیرد","verse1":"ز بهمن در فرات ار فوت شد اسفندیاری‌ها"}}]}